Ndekete, cëslaayu yokk gi dañu ko wàññi ba mu gën a tuuti, nguur gi sàkkuwu cee def dara ngir jubbanti juuti bi.
Ci lu leer ne dayo bi des na ak sàmm njariñal bokk-koppar gi.
Manchester City waroon naa denc benn poñ ngir bokk ci ñi raw.
Am nanu ay taalibe yu bare yu juge ci réewi dendandoo yeek réew yi ci Afirig sowu-jant.
Mën naa juri, ci jëf, njeexitalu bile xaalis bu juddu woon ca jamonoy njàppum jaam ya, te ba léegi jëwriñu Farãas ji ñu dénk koppar yi di ko saytu, ak njattug réewi Afirig yi ci ñuy bàyyi xaaju seen walëeru koppar ci bérébu bokk-koppar bu réewum Farãas ak teewaayu ndawi Farãas yi ci seen bérébi saytu-koppar yi.
Ci bile tolluwaay, ab laaj bu am solo taxaw.
Naka la dayob Maamur JÀLLO, ci lu mat, tegu te am xel nangu ko, mën cee beddeeku ci lu jëm ci ñaari jëfi nangu yi nga xam ne ag amam, kurélu ndawi péncu réew mi nangu nañu ko ?
Ci jamonoy wote yi, damaa jëloon ay fani noppaliku ngir dem seeti askanu Ndakaaru, Cees, Luga ak Kebemeer.
Sasu naxsaay, loolu beneen naqar la, xam naa ko.
Te loolu mooy tekki, ci tënk, wooteb waxtaan ci réew mi, ca ëllëgu sa, ñuy siiwalee njuréefi wote ba.
Danuy xaar ba ñu addukalpe nit, wala ñu ray ko, takk-der yiy soog a génn ngir ramaas guddi.
Saajo Maane fés na Metz te firndeel na ko Salzbourg (Autriche) njëkk muy teereeji ci joŋŋante bu njëkk ca Southchampton.
Mooy ci lu ëppul ak lu néewul baatub sippili nit ci boppam ne njiit la ci benn wàllu Afirig ak ci àdduna bi, fekk ne nërmeeloom ci kanamu waa Burkinaa, sampug ndëndu waa Senegaal ca Mbooloom Afirig mi, mujjantalu yëngu-yënguy réewum Gàmbi ci dox tànki jàmm bu waa Ginne ak Móoritani,
rawatina jeexug xaalisu Seefaa ci loxoy Watara ak Macron ñooy ay màndargaay naaxsaayu demlante ci réew yi ak ñàkkug gëdd gu réewu Senegaal am ci jamonoom.
Fukkeelu xew-xewu màggal dekkig Aifrig dinañu ko amal ci gaawo beek dibéer ji ca Cees.
MD : kan moo xamb lile nammteef ngir faral Pastef ?
Moo ngi nekk mbooru ñaari jiggéen yu bokkul jëmukaay, doon ay xarit ca seenug gone.
Ak ndimbalu mbooloom kurélu sàndarma yiy feelu, waa Cynogroup ak waa GIGN, kurélu sowu moo jàpp ab lim bu takku ciy ngànnaay yu yéeme yu mel ni asib, diliyãa ak itam siyaaniir.
Su fekkoon ne xamuñu woon àmbar bu dóomu-taal bi, kon doonuñu woon abal nattukaay bi wala ñu doon nekk di caaxaane ngir suuxug jënu balen wi.
Jot nanu neexalug lëf ci tabaski, korite, ubbite daara jàngu yi, ay tàndarma, ay kër ak njabootu norgard bu nsoa kon mën na nekk.
Ciy xibaari Seneweb lanu siiwale ne Booy Jinne ak ñett ciy naataangoom ñoo ngi ci yoon jëm Ndakaaru, fa ñu leen di jébbale ñi gàlloo saytu tuuma yi ca Kolobaan.
Joxeg yenn ci ja yi, yombal gi am ci yenn mboolooy koppar gi, ci bérébi liggéeyukaay yi, yenn ci tëralini yoon yi ñu wote ca péncum ndawi réew mi ak yeneen ak yeneen… ay misaal yu leer lañu ci.
Lépp a ngi doore ci bésu ñetti fan ci weeru suweŋ bi, boori juróom-ñeenti waxtu (9h) bu teg fanweeri simili (30min), bi njiital kurélu bëj-penku sàndarma yi, Kolonel DawI Maane, jot na wooteb telefon bu koy yégal teewaayu Baay Móodu Faal mi ñuy dàkkantale Booy Jinne ca Tàmbaakundaa.
Ndongo li noonu la daaneele jàngalekat bi teg ci tëj doomam.
Ci kanamu àttekat bi, way-tuumaal bi wéddi na jëf ji, teg ko cig déggook wàll yi daje ci tabax beek luye béréb yi féete ci suufu béréb bi.
Yàq gu metti!
Binu jàngee sa sàkku dàqug kókkali, seetlu nanu yëngu ndaw ñi am ay mbébét yu oyof.
Muy soog a juge ci wër-wërloo gi ci réew mi ngir koom-koom gi ci bésu ñaar-fukk ak juróom-ñeent (29) ci weeru mee ba ca benn fan ci weeru suwe 2021, ci la Maki Sàll delloosi loolu.
Ñenn ñi ci jot a àddu, seetlu nañu ne ak juróom-benn-fukki (60) milyaar, Senegaal doon na ami tus ci daaray mbaar yi ci ekool yi.
Diggante yi, ñoo ngi juge, ci sama gis-gis, ci sañ-sañ bi saafarãas yi wone ci seen i njiit.
Liy xaar saasenegaal yi mooy dayob lim yi ci nekk ak tolluwaayu yoon wi desee leer, ak bu nguur gi ci kanamu njombe yu dul jeex.
Kii nekk nii ñu tabb ko Njiital këru yéglekaay gi, Soleil moo ngi ciy demeek yabaateem gu mu tàmm.
Njëgu gerte gi ñu siiwal juge na ci fanweer ak ñetti dërëm, ci atum 2012, jàll ci juróom-fukki dërëm ci jamono ju mujj ji.
Ñi ci bokk ak ñi ci wàllsi, mën na ñoo am ak cànt juge ci xol ngir liggéey bu am solo bi ñu jot a amal.
Bile xew-xew dina tax ba waa Senegaal bàyyi xel juuwaloo gi am ci koppari ñaari këri njëwriñ yi.
Ci weneen wàll, yégleb këru càmbar mbir yeek askan wi ci réew mi (ANSD) xamle na réewum Farãas nekkul di njëkk ci toftalante réew yi (lu génn réewi Afirig sowu jant (CEDEAO) ci teertul njaay yi ci réewum Senegaal.
Mel na ne dafa yàq nelewu màggatu pólotig mu jigéen  mi tàmm a ger mbooloo mi.
Ci Jamono ji, tegu kees gi ngir ndawi réew mi àllaterete, ab teg la ci lu dul ab juuti, ci loolu, donte meloom wareef wala coobare, ci yenn tëralin yi.
Maa ngi nuyu bépp way-dalal, bépp tàggatug pólotig amul xàjj ak seen.
Ci wile tur, la woowe bépp réewum Afirig amul xàjj ak seen, waaye rawatina réewi Afirig sowu jant yi.
Li fi nekk mooy kurél giy saytu làmb ji (CNG) tënk na limu ati mbër yi ci ñeen-fukki at ak juróom.
Dama juddu ci ndam te dama nekkoon fii ngir am ay raaya,
waaye lu moy loolu, am naa nit ñi, yég-yég yi,dund gi,
te dafa ma niru ne yooyu joxuñu leen seen gëdd, te xamul ne doxinu kurél gu mag noonu lay deme.
Ci ab diir bu yàgg laa doon soxlawoo pólotigu farañse yi.
Te mës naa jéem a fal benn yoon ab farañse ci boppu nguur gi ngir moytu njëlbéenu mbooloom réew mi (Front National).
(Bul jaaxle ci ki la bañ te defuloo ko dara, ndax am na ku la bëgg te moom defaloo ko dara) !
Su naree, ci coobare boppam, bañatee dóorati penaati, loolu moo ci am solo.
Karim Benzema wone na boppam, waaye dafa moy benn penaati.
Ndeysaan, niti Gardiola yi mujjee nañoo defar seen desug benn balu ndam li.
Dalalug Bruno Le Maire mënul nëbb màggetug xaralab njuréefu farañse yi mënul a dékku soxlaay waa farãas yi ci jamonoy fitna gi.
Yokk ci laaju këru doktoor gi, jëwrin ji yor mbiri biir réew mi yëgle na toppug nguur gi ci bépp liggéey bu jëm ci Tiwaawan, maanaam luy jëm ci set-setal ak yokk ndox mi.
Li mbas mi di wund mooy, mu am ay xeeti koom ak ay liggéey yu war a génn ci tëralinu njënd meek njaay mi.
Fan la fitna gi féete ci jëmm ji wala ci kàddug Njiit li Usmaan Sonko ci sa gis-gis ?
Ci boobu yoor-yoor, ñeent-fukk ak juróom-ñaar ci waa ndawi-péncu réew mi booloo nañu ci këru seen njiit Lamin Géy ngir ñu mànkoo def wooteb nërméelal, ci la nguuru Ja daanoo.
Mu ngi dellusi ak ay wax yuy tuutal xew-xew bi ci dëkk beek bokk-jokkoo yi.
Bépp doomu Senegaal ju fees ak jàmm te tegu ci yoon war naa dëggal ngir ñu bàyyi leen.
Mu doonoon lu Sëriñ Muntaqaa nangu woon a dalal, ba tax mu def ab seede bu am solo ci Soxna Ayda Jàllo ci jile wax.
Nanu waxtaan ci dal!
Bànqaasu jokkoo bu ndaw ñi fonk Senegaal-JP.
J. Cole amoon na juróomi poñ, ñetti joxe ak juróomi bonde.
Ma-làmmiñ, xam-xamu làkk ak jokkoo.
Mujjee xàddi, M2D suul na yéene xaar bi jaare ko cib yégle buy dooraat ñaxtu yi ci askan wi ngir yëngal nguur gi.
Looloo tax S. Yakuba, ñu gëm léen, te ñoo ngi gëm képp ku nekk ci béréb bile niki ay gan ndax doxalin wii am na solo.
Fàww jigéen ñi ñu gën leen a dooleel.
Waaye yile leeral yépp niruwul lu am njeexital ci ja bu weccee yi, maanaam yu ni mel.
Ngir yokk cere dolli ñeex jëm ci moomeelu kenn, këru liggéeyukaay gi Akilee, joxekatu kurãŋu nosal bi ci Senelec, la mbëru Farãas mi ci kurãŋ EDF sàkku mu bokk ci kopparam.
Ngir waxtaan mën a defar te am njariñ, dëggug kenn kepp ci wàll yi dafay des, fàww ñaari wàll yépp doon ko.
Ki njëkk a dee ci Senegaal te mu bawoo ci feebaru Covid-19 (Paab Juuf, na suuf oyof ci kawam) ab yéglu la.
Ci ab woneb biir bu nu fésal ci njiit yi, te bérébu liggéeyukaay bii di Financial Times, mi doon mbër ci wàllu ñam seet ko, nangu na ne lu ëpp juróom-benn-fukk ci téeméer boo jël (60%) ci meññeefam yu mag yi ñam yi ñuy lekk ak naan yi, àndul ak ni nu tërale wér-gi-yaram. 
Te sax yenn ci sunu xaaj yi duñu mës a set, ak lu mbooloo mi mën a def ngir ëlbati mbir yi, ni ko sunu naataago Àngalteer yi yéglee.
Xibaar bi juge Seneweb wone na : ndeysaan, joŋante bi du mën a am suba.
Nitu nguur xalaatul di jéem a des ci xeli askan am lu dul ñoom ñu mën koo muñ tey réccu ci li mu jot a amal.
Lu nu gën a xóotal gëstu bi ci taarix, dinanu gis luy firndeel xam-xamu taaral.
Du mën a bokkaat ci atum 2024.
Déggul tegtali Sëriñ Muntaqaa yi?
Ci tënk réew mii wayuñu.
Mu dolli ne : ca nguur ga woon, doon na jar benn njuumte ci abiyoŋu njiital réew mi, ci atum 2007, ngir gaawtu amug beneen abiyoŋu, ñetti at ci kanam.
Aaj ab kàngam la ci ab këru liggéeyukaay gu mag.
Waaye lépp mel na ne sungufu jaan ci bëti dëgg-dëggi senegaale yi.
Léegi nak, noppalu jot na ta bàyyee xale yi politig gi
Joŋanteb raaya njukkal Afirig dina dox ci diggante ñaar-fukki fas ak benn neexalu 5 milyoŋi Cfa bu ñu teg.
Dawalkat bi yàq motoom, jaar na ci kawam njëkk muy réeri.
Te ngir doxal bu baax liggéey yi, ay matukaay yu yees lañuy taxawal, rawatina guddi gi, gaawook dibéer yi, diggante fukk ak juróom-ñeenti waxtu (19h) ba juróom-benni waxtu (6h) ci suba.
Àgg finaal atum 2002 - waxtu mbégteem- kaaru finaal am na ñaari at, Senegaal mooy réewum Afirig mu jiitu ci toftalu Fifa (22eelu), bëgg naa jël ndam li bile yoon.
Niki li weesu, Taxawu Senegaal ci sottantal ak ci nangu moom ak ay àndandoom dina daj baat yiy tax jokkoo gi tegu te wóor, yoon yi gën ngir samp fépp ay mbooloo yu ubbéeku, te mën a boot sunu naalu yokkuteb gox bi, la ci tontu.
Donte am na ay woroo ak ay jëf yu ñaaw, terewul amal na doxalin wu am solo wu mëna a jañ Senegaal ci yoon wu baax wi, ci lu dul dëñ.
Ba tax na, ngir moytu segg ak nëbb xam-xam yi cig tayeef, gëm-gëm bii warul dàq xam-xam bi.
Wile tëralin ormaalul yoon wiy dooleel.
Yàlla na Yàlla musal Senegaal.
Sant bu baax, senegale yi xàmmee nañu leen ci lu gaaw, ndax seen nootaange gi ñu feeñal gannaaw gi, ci doxu jamono.
Aksidãa yi dinañu dikke nguuru Senegaal juróom-ñaar-fukk ak juróomi milyaar (75).
Ci ab fekki réewum Russie bu wóoradi, 'Gones' yi mujjee nañu nërmeelu ñaari bit ci tus.
Waxtaan yi ci siifeb déggoo ak bérébu liggéeyukaay bii di VAMED, ngir jàppale CNSS ñoo ngi ci yoon, 
ndeke bérébu liggéeyukaay bii di Clément, te mu jagoo wàllu wér-gi-yaram, joxoon nanu ko liggéey bi ngir mu xoolaat ko ci jëmmi FSD, la sunu xibaar yi dëggal.
Bile coono bu askan wi di dund moo ngi jóge ci loxoy njiitu réew mi Maki Sàll kepp, ak nguuram gi mu bokk ak ay nit ñu denc ay milyaar.
Dëgg-dëggiy jullit ñooy ñi nga xam ne amuñu ci seen jëmm lu dul Boroom bi, alxuraanu Boroom bi, cëslaayi ponki islaamu Boroom bi ñooy ñaanal àdduna, ba ci mbindéef yi gën a xeebu.
Lile ndimbal, ci li xibaar bi joxewaat, dafay bokk ci tëralinu jox i jumtukaay mbooloom dëkki kaw gi ci atum 2021-2022.
Ci lu jëm ci njëlbéenu sas wi, man de seet naa waaye gisuma dara.
BEAC fàttali na ba tay jamonoy wàññi xaymab xaalis bi atum 1994, ne réewi CEMAC yi amoon nañu wàññikug seen xaalis, li wuuteek jamonoy tay.
Ci biir xeex bi la am kenn ci ñoom ku ci ame ay gaañu-gaañu yu metti.
Nekkuñu ay jëwriñi réew, njiiti bérébu liggéeyukaay, wala ay àndandoo yuy wuññi moomeelu askan wi, ndax ab dige ak araftug teggi nombo-tànk, su ñuy ñàkk suñuy gox ci woote yi !
Sama goro bi gëmoon na ne mën naa koo dimbali mu taxawal kurélu pólotig gi Farãas ca Il dë Farãas ba.
Futbalkat ba woon, te mu war a jàll lenn ci tàggatoom ca Clairefontaine, dina dimbali Vincent Bordot (ñeen-fuki at ak juróom-benn).
Ci méngale, yenn melal yi (xoolal mujj ga ngir faramfàcce):
ab jàngalekat ci wàllu xel ak xelal dund na ag wàññikug ñaari téeméer ak fanweeri junni ak juróomi téeméer (230.500) ci Seefaa payoor gu waroon a nekk juróom-ñetti téeméer ak juróom-ñett-fukk ak juróom-ñaari junni (887. 000) ci Seefaa
ab fajkat dund na ag wàññikug téeméer ak fukk ak juróom-ñaari junni ak téeméer (117. 100) ci Seefaa ci payoor gu waroon a nekk juróom-benn téeméer ak juróom-ñaar-fukk ak ñetti junni (673 000) ci Seefaa ;
ku xam-xamam màcc ci wàllu bàyyima yi, dund na wàññikug juróom-benn-fukk ak juróom-ñaari junni ak téeméer ak ñeent-fukk (67 140) ci Seefaa ci payoor gu waroon a nekk ñetti téeméer ak juróom-ñaar-fukk ak juróom-ñetti junni (378 000) ;
ku xam-xamam màcc ci wàllu xarala yi, dund na wàññikug téeméer ak fukk ak juróom-ñetti junni ak ñeenti téeméer ak juróom-benn-fukk ak ñett (118 463) ci payoor gu waroon a nekk juróomi téeméer ak juróom-ñeent-fukk ak juróom-benni junni (596 000) ci Seefaa ;
ab jàngalekat ci daara yu digg-dóomu yi, dund na wàññikug juróom-benn-fukki junni ak benn ak ñeenti téeméer ak ñaar-fukk (61 420) ci Seefaa payoor gu waroon a nekk ñeenti téeméer ak fanweer ak juróom-ñetti junni (438 000) ci Seefaa ….
Laaj yi : lu tax liggéeykat yi waaf booba ba léegi: ngir jàll ci dajale alal jépp ak bérébu liggééyukaay yi ndàmpaay yi soxal ?
Waaye noo bokk li fés muy bëgg sa réew, ndax kurélu pólotig gaa ngi tudd "Bëgg sa réewum Senegaal ngir Liggéey, lu Baax ak Mbokkoo".
Jot na dëggit ñu xoolaat nekkinu ñi ñuy teewal, njëkk ñu leen di batale ngir ñu teewal waa Afirig sowu jant.
Mauricio Pochettino moo dugal Fernando Llorente, mi dugal balu ndam li seen digganteek Manchester City ñeenti bal ci ñett (4-3).
Meññeefu àndandoo diggante Senegaal ak mbooloom réewi Ërób yi, naal bi di Garsi, tontu la ci soloos dooleel matuwaayi kaaraange ak saytu ci réew mi, ak yokk jëfi yëngu-yënguy topp yoon ci mbooleem réewi Sayel yeek sos ay këri takk-der yu dëgër.
Jot naa sëy ak moom ay yoon yu bare.
Siifkat mënul yedd kenn.
Gànnaaw ga, gis nañu ne dañoo bégoon lool, ba ci waajur yu waa Turquie yeek Farãas yi dañu doon tàmbalee fecc ak ñoom.
Génn yu bare yu way-bokki mbooloom njiitu réew mi, ci seen bëgg-bëgg, bi ci gën a jege, moo ngi juge ci njiital Mbooloo ngir mbiri réew mi (Synergie républicaine),
doon na njëlbéenu doxalin wuy jéem a gàkkal njiital Pastef li, waaye itam sos na xaajaloo gu jëm ci fàtteloo musiba yi am ci koom-koomu kéewu Senegaal gi.
Ci biir xolu waa Afirig yi!
Doo mas a bàyyi mu sedd!
Doo leen seetaan ñuy xool di bànneexu.
Ismayla Saar dafa war a des ci wetu ndeyjoor gi, niki ca fa muy futbale ngir mu dundal taxawaayam.
Doxalinu Machiavel wiy nguur gi waaj a taxawal ci jëfandikoo doole, seetaan ak nootaange ci tëralinu yoon  guy gàll way-kujje gi, nar naa indi ay wu kenn dul xaar, rawatina di natt ay yàq-yàqoom.
Ci yile yokkute, jar na ñu fattali ne xale bu am toppatoo bu ànd ak cofeel, wegeel ak yërmaande, dina nekk di yég, ci lu wóor, ag kóolute.
Lii lépp ngir doomu jàngoro ju ñu mënul a gis ak bët kese!
Gis nanu sax, ci benn widéwoo, ab maa-mën muy digal altoppeem yi ñu sangoo ndox mu ñu nàndale këriñ,
mel ni doomu jàngoro bi dafa ragal lu ñuul.
Joxe woon na ab lim ciy tegtal.
Dañuy jéem a teg doxaliin yu bare, donte loolu tekkiwul ne bésu joŋante bi, noonu lañuy doxale.
Lii, gànnaaw bi ñu fésalee ci bokk-jokkoo gi ab bataaxal bu jëm ci jëwrin ji ñu dénk biir réew mi, Aali Nguy Njaay.
Te mu araftu àndandoom yi : dinanu dem ci wote yi ci turu  Bennoo Bokk Yaakaar (BBY).
Lii lépp a tabax gëm-gëmu Umar Jara, Kilifa ci wàllu mën-mënu nit, Abbaas Ndaw, nekk na léegi bérébu liggéeyukaay bu am solo ngir dooleem ak nit ñu am solo ñi ko séq, maanaam ay jëmmi nite.
Réewum Ginne dañu ko aj ci joŋantey ati 2019 ak 2021 ci CAN bu xale yi am wala yéesal fukk ak juróom-ñaari at (17),
su ñu sukkandikoo ci mindum CAF ak kurélu réew mi yor futbal bi, dinañu fay lu toll ci téeméeri junniy dolaar (100 000).
Gànnaaw ba ñu dëddoo àdduna, jàmbaari taskati xibaar yii di Yoro Jàllo, Usmaan ak Abu Mamadu Si, maa ngi leen di jaal këru liggéeyukaay gi, Leeral, seen njaboot ak bépp taskatu xibaar bu nekk Senegaal.
Ci fukki at yu ànd ak ndimbal, wóor na ne jokkalante xarala yi dina war a mat ci sama xalaat, kon sunu nit ñi war nañoo mën a doxal loolu niki ni ñu koy amale ci diggante Aibd-Mbuur.
Kiiraay gu mujj gi gën ci joŋante Ligue 1 bi jiitu na Alphonse Areola, Edouard Mendy, Benjamin Lecomte et Anthony Lopes.
Lu weesu loolu, péncum ndawi réew mi béréb la bu dul càmbar koppar ak alal juy doon kumpa,
toll ci lu ëpp juróom-ñetti milyaar, yu mbooloo ma fa ëpp di wote at mu nekk ci lu dul ànd ak lenni coow ak daraay saytu (du këri saytu alal yile di IGE wala Cours des comptes wala yeneen ak yeneen).
Senegaal dina daje ëllëg ak réewum Kolombi, te Tahiti war na siggil réew miy dalal.
Njombe yu teglantoo yii waraloon nañu ag jubbanti jëm ci koppar yiy dugg ci juuti yeek béréb yi ko yellool,
ci jamonoy ñaar-fukki fan ak ñett ci weeru mee atum 2016, cib xaalis bu toll ci juróom-benni milyaar ak juróomi téeméer ak juróom-ñett-fukk ak juróom-ñeenti milyoŋ ak juróom-ñaar téeméer ak juróom-ñetti junni ak juróom-ñeenti téeméer ak juróom-ñaar-fukk ak ñeent (6 589 708 974) ci xaalisu Seefaa yu ñu xaaje nii : cosaan juuti bi / lim yi.
