{"id": "6955", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=6955", "title": "L-Akwedott ta' Wignacourt (Malta)", "text": ["L-Akwedott ta' Wignacourt (Malta)", "L-Akwedott ta' Wignacourt hu akwedott mibni f'Malta biex i\u0121orr l-ilma minn \u0126ad-Dingli u r-Rabat sal-Belt Valletta.", "Hu nbena bejn l-1610 u l-1615 u baqa' jintu\u017ca sas-seklu g\u0127oxrin.", "Meta nbniet il-Belt Valletta, l-ilma g\u0127ax-xorb kien jin\u0121ieb lejn il-Belt mill-in\u0127awi tal-Marsa permezz ta' dg\u0127ajjes.", "Kien hemm il-b\u017conn li jsir xi \u0127a\u0121a biex jittejjeb il-mezz ta' trasport tal-ilma lejn il-Belt.", "G\u0127alhekk fl-1596 il-Gran Mastru Martin Garzes, permezz ta' wie\u0127ed in\u0121inier mag\u0127ruf b\u0127ala Patri \u0120akbu, g\u0127amel attentat biex i\u0121ib l-ilma fil-Belt.", "I\u017cda sfortunatament dan l-attentat falla.", "Fl-1610, il-Gran Mastru Alof de Wignacourt g\u0127amel l-ewwel tentattiv tieg\u0127u permezz ta' Patri Natale Messuccio li kien \u0120i\u017cwita.", "Patri Messuccio ipprova jwassal l-ilma lejn il-Belt permezz ta' kanali minn ta\u0127t l-art.", "Kollox kien sejjer tajjeb sakemm l-ilma wasal \u0126'Attard fejn l-art kienet titbaxxa b'madwar \u0127amsin pied u g\u0127alhekk bis-sa\u0127\u0127a li kien jagg\u0127mel l-ilma kienu bdew jinfaqgg\u0127u l-kanen u b'hekk il-pro\u0121ett falla.", "Fl-1612 sar attentat ie\u0127or mill-Gran Mastru Wignacourt.", "Wignacourt qabbad in\u0121inier Taljan, jismu Bontadino Bontadini.", "Dan kellu l-g\u0127ajnuna minn tliet mg\u0127allmin, Indri minn Trapani, \u0120u\u017ceppi minn Palermo u l-Malti, \u0120anni Attard.", "Dawn l-erbg\u0127a, flimkien, idde\u010bidew li ma jistg\u0127ux jg\u0127addu l-ilma minn ta\u0127t l-art.", "Dawn l-img\u0127allmin \u0127admu kollox fuq l-arkati mibnija mill-\u0121ebla Maltija.", "Dan il-pro\u0121ett beda jissejja\u0127 l-Akwedott.", "Biex l-ilma ma jifqax il-kanali tal-ilma, intu\u017ca wkoll tafal spe\u010bjali ta' Pozzuoli (ma\u0121enb Napli) mag\u0127ruf b\u0127ala Pozzolana.", "Il-pro\u0121ett \u0127a 5 snin biex jitlesta.", "Fuq il-pro\u0121ett \u0127admu madwar 600 ru\u0127 kuljum.", "L-ilma twassal il-Belt fil-21 ta' April 1615.", "Wignacourt \u0127allas minn butu parti kbira mill-ispejje\u017c g\u0127al dal-pro\u0121ett.", "L-akwedott jibda minn \u0126'Attard, jg\u0127addi mill-Imrie\u0127el u jispi\u010b\u010ba f'Santa Venera.", "Kien inbena bieb sabi\u0127 \u0127afna bi tliet arkati imma dan twaqqa fit-Tieni Gwerra Dinjija wara li \u0127abtu mieg\u0127u krejn u trakk.", "Fil-ponta ta' dan il-bieb kien hemm l-arma tal-kunjom tal-familja tal-Gran Mastru Wignacourt li kienet il-Fleur de Lys.", "G\u0127alhekk dan il-post baqa' bl-isem ta' Fleur De Lys.", "Il-bieb re\u0121a nbena fl-2015.", "Dan l-akwedott hu bini ferm importanti li g\u0127amlu l-Kavallieri ta' San \u0120wann g\u0127ax kien bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u li bedda jasal l-ilma tajjeb g\u0127ax-xorb fil-belt Valletta ming\u0127ajr ma joqog\u0127du j\u0121ibu l-ilma mill-Marsa.", "Kienet tkun \u0127a\u0121a ferm kerha li kieku g\u0127andek belt \u0121dida ming\u0127ajr ma jkollok mezz tajjeb kif ikollok l-ilma."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "6963", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=6963", "title": "Armenja", "text": ["Armenja", "L-Armenja (; bl-Armenjan:\u0540\u0561\u0575\u0561\u057d\u057f\u0561\u0576), uffi\u010bjalment ir-Repubblika tal-Armenja (bl-Armenjan:\u0540\u0561\u0575\u0561\u057d\u057f\u0561\u0576\u056b \u0540\u0561\u0576\u0580\u0561\u057a\u0565\u057f\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576, \"Hayastani Hanrapetut'yun\"), hi pajji\u017c interkju\u017c fir-re\u0121jun Kawkasu t'Isfel tal-Ewroasja.", "Il-pajji\u017c jinsab f'salib it-toroq tal-Asja tal-Punent u l-Ewropa tal-Lvant, billi jmiss mat-Turkija lejn il-punent, il-\u0120eor\u0121ja lejn it-tramuntana, l-indipendenti \"de facto\" Nagorno-Karabakh u l-A\u017cerbaj\u0121an lejn il-lvant, l-Iran u l-enklav tal-Azerbaj\u0121an Nakhchivan fin-nofsinhar.", "L-Armenja hija unitarja, multi-partit u nazzjon-stat demokratiku b'wirt kulturali antik.", "Ir-Renju tal-Armenja kien stabbilit fis-seklu 6 QK, wara l-waqg\u0127a ta' Urartu; dan sar l-ewwel stat fid-dinja li adotta l-Kristjane\u017cmu b\u0127ala reli\u0121jon tieg\u0127u, fis-snin bikrija tas-seklu 4 (id-data tradizzjonali hija 301 AD).", "Ir-Repubblika tal-Armenja moderna tirrikonoxxi l-Knisja Appostolika Armenjana, l-eqdem knisja nazzjonali fid-dinja, b\u0127ala stabbiliment reli\u0121ju\u017c primarju tal-pajji\u017c.", "L-Armeni g\u0127andhom alfabett uniku vvintat minn Mesrop Mashtots fis-sena 405 AD.", "B\u0127ala eks-Repubblika tal-Unjoni Sovjetika, l-Armenja hija demokrazija emer\u0121enti sa mill-2011 fejn kienet innegozjata mal-Unjoni Ewropea biex issir membru asso\u010bjat.", "Hija g\u0127andha dritt li tkun membru tal-UE sakemm tissodisfa l-istandards u l-kriterji me\u0127tie\u0121a.", "Il-Gvern tal-Armenja \u017c\u017comm integrazzjoni Ewropea b\u0127ala prijorit\u00e0 ewlenija fil-politika barranija tieg\u0127u. <br>"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "6981", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=6981", "title": "\u0120anni Bonnici", "text": ["\u0120anni Bonnici", "\u0120anni Bonnici (4 ta' Settembru 1932) huwa skultur Malti.", "Bonnici kien figura li ddominat fost l-iskulturi Maltin, u g\u0127amel isem g\u0127alih innifsu fl-istorja ta l-iskultura.", "\u0120anni kellu 13-il a\u0127wa.", "Hu beda juri t-talenti tieg\u0127u meta attenda l-iskola tal-arti f'Malta.", "Wara li wera kemm hu tajjeb fl-iskultura xi g\u0127alliema ssu\u0121erewlu biex jattendi skola barra minn Malta.", "Wara xi \u017cmien \u0120anni telaq lejn Stoke fejn kompla ikabbar it-talent tieg\u0127u u wara sena rritorna lejn Malta.", "Ganni g\u0127amel diversi monumenti fosthom il-Monument tal-Indipendenza li hemm fil-Furjana kif ukoll \u0127afna statwi reli\u0121ju\u017ci kemm f'Malta kif ukoll f'G\u0127awdex.", "Barra minn hekk, g\u0127andu ukoll xi skulturi fit-tafal u \u0121ebel."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "6984", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=6984", "title": "Chadwick Lakes", "text": ["Chadwick Lakes", "I\u010b-Chadwick Lakes huma g\u0127adajjar artifi\u010bjali tal-ilma \u0127elu li jin\u0121abru wara l-bini ta' lqug\u0127 f'Wied Qlejg\u0127a f'Malta.", "Dan l-ilqug\u0127 inbena minn Osbert Chadwick fejn kien ukoll g\u0127amel xi studju dwar ir-ri\u017corsi tal-ilma ta' Malta.", "L-ilma jin\u0121abar mill-bdiewa sabiex issaqqu l-g\u0127elieqi tag\u0127hom.", "L-g\u0127addajar tal-ilma \u0127elu josspitaw \u0127afna \u0127xejjex u annimali.", "[Ara aktar ritratti fuq http://www.flickr.com/photos/28281902@N03/2937634750/in/set-72157619832175206/ ]"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "6986", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=6986", "title": "Bolonja", "text": ["Bolonja", "Bolonja hi belt Taljana b'xi 375000 abitant, li qieg\u0127da fil-majjistral tal-pajji\u017c, bejn ix-xmara Po u l-Apennini.", "Hi l-kapitali tal-provin\u010bja tal-istess isem u tar-re\u0121juni tal-Emilia-Romagna u wa\u0127da mill-bliet prin\u010bipali tal-Italja.", "L-universit\u00e0 ta' Bolonja, li twaqqfet fl-1088, hi l-universit\u00e0 l-i\u017cjed antika tal-punent.", "Min\u0127abba dan tlaqqmet \"La Dotta\" (l-g\u0127arfa).", "Il-belt g\u0127andha \u017cew\u0121 laqmijiet o\u0127ra \"La Rossa\" (il-\u0127amra), min\u0127abba s-soqfa \u0127omor tat-terrakotta u wkoll min\u0127abba l-politika xellugija tag\u0127ha, u \"La Grassa\" (il-\u0127oxna) min\u0127abba l-ikel e\u010b\u010bellenti.", "L-abitanti tag\u0127ha huma l-Bolonji\u017ci.", "Huwa kurju\u017c li l-platt li jissejja\u0127 spaghetti Bolognese ma je\u017cistix fil-k\u010bina Bolonji\u017ca.", "Kull sena fir-rebbieg\u0127a f'Bolonja ssir fiera mag\u0127rufa internazzjonali tal-kotba g\u0127at-tfal, \"La Fiera del Libro per Ragazzi\".", "Bolonja tinstab f'\u017cona ta' pjanuri u g\u0127oljiet, bejn il-wied tar-Reno u dak tas-Savena.", "Il-komun jinqasam f'disa' kwartieri: Borgo Panigale, San Donato, San Vitale, S\u00e0vena, Navile, Porto, Saragozza, Santo Stefano, Reno.", "Bolonja twaqqfet mill-Etruski bl-isem ta' \"Felsina\" fl-534 QK f'\u017cona abitata mill-qedem mill-poplu ta' Villanova, razza ta' bdiewa u rg\u0127ajja.", "Il-belt Etruska kibret madwar santwarju mibni fuq g\u0127olja, li kienet mdawra b'nekropoli.", "Fir-raba' seklu QK il-belt intreb\u0127et mill-Galli Boj, minn fejn \u0121ej l-isem antik tag\u0127ha, \"Bononia\", li taw ir-Rumani lil din il-kolonja li reb\u0127u fil-191 QK.", "3000 familja ta' koloni Rumani mmexxijin mill-Konsli \"Lucius Valerius Flaccus\", \"Marcus Atilius Seranus\" u \"Lucius Valerius Tappo\", \u0121ew joqog\u0127du f'din il-kolonja \u0121dida Rumana.", "Il-bini tal-Via \u00c6milia fil-187 QK g\u0127amlet 'il Bolonja salib it-toroq importanti, mag\u0127quda ma' Arezzo bil-Via Flaminia u ma' Aquileia bil-Via Aemilia Altinate.", "Fit-88 QK, il-belt saret \"municipium\".", "Hi nbniet f'toroq dritti b'sitt \"cardi\" u tmien \"decumani\", li g\u0127adhom jag\u0127mlu l-istruttura tag\u0127ha s'issa.", "Il-belt kellha xi 10,000 abitant ta\u0127t l-Imperu Ruman, kif ukoll bosta tempji, termi, teatri u arena.", "Skont Pomponju Mela, Bononia kienet fost il-\u0127ames bliet \"opulentissimae\" ( l-i\u017cjed g\u0127onja) tal-Italja.", "Il-belt re\u0121g\u0127et inbniet minn Neruni wara li n\u0127arqet.", "Wara li marret lura g\u0127al \u017cmien twil, Bolonja twieldet mill-\u0121did fis-seklu V bil-\u0127e\u0121\u0121a tal-isqof Petronju, li bena l-knisja ta' San Stiefnu.", "Wara l-waqg\u0127a tal-Imperu Ruman, Bolonja nbidlet f'fortizza fuq il-fruntiera tal-Esarkat ta' Ravenna fil-Pjanura Padana.", "Il-belt kienet protetta bis-swar imma dawn ma kinux jipprote\u0121u r-rovini tal-belt antika Rumana.", "Fis-728 il-belt intreb\u0127et minn Liutprando, Re tal-Lombardi, li g\u0127aqqadha mar-renju tal-Lombardi.", "Fis-seklu XI, Bolonja kellha perijodu \u0121did ta' kobor u saret Komun li nag\u0127qdet mal-Lega Lombarda fl-1164 biex ti\u0121\u0121ieled kontra Federiku Barbarossa.", "Fl-1088 in\u0127olqot l-Universit\u00e0 ta' Bolonja, li hi issa l-eqdem universit\u00e0 tal-Ewropa.", "Bosta nies famu\u017ci kienu jistudjaw hemm fil-Medju Evu b\u0127al Irnerio, Dante, Boccaccio u Petrarca.", "Fis-seklu XII, l-i\u017cvilupp tal-belt \u0127tie\u0121 swar \u0121odda u sar tkabbir ie\u0127or fis-seklu XIV.", "Fl-1256 Bolonja g\u0127addiet il-\"Legge del Paradiso\" (\"Li\u0121i tal-\u0120enna\"), li ne\u0127\u0127iet il-jasar fewdali u \u0127elset l-iskjavi bil-flus tal-belt.", "Fl-stess \u017cmien il-qalba tal-belt inksiet bit-torrijiet, mibnija mill-familji g\u0127onja u qawwija tal-belt biex juru l-qawwa tag\u0127hom, u bil-bini pubbliku, knejjes u abaziji.", "Dan it-tkabbir u din l-g\u0127ana fl-1294 g\u0127amlu l-belt wa\u0127da mill-i\u017cjed popolati tal-Ewropa.", "B\u0127all-bi\u010b\u010ba kbira tal-komuni tal-epoka, Bolonja kienet maqsuma bil-\u0121lied intern li wassal g\u0127at-tke\u010b\u010bija tal-familja tal-\"Ghibellini\" fl-1274.", "Wara li t\u0127arbtet fil-\"battalja ta' Zappolino\" mill-forzi ta' Modena fl-1325, Bolonja bdiet tmur lura u talbet il-protezzjoni tal-Papa fil-bidu tas-seklu XIV.", "Wara s-snin henjin ta\u0127t il-gvern ta' Taddeo Pepoli (1337-1347), Bolonja waqg\u0127et f'idejn il-Visconti, imma re\u0121g\u0127et ta\u0127t l-awtorit\u00e0 Papali bil-Kardinal Gil de Albornoz fl-1360.", "Is-snin li missu raw \u0127afna bdil bejn gvernijiet repubblikani (b\u0127al ta' 1377, li bena l-Ba\u017cilika ta' San Petronju u l-Loggia dei Mercanti) u l-\u0127akma papali jew tal-Visconti.", "Matul da\u017c-\u017cmien, il-familji qawwijin tal-belt kienu mitlufin fi \u0121lied fratri\u010bidu g\u0127all-kontroll tag\u0127ha.", "F'nofs is-seklu XV, il-familja Bentivoglio kisbet il-poter bi\u017c-\u017cew\u0121 membri Sante (1445-1462) u Giovanni II (1462-1506).", "Dak il-perijodu kien l-i\u017cjed fjorenti tal-belt, bil-pre\u017cenza ta' arkitetti u pitturi famu\u017ci \u0121ol-\u0127itan tag\u0127ha, li bidlu 'l Bolonja f'veru belt tar-Rinaxximent.", "Ir-renju ta' Giovanni II spi\u010b\u010ba fl-1506 waqt li t-truppi papali ta' \u0120ulju II kienu qeg\u0127din jassedjaw u j\u0127arbtu l-belt.", "Minn dik id-data sas-seklu XVIII, Bolonja kienet tag\u0127mel parti mill-istati papali u kienet immexxija minn \"Cardinal legato\" u Senat li kull xahrejn kien jag\u0127\u017cel \"gonfaloniere\" (im\u0127allef), meg\u0127jun minn tmien konsli i\u017cjed anzjani.", "Il-prosperit\u00e0 tal-belt baqg\u0127et tikber, allavolja fit-tmiem tas-seklu XVI il-pesta naqqset il-popolazzjoni minn 72 000 g\u0127al 59 000 abitant.", "Din il-prosperit\u00e0 rri\u017cultat f'\u0127afna bini importanti, b\u0127al Piazza Nettuno u l-Palazzo dei Banchi fl-1564.", "Il-\u0127akma papali rat il-bini ta' \u0127afna knejjes u stabbilimenti reli\u0121ju\u017ci o\u0127ra \u0121odda u r-rinnovazzjoni tal-antiki.", "B'96 kunvent Bolonja kellha r-rekord tal-Italja.", "Il-pitturi li kienu ja\u0127dmu Bolonja waqfu l-Iskola Bolonji\u017ca li fosthom kien hemm Annibale Carracci, Domenichino, Guercino u pitturi o\u0127ra famu\u017ci.", "Ta\u0127t Napuljun, Bolonja saret il-kapitali tar-\"Repubblica Cispadana\".", "Wara l-waqg\u0127a ta' Napuljun, Bolonja re\u0121g\u0127et marret ta\u0127t il-papa u rribellat kontrih fl-1831 u g\u0127al darb'o\u0127ra fl-1849.", "Il-Papa Piju IX \u017car il-belt fl-1857.", "Bolonja vvotat li ting\u0127aqad mar-Renju ta' Sardinja fit-12 ta' \u0120unju 1859, u hekk \u0127adet parti fir-Risorgimento.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn l-istorja ta' Bolonja hi m\u0127allta ma' dik tal-Italja.", "Matul is-\"Snin ta\u010b-\u010aomb\", l-\"Attentat ta' l-Istazzjon ta' Bolonja\" (mag\u0127ruf fl-Italja b\u0127ala \"la strage di Bologna\") kien wie\u0127ed mill-i\u017cjed attentati terroristi\u010bi importanti li laqtu l-Italja.", "Dan \u0121ara fit-2 ta' Awwissu, 1980 fl-10.25 ta' filg\u0127odu.", "Fih mietu 85 ru\u0127 u kien hemm i\u017cjed minn 200 ferut.", "Xi membri ta' grupp tal-lemin estrem kienu kkundannati g\u0127all-attentat.", "Bolonja llum hi qalba kulturali importanti imma wkoll \u010bentru kummer\u010bjali, industrijali u tal-komunikazzjoni.", "Fil-bidu tas-seklu XXI is-swar qodma twaqqg\u0127u biex jinbena vjal u djar \u0121odda.", "Ekonomikament, Bolonja hi belt prospera \u0127afna.", "Hi l-kapitali ta' re\u0121jun g\u0127ani u dinamiku, min\u0127abba r-ri\u010berka u l-innovazzjoni.", "G\u0127andha attivit\u00e0 industrijali kbira (30% tal-impjegati fl-1998) b'xi gruppi presti\u0121ju\u017ci b\u0127al Ducati u Lamborghini fis-settur awtomobilistiku u Borbonese fis-settur tal-moda.", "Il-belt g\u0127andha wie\u0127ed mill-ikbar parks g\u0127all-wirjiet fl-Ewropa.", "Bolonja hi wkoll \u010bentru kulturali u turistiku importanti min\u0127abba l-istorja u l-monumenti sbie\u0127 tag\u0127ha.", "Bolonja g\u0127andha wkoll l-vanta\u0121\u0121 tal-po\u017cizzjoni tag\u0127ha ta' salib it-toroq Ewropej.", "Hi fil-qalba tax-xibka tal-awtostradi tat-tramuntana tal-Italja ( A1, A13 u A14 ), imma qieg\u0127da anki fuq il-linja tal-ferrovija l-i\u017cjed importanti tal-Italja.", "Fl-a\u0127\u0127ar mill-ajruport tag\u0127ha \"G. Marconi\", li qieg\u0127ed 6 km 'il bog\u0127od mill-belt, hemm titjiriet nazzjonali u internazzjonali.", "Bolonja hi wa\u0127da mill-bliet medjovali l-i\u017cjed pre\u017cervati tal-Ewropa, u g\u0127alhekk g\u0127andha valur storiku kbir.", "Minkejja l-\u0127sara konsiderevoli li saret mill-bumbardamenti tal-1944, i\u010b-\u010bentru storiku ta' Bolonja, hu wie\u0127ed mill-ikbar ta' Ewropa, u fih hemm rikkezzi sew medjovali, kif ukoll Rinaxximentali u Barokki.", "G\u0127alkemm il-futbol hu r-re tal-isport fl-Italja, Bolonja tispikka fil-Basket-ball.", "Infatti l-belt hi mlaqqma \"\"Basket City\"\" u dan min\u0127abba \u017c-\u017cew\u0121 klabbs tal-Basket-ball : Virtus Bologna u Fortitudo Bologna.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet huma fost l-a\u0127jar fl-Italja u wkoll fl-Ewropa b'xi reb\u0127iet fit-Tazza tal-Ewropa.", "Madankollu l-belt g\u0127andha klabb tal-futbol, Bologna FC 1909, imma dan da\u017c-\u017cmien m'g\u0127andux su\u010b\u010bess kbir u qieg\u0127ed fis-Serie B."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7005", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7005", "title": "Juan Bautista Azopardo", "text": ["Juan Bautista Azopardo", "Juan Bautista Azopardo (L-Isla, 20 ta Frar 1772 \u2013 Buenos Aires, Ar\u0121entina, 23 ta' Ottubru 1847) kien suldat, kursar, u kurunell Malti li ta servizz fl-armati tal-Ingilterra, tal-Olanda, ta' Franza u ta' Spanja.", "\u0126a sehem fit-taqbid g\u0127all-Indipendenza tal-Ar\u0121entina u huwa l-fundatur tal-Forza Navali tal-Ar\u0121entina."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7006", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7006", "title": "AC Milan", "text": ["AC Milan", "Associazione Calcio Milan, komunement imsej\u0127a AC Milan jew Milan, huwa klabb professjonist Taljan ibba\u017cat f'Milan, Lombardija, li jilg\u0127ab fis-Serie A. Il-klabb twaqqaf fis-sena 1899 minn wie\u0127ed In\u0121liz li kien ja\u0127dem il-bizilla;Herbert Kilpin u n-negozjant Alfred Edwards fost l-o\u0127rajn.", "Il-klabb g\u0127amel l-istorja kollha tieg\u0127u, bl-e\u010b\u010bezzjoni fl-ista\u0121uni 1980\u201381 u 1982\u201383, fil-qu\u010b\u010bata tal-Futbol Taljan, mag\u0127ruf b\u0127ala s-Serie A li bdiet fl-ista\u0121un 1929\u201330.", "Dan il-klabb hu l-aktar su\u010b\u010bessiv fil-futbol dinji f'termini ta' trofej internazzjonali flimkien ma' Boca Juniors, bi 18-il titlu uffi\u010bjalment rikonoxxuta mill-UEFA u l-FIFA.", "Milan reb\u0127u 4 titli dinjija, aktar minn kull klabb ie\u0127or fid-dinja, wara li reb\u0127u t-Tazza Interkontinentali tlett darbiet u l-FIFA Club World Cup g\u0127all-darba.", "Milan ukoll reb\u0127u t-Tazza ta\u010b-\u010aampjins/Champions League f'seba' okka\u017cjonijiet, wara Real Madrid.", "Huma wkoll reb\u0127u l-UEFA Super Cup b'rekord ta' \u0127ames darbiet u t- Tazza tat-Tazez Ewropej darbtejn.", "Milan reb\u0127u kull kompetizzjoni ewlenija li fiha kienu kkompetew, bl-e\u010b\u010bezzjoni tal-Europa League (f'din il-kompetizzjoni huma kienu tilfu \u017cew\u0121 semi-finali fl-1972 u fl-2002).", "Domestikament, bi 18-il titli tal-kampjonat Milan huwa t-tieni l-aktar l-klabb su\u010b\u010bessiv fis-Serie A wara Juventus (28 titli), flimkien ma 'rivali lokali Inter.", "Huma wkoll reb\u0127u Coppa Italia 5 darbiet, kif ukoll rekord ta' 6 titli fis-Supercoppa Italiana.", "Milan jilabg\u0127bu l-log\u0127ob f'darhom \u0121ewwa San Siro, mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala \"Stadio Giuseppe Meazza\".", "Il-grawnd, li huwa maqsum ma' Inter, huwa l-akbar grawnd tal-futbol fl-Italja, b'kapa\u010bit\u00e0 totali ta' 80,018 spettatur.L-Inter huma kkunsidrati l-akbar rivali tag\u0127hom, u log\u0127biet bejn i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet huma msej\u0127a Derby della Madonnina, li hija wa\u0127da mill-aktar derbies segwiti fil-futbol.", "Mill 2010, Milan huwa t-tielet l-aktar tim li g\u0127andu sapport fl-Italja, u s-seba 'aktar tim li g\u0127andu sapport fl-Ewropa, quddiem kull timijiet taljani o\u0127ra.", "Klassifika tal-partitarji timijiet Ewropej: Barcelona l-ewwel bi 57.8 miljun, segwiti minn Real Madrid (31.3 miljun), Manchester United (30.6 miljun), Chelsea (21.4 miljun), Bayern Munich (20.7 miljun) u Milan (18.4 miljun).", "Is-sid tal-klabb huwa l-eks Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi, u l-vi\u010bi-president huwa Adriano Galliani.", "Il-klabb huwa wie\u0127ed mill-g\u0127onja u l-aktar siewja fil-futbol Taljan u fid-dinja.Huma kienu membri fundaturi tal-grupp G-14,li huwa grupp tal-klabbs tal-futbol tal-Ewropa ewlenin, il-European Club Association.", "Fl-1899, il-klabb \u0121ie imwaqqaf b\u0127ala \"Milan Cricket and Foot-Ball club\" minn \u017cew\u0121 Ingli\u017ci Alfred Edwards u Herbert Kilpin.", "Il-klabb \u010bertament kellu influwenza kbira: it-titlu tal-klabb huwa fil-fatt Milan mhux Milano, b\u0127alma il-klabb ta' Genoa.", "Il-kuluri tat-tim kienu min dejjem a\u0127mar u iswed.", "Fl-1908 jifforma klabb ie\u0127or min\u0127abba \u010berti kwistjonijiet rigward il-plejers barranin.", "Dan ikun l-Internazionale jew kif inhu mag\u0127ruf illum l-Inter.", "Fis-snin \u0127amsin, Milan kienu ma l-ewwel tlett tims Taljani u reb\u0127u is-\"Scudetto\" fl-1951.", "Milan kienu qed jikbru bit-teknika ta' Gren, Nordahl u Liedholm.", "It-tim kien qed joffri w\u0127ud mil-a\u0127jar plejers fosthom Lorenzo Buffon u Cesare Maldini, missier Paolo Maldini.", "Forsi l-iktar reb\u0127a presti\u0121ju\u017ca kienet ta' 7-1, kontra il-Juventus f'Torino, meta skorja tripletta il-plejer Nordahl.", "Din \u0121rat fil-5 ta' Frar 1950.", "Wara \u0127afna problemi finanzjarji u nuqqas ta' su\u010b\u010bessi, Milan inbidlu kompletament.", "Silvio Berlusconi qajjem u sa\u0127\u0127a\u0127 lil Milan fl-20 ta' Frar 1986.", "Berlusconi xtara kow\u010b mil-Parma, \u010bertu Arrigo Sacchi, flimkien ma tlett plejers Olandi\u017ci, Marco van Basten, Frank Rijkaard u Ruud Gullit.", "Tfa\u010b\u010baw anki talenti Taljani : Roberto Donadoni, Carlo Ancelotti u Giovanni Galli.", "Sacchi reba\u0127 l-\"iscudetto\" tal-1987-88 wara l-partita kontra Napoli ta' Diego Maradona.", "Fl-ista\u0121un 1988-1989, Milan reb\u0127u t-tielet Tazza Ewropea kontra Steaua Bucaresti (4-0), kif ukoll reb\u0127u it-tieni Tazza Interkontinentali kontra National de Medellin (1-0).", "It-tim re\u0121a reba\u0127 kontra Benfica (1-0) imbag\u0127ad Milan re\u0121g\u0127u akkwistaw it-Tazza Interkontinentali kontra Olimpia Asunci\u00f3n.", "\u017bmien ta' reb\u0127, ta' su\u010b\u010bess, ta' tibdil u ta' talenti li bi\u017c-\u017cmien, \u0127afna plejers, immaturaw u kibru f'kull aspett.", "B'Sacchi telaq biex imexxi it-tim nazzjonali tal-Italja, u ftit wara Fabio Capello ng\u0127ata l-kariga.", "Milan kienu g\u0127addejja minn mumenti ta' glorja: ma jitilfux partiti, anzi jirb\u0127u u jirb\u0127u bi plejers b\u0127al Franco Baresi, Alessandro Costacurta u Paolo Maldini li huma difensuri.", "L-a\u0127mar u l-iswed kienu l-kuluri li jirrappre\u017centaw l-klabb matul l-istorja kollha tieg\u0127hu.", "Huma kienu mag\u0127\u017cula biex jirrappre\u017centaw \"fiery ardour\"(a\u0127mar) u l-avversarji\" jikkonsisti l-bi\u017ca (iswed).", "\"Rossoneri\", il-laqam l-aktar u\u017cat tat-tim , litteralment tfisser \"\u0127omor u suwed\" bit-Taljan, b'referenza g\u0127all-kuluri ta 'l-istrixxi fuq il-ger tag\u0127hom.", "Laqam ie\u0127or derivat \u200b\u200bmill-kuluri tal-klabb huwa \"the Devil\".", "Ritratt ta 'devil a\u0127mar kien u\u017cat b\u0127ala l-arma ta' Milan fuq punt wie\u0127ed bl-\"Stila tad-deheb g\u0127all-E\u010b\u010bellenza tal-Isport\" tinsab fuqa.", "Kif soltu fil-futbol Taljan, l-istilla ta 'hawn fuq fl-arma kien mog\u0127tija lill-klabb wara li reba\u0127 10 titli fil-kampjonat, fl-1979.", "G\u0127al \u0127afna snin, l-arma tal-Milan kienet sempli\u010bement il-Bandiera tal-Milan, li kienet ori\u0121inarjament l-bandiera ta ' Saint Ambrose.", "L-arma moderna li tintu\u017ca illum tirrappre\u017centa l-kuluri tal-klabb u l-bandiera ta 'l- \"Comune di Milano\", bl-akronimu \"ACM\" fil-qu\u010b\u010bata u s-sena ba\u017cika fil-qieg\u0127(1899).", "Xorts bojod u kalzetti suwed huma \u0121eneralment jintlibsu meta it-tim jilg\u0127ab f'darhu.", "Il-ger tal-Milan ta barra min darhu dejjem kienu kompletament bojod.", "Huwa meqjus kemm mis-sapporters u l-klabb li kien ger ixxurtjat fil-finali ta\u010b-\u010aampjins League, min\u0127abba l-fatt li l-Milan reb\u0127u 6 finali minn 8 meta lag\u0127bu bil-ger abjad (tilfu biss ma Ajax fl-1995 u Liverpool fl-2005), u reb\u0127u biss 1 minn 3 bl-ewwel ger.", "It-tielet ger, li huwa rari u\u017cat, jitbidel annwali, kienu l-aktar suwed bil-tirqim \u0127omor fl-ista\u0121uni re\u010benti.", "L-istadju tat-tim jesa' 80,018 bilqieg\u0127da f'San Siro, uffi\u010bjalment mag\u0127ruf b\u0127ala \"Stadio Giuseppe Meazza\" wara li l-attur qabel li kien irappre\u017centat kemm Milan u kemm Inter.", "L-aktar isem komuni u\u017cat, \"San Siro\", huwa l-isem tad-distrett fejn l-istadju jinsab.", "San Siro kien l-istadju ta 'Milan mill-1926, meta kien privatament mibni mill-president ta 'Milan fil-\u0127in, Piero Pirelli.", "Il-kostruzzjoni saret minn 120 \u0127addiema, u dam 13-il xag\u0127ar u nofs biex tlesta.", "L-istadju kien proprjet\u00e0 tal-klabb sakemm \u0121ie mibjug\u0127 lill-kunsill tal-belt fl-1935, u mill-1947 \u0121iet maqsuma ma Internazionale, meta l-ewlieni Milan kien a\u010b\u010bettata b\u0127ala lokatorju.", "L-ewwel log\u0127ba intlag\u0127abet fl-istadju kienet fit-19 ta' Settembru 1926, meta Milan tilfu 6-3 fil-log\u0127ba ta '\u0127biberija kontra Internazionale.", "Milan lag\u0127bu 1 log\u0127ba fil-league tieg\u0127hu f'San Siro fis-19 ta' Settembru 1926, kienu tilfu 1-2 ma Sampierdarenese.", "Minn kapa\u010bit\u00e0 inizjali ta '35,000 spettaturi, l-istadju g\u0127adda rinnovazzjonijiet kbar \u0127afna, aktar re\u010bentement bi t\u0127ejjija g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2006 meta l-kapa\u010bit\u00e0 kienet stabbilita g\u0127all- 85,700, kollha koperti b'saqaf polikarbonat.", "Fis-sajf tal-2008 il-kapa\u010bit\u00e0 \u0121iet imnaqqsa g\u0127al 80,018, sabiex jintla\u0127qu l-istandards il-\u0121odda stabbiliti mill-UEFA.", "Ibba\u017cat fuq il-mudell Ingli\u017c g\u0127all-grawnds, San Siro huwa ddisinjat spe\u010bifikament g\u0127al log\u0127biet tal-futbol, g\u0127all-kuntrarju \u0127afna \"multi-purpose\" grawnds u\u017cati g\u0127as-Serie A. Huwa g\u0127alhekk mag\u0127ruf fl-Italja g\u0127all-atmosfera meravilju\u017ca waqt il-log\u0127ob, grazzi g\u0127all-vi\u010binanza ta 'l-stands g\u0127all-pitch.", "L-u\u017cu frekwenti ta ' \"flares\" billi partitarji jikkontribwixxu g\u0127all-atmosfera, i\u017cda l-prattika kultant tikkaw\u017ca l-problemi.", "Fit-19 ta' Di\u010bembru 2005, il-vi\u010bi-president u direttur e\u017cekuttiv ta' Milan Adriano Galliani \u0127abbar li l-klabb \u0127adem serjament lejn ir-rilokazzjoni.", "Huwa qal li l-grawnd il-\u0121did ta' Milan se jkun prin\u010bipalment ibba\u017cat fuq il-Veltins-Arena u se jsegwu l-istandards ta 'grawnds tal-futbol fl-Istati Uniti, \u0120ermanja u Spanja.", "Kontrarjament differnti mill-istadji o\u0127ra \u0127afna fl-Italja, Istadju l-\u0121did ta 'Milan x'aktarx se ji\u0121u u\u017cat g\u0127all-futbol biss, bla \"athletics track\".", "Drittijiet tismija tal-istadju il-\u0121did se jkun probabbilment jinbieg\u0127 lill-isponsor, b'mod simili g\u0127all-Emirates Stadium tal-Arsenal.", "Wie\u0127ed g\u0127ad irid jara jekk dan il-pjan se jippro\u010bedi jew jekk dan huwa biss manuvra g\u0127all-se\u0127\u0127 il-proprjetarji (Comune di Milano) li jbieg\u0127u l-istadju lil Milan g\u0127al \u0127las nominali sabiex jippro\u010bedu rinnovazzjonijiet estensivi.", "Il-possibbilt\u00e0 ta ' Inter hija li jkunu jistg\u0127u jaffettwaw pro\u010beduri f'San Siro.", "Milan huwa wie\u0127ed mill-aqwa klabbs tal-futbol issaportjati fl-Italja, skond ir-ri\u010berka mwettqa mill-gazzetta Taljana \"La Repubblica\".", "Storikament, Milan kienet appo\u0121\u0121jata mill-belt ta' \u0127idma ta' klassi u nies ta' trade union.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, ir-rivali eterni Internazionale kienu prin\u010bipalment appo\u0121\u0121jata mill-aktar sinjuri u tipikament milanisti normali.", "Wie\u0127ed mill-eqdem gruppi tal-Ultras fil-futbol Taljan kollhu, \"Fossa dei Leoni,\" ori\u0121inaw f'Milan.", "Politikament, Milan ultras qatt ma kellhom ebda preferenza partikolari, i\u017cda l-midja tradizzjonalment asso\u010bjati mal-\"left-wing\", sa ftit ilu, meta presidenza ta' Berlusconi kemmxejn bidel din l-opinjoni.", "Skond l-studju mill-2010, Milan huwa l-aktar tim Taljan appo\u0121\u0121jat fl-Ewropa u s-seba \u0121enerali, b'aktar minn 18,4 miljun sapporters.", "AC Milan g\u0127andha l-og\u0127la 9 attendenza medja ta' klabbs tal-futbol Ewropej wara Borussia Dortmund, FC Barcelona, Manchester United, Real Madrid, Bayern Munich, Schalke, Arsenal, u Hamburg.", "Is-sapporters tal-Genoa jikkunsidraw lil Milan b\u0127ala rivali, Vincenzo Spagnolo kienu stabbiliti g\u0127all-mewt minn sostenitur ta' Milan f'Jannar 1995.", "Madankollu, rivalit\u00e0 prin\u010bipali tal-Milan huwa mal-klabb \u0121irien, Internazionale; \u017cew\u0121 timijiet jiltaqg\u0127u fil-kampjonat taljan \"Derby della Madonnina\" darbtejn kull sta\u0121un tas-Serie A. L-isem tad-derby tirreferi g\u0127all-Beatu Ver\u0121ni Marija,l-istatwa tieg\u0127u qieghda fil-Katidral ta' Milan hija wa\u0127da mill-attrazzjonijiet ewlenin tal-belt.", "Il-log\u0127ba normalment jo\u0127loq atmosfera reali, bil-\"banners\" numeru\u017ci (spiss umoristiku jew offensiv) mhux mitwija qabel il-bidu tal-log\u0127ba.", "Flares huma komunement pre\u017centi u jikkontribwixxu g\u0127all-ispettaklu i\u017cda dawn xi kultant wasslu g\u0127al problemi, inklu\u017ca l-abbandun tat-tieni leg ta\u010b-Champions League 2004\u201305 fil-log\u0127ba tal-kwarti tal-finali kontra Inter fit-12 t'April 2005,wara tefg\u0127a ta' flare minn spettatur minn tal-Inter Milan laqat il-gowler Dida fuq spallej\u0127.", "\"Mill-21 ta' Lulju 2017\".", "<nowiki>*</nowiki> Jista 'ji\u0121i restawrat g\u0127al wie\u0127ed mi\u017c-\u017cew\u0121 wliedu, g\u0127andhom kull wie\u0127ed minnhom jilag\u0127bu professjonalment g\u0127all-klabb.", "\"Mis-7 ta Lulju 2016.\"", "Milan kellhom presidenti numeru\u017ci matul il-kors tal-istorja tag\u0127hom, li w\u0127ud minnhom kienu sidien tal-klabb filwaqt li o\u0127rajn kienu presidenti onorarji.", "Hawnhekk hawn lista kompluta minnhom.", "Hawn ta\u0127t hawn lista ta 'kow\u010bis ta' Milan mill-1900 sal-lum."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7013", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7013", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2000", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2000", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2000 kienet l-ewwel edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs u saret fil-Bra\u017cil mill-5 ta' Jannar sal-14 ta' Jannar 2000.", "It-timijiet li kkwalifikaw g\u0127all-kampjonat tas-sena 2000:", "Il-partiti ntlag\u0127bu f'S\u00e3o Paulo u Rio de Janeiro.", "It-timijiet kienu organizzati f'\u017cew\u0121 gruppi ta' erba' timijiet, bit-tim li jispi\u010b\u010ba l-ewwel post jikkwalifika g\u0127all-finali u t-tim li jispi\u010b\u010ba fit-tieni post jikkwalifika g\u0127all-partita g\u0127at-tielet u r-raba' post."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7018", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7018", "title": "Melchiorre Gaf\u00e0", "text": ["Melchiorre Gaf\u00e0", "Melchiorre Gaf\u00e0 (Jannar 1636 \u2013 4 ta' Settembru 1667), f'Malta mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala Gafa, Gaffar or Gafar u fl-Italja b\u0127ala Caf\u00e0 u Caff\u00e0, kien skultur Malti li fil-\u0127ajja qasira tieg\u0127u sar famu\u017c Ruma g\u0127ax-xog\u0127ol tieg\u0127u fl-istil Barokk.", "Twieled il-Birgu, Malta, lil Marco Gaf\u00e0 u Veronica, mwielda Spiteri, id-disa' tifel fost g\u0127axart ulied.", "Tg\u0127ammed fit-21 ta' Jannar, 1636 u ng\u0127ata l-isem Marcello g\u0127al \u0127uh li twieled fl-1634 u kien miet.", "Jidher li ma damx ma beda jissejja\u0127 Melchiorre.", "Fl-1658 kien baqa' biss \u0127amsa \u0127ajjin mill-ulied: Giuseppe, Grazio, Gio-Maria, Lorenzo u Melchiorre.", "Ma tantx nafu fuq il-\u0127ajja ta' Gaf\u00e0.", "Dan li \u0121ej hu bba\u017cat fuq il-ktieb editjat minn K. Sciberras", "Marco Gaf\u00e0 mar joqg\u0127od il-Birgu fl-1610 u \u017c\u017cewwe\u0121 fl-1616.", "Ma nafux x'seng\u0127a kellu imma kien jissejja\u0127 \"Maestro\"; skond Sciberras aktarx kien skarpan.", "Hemm storja mhux konfermata (f'traskrizzjoni tas-seklu 19 ta' manuskritt mitluf miktub mill-kapu\u010b\u010bin Patri Pela\u0121ju) li tg\u0127id li ta' xi g\u0127axar snin Gaf\u00e0 kien lavrant mal-iskultur Dozzinale, il-Birgu.", "Meta kavalier Spanjol talab lil Dozzinale biex jag\u0127millu xi statwi g\u0127all-villa tieg\u0127u f'Casal Paola u dan m'a\u010b\u010bettax, il-kavalier offra x-xog\u0127ol lit-tifel Gaf\u00e0.", "Tant g\u0127o\u0121bu x-xog\u0127ol li \u0127a t-tifel ta\u0127t il-protezzjoni tieg\u0127u.", "Jidher li meta kellu xi sittax-il sena kien lavrant mal-iskulturi Casanova, fosthom Michele, Antonio u Damiano.", "Dawn kienu ja\u0127dmu fil-\u0121ebla franka u kellhom \u0127anut il-Birgu.", "Gaf\u00e0 (Marcello Gaffar) kien imda\u0127\u0127al mag\u0127hom fix-xog\u0127ol fil-Cappella Torres fil-Kattedral ta' Siracusa fi Sqallija li g\u0127alih skolpixxa figuri ta' putti u rjus ta' serafini fuq kolonni.", "Ma nafux \u017cgur kif Gaf\u00e0 \u0127alla Malta g\u0127al Ruma u min g\u0127enu biex jitlaq.", "Nistg\u0127u nissusspettaw xi patruna\u0121\u0121 mill-Kavalieri, ekkle\u017cjati\u010bi jew nobbli Taljani li kienu Malta.", "L-iskultur \u017cag\u0127\u017cug\u0127 kien ing\u0127ata parir g\u0127aqli g\u0127ax da\u0127al fil \"bottega\" tal-iskultur stabbilit, Ercole Ferrata (Pellio Intelvi, 1610 \u2013 Ruma, 1686) mill-ewwel meta wasal Ruma.", "Per\u00f2, kif jg\u0127id Sciberras, x'aktarx ma' kienx hemm appo\u0121\u0121 uffi\u010bjali mill-Kavalieri g\u0127ax meta \u0121ie kkunsidrat g\u0127all-ewwel darba g\u0127ax-xog\u0127ol f'San \u0120wann, l-ambaxxatur tag\u0127hom f'Ruma sejja\u0127lu \u201a\"un certo Maltese\" u \u017cgur li ma kienx jg\u0127id hekk kieku kienu jafuh sewwa.", "Hemm su\u0121\u0121eriment li kellu l-g\u0127ajnuna ta' Fabio Chigi, li sar Papa Alessandru VII, li kien delegat Apostoliku bejn l-1634 u l-1639 u kien joqg\u0127od il-Birgu.", "Su\u0121\u0121eriment ie\u0127or hu li kien meg\u0127jun mill-kavalier Fra Giovanni Bichi, li kien dam joqg\u0127od Malta imma dak i\u017c-\u017cmien kien ilu ftit joqg\u0127od Ruma.", "M'hemm l-ebda konferma g\u0127al dawn is-su\u0121\u0121erimenti.", "Meta da\u0127al fil-bottega ta' Ferrata, l-ewwel xog\u0127lijiet tieg\u0127u kienu statwi g\u0127al knejjes fil-belt, Valletta: Il-Madonna tar-Ru\u017carju g\u0127al knisja tad-Dumnikani (din waslet Malta f'Mejju tal-1661) u San Pawl g\u0127all-knisja tan-Nawfra\u0121ju ta' San Pawl (din kienet ordnata mill-familja Testaferrata u mog\u0127tija lill-knisja qabel 1694).", "It-tnejn jidhru li kienu influwenzati mill-istil tal-iskultur Bolonji\u017c Alessandro Algardi.", "L-ewwel kummissjoni indipendenti importanti tieg\u0127u kienet fl-1660 g\u0127all-knisja presti\u0121ju\u017ca ta' Sant'Agnese in Angone, f'Piazza Navona.", "Din kienet g\u0127at-titular skolpit tal-altar ta' Sant'Ewstakju u ordnah Camillo Pamphili.", "Kif jidher mill-abbozzi Gaf\u00e0 \u0127adem \u0127afna fuq il-preparazzjoni g\u0127al dan ix-xog\u0127ol.", "Pamphili tant g\u0127o\u0121buh dawn il-buzzetti li fl-1663 tah kummissjoni o\u0127ra biex jag\u0127mel statwa li tirrapre\u017centa l-\"Karit\u00e0 ta' San Tumas\" g\u0127all-kappella tal-familja tieg\u0127u fil-knisja ta' Santu Wistin, ukoll f'Piazza Navona.", "Pamphili tant kien impressjonat bil-mudell ta' San Tumas li ordna in\u010bi\u017cjoni li saret minn Pietro del Po.", "Sadattant l-istil ta' Gaf\u00e0 \u017cviluppa u tbieg\u0127ed minn Algardi u resaq i\u017cjed lejn Bernini ming\u0127ajr ma waqa' ta\u0127t il-\u0127akma tieg\u0127u.", "Minkejja s-su\u010b\u010bess tieg\u0127u, Gaf\u00e0 baqa' ja\u0127dem fl-istudju ta' Ferrata u bejn l-1663 u l-1667, hu u Ferrata kienu joqg\u0127odu fl-istess dar.", "Per\u00f2 jidher li Gaf\u00e0 kellu grupp ja\u0127dem mieg\u0127u.", "Per e\u017cempju, fl-1664 l-iskultur Sqalli Pietro Papaleo kien student tieg\u0127u u l-pittur Michelangelo Mamilla kien jog\u0127qod mieg\u0127u.", "Il-fama ta' Gaf\u00e0 baqg\u0127et tikber u allavolja kien g\u0127adu ma lesta xejn biex jidher fil-publiku, fl-1662 da\u0127\u0127luh fl-Akademja ta' San Luqa u fis-Sodalizio dei Virtuosi al Pantheon.", "Fl-istess sena kellu ordni g\u0127al titular skolpit jirrapre\u017centa l-Apoteo\u017ci ta' Santa Katerina ta' Siena g\u0127all-knisja tad-Dumnikani ta' Santa Caterina a Magnapoli.", "Fl-istess \u017cmien, Gaf\u00e0, li kellu konnessjoni qawwija mal-ordni tad-Dumnikani (forsi min\u0127abba li \u0127uh Giuseppe kien Dumnikan), kiseb ordni g\u0127al statwa ta' Santa Ro\u017ca ta' Lima biex tintu\u017ca fi\u010b-\u010beremonji tal-beatifikazzjoni u wara titie\u0127ed fil-knisja ta' San Domingo, f'Lima, il-Peru.", "Ir-rappre\u017centazzjoni tal-qaddisa qieg\u0127da tmut, li kienet influwenzata minn Bernini u influwenzat 'l Bernini, kienet su\u010b\u010bess u saru \u0127afna kopji tag\u0127ha fil-metal.", "Id-data fuq l-istatwa hi 1665.", "Dik is-sena, waqt li Gaf\u00e0 kien qieg\u0127ed ja\u0127dem fuq erba' kummissjonijiet monumentali, ikkuntattjawh il-Kavalieri ta' Malta.", "Sa dak i\u017c-\u017cmien kellu xog\u0127ol bi\u017c\u017cejjed u po\u017cizzjoni stabilita bi\u017c\u017cejjed li seta' jg\u0127id 'l Gran Mastru Cottoner biex jistenna sa meta jmissu.", "Wara xi t\u0127assib Gaf\u00e0 accetta x-xog\u0127ol u mar Malta biex jiftiehem fuq il-grupp tal-Mag\u0127mudija ta' San \u0120wann g\u0127all-knisja konventwali fil-belt Valletta.", "Gaf\u00e0 kien Malta minn Jannar sa Mejju tal-1666 u kellu mieg\u0127u il-pittur Marullo ( li waqt li kien Malta pin\u0121a t-titular f'kappella fil-knisja ta' San Pawl tar-Rabat) u tifel ta' 13-il sena Antonio Garsin.", "Matul dan i\u017c-\u017cmien g\u0127amel abbozzi g\u0127al San \u0120wann u kiseb ordnijiet o\u0127ra: reredos g\u0127all-kappella ta' Franza f'San \u0120wann u ie\u0127or g\u0127all-Knisja tal-Erwie\u0127, il-belt Valletta, statwa ta' San Pawl g\u0127all-grotta ta' San Pawl, ir-Rabat u lampier-relikwarju g\u0127all-knisja ta' San Pawl.", "Sa nofs l-1667 Santa Ro\u017ca kienet lesta.", "Jidher li \u0120af\u00e0 kellu xi interess fil-pro\u0121ett g\u0127all-kolonata tal-Vatikan.", "\u0126adem ukoll fuq bust tal-papa Alessandru VII u kellu kummissjoni g\u0127al statwa kbira ta' Alessandru III g\u0127ad-Duomo ta' Siena.", "Kien wie\u0127ed mill-i\u017cjed skulturi mfittxa f'Ruma, imma miet f'daqqa fl-4 ta' Settembu 1667.", "Indiefen fil-knisja ta' San Biagio della Pagnotta f'Ruma.", "\u0126afna mill-ordnijiet tlestew minn Ferrata.", "Kien hemm litigazzjoni bejn l-eredi u l-klijenti ta' Gaf\u00e0, l-familja Pamphili, li damet sentejn.", "L-Ordni ta' San \u0120wann inda\u0127let ukoll.", "Xi affarijiet ta' \u0120af\u00e0, fosthom xi abbozzi ntbag\u0127tu 'l familja tieg\u0127u Malta.", "L-uniku ritratt tieg\u0127u hu tpin\u0121ija li qieg\u0127da Stokkolma.", "Leone Pascoli jiddiskrivieh b\u0127ala ra\u0121el qasir, ismar, irqieq, im\u0127asseb u buru\u017c.", "Kellu \u0121bin \u017cg\u0127ir, g\u0127ajnejn suwed fil-\u0127ofra u xag\u0127ar qasir iswed bin-nokkli \u017cg\u0127ar.", "Kellu \u0127afna kummissjonijiet fil-\u0127ajja qasira tieg\u0127u imma la\u0127aq lesta ftit xog\u0127lijiet importanti minn dawn:", "Hemm numru ta' statwi tat-terracotta fil-Mu\u017cew \u00c8rmita\u017e f'San Pietruburgu (ara hawn), ir-Russja, fil-Mu\u017cew Nazzjonali tal-Arti, il-belt Valletta, fil-Museo di Palazzo Venezia, Ruma u f'Palazzo Braschi, Museo di Roma.", "Xog\u0127lijiet mhux spi\u010b\u010bati li komplihom Ercole Ferrata, p. e\u017c.:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7019", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7019", "title": "Manwel Magri", "text": ["Manwel Magri", "Patri Emmanwel Magri (Valletta, 27 ta' Frar 1851 - Sfax, 29 ta' Marzu 1907) kien etnografu, arkeologu u kittieb Malti.", "Magri g\u0127amel kontribuzzjoni kbira b\u0127ala studju\u017c bil-kollezzjoni tal-\u0127rejjef u drawwiet tradizzjonali Maltin li \u0121abar.", "Ix-xog\u0127ol ta' Magri fl-a\u0127\u0127ar tas-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20, salva g\u0127all-posterit\u00e0 \u0127afna materjal etnografiku li kieku kien jintilef permezz tal-modernizzazzjoni u l-firxa tal-edukazzjoni.", "Patri Magri kien wie\u0127ed mill-pijunieri fl-arkeolo\u0121ija Maltija.", "Kien membru tal-ewwel kumitat biex imexxi l-Mu\u017cew ta' Malta flimkien ma' Antonio Annetto Caruana, N. Tagliaferro u Temi Zammit.", "Patri Magri \u0127a \u0127sieb l-iskavi tal-Ipo\u0121ew ta' \u0126al-Saflieni, Tempju Megalitiku fix-Xewkija (G\u0127awdex), u g\u0127add ie\u0127or ta' siti f'Malta u G\u0127awdex.", "Magri da\u0127al fis-So\u010bjet\u00e0 ta' \u0120es\u00f9 fl-1871 u \u0121ie ordnat fl-1881 f'Tortosa (Spanja), u \u0127a l-voti solenni fil-15 ta' Awwissu 1890, fl-Istanbul (it-Turkija).", "B\u0127ala \u0120i\u017cwita g\u0127allem f'diversi Kulle\u0121\u0121i tal-\u0120i\u017cwiti f'Malta u t-Turkija.", "Serva wkoll b\u0127ala Assistent tal-Provin\u010bjal ta' Sqallija (1898\u20131902) u b\u0127ala rettur tas-Seminarju ta' G\u0127awdex (1902\u20131906).", "Magri miet f'daqqa fid-29 ta' Marzu 1907 fi Sfax fit-Tune\u017cija, fejn kien mar biex jipprietka l-e\u017cer\u010bizzi tar-Randan u ji\u010b\u010belebra l-G\u0127id g\u0127ak komunit\u00e0 Maltija."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7021", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7021", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2005", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2005", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2005 kien kampjonat tal-futbol li sar bejn il-11 ta' Di\u010bembru u t-18 ta' Di\u010bembru 2005 fil-\u0120appun u kien mirbu\u0127 mit-tim Bra\u017ciljan ta' S\u00e3o Paulo.", "L-edizzjoni tal-2005 \u0121iet ikkreata b\u0127ala g\u0127aqda bejn it-Tazza Interkontinentali u t-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs.", "It-Tazza Interkontinetali kienet ilha ssir mill-1960 bejn i\u010b-\u010bampjins tal-Ewropa u tas-Sud-Amerika; it-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs saret biss darba, lura fis-sena 2000.", "L-edizzjoni tal-2001 kienet \u0121iet m\u0127assra min\u0127abba li ISL, sie\u0127eb finanzjaru tal-FIFA, kienet falliet.", "Il-kompetizzjoni kienet ta\u0127t forma ta' fa\u017ci eliminatorja fejn kull tim lag\u0127ab \u017cew\u0121 jew tliet log\u0127biet.", "Ir-rebbie\u0127a tal-erba' konfederazzjonijiet l-aktar dg\u0127ajfin kienu lag\u0127bu fil-kwarti tal-finali; it-telliefa f'log\u0127ba g\u0127all-\u0127ames post. Ir-rebbie\u0127a kienu jing\u0127aqdu flimkien mar-rebbie\u0127 Ewropew u Sud-Amerikan fis-semifinali; it-telliefa jilg\u0127abu l-log\u0127ba g\u0127at-tielet u r-raba' post.", "Il-log\u0127biet intlag\u0127bu fl-Istadju Nazzjonali (Olimpiku) ta' Tokjo, f'Toyota Stadium \u0121ewwa Toyota qrib Nagoya u fl-International Stadium f'Yokohama, fejn intlag\u0127bet il-finali.", "It-timijiet li kkwalifikaw g\u0127all-kampjonat tas-sena 2005:", "\"Il-\u0127inijiet huma kollha skont il-\u0126in normali tal-\u0120appun (UTC+9)\""], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7024", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7024", "title": "Sport", "text": ["Sport", "L-isport huwa attivit\u00e0 li g\u0127andu numru ta' regoli jew tradizzjonijiet, mag\u0127\u0121una flimkien mas-sens kbir ta' kompettitivit\u00e0.", "L-isport huwa mag\u0127ruf b\u0127ala attivit\u00e0 fejn il-kapa\u010bitajiet fi\u017ci\u010bi tal-kompetitur huma l-uni\u010bi punti determinanti tar-ri\u017cultat (li tirba\u0127 jew titlef), per\u00f2 dan it-terminu hu w\u017cat ukoll biex jinkludi attivitajiet b\u0127al sport tal-mo\u0127\u0127 (isem komuni g\u0127al xi log\u0127ob bil-karti jew log\u0127ob bil-bord) u sport tal-muturi fejn tintu\u017ca il-kon\u010bentrazzjoni tal-mo\u0127\u0127 kif ukoll g\u0127odda o\u0127ra ta' kwalit\u00e0.", "It-terminu \"sport\" g\u0127andu storja twila, fejn l-ori\u0121ini tieg\u0127u sa\u0127ansitra \u0121ej mit-terminu Latin \"deportare\" li fost it-tifsiriet tieg\u0127u kellu wkoll dak li \"to\u0127ro\u0121 barra l-bieb\", ji\u0121ifieri li to\u0127ro\u0121 'il barra mill-\u0127itan fortifikati biex wie\u0127ed jiddedika l-\u0127in g\u0127all-attivit\u00e0 sportiva.", "Minn dan it-terminu \u0127ar\u0121u \"deportar\" mill-Oksitan, \"deportar\" mill-iSpanjol u \"desporter\" (divertiment, \u017cvog) mill-Fran\u010bi\u017c; minn dan tal-a\u0127\u0127ar \u0127are\u0121 l-ori\u0121ini, fis-seklu 14, tal-kelma bl-Ingli\u017c \"disport\" li wara, madwar is-seklu 16, \u0121iet imqassra g\u0127al sempli\u010biment \"sport\".", "L-istudju tal-i\u017cvilupp tal-isport fl-istorja umana jista' jag\u0127tina indikazzjonijiet sinjifikanti fuq it-tibdil so\u010bjali li se\u0127\u0127 matul is-sekli u fuq dawk li jikkon\u010bernaw il-kon\u010bepiment stess tal-attivit\u00e0 sportiva fil-kulturi differenti.", "Il-fehma tal-isport b\u0127ala attivit\u00e0 li tinvolvi l-abilitajiet ba\u017ci\u010bi umani (fi\u017ci\u010bi u mentali), flimkien mal-iskop li te\u017cer\u010bithom konstantament u b'hekk ittejibhom, biex tu\u017cahom su\u010b\u010bessivament b'manjiera ta' gwadann g\u0127alik personali, tissu\u0121\u0121erixxi li l-isport hu probabbilment antik daqs l-i\u017cvilupp tal-intelli\u0121enza umana.", "G\u0127all-bniedem primittiv l-attivit\u00e0 fi\u017cika, minkejja n-nuqqas tas-sens kompetittiv li kiber illum il-\u0121urnata, kienet biss mod utli biex itejjeb il-konoxxenza proprja tan-natura u jikkontrolla l-ambjent li kien ji\u010b\u010birkundah.", "Matul is-seklu 19 saru diversi skoperti ta' e\u017cempji ta' arti fl-g\u0127erien fi Franza, pere\u017cempju f'Lascaux, fl-Afrika u fl-Awstralja, li juru kif fi\u017c-\u017cminijiet preistori\u010bi, kienu jsiru \u010berimonji ritwali li kienu jinvolvu attivit\u00e0 fi\u017cika tal-parte\u010bipanti.", "Xi sejbiet minn dawn imorru lura tal-anqas sa 30,000 sena ilu.", "Il-graffiti stess huma dimostrazzjoni tal-interess min-na\u0127a tal-bnedmin tal-g\u0127erien g\u0127all-attivitajiet li ma kellhomx x'jaqsmu mat-tfittxija g\u0127all-ikel u g\u0127as-sopravivenza, imma li nistg\u0127u nfissruhom b\u0127ala \u017cvog jew riti ta' awspi\u010bju tajjeb g\u0127all-ka\u010b\u010ba.", "It-tribujiet primittivi Afrikani, Amerikani u O\u010beani\u010bi li \u0121ew analizzati minn etnografi fil-bidu tas-seklu 19, ikkonservaw g\u0127all-millenji s\u0127a\u0127, is-sens u l-karattru tal-e\u017cer\u010bitazzjonijiet sportivi u kkunsenta li ji\u0121u formulati xi ipotesi fuq l-evoluzzjoni tal-e\u017cer\u010bizzi, mill-iskop prattiku ori\u0121inarju g\u0127al dak su\u010b\u010bessiv ta' ritwal fl-ambitu ta' \u010berimonji reli\u0121ju\u017ci jew festivi.", "L-e\u017cer\u010bizzji, li qabel kienu jsiru individwalment, su\u010b\u010bessivament saru fuq ba\u017ci kollettiva.", "L-e\u017cer\u010bizzju l-aktar komuni u antik kien dak tat-tlielaq, li mieg\u0127u \u017cdiedu, immedjatament wara, it-tfig\u0127 u l-qbi\u017c, li kienu utli g\u0127all-ka\u010b\u010ba u g\u0127all-gwerrer.", "Ftit \u017cmien wara \u0127ar\u0121u manifestazzjonijiet o\u0127ra li saru indispensabbli g\u0127as-sopravivenza, li minnhom ori\u0121inaw l-g\u0127awm, il-kanotta\u0121\u0121, l-ekwitazzjoni, il-lotta, il-boksing, l-iskerma, li mag\u0127hom \u017cdiedu wkoll log\u0127ob bil-blalen mag\u0127mula mill-\u0127axix u frott kbir.", "G\u0127all-bidu dawn il-manifestazzjonijiet ma wrewx karatterist\u010bi kompetittivi, anzi, taw karatteristika ta' log\u0127ob u ta' divertiment.", "Fi\u017c-\u017cminijiet ta' wara, l-e\u017cer\u010bizzji \u0127adu aspett doppju: dak mediku-spirtwali li \u017cviluppa l-aktar fl-Orjent, u dak atletiku-ritwali li ffjorixxa fil-ba\u010bil tal-Mediterran.", "Fl-O\u010b\u010bident kiber l-aktar l-aspett atletiku, il-kura tal-ener\u0121ija muskolari u r-re\u017cistenza g\u0127all-g\u0127ejja g\u0127all-g\u0127anijiet militari.", "Il-Lhud kienu jie\u0127du \u0127sieb l-isparar bil-katapulta, l-isparar bil-qaws u kompetizzjoni tas-sa\u0127\u0127a bba\u017cata fuq l-irfig\u0127 ta' \u0121ebla li kien jissejja\u0127 \"il-log\u0127ba tal-\u0121ebla tal-paragun\".", "Xi illustrazzjonijiet li nstabu fid-de\u017cert Libjan minn \u017cmien il-\u0120ebel juru r\u0121iel jg\u0127umu u jispraw bil-qaws.", "Permezz ta' \u0121nus o\u0127ra, b\u0127all-Babilonjani, l-Assirji, il-Medi, il-Persjani, l-Etruski, u l-Kreti, il-log\u0127ob ibba\u017cat fuq l-abilit\u00e0 u l-fi\u017ci\u010bit\u00e0, grazzi g\u0127all-karatteristi\u010bi espressivi tal-qawwa u l-vitalit\u00e0 li huma kienu j\u0127addnu, kienu ju\u017cawhom biex jimmanefistaw il-gratitudni tag\u0127hom lejn dawn id-doni g\u0127ad-divinitajiet li tawhomlhom u g\u0127alhekk kienu nklu\u017ci fi\u010b-\u010berimonji sagri ta' supplikazzjoni u ta' , flimkien ma\u017c-\u017cfin u l-kant.", "Su\u010b\u010bessivament, il-log\u0127ob sportiv \u0121ew mi\u017cjuda fi\u010b-\u010berimonji funebri, biex jonoraw lir-rejiet u kondutturi, li kienu saru hekk grazzi, anki, g\u0127all-abilitajiet fi\u017ci\u010bi u morali tag\u0127hom u g\u0127all-maestrija fil-gwerer.", "Permezz ta' dan il-log\u0127ob sportiv, \u0127afna drabi, kien ji\u0121i mag\u0127\u017cul is-su\u010b\u010bessur tag\u0127hom.", "Dawn it-tradizzjonijiet komplew jestendu lejn il-kosti tal-Asja Minuri u tal-Gre\u010bja.", "L-iskrizzjonijiet fuq monumenti antiki E\u0121izzjani juru kif fi \u017cmien il-Farg\u0127uni kienu di\u0121\u00e0 ji\u0121u pprattikati diversi attivitajiet sportivi bi skop essenzjali ta' divertiment: il-lotta, il-\u0121innastika, il-boksing, l-g\u0127awm, il-kanotta\u0121\u0121, is-sajd, l-atletika u \u0121eneri differenti ta' log\u0127ob bil-ballun.", "Il-Farawni, li kienu d-dinjitarji u l-ir\u0121iel tal-istat tal-E\u0121ittu l-Antik, kienu jassistu g\u0127al kompetizzjonijiet sportivi b'attenzjoni u kienu jiffavorixxu l-kors tal-log\u0127ba billi jippromovu l-kostruzzjoni tal-istrutturi ne\u010bessarji.", "Mill-\u0121eroglifi\u010bi kien possibbli li ji\u0121i stabbilit li millenji qabel il-Griegi, l-E\u0121izzjani antiki kienu di\u0121\u00e0 pprovedew biex jo\u0127olqu r-regoli ba\u017ci\u010bi g\u0127al xi log\u0127ob, biex jafdaw il-kontroll tar-regoli tal-log\u0127ob f'idejn persuna newtrali, li l-plejers jilbsu l-uniformi, u li jonoraw ir-rebbie\u0127a billi jag\u0127tuhom kullari bi stili differenti", "Kemm g\u0127ar-rebbie\u0127 u kif ukoll g\u0127at-tellief kienu jing\u0127ataw oma\u0121\u0121, g\u0127al tal-ewwel g\u0127as-superjorit\u00e0 tieg\u0127u u g\u0127al tat-tieni g\u0127all-ispirtu sportiv tieg\u0127u.", "G\u0127a\u017cla kbira ta' sport kienet di\u0121\u00e0 prattiakta fi \u017cmien ta' Gre\u010bja l-Antika: it-tellieqa, il-qab\u017ca fit-tul, il-lotta, il-boksing, it-tfig\u0127 tal-\u0121avellott, it-tfig\u0127 tad-disku, il-kompetizzjoni tal-karrijiet tal-gwerra u l-pentatlon kien l-aktar diffu\u017ci.", "Din il-preferenza tindika l-influwenza dominanti li l-kultura militari kellha fil-Gre\u010bja l-Antika fuq l-i\u017cvilupp tal-isport.", "Skont il-le\u0121\u0121enda kien Erakle li beda, b\u0127ala sinjal ta' ringrazzjament lil \u017bews, il-log\u0127ob sagru ta' Olimpja wara li kien issupera s-seba' mit-tnax-il sforz li kien previst, u l-ewwel edizzjoni kienet onorata bil-parte\u010bipazzju ta' Apollu u Marte; wara sekli ta' astinenza minn dawn il-log\u0127ob, ir-Re Ifitu re\u0121a' ta l-bidu tal-Log\u0127ob Olimpiku fis-sena 776 q.K. bl-g\u0127an li jissalvagwardja n-newtralit\u00e0 tal-pajji\u017c nattiv tieg\u0127u.", "Kienu jsiru f'Olimpja kull erba' snin ad unur \u017bews, ra\u0127al \u017cg\u0127ir ta' Peloponnesu.", "L-Olimpjadi ma kinux biss avveniment sport, imma kienu \u010b-\u010belebrazzjoni tal-e\u010b\u010bellenza individwali, tal-varjet\u00e0 kulturali u artistika tal-kultura s\u0127i\u0127a Griega u, fuq kollox, kienu l-okka\u017cjoni biex jonoraw l-aqwa divint\u00e0 reli\u0121ju\u017ca.", "Min\u0127abba li l-Log\u0127ob Olimpiku kienu kkunsidrati b\u0127ala sagri, il-Griegi kienu jikkunsidraw l-ostilit\u00e0 b\u0127ala sagrile\u0121\u0121 lil \u017bews matul l-i\u017cvol\u0121iment tal-Log\u0127ob.", "Mill-bidu sat-tmiem tal-Olimpjadi kienet ti\u0121i proklamata tregwa fuq il-kampijiet Griegi kollha tal-battalja.", "Anki l-e\u017cekuzzjonijiet kienu ji\u0121u sospi\u017ca.", "It-tregwa Olimpika, kif kienet mag\u0127rufa, kienet tippermetti li\u010b-\u010bittadini Griegi li jing\u0127aqdu pa\u010bifikament u li jikkompetu bejn xulxin f'atmosfera ta' rispett re\u010biproku.", "Il-kultura Rumana, b\u0127al dik Ellenistika, kienet ti\u010b\u010belebra l-e\u017caltazzjoni tal-kompetizzjoni fi\u017cika.", "L-attivit\u00e0 sportiva mhux kompetittiva kienet ti\u0121i prattikata b\u0127ala parti fundamentali tal-benessri li kien pilastru tas-so\u010bjet\u00e0 Rumana.", "Anki fi\u017c-\u017cminijiet tal-fundazzjoni tal-belt kienu ji\u0121u \u010b\u010belebrati festi reli\u0121ju\u017ci fejn fihom kienu previsti kompetizzjonijiet sportivi.", "It-terminu \"ludi\", li kien jindika \u0121eneralment il-kompetizzjonijiet sportivi, \u0121ej probabbilment mill-Etrusk, b\u0127ala parti kbira tal-attivit\u00e0 sportiva Rumana.", "Il-\"ludi\" kien organizzati mill-klassi sa\u010berdotali u fil-kompetizzjonijiet kienu jipparte\u010bipaw il-\u0121uvintur li kienu jappartejnu g\u0127an-nobilit\u00e0.", "L-aspett sagru tal-avveniment sportiv, karatteristika komuni g\u0127all-attivit\u00e0 tal-isport fil-Gre\u010bja, wasal bil-mod f'Ruma li minflok kien sostitwit bl-aspett spettakulari, mix-xewqa tad-divertiment kollettiv.", "Mir-referenzi l-aktar antiki jidher li l-isport jew il-log\u0127ob l-aktar ipprattikati f'Ruma kienu jinkludu anki l-ispe\u010bjalitajiet tal-Olimpjadi Griegi, imma fost dawn il-pubbliku kien jippreferi l-log\u0127ob l-aktar vjolenti b\u0127all-boksing u l-lotta u partikularment lill-pankrazju, li kien forma o\u0127ra tal-boksing aktar vjolenta u \u0127afna drabi b'konsegwenzi fatali.", "L-e\u017casperazzjoni tal-komponent vjolenti tal-kompetizzjoni f'Ruma l-Antika tinstab fa\u010bilment fis-su\u010b\u010bess kostanti li kiseb il-\u0121lied bejn il-gladjaturi mal-popolazzjoni, li kienu mal-ewwel u\u017cati b\u0127ala stabilizzaturi so\u010bjali.", "F'dan is-sens g\u0127andu jidher il-kostruzzjoni f'diversi ibliet tal-imperu ta' anfiteatri kbar, b\u0127all-Kolossew.", "Is-sejba ta' strutturi antiki u o\u0121\u0121etti mag\u0127mula minn id il-bniedem, jissu\u0121\u0121erixxu li \u010b-\u010bivilt\u00e0 \u010aini\u017ca bdiet tipprattika attivitajiet atleti\u010bi, li jistg\u0127u ji\u0121u assimilati mal-kon\u010bepiment modern tal-isport, sa qabel is-sena 4000 q.K..", "L-i\u017cvilupp tad-dixxiplini sportivi antiki fi\u010b-\u010aina jidher li huma kollegati mal-i\u017cvilupp ta' attivitajiet o\u0127ra tal-bniedem: l-agrikoltura, l-arti\u0121janat, il-gwerra u d-divertiment.", "L-attivit\u00e0 sportiva l-aktar popolari fi\u010b-\u010aina l-Antika jidher li kienet il-\u0121innastika.", "Grazzi g\u0127all-monasti\u010bi Buddisti, fis-sena 2700 q.K., \u017cdiedu r-regoli li kienu mbassra biex jeffetwaw flessjonijiet, torsjonijiet, u atti respiratorji.", "L-istess mg\u0127allma tat-Tao kienu jg\u0127allmu l-\u0121innastika min\u0127abba li kienet tiggarantixxi s-sa\u0127\u0127a tal-\u0121isem u l-immortalit\u00e0 tar-ru\u0127.", "Mill-\u0121innastika seta' kiber fa\u010bilment l-i\u017cvilupp fi\u010b-\u010aina tal-arti marzjali (l-aktar stil famu\u017c hu \u017cgur l-Kung-Fu tat-tempju Shaolin), kif ukoll it-tradizzjoni akrobatika tal-artisti ta\u010b-\u010birklu tradizzjoni \u010aini\u017c.", "Fis-sena 393 w.K. l-Olimpjadi \u0121ew sospi\u017ci, imma fil-Mediterran kien qed jitwieled spirtu partikulari nfluwenzat mill-ispirtwalit\u00e0 Evan\u0121elika u mill-kulturi tat-Tramuntana.", "Dawn kienu l-materja prima g\u0127at-twelid tal-\"kavallerija\".", "Punti de\u010bisivi tal-preparazzjoni fi\u017cika baqg\u0127u t-tlielaq, il-qbi\u017c, il-lotta, l-iskerma, it-tfig\u0127, u t-ti\u0121rijiet bi\u017c-\u017cwiemel.", "Il-kompetizzjonijiet tal-kavallerija entu\u017cja\u017cmaw g\u0127al sekli s\u0127a\u0127 l-O\u010b\u010bident.", "Dejjem fil-Medju Evu, da\u0127lu manifestazzjonijiet o\u0127ra sportivi li rnexxielhom ikollhom fortuna anki fis-sekli segwenti: il-log\u0127ob bil-ballun.", "Waqt li l-\"kavallerija\" kien sport artistokratiku, fejn il-poplu kien biss limitat g\u0127al rwol ta' spettatur, fil-log\u0127ob bil-ballun, in-nies kellhom l-irwol ta' protagonista.", "Madwar is-seklu 10, matul il-festi reli\u0121ju\u017ci, fi tmiem ta' pur\u010bissjoni, l-isqof kien jix\u0127et ballun f'nofs \u017cew\u0121 timijiet ta' numru ta' plejers, fejn huma kienu jikkompetu g\u0127alih.", "Jidher li l-ewwel manifestazzjoni simili saret fi Vjenna matul i\u010b-\u010belebrazzjonijiet tal-G\u0127id.", "Din il-prattika, mal-ewwel \u0121iet diffu\u017ca fi Franza u Spanja, u \u0121ew fundati \u017cew\u0121 tipi ta' dixxiplini: wa\u0127da kienet tinvolvi l-u\u017cu tas-saqajn biex tmexxi l-ballun, u fil-kors tas-sekli, permezz tal-futbol u tar-rugb\u00ec, evolva wkoll u\u017cu ie\u0127or, dak li permezz ta' bastun wie\u0127ed jolqot il-ballun, fejn dan \u017cvilupp fit-tennis, il-golf, u l-baseball.", "Kien wara li ffurmaw it-teknika tal-ballun li tintlag\u0127ab bl-idejn, forsi min\u0127abba li kienu kkunsidrati b\u0127ala aktar fa\u010bli jew forsi qabel kienu projbiti, g\u0127al ra\u0121unijiet reli\u0121ju\u017ci.", "Kien f'idejn il-poplu Brittaniku biex jelaboraw u jer\u0121g\u0127u jag\u0127tu l-\u0127ajja lill-kultura sportiva, li kienet tpo\u0121\u0121iet mal-\u0121enb tas-so\u010bjet\u00e0 min\u0127abba l-Illumini\u017cmu u r-Romanti\u010bi\u017cmu.", "Kien Thomas Arnold (1795-1842), li b'kaw\u017ca tal-preokupazzjoni tieg\u0127u fuq it-tifrix rapidu tal-vizzji u tal-g\u0127akkarija, li ffonda t-\"tag\u0127lim sportiv\" modern; kien grazzi g\u0127alih li illum je\u017cisti t-terminu \"sport\", li hu kien jinterpretah b\u0127ala \"mod ta' edukazzjoni divertenti\", b'kull rispett g\u0127all-kun\u010bett ta' Vittorino de Feltre.", "Wie\u0127ed li kien tal-istess fehma ta' Arnold, kien l-iSvedi\u017c Enrico Ring, li preokkupat min\u0127abba l-istat \u0127a\u017cin tas-sa\u0127\u0127a ta\u010b-\u010bittadini ta' pajji\u017cu, \u0127oloq serje ta' regoli \u0121innasti\u010bi definiti b\u0127ala \"Svedi\u017ci\", u mieg\u0127u, grupp ta' intelletwali u edukaturi sa\u0127qu fuq il-b\u017conn li jirritornaw l-attivitajiet fi\u017ci\u010bi u tal-log\u0127ob biex ji\u017cviluppaw b'mod armoniku l-\u0121isem u r-ru\u0127.", "L-aspett tal-pja\u010bir tal-isport, flimkien mat-tixrid tal-medja u \u0127in aktar liberu, \u0121ab lill-isports isir wie\u0127ed professjonist.", "Dan irri\u017culta f'xi ftit tal-kunflitt, fejn il-qlig\u0127 tal-flus jista' jidher b\u0127ala aktar importanti mill-aspett li wie\u0127ed jie\u0127u gost, jew fejn l-isport huwa mibdul sempli\u010biment biex ikun aktar profittabli u popolari, u b'hekk jitlef tradizzjonijiet ta' valur.", "It-teknolo\u0121ija g\u0127andha rwol importanti fl-isports, fejn kemm jekk g\u0127andu x'jaqsam mas-sa\u0127\u0127a tal-atleta, it-teknika tal-atleta jew l-g\u0127odda li ju\u017ca', it-teknolo\u0121ija hija importanti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7028", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7028", "title": "Folklor", "text": ["Folklor", "L-istudju tal-folklor ji\u0121bor fih l-ist\u0127arri\u0121 tal-g\u0127erf fl-1903 Il-qofol tal-folklor huwa il-loghob spontanju u l-organiku tieg\u0127u.", "Dan ifisser li huwa r-ri\u017cultat ta' l-esperjenzi u l-interpretazzjonijiet ta' l-esperjenzi ta' persuna li b'xi mod ikunu mda\u0127\u0127la f'interazzjoni so\u010bjalizati.", "\u017bviluppi li saru dan l-a\u0127\u0127ar fl-anala\u017ci ta' miti u aspetti ta' lingwistika u antropolo\u0121ija taw sehem importanti fl-istudju tal-folklor b\u0127ala e\u017caminazzjoni ta' \u0127olqien ta' sistemi folk ta' interpretazzjoni u espressjoni tar-realt\u00e0.Tal-istorja (history) Il-folklor huwa meqjus b\u0127ala l-fdal(pre-istorick things) ta' drawwiet qodma li baqg\u0127u jg\u0127ixu barra minn \u017cmienhom.", "\u0126afna drabi dawn id-drawwiet li jinassu huma marbutin ma' klassi so\u010bjali spe\u010bifika, mag\u0127rufa b\u0127ala l-folk lol.", "\u0126afna jasso\u010bjaw element romantiku ma' din il-kelma min\u0127abba li min-natura tag\u0127ha \u0121ib sens ta' nostal\u0121ija g\u0127all-img\u0127oddi.", "F'pajji\u017c \u017cg\u0127ir b\u0127al Malta, il-folklor jitqies b\u0127ala aspett importanti \u0127afna fit-tiswir ta' l-idenit\u00e0 Maltija.", "B'xi mod nistg\u0127u ng\u0127idu li l-folklor ji\u0121bor fih modi ta' g\u0127ajxien imxierka li fihom jie\u0127du sehem \u0121emg\u0127at spe\u010bifi\u010bi ta' individwi u b'hekk jikkonsolidaw il-kultura tag\u0127hom.", "B'kultura hawnekk nifhmu modi ta' g\u0127ajxien imxierek.olki Studjuzi tal-folklor Malti, fosthom \u0120u\u017ce Cassar Pulicino, jippruvaw ta' sikwit jiskopru l-ori\u0121ini tal-folklor Malti, b'enfasi partikolari fuq l-ori\u0121ini Romanza jew l-ori\u0121ini Semitika ta' dawn l-istess drawwiet.", "Sqallija, l-Italja u Spanja kif ukoll Rodi jitqiesu b\u0127ala l-pajji\u017ci ta' l-ori\u0121ini ta' l-element folkloristiku romanz fil-kultura Maltija.", "Il-\u0127akma G\u0127arbija, mhux biss qabel il-mi\u0121ja tal-Konti Ru\u0121\u0121ieru u t-tke\u010b\u010bija definita tag\u0127hom minn Federiku t-II, imma anke wara, sa\u0127ansitra fi \u017cmien il-kavallieri ta' San \u0120wann, meta \u010berti tregwi kienu jwasslu biex f'Malta jin\u017clu t-Torok biex jinnegozjaw mal-maltin, il-pre\u017cenza tal-Mori, kif ukoll il-prezz ta' l-ilsiera, min-na\u0127a l-o\u0127ra, huma meqjusa b\u0127ala dawk li wasslu g\u0127all-pre\u017cenza Semitika fil-folklor Malti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7048", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7048", "title": "Andrea Palladio", "text": ["Andrea Palladio", "Andrea Palladio (30 ta' Novembru 1508 \u2013 19 ta' Awwissu 1580), ismu veru Andrea di Pietro della Gondola, kien arkitett famu\u017c Taljan tas-seklu 16.", "Ta l-isem lil stil - l-\"istil Palladjan\", li j\u017comm mal-prin\u010bipji klassiko-rumani, kontra t-ti\u017cjin rikk rinaxximentali.", "Palladio ppjana \u0127afna knejjes, vilel u palazzi, l-i\u017cjed Vicenza, fejn trabba u g\u0127ex, Venezja u fl-in\u0127awi ta' madwar.", "Kien l-arkitett l-i\u017cjed importanti tar-Repubblika ta' Venezja.", "Ippubblika t-trattat \"I Quattro Libri dell'Architettura\" (1570) li bid-disinji li jinsabu fih kellu influwenza profonda fuq l-arkitettura Ewropea; l-imitazzjoni tal-istil tieg\u0127u bdiet moviment li jissejja\u0127 il-Palladjane\u017cmu jew in-Neopalladjane\u017cmu, li dam \u0127aj tliet sekli.", "Andrea di Pietro della Gondola twieled Padova, dak i\u017c-\u017cmien parti mir-Repubblika ta' Venezja, f'familja ta' nisel umli: missieru Pietro kien tal-mit\u0127na u ommu Marta, mlaqqma \"la Zota\", kienet mara tad-dar.", "Meta kellu 13-il sena Andrea sar lavrant b\u0127ala \"scalpellino\" f'Padova, fil-\u0127anut ta' Bartolomeo Cavazza da Sossano imma wara 18-il xahar biss, f'April tal-1532, \u0127arab lejn il-belt ta' Vicenza fil-qrib, i\u017cda kellu ji\u0121i lura g\u0127ax kien kiser il-kuntratt ma' Cavazza.", "Sena wara nkiteb fl-g\u0127aqda tal-iskulturi ta' Vicenza.", "Hemm \u0127adem b\u0127ala assistent fil-\u0127wienet prin\u010bipali tal-iskulturi u l-bennejja, spe\u010bjalment mal-bennejja Pedemuro li g\u0127alihom beda jie\u0127u \u0127sieb il-parti arkitettonika l-i\u017cjed elaborata tal-pro\u0121etti tag\u0127hom.", "L-ewwel tra\u010b\u010bi tal-istil ta' Palladio \u0121ejjin minn din il-fa\u017ci, di\u0121a narawhom fil-portal tal-Chiesa dei Servi u forsi nistg\u0127u nsibu xi \u0127jilijiet tieg\u0127u ukoll fil-palazzo Gualdo.", "Andrea kien g\u0127adu ma ssejja\u0127x \"Palladio\" meta \u0127adem fuq il-bini tal-villa ta' Gerolamo Godi f'Lonedo di Lugo Vicentino.", "X'aktarx li l-pro\u0121ett ma kienx f'idejh g\u0127al kollox, imma kien inkarigat biex imexxih mill-bennejja Pedemuro, li \u0121a semmejna, li kienu jqisu \u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 Andrea, li bilkemm kellu tletin sena, b\u0127ala spe\u010bjalista tal-parti arkitettonika.", "Minn barra, il-bini prin\u010bipali ta' Villa Godi hu solidu, massif u bil-forma ta' dar tipika tal-kampanja Veneta tal-\"quattrocento\" tat-tard, b'\u017cew\u0121 torrijiet, qisu i\u017cjed l-evoluzzjoni ta' kastell antik fewdali milli l-prekursur tal-villa palladjana: jo\u0127or\u0121u l-karattri lokali u tradizzjonali, b\u0127all-po\u017cizzjoni asimmetrika tat-twieqi fil-fa\u010b\u010bata, il-portiku b'tliet \u0127nejjiet u l-bini \u010bentrali mda\u0127\u0127al il-\u0121ewwa.", "L-esperjenza diretta tal-arkitett \u017cag\u0127\u017cug\u0127 kienet limitata g\u0127all-ambjent tal-Veneto u l-bini s\u0127i\u0127 jirrifletti il-formazzjoni tieg\u0127u li f'dak i\u017c-\u017cmien kienet g\u0127adha limitata.", "L-istil tieg\u0127u kien se jinbidel, u jinbidel \u0127afna, imma biss wara li kellu jara b'g\u0127ajnejh stess l-arkitettura ta' Ruma antika.", "Madankollu, f'villa Godi, bis-sempli\u010bit\u00e0 tal-forom, bi\u010b-ca\u0127da ta' kull ti\u017cjin estern, Palladio pprova fl-istess \u0127in, g\u0127alkemm timidament, jg\u0127aqqad it-tradizzjoni lokali mat-tensjonijiet innovativi li kienu \u0127a jimmaturaw bil-\u0127biberija ma' Gian Giorgio Trissino, biex jiksbu struttura simmetrika b'taqsim \u010bar tal-volumi.", "Fl-1534, Andrea kien intg\u0127a\u017cel mill-Konti Gian Giorgio Trissino b\u0127ala l-img\u0127allem biex immexxi l-bini ta' Villa Cricoli.", "Trissino kien poeta, filosfu, letterat u diplomatiku fis-servizz tal-kurja Rumana.", "Kien umanista, espert tal-arti militari, dilettant tal-arkitettura u awtur tax-xog\u0127ol epiku u poetiku \"L'Italia liberata dai Goti\".", "Kien hu li ta 'l Andrea l-laqam \"Palladio\".", "Trissino da\u0127\u0127al 'l Palladio fi\u010b-\u010birku umanista ta' Vicenza, l-Academia Olimpica, g\u0127arrfu bix-xog\u0127lijiet ta' Vitruvju u ta' Leone Battista Alberti, u g\u0127enu jipperfezzjona ru\u0127hu fl-Arti liberali u fl-umani\u017cmu.", "Trissino u Palladio fl-1541 g\u0127amlu l-ewwel vja\u0121\u0121 arkeolo\u0121iku lejn Ruma biex jitg\u0127allmu i\u017cjed fuq l-arti \"Antika\" tal-bini.", "Wara l-ewwel vja\u0121\u0121, re\u0121a' lura Vicenza fejn waqt li kompla ja\u0127dem, studja i\u017cjed fil-fond 'il Vitruvju.", "Mar lura Ruma bosta drabi fl-1545, 1547 u 1549.", "Barra Vitruvju, li kien jaqra bir-reqqa, Palladio kien jirreferi wkoll g\u0127al g\u0127add ta' awturi Latini o\u0127ra b\u0127al Plinju, \u0120ulju \u010aesri u kittieba o\u0127ra iktar qrib ta' \u017cmienu b\u0127al Leon Baptiste Alberti jew Vasari.", "Mill-1550, minkejja l-mewt ta' Gian Giorgio Trissino, il-fama ta' Palladio infirxet sa' Venezja fejn mexxa l-bini tal-Ba\u017cilka ta' San Giorgio Maggiore.", "Fl-1554, ta\u0127t \u0120ulju III, Palladio g\u0127amel l-a\u0127\u0127ar vja\u0121\u0121 lejn Ruma mar-\"reverendissmu Daniele Barbaro, Patrijarka ta' Aquilea\", li ikkollabora mieg\u0127u fl-edizzjoni ta' \"De architectura\" ta' Vitruvju, ppublikata Venezja fl-1556.", "Fl-istess sena, Palladio ippublika \"L'Antichit\u00e0 di Roma\".", "Minkejja r-rappre\u017centazzjonijiet tat-tempji ta' N\u00eemes fil-\"Quattro libri dell'architettura\" jidher li Palladio qatt ma \u0127alla l-Italja fil-vja\u0121\u0121i tieg\u0127u.", "Seta' g\u0127amel vja\u0121\u0121 fil-Piemonte, fuq it-talba ta' Emanuele Filiberto ta' Savoja fis-sajf tal-1566.", "Jista' jkun li kien matul dan il-vja\u0121\u0121 li mar La Turbie fi Franza u ra l-monument Ruman tag\u0127ha li ddeskriva fil-\"Quattro libri\".", "It-talenti tieg\u0127u kienu apprezzati ukoll Firenze fejn fl-1566 da\u0127\u0127luh b\u0127ala membru tal-Accademia dell'Arte del Disegno.", "Il-\"Quattro libri dell'architettura\", li kien \u0127adem fuqhom minn meta kien \u017cag\u0127\u017cug\u0127, kienu ppublikati Venezja fl-1570.", "Fihom wera l-parti l-kbira tax-xog\u0127lijiet tieg\u0127u b\u0127ala in\u010bi\u017cjonijiet fl-injam ma\u0127dumin ta\u0127t id-direzzjoni tieg\u0127u.", "Fl-istess sena Palladio kien nominat g\u0127all-kariga presti\u0121ju\u017ca ta' \"Proto della Serenissima\" (arkitett prin\u010bipali tar-Repubblika ta' Venezja), minflok Jacopo Sansovino li kien miet.", "Hemm bena l-Ba\u017cilka ta' San Giorgio Maggiore u l-knisja tar-Redentur.", "Andrea Palladio miet fl-1580 qabel ma lesta t-Teatru Olimpiku ta' Vicenza li spi\u010b\u010bawh ibnu Silla u d-dixxiplu tieg\u0127u, Vicenzo Scamozzi.", "Ix-xog\u0127lijiet arkitettoni\u010bi ta' Palladio huma kkon\u010bentrati fil-Veneto, fejn wie\u0127ed g\u0127adu jista' jarahom.", "Vicenza hemm it-Teatru Olimpiku, il-Palazz Muni\u010bipali msejja\u0127 il-Ba\u017cilka Palladjana, il-Loggia del Capitanio, bosta palazzi u vilel, li fostom l-\u017cjed famu\u017ca hi Villa Rotonda.", "Fil-bosta vilel mibnijin fil-Veneto, Palladio kien ispirat u ori\u0121inali fl-u\u017cu ta' elementi mill-arkitettura antika li sa llum g\u0127adhom jag\u0127tu x-xog\u0127ol tieg\u0127u dehra ta' grazzja u ekwilbriju.", "Il-bini kien jinbena bil-briks u miksi bl-istukko, il-\u0121ebla kienet tintu\u017ca biss g\u0127ad-dettalji.", "Il-vilel palladjani l-i\u017cjed famu\u017ci huma:", "Ix-xog\u0127olijiet publi\u010bi u r-re\u017cidenzi urbani l-i\u017cjed famu\u017ci huma:", "\"I Quattro Libri dell'Architettura\" ma nistg\u0127ux nifirduhom mix-xog\u0127ol ta' Palladio.", "Dan it-trattat tal-arkitettura u fl-istess \u0127in l-espressjoni tal-\u0127sieb teoriku u l-pre\u017centazzjoni tal-bini li mbena minn Palladio jew kien disinjat minnu.", "Palladio hu arkitett tar-Renaxximent Taljan li jista' jitqis b\u0127ala umanista.", "Palladio hu bniedem ta' \u017cmienu, mill-kitba tieg\u0127u to\u0127ro\u0121 teorija universalista, forsi influwenzata minn Vitruvju u Plinju.", "L-attenzjoni kontinwa li ta g\u0127all-proporzjon u s-simetrija b\u0127al ma jinstabu fin-natura tidher \u010bara f'xog\u0127lu.", "Palladio qag\u0127ad attent \u0127afna biex japplika r-regoli tal-proporzjon g\u0127all-kompo\u017cizzjoni arkitettonika kostituti mill-Antiki u, ta' minn jinnota, ir-regoli tal-proporzjon mu\u017cikali mnidijin minn Pitagora.", "Palladio stess qalu dan fl-1567: \"Il-proporzjonijiet tal-vu\u010bi huma armonija g\u0127all-widnejn: dawk tal-qis huma armonija g\u0127all-g\u0127ajnejn\".", "Is-su\u010b\u010bess tal-\u0127sieb ta' Palladio hu marbut ukoll ma' kontroversji kbar b\u0127all-\"Querelle des Anciens et des Modernes\" (Il-polemika bejn L-Antiki u l-Moderni) fi Franza.", "Palladio b\u0127al Trissino kien kritiku tal-arti gotika.", "Ix-xog\u0127ol teoriku tieg\u0127u g\u0127andu b\u0127ala g\u0127an li jo\u0127loq metodu espli\u010bitu biex l-arkitettura ma ter\u0121ax taqa' fid-di\u017cordni antika.", "L-idejat arkitettoni\u010bi ta' Palladio kellhom su\u010b\u010bess kbir l-Ingilterra fejn l-arkitett Inigo Jones kien promotur entu\u017cjasta ta' dawn l-idejat.", "\u0126a\u0121a tal-g\u0127a\u0121eb li fit-test storiku ta' \"Constitutions\" tal-ma\u017cun James Anderson ippublikat Londra fl-1723 hemm imsemmijin Palladio u bosta arkitetti o\u0127ra tar-Rinaxximent.", "L-arti ta' Palladio da\u0127let Franza mill-Ingilterra lejliet ir-Rivoluzzjoni Fran\u010bi\u017ca: fil-fatti, kien l-arkitett Claude Nicolas Ledoux li skopra il-Palladjane\u017cmu l-Ingilterra u introdu\u010b\u010bieh \u0121o Franza.", "Thomas Jefferson, it-tielet president tal-Istati Uniti, interessa ru\u0127hu \u0127afna fix-xog\u0127ol ta' Palladio fil-vja\u0121\u0121i tieg\u0127u fl-Ewropa.", "Id-dar ta' Monticello, qrib ta' Charlottesville hi e\u017cempju tal-influwenza tieg\u0127u.", "Kontemporanju tal-president Jefferson qal li dan kien i\u0127obb jg\u0127id: \"Palladio l-mulej tieg\u0127i u L-Erba' Kotba tal-arkitettura l-bibbja tieg\u0127i\".", "Xi arkitetti i\u017cjed kontemporanji huma wkoll influwenzati minn Palladio, fosthom Ricardo Bofill li \u0127adem fuq xi \u0127ames mitt pro\u0121ett f'xi \u0127amsin pajji\u017c, Aldo Rossi, Charles Moore u o\u0127rajn.", "Nota: Id-data tirriferixxi g\u0127all-bidu tal-ippjanar tax-xog\u0127ol u mhux ne\u010bessarjament g\u0127all-meta sar ix-xog\u0127ol.", "Sors: CISA"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7066", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7066", "title": "Mario Azzopardi", "text": ["Mario Azzopardi", "Mario Azzopardi (\u0126amrun, 11 ta' Settembru 1944) huwa poeta, direttur teatrali u kritiku tal-arti Malti.", "Mario Azzopardi twieled il-Hamrun f'familja tal-\u0127addiema, l-ewwel wie\u0127ed minn sitt ulied.", "Kellu trobbija reli\u0121ju\u017ca rigida li f'\u017cg\u0127o\u017citu rrea\u0121ixxa kontrieha kif jix\u0127du \u0127afna poe\u017ciji u kitbiet o\u0127ra tieg\u0127u.", "Studja fil-Li\u010beo, fil-Kulle\u0121\u0121 tal-G\u0127alliema u fl-Universita' ta' Malta, mnejn iggradwa (M.P\u0127il.) b'te\u017ci dwar it-Teatru Komunitarju.", "G\u0127allem l-arti, id-drama edukattiva u l-letteratura Maltija g\u0127al bosta snin fl-iskejjel statali u \u0127adem fil-Policy Unit tal-Ministeru tal-Edukazzjoni u Kultura bejn l-1998-2004, meta rtira mis-servizz pubbliku i\u017cda xorta ntalab ikompli jmexxi \u010b-\u010aentru tad-Drama ta' Malta.", "Azzopardi jg\u0127allem l-Istorja tat-Teatru tas-seklu 20 fl-Universit\u00e0 ta' Malta.", "\u0126uwa kittieb prolifiku u versatili, u aktarx \u0127u l-aktar poeta Malti li esperimenta bi stili differenti, mill-vers \"grafiku\" sal-\"poesej\".", "Sa mill-1967 ilu attiv ukoll b\u0127ala \u0121urnalista kulturali u \u0127adem b\u0127ala artikolista ma' \"L-Orizzont\", \"T\u0127e Malta Economist\", \"T\u0127e Bullettin\", \"T\u0127e Malta Independent\", \"In-Nazzjon\" u \"Il-Mument\".", "Kien ukoll l-editur tar-rivista letterarja xellugija \"Neo\" u tas-supplimenti kulturali \"Spektrum\" u \"Fokus\" li kienu ppubblikati mal-gazzetta \"Il-Mument\".", "B\u0127ala re\u0121gista dderie\u0121a x-xog\u0127ol ta' awturi klassi\u010bi u kontemporanji g\u0127at-telev\u017cijoni u fl-1992 kien \u0127oloq u ppre\u017centa l-ewwel programm satiriku li qatt ixxandar fuq stazzjon tar-radju u li kien \u0127oloq reazzjonijiet im\u0127alltin, l-aktar min\u0127abba li mess temi \"devozzjonali\", meqjusin b\u0127ala intokkabbli fil-media radjufonika.", "Azzopardi kien wie\u0127ed mill-pijunieri tal-letteratura \"New Wave\" li tfa\u010b\u010bat f'Malta fis-snin Sittin, kif ukoll wie\u0127ed mill-fundaturi tal-Moviment Qawmien Letterarju, li kien twaqqaf fl-1967, sewwasew biex jikkonfronta 'l-istagnar fil-letteratura Maltija ta' dik l-epoka u biex jiddemokratizza l-letteratura billi je\u0127od\u0127a g\u0127and il-poplu fl-imsiera\u0127, fit-triqat, f'ambjenti rurali u f'xatt il-ba\u0127ar.", "L-ewwel kitbiet ta' Azzopardi de\u0127ru f'antolo\u0121iji ma' poeti o\u0127ra.", "(1968 - 1972).", "Sa mill-bidunett deher illi kien qed jisfida l-istatus quo letterarju, imxekkel kif kien b'forom u kontenut sorpassati.", "Azzopardi, flimkien ma' o\u0127rajn, introdu\u010ba forom sperimentali, inklu\u017c il-vers projettiv u ttratta temi li li sa dak i\u017c-\u017cmien kienu \"ipprojbiti\", fost\u0127om is-sesswalit\u00e0, l-ipokresija religju\u017ca u l-pretensjoni parijottika.", "\u0126afna mill-poe\u017cija tieg\u0127u \u0127i bba\u017cata fuq episodji biografi\u010bi u tie\u0127u ton konfessjonali li jitfa' dawl fuq l-indottrinazzjoni religju\u017ca fi tfulitu; id-diffikultajiet kostanti fir-relazzjonijiet ma' nisa diversi li da\u0127lu f'\u0127ajtu; l-anjosti\u010bi\u017cmu religju\u017c tieg\u0127u b\u0127ala adult u l-esperjenza tal-\u0127afna vja\u0121\u0121i li g\u0127amel m\u0127ux b\u0127ala turist, imma b\u0127ala pellegrin fittiex.", "Aspett ie\u0127or \u010bentrali fil-poe\u017cija tieg\u0127u g\u0127andu x'jaqsam mal-identifikazzjoni ma' nies li jbatu, kienu min kienu u g\u0127exu fejn g\u0127exu.", "It-timbri poeti\u010bi l-aktar pronunzjati fil-poe\u017cija tieg\u0127u huma l-ironija, l-introspezzjoni, il-protesta, l-ambigwit\u00e0, l-awto-definizzjoni, id-drammati\u010bit\u00e0 barokka, l-effett ta' dettalji istantanji, metaforizzazzjoni ori\u0121inali, evokazzjoni grafika, is-sens ta' telfa u d-deformazzjoni grotteska.", "Fost ix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u nsibu l-kotba \"Demg\u0127at tas-Sil\u0121\" (1976), \"Passiflora\" (1977), \"Tabernakli\" (1979), \"Monokordi\" (1984).", "\"Noti mis-Sanatorju tal-Misti\u010bi\" (1995) u \"Skizzi tal-Karnival\" (2010).", "Fl-1995 \u0127uwa \u0121abar, flimkien ma' Oliver Friggieri, g\u0127add \u0121miel\u0127u ta' poe\u017ciji u novelli b'temi ambjentali fil-ktieb \"L-Antolo\u0121ija tan-Natura\", mitbug\u0127 mis-Segretarjat G\u0127all-Ambjent.", "Wie\u0127ed mill-a\u0127\u0127ar kotba ppubblikati ta' Azzopardi de\u0127er fl-2007, meta \u0127areg \"Alicia Titkellem mill-Imwiet\" (Merlin Library).", "Din hi antologija ta' stejjer b'kontenut so\u010bjali indirizzata direttament li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u tinkludi temi b\u0127all-pedofelija, il-manipulazzjoni tal-adolexxenti bil-medja, l-aljenazzjoni, it-traffikar tad-droga, ir-razzi\u017cmu u l-pregudizzju, fost l-o\u0127rajn.", "Il-ktieb reba\u0127 premju nazzjonali g\u0127al-letteratura tal-adolexxenti.", "It-tieni ktieb fuq temi simili, \" L-A\u0127\u0127ar Granet ta' Ciorni \" (pubblikazzjoni o\u0127ra tal-Merlin, 2009) rega' reba\u0127 il-premju nazzjonali g\u0127all-kitba g\u0127all-adolexxenti, filwaqt li s-sena ta' wara, Azzopardi g\u0127aqqad trilo\u0121ija ta' volumi b'narrattiva g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 meta ppubblika \"Vampir\" (Horizons).", "Dan il-krieb \u0127oloq kontroversja qalila min\u0127abba li t-Taqsima tal-Libreriji g\u0127all-Iskejjel imblukkatu mill-iskejjel sekondarji.", "Kien \u0127emm bosta protesti min-na\u0127a tal-medja u l-Ministeru tal-Edukazzjoni \u0127atar kummissjoni apposta biex tist\u0127arreg il-ka\u017c u tara jekk \"Vampir\" \u0127uwiex adattat g\u0127all-iskejjel.", "Il-kummissjoni \u0127arget b'verdett po\u017cittiv anzi, qalet li kotba b\u0127al dawk ta' Azzopardi \u0127uma ne\u010bessarji biex jimmaturaw lill-istudenti.", "Il-ktieb kien irrakkomandat g\u0127all-klassijiet il-kbar tas-sekondarji, ji\u0121ifieri dawk tar-raba' u l-\u0127ames sena.", "Fl-2010 Mario Azzopardi \u0127areg \"Skizzi tal-Karnival\" ktieb ta' ta' \"poesa\u0121\u0121i\", terminu li fil-letteratura lokali kien g\u0127adu qatt ma ntu\u017ca.", "Azzopardi jo\u0127loq sensiela ta' \"sa\u0121\u0121i poeti\u010bi\" li bosta minnhom g\u0127andhom laqta' parodika jew grotteska.", "I\u017cda hemm ukoll b\u010bejje\u010b fejn il-poe\u017cija tiddomina fuq kollox.", "Aspetti o\u0127ra interessanti jix\u0127du r-rabta li Azzopardi dejjem kellu mal-mottiv teatriku.", "Dan il-ktieb kiseb premju letterarju mniedi mill-Gvern.", "Fl-2012 \u0127are\u0121 it-tieni ktieb ta' \"poesa\u0121\u0121i\", \"Il-Fabbrikant tal-Marjunetti\".", "Azzopardi hu wkoll l-editur ta' \u017cew\u0121 volumi dwar it-Teatru f'Malta, \"Kitbiet dwar it-Teatrin\" (2010) u \"Mhemmx b\u017conn Siparu\" (2012).", "Huwa ppubblika wkoll sensiela ta' noti kriti\u010bi fuq ix-xog\u0127lijiet ta' drammaturgi importanti Maltin, fost\u0127om Gu\u017ce' Dia\u010bono, Francis Ebejer u Alfred Sant.", "Xandar ukoll studju kontroversjali fuq il-poeta nazzjonali Dun Karm Psaila, permezz tal-ktieb ma\u0127ru\u0121 mill-P.E.G. fl-1993 - \"Bejn il-Vatikan, id-Duce u l-Kuruna\".", "Azzopardi jattakka l-po\u017cizzjoni pla\u010bida tal-poeta nazzjonali quddiem avvenimenti stori\u010bi kru\u010bjali, fosthom it-theddida tal-faxxi\u017cmu f'Malta tas-snin Tletin, kif ukoll l-implikazzjonijiet so\u010bjo-politi\u010bi kollha tal-kolonjali\u017cmu, fejn il-qassis-poeta wera dejjem sottomissjoni inkondizzjonata lejn l-awtoritajiet Britanni\u010bi.", "L-istoriku Frans Ciappara jara f'dan ix-xog\u0127ol estensjoni tal-qag\u0127da ta' Azzopardi b\u0127ala anti-konven\u017cjonalista ewlieni.", "Ciappara jqis li Azzopardi qed i\u0121ieg\u0127el lill-qarrejja jirridimensjonaw lil Dun Karm u jaraw jekk kienx konxju tal-qag\u0127da so\u010bjali tal-Maltin fi \u017cmienu: g\u0127aliex it-temi li \u0127arbtu ru\u0127 awturi kontemporanji b\u0127al John Marks, Manwel Dimech u Juan Mamo ma \u0127allew l-ebda marka fuq ru\u0127 il-poeta-sa\u010berdot, li baqa' sieket quddiem tant mi\u017cerja?", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kritiku Adrian Stivala jg\u0127id li Azzopardi, b'reqqa ta' tiftix u dokumentazzjoni, jikkonfronta lil Dun karm ma' kurrenti so\u010bjo-letterarji ta' \u017cmienu stess u jo\u0127rog xbieha ta' poeta-qassis li kien iqis l-awtorit\u00e0 u l-poter bi skala vertikali, fejn l-ubbidjenza tal-kotra hi indispensabbli biex il-ftit ikollhom id-dritt li jidde\u010biedu d-destin tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "G\u0127alkemm dan il-ktieb ma wasalx daqstant f'idejn il-qarrejja daqskemm appikk xtaq l-awtur innifsu, madanakollu feta\u0127 diskussjoni fuq perspettivi \u0121odda ta' kif il-Maltin g\u0127andhom iqisu lill-poeta nazzjonali tag\u0127hom.", "Ciappara j\u017cid li Azzopardi \u0121ieg\u0127el lill-istori\u010bi u lill-istudju\u017ci tal-letteratura Maltija jirridimensjonaw lil Dun Karm, il-poeta sa\u010berdot li baqa' konxju dwar il-qag\u0127da so\u010bjali mi\u017ceri tal-kotra tal-Maltin ta' \u017cmienu.", "Azzopardi jistaqsi wkoll jekk il-poeta nazzjonali qattx kellu vi\u017cjoni ta' Malta indipendenti jew jekk il-po\u017cizzjoni kompja\u010benti tieg\u0127u kinetx wa\u0127da politikament komda, filwaqt li qag\u0127ad attent li ma jwassalhiex lejn il-periklu.", "Filwaqt li jsellem lil Dun Karm g\u0127ax-xog\u0127ol siewi tieg\u0127u favur il-lingwa Maltija, Azzopardi jiddibatti bis-s\u0127i\u0127 it-titlu tal-poeta sa\u010berdot b\u0127ala poeta na\u017cjonali.", "Azzopardi stinka kemm seta' sabiex iwassal it-teatru impenjattiv lill-poplu Malti bl-ilsien tag\u0127hom.", "Iggradwat b\u0127ala g\u0127alliem tal-arti fl-1969 \u0127uwa \u0127adem g\u0127al diversi snin fid-Taqsima tad-Drama fi \u0127dan il-Ministeru ta' l-Edukazzjoni.", "Fl-1979 waqqaf il-Lyceum Yout\u0127 T\u0127eatre, formazzjoni ta' studenti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li \u0127admu fuq pro\u0121etti estensivi, fosthom dramm espressjonista li fakkar il-waqg\u0127a tal-\u0126ajt ta' Berlin fl-1989 u li kien in\u0127adem f'\u0126amburg, il-\u0120ermanja.", "Fl-1986 tella' d-dramm \"Galileo Galilei\" ta' Bertold Brecht u l-produzzjoni li ntlaqg\u0127et kemm b\u0127ala few\u0121a ta' arja friska mill-imxennqin g\u0127all-bidla fil-kamp teatrali kif ukoll b'arja ta' xetti\u010bi\u017cmu mill-qasam neo-konformista, fost\u0127om il-gazzetta kattolika \"Le\u0127en is-Sewwa\".", "Sena wara waqqaf \"Politeatru\" u baqa' jmexxih\u0127 sal-1992.", "Fi \u0127dan dik il-formazzjoni ssawret xehda ta' artisti ewlenin tal-palk, fosthom Ray Abdilla, Ray Calleja, Etienne St. John, Marvic Cordina, Maria Vella, Karmenu Vella, Maryanne Muscat, Mario (Snits) Spiteri u \u017bep Camilleri, fost o\u0127rajn.", "F'din l-intrapri\u017ca introdu\u010ba t-teatru Russu, minn Cekov sa Vampilov, inga\u0121\u0121a diversi diretturi barranin kif ukoll ippre\u017centa drammi maqlubin g\u0127all-Malti mir-repertorju Ingli\u017c tal-\"kitchen sink drama\" fit-Teatru tal-General Workers' Union, mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala t-Teatru tal-\u0126addiema, quddiem udjen\u017ci numeru\u017ci.", "Fl-1990, b\u0127ala d-direttur artistiku ta\u010b-\u010aentru Kulturali Russu, \u0127uwa kkordina l-ewwel festival ta' l-arti Malti-Russu \u0121ewwa Moska.", "B\u0127ala direttur teatrali \u0127uwa tella', fost l-o\u0127rajn, xog\u0127olijiet ta' Aristofani, Ewripede, Shakespeare, Ibsen, Gorky, Pinter, Williams u Sartre.", "Fl-a\u0127\u0127ar de\u010benju tas-seklu 20 Azzopardi baqa' joqrob aktar lejn tip ta' teatru \"impenjat so\u010bjalment\" u beda jie\u0127u se\u0127em fi pro\u0121etti \u0121odda ma' pajji\u017ci Ewropej.", "L-involviment tieg\u0127u baqa' jissa\u0127\u0127a\u0127 bi pro\u0121etti teatrali assistiti mill-Unjoni Ewropea, l-aktar fil-qasam ta' l-edukazzjoni g\u0127al matul il-\u0127ajja trasmessa b'forom drammati\u010bi.", "Mill-2000 'il hawn, hu \u0127adem b\u0127ala animatur ewlieni teatrali f'in\u0127awi b\u0127all-Italja, l-Awstrija, il-Germanja, is-Slovakkja, ir-Romanija, il-Polonja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Finlandja u l-Ingilterra.", "Fl-2007 kiteb u pprodu\u010ba \"Coming in from the Shadows\", dramm ibba\u017cat fuq sensiela ta' narrativi awtenti\u010bi ta' klandestini li \u0127arbu lejn l-Ewropa biex jevitaw kull xorta ta' oppressjoni, minn abbu\u017c domestiku sa persekuzzjoni politika.", "Id-dramm kien iffilmjat fl-2008 u mag\u0127\u017cul mill-Uffi\u010b\u010bju ta' l-UNHCR f'Ankara biex jintwera fl-okkazzjoni tal-Jum Dinji tar-Refu\u0121jati.", "G\u0127addew erbg\u0127in sena minn mindu Azzopardi beda jikteb.", "Xorta jidher li baqa' di\u017cillu\u017c bil-qag\u0127da kulturali f'Malta, mifnija bil-konformi\u017cmu u l-bi\u017ca li wie\u0127ed i\u0127addan fehmiet differenti, jekk m\u0127ux ukoll radikali.", "Il-pinna tieg\u0127u dejjem t\u0127assret, il-ftit jew wisq, l-insularit\u00e0 ta' poplu \u010bkejken li j\u0127ossu komdu ma ja\u0127sibx jew li jkun manipulat mentalment.", "Azzopardi hu wie\u0127ed mill-aktar kriti\u010bi \u0127orox tal-manipulaturi tal-\"medja\" kif ukoll tal-mod kif \u0127afna drabi, ix-xandir televi\u017civ nazzjonali iwarrab l-obbligi formattivi tieg\u0127u biex ibaxxi ru\u0127u g\u0127all-for\u017ci tal-kummer\u010b u g\u0127ad-dominan\u017ca ta' produtturi privati.", "Fl-2007, il-kritiku Charles Briffa ppubblika studju estensiv dwar Mario Azzopardi bit-titlu \"Travelling between S\u0127adows\" (Progress Press) u nkluda g\u0127add ta' traduzzjonijiet tax-xog\u0127lijiet ta' Azzopardi g\u0127all-Ingli\u017c.", "Pubblikazzjoni o\u0127ra bil-poe\u017ciji ta' Azzopardi, maqlubin g\u0127all-Ingli\u017c mill-professur Grazio Falzon, g\u0127andha t-titlu \"Naked as Water\" u kienet ippubblikata fl-iStati Uniti minn Xenox Books fl-1996.", "L-aktar xog\u0127lijiet re\u010benti ta' Mario Azzopardi, inklu\u017ci kitbiet pro\u017co-poeti\u010bi jidhru fil-sit elettroniku \"marioAzzopardi.\u010bom\""], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7068", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7068", "title": "Brussell", "text": ["Brussell", "Brussell (Fran\u010bi\u017c: \"Bruxelles\"; Olandi\u017c: \"Brussel\") hija l-belt kapitali tal-Bel\u0121ju, pajji\u017c fit-Tramuntana tal-Ewropa.", "Fost l-aktar partijiet importanti tal-belt insibu l-\"Grand Place\", li fiha wie\u0127ed isib il-binja tal-Kunsill Lokali.", "Postijiet mag\u0127rufa o\u0127ra huma l-monument \"Atomium\", il-\"Jardins de Luxembourg\" u l-\"Mu\u017cew tal-Arti Moderna.\"", "Din il-belt hija wkoll mag\u0127rufa b\u0127ala s-sede ta' \u0127afna istituzzjonijiet Ewropej, fosthom il-Kummissjoni Ewropea, il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea u l-Parlament Ewropew."