(စက ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ ဆူညံသံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီအကြောင ် းက လန ် ဒန ် က 'စွန ် လွှတ ် သူရဲ ့ တောင ် ကုန ် း "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နေရာပါ ။ သွားပြီး နာရီတွေကို ကုန ် ဆုံးလေ ့ ရှိတဲ ့ နေရာပါ' သူဘယ ် တော ့ ပြန ် လာမလဲ '' သူဘယ ် တော ့ ပြန ် လာမလဲ 'လို ့ ဆိုရင ် း ဒီတော ့ ဒါဟာ အဲ ့ ဒီလူကိုရည ် စူးတဲ ့ နောက ် တစ ် ခုပေါ ့ ၊ 
ပြီးပျောက ် သွားတဲ ့ သူပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက စွန ် လွှတ ် တဲ ့ သူရဲ ့ တောင ် ကုန ် းပါ ဒါက Martin Evan ဆိုတဲ ့ လူရေးစပ ် တဲ ့ လှပတဲ ့ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ၊ တကယ ် က ကျွန ် မအတွက ် ပါ ။ 
Boo Hewerdine Thomas Dolby ဖိတ ် တဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါ ၊ ရှင ် တို ့ အတွက ် ကောင ် းချီးပေး သီဆိုခြင ် းပါ 
ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
စွန ် လွှတ ် သူတောင ် ကုန ် းဆီကို တက ် သွားခဲ ့ ဖူးတဲ ့ ​ အချိန ် ကို မှတ ် မိလား ။ ဒီနွေရာသီညတွေ ၊ ကိုယ ် တို ့ အောက ် ခြေက မြို ့ ရဲ ့ အားလုံးနဲ ့ အတူ ရှိနေဆဲပါ ။ ရှေ ့ ဆက ် မယ ့ ် ကိုယ ် တို ဘဝတွေ အားလုံးအတွက ် ၊ ရက ် စက ် ပြီး မိုက ် မဲတဲ ့ စကားလုံးတွေ ရက ် ရက ် စက ် စက ် မိုက ် မိုက ် မဲမဲ မပြောမီက တစ ် ချို ့ ညတွေ ကိုယ ် မင ် းကိုတွေးမိတယ ် ၊ ပြီးတော ့ စွန ် လွှတ ် သူရဲ ့ တောင ် ကုန ် းပေါ ် ကိုယ ် လှမ ် းခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဆောင ် းရာသီ အအေးဒဏ ် ကို အံတုထွေးပတ ် လို ့ လေ ။ ကိုယ ့ ် အောက ် ခြေက မြို ့ ရဲ ့ တစ ် နေရာရာမှာ မင ် းကတော ့ အိပ ် ခန ် းထဲ လဲလျောင ် းအိပ ် စက ် နေတာပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ တွေးမိတာက တစ ် ခါတစ ် ခါမှာ မင ် းရဲ ့ 
အိပ ် မက ် တွေထဲ ခဏလေး ခိုးဝင ် လိုက ် ရရင ် များလို ့ လေ ။ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ နွေရာသီ အချစ ် ရူးရေ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ နှစ ် ကာလတွေဖြတ ် သန ် းတာ ညင ် သာပါရဲ ့ လား ၊ ပြီးတော ့ စွန ် လွတ ် သူရဲ ့ တောင ် ကုန ် းပေါ ် က ကိုယ ့ ် ကို တစ ် ခါတစ ် လေ တွေးမိလား ။ အို တစ ် နေ ့ တော ့ မင ် းတွေးမိမှာ လို ့ ပဲ ဆုတောင ် းပါတယ ် ။ စကားတစ ် ခွန ် းမှ ကိုယ ် တို ့ ပြောမှာမဟုတ ် တော ့ ဘူးလေ ၊ ဒါတွေ လိုတော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ တစ ် ခါတစ ် လေကျတော ့ တိတ ် ဆိတ ် ခြင ် းက အကောင ် းဆုံးပါ ၊ ညနေခင ် းရဲ ့ ဆိတ ် ငြိမ ် မှုထဲ ကိုယ ် တို ့ ရပ ် နေရုံ ရပ ် နေပြီး အထီးကျန ် မှုကို နှုတ ် ဆက ် စကား တိုးတိုးလေးပြောကြမယ ် လေ ။ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ နွေရာသီ အချစ ် ရူးရေ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေ ကိုယ ့ ် အကြောင ် း တွေးမိလား ။ စွန ် လွှတ ် သူကုန ် းပေါ ် မင ် းတက ် တုန ် းလား ။ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ နွေရာသီ အချစ ် ရူးရေ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ ပြီးတော ့ နှစ ် ကာလတွေ ဖြတ ် သန ် းတာ ညင ် သာပါရဲ ့ လား ၊ စွန ် လွှတ ် သူကုန ် းပေါ ် မင ် း တက ် ဖြစ ် တုန ် းလား ။ စွန ် လွှတ ် ကုန ် းရဲ ့..... စွန ် တွေဆီကိုပေါ ့... အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ အခုမင ် းဘယ ် မှာလဲ ။ စွန ် လွှတ ် သူရဲ ့.... (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူး ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 

တကယ ် က ကျွန ် မ ဒီကိုရောက ် လာတာက လူတွေကို စိမ ် ခေါ ် မှုတစ ် ခု လုပ ် ချင ် လို ့ ပါ ။ 
လူတွေမှာ စိမ ် ခေါ ် မှုတွေ အများကြီး ရှိဖူးတာကို သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ လုပ ် တော ့ မယ ့ ် ဟာက ငြိမ ် းချမ ် းရေးရဲ ့ တကယ ် ့ အဓိပ ္ ပါယ ် က ဘာလဲ ပြန ် လည ် ရယူဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီဆိုတာပါ ။ 
ငြိမ ် းချမ ် းရေးဆိုတာ ကုမ ် ဘာရာ ၊ အရှင ် ကြီး မဟုတ ် ဘူး ။ ငြိမ ် းချမ ် းရေးဆိုတာ ချိုးငှက ် နဲ ့ သက ် တံ မဟုတ ် ဘူး ။ ချစ ် စရာတော ့ ကောင ် းသား ။ 
ချိုးငှက ် နဲ ့ သက ် တံ သင ် ္ ကေတတွေကို တွေ ့ တဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် တစ ် ကိုယ ် စာ အေးချမ ် းမှုကို တွေးမိတယ ် ။ 
တရားရှုမှတ ် တာကို တွေးမိတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ငြိမ ် းချမ ် းရေးလို ့ ယူဆမိတာကိုတော ့ မတွေးမိဘူး ။ ဒါက အဓွန ့ ် တည ် တဲ ့ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ၊ တရားမျှတမှုနဲ ့ တန ် းတူ ညီမျှမှုနဲ ့ ပါ ။ 
ဒါက အဓွန ့ ် တည ် တဲ ့ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ၊ အဲဒီမှာ ဒီကမ ္ ဘာပေါ ် က လူအများစုဟာ ဂုဏ ် သိက ္ ခာရှိတဲ ့ ဘဝတွေမှာ ရှင ် သန ် ဖို ့ အတွက ် လုံလောက ် တဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေ လက ် လှမ ် းမီနိုင ် တယ ် ။ အဲဒီမှာ ဒီလူတွေဟာ ပညာရေးနဲ ့ ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှုတွေ အလုံအလောက ် လက ် လှမ ် းမီနိုင ် တဲ ့ နေရာပါ ။ သူတို ့ တွေ လိုချင ် မှုကနေကင ် းပြီး အကြောက ် တရားကနေ ကင ် းလွတ ် နိုင ် အောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကို လူသား အာမခံချက ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အရမ ် း အရမ ် း ​ အကြမ ် းခံတဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ သူငယ ် ချင ် းတွေလို ငြိမ ် းချမ ် းရေးဝါဒီ စစ ် စစ ် ကြီး မဟုတ ် ပါဘူး ။ Mairead McGuire လိုပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မနားလည ် တာက လူသားတွေဟာ စာလုံးကောင ် းလ ​ ေးသုံး ပြောရရင ် အရမ ် းကို "" ဆတ ် ဆော ့ တယ ် "" ။ အကြောင ် းက အမေ ့ ကို လူသူရှေ ့ မှာ "" ဆဲ "" တဲ ့ စကားလုံး မသုံးစေရဘူးလို ့ ကတိပေးထားလို ့ ပါ ။ 
န ​ ောက ် ပြီး ပို ပို ကြိုးစားနေတယ ် ။ 
အမေရေ ၊ သမီးတကယ ် ကြိုးစားနေတာနော ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲတပ ် ဖွဲ ့ နည ် းနည ် းလိုတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ စစ ် တပ ် နည ် းနည ် းလိုတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကာကွယ ် ရေးအတွက ် ပါ ။ 
ဒီကမ ္ ဘာထဲမှာ ဘာက ကျွန ် မတို ့ ကို လုံခြုံအောင ် လုပ ် ပေးလဲ ဆိုတာ ပြန ် အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တိုင ် းပြည ် ကို သွားတွေအထိ လက ် နက ် ဆင ် ထားတာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ထုတ ် ပြီး ၊ သူတို ့ ကို ရောင ် းတဲ ့ လက ် နက ် တွေနဲ ့ အခြားတိုင ် းပြည ် တွေကို သူတို ့ ဘာသာ သွားတွေအပြည ့ ် လက ် နက ် ဆင ် ခိုင ် းတာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ ပေါ ် က တိုင ် းပြည ် တ ​ ွေ လုံခြုံအောင ် ၊ ကမ ္ ဘာပေါ ် ကလူတွေ လုံခြုံအောင ် လို ့ ငွေကို ပိုပြီး နှိုင ် းနှိုင ် း ချိန ် ချိန ် သုံနေတာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မ စဉ ် းစားနေတာက ကွန ် ဂရက ် မှာ မကြာခင ် က ဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ အဲဒီမှာ သမ ္ မတက လက ် နက ် လျှောပေါ ့ ရေး ဆွေးနွေးပွဲတွေကို မဲပေးဖို ့ ဒေါ ် လာ ၈.၄ ဘီလီယံ ကမ ် းလှမ ် းနေတယ ် ။ 
လက ် နက ် လျှော ့ ပေါ ့ ရေး မဲပေးတာ ​ လုံးဝ 
ထောက ် ခံပေမဲ ့ အနုမြူလက ် နက ် တွေ ခေတ ် မီအောင ် လုပ ် ဖို ့ ကို ဒေါ ် လာ ၈၄ ဘီလီယံ ကမ ် းလှမ ် းနေသေးတယ ် ။ 
U.N က ထောင ် စုနှစ ် ဖွံ ့ ဖြိုးရေး ရည ် မှန ် းချက ် တွေ ဖြည ့ ် ဆည ် းရေးအတွက ် ဒေါ ် လာ ဘီလီယံ ၈၀ လို ့ ပြောတာ သိကြလား ။ 
ဒီလောက ် ပိုက ် ဆံလေးများ ၊ ကျွန ် မအနေနဲ ့ ကျွန ် မ ဘဏ ် စာရင ် းထဲမှာ ရှိချင ် လိုက ် တာ ၊ အဲလိုမဟုတ ် တော ့ ၊ ဒါပေမဲ ့.. 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးအတိုင ် းအတာနဲ ့ ဆို မဖြစ ် စလောက ် ငွေလေးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုလည ် းမလို ၊ ကျွန ် မတို ့ တစ ် သက ် လုံး ရှင ် းလို ့ လည ် းမရနိုင ် တဲ ့ လက ် နက ် တွေကို ခေတ ် မီအောင ် လုပ ် တော ့ မယ ် ၊ ဒါမဖြစ ် အောင ် နိုးကြားပြီး... အရေးယူဖို ့ 
မလုပ ် ကြဘူး ဆိုရင ် ဒီ နှစ ် ရက ် အတွင ် း ကြားနေခဲ ့ ရတာတွေ အားလုံးဟာ လူသားတွေ လုံခြုံရေးအတွက ် စုစည ် းထားတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းလို ့ ဆိုတာ စတင ် မယုံကြည ် ဘူးဆိုရင ် ၊ 
ဒါဟာ ကျားတွေကို ကယ ် တင ် နေတာပါ ။ 
ရေနံကတ ္ တရာတွေကို တားဆီးနေတာ ၊ 
ကင ် ဆာရှိတဲ ့ လူကို ပြောပြနိုင ် တဲ ့ ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ ကိရိယာတွေကို ရရှိစေနိုင ် တာပါ ။ 
ဒါဟာ အရာအားလုံးပါ ။ 
ဒါတွေအားလုံးအတွက ် ကျွန ် မတို ့ ငွေတွေကို သုံးနေခြင ် းပါ ။ 
ဒါဟာ လုပ ် ဆောင ် မှုနဲ ့ ဆိုင ် တာပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ပတ ် နှစ ် ပတ ် လောက ် က ဟီရိုရှီးမားမှာရှိခဲ ့ တယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒလိုင ် းလားမားနဲ ့.... မြို ့ ထဲက ထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ လူတွေရှေ ့ မှာ ထိုင ် နေခဲ ့ ပြီး ကျွန ် မတို ့ နိုဘယ ် လ ် ဆုရှင ် ရှစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သူက လူဆိုးလေးပါ ။ ဘုရားကျောင ် းမှာ ကလေးဆိုးပါ ။ 
လူတိုင ် းကို ငေးကြည ့ ် နေပြီး ပြောရမယ ့ ် အလှည ့ ် ကို စောင ့ ် နေတယ ် ။ သူက ကျွန ် မဘက ် ကိုယ ် ကိုင ် းပြီး ပြောတာက "Jody ငါက ဗုဒ ္ ဓဘာသာဝင ် ဘုန ် းကြီးပါ ၊" 
ကျွန ် မက "" ဟုတ ် ကဲ ့ ပါ အရှင ် ဘုရား "" 
အရှင ့ ် သင ် ္ ကန ် းက ဖော ် ကောင ် လုပ ် နေပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) သူက "" နင ် သိလား ၊ ငါက တရားထိုင ် နေသလိုမျိုးပါ ၊ ငါ ဆုတောင ် းပါတယ ် ။ ကျွန ် မက သာဓုပါ ၊ သာဓုပါ ၊ 
ဒါက ကမ ္ ဘာမှာ လိုတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတော ့ မလိုက ် နာပေမဲ ့ ဒါက ကောင ် းပါတယ ် ၊ ဒါနဲ ့ သူပြောတာက "" ဒါပေမဲ ့ ငါအယုံအကြည ် မဲ ့ လာပြီ ၊ 
ဒီ တရားထိုင ် တာနဲ ့ ဆုတောင ် းတာဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ပြောင ် းလဲလာလိမ ့ ် လို ့ မယုံကြည ် ဘူး ၊ 
ငါတို ့ လိုတာက လုပ ် ဆောင ် ချက ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ "" သင ် ္ ကန ် းဝတ ် ထားတဲ ့ အရှင ် ဘုရားဟာ အက ် ရှင ် ကားထဲက ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတ ် လိုက ် အသစ ် ပါ ။ 
အောင ် ဆန ် းစုကြည ့ ် နဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ရက ် နှစ ် ရက ် က စကားပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ အများစု သိတဲ ့ အတိုင ် း သူမဟာ သူမရဲ ့ တိုင ် းပြည ် မြန ် မာပြည ် အတွက ် ဒီမိုကရေစီ သူရဲကောင ် းလေ ။ 
ရှင ် တို ့ သိနိုင ် သေးတာက သူမဟာ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၂၀ ထဲက ၁၅ နှစ ် က သူမရဲ ့ ဒီမိုကရေစီ ဖော ် ဆောင ် ဖို ့ ကြိုးပမ ် းမှုတွေအတွက ် အကျဉ ် းကျခံခဲ ့ ရတာလေ ။ 
လွတ ် လာတာ ရက ် ပိုင ် းပဲ ရှိသေးတယ ် ။ သူမ ဘယ ် လောက ် ကြာကြာ လွတ ် နေမလဲ ဆိုတာ ကြည ့ ် ဖို ့ စိုးရိမ ် နေတာက သူမဟာ အပြောင ် းအလဲအတွက ် လှုံ ့ ဆော ် ဖို ့ ရန ် ကုန ် လမ ် းတွေပ ​ ေါ ် ထွက ် နေပြီလေ ။ 
သူမ လမ ် းတွေပေါ ် ထွက ် ပြီး ပါတီကို ကြိုးစားပြီး ပြန ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ ပါတီနဲ ့ တွဲလုပ ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ သူမကို ကိစ ္ စရပ ် မျိုးစုံ ပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ကျွန ် မ ပြောချင ် တာတစ ် ခုက အကြောင ် း ဒါက ဒလိုင ် းလားမားကို ပြောခဲ ့ တာနဲ ့ တူလို ့ ပါ ။ 
သူမက "" ရှင ် သိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မတိုင ် းပြည ် မှာ နောက ် ဆုံး ဒီမိုကရေစီရဖို ့ လျှောက ် ရမယ ့ ် လမ ် းက အဝေးကြီး ကျန ် သေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အားထုတ ် မှုမပါတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ကို ကျွန ် မ မယုံကြည ် ဘူး ။ 
အပြောင ် းအလဲဖြစ ် ဖို ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် မပါဘူးဆိုရင ် ပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ မယုံဘူး ။ ဒါကတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ နောက ် ထပ ် အမျိုးသမီး သူရဲကောင ် းပါ ။ 
သူမတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ မိတ ် ဆွေ Dr. Shirin Ebadi ပါ ။ ပထမဆုံး နိုဘယ ် လ ် ဆု ချီးမြင ့ ် ခံရတဲ ့ မူဆလင ် အမျိုးသမီးပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ခွဲလုံး ပြည ် နှင ် ဒဏ ် ခံရသူပါ ။ 
သူမဘယ ် မှာနေလဲ မေးလိုက ် ပါ ၊ ပြည ် နှင ် ဒဏ ် ကျတော ့ ဘယ ် မှာနေလဲ ။ 
သူပြောတာက ကမ ္ ဘာ ့ လေဆိပ ် တွေမှာ နေတယ ် တဲ ့ ။ 
သူမ ခရီးထွက ် ရတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ရွေးကောက ် ပွဲတွေ ကျင ် းပချိန ် မှာ နိုင ် ငံ အပြင ် ဘက ် ရောက ် နေလို ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ အိမ ် ပြန ် မဲ ့ အစား သူမနဲ ့ တွဲလုပ ် တဲ ့ အခြားအမျိုးသမီးတွေနဲ ့ တိုင ် ပင ် နေခဲ ့ တယ ် သူမကိုပြောကြတာက "" အိမ ် မပြန ် ပါနဲ ့ ၊ အပြင ် မှာ ရှင ့ ် ကို လိုအပ ် တယ ် 
ဒီမှာ ဖြစ ် နေတာတွေ ရှင ် ကနေ သတင ် းတွေ ပို ့ ပေးနိုင ် အောင ် အပြင ် မှာ ရှင ့ ် ကို ပြောဆိုနိုင ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ တစ ် နှစ ် ခွဲကြာ.... သူမနိုင ် ငံက အခြားအမျိုးသမီးတွေ ကိုယ ် စား ဖွင ့ ် ဟ ပြောဆိုနေခဲ ့ တယ ် ။ 
Wangari Maathai..... ၂၀၀၄ ခုနှစ ် ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဆုရှင ် ပါ ။ 
သူမကို "" သစ ် ပင ် အမျိုးသမီး "" လို ့ ခေါ ် ကြတယ ် ၊ ဒါပပေမဲ ့ "" သစ ် ပင ် အမျိုးသမီး "" ထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
ငြိမ ် းချမ ် းရ ​ ေးအတွက ် လုပ ် ဆောင ် တာဟာ အရမ ် းကို ဆန ် းသစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက နေ ့ စဉ ် ကြိုးစားရတဲ ့ အလုပ ် ပါ ။ 
သူမ ဒီအပင ် တွေ စိုက ် နေချိန ် မှာ အဲဒီအချိန ် မှာပဲ လူအများစုက ဒါကိုနားလည ် တယ ် လို ့ တော ့ ကျွန ် မ မထင ် ဘူး ။ သူမရဲ ့ တိုင ် းပြည ် က အာဏာပိုင ် အစိုးရကို ဘယ ် လို ကျော ် လွှားရမယ ် ဆိုတာ ပြောဆိုဖို ့ သစ ် ပင ် တွေစိုက ် ဖို ့ လူစုတဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကို သုံးနေတာပါ ။ 
လူတွေဟာ အဖမ ် းအဆီးမခံ ၊ ထောင ် အကျမခံပဲနဲ ့ စုရုံးလို ့ မရနိုင ် ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် သစ ် ပင ် တွေ အတူစိုက ် ကြရင ် တော ့ အဆင ် ပြေတာပေါ ့ ။ တီထွင ် ဖန ် းတီးမှုလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အထင ် ကရဖြစ ် တဲ ့ အမျိုးသမီးတွေက Shirin လို ၊ အောင ် ဆန ် းစုကြည ် လို ၊ Wangari Maathai တို ့ ပဲ မဟုတ ် သေးပါဘူး ၊ ကမ ္ ဘာကို ပြောင ် းလဲဖို ့ အတူတကွ ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားနေသူ အခြား အမျိုးသမီးတွေ လည ် း ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
မြန ် မာ ့ အမျိုးသမီး အဖွဲ ့ ချုပ ် ၊ မြန ် မာ ့ အမျိုးသမီး သီးခြား အဖွဲ ့ အစည ် း ၁၁ ဖွဲ ့ ဟာ အရေအတွက ် ဟာ အင ် အားဆိုတာကြောင ့ ် စုစည ် းမိပါတယ ် ။ 
အတူတကွ လုပ ် ဆောင ် ခြင ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာကို ပြောင ် းလဲစေတာပါ ။ 
မြန ် မာပြည ် တွင ် းက အမျိုးသမီးတွေရဲ ့ The Million Signatures Campaign ဟာ လူ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေ ပြောင ် းလဲဖို ့ ၊ ဒီတိုင ် းပြည ် မှာ ဒီမိုကရေစီ ထွန ် းကားဖို ့ အတူတကွ လုပ ် ဆောင ် နေတာပါ ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် အဖမ ် းခံရပြီး ထောင ် ချခံရတယ ် ဆိုရင ် နောက ် တစ ် ယောက ် က ထွက ် လာပြီး လှုပ ် ရှားမှုမှာ ပူးပေါင ် းလိုက ် တယ ် ။ သူတို ့ တွေ အတူတကွ လုပ ် ဆောင ် ရင ် နောက ် ဆုံး သူတို ့ တိုင ် းပြည ် မှာ အပြောင ် းအလဲ ဖြစ ် လာလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာကို အသိအမှတ ် ပြုရင ် းပေါ ့ ။ 
အလယ ် က Mairead McGuire ပါ ၊ ညာဘက ် ဘေးက Betty Williams ပါ ။ မြောက ် အိုင ် ယာလန ် ကို ငြိမ ် းချမ ် းရေး 
ယူလာသူတွေပါ ။ ဇာတ ် လမ ် းတိုလ ​ ေး ပြောပြပါ ့ မယ ် ။ 
IRA ကားမောင ် းသူ အပစ ် ခံရပြီး သူ ့ ကားဟာ လမ ် းဘေးမှာရှိတဲ ့ လူတွေထဲကို တိုးဝင ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီမ ​ ှာ အမေ တစ ် ယောက ် နဲ ့ ကလေး သုံးယောက ် ရှိတယ ် 
ကလေးတွေက ပွဲချင ် းပြီး သေသွားတယ ် ။ 
အဲဒါက Mairead ရဲ ့ ညီအမတော ် သူပါ ။ 
အဲဒီ အကြမ ် းဖက ် မှုကို ရင ် ဆိုင ် ရာမှာ ပူဆွေးတာ ၊ စိတ ် ဓာတ ် ကျတာ အရှုံးပေးတာကို အညံ ့ ခံမယ ့ ် အစား Mairead ဟာ Betty နဲ ့ ချိတ ် ဆက ် လိုက ် တာ.... အခိုင ် အမာ ပရိုတက ် စတင ့ ် ဝါဒီနဲ ့ အခိုင ် အမာ ကက ် သလစ ် ဝါဒီလေ ။ သူတို ့ တွေ လမ ် းတွေပေါ ် ထွက ် ပြီး "" အကြမ ် းဖက ် တာ အလိုမရှိ "" လို ့ ဆိုကြတယ ် ။ ဒီတော ့ အပြောင ် းအလဲ ဖြစ ် ပေါ ် ဖို ့ သောင ် းချီတဲ ့ အဓိကအားဖြင ့ ် မိန ် းမတွေနဲ ့ ယောက ် ျားတစ ် ချို ့ ကို လမ ် းတွေပေါ ် ခေါ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ မြောက ် အိုင ် ယာလန ် ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဖြစ ် ထွန ် းဖို ့ တစ ် ကဏ ္ ဍ ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး အခုလည ် း လုပ ် နေကြတုန ် းပါ ။ အကြောင ် းက နောက ် လုပ ် စရာတွေက အများကြီးရှိသေးလို ့ ပါ ။ 
ဒါကတော ့ Rigoberta Menchu Tum ပါ ။ 
သူမလည ် း နိုဘဲလ ် ဆု လက ် ခံရရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
အခု သူမဟာ သမ ္ မတအတွက ် ပြိုင ် နေတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ တိုင ် းပြည ် က ဒေသခံတွေကို ဒီမိုကရေစီဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ ၊ ဒီမိုကရေစီကို ဘယ ် လို ဆောင ် ကြဉ ် း ရတယ ် ဆိုတာ ၊ ဘယ ် လို မဲပေးရတယ ် ဆိုတာကို သင ် ပေးနေတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ မဲပေးရုံတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဒါက တက ် ကြွတဲ ့ နိုင ် ငံသားဖြစ ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မ ငြိတွယ ် သွားတဲ ့ အရာပါ ။ မြေမြှုပ ် ဗုံး လှုံဆော ် မှုပါ ။ 
ဒီလှုံ ့ ဆော ် မှု အလုပ ် ဖြစ ် စေတဲ ့ အကြောင ် းတစ ် ခုက ကျွန ် မတို ့ ဟာ NGO နှစ ် ခုကနေ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှား နိုင ် ငံပေါင ် း ၉၀ မှာရှိတဲ ့ ထောင ် ပေါင ် းများစွာထိ ကြီးထွားလာလို ့ ပါ ။ မြေမြှုပ ် ဗုံးတွေကို တားဆီးဖို ့ တူညီတဲ ့ အရေးမှာ အတူတူလုပ ် နေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လှုံ ့ ဆော ် မှုက လူတစ ် ချို ့ ဟာ တစ ် လ တစ ် နာရီလောက ် ပဲ လုပ ် ချင ် လုပ ် မယ ် ၊ 
အဲဒီလောက ် ပဲ လုပ ် ပေးနိုင ် တာ ဖြစ ် လောက ် တယ ် 
ကျွန ် မလို အချိန ် ပြည ့ ် လုပ ် တဲ ့ အခြားသူတွေလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက လှုပ ် ရှားမှုတွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အတူတကွ ပြောင ် းလဲခြင ် းကို ဖြစ ် ပေါ ် စေခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မ အမြင ် မှာ ဒီနေ ့ ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် တာက လူတွေဟာ တက ် ကြွ ၊ လှုပ ် ရှားပြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေးရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကို ပြန ် လည ် တောင ် းဆိုဖို ့ ပါ ။ 
ဒါက ညစ ် ပတ ် တဲ ့ စကားလုံး မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါက နေ ့ စဉ ် ကြိုးစားလုပ ် ကိုင ် ရတာပါ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီက ကိုယ ် ဂရုထားတဲ ့ မတူညီမှုတွေကို ဂရုထားပြီး ကျွန ် မတို ့ တတ ် နိုင ် သလောက ် လုံ ့ လစိုက ် ပြီး လုပ ် အားပေးလိုက ် ကြရင ် ဒီကမ ္ ဘာကို ပြောင ် းလဲစေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒီကမ ္ ဘာကို ကယ ် တင ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ သူများကို 
မစောင ့ ် နိုင ် ဘူး ၊ ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အရွယ ် ရောက ် တော ့ အမြဲနားမလည ် မိတာက ဘာလို ့ များမိဘတွေကစည ် းကမ ် းတွေကို လိုက ် နာခိုင ် းလဲဆိုတာပါ ။ 
ဆိုပါစို ့ ၊ ဘာလို ့ ကျွန ် တော ် မြက ် ရိတ ် ဖို ့ လိုတာလဲ ။ 