Masayeer Siise tabb nanu ko muy kiy topp ci njiit li, ak doon njiital British Petroleum ngir réewu Senegaal.
Pólotig jeego yu am solo lay dox jëm ci taxawal càkkéef bu baax.
Ci négandikug ndajeem daan mu toog yi, ak njëkk ndajeem géew mu tar mi ci seen digganteek Algérie alxames, futbalkati Sénégal yi ñoo ngi ci tanki toppandoo Egypte, Nigéria ak Maroc, yenn ci naataangoom yi ëpp solo, ñoom ñépp ñoo daan ci seen joŋante yu njëkk yi.
Méngale kook LFR1 mi xaalisam bi dugg yem ci (2 964, 79) milyaar, te mu génne ci (gannaaw bor bi ñu wàcce) lu toll ci milyaar (3 398, 65) milyaar ci Seefaa ngir LFR1, naal bi fi nekk ngir ñu wote ko, am na ay yokkute yu toppantee nii milyaar (293, 66) milyaar ci Seefaa,  (9,9%) boo jël, ak (310, 33) milyaar ci Seefaa, (9, 1%) ci njëg lu teew.
Njiital kurélu basket gu Ndar-géej li fi nekk nii, Baaba Tànjãa nee na moom itam moo gën a am naqar ak lu ko metti, ndeke kenn ci ñi dëddu, bokkoon na ci mbooloom Leeral mi ñëwoon këram te Soxna Laaliya jiite woon ko ngir ay laaj ci basket bi.
Kon naka la kurél gi di gàlloo ci ndoddu liggéeykat bi nekk ci waawu ki ko féete kaw te muy joxekatu ndigal li war a àddu ci tur ak ci jëmmi nguur gi ?
Lefu mindum (CEP) mooy fi ñu war a leerale ne ci jenn jamono ji ñuy dégloo kàddoom ya (ndax jot nañu koo déglu ñaari yoon),
Sang bi Maysa Njaay, njiital daaraay moomeel yi ci Ngor Almadi, taxaw na ci ne deful lu dul teewal Njiitu moomeel yi ci ndawal jubóole gi,
waaye wax jooju mbindum yoonal mu Njiital réew mi ñu siife ci limu n°77-563 bu ñetti fan ci weeru Sulet atum 1977 wéddi na ko, te taxawal na ndaw loolu : kiy dalal moomeel yi ci Ngor Almadi doon na way-bokk ci yoon, lu wuuteek Njiital moomeel yi, mi bokkul ci wey-bokk yeek teewalkat yi.
Jublu gi mooy fexe ba gaawal dugalug xarala yi ci nguuru Gauteng gi jaare ko ci samp nekkin gu am doole ci kéew gi.
Leeral nanu ci ab téere bu génn bu yàggul ne ñiy jéem a soppi diine ji ci tëralinam ñu ngi weer seen bopp ba mel ni gune gu xamul dara.
Fi mu nekk nii, waxtaan yi dinañu aju ci séddale goxu Kër Masaar, sos yeneen gox yu yees ci diwaanu Ndakaaru bi ak ñag gox-goxaan yi nekk ci diwaanu Kër Masaar, Pikin ak Tëngéej.
Waaye wóor na ma ne juróom-ñeent-fukk ak juróom-ñeent ci téeméer boo jël (99%) ñi bëgg futbal dëgg def nañu ni man, di laaj njuréefu beneen joŋante bu ñàkk solo bi.
Mën ngeen xoolante ciy bët, su fekkee ne kenn ci ñoom deewul ?
Sang bi Faal, mi mënul a  lijjante mbiri biir réew mi mu dëkk, du moom mooy indil dara réewu Tchad, lu dul yokk jaar-jaaram ci këyitu tegtalam geek am alal ju takku ngir waajal àllatereteem gi nga xam ne neex na ba noppi.
Ci feneen fi, amoon na Zamalek mi kenn mënul a daane, noon meneen mbooloo mi, waa Angola yi bawoo ci Petro bu Luanda ci mujjantalu joŋante bi.
Yombul di aar nit ku bëgg a dooni Njiit yor naal bu ame nii solo, ba pare di dugg ci coow yu ñàkke nii fayda.
Kiy jëmmal mbooloom ndawi futbalkati réewum Portugal mi yëkkëti na màndargaam joŋante réew yi ci atum 2019 te ñoom ñu amoon ci ndam ci kanamu Pays-Bas.
Jëwriñ ji gàlloo koom-koom beek koppar yi, Abdulaay Daawuda Jàllo ak njiitu Bànkub Àdduna bi te mu yor doxalinu xew-xew yi ci aju, Nathan Belete jàll nañu, àjjuma, ci xaatimu ñaari déggoo yu toll ci (150) milyoŋi ci xaalisu Seefaa, ngir ñu mën a fay ñaari naal yu jëm ci xëyu ndaw ñi, ak ay xeex yu jëm ci mbënd mi.
Bi ma nekkoon di liggéeyal nguur gi, li ma daan jaaxal lool moo doonoon yeesalufg bagaasi taaral bérébu liggéey bi,  te yi fi nekk soppeekuwuñu.
Foofu la jafe-jafe bi féete ci mbir mii.
Wala ci Senegaal ! Dale ci Seŋoor, A. Juuf, Laay Wàdd fekke nanu nun ñépp ay mbooloo yu mësul am, waaye seen mujjantal su ñëwee, dara du leen mën a aar !!
Ci at mi, Senegaal dina fay lu ëpp ñetti téeméer ak juróom-fukki milyaar (350) ci bor booleek jafe-jafey askan wi : ñàkk xëyu ndaw ñi, mbey mi, napp amatul, ñàkk di wéy.
Ci am réew mu namm ag yokkute, kaaraange gi dafa war a nekk yéegukaay bu wasaaroo ci diggante nguur gi, gox-goxaan yi ci réew meek askan wi.
Dañu ma yóbbu ci béréb ya, fa laa fajoo paj mu njëkk mi ci fajkatu Caf bi, laataa ñu may yóbbu ci beneen fajukaay ba, loolu la wax dolli ci.
Li am mooy, ki waroon a dooni tàggatkatu Paris Saint-Germain mujjee naa xaar ba Carlo Ancelotti àggaleel Pep Guardiola, ngir mu daan ponkalum Munich bi.
Dëgg la, ndax ay sàndarma mës na ñoo dem sama kër yaay ca Sigicoor ngir nangufay kayiti parenaas.
Indiwoo fi lu dul ay, ci dëkk bi, defoo fi dara, ba ci yëf yi gën a yomb muy jàmm, ay kàmbal nit, ak araftu kese.
Tay jii, lu yées juróom-ñetti weer wi ñuy dugg ci xaalisu Eco bi, xalaat yépp a bokk daanaka : ab randal bu bees mënul ñàkk.
US Monastir moo leen daan ci alxames ji ci njuréefu juróom-ñett-fukk ak juróom-benn ci juróom-benn-fukk ak ñaar (86-62).
Lan moo tax amuñu ñaar fukk ak juroomi bérébi fajukaay yu yees?
Li ko waral mooy Maki Sàll lekk na téeméeri milyaar yi,
ba noppi bàyyi nootaatekat yi lekk lépp li waroon a jëm ci taxawal ay bérébi fajukaay, ay lekool ak sax bérébi kaaraange.
Dooleel leen mbooloo ak kurél yiy xeex Koronaa yépp te fexe ba ni ñuy rootee ay koppar ak ni ñu koy jëfandikoo daldi leer.
Loolu, ginnaaw kalaame boo xam ne laykat bii di Abdulaay Tin nekk njiitu Union Sociale libéral (USL).
Ndax ci ni yoon tëddee fii ci Senegaal, man nañu jaay li ñu waroon a dàmpee ak nit, te muy méngook foqati, jëfandikoo ko ngir faj ci soxlay askan wi.
Ginnaaw ba ñu amee ak tële ci won askanu Senegaal ni ñoo bokk lépp.
Ki jiite bérébu bëre bi nekk Mbuur te mu joti koppar ngir bëre ak Bàlla Gay 2 ci  bésu ñaar fukki fan ak juróom-benn ci weeru suweŋ biy ñëw, bëgg na itam dajeek Ëmmë Seen.
Su ñu sukkandikoo ci Vox populi, tay la liggéeykati SDE yi gën a takku ngir indi ay jafe-jafe ci céddaleg ndox mi ci diwaanu Ndakaaru. Jootoon na ñoo fësal seen yéeney sumb ab gerew bu ñuy tàmbali ci bésu fanweeri fan ci weeru nowàmbar biy ñow.
Bi ma léen di taxawu, gis naa ay waxambaane yoo xam ne ba ñuy ndaw lanu leen yar.
Àdduna di  dox ba ñu bokk ci kurél yoo xam ne am na ñu njuréef yu am solo ci seenug dund.
Ci atum 1928 la demoon Farãas, nekk fanweer ak ñaari at yu mu fa génnul.
Waa Russie dañoo lànk a topp dogalub OPEP biy digle ñu wàññi njëgu peterol bi.
Waa Arabie Saoudite ñoom dañoo wàññi seeni njëgi njuréef, waa USA ñëw bokksi ci waxtaan wi.
Kenn warul a yaakaar ne weesu na ci moom ngir mu def lu baax, mu soppeeku teguwaat ciw yoon.
Ca kanam, jàppalante gi diggante Senegaal ak Almaañ.
Atum ren mee gën a baax mu daaw ci doomu Senegaal bi ci dugal fukk ak juróom-ñetti bal,
loolu di firndeel ne li mu defoon daaw, maanaam dugal fukki bit ak ñaar,  weesu na ko ren.
Looloo tax mu sàkku diggante takk-der yi ak askan wi kóolute am ci, njureefi loolu mooy ñaari pàcc yépp bokk liggéey ci jàmm.
Leeral bu jëkk bi mi ngi jëm ci musiba yiy gën a laal jigéen ñi.
Réew muy liggéey rekk a ko mën a am.
Am nañu yaqiin ne ñun ñoo war a indi ay coppite, duñu toog mukk di xaar coppite yu dul agsi mukk.
Dañoo raam ba agsi fii tey : maanaam bokk ci pàrti yi nekk ci kujje yi askan wi gën a bàyyi xel.
Njariñal PASTEEF mooy ñu gën di def ay ŋàññ yu amee solo nii te muy méngook seen gëm-gëm ak seen taxawaay.
Laata nawetu 2020-2021, ñi ci seen xam-xam màcc ci wall wi dañu fësal ne taw yi daañu bari ci Senegaal te daañu wasaroo bu baax ci gox yi ak ci waxtu wi.
Su ñu sukkandikoo ci moom, yóbbees na ca Tiwaawon luy tollook ñaari junniy takk-der.
Bokk na ci ñoom, ñiy nasaxal pexey sàmbaa-bóoy yi ak ñi seen xam-xam màcc ci wàllu yoon ngir yor kaaraange gàmmu gi
nga xam ne ab xew-xewu diine buy dajale ay junniy doom-aadama ci bokk moomeel boobu nekk ci diwaann Cees.
Ci noonu wax nañu ci fukk ak juróomeelu paasub tënkub liggéey bi ne ndawal askan wii di Usmaan Sónko mi nga xam ne daf doon jàppal tànk kenn ci way-ndono yi, dafa jàdd yoon ndax turu jàmbur la jëfandikoo.
Waaye bi ci siife  këyit wiy firndeel ne pàcc yépp nangu na ñu rekk desee, Usmaan Sónko dafa jiital Ismayla Ba mi ngi xam ne moom du ci dara te moom moo jiite kuréeli xelal yii di ATLAS ak MERCALEX. Kuréel yooyu Usmaan Sónko moo leen moom.
Yomb na nekk fii di yuuxu ci mbooloo mi,
waaye bu desee lu dul xëcc nit ñi ci biir PASTEEF wala sax nekk ki yore kàddoom, seetlu bi mooy ñàkk loo wax dafay feeñ rawatina nag ci tóoxidóona bu mel nii nga xam ne askan wi loolu rekk lañuy jàpp.
Yëfi yambar la.
Léonard de Vinci bind na ne wàllu cuub moom xeltu la, mooy doom ju jigéenu càkkeef gi.
Fàttelekuleen joŋante bi doon dox diggante Senegaal ak Kótdiwaar, dañu ko dakkaloon ndax ay xeexoo.
Li liggéey bii laaj mooy teel a jóg, teel a faj ak yar,
looloo tax jot na léegi léegi ñu sumb waxtaan.
MD : yaw lañu fal bees njiitu kuréelu Seine Marne, Lan nga nas ?
Di amal ay waxtaan saa su ne ak di bàyyi xel téeréb suuf bi, mën nañoo musal ci coowal suuf.
Su ñu sukkandikoo ci L’As ñiy saytul nguur gi seeni liggéey tuxu nañu ci seen béréb yu yees tàq yi.
Ab woto bu joge woon Binjoona dafa këppu ci yoonu Gàmbul Coog nekk ci diwaanu Kawlax.
Ñi dëkk ci ñaari gox yi dañu jékki jékki rekk gis ñaari woto yuy dàqante di daw seen xëlu bakkan.
Ci noonu, dafay wuuteeg bépp xeetu dagg lempo yépp ndax kiy natt moom am na loo xam ne dafay dellusi ci moom,
ci misaal mën nañu koo delloo li mu def ci wàllu wér-gu-yaram, am na sañ-sañu fayeeku bés bu àllateretee. Lii nag bokkul yeneen xeeti dagg lempo yi nga xam ne dara dellusi ci moom.
Am na fi ay kàngam yoo xam ne ay njiit lañu yu askanu Senegaal naw, bokk na ci Ibraayima Faal.
Ñoo ngi fësal ne loolu mënu leen a dakkal xeex bi.
Manuñu lu dul gën a yokk liggéey bi, boolee gën a góor-góorlu ci ndajey bitim-réew yi. Loolu la fësal ca RFI.
Dawalkat bii di Usmaan Njaay am na jabar ak ñetti doom.
Abiib nee : gën leen a jëliy dogal ngir suqalikug kuréeli koom yi. 
Li tax ñu gën a jàppal tànk Senegaal, donte sax ci jamonoy mbas lañu nekk, dafay wone kóolute gu kuréeli koomi àdduna bi am ci liggéey bu njiitu réew mi Maki Sàll ci njàmbaarte gu mu def ci yokkute gi, ci pas-pas bi mu wone ci jëfandiku gi ñeel gafa réew mi, ak taxawaay bi mu am ci mbir bi.
Ci weeru féewiriyee 2019, ñi nekk ci kujjeg pólótig gi te ñu doon yóotu réew mi, takk-der yi ak boroom doole yi bokk APR dañu leen doon fitnaal ngir nasaxal seen i yëngu-yëngu ci wàllu pólótig.
Li mooy li xew ci dëkk yu mag yi seen woroom fonk yépp.
Waaw, dëkk bu mag dafa war a am béréb yu bakkane.
Lu ci bare, dafay faral di seetlu ne nit ñi amuñu benn yég-yég ci jafe-jafey wér-gu-yarami joŋantekat yi ci seen wàllu xel.
Te saa su yu laaj ak tontu doxee suñu diggante ak ñoom ma seetlu ko.
Loolu, ci jëmmal yoonu yokkuteb Senegaal, ci fexe ba dem ak dikk ci gox yi gën a yéwén ak ci fexe ba yamale askan wi ci seen wàllu dundin.
Ba ñu tubaab yi nootee ci atum 1957, ak ba nga xamee ne dañoo boole woon réew yu bare, def leen benn ci atum 1958, ak ba Senegaal ak Mali xaatimee ab déggoo ngir nekk menn réew, loolu yépp Mawdo moo nekkoon njiitu jëwriñu réewum Senegaal.
Pàcc bu gën a mag ci jigéen ñi léegi liggéeyatuñu.
Bokkug ja bu néew gi ñu nemmeeku ci yenn gox yi, ñi yor këri kaaraange yee ko teg seen bopp.
Moo tax ginnaaw ba nga tàmbaleey def ay doxantu yu ndaw ba léegi, ñoom ñépp a dugg ciy pax mel ni ay kaña.
Fi mu tollu tar-tar yi BEAC indi ci seen wàllu liggéey ak càkkuteefu ñiy liggéey ci wàllu koom dafa tax ñi bëgg a bokk gën a bari, ba noppi néewal njureef yi.
Looloo tax li liggéeykat yi daan am mënatuñu ko, loolu la kenn ku bëggul a fësal turam wax ndax dafa tënku.
Te ñaar ci ñoom ñépp xaalisu CFA lañu yore.
Dëgg la, ñaari waxambaanee doon jàppante ca céet ga.
Doxalin wi nga xam ne dafay fitnaal ñi nga xam ne lu leen neex def wala ñi bopp kese yitteel, dana rataxal diggante yi, te it dana tax lépp lu waay di def dana ko seet, seetaat ko.
Ci benn pàcc ba US Monastir wone nañu njàmbarte gu rëy ci joŋante yu jëkk yi, yi ci tegu ak ba ci yu mujj yi (juróomi joŋante lañu joŋante am ci juróomi ndam).
Xawma ndax ñun Taskati xibaar yi ak Maki Sàll kan moo ñu ci yab.
Fi Maki Sàll wonee mën-mënam mooy fexe ba néewal kàttan pàrti yi nga xam ne ñoom ñoo fi jëkk ci wàllu pólótig fii ci Senegaal, bokk na ci PS, AFP, ak PDS.
Samp naa laaj boobu ci atum 2016 te booba nekkaguma sax ab ndawal askan.
Askan wee ñu tax a jóg.
Askan wi lañuy xeexal ba keroog Yàlla di teg réew mi ci sunuy loxo.
Ñu daldi koy defar bu soobee Boroom Bi.
Ab ndimbal mu mën a juge ci biir wala ci biti.
Dëgg la, bu jëkk ñu bari ci  ñu wutoon kaaraange, ñiy yëngatu ci wàllu woowu, ci lu tegewul ci jom wala njub, fullaaluñ leen woon. 
Dañu doon jaawale liggéey bu mucc ayib ak gafa gu fees.
Jigéen moom ak lu mu mën a jiite, jigéen rekk lay doon.
Ndax nasu Eco bi mën na yemb?
Waaye benn taataanuwaayu xibaar bu jege kuréeli koomi péncum ndawi réew mi, seen xalaat dafa safaanoo ak loolu.
Ndax dégguñu fi xibaar yuy feeñal ci lu wér ne baykat yi ay nagi ratt lañu?
Bu loolu weesoo, bég naa lool ci li ngeen ma seetsi ngir séq ak man jotaayu laaj-tontu bi nuy waaj a amal.
Foog naa ne nit ñi fajuwuñu.
Moom moo wuutu Wàdd ci njiiteefu jëwriñ yi ñetti at yii weesu.
Te it moo yeggale liggéey yi taxawoon boobu ba tay.
Samp nañu laaj bi ci këru yéglékaay gii di Le Soleil.
Lenn li njiitu réew mi warloo ak ñi ko woteel mooy gën a yéwénal dundinu askan wi te dox ci seen càkkuteef yiy jariñ réew mi yépp.
PASTEEF suisse ñoo ngi ñaawlu ba fu ñaawlu yem li xewoon.
PASTEEF suisse dinañu amal xeex bu tar jàmmarloo ak jaay-doole bi ngir ñu delloo seen njiit àq ak yelleefam bi koy mën a tax mu jot ci réew mi.
Fexe ba lempo yemamaay, ñi war a fay ñépp di fay amagul Senegaal fi mu tollu nii.
Li ñuy jeexalee mooy ñu amal wote yi ci waxtu wi.
Ci at mi weesu wone na njàmbaarte gu rëy ca Dortmund.
Jot nañu ñaari milyaar yu toftal juróom-benn, benn milyaar bu toftal fukk ak juróom-ñeent ak benn milyaar ci ay dolaar.
MD : dañu la fal bees njiitu kuréel gu Mojib Farãas, lan nga nas ?
Maki Sàll ak ay naataangoom yu CEDEAO njàqare lañu am ci jàppale gi Watara di jàppale Keyta ci jafe-jafe yi am ci réewum Mali.
Laaj dafay sampu su fekkee ne dañu gis ne ki teewal Càdd Ronaldóo la woteel teg ci Mbape.
Lépp la ba mu des futbal.
Ba ma joxee sama këyit giy firndeel samag mën a nekk ci réew mi te mu jeex, waaji dafa nangu sama telefon bi, mel ni dafa bëggul ma jokkoo ak samay mbokk.
Gën nañoo yokk njàmbaarte waa PSG ba ñu àgg ci teg-dóor yi, jël ndam ci njàmbaarteg Tomas Koubek mi doon jàpp bal yi.
Basiiru Géy ñëwul woon sax ci robub Sàmba Sàll.
Moom ban xeetu nit la?
Nit koo xam ne amul xol ba bañ a fekke robub nit ki fexe ba xettali Senegaal ci yoxoy Maki Sàll.
Limal lépp lu mën a firndeel dendale bi.
Ay ponki xalaat yu niroo ngi ci tënku yoon bi.
Ci biir jamonoy mbasum Koronaa wiris la doomu Amerig bii di yëngatu ci wàllu tennis di Christian Harrison, fay na lu tollook ñetti junniy dolaar,
ginnaaw ba mu bañee wax ak ab taskatu xibaar te sabab bi nekk ñàkk a takk mask.
Bu ñu bàyyee xel peyoorug saytukat yi ak njëndum soble ak pombiteer, njëg laa ngi tollu ci juróomi milyaar yu tegal juróomi téeméer ak juróon ñeen-fukk ak ñetti milyoŋ ak juróom-benn-téeméeri junni ak fukk ak benn ak téeméer ak fukk ak ñeent ak ñaari fiftin.
Te wax ne mbir mi tege na ciw yoon ngir dalal seen xel, loolu ay nar la.
Kawasi Maki Sàll yu nëb sax a gën a am solo waa M2D yépp.
Li ñu mën a gis benn pàcc la rekk ci rafet-rafetal, waaye léppi yég-yég dafa mat.
Lan la Mãasuur Fay def ba mën a nekk njiitu njëwriñ joo xam ne am na ci gafag réew mi lu tollook ñaari téeméeri milyaar ak juróom-fukk ak ñett yu toftal juróomi-téeméeri miliyoŋ ak juróom-ñeent fukk ak téeméeri junni ak ñeen-fukk ak juróom-ñett-fukk ak téeméer bu mànke ñetti fiftin.
Xanaa li mu nekk goro njiitu réew mi.
Séville def na li mënul ñàkk ci digganteem ak Léganes.
Yooyu yépp, dafay tax ma xalaat ne Sónko mooy tànneef bu baax li.
Mbir mi dañu ko war a leeral, ba ñi ko def ñu teg leen ci yoon.
Yenn njiiti Afirig yi te Maki Sàll gën cee fës, ñu ngi ñaan ñu baal leen bor yi ñu ameel yenn réew yi.
Dëgg la, di ngeen ma wax ne téeméer boo jël juróom-ñeent-fukk yi ak juróom ay jullit lañu, ñeent ya ca des ay katolig,
waaye Yàlla jub ak jëf la bëgg.
Barça daanu na, waaye mooy wéy di nekk ci bopp bi ndax Réal ak Atletico kenn ku ci nekk dafa témboo.
Réal Bétis la témbool, Atlético témboo ak Séville.
Kon jariñoowuñu ci tolof-tolofu waa barça.
Péncum ndawi réew mi mën na koo bañ a wote, ci bu ñuy saytu li ñuy woowe yoonu dëggal.
Ab jàngalekat bu nekk ci daara ji ñu duppee Màbba Jaxu Ba ca Ñooro moo jam paaka benn ndongoom.
Àngalteer mën nañoo sukkandiku ci njàppalem seeni farandoo maanaam seetaankat yi.