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7078", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7078", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2006", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2006", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2006 kien kampjonat tal-futbol li sar fil-\u0120appun bejn l-10 ta' Di\u010bembru u s-17 ta' Di\u010bembru 2006.", "Din kienet ir-raba' edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs u t-tieni wa\u0127da minn mindu il-kompetizzjoni ffundat ru\u0127ha mat-Tazza Interkontinentali.", "Is-sitt rebbie\u0127a tas-sitt konfederazzjoni lag\u0127bu f'fa\u017ci eliminatorja.", "Il-kwarti tal-finali kienu partiti fejn it-timijiet involuti kienu mill-konfederazzjonijiet tal-AFC, il-CAF, il-CONCACAF u l-OFC, waqt li r-rebbie\u0127a tal-UEFA u l-CONMEBOL kellhom post awtomatiku fis-Semifinali.", "It-telliefa tal-kwarti tal-finali kienu jilg\u0127abu g\u0127all-\u0127ames post, waqt li t-telliefa tas-semifinali jilg\u0127abu g\u0127at-tielet post.", "Tim mill-pajji\u017c ospitu ma \u0127ax sehem, kif kien propost qabel.", "Min\u0127abba li l-Awstralja ma baqg\u0127etx parti mill-OFC, ir-rappre\u017centanti tal-O\u010beanja, Auckland City ma kinux professjonali u b'hekk kellhom jilg\u0127abu log\u0127ba eliminatorja g\u0127al post fil-kwarti tal-finali kontra \u010b-champions tal-J.", "League (Gamba Osaka) kif kien ikkunsidrat.", "Din il-bidla kienet se telimina il-partita g\u0127all-\u0127ames post. Din l-idea kienet irtirata, imma l-format tal-kampjonat tal-2007 kien tbiddel.", "It-timijiet li kkwalifikaw g\u0127all-kampjonat tas-sena 2006:", "\"Il-\u0127inijiet huma kollha skont il-\u0126in normali tal-\u0120appun (UTC+9)\"", "----"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7147", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7147", "title": "Tazza tad-Dinja VIVA", "text": ["Tazza tad-Dinja VIVA", "It-Tazza tad-Dinja VIVA hi kompetizzjoni internazzjonali tal-futbol kkontestata minn timijiet nazzjonali li mhumiex membri tal-FIFA.", "Dan il-kampjonat isir kull sentejn u hu mmexxi mill-NF-Board.", "F'April 2005, l-NF-Board \u0127abbret li r-Repubblika Torka ta' \u010aipru ta' Fuq kienet mag\u0127\u017cula biex tospita l-edizzjoni inawgurali tat-Tazza tad-Dinja VIVA, wara li kienet ospitat b'su\u010b\u010bess kampjonat biex ji\u010b\u010belebra l-50 sena anniversarju mill-fundazzjoni tal-federazzjoni tal-futbol.", "Il-federazzjoni xtaqet li sittax-il tim jie\u0127du sehem minn fost in-nazzjonijiet membri.", "Fir-rebbieg\u0127a tal-2005, gvern \u0121did \u0121ie elett fir-Repubblika Torka ta' \u010aipru ta' Fuq, li kien entu\u017cjast li ji\u017cviluppa r-relazzjonijiet ma' nazzjonijiet o\u0127ra.", "L-NF-Board sa\u0127qet li l-gvern ta' Ferdi Sabit Soyer insista liema pajji\u017ci jistg\u0127u jie\u0127du sehem u dawk li ma jistg\u0127ux biex jevita argumenti politi\u010bi potenzjali.", "Il-KTFF, kif inhi mag\u0127rufa l-federazzjoni tal-futbol tal-pajji\u017c rispettiv, min-na\u0127a tag\u0127ha sa\u0127qet li l-NF-Board g\u0127amlet domandi finanzjarji mhux ra\u0121unevoli.", "Ir-ri\u017cultat ta' dan kollu kien li l-NF-Board idde\u010bidiet li tag\u0127ti d-dritt biex tospita l-ewwel edizzjoni lill-Oksitanja.", "B\u0127ala risposta, il-KTFF \u0127abbret li huma kienu se jospitaw kampjonat g\u0127alihom, l-ELF Cup, li kienet se tkun skedata fl-istess perjodu b\u0127at-Tazza tad-Dinja VIVA.", "Xi membri tal-NF-Board a\u010b\u010bettaw l-invit biex jie\u0127du sehem f'din it-Tazza.", "L-Oksitanja \u0127abbret li l-kampjonat se jkun xorta ospitat bejn id-19 u l-25 ta' Novembru 2006, bil-log\u0127ob jintlag\u0127bu f'Hy\u00e8res les Palmiers, qrib Tolon.", "In-numru ta' parte\u010bipanti kien imnaqqas g\u0127al tmienja, b\u0127ala anti\u010bipazzjoni g\u0127all-ELF Cup \u2013 li qablet li t\u0127allas l-ispejje\u017c \u2013 li kienet se tie\u0127u membri tal-NF-Board mit-Tazza tad-Dinja VIVA.", "Madankollu, min\u0127abba n-nuqqas ta' kompetituri approprjati kien ifisser li l-kampjonat kien se jinkludi sitt timijiet: Monako, Romani, Sapmi, Kamerun t'Isfel, Papwa tal-Punent, u l-ospiti.", "Madanakollu, min\u0127abba li Papwa tal-Punent u l-Kamerun t'Isfel naqsu li jattendu g\u0127all-Assemblea \u0120enerali tal-NF-Board f'Settembru 2006, u wkoll min\u0127abba problemi lo\u0121isti\u010bi, tefg\u0127u dawl ta' dubju fuq il-kampjonat li deher li kien se jkompli bi tliet timijiet biss.", "Fortunatament, il-Kamerun t'Isfel setg\u0127u jaqblu biex jibag\u0127tu t-tim tag\u0127hom, u erba' timijiet \u2013 minn tnax-il tim li kienu ma\u0127suba li jikkompetu \u2013 kienu se jipparte\u010bipaw g\u0127ar-reb\u0127 tat-titlu.", "Xorta kien g\u0127ad problemi g\u0127all-organizzaturi meta l-Kamerun t'Isfel ma setg\u0127ux jipparte\u010bipaw min\u0127abba problemi tal-Visa, fejn irri\u017culta li l-partiti kollha tag\u0127hom kienu rtirati.", "Sa l-a\u0127\u0127ar tal-\u0121img\u0127a, Sapmi kisbu l-ewwel titlu tal-ewwel edizzjoni, fejn skurjaw total ta' 42 gowl fit-tliet partiti tag\u0127hom.", "It-tieni edizzjoni tal-Tazza tad-Dinja VIVA ntlag\u0127abet fil-belt \u017bvedi\u017ca ta' G\u00e4llivare f'Sapmi bejn is-7 u t-13 ta' Lulju, 2008.", "Tnax-il tim urew interess li jipparte\u010bipaw fit-turnew tal-ir\u0121iel, waqt li tnejn fit-turnew tan-nisa.", "Madanakollu \u0127amsa biss \u0127adu sehem u t-tim li \u0127are\u0121 rebbie\u0127 kien il-Padanja fuq l-Aramej u l-ospiti tal-kompetizzjoni.", "Fil-kampjonat tan-nisa, b'\u017cew\u0121 timijiet, ir-rebbie\u0127 kien l-ospitu, Sapmi.", "It-Trofew Tazza tad-Dinja VIVA kien iddi\u017cinjat mill-iskultur Fran\u010bi\u017c G\u00e9rard Pigault, u hu msemmi t-Trofew Nelson Mandela, b\u0127ala unur g\u0127all-president veteran Sud-Afrikan."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7156", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7156", "title": "Berlin", "text": ["Berlin", "Berlin hija l-belt kapitali \u0120ermani\u017ca u is-sede tal-Gvern \u0120ermani\u017c.", "Hija wkoll wie\u0127ed mis-16-il stat li flimkien jag\u0127mlu l-\u0120ermanja.", "Hija \u010b-\u010bentru tar-re\u0121jun Berlin/Brandenburg.", "Fiha hemm joqog\u0127du 3.4 miljun ru\u0127 u hija meqjusa b\u0127ala l-ikbar u l-aktar belt ppopolata fil-\u0120ermanja u t-tieni l-akbar belt fl-Unjoni Ewropea."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7157", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7157", "title": "Isabel Allende", "text": ["Isabel Allende", "Isabel Allende Llona (Lima, 2 ta' Awwissu 1942) hija kittieba \u010ailena.", "Hi hi wa\u0127da mill-aktar awturi Sud-Amerikani famu\u017ci b'kotba b\u0127al \"Id-Dar tal-Erwie\u0127\" (\"La casa de los esp\u00edritus\") u \"Il-Belt tal-Bhejjem\" (\"La ciudad de las bestias\").", "Kitbet rakkonti msejsa fuq l-esperjenzi personali tag\u0127ha, \u0127afna drabi wkoll fuq l-esperjenzi tan-nisa, u rnexxielha tinse\u0121 il-\u0127rafa mar-realt\u00e0.", "G\u0127allmet il-letteratura f'bosta universitajiet Amerikani.", "Attwalment toqg\u0127od \u0121ewwa l-belt ta' Kalifornja flimkien mar-ra\u0121el tag\u0127ha, Willie Gordon.", "Fl-2003, irnexxielha tikseb i\u010b-\u010bittadinanza Amerikana.", "G\u0127alkemm imwielda l-Peru, Isabel Allende \u0121iet imrobbija \u0121ewwa \u010b-\u010aili.", "Wara l-qtil ta' zijuha, il-President Salvador Allende, kellha ta\u0127rab minn hemm.", "\u0126admet \u0121ewwa l-Vene\u017cwela mill-1975 sal-1984 u mbag\u0127ad marret toqg\u0127od Istati Uniti.", "\u0126admet b\u0127ala pre\u017centatri\u010bi televi\u017civa u \u0121urnalista.", "Kitbet drammi u stejjer g\u0127at-tfal.", "L-ewwel ktieb g\u0127all-adulti li kitbet kien \"La casa de los esp\u00edritus\", li \u0121ie maqlub g\u0127al 27 lingwa.", "Kitbet tmien novelli, fosthom \"Zorro\" (2005), \"Retrato en sepia\" (Ritratt bis-sepja)(2000), \"Hija de la fortuna\" (A\u0127wa tax-xorti) (1998), u \"Afrodita.", "Cuentos, recetas y otros afrodisiacos\" (Afrodite, stejjer, ri\u010betti u afrodi\u017cja\u010bi o\u0127ra) (1997).", "Fil-ktieb \"Mi pa\u00eds inventado\" (Pajji\u017ci ivvintat) (2003) tag\u0127ti rendikont tal-parti ta' \u0127ajjitha li qattg\u0127et fi\u010b-\u010ail\u00ec."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7183", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7183", "title": "Tim nazzjonali tal-futbol tal-Iskozja", "text": ["Tim nazzjonali tal-futbol tal-Iskozja", "L-iskwadra nazzjonali tal-futbol ta' l-Iskozja hu t-tim nazzjonali tal-futbol ta' l-Skozja.", "Hu mmexxi mill-Scottish Football Association u hu fost l-eqdem timijiet tal-futbol li je\u017cisti.", "Alavolja parti mir-Renju Unit, Skozja dejjem kellha r-rappre\u017centanti tag\u0127ha li jilag\u0127bu f'kampjonati professjonali, imma mhux fil-Log\u0127ob Olimpiku min\u0127abba li l-Kumitat Internazzjonali Olimpiku jirrikonoxxi biss lir-Renju Unit."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7222", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7222", "title": "Albanija fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Albanija fil-Festival tal-Eurovision", "L-Albanija ipparte\u010bipat fil-Festival tal-Eurovision seba' darbiet, fejn iddebuttat fl-2004.", "L-aqwa po\u017cizzjoni \u0121iet fis-sena debuttanti, fejn Anjeza Shahini kisbet is-seba' post bil-kanzunetta \"The Image Of You\".", "Min\u0127abba li spi\u010b\u010bat mal-ewwel g\u0127axra, l-Albanija kellha post garantit fil-finali fejn Ledina \u00c7elo interpretat \"Tomorrow I Go\".", "Ledina ma tantx kisbet ri\u017cultat tajjeb, fejn spi\u010b\u010bat fis-sittax-il post u b'hekk kellha tikkompeti fis-semi-finali.", "La Luiz Ejlli u lanqas Frederik Ndoci ma rnexxielhomx jikkwalifikaw mis-semifinali.", "Olta Boka, ir-rappre\u017centatri\u010bi tal-Albanija fl-2008, irnexxielha takkwista l-ewwel finali wara assenza ta' sentejn.", "G\u0127all-Festival tal-Eurovision 2009, l-Albanija kienet l-ewwel pajji\u017c li g\u0127a\u017clet kemm l-artist kif ukoll il-kanzunetta g\u0127al dan il-konkors.", "Ir-rebbie\u0127 \u0121ie mag\u0127\u017cul mill-festival nazzjonali, Festivali I K\u00ebng\u00ebs.", "Ir-rebbie\u0127a kienet Kejsi Tola bil-kanzunetta \"M\u00eb merr n\u00eb \u00ebnd\u00ebrr\" (\u0126udni fil-\u0127olm tieg\u0127ek), li \u0121iet komposta minn Edmond Zhulali u Agim Do\u00e7i, li t-tnejn li huma kkomponu l-kanzunetta tal-ewwel parte\u010bipazzjoni tal-Albanija.", "Il-kanzunetta tkantat bl-Ingli\u017c b\u0127ala \"Carry Me in Your Dreams\".", "G\u0127at-tieni sena konsekuttiva, l-Albanija ikkwalifikaw g\u0127all-finali wara s-seba' post miksub fis-semifinali.", "Finalment, Kejsi Tola waslet sas-sbatax-il post b'48 punt.", "L-Albanija tat l-aktar punti lil:", "L-Albanija ir\u010biviet l-aktar punti minn:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7223", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7223", "title": "Parte\u010bipazzjoni fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Parte\u010bipazzjoni fil-Festival tal-Eurovision", "Disg\u0127a u erbg\u0127in pajji\u017c ipparte\u010bipa fil-Festival tal-Eurovision mill-bidu tieg\u0127u fl-1956.", "Minn dawn, erbg\u0127a u g\u0127oxrin reb\u0127u l-festival.", "Il-festival, organizzat mill-European Broadcasting Union (EBU), isir kull sena bejn il-membri tal-Unjoni.", "Ix-xandara ta' pajji\u017ci differenti jibg\u0127atu kanzunetta li tirrapre\u017centa l-pajji\u017c, u jivvutaw biex jiddeterminaw l-aqwa kanzunetta fil-kompetizzjoni.", "Parte\u010bipazzjoni fil-festival hi miftu\u0127a g\u0127al kull membru attiv tal-EBU.", "Biex tkun membru attiv, ix-xandara jridu jkunu fil-European Broadcasting Area, jew fil-Kunsill tal-Ewropa ta' dak il-pajji\u017c membru.", "Biex wie\u0127ed ikun ele\u0121ibbli li jipparte\u010bipa ma jkunx iddeterminat skont il-po\u017cizzjoni \u0121eografika fl-Ewropa, minkejja il-kelma \"Euro\" fil-kelma \"Eurovision\".", "L-I\u017crael, pajji\u017c mil-Lvant Nofsani, ilu jipparte\u010bipa mill-1973.", "In-numru ta' nazzjonijiet parte\u010bipanti kiber \u0121mielu matul is-snin, minn seba' fl-1956 sa aktar minn g\u0127oxrin lejn tmiem is-snin tmenin.", "Hekk kif in-numru ta' kontestanti kiber, kompetizzjonijiet preliminarji u relegazzjoni \u0121ew introdotti, biex jassiguraw li numru konsiderevoli ta' pajji\u017ci jkollhom \u010bans li jipparte\u010bipaw.", "Fl-1993, festival preliminarju, \"Kvalifikacija za Millstreet\", kien sar f'Ljubljana biex jintg\u0127a\u017clu tliet pajji\u017ci mil-Lbi\u010b tal-Ewropa biex jikkompetu fil-finali.", "Wara l-1993, ir-regola ta' relegazzjoni \u0121iet introdotta; dawk li kklassifikaw fl-a\u0127\u0127ar sitt postijiet ma setg\u0127ux jikkompetu fl-edizzjoni ta' wara.", "Fl-1996, sistem\u00e0 \u0121dida kienet introdotta.", "Tejps tad-disg\u0127a u g\u0127oxrin kontestant kienu ntbag\u0127tu lill-\u0121urija nazzjonali.", "L-aqwa tnejn u g\u0127oxrin jikkwalifikaw g\u0127all-finali.", "In-Norve\u0121ja b\u0127ala l-ospitu tal-kompetizzjoni, ing\u0127atat post awtomatiku fil-finali.", "Mill-1997 sal-2001, sistem\u00e0 \u0121dida \u0121iet u\u017cata fejn il-pajji\u017ci li kisbu medja \u017cg\u0127ira ta' punti f'dawk l-a\u0127\u0127ar \u0127ames snin, jispi\u010b\u010baw relegati.", "Il-pajji\u017ci ma setg\u0127ux ji\u0121u relegati aktar minn sena wa\u0127da.", "Bejn l-2001 u l-2003, is-sistem\u00e0 tar-relegazzjoni li kienet u\u017cata bejn l-1994 u l-1995, re\u0121g\u0127et \u0121iet u\u017cata.", "Fl-2004, is-semifinali \u0121iet introdotta.", "L-aqwa g\u0127axar pajji\u017ci fl-edizzjoni ta' qabel, flimkien mal-\"L-Aqwa Erbg\u0127a\" , jikkwalifikaw g\u0127all-finali tal-edizzjoni ta' wara awtomatikament.", "Il-pajji\u017ci jid\u0127lu fis-semi-finali, fejn i\u0127allu finali ta' erbg\u0127a u g\u0127oxrin.", "Fl-2008, saru g\u0127all-ewwel darba \u017cew\u0121 semifinali.", "Xi pajji\u017ci, b\u0127all-\u0120ermanja u r-Renju Unit, da\u0127lu f'kull edizzjoni; il-Marokk, min-na\u0127a l-o\u0127ra, da\u0127lu darba biss.", "\u017bew\u0121 pajji\u017ci, it-Tune\u017cija u l-Libanu ppruvaw jid\u0127lu qabel ma da\u0127lu fil-Festival.", "Il-Liechtenstein, min\u0127abba li m'g\u0127andhomx stazzjon tat-televi\u017cjoni tag\u0127hom, ma setg\u0127ux jid\u0127lu fl-1969 u fl-1976."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7224", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7224", "title": "Andorra fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Andorra fil-Festival tal-Eurovision", "L-Andorra g\u0127amlet id-debutt fil-Festival tal-Eurovision fl-2004.", "L-interess fil-festival kien minn dejjem kbir, minkejja li l-istazzjoni lokali tal-Andorra, R\u00e0dio i Televisi\u00f3 d'Andorra (RTVA), ma kienx ixandar il-festival minn xi snin ri\u010benti.", "Il-poplu tal-Andorra xorta seta' jsegwi l-edizzjonijiet minn stazzjonijiet Spanjoli u Fran\u010bi\u017ci.", "Matul is-sitt parte\u010bipazzjonijiet l-Andorra qatt ma kkwalifikat g\u0127all-finali fejn waslet l-aktar vi\u010bin fl-2007 meta spi\u010b\u010bat fit-tnax-il post tas-semifinali, minkejja li \u0127afna bassru l-possibilit\u00e0 ta' kwalifikazzjoni.", "Nhar it-8 ta' Novembru 2011, \u0121ie im\u0127abbar mir-RTVA li kienu se j\u0127allu lill-EBU min\u0127abba ra\u0121unijiet finanzjarji u qtug\u0127 fil-ba\u0121it min-na\u0127a tal-gvern tal-pajji\u017c.", "L-Andorra tat l-aktar punti lil:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7225", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7225", "title": "Armenja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Armenja fil-Festival tal-Eurovision", "L-Armenja g\u0127amlet id-debutt fil-Festival tal-Eurovision fl-2006 bil-kanzunetta ming\u0127and Andr\u00e9 bl-isem ta' \"Without Your Love\".", "Billi kienet \u0121dida fil-kompetizzjoni, l-Armenja kellha tikkompeti fis-semifinali u Andr\u00e9 kien l-ewwel li kanta f'dik is-serata, fejn irnexxielu jikkwalifika g\u0127all-finali ta' dik l-edizzjoni tal-20 ta' Mejju.", "Finalment, l-Armenja kisbet ri\u017cultat presti\u0121ju\u017c; dak tat-tmien post.", "Min\u0127abba li kienet spi\u010b\u010bat mal-ewwel g\u0127axra, l-Armenja kkwalifikat direttament g\u0127all-finali tal-2007 u kisbet g\u0127at-tieni sena konsekuttiva t-tmien post. Fatt simpatiku hu kif l-Armenja, fl-2006, spi\u010b\u010bat b'punt vanta\u0121\u0121 fuq il-Gre\u010bja, waqt li fis-sena ta' wara, hi spi\u010b\u010bat b'punt ta\u0127t il-Gre\u010bja.", "Fis-sena su\u010b\u010bessiva l-a\u0127wa Inga u Anush Arshakyans re\u0121g\u0127u rrepetew is-su\u010b\u010bess g\u0127all-Armenja, u b'hekk saru wie\u0127ed minn tliet pajji\u017ci li dejjem spi\u010b\u010baw fost l-aqwa g\u0127axra mill-introduzzjoni tas-semifinali fl-2004.", "Il-pajji\u017ci l-o\u0127ra huma l-Gre\u010bja u l-A\u017cerbaj\u0121an.", "L-Armenja \"tat\" l-aktar punti lil (finali biss):", "L-Armenja \"r\u010biviet\" l-aktar punti minn (finali biss):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7227", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7227", "title": "A\u017cerbaj\u0121an fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["A\u017cerbaj\u0121an fil-Festival tal-Eurovision", "L-A\u017cerbaj\u0121an idebutta fil-Festival tal-Eurovision fl-edizzjonii tal-2008, wara li l-ITV sar membru attiv tal-EBU qabel mal-festival kien \u0121ie m\u0127ejji.", "ITV ilu jxandar il-Eurovision g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar snin, fejn xtara mill-EBU id-drittijiet g\u0127ax-xandir.", "L-A\u017cerbaj\u0121an hu l-a\u0127\u0127ar pajji\u017c mill-Kawkasu li pparte\u010bipa: l-Armenja kienet l-ewwel pajji\u017c, fl-2006, u wara segwiet il-\u0120eor\u0121ja fl-2007.", "Qabel ma saret l-ewwel dehra, l-AzTV kien im\u0127ajjrin li jipparte\u010bipaw fl-2007, imma r-regoli tal-EBU ma \u0127allewx lil AzTV isir membru tag\u0127hom.", "AzTV kienu m\u010ba\u0127din milli jsiru membri tal-EBU min\u0127abba li kienu kkunsidrati li j\u017commu konnessjoni kbira mal-gvern A\u017cerbaj\u0121an.", "Fil-5 ta' Lulju, stazzjon ie\u0127or \u2014 l-istazzjon pubbliku tal-ITV \u2014 sar membru s\u0127i\u0127 tal-EBU u fil-15 ta' Ottubru ng\u0127ataw il-permess mill-EBU li jie\u0127du sehem.", "L-ewwel kanzunetta tal-A\u017cerbaj\u0121an f'dan il-festival kienet minn Elnur u Samir li kklassifikaw fil-finali fit-8 post b'132 punt.", "Fl-2009 l-A\u017cerbaj\u0121an tejjeb ir-rekord tieg\u0127u meta l-koppja AySel u Arash temmew l-avventura tag\u0127hom fit-tielet post b'207 punti.", "Fis-sena 2011 wasal l-ikbar su\u010b\u010bess tal-pajji\u017c.", "Id-dwett iffurmat minn Ell u Nikki reb\u0127u l-konkors li sar \u0121ewwa l-\u0120ermanja, b'total ta' 221 punt minn 43 pajji\u017c.", "Mill-introduzzjoni tal-semifinali fl-2004, l-A\u017cerbaj\u0121an irnexxielu dejjem jg\u0127addi mis-semifinali, u flimkien mal-Gre\u010bja dejjem spi\u010b\u010ba fost l-ewwel g\u0127axra mill-bidu tas-sistema tas-semifinali.", "L-A\u017cerbaj\u0121an ta l-aktar punti lil:", "L-A\u017cerbaj\u0121an r\u010bieva l-aktar punti ming\u0127and:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7230", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7230", "title": "Montenegro fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Montenegro fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Montenegro ddebutta fil-Festival tal-Eurovision fl-2007.", "Dan il-pajji\u017c \u0127a sehem qabel ta\u0127t il-Jugo\u017clavja.", "Fl-2004 u l-2005, il-Montenegro da\u0127let fil-Eurovision b\u0127ala unjoni tas-Serbja u Montenegro, imma fl-2006 huma rtiraw min\u0127abba li ma kienx hemm qbil fuq liema kandidat li kien se jintg\u0127a\u017cel.", "Il-parte\u010bipanti g\u0127as-Serbja u Montenegro fl-2005, No Name, kienu mill-Montenegro, kif ukoll dawk li pparte\u010bipaw fl-1983 u fl-1984 g\u0127all-Jugo\u017clavja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7288", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7288", "title": "Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina g\u0127amlet id-debutt fil-Festival tal-Eurovision fl-edizzjoni tal-1993 wara li spi\u010b\u010bat it-tieni fir-rawnd ta' kwalifika bl-isem ta' \"Kvalifikacija za Millstreet\".", "Minn dik is-sena 'l quddiem \u0127adet sehem f'kull edizzjoni minbarra fl-1998 u fl-2008, meta ri\u017cultati medja baxxi sfurzaw lill-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina biex jaqb\u017cu l-festival.", "L-aqwa ri\u017cultat fl-istorja tag\u0127hom f'dan il-konkors wasal fil-Festival tal-Eurovision 2006, meta Hara Mata Hari kiseb it-tielet post fil-finali bil-kanzunetta \"Lejla\".", "Il-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina minkejja li ddebuttaw fl-1993, huma kienu di\u0121\u00e0 bdew jie\u0127du sehem din id-darba ta\u0127t l-isem tal-Jugo\u017clavja bejn is-snin 1961 u 1991.", "Fil-Eurovision 1992 artisti Bo\u017cnija\u010bi ntag\u0127\u017clu biex jirrapre\u017centaw lill-Jugo\u017clavja fis-serata finali.", "Il-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina \"tat\" l-aktar punti lil (finali biss):", "Il-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina \"r\u010biviet\" l-aktar punti minn (finali biss):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7289", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7289", "title": "Bulgarija fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Bulgarija fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Bulgarija pparte\u010bipat fil-Festival tal-Eurovision \u0127ames darbiet.", "Il-Bulgarija kkompetew l-ewwel darba fil-Festival tal-Eurovision 2005, fejn \u0121ew rappre\u017centati mill-grupp jazz Kaffe bil-kanzunetta \"Lorraine\".", "Huma r\u010bevew 49 punt, fejn ikklassifikaw fid-dsatax-il post, per\u00f2 naqsu li jag\u0127mluha g\u0127all-finali.", "Is-su\u010b\u010bessur tag\u0127hom kienet Mariana Popova b'\"Let Me Cry\", fejn din ukoll ma kantantx fis-serata finali wara li spi\u010b\u010bat fis-sbatax-il post b'36 punt fis-semifnali.", "L-ewwel kwalifikazzjoni g\u0127all-finali waslet fl-2007 meta Elitsa Todorova u Stoyan Yankoulov kantaw il-kanzunetta \"Voda\".", "Fis-semifinali waslu sas-sitt post b'146 punt u b'hekk kellhom l-a\u010b\u010bess g\u0127all-finali.", "B'din il-kanzunetta, l-ewwel darba fl-istorja li kienet bil-lingwa Bulgara, Todorova u Yankulov irrepetew il-prestazzjoni fis-semifinali, fejn fil-finali kklassifikaw fil-\u0127ames post minn total ta' 24 parte\u010bipant, b'total ta' 157 punt.", "Min\u0127abba t-tibdil fir-regoli, il-Bulgarija xorta wa\u0127da ma kellhiex id-dritt li tikkwalifika g\u0127all-finali tas-sena su\u010b\u010bessiva, fejn b'hekk f'Belgrad, is-Serbja, kellha tikkompeti f'wa\u0127da mis-semifinali tal-edizzjoni tal-2008.", "Deep Zone u Balthazar bil-kanzunetta \"DJ, Take Me Away\", ma rnexxielhomx jirrepetu s-su\u010b\u010bess tas-sena ta' qabel fejn b'56 punt spi\u010b\u010baw barra mill-finali.", "Lanqas ir-rappre\u017centant su\u010b\u010bessiv, Krassimir Avramov, ma sab post fil-finali meta l-Bulgarija kisbet biss is-sittax-il post tas-semifinali, biex b'hekk tkompli bi rekord xejn sabi\u0127 ta' finali wa\u0127da minn \u0127ames tentattivi.", "Il-Bulgarija \"tat\" l-aktar punti lil (finali biss):", "Il-Bulgarija \"r\u010biviet\" l-aktar punti minn (finali biss):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7290", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7290", "title": "San Marino fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["San Marino fil-Festival tal-Eurovision", "San Marino ipparte\u010bipa darba biss fil-Festival tal-Eurovision, fejn idebutta fl-edizzjoni tal-2008, u mistenni li jag\u0127mel it-tieni pre\u017cenza fl-edizzjoni tal-2011 \u0121ewwa D\u00fcsseldorf.", "F'\u0120unju tal-2007, Radiotelevisione della Repubblica di San Marino (SMRTV), l-istazzjon ta' San Marino, indika interess li jing\u0127aqad f'dan il-festival fil-futur.", "\u0126ames xhur wara, dan l-istazzjon ikkonferma l-parte\u010bipazzjoni fil-Festival tal-Eurovision 2008 ta' Belgrad.", "L-ewwel da\u0127la kienet mill-grupp Miodio, bil-kanzunetta Taljana \"Complice\".", "San Marino g\u0127andu l-unur li sar il-\u0127amsin pajji\u017c li qatt \u0127a sehem fil-Eurovision, wara d-dehra li g\u0127amel fis-semifinali tal-konkors.", "Madanakollu, Miodio naqsu li jikkwalifikaw g\u0127all-finali fejn kisbu biss 5 punti u spi\u010b\u010ba fl-a\u0127\u0127ar post.", "Ori\u0121inarjament, SMRTV ippjanaw li jkomplu l-avventura fl-edizzjoni tal-2009.", "Il-Ministru tal-Kultura ta' San Marino \u0127abbar ftit wara d-debutt li kellhom fl-2008 li huma \"g\u0127andhom xewqat tajbin li jirritornaw\".", "Madanakollu, SMRTV \u0127abbru li kienu se jirrevedu l-konkors tal-2008, u fl-a\u0127\u0127ar tas-sena jie\u0127du de\u010bi\u017cjoni fuq il-parte\u010bipazzjoni fl-2009.", "Wara \u0127afna g\u0127ajdut, SMRTV irtiraw mill-edizzjoni tal-2009, min\u0127abba diffikultajiet finanzjarji.", "SMRTV applikaw biex jie\u0127du sehem fil-konkors tal-2011, li aktar tard \u0121iet ikkonfermata.", "\u0120iet mag\u0127\u017cula l-kantanta Senit fejn se tkanta l-kanzunetta \"Stand by\" fl-ewwel semifinali.", "San Marino ta l-aktar punti lil:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7291", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7291", "title": "Benvenuto Cellini", "text": ["Benvenuto Cellini", "Benvenuto Cellini (twieled 3 ta' Novembru 1500 \u2013 miet 13 ta' Frar 1571) kien skultur u orafu Taljan tal-iskola Fjorentina.", "Cellini twieled Firenze.", "Missieru kien Giovanni Cellini, bin bennej, u ommu kienet Maria Lisabetta Granacci.", "Giovanni kien idoqq u jag\u0127mel l-istrumenti mu\u017cikali", "Benvenuto kien it-tieni iben u ng\u0127ata dak l-isem (li jfisser \"Mer\u0127ba bih\") g\u0127aliex missieru kien qieg\u0127ed jistenna tifla.", "Missieru g\u0127all-ewwel beda jmexxih lejn karriera fil-mu\u017cika, u \u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 Benvenuto kellu talenti bi\u017c\u017cejjed g\u0127aliha, l-i\u017cjed fil-flawt u fil-kant.", "Ta' erbatax-il sena mar ja\u0127dem fil-\u0127anut immexxi minn missier l-iskultur Baccio Bandinelli, Michelangelo Bandelli.", "Is-sena ta' wara da\u0127al ja\u0127dem fil-\u0127anut tal-orafu Marconi.", "Meta kellu sbatax-il sena tke\u010b\u010ba minn Firenze, talli, flimkien ma' \u0127uh, kien \u0127a sehem fi \u0121lieda, u mar Siena.", "Wara i\u017cjed studju f'Bolonja u Pisa ta\u0127t l-orafu Ulivieri Della Chiostra, billi kien imda\u0127\u0127al f'taqbida o\u0127ra Firenze flimkien ma' \u0127uh Cecchino, re\u0121a' tke\u010b\u010ba u g\u0127al darba o\u0127ra sab kenn Siena.", "Wara mar Ruma fejn beda ja\u0127dem fil-\u0127anut ta' Giovanni de'Georgis.", "Kien g\u0127adu m'g\u0127alaqx g\u0127oxrin sena.", "Fl-1524 feta\u0127 \u0127anut g\u0127alih wa\u0127du u \u0127adem bosta xog\u0127lijiet.", "Ukoll f'dawn l-ewwel snin tieg\u0127u f'Ruma g\u0127amel \u0127afna kuntatti ma' artisti u orafi o\u0127ra li tg\u0127allem \u0127afna minhom.", "Benvenuto \u0127a sehem b'su\u010b\u010bess fid-difi\u017ca ta' Castel Sant'Angelo u tal-Papa Klement VII, matul il-\u0126erba ta' Ruma fl-1527, fejn qatel, flimkien ma' o\u0127rajn, lill-kmandant Carlo di Borbone b'tir ta' arkibu\u0121ju u fera s-su\u010b\u010bessur prin\u010bep ta' Orange.", "Wara l-assedju mar Mantova u \u0127adem xi xog\u0127lijiet g\u0127al xi membri tal-familja Gonzaga.", "Fl-1529 Klement VII g\u0127ajjatlu Ruma u \u0127atru stampatur uffi\u010bjali taz-zekka pontifi\u010bja.", "Fl-istess sena \u0127uh Cecchino li kien \u0127a l-karriera ta' suldat mer\u010benarju, miet fi \u0121lieda.", "Fil-bidu tal-1533 tne\u0127\u0127a mill-kariga ta' stampatur u anki ta' Mazziere (suldat ta' skorta tal-Papa); g\u0127al din it-tke\u010b\u010bija kien iwa\u0127\u0127al fit-tixwix mifrux minn orafu Ruman ie\u0127or, Pompeo de' Capitaneis, fejn kien jg\u0127id li hu, Cellini, kien qatel 'l xi \u0127add fil-perijodu tal-interrenju bejn il-mewt ta' Klement VII u l-elezzjoni tal-Papa Pawlu III Farnese, li malli sar papa \u0127afirlu.", "Min\u0127abba l-iben vjolenti tal-Papa, Pier Luigi Farnese, Cellini kien jib\u017ca' g\u0127al \u0127ajtu u \u0127arab lejn Firenze fejn \u0127adem g\u0127al \u017cmien qasir fil-qorti ta' Alessandro de' Medici, Duka ta' Firenze, imma re\u0121a' lura Ruma ftit wara msejja\u0127 mill-Papa.", "Fil-1537 \u0127arab minn Ruma biex jisken Franza fil-qorti ta' Fran\u0121isku I ta' Franza, wara li \u0127adem g\u0127al \u017cmien qasir fis-servizz tal-kardinal Pietro Bembo f'Padova.", "Imma meta wasal Franza dde\u010bieda li jmur lura l-Italja ming\u0127ajr ma \u0127a ordnijiet min Fran\u0121isku I. Meta rritorna Ruma kien akku\u017cat biss serq tal-\u0127a\u0121ar prezzju\u017c mit-tiara tal-papa matul il-\u0126erba ta' Ruma u \u0121ie nkalzrat f'Castel Sant'Angelo.", "Wara li, min\u0127abba l-inkwiet mal-Papa Pawlu III u ibnu, g\u0127adda \u017cmien twil fil-\u0127abs papali ta' Castel sant'Angelo (u mexxa \u0127arba li ma rnexxietx), fl-1540 Benvenuto re\u0121a' sab refu\u0121ju Franza fil-qorti ta' Fran\u0121isku, li ta\u0127tu \u0127adem sa l-1544 fix-Ch\u00e2teau de Fontainebleau u \u0127oloq g\u0127alih wa\u0127da mix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u fid-deheb l-i\u017cjed famu\u017ci, is-salliera li tirrapre\u017centa l-art u l-ba\u0127ar u wkoll l-istatwa tan-ninfa ta' Fontainebleau", "Fl-1545, Cellini mar ja\u0127dem Firenze fil-qorti ta' Cosimo I tat-Toscana fejn g\u0127amel il-kapulavur tieg\u0127u, Persew (1549) jaqta' ras Medusa.", "Din l-istatwa monumentali tal-bron\u017c \u0127tie\u0121et teknika e\u010b\u010bezjonali kif jirrakkonta Cellini fl-awtobijografija.", "Fil-fatti, is-seng\u0127a tal-bron\u017c fondut kienet ilha mitlufa mill-antikit\u00e0, u xi statwi ekwestri tal-bron\u017c b\u0127al ta' Marku Awrelju kienu teknikament enigma.", "Fuq kollox, minkejja id-daqs tag\u0127ha, din l-iskultura m'g\u0127andha ebda \"anglu mejjet\", ji\u0121ifieri tidher armonju\u017ca minn kull fejn t\u0127ares lejha.", "Cellini kiteb il-\"m\u00e9moires\" tieg\u0127u bit-titlu \"Il-\u0126ajja ta' Benvenuto Cellini minnu mnfisu\", bejn l-1558 sa l-1567.", "F'Madrid, g\u0127amel skultura tal-Kur\u010bifiss minn blokka wa\u0127da tal-ir\u0127am g\u0127al El Escorial (1556-1557).", "Miet fl-1571 u ndifen fil-knisja ta' Santa Maria Novella, Firenze.", "=\u0126oloq esterni="], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7311", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7311", "title": "Marokk fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Marokk fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Marokk ipparte\u010bipa fil-Eurovision Song Contest darba biss, fl-Festival tal-Eurovision 1980 bil-kantanta Samira Bensa\u00efd.", "F'dik l-edizzjoni, bin-nuqqas ta' parte\u010bipazzjoni tal-I\u017crael, il-Marokk sar l-ewwel pajji\u017c Afrikan u G\u0127arbi li da\u0127al fil-festival.", "Il-kanzunetta \"Bitaqat Hob\" kisbet biss 7 punti, ilkoll mill-Italja, u spi\u010b\u010bat fit-18-il post, quddiem biss il-Finlandja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7313", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7313", "title": "Libanu fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Libanu fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Libanu qatt ma pparte\u010bipa fil-Festival tal-Eurovision.", "L-istazzjon T\u00e9l\u00e9 Liban kien mistenni li jidebbutta f'dan il-konkors fl-edizzjoni tal-2005 bil-kanzunetta \"Quand tout s'enfuit\" kantata minn Aline Lahoud, imma irtiraw min\u0127abba li\u0121ijiet tal-Libanu li jabolixxu x-xandir ta' kontenut I\u017craeljan.", "Nhar il-21 ta' Ottubru, 2004, Ibrahim El Khoury, direttur \u0121enerali ta' T\u00e9l\u00e9 Liban, stqarr li l-Libanu kienu lesti biex jiddebutaw fil-Festival tal-Eurovision 2005 fi Kjiv, fl-Ukrajna.", "Fit-3 ta' Novembru, \u0121ie m\u0127abbar li Aline Lahoud kienet se tkun il-kantanta waqt li fi Frar ta' wara \u0121iet im\u0127abbra l-kanzunetta \"Quand tout s'enfuit\", kantata bil-Fran\u010bi\u017c u miktuba minn Jad Rahbani u Romeo Lahoud.", "Nhar il-15 ta' Di\u010bembru, T\u00e9l\u00e9 Liban \u0127abbar li min\u0127abba diffikultajiet finanzjarji kellhom jirtiraw mill-kompetizzjoni, u \u010ba\u0127du rapporti li din id-de\u010bi\u017cjoni kien min\u0127abba kunflitti politi\u010bi mal-I\u017crael.", "Madanakollu, \u0127amest ijiem wara, il-European Broadcasting Union (EBU) la\u0127qu qbil ma' T\u00e9l\u00e9 Liban u l-Libanu tpo\u0121\u0121a fuq il-lista uffi\u010bjali tal-parte\u010bipanti.", "F'Marzu tal-2005, is-sit elettroniku tal-Eurovision tal-Libanu ma ni\u017clitx lill-I\u017crael b\u0127ala parte\u010bipant.", "Wara li l-EBU saqsew lil T\u00e9l\u00e9 Liban biex jisolvu din il-kwistjoni fi \u017cmien ta' 24 sieg\u0127a jew inkella ji\u0121u skwalifikati.", "Is-sit, minflok, ne\u0127\u0127a l-lista u biddliha ma' pa\u0121na b'\u0127olqa lejn is-sit uffi\u010bjali tal-Eurovision.", "Aktar tard dak ix-xahar, l-EBU staqsiet lil T\u00e9l\u00e9-Liban biex tassigura li huma kienu se jxandru l-festival kollu, inklu\u017ca l-kanzunetta I\u017craeljana, ming\u0127ajr ebda interuzzjoni.", "T\u00e9l\u00e9-Liban ma ggarantiex din ir-rikjesta, u b'hekk, fit-18 ta' Marzu, 2005, t\u0127abbret l-irtirar tal-Libanu mill-konkors.", "Il-le\u0121islatura tal-Libanu tipprojbixxi x-xandir ta' kontenut I\u017craeljan fuq it-televi\u017cjoni.", "Minn mindu T\u00e9l\u00e9-Liban irtira tliet xhur wara d-data ta' skadenza g\u0127all-applikazzjoni, l-istazzjoni \u0121ie penalizzat, fejn tilef is-somma g\u0127all-parte\u010bipazzjoni u ng\u0127ata sospensjoni ta' tliet snin.", "Min\u0127abba s-sospensjoni ta' tliet snin li ng\u0127ata, T\u00e9l\u00e9 Liban ma setax jid\u0127ol fil-Eurovision sal-edizzjoni tal-2009.", "Fl-2007, il-kantant imwieled il-Libanu, Mika, stqarr li kien interessat li jid\u0127ol fil-konkors fl-2008 f'isem il-Libanu, g\u0127al wie\u0127ed mill-istazzjonijiet televi\u017ci l-o\u0127ra li ma kienux qeg\u0127din iservu sospensjoni, b\u0127al Lebanese Broadcasting Corporation (LBC) jew Future Television, li wie\u0127ed minnhom jista' jissieba\u0127 mal-EBU."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7318", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7318", "title": "Liechtenstein fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Liechtenstein fil-Festival tal-Eurovision", "Liechtenstein prova jid\u0127ol fil-Eurovision Song Contest darbtejn; fl-1969 u fl-1976.", "Dan, minkejja il-fatt li mhumiex membri tal-European Broadcasting Union, regola fundamentali biex tipparte\u010bipa.", "Fl-1969 il-kanzunetta tag\u0127hom kienet mistennija li tkun \"Un Beau Matin\", kantata minn Vetty, per\u00f2 illum indunaw li din kienet \u010bajta minn kumpanija Fran\u010bi\u017ca li g\u0127amlet kompilazzjoni (CD).", "Anki jekk il-kanzunetta kienet vera, ir-regoli ta' dak i\u017c-\u017cmien kienu jag\u0127mluha diffi\u010bli lill-Liechtenstein biex ikantaw kanzunetta kompletament bil-Fran\u010bi\u017c.", "Fl-1976, Biggi Bachmann kienet se tkanta \"My Little Cowboy\", imma l-Liechtenstein ma kinitx parti mill-EBU.", "Bachmann wara kkontesta finali nazzjonali Svizzera g\u0127al festival ta' wara, imma ma reba\u0127x.", "Liechtenstein jkun eli\u0121ibbli li jipparte\u010bipa fil-festival, jekk ikollu stazzjon nazzjonali jew tar-radju."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7319", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7319", "title": "Franz Schubert", "text": ["Franz Schubert", "Franz Peter Schubert (twieled 31 ta' Jannar 1797 \u2013 miet 19 ta' Novembru 1828) kien kompo\u017citur Awstrijak.", "G\u0127alkemm miet ta' 31 sena, Schubert kien wie\u0127ed mill-kompo\u017cituri l-kbar tas-seklu XIX u l-aqwa kompo\u017citur tal-lied bl-ilsien \u0120ermani\u017c.", "= Bijografija =", "Franz Peter Schubert twieled Lichtenthal, \u0127dejn Vjenna.", "Kien it-tnax-il wie\u0127ed minn familja ta' 14-il tifel u tifla.", "Missieru, Franz Theodor, li kien g\u0127alliem, tah l-ewwel lezzjonijiet tal-alto, waqt li \u0127uh Ignaz g\u0127allmu l-pjanu.", "Mill-1808 sal-1813, kien kantant fil-kor tal-kappella imperjali ta' Vjenna u studja \"Konvikt\" (skola g\u0127all-kantanti tal-kappella tal-Qorti Rjali) u hekk kien student ta' Antonio Salieri, direttur tal-mu\u017cika tal-Qorti.", "Matul dan il-perijodu ta' formazzjoni, beda jikkomponi minkejja l-problemi fil-familja; missieru ma kienx i\u0127allih immur id-dar g\u0127ax ommu kienet qieg\u0127da tmut (1811-1813).", "Schubert beda jikteb l-ewwel g\u0127all-pjanu (mill-1810), imbag\u0127ad mhux inqas minn tmien kwartetti g\u0127all-kordi, xi ouvertures u xi lieder.", "Fl-1812, sar l-istudent ta' Salieri, li baqa' jirrispetta g\u0127al \u0127ajtu kollha.", "Fl-1813, ta\u0127t l-influwenza qawwija ta' Haydn u Mozart imma fuq kollox ta' Beethoven, ikkompona l-ewwel sinfonija; sentejn wara (Schubert kellu sbatax-il sena) \u0121ew l-ewwel opra tieg\u0127u, l-ewwel quddiesa u l-ewwel kapulavur tieg\u0127u fil-qasam tal-lied : \"Margerita fuq ir-Raddiena tal-G\u0127a\u017cil\" (\"Gretchen am Spinnrade\") (19 ta' Ottubru 1814.)", "Ftiet snin wara, fl-1818, mar l-Ungerija, fejn sar l-g\u0127alliem tal-mu\u017cika tat-tfal tal-konti Esterh\u00e1zy.", "Re\u0121a' lura fl-1824.", "\u0126lief dan i\u017c-\u017cmien l-Ungerija u xi vja\u0121\u0121i fl-Awstrija stess fosthom g\u0127al Graz, Linz, Steyer, Gm\u00fcnden u Salzbourg, Schubert g\u0127adda l-\u0127ajja qasira tieg\u0127u Vjenna u meta telaq il-professjoni tieg\u0127u ta' g\u0127alliem u ta' assistent ta' missieru, kien joqg\u0127od kwa\u017ci il-\u0127in kollu g\u0127and il-\u0127bieb u ddedika \u0127ajtu kollha g\u0127all-kompo\u017cizzjoni.", "Kien jorganizza laqg\u0127at mu\u017cikali bejn il-\u0127bieb\u201a li saru mlaqqma \"schubertiade\" fejn il-\"lieder\" tieg\u0127u kellhom l-ewwel su\u010b\u010bess.", "Fl-1822-23, Schubert qabditu s-sifilide, u sa\u0127\u0127tu baqg\u0127et sejra lura.", "Mill-mard tieg\u0127u \u0127are\u0121 mu\u017cika i\u017cjed profonda u emoventi, i\u017cjed qrib it-tbatija u l-mewt li kienu jhedduh (\"Il-Mewt u t-Tfajla\", \"Vja\u0121\u0121 Xitwi\").", "Franz Schubert miet bit-tifu fid-19 ta' Novembru 1828, sena u nofs wara Beethoven li kellu g\u0127alih, matul \u0127ajtu kollha, rispett u ammirazzjoni bla-tarf.", "= Il-Mu\u017cika =", "Fil-\u0127ajja qasira tieg\u0127u, Franz Schubert kien dejjem nieqes mill-flus, imma dan qatt ma kien jinkwitah, sakemm \u0127biebu kienu lesti biex jg\u0127inuh, kif hu kien dejjem lest biex jg\u0127inhom.", "G\u0127alkemm miet bit-tifu fl-et\u00e0 ta' 31 sena biss, kellu \u017cmien bi\u017c\u017cejjed biex jikkomponi 'il fuq minn 1000 xog\u0127ol, fosthom xi 600 lied.", "Dawn tal-a\u0127\u0127ar huma fost l-i\u017cjed importanti mix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u.", "Huma komposti fuq versi tal-ikbar poeti tal-ilsien \u0120ermani\u017c (Klopstock, Goethe, Schiller, R\u00fcckert, Heine), ta' xi \u0127bieb tieg\u0127u (Mayrhofer, K\u00f6rner, Spaun, Schober, Senn, Collin, Schwind) jew poeti li baqg\u0127u mag\u0127rufin min\u0127abba l-lieder tieg\u0127u (M\u00fcller).", "Il-baritonu Johann Michael Vogl, famu\u017c \u0127afna f'dik l-epoka, sar \u0127abib u ammiratur ta' Schubert, u g\u0127amel kontribuzzjoni qawwija biex il-lieder isiru mag\u0127rufin, b\u0127al ma g\u0127amlu l-baruni Carl von Sch\u00f6nstein u l-kantanta Anna Milder.", "Xi lieder kellhom su\u010b\u010bess tremend.", "Schubert kiteb g\u0127al kull forma mu\u017cikali, barra kun\u010berti.", "Minkejja li kien influwenzat \u0127afna minn Haydn u Mozart, il-mu\u017cika tieg\u0127u baqg\u0127et differenti.", "Il-kompo\u017cizzjonijiet qishom improvizzati, poeti\u010bi u melodi\u010bi \u0127afna, fihom sbu\u0127ija naturali u imma\u0121inazzjoni kbira, imma fl-istess \u0127in jistg\u0127u jkunu fantasti\u010bi, tal-\u0127olm u sikwit ta' qsim il-qalb, l-i\u017cjed wara li l-kompo\u017citur marad bla tama ta' fejqan.", "L-importanza tal-mu\u017cika kommoventi tieg\u0127u, li \u0121ustament da\u017c-\u017cmien tintu\u017ca \u0127afna fi\u010b-\u010binema, ma kinitx rikonoxxuta f'\u0127ajtu; infatti \u0127afna xog\u0127lijiet indaqqu g\u0127all-ewwel darba wara mewtu.", "= Nota fuq il-katalgu =", "In-numerazzjoni tradizzjonali tax-xog\u0127lijiet ta' Schubert qieg\u0127da ftit ftit tinbidel g\u0127an-notazzjoni mog\u0127tija fil-katalgu editjat minn Otto Erich Deutsch u ppubblikat g\u0127all-ewwel darba fl-1951.", "In-notazzjoni hi mag\u0127mula mill-ittra \"D\" segwita minn \"numru G\u0127arbi\" u wara b'ittra \u017cg\u0127ira jekk ikun hemm xi tibdil.", "Pere\u017cempju \"D 759\" tindika s-Sinfonija nru 8 \"L-Inkompluta\"\".", "= Kompo\u017cizzjonijiet prin\u010bipali =", "= \u0126oloq esterni ="], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7320", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7320", "title": "Serbja u Montenegro fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Serbja u Montenegro fil-Festival tal-Eurovision", "Is-Serbja u Montenegro pparte\u010bipa fil-Festival tal-Eurovision darbtejn biss, fejn iddebutta fl-2004, fejn kien debutt b'su\u010b\u010bess meta \u017deljko Joksimovi\u0107 spi\u010b\u010ba fit-tieni post. Fl-2005, No Name, grupp minn Podgorica, Montenegro kiseb is-seba' post.", "No Name kienu qrib li jipparte\u010bipaw g\u0127at-tieni darba konsekuttiva, fil-Festival tal-Eurovision 2006 li kien se ji\u0121i ospitat f'Ateni, fil-Gre\u010bja, per\u00f2 min\u0127abba li r-reb\u0127a fl-2005 kienet diskussa mill-\u0121urija ta' RTCG, u li fl-2006 \u0121ara l-istess \u0127a\u0121a, il-UJRT, l-unjin nazzjonali tax-xandara, ma la\u0127qitx ftehim biex tibathom fil-festival g\u0127al darb'o\u0127ra.", "Fl-20 ta' Marzu, 2006, is-Serbja u Montenegro rtiraw uffi\u010bjalment mill-Eurovision.", "Il-pajji\u017c xorta pparte\u010bipa fil-votazzjoni tal-finali.", "Fl-2006, is-semifinali ma kinitx imxandra \u0121ewwa l-Montenegro, u g\u0127alhekk il-voti tas-Serbja u Montenegro, kienu prattikament mis-Serbja biss.", "Mill-2007 'il quddiem i\u017c-\u017cew\u0121 pajji\u017ci bag\u0127tu kanzunetti separati wara li spi\u010b\u010bat l-unjoni bejn is-Serbja u l-Montenegro permezz ta' referendum f'\u0120unju tal-2006.", "Is-Serbja u Montenegro \"tat\" l-aktar punti lil (finali biss):", "Is-Serbja u Montenegro \"ir\u010biviet\" l-aktar minn minn (finali biss):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7322", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7322", "title": "Lied", "text": ["Lied", "Lied (plural Lieder), (ippronun\u010bjata [li\u02d0t]; plural [\u02c8li\u02d0d\u0250]) hija kelma \u0120ermani\u017ca, li tfisser litterallment \"kanzunetta\"; g\u0127aldaqstant, \u0127afna lingwi ju\u017caw din il-kelma biex jirreferu g\u0127all-kanzunetti romanti\u010bi Ewropej.", "Aktar pre\u010bi\u017cament, il-kelma hija forsi l-a\u0127jar w\u017cata biex tiddeskrivi kan\u017cunetti li jie\u0127du b\u0127ala lirika il-poe\u017cija \u0120ermani\u017ca klassika, l-aktar spiss tas-seklu dsatax.", "Din it-tifsira tibda bix-xog\u0127lijiet ta' Franz Schubert u tkompli b'dawk ta' Hugo Wolf.", "Tipikament, Lieder ikollhom arran\u0121ament g\u0127al kantant wie\u0127ed akkumpanjat bil-pjanu.", "Xi drabi Lieder ji\u0121u mi\u0121bura f\"'Liederkreis\", jew hekk imsejja\u0127 \"\u010biklu ta'kanzunetti\" \u2014 sensiela ta' kanzunetti (\u0121eneralment tlieta jew aktar, li jkunu marbuta f'narrativa jew tema wa\u0127da.", "Il-kompo\u017cituri Franz Schubert u Robert Schumann huma l-aktar asso\u010bjati b'mod inti\u017c ma' dan il-\u0121eneru ta' mu\u017cika romantika.", "Hallmark, Rufus, ed.", "\"German Lieder in the Nineteenth Century\".", "New York: Schirmer, 1996.", "Parsons, James, ed.", "\"The Cambridge Companion to the Lied\".", "Cambridge: Cambridge University Press, 2004."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7325", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7325", "title": "Kileb", "text": ["Kileb", "Fl-arkitettura kileb hija \u0121ebla li ssor\u0121i minn \u0127ajt biex terfa' pi\u017c jew struttura fuqha.", "It-teknika tal-bini, fejn filati ta' kileb jerfg\u0127u \u0127ajt jew parapett li jsor\u0121i 'l barra, \u0121iet w\u017cata mi\u017c-\u017cmienijiet neoliti\u010bi.", "Hija teknika komuni fl-arkitteturra Ewropeja medjevali kif wkoll fl-arkitettura antika \u010aini\u017ca.", "It-teknika fejn kileb, filata fuq filata jaqleb il-barra fuq \u0127ajt jew kileb ie\u0127or, \u0121iet w\u017cata g\u0127al-\u017cmien twil b\u0127ala teknika g\u0127at-tisqif sempli\u010bi - pere\u017cempju f'\u0127afna bini Neolitiku.", "Hawn, fl-aktar mod primittiv, kileb tal-\u0121ebel jo\u0127ro\u0121 lejn in-nofs tal-kamra sakemm jiltaqa' ma kileb ie\u0127or.", "F'mod aktar sofistikat il-kileb jo\u0127ro\u0121 sakemm il-wisa' li tibqa tkun tista' ti\u0121i mag\u0127luqa b'xriek tal-qasba li jser\u0127\u0127u fuq i\u017c-\u017cew\u0121 estremitajiet tal-kileb.", "\u0126afna drabi, il-vojt wara il kileb jimtela bil-mazkan."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7326", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7326", "title": "Afganistan", "text": ["Afganistan", "L-Afganistan (), uffi\u010bjalment ir-Repubblika I\u017clamika tal-Afganistan (Pashto/Dari: \u0627\u0641\u063a\u0627\u0646\u0633\u062a\u0627\u0646, \"Af\u0121\u0101nist\u0101n\") huwa pajji\u017c li jinsab fi\u010b-\u010bentru tal-Asja li g\u0127andhu l-fruntieri tal-art mal-Pakistan fin-Nofsinhar u fil-vant, Iran fil-punent, Turkmenistan, U\u017cbekistan u Ta\u0121ikistan fit-tramuntana, u \u010aina fl-ibg\u0127ad grigal.", "Il-pajji\u017c g\u0127andu popolazzjoni ta' madwar 34 miljun ru\u0127 li jag\u0127milu t-40 l-aktar pajji\u017c popolat fid-dinja.", "L-Afganistan huwa repubblika I\u017clamika unitarja bl-I\u017clam b\u0127ala r-reli\u0121jon uffi\u010bjali tal-istat.", "Huwa membru tan-Nazzjonijiet Uniti, l-Organizzazzjoni tal-Kooperazzjoni I\u017clamika, il-Grupp tas-77, l-Organizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni Ekonomika u l-Moviment Mhux Allinjat."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7331", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7331", "title": "Elena Temnikova", "text": ["Elena Temnikova", "Elena Vladimirovna Temnikova (bir-Russu: \"\u0415\u043b\u0435\u043d\u0430 \u0412\u043b\u0430\u0434\u0438\u043c\u0438\u0440\u043e\u0432\u043d\u0430 \u0422\u0435\u043c\u043d\u0438\u043a\u043e\u0432\u0430\"; Kurgan, 18 ta' April 1985) hi kantanta, membru tal-grupp Russu Serebro.", "Bdiet tistudja l-mu\u017cika f'et\u00e0 ta' 5 snin.", "Fl-2003, Temnikova kklassifikat fit-tielet post ta' \"Star Factory\", programm televi\u017civ fuq \"Channel One\".", "Dik is-sena, wa\u0127da mill-kontestanti kienet Yulia Savicheva, kontestanta Russa fil-Festival tal-Eurovision 2004.", "F'dan il-kuntest, Temnikova kantat kanzunetti b\u0127al \"SOS\" u \"Mamma Mia\", u \"Tell Him\" ta' Celine Dion.", "Maxim Fadeev, il-produttur tal-programm, inteba\u0127 bit-talent ta' Elena, u wara hi saret kantanta tal-kumpanija tar-rekords tieg\u0127u, Monolit Records.", "Tliet snin wara \"Star Factory\", fl-2006, Lena u l-produttur tag\u0127ha bdew ja\u0127dmu fi pro\u0121ett ie\u0127or - Serebro, fejn fl-2007 irrapre\u017centaw lir-Russja fil-Festival tal-Eurovision 2007 u kisbu t-tielet post. Lena kienet fil-grupp mill-bidu.", "Hi sej\u0127et lil Olga Seryabkina f'awdizzjoni, u hi \u0121iet mag\u0127\u017cula b\u0127ala membru tal-grupp.", "F'intervista mar-rivista \"In Style\", fi Frar 2008, Temnikova stqarret: \"Wara Star Factory, Maxim Fadeev offrili xog\u0127ol \u0121did.", "Hu offrili li nkun il-kantanta prin\u010bipali ta' grupp ta' tfajliet.", "Jien idde\u010bidejt li nied\u0127ol g\u0127akuham, u flimkien sibna t-tieni u t-tielet membru\".", "Fi Frar 2008, Lena, Olya u Marina marru f'vaganza fejn \u017caru lill-g\u017cira Griega ta' Kreta.", "Din il-btala hi rappurtata fil-magazin \"In Style\"", "Elena Temnikova tg\u0127ix f'Moska, per\u00f2 timmissja \u0127afna lil Kurgan.", "Hi t\u0127obb il-kotba u to\u0127ro\u0121 flimkien ma' \u0127biebha.", "Fl-2004, hi \u017c\u017cew\u0121et lil Alexey Semenov, wie\u0127ed mill-kontestanti ta' \"Star Factory\" 2003.", "Huma jinsabu separati."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7334", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7334", "title": "Olga Seryabkina", "text": ["Olga Seryabkina", "Olga Yurievna Seryabkina (bir-Russu: \"\u041e\u043b\u044c\u0433\u0430 \u042e\u0440\u044c\u0435\u0432\u043d\u0430 \u0421\u0435\u0440\u044f\u0431\u043a\u0438\u043d\u0430\"; Moska, 12 ta' April 1985) hi hi wa\u0127da mill-membri tal-grupp Russu Serebro.", "Mill-2004 sal-2006 hi \u0127admet b\u0127ala kantanta/\u017ceffiena mal-kantant Russu Iraklij.", "Wara dan, hi ng\u0127aqdet mal-grupp Serebro.", "Fl-2007 hi bdiet tikteb il-lirika g\u0127all-grupp.", "Hi ggradwat mill-iskola tal-arti fejn kisbet diploma tal-edukazzjoni.", "Hi taf titkellem ir-Russu, l-Ingli\u017c u l-\u0120ermani\u017c."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7339", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7339", "title": "Marina Lizorkina", "text": ["Marina Lizorkina", "Marina Sergeevna Lizorkina (bir-Russu: \"\u041c\u0430\u0440\u0438\u043d\u0430 \u0421\u0435\u0440\u0433\u0435\u0435\u0432\u043d\u0430 \u041b\u0438\u0437\u043e\u0440\u043a\u0438\u043d\u0430\"; Moska, 9 ta' \u0120unju 1983) hi wa\u0127da mill-membri tal-grupp mu\u017cikali Russu Serebro.", "Marina kienet l-a\u0127\u0127ar membru li ng\u0127aqdet mal-grupp.", "Hi rat avvi\u017c fuq l-internet, fejn huma kienu qed ifittxu kantanta u hi \u0127adet \u010bans.", "L-applikazzjoni tag\u0127ha \u0121iet a\u010b\u010bettata u hi ng\u0127aqet ma' Serebro.", "Marina t\u0127obb \u0127afna issuq il-karozza, li hi passjoni kbira g\u0127aliha.", "Hi t\u0127obb ukoll l-annimali u anki tpitter pitturi fuq i\u017c-\u017cejt.", "Marina taf titkellem \u0127afna bir-Russu, bl-Ingli\u017c u bl-Ispanjol.", "Qabel il-karriera ma' Serebro, Marina kienet il-kantanta tal-grupp \"Formula\".", "Fl-2004 huma \u0127ar\u0121u xi kanzunetti g\u0127as-serje \"Obrechonnaya Stat Zvezdoy\"."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7345", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7345", "title": "Lista tal-ispe\u010bi tal-mammiferi l-\u0121odda li \u0121ew deskritti xjentifikament fis-sena 2000", "text": ["Lista tal-ispe\u010bi tal-mammiferi l-\u0121odda li \u0121ew deskritti xjentifikament fis-sena 2000", "Din hija il-lista ta' l-ispe\u010bi tal-mammiferi il-\u0121odda li \u0121ew deskritti xjentifikament fis-sena 2000.", "It-terminu \"mammiferi\" hawn jinkludi l-ispe\u010bi klassifikati fil-\"Mammaliaformes\" (Docodonta, Haramiyida, Morganucodonta u xi \u0121eneri o\u0127rajn) ukoll."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7347", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7347", "title": "Uetersen", "text": ["Uetersen", "Uetersen hi belt ta' madwar 17,850 ru\u0127 fil in \u0120ermanja.", "F'Di\u010bembru 2006 kienet tg\u0127odd 17,865 ir-ru\u0127."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7357", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7357", "title": "Marie Curie", "text": ["Marie Curie", "Maria Salomea Sk\u0142odowska-Curie (Varsavja, 7 ta' Novembru 1867 \u2013 Passy, 4 ta' Lulju 1934) mag\u0127rufa bl-isem ta' Marie Curie, kienet kimika u fi\u017cika Polakka naturalizzata Fran\u010bi\u017ca.", "Fl-1903 ng\u0127atat il-Premju Nobel g\u0127all-Fi\u017cika, ma' \u017cew\u0121ha Pierre Curie u Henri Becquerel, u fl-1911 il-Premju Nobel g\u0127all-Kimika g\u0127ax-xog\u0127ol tag\u0127ha fuq il-polonju u r-radju.", "Hi l-unika mara li r\u010beviet \u017cew\u0121 premjijiet Nobel.", "Marie Curie twieldet Varsavja fejn missierha W\u0142adys\u0142aw Sk\u0142odowski kien g\u0127alliem tal-matematika u l-fi\u017cika.", "Marie kienet l-i\u017cg\u0127ar fost \u0127ames a\u0127wa.", "Fi \u017cmien sentejn tilfet 'l o\u0127tha Zofia li mietet bit-tifu f'Jannar tal-1876, u 'l ommha, Bronis\u0142awa li, mietet bit-tuberkolo\u017ci fid-9 ta' Mejju 1878.", "Wara ntefg\u0127et fuq l-istudju fejn ibbrillat fis-su\u0121\u0121etti kollha u ng\u0127atat l-og\u0127la grad.", "Temmet l-istudji sekondarji b'midalja tad-deheb fl-1883.", "Dak i\u017c-\u017cmien, Varsavja kienet annessa mar-Russa, u n-nisa ma setg\u0127ux immorru l-universit\u00e0.", "G\u0127alhekk, f'Novembru 1891, Marie telqet lejn Pari\u0121i, fejn di\u0121\u00e0 kien hemm o\u0127ta l-kbira tistudja l-medi\u010bina u fejn kienet \u0121iet a\u010b\u010bettata biex issegwi l-istudji fix-xjenzi fi\u017ci\u010bi u fix-xjenzi matemati\u010bi fil-fakult\u00e0 tax-Xjenza tas-Sorbonne.", "Sentejn wara, \u0121iet l-ewwel fil-\"licence\" fix-xjenzi fi\u017ci\u010bi u s-sena ta' wara \u0127adet il-\"licence\" fix-xjenzi matemati\u010bi u \u0121iet it-tieni.", "Imbag\u0127ad marret ta\u0127dem fil-Laboratorju tar-ri\u010berki fi\u017ci\u010bi ta\u0127t Gabriel Lippmann.", "Fir-rebbieg\u0127a tal-1894, iltaqg\u0127et ma' Pierre Curie u \u017c\u017cew\u0121u fil-komuni ta' Sceaux, Hauts-de-Seine, fis-26 ta' Lulju 1895.", "Fl-1896, \u0121iet l-ewwel fl-\"agr\u00e9gation\" tal-fi\u017cika.", "Fit-12 ta' Settembru 1897, kellha l-ewwel tifla, Ir\u00e8ne.", "F'Di\u010bembru 1897, bdiet ix-xog\u0127ol tat-te\u017ci fuq l-istudju tar-ra\u0121\u0121i prodotti mill-Uranju, skoperti minn Henri Becquerel.", "Bl-u\u017cu tal-metodi tekni\u010bi \u017cviluppati minn \u017cew\u0121ha, analizzat ir-radjazzjoni mog\u0127tija mill-pechblenda, (forma kollojdali tal-minerali Uraniniti), li hi g\u0127anja \u0127afna fl-Uranju.", "Min-na\u0127a tieg\u0127u Pierre fl-1898, \u0127alla x-xog\u0127ol fuq il-Piezoelettri\u010bit\u00e0 biex jing\u0127aqad ma' martu fl-istudju tar-radjoattivit\u00e0.", "\u0126a permess mid-direttur tal-Iskola tal-Fi\u017cika u Kimika (li llum saret l-\"\u00c9cole sup\u00e9rieure de physique et de chimie industrielles de la ville de Paris\") biex ju\u017ca \u0127anut tax-xog\u0127ol fis-sular t'isfel.", "It-trattamenti kimi\u010bi kienu jsiru f'ma\u0127\u017cen, ma' \u0121enb il-\u0127anut, separat minnu b'bit\u0127a biss.", "F'dan il-laboratorju fejn e\u017caminaw il-pechblenda, skoprew \u017cew\u0121 elementi \u0121odda.", "Fit-18 ta' Lulju 1898, Marie Curie \u0127abbret l-iskoperta tal-Polonju, msemmi hekk g\u0127al art twelidha.", "Fis-26 ta' Di\u010bembru, ma' Gustave B\u00e9mont, \u0127abbret is-sejba tar-Radju; kellhom jittrattaw tunellati s\u0127a\u0127 ta' pechblenda biex jo\u0127or\u0121u inqas minn gramma ta' dan l-element.", "Dan ix-xog\u0127ol sar f'postijiet bla kumdit\u00e0 xejn.", "Skond il-kimiku \u0120ermani\u017c Wilhelm Ostwald, li \u017car il-post tax-xog\u0127ol ta' Pierre u Marie Curie: \"\"Dan il-laboratorju kien qiesu fl-istess \u0127in stalla u ma\u0127\u017cen tat-tuffie\u0127.", "Kieku ma rajtx l-apparat tal-kimika, kont na\u0127seb li qeg\u0127din jid\u0127qu bija\"\".", "Fit-26 ta' Ottubru 1900, saret professur fl-\"\u00c9cole normale sup\u00e9rieure de jeunes filles\" ta' S\u00e8vres.", "Matul is-sena 1903, fit-25 ta' \u0120unju iddefendiet it-te\u017ci tag\u0127ha fuq il-materji radjoattivi.", "Fl-10 ta' Di\u010bembru, ir\u010beviet ma' \u017cew\u0121ha u Henri Becquerel, il-Premju Nobel g\u0127all-fi\u017cika \"\" b'rikonoxximent g\u0127as-servizzi straordinarji li taw fir-ri\u010berka flimkien fuq il-fenomenu tar-radjazzjoni, skopert mill-Professur Henri Becquerel\"\".", "Kienet l-ewwel mara li ng\u0127atat il-Premju Nobel.", "Dik is-sena stess, saret l-ewwel lawrejata mara tal-\"Midalja Davy\".", "Is-sena ta' wara, ir\u010beviet il-\"Midalja Matteucci\" u fis-6 ta' Di\u010bembru weldet lit-tieni tifla tag\u0127hom, \u00c8ve.", "Fid-19 ta' April 1906, Pierre miet f'in\u010bident, imtajjar minn karettun bi\u017c-\u017ciemel.", "F'Novembru, \u0127adet postu b\u0127ala professur fis-Sorbonne.", "Kienet l-ewwel mara li qatt g\u0127allmet f'dik l-universit\u00e0.", "Fl-1909, \u0121iet nominata professur titulari fil-katedra tal-Fi\u017cika \u0120enerali u wara tal-Fi\u017cika \u0120enerali u r-Radjoattivit\u00e0.", "Fl-10 ta' Di\u010bembru 1911, ir\u010beviet it-tieni Premju Nobel, \"\"b'rikonoxximent g\u0127as-servizzi tag\u0127hom g\u0127all-avvanz tal-kimika bl-iskoperta tar-Radju u l-Polonju, l-i\u017colament tar-Radju u l-istudju tan-natura u l-komponenti ta' dan l-element notevoli\"\".", "Kienet l-ewwel persuna li \u0127adet \u017cew\u0121 premjijiet Nobel g\u0127al xog\u0127ol xjentifiku.", "It-tieni wa\u0127da kienet Linus Pauling, li r\u010bieva l-ewwel wie\u0127ed g\u0127ax-xog\u0127ol xjentifiku fil-kimika fl-1954 u t-tieni g\u0127all-\u0127idma favur il-pa\u010bi fl-1962.", "Marie \u0127adet sehem fl-ewwel Kungress Solvay fl-1911, li laqqa' bosta fi\u017ci\u010bi famu\u017ci, b\u0127al Max Planck, Albert Einstein u Ernest Rutherford, li kienu \u0127a jbiddlu l-mod kief naraw id-dinja.", "Kienet l-unika mara li attendiet dan il-Kungress, organizzat u ffinanzjat mill-industrijalist Bel\u0121jan, Ernest Solvay.", "Fl-a\u0127\u0127ar tal-1909, il-professur \u00c9mile Roux, id-direttur tal-Istitut Pasteur, issu\u0121erixxa li jin\u0127oloq Istitut tar-Radju, dedikat g\u0127ar-ri\u010berka medika kontra l-\"cancer\" u l-kura tieg\u0127u bir-radjoterapija.", "Minkejja l-fama ta' Marie Curie min\u0127abba l-Premju Nobel, kellha tistenna sal-1911 biex tibda x-xog\u0127ol tag\u0127ha, issussidjata minn Daniel Iffla-Osiris.", "L-Istitut, f\"'rue d'Ulm\", Pari\u0121i, li llum hu mag\u0127ruf b\u0127ala l-Istitut Marie Curie, feta\u0127 fl-1914, e\u017catt qabel bdiet l-Ewwel Gwerra Dinjija.", "\u0120abar fih \u017cew\u0121 laboratorji ta' oqsma komplementari : il-laboratorju tal-fi\u017cika u l-kimika, immexxi minn Marie Curie, u l-laboratoju Pasteur, li jikkon\u010bentra fuq ir-radjoterapija, dirett minn Claudius R\u00e9gaud.", "Meta faqqet il-gwerra, Marie Curie \u0121iet mobilizzata kif kienu l-membri l-o\u0127ra tal-Istitut tar-Radju.", "Flimkien ma' Antoine B\u00e9cl\u00e8re, direttur tas-servizz radjolo\u0121iku tal-armata, \u0127adet sehem fit-twaqqif ta' units kiru\u0121i\u010bi mobbli.", "Waqfet ukoll tmintax-il vettura tar-radjolo\u0121ija imlaqqmin \"\"petites Curie\"\" li ntbag\u0127tu fuq il-front.", "Fl-Istitut tar-Radju, \u0127arr\u0121et l-infirmiera radjolo\u0121i.", "Fl-1916, \u0127adet il-li\u010benzja tas-sewqan u kienet tmur regularment fuq il-front biex tie\u0127u r-radjografiji.", "Ir\u00e8ne, li kellha tmintax-il sena biss kienet tag\u0127mel l-istess fl-isptarijiet tal-kampanja matul il-gwerra kollha.", "Wara l-gwerra, fl-1918, Marie Curie, setg\u0127et tkompli x-xog\u0127ol tag\u0127ha fl-Istitut tar-Radju.", "Bintha Ir\u00e8ne saret l-assistenta tag\u0127ha.", "L-Istitut tar-Radju i\u017cjed tard sar l-Istitut Curie.", "Fl-20 ta' Mejju 1921, waqt l-ewwel vja\u0121\u0121 tag\u0127ha fl-iStati Uniti, setg\u0127et tixtri gramma Radju minn Pittsburgh, wara \u0121abra ta' 100 000 dollaru min-nisa Amerikani, organizzata mill-\u0121urnalista Marie Mattingly Meloney.", "Fl-1929, re\u0121g\u0127et bil-flus mi\u0121bura min-nisa Amerikani, ir\u010beviet gramma Radju o\u0127ra, li rregalat lill-Universit\u00e0 ta' Varsavja.", "Min\u0127abba li kienet esposta g\u0127al radjoattivit\u00e0 qawwija, qabditha l-lew\u010bemija u ntbag\u0127tet fis-sanatorju ta' Sancellemoz f'Haute-Savoie fl-1934.", "Minkejja l-marda tag\u0127ha, kompliet tmexxi is-sezzjoni tal-fi\u017cika u l-kimika fl-Istitut tar-Radju sa mewtha.", "Fl-20 ta' April 1995, fuq id-de\u010bizzjoni tal-president Fran\u00e7ois Mitterrand, l-irmied tag\u0127ha u ta' \u017cew\u0121ha Pierre Curie tmexxew g\u0127all-Panth\u00e9on ta' Pari\u0121i.", "S'issa g\u0127adha l-unika mara onorata fil-Panth\u00e9on g\u0127all-\u0127idma tag\u0127ha.", "Fl-Istitut Curie, Pari\u0121i, inbena l-Mu\u017cew Curie fl-istess post fejn ix-xjenzata kienet ta\u0127dem sa mewtha.", "Dan juri l-patrimonju xjentifiku rikk u l-\u0127ajja personali u professjonali tal-familja Curie li r\u010bevew \u0127ames premjijiet Nobel, il-passi kbar fl-istorja tar-radjoattivit\u00e0 u l-\u0121lieda kontra l-kan\u010ber.", "Xi tifkiriet o\u0127ra \u0121ew organizzati :"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7359", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7359", "title": "Dziecin\u00f3w", "text": ["Dziecin\u00f3w", "Dziecin\u00f3w huwa villa\u0121\u0121 fil-Lbi\u010b tal-Polonja.", "Skond statistika ma\u0127ru\u0121a fl-2007, kien hemm 704 abitant jg\u0127ixu f'dan il-villa\u0121\u0121."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7371", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7371", "title": "Kurgan (belt)", "text": ["Kurgan (belt)", "Kurgan (bir-Russu: \u041a\u0443\u0440\u0433\u0430\u0301\u043d) hu \u010b-\u010bentru amministrattiv ta' Kurgan Oblast, fir-Russja; wa\u0127da mill-eqdem bliet fis-Siberja (po\u017cizzjoni \u0121eografika: 55\u00b028\u2032Tr 65\u00b021\u2032Lv ).", "Twaqqfet fl-1553, u wara \u0121iet msemmiha Tsaryovo Gorodishche (\u0426\u0430\u0440\u0451\u0432\u043e \u0413\u043e\u0440\u043e\u0434\u0438\u0301\u0449\u0435), waqt li kisbet l-isem pre\u017centi fis-sena 1782.", "Kurgan hi fuq il-linja tat-trejn Trans-siberjana, bejn Yekaterinburg u Omsk.", "Isservi bejn \u017cew\u0121 stazzjonijiet tal-ferrovija, l-Ajruport ta' Kurgan u kienet id-dar ta' Kurgan West, ba\u017ci tal-ajru fil-Gwerra Kies\u0127a.", "Il-popolazzjoni ta' Kurgan varjat matul is-snin.", "Dawn huma r-rati li bihom il-popolazzjoni tbidlet:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7375", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7375", "title": "Yulia Savicheva", "text": ["Yulia Savicheva", "Yulia Stanislavovna Savicheva (bir-Russu: \u042e\u0301\u043b\u0438\u044f \u0421\u0442\u0430\u043d\u0438\u0441\u043b\u0430\u0301\u0432\u043e\u0432\u043d\u0430 \u0421\u0430\u0301\u0432\u0438\u0447\u0435\u0432\u0430) (Kurgan, 14 ta' Frar 1987) hi kantanta Russa li \u0127adet sehem fil-Festival tal-Eurovision 2004 li sar f'Istanbul, fit-Turkija.", "Yulia twieldet fl-1987 minn familja ta' mu\u017ci\u010bisti fil-belt ta' Kurgan lejn in-na\u0127a tas-Siberja, fil-Lbi\u010b tal-Muntanji Ural.", "L-ewwel esperjenza fuq il-palk kienet fl-et\u00e0 ta' erba' snin, mal-grupp Agatha Christie.", "Wara bdiet tipparte\u010bipa ma' grupp ta\u017c-\u017cfin, fejn minkejja l-et\u00e0 tenera tag\u0127ha, kienet tesebixxi wa\u0127edha.", "Sena wara, meta kellha sitt snin, il-grupp (fejn missierha kien ja\u0127dem ukoll) kien mistieden biex ja\u0127dem f'Moska.", "Hemmhekk, hi pparte\u010bipat f'diversi avvenimenti mu\u017cikali fi\u010b-\u010bentru rikreattiv ta' MAI.", "Il-\u0127in liberu tag\u0127ha kienet tqattg\u0127u ma' mu\u017ci\u010bisti fi\u010b-\u010bentru rikreattiv jew fit-teatru.", "L-ewwel dehra importanti tag\u0127ha kienet f'parti fi\u010b-\u010bentru rikreattiv fi \u017cmien l-ewwel tas-sena, fejn kienet ukoll l-ewwel darba li t\u0127allset u fejn Yulia kellha titg\u0127allem i\u017c-\u017cfin ballroom.", "Fl-istess \u017cmien, hi kienet ukoll qed tistudja fl-iskola u tipparte\u010bipa fil-grupp ta\u017c-\u017cfin \"Zhuravushka\".", "Bil-potenzjal kreattiv tag\u0127ha rnexxielha tikseb stedina minn L. Azadanova biex Yulia ting\u0127aqad mal-grupp, u hi hekk g\u0127amlet.", "Kien f'dan i\u017c-\u017cmien li Yulia bdiet tkanta kif ukoll ti\u017cfen.", "Wara dan, fl-2001, il-produttur Poleiko stedinha biex tie\u0127u sehem fl-ispettaklu tal-ewwel tas-sena fil-Katidral ta' Kristu Salvatur, fejn irnexxielha tag\u0127mel dan b'su\u010b\u010bess kbir u \u0121iet mag\u0127\u017culha biex ter\u0121a' tipparte\u010bipa s-sena ta' wara.", "F'Marzu tal-2003, beda t-tieni sta\u0121un tal-progamm televi\u017civ \"Star Factory\".", "Il-produttur tal-pro\u0121ett, Maxim Fadeev, kien di\u0121\u00e0 avvi\u010bina lil Yulia meta din kienet ta\u0127dem b\u0127ala vokalista fl-album \"Vorona\" tal-artista Russa Linda.", "Minkejja li Yulia pparte\u010bipat fil-festival, hi kienet eliminata fis-semifinali.", "Madanakollu, il-kanzunetti tag\u0127ha saru popolari, fosthom \"Korabli\" (Vapuri), \"Vysoko\" (G\u0127oli) u \"Prosti Za Lyubov\" (A\u0127firli Jekk In\u0127obbok).", "F'Marzu tal-2004, Yulia pparte\u010bipat f'festival ie\u0127or, \"World's Best\", u f'Mejju hi reb\u0127et il-\u0127dax-il post fil-Festival tal-Eurovision bil-kanzunetta, \"Belive Me\" (Emminni).", "L-ewwel album tag\u0127ha \u0127are\u0121 fl=2005 ta\u0127t it-titlu \"Vysoko\" (G\u0127oli).", "Madwar nofs il-materjal tal-album kien miktub mal-mu\u017ci\u010bisti tal-grupp Total.", "F'Awwissu tas-sena 2005, Yulia kitbet il-kanzunetta \"Esli V Serdtse Zhivet Liubov\" (Jekk l-Im\u0127abba Tg\u0127ix f'Qalbek) li saret il-kanzunetta uffi\u010bjali tas-serje televi\u017civa \"Ne Rodis' Krasivoi\" fuq STS.", "Il-kanzunetta saret ukoll popolari u f'Novembru \u0127ar\u0121et album bl-istess isem.", "F'\u0120unju 2006 \u0127ar\u0121et l-album \"Magnit\", fejn Anastasia Maksimova kitbet il-parti l-kbira tal-kanzunetti.", "F'Settembru tal-2007, g\u0127amlet xi kun\u010berti f'Tokjo u Osaka fil-\u0120appun, u wara dan, fi Frar tal-2008 \u0127ar\u0121et l-album \"Origami\"."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7377", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7377", "title": "Litwanja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Litwanja fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Litwanja pparte\u010bipa fil-Festival tal-Eurovision g\u0127axar darbiet, fejn iddebutta fl-1994.", "Wara li spi\u010b\u010ba l-a\u0127\u0127ar ming\u0127ajr ebda punt, il-Litwanja rtirat g\u0127al \u0127ames snin sakemm re\u0121g\u0127et bdiet tie\u0127u sehem fl-1999, g\u0127ajr g\u0127al \u017cew\u0121 edizzjoni tas-sena 2000 u tal-2003 fejn ma rnexxilhomx jiksbu punti bi\u017c\u017cejjed biex jikkwalifikaw g\u0127all-edizzjoni su\u010b\u010bessiva.", "Il-pajji\u017c g\u0127al \u017cmien twil qatt ma wasal mal-ewwel g\u0127axra u spi\u010b\u010ba l-a\u0127\u0127ar fis-semifinali tal-2005.", "Fl-2006, LT United kisbu l-aqwa po\u017cizzjoni tal-pajji\u017c fil-Eurovision permezz tas-sitt post bil-kanzunetta kontroversjali \"We Are The Winners\"."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7382", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7382", "title": "Tune\u017cija fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Tune\u017cija fil-Festival tal-Eurovision", "It-Tune\u017cija rre\u0121istra li jipparte\u010bipa fil-Festival tal-Eurovision 1977, ospitat \u0121ewwa Londra.", "Minkejja li kienu f'post numru erbg\u0127a biex ikantaw, it-Tune\u017cija rtiraw g\u0127al ra\u0121unijiet mhux \u010bari.", "Hemm g\u0127ajdut li d-de\u010bi\u017cjoni biex jirtiraw kien min\u0127abba li l-I\u017crael kienu wkoll fil-festival.", "Sal-\u0121urnata tal-lum, l-uniku pajji\u017c Afrikan li \u0127a sehem fil-Eurovision hu l-Marokk, li g\u0127amel l-ewwel dehra fil-Festival tal-Eurovision 1980.", "Fit-18 ta' \u0120unju 2007, l-istazzjoni tat-televi\u017cjoni Tune\u017cin ERTT ikkonferma li min\u0127abba talba mill-gvern, huma mhumiex se jie\u0127du sehem fil-festival."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7383", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7383", "title": "Slovakkja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Slovakkja fil-Festival tal-Eurovision", "Is-Slovakkja pparte\u010bipat fil-Festival tal-Eurovision seba' darbiet, fejn iddebuttat fl-edizzjoni tal-1993, imma ma kkwalifikawx mir-rawnd ta' kwalifikazzjoni.", "Fl-ewwel tliet edizzjonijiet li s-Slovakkja \u0127adet sehem fihom, l-aqwa po\u017cizzjoni kienet it-tmintax-il post, u kienet sfurzata li titlef sena wara kull festival.", "Min\u0127abba ri\u017cultat deludenti, il-pajji\u017c idde\u010bieda li ma ji\u0127ux sehem iktar, sakemm re\u0121a' rritorna fl-2009.", "Is-Slovakkja tat l-iktar punti lil:", "Is-Slovakkja r\u010biviet l-aktar punti minn:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7385", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7385", "title": "Ungerija fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Ungerija fil-Festival tal-Eurovision", "L-Ungerija pparte\u010bipat fil-Eurovision seba' darbiet; \u0127ames darbiet fil-finali u dabtejn fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni.", "L-ewwel parte\u010bipazzjoni kienet se tkun Andrea Szul\u00e1k fl-1993 imma r-rawnd ta' kwalifikazzjoni kienet g\u0127adha \u0121iet installata fil-blokk tal-Punent u l-Ungerija ma rnexxilhiex tikkwalifika g\u0127all-finali.", "L-ewwel parte\u010bipazzjoni vera kienet Friderika Bayer fl-Festival tal-Eurovision 1994.", "Wara tliet rawnds ta' votazzjoni l-kanzunetta ta' l-Ungerija kisbet punti tajbin, per\u00f2 l-kanzunetta kisbet inqas punti u spi\u010b\u010bat fir-raba' post. Din g\u0127amlet lill-Ungerija l-unika nazzjon debuttant li kien fl-ewwel post matul il-votazzjoni.", "L-edizzjoni ta' l-1995 ma tantx kienet ta' su\u010b\u010bess, fejn kisbu tliet punti; post 'il bog\u0127od mill-a\u0127\u0127ar post miksub mill-\u0120ermanja.", "Fl-1996, l-Ungerija sofriet telfa fil-kwalifikazzjoni meta l-kanzunetta ta' Gjon Delhusa ma kkwalifikatx.", "L-Ungerija damet seba' snin ma rritornat fil-kompetizzjoni meta fl-2005 kisbet it-tnax-il post fil-finali permezz tal-grupp NOX.", "L-Ungerija, madanakollu \u0127abbru li ma kinux se jie\u0127du sehem fl-edizzjoni ta' l-2006.", "Fl-2007 irritornaw b'kanzunetta ta' Magdi R\u00fazsa u spi\u010b\u010baw fid-disa' post f'Helsinki.", "Il-Festival tal-Eurovision hu mxandar minn Magyar Telev\u00edzi\u00f3."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7386", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7386", "title": "Repubblika \u010aeka fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Repubblika \u010aeka fil-Festival tal-Eurovision", "Ir-Repubblika \u010aeka \u0127adet sehem tliet darbiet fil-Festival tal-Eurovision, u ddebuttat fl-edizzjoni tal-2007.", "Mit-tliet tentattivi tag\u0127ha, hi naqset li tag\u0127milha sal-finali.", "Il-pajji\u017c irtira wara l-edizzjoni tal-2009 wara li r-rappre\u017centant Gipsy.cz naqsu li jiksbu punt wie\u0127ed fis-semifinali.", "L-istazzjon \u010aek \u010cesk\u00e1 televize (\u010cT) esprima l-interess biex jipparte\u010bipa g\u0127all-edizzjoni tal-2005 fi Kjiv, l-Ukrajna.", "Madanakollu, g\u0127al numru ta' ra\u0121unijiet, din qatt ma mmaterjalizzat.", "G\u0127as-sena ta' wara kienu se jibg\u0127atu diska, i\u017cda m'g\u0127amlux hekk min\u0127abba li kellhom id-dubji jekk kinux se jikkwalifikaw g\u0127all-finali jew le.", "Nhar id-19 ta' April 2006, \u010cT ikkonferma l-pre\u017cenza tieg\u0127u fl-edizzjoni tal-2007 \u0121ewwa \u0126elsinki, il-Finlandja.", "Id-debutt ta\u010b-\u010aeki kien mag\u0127\u017cul permezz tas-sistema tal-SMS, bir-rebbie\u0127 ikun il-grupp rinomat lokalment, Kab\u00e1t, bil-kanzunetta \"Mal\u00e1 dama\".", "Fis-semifinali tal-10 ta' Mejju 2007, ir-Repubblika \u010aeka kantat fis-sittax-il post, madanakollu r\u010biviet punt wie\u0127ed biss, mog\u0127ti mill-Estonja.", "G\u0127all-edizzjoni tal-2008 f'Belgrad, is-Serbja, \u010cT g\u0127al darb'o\u0127ra \u017camm finali nazzjonali sabiex jag\u0127\u017cel ir-rappre\u017centant tieg\u0127u.", "Minn g\u0127axar kanzunetti, Tereza Kerndlov\u00e1 b'\"Have Some Fun\" kisbet id-dritt li tirrapre\u017centa lil pajji\u017cha fil-Eurovision.", "Fit-tieni semifinali, Kerndlov\u00e1 kantat fit-tmien post, imma kellha ssofri minn eliminazzjoni bikrija mill-kompetizzjoni wara li naqset li tag\u0127milha g\u0127all-finali.", "Minkejja li fi\u017c-\u017cew\u0121 parte\u010bipazzjonijiet pre\u010bedenti spi\u010b\u010baw fl-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 postijiet, \u010cT ikkonfermaw li kienu se ji\u0127du sehem fl-edizzjoni tal-2009 \u0121ewwa Moska, ir-Russja.", "L-g\u0127a\u017cla tar-rappre\u017centant kienet wa\u0127da interna, bil-pubbliku jag\u0127\u017cel il-kanzunetta.", "Ix-xandar g\u0127a\u017cel il-grupp Gipsy.cz f'Jannar tal-2009, u wara l-votazzjoni ntg\u0127a\u017clet il-kanzunetta \"Aven Romale\".", "Id-destin ftit li xejn varja minn qabel, hekk kif il-grupp spi\u010b\u010ba l-a\u0127\u0127ar fis-semifinali ming\u0127ajr punt.", "Fit-22 ta' Lulju 2009, l-istazzjon \u0127abbar li kienu rtiraw mill-edizzjoni tal-2010."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7387", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7387", "title": "\u00c9dith Piaf", "text": ["\u00c9dith Piaf", "\u00c9dith Piaf (Pari\u0121i, 19 ta' Di\u010bembru 1915 \u2013 Grasse, 10 ta' Ottubru 1963), imwielda \u00c9dith Giovanna Gassion u mlaqqma \"la M\u00f4me Piaf\", kienet kantanta Fran\u010bi\u017ca tal-music-hall u tal-varjet\u00e0.", "Kellha \u0127afna su\u010b\u010bessi bil-kanzunetti bil-Fran\u010bi\u017c, b\u0127al \"La Vie en rose\", \"Non, je ne regrette rien\", \"Hymne \u00e0 l'amour\", \"Mon l\u00e9gionnaire\" u \"Milord\".", "Piaf kellha fama internazzjonali, minkejja l-problemi serji f'sa\u0127\u0127itha.", "Bil-personalit\u00e0 qawwija li kellha ispirat bosta kompo\u017cituri u kienet il-mentri\u010bi ta' \u0127afna artisti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Kienet ukoll attri\u010bi fit-teatru u \u010b-\u010binema.", "\u00c9dith twieldet Pari\u0121i fil-faqar u l-mi\u017cerja.", "Kienet bint Louis Alphonse Gassion Fran\u010bi\u017c, kontorsjonista fi\u010b-\u010birku, imwieled in-Normandija u Annetta Maillard, kantanta tat-triq, ta' nisel Fran\u010bi\u017c-Taljan/Al\u0121erin.", "Annetta kienet fqira wisq biex trabbiha u fdata g\u0127al kollox f'idejn ommha, A\u00efcha Sa\u00efd Ben Mohammed li kienet mill-Al\u0121erija.", "In-nanna kienet mo\u0127\u0127ha fix-xorb biss u tant kienet tittraskura lit-tifla u t\u0127alliha fil-\u0127mie\u0121 li din nksiet bl-ek\u017cema u g\u0127olbot esa\u0121erat.", "Baqg\u0127et 18-il xahar f'din il-kundizzjoni sakemm missierha \u0127a permess biex ji\u0121i mill-front u \u0127adha g\u0127and ommu.", "Din in-nanna kienet is-sidt ta' burdell f'Bernay fin-Normandija.", "\u00c9dith kienet il-fessuda tal-prostituti fid-dar, u g\u0127all-ewwel darba setg\u0127et tiekol sakemm tixba', tilbes ilbiesi sbie\u0127 u tixrob il-\u0127alib tajjeb tan-Normandija.", "Meta kellha xi 7 jew 8 snin, g\u0127amiet temporanjament g\u0127ax qabditha l-keratite.", "In-nanna semg\u0127et b'xi tfajla li kellha din il-marda u kienet fieqet wara li kienet talbet fuq il-qabar ta' Santa Tere\u017ca ta' Lisieux\u200e, u dde\u010bidiet li tmur hemm mat-\"tfajliet\" u titlob g\u0127all-fejqan tat-tifla.", "\u0126adu t-tren u marru jitolbu fuq il-qabar tal-qaddisa fejn \u0121abru ftit \u0127amrija biex kull fil-g\u0127axija jag\u0127mluha mal-faxxa fuq g\u0127ajn \u00c9dith.", "Wara xi tmint ijiem, \u00c9dith fieqet!", "Hi dejjem baqg\u0127et devota ta' Santa Tere\u017ca \"i\u017c-\u017cg\u0127ira\" u baqg\u0127et i\u017c\u017comm domna tag\u0127ha mdendla ma' g\u0127onqha g\u0127al \u0127ajjitha kollha.", "Fit-tmiem tal-gwerra, missierha \u0121ie immobilizzat u \u0127adha tog\u0127qod mieg\u0127u, biex tg\u0127ix il-\u0127ajja tal-\"artiste\" fi\u010b-\u010brieki \u017cg\u0127ar li jmorru minn post g\u0127all-ie\u0127or u wara fil-\u0127ajja mi\u017cerabbli ta' kantanta tat-triq.", "Kien, meta b\u0127al ommha kienet qieg\u0127da tkanta l-kanzunetti popolari ma' missierha, li \u00c9dith uriet il-kwalit\u00e0 e\u010b\u010bezzjonali ta' le\u0127inha.", "Fi Frar 1933, ta' 17-il sena kellha tifla, Marcelle, minn-namrat tag\u0127ha ta' dak i\u017c-\u017cmien, Louis Dupont.", "It-tifla mietet b'attak tal-menin\u0121ite sentejn wara.", "Fl-1935, Louis Lepl\u00e9e, il-manager tal-cabaret \"Le Gerny's\" li qieg\u0127ed fix-Champs-\u00c9lys\u00e9es, skopriha meta kienet tkanta fit-triq.", "Dak i\u017c-\u017cmien, Piaf kienet tkanta l-i\u017cjed il-kanzunetti ta' Fr\u00e9hel.", "Lepl\u00e9e g\u0127a\u017cillha \"la M\u00f4me Piaf\" b\u0127ala isem tal-palk; \"piaf\" bil-\u0121erg ta' Pari\u0121i, tfisser \"g\u0127asfur tal-bejt\".", "U \u00c9dith kienet su\u010b\u010bess kbir!", "It-talenti u l-le\u0127en straordinarju tag\u0127ha attiraw l-attenzjoni ta' \u0127afna, fosthom il-kompo\u017citur Raymond Asso u l-\u0127abiba kbira u fidila tag\u0127ha futura Marguerite Monnot, kompo\u017citur u pjanista virtuoso li kkumpanjatha matul il-karriera kollha tag\u0127ha u li kkomponitilha l-mu\u017cika ta' \"Mon l\u00e9gionnaire\", \"Hymne \u00e0 l'amour\", \"Milord\" u \"Amants d'un jour\".", "Fl-1936, irrekordjat l-ewwel diska, \"Les M\u00f4mes de la cloche\", mat-tiketta Polydor u kellha su\u010b\u010bess immedjat.", "Imma f'April sabet 'il Lepl\u00e9e maqtul fid-dar tieg\u0127u ta' Pari\u0121i.", "Jidher li Lepl\u00e9e kien imda\u0127\u0127al f'xi gangs tal-Pigalle.", "\u00c9dith inqabdet f'dan l-iskandlu u kellha tmur lura minn fejn \u0121iet fil-mi\u017cerja tal-kant fit-triq u fil-cabarets \u017cg\u0127ar.", "Re\u0121g\u0127et g\u0127amlet kuntatt ma' Raymond Asso (awtur ta' \"Mon l\u00e9gionnaire\" u ta' \"Fanion de la L\u00e9gion\"), li sar in-namrat tag\u0127ha, \u0127adha f'idejh u ikkow\u010bjaha biex issir kantanta professjonali tal-music-hall.", "F'Marzu 1937, \u00c9dith bdiet il-karriera fil-music-hall fit-teatru ABC f'Pari\u0121i, fejn immedjatament saret \"star\" immensa tal-kanzunetta Fran\u010bi\u017ca, ma\u0127buba mill-publiku u mxandra fuq ir-radju.", "B\u0127ala star tal-a\u0127\u0127ar tas-snin tletin, Piaf ittrijumfat fil-Bobino kif ukoll fit-teatru f\"'Le Bel Indiff\u00e9rent\" fl-1940, dramm f'att wie\u0127ed miktub spe\u010bjalment g\u0127aliha minn Jean Cocteau li hi interptretat b'su\u010b\u010bess kbir mal-attur Paul Meurisse.", "Imsie\u0127ba ma' Paul, \u0127admet fil-film \"Montmartre-sur-Seine\" ta' Georges Lacombe (1941).", "Waqt li kienu qeg\u0127din jag\u0127mlu dal-film saret taf 'l Henri Contet, li sar, b\u0127alma kienet saret Marguerite Monnot, wie\u0127ed mill-awturi li \u0121abilha l-fortuna.", "Matul l-okkupazzjoni \u0120ermani\u017ca, \u00c9dith, li kienet waqqg\u0127et l-isem \"La M\u00f4me Piaf\" u saret \"\u00c9dith Piaf\", kompliet tag\u0127ti l-kun\u010berti u ma' be\u017cg\u0127etx minn-nazi: kienet tinterpreta l-kanzunetti f'sens doppju billi tu\u017ca l-kliem tal-im\u0127abba biex tinkura\u0121\u0121ixi r-Re\u017cistenza (\"Tu es partout\") u kienet ukoll tipprote\u0121i l-artisti Lhud mill-mina\u010b\u010bja tal-milizzja u tal-\u0120ermani\u017ci.", "Fl-1944, fil-Moulin Rouge, \u00c9dith iltaqg\u0127et mal-kantant \u017cag\u0127\u017cu\u0121h tal-music-hall Yves Montand u din kienet im\u0127abba mal-g\u0127ajn il-qalb.", "Di\u0121\u00e0 famu\u017ca u adurata, hi \u0127adet \u0127sieb li trawmu fis-seng\u0127a u l-\u0127ajja ta' artista.", "G\u0127enitu \u0127afna fl-i\u017cvilupp tal-karriera tieg\u0127u billi laqqg\u0127atu ma' bosta nies importanti fid-dinja tal-ispettaklu ta' dak i\u017c-\u017cmien, b\u0127al Joseph Kosma, Henri Crolla, Loulou Gast\u00e9, Jean Guigo, Henri Contet, Louiguy, Marguerite Monnot, Philippe-G\u00e9rard, Bob Castella, Francis Lemarque u o\u0127rajn.", "Dik is-sena miet missier \u00c9dith u s-sena ta' wara mietet ommha.", "Fl-1945, Piaf ming\u0127ajr l-g\u0127ajnuna ta' \u0127add, kitbet il-versi ta' \"La Vie en rose\" (li damet ma rrekordjatha sal-1946), l-i\u017cjed kanzunetta popolari u famu\u017ca tag\u0127ha li da\u017c-\u017cmien saret klassika.", "Kienet ta\u0127dem ukoll fil-Com\u00e9die-Fran\u00e7aise.", "Fl-1948, meta kienet New York fuq tourn\u00e9e glorju\u017c kellha l-ikbar rumanza ta' \u0127ajjitha mal-boxer Fran\u010bi\u017c, Marcel Cerdan li kien joqg\u0127od il-Marokk.", "Cerdan kien \u0127a l-kampjonat tad-dinja tal-boxing ta' pi\u017c medjan fit-2 ta' Settembru 1948, imbag\u0127ad miet f'in\u010bident bl-ajruplan fit-28 ta' Ottubru 1949 fuq titjira Pari\u0121i-New York, huwa u sejjer \u0127dejha.", "Mifnija bin-niket, \u00c9dith Piaf bdiet tie\u0127u do\u017ci qawwija ta' morfina.", "B'tifkira tieg\u0127u kantat \"Hymne \u00e0 l'amour\" li kellha su\u010b\u010bess kbir kif ukoll \"Mon Dieu\".", "Fl-1951, l-awtur-kompo\u017citur-kantant \u017cag\u0127\u017cug\u0127 Charles Aznavour sar il-\"fac-totum\" tag\u0127ha: segretarju, xufier u konfident.", "Fid-29 ta' Lulju 1952, i\u017c\u017cew\u0121et lill-kantant Fran\u010bi\u017c Jacques Pills, u kellha b\u0127ala xhud l-attri\u010bi Marl\u00e8ne Dietrich, imma iddivorzjatu fl-1956.", "Fl-1953, bdiet il-kura tad-di\u017cintossikazzjoni u wara l-fama tag\u0127ha b\u0127ala star tal-music-hall infirxet mad-dinja kollha u b'mod partikulari mal-iStati Uniti.", "Kellha su\u010b\u010bess kbir fl-1956 fil-Carnegie Hall ta' New York, fejn kienet tidher regularment.", "Kellha rumanza ma' Georges Moustaki, li varat f'karriera tal-kant.", "Mieg\u0127u kellha in\u010bident serju bil-karozza fl-1958, li g\u0127amel ag\u0127ar is-sa\u0127ha \u0127a\u017cina tag\u0127ha u d-dependenza fuq il-morfina.", "Irrekordjat il-kanzunetta \"Milord\", li kitbet hi stess u li kienet wa\u0127da mill-ikbar su\u010b\u010bessi.", "Fl-1959, \u00c9dith \u0127assha \u0127a\u017cin fuq il-palk waqt tourn\u00e9e f'New York.", "Kellha tag\u0127mel bosta operazzjonijiet kirur\u0121i\u010bi u marret lura Pari\u0121i fi stat mi\u017ceru u ming\u0127ajr Moustaki, li kien telaqha.", "Fl-1961, fuq talba ta' Bruno Coquatrix, \u00c9dith Piaf tat serje ta' kun\u010berti fl-Olympia, Pari\u0121i, li kien \u0127a jag\u0127laq min\u0127abba problemi finanzjarji.", "Dawn il-kun\u010berti kienu fost l-i\u017cjed memorabbli u komoventi tal-karriera tag\u0127ha.", "F'din is-sala preferita tag\u0127ha interpretat \"Non, je ne regrette rien\", kanzunetta li kitbilha Charles Dumont u li saret parti minnha.", "Edith salvat l-Olympia, imma bilkemm kellha sa\u0127\u0127a tieqaf fuq saqajha jew ti\u010b\u010baqlaq, u rnexxielha tkanta biss billi tie\u0127u kwantit\u00e0 kbira ta' morfina.", "Fid-9 ta' Ottubru 1962, meta kellha 47 sena, mifnija, marida u ddrogata, i\u017c\u017cewget lil Th\u00e9o Sarapo, kantant gustu\u017c \u017cag\u0127\u017cug\u0127 ta' 26 sena u kif stqarriet hi, xi minn daqqiet kien qisu \"iben li qieg\u0127ed jie\u0127u \u0127sieb ommu marida\".", "Kantaw flimkien \"\u00c0 quoi \u00e7a sert l'amour ?\"", "Fil-bidu tal-1963, irrekordjat l-a\u0127\u0127ar kanzunetta: \"L'Homme de Berlin\".", "\u00c9dith Piaf mietet fl-10 ta' Ottubru 1963, Plascassier (ra\u0127al f'Grasse fl-Alpes-Maritimes) fl-et\u00e0 ta' 47 sena, mifnija mill-e\u010b\u010bessi tag\u0127ha, il-morfina u tbatijiet ta' \u0127ajjitha kollha.", "Il-\u0121arr tal-katavru tag\u0127ha lejn Pari\u0121i kien organizzat bil-mo\u0127bi u illegalment, u l-mewt tag\u0127ha t\u0127abbret uffi\u010bjalment fil-11 ta' Ottubru, Pari\u0121i, l-istess jum tal-mewt ta' Jean Cocteau.", "Hemm xniegha li tg\u0127id li Cocteau (li baqa' jikkorrespondi ma' \u00c9dith kontinwament) qatel ru\u0127u b'idejh meta sema' bl-a\u0127bar ta' mewtha.", "Il-funeral sar fi\u010b-\u010bimiterju ta' P\u00e8re-Lachaise, fejn in\u0121abret folla immensa t'ammiraturi biex jag\u0127tuha l-a\u0127\u0127ar tislimiet.", "L-a\u0127\u0127ar ra\u0121el tag\u0127ha, Th\u00e9o Sarapo, li miet f'in\u010bident bil-karozza fl-1970, hu midfun mag\u0127ha.", "Fran\u010bi\u017c:", "Ingli\u017c:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7389", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7389", "title": "Rumanija fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Rumanija fil-Festival tal-Eurovision", "Ir-Rumanija \u0127adet sehem \u0127mistax-il darba fil-Festival tal-Eurovision, bl-ewwel parte\u010bipazzjoni isse\u0127\u0127 fl-edizzjoni tal-1994.", "Wara l-edizzjoni tal-1994, ir-Rumanija rritornat fil-kompetizzjoni erba' snin wara g\u0127all-edizzjoni tal-1998.", "L-aqwa ri\u017cultat wasal fil-Festival tal-Eurovision tal-2005 \u0121ewwa l-Ukrajna, fejn Lumini\u0163a Anghel u Sistem rnexxielhom jikklassifikaw fit-tielet post fil-finali, filwaqt li kisbu l-ewwel post fis-semifinali tag\u0127hom.", "Fl-2006, ir-Rumanija kienu rrappre\u017centati minn Mihai Tr\u0103istariu, li kien wie\u0127ed mill-favoriti li jirba\u0127 i\u017cda spi\u010b\u010ba fir-raba' post, minkejja li r\u010bieva punti minn kull pajji\u017c rispettiv tal-Ewropa, barra l-Pajji\u017ci l-Baxxi u Monako.", "Fl-2007, Todomondo naqsu li jispi\u010b\u010baw mal-ewwel g\u0127axra fil-finali, b'hekk fl-edizzjoni tal-2008 ir-Rumanija kellha tikkompeti fis-semifinali.", "Nico u Vlad irnexxielhom jikkwalifikaw mis-semifinali, per\u00f2 sfortunatament spi\u010b\u010baw fl-20 post fis-serata finali.", "Ir-Rumanija ir\u010biviet l-aktar punti minn (il-finali biss inklu\u017ca):", "Ir-Rumanija tat l-aktar punti lil (il-finali biss inklu\u017ca):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7391", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7391", "title": "Russja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Russja fil-Festival tal-Eurovision", "Ir-Russja \u0127adet sehem fil-Festival tal-Eurovision sittax-il darba, u f'kull sena mis-sena 2000.", "Id-debutt tag\u0127ha kien fl-1994 wara li r-Russja saret membru tal-EBU.", "Mill-introduzzjoni tas-semiifnali, ir-Russja, flimkien mal-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina, il-Gre\u010bja, ir-Rumanija u l-Ukrajna, hi wa\u0127da fost \u0127ames pajji\u017ci li qatt ma tilfu finali wa\u0127da.", "Wara li kienet spi\u010b\u010bat darbtejn fit-tieni post u darbtejn o\u0127ra fit-tielet, ir-Russja reb\u0127et l-ewwel Eurovision fl-edizzjoni tal-2008.", "Dima Bilan, li din kienet it-tieni darba tieg\u0127u f'dan il-festival, reba\u0127 bil-kanzunetta \"Believe\", biex b'hekk ta l-opportunit\u00e0 lir-Russja sabiex jospitaw l-edizzjoni tal-2009."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7395", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7395", "title": "Serbja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Serbja fil-Festival tal-Eurovision", "Is-Serbja da\u0127let fil-Eurovision g\u0127all-ewwel darba b\u0127ala pajji\u017c indipendenti fl-edizzjoni tal-2007.", "Fil-passat \u0127adet sehem ta\u0127t il-Jugo\u017clavja (mill-1961 sal-1991), ir-Repubblika Federali tal-Jugo\u017clavja (fl-1992) u s-Serbja u Montenegro (mill-2004 sal-2006).", "Id-debutt tas-Serbja kienet kanzunetta kantanta minn Marija \u0160erifovi\u0107 bl-isem ta' \"Molitva\", li reb\u0127et il-Eurovision b'total ta' 268 punt, fejn ir\u010bevew id-dritt li jospitaw l-edizzjoni tal-2008 f'Belgrad.", "It-tieni da\u0127la waslet minn Jelena Toma\u0161evi\u0107 bil-kanzunetta \"Oro\", komposta mill-parte\u010bipant pre\u010bedenti f'isem is-Serbja u Montenegro u kif ukoll il-pre\u017centatur tas-serata finali \u017deljko Joksimovi\u0107.", "Is-Serbja temmew fis-sitt post b'160 punt.", "Fl-2009, is-Serbja g\u0127a\u017clu lil Marko Kon u Milaan biex jirrapre\u017centawhom fit-tieni semifinali tal-14 ta' Mejju.", "Id-dwett naqsu li jaqtg\u0127u passa\u0121\u0121 g\u0127all-finali g\u0127all-ewwel darba fl-istorja tas-Serbja fil-konkors.", "Sal-2011, is-Serbja hija wa\u0127da mill-ftit pajji\u017ci li l-kantanti kollha tag\u0127hom kantaw il-kanzunetti tag\u0127hom bil-lingwa uffi\u010bjali.", "Is-Serbja tat l-aktar punti lil:", "Is-Serbja ir\u010biviet l-aktar punti ming\u0127and:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7399", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7399", "title": "MICHAEL", "text": ["MICHAEL", "MICHAEL qieg\u0127da g\u0127al \"Multilingual Inventory of Cultural Heritage in Europe\".", "Dan il-portal joffri a\u010b\u010bess fa\u010bli u \u0127afif g\u0127al g\u0127a\u017cla g\u0127anja ta' kollezzjonijiet di\u0121itali minn mu\u017cewijiet, libreriji u arkivji minn \u0127afna pajji\u017ci Ewropej.", "MICHAEL huwa katalgu ta' kollezzjonijiet di\u0121itali ta' materjal kulturali normalment mi\u017cmum mill-mu\u017cewijiet, libreriji u arkivji.", "Fih hemm deskrizzjoni ta' kull tip ta' materjal kulturali.", "Dan jinkludi materjal fi\u017ciku li \u0121ie d-di\u0121itizzat (b\u0127al ritratti, dokumenti mill-arkivji, mapep, o\u0121\u0121etti, monumenti arkeolo\u0121i\u010bi) kif ukoll materjal li gie ma\u0127luq minn g\u0127odda di\u0121itali (b\u0127al ma huma \u0127sejjes, vi\u017cwali u informazzjoni xjentifika).", "Il-kollezzjionijiet huwa deskritti minn nies li ja\u0127dmu fil-qasam kulturali, jew, f'xi ka\u017cijiet, minn katalogogisti li ja\u0127dmu g\u0127al xi organizzazzjonijiet nazzjonali jew re\u0121jonali.", "Il-listi jinkludu deskrizzjoni dettaljata tat-tip ta materjal di\u0121itali li huwa disponibbli, is-su\u0121\u0121ett li jkopri, asso\u010b\u010bjazzjonijiet importanti (b\u0127al nies jew \u0121rajjiet famu\u017ci), ta\u0127t min qieg\u0127ed il-materjal u fejn jinstab \u2013 \u0127afna mir-ri\u017corsi huma disponibbli \"online\" waqt li materjal ie\u0127or jinstab ukoll \"offline\".", "L-ideja hija li MICHAEL jipprovdi katalgu g\u0127ad-distribuzzjoni ta' librerija di\u0121itali ta' ri\u017corsi mis-settur kulturali Europew.", "Il-katalgu MICHAEL huwa disponibbli permezz tal-portal kulturali Ewropew \u2013 dan ji\u0121bor flimkien il-katalgi li qeg\u0127din jitlestew mill-pajji\u017ci Ewropej li qeg\u0127din jie\u0127du sehem f'dan il-pro\u0121ett.", "Sa issa, is-servizz Europew ta' MICHAEL jinkludi kontenut minn tliet portali Europej minn Franza, l-Italja u r-Renju Unit \u2013 tlettax-il pajji\u017c jag\u0127mlu parti mill-pro\u0121ett u mal-a\u0127\u0127ar tas-sena 2008, il-katalgi ta' dawn il-pajjizi jsiru wkoll disponibbli.", "Kull pajji\u017c se jag\u0127mel disponibbli l-portal MICHAEL fuq ba\u017ci nazzjonali \u2013 fejn wie\u0127ed ikun jista' jara l-kollezzjonijiet ta' dak il-pajji\u017c partikulari.", "Il-pro\u0121ett MICHAEL li gie ffinanzjat mill-program eTEN tal-kommunit\u00e0 Ewropeja, beda fl-2004 bejn so\u010bji minn tliet pajjizi: Franza, l-Italja u l-Ingilterra.", "Wara, \u0127dax-il pajji\u017c ie\u0127or da\u0127lu fit-tieni fa\u017ci tal-pro\u0121ett f'\u0120unju ta' l-2006.", "Ir-repubblika \u010aeka, il-Fillandja, il-\u0120ermanja, il-Gre\u010bja, l-Ungerija, Malta, l-Olanda, il-Polonja, il-Portugal, Spanja u l-Isvezja.", "Ri\u010bentament il-Bel\u0121ju (komunit\u00e0 fjamminga) u l-Estonja \u017cdiedu mal-lista tal-pajji\u017ci e\u017cistenti.", "F'\u0120unju ta' l-2007, l-asso\u010b\u010bazzjoni MICHAEL-Culture AISBL twaqfet biex tkompli ti\u017cviluppa u tie\u0127u \u0127sieb is-servizz Ewropew ta' MICHAEL."