ဘာလို ့ အိမ ် စာက အရမ ် းကြီးအရေးကြီးတာလဲ ။ 
ဘာလို ့ ယာဂုထဲ jelly bean တွေထည ့ ် လို ့ မရတာလဲ ။ 
ကလေးဘဝမှာ အဲလိုမေးခွန ် းတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကလေးဖြစ ် ခြင ် းရဲ ့ သာမာန ် ကိစ ္ စတွေနဲ ့ တစ ် ခါတစ ် လေ သိသွားမိတာက ဘာလို ့ ဆိုတာ သေချာမသိတောင ် မိဘစကား နားထောင ် တာ အကောင ် းဆုံးပဲဆိုတာပါ ။ 
သူတို ့ ကျွန ် တော ့ ကို ဝေဖန ် ပြီး မစဉ ် းစားစေချင ် လို ့ မဟုတ ် ပါ 
သူတို ့ ဆုံးမမှုက မောငိနှမတွေကြား တင ် းမာမှုကို သင ့ ် မြတ ် ဖို ့ နဲ ့ သင ့ ် မြတ ် ဖို ့ နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကို လောကရဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တွေ နားလည ် စေချင ် တာပါ ။ တစ ် ချိန ် တည ် း လွှဲရှောင ် မရတဲ ့ ရှိရင ် းစွဲကို အမြဲ လက ် မခံတာ သေချာဖို ့ ပါ ။ 
ဒါဟာ ပညာရေးရဲ ့ အရမ ် း အကျိုးရှိတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုဆိုတာ သဘောပေါက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အနှစ ် သက ် ဆုံးဆရာ ဘရာဇီးသား စာရေးဆရာနဲ ့ ကျောင ် းဆရာ Paulo Freire က ပညာရေးလိုအပ ် ချက ် ကို အရေးပါတဲ ​ ့ နိူးကြားခြင ် းနဲ ့ တူညီတဲ ့ လူသားဆန ် မှုအတွက ် အသုံးပြုဖို ့ တိတိကျကျပြောထားပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ အကျော ် ကြားဆုံးစာအုပ ် "" Pedagogy of the Oppressed "" မှာဖေါ ် ပြထားတာက "" အခြားသူတေွကို လူသားအစစ ် အမှန ် ဖြစ ် ခြင ် းမှ တားနေလို ့ ကတော ့ ဘယ ် သူမှလူသားအစစ ် အမှန ် ဖြစ ် နိုင ် မည ် မဟုတ ် "" တဲ ့ ။ ဒီအကြောင ် း တစ ် လောက တော ် တော ် တွေးနေခဲ ့ တယ ် ၊ လူသားဆန ် မှုစိတ ် ကူးပါ ။ အထူးသဖြင ့ ် ဒီကမ ္ ဘာထဲက ရာနှုန ် းပြည ့ ် လူသားအဖြစ ် အသိမှတ ် ပြုခံရတဲ ့ အထူးအခွင ့ ် အရေးပေးအပ ် တာ ခံရတဲ ့ သူတွေပါ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ လတွေတစ ် လျှောက ် မှာ အမည ် မပေါ ် တဲ ့ လူမည ် းယောကျ ် ားတွေ ၊ မိန ် းမတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အသက ် တွေကို ရဲတွေ ၊ ကင ် းစောင ့ ် တွေရဲ ့ လက ် မှာ ယူဆောင ် တာခံရတာ ကမ ္ ဘာကကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီအဖြစ ် တွေနဲ ့ ဒါတွေနောက ် က ဖြစ ် သမျှ အားလုံးဟာ ကလေးဘဝနဲ ့ အမေရိကမှာ လူမည ် းယောကျ ် ားလေး ပျိုးထောင ် တာနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ မိဘတွေလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေဆီ ပြန ် ခေါ ် သွားပါတယ ် ။ အခု နားလည ် သလို ကျွန ် တော ် အမြဲနားမလည ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
တွေးမိတာက ဒါဟာဘယ ် လိုခက ် ခဲမယ ် ၊ ညညကျွန ် တော ် အိမ ် ပြန ် လာဖို ့ အတွက ် ကျွန ် တော ့ ကလေးဘဝအပိုင ် းအစတွေကို ဆုတ ် ဖြဲပစ ် ခဲ ့ ရတာမျိုးဟာ သူတို ့ အတွက ် ဘယ ် လို တရားမျှတမှုမရှိ လဲဆိုတာကို ခံစားမိခဲ ့ ကြမလဲဆိုတာပါ ။ 
ဥပမာ တွေးမိတာက တစ ် ည ၁၂နှစ ် သားတုန ် းကပေါ ့ ၊ အခြားမြို ့ ကို ညအိပ ် ကွင ် း ဆင ် းထွက ် တုန ် းကဖြစ ် ပုံကိုပါ ။ ကျွနိတော ် တို ့ သူငယ ် ချင ် းတွေ Super Soakers ဝယ ် ပြီး ရေဖြည ့ ် ထားတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် စစ ် ပွဲဇုန ် ဟိုတယ ် ကားရပ ် စခန ် းကို ပြန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကားတေွနောက ် မှာကျွန ် တော ် တို ့ ပုန ် း ၊ လမ ် းမီးတိုင ် တွေကြားက အမှောင ် ထဲကိုပြေးဝင ် အကန ့ ် အသတ ် မဲ ့ တဲ ့ ရယ ် သံဟာ စင ် ္ ကြတစ ် လျှောက ် ပျံ ့ နှံလျက ် ပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၁၀မိနစ ် အတွင ် းမှာပဲ အဖေအပြင ် ထွက ် လာပြီး လက ် မောင ် းရင ် းကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ အခန ် းထဲကိုဆွဲခေါ ် သွာလိုက ် တာ တစ ် ခါမှမကြုံဘူးတဲ ့ ဆုပ ် ကိုင ် ခြင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
သူ ့ လုပ ် ပုံက သူငယ ် ချင ် းတွေရှေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် ဘယ ် လိုငကြောင ် ပုံပေါက ် စေခဲ ့ လဲဆိုတာျမပြောနိုင ် ခင ် မင ် း ဒီလောက ် တောင ် နုံရလား ဆိုပြီးလှောင ် ပါတယ ် ။ 
ကြောက ် စိတ ် ကသူ ့ မျက ် နှာကို လောင ် မြိုက ် ရင ် း ကျွန ် တော ့ မျက ် လုံးကို ကြည ့ ် ပြောလိုက ် တာက "" သားရေ စိတ ် တော ့ မကောင ် းဘူးကွာ ၊ ဒါပေမဲ ့ မင ် းရဲ ့ လူဖြူသူငယ ် ချင ် းတွေလို မင ် းလုပ ် လို ့ မရဘူးလေ ။ 
သေနတ ် ပစ ် တမ ် းကစားလို ့ မရဘူး ။ 
အမှောင ် ထဲမှာ လှည ့ ် ပတ ် ပြေးလို ့ မရဘူး ၊ 
မင ် းရဲ ့ သွားတွေနောက ် ကလွဲပြီး ဘယ ် မှာမှ မင ် းပုန ် းလို ့ မရဘူးကွ ။ "" သူဘယ ် လောက ် တောင ် ထိတ ် လန ့ ် ခဲ ့ မလဲဆိုတာ အခုသိပါပြီ ၊ ညရဲ ့ ဟင ် းလင ် းပြင ် ထောင ် ချောက ် ထဲ ဘယ ် လိုအလွယ ် တကူကျသွာနိူင ် တယ ် ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် က ဒီရေဟာ ဒါတွေအားလုံးကိုဆေးပစ ် လိုက ် ဖို ့ အကြောင ် းကောင ် းတစ ် ခုလို ့ ထင ် မှားမိလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာ ၊ 
ဘဝတစ ် ခုလုံး ဒီလိုမှာကြားချက ် တွေနဲ ့ လွှမ ် းမိုးခံထားတာပါ ။ အမြဲလက ် တွေကို လူမြင ် တဲ ့ နေရာမှာထား ၊ သိပ ် မြန ် မြန ် မလှုပ ် နဲ ့ ၊ နေဝင ် သွားရင ် ခေါင ် းစွပ ် ကိုချွတ ် ချထားလိုက ် ။ 
မိဘတွေက မောင ် နှမတွေကိုအကြံပြုချက ် ဝတ ် ရုံထဲမှာပျိုးထောင ် ခဲ ့ တာပါ ။ အဆုတ ် က အသက ် ရှုတာ သူများ ခိုးမရအောင ် အချက ် ပေးခေါင ် းလောင ် းအများကြီး ဒီအရေပြားကို သူတို ့ မမှတ ် သားမိအောင ် လို ့ ။ 
ကြုတ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဒြပ ် မဟုတ ် ပဲ ကလေးတွေအဖြစ ် ရှိဖို ့ ပါ ။ 
ဒါ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သူများထက ် ပိုကောင ် း အောင ် လုပ ် ပေးနိုင ် တယ ် ထင ် လို ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ ရိုးရိုးလေး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အသက ် ဆက ် ရှင ် ချင ် တယ ် ဆိုတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
လူမည ် းသူငယ ် ချင ် းတွေလည ် း ဒီလိုမှာကြားချက ် နဲဲ ့ ကြီးလာတာပါ ။ ဒီဟောပြောချက ် ပေးချိန ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မြေကြီးထဲထုရိုက ် ဖို ့ ခံရလောက ် အောင ် Nအဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် နေတဲ ့ သံချောင ် းနဲ ့ အမှားခံရလောက ် အောင ် ကြီးလာတဲ ့ အခါ ၊ လူတွေက အမည ် းရောင ် ဒြပ ် ကို ကြောက ် စရာ အဖြစ ် နာမ ် တူပြုတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရိုးရိုး ကလေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ပဲ မဖြစ ် နိူင ် တာကို သိပြီးကြီးပြင ် းလာရတာဟာ ကလေးကို ဘာဖြစ ် သွားစေလဲဗျာ ။ 
အသက ် ရှူဖို ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေရဲ ့ ပေါက ် ကရစိတ ် ကူးတွေဟာ စူးစမ ် းချင ် လို ့ ကိုမရအောင ် အန ္ တရယ ် များလွန ် းတယ ် အမှားလုပ ် ခြင ် းရဲ ့ စည ် းစိမ ် ကျခွင ့ ် ပေးမထားဘူးပေါ ့ ။ တစ ် ဦးဦးရဲ ့ သွယ ် ဝိုက ် တဲ ့ ဘက ် လိုက ် မှုဟာ သူနောက ် မနက ် မနိူးတာရဲ ့ အကြောင ် းဖြစ ် လောက ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပိတ ် ပင ် တဲ ့ အရာတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အကြောင ် းက ခန ္ ဓာကိုယ ် တွေဟာ ကျည ် ဆံနောက ် မြီးအတွက ် မဟုတ ် ပဲ စွန ် လွှတ ် ၊ ကြိုးခုန ် ပြီး ဗိုက ် ပေါက ် တဲ ့ အထိရယ ် မောကြဖို ့ ဆိုတာ နားလည ် အောင ် ပျိုးထောင ် ပေးတဲ ့ မိဘတွေ ရှိနေလို ့ ပါ ။ 
အတန ် းထဲမှာ လက ် တွေဘယ ် လိုမြှောက ် ရမယ ် ဆိုတာသင ် ပေးတဲ ့ ဆရာတွေရှိပြီး အညံ ့ ခံဖို ့ အချက ် ပြတာမဟုတ ် ပဲ အညံ ့ ခံဖို ့ တစ ် ခုတည ် းသောအကြောင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာဒီကမ ္ ဘာနဲ ့ မတန ် ဘူးဆိုတဲ ့ အတွေးပါ ။ 
ဒီတော ့ လူမည ် းအသက ် တွေ အရေးပါတယ ် တစ ် ပါးသူတွေမပါဘူးလို ့ ပြောတာမဟုတ ် ပါ ။ ပြောရရင ် အကြောက ် တရားမဲ ့ တဲ ့ တည ် ရှိခြင ် းနဲ ့ ထိုက ် တာကို အတည ် ပြုရမှာမို ့ ပါ ။ များပြားတဲ ့ အကြောင ် းတွေက မတန ် ဘူးလို ့ ပြောတော ့ 
ကျွန ် တော ့ သားဟာ မွေးတဲ ့ အခိုက ် မှာပဲ အပြစ ် ရှိတယ ် လို ့ ထင ် တာမခံရတဲ ့ သူ ့ လက ် က အရုပ ် တစ ် ခုဟာ အရုပ ် တစ ် ခုထက ် ဘာနဲ ့ မှအထင ် မှားမခံရတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နေချင ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ငြင ် းဆိုတာက ဒီကမ ္ ဘာကို အသစ ် တစ ် ခုခုအသွင ် မဆောက ် တည ် နိုင ် ဘူး ၊ ကလေးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အမည ် ကို တီရှပ ် တစ ် ထည ် ဒါမှမဟုတ ် ဂူပေါ ် မှာ ရေးစရာမလိုတဲ ့ တစ ် နေရာ ၊ လူတစ ် ယောက ် တန ် ဘိုးဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အဆုတ ် တွေဆိုတာထက ် ဘာကမှ ပြဋ ္ ဌာန ် းမထားတဲ ့ နေရာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ဦးခြင ် းစီ အသက ် ရှုလို ့ ရတဲ ့ နေရာဆိုတာပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အချိန ် တိုလေးအတွင ် းမှာ အချိန ် ရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် စွမ ် းအားအကြောင ် းကို ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ 
ဗီဒီယို ။ ကောင ် းပြီ ၊ နာရီကိုစလိုက ် ပါ ၊ စက ္ ကန ့ ် ၃၀ စတူဒီယို ။ 
ကျေးဇူးပြုပြီး ဒါကို တိတ ် တိတ ် လေး ထားပါ ၊ သက ် တောင ့ ် သက ် သာပေါ ့ ။ 
ဒါက အချိန ် အကြောင ် းပါ ။ အစီအစဉ ် ကို အဆုံးသတ ် ပါ ။ တစ ် ခု ယူလိုက ် ပါ ။ 
၁၅ စက ္ ကန ့ ် စတူဒီယို ။ 
၁၀ ၊ ကိုး ၊ ရှစ ် ၊ ခုနှစ ် ၊ ခြောက ် ၊ ငါး ၊ လေး ၊ သုံး ၊ နှစ ်... 
Philip Zimbardo: အာဒမ ် ရဲ ့ ဖျားယောင ် းမှု ထဲက စည ် းမျဉ ် းတွေအကြောင ် း စကားပြောခန ် းကို နားစွင ့ ် ကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
"အာဒမ ် လာလေ ၊ သိပ ် ပျော ့ ညံ ့ မနေနဲ ့ ။ တစ ် ကိုက ် ကိုက ် ။" "ကိုက ် ပါတယ ် ။" 
"တစ ် ကိုက ် အာဒမ ် ။ ဧဝကို မစွန ့ ် လွှတ ် နဲ ့ ။" 
"" ကျုပ ် မသိဘူး ၊ ကိုယ ့ ် လူတို ့ ။ 
"ကျုပ ် ဒုက ္ ခမရောက ် ချင ် ဘူး ။" "အိုကေ ၊ တစ ် ကိုက ် ပါကွ ။ ဘာဖြစ ် တာလဲ ။" 
(ရယ ် သံများ) ဘဝဟာ ဖြားယောင ် းမှုပါ ၊ ဒါက အရှုံးပေးခြင ် း ၊ တင ် းခံခြင ် း ၊ အင ် း ၊ ဟင ့ ် အင ် း ၊ ခဏနေ ၊ လွှတ ် ကနဲ ၊ တွေးတွေးဆဆ ၊ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် အာရုံ ၊ အနာဂတ ် အာရုံတွေ အကြောင ် းပါ ။ 
သုစရိုက ် တွေ တဒင ် ္ ဂ ရမ ္ မက ် တွေထဲ သက ် ဆင ် းတယ ် ။ 
လက ် မထပ ် မီ ကာမရှောင ် ဖို ့ ကတိပြုထားတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် မလေးတွေ ကျေးဇူးပဲ George Bush... အများစု ၆၀% က တစ ် နှစ ် အတွင ် းမှာပဲ ကာမဖြားယောင ် းမှုကို အလျှော ့ ပေးကြတယ ် ။ 
သူတို ့ အများစုက သန ္ ဓေတားခြင ် းမရှိပဲ ကျူးလွန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကတိတွေအတွက ် များလွန ် းတာပေါ ့ ။ 
ကဲ လေးနှစ ် သားတွေကို မုန ့ ် ပေးရင ် း ဖြားယောင ် းကြရအောင ် ။ 
အခု မုန ့ ် ချိုတစ ် ခုကို စားနိုင ် ပေမဲ ့ သုသေသီ ပြန ် လာတဲ ့ အထိ စောင ့ ် ရင ် နှစ ် ခုရနိုင ် တယ ် ။ 
တကယ ် က မုန ့ ် ချိုကြိုက ် ရင ် စောင ့ ် ရကျိုးနပ ် တယ ် ။ 
ဖြစ ် တာက ကလေး သုံးပုံနှစ ် ပုံဟာ ဖြားယောင ် းတာကို အလျှော ့ ပေးတာပါ ။ 
သူတို ့ မစောင ့ ် နိုင ် ကြဘူး ။ အခြားသူတွေ ကတော ့ တကယ ် စောင ့ ် ကြတယ ် ။ 
ဖြားယောင ် းမှုကို တောင ့ ် ခံတယ ် ။ ။ အခုကို နောက ် နဲ ့ အချိန ် ဆွဲတယ ် ။ 
Stanford က အလုပ ် ဖော ် Walter Mischel ဟာ ဒီကလေးတွရဲ ့ ခြားနားချက ် က ဘာဆိုတာ ကြိုးစား ရှာဖွေဖို ့ နောက ် ၁၄ နှစ ် အကြာမှာ ပြန ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
တင ် းခံတဲ ့ ကလေးတွေနဲ ့ အလျှော ့ ပေးတဲ ့ ကလေးတွေ ကြားမှာ ဧရာမ ခြားနားချက ် တွေ ရှိတယ ် ။ 
တင ် းခံတဲ ့ ကလေးတွေက SAT အမှတ ် ၂၅၀ ပိုရတယ ် ။ 
ဒါကကြီးမားပါတယ ် ။ ကွဲပြားတဲ ့ IQ အမှတ ် တွေရဲ ့ တစ ် စုံလုံးလိုပါ ။ 
ဒုက ္ ခအများကြီး မကြုံရပဲ ပိုတော ် တဲ ့ ကျောင ် းသားတွေ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
မိမိကိုယ ် ကို ယုံကြည ် ကာ စိတ ် ဓာတ ် ခိုင ် မာတယ ် ၊ ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် အဖြေက သူတို ့ ဟာ လက ် ရှိထက ် အနာဂတ ် ကို အာရုံစိုက ် ကြတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ အချိန ် ရဲ ့ ရှုထောင ့ ် ကဘာလဲ ။ ဒါ ဒီနေ ့ ပြောမယ ့ ် အရာပါ ။ 
အချိန ် ရဲ ့ ရှုထောင ့ ် က တစ ် ဦးချင ် းတွေ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ လူသားအတွေ ့ အကြုံရဲ ့ စီးဆင ် းမှုကို အချိန ် ဇုံတွေ (သို ့) အချိန ် အမျိုးအစားတွေထဲ ဘယ ် လိုခွဲတာကို လေ ့ လာမှုပါ ။ 
ဒါကို အလိုအလျောက ် ၊ သတိမထားမိဘဲ လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေက ယဉ ် ကျေးမှုတွေ ၊ နိုင ် ငံတွေ ၊ တစ ် ဦးချင ် းတွေ ၊ လူ ့ အလွှာတွေ ၊ ပညာရေး အဆင ့ ် တွေ အကြားမှာ ခြားနားပါတယ ် ။ 
ပြဿနာက ဒါတွေက ဘက ် လိုက ် နိုင ် တာပါ ၊ အကြောင ် းက တစ ် ချို ့ ကို ပိုသုံးပြီး အခြားဟာတွေကို လျှော ့ သုံးဖို ့ သိနေလို ့ ပါ ။ 
သင ့ ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် တိုင ် းကို ဘာကဆုံးဖြတ ် တာလဲ 
သင ် အခြေပြုတော ့ မယ ့ ် လုပ ် ဆောင ် မှု တစ ် ခုပေါ ် မူတည ် ဆုံးဖြတ ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ အတွက ် လက ် ငင ် းအခြေအနေထဲမှာ ရှိနေတာ ၊ သူများတွေ လုပ ် နေတာနဲ ့ သင ် ခံစားနေ တာနဲ ့ ပဲ ပတ ် သက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလူတွေဟာ ဒီပုံစံထဲမှာ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေချတဲ ့ အခါ သူတို ့ ကို "" ပစ ္ စုပ ္ ပန ် - ဦးစားပေး "" လို ့ ခေါ ် မယ ် ။ သူတို ့ အာရုံစိုက ် တာက အခုဖြစ ် တာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
တစ ် ချို ့ ကျတော ့ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ဟာ မဆီလျော ် ဘူး ။ 
အမြဲပဲ "" အတိတ ် မှာကြုံခဲ ့ တာဆို ဒီအခြေအနေက ဘယ ် လိုဖြစ ် မလဲ "" ပေါ ့ ။ ဒီတော ့ သူတို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေက အတိတ ် မှတ ် ဉာဏ ် တွေပေါ ် မူတည ် တယ ် ။ 
ဒီလူတွေကို "" အတိတ ် -ဦးစားပေး "" လို ့ ခေါ ် မယ ် ၊ သူတို ့ က ဖြစ ် ခဲ ့ တာကို အာရုံစိုက ် လို ့ ပါ ။ 
အခြားသူတွေက အတိတ ် မဟုတ ် ၊ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် မဟုတ ် ၊ အနာဂတ ် နဲပဲ ဆိုင ် တာပါ ။ အမြဲ သူတို ့ 
အာရုံက မျှော ် မှန ် းတဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေပါ ။ 
အကျိုးအမြတ ် တွက ် ချက ် စိတ ် ဖြာမှုပါ ။ 
"" အနာဂတ ် -ဦးစားပေး "" လို ့ ခေါ ် မယ ် ။ သူတို ့ အာရုံက ဖြစ ် လာမယ ် ဟာကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ အချိန ် ဝိရောဓိ ၊ ဆွေးနွေးချင ် တာက အချိန ် ရှုထောင ့ ် ရဲ ့ ဝိရောဓိဟာ သင ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် တိုင ် းအပေါ ် သက ် ရောက ် မှုရှိပြီး သင ် လုံးဝကို သိတမမူမိတဲ ့ အရာပါ ။ 
အတိအကျဆို သင ့ ် မှာ ဒီအချိန ် ရှုထောင ့ ် အစွဲ တစ ် ခုလောက ် ထိတော ့ ရှိတယ ် ။ 
တကယ ် က ခြောက ် ခုရှိတယ ် ။ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် -ဦးစားပေးဖြစ ် ဖို ့ နှစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
အတိတ ် အတွက ် နှစ ် ခု ၊ အနာဂတ ် အတွက ် နှစ ် ခုပါ ။ 
အတိတ ် အပြုသဘော (သို ့) အတိတ ် အပျက ် သဘောကို အာရုံစိုက ် နိုင ် တယ ် ။ 
ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ပျော ် ရွှင ် မှု ပဓာနဝါဒီ ၊ အတိအကျက ဘဝပျော ် ရွှင ် မှုကို အာရုံစိုက ် တဲ ့ ကံကြွေးချဝါဒီ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ ဘာမှ အရေးမပါဘူး ။ ဘဝဟာ အထိန ် းချုပ ် ခံပါ ။ 
ရည ် မှန ် းချက ် တွေချ အနာဂတ ် ဦးစားပေး ၊ 
(သို ့) အနာဂတ ် ရုပ ် လွန ် ဝါဒီ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ အတိအကျဆို သေပြီး ဘဝ စတယ ် ပေါ ့ ။ အချိန ် ရှုထောင ့ ် တွေ 
ညက ် ညောစွာပြောင ် းဖို ့ စိတ ် ပြောင ် းနိုင ် မှု ဖွံ ့ ဖြိုးစေခြင ် းဟာ အခြေအနေရဲ ့ တောင ် ဆိုခြင ် းတွေမှာ မူတည ် တယ ် ၊ ဒါက သင ် တို ့ သင ် ယူဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အရမ ် း အမြန ် ပဲ အကောင ် းဆုံး အချိန ် ကောက ် ကြောင ် းက ဘာလဲ ။ 
အတိတ ် အပြုသဘောကိုမြှင ့ ် ၊ သင ့ ် တင ့ ် တဲ ့ 
အနာဂတ ် ၊ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ပျော ် ရွှင ် မှုပဓာနဝါဒ ။ 
အတိတ ် အပျက ် သဘောနဲ ့ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကံကြွေးချဝါဒကို အမြဲ နှိမ ့ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ အကောင ် းဆုံး အချိန ် အရောက အတိတ ် က သင ် ရတာပါ ။ အတိတ ် အပြုသဘောက ဇစ ် မြစ ် တွေပေးတယ ် ၊ မိသားစု ၊ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာနဲ ့ ကိုယ ် တိုင ် ပါ ။ 
အနာဂတ ် ကရတာက ပန ် းတိုင ် သစ ် တွေ ၊ စိန ် ခေါ ် မှု အသစ ် တွေဆီ ပျံဝဲဖို ့ တောင ် ပံတွေပါ ။ 
ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ပျော ် ရွှင ် မှု ပဓာနဝါဒက ရတာက သင ့ ် ကိုယ ် သင ် ၊ နေရာတွေ ၊ လူတွေ ၊ ကာမဂုဏ ် အာရုံကို စူးစမ ် းဖို ့ စွမ ် းအင ် ပါ ။ 
လွန ် ကဲတဲ ့ အချိန ် ရှုထောင ့ ် တိုင ် းမှာ အပြုသဘောထက ် အပျက ် တွေပိုများတယ ် ။ 
အနာဂတ ် တွေက အောင ် မြင ် မှုအတွက ် ဘာကို စတေးလဲ ။ 
မိသားစုအချိန ် ၊ မိတ ် ဆွေအချိန ် ကို စတေးတယ ် ။ 
ပျော ် စရာအချိန ် ၊ ကိုယ ် ပိုင ် ဉာဏ ် ရည ် ကို စတေးတယ ် ။ 
ဝါသနာတွေနဲ ့ အိပ ် စက ် ခြင ် းကို စတေးတယ ် ။ ဒီတော ့ သူတို ့ ကျန ် းမာရေးကို ထိခိုက ် ပါတယ ် ။ 
အလုပ ် ၊ အောင ် မြင ် မှုနဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှု အတွက ် သူတို ့ ရှင ် သန ် ကြတယ ် ။ 
TED သမားတစ ် ချို ့ သတိရမိမှာတော ့ ကျိန ် းသေပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ့ ကို သတိရစေတယ ် ။ South Bronx အပယ ် ခံအရပ ် စစ ္ စလီမိသားစုမှာ ကြီးပြင ် းခဲ ့ တယ ် ။ လူတိုင ် းဟာ အတိတ ် နဲ ့ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် မှာ နေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီမှာက အနာဂတ ် ဦးစားပေသူ အဖြစ ် နဲ ့ ပါ ။ ထိပ ် ကိုတက ် ခဲ ့ ပြီး ဒါတွေအားလုံး စတေးခဲ ့ သူပါ အကြောင ် းက ဆရာတွေက ကြားဝင ် ပြီး အနာဂတ ် ဦးစားပေးအောင ် လုပ ် ပေးလို ့ ပါ ။ 
ဒီမုန ့ ် ချိုတွေ မစားနဲ ့ လို ့ ပြောခဲ ့ တယ ် ၊ အကြောင ် းက စောင ့ ် ရင ် နှစ ် ခုရမှာမို ့ လို ့ ပါ ၊ ဟန ် ချက ် ညီအောင ် လုပ ် ဖို ့ မသင ် ယူမိခင ် အထိပေါ ့ ။ 
ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ပျော ် ရွှင ် မှုပဓာနဝါဒ ထည ့ ် ၊ အတိတ ် အပြုသဘော အာရုံစိုက ် မှု ထည ့ ် ပေါ ့ ။ ဒါနဲ ့ ၇၆ နှစ ် မှာ အရင ် ထက ် ပိုတက ် ကြွ ၊ ပိုထုတ ် လုပ ် အားကောင ် းပြီး အရင ် ကထက ် ပိုပျော ် လာတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကို ကမ ္ ဘာ ့ ပြဿနာ အများအပြားမှာသုံးတာကိုပါ ကလေးတွေ ကျောင ် ထွက ် နှုန ် း ပြောင ် းလဲတာ ၊ ဆေးစွဲတာ တိုက ် ဖျက ် တာ ၊ ဆယ ် ကျော ် သက ် ကျန ် းမာရေး တိုးမြှင ့ ် ပေးတာ ၊ အချိန ် ဥပစာတွေနဲ ့ ကုသရေး တိ / ကုတွေရဲ ့ PSTD အံ ့ ဖွယ ် ကုသမှုတွေရတာ တည ် တံ ့ မှုနဲ ့ ထိန ် းသိမ ် းမှု တိုးမြှင ့ ် ပေးတာ ကျောင ် းထွက ် နှုန ် း ၅၀% ရှိရာမှာ ရုပ ် ပိုင ် း ပြန ် လည ် ထူထောင ် မှု လျှော ့ ချတာ ၊ အသေခံအကြမ ် းဖက ် တွေကို ဖျောင ် းဖျ ပြောင ် းလဲတာ အချိန ် ဇုံ ပဋိပက ္ ခကြောင ့ ် မိသားစု ဝိရောဓိ တွေကို ပြုပြင ် မွမ ် းမံပေးတာတွေပါ ။ 
အဆုံးသတ ် ပြောချင ် တာက သင ် နဲ ့ အခြားသူတွေရဲ ့ အချိန ် ရှုထောင ့ ် ကို နားလည ် ခြင ် းဖြင ့ ် များစွာသော ဘဝရဲ ့ ပဟေဠိတွေကို ဖြေရှင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီစိတ ် ကူးက သိပ ် ရိုးစင ် း ၊ သိပ ် မြင ် သာပေမဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေက တကယ ် နက ် ရှိုင ် းတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(တေးဂီတသံ) ဒါဟာ လူသားရဲ ့ စစ ် ဆေးချက ် ပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ လူသားတစ ် ယောက ် ဟုတ ် မဟုတ ် ကို သိရှိဖို ့ စစ ် ဆေးချက ် တစ ် ခုပါ ။ 
တစ ် ခုခုဟာ ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ သက ် ဆိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ကျေးဇူးပြုပြီး ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ လက ် ကိုမြှောက ် လိုက ် ပါ ။ 
သဘောတူတယ ် နော ် ။ ဟုတ ် လားဗျာ ။ 
ဒါဆိုရင ် စလိုက ် ကြရအောင ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ဟိုးငယ ် ငယ ် ကလေးဘဝတုန ် းက နှပ ် ချေးခြောက ် စားဖူးလား ။ 