Li ñuy waxtaanee tay te mooy delloosiwaat ni àll beek li dëkkee meloon, 
dafa fekksi xalaatu kuréel gi ñu naan Ecolibri, te seen jubluwaay nekk fexe ba defar béréb yu tilim yi nekk ci biir dëkk bi.
Jamono ji baax na su ñu xamee ne ñenn ñaa ngi woote ngir amaat beneen Bretton Woods ndax kuréeli koom yu bànku àdduna bi dañoo wone seenug tële.
Bu ñu gisee ne coppitey nasi pexe yiy am ci diggante réew yi ni mu gaawee ba nga xam ne Europe a ngi dundu jafe-jafe yi am ci OTAN bi nga xam ne yàggul dara,
Macron dafa koo méngaleek ku xelam dee.
Rax-ci-dolli, dëkk bu naqari bi nga xam ne kujje gi mën nañu cee jaare xarab nguur gi wone ñàkk xam-xamu suñu njiit yi!
Jàppleen bu baax, Ndakaaru mooy ñaareelu dëkk ci àdduna bi boo xam ne li fi dëkk ci ay nit jaadootul ak loolu li mu mën a jur ci wàllu wér-gu-yaram.
Dama doon dem ci suñu dëkkandoo bi ma doon laaj : salaamaalekum, ndax Muhàmmat a ngi fi ?
Ngir wone ne jigéen la, njiital FMI mi ngi wax ci njàmbaarteg Senegaal.
Waaye bu dee dëgg rekk, ndaw su waane si ci kàdduy ISPE gii lay waxee.
MD : ban gis-gis nga am ci xew-xewi pólótig fii ci Senegaal ?
Ñàkk a jëmmal li jëwriñ ji yore wàllu ndox meek cetal gi xaatim, ñàkk a boolee liggéeykat yi nga xam ne lépp ñoom la ndax am pàcc boo xam ne dugal nañu ci seen loxo te bay nañu seen waar ci kuréel gi ñu war a taxawal.
Ñépp a ngi wax ci lii nga xam ne ba tay am na lees waxul.
Ñi nga xam ne dañu nekk ci diggante bi, kenn fullaalu leen,
kenn dimbaliwu leen ci seen wàllu njàng.
Ñaari kuréel yaa ngi doog a wax ci booloo gise bi am ci diggante Maki ak Idi.
Ci juróom-benneelu limat bile, wax na ci càmbarug naalu yoon bu jëkk bi aju ci doxalinu xaalisu bu atum 2020 ci ngomblaan gi, sampaale ab laaj ci jaxasoo gu fés gu nguurinu doxal geeg gu yoon ak yoonal gi jaxasoo.
Ñii nekk ci kujje gi amuñu benn gis-gis.
Waaye, tey, tele yi, rajo yi, lënd gi, yéenékaay yi dañoo bare lool.
Xanaa ku jinne jàpp xelam rekk moo dul seetlu ne yeneen njëgi Orange yi dañuy wujjeek Tigo mi nga xam ne dafa soppi turam ba noppi yombal ay njëgam lool.
Loolu xalaat bu mucc-ayib la ndax ñenn ñi ni ñuy jëfandikoo suñu tasaroo gi dafa teey xel.
Joŋante bu xaw a ruslu,
waaye Dibala moo leeral yoon wi.
Taala Silla dañu ko génne fi kuréelam ki tudd Fal Askan wi nekkoon.
Ñi topp ci moom mooy kuréel gu mag ki nga xam ne njiitu Réew mi Idiriisa Sekk,  Aagibu Sumaare, Paab Jóob, Isaa Sàll ak laykat bii di Madike Ñaŋ ñoo ko taxawal.
Loolu la jëwrin ji yore wàllu koom gi fësal.
Mu ngi jëm ci taxawal ay bérébu liggéeyukaay ci lu gaaw ngir ndaw ñi jaarale ko ci jëmmalug jumtuwaay yi, gën a baril njureef yi, fexe ba li ñuy yóbbu biti-réew gën a bari.
Te loolu ay mébét la yoo xam ne mën naa àntul suñu jubluwaay. 
Balaa ñu fee nekk di sóobu ci rëbb ay góor-jigéen ak li mu mën a jur ci jafe-jafeek tooñ, na ñu fexe ba suñu njiit yi leeral gis-gis bu leerul bi ñu am ci wàllum GENRE, bi ñu am ci lan mooy yeneen àq ak yelleef yu bees yi ak li ñu xaatim ca Maputo.
Loolu yépp nag, ngir ñu fësal ci campeefi réew mi, ne aaye nañu fi ngóor-jigéen abadan.
Te dafa dem ba mënatul a ñàkk ndax saa su futbalee rekk da doon defi ay mbir, donte sax daawul bokk ci yenn joŋante yi.
Bi muy wax dafa doon boolee làkku almãa ak wu àngale. 
Jëfandikoowul woon benn baatu xeltu waaye yenn saa yi doonul woon neex a topp.
Ginnaaw fukk ak benneelu rëcc bu kooku ñu tëj kaso te mu siiw lool, njiital kaso yi fii ci Ndakaaru, Mbay Saar moo ci jëkk a yëkkati kàddu.
Ci atum 1789, ginnaaw bi askanu Farãas amalee ak fippu, jeexal nguuru buur yi, wax nañu ci fukk ak juroomeelu ponk ci Tënku àq ak yélleefu doom-aadama yi ne ñépp am nañu sañ-sañu gisal seen bopp, wala sax ñi leen teewal, yittey indi seen xam-xam wala mën-mën ci liy doxal léppi-ñépp ci ni mu leen soobee ak ci waxtu wu mu leen neexee.
Waaw, nit ñi li ñu leen jàppee mooy càcc, njaayum yàmbaa, def lu defuwul ak yu deme noonu.
Ci atum 2017 dafa defar ab téereb wote boo xam ne moom kott moo xam lim bi ak li nekk ci biir.
Maa ngi tudd Soxna Jóob,
Ndakaaru laa juddoo waaye maa ngi fekk baax ca Luga fa sama baay juddoo.
Gis-gis yi wuutale ñaari nit ñi terewu leen a amal liggéey bu am solo ci pàrti bi nga xam ne ñoom ñoo ko taxal.
Nañu nangu te xam ne mënatuñoo amal ndawalin wu set wecc fii ci diwaanu Afirig.
Ci gàmmug Tiwaawan gu atum 2019, bérébu fajukaay bi ñu duppe Maam Abdu Asiis Si daloo na jumtukaay yu am solo.
Nasub joxey koppar bi dina tax dëkk yi nga xam ne ñi ngi ci yoonu suqaliku gën a dooleel seeni bérébu fajukaay ak ni ñuy saytoo ñi feebar, fexe ba ñi feebar te gën a ndóol mën a faju, tàggat ay ndawi kër doktoor yoo xam ne ñooy nekk ci kanam ak fexe ba boole askan wi ngirug kóolute.
Maaradaytaali, su ñu sukkandikoo ci Les Echos ci xibaar yi mu fësal tay, kameraa yi ñu def ca otel booba ngir kaaraange gi ñoo ko feeñal.
Ñu ngi leen di xaar ci tëj bi ngeen ko naral.
Ñu ngi leen di xaar ci baalaate gi ngeen di séddale ne boŋ-boŋ.
Ñoo ngi leen di fàtteli ne ab ndawal askan lañu jàpp, nekkul ab sàmbaa-bóoy.
Mbokki réew mi!
ﻵooloo gi ngir xeex Koronaa wiris bi dafa jaadu.
Lan moo tax ñu foog ne ay dóor mën naa tax xale yi soppiw doxaliin ?
Ki ñuy jàngal ne: ayca tijji leen seeni téere.
Duñu la jox seen balu oor bi!
Taarix dafay dellusi!
Xam naa am na ci ay bés.
Fi mu tollu Anàmbe, di gox bu nekk ca bokk moomeel bu Koldaa, ci mettit ak njàqare la nekk.
Kiy layool Móomoo Jàmme mi ngi laaj lu tolloog 77 865 407%20865%20407 ci li ñu ko sàcc ak juróom fukki milyoŋ yoo xam ne ndàmpaay lay doon.
Su ñu sukkandikoo ci kàdduy Maki Sàll, ngir yolamal ndànk-ndànk dogal yi ñu jëloon ca njëlbeen, dañu mujj jàng di dund ak doomu jàngoro ji, fexe ba kenn ku ne sa doxalin méngook ni mbas mi tëddee.
Ab xaalis jumtuwaay la bu mën a tax nit moom boppam,
Kon, nekkul rekk mbiru njiiti réewi Afirig yi kese, waaye yëfu ndawi askan wi la itam.
Yar googu dees na ko yégal FIFA itam.
Bànk yu jëkk yi am nañu jafe-jafe ngir am ay kiliyaan yu bare.
Ndax ñoom kiliyaan yi dañu jàpp ne bànk yooyu yaataluñu ba noppi seeni mbir dafa yéex te ngir nga jot ci ñoom dafay xaw a metti.
Mënuñu woon xalaat ne dee gaa ngi leen di xaar ci Xàllu 7 wi (RN7) booy waaj a agsi Ñokolokobaa.
Jàpp nañu ko, daan ko,
waaye ki ko doon defloo li mu doon def, kenn defu ko dara.
Lii dafay firndeel ne diine dafa lëkkale, ci lu wér, làkku wolof ak araab.
Bala nga koy xam Gàmmu jot, wala Màggal, wala Póppëngin.
Mën nañu ko méngale ak ab bérébu daw-làqu, way-fippu yooyu bokk ci pàcci MFDC.
Ci njiit yi ñu war a sàkku seenug nangu bokk na ci : Muhàmmadu Buhaari bu Niseriyaa, Nana Akufo Addo bu Ganna ak Alfa Konde bu Ginne.
Ci kanamu ay nit ñu ko doon sargal, njiit li fa nekkoon, di Alaaji Màggat SEKK, yaramam dafa daw, xolam tooy, ba mujjewul àggale li mu doon wax.
Ci waxtaan wu mu séq ak waa Sen Tv, deppite bi dafa dëggal li mu waxoon ne ñoom ñetti téeméer rekk lañuy fay ci lempo.
Anduñu ci ceeb bi ñuy jox ay nit ñoo xam ne dese nañu koo soxla lool ba noppi bàyyi doom-aadama yi seen loxo jotul seen ginnaaw.
Citizen yi, ci joŋante boo xam ne ñoo ci teg tànk, mujje nañu jël raaya gi ca Angleterre.
Ni njàngum nasaraan mi amee kurél guy saytu lépp lu ci aju, noonu lees war a wutale daara yi tamit ag kurél guy wattu lépp lu ci aju.
Ci njeexitalu joŋante bi la àttekat bi, Bamlak Tessema Weyesa, te mu nekk doomu Ethiopie, fësal ne Tunisie am nañu ab teg-dóor ndax Idiriisa Gànna Géy looxoom daa laal bal bi.
Dox gi ñu nemmeeku ci soppi li ñuy jële ci mbay mi, nasum pexem njëg lu baax lee ko jëmmal.
Bu ñu gisee Cebio Soukou duut Kalidu Kulibali mi nga xam ne dafa dëgër këcc, wala Saajo Maane mi ngi xam ne Olivier Verdon dafa ko tëj lu yàgg, ki leen di tàggat, Aliw Siise xelam demoon na ci joŋante bi doon dox ci diggante Maroc ak Bénin te waa Bénin mujje yóbbu ndam li.
Jigéen jii nga xam ne bokk na ci ñi gën a mag ci ñiy yënagtu ci wàllu xeltu ak caada ci Senegaal,  moom la waa IFAN di sargal ci turu kenn koo xam ne, ginnaaw ba ñu moomee suñu bopp, bokk na ci nit ñi gën a am solo ñuy xeex ngir ñu dooleel làkkI réew.
Ginnaaw lu ëpp juróom-ñaari at yu mu def ci nguur gi, laaj leen lu tax askanu Senegaal wéy di des ci ndóol ?
Ca atum 2013 ba léegi njàmbaarte la doomu Espaañ ji wone.
Su ñu sukkandikoo ci kilifay Sonatel yi, ci gunge nasub pexem xarala bi ñu naan « Sénégal numérique 2025 » ngir fexe ba xarala yu yees am njeexital ci askan wi ak ci jumtuwaay yi, Këru liggéeyukaay gii di Orange teg na juróomeelu jeego ngir indi ci ay coppite.
Yaakaar nañu ne xaatim yile daañu leen jëmmal ba mu kowe njort.
Ci genn gis-gis, Ahmat-Ahmat fomm na déggoo beek Puma, te joxewul ngànt, loolu la genn kilifaag koom-koomu CAF bind.
Xoolal liy dëggal gile dogalu toppaat gi mboolooy teg-xel yu Senegaal yi bëgg a aakimoo, ngir am ci wàll yi ëpp solo ci séddoo bi ëllëg.
Njureef li wone na ne am na kenn ku dee, ak fukk ak juróom yu ci am ay gaañu-gaañu, te ñaar ci ñoom, sonn nañu lool, loolu la Seneweb xamle.
Metti na waaye nanu booloo, te dajaloo ci benn naal bu ñu bokk : suuxat Senegaal ci soppi tëralinam.
Léeg-léeg ñuy raay nguur gi cig woyofal, léeg-léeg ñuy mel ni ñuy jàmmaarlook moom.
Ci yemukaayu waxtu ak mën-mën yi ñu tënk ngir tëral yoonu joxe ndigalu jëf, Njiital réew mi jël na ay yoon yu ñu war a jëfe saa yu ñu leen siiwal rekk.
Waaye yoon yooyu duñu baax fi leek naal bi koy yoonal yóbbuwuñu ko ca pencum ndawi réew ma, njëkk waxtu wi ñu ko tënkoon.
Ginnaaw juróom-ñetti at ci boppu réew mi, Maki Sàll a ngi seetaan juróom-benni junniy mbaari négandinku, ay daara yu yàqu yaxeet, ay ndongo yu dëkk ci bank seeni loxo ndax ñàkk li gën a tuuti ci seen nekkinu njàng, 
yokkuteg ñi am bakaloreyaa ci atum 2019 tollu ci fan-weer ak juróom-ñaar kos juroom-ñaar ci téeméer bo jël … lu yenuwul maanaa!
 Nguurug njiitu réew mi Maki Sàll dugal na ñetti téeméer ak juróom-ñaari milyaar ci njëndum daamaari kilifay réew mi,
ca booba, suñu jigéen ñiy dee ci jàngoroy kañseer, ndax ñàkk masin buy jëfandikoo ay ceeneer ngir neenal jànoroy jooju ci yaram, te muy jar ñeenti milyaar ci xaalisu Seefaa.
Ak lu mana am, tekkaaral ak yëngoodi gu kujje gi moom lay jariñ!
Sónko ñaajal, say biddéew feq na ngir nga eggale say naal!
Kujje gi, ngir yàlla bànneexu leen bu baax ci seeni yelleef ! Abib Jóob
Noppalu leen léegi, teg ngeen jeego yi njëkk ; bàyyileen xale yi ñu def li des.
Koom-koom bi ñuy wax mooy alal ji, koppar wala wurus, ñu dénkaane ca Bànkub Farãas ngir matal njënd mi réewi Kurél giy saytu koom-koom bi ak koppar yi réewi Afirig sowu jànt di jéggaani.
Mbirum ndem-si-yàlla àttekat bi di Sàmba Sàll mooy ñaareelu kómpoloo ngir askan wi.
Defin wi dafa mujje soof ba yéematul kenn,
dañu ko sax far yoonal te mu bokk ci mbir yi ñu war a def ci jamonoy dagaanug baati askan wi.
Ñun ñépp a gis li am ci Péncum Ndawi réew mi jamono yii.
Waaye dañoo làbbali at mi ci topp jël Ligg dee Nasiyoŋ ci kanam futbalkati Pays-Bas yi.
Koppar yi ñu dajale tollu na ci junniy milyaar ak ñaar ci xaalisu Seefaa;
li nit ñi joxe ci seen teeyug bakkan, ñaar-fukki milyaar ci xaalisu Seefaa la, li ñu yokk ci koppar yi réew miy jëfandikoo ci at mi, téeméeri milyaar ak fukk-ak-juróom-ñeenti ci xaalisu Seefaa, bor yi ñu waajaloon, juróom-benni téeméeri milyaar ak ñaar-fukk ak ñett ci xaalisu Seefaa,
ndimbal yi ñu yokk ci koppar yi réew miy jëfandikoo ci at mi, ñaari téeméer milyaar ak ñeen-fukk ci xaalisu Seefaa ak li ñu dugal ci defaruwaat gi ngir réew mi mën a dox, tollu na ci junniy milyaar ak fukk ak ñeenti ak ñetti téeméeri milyoŋ ci xaalisu Seefaa.
Wér-gu-yaram, juróom-ñaar-fukk ak juróom-ñetti milyaar ak juróom ñaari téeméeri milyoŋ ci xaalisu Seefaa, ndimbalu askan wi ak doomi réew mi yi nekk bitim réew, téeméer ak ñetti milyaar ci xaalisu Seefaa,
ndëgërlaayu koom-koom li, juróom-ñaari téeméeri milyaar ak juróom-fukk ak juróom ci xaalisu Seefaa, doyalug dund gi, juróom ñaar-fukki milyaar ak juróom-ñaar ak juróom-benn-téeméeri milyoŋ.
Doomi Bayern yi dañoo amoon wërsëg ci joŋante boobu.
Bayern dugal nañu ñeent ci lu ëpp fukki bal ak benn yi ñu jëmale ci caax yi.
Waa Pastef dañuy yóbbu raw-gàddu gi ca Cees bu neexee Yàlla.
Ay kàcc la de, bu Jëwriñu koom-koom ji, te aw doxalinu wuy nësëxal koom-koom gi, wax ne Senegaal amul yelleefu siiwal njëgu ropplaan gi ndax day sàmm suturas si ñu tënk ci digaale bi.
Aps nee na daamaarug juróom-ñaari toogu (7palaas), te mu jóge woon Conk-Esil moo xalangu ca Buluf, ca diiwaanu Sigicoor, ba mu am kenn ku ca faatu ak juróom-benn yu am ay gaañu-gaañu.
Bi muy màggal kóoluteg (Bànku àddina bi yépp) Bànk Monjaal ci Nguurug Senegaal, Abulaay Daawuda Jàllo yégle na tamit ne ci fan yu néew, ak ginnaaw déggoo bi réew mi am ak Kurél giy saytu tiyinu Bànk Monjaal, dinañu xaatim ab déggoo ngir dugal ay koppar ci jotug ñakk yiy xeex Koronaawiris ci njëg lu tollu ci téeméeri milyaar ak fan-weer ak ñeent ci xaalisu dolaar (134 000 000), maanaam juróom-ñaar fukki milyaar ak ñaar ci xaalisu Seefaa (72 000 000 000 F CFA).
Njiitu réew mi, ñoo ngi lay ñaax nga gën a defal suñu gox bi.
Ayda Jàllo moom, dafa toog ca këram ga nekk ca ginnaaw dalluwaay ba.
Li Guwarjolaa wax Tuxël : ca atum 2016, ba Peb Guwarjolaa di waaj a jóge ca Bundesliga : Tomas dinga ma wéetal lool, lool.
Ñeen-fukk ak juróom ñaar ci téeméer boo jël (47%), méngale ko ak yeneen réew yi mel ni  Farãas ak Amerig yi nga xam ne wér-gu-yaram farataal nañu ko ba boole ci koppar yi réew miy jëfandikoo ci at mi.
Ndax doomu Alseeri la ni yaw.
Génn yu mujji Macron ak Guterres gën na leer:
Afirig la mbootaayi àdduna yi di taafantoo ngir dajale koppar yu sakkan.
Te li mbuxumkati koppar yooyu di def, teguwul ci yoon.
Ray katu koom-koom gi li ñuy def tere wuñu ko
Ca geneen wàllu Ërop ga, ca estaat bi di Groupama, OL waroon na fa dakkal joŋante yi mu fay defe te du ca am ndam.
Usmaan Sónko ak Décce Faal, ñoom ñaar, ñoo yenu raayag kujje gi.
Taxawaayug coppiteg njëgu koppar bi nga xam ne réew yi duñu ko dogal te mu soxal EKO la njiiti réew et nguur yu Mbootaayu réewi Afirig sowu jànt ngir koom-koom bi xaatim bu ñu sukkandikoo ci Kërug tas-xibaar gii di France-Presse te mu jële ko ci yégle yi ñu siiwal bi seen waxtaan wa jeexee gaawu ca Abutsaa, ca Niseriyaa.
Bo ci génne doomu Esypt ji di Muhamet Sala te mënul a bokk ci joŋante bi ngir téye raaya bi, ñett ñi ñu tànn te ñu bokk ci Mansesteer Siti (Esterliŋ, Bernardóo Silwaa ak Sersio Aguwero) ak ku Celsi (Eden Asaar)
Ñu ngi laaj Yoon wi tax ñu doon xeex.
Góor ak jigéen ñu aay ñi bokkoon ci siiwalug naalu dundin wi ñu bëgg ci Senegaal, ca Nuwel-Akiten ak fépp sax.
Siiwal bi jur na ndamal Usmaan Sónko lu yaatu lool ci suñu diwaan ci wotey palum njiitu réew mi yu féewiriyee atum 2019.
Ñu ngi woo askan wi ci mu gën a dal ndax lawug Koronaawiris ci sunu réew, te mu wàccoo ak matuwaayi fegu yi kër doktoor yi digle.
Kilifay mbootaayu baykat yi daje nañu ci Kérulug baykat yi ak sàmmkat yi nekk ci dëkk yi ñuy baye gerte.
Lu jëm ci woroo bi am ci lim bi ñu wax ci lempo bi nuy dagg ci pay gi, balluwaayu xibaar bi leeral na ne lempo bi nguur gi gàll ci nit ñi, mu ngi aju ca ndombo tànk ya ñu am ca Péncu Ndawi réew ma.
Mu ngi dund ci ni mu yége mbaboorum Free mi.
Liy dëgg mooy yokkute du am te doxal yoon ci dundinu nit ñi amul.
Dafa war a yokk sax ay jëfam te mu leeral ko.
Te xam nan ne ñoom, njariñ ñàkku leen cee nekkal.
Njiitu réew mi Maki Sàll jëmmal na naalub def Kër Masaar diwaan.
Ñu ngi fàttaliku ne njiitu PASTEF jógul woon ci di woo kilifay aada yi ak yu diine yi ñu dugal seen loxo ci càmmug jàmm ji ak déggoo bi ci réew mi, jaare ko ci seeni sañ-sañ ngir xirtal njiitu réew mi Maki Sàll mu dakkal sëqëtoo ak xeex ay wujj pólótigam.
Njiitu Mbootaayu njiiti gox-goxaat yu Senegaal wax na ne Xalifa Sàll nit ku mucc-ayib la, ku jiital doomu-aadama ci ay jëfam.
Rax-ci-dolli, wéq wi, ndaw si taxu ko woon a jóg,
dafa doxoon ci diggante bi moo tax mu dal ko waaye wéq waa ngi jubaloon ki doon jël widéwoo yi Julius Malema (deppiteb réewum Afrique du Sud) mi di tëkku faat bakkanu deppiteb réewu Mali mi bëggoon a samp ndëndam réewam.
Kiy lëkkale liggéeyub PASTEF ca gox-goxaatu SOMON.
Nde, kilifay yi gàlloo yoon ci réewi Afirig sowu jànt yi jox nañu Senegaal àppub juróom-benni weer Senegaal ngir mu tàmbali neenalug sàrt bi mu jàllale ci Péncu Ndawi réew mi fukki fan ak benn ci weeru desàmbar ci atum 2018, te kenn waxtaanewu ko.
SENELEC, waa Senegaal a ko moom, dañoo soxla ñu leeralal ñu, te du ci kuraŋ bi doŋŋ.