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7432", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7432", "title": "Anderson Lu\u00eds de Abreu Oliveira", "text": ["Anderson Lu\u00eds de Abreu Oliveira", "Anderson Lu\u00eds de Abreu Oliveira, mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Anderson (Porto Alegre, 13 ta' April 1988) huwa futboler Bra\u017ciljan li jilg\u0127ab b\u0127ala midfilder mat-tim ta' Coritiba, ta\u0127t self minn Internacional.", "Anderson beda l-karriera tal-futbol fis-settur \u0121ovanili ta' Gr\u00eamio u fl-2005 hu ddebutta mat-tim, fejn lag\u0127ab b'kollox 5 partiti fis-S\u00e9rie B Bra\u017ciljana.", "Anderson kiseb simbolu ikoniku hekk kif skorja gowl memorabbli li ta lil Gr\u00eamio l-promozzjoni g\u0127as-Serie A, f'log\u0127ba eliminatorja kontra Nautico.", "Dan il-gowl jibqa' famu\u017c min\u0127abba li Gr\u00eamio kellhom biss seba' plejers fil-grawnd u kienu g\u0127adhom kemm raw lill-avversarji jitilfu penalty.", "Dan il-gowl ta lil Gr\u00eamio reb\u0127a b'sorpri\u017ca ta' 1\u20130.", "Hu ng\u0127aqad ma' FC Porto f'Di\u010bembru tal-2005 u g\u0127amel id-debut tieg\u0127u fil-5 ta' Marzu 2006, fejn g\u0127en lit-tim jakkwista s-SuperLiga Portugi\u017ca f'dak l-ista\u0121un.", "Hu ddebutta fi\u010b-Champions League kontra CSKA Moscow.", "Madanakollu, Anderson kellu jitlef \u0127ames xhur tal-ista\u0121un 2006\u201307 min\u0127abba li kien kiser saqajh.", "Fit-30 ta' Mejju 2007, kien ikkonfermat mis-sit elettroniku ta' Manchester United li Anderson kien inxtara g\u0127al madwar \u00a318 miljun.", "Hu kiseb id-dritt tax-xog\u0127ol fl-Ingilterra fid-29 ta' Lulju 2007, u t-trasferiment kien ikkonfermat fit-2 ta' Lulju, b'Anderson jiffirma kuntratt ta' \u0127ames snin.", "Id-debutt tieg\u0127u wasal f'partita ta' \u0127biberija qabel il-bidu tal-ista\u0121un kontra Doncaster Rovers.", "Hu ng\u0127ata n-numru 8, li kien intlibes minn Wayne Rooney l-ista\u0121un ta' qabel.", "Anderson iddebutta kompetittiviment fil-partita mill-kampjonat kontra Sunderland fl-1 ta' Settembru 2007.", "Hu kien sostitwt minn Louis Saha fi tmiem l-ewwel taqsima, fejn dan tal-a\u0127\u0127ar skorja l-gowl tar-reb\u0127a.", "Anderson imbag\u0127ad g\u0127amel id-debutt fi\u010b-Champions League kontra Sporting CP, fejn da\u0127al b\u0127ala sostitut g\u0127al Ryan Giggs fis-76 minuta.", "Fil-finali ta\u010b-Champions League 2007\u201308 f'Moska, \u0121ewwa r-Russja, Anderson da\u0127al b\u0127ala sostitut fl-a\u0127\u0127ar minuta tal-\u0127in supplementari biex jie\u0127u post Wes Brown.", "Hu skorja s-sitt penalty waqt l-g\u0127oti tal-penalties.", "Fil-finali tal-League Cup 2009 kontra Tottenham Hotspur, Anderson da\u0127al fil-partita fis-56 minuta g\u0127al Danny Welbeck.", "Hekk kif il-partita kellha ti\u0121i de\u010bi\u017ca bil-lotterija tal-penalties, Anderson skorja l-gowl li ta t-trofew lit-tim ta' United.", "L-ewwel gowl ta' Anderson bil-flokk a\u0127mar ta' Manchester United wasal fit-12 ta' Settembru 2009 meta skorja kontra Tottenham Hotspur, fir-reb\u0127a ta' 3\u20131 \u0121ewwa White Hart Lane.", "Din kienet it-78 dehra tieg\u0127u g\u0127at-tim tal-United.", "F'April tal-2005, hu kien imsejja\u0127 fit-tim Bra\u017ciljan g\u0127all-Kampjonat dinji ta' ta\u0127t is-sbatax-il sena, u f'Ottubru ta' wara hu reba\u0127 l-Ballun tad-Deheb tal-Adidas mat-tim nazzjonali tieg\u0127u fit-Tazza tad-Dinja tal-Futbol ta' ta\u0127t is-sbatax-il sena 2005.", "Id-debutt internazzjonali mat-tim tal-kbar wasal fis-27 ta' \u0120unju 2007 fit-telfa ta' 2-0 kontra l-Messiku fil-Copa Am\u00e9rica, waqt li d-debutt mal-ewwel \u0127dax wasal fir-reb\u0127a ta' 3\u20130 kontra \u010b-\u010aili.", "F'Lulju tal-2008, il-kow\u010b tal-Bra\u017cil Dunga g\u0127a\u017cel lil Anderson fost it-tmintax il-plejer g\u0127all-Log\u0127ob Olimpiku tas-sajf 2008.", "Hu skorja l-ewwel gowl tal-Bra\u017cil fit-tieni partita tal-grupp kontra New Zealand, partita li reb\u0127uha bl-iskor ta' 5\u20130.", "Hu rritorna lura mi\u010b-\u010aina b'midalja tal-bron\u017c, bir-reb\u0127a ta' 3\u20130 kontra l-Bel\u0121ju."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7460", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7460", "title": "Marsaxlokk FC", "text": ["Marsaxlokk FC", "Marsaxlokk Football Club hu klabb tal-futbol Malti, li b\u0127alissa jilg\u0127ab fl-Ewwel Divi\u017cjoni Maltija.", "Il-klabb \u0121ie mwaqqaf fl-1949 u reb\u0127u l-ewwel kampjonat tag\u0127hom g\u0127all-ewwel darba fl-istorja wara li spi\u010b\u010baw \u010bampjins tal-Premier League.", "\"Ara \"", "Il-grawnd g\u0127andu wi\u010b\u010b tal-\u0127axix sintetiku u kapa\u010bit ta' 150 ru\u0127."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7471", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7471", "title": "Richard England (Perit)", "text": ["Richard England (Perit)", "Il-bini tal-perit Richard England huma iddisinjati fuq il-modern.", "B'dawn ix-xogholijiet Richard rebah hafna premjazzjonijiet fosthom 'the six internatonal academy of Architecture Awards'.", "Ohrajn kienu il-medalji tad-deheb tal-belt 'Toulouse' fl-1985, il-medalja tal-fidda fl-1987.", "Richard England kien ihobb jipjanta hafna knejjes, tant li hafna mil-knejjes moderni, jigifieri li ghanda illum u li ahna naraw, hafna minnhom ikunu ftit mix-xogholijiet tieghu stess kemm li naraw f'Malta u kemm dawk li naraw jew nisimghu bijhom barra min din il-gzira.", "Fost ix-xogholijiet tieghu nsibu: -Knisja gewwa l-Manikata. -Il-kappella Ii msemmija Dun Gorg gewwa l-Blata l-Bajda. -Kappella zghira ohra gewwa Pembroke. -'Private Villa' gewwa Siggiewi. -Villagg ghat-turisti gewwa l-Mellieha. -Razzett ta' Sandrina gewwa ir-rahal ckejken ta l-Imgarr."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7474", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7474", "title": "\u0120emma Portelli", "text": ["\u0120emma Portelli", "\u0120emma Portelli (Valletta, 30 ta' Settembru 1932 \u2013 Valletta, 21ta' Frar 2008) kienet attri\u010bi Maltija u veterana tal-palk.", "Hi kienet fost l-iktar figuri deskrittivi tat-teatru Malti.", "\u0120emma bdiet fix-xandir f'et\u00e0 tenera permezz tar-Rediffusion.", "Fl-1957, hi ng\u0127aqdet mar-\"Radju Muskittieri\" flimkien ma' Charles Clews u Johnny Catania.", "Fis-sittinijiet waqfet kumpanija flimkien mar-ra\u0121el tag\u0127ha, bl-isem ta' \"Blue Birds\", biex tipprodu\u010bi programm dedikat g\u0127at-tfal.", "Lejn tmiem is-snin sebg\u0127in, Portelli kienet il-protagonista tas-serje fuq ir-radju \"F'Ba\u0127ar Wie\u0127ed\" fejn ing\u0127atat il-karattru ta' \u0120oma; karattru li taha spinta 'l quddiem fix-xena tad-drama.", "F'din il-parti naraw lil \u0120emma ta\u0127dem b\u0127ala mara sindikajra i\u017cda fl-istess \u0127in kienet t\u0127obb tkun ta' \u0121id lil \u0127addie\u0127or g\u0127alkemm ma tantx kien jirnexxielha.", "Fost diversi produzzjonijiet televi\u017civi, \u0120emma tibqa' famu\u017ca g\u0127as-sensiela ta' programmi umoristi\u010bi ta\u0127t it-titlu \"Fuq Tlieta toqg\u0127od il-Borma\".", "Per\u00f2, il-karattru li baqa' jispikka qalb il-karriera m\u017cewqa ta' \u0120emma kienet dik ta' \u0120oma fis-sensiela \"F'Ba\u0127ar Wie\u0127ed\", ori\u0121inarjament prodott minn Television Malta minkejja li f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin Net TV idde\u010bidew li jer\u0121g\u0127u jag\u0127mlu s-serje.", "Fis-sena 2000 ing\u0127atat il-Midalja ghall-Qadi tar-Repubblika, waqt li fl-2007 \u0121iet onorata bl-unur ta' Charles Arrigo Lifetime Achievement Award matul il-GO Malta Television Awards.", "Minkejja n-nuqqas ta' produzzjonijiet f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin, hi xorta pparte\u010bipat fil-produzzjoni \"Ta' \u0126orrox Borrox\" li kienet l-a\u0127\u0127ar sensiela li \u0120emma \u0127admet.", "Il-mewt tag\u0127ha \u0127asdet mhux biss lil dawk li g\u0127andhom g\u0127al qalbhom it-teatru Malti, i\u017cda wkoll g\u0127all-Maltin kollha.", "\u0120emma mietet f'et\u00e0 ta' 75 sena nhar il-\u0126amis filg\u0127axija fit-22 ta' Frar 2008.", "Il-funeral sar fil-Knisja Parrokkjali tal-Imsida nhar l-24 ta' Frar 2008 fost folla kbira ta' nies li \u0127anqu l-knisja biex jag\u0127tu l-a\u0127\u0127ar tislima lil \u0120emma."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7475", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7475", "title": "Papa \u0120wanni Pawlu II", "text": ["Papa \u0120wanni Pawlu II", "Il-Papa San \u0120wanni Pawlu II (Latin.: \"Ioannes Paulus PP.", "II\"; Taljan: \"Giovanni Paolo II\"; Pollakk: \"Jan Pawel II\"), imwieled Karol J\u00f3zef Wojty\u0142a (18 ta' Mejju 1920 \u2013 2 ta' April 2005), kien il-264 papa fl-istorja tal-Knisja Kattolika mis-16 ta' Ottubru 1978 sa mewtu.", "Kien it-tieni l-iktar Papa li kellu pontifikat twil, wara Piju IX li dam sitt snin iktar minnu.", "Huwa l-uniku Papa Slav u Pollakk s'issa.", "Kien l-ewwel Papa mhux Taljan wara iktar minn erba' sekli ta' Papiet Taljan, sa minn Papa Adrijanu VI mill-1522.", "Kien l-iktar mexxej dinji li \u017car pajji\u017ci: 129 pajji\u017c.", "Iddikjara 483 qaddis u 1340 beatu, iktar mill-Papiet l-o\u0127ra kollha f'daqqa.", "Fl-1 ta' Mejju 2011 hu nnifsu kien iddikjarat Beatu fi Pjazza San Pietru mis-su\u010b\u010bessur tieg\u0127u Papa Benedittu XVI.", "Fis-27 ta' April 2014, dakinhar ukoll Festa tal-\u0126niena Divina, kien iddikjarat qaddis fi Pjazza San Pietru minn Papa Fran\u0121isku.", "Karol Wojtyla twieled nhar it-18 ta' Mejju 1920, f'Vadovize (Wadowice) fin-nofsinhar tal-Polonja, vi\u010bin tal-fruntiera ma\u010b-\u010aekoslovakkja, 50 kilometru minn Krakovja u 30 kilometru minn Auschwitz.", "Dakinhar li twieled kien hemm l-eklissi tax-xemx b\u0127al dakinhar tal-funeral tieg\u0127u tieg\u0127u 85 sena wara.", "Dakinhar li twieled ukoll, Marshal Jozef Pilsudski da\u0127al trijonfalment Varsavja wara li l-forzi Pollakki g\u0127amlu l-akbar reb\u0127a fuq l-Armata l-\u0127amra: il-konkwista tal-belt Ukrajna ta' Kiev.", "Dakinhar, eluf ta' Pollakki imlew it-toroq biex jilqg\u0127u lir-rebbie\u0127 ta' Kiev.", "Riedu jg\u0127addu kwa\u017ci sittin sena o\u0127ra biex il-Polonja ter\u0121a' tesperjenza fer\u0127 u tama b\u0127al dik, meta t-tarbija li kienet qed titwieled dakinhar kellha tirritorna trijonfalment f'Varsavja, b\u0127ala Mexxej tal-Knisja fl-1979.", "Ommu Emilia, imwielda Kaczorowska,ta' dixxindenza Litwana, kellha 36 sena meta kella lilu.", "Kienet \"l-isba\u0127 mara u l-iktar wa\u0127da eleganti ta' Vadovize\" i\u017cda sa\u0127\u0127itha kienet dg\u0127ajfa.", "Sitt snin qabel kienet tilfet it-tifla tag\u0127ha, Olga.", "Semmietu Karol g\u0127al missieru, i\u017cda kienet issejja\u0127lu Lolek.", "Nhar l-20 ta' \u0120unju tg\u0127ammed fil-Knisja tal-Pre\u017centazzjoni tal-Beata Ver\u0121ni Marija, f'Vadovize, mill-kappillan militari Franciszek Zak.", "Kienu jg\u0127ixu fl-ewwel sular fi triq Rynek 3, \u0127dejn familja Lhud.", "Mit-tieqa wie\u0127ed jista' jinnota arlo\u0121\u0121 tax-xemx bil-kliem: \"Il-\u0127in jg\u0127addi, l-eternit\u00e0 tistenna.\"", "Kien fuq tieg\u0127u, jixbah \u0127afna lil ommu.", "Bit-tifel il-kbir l-iskola, Emilia kienet tg\u0127addi l-\u0127in liberu tag\u0127ha kollu mat-tarbija, tilg\u0127ab mieg\u0127u, taqralu u tirrakkuntalu stejjer tal-Bibbja.", "Meta Lolek beda jmur l-iskola ta' sitt snin, is-sa\u0127\u0127a ta' ommu bdiet sejra g\u0127all-ag\u0127ar.", "U\u0121ig\u0127 kbir f'daharha u sturdamenti kienu jitfg\u0127uha fis-sodda.", "Fl-iskola primarja Karol kien tifel dili\u0121enti u kien i\u0121ib ri\u017cultati tajbin: \"tajjeb \u0127afna\" fir- reli\u0121jon, fil-kondotta, fid-disinn, fil-kant u fil-\u0121innastika.", "\"Tajjeb\" fis-su\u0121\u0121etti l-o\u0127ra kollha.", "Missieru Karol, Pollakk etniku, kien suldat fl-e\u017cer\u010btu Awstro-Ungariku u kien mag\u0127ruf b\u0127ala \"il-Kaptan\", i\u017cda meta twieled Karol, huwa kien ma\u0121enb martu g\u0127ax kien kbir fl-et\u00e0 biex imur g\u0127all-gwerra.", "Matul it-tqala ta' martu kien jie\u0127u \u0127sieb lil binhom il-kbir Edmund li kellu 13-il sena.", "Fl-1930 Karol \u0127a lil ibnu Krakovja biex jara lil \u0127uh jiggradwa tabib.", "Il-familja kienet qed tg\u0127ix bil-pensjoni modesta tal-missier.", "Il-gradwazzjoni ta' Edmund kellha toffri futur a\u0127jar g\u0127as-sitwazzjoni finanzjarja tal-familja ta' Karol.", "Karol kien dilettant kbir tal-futbol u kien ukoll tajjeb \u0127afna fl-iskola.", "B\u0127all-\u0121enituri tieg\u0127u kien Nisrani tajjeb.", "Mill-bidunett, Emilia xtaqet li binha jsir qassis, \u0127olma li kienet taqsamha mal-\u0121irien.", "Meta Emilia ttie\u0127det l-isptar, Karol ta' 9 snin kien l-iskola.", "Dakinhar l-g\u0127alliema ta' Karol, li kienet ukoll \u0121ara tag\u0127hom, iltaqg\u0127et mieg\u0127u hekk kif wasal id-dar mill-iskola.", "\"Ommok mietet,\" qaltlu.", "Kien t-13 ta' April 1929, u kien g\u0127ad kellha biss 45 sena.", "Il-mewt t'ommu serqet dak il-fer\u0127 tat-tfal li qabel kellu Karol.", "L-g\u0127alliema tieg\u0127u nnutat din il-bidla fih.", "Beda jing\u0127alaq fih innifsu u jsib kenn fil-kotba u fit-talb.", "Nhar il-25 ta' Mejju 1929, Karol g\u0127amel l-Ewwel Tqarbina wara r-riformi fit-tnaqqis tal-et\u00e0 tal-Papa San Piju fl-1910.", "\u0126dejh fil-bank tal-iskola kien hemm bil-qieg\u0127da tifel Lhudi, Jerzy Kluger, iben il-president tal-komunit\u00e0 Ebrajka.", "Kluger kien sar jaf li hu u Karol g\u0127addew g\u0127all-\u0121innasju statali \"Marcin Wadowita\", u mar biex itih l-a\u0127bar.", "Billi ma kienx id-dar mar ifittxu l-knisja fejn Karol kien iservi ta' abbati.", "Mara fil-Knisja stkerrhitu g\u0127ax Lhudi i\u017cda Karol, tifel ta' g\u0127axar snin, qallu: \"In-nies ma jafux li a\u0127na ulied tal-istess Alla.\"", "Fil-Polonja dak i\u017c-\u017cmien kien hemm 3 miljun Lhudi.", "Wara l-\u0121eno\u010bidju Na\u017cista li \u0121ie ftit snin wara, kien baqa' biss 30,000.", "Dak i\u017c-\u017cmien \u0127uh Edmund, imlaqqam \"Mundek\" kien qed jistudja g\u0127al tabib fl-universit\u00e0 ta' Krakovja.", "Kien \u017cag\u0127\u017cug\u0127 sabi\u0127, intelli\u0121enti u sportiv.", "Minn wara l-mewt t'ommu Edmund sar idolu g\u0127al Karol.", "Edmund, li issa kellu 23 sena, kien tennista u futboler tajjeb.", "Kellu m\u0127abba bla tarf g\u0127al \u0127uh.", "Kont tarahom iqassmu l-ballun lil xulxin fit-triq.", "Edmund kien jerfa' lil \u0127uh i\u017c-\u017cg\u0127ir fuq spallejh meta kienu jkunu g\u0127addejjin minn xi g\u0127alqa.", "G\u0127al Karol, Edmund kien kenn mid-dwejjaq.", "Meta kien ikun ma' \u0127uh, kien i\u0127ossu fer\u0127an mill-\u0121did.", "I\u017cda 3 snin wara l-mewt ta' ommu, \u0127uh miet ukoll.", "Miet wa\u0127du l-isptar wara erbat ijiem f'agunija g\u0127ax \u0121ie infettat minn epidemija tal-iskarlattina, inqas minn sentejn wara li sar tabib.", "Dakinhar \u0121ara qalba tajba sabet lil Karol wa\u0127du \u010b\u010bassat.", "\"\u0126adtu f'idejja u g\u0127annaqtu mieg\u0127i,\" irrakkuntat il-\u0121ara.", "\"Lolek, tlift lil \u0127uk,\" qaltlu.", "B'wi\u010b\u010b serju, it-tifel \u0127ares lejha u qallha sempli\u010biment, \"Hekk ried Alla.\"", "Sal-lum, f'wie\u0127ed mill-kxaxen tal-iskrivanija tieg\u0127u fil-Vatikan, il-Papa g\u0127adu j\u017comm rigal g\u0127a\u017ci\u017c \u0127afna g\u0127alih li r\u010bieva mill-istaff tal-isptar fejn kien ja\u0127dem \u0127uh: l-istetoskopju tat-tabib Edmund Wojtyla.", "Wara l-mewt ta' ommu u \u0127uh, missieru kien determinat li jag\u0127ti lill-uniku iben li kien g\u0127ad baqag\u0127lu l-im\u0127abba kollha li seta' jag\u0127tih.", "Il-missier u l-iben kienu jitolbu flimkien - kienu jmorru l-quddiesa kuljum - u jilag\u0127bu flimkien.", "Spiss kien jie\u0127u lil uliedu fis-Santwarju ta' \u010aestokova.", "Il-Papa jg\u0127id hekk dwar missieru: \"\u0120ieli stenba\u0127t bil-lejl u kont insibu g\u0127arkubbtejh jitlob, l-istess kif kont narah g\u0127arkubbtejh fil-knisja.", "Bejnietna qatt ma tkellimna dwar vokazzjoni g\u0127as-sa\u010berdozju, i\u017cda l-e\u017cempju tieg\u0127u b'xi mod kien g\u0127alija l-ewwel seminarju, seminarju fid-dar.\"", "Karol beda jiffrekwenta l-Karmelitani fil-monasteru tag\u0127hom f'Vadovize u sar devot tal-labtu tal-Karmnu, li nkiteb fih meta kellu 12-il sena.", "Dak il-labtu kellu ji\u010b\u010bappas bid-demm, tant snin wara fl-attentat fuq \u0127ajtu.", "Meta beda jikber u kien il-Li\u010beo, Karol beda jiddedika l-\u0127in liberu tieg\u0127u kollu g\u0127al passatemp \u0121did tieg\u0127u: id-drama.", "S\u0127abu ma kellhomx dubju li kien se jsir attur.", "Malajr sar \"star\".", "Kien attur u awtur tat-teatru rapsodiku.", "Da\u0127al fi \"Studio 38\", \u010birkolu teatrali mwaqqaf minn Tadeusz Kudli\u0144ski.", "Kienu snin sbie\u0127 g\u0127alih.", "Il-\u0121irien spiss kienu jisimg\u0127uh nie\u017cel it-tara\u0121 ikanta hu u sejjer g\u0127ar-\"rehearsals\".", "Kien \u0127abib b'mod spe\u010bjali ta' tfajla attri\u010bi mieg\u0127u, Ginka.", "Ta' \u0127mistax-il sena ntlaqat minn drama o\u0127ra ta' natura differenti: il-litur\u0121ija tat-Tridu tal-G\u0127id, li sa ma miet baqa' g\u0127alih \"esperjenza skonvol\u0121enti\".", "Nhar it-3 ta' Mejju 1938, l-Isqof ta' Krakovja Adam Sapieha ta s-sagrament tal-Gri\u017cma lil Karol, waqt \u017cjara pastorali f'Vadovika.", "Billi Karol kien kelliem tajjeb, \u0121ie mag\u0127\u017cul biex jag\u0127mel diskors ta' mer\u0127ba, li kitbu hu stess.", "L-Isqof baqa' mpressjonat mid-diskors \u0127iere\u0121 mill-qalb ta' student ta' 18-il sena.", "Wara \u010b-\u010berimonja qal lis-surmast tal-li\u010beo: \"Dat-tifel jista' jkun qassis mill-aqwa.", "X'jidhirlek?\"", "I\u017cda s-surmast wie\u0121bu li f'mo\u0127\u0127u t-tifel kellu li jsir attur.", "L-Isqof iddispj\u00e0ih: \"\u0127asra!", "Kif narah jien, kien ikun tajjeb g\u0127al qassis.\"", "L-Isqof ma kienx ra \u0127a\u017cin.", "Tmien snin wara kien l-istess isqof li ordna lil Karol Wojtyla qassis.", "Sadanittant id-dinja ta' madwaru kienet qed tinbidel.", "Kien fil-katidral antik ta' Vavel meta l-bombi \u0120ermani\u017ci laqtu l-belt fl-1 ta' Settembru 1939.", "Hekk kif bdew jinstemg\u0127u l-isplu\u017cjonijiet u s-sireni jwer\u017cqu, it-truppi \u0120ermani\u017ci avvanzaw lejn Krakovja.", "Kien mar biex iqerr, kif kien jag\u0127mel f'kull l-ewwel \u0120img\u0127a tax-xahar u kien sab katidral vojt.", "Huwa baqa' hemm jitlob b'wi\u010b\u010bu mal-art u b'idejh mift\u0127in f'forma ta' salib jitlob.", "\"Kienet l-a\u0127\u0127ar darba li stajt nid\u0127ol liberament f'dak it-tempju.\"", "Il-waqg\u0127a ta' Polonja ma damitx ma se\u0127\u0127et.", "Sa \u0127amest ijiem wara Krakovja kienet okkupata.", "Wara erba' \u0121img\u0127at Varsavja \u010bediet, u g\u0127al Karol Wojtyla, il-\u0127ajja f'Polonja okkupata kienet bdiet.", "Karol u missieru ppruvaw ja\u0127arbu lejn il-Lvant bil-\u0127sieb li jid\u0127lu fl-e\u017cer\u010btu li kien qed jirriorganizza ru\u0127u biex iwie\u0121eb g\u0127all-inva\u017cjoni Na\u017cista.", "Di\u0121\u00e0 kienu bdew jaslu l-ewwel a\u0127barijiet ta' persekuzzjonijiet fuq il-Lid.", "Fis-17 ta' Settembru r-Russi nvadew il-Lvant tal-Polonja, wara l-Patt Hitler-Stalin, u \u0127afna Pollakki fosthom Karol u missieru kellhom jer\u0121g\u0127u lura lejn Krakovja, wara mixja ta' 400 kilometru.", "Wojtyla iktar tard kiteb \"Il-Polonja hija l-vera martri tal-Ewropa.\"", "Il-parro\u010b\u010ba fejn kien Karol kienet immexxija mis-Sale\u017cjani li u\u0127ud minnhom kienu jaqb\u017cu g\u0127al-Lhud u l-persegwitati.", "Dawn kollha \u0121ew deportati min-Na\u017cisti \u0127lief qassis wie\u0127ed anzjan.", "Fil-Kastell ta' Vavel fi Krakovja kien insejda ru\u0127u Hans Frank, il-gvernatur \u0121enerali Na\u017cista tal-Polonja.", "Kull min ma kellux xog\u0127ol approvat mill-\u0120ermani\u017ci kien qed jirriskja li jispi\u010b\u010ba deportat fil-\u0120ermanja.", "L-universitajiet g\u0127alqu u Karol kellu jieqaf mill-istudji fil-Letteratura Pollakka li kien g\u0127adu kif beda ftit iktar minn sena qabel fl-Universit\u00e0 ta' Krakovja.", "Karol kien sema' d-diskors vjolenti, antislav ta' Frank li kien laqqa' l-lek\u010berers kollha tal-Universit\u00e0 ta' Krakovja biex imbag\u0127ad arrestahom u iddeportahom.", "In-Na\u017cisti mhux biss riedu jeqirdu l-pajji\u017c, i\u017cda ukoll l-g\u0127eruq tieg\u0127u, il-kultura u l-ilsien Pollakk.", "Fil-\u0127arifa tal-1940, Karol beda ja\u0127dem f'barriera immexxija mill-fabbrika \u0120ermani\u017ca \"Solvay\".", "G\u0127al tmien sig\u0127at s\u0127a\u0127 kuljum kien sfurzat ja\u0127dem barra f'temperaturi li kienu jin\u017clu sa 22 grad ta\u0127t i\u017c-\u017cero.", "Darba Karol ra wie\u0127ed minn s\u0127abu jmut waqt ix-xog\u0127ol wara li waqg\u0127et fuqu bi\u010b\u010ba blata.", "\u0126ass l-u\u0121ig\u0127 u r-rabja tal-\u0127addiema l-o\u0127ra u l-agunija tal-armla tal-\u0127addiem mejjet.", "Dakinhar Wojtyla kien \u0127a\u017c\u017ce\u017c dawn il-versi:", "\"Ma kienx wa\u0127du\"", "\"il-muskoli tieg\u0127u kibru u la\u0127\u0127mu l-folla\"", "\"imlew b'ener\u0121ija l-polz\"", "\"sakemm \u017cammew il-martell,\"", "\"sakemm saqajh \u0127assew l-art.\"", "\"U \u0121ebla faqg\u0127etlu nag\u0127su\"", "\"u nifditlu l-fond ta' qalbu.\"", "\"Huma middewh, dahru fuq li\u017car ta' \u017crar.\"", "\"\u0121iet martu, mikula bl-inkwiet; \u0121ie ibnu lura mill-iskola\"", "\"\u0127adu \u0121ismu u mxew f'filliera siekta.\"", "\"Il-\u0121ebel ji\u010b\u010baqlaq g\u0127al darb'o\u0127ra: karrettun kollu fjuri.\"", "\"G\u0127al darb'o\u0127ra l-kurrent jaqta' fil-fond fil-\u0127itan.\"", "\"Imma l-bniedem \u0127a mieg\u0127u l-\u0121ewwieni tad-dinja,\"", "\"fejn ikbar mhi l-korla, og\u0127la hi l-isplu\u017cjoni tal-im\u0127abba.\"", "Il-\u0127addiema l-o\u0127ra kienu jsej\u0127ulu \"l-istudent\".", "Darba \u0127allihom i\u010b\u010bassati meta rawh \u0121ej abjad karti u jterter bil-bard g\u0127ax kien ta l-\u0121akketta tieg\u0127u lil wie\u0127ed fqir li ltaqa' mieg\u0127u fit-triq.", "Ix-xog\u0127ol fil-barriera biddlu lil Karol.", "Wi\u010b\u010bu sar irqiq u mg\u0127addam.", "Kien jit\u0127atteb meta jimxi.", "Ftit li xejn kien qed isib x'jiekol.", "Biex tag\u0127qad.", "I\u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 Karol kellu missier marid gravament.", "Nhar it-18 ta' Frar 1941, wara \u0121urnata ta' kes\u0127a kbira, Karol \u0127a ftit ikel u medi\u010bini u telaq id-dar flimkien ma' o\u0127t \u0127abibu.", "Da\u0127al fil-kamra ta' missieru, i\u017cda malajr re\u0121a' \u0127are\u0121 jibki.", "Missieru kien miet b'attakk f'qalbu.", "Jg\u0127annaq lit-tifla mieg\u0127u, wi\u010b\u010bu ma\u0127sul bid-dmug\u0127, beka: \"Ma kontx hemm meta mietet ommi, ma kontx hemm meta miet \u0127ija, ma kontx hemm meta miet missieri.\"", "It-tifel baqa' \u0127dejn il-\u0121isem ta' missieru l-lejl kollu, ja\u0127seb dwar il-futur tieg\u0127u.", "I\u017cjed tard il-Papa qal hekk dwar dan i\u017c-\u017cmien: \"Ta' g\u0127oxrin sena kont di\u0121\u00e0 tlift in-nies kollha li kont in\u0127obb.\"", "Fix-xhur ta' wara, it-tbatija \u0121eg\u0127litu jintrabat iktar mal-fidi.", "Darba waqt li kien qed ja\u0127rab minn \"raid\" tal-\"SS\", Karol sar jaf lil Jan Tiranovski, \u0127ajjat, i\u017cda wkoll mistiku li fehem it-taqbida li kien hemm f'ru\u0127 Karol u qabbdu t-triq g\u0127all-vokazzjoni.", "Fi kliem Karol, id-de\u010bi\u017cjoni tieg\u0127u li jsir sa\u010berdot immaturat ru\u0127ha bis-sehem tieg\u0127u fit-tbatija, fit-teatru tal-bi\u017ca' ta' dak i\u017c-\u017cmien, fis-sagrifi\u010b\u010bju ta' tant \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tal-\u0121enerazzjoni tieg\u0127u u fil-qari tal-kitbiet ta' San \u0120wann tas-Salib, li l-\u0127ajjat kien laqqg\u0127u mag\u0127hom.", "L-iskop tas-sa\u010berdozju tieg\u0127u u allura ta' \u0127ajtu, kellu jkun li jsir bniedem g\u0127all-o\u0127rajn, li jiddefendi d-dinjit\u00e0 ta' kull bniedem, hu min hu u jinsab fejn jinsab.", "F'Ottubru 1942, Karol \u0127abbat il-bieb biex jid\u0127ol fis-seminarju klandestin ta' Krakovja.", "Karol baqa' ja\u0127dem fil-fabbrika, u fil-\u0127in liberu kien jistudja.", "F'Awissu 1945 f'Varsavja qamet rewwixta tal-Pollakki kontra n-Na\u017cisti li fiha eluf ta' Pollakki sfaw mejta.", "Biex ma ji\u0121rix hekk fi Krakovja wkoll il-Gestapo bdew ji\u0121bru l-ir\u0121iel kollha ta\u0127t il-\u0127amsin sena.", "L-Isqof biex i\u0127ares lis-seminaristi \u0121abarhom kollha fil-Palazz tieg\u0127u.", "Karol issa kien de\u010bi\u017c li jsir sa\u010berdot.", "L-Isqof libbishom is-suttana biex jekk jinterrogawh ikun jista' jg\u0127id li kienu qassisin.", "Karol kien imfittex mill-Uffi\u010bju tax-Xog\u0127ol.", "Kien l-Isqof stess li mar biex jingassa lil Karol mill-fabbrika Solvay.", "Filwaqt li r-Russi kienu fuq l-g\u0127atba ta' Krakovja, u n-Na\u017ci fil-\u0127arba, nhar l-1 ta' Novembru 1946, l-Isqof Sapieha ordna sa\u010berdot lil Karol fil-kappella privata tieg\u0127u.", "L-g\u0127ada qaddes l-ewwel quddiesa fil-kripta tal-Katidral ta' Krakovja.", "Fost il-mistidnin kien hemm s\u0127abu l-\u0127addiema tal-barriera.", "Wara sena u nofs ta' studju f'Ruma fl-Angelicum tad-Dumnikani fejn kien bag\u0127tu l-Isqof u fejn qara lil San Tumas t'Akwinu u San \u0120wann tas-Salib, Dun Karol wasal lura l-Polonja.", "(Fit-8 ta' April 1948 Wojtyla fil-vaganzi tal-G\u0127id mar Assisi, u wara San Giovanni Rotondo fejn assista quddiesa ta' Padre Pio ta' Pietrelcina.", "Re\u0121a' mar San Giovanni Rotondo fl-1 ta' Novembru 1974).", "Mill-ewwel beda jduq il-\u0127akma \u0121dida Komunista.", "Is-Sovjeti\u010bi u l-gvern Pollakk bdew jimponu l-Istalini\u017cmu fil-pajji\u017c, bil-vjolenza bla ebda rispett tal-libert\u00e0.", "Il-Kardinal Stefan Wyszynski, Primat tal-Polonja, \u0121ie arrestat.", "It-\"Tygodnik Powszechny\", pubblikazzjoni Kattolika li fiha kien jikteb ukoll Wojtyla, ting\u0127alaq.", "Sa\u010berdoti u attivisti o\u0127ra Kattoli\u010bi \u0121ew arrestati u u\u0127ud minnhom kundannati g\u0127all-mewt.", "F'Marzu 1949 l-Isqof Sapieha, li issa kien sar Kardinal, bag\u0127at lil Karol ja\u0127dem fil-parro\u010b\u010ba ta' San Florjan fejn seta' ji\u017cviluppa l-kari\u017cma kbira li kellu ma\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Kien jie\u0127u l-\"boys and girls\", kif kien isej\u0127ilhom, mixjiet qalb il-muntanji u l-g\u0127adajjar.", "Kien jibdielhom il-\u0121urnata b'quddiesa.", "\u0120ieli b\u0127ala artal u\u017ca kayak maqlub wi\u010b\u010bu 'l isfel.", "Biex ma jurix li hu qassis kien jilbes poloshirt u shorts.", "Il-komunisti ma kinux i\u0127allu lill-qassisin imexxu gruppi ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 barra l-knisja.", "I\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 kienu jsej\u0127ulu \"ziju\" - kemm b'kunfidenza, kif ukoll biex jevitaw is-suspetti.", "I\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 kienu jift\u0127u qalbhom mieg\u0127u u jiddiskutu anke l-im\u0127abbiet tag\u0127hom.", "Kienu jintlaqtu mill-\u0121abra assoluta li kien ikun fiha waqt it-talb.", "Sitt snin wara beda jg\u0127allem l-Etika fl-Universit\u00e0 Kattolika, l-unika universit\u00e0 Kattolika tollerata mir-re\u0121im Komunista.", "Sa minn dak i\u017c-\u017cmien kien hemm min installa mikrospiji biex jikkontrollaw id-diskorsi tieg\u0127u u sa\u0127ansitra l-qrar tieg\u0127u.", "Intant Karol kien qed itella' \u0121enerazzjoni ta' studenti fil-kult tal-libert\u00e0, tal-verit\u00e0 u tar-rispett tad-dinjit\u00e0 umana.", "Il-Komunisti kienu jib\u017cg\u0127u minn Wyszynski imma lil Wojtyla ma kinux jarawh perikolu\u017c, g\u0127ax ma kinux iqisuh b\u0127ala bniedem tal-politika, imma sempli\u010biment studju\u017c b'tendenzi misti\u010bi u b'passjoni g\u0127at-tag\u0127lim u l-kultura.", "Fl-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin Wyszynski kien sar is-simbolu tal-Knisja Pollakka, difensur tat-tradizzjoni Kattolika tal-pajji\u017c kontra r-re\u0121im Komunista.", "Bejn l-1953 u l-1956 kien intefa' l-\u0127abs i\u017cda meta \u0127are\u0121 irnexxielu j\u0121ib \u0127elsien g\u0127all-Knisja li fl-ebda pajji\u017c ie\u0127or Komunista ma kellha.", "Nhar l-4 ta' Lulju 1958, Dun Karol issejja\u0127 f'Varsavja mill-Kardinal Stefan Wyszynski.", "Dak il-\u0127in Wojtyla kien g\u0127all-vaganzi f'g\u0127adira fit-tramuntana tal-Polonja, fuq il-\"kayak\".", "Il-Kardinal kellu idea li dan il-qassis sportiv ta' 38 sena ma kienx aktarx bi\u017c\u017cejjed fil-konfront tar-re\u0121im Komunist, u lanqas biss proponieh b\u0127ala kandidat g\u0127all-episkopat.", "I\u017cda l-Vatikan g\u0127a\u017cel lilu.", "Meta wasal, Wyszynski refa' karta minn fuq l-iskrivanija u qallu, \"Din hija ittra interessanti li r\u010bevejna ming\u0127and il-Papa,\" beda.", "\"Isma, jekk jog\u0127\u0121bok: 'Qed na\u0127tar lil Dun Karol Wojtyla isqof aw\u017ciljarju ta' Krakovja; esprimi l-approvazzjoni tieg\u0127ek g\u0127al din il-\u0127atra.\"", "Il-kardinal \u0127ares lejn Wojtyla.", "\"Ta\u010b\u010betta?\" staqsieh.", "Wojtyla wie\u0121eb iva, u hekk sar l-Aw\u017ciljarju tal-Ar\u010bisqof Eugeniusz Baziak, u kien ordnat isqof fit-28 ta' Settembru 1958.", "Kien l-i\u017cg\u0127ar isqof fil-Polonja.", "Erba' snin wara, Baziak miet u Wojty\u0142a n\u0127atar amministratur temporanju tad-djo\u010besi.", "Fl-1978, meta Wojtyla sar Papa u l-kardinali \u0121ew wie\u0127ed wara l-ie\u0127or biex jag\u0127tuh qima, Wojtyla ni\u017cel g\u0127arkubbtejh hu quddiem Wyszynski.", "Nhar il-31 ta' Mejju 1981, fl-ewwel diskors tieg\u0127u wara l-attentat fuq \u0127ajtu, il-Papa sellem lill-Kardinal Wyszynski li miet waqt li l-Papa kien l-isptar.", "G\u0127alih kienet telfa kbira.", "Minn Ottubru 1962, l-Isqof Wojty\u0142a beda jie\u0127u sehem fil-Kon\u010bilju Vatikan II(1962\u20131965), fejn ta kontribut g\u0127al \u017cew\u0121 digrieti mill-iktar importanti, id-Digriet fuq il-Libert\u00e0 Reli\u0121ju\u017ca (bil-Latin, \"Dignitatis Humanae\") u l-Kostituzzjoni fuq il-Knisja fid-Dinja tal-Lum(\"Gaudium et Spes\").", "Nhar it-13 ta' Jannar 1964, Papa Pawlu VI \u0127atru Ar\u010bisqof ta' Krakovja.", "Fi \u017cmien l-ar\u010biveskovat ta' Wojtyla kien hemm il-kwistjoni ta' Nowa Huta li kellha tkun belt mudell tal-Komuni\u017cmu fi Krakovja.", "Ma kienx ma\u0127sub li tinbena knisja f'din il-belt Komunista i\u017cda Wojtyla mill-bidu, hekk kif sar isqof \u0127adem kemm fela\u0127 biex i\u0121ib permess \u0127a jibni knisja.", "Meta ra li l-Komunisti ma jridux jafu, mar fuq is-sit fejn kellha tinbena l-Knisja u \u010b\u010belebra l-Quddies ta' Nofs il-Lejl tal-Milied barra fis-sil\u0121 f'temperaturi ta\u0127t i\u017c-\u017cero.", "U fl-1977 il-knisja nbniet u ssemmiet l-Arka tal-Mulej.", "Lill-awtoritajiet Komunisti kien jibg\u0127atilhom ruxxmata petizzjonijiet biex jinbnew seminarji \u0121odda, knejjes \u0121odda u biex isiru l-pur\u010bissjonijiet.", "U meta l-gvern ipprova jwaqqaf milli ji\u0121i mg\u0127allem il-kateki\u017cmu lit-tfal, Wojtyla rre\u017cista bil-qawwa kollha.", "Pawlu VI sejja\u0127 lil Wojtyla \"\"un uomo coraggioso e magnifico\"\".", "Fl-1976 kien g\u0127a\u017cel lilu biex jipprietkalu fl-E\u017cer\u010bizzji tar-Randan.", "Fl-1962 Wojtyla kien bag\u0127at ittra lil Patri Piju ta' Pietrelcina, fejn fiha talbu jitlob g\u0127al wa\u0127da omm \u017cag\u0127\u017cug\u0127a Pollakka li kienet kwa\u017ci fl-a\u0127\u0127ar g\u0127ax kellha tumur fi gri\u017cmejha.", "G\u0127addew biss ftit \u0121ranet u Woytla re\u0121a' kitiblu biex jirringrazzjah g\u0127ax il-mara kienet qalg\u0127et il-grazzja.", "Il-Papa Pawlu VI \u0127atar lill-Isqof Wojtyla Kardinal fl-1967.", "Kienu saru \u0127bieb kbar, u kien g\u0127enu f'numru ta' en\u010bikliki u dokumenti.", "Nhar is-6 t'Awissu 1978 il-Papa Pawlu VI miet fl-et\u00e0 ta' 81 sena.", "Kien ilu Papa 15-il sena, mill-1963.", "Sentejn qabel in-New York Times, \u0121urnal Amerikan kien semma' lil Wojtyla fost l-g\u0127axar kardinali li jistg\u0127u jsiru Papa.", "Dakinhar tal-mewt tal-Papa, Wojtyla qaddes g\u0127alih f'monasteru Fran\u0121iskan f'Kalvarja (Polonja), post g\u0127all-qalbu \u0127afna, fejn kienu jie\u0127u gruppi jag\u0127mlu l-Via Sagra.", "Il-patrijiet rawh inkwetat.", "Wara Pawlu VI, ntg\u0127a\u017cel l-Isqof ta' Venezja Albino Luciani li \u0127a l-isem ta' \u0120wanni Pawlu I, l-ewwel Papa b'\u017cew\u0121 ismijiet: il-Papa tat-Tbissima u \u0127abib tal-foqra.", "I\u017cda \u0120wanni Pawlu I miet b'attakk f'qalbu, nhar id-29 ta' Settembru 1978, wara biss 33 jum.", "Wojtyla re\u0121a' qaddes f'Kalvarja quddiem l-altar iddedikat lil Massimiljanu Kolbe.", "Talab biex il-kardinali jag\u0127mlu g\u0127a\u017cla g\u0127aqlija.", "Qabel ma telaq g\u0127al Ruma qal lil s\u0127abu: \"\u0126bieb tieg\u0127i, itolbu g\u0127alija.\"", "Qabel miet, Luciani qal lis-segretarju tieg\u0127u: \"Seta' jintg\u0127a\u017cel bniedem a\u0127jar minni.", "Pawlu VI di\u0121\u00e0 kien wera min kellu jkun is-su\u010b\u010bessur tieg\u0127u: kien bil-qieg\u0127da quddiemi fil-Kappella Sistina.", "Hu jrid ji\u0121i, g\u0127ax jien se nitlaq.\"", "Bil-qieg\u0127da quddiemu kien hemm il-Kardinal Wojtyla.", "Meta x-xufier ta' Wojtyla sema' minn fuq ir-radju bl-a\u0127bar tal-mewt ta' Luciani u qalha lill-Kardinal, Woytla kesa\u0127 u bjad.", "Kien jaf x'kien hemm lest g\u0127alih.", "Wojtyla kien la\u0127aq sar popolari u rispettat \u0127afna fost il-kardinali.", "Fis-16 ta' Ottubru 1978, fis-6.15 p.m. \u0127are\u0121 du\u0127\u0127an abjad mi\u010b-\u010bumnija tal-Kappella Sistina.", "Nofs sieg\u0127a wara l-Kardinal Felici \u0127are\u0121 fil-gallarija \u010bentrali ta' Pjazza San Pietru u qal \"Habemus Papam.\"", "L-isem kien stramb u \u0127awwad lill-folla pre\u017centi: Karolum Wojtyla li kien g\u0127a\u017cel l-isem ta' \u0121wanni Pawlu II.", "Kien l-ewwel Papa mhux Taljan wara 456 sena.", "(L-a\u0127\u0127ar Papa mhux Taljan kien Adrijanu VI, Olandi\u017c li kien sar Papa fl-1522.)", "Wojtyla kien \u0121ej minn pajji\u017c Nisrani \u0127afna, il-Polonja, immexxija minn gvern ateu Komunista.", "L-ewwel Papa minn pajji\u017c tal-Lvant.", "Relattivament kien g\u0127adu \u017cg\u0127ir: 58 sena.", "Il-folla kienet qed tistenna l-barka tradizzjonali Urbi et Orbi i\u017cda qabel il-Papa g\u0127amel xi \u0127a\u0121a mhux tas-soltu.", "Tkellem mal-folla b'mod familjari, b'Taljan b'a\u010b\u010bent Pollakk: \"Carissimi fratelli e sorelle\", g\u0127adna mnikkta bil-mewt tal-ma\u0127bub tag\u0127na l-Papa \u0121wanni Pawlu I, u g\u0127alhekk il-Kardinali sej\u0127u Isqof \u0121did ta' Ruma.", "Sej\u0127ulu minn pajji\u017c 'il bog\u0127od, 'il bog\u0127od i\u017cda qrib, min\u0127abba l-g\u0127aqda tag\u0127na fit-tradizzjonijiet tal-Knisja.", "Kont imbe\u017c\u017ca' li na\u010b\u010betta din ir-responsabbilt\u00e0, i\u017cda qed nag\u0127mel dan fi spirtu ta' ubbidjenza lejn il-Mulej u b'fidu\u010bja s\u0127i\u0127a f'Marija, Ommna l-iktar qaddisa.\"", "Il-folla di\u0121\u00e0 kien \u0127akimha, i\u017cda ssokta: \"Ma nafx jekk nistax nesprimi lili nnifsi fil-lingwa tag\u0127kom - le, fil-lingwa tag\u0127na, it-Taljan.", "Jekk nag\u0127mel l-i\u017cbalji, tridu tikkore\u0121uni.\"", "Malli sar Papa, mill-ewwel wera kemm ried kuntatt dirett man-nies.", "Ma kinitx \u0127a\u0121a tas-soltu li min ikun g\u0127adu kif intg\u0127a\u017cel Papa j\u0127alli l-Vatikan qabel il-quddiesa tal-inawgurazzjoni.", "I\u017cda \u0121wanni Pawlu II, l-g\u0127ada li ntg\u0127a\u017cel \u0127are\u0121 mill-Vatikan u mar fl-Isptar Gemelli biex jara lil \u0127abib tieg\u0127u Pollakk, Mons. Andrea Deskur.", "U la kien hemm ma rax biss lil \u0127abibu.", "Sab il-\u0127in ukoll biex jiltaqa' mal-\u0127addiema tal-isptar.", "Meta kien se jitlaq xi \u0127add fakkru li ma kienx berikhom.", "Il-Papa bi tbissima fuq fommu qallhom: \"G\u0127ax g\u0127ad irrid nitg\u0127allem in\u0121ib ru\u0127i ta' Papa.\"", "Fl-ewwel quddiesa tieg\u0127u b\u0127ala Papa, re\u0121a' kiser it-tradizzjoni meta fl-a\u0127\u0127ar innu beda riesaq lejn in-nies mi\u0121burin fi Pjazza San Pietru.", "Jg\u0127annaq grupp ta' \u0127andikappati fuq is-si\u0121\u0121u tar-roti, jie\u0127u b'idejn in-nies u jbus it-trabi.", "Imbag\u0127ad b'\u0127arstu fissa fuq il-folla entu\u017cjasta, g\u0127olla l-kur\u010bifiss b'idejh it-tnejn u ta l-barka.", "Jibqa' mag\u0127ruf il-kliem tieg\u0127u f'dik l-ewwel quddiesa: \"\u0126uti, tib\u017cg\u0127ux tilqg\u0127u lil Kristu u ta\u010b\u010bettaw is-setg\u0127a tieg\u0127u.", "G\u0127inu lill-Papa u lil dawk kollha li jixtiequ jaqdu lil Kristu u bis-setg\u0127a tieg\u0127u jaqdu lill-persuna umana u lill-umanit\u00e0 kollha.", "La tib\u017cg\u0127ux.", "Ift\u0127u bera\u0127 il-bibien g\u0127al Kristu, g\u0127as-setg\u0127a tieg\u0127u li tifdi.", "Ift\u0127u l-\u0127itan tal-Istati, tas-sistemi ekonomi\u010bi u politi\u010bi, tal-oqsma vasti tal-kultura, ta\u010b-\u010bivilt\u00e0 u tal-i\u017cvilupp.", "La tib\u017cg\u0127ux.", "Kristu jaf 'x'hemm fil-bniedem'.", "Hu wa\u0127du jaf\".", "Ftit iktar minn sentejn wara l-\u0127atra tieg\u0127u, il-Knisja kienet se ter\u0121a' titlef il-mexxej spiritwali tag\u0127ha.", "Nhar it-13 ta' Mejju 1981, fil-5pm, il-Papa \u0127are\u0121 g\u0127all-appuntament tieg\u0127u ta' kull \u0121img\u0127a biex jiltaqa' mal-poplu fi Pjazza San Pietru.", "Kif kien qed idur fil-popemobile miftu\u0127a, instema' \u0127oss li jtarrax.", "Il-\u0127amiem kollu tal-pjazza tar.", "Il-Papa waqa' fuq is-segretarju tieg\u0127u.", "Is-segretarju nduna li l-Papa ntlaqat i\u017cda ma kien jidher l-ebda sinjal ta' demm jew feriti.", "Staqsieh fejn laqtuh.", "Il-Papa wie\u0121bu, 'F'\u017caqqi.'", "Il-Papa kien intlaqat f'\u017caqqu, minkbu tal-lemin u subg\u0127u l-werrej ta' idu x-xellugija.", "Tqieg\u0127ed f'ambulanza li \u0127aditu malajr lejn l-isptar.", "\"Marija, omm tieg\u0127i!", "Marija, omm tieg\u0127i!\".", "Hekk irrepeta l-Papa huma u jwassluh sa l-isptar.", "G\u0127ajnejh kienu mag\u0127luqin, u kien qed i\u0127oss u\u0121ig\u0127 kbir.", "Fl-Isptar Gemelli, il-kundizzjoni tieg\u0127u kienet kritika.", "Kien tilef \u0127afna demm.", "Tawh l-a\u0127\u0127ar sagramenti.", "L-operazzjoni damet kwa\u017ci \u0127ames sig\u0127at u nofs.", "L-ebda organu vitali ma kien intmiss mill-bullet sparat.", "Iktar tard il-Papa qal, \"Id wa\u0127da sparat u id o\u0127ra mexxiet il-bullet.\"", "Min sparalu nqabad mill-ewwel.", "Kien terrorista Tork, bl-isem ta' Ali Agca.", "Sentejn qabel, kien \u0127arab minn \u0127abs fit-Turkija fejn kien intefa' g\u0127ax qatel editur ta' gazzetta.", "Meta \u0127arab bag\u0127at ittra lil din il-gazzetta li kienet tg\u0127id \"L-uniku skop li kelli meta \u0127rabt kien biex noqtol lill-Papa.\"", "Dan \u0121ara fi\u017c-\u017cmien meta l-Papa kien qed jag\u0127mel \u017cjara fit-Turkija.", "Disat ijiem qabel l-attentat, il-gvern Tork wissa lill-pulizija Taljana li Agca kien qieg\u0127ed fl-Italja b'passaport falz.", "Imma l-pulizija ma la\u0127qux sabuh qabel \u0121ara l-attentat.", "I\u017cda r-ra\u0121uni vera wara l-attentat fuq il-\u0127ajja tal-Papa saret wie\u0127ed mill-ikbar misteri mhux solvuti tas-sekli g\u0127oxrin. \u0127afna kienu konvinti li s-Sovjeti\u010bi jew l-alleati Komunisti tag\u0127hom kienu l-mo\u0127\u0127 wara dan l-attentat.", "Li hu \u017cgur hu li l-Papa kien skomdu \u0127afna g\u0127all-Komunisti u huma xtaqu je\u0127ilsu minnu.", "Fl-1984, qorti Taljana akku\u017cat lis-servizzi sigriet Bulgari li riedu je\u0127ilsu mill-Papa biex iwaqqfu l-moviment tal-\u0127addiema fil-Polonja.", "Malli l-Papa \u0121ie f'sensih, mill-ewwel \u0127afer lil min sparalu.", "I\u017cda nhar is-27 ta' Di\u010bembru 1983 ried jag\u0127mel \u0121est mill-isba\u0127 li jibqa' jsemmi fl-istorja.", "Ali Agca jin\u017cel g\u0127arkubbtejh fi\u010b-\u010bella tieg\u0127u tal-\u0127abs quddiem il-Papa u jbus l-id tal-bniedem li hu prova joqtol.", "Waqt il-laqg\u0127a emozzjonanti ta' bejniethom, Agca talab ma\u0127fra u l-Papa, li kien qed jag\u0127mel \u017cjara tal-Milied fil-\u0127abs Ruman ta' Rebibbia, \u0127afirlu b'qalbu kollha.", "Meta \u0127are\u0121 mi\u010b-\u010bella, il-Papa li kien jidher kommoss \u0127afna, qal: \"Tkellimt ma' wie\u0127ed minn \u0127una li fih g\u0127andi fidu\u010bja s\u0127i\u0127a.", "Dak li g\u0127edna lil xulxin huwa sigriet bejnietna.\"", "F'\u0121unju ta' sentejn qabel Agca kien intbag\u0127at g\u0127omru l-\u0127abs minn qorti Taljana.", "Il-Papa jg\u0127id li kienet il-Madonna ta' Fatima li salvatu minn dak l-attentat.", "Fil-fatt kien fit-13 ta' Mejju ta' 64 sena qabel (1917) li l-Madonna dehret lil tliet itfal u qaltilhom tliet sigrieti, fosthom li \"Ir-Russja g\u0127ad tikkonverti, fl-a\u0127\u0127ar tirba\u0127 il-qalb tieg\u0127i.\"", "Il-Papa jg\u0127id li \"ma setg\u0127ux kienu huma li vvintaw din it-t\u0127abbira.", "La kienu jafu l-istorja u lanqas il-\u0121eografija, u wisq anqas kellhom tag\u0127rif dwar movimenti so\u010bjali u \u017cvilupp ta' ideolo\u0121iji.", "U b'danakollu se\u0127\u0127 kulma kienu \u0127abbru.\"", "Il-Papa \u017car is-santwarju ta' Fatima darbtejn: L-ewwel darba fl-1982 biex jirringrazzja l-Madonna li salvatu e\u017cattament sena qabel.", "Il-bullet li t-tobba qalg\u0127u mill-\u0121isem tal-Papa tpo\u0121\u0121a mad-djamanti tal-kuruna li titqieg\u0127ed fuq ras il-Madonna f'okka\u017cjonijiet spe\u010bjali.", "F'din i\u017c-\u017cjara, ra\u0121el b'sikkina prova joqtlu.", "Re\u0121a' mar fl-1991 wara li spi\u010b\u010ba l-Komuni\u017cmu fl-Ewropa tal-Lvant u kkonsagra d-dinja kollha lill-Ver\u0121ni Marija.", "Papa \u0120wanni Pawlu II kien iqatta' ljieli mix\u0127ut minn tulu g\u0127all-qieg\u0127a tal-art, kien isum qabel l-ordinazzjoni sa\u010berdotali u episkopali u kien jifla\u0121ella lilu nnifsu.", "Dan iddikjarah il-promutur tal-kaw\u017ca tal-kanonizzazzjoni tieg\u0127u Mons Slawomir Oder.", "Meta kien qed jindirizza lill-\u0121urnalisti fit-tnedija tal-ktieb \"WHY HE'S A SAINT: THE REAL JOHN PAUL II ACCORDING TO THE POSTULATOR OF HIS BEATIFICATION CAUSE\", Mons Oder qal li l-Papa \u0120wanni Pawlu II kien ju\u017ca l-mortifikazzjoni fuqu nnifsu fost affarijiet o\u0127ra biex jimxi iktar 'il quddiem fil-\u0127ajja tal-perfezzjoni.", "L-unika \u0127a\u0121a li l-Papa \u017cied meta da\u0127al fl-appartament tieg\u0127u fil-Vatikan kienet xbieha tal-Madonna s-Sewda ta' \u010aestekova.", "Il-Papa jg\u0127id hekk: \"Il-Ver\u0121ni ta' Jasna Gora ilha mijiet ta' snin meqjuma b\u0127ala s-Sultana tal-Polonja.", "Dan hu s-Santwarju tan-nazzjon kollu kemm hu.", "Mis-Sidt u s-Sultana tag\u0127ha, il-Polonja, tul mijiet ta' snin, fittxet u g\u0127adha tfittex g\u0127ajnuna u qawwa g\u0127al twelid spiritwali \u0121did.\"", "Il-motto li kien g\u0127a\u017cel meta sar isqof kien Totus Tuus (Kollni tieg\u0127ek) indirizzat lil Marija.", "Devot kbir tal-Madonna, il-Papa ddedika l-1987 b\u0127ala s-sena Marjana bi thejjija g\u0127all-millenju l-\u0121did: b\u0127alma Marija hejjiet g\u0127al \u0121es\u00f9 f'\u0121ufha, hekk issa tistenna mag\u0127na l-elfejn anniversarju tat-twelid ta' binha.", "Fl-istess sena \u0127are\u0121 l-en\u010biklika sabi\u0127a tieg\u0127u, Redemptoris Mater (Omm il-Feddej, 1987).", "G\u0127alkemm il-Papa \u0120wanni Pawlu II baqa' msemmi fl-istorja b\u0127ala wie\u0127ed minn dawk li g\u0127en biex jispi\u010b\u010ba l-Komuni\u017cmu fl-Ewropa tal-Lvant, hu jg\u0127id: \"Ma kontx jien li g\u0127amilt dan.", "Is-si\u0121ra kienet di\u0121\u00e0 m\u0127assra.", "Jiena tajt skoss tajjeb, u t-tuffie\u0127 im\u0127assar waqa'.\"", "Lech Walesa, kien mexxej ta' Solidarnosc (Solidarjet\u00e0) g\u0127aqda Pollakka tal-\u0127addiema li sfidat ir-re\u0121im Komunista tal-Polonja.", "Mill-bidu nett tal-\u0121lieda tieg\u0127u, Walesa kellu l-appo\u0121\u0121 s\u0127i\u0127 tal-Papa li ltaqa' mieg\u0127u kemm -il darba kemm f'Ruma kif ukoll fil-Polonja.", "Meta mar Ruma f'Jannar 1981, Walesa qal,\"L-iben \u0121ie jara lil missieru.\"", "F'Mejju se\u0127\u0127 l-attentat fuq il-Papa.", "F'Di\u010bembru r-re\u0121im Pollakk da\u0127\u0127al il-li\u0121i marzjali g\u0127ax kien qed jib\u017ca' minn gwerra \u010bivili.", "Walesa ntefa' l-\u0127abs fejn dam kwa\u017ci sena.", "Wara 8 snin Walesa rnexxielu j\u0121ib elezzjonijiet demokrati\u010bi li waqqg\u0127u l-gvern Komunista u \u0127olqu demokrazija Pollakka \u0121dida fl-1989.", "Fl-1 ta' Di\u010bembru 1989, fil-Vatikan, se\u0127\u0127et il-laqg\u0127a storika bejn Mikhail Gorbachev, il-mexxej tal-Unjoni Sovjetika u l-Papa.", "Laqg\u0127a \"mhejjija mill-Providenza\" li temmet sebg\u0127in sena ta' nuqqas ta' fidu\u010bja bejn il-Knisja u l-eqdem stat ateu fid-dinja.", "Gorbachev wieg\u0127ed li jda\u0127\u0127al li\u0121ijiet dwar il-libert\u00e0 s\u0127i\u0127a reli\u0121ju\u017ca li\u010b-\u010bittadini Sovjeti\u010bi, weg\u0127da li saret realt\u00e0 f'inqas minn sena.", "Il-Papa bierek ir-riformi li kien qed iwettaq Gorbachev f'pajji\u017cu.", "Jumejn wara, saret f'Malta l-laqg\u0127a storika bejn Gorbachev u George Bush, il-President Amerikan.", "I\u017cda iktar ma g\u0127adda \u017cmien, Gorbachev ikter beda jitlef il-popolarit\u00e0 tieg\u0127u, u Boris Yeltsin beda jsib appo\u0121\u0121 ikbar.", "Dan kompla kiber f'Awissu 1991 meta sar kolp ta' stat kontra Gorbachev li \u0121ie fi tmiemu bis-sa\u0127\u0127a ta' Yeltsin.", "Waqt li Gorbachev kien arrestat, il-Papa appella g\u0127all-\u0127elsien tieg\u0127u.", "F'Di\u010bembru l-Unjoni Sovjetika spi\u010b\u010bat, Gorbachev irri\u017cenja u Yeltsin sar President.", "Fl-ewwel tas-sena 1996 Yeltsin u l-Papa bag\u0127tu messa\u0121\u0121i ta' awguri lil xulxin fejn assiguraw lil xulxin li kienu rkupraw, wara li matul dik is-sena it-tnejn li huma kellhom interventi medi\u010bi.", "Nhar it-2 t'Awissu 1990 l-Iraq okkupa l-Kuwajt, pajji\u017c \u017cg\u0127ir i\u017cda sinjur g\u0127ax produttur ta\u017c-\u017cejt.", "Il-Papa mill-ewwel ikkundanna din l-okkupazzjoni g\u0127ax kull nazzjon g\u0127andu d-dritt g\u0127all-e\u017cistenza \u0127ielsa tieg\u0127u.", "I\u017cda meta l-Amerika flimkien ma' pajji\u017ci bdew jippreparaw g\u0127al gwerra kontra l-Iraq, il-Papa tkellem \u010bar u tond kontra l-gwerra g\u0127ax \"Alla jikkundanna l-gwerra\" li hi mewt u vjolenza.", "Il-Papa \u0127ass id-dulur ta' dawk kollha li sofrew matul il-gwerra li se\u0127\u0127et f\"Jannar 1991: in-nies tal-Kuwajt, is-suldati joqtlu lil xulxin, il-vittmi inno\u010benti tal-e\u0127rex bumbardamenti li qatt rat l-istorja tal-bniedem.", "Wara din il-gwerra l-\u0121nus Mag\u0127quda mponiet embargo fuq l-Iraq.", "Il-Papa kkundanna dan l-embargo, li fih il-poplu Iraqi safa nieqes mill-iktar \u0127wejje\u0121 essenzjali, b\u0127al ikel u medi\u010bini.", "Wara l-waqg\u0127a tal-Komuni\u017cmu, il-Papa nsista li jridu jsiru sforzi \u0121odda biex ji\u0121u mg\u0127ejjuna l-foqra.", "Il-flus li jintefqu g\u0127all-armamenti ikun a\u0127jar jekk jintefqu fi \u017cvilupp u g\u0127ajnuna lill-pajji\u017ci foqra.", "\"Il-waqg\u0127a tal-\u0127itan li kienu jifirdu l-Lvant mill-Punent \u0127ar\u0121u fil-bera\u0127 il-\u0127itan tal-faqar, vjolenza u in\u0121ustizzja politika li g\u0127adhom jifirdu parti kbira mill-umanit\u00e0.\"", "Fil-bosta vja\u0121\u0121i li g\u0127amel f'pajji\u017ci foqra fl-Afrika, fl-Amerika Latina u fl-in\u0127awi l-iktar i\u017colati tad-dinja, dejjem sa\u0127aq li l-bniedem g\u0127andu ji\u0121i rrispettat fid-dinjit\u00e0 kollha tieg\u0127u.", "Il-faqar, fil-forom kollha tieg\u0127u, imur kontra d-dinjit\u00e0 tal-bniedem.", "Il-Knisja \"tkompli tg\u0127olli l-vu\u010bi tag\u0127ha, tikkundanna l-in\u0121ustizzji, il-\u0127ruxija kontra l-aktar fqar u sempli\u010bi, mhux f'isem xi ideolo\u0121ija, hi liema hi, imma f'isem Kristu, l-Evan\u0121elju Tieg\u0127u, il-messa\u0121\u0121 tieg\u0127u ta' m\u0127abba u p\u00e0i, ta' \u0121ustizzja, verit\u00e0, u libert\u00e0.\"", "Il-Papa minn dejjem \u0127ass il-b\u017conn li jkun djalogu bejn il-Lhud u l-Insara.", "Fit-13 t'April 1986 g\u0127amel l-ewwel \u017cjara li qatt g\u0127amel Papa f'sinagoga, wara San Pietru.", "Huwa \u017car is-sinagoga ta' Ruma, komunit\u00e0 eqdem mill-eqdem knisja Nisranija f'Ruma.", "Meta San Pietru u San Pawl waslu Ruma, sabu li hemm hekk di\u0121\u00e0 kien hemm komunit\u00e0 Lhudija.", "Waqt li kien qed jitkellem fis-sinagoga, il-Papa, li sejja\u0127 lill-Lhud \"\u0127utna l-kbar\" kien kwa\u017ci se jibki.", "Meta kien \u017cg\u0127ir il-Papa tilef bosta \u0127bieb (Lhud Pollakki) li ttie\u0127du fil-kampijiet ta' Auschwitz.", "Darba, meta kien \u017cg\u0127ir, kien mar f'sinagoga fir-ra\u0127al tieg\u0127u ma' missieru biex jisma' kantur mag\u0127ruf.", "Issa kien bilqieg\u0127da jisma' kor ikanta \"Ani Maamin\" (Jiena nemmen) li kienet titkanta mil-Lhud ikkundannati fil-kampijiet Na\u017cisti fi triqthom lejn il-kmamar tal-gass.", "Il-Papa kkundanna kemm -il darba l-anti-semiti\u017cmu u talab ma\u0127fra g\u0127al dawk il-membri tal-Knisja li matul l-istorja baqg\u0127u passivi quddiem \u0121rajjiet li \u0127allew miljuni ta' Lhud mejta.", "L-g\u0127ada li \u0121ie elett Papa, \u0120wanni Pawlu kkometta ru\u0127u kollu kemm hu g\u0127all-g\u0127aqda tal-Insara.", "Huwa wera t-tama tieg\u0127u li bi sforzi komuni \"nistg\u0127u naslu g\u0127al g\u0127aqda s\u0127i\u0127a\".", "Wa\u0127da mill-ewwel \u017cjarat tieg\u0127u kienet fit-Turkija, fl-1979, meta g\u0127all-ewwel darba Papa qaddes mal-Patrijarka ta' Kostantinopli, il-mexxej tal-Knejjes Ortodossi.", "Ix-xewqa tal-Papa g\u0127adha tidher 'il bog\u0127od g\u0127ax id-differenzi f'\u010berti ka\u017ci kibru flok naqsu b\u0127all-ordinazzjoni tal-qassisin nisa fil-Knejjes Protestanti.", "Fl-en\u010biklika tieg\u0127u Ut Unum Sint (Li Jkunu \u0127a\u0121a Wa\u0127da, 1995) il-Papa jitkellem dwar il-kwistjonijiet li g\u0127adhom jifirdu l-knejjes Insara b\u0127all-Ewkaristija, l-irwol tal-Ver\u0121ni Marija, u r- relazzjoni bejn l-Iskrittura u t-tradizzjoni.", "Fl-istampa jidher, l-Ar\u010bisqof ta' Canterbury Robert Runcie, mexxej tal-Knisja Anglikana, li bejn l-1980 u l-1989 iltaqa' mal-Papa \u0127ames darbiet u saru \u0127bieb kbar.", "\u017bgur li dan il-Papa ma setax jissejja\u0127 \"pri\u0121unier tal-Vatikan\".", "Ma kienx l-ewwel Papa li \u0127are\u0121 mill-Vatikan.", "I\u017cda \u017cgur kien l-aktar Papa li vja\u0121\u0121a, iktar minn tmenin vja\u0121\u0121.", "Jag\u0127mel dan g\u0127ax \"Il-missjoni ta' Pietru hija li nkun pastoralment responsabbli tal-Knisja kollha\" u \"Nimxi t-toroq tad-dinja kollha biex insir naf il-b\u017connijiet tal-bnedmin.\"", "X'jistenna l-Papa mill-vja\u0121\u0121i?", "Il-Papa jg\u0127id li l-iktar importanti fil-ministeru tieg\u0127u huwa li \"nifta\u0127 it-triq g\u0127all-Ispirtu s-Santu.\"", "Fl-1990.", "F'Mejju 1990 il-Papa g\u0127amel \u017cjara ta' tlett ijiem f'Malta.", "Il-Papa baqa' mpressjonat b'din i\u017c-\u017cjara.", "Meta wasal lura fil-Vatikan, il-Papa qal li fil-kuntatt dirett li kellu mal-poplu Malti seta' jara kemm il-Maltin huma nies kburin u nobbli.", "Qal li l-laqg\u0127a kordjali li r\u010bieva f'Malta g\u0127adha \u0127ajja f'qalbu.", "Il-Papa qal li minkejja \u010b-\u010bokon tag\u0127ha, Malta g\u0127andha importanza kbira internazzjonali waqt li fakkar li g\u0127andha vokazzjoni spe\u010bjali biex tag\u0127milha ta' medjatri\u010bi bejn il-popli li jg\u0127ixu fuq ix-xtut tal-Mediterran.", "Il-Papa awgura li Malta ma twarrab qatt il-wirt prezzju\u017c tal-valuri mi\u0121bura mill-\u0121enerazzjonijiet l-img\u0127oddija.", "Folol enormi ta' Maltin u G\u0127awdxin kienu tawh mer\u0127ba mimlija entu\u017cja\u017cmu matul il-Kon\u010belebrazzjoni Solenni li saret fuq il-Fosos tal-Floriana.", "G\u0127al dan l-avveniment, kienu attendew aktar minn 120,000 ru\u0127, u \u0127adu sehem i\u017cjed minn 800 sa\u010berdot.", "Is-sostitut segretarju tal-Istat tal-Vatikan Mons Giovanni Battista kien qal li \"l-akkoljenza li l-Papa ng\u0127ata f'Malta ftit li xejn rajt b\u0127alha.\"", "Tmien snin wara, meta kien qed jitkellem man-Nunzju g\u0127al Malta, Mons. Jos\u00e8 Sebastian Laboa, huwa qallu li g\u0127andu impressjoni straordinarja dwar Malta u li g\u0127alih, mill-pajji\u017ci kollha li \u017car fil-Mediterran, Malta kienet qisha \u0127olma.", "Fl-1 ta' Settembru 2001, il-Papa g\u0127amek waqfa ta' siegha u ftit minuti f'Malta, sakemm l-ajruplan li kien fuqu fi triqtu lejn it-Tan\u017canija ing\u0127ata l-fuel.", "Bosta nies kienu n\u0121abru fil-gallarija tal-ajruport filwaqt li d-diversi \u0127addiema tal-Air Malta ingabru madwar l-ajruplan tal-Papa.", "Dak in-nhar, il-Papa ma ni\u017cilx l-art, i\u017cda \u0127are\u0121 biss mill-ajruplan, sellem u bierek lill-poplu Malti.", "Huwa re\u0121a' \u017car Malta f'Mejju 2001 biex ibbeatifika l-ewwel tliet beati Maltin, Dun \u0120or\u0121 Preca, Marija Adeodata Pisani u Nazju Falzon.", "Fl-a\u0127\u0127ar tlettax -il sena ta' \u0127ajtu Karol Woutyla ,li meta sar Papa fl-1978 kien bniedem sportiv u ener\u0121etiku, kellu j\u010bedi g\u0127at-tbatijiet tal-marda Parkinson's. Minkejja t-tbatijiet imqanqla minn din il-marda, huwa kompla bil-vja\u0121\u0121i tieghu.", "Kemm -il darba alluda g\u0127at-tbatijiet tieg\u0127u fil-metafora Kristjana tas-salib.", "Xbieha li kompliet to\u0127ro\u0121 tul l-a\u0127\u0127ar jiem.", "Il-mewt ta' \u0120wanni Pawlu II t\u0127abbret fid-9.37pm tas-Sibt 2 ta' April 2005, wara li fil-bulettin mediku tas-7.00 pm, il-kundizzjoni ta' sa\u0127\u0127tu kienet deskritta b\u0127ala li qalbet g\u0127all-ag\u0127ar.", "\u017bdiedlu id-deni, u l-perjodi li fihom ma jkunx konxju komplew isiru aktar spissi.", "Sorsi kkwotati minn mezzi tax-xandir Taljani qalu li l-Papa qabad it-triq tal-mewt: \"Di\u0121\u00e0 qieg\u0127ed imiss lill-Kristu.\"", "L-a\u0127bar tal-mewt kienet ikkonfermata mill-Vatikan madwar l-9.50pm.", "Sa mill-\u0120img\u0127a, l-1 ta' April madwar 70,000 ru\u0127 kienu n\u0121abru fi Pjazza San Pietru, f'Ruma, biex jitolbu, ikantaw u jimmeditaw l-a\u0127\u0127ar sig\u0127at ta' \u0120wanni Pawlu II.", "Fid-dinja kollha sar talb fil-knejjes, anke fi\u010b-\u010aina, fejn il-gvern ma jag\u0127rafx l-awtorit\u00e0 tal-Vatikan fuq il-qassisin tal-pajji\u017c.", "Sar talb g\u0127all-Papa kemm f'komunitajiet Ortodossi, kif ukoll dawk I\u017clami\u010bi.", "F'Kuba, il-Prelat tal-pajji\u017c t\u0127alla iwassal il-kundizzjoni tal-Papa lill-poplu minn fuq ir-radju, f'kon\u010bessjoni unika mog\u0127tija mill-gvern Komunista.", "F'messagg li g\u0127adda lill-\u0121urnalisti, il-portavu\u010bi Navarro Valls qal li l-Papa ipprova jitkellem meta kien mg\u0127arraf bin-numru ta' nies li kien hemm jitlobu g\u0127alih fi pjazza San Pietru.", "Skond Navarro Valls, il-Papa tenna l-kliem: \"Jiena \u0121ejt g\u0127andkom, u issa \u0121ejtu intom g\u0127andi...", "Grazzi...\"", "Waqt konferenza stampa li saret fil-White House, il-President Amerikan George W. Bush qal li l-\"Knisja Kattolika tilfet lir-rag\u0127aj tag\u0127ha.", "Id-dinja tilfet paladin tal-\u0127elsien tal-bniedem... nirringrazzjaw lil Alla li bag\u0127at persuna b\u0127alu... eroj ta' \u017cminijietna\".", "B\u0127ala sinjal ta' rispett, Bush ordna li l-bnadar Amerikani kollha jittajru mezz'asta.", "Kofi Annan, is-Segretarju \u0120enerali tal-\u0120nus Mag\u0127quda, qal li \"l-Papa kien im\u0127asseb \u0127afna dwar id-dinja li ng\u0127ixu fiha u b\u0127ali kien jemmen li fil-gwerer, kul\u0127add hu tellief\".", "Lech Walesa, li mexxa l-moviment Solidarjet\u00e0 fi \u017cmien meta l-Polonja kienet qieg\u0127da ti\u0121\u0121ieled biex tne\u0127\u0127i r-re\u0121im Komunista, qal li \"ming\u0127ajru ma kienx ikun hemm tmiem il-Komuni\u017cmu, jew inkella kieku se\u0127\u0127 iktar tard, it-tmiem kien ikun wie\u0127ed imdemmi\".", "Mikhail Gorbachev, eks-mexxej tal-Unjoni Sovjetika, qal li \"b\u0127ala bniedem kien in-numru wie\u0127ed.", "Ma kien hemm l-ebda konflitt li \u0127arab mill-attenzjoni tieg\u0127u\".", "Il-President Russu Vladimir Putin qal li \"l-umanit\u00e0 se tibqa' tg\u0127o\u017c\u017c il-wirt storiku u politiku li \u0127alla l-Papa Gwanni Pawlu II\".", "Il-President Palestinjan Mahmoud Abbas iddeskriva lill-Papa b\u0127ala \"figura reli\u0121ju\u017ca kbira li ddedika \u0127ajtu kollha biex jiddefendi l-valuri tal-pa\u010bi, \u0127elsien, \u0121ustizzja u ugwaljanza g\u0127ar-razez u r-reli\u0121jonijiet kollha, kif ukoll id-dritt tal-poplu Palestinjan li jkollu l-istat indipendenti tieg\u0127u\".", "Ir-Rabbi Marvin Hier, il-fundatur ta\u010b-\u010aentru Simon Wiesenthal f'Los Angeles, qal li \"l-ebda Papa m'g\u0127amel daqshekk \u0121did mal-Lhud daqs \u0120wanni Pawlu II\".", "Dwar i\u017c-\u017cjara tal-Papa \u0120wanni Pawlu II fl-Art Imqaddsa f'Marzu tas-sena 2000, il-mexxej tal-Knisja Kattolika talab quddiem il-\u0127ajt tal-Punent ta' \u0120erusalemm u talab ma\u0127fra ghad-dnubiet tal-Kattoli\u010bi kontra l-Lhud.", "Il-Prim Ministru I\u017craelit Ariel Sharon qal li \"\u0120wanni Pawlu II kien \u0127abib tal-poplu Lhudi u li d-dinja tilfet wie\u0127ed mill-aqwa mexxejja ta' din il-\u0121enerazzjoni\".", "Anki jekk il-Papa \u0120wanni Pawlu II ma rnexxielux jirran\u0121a l-qasma bejn il-Knisja Kattolika u dik Ortodossa Russa, il-Patrijarka Alexiy ammetta li l-\"personalit\u00e0 u x-xog\u0127ol u l-ideat tieg\u0127u \u0127allew impatt kbir fuq l-istorja tad-dinja\".", "L-awtoritajiet Kubani \u0127allew lill-poplu juri s-sog\u0127ba tieg\u0127u g\u0127all-mewt tal-Papa \u0120wanni Pawlu II fil-waqt li \u010b-\u010aina esprimiet il-kondoljanzi tag\u0127ha g\u0127all-mewt tal-mexxej tal-Knisja Kattolika.", "Il-Kattoli\u010bi Afrikani wkoll urew is-sog\u0127ba tag\u0127hom g\u0127all-mewt ta' Papa li t-tag\u0127lim tieg\u0127u dejjem intlaqa' po\u017cittivament minnhom.", "Eluf ta' Insara Ni\u0121erjani bkew waqt quddiesa li saret f'Onitsha fin-Ni\u0121erja.", "Mary Jovita Ezeani, soru ma' l-ordni tal-Qalb Imqaddsa ta' Marija, qalet li huma qeg\u0127din jibku t-telfa tal-Papa minhabba li \u0120wanni Pawlu II s'issa kien l-uniku mexxej tal-Knisja Kattolika li qatt \u017car ir-re\u0121jun ta' Onitsha, i\u010b-\u010bentru tal-komunit\u00e0 Nisranija Ni\u0121erjana.", "Il-Prim Ministru Ingli\u017c Tony Blair qal li \"anki jekk ma jkollokx fidi reli\u0121ju\u017ca, kul\u0127add seta' jinnota li \u0120wanni Pawlu II kien bniedem b'fidi spiritwali vera u profonda \u0127afna\".", "Id-Dalai Lama, il-mexxej spiritwali tal-Buddisti fit-Tibet, qal li hu kellu l-istess valuri tal-Papa: il-battaja kontra r-re\u0121imi Komunisti, armonija bejn ir-reli\u0121jonijiet u t\u0127assib dwar il-fatt li l-valuri materjali kienu qeg\u0127din jitpo\u0121\u0121ew qabel dawk spiritwali.", "Il-President tal-Kummissjoni Ewropea, Jos\u00e8 Manuel Barroso, qal li l-Papa \u0120wanni Pawlu II se jibqa' mag\u0127ruf b\u0127ala bniedem li \u0127adem biex jer\u0121a' j\u0121ib l-g\u0127aqda fl-Ewropa u biex jinfirxu madwar l-istess kontinent il-\u0127elsien u d-demokrazija.", "\"L-Ewropej m'huma se jinsew qatt il-\u0127idma tieg\u0127u favur il-pa\u010bi u d-dinjit\u00e0 umana\", hu stqarr f'messa\u0121\u0121 li \u0127are\u0121 b\u0127ala tislima g\u0127all-mewt tal-Mexxej tal-Knisja Kattolika.", "Minbarra l-kondoljanzi lill-Vatikan u lill-Knisja Kattolika, Barroso bag\u0127at messa\u0121\u0121 ta' solidarjet\u00e0 lill-pajji\u017c li minnu \u0121ej il-Papa, il-Polonja.", "L-investigazzjoni djo\u010besana tal-kaw\u017ca ta' beatifikazzjoni bdiet f'\u0120unju 2005 u ntemmet f'April 2007.", "F'Di\u010bembru 2009, Benedittu XVI awtorizza l-promulgazzjoni tad-digriet tal-virtujiet eroj\u010bi tal-prede\u010bessur tieg\u0127u.", "Il-Kongregazzjoni, eventwalment e\u017caminat il-ka\u017c ta' fejqan mirakolu\u017c bl-inter\u010bessjoni ta' dan il-Papa; ka\u017c ta' Swor Marie Simon Pierre Normand li fieqet mill-marda tal-Parkinson's, l-istess marda li kien ibati minnha l-istess Papa Pollakk.", "Ir-rapporti tal-periti legali u medi\u010bi dwar dan il-fejqan \u0121ew sottomessi lill-Kongregazzjoni g\u0127all-investigazzjoni xjentifika tag\u0127ha fil-21 ta' Ottubru 2010.", "Eventwalment fl-14 ta' Di\u010bembru da\u0127lu jistudjaw il-ka\u017c il-konsulturi teolo\u0121i\u010bi.", "Nhar it-Tlieta 11 ta' Jannar 2011, unanimament, il-Kongregazzjoni qablet li l-fejqan ta' Swor Marie Simon Pierre, \"inkiseb minn Alla b'mod mhux xjentifikament possibbli wara l-inter\u010bessjoni tal-Papa \u0120wanni Pawlu II, li b'tama kien invokat mill-istess Swor Simon u bosta fidili o\u0127ra\".", "\u0120wanni Pawlu II kien ibbeatifikat fl-1 ta' Mejju 2011, \u0126add fuq l-G\u0127id il-Kbir, jum li fih titfakkar il-festa tal-\u0126niena Divina.", "Kien \u0120wanni Pawlu II innifsu li istitwixxa din il-festa.", "Huwa kien miet fil-v\u0121ili tal-istess festa fl-2005.", "Il-komunikat ma\u0127ru\u0121 mill-Vatikan fakkar li l-kaw\u017ca ta' beatifikazzjoni ta' \u0120wanni Pawlu II bbenefikat minn dispensa pontifi\u010bja li ppermettiet li l-kaw\u017ca tibda qabel il-perijodu ta' \u0127ames snin mill-mewt tal-individwu li statutorjament huma ne\u010bessarji.", "Fl-istess \u0127in, sa\u0127aq l-istess komunikat, in-normi kanoni\u010bi dwar il-kaw\u017ca ta' beatifikazzjoni u kanonizzazzjoni kienu osservati b'mod rigoru\u017c.", "Madwar miljun pellegrin \u0127onqu Pjazza San Pietru u t-toroq tal-madwar hekk kif il-Papa Benedittu XVI ibbeatifika lill-prede\u010bessur tieg\u0127u \u0120wannu Pawlu II.", "Il-\u0121isem ta' \u0120wanni Pawlu II ittie\u0127ed mill-kripta g\u0127all-Ba\u017cilika ta' San Pietru proprja, fejn skont it-tradizzjoni jitpo\u0121\u0121ew l-i\u0121sma tal-papiet beatifikati, traspo\u017cizzjoni li saret ming\u0127ajr e\u017cumazzjoni, ji\u0121ifieri l-\u0121isem tal-papa Pollakk ma kienx jidher.", "Minflok, il-qabar kien mag\u0127luq b'ir\u0127ama sempli\u010bi bil-kitba \"Beatus Ioannes Paulus II\".", "Il-\u0121isem ta' \u0120wanni Pawlu II tqieg\u0127ed fil-kappella ta' San Sebastjan, li tinsab bejn il-kappella tal-Piet\u00e0 u dik tas-Sagrament Imqaddes.", "Din kienet l-ewwel darba fl-a\u0127\u0127ar elf sena li Papa iddikjara beatu lill-prede\u010bessur tieg\u0127u.", "G\u0127al din i\u010b-\u010berimonja kien hemm 90 delegazzjoni uffi\u010bjali minn diversi pajji\u017ci, fosthom membri ta' \u0127ames familji Rjali Ewropej u sittax \u2013il Kap ta' stat fosthom il-mexxej kontroversjali ta\u017c-\u017bimbabwe, Robert Mugabe.", "Fl-omelija tieg\u0127u, il-Papa Benedittu semma s-sofferenza u l-fidi qawwija u \u0121eneru\u017ca li dejjem wera \u0120wanni Pawlu II, sa\u0127\u0127a ta' \u0121gant li kienet \u0121ejja minn Alla sabiex biddel so\u010bjet\u00e0, kulturi kif ukoll sistemi politi\u010bi u ekonomi\u010bi.", "Semma kif sitt snin ilu, malli t\u0127abbret il-mewt tieg\u0127u, di\u0121a' kienu bdew is-sej\u0127iet g\u0127all-beatifikazzjoni tal-Papa \u0120wanni Pawlu t-Tieni u qal li dan il-jum fl-a\u0127\u0127ar wasal.", "Semma lill-Ver\u0121ni Marija li \u0120wanni Pawlu dejjem afda lilu nnifsu g\u0127al kollox f'idejha, u din kienet ra\u0121uni o\u0127ra g\u0127aliex intg\u0127a\u017cel l-ewwel \u0126add tax-xahar Marjan barra g\u0127ax il-\u0126add tal-\u0126niena Divina.", "Il-miraklu li wassal g\u0127all-kanonizzazzjoni kien dak ta' Floribeth Mora, mara mill-Kosta Rika li fieqet minn anewri\u017cma \u010belebrali bl-inter\u010bessjoni ta' \u0120wanni Pawlu II ftit wara l-beatifikazzjoni tie\u0127u.", "Dan kien approvat fit-2 ta' Lulju 2013 u kkonfermat minn Papa Fran\u0121isku jumejn wara.", "Il-Kanonizzazzjoni tieg\u0127u flimkien ma' dik ta' Papa \u0120wanni XXIII saret il-\u0126add 27 ta' April 2014, dakinhar ukoll Festa tal-\u0126niena Divina, fi Pjazza San Pietru."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7476", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7476", "title": "English Football League", "text": ["English Football League", "Il-Football League hi kompetizzjoni f'forma ta' kampjonat li fiha jie\u0127du sehem klabbs professjonali tal-futbol fl-Ingilterra u fil-Galles, u hi l-eqdem kompetizzjoni ta' dan it-tip fil-futbol mondjali.", "Mill-1992 kellha 72 tim divi\u017ci fi tliet divi\u017cjonijiet, li huma pre\u017centament mag\u0127rufa b\u0127ala:", "Fattur \u010bentrali ta' dawn il-kampjonati hi l-promozzjoni u r-relegazzjoni.", "L-ewwel \u017cew\u0121 timijiet tal-Football League Championship jikkwaliikaw awtomatikament g\u0127al Premier League, flimkien mar-rebbie\u0127 tal-play-off tal-erba' l-aqwa klassifikati.", "L-a\u0127\u0127ar tnejn tal-Football League 2 ji\u0121u relegati fil-Conference, il-livell l-aktar g\u0127oli fil-lvell tad-dilettanti fl-Ingilterra.", "Il-Football League tikkonsisti minn 72 klabb tal-futbol professjonista mill-Ingilterra u Wales.", "Torganizza wkoll \u017cew\u0121 kompetizzjonijiet eliminatorji.", "Il-Football League \u0121ie fundat fl-1888 minn William McGregor, ori\u0121inarjament bi tnax-il tim.", "Hekk kif \u017cdiedu d-divi\u017cjonijiet, kien hemm aktar klabbs, u sal-1950 il-kampjonat kellu 92 klabb.", "Min\u0127abba konsiderazzjonijiet finanzjari \u0121abu xi ftit tal-problemi fl-1992 meta, biex ikabbru aktar il-qlig\u0127, il-membri l-kbar tal-Football Leaguq infirdu minn din il-kompetizzjoi biex g\u0127amlu kompetizzjoni \u0121dida, l-FA Premier League, li kienet imsej\u0127a Premier League fl-2007.", "Il-Football League ma baqax jinkludi l-20 klabb li ng\u0127aqdu ma' dan il-grupp, alavolja r-relegazzjoni u l-promozzjoni bejn il-Football League u l-Premier League g\u0127adha ssir.", "Total ta' 130 tim lag\u0127bu fil-Football League sal-2007 (inklu\u017ci dawk fil-Premier League, min\u0127abba li l-klabbs iridu jg\u0127addu mill-Football league qabel ma jaslu f'din id-divi\u017cjoni g\u0127olja.", "Il-Football League \u0121iet fundata fit-22 ta' Marzu 1888 u l-ewwel kampjonat sar fit-8 ta' Settembru.", "Kien hemm tnax-il klabb li \u0127adu sehem f'din l-ewwel edizzjoni u huma mag\u0127ruf b\u0127ala l-\"membri fundatarji\".", "Fl-1892 il-Football League \u0121ie divi\u017c f'\u017cew\u0121 divi\u017cjonijiet, fejn assorba r-rivalit\u00e0 tal-Football Alliance: b'hekk \u0121ew fundati l-Ewwel Divi\u017cjoni u t-Tieni Divi\u017cjoni.", "It-Tielet Divi\u017cjoni bdiet issir wara l-Ewwel Gwerra Dinjija, fl-1920, biex issir l-amissjoni ta' xi timijiet tas-Southern League.", "Is-sena ta' wara \u0121ew ammessi timijiet o\u0127r mit-Tramuntanta tal-Ingilterra u g\u0127al xi snin kienet divi\u017ca f'fa\u017ci g\u0127an-na\u0127a tat-Tramuntana u g\u0127al dik tan-Nofsinhar.", "Wara l-introduzzjoni tal-Fourth Division fl-1958 \u0121ab unfikazzjoni tat-Third Division.", "Mill-1983 l-isem tal-Football League hu asso\u010b\u010bjat ma' sponsor min\u0127abba motivi pubbli\u010bitarji, per\u00f2 r-rivoluzzjoni vera tas-sistem\u00e0 intera tal-futbol fl-Ingilterra saret fl-1992.", "Wara li nkisbu d-dritti televi\u017civi u s-sitwazzjoni ekonomika tjiebet, xi timijiet tal-Ewwel Divi\u017cjoni heddew li jo\u0127or\u0121u mill-Football League biex jiffurmaw kampjonat awtonomu, il-Premier League.", "Filfatt hekk kien \u0121ara, imma mhux biss g\u0127at-timijiet il-kbar: kienu \u0121ew segwiti minn timijiet o\u0127ra tal-Ewwel Divi\u017cjoni.", "F'dik is-sena l-po\u017cizzjoni tal-Football League saret aktar dg\u0127ajfa, fejn \u0121abret biss it-tliet divi\u017cjonijiet inferjuri tal-futbol professjonista.", "L-istruttura tal-futbol Ingli\u017c \u0121iet modifikata, bl-eliminazzjoni tar-Raba' Divi\u017cjoni:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7483", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7483", "title": "Bratislava", "text": ["Bratislava", "Bratislava (Slovakk:\"Pre\u0161porok\"; \u0120ermani\u017c:\"Pressburg\" jew \"Pre\u00dfburg\"; Ungeri\u017c:\"Pozsony\", Kroat: \"Po\u017eun\") hija l-belt kapitali tas-Slovakkja, b'popolazzjoni ta' madwar 460,000ru\u0127, filwaqt li hija l-akbar belt tal-pajji\u017c.", "Bratislava tinsab fil-lbi\u010b tas-Slovakkja, hi tokkupa \u017c-\u017cew\u0121 xtut tax-Xmara Danubu u x-xatt tax-xellug Xmara Morava.", "Il-Belt tmiss mal-Ungerija u l-Awstrija, hija l-unika kapitali nazzjonali li g\u0127andha fruntieri ma' \u017cew\u0121 pajji\u017ci indipendenti.", "Bratislava hija \u010bentru tal-politika, tal-kultura, u tal-ekonomija tas-Slovakkja.", "Hija s-sedi tal-president Slovakk, tal-parlament, u tal-E\u017cekuttiv Slovakk.", "Fiha hemm diversi universitajiet, mu\u017cewijiet, teatri, galleriji u istituzzjonijiet kulturali u edukattivi o\u0127ra importanti.", "\u0126afna negozji kbar tas-Slovakkja u istituzzjonijiet finanzjarji wkoll g\u0127andhom il-kwartieri ewlenin hemmhekk."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7487", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7487", "title": "Probabbilt\u00e0", "text": ["Probabbilt\u00e0", "Il-kun\u010bett tal- probabbilt\u00e0 - li beda jintu\u017ca mis-seklu sbatax \u2013 sar, bil-mog\u0127dija ta\u017c-\u017cmien, il-ba\u017ci ta' bosta oqsma xjentifi\u010bi.", "B'mod partikulari il-ferg\u0127a tal-istatistika (l-istatistika inferenzjali), li sservi g\u0127add ta' xjenzi kemm naturali u kemm so\u010bjali.", "Mela, jekk in-numru tal-ka\u017ci possibbli huma formula_1 u s-sett tal-ka\u017ci li jirenexxu hu formula_2, g\u0127at-teorija klassika il-probabbilt\u00e0 li ti\u0121ri l-\u0121rajja formula_3 hi:", "waqt li g\u0127at-teorija frekwentista hi:", "Fi\u017c-\u017cew\u0121 definizzjonijiet il-probabbilt\u00e0 hi funzjoni li g\u0127andha b\u0127ala dominju il-\u0121rajjiet formula_3 u ko-dominju in-numri reali bejn 0 u 1, it-truf inklu\u017ci.", "It-teorija klassika tikkonsidra l-ka\u017ci kollha b\u0127ala ekwiprobabbli, li fir-realt\u00e0 mhux dejjem hekk.", "Il-li\u0121i frekwentista, infatti, hi bba\u017cata fuq l-isperimentazzjoni, ji\u0121ifieri hi li\u0121i sperimentali msej\u0127a wkoll li\u0121i empirika tal-ka\u017c.", "Hemm appro\u010b\u010b differenti, l-appro\u010b\u010b bayesjan li g\u0127andu b\u0127ala rappre\u017centant importanti lil Bruno de Finetti.", "Din it-teorija tintrodu\u010bi l-isperanza matematika.", "Dan l-e\u017cempju, li ta de Finetti, ji\u010b\u010bara kollox.", "Nimma\u0121inaw li se jkun hemm partita tal-futbol u allura l-ispazju tal-\u0121rajjiet se jkun fih ir-reb\u0127a tat-tim lokali, ir-reb\u0127a tat-tim minn barra u \"draw\".", "Naraw x'ji\u0121ri fit-tliet appro\u010b\u010bi:", "Hu interessanti li wie\u0127ed jinnota li fid-definizzjoni klassika hemm vizzju lo\u0121iku.", "Il-fatt li nissoponu li l-ka\u017ci kollha huma ugwalment possibbli jimplika li di\u0121\u00e0 tajna definizzjoni tal-probabbilt\u00e0 fil-waqt stess meta qeg\u0127din niddefinixxu l-probabbilt\u00e0.", "Id-definizzjoni frekwentista hi msejsa fuq il-li\u0121i (jew postulat) empirika tal-ka\u017c ji\u0121ifieri l-Li\u0121i tan-Numri Kbar: f'su\u010b\u010bessjoni ta' provi mag\u0127mulin fl-istess kundizzjonijiet, il-frekwenza ta' \u0121rajja tersaq lejn il-probabbilt\u00e0 tal-\u0121rajja stess, u l-approssimazzjoni titjieb meta n\u017cidu n-numru tal-provi.", "L-appro\u010b\u010b assjomatiku tal-probabbilt\u00e0 \u0121ej mill-proposta ta' Andrej Nikolaevi\u010d Kolmogorov fl-1933 fil-\"Grundbegriffe der Wahrscheinlichkeitsrechnung\" (\"Kun\u010betti fundamentali tal-kalkulu tal-probabbilt\u00e0\").", "Ir-ri\u010berka dak i\u017c-\u017cmien kienet g\u0127ada kristallizzata fuq id-dibattitu bejn dawk li kienu jikkunsidraw il-probabbilt\u00e0 b\u0127ala limitu ta' frekwenzi relattivi (ara l-appro\u010b\u010b frekwentista) u dawk li kienu qeg\u0127din ifittxu sisien lo\u0121i\u010bi g\u0127aliha.", "L-appro\u010b\u010b assiomatiku tieg\u0127u wera ru\u0127u bi\u017c\u017cejjed biex iwarrab jekk wie\u0127ed kienx i\u017comm ma' skola ta' \u0127sieb jew o\u0127ra.", "Mill-assjomi msemmijin hawn fuq jo\u0127or\u0121u dawn it-teoremi fundamentali: u kon\u010betti tal-qofol b\u0127al", "L-ewwel studji li wara waslu g\u0127all-kun\u010betti marbuta mal-probabbilt\u00e0 jistg\u0127u jinstabu f'nofs is-seklu XVI f' \"Liber de ludo ale\u00e6\" ta' Girolamo Cardano (miktub fl-1526, imma ppubblikat biss seklu u nofs wara, fl-1663) u f\"'Sulla scoperta dei dadi\" ta' Galileo Galilei (ippubblikat fl-1656) li fihom i\u017c-\u017cew\u0121 awturi kisbu listi ta' numri permezz tal-permutazzjonijiet.", "Il-problema tal-qsim tal-flus fil-ka\u017c tal-log\u0127ob tal-azzard meta hemm b\u017conn li l-log\u0127ba ti\u0121i nterrotta, ittrattah Luca Pacioli, mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala Fra Luca dal Borgo, fix-xog\u0127ol tieg\u0127u \"Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalita\" (ippubblikat fl-1494) u wara Tartaglia.", "Sabu ri\u017coluzzjoni g\u0127alih Pascal u Fermat.", "It-twelid tal-kun\u010bett modern tal-\"probabbilt\u00e0\" hu attribwit li\u017c-\u017cew\u0121 xjenzjati kbar, Blaise Pascal (1623-1662) u Pierre de Fermat (1601-1665), b'mod partikulari fil-korrispondenza bejniethom fejn jiddiskutu problema marbut mal-log\u0127ob tal-azzard: \"Jekk nitfg\u0127u \u0127afna drabi \u017cew\u0121 dammi, kemm il-tefa' hi me\u0127tie\u0121a, biex inkunu f'qag\u0127da tajba li nag\u0127mlu m\u0127atra li se to\u0127ro\u0121 is-sitta doppja?\"", "Fl-istess perijodu Christiaan Huygens (1629-1695) kiteb \"de ratiociniis in ale\u00e6 lugo\" fejn u\u017ca l-kun\u010bett ta' valur mistenni u l-kampjunament statistiku bir-ripo\u017cizzjoni u ming\u0127ajr.", "Ix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u influwenzaw fost o\u0127rajn 'l Pierre de Montmort (1678-1719) li fl-1708 kiteb l-\"Essai d'analyse sur le jeux de hasard\", u wkoll 'l Jakob Bernoulli u 'l Abraham de Moivre.", "Pascal, fl-1654, \u0127abbar lill-Akkademja ta' Pari\u0121i li kien qieg\u0127ed ja\u0127dem fuq il-problema tal-qsim tal-flus fil-log\u0127ob.", "U f'ittra tad-29 ta' Lulju tal-istess sena ippropona lil Fermat, li kien u\u017ca metodi bba\u017cati fuq il-kumbinazzjonijiet, soluzzjoni tal-problema bl-u\u017cu tal-metodu tar-rikorrenza.", "Fl-1713 \u0121ie ppubblikat l-\"Ars conjectandi\" ta' Jacob Bernoulli wara mewtu, fejn kienet ifformulata l-ewwel teorema tal-limiti, ji\u0121ifieri l-Li\u0121i tan-Numri Kbar.", "Fis-seklu XX, fit-30ijiet, in\u0127olqot \"teorija moderna tal-probabbilt\u00e0 \" li nafuha fuq kollox lil Andrey Nikolaevich Kolmogorov li fl-1933 \u017cviluppa t-teorija assjomatika f' \"Grundbegriffe der Wahrscheinlichkeitsrechnung\" ispirat mit-\"teorija tal-mi\u017cura\".", "Fl-ewwel nofs tas-seklu g\u0127axra twaqqfet ukoll it-teorija so\u0121\u0121ettivista, li l-formulazzjoni tag\u0127ha nafuha lil Bruno de Finetti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7521", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7521", "title": "Turkija", "text": ["Turkija", "It-Turkija (Tork:T\u00fcrkiye), uffi\u010bjalment ir-Repubblika tat-Turkija (), hi pajji\u017c transkontinentali li l-parti l-kbira tieg\u0127u tinsab fl-Anatolja fl-Asja tal-Punent u fit-Tra\u010bja tal-Lvant fl-Ewropa tal-Lbi\u010b.", "It-Turkija hija mdawra minn tmien pajji\u017ci: il-Bulgarija lejn il-majjistral; il-Gre\u010bja lejn il-punent; il-\u0120eor\u0121ja lejn il-grigal; l-Armenja, l-Iran u l-A\u017cerbaj\u0121an lejn il-lvant; u l-Iraq u s-Sirja lejn il-lbi\u010b.", "Il-Ba\u0127ar Mediterran jinsab fin-nofsinhar; il-Ba\u0127ar E\u0121ew lejn il-punent; u l-Ba\u0127ar l-Iswed lejn it-tramuntana.", "Il-Ba\u0127ar ta' Marmara, il-Bosforu u d-Dardanelli (li flimkien jiffurmaw l-Istretti Torok) jiddemarkaw il-konfini bejn Tra\u010bja u Anatolja; huma wkoll jisseparaw l-Ewropa u l-Asja.", "Il-lokazzjoni tat-Turkija f'salib it-toroq tal-Ewropa u l-Asja tag\u0127milha pajji\u017c ta' importanza \u0121eostrate\u0121ika sinifikanti.", "It-Turkija kisbet l-istatus ta' kandidat tal-UE wara l-laqg\u0127a tal-Kunsill Ewropew li saret f'\u0126elsinki f'Di\u010bembru 1999.", "Fil-laqg\u0127a tieg\u0127u fis-16 u s-17 ta' Di\u010bembru 2004, il-Kunsill Ewropew idde\u010bieda li t-Turkija tissodisfa b'mod suffi\u010bjenti l-kriterji biex jinfet\u0127u n-negozjati tal-ade\u017cjoni.", "In-negozjati tal-ade\u017cjoni tnedew f'Konferenza Intergovernattiva (KIG) fit-3 ta' Ottubru 2005.", "Dakinhar ukoll il-Kunsill qabel dwar qafas g\u0127an-negozjati mat-Turkija.", "Issa nfet\u0127u 16 minn 35 kapitolu, u wie\u0127ed minnhom ing\u0127alaq provi\u017corjament.", "Fit-18 ta' Frar 2008, il-Kunsill adotta s-S\u0127ubija g\u0127all-Ade\u017cjoni riveduta mat-Turkija.", "L-a\u0127\u0127ar laqg\u0127a tal-Konferenza mat-Turkija dwar l-Ade\u017cjoni fil-livell ministerjali saret fit-30 ta' \u0120unju 2016.", "Il-konferenza fet\u0127et negozjati dwar il-Kapitolu 33, dwar dispo\u017cizzjonijiet finanzjarji u ba\u0121itarji.", "Waqt il-laqg\u0127a tal-Kunsill Ewropew tad-19 ta' Ottubru 2017, il-mexxejja tal-UE kellhom dibattitu dwar ir-relazzjonijiet mat-Turkija.", "Waqt li tennew l-impenn s\u0127i\u0127 tag\u0127hom ta' kooperazzjoni mat-Turkija dwar il-migrazzjoni, huma inkarigaw ukoll lill-Kummissjoni biex tirrifletti dwar jekk, fid-dawl tas-sitwazzjoni fil-pajji\u017c, g\u0127andhomx jitwaqqfu u jer\u0121g\u0127u ji\u0121u orjentati l-fondi ta' qabel l-ade\u017cjoni.", "L-54 Kunsill ta' Asso\u010bjazzjoni UE-Turkija sar fi Brussell fil-15 ta' Marzu 2019.", "Huwa e\u017camina l-istat tar-relazzjonijiet bilaterali bejn l-UE u t-Turkija.", "Fid-29 ta' Novembru 2015, il-kapijiet ta' stat jew ta' gvern tal-UE kellhom laqg\u0127a mat-Turkija.", "Il-laqg\u0127a kienet pass importanti fl-i\u017cvilupp tar-relazzjonijiet bejn l-UE u t-Turkija u fil-kontribut g\u0127all-\u0121estjoni tal-kri\u017ci tal-migrazzjoni.", "L-UE u t-Turkija qablu li jer\u0121g\u0127u jag\u0127tu spinta lill-pro\u010bess ta' ade\u017cjoni tat-Turkija mal-Unjoni Ewropea.", "Issa\u0127\u0127a\u0127 id-djalogu f'livell g\u0127oli bejn i\u017c-\u017cew\u0121 partijiet permezz ta' laqg\u0127at aktar frekwenti u aktar strutturati.", "Fis-7 ta' Marzu 2016, il-kapijiet ta' stat jew ta' gvern tal-UE kellhom laqg\u0127a mat-Turkija biex isa\u0127\u0127u l-kooperazzjoni bejniethom fir-rigward tal-kri\u017ci tal-migrazzjoni u tar-refu\u0121jati.", "Matul il-laqg\u0127a ta' wara l-Kunsill Ewropew tas-17 u t-18 ta' Marzu 2016, il-mexxejja tal-UE u tat-Turkija qablu li ja\u010b\u010belleraw it-twettiq tal-pjan direzzjonali g\u0127al-liberalizzazzjoni tal-vi\u017ca, bil-\u0127sieb li jitne\u0127\u0127ew ir-rekwi\u017citi tal-vi\u017ca g\u0127a\u010b-\u010bittadini Torok sa mhux aktar tard mill-a\u0127\u0127ar ta' \u0120unju 2016, jekk ikunu \u0121ew issodisfati l-punti kollha ta' riferiment.", "Huma re\u0121g\u0127u kkonfermaw l-impenn tag\u0127hom li jag\u0127tu spinta \u0121dida lill-pro\u010bess tal-ade\u017cjoni kif stipulat fid-dikjarazzjoni kon\u0121unta tad-29 ta' Novembru 2015.", "Qablu, b\u0127ala l-pass li jmiss, li jift\u0127u l-kapitolu 33 matul il-Presidenza Netherlandi\u017ca.", "Fis-26 ta' Marzu 2018 il-mexxejja tal-UE ospitaw lill-president Tork, Recep Tayyip Erdo\u011fan fir-residenza Evksinograd \u0121ewwa Varna, il-Bulgarija.", "L-UE kienet irrappre\u017centata minn Donald Tusk, il-President tal-Kunsill Ewropew, Jean-Claude Juncker, il-President tal-Kummissjoni Ewropea u Boyko Borissov, il-Prim Ministru tal-Bulgarija.", "Il-mexxejja kellhom diskussjoni estensiva fuq ir-relazzjonijiet bejn l-UE u t-Turkija u t-triq 'il quddiem.", "Aktar spe\u010bifikament, huma ddiskutew:", "Fid-9 ta' Marzu 2020, il-Presidenti Charles Michel u Ursula von der Leyen iltaqg\u0127u mal-President Recep Tayyip Erdo\u011fan fi Brussell.", "Il-mexxejja ddiskutew ir-relazzjonijiet bilaterali, l-implimentazzjoni tad-dikjarazzjoni UE-Turkija dwar il-migrazzjoni, is-sigurt\u00e0 u l-istabbilt\u00e0 fir-re\u0121jun u l-kri\u017ci fis-Sirja.", "Il-laqg\u0127a saret wara \u017c-\u017cjara tal-President Michel f'Ankara fl-4 ta' Marzu 2020.", "Fit-18 ta' \u0120unju 2019 il-Kunsill Affarijiet \u0120enerali adotta konklu\u017cjonijiet dwar it-tkabbir u l-pro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni, li jkopru t-Turkija.", "Fl-20 ta' \u0120unju 2019 il-Kunsill Ewropew approva l-konklu\u017cjonijiet."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7529", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7529", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 kienet it-tmintax-il edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol, li hu avveniment mondjali tal-futbol li jsir kull erba' snin.", "Dan sar bejn id-9 ta' \u0120unju u d-9 ta' Lulju 2006 \u0121ewwa l-\u0120ermanja, li kisbet id-dritt li tospita dan it-turnew f'Lulju tas-sena 2000.", "Kien hemm 198 tim nazzjonali li \u0127adu sehem fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni mis-sitt konfederazzjonijiet, fa\u017ci li bdiet f'Settembru tal-2003.", "Wie\u0127ed u tletin tim ikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci finali, flimkien mal-pajji\u017c ospitu tal-\u0120ermanja.", "Dan it-turnew \u0121ie mirbu\u0127 mill-Italja wara li fil-finali g\u0127elbu lil Franza 5\u20133 wara l-g\u0127oti tal-penalties, wara li l-partita sal-\u0127in supplementari baqg\u0127et fissa 1\u20131.", "B'hekk l-Italja kisbet ir-raba' titlu mondjali.", "Fil-partita ta' spare\u0121\u0121 g\u0127at-tielet u r-raba' post, il-\u0120ermanja reb\u0127et lill-Portugall bl-iskor ta' 3\u20131 biex kisbet it-tielet post.", "It-Tazza tad-Dinja 2006 tibqa' fost l-iktar avvenimenti qatt segwiti fuq it-televi\u017cjoni hekk kif la\u0127qet kwota ta' 26.29 biljun spettatur (mhux uniku), matul il-kampjonat kollu.", "Il-finali attirat udjenza rekord ta' 715.1 miljun persuna.", "B\u0127ala r-rebbie\u0127, l-Italja rrapre\u017centat lid-Dinja fit-Tazza tal-Konfederazzjonijiet 2009.", "L-idea tat-tieni Tazza tad-Dinja fil-\u0120ermanja \u0127ar\u0121et waqt il-kumitat \u0121enerali tad-\"Deutscher Fu\u00dfball-Bund\", f'Novembru tal-1992.", "Il-president ta' din l-asso\u010bjazzjoni Egidius Braun, u d-direttur tal-istampa Wolfgang Niersbach kienu l-promoturi ewlenin ta' din l-idea, li attirat is-sosten kemm min-nazzjon s\u0127i\u0127 kif ukoll mill-asso\u010bjazzjonijiet \u0121iriena.", "Lejn tmiem l-1996, wie\u0127ed mill-ikoni tal-isports fil-\u0120ermanja, Franz Beckenbauer, issie\u0127eb mat-tim u mill-1998 mexxa l-kumitat g\u0127all-kandidatura.", "Il-\u0120ermanja ppre\u017centat uffi\u010bjalment l-offerta tag\u0127ha flimkien mal-Bra\u017cil, l-Ingilterra, il-Marokk u l-Afrika t'Isfel.", "L-appro\u010b\u010b ta' rotazzjoni kontinentali wassal biex l-Afrika t'Isfel tidher b\u0127ala l-favorita g\u0127at-Tazza tad-Dinja.", "Bl-istess appro\u010b\u010b, il-\u0120appun u l-Korea t'Isfel \u0121ew pre\u010bedentament eletti biex jorganizzaw l-edizzjoni tal-2002 g\u0127all-ewwel darba fuq art A\u017cjatika.", "L-g\u0127a\u017cla tal-ospitu g\u0127all-edizzjoni tal-2006 saret fis-7 ta' Lulju 2000 \u0121ewwa \u017burigu, fl-I\u017cvizzera.", "Il-Bra\u017cil irtiraw mill-kandidatura tliet ijiem qabel u uffi\u010bjalment taw is-sapport tag\u0127hom lill-Afrika t'Isfel, fejn dan tal-a\u0127\u0127ar ir\u010bieva wkoll is-sosten tal-president tal-FIFA Sepp Blatter.", "Mumenti qabel it-tfig\u0127 tal-vot, Blatter stqarr \"\"Ejjew nag\u0127mlu l-istorja!", "In\u0121ibu id-Dinja Lejn l-Afrika\"\".", "Fl-ewwel rawnd il-Marokk ir\u010bieva 3 voti, l-Ingilterra 5, l-Afrika t'Isfel 6 u l-\u0120ermanja 10, b'ta' l-ewwel ji\u0121i eliminat.", "Fir-rawnd su\u010b\u010bessiv l-offerta tal-Ingilterra \u0121iet imwaqqa' wara li r\u010biviet 2 voti, waqt li \u017c-\u017cew\u0121 kontendenti l-o\u0127ra ppare\u0121\u0121aw bi 11-il vot.", "Fl-a\u0127\u0127ar sett ta' votazzjoni, \u0127afna pprevedew li kien se jkun hemm parit\u00e0 ta' 12-il vot, li kellha t\u0127alli d-de\u010bi\u017cjoni f'idejn Blatter, li pre\u017cumibbilment kien jag\u0127\u017cel l-offerta Sud-Afrikana.", "Madanakollu, il-votazzjoni ntemmet bi 12-il vot f'favur il-\u0120ermanja, 11 f'favur l-Afrika t'Isfel u astensjoni wa\u0127da li waslet mir-rappre\u017centat ta' New Zealand, Charles Dempsey.", "L-g\u0127a\u017cla tal-\u0120ermanja b\u0127ala s-sede tal-kompetizzjoni, minflok l-Afrika t'Isfel (li eventwalment ing\u0127atat l-organizzazzjoni tat-Tazza tad-Dinja 2010), kienet dipendenti fuq diversi fatturi.", "Wa\u0127da minnhom kienet, il-kunflitt fuq in-numru ta' postijiet g\u0127all-Asja fit-Tazza tad-Dinja 2002, bi Blatter ikompli jsa\u0127\u0127a\u0127 l-idea li jin\u017cammu l-erba' postijiet waqt li l-president tal-UEFA ippropona log\u0127ba eliminatorja bejn it-tim klassifikat fil-\u0127ames post fi\u017c-\u017bona A\u017cjatika u tim nazzjonali ie\u0127or mill-UEFA, proposta li finalment \u0121iet a\u010b\u010bettata.", "Matul il-votazzjoni, l-erba' rappre\u017centati A\u017cjati\u010bi unanimament sostnew l-kandidatura Ewropea g\u0127ad-detriment tal-po\u017cizzjoni li ttie\u0127det minn Blatter.", "Aktar minn hekk, Dempsey, li kien ivvotta lill-Ingilterra, kien rappurtat li \u0121iet perswa\u017c mid-delegati A\u017cjati\u010bi biex jastjeni.", "Il-kontroversja fuq id-de\u010bi\u017cjoni li kien \u0127a Dempsey kibret aktar meta xi g\u0127ajdut infiltra li hu kien ir\u010bieva rikatti mill-\u0120ermani\u017ci.", "Is-sitwazzjoni \u0121iet finalment kjarifikata: is-sors tal-g\u0127ajdut milli jidher kienet ittra ming\u0127and ir-rivista satirika \u0120ermani\u017ca \"Titanic\" li ntbag\u0127tet lil diversi delegati (fosthom 'l Dempsey) fejn offrewlhom arlo\u0121\u0121 tal-kuku u per\u017cut jekk jivvutaw lill-\u0120ermanja.", "198 tim da\u0127lu fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2006.", "Il-\u0120ermanja ng\u0127atat post garantit b\u0127ala l-ospitu tal-kompetizzjoni, filwaqt li l-31 post li kien g\u0127ad baqa' kienu maqsuma bejn il-konfederazzjonijiet kontinentali.", "Din kienet l-ewwel darba li r-rebbie\u0127 tal-edizzjoni pre\u010bedenti ma ng\u0127atax id-dritt ta' kwalifikazzjoni awtomatika.", "Tlettax-il post kienu affiljati g\u0127at-timijiet tal-UEFA (Ewropa), \u0127amsa g\u0127at-timijiet tal-CAF (Afrika), erbg\u0127a g\u0127at-timijiet tal-CONMEBOL (Amerika t'Isfel), erbg\u0127a g\u0127at-timijiet tal-AFC (Asja), u tlieta g\u0127at-timijiet tal-CONCACAF (Amerika ta' Fuq, \u010aentrali, u l-Karibew).", "Il-\u017cew\u0121 postijiet li kien g\u0127ad baqa' kienu de\u010bi\u017ci minn partita ta' spare\u0121\u0121 bejn tim mi\u017c-\u017bona A\u017cjatika u dik tal-CONCACAF u o\u0127ra bejn il-Konfederazzjoni Sud-Amerikana u dik tal-OFC (O\u010beanja).", "Din l-edizzjoni rat tmien timijiet nazzjonali li rnexxielhom jikkwalifikaw g\u0127all-ewwel darba g\u0127all-fa\u017ci finali.", "Dawn kienu l-Angola, il-Gana, il-Kosta tal-Avorju, ir-Repubblika \u010aeka, it-Togo, it-Trinidad u Tobago, l-Ukrajna u s-Serbja u Montenegro.", "Ir-Repubblika \u010aeka u l-Ukrajna kienu qed jag\u0127mlu l-ewwel pre\u017cenza tag\u0127hom b\u0127ala pajji\u017ci indipendenti, imma qabel kienu \u0121ew rappre\u017centati mi\u010b-\u010aekoslovakkja u l-Unjoni Sovjetika rispettivament; is-Serbja u Montenegro kkompetew b\u0127ala r-Repubblika Federali tal-Jugo\u017clavja lura fl-1998, kif ukoll g\u0127amlu parti mit-tim Jugo\u017clav tal-1930 u l-1990.", "G\u0127all-ewwel darba mit-1982, is-sitt konfederazzjonijiet \u0121ew rappre\u017centati fil-fa\u017ci finali.", "L-organizzazzjoni tat-turnew kien f'idejn kumitat (\"Organisationskomitee\", imqassar b\u0127ala \"OK\") immexxi minn Franz Beckenbauer.", "Horst Schmidt, l-ewwel vi\u010bi-president, kellu f'idejh l-organizzazzjoni tal-impjanti u l-istadji, is-sigurta, il-finanzi, it-trasport u l-amministrazzjoni.", "Wolfgang Niersbach, it-tieni vi\u010bi-president, serva b\u0127ala l-kap tal-istampa u nkarigat g\u0127all-pubbli\u010bit\u00e0, l-informazzjoni u t-teknolo\u0121ija.", "Theo Zwanziger mexxa l-\u0127wejje\u0121 legali u r-ri\u017corsi umani, waqt li l-affarijiet li kienu jikkon\u010bertnaw l-arti u l-kultura, it-turi\u017cmu u l-akkomodazzjoni kienu f'idejn Fedor Radmann.", "Dan il-kumitat organizzattiv kien mag\u0127mul minn 14-il membru u kumitat ta' supervi\u017cjoni ta' 10 persuni.", "Mal-grupp ing\u0127aqdu ambaxxaturi sportivi \u0120ermani\u017ci: J\u00fcrgen Klinsmann, Oliver Bierhoff, Karl-Heinz Rummenigge u Rudi V\u00f6ller.", "Sussegwentament, 15-il ambaxxatur irrappre\u017centaw l-ibliet ospiti differenti.", "Tnax-il belt minn 20 kandidat \u0121ew mag\u0127\u017cula b\u0127ala s-sede tal-partiti tat-Tazza tad-Dinja, fejn bliet b\u0127al Bremen, D\u00fcsseldorf, M\u00f6nchengladbach, Bochum u Duisburg ma kienux fost il-lista finali.", "Fil-bliet mag\u0127\u017cula, l-istadji bdew bil-preparamenti ne\u010bessarji.", "Waqt li u\u0127ud minnhom sarilhom manutenzjoni \u017cg\u0127ira, o\u0127rajn \u0121ew kompletament restawrati u o\u0127rajn spe\u010bifikament mibnija.", "Kull fa\u017ci kellha b\u017conn ta' investiment li varja bejn it-48 u l-280 miljun ewro.", "Aktar minn hekk, intefqu 1,380 miljun ewro iktar fuq il-bini ta' stadji \u0121odda.", "Din l-ispi\u017ca qab\u017cet dik li ntefqet matul it-turnew tal-1974, liema edizzjoni rat jintefqu 242 miljun Mark \u0120ermani\u017c (madwar 121 miljun ewro) g\u0127at-titjieb ta' kull fa\u010bilit\u00e0 sportiva.", "Matul it-turnew, \u0127afna mill-grawnds \u0121ew msemmijin b'ismijiet differenti, hekk kif il-FIFA tipprojbixxi l-isponsorizzazzjoni ta' stadji sakemm l-isponsors tal-istadju jkunu wkoll sponsors uffi\u010bjali tal-FIFA.", "Dawn l-ismijiet il-\u0121odda jidhru bejn il-parentesi fit-tabella segwenti.", "Il-FIFA ele\u0121\u0121iet 23 referi professjonali minn total ta' 44.", "Minn dawn, il-Gwatemalan Carlos Batres, il-Grieg Kyros Vassaras u l-Ispanjol Manuel Mejuto Gonzalez irtiraw min\u0127abba ra\u0121unijiet ta' sa\u0127\u0127a, u posthom \u0127aduhom it-Taljan Roberto Rosetti, l-Ispanjol Luis Medina Cantalejo u l-Messikan Marco Antonio Rodriguez.