(ရယ ် သံများ) ကောင ် းပြီဗျာ ။ ဒီမှာ စိတ ် ချရပါတယ ် ဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ရှက ် ကိုးရှက ် ကန ် းဖြစ ် စရာ တစ ် ခုခုကို သတိရမိတဲ ့ အချိန ် မှာ ဘယ ် လိုမှန ် းမသိရတဲ ့ အသံကလေးတစ ် ခု လုပ ် ဖူးလားဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ဝမ ် းနည ် းတဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ပျက ် တဲ ့ အထင ် အမြင ် ရောက ် သွားစေဖို ့ အတွက ် စာပိုဒ ် တစ ် ပိုဒ ် ရဲ ့ ပထမစာလုံးကို တမင ် တကာ စာလုံးသေးနဲ ့ ရေးဖူးလား ။ 
(ရယ ် သံများ) ကောင ် းပါပြီးဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ရန ် လိုတဲ ့ သင ် ္ ကေတအဖြစ ် နဲ ့ စာတစ ် ပိုဒ ် ကို ဒါအပြတ ် ပဲဆိုပြီး ပုဒ ် မချ အဆုံးသတ ် ဖူးလား ။ ကောင ် းပြီဗျာ ၊ ဒါအပြတ ် ပဲ ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် ကနေပြီး ခင ် ဗျားတို ့ ကို စုတ ် တီးစုတ ် ပဲ ့ တစ ် ခုခုပြောလိုက ် တဲ ့ အခါ ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ရယ ် မောတာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ပြုံးလိုက ် တာတို ့ လုပ ် ဖူးလား ။ နောက ် ပြီးတော ့ ဘာကြောင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ အဲဒီလို တုံ ့ ပြန ် မိတာပါလိမ ့ ် ဆိုတာကိုတွေးမိရင ် း ကျန ် တဲ ့ တစ ် နေ ့ တာလုံးကို ကုန ် ဆုံးဖူးလား ။ 
ဖြစ ် ဖူးတယ ် ။ 
စစ ် ဆေးရေးဂိတ ် ကနေ အဝင ် ပေါက ် ကို လျှောက ် သွားနေခိုက ် အကြိမ ် တစ ် ထောင ် လောက ် လေယဉ ် လက ် မှတ ် ပျောက ် သလိုမျိုးဖြစ ် ဖူးလား ။ 
ဟုတ ် တယ ် ။ 
ဘောင ် းဘီဝတ ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာမှ ချောင ် ချိနေတဲ ့ ခြေစွပ ် က ပေါင ် းရင ် းကိုတက ် ပြီးတွန ် းထိုးနေတာကို နောက ် အကြာကြီးနေမှသိလိုက ် ရတာကို ကြံဖူးလား ။ 
(ရယ ် သံများ) ကောင ် းတယ ် ဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ တစ ် ခြားတစ ် ယောက ် ယောက ် ကနေ ပိတ ် ထားတဲ ့ အကောင ့ ် တစ ် ခုရဲ ့ စကားဝှက ် ကို မှန ် းဆဖို ့ ကြိမ ် ဖန ် များစွာ ကြိုးစားဖူးလား ။ 
အင ် း ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ တနေ ့ နေ ့ မှာ အလိမ ် ပေါ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ အတွေးမျိုးနဲ ့ စိတ ် ထဲမှာကသိကအောက ် ဖြစ ် ဖူးလား ။ 
ရပါတယ ် ၊ ဒီမှာ စိတ ် ချရပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ပင ် ကိုယ ် သဘာဝအရ ခင ် ဗျားတို ့ အရမ ် းထူးချွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ မသိရှိသေးတဲ ့ အရည ် အချင ် းတစ ် ခုရှိခဲ ့ တယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ ဖူးလား ။ 
အင ် း ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တကယ ့ ် ဘဝမှာ တစ ် ခုခုကို ချိုးဖောက ် မိပြီးတော ့ လက ် တွေ ့ ဘဝမှာ ခင ် ဗျားဟာ ပြန ် ပယ ် ဖျက ် တဲ ့ ခလုတ ် ကို ရှာမိလျက ် သားဖြစ ် နေတာ ကြုံဖူးလား ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ TED ရင ် ထိုး အထားမှားပြီး ၊ နောက ် ချက ် ချင ် းဆိုသလိုပဲ ဗန ် ကိုဗာ (၃) ရက ် အားလပ ် ရက ် ခရီးဟာ ဘယ ် လိုများဖြစ ် လိမ ့ ် မလဲလို ့ စတင ် စိတ ် ကူးမိဖူးလား ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အနေနဲ ့ အရမ ် းကို သာမန ် ရုပ ် ကြမ ် းရေကြိုရှိတဲ ့ တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ဟာ ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ များ ဗြုန ် းစားချည ် း အရမ ် းကို လှပလာနိူင ် သလဲဆိုတာကို အံ ့ ဩချီးမွမ ် းဖူးလား ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို စာတိုပို ့ နေရင ် း အရူးတစ ် ယောက ် လိုမျိုး 
ပြုံးပြီးစိုက ် ကြည ့ ် နေတယ ် ဟေ ့ "" လိုဆိုပြီး နောက ် ဆက ် တွဲအနေနဲ ့ အဲဒီလူဆီ စာတိုပို ့ လိုက ် ဖူးလား ။ 
အခြားတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဖုန ် းကို ဝင ် ကြည ့ ် ချင ် စိတ ် ပေါက ် ပြီး ၊ နောက ် တော ့ ဒီဖျားယောင ် းမှုကို အညံ ့ ခံဖူးလား ။ 
တစ ် ယောက ် တည ် းစကားပြောပြီးမှာ ခင ် ဗျားကိုခင ် ဗျား တော ် တော ် အသုံးမကျတဲ ့ ငကြောင ် တစ ် ယောက ် လို ့ ရုတ ် တရက ် အသိတရားရရှိသွားမိတာမျိုး ရှိဖူးလား 
(ရယ ် သံများ) စကားအချေအတင ် ပြောနေတုန ် းမှာ ဖုန ် းကဓာတ ် ခဲကုန ် သွားပြီး ၊ ဒီဖုန ် းက ခင ် ဗျားတို ့ နှစ ် ယောက ် စလုံးကို အဆက ် ပြတ ် အောင ် လုပ ် နေတယ ် လို ့ ခံစားမိတာမျိုး ဖြစ ် ဖူးလား ။ 
ပြဿနာတစ ် ရပ ် ဟာ ဒီထက ် ပိုပြီး လွယ ် ကူသင ့ ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဒါဟာ သဘာဝအတိုင ် းပဲ ဖြစ ် ပျက ် တယ ် လို ့ ထင ် မှတ ် ယူဆသင ့ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ နှစ ် ဦးအကြား စီမံလုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ ကိစ ္ စဟာ အလဟဿပဲလို ့ တွေးမိဖူးလား ။ 
ရေရှည ် မှာ သဘာဝအတိုင ် း ဖြစ ် ပျက ် တဲ ့ အရာတွေဟာ မရှိစလောက ် နည ် းတာကို သင ် သိရှိသဘောပေါက ် ဖူးလား ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ အတိသုခ ပျော ် ရွှင ် စွာနဲ ့ နိူးထပြီတော ့ ၊ ရုတ ် တရက ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် က ခင ် ဗျားကို ပစ ် ထားခဲ ့ တယ ် ဆိုတဲ ့ ဆိုးရွားလှတဲ ့ အောက ် မေ ့ အမှတ ် ရမှုရဲ ့ ဖိစီးလွှမ ် းမိုးမှုကို ခံရဘူးလား ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဘဝမှာ မရှိတော ့ တဲ ့ လူတစ ် ယောက ် မရှတော ့ တဲ ့ နောက ် မှာ အနာဂတ ် ကို မြင ် ယောင ် စိတ ် ကူးကြည ့ ် လို ့ မရနိုင ် တော ့ ဘူးလို ့ မျှော ် လင ် ့ ချက ် တွေ ဆုံးရှုံးသွားဖူးလား ။ 
ဒီအ ​ ဖြစ ် အပျက ် ကို ဆောင ် းဦးပေါက ် ရဲ ့ ဝမ ် းနည ် းစရာအပြုံးနဲ ့ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် အနာဂတ ် ဆိုတာတွေဟာ ဆက ် လက ် ဖြစ ် ပျက ် နေမှာပဲဆိုတဲ ့ အသိတရားနဲ ့ ပြန ် လည ် စောင ် းငဲ ့ ကြည ့ ် ဖူးလား ။ 
ဝမ ် းသာပါတယ ် ဗျာ ။ 
အခု ခင ် ဗျားတို ့ စစ ် ဆေးလွှာကို ဖြေဆိုပြီးမြောက ် သွားပါပြီ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးဟာ လူသားတွေပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ ကြတယ ် ကိုယ ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ရှိနေတဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထုတွေနဲ ့ ဆက ် နွယ ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ နေ ့ စဉ ် အသုံးပြုနေကျ ပစ ္ စည ် းတွေ 
ဒီလိုအရာဝတ ္ ထုတွေ သုံးရတာ ပိုပျော ် ဖို ့ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါတည ် း ကပ ် ပါလာတတ ် တာကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုပဲဖြစ ် ပါတယ ် ဒီအရာဝတ ္ ထုတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လိုကိုင ် တွယ ် ကြလဲ နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာရော ဒီအရာဝတ ္ ထုတွေကို ဘယ ် လိုသုံးကြလဲ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လှုပ ် ရှားမှုတွေကို ဒီအရာဝတ ္ ထုတွေနဲ ့ ပဲ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ တင ် မကဘဲ ကျွန ် တော ် တို ့ အချင ် းချင ် း ဆက ် သွယ ် ဖို ့ လည ် း သုံးကြပါတယ ် ။ 
အိန ္ ဒိယမှာ ကလေးတစ ် ယောက ် ကို ခရစ ် ကတ ် မှာ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နေ ့ စဉ ် သင ် ယူခြင ် းရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းဖြစ ် နေတာကိုး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သိထားတဲ ့ ပြီးတော ့ ဒီအရာဝတ ္ ထုတွေကို အသုံးပြုပုံရယ ် ကို နည ် းပညာကမ ္ ဘာနဲ ့ ဆက ် သွယ ် နိုင ် ဖို ့ ဘယ ် လိုပေါင ် းစပ ် ရမလဲ ဆိုတာကိုပေါ ့ ။ 
စာရိုက ် ခုံနဲ ့ မောက ် (စ ်) ကို သုံးမယ ့ ် အစား ကျွန ် တော ် ကွန ် ပျူတာကို ဘာလို ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထုကမ ္ ဘာက ပစ ္ စည ် းတွေ သုံးသလို သုံးလို ့ မရနိုင ် ရမှာလဲ ။ 
အဲလိုနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၈နှစ ် က ဒီလေ ့ လာမှုကို ကျွန ် တော ် စခဲ ့ တယ ် စားပွဲပေါ ် က မောက ် (စ ်) တစ ် ခုနဲ ့ တကယ ့ ် ကို စခဲ ့ တာပါ 
အဲဒီမောက ် (စ ်) ကို ကွန ် ပျူတာအတွက ် သုံးမယ ့ ် အစား 
အားလုံးသတိပြုမိမှာပါ ၊ အဲဒီခေတ ် တုန ် းကမောက ် (စ ်) ဘယ ် ကို ရွှေ ့ နေတာလဲ ဆိုပြီး ကွန ် ပျူတာကို လမ ် းညွှန ် ပေးတဲ ့ ဒလိမ ့ ် တုံးလေး နှစ ် တုံးလဲ ပါလေ ့ ရှိတယ ် ။ 
ဒလိမ ့ ် တုံးတွေ ပိုလိုတဲ ့ အတွက ် တခြားမောက ် (စ ်) တစ ် ခုကို ကျွန ် တော ့ ် သူငယ ် ချင ် းတစ ် ယောက ် ဆီက ငှားလိုက ် တယ ် ။အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ် မှာ ဒလိမ ့ ် တုံးလေးတုံးရှိသွားပြီ 
စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတာက ကျွန ် တော ် ဒလိမ ့ ် တုံးတွေကို ဒီမောက ် (စ ်) တွေကနေ ဖြုတ ် ထုတ ် လိုက ် ပြီး 
အဲဒီမှာ ကြိုးတချို ့ ရယ ် ၊ ပူလီတွေရယ ် စပရင ် းတွေရယ ် ပါ ပါတယ ် 
လှုပ ် ရှားမှုကို အာရုံခံနိုင ် တဲ ့ ဟန ် အမူအရာပြ ကိရိယာတစ ် ခုကို ၂ ဒေါ ် လာတည ် းနဲ ့ ကျွန ် တော ် အကြမ ် းဖျဉ ် းလုပ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် ရုပ ် ဝတ ္ ထုကမ ္ ဘာမှာ လုပ ် လိုက ် သမျှတွေဟာ နည ် းပညာကမ ္ ဘာထဲမှာ ပုံတူကူးပြီးသား ဖြစ ် သွားတယ ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၈ နှစ ် လောက ် က ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဒီကိရိယာလေးကို သုံးရုံနဲ ့ ပဲပေါ ့ ။ 
ဒီကမ ္ ဘာနှစ ် ခု ဆက ် သွယ ် ပေးရတာကို ကျွန ် တော ် စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ တော ့ 
ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားခဲ ့ တာက "" ဘာလို ့ များ ဒီတကယ ့ ် ကပ ် ခွာစာရွက ် အစစ ် ကို နည ် းပညာကမ ္ ဘာနဲ ့ကျွန ် တော ့ ် အမေအတွက ် ကပ ် ခွာစာရွက ် တစ ် ခုပေါ ် မှာ ရေးလိုက ် တဲ ့ စာကဒါမှမဟုတ ် အစည ် းအဝေးသတိပေးချက ် က ကျွန ် တော ့ ် ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပြက ္ ခဒိန ် ထဲ အလိုလို ရောက ် သွားနိုင ် တယ ် 
ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကမ ္ ဘာထဲမှာ ရှာလို ့ လဲရတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် အကြောင ် းအရာတစ ် ခုရေးလိုက ် မယ ် ၊ "" ဒေါက ် တာ စမစ ် (သ ်) ရဲ ့ လိပ ် စာကဘာလဲ "" ဆိုရင ် 
ဒီစနစ ် လေးက အဲဒါကို ပုံနှိပ ် ပေးတယ ် ။ 
တခြားလေ ့ လာချက ် တစ ် ခုမှာတော ့ သုံးဖက ် မြင ် ဆွဲလို ့ ရမယ ့ ် ဘောပင ် တစ ် ချောင ် းလုပ ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တွေးကြည ့ ် မိတယ ် ၊ 
အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီဘောပင ် ကို ထွင ် လိုက ် တယ ် ၊ သုံးဖက ် မြင ် ကို တွေးကြည ့ ် ရုံတင ် မဟုတ ် ဘဲ တကယ ် လည ် း ဆွဲလို ့ ရမယ ် ဒီ ် လိုဆို ပိုပြီး အဆင ် ချောနိုင ် မယ ် လေ ။ 
တစ ် ခုခုကို ရှာဖို ့ အဓိကစာလုံးကို ရိုက ် ထည ့ ် တာထက ် သူ ့ ပေါ ် မှာ အရာဝတ ္ ထုတွေကို တင ် ထားလိုက ် မယ ် ၊ 
အကယ ် ၍ လေယာဉ ် လက ် မှတ ် ကို တင ် လိုက ် ရင ် လေယာဉ ် ဂိတ ် ဘယ ် မှာလဲဆိုတာ ပြလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ဘယ ် မှာ ခွက ် ကို လွှင ့ ် ပစ ် လို ့ ရမလဲပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေက ကျွန ် တော ် အစောပိုင ် းမှာ လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ လေ ့ လာမှုတွေပါ ။ ှရည ် ရွယ ် ချက ် ကတော ့ ဒီကမ ္ ဘာနှစ ် ခုကို အကြားအလပ ် မရှိဘဲ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ပါပဲ ။ 
ဒီလေ ့ လာတွေ ့ ရှိချက ် တွေ အားလုံးထဲမှာ တူတာတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ ရုပ ် ဝတ ္ ထုကမ ္ ဘာရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းကို ကျွန ် တော ် ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကမ ္ ဘာထဲ ယူသွင ် းတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် တကယ ့ ် ဘဝရဲ ့ အသိစိတ ် တစ ် ခုခုကို 
ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် စိတ ် ဝင ် စားကြတာက သတင ် းအချက ် အလက ် တွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အရာဝတ ္ ထုတွေအကြောင ် း သိချင ် ကြတယ ် ၊ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် က အဖြစ ် အပျက ် တွေအကြောင ် း သိချင ် ကြတယ ် ။ 
"" ဒီချဉ ် းကပ ် ပုံကို ဘာလို ့ များ ပြောင ် းပြန ် လုပ ် လို ့ မရနိုင ် ရမှာလဲ "" ပေါ ့ ။ 
နေ ့ စဉ ် အရာဝတ ္ ထုတွေဆီ နေ ့ စဉ ် ဘဝတွေဆီကို မယူနိုင ် ရမှာလဲ ။ ဒီလိုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ဒီအရောင ် စက ် လေးတွေနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ 
ရုပ ် သံပြစက ် အကြီးစားတစ ် ခုက ် ို ကျွန ် တော ့ ် ခေါင ် းပေါ ် မှာ တင ် ဖို ့ စဉ ် းစားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို ခေါင ် းစွပ ် ရုပ ် သံပြစက ် လို ့ ခေါ ် ကြတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
ကျွန ် တော ့ ် စက ် ဘီးဦးထုပ ် ကို ယူလိုက ် တယ ် ၊ ဒီနားမှား ရုပ ် သံပြစက ် ကောင ် းကောင ် းဆန ့ ် သွားအောင ် အပေါက ် လေးတစ ် ပေါက ် ဖောက ် လိုက ် တယ ် 
ဒီ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် သတင ် းအချက ် အလက ် တွေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ဝန ် းကျင ် က ကမ ္ ဘာကို ချဲ ့ လို ့ ရတယ ် လေ ။ 
နောက ် ပိုင ် းမှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေက သုံးစွဲသူ အဆင ် ပြေမယ ့ ် ဆွဲပြားပုံစံပြောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီနည ် းပညာရဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာအကောင ် းဆုံးကတော ့ ကိုယ ့ ် ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကမ ္ ဘာကို ကိုယ ် နဲ ့ အတူယူသွားလို ့ ရတယ ် ဆိုတာပဲ ဘယ ် ပဲသွားသွားပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် က ဘယ ် မျက ် နှာပြင ် ၊ ဘယ ် နံရံကိုမဆို ကြားခံမျက ် နှာပြင ် အနေနဲ ့ စသုံးလို ့ ရတယ ် ။ 
ကင ် မရာက လှုပ ် ရှားဟန ် အားလုံးကို ခြေရာခံပေးပါတယ ် ။ 
လက ် နဲ ့ လုပ ် သမျှ လုပ ် ရှားမှုတိုင ် းကို နားလည ် နိုင ် တယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အစောပိုင ် း သုံးခဲ ့ တဲ ့ ကိရိယာမှာ 
နံရံတစ ် ခုခုမှာ ရပ ် လိုက ် တာနဲ ့ အဲဒီမှာ ဆေးစခြယ ် လို ့ ရပြီလေ ။ 
ဒီမှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က လက ် ချောင ် းတစ ် ချောင ် းချင ် း ခြေရာခံနေတာမဟုတ ် ဘဲ 
ဒီတော ့ လက ် နှစ ် ဖက ် လုံးနဲ ့ မြေပုံတစ ် ပုံကို ကိုင ် ပြီးဆွဲလိုက ် ရုံနဲ ့ 
အနားတွေနဲ ့ အရောင ် တွေကို အသိပြုခွဲခြားနိုင ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး အထဲမှာ တခြားနည ် းစနစ ် လေးတွေနဲ ့ လဲ အလုပ ် လုပ ် နေတယ ် ။ 
တကယ ် အလုပ ် လုပ ် ပုံက နည ် းနည ် းတော ့ ရှုပ ် ထွေးပေမဲ ့ 
ဓာတ ် ပုံရိုက ် တဲ ့ လက ် ဟန ် ခြေဟန ် လုပ ် လိုက ် ရုံနဲ ့ ပဲ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ပေးနိုင ် မယ ် လေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ 
ဒီဓာတ ် ပုံတွေကို စဖွင ့ ် ကြည ့ ် လို ့ ရပြီပေါ ့ ။ ဒါမှမဟုတ ် "" ဟုတ ် ပြီ ၊ ကျွန ် တော ် ဒီပုံတွေကို နည ် းနည ် းလေးပြင ် ပြီးတော ့ရုပ ် ဝတ ္ ထုကမ ္ ဘာထဲ တကယ ် ပေါင ် းစည ် းနိုင ် မယ ့ ် ခေတ ် ကို မျှော ် လင ့ ် နေကြတာပါ ။ 
အကယ ် ၍ မျက ် နှာပြင ် တစ ် ခုမှ မရှိဘူးဆိုတောင ် သာမန ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေကို လက ် ဖဝါးပေါ ် မှာ သုံးလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒီမှာဆို ကျွန ် တော ် လက ် ကိုပဲသုံးပြီး ဖုန ် းနံပါတ ် တစ ် ခုကို နှိပ ် နေတာပါ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းလောက ် အောင ် ကို 
စာအုပ ် အဖုံးက တခြားထောင ် နဲ ့ ချီ သန ် းနဲ ့ ချီတဲ ့ အွန ် လိုင ် းက စာအုပ ် တွေနဲ ့ တူနေတယ ် အဲဒါဘယ ် စာအုပ ် လဲလို ့ စစ ် လို ့ ရတယ ် ၊ 
ဒီအချက ် အလက ် ကို ရသွားပြီဆိုတာနဲ ့ဒီတော ့ တကယ ် စာအုပ ် အစစ ် နဲ ့ တင ် 
("" ဟားဗတ ် တက ္ ကသိုလ ် က ကျော ် ကြားတဲ ့ မိန ့ ် ခွန ် း..... "") 
(""... ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် အမ ် အိုင ် တီက ထူးချွန ် သူနှစ ် ဦးကို အထူးတလည ် ကျေးဇူးတင ် ချင ် ပါတယ ်.... "") 
သတင ် းစာက မိုးလေဝသကို တိုက ် ရိုက ် ပြလိမ ့ ် မယ ် ။ လူကြီးမင ် းတို ့ အခုလို 
ကျွန ် တော ် ပြန ် ရင ် ကျွန ် တော ့ ် လေယာဉ ် လက ် မှတ ် ကိုပဲသုံးပြီး လေယာဉ ် ဘယ ် လောက ် ဆိုင ် းငံ ့ နေဦးမလဲဆိုတာ စစ ် ကြည ့ ် လို ့ ရမယ ်အိုင ် ဖုန ် းကိုဖွင ့ ် ပြီး အိုင ် ကွန ် တစ ် ခုကို နှိပ ် ချင ် စိတ ် မရှိလို ့ ပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ဒီနည ် းပညာက 
ရထားထဲက ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် မှာ 
(ရယ ် သံများ)တစ ် ခုတည ် းသော ကန ့ ် သတ ် ချက ် ပဲ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
စိတ ် လှုပ ် ရှားနေကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါကို စောင ့ ် နေမယ ့ ် အစား ကျွန ် တော ် စာရွက ် တစ ် ရွက ် နဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုလုပ ် လိုက ် တယ ် ၊ 
ကျွန ် တော ် ဘာလုပ ် လိုက ် လဲဆိုတော ့ ကင ် မရာကိုဖယ ် လိုက ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် မိုက ် ကိုလည ် းဖယ ် လိုက ် တယ ် ပြီးတော ့ အဲဒါကို ညှစ ် လိုက ် တယ ် မိုက ် နဲ ့ ချိတ ် တစ ် ခုလုပ ် လိုက ် တယ ် ပြီးတော ့ အဲဒါကို အနားက စာရွက ် တစ ် ရွက ် ပေါ ် မျာ ချိတ ် နဲ ့ ချိတ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ စာရွက ် ကိုထိလိုက ် တိုင ် း စာရွက ် ထိသံကို အတိုင ် းသားကြားနိုင ် သွားတာပေါ ့ ။ 
တကယ ် တမ ် းတော ့ ကင ် မရာက ကျွန ် တော ့ ် လက ် ချောင ် းရွေ ့ ရှားမှုတွေကို ခြေရာခံပေးနေတာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ရုပ ် ရှင ် လဲ ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
("" မင ် ္ ဂလာနေ ့ လည ် ခင ် းပါ ၊ ကျွန ် တော ့ ် နာမည ် ရပ ် (စ ်) ဆယ ် (လ ်) ပါ ။.. ') ('... ကျွန ် တော ် က ထရိုက ် (ဘ ်) ၅၄က အရိုင ် းတောရှာဖွေသူပါ ') ပြီးတော ့ ဂိမ ် းကစားလို ့ လဲရမယ ် ။ 
(ကားစက ် သံ) ဒီမှာတော ့ ကင ် မရာက စာရွက ် ကို ဘယ ် လိုကိုင ် ထားသလဲဆိုတာပါနားလည ် နေတယ ် ၊ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 
ကျွန ် တော ် ဒါကိုဘယ ် လို ပိုသက ် ဝင ် လှုပ ် ရှားအောင ် လုပ ် လို ့ ရမလဲလို ့ စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် တော ် စားပွဲကို ပြန ် ရောက ် ရင ် ဒီအချက ် အလက ် ကို ကျွန ် တော ် ကွန ် ပျူတာထဲ ထည ့ ် လို ့ ရမယ ် ။ ဒီလိုဆို အရွယ ် ပြည ့ ် ကွန ် ပျူတာကို သုံးလို ့ ရသွားပြီလေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဘာလို ့ ကွန ် ပျူတာချည ် းပဲ သုံးရမှာလဲ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ စာရွက ် တွေနဲ ့ တင ် လုပ ် လို ့ ရနေပြီလေ ။ 
စာရွက ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် ရတာ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီမှာဆို ကျွန ် တော ် စာရွက ် စာတမ ် းတချို ့ ကို ယူလိုက ် ပြီး ဒုတိယနေရာက ဒုတိယတစ ် ပိုင ် းကို ဒီပေါ ် မှာ တင ် လိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် အဲဒီက 
အင ် း... ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် က "" အင ် း ၊ ကြည ့ ် ကောင ် းသွားပြီ "" ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ပုံနှိပ ် ပြီးသွားပြီ ။ အခုဆို.... 
ကမ ္ ဘာနှစ ် ခုကို တစ ် ချိန ် လုံးရွှေ ့ ပြီး သုံးစရာမလိုတော ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် ဆုံးကျွန ် တော ် စဉ ် းစားဖြစ ် တာက နေ ့ စဉ ် သုံး အရာဝတ ္ ထုတွေကို အချက ် အလက ် တွေနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ခြင ် းဟာဒီကမ ္ ဘာနှစ ် ခုကြားက ကွက ် လပ ် ကိုလည ် း ပထုတ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် လူသားဆန ် အောင ် ရုပ ် ဝတ ္ ထုကမ ္ ဘာနဲ ့ ပိုပြီးဆက ် သွယ ် လို ့ ကောင ် းအောင ် ကူညီပေးမှာပါ ။ 
စက ် တွေ မဖြစ ် ရအောင ် လည ် း ကူညီပေးမှာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ခရစ ် (စ ်) အန ် ဒါဆန ် ။ ကဲ ၊ ပရနာ ့ (ဗ ်) 
တကယ ့ ် ကို မယုံနိုင ် လောက ် အောင ် ပါပဲ ၊ 
ဒီနည ် းပညာနဲ ့ ဘာလုပ ် မှာလဲ ၊ ကုမ ္ ပဏီထောင ် ဖို ့ အစီအစဉ ် ရှိလား ။ 
ပရာနာ ့ (ဗ ်) မစ ် (စ ်) ထရီ ။ အင ် း... ကုမ ္ ပဏီတွေကတော ့.. 
ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် ဖို ့ လည ် း မခက ် လှပါဘူး ။ 
အားလုံးအတွက ် ကျွန ် တော ် ဖွင ့ ် ချပေးသွားမှာပါ ၊ 
ခအ ။ ဖွင ့ ် ချပေးဖို ့ လား ။ အိုး.. 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ခအ ။ ဒီနည ် းပညာနဲ ့ အိန ္ ဒိယပြန ် ဖို ့ ရော ရှိသလားဗျ ။ 
ခမ ။ ဘာအစီအစဉ ် တွေရှိလဲ ။ အမ ် အိုင ် တီလား ၊ 
အိန ္ ဒိယလား ၊ ရှေ ့ လျှောက ် အချိန ် ကို ဘယ ် လိုခွဲဖို ့ စဉ ် းစားထားလဲ ။ 
ခုမြင ် ခဲ ့ ရသမျှတွေက ကျွန ် တော ် 
အခု ပေးရတန ် အောင ် ဆိုရင ် ဒီစနစ ် က ဒေါ ် လာ ၃၀၀ ကျမယ ် ၊ ဒေါ ် လာ ၂၀၀၀ ကျတဲ ့ မျက ် နှာပြင ် စားပွဲမျိုးနဲ ့ ယှဉ ် ရင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ၂ ဒေါ ် လာ မောက ် (စ ်) လှုပ ် ရှားမှုစနစ ် ဆို 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က.. ညီလာခံတစ ် ခုမှာ သူပြောခဲ ့ တယ ် "" ဒါကို ဘဟာဘ အဏုမြူလေ ့ လာရေးရုံးမှာဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က ဒီနည ် းပညာကို စမ ် းသပ ် ခန ် းမှာပဲ ဆက ် ထားမယ ့ ် အစား 
ခအ ။ TEDမှာ တွေ ့ ခဲ ့ ဖူးသမျှ လူတွေအပေါ ် အခြေခံပြီးပြောရရင ် 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် 
တကယ ် ထူးခြားပါပေတယ ် 

ဒီတော ့ မျက ် လှည ့ ် ဆိုတာ အရမ ် းကို တသီးတသန ့ ် နယ ် ပယ ် တစ ် ခုပါ ။ 
သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ နောက ် ဆုံး သုသေသနကို ပုံမှန ် ထုတ ် ပြန ် ကြပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မျက ် လှည ့ ် ပညာရှုင ် တွေကတော ့ နည ် းတွေ သော ့ ချက ် တွေကို မဝေမျှချင ် ဘူ ။ 
ဒါက အချင ် းချင ် းတောင ် မှ မှန ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဖန ် တီးမှုအကျင ့ ် တစ ် ခုကို သုသေသန ပုံစံ ဒါမှမဟုတ ် လူတွေအတွက ် သုသေသနနဲ ့ တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် မှု အနုပညာအနေနဲ ့ ကြည ့ ် ရင ် ကျွန ် တော ့ လို ဆိုင ် ဘာစိတ ် လှည ့ ် ရှင ် တစ ် ယောက ် သူ ့ လေ ့ လာမှုကို ဘယ ် လို မျှဝေနိုင ် မှာလဲဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် အထူးပြုတာက ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် နည ် းပညာနဲ ့ မျက ် လှည ့ ် ကို ပေါင ် းစပ ် တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၃ နှစ ် လောက ် က အခမဲ ့ ယူနိုင ် တဲ ့ ဆော ့ ဝဲ အသိုင ် းအဝိုင ် းကို လှမ ် းလိုက ် ရင ် း ပွင ့ ် လင ် းမှုနဲ ့ အလုံးစုံပါဝင ် မှုဆိုတဲ ့ စွမ ် းဆောင ် မှု တစ ် ခု စခဲ ့ တယ ် ။ မျက ် လှည ့ ် အတွက ် ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကိရိယာတွေ ဖန ် တီးဖို ့ ပါ ။ နောက ် ဆုံး အခြား ဖန ် တီးရှင ် တွေနဲ ့ မျှဝေနိုင ် မယ ့ ် ကိရိယာတွေပေါ ့ ။ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ထဲမှာ သူတို ့ ကို အစပြုပေးလိုက ် ပြီး ကျွမ ် းကျင ် မှု ပိုမြန ် ဆန ် စေဖို ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ ဒီပူးပေါင ် းခြင ် းတွေကနေ ပေါလာခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုကို ပြသချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ အဆက ် မပြတ ် ထိုးပြတဲ ့ စနစ ် ​ ဆပွားထားတဲ အရှိတရားပါ ။ ဒါမှမဟုတ ် ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပုံပြောကိရိယာပေါ ့ ။ 
မီးတွေနည ် းနည ် း ချပေးလိုက ် ပါလား ဗျာ ။ ကျေးဇူးပါ ။ 
ကဲ စမ ် းကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဘဝရဲ ့ ရုပ ် ပစ ္ စည ် း အပေါ ် ကျွန ် တော ့ အမြင ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြသဖို ့ ကျွန ် တော ် ဒါကို သုံးပါတော ့ မယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) တော ် တော ် စိတ ် မကောင ် းဘူး ၊ ကျွန ် တော ် ကြမ ် းပြင ် ကို မေ ့ သွားတယ ် ဗျ ။ 
ထလိုက ် ၊ 
ဟေး ။ 
လာစမ ် းပါကွ ။ 
(ဂီတသံ) ကျေးဇူးပြုပြီးတော ့ ၊ (ဂီတသံ) 
လုပ ် ပါဦး ။ 
ဟာ ဒီအတွက ် စိတ ် မကောင ် းပါဘူး ။ 
ဒါကို မေ ့ လိုက ် ပါ ။ 
(ဂီတသံ) နောက ် တစ ် ခါ ထပ ် လုပ ် ကြည ့ ် မယ ် ။ 
အိုကေ ၊ 
သူစနစ ် ကို နားလည ် ပြီ ။ 
(ဂီတသံ) (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) အိုး အိုး ။ (ဂီတသံ) 
ကောင ် းပြီ ၊ ဒါကို စမ ် းကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
လုပ ် စမ ် းပါ ။ 
(ဂီတသံ) (ရယ ် သံများ) (ဂီတသံ) ဟေး ။ (ဂီတသံ) 
သူမပြောတာ ကြားပါတယ ် နော ် ၊ ဆက ် လုပ ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) နှုတ ် ဆက ် တယ ် နော ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် အခုခင ် ဗျားတို ့ ကို ပညာရေး ပုံစံအသစ ် တစ ် ခုကို မျှဝေပေးချင ် ပါတယ ် ၊ တစ ် ကြိမ ် တည ် ဆောက ် တိုးချဲ ့ လိုက ် တာနဲ ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးပေါ ် က တီထွင ် နိုင ် စွမ ် းရှိကြကာ စိတ ် ဓာတ ် ထက ် သန ် ကြပေမဲ ့ နောက ် ကျကျန ် ရစ ် နေခဲ ့ ကြရမှာ ဖြစ ် တဲ ့ လူငယ ် သန ် းပေါင ် းများစွာတို ့ ရဲ ့ ဘဝကို မြှင ့ ် တင ် ပေးနိုင ် မယ ့ ် ပညာရေးပုံစံပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် စမ ် းပါ ။ 
နေရာတစ ် ခုကို ကောက ် ယူလိုက ် ပြီး ဂရုစိုက ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးကို ရယူဖို ့ ပြေးလွှားနေကြရတဲ ့ လူတွေကို မြင ် ရမှာပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ ထဲက တချို ့ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ဆုံကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
Patrick ပါ ။ 
Patrick ဟာ လိုက ် ဘေးရီးယား နိုင ် ငံမှာ ဖွားခဲ ့ သူပါ ၊ ကလေး ၂၀ ရှိခဲ ့ တဲ ့ မိသားစုထဲမှာပါ ။ 
ပြည ် တွင ် းစစ ် ကာလအတွင ် းမှာ သူ ့ မိသားစုဟာ နိုင ် ဂျီရီးယားနိုင ် ငံကို ထွက ် ပြေးခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ၊ သူဟာ သူ ့ အခြေအနေထဲမှာတောင ် မှ သူဟာ အထက ် တန ် းကျောင ် းကို အကောင ် းဆုံး အမှတ ် များဖြင ့ ် အောင ် မြင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးကို ဆက ် ပြီး တက ် ချင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဆင ် းရဲနွမ ် းပါးစွာ နေထိုင ် နေရတဲ ့ သူ ့ မိသားစုကြောင ့ ် သူဟာ မကြာမီမှာ တောင ် အာဖရိကကို စေလွှတ ် ခံခဲ ့ ရပါတယ ် ၊ အလုပ ် လုပ ် လျက ် ရတဲ ့ ဝင ် ငွေကို သူ ့ မိသားစုကို လုပ ် ကျွေးဖို ့ ပြန ် ပို ့ ရန ် အတွက ် ပါ ။ 
Patrick ဟာ သူရဲ ့ ပညာရေး စိတ ် ကူးကိုတော ့ ဘယ ် တော ့ မှ လက ် မလျှော ့ ခဲ ့ ပါ ။ 
အလုပ ် ပြီးသွားတဲ ့ နောက ် ညနက ် ချိန ် မှာ ၊ သူဟာ ကွန ် ရက ် တွေထဲ ဝင ် လျက ် ပညာဆည ် းပူးရေး နည ် းလမ ် းတွေကို ရှာကြည ့ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ Meet Debbie ပါ ။ 
Debbie က ဖလော ် ရီဒါ ပြည ် နယ ် မှပါ ။ 
သူ ့ မိဘတွေဟာ တက ္ ကသိုလ ် မတက ် ခဲ ့ ကြရပါ ၊ သူ ့ မွေးရင ် းထဲက ဘယ ် သူမှာမှ မတက ် ခဲ ့ ကြပါ ။ 
Debbie ဟာ သူ ့ တစ ် သက ် လုံး အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ၊ အခွန ် တွေကို ပေးဆောင ် လျက ် ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် လစဉ ် ထောက ် ပံ ့ နေသူဖြစ ် ကာ အမေရိကန ် တို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် ကို ဂုဏ ် ယူစိတ ် ကူးနေသူပါ ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေး မရှိဘဲနှင ့ ် ဘယ ် လိုမှ ရုပ ် လုံးပေါ ် မလာနိုင ် တဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ 
ပြီးတော ့ Debbie ဆီမှာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးအတွက ် စုစည ် းထားတဲ ့ ငွေလည ် း မရှိပါ ။ 
သူဟာ ကျူရှင ် ခကိုလည ် း မပေးနိုင ် ပါ ။ 
အလုပ ် ကိုလည ် း စွန ့ ် မပစ ် နိုင ် ပါ ။ 
ဆက ် ပြီး Wael နှင ့ ် တွေ ့ ဆုံကြရမှာပါ ။ 
Wael ကတော ့ ဆီရီးယားနိုင ် ငံမှပါ ။ 
သူဟာ သူ ့ နိုင ် ငံတစ ် ဝှမ ် းမှာ ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ နွမ ် းပါးမှု ၊ ကြောက ် ရွံ ့ မှု နှင ့ ် စိတ ် ပျက ် စရာများကို ခံစားဖြတ ် ​ ကျော ် နေရပါတယ ် ။ 
သူဟာ ပညာရေးကို သိပ ် ကို အားကိုးယုံကြည ် သူပါ ။ 
သူဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးအတွက ် အခွင ့ ် အလမ ် း တစ ် ခုခု ရနိုင ် ပါက ၊ သူများတွေရဲ ့ ရှေ ့ ကို သွားနိုင ် မယ ့ ် အခွင ့ ် အလမ ် းဖြစ ် မှာကို ၊ ဇောက ် ထိုးမိုးမျှော ် ဖြစ ် နေတဲ ့ သူ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ရှင ် သန ် နေဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း ပိုကောင ် းမှာကို သူနားလည ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးစနစ ် က Patrick ၊ Debbie နဲ ့ Wael တို ့ ကို ပယ ် ချနေပါတယ ် ၊ အလားအလာရှိကြတဲ ့ ကျောင ် းသား သန ် းပေါင ် းများစွာတို ့ လိုပဲ အထက ် တန ် းကျောင ် းကို အောင ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ သန ် းပေါင ် းများစွာတို ့ လိုပဲ ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးအတွက ် အရည ် အချင ် း ပြည ့ ် မီကြတဲ ့ သန ် းပေါင ် းများစွာတို ့ လိုပဲ ၊ ပညာကို ဆက ် ပြီး သင ် ယူလိုကြတဲ ့ သန ် းပေါင ် းများစွာတို ့ လိုပဲ ပယ ် ချပစ ် နေကာ သူတို ့ အတွက ် ပညာရေးလမ ် းဟာ အကြောင ် းအမျိုးမျိုးကြောင ့ ် အပိတ ် ခံနေရပါတယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံးအချက ် က ဘဏ ္ ဍာရေးပါ ။ 
တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းတွေ အကုန ် အကျများတာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး သိကြပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ ဒေသ အများစုမှာ ၊ ပျမ ် းမျှ နိုင ် ငံသား တစ ် ယောက ် အတွက ် တက ္ ကသိုလ ် ပညာရေးဟာ လက ် လှမ ် းမမှီပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် စိတ ် ထင ် ဒါဟာဖြင ့ ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ အထဲက အလေးနက ် ဆုံး ပြဿနာကြီး တစ ် ခုပါ ။ 
အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးဟာ အားလုံးအတွက ် ရပိုင ် ခွင ့ ် မဟုတ ် တော ့ ဘဲ အနည ် းငယ ် သော သူတို ့ အတွက ် အခွင ့ ် ထူး ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒုတိယက ယဉ ် ကျေးမှုနဲ ့ ဆိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးအတွက ် အရည ် အချင ် းလည ် း ရှိတယ ် ၊ အဲဒါကို တတ ် နိုင ် တယ ် ၊ ဆည ် းပူးချင ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မဆီလျော ် ဘူး ၊ ပညာရေးဆိုတာ အမျိုးသမီးတွေအတွက ် မဟုတ ် ဘူး ဆိုတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
အဲဒီလို အဖြစ ် ကြုံခဲ ့ ရတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေကို ရေတွက ် လို ့ တောင ် ရနိုင ် မှာမဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဥပမာ ၊ အာဖရိက တိုက ် ထဲမှာ ယဉ ် ကျေးမှု အတားအဆီးများကြောင ့ ် အမျိုးသမီးများဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာကို မရနိုင ် ကြပါ ။ 
တတိယ အကြောင ် းရင ် းက: UNESCO ရဲ ့ ကြေညာချက ် အရ ၂၀၂၅ ခုနှစ ် မှာ ၊ ကျောင ် းသား သန ် း ၁၀၀ တို ့ ဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးကို ဝင ် လို ့ မရနိုင ် ကြမှာက အဲဒီမှာ သူတို ့ ကို နေရာထိုင ် ခင ် း စီမံပေးရန ် လိုအပ ် ချက ် တွေကို ဖြည ့ ် ဆည ့ ် းပေးရန ် နေရာတွေ ရှိမှာမဟုတ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် သက ် သက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ တက ္ ကသိုလ ် ဝင ် ခွင ့ ် စာမေးပွဲကို ဖြေနိုင ် ကြမယ ် ၊ အဲဒါကို အောင ် ကြလိမ ့ ် မှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ အတွက ် နေရာ မလုံလောက ် လို ့ သူတို ့ ဟာ ပညာကို ဆက ် ပြီး သင ် နိုင ် ကြမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒီလို အကြောင ် းတွေကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ဟာ University of the People ဆိုတဲ ့ အကျိုးအမြတ ် မရှာတဲ ့ ၊ ကျူရှင ် ခပေးရန ် မလိုတဲ ့ ၊ ဒီဂရီကို ချီးမြှင ့ ် ပေးနိုင ် မယ ့ ် တက ္ ကသိုလ ် ကို ထူထောင ် ခဲ ့ ရတာပါ ၊ တစ ် ခြား ရွေးစရာလမ ် း မရှိကြသူတို ့ အတွက ် တတ ် နိုင ် ကာ လိုရင ် လိုသလို ညှိယူလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ နောက ် ရွေးစရာ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုကို ၊ လက ် ရှိ ပညာရေးစနစ ် ကို ပြောင ် းလဲပစ ် ကာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးဆီ သွားနိုင ် မယ ့ ် လမ ် းတွေကို ဖွင ့ ် ပေးဖို ့ ပါ ၊ အရည ် ချင ် း ပြည ့ ် မီတဲ ့ ကျောင ် းသားတိုင ် း အတွက ် သူတို ့ ရဲ ့ ဝင ် ငွေဟာ ဘယ ် လိုပဲရှိရှိ ၊ သူတို ့ ဘယ ် မှာပဲ နေနေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက သူတို ့ ကို ဘယ ် လိုပဲ ပြောနေနေ ၊ ရွေးစရာ လက ် တွေ ့ နည ် းလမ ် းကို ဖန ် တီးပေးလိုက ် တာပါ ။ 
Patrick ၊ Debbie နှင ့ ် Wael တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် ခံခဲ ့ ကြတဲ ့ ၁၄၃ နိုင ် ငံမှ ကျောင ် းသား ၁၇၀၀ တို ့ ထဲက သာဓက သုံးခုမျှပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ — (လက ် ခုပ ် သံများ) — ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဘီးကို ထပ ် ပြီး မတီထွင ် လိုခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ထိရောက ် မှု မရှိခဲ ့ တဲ ့ နေရာတွေကို လိုက ် ကြည ့ ် ပြီး အင ် တာနက ် ရဲ ့ အံ ့ မခန ် း စွမ ် းပကားကို အသုံးပြုလိုက ် ကြတာပါ အဲဒါနဲ ့ အခုလည ် ပတ ် နေပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဆင ့ ် ပညာရေးဆိုင ် ရာ စရိတ ် စက အားလုံးနီးနီးကို ဖြတ ် တောက ် ပစ ် မယ ့ ် ပုံစံတစ ် ခုကို တည ် ထောင ် ရန ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါကို လုပ ် ခဲ ့ ပုံက ဒီအတိုင ် းပါ ။ 
ပထမ အနေနဲ ့ အုတ ် တွေ စက ် ပစ ္ စည ် းတွေအတွက ် ကုန ် ကျရတဲ ့ ငွေတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ပုံမှန ် တက ္ ကသိုလ ် တွေလို အဲဒါ ့ အတွက ် ကို အင ် တာနက ် တက ္ ကသိုလ ် တွေဟာ ကုန ် ကျစရာမရှိပါ ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီလို ကုန ် ကျစရိတ ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေ အနေနဲ ့ မျှပြီး ကျခံရန ် မလိုအပ ် ပါ ။ 
အဲဒီကုန ် ကျမှုမှ မရှိတာကိုး ။ 
ပြီးတော ့ နေရာကိစ ္ စကိုလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ စိတ ် ပူရန ် မလိုပါ ။ 
အင ် တာနက ် တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းဆိုတော ့ ကျောင ် းသား ထိုင ် ခုံနေရာ ကန ့ ် သတ ် ချက ် မရှိပါ ။ 
တကယ ် ပါပဲ ၊ စာသင ် ခန ် းမကြီးရဲ ့ နောက ် မှာ ရပ ် စောင ့ ် နေရသူရယ ် လို ့ မရှိပါ ။ 
ကျောင ် းသုံး စာအုပ ် တွေကလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ကျောင ် းသားတွေအနေနဲ ့ ဝယ ် ရန ် မလိုပါ ။ 
အခမဲ ့ ဖြစ ် ကြတဲ ့ ပညာရေး အရင ် းအမြစ ် တွေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ စာအုပ ် စာတမ ် းတွေကို အခမဲ ့ စီမံထုတ ် ပေးထားကြတဲ ့ ပါမောက ္ ခတွေရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေဟာ ကျောင ် းသုံးစာအုပ ် တွေကို ဝယ ် ရန ် မလိုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးကြတဲ ့ အရာတွေအားလုံးကို အခမဲ ့ ရရှိပါတယ ် ။ 
ဘယ ် တက ္ ကသိုလ ် ရဲ ့ ငွေကြေးရှင ် းတမ ် းထဲမှာ အကုန ် အကျ အများဆုံးဖြစ ် တတ ် တဲ ့ ပါမောက ္ ခများရဲ ့ ပါဝင ် မှုကိုတောင ် ကျောင ် းသားတွေဟာ အခမဲ ့ ရရှိကြတာပါ ၊ နာမည ် ကြီး NYU ၊ Yale ၊ Berkeley နဲ ့ Oxford အပါဝင ် တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းများမှ ဥက ္ ကဌများ ၊ ဒုဥက ္ ကဌများ ၊ ပါမောက ္ ခများ နှင ့ ် ပညာရေးအကြံပေးများ စသဖြင ့ ် ၃၀၀၀ ​ ကျော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘုတ ် အဖွဲ ့ ထဲမှာ လက ် တွဲပါဝင ် နေကြကာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေကို ကူညီနေကြပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အပြန ် အလှန ် သင ် ယူမှုကို ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ထိရောက ် တဲ ့ အဲဒီပညာရေး ပုံစံကို သုံးခြင ် းဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာ ့ အဝှမ ် းရှိ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေကို အပြန ် အလှန ် ထိတွေ ့ တုံ ့ ပြန ် ရင ် း လက ် တွဲ သင ် ယူရေးကို အားပေးတိုက ် တွန ် းကာ ပါမောက ္ ခများအနေနဲ ့ သင ် ကြားမှုကိစ ္ စများထဲ ပါဝင ် စိုက ် ထုတ ် ရတဲ ့ လုပ ် အားကို လျှော ့ ချနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အင ် တာနက ် ရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကမ ္ ဘာဟာ ရွာကြီးတရွာလို ဖြစ ် လာပြီဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ပုံစံဟာ အင ် တာနက ် ရဲ ့ ရှေ ့ ဆောင ် မှုကို ဆက ် ပြီး တိုးတက ် လာစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကိုင ် ပုံကို ကြည ့ ် ကြစမ ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ် းလှမ ် းပေးနေတာက အစီအစဉ ် နှစ ် မျိုးတည ် းပါ: စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းများ စီမံအုပ ် ချုပ ် မှု နှင ့ ် ကွန ် ပျူတာ သိပ ္ ပံပညာပါ ။ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ အလိုအပ ် ဆုံး အစီအစဉ ် နှစ ် ရပ ် ပါပဲ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေအနေနဲ ့ အလုပ ် ကို ရယူပေးဖို ့ အလားအလာအများဆုံး အစီအစဉ ် နှစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေကို လက ် ခံလိုက ် တဲ ့ နောက ် မှာ ၊ သူတို ့ ကို ကျောင ် းသား ၂၀ မှ ၃၀ အထိရှိတဲ ့ စာသင ် ခန ် းလေးတွေထဲမှာ နေရာချပေးပါတယ ် ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို အထူးပြု အာရုံစိုက ် ရန ် လိုခဲ ့ ရင ် လုပ ် ပေးနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
အဲဒါ ့ အပြင ် ၊ ကိုးပတ ် ကြာတဲ ့ သင ် တန ် းတစ ် ခုစီရဲ ့ နောက ် မှာ သူတို ့ ဟာ ရွယ ် တူ လူအသစ ် တွေနဲ ့ တွေ ့ ကြရပါတယ ် ၊ သူတို ့ အတွက ် လုံးဝအသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ကျောင ် းသားအုပ ် စုပါ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက ကျောင ် းသားတွေ ပါကြတာပါ ။ 
အပတ ် တိုင ် း ၊ သူတို ့ ဟာ စာသင ် ခန ် းကို သွားကြရာမှာ ၊ အဲဒီအပတ ် အတွက ် ပို ့ ချချက ် မှတ ် စုတွေကို ရရှိကြပါတယ ် ၊ ဖတ ် ဖို ့ တာဝန ် ပေးမှု ၊ အိမ ် စာ တာဝန ် ပေးမှုတွေကို ရကြသလို ၊ လေ ့ လာမှုများရဲ ့ အဓိကအကျဆုံးဖြစ ် တဲ ့ ဆွေးနွေးရမယ ့ ် မေးခွန ် းကိုလည ် း ရှိကြပါတယ ် ။ 
အပတ ် စဉ ် တိုင ် းမှာ ၊ ကျောင ် းသားတိုင ် းဟာ စာသင ် ခန ် းထဲမှာ ပါဝင ် လုပ ် ကိုင ် ရန ် လိုသလို အခြားသူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေကိုပါ သုံးသပ ် ပေးရန ် လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ စိတ ် နေသဘောထားကို ဖွင ့ ် ပေးလိုက ် ကာ အမျိုးစုံ ရှိနိုင ် ကြတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုများကို အပြုသဘောဖြင ့ ် ခံယူမြင ် လာမဲ ့ စိတ ် သဘောထားတွေကို ဖန ် တီးပေးကြပါတယ ် ။ 
အပတ ် တစ ် ပတ ် ကုန ် ဆုံးချိန ် မှာ ၊ ​ ကျောင ် းသားတွေဟာ အလွတ ် ရေးဖြေ စားမေးပွဲထဲ ပါဝင ် ကြရတယ ် ၊ အိမ ် စာကို ပြီးအောင ် လုပ ် ကြရတယ ် ၊ အဲဒါတွေကို သူတို ့ လိုပဲ ကျောင ် းသားတွေက အကဲခတ ် တန ် ဖိုးဖြတ ် ပေးကြရပါတယ ် ၊ နည ် းပြဆရာတွေရဲ ့ ကြီးကြပ ် မှု လက ် အောင ် မှာ အမှတ ် တွေကို ပေးပြီး နောက ် တစ ် ပတ ် ဆီကို သွားကြပါတယ ် ။ 
သင ် တန ် း ကုန ် ဆုံးချိန ် မှာ သူတို ့ ဟာ စာမေးပွဲ ဖြေကြရပါတယ ် ၊ အမှတ ် ကို ရယူကြတယ ် ၊ နောက ် သင ် တန ် းကို တက ် ကြရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အရည ် အချင ် းပြည ့ ် မီတဲ ့ ကျောင ် းသားတိုင ် းရဲ ့ ရှေ ့ မှာ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးဆိုတဲ ့ မုခ ် ဝကို ဖွင ့ ် ပေးလိုက ် ပါပြီ ။ 
အထက ် တန ် းကျောင ် းဆင ် း လက ် မှတ ် ရှိတဲ ့ ကျောင ် းသားတိုင ် းဟာ ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် စာကို လုံလောက ် စွာ သိမယ ် ၊ အင ် တာနက ် ချိတ ် ဆက ် မှုရှိမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ပညာကိုဆည ် းပူးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသံခွေများကို ဗီဒီယိုများကို အသုံးမပြုကြပါ ။ 
Broadband အင ် တာနက ် မလိုပါဘူး ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ဘယ ် ဒေသပဲပဲဖြစ ် ဖြစ ် အင ် တာနက ် ချိတ ် ဆက ် မှုရှိတဲ ့ ဘယ ် ကျောင ် းသားဟာမဆို ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ပညာကိုဆည ် းပူးနိုင ် ပါတယ ် ။. 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ကျူရှင ် ခခ ပေးရန ် မလိုပါ ။ 
ကျောင ် းသားတွေ အနေနဲ ့ စိုက ် ထုတ ် ပေးရန ် ကျွန ် တော ် တို ့ တောင ် းဆိုတာဆိုလို ့ သူတို ့ ရဲ ့ စာမေးပွဲများရဲ ့ ကုန ် ကျမှုကိုပါ ၊ စာမေးပွဲ တစ ် ခုစီအတွက ် ဒေါ ် လာ ၁၀၀ ပါ ။ 
အချိန ် ပြည ့ ် ဘွဲ ့ ယူ ကျောင ် းသား တစ ် ယောက ် ဟာ သင ် တန ် း ၄၀ ကို ယူမယ ် ဆိုရင ် ၊ တစ ် နှစ ် ကို ဒေါ ် လာ ၁၀၀၀ ၊ တနည ် း ၊ ဒီဂရီ ရဖို ့ နှစ ် များအတွက ် ဒေါ ် လာ ၄၀၀၀ ပေးရပါမယ ် ၊ အဲဒါကိုတောင ် မတတ ် နိုင ် သူများအတွက ် တောင ် မှ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကောလားရှစ ် အမျိုးမျိုးကို ကမ ် းလှမ ် းပါတယ ် ။ 
ဘယ ် သူမှာမှ ဘဏ ္ ဍာရေး အကြောင ် းပြချက ် ကြောင ့ ် နောက ် မှာ မကျန ် ရစ ် စေရေးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တာဝန ် ကြီးပါ ။ 
၂၀၁၆ ခုနှစ ် မှာ ကျောင ် းသား ၅၀၀၀ ရှိလျှင ် ၊ ဒီပုံစံဟာ ဘဏ ္ ဍာရေးအရ ရပ ် တည ် နိုင ် လာပါမယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် တုန ် းက ၊ အဲဒါဟာ စိတ ် ကူးသက ် သက ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် ၊ အဲဒါဟာ လက ် တွေ ့ ဖြစ ် လာပါပြီ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လတုန ် းကး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပညာရေးပုံစံအတွက ် မရှိမဖြစ ် လိုအပ ် ချက ် ကိုပါ ရရှိလိုက ် ကြပါပြီ ။ 
University of the People ဟာ အခုတော ့ တရားဝင ် အသိအမှတ ် ပြုခံလိုက ် ရပါပြီး ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီ အသိအမှတ ် ပြု တရားဝင ် လက ် မှတ ် ရှိတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကေးကို ချဲ ့ ထွင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီပုံစံ အလုပ ် လုပ ် တာကို ကျွန ် တော ် တို ့ သက ် သေထူပြခဲ ့ ကြပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းတွေကို ၊ ပိုလို ့ အရေးကြီးတာက ၊ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲနိုင ် ငံများက အစိုးရအဖွဲ ့ များကို ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ပုံစံကို ပွားယူကြပါရန ် ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးရဲ ့ တံခါးတွေကို ကျယ ် ပြန ့ ် စွာ ဖွင ့ ် ပေးကြပါရန ် ပန ် ကြားလိုပါတယ ် ။ 
ခေတ ် သစ ် တစ ် ခု ချဉ ် းကပ ် လာနေပါပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီနေ ့ တွင ် တွေ ့ မြင ် နေရတဲ ့ အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးဆိုင ် ရာ အတားအဆီးတွေအားလုံး ရပ ် စဲပျောက ် ကွယ ် သွားမဲ ့ ခေတ ် ပါပဲ ၊ လူနည ် းစုအတွက ် အခွင ့ ် ထူး ဖြစ ် ခဲ ့ ရာမှနေပြီး ​ အခြေခံ ရပိုင ် ခွင ့ ် တစ ် ခုဖြစ ် လာကာ ၊ လူအားလုံး ခံစားရယူနိုင ် မယ ့ ် ရပိုင ် ခွင ့ ် ဖြစ ် လာမယ ့ ် ခေတ ် ပါပဲ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ထိုင ် ဝမ ် းနိုင ် ငံတွင ် လက ် ရေးလှရေးသူ အနုပညာရှင ် ရဲ ့ သမီးအဖြစ ် ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ ရတဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် အမြတ ် နိုးဆုံး မှတ ် မိတဲ ့ အရာ တစ ် ခုက ကျွန ် မရဲ ့ မေမေဟာ တရုပ ် စာလုံးများရဲ ့ အလှ ၊ သဏ ္ ဌာန ် ၊ နဲ ့ ပုံအကြောင ် း ကွန ် မအား ပြပေးခဲ ့ တာပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲ ့ ဒီကတည ် းက ကျွန ် မဟာ အံ ့ ဩစရာ ကောင ် းတဲ ့ အဲဒီ ဘာသာစကားကို အထူးပဲ စိတ ် ဝင ် စားလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နိုင ် ငံခြားသား တစ ် ယောက ် အတွက ် မူ အဲဒီစာလုံးတွေဟာ မဟာ တရုတ ် တံတိုင ် ကြီးလိုပဲ နားလည ် ရနိုင ် မှာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ထင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လွန ် းခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာ ၊ သိမ ် မွေ ့ လှတဲ ့ ဒီဘာသာစကားရဲ ့ အလှအပကို နားလည ် လိုကာ တန ် ဖိုးထား လေ ့ လာချင ် ကြသူတို ့ အတွက ် အဲဒီလို တံတိုင ် ကြီးကို ဖျက ် ပစ ် လို ့ ရနိုင ် မလား ဆိုတာကို ကျွန ် မ စဉ ် းစားလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တရုတ ် စာကိုလေ ့ လာဖို ့ မြန ် တဲ ့ စနစ ် အသစ ် သာ ရှိခဲ ့ ရင ် ဘယ ် လောက ် အသုံးဝင ် လိမ ် ့ မလဲ ဆိုတာကို ကျွန ် မ စဉ ် းစားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အသက ် ငါးနှစ ် ကတည ် းက တရုတ ် စာလုံး တစ ် လုံးစီ အထဲက မျဉ ် းတစ ် ကြောင ် းစီကို စနစ ် တကျ မှန ် ကန ် စွာ ရေးဆွဲရေးကို ကျွန ် မ စပြီး သင ် ယူခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ၁၅ နှစ ် ကြာတဲ ့ အထိကို နေ ့ တိုင ် း စာလုံးအသစ ် တွေကို ကျွန ် မ ဆက ် သင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ အချိန ် ၅မိနစ ် လောက ် ပဲ ရှိတယ ် ဆိုတော ့ ပိုမြန ် ပြီး ပိုလွယ ် တဲ ့ စနစ ် အသုံးပြုရင ် ပိုကောင ် းပါမယ ် ။ 