Mu war a am ci ñetti fan, door nañu liggéey yi àjjuma jii ñeenti fan ci weeru suweŋ ca daara ju digg-dóomu ja nekk ca dëkk ba ak ñeenti junniy nit ak ñeenti téeméer ak fan-weer ak juróom-ñett.
Ku am jabar ak ñaari doom, M.D.W lañu taxawaloon ca këru àtte ga ca Njaaréem ndax dañu ko tuumaal ne daa jël gune gu tuuti ba pare, yóbbu ko, siif ko.
Ay laaj yu gàtt jëmale ci jëwriñ ji : Ndax man ngaa miim amug bérébi denc xaalis yooyu ?
Nu ngeen mën a def ba fay lu ëpp juróom-benni milyaar ci ay ndàmpaay SOFIKO  ci atum 2015 te waajaluleen ko woon ci koppar yi réew miy jëfandikoo ci at mi.
M. D. : lan moo tax nga dem PASTEF ?
Mbër kaamil nga, dinga jógaat bu baax.
Guney Ngaala Silla yi ñoo dóor Tanzanie ñetti bal ci benn ci seen ñaareelu génn.
Moo doonoon koñ boo xam ne, nu ma ko mën a waxe sax ?
Moom dëggal na ne koom-koomu Farãas, ca jamonoy nooteel ga, mu ngi wékku woon ci ja yu Senegaal ndax fi lañu doon andi seen njaay mi.
Soppi nguur gi ndax wane na fi mu mën a yem.
Ay ŋaayoo ndax sa njariñal bopp yëngalul sax nguur gii.
Doomu Farãas ji xam-xamam màcc ci liggéey bi, siiwal na bataaxal bu yéenekaay bii di L’As tasaare.
Wax na tamit yërmande bi am tey bokk ak doomi Senegaal yi nekk bitim réew seen mettit wi, te réew yi leen dalal, mbas mu law mi fépp sonal leen lool, 
laata muy delloo njukkal liggéeykati kër doktoor yi, naam sax seeni jumtukaay matewu ko.
Ngir ñu nangu baaxaayu këyiti ñépp ñi fas-yéene bokk ci palum njiitu réew mi, yoy Loraŋ Bakbóo ak Giyóm Sóro sax ci lañu bokk.
Diwaani Ndar, Maatam, Luga ak Kaasamaas ñoo ëpple ci ndimbali réewum Espaañ ci Senegaal.
Naal boobu dina tax ba juróom-ñaar-fukki junni ak juróom-ñaar ak ñeenti téeméer ak juróom -ñaar-fukki njël (77 470) jot ci kuraŋ.
Doomu Esipt bi am fan-weeri at ak ñeent nëbbul taamug Puma mi boole ci digaaleb siiwal bi payug tukki yi soxal ab liggéeyam.
Ay waxtu nit ñi di ko nekk ci néguwaayi daamar yi te duñu gis benn bis,
ñuy jënd ropplaanu juróom-benn-fukki milyaar ngir kenn nit ak njabootam te waxtaanuñu ci ak askan wi wala sax Péncum Ndawi réew mi.
Kurélu lëñbët gu Péncu ndawi réew mi, bi mu  seetloo bu baax jëf yi ñuy tuumaal Maamur Jàllo, tënk na ne, lu yéeme, Maamur Jàllo sàccul alali réew mi te amul lu ñu ko mën a toppe tamit.
Bu Siin demee ba teg loxu ci mbir yi ci weeru màrs, du am ay jafe-jafe ngir mu doxal liggéey ba ci weeru awiril, ni mu koy defe ci bëru at mu yees mi isini Siin yi di def.
Liggéeykati kër doktoor yi niki, yu nguur gi, rafetlu nañu liggéeyu kilifa gi ñu fa jële di Doktëer Alaaji Màggat Sekk, fàttewuñoo ñaanal ndam kilifa gi ko wuutu.
Maki Sàll def na lu bari ci dëkku diine bii.
Keyta Balde, dellusiwaat na ci fukk ak benn yiy door joŋante bi, ak Mbay Ñaŋ, ci kaw, ñoo gën a yéexal gaawaayu po mi niki ñiy aar caax yi ci geneen wàll gi.
Dëkkandoom yu ubbeeku, ay xarit yu mu dogool néeg, yu mu bokkal am taax wala ab bérébu jàngukaay ñooy xiifal ni ku nekk ci kasog nguur gu sonn, mu leen di toroxal ni ay defkatu ñaawteef yu mag.
Ma nga tambalee njàngam leetaram ca Sorbon.
Doonoon na ku ñaw-xam-xam ci nëwu.
Ñu def ko ci atum 2021, njàngat moomu dina joxe ay digle yu baax ngir yokkuteg béréb yi gu ànd ak aw tëralin ci juróomi at.
Maki dafaay ñaawaal waa Senegaal.
Ma ne leen, ndax xam ngeen miskin ak néew-di-doole yi nekk ci gox-goxaat yi?
Ku gis wuuteb wàll yiy joŋante, xam ne seen mën-mën yi ay jalloore yu ndaw lañu (Lewandowski bokk na booba ca futbalkati Bayern)
Nettalib kurélu ndawi réew mi nangu na amug jëf juy wane ne Maamur Jàllo nangu naa tontu ci laaji ki ko yóbbu ci yoon wala yoy àttekat bi.
Moo nekkoon bu njëkk may gis samay maam ak samay doomi nijaay ak bàjjen,
te metti woon na, bi ma gisee ni nit ñiy dunde foofa.
Joxe sag jot ak sa doole ngir indi, saa bu ware, lu ñu xalaat ne moo gën ci askan wi.
Tolluwaayu baatin mën a doon jàlluwaay bu am solo ngir dëgëral li lëkkale wàll wii ak wàll wee.
Liga : joŋante bu njëkk bu Musaa Wage ak Bàrsaa yombul woon,
waaye jël nañu ndam la.
Àttekati mbootaayug futbal gu déndu Afirig jël na ay dogal.
Ca dëgg-dëgg, ay boroom doole yu kenn mënul a teg bët te seeni yitte di jàll balaa yu askan wi, ñooy nas di nocci ak a dogal.
Ñaan na, gën gaa bari, ñaari ati kaso ngir ñaawtéef yi mu def.
Kilifag soldaar yu juróomeelu wàll gi, Kolonel Suleymaan Kande, dànkaafu woon na ca tàmbalig weeru féewriye, ba muy nangu dëkk ya fippuy Kasamaas ya sancoon – Bajoŋ ak Sikun, ne bépp ñaawtéef ci askan wi dañu koy jàppe ni wooteb xare.
Doonte sax dund na lu metti ba ñu ko jàppee ba ni ñu ko bàyye, doonoon na lu am njariñ ci ag niteem.
Yaakaar naa ni du dundaat lu ni mel te ñaanalu ma loola kenn! 
Lu dul fukki junniy doomi Senegaal yi dul fay kuraŋ ndax dañu doon ay kilifa yu kawe yu réew mi yor.
Li teguwul ci yoon war na xiir njiitu réew mi Maki Sàll mu xalaataat bu baax ci diggante njub ak pólótig.
Ki masoon a yore kàddoom, Sëñ Kase, sax dafa ko ñàkkal fayda.
Waa ju amee xaalis ni moom te yor beneen liggéey, di ñëw fii, di am benn poñ joŋante bu nekk ñu koy tàccu, loolu ñàkk a jox gëdd po mi la ak ñépp ñi ko jox seen dund gépp.
Moom ak suñu Gayndey Beach soccer yi.
Juróom-ñaari fan ci weeru sulet, dige bi di T1784/17 ngir jot ci Sea Premium xaatim nañu ko ci diggante sekerteeru njiitu réew mi ak tabaxkat bi, Ocea SA.
Ci pólótig, Usmaan Sónko wax nee na gëmul ay kéemaan ak jëfi kenn nit rekk.
Nguur yi tontu nañu Koronaa bi, ci lu gaaw te am solo, génn seen biro yi, di joqlante xibaar yi ci aju.
Ca dëgg-dëgg, liggéeykat wala mbootaayu liggéekat yi doonul moomeelu nguur gi am nañu ab taxawaay ci mbir mi,
wànte nguuri Afirig yépp a war a gën a góor-góorlu sóobu ci ba fexe denc këyit yépp ci ay ordinaatëer.
Aw tëralin la ñuy doxal at mii di ñëw ngir lopitaalu Tiwaawon la jëwriñu biir-réew ji wax.
Samp nañu ay laaj yu am solo ci tolluwaayu réew mi ak ëllëgam te gis nañu ci diir bu gàtt aw yoon.
Ci jàkkaarloom ak mbooloo mi ñu yebal te Meetar Mustafaa Njaay jiite ko, rafetlu na pas-pasu Maadiyu Ture ci kër diine yi ci Senegaal  ak sàmm aaday réew mi.
Càmbar nañu dogal bu 2005,
wax nañu ne baaxul.
Mooy futbalkatu Afirig bi njëkka jot Onze d’Or ginnaaw Dijje Dorokbaa ca atum 2004.
EDF, Gazprom, Engie wala Eni bawoo ca Itali, doomi Siin yi, ndax am nañu yelleefu dugg ci koom-koomu këru liggéeykaay yooyu.
Estaat bi nekk na ci ag lëndëm fukki simili ak juróom-benn laata làmp yiy tàkkaat.
Man naa wax ne damaa bokk ci ñaari mbatiit te maa ngi jéem a jël saa su ne li gën a am solo ci mu nekk ci ñaar yi.
Dem ak dikk bi, payug wàcc ci réew, njëgu sampug xàmmeekukaay yi, kerosen bi ak njëgu toppatoo bi, lépp tollu na ci fan-weeri milyoŋ ci xaalisu Seefaa.
Njiitu réew mi Sàll yégle na ne dina wax ak askan wi ak waa àdduna, laata muy amal am ndaje ci mbir moomu, la ci ki joxe xibaar bi yokk.
Bu ki ngay joŋanteel amul lu dul ay fen, wax-yu-ñaaw niki ngànnaay, suñu wareef mooy bañ a suufeel suñu bopp ni moom,
te wane ngor ak rafetal ndax lii lañu ñu laaj : mukk bu ñu mbañeelug askan wi yóbbu ci def lu wacc yoon.
Tay jii, yégg-yégg bi ñu am moo tax mënuñu róññale ñi jóge Ndar ak waa Ndakaaru, Tambaa, wala Fatig ak waa Kaasamaas ak waa Bawol ak waa Jolof.
Pay, pexem Masrvi muy sukkandiku ci xarala yu yees yi te di joxe ay xeeti jëfandikoo Bànk.
Ndax dafa def xarit Sëriñ Mbàkke Njaay mi koy jañ ci def njuumte yu ki mu fi wuutu, mu di ko déey ay xalaat yu bon ?
Ps : ñiy xalaat ne këri liggéeyukaay yi nguur giy jaay mën nañu am jeexital lu baax, ca dëgg-dëgg, loolu day tax ba nguur du joxati benn këru liggéeyukaay xaalisu ndimbal, 
te day teg lu tax liggéeykat yiy liggéeyal seen bopp doxal njëg yi mu dogal mu neex leen, wala mu naqari leen.
Perefee bee ko musal te xam na loolu.
Ca dëgg-dëgg, am naa mbetteel bi ma yégée ne loolu jafe-jafe la woon ci ñenn ñi.
Doy na waar de, bii yoon moom, dañoo dal ci nit ku xamul li gàllu ci ndoddam.
Ginnaaw pàcc boobu, liggéeykati kër doktoor yi waruñoo des ginnaaw.
Laata ñuy def ak a xaatim déggo boobu, kilifag kër giy fayeeku lempo yi dafa am yu mu waroon a njëkk a farataal:
tolluwaayu yelleef yi ngir wóoral dëggug moomeelu suuf si, liggéey bi nit ki def ba jot ci suuf si, defar dogal buy nangu suuf si, laajte ab këru àtte mu defal ko dogal biy biral dakkalu bor yi, laajte te saxal jumtuwaayi dogal njëgu meetar kaare bi ca tund wa, jaare ko ci ab nattukaay, dogal loolu ci suuf si mu nangu.
Bi mu wóoloodee gëm-gëmam, dafa ko yóbbu ca ëttu àttekaay ba.
Kuy jëmale ay waxam ci ñi ndóol la ñi koy ŋàññ di wax.
Ku am mbooloo la ci ñi ko sopp.
Waxtaan wi dina dajale ñaari téeméeri nit te téeméer ak juróom-fukk yi jóge ci màkkaani jàngu yi nekk ci diwaan yi.
Wér-gu-yaram: ci wér-gu-yaram gi, Fondasiyoŋ bi def na ca dëkkub Degere lopitaal bu bees bu am ay jumtukaay ak dëkkuwaayu doktoor ba koy jiite.
Doktëer Abduraxmaan Juuf dem na ca boppu Mbootaayu ñiy dugal seeni koppar ci koom-koom bu Senegaal.
Waxtaan, sottente xalaat ak yeneeni ndaje lañuy amal ca jotaayu waxtaanu àdduna bi yépp te ñu jagleel ko taxawaayu liggéeykati biir réew mi ak bitim réew yi bokkul ci nguur gi.
Gis ngeen, doonte am na xam-xam ak daraja, ku bëgge kii, mbóoti nguur gi lay doxantoo.
Bu ñu yàkkamti, ndax EKO bii am pexe la ngir daaneel xaalisu Seefaa.
Ndagam wax nañu ne benn Ëro mooy ñaari téeméer ak ñeen-fukki EKO, lu ñuy wéral la ndax joxeeguñu njëg lu mujj gi.
Seefaa : Jules Pascal Coly, doomu Senegaal di pereetar, wéddi na waxi Alasaan Watara ji.
Nee na Sónko dafay wër fu mu setale fukki milyaar yi ko ay jixaatkat jox.
Abu Si (taskatu xibaar), Yoro Mamadu Jàllo (kameraamaan) ak Usmaan Njaay (dawalkat) ñoo nàkk seen bàkkan ci laksidaŋ bu metti boobu.
Bu ñu sukkandikoo ci Apanews, àttekati Mbootaayu Futbal gi ci Afirig génne na Ginne ci joŋante bi war a am ca Tanzanie,
te neenal nañu ndam yi mu amoon yépp ci joŋante bi.
Loolu moo tax, ma topp ci say wax,
woo naa la ci mbiru lempo ba ca Péncu Ndawi réew mi.
Baay Móodu Faal, soo moytuwul mu tëdd ñaar ba ci ñeenti ati kaso ndax dawam bi.
Juróom-benni laksidaŋ tamit am nañu ci tali bi te ñu waññi ci kenn ku faatu.
Ca Kódiwaar, njëg yi këru telefon yi joxe dañoo kawe lool.
Balaa ngay wax yokkuteg dundinu askan wi, seetal ne liggéey yu rëy yi nguuru Senegaal def, misaal la ci jeexital yu bon yi mu am ci ñi dëkk ci béréb yi mbir mi laal.
Looy wax ci réewi Afirig yi jox seen lépp Farãas te bàyyeeku bañ a jéem dara ?
Boo ko tëkkalee ak réew mi ñu nootoon, njiiti kujje gi duñu wax jëm ci këri soldaar yi waa Farãas am ci Afirig.
Am na yenn mbir yoo xam ne, musiba da ciy baax la léeb wax:
Mbir mii dina wane, ak lu mu tuuti tuuti, dëgg-dëggi melokaanu xeetu toppinu yoon cig gënële ca Farãas, ci nga bokk ci yenn askan yi wala yeneen ya.
Ab tàkk-der lañu yónni woon kese ngir mu nanguji këyit yi ñuy bindoo ngir jàppale sa farandoo ca Sigicoor.
Digé bor la.
Këlëbu almaañ bi bàyyi na ñett ci ay liggéeykatam yu mag ñu dem ci seen coobare bopp.
Ci béréb bu jafe, Spurs yi masuñu faa ragal a dem.
Ki yore kàddu gi, Masayeer Sàmb, Pastefu Kebemeer, nee na àllarba fukki fan ci weeru suweŋ atum 2020 lañu jàppoon ba tënk ko ak waa mbalkam deret ca Luga.
Ropplaan yii ñoo gën a màggat bu njiitu réew mi, Puwent Saareen.
Kiy lëkkale liggéey bi ca kurélug Disoo ak Pexe ca SN KOM EKO, xaalisu Afrig wala njublaŋ bu bees ngir yokk nooteel ak Farãas-Afirig ?
Dëgg la ñàkk par-parloo ci benn boor mooy li gën.
Amul benn liggéeyu xamtu dëgg, dëgg, bu taxasul jëme genn wet.
Dinga ko mën, dëggal ko!
Bul soppeeku Saajo mukk!
Gaynde nga!
Doomu Afirig bu raxul dara.
Li mu defalul daarayi, nag, moo tax amul màqaama wax ci ñoom.
Ginnaw Sala ak Firmiñoo, Red yi mënuñu yëngal Ter Stegen.
Mesi dafay dóor ak di paas ba ñu far yemoo.
Askan wiy jëfandikoo xaalis boobu kenn laaju ko ci jëfandiko gi.
Waaye, bu amee lu ñuy wax Borom mer-gàddu gi, mooy mu jéem a def ay pexe ba jox ñu li ñu amul bu baax.
Te bu ñu jëlee lim yi, lim yi doŋ, xaalis bi ñuy yaxanal mën a tollu ci juróom-ñaari milyaar ak ñeenti téeméeri milyoŋ ak fukk-ak-ñeenti ak ñeenti téeméeri junni ak ñaar-fukk-ak-benn ak ñeen-fukk ak ñaari dërëm ak ñeenti fiftin ci xaalisu Seefaa.
Ci genn wàll gi, fàttali naa jëwriñ ji ne sosug ndimalug njaboot yi weer wu nekk ëlëm na ma, ci nguur goo xam ne, nee na payug liggéeykatam yi moo doon yitteem.
Defin wi gën mooy jariñ sa réew.
Dañoo waroon di amal ab leeral ci doktoor yi nguur gi di fay te ñu am yeneen payoor yu mën a gàllankoor seen liggéey.
Bu ñu sukkandikoo ci yéenekaay bii, tënku luwaas bi ak Cmc bu BMW bi wérul.
Sidaan ak Reyaal dañoo nekk ci ay jafe-jafe laata ñuy am seen ndam lu njëkk ci LD ak Galatasaraay mi aw yoonu ñibbi.
Njàngat li joxe na digle yu bari yu doon pexe yu ñu mën a jëfe ngir jàpple leen.
Jeex na.
Xam nañu ne Senegaal soriwul diggante boobu.
Juumte mu rëy la ci nasum pexe mi.
Ginnaaw mbirum ñàkk a dugal lempo mu Ngomblaan gi, beneen njombe amaat na foofee.
Jàppoo ko noonu rekk njiit li.
Doomi Autriche bi am ñaar-fukki at ak juróom-ñetti futbalkat la bu mën a taxaw ci defaas bi, ci càmmoñ ak ci digg bi.
Ci mbir moomu, jàppoo gu nguur gi ak mbootaayu ñi liggéeyul ci nguur gi mën a ci dox jeego yu am solo.
Ñaata xale yu jigéen ñoo gis seen ëllëgu njàng wala liggéey yàqu ndax amuñu ku leen jàppale?
Lii moo tax ñu fexe ba am dayoo bii ngir yaatal yoon wi.
Amoon nañu ndam ca ndaje ma ndax dajale woon nañu ay ñit ñuy dugal seeni koppar ci koom-koom bi ci àdduna bi, ak xaalis bu ëpp juróom-benni yoon li Senegaal doon wër, ak baaxaayu nguur yi yéenee dugal ci seeni koppar xarañ nañu ci lu mel noonu.
Dërëm ak ñeenti fiftin ci xaalisu Seefa ci soble ak pombiteer njël lu nekk!
Xool leen sunu koom-koom bi ñu donn, ndax pólótigu nguur gi gënu koo jëmale biti réew?
Ginnaaw ñaari at ca boppu Eferton, te mu nekk ca fukkeelu taxawaay ba ca Premier League, at mii, Karlo Ansoleti dellu na ca Reyal Madirit.
Sunu askan wi dafa tënku ci ay defin, aada ak ngëm yu bari yu jëmmal suñuy yég-yég.
Loolu la mooy wax ji, nañu ko nangu rekk.
Ndawu réew mii di Usman Sónko dàq na koppari pólótig yi ñuy jox kilifay réew mi.
Bi ñuy màggal bès bi àdduna sépp jagleel kéewnga gi, juróomi fan ci weeru suweŋ, àll bu ndaw nekk ci biir Ndakaaru la Ndawal Mbootaayug réewi Tugal yi ci Senegaal, Irène Mingasson, ubbi ca Wakaam.
Ropplaan bu bees dafay bokk ci liy yokk taaru réew mi.
Gëstukat bu jigéen bi ñaax na ay moroomam ñu jëm ci génne ay téere yuy jariñ daara yi, nguur gi ak askan wi.
Boo weesoo sax seen bariwaay, way-pólótig yi dañoo war di wax wax ju toppe.
Ñu xam ko ci ñàkk a ànd ci xaalisu Seefaa, dafa tàmbalee ay waxam ak cosaanu xaalis bi.
Soham El Wardini, njiitu méeri bu Ndakaaru, Ali Aydaar, saa-aalam, te masoon a doon jëwriñu càkkéef bi, demoon nañu ca bès boobu.
Beresil ak Senegaal dañoo témboo ku ne am benn bal.
Lëñbëtu tàkk-der yi ca këram tax na ñu teg loxo ci as caag su def fan-weeri xeer ak benn yu karak, juróm-benni mbuusi kokaayin, di peese genn-wàllu liibar.
Gisuma ci lenn lu ñaaw, ëllëg, bu Senegaal awee yoon wu bokkul ak wu Móoritani wala Marog, wala yeneen.
Ci seetlu boobu, kilifay Mbootaayu réewi Afirig sowu jànt ngir koom-koom bi war nañu gën a liggéey seen tëralin wi ñu dëppoo (nafarug ponk yi, dëgëralug nguur yi)
Njàqare bu am Niseriyaa, ci misaal mu bawoo ci wàccu njëgu petorol ba, te réew yépp mën cee dugg, bu fekkee ni sax amoon nañu lu baax, loolu la liggéeykatu bànk bu xam dëkk boobu gaaral.
Ñaari at ci kanam ak ñaari ayu-bès laata ñuy tambali Kub Afirig ba am ca Esipt, lañu tuumaaloon Seriñ bi ay loxoom set ci CAF.
Bu dee sax tàmbalib joŋante ba doyoon a waar ba Origi njëkke dugal ginnaaw njuumteg Alba (benn ci dara, juróom-ñaareelu simili), Katalaŋ yi mujje nañu tiye futbal bi ci seeni loxo.
Xoolal rekk cawarte gi nit ñi àndaloon ca jàkkaarloo ak askan wi bu njëkk bi Léwópól Sedaar Seŋoor defoon bi mu faloo, juróom-benni fan ci weeru sàttumbar ca atum 1960, wala nga fàttaliku bès bi ñu falee Wàdd ca atum 2007.
Ñiy diiŋat loolu dinañu ma wax ne amul njariñ.
Te jaadug jigéen ñi di am ay cër ci kuréli pólótig yi dina mën a doon ab laajte bu taxaw.
Ndeysaan defu ko waaye bul teg sa bopp ay jafe-jafe.
Ñaari xale yu ndaw, kenn ki am fukki at ak benn, keneen ki fukki at ak ñaar, ñoo réer daanaka lu tollu ci fukki fan ak juróom.
Ci mbir moomu, wax na ne xaalisu Seefaa doomu Afirig moomuñu ko.
Lu weesu wax ab taaram, mën nañu laaj ban digaale la rafetaay bi nataalkat yi sàkk séq ak taaru mbir yu rafet yi, wala taaru xale bu jigéen ?