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, ir-referi Taljan Massimo de Santis \u0121ie sospi\u017c mill-FIFA wara irregolaritajiet li \u0121raw fl-ista\u0121un 2005\u201306 tal-kampjonat Taljan, fl-iskandlu famu\u017c tal-\"Calciopoli\".", "Ir-referi \u0120amajkan Peter Prendergast \u0121ie mwe\u0121\u0121a' ftit jiem qabel il-bidu tal-kompetizzjoni.", "L-ebda minn dawn ir-referis ma \u0121ew sostitwiti, biex b'hekk il-lista baqg\u0127et ta' 21 uffi\u010bjal.", "L-aqwa tmien timijiet nazzjonali tat-Tazza tad-Dinja 2006 \u0121ew mag\u0127\u017cula mill-FIFA fuq diversi kriterji, fosthom skont il-po\u017cizzjoni fil-klassifika mondjali tal-FIFA, u \u0121ew im\u0127abbra fis-6 ta' Di\u010bembru 2005.", "Dawn it-timijiet kienu jifformaw Urna A. Urna B kellha timijiet li ma kinux ikkwalifikaw f'ras is-serje tal-Amerika t'Isfel, l-Afrika u l-O\u010beanja, waqt li Urna \u010a kellha tmienja mid-disa' skwadri Ewropej li kien g\u0127ad baqa', barra s-Serbja u Montenegro.", "Urna D kellha timijiet tal-CONCACAF u dawk A\u017cjati\u010bi.", "L-Urna Spe\u010bjali kellha lis-Serbja u Montenegro.", "Dan sar biex b'hekk ikun evitat li grupp ikollu tliet timijiet Ewropej.", "F'din l-urna, is-Serbja u Montenegro kienet ittellg\u0127et l-ewwel, u wara kien imiss it-timijiet tal-grupp tag\u0127ha (l-Ar\u0121entina, l-Olanda u l-Kosta tal-Avorju).", "It-tmien timijiet f'ras is-serje ttellg\u0127u b\u0127ala l-ewwel timijiet g\u0127all-gruppi rispettivi.", "Fid-9 ta' Di\u010bembru 2005, sar it-tlug\u0127 tal-poloz.", "Wara l-poloz, diversi esperti tal-futbol stqarrew li Grupp \u010a kien jidher li kien se jkun il-\"grupp tal-mewt\".", "Minkejja din l-idea qabel il-bidu tat-turnew, dan il-grupp ma la\u0127aqx l-aspettattiva li n\u0127olqot fuqu, hekk kif l-Ar\u0121entina u l-Olanda kkwalifikaw b'log\u0127ba wa\u0127da x'tintlag\u0127ab, wara li t-tnejn li huma reb\u0127u lill-Kosta tal-Avorju u s-Serbja u Montenegro.", "L-ewwel rawnd, jew il-fa\u017ci tal-gruppi, rat lit-tnejn u tletin tim divi\u017c fi tmien gruppi ta' erba' timijiet kull wie\u0127ed.", "Kull grupp kien ibba\u017cat fuq sistema ta' kollha kontra kul\u0127add \"a basi\" ta' sitt partiti, fejn kull tim jilg\u0127ab partita wa\u0127da kontra kull tim li jinsab mieg\u0127u fil-grupp.", "Is-sistema ta' punti w\u017cata hi dik tradizzjonali: tliet punti g\u0127al reb\u0127a, punt g\u0127al pari u xejn g\u0127al telfa.", "L-ewwel \u017cew\u0121 timijiet fil-grupp iggwadanjaw post fil-fa\u017ci ta' L-A\u0127\u0127ar Sittax.", "Jekk it-timijiet kienu l-istess fil-punti, dawn kienu ji\u0121u kklasifikati skont il-kriterji segwenti kif inhuma:", "Fil-ver\u017cjoni ori\u0121inali tar-regoli g\u0127at-turnew finali, il-kriterji ta' spare\u0121\u0121 kienu f'ordni differenti, fejn ir-ri\u017cultati kontra t-timijiet fil-kwistjoni kienu jippre\u010bedu fuq id-differenza totali tal-gowls.", "Ir-regoli \u0121ew mibdula g\u0127al ver\u017cjoni t'hawn fuq, imma ver\u017cjonijiet aktar antiki kienu g\u0127adhom disponibbli fuq is-siti tal-FIFA u l-UEFA, fejn \u0127olqu xi ftit tal-konfu\u017cjoni fost dawk li kienu qed jippruvaw jidentifikaw il-kriterji t-tajba.", "Il-fa\u017ci finali tal-kompetizzjoni rat biss \u017cew\u0121 pari ta' timijiet li spi\u010b\u010baw livell fil-punti: l-Ar\u0121entina u l-Olanda b'7 punti fi Grupp \u010a; u t-Tune\u017cija u l-G\u0127arabja Sawdita b'punt fi Grupp H. I\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017cijiet \u0121ew solvuti bid-differenza totali tal-gowls.", "Fi\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017ci wkoll, it-timijiet ippare\u0121\u0121aw fil-partita kontra xulxin, u b'hekk l-ordni tal-kriterji ta' klassifikazzjoni m'g\u0127amlet l-ebda differenza.", "Il-fa\u017ci finali tat-Tazza tad-Dinja 2006 bdiet fid-9 ta' \u0120unju.", "It-32 tim \u0121ew maqsuma fi tmien gruppi ta' erba' timijiet 'il wie\u0127ed, fejn kull tim lag\u0127ab kontra t-tliet timijiet l-o\u0127ra tal-grupp, biex ji\u0121u determinati \u017c-\u017cew\u0121 timijiet li kienu se jikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci ta' L-A\u0127\u0127ar Sittax, li bdiet fl-24 ta' \u0120unju.", "Il-kampjonat kellu total ta' 64 log\u0127ba.", "Minkejja li l-\u0120ermanja naqset li tirba\u0127 dan it-titlu mondjali, dan it-turnew kien ikkunsidrat b\u0127ala su\u010b\u010bess kbir g\u0127all-\u0120ermanja.", "L-istadji u s-sistema ta' trasport kienu ta' kwalit\u00e0, u l-poplu \u0120ermani\u017c kien imfa\u0127\u0127ar min\u0127abba l-ospitalit\u00e0 u l-entu\u017cja\u017cmu li wera.", "Il-\u0120ermanja esperjenzat \u017cieda ta' spirtu patrijottiku hekk kif kien hemm numru kbir ta' bnadar \u0120ermani\u017ci mxejra, fejn tradizzjonalment, wara t-Tieni Gwerra Dinjija, it-tixjir ta' bnadar \u0120ermani\u017ci ma tantx kien jintg\u0127o\u0121ob mis-so\u010bjet\u00e0 \u0120ermani\u017ca, anke meta t-tim \u0120ermani\u017c kien jilg\u0127ab.", "Minkejja s-su\u010b\u010bess bikri min-na\u0127a tal-Awstralja, l-Ekwador u l-Gana, il-kampjonat immarka r-ritorn tad-dominju tal-qawwiet tradizzjonali tal-futbol.", "Erba' snin wara l-kampjonat tal-2002, fejn timijiet mill-Amerika ta' Fuq (l-Istati Uniti), l-Afrika (is-Senegal), u l-Asja (il-Korea t'Isfel) kienu waslu sal-fa\u017cijiet eliminatorji, u t-Turkija spi\u010b\u010bat fit-tielet post, din id-darba t-tmien l-aqwa timijiet klassifikati g\u0127amlu progress g\u0127all-fa\u017ci eliminatorja, u l-ebda tim mill-kwarti tal-finali ma kien barra mill-Ewropa jew l-Amerika t'Isfel.", "Sitta mit-tmien timijiet kwalifikati reb\u0127u xi darba dan it-titlu mondjali, bl-Ukranja u l-finalista tellief tal-Kampjonati Ewropej 2004, il-Portugall, ikunu biss l-uni\u010bi timijiet nazzjonali li mhumiex parti minn dan il-\"grupp\".", "L-Ar\u0121entina u l-Bra\u017cil kienu eliminati fil-kwarti tal-finali, fejn \u0127allew finali kollha Ewropea g\u0127ar-raba' darba fl-istorja wara dik tal-1934, l-1966 u l-1982.", "Minkejja l-\u0127afna gowls li \u0121ew skurjati fil-fa\u017ci tal-gruppi, fil-fa\u017ci eliminatorja n-numru ta' gowls naqsu.", "E\u017cempju prin\u010bipali tan-nixfa tal-gowls huwa l-Portugall, li skorja fit-23 minuta tal-fa\u017ci ta' L-A\u0127\u0127ar Sittax, u ma re\u0121ax sab ix-xibka sat-88 minuta tal-partita kontra l-\u0120ermanja g\u0127at-tielet u r-raba' post. L-Italja, il-\u0120ermanja, l-Ar\u0121entina, il-Bra\u017cil u Franza kienu l-uni\u010bi timijiet li skurjaw iktar minn gowl wie\u0127ed fil-fa\u017ci eliminatorja.", "Il-\u0120ermanja kienet l-unika e\u010b\u010bezzjoni hekk kif irnexxielha tispi\u010b\u010ba l-iktar tim li skorja gowls fil-kampjonat b'total ta' 14-il gowl.", "Il-plejer \u0120ermani\u017c Miroslav Klose skorja 5 gowls biex b'hekk spi\u010b\u010ba rebbie\u0127 ta\u017c-\u017barbuna tad-Deheb, fejn dan in-numru ta' gowls hu l-inqas numru ta' gowls li qatt \u0121ew skurjati minn rebbie\u0127 ta' dan l-unur mill-edizzjoni tal-1962.", "L-ebda plejer skorja aktar minn tliet gowls.", "Mit-tim rebbie\u0127 tal-Italja \u0127add ma skorja aktar minn \u017cew\u0121 gowls, minkejja li g\u0127axar plejers differenti skurjaw ga\u0127t-tim, biex wettqu rekord g\u0127all-aktar plejers li skurjaw minn tim partikulari.", "G\u0127all-ewwel darba fit-Tazza tad-Dinja, l-ewwel u l-a\u0127\u0127ar gowls tal-kampjonat \u0121ew skurjati minn difensuri.", "Philipp Lahm tal-\u0120ermanja skorja l-ewwel gowl fil-kampjonat u anki fil-log\u0127ba li t-tim \u0120ermani\u017c lag\u0127ab kontra l-Kosta Rika wara 5 minuti.", "Fil-finali, Marco Materazzi, skorja l-a\u0127\u0127ar gowl tal-kampjonat; fl-20 minuta kontra Franza.", "Ikkomparat mal-edizzjonijiet pre\u010bedenti tat-Tazza tad-Dinja, dan il-kampjonat jibqa' mfakkar g\u0127an-numru kbir ta' karti sofor u \u0127omor li \u0121ew murija, fejn g\u0127eleb ir-rekord li sar fit-Tazza tad-Dinja 1998.", "Il-plejers ir\u010bevew total ta' 345 karta safra u 28 karta \u0127amra, b'Valentin Ivanov juri 16-il karta safra u 4 karti \u0127omor fil-partita tal-a\u0127\u0127ar sittax bejn il-Portugall u l-Olanda.", "Il-Portugall kellhom \u017cew\u0121 plejers sospi\u017ci g\u0127all-partiti tal-kwarti tal-finali u tas-semifinali, rispettivament.", "Il-President tal-FIFA Sepp Blatter stqarr li g\u0127al kampjonati futuri jista' jsir xi tibdil ta' regoli biex b'hekk xi karti sofor akkumulati ma j\u0127allux plejer jitlef il-finali, jekk it-tim ikompli fil-kompetizzjoni.", "Din l-edizzjoni rat ukoll avveniment kurju\u017c, fejn l-Ingli\u017c Graham Poll bi \u017cball ta tliet karti sofor lill-plejer Kroat Josip \u0160imuni\u0107 fil-partita kontra l-Awstralja, qabel ma' dan tal-a\u0127\u0127ar \u0121ie su\u010b\u010bessivament imke\u010b\u010bi.", "In-numru kbir ta' karti sofor u \u0127omor qajmu diskussjoni fuq ir-referis.", "L-uffi\u010bjali tal-FIFA u l-President Sepp Blatter ir\u010bevew kritika li allegatament g\u0127amlu regoli li huma wisq ri\u0121idi.", "Fit-tabelli li jsegwu:", "It-timijiet li spi\u010b\u010baw fl-ewwel \u017cew\u0121 postijiet, ikkwalifikaw g\u0127ar-rawnd ta' L-A\u0127\u0127ar Sittax.", "Il-fa\u017ci eliminatorja kienet rawnd ta' eliminazzjoni diretta, fejn it-tellief kien ji\u0121i eliminat awtomatikament.", "Din involviet is-sittax-il tim li kkwalfika mill-fa\u017ci tal-gruppi.", "Kien hemm erba' rawnds, fejn f'kull wa\u0127da kienu ji\u0121u eliminati nofs it-timijiet li kkompetew f'dik il-fa\u017ci.", "Ir-rawnds su\u010b\u010bessivi kienu: L-A\u0127\u0127ar sittax, il-Kwarti tal-finali, is-Semifinali u l-Finali.", "Kien hemm ukoll il-log\u0127ba g\u0127at-tielet u r-raba' post. G\u0127al kull log\u0127ba f'din il-fa\u017ci, jekk il-log\u0127ba tispi\u010b\u010ba pari wara l-\u0127in normali, tletin minuta kienu jintlag\u0127bu (maqsuma f'\u017cew\u0121 taqsimiet ta' \u0127mistax-il minuta 'l wa\u0127da); jekk il-partita tibqa' pari, ikun imiss l-g\u0127oti tal-penalties biex ji\u0121i ddeterminat ir-rebbie\u0127 tal-konfront.", "Ri\u017cultati wara l-\u0127in supplementari huma mmarkati b\u0127ala \"(\u0127s)\", u ri\u017cultati wara l-g\u0127oti tal-penalties huma mmarkati b\u0127ala \"(pen)\".", "Il-Grupp tal-Istudju Tekniku tal-FIFA g\u0127al kull partita ta l-unur tal-Plejer tal-Partita g\u0127al plejer partikulari.", "Andrea Pirlo tal-Italja reba\u0127 l-iktar numru ta' unuri tal-Plejer tal-Partita; total ta' tlieta.", "Miroslav Klose, Agustin Delgado, Arjen Robben, Z\u00e9 Roberto, Alexander Frei, Michael Ballack, u Patrick Vieira kolla r\u010bevew \u017cew\u0121 unuri.", "Fl-10 ta 'Lulju 2006, minkejja il-\u0121est vjolenti kontra Materazzi u l-insult lejn ir-referee Jorge Larrionda matul is-semi-finali mal-Portugall, Zidane kien elett \"l-a\u0127jar plejer tad-Dinja\".", "It-Tim \"All Star\" hi skwadra tat-23 plejer li l-aktar impressjonaw matul it-Tazza tad-Dinja 2006, kif \u0121ew mag\u0127\u017cula mill-Grupp tal-Istudju Tekniku tal-FIFA.", "It-tim finali \u0121ie mag\u0127\u017cul minn aktar minn 50 plejer nominat, u \u0121ie mag\u0127\u017cul skont il-prestazzjonijiet individwali mit-tieni rawnd 'il quddiem.", "Miroslav Klose kien l-aqwa skorer tal-kampjonat u r\u010bieva \u017c-\u017barbuna tad-Deheb wara li skorja 5 gowls fit-Tazza tad-Dinja.", "Dan kien l-i\u017cg\u0127ar numru ta' gowls skurjati mill-aqwa skorer tal-kampjonat tat-Tazza tad-Dinja minn meta sitt plejers spi\u010b\u010baw b'total ta' erba' gowls fit-Tazza tad-Dinja 1962.", "Matul din l-edizzjoni 149 gowl \u0121ew skurjati (erba' minnhom kien awtogowls)."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7534", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7534", "title": "Kampjonati Ewropej tal-Futbol", "text": ["Kampjonati Ewropej tal-Futbol", "Il-Kampjonati Ewropej tal-Futbol hija l-kompetizzjoni prin\u010bipali tal-futbol g\u0127at-timijiet nazzjonali li huma mmexxija mill-UEFA.", "Din il-kompetizzjoni, li g\u0127andha l-istess ba\u017ci tat-Tazza tad-Dinja, ilha sejra mill-1960 u ssir kull erba' snin, e\u017cattament bejn it-Tazza tad-Dinja.", "L-isem ori\u0121inali kien it-Tazza tan-Nazzjonijiet Ewropej, imma fl-1968 tbiddel u sar l-isem b\u0127ala mhu illum.", "Il-kampjonat hu kkunsidrat b\u0127ala t-tieni l-aktar avveniment importanti g\u0127at-timijiet nazzjonali wara t-Tazza tad-Dinja, alavolja dan il-kampjonat ma jolqotx pajji\u017ci barra mill-Ewropa.", "Ir-rebbie\u0127a tal-kampjonat jing\u0127ataw l-opportunit\u00e0 li jikkompetu fit-Tazza tal-Konfederazzjonijiet, imma mhumiex obbligati.", "L-idea ta' kampjonat tal-futbol Ewropew kienet g\u0127all-ewwel propost minn Henri Delaunay mill-federazzjoni tal-futbol Fran\u010bi\u017ca fl-1927, imma din l-idea \u0121iet fis-se\u0127\u0127 fl-1958.", "B\u0127ala tfikira g\u0127al Delaunay, it-trofew li jing\u0127ata li\u010b-\u010bampjins hu msemmi g\u0127al warajh.", "L-edizzjoni tal-1960 li saret fi Franza, kellha 4 timijiet jikkompetu fil-fa\u017ci finali minn total ta' sbatax-il tim li da\u0127lu fil-kompetizzjoni.", "Din kienet mirbu\u0127a mill-Unjoni Sovjetika 2-1 fuq l-Jugo\u017clavja, f'finali intensa f'Pari\u0121i.", "Spanja irtirat mill-partita tal-kwarti tal-finali kontra l-Unjoni Sovjetika min\u0127abba ra\u0121unijiet politi\u010bi.", "Mis-sbatax-il tim li \u0127adu sehem fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni, fost l-iktar timijiet prominenti li kienu assenti kienu l-\u0120ermanja tal-Punent u l-Italja.", "Spanja organizzat l-edizzjoni ta' wara tal-1964, li ra \u017cieda ta' parte\u010bipanti fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni, b'numru ta' 29 nazzjon; madanakollu, il-Gre\u010bja rtirat min\u0127abba li kellha tilg\u0127ab kontra l-Albanija, u dawn kienu g\u0127adhom fi gwerra kontra xulxin.", "L-ospiti rnexxielhom jeg\u0127lbu lid-detenturi tat-tazza, l-Unjoni Sovjetika, 2-1 fis-Santiago Bernab\u00e9u ta' Madrid.", "Il-format tal-kampjonat baqa' l-istess g\u0127all-edizzjoni tal-1968.", "L-Italja kienu l-ospiti tal-edizzjoni kif ukoll i\u010b-\u010bampjins.", "G\u0127all-ewwel u l-a\u0127\u0127ar darba partita kienet de\u010bi\u017ca permezz tat-tfig\u0127 tal-munita (is-semi-finali kontra l-Unjoni Sovjetika) u l-finali marret f'replay, wara li l-partita kontra l-Jugo\u017clavja spi\u010b\u010bat 1-1.", "Italy reb\u0127u r-replay 2-0.", "Aktar timijiet da\u0127lu fil-kampjonat (31), li kien juri l-popularit\u00e0 li bdiet tgawdi din il-kompetizzjoni.", "Il-Bel\u0121u ospitaw l-edizzjoni tal-1972, fejn il-\u0120ermanja tal-Punent reb\u0127u lill-Unjoni Sovjetika 3-0 fil-finali fi Brussell.", "It-tim \u0120ermani\u017c kien karaterizzat mill-plejers li sussegwentament reb\u0127u t-Tazza tad-Dinja 1974.", "Il-kampjonat tal-1976 kien l-a\u0127\u0127ar wie\u0127ed fejn erba' timijiet biss kienu jikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci finali, u l-a\u0127\u0127ar wie\u0127ed fejn l-ospiti kienu jikkwalifikaw awtomatikament; fil-finali \u010b-\u010aekoslovakkja reb\u0127u lill-\u0120ermanja tal-Punent permezz tal-g\u0127oti tal-penalties.", "Tmien timijiet \u0127adu sehem fl-edizzjoni ta' wara ospitata mill-Italja.", "Dan kien jinvolvi fa\u017ci tal-gruppi, bir-rebbie\u0127a tal-gruppi jikkwalifikaw g\u0127all-finali, u t-timijiet fit-tieni post jikkwalifikaw g\u0127all-partita tat-tielet post. Il-\u0120ermanja tal-Punent reb\u0127u t-tieni titlu tag\u0127hom billi reb\u0127u 2-1 lill-Bel\u0121ju fi Stadio Olimpico ta' Ruma.", "Franza reb\u0127u l-edizzjoni tal-1984, bil-kaptan tag\u0127hom Michel Platini jiskorja 9 gowls f'5 partiti biss, fosthom il-gowl tal-ftu\u0127 fil-finali, fejn reb\u0127u lil Spanja 2-0.", "Il-format tbiddel ukoll, bl-aqwa \u017cew\u0121 timijiet f'kull grupp jikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci tas-semi-finali, minflok li r-rebbie\u0127 jikkwalifika direttament g\u0127all-finali.", "Il-partita g\u0127at-tielet post kienet \u0121iet abolita.", "Fl-Euro 1988, li saret fil-\u0120ermanja tal-Punent, l-Olanda reb\u0127u lill-ospiti \u2014 u rivali tradizzjonali \u2014 2-1 fis-semi-finali.", "L-Olanda komplew fil-kompetizzjoni sakemm reb\u0127uha, meta g\u0127elbu lill-Unjoni Sovjetika 2-0 fi Stadju Olimpiku, fejn din il-finali tibqa' wa\u0127da mill-iktar imfakkra hekk kif Marco van Basten skorja wie\u0127ed mill-i\u017cjed gowls memorabbli fl-istorja tal-futbol, meta skorja l-gowl permezz ta' xutt bid-dawra fin-na\u0127a leminija tal-kaxxa.", "Il-Kampjonati Ewropej 1992 saru fl-I\u017cvezja, u kienet mirbu\u0127a mid-Danimarka \u2014 sorpri\u017ca kbira meta wie\u0127ed g\u0127andu jkun jaf li d-Danimarka da\u0127lu fil-kampjonat b\u0127ala s-sostitut tal-Jugo\u017clavja li rtiraw min\u0127abba l-gwerer Jugo\u017clavi.", "Madanakollu, huma wettqu sorpri\u017ca, meta reb\u0127u li\u010b-\u010bampjins tad-dinja tal-\u0120ermanja 2-0, wara li kienu g\u0127adhom kemm reb\u0127u lid-detenturi tat-trofew, l-Olanda, permezz tal-penalties fis-semi-finali.", "Din kienet l-ewwel darba li il-\u0120ermanja lag\u0127bet b\u0127ala nazzjon unifikat u kif ukoll l-ewwel darba li kampjonat ma\u0121\u0121uri kellu l-ismijiet tal-plejers imni\u017c\u017clin fuq id-dahar tal-flokkijiet tal-istess plejers.", "L-Euro 1996, li sar fl-Ingilterra, ra n-numru ta' timijiet jirdoppjaw g\u0127al 16.", "L-ospiti sfaw eliminati mill-\u0120ermanja bil-penalties, wara li kienu tilfu fit-Tazza tad-Dinja 1990 kontra l-istess \u0120ermanja.", "Dan tal-a\u0127\u0127ar kompla fil-kompetizzjoni biex reba\u0127 2-1 kontra r-Repubblika \u010aeka, grazzi g\u0127all-ewwel gowl tad-deheb li sar f'kampjonat ma\u0121\u0121uri, skurjat minn Oliver Bierhoff.", "Dan kien l-ewwel titlu tal-\u0120ermanja b\u0127ala nazzjon wie\u0127ed.", "L-edizzjoni tas-sena 2000 kien l-ewwel kampjonat li sar f'\u017cew\u0121 pajji\u017ci, l-Olanda u l-Bel\u0121ju.", "I\u010b-\u010bampjins tad-dinja ta' Franza kienu favoriti li jirb\u0127u, u rnexxielhom jag\u0127mlu dan meta reb\u0127u lill-Italja 2-1 wara l-\u0127in supplementari, wara li kienu minn ta\u0127t 1-0: Sylvain Wiltord kiseb il-pari fl-a\u0127\u0127ar minuta tal-partita u David Trezegeut skorja l-gowl tar-reb\u0127a.", "B\u0127al fl-1992, l-Euro 2004 \u0121ab di\u017cappunt hekk kif il-Gre\u010bja, li qabel kienu kkwalifikaw biss g\u0127al edizzjoni wa\u0127da tat-Tazza tad-Dinja (1994) u edizzjoni wa\u0127da tal-Kampjonati Ewropej (1980), reb\u0127u lill-ospiti tal-Portugall 1-0 f'finali drammatika (wara li kienu reb\u0127ulhom ukoll fil-partita tal-ftu\u0127) biex reb\u0127u l-kampjonat b'sorpri\u017ca kbira.", "Fit-triq g\u0127all-finali huma rnexxielhom jirb\u0127u lid-detenturi tat-tazza, Franza, kif ukoll lir-Repubblika \u010aeka b'gowl tal-fidda, regola li \u0127adet post il-gowl tad-deheb fl-2003, qabel ma kienet abolita ftit wara l-kampjonat.", "L-edizzjoni tal-2008, ospitata mill-Awstrija u l-Isvizzera hi t-tieni darba li \u017cew\u0121 nazzjonijiet ospitaw edizzjoni wa\u0127da.", "Din bdiet fis-7 ta' \u0120unju u spi\u010b\u010bat fid-29 ta' \u0120unju.", "Il-finali saret bejn il-\u0120ermanja u Spanja fl-Ernst Happel Stadion ta' Vjenna, u l-Ispanjoli ttrijonfaw g\u0127at-tieni darba f'din il-kompetizzjoni b'reb\u0127a ta' 1-0.", "It-Trofew Henri Delaunay, li hu mog\u0127ti lit-tim rebbie\u0127 tal-Kampjonat Ewropew, huwa ta\u0127t l-isem ta' Henri Delaunay li kien l-ewwel Segretarju \u0120enerali tal-UEFA u li \u0127are\u0121 bl-idea tal-Kampjonat Ewropew, imma la\u0127aq miet \u0127ames snin qabel l-ewwel edizzjoni.", "It-tifel tieg\u0127u Pierre Delaunay kien il-persuna li \u0127a \u0127sieb biex jag\u0127mel it-trofew.", "Mill-ewwel kampjonat it-trofew kien \u0121ie mog\u0127ti lit-tim rebbie\u0127 biex i\u017commu sal-kampjonat ta' wara.", "G\u0127all-kampjonat tal-2008, it-trofew kien daqxejn mibdul, hekk kif issa sar ikbar.", "It-trofew, li hu mag\u0127mula mill-fidda sterlina, issa ji\u017cen 8 kilogrammi u hu twil 60 \u010bm.", "Il-figura \u017cg\u0127ira li kienet tidher fuq wara tat-trofew ori\u0121inali \u0121iet imne\u0127\u0127ija.", "Il-ba\u017ci tat-trofew kellu ji\u0121i mkabbar biex ikun aktar stabbli.", "L-ismijiet tal-pajji\u017ci rebbie\u0127a nkitbu fin-na\u0127a ta' wara tat-trofew.", "Qabel l-1980, erba' timijiet biss setg\u0127u jikkwalifikaw g\u0127all-kampjonat.", "Mill-1980 in-numru kiber g\u0127al tmienja waqt li fl-1996 il-kampjonat espanda biex minn dak i\u017c-\u017cmien sa issa, jilqa' sittax-il pajji\u017c.", "It-timijiet li jikkwalifikaw ji\u0121u mag\u0127\u017cula minn serje ta' log\u0127ob ta' kwalifikazzjoni: fl-1960 u fl-1964 permezz ta' play-off li tintlag\u0127ab \u0121ewwa u barra il-pajji\u017c tat-timijiet; fl-1968 kemm permezz ta' play-offs u gruppi ta' kwalifikazzjoni.", "Wara l-espansjoni tal-kampjonat finali mill-1980, il-pajji\u017c (jew pajji\u017ci) li jintag\u0127\u017clu biex jospitaw il-kompetizzjoni kienu jikkwalifikaw awtomatikament.", "I\u010b-\u010bampjin qatt ma kien ing\u0127ata post awtomatiku fil-fa\u017ci finali.", "Nhar it-18 ta' April 2007, il-Polonja u l-Ukrajna \u0121ew mag\u0127\u017cula b\u0127ala l-ospiti tal-kompetizzjoni tas-sena 2012.", "Huma g\u0127elbu l-kompetizzjoni tal-favorita l-Italja, u l-Kroazja u l-Ungerija li ng\u0127aqdu flimkien.", "Fl-2010, il-UEFA tidde\u010biedi liema pajji\u017c se jospita l-Kampjonati Ewropej 2016.", "L-I\u017cvezja u n-Norve\u0121ja qed jippjanaw li jing\u0127aqdu flimkien biex jospitaw flimkien il-kompetizzjoni, kif ukoll il-Galles, l-Irlanda u l-Iskozja.", "Is-sottomissjonijiet iridu jintbag\u0127tu sal-2008.", "Kemm il-Bulgarija u r-Rumanija u r-Repubblika \u010aeka u l-Islovakkja qed jikkonsidraw jospitawx l-edizzjoni tal-2020.", "Hemm diskussjoni dwar jekk n-numru ta' pajji\u017ci li jikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci finali jikber minn sittax g\u0127al erbg\u0127a u g\u0127oxrin, min\u0127abba n-numru ta' pajji\u017ci li \u0127ar\u0121u wara l-firda ta\u010b-\u010aekoslovakkja, il-Jugo\u017clavja u l-Unjoni Sovjetika.", "Il-president attwali Michel Platini qabel mal-idea imma l-Kumitat E\u017cekuttiv tal-UEFA formalment \u010ba\u0127ad l-idea ta' espansjoni fl-2012.", "Tripletta issir meta plejer jiskorja tliet gowls jew aktar f'partita wa\u0127da.", "Imni\u017c\u017cla f'ordni kronolo\u0121iku."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7535", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7535", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2002", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2002", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2002 kienet is-sbatax-il edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja, mi\u017cmum fil-Korea t'Isfel u l-\u0120appun bejn il-31 ta' Mejju u t-30 ta' \u0120unju 2002.", "Din kienet l-ewwel darba li edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja saret f'pajji\u017c A\u017cjatiku u l-a\u0127\u0127ar darba fejn \u0121iet implimentata r-regola tal-gowl tad-deheb.", "Il-Bra\u017cil reba\u0127 il-\u0127ames titlu tieg\u0127u meta fil-finali reba\u0127 lill-\u0120ermanja 2\u20130.", "Fil-finali g\u0127at-tielet u r-raba' post intreb\u0127et mit-Turkija kontra l-Korea t'Isfel bl-iskor ta' 3\u20132.", "Total ta' 199 da\u0127lu fil-fa\u017ci ta' kwalifika g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2002, liema pro\u010bess beda fl-1999.", "Id-difensuri tat-titlu ta' Franza u l-ospiti tal-Korea t'Isfel u l-\u0120appun ikkwalifikaw awtomatikament u ma lag\u0127bu l-ebda log\u0127ba g\u0127all-kwalifikazzjoni.", "Din kienet l-a\u0127\u0127ar darba li d-detentur tat-titlu ng\u0127ata post awtomatiku fil-finali.", "Kull konfederazzjoni ng\u0127atat numru ta' postijiet g\u0127all-fa\u017ci finali.", "14-il post \u0121ew kontestati mit-timijiet tal-UEFA (Ewropa), \u0127amsa mit-timijiet tal-CAF (Afrika), erbg\u0127a mit-timijiet tal-CONMEBOL (Amerika t'Isfel), erbg\u0127a g\u0127at-timijiet tal-AFC (Asja), u tlieta g\u0127at-timijiet tal-CONCACAF (Amerika ta' Fuq u \u010aentrali u l-Karibew).", "I\u017c-\u017cew\u0121 postijiet l-o\u0127ra \u0121ew de\u010bi\u017ci permezz ta' log\u0127ob ta' spare\u0121\u0121 bejn l-AFC u l-UEFA, u l-CONMEBOL u l-OFC (O\u010beanja).", "G\u0127al din l-edizzjoni kkwalifikaw erba' pajji\u017ci g\u0127all-ewwel darba: i\u010b-\u010aina, l-Ekwador, is-Senegal u s-Slovenja.", "Din kienet l-ewwel darba li r-rebbie\u0127a pre\u010bedenti ta' dan it-titlu kkwalifkaw g\u0127all-fa\u017ci finali.", "It-Tazza tad-Dinja bdiet b'xokk hekk kif ir-rebbie\u0127a tal-edizzjoni pre\u010bedenti tal-1998 Franza, ming\u0127ajr il-pedina Zinedine Zidane, tilfu l-ewwel partita tag\u0127hom kontra d-debuttanti tas-Senegal, b'gowl ta' Papa Bouba Diop.", "Fil-fatt, il-Fran\u010bi\u017ci naqqsu li jiskorjaw gowl matul l-edizzjoni u spi\u010b\u010baw l-a\u0127\u0127ar post fi Grupp A. L-uniku punt li kisbu kien kontra l-Urugwaj f'pari ta' ming\u0127ajr gowls.", "Id-Danimarka reb\u0127et il-grupp flimkien mas-Senegal li mxew g\u0127ar-rawnd ta' wara.", "Spanja kellha bidu \u0127afif fi Grupp B, bil-Paragwaj jiskorjaw gowl fl-a\u0127\u0127ar minuti kontra s-Slovenja biex \u0121ew l-istess punti mal-Afrika t'Isfel kif ukoll l-istess fid-differenza ta' gowls; min\u0127abba li l-Paragwaj skorja gowl iktar mill-Afrika t'Isfel huma ng\u0127aqdu ma' Spanja fit-tieni rawnd.", "Il-tim tal-Bra\u017cil iddomina Grupp \u010a u t-Turkija ng\u0127aqdu mag\u0127hom meta rnexxielhom jikkwalifikaw min\u0127abba differenza ta' gowls a\u0127jar fuq il-Kosta Rika.", "I\u010b-\u010aina naqset li t\u0127alli mpressjoni hekk kif spi\u010b\u010bat l-a\u0127\u0127ar ming\u0127ajr punt u ming\u0127ajr gowl.", "Grupp D ra sorpri\u017ci differenti hekk kif l-Istati Uniti g\u0127elbet lill-qawwa tradizzjonali tal-Portugi\u017ca bl-iskor ta' 3\u20132.", "Wara, il-gowlkiper Brad Friedel kiseb g\u0127all-Amerikani pari ta' 1-1 kontra l-Korea t'Isfel.", "Il-Korea t'Isfel, li kienet di\u0121\u00e0 fit-tieni rawnd wara li reb\u0127et lill-Polonja 2\u20130, u reb\u0127et lill-Portugall, tat lill-Istati Uniti post fil-fa\u017ci li jmiss.", "Il-\u0120ermanja bdiet l-impenji tag\u0127ha b'reb\u0127a kbira ta' 8\u20130 lis-G\u0127arabja Sawdita fi Grupp E grazzi g\u0127al tliet gowls ta' Miroslav Klose.", "L-Irlanda, li kienu qed jilg\u0127abu ming\u0127ajr Roy Keane li ntbag\u0127at id-dar qabel it-Tazza tad-Dinja, ikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci ta' wara fuq \u010b-\u010bampjins Afrikani, il-Kamerun.", "Fi Grupp F, jew kif kien a\u0127jar mag\u0127ruf b\u0127ala \"il-Grupp tal-Mewt\", kien hemm il-favoriti l-Ar\u0121entina li naqsu li jag\u0127mlu progress mill-grupp.", "Telfa ta' 1\u20130 kontra l-Ingilterra b'gowl ta' David Beckham u pari kontra l-I\u017cvezja \u017camm lis-Sud-Amerikani milli javvanzaw.", "L-Iskandinavi reb\u0127u l-grupp u bl-Ingilterra jsegwuhom fit-tieni post. Fi Grupp \u0120, l-Italja, il-Kroazja u l-Ekwador kollha reb\u0127u darba lil xulxin, imma l-pari kontra r-rebbie\u0127a tal-grupp, il-Messiku, flimkien mal-fatt li \u017c-\u017cew\u0121 timijiet l-o\u0127ra tilfu kontra l-Amerikani, ta lill-Italja t-tieni post fil-grupp.", "L-ospiti tal-edizzjoni flimkien mal-Korea t'Isfel, il-\u0120appun reb\u0127u Grupp H, u l-Bel\u0121ju akkompanjathom g\u0127at-tieni fa\u017ci.", "Ir-Russja u t-Tuni\u017cija kienu tnejn mid-di\u017cappunt tal-kampjonat, u dan il-grupp kien ikkunsidrat b\u0127ala l-inqas kompetittiv f'din l-edizzjoni tal-2002.", "Fit-tieni rawnd, il-\u0120ermanja reb\u0127et b'gowl fl-a\u0127\u0127ar minuti ta' Oliver Neuville kontra l-Paragwaj.", "L-Ingilterra reb\u0127et b'mod impressjonanti lit-tim Dani\u017c b'ri\u017cultat finali ta' 3\u20130.", "Is-Senegal komplew jimpressjonaw hekk kif reb\u0127u bil-gowl tad-deheb kontra l-I\u017cvezja bl-iskor ta' 2\u20131.", "Il-gowl ta' Robbie Keane fl-a\u0127\u0127ar minuti tal-log\u0127ba kontra Spanja ma serviex g\u0127all-Irlanda biex jikkwalifikaw meta tilfu fl-g\u0127oti tal-penalties kontra t-tim Spanjol.", "Fil-partita kollha Amerikana, bejn l-Istati Uniti u l-Messiku, l-Istati Uniti \u0127ar\u0121u rebbie\u0127a b'ri\u017cultat ta' 2\u20130 b'gowls ta' Brian McBride u Landon Donovan.", "Il-Bel\u0121ju lag\u0127bu log\u0127ba qalbiena kontra l-Bra\u017cil, per\u00f2 arrendew fl-a\u0127\u0127ar taqsima meta l-Bra\u017cil \u0127ar\u0121u rebbie\u0127a 2\u20130.", "It-Turkija waqfet is-serje po\u017cittiva tal-\u0120appun meta reb\u0127u b'gowl uniku.", "Il-Korea t'Isfel g\u0127elbu lill-Italja 2-1 grazzi g\u0127al gowl tad-deheb.", "Ir-reb\u0127a tal-Korea t'Isfel assigurat li g\u0127all-ewwel darba fl-istorja ta' din il-kompetizzjoni t-timijiet mill-Ewropa, l-Amerika ta' Fuq, l-Amerika t'Isfel, l-Afrika u l-Asja waslu sal-kwarti tal-finali.", "Fil-kwarti tal-finali, il-gowl ta' Ronaldinho kien il-gowl rebbie\u0127 fil-konfront kontra l-Ingilterra meta l-Bra\u017cil reb\u0127u 2\u20131.", "L-Istati Uniti, friski mit-trijonf fuq il-\u0121irien Messikani, tilfu kontra l-\u0120ermanja b'gowl minn Michael Ballack.", "Matul din il-partita l-Amerikani ddominaw il-log\u0127ob u kienu sfortunati li ma ng\u0127atawx penalty meta Torsten Frings deher imiss il-ballun b'idu fuq il-linja tal-gowl fid-49 minuta.", "Il-Korea t'Isfel kompliet sejra 'l quddiem meta reb\u0127et bil-lotterija tal-penalties kontra Spanja, wara li sal-120 minuta l-iskor baqa' ming\u0127ajr gowls.", "F'dan il-konfront l-Ispanjoli kellhom \u017cew\u0121 gowls im\u0127assrin mir-referi.", "B'hekk, il-Korea t'Isfel sar l-ewwel pajji\u017c A\u017cjatiku li kkwalifika g\u0127as-semifinali tat-Tazza tad-Dinja.", "It-Turkija komplew bil-mixja po\u017cittiva tag\u0127hom permezz ta' reb\u0127a ta' 1\u20130 kontra s-Senegal, b'dan it-tim tal-a\u0127\u0127ar minkejja l-eliminazzjoni tieg\u0127u xorta wa\u0127da \u0127alla impressjoni mhux ftit fl-ewwel dehra tieg\u0127u.", "Is-semifinali raw \u017c-\u017cew\u0121 log\u0127biet jispi\u010b\u010baw 1\u20130; l-ewwel, il-gowl ta' Ballack kien bi\u017c\u017cejjed biex po\u0121\u0121a lill-\u0120ermanja fil-finali g\u0127ad-danni tal-Korea t'Isfel.", "Madanakollu, Ballack ir\u010bieva karta safra li b'ri\u017cultat t'hekk po\u0121\u0121ietu barra mill-finali min\u0127abba n-numru ta' karti sofor akkumulati.", "Ronaldo skorja s-sitt gowl fil-kompetizzjoni g\u0127all-Bra\u017cil, bil-gowl tieg\u0127u jkunu l-uniku wie\u0127ed li jifred lit-tim tieg\u0127u lit-Turkija.", "Fil-log\u0127ba g\u0127at-tielet post, it-Turkija reb\u0127et 3\u20132 lis-Sud-Koreani f'partita mill-aktar e\u010bitanti.", "L-ewwel gowl \u0121ie skorjat minn Hakan \u015e\u00fck\u00fcr 10.8 sekondi biss mill-bidu tal-konfront, l-iktar gowl velo\u010bi li qatt sar fl-istorja tat-Tazza tad-Dinja.", "Fil-finali \u0121ewwa Yokohama, il-\u0120appun, \u017cew\u0121 gowls ta' Ronaldo assiguraw lill-Bra\u017cil ir-reb\u0127 tat-Tazza tad-Dinja fuq il-\u0120ermanja.", "L-istilla ta' Inter skorja darbtejn fit-tieni taqsima.", "Dan kien il-\u0127ames unur tal-Bra\u017cil, biex \u0127adu l-ewwel post fil-gradwatorja tal-aktar rebbie\u0127a ta' din il-kompetizzjoni.", "Din fissret ukoll l-ewwel darba li tim reba\u0127 kull log\u0127ba tat-Tazza tad-Dinja mill-1970.", "Il-kaptan tal-Bra\u017cil Cafu, li sar l-ewwel plejer li deher fi tliet edizzjonijiet tat-Tazza tad-Dinja, a\u010b\u010betta t-trofew f'isem it-tim.", "Il-Korea t'Isfel u l-\u0120appun ipprovdew kull wie\u0127ed g\u0127axar stadji, il-bi\u010b\u010ba l-kbira minnhom kollha mibnija \u0121odda.", "\"Il-\u0127inijiet kollha huma UTC+9.\"", "Fit-tabelli segwenti:", "It-timijiet po\u017cizzjonati fl-ewwel u t-tieni post (bi sfond a\u0127dar) ikkwalifikaw g\u0127ar-rawnd tal-a\u0127\u0127ar sittax."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7536", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7536", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2010", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2010", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2010 kienet id-dsatax-il edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja, li hu avveniment mondjali tal-futbol li jsir kull erba' snin.", "\u0120ie skedat li jkun bejn il-11 ta' \u0120unju u l-11 ta' Lulju 2010 fl-Afrika t'Isfel.", "Din kienet l-ewwel darba li l-kampjonat \u0121ie ospitat minn pajji\u017c Afrikan, wara li l-Afrika t'Isfel g\u0127elbet fl-isfida finali lill-\"ku\u0121ini\" tag\u0127ha Afrikani tal-E\u0121ittu u l-Marokk sabiex jospitaw l-edizzjoni.", "Dan wassal biex il-konfederazzjoni O\u010beanika tal-futbol tkun l-unika konfederazzjoni li g\u0127adha ma \u017cammitx edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja.", "Tnejn u tletin tim \u0121ew mag\u0127\u017cula sabiex jipparte\u010bipaw meta kkwalifikaw mill-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni li bdiet f'Awwissu tal-2007.", "Fl-ewwel rawnd it-timijiet ikkompetew flimkien fi gruppi ta' erba' timijiet kull wie\u0127ed, bl-aqwa \u017cew\u0121 timijiet jaqtg\u0127u l-passa\u0121\u0121 g\u0127all-fa\u017ci su\u010b\u010bessiva.", "Is-sittax-il tim javvanzaw g\u0127all-fa\u017ci eliminatorja li tinkludi tliet rawnd li fl-a\u0127\u0127ar jiddeterminaw l-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 timijiet li jikkontestaw il-finali.", "Spanja reb\u0127u dan it-turnew, fejn fil-finali, i\u010b-\u010bampjins Ewropej g\u0127elbu lit-tim Olandi\u017c fil-\u0127in barrani bl-iskor ta' 1\u20130, gowl li wasal minn Andr\u00e9s Iniesta.", "Dan kien l-ewwel titlu mondjali g\u0127at-tim Spanjol.", "L-Italja kienet qed tiddefendi t-titlu li kisbet fl-edizzjoni pre\u010bedenti, i\u017cda falliet hekk kif inqalg\u0127et fil-fa\u017ci eliminatorja.", "L-Afrika \u0121iet mag\u0127\u017cula b\u0127ala l-ospitu tat-Tazza tad-Dinja 2010 b\u0127ala parti minn politika \u0121dida li tikkonsisti fir-rotazzjoni ta' dan l-avveniment bejn il-konfederazzjonijiet tal-futbol (idea li \u0121iet abbandunata f'Ottubru tal-2007).", "\u0126ames pajji\u017ci Afrikani g\u0127amlu offerta biex jospitaw l-edizzjoni tal-2010 tat-Tazza tad-Dinja:", "Min\u0127abba d-de\u010bi\u017cjoni su\u010b\u010bessiva tal-Kumitat E\u017cekuttiv tal-FIFA biex il-kampjonat ma ji\u0121ix ospitat minn \u017cew\u0121 pajji\u017ci, it-Tune\u017cija irtirat il-kandidatura tag\u0127ha.", "Il-Kumitat idde\u010bieda wkoll li ma ja\u010b\u010bettax lil-Libja b\u0127ala ospitu min\u0127abba li ma la\u0127qitx il-kriterji uffi\u010bjali.", "Wara rawnd ta' voti, l-offerta rebbie\u0127a \u0121iet m\u0127abbra mill-president tal-FIFA Sepp Blatter waqt konferenza stampa fil-15 ta' Mejju 2004, f'\u017burigu.", "L-Afrika t'Isfel ing\u0127atat id-dritt li tospita dan it-turnew, fejn g\u0127elbet l-isfida tal-Marokk u l-E\u0121ittu.", "Diversi g\u0127ajdut \u010b\u010birkulaw f'sorsi varji tal-a\u0127barijiet li kienu jsostnu li t-Tazza tad-Dinja 2010 tista' ssir f'pajji\u017c ie\u0127or.", "Xi nies, fosthom Franz Beckenbauer, Horst R. Schmidt u, anki, xi e\u017cekuttivi tal-FIFA, esprimew id-dubji tag\u0127hom fuq il-pjan, l-organizzazzjoni u \u017c-\u017cmien ta' preparazzjoni tal-AFrika t'Isfel.", "Madanakollu, l-uffi\u010bjali tal-FIFA komplew isostnu li se jkomplu jag\u0127tu s-sosten tag\u0127hom lill-Afrika t'Isfel, u stqarrew li l-avveniment mhux se jitmexxa lejn pajji\u017c ie\u0127or, bil-president tal-FIFA Sepp Blatter kompla jsostni li t-Tazza tad-Dinja 2010 se ssir fl-Afrika t'Isfel.", "Blatter stqarr li hemm pjan ta' kontin\u0121enza biex it-Tazza tad-Dinja issir x'imkien ie\u0127or imma dan ikun f'ka\u017c ta' xi di\u017cgrazzja naturali, u li t-Tazza tad-Dinja 2006 fil-\u0120ermanja kellha wkoll pjan ta' kontin\u0121enza simili.", "Minkejja l-assigurazzjoni min-na\u0127a tal-FIFA li l-avveniment jitmexxa biss f'ka\u017c ta' xi di\u017cgrazzja naturali, xi g\u0127ajdut kompla ji\u010b\u010birkula dwar il-possibilit\u00e0 ta' ospitu \u0121did.", "Dan l-g\u0127ajdut kollu \u0121ie kkritikat mid-deputat Ministru tal-Finanzi tal-Afrika t'Isfel Jabu Moleketi, fejn qal li dan l-g\u0127ajdut sar biex ipo\u0121\u0121i dehra negattiva g\u0127all-Afrika t'Isfel u l-Afrika.", "B\u0127ala l-pajji\u017c ospitu, l-Afrika t'Isfel awtomatikament ir\u010bieva post fil-fa\u017ci finali.", "Madanakollu, l-Afrika t'Isfel xorta wa\u0127da \u0127adet sehem fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni min\u0127abba li dawn iservu wkoll b\u0127ala turnew ta' kwalifika g\u0127at-Tazza Afrikana 2010.", "Din hi l-ewwel darba mill-1934 li ospitu tat-Tazza tad-Dinja, ipparte\u010bipa xorta wa\u0127da fil-kwalifiki g\u0127at-Tazza tad-Dinja.", "B\u0127at-turnew pre\u010bedenti, i\u010b-\u010bampjins renjanti tal-Italja, ma ng\u0127atawx a\u010b\u010bess awtomatiku g\u0127all-fa\u017ci finali.", "Il-poloz g\u0127all-fa\u017ci preliminarja ttellg\u0127u f'Durban, fl-Afrika t'Isfel, fil-25 ta' Novembru 2007.", "It-32 tim segwenti kkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci finali tal-kompetizzjoni.", "Din hija l-ewwel edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja li ma rat lil ebda tim jikkwalifikaw g\u0127all-ewwel darba, minkejja li tnejn minn dawk li kkwalifikaw (is-Slovakkja u s-Serbja) pre\u010bedentament kienu dehru f'isem \u017cew\u0121 pajji\u017ci o\u0127ra.", "Is-Slovakkja kienu \u0127adu sehem ta\u0127t l-isem ta\u010b-\u010aekoslovakkja, waqt li s-Serbja kkompetew b\u0127ala parti mill-Jugo\u017clavja u tas-Serbja u Montenegro.", "Fi\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017ci, il-FIFA ikkunsidrat li\u017c-\u017cew\u0121 timijiet b\u0127ala l-eredi tar-rekords tal-pajji\u017ci li kienu jappartjenu g\u0127alihom qabel.", "Kontroversja nqalg\u0127et fuq il-partiti ta' kwalifika bejn Franza u r-Repubblika tal-Irlanda, il-Kosta Rika u l-Urugwaj, u l-E\u0121ittu u l-Al\u0121erija f'Novembru 2009.", "Fit-tieni leg tal-\"play-off\" bejn Franza u r-Repubblika tal-Irlanda, il-kaptan ta' Franza Thierry Henry lag\u0127ab il-ballun b'idu f'azzjoni li wasslet g\u0127all-gowl tal-pari g\u0127all-Fran\u010bi\u017ci, ming\u0127ajr ma kien jaf ir-referi.", "L-in\u010bident qajjem dibattitu s\u0127un fuq kif il-partiti g\u0127andhom ji\u0121u mmexxija fl-og\u0127la livell.", "Il-FIFA irrifjutat ir-rikjesta min-na\u0127a tal-Federazzjoni tal-futbol Irlandi\u017ca sabiex tirrepeti l-log\u0127ba, waqt li aktar tard kien hemm rikjesta sabiex l-Irlanda tkun it-33 tim fit-Tazza tad-Dinja, rikjesta li aktar tard \u0121iet imwaqqha.", "Il-Kosta Rika qajmet ilment fuq il-gowl tal-Urugwaj fil-log\u0127ba ta' spare\u0121\u0121 tal-CONMEBOL-CONCACAF li ta r-reb\u0127a lis-Sud-Amerikani, waqt li l-a\u0127\u0127ar partita bejn l-E\u0121ittu u l-A\u0121erija kienet imdawwra minn rapporti fuq problemi fost il-partitarji.", "B\u0127ala twe\u0121iba g\u0127all-in\u010bidenti li nqalg\u0127u matul il-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni u fuq kontroversja ta' tix\u0127im fil-futbol, nhar it-2 ta' Di\u010bembru 2009, il-FIFA sej\u0127et laqg\u0127a straordinarja tal-Kumitat E\u017cekuttiv.", "Wara l-laqg\u0127a, il-FIFA \u0127abbret kienu se jag\u0127mlu inkjesta fuq it-teknolo\u0121ija u uffi\u010bjali \u017cejda fil-partiti, per\u00f2 ma \u0127abbrux li kienu se jintrodu\u010bu l-assistenti mal-linji tal-gowls kif kienet di\u0121\u00e0 adottata fl-Europa League, u minflok kompla ji\u0121i mis\u0127uq li l-kompetizzjoni fl-Afrika t'Isfel se tkun immexxiha b\u0127al qabel, b'referi wie\u0127ed, \u017cew\u0121 assistenti, u r-raba' uffi\u010b\u010bjal.", "Fuq is-su\u0121\u0121ett dwar il-log\u0127ob rett, il-President tal-FIFA Sepp Blatter stqarr:", "Fl-2005, l-organizzaturi \u0127ar\u0121u lista provi\u017corja tat-tlettax-il stadju li se jintu\u017caw g\u0127at-Tazza tad-Dinja: Bloemfontein, Cape Town, Durban, Johannesburg (\u017cew\u0121 impjanti), Kimberley, Nelspruit, Orkney, Polokwane, Port Elizabeth, Pretorja (\u017cew\u0121 impjanti), u Rustenburg.", "Dan in-numru tnaqqas g\u0127al g\u0127axra li kienu uffi\u010bjalment m\u0127abbra fis-17 ta' Marzu 2006 mill-FIFA:", "\u0126ames stadji \u0121odda \u0121ew mibnija g\u0127al dan il-kampjonat, u \u0127amsa minn dawk li di\u0121\u00e0 je\u017cistu \u0121ew esti\u017ci.", "L-ispi\u017ca totali tal-kostruzzjoni se tkun madwar R8.4 biljun.", "Minbarra l-\u0127idma fuq l-istadji l-\u0121odda li nbnew u dawk li tran\u0121aw, l-Afrika t'Isfel \u0127damet biex ittejjeb l-infrastruttura pre\u017centi tat-trasport pubbliku, u biex timplimenta mi\u017curi spe\u010bjali sabiex tassigura s-sigurt\u00e0 u s-sa\u0127\u0127a tan-nies lokali u t-turisti internazzjonali li jkunu qed jattendu g\u0127all-partiti, skont il-kriterji tal-FIFA.", "Il-mod ta' kif \u0121ew effetwati dawn il-preparamenti, intlaqa' minn rispons qawwi mill-FIFA, fejn deher li kienu lesti sabiex jospitaw \u0121ewwa pajji\u017chom wie\u0127ed mill-ikbar avvenimenti sportivi li huwa segwit b'tant fervur minn miljuni ta' nies.", "Il-Kumitat Organizzattiv tal-FIFA approvat il-pro\u010bedura g\u0127at-tlug\u0127 finali tal-gruppi nhar it-2 ta' Di\u010bembru 2009.", "It-timijiet \u0121ew maqsuma f'erba' urni differenti, bl-aqwa seba' timijiet skont il-klassifika mondjali tal-FIFA ta' Ottubru 2009 flimkien mal-ospitanti tal-Afrika t'Isfel jitqg\u0127edu fl-ewwel urna.", "Il-kumitat approva wkoll kif se jkunu mag\u0127mula l-urni l-o\u0127ra.", "It-tieni urna kienet komposta mill-Asja, l-O\u010beanja, u l-Amerika ta' Fuq u \u010aentrali u l-Karibew.", "It-tielet urna kienet tikkonsisti minn timijiet mill-Afrika u l-Amerika t'Isfel, u r-raba' urna bil-kumplament tat-timijiet Ewropej.", "L-Afrika t'Isfel awtomatikament tqeg\u0127du f'A1; is-seba' timijiet l-o\u0127ra mill-ewwel urna \u0121ew po\u017cizzjonati f'numru 1 tal-gruppi l-o\u0127ra B-H.", "Il-gruppi \u0121ew mtella' minn A sa H, u l-po\u017cizzjonijiet fil-grupp \u0121ew mtella' g\u0127al Urna 2 sa 4.", "Il-kriterju \u0121eografiku \u0121ie rispettat, ji\u0121ifieri li l-ebda tim mill-istess konfederazzjoni ma jista' ji\u0121i fi grupp ma' tim ie\u0127or mill-istess konfederazzjoni, \u0127lief g\u0127at-timijiet Ewropej li seta' jkun hemm massimu ta' tnejn fi grupp.", "L-Afrika t'Isfel ma setg\u0127etx ti\u0121i mni\u017c\u017cla mat-timijeit Afrika mill-Urna 3 u l-Ar\u0121entina u l-Bra\u017cil ma setg\u0127ux ji\u0121u mtella' kontra l-kumplament tat-tliet timijiet mi\u017c-\u017bona tal-Amerika t'Isfel.", "L-ewwel \u017cew\u0121 timijiet Afrikani li ttellg\u0127u minn Urna 3 da\u0127lu mal-Ar\u0121entina u l-Bra\u017cil.", "It-tlug\u0127 tal-poloz saru f'Cape Town, fl-Afrika t'Isfel fis-19:00 (UTC+2) nhar l-4 ta' Di\u010bembru 2009.", "I\u010b-\u010berimonja \u0121iet pre\u017centata mill-attri\u010bi Sud-Afrikana Charlize Theron, assistita mis-Segretarju \u0120enerali tal-FIFA J\u00e9r\u00f4me Valcke.", "Numru ta' figuri sportivi taw sehemhom fit-tlug\u0127 tal-poloz g\u0127all-gruppi.", "\"Il-\u0127inijiet kollha huma UTC+2.\"", "Fit-tabelli segwenti:", "It-timijiet po\u017cizzjonati fl-ewwel u t-tieni post (bi sfond a\u0127dar) ikkwalifikaw g\u0127ar-rawnd tal-a\u0127\u0127ar sittax.", "G\u0127at-turnew tat-Tazza tad-Dinja, il-FIFA idde\u010bidiet sett ta' kriterji sabiex tidentifika kull po\u017cizzjoni fil-grupp ta' kull tim fil-fa\u017ci tal-gruppi.", "Fil-fa\u017ci eliminatorja (li tinkludi l-finali), jekk il-partita tibqa' f'pari wara 90 minuta, \u017cew\u0121 perjodi ta' \u0127in mi\u017cjuda ji\u0121u mig\u0127luba (ta' kwarta kull wie\u0127ed).", "Jekk ir-ri\u017cultat jibqa' xorta l-istess wara l-\u0127in barrani, il-partita ti\u0121i de\u010bi\u017ca permezz tal-g\u0127oti tal-penalties.", "Il-plejer Sud-Afrikan Siphiwe Tshabalala kien l-ewwel plejer li skorja gowl fil-kompetizzjoni, fil-log\u0127ba tal-ftu\u0127 kontra l-Messiku li ntemmet 1\u20131.", "Id-difensur Dani\u017c Simon Poulsen skorja l-ewwel awto-gowl tal-kampjonat, fit-telfa ta' 2\u20130 kontra l-Olanda.", "L-attakkant Ar\u0121entin Gonzalo Higua\u00edn skorja l-ewwel tripletta f'dan it-turnew, fir-reb\u0127a tal-Ar\u0121entina bl-iskor ta' 4\u20131 kontra l-Korea t'Isfel.", "Din it-tripletta kienet id-49 wa\u0127da fl-istorja tat-Tazza tad-Dinja", "L-aqwa erba' skorers ta' din il-kompetizzjoni spi\u010b\u010baw ilkoll b'\u0127ames gowls.", "I\u017c-\u017barbuna tad-Deheb marret g\u0127al Thomas M\u00fcller tal-\u0120ermanja li kellu tliet assits.", "I\u017c-\u017barbuna tal-Fidda marret g\u0127al David Villa ta' Spanja li lag\u0127ab total ta' 635 minuta, u \u017c-\u017barbuna tal-Bron\u017c marret f'idejn Wesley Sneijder tal-Olanda li lag\u0127ab 652 minuta.", "Diego Forl\u00e1n tal-Urugwaj kellu \u0127ames gowls u assist wie\u0127ed f'654 minutA.", "Tliet plejers o\u0127ra skorjaw erba' gowls.", "Tmienja u g\u0127oxrin plejer \u0121ew sospi\u017ci min\u0127abba li laqqtu \u017cew\u0121 karti sofor konsekuttivi (tlettax-il plejer), karta \u0127amra diretta (tmien plejers), jew karta safra b'karta \u0127amra aktar tard (seba' plejers).", "Il-maskot uffi\u010bjali tat-Tazza tad-Dinja 2010 huwa \"Zakumi\", leopard b'xag\u0127ar a\u0127dar, li \u0121ie m\u0127abbar fit-22 ta' Settembru 2008.", "Ismu \u0121ej minn \"ZA\", akronimu g\u0127al \"Afrika t'Isfel\", u \"kumi\" li hi kelma li tfisser \"g\u0127axra\" f'diversi lingwi Afrikani.", "Il-kuluri tal-maskot jirriflettu dawk tat-tim nazzjonali tal-pajji\u017c ospitu \u2013 isfar u a\u0127dar.", "Il-kanzunetta uffi\u010bjali tat-Tazza tad-Dinja \"Waka Waka\" hi kantat mill-kantanta Kolombjana Shakira u l-grupp mu\u017cikali Freshlyground mill-Afrika t'Isfel, u kantata bl-Ingli\u017c u bl-Ispanjol.", "Il-kanzunetta hi bba\u017cata fuq kanzunetta tradizzjonali tas-suldati Sud-Afrikani bl-isem ta' Zangalewa.", "Din il-kanzunetta tkantat fil-kun\u010bert ta' qabel il-bidu tat-Tazza tad-Dinja fl-10 ta' \u0120unju f'Soweto u kif ukoll fi\u010b-\u010berimonja tal-fut\u0127 fil-11 ta' \u0120unju u fil-finali tal-11 ta' Lulju.", "Il-ballun uffi\u010bjali g\u0127at-Tazza tad-Dinja, mag\u0127mul minn adidas, i\u0121ib l-isem ta' \"Jabulani\", li jfisser \"\u010belebrazzjoni\" fil-lingwa Zulu.", "In-numru \u0127dax g\u0127andu rwol prominenti f'dan il-ballun: dan huwa l-\u0127dax-il ballun tat-Tazza tad-Dinja mag\u0127mul minn kumpanija \u0120ermani\u017ca; il-ballun jinkludi fih \u0127dax-il kulur, wie\u0127ed g\u0127al kull plejer fil-grawnd; u hemm \u0127dax-il lingwa uffi\u010bjali fl-Afrika t'Isfel.", "Ballun spe\u010bjali b'pannelli tad-deheb se ji\u0121i w\u017cat fil-finali ta' Johannesburg.", "Il-ballun hu mibni fuq disinn \u0121did, li jikkonsisti minn tmien pannelli mag\u0127qudin flimkien b'mod sferiku.", "Il-ballun \u0121ie w\u017cat waqt it-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs 2009 li saret \u0121ewwa l-Emirati G\u0127arab Mag\u0127quda, u ver\u017cjoni spe\u010bjali tal-ballun, il-\"Jabulani Angola\", kien il-ballun uffi\u010bjali tat-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikana 2010.", "Xi stilel tal-futbol ilmentaw fuq il-ballun il-\u0121did, fejn l-argument li \u0121abu 'l quddiem kien li t-trajjetorja tal-ballun kienet diffi\u010bli biex wie\u0127ed jippredixxieha.", "Il-gowlkiper Bra\u017ciljan J\u00falio C\u00e9sar ikkompara l-ballun ma' wie\u0127ed li jixtri ming\u0127anda tal-\"\u0127anut\" u li kien tajjeb g\u0127all-attakkanti waqt li ja\u0127dem kontra l-gowlkipers.", "\u010aerti \u017cbalji li saru minn gowlkipers matul din it-Tazza tad-Dinja \u0121ew attribwiti lil dan il-ballun."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7576", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7576", "title": "\u0120u\u017c\u00e8 Diacono", "text": ["\u0120u\u017c\u00e8 Diacono", "\u0120u\u017c\u00e8 Diacono (Valletta, 24 ta' Novembru 1912 \u2013 Piet\u00e0, 17 ta' Novembru 2002) kien awtur, \u0121urnalist u drammaturgu Malti.", "Bin Francis Xavier u Victoria, mwielda Meli, huwa studja fl-iskola Stella Maris (Tas-Sliema), St.Paul's (Valletta) u fl-Universit\u00e0 ta' Malta, fejn kiseb id-Diploma ta' Prokuratur Legali (1938); i\u017cda flok il-professjoni legali g\u0127a\u017cel dik letterarja u ta ru\u0127u g\u0127all-\u0121urnali\u017cmu.", "Diacono kien xellugi imma fl-Elezzjoni \u0120enerali tal-1962, li fiha l-Knisja imponiet id-dnub il-mejjet fuq min jivvota lill-Partit Laburista, huwa kien ikkontesta b\u0127ala kandidat f'isem il-Partit Kostituzzjonali Progressiv (ta' Mabel Strickland) fuq l-10 distrett li kien ikopri lill G\u0127awdex.", "Kien \u0121ab 74 vot fl-ewwel g\u0127add u spi\u010b\u010ba b'94 vot.", "Huwa beda b\u0127ala editur tal-a\u0127barijiet tat-\"Times of Malta\", a\u0121ixxa ta' editur tas-\"Sunday Times of Malta\" u g\u0127al xi \u017cmien kien korrispondent tal-a\u0121enzija tal-a\u0127barijiet Reuters.", "Fi \u017cmien il-Gwerra, 1939-1945, \u0121ie trasferit fir-redazzjoni ta' \"Il-Berqa\", fejn waqqaf il-pa\u0121na sportiva bil-Malti u \u0127oloq diversi espressjonijiet sportivi.", "Huwa beda l-pa\u0121na ta' kuljum tal-\"fiction\" u bdieha bit-traduzzjoni ta' \"The Rosary\", ir-rumanz mag\u0127ruf ta' Florence L. Barclay.", "Din il-pa\u0121na kellha kontribuzzjonijiet ta' diversi awturi Maltin, xju\u0127 u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127, i\u017cda l-bi\u010b\u010ba l-kbira kitibhom Diacono nnifsu.", "Huma baqa' mal-\"Allied Newspapers\" sal-1966.", "Kien l-ewwel editur tal-\u0121urnal tal-Knisja \"Il-\u0126ajja\" bejn l-1965 u l-1967.", "Kien ukoll jie\u0127u \u0127sieb ir-reklamar g\u0127all-\u0121urnal \"Il-\u0126addiem\" bejn is-snin 1966 u 1969.", "Sadanittant kien g\u0127amel \u017cmien jg\u0127allem il-Letteratura Maltija fl-Universit\u00e0 ta' Malta.", "Xandar bosta ta\u0127ditiet minn fuq ir-Rediffusion spe\u010bjalment fis-serje \"Kotba x'taqra\" u tag\u0127rif u tag\u0127lim dwar l-arti drammatika.", "Huwa kien membru akkademiku tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti u ko-fundatur tal-G\u0127aqda ta' Awturi Maltin.", "Kien ukoll fil-kummissjoni biex ikun standardizzat l-ilsien Malti.", "Irreveda u ppubblika l-\u0126ames Volum tad-Dizzjunarju Ingli\u017c\u2013Malti ta' Dun Karm Psaila fil-bidu tas-snin disg\u0127in.", "Diacono kien wie\u0127ed mill-aktar kittieba prolifi\u010bi Maltin tas-seklu g\u0127oxrin.", "Kiteb drammi, novelli, traduzzjonijiet u kritika letterarja.", "Fost il-kritika tieg\u0127u nsibu \"Wara Ibsen\" u \"Il-Fidwa tal-Bdiewa ta' Ninu Cremona: Studju Kritiku\".", "B\u0127ala studju\u017c tal-lingwa, kien \u0127are\u0121 ktieb fl-1977 bl-isem \"G\u0127eltijiet u Barbari\u017cmi fil-Malti\".", "Kien \u0127are\u0121 \u0121abra ta' novelli bl-isem ta' \"Dik is-Si\u0121ra M\u0127attba\".", "I\u017cda l-qawwa ta' Diacono to\u0127ro\u0121 fid-drammi tieg\u0127u.", "L-g\u0127arfien tieg\u0127u ta' kif \u017cviluppa t-teatru ta' Ibsen u Strindberg g\u0127enu biex feta\u0127 id-drama Maltija lejn fruntieri \u0121odda, 'il bog\u0127od mill-kitba tradizzjonali u konservattiva.", "Huwa ma kienx jiddejjaq jikteb biex juri s-sigrieti mag\u0127rufa so\u010bjali tal-\u0127ajja Maltija.", "Fost l-iktar drammi mag\u0127rufin tieg\u0127u hemm dawk tas-snin sittin: \"L-Ewwel Jien\" u \"Erwie\u0127 Marbuta\".", "L-iktar dramm li baqa' sinonimu ma' Diacono kien it-teledramm \"Il-Madonna ta\u010b-\u010aoqqa\" li kien jidher fuq TVM fl-1979, \"black and white\".", "Dan ix-xog\u0127ol ta' Diacono juri l-qilla li jista' juri l-bniedem meta ffa\u010b\u010bjat minn istituzzjoni b\u0127alma hija l-Knisja.", "Juri li l-im\u0127abba tirba\u0127 fuq kollox, anke meta tiltaqa' ma' bosta tfixkil.", "Il-\u0127sieb wara dan il-kapolavur kien \u0121ieh wara li lill-istess Diacono kienu \u0127adulu bi\u010b\u010ba art.", "Il-\u0121rajja ta' Karmnu ta' Randu, li minkejja li kien jag\u0127mel kollox g\u0127all-knisja u g\u0127all-festa, spi\u010b\u010ba m\u010ba\u0127\u0127ad mill-art li kienet tag\u0127ti l-g\u0127ajxien lilu u lill-familja tieg\u0127u hija qawwija wisq.", "Dan it-teledramm kien qajjem \u0127afna kontroversji fil-pajji\u017c, mhux l-inqas g\u0127ax kien fi \u017cmien meta l-Gvern Laburista mmexxi minn Dom Mintoff kien qed iwettaq fil-prattika d-distinzjoni bejn Stat u Knisja.", "\u0126afna telespettaturi ddarsu waqt xena fejn Rita (il-protagonista), tkisser in-ni\u010b\u010ba tal-Madonna u tne\u0127\u0127ilha \u010b-\u010boqqa.", "O\u0127rajn ma rawx g\u0127aliex din it-teleserje ng\u0127atat dan l-isem, tant li \u0127assew li b\u0127al donnu ssemma l-isem tal-Madonna fil-batal.", "Imma l-akbar kontroversja kienet fil-fatt li Rita il-protagonista (parti ma\u0127duma minn Jane Marshall) kellha relazzjoni ma' Marjanu (Lino Mintoff) li kien novizz reli\u0121ju\u017c.", "Rita anke twelled tarbija fil-kampnar tal-Kappella fit-teleserje.", "Imma min\u0127abba l-impatt qawwi li \u0127alliet din is-serje kien diffi\u010bli g\u0127al u\u0127ud li jag\u0127mlu distinzjoni bejn l-atturi u l-\u0127ajja reali u g\u0127alhekk bdiet persekuzzjoni qawwija fuq Diacono, l-atturi prin\u010bipali, u d-direttur.", "Il-persekuzzjoni tant kienet qawwija li l-attri\u010bi prin\u010bipali Jane Marshall u r-ra\u0121el tag\u0127ha Albert Marshall li kien id-direttur ta' din it-teleserje r\u010bevew ittri mimlija attakki, theddid u mibeg\u0127da.", "Dan wassal biex il-koppja Marshall (b'\u017cew\u0121t itfal \u017cg\u0127ar) sa\u0127ansitra titlaq minn Malta u temigra lejn l-Awstralja.", "Kull meta kien jidher \"Il-Madonna ta\u010b-\u010aoqqa\", it-toroq kienu jkunu ba\u0127\u0127, g\u0127ax minkejja l-kritika, kul\u0127add kien jarah.", "Diacono kien bniedem pa\u010benzju\u017c \u0127afna, metikolu\u017c \u0127afna spe\u010bjalment fil-kitbiet u meta ji\u0121i biex jaqra kitbiet ta' \u0127addie\u0127or.", "Kien i\u0127obb il-mu\u017cika klassika u kellu kollezzjoni ta' diski b'mu\u017cika tal-opri.", "Kien i\u0127obb ukoll l-isport, i\u017cda meta kiber ftit seta' jipprattikah min\u0127abba li f'\u017cog\u0127\u017citu kien we\u0121\u0121a' siequ waqt log\u0127ba tennis.", "Fil-futbol kien i\u017comm mas-Sliema u f'dak barrani mal-Ingli\u017ci.", "Fl-1997, huwa kien onorat b\u0127ala Membru tal-Ordni Nazzjonali ta' Mertu mill-President Ugo Mifsud Bonnici g\u0127all-kontribut kbir tieg\u0127u lejn is-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "Lejn l-a\u0127\u0127ar ta' \u0127ajtu kien residenti fid-Dar ta' l-Anzjani tal-Furjana.", "Jum biss qabel mewtu, nhar is-16 ta' Novembru 2002, ir-\"remake\" tas-serje \"Il-Madonna ta\u010b-\u010aoqqa\" bi produzzjoni ta' \"Hermann Bonaci Productions\" li kien ixxandar ftit xhur qabel fuq l-istazzjon tal-Partit Laburista \"Super One Television,\" reba\u0127 il-premju g\u0127all-A\u0127jar Drama Televi\u017civ ta' dik is-sena."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7602", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7602", "title": "Nouvelle F\u00e9d\u00e9ration-Board", "text": ["Nouvelle F\u00e9d\u00e9ration-Board", "L-NF-Board (bl-Ingli\u017c: \"New Federation-Board\"), hi asso\u010bjazzjoni stabbilita fit-12 ta' Di\u010bembru 2003.", "Hi mag\u0127mula minn timijiet li jirrapre\u017centaw nazzjonijiet li mhumiex rikonoxxuti b\u0127ala stati sovrani u g\u0127alhekk mhumiex eli\u0121ibbli biex ikunu membri tal-FIFA.", "L-NFB ta\u0127dem b\u0127ala organizzazzjoni temporarja, qabel mal-membri tag\u0127ha jiksbu l-is\u0127ubija tag\u0127ha.", "Il-fundatur u s-segretarju \u0121enerali kurrenti hu Luc Misson, u hu avukat Bel\u0121jan li rrapre\u017centa lill-plejer tal-futbol Jean-Marc Bosman fil-ka\u017c li wassal g\u0127as-sentenza Bosman li stabilixxiet iktar libert\u00e0 g\u0127all-plejers professjonali biex jmorru ja\u0127dmu madwar l-Ewropa.", "L-NF-Board torganizza log\u0127ob bejn il-membri tag\u0127ha, fejn temmen \"fid-dritt li tilg\u0127ab futbol kompetittiv\", u torganizza t-Tazza tad-Dinja VIVA li \u0127adet post l-ewwel darba f'Novembru 2006, f'Oksitanja.", "L-ewwel edizzjoni ntreb\u0127et minn Sapmi li g\u0127elbu lill-Monako 21-1.", "L-Okksitanja lag\u0127bu wkoll u l-Kamerun t'Isfel kien mistenni li jipparte\u010bipa per\u00f2 naqas li jag\u0127mel apparenza.", "It-tieni edizzjoni saret fl-2008 f'Sampi u kienet ikkontestata bejn \u0127ames timijiet.", "Ir-rebbie\u0127 kienet il-Padanja meta fil-finali reb\u0127u lill-Aramej 2\u20130.", "F'Lulju 2007, l-NF-Board tat sanzjoni uffi\u010bjali lill-ewwel konfederazzjoni membru, il-CSANF (Consejo Sudamericano de Nuevas Federaciones, fundata fil-25 ta' Mejju 2007) li tirrapre\u017centa t-timijiet li mhumiex membri tal-FIFA u li jinsabu fl-Amerika t'Isfel.", "It-tieni konfederazzjoni, CENF (Confederation of European New Federations) li tirrapre\u017centa lil dawk li jinsabu fl-Ewropa, qieg\u0127da f'ta\u0127didiet biex ti\u0121i affiljata mal-NF-Board.", "Ewropa", "Afrika", "Asja", "Amerika ta' Fuq", "Amerika t'Isfel", "O\u010beanja"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7614", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7614", "title": "Manchester United FC", "text": ["Manchester United FC", "Manchester United Football Club huwa klabb tal-futbol professjonali Ingli\u017c ibba\u017cat \u0121ewwa Old Trafford, Greater Manchester.", "Il-klabb ifforma ru\u0127u ta\u0127t l-isem ta' Newton Heath fl-1878, ing\u0127aqad fil-Football League fl-1892, sakemm biddel ismu g\u0127al Manchester United fl-1902.", "Hu hu wkoll wie\u0127ed fost il-membri fundaturi tal-Premier League fl-1992.", "Il-klabb huwa l-iktar klabb b'su\u010b\u010bessi fil-futbol Ingli\u017c, b'20 kampjonat, 12-il FA Cup u \u0127ames League Cups u rekord ta' 21 FA Community Shields.", "Manchester United reb\u0127u wkoll tliet UEFA Champions Leagues, UEFA Europa League wa\u0127da, Tazza tat-Tazzi Ewropej wa\u0127da, Super Cup Ewropea wa\u0127da, Tazza Interkontinentali u t-Tazza tad-Dinja g\u0127al-Klabbs.", "Fl-1998\u201399, il-klabb sar l-ewwel wie\u0127ed fl-istorja tal-futbol Ingli\u017c li g\u0127amlu t-\"treble\" li tikkonsisti mill-Premier League, l-FA Cup u l-UEFA Champions League.", "Bir-reb\u0127 tal-UEFA Europa League fl-ista\u0121un 2016\u201317, huma saru fost \u0127ames klabbs li reb\u0127u t-tliet kompetizzjonijiet g\u0127all-klabbs prin\u010bipali tal-UEFA.", "Manchester United huwa wie\u0127ed mill-iktar klabbs segwiti u sinjuri fid-dinja, b'valur stmat ta' \u00a32.86 biljun.", "F'Mejju tal-2005 il-klabb inxtara minn Malcolm Glazer g\u0127as-somma ta' madwar \u00a3800 miljun.", "Manchester United \u0121ie ffurmat fl-1878 b\u0127ala Newton Heath LYR Football Club minn grupp ta' \u0127addiema fil-Lancashire and Yorkshire Railway fi Newton Heath.", "G\u0127all-bidu t-tim kien jilg\u0127ab log\u0127biet kontra dipartimenti o\u0127ra u kumpaniji ferrovjarji, imma fl-20 ta' Novembru 1880, huma \u0127adu sehem fl-ewwel log\u0127ba mag\u0127rufa; lebsin bil-kuluri tal-kumpanija \u2013 strixxi \u0127odor u kulur id-deheb \u2013 huma sofrew telfa ta' 6\u20130 kontra t-tim tar-riservi ta' Bolton Wanderers.", "Sal-1888 il-klabb sar membru fundatur ta' The Combination, kampjonat re\u0121jonali tal-futbol.", "Wara li dan il-kampjonat \u0121ie xolt wara biss sta\u0121un, Newton Heath ing\u0127aqdu mal-Football Alliance, li kellha sservi g\u0127al tliet sta\u0121uni qabel ma \u0121iet mag\u0127quda mal-Football League.", "Dan wassal lill-klabb sabiex jibda l-ista\u0121un 1892\u201393 fil-First Division; sadanittant it-tim sar indipendenti mill-kumpanija u ne\u0127\u0127ew \"LYR\" mill-isem.", "Wara \u017cew\u0121 sta\u0121uni, il-klabb \u0121ie relegat g\u0127as-Second Division.", "F'Jannar 1902, b'dejn ta' \u00a32,670 \u2013 ekwivalenti g\u0127al \u00a3250,000 tal-2013 \u2013 il-klabb intefa' f'likwidazzjoni.", "Il-kaptan Harry Stafford sab erba' negozjanti tal-post, fosthom John Henry Davies (li aktar tard serva b\u0127ala president tal-kalbb), li kienu lesti li jinvestu \u00a3500 u jing\u0127ataw lura parte\u010bipazzjoni fil-\u0121estjoni tal-klabb.", "Nhar l-24 ta' April 1902, twieled uffi\u010bjalment l-isem il-\u0121did Manchester United.", "Ta\u0127t Ernest Mangnall, li \u0127a f'idejh it-tim fl-1903, it-tim spi\u010b\u010ba fit-tieni post tas-Second Division fl-1906 u assigura l-promozzjoni g\u0127all-First Division, li kellhom jirb\u0127u fl-1908 \u2013 l-ewwel titlu tal-kampjonat tal-klabb.", "L-ista\u0121un ta' wara beda bir-reb\u0127 tal-ewwel Charity Shield u spi\u010b\u010ba bl-ewwel titlu tal-FA Cup.", "Manchester United rbe\u0127u l-First Division g\u0127at-tieni darba fl-1911, per\u00f2 fit-tmiem tal-ista\u0121un ta' wara, Mangnall \u0127alla 'l-klabb sabiex jing\u0127aqad ma' Manchester City.", "Fl-1922, tliet snin wara li re\u0121a' beda l-futbol wara l-Ewwel Gwerra Dinjija, il-klabb \u0121iet relegat g\u0127as-Second Division, fejn baqa' hemmhekk sal-promozzjoni tal-1925.", "G\u0127al darb'o\u0127ra relegat fl-1931, Manchester United sar tim inkosistenti, fejn la\u0127aq l-ag\u0127ar po\u017cizzjoni tieg\u0127u bl-20 post fis-Second Division fl-1934.", "Wara l-mewt tal-benefattur prin\u010bipali tal-klabb, J. H. Davies, f'Ottubru tal-1927, il-finanzi tal-klabb marru g\u0127all-ag\u0127ar tant li Manchester United kienu fi\u010b-\u010bans li jispi\u010b\u010baw falluti li ma kienx g\u0127al James W. Gibson, li f'Di\u010bembru tal-1931 investa \u00a32,000 u assuma l-kontroll tal-klabb.", "Fl-ista\u0121un 1938\u201339, l-a\u0127\u0127ar sena ta' futbol qabel it-Tieni Gwerra Dinjija, il-klabb spi\u010b\u010ba fl-erbatax-il post fil-First Division.", "F'Ottubru tal-1945, mat-tkomplija tal-futbol wara l-gwerra wassal g\u0127all-\u0127atra ta' Matt Busby b\u0127ala l-kow\u010b il-\u0121did.", "Hu talab li jkollu kontroll s\u0127i\u0127 fuq l-g\u0127a\u017cla tat-tim, it-trasferimenti ta' plejers u s-sessjonijiet ta' ta\u0127ri\u0121.", "Busby wassal lit-tim g\u0127at-tieni post fl-1947, l-1948 u l-1949, u g\u0127ar-reb\u0127 tal-FA Cup fl-1948.", "Fl-1952, il-klabb reba\u0127 il-First Division, l-ewwel titlu tal-kampjonat g\u0127al 41 sena.", "B'et\u00e0 medja ta' 22 sena, l-istampa laqqmet lil dan it-tim rebbie\u0127 ta' \u017cew\u0121 kampjonati infila fl-1956 b\u0127ala l-\"Busby Babes\", xhieda tal-importanza li Busby kien jag\u0127ti lill-plejers i\u017c-\u017cg\u0127ar.", "Fl-1957, Manchester United saru l-ewwel tim Ingli\u017c li \u0127a sehem fit-Tazza ta\u010b-\u010aampjins, minkejja o\u0121\u0121ezzjonijiet min-na\u0127a tal-Football League, li kienu \u010ba\u0127du lil Chelsea mill-istess opportunit\u00e0 s-sena ta' qabel.", "Fit-triq lejn is-semifinali, li huma tilfu kontra Real Madrid, it-tim irre\u0121istra reb\u0127a ta' 10\u20130 fuq i\u010b-\u010bampjins Bel\u0121jani ta' Anderlecht, li tibqa' sal-lum il-\u0121urnata b\u0127ala l-ikbar reb\u0127a tal-klabb fl-Ewropa.", "L-ista\u0121un ta' wara, fit-triq lura mir-reb\u0127a fil-kwarti tal-finali tat-Tazza ta\u010b-\u010aampjins kontra Red Star Belgrade, l-ajruplan li kien qieg\u0127ed i\u0121orr il-plejers u l-uffi\u010b\u010bjali ta' Manchester United, u l-\u0121urnalisti kkraxxja meta kien se jitlaq wara waqfa fi Munich, il-\u0120ermanja.", "Id-di\u017castru tal-ajru ta' Munich tas-6 ta' Frar 1958 \u0127a l-\u0127ajja ta' 23 persuna, fosthom tmien plejers - Geoff Bent, Roger Byrne, Eddie Colman, Duncan Edwards, Mark Jones, David Pegg, Tommy Taylor u Liam \"Billy\" Whelan - filwaqt li we\u0121\u0121g\u0127u bosta o\u0127rajn.", "Il-kow\u010b tat-tim tar-riservi Jimmy Murphy \u0127a post Busby waqt li dan kien qieg\u0127ed jirkupra u t-tim b'diversi u\u010bu\u0127 \u0121odda rnexxielu jag\u0127milha sal-finali tal-FA Cup, li tilfu kontra Bolton Wanderers.", "B'solidarjet\u00e0 g\u0127at-tra\u0121edja, il-UEFA stiednet li jikkompetu fit-Tazza ta\u010b-\u010aampjins 1958\u201359 flimkien mar-rebbie\u0127a tal-kampjonat Wolverhampton Wanderers.", "Minkejja li \u0121iet approvata mill-FA, il-Football League stabilixxiet li ma kellhomx jie\u0127du sehem min\u0127abba li ma kienux ikkwalifikaw.", "Busby re\u0121a' bena t-tim matul is-sittinijiet billi ffirma plejers b\u0127al Denis Law u Pat Crerand li flimkien mal-\u0121enerazzjoni l-\u0121did ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 \u2013 fosthom George Best \u2013 reb\u0127u l-FA Cup tal-1963.", "L-ista\u0121un ta' wara huma spi\u010b\u010baw it-tieni fil-kampjonat, sakemm reb\u0127uh fl-1965 u g\u0127al darb'o\u0127ra fl-1967.", "Fl-1968, Manchester United saru l-ewwel klabb Ingli\u017c (u t-tieni wie\u0127ed Brittaniku) li jirb\u0127u t-Tazza ta\u010b-\u010aampjins meta g\u0127elbu lil Benfica 4\u20131 fil-finali, b'tim li kien jinkludi tliet Futbolers Ewropej tas-Sena: Bobby Charlton, Denis Law u George Best.", "Matt Busby irri\u017cenja b\u0127ala kow\u010b fl-1969 u postu \u0127adu l-kow\u010b tar-riservi, l-eks-plejer ta' United Wilf McGuinness.", "Wara li spi\u010b\u010baw fit-tieni post fl-ista\u0121un 1969\u201370 u g\u0127amlu bidu fqir g\u0127all-ista\u0121un ta' wara, Busby \u0121ie perswa\u017c sabiex jer\u0121a' jie\u0127u post, filwaqt li McGuinness irritorna b\u0127ala kow\u010b tat-tim tar-riservi.", "F'\u0120unju tal-1971, Frank O'Farrell in\u0127atar b\u0127ala kow\u010b \u0121did, imma dam biss 18-il xahar qabel ma \u0121ie sostitwit minn Tommy Docherty f'Di\u010bembru tal-1972.", "Docherty salva lil Manchester United mir-relegazzjoni dak l-ista\u0121un, g\u0127alkemm kellhom isofru din l-isfortuna xorta wa\u0127da fl-1974; sa dak i\u017c-\u017cmien it-triju ta' Best, Law, u Charlton kien \u0127alla 'l-klabb.", "Mal-ewwel tentattiv it-tim reba\u0127 il-promozzjoni u wasal sal-finali tal-FA Cup fl-1976, imma tilfuha g\u0127ad-danni ta' Southampton.", "Huma re\u0121g\u0127u g\u0127amluha sal-finali fl-1977 fejn g\u0127elbu lil Liverpool 2\u20131.", "Docherty tke\u010b\u010ba ftit wara, wara li kien \u0121ie \u017cvelat li kellu relazzjoni mal-mara tal-fi\u017cjoterapista tal-klabb.", "Daxe Sexton \u0127a post Docherty fis-sajf tal-1977.", "Minkejja n-numru ta' plejers \u0121odda ta' kalibru, b\u0127al Joe Jordan, Gordon McQueen, Gary Bailey, u Ray Wilkins, it-tim naqas milli jimpressjona; huma spi\u010b\u010baw fit-tieni post fl-ista\u0121un 1979\u201380 u tilfu l-finali tal-FA Cup 1979 kontra l-Arsenal.", "Sexton tke\u010b\u010ba fl-1981, anke jekk it-tim reba\u0127 l-a\u0127\u0127ar seba' log\u0127biet ta\u0127t il-gwida tieg\u0127u.", "Minflok Sexton in\u0121ab Ron Atkinson, li immedjatament kiser ir-rekord Brittaniku g\u0127al trasferiment ta' plejer bl-akkwist ta' Bryan Robson minn West Bromwich Albion.", "Ta\u0127t Atkinson, Manchester United reb\u0127u l-FA Cup darbtejn fi tliet snin \u2013 fl-1983 u fl-1985.", "Fl-ista\u0121un 1985\u201386, wara 13-il reb\u0127a u \u017cew\u0121 dros fl-ewwel 15-il log\u0127ba, il-klabb kien favorit li jirba\u0127 il-kampjonat, per\u00f2 spi\u010b\u010ba fir-raba' post. L-ista\u0121un ta' wara, bil-klabb f'periklu li jispi\u010b\u010ba relegat minn Novembru, Atkinson tke\u010b\u010ba.", "Alex Ferguson u l-assistent tieg\u0127u Archie Knox waslu minn Aberdeen dakinhar tat-tke\u010b\u010bija ta' Atkinson, u wasslu lill-klabb g\u0127all-\u0127dax-il post finali fil-kampjonat.", "Minkejja li spi\u010b\u010baw it-tieni fl-1987\u201388, il-klabb re\u0121a' spi\u010b\u010ba fil-\u0127dax-il post fl-ista\u0121un ta' wara.", "B'g\u0127ajdut kontinwu li kien se jitne\u0127\u0127a, reb\u0127a fuq Crystal Palace f\"replay\" tal-finali tal-FA Cup 1990 (wara dro ta' 3\u20133) salvat il-karriera ta' Ferguson.", "Fl-ista\u0121un sussegwenti, Manchester United kisbu l-ewwel titlu tat-Tazza tat-Tazez Ewropej u kkompetew fis-Super Cup Ewropea 1991 fejn g\u0127elbu lil Red Star Belgrade 1\u20130 fil-finali li ntlag\u0127bet \u0121ewwa Old Trafford.", "G\u0127at-tieni sena konsekuttiva t-tim wasal sal-finali tal-League Cup fl-1992, fejn \u0121ewwa Wembley reb\u0127u 1\u20130 lil Nottingham Forest.", "Fl-1993, il-klabb reba\u0127 l-ewwel kampjonat tieg\u0127u mill-1967, u sena wara, g\u0127all-ewwel darba mill-1957, reba\u0127 it-tieni titlu konsekuttiv \u2013 flimkien mal-FA Cup \u2013 sabiex ikkompleta l-ewwel \"Doppjetta\" fl-istorja tal-klabb.", "Fl-ista\u0121un 1998\u201399, Manchester United saru l-ewwel tim li reba\u0127 il-Premier League, l-FA Cup u l-UEFA Champions League \u2013 \"It-Tripletta\" \u2013 fl-istess sta\u0121un.", "Minn ta\u0127t 1\u20130 fil-finali tal-UEFA Champions League 1999, Teddy Sheringham u Ole Gunnar Solskj\u00e6r skorjaw \u017cew\u0121 gowls fil-\u0127in mi\u017cjud sabiex taw reb\u0127a drammatika kontra Bayern Munich, f'dik li hi meqjusa b\u0127ala wa\u0127da mill-aqwa rimonti fl-istorja.", "Il-klabb reba\u0127 ukoll it-Tazza Interkontinentali b'reb\u0127a ta' 1\u20130 fuq Palmeiras f'Tokjo.", "Ferguson \u0121ie nominat kavallier g\u0127as-servizzi tieg\u0127u lil-log\u0127ba.", "Manchester United re\u0121g\u0127u reb\u0127u l-kampjonat fl-ista\u0121un 1999\u20132000 u 2000\u201301.", "Wara li spi\u010b\u010baw it-tieni fl-2001\u201302, huma kisbu lura t-titlu tal-kampjonat fl-2002\u201303.", "Huma reb\u0127u l-FA Cup 2003\u201304 meta g\u0127elbu lil Millwall 3\u20130 fil-finali li ntlag\u0127bet fil-Millenium Stadium, f'Cardiff.", "Aktar titli tal-kampjonat segwew fl-ista\u0121uni 2006\u201307 u 2007\u201308, u rnexxielu jag\u0127mlu d-doppjetta Ewropea meta g\u0127elbu lil Chelsea 6\u20135 wara l-g\u0127oti tal-penalties fil-finali tal-UEFA Champions League 2007\u201308 fil-Luzhniki Stadium, \u0121ewwa Moska.", "F'dik l-istess log\u0127ba, Ryan Giggs kiser ir-rekord ta' dehriet bil-flokk tal-klabb li kien pre\u010bedentament mi\u017cmum minn Bobby Charlton, bis-759 log\u0127ba tieg\u0127u.", "F'Di\u010bembru tal-2008, il-klabb reba\u0127 it-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2008, u segwewha bil-Football League Cup 2008\u201309 u t-tielet titlu tal-Premier League.", "Dak is-sajf, Cristiano Ronaldo \u0121ie mibjug\u0127 lil Real Madrid g\u0127as-somma rekord ta' \u00a380 miljun.", "Fl-2010, Manchester United g\u0127elbu lil Aston Villa 2\u20131 \u0121ewwa Wembley sabiex irnexxielhom i\u017commu l-League Cup, l-ewwel darba li \u017cammew titlu ta' kompetizzjoni eliminatorja.", "Wara li spi\u010b\u010baw fit-tieni post wara Chelsea fl-ista\u0121un 2009\u201310, United ugwaljaw ir-rekord ta' 19-il titlu tal-kampjonat fl-ista\u0121un 2010\u201311 bi dro ta' 1\u20131 barra minn darhom kontra Blackburn Rovers fl-14 ta' Mejju 2011.", "Huma kisru r-rekord ta' kampjonati, bir-reb\u0127 tal-20 titlu fl-2012\u201313.", "Fit-8 ta' Mejju 2013, Ferguson \u0127abbar li kien se jirtira minn kow\u010b fi tmiem tal-ista\u0121un, imma se jibqa' mal-klabb b\u0127ala direttur u ambaxxatur.", "Il-klabb \u0127abbar fil-\u0121urnata ta' wara li l-eks-kow\u010b ta' Everton, David Moyes, kien se jie\u0127u post Ferguson mill-1 ta' Lulju, wara l-iffirmar ta' kuntratt ta' sitt snin.", "L-emblema tal-klabb \u0121ejja mill-istemma tal-Manchester City Council (kunsill komunali), g\u0127alkemm dak li g\u0127ad baqa' fuq l-emblema attwali huwa l-\u0121ifen.", "Ix-xitan \u0121ej mil-laqam tal-klabb \"The Red Devils\"; dan kien ji\u0121i inklu\u017c fil-programmi u x-xalel tal-klabb fis-sittinijiet, u \u0121ie mda\u0127\u0127al fl-emblema fl-1970, g\u0127alkemm l-emblema ma tpo\u0121\u0121ietx fuq il-flokk sal-1971 (sakemm it-tim ma kienx se jilg\u0127ab finali ta' tazza).", "Ritratt tat-tim ta' Newton Heath me\u0127ud fl-1892 jidher juri l-plejers lebsin flokkijiet maqsumin fi kwarti bil-kuluri \u0127omor u bojod, u xortsijiet blu.", "Bejn l-1894 u l-1896, il-plejers kienu jilg\u0127abu bi flokkijiet kulur a\u0127dar u deheb li mbiddlu fl-1896 bi flokkijiet bojod, li kienu jintlibsu b'xortsijiet blu.", "Wara l-bidla fl-isem fl-1902, il-kuluri tal-klabb inbiddlu g\u0127al flokk a\u0127mar, xorts abjad u kalzetti suwed, li saret l-uniformi standard ta' Manchester United.", "Ftit li xejn saru bidliet fuq l-ilbies sal-1922 meta l-klabb adotta flokkijiet bojod b'\"V\" fonda madwar l-g\u0127onq, simili g\u0127all-flokk milbus fil-finali tal-FA Cup 1909.", "Dawn baqg\u0127u parti mill-ilbies g\u0127al-log\u0127ob \u0121ewwa darhom sal-1927.", "Fl-1934 libsu flokkijiet bi strixxi bojod u kulur i\u010b-\u010birasa, per\u00f2 fl-ista\u0121un ta' wara re\u0121a' rritorna l-flokk l-a\u0127mar wara l-ag\u0127ar po\u017cizzjoni fil-kampjonat tal-20 post fis-Second Division.", "Il-kalzetti suwed \u0121ew mibdula g\u0127al dawk bojod mill-1959 sal-1965, fejn kienu mibdula b'kalzetti \u0127omor sal-1971, meta l-klabb qaleb g\u0127al u\u0127ud suwed.", "L-uniformi attwali \u0121ewwa darhom hija flokk a\u0127mar b'kullar iswed, flimkien ma' xorts abjad u kalzetti suwed.", "L-ilbies g\u0127al-log\u0127biet barra minn darhom \u0127afna drabi kien jikkonsisti minn flokk abjad, xorts iswed u kalzetti bojod, imma kien hemm diversi e\u010b\u010bezzjonijiet.", "Dawn jinkludi flokk kollu iswed bi sfumaturi blu u kulur id-deheb bejn l-1993 u l-1995, il-flokk blu \"navy\" bi strixxi \u017cg\u0127ar kulur il-fidda milbus fl-ista\u0121un 1999\u20132000, u l-flokk tal-2011\u201312 li kien flokk bi strixxi \u0127oxnin blu u blu skur, b'xorts iswed u kalzetti blu.", "Uniformi kollha gri\u017ca \u0121iet milbusa g\u0127all-ista\u0121un 1995\u201396, per\u00f2 tne\u0127\u0127iet wara \u0127ames log\u0127biet wara li l-plejers stqarrew li kellhom problema jsibu lil s\u0127abhom.", "Fl-2001, sabiex ji\u0121i \u010b\u010belebrat l-100 sena b\u0127ala \"Manchester United\", in\u0127ar\u0121et uniformi riversibbli bajda u kulur id-deheb.", "Meta l-klabb ta' Newton Heath kien fundat, it-tim lag\u0127ab il-partiti interni tieg\u0127u f'kamp ta' North Road f'Newton Heath.", "Per\u00f2, it-timijiet vi\u017citaturi gergru frekwentament fuq l-istat tal-grawnd.", "Barra minn hekk, il-kmamar fejn kienu jbidlu ma tantx kienu wkoll ta' min jifta\u0127ar bihom, fejn kienu jinsabu g\u0127axar minuti 'l bog\u0127od fil-pub Three Crowns f'Oldham Road.", "Il-klabb baqa' fil-grawnd North Road g\u0127al \u0127mistax-il sena mill-1878 u l-1893, sena wara li da\u0127lu fil-Football League, qabel ma marru g\u0127all-istadju l-\u0121did f'Bank Street qrib Clayton.", "Fl-1902, il-klabb marru qrib il-falliment u l-grawnd ta' Bank Street kien mag\u0127luq min\u0127abba fl-insolvenz\u00e0 tieg\u0127u.", "Il-klabb kien salvat fl-a\u0127\u0127ar minuta mill-kaptan Harry Stafford, li rnexxielu ji\u0121bor flus bi\u017c\u017cejjed biex i\u0127allas lill-partita tal-klabb barra minn darhom kontra Bristol City u sab grawnd temporanju qrib Harpurhey g\u0127al partita interna ta' wara kontra Blackpool.", "Sitt \u0121img\u0127at qabel l-ewwel titlu tal-FA Cup g\u0127al United f'April 1909, Old Trafford kien imsejja\u0127 b\u0127ala d-dar ta' Manchester United, wara li xtraw l-art g\u0127al madwar \u00a360,000.", "L-arkitett Archibald Leitch kien mikri mill-president ta' United John Henry Davies, u ng\u0127ata ba\u0121itt ta' \u00a330,000 g\u0127all-kostruzzjoni.", "Pjanijiet ori\u0121inali indikaw li l-istadju kellu jkollu kapa\u010bit\u00e0 ta' madwar 100,000, imma dan \u0121ie mnaqqas g\u0127al 77,000.", "Minkejja dan, attendenza rekord ta' 76,962 kienet rikordjata, li hi aktar milli l-istadju kurrenti j\u017comm fih.", "Il-partita inawgurali ntlag\u0127bte fid-19 ta' Frar 1910 kontra Liverpool FC, u rri\u017cultat f'reb\u0127a ta' 4\u20133 g\u0127all-vi\u017citaturi", "Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, fil-11 ta' Marzu 1941, bumbardament qered parti kbira tal-istadju.", "Sakemm ir-rikostruzzjoni kienet qed issir fl-1949, Manchester United lag\u0127bu l-log\u0127ob tag\u0127hom f'Maine Road, l-istadju ta' Manchester City.", "Hu stmat li se jkun \u017cvilupp ie\u0127or fl-istadju, spe\u010bjalment fis-South Stand, fejn hu mistenni li dan ikollu spi\u017ca ta' madwar \u00a3114 miljun.", "Il-kapa\u010bit\u00e0 pro\u0121ettata tal-istadju kompluta hi stmata li se tkun madwar 96,000, aktar mill-Wembley Stadium il-\u0121did.", "Il-plejers segwenti reb\u0127u l-Ballun tad-Deheb waqt li kienu qed jilg\u0127abu ma' Manchester United:", "Il-plejers segwenti reb\u0127u \u017c-\u017barbuna tad-Deheb waqt li kienu qed jilg\u0127abu ma' Manchester United:", "Il-plejers segwenti reb\u0127u l-unur tal-Plejer tas-Sena tal-UEFA waqt li kienu qed jilg\u0127abu ma' Manchester United:", "Il-plejers segwenti reb\u0127u l-unur tal-Plejer tas-Sena tal-FIFA waqt li kienu qed jilg\u0127abu ma' Manchester United:", "L-ikbar rivalit\u00e0 ta' Manchester United diffi\u010bli ti\u0121i definita.", "Tradizzjonalment, l-ikbar rivali kienu Liverpool, Manchester City u Leeds United, g\u0127alkemm Arsenal \u0121abu rivalit\u00e0 kbira f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Pre\u017centament, il-partitarji jaraw lil Liverpool b\u0127ala l-ikbar rivali, min\u0127abba s-su\u010b\u010bessi li dawn i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet kisbu fl-istorja tag\u0127hom, waqt li \u0127afna jsostnu li l-ikbar rivalit\u00e0 tinsab bejn il-klabb tal-istess belt, Manchester City.", "Ir-rivalit\u00e0 bejn Unitd u Liverpool bdiet lejn is-sittinijiet meta \u017c-\u017cew\u0121 klabbs kienu fost l-aqwa fl-Ingilterra, u kienu jikkompetu ma' xulxin kull sena.", "Ma' Manchester City, ir-rivalit\u00e0 tmur lura lejn l-era ta' Newton Heath, lejn l-1890, u baqg\u0127et b'sa\u0127\u0127itha hekk kif i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet kienu dejjem fl-istess divi\u017cjoni g\u0127al \u0127afna mis-snin.", "Ir-rivalit\u00e0 ma' Leeds United bdiet lejn is-sittinijiet meta Leeds \u0127ar\u0121u b\u0127ala tim qawwi, u kompliet ir-rivalit\u00e0 lejn is-sebg\u0127inijiet u t-tmenijiet fejn Leeds kien irnexxielhom jisirqu t-titlu lil United fl-1992.", "Ma' Arsenal, ir-rivalit\u00e0 bdiet aktar fl-a\u0127\u0127ar snin fejn i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet qed ikunu f'kompetizzjoni diretta g\u0127al reb\u0127 ta' diversi trofej."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7638", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7638", "title": "Palazz ta' Sant'Anton", "text": ["Palazz ta' Sant'Anton", "Il-Palazz ta' Sant'Anton huwa palazz li jinsab tista' tg\u0127id fi\u010b-\u010bentru ta' \u0126'Attard, Malta.", "Hija ir-residenza uffi\u010bjali tal-President ta' Malta, li fiha wie\u0127ed jista' jgawdi il-\u0121onna kemm privati kemm dawk pubbli\u010bi ta' Sant'Anton.", "Dan il-palazz maestu\u017c, illum g\u0127all-abitazzjoni tal-Presidenti ta' Malta, \u0121ie mibni madwar l-1620 mill-Gran Mastru de Paule li kien joqg\u0127od fih qabel ma \u0121ie ma\u0127tur Gran Mastru.", "G\u0127alkemm l-istori\u010bi lkoll jaqblu li dan il-palazz inbena qabel ma de Paule tela' Gran Mastru, Castagna jg\u0127id li l-palazz sar madwar l-1625, ji\u0121ifieri sentejn wara t-tlug\u0127 tieg\u0127u fil-Ma\u0121istratura Calleja jg\u0127id li nbena fl-1635.", "Fil-bidu tieg\u0127u dan il-palazz kien i\u017cg\u0127ar milli hu llum g\u0127aliex il-Gran Mastru de Paule meta sar sultan, kabbru.", "Dan ifisser li hemm kellu villa jew dar biss, li meta la\u0127aq fil-Ma\u0121istratura ta' pranzu fih li kienu mistednin 600 ru\u0127.", "Il-\u0121onna ta' Sant'Anton, miftu\u0127in g\u0127all pubbliku mill-1882, huma \u0121onna tista tg\u0127id arju\u017ci, mi\u017crug\u0127a b'\u0127afna si\u0121ar ta' kull tip u b'\u0127afna fjuri li jpin\u0121u l-arja.", "Fost il-\u0127afna si\u0121ar, wie\u0127ed jista' jsib si\u0121ar li kienu ilhom hemm xi tliet sekli.", "Hemm numru kbir ta' larin\u0121 kif ukoll ta' palm.", "Fid-diversi vaski hemm papri u \u010binji, imbag\u0127ad sezzjoni mdaqqsa g\u0127al-g\u0127asafar.", "Is-swali tal-palazz huma kbar bi\u017c\u017cejjed u arju\u017ci.", "Fost il-Prin\u010bipijiet Irjali li laqa' fih dan il-Palazz insibu li twieldet fih il-Prin\u010bipessa Melita ta' Wales fl-1877-78, bint id-Duka ta' Edinburgh.", "Il-Gran Mastru Manoel de Vilhena \u0127aseb biex jibni fin-na\u0127a ta' \u0121ewwa qrib il-bieb ewlieni g\u0127ajn li fuqha jinqara dan il-kliem minqux fl-ir\u0127am:", "QUAS PROPRIAE HUC AEDIS DE PAULE ADDUXIT IN USAS COMMUNES MANOEL PROVIDUS AGIT AQUAS MDCCXXIIIC"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7649", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7649", "title": "Real Madrid CF", "text": ["Real Madrid CF", "Real Madrid Club de F\u00fatbol (mag\u0127ruf sempli\u010bement b\u0127ala Real Madrid) hu klabb tal-futbol professjonali bba\u017cat f'Madrid, fi Spanja.", "Fil-futbol Spanjol hu l-iktar tim b'su\u010b\u010bessi u \u0121ie vvutat mill-FIFA b\u0127ala l-aqwa klabb tas-seklu 20, wara li reba\u0127 rekord ta' wie\u0127ed u tletin titlu tal-La Liga, sbatax-il Tazza Spanjola, disa' Tazez ta\u010b-\u010aampjins u \u017cew\u0121 Tazez UEFA.", "Real kienu fost il-membri fundatarji tal-grupp G-14, g\u0127aqda li kienet tg\u0127aqqad l-aqwa klabbs Ewropej li \u0121iet sostitwita mill-European Club Association.", "Fundat fl-1902, Real Madrid qatt l-istorja kollha tieg\u0127u fl-og\u0127la livell tal-futbol Spanjol.", "Fis-snin \u0127amsin, il-klabb stabilixxa lilu nnifsu b\u0127ala forza kbira kemm fil-kamp Spanjol u anki f'dak Ewropew.", "Fis-snin tmenin, il-klabb kellu wie\u0127ed mill-aqwa timijiet fi Spanja u l-Ewropa (mag\u0127ruf b\u0127ala \"La Quinta del Buitre\"), fejn reba\u0127 \u017cew\u0121 Tazez UEFA, \u0127ames kampjonati Spanjoli konsekuttivi u tliet Supertazez Spanjoli.", "Il-kulur tradizzjonali tal-klabb g\u0127al log\u0127ob \u0121ewwa darhom huwa kollox abjad.", "L-emblema \u0121ie mibdula diversi drabi matul is-snin fi sforz biex jimmodernizzawha; l-emblema kurrenti hi ver\u017cjoni modifikata tal-ewwel wa\u0127da adottata fl-1920.", "Huma jilg\u0127abu fis-Santiago Bernab\u00e9u, li jospita 80,354 ru\u0127, fejn ilu jilg\u0127ab fih mill-1947.", "B'differenza minn \u0127afna klabbs tal-futbol Ewropej, il-membri ta' Real Madrid (\"socios\") kienu proprjetarji u operaw lill-klabb mill-fundazzjoni tieg\u0127u.", "Real hu l-iktar klabb tal-futbol sinjur fid-dinja (\u20ac366m) skont l-introjtu li jag\u0127mel.", "L-ewwel emblema ta' Real Madrid kellha disinn sempli\u010bi li kien jikkonsisti mit-tliet inizzjali tal-klabb, \"MCF\" g\u0127al Madrid Club de F\u00fatbol, imwa\u0127\u0127din ma' xulxin u miktubin b'kulur blu skur fuq flokk abjad.", "L-ewwel bidla fl-emblema se\u0127\u0127et fl-1908 meta l-istess tliet inizzjali adottaw stil b\u0127allikieku qeg\u0127din fuq xulxin, bl-ittra M (ta' Madrid) tkun l-aktar wa\u0127da importanti u \u010bentrali, qalb \u010birku tond.", "Il-bidla segwenti fil-konfigurazzjoni tal-emblema damet ma saret sal-1920 wara l-kisba tal-presidenza ta' Pedro Parages.", "F'dak i\u017c-\u017cmien, ir-Re Alfonso XIII ta lill-klabb il-patro\u010binju rjali tieg\u0127u li wasal fil-forma tat-titlu \"Real\", li tradotta ti\u0121i \"Rjali\".", "B'hekk, il-kuruna ta' Alfonso \u0121iet mi\u017cjuda mal-emblema u l-klabb biddel ismu g\u0127al \"Real Madrid Club de F\u00fatbol\".", "Bix-xoljiment tal-monarkija fl-1931, is-simboli rjali kollha (il-kuruna fuq l-emblema u t-titlu Real) \u0121ew imne\u0127\u0127ija.", "Il-kuruna \u0121iet sostitwita minn faxxa skura kulur i\u010b-\u010bawsla tar-Re\u0121jun ta' Kastilja.", "Fl-1941, sentejn wara t-tmiem tal-Gwerra \u010aivili, ir-\"Real Corona\" tal-emblema, jew il-\"Kuruna Rjali\", re\u0121g\u0127et \u0121iet mpo\u0121\u0121ija fuq l-emblema waqt li anke l-faxxa ta' Kastilja wkoll baqg\u0127et.", "Aktar minn hekk, l-emblema ing\u0127atat il-kulur, bil-kulur dehbi jkun l-iktar pominenti, u l-klabb re\u0121g\u0127et beda jisseja\u0127 Real Madrid Club de F\u00fatbol.", "L-aktar modifika ri\u010benti li saret, saret fl-2001 meta l-klabb ried li tkun aktar kontemporanja g\u0127as-seklu 21 u standarizza aktar din l-emblema.", "Wa\u0127da mill-modifikazzjonijiet li saret kienet li l-istrixxa dijagonali jitbiddlilha l-kulur g\u0127al wie\u0127ed aktar ik\u0127al.", "Il-kuluri tradizzjonali ta' Real Madrid g\u0127al log\u0127ob \u0121ewwa darhom huwa kollu abjad, minkejja li g\u0127all-bidu kienet \u0121iet adottata strixxa oblikwa bluna fuq il-flokk.", "Il-flokk bl-istrixxa \u0121ie sostitwit minn ver\u017cjoni kollha bajda, immudellata skont il-flokk milbus minn Corinthian FC, fl-1902.", "Fl-istess sena, il-kalzetti bluni \u0121ew sostitwiti minn o\u0127rajn suwed.", "Lejn il-bidu tal-erbg\u0127inijiet, il-kow\u010b biddel l-uniformi g\u0127al wa\u0127da bil-buttuni mal-flokk u l-emblema tal-klabb \u0121iet po\u017cizzjonata fuq in-na\u0127a xellugija (li baqg\u0127et hekk sal-\u0121urnata tal-lum).", "Fit-23 ta' Novembru 1947, f'partita kontra Atl\u00e9tico Madrid fl-Istadju \"Metropolitano\", it-tim ta' Real Madrid sar l-ewwel tim Spanjol li \u0127are\u0121 bi flokkijiet numerati.", "Il-kuluri tradizzjonali g\u0127al partiti barra minn darhom huma kollha suwed jew kollha vjola.", "L-uniformi attwali tal-klabb hi ma\u0127duma minn Adidas li l-kuntratt tag\u0127hom mal-klabb jestendi sal-1998.", "L-isponsor attwali tal-uniformi ta' Real Madrid huwa bwin.com, wara l-problemi ekonomi\u010bi ta' BenQ Siemens.", "De las glorias deportivas, que campean por Espa\u00f1a va el Madrid con su bandera, limpia y blanca que no empa\u00f1a.", "Club castizo y generoso, todo nervio y coraz\u00f3n, veteranos y noveles, veteranos y noveles, miran siempre sus laureles con respeto y emoci\u00f3n.", "\u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!", "Noble y b\u00e9lico adalid, caballero del honor.", "\u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!", "A triunfar en buena lid, defendiendo tu color \u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!", "Enemigo en la contienda, cuando pierde da la mano sin envidias ni rencores, como bueno y fiel hermano.", "Los domingos por la tarde, caminando a Chamart\u00edn, las mocitas madrile\u00f1as, las mocitas madrile\u00f1as van alegres y risue\u00f1as porque hoy juega su Madrid", "\u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!", "Noble y b\u00e9lico adalid, caballero del honor.", "\u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!", "A triunfar en buena lid, defendiendo tu color \u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!, \u00a1Hala Madrid!", "F'partiti li jintlag\u0127bu \u0121ewwa darhoma, il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-postijiet fil-grawnd ikunu okkupati mill-abbonati, li jammontaw g\u0127al madwar 68,670.", "Biex issir abbonat trid issir \"socio\" jew membru tal-klabb.", "Mhux kull membru jista' jiskeb abbonament.", "Barra l-membri, il-klabb g\u0127andu iktar minn 1,800 \"pe\u00f1as\" (gruppi ta' benjamini uffi\u010bjali affiljati mal-klabb) fi Spanja u madwar id-dinja.", "Real Madrid g\u0127andu l-og\u0127la medja ta' attendenza ta' kull \u017cmien fil-futbol Spanjol u jattira regularment aktar minn 65,000 partitarju fis-Santiago Bernab\u00e9u.", "Ir-rivalit\u00e0 ma' FC Barcelona hi wa\u0127da le\u0121\u0121endarja u tmur lura g\u0127at-tensjonijiet politi\u010bi li kienu jin\u0127assu bejn il-Kastiljani u l-Katalani.", "Il-belt kapitali Madrid hi s-si\u0121\u0121u tal-gvern u tal-familja rjali.", "Spe\u010bjalment matul l-era ta' Francisco Franco, din bdiet tirrapre\u017centa l-forzi \u010bentrali ta' fehma konservattiva.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, kwa\u017ci kull idea li biddlu l-istorja moderna ta' Spanja \u2013 ir-repubblikani\u017cmu, il-federali\u017cmu, l-anarki\u017cmu, is-sindikali\u017cmu u l-komuni\u017cmu \u2013 \u0121iet introdotta fi Spanja mill-Katalunja, partikularment f'Bar\u010bellona.", "Il-moda, f'dak li g\u0127andu x'jaqsam ma' \u0127wejje\u0121, filosofija tal-arti, kienet tid\u0127ol l-ewwel minn Bar\u010bellona qabel ma kienet ti\u0121i a\u010b\u010bettata mill-kumplament ta' Spanja.", "Matul is-snin \u0127amsin, ir-rivalit\u00e0 \u0121iet aktar intensea meta l-klabbs waqg\u0127u f'disputa fuq il-firma tal-plejer Alfredo di St\u00e9fano, li finalment ing\u0127aqad ma' Real Madrid u mas-snin kellu jkun figura importanti fis-su\u010b\u010bess miksub mill-klabb.", "Is-snin sittin raw ir-rivalit\u00e0 til\u0127aq il-kamp Ewropew meta ltaqg\u0127u darbtejn fit-Tazza ta\u010b-\u010aampjins, b'Real Madrid jirb\u0127u fl-1960 u Bar\u00e7a fl-1961.", "Fis-sena 2000, ir-rivalit\u00e0 re\u0121g\u0127et tkebbset wara d-de\u010bi\u017cjoni kontroversajli ta' Lu\u00eds Figo li j\u0127alli lil Bar\u00e7a biex jing\u0127aqad ma' Real Madrid.", "I\u017c-\u017cew\u0121 timijiet re\u0121g\u0127u ltaqg\u0127u fis-semifinali tal-UEFA Champions League 2002.", "Real Madrid, i\u010b-\u010bampjins eventwali tal-kompetizzjoni, reb\u0127u l-konfront li kien imlaqqam mill-istampa Spanjola b\u0127ala l-Partita tas-Seklu.", "B\u0127ala l-ikbar u l-aqwa \u017cew\u0121 klabbs fi Spanja, ir-rivalit\u00e0 ti\u0121\u0121edded kull sena meta \u0127afna drabi huma jkunu t-timijiet li jisfidaw lil xulxin g\u0127ar-reb\u0127 tal-kampjonat.", "Real Madrid g\u0127andu rivalit\u00e0 storika lokali ma' Atl\u00e9tico Madrid.", "Minkejja li Atl\u00e9tico kienu ori\u0121inarjament fundati minn tliet studenti Baski fl-1903, mag\u0127hom issie\u0127bu fl-1904 membri ta' \"Madrid FC\".", "Aktar tensjonijiet in\u0127olqu min\u0127abba l-fatt li g\u0127all-bidu l-partitarji ta' Atl\u00e9tico kienu \u0121ejjin mill-klassi tal-\u0127addiema, waqt li dawk li jsostnu lil Real Madrid kienu jappartjenu g\u0127all-klassi medja.", "Illum il-\u0121urnata dawn id-diver\u0121enzi ftit li xejn g\u0127adhom je\u017cistu.", "Huma ltaqg\u0127u g\u0127all-ewwel darba fil-21 ta' Frar 1929 fit-tielet \u0121urnata tal-ewwel edizzjoni tal-kampjonat fl-istadju Chamart\u00edn.", "Ir-rivalit\u00e0 kisbet l-ewwel attenzjonii internazzjonali fl-1959 matul it-Tazza ta\u010b-\u010aampjins meta \u017c-\u017cew\u0121 timijiet affrontaw lil xulxin fis-semifinali.", "Fl-ewwel leg fil-Bernab\u00e9u, Real reb\u0127u 2\u20131, waqt li fit-tieni leg fil-\"Metropolitano\", Atl\u00e9tico \u0127ar\u0121u 1\u20130 rebbie\u0127a.", "Il-partita kellha ter\u0121a' tintlag\u0127ab, b'Real jirb\u0127u 2\u20131.", "Madanakollu, Atl\u00e9tico g\u0127amlet xi vendetti meta iggwidati mill-eks-kow\u010b ta' Real Jos\u00e9 Villalonga, huma reb\u0127u \u017cew\u0121 finali konsekuttivi tal-\"Copa del General\u00edsimo\" fl-1960 u fl-1961.", "Bejn l-1961 u l-1989, meta Real iddominaw il-La Liga, kienu Atl\u00e9tico bissu l-uniku sfida serja, hekk kif reb\u0127u t-titli tal-La Liga fl-1966, fl-1970, fl-1973 u fl-1977.", "Fl-1965, Atl\u00e9tico sar l-ewwel tim li g\u0127eleb lil Real fil-Bernab\u00e9u fi tmien snin.", "Il-bilan\u010b tal-a\u0127\u0127ar sfidi kontra Atl\u00e9tico hu aktar favorevoli g\u0127al Real.", "L-og\u0127la punt tad-dominju tal-\"merengues\" wasal fl-ista\u0121un 2002\u201303 meta permezz ta' reb\u0127a ta' 4\u20130 fuq Atl\u00e9tico \u0121ewwa l-Vicente Calder\u00f3n, il-klabb kiseb it-titlu tal-kampjonat.", "Il-plejer Manuel Sanch\u00eds Hontiyuelo i\u017comm ir-rekord tal-aktar pre\u017centi mal-ewwel tim ta' Real Madrid, b'total ta' 712-il dehra bejn l-1983 u l-2001.", "L-attakkant Ra\u00fal isegwi wara b'700 apparenza.", "Ir-rekord g\u0127al gowler hu f'idejn Iker Casillas, li jinsab fi kwota 400 apparenza.", "B'127 dehra internazzjonali (47 waqt li kien g\u0127adu mal-klabb), Lu\u00eds Figo tal-Portugall i\u017comm ir-rekord tal-aktar plejer ta' Real li lag\u0127ab mat-tim nazzjonali.", "Ra\u00fal hu l-aqwa skorer ta' kull \u017cmien g\u0127al Real, bi 316-il gowl f'700 partita (1994\u2013pre\u017cent).