တရုတ ် စာကို လေ ့ လာသူ တစ ် ဦးဟာ စာလုံး ၂၀ ၀၀၀ ကို နားလည ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခြေခံ စာပေကိ ုနားလည ် ဖို ့ အတွက ် စကားလုံး ၁၀၀၀ ကိုသာ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
အသုံးဝင ် ဆုံး စာလုံး ၂၀၀ တို ့ ဟာ အခြေခံ စာပေရဲ ့ ၄၀% ကို နားလည ် လာစေပါမယ ် ။ လမ ် းပေါ ် က သင ် ္ ကေတတွေ နဲ ့ စားသောက ် ဆိုင ် မီးနူးစာရင ် းတွေကို ဖတ ် နိုင ် ရေးအတွက ် တရုတ ် ဝယ ် ဘ ် စာမျက ် တွေရဲ ့ သို ့ မဟုတ ် သတင ် းစာတွေရဲ ့ အဓိက အချက ် တွေကို နားလည ် လာရေးအတွက ် လုံလောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီစနစ ် ဘယ ် လို အလုပ ် လုပ ် တယ ် ဆိုတာကို ရှင ် တို ့ အားလုံးကို ပြပေးဖို ့ ဒီနေ ့ ကျွန ် မဟာ စကားလုံး ၈လုံးနဲ ့ စတင ် ပါမယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ အားလုံး အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ကြပြီလား ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ပါးစပ ် တွေကို လေးဒေါင ့ ် ကွက ် ပုံစံ ဖြစ ် လာတဲ ့ အထိ ကျယ ် ပြန ် ့ စွာ ဖွင ့ ် လိုက ် ကြပါ ။ 
အဲဒါက ပါးစပ ် ပါပဲ ။ 
ဒီလူဟာ လမ ် းလျှောက ် နေသူပါ ။ 
လူပါ ။ 
ဒီမီးရဲ ့ ပုံဟာ လူဖြစ ် ပြီး ဘေးနှစ ် ဖက ် မှာ လက ် ၂ ဖက ် ရှိနေကာ "" ကူကြပါ ၊ ကျွန ် မ မီးလောင ် နေတယ ် "" လို ့ တအား ဟစ ် အော ် ္ နေသူဟာ လူတစ ် လောက ် ဖြစ ် တယ ် ။ အဲဒီ စာလုံးရဲ ့ မူရင ် းဟာ မီးတောက ် ရဲ ့ သဏ ္ ဌာန ် မှ ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ ပေမဲ ့ ကျွန ် မကတော ့ ခုနက ပြောခဲ ့ တာကို ပိုကြိုက ် ပါတယ ် ။ ရှင ် တို ့ ကတော ့ ကြိုက ် တာကို ယူမှတ ် ကြပါ ။ 
ဒီဟာကတော ့ သစ ် ပင ် ပါ ။ 
အပင ် ။ 
နေ ။ 
လ ။ 
တံကားရဲ ့ စာလုံးကျတော ့ အမေရိကန ် ဝဲစ ် တန ် ရုပ ် ရှင ် များထဲက ဆင ် နားရွက ် တံခါးတွေနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ကွန ် မက အဲဒီ စကားလုံး ၈ လုံးကို အခြေခံစကားလုံးများလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် စာလုံးများကို ဖန ် တီးယူရန ် အဲဒါတွေက ် ဆောက ် လုပ ် ရေး အုတ ် တွေနဲ ့ တူကြပါတယ ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် ဟာ နောက ် မှာနေပြီး လမ ် းလျှောက ် လာရင ် အဲ ့ ဒါကို "" လိုက ် လာတယ ် "" လို ့ ပြောပါတယ ် ။ စေကားပုံ အဟောင ် းထဲမှာ လိုပဲ... "လူ နှစ ် ယောက ် ဆိုရင ် အဖေါ ် များ ဖြစ ် ကြတယ ် ။ လူသုံးယောက ် ဆိုရင ် လုစုလူဝေး ဖြစ ် ကြတယ ် ။" 
လူတစ ် ယောက ် က သူ ့ လက ် တွေကို ဖြန ် ့ ပြနေရင ် "" အဲဒါဟာ ဒီလောက ် ကြီးမားခဲ ့ တယ ် "" လို ့ သူက ပြောလိုပါတယ ် ။ ပါးစပ ် ထဲမှာ လူတစ ် ယောက ် ၊ ပိတ ် မိနေသူပါပဲ ။ 
ဝေလငါးထဲက ယောနလိုပဲ သူဟာ အကျဉ ် းသား ဖြစ ် တယ ် ။ 
အပစ ် တစ ် ပင ် ဟာ သစ ် ပင ် ဖြစ ် တယ ် ။ နှစ ် ပင ် အတူတကွဆိုရင ် တောများ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
အပင ် သုံးပင ် အတူတကွကျတော ့ သစ ် တောဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သစ ် ပင ် တစ ် ပင ် ရဲ ့ အောက ် ခြေမှာ ပျဉ ် ပြားတစ ် ချပ ် ကို ထားလိုက ် ရင ် "" အုတ ် မြစ ် "" ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
သစ ် ပင ် ရဲ ့ ထိပ ် ပေါ ် မှာ ပါးစပ ် ကို တင ် လိုက ် ရင ် အဲ ့ ဒါဟာ "" လူန ၊ လူအ "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) စကားပြောတတ ် တဲ ့ သစ ် ပင ် ဆိုတာ ဘယ ် လိုမှ စဉ ် းစား မရနိုင ် တာမို ့ လို ့ မှတ ် မိဖို ့ လွယ ် ပါတယ ် ။ 
"" မီး "" ကို မှတ ် မိကြတဲ ့ မဟုတ ် လား ။ 
မီး နှစ ် လုံး ကျတော ့ "" အရမ ် းပူတာ "" ကို ပြပါတယ ် ။ 
အတူတကွ မီး သုံးလုံး ဆိုရင ် မီးတောက ် မီးလျှံ အများကြီး ဖြစ ် တယ ် ။ 
သစ ် ပင ် နှစ ် ပင ် ရဲ ့ အောက ် မှာ မီးကို ထားလိုက ် ရင ် မီးရှို ့ ခြင ် း ဖြစ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတွက ် နေဟာ ကြီးပွားချမ ် းသာမှုရဲ ့ ရင ် းမြစ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
နေ နှစ ် လုံး အတူတူဆိုရင ် "" ကြီးပွားတိုးတက ် မှု "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သုံးလုံး အတူတူဆိုရင ် "" မီးပွားများ "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
နေ နဲ ့ လ အတူတကွ ဝင ် းလက ် နေရင ် တော ့ "" ဝင ် းလက ် တောက ် ပခြင ် း "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ "" မနက ် ဖြန ် "" ၊ တစ ် နေ ့ နဲ ့ တစ ် ညရဲ ့ နောက ် မှာလို ့ လည ် း အဓိပ ္ ပါယ ် ရပါတယ ် ။ 
မိုးကုပ ် စက ် ဝိုင ် းအပေါ ် မှာ နေက ထွက ် လာနေတယ ် ။ "" နေထွက ် မှု "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
တံခါးပါ ။ တံခါးထဲမှာ ပျဉ ် းပြား တစ ် ချပ ် ကို ထားလိုက ် ရင ် တံခါး မင ် းတုံး ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
တံခါးထဲမှာ ပါးစပ ် ကို ထည ် ့ ပေးလိုက ် ရင ် "" မေးခွန ် း မေးခြင ် း "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒေါက ် ၊ ဒေါက ် ၊ အိမ ် ထဲမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် များ ရှိလား ။ 
ဒီလူကတော ့ တံခါးထဲမှနေပြီး တိတ ် တိတ ် ပုန ် း ထွက ် လာနေပါတယ ် ။ "" လွှတ ် မြောက ် သည ် "" "" အလွတ ် ရုန ် းသည ် "" ။ 
ဘယ ် ဘက ် မှာ အမျိုးသမီး တစ ် ယောက ် ပါ ။ 
အမျိုးသမီး နှစ ် ယောက ် စုံမိရင ် "" ငြင ် းခုံ "" ကြမှာပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အမျိုးသမီး သုံးယောက ် ဆိုရင ် တော ့ ၊ သတိနဲ ့ သာ နေပေတော ့ ၊ လင ် ငယ ် နေခြင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အခုထိ ကျွန ် မတို ့ ဟာ စာလုံး သုံးဆယ ် ကျော ် ကို ကြည ် ့ ပြီးခဲ ့ ပါပြီ ။ 
အခြေခံအကျဆုံး စာလုံး ရှစ ် လုံး နည ် းစနစ ် ကို သုံးသွားခြင ် းဖြင ် ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ စာလုံး ၃၂ ကို တည ် ဆောက ် လို ့ ရလာပါမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ပိုင ် း စာလုံး ရှစ ် လုံးကျတော ့ နောက ် ထပ ် စာလုံး ၃၂ လုံးကို တည ် ဆောက ် လာနိုင ် ပါမယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ရှင ် တို ့ ဟာ သိပ ် အားထုတ ် ရန ် မလိုဘဲ စာလုံး အလုံး နှစ ် ရာလောက ် ကို သင ် ယူနိုင ် မှာမို ့ လို ့ ရှစ ် နှစ ် အရွယ ် တရုတ ် ကလေးရဲ ့ အဆင ် ့ ကို မှီလာမှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ စာလုံးတွေကို သိထားတဲ ့ နောက ် မှာ စကားပုဒ ် စုတွေကို ဆောက ် လုပ ် လာနိုင ် ပါမယ ် ။ 
ဥပမာ တောင ် နဲ ့ မီး အတူတကွ မြင ် ရရင ် မီးတောက ် နေတဲ ့ တောငကို ၊ တနည ် း မီးတောင ် ကို ရပါတယ ် ။ 
ဂျာပန ် ဟာ နေထွက ် သော နိုင ် ငံ ဖြစ ် တာကို ကျွန ် မတို ့ သိပါတယ ် ။ 
ဂျပန ် နိုင ် ငံဟာ တရုတ ် နိုင ် ငံရဲ ့ အရှေ ့ ဖက ် မှာ တည ် ရှိနေလို ့ နေနဲ ့ အတူ မူလနေရာမှာ ချပြထားပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် နေဟာ အစမူလနဲ ့ အတူ ဆိုရင ် ဂျပန ် ကို ကျွန ် မတို ့ တည ် ဆောက ် ယူခြင ် းပါပဲ ။ 
ဂျာပန ် ရဲ ့ နောက ် မှာရှိတဲ ့ လူတစ ် ယောကကကော ဘာများပါလိမ ့ ် ။ 
ဂျာပန ် လူမျိုးတစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာ ဘယ ် ဖက ် မှာရှိတဲ ့ စာလုံးက တစ ် ခု အပေါ ် မှာ တစ ် ခု ထပ ် ထားတဲ ့ တောင ် နှစ ် တောင ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ရှေးခေတ ် အခါတုန ် းက တရုတ ် ဧကရာဇ ် တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ နိုင ် ငံရေး ရန ် သူတွေကို တောင ် တန ် းတွေရဲ ့ ဟိုတစ ် ဖက ် မှာ ထားလေ ့ ရှိခဲ ့ ကြလို ့ ပြည ် နှင ် ခြင ် း သဘော ရပါတယ ် ။ 
ဒီခေတ ် ထဲမယ ် ကျတော ့ ထွက ် ခွာသွားခြင ် းလို ့ ပြောင ် းလဲလာပါတယ ် ။ 
ဘယ ် ကို ထွက ် သွားရမလဲ ဆိုတာကို ပြောနေတဲ ့ ပါးစပ ် ရဲ ့ ပုံကျတော ့ ထွက ် လမ ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဆလိုက ် ပုံက ကျွန ် မဟာ စကားပြောနေတာကို ရပ ် လိုက ် ကာ စင ် မြင ် ့ ပေါ ် မှနေ အောက ် ကို ဆင ် းသွားဖို ့ လိုတာကို ကျွန ် မကို သတိပေးနေတဲ ့ ပုံပါပဲ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ့ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

နည ် းလမ ် းတွေ အများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
အိမ ် နီးနာချင ် းတိုင ် းနဲ ့ မကြုံဆုံကြဘူးလေ ။ 
အများနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ နေရာမှာ ပိုပြီး မျှသုံးဖို ့ ရိုးစင ် းတဲ ့ ကိရိယာတွေဖြစ ် တဲ ့ စတစ ် ကာတွေ ၊ ပန ် းဖောက ် ပြားတွေ ၊ မြေဖြူတွေကိုသုံးပြီး နည ် းလမ ် းတွေ ကြိုးစားထားပါတယ ် ။ 
ပစ ္ စည ် းတွေ ဘယ ် လောက ် များ ပိုပြီးငှားနိုင ် ၊ ရမ ် းနိုင ် လဲပေါ ့ ။ 
နေရာရှုခင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပိုပြီးနားလည ် မှုရနိုင ် လဲပေါ ့ ။ 
New Orleans ကိုခင ် တွယ ် နေမိပါတယ ် ။ 
New Orleans မှာ ချီတက ် ပွဲရှိတယ ် လို ့ ခံစားမိပါတယ ် ။ 
၂၀၀၉ မှာ ကျွန ် မအရမ ် းအမြတ ် နိုးတဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ဆုံသွားရှာပါတယ ် ။ 
သူမဟာ ရုတ ် တရက ် နဲ ့ မျှော ် လင ့ ် မထားပဲ သေဆုံးသွားခဲ ့ တာပါ ။ 
မေ ့ သွားတတ ် တယ ် လို ့ ခံစားမိပါတယ ် ။ 
စွန ့ ် ပစ ် ခံထားရတဲ ့ အိမ ် တစ ် လုံးရဲ ့ ဘေးနံရံကို အင ် မတန ် ကြီးမားတဲ ့"ငါမသေခင ် ၊ လုပ ် ချင ် တာက....." 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် နေ ့ မှာတော ့ နံရံတစ ် ခုလုံးဖြည ့ ် ထားပြီး 
မသေခင ် မှာ မူပိုင ် ခွင ့ ် ထိပါးမှုနဲ ့ တရားစွဲခံချင ် တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
မသေခင ် မှာ သူမကိုနောက ် တစ ် ခေါက ် လောက ် ဆုပ ် ကိုင ် ထားချင ် တယ ် ။ 
သူတို ့ တွေရဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေ ၊ အိပ ် မက ် တွေက ကျွန ် မကို 
ဒါဟာ သင ် တစ ် ယောက ် တည ် းရှိနေတာ မဟုတ ် ဘူး ဆိုတာ သိရုံတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ သင ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို အသစ ် အနေနဲ ့ ရော ၊ အသိအမြင ် ကြွယ ် ဝလာစေတဲ ့ကျွန ် မတို ့ တွေ ကြီးထွားပြောင ် းလဲလာတာနဲ ့ အမျှ ဘယ ် အရာက ကိုယ ့ ် အတွက ် 
ရာနဲ ့ ချီတဲ ့ သတင ် းစကားတွေ ရရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မနဲ ့ စည ် ပင ် သာယာရုံးမှ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေက ကိရိယာပုံးကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ကာဇက ် စတန ် ၊ တောင ် အာဖရိက ၊ 
ဘယ ် လို အင ် အားကြီးမားတယ ် ဆိုတာကို ပြသနိုင ် ပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မျှဝေပိုင ် ဆိုင ် ထားတဲ ့ နေရာတွေဟာ တစ ် ဦးချင ် းအနေနဲ ့ ရော ၊ အစုအဝေးအနေနဲ ့ ပါ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ဘာကအရေးပါတယ ် ဆိုတာကို ပိုမိုကောင ် းမွန ် စွာ ရောင ် ပြန ် ဟပ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

စာရေးဆရာမ George Eliot ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သတိပေးခဲ ့ ဖူးပါတယ ် အမှားတကာ ့ အမှားတွေထဲမှာ ဟောကိန ် းထုတ ် ခြင ် းဟာ အကြောင ် းမဲ ့ ဆုံးဖြစ ် ပါတယ ် တဲ ့ 
သူ ့ လိုပဲ ၂၀ ရာစု လက ် သစ ် ဆရာလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးလက ် ခံထားတဲ ့ ယောဂီ ဘယ ် ရာ က ဒီအဆိုကို သဘောတူခဲ ့ ပါတယ ် 
သူဆိုခဲ ့ တာကတော ့ ဟောကိန ် းထုတ ် တယ ် ဆိုတာ မလွယ ် တဲ ့ အလုပ ် ပါ အထူးသဖြင ့ ် အနာဂတ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် ပေါ ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ သတိပေးချက ် တွေကို လျစ ် လျှူရှုပြီး အထူး ခန ့ ် မှန ် းချက ် တစ ် ခု လုပ ် ချင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ က အလွန ် လျင ် မြန ် ဖန ် တီးဖော ် ဆောင ် နေကြတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရမှာကတော ့ သိပ ္ ပံ ဆန ် းကြယ ် ဝတ ္ ထုနဲ ့ တူတဲ ့ အရာတွေ များသထက ် များလာပြီး အလုပ ် အကိုင ် နဲ ့ တူတဲ ့ အရာတွေကတော ့ နည ် းသထက ် နည ် းသွားမှာကိုပါပဲ 
မကြာခင ် မှာပဲ ကားတွေက ကိုယ ် ဘာသာကိုယ ် မောင ် းလာကြမှာမို ့ ထရပ ် ကားမောင ် းသူတွေ လျော ့ ပြီး လိုအပ ် လာမယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ Siri ကို Watson နဲ ့ ချိတ ် ဆက ် လိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် လုပ ် ငန ် းတွေကို အလိုအလျောက ် ထိန ် းချုပ ် လုပ ် ကိုင ် လာစေကြမယ ် ဒီအလုပ ် တွေဟာ လက ် ရှိမှာ ဝန ် ဆောင ် မှု ကိုယ ် စားလှယ ် တွေ ပြဿနာရှာဖွေရေးသမား ၊ နည ် းစနစ ် စိစစ ် ရေးသမားတွေ လုပ ် ကိုင ် နေတာပါ အခုကတည ် းက R2D2 စက ် ရုပ ် တွေ ကို လိမ ္ မော ် ရောင ် ဆေးသုတ ် ပြီး ဂိုထောင ် ထဲက စင ် တွေကို ရွှေ ့ ခိုင ် းနေပြီဖြစ ် လို ့ ဒီမင ် းလမ ် းတွေ ထဲမှာ တက ် ဆင ် း လုပကိုင ် နေကြမယ ့ ် လူတွေ ပိုနည ် းပြီး လိုလာပါမယ ် 
ကျွန ် တော ် အခုပြောနေတဲ ့ အကြောင ် းအရာကိုပဲ လူတွေ ပြောနေကြတာ နှစ ် ပေါင ် း ၂၀၀ လောက ် ရှိနေပါပြီ နည ် းပညာကြောင ့ ် အလုပ ် လက ် မဲ ့ ဖြစ ် မှု အနားကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရောက ် နေပြီလို ့ ပြောလာခဲ ့ ကြတာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုနှစ ် ခုလောက ် က ဗြိတိန ် နိုင ် ငံမှာ Luddites (စက ် မှုတော ် လှန ် ရေးကို ဆန ့ ် ကျင ် သော လက ် မှုပညာရှင ် များ) က စက ် ရက ် ကန ် းတွေကို ဖျက ် ဆီးကြကတည ် းက စတင ် ခဲ ့ တာပါ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ယူဆချက ် ဟာ မှားနေပါတယ ် 
တကယ ် တော ့ ဖွံ ့ ဖြိုးပြီးကမ ္ ဘာထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ စီးပွားရေးစနစ ် ကြီးဟာ လူတိုင ် းအလုပ ် ကိုယ ် စီ ရှိမယ ့ ် အခြေအနေနီးနီးကို ရောက ် ရှိလာခြင ် းပဲဖြစ ် ပါတယ ် 
ဒီနေရာမှာ အရေးကြီးတဲ ့ မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးလာကြပါတယ ် အဲဒါ မှန ် တယ ် ဆိုရင ် ဒီတခါမှာ အခြေအနေဟာ ဘာကြောင ့ ် မတူရတာလဲ ။ 
မတူရတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စက ် ကိရိယာတွေဟာ တစ ် ခါမှမကြုံဖူးတဲ ့ အရည ် အသွေးတွေကို ပြသနိုင ် လာပါပြီ နားလည ် နိုင ် လာတယ ် စကားပြောနိုင ် လာတယ ် ကြားနိုင ် လာတယ ် မြင ် နိုင ် လာတယ ် မေးခွန ် းတွေကို ဖြေကြားနိုင ် လာတယ ် ၊ နောက ် ထပ ် လည ် း အရည ် အသွေးအသစ ် တွေကို ရယူကြလာတော ့ မှာပါ 
ဥပမာပြောရရင ် ရွေ ့ လျားနိုင ် ကြတဲ ့ လူသားစက ် ရုပ ် တွေဟာ တကယ ် ကို အခြေခံအကျဆုံး အဆင ့ ် မှာပဲ ရှိပါသေးတယ ် ဒါပေမဲ ့ ကာကွယ ် ရေးဌာနရဲ ့ သုတေသနအဖွဲ ့ က ပြိုင ် ပွဲတစ ် ခု စီစဉ ် လိုက ် ပြီး စက ် ရုပ ် တွေကို ဒီလိုအရာမျိုးတွေ လုပ ် ခိုင ် းပါတယ ် လမ ် းကြောင ် း မှတ ် တမ ် းတွေက အလုပ ် ဖြစ ် မယ ် ဆိုရင ် ဒီပြိုင ် ပွဲလုပ ် ရတာ အောင ် မြင ် တယ ် ပေါ ့ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် လေ ့ လာကြည ့ ် ရသလောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ လူသားတွေ ဒီနေ ့ လုပ ် နေတဲ ့ အလုပ ် တွေကို အန ် းဒွိုက ် (Andriod) တွေကို လုပ ် ခိုင ် းလို ့ ရမယ ့ ် နေ ့ ဟာ တကယ ့ ် ကို မဝေးတော ့ ဘူးလို ့ ထင ် ပါတယ ် 
ဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးတည ် ဆောက ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နည ် းပညာတွေ များသထက ် များလာပြီး အလုပ ် အကိုင ် ဆိုတဲ ့ အရာတွေ နည ် းသထက ် နည ် းလာပါလိမ ့ ် မယ ် 
အဲရစ ် ဘရိုင ် ယော ့ ဆန ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ "" စက ် မှုခေတ ် သစ ် "" လို ့ အမည ် ပေးထားတဲ ့ ခေတ ် ပါပဲ 
မှတ ် သားစရာ တစ ် ချက ် ကတော ့ ဒါဟာ ပကတိ သတင ် းကောင ် းကြီးပါပဲ 
ဒီသတင ် းဟာ ဒီနေ ့ ကမ ္ ဘာကြီးအတွက ် အကောင ် းဆုံးသော စီးပွားရေးသတင ် းပါပဲ 
ပြိုင ် ဆိုင ် မှုတွေ ပြင ် းထန ် လာလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ သတင ် းမျိုးမှ မဟုတ ် ဘဲကိုး ခင ် ဗျ 
ဒီနေ ့ ခေတ ် ကမ ္ ဘာရဲ ့ အကောင ် းဆုံးသော စီးပွားရေးသတင ် း ဖြစ ် ရတဲ ့ အဓိက အကြောင ် းရင ် း နှစ ် ချက ် ရှိပါတယ ် 
ပထမအချက ် ကတော ့ နည ် းပညာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် ရှိလည ် ပတ ် နေတဲ ့ စနစ ် ကောင ် းကြီးကို ဆက ် လက ် လည ် ပတ ် စေတဲ ့ အရာပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ဒီစနစ ် မှာ ထုတ ် လုပ ် မှုက အချိန ် နဲ ့ အမျှ တိုးတက ် နေပြီး တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ ဈေးနှုန ် းကျဆင ် းလာနေကာ ထုတ ် လုပ ် မှုပမာဏနဲ ့ အရည ် အသွေး တို ့ ကတော ့ အရှိန ် အဟုန ် နဲ ့ ဆက ် လက ် တိုးတက ် သွားမှာ ဖြစ ် ပါတယ ် 
လက ် ရှိမှာ တချို ့ သော လူတွေက ဒီဖြစ ် စဉ ် ကို ကြည ့ ် ပြီး အနိမ ့ ် စား ရုပ ် ဝါဒီ လို ့ ပြောကြပါတယ ် ဒါဟာ လုံးဝမှားယွင ် းတဲ ့ ရှုထောင ့ ် အမြင ် ပါ 
အမှန ် တော ့ ဒီဖြစ ် စဉ ် ဟာ ပေါကြွယ ် မှုဖြစ ် စဉ ် ပါ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးစနစ ် ဆီကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် တဲ ့ အရာပါ 
ဒီစက ် မှု ခေတ ် သစ ် က မဟာသတင ် းကောင ် းဖြစ ် ရတဲ ့ ဒုတိယအကြောင ် းရင ် ကတော ့ Andriod တွေက လူတွေလို အလုပ ် လုပ ် တတ ် လာရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် စရာမလိုတော ့ ပါဘူး ငြီးငွေ ့ ဖွယ ် အလုပ ် တွေ ပင ် ပင ် ပန ် းပန ် းအလုပ ် တွေ ကနေ လွတ ် မြောက ် သွားပါလိမ ့ ် မယ ် 
ဒီအကြောင ် းကို ကိန ် းဘရစ ် ချ နဲ ့ ဆီလီကွန ် တောင ် ကြားက ကျွန ် တော ့ ် သူငယ ် ချင ် းတွေနဲ ့ ဒီအကြောင ် း ပြောဖြစ ် တော ့ "" ကောင ် းလိုက ် တာကွာ ငြီးငွေ ့ စရာ လည ် းမလိုတော ့ ဘူး ပင ် ပင ် ပန ် းပန ် း လုပ ် စရာလည ် း မလိုတော ့ ဘူး 
ဒါဟာ လုံးဝကွဲပြားခြားနားတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုကို စိတ ် ကူး ပုံဖော ် ဖို ့ အခွင ့ ် အရေး ပေးလိုက ် တာပဲ "" တဲ ့ ဘယ ် လို အဖွဲ ့ အစည ် းမျိုးလည ် းဆိုတော ့ ဖန ် တီးသူတွေ လေ ့ လာရှာဖွေသူတွေ တင ် ဆက ် သူတွေ စိတ ် ကူးကြံဆသူတွေက သူတို ့ ကို အထောက ် အပံ ့ ပေးသူတွေ ဘဏ ္ ဍာရေး စီမံခန ့ ် ခွဲသူတွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းပြီး ကိစ ္ စရပ ် တွေ အပြန ် အလှန ် ဆွေးနွေးမယ ် ဖျော ် ဖြေမယ ် ဉာဏ ် အမြင ် ဖွင ့ ် ပေးမယ ် အတွေးအမြင ် တွေ လှုံ ့ ဆော ် ပေးမယ ် TED ဆွေးနွေးပွဲတွေနဲ ့ အတော ် တူတဲ ့ လူအဖွဲ ့ အစည ် းမျိုးပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အံ ့ မခန ် း တိုးတက ် ပေါ ် ထွန ် းမှုကို ကြုံတွေ ့ နေရတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ဟာ 
ဒီလိုနေရာမျိုးမှာ တော ် တော ် ကို မှန ် ကန ် ပါတယ ် 
အရာဝတ ္ ထုတစ ် ခု ကို ထုတ ် လုပ ် ရတာဟာ စာရွက ် တစ ် ရွက ် ပုံနှိပ ် ရသလောက ် လွယ ် တဲ ့ ခေတ ် ကြီးမှာ အံ ့ ဩလောက ် စရာတွေ အများကြီး ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိပါတယ ် 
လက ် မှုပညာရှင ် တွေ ဝါသနာတစ ် ခုမှာ စိတ ် အား ထက ် သန ် သူတွေဟာ အခုတော ့ တီထွင ် ဖန ် တီးသူတွေ ဖြစ ် လာကြပါပြီ အလုံးအရင ် းနဲ ့ စိတ ် ကူးကြံဆဖန ် တီးဖို ့ တာဝန ် ရှိလာပါတယ ် 
အနုပညာရှင ် တွေဟာ အတိတ ် ကာလတုန ် းက ရှိခဲ ့ တဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေကို ကျော ် လွှားပြီး ဘယ ် တုန ် းကမှ မဖြစ ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာတွေကို ဖန ် တီးနိုင ် လို ့ ရလာပါပြီ 
ဒီလို မဟာစည ် ပင ် ထွန ် းကားမှုခေတ ် ထဲမှာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို လိုက ် ကြည ့ ် လေလေ ရူပဗေဒပညာရှင ် Freeman Dyson ရဲ ့ စကားက ပုံချဲ ့ ပြီးပြောတာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာ ယုံကြည ် လာလေလေပါပဲ 
တကယ ့ ် ကို အရှိကိုအရှိအတိုင ် း ပြောထားတာပါ 
("" နည ် းပညာဆိုသည ် မှာ ဘုရားသခင ် ထံမှ လက ် ဆောင ် ပင ် ဖြစ ် ၏ ။ ၎ င ် းသည ် ဘုရားသခင ် ထံမှ လက ် ဆောင ် များအနက ် အသက ် ပြီးလျှင ် အကြီးမြတ ် ဆုံးသော လက ် ဆောင ် ဖြစ ် သည ် ။ ၎ င ် းသည ် လူ ့ ယဉ ် ကျေးမှု အနုပညာနှင ့ ် သိပ ္ ပံပညာတို ့ အားလုံး ၏ မိခင ် ဖြစ ် ပေသည ် "" ။) - ဖရီးမန ် း ဒိုင ် ဆန ် အဲဒါက နောက ် ထပ ် အရေးကြီးတဲ ့ မေးခွန ် းတစ ် ခု ထုတ ် မေးစရာ ဖြစ ် လာတယ ် ဒီစက ် မှုခေတ ် သစ ် မှာ လွဲချော ် သွားနိုင ် တာမျိုးက ဘာလဲ ဆိုတာပါပဲ 
မှန ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ အဆုံးသတ ် လိုက ် တော ့ အားလုံး တိုးတက ် ပြည ့ ် စုံနေတော ့ ၊ အိမ ် ပြန ် ကြရုံပဲ ရှိတော ့ တယ ် 
တကယ ် တမ ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးနေတဲ ့ အနာဂတ ် အကြောင ် း လေးလေးနက ် နက ် တွေးကြည ့ ် ရင ် ရှေ ့ မှာ စောင ့ ် ကြိုနေတဲ ့ တကယ ့ ် ကို ကြောက ် မက ် ဖွယ ် စိန ် ခေါ ် မှု နှစ ် မျိုးနှစ ် စားကို တွေ ့ ရပါလိမ ့ ် မယ ် 
ပထမ တစ ် မျိုးကတော ့ စီးပွားရေးဆိုင ် ရာ စိန ် ခေါ ် မှုပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ဒီအချက ် ကို အတိုချုံးပြီး ထိထိမိမိ ထင ် ဟပ ် ပေးထားတာ ကတော ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ရေးထားတဲ ့ ဟင ် နရီဖို ့ ဒုတိယ နဲ ့ မော ် တော ် ကား အလုပ ် သမဂ ္ ဂဥက ္ ကဋ ္ ဌ Walter Reuther တို ့ နှစ ် ဦးသား အပြန ် အလှန ် ပြောဆိုကြပုံလေးပါ 
သူတို ့ နှစ ် ဦးဟာ ခေတ ် အမီဆုံး စက ် ရုံတစ ် ခုကို လှည ့ ် လည ် ကြည ့ ် နေတုန ် း ဖို ့ က ပါးစပ ် ဆော ့ ပြီး "" ဟေ ့ ဝေါတာ ၊ မင ် းတော ့ ဒီစက ် ရုပ ် တွေကို သမဂ ္ ဂအဖွဲ ့ ဝင ် ကြေး ဘယ ် လို ကောက ် ခံမလဲကွ "" လို ့ မေးလိုက ် ပါတယ ် ရုသာကလည ် း ပြန ် ပက ် လိုက ် ပုံက "" ဟေ ့ ဟင ် နရီ မင ် းကော သူတို ့ တွေကို ကားဝယ ် လာအောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် မလဲ "" တဲ ့ ဒီဖြစ ် ရပ ် မှာ Reuther ရဲ ့ ပြဿနာက စက ် တွေပဲ သုံးလာတဲ ့ စီးပွားရေး စနစ ် မှာ အလုပ ် လုပ ် ရဖို ့ ခက ် တယ ် ဆိုတာပါပဲ ကိန ် းဂဏန ် းတွေထဲမှာ အဲဒါကို ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် း တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် နစ ် စုကို ယူကြည ့ ် ရင ် ရင ် းနှီးငွေပေါ ် ပြန ် ရငွေ ၊ တစ ် နည ် း ကော ် ပိုရိတ ် အမြတ ် ငွေဟာ တက ် တက ် လာနေတာ အခုဆို အမြင ့ ် ဆုံး အဆင ့ ် မှာပဲရှိနေသေးတုန ် းပါ 
လုပ ် အား အပေါ ် ပြန ် ရငွေကို ၊ တစ ် နည ် း စီးပွားရေးစနစ ် ထဲက ပေးခဲ ့ တဲ ့ လုပ ် အားခ စုစုပေါင ် းကို ကြည ့ ် ရင ် တော ့ သမိုင ် းဝင ် အနိမ ့ ် ဆုံး အဆင ့ ် မှာပဲ ရှိနေပြီး ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ကို လျင ် မြန ် စွာ ဦးတည ် နေပါတယ ် 
ဒါဟာ ရုသာအတွက ် တော ့ သတင ် းဆိုးပါပဲ 
ဖို ့ အတွက ် တော ့ သတင ် းကောင ် းဖြစ ် ပုံရပေမဲ ့ တကယ ် တော ့ အဲလိုမဟုတ ် သေးပါဘူး တန ် ဖိုးမြင ့ ် ပစ ္ စည ် းတွေကို အရေအတွက ် များများ ရောင ် းချင ် တယ ် ဆိုရင ် ဝင ် ငွေတည ် ငြိမ ် ပြီး ကြွယ ် ဝတဲ ့ လူလတ ် တန ် းစား တော ် တော ် များများ ရှိဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် 
စစ ် ပြီးကာလ တစ ် လျှောက ် လုံးမှာ အမေရိကမှာ ဒီလိုလူတန ် းစားမျိုး ရှိခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ လူလတ ် တန ် းစားတွေဟာ ဒီနေ ့ တွင ် ကြီးမားတဲ ့ အန ္ တရာယ ် နဲ ့ ရင ် ဆိုင ် နေရပါတယ ် 
သိပြီးသား ကိန ် းဂဏန ် းတွေ ဆိုပေမယ ့ ် တစ ် ခုလောက ် ပဲ ထပ ် ပြောပါရစေ အမေရိကရဲ ့ လူတစ ် ဦး ပျမ ် းမျှဝင ် ငွေဟာ ဆယ ့ ် ငါးနှစ ် အတွင ် းမှာ လက ် တွေ ့ မှာ လျော ့ ကျလာပါတယ ် မညီမျှမှု ဘက ် မညီမှု တွေ အချိန ် နဲ ့ အမျှ တိုးပွားလာပြီး အဆိုးဆီကိုပဲ ဦးတည ် နေတဲ ့ အခြေအနေမျိုးထဲမှာ ချောင ် ပိတ ် မိမယ ့ ် ကိန ် းဆိုက ် လာနိုင ် ပါတယ ် 
ဒီမညီမျှမှုနဲ ့ အတူပါလာမယ ့ ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ဆိုင ် ရာ စိန ် ခေါ ် မှု တွေကို သတိပြုရန ် လိုလာပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် သိပ ် စိတ ် မပူမိတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုမျိုးလည ် း ရှိပါတယ ် ဒီလိုပုံမျိုးတွေက အဲဒါကို ပြသကြပါတယ ် 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် စိုးရိမ ် တဲ ့ လူမှုရေး ပြဿနာမျိုး မဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ စက ် ယန ္ တရားတွေ အသိစိတ ် ဝင ် လာပြီး လူတွေကို ပုန ် ကန ် ရင ် ဘာဖြစ ် လာမလဲဆိုတဲ ့ အဆိုးဘက ် ကို ကြိုတွေးတာတွေ အမြဲတမ ် းရှိလာခဲ ့ ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် ကွန ် ပျူတာက ပရင ် တာကို သိရှိလာတဲ ့ နေ ့ ကစပြီး ဒီအကြောင ် းကို စိတ ် ပူတော ့ မယ ် ခင ် ဗျာ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဆိုတော ့ ဒါမျိုးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ စိုးရိမ ် ရမယ ့ ် စိန ် ခေါ ် မှုမျိုး မဟုတ ် ပါဘူး 