Koronaawiris wane na ni doom-aadama xiiboonee.
Ci lu jàmp lañu yebal Le Drian ca Abijãa ngir mu fàttali njiitu réewu Kódiwaar ne dafa war a sàmmoonteek li mu dige woon te dàq joŋanteg pal ga ndax mu mën a am ku mu samp.
Saa su ne dafay def te xoolu ci dara.
Moo tax muy liggéey ngir yokkuteg dëkku cosaanam, Bàmbaali, ca diggante bëj-saalum ak sowu réew mi.
Seetal rekk, guddig weeru koor, ci ngelaw li, ñuy fanaane taxaw guddi ba bët set.
Ngir fexe ba wut béréb yu bari yu ñuy defaree kuraŋ, Maki Sàll gisul dara lu tane fexe ba ku nekk mën di jëndal sa bopp kuraŋ.
Ñaar ñi ñu tuumaal dinañu jàkkaarloo, tay, ak njiital àttekat yi.
Ab TABURE.
Mooy dof bi ñu fayoon ngir mu taxaw temm saa yu gisee xibaar buy wax ci Usmaan Sónko, mu di ko ca wax lu ñaaw.
Kurélug pólótig gii di APR ci xàll woowu la aw, dafay mujje sax yàqu ci atum 2024
Jafe-jafe bi mooy ne, ci lu gaaw, Bànk yi mën nañoo jotale xaalis yooyu te jaarale ko ci ay ndawam yu bari te kujje du ca mën a am.
Wax jooju daa juddu ànd ak ñëwug Maki.
Teniskat bu jigéen bii di Nawomi Osaka, ci tàggatam ca Rolaŋ-Garos, ci digganteem ak Aseigh Barti, bésu juróom-benni fan ci weeru mee atum 2021 ca Pari.
Dinañu topp mbir mi ba fu mu yem, loolu la wax.
Moom dee, nee na coppite yi yëngal nit ñi, yi ci ëpp dañuy delloo ginnaaw, di xeex demokaraasi te mënul a jàll,
te ñépp dañu koo war a xeex.
Ci joŋante bi Liverpool jël ndam li (ñaari bal ci dara), Gaynde gi moo sooke penaati bi,
jox ay ñoñam bal bi,
Moxamet Sala njëkk a dugal.
Bu ñu xamee ne bàrke ci béréb wala ci mbir dàqul yeneeni jafe-jafe yu jóge ca Yàlla, misaal mi mooy Kaaba gi doon ci jullit yépp bàrke te doonoon bérébu xërëm ay xarnu, ginnaaw demug Ibraayima ak ndonoom. (Majaalis, atum 2010, xëtu ñeenti téeméer ak fan-weer ak juróom-ñeent)
Aada ak cosaanu Senegaal doonatul ba woon sax,
gëm-gëm yi soppeeku na,
cosaan pas-pas yi ak laaj yu mag yi doon na lu ñuy waxtaane ak mbiri daara yi.
Saytoom bu bon bii dalul xelu saasenegaal yi jàpp ne, yorinu ndimbalu lu dundu gi jubul.
Ci matuwaay boobu la jëwriñu koom-koom ji ak koppar yi sukkandiku jël dogal limat fukki junni ak ñaar ak juróom-ñeenti téeméer ak fukk ak ñeent (n°012914 MEF/DGID) bu fan-weeri fan ak benn ci weeru sulet ci atum 2013 te mu soxal lempo bi ñuy dagg ci payoor yi, te tënk ko ci sàrt bu njëkk ba, mu koy takk ci lu tollu ci fukk.
Laata finaalu Ligg dee Sàmpiyoŋ : Bayern laa don liggéeye, woote woon nañu ab reer ca Munig.
Xawma fu doomu Senegaal bu mel nii jóge di rusloo réew mi yépp.
Ci loolu, Ndakaaru, ak dëkkuwaayam yu xat, mu ngi gën di dalal ñi bawoo ci dëkki kow yi ak réew yi ñu dendal.
Liggéeykat wala mbootaayu liggéekat yi doonul moomeelu nguur gi te ñu leen di ŋàññ te teguñu ko fenn ndax luu tuuti li ñu joxe ci xeex bi.
Dafa mel ni yemoo gu góor ak jigéen ci jot ci bor dañu ko war a farataal ngir dooleel jëfandikoo bànk yi ak wàññi jafe-jafey bànk yi.
Futbal fépp la ñu koy defe ci Afirig. 
Dañu soxla nit ñu ñu tàggat ci fànn yépp.
Dingeen ko gis, di nañu daje weeru desàmbar wala sãawiyée wii di ñëw.
Daamaar gi yeboon taskati xibaar yi, te jiitu woon njiitu réew mi des na Tàmbaakunda, dafa mbëkkante ak ab kamiyoŋ.
Rabaa yeexu koo yég te fayoom mooy, fexe ba juróom-ñetti junniy tukkikat yu amul i këyit dugg ci dëkku Espaañ gii di Sewuta ci fukki fan ak juróom-ñaar ci weeru mee.
Wàllikati làmb yaa ngi waajal xaat bëreb Bàlla Gay 2 ak Bombaarjée, fan-eeri fan ak benn ci weeru sulet.
Amal jom tuuti waay.
Jàppee Saajo Maane ni ñaari mbir yi ko fësal ca Premier League, nakk na lu néeg, nekk tamit ay nar.
Ci beneen joŋante bi ci pul D Suwentis moo doon daje ak Lokomotiw.
Njëkk a bind say farandoo ci këyiti wote yi, yore limu ñiy wote laata nga jaxase kàrta gi wala ngay yéexal mbindu mi.
Dogalu bàyyeem dañu ko war a xaatim yónne ko njiiti réew yeek nguur yu Kurél giy saytu koom-koom beek koppar yi ci réewi Afirig sowu jànt
Baaba Raasin yittey askan wi la ngir yokkuteg Podoor.
Ginnaaw ñaari ndam ci digganteem ak Tanzanie (ñaari bal ci dara) ak Keeñaa (ñetti bal ci dara) ak benn làjj ci kanam Alseri (benn bal ci dara), Gayndey Teraanga yi futbalkatu PSG ba woon, Aliy Siise, di tàggat, ñoo génne Ugàndaa ci joŋante bi (benn ci dara).
Xibaaru Jeynaba Saar mi ñu fal kiy lëkkale liggéey bi ca Bórdoo, Farãas.
Nganug Watara ga neexul.
Watara kanam gu ñàng la génne Elise.
Sàmpiyonaa Afirig yooyu ca suweŋ ci atum 2020 lañu ko njëkkoon a jàpp.
Ñetti yóbbal ñoo sos gis-gisu ki ñu tëjoon Rëbës : yemale, doxal yoon ak jàppalante, tànn njiitu kujje gi, te du am ay naxaate, ak tënk ko ci ndaje yi ñu doon waxtaane réew mi.
Téeméeri taraktëer ngir Senegaal gépp, Njiitu réew mi ?
Ki ne du wax turam, ñu fekk ko muy ndékki, wax na ne:
Kàmpenaal am na kaaraange, te tàkk-der yaa nga fépp, ak loolu, daw kenn du ko fa xalaat ak li ci mën a tukke lépp.
Bi muy rafetlu matuwaay yi kilifay nguur gi, fàttali na njiitu réewu Senegaal mu xoolaat béréb yi gën a soxla koppar yi, ñu dugal leen fa.
Ñiy dugal seeni koppar ci koom-koom bi ak Bànk yi dañuy sukkandiku ci tolluwaayu pólótig bi ngir dugal seen xaalis mu jural leen dara.
Nañu fàttali ñii nga xam ne mënuñu liggéey bi, ne mënuñoo tëj kenn kaso, su fekkee ne sàrt bi amutoon laata muy def li ñu koy toppe, loolu biral nañu ko ci dog juróom-benn bu Ndey àtte Senegaal.
Loolu doy na ngir ñu dugal ko kaso laata muy dem ca ëttu àtte ba.
Mojip mbootaay la gu nekk ci biir réew mi, fas-yéene nañu jëkk a jekk-jekkal taxawaay bi te dugal ci jigéeni Pastef yu Farãas.
Xël yu metti ak yareediku gu dawalkat yi ñooy sooke li ëpp ci laksidãa yi.
Bu fajul jafe-jafe boobu, na toog ca kër ga.
Defar bu bon ak ndox mi yóbbaale ko (dëkk yu Luba, Weynaan, Kelimaan, Nguy 1 ak 2, Ñaaxeen).
Waa Atletikoo Madirit ñoo daan benn bal waaye loolu mën a leen a téyendi ca bopp ba.
Joŋateb Farãas biy ñëw talaata la juróom-ñetti fan ci weru suweŋ ci digganteem ak Ekos.
Bu ñu jëlee misaal, Jomaay waxu fi dara lu bees.
Ndax mbir moomu askan wépp xam nañu ko bu baax.
Bi mu gisee doomam ju góor sonn ndax mar, dafa jubal ca tundu doj wa gën a jege Safaa, ginnaaw gi mu dem ba ca xur wa kenn dëkkul, mujje dëpp jëm Marwa.
Mbootaay yiy xeexal liggéeykat yi wax nañu diisaayu li gàllu ci ndoddu kilifay béréb biy fayeeku lempo bi, lu deme ni li soxal liggéeykat yi ak koppar yi.
Sañ ngeen a wax tay jii ne xaalis bi ngeen dugal ci ndimbalu dund gi tollu na ci juróom-benn-fukk???
Dañu lay soog a fal kiy lëkkale liggéey bi ci kurélu Val d’Oise, yan ñooy say naal ?
Buy wéy di jël ay dogal nii rekk, boo moytuwul du liggéey dara ngir ndongo yi, ñi ñu fal ci gox-goxaat yi.
Noonu la waxe woon njàqareem ca atum 2019 bi ñu ko doon sargal.
Ñu ngi sàkku ci njiitu réew mi Maki Sàll mu tàggale ñu ak kër yii di lekk xaalis rekk te amuñu benn njariñ (Ngomblaanu koom-koom beek Aalam bi (CESE), Ngomblaanu Gox-goxaat yi (HCCT), Ngomblaanu diisook askan wi (Haut Conseil du Dialogue social), ak ñom seen
Bi Sónko waxee téeméeri (100) milyaar yiy mànki ci koppar yi réew miy jëfandikoo ci at mi, Abdulaay Sekk mi xam-xamam màcc ci koom-koom, wax ne loolu amul solo,
te xamle tamit ne ni ñuy dajalee lempo yi, muccul ayib.
Ci gëm-gëm dëgg lañu ko defe njiitu réew mi
Franz Fanon mu jamonoom, Ali Sariyati, xam-xamam màcc ci dundug askan, joxe na leeral bu am solo ci baat bi di « boroom xam-xam bu am njàng » ci téereem bii di Xay ak dëppaleek jamono:
boroom xam-xam bu am njàng mooy ki xam nit ci jamono ak béréb, ci taarixam ak dundinam te yég googu jox ko yég-yégu li gàllu ci ndoddam.
Ci noonu, fayoon na paasu ñibbisi, loolu la ndongo li nekk ci xaaju at bu jëkk bi wax.
Ni ko L’As waxee, kilifag Pastef gi daje na ak jaaykat yi, waxtaan ak ñoom, càmbar seeni jafe-jafe te di xalaat ci pexe yu mu leen saafaraa.
Njiitu réew mi fas na yéene tamit guduroŋ raŋ-raŋ bi dox Kéedugu ak lopitaal Amat Dãasoxo.
Rëcc gu mel noonu ci kaso gu mucce ayib nii ci wàllu kaaraange undiwoon na jiixi-jaaxa ci xelu nit ñi ñu yaakaar ne am na ñu ko jàppale.
Góor gu bari kersa la,  ku yorul kanamu woyu.
Senegael moo féete ci ñeenteelu palaas bi ci diwaanu Afirig, jiitu RDC mi nekk ci juróomeel bi, jiitu itam  dëkkandoom bii di Mali te mu féete ci palaas bu mujj bi.
Su ñu sukkandikoo ci Meetar Kan, liy sababu yokkute gii mooy li saytukatu koomu réew mi indi ay jubbanti ci njëgu njureef yi.
Ki nekkoon limat fukk bu Farãas, te muy fàtteli ci njëlbeenu kàddoom cofeel gi mu am ci merengue yi, nee na daa gaañu.
MD : Yaw lan nga yaakaar ne manoon nañu koo def ngir xëcc jigéeni Senegaal yi ci pólótig bi ?
Na 2024 gaaw agsi ngir ñu jëlee fi nguur gii nga xam ne moo fi indi boddikoonte ci xeet.
Bu dee nag ci wàllu joxem xalaat mi ci kuréelu jokkalante yi, dafa jóge ci wàllu siif dem ci teel a sëy, te loolu itam andi na njàqare ak mettitu xol ci askan wi.
Waaye dafa mel ni nguur gi nga xam ne moo ëmb lépp yégalu ko yaramam.
Ñeneen ñi sax dañuy jéem a jàppal tànk animaatëer bi nga xam ne, jéemul a leeral mbir mi xaana di wone jéppi gu mu def ñeneen ñi.
Ki nekkoon ab wottukat ca OM te mu war a def ab BEPF ci atum ren mi, dafa taamu jàll ci pàcc bi nekk ci diggante bi.
Mënul woon a umple ne am na ab siife bu tënk njëgu meetar kaare bi ci loo xam ne dañu ko nangoo ci nit ñi ngir njariñal askan wi.
Këru liggéeykaay gii di La Sénégaalaise de Réassurance (Sen-Ré) am na leneen njiit lu bees, Aadama Njaay la tudd, moom lañu toftaloon ci njiit li te mu tekki woon ndombo-tànkam.
Këru jëwrin ji yore gafakag réew mi, wàllu koppar yi ak céddale mi moo ko dëggal.
Njiit yi war nañoo gën a fexe ba yokk man-manu askan wi ci wàllu xarala yu yees yi ngir ñu bokk ci ñiy dooleel yokkute ci wàllu koom guy doxe ci xarala yu yees yi te muy nekk lu sax dàkk te boole ñépp.
Ginnaaw bi mu yégee ne dees koo nar a daan ndax li mu bañoon a tontu taskati xibaar yi, jàmbaar ji nga xam ne ñaar-fukki at ak ñett la am te mu jël US Open ci atum 2020 ak Open bu Australie ci atum ren mii, yaakaar na ne xaalis bu bare bi mu war a fay dees na ko jox kuréeli jàppanlante yiy yëngu ci wàllu wérug xel.
Bi ma jàngee ay téeréem, dama toog xalaataat lu bari,
mu yee ma ci mbir yu bari, rawatina li jëm ci làmmiñi réew mi ak sunuy aadaak cosaan.
Mbooloo mi tënk nañu ne dañuy teey ci njureef lii ba noppi dees koy defaat.
Su ñu sukkandikoo ci Libération Online, boroom rëcc gu siiw gi jàppees na ko ca Misira, moo ngi àndoon ak ñett ñu ko doon jàppale.
Ginnaaw yëngu-yënguy Aamadu Saaña ci ndoorte li, ak ndamal ñett ci dara ci seen digganteek Tahiti, ñoo ngi doon xaar jàmmaarloo bu gën a tar seen digganteek Cafeteros yu Colombie.
Usmaan Sónko moo ngi nas wër réew mi yépp ngir gën a joxey xibaar ci yéene ji mu am ci réew mi ak li koy doxal.
Sànni xeer yi ñu doon def mboolem ñi àndoon ak njiitu réew mi ca Kungél démb war naa jaaxal dunguruy nguur gi.
Ñépp tee woon nañu ci waxtuw ndékki li ci talaata jii ca otel bu Rhino Resort, nekk fa nga xam ne foofu la ñu war a tàmbalee seenug tàggatu ngir waaj seen dajeek Madacascar gaawu ak Mali talaata ja ca topp.
Daray Ljunberg feeñu fi wala feeñagul ci ndoorteem.
Lay wi, ngir nëbb wax ji am ci jéggi dayoog njëgu roplaanu njiitu réew la, ci jamono joo xam ne jafe-jafey koom ak wàllu wér-gu-yaram ak askan dafa lëmbe réew mi.
Wone ag tële ci mettit yiy dal ci kaw askan wi.
Ki yore wàllu tàggatu gi ca Dakaar Sakere Këer, Olivier Brice Sylvain te ñu tuumaal ko mbiru càkkuy xale yu ndaw ba police teg ko loxo, dafa wéddi ba mu set wecc ne li ñu koy waxal naan dafa doon raayaate wala di def lu ni mel, dara du ci dëgg.
Nas bii, ci lu leer nàññ, dëppoowul ak yoon ndax ni ñu ko móole, dafa desee leer.
Nas bii dafay may njiitu réew mi muy buur ak a bummi, ci nu mu ko neexee.
Hackathon Hacking Covid-19 Africa bu HEC bu Paris dafay dajale ndawi Afirig yépp.
Sama defug pólótig dafa jaare ci saytu ak xalaat ci gis-gisu PASTEEF bi nga xam ne Usmaan Sónko moo ko jëmmal.
Coppite yiy xew ci diwaanu Afirig yépp yu mel noonu la, waaye dina jaadu ñépp àndandoo ci ay leeral yoo xam ne seen jubluwaay mooy jàngale ak fësal yenn mbir yoo xam ne naqari naa xam.
M2D bi Seex Tijaan Jéey jiite  ak Usmaan mu doyadi mii mooy firnde lañu ci pólótig boo xam ne ci wàllu fitna la tënku,
te nguurug Maki gi bëgg ko fee jële, te amaana sax mënul dajale lu dul woyu yi nekk ci biir Ndakaaru ak li ko wër.
Doxali nu VAP yi nga xam ne dafay boolee ñu yore suuf ak ñoo xam ne amuñu suuf waaye am nañu xaalis, ci diirub ñetti at lees koy amal.
Aljuma jii yemook bésu ñaar-fukki fan ak juróom-ñett, njiital xëy mi, Sëñ. Móodu Faal def na ay siifey lëkkaloo ak këri liggéeyukaay yu bare yu nguur gi moomul, te fukk ci ñoom, ay jigéen na leen di jiite.
Ñi seen xam-xam màcc ci wàll wi yàgg nañoo àrtu.
Njiit yi dégluwuñu ñi seen xam-xam màcc ci wàll wi ngir xam lan mooy seen njàmbat.
Blues yi defaat nañu jalloore ju mel noonu, maanaam daan Skyblues ci silimi bu mujj ci waxtu wi ñaari bit ci benn, ci ndoortel weeru mee, ñetti ayu-bés laata joŋanteb daj-dëppu Ligg dee sàmpiyoŋ bi.
Sa jëf jii dafay wone ne fullaaloo ñu benn yoon yaw njiitu réew mi, waaye ñun itam naka noonu.
Baat yii dafay tënk njeexitalu liggéeyu kuréelu péncum ndawi réew mi doon gëstu ci mbirum juroom-ñeen-fukk ak ñeenti milyaar mi nga xam ne, xaatim bu jëkk ci atum 2019 bu fukki fan ak juróom ci weeru féewiriyee 2019 moo ko jëmmal.
Mën nañoo jàppe luubalkatu alalu askan wi, képp koo xam ne dafay jéem a sàcc wala sax mu sàcc yëf yoo xam ne nguur ngi moo ko moom,
bokk na ci yooyu : bépp jumtuwaay, xaalisu gox wala goxaat, xaalisu këru liggéeyukaayu nguur ngi, xaalisu kuréel goo xam ne ñépp la amal njariñ wala sax mu nekk kuréel goo xam ne nguur gi moomu ko waaye moom lay liggéeyal ak yu deme noonu.
Xam ngeen ne waxtu wi jotagul ngir njënd moomu.
Ay nit yu foqale, ci njàppaleg meer yi, ñoo ngi dagg suuf si ci lu tegewul fenn te xooluñu sax jafe-jafey dëkkuwaay yi mu mën a jur.
Daañu woo ay saasenegaal te duñu ci seet jan diine lañu bokk.
Xamal nit ñi li ñu ci war a xam yépp te jaarale ko ci tënk wii: génn leen seen kër yi dem fajuji su fekkee dangeen feebar, 
waaye fexe ba génne ci xeli nit ñi baat bii : toogleen seen kër doonte sax dangeen a jagadi.
Ci lim bi, gis nañu ci turu njool mii di Tàkko Faal ak Yusufa Faal mi nga xam ne bëgg-bëggam moo nekkoon réewum Farãas woo ko.
Ñu ngi ñaan booloo ak jàmm ci Senegaal boo xam ne naataange ak dundin bu mucc-ayib di na fi saawaan ci ñépp, bañ a yem ci ñenn ñi rekk.
Askan wi dañoo war a sàkku ñu woo Karaa bala ñoo diig.
Sea Premium 100 bu siiw bi ñu tudde Fatig, nekkul ag gaal goo xam ne njiitu réew mi daf ciy doxantu,
Ni ki La signare, dafay yóbbu njiiti Senegaal yi ak gan yu am solo yi diggante Dakaar ak Gore, ci anam yu ànd ak kaaraange gu àdduna yépp nangu ne noonu la war a mel.
Ci loo xam ne waru ko, ab jëwriñ ci nguur wax na ne ki fi nekkoon njiitu réew mi moo jël raw kàddu gi ci wote yi.
Beesal gi am ci pólótig bi dana tax, ci lu wér, ñu dellu ci suñuy xar-baax.
Njiitu bokk-moomeel bu Cees mu ngi ci jiixa-jaaxa.
Xojax yi dañoo nas pexem lekk.
1 – Jëfandikoog nafag réew : li jëm ci wàllu dàmpe ci loo xam ne dees koo foqatee ci nit ngir njariñal ñépp.
Ca Guinée Bissau ak ca Niger daanaka yeksi nañu ci.
Yaakaar nañu ne itam coppitee yooyu dina eksi Senegaal ci atum 2024.
Sa ree ju neex jii di firndeel dëggu dina des ci suñu xol yi ba abadan,
dina des itam ci xolu képp ku bëggoon  réew mi,
yàgg a mébét senegaalug jàmm, senegaalug naataange, Senegaal gu moom boppam ak gu boole xeet ak diine yépp, te suuf féete leen kaw.
Dafay def ay widéwoo yu bare yoo xam ne moo ngi ko duppe Càmbar gafag réew mi.
Ci widéwoo yooyu, dinaa ci dikkaat ci lu yaatu ci Yoon wiy yéwénal li ñu natt ci koom ci atum 2020 ak céddale gi ñeel at miiy ñëw
Ginnaaw gi, liggéey na ci kuréel yu wuute yoo xam ne fa la jàngee lépp lu aju ci wàllum xarala.
Ci xelu waa APR, ndam li ca gox bu Sigicoor lay gën a neexee, fàww, ak nu mu mën a deme, ñu boole leen ci li ñuy def.
Li ci gënoon a doy waar mooy ni futbalkat yi doon xeexee bu ñu ñàkkee bal bi.
Waa Liverpool jël nañu seen juróom-benneelu Ligg dee sàmpiyoŋ.
Daañu fa dajeek sax ñu yore seeni lijaasa ba noppi di jaay ay lëjum, ay dàll wala sax yu nekk ay defarkati dàll.
Waaye kiy tàggat gaynde yi nee na yemul rekk ci menn pexem futbal.
Noo ngi xaar ak yàkkamti beneen teg-dóor bu Senegaal.
Xanaa nekkul ne ci jafe-jafe ngay xamee say xarit?
Aamadu Tiijaan WON nee : muus-muuslu ak bariy afeer ci fàtteliku rekk lay mujj.
Leer na, dafa jaawale péncum ndawi réew moomu ak mu Senegaal.
Bataaxal yii maanaam "doole dëgg mooy mën a woote fépp ci Senegaal",
"Yëfu ponkal dëgg mooy mën a def la war fépp",
"Njaatige dëgg mooy mëne fu ne",
"Cool dëgg mooy mën a konektewu fépp ci Senegaal ak 4G+ bi".