[3] Erba' plejers irnexxielhom jaslu sat-tragward ta' 200 gowl g\u0127al Real: Alfredo di St\u00e9fano (1953\u201364), Carlos Santillana (1971\u201388), Ferenc Pusk\u00e1s (1958\u201366) u Hugo S\u00e1nchez (1985\u201392).", "Matul l-istorja ta' Real Madrid kien hemm 41 kow\u010b minn mindu \u0121ie ma\u0127tur l-ewwel kow\u010b professjonista, Arthur Johnson lura fl-1910.", "L-aktar kow\u010b li serva fuq ba\u017ci ta' \u017cmien u partiti hu Miguel Mu\u00f1oz (1960\u20131974) b'604 partiti.", "L-Ar\u0121entin Luis Carniglia hu l-aktar kow\u010b ta' su\u010b\u010bess fuq ba\u017ci ta' persenta\u0121\u0121 ta' reb\u0127iet b'69.81%, waqt li Jacinto Quincoces hu l-inqas wie\u0127ed li kiseb su\u010b\u010bess mal-klabb b'37.21% tal-partiti jkunu biss reb\u0127iet."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7663", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7663", "title": "Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2007", "text": ["Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2007", "It-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2007 kien kampjonat tal-futbol li ntlag\u0127ab f'Di\u010bembru tal-2007 \u0121ewwa l-\u0120appun.", "Din kienet ir-raba' edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs.", "It-trofew \u0121ie mirbu\u0127 mit-tim Taljan ta' Milan, li sar l-aktar klabb b'su\u010b\u010bessi fid-dinja fuq ba\u017ci internazzjonali, hekk kif irnexxielu jirba\u0127 18-il trofew internazzjonali.", "It-timijiet li kkwalifikaw \u0121w de\u010bi\u017ci matul l-2007 fi \u0127dan is-sitt kompetizzjonijiet ma\u0121\u0121uri f'kull kontinent.", "Ir-rebbie\u0127 ta' kull re\u0121jun jipparte\u010bipa fl-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja 2007.", "F'Marzu 2004, il-kumitat e\u017cekuttiv tal-FIFA introdu\u010ba log\u0127ba ta' kwalifikazzjoni bejn i\u010b-\u010bampjin tal-OFC Champions League 2007 u \u010b-\u010bampjin tal-J.", "League \u2013 il-kampjonat tal-pajji\u017c ospitu.", "Din kienet kontra l-format tas-snin ta' qabel fejn i\u010b-\u010bampjins tal-O\u010beanja kienu jing\u0127atu post dirett fil-kampjonat.", "Biex ji\u0121i evitat li \u017cew\u0121 timijiet mill-istess pajji\u017c jipparte\u010bipaw, l-aqwa tim li mhux \u0120appuni\u017c li jkun ikklassifika fl-AFC Champions League jie\u0127u l-post tal-\"ospitu\" jekk tim \u0120appuni\u017c jirba\u0127 il-kompetizzjoni, fejn hekk \u0121ara hekk kif Urawa Red Diamonds reb\u0127u l-edizzjoni tal-2007 tal-AFC Champions League.", "F'din l-edizzoni wkoll, il-log\u0127ba g\u0127all-\u0127ames post \u0121iet eliminata.", "\"Il-\u0127inijiet huma kollha skont il-\u0126in normali tal-\u0120appun (UTC+9)\""], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7727", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7727", "title": "Dun Mikiel Xerri", "text": ["Dun Mikiel Xerri", "Dun Mikiel Xerri (\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, 29 Settembru 1737 - 17 Jannar 1799) kien patrijott Malti.", "Xerri studja f'diversi universitajiet fl-Ewropa.", "G\u0127ex ta\u0127t il-Kavallieri ta' Malta fl-a\u0127\u0127ar tal-\u0127akma tag\u0127hom f'Malta u ta\u0127t il-Fran\u010bi\u017ci meta nvadew il-G\u017cejjer Maltin.", "Kien imda\u0127\u0127al f'rewwixta kontra l-\u0127akma Fran\u010bi\u017ca ta\u0127t Napuljun Bonaparte li g\u0127aliha, ma nies o\u0127rajn, \u0121ie iffu\u010billat fis-17 ta' Jannar 1799 fl-et\u00e0 ta' 61 sena.", "F'\u0120unju tal-1798, il-forzi Fran\u010bi\u017ci ta\u0127t Napuljun Bonaparte invadew il-g\u017cejjer li sa dak i\u017c-\u017cmien kienu ta\u0127t il-\u0127akma tal-Kavalieri ta' Malta, li kienet qieg\u0127da ssir dejjem i\u017cjed \u0127arxa.", "G\u0127all-ewwel, in-nies a\u010b\u010bettaw il-bidla g\u0127ax ittamaw li kien hemm il-possibbilt\u00e0 ta' gvern a\u0127jar.", "Per\u00f2, wara ftit xhur, il-forzi Fran\u010bi\u017ci ne\u0127\u0127ew id-drittijiet kollha tan-Nobbilt\u00e0 Maltija u daru kontra l-Knisja.", "Irrabjati bis-serq sfa\u010b\u010bat mill-knejjes u bil-kri\u017ci finanzjara li b\u0127ala qatt ma kienu raw qabel, fit-2 ta' Settembru, 1798 qamu kontra l-gwarni\u0121jun Fran\u010bi\u017c fl-iMdina.", "Malajr il-g\u017cejjer sabu ru\u0127hom fi stat ta' rewwixta s\u0127i\u0127a, u l-Maltin waqqfu Assemblea Nazzjonali.", "Il-forzi Fran\u010bi\u017ci irtiraw lejn il-bliet imdawrin bis-swar madwar il-Port il-Kbir, waqt li l-Maltin talbu l-g\u0127ajnuna mir-Renju ta\u017c-\u017bew\u0121 Sqallijiet u l-Gran Brittanja.", "Matul l-imblokk tal-bliet, mijiet ta' nies mietu bil-\u0121u\u0127 u l-faqar.", "Xi w\u0127ud fil-fortizzi g\u0127alhekk idde\u010bidew li jirriskjaw \u0127ajjithom biex jirri\u017colvu s-sitwazzjoni, u dawn kienu mmexxija minn Xerri.", "Il-Maltin fasslu attakk fuq il-for\u017ci Fran\u010bi\u017ci fil-belt Valletta u l-Cottonera, imma l-forzi Fran\u010bi\u017ci semg\u0127u bil-komplott.", "Fost id-49 ru\u0127 li nkixfu fl-investigazzjoni ta' wara, kien hemm Dun Mikiel Xerri.", "Fil-g\u0127odu fis-17 ta' Jannar, 1799, l-ar\u010bisqof ta' Malta, Labini \u017car lil Xerri u lil s\u0127abu.", "Il-pri\u0121unieri ttie\u0127du mill-Forti ta' Sant'Elmu g\u0127all-Pjazza tal-Palazz, fejn platun suldati kien qieg\u0127ed jistennihom.", "Fi triqthom lejn il-pjazza, Dun Mikiel lil s\u0127abu g\u0127amillhom il-qalb, u meta waslu talab ftit minuti biex ikellimhom.", "Wara t-talb g\u0127all-ma\u0127fra ta' dnubiethom, Xerri ta arlo\u0121\u0121 tal-fidda lill-uffi\u010bjali responsabbli u talbu biex jisparalu f'qalbu.", "Imbag\u0127ad dar fuq il-folla fil-pjazza u mal-o\u0127rajn g\u0127ajjat \"\"Il-Mulej ikollu \u0127niena minna!", "Viva Malta!\"\"", "Wara li \u0121ew iffu\u010billati fil-pjazza ttie\u0127du g\u0127all-kappella ta' Santu Rokku.", "Il-parti kbira minnhom indifnu fil-\u0121enb tal-knisja ta' San Pupulju fil-Furjana."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7756", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7756", "title": "Nani", "text": ["Nani", "Lu\u00eds Carlos Almeida da Cunha (Praia, 17 ta' Novembru 1986), mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Nani hu plejer tal-futbol Portugi\u017c li jilg\u0127ab mat-tim ta' Manchester United u mal-Portugall.", "Il-po\u017cizzjoni prin\u010bipali tieg\u0127u hi dik ta' \u0121wejn\u0127a.", "Nani twieled fi Praia, Kape Verde, imma emigra ma' familtu g\u0127all-Portugall fl-et\u00e0 \u017cg\u0127ira.", "Trabba f'Amadora, distrett f'Li\u017cbona, fejn hu u l-midfilder Manuel Fernandes, kienu jilg\u0127abu flimkien.", "Nani beda l-karriera non-professjonista ma' Real de Massam\u00e1 qabel ma ng\u0127aqad ma' Sporting.", "Nani g\u0127amel id-debutt tieg\u0127u ma' l-ewwel tim ta' Sporting fl-ista\u0121un 2005\u201306, fejn g\u0127amel 32 apparenza u skorja \u0127ames gowls.", "Hu wkoll lag\u0127ab tliet log\u0127biet fit-Tazza Portugi\u017ca, li Sporting reb\u0127u, u sitt apparenzi fi\u010b-Champions League u skorja gowl.", "Sporting u Manchester United qablu fi prezz mhux definita biex Nani ji\u0121i mixtri mit-tim ta' Manchester.", "Il-prezz hi ma\u0127suba li hi madwar \u00a315-il miljun.", "Tottenham Hotspur kienu wkoll rappurtati li kienu pruvaw jixtru l-plejer.", "Hu g\u0127adda t-test mediku nhar is-6 ta' \u0120unju 2007, qabel ma \u0121ie kkonfermat b\u0127ala plejer ta' Manchester United nhar it-2 ta' Lulju.", "\u0120ie m\u0127abbar li Nani ffirma kuntratt g\u0127al \u0127ames snin mal-klabb Ingli\u017c.", "Fid-9 ta' Lulju, Nani \u0121ie m\u0127abbar lill-istampa flimkien mal-plejer il-\u0121did Owen Hargreaves.", "Hu ng\u0127ata l-flokk numru 17 g\u0127all-ista\u0121un 2007\u201308; il-flokk li kien milbus minn Henrik Larsson fi\u017c-\u017cmien qasir li kien g\u0127amel mal-klabb.", "Nani skorja fid-debutt tieg\u0127u f'partita ta' qabel l-ista\u0121un, fir-reb\u0127a ta' 6\u20130 li United g\u0127amlu kontra Shenzhen FC.", "Hu kompla jiskorja fejn din id-darba kien imiss fil-partita kontra Guangzhou Pharmaceutical.", "Nani g\u0127amel id-debutt kompetittiv nhar il-5 ta' Awwissu 2007, fejn da\u0127al b\u0127ala sostitut fil-Community Shield kontra Chelsea.", "Hu mmarka d-debutt tieg\u0127u permezz ta' trofew hekk kif ir-\"Red Devils\" \u0127ar\u0121u 3\u20130 rebbie\u0127a wara l-g\u0127oti tal-penalties wara li l-log\u0127ba spi\u010b\u010bat 1\u20131 wara l-\u0127in regolamentari.", "Wara din ir-reb\u0127a huwa skorja t-tielet gowl, tliet ijiem wara, fir-reb\u0127a kontra Glentoran.", "Id-debutt fil-Premier League \u0121ie fl-ewwel \u0121urnata tal-kampjonat kontra Reading fit-12 ta' Awwissu b\u0127ala sostitut ta' Wayne Rooney, wara li dan ta' l-a\u0127\u0127ar sofra u\u0121ig\u0127 f'saqajh.", "Fis-26 ta' Awwissu 2007, Nani skorja l-ewwel gowl kompetittiv tieg\u0127u ma' Manchester United, fejn minn madwar tletin metru hu skorja l-gowl rebbie\u0127 fil-konfront kontra Tottenham Hotspur, li tat l-ewwel reb\u0127a tal-ista\u0121un lil Manchester United.", "Nani \u0127oloq gowls kru\u010bjali lil Louis Saha u Nemanja Vidic fejn taw lil Manchester United reb\u0127iet identi\u010bi ta' 1\u20130 fuq Sunderland u Everton.", "Hu rritorna lura lejn il-klabb ta' Sporting, fejn Manchester United kienu mpenjanti f'partita ta\u010b-Champions League kontra l-istess Sporting CP.", "Per\u00f2 kien sie\u0127bu Ronaldo li kiseb l-aktar \u0121ie\u0127 hekk kien hu li skorja l-gowl rebbie\u0127.", "Nani skorja t-tieni gowl tieg\u0127u g\u0127all-klabb f'reb\u0127a ta' 4\u20131 kontra Middlesbrough f'Old Trafford nhar is-27 ta' Ottubru 2007.", "Dan il-gowl kien jixbah \u0127afna lil dak skurjat kontra Tottenham, hekk kif din id-darba, wara li nfiltra min-nofs tal-grawnd hu g\u0127amel xutt minn barra l-kaxxa li ma ta l-ebda \u010bans lil Mark Schwarzer biex isalvah.", "Is-su\u010b\u010bess ta' Nani kompla hekk kif fil-\u0127ames rawnd tal-FA Cup kontra Arsenal hu skorja gowl u assista lil tlieta o\u0127ra fir-reb\u0127a li United g\u0127amlu ta' 4\u20130.", "Fit-23 ta' Marzu 2008, Nani skorja t-tielet u l-a\u0127\u0127ar gowl fir-reb\u0127a ta' 3\u20130 kontra Liverpool, \u0127ames minuti biss wara li kien da\u0127al fil-grawnd b\u0127ala sostitut.", "Fit-3 ta' Mejju, Nani kien muri l-karta l-\u0127amra g\u0127all-ewwel darba fil-karriera tieg\u0127u ma' Manchester United wara daqqa ta' ras fuq id-difensur ta' West Ham United Lucas Neill.", "Fil-21 ta' Mejju, Nani da\u0127al b\u0127ala sostitut g\u0127al Wayne Rooney fil-finali tal-UEFA Champions League 2007\u201308 hekk kif United reb\u0127u lil Chelsea 6\u20135 bil-penalties wara pari ta' 1-1 wara l-\u0127in supplementari.", "Hu kien wie\u0127ed minn dawk li skurjaw waqt il-lotterija tal-penalties.", "Fl-ista\u0121un il-\u0121did, Nani skorja l-ewwel gowl tal-kampanja l-\u0121dida fir-reb\u0127a ta' Manchester United kontra Middlesbrough fil-kompetizzjoni tal-Carling Cup fejn hu skorja t-tielet gowl fl-a\u0127\u0127ar minuta biex jikkonferma r-reb\u0127a ta' 3\u20131.", "Fit-18 ta' Ottubru, hu skorja minn assist ta' Wayne Rooney biex ikompli r-reb\u0127 ta' 4\u20130 fuq West Bromwich Albion f'Old Trafford.", "Nani ddebutta mat-tim nazzjonali Portugi\u017c fl-1 ta' Settembru 2006 u skorja fid-debutt tieg\u0127u fit-telfa ta' 2\u20134 kontra d-Danimarka.", "Il-forma tajba matul l-ista\u0121un 2007-08 ma' Manchester United tatu \u010b-\u010bans li jie\u0127u sehem fil-Kampjonati Ewropej 2008, flimkien ma' sie\u0127bu tat-tim Cristiano Ronaldo.", "Fil-partita tal-kwarti tal-finali kontra l-\u0120ermanja hu da\u0127al b\u0127ala sostitut fit-tieni taqsima u kien hu li bena l-gowl ta' H\u00e9lder Postiga fl-a\u0127\u0127ar minuti biex re\u0121a' feta\u0127 l-isperanzi g\u0127all-Portugi\u017ci.", "Imma dan kien kollu g\u0127alxejn hekk kif il-\u0120ermani\u017ci \u0127ar\u0121u 3\u20132 rebbie\u0127a.", "Fil-kampanja Portugi\u017ca ta' kwalifikazzjoni g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2010 hu skorja wie\u0127ed mill-gowls tal-Portugall kontra Malta fir-reb\u0127a ta' 4\u20130 u kien ukoll fost dawk li skurjaw fil-partita mitlufa mill-Portugall kontra d-Danimarka bl-iskor ta' 2\u20133.", "Sporting CP"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7761", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7761", "title": "Dong Fangzhuo", "text": ["Dong Fangzhuo", "Dong Fangzhuo (Dalian, 23 ta' Jannar 1985) huwa plejer tal-futbol \u010aini\u017c li jilg\u0127ab ma' Hunan Billows u mat-tim nazzjonali ta\u010b-\u010aina.", "Dong \u0121ie fil-prominenza fis-sena 2000 meta hu \u0121ie msejja\u0127 Plejer tat-Turnew f'kompetizzjoni tal-futbol g\u0127al ta\u0127t is-sbatax-il sena.", "Huwa ffirma mat-tim ta' Dalian Saidelong u g\u0127enhom biex jispi\u010b\u010baw it-tieni post tal-kampjonat \u010aini\u017c B fl-2002.", "Din tag\u0127tu \u010b-\u010bans fit-tim \u010aini\u017c ta' ta\u0127t it-tlieta u g\u0127oxrin sena.", "Hu mexa g\u0127al mat-tim Dalian Shide, l-aktar klabb b'su\u010b\u010bessi fi\u010b-\u010aina.", "Dong skorja l-ewwel gowl g\u0127al Dalian Shide fit-tieni partita tal-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni g\u0127all-AFC Champions League 2002\u201303.", "F'Jannar 2010, Dong ing\u0127aqad mat-tim ta' Manchester United g\u0127al somma inizzjali ta' \u00a3500,000 li eventwalment setg\u0127et titla' g\u0127al \u00a33,500,000 skont in-numru ta' dehriet li jag\u0127mel.", "B'hekk hu sar l-ewwel \u010aini\u017c li ng\u0127aqad ma' Manchester United.", "Min\u0127abba li ma kienx ele\u0121ibbli g\u0127al permess tax-xog\u0127ol, Dong \u0121ie msellef lit-tim Bel\u0121jan ta' Royal Antwerp fil-Bel\u0121ju biex jakkwista aktar esperjenza mal-ewwel tim", "Fl-ewwel sta\u0121un hu skorja gowl wie\u0127ed f'disa' apparenzi.", "It-tieni sta\u0121un (2004\u201305) beda tajjeb hekk kif hu irnexxielu jsib ix-xibka sitt darbiet minn seba' dehriet (kollha b\u0127ala sostitut).", "Madanakollu, min\u0127abba li kien sofra xi problemi fi\u017ci\u010bi u anki min\u0127abba dmirijiet mat-tim nazzjonali ta\u010b-\u010aina ta\u017c-\u017cg\u0127ar, il-forma tieg\u0127u iddeterjorat fl-a\u0127\u0127ar parti tal-ista\u0121un hekk kif hu skorja seba' gowls fi 22 dehra fil-kompetizzjonijiet kollha.", "Fil-bidu tal-ista\u0121un ta' wara, hu \u0121ie msejja\u0127 biex jing\u0127aqad mat-tim ta' Manchester United g\u0127al xi log\u0127ob ta' \u0127biberija ta' qabel l-ista\u0121un li kienu se jintlag\u0127bu \u0121ewwa l-Asja u ng\u0127ata n-numru 43.", "Id-debutt wasal kontra Hong Kong XI u dan id-debutt immarkah b'gowl fir-reb\u0127a ta' 2\u20130.", "Fl-ista\u0121un 2005\u201306 ma' Royal Antwerp, Dong impressjona hekk kif hu spi\u010b\u010ba l-aqwa skorer kemm g\u0127at-tim tieg\u0127u kif ukoll fil-kampjonat Bel\u0121jan meta skorja 18-il gowl fosthom \u017cew\u0121 tripletti.", "Fl-2006, hu re\u0121a' ng\u0127aqad ma' Manchester United fil-log\u0127ob ta' qabel l-ista\u0121un din id-darba fl-Afrika t'Isfel.", "Hu skorja l-gowl tar-reb\u0127a kontra Kaiser Chiefs.", "Kien irrappurtat li Dong kellu \u010b-\u010bans li jikseb i\u010b-\u010bittadinanza Bel\u0121jana, per\u00f2 din l-g\u0127a\u017cla kienet ittelfu \u010b-\u010bittadinanza \u010aini\u017ca u b'hekk ma \u0121iet qatt ikkunsidrata.", "Hu beda l-ista\u0121un 2006\u201307 f'forma tajba ma' Antwerp hekk kif skorja \u0127dax-il gowl fi \u0127mistax-il pre\u017cenza.", "Fil-15 ta' Di\u010bembru 2006, wara tliet snin mit-trasferiment g\u0127all-klabb ta' United, Dong finalment ing\u0127ata permess tax-xog\u0127ol fir-Renju Unit wara li g\u0127amel dehriet bi\u017c\u017cejjed g\u0127at-tim nazzjonali \u010aini\u017c fis-sentejn ta' qabel.", "Bl-ele\u0121ibbilit\u00e0 ti\u0121i kkonfermata, hu \u0121ie ng\u0127ata kuntratt \u0121did sal-2010, u ng\u0127aqad mal-ewwel tim ta' Manchester United fis-17 ta' Jannar 2007, fejn ing\u0127ata l-flokk numru 21.", "Dong iddebutta f'Old Trafford g\u0127al Manchester United f'log\u0127ba ta' karit\u00e0 kontra Europe XI fit-13 ta' Marzu 2007.", "Hu ssostitwixxa lil Alan Smith fit-72 minuta fir-reb\u0127a ta' 4\u20133.", "Hu kien plejer regolari fit-tim tar-riservi ta' Manchester United, u fid-9 ta' Mejju 2007, Dong g\u0127amel id-debutt fil-Premier League g\u0127al United kontra Chelsea fi Stamford Bridge, fejn ma' Ole Gunnar Solskj\u00e6r ifforma l-koppja offensiva tar-\"Red Devils\".", "Fit-12 ta' Di\u010bembru 2007, Dong iddebuta fi\u010b-Champions League fejn da\u0127al b\u0127ala sostitut fl-a\u0127\u0127ar partita tal-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni kontra Roma, fejn \u0127a post l-attakkant Wayne Rooney.", "B'din id-dehra, Dong sar biss it-tieni plejer \u010aini\u017c li qatt deher f'din il-kompetizzjoni tant presti\u0121ju\u017ca g\u0127all-klabbs Ewropej; l-ewwel wie\u0127ed kien Sun Xiang.", "Qabel il-bidu tal-ista\u0121un 2008\u201309, Dong ma ng\u0127atax numru tat-tim, bin-numru 21 jie\u0127du \u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 Rafael Pereira da Silva.", "Fit-28 ta' Awwissu 2008, Dong u Manchester United qablu unanimament li l-kuntratt ji\u0121i m\u0127assar biex b'hekk ikunu jista' jsib tim ie\u0127or biex jilg\u0127ab aktar mal-ewwel tim.", "Fis-27 ta' Awwissu 2008, l-istampa \u010aini\u017ca \u0127abbret li Dong Fangzhuo kien se jing\u0127aqad mal-klabb Dalian Haichang, fejn ing\u0127ata n-numru 9.", "Madanakollu l-prestazzjonijiet tieg\u0127u ftit li xejn tjiebu, minkejja aspettattivi kbar wara l-esperjenza tieg\u0127u fl-Ingilterra.", "Ri\u017cultat t'hekk spi\u010b\u010ba relegat mat-tim tar-riservi.", "Wara li attenda kamp ta' ta\u0127ri\u0121 mal-klabb Pollakk ta' Legia Warsaw fi Spanja u \u010aipru, Dong iffirma kuntratt ta' tmintax-il xahar b'opzjoni g\u0127al sentejn o\u0127ra skont il-prestazzjonijiet mal-klabb.", "Il-klabb mit-tieni divi\u017cjoni Portugi\u017ca, Portimonense, wara rakkomandazzjoni mill-eks-plejer ta' Manchester United Cristiano Ronaldo, iffirmaw lil Dong f'kuntratt ta' sena f'Awwissu 2010.", "Dong kien fit-tim \u010aini\u017c li pparte\u010bipa fit-Tazza tad-Dinja ta' ta\u0127t l-20 sena 2005.", "Hu \u0127a sehem fi tliet partiti minn total ta' erbg\u0127a, kollha \u0127ala sostitut.", "Dong skorja l-ewwel gowl g\u0127at-tim nazzjonali \u010aini\u017c fit-telfa ta' 4\u20131 kontra l-I\u017cvizzera f'log\u0127ba ta' \u0127biberija qabel il-bidu tat-Tazza tad-Dinja 2006.", "Dong \u0127a sehem ri\u010bentament fl-Olimpjadi tas-sajf 2008 fejn fil-partita tal-ftu\u0127 kontra New Zealand da\u0127al b\u0127ala sostitut g\u0127al Han Peng fid-79 minuta, u kien hu li skorja l-gowl li kiseb pari importanti.", "Il-pronunzja korretta tal-isem ta' Dong hu \"Dong Fangzhuo\", u mhux \"Dong Fangzhou\".", "Il-karattru \u010aini\u017c \u5353 fil-Pinyin hi \"zhu\u00f3\".", "I\u017c-\"zhuo\" tal-Pinyin tista' tirreferi ta' wie\u0127ed min-numru ta' karattri \u010aini\u017ci - \u5468 (zh\u014du), \u8ef8 (zh\u00f3u), \u8098 (zh\u01d2u) jew \u5b99 (zh\u00f2u).", "L-i\u017cball hu komunament mag\u0127mul minn a\u0121enziji tal-a\u0127barijiet mill-Punent, b\u0127al BBC u anki l-Premier League, fil-lista tal-iskwadra qabel il-log\u0127ba."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7769", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7769", "title": "Rivalit\u00e0 bejn Liverpool FC u Manchester United FC", "text": ["Rivalit\u00e0 bejn Liverpool FC u Manchester United FC", "Ir-rivalit\u00e0 bejn Liverpool FC u Manchester United FC hija r-rivalit\u00e0 f'termini tal-log\u0127ba tal-futbol bejn il-klabbs Ingli\u017ci ta' Liverpool u Manchester United, ikkunsidrata b\u0127alafost l-ikbar rivalitajiet fl-Ingilterra.", "I\u017c-\u017cew\u0121 klabbs huma wkoll it-timijiet bl-aktar su\u010b\u010bessi fl-Ingilterra; bejniethom reb\u0127u 119-il unur, 59 g\u0127al Liverpool u 60 g\u0127al Manchester United.", "Il-log\u0127ba \u0121eneralment tintlag\u0127ab wara nofsinhar, kemm g\u0127al ra\u0121unijiet ta' iktar interess tal-istampa u kif ukoll biex ma jinkora\u0121\u0121ixux lill-partitarji biex jixorbu qabel il-log\u0127ba.", "Il-plejer ta' Manchester United Ryan Giggs stqarr li Liverpool kontra Manchester United hija \"probabilment l-aktar log\u0127ba famu\u017ca fil-futbol Ingli\u017c\".", "Ir-rivalit\u00e0 tista' ti\u0121i kkunsidrata b\u0127ala manifestazzjoni ta' dik li kienet di\u0121\u00e0 te\u017cisti bejn i\u017c-\u017cew\u0121t ibliet mi\u017c-\u017cminijiet industrijali.", "Matul dan i\u017c-\u017cmien it-tnejn li huma kienu qeg\u0127din jikkompetu ma' xulxin g\u0127as-supremazija tan-na\u0127a Majjistrali, b'Manchester famu\u017ca g\u0127all-manifattura waqt li Liverpool kienet famu\u017ca g\u0127all-importanza tal-port.", "Meta l-Manchester Ship Canal \u0121ie miftu\u0127, il-vapuri setg\u0127u jibdew jaqb\u017cu lill-belt ta' Liverpool u jittrasportaw il-merkanzija direttament Manchester.", "Dan fisser nuqqas ta' dovuti g\u0127an-negozjanti ta' Liverpool, li wassal g\u0127al telfien ta' xog\u0127ol fil-port u rabba \u010bertu ostilit\u00e0 mir-residenti ta' Liverpool.", "L-istori\u010bi, \u0121eneralment, jag\u0127rrfu dan l-in\u010bident b\u0127ala l-kaw\u017ca g\u0127ala r-rivalit\u00e0 bejn i\u017c-\u017cew\u0121t ibliet te\u017cisti.", "Barra minn hekk, l-emblema ta' Manchester United tinkludi vapur li jirrapre\u017centa l-Manchester Ship Canal u jirrifletti l-g\u0127eruq tal-kummer\u010b tal-istess belt.", "Dan il-vapur jidher ukoll fl-emblema tal-kunsill ta' Manchester u tal-klabb ta' Manchester City.", "I\u017c-\u017cew\u0121 klabbs jirreklamaw irwie\u0127hom bit-titlu ta' \"l-akbar klabb Ingli\u017c\", bit-tnejn li huma rebbie\u0127a ta' iktar minn 50 trofew sinjifikanti.", "Liverpool iddominaw il-futbol Ingli\u017c bejn l-1975 u l-1990, fejn reb\u0127u \u0127dax-il kampjonat u erba' titli tat-Tazza Ewropea, u inklu\u017ci diversi sta\u0121uni fejn reb\u0127u numru ta' trofej fil-kamp domestiku u dak Ewropew.", "Manchester United ilhom jiddominaw il-futbol Ingli\u017c mill-1993 fejn reb\u0127u tnax-il kampjonat u \u017cew\u0121 Tazez Ewropej.", "Attwalment, Manchester United g\u0127andhom 34 titlu domestiku u Liverpool g\u0127andhom 33.", "Mit-trasferiment fl-1964 ta' Phil Chisnall minn ma' United g\u0127al ma' Liverpool, l-ebda plejer ma' g\u0127adda direttament bejn i\u017c-\u017cew\u0121 klabbs.", "Madanakollu, \u010berti plejers lag\u0127bu g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 timijiet matul il-karriera tag\u0127hom, minkejja li g\u0127amlu dan wara li lag\u0127bu ma' timijiet o\u0127ra qabel, b\u0127al Paul Ince (li lag\u0127ab ma' Inter bejniethom) u Peter Beardsley (Vancouver Whitecaps u Newcastle United) u ri\u010bentament Michael Owen (Real Madrid u Newcastle United).", "Fl-2007 kien hemm offerta ming\u0127and Liverpool biex jiffirmaw lil Gabriel Heinze ta' United, per\u00f2 United irrifjutaw li l-plejer tag\u0127hom jing\u0127aqad ma' wie\u0127ed mill-akbar rivali tag\u0127hom.", "United sostnew li kien \u0121ie maqbul li Heinze jing\u0127aqad ma' klabb barrani \u0121aladarba jidde\u010biedi li jitlaq.", "Heinze eventwalment ing\u0127aqad ma' Real Madrid minflok."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7792", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7792", "title": "Fortunato Mizzi", "text": ["Fortunato Mizzi", "Fortunato Mizzi (1844 \u2013 1905) kien il-fundatur tal-Partito Anti-Riformista fl-1880, u jista' jitqies b\u0127ala l-persuna li tat bidu g\u0127all-pro\u010bess li wassal g\u0127all-indipendenza ta' Malta.", "Mill-Partito Anti-Riformista eventwalment \u0127are\u0121 il-Partit Nazzjonalista ta' Malta.", "Kien membru tal-komunit\u00e0 pro-Taljana f'Malta u minn dejjem kien wera s-sostenn tieg\u0127u lejn ir-Risorgimento Taljan, u lejn l-u\u017cu uffi\u010bjali tat-Taljan f'Malta.", "Fortunato Mizzi \u017c\u017cewwe\u0121 lil Maria Sofia Fogliero de Luna u kellhom tifel, Enrico, li iktar 'il quddiem kellu jil\u0127aq b\u0127ala Prim Ministru ta' Malta.", "Je\u017cisti bust ta' Fortunato Mizzi fil-Pincio, f'Ruma."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7803", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7803", "title": "Festival tal-Eurovision 1956", "text": ["Festival tal-Eurovision 1956", "Il-Festival tal-Eurovision 1956 kien l-ewwel edizzjoni tal-Festival tal-Eurovision, u dan sar f'Lugano, l-I\u017cvizzera.", "Din l-ewwel edizzjoni kienet aktar programm tar-radju, minkejja li kien hemm xorta wa\u0127da kameras fl-istudjo g\u0127all-benefi\u010b\u010bju tal-ftit Ewropej li kellhom televi\u017cjoni.", "Id-differenza li din l-edizzjoni kellha mill-kompetizzjonijiet l-aktar ri\u010benti, hi li kull pajji\u017c seta' jibg\u0127at \u017cew\u0121 kanzunetti minflok wa\u0127da.", "Kien \u0121ie rakkomandat bil-qawwi li kull pajji\u017c parte\u010bipant ikollu festival nazzjonali preliminarju.", "L-Awstrija, id-Danimarka u r-Renju Unit \u0121ew skwalifikati mis-serata finali, min\u0127abba li kollha rre\u0121istraw wara l-a\u0127\u0127ar data ta' sottomissjoni.", "Kull pajji\u017c parte\u010bipant bag\u0127at \u017cew\u0121 \u0121uriji f'Lugano, minbarra l-Lussemburgu li \u0127allew lill-\u0121urija \u017bvizzera biex jivvutaw g\u0127al posthom.", "L-ebda rikording tal-vidjo tal-avveniment kollu mhu mag\u0127ruf li salva, minkejja li rikording akustiku je\u017cisti (minkejja li g\u0127oxrin minuta huma neqsin mit-tmiem tal-ewwel parti tal-att tal-intervall sal-bidu tat-t\u0127abbira tar-rebbie\u0127).", "Jidher li l-uniku vidjo minn dan il-konkors li baqa' intatt juri l-esebizzjoni tal-kanzunetta \"Refrain\" ming\u0127and Assia wara r-reb\u0127 tal-ewwel edizzjoni.", "Regola wa\u0127da ta' dan il-konkors hu li kull pajji\u017c kellu jkollu finali nazzjonali; din ir-regola \u0121iet imwaqqa' fis-snin ta' wara u xi pajji\u017ci g\u0127a\u017clu li jag\u0127\u017clu l-kanzunetta internament.", "Is-sistema tal-votazzjoni f'dan il-festival kien i\u0127alli lill-\u0121urija jivvutaw lil kull kanzunetta, inklu\u017ci wkoll dawk tal-istess pajji\u017c.", "Din hija sistema li re\u0121g\u0127etx \u0121iet u\u017cata, u hu emmnut minn xi nies li din kienet ir-ra\u0121uni wara r-reb\u0127a ta' Assia.", "Aktar minn hekk, il-\u0121urija \u017bvizzera kellha l-pi\u017c tal-voti tad-delegazzjoni tal-Lussemburgu, li din kienet xi \u0127a\u0121a li g\u0127al darb'o\u0127ra ma \u0121ietx ripetuta fl-istorja tal-Festival.", "Din ukoll wasslet g\u0127al xi allegazzjonijiet li dawn il-voti setg\u0127u xaqilbu r-ri\u017cultat f'favur Assia.", "Ir-ri\u017cultati ta' dan il-festival qatt ma \u0121ew muriha lill-pubbliku, li \u0121ab ukoll g\u0127ajdut fuq il-po\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra.", "Il-kanzunetta l-o\u0127ra ta' Assia qatt ma \u0127ar\u0121et kummer\u010bjalment, li wkoll \u0121ab \u0127jiel li l-kanzunetta ma tantx marret tajjeb.", "\u0126jiel o\u0127ra jinkludu wkoll il-possibilit\u00e0 tat-tieni post tal-\u0120ermanja permezz ta' Walter Andreas Schwarz (jew Freddy Quinn, f'xi ver\u017cjonijiet tal-g\u0127ajdt), u b'hekk ji\u0121i \u0121\u0121ustifikat il-fatt li l-\u0120ermanja ospitat l-edizzjoni tas-sena ta' wara, u l-possibilit\u00e0 tat-tielet post minn wa\u0127da mill-kanzunetti Bel\u0121jani.", "L-att ta' l-interval, it-tisfir minn Joyeux Rossignols, kellu ji\u0121i esti\u017c min\u0127abba dewmien fil-pro\u010bedura tal-voti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7807", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7807", "title": "Paolo Maldini", "text": ["Paolo Maldini", "Paolo Maldini (Milan, 26 ta' \u0120unju 1968) kien plejer tal-futbol Taljan li kien ikkunsidrat fost l-aqwa difensuri li qatt lag\u0127bu l-log\u0127ba.", "Il-karriera tieg\u0127u qattag\u0127ha mal-Milan, fejn matul dan i\u017c-\u017cmien minbarra l-\u0127afna unuri miksuba, hu sar l-iktar plejer li g\u0127amel dehriet kemm g\u0127at-tim Milanist, kemm fis-Serie A u anki mat-tim nazzjonali Taljan.", "Missieru hu Cesare Maldini, plejer veteran u kaptan tal-Milan u kow\u010b ta' su\u010b\u010bess g\u0127at-tim nazzjonali ta' ta\u0127t il-21 sena.", "Maldini g\u0127amel id-debutt fil-kampjonat mat-tim tal-Milan meta kien g\u0127adu sittax-il sena, fl-20 ta' Jannar 1985, kontra l-Udinese, b\u0127ala sostitut g\u0127all-imwe\u0121\u0121a' Sergio Battistini.", "Din kellha tkun l-unika apparenza matul dak l-ista\u0121un, per\u00f2 fl-ista\u0121un ta' wara beda jing\u0127ata aktar opportunitajiet mal-ewwel \u0127dax.", "Fl-ista\u0121un su\u010b\u010bessiv, fl-et\u00e0 tenera ta' sbatax-il sena, Maldini sar plejer titulari mal-formazzjoni tar-\"rossoneri\", bil-flokk numru 3 b\u0127ala difensur xellugi.", "L-ewwel gowl tieg\u0127u minn fost id-29 li skorja fis-Serie A wasal fl-4 ta' Jannar 1987 kontra Como, li kien ukoll il-gowl rebbie\u0127 tal-konfront.", "Fl-Ewropa, il-gowl dam ma wasal sal-21 ta' Ottubru 1992, fejn dan kien ukoll il-gowl partita kontra Slovan Bratislava.", "Mill-ista\u0121un 1997\u201398, wiret il-faxxa ta' kaptan minn Franco Baresi li kien temm il-karriera tieg\u0127u.", "L-istess passa\u0121\u0121 tal-faxxa kien di\u0121\u00e0 se\u0127\u0127 fl-1994 mat-tim nazzjonali Taljan, meta Baresi \u0127allielu l-faxxa ta' kaptan wara l-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja li \u0121iet ospitata fl-Istati Uniti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7810", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7810", "title": "UEFA Champions League 2007\u201308", "text": ["UEFA Champions League 2007\u201308", "Il-UEFA Champions League 2007\u201308 kienet it-53 edizzjoni tal-kampjonat massimu tal-futbol Ewropew.", "Il-finali ntlag\u0127bet fil-21 ta' Mejju fi Stadju Luzhniki f'Moska, fejn Manchester United lag\u0127bu kontra Chelsea, fejn b'hekk din il-finali kienet l-ewwel wa\u0127da fl-istorja tat-Tazza Ewropea bejn \u017cew\u0121 timijiet Ingli\u017ci.", "Manchester United reb\u0127u 6\u20135 bil-penalties, wara pari ta' 1\u20131 wara l-\u0127in supplementari.", "76 tim se jipparte\u010bipaw fl-edizzjoni tal-UEFA Champions League 2007\u201308 mit-53 asso\u010bjazzjoni membru tal-UEFA.", "Kull asso\u010bjazzjoni dda\u0127\u0127al \u010bertu numru ta' klabbs fi\u010b-Champions League ibba\u017cati skont il-koeffi\u010bjenti tal-kampjonati; asso\u010bjazzjonijiet ta' ko\u00ebffi\u010bjent g\u0127oli jistg\u0127u jda\u0127\u0127lu aktar minn asso\u010bjazzjonijiet ta' koeffi\u010bjenti baxx, imma l-ebda asso\u010bjazzjoni tista' dda\u0127\u0127al aktar minn erba' timijiet.", "Kull membru tal-UEFA huma garantiti li jkollhom ta' lanqas tim li jikkwalifika, bl-e\u010b\u010bezzjoni ta' Liechtenstein, li ma torganizza l-ebda kampjonat.", "Nazzjon \u0121did se jie\u0127u sehem fl-edizzjoni ta' din is-sena: il-Montenegro, wara s-seperazzjoni tas-Serbja u Montenegro.", "I\u010b-\u010bampjins minn San Marino u Andorra jipparte\u010bipaw ukoll minn din is-sena.", "Hawn ta\u0127t hi l-iskema ta' kwalifikazzjoni g\u0127a\u010b-Champions League 2007-08:", "L-ewwel rawnd ta' kwalifikazzjoni: (28 tim)", "It-tieni rawnd ta' kwalifikazzjoni: (28 tim)", "It-tielet rawnd ta' kwalifikazzjoni: (32 tim)", "Fa\u017ci tal-gruppi: (32 tim)", "Il-poloz kienu mtellg\u0127in nhar il-\u0120img\u0127a, 29 ta' \u0120unju 2007 f'Nyon, l-I\u017cvizzera.", "Il-poloz kienu kondotti mis-Segretarju \u0120enerali tal-UEFA David Taylor u Michele Centenaro, il-kap tal-kompetizzjonijiet g\u0127all-klabbs tal-UEFA.", "L-ewwel leg tal-partiti kienu ntlag\u0127bu fis-17 ta' Lulju u fit-18 ta' Lulju, waqt li t-tieni leg intlag\u0127bu fl-24 ta' Lulju u fil-25 ta' Lulju 2007.", "Il-poloz kienu mtellg\u0127in nhar il-\u0120img\u0127a, 29 ta' \u0120unju 2007 f'Nyon, l-I\u017cvizzera.", "Il-poloz kienu kondotti mis-Segretarju \u0120enerali tal-UEFA David Taylor u Michele Centenaro, il-kap tal-kompetizzjonijiet g\u0127all-klabbs tal-UEFA.", "L-ewwel leg tal-partiti kienu ntlag\u0127bu fil-31 ta' Lulju u fl-1 ta' Awwissu, waqt li t-tieni leg intlag\u0127bu fis-7 ta' Awwissu u fit-8 ta' Awwissu 2007.", "Il-poloz kienu mtellg\u0127in nhar il-\u0120img\u0127a, 3 ta' Awwissu 2007 f'Nyon, l-I\u017cvizzera.", "Il-poloz kienu kondotti mis-Segretarju \u0120enerali tal-UEFA David Taylor u Michele Centenaro, il-kap tal-kompetizzjonijiet g\u0127all-klabbs tal-UEFA.", "L-ewwel leg tal-partiti kienu ntlag\u0127bu fl-14 ta' Awwissu u fil-15 ta' Awwissu, waqt li t-tieni leg intlag\u0127bu fit-28 ta' Awwissu u fid-29 ta' Awwissu 2007.", "Rebbie\u0127a f'dawn ir-rawnd ikkwalifikaw g\u0127all-fa\u017ci tal-gruppi, waqt li l-klabbs telliefa da\u0127lu fl-ewwel rawnd tat-Tazza UEFA.", "Min\u0127abba l-mewt ta' Antonio Puerta, l-ewwel leg ta' Sevilla kontra AEK Athens kienet posposta g\u0127at-3 ta' Settembru.", "Il-poloz itellg\u0127u nhar il-\u0126amis, 30 ta' Awwissu 2007 f'Monako.", "Il-poloz kienu ospitati minn Pedro Pinto u kienu kondotti mis-Segretarju \u0120enerali tal-UEFA David Taylor u Michele Centenaro, il-kap tal-kompetizzjonijiet g\u0127all-klabbs tal-UEFA.", "Il-partiti ntlag\u0127bu bejn it-18 ta' Settembru u it-12 ta' Di\u010bembru 2007.", "Skont il-paragrafu 6.05 tar-Regolament tal-UEFA g\u0127al dan l-ista\u0121un, jekk \u017cew\u0121 skwadri jew aktar jispi\u010b\u010baw pari fil-punti fl-a\u0127\u0127ar tal-log\u0127ob tal-fa\u017ci tal-gruppi, ji\u0121u applikati l-kriterji li jmiss biex ti\u0121i stabbilita l-klassifika:", "Mill-a\u0127\u0127ar sittax li kkwalifikaw g\u0127as-semifinali, il-klabbs jilg\u0127abu \u017cew\u0121 log\u0127biet wa\u0127da \u0121ewwa darhom u l-o\u0127ra barra minn darhom bl-istess regoli b\u0127al fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni ji\u0121u applikati.", "Fl-a\u0127\u0127ar sittax, ir-rebbie\u0127a tal-gruppi jilg\u0127abu kontra klabbs li spi\u010b\u010baw fit-tieni u mhux ma' timijiet li huma mill-istess gruppi jew nazzjon.", "Il-poloz tal-ewwel fa\u017ci (dik tal-a\u0127\u0127ar sittax) kienu mtellg\u0127in nhar il-\u0120img\u0127a, 21 ta' Di\u010bembru 2007 f'Nyon, l-I\u017cvizzera.", "Il-poloz kienu kondotti mis-Segretarju \u0120enerali tal-UEFA David Taylor u Giorgio Marchetti, id-direttur tal-UEFA tal-futbol professjonali.", "Il-poloz tal-kwarti tal-finali u tas-semifinali kienu mtellg\u0127in nhar il-\u0120img\u0127a, 14 ta' Marzu 2008 f'Nyon, l-I\u017cvizzera.", "Il-poloz kienu kondotti mis-Segretarju \u0120enerali tal-UEFA David Taylor u Rinat Dasayev, l-ambaxxatur tal-finali ta' Moska.", "Il-kontra tal-fa\u017ci tal-a\u0127\u0127ar sittax, minn din il-fa\u017ci 'l quddiem, it-timijiet jistg\u0127u jiltaqg\u0127u ma' timijiet tal-istess grupp jew tal-istess pajji\u017c.", "L-ewwel leg tal-partiti kienu ntlag\u0127bu fid-19 ta' Frar u fl-20 ta' Frar, waqt li t-tieni leg intlag\u0127bu fl-4 ta' Marzu u fil-5 ta' Marzu 2008.", "Min\u0127abba li Milan u Inter Milan jaqsmu l-istess grawnd, it-tieni leg tal-log\u0127ba bejn Inter Milan u Liverpool tmexxiet g\u0127all-11 ta' Marzu.", "L-ewwel leg tal-partiti kienu ntlag\u0127bu fl-1 ta' April u fit-2 ta' April, waqt li t-tieni leg intlag\u0127bu fit-8 ta' April u fid-9 ta' April 2008.", "L-ewwel leg tal-partiti kienu ntlag\u0127bu fit-22 ta' April u fit-23 ta' April, waqt li t-tieni leg intlag\u0127bu fit-29 ta' April u fit-30 ta' April 2008.", "Il-finali tal-UEFA Champions League 2008 intlag\u0127bet fil-21 ta' Mejju 2008 fil-Luzhniki Stadium f'Moska, ir-Russja.", "Il-finali kienet bejn Manchester United u Chelsea, fejn din kienet l-ewwel finali fejn i\u017c-\u017cew\u0121 kontestanti kienu mill-Ingilterra.", "United reb\u0127u l-log\u0127ba 6-5 bil-penalties wara li l-partita spi\u010b\u010bat pari ta' 1-1.", "Cristiano Ronaldo feta\u0127 l-iskor fis-26 minuta, qabel ma' Frank Lampard kiseb il-pari ftit qabel it-tmiem tal-ewwel taqsima.", "Ryan Giggs da\u0127al b\u0127ala sostitut lejn l-a\u0127\u0127ar tat-tieni taqsima fejn g\u0127amel is-759 apparenza fil-flokk ta' Manchester United, fejn stabilixxa rekord \u0121did.", "Kmieni fil-\u0127in supplementari, Giggs kellu xutt salvat fuq il-linja minn John Terry.", "Lejn nofs it-tieni taqsima tal-\u0127in supplementari, kien hemm konfu\u017cjoni s\u0127i\u0127a li kienet tinvolvi lill-bi\u010b\u010ba l-kbira tat-22 plejer fuq il-grawnd, u Didier Drogba \u0121ie mke\u010b\u010bi wara li ta daqqa ta' \u0127arta lil Nemanja Vidi\u0107 quddiem ir-refer\u00ec.", "L-iskor baqa' l-istess, u l-partita marret g\u0127all-g\u0127oti tal-penalties.", "Chelsea marru fil-vanta\u0121\u0121 fit-tieni rawnd meta Cristiano Ronaldo ra l-penalty salvat minn Petr \u010cech, fejn ta \u010b-\u010bans lil John Terry li jrebba\u0127 it-tazza lil Chelsea fil-\u0127ames penalty.", "Madanakollu, il-kaptan ta' Chelsea x'\u0127in kien se jag\u0127ti \u017celaq u l-ballun \u0127abat mal-lasta u mar barra.", "Ryan Giggs skorja s-sebg\u0127a penalty, qabel ma' Edwin van der Sar salva l-penalty minn Nicolas Anelka biex inkuruna lil Manchester United b\u0127ala \u010bampjins tal-Ewropa g\u0127at-tielet darba.", "Manchester United irrapre\u017centaw lill-Ewropa fit-Tazza tad-Dinja tal-Futbol tal-Klabbs 2008.", "L-aqwa skorers tal-UEFA Champions League 2007\u201308 (il-fa\u017ci tal-gruppi u l-fa\u017ci eliminatorja biss) huma:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7815", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7815", "title": "Chris Eagles", "text": ["Chris Eagles", "Christopher Mark Eagles (Hemel Hempstead, 19 ta' Novembru 1985) hu plejer tal-futbol Ingli\u017c li attwalment jilg\u0127ab ma' Ross County fl-Iskozja.", "Ori\u0121inarjament, Eagles kien parti mis-sistema \u0121ovanili ta' Watford, fejn fl-et\u00e0 tenera ta' erbatax-il sena hu ng\u0127aqad mal-akkademja ta' Manchester United.", "Eagles iddebutta mal-ewwel tim fit-28 ta' Ottubru 2003 b\u0127ala sostitut fit-tieni taqsima g\u0127al Kieran Richardson fil-\u0127in supplementari kontra Leeds United fil-kompetizzjoni tal-League Cup.", "Eagles \u0121ie msellef lil Watford fil-21 ta' Jannar 2005, fejn irnexxielu jag\u0127mel tlettax-il apparenza u skorja gowl wie\u0127ed.", "Hu kien ukoll misluf lil Sheffield Wednesday g\u0127all-ewwel nofs tal-ista\u0121un 2005\u201306 fejn skorja l-ewwel gowl g\u0127al Sheffield Wednesday fid-derby kontra Leeds United.", "Hu temm il-perjodu ta' self b'total ta' tliet gowls.", "Fis-6 ta' Jannar 2006, Eagles kien misluf g\u0127al darb'o\u0127ra lil Watford, fejn iddebutta kontra Bolton Wanderers fl-FA Cup, fejn il-\"Hornets\" tilfu 3\u20130.", "Fl-ewwel apparenza fil-kampjonat g\u0127al Watford kontra Stoke City, hu skorja l-unika gowl g\u0127al Watford f'dik il-log\u0127ba.", "Il-gowl rebbie\u0127 fir-reb\u0127a ta' 1\u20130 kontra Brighton & Hove Albion fit-18 ta' Frar li kien minn madwar 45 metru (kwa\u017ci mil-linja tan-nofs) \u2014 li jixbah \u0127afna l-gowl ta' David Beckham g\u0127al Manchester United kontra Wimbledon madwar g\u0127axar snin qabel \u2014 tah l-unur tal-aktar gowl presti\u0121ju\u017c tal-klabb f'dak l-ista\u0121un.", "Minkejja li kien hemm nuqqas ta' midfilders fil-klabb, fil-31 ta' Awissu 2006, Eagles qabel li jag\u0127mel erba' xhur ta\u0127t self mat-tim Olandi\u017c ta' NEC Nijmegen, biex jikseb aktar esperjenza.", "Fil-21 ta' Di\u010bembru 2006, Eagles idde\u010bieda li jirritorna lura lejn Manchester United wara li kien qed ibati biex ikun plejer regulari mat-tim ta' NEC Nijmegen.", "Hu g\u0127amel biss 11-il apparenza g\u0127al NEC, bil-ma\u0121\u0121oranza jkunu b\u0127ala sostitut.", "Fit-13 ta' Marzu 2007, Eagles da\u0127al fit-tieni taqsima g\u0127al United f'log\u0127ba ta' esebizzjoni f'Old Trafford kontra Europe XI ta' Marcello Lippi.", "Fit-28 ta' April 2007, Eagles skorja l-ewwel gowl mal-ewwel tim (fit-93 minuta) g\u0127al United fir-reb\u0127a ta' 4-2 kontra Everton wara li da\u0127al b\u0127ala sostitut fil-log\u0127ba tal-Premier League.", "Din ir-reb\u0127a tat vanta\u0121\u0121 ta' \u0127ames punti f'ras il-klassifika.", "Fl-20 ta' Lulju 2007, matul sett ta' log\u0127ob ta' \u0127biberija li saru fl-Asja b\u0127ala preparamenti g\u0127all-ista\u0121un li jmiss, hu skorja g\u0127al United kontra FC Seoul.", "Erbat ijiem wara, hu skorja wkoll gowl spettakulari minn madwar 30 metru kontra Shenzhen FC, fejn b'hekk skorja 3 gowls f'5 log\u0127biet.", "Fil-partiti li ntlag\u0127bu ta' qabel l-ista\u0121un, Eagles skorja gowl ie\u0127or fejn dan kien il-gowl li kiseb il-pari ta' 1-1 kontra Kaiser Chiefs.", "Hu beda wkoll mal-ewwel \u0127dax fil-partita tal-pre-sta\u0121un kontra Portsmouth fin-Ni\u0121erja, fejn skorja l-gowl tal-ftu\u0127 g\u0127al United.", "Fid-29 ta' Lulju 2008, Eagles iffirma kuntratt ta' tliet snin ma' Burnley.", "Id-debutt tieg\u0127u wasal kontra Sheffield Wednesday fid-9 ta' Awwissu 2008.", "Ma' Burnley irnexxielu jirba\u0127 lura l-promozzjoni lejn il-Premier League."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7951", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7951", "title": "Charlotte Perrelli", "text": ["Charlotte Perrelli", "Anna Jenny Charlotte Nilsson (Hovmantorp, 7 ta' Ottubru 1974), mag\u0127rufa a\u0127jar b\u0127ala Charlotte Perrelli, hi kantanta, attri\u010bi u pre\u017centatri\u010bi \u017bvedi\u017ca famu\u017ca l-aktar g\u0127ar-reb\u0127 tal-Melodifestivalen tal-1999 kif ukoll l-edizzjoni ta' dik is-sena tal-Eurovision Song Contest bil-kanzunetta \"Take Me to Your Heaven\".", "Wara l-esperjenza tal-Eurovision, hi \u0127ar\u0121et sitt kanzunetti singoli u erba' albums.", "Perrelli reb\u0127et il-Melodifestivalen 2008 u rrapre\u017centat lill-I\u017cvezja g\u0127al darb'o\u0127ra fil-Festival tal-Eurovision 2008.", "Perrelli hi mi\u017c\u017ceww\u0121a lil Taljan li twieled fi Stokkolma, Nicola Ingrosso, \u0127u Emilio Ingrosso li kien mi\u017c\u017cewwe\u0121 lil kantanta o\u0127ra \u017bvedi\u017ca Pernilla Wahlgren fis-snin disg\u0127in.", "Wara battibekk mal-kumplament tal-familja, Charlotte u Nicola idde\u010bidew li jbiddlu kunjomhom g\u0127al Perrelli.", "Huma joqg\u0127odu fi Stokkolma u g\u0127andhom \u017cew\u0121t itfal.", "F'et\u00e0 ta' tlettax-il sena, Perrelli ing\u0127adet ma' dansband lokali f'Hovmantrop fil-provin\u010bja ta' Sm\u00e5land, fin-Nofsinhar tal-I\u017cvezja.", "Il-grupp, minn \"Bengt Ingvars\" sar \"Bengt Ingvars med Charlotte\".", "Wara li spi\u010b\u010bat l-iskola obbligatorja, Perrelli attendiet Skola tal-Arti f'V\u00e4xj\u00f6, belt qrib Hovmantorp.", "Hi saret ukoll il-kantanta prin\u010bipali tal-grupp Kendix.", "Fl-1994 Perrelli bdiet tkanta mad-dansband famu\u017ca Anders Engbergs.", "Wara \u017cew\u0121 albums, hi \u0127alliet lill-grupp u ng\u0127adet fl-1997 ma' grupp ie\u0127or li kien famu\u017c g\u0127as-su\u010b\u010bessi kbar li kiseb; Wizex.", "Is-snin ma' Wizex taw lil Perrelli l-opportunit\u00e0 biex ti\u017cviluppa t-talent tag\u0127ha.", "Bi prodott u tmexxija professjonali, ir-ri\u017cultati bdew jidhru.", "Fl-1998, il-grupp \u0121iet nominat g\u0127all-\"Grammis\" (Grammy) \u017bvedi\u017ci g\u0127all-album \"Mot nya m\u00e5l\" u l-album \"\"Tusen och en natt\"\".", "Perrelli kienet lesta biex tag\u0127mel karriera ta' solista.", "Wara li kienet mag\u0127\u017cula biex tirrapre\u017centa lill-I\u017cvezja fil-Festival tal-Eurovision 1999, Perrelli marret \u0120erusalem lejn tmiem Mejju biex tkanta l-kanzunetta \"Take Me To Your Heaven\".", "Hi reb\u0127et dik l-edizzjoni u dan kien il-bidu tant mixtieq g\u0127all-karriera solista.", "Fix-xhur ta' wara hi \u017caret diversi pajji\u017ci fl-Ewropa u bdiet ta\u0127dem fuq l-ewwel album solo, li kien i\u0121ib l-isem ta' \"Charlotte\".", "Fl-2001 hi \u0127ar\u0121et it-tieni album tag\u0127ha, li kien jinkludi l-kanzunetta tant famu\u017ca \"You Got Me Going Crazy\", miktuba minn Johan \u00c5berg u Paul Rein, li huma famu\u017ci g\u0127ax-xog\u0127ol li g\u0127amlu ma' Christina Aguilera u Victoria Beckham.", "Perrelli ospitat l-ewwel semifinali tal-Melodifestivalen 2003 flimkien ma' Mark Levengood u Lena Philipsson.", "F'April tal-2003 hi g\u0127amlet Jesus Christ Superstar.", "F'Settembru hi \u0127ar\u0121et il-kanzunetta \"Broken Heart\", li wasslet g\u0127all-album \"Gone Too Long\" f'\u0120unju 2004.", "Wara s-su\u010b\u010bess fil-Melodifestivalen 2003, Perrelli kienet g\u0127al darb'o\u0127ra pre\u017centatri\u010bi tal-edizzjoni tas-sena ta' wara tal-Melodifestivalen.", "Hi ppre\u017centat flimkien ma' Peter Settman u Ola Lindstr\u00f6m.", "Wara l-festival, TV4 offrewlha li jkollha programm televi\u017civ.", "Il-programm kien imsemmi \"Super Troupers\" u kien f'format ta' kompetizzjoni ta' talenti bejn it-tfal.", "Wa\u0127da mill-kontestanti kienet Amy Diamond, li illum hi kantanta ta' su\u010b\u010bess.", "Lejn nofs l-2004 hi \u0127ar\u0121et l-aktar album b'su\u010b\u010bess, sa issa - \"Gone Too Long\" - li kien jinkludi kanzunetti minn ftit mill-aqwa produtturi \u017bvedi\u017ci, fosthom J\u00f6rgen Elofsson.", "Hi kienet ing\u0127aqdet ma' Robert Wells, Jill Johnson u o\u0127rajn fir-\"Rhapsody In Rock-tour\".", "F'Mejju 2007, Perrelli kienet l-esperta \u017bvedi\u017ca fil-panil ta' diskussjoi Nordika fuq il-Eurovision.", "Hi kienet ukoll parti minn dan il-grupp ta' \"\u0121urija\" fis-sena 2005.", "F'nofs l-2007 Perrelli daret l-I\u017cvezja bis-su\u010b\u010bessun ta' \"Diggiloo\".", "Mag\u0127ha ng\u0127aqdu kantanti b\u0127al Linda Bengtzing, Lasse Holm, Molly Sand\u00e9n, Lotta Engberg u Jan Johansen.", "Matul il-\u0127arifa hi \u0127ar\u0121et il-kanzunetta \"Jag \u00e4r tillbaks\".", "Fil-15 ta' Marzu 2008, Perrelli kantant fil-Melodifestivalen 2008 il-kanzunetta \"Hero\" fi Stockholm Globe Arena.", "Hi re\u0121g\u0127et ing\u0127atat id-dritt li tirrapre\u017centa lill-I\u017cvezja fil-Festival tal-Eurovision f'Belgrad, fis-Serbja.", "Fl-14 ta' April, Charlotte iffilmjat il-vidjo mu\u017cikali ta' \"Hero\" fi Stokkolma, u bdiet ukoll il-vja\u0121\u0121 ta' promozzjoni li kien su\u010b\u010bess.", "Din il-kanzunetta saret wa\u0127da mill-favorita li tirba\u0127 l-edizzjoni tal-2008 tal-Eurovision.", "Hi rnexxielha tikkwalfika mit-tieni semi-finali tat-22 ta' Mejju.", "Minkejja li \"Hero\" kienet wa\u0127da mill-favoriti biex jirb\u0127u l-Eurovision tal-2008, din il-kanzunetta spi\u010b\u010bat b'di\u017cappunt fit-18-il post minn 25 kanzunetta fil-finali, b'total ta' 47 punt.", "Wara l-Eurovision, Perrelli bdiet tit\u0127arre\u0121 g\u0127al Rhapsody in Rock flimkien ma' Robert Wells.", "Perrelli u Robert g\u0127amlu kun\u010bert f'Bej\u0121ing, i\u010b-\u010aina matul il-Log\u0127ob Olimpiku tas-sajf 2008.", "F'Awwissu \u0121ie m\u0127abbar li Charlotte iffirmat ma' tikketta diskografika \u010aini\u017ca, u sussegwentament l-album \"Hero\" mistenni li jo\u0127ro\u0121 i\u010b-\u010aina"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "7952", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=7952", "title": "Fabrizio Faniello", "text": ["Fabrizio Faniello", "Fabrizio Faniello (Furjana, 27 ta' April 1981) huwa kantant Malti.", "Hu rrapre\u017centa lil Malta fil-Festival tal-Eurovision darbtejn, fl-2001 u fl-2006.", "Minkejja s-suq \u017cg\u0127ir tal-mu\u017cika f'Malta, hu rnexxielu jag\u0127mel ismu barra minn pajji\u017cu, fejn esebixxa flimkien ma' diversi kantanti prominenti b\u0127al Jim O'Rourke, Fennesz, Ryuichi Sakamoto, Richard D. James u Masami Akita.", "G\u0127andu wkoll o\u0127tu, Claudia Faniello, li hi wkoll kantanta.", "Faniello skopra il-mu\u017cika f'et\u00e0 tenera.", "L-g\u0127alliema tieg\u0127u tatu parir biex jattendi f'lezzjonijiet vokali.", "Madankollu, Faniello kellu interess ukoll fil-futbol.", "Fl-1997 hu lag\u0127ab g\u0127al sena f'Turin.", "Meta kellu sittax-il sena, g\u0127a\u017cel li jag\u0127mel il-mu\u017cika l-professjoni tieg\u0127u u rritorna Malta.", "F'dawk is-snin \u0127are\u0121 3 albums ta' su\u010b\u010bess kbir u diversi kanzunetti.", "Minkejja li l-aktar su\u010b\u010bess sar fil-g\u017cejjer Maltin, il-kanzunetti tieg\u0127u \u0127ar\u0121u wkoll f'pajji\u017ci Ewropej.", "Hu rnexxielu ja\u017cel fl-Aqwa 10 b'\"The Whistel Hit\" fl-I\u017cvezja, flimkien ukoll ma' \"Bye Baby Bye Bye\" fl-istess pajji\u017c fl-2005.", "Ipparte\u010bipa fil-Festival tal-Eurovision fl-2001 u wasal sad-disa' post. Hu pparte\u010bipa diversi drabi fis-selezzjoni g\u0127all-Eurovision.", "Fl-2006, hu re\u0121a' kiseb id-dritt li jirrapre\u017centa lil Malta fil-Eurovision, imma din id-darba ma tantx kienet avventura ta' su\u010b\u010bess g\u0127aliex Malta spi\u010b\u010bat l-a\u0127\u0127ar b'punt wie\u0127ed biss.", "Ix-xog\u0127ol fuq il-kanzunetti tieg\u0127u isir il-bi\u010b\u010ba l-kbira fil-\u0120ermanja u \u0127afna mill-kanzunetti kienu miktuba minn liri\u010bisti \u0120ermani\u017ci."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8050", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8050", "title": "Darren Fletcher", "text": ["Darren Fletcher", "Darren Barr Fletcher (Edinburgu, 1 ta' Frar 1984) hu plejer tal-futbol Sko\u010b\u010bi\u017c li attwalment jilg\u0127ab mat-tim tal-Premier League Manchester United u hu l-kaptan attwali tat-tim nazzjonali Sko\u010b\u010bi\u017c.", "Fletcher ing\u0127aqad ma' Manchester United f'Lulju tas-sena 2000 u ffirma l-ewwel kuntratt professjonali fi Frar tal-2001.", "G\u0127all-bidu kien jilg\u0127ab fuq in-na\u0127a leminija ta' nofs il-grawnd fl-istess po\u017cizzjoni ta' David Beckham, u \u0127afna kienu dawk li raw li l-opportunitajiet ta' Fletcher mal-ewwel tim kienu se ji\u017cdiedu u li se se jinfiltra fa\u010bilment mal-ewwel tim fa\u010bilment u jibqa' hemmhekk g\u0127al \u0127afna snin.", "L-ewwel ftit sta\u0121uni mal-klabb, per\u00f2, kienu deludenti fejn qatta' numru ta' \u017cmien barra min\u0127abba u\u0121ig\u0127 li sofra, waqt li sadanittant beda ji\u017cviluppa aktar b\u0127ala midfilder \u010bentrali.", "Kien fl-ista\u0121un 2003\u201304 li Fletcher \u017cblokka mat-tim ta' Manchester United, fejn lag\u0127ab numru ta' partiti importanti, fost l-o\u0127rajn fil-finali tal-FA Cup kontra Millwall f'Mejju tal-2004.", "Minkejja numru \u017cg\u0127ir ta' dehriet kompetittivi fil-bidu tal-kampanja 2004\u201305, g\u0127al darb'o\u0127ra Fletcher sab ru\u0127u mill-\u0121did fiss mal-ewwel tim.", "Fl-1 ta' Jannar 2005, Fletcher skorja l-ewwel gowl tieg\u0127u fuq livell ta' klabb, fir-reb\u0127a ta' 2\u20130 fuq Middlesbrough.", "Fletcher kien wie\u0127ed mill-plejers li \u0121ew ikkritikati mill-kaptan tal-klabb Roy Keane wara t-telfa imbarazzanti ta' 4\u20131 li United sofrew kontra Middlesbrough f'Ottubru tal-2005 Fletcher irrisponda g\u0127al din il-kritika permezz ta' prestazzjoni tajba fil-partita vitali tal-kampjonat kontra Chelsea, fejn skorja l-unika gowl tal-konfront permezz ta' daqqa ta' ras.", "Dan il-gowl temm l-erbg\u0127in log\u0127ba ta' imbattibilit\u00e0 li Chelsea g\u0127amlu fil-Premier League.", "Fl-ista\u0121un 2006\u201307, hu baqa' l-ewwel g\u0127a\u017cla mal-ewwel tim fil-bidu tal-ista\u0121un u skorja fir-reb\u0127a barra minn darhom kontra Charlton Athletic, kif ukoll gowl b'daqqa ta' ras kontra Middlesbrough f'Di\u010bembru u gowl ie\u0127or bir-ras kontra Charlton fi Frar, biex b'hekk skorja darbtejn kontra dan il-klabb f'dan l-ista\u0121un.", "Hekk kif l-ista\u0121un kompla, Alex Ferguson ipprefera il-kwartet ta' nofs il-grawnd ta' Cristiano Ronaldo, Paul Scholes, Michael Carrick u Ryan Giggs, fejn illimita lil Fletcher g\u0127al apparenzi b\u0127ala sostitut.", "Per\u00f2, min\u0127abba s-sospensjoni ta' Paul Scholes, hu beda mal-ewwel tim fir-reb\u0127a kbira ta' 7\u20131 ta' United kontra Roma fil-kwarti tal-finali ta\u010b-Champions League.", "Fl-ista\u0121un 2007\u201308, bil-wasla ta' Owen Hargreaves, Anderson u Nani li kollha jkopru l-irwol ta' nofs il-grawnd, Fletcher sabha bi tqila biex jilg\u0127ab iktar mill-ista\u0121un pre\u010bedenti, u kien hemm g\u0127ajdut li seta' j\u0127alli lill-klabb min\u0127abba li ma kienx qed jilg\u0127ab bi\u017c\u017cejjed.", "Fil-fatt, b\u0127all-qabel, Ferguson baqa' jippreferi lil Carrick, Scholes, Giggs u Ronaldo f'nofs il-grawnd, u hu wkoll lag\u0127ab inqas mill-plejers il-\u0121odda.", "Fi Frar tal-2008, Fletcher beda mal-ewwel \u0127dax fil-partita kontra Arsenal, fil-\u0127ames rawnd tal-FA Cup, fejn hu skorja darbtejn biex United eliminaw lil Arsenal mill-kompetizzjoni.", "Fl-ista\u0121un il-\u0121did 2008\u201309, hu skorja kontra Newcastle United fil-partita tal-ftu\u0127 tal-kampjonat biex kiseb pari importanti ta' 1\u20131 g\u0127al United.", "Fletcher skorja t-tieni gowl tieg\u0127u fil-partita su\u010b\u010bessiva kontra Portsmouth.", "Dan il-gowl kien il-gowl tar-reb\u0127a g\u0127al Manchester United.", "Fit-3 ta' Ottubru 2008, Fletcher iffirma estenzjoni tal-kuntratt ma' United, fejn b'hekk se j\u017commu mal-klabb sal-2012.", "It-tielet gowl tal-ista\u0121un wasal kontra Everton fil-25 ta' Ottubru, waqt li fit-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs 2008 da\u0127al b\u0127ala sostitut fis-semifinali kontra Gamba Osaka u skorja r-raba' gowl fir-reb\u0127a ta' 5\u20133.", "Fit-tieni leg tas-semifinali tal-UEFA Champions League kontra l-Arsenal ta' nhar il-5 ta' Mejju 2009, Fletcher \u0121ie muri l-karta l-\u0127amra u b'hekk se jitlef il-finali tal-kompetizzjoni.", "Minkejja li m'hemm l-ebda pro\u010bedura biex wie\u0127ed jappella g\u0127al karti \u0127omor fi\u010b-Champions League, Manchester United bag\u0127tu nhar is-7 ta' Mejju 2009, appell lill-UEFA biex il-karta l-\u0127amra ti\u0121i mne\u0127\u0127ija, liema appell \u0121ie sussegwentament mi\u010b\u0127ud mill-UEFA.", "L-ista\u0121un 2009\u201310 ra lil Fletcher jikkonsolida postu qalb nofs il-grawnd tal-United, fejn beda fi kwa\u017ci kull partita.", "L-ewwel gowls tal-ista\u0121un waslu fl-ewwel derby ta' Manchester tal-ista\u0121un, fir-reb\u0127a memorabbli ta' 4\u20133, fejn \u0127alla l-marka tieg\u0127u b'permezz ta' doppjetta.", "G\u0127al din il-prestazzjoni, hu ng\u0127ata l-Plejer tal-Partita tal-Barclays.", "Fletcher stabilixxa ru\u0127u b\u0127ala plejer regulari mat-tim Sko\u010b\u010bi\u017c u l-ewwel gowl nazzjonali wasal fi-rreb\u0127a ta' 1\u20130 kontra l-Litwanja wara li kien g\u0127adu kif da\u0127al b\u0127ala sostitut waqt it-tieni apparenza tieg\u0127u.", "Fis-26 ta' Mejju 2004, hu kien kaptan tal-Iskozja fir-reb\u0127a ta' 1\u20130 waqt log\u0127ba ta' \u0127biberija kontra l-Estonja f'Tallinn.", "Din g\u0127amlitu l-i\u017cg\u0127ar kaptan tal-Iskozja minn meta John Lambie ta' Queen's Park mexxa lit-tim li reba\u0127 lill-Irlanda 7\u20132 fl-20 ta' Marzu 1886.", "Lambie kien biss 17-il sena u 92 \u0121urnata.", "Il-progress ta' Fletcher mat-tim nazzjonali kien immarkat permezz ta' gowl f'Ottubru tal-2005 minn 25 metru fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja kontra l-Islovenja.", "Fletcher hu pre\u017centament il-vi\u010bi-kaptan tal-Iskozja, fejn jie\u0127u post tal-kaptan regulari Barry Ferguson meta jkun assenti.", "Hu kien kaptan tat-tim g\u0127al tliet darbiet.", "Manchester United"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8081", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8081", "title": "Manucho Gon\u00e7alves", "text": ["Manucho Gon\u00e7alves", "Mateus Alberto Contreiras Gon\u00e7alves (Luanda, 7 ta' Marzu 1983), mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Manucho huwa plejer tal-futbol mill-Angola.", "Hu ttrasferixxa minn Petro Atletico g\u0127al Manchester United f'Jannar 2008.", "Qabel ma lag\u0127ab partita wa\u0127da ma' United, hu \u0121ie msellef lit-tim Grieg ta' Panathinaikos g\u0127all-ista\u0121un 2007\u201308 sakemm jing\u0127atalu l-permess tax-xog\u0127ol.", "F'Jannar tal-2008 \u0121ie msellef lit-tim ta' Hull City g\u0127all-kumplament tal-ista\u0121un.", "Hu hu membru wkoll tat-tim nazzjonali tal-Angola.", "Sussegwentament ing\u0127aqad mal-klabb Spanjol ta' Real Valladolid.", "Manucho beda l-karriera fil-futbol ma' Flamenguinhos, tim \u0121ovanili \u017cg\u0127ir minn Terra Nova, Luanda, fejn kien jg\u0127ix.", "Ta\u0127t il-gwida tal-kow\u010b u missieru, Alberto Gon\u00e7alves, Manucho beda jilg\u0127ab fuq fuq il-faxxa xellugija u bil-mod il-mod sar wie\u0127ed mill-istilel tal-klabb.", "Manucho iffirma mat-tim ta' Benfica de Luanda, klabb medjutal-kampjonat tal-Angola.", "Hu mbag\u0127ad mexa g\u0127al mat-tim ta' Petro Atletico, fejn inizzjalment bata daqxejn biex jag\u0127mel numru ta' apparenzi min\u0127abba l-pre\u017cenza tal-attakkant Fl\u00e1vio Amado.", "Wara li Fl\u00e1vio ng\u0127aqad mat-tim E\u0121izzjan ta' Al-Ahly, Manucho stabilixxa ru\u0127u fit-tim, fejn skorja 16-il gowl fl-2006 u 15 fl-2007.", "Fil-21 ta' Di\u010bembru 2007, kien im\u0127abbar li Manucho qabel biex jiffirma mal-klabb tal-Premier League Ingli\u017c Manchester United.", "Hu ng\u0127aqad mal-klabb f'Jannar tal-2008 f'kuntratt ta' tliet snin.", "Qabel din l-a\u0127bar, Manucho kien fi tliet \u0121img\u0127at ta' prova mat-tim ta' Manchester, fejn irnexxielu jimpressjona bi\u017c\u017cejjed lill-kow\u010b ta' United Sir Alex Ferguson biex jiffirma kuntratt.", "Fil-31 ta' Jannar 2008, kien im\u0127abbar li Manucho kien ing\u0127ata b'self lit-tim Grieg ta' Panathinaikos, g\u0127all-a\u0127\u0127ar parti tal-ista\u0121un 2007\u201308, min\u0127abba kumplikazzjonijiet biex jakkwista permess g\u0127ax-xog\u0127ol, fejn din servietu ta' spunt biex jakkwista aktar esperjenza.", "Il-perjodu ta' self beda wara l-eliminazzjoni tal-Angola mit-Tazza Afrikana 2008 mill-E\u0121ittu.", "Ma' Panathinaikos skorja fid-debutt tieg\u0127u fir-reb\u0127a ta' 2\u20130 kontra Larissa.", "Il-forma tajba ta' Manucho wasslet biex Panathinaikos jikkwalifikaw g\u0127all-UEFA Champions League 2008\u201309.", "Fl-a\u0127\u0127ar tal-ista\u0121un, Manucho irritorna lura lejn Manchester United g\u0127all-pre-kampjonat fl-Afrika t'Isfel.", "Madanakollu, kien suspettat li we\u0121\u0121a' fil-metatarsu u b'hekk ma kienx possibli li jkun parti mill-programm tal-pre-kampjonat.", "F'Awwissu tal-2008, il-klabb ikkonferma li huma kienu re\u0121g\u0127u applikaw g\u0127all-permess tax-xog\u0127ol g\u0127al Manucho biex b'hekk ikun jista' jilg\u0127ab mag\u0127hom.", "Ftit wara kien im\u0127abbar li Manucho kien ing\u0127ata l-permess, hekk kif din l-a\u0127bar \u0121iet ukoll ikkonfermata mis-sit uffi\u010bjali tal-klabb.", "Manucho ing\u0127ata n-numru 26 g\u0127all-ista\u0121un 2008\u201309, fejn iddebutta b\u0127ala sostitut fit-23 ta' Settembru 2008 fit-Tielet Rawnd tal-League Cup kontra Middlesbrough, liema partita United reb\u0127u 3\u20131.", "Id-debutt fil-kampjonat wasal fil-15 ta' Novembru 2008, fejn da\u0127al b\u0127ala sostitut fil-partita mirbu\u0127a minn United bl-iskor ta' 5\u20130 kontra Stoke City, fejn assista r-raba' gowl skorjat minn Danny Welbeck.", "Wara li sab opportunitajiet limitati mal-ewwel tim, fis-16 ta' Jannar 2009 Manucho qabel li jing\u0127aqad ma' Hull City ta\u0127t self sa tmiem l-ista\u0121un.", "Id-debutt wasal fit-telfa ta' 3\u20131 kontra Arsenal, u nhar l-4 ta' Marzu 2009 wasal l-ewwel gowl tieg\u0127u fil-Premier League, gowl fl-a\u0127\u0127ar minuta li ta reb\u0127a prezzju\u017ca ta' 1\u20130 kontra Fulham.", "Manucho kien membru tat-tim tal-Angola fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni g\u0127at-Tazza Afrikana 2008.", "F'Jannar tal-2008, hu kien imsejja\u0127 fit-tim tal-Angola g\u0127at-Tazza Afrikana 2008 li saret fil-Gana.", "Hu skorja l-ewwel gowl fl-ewwel partita tal-Angola kontra l-Afrika t'Isfel, u skorja darbtejn o\u0127ra kontra s-Senegal fir-reb\u0127a ta' 3\u20131.", "Fl-4 ta' Frar, Manucho skorja l-unika gowl tal-Angola fit-telfa ta' 2\u20131 kontra l-E\u0121ittu.", "Minkejja li r-ri\u017cultat kien ifisser l-eliminazzjoni tal-Angola mill-kompetizzjoni, il-gowl ta' Manucho minn madwar 20 metru kien ivvutat b\u0127ala \"Il-Gowl tal-Kampjonat\".", "Fl-a\u0127\u0127ar tal-kampjonat, Manucho kien inklu\u017c fl-\"Aqwa XI\", tim bl-aqwa plejers f'kull po\u017cizzjoni."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8092", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8092", "title": "Emiliano Ins\u00faa", "text": ["Emiliano Ins\u00faa", "Emiliano Adrian Ins\u00faa Zapata (Buenos Aires, 7 ta' Jannar 1989) huwa futboler Ar\u0121entin li jilg\u0127ab fuq il-faxxa xellugija u anki dik \u010bentrali tad-difi\u017ca mat-tim Spanjol ta'Atl\u00e9tico Madrid.", "Ins\u00faa beda l-karriera tieg\u0127u mat-tim \u0121ovanili ta' Pinocho fl-Ar\u0121entina, fejn wara ng\u0127aqad mat-tim ta' Boca Juniors.", "Minkejja li ma rnexxielux ji\u017cblokka ru\u0127u fl-ewwel tim f'La Bombonera, hu xorta wa\u0127da attira l-attenzjoni ta' Liverpool.", "Id-difensur qabel li ji\u0121i msellef g\u0127al tmintax-il xahar mal-klabb ta' Mersyeside fit-28 ta' Novembru 2006, fejn dan il-perjodu beda f'Jannar ta' wara.", "Id-debutt tieg\u0127u mal-ewwel tim wasal fit-28 ta' April 2007 kontra Portsmouth.", "Madanakollu, hu deher biss darbtejn fil-kampjonat.", "Il-perjodu ta' self inqaleb g\u0127al wie\u0127ed permanenti f'Awwissu tal-2007, fi qbil li ra lill-kompatrijott Gabriel Paletta jing\u0127aqad ma' Boca.", "Il-prestazzjonijiet tieg\u0127u impressjonaw bi\u017c\u017cejjed lill-kow\u010b Rafael Ben\u00edtez li offrielu kuntratt \u0121did ta' tliet snin, fit-2 ta' Lulju 2008.", "Insua ing\u0127ata n-numru 22 g\u0127all-ista\u0121un ista\u0121un 2008\u201309, fejn minkejja li ftit kellu \u010bans jimpressjona mal-ewwel tim, hu rnexxielu jirba\u0127 flimkien mat-tim tar-Riservi, il-kampjonat tal-istess kategorija.", "Il-fatt li F\u00e1bio Aur\u00e9lio kien qieg\u0127ed ibati minn problemi fi\u017ci\u010bi u l-forma di\u017cappuntanti ta' Andrea Dossena, Insua ing\u0127ata l-opportunit\u00e0 li jag\u0127mel tieg\u0127u l-po\u017cizzjoni b\u0127ala difensur xellugi.", "Hu rnexxielu jokkupa din il-po\u017cizzjoni wkoll g\u0127all-bidu tal-ista\u0121un 2009\u201310, fejn g\u0127eleb il-konkorrenza ta' Aur\u00e9lio u Dossena.", "Fis-sajf tal-2010 \u0121ie misluf lill-klabb Tork ta' Galatasaray.", "Wara s-sena ta' self, \u0121ie akkwistat mit-tim Portugi\u017c ta' Sporting fejn iffirma kuntratt ta' \u0127ames snin, u ng\u0127ata l-flokk numbru 48.", "Nhar il-25 ta' Jannar 2013, Atl\u00e9tico Madrid \u0127abbru li akkwistaw lil Ins\u00faa g\u0127as-somma ta' \u20ac10 miljun.", "Grazzi g\u0127all-prestazzjonijiet sodi ma' Liverpool, Insua \u0121ie msejja\u0127 mat-tim nazzjonali tal-Ar\u0121entina g\u0127all-partiti kru\u010bjali kontra l-Peru u l-Urugwaj."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8105", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8105", "title": "\u017barbuna tad-Deheb", "text": ["\u017barbuna tad-Deheb", "I\u017c-\u017barbuna tad-Deheb hu rikonoxximent tal-futbol li jing\u0127ata lill- li, matul l-ista\u0121un, kisbu l-ikbar punte\u0121\u0121i billi ji\u0121i mmultiplikat in-numru ta' gowls li \u0121ew skurjati fil-partiti tal-kampjonat u l-koefi\u010b\u010bjent tal-kampjonat.", "Mill-bidu ta' dan ir-rikonoxximent fl-ista\u0121un 1967\u201368 l-unur, ori\u0121inarjament mag\u0127ruf b\u0127ala \"Soulier d'Or\", li hi traduzzjoni bill-Fran\u010bi\u017c g\u0127al \"\u017barbuna tad-Deheb\", kien mog\u0127ti mir-rivista France Football lill-aqwa skorer f'kull kampjonat Ewropew ta' dak l-ista\u0121un.", "Ma kienx jing\u0127ata differenzi bejn il-kampjonati.", "Bejn l-1991 u l-1996, l-unur sar wie\u0127ed inuffi\u010bjali wara protesta min-na\u0127a tal-Federazzjoni \u010aiprijotta, li stqarrew li plejer skorja 40 gowl, minkejja li l-aqwa skorers uffi\u010bjali tal-ista\u0121un ikunu mni\u017c\u017ca b'dsatax-il gowl.", "L-unur re\u0121a' sar wie\u0127ed uffi\u010bjali mill-ista\u0121un 1996\u201397, meta l-European Sports Magazines (ESM), fejn France Football hi membru tag\u0127ha, idde\u010bidiet g\u0127al sistema ta' punti skont is-\"sa\u0127\u0127a\" ta' kull kampjonat tal-Ewropa.", "Dawn huma determinati skont il-koefi\u010b\u010bjenti tal-UEFA, li min-na\u0127a l-o\u0127ra jiddependu fuq ir-ri\u017cultati tal-klabbs tal-kampjonati fil-kompetizzjoni Ewropea fil-\u0127ames snin ta' qabel.", "B'hekk gowls skurjati fis-Serie A, l-akbar kampjonat tal-futbol fl-Italja, jg\u0127odd aktar mil-League of Wales, li hu l-ekwivalenti tieg\u0127u ta' Wales.", "Sal-ista\u0121un 2007\u201308, id-detentur attwali ta\u017c-\u017barbuna tad-Deheb hu Cristiano Ronaldo ta' Manchester United, li l-31 gowl fil-Premier League Ingli\u017c tawh total ta' 62 punt.", "Bejn l-1968 u l-1991, i\u017c-\u017barbuna tad-Deheb, kif kienet mag\u0127rufa, kienet ting\u0127ata lill-aqwa skorer f'kwalunkwe kampjonat Ewropew.", "B'hekk ma kienx jittkejjel it-toqol tal-kampjonat u toqol tal-partiti li kienu jintlag\u0127bu kif ukoll in-numru ta' partiti li l-plejer \u0127a sehem fihom.", "Matul dan il-perjodu Eus\u00e9bio, Gerd M\u00fcller, Dudu Georgescu u Fernando Gomes reb\u0127u dan it-titlu darbtejn.", "I\u017c-\u017barbuna tad-Deheb saret inuffi\u010bjali mill-1991 sal-1996, wara protesta mill-federazzjoni tal-futbol ta' \u010aipru fejn plejer allegatament skorja 40 gowls, minkejja li l-lista uffi\u010bjali tal-aqwa skorers tal-ista\u0121un huma t-tnejn imni\u017c\u017cla b'dsatax-il gowl.", "Min\u0127abba dan il-ka\u017c, France Football idde\u010bidiet li tag\u0127mel il-kompetizzjoni inuffi\u010bjali sal-1996.", "L-awa skorer g\u0127all-ista\u0121un 1990\u201391, Darko Pancev, ma r\u010beviex dan l-unur sas-sena 2006.", "L-unur re\u0121a' sar wie\u0127ed uffi\u010bjali fl-1996 b'regolamenti differenti.", "Mill-ista\u0121un 1996\u201397, il-European Sports Magazines onoraw i\u017c-\u017barbuna tad-Deheb ibba\u017cat skont sistema ta' punti li jippermetti lil plejers ta' kampjonati diffi\u010bli biex jirb\u0127u anki jekk ikunu skurjaw xi ftit inqas gowls minn plejer ta' kampjonat mhux daqshekk b'sa\u0127\u0127tu.", "B'din il-modifikazzjoni, il-gowls huma po\u017cizzjonati differenti bejn il-kampjonati.", "Gowls skurjati fl-aqwa tmien kampjonati skont il-koefi\u010b\u010bjenti tal-UEFA huma multiplikati mal-fattur ta' tnejn, u gowls skurjati f'kampjonati li jinsabu bejn id-9 u l-21 post huma multiplikati mal-fattur 1.5."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8129", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8129", "title": "Ballun tad-Deheb", "text": ["Ballun tad-Deheb", "Il-Ballun tad-Deheb (bil-Fran\u010bi\u017c: \"Ballon d'Or\") hu unur tal-futbol li beda jing\u0127ata mill-1956 mir-rivista Fran\u010bi\u017ca \"France Football\".", "Il-\"Ballon d'Or\", li hu mog\u0127ti kull sena lil dak il-plejer li matul l-ista\u0121un pre\u010bedenti jkun wettaq prestazzjonijiet mill-aqwa, hu m\u0127ares b\u0127ala l-aktar unur individwali presti\u0121ju\u017c tal-futbol.", "Qabel l-2007, il-plejer kellu jkun membru ta' klabb ibba\u017cat fil-\u0121urisdizzjoni tal-UEFA biex ikun jista' jikkwalifika g\u0127as-selezzjoni, u sal-1995, plejer kellu jkun ukoll ta' nazzjonalit\u00e0 Ewropea biex ikun ele\u0121ibbli.", "It-tibdil fir-regolamenti fl-2007 ra plejers mill-Qatar, l-Istati Uniti, il-Messiku, il-Bra\u017cil u l-Ar\u0121entina msemmiha fil-lista tan-nominati flimkien ma' dawk minn klabbs Ewropej.", "Sa Ottubru tal-2007, 96 \u0121urnalist tal-futbol minn madwar id-dinja idde\u010bidew ir-rebbie\u0127 minn lista ta' 50 nominati minn \"France Football\"; qabel din 52 \u0121urnalist Ewropew g\u0127a\u017clu rebbie\u0127 li ried jilg\u0127ab g\u0127al klabb Ewropew.", "Kull votant jag\u0127\u017cel \u0127ames plejers mil-lista tal-50 nominat, u jag\u0127tuhom minn wie\u0127ed sa \u0127ames punti.", "Ir-rebbie\u0127 ikun determinat bin-numru totali ta' punti.", "Plejers li jispi\u010b\u010baw fit-tieni u fit-tielet post fil-votazzjoni jing\u0127ataw medalji tal-fidda u tal-bron\u017c.", "Fl-2010, il-Ballun tad-Deheb u l-Plejer tas-Sena tal-FIFA \u0121ew imwa\u0127\u0127din ma' xulxin u l-unur g\u0127all-aqwa plejer fid-dinja beda jing\u0127ata ta\u0127t il-Ballun tad-Deheb tal-FIFA.", "Tliet plejers biss irnexxielhom jirb\u0127u dan l-unur tliet darbiet, fejn dawn kienu Johan Cruyff, Marco van Basten u Michel Platini, waqt li \u0127ames plejers reb\u0127uh darbtejn.", "Johan Cruyff u Franz Beckenbauer i\u017commu r-rekord li r\u010bevew il-voti mill-\u0121urija g\u0127all-akbar numru konsekuttivi ta' snin (12-il sena)."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8134", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8134", "title": ".mt", "text": [".mt", ".mt huwa d-dominju nazzjonali tal-aqwa livell tal-internet g\u0127al Malta.", "Re\u0121istrazzjonijiet huma fit-tielet livell ta\u0127t dawn l-ismijiet:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8135", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8135", "title": "Australopithecus", "text": ["Australopithecus", "Il-\u0121eneru Australopithecus (\"australis\" mill-Latin li tfisser 'tan-nofsinhar' u \"Pithekos\" mill-Griek li tfisser 'jixba\u0127 lix-xadini') huwa grupp estint ta' kreaturi li l-bniedem iddixxenda minnhom.", "Dawn il-kreaturi kellhom fil-fatt xi karatteristi\u010bi li jixbhu lil tal-bniedem u familji o\u0127rajn b\u0127ax-xadini.", "L-\"Australopithecus\" kien jg\u0127ix fil-lvant u fit-tramuntana ta' l-Ewropa minn 3 sa 3.9 miljun sena ilu.", "L-eqdem evidenza li wie\u0127ed jista' jsib li juri li dawn il-kreaturi kienu jimxu fuq \u017cew\u0121 saqajn tinsab f'Laetoli fit-Tan\u017canija.", "Hawnhekk instabu impronti tas-saqajn.", "Dawn l-impronti tas-saqajn, li \u0121ie kkalkulat li saru madwar 3.7 miljun sena ilu, jixb\u0127u ferm lil tal-bniedem tal-lum.", "Sa ftit ilu dawn l-impronti kien jing\u0127ad li \u0121ew mag\u0127mula mill-ispe\u010bi ta' l-\"Australopithecus\", madanakollu dan l-a\u0127\u0127ar xi xejntisti qed isostnu li dawn saru minn xi spe\u010bi o\u0127ra tal-\u0121eneru \"Homo\" li g\u0127ada trid tinstab.", "\"Australopithecus anamensis\", \"Australopithecus afarensis\", u \"Australopithecus africanus\" huma kollha spe\u010bi tal-\u0121eneru \"Australopithecus\" li huma famu\u017ci g\u0127al xi skoperti li nstabu fuqhom.", "\"Australopithecus africanus\" hu meqjus b\u0127ala l-ispe\u010bi li minnhom iddixxenda l-\"Homo erectus\".", "G\u0127alhekk hu ma\u0127sub li l-\u0121eneru \"Homo erectus\" evolva mill-\"Australopithecus africanus\" qabel, jew inkella it-tnejn li huma evolvew minn \u0121eneru li g\u0127adu ma stabx.", "L-im\u0127u\u0127 tal-\u0121eneru \"Australopithecus\" kienu madwar 35% tal-im\u0127u\u0127 tal-bniedem tal-lum.", "L-og\u0127li tag\u0127hom kien ta' madwar 1.2 sa 1.4 metri.", "F'xi varjazzjonijiet tal-\u0121eneru \"Australopithecus\" kien ikun hemm xi dimorfi\u017cmu sesswali.", "F'dan il-ka\u017c ir-ra\u0121el kien ikun ikbar sa 50% iktar mill-mara.", "Huwa ma\u0127sub li dawn il-kreaturi kienu omnivori."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8137", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8137", "title": "Bijodiversit\u00e0", "text": ["Bijodiversit\u00e0", "Il-bijodiversit\u00e0 hija l-varjazzjoni ta' forom ta' \u0127ajja li wie\u0127ed jista' jsib pere\u017cempju f'eko-sistema, fid-dinja, e\u010b\u010betra.", "Il-bijodiversit\u00e0 tista' tintu\u017ca biex ti\u0121i kkalkulata l-qawwa ta' sistemi bijolo\u0121i\u010bi.", "Il-bijodiversit\u00e0 fid-dinja jikkonsisti fil-miljuni ta' miljuni ta' spe\u010bi li wie\u0127ed isib madwar id-dinja, frott ta' 4 biljun (4,000,000,000) sena ta' evoluzzjoni.", "Wie\u0127ed isib diversi ra\u0121unijiet g\u0127aliex il-bijodiversit\u00e0 hija importanti:", "Fl-g\u0127elieqi jitkabbru spe\u010bi wa\u0127da biss.", "Min\u0127abba dan in-nuqqas ta' bijodiversit\u00e0, meta ti\u0121i xi marda u pjanta wa\u0127da minn \u0121o g\u0127alqa partikulari timrad, tista' tg\u0127id li l-pjanti kollha ta' dik l-g\u0127alqa jimordu.", "G\u0127alkemm madwar 80% ta' l-ikel tal-bniedem ji\u0121i minn xi 20 spe\u010bi ta' pjanti, huwa kkalkulat li l-bniedem kuljum ikollu b\u017conn madwar erbg\u0127in elf (40,000) spe\u010bi ta' annimali u pjanti (g\u0127all-\u0127wejje\u0121, g\u0127all-bini - pere\u017cempju jintu\u017ca l-injam, g\u0127all-g\u0127amara, e\u010b\u010betra).", "Madwar 40% tal-medi\u010bina fl-Istati Uniti, hemm fihom kimi\u010bi li wie\u0127ed isib fi spe\u010bi ta' annimali u pjanti.", "\u0126afna medi\u010bini jsiru minn mikro-organi\u017cmi.", "\u0126afna affarijiet b\u0127a\u017c-\u017cejt, kolla, gomma u materjali o\u0127ra ji\u0121u direttament minn ri\u017corsi bijolo\u0121i\u010bi.", "Postijiet b'bijodiversit\u00e0 kbira jistg]u joffru postijiet fejn il-bnedmin ikunu jistg\u0127u jirrilassaw, jew jag\u0127mlu attivitajiet b\u0127all-\"bird-watching\" u \"hikes\".", "Il-pro\u0121ett tal-\"Foresta 2000\" (Malta) fil-futur ikun post fejn attivitajiet b\u0127al dawn ikunu possibli.", "Fis-seklu li g\u0127adda, il-bijodiversit\u00e0 soffriet \u0127afna.", "Xi studji juru li spe\u010bi wa\u0127da tal-pjanti minn kull tmienja hi mhedda u hemm \u010bans li tispi\u010b\u010ba estinta.", "Xi drabi l-kelma HIPPO tintu\u017ca biex turi l-fatturi li jeqirdu l-ambjent: H = \"Habitat Destruction\" (qerda tal-\"habitat\"); I = \"Invasive species\" (meta ji\u0121u introdotti spe\u010bi li jag\u0127mu \u0127sara lill-flora u fawna li hemm di\u0121a' - spe\u010bi inva\u017civi); P = \"Pollution\" (it-tni\u0121\u0121i\u017c); P = \"Population\" (il-popolazzjoni - f'dan il-ka\u017c tal-bniedem); O = \"Overharvesting\" (meta o\u0121\u0121ett ji\u0121i u\u017cat iktar milli jmissu).", "Mis-snin 1000W.K. s'issa, tista' tg\u0127id li l-ma\u0121\u0121oranza ta' kreaturi \u0121ew estinti tort tal-bniedem.", "Il-popolazzjoni tad-dinja qieg\u0127da kull ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien dejjem ti\u017cdied.", "B\u0127al issa l-popolazzjoni tad-dinja hija ta' 6 billjun (6,000,000,000) ru\u0127.", "Madanakollu sa l-2050 din i\u010b-\u010bifra \u0121iet stmata li se tkun madwar 9.2 biljun (9,200,000,000) ru\u0127.", "Barra minn hekk, kuljum, mheded kbar ta' art kuljum jitqa\u010b\u010btu s-si\u0121ar minn fuqhom.", "Dan isir biex jew g\u0127al skopijiet ta' biedja jew bini.", "Sfortunatament, l-\u0127amrija ta' dawn il-foresti malajr ma tibqax fertili u min\u0127abba f'hekk si\u0121ar o\u0127rajn ji\u0121u mqa\u010b\u010bta biex jag\u0127mlu spazju g\u0127all-g\u0127elieqi \u0121odda.", "Is-si\u0121ar huma ferm importanti biex inaqqsu l-ammont ta' diossiku tal-karbonju (CO) li hu meqjus b\u0127ala gass li jista' jikkaw\u017ca l-\"Global Warming\".", "Fihom insibu wkoll \u0127afna spe\u010bi ta' annimali u pjanti li jekk jinqered dan il-\"habitat\" tag\u0127hom jistg\u0127u ji\u0121u estinti.", "Is-si\u0121ar i\u017commu l-\u0127amrija f'postha.", "G\u0127alhekk il-\u0127amrija ti\u0121i evitata milli tinxtered jew tikkaw\u017ca li \"mud-slide\" li tista' tkun fatali.", "Kull forma ta' tni\u0121\u0121i\u017c (ta' l-arja, tal-ba\u0127ar u xmajjar, id-dawl \u017cejjed, l-istorbju) ikkaw\u017cata mill-bniedem tista' teqred wkoll il-\"habitat\" ta' \u0127afna kreaturi.", "Dawn il-fatturi kollha li hawn imsemmija jistg\u0127u jo\u0127olqu tibdil ta' klima (b\u0127all-\"Global Warming\") li tista teqred \u0127afna \"habitats\".", "Meta bi\u017c-\u017cmien il-pjanti u l-annimali bdew jevolvu, in-natura \u0127olqot barrieri bejniethom li b'hekk wasslet biex jevolvew kreaturi \u0121odda.", "Madanakollu meta l-bniedem imexxi minn post g\u0127all-ie\u0127or pjanti jew annimali dawn jistg\u0127u jsiru spe\u010bi inva\u017civa u tista' tag\u0127mel il-\u0127sara lill-ispe\u010bi indi\u0121eni.", "Organi\u017cmi \u0120enetikament Mibdula (jew GMO - \"Genetically Modified Organisms\") huma kreaturi li l-materjal \u0121enetiku tag\u0127hom ikun mibdul.", "Dan sar fil-biedja meta xi prodotti \u0121ew mibdula \u0121enetikament biex i\u017cidu fil-produttivita' jew g\u0127al ra\u0121unijiet simili.", "Il-bi\u017ca' li jistg\u0127u jo\u0127olqu il-GMO hi li jistg\u0127u ikollhom impatt fuq spe\u010bi o\u0127ra u li jistg\u0127u jwasslu biex jag\u0127mlu \"hybrids\" ma' spe\u010bi o\u0127ra.", "Illum il-\u0121urnata n-nies saru iktar konxji ta' l-ambjent.", "Sa minn eta' \u017cg\u0127ira, t-tfal qed ji\u0121u edukati i\u017cjed fuq l-ambjent.", "Qbil bejn il-pajji\u017ci tad-dinja qed j\u0121g\u0127ielu li l-bijodiversit\u00e0 ti\u0121i kkonservata, jin\u0127olqu mezzi o\u0127rajn biex tibqa' sostenibbli, u li l-\u0121id li jin\u0127oloq minn dan kollu ji\u0121i mqassam bejn il-popli."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8167", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8167", "title": "Owen Hargreaves", "text": ["Owen Hargreaves", "Owen Lee Hargreaves (Calgary, 20 ta' Jannar 1981) hu eks-futboler Ingli\u017c.", "Hargreaves hu l-i\u017cg\u0127ar minn tliet a\u0127wa ta' Margaret u Colin Hargreaves li emigraw g\u0127all-Kanada fil-bidu tas-snin tmenin mir-Renju Unit.", "Missieru kien jilg\u0127ab il-futbol mat-tim \u0121ovanili ta' Bolton Wanderers u wkoll g\u0127al Calgary Kickers fil-Canadian Soccer League.", "Hu g\u0127andu \u017cew\u0121t a\u0127wa, Darren u Neil.", "\u0126uh il-kbir, Darren, irrapre\u017centa lill-Kanada fil-livell \u0121ovanili.", "Hargreaves, fl-1 ta' Lulju 1997, f'et\u00e0 ta' sittax-il sena mexa minn Calgary Foothills g\u0127al Bayern Munich.", "Hargreaves lag\u0127ab mat-tim ta' ta\u0127t id-dsatax-il sena g\u0127al sentejn u nofs.", "Waqt li kien mat-tim Under-19, it-tim la\u0127aq il-finali tal-kampjonat \u0120ermani\u017c fl-1998.", "Huma tilfu l-finali kontra Borussia Dortmund, imma dan kien biss wara l-g\u0127oti tal-penalties.", "Fit-12 ta' Awwissu 2000, Hargreaves lag\u0127ab l-ewwel log\u0127ba tal-Bundesliga, fejn g\u0127amel issostitwixxa lil Carsten Jancker fit-83 minuta.", "L-ewwel partita mal-ewwel \u0127dax waslet kontra SpVgg Unterhaching fis-16 ta' Settembru 2000.", "L-ista\u0121un kien wie\u0127ed trijonfanti g\u0127al Bayern hekk kif il-klabb spi\u010b\u010ba \u010bampjin tal-Bundesliga u reb\u0127u wkoll il-UEFA Champions League.", "Il-prestazzjoni ta' Hargreaves fis-semifinali ta\u010b-Champions League kontra Real Madrid tatu introduzzjoni fid-dinja internazzjonali tal-futbol hekk kif kellu s-sa\u0127\u0127a li jaffronta lil plejers ta' esperjenza b\u0127al Roberto Carlos u Lu\u00eds Figo.", "Hu hu wie\u0127ed mill-uni\u010bi \u017cew\u0121 plejers Ingli\u017ci li reb\u0127u \u010b-Champions League ma' timijiet li mhumiex Ingli\u017ci, fejn l-ie\u0127or kien Steve McManaman (Real Madrid).", "Fl-ista\u0121un 2001\u201302 Hargreaves stabbilixxa ru\u0127u b\u0127ala regulari tal-ewwel tim, fejn g\u0127amel 46 apparenza b'kollox.", "Minkejja li t-tim spi\u010b\u010baw fit-tielet post fil-Bundesliga, apparenza fil-kwarti tal-finali ta\u010b-Champions League u telfa fit-tazza kontra Shalke, l-ista\u0121un kien wie\u0127ed de\u010bi\u017civ g\u0127al Hargreaves hekk kif hu \u0127are\u0121 b\u0127ala plejer importanti tat-tim.", "L-ista\u0121un ta' wara Hargreaves i\u010b\u010belebra su\u010b\u010bess domestiku ie\u0127or hekk kif Bayern reb\u0127u t-titlu tal-Bundesliga u d-DFB Cup.", "Fis-26 ta' Jannar 2003, Hargreaves skorja l-ewwel gowl fil-Bundesliga fil-log\u0127ba kontra Borussia M\u00f6nchengladbach.", "Sfortunatament, hu kien imwe\u0121\u0121a' g\u0127al tliet darbiet matul l-ista\u0121un.", "Hu rnexxielu jag\u0127mel 25 apparenza fil-Bundesliga, erbg\u0127a fit-Tazza u tliet fi\u010b-Champions League.", "L-ista\u0121un 2003\u201304 kien l-ewwel sta\u0121un ta' Bayern ming\u0127ajr ma reba\u0127 l-ebda trofew.", "Wara li kisbu d-Doppjetta fis-sena ta' qabel, it-tim ta' Munich spi\u010b\u010ba t-tieni fil-kampjonat u kienu eliminati minn Real Madrid fi\u010b-Champions League.", "Fl-ista\u0121un ta' wara Hargreaves re\u0121a' kiseb midalja o\u0127ra tal-kampjonat u tad-DFB Cup.", "Hu g\u0127amel 27 apparenza (gowl wie\u0127ed) fil-Bundesliga, lag\u0127ab fit-tliet log\u0127biet tat-Tazza (\u017cew\u0121 gowls) u tmien apparenzi fi\u010b-Champions League.", "Fl-2005\u201306, hu \u017cied titlu ie\u0127or fil-Bundesliga u t-titlu tat-Tazza.", "Hargreaves skorja l-ewwel gowl fl-Allianz Arena il-\u0121did, f'log\u0127ba kompetittiva kontra Borussia M\u00f6nchengladbach.", "F'Ottubru tal-2005, hu g\u0127amel estinzjoni tal-kuntratt mat-tim Bayern g\u0127al erba' snin.", "Fl-ista\u0121un 2006-07, Hargreaves kienet sfortunat li kiser saqajh u li \u0127allieh barra mill-azzjoni f'parti kbira tal-kampanja tat-tim ta' Bayern.", "Hu rkupra fil-\u0127in biex jg\u0127in lil Bayern Munich jeliminaw lil Real Madrid fi\u010b-Champions League wara li l-iskor aggregat kien dak ta' 4\u20134, per\u00f2 Bayern Munich ikkwalifikaw min\u0127abba r-regolament tal-gowls barra minn darhom, minkejja t-telfa ta' 3\u20132 fil-Bernab\u00e9u.", "Fil-31 ta' Mejju 2007, kien im\u0127abbar li Hargreaves kien se jing\u0127aqad mat-tim ta' Manchester United fl-1 ta' Lulju 2007, wara madwar sena ta' negozjati bejn Bayern Munich u United, f'somma ta' madwar \u00a317-il miljun.", "Hargreaves iffirma kuntratt ta' erba' snin mal-klabb fl-1 ta' Lulju.", "Hu kien im\u0127abbar lill-istampa fid-9 ta' Lulju flimkien ma' Nani.", "Hargreaves ing\u0127ata n-numru 4 f'Old Trafford, in-numru li qabel kien milbus minn Gabriel Heinze u Juan Sebastian Veron.", "Hargreaves iddebutta mat-tim ta' Manchester United f'log\u0127ba ta' \u0127biberija kontra Peterborough United fl-4 ta' Awwissu, fejn da\u0127al b\u0127ala sostitut fir-reb\u0127a ta' 3-1 g\u0127al United.", "Hu g\u0127amel l-ewwel apparenza fil-Premier League fit-tielet log\u0127ba ta' Manchester United fil-kampjonat, fit-telfa fid-derby ta' Manchester.", "Hu skorja l-ewwel gowl g\u0127al United kontra Fulham fl-1 ta' Marzu.", "It-tieni gowl wasal fit-13 ta' April, fejn skorja l-gowl tar-reb\u0127a kontra Arsenal.", "L-ewwel sta\u0121un f'Manchester kien ta' su\u010b\u010bess hekk kif g\u0127en lill-klabb jirba\u0127 it-titli tal-Premiership u ta\u010b-Champions League.", "Hargreaves g\u0127amewl l-ewwel apparenza internazzjonali fil-15 ta' Awwissu 2001 kontra Olanda f'White Hart Lane, fejn tatu distinzjoni li jkun l-uniku plejer li lag\u0127ab mat-tim nazzjonali Ingli\u017c imma li qatt ma g\u0127ex l-Ingilterra.", "Hargreves kien l-uniku plejer li lag\u0127ab barra mill-Premier League u li kien mag\u0127\u017cul mat-tim Ingli\u017c g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2002.", "Hargreaves kien we\u0121\u0121a' wara biss \u0127mistax-il minuta tat-tieni log\u0127ba tal-grupp kontra l-Ar\u0121entina u kellu jkun sostitwit.", "Minkejja li ma tantx kien parti mill-ewwel g\u0127a\u017cla tat-tim, hu kien mag\u0127\u017cul mal-iskwadra g\u0127all-Kampjonati Ewropej 2004 f'Portugall u fit-Tazza tad-Dinja 2006 fil-\u0120ermanja minkejja kritika mill-istampa u l-pubbliku.", "Fl-ewwel da\u0127la tieg\u0127u fl-ewwel log\u0127ba tal-Ingilterra fit-Tazza tad-Dinja 2006 b\u0127ala sostitut hu kellu abbu\u017ci vokali min-numru ta' benjamini Ingli\u017ci.", "Per\u00f2, f'edizzjoni fejn l-Ingilterra ma tantx irnexxielha toffri spettaklu, hu kienu, lejn l-a\u0127\u0127ar tal-parte\u010bipazzjoni, ikkunsidrat b\u0127ala wie\u0127ed mis-su\u010b\u010bessi tal-iskwadra Ingli\u017ca u kien imsejja\u0127 \"Plejer tal-Partita\" fil-kwarti tal-finali kontra l-Portugall, f'partita fejn l-Ingilterra tilfu fl-g\u0127oti tal-penalties, fejn Hargreaves kien l-unika plejer Ingli\u017c li skorja l-penalty.", "Fl-2006, hu reba\u0127 il-Plejer tas-Sena tal-Ingilterra, u l-Plejer tas-Sena tal-Ingilterra fit-Tazza tad-Dinja f'sonda\u0121\u0121i uffi\u010bjali tal-FA, u b'hekk sar l-ewwel wie\u0127ed li reba\u0127hom it-tnejn li huma fi sta\u0121un.", "Hu kompla jimpresjona fejn kiseb l-unur tal-\"Plejer tal-Partita\" g\u0127all-Ingilterra kontra l-Gre\u010bja fir-reb\u0127a ta' 4\u20130 fit-18 ta' Awwissu 2006, fejn \u0127a n-numru sebg\u0127a li qabel kien milbus minn David Beckham.", "Fit-30 ta' Jannar 2007, hu kien ivvutat \"Plejer tas-Sena tal-Ingilterra 2006\", kif ivvutat mill-vi\u017citaturi tas-sit elettroniku tal-FA.", "F'\u0120unju tal-2007, il-FIFA \u0127abbret li Hargreaves u Philipp Lahm kienu se j\u017curu l-Afrika t'Isfel g\u0127as-sapport inizzjali g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2010.", "\"Korretti sat-16 ta' Mejju 2012\"", "Bayern Munich"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8212", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8212", "title": "Patrice Evra", "text": ["Patrice Evra", "Patrice Evra (Dakar, 15 ta' Mejju 1991) huwa futboler Fran\u010bi\u017c li l-a\u0127\u0127ar lag\u0127ab mal-klabb ta' Marseille.", "Tifel ta' diplomat, Evra wasal fl-Ewropa fi Brussell mis-Senegal meta kellu sitt snin.", "Hu kien jg\u0127ix f'Les Ulis, Esonne, fi Franza fejn g\u0127ex ma' familtu bejn l-1984 u l-1998 qabel ma kiseb l-ewwel opportunitajiet tal-futbol mat-tim Sqalli ta' Marsala.", "Hu kien jilg\u0127ab fl-ewwel snin mal-plejer famu\u017c Thierry Henry, fejn huma jikkunsidraw lilhom infushom b\u0127ala \u0127bieb tat-tfulija.", "Matul i\u017c-\u017cg\u0127o\u017cija tieg\u0127u, Evra beda l-karriera tieg\u0127u b\u0127ala attakkant mas-sistem\u00e0 \u0121ovanili ta' Paris Saint-Germain.", "Minkejja li qatt ma r\u010bieva kuntratt professjonali, hu \u0121ie fl-attenzjoni ta' tim Taljan \u017cg\u0127ir ta' Marsala, fejn hemmhekk ir\u010bieva kuntratt mal-klabb.", "B'total ta' 27 apparenza mat-tim, Evra skorja 6 gowls.", "L-ista\u0121un ta' wara hu sab lilu nnifsu mat-tim ta' Monza fis-Serie B, imma g\u0127amel biss 3 apparenzi.", "Evra irritorna Franza ma' OGC Nice fil-Ligue 2.", "Fl-ewwel partiti hu lag\u0127ab b\u0127ala attakkant \u010bentrali.", "Min\u0127abba plejers nieqsa fil-klabb, hu ntlag\u0127ab fil-po\u017cizzjoni xellugija tad-difi\u017ca fil-log\u0127ba kontra Stade Lavallois.", "Il-partiti li segwew wara, il-kow\u010b Sandro Salvioni u\u017ca' lil Evra fid-difi\u017ca.", "Matul il-kumplament tal-ista\u0121un, Salvioni baqa' jalterna lil Evra bejn i\u017c-\u017cew\u0121 po\u017cizzjonijiet.", "Evra \u0121ie mag\u0127\u017cul b\u0127ala l-aqwa difensur xellugi ta' Ligue 2.", "AS Monaco kienu impressjonati bil-\u0127iliet difensivi ta' Evra, u b'hekk huma xtrawh minn Nice g\u0127al somma indiskussa mill-kow\u010b Didier Deschamps.", "Hu sar mal-ewwel plejer regulari fid-difi\u017ca flimkien ma' Lucas Bernardi, Ga\u00ebl Givet, u Julien Rodriguez.", "Fl-ewwel sta\u0121un mal-klabb, Monaco la\u0127qu l-finali tal-UEFA Champions League, per\u00f2 tilfu 3\u20130 kontra FC Porto.", "Il-prestazzjonijiet tieg\u0127u tawh sej\u0127a mat-tim nazzjonali Fran\u010bi\u017c.", "Fl-2005, Evra kien imsejja\u0127 biex ikun kaptan g\u0127al diversi okka\u017c\u017cjonijiet.", "Monaco batew fl-ista\u0121un li segwa fejn kienu eliminati fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni tal-UEFA Champions League 2005\u201306 u kienu vi\u010bin l-a\u0127\u0127ar postijiet ta' Ligue 1 g\u0127all-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-ista\u0121un.", "Evra iffirma kuntratt ta' 3 snin u nofs ma' United fl-10 ta' Jannar 2006, fejn ing\u0127aqad g\u0127al somma ta' madwar \u00a35.5 miljun minn AS Monaco.", "Ftit jiem qabel kien g\u0127adu kemm iffirma mat-tim ta' Old Trafford, Nemanja Vidi\u0107.", "Il-wasla ta' Evra g\u0127enet lid-difi\u017ca ta' Sir Alex Ferguson li kienet sofriet wara li Gabriel Heinze kien barra mil-log\u0127ob.", "Hu ddebutta g\u0127al Manchester United fl-14 ta' Jannar 2006 fit-telfa ta' 3\u20131 kontra Manchester City fil-Premier League.", "Hu g\u0127amel l-ewwel dehra f'Old Trafford kontra Liverpool fit-22 ta' Jannar 2006 f'reb\u0127a ta' 1-0.", "Evra inizzjalment kellu problemi biex jadatta g\u0127al-log\u0127ba Ingli\u017ca, imma man-nofs tal-ista\u0121un 2006\u201307 il-forma tieg\u0127u tjiebet u stabbilixxa lilu nnifsu b\u0127ala plejer regulari mat-tim.", "Fid-29 ta' Novembru 2006, hu skorja l-ewwel gowl mal-klabb fil-partita tal-Premiership kontra Everton f'Old Trafford.", "Wara xi \u017cmien barra mill-iskwadra, Evra irritorna mat-tim fl-10 ta' April 2007 fil-partita ta\u010b-Champions League kontra AS Roma, fejn ikkontribwixxa g\u0127al reb\u0127a kbira ta' 7\u20131.", "Min\u0127abba l-prestazzjoni solida fl-ista\u0121un 2006\u201307, hu kien mag\u0127\u017cul fost it-Tim tas-Sena tal-PFA.", "Matul l-ista\u0121un 2007\u201308, Evra sar figura importanti fid-difi\u017ca ta' Manchester United.", "Minkejja li g\u0127amel 46 apparenza fil-kompetizzjonijiet kollha, l-akbar numru fil-karriera, hu ma rnexxielux jiskorja gowl.", "United kisbu t-tieni titlu konsekuttiv tal-Premier League fl-a\u0127\u0127ar \u0121urnata tal-kampjonat.", "Hu g\u0127amel 10 apparenzi g\u0127al United fi\u010b-Champions League, fosthom pre\u017cenza fil-finali mirbu\u0127a minn United kontra Chelsea.", "Fit-12 ta' \u0120unju 2008, Evra iffirma estinzjoni tal-kuntratt g\u0127al erba' snin, fejn b'hekk se j\u017commu f'Old Trafford sal-2012.", "Nhar il-5 ta' Di\u010bembru 2008, Evra ing\u0127ata sospensjoni ta' erba' log\u0127biet \u2014 li kellha tibda mit-22 ta' Di\u010bembru \u2014 flimkien ma' multa ta' \u00a315,000 wara li nstab \u0127ati ta' kondotta mhux xierqa mill-Football Association.", "Din il-multa ng\u0127atat min\u0127abba disgwit li qam wara l-partita kontra Chelsea ta' nhar is-26 ta' April 2008.", "Fil-Kampjonati Ewropej 2008 Evra ma pparte\u010bipax fl-ewwel partita tat-tim Fran\u010bi\u017c kontra r-Rumanija fejn akkomoda lill-plejer ta' Barcelona Eric Adibal.", "Fit-tieni partita kontra l-Olanda, wara pari deludanti ta' 0\u20130 kontra r-Rumanija, Franza tilfu bl-iskor ta' 4\u20131 f'konfront emozzjonanti.", "L-a\u0127\u0127ar log\u0127ba tal-grupp kienet kontra l-Italja.", "Franza tilfu 2\u20130 u sfaw eliminati fil-fa\u017ci tal-gruppi."