တကယ ့ ် စက ် မှုခေတ ် သစ ် မှာ ကြုံလာကြရမယ ့ ် လူမှုရေးရာ စိန ် ခေါ ် မှုအကြောင ် း ပြောရရင ် အမေရိကန ် အလုပ ် သမား နှစ ် ဦးရဲ ့ ပုံပြင ် လေးကို စံနမူနာ တင ် ပြီး ပြောပြချင ် ပါတယ ် 
ရာနှုန ် းပြည ့ ် အမေရိကန ် စံနမူနာဖြစ ် သွားအောင ် နှစ ် ယောက ် လုံးကို လူဖြူတွေလို ့ သဘောထားလိုက ် ပါမယ ် 
ပမထ တစ ် ဦးက ကောလိပ ် ပညာတတ ် ကျွမ ် းကျင ် ပညာရှင ် ၊ တီထွင ် ရှင ် ၊ မန ် နေဂျာ အင ် ဂျင ် နီယာ ၊ ဆရာဝန ် ၊ ရှေ ့ နေ လို လုပ ် သားမျိုး 
သူ ့ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ က တက ် ဒ ် လို ့ ခေါ ် မယ ် သူက အမေရိကန ် လူလတ ် တန ် းစားရဲ ့ ထိပ ် ဆုံးမှာပေါ ့ 
သူနဲ ့ ယှဉ ် လျက ် နောက ် လုပ ် သားကတော ့ ကောလိပ ် ပညာတတ ် မဟုတ ် ဘူး ကာယအလုပ ် သမားလို ၊ စာရေးလိုမျိုး ၊ အဆင ့ ် မမြင ့ ် တဲ ့ ကော ် လံဖြူ သို ့ မဟုတ ် ကော ် လံပြာ အလုပ ် သမား 
သူ ့ ကိုတော ့ ဘီလ ် လို ့ ခေါ ် မယ ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ လောက ် ကို ပြန ် သွားကြည ့ ် ရင ် ဘီလ ် နဲ ့ တက ် ဒ ် တို ့ ဟာ အလွန ် နီ ် းစပ ် တဲ ့ ဘဝအနေအထားကို ပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
ဥပမာပြောရရင ် ၁၉၆၀ မှာ သူတို ့ နှစ ် ဦးလုံးဟာ အချိန ် ပြည ့ ် အလုပ ် အကိုင ် ရရှိနိုင ် တဲ ့ အလားအလာမျိုးပါ တစ ် ပတ ် ကို အနည ် းဆုံး နာရီ ၄၀ အလုပ ် ရှိတယ ် 
သို ့ သော ် လူမှုရေး သုတေသနပညာရှင ် Charles Murray မှတ ် တမ ် းတင ် ခဲ ့ သလိုပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စီးပွားရေးကို အလိုလိုလည ် ပတ ် စေရန ် လုပ ် ကိုင ် လာတဲ ့ အချိန ် မှာ ၁၉၆၀ ဆိုတာ စီးပွားရေး လုပ ် ငန ် းတွေမှာ ကွန ် ပျူတာကို စသုံးခါစ အချိန ် ပါ အဲဒီလို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နည ် းပညာ ၊ အော ် တိုထိန ် းချုပ ် မှု ၊ ဒီဂျစ ် တယ ် ပစ ္ စည ် းတွေကို အရှိန ် အဟုန ် နဲ ့ စီးပွားရေးစနစ ် ထဲကို သွတ ် သွင ် းလာကြချိန ် မှာတော ့ ဘီလ ် နဲ ့ တက ် ဒ ် တို ့ ရဲ ့ ကံကြမ ္ မာဟာ လုံးဝတစ ် ခြားစီ ဖြစ ် သွားပါတယ ် 
ဒီအချိန ် ကာလ အတွင ် းမှာ တက ် ဒ ် က ဆက ် လက ် ပြီး အချိန ် ပြည ့ ် အလုပ ် အကိုင ် ရှိနေပါတယ ် Bill ကတော ့ ဒီလိုမဟုတ ် တော ့ ပါဘူး 
ကိစ ္ စတော ် တော ် များများမှာ Bill ဟာ စီးပွားရေးစနစ ် ကနေ လုံးဝကင ် းကွာသွားပြီး တက ် ဒ ် ကတော ့ မကင ် းကွာသလောက ် ပါပဲ 
ဒီအချိန ် အတွင ် း တက ် ဒ ် ရဲ ့ အိမ ် ထောင ် ရေးက ပျော ် ပျော ် ရွှင ် ရွှင ် ရှိခဲ ့ ပြီး 
ဘီလ ် ကတော ့ ဒီလို မဟုတ ် ရှာပါဘူး 
တက ် ဒ ် ရဲ ့ ကလေးတွေကတော ့ မိစုံဖစုံ နဲ ့ ကြီးပြင ် းလာရပြီး ဘီလ ် ကလေးတွေရဲ ့ အခြေအနေနဲ ့ တော ့ ကွာခြားပါတယ ် 
ဘီလ ် ဟာ လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းထဲနေ ဖယ ် ခွာလာနေဆိုတဲ ့ အခြားထောက ် ပြစရာတွေရော ရှိသေးလားဆိုတော ့ 
သူဟာ သမ ္ မတရွေးကောက ် ပွဲတွေမှာ ဝင ် မဲပေးတာ လျော ့ နည ် းလာပါတယ ် ထောင ် ဒဏ ် ကျမှုလည ် း ပိုများများလာပါတယ ် 
ဒီလိုလူမှုရေး ဖြစ ် စဉ ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပျော ် ရွှင ် စရာ ပုံပြင ် ကိုတော ့ ကျွန ် တော ် မပြောနိုင ် ပါဘူး ဒီဖြစ ် စဉ ် တွေက ပြန ် ပြောင ် းလာမယ ့ ် အရိပ ် အယောင ် ကိုလည ် း လုံးဝမတွေ ့ ရပါဘူး 
ဒီအချက ် ဟာ ဘယ ် တိုင ် းရင ် းသား လူမျိုးစု နေရပ ် ဒေသအလိုက ် ကိန ် းဂဏန ် းတွေကိုပဲ ကြည ့ ် ကြည ့ ် မှန ် နေပါတယ ် ပြီးတော ့ အဲဒါတွေဟာ ပိုလို ့ ကိုပြင ် းထန ် လာနေကြလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အခုလက ် ရှိအံ ့ ဖွယ ် တိုးတက ် နေတဲ ့ လူမှုအခွင ့ ် အရေးလှုပ ် ရှားမှုတွေကို တောင ် လွှမ ် းခြုံသွားနိုင ် မယ ့ ် အန ္ တရာယ ် တောင ် ရှိနေပါတယ ် 
ဆီလီကွန ် နဲ ့ ကိန ် းဘရစ ် ချက ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ရောင ် းရင ် းတွေကတော ့ သူတို ့ ကိုသူတို ့ Ted လို ့ အပေါ ် ယံလေး မြင ် နေကြပါတယ ် 
သူတို ့ တွေက အလုပ ် တွေများနေလျက ် ရလဒ ် တွေ ဖြစ ် ထွန ် း အောင ် မြင ် နေတဲ ့ ဘဝမျိုးကို ပိုင ် ဆိုင ် ထားတယ ် သူတို ့ ဆီမှာ ဒါတွေထဲက ရနေတဲ ့ အကျိုးအမြတ ် တွေကို ပြစရာ ရှိတယ ် ဘီလ ် ရဲ ့ ဘဝကတော ့ သူတို ့ နဲ ့ လုံးဝကို ကွာခြားလှပါတယ ် 
သူတို ့ တွေဟာ ဗော ် တိုင ် းယားရဲ ့ အလုပ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပြောကြားချက ် ဘယ ် လောက ် ထိ မှန ် ကန ် ကြောင ် း သက ် သေပါပဲ အလုပ ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို မိစ ္ ဆာတရား သုံးပါးကနေ ကယ ် တင ် ပေးတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ 
[အလုပ ် သည ် လူကို ပျင ် းရိခြင ် း ၊ ဒုစရိုက ် နဲ ့ ဆင ် းရဲနွမ ် းပါးမှု တည ် းဟူသော မိစ ္ ဆာတရားသုံးပါး မှ ကယ ် တင ် ပေး ၏ Voltaire] ဒီတော ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေ ဒီလိုရှိနေတာကို ဘယ ် လိုရင ် ဆိုင ် ကြမလဲ 
ဘောဂဗေဒဆိုင ် ရာ ဗျူဟာကတော ့ အင ် မတန ် မှ ရိုးရှင ် းပါတယ ် အင ် မတန ် မှ ထင ် သာမြင ် သာရှိပါတယ ် အထူးသဖြင ့ ် ရေတိုမှာပေါ ့ 
စက ် ရုပ ် တွေက လာမယ ့ ် တစ ် နှစ ် နှစ ် နှစ ် အတွင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အလုပ ် တွေအားလုံးကို သိမ ် းကျုံးယူသွားမှာ မဟုတ ် သေးပါဘူး ဒီတော ့ အစဉ ် အလာ ဘောဂ ၁၀၁ ဗျူဟာက ဆက ် ပြီး အဆင ် ပြေမယ ် ပေါ ့ စွန ့ ် ဦးတီထွင ် မှုကို အားပေးမယ ် အခြေခံအဆောက ် အအုံကို ထက ် ဝက ် လျှော ့ ချမယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပညာရေးစနစ ် က သင ့ ် တော ် တဲ ့ အရည ် အချင ် းတွေရှိတဲ ့ လူတွေကို မွေးထုတ ် ပေးနိုင ် တယ ် ဆိုတာ သေချာအောင ် လုပ ် ရမယ ် 
သို ့ သော ် ရေရှည ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နည ် းပညာအပေါ ် မှာ များစွာမှီခိုပြီး လုပ ် အားပေါ ် မှီခိုမှုနည ် းတဲ ့ စီးပွားရေးစနစ ် ဆီကို ဦးတည ် နေမယ ် ဆိုရင ် ပိုပြီး အရင ် းအမြစ ် ကျတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေကို စဉ ် းစားရတော ့ ပါမယ ် ဥပမာပြောရရင ် အနိမ ့ ် ဆုံးဝင ် ငွေ အာမခံချက ် လိုမျိုးပေါ ့ 
ဒီလိုပြောလိုက ် လို ့ သဘောမတွေ ့ သူ တစ ် ဦးတစ ် လေ ဒီအခန ် းထဲရှိနိုင ် ပါတယ ် ဘာကြောင ့ ် လဲဆိုတော ့ အယူအဆက လက ် ဝဲအစွန ် းရောက ် သလိုမျိုး ဓနဥစ ္ စာ ပြန ် လည ် ခွဲဝေရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အမြစ ် လှန ် ပြောင ် းလဲရေးမျိုး ဆိုတာတွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေလို ့ ပါ 
ဒီအယူအဆနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် သုတေသနနည ် းနည ် း လုပ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ခုနက သဘောမတွေ ့ တဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ကို ကျေနပ ် စေကောင ် း ကျေနပ ် စေနိုင ် ပါမယ ် အသားတင ် အနိမ ့ ် ဆုံးဝင ် ငွေ အာမခံချက ် ဆိုတာကို ဆိုရှယ ် လစ ် စနစ ် ကို ပါးစပ ် ကအမြုပ ် ထအောင ် ဟောပြောခဲ ့ ကြတဲ ့ Friedrich Hayek ၊ Richard Nixon နဲ ့ Milton Friedman တို ့ က ထောက ် ခံခဲ ့ တာဆိုတာပါပဲ 
တကယ ် လို ့ များ လူကြီးမင ် းတို ့ က ဒီ အာမခံ ဝင ် ငွေ ဆိုတာမျိုးဟာ အောင ် မြင ် မှုဆီ မောင ် းနှင ် ရာမှာ အဟန ့ ် အတားဖြစ ် စေပြီး မိမိကိုယ ် ကို ကျေနပ ် မှုကို လျော ့ ကျစေနိုင ် တယ ် လို ့ စိုးများ စိုးရိမ ် မိရင ် လူတွေရဲ ့ လှုပ ် ရှားပြောင ် းရွှေ ့ နိုင ် စွမ ် း ဆိုတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာ သိပ ် ကို ဂုဏ ် ယူခဲ ့ ရတဲ ့ အရာဟာ အခုဆိုရင ် တကယ ် ကို လူမှုရေး အထောက ် အပံ ့ တွေ ရက ် ရက ် ရောရောပေးတဲ ့ မြောက ် ဥရောပနိုင ် ငံတွေနဲ ့ ယှဉ ် ရင ် နိမ ့ ် ကျလာနေပါပြီ 
ဒါကြောင ့ ် ဘောဂဗေဒဆိုင ် ရာ ဗျူဟာကတော ့ အမှန ် တကယ ် ကို ရိုးရှင ် းပါတယ ် 
လူမှုရေးရာ ဗျူဟာကတော ့ ပိုပြီး စိန ် ခေါ ် ချက ် တွေရှိပါတယ ် 
ဘီလ ် ကို အလုပ ် အကိုင ် ရှိပြီး တစ ် သက ် လုံးအလုပ ် မြဲအောင ် ဘယ ် လိုဗျူဟာသုံးရမလဲ ကျွန ် တော ် တော ့ မသိပါဘူး 
ပညာရေးက ကြီးမားတဲ ့ အဲဒီထဲ အခန ် းကဏ ္ ဍက ပါဝင ် တာ ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် 
ဒီအချက ် ကို ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တွေ ့ ထောက ် ခံပါတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် ပညာရေးရဲ ့ အစောပိုင ် းနှစ ် တွေမှာ Montessori မှာ တက ် ခဲ ့ ပါတယ ် အဲဒီ ့ ပညာရေးက ကျွန ် တော ့ ် ကို သင ် ပေးလိုက ် တာကတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ နေရာတစ ် ခု ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ် အလုပ ် ကတော ့ အဲဒီ ့ ကမ ္ ဘာကြီး အကြောင ် း စူးစမ ် းလေ ့ လာဖို ့ ပါ 
သုံးတန ် းလည ် းရောက ် ရော အဲ ့ ဒီကျောင ် းပိတ ် သွားရာ ကျွန ် တော ် ဟာ အစိုးရ ပညာရေး ကျောင ် းကို တက ် လာရပါတော ့ တယ ် ကျွန ် တော ် ကို ကျွန ် တော ် Gulag ထောင ် ဆီ အပို ့ ခံလိုက ် ရသလို ခံစားရပါတယ ် 
အခုပြန ် စဉ ် းစားကြည ့ ် လိုက ် တော ့ မှ အဲဒီအလုပ ် က စာရေး ဒါမှမဟုတ ် ကာယအလုပ ် သမား ဖြစ ် လာနိုင ် အောင ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပြင ် ဆင ် ဖို ့ ဖြစ ် တာ သဘောပေါက ် လာတယ ် အဲ ့ ဒီ အချိန ် တုန ် းကတော ့ အလုပ ် ဆိုတာ ပျင ် းရိဖွယ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ စိတ ် ပျက ် အရှုံးပေးရတာမျိုးပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီထက ် ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘီလ ် အဖြစ ် မခံနိုင ် ပါဘူး 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပိုကောင ် းတဲ ့ အရာတွေ ကြုံရဖို ့ လက ္ ခဏာသစ ် တွေကို တွေ ့ နေရပါပြီ 
နည ် းပညာဟာ ပညာရေးကို လေးနက ် စွာ ဩဇာလွှမ ် းမိုးလာနေကာ အသက ် အငယ ် ဆုံး သင ် ယူသူကနေ အကြီးဆုံးအထိ လူသားတွေ အပေါ ် မှာ နက ် နက ် နဲနဲ အကျိုးသက ် ရောက ် လာနေတာကို တွေ ့ မြင ် နေရပြီဖြစ ် ပါတယ ် 
ထင ် ရှားတဲ ့ လုပ ် ငန ် းရှင ် တွေ ပြောနေကြတာကလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ တချိန ် တုန ် းက အလေးပေးလာခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာတွေကို ပြန ် လည ် သုံးသပ ် ဖို ့ လိုနေပြီဆိုတာပါပဲ 
ပြီးတော ့ အလွန ် လေးနက ် တာရှည ် ပြီး အချက ် အလက ် တွေကို အခြေခံထားတဲ ့ အားထုတ ် မှုများဖြင ့ ် ပြဿနာတွေကို ရင ် ဆိုင ် နေရဆုံး လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းအချို ့ အတွက ် ဘယ ် လို ဖြေရှင ် းပေးရမယ ် ဆိုတာကို နားလည ် အောင ် ကြိုးစားမှုတွေကိုလည ် း တွေ ့ မြင ် နေရပါပြီ 
ဒီအတွက ် ကြောင ့ ် လက ္ ခဏာကောင ် းတွေကို တွေ ့ နေရပါပြီ 
သို ့ သော ် လက ် ရှိအခြေအနေနဲ ့ လုံလောက ် ပြီလို ့ ကျွန ် တော ် တစ ် မိနစ ် တောင ် မဟန ် ဆောင ် လိုပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေဟာ တကယ ့ ် ကို ကြီးမားလှပါတယ ် 
သာဓကတစ ် ခုမျှကို ပြရရင ် အနည ် းဆုံး ခြောက ် လ အလုပ ် အကိုင ် မဲ ့ နေတဲ ့ အမေရိကန ် နိုင ် ငံသား ငါးသန ် းလောက ် ရှိပါတယ ် 
သူတို ့ အကုန ် လုံးကို Montessori ကျောင ် းကို ပြန ် ပို ့ လိုက ် ပြီး ဒီပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် း မရနိုင ် ပါ 
ကျွန ် တော ် စိတ ် အပူဆုံးက ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးနေတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ အံ ့ မခန ် း နည ် းပညာတွေပြည ့ ် နေမှာ ဟုတ ် ပေမဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကတော ့ စိတ ် ပျက ် စရာ ကောင ် းကာ နောက ် ခံ အဖြစ ် တည ် ရှိနေတဲ ့ စီးပွားရေးစနစ ် ကလည ် း အခွင ့ ် အလမ ် းတွေအစား မညီမျှမှုတွေပဲ ဖန ် တီးပေးမှာကိုပါပဲ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တတွေ ဘယ ် လို လုပ ် ကိုင ် နိုင ် ကြမယ ် ဆိုတာကိုလည ် း ကျွန ် တော ် မသိပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီထက ် ပိုကောင ် းတာကို ဖန ် တီးနိုင ် မယ ် လို ့ ယူဆရန ် အတွက ် အလွန ် ရိုးရှင ် းတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတစ ် ခု ရှိပါတယ ် အချက ် အလက ် တွေ ထွက ် လာနေကြပါတယ ် 
ဒီစက ် မှုခေတ ် သစ ် နဲ ့ စီးပွားရေးအပြောင ် းအလဲဆိုင ် ရာ အမှန ် တရားတွေဟာ တစ ် နေ ့ တစ ် ခြား လူသိများလာနေပါပြီ 
အဲဒီဖြစ ် စဉ ် ကို ပိုပြီးတော ့ မြန ် မြန ် ဆန ် ဆန ် ဖြစ ် လာစေချင ် ရင ် တော ့ အတော ် ဆုံး ဘောဂဗေဒပညာရှင ် တွေ မူဝါဒချမှတ ် သူတွေကို Watson နဲ ့ အပြိုင ် Jeopardy ပဟေဠိပြိုင ် ပွဲ ဝင ် ခိုင ် းလို ့ ရပါတယ ် 
လွှတ ် တော ် အမတ ် တွေကို မောင ် းသူမဲ ့ ကားခရီးစဉ ် မှာ လိုက ် ပါခိုင ် းလို ့ ရပါတယ ် 
ဒီလိုမျိုးတွေ လုံလုံလောက ် လောက ် လုပ ် နိုင ် ရင ် တော ့ အခြေအနေတွေ ပြောင ် းလဲသင ့ ် တဲ ့ အချက ် တွေကို ပိုလို ့ ကို သတိမူမိလာနိုင ် ပါတယ ် 
အဲဒီလိုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပြိုင ် ဆိုင ် ရေးဆီကို ဦးတည ် နေပါပြီ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကြီးမားတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေကို ရင ် ဆိုင ် ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို မေ ့ လျော ့ ကုန ် ပြီ တစ ် ချက ် လေးတောင ် မကြိုးစားချင ် လောက ် အောင ် စိတ ် အားထက ် သန ် မှု မရှိတော ့ ဘူး ဒါမှမဟုတ ် အသည ် းမာလာပြီလို ့ တစ ် စက ္ ကန ့ ် လေးတောင ် မှ မထင ် မှတ ် မယုံကြည ် နိုင ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ့ ် ဆွေးနွေးချက ် ကို တစ ် ဦးနဲ ့ တစ ် ဦး သမုဒ ္ ဒရာတစ ် စင ် း ရာစုနှစ ် တစ ် ခု ခြားနေခဲ ့ ကြတဲ ့ ဝေါဟာရတွေ နဲ ့ မိန ့ ် ကြားချက ် တွေနဲ ့ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
အခု နိဂုံးချုပ ် ရာမှာလည ် း အလားတူ အလှမ ် းဝေးနေကြတဲ ့ နိုင ် ငံရေးသမားနှစ ် ဦးရဲ ့ စကားလုံးနဲ ့ အဆုံးသတ ် ပါရစေ 
Winston Churchill ၁၉၁၄ မှာ ကျွန ် တော ့ ် အမိတက ္ ကသိုလ ် MIT ကို လာတုန ် းက "" အကယ ် ၍ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒေသအသီးသီးက ပြည ် သူလူထုတွေကို ပေါကြွယ ် ၀ခြင ် းဆိုတဲ ့ စားပွဲဆီကို ဖိတ ် ခေါ ် နိုင ် တယ ် ဆိုရင ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ထုတ ် လုပ ် မှု နည ် းပညာတွေကို မရပ ် မနား စဉ ် ဆက ် မပြတ ် တိုးတက ် အောင ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ဖို ့ ကလွဲပြီး အခြားနည ် းလမ ် းမရှိနိုင ် ပါဘူး "" လို ့ မိန ့ ် ကြားခဲ ့ ပါတယ ် Abraham Lincoln ကတော ့ အခြားလိုအပ ် ချက ် တစ ် ခုကို သဘောပေါက ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
သူပြောခဲ ့ တာက "" ကျွန ် တော ် ဟာ ပြည ် သူတွေ အပေါ ် မှာ ခိုင ် မြဲစွာ ယုံကြည ် သူပါ ။ 
အမှန ် ကိုသာ သိထားရရင ် ပြည ် သူတို ့ ဟာ ဘယ ် လို အမျိုးသားရေး အကျပ ် အတည ် းကိုမဆို ရင ် ဆိုင ် နိုင ် ပါတယ ် 
အဓိက အရေးကြီးဆုံးက အချက ် အလက ် တွေ ရှိတဲ ့ အတိုင ် း သူတို ့ ကို ချပေးဖို ့ ပါပဲ "" တဲ ့ အကောင ် းမြင ် တဲ ့ မှတ ် ချက ် အနေနဲ ့ လူကြီးမင ် းတို ့ အတွက ် အဓိကချန ် ထားခဲ ့ ချင ် တာ ကတော ့ စက ် မှုခေတ ် သစ ် ဆိုင ် ရာ လက ် တွေ ့ အရှိတရားတွေဟာ ထင ် ရှားလာနေကြပါပြီ ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးလိုကြတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုပြည ့ ် ၀ပြီး ပေါကြွယ ် ဝတဲ ့ စီးပွားရေးစနစ ် အတွက ် အဲဒီလို အချက ် အလက ် တွေကို ကောင ် းကောင ် းအသုံးချနိုင ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ရာနှုန ် းပြည ့ ် ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အဆိုရှင ် ၊ တေးရေးသူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ လူတွေက ကျွန ် မရဲ ့ ဩဇာလွှမ ် းမှုတွေ ကျွန ် မ အခေါ ် အသံပိုင ် း မျိုးရိုး အကြောင ် း ခဏခဏ မေးကြတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ကို အလွယ ် ပြောလို ့ ရတာက ကျွန ် မဟာ ဂျပ ် ဇ ် နဲ ့ ဟစ ် ဟော ့ ပ ် ဂီတတွေနဲ ့ ပုံသွင ် းခံရပြီး Ethopian ဘိုးဘွား မျိုးနွယ ် မှာကြီးပြင ် းခဲ ့ တာပါ ။ (သို ့) ၁၉၈၀ နှစ ် လွန ် ကလေးဘဝ ပေါ ့ ပ ် ရေဒီယို အသံလွှင ့ ် ရုံတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဟန ် အမျိုးအစားအပြင ် နောက ် ထပ ် မေးခွန ် း ရှိသေးတယ ် ။ နေ ့ စဉ ် ကြားရတဲ ့ အသံတွေက ဂီတဖန ် တီးမှုကို ဘယ ် လိုသက ် ရောက ် လဲ ဆိုတာပေါ ့ ။ 
နေ ့ စဉ ် အသံပေါင ် းစုံဟာ သီချင ် းရေးဖို ့ အတွက ် မမျှော ် လင ့ ် ဆုံး ဈာန ် ဝင ် စားမှု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ၊ ဒီအတွေးကို နည ် းနည ် းပို နီးနီးကြည ့ ် ဖို ့ ပါ ။ ဒီနေ ့ အကြောင ် းအရာ ၃ မျိုးကို ပြောပြမှာပါ ။ သဘာဝ ၊ ဘာသာစကား ၊ တိတ ် ဆိတ ် မှုပါ ။ ဒါမှမဟုတ ် လည ် း တိတ ် ဆိတ ် မှုအစစ ် ရဲ ့ မဖြစ ် နိုင ် မှုပေါ ့ ။ 
ဒါကနေပြီး ဂီတရသပေါ ် လွင ် မှုနဲ ့ ရှင ် သန ် ပြီးနှင ့ ် တဲ ့ လောကအာရုံကို ပေးဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပေမဲ ့ သိသိ ၊ မသိသိ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီဟာ တက ် ကြွတဲ ့ ပါဝင ် သူတွေအနေနဲ ့ အသုံးတော ် ခံနေပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ သဘာဝအကြောင ် းနဲ ့ စတော ့ မှာ ဖြစ ် ပေမဲ ့ ဒါမလုပ ် ခင ် အော ် ပရာအဆိုတော ် တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ပဏာမ အတိုလေးကို သွက ် သွက ် နားထောင ် ရအောင ် ။ 
ဒီမှာပါရှင ် ။ 
(ခြေဆင ် း သီဆိုခြင ် း) (သီဆိုခြင ် း အဆုံးသတ ် သည ်) လှတယ ် မို ့ လား ရှင ် ။ 
ကြားလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ တကယ ် တော ့ အော ် ပရာအဆိုရှင ် ရဲ ့ ပဏာမ ဆိုသံမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါက ငှက ် တစ ် ကောင ် ရဲ ့ အသံပါ ။ ဘီလုံးငှက ် သံဟာ ၎ င ် းကိုယ ် ပိုင ် လို ့ လူတွေနားမှာ ထင ် မှတ ် မှား 
ဒါကို Peter Szoke ရဲ ့ ၁၉၈၇ ဟန ် ဂေရီ အသံ သွင ် းချက ် ရဲ ့ အပိုင ် းအဖြစ ် ထုတ ် လွင ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" ငှက ် တွေရဲ ့ မသိသေးတဲ ့ ဂီတ "" ပါ ။ အဲဒီမှာ ငှက ် များစွာကို အသံသွင ် းပြီး အောက ် ခြေကိုဖေါ ် ပြဖို ့ သူတို ့ ရဲ ့ အသံပေါက ် ကိုနှေးချထားတယ ် ။ 
နှုန ် းပြည ့ ် အသံသွင ် းတာကို နားဆင ် ရအောင ် ။ 
(ငှက ် တေးသီသံ) ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ကို ဒါနဲ ့ ယှဉ ် မိအောင ် ကဲ နှစ ် ခုပေါင ် းပြီး နားထောင ် စို ့ ။ 
(ငှက ် သီချင ် းဆိုသံ နှေးရာမှ နှုန ် းပြည ့ ်) (သီချင ် သံဆုံးသွားသည ်) ဒါ မယုံနိုင ် စရာပါ ။ 
အော ် ပရာသီချင ် းဆိုနည ် းတွေဟာ ငှက ် သီချင ် း ဆိုတာက စေ ့ စော ် တာ ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ 
လူသားတွေအနေနဲ ့ ငှက ် တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အဆိုဆရာတွေလို ့ အလိုလို နားလည ် ပါတယ ် ။ 
Ethiopia မှာ ငှက ် တွေကို မူလဂီတရဲ ့ ခွဲမရတဲ ့ အပိုင ် းလို ့ ယူဆကြတယ ် ။ 
ဇာတ ် လမ ် းကတော ့ ဒီလိုပါ ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၁၅၀၀ က ခေတ ် ဟောင ် းကမ ္ ဘာရဲ ့ အဓိက ကုန ် သွယ ် မှု ဗဟိုဖြစ ် တဲ ့ Aksum အင ် ပါရာမှာ လူငယ ် တစ ် ဦး မွေးဖွားခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ အမည ် ကတော ့ Yared ပါ ။ 
Yared ၇ နှစ ် သားမှာ သူ ့ ဖခင ် ဆုံးတော ့ သူ ့ အမေက Ethiopian ရှေးရိုး ခရစ ် ယာန ် ဘုန ် းကြီးဖြစ ် သူ သူ ့ ဦးလေးဆီ သွားနေဖို ့ ပို ့ လိုက ် တယ ် ။ ကမ ္ ဘာမှာ ရှေးအကျဆုံး ဘုရားကျောင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
ကဲ ဒီအစဉ ် အလာဟာ ပညာသင ် ကြား မှုမှာ ကြီးမားတဲ ့ အတိုင ် းအဆရှိပြီး Yared ဟာ လေ ့ လာပြီးရင ် း လေ ့ လာခဲ ့ ရတာဖြစ ် ပြီး တစ ် နေ ့ သစ ် ပင ် အောက ် မှာ စာကျက ် နေရင ် း ငှက ် ၃ ကောင ် သူ ့ ဆီရောက ် လ ​ ာတယ ် ။ 
ဒီငှက ် တွေ တစ ် ကောင ် ပြီးတစ ် ကောင ် ဟာ သူ ့ ဆရာဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ် က သူ ့ ကိုသင ် ပေးတာက ဂီတပါ ၊ ဂီတသံစဉ ် တွေပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး Yared ဟာ St.Yared လို ့ အသိအမှတ ် ပြုခံရပြီး ဒီသံစဉ ် တွေသုံးပြီး ဆုတောင ် းပွဲနဲ ့ အခမ ် းအနားတွေအတွက ် သံပြိုင ် တေး ၊ ဓမ ္ မတေးသီချင ် း ၅ တွဲ သီကုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီသံစဉ ် တွေသုံးပြီး အသုံးတည ့ ် တဲ ့ ဂီတသ ​ င ် ္ ကေတ စနစ ် ကို ဖွဲ ့ ဆိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီသံစဉ ် တွေဟာ kiñit လို ့ သိကျတဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ ပဉ ္ စတေးသွား ၊ ၅သံ စနစ ် အဖြစ ် ဖွံ ့ ဖြိုးခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါဟာ အရမ ် းကို အသက ် ဝင ် ပြီး ရှင ် သန ် နေကာ ယနေ ့ ထိ Ethiopia မှာ ဖွံ ့ ဖြိုးတုန ် းပါ ။ 
ကျွန ် မ ပုံပြင ် ကိုကြိုက ် တာက အဆင ့ ် ပေါင ် းစုံမှာ မှန ် နေလို ့ ပါ ။ 
St. Yared က တကယ ့ ် သမိုင ် းဝင ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ဦးဖြစ ် ပြီး သဘာဝ လောကက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဂီတဂုရု ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် 
ဒါအတွက ် ဥပမာတွေ အများကြီးရှိပါတယ ် ။ ကွန ် ဂိုဒေသက ပစ ် ဂမီတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ တူရိယာတွေကို အနီးသစ ် တောထဲက ငှက ် တွေရဲ ့ အသံအနိမ ့ ် ၊ အမြင ့ ် နဲ ့ ညှိကြတယ ် ။ 
ဂီတပညာရှင ် နဲ ့ သဘာဝအသံပေါင ် းစုံ ကျွမ ် းကျင ် သူ Bernie Krause က သင ့ ် တင ့ ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ တိရစ ္ ဆာန ် တွေနဲ ့ အင ် းဆက ် တွေဟာ ကြိမ ် နှုန ် း အနိမ ့ ် ၊ အလတ ် ၊ အမြင ့ ် တွေ သံစုံတီးဝိုင ် းတစ ် ခုလို အတိအကျ တူညီစွာ ဝိုင ် းဆိုပုံကို ဖော ် ပြပါတယ ် ။ 
မရေနိုင ် အောင ် များတဲ ့ ဂီလက ် ရာတွေဟာငှက ် နဲ ့ သစ ် တောသီချင ် းက စေ ့ စော ် မှုရတာပါ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ သဘာဝ လောကဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှု ဆရာပါ ။ 
ဒီတော ့ အခု ဘာသာစကား ရဲ ့ ထူးခြားလှတဲ ့ လူသားကမ ္ ဘာ ကိုသွားကြရအောင ် ။ 
ဘာသာစကားတိုင ် းဟာ အသံအနိမ ့ ် အမြင ့ ် အမျိုးမျိုးနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ကြပါတယ ် ။ မန ် ဒရင ် း တရုတ ် ဘာသာစကားဖြစ ် ဖြစ ် သဒ ္ ဒဗေဒ အသံတစ ် မျိုးတည ် းကိုပဲ တေးသွား အနိမ ့ ် အမြင ့ ် ပြောင ် းလိုက ် ရင ် အဓိပ ္ ပါယ ် ဟာ လုံးဝပြောင ် းသွားတယ ် ။ အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာစကားမှာတော ့ ဝါကျအဆုံးမှာ အသံမြှင ့ ် လိုက ် တဲ ့ နေရာမှာ 
(အသံမြှင ့ ် ခြင ် း) မေးခွန ် းလို ့ ညွှန ် းတာလား ။ 
(ရယ ် သံများ) Ethiopian- American မိန ် းမအနေနဲ ့ Amhariña က Amharic စကား ဝန ် းကျင ် ထဲ ကြီးပြင ် းခဲ ့ ပြီး 
ကျွန ် မရဲ ့ မိခင ် ဘာသာစကား ၊ မိဘတွေရဲ ့ ဘာသာစကား ၊ Ethiopia ရဲ ့ အဓိက ဘာသာစကားပါ ။ 
ဒီဘာသာစကားကိုနှစ ် သက ် တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် သန ် းချီရှိပါတယ ် ။ ၎ င ် းရဲ ့ ကဗျာစာပေ နက ် ရှိုင ် းမှု ၊ အနက ် ၂ ခု ထွက ် ခြင ် း ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ဖြူလွလွရွှေ ၎ င ် းရဲ ့ စိတ ် နေစိတ ် ထား ဘဝရဲ ့ ဉာဏ ် ရှိမှု ၊ မိုက ် မဲမှုတွေကို ထွန ် းလင ် းပြတဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ စကားပုံတွေ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ဂီတဝါဒနဲ ့ ဂီတဆန ် မှု တွေရောပါသေးတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မခေါ ် ချင ် တဲ ့ ဖိဆိုတဲ ့ ဘာသာ စကားကို အရှင ် းဆုံး အဆီအနှစ ် ထုတ ် ထားတယ ် လို ့ မြင ် မိတယ ် ။ ဆိုလိုတာက အသားပေးတဲ ့ (သို ့) ထင ် ရှားစေတဲ ့ (သို ့) အံဩမှုကနေ ပေါက ် ဖွားလာတဲ ့ ဘာသာစကားပါ ။ 
"" Indey "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးကို နမူနာကြည ့ ် ပါ ။ ကဲ ဒီပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ Ethiopian တွေပါရင ် သူတို ့ တွေ တခစ ် ခစ ် ကြိတ ် ရယ ် မိကြလိမ ့ ် မလားပဲ ။ ဘာလို ့ ဆို ဒီစကားလုံးက "" No "" ၊ ဘယ ် လိုလုပ ် သူဖြစ ် တာလဲ ၊ သူမဟုတ ် ဘူး အနက ် ပေးလို ့ ပါ အခြေအနေပေါ ် မူတည ် တာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မငယ ် တုန ် းက ဒါဟာ အကြိုက ် ဆုံး စကားလုံးဖြစ ် ပြီး ၎ င ် းမှာ အသံနိမ ့ ် ၊ မြင ့ ် ရှိလို ့ လို ့ ထင ် တာပဲ ။ 
၎ င ် းမှာ သံစဉ ် တစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ပါးစပ ် ကနေ ပွင ့ ် လာခိုက ် ပုံစံကို မြင ် ရလုနီးပါးပဲ ။ 
"" Indey "" နိမ ့ ် ပြီး ၊ ပြန ် တက ် တယ ် ။ 
ဂီတပညာရှင ် နဲ ့ တေးရေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒီစကားလုံးကြားတဲ ့ အခါ ကျွန ် မ စိတ ် ကနေ မျောလွင ့ ် နေသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံနှင ့ ် သီချင ် းဆိုခြင ် း "" Indey "") (ဂီတသံဆုံးသည ်) ဒါမှမဟုတ ် ဒါဟုတ ် တယ ် ဒါမှန ် တယ ် ဆိုတဲ ့ စကားစုကို နမူနာကြည ့ ် ပါ ။ "Lickih nehu... Lickih nehu." 