Bataaxal yii dafay wane, ci lu wér, yéeney yàq deru Free, rawatina nag jëfandikoog baat yu ci mel ni « fépp » ak « fu ne » nga xam ne dafay gaaruwaale Free.
Ñàkk a sàmmoonteek dogal yii, li muy jur mooy, ginnaaw bu weesoo li ci bérébu dencukaayu xaalisu réew mi di ñàkk, musiba ci ñàkk a fay lempo te loolu itam mën na jur jafe-jafey askan.
Ci li Joseh Ki-Zerbo wax, neenal bor bi, nekkul saafara suy sax dàkk ndax ba tay li koy jur jógu fi.
Saajo Maane moom bi ñu dallujee ba dellusi lañu ko génne.
Gaaw a dog, mooy dog rekk bu jant bi sowee, ngir waxam ja.
Njiitu réew mi Maki Sàll wane na bëgg-bëggam ngir  def mbir mi bu jógee ci boppu réew mi.
Réew mi mën naa dox ak keneen ndax campeef yi mu fi teg wala yi mu gën a dëgëral,
am na ñu solo ba nga xam ne moom sax bu dul moom, réew mi nga xam ne am na bànneexu jiite ko, mën naa nekk ci dal.
Xam naa ñaar ñoo xam ne ginnaaw ba ñu jógee ca këru njiitu jëwriñ ga, dañoo soppeeku ay xalamkatu nguur goo xam ne yoonam nekkul ci askanam.
Xoqatal yi nga xam ne dund na ko ci bés bi, yokk ci yi mu nar a dund ca kër ga.
Am na aw dig wu nekk ci diggante ñi jiite ak ñi ñu jiite.
Amuñu ruu ga, amuñu xadar ba, amuñu mën-mën ba wala xam-xam ba, amuñu tam xel ma.
Siise amul lenn lu mu mën a jàngal xale yii nga xam ne ñi leen di tàggat ñoo gën a xarañ boroom njañ yi fuuf.
F. Bojãa nekk ki jiite wàllu jokkalante bi ci bérébu fajukaay bi dañu koo tuumaal ne dafa luubaal lu tollu ci juróom-ñaar ???
Dañu doon faral di wax kàddu gii: mooytuleen ki war a fey lempo ki;
dafa ñor, day njuuj-njaaj, day nëbbu, topp ci di la ko wax ak a waxaat.
Jafe-jafe bi, kuréelug Amerig giy yëngu ci wàllu kaaraange digal nañu yenn ci ay njiiti bitim-réew ñu bañ a jël bato bi ñu tudde La vedette bu ñuy dem gore.
Dañoo war a sàkku ak njubal ci ni ñu yoree suñu xaalis, 
sàkku ñu defaral ñu ay jumtuwaay yu baax,
sàkku askan wépp jot ci céddale gi. 
Ci tënk daal sàkku ñu andiy saafara ci suñuy yitte te loolu dafa war sax dàkk ci xelu njiit yi.
Ngir mën a egsi ci lolu Maam Mbay yaakaar na ne fokk ñu am tëggin yu yees ci suñu wàllu askan.
Tëggin yu mel ni yu Usmaan Sónko, mu tegu ci gëm-gëm bu dëggu te amul benn njuuj-njaaj wala waxtaan ba juboo.
Ci noonu la nas bi amee benn pàcc bu ñu jagleel ab xeetu mbay bu mucc-ayib boo xam ne dafa yomb a jëmmal te saytu ko tamit seerul lool.
Ci beneen joŋante bi ci kippaango G bi, ci ñaar-fukkeelu simili bi ak juróom waa Russie yi lakk caax yi, waaye bi ñu noppalujee ba ñëwaat, waa Almaañ yi wane nañu beneen xar-kanam.
Waaw, këru liggéeyukaayu Farãas  gu mag bi, wàññi na bu baax njëgi yónne wala jot ci xaalis gi.
Baay Móodu Faal ñu gën koo xam ci turu Booy Jinne dafa rëcc dibéer fanweeri fan ci weeru mee ci kasog Camp pénal gi nga xam ne ci ruq bu am kaaraange lañu ko fa dencoon.
Su ñu sukkandikoo ci Libération, ki doon dawal BMW bi, Mamadu Jóob te mu am fukki at ak juróom-ñeent amul këyit giy firndeel ne war naa mën a dawal daamaar.
Korent – ci faranse mooy Première épître aux Corinthiens.
Club anglais bi def na jalloore ju rëy.
Saajo Maane wone na ci njàmbaar gu réy.
Dafa tàmbalee tëj gémmiñu benn pàcc ci ñiy xeexal askan wi te defu ñu pólótig, ci loo xam ne da leen di ger, wala mu wañ seen loxo.
Ginnaaw gi muy xoqatal këri tas-xibaar yi nga xam ne  féetuwuñu ak moom, ba noppi salfaañe lépp lu tënku ci wàllu wote.
Li mu mujjee nag, mooy tënk sañ-sañu nit ñi.
Xaste ak ñaawal doŋŋ lañu am,
moone Usmaan Sónko laaj na leen ay laaj yu ñu tontoogul ba tey.
Ngir loolu, fokk ñu tabax ay kaso yu yees yu méngook ni ko àdduna yépp di defe.
Xeeti nit ñu jàng ñii, dafa leen di neex ñuy tagg xar-baaxi jaamu ak jëf yu doyadi.
Ñi jot ci feebar bi, bu ñu demee seen kër, mën nañoo wàll màggat ñi, ak ñi nga xam ne dañoo ame yeneen feebar,
te ñoom Koronaa wiris bi ñoom lay gën a faat.
Njiital raay bu gaaw biy lëkkale gox yi, Abdu Ndeene Sàll, moo nekkoon ganu RFM ci aljuma ji.
Njàppale gu mel nii dana gën a dalal xelu joxekat yi yaakaar na béréb bi mënul a dékku mbooloo mi fiy ñëw yépp.
Su fekkee dañu ñu teg tiis, ñun chretiens yi, dañu ko war a nangu ba àdduna di tukki, laata xew-xew bu neex biy ñow, te muy yemook  yëkkatikug jàngu bi.
Su fekkee palaas yi am mbaar la, dinañu fa jaay junni ak ñeenti-téeméeri këyit yiy jàppandal dugg gi njëg li junni la.
Su fekkee palaas yi amul mbaar la, ñaari junni ak ñeen-fukk këyit lañu fay jaay, ci juróom-benn téeméeri dërëm.
Ay bérébu déncukaayu xaalis a ngi ubbeeku ci lu tegewul ci yoon.
Soo taseek Booy Jinne du la mës a xool ci bët.
Dara wuutalewul Aysata ak Raasin Si.
Dafa yomb ba nga xam ne dañu naan naka lañuy liggéeyalee ab dag?
Su ñu tënkoo ciy kàddoom, moom rekk moo yoroon caabi koppar-foor bi.
Ñoom dañuy xalaat seen aafiya ji, anam yi ñuy nekk bu ñuy tukki.
Nekkoo dàllinkooru ekib yiy futbal ca Angalteer.
Waaye yaa jël raw-gàddu gi ci Ërob ak joŋante yu bare yoo xam ne kenn dugalu la ab bal.
Sëñ Saar mi nga xam ne dawal mooy méccéem, ab saytukatu kaaraange moo ko jàpp ci guddi gi muy sàcc ab gaas ca Grand-Yoff ci wetu Zone de captage.
Mu ngi yoroon ab woto boo xam ne kenn kuy yëngatu ci wàllu dem ak dikk moo ko moom.
Ginnaaw bi mu tëjee ay wujjam, salfaañe càmpeefi réew mi, njiitu réew mi xaarul woon yënguteg ñoñi Usmaan Sónko yi.
Réewi CEMAC yi dañu lànk a yeesalaat jokkalante gi dox seen digganteek Farãas te mu def  lu tollook juróom-ñaar-fukki at ak juróom.
Moo tax xaalisu ëro bi bareetul ci seen ja yi.
Ci tënk, mën nañu wax ne li njëwriñ ju nekk war a jëfandikoo ci koppar dafa koy fësal ci ay yëngu-yëngu yoo xam ne lim bi ci diggante ñaar ak juróom-ñeent lay nekk.
Fajkat bii di Róos WARDINI, nekk njiital ONG Médicol International nee na bokk na ci fajkat yi fiy ñëw te jóge Corée, ñoo xam ne seen xam-xam ci wàllu bëñ la màcc, ñii ci wàllu xol, ñi ci mbiri jigéen ak yeneen ak yeneen.
Wote, ngir wane benn niral rek, yelleef la ci gisin bi ma am ci demokaraasi, maanaam réew moo xam ne askan wi ñooy fal ak a folli.
Gisin boobu sax gën naa xóot loolu ndax wote moo raw sax yelleef ba ci tëgginu campeefi réew mi, foog naa ni amul kenn ku mën a génne boppam, ci tayeef liy doxal réew mi.
Usmaan Sónko, mi nga xam ne Mamadu Ja mooy royukaayam ci pólótig ba mu tudde ko sax béréb bi pàrteem bi nekk, ci baat yii la ko tënk : lan mooy nguur?
Nekkul lu dul aw sas woo xam ne dafa lay tax a fàtte sa bopp ngir saw askan.
Li mënul a ñàkk ci njiitu réew lu baax mooy mu am xam-xam ak jaar-jaar bu baax, am gis-gis bu leer, am yéeney jariñ réewam, bëgg réewam, doylu ba noppi nag ànd ak ñu mën.
Lii nekkul rekk ay gént waaye dafay fës saa su ne ci kàddu ak yëngu-yënguy pólótigu ñaari njiit yii.
Ci nii, kom li xewoon lu yàggul dara ci mbir yoo xam ne dafa laal ay njiiti pólótig, fexe ba askan wi ànd ak yaw dafay nekk lu mënul a ñàkk
Jumtuwaay yépp lañu sànni ci biti.
Kujje gi ?
Ay nit ñoo xam ne xamuñu wala ñuy tay-taylu ne njëndum ropplaan dees koy amal ci biir waxtaan woo xam ne dafa bari lu ca warul a senn.
Madagaskaar ak Móoritani ñoo jël ndam li.
Ñiy yëngu ci caada dañoo mës a bëgg xeltu, kon warul jaaxal kenn li ñu bëgg a niroole li ñuy def ak dëgg gi.
Dafa mel ni ci néegu daara ju nekk, ab nongo bu ci am njureef lu baax ci mbind mi dafay féete, gannaaw lépp, ci ñi mujj ci daaraam, su ñu boolee njureef yi ci yeneen fànn yépp.
Dunu yëkëti ay àrtu, waaye dinañu taxaw ci def ab yéglu bu jaar yoon.
Ci boobu, la soppeey Liverpool yu am gannaaw yi ñaax leen.
Te gannaaw seen yeewute, waa Barcelone mujjee nañoo bàyyiku ni ay cuuj.
Ay daan, su fekkee ne way-tàggatu yi bañ nañoo séq waxtaan ak ñoom.
Waaye nag, leer na ne tekkib yile limu màggaay, ci ay góor-góorlu yu leer te yàgg jëm ci yokk nekkinu askan wi ci déndu Afirig, doyul dara, daanaka sax amul fenn.
Sumbkatu làmb bi, Paab Caalis Fay taxawal na làmbi Tafaa Tin ak Booy Ñaŋ 2, jàpp nanu ko ci juróom-ñetti fan ca aareen nasiyonaal ba.
Kañ la waa Senegaal di yeewu ?
Pep dellusi na ci yoon, gànnaaw ba ñu ko dugalee ab bit.
Pep teg na ñaari juróom-ñeent (9) ak benn juróom-benn (6).
Pólisu Farãas taxaw na ci siifeb liggéey bu am xaalis ak bérébu liggéeyukaayu Farãas bi, Tactical Steel, bu sampu ci Var bi, jàpp Seyne-sur-Mer.
Tënkub ay jukki yu Lazare Ki-Zerbo, CETIM, 2015.
Noppi na ci def goneg fukk ak ñetti at gi (13) ab fowukaay.
Ku mujj ki, dañu koo jàpp, yóbbu ko ca kasog Mbàkke ga, ngir ay dóor ak gaañ yu mu tay def ko.
Ba mu demee seeti réewum Farãas, sunu njiitu réewum Senegaal lu nu fonk li, yox-yoxiwul ci ŋàññ doxalin wu jagul wi ADO nekke.
Ado nekk na fi mu nekk nii fitna ci déndu Afirig sowu-jant gi.
Xumbalkat bu ndeysaane bi, mujjee na, ci diggante bi, ca suba sa rekk, feeñal ay tuub, rongoñ yi ci bët yi.
Xumbalkat bu ndeysaane bi jiital na jaar-jaaram bu fukki at yi mu def ci liggéey bi niki raayab xare, ak bokkam ci xeetu alpulaar wi, mu ngi mel ni loolu dafay nëbb jëfam ji,
dégg nañu ko, teg ci jàllale nañu ko, di xaar àttekat bi altine jii.
Wile nekkin, mujjee naa diis ci doomu Senegaal ji ma doon, moo mujjee doon aw sas ci man, ngir sama réew.
Yàlla na Yàlla teeru leen ca aljana ya.
Yàlla na Yàlla dimbali Sëriñ Saaliw Cuun ci yenam biy soog a door.
Ñun kurélu pólótig la nu, juddu ngir def pólótig, amul leneen lu dul pólótig, waaye neneen nu dul ni ñu mës a daan gise.
Soppu ak neex a jege, lu ndaw te reelu, mujjee naa taxawal ab poñ bu ñu xam ci géewu pólótig bi.
Ab këlëb bu nekk ci diggante bi, di yëngu ci njaay,
moom kay way-tàggatu gi dafay wone boppam rekk jàll, mbaa mu wàcc ba ca béréb bu xonk te wóoradi bi (ak ay mën-mën yu tuuti).
Maki Sàll a ngi liggéey sunu réew mi, ci jamono ji doomu mbedd yiy nekk ci tele yeek rajoy Ndakaaru yi di nu ray saa su nekk ak seen njàngat yu amul solo yi.
Baax na ñuy jaaxlewu ngir teggin ak kersa, yi tax ba Usmaan Sónko bañ a jañ yombalug njabootu Njaga Ndóoy, fi ñeneen ñi meloon ni ñu ko xaarul woon benn yoon.
Futbalkatu digg bu Bruges bi, Kerepee Jaata dugal na balu ñaareel bi cib àndandoo bu rafet, lu tollook ñaar-fukki meetar (20),
ngir fayul benn bal bu waa Tanzanie mball.
Alxuraan ji nekkul almet bu ñuy jëfandikoo saa boo amee ay jëflante yoo bëgg a faj.
ADD : ca MOJIP FARÃAS, am nanu ay naal yu bare yu jëm ci jigéeni waa Senegaal.
Leer na ne du ci Jëwrin ji ñu dénk koppar yeek koom-koom gi, du ci Njiital réew mi, moo war a wax di ko jaare ci jëf ju ñu yoonal,
muy lu war a mën a jàlle ci doole, walla lu ñu mën a teggi ag fayam.
Kon, fàww nga nekk ku xamul tus ngir mën a taxawal yoon wuy xeex jublu ci sàmm kumpa,
ndax xabaabal ci njëg li nu fésal ci awiyoŋu Airbus A320, mën na yombal, luy tollook ay téeméeri milyoŋ, ngir xam njëgu awiyoŋ bi nu digee jënd.
Feeñal ne dina ormaal li mu nar, këlëb bu merengue bi fésal na ne Zidane mooy kéemtaan lu mag li nekk Real Madrid.
Te jaar-jaarau Zidane romb na li mu mës a nekk tàggatkat ak way-tàggatu ci sunu këlëb bi.
Li am solo, loolu la wax, "mooy mën-mënu nguur gi ci fay, waaye nekkul ci yemukaayu bor bi nga xam ne, moo ngi ci doxinu nguur gu nekk, gu bëgg a jëm kanam".
Paab Maalig Si, jàpp na ne Aali Nguy Njaay a waroon a waxtaane Gàmmu gi, ndax waxam ju matale te leer,
loolu la ci teg ak melo wu xoromu, ba tax mbooloo mi daanu ci suuf ak i reetaan.
Wàcce, ak leeral tolluwaay deppãasu askan wi, moo nekk, kon li waral ñu xaajale koom-koom gi ci ay tëralin.
Xar sunu tànku tubay ngir am nattukaayu yaram ci bérébu jàngukaay yeek bérébi tàggatu yi.
Yokk liggéeykati kaaraange gi ci biir dëkkuwaayu ndongo yi, sasoo wàñni lim bu ëpp bi nekk ci néeg yi ak seen dàkkantal wu siiw woowu di clandotage :
Taxaw ci yégle yeek yee askan wi jaare leen ciy nataal yu mag ak yu ndaw yuy wane matukaay yi jëm ci nekkinu gaar mbas mi.
Xoolaat tëralinu waxtuy njàng mu kawe mi ci li des ci at mi, te joyyanti diir bi ba mu méngook dundug mbas mi.
Xalaat aw tëralin wuy tënk di wone xaaj yi ci ëpp solo ci diir bi ñu ame léegi, niki néegu daaray càmbar yi ci njàng mu digg-dóomu mi.
Boole njàngum teewaay meek njàngum soree mi.
Gënal njàngale mu soree mi, ngir dàrsu yi ëmb lépp, te bàyyi njàngum jiite (TD) meek jëfe (TP) ciy teewaay.
Ful mboolooy njàngum jiite (TD) meek jëfe (TP), ngir seen i xaaj ngir moytu néegu daara yu fees yeek i nit, rawatina ñi seen njàng tollu ci at mu jëkk mi (L1), ñaareelu at mi (L2), ak ñetteelu at mi (L3) ci daara yi seen jumtukaayi njàngale matale.
Waxul sax ci mbënd mi nekk ci yeneen dëkk yi bokkul ak Ndakaaru.
Nekkul ne dara taxul ba PASTEF mi doon génn ci kuréli pólótig yu néew yiy faral di bàyyi ay kopparu denc ca këru jëwriñ ji ñu dénk biir réew mi.
Musibaa ngi ame ci goxu Jaalo, ci lu gën a leer, ci yoon wi jëm ca estaatu dëkk ba.
Soo yóbboo say aji-feebar ci dëkkandoob Almaañ bi, ba noppi jële fa jumtukaay yu ñu jagleel menn ci réewi way-bokk yi ci booloog réewi Europe yi, loolu mooy tekki ne, ci biir, amuñu lu matale ngir xeex ak tawat ji ca na mu ware.
Ci leeraayu mbind mii, dina jafee gëm wóoraayu nguur gu nekk ci tànki jëmmal yoon ci koppar yi muy jubbanti, gannaaw ba mu ko amalee njëkk ñetti weer (3).
Te noppi nanu ngir bokk ak yéen sunu xam-xam, la Ibraayima Ñaan dëggal, kenn la ci ñi ŋànk këlëb bi.
Jéem leen a def ay kondaane ci seen i mébéti gént, wala ci takkug naxasaale, yeewu gi dina jamp.
Mujjantal gi ñu ñàkk, dafa ñuy fàttali bépp dayo.
Ca Farãas, aw yoon ci jubbanti koppar yeek wenn yoon wu mënul a xaar ngir jàkkaarlook mbasum Koronaa mi, wote nañu ko, gannaaw ñaari fani waxtaan ca Senat ba.
Su fekkee ne am gi, mu ngi ci diggante tus ba téeméer ak fukk ak juróom-ñeenti junni ak juróom-ñetti téeméer (0 et 599 000) ci Seefaa, juuti bi mooy téeméer ak juróom-ñett-fukk (900 F) ci Seefaa.
Su fekkee ne am gi, mu ngi ci diggante téeméer ak ñaar-fukki junni ak téeméer ak juróom-ñeen-fukki junneek juróom-ñeent ak juróom-ñetti téeméer (600 000 F ak 999 000 F), juuti bi mooy doon juróom-ñaar téeméer ak ñaar-fukk (3600 F) ci Seefaa.
Daf maa niru ne Sónko xamatul fi muy teg tànkam.
Li ci topp, Comte jàpp na ne xelu nit, naka-jekk, dafay jëfandikoo, ci toftalante ñenn ñi, gannaaw ñeneen ñi, ñetti dayo yi ngir mën a xalaat:
 borom xam-xamu diine cig ngoneem, xam-xamu fàddu cig ndawam, ak amal cig màggataayam.
Mawdo, ni ko baayam daan woowe, gaawtu na ci mile at mos njàngum koom-koom.
Duñu nekk di dund beddi, foñloo ak moytuloo ci njaboot yi leen di dalal.
Du def lu dul xool yaatuwaayu bérébu dalukaayi daamaari nguur gi, ndax mu xam, ñenn ci kilifaay réew mi jox nañu leen ñaar, ñett ba sax lu ëpp yooyu ciy daamar yu bakkane ci tolluwaay, niki 4X4.
Ahã kay, kenn ku nekk ak bayaalu suufam, di def li mu mën.
Xanaa leeral ne lëlu waxtaanu Sutsas bi ci saytug Unsas la ame, lañu dawal ci yéglekaay bi, L’As.
Àllarba ci joŋante dem bi, Lionel Messi génne na àndandoom yi ci guuta gi leen Reds tegaloon.
Ci misaal mi ci këyit gi, am na ay mbind : rusloo ngeen ma
Ci àksidaŋ yi am ci yoon wi, def nanu ci juróomi junni ak téeméer ak ñaar-fukk ak juróom-ñeent (5129) yu am fukki junneek ñaar ak ñetti téeméer ak juróom-ñaar-fukk ak juróom-ñeenti nit yu ci bokk (12 379), ñaar téeméer ak juróom-fukk ak juróom-ñaari nit (257) faatu nañu ci, loolu la kilifa gi Jéen Ngom xamle, moom mi bokk ci xaaj bi nekk ci saytu yi, ci rajo Rfm.
Ndimbal li dafa war a ñagu,
niki lol këru koppar gu ndaw gi, war naa muuru ngir ñu mën a jote ci yi nga xam ne tay, dañu leen a beddi ngir néewaayu li ñuy andi, ba tax na ñoo gën a lompoñ.
Bile dogal, dina gàll ñaareelu mbooloom tàggatu gi, ngir mu mën a teewal déndu Afirig ci joŋanteb àdduna bii di ñëw FIFA ak xale yi am wala yéesal fukk ak juróom-ñaari at, war a ame ca réewum Brésil jàpp juróomi fan ba ñaar-fukk ak juróom-ñaari fan ci weeru nowàmbar.
Dinañu ko xam : ay wax yu teguwul mëneesu koo dëggal.
Fu mu toll ci tëralinu lu ëpp wala lu yées juróom-ñaar téeméer ak juróom-fukki milyaar yi mu gëmloo ne def na ko ci, te mu ne saafara na jafe-jefey mbënd mi ?
Ngir yóbbu seen i doom ci bérébi njàngale mu kawe mi, ay way-jur, dinañu dajale xaalis ci diiru ay at yu bare, wala ñu ame ay bor.
Lu moy loolu, tolluwaay yi gën a jàppandi ngir taxawal ab xaalis bu ñépp bokk, ba tay jii nii, jàllaguñu ko.
Gile takku ak bëgg-bëggu askan wi, du mës a dañ, lu dul Sónko dafa doon Njiit li.
Lile cofeelu bëgg sa réew, du naaxsaay!
Mooy sunu xaalis!
Ak PASTEF, defee neneen pólótig, doon na dëgg gu yemul rekk ci ab bàkk.
Njiital këru liggéeyukaay bi, AGETIP, Sëñ Alaaji Maalig Gay, meeru goxu Ñàndaan, waaf na ngir wormaal ñi loru, gannaaw bi mu amee ñett ñu faatu ci mbooloom këru taskatu xibaar bii di Leeral.