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8214", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8214", "title": "Nemanja Vidi\u0107", "text": ["Nemanja Vidi\u0107", "Nemanja Vidi\u0107 (bis-Serb: \u041d\u0435\u043c\u0430\u045a\u0430 \u0412\u0438\u0434\u0438\u045b; Titovo U\u017eice, 21 ta' Ottubru, 1981) huwa eks-plejer tal-futbol mis-Serbja, u fforma parti mit-tim nazzjonali Serb bejn l-2002 u l-2011.", "Vidi\u0107 beda l-futbol f'et\u00e0 ta' 7 snin , flimkien ma' \u0127uh Du\u0161an, mat-tim lokali ta' Jedinstvo U\u017eice.", "Hu g\u0127amel progress kbir, u mexa mat-tim ta' Sloboda U\u017eice f'et\u00e0 ta' tnax-il sena.", "Sentejn u nofs wara, f'g\u0127eluq il-\u0127mistax-il sena, Red Star Belgrade kisbu lil Vidi\u0107 g\u0127as-sistem\u00e0 ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Hu beda l-karriera professjonista tieg\u0127u b'self g\u0127al sta\u0121un mat-tim ta' Spartak Subotica fis-sena 2000.", "Hu re\u0121a' rritorna ma' Red Star Belgrade wara s-sena ta' self, fejn lag\u0127ab regularment fl-aqwa serje tal-Yugoslav League.", "Hu reba\u0127 it-Tazza Jugo\u017clava fl-2001\u201302 ma' Red Star.", "Vidi\u0107 mal-ewwel kiseb il-faxxa ta' kaptan, u matul it-tliet snin ta' kaptan, hu skorja tnax-il gowl f'67 log\u0127ba, u spi\u010b\u010ba l-karriera ma' Red Star Belgrade fuq nota po\u017cittiva billi wassal lill-klabb g\u0127al doppjetta domestika.", "Hu reba\u0127 l-kampjonat tas-Serbja u Montenegro 2004 u t-Tazza tas-Serbja u Montenegro ma' Red Star Belgrade, u f'Lulju tal-2004, hu ng\u0127aqad mat-tim tal-kampjonat Russu Spartak Moscow.", "Id-dettalji tat-trasferiment ma kinux mag\u0127rufa imma kien rappurat li Vidi\u0107 sar l-aktar difensur g\u0127oli fl-istorja tal-Premier League Russu.", "Wara li lag\u0127ab sta\u0121un ma' Spartak Moscow, Vidi\u0107 iffirma ma' Manchester United g\u0127al somma ta' madwar \u00a37 miljun fil-5 ta' Jannar 2006; sentejn u nofs wara li Manchester United irrapurtaw interess fih.", "Hu kien mog\u0127ti n-numru 15 u ddebutta ma' Manchester United b\u0127ala sostitut g\u0127al Ruud Van Nistelrooy fl-a\u0127\u0127ar minuti tar-reb\u0127a ta' United kontra Blackburn Rovers fit-tieni leg tas-semi-finali tal-Carling Cup fil-25 ta' Jannar 2006.", "Matul l-ista\u0121un 2006\u201307, Vidi\u0107 ifforma koppja ma' Rio Ferdinand fi\u010b-\u010bentru tad-difi\u017ca u stabbilixxa lilu nnifsu mal-ewwel tim.", "Vidi\u0107 skorja l-ewwel gowl g\u0127al Manchester United fl-14 ta' Ottubru 2006 kontra Wigan Athletic - United \u0127ar\u0121u 3-1 rebbie\u0127a.", "L-ewwel gowl tieg\u0127u f'Old Trafford kien fir-reb\u0127a ta' 3\u20130 kontra Portsmouth fl-4 ta' Novembru.", "L-ewwel gowl fi\u010b-Champions League g\u0127al Manchester United kien kontra SL Benfica fis-6 ta' Di\u010bembru, waqt il-fa\u017ci tal-gruppi; partita fejn United \u0127ar\u0121u 3\u20131 rebbie\u0127a.", "Vidi\u0107 kiser l-g\u0127adma tal-ispalla waqt il-partita kontra Blackburn Rovers fil-31 ta' Marzu 2007, u ma kien barra mill-azzjoni g\u0127al madwar xahar.", "Vidi\u0107 irritorna lura biex jaffa\u010b\u010bja lil AC Milan f'San Siro fit-2 ta' Mejju, f'log\u0127ba fejn Manchester United \u0127ar\u0121u telliefa 3\u20130, u b'hekk sfaw eliminati mi\u010b-Champions League, b'ri\u017cultat aggregat ta' 5\u20133.", "Minkejja dan kollu, hu rnexxielu jag\u0127mel prestazzjoni solida tliet ijiem wara meta United affa\u010b\u010bjaw lil Manchester City fis-City of Manchester Stadium.", "United reb\u0127u 1\u20130 u t-titlu tal-Premier League kien assigurat \u0121urnata wara meta Chelsea spi\u010b\u010baw pari mat-tim ta' Arsenal fl-Emirates.", "Hu hu rikonoxxut b\u0127ala wie\u0127ed mill-aqwa difensuri tal-Premiership u l-Ewropa.", "Imlaqqam \"Vida\" minn s\u0127abu tat-tim, hu hu mag\u0127ruf g\u0127all-abilit\u00e0 kbira fid-daqqiet tar-ras kemm fid-difi\u017ca u anki fuq l-attakk, kif ukoll g\u0127all-pre\u017cenza fi\u017cika tieg\u0127u u l-bravura tieg\u0127u.", "Min\u0127abba dan, hu hu \u0127afna drabi mqabbel ma' difensur li kien jilg\u0127ab ma' Manchester United, Steve Bruce, min\u0127abba li g\u0127andhom karatteristi\u010bi simili.", "Vidi\u0107, fl-2005 reba\u0127 l-unur tal-Plejer tas-Sena tas-Serbja li jilg\u0127ab barra minn pajji\u017cu, meta kien qed jilg\u0127ab g\u0127al Spartak Moscow, wara sonda\u0121\u0121 mill-kaptani tas-sittax-il klabb tal-kampjonat Serb li hu organizzat kull sena mill-gazzetta Ve\u010dernje novosti.", "Hu r\u010bieva dan l-unur ukoll fl-2007, meta kien qed jilg\u0127ab ma' Manchester United.", "Hu kien imsemmi fost it-Tim tas-Sena tal-Premiership 2006\u201307 flimkien ma' seba plejers o\u0127ra ta' United.", "Kien imsemmi ukoll fil-31 ta' Awissu 2007 g\u0127ad-Difensur tas-Sena tal-UEFA, u kien ukoll mag\u0127\u017cul fil-25 ta' Settembru 2007, g\u0127all-unur tal-plejer tal-FIFPro World XI.", "Fit-8 ta' Novembru, Vidi\u0107 iffirma estenzjoni tal-kuntratt g\u0127al sentejn, fejn b'hekk se j\u017commu mal-klabb ta' Manchester United sas-sena 2012.", "Hu g\u0127amel id-debutt internazzjonali fit-12 ta' Ottubru 2002, kontra l-Italja fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni tal-Kampjonati Ewropej 2004.", "Vidi\u0107 kien parti mid-difi\u017ca tas-Serbja u Montenegro mag\u0127rufa a\u0127jar b\u0127ala l-\"Famu\u017ci Erbg\u0127a\", flimkien ma' Mladen Krstaji\u0107, Ivica Dragutinovi\u0107 u Goran Gavran\u010di\u0107.", "Id-difi\u017ca tal-\"Famu\u017ci Erbg\u0127a\" laqqtu biss gowl wie\u0127ed matul l-g\u0127axar partiti tal-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2006, l-aqwa rekord difensiv minn tim kwalifikat.", "Vidi\u0107 lag\u0127ab parti importanti fl-a\u0127\u0127ar partita ta' kwalifikazzjoni, kontra l-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina.", "Is-Serbja u Montenegro reb\u0127u 1\u20130 u assiguraw il-kwalifikazzjoni, minkejja li Vidi\u0107 laqqat karta \u0127amra \u0127ames minuti qabel it-tmiem.", "Vidi\u0107 tilef l-ewwel partita tas-Serbja u Montenegro fil-fa\u017ci tal-gruppi tat-Tazza tad-Dinja kontra l-Olanda min\u0127abba l-karta l-\u0127amra li kien laqqat fl-a\u0127\u0127ar log\u0127ba ta' kwalifikazzjoni, u fit-12 ta' \u0120unju 2006 hu we\u0121\u0121a' l-ligament tal-irkoppa x-xellugija matul it-ta\u0127ri\u0121 u ma lag\u0127ab l-ebda log\u0127ba tat-Tazza tad-Dinja 2006.", "Wara t-Tazza tad-Dinja 2006, Vidi\u0107 irrapre\u017centa lit-tim nazzjonali l-\u0121did tas-Serbja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8218", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8218", "title": "Gary Neville", "text": ["Gary Neville", "Gary Neville (Bury, 18 ta' Frar 1975) huwa eks-plejer tal-futbol Ingli\u017c li lag\u0127ab b\u0127ala difensur lemini.", "Neville beda l-karriera tieg\u0127u mat-tim minn Old Trafford, Manchester United, fejn g\u0127adu parti minn dan il-klabb.", "Id-debutt internazzjonali wasal fl-1995 u g\u0127al aktar minn g\u0127axar snin hu kien l-ewwel g\u0127a\u017cla fuq il-faxxa leminija tad-difi\u017ca g\u0127all-klabb u anki g\u0127all-pajji\u017c.", "Hu g\u0127andu \u0127uh, Phil Neville, li jilg\u0127ab mat-tim ta' Everton fil-Premier League, wara li qatta' mill-1993 sal-2005 mat-tim ta' Manchester United.", "Gary Neville iddebutta mat-tim ta' United f'Settembru 1992 kontra Torpedo Moscow fit-Tazza UEFA.", "Gary kien fost il-komponenti tal-iskwadra \u017cag\u0127\u017cug\u0127a tas-snin disg\u0127in ta' Alex Ferguson li kienet tinkludi lil \u0127uh Phil, Ryan Giggs, David Beckham, Nicky Butt u Paul Scholes, mag\u0127rufin b\u0127ala \"Fergie's Fledglings\".", "Mill-ista\u0121un 1994\u201395 sar figura regulari mal-ewwel tim, min\u0127abba l-problemi fi\u017ci\u010bi li laqtu lil Paul Parker.", "F'Di\u010bembru tal-2005, Gary in\u0127atar il-kaptan il-\u0121did ta' Manchester United, wara t-tluq ta' Roy Keane.", "F'Jannar tal-2006, l-azzjonijiet tieg\u0127u kienu su\u0121\u0121ett g\u0127al kontroversja bejn il-partitarji ta' Manchester United u dawk ta' Liverpool, avversarji stori\u010bi tar-\"Red Devils\".", "Wara l-gowl ta' Rio Ferdinand fid-90 minuta, Neville mar ji\u010b\u010belebra ta\u0127t is-settur tal-partitarji ta' Liverpool li kienu f'Old Trafford.", "Dawn il-\u0121esti kienu kkritikati mill-plejer ta' Liverpool Jamie Carragher, sezzjonijiet tal-istampa, u anki mill-pulizija li tawh it-tort talli \u0127oloq inkwiet bejn il-partitarji fil-log\u0127ba.", "Sussegwentament, hu \u0121ie immultat mill-Football Association.", "Neville ikkontesta din id-de\u010bi\u017cjoni, per\u00f2 kien xorta wa\u0127da immultat \u00a35,000 u mwiddeb fuq il-kondotta tal-futur.", "Sa issa, Gary Neville reba\u0127 tmien titli tal-Premiership, tliet FA Cups, \u017cew\u0121 Champions Leagues, Tazza Interkontinentali, Tazza tad-Dinja tal-Klabbs u League Cup, fejn din tal-a\u0127\u0127ar kien l-ewwel trofew b\u0127ala kaptan.", "Fid-9 ta' April 2008, Nevilla g\u0127amel ir-ritorn tant mistenni kontra Roma fit-tieni leg tal-kwarti tal-finali ta\u010b-Champions League f'Old Trafford meta ssostitwixxa lil Anderson.", "Neville kien milqug\u0127 lura fil-grawnd permezz ta' ovazzjoni kbira mis-sostenituri, u mal-ewwel ing\u0127ata l-faxxa tal-kaptan.", "Din kienet id-99 dehra ta' Neville fi\u010b-Champions League.", "Neville beda l-ewwel partita fi sbatax-il xahar meta mexxa lil Manchester United g\u0127ar-reb\u0127 tal-FA Community Shield kontra Portsmourth, fl-10 ta' Awwissu 2008.", "Fil-21 ta' Settembru 2008, Neville beda l-ewwel partita tieg\u0127u fil-kampjonat g\u0127al madwar tmintax-il xahar meta lag\u0127ab kontra Chelsea.", "F'\u0120unju tal-2009 estenda l-kuntratt li se j\u017commu mal-klabb sal-2013.", "Nhar it-28 ta' Frar, 2010, da\u0127al b\u0127ala sostitut fit-tieni taqsima tal-finali tal-League Cup kontra Aston Villa, li United reb\u0127u bl-iskor ta' 2\u20131.", "Wara serje ta' problemi fi\u017ci\u010bi li tappnu l-involviment regulari tieg\u0127u mal-ewwel tim, f'Settembru 2010 idde\u010bieda li ma jibqax aktar kaptan tat-tim biex il-faxxa titie\u0127\u0127ed minn plejers li huma involuti iktar b'mod regulari fit-tim b\u0127al Rio Ferdinand, Nemanja Vidi\u0107 jew Patrice Evra.", "Fit-2 ta' Frar, 2011, \u0127abbar li rtira g\u0127al kollox mill-futbol milg\u0127ub.", "Gary Neville g\u0127amel id-debutt mat-tim nazzjonali Ingli\u017c fl-1995, fejn kien issostitwixxa lil Terry Venables f'log\u0127ba ta' \u0127biberija kontra l-\u0120appun.", "Hu kien id-difensur lemini regulari tat-tim nazzjonali, fejn lag\u0127ab g\u0127al \u0127ames kow\u010bis differenti.", "Hu kien l-uniku plejer 'il fuq minn 30 sena li kien mag\u0127\u017cul fl-ewwel tim ta' Steve McClaren fl-2006, wara li David Beckham, David James u Sol Campbell ma \u0121ewx imsej\u0127a.", "Fl-1996 sar l-iktar plejer \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li pparte\u010bipa fil-Kampjonati Ewropej 1996, fejn lag\u0127ab fil-partiti kollha minbarra s-semifinali min\u0127abba skwalifika.", "\u0126a sehem ukoll fit-Tazza tad-Dinja 1998 u fil-Kampjonati Ewropej 2000.", "Ix-xewqat li jilg\u0127ab fit-Tazza tad-Dinja 2002 sfumaw hekk kif kiser saqajh, imma hu mal-ewwel irritorna lura fl-iskwadra u kien regulari anki waqt il-Kampjonati Ewropej 2004.", "Neville tilef l-a\u0127\u0127ar stadji ta' kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja 2006 min\u0127abba u\u0121ig\u0127.", "Hu rritorna mat-tim Ingli\u017c f'Marzu 2006 f'log\u0127ba ta' \u0127biberija kontra l-Urugwaj.", "Kif kien mistenni, Neville kien mag\u0127\u017cul g\u0127al mal-iskwadra Ingli\u017ca g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2006.", "Hu lag\u0127ab fin-na\u0127a leminija tad-difi\u017ca fil-partita ta' ftu\u0127 ta' Grupp B kontra l-Paragwaj.", "Madanakollu, Neville we\u0121\u0121a' l-parti ta' wara ta' saqajh ta\u0127t l-irkoppa waqt ta\u0127ri\u0121 filg\u0127axija qabel it-tieni log\u0127ba tat-tim kontra t-Trinidad u Tobago.", "Hu kien im\u0121ieg\u0127el jitlef il-log\u0127ba, l-a\u0127\u0127ar partita tal-fa\u017ci tal-grupp kontra l-I\u017cvezja u l-log\u0127ba kontra l-Ekwador fir-rawnd tal-a\u0127\u0127ar sittax.", "Wara l-eliminazzjoni kontra l-Portugall Gary Neville idde\u010bieda li jkompli l-avventura mat-tim nazzjonali.", "Kien anki kandidat biex jakkwista l-faxxa ta' kaptan flimkien ma' Steven Gerrard u John Terry, bil-faxxa ting\u0127ata lil dan tal-a\u0127\u0127ar.", "Fil-11 ta' Ottubru, 2006, fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni g\u0127all-Kampjonati Ewropej 2008 Gary Neville skorja awtogowl, it-tieni wie\u0127ed fil-karriera tieg\u0127u.", "Fis-7 ta' Frar, 2007 Gary Neville kiseb il-85 pre\u017cenza mat-tim nazzjonali f'log\u0127ba ta' \u0127biberija kontra Spanja, fejn la\u0127aq ir-rekord ta' Kenny Sansom.", "Dan ir-rekord kien mistenni li jeg\u0127lbu fil-partiti kontra l-Andorra u l-I\u017crael, imma kellu jieqaf g\u0127al madwar disa' xhur.", "Neville i\u017comm xi rekords miksub mat-tim nazzjonali:", "Manchester United"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8220", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8220", "title": "John O'Shea", "text": ["John O'Shea", "John Francis O'Shea (Waterford, 30 ta' April 1981) hu plejer tal-futbol li kurrentament jilg\u0127ab ma' Sunderland.", "Wara li kompla l-iskola f'Waterfod u tejjeb it-teknika tieg\u0127u fil-futbol mal-klabbs lokali ta' Ferrybank AFC u Bohemians, O'Shea ing\u0127aqad ma' Manchester United.", "Hu ffirma l-ewwel kuntratt professjonali tieg\u0127u fl-et\u00e0 ta' 17-il sena, u d-debutt professjonali wasal fl-1999 kontra Aston Villa f'Villa Park.", "Wara perjodi ta' self mat-timijiet ta' Bournemouth u Royal Antwerp, hu rritorna Manchester biex jibda' jkun plejer mal-ewwel tim g\u0127all-ista\u0121un 2002\u201303, fejn wera il-versatilit\u00e0 ta' log\u0127ob fosthom fin-na\u0127a leminija, xellugija u dik \u010bentrali tad-difi\u017ca u anki fil-po\u017cizzjoni \u010bentrali ta' nofs il-grawnd matul l-ista\u0121un tas-su\u010b\u010bess fil-kampanja tal-Premiership 2002\u201303.", "Fl-ista\u0121un 2004\u201305 wera log\u0127ob deludenti u kien hemm g\u0127ajdut li l-Irlandi\u017c seta' jitlaq minn Manchester, b'Newcastle United u Liverpool kienu fost l-interessati.", "Wa\u0127da minn fost il-ftit okka\u017cjonijiet denji ta' nota g\u0127al dak l-ista\u0121un kemmxejn di\u017cappuntanti ta' United kienet ir-reb\u0127a barra minn darhom ta' 4\u20132 fuq Arsenal, fejn O'Shea skorja r-raba' gowl meta qabbe\u017c fuq il-gowlkiper ta' Arsenal Manuel Almunia minn tarf il-kaxxa.", "I\u017c-\u017cmien barra mil-log\u0127ob ta' Gary Neville, taw lil O'Shea aktar opportunitajiet mal-ewwel tim fl-ista\u0121un 2005\u201306.", "Hu kien ikkritikat g\u0127all-prestazzjonijiet negattivi, u kien hemm xnieg\u0127at li seta' kien wie\u0127ed mill-plejers li kienu \u0121ew ikkritikati mill-veteran ta' United, Roy Keane, f'intervista kontroversjali fuq l-istazzjon televi\u017c tal-klabb MUTV.", "Fl-4 ta' Frar 2007, waqt il-log\u0127ba tal-kampjonat kontra Tottenham Hotspur, O'Shea \u0127a post Edwin van der Sar bejn il-lasti hekk kif van der Sar kellu jo\u0127ro\u0121 barra mill-grawnd min\u0127abba li kien kiser imnie\u0127ru u Manchester United kienu di\u0121\u00e0 w\u017caw it-tliet sostituzzjonijiet kollha.", "Matul dan il-\u0127in hu rnexxielu jopponi lill-kompatrijott fit-tim oppost, Robbie Keane, milli jiskorja b'salvata\u0121\u0121 bi ftit minuti mit-tmiem.", "Wara dan l-in\u010bident, il-partitarji ta' United kantaw fuq it-tribuni tal-istadju \"\"Ireland's number one\"\" (\"In-numru wie\u0127ed tal-Irlanda\") ad unur ta' O'Shea.", "Xahar wara hu reba\u0127 bil-kbir fuq il-partitarji ta' United wara li skorja gowl fil-\u0127in mi\u017cjud kontra r-rivali eterni Liverpool f'Anfield f'partita mill-kampjonat, wara li kien da\u0127al b\u0127ala sostitut g\u0127al Wayne Rooney.", "Dan il-gowl kien importanti g\u0127al United fi triqithom biex jiksbu t-trofew tal-Premiership g\u0127all-ista\u0121un 2006\u201307.", "Hu wkoll salva lit-tim kontra Everton fl-a\u0127\u0127ar partita tal-ista\u0121un meta l-gowlkiper ta' Everton Iain Turner ma kkontrollax il-ballun minn \"corner\" ta' Ryan Giggs, u hu tefa' l-ballun fix-xibka.", "United \u0127ar\u0121u rebbie\u0127a 4\u20132.", "Dan kien gowl aktar de\u010bi\u017civ, hekk kif Bolton kienu qeg\u0127din pari ma' Chelsea fl-istess \u0127in u telfa kien jer\u0121a' jitfa' lil Chelsea fit-tellieqa g\u0127ar-reb\u0127 tat-titlu.", "Matul l-ista\u0121un 2007\u201308, Manchester United u\u017caw lil O'Shea b\u0127ala attakkant ta' emer\u0121enza min\u0127abba problemi ta' plejers barra min\u0127abba li kienu mwe\u0121\u0121a.", "L-u\u017cu tieg\u0127u b\u0127ala attakkant tatu d-distinzjoni li lag\u0127ab f'kull po\u017cizzjoni g\u0127al Manchester United.", "Fit-23 ta' Novembru 2007, John O'Shea estenda l-kuntratt ma' Manchester United, li b'hekk se j\u017commu mal-klabb sal-2012.", "O'Shea ing\u0127ata l-faxxa ta' kaptan g\u0127all-ewwel darba fit-telfa li Manchester United sofrew kontra Coventry City fir-raba' rawnd tal-League Cup bl-iskor ta' 2\u20130 bi\u017c-\u017cew\u0121 gowls jaslu mill-internazzjonali Malti Michael Mifsud.", "Matul l-ista\u0121un 2008\u201309, O'Shea sar regulari fi \u0127dan it-tim, fejn kien is-sostitut ideali g\u0127al Wes Brown u Gary Neville, li t-tnejn kienu mwe\u0121\u0121g\u0127in b'mod regulari.", "O'Shea beda l-finali tal-League Cup 2009, qabel ma' Nemanja Vidi\u0107 \u0127adlu post fis-76 minuta, b'United jo\u0127or\u0121u rebbie\u0127a 4\u20131 bil-penalties.", "Fid-29 ta' April 2009, O'Shea skorja l-ewwel gowl tal-partita mill-ewwel leg tas-semifinali tal-UEFA Champions League kontra Arsenal, li \u0127ejja t-triq g\u0127all-progress g\u0127all-finali, wara skor aggregat ta' 4\u20131 wara t-tieni leg.", "Fil-finali tal-istess kompetizzjoni, O'Shea lag\u0127ab id-disg\u0127in minuta fil-konfront kontra Barcelona, li rri\u017cultat f'telfa ta' 2\u20130 g\u0127at-tim Ingli\u017c.", "O'Shea libes il-faxxa ta' kaptan g\u0127at-tieni darba fl-ewwel partita tal-ista\u0121un 2009\u201310 kontra Birmingham City, waqt li \u010b\u010belebra t-350 log\u0127ba tieg\u0127u bil-flokk tal-United kontra Stoke City fid-29 ta' Settembru 2009, bl-ewwel gowl tieg\u0127u f'iktar minn sentejn.", "Fis-7 ta' Lulju 2011, O'Shea ing\u0127aqad ma' Sunderland fejn iffirma kuntratt ta' erba' snin.", "John O'Shea deher g\u0127all-ewwel darba mat-tim nazzjonali Irlandi\u017c fil-15 ta' Awissu 2001 meta da\u0127al b\u0127ala sostitut fl-84 minuta kontra l-Kroazja.", "Id-debutt kien wie\u0127ed di\u017cappuntanti min\u0127abba li rregala penalty fil-\u0127in mi\u017cjud, li rri\u017culta bl-Irlanda titlef il-vanta\u0121\u0121 u l-partita tispi\u010b\u010ba 2\u20132.", "Fid-19 ta' Awwissu, O'Shea skorja l-ewwel gowl internazzjonali meta skorja l-ewwel gowl fir-reb\u0127a tal-Irlanda kontra l-Awstralja.", "Manchester United"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8247", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8247", "title": "Francisco Goya", "text": ["Francisco Goya", "Francisco Jos\u00e9 de Goya y Lucientes, (twieled fit-30 ta' Marzu 1746, miet fis-16 ta' April 1828) kien pittur u in\u010bi\u017cur Spanjol.", "Francisco de Goya twieled Fuendetodos, qrib Saragoza, bin Gracia Lucientes (1785) u Jos\u00e9 de Goya (1781), mastru induratur f'Saragoza, impjegat tal-kanon\u010bi tal-ba\u017cilka famu\u017ca tal-Pilar, li kienet qieg\u0127da ti\u0121i rrestawrata u msebb\u0127a.", "I\u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 Francisco kien student ta' Jos\u00e9 Luz\u00e1n f'Saragoza fis-snin 1760, u g\u0127ex ukoll Madrid, fejn bejn l-1763 u l-1766 we\u0127el bosta drabi fl-e\u017cami kompetittiv biex jid\u0127ol fl-Akkademja San Fernando, imwaqqfa fl-1752.", "Il-\u0127ajja tal-pittur fil-perijodu tas-snin 1766-1771 ma tantx nafu fuqha.", "Matul da\u017c-\u017cmien Goya aktarx baqa' Madrid biex jipperfezzjona l-formazzjoni tieg\u0127u ta\u0127t Francisco Bayeu (1734-1795), pittur ie\u0127or minn Saragoza li kien igawdi l-patruna\u0121\u0121 ta' Rapha\u00ebl Mengs u bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u la\u0127aq \"pittur tal-Kamra tar-Re\" fl-1767.", "Minkejja l-praspar ta' \u017cog\u0127\u017citu imfakkra fil-korrespondenza tieg\u0127u iktar tard f'\u0127ajtu, Goya ipprofitta ru\u0127u mill-qag\u0127da tieg\u0127u fil-belt kapitali biex jitg\u0127allem mill-kapulavuri fil-kollezzjonijiet irjali u wkoll mill-\"freschi\" ta' Tiepolo, mimlijin \u0127ajja u dawl, fil-palazz irjali.", "Wara li kien Ruma u Parma fl-1771 (fejn \u0127a sehem g\u0127alxejn fl-e\u017cami kompetittiv biex jid\u0127ol fl-akkademja; \u0121ie ikkritikat g\u0127all-\"kuluri ma jaqblux\"), mar lura Saragoza, fejn kiseb l-ewwel ordni.", "Fil-passi ta' missieru, da\u0127al ja\u0127dem mal-kanon\u010bi tal-Pilar li qabbduh i\u017cejjen saqaf ta' kappella.", "Dan l-affresk, li tlestat f'Lulju ta' 1772, feta\u0127 it-triq g\u0127al ordnijiet o\u0127ra ta' dan it-tip.", "Fl-Lulju tal-1773 i\u017c\u017cewwe\u0121 'l o\u0127t Francisco Bayeu, Josefa Bayeu, li kellha 26 sena.", "Kellhom bosta ulied imma kollha mietu \u017cg\u0127ar barra t-tieni wie\u0127ed fosthom: Francisco Javier, li twieled fit-2 ta' Dicembru 1784.", "Fl-1775, Goya mar joqg\u0127od Madrid (fejn g\u0127ex bejn l-1779 u 1819, fit-triq Desenga\u00f1o) u hemm kiseb, x'aktarx bl-ind\u0127il ta' Bayeu, l-ewwel ordni importanti: xi kartuni (disinji g\u0127all-arazzi) g\u0127all-fabrika rjali ta' Santa Barbara.", "Dawn l-arazzi, li kienu biex i\u017cejnu l-kmamar tal-pranzu tal-prin\u010bep ta' l-Asturias (il-futur Karlu IV) fil-palazz ta' l-Escorial u fil-Prado, 'Il Goya \u0127adulu sa l-1778.", "Warajhom, bejn l-1778 u l-1780, kellu ordni \u0121dida tal-istess tip mill-istess Prin\u010bep g\u0127all-arazzi g\u0127all-kamra tas-sodda u l-antikamra fil-Prado.", "Goya \u0121ab il-permess biex jin\u010bi\u017ca xi xog\u0127lijiet ta' Diego Vel\u00e1zquez u g\u0127amel xi in\u010bi\u017cjonijiet bl-aquatinta li malajr sar jaf bihom Karlu III.", "Dan l-istudju tax-xog\u0127lijiet tal-pittur kbir tas-Seklu tad-Deheb kellhom influwenza qawwija fuq ix-xog\u0127ol ta' Goya.", "Meta beda ja\u0127dem g\u0127all-familja rjali, Goya sar mid\u0127la tac-\u010birku ta' l-\"ilustrados\", l-\"intellettwali\" progressisti influwenzati mill-idejat tal-Illumini\u017cmu.", "Hekk sar jaf il-\u0121urista Jovellanos, li kellu rabtiet ma' Pedro de Campomanes u l-Konti ta' Floridablanca (li Goya fl-1783 pin\u0121a ritratt tieg\u0127u bil-wieqfa), l-in\u010bi\u017cur Sepulveda u l-finanzier Bask, Fran\u00e7ois Cabarrus.", "Il-kanon\u010bi tal-Pilar qabbduh ipitter wa\u0127da mill-koppli tal-Ba\u017cilka u dan qajjem l-g\u0127ira ta' Bayeu li, wara li talab 'l \u0127atnu li jag\u0127mel xi bidliet u dan ma riedx, mar jg\u0127id lill-kanon\u010bi bir-ras iebsa ta' Goya li \u0121ie im\u0121ieg\u0127el jag\u0127milhom (1780-1781).", "Min\u0127abba dan l-in\u010bident Goya ma riedx ikollu x'jaqsam ma' Saragoza fejn \u0127atnu kellu \u0127afna qawwa.", "Fl-1783 beda ja\u0127dem g\u0127al Don Luis, \u0127u r-re, u pin\u0121ilu bosta ritratti tal-familja, fosthom il-\"Familja ta' Don Luis\" (1784), ritratt ta' grupp imdawwal b'mod intimu \"chiaro-oscuro\" ispirat minn Rembrandt.", "Don Luis miet is-sena ta' wara, imma Goya sab patrun ie\u0127or fil-persuna tal-marki\u017c de Pe\u00f1afiel, il-futur duka ta' Osuna, li mpjegah bosta drabi.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-patruni qawwijin li kellu, fl-4 ta' Mejju 1785, la\u0127aq direttur inkarigat tal-pittura fl-Akkademja ta' San Fernando.", "Fil-25 ta' \u0120unju 1786, Goya n\u0127atar pittur tar-re ta' Spanja u ftit wara kiseb ordni \u0121dida g\u0127al kartuni g\u0127all-arazzi tal-kamra tal-pranzu rjali u l-kamra tas-sodda tat-tfal fil-Prado.", "Din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol li \u0127adietlu sa' 1792, tag\u0127tu \u010b-\u010bans li jda\u0127\u0127al xi aspetti ta' satira so\u010bjali (dawn jidhru \u010bari f' \"It-Trajbu\" u f \"I\u017c-\u017bwie\u0121\") li kienu di\u0121\u00e0 mbeg\u0127din sewwa mix-xeni galanti u pja\u010bevoli tal-kartuni mwettqa fis-snin 1770.", "Fl-1788, it-tlug\u0127 fuq it-tron ta' Karlu IV u martu Mar\u00eda Luisa (li g\u0127alihom \u0127adem sa l-1775) sa\u0127a\u0127 il-po\u017cizzjoni ta' Goya fil-Qorti, u dawn geg\u0127luh ja\u010b\u010betta t-titlu ta' \"pittur tal-Kamra\" mis-sena ta' wara.", "Fl-istess \u0127in min\u0127abba l-inkwiet fuq ir-Rivoluzzjoni Fran\u010bi\u017ca tal-1798 (li Goya u \u0127biebu kienu jaqblu ma' xi idejat tag\u0127ha), ir-re fl-1790, dar kontra l-\"Ilustrados\": Cabarrus kien arrestat, Jovellanos e\u017ciljat, u Goya kien temporanjament imke\u010b\u010bi mill-Qorti.", "F'Novembru ta' l-1792 Goya marad gravi waqt vja\u0121\u0121 lejn Cadiz (jista' jkun kienet forma ta' menin\u0121ite).", "Wara bosta xhur marid li \u0127allewh g\u0127al xi \u017cmien parzjalment paralizzat, baqa' dg\u0127ajjef u ttarrax g\u0127al kollox.", "Wara l-mewt ta' \u0127atnu Bayeu, fl-1795, li kien \"l-Ewwel Pittur tal-Kamra tar-Re\", Goya talab li dan it-titlu jing\u0127ata lilu.", "Dan ma sarx imma fl-istess \u017cmien, in\u0127atar direttur tal-pittura fl-Akkademja San Fernando.", "Kellu jitlaq din il-kariga sentejn wara min\u0127abba sa\u0127\u0127tu.", "Fl-istess sena ltaqa' mad-Dukessa t'Alba li pin\u0121a bosta ritratti tag\u0127ha u li jg\u0127idu li kienet il-ma\u0127buba tieg\u0127u (dan l-g\u0127idut hu bba\u017cat fuq il-fatt li kienu flimkien f'Sanl\u00facar de Barrameda fl-Andalusja).", "Kien bejn is-sekli li Goya wettaq il-kapulavuri l-i\u017cjed mag\u0127rufa tieg\u0127u.", "Fost dawn ikollna nsemmu bosta ordinijiet irjali, kif ukoll il-koppla tal-kappella rjali ta' San Antonio de la Florida, f'Madrid (1798) u r-ritratt famu\u017c tal-grupp tal-\"Familja ta' Karlu IV\" (1800), fejn il-pittur jag\u0127ti tislima lil \"Las Meninas\" de Vel\u00e1zquez.", "F'dak i\u017c-\u017cmien kien fil-qu\u010b\u010bata tal-karriera tieg\u0127u u fl-a\u0127\u0127ar ing\u0127ata t-titlu ta' \"L-Ewwel Pittur tal-Kamra\" biex jippremjawh g\u0127ax-xog\u0127ol tieg\u0127u.", "Kien ja\u0127dem ukoll g\u0127all-ambizzju\u017c Godoy, lil-ma\u0127buba tieg\u0127u Goya immortalizzaha fil-pittura m\u0121ammra, \"Maja g\u0127arwiena\" (lejn 1799-1800).", "Fl-istess \u0127in li kien fil-qu\u010b\u010bata tal-karriera tieg\u0127u, Goya kien qieg\u0127ed ju\u017ca \u010bertu ngann: Il-\"Kapri\u010b\u010bi\" (\"Los Caprichos\"), \u0121abra ta' in\u010bi\u017cjonijiet bl-aquaforte u bl-aquatinta ippublikati fi Frar ta' l-1799, \u0121ew \u010bensurati ta\u0127t il-pressjoni mill-Inkwi\u017cizzjoni.", "L-artista fihom \u017cellaq, qalb ix-xbihat sinistri u enigmati\u010bi, fejn \u0127allat id-drawwiet u l-festi tal-poplu mal-fantastiku preromantiku, attakki vjolenti kontra l-arkai\u017cmu tas-so\u010bjet\u00e0 Spanjola fejn l-Knisja fis-sbie\u0127 tas-seklu XIX kienet g\u0127adha to\u0127noq kull libert\u00e0.", "L-inva\u017cjoni Fran\u010bi\u017ca ta' l-1808 kellha influwenza tal-qofol fuq il-\u0127ajja ta' l-artista.", "Billi kien favur l-ideat liberali li \u0121abu mag\u0127hom il-Fran\u010bi\u017ci imma kien kontra tag\u0127hom fejn jid\u0127ol il-patrijoti\u017cmu, Goya dam ja\u0127sibha g\u0127al xi \u017cmien jekk i\u017commx mar-re\u017cistenza immexxija mill-\u0120unta \u010bentrali ta' Sivilja jew ma' l-idejat ta' l-1789 li \u0121ab ir-re Joseph, \u0127u Napuljun.", "Fis-sena 1810, li matulha beda jin\u010bi\u017ca \"Id-di\u017castri tal-Gwerra\", akku\u017ca \u0127arxa kontra l-kifrija Fran\u010bi\u017ca, kien qieg\u0127ed ipin\u0121i ritratt ta' Joseph I. Dan juri li-\u0121lieda li kien i\u0127oss fih innifsu u li ftit snin wara kisbitlu l-fama ta' \"afrancesado\".", "F'\u0120unju ta' l-1812, martu, Josefa Bayeu, mietet ta' 65 sena.", "Xahrejn wara, il-forzi Ingli\u017ci ta\u0127t Wellington da\u0127lu Madrid.", "Goya pin\u0121a r-ritratt ta' dak li reba\u0127 lill-Fran\u010bi\u017ci u wera li kien kontra l-Fran\u010bi\u017ci li kienu okkupaw 'l pajji\u017cu u li kien jappo\u0121\u0121a l-le\u0121itimit\u00e0 nazzjonali (u, fuq kollox, liberali) immexxija mill-Cortes u l-Kunsill ta' Cadiz.", "Hekk, meta dawn l-istituzzjonijiet organizzaw konkors biex ifakkru l-qawmien tal-Madrileni fit-2 ta' Mejju 1808, Goya malajr ipproponi li \"jipperpetwa permezz tal-pinzell l-atti l-i\u017cjed notevoli u eroj\u010bi tar-rewwixta glorju\u017ca tag\u0127na kontra t-tirann ta' l-Ewropa\".", "Hekk fl-1814 pin\u0121a \u017c-\u017cew\u0121 pitturi famu\u017ci \"It-Tnejn ta' Mejju\" u \"It-Tlieta ta' Mejju\" (1814).", "Ir-ritorn mill-e\u017cilju ta' Ferdinandu VII kien fl-istess \u0127in \u0127onoq kull tama ta' monarkija kostituzzjonali u liberali li Goya kien jappo\u0121\u0121a.", "Waqt li \u017camm il-post ta' \"L-ewwel pittur tal-Kamra tar-re\", Goya \u0127a\u017cditu r-reazzjoni iebsa li \u0127raxet wara li l-korp spedizzjonarju Fran\u010bi\u017c fl-1823 kisser il-liberali.", "Issikkat mill-Inkwi\u017cizzjoni g\u0127ax kien pin\u0121a l-\"Maja g\u0127arwiena\" ta' Godoy, milqut mill-\u0121did mill-mard, qalbu maqtug\u0127a bil-politka reazzjonarja tar-re li kien qieg\u0127ed jimpjegah, Goya esprima l-inkwiet u d-delu\u017cjonijiet tieg\u0127u fil-famu\u017ci \"Pitturi suwed\" li kienu j\u017cejnu l-\u0127itan tad-\"Dar tat-Trux\" (li kienet barra Madrid u li l-pittur kien xtara fl-1819).", "Dan l-ambjent ikra\u0127 jispjega g\u0127aliex Goya, taparsi min\u0127abba sa\u0127\u0127tu telaq minn Spanja fl-24 ta' \u0120unju 1824 biex imur joqg\u0127od Bordeaux, fejn kienu e\u017ciljati \"afrancesados\" liberali o\u0127ra.", "Ma damitx ma marret toqg\u0127od mieg\u0127u Leocadia Weiss u t-tifla tag\u0127ha, Rosario (Goya kien g\u0127ex ma' Leocadia mill-1813 u x'aktarx Rosario kienet bintu).", "Kien f'dan l-e\u017cilju fi Franza li wettaq il-kollezzjoni ta' litografi fuq is-su\u0121\u0121ett tal-corrida bit-titlu \"It-Barrin ta' Bordeaux\" (1825) li segwiet is-sensiela fuq il-\"Corrida\" li kienet dehret fl-1816.", "Goya miet fl-et\u00e0 ta' 82 sena, f'Bordeaux fil-lejl tal-15 t'April 1828."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8248", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8248", "title": "Regola tal-gowls barra mid-dar", "text": ["Regola tal-gowls barra mid-dar", "Ir-regola tal-gowls barra mid-dar hi sistema w\u017cata fil-futbol u fi sports o\u0127ra li tista' ti\u0121i w\u017cata meta timijiet jaffa\u010b\u010bjaw lil xulxin darbtejn, darba fil-grawnd ta' tim minnhom.", "B'dan il-metodu, it-tim li skorja l-aktar gowls \"barra mid-dar\" jirba\u0127 jekk fl-a\u0127\u0127ar jispi\u010b\u010baw pari.", "Din hi xi drabi espressa billi jg\u0127idu li gowls barra mid-darba \"jiswew doppju\" f'ka\u017c ta' pari.", "Il-gowls barra mi-dar hi \u0127afna drabi implimentata f'log\u0127biet li jkollhom \u017cew\u0121 legs, fejn ir-ri\u017cultat inizzjali hu determinat mill-iskor aggregat - ji\u0121ifieri, l-iskor ta\u017c-\u017cew\u0121 partiti huma mg\u0127oddija flimkien.", "F'\u0127afna kompetizzjonijiet, ir-regola tal-gowls barra mid-dar hi l-ewwel g\u0127a\u017cla g\u0127al ka\u017cijiet b\u0127al dawn, bl-og\u0127ti tal-penalties b\u0127ala t-tieni g\u0127a\u017cla jekk kull tim skorja l-istess numru ta' gowls barra mid-dar.", "Ir-regoli jvarjaw jekk ir-regola tal-gowls barra mid-dar tapplikax fl-a\u0127\u0127ar tal-\u0127in normali tat-tieni leg, jew wara l-\u0127in supplementari jew (aktar komunament) wara t-tnejn li huma.", "Din ir-regola tal-gowls tinkora\u0121\u0121ixxi t-tim li jkun qed jilg\u0127ab barra minn daru biex ikun aktar aggressiv.", "Fil-futbol tal-anqas, dan iwassal fl-ewwel leg li tkun wa\u0127da nervu\u017ca; bit-tim li jkun qed jilg\u0127ab f'daru jimpjega lil numru ta' plejers fuq l-attakk fil-ka\u017c li jlaqqtu gowl, waqt li t-tim ta' barra minn daru jipprova jiddefendi u jikseb gowl barra minn daru li jg\u0127inu fil-partita tat-tieni leg.", "Dawn it-tatti\u010bi jag\u0127mlu t-tieni leg aktar e\u010bitanti, wara li jkunu g\u0127adhom kemm assistew g\u0127all-ewwel leg bi ftit gowls u b'hekk i\u0127allu li\u017c-\u017cew\u0121 timijiet bi\u010b-\u010bans li jirb\u0127u.", "Hemm xi dibattitu fuq jekk il-gowls barra mi-dar jag\u0127mlu \u017cvanta\u0121\u0121 mhux xieraq li tilg\u0127ab l-ewwel barra minn darek, imbag\u0127ad f'darek - bit-tim l-ie\u0127or jitlef il-vanta\u0121\u0121 li jkun f'daru fl-ewwel leg min\u0127abba bi\u017ca' li jlaqqtu xi gowl - u dan jista' jkun il-fattur li ma tantx tkun u\u017cata g\u0127al xi kompetizzjonijiet.", "Xi opinjonisti jis\u0127qu li diversi timijiet i\u0127ossu li gowl barra mid-dar ipo\u0121\u0121i lit-tim f'punt tajjeb.", "Ir-regola tal-gowls barra mid-dar hi applikat f'\u0127afna kompetizzjonijiet li ju\u017caw l-isfida doppja \u0121ewwa d-dar u barra.", "Fost il-kompetizzjonijiet jinkludu l-fa\u017ci ta' eliminazzjoni diretta tal-UEFA Champions League u tat-Tazza UEFA, u anki partiti ta' sfida doppja fil-kwalifikazzjoni g\u0127all-Kampjonati Ewropej u tat-Tazza tad-Dinja.", "Mhux il-kompetizzjonijiet kollha ju\u017caw din ir-regola.", "Per e\u017cempju, qabel l-2005 il-CONMEBOL ma kinitx tu\u017ca din ir-regola u lanqas il-\u0127inijiet supplementari f'ebda kompetizzjoni tag\u0127ha (fuq kollox il-Copa Libertadores).", "I\u017c-\u017cew\u0121 partiti bejn l-istess timijiet li kienu jispi\u010b\u010baw pari kienu mal-ewwel imorru g\u0127all-g\u0127oti tal-penalties.", "Ir-regola tal-gowls barra mid-dar (ming\u0127ajr \u0127inijiet supplementari) kienet introdotta fl-edizzjoni tal-2005 ta' Copa Libertadores.", "Fl-Amerika Latina, e\u017cempju ta' kampjonat li dejjem g\u0127amel u\u017cu ta' din ir-regola hu l-Copa do Brasil (Tazza Bra\u017ciljana).", "Fil-futbol Ingli\u017c, l-isfidi doppji tal-League Cup huma su\u0121\u0121etti g\u0127ar-regola barra mid-dar wara l-\u0127in mi\u017cjud.", "Jekk fid-90 minuta tat-tieni partita r-ri\u017cultat kien f'pare\u0121\u0121 imorru fil-\u0127inijiet supplementari, ming\u0127ajr ma jing\u0127addu l-gowls barra mid-dar.", "Wara, dawn jittie\u0127du ta\u0127t konsiderazzjoni.", "Fil-Football Leauge il-partiti fis-semi-finali, minkejja li g\u0127andhom l-isfida doppja barra u \u0121ewwa d-dar, ir-regola mhijiex implimentata.", "Jekk i\u017c-\u017cew\u0121 klabbs jaqsmu l-istess stadju, il-partiti fid-dar u barra mid-dar ma tantx g\u0127andhom differenza imma r-regola xorta tkun applikata.", "E\u017cempju, fis-semi-finali tal-UEFA Champions League 2003 iltaqg\u0127u Inter Milan u AC Milan.", "I\u017c-\u017cew\u0121 timijiet jilg\u0127abu l-log\u0127ob tag\u0127hom fl-istess grawnd, dak ta' San Siro, imma tim wie\u0127ed kellu jkun iddikjarat b\u0127ala tim li qed jilg\u0127ab f'daru u l-ie\u0127or b\u0127ala l-vi\u017citatur fi\u017c-\u017cew\u0121 partiti.", "Bi skor aggregat ta' 1-1, u bi\u017c-\u017cew\u0121 timijiet jilg\u0127abu fl-istess grawnd, AC Milan kienu ddikjarati rebbie\u0127a min\u0127abba li huma kienu t-tim \"vi\u017citatur\" fit-tieni log\u0127ba.", "F'ka\u017cijiet b\u0127al dawn, \u0127afna biljetti g\u0127al kull leg jkunu riservati g\u0127all-benjamini tat-tim tad-\"dar\".", "Kien hemm tal-anqas ka\u017c wie\u0127ed ta' applikazzjoni \u0127a\u017cina tar-regola tal-gowls barra mid-dar mir-refer\u00ec f'kampjonati internazzjonali g\u0127all-klabbs.", "Dan \u0121ara fit-tieni log\u0127ba tat-Tazza tat-Tazez 1971-72 bejn Rangers u Sporting Lisbon.", "Il-log\u0127ob kellhom dawn ir-ri\u017cultati:", "Ir-ri\u017cultat komplessiv kien dak ta' 6-6, imma b'vanta\u0121\u0121 g\u0127al Rangers li skurjat 3 gowls barra minn darhom (kontra i\u017c-\u017cew\u0121 gowls skurjati mill-Portugi\u017ci).", "Ir-refer\u00ec, per\u00f2, ordna l-g\u0127oti tal-penalties li fihom Sporting Lisbon reb\u0127u 3-0.", "Madanakollu, Rangers appellaw li r-refer\u00ec mhux suppost li ordna l-penalties, min\u0127abba li Rangers kienu skurjaw aktar gowls barra minn darhom milli Sporting Lisbon skurjaw.", "Rangers reb\u0127u dan l-appell u komplew fil-kompetizzjoni bir-reb\u0127 tag\u0127ha."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8252", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8252", "title": "Tomasz Kuszczak", "text": ["Tomasz Kuszczak", "Tomasz Kuszczak (Krosno Odrza\u0144skie, 20 ta' Marzu 1982) hu plejer tal-futbol Pollakk, li jilg\u0127ab b\u0127ala gowler mat-tim tal-Premiership Manchester United u t-tim nazzjonali tal-futbol tal-Polonja.", "Kuszczak beda l-karriera tieg\u0127u ma' \u015al\u0105sk Wroc\u0142aw fil-Polonja, u su\u010b\u010bessivament ing\u0127aqad mat-timijiet \u0120ermani\u017ci ta' KFC Uerdingen 05 u Hertha BSC Berlin, qabel ma' fl-2004 ing\u0127aqad mat-tim Ingli\u017c ta' West Bromwich Albion.", "Matul is-sajf tal-2006 hu ttrasferixxa mat-tim ta' Manchester United wara sta\u0121un mal-ewwel tim ta' West Brom fil-Premiership.", "Kuszczak g\u0127amel erbatax-il apparenza g\u0127at-tim nazzjonali tal-Polonja ta' ta\u0127t il-21 sena, u sitt apparenzi mat-tim tal-kbar.", "Kuszczak ing\u0127aqad ma' Hertha Berlin fis-sena 2000, u qatta' sena mat-tim tar-riservi qabel ma kien promoss mal-ewwel tim fl-2001.", "Hu sussegwentament dam tliet sta\u0121uni b\u0127ala t-tielet g\u0127a\u017cla ta' gowler mal-klabb, wara G\u00e1bor Kir\u00e1ly u Christian Fiedler, u naqas biex jag\u0127mel apparenza fil-Bundesliga.", "Hu kien barra mill-kuntratt ma' Hertha u wara ffirma mat-tim ta' West Brom fl-14 ta' Lulju 2004.", "Hu ddebutta mat-tim ta' West Brom fit-18 ta' Settembru 2004 f'log\u0127ba tal-Premiership kontra Fulham f'The Hawthorns, li spi\u010b\u010bat pari ta' 1-1.", "Wara hu lag\u0127ab partita tal-League Cup kontra Colchester United fil-21 ta' Settembru 2004 fejn Albion tilfu 1\u20132.", "Kuszczak kien bejn il-lasti f'partita wa\u0127da tal-Premier League qabel il-log\u0127ba ta' West Brom kontra Manchester United fil-partita ta' qabel tal-a\u0127\u0127ar tal-ista\u0121un 2004-05, bil-\"Baggies\" f'battalja tar-relegazzjoni.", "Hu g\u0127amel prestazzjoni tajba \u0127afna, fejn issostitwixxa lill-ewwel gowler Russell Hoult li kien we\u0121\u0121a' fl-ewwel taqsima.", "West Brom spi\u010b\u010baw pari ta' 1\u20131, b'Kuszczak jibqa' inbattibli g\u0127al 68 minuta fil-grawnd.", "Din il-prestazzjoni tatu l-ewwel unur tal-Plejer tal-Partita fil-Premiership.", "Il-\u0121img\u0127a ta' wara, fl-a\u0127\u0127ar partita tal-ista\u0121un kontra Portsmouth, Kuszczak kellu log\u0127ba o\u0127ra mpressjonanti, fejn West Brom irnexxielhom jirb\u0127u 2\u20130, u b'hekk jevitaw ir-relegazzjoni.", "Fl-2005-06, Kuszczak kien suppost kellu jkun il-gowler riserva ta' Chris Kirkland.", "B'Kirkland imwe\u0121\u0121a, Kuszczak g\u0127amel l-ewwel apparenza fil-Premiership ta' dak l-ista\u0121un fit-30 ta' Ottubru 2005, imma ma setax jevita lil Newcastle United milli jirb\u0127u 3\u20130.", "Il-prestazzjoni tjiebet, fejn irnexxielu jsir il-gowler tal-ewwel g\u0127a\u017cla.", "Din kompliet anki jekk Kirkland kien irritorna mill-u\u0121ig\u0127 li kien \u017cammu barra.", "Fil-15 ta' Jannar 2006, Kuszczak kellu partita mpressjonati kontra Wigan, fejn g\u0127amel intervent importanti fuq Jason Roberts, li ippermetta li West Brom biex jirb\u0127u 1\u20130.", "Fis-7 ta' Lulju 2006, kien konfermat mill-kow\u010b ta' West Bromwich Albion Bryan Robson li Manchester United urew ix-xewqa li jakkwistaw il-plejer g\u0127al madwar \u00a32 miljun.", "Fit-3 ta' Awwissu, West Bromwich Albion irrifjutaw somma ta' \u00a32.5 miljun flimkien mas-self ta' Giuseppe Rossi, g\u0127al Kuszczak.", "Fl-10 ta' Awwissu 2006, Kuszczak ing\u0127aqad ma' Manchester United fejn il-ftehim kien jinvolvi t-trasferiment tal-gowler ta' tmintax-il sena Luke Steele u d-difensur Paul McShane g\u0127al West Brom.", "Kuszczak iddebutta fil-Premier League kontra Arsenal fis-17 ta' Settembru 2006 u hu mal-ewwel kiseb ir-rispett ta' diversi partitarji ta' Manchester United hekk kif salva penalty ta' Gilberto Silva.", "Imma hu, ma setax jipprevjeni l-gowl ta' Emmanuel Adebayor li ta r-reb\u0127a ta' 1\u20130.", "Minkejja li Kuszczak ma lag\u0127abx log\u0127ob bi\u017c\u017cejjed fil-Premiership g\u0127all-ista\u0121un 2006\u201307, hu xorta r\u010bieva medalja tar-rebbie\u0127a permezz ta' applikazzjoni spe\u010bjali lill-Premier League.", "Fit-2 ta' Lulju 2007, Manchester United \u0127abbar li t-trasferiment sar wie\u0127ed permanenti.", "Fit-8 ta' Mejju, f'partita tal-FA Cup kontra Portsmourh, Kuszczak ir\u010bieva karta \u0127amra wara da\u0127la fuq Milan Baro\u0161.", "Kuzcszak kien da\u0127al b\u0127ala sostitut g\u0127al van der Sar li kien we\u0121\u0121a' matul il-log\u0127ba, u b'hekk Rio Ferdinand kellu jid\u0127ol bejn il-lasti, per\u00f2 ma setax jipprevejeni l-penalty li wassal g\u0127all-eliminazzjoni ta' United mill-FA Cup.", "Kuszczak iddebutta fil-11 ta' Di\u010bembru 2003 kontra Malta, fejn il-Polonja \u0127ar\u0121u 4-0 rebbie\u0127a.", "Min\u0127abba l-prestazzjoni tajba ma' West Brown, hu kien imsejja\u0127 mat-23 plejer li kienu se jie\u0127du sehem g\u0127all-Polonja fit-Tazza tad-Dinja 2006.", "Madanakollu, Kuszczak kien ir-riserva tal-gowler Artur Boruc u ma lag\u0127bx matul it-turnew.", "F'Mejju tal-2008 hu kien imsejja\u0127 fl-iskwadra Pollakka g\u0127all-Euro 2008 imma kellu jirtira l-parte\u010bipazzjoni tieg\u0127u min\u0127abba u\u0121ig\u0127 f'darhu.", "Postu \u0127adu l-gowler ta' Korona Kielce Wojciech Kowalewski.", "Manchester United", "\"A\u0121\u0121ornati sas-27 ta' April 2009\""], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8255", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8255", "title": "Konfoffa tal-ilsiera", "text": ["Konfoffa tal-ilsiera", "Il-konfoffa tal-ilsiera kienet konfoffa mill-ilsiera Misilmin biex jie\u0127du Malta f'idejhom fl-1749 fi \u017cmien il-Gran Mastru Pinto De Fonseca.", "F'Jannar tal-1748, meta Malta kienet ta\u0127t il-Gran Mastru Pinto De Fonseca, f'Rodi, Atonio Montalto (antenat dirett tas-67 Mastru tal-Ordn, il-Marki\u017c Louis Scerri Montaldo - Marki\u017c ta' Santa Lucia u Konti ta' Medon) bl-g\u0127ajnuna ta' 140 lsier Nisrani organizza rvell u \u0127ataf ix-xini tal-ordinanza, \"La Lupa di Rodi\" tal-Pax\u00e0 Tork ta' Rodi, Mustaf\u00e0, li kienet fi triqtha minn Rodi g\u0127al Anatolja fit-Turkija.", "Din kienet immexxija minn Mustaf\u00e0 stess, li rabat 'l Mustaf\u00e0 fil-kabina tieg\u0127u u mbag\u0127ad \u0127eles l-ilsiera Nsara.", "Qabad 120 pri\u0121unier Tork u telaq ji\u0121ri lejn Malta.", "Il-Kavallieri kienu kuntenti b'dan is-sekwestru, i\u017cjed u i\u017cjed meta sabu li mal-Misilmin li qabdu kien hemm Mustaf\u00e0, il-Pax\u00e0 ta' Rodi.", "Dan \u0121ie ttrattat b'mod spe\u010bjali min\u0127abba l-istat presti\u0121u\u017c tieg\u0127u u n\u017camm f' kwartieri komdi fil-Forti Sant Iermu.", "Ftit xhur wara, sar jaf b'dan ir-Re Lwi\u0121i XV ta' Franza, li biex issa\u0127\u0127a\u0127 il-kummer\u010b ta' pajji\u017cu kien qieg\u0127ed irawwem relazzjonijiet ta' \u0127biberija mat-Turkija.", "Ir-Re talab lil Pinto biex je\u0127les lill-Pax\u00e0.", "Pinto ma sabx o\u0121\u0121ezzjoni imma l-Pax\u00e0 ma riedx jitlaq minn Malta u talab li jibqa' jg\u0127ix fil-g\u017cira.", "Il-Gran Mastru mar kontra l-parir ta' \u0127afna mill-Kavallieri u \u0127allieh joqg\u0127od Malta.", "G\u0127all-ewwel il-Pax\u00e0 kien jidher li x-xewqa tieg\u0127u kienet sin\u010biera g\u0127ax sar Nisrani u \u017c\u017cewwe\u0121 mara Maltija.", "Per\u00f2, minn ta\u0127t it-ta\u0127t il-Pax\u00e0 kellu pjan ie\u0127or.", "Bil-mo\u0127bi kien jikkorrispondi mat-Torok u mag\u0127hom fassal pjan biex jie\u0127du 'l Malta f'idejhom.", "Kien ippjannat li l-ilsiera Misilmin kollha ta' Malta jirvellaw fit-29 ta' \u0120unju, il-festa tal-Imnarja.", "Dan l-irbell kellu jsir il-Buskett, fejn kienet issir din il-festa u \u0127afna nies kienu jiltaqg\u0127u hemm.", "Il-Kavallieri kienu jibqg\u0127u il-Belt biex ji\u010b\u010belebraw il-festa bejniethom hemm.", "Grupp minn dawn il-Kavallieri kienu jibqg\u0127u mal-Gran Mastru biex iqassmu r-rigali tal-Imnarja lil xi bdiewa.", "B'hekk wie\u0127ed mill-ilsiera f'\u0127in minnhom kellu jaqbad lil Pinto, joqtlu u jaqtag\u0127lu rasu.", "Imbag\u0127ad, kellu jg\u0127arraf b'dan lill-ilsiera s\u0127abu fl-istallel ta\u017c-\u017cwiemel u fil-k\u010bina tal-Palazz billi jix\u0127et qasrija mill-gallerija.", "Min-na\u0127a tag\u0127hom, dawn l-ilsiera kellhom ja\u0127btu g\u0127all-g\u0127assiesa u je\u0127ilsu aktar ilsiera fil-Palazz biex ilkoll flimkien jer\u0127ulha g\u0127all-Armerija mnejn jisirqu l-armi biex jassedjaw il-Belt Valletta sa ma flotta Torka, ankrata qrib Malta, tin\u017cel l-art u tie\u0127u f'idejha l-g\u017cira.", "Sadattant il-grupp tal-ilsiera li kienu jservu l-ikel lill-Kavallieri kellhom jivvelenawhom u min ma jmutx kienu se joqtluh.", "Imbag\u0127ad kienu se jift\u0127u il-Bibien tal-Belt Valletta, jid\u0127lu \u0121o tliet forti\u017c\u017ci tal-belt, joqtlu l-g\u0127assiesa u jag\u0127mlu sinjal biex tid\u0127ol il-flotta Misilmija fill-port.", "B'hekk Malta kienet taqa' f'idejn il-Misilmin.", "Lejla wa\u0127da fl-1749 fil-Belt Valletta iltaqg\u0127u \u017cew\u0121 Mislimin Torok li marru jixorbu \u0121o \u0127anut.", "Is-sid ta' dan il-\u0127anut, wie\u0127ed \u0120u\u017ceppi Cohen kien Lhudi mill-Palestina.", "Meta \u0121ie Malta sar Nisrani u i\u017c\u017cewwe\u0121 mara Maltija.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 Misilmin xorbu i\u017c\u017cejjed u sikru.", "Bdew jg\u0127iru g\u0127al xulxin, u jg\u0127idu kull sigriet li kellhom bl-G\u0127arbi.", "\u0126add ma kien qed jifimhom, i\u017cda is-sid tal-\u0127anut fehmhom.", "Dawn bdew jitkellmu dwar konfoffa kontra il-Maltin.", "Mhux biex ja\u0127arbu minn Malta, i\u017cda biex joqtlu lil dawk il-Maltin li ma ridux jbiddlu ir-reli\u0121jon tag\u0127hom u jsiru Misilmin u jie\u0127du lil Malta f'idejhom.", "Is-sid tal-\u0127anut wara li g\u0127alaq, baqa' sejjer dritt g\u0127and il-Gran Mastru Pinto.", "Dan \u0127allewh jidhol bla appuntamenti dak il-\u0127in stess avolja kien xi nofs il-lejl.", "Wara li sema' dan kollu, Pinto mall-ewwel bag\u0127at jarresta lill-ilsiera Misilmin kollha u beda jinterrogahom u jistaqsihom fuq min hu l-mexxej tag\u0127hom.", "150 \u0121ew interrogati ta\u0127t tortura u 4 minnhom mietu, u 32 kellhom sentenza \u0127arxa.", "Wara l-interrogazzjoni deher li l-mexxej kien Mustaf\u00e0.", "Kien hu li tahom id-dettalji u li \u0121ab il-flotta.", "Pinto kien lest li jittortura lil Mustaf\u00e0, imma r-Re ta' Franza bag\u0127tlu ittra.", "Fiha qallu biex je\u0127les lil Mustaf\u00e0 u fil-fatt hekk g\u0127amel.", "Il-Gran Mastru kiteb lir-Re hekk:", "L-eroj ta' din l-avventura kien \u0120u\u017ceppi Cohen.", "Pinto tah somma flus g\u0127al meta jmut, g\u0127al uliedu, kull sena.", "Dan tah ukoll dar il-Belt Valletta.", "Pinto dam imexxi 33 sena kien wie\u0127ed minn l-iktar Gran Mastri li g\u0127ex.", "Miet fl-et\u00e0 ta' 92 sena."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8258", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8258", "title": "Marzu", "text": ["Marzu", "Marzu huwa t-tielet xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan u wie\u0127ed minn seba' xhur li g\u0127andhom tul ta' 31 \u0121urnata.", "Marzu jibda (astrolo\u0121ikament) meta x-xemx tkun fis-sinjal tal-\u0126ut u jispi\u010b\u010ba fis-sinjal ta' Aries.", "Astronomikament, ix-xemx tibda fil-kostelazzjoni tal-Akwarju u tispi\u010b\u010ba f'dik tal-\u0126ut.", "L-isem \"Marzu\" \u0121ej minn Ruma antika, meta Marzu kien l-ewwel xahar tas-sena u kien imsemmi \"Martius\" wara Marte, l-alla Ruman tal-gwerra.", "F'Ruma, fejn hemm klima Mediterranja, Marzu hu l-ewwel xahar tar-rebbieg\u0127a, punt lo\u0121iku g\u0127al bidu tas-sena kif ukoll b\u0127ala l-bidu tal-ista\u0121un tal-kampanji militari.", "Is-sena numerata bdiet fl-1 ta' Marzu fir-Russja sa tmiem is-seklu 15.", "Il-Gran Brittanja u l-kolonji tag\u0127ha komplew ju\u017caw il-25 ta' Marzu sa l-1752, fl-istess sena li huma adottaw il-kalendarju Gregorjan.", "Kulturi o\u0127ra u reli\u0121jonijiet g\u0127adhom ji\u010b\u010belebraw il-bidu tas-sena l-\u0121dida f'Marzu.", "Bil-Fillandi\u017c, ix-xahar huwa msejja\u0127 \"maaliskuu\", kelma li \u0121ejja minn \"maallinen kuu\" li tfisser \"xahar dinji\".", "Dan g\u0127aliex fil-\"maaliskuu\", id-dinja tibda tfe\u0121\u0121 minn ta\u0127t is-sil\u0121.", "Ismijiet stori\u010bi ta' Marzu jinkludu t-terminu Sassonju \"Lectmonat\", imsemmi g\u0127all-ekwinozju u t-tul \u0121did tal-\u0121ranet."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8260", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8260", "title": "Frar", "text": ["Frar", "Frar huwa t-tieni xahar tas-sena skont il-kalendarju Gregorjan.", "Frar huwa l-iqsar xahar u l-uniku xahar b'inqas minn 30 jum.", "Ix-xahar g\u0127andu 29 \u0121urnata fi snin bi\u017cestili, meta n-numru tas-sena huwa divi\u017cibbli b'erbg\u0127a (barra s-snin li huma divi\u017cibbli b'100 u mhux b'400 fil-kalendarju Gregorjan).", "Fi snin komuni x-xahar g\u0127andu 28 \u0121urnata.", "\u0126afna jemmnu li Frar ori\u0121inarjament kellu 29 \u0121urnata (30 f'sena bi\u017cestili), imma din l-idea ivvintaha Sacrobosco.", "Frar jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al Marzu u Novembru fi snin komuni.", "Billi g\u0127andu biss 28 \u0121urnata fi snin komuni, hu l-uniku xahar tal-kalendarju li darba f'kull sitt snin u darbtejn f'kull \u0127dax-il sena, ikollhom biss erba' \u0121img\u0127at ta' seba' \u0121ranet s\u0127a\u0127 fejn l-ewwel \u0121urnata tax-xahar tibda il-\u0126add u l-a\u0127\u0127ar \u0121urnata tkun is-Sibt.", "Din ir-regola nistg\u0127u nosservawha fis-sena 2009 u meta mmorru lura \u0127dax-il sena sa 1998, lura \u0127dax-il sena o\u0127ra sa 1987 u lura sitt snin o\u0127ra sa 1981; ji\u0121ifieri darbtejn \u0127dax-il sena wara xulxin u darba sitt snin wara, 'il quddiem fil-\u0121ejjieni jew lura fl-img\u0127oddi.", "L-isem \"Frar\" hu mill-kelma Latina \"februum\", li tfisser purifikazzjoni, billi r-ritwal ta' purifikazzjoni \"Februa\" kien isir fil-15 ta' Frar fil-kalendarju antik Ruman.", "Jannar u Frar kienu l-a\u0127\u0127ar xahrejn li kienu mi\u017cjuda mal-kalendarju Ruman, wara li r-Rumani ori\u0121inarjmanet ikkunsidraw ix-xitwa b\u0127ala sta\u0121un ming\u0127ajr xhur.", "Dawn kienu mi\u017cjudin minn Numa Pompilius wara 700 QK.", "Frar baqa' l-a\u0127\u0127ar xahar tas-sena tal-kalendarju sa \u017cmien ta' decemviri (450 QK), meta hu sar it-tieni xahar.", "F'xi intervalli qassisin Rumani qassru lil Frar g\u0127al 23 jew 24 \u0121urnata u da\u0127\u0127lu xahar ie\u0127or ie\u0127or ta' 27 \u0121urnata, wara Frar, biex jirran\u0121aw is-sena mal-ista\u0121uni.", "Minn dakinhar, Frar baqa' t-tieni xahar tas-sena tal-kalendarju.", "Frar jibda, astronomikament, meta x-xemx tkun fil-kostellazzjoni ta' Kaprikornu u jispi\u010b\u010ba meta x-xemx tkun fil-kostellazzjoni tal-Akwarju.", "Astrolo\u0121ikament, Frar jibda' meta x-xemx tkun fis-simbolu tal-Akwarju u jispi\u010b\u010ba f'dak tal-\u0126ut.", "Ismijiet stori\u010bi ta' Frar jinkludu t-termini Anglo-Sassoni \"Solmoneth\" (\"xahar tat-tajn\") u \"Kale-monath\", u kif ukoll it-terminu ta' Karlu Manju \"Hornung\".", "Fil-Fillandi\u017c, ix-xahar hu msejja\u0127 \"helmiku\", fejn tfisser \"xahar tal-perla\"; meta s-sil\u0121 jin\u0127all fuq il-frieg\u0127i tas-si\u0121ar, dawn jifformaw qtar, u hekk kif dawn jiffri\u017caw, dawn ikunu b\u0127al perli tas-sil\u0121.", "Fil-kalendarju antik \u0120appuni\u017c, ix-xahar huwa msemmi \"Kisaragi\" (\u5982\u6708, \u7d79\u66f4\u6708 jew \u8863\u66f4\u6708, li letteralment ifisser \"ix-xahar tal-bdil tal-\u0127wejje\u0121\").", "Isem ie\u0127or huwa \"Mumetsuki\" (\u6885\u898b\u6708, li letteralment iffiser \"ix-xahar meta jinbieg\u0127u l-fjuri tal-prunja\") jew \"Konometsuki\" (\u6728\u76ee\u6708, \"ix-xahar meta s-si\u0121ar jie\u0127du \u0127ajja \u0121dida\").", "Fil-klima tag\u0127na Frar huwa xahar kiesa\u0127 u xitwi.", "\u0126afna qwiel jirriflettu dan: \"Frar fawwar jimla l-bjar\" u \"Frar fawwar kull xitla nwar\" u \"Frar fawwar, il-bidwi g\u0127ana d-dar\".", "Madankollu Frar jaf ma jag\u0127milx xita: 'Frar daqqa fawwar u daqqa qattar'", "jew tag\u0127mel i\u017c\u017cejjed ' Meta Frar ikun \u0127afna fawwar, il-biedja tmur fl-ibjar'.", "U barra x-xita u l-maltemp ikun g\u0127adu jag\u0127mel il-ksie\u0127: 'Fi Frar kull laqxa ttella nwar', 'Frar ji\u0121bor lil kul\u0127add id-dar' u Frar jg\u0127akkes ix-xju\u0127 u \u017c-\u017cg\u0127ar'.", "F'dan i\u017c-\u017cmien tas-sena, il-kampanja tkun mimlija \u0127dura u kkulurita wkoll, bl-isfar tal-ingli\u017ca u l-lellux fost l-iktar li jispikka.", "B\u0127ax-xhur l-o\u0127ra Frar g\u0127andu l-festi tieg\u0127u.", "Fost dawn insibu l-Gandlora li ssir fi 2 tax-xahar li hija l-festa tal-pre\u017centazzjoni ta' \u0120es\u00f9 u tal-Purifikazzjoni tal-Madonna.", "Fiha wkoll jitbierku x-xemg\u0127at li jintu\u017caw matul is-sena.", "Lill-fidili jag\u0127tuhom ukoll bi\u010b\u010ba xemg\u0127a \u017cg\u0127ira li dari kienu jdendluha mal-\u0127ajt id-dar u jixeg\u0127luha waqt xi maltempata jew xi gri\u017cma tal-morda.", "Kien ma\u0127sub li l-kwiekeb ma jibqg\u0127ux jidhru \u010bari u kienu jg\u0127idu 'Mal-gandlora, stilel fora, l-ajru jtella' imma ji\u010b\u010bora'.", "Fil-10 ta' Frar ti\u0121i l-festa tan-Nawfra\u0121ju ta' San Pawl f'Malta, data daqsxejn kurju\u017ca meta tqis li skont ir-rakkont fl-Atti (kapitli 27 u 28), San Pawl u s\u0127abu \u0121ew fil-\u0126arifa biex qattg\u0127u x-xitwa hawn (Att 28 :11).", "Festa varjabbli hija dik ta' Ras ir-Randan.", "Dan g\u0127aliex din ti\u0121i 40 \u0121urnata qabel l-G\u0127id li jsir fl-ewwel \u0126add wara l-ekwinozju tar-Rebbieg\u0127a.", "Ir-Randan, tal-inqas dari, kien \u017cmien ta' sawm u skarsezza, u g\u0127alhekk kienu jg\u0127idu: 'E\u0127\u0121em la ssib, g\u0127ax jasal ir-Randan'.", "U aktarx ukoll li jkun il-maltemp: Ras ir-Randan, ras il-maltemp'.", "Jekk is-sawm u t-tbatija tar-Randan marru, mhux hekk il-\u0121enn tal-ftit \u0121ranet ta' qablu... il-karnival.", "G\u0127ax 'fi Frar jindaqqu l-\u0121lie\u0121el'.", "Il-karnival huwa \u017cmien ta' bluha li\u010benzjata u sakemm hija moderata u di\u010benti hija zvog tajjeb \u0127afna mis-serjet\u00e0 u t-tribulazzjonijiet tal-\u0127ajja ta' kuljum.", "U spe\u010bjalment jekk il-karnival ji\u0121i partikularment tard, ix-xita tibda tiskarsa: 'f'\u0126add il-bluh ix-xita tibda tfu\u0127'."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8263", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8263", "title": "Ottubru", "text": ["Ottubru", "Ottubru huwa l-g\u0127axar xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan u wie\u0127ed minn seba' xhur Gregorjani b'tul ta' 31 \u0121urnata.", "It-tmien xahar fil-kalendarju antik Ruman, Ottubru \u0127a ismu (mil-Latin \"octo\" li tfisser \"tmienja\") meta Jannar u Frar kienu mi\u017cjuda.", "Ottubru huwa s-soltu asso\u010b\u010bjat mal-ista\u0121un tal-\u0127arifa fl-emisferu tat-Tramuntana u r-rebbieg\u0127a fl-emisferu ta' Nofsinhar.", "Dan ix-xahar jibda fl-astrolo\u0121ija tropikali o\u010b\u010bidentali fis-sinjal tal-Mi\u017cien u jispi\u010b\u010ba f'dak tal-Iskorpjun.", "Astronomikament, ix-xemx tibda attwalment fil-kostellazzjoni tal-Ver\u0121ni u tispi\u010b\u010ba fil-kostellazzjoni tal-Mi\u017cien.", "Ottubru jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al Jannar fi snin komuni."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8268", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8268", "title": "\u0126in supplementari", "text": ["\u0126in supplementari", "Il-\u0127in supplementari hu perjodu mi\u017cjud f'xi log\u0127ob tal-futbol jekk l-iskor jibqa' pari fl-a\u0127\u0127ar tal-\u0127in normali.", "Il-\u0127in supplementari jintlag\u0127ab biss jekk il-log\u0127ba jkollha b\u017conn rebbie\u0127 \u010bert, e\u017c. f'kampjonat eliminatorju fejn tim wie\u0127ed biss irid jikkwalifika g\u0127all-fa\u017ci ta' wara.", "Fil-futbol professjonali jintlag\u0127bu 30 minuta ta' \u0127in mi\u017cjud, li jkunu maqsuma f'\u017cew\u0121 perjodi ta' \u0127mistax-il minuta kull taqsima.", "Imma, mhux il-kompetizzjonijiet kollha jinkludu din is-sistem\u00e0 ta' \u0127in mi\u017cjud; e\u017cempju, il-CONMEBOL storikament qatt ma w\u017caw il-\u0127inijiet supplementari f'ebda kompetizzjoni li kienet torganizza, b\u0127al Copa Libertadores (illum, din tu\u017ca l-\u0127in supplementari biss fil-partita finali tal-kompetizzjoni).", "Jekk partita b\u0127al din tispi\u010b\u010ba pari anki wara l-\u0127in mi\u017cjud, din ti\u0121i de\u010bi\u017ca permezz ta' l-g\u0127oti tal-penalties.", "Il-\u0127in supplementari m'g\u0127andux ikun konfu\u017c mal-\u0127in mi\u017cjud mir-refer\u00ec f'kull perjodu min\u0127abba telf ta' \u0127in g\u0127as-sostituzzjonijiet, xi plejers li jkunu we\u0121\u0121g\u0127u jew xi tip ta' telf ta' \u0127in ie\u0127or."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8273", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8273", "title": "Wied Wirdien", "text": ["Wied Wirdien", "Wied Wirdien hu t-tieni Volum fit-trilo\u0121ija Il-Fiddien, kitba ta' Simon Bartolo u Loranne Vella.", "Ippubblikat fl-2008 mid-dar tal-pubblikazzjoni \"Merlin Library Ltd\", \"Wied Wirdien\" ikompli minn fejn \u0127alla \"Sqaq l-Infern\", l-ewwel Volum fit-trilo\u0121ija.", "\"Wied Wirdien\" jag\u0127ti \u0127afna twe\u0121ibiet g\u0127all-mistoqsijiet li \u0127alla \"Sqaq l-Infern\", ilaqqag\u0127na g\u0127all-ewwel darba mal-Fiddien innifsu, u jintrodu\u010bi wkoll xi karattri \u0121odda filwaqt li jirritornaw il-karattri ta' Sqaq.", "L-illustrazzjonijiet ta' fuq il-qoxra u ta' \u0121ewwa l-ktieb huma xog\u0127ol l-illustratri\u010bi Lisa Falzon.", "Imniedi fl-24 ta' April 2008, bi tnedija spettakolari fejn il-mistednin ma kinux jafu l-lokalit\u00e0 i\u017cda biss li kellhom jiltaqg\u0127u mat-tim f'Sa Maison.", "Minn hemm, ittie\u0127du fuq minivanns \u0127omor (li \u0121o fihom kien hemm atturi jaqraw xena minn \"Wied Wirdien\" li sse\u0127\u0127 proprju \u0121ewwa minivann) sa Bieb il-Belt.", "Hemmhekk sabu jistennewhom \u017cew\u0121 Immarkati - il-kreaturi parti-umani u parti-annimali li jippopolaw it-trilo\u0121ija - li mexxewhom tul Triq ir-Repubblika sal-kantina tal-Chiaroscuro Bar fi Strada Stretta.", "Hemmhekk, atturi mmexxija mill-awturi Simon Bartolo u Loranne Vella stess taw \u0127ajja lil u\u0127ud mix-xeni tal-ktieb.", "B\u0127ala rigal spe\u010bjali g\u0127all-mistednin, ittella' wkoll id-dramm/kummiedja \"Dr Agula\", li jissemma f' \"Wied Wirdien\" meta Jason u s\u0127abu jmorru proprju l-Belt fil-lejla ta' \"Halloween\" biex jaraw dan id-dramm.", "It-tielet ktieb fit-trilo\u0121ija \"Il-Fiddien\" jismu \"Il-\u0120nien tad-Dmug\u0127\", hareg fil-11 ta'Dicembru 2009.", "\"Wied Wirdien huwa\" t-tieni ktieb ta' Simon Bartolo u Loranne Vella.", "Simon u Loranne jiffurmaw parti mill-grupp teatrali \"Aleateia\".", "L-illustratri\u010bi tal-qoxra ta' \"Wied Wirdien\", u tal-illustrazzjonijiet kollha konnessi mal-ktieb, huma tal-artista Maltija Lisa Falzon.", "X'inhu ji\u0121ri f'daqqa wa\u0127da?", "Maltemp u mewt u atmosfera skura.", "Malta qed ti\u0121i assedjata minn wisq wirdien.", "U seba' subien ta' l-iskola jmorru fid-direzzjoni ta' Wied Wirdien u jg\u0127ibu.", "Ma jista' jsibhom \u0127add.", "Jista' jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a l-Mag\u0127\u017cul?", "Kul\u0127add qed jistenna xi \u0127a\u0121a kbira ming\u0127and Jason Baldacchino, g\u0127ax suppost li hu spe\u010bjali.", "Imma hu aktar g\u0127andu mistoqsijiet milli twe\u0121ibiet f'rasu.", "Biex nifhmu min hu jew x'inhu l-Fiddien u kif jag\u0127\u017cel l-Immarkati jkollna mmorru lura g\u0127all-1978 biex naraw kif bdew l-affarijiet.", "Le, a\u0127jar nibqg\u0127u sejrin aktar lura, millennju s\u0127i\u0127, biex naraw x'\u0121ara wara li Fennimore i\u017c\u017cewwe\u0121 lir-Re\u0121ina Verdra.", "Fid-dar il-\u0126amra qed ise\u0127\u0127u affarijiet strambi: jinxtorob te ma\u0121iku, jinstabu profeziji u \u017crierag\u0127, u jitkebbsu t-twieqi u l-bibien ...", "X'inhu ji\u0121ri f'daqqa wa\u0127da?"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8275", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8275", "title": "G\u0127oti tal-penalties", "text": ["G\u0127oti tal-penalties", "L-g\u0127oti tal-penalties huwa metodu li xi kultant hu w\u017cat biex jidde\u010biedi liema tim ikompli g\u0127all-fa\u017ci li jmiss ta' kampjonat (jew jekk jirba\u0127x il-kampjonat) wara pari f'partita tal-futbol.", "L-g\u0127oti tal-penalties huma mmexxija minn \u010berti regoli, li huma parti mil-log\u0127ob normali matul il-partita.", "L-g\u0127oti tal-penalties ma jimxux skond il-li\u0121ijiet tal-penalties.", "Madanakollu, huma jsegwu l-istess pro\u010bedura tal-penalties u huma mag\u0127rufin a\u0127jar b\u0127ala sempli\u010biment \"penalties\".", "Matul l-g\u0127oti tal-penalties, il-plejers, minbarra dak li jkun se jesegwixxi l-penalty u l-gowler tad-difi\u017ca, iridu jibqg\u0127u fi\u010b-\u010birku tan-nofs.", "Il-gowls skurjati matul l-g\u0127oti tal-penalties mhumiex inklu\u017ci fl-iskor finali, u lanqas m'huma nklu\u017ci fir-rekords tal-gowls tal-plejers inklu\u017ci.", "\u0120eneralment, dan il-metodu hu w\u017cat f'kampjonat li jkollu ba\u017ci eliminatorja (kif inhu oppost g\u0127al log\u0127ob tal-kampjonati nazzjonali), biex jidde\u010biedi minn se jkompli fil-fa\u017ci ta' wara, jew minn se jirba\u0127ha.", "Is-soltu, qabel l-g\u0127oti tal-penalties ikun hemm il-\u0127in supplementari.", "Madankollu, il-Copa Libertadores kellha l-g\u0127oti tal-penalties immedjatament wara t-tmiem tat-tieni partita ta' \u017cew\u0121 legs, jekk l-iskor aggregat jispi\u010b\u010ba pari, ming\u0127ajr l-ebda \u0127in supplementari li jintlag\u0127ab.", "Mill-2005, din tie\u0127u post jekk ma jkunx hemm rebbie\u0127 fuq ir-regola tal-gowls barra mid-dar.", "Lejn tmiem is-snin tmenin, numru ta' kampjonati nazzjonali tal-futbol Ewropej, fosthom l-Ungerija, il-Jugo\u017clavja u n-Norve\u0121ja, esperimentaw bl-g\u0127oti tal-penalties immedjatament wara partiti li jispi\u010b\u010baw pari, bir-rebbie\u0127 jikseb punt aktar mit-tellief.", "Din kienet mal-ewwel abbandunata.", "Fl-Istati Uniti, il-Major League Soccer fil-bidu kellha wkoll l-g\u0127oti tal-penalties wara t-tmiem tal-partita, anki matul partiti tal-kampjonat nazzjonali.", "Similarment il-J.", "League tal-\u0120appun u\u017caw dan il-metodu wara partiti li kienu jispi\u010b\u010baw biex jiddertimaw ir-rebbie\u0127 meta l-kampjonat beda.", "Din kienet ukoll abbandunata.", "Dan hu sommarju ta' kif isiru l-g\u0127oti tal-penalties:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8304", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8304", "title": "Muniti tal-ewro ta' Malta", "text": ["Muniti tal-ewro ta' Malta", "Il-flus tal-Ewro ta' Malta juru tliet disinni separati, disinn komuni g\u0127al: \u20ac0.01, \u20ac0.02 u \u20ac0.05, disinn ie\u0127or g\u0127al: \u20ac0.10, \u20ac0.20 u \u20ac0.50 u disinn ie\u0127or li juri s-Salib ta' Malta jinsab fuq il-\u20ac1.00 u \u20ac2.00.", "Malta ilha membru tal-Unjoni Ewropea mill-1 ta' Mejju 2004 u hija membru tal-Unjoni Monetarja u Ekonomika tal-Unjoni Ewropea.", "Kompliet it-tielet fa\u017ci tal-UEM u addottat l-ewro b\u0127ala l-munita uffi\u010bjali tag\u0127ha fl-1 ta' Jannar 2008.", "Is-selezzjoni tad-disinji tal-ewro ta' Malta kienet de\u010bi\u017ca b'konsultazzjoni puvblika bba\u017cata fuq \u017cew\u0121 fa\u017cijiet.", "L-ewwel fa\u017ci ta' konsultazzjoni kienet bdiet fl-14 ta' Jannar 2006 u ntemmet fid-29 ta' Jannar 2006.", "Matul dan il-prejodu, il-pubbliku Malti seta' jipparte\u010bipa fil-pro\u010bess billi jag\u0127\u017cel minn total ta' tnax-il g\u0127a\u017cla, maqsuma f'erba' temi \u2013 Malta fil-preistorja, Malta fir-Rinaxximent, l-identit\u00e0 Maltija u l-ar\u010bipelagu Malti.", "Tliet g\u0127a\u017cliet differenti kienu pre\u017centati g\u0127al kull tema.", "Ir-ri\u017cultat tal-ewwel fa\u017ci tal-votazzjoni kienu l-mag\u0127mudija ta' Kristu li tinsab fil-Kon-Katidral ta' San \u0120wann (3498 voti), l-arma ta' Malta (2742 voti) u l-altar tal-Imnajdra (1872 voti).", "Id-disinn tal-Forti Sant'An\u0121lu kien \u0121ab 2037-il vott, imma ma kienx \u0121ie inkluz f'dawn it-tliet g\u0127a\u017cliet g\u0127ax il-mag\u0127mudija ta' Kristu kienet \u0121abet l-aktar voti f'dik it-tema.", "Apparti minn dawk id-disinji, il-pubbliku kien ing\u0127ata l-g\u0127a\u017cla li jissu\u0121\u0121erixxi xi disinji o\u0127ra.", "L-aktar disinji su\u0121\u0121eriti kienu is-salib ta' Malta u Dun Karm, il-poeta nazzjonali Malti.", "Il-kummitat tal-addozzjoni tal-ewro fl-a\u0127\u0127ar idde\u010bieda li jinkludi s-salib ta' Malta ma' dawk id-disinji li kienu di\u0121a mag\u0127\u017cula mill-poplu.", "L-erba' disinji finalisti kienu mibg\u0127uta lil disinjatur Noel Galea Bason.", "Dan g\u0127amel l-istrutturi tal-muniti b'dawn id-disinji biex imbag\u0127ad il-poplu jivvotta fuq l-a\u0127jar tlieta u fl-a\u0127\u0127ar isiru l-muniti ta' Malta.", "Fit-tieni fa\u017ci li kienet mid-29 ta' Mejju sad-9 ta' \u0120unju il-poplu kien mitlub jivvota g\u0127al darb'o\u0127ra.", "F'din it-tieni fa\u017ci l-poplu dde\u010bieda, b'permezz ta' messa\u0121\u0121 fuq il-mowbajl, li a\u0127jar disinji g\u0127all-ewro kienu s-salib ta' Malta, l-arma ta' Malta u l-altar tal-Imnajdra u g\u0127alhekk id-disinn tal-mag\u0127mudija ta' Kristu \u0121iet eliminata.", "Il-Bank \u010aentrali ta' Malta \u0127areg id-disinji finali fid-19 ta' Frar 2007 u fit-23 ta' Ottubru tal-istess sena, id-disinji \u0121ew ippublikati fil-\u0121urnal uffi\u010b\u010bjali tal-Unjoni Ewropea.", "Fis-16 ta' Mejju 2007, il-kummisarju tal-Ekonomija u l-Affarijiet Finanzjarji tal-UE, Joaqu\u00edn Almunia, irrakomanda li Malta tadotta l-ewro kif kien skedat.", "Fl-10 ta' Lulju din id-de\u010bi\u017cjoni kienet \u0121iet ikkonfermata mill-Kunsill tal-Ministri tal-Finanzi.", "F'dik il-\u0121urnata wkoll, kien sar obbligatarju li l-prezzijiet ikunu kemm bil-lira Maltija kif ukoll bl-ewro, waqt li l-ewwel muniti tal-ewro Maltin \u0121ew prodotti fi\u017c-\u017cekka ta' Pari\u0121i.", "L-ewwel muniti Maltin kienu disposti g\u0127all-pubbliku fl-1 ta' Di\u010bembru 2007, meta pakketti mimlija bl-ewro g\u0127an-negozjanti \u0127argu g\u0127all-bejg\u0127, il-prezz kien ta \u20ac131.", "L-g\u0127an ta' dan kien biex in-negozjanti jimlew il-\"cash registers\" bi t\u0127ejjija g\u0127all-ewro.", "Fl-10 ta' Di\u010bembru \u0127argu g\u0127al-bejg\u0127 \"mini-kits\" ta' \u20ac11.65 biex il-pubbliku j\u0127ejji wkoll ru\u0127u g\u0127al din il-bidla storika u jidra l-muniti tal-ewro.", "F'Di\u010bembru 2007, b\u0127ala parti mi\u010b-\u010belebrazzjonijiet g\u0127all-bidla g\u0127al ewro, il-Belt Valletta kienet miksija bi twapet li juru l-muniti tal-ewro.", "I\u010b-\u010belebrazzjonijiet la\u0127qu l-qofol tag\u0127hom f'lejliet is-sena l-\u0121dida, fejn sar log\u0127ob tan-nar fil-Port il-Kbir.", "L-attivit\u00e0 l-o\u0127ra li kienet sa ssir barra kellha ssir \u0121ewwa minn \u0127abba x-xita.", "E\u017catt f'nofs il-lejl, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi \u0121ibed l-ewwel karti tal-ewro minn ATM tal-BOV.", "Din issimbolizzat id-d\u0127ul tal-ewro f'Malta u g\u0127alhekk id-d\u0127ul ta' Malta fi\u017c-\u017cona Ewro.", "B\u0127ala parti mill-preparazzjoni g\u0127all-bidla g\u0127all-ewro, il-Bank \u010aentrali ta' Malta \u0127are\u0121 33,000 \"starter kit\" g\u0127an-negozjanti u 330,000 \"mini-starter kits\" g\u0127all-pubbliku in\u0121enerali.", "Fl-1 ta' Di\u010bembru 2007, il-Bank \u010aentrali \u0127are\u0121 ukoll 40,000 sett ta' muniti tal-ewro ta' Malta \u0121o kaxxi lussu\u017ci u ppre\u017centati b'\u010bertifikat ta' awtenti\u010bit\u00e0.", "Fl-1 ta' Di\u010bembru 2007, il-Bank \u010aentrali ta' Malta \u0127are\u0121 g\u0127all-bejg\u0127 l-ewwel sett tal-ewro.", "Dan is-sett kien mag\u0127mul apposta g\u0127all-kollezzjonisti, apparti t-tmien muniti tal-ewro, g\u0127andu wkoll ingnott kommemorattiv u \u010bertifikat, kollox ippre\u017centat \u0121o kaxxa tal-injam.", "Kull \"\"starter kit\"\" li ng\u0127ata lin-negozjanti kien fih; \u20ac2.00 \u2013 1 roll \u00d7 25 muniti, \u20ac1.00 \u2013 1 roll \u00d7 25 muniti, \u20ac0.50 \u2013 1 roll \u00d7 40 muniti, \u20ac0.20 \u2013 2 rollijiet \u00d7 40 muniti, \u20ac0.10 \u2013 3 rollijiet \u00d7 40 muniti, \u20ac0.05 \u2013 2 rollijiet \u00d7 50 muniti, \u20ac0.02 \u2013 2 rollijiet \u00d7 50 muniti, \u20ac0.01 \u2013 2 rollijiet \u00d7 50 muniti.", "Kull \"\"mini-starter kit\"\" g\u0127all-pubbliku kien fih; \u20ac2.00 \u00d7 2 muniti, \u20ac1.00 \u00d7 3 muniti, \u20ac0.50 \u00d7 5 muniti, \u20ac0.20 \u00d7 6 muniti, \u20ac0.10 \u00d7 6 muniti, \u20ac0.05 \u00d7 5 muniti, \u20ac 0.02 \u00d7 3 muniti, \u20ac 0.01 \u00d7 4 muniti.", "Malta flimkien mal-pajji\u017ci l-o\u0127ra ta\u017c-\u017cona ewro, fl-1 ta' Jannar 2009, sa jo\u0127or\u0121u munita kommemorattiva ta\u017c-\u20ac2.00 biex jikkommemoraw it-twelid tal-munita ewro g\u0127axar snin ilu (1999-2009).", "Id-disinn kien mag\u0127\u017cul mi\u010b-\u010bittadini tal-Unjoni Ewropea b'kompetizzjoni fuq l-internet."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8309", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8309", "title": "Lussemburgu", "text": ["Lussemburgu", "Il-Lussemburgu, uffi\u010bjalment ir-Gran Dukat tal-Lussemburgu (Lussemburgi\u017c:\"Groussherzogtum L\u00ebtzebuerg\", Fran\u010bi\u017c:\"Grand-Duch\u00e9 de Luxembourg\", \u0120ermani\u017c:\"Gro\u00dfherzogtum Luxemburg\"), hu pajji\u017c imdawwar bl-art fl-Ewropa tal-Punent li imiss mal-Bel\u0121ju, Franza, u l-\u0120ermanja.", "Il-pajji\u017c g\u0127andu \u017cew\u0121 re\u0121juni ewlenin: l-Oesling fit-tramuntana b\u0127ala parti mill-muntanji tal-Ardennes, u Gutland (\"pajji\u017c tajjeb\") fin-nofsinhar.", "Il-Lussemburgu g\u0127andu popolazzjoni ta' 524,853 (minn Ottubru 2012) b'erja ta' 2,586 kilometru kwadru (998 mi kw)."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8310", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8310", "title": "Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq", "text": ["Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq", "Il-Ma\u010bedonja ta' Fuq ( Ma\u010bedonjan: \"\u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430\" \"\u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0438\u0458\u0430\"), uffi\u010bjalment ir-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq (Ma\u010bedonjan:\"\u0420\u0435\u043f\u0443\u0431\u043b\u0438\u043a\u0430 \u0421\u0435\u0432\u0435\u0440\u043d\u0430 \u041c\u0430\u043a\u0435\u0434\u043e\u043d\u0438\u0458\u0430)\", huwa pajji\u017c interkju\u017c li jinsab fil-punent \u010bentrali tal-peni\u017cola Balkana fl-Ewropa tax-Xlokk.", "Il-pajji\u017c kien wie\u0127ed mill-istati su\u010b\u010bessuri tal-eks Jugo\u017clavja, li minnha ddikjaraw l-indipendenza fl-1991.", "Hija saret membru tan-Nazzjonijiet Uniti f'Settembru tal-1993.", "Bejn din is-sena sa Frar tal-2019, b\u0127ala ri\u017cultat ta' tilwima mal-Gre\u010bja fuq l-isem tag\u0127ha, kienet idda\u0127let ta\u0127t ir-referenza provvi\u017corja ta' Dik li kienet ir-Repubblika Jugo\u017clava tal-Ma\u010bedonja, xi drabi mqassra b\u0127ala \"FYROM\" (mill-Ingli\u017c \"Former Yugoslav Republic of Macedonia\").", "F'\u0120unju tal-2018, il-Ma\u010bedonja u l-Gre\u010bja ffirmaw it-Trattat ta' Prespa li rri\u017colva t-tilwima ta' isem il-pajji\u017c, fejn il-Ma\u010bedonja a\u010b\u010betta li l-isem uffi\u010b\u010bjali tal-pajji\u017c isir ir-\"Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq\".", "Dan il-bdil fl-isem beda jie\u0127u effett mit-12 ta' Frar 2019 'il quddiem.", "Il-pajji\u017c huwa mdawwar bl-art, billi jmiss mal-Kosovo g\u0127all-majjistral, is-Serbja lejn it-tramuntana, il-Bulgarija lejn il-lvant, u l-Gre\u010bja fin-nofsinhar u l-Albanija lejn il-punent.", "Hija tikkostitwixxi madwar in-nofs tal-punent tat-tramuntana tal-akbar re\u0121jun tal-Ma\u010bedonja \u0121eografiku, li jinkludi wkoll partijiet tal-Gre\u010bja u l-Bulgarija.", "Il-kapital tal-pajji\u017c hija Skopje, bi 506,926 abitanti skond i\u010b-\u010bensiment tal-2002.", "Bliet o\u0127ra jinkludu lil Bitola, Kumanovo, Prilep, Tetovo, Ohrid, Veles, \u0160tip, Ko\u010dani, Gostivar, Kavadarci u Strumica.", "Hija g\u0127andha aktar minn 50 lagi u sittax muntanji og\u0127la minn 2,000 m (6,562 ft).", "Il-Ma\u010bedonja hija membru tal-UN u l-Kunsill tal-Ewropa.", "Minn Di\u010bembru 2005 kienet ukoll kandidat g\u0127as-s\u0127ubija fl-Unjoni Ewropea u applikat g\u0127as-s\u0127ubija man-NATO.", "L-applikazzjoni tar-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq g\u0127as-s\u0127ubija fl-UE \u0121iet ippre\u017centata fit-22 ta' Marzu 2004.", "Il-Kummissjoni Ewropea tat opinjoni po\u017cittiva fid-9 ta' Novembru 2005.", "F'Di\u010bembru 2005, il-Kunsill Ewropew ta lill-pajji\u017c l-istatus ta' kandidat.", "Fit-18 ta' Frar 2008, il-Kunsill adotta s-S\u0127ubija g\u0127all-Ade\u017cjoni riveduta mal-Ma\u010bedonja ta' Fuq.", "Il-Kummissjoni Ewropea rrakkomandat g\u0127all-ewwel darba li jinfet\u0127u negozjati tal-ade\u017cjoni mar-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq f'Ottubru 2009.", "Fl-2015 u fl-2016, ir-rakkomandazzjoni saret su\u0121\u0121etta g\u0127all-implimentazzjoni kontinwa tal-ftehim ta' Pr\u017eino u su\u0121\u0121etta g\u0127all-progress sostanzjali fl-implimentazzjoni tal-\"Prijoritajiet Ur\u0121enti ta' Riforma\".", "F'\u0120unju 2018, il-Kunsill adotta konklu\u017cjonijiet li fihom qabel li jwie\u0121eb b'mod po\u017cittiv g\u0127all-progress li sar mir-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq, u stabbilixxa t-triq biex jinfet\u0127u n-negozjati tal-ade\u017cjoni f'\u0120unju 2019, skont il-progress li sar f'\u010berti oqsma ewlenin, b\u0127ar-riforma \u0121udizzjarja, ir-riforma tas-servizzi ta' intelligence u tas-sigurt\u00e0 u r-riforma tal-amministrazzjoni pubblika.", "F'\u0120unju 2019, il-Kunsill iddiskuta l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea tad-29 ta' Mejju 2019 dwar il-politika tat-tkabbir tal-UE u r-rapport dwar ir-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq.", "Fid-dawl ta\u017c-\u017cmien limitat disponibbli u l-importanza tal-kwistjoni, huwa dde\u010bieda li jer\u0121a' lura, sa mhux aktar tard minn Ottubru 2019, g\u0127all-kwistjoni tal-ftu\u0127 tan-negozjati tal-ade\u017cjoni mal-pajji\u017c, bil-\u0127sieb li tintla\u0127aq de\u010bi\u017cjoni \u010bara u sostantiva.", "Fil-15 ta' Ottubru 2019, il-Kunsill iddiskuta t-tkabbir u l-pro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni fir-rigward tal-Albanija u r-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq.", "Wara d-diskussjoni, il-presidenza \u0127ar\u0121et konklu\u017cjonijiet pro\u010bedurali fejn innotat li l-Kunsill ser jiddiskuti l-kwistjoni wara l-Kunsill Ewropew ta' Ottubru.", "Il-Kunsill Ewropew tas-17 u t-18 ta' Ottubru 2019 idde\u010bieda li jer\u0121a' lura g\u0127all-kwistjoni tat-tkabbir qabel is-summit UE-Balkani tal-Punent f'Zagreb, f'Mejju 2020.", "Fl-24 ta' Marzu 2020, il-ministri g\u0127all-affarijiet Ewropej qablu politikament li jinfet\u0127u n-negozjati tal-ade\u017cjoni mal-Albanija u mar-Repubblika tal-Ma\u010bedonja ta' Fuq.", "Fil-25 ta' Marzu, il-konklu\u017cjonijiet dwar it-tkabbir u l-pro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u asso\u010bjazzjoni \u0121ew formalment adottati bi pro\u010bedura bil-miktub.", "Fis-26 ta' Marzu, il-membri tal-Kunsill Ewropew approvaw il-konklu\u017cjonijiet."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8311", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8311", "title": "San Marino", "text": ["San Marino", "Ir-Repubblika l-Iktar Serena ta' San Marino (; bit-Taljan: \"Serenissima Repubblica di San Marino\") hu pajji\u017c fil-Muntanji Apennini.", "Dan il-pajji\u017c m'g\u0127andu l-ebda \u017cbokk ta' ba\u0127ar hekk kif jinsab totalment interkju\u017c mill-Italja.", "B\u0127ala wie\u0127ed mill-mikrostati Ewropej, San Marino g\u0127andu l-i\u017cg\u0127ar popolazzjoni mill-membri kollha tal-Kunsill tal-Ewropa.", "San Marino hu l-eqdem stat sovran u repubblika kostituzzjonali fid-dinja, bil-fondazzjoni tieg\u0127u tmur lura lejn it-3 ta' Settembru tas-sena 301 grazzi g\u0127an-na\u0121\u0121ar Marinu minn Rab, li kienet kolonja Rumana, li mar l-Italja fis-sena 257 WK meta l-Imperatur Dijoklezjanu \u0127are\u0121 digriet li kien jg\u0127id li kellhom jer\u0121g\u0127u jinbnew is-swar tal-belt ta' Rimini li kienu \u0121ew imwaqqa' mill-pirati Liburni.", "Il-Kostituzzjoni ta' San Marino, li da\u0127let fis-se\u0127\u0127 fl-1600, hi l-eqdem kostituzzjoni fid-dinja u li g\u0127adha fis-se\u0127\u0127."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8312", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8312", "title": "Norve\u0121ja", "text": ["Norve\u0121ja", "In-Norve\u0121ja (; Norve\u0121i\u017c: (Bokm\u00e5l) jew (Ninorsk), uffi\u010bjalment ir-Renju tan-Norve\u0121ja, hija monarkija kostituzzjonali unitarja Skandinava li t-territorju tag\u0127ha fih il-parti tal-punent tal-Peni\u017cola Skandinava, Jan Mayen, u l-ar\u010bipelagi Arti\u010bi ta' Svalbard u l-G\u017cira Bouvet.", "In-Norve\u0121ja g\u0127andha erja totali ta' 385,207 kilometru kwadru (148,729 mi kw) u popolazzjoni ta' madwar 5 miljun.", "G\u0127andha t-tieni l-inqas densit\u00e0 ta' popolazzjoni fl-Ewropa.", "Il-pajji\u017c g\u0127andu fruntiera fit-tul mal-I\u017cvezja (1,619 km, jew 1,006 mi) li hija l-itwal fruntiera ming\u0127ajr interruzzjoni fl-Ewropa u fi\u017c-\u017bona Schengen.", "In-Norve\u0121ja hija mdawra wkoll mill-Finlandja u r-Russja fil-grigal.", "Taqsam fruntieri marittimi mar-Russja matul il-Ba\u0127ar Barents; Groenlandja, il-G\u017cejjer Faroe u l-I\u017clanda matul il-Ba\u0127ar Norve\u0121i\u017c; u l-I\u017cvezja, id-Danimarka u r-Renju Unit matul il-Ba\u0127ar tat-Tramuntana.", "Il-belt kapitali u l-belt bl-og\u0127la popolazzjoni, kwa\u017ci ta' miljun re\u017cident, hija Oslo.", "In-Norve\u0121ja g\u0127andha \u017cew\u0121 ismijiet uffi\u010bjali, li huma: Nor\u0121a f'Bokm\u00e5l u Nore\u0121 f'Nynorsk.", "L-isem Ingli\u017c Norway \u0121ej mill-kelma AntikoIngli\u017ca Nor\u00feweg u ilha mlaqqma hekk mis-sena 880, ji\u0121ifieri il-mog\u0127dija tat-tramuntana jew in-na\u0127a li twassal g\u0127at-tramuntana.", "Dan huwa l-mod kif l-Anglo-Sassoni rreferew g\u0127all-kosta tan-Norve\u0121ja Atlantika.", "L-Anglo-Sassoni tal-Brittanja kienu jirreferu g\u0127ar-renju tan-Norve\u0121ja fis-sena 880 b\u0127ala l-art Nor\u00f0manna wkoll.", "Hemm xi nuqqas ta' qbil dwar jekk l-isem nattiv tan-Norve\u0121ja kellux tassew l-istess etimolo\u0121ija ori\u0121inali b\u0127al dik tal-forma Ingli\u017ca.", "Skond l-opinjoni inkontestata u tradizzjonali l-ewwel komponent kien ori\u0121inarjament nor\u00f0r, mlaqqam tramuntana, allura l-isem s\u0127i\u0127 kien Nor\u00f0r vegr 'il-mog\u0127dija tat-tramuntana , referenza g\u0127ar-rotta ba\u0127\u0127arija ta' matul il-kosta Norve\u0121i\u017ca.", "Dan kien jikkontrasta ma' su\u00f0rvegar \"il-mog\u0127dija Nofsinharja\" (min-Norve\u0121i\u017c antik su\u00f0r) g\u0127al-\u0120ermanja, u austrvegr \"il-mog\u0127dija tal-Punent\" (minn austr) g\u0127al-Baltiku.", "Skont teorija o\u0127ra, l-ewwel komponent kienet il-kelma nour, li tfisser \"dejjaq\", li tirreferi g\u0127ar-rotta ta' navigazzjoni ta' \u0121ewwa l-ar\u010bipelagu mill-art (\"il-mog\u0127dija d-dejqa\").", "L-interpretazzjoni b\u0127ala \"tat-Tramuntana\", kif riflessa fil-forma Ingli\u017ca u Latina tal-isem, kienet dovuta g\u0127al etimolo\u0121ija folkloristika aktar tard.", "Din l-a\u0127\u0127ar idea ori\u0121inat mill-Filologist Niels Halvorsen Tr\u00f8nnes fl-1847; mill-2016 'l hawn kien wkoll irrikmandat mill-istudent tal-lingwa u attivist Klaus Johan Myrvoll, u \u0121ie adottat mill-professur tal-filolo\u0121ija Michael Schulte.", "Il-forma Nore g\u0127adha tintu\u017ca f'lokalitajiet b\u0127al-villa\u0121\u0121 ta 'Nore u lag Norefjorden fil-kontea ta' Buskerud, u milli jidher g\u0127ad g\u0127andha l-istess tifsira.", "Fost argumenti o\u0127ra favur din it-teorija, huwa rrilevat li l-kelma g\u0127andha vokali twal fil-poe\u017cija Skaldic u mhijiex \u010b\u010bertifikata b'xi testi Norse jew inskrizzjonijiet (l-ewwel attestazzjonijiet runi\u010bi g\u0127andhom l-ortografija nuruiak u nuriki) .", "L-irxoxtata teorija ntefg\u0127et lura minn skulari o\u0127ra g\u0127al diversi ra\u0121unijiet, e.\u017c. il-pre\u017cenza mhux kontroversjali tal-element nor\u00f0r fl-ethnonym nor\u00f0rma\u00f0r \"Norseman, persuna Norve\u0121i\u017ca\" (Norvegi\u017c Norve\u0121i\u017c modern), u l-a\u0121\u0121ettiv norr\u01ffnn \"Tramuntana, Norse, Norve\u0121i\u017c\", kif ukoll \u0127abba l-attestazzjonijiet bikrin \u0127afna tal-forom Latin u Angliku.", "F'manuskritt Latin miktub fis-sena 849, jissemma l-isem Northwaga, waqt li kronika Fran\u010bi\u017ca ta' c. 900 tu\u017ca l-ismijiet Northwegia u Norve\u0121ja [28].", "Meta Ohthere ta 'H\u00e5logaland \u017car lir-Re Alfred il-Kbir fl-Ingilterra fi tmiem is-seklu dsatax, l-art kienet imsej\u0127a Nor\u00f0wegr (mixg\u0127ula \"Northway\") u nor\u00f0manna (lit.", "\"Art l-ir\u0121iel tat-tramuntana\") [28] L-a\u0121\u0121ettiv Norve\u0121i\u017c, irre\u0121istrat mil-1600, \u0121ej mill-latinizzazzjoni tal-isem tan-Norve\u0121ja; fl-a\u0121\u0121ettiv Norve\u0121i\u017c, Ingli\u017c Qadim bl-ortografija '-weg' baqa' \u0127aj", "In-Norji\u017c Nor\u00f0ma\u00f0r qadim kien Latinizzat b\u0127ala Nortmannus fis-seklu disa' li jfisser \"Norseman\" u wkoll \"Viking\", li wassal g\u0127all-isem tan-Normani [29].", "Wara li n-Norve\u0121ja kienet saret Kristjana, Noregr u Noregi kienu saru l-aktar forom komuni, i\u017cda matul is-seklu 15, il-forom \u0121odda Noreg (h) u Norg (h) e, li nstabu f'manuskritti I\u017clandi\u017ci medjevali, \u0127adulhom posthom u baqg\u0127u \u0127ajjin sal-lum.", "In-Norve\u0121ja ng\u0127atat l-ewwel post skont l-Indi\u010bi tal-I\u017cvilupp tal-Bniedem tan-NU (HDI) g\u0127all-2013.", "[112] Il-faqar u l-mard li jittie\u0127ed iddominaw fin-Norve\u0121ja flimkien mal-\u0121u\u0127 u l-epidemiji fl-1800.", "Mill-1900 'l hawn sar titjib fis-sa\u0127\u0127a pubblika b\u0127ala ri\u017cultat tal-i\u017cvilupp f'diversi oqsma b\u0127all-kundizzjonijiet so\u010bjali u tal-g\u0127ajxien, bidliet fil-mard u tifqijat medi\u010bi, twaqqif tas-sistema tal-kura tas-sa\u0127\u0127a u enfasi fuq kwistjonijiet ta 'sa\u0127\u0127a pubblika.", "It-tilqim u \u017c-\u017cieda fl-opportunitajiet ta 'trattament bl-antibijoti\u010bi wasslu g\u0127al titjib kbir fil-popolazzjoni Norve\u0121i\u017ca.", "I\u0121jene mtejba u nutrizzjoni a\u0127jar kienu fatturi li kkontribwixxew g\u0127al sa\u0127\u0127a a\u0127jar.", "Il-mudell tal-mard fin-Norve\u0121ja nbidel minn mard li jittie\u0127ed g\u0127al mard li ma jitte\u0127idx u mard kroniku b\u0127ala mard kardjovaskulari.", "L-inugwaljanzi u d-differenzi so\u010bjali g\u0127adhom pre\u017centi fis-sa\u0127\u0127a pubblika fin-Norve\u0121ja llum [113].", "Fl-2013 ir-rata ta 'mortalit\u00e0 tat-trabi kienet ta' 2.5 g\u0127al kull 1,000 twelid \u0127aj fost it-tfal ta\u0127t l-et\u00e0 ta 'wie\u0127ed.", "G\u0127all-bniet kien 2.7 u g\u0127as-subien 2.3, li hija l-iktar rata baxxa ta 'mortalit\u00e0 tat-trabi g\u0127as-subien li qatt \u0121ew irre\u0121istrati fin-Norve\u0121ja [114", "In-Norve\u0121i\u017ci jgawdu t-tieni l-og\u0127la PDG per capita fost il-pajji\u017ci Ewropej (wara l-Lussemburgu), u s-sitt l-og\u0127la PGD per-capita fid-dinja.", "Illum, in-Norve\u0121ja jikklassifika b\u0127ala l-pajji\u017c tieni l-aktar sinjur fid-dinja f'valur monetarju, bl-akbar riserva kapitali per capita ta 'kull nazzjon.", "[115] Skont il-CPA World Factbook, in-Norve\u0121ja hija kreditur estern tad-dejn nett [64].", "In-Norve\u0121ja \u017cammet l-ewwel post fid-dinja fl-Indi\u010bi tal-I\u017cvilupp tal-Bniedem (HDI) g\u0127al sitt snin konsekuttivi (2001-2006) [8] u mbag\u0127ad \u0127ar\u0121et din il-po\u017cizzjoni fl-2009, L-istandard tal-g\u0127ajxien fin-Norve\u0121ja huwa fost l-og\u0127la fid-dinja.", "Ir-rivista tal-Politika Barranija tikklassifika n-Norve\u0121ja fl-Indi\u010bi tal-Istati Mwieg\u0127da g\u0127all-2009, filwaqt li ti\u0121\u0121udika n-Norve\u0121ja b\u0127ala l-aktar pajji\u017c li jiffunzjona tajjeb u stabbli fid-dinja.", "L-OECD tikklassifika n-Norve\u0121ja fir-raba 'fl-Indi\u010bi A\u0127jar tal-\u0126ajja ekwilibrat fl-2013 u t-tielet fl-elasti\u010bit\u00e0 tal-qlig\u0127 inter\u0121enerazzjonali [116] [117]", "L-ekonomija Norve\u0121i\u017ca hija e\u017cempju ta 'ekonomija m\u0127allta, stat prosperu ta' benessri kapitalista u pajji\u017c ta 'demokrazija so\u010bjali li jinkludi kombinazzjoni ta' attivit\u00e0 tas-suq \u0127ieles u sjieda statali kbira f'\u010berti setturi ewlenin.", "Il-kura tas-sa\u0127\u0127a pubblika fin-Norve\u0121ja hija \u0127ielsa (wara \u0127las annwali ta 'madwar 2000 kroner g\u0127al dawk li g\u0127andhom aktar minn 16), u l-\u0121enituri g\u0127andhom 46 \u0121img\u0127a m\u0127allsa [118] leave parentali.", "Id-d\u0127ul ta 'l-istat derivat minn ri\u017corsi naturali jinkludi kontribuzzjoni sinifikanti mill-produzzjoni ta\u017c-\u017cejt.", "In-Norve\u0121ja g\u0127andha rata ta 'qg\u0127ad ta' 4.8%, b'68% tal-popolazzjoni ta 'bejn 15-74 impjegata.", "[119] In-nies fil-forza tax-xog\u0127ol huma impjegati jew qed ifittxu xog\u0127ol [120].", "9.5% tal-popolazzjoni ta 'et\u00e0 18-66 jir\u010bievu pensjoni ta' di\u017cabilit\u00e0 [121] u 30% tal-forza tax-xog\u0127ol huma impjegati mill-gvern, l-og\u0127la fl-OECD.", "[122] Il-livelli ta 'produttivit\u00e0 fis-sieg\u0127a, kif ukoll il-pagi medji fis-sieg\u0127a fin-Norve\u0121ja, huma fost l-og\u0127la fid-dinja.", "[123] [124]", "Il-valuri ugwalitarji tas-so\u010bjet\u00e0 Norve\u0121i\u017ca \u017cammew id-differenza fil-pagi bejn il-\u0127addiem l-iktar baxx im\u0127allas u l-CEO tal-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-kumpaniji b\u0127ala inqas milli f'ekonomiji tal-Punent paragunabbli [125].", "Dan huwa evidenti wkoll fil-koeffi\u010bjent baxx ta 'Gini fin-Norve\u0121ja.", "L-istat g\u0127andu po\u017cizzjonijiet kbar ta 'sjieda f'setturi industrijali ewlenin, b\u0127as-settur strate\u0121iku tal-petroleum (Statoil), produzzjoni ta' ener\u0121ija idroelettrika (Statkraft), produzzjoni tal-aluminju (Norsk Hydro), l-akbar bank Norve\u0121i\u017c (DNB) u fornitur tat-telekomunikazzjoni (Telenor).", "Permezz ta 'dawn il-kumpaniji kbar, il-gvern jikkontrolla madwar 30% tal-valuri tal-istokk fil-Bor\u017ca ta' Oslo.", "Meta kumpaniji mhux ikkwotati huma inklu\u017ci, l-istat g\u0127andu sehem akbar fil-pussess (prin\u010bipalment minn pussess dirett ta 'li\u010benzja ta\u017c-\u017cejt).", "In-Norve\u0121ja hija nazzjon ewlieni tat-tba\u0127\u0127ir u g\u0127andha s-sitt l-akbar flotta merkantili fid-dinja, b'1,412 bastiment kummer\u010bjali Norve\u0121i\u017ci.", "Permezz ta' referenda fl-1972 u fl-1994, in-Norve\u0121i\u017ci rrifjutaw proposti biex jissie\u0127bu fl-Unjoni Ewropea (UE).", "Madankollu, in-Norve\u0121ja, flimkien mal-Islanda u l-Liechtenstein, tipparte\u010bipa fis-suq uniku tal-Unjoni Ewropea permezz tal-Ftehim ta\u017c-\u017bona Ekonomika Ewropea (\u017bEE).", "It-Trattat ta\u017c-\u017bEE bejn il-pajji\u017ci tal-Unjoni Ewropea u l-pajji\u017ci tal-EFTA - traspost fil-li\u0121i Norve\u0121i\u017ca permezz ta '\"E\u00d8S-loven\" [126] - jiddeskrivi l-pro\u010beduri g\u0127all-implimentazzjoni tar-regoli tal-Unjoni Ewropea fin-Norve\u0121ja u f'pajji\u017ci o\u0127ra tal-EFTA.", "In-Norve\u0121ja hija membru ferm integrat tal-bi\u010b\u010ba l-kbira tas-setturi tas-suq intern tal-UE.", "Xi setturi, b\u0127all-agrikoltura, i\u017c-\u017cejt u l-\u0127ut, mhumiex kompletament koperti mit-Trattat ta\u017c-\u017bEE.", "In-Norve\u0121ja aderixxiet ukoll g\u0127all-Ftehim ta 'Schengen u g\u0127al diversi ftehimiet intergovernattivi o\u0127ra fost l-Istati Membri ta' l-UE.", "Il-pajji\u017c g\u0127andu \u0127afna ri\u017corsi naturali inklu\u017c petroleum, idroener\u0121ija, \u0127ut, foresti u minerali.", "\u0120ew skoperti riservi kbar ta 'petroleum u gass naturali fis-sittinijiet, li wasslu g\u0127al \u017cieda qawwija fl-ekonomija.", "In-Norve\u0121ja kisbet wie\u0127ed mill-og\u0127la standards ta 'g\u0127ajxien fid-dinja parzjalment billi kellha ammont kbir ta' ri\u017corsi naturali meta mqabbla mad-daqs tal-popolazzjoni.", "Fl-2011, 28% tad-d\u0127ul mill-istat \u0121ew i\u0121\u0121enerati mill-industrija tal-pitrolju [127].", "In-Norve\u0121ja hija l-ewwel pajji\u017c li pprojbixxa qtug\u0127 tas-si\u0121ar (deforestazzjoni), sabiex jipprevjenu l-foresti tropikali milli jisparixxu.", "Il-pajji\u017c iddikjara l-intenzjoni tieg\u0127u fis-Summit dwar in-Nazzjonijiet Uniti dwar il-Klima fl-2014, flimkien mal-Gran Brittanja u l-\u0120ermanja.", "L-g\u0127elejjel, li tipikament huma marbuta mal-qerda tal-foresti huma l-injam, is-sojja, i\u017c-\u017cejt tal-palm u \u010b-\u010banga.", "Issa n-Norve\u0121ja trid issib mod \u0121did biex tipprovdi dawn il-prodotti essenzjali ming\u0127ajr ma te\u017cer\u010bita influwenza negattiva fuq l-ambjent tag\u0127ha [128].", "L-agrikoltura hija settur sinifikanti, minkejja l-pajsa\u0121\u0121 muntanju\u017c (Flakstad)", "Il-produzzjoni ta\u017c-\u017cejt kienet \u010bentrali g\u0127all-ekonomija Norve\u0121i\u017ca sa mis-snin sebg\u0127in, bi proprjet\u00e0 statali dominanti (Statfjord oil field)", "Stockfish \u0121ie esportat minn Lofoten fin-Norve\u0121ja g\u0127al mill-inqas 1,000 sena", "Id-d\u0127ul mill-esportazzjoni mi\u017c-\u017cejt u mill-gass \u017cdied g\u0127al kwa\u017ci 50% tal-esportazzjonijiet totali u jikkostitwixxi aktar minn 20% tal-PGD [129].", "In-Norve\u0121ja hija l-\u0127ames l-akbar esportatur ta\u017c-\u017cejt u l-akbar esportatur tal-gass fit-tielet post"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8315", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8315", "title": "Slovakkja", "text": ["Slovakkja", "Is-Slovakkja (; Slovakk: ), uffi\u010bjalment ir-Repubblika Slovakka (Slovakk: \"Slovensk\u00e1 republika\"), hija pajji\u017c interkju\u017c fl-Ewropa \u010aentrali.", "Il-pajji\u017c g\u0127andhu popolazzjoni ta' aktar minn \u0127ames miljuni u erja ta' madwar 49,000 kilometru kwadru (19,000 mi kw).", "Is-Slovakkja hija mdawra mir-Repubblika \u010aeka u l-Awstrija lejn il-punent, il-Polonja lejn it-tramuntana, l-Ukraina lejn il-lvant u l-Ungerija fin-nofsinhar.", "L-akbar belt hija l-kapitali, Bratislava, u t-tieni l-akbar hija Ko\u0161ice.", "Is-Slovakkja hija stat membru tal-Unjoni Ewropea, tan-NATO, tal-\u0120nus Mag\u0127quda, l-OECD u L-WTO fost o\u0127rajn.", "Il-lingwa uffi\u010bjali hija s-Slovakk, membru tal-familja tal-Lingwi Slavi.", "Is-Slavi waslu fit-territorju li llum il-\u0121urnata msejja\u0127 Slovakkja fis-sekli 5 u 6 matul il-perijodu ta' emigrazzjoni.", "Matul l-istorja, diversi partijiet tas-Slovakkja tal-lum kienu ikkontrollati mill-Imperu ta' Samo (l-ewwel unit\u00e0 politika mag\u0127rufa tas-Slavi), il-Prin\u010bipalit\u00e0 ta' Nitra (b\u0127ala entit\u00e0 indipendenti, b\u0127ala parti tal-Gran Moravja u b\u0127ala parti mir-Renju Ungeri\u017c), il-Gran Moravja, ir-Renju tal-Ungerija, l-Imperu Awstro-Ungeri\u017c jew l-Imperu Habsburg, u \u010b-\u010aekoslovakkja.", "L-iStat Slovakk separat e\u017cista g\u0127al mien qasir fit-Tieni Gwerra Dinjija, li matulha s-Slovakkja kienet dipendenza tal-\u0120ermanja Na\u017cista bejn l-1939 u l-1944.", "Mill-1945, is-Slovakkja g\u0127al darb'o\u0127ra saret parti mi\u010b-\u010aekoslovakkja.", "Is-Slovakkja saret stat indipendenti fl-1 ta' Jannar 1993 wara x-xoljiment pa\u010bifiku ta\u010b-\u010aekoslovakkja.", "Is-Slovakkja hija repubblika demokratika parlamentari b'kap tal-gvern - il-prim ministru - li g\u0127andu l-bi\u010b\u010ba l-kbira tas-setg\u0127a e\u017cekuttiva u kap tal-istat - il-president - li huwa l-kap formali tal-e\u017cekuttiv, i\u017cda b'setg\u0127at limitati \u0127afna.", "Il-pajji\u017c huwa subdivi\u017c fi 8 re\u0121juni, b'kull wie\u0127ed imsemmi g\u0127all-belt prin\u010bipali tieg\u0127u.", "Dawn ing\u0127ataw \u010bertu livell ta' awtonomija mill-2002 'l hawn.", "L-aktar setturi importanti tal-ekonomija tas-Slovakkja fl-2018 kienu l-industrija (26.2%), il-kummer\u010b bl-ingrossa u bl-imnut, it-trasport, l-akkomodazzjoni u s-servizzi tal-ikel (20.2%), l-amministrazzjoni pubblika, id-difi\u017ca, l-edukazzjoni, is-sa\u0127\u0127a tal-bniedem u l-attivitajiet ta' xog\u0127ol so\u010bjali (14.8%).", "Il-kummer\u010b fi \u0127dan l-UE jammonta g\u0127al 86% tal-esportazzjonijiet tas-Slovakkja (il-\u0120ermanja 22%, i\u010b-\u010aekja 12% u l-Polonja 8%), filwaqt li barra mill-UE 3% jmorru fl-Istati Uniti u 2% kemm fir-Russja u kif ukoll fi\u010b-\u010aina.", "F'termini ta' importazzjonijiet, 80% ji\u0121u minn Stati Membri tal-UE (il-\u0120ermanja 20%, i\u010b-\u010aekja 16% u l-Awstrija 10%), filwaqt li barra mill-UE 5% ji\u0121u kemm mir-Russja kif ukoll mill-Korea t'Isfel.", "Hemm 13-il membru fil-Parlament Ewropew mis-Slovakkja.", "Fil-Kunsill tal-UE, il-ministri nazzjonali jiltaqg\u0127u b'mod regolari biex jadottaw il-li\u0121ijiet tal-UE u jikkoordinaw il-politiki.", "Il-laqg\u0127at tal-Kunsill jattendu g\u0127alihom regolarment rappre\u017centanti tal-gvern Slovakk, skont il-qasam tal-politika li jkun qed ji\u0121i indirizzat.", "Il-Kunsill tal-UE m'g\u0127andux persuna wa\u0127da permanenti b\u0127ala president (b\u0127al pere\u017cempju, il-Kummissjoni jew il-Parlament).", "Minflok, ix-xog\u0127ol jitmexxa mill-pajji\u017c li jkollu l-Presidenza tal-Kunsill, li jinbidel kull sitt xhur.", "Matul dawn is-6 xhur, il-ministri mill-gvern ta' dak il-pajji\u017c jippresiedu u jg\u0127inu jiddeterminaw l-a\u0121enda tal-laqg\u0127at tal-Kunsill f'kull qasam ta' politika, u jiffa\u010bilitaw id-djalogu ma' istituzzjonijiet o\u0127ra tal-UE.", "Dati tal-presidenzi Slovakki: Lul-Di\u010b 2016", "Il-Kummissarju nominat mis-Slovakkja g\u0127all-Kummisjoni Ewropea hu Maro\u0161 \u0160ef\u010dovi\u010d, il-Vi\u010bi President g\u0127ar-Relazzjonijiet Interistituzzjonali u l-Prospettiva.", "Il-Kummissjoni hija rrappre\u017centata f'kull pajji\u017c tal-UE minn uffi\u010b\u010bju lokali, imsejja\u0127 \"rappre\u017centanza\".", "Is-Slovakkja g\u0127andha 9 rappre\u017centanti fil-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew.", "Dan il-korp konsultattiv \u2013 li jirrappre\u017centa lil dawk li j\u0127addmu, il-\u0127addiema u gruppi o\u0127ra ta' interess \u2013 huwa kkonsultat dwar il-li\u0121ijiet proposti, biex ikun hemm idea a\u0127jar tal-bidliet possibbli tas-sitwazzjonijiet so\u010bjali u tax-xog\u0127ol fil-pajji\u017ci membri.", "Is-Slovakkja g\u0127andha 7 rappre\u017centanti fil-Kumitat Ewropew tar-Re\u0121juni, l-assemblea tal-UE tar-rappre\u017centanti re\u0121jonali u lokali.", "Dan il-korp konsultattiv ji\u0121i kkonsultat dwar il-li\u0121ijiet proposti, biex ji\u017cgura li dawn il-li\u0121ijiet iqisu l-perspettiva minn kull re\u0121jun tal-UE.", "Is-Slovakkja tikkomunika wkoll mal-istituzzjonijiet tal-UE permezz tar-rappre\u017centanza permanenti tag\u0127ha fi Brussell.", "B\u0127ala l-\"ambaxxata g\u0127all-UE\" tas-Slovakkja, il-kompitu ewlieni tag\u0127ha hu li ti\u017cgura li l-interessi u l-politiki tal-pajji\u017c huma segwiti b'mod effettiv kemm jista' jkun fl-UE.", "L-ammont li j\u0127allas kull pajji\u017c tal-UE fil-ba\u0121it tal-UE huwa kkalkulat b'mod \u0121ust, skont il-mezzi.", "Aktar ma tkun kbira l-ekonomija tal-pajji\u017c, aktar i\u0127allas \u2013 u vi\u010bi versa.", "L-g\u0127an tal-ba\u0121it tal-UE mhuwiex li jipprova jqassam mill-\u0121did il-\u0121id, i\u017cda pjuttost jiffoka fuq il-\u0127ti\u0121ijiet tal-Ewropej b'mod \u0121enerali.", "\u010aifri tal-2018 g\u0127as-Slovakkja:", "Il-flus im\u0127allsa fil-ba\u0121it tal-UE mis-Slovakkja jg\u0127inu biex ji\u0121u ffinanzjati programmi u pro\u0121etti fil-pajji\u017ci kollha tal-UE \u2013 b\u0127all-bini ta' toroq, is-sussidjar ta' ri\u010berkaturi u l-\u0127arsien tal-ambjent."