ဒါဟာ အတည ် ပြုချက ် ၊ သဘောတူညီချက ် ပါ ။ 
"Lickih nehu" 
ဒီစကားစုကြားရင ် တစ ် ခုခုက ကျွန ် မ စိတ ် ကနေ လူးလိမ ့ ် နေသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံနှင ့ ် သီချင ် းဆိုခြင ် း "" Lickih nehu "") (ဂီတသံဆုံးသည ်) ဒီဖြစ ် ရပ ် ၂ ခုလုံးမှာ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တာက သံစဉ ် ၊ စပ ် ထားတဲ ့ စကားလုံးတွေ ၊ စကားစုတွေကိုယူပြီးး ဒီသီဖွဲ ့ မှုတွေမှာ သုံးဖို ့ ဒါတွေကို ဂီတအပိုင ် းလေးတွေ အဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မက အောက ် သံတွေ ရေးချင ် တော ့ နှစ ် ခုလုံး အောက ် သံလိုမျိုး ဖြစ ် သွားတာပေါ ့ ။ 
ကဲဒါက ဂီတနဲ ့ ဘာသာစကားကို အတွင ် းကျကျလုပ ် သူ Jason Moran နဲ ့ အခြားသူတွေရဲ ့ လက ် ရာကို မှီးထားပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကလေးဘဝတည ် းက ခေါင ် းထဲမှာရှိထားတာလည ် း ပါပါတယ ် ။ မိဘတွေ အချင ် းချင ် းပြောဆိုတာနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ပြောတဲ ့ အခါ ဘယ ် လို ဂီတသံပေါက ် ပုံပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ဆီက ၊ Amhariña ဘာသာစကားကနေ ကျွန ် မတို ့ ပြောတဲ ့ စကားလုံးတိုင ် းမှာ စာကြောင ် းတိုင ် းမှာ ဂီတရသတွေနဲ ့ ပြည ့ ် လျှမ ် းနေတာကို ဆည ် းပူးခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မ အခုပြောနေတဲ ့ စကားလုံးတွေ ထဲမှာတောင ် ကြားကြမလားပဲ ။ 
နောက ် ဆုံး အမေရိက ၁၉၅၀ နစ ် လွန ် ကိုသွားတယ ် ၊ ၂၀ ရာစု အတွေးသစ ် ဖွဲ ့ သီမှုတွေရဲ ့ အလားအလာအရှိဆုံးလက ် ရာပါ ။ John Cage 's "" 4: 33, "" တူရိယာတစ ် ခုခု (သို ့) တူရိယာတွေ ပေါင ် းတီးဖို ့ အတွက ် ရေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဂီတပညာရှင ် (သို ့) ဂီတပညာရှင ် တွေကို အချိန ် မှတ ် နာရီတပ ် ထားတဲ ့ စင ် ပေါ ် ကိုတက ် ပြီး တေးသွားကိုဖွင ့ ် ဖို ့ ဖိတ ် လိုက ် တယ ် ။ ဒါဟာတကယ ် တော ့ ခေတ ် သစ ် ပြတိုက ် က ဝယ ် ခဲ ့ တာပါ ၊ ဆိုလိုတာက တေးသွားလေ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီတေးသွားမှာ နုတ ် တစ ် ခုတည ် း ရေးထားတာ မဟုတ ် သလို ၄မိနစ ် ၃၃ စက ္ ကန ့ ် ကြာ နုတ ် တစ ် ခုတည ် း တီးခတ ် ရတာမဟုတ ် ဘူး နောက ် ပြီး တစ ် ခါတည ် း စိတ ် လိုက ် မာန ် ပါနဲ ့ ပီတိဖြစ ် စရာပါ ။ 
Cage က ကျွန ် မတို ့ ကို ကြိုးတွေကို လက ် ချောင ် းတွေ (သို ့) လက ် တွေနဲ ့ မဆွဲ ၊ စန ္ ဒရားခလုတ ် တွေ မရိုက ် တဲ ့ အခါတောင ် မှ ဂီတသံက ရှိတုန ် းပဲဆိုတာ ပြလိုက ် တာပါ ။ ဂီတသံက ရှိနေတုန ် းပါ ။ ဂီတသံက ရှိနေတုန ် းပါ ။ ဂီတသံက ရှိနေတုန ် းပါ ။ 
ဒီဂီတက ဘာပါလိမ ့ ် ။ 
ဒါက နောက ် ဖက ် မှာ နှာချေတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက ပရိတ ် သတ ် တွေ ကိုယ ် တိုင ် ဆီက ပေါ ် လာတဲ ့ နေ ့ စဉ ် အသံပေါင ် းစုံပါ ။ ချောင ် းဆိုးသံတွေ ၊ သက ် ပြင ် းချသံတွေ ၊ တရှဲရှဲသံတွေ ၊ တီးတိုးသံတွေ ၊ နှာချေသံတွေ ၊ အခန ် း ၊ ကြမ ် းခင ် းသားနဲ ့ နံရံတွေ ကျယ ် လိုက ် ကျုံလိုက ် ၊ အပူအအေးနဲ ့ တကျွိကျွိမြည ် လိုက ် ၊ ၊ ပိုက ် တွေ တချွင ် ချွင ် နဲ ့ ဖြည ့ ် ပေးသံတွေပါ ။ 
လက ် ခံနိုင ် ဖွယ ် ရာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ ပိုပြီးလက ် မခံနိုင ် ဖွယ ် ရာ အဖြစ ် ကျန ် နေတယ ် ။ Cage ရဲ ့ တင ် ပြချက ် က စစ ် မှန ် တဲ ့ တိတ ် ဆိတ ် ခြင ် းလိုဟာမျိုး မရှိတာကိုပါ ။ 
အတိတ ် ဆိတ ် ဆုံး ဝန ် းကျင ် တွေမှာတောင ် ကိုယ ့ ် နှလုံးခုန ် သံကို ကြားနေရသေးတာပဲလေ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ဂီတရသတွေနဲ ့ ရှင ် သန ် နေတယ ် ၊ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီအထဲမှာ နစ ် မြုပ ် နေပြီးသားပဲလေ ။ 
ကဲ ကျွန ် မမှာ ကိုယ ် ပိုင ် အခိုက ် အတန ့ ် လေး ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ဆိုပါစို ့ ၊ ၁ လ ၂ လ လောက ် က ပဲပြုတ ် နေတဲ ့ မီးဖိုရှေ ့ မှာ ရပ ် နေရင ် း John Cage ကို ရောသမမွှေတာပေါ ့ ။ 
ညနှောင ် းပိုင ် းဖြစ ် ပြီး မွှေဖို ့ အချိန ် ဖြစ ် တော ့ အိုးပေါ ် ကနေ အဖုံးကိုမလိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ဘေးနားက မီးဖိုချောင ် ခုံပေါ ် တင ် လိုက ် တော ့ ရှေ ့ နောက ် ပြန ် လိမ ့ ် ကာ ဒီအသံထွက ် နေတယ ် လေ ။ 
(သတ ္ ထုအိုးအဖုံးနှင ့ ် ခုံထိပြီး တချွင ် ချွင ် မြည ် သံ) (ချွင ် ချွင ် သံ ဆုံးသည ် ။) ပြီး ကျွန ် မမှင ် တက ် မိသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
တွေးမိလိုက ် တာက ဒယ ် အိုးအဖုံးမှာရှိတဲ ့ ဆန ် းလိုက ် တဲ ့ ချိုမြ မြူးကြွသံ ။ ဒါနဲ ့ ပဲသီးတွေ စားဖို ့ အသင ့ ် ဖြစ ် တော ့ ဒါကို နောက ် ဖေးက စတူဒီယိုဆီ မြန ် မြန ် လေး ရွေ ့ လိုက ် ပြီး ဒါကို လုပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
(ဂီတသံ ၊ အဖုံးသံအပါအဝင ် နှင ့ ် သီချင ် းဆိုခြင ် း) (ဂီတ အဆုံးသတ ် သည ် ။) ကဲ John Cage က ဂီတသမားတွေကို အသံဗလံတွေ တူးဆွဖို ့ အသံထုံးဖွဲ ့ ပုံတွေအတွက ် ဂီတအြဖစ ် ပြောင ် းလဲဖို ့ ညွှန ် ကြားမနေပါဘူး ။ 
သူပြောနေတာက ၎ င ် းကိုယ ် ပိုင ် ၊ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဟာ ဂီတဆိုင ် ရာ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် ၊ တစ ် ပုံကြီးရှိတယ ် ၊ စိတ ် ကူးရွှင ် တယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီအထဲမှာ နစ ် မြုပ ် ပြီးသားဆိုတာပါ ။ 
ဂီတပညာရှင ် ၊ ဂီတသုသေသီ ၊ ခွဲစိတ ် ကုနဲ ့ လူ ့ အကြားအာရုံ ပညာရှင ် Charles Limb ဟာ Johns Hopkins တကသိုလ ် က ပါမောက ္ ခ ဖြစ ် ပြီး ဂီတနဲ ့ ဦးနှောက ် ကို လေ ့ လာပါတယ ် ။ 
သူ ့ မှာရှိတဲ ့ သီအိုရီတစ ် ခုက ဖြစ ် နိုင ် တာက ၊ ဖြစ ် နိုင ် တာက လူသားရဲ ့ အကြားအာရုံစနစ ် ဟာ တကယ ် တမ ် း ဂီတကိုကြားဖို ့ ဖွံ ့ ဖြိုးခဲ ့ တယ ် ၊ အကြောင ် းက ဘာသာစကားချည ် းအတွက ် လိုတာဆို အရမ ် းပိုပြီး ရှုပ ် ထွေးလို ့ တဲ ့ ။ 
ဒါဟာ မှန ် တယ ် ဆိုရင ် ၊ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဂီတအတွက ် မြဲမြဲဆက ် ထားတယ ် ဆိုရင ် နေရာတိုင ် းမှာ တွေ ့ နိုင ် တာပေါ ့ ၊ ဂီတကန ္ တာရ ဆိုတာမျိုး မရှိဘူး ၊ အမြဲတမ ် းကို အိုအေစစ ် မှာ ကျက ် စားနေတာပေါ ့ ၊ ဒါဟာ အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
အသံသွင ် းတာကို ထပ ် ဖြည ့ ် လို ့ ရတာပေါ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဖွင ့ ် တောင ် ဖွင ့ ် နေပြီလေ ။ 
ဒါက ဂီတကို မလေ ့ လာနဲ ့ လို ့ မဆိုလိုပါဘူး ။ 
ဂီတကိုလေ ့ လာပါ ၊ အသံပိုင ် း မျိုးရိုးကို ခြေရာခံပြီး ဒီစူးစမ ် းမှုကို ခံစားပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အသံပိုင ် းမျိုးရိုးဆိုတာ တော ့ ရှိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နောက ် တစ ် ခါ ရိုက ် ခတ ် တူရိယာ စိတ ် ကူးကိုရှာတယ ် ဆိုရင ် သင ့ ် တာယာတွေထက ် ပိုဝေးဝေး မကြည ့ ် ပါနဲ ့ ။ အမှန ် လမ ် းမရဲ ့ ပုံမှန ် မဟုတ ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေမှာ လိမ ့ ် နေခိုက ် ပေါ ့ ၊ (သို ့) မီးဖိုရဲ ့ ညာဘက ် ထိပ ် မီးတောက ် တဲ ့ နေရာ နဲ ့ မီးထွန ် းဖို ့ ပြင ် ဆင ် တုန ် း ချက ် ကနဲ ခပ ် ဆန ် းဆန ် း မြည ် ပုံပေါ ့ ။ 
တေးသွားဆိုင ် ရာ စိတ ် ကူးရှာတဲ ့ အခါ အရုဏ ် တက ် နဲ ့ ဆည ် းဆာ လေကြောင ် း သံစုံဝိုင ် းတွေထက ် ပိုဝေးဝေး မကြည ့ ် ပါနဲ ့ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဖိဆိုတဲ ့ ဘာသာစကားရဲ ့ သဘာဝ လေယူလေသိမ ် းပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပရိတ ် သတ ် ပါ ၊ တေးဖွဲ ့ သူတွေပါ ၊ ပြီးတော ့ ကိုယ ့ ် ကိုပေးထားတဲ ့ ဒီအပိုဒ ် တွေကနေယူတာပါ ။ 
(ကျွန ် မတို ့ ဖန ် တီးတယ ်) ၄ သဘာဝ (သို ့) ဘာသာစကား (သို ့) အသံဗလံတွေဆီ လာတဲ ့ အခါ အဆုံးမရှိတဲ ့ စိတ ် ကူးကွန ့ ် မြူမှု ဆိုတာသိရင ် းပေါ ့ ။ နားထောင ် နေရင ် ပေါ ့ ရှင ် ။ 
ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

၂၀၁၁ တုန ် းက Kim Jong Il ဘဝ ရဲ ့ နောက ် ဆုံးခြောက ် လမှာ ကျွန ် မက မြောက ် ကိုးရီးယား မှာ လျှို ့ ဝှက ် စွာ နေထိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက သူတို ့ ရဲ ့ ရန ် သူနိုင ် ငံ တောင ် ကိုးရီးယားမှာ မွေးပြီးကြီးပြင ် းတာပါ ။ 
အခုက သူတို ့ ရဲ ့ နောက ် ရန ် သူနိုင ် ငံ တစ ် ခု အမေရိကန ် မှာ နေတာပါ ။ 
၂၀၀၂ ကတည ် းက ကျွန ် မ မြောက ် ကိုးရီးယားကို အကြိမ ် အနည ် းငယ ် ရောက ် ခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သိလိုက ် တာက အဲဒီနိုင ် ငံအကြောင ် းကို အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိရှိရေးချင ် ရင ် ဒါမှမဟုတ ် အစိုးရရဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ကို ကျော ် လွန ် ပြီး နားလည ် ဖို ့ ဆိုရင ် တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းလမ ် းက လုံးဝ နှစ ် မြှုပ ် လျက ် နေထိုင ် ခြင ် းပါဘဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ ဆရာမတစ ် ယောက ် သာသနာပြုအဖွဲ ့ ဝင ် အနေနဲ ့ Pyongyang ရဲ ့ အမျိုးသား တက ္ ကသိုလ ် မှာ လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Pyongyang သိပ ္ ပံနဲ ့ နည ် းပညာ တက ္ ကသိုလ ် ကို ခရစ ် ယာန ် အဖွဲ ့ ဝင ် က တည ် ဆောက ် ခဲ ့ တာပါ ။ မြောက ် ကိုးရီးယား အထက ် တန ် းစားလူတွေရဲ ့ သားတွေကို ပညာသင ် ဖို ့ အတွက ် အစိုးရနဲ ့ ပူးပေါင ် းလုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ ဘာသာကူးပြောင ် းတာ မပါဘဲနဲ ့ ပေါ ့ ။ အဲဒါက ကြီးမားတဲ ့ ပြစ ် မှုလေ ။ 
ကျောင ် းသားတွေကတော ့ ယောက ် ျားလေး ၂၇၀ ယောက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ က မကြာခင ် 
ကျွန ် မရောက ် လာတော ့ သူတို ့ က ကျွန ် မ ကျောင ် းသားလေးတွေ ဖြစ ် လာကြပါတယ ် ။ 
၂၀၁၁ ကတော ့ ထူးခြားတဲ ့ နှစ ် ပါ ။ အကြောင ် းက မြောက ် ကိုးရီးယား မူလ ခေါင ် းဆောင ် ကြီး 
အဲဒါကို ကျင ် းပဖို ့ အတွက ် အစိုးရက တက ္ ကသိုလ ် အားလုံးကို ပိတ ် ပင ် ခဲ ့ ပြီး DPRK ရည ် ညွန ် းထားတဲ ့ စံပြနမူနာ ကမ ္ ဘာ အာဏာအကြီးဆုံးနှင ့ ် အကြွယ ် ဝဆုံး နိုင ် ငံတော ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ ကျောင ် းသားတွေကို ကွင ် းပြင ် ထဲကို စေလွှတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေသာ အဲကံကြမ ္ မာကနေ ကင ် းလွတ ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
မြောက ် ကိုးရီးယားက အကျဉ ် းစခန ် းနဲ ့ တူတဲ ့ နိုင ် ငံတော ် တစ ် ခု ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲနိုင ် ငံမှာ အရာရာတိုင ် းဟာ ခေါင ် းဆောင ် ကြီးအကြောင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
စာအုပ ် တိုင ် း သတင ် းစာဆောင ် းပါးတိုင ် း သီချင ် းတိုင ် း ရုပ ် သံအစီအစဉ ် တိုင ် း မှာ အကြောင ် းအရာတစ ် ခုဘဲရှိတာပါ ။ 
ပန ် းတွေကိုလည ် း သူ ့ နာမည ် ကို ပေးထားတယ ် ။ တောင ် တန ် းတွေမှာလည ် း သူရဲ ့ ကြွေးကြော ် သံတွေ ရေးထွင ် းထားတယ ် ။ 
နိုင ် ငံသားတိုင ် းလည ် း ခေါင ် းဆောင ် ကြီး တံဆိပ ် အချိန ် ပြည ့ ် တပ ် ထားရပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ပြက ္ ခဒိန ် တောင ် Kim Il-Sung မွေးနေ ့ နဲ ့ စတာပါ ။ 
ကျောင ် းက အတင ် းအကြပ ် စောင ့ ် ကြပ ် ခံနေရတဲ ့ 
ဆရာတွေက အုပ ် စုလိုက ် အပျော ် ရီးခရီးထွက ် တဲ ့ အချိန ် မှ 
အဲဒါတောင ် မှ ကျွန ် မတို ့ သွားရတဲ ့ နေရာတွေက အမျိုးသား ကျောက ် တိုင ် လေးတွေပါ ။ 
ကျောင ် းသားတွေက ကျောင ် းပြင ် ထွက ် ခွင ့ ် မရှိဘူး ။ မိဘတွေနဲ ့ လည ် း ဆက ် သွယ ် ခွင ့ ် မရှိဘူး ။ 
ကျောင ် းအချိန ် တွေကို လည ် း အတိအကျ ရေးဆွဲထားပါတယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် ကြီးကို ဂုဏ ် ပြုရတာပါ ။ 
သင ် ခန ် းစာတွေကိုလည ် း မြောက ် ကိုးရီးယား အာဏာပိုင ် များထံမှ ခွင ့ ် ပြုချက ် ယူရပါတယ ် ။ စာသင ် ခန ် းစာတိုင ် းကို မှတ ် တမ ် းတင ် ပြီး ပြန ် တင ် ပြရပါတယ ် ။ 
ဗလာစာအုပ ် စာမျက ် နှာတိုင ် းမှာ Kim Il-Sung နဲ ့ 
ကျွန ် မတို ့ အပြင ် ကမ ္ ဘာ အကြောင ် း ဆွေးနွေးခွင ့ ် မရှိပါဘူး ။ 
သိပ ္ ပံနဲ ့ နည ် းပညာကျောင ် းသားအနေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အဓိကဘာသာရပ ် က ဒါပေမဲ ့ လည ် း အင ် တာနက ် ရှိတယ ် ဆိုတာ သူတို ့ တွေမသိကြပါဘူး ။ 
သူတို ့ တွေ Mark Zuckerberg ဒါမှမဟုတ ် Steve Jobs အကြောင ် းလည ် း မကြားဖူးပါဘူး ။ 
Facebook ၊ Twitter ဆိုတာ သူတို ့ ဘာမှန ် း မသိခဲ ့ ကြပါ ။ 
ကျွန ် မလည ် း သူတို ့ ကို မပြောပြနိုင ် ခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မ အဲမှာ အမှန ် တရားကိုရှာဖို ့ သွားခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် နိုင ် ငံလုံးရဲ ့ သဘောတရား ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ နေ ့ စဉ ် လက ် တွေ ့ ဘဝ 
ကစားနည ် းတစ ် ခုဖြင ့ ် ကျွန ် မ စခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
"" အမှန ် တရားနဲ ့ မုသား "" ပေါ ့ ။ အကူကျောင ် းသား တစ ် ယောက ် က ကျောက ် သင ် ပုန ် းပေါ ် မှာ စာတစ ် ကြောင ် းရေးတယ ် 
သူတို ့ အားလုံး ဒါက မဖြစ ် နိုင ် ဘူးဆိုတာ သိကြပါတယ ် ။ 
ဘယ ် မြောက ် ကိုးရီးယားသားမှ နိုင ် ငံကို ထွက ် ခွာခွင ့ ် မရှိပါဘူး ။ 
သူတို ့ နိုင ် ငံအတွင ် း ခရီးသွားချင ် ရင ် တောင ် ခရီးသွားခွင ့ ် လက ် မှတ ် လိုပါတယ ် ။ 
ဒီကစားနည ် းလေးဟာ ကျွန ် မ ကျောင ် းသားလေးတွေနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီးသူတို ့ ခေါင ် းဆောင ် ကြီးရဲ ့ မဟုတ ် မှန ် တဲ ့ အောင ် မြင ် မှုတွေဘဲဖြစ ် ဖြစ ် ၅ တန ် းတုန ် းက ယုန ် ကို ပုံတူပွားခဲ ့ တယ ် ဆိုတဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ အဆိုဘဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
အမှန ် တရားနဲ ့ မုသားကြား ခြားနားချက ် တွေက သူတို ့ အတွက ် မှုန ် ဝါးနေတတ ် ပါတယ ် ။ 
မုသား ပုံစံအမျိုးမျိုးကို နားလည ် ဖို ့ ကျွန ် မ အချိန ် အနည ် းငယ ် ကြာခဲ ့ ပါတယ ် ။ သူတို ့ စနစ ် ကို ကမ ္ ဘာကြီး မသိအောင ် ကာကွယ ် ဖို ့ လိမ ် ကြတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ တွေ အလိမ ် အညာသင ် ခံရတယ ် ပြီးရင ် အဲဒါတွေကိုဘဲ ပြန ် အန ် ထုတ ် နေတာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေ ကျတော ့ လည ် း အကျင ့ ် လို ့ တောင ် ဖြစ ် နေပါပြီ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ သိထားတာမှန ် သမျှ မုသားတွေဘဲဆိုရင ် သူတို ့ တွေ တစ ် မျိုးဖြစ ် ဖို ့ ဘယ ် လို မျှော ် လင ့ ် လို ့ ရမှာလဲ ။ 
နောက ် ကျွန ် မ သူတို ့ ကို စာစီစာကုံးရေးဖို ့ သင ် ရန ် ကြိုးစားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါက မဖြစ ် နိုင ် လုနီးပါးပါဘဲ ။ 
စာစီစာကုံးဆိုတာ ကိုယ ် ပိုင ် အဆိုကို ရေးပြီး အဲဒီအဆိုကို သက ် သေပြဖို ့ သက ် သေခံ ဆွေးနွေးချက ် တွေကို ရေးရတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကျောင ် းသားတွေကိုကျတော ့ ဘာကိုဘဲစဉ ် းစားရမယ ် ဆိုတာ ပြောထားပါတယ ် ။ ပြီးရင ် သူတို ့ က နာခံပါတယ ် ။ 
သူတို ့ နိုင ် ငံမှာ စနစ ် ကျ တွေးခေါ ် မှုမျိုးဆိုတာ ခွင ့ ် မပြုပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ သူတို ့ ကို ကိုယ ် ရေး ပေးစာရေးဖို ့ အပတ ် စဉ ် အိမ ် စာ ပေးပါတယ ် ။ ဘယ ် သူထံကိုဘဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
အချိန ် တော ် တော ် ကြာခဲ ့ ပေမဲ ့ လည ် း နောက ် ဆုံးတော ့ သူတို ့ အမေဆီ ၊ သူတို ့ သူငယ ် ချင ် း ၊ သူတို ့ ရည ် စားဆီကိုပေါ ့ ။ 
အဲဒါတွေက အိမ ် စာဘဲဖြစ ် တယ ် သူတို ့ ရဲ ့ လက ် ခံသူဆီ မရောက ် ဘူးဆိုပေမဲ ့ လည ် း ကျွန ် မ ကျောင ် းသားတွေက တဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ 
သူတို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် ကို စိတ ် ပူကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီပေးစာတွေမှာတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် ကြီးအကြောင ် းကို 
ကျွန ် မ အချိန ် အားလုံး ဒီကောင ် လေးတွေနဲ ့ အတူရှိနေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ အစားအတူတူစားတယ ် ဘက ် စကစ ် ဘော အတူကစားတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သူတို ့ ကို လူကြီးလူကောင ် းလေးတွေလို ့ ခေါ ် တော ့ 
မိန ် းကလေး အကြောင ် းပြောရင ် သူတို ့ တွေ ရှက ် သွေးဖြာကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သူတို ့ ကို မြတ ် နိုးလာပါတယ ် ။ 
သူတို ့ နည ် းနည ် းလေးဘဲ ရင ် ဖွင ့ ် တာကိုကြည ့ ် ရင ် းတောင ် ကျွန ် မ ကြည ် နူးမိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုခု မှားယွင ် းနေသလိုလည ် း ခံစားရပါတယ ် ။ 
သူတို ့ နိုင ် ငံမှာ နေနေတဲ ့ လအတော ် အတွင ် း အမှန ် တရားက သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝကို 
ကျွန ် မ သူတို ့ ကို အမှန ် တရား ပြောပြချင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ သူတို ့ နိုင ် ငံနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အပြင ် ကမ ္ ဘာနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အာရပ ် လူငယ ် တွေက သူတို ့ ရဲ ့ အကျင ့ ် ပျက ် အစိုးရကို တိုက ် ခိုက ် နေကြတဲ ့ အကြောင ် း လူမှုကွန ် ယက ် ကို သုံးပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ ပြီးရင ် သူတို ့ က လွဲပြီး ကျန ် တဲ ့ သူတွေအားလုံး ချိတ ် ဆက ် နေတဲ ့ အကြောင ် းကိုကောပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ အတွက ် အမှန ် တရားက အန ္ တရာယ ် များပါတယ ် ။ 
အမှန ် တရားကို ရှာဖွေဖို ့ အတွက ် သူတို ့ ကို အားပေးနေတာဟာ ဖိနှိပ ် မှု ခံရဖို ့ အတွက ် ကြေကွဲခံရဖို ့ အတွက ် ကိုပေါ ့ ။ 
သင ် ဟာ အရာရာကို ထုတ ် ဖော ် ပြောခွင ့ ် မရှိတဲ ့ အခါ မပြောဖြစ ် တဲ ့ အရာတွေကို ဖတ ် တဲ ့ နေရာမှာ တော ် လာပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကျွန ် မကို ရေးပေးတဲ ့ ပေးစာတစ ် ခုမှာ ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် က ရေးပါတယ ် ကျွန ် မ သူတို ့ ကို ဘာလို ့ လူကြီးလူကောင ် းလေးလို ့ ခေါ ် တာလဲပါ ။ 
အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မ သူတို ့ ကို 
2011 ဒီဇင ် ဘာ နောက ် ဆုံးနေ ့ လေး Kim Jong-Il သေဆုံးကြောင ် း ကြေငြာတဲ ့ နေ ့ လေးမှာ သူတို ့ ရဲ ့ ကမ ္ ဘာလေး ပြိုကွဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို မနှုတ ် ဆက ် ဘဲ ကျွန ် မ ထွက ် ခွာခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ နောက ် ဆုံးနေ ့ လေးမှာ ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် က ကျွန ် မကိုပြောပါတယ ် ။ "" ဆရာမကို ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ မတူကွဲပြားတယ ် လို ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အခြေအနေအရပ ် တွေက မတူပေမဲ ့ လည ် း 
ဆရာမ နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတူတူပဲဆိုတာ ဆရာမကို သိစေချင ် ပါတယ ် ။ "" ဒီနေ ့ ကျွန ် မကျောင ် းသားတွေထံ ပေးစာသာ ပေးပို ့ လို ့ ရခဲ ့ ရင ် ဖြစ ် တော ့ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ဆိုပေမဲ ့ လည ် း ကျွန ် မ သူတို ့ ကို ဒါလေးပြောမှာပါ ။ "" ကျွန ် မရဲ ့ ချစ ် လှစွာသော လူကြီးလူကောင ် းလေးတွေ မင ် းတို ့ နဲ ့ နောက ် ဆုံးတွေ ့ တာ သုံးနှစ ် ကျော ် တောင ် ရှိသွားပြီ ။ 
ခုဆိုရင ် မင ် းတို ့ ၂၂ နှစ ် ဒါမှမဟုတ ် ၂၃ နှစ ် ရှိနေလောက ် ပြီ ။ 
နောက ် ဆုံးအတန ် းချိန ် လေးမှာ မင ် းတို ့ လိုချင ် တာဘာများရှိလဲလို ့ ကျွန ် မမေးခဲ ့ တယ ် ။ 
မင ် းတို ့ ရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ဆန ္ ဒ မင ် းတို ့ တောင ် းဆိုခဲ ့ တဲ ့ အရာတစ ် ခုကတော ့ မင ် းတို ့ နဲ ့ အတူရှိနေတဲ ့ ကာလအတော ် အတွင ် း 
တစ ် ကြိမ ် တည ် းပေါ ့ ။ 
ငါက မင ် းတို ့ ကို အင ် ္ ဂလိပ ် စာသင ် ဖို ့ လာခဲ ့ တာ ။ အဲဒါ ခွင ့ ် မပြုဘူးဆိုတာ မင ် းတို ့ သိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ငါနားလည ် ပါတယ ် မင ် းတို ့ တွေ 
ငါ မင ် းတို ့ ကို လူကြီးလူကောင ် းလေးလို ့ ခေါ ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ Kim Jong-Un ရဲ ့ အကြင ် နာတရားမဲ ့ တဲ ့ မြောက ် ကိုးရီးယားမှာ 
ငါ မင ် းတို ့ ကို တော ် လှန ် ရေးကို မဆင ် နွှဲစေချင ် ဘူး ။ တစ ် ခြား လူငယ ် တွေကို အဲဒါကို လုပ ် ကြပါစေ ။ 
ကျန ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကတော ့ တိုက ် တွန ် းချင ် တိုက ် တွန ် းမယ ် ဒါမှမဟုတ ်ဒါပေမဲ ့ မင ် းတို ့ ကို အရဲစွန ့ ် တာမျိုး မလုပ ် စေချင ် ဘူး ။ အကြောင ် းက မင ် းတို ့ နိုင ် ငံမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် က 
မင ် းတို ့ ဘယ ် လိုဖြစ ် ပျက ် သွားမှာကို ငါ စိတ ် ကူးယဉ ် မကြည ့ ် ချင ် ဘူး ။ 
မင ် းတို ့ ကို စာသင ် ဖို ့ ငါရဲ ့ အားထုတ ် မှုတွေက မင ် းတို ့ ကို လုံ ့ ဆော ် သလိုဖြစ ် သွားခဲ ့ ရင ် မင ် းတို ့ ငါကို ခွင ့ ် လွှတ ် ကြပါ ။ 
မင ် းတို ့ ခေါင ် းဆောင ် ကြီးအတွက ် စစ ် သားတွေ ဖြစ ် လာကြပါ ။ 
မင ် းတို ့ Pyongyang မြို ့ လှတယ ် လို ့ ထင ် လား ငါကို တစ ် ခါမေးတယ ် ။ ငါ အမှန ် အတိုင ် း မဖြေနိုင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ မင ် းတို ့ ဘာလို ့ မေးလဲဆိုတာ ငါသိပါတယ ် ။ 
ဒါက မင ် းတို ့ အတွက ် အရေးကြီးလို ့ လေ ။ ငါ မင ် းတို ့ ရဲ ့ ဆရာမ မင ် းတို ့ မြင ် ခွင ့ ် မရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာကို မြင ် ခဲ ့ တယ ် သူက မင ် းတို ့ မြို ့ ကို အလှဆုံးလို ့ ပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီလိုပြောလို ့ မင ် းတို ့ ရဲ ့ ဘဝကို ပိုခံရပ ် နိုင ် ဖို ့ ကူပေးမယ ် ဆိုတာ ငါသိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ လည ် း မင ် းတို ့ မြို ့ တော ် ကို လှတယ ် လို ့ ငါ မထင ် ဘူး ။ 