Woote léen am ndaje, dooleen fa gis lu dul ay bàndi ak ay addu-kalpe yuy ànd ak yéen.
Cuq xeex bi gën a rëy ci xeex yi ngir am ab awiyoŋ booy tukkee.
Jamono joo xam ne, njiiti réew yi am fulla te fonk seen i askan ñoo ngi xool nu ñuy leen di dooleelee, di wër lopitaal yeek ndefar yiy liggéey mask yi,
nga ne déjj déjjaaral ci sab saal, di lido ak say doom, naan ñakk bi nii, ñakk bi naa ak di saraxu ñu baal la ab bor.
Xëy bés rekk ne, damay fayal àntarpiriis yi ñaari téeméeri milyaar (200) ci seen juuti.
Waaye, mënuñu leen a bañ a araftu ci xew-xew yi leen di xaar, xam ngeen ko, daa mel ne,
ndax woteb falu njiitu réew ci déndu Afirig bi, mooy des di mel ni mu mel rekk.
Njuréef lu mujj li ñaari bal ci benn,
te Messi moo doon, moom doŋŋ, tàggatu gi dugal benn bal ci fukk ak juróomi joŋante yu mujj yi mu def ci Ligg dee sàmpiyoŋ bi.
Ñoom am nañu balu oor, waaye yaw, xolu oor nga ame.
Mel na ne ci biir réew mi yépp, ndawi bëgg sa réew yi, dañuy bay.
Bañkat bi, tuumaal nañu ko ci yeekatu fitna, tëj nañu ko ci kasog Rëbës bi.
Wax xam-xamu taaral, mooy laaj jafe-jafeb màndargaab tànneefu xam-xam bi.
Lenn lu mënul ñàkk ci réew yiy namm a bokk ci dénd bi ñu jagleel xaalis bi mooy, ñu matale màndargaay tànnéef yi ñu bokk:
bor bi ñu bokk yées juróom-ñaar-fukk ci téeméer boo jël ci li réew mi am ci at mi yépp (PIB) bi (70%),
néewaayu koom gi yées ñett ci téeméer boo jël ci li réew mi am ci at mi yépp (PIB) bi (3%), 
limu yokkute gi yées fukk ci téeméer boo jël (10%), 
kondaaneb weccee bi muur gën gaa gàtt ñetti weeri dugal koom-koom ci réew mi, ak yeneen ak yeneen.
Ngir dëgëral beddeeku gi am ci anam wu rafet, njiit li, Sàll xaarul ngir jox jaarukaay buy musal beddikat yi ngir taaral ag jiitoom ak gëm-gëmam, mu melal beddikat yi niki jàngoro juy nasaxal sunu pólótig yi.
Ndeke siifeb njaay mi ci yoon, ngir mu jaar yoon, laaj na takku,
waaye itam, takku gu leer gu amul benn gàkk-gàkk, bu mel ne ñàkk a xam ci jaaykatu këf ki, ak yaatuwaayu mbir mi ñuy joxe.
Waxoon na ne, yor na firndeb moomeel yu teguwul ci yoon yi Maki ame.
Ban tànneef, ngir Maki mu jànnaxe mi, mu réere ci coobare boppam ?
Ci ñàkk kóolute gi am ci biir at mile.
"Dama mës a xam ne mën naa génn kaso jamono ju nekk, ci bés bi walla ci guddi gi", loolu la wax ci waxtaan wi mu amaloon ak tele Itv bi.
Ci atum 2015, ci wetu Bild : donte neex na ma, bëgguma ko soppi, wala ma nekk ndonol Pep.
Lépp a ngi mel ni cosaanu nit mënul weesu péex mu mënul ñàkk cig fésam.
Ndamu maye deret ji, moo bees ba léegi ci xeli waa Senegaal yi.
Ci wile tur, benn yoon terewul askan wi mu wax, wala ŋàññ doxalinu yoon.
Macron bañ na nangul Watara dëgër boppam gi mu nekke ci xareb ñoñ bi mën a juddu,
muy sukkandiku ci ay wax yu jege dëgg, di bàyyi ñaareelu wote yi ci diggante Beje ak Sóróo.
Ak Pastef, mbind yi ci lim yu baaxul yi ñu duufal, jëme ko ci doxalinu nguur gi, dinañu leen ci seppi,
jarul sax rus, yërëmtalu wala bàyyendiku.
Njiital tele bi, li ame màndargam joxe ak moomeel gi ci aju, moom ci boppam, déglu nañu ko.
Njiital tele bi ñibbi na  këram.
Fàttalikuleen téereb nettali bu Rëne Marãa, téereb nettali bu njëkk ci der bu ñuul, Batouala (jógal xeex yaw mile), wala ba tay, bu Albeer Kami bi, ak nit ka Meursault (dee moom doŋŋ!).
Ci luy ñëw, dina baax ba mbooloom araftukat yi ci wàllu wér-gi-yaram gi, ñu temm ci tëralin yeek xaajaloo gi ci xam-xami settantal yi ñu teg.
Ŋàññ yi askanu Senegaal di def gannaaw bépp nërméel gu desee leer ci ñoom, tax na ba góor ñi ci melo wu ñuul wi, jomu joxe këlëb yi, ak sunu mbooloom tàggatu gi ci réew mi di ci loru ci anamu nattu.
Jigéen ñooñu, war nañoo bokk ci ñiy jël dogal yi, ci joxe xalaat yi,
te seen xalaat war nañu leen na jël boole leen ci tëralin yu kuréli pólótig yiy sàkkoo jiite.
Ñu dugal leen ca fukk ak benneelu simili ba,
waxtu juróom-ñeent-fukk yu teg ñaari simili ci la seen waa ji, Jaata andeewaat mbooloom, ñu tollook seen naataango yi ci ngoon gile.
Dafa mel ne mbër mu Yaawu jaal dóor mu daanu, ba noppi mu jóg, jànnaxe, di sóoru Bàlla Gay 2.
Pastef, moo ëpp wërsëg, niki bu sampoon ndëndam ci wotey njiitu réew yi ci réew yu booloo yi!
Naples a ngi wéyal yoonam wu bon wi, 
te loolu wuute naak Romains yiy doxal.
Fi mu nekk nii, Sónkoo ngi gën di siiw, ba ca Asie.
Bàyyileen di ñu reeloo ak sang bi nga xam ne, lenn rekk moo taxoon muy pólótig, mooy takk nombo tànku njiit.
Mën-mën yi aju ci xam-xamu lënd gi war nañu leen a yokk.
Gaynde yi ñoo ngi bokk ci kippu D mi, ñu bokk ko ak Cameroun, Sud du Soudan ak ñaareel bi jàll ci kippu E bi, ci joŋanteb toogloo yi.
Mbooloom tàggatu mi jox na ma ñetti yoon sama wërsëg,
foog naa ne tono googu baaxul.
Ci jamono jooju, waa Senegaal a ngi desoon seen kër ci jàmm, cig buqat ak tóoy yu teguwul ci kanamu tëj gi.
Ab oto bu ràññeeku, bu nekkoon ci dëkku diine bu sell bi, Tiwaawan, moo mbëkkante ak beneen bu jóge ci beneen boor bi.
Soxna Aana Dãafaa la nu fal doxalkatu Mojip Farãas ci penc mi.
Ñaata at la Pointe de Sagomar am laata ñu koy weccee ?
Noo ngi rafetlu jëfi jàppoo gi ñu nemmeeku fépp,
tey woo bépp doomu Senegaal mu jàppale way-loru yi, ci limu am ci alalam, ak mën-mënam.
B. Juuf wone na ne ci jamonoy yoon wi, la doon daw xël yu metti.
Sama baay, ndem-si-Yàlla Mamadu, doonoon na xaritu Seex Beeco Cuun mi mu bokkaloon dëkk ak liggéey ci jamonoy 60, niki ay jàngalekat ci dëkku-kaw gi, Añag ca Kaasamaas.
Naka jekk, cim réew mu nga xam ne sàcckatu netetu dañu koy tëj, di négandiku ñu àtte ko,
cim réew moo xam ne, ñi seen malaanum kiiraayu demlantem réew yi, wala mu péncum ndawi réew mi aar, ñoo ngi koy jëfandikoo, di ñu sàcc, 
du yoon ñu ciy loru.
Loolu gaañ na ma, ba àgg ci képp ku nekk ci mbooloo mi,
ndax xibaar yooyu dañu leen a wasaare woon, cig tayeef, ci taskati xibaar yi,
mu jur ay doxalin yu ñaaw ci ñi ñàkk mbooloo mi, andi ay njort yu ñaaw ak ay noonoo.
Noo ngi koy wax te dunu ci dellusi:
noo ngi bàyyi xel lépp, di càmbar bu baax bépp tolluwaay ci mbir mii ak kóolute, 
waaye itam ak xel mu dal, dëggook sañ-sañ.
Jënd ag daamar gu màndargawoo Ford Santafe Sport (2016) laata tabaski bi, moom laajoon na, ci li Le Témoin wax, Aminata Balde mi teewoon ci kanamam ci anamu lëkkalekat buy yëngu ci këru liggéeyukaay gi, Unit Transit sise Mole II bi ci pooru Ndakaaru bi, ngir liggéeyu duwaañ bi.
Waaye, dafa soppi li mu naroon, bi mu gisee nataal yi ci wetu bayaal bi (téeméer ak fukk ak juróom-benneel), gannaaw bi àttekat bi àddoo cib widéwoo.
Waxtaan nanu ak moom, ndaw si : Maymuna Dem.
Wax nu sa jaar-jaar?
Ñaar-fukk ak ñetti (23) poñ ku nekk, waaye bali bit yi, moo leen wuutale, dañoo jeng jëm ci foxes yi.
Gan kuréelu pólótig moo mën a màng mbooloo mu tollu nii, te du leen jox njëgu oto, du ñam wu ñuy lekk, wala ay yére ?
Tàggatkatu mbooloom Liverpool, Jorgen Klopp, mën naa bañ a sukkandiku ci Salah.
Waxtoom wépp ak dooleem jépp, dafa ko def ci wasaare làkki réew mi.
Jot na sëkk, jëwriñ ji ŋànk mbay mi dëggal.
Li réewi Afirig yi noppeegul a booloo, warul tax ñu nekk ci diggante tànn benn xaalis ak gëmm seeni bët tànn lu mel ni euro.
Ndax mës nañoo dund ci Senegaal, benn yoon rekk, wu nga xam ne jamonoy wote ju amul ger askan week sunu milyaar yi, nga xam ne fa muy jóge duñu ko mës a leeral ?
Ñun ñépp, nanu àndandoo wote ngir génne fi jalgati yoon,
mànkoo ngir faagaagal, nguuru Fay- Sàll gi amul benn worma ci askan wi.
Amul benn borom xel, bu dul takku ngir askanam wala pólótig, te du am jàmmaarloo ak ñiy jalgati yoon.
Sa doom ji bëggul a yéeg.
Sa doom ji dafa bëgg a sukkandiku ci yaw ngir nekk Njiit.
Rax-ci-dolli, du yégal askan wi, ndax amul benn worma ci nun.
Dañu nekk di seet daggit bi des : tàggatkat bu am jom.
Ngir fomp jigéenu Sud-Africaine bi, Elmarie Gerryts ci àlluwa ji, war na def...
Su ñu booloo takku ngir génne seen gaa yi léegi léegi, fekksi askan wu sonn ci ay ñaxtoom, boo moytuwul, dina nekk musiba ci Maki ak nguuram gi.
Dama bëgg a wax foofu ne, jot na sëkk, ñu bàyyi di ko jëfandikoo ni gannaay, te def ko ngir ñaari sabab.
Jërëjëf ci jéem a def luy tax nga yelloo sa payoor ngir mën a ñëw taxaw jàkkaarlook ñun di ñu wax waxi liggéey bu yemb te mucc-ayib!
Dakaar, fukki fan ak ñett ci weeru nowàmbar 2019.
Xew-xewi weeru màrs yi weesu yóbbaale nañu turam ba fàww,
te dafa mel ni, dañoo dem ba di ko jàppe ni mbër mu yem doole ak njiitu réew mi Maki Sàll.
Gëm-gëm bu xóot boobu moo ma tax dugg ci pólotig.
Xeltukat yi dañu war a nekk ñuy dooleel askan wi, di liggéey ngir yëkëti ko ba ci màqaama ak jikko yu baax yi gën a kowe tey dakkal jaay doole ngir génn ci ag naaféq gu suufe, dànd bu baax lépp luy wanewu, yëkëti sa bopp wala lu ñàkk teggin.
Su nguur googule jëlee dogalu yokk lempo yi (li këri liggéeyukaay yi di am), loolu dafay wàññi soxla yi (borom kër yi duñu am xaalis bu doy).
Xaalis bi këri liggéeyukaay yi di dugal ci ndefar mi dafay bokk ci liy gën a diisal lempo yi ñuy fay.
Saapoloñ bile di Lewandowski, ci juróom-ñeenti fani joŋante yi la raw ki fi rawoon.
Bu ko defee, kooku lees war a laaj xaalis ndax moo yor xaalisu askan wi.
Mu ngi doon soog a teg jeegoy fippu bi amoon ca ñaar-fukki fan ak ñett ci weeru suyee atum 2011.
Nguur gi dafa war a taxaw temm ci séddaleb alali askan wi bu jaar yoon te yemale ñépp.
Yàgg bawul dara,
du seen wax jeey soppi lenn lu fi soppeeku,
te jamono ju neegn dajee ci ëttub buur rekk, Ndawu réew mile di Usmaan Sónko, dóor na leen ba ngeen xalangu.
Dañu am ayib boo xam ne dafa mel ni dañu ko judduwaale, nañ ko wax te dee:
bokkuñu ci xeet yiy waaf wala ñuy daw bu leen ki ñuy xeexal jekkoo.
Jeexitalu ay mbir yu lëj yu dal ci koom-koom bi la,
waaye gépp yokkuteg njëg tekkiwul ne yokkute googu, dafa war sax.
Boo seetee, ñett ba juróomi at ci ginnaaw, ni ma doon waxe farañse laa doon waxe wolof.
Ginnaaw waxtaan wa, way-bokk SAID ak SUTT dañu jël dogal yile:
bis ni ki tey, boole seen doole, di xàccandoo di dóorandoo, ngir mën a taxaw ci soxlay seen way-bokk yi, rawatina lu aju ci soxla yi ñu bokk ñoom ñépp;
ak tamit jàppante liggéey ngir taxawal ag kurél gu boole sàndikaa njëwriñ ji yore koppari réew mi,
waaye tamit gën a taral xeex bi ngir amaat yeneeni ngëneel, dem bay taxawu liggéeykati nguur gi yépp ci seeni jafe-jafe.
Xaalisu betteex boobule bokk na ci liy jural askan wi ndóol,
fukk ak ñaar ci fukki réew ak juróom yi bokk xaalisu seefaa (CFA) ñu ngi leen boole ci réew yi seen nit ñi suqalikuwul dara, maanaam xeetu IDH wi mujj te PNUD xalaat ko;
xaalis boobu nekkul luy yombal dugganteg réew yi (lu yées fukk ci téeméer boo jël ci jëflanteb réew yi ci wàllu njënd ak njaay),
xaalis boobu dafay dakkal tamit xemmemteef gi yeneen réew yi war a am ci réew yi, di fi ñëw (ñett rekk ci téeméer boo jël, ci li yeneen réew yi di dugal Afirig ci xaalis).
Xaalis bi ñu ci dajale mu ngi jëm ci yenn naal yu aju ci enersi, jumtukaay ak dooleel xeex bi ñuy xeex mbënn mi.
Ngir SOFICO SA;
ñaareelu dogal bi joxe ndigalu dàmp CFU Sarl ñeen-fukk ak juróom-ñeenti milyaar yu teg juróom-ñeenti téeméer ak juróom-fukki milyoŋ.
Dafa war a gërëm Baay Wàdd mi tax nit ñi xam ko !
Ndam li kenn waru cee tëb ak a dal,
waaye saasenegaal yi wone nañu ag jàmbaar gu mat sëkk, wone nañu ne ñoo mën saakeeñaa yi,
ndam li fésalul jafe-jafe yi gayndey teraanga yi jànkuwanteel, nga xam ne moo leen teree dugal bit yi ñu waroon a dugal yépp.
Ci taxawaayam bu am solo bi mu am ci xaalisu seefaa (F CFA), ci féetalewaale tëralinu joxe xaalis wi di wéy di jëm ci këri liggéeyukaay yi ëpp xaalis.
Nañu rëy bët tey laaj ay njiit yu réew mi yelloo.
Nañu fàtteli ne Senegaal dina fay, ci tono (entere, maanaam xaalis buy yokku ci boram), ñetti téeméeri milyaar ak juróom-benn-fukk au juróom ci seefaa atum 2020, ni ko naalu yoonu xaalis bu 2020 fésalee.
Rafinha ak Manuel Neuer duñu ko wéddi, ñoom ñi daw ak duuti Maane yi gëlëmal, ci seen ñaareelu joŋante bi, ci juróom-ñetteelu xaaju futbal bi, diggante Bayern Munich ak Liverpool, weeru awiril wi weesu, (benn-ñett).
Senegaal mënul woon a tàmbali joŋanteb àdduna bi bu xale yi amagul ñaar-fukki at (U-20) bu FIFA, Poloñ 2019, nu gën a baax anam yi mu ko defe woon.
Loolu la ki ñu jox xibaar bi wax, juróom-benni nit ñu am ay gaañu-gaañu lañu yóbbu lopitaal bu Binjoona.
Ci ay mbindam yi daw yaramu ñu bare, dafa koy ñaan mu sargal Sëybatu Juuf,
jigéenu alkaati ju atum 2019 ndax yónnentam yépp ya mu doxi ca Mbootaayu xeet ya.
Bi Demburu di woo pël ñi, fekkoon na Sónko woo waa Kaasamaas ba pare.
Ndaxte, am na ñu fi jiitu, gën ñoo jàmbaare, gën ñoo xam, gën ñoo mën te raw ñu ci fànn yu baree bare te amuñu li ñu am.
Saajo Maane moo dugalaat waaye bitu temboo bu Wilfried,
Zaha moo naroon na yàq lépp bu Firmiñoo dugalul woon ñaareelu bit bi nga xam ne, moo tax ñu jël ndam li.
Kàngam ci wàllu yoon ak jumtukaay xarala, Emaniyel Joox jàpp na ne mënuñu wax waxi njëg lu wàcc waaye li ñu war a wax mooy, njëg lu ñu seetaat.
Ropplaan bi mu ngi jar juróom-fukk ak juróom-ñaari milyaar yu teg ñeenti téeméeri milyoŋ ak ñeen-fukk ak juróom-ñaar yu teg ñaar-téeméer ak fanweer ak juróom-ñaari junne ak juróom-ñaar-fukk ak benn ak benn fiftin ci xaalisu seefaa (57 447 235 356 francs CF);
xaalis bi ñu ko jënde, ñu ngi ko jële ci natti ati 2019, 2020 ak 2021.
Loolu la jëwriñ ji yore gafag réew mi, Abdulaay Daawuda Jàllo, wax àjjuma bi muy layal naalu yoon n° 07/2021 bi soppi yoon n°81-52 bu 10 sulet 1981 te aju ci tëralinu payoori takk-der yeek ñi ko nekkul te àllaterete.
Rax-ci-dolli jàmmaarlook mbas mu law fépp mi ak tàrde ca Oran,
kilifay Alseri, ak Kurélu Afirig gi yore mbirum daw (tàggat-yaram) dañu fasoon yéene toxal ca Alsee, ci njeexitalu weeru suweŋ.
Ndaxte dañu yaakaar ne muuraake ngir waa kër Sónko yi te war leen ko teree lekk ?
Beneen joŋante bu ndam demul, dikkul, bu baaxul ci ñoom ndaxte dañu sore ci raŋ gi.
Wànte yéenekaay bi xamle na ne kilifa yi tàmbali nañu ay waxtaan ngir jàmm dellusi.
Beneen yoon, waxuñu fi xaalis bu takku lool bu dem ci kurãa bi ginnaaw sax waxtuy liggéey yi wala esãas bi.
Xaalis bi ci taxawaay lañu ko fay xobbet xobbet, ci ab biro (bu yéenekaay bi nangul a fésal) waaye nekkul ci kayitu payooru deppite yi.
Maanaam, keroog bañ nee mbas dikkal na réewum Siin, keroog laa doon jël samay matuwaay, tëj biir réew mi.
Ca ginnaaw ga tuuti, sàndarma yi, ci ndigalu Ja, ga deppite yi ñu génn béreb ba,
ñeent ci ñoom bañoon, ñu jàpp leen, 
Seŋoor mujj joxe ndigal ñu bàyyi leen.
Bu weesoo samp ag kurél gu sax dàkk ci 77 ak jumtukaayi jiite yu baax, dinañu samp PASTEF, ci dëkki Seine ak Marne gi nga xam ne, mooy deppartemaŋ bi gën a yaatu ci Île de France.
Ci yéenekaayu Kritik bu gaawu 25 sulet, Doktoor Buso mu ngi ñuy xamal ne : dëgg-dëgg am xaalis lu jamp la.
Ci misaal, su ag nguur jëlee dogalu wàññi lempo yi ci li nit ki di am, loolu dafay tax li borom-kër yi mën a jënd yépp ci seen xaalis yokk,
naka noonu soxla yi, tey wàññiwaale lempo yi mu ga këri liggéeyukaay yi, ñuy mën di am lu ëpp li ñu daan am, di mën di jël ay nit ñu liggéey.
Bu ñu jëlee misaal ci Mbay Ñãa mi nga xam ne bu danoo ci wetu kãa yi dina am ñaar-téeméeri at soog a jóg, xam ngeen li ma bëgg a wax foofu,
loolu mooy xel yi nekkuñu fi te seen tàggatkat bi dafa lajj wala nga xam ne, dese na lu bare.
Am na ci tamit ñàkk gëm-gëm, ñàkk jëmu wala ñàkk mën-mën ci yenn way-pólotig yi nga xam ne, dafa mel ni dañu dugg ci pólotig ndax rekk aw yoon la wuy may nit ki alal, darajaal ko.
Foo mënti dem ci àddina si, noonu la, ba mu des Afirig.
Ci li Njiitu réew mi Maki Sàll wax, "ropplaan bi dina jóge Tàmbaakundaa ci ay ñaar-fukki waxtu ak ñaar yooyu".
Xayma yi leer nañu nàññ, def nañu seen nettali:
benn doktoor ngir juróom-fukki junney nit ag juróom-ñeent yu dëkk ci benn béréb bi.
Ni ko Libération bindee, Interpol xam na ko ba màndargaal ko te mu ngi wër bu baax.
Jeexital bi mooy, ay ndaanaan a ngi def ay nettaliy dundu yu amul benn solo, yu ñu juralul benn yokkute.
Li ñuy laajte kay mooy, ndax yégleg yokk boobu nekkul luy nelawal askan wi ba duñu waxati ci tas gi ñu tas SENELEC jamono yii.
Tasleen xibaar bi ngir jàppale soldaar bi,
taxawu abdu kariim géey mooy jàpp ci coppite gi.
Bulo yi futbal nañu bu baax ndax ki ñu génne ci ndoorteelu futbal bi,
dafa leen a ndimbale bu baax.
Wax ju daw yaram ji njegemaar bi am fukki at ak ñett kese wax ci P.V.,
ndongo li nekk ci juróom-benneelu at mi ci njàng mu suufe mi dikkaat na ci anam yi mu séqe mbëggeel ak borom jabar bi.
Buleen jaawale cër-ci-téeméeru lempo bi ak wuute bi am ci li maas gu nekk di joxe ci lempo.
Jëlukaayu tàngaayu yaram, nattukaayu taasiyoŋ, niitukaayu biir bër ngir faj bët bi, màndargay kuurãa biy dox ci xol ak ñoom seen.
Réewum Farãas dafa yég ne mu ngi gën di ñàkk doole ji mu amoon ci Senegaal.