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8316", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8316", "title": "\u017bvizzera", "text": ["\u017bvizzera", "L-I\u017cvizzera (\u0120ermani\u017c:\"Schweiz\"; Fran\u010bi\u017c:\"Suisse\"; Taljan:\"Svizzera\"; Roman\u010b:\"Svizra\"), uffi\u010bjalment il-Konfederazzjoni \u017bvizzera (Latin:\"Confoederatio Helvetica\"), hi repubblika parlamentari federali li tikkonsisti 26 distretti awtonomi, flimkien ma' Bern b\u0127ala s-sede tal-awtoritajiet federali.", "Il-pajji\u017c jinsab fil-Punent u fi\u010b-\u010aentru tal-Ewropa, fejn huwa mdawwar mill-\u0120ermanja lejn it-tramuntana, Franza lejn il-punent, l-Italja lejn in-nofsinhar, u l-Awstrija u l-Liechtenstein lejn il-lvant."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8317", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8317", "title": "Latvja", "text": ["Latvja", "Il-Latvja (Latvjan:\"Latvija\"), uffi\u010bjalment ir-Repubblika tal-Latvja (Latvjan:\"Latvijas Republika\"), hi pajji\u017c fir-Re\u0121jun Baltiku fl-Ewropa ta' Fuq.", "Hija mdawra mill-Estonja fit-tramuntana (tul tal-fruntiera 343 km), il-Litwanja fin-nofsinhar (588 km), ir-Russja lejn il-lvant (276 km), u l-Bjelorussja fil-lbi\u010b (141 km), u mag\u0127hom taqsam il-fruntiera marittima lejn il-punent tal-I\u017cvezja.", "B'numru ta' 2,070,371 abitant u territorju ta' 64,589 km (24,938 mi kw) hija wie\u0127ed mill-anqas pajji\u017ci popolati u bl-inqas densit\u00e0 ta' popolazzjoni tal-Unjoni Ewropea.", "Il-belt kapitali tal-Latvja hija Riga.", "Il-lingwa uffi\u010bjali hija l-Latvjan u l-munita hija msej\u0127a Lats (Ls).", "Il-pajji\u017c g\u0127andu klima moderata sta\u0121jonali.", "Il-Latvjani huma nies Balti\u010bi, kulturalment relatati mal-Litwani.", "Flimkien mal-Finlandi\u017ci Livs (jew Livonjani), il-Latvjani huma l-persuni indi\u0121eni tal-Latvja.", "Il-Latvjan hija lingwa Indo-Ewropeja u flimkien mal-Litwan l-uni\u010bi \u017cew\u0121 membri superstiti tal-ferg\u0127a Baltika.", "Lingwi minoritarji indi\u0121eni huma l-Latgaljan u l-lingwa Finlandi\u017ca Livonjana li hija kwa\u017ci estinta.", "Minkejja su\u0121\u0121ettazzjoni g\u0127ar-regola barranija mis-seklu 13 sas-seklu 20, in-nazzjon Latvjan \u017cammet l-identit\u00e0 tag\u0127ha matul il-\u0121enerazzjonijiet, l-aktar il-lingwa, il-kultura, u tradizzjonijiet mu\u017cikali sinjuri.", "Il-Latvja u l-Estonja jaqsmu storja komuni twila.", "I\u017c-\u017cew\u0121 pajji\u017ci huma dar g\u0127al numru kbir ta' Russi etni\u010bi (26.9% fil-Latvja u 25.5% fl-Estonja) li u\u0127ud minnhom huma non-\u010bittadini.", "Il-Latvja hija storikament fil-bi\u010b\u010ba tal-Protestant, \u0127lief g\u0127ar-re\u0121jun Latgalja fil-lbi\u010b, li storikament kienet aktar Kattolika Rumana.", "Il-Latvja hija repubblika parlamentari unitarja u hija maqsuma f'118-il divi\u017cjonijiet amministrattivi fejn 109 minnhom huma muni\u010bipalitajiet u 9 huma bliet.", "Hemm ukoll \u0127ames re\u0121juni ta' ippjanar: Courland (Kurzeme), Latgalja (Latgale), Riga (R\u012bga), Vidzeme u Zemgale.", "Ir-Repubblika tal-Latvja kienet ibba\u017cata fit-18 ta' Novembru, 1918.", "Hi kienet okkupata u annessa mill-Unjoni Sovjetika bejn l-1940\u20131941 u l-1945\u20131991 u mill-\u0120ermanja Na\u017cista bejn l-1941\u20131945.", "Il-pa\u010bifika \"Rivoluzzjoni tal-Kant\" bejn l-1987 u l-1991 u l-\"Mixja Baltika\" \u0121ew murija fit-23 ta' Awwissu, 1989 li waslet g\u0127all-indipendenza tal-Istati Balti\u010bi.", "Il-Latvja ddikjarat ir-restawr tal-indipendenza tag\u0127ha \"de facto\" fil-21 ta' Awwissu, 1991.", "Wara sta\u0121nar ekonomiku fil-bidu tad-1990ijiet, il-Latvja stazzjonat il-PGD tal-Ewropa li waslet g\u0127all-figuri tat-tkabbir matul is-snin 1998\u20132006.", "Fil-kri\u017ci finanzjarja globali tal-2008\u20132010, il-Latvja kienet l-aktar milquta mill-Istati Membri Ewropej, bi tnaqqis ta' 26.54% tal-PGD f'dak il-perjodu.", "Il-kummentaturi nnutaw sinjali ta' stabbilizzazzjoni fl-ekonomija Latvjana sa mill-2010, u l-istat tal-ekonomija kompla jitjieb, kif il-Latvja g\u0127al darb'o\u0127ra saret wa\u0127da mill-ekonomiji li qed jikbru malajr tal-UE fl-2011.", "Il-Latvja hija repubblika parlamentari b'kap tal-gvern - il-prim ministru - li jag\u0127\u017cel il-kunsill tal-ministri u kap tal-istat - il-president - li g\u0127andu l-aktar rwol \u010berimonjali u jinnomina lill-prim ministru.", "Il-gvern jibqa' so\u0121\u0121ett g\u0127all-approvazzjoni tal-Parlament matul kull mandat.", "Il-pajji\u017c huwa subdivi\u017c f'110 muni\u010bipalitajiet b'livell wie\u0127ed u 9 ibliet.", "Dawn g\u0127andhom il-kunsilli lokali u l-amministrazzjonijiet muni\u010bipali tag\u0127hom stess.", "L-aktar setturi importanti tal-ekonomija tal-Latvja fl-2018 kienu l-kummer\u010b bl-ingrossa u bl-imnut, it-trasport, l-akkomodazzjoni u s-servizzi tal-ikel (25.4%), l-industrija (16.1%) u l-amministrazzjoni pubblika, id-difi\u017ca, l-edukazzjoni, is-sa\u0127\u0127a tal-bniedem u l-attivitajiet ta' xog\u0127ol so\u010bjali (15.8%).", "Il-kummer\u010b fi \u0127dan l-UE jammonta g\u0127al 67% tal-esportazzjonijiet tal-Latvja (il-Litwanja 15%, l-Estonja 11% u l-\u0120ermanja u l-I\u017cvezja 7%), filwaqt li barra mill-UE 14% jmorru fir-Russja u 4% fl-Istati Uniti.", "F'termini ta' importazzjonijiet, 75% ji\u0121u minn Stati Membri tal-UE (il-Litwanja 17%, il-\u0120ermanja 11% u l-Polonja 9%), filwaqt li barra mill-UE 8% ji\u0121u mir-Russja u 4% mill-Kanada.", "Hemm 8 membri fil-Parlament Ewropew mil-Latvja.", "Fil-Kunsill tal-UE, il-ministri nazzjonali jiltaqg\u0127u b'mod regolari biex jadottaw il-li\u0121ijiet tal-UE u jikkoordinaw il-politiki.", "Il-laqg\u0127at tal-Kunsill jattendu g\u0127alihom regolarment rappre\u017centantiFittex it-traduzzjonijiet disponibbli tal-link pre\u010bedentiEN\u2022\u2022\u2022 tal-gvern Latvjan, skont il-qasam tal-politika li jkun qed ji\u0121i indirizzat.", "Il-Kunsill tal-UE m'g\u0127andux persuna wa\u0127da permanenti b\u0127ala president (b\u0127al pere\u017cempju, il-Kummissjoni jew il-Parlament).", "Minflok, ix-xog\u0127ol jitmexxa mill-pajji\u017c li jkollu l-Presidenza tal-Kunsill, li jinbidel kull sitt xhur.", "Matul dawn is-6 xhur, il-ministri mill-gvern ta' dak il-pajji\u017c jippresiedu u jg\u0127inu jiddeterminaw l-a\u0121enda tal-laqg\u0127at tal-Kunsill f'kull qasam ta' politika, u jiffa\u010bilitaw id-djalogu ma' istituzzjonijiet o\u0127ra tal-UE.", "Dati tal-presidenzi Latvjani: Jan-\u0120un 2015", "Il-Kummissarju nominat mil-Latvja g\u0127all-Kummissjoni Ewropea huwa Valdis Dombrovskis, il-Vi\u010bi President E\u017cekuttiv g\u0127al Ekonomija g\u0127as-servizz tan-Nies.", "Il-Kummissjoni hija rrappre\u017centata f'kull pajji\u017c tal-UE minn uffi\u010b\u010bju lokali, imsejja\u0127 \"rappre\u017centanza\".", "Il-Latvja g\u0127andha 7 rappre\u017centanti fil-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew.", "Dan il-korp konsultattiv \u2013 li jirrappre\u017centa lil dawk li j\u0127addmu, il-\u0127addiema u gruppi o\u0127ra ta' interess \u2013 huwa kkonsultat dwar il-li\u0121ijiet proposti, biex ikun hemm idea a\u0127jar tal-bidliet possibbli tas-sitwazzjonijiet so\u010bjali u tax-xog\u0127ol fil-pajji\u017ci membri.", "Il-Latvja g\u0127andha 7 rappre\u017centanti fil-Kumitat Ewropew tar-Re\u0121juni, l-assemblea tal-UE tar-rappre\u017centanti re\u0121jonali u lokali.", "Dan il-korp konsultattiv ji\u0121i kkonsultat dwar il-li\u0121ijiet proposti, biex ji\u017cgura li dawn il-li\u0121ijiet iqisu l-perspettiva minn kull re\u0121jun tal-UE.", "Il-Latvja tikkomunika wkoll mal-istituzzjonijiet tal-UE permezz tar-rappre\u017centanza permanenti tag\u0127ha fi Brussell.", "B\u0127ala l-\"ambaxxata g\u0127all-UE\" tal-Latvja, il-kompitu ewlieni tag\u0127ha hu li ti\u017cgura li l-interessi u l-politiki tal-pajji\u017c huma segwiti b'mod effettiv kemm jista' jkun fl-UE.", "L-ammont li j\u0127allas kull pajji\u017c tal-UE fil-ba\u0121it tal-UE huwa kkalkulat b'mod \u0121ust, skont il-mezzi.", "Aktar ma tkun kbira l-ekonomija tal-pajji\u017c, aktar i\u0127allas \u2013 u vi\u010bi versa.", "L-g\u0127an tal-ba\u0121it tal-UE mhuwiex li jipprova jqassam mill-\u0121did il-\u0121id, i\u017cda pjuttost jiffoka fuq il-\u0127ti\u0121ijiet tal-Ewropej b'mod \u0121enerali.", "\u010aifri tal-2018 g\u0127al-Latvja: Nefqa totali tal-UE fil-Latvja \u2013 \u20ac 1.212-il biljun (ekwivalenti g\u0127al 4.14% tal-ekonomija Latvjana) Kontribuzzjoni totali g\u0127all-ba\u0121it tal-UE \u2013 \u20ac 0.234 biljun (ekwivalenti g\u0127al 0.80% tal-ekonomija Latvjana)", "Il-flus im\u0127allsa fil-ba\u0121it tal-UE mil-Latvja jg\u0127inu biex ji\u0121u ffinanzjati programmi u pro\u0121etti fil-pajji\u017ci kollha tal-UE \u2013 b\u0127all-bini ta' toroq, is-sussidjar ta' ri\u010berkaturi u l-\u0127arsien tal-ambjent."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8318", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8318", "title": "Liechtenstein", "text": ["Liechtenstein", "Liechtenstein, uffi\u010bjalment il-Prin\u010bipat ta' Liechtenstein (; \u0120ermani\u017c:\"F\u00fcrstentum Liechtenstein\"), hu pajji\u017c interkju\u017c fl-Ewropa \u010aentrali, imiss mal-I\u017cvizzera lejn il-punent u n-nofsinhar u l-Awstrija lejn il-Lvant u t-Tramuntana.", "I\u017c-\u017cona koperta minn dan il-pajji\u017c hija ta' ftit aktar minn 160 kilometru kwadru (62 mi kw), u g\u0127andu popolazzjoni stmata ta' 37,468 (2015).", "Il-belt kapitali hija Vaduz u l-akbar belt hija Schaan.Liechtenstein g\u0127andu l-og\u0127la prodott gross domestiku g\u0127al kull persuna fid-dinja meta ji\u0121i a\u0121\u0121ustat bix-xiri tal-parit\u00e0 tas-sa\u0127\u0127a, u g\u0127andu wkoll l-inqas dejn estern fid-dinja.", "Liechtenstein huwa wie\u0127ed mill-aktar pajji\u017ci li g\u0127andu rata tal-qg\u0127ad baxxa fid-dinja, b'1.5%."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8319", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8319", "title": "Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina", "text": ["Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina", "Il-Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina (Bo\u017cnijakk, Kroat u Serb: \"Bosna i Hercegovina\", Serb \u010airilliku: \u0411\u043e\u0441\u043d\u0430 \u0438 \u0425\u0435\u0440\u0446\u0435\u0433\u043e\u0432\u0438\u043d\u0430), xi kultant imsejja\u0127a Bo\u017cnjia-\u0126erzegovina jew sempli\u010biment Bo\u017cnija, huwa pajji\u017c fix-Xlokk tal-Ewropa, fuq il-Peni\u017cola tal-Balkani.", "Il-belt kapital tag\u0127ha u l-akbar belt hija Sarajevo.", "Il-pajji\u017c imiss mal-Kroazja fit-Tramuntana, il-Punent u n-Nofsinhar, is-Serbja lejn il-Lvant, u Montenegro g\u0127all-Lbi\u010b.", "Il-Bo\u017cnija u \u0126erzegovina hija kwa\u017ci mdawwra bl-art, \u0127lief g\u0127all-20 kilometru (12-il mil) tal-kosta fuq il-Ba\u0127ar Adrijatiku madwar il-belt ta' Neum.", "Fl-intern \u010bentrali u tan-Nofsinhar il-\u0121eografija tal-pajji\u017c hija muntanju\u017ca, fil-Majjistral mhux muntanju\u017ca \u0127afna waqt li fil-Grigal l-art kwa\u017ci kollha \u010batta.", "Il-\u0121ewwieni li hu l-akbar re\u0121jun \u0121eografikamentu g\u0127andu klima kontinentali moderata, bejn sjuf s\u0127an u xtiewi kes\u0127in u bis-sil\u0121.", "Il-ponta tan-Nofsinhar tal-pajji\u017c g\u0127andha klima Mediterranja u t-topografija sempli\u010bi.", "L-applikazzjoni tal-Bo\u017cnija-\u0126erzegovina g\u0127as-s\u0127ubija fl-UE \u0121iet ippre\u017centata fil-15 ta' Frar 2016.", "Il-pre\u017centazzjoni tal-applikazzjoni se\u0127\u0127et wara l-Kunsill Affarijiet \u0120enerali f'Di\u010bembru 2015, fejn il-ministri evalwaw il-pro\u010bess tat-tkabbir.", "Huma adottaw konklu\u017cjonijiet dwar il-pro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni bejn l-UE u l-Balkani tal-Punent, li jkopru l-Eks Repubblika Jugoslava tal-Ma\u010bedonja, l-Albanija, il-Bo\u017cnija-\u0126erzegovina u l-Kosovo.", "Il-Kunsill adotta konklu\u017cjonijiet dwar l-applikazzjoni tal-Bo\u017cnija-\u0126erzegovina g\u0127al s\u0127ubija fl-UE fl-20 ta' Settembru 2016.", "Fit-18 ta' \u0120unju 2019 il-Kunsill Affarijiet \u0120enerali adotta konklu\u017cjonijiet dwar it-tkabbir u l-pro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni, li jkopru l-Bo\u017cnija-\u0126erzegovina.", "Fl-20 ta' \u0120unju 2019 il-Kunsill Ewropew approva l-konklu\u017cjonijiet.", "F'konformit\u00e0 mal-pro\u010bedura ta' ade\u017cjoni stabbilita fit-trattat tal-UE, il-ministri talbu lill-Kummissjoni Ewropea biex tag\u0127ti l-opinjoni tag\u0127ha dwar l-applikazzjoni.", "Jekk l-opinjoni tkun po\u017cittiva, il-Kunsill Ewropew jista' jidde\u010biedi li jag\u0127ti lill-Bo\u017cnija-\u0126erzegovina status ta' kandidat."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8320", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8320", "title": "Monako", "text": ["Monako", "Monako , uffi\u010bjalment il-Prin\u010bipalit\u00e0 ta' Monako (Fran\u010bi\u017c:\"Principaut\u00e9 de Monaco\" Monagaski: \"Principatu de M\u00fanegu\"; Taljan:\"Principato di Monaco\"; O\u010b\u010bitan:\"Principat de M\u00f3negue\"), hija belt-stat sovrana, li tinsab fir-Riviera Fran\u010bi\u017ca fl-Ewropa tal-Punent.", "Il-pajji\u017c imiss ma Franza fuq tliet na\u0127at u na\u0127a wa\u0127da tmiss mal-Ba\u0127ar Mediterran.", "Monako g\u0127andu erja ta' 2.02 km2 (0.78 mi kw), u popolazzjoni ta' 36,371, dawn jag\u0127mlu l-pajji\u017c it-tieni l-i\u017cg\u0127ar, u l-aktar pajji\u017c b'popolazzjoni densa fid-dinja.", "Monako g\u0127andu fruntiera tal-art ta' 4.4 km (2.7 mi) biss, kosta ta' 4.1 km (2.5 mi), u wisa' li tvarja bejn 1,700 u 349 m (5,600 u 1,145 ft).", "L-og\u0127la punt fil-pajji\u017c huwa passa\u0121\u0121 dejjaq li jismu Chemin des R\u00e9voires fuq l-g\u0127oljiet ta' Mont Agel, fid-distrett ta' Les R\u00e9voires, li hija 161 metru (528 pied) fuq il-livell tal-ba\u0127ar.", "L-aktar \"Quartier\" popolat ta' Monako hu Monte Carlo, u l-aktar \"Ward\" popolata hija Larvotto/Bas Moulins.", "Monako hija mag\u0127rufa g\u0127ar-reklamazzjoni tal-art tag\u0127ha u \u017c-\u017cieda fid-daqs tag\u0127ha hu stmat li hu 20%.", "Monako hu prin\u010bipalit\u00e0 gvernata ta\u0127t forma ta' monarkija kostituzzjonali, b'Albert II b\u0127ala kap tal-istat.", "Minkejja li l-Prin\u010bep Albertu II huwa monarka kostituzzjonali, hu g\u0127andu poter politiku enormi.", "Id-Dar ta' Grimaldi iggvernat lil Monako, b'interuzzjonijiet qsar, mill-1297.", "Il-lingwa uffi\u010bjali hija l-Fran\u010bi\u017c, i\u017cda l-Monagask, it-Taljan, u l-Ingli\u017c huma mitkellma u mifhuma.", "Is-sovranit\u00e0 tal-istat \u0121iet rikonoxxuta uffi\u010bjalment mit-Trattat Franko-Monagask tal-1861, fejn Monako sar membru s\u0127ih bil-vot tan-\u0120nus Mag\u0127quda fl-1993.", "Minkejja l-indipendenza ta' Monako u l-politika barranija separata, id-difi\u017ca tag\u0127ha hija f'idejn Franza.", "Madankollu, Monako j\u017comm \u017cew\u0121 unitajiet militari \u017cg\u0127ar.", "L-i\u017cvilupp ekonomiku \u0121ie xprunat tard fis-seklu 19 bil-ferrovija g\u0127all-Franza, u l-ftu\u0127 tal-ewwel ka\u017cino, Monte Carlo.", "Minn dakinhar, il-klima \u0127afifa tal-Prin\u010bipat, xenarji sbi\u0127, u fa\u010bilitajiet g\u0127amlu lil Monako famu\u017c mad-dinja g\u0127at-turi\u017cmu, u b\u0127ala \u010bentru rikrejattiv g\u0127as-sinjuri u l-famu\u017ci.Per\u00f2 fis-snin aktar re\u010benti Monako sar \u010bentru bankarju ma\u0121\u0121ur u fittex b'su\u010b\u010bess li jiddiversifika l-ekonomija tieg\u0127u lejn is-servizzi, industriji \u017cg\u0127ar ta' valur g\u0127olji li ma jni\u0121\u0121sux.", "L-istat m'g\u0127andu l-ebda taxxa tad-d\u0127ul, taxxi kummer\u010bjali baxxi u hu mag\u0127ruf b\u0127ala kenn tat-taxxa."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8321", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8321", "title": "Ukrajna", "text": ["Ukrajna", "L-Ukrajna (; Ukren:\"\u0423\u043a\u0440\u0430\u0457\u043d\u0430\", translitterata:\"Ukrayina\"), hi nazzjon fl-Ewropa tal-Lvant.", "L-Ukrajna g\u0127andha fruntieri mal-Federazzjoni Russa lejn il-lvant u grigal, mal-Bjelorussja g\u0127all-majjistral, mal-Polonja, is-Slovakkja u l-Ungerija lejn il-punent, mar-Rumanija u l-Moldova g\u0127all-lbi\u010b, u mal-Ba\u0127ar l-Iswed u l-Ba\u0127ar ta' Azov fin-nofsinhar u x-xlokk, rispettivament.", "Il-pajji\u017c g\u0127andhu erja ta' 603,628 km2, li huwa l-akbar pajji\u017c fl-Ewropa.", "Skont it-teorija popolari u stabbilita sew, l-istat medjevali ta' Kievan Rus \u0121ie stabbilit mill-Varan\u0121jani fid-9 seklu b\u0127ala l-ewwel storja rre\u0121istrata mill-istat tal-iSlavi tal-Lvant.", "In-nazzjon \u0127are\u0121 b'sa\u0127\u0127tu fil-Medju Evu i\u017cda ddi\u017cintegra fis-seklu 12.", "Sa nofs is-seklu 14, it-territorji Ukraini kienu ta\u0127t ir-regola ta' tliet poteri esterni: l-Orda tad-De\u0127eb, il-Gran Dukat tal-Litwanja, u r-Renju tal-Polonja.", "Wara l-Gwerra l-Kbira tat-Tramuntana (1700\u20131721), l-Ukrajna kienet maqsuma fost numru ta' setg\u0127at re\u0121jonali.", "Mis-seklu 19, l-akbar parti tal-Ukrajna \u0121iet integrata fl-Imperu Russu, bil-bqija ta\u0127t il-kontroll Awstro-Ungeri\u017c.", "F'Novembru tal-2013, beda l-Ewromaidan, sensiela ta' protesti f'Kiev u diversi partijiet o\u0127ra tal-pajji\u017c.", "Dan wassal g\u0127al rivoluzzjoni fejn fiha il-gvern ta' Viktor Yanukovych \u0121ie mne\u0127\u0127i u floku Oleksandr Turchynov sar president.", "Fi Frar tal-2014 bdiet il-Kri\u017ci tal-Krimea, li spi\u010b\u010bat bir-Russja tie\u0127u kontroll tal-Krimea u l-belt ta' Sevastopol f'Marzu, g\u0127alkemm dan mhu rikonoxxut mill-ebda pajji\u017c."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8322", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8322", "title": "Belt tal-Vatikan", "text": ["Belt tal-Vatikan", "Il-Belt tal-Vatikan (bil-Latin: \"Status Civitatis Vatican\u00e6\"; bit-Taljan: \"Stato della Citt\u00e0 del Vaticano\"), imqassar \u0127afna drabi g\u0127al sempli\u010bement Vatikan, huwa belt-stat indipendenti imdawwar bl-art li territorju tieg\u0127u jikkonsisti f'enklav fi \u0127dan il-belt ta' Ruma.", "Huwa g\u0127andhu erja ta' madwar 44 ettari, u popolazzjoni ta' madwar 840.", "Dan jag\u0127mel lil Belt tal-Vatikan l-i\u017cg\u0127ar stat indipendenti mag\u0127ruf internazzjonalment fid-dinja kemm mill-erja u mill-popolazzjoni."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8323", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8323", "title": "Santa Sede", "text": ["Santa Sede", "Is-Santa Sede (bil-Latin: \"Sancta Sedes\") hi l-\u0121urisdizzjoni episkopali tal-Knisja Kattolika \u0121ewwa Ruma, bl-Isqof tag\u0127ha jkun il-Papa.", "Hi l-og\u0127la u l-ewwel sede episkopali tal-Knisja Kattolika, u tifforma l-gvern \u010bentrali tal-Knisja.", "G\u0127alhekk, is-Santa Sede tidher u titkellem dwar kwistjonijiet diplomati\u010bi u kwistjonijiet o\u0127ra, f'isem il-Knisja Kattolika kollha kemm hi.", "Is-Santa Sede hi wkoll rikonoxxuta mid-dritt internazzjonali b\u0127ala entit\u00e0 sovrana, immexxija mill-Papa, u li mag\u0127ha jistg\u0127u jitwettqu relazzjonijiet diplomati\u010bi.", "G\u0127alkemm \u0127afna drabi riferuta b\u0127ala l-\"Vatikan\", is-Santa Sede mhijiex l-istess entit\u00e0 b\u0127all-Istat tal-Belt tal-Vatikan, li da\u0127al fl-e\u017cistenza biss fl-1929, filwaqt li s-Santa Sede tmur lura g\u0127all-ewwel \u017cminijiet Kristjani.", "L-ambaxxaturi mhumiex assenjati g\u0127all-Istat tal-Belt tal-Vatikan, i\u017cda g\u0127as-Santa Sede, u r-rappre\u017centanti tal-Papa g\u0127all-istati u l-organizzazzjonijiet internazzjonali mhumiex rikonoxxuti b\u0127ala rappre\u017centanti tal-Istat tal-Belt tal-Vatikan, i\u017cda tas-Santa Sede.", "G\u0127alkemm kull sede episkopali hi \"qaddisa\" (\"santa\"), l-espressjoni \"is-Santa Sede\" hi normalment u\u017cata internazzjonalment b\u0127ala metonimu (kif ukoll fid-dritt kanoniku tal-Knisja Kattolika) sabiex tirreferi g\u0127as-Sede ta' Ruma, fid-dawl tal-gvern \u010bentrali tal-Knisja Kattolika.", "Is-Santa Sede legalment g\u0127andha bosta aspetti li jixbhu lill-kuruna fil-monarkiji sekulari Kristjani.", "Il-Papa jiggverna l-Knisja Kattolika mill-Kurja Rumana.", "Il-Kurja Rumana tikkonsisti f'kumpless ta' uffi\u010b\u010bji li jamministraw l-affarijiet tal-knisja fl-og\u0127la livell tag\u0127hom, li jinkludu s-Segretarjat tal-Istat, disa' Kongregazzjonijiet, tliet Tribunali, \u0127dax\u2013il Kunsill Pontifi\u010bju, u seba' Kummissjonijiet Pontifi\u010bji.", "Is-Segretarjat tal-Istat, ta\u0127t il-Kardinal Segretarju tal-Istat, jidderie\u0121i u jikkoordina l-Kurja.", "L-okkupant pre\u017centi, il-Kardinal Tarcisio Bertone, hu l-ekwivalenti ta' prim ministru fil-\u0121erarkija tas-Santa Sede.", "L-Ar\u010bisqof Dominique Mamberti, Segretarju tas-Sezzjoni g\u0127ar-Relazzjonijiet mal-Istati fis-Segretarjat tal-Istat, hu l-ekwivalenti ta' ministru tal-affarijiet barranin.", "Bertone u Mamberti \u0121ew innominati fil-karigi rispettivi tag\u0127hom mill-Papa Benedittu XVI f'Settembru 2006.", "Is-Segretarjat tal-Istat hi l-unika entit\u00e0 tal-Kurja li tinsab fil-Belt tal-Vatikan.", "L-o\u0127rajn jinsabu f'binjiet f'partijiet differenti ta' Ruma, u g\u0127andhom drittijiet extraterritorjali simili g\u0127al dawk ta' ambaxxata.", "Fost l-aktar attivi mill-istituzzjonijiet tal-Kurja, hemm il-Kongregazzjoni g\u0127ad-Duttrina tal-Fidi, li t\u0127ares id-duttrina tal-Knisja Kattolika; il-Kongregazzjoni g\u0127all-Isqfijiet, li tikkoordina n-nomini tal-isqfijiet madwar id-dinja; il-Kongregazzjoni g\u0127all-Evan\u0121elizzazzjoni tal-Popli, li t\u0127ares l-attivitajiet missjunarji; u l-Kunsill Pontifi\u010bju g\u0127all-\u0120ustizzja u l-Pa\u010bi, li jittratta l-pa\u010bi internazzjonali u problemi so\u010bjali.", "Tliet tribunali huma responsabbli g\u0127all-poter \u0121udizzjarju.", "Is-Sakra Rota hi responsabbli mill-kaw\u017ci normali, fosthom digrieti g\u0127all-annullamenti ta\u017c-\u017cwi\u0121ijiet.", "Is-Sinjatura Appostolika hi l-qorti tal-appell u l-og\u0127la qorti ekkle\u017cjastika.", "Il-Penitenzjarju Appostoliku hu differenti minn dawn it-tnejn u, minflok jittratta ka\u017cijiet diskutibbli, jo\u0127ro\u0121 assoluzzjonijiet, dispensi, u indul\u0121enzi.", "Il-Prefettura g\u0127all-Affarijiet Ekonomi\u010bi tas-Santa Sede tikkoordina l-finanzi tas-Santa Sede u d-dipartimenti tag\u0127ha, filwaqt li tissorvelja l-amministrazzjoni tal-uffi\u010bini kollha, irrelevanti mil-livell ta' awtonomija tag\u0127hom, li jamministraw dawn l-istess finanzi.", "L-aktar importanti fost dawn hi l-Amministrazzjoni tal-Patrimonju tas-Santa Sede.", "Il-Prefettura tal-Persunal Papali hu responsabbli mill-organizzazzjoni tal-persunal papali, l-udjenzi, u \u010b-\u010berimonji (minbarra dawk strettament litur\u0121i\u010bi).", "Is-Santa Sede ma ti\u0121ix xolta mal-mewt jew ir-ri\u017cenja ta' Papa.", "Minflok, topera ta\u0127t \u0121abra ta' li\u0121ijiet differenti, imsejja\u0127 \"sede vacante\".", "Matul dan l-interregnum, il-kapijiet tad-dekasteri tal-Kurja Rumana (b\u0127al pere\u017cempju l-prefetti tal-kongregazzjonijiet) jiefqu immedjatament milli jokkupaw il-kariga tag\u0127hom, bl-uni\u010bi e\u010b\u010bezzjonijiet ikunu dawk tal-Penitenzjarju Ma\u0121\u0121uri, li jkompli jo\u0127ro\u0121 assuluzzjonijiet u dispensi, u l-Camerlengo tal-Knisja Kattolika Rumana, li jamministra t-temporalitajiet (e\u017c. il-proprjetajiet u l-finanzi) tas-Sede ta' San Pietru matul dan il-perjodu.", "Il-gvern tas-Sede, u g\u0127alhekk il-Knisja Kattolika, imbag\u0127ad taqa' fir-responsabbilt\u00e0 tal-Kulle\u0121\u0121 tal-Kardinali.", "Id-dritt Kanoniku tipprojbixxi lill-Kulle\u0121\u0121 u l-Camerlengo milli jintrodu\u010bi affarijiet \u0121odda fil-gvern tal-Knisja matul dan il-perjodu.", "Fl-2001, is-Santa Sede kellha d\u0127ul ta' 422.098 biljun Lira Taljana (madwar 202 miljun Dollaru Amerikan dak i\u017c-\u017cmien), u profitt nett ta' 17.720 biljun lira Taljana (madwar 8 miljun Dollaru Amerikan)", "Is-Santa Sede \u0121iet rikonoxxuta, kemm fil-prattika tal-istati, u kif ukoll fil-kitba ta' studju\u017ci tad-dritt modern, b\u0127ala su\u0121\u0121ett tad-dritt internazzjonali, bid-drittijiet u d-dmirijiet simili g\u0127all-dawk tal-Istati.", "G\u0127alkemm is-Santa Sede, b\u0127ala entit\u00e0 distanti mill-Istat tal-Belt tal-Vatikan, ma tissodisfax il-kriterji tad-dritt internazzjonali tal-istati- b'popolazzjoni permanenti, territorju definit, gvern stabbli, u l-kapa\u010bit\u00e0 li tid\u0127ol f'relazzjonijiet ma' stati o\u0127ra \u2013 il-pussess ta' personalit\u00e0 \u0121uridika s\u0127i\u0127a fid-dritt internazzjonali hi murija mill-fatt li s-Santa Sede g\u0127andha relazzjonijiet diplomati\u010bi ma' 177 stat, li hi membru-stat f'organizzazzjonijiet intergovernattivi internazzjonali varji, u li hi \"rispettata mill-kommunit\u00e0 internazzjonali tal-Istati Sovrani u trattata b\u0127ala su\u0121\u0121ett tad-dritt internazzjonali, bil-kapa\u010bit\u00e0 li tid\u0127ol f'relazzjonijiet diplomati\u010bi u li ti\u0127ol fi ftehim ma' stat jew stati ukoll skont id-dritt internazzjonali li huma verament kommessi sabiex jistabilixxu u jipperseveraw il-pa\u010bi fid-dinja.\"", "Sa mi\u017c-\u017cminijiet medjavali, is-sede episkopali ta' Ruma \u0121iet rikonoxxuta b\u0127ala entit\u00e0 sovrana.", "Is-Santa Sede (g\u0127alkemm mhux l-Istat tal-Belt tal-Vatikan) i\u017c\u017comm relazzjonijiet diplomati\u010bi ma' 178 stat sovran, kif ukoll mal-Unjoni Ewropea, l-Ordni Militari Sovran ta' Malta, u kif ukoll relazzjonijiet ta' natura spe\u010bjali mal-Organizzazzjoni g\u0127al-Liberazzjoni Palestinjana; 69 mir-relazzjonijiet diplomati\u010bi tas-Santa Sede jinsabu f'Ruma.", "Is-Santa Sede g\u0127andha 180 missjoni diplomatika permanenti barra, li minnhom 74 huma non-residenzjali, sabiex bosta mill-106 missjonijiet konkreti huma akkreditati fi tnejn jew aktar pajji\u017ci jew organizzazzjonijiet internazzjonali.", "L-attivitajiet diplomati\u010bi tas-Santa Sede huma diretti mis-Segretarjat tal-Istat (immexxi mill-Kardinal Segretarju tal-Istat), permezz tas-Sezzjoni g\u0127ar-Relazzjonijiet mal-Istati.", "Hemm 16\u2013il stat li mag\u0127hom is-Santa Sede m'g\u0127andiex relazzjonijiet.", "Is-Santa Sede hi l-uniku su\u0121\u0121ett Ewropew g\u0127ad-Dritt Internazzjonali li g\u0127andu relazzjonijiet diplomati\u010bi mar-Repubblika ta\u010b-\u010aina (Tajwan).", "Is-Santa Sede hi membru ta' organizzazzjonijiet internazzjonali varji, u gruppi li jinkludi l-A\u0121enzija Internazzjonali g\u0127all-Ener\u0121ija Atomika (IAEA), l-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni, l-Organizzazzjoni g\u0127as-Sigurt\u00e0 u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa, u l-Kummissjoni G\u0127olja tan-Nazzjonijiet Uniti g\u0127ar-Rifu\u0121jati.", "Is-Santa Sede hi wkoll osservatur permanenti f'organizzazzjonijiet internazzjonali varji, fosthom l-Assemblea \u0120enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, il-Kunsill tal-Ewropa, il-UNESCO, l-Organizzazzjoni tal-Kummer\u010b Dinji (WTO) u l-Organizzazzjoni tal-Ikel u l-Agrikoltura (FAO)", "G\u0127alkemm is-Santa Sede hi ferm qrib il-Belt tal-Vatikan, it-territorju indipendenti fuq liema is-Santa Sede hi sovrana, i\u017c-\u017cew\u0121 entitajiet huma separati u distinti.", "Wara t-te\u0127id tal-Istati Papali mit-Taljani fl-1870, is-Santa Sede ma kellha l-ebda sovranit\u00e0 territorjali.", "Minkejja l-in\u010bertezza tal-esperti dwar jekk setg\u0127etx tkompli ta\u0127dem b\u0127ala personalit\u00e0 indipendenti f'affarijiet internazzjonali, is-Santa Sede kompliet fil-fatt t\u0127addem id-dritt tag\u0127ha li tibg\u0127at u tir\u010bievi rappre\u017centanti diplomati\u010bi, i\u017c\u017comm relazzjonijiet ma' stati li kienu jinkludu l-qawwiet kbar tar-Russja, Prussja, u Awstrija-Ungerija.", "Fejn, skont id-de\u010bi\u017cjoni tal-Kungress ta' Vjenna tal-1815, in-Nunzju kien mhux biss membru tal-Korp Diplomatiku, i\u017cda d-Dekan tieg\u0127u, dan l-arran\u0121ament kompla ji\u0121i a\u010b\u010bettat mill-ambaxxaturi l-o\u0127ra.", "Fil-kors tal-59 sena matul liema s-Santa Sede ma kellha l-ebda sovranit\u00e0 territorjali, in-numru ta' stati li kellhom relazzjonijiet mag\u0127ha, li kienu naqsu g\u0127al sittax, fil-fatt \u017cdiedu g\u0127al 29.", "L-Istat tal-Belt tal-Vatikan in\u0127oloq bit-Trattat tal-Lateran fl-1229 sabiex \"jassigura l-indipendenza assoluta u vi\u017cibbli tas-Santa Sede\" u \"sabiex tiggarantixxi li jkollha sovranit\u00e0 indisputibbli f'affarijiet internazzjonali\" (kwotazzjonijiet mit-trattat).", "L-Ar\u010bisqof Jean-Louis Tauran, l-eks Segretarju g\u0127ar-Relazzjonijiet mal-Istati, qal li l-Belt tal-Vatikan hi \"stat ta' sostenn minuskolu li jiggarantixxi l-\u0127elsien spiritwali tal-Papa bl-inqas territorju\".", "Is-Santa Sede, u mhux il-Belt tal-Vatikan, g\u0127andha relazzjonijiet diplomati\u010bi mal-istati u tipparte\u010bipa fl-organizzazzjonijiet internazzjonali.", "Ambaxxati barrann huma akkreditati mas-Santa Sede u mhux mal-Belt tal-Vatikan, u hi s-Santa Sede li tistabbilixxi trattati u konkordati ma' entitajiet sovrani o\u0127ra.", "Fejn ne\u010bessarju, is-Santa Sede tid\u0127ol fi trattati f'isem il-Belt tal-Vatikan.", "Ta\u0127t it-termini tat-Trattat tal-Lateran, is-Santa Sede g\u0127andha awtorit\u00e0 extraterritorjali fuq 23 sit f'Ruma, u \u0127ames siti Taljani barra minn Ruma, li jinkludu l-Palazz Pontifi\u010bju f'Castel Gandolfo.", "L-istess awtorit\u00e0 hi esti\u017ca ta\u0127t id-dritt internazzjonali fuq in-Nunzjatura Appostolika tas-Santa Sede f'pajji\u017c barrani.", "Kull Sede Episkopali hi kkunsidrata \"qaddisa\" (\"santa\").", "Fil-Grieg, l-a\u0121\u0121ettiv \"qaddies\" jew \"sagru\" (\u1f31\u03b5\u03c1\u03ac) hu bosta drabi applikat g\u0127al kull sede b\u0127ala normalit\u00e0.", "Fil-Punent, l-a\u0121\u0121ettiv mhuwiex komunement mi\u017cjud, i\u017cda jifforma part mill-isem uffi\u010bjali ta' \u017cew\u0121 sede: minbarra ta' Ruma, il-Bisforiku ta' Mainz (qabel l-Ar\u010bibisforiku ta' Mainz) li kellu wkoll po\u017cizzjoni elettorali u primazjali, g\u0127andu t-titolu tas-\"Santa Sede ta' Mainz\" (Latin: \"Sancta Sedes Moguntina\").", "It-terminu \"sede\" ji\u0121i mil-Latin \"sedes\", li jfisser \"si\u0121\u0121u\", li jirreferi g\u0127at-tron Episkopali (kattedra).", "It-terminu \"Sede Appostolika\" jista' jirreferi g\u0127al kull sede mwaqqfa minn wie\u0127ed mill-Appostli, i\u017cda, meta u\u017cat bl-artiklu definit, hu u\u017cat fil-Knisja Kattolika biex jirreferi spe\u010bifikament g\u0127as-sede tal-Isqof ta' Ruma, liema Knisja tarah b\u0127ala su\u010b\u010bessur ta' San Pietru, il-kap tal-appostli."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8324", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8324", "title": "Sri Lanka", "text": ["Sri Lanka", "Sri Lanka hi nazzjon fl-Asja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8325", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8325", "title": "Singapor", "text": ["Singapor", "Singapor hu nazzjon fl-Asja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8326", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8326", "title": "Brunej", "text": ["Brunej", "Il-Brunej uffi\u010bjalment in-Nazzjon tal-Brunej (Malajan: Negara Brunei Darussalam, Jawi: \u0646\u06ac\u0627\u0631\u0627 \u0628\u0631\u0648\u0646\u064a \u062f\u0627\u0631\u0627\u0644\u0633\u0644\u0627\u0645, G\u0127arbi: \u062f\u0648\u0644\u0629 \u0628\u0631\u0648\u0646\u0627\u064a, \u062f\u0627\u0631 \u0627\u0644\u0633\u0644\u0627\u0645), hu stat sovran li jinsab fuq il-kosta tat-tramuntana tal-g\u017cira ta' Borneo, fix-Xlokk tal-Asja.", "Apparti mill-kosta taieg\u0127u mal-Ba\u0127ar tan-Nofsinhar ta\u010b-\u010aina, huwa kompletament imdawwar mill-istat ta' Sarawak, Malasja, u huwa separat f'\u017cew\u0121 partijiet mill-distrett Sarawak ta' Limbang.", "Huwa l-uniku stat kompletament sovran fuq il-g\u017cira ta' Borneo.", "Il-bqija tal-g\u017cira tappartieni g\u0127all-Malasja u l-Indone\u017cja.", "Il-Popolazzjoni tal-Brunej kienet ta' 401,890 f'Lulju 2011."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8327", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8327", "title": "Maldive", "text": ["Maldive", "Il-Maldive huwa nazzjon fl-Asja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8328", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8328", "title": "Mala\u017cja", "text": ["Mala\u017cja", "Il-Mala\u017cja hija monarkija kostituzzjonali federali li tinsab fl-Asja tax-Xlokk.", "Il-pajji\u017c jikkonsisti minn tlettax-il stat u tliet territorji federali u g\u0127andu art totali ta' 329,847 kilometru kwadru li jissepara l-Ba\u0127ar ta\u010b-\u010aina t'Isfel f'\u017cew\u0121 re\u0121juni ta' daqs simili, il-Mala\u017cja tal-Punent u tal-Lvant (Borneo Mala\u017cjana).", "Il-Mala\u017cja tal-Punent taqsam art u fruntiera marittima mat-Tajlandja u fruntieri marittimi ma' Singapor, il-Vjetnam, u l-Indone\u017cja.", "Il-Mala\u017cja tal-Lvant taqsam fruntieri marittimi u tal-art mal-Brunej u l-Indonesia u fruntiera marittima mal-Filippini.", "Il-belt kapitali hija Kuala Lumpur, filwaqt li Putrajaya hija s-sede tal-gvern federali.", "B'popolazzjoni ta' aktar minn 30 miljun, il-Mala\u017cja saret it-43 l-aktar pajji\u017c popolat fid-dinja.", "L-aktar punt li qieg\u0127ed 'l isfel fil-kontinent Ewroasja, Tanjung Piai, huwa fil-Mala\u017cja, allokat fit-tropi\u010bi.", "Il-Pajji\u017c huwa wie\u0127ed mis-17-il pajji\u017ci megadiversi fid-dinja, b'numru kbir ta' spe\u010bi endemi\u010bi."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8329", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8329", "title": "Bangladexx", "text": ["Bangladexx", "Bangladexx hi nazzjon fl-Asja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8330", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8330", "title": "Pakistan", "text": ["Pakistan", "Il-Pakistan huwa nazzjon fl-Asja."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8331", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8331", "title": "Vanwatu", "text": ["Vanwatu", "Il-Vanwatu huwa nazzjon fl-O\u010bean Pa\u010bifiku.", "Il-belt kapitali hi Port Vila."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8332", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8332", "title": "Kiribati", "text": ["Kiribati", "Kiribati hi nazzjon fl-O\u010bean Pa\u010bifiku.", "Il-belt kapitali hi Tarawa."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8334", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8334", "title": "Nawru", "text": ["Nawru", "Nawru huwa nazzjon fl-O\u010bean Pa\u010bifiku."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8335", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8335", "title": "Tuvalu", "text": ["Tuvalu", "Tuvalu hu nazzjon fl-O\u010bean Pa\u010bifiku.", "Il-belt kapitali hi Funafuti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8336", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8336", "title": "Samoa", "text": ["Samoa", "Samoa hi nazzjon fl-O\u010bean Pa\u010bifiku."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8337", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8337", "title": "Tonga", "text": ["Tonga", "Tonga hi nazzjon fl-O\u010bean Pa\u010bifiku.", "Il-belt kapitali hi Nuku'alofa."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8338", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8338", "title": "Mawrizju", "text": ["Mawrizju", "Il-Mawrizju huwa pajji\u017c fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8340", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8340", "title": "Namibja", "text": ["Namibja", "In-Namibja hi nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8341", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8341", "title": "Botswana", "text": ["Botswana", "Il-Botswana, uffi\u010bjalment il-Repubblika tal-Botswana, huwa pajji\u017c interkju\u017c fin-nofsinhar tal-Afrika.", "I\u010b-\u010bittadini jirreferu g\u0127alihom infushom b\u0127ala \"Batswana\" (singular: Motswana), i\u017cda \u0127afna sorsi bl-Ingli\u017c ju\u017caw \"Botswana\" minflok.", "Pre\u010bedentement il-Protettorat Britaniku ta' Bechuanaland, il-Botswana adotta l-isem \u0121did tag\u0127ha wara li sar indipendenti fi \u0127dan il-Commonwealth fit-30 ta' Settembru 1966.", "Hija dde\u010bidiet g\u0127a\u017cla libera u \u0121usta demokratika elezzjonijiet mill-indipendenza."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8342", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8342", "title": "Kenja", "text": ["Kenja", "Il-Kenja, uffi\u010bjalment ir-Repubblika tal-Kenja, hija stat sovran fl-Afrika tal-Lvant.", "Il-belt kapitali tag\u0127ha hi Nairobi li fl-stess \u0127in hi l-ikbar belt fil-pajji\u017c.", "Kenja tinsab fuq l-ekwatur bl-O\u010bean Indjan fil-lbi\u010b, it-Tanzanija fin-nofsinhar, l-Uganda lejn il-punent, is-Sudan t'Isfel fil-majjistral, l-Etjopja fit-tramuntana u s-Somalja fil-grigal.", "Il-Kenja tkopri 581,309 km (224,445 mi kw) u g\u0127andha popolazzjoni ta' 431\u20442 miljun fil-bidu tal-2013.", "Il-pajji\u017c huwa msemmi g\u0127all-Muntanja Kenja, it-tieni l-og\u0127la muntanja fl-Afrika ."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8343", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8343", "title": "Sierra Leone", "text": ["Sierra Leone", "Sierra Leone huwa pajji\u017c fl-Afrika, membru tal-Commonwealth tan-Nazzjonijiet."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8344", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8344", "title": "Seychelles", "text": ["Seychelles", "Seychelles hu nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8345", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8345", "title": "Malawi", "text": ["Malawi", "Il-Malawi huwa nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8346", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8346", "title": "Lesoto", "text": ["Lesoto", "Il-Lesoto, mag\u0127ruf uffi\u010bjalment b\u0127ala r-Renju tal-Lesoto, huwa stat interkju\u017c fl-Afrika kompletament imdawwar mill-uniku pajji\u017c \u0121ar tieg\u0127u, l-Afrika t'Isfel.", "Huwa pajji\u017c ming\u0127ajr \u017cbokk g\u0127all-ba\u0127ar u enklav fit-territorju tal-Afrika t'Isfel.", "Il-Lesoto g\u0127andu popolazzjoni ta' madwar 2,067,000 ru\u0127 f'erja li tla\u0127\u0127aq it-30,000 kilometru kwadru.", "Madwar 40% tal-popolazzjoni jg\u0127ixu ta\u0127t l-linja ta' faqar ta' 1.25 dollari Amerikani kuljum.", "Il-belt kapitali hija Maseru, u l-pajji\u017c huwa membru tal-Commonwealth tan-Nazzjonijiet.", "L-isem \"Lesoto\" huwa mibni (skont skema tipika tal-lingwi Bantu) mil-prefiss \"le-\" quddiem l-g\u0127erq \"sotho\", li jfisser \"l-art tal-poplu li jitkellem is-Sotho\"."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8347", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8347", "title": "\u017bambja", "text": ["\u017bambja", "I\u017c-\u017bambja hi nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8348", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8348", "title": "Ni\u0121erja", "text": ["Ni\u0121erja", "In-Ni\u0121erja, uffi\u010bjalment ir-Repubblika Federali tan-Ni\u0121erja, hija nazzjoni fl-Afrika.", "In-Ni\u0121erja hi repubblika kostituzzjonali federali tinkludi 36 stat u Territorju Kapitali Federali.", "In-Ni\u0121erja tinsab fl-Afrika tal-Punent u taqsam il-fruntieri tal-art mal-Benin fil-punent, i\u010b-\u010aad u l-Kamerun fil-lvant, u n-Ni\u0121er fit-tramuntana.", "Kosta tag\u0127ha fin-nofsinhar tinsab fuq il-Golf tal-Guinea fl-O\u010bean Atlantiku.", "In-Ni\u0121erja tal-lum kienet is-sit ta' bosta renji u stati tribali fi \u017cmien ta' iktar minn millennju.", "L-istat pre\u017centi g\u0127andu l-ori\u0121ini tag\u0127hu fil-kolonizzazzjoni mill-Ingli\u017ci matul is-seklu dsatax u s-seklu g\u0127oxrin, bil-amalgamazzjoni tal-Protettorati tan-Ni\u0121erja tan-Nofsinhar u u tan-Ni\u0121erja tat-Tramuntana.", "Matul il-perjodu kolonjali, l-Ingli\u017ci waqqfu strutturi amministrattivi u legali \u0121odda, filwaqt li \u017cammew ukoll xi stituzzjonijiet tradizzjonali.", "In-Ni\u0121erja kisbet l-indipendenza fl-1960, i\u017cda ftit snin wara bdiet il-Gwerra tal-Biafra.", "Mis-sebg\u0127inijiet 'il quddiem, in-Ni\u0121erja alternat bejn gvernijiet \u010bivili eletti demokratikament u dittatorjati militari, bl-elezzjonijiet presidenzjali tal-2011 meqjusin b\u0127ala l-ewwel elezzjonijiet li kienu \u0121usti.", "In-Ni\u0121erja hi spiss mag\u0127rufa b\u0127ala l-\"\u0120gant tal-Afrika\", min\u0127abba l-popolazzjoni kbira u l-ekonomija tag\u0127ha.", "Bl madwar 186 miljun abitant, in-Ni\u0121erja hija l-aktar pajji\u017c popolat fl-Afrika u s-seba' pajji\u017c l-aktar popolat fid-dinja.", "In-Ni\u0121erja g\u0127andha wkoll wa\u0127da mill-akbar popolazzjonijiet ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fid-dinja.", "Fil-pajji\u017c hemm aktar minn 500 gruppi etni\u010bi differenti, li minnhom l-akbar tlieta huma l-Hausa, Igbo u Joruba.", "Rigward ir-reli\u0121jon, in-Ni\u0121erja huwa maqsum bejn wie\u0127ed u ie\u0127or min-nofs bejn Insara, li jg\u0127ixu aktar fil-partijiet tan-Nofsinhar u \u010bentrali tal-pajji\u017c, u l-Musulmani, li huma kkon\u010bentrati l-aktar fir-re\u0121juni tat-Tramuntana u lbi\u010b.", "Minoranza tan-nies jipprattikaw reli\u0121jonijiet indi\u0121eni, b\u0127al dawk tal-popli Igbo u Joruba.", "Fl-2014, l-ekonomija tan-Ni\u0121erja saret l-akbar fl-Afrika, bi PGD ta' aktar minn $500 biljun, u g\u0127addiet lil dik tal-Afrika t'Isfel b\u0127ala l-21 l-akbar ekonomija fid-dinja.", "Barra minn hekk, il-proporzjon tad-dejn mal-PGD huwa biss 11%.", "Sal-2050, in-Ni\u0121erja hija mistennija li ssir wa\u0127da mill-aqwa 20 ekonomija tad-dinja.", "Ir-ri\u017cervi ta\u017c-\u017cejt kellhom rwol ewlieni fil-\u0121id tal-pajji\u017c.", "In-Ni\u0121erja hija kkunsidrata b\u0127ala suq emer\u0121enti mill-Bank Dinji u hi kkunsidrata b\u0127ala potenza re\u0121jonali fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8349", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8349", "title": "Kamerun", "text": ["Kamerun", "Il-Kamerun, uffi\u010bjalment ir-Repubblika tal-Kamerun (Fran\u010bi\u017c: R\u00e9publique du Kamerun), huwa pajji\u017c fl-Afrika \u010aentrali tal-punent .", "Dan huwa mdawwar min-Ni\u0121erja lejn il-punent; \u010aad g\u0127all-grigal, ir-Repubblika Afrikana \u010aentrali lejn il-lvant; u l-Gwinea Ekwatorjali, il-Gabon, u r-Repubblika tal-Kongo g\u0127an-nofsinhar.", "Il-Kosta Kamerun jinsab fuq il-koljatura ta 'Bonny, parti mill-Golf tal-Gwinea u l-O\u010bean Atlantiku.", "Il-pajji\u017c huwa msejja\u0127 \"l-Afrika fil-minjatura\" g\u0127ad-diversit\u00e0 \u0121eolo\u0121ika u kulturali tag\u0127ha.", "Karatteristi\u010bi naturali jinkludu bajjiet, de\u017certi, muntanji, foresti tropikali, u savannas.", "L-og\u0127la punt huwa Muntanja tal-Kamerun fil-lbi\u010b, u l-akbar bliet huma Douala, Yaound\u00e9 u Garoua.", "Kamerun hija dar g\u0127al aktar minn 200 gruppi lingwisti\u010bi differenti.", "Il-pajji\u017c huwa mag\u0127ruf sew g\u0127al stili nattiva tag\u0127ha ta 'mu\u017cika, partikolarment makossa u bikutsi, u g\u0127at-tim tal-futbol nazzjonali ta' su\u010b\u010bess tieg\u0127u.", "Fran\u010bi\u017c u l-Ingli\u017c huma l-lingwi uffi\u010bjali."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8350", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8350", "title": "Eswatini", "text": ["Eswatini", "L-Eswatini, mag\u0127ruf b\u0127ala Swa\u017ciland sal-2018, hu nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8351", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8351", "title": "Tan\u017canija", "text": ["Tan\u017canija", "Tan\u017canija hu nazzjon fl-Afrika.", "It-Tan\u017canija hija destinazzjoni turistika popolari.", "\u0126afna turisti j\u017curu dan il-pajji\u017c biex tara l-\u0127ajja selva\u0121\u0121a fuq safari u tluq il-Muntanja Kilimanjaro."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8352", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8352", "title": "Uganda", "text": ["Uganda", "Uganda hi nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8353", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8353", "title": "Gana", "text": ["Gana", "Il-Gana, mag\u0127rufa uffi\u010bjalment b\u0127ala r-Repubblika tal-Gana, huwa stat sovran li jinsab fil-Golf tal-Ginea u l-O\u010bean Atlantiku fl-Afrika tal-Punent.", "Il-pajji\u017ci konfini tag\u0127ha huma l-Kosta tal-Avorju fuq il-Punent, Burkina Faso fit-Tramuntana, it-Togo fuq il-Lvant u l-Golf tal-Ginea u l-O\u010bean Atlantiku fin-Nofsinhar.", "Qabel ma \u0121iet kolonizzata, fil-Gana kienu jg\u0127ixu numru ta' popli fil-bi\u010b\u010ba mir-renji Akan.", "Stati mhux Akani ma\u0127luqa mill-poplu Dagomba kienu je\u017cistu wkoll.", "Qabel il-kuntatt mal-Ewropej, il-kummer\u010b bejn l-Akani u stati o\u0127ra Afrikani stag\u0127new grazzi g\u0127ar-rikezza tad-deheb tal-Akani.", "Il-kummer\u010b mal-istati Ewropej beda mal-kuntatt mal-Portugi\u017ci fis-seklu 15.", "Fl-1874, il-Brittanja kisbet il-kontroll fuq diversi partijiet tal-pajji\u017c fejn assenjathom l-istatus ta' \"Gold Coast\".", "Din kisbet l-indipendenza mir-Renju Unit fl-1957, biex sar l-ewwel pajji\u017c Afrikan li g\u0127amel dan.", "Il-Gana hija t-tieni l-ikbar produttur tal-kakaw, u wa\u0127da mill-ikbar produtturi tad-deheb fid-dinja.", "Fit-territorju tag\u0127ha hemm ukoll il-Lag Volta, l-ikbar lag artifi\u010bjali fid-dinja.", "It-terminu Gana ifisser \"Re Gwerrier\" u kien it-titlu mog\u0127ti lir-rejiet tal-Imperu tal-Gana, g\u0127alkemm dan l-imperu kien iktar fit-Tramuntana minn fejn illum hemm il-pajji\u017c tal-Gana."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8354", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8354", "title": "Gambja", "text": ["Gambja", "Gambja hi nazzjon fl-Afrika."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8381", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8381", "title": "Kunsilli lokali ta' Malta", "text": ["Kunsilli lokali ta' Malta", "Mill-1993, Malta bdiet ti\u0121i maqsuma fi 68 kunsill lokali jew lokalitajiet.", "Dawn jiffurmaw l-iktar forma ba\u017cika ta' gvern lokali u m'hemm ebda livell intermedju bejnhom u bejn il-livell nazzjonali.", "Il-livelli tas-sitt distretti (\u0127amsa fil-g\u017cira ta' Malta, wie\u0127ed fil-g\u017cira ta' G\u0127awdex) u tat-tliet re\u0121juni (tnejn fil-g\u017cira ta' Malta: Malta-Majjistral u Malta-Xlokk, wie\u0127ed fil-g\u017cira ta' G\u0127awdex) iservu g\u0127al fini ta' statistika.", "Hawn ta\u0127t hawn il-lista tal-kunsilli lokali tal-g\u017cejjer Maltin."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8384", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8384", "title": "Diskografija ta' Ira Losco", "text": ["Diskografija ta' Ira Losco", "Din hi lista dettaljata ta' l-albums u l-kanzunetti ta' Ira Losco."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8386", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8386", "title": "Latvja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Latvja fil-Festival tal-Eurovision", "Il-Latvja pparte\u010bipat fil-Festival tal-Eurovision g\u0127axar darbiet, fejn iddebuttaw fil-Festival tal-Eurovision 2000 permezz tal-grupp Brainstorm li spi\u010b\u010ba fit-tielet post b'\"My Star\".", "G\u0127all-ewwel tog\u0127ma ta' su\u010b\u010bess, il-Latvja ma tantx kellha ddum hekk kif sentejn wara, fl-2002, Marie N bil-kanzunetta \"I Wanna\" \u0127ar\u0121et rebbie\u0127a fuq il-favorita Malta b'distakk ta' 12-il punt, fejn r\u010biviet 176 punt.", "Min\u0127abba din ir-reb\u0127a, l-edizzjoni tal-2003 saret fil-kapitali tal-Latvja, Riga.", "Il-Latvijas Telev\u012bzija (LTV), ix-xandar uffi\u010bjali ta' dan il-konkors g\u0127al-Latvja, g\u0127all-bidu kienu qed jippjanaw li jirtiraw g\u0127all-ewwel darba mill-edizzjoni tal-2009, wara li l-gvern Latvjan impona tnaqqis fil-ba\u0121it fuq ix-xandar li waqqafhom milli j\u0127allsu l-mi\u017cata g\u0127all-parte\u010bipazzjoni.", "Minkejja dan, il-Latvja dde\u010bidiet li tikkompeti u l-EBU ikkonfermat dan.", "Il-Latvja \"r\u010biviet\" l-aktar punti minn (finali biss):", "Il-Latvja \"tat\" l-aktar punti lil (finali biss):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8387", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8387", "title": "Moldova fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Moldova fil-Festival tal-Eurovision", "Moldova pparte\u010bipat fil-Eurovision tliet darbiet, fl-2005, fl-2006 u fl-2007.", "Il-Moldova ng\u0127atat l-a\u010b\u010bess fil-Eurovision meta fl-2004 ing\u0127aqdet mal-European Broadcasting Union.", "Wara r-ri\u017cultat deludenti fl-edizzjoni ta' l-2006, ix-xandar Moldovjan \u0127abbar li jista' jkun li jirtira l-parte\u010bipazzjoni u ma allokax fondi g\u0127all-edizzjoni ta' l-2006.", "Madanakollu, mill-pressjoni tal-pubbliku, TRM imliet id-dokumenti preliminarji biex tikkompeti u bag\u0127tet lil Natalia Barbu bil-kanzunetta \"Fight\".", "Fl-2008 il-Moldova, g\u0127all-ewwel darba f'erba' snin, ma kkwalifikatx g\u0127all-finali, u b'\u0127afna jsostnu li l-kanzunetta \"A Century Of Love\" ma kinitx fost l-aqwa kanzunetti li \u0121ew esebiti f'dik is-serata tas-semi-finali."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8389", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8389", "title": "Ukraina fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["Ukraina fil-Festival tal-Eurovision", "L-Ukraina pparte\u010bipat fil-Eurovision \u0127ames darbiet, bid-debutt tag\u0127a jsir fl-edizzjoni ta' l-2003 u spi\u010b\u010baw fl-erbatax-il-post permezz tal-kantant popolari Oleksandr Ponomaryov.", "It-tieni parte\u010bipazzjoni ta' dan il-pajji\u017c tat l-ewwel reb\u0127a grazzi g\u0127al Ruslana.", "Fl-edizzjoni ta' wara huma spi\u010b\u010baw fid-dsatax-il post, fejn il-belt kapitali ta' Kiev ospitat is-serata.", "L-Ukrajna g\u0127adha ma tilfitx finali, u b'hekk qatt ma kienet eliminata fis-semi-finali."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8399", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8399", "title": "Novembru", "text": ["Novembru", "Novembru huwa l-\u0127dax xahar tas-sena skont il-kalendarju Gregorjan u hu wie\u0127ed mill-erba' xhur bi 30 jum.", "Novembru kiseb ismu (mil-Latin \"novem\" li tfisser \"disg\u0127a\") meta Jannar u Frar kienu mi\u017cjuda fil-kalendarju Ruman.", "Novembru jibda' fit-tropiku astrolo\u0121iku o\u010b\u010bidentali bix-xemx fis-simbolu tal-Iskorpjun u jispi\u010b\u010ba f'dak tas-Sa\u0121ittarju.", "Astronomikament, ix-xemx tibda' attwalment fil-kostellazzjoni tal-Mi\u017cien, tg\u0127addi mill-kostellazzjoni tal-Iskorpjun minn madwar l-24 sad-29 ta' Novembru u tispi\u010b\u010ba fil-kostellazzjoni tal-Ophiuchus, li hija l-unika kostellazzjoni \u017codjakali li mhix asso\u010bajata ma' simbolu astrolo\u0121iku.", "Novembru jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al Frar fi snin komuni, u Marzu f'kull sena."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8403", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8403", "title": "Di\u010bembru", "text": ["Di\u010bembru", "Di\u010bembru hu t-tnax u l-a\u0127\u0127ar xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan, u wie\u0127ed minn seba' xhur Gregorjani li g\u0127andhom 31 jum.", "Di\u010bembru jibda, astrolo\u0121ikament, meta x-xemx tkun fis-simbolu tas-Sa\u0121ittarju u jispi\u010b\u010ba fis-simbolu tal-Kaprikornu.", "Astronomikament, ix-xemx tibda fil-kostellazzjoni ta' Ophiuchus, li hi l-unika kostellazzjoni \u017codjakali li mhix mg\u0127odda b\u0127ala simbolu astrolo\u0121iku, u tispi\u010b\u010ba fil-kostellazzjoni tas-Sa\u0121ittarju.", "Bil-Latin, \"decem\" tfisser \"g\u0127axra\".", "Di\u010bembru kien ukoll l-g\u0127axar xahar tal-kalendarju Ruman sakemm l-ista\u0121un tax-xitwa (li kien sta\u0121un li ma kellux xahar \u0121o fih) kien \u0121ie divi\u017c bejn Jannar u Frar.", "Dan ix-xahar hu x-xahar bl-inqas numru ta' sig\u0127at bix-xemx tas-sena fl-emisferu tat-Tramuntana u bl-iktar numru ta' sig\u0127at bix-xemx tas-sena fl-emisferu tan-Nofsinhar.", "Di\u010bembru jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al Settembru."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8405", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8405", "title": "Mejju", "text": ["Mejju", "Mejju hu l-\u0127ames xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan u hu wie\u0127ed minn seba' xhur Gregorjani b'tul ta' 31 jum.", "Hu hu x-xahar matul l-ista\u0121un tar-rebbieg\u0127a fl-emisferu tat-Tramuntana, u l-\u0127arifa fl-emisferu tan-Nofsinhar.", "Mejju jibda bix-xemx fis-simbolu tal-Barri u jispi\u010b\u010ba f'dak tat-Tewmin.", "Astronomikament, ix-xemx tibda il-kostellazzjoni ta' l-Aries u tispi\u010b\u010ba fil-kostellazzjoni tal-Barri", "Ix-xahar kien imsemmi g\u0127all-alla Griega Maia, li kienet identifikata flimkien ma' l-alla tal-fertilit\u00e0 ta' l-era Rumana, Bona Dea, li l-festival tag\u0127ha kien isir f'Mejju.", "F'kwalunkwe sena, l-ebda xahar ma jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a ta' Mejju.", "L-istess hu g\u0127ax-xahar ta' \u0120unju."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8413", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8413", "title": "April", "text": ["April", "April huwa r-raba' xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan, u wie\u0127ed minn erba' xhur bi 30 jum.", "April kien ori\u0121inarjament it-tieni xahar tal-kalendarju Ruman, qabel ma' Jannar u Frar kienu mi\u017cjuda mir-Re Numa Pompilius madwar is-sena 700 QK.", "Dan sar ir-raba' xahar tas-sena tal-kalendarju (fis-sena meta t-tnax ix-xahar kienu mni\u017c\u017cla wara xulxin) matul i\u017c-\u017cmien tal-decemvirs, madwar 450 QK, u dakinhar kien ing\u0127ata 29 \u0121urnata.", "Is-sors ta' dan l-isem (Latin \u2013 \"Aprilis\") hu n\u010bert.", "L-etimolo\u0121ija tradizzjonali mil-Latin \"aperire\", \"tifta\u0127\", b'referenza g\u0127al April b\u0127ala l-bidu tal-ista\u0121un meta s-si\u0121ar u l-fjuri jibdew \"jift\u0127u\", hija msa\u0127\u0127a mill-u\u017cu ta' \u1f01\u03bd\u03bf\u03b9\u03be\u03b9\u03c2 (\"ftu\u0127\") g\u0127ar-rebbieg\u0127a fil-Grieg modern.", "Min\u0127abba li \u0127afna mix-xhur Rumani kienu msemmija f'\u0121ie\u0127 id-divinitajiet, u billi April kien ikkonsagrat lil Venere u li festa tag\u0127ha, l-\"Festum Veneris et Fortunae Virilis\" kienet issir fl-ewwel \u0121urnata, kien su\u0121\u0121erit li Aprilis kien ori\u0121inarjament ix-xahar tag\u0127ha Aphrilis, mill-isem Grieg Afrodite (\"Aphros\"), jew mill-Etrusk \"Apru\".", "L-Anglo-Sassoni kienu jsej\u0127u lil April \"Oster-monath\" jew \"Eostur-monath\", il-perjodu mqaddes ta' Eostre jew Ostara, l-allat pagani Sassoni tar-rebbieg\u0127a, li minn isimhom \u0121ejja l-kelma \"Easter\" g\u0127all-G\u0127id modern.", "Jum San \u0120or\u0121 hu fit-tlieta u g\u0127oxrin tax-xahar, u lejlet San Mark, bis-superstizzjoni li l-erwie\u0127 ta' dawk li jkunu \u0127a jmutu matul dik is-sena jidhru jduru fil-knisja, taqa' fl-erbg\u0127a u g\u0127oxrin.", "Ix-xahar ta' April jibda (astrolo\u0121ikament) meta x-xemx tkun fis-simbolu ta' Aries u jispi\u010b\u010ba fis-simbolu tal-Barri.", "Astronomikament, ix-xemx tibda fil-kostellazzjoni tal-\u0126ut u jispi\u010b\u010ba f'dak ta' Aries.", "April jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al Lulju f'kull sena, u Jannar fi snin bi\u017cistiti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8415", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8415", "title": "1 ta' Jannar", "text": ["1 ta' Jannar", "L-1 ta' Jannar huwa l-ewwel jum tas-sena fil-kalendarju Gregorjan; jifdal 364 \u0121urnata o\u0127ra g\u0127al tmiem is-sena (365 fi snin bi\u017cestili).", "Il-\u0121urnata pre\u010bedenti hi l-31 ta' Di\u010bembru tas-sena ta' qabel.", "Matul il-Medju Evu ta\u0127t l-influwenza tal-Knisja Kristjana, diversi pajji\u017ci mexxew il-bidu tas-sena g\u0127al wa\u0127da minn numru ta' avvenimenti Kristjani importanti \u2014 il-25 ta' Di\u010bembru (it-Twelid ta' \u0120es\u00f9), l-1 ta' Marzu, il-25 ta' Marzu (l-Assunzjoni), jew anke l-G\u0127id.", "Pajji\u017ci tal-Ewropa tal-Punent (\u0127afna minnhom b'popolazzjoni li kellhom fedelt\u00e0 lejn il-Knisja Ortodossa) bdew is-sena numerata tag\u0127hom fl-1 ta' Settembru minn madwar 988.", "Kristjane\u017cmu:", "Reli\u0121jon Rumana antika u moderna:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8416", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8416", "title": "\u0120unju", "text": ["\u0120unju", "\u0120unju hu s-sitt xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan u g\u0127andu 30 jum.", "Ix-xahar hu msemmi g\u0127all-alla Rumana \u0120uno, il-mara ta' \u0120ove.", "Fil-bidu ta' \u0120unju, ix-xemx titla' fil-kostellazzjoni tal-Barri; fl-a\u0127\u0127ar ta' \u0120unju x-xemx titla' fil-kostellazzjoni tat-Tewmin.", "Madanakollu, min\u0127abba l-pre\u010bessjoni tal-ekwinozji, \u0120unju jibda bix-xemx fis-simbolu astrolo\u0121iku tat-Tewmin, u jispi\u010b\u010ba bix-xemx fis-simbolu tal-Qabru.", "\u0120unju hu x-xahar bl-ikbar numru ta' sig\u0127at ta' dawl tax-xemx fl-emisferu tat-Tramuntana u bl-inqas numru ta' sig\u0127at ta' dawl tax-xemx fl-emisferu ta' Nofsinhar.", "\u0120unju, fl-emisferu tat-Tramuntana hu l-ekwivalenti sta\u0121jonali ta' Di\u010bembru fl-emisferu ta' Nofsinhar u vi\u010bi-versa.", "Ix-xahar ta' \u0120unju \u2014 fl-emisferu tat-Tramuntana \u2014 hu fir-rebbieg\u0127a sal-21, meta s-sajf jibda.", "Dan ix-xahar hu mag\u0127ruf g\u0127all-g\u0127ad kbir ta' ti\u0121ijiet matulu.", "Dan in-numru kbir ta' \u017cwi\u0121ijiet jista' ji\u0121i attribwit lill-alla \u0120uno jew \u0126era, li \u0120unju hu msemmi g\u0127aliha.", "\u0120uno hi l-alla protetri\u010bi ta\u017c-\u017cwie\u0121, u g\u0127alhekk xi nies ja\u0127sbu li \u017cwie\u0121 li jsir f'dan ix-xahar ikollu r-ri\u017cq."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8417", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8417", "title": "Lulju", "text": ["Lulju", "Lulju hu s-seba' xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan u wie\u0127ed mix-xhur Gregorjani b'tul ta' 31 jum.", "B\u0127ala medja, dan ix-xahar hu l-iktar s\u0127un fl-emisferu tat-Tramuntana, u l-iksa\u0127 wie\u0127ed fl-emisferu ta' Nofsinhar.", "Lulju jibda (astrolo\u0121ikament) bix-xemx fis-simbolu tal-Qabru u jispi\u010b\u010ba fis-simbolu tal-Iljun.", "Astronomikament, ix-xemx tibda fil-kostellazzjoni tat-Tewmin u jispi\u010b\u010baw fil-kostellazzjoni tal-Qabru.", "Lulju kien imsemmi g\u0127al \u0120ulju \u010aesari, li twieled f'dak ix-xahar.", "Qabel, dan kien imsemmi \"Quintilis\" bil-Latin, billi kien il-\u0127ames xahar fil-kalendarju Ruman, qabel ma' Jannar sar l-ewwel xahar tas-sena tal-kalendarju (is-sena meta t-tnax-il xahar kienu msemmijin wara xulxin) fi \u017cmien tad-decemvirs madwar is-sena 450 QK Lulju jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al April kull sena, u b\u0127al Jannar fi snin bi\u017cestili."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8418", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8418", "title": "Awwissu", "text": ["Awwissu", "Awwissu huwa t-tmien xahar tas-sena fil-kalendarju Gregorjan u huwa wie\u0127ed mis-seba' xhur Gregorjani li fihom 31 jum.", "Awwissu jibda, astrolo\u0121ikament, bix-xemx fis-simbolu tal-Iljun u jispi\u010b\u010ba fis-simbolu tal-Ver\u0121ni.", "Astronomikament, ix-xemx tibda fil-kostellazzjoni tal-Qabru u tispi\u010b\u010ba fil-kostellazzjoni tal-Iljun.", "Dan ix-xahar kien ori\u0121inarjament imsejja\u0127 \"Sextilis\" bil-Latin, min\u0127abba li dan kien is-sitt xahar fil-kalendarju antik Ruman, li kien jibda f'Marzu madwar is-sena 750 QK ta\u0127t Romulus.", "Dan sar it-tmien xahar, jew min\u0127abba li Jannar u Frar \u0121ew mi\u017cjuda fil-bidu tas-sena mir-Re Numa Pompilius madwar is-sena 700 QK, jew meta dawn i\u017c-\u017cew\u0121 xhur tmexxew mill-a\u0127\u0127ar g\u0127all-bidu tas-sena mid-decemviri madwar is-sena 450 QK.", "Dan kien imsemmi g\u0127al Awgustu fis-sena 8 QK billi bosta \u0121rajjiet importanti li g\u0127enuh biex jikseb il-poter, li la\u0127qu l-qu\u010b\u010bata fir-reb\u0127a ta' Lixandra, \u0121raw f'dan ix-xahar.", "Awwissu ori\u0121inarjament kellu 29 \u0121urnata fil-kalendarju tar-Repubblika Rumana.", "Awgustu \u0127a jumejn minn Frar u tahom lil Awwissu meta x-xahar \"Sextilis\" \u0121ie msemmi g\u0127alih.", "Fi snin komuni, l-ebda xahar ie\u0127or ma jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a b\u0127al Awwissu.", "Madanakollu, fi snin bi\u017cestili, Frar jibda fl-istess \u0121urnata tal-\u0121img\u0127a"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8442", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8442", "title": "\u0120eor\u0121ja fil-Festival tal-Eurovision", "text": ["\u0120eor\u0121ja fil-Festival tal-Eurovision", "Il-\u0120eor\u0121ja iddebutat fl-2007 g\u0127at-52 edizzjoni tal-Festival tal-Eurovision.", "Fis-27 ta' Ottubru 2006, il-\u0120eor\u0121ja, ikkonferma li huma xtaqu jie\u0127du sehem fil-Eurovision.", "F'dak i\u017c-\u017cmien, l-EBU kienu g\u0127adhom jillimitaw il-massimu ta' 40 pajji\u017c.", "Madanakollu, f'Marzu tal-2007, \u0121ie im\u0127abbar li t-42 appikant se jie\u0127du sehem fl-edizzjoni tal-2007 f'\u0126elsinki.", "Huma rnexxielhom jikkwalifikaw mis-semifinali (fejn kisbu 123 punt u t-tmien post), u fil-finali kisbu t-tnax-il post (minn 24 parte\u010bipant).", "Il-\u0120eor\u0121ja g\u0127amlu t-tieni dehra tag\u0127hom f'dan il-festival fl-edizzjoni tal-2008.", "Wara li g\u0127addew mis-semifinali (fejn spi\u010b\u010baw fil-\u0127ames post b'107 punti), fil-finali marru post a\u0127jar mill-edizzjoni pre\u010bedenti wara li kklassifikaw fil-\u0127dax-il post (minn 25).", "Min\u0127abba l-gwerra fl-Ossezja t'Isfel fl-2008, sar dibattitu min-na\u0127a tal-Georgian Public Broadcasting (GBP) fuq jekk il-\u0120eor\u0121ja g\u0127andhiex tie\u0127u sehem f'Moska.", "I\u010b-\u010bermen tal-GPB stqarr li ma kinitx tkun xi \u0127a\u0121a irrazzjonali jekk kienu jidde\u010biedu li jirtiraw, imma kienu jinsabu lura fil-\u0127in min\u0127abba li finali nazzjonali kienet se ti\u0121i organizzata jekk kienu se jidde\u010biedu li jipparte\u010bipaw.", "Fit-28 ta' Awwissu 2008, \u0121ie im\u0127abbar li l-\u0120eor\u0121ja se tirtira mill-edizzjoni tal-2009, fejn sostnew li huma jirrifjutaw li jikkompetu f'\"pajji\u017c li jivvjola d-drittijiet tal-bniedem u l-li\u0121ijiet internazzjonali\", u kif ukoll min\u0127abba dubji fuq is-sigurt\u00e0 tal-parte\u010bipanti tag\u0127hom.", "Wara r-reb\u0127 tal-Festival tal-Eurovision tat-Tfal tal-2008, li fih ir\u010bievu tnax-il punt mir-Russja, il-\u0120eor\u0121ja re\u0121g\u0127et \u0127adet il-kura\u0121\u0121 biex ter\u0121a' tipparte\u010bipa fl-2009.", "Wara l-finali nazzjonali li saret fit-18 ta' Frar 2009, \u0121ie mag\u0127\u017cul il-grupp Stefane & 3G bil-kanzunetta fuq stil sebg\u0127inijiet \"We Don't Wanna Put In\".", "Madanakollu l-kanzunetta qajmet kontroversja kbira fuq il-lirika tag\u0127ha, li kienet tinkludi referenza politika persistenti lejn il-Prim Ministru Russu Vladimir Putin, liema stqarrija l-GPB \u010ba\u0127det.", "L-EBU ma \u0127allietx lil din il-kanzunetta tikkompeti min\u0127abba l-lirika tag\u0127ha, u staqsiet lill-GPB biex jew tbiddel il-lirika jew tintg\u0127a\u017cel kanzunetta o\u0127ra.", "Il-GPB sostnew li \u010b-\u010ba\u0127da min-na\u0127a tal-EBU kienet sforz il-pressjoni politika tar-Russja, u fil-11 ta' Marzu irtiraw definittivament mill-kompetizzjoni.", "Il-\u0120eor\u0121ja \"r\u010biviet\" l-aktar punti minn (finali biss):", "Il-\u0120eor\u0121ja \"tat\" l-aktar punti lil (finali biss):"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8502", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8502", "title": "\u0120ebla tal-\u0121ir", "text": ["\u0120ebla tal-\u0121ir", "Il-\u0121ebla tal-\u0121ir, wkoll mag\u0127rufa b\u0127ala \u0127a\u0121ra hu blat imsawwar min depo\u017citu sedimentari u kompost kimikament fil-parti kbira mill-karbonat tal-kal\u010bju (CaCO) fil-forma ta' Kal\u010bit u Aragonit.", "Is-saffi tal-g\u017cejjer Maltin jikkonsistu fil-parti kbira mill-\u0121ebla tal-\u0121ir.", "Il-kelma \"\u0121ebla tal-\u0121ir\" mhix xjentifikament korretta u tista tqarraq g\u0127aliex l-\u0121ir mhux karbonat tal-kal\u010bju i\u017cda ossidu tal-kal\u010bju (CaO) (\u0127a\u0121ra ma\u0127ruqa).", "Ta' min jinnota wkoll li \u0127afna drabi il-kelma \u0121ebla tal-franka ti\u0121i w\u017cata biex tfisser \u0121ebla tal-\u0121ir minkejja li l-\u0121ebla tal-franka hija biss tip wie\u0127ed tal-\u0121ebla tal-\u0121ir.", "Il-\u0121ebla tal-\u0121ir sikwit tikkonsisti minn-ammonti differenti ta' sili\u010bi (diossidu tas-sili\u010bju) fil-forma ta' sel\u010bi (chert) jew \u017cnid, kif wkoll ammonti differenti ta' tafal, frak tal-\u0121ebel (silt) u ramel li jinsabu b\u0127ala firxa, f'forma ta' g\u0127oqod, jew b\u0127ala saffi bejn il-blat.", "Il-kal\u010bit fil-\u0121ebla tal-\u0121ir ji\u0121i primarjament mill-organi\u017cmi tal-ba\u0127ar.", "Dawn l-organi\u017cmi jiffurmaw qxur ta' kal\u010bit rqiq li jingemg\u0127a f-qieg\u0127 il-ba\u0127ar jew fuq xi-sikka fejn bi\u017c-\u017cmien tifforma sikka tal- kroll.", "Mod ie\u0127or kif ti\u0121i ifformata il-\u0121ebla tal-\u0121ir huwa b'imlu\u0127a tal-kal\u010bju ma\u0127lula fl-ilma tax-xita.", "Pere\u017cempju stalakmiti u stalagtiti juffurmaw fl-g\u0127erien minn imlu\u0127a tal-kal\u010bju ma\u0127lulin fl-ilma tax-xita."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8506", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8506", "title": "Saffi tal-g\u017cejjer Maltin", "text": ["Saffi tal-g\u017cejjer Maltin", "Il-Blat tal-g\u017cejjer Maltin huma mag\u0127rufa b\u0127ala depo\u017citu sedimantari u ssawru min fdalijiet ta' qxur ta' kal\u010bit rqiq, primarjament minn organi\u017cmi zg\u0127ar tal-ba\u0127ar li n\u0121emg\u0127u f-qieg\u0127 il-ba\u0127ar.", "Frak tal-arzell u bebbux ie\u0127or tal-ba\u0127ar jiffurmaw wkoll parti mit-ta\u0127lita f'dan il-pro\u010bess.", "Mill-aktar parti il-\u0121ebel tal-g\u017cejjer Maltin jikkonsisti mill-\u0121ebla tal-\u0121ir.", "Fil-blat tal-g\u017cejjer Maltin m'hemm ebda minerali, ji\u0121ifieri materja prima, lanqas hemm \u0121ebla volkanika.", "Il-\u0121eolo\u0121ija ta' Malta tista tinqasam f'\u0127ames saffi li huma distinti wie\u0127ed mill-ie\u0127or u li issawru mal-milja ta\u017c-\u017cmien, wie\u0127ed fuq l-ie\u0127or.", "L-eqdem saff, dak ta' ta\u0127t nett, fforma madwar 25 miljun sena ilu.", "Min\u0127abba effetti mill-atmosfera tul i\u017c-\u017cmien, is-saffi ma jidhrux dejjem wie\u0127ed fuq l-ie\u0127or .", "Dawk li kienu l-aktar mikxufa, jew dg\u0127ajfin, xterdu fix-xejn jew g\u0127ebu g\u0127al kollox.", "Effet ta' tibdil ie\u0127or fuq is-saffi b'forom o\u0127ra tal-\u0121ebla tal-\u0121ir sar b'imlu\u0127a tal-kal\u010bju ma\u0127lula fl-ilma tax-xita (Pere\u017cempju stalakmiti u stalagtiti juffurmaw fl-g\u0127erien).", "Billi \u010berti saffi sfondaw, l-u\u010bu\u0127 ta' dawn is-saffi jinsabu f'livelli differenti.", "Dan il-pro\u010bess jirri\u017culta f'falja jew tar\u0121a.", "Il-Qawwi ta' fuq, jinsab l-aktar g\u0127oli u hu l-aktar ri\u010benti.", "L-g\u0127oljiet kollha ta' Malta u G\u0127awdex huma mag\u0127mula minn dan is-saff, g\u0127alkemm il-g\u017cira ta' Kemmuna u dik ta' Filfla, li mhumiex g\u0127oljin, huma wkoll ta' dan is-saff.", "Il-\u0121ebla s-safra, tinsab ta\u0127t is-saff tal-qawwi ta' fuq.", "Min\u0127abba li hi fra\u0121li \u0127afna, tinkiser u tintradam bit-toqol ta' fuqha u sikwit tkun nieqsa.", "Billi t-tafal l-aktar li jin\u0127all fl-ilma, dan is-saff jista jistag\u0127adar u jinfirex f'medda u jag\u0127ti impressjoni li hu \u0127afna akbar milli hu.", "Mi\u0121emg\u0127a kbar ta' tafal jinsabu f'postijiet b\u0127al G\u0127ajn Tuffie\u0127a u f'bosta n\u0127awi f'G\u0127awdex.", "Il-\u0121ebla tal-franka jew tal-bini tie\u0127u isimha mill-kelma \"franka\" li tfisser li hija \u0127ielsa minn saffi jew impuritajiet o\u0127ra li ma jg\u0127amluhiex tajba g\u0127al bini.", "Il-\u0127xuna ta' dan is-saff tvarja minn 100 sa 150 metru u fejn mikxuf, il-kulur ma\u017c-\u017cmien jibjad jew jisfar.", "Dan is-saff jinqasam f'disa' tipi distinti:", "Dan il-\u0121ebel jinsab fis-swar ta' quddiem il-ba\u0127ar.", "I\u017c-\u017conqor ta' ta\u0127t huwa ftit differenti mi\u017c-\u017conqor tal-wi\u010b\u010b, billi jidher li hu aktar mag\u0127qud, aktar iebes u kristallin.", "Dan il-\u0121ebel jinqasam fi tliet kategoriji:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8515", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8515", "title": "Si\u0121\u0121iewi", "text": ["Si\u0121\u0121iewi", "Is-Si\u0121\u0121iewi huwa villa\u0121\u0121 f'Malta."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8602", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8602", "title": "Festival tal-Eurovision 2009", "text": ["Festival tal-Eurovision 2009", "Il-Festival tal-Eurovision 2009 kien l-54 edizzjoni tal-Festival tal-Eurovision.", "Dan il-festival sar bejn it-12 u s-16 ta' Mejju, fl-Olimpiyski Arena \u0121ewwa Moska, il-belt kapitali tar-Russja.", "Fil-pro\u010bedura tal-votazzjoni se\u0127\u0127ew xi tibdiliet fosthom l-involviment mill-\u0121did tal-\u0121urija nazzjonali flimkien mat-televotazzjoni, waqt li l-format tas-semifinali baqa' l-istess.", "Tnejn u erbg\u0127in pajji\u017c ikkonfermaw il-parte\u010bipazzjoni tag\u0127hom; l-Islovakkja \u0127abbret ir-ritorn tag\u0127ha f'dan il-festival, waqt li San Marino irtiraw min\u0127abba problemi finanzjarji.", "Il-Latvja u l-\u0120eor\u0121ja g\u0127all-bidu \u0127abbru l-intenzjoni li jirtiraw, per\u00f2 l-European Broadcasting Union (EBU) stqarret li \u017c-\u017cew\u0121 pajji\u017ci kienu se jie\u0127du sehem.", "Madanakollu, il-\u0120eor\u0121ja dde\u010bidiet li tirtira g\u0127al darb'o\u0127ra wara li l-EBU irrifjutat il-kanzunetta mag\u0127\u017cula wara li kienet tmur kontra r-regoli tal-Konkors.", "Il-festival \u0121ie mirbu\u0127 min-Norve\u0121ja bi 387 punt, l-og\u0127la punte\u0121\u0121 fl-istorja tal-Eurovision.", "Ir-reb\u0127a tan-Norve\u0121ja timmarka wkoll l-ewwel reb\u0127a g\u0127al pajji\u017c mill-Punent tal-Ewropa u li kien di\u0121\u00e0 reba\u0127 xi darba o\u0127ra l-festival, mill-2001, meta matul dawn is-snin il-festival beda jdur fil-pajji\u017ci tal-Lvant li \u0127afna minnhom kienu g\u0127adhom iduqu l-ewwel reb\u0127a.", "F'dan il-festival ukoll kien hemm ri\u017cultat po\u017cittiv g\u0127ar-Renju Unit li spi\u010b\u010bat bl-aktar punti mill-Ikbar Erbg\u0127a waqt li Spanja bl-inqas.", "Is-sena ta' qabel offriet ri\u017cultat oppost.", "Il-festival sar fir-Russja wara r-reb\u0127a fil-festival tal-2008, li sar f'Belgrad fis-Serbja, mill-kantant Dima Bilan bil-kanzunetta \"Believe\".", "Minkejja n-nuqqas ta' \u0127e\u0121\u0121a li s-sindku ta' Moska wera lejn l-idea li l-konkors ji\u0121i ospitat fil-belt, Vladimir Putin, il-Prim Ministru tar-Russja, eventwalment stqarr li l-festival se jsir f'Moska u \u0121ie propost mill-istazzjon, Channel One, li l-festival isir fl-Olympic Indoor Arena f'Moska.", "Din il-proposta \u0121iet evalwata mill-European Broadcasting Union (EBU) u kkonfermata nhar it-13 ta' Settembru 2008.", "Ix-xandar ospitu ta' dan il-konkors, Channel One, nhar it-30 ta' Jannar 2009 ippre\u017centa logo u tema g\u0127all-edizzjoni tal-2009.", "Il-logo hu bba\u017cat fuq \"G\u0127asfur Fantaxjentifiku\", li jista' ji\u0121i w\u017cat b'\u0127afna kuluri.", "B\u0127al fis-snin pre\u010bedenti, il-logo li jintg\u0127a\u017cel g\u0127al dik l-edizzjoni jitpo\u0121\u0121a \u0127dejn il-logo \u0121eneriku ta' din il-kompetizzjoni.", "Din hi l-ewwel darba mill-2001 li ma sar ebda slogan g\u0127al dan il-konkors.", "Il-palk hu ddisinjat mid-disinjatur minn New York, John Casey, u t-tema tal-palk hu ta' avant-garde komteparanja Russa.", "Casey, li kien ukoll iddisinja l-palk tal-Festival tal-Eurovision tal-1997 \u0121ewwa Dublin, kien ukoll involut fid-disinn tal-edizzjonijiet tal-1994 u l-1995.", "Hu spjega li \"anke qabel [hu] ma \u0127adem mar-Russi fit-TEFI Awards f'Moska fl-1998, [hu] kien ispirat mill-perjodu Avant Garde Russu.\"", "Sezzjonijiet kbar tal-palk jistg\u0127u jitmexxew, fosthom il-parti \u010bentrali fit-tond ta' skrins tal-LEDS li jistg\u0127u jitmexxew biex jo\u0127olqu effett differenti g\u0127al kull kanzunetta.", "Diskussjoni fuq il-format tal-Festival tal-Eurovision 2009 se\u0127\u0127et f'\u0120unju tal-2008, f'Ateni, il-Gre\u010bja.", "Kien hemm proposta li kienet tikkonsisti mill-pajji\u017ci tal-\"Ikbar Erbg\u0127a\" li jitilfu l-post awtomatiku fil-finali tal-edizzjoni tal-2009.", "Madanakollu, \u0121ie ikkonfermat li l-pajji\u017ci tal-\"Ikbar Erbg\u0127a\" se jkomplu awtomatikament jikkwalifikaw g\u0127all-finali fl-edizzjoni tal-2009.", "Il-festival finali sar fis-16 ta' Mejju 2009 fl-Olympic Indoor Arena f'Moska, fir-Russja, bi\u017c-\u017cew\u0121 semifinali jippre\u010bedu l-finali fit-12 u l-14 ta' Mejju.", "Sebg\u0127a u tletin pajji\u017c ipparte\u010bipaw fi\u017c-\u017cew\u0121 semifinali tal-konkors, bil-pajji\u017ci li jiffurmaw l-\"Ikbar Erbg\u0127a\" (Franza, il-\u0120ermanja, Spanja u r-Renju Unit) u l-ospitu jikkwalifikaw awtomatikament g\u0127all-finali, bil-finali tkun tinvolvi dawn il-pajji\u017ci flimkien ma' g\u0127axar pajji\u017ci o\u0127ra li kkwalifikaw minn kull semifinali, g\u0127al total ta' \u0127amsa u g\u0127oxrin parte\u010bipant.", "B\u0127ala twe\u0121iba g\u0127at-tgergir kontinwu mill-istazzjonijiet fuq il-votazzjoni politika u dik \u0121iriena, l-EBU evalwat il-pro\u010bedura tal-votazzjoni w\u017cata fil-festival, bil-possibilit\u00e0 ta' bidla fis-sistema g\u0127all-2009.", "L-organizzaturi tal-festival bag\u0127tu kwestjonarju lix-xandara parte\u010bipanti fuq is-sistema ta' votazzjoni, u grupp ta' referenza nkorpora r-risposti fis-su\u0121\u0121erimenti g\u0127all-format tas-sena li jmiss.", "Telewizja Polska (TVP), l-istazzjon Pollakk, issu\u0121\u0121erixxa li \u0121urija internazzjonali simili g\u0127al dik u\u017cata fil-Festival tal-Eurovision ta\u017c-\u017bfin 2008 ti\u0121i introdotta fil-Festival tal-Eurovision biex tnaqqas l-impatt tal-votazzjoni bejn il-\u0121irien u tag\u0127ti aktar emfasi fuq il-valur artistika tal-kanzunetta.", "\u0120ie ikkonfermat li g\u0127all-finali tal-festival, il-voti kollha ta' kull pajji\u017c se ji\u0121u de\u010bi\u017ci b'kombinazzjoni ta' 50% ri\u017cultati tat-televotazzjoni u 50% tal-\u0121urija nazzjonali.", "Il-metodu li bih jintg\u0127a\u017clu s-semifinalisti biex jikkwalifikaw g\u0127all-finali se jibqa' l-istess, per\u00f2, b'disa' pajji\u017ci f'kull semifinali li jg\u0127addu skont ir-ri\u017cultati mill-pubbliku, u l-g\u0127axar wie\u0127ed mill-\u0121urija esperta.", "Il-\u0121urija nazzjonali \u0121iet abolita mill-festival fil-bidu tal-2007, bit-televotazzjoni jsir mandatorju g\u0127all-kwa\u017ci kull parte\u010bipant mill-2003.", "Edgar B\u00f6hm, direttur tas-settur kon\u010bernat ma' dawn l-attivitajiet tal-istazzjon Awstrijakk tal-\u00d6sterreichischer Rundfunk (ORF), stqarr li l-format tal-2008 b'\u017cew\u0121 semifinali \"xorta wa\u0127da jinkorpora ta\u0127lita ta' kanzunetti li politikament se ji\u0121u favoriti fil-pro\u010bess ta' votazzjoni,\" u \"li, sakemm issir linja gwida \u010bara mill-EBU fuq kif is-semifinali ji\u0121u organizzati, l-Awstrija mhux se tkun parti ta' Moska 2009.\"", "Minkejja l-introduzzjoni tal-votazzjoni mill-\u0121urija fil-finali, l-Awstrija mhux se tirritorna fil-festival tal-2009, imma se xxandar xorta wa\u0127da l-finali fuq l-ORF b\u0127alma g\u0127amlet fl-2008.", "N\u0127ar il-\u0120img\u0127a 30 ta' Jannar, 2009, saret it-tlug\u0127 tal-poloz biex tidde\u010biedi liema pajji\u017ci se jidhru fl-ewwel jew fit-tieni semifinali.", "Skont is-sistema adottata s-sena ta' qabel, kull pajji\u017c kien separat f'sitt urni individwali bba\u017cati fuq il-mudelli ta' votazzjoni fil-festivals pre\u010bedenti.", "Il-poloz saru biex jassiguraw li dawk il-pajji\u017ci li s-soltu jivvutaw g\u0127al xulxin fil-kompetizzjoni ma jipparte\u010bipawx fl-istess semifinali.", "Barra milli \u0121ie determinat liema pajji\u017ci se jipparte\u010bipaw fis-semifinali, \u0121ie determinat liema pajji\u017ci finalisti se jivvutaw f'liema semifinali.", "Il-\u0120ermanja, Spanja u r-Renju Unit se jivvutaw fl-ewwel wa\u0127da, waqt li Franza u r-Russja se jivvutaw fit-tieni.", "Il-postijiet fejn se jkantaw il-kantanti u l-mod kif se l-ordni ta' kif se jinqraw il-voti \u0121ie ddeterminat fis-16 ta' Marzu 2009.", "Wara l-pubblikazzjoni tal-lista finali tal-parte\u010bipanti mill-EBU, tlieta u erbg\u0127in pajji\u017c ikkonfermaw il-parte\u010bipazzjoni tag\u0127hom fil-festival tal-2009, fosth ir-ritorn wara assenza ta' \u0127dax-il sena tal-Islovakkja.", "Il-\u0120eor\u0121ja, minkejja li g\u0127all-bidu \u0127abbret li kienet se tirtira mill-konkors b\u0127ala protesta g\u0127all-poloz esterni tar-Russja fil-konfront tal-gwerra tal-2008 tal-Ossezja t'Isfel, per\u00f2 re\u0121g\u0127et lura mid-de\u010bi\u017cjoni u uffi\u010bjalizzat ir-ritorn tag\u0127ha, b'din l-g\u0127a\u017cla tkun ispirata mir-reb\u0127a li g\u0127amlu fil-Festival tal-Eurovision tat-Tfal 2008 u g\u0127at-tnax-il punt li r-Russja tathom fl-istess festival.", "Svante Stockselius, l-iskrutatur tal-EBU g\u0127all-Eurovision, qal li n-numru ta' parte\u010bipanti f'Moska jista' jkun wie\u0127ed rekord, li jfisser li 44 jew aktar pajji\u017ci sejrin jikkompetu, per\u00f2 dan ma tantx jidher possibbli.", "Diversi g\u0127ajdut qam dwar il-parte\u010bipazzjoni u r-ritorn ta' San Marino u Monako.", "T\u00e9l\u00e9 Monte Carlo (TMC), l-istazzjon Monegask, ikkonferma li kien hemm xi ta\u0127didiet bejnhom u bejn l-EBU fuq il-possibilit\u00e0 li jer\u0121g\u0127u jirritornaw g\u0127all-edizzjoni tal-2009.", "Fl-istess \u017cmien, xnieg\u0127at \u0127ar\u0121u li x-xandar uffi\u010bjali ta' San Marino, Radiotelevisione della Repubblica di San Marino (SMRTV), kien se jirtira uffi\u010bjalment mill-konkors min\u0127abba po\u017cizzjoni xejn sodisfa\u010benti fl-2008, is-sena debuttanti tag\u0127hom.", "Minkejja li su\u010b\u010bessivament kienu tal-idea li jie\u0127du sehem f'Moska, SMRTV kienu sfurzati li jirtiraw minn dan l-avveniment min\u0127abba problemi finanzjarji li waqqfu \u010b-\u010bans g\u0127at-tieni parte\u010bipazzjoni.", "L-istazzjon tal-Latvja, Latvijas Telev\u012bzija (LTV), kien \u0121ie rappuratat li kien mistenni li jirtira mill-konkors, u dan sar tliet ijiem wara l-a\u0127\u0127ar \u0121urnata ta' sottoskrizzjoni.", "Dan sar min\u0127abba fit-tnaqqis tal-ba\u0121it ta' aktar minn 2 miljun Lats mill-ba\u0121it tal-LTV, fejn b'hekk ma setg\u0127ux i\u0127allsu biex jipparte\u010bipaw.", "L-LTV \u0127abbru li nfurmaw lill-EBU fuq il-\u0127sieb tag\u0127hom li jirtiraw min\u0127abba sempli\u010biment problemi finanzjarji.", "L-istazzjon Litwen kien f'diskussjoni mal-EBU biex isib soluzzjoni li jkun jista' j\u017comm il-pajji\u017c fil-Euroviison.", "Fl-20 ta' Di\u010bembru 2008, l-LTV \u0127abbru li kienu se jirtiraw mill-festival, u li kemm l-EBU u Channel One qablu li ma kienux se jinfurzaw penalizzazzjoni finanzjarja min\u0127abba l-irtirar tard li g\u0127amlu mill-festival tal-2009.", "L-LTV \u0127abbru fuq il-\u0127sieb li kellhom fil-parte\u010bipazzjoni g\u0127all-edizzjoni tal-2010.", "Minkejja dan kollu, nhar it-12 ta' Jannar 2009, il-Latvja ikkonfermat li kienet se tie\u0127u sehem.", "Tmienja u tletin pajji\u017c \u0121ew ikkonfermati b\u0127ala parte\u010bipanti f'wa\u0127da mi\u017c-\u017cew\u0121 semifinali tal-konkors.", "It-tlug\u0127 tal-poloz g\u0127as-semifinali saru fit-30 ta' Jannar 2009.", "Matul il-finali, il-pajji\u017ci se j\u0127abbru l-voti tag\u0127hom f'din l-ordni:", "Hawn ta\u0127t hawn taqsira tat-tnax-il punt li ng\u0127ataw fil-finali:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8607", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8607", "title": "Satani\u017cmu", "text": ["Satani\u017cmu", "Is-Satani\u017cmu jista' jirreferi g\u0127al numru ta' twemminijiet, jiddependi fuq min ju\u017ca it-terminu u f'liema kuntest.", "U\u017cu komuni tal-kelma \u0121eneralment jirreferi g\u0127all-adorazzjoni ta' Satana kif inhu mifhum fil-kuntest Nisrani, jew il-prattika tal-ma\u0121ija ritwalistika.", "\u0120eneralment, il-kelma Satani\u017cmu hija u\u017cata minn studju\u017ci biex jiddeskrivu g\u0127add ta twemminijiet u pratti\u010bi spiritwali; l-aktar tnejn sinjifikanti huma Satani\u017cmu LaVeyan (jew Satani\u017cmu Reli\u0121ju\u017c) u Satani\u017cmu Teistiku.", "Kull Satanist jemmen li il-forma ta' Satani\u017cmu li minha hu jag\u0127mel parti hi il-veru tip ta' Satani\u017cmu, u jsejja\u0127 lilu nnifsu Satanist, ming\u0127ajr l-u\u017cu tal-suffiss kif pre\u017centat fuq dan l-artiklu.", "Fis-Satani\u017cmu LaVeyan, is-Satanist ma jadurax lil Satana fis-sens teistiku, imma jie\u0127u rwol ta' l-avversarju tat-twemminijiet spritwali.", "It-terminu Satanist LaVeyan, jew Satanist simboliku jew reli\u0121ju\u017c, huwa w\u017cat minn Satanisti o\u0127ra biex jirreferu g\u0127al min isegwi il-kitbiet tal-fundatur tal-Knisja ta' Satana, Anton Szandor LaVey, u is-su\u010b\u010bessuri tieg\u0127u, b\u0127al Peter H. Gilmore.", "It-twemmin, jew a\u0127jar il-pratti\u010bi, konnessi ma' din is-sistema m'humiex relatati ma' l-ebda reli\u0121jon jew fidi o\u0127ra, u jinkludu elementi minn filosofija edonista, o\u0121\u0121ettivista, Nietzscheana, u atei\u017cmu.", "Il-membri j\u0127ossu li huma liberi li jissodisfaw il-b\u017connijiet materjali responsabbilment, jesprimu m\u0127abba u rispett lill-\u0127bieb u qraba, u jattakkaw l-g\u0127edewwa.", "Is-Satani\u017cmu LaVeyan huwa bbazat madwar it-tag\u0127lim u kitbiet ta' Anton Szandor LaVey, il-fundatur tal-Knisja ta' Satana.", "Wara il-mewt ta' LaVey, it-tifla tieg\u0127u Karla LaVey akku\u017cat 'il-Knisja ta' Satana li saret wisq kummer\u010bjali u li mxiet wisq 'il bog\u0127od mit-tag\u0127lim originali ta' missierha.", "B'hekk, iffundat organizzazjoni o\u0127ra, bl-isem ta' L-Ewwel Knisja Satanika, li allegatament hija aktar vicin g\u0127at-tag\u0127lim ori\u0121inali ta' Anton LaVey.", "Matul iz-\u017cmien, kien hemm g\u0127add ta' organizzazjonijiet o\u0127ra iffundati li jistg\u0127u jitqiesu b\u0127ala riformisti tal-Knistja ta' Satana, b'livelli varji ta' su\u010b\u010bess.", "Dawn jistg\u0127u jeskludu sezzjonijiet tat-tag\u0127lim ta' LaVey, jew jinkludu tag\u0127lim u filosofiji ta' persuni o\u0127ra (b\u0127al Aleister Crowley) f'dik ta' LaVey.", "Il-Knisja ta' Satana tirri\u0121etta dawn il-gruppi.", "Is-Satani\u017cmu Teistiku, msejja\u0127 anke satani\u017cmu spiritwali, jinkludi g\u0127add ta' gruppi.", "Xi gruppi jikkunsidraw lilhom infushom b\u0127ala Satanisti ta' veru, filwaqt li gruppi o\u0127ra iqisu ir-realta' b\u0127ala su\u0121\u0121ettiva u jqisu kwistjonijiet b\u0127al \"veru u falz\" b\u0127ala il-\u0121enn ta' fanatici.", "L-element li jaghqqad il-gruppi kollha taht din it-tikketta hu il-fatt li huma jemmnu f'xi forma ta' entita' esterna hekk imnsejha Satana, Lu\u010bifru, jew ismijiet ta' xjaten o\u0127ra relatati.", "Wa\u0127da mill-ver\u017cjonijiet tas-Satani\u017cmu Teistiku hi dik hekk imsej\u0127a Satani\u017cmu Anti-Kristjan; dan it-terminu huwa \u0121eneralment u\u017cat minn gruppi ta' Satanisti Teistici o\u0127ra biex jiddistingwu lilhom infushom minn dawn, u a\u010b\u010bettat f'livelli differenti minn gruppi li huma mog\u0127tija din it-tikketta.", "Gruppi msej\u0127a Satanisti Anti-Kristjani jing\u0127ad li jipprattikaw dak li il-Kristjani jg\u0127idu li is-Satanisti jag\u0127mlu, u jqimu dak li il-Kristjani jikkunsidraw b\u0127ala l-g\u0127adu ta' Kristu u Alla.", "Huma jibbazaw il-kun\u010bett ta' Satana fuq id-deskrizzjoni tieg\u0127u fil-bibbja u kredu Kristjan.", "Gruppi o\u0127ra ta' Satanisti Teistici ma ja\u010b\u010bettawx il-ve\u017cjoni Kristjana ta' Satana u ix-xjaten, u jibba\u017caw il-kun\u010bett tieg\u0127u fuq esperjenzi spiritwali u talb.", "Lu\u010biferjani\u017cmu huwa \u017cvilupp ri\u010benti ta' Satani\u017cmu li jinkludi elementi minn dak LaVeyan fi twemmin teistiku.", "L-opinjoni tag\u0127hom ta' Satana tista' tinkorpora xi kun\u010betti minn reli\u0121jonijiet kontemporanji tal-punent, b\u0127al per e\u017cempju l-adorazzjoni tieg\u0127u b\u0127ala missier.", "Jistg\u0127u wkoll jag\u0127tu interpretazzjoniet differenti tal-Bibbja biex ji\u0121\u0121ustifikaw il-vi\u017cjoni tag\u0127hom.", "G\u0127alkemm m'hemm l-ebda grupp jew setta li \u0127arget stqarrija pubblika fuq l-e\u017cistenza tag\u0127ha, huwa mifhum li is-Satani\u017cmu huwa prattikat fil-g\u017cejjer Maltin.", "Bl-g\u0127an li tin\u0127oloq kuxjenza, u tigi provduta assistenza g\u0127all-Kattoli\u010bi Maltin li jiffa\u010b\u010bjaw problemi relatati mas-Satani\u017cmu, il-Knisja \u0127olqot il-Kummisjoni Djo\u010besana dwar l-Okkult u s-Satani\u017cmu.", "Is-su\u0121\u0121ett tas-Satani\u017cmu gie diskuss estensivament fi programmi televisivi b\u0127al Bondi+ u Xarabank, u jing\u0127ata importanza fuq forom ta' media o\u0127ra."