Mëneesul a ñàkk a tudd réewum Ërob mi mujj a jël ndamal joŋanteb dénd ba.
Am naa yaakaar ne waa ji am na sañ-sañu wax li mu gis ni bépp saasenegaal,
wànte li mu bokkul xalaat ak as peresidaŋ su mel ni Sónko miy mbokku joolaam moo tax ñu kay saaga,
nit ñi nite saagawuñu sama mbokk mi bi mu joxee xalaatam.
Soxna si Kan la, moom miy jabaru jaaykatu dorog bu mag bi jënd benn ci bato yi yeboon kokaayin bi.
Li mënoon a doon yoon wu mujj wu maas gu jëm mag te xarañ mën a jël kub bi.
Bi ñu leen fekkee ñu yore njureef li rekk, lañu leen song ngir jàpp leen.
Terewul, ci ndimbalu jumtukaayu xarala yi, njiitu Pastef teewe na ndaje ma am bitim réew te nekk fii ci Dakaar.
Doomu jàngoro bi fa la juddoo,
ay weer rekk ginnaaw gi, bi mu fa defee ay jéyya, Réewum Siin ci boppam, mooy ñëw di dimbale réew yi nekk jamono jii di jël seen wàll ci koronaa bi.
Stv, ki ñuy waxal dafa ñuy xamal tolluwaayu cër bi.
Mësuñoo gis, ci taarixu Première ligue ab ekib bu duma moroomam bitim réew juróom-ñeenti bit ci dara.
Ni ñu ko waxee ci suñu mbind mu mujj mi, takk-der yi dañu xam bu baax mbégtey askan wi ba seenug bëgg nguur tax ñu taqalikoo ak njiitu réew ma, gunge ko ba mu dem.
Gaawu bile la ñaari ekibu Àngalteer, Chelsea ak Manchester City di laale ngir finaalu Ligg-dee-sàmpiyoŋ bi.
Saajo Maane, (ataakãa Liverpool bi): kenn mësul gis lii !
Ak nit ñu ñuul ñi ñu beddi ca Palestin ak Móritani.
Loolu doyul, nga taafantoo guural gi, di jël dogal yu la neex.
Taggat yarambi bi di Downhill skiing mingi bayyéko ci lum néew-néew ci fukk ak juroom gnarélu xarnu bi, ci attum 1861 la nju dëkk Noorwees ubbi mbotayu ski bu njeekk fële ca Australia.
Su jigéenu jullit bëgg a muuru, war na koo mën a def.
Ci noonu, Mbaalo Ja Caam dina jiite SUTSAS ci diiru ñetti at.
Naka la SONES mi nga xam ne, moom moo war a saytu liggéeyu këru liggéeyukaay gi yore ndox mi léegi, di amee ab cër ci këru liggéeyukaay googule ?
Ci dëmi-finaalu dellusi bu Ligg-dee-sàmpiyoŋ bi, Liverpool moo doon dalal ci màkkaanam bile di Anfield ekibu Barcelone mi jëloon ndam la ci ñetti bit ci dara, bi mu ko fekkee dëkkam.
Lu yées menn at ginnaaw bi ñu ko sosee, Xaalis bi ñu teg ci loxol saasenegaal bile di Mamadu Mbay, jur na ay ndefar yu bare yu ñu mën a tiitaroo.
Ku xool Meetar Elaas Juuf rekk, dinga gis ne li ñu ko fàtteli jëfu siif jigéen ja mu defoon te yoonu Farãas tegoon ko ci ay daan, metti na ko lool.
G.E, lu ñu mën a jële mbégte, ci yeggee Njiitu réew mi li xew, gët yi muy xool doxinu njiiteef gi, moo xam muy njiiteef gu mag gi wala njiiteef giy am ci gox-goxaan yi.
Dinañu am ay gan yu mel ni ay kuréli diiney katolig ak yu lislaam.
Gàcceel ngeen réew mi,
te it jox ngeen dëgg ñi doon wax waxi ndaw ñu ñàkk yar.
Réew yile di làkk àngale di Niseriyaa, Ganaa ak Gàmbi dañuy des ak seen xaalis,
ndaxte dañu bëgg a xaar ba xam fu wànnent di mujj ak gëtam, soog a dugg ci xaalisu Afirig bu bees bi.
Ndate mu sell mi, mi am naqar bu rëy ne na Xànju mi ñàkk kilifa, mi tontu tontu bi ngeen di fàtteliku,
woo ko ñetti yoon,
nga ne ko sama yaay nee na, teen bi gënoon na fee déey, mu root rootaaleel la.
Takku taxaw temm boo xam ne la, dangay fàtte sa bopp, jëf ngir ñépp.
Xëyna ay xalaat yuy dooleel jàmm jeek yoon ci Senegaal dinañu génne ci waxtaan wi.
Xaalis la bu tollu ci ñeen-fukki milyoŋ ak juróom ciy ëroo, maanaam lu war a tollu ci fanweeri milyaar ci seefaa te ñu jagleel ko SONACOS.
Nee na am na dogu bu am, ak jàppaleg Njiitu réew mi, gu ngornmaŋ bi
ngir dooleel dugal xaalis gi ci Afirig Sowu Jant, ci ni ko lislaam santaane.
Nee na baaxul ci ab lawax wala am njiitu réew muy wax ci mbir yooyu ci anam yu àndul ak benn teggin.
Aana Dãfaa Jémme : Maa ngi tàmbalee sama liggéey ak liggéeyu dimbalikatu fajkat yi ginnaaw ab tàggatu bu ma def ci wàllu paj.
Xaaju guddig talaata jàpp àllarba la ñaari saay-saay yi song bànk bi.
Ndam lu ci yem ci ndam rekk, waaye lu leen di tax a nekk ci boppu Série A bi.
Ci seeni wax, jëwriñ jile di Sakariyaa Jaw digoon na leen ay payoor waaye ba tey, furaas dàlli xëddeen.
Aali Nguy Njaay biral na ne tëralin wu benne woowule, njëwriñu wér-gu-yaram ji war koo amal li ko dalee at mii di ñëw, dina tax lopitaal yi gën a mucc-ayib.
Bit bi arbiit bi bañal Jaraaf, bu doon Kamërun dinañu ko nangu.
Li am mooy, ab jaay-doole la bu ñu jëfandikoo dooley nguur ba pare def ko
ci jalgati bépp yoonu réew mi.
Teewalkati àllaterete yi, Jibi Sow mi teewal SAMES, ki teewal Mbooleem sàndikaa mi ak kurélu wér gi, rafetlu nañu saytuyin wi Doktoor Sekk tàmbali
te mu bokk ci li tax Lopitaal Abaas Ndaw nekk tey lopitaal bu baax,
buy def paj mu mucc-ayib.
Xalaat nañu ci mbir mi ak ci njàngum bataaxalu sàmmkat yi.
Jot naa bokk lu yàggul dara ci joŋanteb àdduna bi amoon ci wàllu xam-xamu xelal ak jëfloo masin yi ca Dubaay, nga xam ne suñu këlëb bi moo fa teewaloon Senegaal gépp.
Nee na demokaraasi dëgg, nekkul ci mbañ-gàcce waaye mu ngi ci bor yi.
Du wax lu dul ay daan yu amul benn njariñ.
Bi ñu boolee li kujje gi am ci xob ak xobi ñi demul woteji, Njiit li falu na ak li gën a néew ci ñi bindu woon ci wote yi.
Grenade jiituwaat na ci Série bi ginnaaw bi mu jëlee ndam li ci joŋanteem ak Betis.
Ab sañ-san bu mu moomal boppam te bokku ko ak geneen kilifa.
Ekib yi war a joŋante ci joŋanteb futbal bu Afirig, atum 2019, xam nañu leen.
Kilifa yi demloo nañu leen fépp te ñoo fay yore seen bopp.
Ma waxaat ko, ñun ànduñu ak SUEZ, ànduñu ak SDE, ak ku fiy mën a nekk benn fan ci weeru sãawiyee,
ñun li ñu soxal mooy, teraanga ji ñu fi am ba pare, kenn du ci wàññi lenn.
Ay at a ngi nii, ñoom ñooñee ñuy àrtu kilifa yi balaa bëy di wëy mbuus.
Bi joŋante bi amee juróom-ñaar-fukki simili ak juróom la J. Reine Adelaïde dugal bit bi yóbbu waa Lyon ci kanam.
Cees dina wéy di des ci yoxoy Idy ba faw!
Li may laaj mooy lan moo fi soppeeku ba ñu xam njëgu ropplaanu Wàdd te lu Maki mënuñu koo xam,
ñu ñuy wax waxi sekkere nguur.
Lii rekk a tax askanu Senegaal gisul boppam ci doxalinu nguur gi.
Benn bés, lu yàggatul dara, askan wi dina wàcc ci mbedd mi, fésal li ko naqari yépp.
Nguur gu jubadi, guy dox ci lu lëndëm rekk, di wéer léppam ci bëgg-bëggi ñeneen ñu kenn xamul,
du leen tax a dellu ginnaaw mukk.
Bàyyileen di ñu nar.
Liggéey bi nguur gi yorewul dafay rëcc ci fay lempo te loolu bokk na ci liy wàññi xemmemteefu koom gi.
Ci ay xibaar yu Afrique Confidentielle yore,
FSD jot naa dugal xaalis bu tollu ci fanweer ak ñett ci téeméer boo jël (33%) ci liggéeyam bu jëkk bi rekk,
te mu ngi wéy di am lu muy jur ci yeneen bérébi liggéeyukaay yi.
Soxlawuñu lu dul nit ku bëgg a jàppale aw askanam.
Seet ci réew yi am ay pexe yu leen génne ci ndóol: Corée du Sud.
Léeg-léeg, ñu lijjanti mbir mi ba du jur gàllankoor ci benn boor.
Jigéen ñi gën a mën leb xaalis ci bànk yi, loolu dina baax ci koom bi te it dina tax bànk yi am dara
ndaxte ñoom, saa yu ñu la lebee, bu fay jotee, dinañu la fay sa xaalis.
Am na jamono yoo xam ni danga war a wut say pexey bopp yu lay dugal ci taarix.
Wax ñu li am coppite dëgg-dëgg ci dundug saasenegaal yi ba Sëñ bii nekkee ci boppu nguur gi ba tey ?
Xibaar bi dafa ñëw rekk, siiw fépp.
Ndaw yiy liggéeye ci defukaayi xaalis yi, bés bu jot, dañuy andi xaalis bi dellusi ci bànk bi.
Wànte jàngu bi dafa war a gën a bokk tamit ci pólotig bi ci réew mi,
am fitu fésal ay xalaatam ni ko jàngu bu Congo, bu Afrique du Sud ak bu Centre Afrique di defee.
Ñu ngi fàtteli tamit ne, bu Abdulaay Wàdd di jot ci nguur gi atum 2000, dafa fekk ne Mawdo Mamadu Ja, Abdulaay Bàccili, Ammat Dãasoxo, Mustafaa Ñas, Maki Sàll ak yeneeni doomi réew mi dañu caa bokk bokk bu ñu fésalul.
"Dinañu dem bégee ko ñun ñaar ñépp ci ab tàggat-yaram bu ñu naan kàrtiŋ (maanaam ndawalum kàrt), dinañu ci am nataal yu rafet ", noonu la ko waxe ci ay kaf.
Ga nañu réew mi mu delloo medaayi xaalis yi mu jëlee woon ca finaal ba mu ñàkkoon ci digganteem ak Kamërun.
Ñu ngi fàtteli Njiitu réew mi ne ni suñu bor yi bindoo wuute ne ak ni bori yeneen réew yi mu jël misaal bindoo.
Ndam li, lu ànd ak yëg-yëg la.
Mbégte mi ma am ci ndam li, mbégte du ko gën a rëy.
Mu ngi jotale njaalam Gurub Leeral ci tiis bi dal ci kowam.
Wànte ni jëf ji amee wane na ne jëmu bi ñu fésal aw lay la woon rekk,
li waral jëf ji dëgg, mooy ne dafa am ñenn ñu ñu bëggoon ñu doxe ci am xaalis bu bare.
Ñaareel bi : ñu ngi naan, li yàqu ginnaaw ngóob meek ndeqi mi tollu na daanaka ci fukk ak juróom ci téeméer boo jël.
Li ndaw ñi jàppe mbirum pólotig, mooy aw doxalin wu amul genn muj, lu dul neexal ay nit ñu ko jël, def ko luy diisal seen poos kese.
Mee atum 2018 laa dem,
ndaxte ginnaaw ñaari at ak genn wàll yu may ay ndam, dama yégoon ne ekib bi soxla woon na leneen ngir nekk ci kow te des fa.
Ñëw bi ci samay mbokk, mooy yoon wu jëkk ci doxi nemmeeku yi ma war a def laata wotey meer yi.
Ni njiitu kurél gi, górnóor bu jëkk ba Léwópól Wàdd gisee,
waxtaan wi dina tax ñu def ab jàngat buy séentu ëllëg ak tamit joxe ay saafara ngir am dundug bennoo gi gën.
Ñaari at a ngi nii, Alasaan Watara mu ngi wut jàppale gu sax dàkk ci Emmanuel Macron,
ndax moom rekk mooy ki war a mën a amal ag dal te sàmm lépp lu fa Farãas mën a jële.
Soxna si, xaaral mu jël say kayit.
Waaye nettali bii dafay joxe yenn digle, bu dee sax ndoortelu saafaray li ñu gis ne doxul la.
Takk-der yi bi ñuy dugg Misira (diggante mook Tàmbaakundaa am na fanweeri kilomet ci RN7) lañu gis Daam Si, borom móto bi muy sol esãas.
Saatinisi bu Monastiir, Makrem Ben Romdhane bile jël na Manute Bol VAL Sportsmanship Award biy raayab nekkug royukaay, nangu ku la raw, mën a bokk ci powum tàggat-yaram ak tamit nawloo bi mu wone diiru joŋante bi yépp.
Dinañu leen laaj ndax fàtteliku ngeen ci yan anam lañu bind tëralinu JOT NA.
Gëm-gëm boobu (bu xasee ba am ginnaaw ay xalaat yu xóot) dafay am leneen lu dëxëñu ci baatu gëmm.
Ci suñu xalaat, ñun dañu won waa Senegaal yi ne pólótig bi léegi, dañu ko war a defee neneen nu dul ni muy demee.
Waaye ngir def li la war lépp, wóoral dafa war a boole ñépp:
loolee nag, du li am ba doy ci dénd bi fi mu nekk nii.
Waaye muy laaj ropplaan buy jar juróom-benn-fukk wala juróom-ñett-fukki milyaar, mu mel ni dañuy for xaalis bi.
Mu joxe juróom-fukk ak juróom-ñaari milyaar yu teg ñaar-téeméer ak juróom-ñett-fukki milyoŋ ak juróom-ñeent yu teg ñaar-téeméer ak juróom-ñett-fukki junne ak juróom-ñeent yu teg juróom-fukk ak juróom-ñett yu teg ñaari fiftin ngir jënd dundu bu ñu jagleel benn milyoŋu borom kër bu teg téeméeri junne
(juróomi junne ak juróom-ñett-fukk ak juróom-ñett yu teg ñeen-fukk ak juróom yu nekk ci téereb limu borom kër yi, ñeenti téeméer ak fukk ak benn yu teg juróom-ñeenti téeméer ak juróom-fukk ak juróom ci borom kër yu ñu seppi ci askan wi ak téeméeri junne ngir mbooloo yu benne yi)
te lépp di jar fukki junne ak ñett ak ñaar-téeméer ngir borom kër gu nekk.
Lile dafay firndeelaat ag ñàkk a xelu gu am ci anam wi ñu séddale dundu bi,
te mënoon a yónne ku nekk xaalis bi, loolu doon na tax yëf yi du diis yenn diis yi.
Francfort moo daan Bayern.
Kurél giy xeexal Bàmbiloor tey mettitlu naqaram ba léegi, bind na Njiitu réew mi ab bataaxal bu muy fésal ag ñàkk a àndam bu baax ci jépp jëf juy wut a nangu li xas tege seeni yoxo di seen moomeel (lu ñuy jëfandikoo, koom),
wala muy bëgg a yàq bokk geek jàppalante bi am seen diggante wala jépp jëf juy jural seen dundu gi wala gu seen doom yiy ñëw, aw ay wala fitna.
Sàll miy xoole Meetar Wàdd gëti gu ñu bëgg lool, dëñul ci wax ne Wàdd moomu, warul woon a jéem a am ñetteelu ay.
Dafa mel ni Pastef dafa ko bàyyi, naka noonu, ñu bare ci kujje gi won nañu ko ginnaaw.
Ci jamono yii, Mamadu Alfaa Jàllo, njiitu Nahju Agro-industrie, ŋàññi na seen doxalin, bëgg ñu xoolaat ko.
Li mu nekk ku mën a samp ndëndam ngir jël Balu oor bi rekk, def na ko ku matal nattukaay boobule.
Jeego bu am solo boobu jëm ca Joŋanteb tàggat-yaram bu Tókiyoo, koronaa bi tax na ñu dàq ko ba 2021.
Ci noonu la fàtteli ne Senegaal, ci at yu mujj yii, jéem naa ràññeeku ci dugal xaalis bu lalu ci diineey lislaam.
Mãasuur Samsdin Mbów, Porofesëeru Leetar ak jàngatkat.
Naal bi dina tax tamit ñu mën a yemale, beesalaat ak yokk kuurãa bi ba mu tollu ci junney kilomet ak juróom-ñaar-téeméer ak ñaar-fukk
ak tamit samp ay toggkati kuurãa ci yeneen dëkki taax yu soxla lu bare ci kuurãa.
Loolu moo war a doon téeméer ak fanweer wuuteek ñetti téeméer ak ñeen-fukk laata xayma yu bees yi.
Ay tiraayëeri Senegaal ci Caaroy, ci sëg yi!
Tey, ñaari fan ci weeru desàmbar.
Xël wu jéggi dayo, duplee ndeyjoor, bañ a taxaw ci are yi ngir may kiliyaan yi ñu wàcc, yenn lañu ci jalgati yi.
Liggéeykati meeri yi wone nañu ne mënuñu, lajj nañu ci seen sas wi.
Ba léegi ñu ngi xaar kalaameb Maamur Jàllo,
ndax loolu dina tax waa Senegaal yi xam bu baax ñi ñuy jiite.
Musaa ak Ibraayima Ba, cosaanoo Welingara dañu fàqee woon ca seen daara ja nekk Kawlag ngir ñibbi seen kër.
Kilifag Senegaal bile di Amadu Galo Faal, njiitu BAL, moo jox kub bi nga xam ne nataalu ag guy la.
Ndaxte dinanñu yegge ay jegeñaaleem (jëwriñ ak deppite) lim yu bare.
Li mu am yépp ci at mi, moom kese, tolloo naak ñaari ñetteelu xaaju li gox bi am.
Te ñu koy gën di jëfandikoo ci mbay mi, maanaam, li ëpp ci li ñuy jariñal ci Senegaal.
Ki ñëw bees dina jëfandikoo jumtukaayi njureefam
(petorol bi tollu ci ñeen-fukk ci téeméer boo jël ci li muy am at mi yépp ak ci askan wi, askan woowu mu ngi tollu ci téeméer ak juróom-ñeen-fukki milyoŋ ak juróom-benn)
ngir am ci xéewal yiy tukke ci màrse bi ñépp bokk.
Senegaal def na li waroon bi mu dajee ak ekibu Keeñaa, bu àndoon ak pasteef lool te soxlawul woon lu dul temboo rekk ngir jàll, bokk ci ñetteel yi gën, ginnaaw bu Marog daane Afirig di Sidd (Afrique du Sud) benn bit ci dara.
Luy dakkal mbirum turu Usmaan Sónko/Peresidãa ci kayiti joŋantey néegi njàng yu sekond, lile lañu dégge ci rajo Sud Fm.
Dañu leen daanoon ci fukk ak juróom-ñeenteelu simili bi, waaye Mbay Ñaŋ ak i ñoñam mujj nañu dugal ñoom tamit.
Defleen ndànk, bu ñu gaaw a wax.
Jëfandikooleen seen kàrta wote yi, folli ko,
loolu rekk moo ñuy mën a musal ci deret ju tuuru.
Ngan gi nga xam ne, seetlukat yi, ag defaruwaat ba jekk lañu ko jàppe, ñëw na ci jamono joo xam ne, xayma bi Këru xayma gii di (ANSD) def ci weer wi, wone na ne li réewum Siin di dugal ci xaalis ci réew mi moo ëpp fuuf li réewum Farãas di dugal ndax ci benn diggante bi, tus ba ñeen-fukk ak juróom,
Siin a ngi dugal 44,6% te Farãas moom di dugal 5,3%.
Ak jàngalekat yu màgget yi, ñu bare ci ñoom di sooxaale feebar, dellu ci lekool yi weeru septàmbar, mën a leen di jural musiba, 
bu loolu amee rekk, mën na nekk luy gën a taral ñàkkug jàngalekat yi am tey ci njàng mu kowe.
Tey, Sinwaa bi dafa gëm ni Siin moo war a jiite àddina si te dog-dog dafa ko daloon ci diggante bi, Àngalteer ak Sàppoŋ raw ko.
Maa ngi digal képp ku yore sànkaru xëtër, jàngoroy xol, jàngoroy res, sàkkara bu tolluwaayam jéggi dayo, tenqo bu bañ, doomu jàngoroy erpes, jafe-jafey koddal, sànkaru xelliwaanu sàkkara, ñàkk a mën a am doom ak jiwu góor wu néew, mu dem seeti Doktoor Nelson.
Wooteel am ndaje mu yaat
wala nga gis ay limi tur yu bare.
Ñett ñi ko dimbale nag ñoom, ñu di Daam Si, Seex Njaay ak Abdu Fay, ñu nga ba tey ci yoxoy takk-der yi, Màkkaanu takk-der yi (Section de Recherches), ñu leen di déglu,
li ñu leen di toppe mooy, rawale ab defkatu ñaawtéef.
Njiitu wàllu njiiteef gi mu ngi wallusi Njëwriñ ji yore suqalikug askan wi nga xam ne, ay gëtam rekk la yore woon, di seetaan bi màkkaanam bi di lakk.
Li mu def ci njaaxum ci pólotig bi li muy bare bare, ay ñoñam dañu ko bàyyi muy wéy ci loolee.
Mook Sàngalkaam ñoo bokk benn dekere 2011 bi rëddaatoon gox bi.
Kuy wax lu gën ngir dem ak xel mu dal ca joŋantey meeri ya.
Loolu tamit moo am ak waa Naples yi waa yi wékku ci Spal.
Dinañu dem ca daloob yoonu Kafirin – Ngànda ba, dem Tàmbaa,
bu ñu ci paree, ñu dem Kéedugu, foofee, Njiitu réew mi dina fa daloo lopitaal Ammat Dãasoxo.
Li ñu ñu bëgg a gëmloo mooy, dekere bi ñu jox liggéeykati njiiteef gi du bu baax bi,
loolu dafay tekki ne, kilifteefu nguur gi wala sax gu Njiitu réew mi dafa nërméelu ba ay nit di mën a am sañ-sañu jox liggéeykati njiiteefam gi ay kayit yu bon ngir ñu sukaandiku ci,
def liggéey ba ca war (dekere wala yoon).
Yal na la jig te yeneeni ndam topp ci.
Yoon teggi loxoom etijaŋ yi, Porofesëer Baabakar Jóob ak Giy Maris Saaña xeexu ñépp la, askan wépp a ko laaj.
Rom-poye Liberte Siis, ci wetu ñaari yoon yi, dafa mujj nekk ab bérebu dox-daje dëgg léegi.
Fileek digaaleb Senac SA ak Nguuru Senegaal di jeex, Nguur gi dina defar ñetti téeméeri kilomet ci otorut ak xaalisu boppam.