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8624", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8624", "title": "Pesta s-sewda", "text": ["Pesta s-sewda", "Il-pesta s-sewda kienet pandemija ta' pesta bubonika (g\u0127alkemm xi w\u0127ud ja\u0127sbu li ma kinetx bubonika xejn imma kienet ta' tip ie\u0127or) li qerdet parti kbira mill-popolazzjoni Ewropea bejn l-1347 u l-1350.", "Din ma kinetx l-ewwel jew l-a\u0127\u0127ar epidemija ta' dan it-tip, imma hi biss tissejja\u0127 hekk.", "Kienet l-ewwel wa\u0127da li l-kronisti ddeskrivew tajjeb.", "Ja\u0127sbu li l-pesta s-sewda f'\u0127ames snin kienet il-kaw\u017ca tal-mewt ta' nofs il-popolazzjoni tal-Ewropa, xi 25 miljun ru\u0127. , u x'aktarx l-istess numru fl-Asja, ji\u0121ifieri xi 50 miljun b'kollox.", "Il-pesta s-sewda kellha konsegwenzi permanenti fuq i\u010b-\u010bivilizazzjoni Ewropea, i\u017cjed u i\u017cjed billi wara din l-ewwel mew\u0121a, il-marda re\u0121g\u0127et dehret f'bosta mill-pajji\u017ci milquta (pere\u017cempju bejn l-1353 u l-1355 Franza, bejn l-1360 u l-1369 l-Ingilterra, etc.)", "Il-Medju Evu kien imsallab b'\u0127afna epidemji.", "Fis-seklu VII, il-Pesta ta' \u0120ustinjanu \u0127arbtet l-Imperu Ruman ta' Lvant u \u017cgur li kienet il-kaw\u017ca tal-popolazzjoni baxxa fil-Medju Evu G\u0127oli fl-Ewropa .", "Mill-Antikit\u00e0 il-\u0121dim kien jitfa\u010bca b'mod kroniku .", "Epidemji o\u0127ra ftit jew wisq virulenti u lokalizzati imma sikwit mhux identifikati tajjeb kienu jfaqqg\u0127u 'l hemm u 'l hawn.", "Barra forsi l-ergoti\u017cmu li l-kaw\u017ca tieg\u0127u kienet intossikazzjoni mill-ikel, il-parti l-kbira tal-epidemji kienu ji\u0121ru fl-istess \u017cmien mal-\u0121wie\u0127 u l-karestiji li kienu jdg\u0127ajfu l-popolazzjoni.", "Il-pesta bubonika kien tidher b'mod endemiku fl-Asja \u010bentrali, u \u017cgur li kienu l-gwerer bejn il-Mongoli u \u010b-\u010aini\u017ci li kkaw\u017caw l-epidemija.", "Tfa\u010b\u010bat fl-1334 fil-provin\u010bja \u010aini\u017ca ta' Hubei u infirxet bil-\u0127effa mal-provin\u010bji tal-in\u0127awi (Jiangxi, Shanxi, Hunan, Guangdong, Guangxi, Henan u Suiyuan, provin\u010bja antika ikkontestata bejn l-imperi Mongolu u \u010aini\u017c).", "Fl-1346, it-Tatari assedjaw il-belt ta' Caffa, fuq ix-xatt tal-Ba\u0127ar Iswed, fil-Krimea, port importanti fuq it-triq bejn il-Lvant mbieg\u0127ed u l-Punent Ewropej, fejn kien hemm \u0127afna merkanti \u0120enwi\u017ci.", "L-epidemija, mi\u0121juba mill-Asja \u010bentrali mill-Mongoli laqtet kemm l-assedjanti u kemm l-assedjati, g\u0127ax il-Mongoli sparaw l-kadavri bil-katapulti \u0121ewwa s-swar biex jinfettaw il-belt.", "L-assedju waqaf g\u0127ax ma' kienx hemm bi\u017c\u017cejjed \u0121ellieda b'sa\u0127\u0127ithom.", "\u0120enova u t-Tatari iffirmaw armistizju u l-bastimenti \u0120enwi\u017ci telqu mill-belt u ferrxu l-pesta f'kull port fejn waqfu.", "Il-marda waslet Messina f'Settembru 1347, \u0120enova u Marsilja f'Di\u010bembru tal-istess sena.", "Venezja intlaqtet f'\u0120unju 1348.", "F'sena kullimkien fil-Mediterran kien intlaqat.", "Minn hemm, il-pesta \u0127arbtet l-Ewropa kollha min-nofsinhar g\u0127at-tramuntana, i\u017cjed u i\u017cjed billi sabet art tajba: il-popolazzjoni ma kellhiex l-antikorpi kontra dan il-varjanti tal-ba\u010billu tal-pesta, u kienet iddg\u0127ajfet b'karistija wara l-o\u0127ra, mill-epidemji min\u0127abba li l-klima kienet kes\u0127et mill-a\u0127\u0127ar tas-seklu XIII, u mill-gwerer.", "Il-pesta s-sewda infirxet b\u0127al mew\u0121a imma ma damitx g\u0127al \u017cmien twil fil-postijiet milquta.", "Ir-rata tal-mortalit\u00e0 ta' xi 30 % tal-popolazzjoni totali (u minn 60 sa 100 % tal-popolazzjoni infettata) kienet hekk li l-i\u017cjed dg\u0127ajfa mietu malajr, u l-fla\u0121ell ma damx i\u017cjed minn medja ta' sitta jew disa' xhur.", "Minn Marsilja (Novembru 1347), ma damitx ma la\u0127qet Avignon (Jannar 1348), li dak i\u017c-\u017cmien kienet il-belt papali u salib it-toroq tad-dinja nisranija, u g\u0127alhekk qalba perfetta g\u0127at-tixrid tal-pesta.", "La\u0127qet Pari\u0121i f'\u0120unju tal-1348, u sa Di\u010bembru tal-1348, l-Ewropa t'isfel mill-Gre\u010bja sal-Ingilterra kienet intlaqtet.", "Nafu li l-pesta s-sewda waslet fil-g\u017cejjer Maltin fl-1348.", "F'Di\u010bembru 1349, \u0121riet mal-\u0120ermanja kollha, id-Danemarka, l-Ingilterra, Wales, ma' parti kbira tal-Irlanda u l-iSkozja.", "Wara baqet timxi lejn il-lvant u t-tramuntana u fl-1350 \u0127arbtet l-iSkandinavja, imbag\u0127ad fl-1351 intilfet fil-pjanuri vasti bla abitanti tar-Russja.", "Ta' min jinnota li mixja tag\u0127ha ma kinetx omo\u0121enja.", "Mhux ir-re\u0121juni kollha intlaqtu bl-istess mod u xi r\u0127ula u \u010berti bliet b\u0127al Brugge, Milan u Nuremberg \u0127elsuha permezz ta' me\u017curi drasti\u010bi biex ma j\u0127allux nies jid\u0127lu, u \u0121ara l-istess f'B\u00e9arn u l- Polonja (ara l-mappa fa\u010b\u010bata).", "Il-pesta \u0127olqot \u0127afna problemi serji ekonomi\u010bi, so\u010bjali u reli\u0121ju\u017ci:", "Il-pesta g\u0127amlet impressjoni wkoll fuq l-arti, pere\u017cempju i\u017c-\u017bifna tal-Mewt u x-xog\u0127ol ta' Bocaccio id-\"Decameron\".", "Is-sorsi dokumentarji huma skarsi wisq u \u0121eneralment jikkopraw perjodu itwal, imma g\u0127all-inqas jag\u0127tuna idea raffa.", "L-istori\u010bi jestimaw li l-proporzjon tal-mejtin kien bejn 30 % u 50 % tal-popolazzjoni Ewropea.", "Il-bliet kienu milquta i\u017cjed bl-a\u0127rax mill-ir\u0127ula min\u0127abba l-kon\u010bentrazzjoni tal-popolazzjoni, imma wkoll min\u0127abba l-\u0121u\u0127 u l-problemi tal-g\u0127aks.", "Jidher li fl-Ewropa, il-popolazzjoni kienet ilha ni\u017cla mill-bidu tas-seklu XIV, min\u0127abba l-g\u0127aks u l-popolazzjoni \u017cejda.", "Din baqg\u0127et nie\u017cla sal-bidu tas-seklu XV, u ni\u017clet i\u017cjed malajr bil-pesta.", "Franza, bejn l-1340 u l-1440, il-popolazzjoni naqset minn 17 g\u0127al 10 milljuni, ji\u0121ifieri tnaqqis ta' mill-inqas 42 %.", "Ir-re\u0121istru parrokkjali ta' Givry (Sa\u00f4ne-et-Loire), wie\u0127ed mill-i\u017cjed pre\u010bi\u017ci juri li minn xi 1,500 abitant, kien hemm 649 midfunin fl-1348, li minhom 630 kienu bejn \u0120unju u Settembru.", "G\u0127al parro\u010b\u010ba li s-soltu jkollha xi 40 biss midfunin dan iffisser li l-pesta qatlet 40.6 %.", "L-istori\u010bi \u0121eneralment jaqblu li fl-Italja, l-pesta qatlet mill-inqas nofs l-abitanti.", "Milan biss jidher li \u0127eles, per\u00f2, is-sorsi huma skarsi u impre\u010bi\u017ci fuq dan is-su\u0121gett.", "Is-sorsi kontemporanji jag\u0127tu rata ta' mortalit\u00e0 tal-bi\u017ca': tmienja minn g\u0127axra Firenze, tlieta minn erbg\u0127a Venezja, etc.", "Fi Spanja, il-pesta setg\u0127et qerdet minn 30 sa 60% tal-popolazzjoni, l-i\u017cjed f'Aragona (disa' mew\u0121iet bejn l-1348 u l-1401).", "Fl-Awstrija, kien hemm 40,000 vittma fi Vjenna u 25 sa 35% tal-popolazzjoni nqerdet.", "L-Ingilterra l-i\u017cjed li \u0127allietilna sorsi u paradossalment dan jag\u0127mel l-estimazzjoni tar-rati l-i\u017cjed diffi\u010bli g\u0127ax l-istori\u010bi jibba\u017caw il-kalkulazzjonijiet tag\u0127hom fuq dokumenti differenti.", "I\u010b-\u010bifri proposti huma bejn 20 sa 50 %.", "Mentri, l-istimi tal-popolazzjoni juru li bejn l-1300 u l-1450 naqset b'45 sa 70 %.", "Anki jekk il-popolazzjoni kienet nie\u017cla qabel il-pesta, xorta l-istima ta' 20% mhux kredibbli, l-i\u017cjed billi dawn ir-rati huma bba\u017cati fuq dokumenti li jirrigwardaw il-propjetarji tal-art laj\u010bi li ma jirripre\u017centawx il-popolazzjoni li kienet il-parti kbira mag\u0127mula minn ra\u0127\u0127ala mdag\u0127jfin bil-karistiji.", "Ja\u0127sbu wkoll li l-popolazzjoni tal-\u0120ermanja naqset bin-nofs.", "Amburgu tilfet 66% tal-popolazzjoni tag\u0127ha, Bremen 70% u Pommerellen 42%.", "Mill-1348, il-pesta qajmet \u0127afna \u0127dura kontra l-Lhud.", "Fi Provenza fi Franza is-sinagoga ta' Saint-R\u00e9my-de-Provence tawha n-nar; xi Lhud \u0121ew ma\u0127ruqin f'Serres, fid-Delfinat; kien hemm massakri o\u0127ra f'Navarra u f'Kastilja.", "Fit-13 ta' Mejju 1348, inqered il-kwartier Lhudi ta' Bar\u010belona..", "L-Axkenazi tal-\u0120ermanja kienu vittmi ta' bosta pogrom.", "F'Settembru 1348, il-Lhud tar-re\u0121jun ta' Chillon, fuq il-lag L\u00e9man fl-I\u017cvizzera, kienu ttorturati sakemm g\u0127amlu stqarrija falza li kienu avvelenaw il-bjar .", "L-istqarrijiet tag\u0127hom sa\u0127\u0127nu r-rabja tal-poplu u wasslu g\u0127al xi massakri u tke\u010b\u010bijiet.", "Tliet mitt komunit\u00e0 \u0121ew meqruda jew imke\u010b\u010bija.", "Sitt elef Lhudi \u0121ew maqtula f'Mainz.", "G\u0127add kbir ta' Lhud \u0127arbu lejn il-Polonja u l-Litwanja.", "Xi 2000 Lhudi \u0121ew ma\u0127ruqa fi Stra\u017cburgu fl-14 ta' Frar 1349 (Il-massakru ta' San Valentin), o\u0127rajn \u0121ew mitfug\u0127a fix-xmara Vienne f'Chinon.", "Fl-Awstrija, in-nies qabadhom il-paniku u \u0127abtu g\u0127al-Lhud li ssusspettaw li ferrxu l-marda u Albertu II tal-Awstrija kellu jinda\u0127al biex jipprote\u0121i s-su\u0121\u0121etti tieg\u0127u Lhud..", "Biex tkun taf aktar fuq il-persekuzzjoni tal-Lhud min\u0127abba l-pesta s-sewda, ara pere\u017cempju l-artiklu Histoire des Juifs ta' Heinrich Graetz."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8631", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8631", "title": "Olta Boka", "text": ["Olta Boka", "Olta Boka (Tirana, 4 ta' Novembru 1991) hi kantanta Albani\u017ca li \u0121iet mag\u0127\u017cula biex tirrapre\u017centa lill-Albanija fil-Festival tal-Eurovision 2008 bil-kanzunetta Zemr\u00ebn lam\u00eb peng.", "Hi reb\u0127et il-finali nazzjonali tal-Albanija, li hi msej\u0127a b\u0127ala Festivali I K\u00ebng\u00ebs u kkompetiet fit-tieni semifinali tat-22 ta' Mejju u rnexxielha tikseb post fil-finali.", "Fil-finali, nhar l-24 ta' Mejju hi spi\u010b\u010bat fis-sbatax-il post minn 25 kanzunetta.", "Hi saret l-i\u017cg\u0127ar kantanta li qatt \u0127adet sehem fil-Festival tal-Eurovision mis-sena 2004, wara li Lisa Andreas irrapre\u017centat lil \u010aipru f'et\u00e0 ta' sittax-il sena, u Gigliola Cinquetti irrapre\u017centat lill-Italja ta' sbatax-il sena."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8634", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8634", "title": "Eurobandi\u00f0", "text": ["Eurobandi\u00f0", "Eurobandi\u00f0 (Euroband) hu l-isem ta' dwett tal-mu\u017cika pop mill-I\u017clanda u li hu ffurmat minn Fri\u00f0rik \u00d3mar u Reg\u00edna \u00d3sk.", "Flimkien huma rrapre\u017centaw lill-I\u017clanda fil-Festival tal-Eurovision 2008 f'Belgrad is-Serbja.", "Huma kantaw \"This is My Life\" fit-tieni semifinali, fit-22 ta' Mejju 2008, u din tathom post fil-finali tal-24 ta' Mejju.", "Huma spi\u010b\u010baw fl-erbatax-il post minn 25 parte\u010bipant b'total ta' 64 punt.", "It-tnejn li huma, separatament, stabbilixxew ru\u0127hom b\u0127ala fost l-aktar artisti popolari fl-I\u017clanda.", "Huma, qabel, ippruvaw jirrapre\u017centaw lill-I\u017clanda fil-Eurovision wa\u0127edhom, imma ma kellhomx su\u010b\u010bess.", "Huma g\u0127aqqdu l-isforzi tag\u0127hom u kien f'dan il-mument li huma ng\u0127ataw id-dritt li jirrapre\u017centaw lil pajji\u017chom."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8635", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8635", "title": "Diana Gurtskaya", "text": ["Diana Gurtskaya", "Diana Gurtskaya (Sukhumi, 2 ta' Lulju 1979) hi kantanta g\u0127amja mill-\u0120eor\u0121ja u tg\u0127ix f'Moska, fir-Russja.", "Fl-1 ta' Marzu 2008, Diana reb\u0127et il-finali nazzjonali b'39.4% tal-voti, biex b'hekk ing\u0127atat id-dritt li tirrapre\u017centa lill-\u0120eor\u0121ja fil-Festival tal-Eurovision 2008 f'Belgrad, is-Serbja.", "Hi reb\u0127et post fil-finali wara li kkwalifikat mit-tieni semifinali tat-22 ta' Mejju, u \u0121iet fil-\u0127dax-il post.", "Gurtskaya g\u0127andha numru ta' unuri importanti g\u0127al dak li g\u0127amlet.", "Fost l-aktar prominenti, l-unur fl-2007 tal-aktar Artista Russa ta' Unur li ng\u0127ata mill-president Vladimir Putin, Midalja tal-Unur mog\u0127tija mill-president tal-\u0120eor\u0121ja Mikheil Saakashvili, u l-Unur ta' Santa Barbara fl-Ukrajna.", "Hi rrikordjat dwetti ma' kantanti famu\u017ci barranin b\u0127al Ray Charles, Toto Cutugno u Demis Roussos."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8638", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8638", "title": "Kantant", "text": ["Kantant", "Kantant (jew Kantanta) hu persuna li ju\u017ca' l-vu\u010bi tieg\u0127u biex jipprodu\u010bi l-mu\u017cika.", "\u0126afna drabi l-kantant ikun akkumpanjat minn mu\u017ci\u010bisti u strumenti.", "Waqt li \u0127afna nies ikantaw g\u0127all-gost, l-abilit\u00e0 vokali hi \u0127afna drabi kombinazzjoni ta' talent mit-twelid u ta\u0127ri\u0121 professjonali.", "Nies li jaqblu ma' dawn l-esi\u0121enzi huma msejj\u0127a vokalisti.", "Kantant prin\u010bipali jkanta l-vokali primarji ta' kanzunetta, l-oppost ta' \"backing vocalist\" li jkanta vokali tal-isfond jew armoniji.", "E\u010b\u010bezzjoni hi l-mu\u017cika a cappella ta' grupp ta' \u0127ames persuni tal-mu\u017cika gospel, fejn il-kantant prin\u010bipali hu l-aktar persuna bl-aktar vo\u010bi g\u0127olja u jkanta diskant, u mhux il-melodija.", "Kantanti professjonali \u0127afna drabi jag\u0127mlu ta\u0127ri\u0121 vokali, minn g\u0127alliem tal-vu\u010bi jew kow\u010b.", "Fil-mu\u017cika klassika Ewropeja u fl-opra, il-vu\u010bijiet huma m\u0127arsa b\u0127ala strumenti mu\u017cikali.", "Kompo\u017cituri li jiktbu mu\u017cika vokali jridu jifhum l-abilit\u00e0, it-talenti u l-aspetti vokali tal-kantant.", "Kantanti \u0127afna drabi jibnu l-karriera tag\u0127hom madwar \u010berti stili mu\u017cikali.", "Is-sistemi tal-klassifikazzjoni tal-vu\u010bi evolvew biex jikklassifikaw il-kantanti skont it-tessitura, is-sa\u0127\u0127a vokali u t-timbru.", "Kantanti korali huma kklassifikati skont l-aktar nota g\u0127olja u baxxa li jipprodu\u010bu.", "Kategoriji o\u0127ra huma soubrette, tenur, coloratura, u baxx.", "Hemm ukoll kategoriji o\u0127ra g\u0127al ir\u0121iel kapa\u010bi jkantaw fin-na\u0127a femminili.", "Din it-tip ta' vu\u010bi hi rari, imma hi xorta w\u017cata fl-opra.", "Fil-mu\u017cika Barokka, diversi rwoli huma miktuba g\u0127all-castrati.", "Ra\u0121el b'din it-tip ta' vu\u010bi jista' jkun ta' kontratenur jew sopran.", "Il-kantanti huma wkoll klassifikati skont l-istil ta' mu\u017cika li jkantaw, b\u0127al jew .", "F'diversi gruppi mu\u017cikali modern, hemm kantant wie\u0127ed li jkanta l-parti prin\u010bipali, u wie\u0127ed jew aktar li jkantaw b\u0127ala \"backing vocals\".", "Dawn tal-a\u0127\u0127ar huma hemmhekk biex ikantaw \u010berti partijiet tal-kanzunetta, imma inqas minn 50%, jew biex sempli\u010biment ikantaw xi partijiet b\u0127ala sfond g\u0127all-kanzunetta."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8649", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8649", "title": "Nicoleta Matei", "text": ["Nicoleta Matei", "Nicoleta Matei, mag\u0127rufha a\u0127jar b\u0127ala sempli\u010biment Nico, (Ploie\u015fti, 1 ta' Frar 1970) hi kantanta Rumena.", "Hi rrapre\u017centat lir-Rumanija flimkien ma' Vlad fil-Festival tal-Eurovision 2008.", "Nico, flimkien ma' Vlad Mirita reb\u0127u s-selezzjoni nazzjonali u huma marru Belgrad biex jirrapre\u017centaw lir-Rumanija bil-kanzunetta \"Pe-o margine de lume\".", "Irnexxielhom jikkwalifikaw g\u0127all-finali tal-24 ta' Mejju, fejn spi\u010b\u010baw fl-20 post."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8673", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8673", "title": "Klabb tal-futbol", "text": ["Klabb tal-futbol", "Klabb tal-futbol hu l-isem kollettiv li jindika grupp ta' plejers li jiffurmaw tim u li l-g\u0127an tag\u0127hom hu li jipprattikaw il-log\u0127ba tal-futbol.", "Fuq lat professjonistku, dan hu mmexxi fuq ba\u017ci mondjali mill-FIFA.", "Fil-pajji\u017ci Anglosassoni, min\u0127abba li t-terminu \"football\" hu w\u017cat biex jindika numru ta' sports differenti, it-terminu \"klabb tal-futbol\" jista' jirreferi g\u0127al grupp li jipprattika sport differenti: futbol Ingli\u017c, futbol Amerikan, arena football, futbol Awstraljan, futbol Kanadi\u017c, futbol Galliku jew anki rugby.", "Dan it-terminu hu \u0127afna drabi w\u017cat fis-sinjifikat ta' so\u010bjet\u00e0 tal-futbol li jiddeskrivi l-organizzazzjoni kompleta tal-iskwadra, ji\u0121ifieri l-g\u0127aqda tal-atleti, l-amministrazzjoni u d-diri\u0121enza.", "L-iskwadra (jew so\u010bjet\u00e0) tal-futbol hi mag\u0127mula minn diversi figuri professjonali li jsegwu \u0121erarkija pre\u010bi\u017ca \u0127afna."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8674", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8674", "title": "Morena Camilleri", "text": ["Morena Camilleri", "Morena (Margerita Camilleri Fenech; Sannat, 7 ta' Marzu 1984) hi kantanta Maltija.", "Fl-2006, Morena da\u0127let fil-kompetizzjoni tal-Kanzunetta Maltija g\u0127all-Ewropa flimkien ma' Paul Giordimaina bil-kanzunetta \"Time\".", "Huma spi\u010b\u010baw fid-9 post b'total ta' 3046 vot.", "Sentejn wara, Morena re\u0121g\u0127et ipparte\u010bipat, din id-darba b'\u017cew\u0121 kanzunetti, \"Casanova\" u \"Vodka\".", "It-tnejn li huma avvanzaw mis-semifinali g\u0127all-finali.", "\"Casanova\" spi\u010b\u010bat fil-5 post bi 3607 voti u 40 vot tal-\u0121urija, waqt li \"Vodka\" reb\u0127et il-festival b'49 punt mill-\u0121urija u 16,979 vot mill-pubbliku (33% tal-voti kollha).", "Morena \u0127adet sehem fit-tieni semifinali tal-Festival tal-Eurovision 2008 li sar f'Belgrad, fit-22 ta' Mejju.", "Madanakollu, Morena naqset li tag\u0127milha sal-finali meta kklassifikat fl-erbatax-il post bi 38 punt.", "Wara l-avvenutra \u0121dida fil-Eurovision, Morena re\u0121g\u0127et iffurmat il-grupp li pre\u010bedentament kienet tag\u0127mel parti minnu, u flimkien qed ja\u0127dmu fuq l-ewwel album."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8688", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8688", "title": "Ewropa (di\u017cambigwazzjoni)", "text": ["Ewropa (di\u017cambigwazzjoni)", "Ewropa jew Ewropew jistg\u0127u jirreferu g\u0127al:"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8689", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8689", "title": "Kaptan (futbol)", "text": ["Kaptan (futbol)", "Il-kaptan tat-tim tat-tim tal-futbol, hu membru ta' tim li hu mag\u0127\u017cul biex ikun il-kap tat-tim fil-grawnd: \u0127afna drabi dan ikun wie\u0127ed mill-aktar membri esperjenzati tal-klabb jew l-iktar wie\u0127ed ta' et\u00e0, jew plejer li jista' jinfluwenza \u0127afna l-log\u0127ba.", "Il-kaptan hu identifikat permezz tal-faxxa li tintlibes fuq l-id.", "Il-funzjonijiet uffi\u010b\u010bjali tal-kaptan skont ir-regoli tal-futbol hu li jipparte\u010bipa fl-g\u0127a\u017cla li ssir qabel il-partita, billi jag\u0127\u017cel na\u0127a ta' munita u wara jidde\u010biedi jibdiex il-partita t-tim tieg\u0127u.", "Din il-pro\u010bedura tintu\u017ca wkoll jekk ikun se jsir l-g\u0127oti tal-penalties.", "Il-kaptani m'g\u0127andu l-ebda awtorit\u00e0 spe\u010bjali ta\u0127t ir-regoli biex jisfida d-de\u010bi\u017cjon tar-refer\u00ec, madanakollu ir-referis jistg\u0127u xi kultant ikellmu lill-kaptan ta' xi tim fuq l-im\u0121iba tat-tim korrispondenti.", "F'futbol rikreazzjonali jew \u0121ovanili, il-kaptan \u0127afna drabi jie\u0127u d-doveri li jkunu delegati mill-kow\u010b.", "Il-kaptan hu dak il-persuna ta' stimolu g\u0127at-tim kollu.", "Ukoll, il-kaptani jing\u0127aqdu mal-kow\u010b biex jag\u0127mlu de\u010bi\u017cjonijiet fuq l-g\u0127a\u017cla tat-tim titulari g\u0127al partita partikulari.", "\"Kaptan ta' klabb\" ikun appuntat \u0121eneralment g\u0127al sta\u0121un: jekk ma jkunx jista' jattendi g\u0127al partita partikulari jew ma jkunx mag\u0127\u017cul, il-vi\u010bi-kaptan jie\u0127u postu.", "Il-kaptan ta' klabb \u0127afna drabi jie\u0127u rwol spe\u010bifiku f'relazzjonijiet mal-istampa b\u0127ala raprre\u017centant tat-tim u jkun l-ewwel plejer li jerfa' t-trofew jekk it-tim jirba\u0127 wie\u0127ed.", "Madanakollu, klabb jista' jappunta \u017cew\u0121 kaptani g\u0127al \u017cew\u0121 rwoli distini: kaptan biex jirrapre\u017centa lill-plejers f'relazzjonijiet pubbli\u010bi, u kaptan ie\u0127or b\u0127ala l-kap fil-grawnd.", "L-g\u0127a\u017cla ta' kaptan hi komunament ikkunsidrata b\u0127ala g\u0127a\u017cla importanti g\u0127all-kow\u010b ta' klabb tal-futbol: il-kaptan hu fil-fatt mistenni li jkun il-korrispondent tal-kow\u010b fil-grawnd.", "Ir-relazzjonijiet bejn dawn it-tnejn hi wa\u0127da kru\u010bjali.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127ar-rapport bejn hu u l-partitarji.", "Kwalitajiet li g\u0127andu j\u0127addan kaptan jinkludu d-determinazzjoni u stamina, fejn hu jkun kapa\u010bi li jikkomunika ma' kul\u0127add, u jkun plejer intelli\u0121enti fit-tatti\u010bi.", "Kaptani tal-klabbs jistg\u0127u jie\u0127du wkoll \u010berti responsabilitajiet fi \u0127dan l-istaff tal-log\u0127ob, b\u0127al jorganizza avvenimenti li jkabbru l-moral u jag\u0127ti \u0127arsa lejn plejers aktar \u0121ovanili.", "\"Vi\u010bi-kaptan\" hu plejer li hu mistenni li jkun kaptan tal-iskwadra meta l-kaptan tal-klabb ma' jkunx inklu\u017c mal-ewwel \u0127dax, jew jekk il-kaptan tal-klabb ikun sostitwit.", "Fl-assenza, il-vi\u010bi-kaptan jie\u0127du l-irwol ta' kaptan.", "Jekk il-kaptan kurrenti jkun mag\u0127\u017cul fl-iskwadra g\u0127al dik il-log\u0127ba, u jid\u0127ol b\u0127ala sostitut, allura l-vi\u010bi-kaptan jag\u0127ti l-faxxa ta' kaptan lilu g\u0127al tul il-partita kollha.", "Id-doveri ta' vi\u010bi-kaptan m'humiex biss li jmexxi lit-tim meta l-kaptan ma jkunx qed jilg\u0127ab.", "L-irwol tieg\u0127u jivolvu wkoll li jmexxi l-plejers mal-kaptan u jg\u0127in ukoll lil plejers \u0121ovanili biex ji\u017cviluppaw.", "L-g\u0127a\u017cla tal-vi\u010bi-kaptan issir ukoll mill-kow\u010b fil-bidu tal-ista\u0121un, flimkien mal-kaptan."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8702", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8702", "title": "Mottu Olimpiku", "text": ["Mottu Olimpiku", "\"Citius!, Altius!, Fortius!\" hi l-espressjoni bil-Latin (pron.: ci-zius, al-zius, for-zius) li tifforma l-mottu uffi\u010bjali tal-Olimpjadi.", "Fl-ispirtu sportiv tal-Log\u0127ob Olimpiku, din g\u0127andha s-sinjifikat ta': \"Aktar velo\u010bi!, aktar fl-g\u0127oli!, aktar b'sa\u0127\u0127a!\".", "Dan il-mottu, flimkien mal-\u0127ames \u010brieki u l-fjamma Olimpika, hu wie\u0127ed mis-simboli prin\u010bipali tal-Olimpjadi.", "\"\"Citius!, Altius!, Fortius!\"\" kienet adottata b\u0127ala mottu tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali fl-1894, fis-sena tal-fundazzjoni ta' dan l-istess kumitat (anki jekk kien u\u017cat g\u0127all-ewwel darba fl-okka\u017cjoni tal-Olimpjadi ta' Pari\u0121i fl-1924).", "Dan kien propost minn Pierre de Coubertin imma ideat minn Henri Didon, predikatur Dumnikan famu\u017c."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8784", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8784", "title": "Michel de Montaigne", "text": ["Michel de Montaigne", "Michel Eyquem de Montaigne (28 ta' Frar 1533 \u2013 13 ta' Settembu 1592) kien filosfu, kittieb u politiku Fran\u010bi\u017c.", "Michel Eyquem de Montaigne, i\u017cjed mag\u0127ruf bl-isem sempli\u010bi ta' Montaigne, twieled minn familja ta' merkanti ta' Bordeaux li kienet saret nobbli \u017cew\u0121 \u0121enerazzjonijiet qabel.", "Fl-1477, Bu\u017cnannuh Ramon Eyquem kien kiseb kastell tas-seklu XIV f'Saint-Michel-de-Montaigne fil-P\u00e9rigord, u hekk akkwista t-titlu ta' \"Seigneur de Montaigne\", li wirtuh uliedu u n-neputijiet.", "Fosthom, Pierre Eyquem, kien l-ewwel wie\u0127ed li mar jog\u0127qod b'mod permanenti fil-kastell li rrestawra u ffortifika.", "Dan kien i\u0121\u0121ieled l-Italja u fl-1528 i\u017c\u017cewwe\u0121 lil Antoinette de Louppes, bint merkant ta' Tolo\u017ca ta' ori\u0121ni marrana.", "Pierre Eyquem ir\u010bieva t-titlu nobiljari fl-1519 u \u0121ie elett sindku ta' Bordeaux fl-1554.", "Michel kien l-ewwel tifel tal-koppja li g\u0127ex u kien il-kbir fost seba' a\u0127wa.", "Missieru ried jag\u0127tih edukazzjoni skond il-prin\u010bipji ta' l-umane\u017cmu tas-seklu XVI.", "Skond Montaigne stess, bag\u0127tuh jitrabba ma' familja f'ra\u0127al fqir biex jidra \"mod ta' g\u0127ixien i\u017cjed umli u ordinarju\" (\"Sa\u0121\u0121i\", III, 13).", "Meta kellu tliet snin \u0127aduh lura l-kastell, u tawh b\u0127ala g\u0127alliem tabib \u0120ermani\u017c jismu Hortanus, li kellu l-ordni li jkellmu bil-Latin biss, b\u0127al bqija tal-familja.", "Ta' tlettax-il sena, meta kien g\u0127adu jaf jitkellem bil-Latin biss, bag\u0127tuh il-kulle\u0121\u0121 ta' Guyenne f'Bordeaux, post importanti ta' l-umane\u017cmu Bordoli\u017c, fejn tg\u0127allem il-Fran\u010bi\u017c, il-Grieg antik, ir-retorika u t-teatru.", "Ma nafux jekk kienx f'Tolo\u017ca jew Pari\u0121i fejn, aktarx bejn l-1546 u l-1554, temm l-istudju tal-li\u0121i li kien \u0127a jkun indispensabbli g\u0127all-attivit\u00e0 futura tieg\u0127u.", "Fl-1557 sar kunsillier fil-\"Cour des Aides\" (Qorti ta' l-G\u0127enniena) ta' P\u00e9rigueux li wara ng\u0127aqad mal-Parlament ta' Bordeaux.", "Baqa' f'dil-\u0127atra g\u0127al tlettax-il sena u mar fuq bosta missjonijiet il-qorti ta' Franza.", "Mill-1561 sa l-1563 kien jag\u0127mel parti mill-qorti ta' Karlu IX ta' Franza.", "Fl-1558 iltaqa' ma' \u00c9tienne de La Bo\u00e9tie, il-kollega tieg\u0127u fil-parlament, tliet snin ikbar minnu, u sar \u0127abib tal-qalb tieg\u0127u.", "Il-\u0127sieb, mimli stoi\u010bi\u017cmu, ta' de La Bo\u00e9tie, kellu influwenza qawwija fuqu.", "Fit-23 ta' Settembru 1565, i\u017c\u017cewwe\u0121 lil Fran\u00e7oise de La Chassaigne, bint Joseph de La Chassaigne (1515-1572), sinjur ta' Javerlhac, kunsillier tar-re u president tal-Parlament ta' Bordeaux fl-1569.", "Fran\u00e7oise kienet tnax-il sena i\u017cg\u0127ar minnu.", "Twieldulhom g\u0127axart-ibniet li fosthom wa\u0127da biss \u2014 L\u00e9onor de Montaigne \u2014 g\u0127exet.", "Jidher li \u017c-\u017cwie\u0121 ma kellux importanza kbira fil-\u0127ajja emozzjonali ta' Montaigne.", "Il-mi\u017c\u017ceww\u0121in kienu jorqdu separati, \u0127a\u0121a spissa f'dak i\u017c-\u017cmien, u Montaigne, im\u0127abbat b'attivitajiet o\u0127ra, kien kuntent li j\u0127alli 'l martu tie\u0127u \u0127sieb il-proprjet\u00e0 tieg\u0127u.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-\u0127biberija ma' \u00c9tienne de La Bo\u00e9tie, li bdiet fl-1558, kienet ta' importanza profonda.", "Il-mewt \u0127esrem ta' \u0127abibu, erba' snin wara, \u0127alliet f'Montaigne vojt insopportabbli li esprimih fis-sa\u0121\u0121 \"De l'amiti\u00e9\": Fl-1568 miet missieru li mieg\u0127u Michel kellu rabta qawwija.", "L-ewwel xog\u0127ol ippublikat ta' Montaigne (1568-1569), miktub biex jikkuntenta l-missieru, kien it-\"Teolo\u0121ija naturali ta' Raymond Sebond\", fejn jipprova \"juri l-verit\u00e0 tal-fidi Nisranija u Kattolika\", u ju\u017ca forma letterarja li tikkonsisti f'li i\u0121\u0121ieg\u0127lek ta\u0127seb li qieg\u0127ed taqra traduzzjoni mil-Latin g\u0127all-Fran\u010bi\u017c.", "Mill-1570, irtira fl-artijiet tieg\u0127u u ddedika ru\u0127u g\u0127all-istudju u l-meditazzjoni.", "Kif tistenna minn umanista u ammiratur ta' Vir\u0121ilju u ta' \u010ai\u010beruni, Montaigne g\u0127a\u017cel il-bniedem, u lilu innifsu in partikulari, b\u0127ala l-o\u0121\u0121ett ta' l-istudju fix-xog\u0127ol ewlieni tieg\u0127u, is- \"Sa\u0121\u0121i\", li beda ja\u0127dem fuqu mill-1571.", "Waqt li jikkumenta fuq il-klassi\u010bi, b\u0127al Plutarku, Seneka u Lukrezju, Montaigne analizza l-kundizzjoni umana u l-\u0127ajja ta' kuljum, b'kapa\u010bit\u00e0 rari ta' introspezzjoni \u0127ielsa mill-pre\u0121udizzji.", "L-g\u0127an tieg\u0127u kien li jikxef il-maskri u t-ti\u017cjin biex juri il-verit\u00e0 \u010bara u tonda.", "Dan, xog\u0127ol ming\u0127ajr pre\u010bedenti g\u0127as-sin\u010berit\u00e0 u l-introspezzjoni, hu ritratt ta' xettiku li g\u0127alih id-duttrini ri\u0121idi wisq u \u010b-\u010bertezzi g\u0127omja g\u0127andhom ji\u0121u ikkundannati.", "L-influwenza tieg\u0127u fuq il-filosofija ta' Franza u tal-punent kienet kolossali.", "Matul il-gwerer tar-reli\u0121jon, Montaigne, li kien Kattoliku, g\u0127amilha ta' moderatur, irrispettat kemm mill-Kattoliku Enriku III u kemm mill-Protestant Enriku ta' Navarra, li mieg\u0127u kellhu \u0127biberija qawwija.", "Fl-1577, dan ta' l-a\u0127\u0127ar, sar re ta' Navarra, u \u0127atru \"gentilhomme de sa Chambre\".", "Fl-1580 u l-1581 g\u0127amel vja\u0121\u0121 twil fi Franza, l-iSvizzera, l-\u0120ermanja u l-Italja, bit-tama li l-ilma termali jg\u0127inu jfiq mill-kliewi li kien ibati bihom.", "Wara li dam ftit \u017cmien Verona u Venezja, mar Ruma, fejn baqa' sa l-a\u0127har t'April u kien milqug\u0127 bl-unuri kollha.", "F'Mejju re\u0121a' telaq biex i\u017cur it-Toscana li kien g\u0127adda minnha fil-\u0127arifa tas-sena ta' qabel biex isir jaf i\u017cjed fuqha.", "Lucca, Pistoia u \u010bentri minuri o\u0127ra g\u0127o\u0121buh, imma deherlu li Firenze ma t\u0127abbathiex ma' Venezja g\u0127as-sbu\u0127ija.", "Dam \u017cmien twil il-Bagni di Lucca, biex jie\u0127u l-kura ta' l-ilma..", "F'Settembru ta' l-istess sena, \u0121ietu l-a\u0127bar li kien in\u0127atar sindku ta' Bordeaux u qabad it-triq lura.", "In-noti li \u0127a matul il-vja\u0121g twil in\u0121abru fil-Journal du voyage en Italie par la Suisse et l'Allemagne \u2013 Djarju tal-vja\u0121\u0121 fl-Italja li jg\u0127addi mill-iSvizzera u l-\u0120ermanja \u2013 li dam ma \u0121ie ippubblikat sa \u017cew\u0121 sekli wara, fl-1774.", "Dan baqa ktieb ta' interess straordinarju g\u0127ax fih \u0127afna informazzjoni fuq l-u\u017canzi, id-drawwiet u t-tradizzjonijiet ta' l-Italja ta' dak i\u017c-\u017cmien li l-awtur kellu ammirazzjoni kbira lejha.", "Meta mar lura pajji\u017cu, il-filosfu wettaq bil-kompetenza x-xog\u0127ol ta' sindku g\u0127al sentejn u \u0121ie rielett g\u0127al sentejn o\u0127ra.", "F'dan l-a\u0127\u0127ar perijodu, wera li kien diplomatiku abbli, u mmedja bejn il-mexxej Protestant Enriku ta' Navarra (re futur bl-isem ta' Enriku IV), il-mexxej Kattoliku Enriku ta' Guise u l-Marixxall ta' Matignon, bl-g\u0127an li jevita li l-belt ta' Bordeaux ti\u0121i mda\u0127hla fil-gwerra \u010bivili li faqqet fl-1584 wara l-mewt tal-werriet desinjat id-Duka ta'Angou.", "Meta g\u0127addielu l-mandat ta' sindku (1585), fe\u0121\u0121et epidemja tal-pesta fir-re\u0121jun ta' Bordeaux.", "Montaigne kellu jitbieg\u0127ed mill-artijiet tieg\u0127u, u meta g\u0127addiet l-epidemja rrtira lejn il-kastell tieg\u0127u u beda ja\u0127dem fuq it-tielet ktieb tas-Sa\u0121\u0121i, li \u0121ie ppubblikat fl-1588.", "It-\"Tour de la librairie\" (torri tal-bibljoteka), li fit-tielet sular tieg\u0127u Montaigne irtira biex ikompli l-\u0127idma letterarja tieg\u0127u, kien bini \u010bilindriku, li hu l-unika parti li baqg\u0127et wieqfa mill-Kastell ta' Montaigne f'Saint-Michel-de-Montaigne.", "Fl-1587 \u0127abtu g\u0127alih u serquh meta kien fuq vja\u0121\u0121 lejn Pari\u0121i, u meta wasal fil-belt tefug\u0127 il-\u0127abs g\u0127al ftit sig\u0127at min\u0127abba l-istorbju li qam.", "Fl-1588 il-filosfu sar jaf 'l Marie de Gournay, ammiratri\u010bi akkanita tax-xog\u0127ol tieg\u0127u.", "Il-mewt \u0121\u00ecet fuqu g\u0127all-g\u0127arrieda fl-1592, waqt li kien qieg\u0127ed ja\u0127dem fuq is-Sa\u0121\u0121i.", "L-g\u0127ana u l-varjet\u00e0 ta' l-esperjenzi ta' \u0127ajtu u l-karigi importanti li kellu jag\u0127tu valur partikulari lill-osservazzjonijiet psikolo\u0121i\u010bi u r-riflessjonijiet morali sbie\u0127 tieg\u0127u.", "L-iskop iddikjarat tax-xog\u0127ol tieg\u0127u hu li \"jiddeskrivi l-bniedem u b'mod i\u017cjed partikulari lilu n-nifsu\". kiteb fl-ewwel pa\u0121ni tas-Sa\u0121\u0121i.", "U fihom tkellem fit-tul fuq il-karatteristi\u010bi, it-temperament, is-sentimenti u l-idejat tieg\u0127u u l-\u0121rajjiet ta' \u0127ajtu.", "L-g\u0127an tieg\u0127u kien li jikseb l-g\u0127erf.", "Is-sentiment ta' \u0127ajja a\u010b\u010bettata g\u0127al kollox u mela gawduta, tal-mewt mistennija bla bi\u017ca', meqjusa b\u0127ala \u0121rajja naturali, jag\u0127mlu dan il-ktieb estremament uman.", "Montaigne kien iqis il-varjabbilt\u00e0 u l-inkostanza b\u0127ala \u017c-\u017cew\u0121 karatteristi\u010bi ewlenin tieg\u0127u.", "Iddeskriva l-memorja dag\u0127jfa tieg\u0127u, il-kapacit\u00e0 li j\u0127oll il-konflitti ming\u0127ajr ma jid\u0127ol emottivament fihom, l-istmerrija tieg\u0127u g\u0127an-nies li ji\u0121ru wara l-fama u l-provi tieg\u0127u li jinqata' mid-dinja biex i\u0127ejji g\u0127all-mewt.", "Il-motto famu\u017c tieg\u0127u \"X'naf ?\" jidher b\u0127ala l-punt tat-tluq g\u0127all-mistoqsijiet filosofi\u010bi tieg\u0127u.", "Ix-xog\u0127ol tal-filosfu jag\u0127ti l-qarrej l-impressjoni li l-attivit\u00e0 pubblika kienet to\u0127odlu l-\u0127in kollu tieg\u0127u, filwaqt li l-unika \u0127wejje\u0121 essenzjali g\u0127al Montaigne baqg\u0127u l-g\u0127arfien tieg\u0127u in-nifsu u tfittix g\u0127all-g\u0127erf.", "Fis-Sa\u0121\u0121i jpin\u0121i bniedem bil-komplessit\u00e0 kollha tieg\u0127u, li jaf bil-kontraddizjonijiet tieg\u0127u, animat minn \u017cew\u0121 passjonijiet biss: il-verit\u00e0 u l-libert\u00e0.", "Il-filosfu kien fost il-pijunieri tal-\u0127sieb modern.", "Bl-istudju tieg\u0127u innifsu, wasal biex ja\u010b\u010betta l-\u0127ajja bil-kontraddizjonijiet tag\u0127ha kollha.", "Il-kundizzjoni umana idejali g\u0127all-Montaigne hi li na\u010b\u010bettaw lilna nnfisna u l-o\u0127rajn bid-difetti kollha u n-nuqqasijiet kollha li \u0127ajja i\u0121\u0121ib mag\u0127ha.", "Fl-a\u0127\u0127ar snin ta' \u0127ajtu kellu l-wens tal-kumpannija ta' Marie de Gournay, li kienet g\u0127alih g\u0127a\u017ci\u017ca qiesha tifla adottiva.", "Marie fliemkien ma' Pierre de Brach \u0127adet \u0127sieb edizzjoni tax-xog\u0127lijiet ta' Montaigne, li dehret wara mewtu fl-1595.", "L-influwenza tal-kittieb kienet enormi fuq il-letteratura Ewropea kollha.", "Is-Sa\u0121\u0121i saru meqjusa b\u0127ala wa\u0127da mix-xog\u0127lijiet l-i\u017cjed sinjifikattivi u ori\u0121inali tar-Rinaxximent.", "Sostanzjalment huma passi li jvarjaw fit-tul, forma, su\u0121\u0121ett u burdata.", "Xi w\u0127ud huma qsar \u0127afna, waqt li o\u0127rajn - i\u017cjed twal \u2013 jiffa\u010b\u010bjaw problemi li jolqtu 'l dak i\u017c-\u017cmien, per e\u017cempju, l-u\u017cu tat-tortura b\u0127ala mezz ta' prova.", "L-istil ta' Montaigne hu ferrie\u0127i u bla-pre\u0121udizzji: jg\u0127addi \u0127afif minn \u0127sieb g\u0127all-ie\u0127or.", "Il-\u0127siebijiet tieg\u0127u huma il-\u0127in kollu msa\u0127\u0127in bi\u010b-\u010bitazzjonijiet mill-klassi\u010bi \u0120riegi u Latini.", "Ji\u0121\u0121ustifika din id-drawwa bl-inutilit\u00e0 li \"wie\u0127ed jer\u0121a' jg\u0127id xi \u0127a\u0121a b'mod g\u0127ar milli \u0127addie\u0127or kien irnexxielu jg\u0127id a\u0127jar qabel\".", "Wera stmerrija kbira g\u0127all-vjolenza u g\u0127all-\u0121lied fratri\u010bidju bejn il-Kattoli\u010bi u Protestanti (u wkoll bejn il-Guelfi u l-Ghibellini) li kien bdew joqtlu 'l xulxin fl-istess \u017cmien li beda r-Rinaxximent, jiddelludu t-tamiet li l-umanisti kellhom fih.", "Skond Montaigne, hemm b\u017conn li nevitaw li nirridu\u010bu il-komplessit\u00e0 g\u0127al pika bejn \u017cew\u0121 na\u0127at, u g\u0127andna l-obbligu li n\u0127e\u0121\u0121u u n\u0121ibu l-quddiem l-irtirata xettika b\u0127ala risposta g\u0127all-fanati\u017cmu.", "Stefan Zweig jg\u0127id fuqu :", "L-umanisti \u0127asbu li fid-Dinja l-\u0120dida \u0127a jsibu l-\u0120enna ta' l-Art, waqt li Montaigne iddeplora l-fatt li l-konkwisti \u0121abu tbatija kbira fuq dawk kollha li kienu g\u0127amluhom lsira.", "\"Vittorji vili\" kien isej\u0127ilhom.", "Kien i\u017cjed jistmerr it-torturi li nies b\u0127alu wettqu fuq bnedmin o\u0127ra mill-kannibali\u017cmu ta' dawk l-Indjani ta' l-Amerka, li kienu jsejj\u0127ulom \"slava\u0121\u0121\", u li hu kien jammira g\u0127all-privile\u0121\u0121 li kienu j\u017commu g\u0127all-kap tag\u0127hom li \"jmexxihom g\u0127all-gwerra minn quddiem\".", "B\u0127al \u0127afna nies ta' \u017cmienu ( Era\u017cmu, Tommaso Moro, Guillaume Bud\u00e9 ) Montaigne kien jemmen f' relativi\u017cmu kulturali, g\u0127ax g\u0127araf li l-li\u0121ijiet, il-morali u r-reli\u0121jonijiet tal-kulturi diversi, anki jekk sikwit huma mbeg\u0127din u differenti \u0127afna minn xulxin, g\u0127andhom kollha xi sisien.", "Fuq kollox Montaigne kien jappo\u0121\u0121a bill-qawwa l-umane\u017cmu.", "Kien ja\u0127seb li billi l-\"Jien\" juri ru\u0127u fil-kontraddizzjoniet u varjazzjoniet, hemm b\u017conn li ne\u0127ilsu mit-twemmin u pre\u0121udizzji li jtellfuh.", "Il-kitba tieg\u0127u hi kkaratterizzata b'pessimi\u017cmu u xetti\u010bi\u017cmu rari fir-Rinaxximent.", "Waqt li jsemmi l-ka\u017c ta' Martin Guerre, jg\u0127id li l-umanit\u00e0 ma tistax til\u0127aq i\u010b-\u010bertezza u jirri\u0121etta l-propo\u017cizzjonijiet assoluti u \u0121enerali.", "Skond Montaigne ma nistg\u0127ux noqg\u0127odu fuq ir-ra\u0121unamenti tag\u0127na g\u0127ax il-\u0127sibijiet ji\u0121u ming\u0127ajr att ta' volont\u00e0: mhumiex fil-kontroll tag\u0127na.", "M'g\u0127andniex g\u0127alfejn inn\u0127ossuna superjuri g\u0127all-annimali.", "Fost it-temi ta' interess kbir li ttratta insibu l-edukazzjoni, il-\u0127biberija, il-virt\u00f9, l-u\u0121ieg\u0127, il-mewt.", "Fl- Edukazzjoni, Montaigne jistmerr il-kastigi u kull g\u0127amla ta' kostrizzjoni.", "Il-metodu li jsegwi fl-espo\u017cizzjoni, fejn g\u0127andu l-\u0127abta li jittratta bosta temi l-istess \u0127in, jag\u0127milha diffi\u010bli li wie\u0127ed isegwi l-linja ta' \u017cvilupp tal-\u0127sibijiet profondi tieg\u0127u.", "Kull problema kien janalizzah b'\u0127afna g\u0127aqal u introspezzjoni.", "Per e\u017cempju, Montaigne iddiskuta l-mewt u l-a\u0127jar mezz li nit\u0127ejjew g\u0127aliha.", "Iddeskriva l-metodu tieg\u0127u biex jissara ma' l-u\u0121ieg\u0127 tal-mard.", "Kien jinsisti fuq il-b\u017conn ta' sistema edukattiv li j\u0127e\u0121\u0121eg l-u\u017cu ta' l-intelligenza i\u017cjed minn tal-memorja - \"tkun taf bl-amment mhux ji\u0121ifieri tkun taf\"\u2013 g\u0127all-formazzjoni ta' nies ta' \u0121udizzju san, mg\u0127onija bi spirtu kritiku li jippermettilhom jirria\u0121\u0121ixxu kif jixraq fi\u010b-\u010birkostanzi kollha.", "Kien ukoll jammira l-indi\u0121eni Amerikani g\u0127al-lealt\u00e0 u s-sempli\u010bit\u00e0 tad-drawwiet tag\u0127hom.", "Ta analisi, ibba\u017cata fuq l-esperjenza umana i\u017cjed mit-teoriji astratti, tal-\u0127biberija vera u falza.", "\u0126afna qarrejja jibqg\u0127u affaxxinati sewwa bl-awtoritratt ta' l-awtur li l-ktieb ippin\u0121i.", "Montaigne ma be\u017cg\u0127ax jiddeskrivi ru\u0127u mimli paradossi u kontraddizzjonijiet.", "Is-Sa\u0121\u0121i jirrappre\u017centaw l-ewwel awtoritratt fil-letteratura Ewropea u kellu influwenza de\u010bi\u017civa fuq il-kittieba, letterati u filosfi li \u0121ew wara b\u0127al Blaise Pascal, Jean-Jacques Rousseau uMarcel Proust.", "Mill-\"punto di vista\" strettament filosofiku, wie\u0127ed jista' jara li \u0127sieb ta' Montaigne hu mifrux wisq biex jista' jitqieg\u0127ed f'sistema filosofikament ri\u0121idu, g\u0127adda minn fa\u017ci stoika (1572-1573) u fa\u017ci xettika fl- 1576, qabel ma sab po\u017cizzjoni awtonoma.", "G\u0127all-e\u017cistenza u n-natura t' Alla, joqg\u0127od fuq ir-rivelazzjoni, imma l-\u0127sieb tieg\u0127u hu qrib \u0127afna ta' l-anjosti\u010bi\u017cmu, u infatti, jis\u0127oq i\u017cjed fuq id-dubju minn fuq il-fidi, g\u0127ax iqis id-dubju in\u010bentiv li j\u017comm il-\u0121udizzju dejjem attent u \u0127aj."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8807", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8807", "title": "Carlos Eug\u00eanio Simon", "text": ["Carlos Eug\u00eanio Simon", "Carlos Eug\u00eanio Simon (twieled fit-3 ta' Settembru 1965) hu refer\u00ec tal-futbol tal-FIFA mill-Bra\u017cil, u hu wkoll \u0121urnalist, u qabel kien tredunjonista.", "Simon ilu refer\u00ec mill-1998 u l-ewwel partita internazzjonali kienet dik bejn l-Ekwador u l-Peru.", "Wara li kien mag\u0127\u017cul fl-1999 g\u0127at-Tazza tad-Dinja Under-20 fin-Ni\u0121erja, fis-sena 2000 kien konvokat g\u0127all-Olimpjadi tas-sajf ta' Sydney, fejn ikkontrolla l-log\u0127ba bejn l-Italja u Spanja.", "Fl-2002 kien protagonista g\u0127all-ewwel darba f'edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol fil-Lvant Imbieg\u0127ed, fejn iddirie\u0121a l-partiti bejn l-Ingilterra u l-I\u017cvezja, u l-Italja u l-Messiku.", "F'Di\u010bembru ta' l-istess sena, ing\u0127ata l-inkarigu tal-finali tat-Tazza Interkontinentali bejn Real Madrid u Olimpia Asunci\u00f3n.", "Fl-2006, wara perjodu ta' skandlu tar-referis fil-Bra\u017cil, hu kien selezzjonat g\u0127at-Tazza tad-Dinja 2006 fil-\u0120ermanja: din id-darba hu irrefja tliet partiti li kienu Italja\u2013Gana, Spanja\u2013Tune\u017cija u \u0120ermanja\u2013\u017bvezja.", "Xi kriti\u010bi tal-BBC ikkritikawh min\u0127abba t-tke\u010b\u010bija ta' l-I\u017cvedi\u017c Teddy Lu\u010di\u0107 wara t-tieni karta safra, fejn stqarrew li din it-tieni karta safra ma kinitx \u0121usta.", "Hu \u0121ab g\u0127ajdut kbir wara li kellu da\u0127qa fuq \u0127alqu waqt li kien qed juri l-karta \u0127amra lil Lu\u010di\u0107.", "Matul il-karriera tieg\u0127u hu pparte\u010bipa f'\u017cew\u0121 edizzjonijiet tal-Copa Am\u00e9rica (l-ikbar kompetizzjoni g\u0127al timijiet nazzjonali tas-Sud-Amerika), fl-2001 u fl-2007.", "Hu hu wie\u0127ed mi\u017c-\u017cew\u0121 referis Bra\u017ciljani (l-ie\u0127or hu Salvio Fagundes Filho) li huma parti mil-lista ta' 54 refer\u00ec selezzjonati g\u0127at-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2010 fl-Afrika t'Isfel."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8815", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8815", "title": "Massimo Busacca", "text": ["Massimo Busacca", "Massimo Busacca (Bellinzona, 6 ta' Frar 1969) hu referi tal-futbol \u017bvizzeru.", "Hu jg\u0127ix f'Monte Carasso qrib Bellinzona.", "Hu ilu referi fil-kampjonat tal-futbol \u017bvizzeru mill-1996.", "Hu ilu referi tal-FIFA mill-1999.", "Hu kien mag\u0127\u017cul biex ikun refer\u00ec waqt it-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 fil-\u0120ermanja.", "Waqt li kien qed jirrefja l-partita tat-Tazza tad-Dinja 2006 bejn l-Ukrajna u Spanja, Busacca g\u0127amel de\u010bi\u017cjoni kontra Vladislav Vaschuk fejn lill-plejer tah karta \u0127amra u ordna penalty kontra l-Ukrajna fis-47 minuta tal-log\u0127ba.", "Diversi angoli ta' l-azzjoni wrew li ma kien hemm l-ebda kuntatt fi\u017ciku fil-kaxxa l-kbira bejn Fernando Torres u Vladislav Vaschuk.", "David Villa ta' Spanja skorja minn dan il-penalty kontra l-gowler Ukren Oleksandr Shovkovsky.", "Din id-de\u010bi\u017cjoni kienet kritikata minn diversi benjamini.", "Sitwazzjoni simili involviet lill-Ukren Andry Voronin u d-difi\u017ca Spanjola, fejn din id-darba l-ebda penalty ma ng\u0127ata.", "F'partita o\u0127ra tat-Tazza tad-Dinja 2006, hu kien ikkritikat min\u0127abba li weriex il-karta l-\u0127amra lid-difensur Ar\u0121entin Gabriel Heinze wara li l-gowler Ar\u0121entin Roberto Abbondanzieri tefa' ballun \u0127a\u017cin u dan irri\u017culta bl-attakkant Messikan Francisco Fonesca jag\u0127mel \u0121irja wa\u0127du quddiem il-gowler ta' l-Ar\u0121entina.", "Minkejja li Gabriel Heinze wettaq da\u0127la \u0127a\u017cina fuq Fonseca hu kien muri biss il-karta safra.", "Busacca kien wie\u0127ed mit-tnax-il refer\u00ec li baqg\u0127u fil-fa\u017ci eliminatorji mill-kwarti tal-finali 'l quddiem.", "Fl-24 ta' Marzu 2007, Massimo Busacca kien ing\u0127ata l-inkarigu biex jirrefja ma' Spanja.", "F'partita ta' kwalifikazzjoni g\u0127all-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008 kontra d-Danimarka f'Santiago Bernab\u00e9u f'Madrid, hu ke\u010b\u010ba lid-difensur Dani\u017c Niclas Jensen wara biss 20 minuta ta' l-ewwel taqsima.", "Sa dak il-punt, il-log\u0127ba kienet dominata mid-Dani\u017ci.", "Il-karta l-\u0127amra bidlet il-kors tal-partita u l-Ispanjoli \u0127ar\u0121u rebbie\u0127a 2-0.", "Anki l-kow\u010b tat-tim vi\u017citatur Morten Olsen kien imke\u010b\u010bi mill-partita.", "Busacca \u0127a \u0127sieb tal-finali tat-Tazza UEFA 2006-07 f'Hampden Park fis-16 ta' Mejju, fejn matul din il-partita hu ke\u010b\u010ba lill-midfilder Mois\u00e9s Hurtado ta' RCD Espanyol wara t-tieni karta safra.", "Busacca baqa' b'reputazzjoni \u0127a\u017cina min\u0127abba fl-a\u0127\u0127ar partita ta' l-AXPO Super League ta' l-ista\u0121un 2005-06 bejn FC Basel u FC Z\u00fcrich f'St. Jakob-Park f'Ba\u017cel.", "FC Basel, li matul l-ista\u0121un kienu g\u0127adhom ma tilfux, riedu biss pari biex jassiguraw r-raba' titlu nazzjonali f'\u0127ames snin.", "Il-partita baqg\u0127et pari sad-90 minuta, imma fl-a\u0127\u0127ar minuta tal-\u0127in mi\u017cjud, id-difensur ta' Z\u00fcrich, Iulian Filipescu, skorja l-gowl tar-reb\u0127a u din kienet segwita bit-tisfira finali ta' Busacca.", "F'dak il-punt, diversi partitarji, fosthom benjamini ta' Basel, da\u0127lu fil-grawnd.", "Il-partitarji ta' Basel attakkaw lill-plejers ta' Z\u00fcrich u \u0121\u0121ieldu ma' xulxin.", "Problemi o\u0127ra qamu barra l-istadju matul il-lejl."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8833", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8833", "title": "Grupp A tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "text": ["Grupp A tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "Grupp A tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 li saret fil-\u0120ermanja, kien jikkonsisti minn erba' timijiet.", "Il-log\u0127ob minn dan il-grupp beda fid-9 ta' \u0120unju 2006 u spi\u010b\u010ba fl-20 ta' \u0120unju.", "Il-\u0120ermanja reb\u0127u l-grupp, u avvanzaw g\u0127at-tieni rawnd, flimkien mal-Ekwador.", "Il-Polonja u l-Kosta Rika naqsu li javanzaw.", "I\u017c-\u017cew\u0121 timijiet rappre\u017centanti tal-Ewropa, il-\u0120ermanja u l-Polonja, kienu l-favoriti li jakkwistaw post fir-rawnd su\u010b\u010bessiv.", "Il-\u0120ermanja kienet waslet sal-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2002 u kienet il-pajji\u017c organizzativ, waqt li l-Polonja kienet ikkwalifikat mill-grupp ta' kwalifikazzjoni, fejn kienet tilfet biss kontra l-Ingilterra.", "Fil-partita inawgurali, il-\u0120ermanja reb\u0127et bl-iskor kbir ta' 4\u20132 lis-selezzjoni tal-Kosta Rika, fejn din kienet l-ikbar partita b'numru ta' gowls f'partita inawgurali mill-1934.", "Minkejja is-superjortit\u00e0 storika u madwar erba' opportunitajiet fil-bidu minn Michael Ballack u Miroslav Klose, il-\u0120ermanja naqset li tikkonvi b'difi\u017ca di\u017corganizzata li taw lil Paulo Wanchope i\u017c-\u017cew\u0121 gowls tal-Kosta Rika.", "Sig\u0127at wara, il-Polonja sofriet telfa b'sorpri\u017ca kontra l-Ekwador li wrew futbol solidu u organizzat.", "Sussegwentament, il-\u0120ermanja affa\u010b\u010bjat lill-\u0121irien tal-Polonja.", "L-ospiti iddominaw parti kbir tal-og\u0127ba, imma l-forma tajba tal-gowler Artur Boruc ma \u0127allietx lill-\u0120ermanja jiskorjaw.", "Il-Polonja, li kienu aktar qed jippruvaw jakkwistaw punt biex wara jaffronaw lill-Kosta Rika u b'hekk ikollhom aktar \u010bans li jikkwalifikaw, \u0127adu daqqa ta' \u0127arta wara li s-sostitut Oliver Neuville kiseb il-gowl tar-reb\u0127a fl-a\u0127\u0127ar minuta tal-partita.", "Il-\u0120ermanja, b'din ir-reb\u0127a, irnexxielhom jikkwalifikaw g\u0127at-tieni fa\u017ci, b'log\u0127ba o\u0127ra x'tintlag\u0127ab, bil-Polonja eliminati.", "L-Ekwador, komplew jimpresjonaw u bi prestazzjoni e\u010b\u010bellenti huma reb\u0127u lill-Kosta Rika 3\u20130 grazzi g\u0127at-talenti ta' Carlos Tenorio u Agust\u00edn Delgado.", "L-Ekwador ikkwalifikaw ukoll g\u0127at-tieni fa\u017ci, g\u0127all-ewwel darba fl-istorja tag\u0127hom f'din il-kompetizzjoni.", "Bit-timijiet li avvanzaw fil-kompetizzjoni ikun di\u0121\u00e0 de\u010bi\u017c, l-a\u0127\u0127ar partita kienet isservi biss g\u0127all-po\u017cizzjoni tat-timijiet fil-grupp.", "Il-\u0120ermanja u l-Ekwador iltaqg\u0127u flimkien f'Kolonja biex ji\u0121i de\u010bi\u017c min se jakkwista l-ewwel post tal-grupp, li kien importanti min\u0127abba li min jirba\u0127 il-grupp kien jevita t-tim fl-ewwel post ta' Grupp B, li eventwalment kienu l-Ingilterra.", "Minkejja li kien ma\u0127sub li l-Ekwador kienu se joffru xi tip ta' oppo\u017cizzjoni lit-tim \u0120ermani\u017c, dan tal-a\u0127\u0127ar \u0127are\u0121 mill-partita rebbie\u0127 kemm tal-partita u kif ukoll tal-grupp, wara reb\u0127a ta' 3\u20130 b'doppjetta ta' Miroslav Klose u Lukas Podolski.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-Polonja u l-Kosta Rika, li kienu di\u0121\u00e0 eliminati, lag\u0127bu biex jispi\u010b\u010baw l-avventura f'dan il-kampjonat mondjali fuq nota po\u017cittiva.", "L-Ewropej reb\u0127u bi skor finali ta' 2\u20131."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8837", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8837", "title": "Louis Galea", "text": ["Louis Galea", "Louis Galea (Mqabba, 2 ta' Jannar 1948) huwa r-rappre\u017centant Malti fil-Qorti tal-Awdituri.", "Huwa kien Ministru fi gvernijiet Nazzjonalisti u kien Speaker tal-Parlament.", "Louis Galea twieled fir-ra\u0127al tal-Imqabba nhar it-2 ta' Jannar, 1948, minn Joseph u Jane Galea; wie\u0127ed fost disa' wlied.", "Galea iggrawda b'Ba\u010bellerat tal-Arti fl-Istorja, l-Ingli\u017c u l-Ekonomija u g\u0127allem l-Istorja u l-Ingli\u017c fil-livell sekondarju fil-Kulle\u0121\u0121 De La Salle fil-Kottonera.", "Su\u010b\u010bessivament, fl-1970 da\u0127al fl-Universit\u00e0 ta' Malta b\u0127ala student tal-li\u0121i u ggrawda bid-Dottorat tal-Li\u0121i fl-1975 fejn spe\u010bjalizza t-te\u017ci fuq \"\"Collective Bargaining and the Law in Malta\"\".", "Hu kien il-president tal-Korporazzjoni Kattolika tal-Istudenti (1969), segretarju tal-Kunsill Rappre\u017centattiv tal-Istudenti (1972), u president tal-istess Kunsill (1973).", "G\u0127al xi \u017cmien kien ukoll jg\u0127allem fl-Universit\u00e0.", "L-orjentazzjoni ta' wie\u0127ed xellugi kienet evidenti di\u0121\u00e0 fi \u017cmien b\u0127ala student.", "Fl-1968, flimkien ma' Henry Frendo, Galea kien wie\u0127ed mill-organizzaturi tal-Kampanja g\u0127al Djar A\u0127jar, f'pajji\u017c im\u0127arbat bl-ispekulazzjoni u l-prezzijiet dejjem telg\u0127in tal-proprjet\u00e0.", "Fl-1969 issie\u0127eb mal-Partit Nazzjonalista (PN) fejn aktar tard, fl-1977 \u0121ie ma\u0127tur b\u0127ala Segretarju \u0120enerali tal-Partit, kariga li baqa' j\u017comm sal-1987 meta sar Ministru.", "Ir-rwol ta' Galea kien wie\u0127ed importanti fi \u0127dan il-partit hekk kif kien wie\u0127ed mill-arkitetti fir-rifondazzjoni tal-PN fis-snin sebg\u0127in meta l-partit \u0127are\u0121 b\u0127ala partit Demokristjan \u010bentru xellugi.", "Esponent ewlieni tal-istil Taljan ta' demokrazija Kristjana, Galea kien strumentali sabiex jipperswadi 'l-partit sabiex ja\u010b\u010betta l-istat ta' benessri u riformi o\u0127ra so\u010bjali mag\u0127mula minn Dom Mintoff.", "B\u0127ala Segretarju \u0120enerali hu mhux biss g\u0127en fil-fondazzjoni ta' ferg\u0127at \u0121odda tal-partit f'Malta u G\u0127awdex, i\u017cda \u017cied ukoll il-ferg\u0127a ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u tan-nisa, kif ukoll is-segretarjat tal-\u0127addiema.", "Mill-1972, Dr. Galea serva b\u0127ala membru fil-Kunsill \u0120enerali tal-Partit Nazzjonali u fil-Kumitat E\u017cekuttiv, u kien membru fil-Kunsill Amministrattiv mill-1975 sal-1987.", "Hu \u0121ie elett g\u0127all-ewwel darba fil-Parlament Malti fl-1976, fejn su\u010b\u010bessivament baqa' ji\u0121i elett f'kull le\u0121islatura.", "Fl-1976, il-PN u l-kap tal-Oppo\u017cizzjoni tawh ir-rwol ta' Shadow Minister sabiex jissorvelja l-impjieg nazzjonali u l-politika so\u010bjali, u sabiex jiskrutinizza d-de\u010bi\u017cjonijiet u l-ispi\u017ca tal-gvern f'dan il-qasam.", "Wara l-elezzjoni tal-1987, Galea \u0121ie ma\u0127tur Ministru tal-Politika So\u010bjali.", "F'dan is-settur se\u0127\u0127ew numru ta' riformi ta\u0127t it-tmexxija tieg\u0127u, fejn mexxa numru ta' modifiki fil-li\u0121ijiet u riformi fil-le\u0121islatura tas-sigurt\u00e0 so\u010bjali u l-benessri so\u010bjali.", "Hu nnegozja u kkonkluda qbil bilatreli rigward is-sigurt\u00e0 so\u010bjali mal-Awstralja, il-Kanada, il-Libja u r-Renju Unit.", "Fl-1992 hu n\u0127atar b\u0127ala Ministru g\u0127all-Affarijiet Interni u \u017bvilupp So\u010bjali, fejn biddel l-isem tal-\u0127abs ta' Kordin g\u0127al \"fa\u010bilit\u00e0 korrettiva\".", "Ta\u0127t dan il-ministeru hu g\u0127amel riforma fil-Forza tal-Pulizija ta' Malta, da\u0127\u0127al kun\u010betti moderni ta' Protezzjoni \u010aivili u beda pro\u010bess ta' riforma fid-Dipartment tal-\u0126abs sabiex ji\u0121i trasformat f'Dipartment ta' Servizzi Korrettivi modern.", "Fis-settur tas-sa\u0127\u0127a, pro\u0121etti u programmi li jinkludu l-formazzjoni ta' sptar spe\u010bjalizzat tal-\u0121erjatrika, l-i\u017cvilupp ta' \u010bentru f'Malta tal-onkolo\u0121ija u t-tnedija ta' sptar \u0121enerali \u0121did (illum l-Isptar Mater Dei).", "Hu wkoll waqqaf il-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b'Di\u017cabilit\u00e0, il-Kummissjoni Nazzjonali g\u0127all-Ugwaljanza tan-Nisa mal-Ir\u0121iel, il-Fondazzjoni g\u0127as-Servizzi Medi\u010bi, is-SEDQA (a\u0121enzija nazzjonali li tipprovdi programmi ta' rijabilitazzjoni u prevenzjoni mill-abbu\u017c tal-alko\u0127ol u d-droga), flimkien ma\u010b-\u010bentru ta' rijabilitazzjoni ta' San Blas (bl-g\u0127ajnuna tal-CARITAS), u l-ftu\u0127 mill-Fondazzjoni Richmond ta' Villa Chelsea g\u0127al persuni bi problemi mentali.", "Fl-1996 \u0127a l-inkarigu b\u0127ala Shadow Minister tal-Edukazzjoni waqt li wara l-elezzjonijiet tal-1998, Dr. Galea \u0121ie ma\u0127tur Ministru tal-Edukazzjoni u l-Kultura.", "Ta\u0127t dan il-Ministeru hu inkluda Kurrikulu Nazzjonali \u0121did, u t-twaqqif tal-Kulle\u0121\u0121 Malti tal-Arti, Xjenza u Teknolo\u0121ija (MCAST) sabiex jipprovdi ta\u0127ri\u0121 u edukazzjoni professjonali u vokazzjonali, il-Kunsill Malti g\u0127all-Kwalifiki, i\u010b-\u010aentru Malti g\u0127ar-Restawr, i\u010b-\u010aentru g\u0127all-Arti u l-Kreattivit\u00e0 u l-Kunsill Malti tal-Lingwa.", "Louis Galea huwa mi\u017c\u017cewwe\u0121 lil Vincienne n\u00e9e Zammit u hu missier ta' erbg\u0127a (Sarah, Marie Louise, Andre u Paula) u nannu ta' Michael, Samuel u Sophie."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8839", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8839", "title": "Grupp B tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "text": ["Grupp B tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "Grupp B tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 li saret fil-\u0120ermanja, kien jikkonsisti minn erba' timijiet.", "Il-log\u0127ob minn dan il-grupp sar bejn l-10 ta' \u0120unju 2006 u l-20 ta' \u0120unju.", "L-Ingilterra reb\u0127u l-grupp, u avvanzaw g\u0127at-tieni rawnd, flimkien mal-I\u017cvezja.", "Il-Paragwaj u d-debuttanti tat-Trinidad u Tobago naqsu li javanzaw.", "Fl-ewwel partita, is-selezzjoni Ingli\u017ca reb\u0127et lill-Paragwaj minn free kick dirett ta' David Beckham li \u0127abat ma' Carlos Gamarra.", "Minkejja li dan il-gowl \u0121ie skurjat kmieni fil-partita, matul din il-partita ftit \u0121raw azzjonijiet denji ta' nota hekk kif l-Ingilterra \u017cammew lill-Paragwaj, fejn dawn tal-a\u0127\u0127ar naqqsu li jdawwru r-ri\u017cultat, f'log\u0127ba medjokri.", "Sussegwentament, l-I\u017cvezja spi\u010b\u010baw pari ta' ming\u0127ajr gowls mad-debuttanti tat-Trinidad u Tobago.", "It-tim Ewropew g\u0127amel sforz qawwi biex jiskorja, imma l-forma tajba tal-gowlkiper Shaka Hislop ippermettiet biex tati dan l-ewwel punt lil din l-iskwadra nazzjonali fl-ewwel parte\u010bipazzjoni f'kampjonat mondjali.", "L-Ingilterra, fil-log\u0127ba ta' wara, affa\u010b\u010bjaw lis-selezzjoni mill-Karibew, fejn id-difi\u017ca tag\u0127hom re\u0121g\u0127et wettqet prestazzjoni tajba.", "Madanakollu, Peter Crouch u Steven Gerrard qabel tmiem il-partita, skurjaw il-gowls tar-reb\u0127a, fejn b'hekk kisbu l-kwalifikazzjoni.", "Fil-partita l-o\u0127ra, bejn l-I\u017cvezja u l-Paragwaj, i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet g\u0127al darb'o\u0127ra wettqu l-istess \u017cbalji tal-partita li kellhom qabel.", "Meta deher li l-partita kienet se tispi\u010b\u010ba f'pari, Fredrik Ljungberg skorja l-gowl tar-reb\u0127a g\u0127at-tim tieg\u0127u fid-89 minuta, biex b'hekk elimina mill-kampjonat lill-Paragwaj.", "Fl-a\u0127\u0127ar log\u0127ba tal-fa\u017ci tal-gruppi, l-Ingilterra affa\u010b\u010bjat lill-I\u017cvezja waqt li fl-istess \u0127in it-Trinidad u Tobago pruvaw jiksbu po\u017cizzjoni tajba biex jispi\u010b\u010baw l-avventura tag\u0127hom fuq nota po\u017cittiva kontra l-Paragwaj.", "Is-Sud-Amerikani, per\u00f2, irnexxielhom jiksbu reb\u0127a li b'hekk tathom l-ewwel punti f'din l-edizzjoni, wara reb\u0127a ta' 2\u20130 kontra t-tim mill-Karibew.", "Il-partita l-o\u0127ra kienet wa\u0127da de\u010bi\u017civa g\u0127all-ewwel post tal-grupp.", "L-Ingilterra marru fil-vanta\u0121\u0121 b'gowl ta' Joe Cole, imma ftit wara l-bidu tat-tieni taqsima Marcus Allb\u00e4ck (li kien da\u0127al f'post Zlatan Ibrahimovi\u0107 li kien we\u0121\u0121a') kiseb il-pari, fejn dan kien l-2,000 gowl fl-istorja tal-kampjonat.", "\u0126ames minuti mit-tmiem, Steven Gerrard re\u0121a' ta l-vanta\u0121\u0121 lill-Ingilterra, per\u00f2 Henrik Larsson re\u0121a' \u0121ieb kollox indaqs."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8841", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8841", "title": "Grupp \u010a tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "text": ["Grupp \u010a tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "Grupp \u010a tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 li saret fil-\u0120ermanja, kien jikkonsisti minn erba' timijiet.", "Il-log\u0127ob minn dan il-grupp kien bejn l-10 ta' \u0120unju 2006 u l-21 ta' \u0120unju.", "L-Ar\u0121entina reb\u0127u l-grupp, u avvanzaw g\u0127at-tieni rawnd, flimkien mal-Olanda.", "I\u017c-\u017cew\u0121 timijiet spi\u010b\u010baw bl-istess punti, per\u00f2 l-Ar\u0121entina kisbu l-ewwel post min\u0127abba differenza ta' gowls a\u0127jar.", "Il-Kosta tal-Avorju u s-Serbja u Montenegro naqsu li javanzaw.", "Wara l-poloz li saru f'Leipzig, Grupp \u010a \u0121ie deskritt b\u0127ala l-\"grupp tal-mewt\".", "Dan kien jikonsisti mill-Ar\u0121entina (rebbie\u0127a ta' dan il-kampjonat darbtejn, fl-1978 u fl-1986), l-Olanda (finalista tal-kampjonat darbtejn u qabel din l-edizzjoni kienet ukoll fit-tielet post tar-rankings mondjali tal-FIFA), il-Kosta tal-Avorju (finalista telliefa tat-Tazza Afrikana 2006 u kkunsidrata b\u0127ala wa\u0127da mill-aqwa timijiet tal-Afrika), u s-Serbja u Montenegro (it-tim li kklassifika b\u0127ala t-tim bl-inqas numru ta' gowls li sofra, fejn irnexxielu jeg\u0127leb lil Spanja u lill-Bel\u0121ju.", "Fatt kurju\u017c fuq il-parte\u010bipazzjoni ta' dan l-a\u0127\u0127ar tim, hu li mill-21 ta' Mejju ta' dik is-sena, il-Montenegro i\u010b\u010belebra r-referendum favur l-indipendenza, u x-xolljiment tas-Serbja u Montenegro.", "Madankollu, it-tim baqa' xorta parti mill-fa\u017ci finali tat-Tazza tad-Dinja u b'hekk sar l-ewwel tim fit-Tazza tad-Dinja li rrapre\u017centa pajji\u017c ine\u017cistenti.", "Minkejja li kien predett li se jkun hemm taqtig\u0127a bejn l-erba' timijiet, it-titlu mog\u0127ti lil dan il-grupp b\u0127ala l-\"grupp tal-mewt\" ma tantx baqa' jiswa, e\u017cattament wara l-ewwel partiti.", "L-Ar\u0121entina reb\u0127et 2\u20131 lill-Kosta tal-Avorju, wara li ddominat parti kbira tal-log\u0127ba, minkejja li lejn l-a\u0127\u0127ar Didier Drogba kien naqqas id-distakk u b'hekk ikkrea iktar pressjoni.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, l-Olanda reb\u0127et bi skor \u017cg\u0127ir ta' 1\u20130 lis-Serbja u Montenegro.", "Fit-tieni sett ta' partiti, l-Olanda reb\u0127et 2\u20131 lill-Kosta tal-Avorju waqt li l-Ar\u0121entina wettqet prestazzjoni e\u010b\u010bellenti biex irnexxielha teg\u0127leb lis-selezzjoni Baltika 6\u20130 u b'hekk kienu saru favoriti li jiksbu dan it-titlu mondjali.", "Din ir-reb\u0127a \u0121iet grazzi g\u0127ad-doppjetta ta' Maxi Rodr\u00edguez, u l-gowls l-o\u0127ra minn Esteban Cambiasso, Hern\u00e1n Crespo, Carlos T\u00e9vez u Lionel Messi.", "It-tieni gowl, li kien skurjat minn Cambiasso, hu kkunsidrat b\u0127ala wie\u0127ed mill-aqwa gowls fl-istorja tal-kampjonat, wara li dan il-gowl sar minn 24 passa\u0121\u0121 bejn il-plejers Ar\u0121entini.", "Wara dawn i\u017c-\u017cew\u0121 partiti, l-Ar\u0121entina u l-Oland kienu kkwalifikaw g\u0127ar-rawnd su\u010b\u010bessiv, waqt li l-Kosta tal-Avorju u s-Serbja u Montenegro sfaw eliminati.", "Fl-a\u0127\u0127ar partiti tar-rawnd, it-timijiet lag\u0127bu bl-iskop tal-po\u017cizzjoni fil-grupp.", "L-Ar\u0121entina u l-Olanda affa\u010b\u010bjaw lil xulxin biex ji\u0121i de\u010bi\u017c ir-rebbie\u0127 ta' Grupp \u010a, f'wa\u0127da mill-aktar partiti mistennija f'din il-fa\u017ci.", "Minkejja li l-plejers importanti \u0121ew imserr\u0127a minn din il-partita, xorta wa\u0127da provdiet emozzjonijiet.", "Madanakollu, i\u017c-\u017cew\u0121 timijiet ma kisbux aktar minn pari ta' ming\u0127ajr gowls.", "Fl-a\u0127\u0127ar partita, Nikola \u017digi\u0107 skorja l-ewwel gowl fl-istorja tas-Serbja u Montenegro fit-Tazza tad-Dinja, u sussegwentament Sa\u0161a Ili\u0107 ta vanta\u0121\u0121 doppju.", "Minkejja \u017c-\u017cew\u0121 gowls vanta\u0121\u0121, it-tim Afrikan irnexxielu jag\u0127mel rimonta u permezz ta' penalty fis-86 minuta minn Bonaventure Kalou huma reb\u0127u 3\u20132.", "B'hekk is-Serbja u Montenegro spi\u010b\u010baw l-istorja tag\u0127hom b'telfa u ming\u0127ajr ma jiksbu punt matul il-kampjonat."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8860", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8860", "title": "Grupp D tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "text": ["Grupp D tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006", "Grupp D tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 li saret fil-\u0120ermanja, kien jikkonsisti minn erba' timijiet.", "Il-log\u0127ob minn dan il-grupp kien bejn l-11 ta' \u0120unju 2006 u l-21 ta' \u0120unju.", "Il-Portugall reb\u0127u l-grupp, u avvanzaw g\u0127at-tieni rawnd, flimkien mal-Messiku.", "L-Angola u l-Iran naqsu li javvanzaw.", "Qabel il-bidu tal-kampjonat, xi esperti sportivi assiguraw kwalifikazzjoni \u0127afifa g\u0127all-Messiku u l-Portugall meta dawn kien se jaffrontaw lid-debuttanti tal-Angola u l-Iran.", "Fl-ewwel partita, il-Messiku irnexxielha tirba\u0127 3\u20131 lill-Iranjani, minkejja li kellhom prestazzjoni aktarx fqira, sakemm fil-75 minuta Omar Bravo ta l-vanta\u0121\u0121 lill-Messikani, meta sa dak il-\u0127in il-partita kienet pari.", "Minkejja r-reb\u0127a, il-Messiku wrew xi dubji fil-log\u0127ob tag\u0127hom.", "Il-Portugall, min-na\u0127a l-o\u0127ra, reb\u0127u lill-Angola grazzi g\u0127al gowl ta' Pauleta fil-\u0126ames minuta, f'partita ming\u0127ajr intensit\u00e0.", "Sussegwentament, il-Messiku affa\u010b\u010bjaw lill-Angola.", "Il-Messikani naqsu li juru s-superjorit\u00e0 tag\u0127hom u kien grazzi g\u0127all-gowler tal-Angola Jo\u00e3o Ricardo li r-ri\u017cultat baqa' pari ta' 0\u20130.", "Il-Portugall reb\u0127u lill-Iran 2\u20130 biex assiguraw il-progress g\u0127at-tieni fa\u017ci.", "L-iskwadra A\u017cjatika, g\u0127at-tieni darba konsekuttiva, spi\u010b\u010baw eliminati.", "Fl-a\u0127\u0127ar sett ta' partiti, il-Portugall iltaqg\u0127u mal-Messiku, u l-Angola mal-Iran.", "L-Angola, biex jikkwalifikaw riedu kemm reb\u0127a g\u0127alihom i\u017cda wkoll g\u0127all-Portugall, per\u00f2 dan kien jiddependi min-numru ta' gowls skurjati.", "Il-Portugall iddominaw u reb\u0127u lit-\"Tricolor\" 2\u20131, fejn l-Angola kellhom b\u017conn reb\u0127a ta' 3\u20130.", "L-aspirazzjoni tal-Angola sfumat meta Sohrab Bakhtiarizadeh kiseb il-pari g\u0127all-Iran, biex b'hekk ta l-kwalifikazzjoni lill-Messiku u l-eliminazzjoni g\u0127all-Angola."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8862", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8862", "title": "Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "text": ["Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "Il-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008, mag\u0127rufin aktar b\u0127ala l-Euro 2008, kienu t-tlettax-il edizzjoni tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol, kompetizzjoni kwadrijennali g\u0127al nazzjonijiet Ewropej.", "Il-kampjonat, li sar fl-Awstrija u l-I\u017cvizzera, beda fis-7 ta' \u0120unju, 2008 u ntemm bil-finali tad-29 ta' \u0120unju fl-Ernst Happel Stadion fi Vjenna.", "Din kienet t-tieni darba li \u017cew\u0121 pajji\u017ci ospitaw flimkien edizzjoni wa\u0127da, wara l-edizzjoni tas-sena 2000 li kienet saret fil-Bel\u0121ju u l-Olanda.", "Spanja reb\u0127u dan il-kampjonat, meta fil-finali reb\u0127u b'gowl wie\u0127ed lill-\u0120ermanja.", "Din kienet biss it-tieni darba fl-istorja ta' dan it-turnew li t-tim rebbie\u0127 reba\u0127 kull partita fil-fa\u017ci tal-gruppi; it-tim l-ie\u0127or kien Franza lura fl-1984.", "Spanja kienu wkoll l-ewwel tim li ma tilfu l-ebda log\u0127ba fil-kompetizzjoni mill-\u0120ermanja tal-1996.", "Il-Gre\u010bja kienu \u010b-\u010bampjins renjanti tat-turnew, wara li kienu reb\u0127u l-edizzjoni ta' qabel.", "F'din l-edizzjoni l-fortuni nqalbu hekk kif ma kisbu l-ebda punt fil-fa\u017ci tal-grupp.", "Matul il-31 log\u0127ba, it-timijiet parte\u010bipanti skorjaw 77 gowl.", "L-Awstrija u l-I\u017cvizzera kkwalifikaw awtomatikament b\u0127ala ospiti; l-erbatax-il tim l-ie\u0127or ikkwalfikaw permezz tal-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni li bdiet f'Awwissu tal-2006.", "B\u0127ala \u010bampjins Ewropej, Spanja ng\u0127atat id-dritt li tie\u0127u sehem fit-Tazza tal-Konfederazzjonijiet 2009 fl-Afrika t'Isfel.", "L-Awstrija u l-I\u017cvizzera ing\u0127ataw id-dritt li jospitaw l-edizzjoni tal-2008 tal-Kampjonati Ewropej, wara li affrontaw il-kandidatura ta' diversi pajji\u017ci li pproponew pajji\u017chom biex jospitaw l-Euro 2008: Gre\u010bja/Turkija, Skozja/Irlanda, Russja, Ungerija, Kroazja/Bo\u017cnija u \u0126er\u017cegovina u l-kandidatura Nordika li kienet komposta min-Norve\u0121ja, l-I\u017cvezja, id-Danimarka u l-Finlandja.", "L-Awstrija kienet di\u0121\u00e0 pproponiet il-kandidatura tag\u0127ha b\u0127ala ospitu (flimkien mal-Ungerija) g\u0127all-edizzjoni tal-Kampjonati Ewropej 2004, li kienet mirbu\u0127a mill-Portugall.", "Qabel l-a\u0127\u0127ar votazzjoni, kien g\u0127ad baqa' Awstrija/\u017bvizzera, Ungerija u Gre\u010bja/Turkija; din tal-a\u0127\u0127ar kienet l-ewwel eliminata, waqt li l-ewwel tnejn ikkontestaw l-g\u0127a\u017cla b\u0127ala ospitu fil-votazzjoni finali.", "Trofew \u0121did ing\u0127ata lir-rebbie\u0127 tal-edizzjoni tal-Euro 2008.", "Il-ver\u017cjoni l-\u0121dida tat-Trofew Henri Delaunay, ikkreata minn Asprey London, hi kwa\u017ci replika e\u017catta tal-ori\u0121inal iddisinjata minn Arthus-Bertrand.", "Figura \u017cg\u0127ira li kienet tinsab fuq wara tat-trofew ori\u0121inali kienet imne\u0127\u0127ija.", "Il-ba\u017ci tal-fidda kellha titkabbar biex ikun aktar stabbli.", "L-ismijiet tal-pajji\u017ci rebbie\u0127a \u0121ew miktuba fuq il-wara tat-trofew, li huma mag\u0127mul minn fidda, ji\u017cen 8 kilogrammi u g\u0127andu tul ta' 60 \u010bentimetru.", "It-tlug\u0127 tal-poloz g\u0127ar-rawnd ta' kwalifikazzjoni sar f'Montreux, l-I\u017cvizzera, fis-27 ta' Jannar, 2006.", "Il-pro\u010bess ta' kwalifikazzjoni beda xahar wara t-Tazza tad-Dinja 2006.", "L-Awstrija u l-I\u017cvizzera ikkwalifikaw awtomatikament g\u0127all-fa\u017ci finali tal-kampjonat b\u0127ala pajji\u017ci ospiti.", "Il-format ta' kwalifikazzjoni kien mibdul minn kampjonati pre\u010bedenti.", "Ir-rebbie\u0127 u t-tieni klassifikat mis-seba' gruppi jikkwalifikaw awtomatikament g\u0127all-fa\u017ci finali, bl-ospiti jimlew i\u017c-\u017cew\u0121 postijiet tal-kampjonat ta' sittax-il tim.", "Il-bidla kienet tfisser li ma kienx se jkun hemm \"play-offs\" bejn timijiet li jispi\u010b\u010baw fit-tieni post tal-gruppi\u2014huma jikkwalifikaw direttament.", "Timijiet li spi\u010b\u010baw fit-tielet post ma kellhom l-ebda opportunit\u00e0 li jikkwalifikaw.", "Sitta mill-gruppi ta' kwalifikazzjoni kellhom seba' timijiet, waqt li Grupp A kellu tmienja.", "Il-kampjonat intlag\u0127ab fi tmien stadji fi \u0127dan i\u017c-\u017cew\u0121 pajji\u017ci ospiti; erbg\u0127a fl-Awstrija u erbg\u0127a fl-I\u017cvizzera.", "Kull impjant kellu kapa\u010bit\u00e0 tal-anqas ta' 30,000; l-ikbar minnhom kien l-Ernst Happel Stadion ta' Vjenna, li j\u017comm \u0121o fih 53,295 ru\u0127.", "Kien g\u0127al din ir-ra\u0121uni li dan il-grawnd \u0121ie mag\u0127\u017cul biex fih tintlag\u0127ab il-finali.", "L-I\u017cvizzera lag\u0127bu kull partita tal-fa\u017ci tal-gruppi f'St. Jakob Park ta' Ba\u017cel, li ospita wkoll il-partita tal-ftu\u0127 b\u0127ala kompromess g\u0127all-finali li ssir fi Vjenna.", "L-Awstrija lag\u0127bet il-partiti tag\u0127ha tal-fa\u017ci tal-gruppi fl-Ernst Happel Stadion.", "In 2004, the Z\u00fcrich venue became a problem for the organisers.", "Originally, the Hardturm stadium was to be renovated and used as the city's venue, but legal challenges delayed the plan to a point that would not have allowed the ground to be used in 2008.", "This created a problem, as the agreement between UEFA and the organizers stipulated that four venues would be used in each country.", "The problem was solved when the organizers proposed renovating Letzigrund instead; UEFA approved the revised plan in January 2005.", "The Letzigrund stadium hosted its first football match on 23 September 2007.[5]", "Fl-2004, l-istadju ta' \u017burigu \u0121ab problema g\u0127all-organizzaturi.", "Ori\u0121inarjament, l-istadju Hardturm kellu jkun rinnovat u w\u017cat b\u0127ala l-istadju tal-belt, imma sfidi legali ssospendew il-pjanijiet f'punt fejn il-grawnd ma kellux jkun u\u017cat fl-2008.", "Din \u0127oloq problema min\u0127abba li l-qbil bejn il-UEFA u l-organizzaturi kien stipulat li erba' stadji se ji\u0121u w\u017cati f'kull pajji\u017c.", "Din il-problema kienet solvuta meta l-organizzaturi pproponew ir-rinovazzjoni ta' Letzigrund, bil-UEFA tapprova dan il-pjan f'Jannar tal-2005.", "L-ewwel log\u0127ba li saret \u0121ewwa dan il-grawnd saret nhar it-23 ta' Settembru 2007.", "Tnax-il referi u erbg\u0127a u g\u0127oxrin assistent \u0121ew mag\u0127\u017cula g\u0127al dan it-turnew:", "It-tlug\u0127 tal-poloz g\u0127all-fa\u017ci finali tal-kampjonat sar fit-2 ta' Di\u010bembru, 2007, fil-\"Culture and Convention Centre\" f'Lu\u010berna.", "Din l-edizzjoni involviet ir-ritorn tal-format li kien \u0121ie w\u017cat fl-Euro 92 u fl-Euro 96 fejn il-log\u0127ob ta' kull grupp jsiru f'\u017cew\u0121 stadji, bl-aqwa tim jibqa' fl-istess belt g\u0127at-tliet partiti.", "B\u0127al fl-2000 u fl-2004, il-finalisti kienu divi\u017ci f'erba' urni, ibba\u017cati skont il-punti medja akkwistati fil-fa\u017ci ta' kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Futbol 2006 u tal-Euro 2008, b'kull grupp ikollu tim minn kull urna.", "L-I\u017cvizzera u l-Awstrija, b\u0127ala ospiti, u l-Gre\u010bja, b\u0127ala d-detenturi tat-titlu, kienu fl-ewwel urna.", "L-Olanda kienu wkoll fl-ewwel urna, ibba\u017cat skond il-ko\u00ebffi\u010bjent tal-UEFA g\u0127all-klassifika tal-finalisti tal-Kampjonati Ewropej 2008.", "Il-fa\u017ci eliminatorja hi differenti minn kampjonati tal-passat.", "Timijiet fi gruppi A u B se jkunu separati mit-timijiet ta' gruppi \u010a u D sal-finali.", "Ir-ra\u0121uni tal-bidla fil-format hu biex ikun ugwaljanza fil-perjodu ta' mistrie\u0127 matul il-fa\u017ci eliminatorja.", "Madankollu, b'dan il-format hemm \u010bans li partita fil-fa\u017ci tal-gruppi tista' tkun repetuta fil-fa\u017ci eliminatorja; hu impossibli li jkun hemm finali bejn \u017cew\u0121 timijiet li jkunu affa\u010b\u010bjaw lil xulxin fl-ewwel nofs tal-kampjonat.", "Ukoll, f'bidla o\u0127ra, g\u0127all-ewwel darba fil-Kampjonati Ewropej, se jkunu \u017cew\u0121 stadji (St. Jakob-Park, Ba\u017cel u Ernst Happel Stadion, Vjenna) se jkunu w\u017cati fis-seba' partiti tal-fa\u017ci eliminatorja.", "[[Kategorija:Futbol Awstrijak]"], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8865", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8865", "title": "FIFPro", "text": ["FIFPro", "Il-F\u00e9d\u00e9ration internationale des Associations de footballeurs professionnels, mag\u0127rufa sempli\u010bement b\u0127ala FIFPro, hi organizzazzjoni mondjali li tirrapre\u017centa l-plejers professjonisti tal-futbol.", "Hemm 42 asso\u010bjazzjoni nazzjonali tal-plejer membri tal-FIFPro.", "Fl-2005, il-FIFPro \u0127abbret l-inawgurazzjoni tal-g\u0127otja tal-unuri tal-\"World XI\", \"Plejer tas-Sena\" u tal-\"Plejer \u017bag\u0127\u017cug\u0127 tas-Sena\".", "Wara l-votazzjoni ta' aktar minn 43,000 plejer minn 42 federazzjoni, mil-lista ta' kandidati g\u0127al kull po\u017cizzjoni, ti\u0121i eletta l-iskwadra ideali, mag\u0127rufa a\u0127jar b\u0127ala l-\"All-Star Team\", ta' \u0127dax-il plejer: gowler, erba' difensuri, erba' midfilders u \u017cew\u0121 attakkanti.", "Il-lista hi mag\u0127mula mill-kummissjoni tal-premju.", "Il-plejer bl-aktar numru ta' voti fil-World XI ji\u0121i msemmi b\u0127ala l-Plejer tas-Sena.", "\u017bew\u0121 plejers ji\u0121u mag\u0127\u017cula g\u0127al dan l-unur; wie\u0127ed skont il-kumitat tal-unuri, u l-ie\u0127or skont il-benjamini."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8871", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8871", "title": "Grupp A tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "text": ["Grupp A tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "Grupp A tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008 hu wie\u0127ed mill-erba' gruppi tal-Kampjonati Ewropej 2008.", "L-ewwel partiti tal-grupp intlag\u0127bu fis-7 ta' \u0120unju 2008, u tkomplew sal-15 ta' \u0120unju 2008.", "Is-sitt partiti ntlag\u0127bu fl-I\u017cvizzera, fil-bliet ta' Ba\u017cel u \u0120inevra.", "Il-grupp kien jikkonsisti mill-ospitu tal-I\u017cvizzera u l-ospiti tal-Kampjonati Ewropej 2004 il-Portugall, kif ukoll ir-Repubblika \u010aeka u t-Turkija.", "Il-Portugall reb\u0127u l-ewwel \u017cew\u0121 partiti kontra t-Turkija u r-Repubblika \u010aeka, fejn skurjaw \u0127ames gowls, biex ikkwalifikaw g\u0127all-kwarti tal-finali b\u0127ala rebbie\u0127a tal-grupp.", "It-tieni post g\u0127all-kwarti tal-finali \u0121iet de\u010bi\u017ca bir-rebbie\u0127 tal-partita bejn it-Turkija u r-Repubblika \u010aeka.", "Min\u0127abba li t-tnejn li huma kellhom l-istess rekord, jekk il-log\u0127ba kienet tispi\u010b\u010ba pari, il-post fil-kwarti tal-finali kien ji\u0121i determinat permezz tal-g\u0127oti tal-penalties \u2014 l-ewwel darba li tintu\u017ca l-lotterija ta' penalties fil-fa\u017ci tal-gruppi.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, l-I\u017cvizzera spi\u010b\u010baw l-ewwel tim eliminat minn dan il-kampjonat wara li tilfu kontra t-Turkija 2\u20131 fit-tieni parta, b'Arda Turan jiskorja l-gowl tar-reb\u0127a fl-a\u0127\u0127ar minuta.", "L-a\u0127\u0127ar rawnd ta' log\u0127ob ra lit-tim Portugi\u017c iserra\u0127 parti kbira mill-plejers hekk kif il-kwalifikazzjoni kienet di\u0121\u00e0 assigurata.", "Kontra l-I\u017cvizzera ma kinitx fa\u010bli hekk kif tal-lokal \u0127ar\u0121u b'tim qawwi u rnexxielhom jirb\u0127u l-partita 2\u20130, fejn din kienet l-ewwel reb\u0127a \u017bvizzera fl-istorja tag\u0127hom fil-Kampjonati Ewropej.", "Dak il-\u0127in kien hemm partita aktar importanti hekk kif din kienet se tidde\u010biedi liema tim se jkompli fil-kompetizzjoni.", "I\u010b-\u010aeki da\u0127lu jistrie\u0127u wara l-ewwel taqsima b'vanta\u0121\u0121 ta' gowl, u dan ir-ri\u017cultat irduppjawh ftit wara l-bidu tat-tieni taqsima.", "Arda Turan da\u0127\u0127al lit-Torok lura fil-partita fil-75 minuta, qabel ma' Petr \u010cech wettaq \u017cball li \u0127a vanta\u0121\u0121 minnu Nihat Kahveci biex kiseb il-pari.", "Wara l-pari, it-Torok dehru aktar ottimisti u rnexxielhom jirb\u0127u grazzi g\u0127at-tieni gowl fil-partita ta' Nihat li skorja minn madwar 20 metru bog\u0127od.", "Hekk kif kien g\u0127ad baqa' ftit minuti x'jintlag\u0127bu, ir-Repubblika \u010aeka tefg\u0127et kollox fuq l-attakk u dawn tefg\u0127u ballun fil-kaxxa imma li ma rri\u017culta f'xejn.", "Per\u00f2, il-gowlkiper tat-Turkija Volkan Demirel imbotta lil Jan Koller min\u0127abba li \u0127aseb li kien hu li kien imblukkah, u dan \u0121ie muri l-karta l-\u0127amra.", "It-Turkija rnexxielhom i\u017commu, minkejja li Tuncay \u015eanl\u0131 kellu jid\u0127ol b\u0127al gowlkiper g\u0127all-a\u0127\u0127ar sekondi.", "Fost il-plejers \u010aeki ma kienx hemm serenit\u00e0 u dan deher b'\u017cew\u0121 ammonizzjonijiet lil Tom\u00e1\u0161 Ujfalu\u0161i u Milan Baro\u0161 f'dawn l-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 minuti tal-partita, minkejja l-fatt li Baro\u0161 kien fil-bank tas-sostituti waqt il-log\u0127ba kollha."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8872", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8872", "title": "Grupp B tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "text": ["Grupp B tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "Grupp B tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008 hu wie\u0127ed mill-erba' gruppi tal-Kampjonati Ewropej 2008.", "L-ewwel partiti tal-grupp intlag\u0127bu fit-8 ta' \u0120unju, 2008, u l-log\u0127ob tlestew nhar is-16 ta' \u0120unju 2008.", "Is-sitt partiti ntlag\u0127bu fl-Awstrija, fil-bliet ta' Vjenna u Klagenfurt.", "Il-grupp kien jikkonsisti minn nazzjonijiet mill-Ewropa \u010aentrali; wie\u0127ed mill-ospiti, l-Awstrija, il-Kroazja, il-\u0120ermanja u l-Polonja.", "L-Awstrija u l-Polonja kienu qed jag\u0127mlu d-debutt fil-Kampjonati Ewropej.", "Il-Kroazja sar l-ewwel tim li kkwalifika g\u0127all-kwarti tal-finali minn Grupp B meta wara r-reb\u0127a ta' 1\u20130 kontra l-Awstrija, huma kisbu reb\u0127a ta' 2\u20131 kontra l-\u0120ermanja.", "Dan ir-ri\u017cultat, flimkien mal-pari ta' 1\u20131 mal-Polonja, kien ifisser li l-Kroazja spi\u010b\u010bat l-ewwel post tal-grupp.", "It-tieni post g\u0127all-kwarti tal-finali kienet de\u010bi\u017ca fl-a\u0127\u0127ar sett ta' partiti, bil-\u0120ermanja tirba\u0127 lill-Awstrija b'gowl minn Michael Ballack, fejn b'hekk g\u0127amlet li r-ri\u017cultat fil-partita bejn il-Kroazja u l-Polonja, ikun wie\u0127ed irrelevanti.", "Il-gowl ta' Ivan Klasni\u0107 kien ifisser li l-Kroazja kienet l-ewwel tim li akkwistat il-massimu tal-punti fil-fa\u017ci tal-gruppi."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8873", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8873", "title": "Grupp \u010a tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "text": ["Grupp \u010a tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "Grupp \u010a tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008 hu wie\u0127ed mill-erba' gruppi tal-Kampjonati Ewropej 2008.", "L-ewwel partiti tal-grupp intlag\u0127bu fid-9 ta' \u0120unju, 2008, u tlestew fis-17 ta' \u0120unju 2008.", "Is-sitt partiti ntlag\u0127bu fl-I\u017cvizzera, f'\u017burigu u \u0120inevra.", "Il-grupp kien jikkonsisti mill-finalisti tat-Tazza tad-Dinja 2006, l-Italja u Franza, kif ukoll l-Olanda u r-Rumanija.", "Qabel it-tlug\u0127 tal-poloz, dawn il-pajji\u017ci kienu j\u017commu t-tieni, ir-raba' u t-tmien post rispettivament fil-klassifika tal-ELO fost it-timijiet Ewropej.", "B'hekk dan il-grupp \u0121ie mlaqqam b\u0127ala l-\"grupp tal-mewt\" tal-kompetizzjoni.", "L-Olanda sar l-ewwel tim li kkwalifika g\u0127all-kwarti tal-finali minn Grupp \u010a.", "Fl-ewwel partita, huma reb\u0127u li\u010b-\u010bampjins tad-dinja, l-Italja, 3\u20130 f'log\u0127ba ibba\u017cata fuq futbol ta' kontrattakk.", "Wara, fit-tieni partita, huma reb\u0127u wkoll lill-finalisti telliefa tat-Tazza tad-Dinja 2006, Franza, 4\u20131.", "Din \u0127alliet lil Franza f'qag\u0127da kritika, min\u0127abba li fl-ewwel partita kontra r-Rumanija ma marrux aktar minn pari ta' ming\u0127ajr gowls.", "Ir-Rumanija rnexxielha tikseb pari kontra l-Italja fit-tieni partita fejn po\u0121\u0121ithom fit-tieni post tal-grupp.", "L-Italja rnexxielha tikseb it-tieni post li tag\u0127tihom a\u010b\u010bess g\u0127all-kwarti tal-finali, wara li reb\u0127u fl-a\u0127\u0127ar log\u0127ba 2\u20130 lil Franza.", "Id-difensur Fran\u010bi\u017c \u00c9ric Abidal \u0121ie imke\u010b\u010bi wara biss kwarta log\u0127ob wara da\u0127la \u0127a\u017cina fuq Luca Toni fil-kaxxa; Andrea Pirlo skorja mill-penalty su\u010b\u010bessiv.", "Daniele De Rossi \u017cied it-tieni gowl minn \"free-kick\" wara sieg\u0127a log\u0127ob.", "Min\u0127abba r-reb\u0127a Taljana, ir-Rumanija riedu jirb\u0127u lill-Olanda biex jikkwalifikaw, imma b'gowls ta' Klaas-Jan Huntelaar u Robin van Persie, sfumaw l-isperanzi tar-Rumeni."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8874", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8874", "title": "Grupp D tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "text": ["Grupp D tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "Grupp D tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008 hu wie\u0127ed mill-erba' gruppi tal-Kampjonati Ewropej 2008.", "L-ewwel partiti tal-grupp intlag\u0127bu fl-10 ta' \u0120unju, 2008, u tkomplew sat-18 ta' \u0120unju 2008.", "Is-sitt partiti ntlag\u0127bu fl-Awstrija, f'Innsbruck u Sali\u017cburgu.", "Il-grupp kien jikonsisti mi\u010b-\u010bampjins renjanti tal-Gre\u010bja, flimkien ma' Spanja, ir-Russja u l-I\u017cvezja.", "Il-Gre\u010bja, Spanja u r-Russja kienu fl-istess grupp tal-edizzjoni pre\u010bedenti.", "Wara r-reb\u0127a ta' 4\u20131 fuq ir-Russja fl-ewwel log\u0127ba, Spanja assigurat l-ewwel post fil-grupp permezz ta' reb\u0127a ta' 2\u20131 fuq l-I\u017cvezja fit-tieni partita tag\u0127hom.", "Il-kwalifikazzjoni tag\u0127hom g\u0127all-kwarti tal-finali kienet assigurata wara li r-Russja reb\u0127et lill-Gre\u010bja, fejn ikkundannaw li\u010b-\u010bampjins renjanti tal-Gre\u010bja biex jispi\u010b\u010baw l-a\u0127\u0127ar fil-grupp.", "It-tieni post li jag\u0127ti a\u010b\u010bess g\u0127all-kwarti tal-finali kien de\u010bi\u017c fil-partita bejn l-I\u017cvezja u r-Russja, fejn l-I\u017cvezja riedu biss jevitaw telfa biex jikkwalifikaw, fejn g\u0127alihom pari kien bi\u017c\u017cejjed.", "Per\u00f2, ir-Russi rnexxielhom jirb\u0127u b'gowl f'kull taqsima u b'hekk kisbu post fil-kwarti tal-finali tal-kompetizzjoni.", "Fil-partita l-o\u0127ra, minkejja li Spanja marru minn ta\u0127t lejn l-a\u0127\u0127ar tal-ewwel taqsima, l-Ispanjoli skurjaw tnejn fit-tieni taqsima, biex saru t-tielet tim li kkwalifikaw g\u0127all-kwarti tal-finali bil-massimu tal-punti."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8877", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8877", "title": "Finali tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "text": ["Finali tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008", "Il-finali tal-Kampjonati Ewropej tal-Futbol 2008 kienet log\u0127ba futbol li ntlag\u0127bet fid-29 ta' \u0120unju, 2008, fl-Ernst Happel Stadion ta' Vjenna, fl-Awstrija, biex ji\u0121i determinat ir-rebbie\u0127 tal-Kampjonati Ewropej 2008.", "Il-partita kienet bejn il-\u0120ermanja u Spanja, u dan tal-a\u0127\u0127ar reba\u0127 1\u20130, b'gowl skurjat minn Fernando Torres.", "Din kienet it-tieni darba fl-istorja ta' dan it-turnew li t-tim rebbie\u0127 reba\u0127 kull partita fil-fa\u017ci tal-gruppi; it-tim l-ie\u0127or kien Franza lura fl-1984.", "I\u010b-\u010berimonja tal-g\u0127eluq tal-kampjonat saret immedjatament qabel il-bidu tal-finali, u fiha esebixxew 400 persuna, fosthom il-kantant Spanjol Enrique Iglesias, fejn kanta l-kanzunetta uffi\u010b\u010bjali ta' dan il-kampjonat, \"Can You Hear Me\"."], "category": "wikipedia, article"}
{"id": "8880", "url": "https://mt.wikipedia.org/wiki?curid=8880", "title": "Hakan Yak\u0131n", "text": ["Hakan Yak\u0131n", "Hakan Yak\u0131n (Ba\u017cel, 22 ta' Frar 1977) hu plejer tal-futbol \u017bvizzeru li jilg\u0127ab b\u0127ala midfilder mat-tim ta' Bellinzona.", "Hu hu rinomat g\u0127at-teknika, il-vi\u017cjoni u l-passa\u0121\u0121i tieg\u0127u li jag\u0127mluh parti importanti mit-tim nazzjonali \u017bvizzeru.", "Il-karriera ta' Hakan kienet oskurata minn problemi fuq trasferimenti ma' klabbs o\u0127ra barra l-I\u017cvizzera, hekk kif ma' timijiet b\u0127al Paris Saint-Germain, VfB Stuttgart u Galatasaray ftit li xejn kellu fortuna.", "Lura fl-I\u017cvizzera wara l-esperjenzi qarsa barra minn pajji\u017cu, hu ng\u0127aqad ma' BSC Young Boys fl-2005.", "Mag\u0127hom irnexxielu jikseb post regulari, qabel ma f'Lulju 2008 issie\u0127eb ma\u010b-\u010bampjins tal-Qatar, Al-Gharafa, g\u0127al salarju ta' \u20ac2.5 miljun fis-sena.", "Mag\u0127hom reba\u0127 il-kampjonat nazzjonali, sakemm f'\u0120unju tal-2009 re\u0121a' lura l-I\u017cvizzera, din id-darba ma' FC Lucerne fejn iffirma kuntratt sat-30 ta' \u0120unju, 2011.", "Hakan lag\u0127ab iktar minn 80 darba mat-tim nazzjonali \u017bvizzeru.", "Qabel ma beda jilg\u0127ab mat-tim \u017bvizzeru, lil Hakan kienet \u0121iet offruta nazzjonalit\u00e0 Torka, offerta li hu m'a\u010b\u010bettax g\u0127al ra\u0121unijiet personali.", "Hu \u0127a sehem f'numru ta' manifestazzjonijiet importanti fosthom fil-Kampjonati Ewropej tal-2004 u l-2008, u fit-Tazza tad-Dinja tal-2006 u l-2010.", "Kien fl-Euro 2008 li Yakin tassew impressjona, fejn minkejja li pajji\u017cu safa eliminat fl-ewwel tappa, hu spi\u010b\u010ba b\u0127ala t-tieni l-aqwa skorer tal-kampjonat bi tliet gowls, wara David Villa.", "Kien hu li skorja l-ewwel gowl tal-I\u017cvizzeri fil-fa\u017ci finali ta' din il-kompetizzjoni kontra t-Turkija fi Grupp A. Fl-a\u0127\u0127\u0127ar log\u0127ba mill-fa\u017ci tal-gruppi kontra l-Portugall, Yakin skorja darbtejn biex assigura l-ewwel reb\u0127a fil-Kampjonati Ewropej g\u0127all-I\u017cvizzera."], "category": "wikipedia, article"}