ငြီးငွေ ့ ဖို ့ ကောင ် းလို ့ အသက ် မဲ ့ သလို ခံစားရလို ့ တော ့ မဟုတ ် ဘူးနိုင ် ငံသားတွေက စစ ် သားတွေ ကျေးကျွန ် တွေဖြစ ် နေတယ ် လေ ။ 
ငါ မြင ် တွေ ့ ရတဲ ့ အရာတွေကတော ့ အမှောင ် ထုပါဘဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါက မင ် းတို ့ အိမ ် ဆိုတော ့ ငါ မုန ် းလို ့ မရဘူးလေ ။ 
မင ် းတို ့ ငါရဲ ့ ချစ ် လှစွာသော လူကြီးလူကောင ် းလေးတွေက တစ ် နေ ့ အဲဒါကို လှပအောင ် လုပ ် နိုင ် ကြမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မှတ ် မိနိုင ် ကတည ် းက စစ ် ဟာ ကျွန ် မဘဝ အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မက အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် ကို ဆိုဗီယက ် တွေ ကျူးကျော ် ပြီး ခြောက ် လအကြာမှာ မွေးခဲ ့ ပြီး ဘာဖြစ ် နေတယ ် ဆိုတာ နားမလည ် လောက ် အောင ် ငယ ် သေးတာတောင ် မှ ကျွန ် မနားမှာ ဒုက ္ ခနဲ ့ ကြောက ် ရွံ ့ မှုရဲ ့ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အသိရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီအစောပိုင ် း အတွေ ့ အကြုံတွေက အခု ကျွန ် မ စစ ် ကို တွေးပုံမှာ အဓိက သက ် ရောက ် မှုရှိခဲ ့ ပြီး 
သိလိုက ် ရတာက လူတွေဟာ အနိုင ် အရှုံး ပေါ ် မှာ အခြေခံကျတဲ ့ ပြဿနာရှိတဲ ့ အခါ သူတို ့ အများစုအတွက ် အညံ ့ ခံတာဟာ ရွေးချယ ် မှု မဟုတ ် တာပါ ။ 
ဒီပဋိပက ္ ခမျိုးတွေအတွက ်... လူ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေ ချိုးဖောက ် ခံရတဲ ့ အခါ သူတို ့ တိုင ် းပြည ် တွေ အသိမ ် းခံရတဲ ့ အခါ ၊ ဖိနှိပ ် ခံရပြီး အရှက ် ခွဲခံရတဲ ့ အခါ ခုခံပြီး ပြန ် တိုက ် ခိုက ် ဖို ့ အစွမ ် းရှိတဲ ့ နည ် းတစ ် နည ် း လိုပါတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက အကြမ ် းဖက ် မှုက ဘယ ် လောက ် ဖျက ် စီးပြီး ဘယ ် လို ဆိုးဝါးနေနေပါ ၊ လူတွေဟာ ဒါကို တစ ် ခုတည ် းသော ရွေးစရာအဖြစ ် မြင ် ရင ် ဒါကို သူတို ့ သုံးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အများစုက ကမ ္ ဘာမှာရှိတဲ ့ အကြမ ် းဖက ် မှု အဆင ့ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပူပန ် ကြတယ ် ။ 
အကြမ ် းဖက ် တာဟာ ကျင ့ ် ဝတ ် အရ မှားတယ ် လို ့ ပြောတာနဲ ့ စစ ် ကို အဆုံးသတ ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ဒီအစား အနည ် းဆုံး အကြမ ် းဖက ် တာလို စွမ ် းအားရှိပြီး ထိရောက ် တဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခု သူတို ့ ကို ပေးရမှာပါ ။ 
ဒါ ကျွန ် မလုပ ် တဲ ့ အလုပ ် ပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၁၃ နှစ ် လုံးလုံး ကမ ္ ဘာတစ ် ဝှမ ် းက အခက ် ခဲဆုံး အခြေအနေမှာရှိတဲ ့ လူတွေကို ပဋိပက ္ ခကို စီမံဖို ့ အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ ရုန ် းကန ် မှုကို ဘယ ် လို သုံးနိုင ် တယ ် ဆိုတာ သင ် ပေးနေတာပါ ။ 
အများစုက ဒီလုပ ် ရပ ် မျိုးကို Gandhi ၊ Martin Luther King တိုနဲ ့ ဆက ် စပ ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကို ကျင ့ ် သုံးတာ နှစ ် ထောင ် ချီနေပါပြီ ။ 
တကယ ် က ဒီနိုင ် ငံမှာ ဒီနေ ့ ကျွန ် မတို ့ မှာရှိတဲ ့ အခွင ့ ် အရေးအများစုက အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ ့ ၊ လူနည ် းစုတွေအနေနဲ ့ ၊ အလုပ ် သမားတွေအနေနဲ ့ ၊ မတူညီတဲ ့ လိင ် ပိုင ် း ကိုင ် းညွှတ ် မှုက လူတွေအနေနဲ ့ ဝန ် းကျင ် နဲ ့ စပ ် လျဉ ် းတဲ ့ နိုင ် ငံသားတွေအနေနဲ ့ ဒီအခွင ့ ် အရေးတွေ ပေးမထားပါဘူး 
ဒါတွေအတွက ် တိုက ် ခိုက ် ပြီး ဒါတွေအတွက ် စွန ့ ် လွတ ် သူတွေ ရတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သမိုင ် းကနေ မသင ် ယူထားတာကြောင ့ ် အကြမ ် းမဖက ် လှုပ ် ရှားမှုကို နည ် းစနစ ် တစ ် ခုအဖြစ ် အများက နားလည ် မှုလွဲနေတာပါ ။ 
Ethiopian လှုပ ် ရှားသူတစ ် စုနဲ ့ တစ ် လောက ဆုံခဲ ့ ပြီး ကျွန ် မ အတော ် ကို ကြာဖူးတာတစ ် ခုကို ပြောပြတယ ် ။ 
သူတို ့ က အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကို စမ ် းပြီးပြီ ၊ အလုပ ် မဖြစ ် ဘူးလို ့ ပြောတယ ် ။ 
နှစ ် အတော ် ကြာက ကန ့ ် ကွက ် ပွဲတစ ် ခု လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အစိုးရက လူတိုင ် းကို ဖမ ် းချုပ ် တော ့ အဆုံးသတ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အကြမ ် းမဖက ် ရုန ် းကန ် မှုဟာ လမ ် းထွက ် ဆန ္ ဒပြတာနဲ ့ အတူတူပဲဆိုတာဟာ တကယ ့ ် ပြဿနာပါ ။ 
အကြောင ် းက ဆန ္ ဒပြပွဲတွေတာ လူတွေ ပြောင ် း လဲချင ် တာပြဖို ့ နည ် းကောင ် းဖြစ ် နိုင ် ပေမဲ ့ သူတို ့ ချည ် းကတော ့ ဘာအပြောင ် းအလဲမှ မဖန ် တီးနိုင ် ပါဘူး ၊ အနည ် းဆုံး အပြောင ် းအလဲက အခြေခံလောက ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အာဏာရှိတဲ ့ ရန ် ဘက ် တွေက လူတွေလိုချင ် တာကို ပေးမှာ မဟုတ ် လို ့ ပါ ၊ အကြောင ် းက သူတို ့ က ချိုသာစွာ တောင ် းလို ့ ၊ 
သိပ ် မချိုသာဘူးဆိုတောင ် မှပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) အကြမ ် းမဖက ် ရုန ် းကန ် မှုဟာ ရန ် ဘက ် ကို ဖျက ် စီးနိုင ် တယ ် ရုပ ် ပိုင ် းအရမဟုတ ် ပဲ သူတို ့ ရှင ် သန ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ဖော ် ထုတ ် ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ အာဏာ အရင ် းအမြစ ် တွေကို ငြင ် းဆန ် ရင ် းနဲ ့ ပါ ။ 
အကြမ ် းမဖက ် လှုပ ် ရှားသူတွေဟာ စစ ် သားတွေကို တပ ် ထဲကထွက ် အောင ် လှုံ ့ ဆော ် ကာ စစ ် တပ ် အားလျော ့ အောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
သပိတ ် မှောက ် ၊ ဆန ္ ဒပြတာတွေကနေ စီးပွားရေးကို နှောင ့ ် ယှက ် နိုင ် တယ ် ။ 
အခြား မီဒီယာတစ ် ခု ဖန ် တီးကာ အစိုးရ ဝါဒဖြန ့ ် မှုကို စိန ် ခေါ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ သုံးနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းစုံရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မလုပ ် ဖော ် နဲ ့ ဆရာဖြစ ် သူ Gene Sharp က အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် း ၁၉၈ မျိုးကို ဖော ် ထုတ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဆန ္ ဒပြမှုက တစ ် ခုတည ် းပါ ။ 
တစ ် လောက နမူနာတစ ် ခု ပေးပါရစေ ။ 
လအနည ် းငယ ် မတိုင ် ခင ် ကပါ ၊ Guatemala ဟာ ရာဇဝတ ် ဂိုဏ ် းတွေနဲ ့ ဆက ် နွယ ် တဲ ့ အကျင ့ ် ပျက ် စစ ် အရာရှိတွေ အုပ ် ချုပ ် တာခံခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ယေဘုယျအားဖြင ့ ် ဒါကို လူတွေ သိပေမဲ ့ အများစုက ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ခုခုလုပ ် ဖို ့ အင ် အားမဲ ့ နေတယ ် ။ သာမန ် လူ ၁၂ ယောက ် ပဲ ပါဝင ် တဲ ့ နိုင ် ငံသားအုပ ် စုက ၊ သူတို ့ မိတ ် ဆွေတွေဆီ Facebook မှာ တောင ် းဆိုချက ် ကို တင ် လိုက ် ကာ ဗဟိုရင ် ပြင ် မှာ စာသားရေးထားတဲ ့ ဆိုင ် းဘုတ ် ကိုင ် ဆုံတွေ ့ ဖို ့ ရေးလိုက ် တဲ ့ အထိပါ ။ "Renuncia YA" နုတ ် ထွက ် လိုက ် ပါ ။ 
သူတို ့ အံ ့ ဩသွားတာက လူပေါင ် း ၃၀၀၀၀ ရောက ် လာကြတယ ် ။ 
ဆန ္ ဒပြပွဲတွေ တစ ် နိုင ် ငံလုံး ပြန ့ ် သွား လိုက ် တာ လနဲချီပြီး အဲဒီမှာ နေကြတယ ် ။ 
တစ ် ချက ် မှာတော ့ စည ် းရုံးသူတွေဟာ အစိုးရရုံး အမျိုးမျိုးကို ရာချီတဲ ့ ကြက ် ဥတွေ ပို ့ လိုက ် တယ ် ။ စာတိုလေး ရေးထားတာက "" အကျင ့ ် ပျက ် ကိုယ ် စားလှယ ် လောင ် းတွေ ဝင ် ရွေးတာ တားဆီဖို ့ ခင ် ဗျားတို ့ မှာ ကြက ် ဥတွေ (ဘောတွေ) မရှိရင ် ကျုပ ် တို ့ ဟာတွေ ငှားနိင ် တယ ် ။ "" (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) သမ ္ မတ Monila က ဘယ ် တော ့ မှ မဆင ် းပေးဘူဆိုပြီး သစ ္ စာပြု တုံ ့ ပြန ် လိုက ် တယ ် ။ 
လှုပ ် ရှားသူတွေက ဆက ် ပြီး ဆန ္ ဒပြမှုဟာ မလုံလောက ် တာ သဘောပေါက ် ပြီး သမ ္ မတကို ထွက ် ဖို ့ တောင ် းဆိုကြတယ ် ။ 
သူ ့ ကို ရွေးချယ ် ခွင ့ ် မပေးလိုကြပါဘူး ။ 
ဒါနဲ ့ အထွေထွေ သပိတ ် ကြီး စီစဉ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် နိုင ် ငံလုံးက လူတွေ အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ ငြင ် းဆိုကြတယ ် ။ 
Guatemala City မှာတင ် ပဲ လုပ ် ငန ် းပေါင ် း ၄၀၀ ကျော ် နဲ ့ ကျောင ် းတွေ ပိတ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ တစ ် နိုင ် ငံလုံးက လယ ် သမားတွေဟာ အဓိကလမ ် းတွေကို ပိတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ငါးရက ် အတွင ် းမှာပဲ သမ ္ မတနဲ ့ အတူ ဒါဇင ် ချီတဲ ့ အခြား အစိုးရ အရာရှိတွေ ထွက ် သွားလိုက ် ရတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံတိုင ် းက အကြမ ် းမဖက ် လုပ ် ရပ ် သုံးသူတွေရဲ ့ တီထွင ် မှုနဲ ့ သတ ္ တိကနေ ကျွန ် မ စေ ့ ဆော ် မှု အများကြီးရခဲ ့ တယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ တစ ် လောက Uganda က လှုပ ် ရှားသူ တစ ် စုကနေ ဝက ် သေတ ္ တာတစ ် လုံး လမ ် းတွေထဲ လွှတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီမှာ ရဲတွေ ဒါတွေကို ဘာလုပ ် ရမှန ် း မသိ စိတ ် ရှုပ ် သွားတာ သိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဝက ် တွေကို အာဏာရပါတီရဲ ့ အရောင ် နုဲ ့ ဆေးချယ ် ထားတယ ် ။ 
ဝက ် တစ ် ကောင ် ဆို ဦးထုပ ် တောင ် ဆောင ် းထားတယ ် ၊ လူတွေ မှတ ် မိနေတဲ ့ ဦးထုပ ် တစ ် လုံးပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကမ ္ ဘာတစ ် ဝှမ ် းက လှုပ ် ရှားသူတွေဟာ သတင ် းခေါင ် းစီးတွေ ယူရာမှာ ပိုတော ် လာတယ ် ဒါပေမဲ ့ ပိုကြီးမားတဲ ့ နည ် းဗျူဟာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းမဟုတ ် ရင ် ဒီကွက ် ကြား လုပ ် ရပ ် တွေက မထိရောက ် ပါဘူး ။ 
စစ ် ပွဲနိုင ် ဖို ့ အကြံမရှိရင ် ဗိုလ ် ချုပ ် ကြီးဟာ သူ ့ တပ ် တွေကို တိုက ် ပွဲ ဝင ် ခိုင ် းမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒါက ကမ ္ ဘာ ့ အကြမ ် းမဖက ် လှုပ ် ရှားမှု အများစု ဆောင ် ရွက ် ပုံပါ ။ 
အကြမ ် းမဖက ် ရုန ် းကန ် မှုဟာ စစ ် ရေး စစ ် ရာလို သိမ ် မွေ ့ နက ် နဲပါတယ ် ၊ မပိုရင ် တောင ် 
ပါဝင ် သူတွေဟာ ကောင ် းကောင ် း လေ ့ ကျင ့ ် ကာ ရှင ် းလင ် းတဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် တွေ ရှိရမယ ် ၊ ခေါင ် းဆောင ် တွေမှာ ဒီရည ် မှန ် းချက ် တွေကို အောင ် မြင ် ဖို ့ နည ် းဗျူဟာ ရှိရပါမယ ် ။ 
စစ ် ​ ရေးနည ် းပညာဟာ ကြီးမားတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေနဲ ့ အတူ ဖွံ ့ ဖြိုးခဲ ့ တာ နှစ ် ထောင ် ချီရှိနေပြီး အတော ် ဆုံး ပညာရှင ် တစ ် ချို ့ က ဒါလုပ ် ဆောင ် ပုံကို နားလည ် ခြင ် းနဲ ့ တိုးတက ် ခြင ် းကို ရည ် စူးထားကြတယ ် ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အကြမ ် းမဖက ် ရုန ် းကန ် မှုကို စနစ ် တကျ လေ ့ လာခဲ ့ ကာ အရေအတွက ် တိုးလာတယ ် ဆိုတာတောင ် ကမ ္ ဘာမှာ ဒါကို သင ် ကြားပေးသူတွေဟာ ဒါဇင ် အနည ် းငယ ် ပဲ ရှိတာပါ ။ 
ဒါက အန ္ တရာယ ် ပါ ၊ အကြောင ် းက ပဋိပက ္ ခကို ကိုင ် တွယ ် တဲ ့ နည ် း ဟောင ် းတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရငိဆိုင ် နေရတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုအသစ ် တွေအတွက ် မလုံလောက ် တာ အခု ကျွန ် မတို ့ သိကြလို ့ ပါ ။ 
US အစိုးရက မကြာခင ် က ဝန ် ခံခဲ ့ တာက ISIS ကို ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ စစ ် ထဲမှာ မတိုးသာ မဆုတ ် သာဖြစ ် နေတာကိုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူအများစု မသိတာက လူတွေဟာ ISIS ကို အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် နဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ရဲတာပါ ။ 
ဇွန ် လ ၂၀၁၄ မှာ ISIS က Mosul ကို သိမ ် းတော ့ သူတိူ ့ ရဲ ့ အစွန ် းရောက ် သဘော တရားကို အခြေခံတဲ ့ ပြည ် သူ ့ ကျောင ် း သင ် ရိုးအသစ ် ရုပ ် လုံးဖေါ ် မယ ် လို ့ ကြေညာတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျောင ် းရဲ ့ ပထမရက ် မှာ ကလေးတစ ် ယောက ် မှ ပေါ ် မလာဘူး ။ 
မိဘတွေက ကလေးတွေကို ပို ့ ဖို ့ ငြင ် းဆန ် လိုက ် တာပါပဲ ။ 
သူတို ့ သတင ် းစာသမားတွေကို ပြောတာက ကလေးတွေ ဦးနှောက ် ဆေးခံရတာထက ် အိမ ် မှာပဲ သင ် ပေးချင ် တယ ် တယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါက မြို ့ တစ ် မြိုထဲမှာပဲ အာဏာဖီဆန ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် ရဲ ့ ဥပမာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ISIS ဆန ့ ် ကျင ် မှု ဖြစ ် ပွားတဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် ခုခံမှုရဲ ့ ဒါဇင ် ချီတဲ ့ အခြား လုပ ် ရပ ် တွေနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် လိုက ် ရင ် ရော ။ 
မိဘတွေရဲ ့ သပိတ ် မှောက ် မှုဟာ ISIS လည ် ပတ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေကို ဖော ် ထုတ ် ၊ ဖြတ ် တောက ် ဖို ့ ပိုကြီးမားတဲ ့ နည ် းဗျူဟာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းဆိုရင ် ရော ။ အစာထုတ ် လုပ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် လုပ ် သားတွေ ၊ ရေနံ ထုတ ် ယူ ၊ သန ် စင ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာတွေ ၊ မီဒီယာ အခြေခံ အဆောက ် အဦနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေး ကွန ် ရက ် တွေ ၊ သယ ် ယူပို ့ ဆောင ် ရေး စနစ ် တွေ ၊ ISIS မှီခိုတဲ ့ ဒေသတွင ် း စီးပွားရေး လုပ ် ငန ် းတွေပေါ ့ ။ 
အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် နဲ ့ ISIS ကို အနိုင ် တိုက ် ဖို ့ စိတ ် ကူးဖို ့ ် ဟာ ခက ် ကောင ် းခက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပဋိပက ္ ခကိုတွေးပုံနဲ ့ ဒါကို ရင ် ဆိုင ် ရာမှာ ကိုယ ် မှာရှိတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေကို စိန ် ခေါ ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် လာပါပြီ ။ 
ဒါက ပျံ ့ နှံထိုက ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုပါ ။ ဘယ ် မှာ အကြမ ် းမဖက ် လုပ ် ဆောင ် မှု အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာနဲ ့ ဒါကို ဘယ ် လို ပိုအားကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် တာကို ပိုလေ ့ လာကြပါစို ့ ။ လူသား လိုအပ ် ချက ် တွေနဲ ့ ပိုကိုက ် ညီဖို ့ အဆက ် မပြတ ် မွမ ် းမံနေတဲ ့ အခြားစနစ ် တွေ ၊ နည ် းပညာတွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကြသလိုပါပဲ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက စစ ် အစား အကြမ ် းမဖက ် လုပ ် ဆောင ် မှုကို တိုးတိုးသုံးလာမယ ့ ် အဆင ့ ် မျိုးဆီကို တိုးမြှင ့ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
လေးတွေနဲ ့ မြားတွေကို စွန ့ ် လွတ ် ခဲ ့ ကြသလိုပဲ ပဋိပက ္ ခအတွက ် လက ် နက ် တစ ် ခုအဖြစ ် အကြမ ် းဖက ် မှုကို စွန ့ ် လွှတ ် နိုင ် လောက ် ပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ပိုထိရောက ် တဲ ့ လက ် နက ် တွေနဲ ့ ဒါတွေကို အစားထိုးနိုင ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
လူးသားရဲ ့ တီထွင ် မှုနဲ ့ အတူ အကြမ ် းမဖက ် ရုန ် းကန ် မှုကို အသစ ် ဆုံး ၊ ခေတ ် အမီဆုံး လက ် နက ် တွေထက ် ပိုအားကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူ ့ လောကအတွက ် အကြီးဆုံး မျှော ် လင ့ ် ချက ် က အကြမ ် းဖက ် တာကို ရှုတ ် ချခြင ် းမှာ မဟုတ ် ပဲ အကြမ ် းဖက ် တာကို အသုံးမဝင ် အောင ် လုပ ် ပစ ် မှုထဲမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) ဒီပျားကောင ် တွေဟာ California ၊ Berkeley ရှိ ကျွန ် တော ့ နောက ် ဖေးခြံထဲမှာပါ ။ 
မနှစ ် တုန ် းကအထိ ကျွန ် တော ် ဟာ ပျားတွေကို မမွေးခဲ ့ ဘူးပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ National Geographic က သူတို ့ အကြောင ် း ဓာတ ် ပုံရိုက ် ဖို ့ ပြောလာတာနဲ ့ ဆွဲဆောင ် မှုရှိမယ ့ ် ဓာတ ် ပုံတွေ ရိုက ် နိုင ် ဖို ့ ကိုယ ် တိုင ် ပျားတွေကို မွေးရန ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပျားတွေဟာ သီးနှံတွေရဲ ့ သုံးပုံတပုံကို ဝတ ် မှုန ် ကူးပေးတာ ခင ် ဗျားတို ့ သိကြမယ ် ထင ် တယ ် ၊ နောက ် ဆုံးအချိန ် ပိုင ် းမှာ ပျားတွေရဲ ့ ဘဝဟာ အတော ့ ် ကို ခက ် ထန ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ဓာတ ် ပုံဆရာ တဦးအနေနဲ ့ အဲဒီပြဿနာကို စူးစမ ် းရန ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး တနှစ ် မှာ ကျွန ် တော ် တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပေးမှာပါ ။ 
အမွေးထူတဲ ့ ဒီအကောင ် လေးတွေဟာ ပျားပေါက ် စ အကောင ် တွေ သူတို ့ နေနေခဲ ့ ကြရတဲ ့ အခန ် းငယ ် ထဲမှ ကိုယ ် တဝက ် ထွက ် လာကြတယ ် ၊ ဒီပျားတွေဟာ ပိုးသတ ် ဆေး ၊ ရောဂါတွေ နဲ ့ နေထိုင ် စရာ ပျောက ် လာနေခြင ် းတို ့ လို ၊ ပြဿနာ တော ် တော ် များများကို ကိုင ် တွယ ် ဖြေရှင ် းနေကြရပေမဲ ့ ၊ တခုတည ် းသော အကြီးဆုံး အန ္ တရာယ ် မှာ Varroa ဖျက ် ဆီးသူလို ့ ခေါ ် ကြတဲ ့ အာရှတိုက ် မှ ကမျဉ ် းကောင ် ဆိုတဲ ့ ကပ ် ပါးကောင ် ပါပဲ ။ 
အပ ် ခေါင ် း အရွယ ် အဲဒီကမျဉ ် းကောင ် ဟာ ပေါက ် ခါစ ပျားတွေဆီကို တွာသွားလျက ် သူတို ့ ရဲ ့ သွေးကို စုတ ် ယူပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ပျားတွေရဲ ့ ကိုယ ် ခံ စနစ ် ကို အားနည ် းလာစေတာမို ့ ပျားအုံဟာ တဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ ပျက ် ပြုန ် းသွားရမှာပါ ၊ အဲဒါကြောင ့ ် ပျားတွေဟာ ဖိစီးမှု နဲ ့ ရောဂါတွေကို ခုခံနိုင ် စွမ ် း ကျဆင ် းလာကြပါတယ ် ။ 
ပျားတွေဟာ သူတို ့ မွေးဖွားရာ အခန ် းငယ ် ထဲမှာ ဖွံ ့ ဖြိုးလာနေချိန ် မှာ သိပ ် ကို ထိခိုက ် လွယ ် ကြပါတယ ် ၊ အဲဒီဖြစ ် စဉ ် တခုလုံးကို စူးစမ ် း လေ ့ လာချင ် လို ့ ကျွန ် တော ် ဟာ U.C.Davis မှ အသင ် းဆီသွားကာ ပျားပုံတွေကို ရိုက ် မယ ့ ် အဖွဲ ့ စီစဉ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကင ် မရာ ရှေ ့ မှာ ပျားတွေကို ဘယ ် လို ကြီးပြင ် းလာစေမလဲ စဉ ် းစားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ပျားဘဝရဲ ့ ပထမ ၂၁ ရက ် ကို စက ္ ကန ့ ် ၆၀ တည ် းနဲ ့ ပြပေးမှာပါ ။ 
ဒါက ပျားဥကနေပြီး ပိုးလောက ် ကောင ် ပေါက ် လာနေပုံပါ ၊ အသစ ် ပေါက ် ခါစ ပိုးလောက ် ကောင ် တွေဟာ သူတို ့ အခန ် းငယ ် ကို ရစ ် ပတ ် ကူးနေကြတယ ် ၊ သူတို ့ စားဖို ့ ပြုစုရေ ပျားတွေမှ ထုတ ် လုပ ် ပေးတဲ ့ အဖြူရောင ် အကျိအချွဲကို စားနေကြတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ သူတို ့ ဟာ ပိုးတုံးလုံး ပုံစံပြောင ် းလဲသွားရင ် းနဲ ့ ဦးခေါင ် း နဲ ့ ခြေတွေ ကွဲပြားလာကြပါတယ ် ။ 
ပိုးတုံးလုံး ဖြစ ် လာတဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် က ဒီလိုရှိပါတယ ် ၊ ကမျဉ ် းကောင ် တွေ အခန ် းငယ ် ထဲ ပတ ် ပြေးနေကြတာ ခင ် ဗျားတို ့ ဒီမှာ လက ် တွေ ့ မြင ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် သူတို ့ ကိုယ ် ထဲက အ ​ မျှင ် ဟာ ဖွဲ ့ စည ် းမှု ပြောင ် းလာလျက ် အမည ် းစက ် ဟာ တဖြည ် းဖြည ် းချင ် း သူတို ့ ရဲ ့ မျက ် လုံးတွေ ဖြစ ် လာကြမှာပါ ။ 
ဖြစ ် စဉ ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံးအဆင ့ ် အဖြစ ် သူတို ့ ရဲ ့ အရေပြား အပေါ ် ဘက ် ကို ရှုံ ့ တွထွက ် လာပြီး သူတို ့ ဆီမှာ အမွေးအမျှင ် တွေ ပေါ ် လာတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) ဒီတော ့ — (လက ် ခုပ ် သံများ) ခုနက ဗီဒီယို တဝက ် နေရာမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ခဲ ့ ရသလို ကမျဉ ် းကောင ် တွေဟာ ပေါက ် ခါစ ပျားတွေ တဝိုက ် မှာ ပြေးနေခဲ ့ ကြတယ ် ၊ အစောင ့ ် ပျားတွေက အဲဒီ ကမျဉ ် းကောင ် တွေကို ထိန ် းချုပ ် ကြပုံက သူတို ့ ပျားအုံကို ဓာတုပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ မွမ ် းမံပေးကြတာပါ ။ 
ရေရှည ် အတွက ် ဒါဟာ ဆိုးဝါးတဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ၊ အဲဒီ ကမျဉ ် းကောင ် တွေကို ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ အခြားနည ် းလမ ် းတွေကို သုတေသီတွေ ရှာကြံနေကြပါတယ ် ။ 
ဒါက အဲဒီလို အစားထိုးစရာထဲက တခုပါ ။ 
Baton Rouge မှာရှိတဲ ့ USDA Bee Lab မှ စမ ် းသပ ် ရေး အကောင ် ဖောက ် ရေး အစီအစဉ ် ပါ ၊ ဒီဘုရင ် မ နဲ ့ သူ ့ အစေးအပါး ပျားတွေဟာလည ် း အစီအစဉ ် ရဲ ့ တစိတ ် တဒေသပါ ။ 
သုတေသီတွေ တွေ ့ ခဲ ့ ကြတာက အချို ့ ပျားတွေဟာ ကမျဉ ် းကောင ် တွေကို တိုက ် ခိုက ် ဖို ့ သဘာဝ စွမ ် းပကား ရှိကြတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ကမျဉ ် းကောင ် တွေကို ခံနိုင ် ရည ် ရှိတဲ ့ ပျားတွေအတွက ် လိုင ် းတလိုင ် းကို စီစဉ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် စမ ် းသပ ် ခန ် းထဲမှာ ပျားတွေကို မွေးကြတာပါ ။ 
ဘုရင ် မကို စိတ ် ငြမ ် းဆေး တိုက ် ပေးလိုက ် ကာ တိကျတဲ ့ စက ် ကိရိယာကို သုံးပြီး ဓာတုနည ် းဖြင ့ ် သားစပ ် ပေးလိုက ် တာပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် သုတေသီတို ့ ဟာ မျိုးစပ ် မယ ့ ် ပျားတွေကို အတိအကျ ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ကို ပေးလာပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို ထိန ် းချုပ ် ရွေးချယ ် မှုကြောင ့ ် ဆုတ ် ယုတ ် မှု တခု ရှိလာတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ကမျဉ ် းကောင ် တွေကို နိုင ် နိုင ် နေကြတဲ ့ ပျားတွေကို မွေးထုတ ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ ကြပေမဲ ့ ၊ အဲဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် အတွင ် းမှာ အဲဒီပျားတွေဟာ နူးညံ ့ မှု နဲ ့ ပျားရည ် စုစည ် းမှုလို သူတို ့ ရဲ ့ လက ္ ခဏာတွေကို ဆုံးရှံးသွားကြပါတယ ် ။ အဲဒီပြဿနာကို ကျော ် လွှားနိုင ် ဖို ့ အတွက ် သုတေသီတို ့ ဟာ အခုတော ့ စီးပွားဖြစ ် ပျားတွေကို မွေးကြသူတို ့ နဲ ့ လက ် တွဲ ဆောင ် ရွက ် နေကြတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ Bret Adee က သူရဲ ့ ပျားအုံ ၇၂၀၀၀ ထဲက တခုကို ဖွင ့ ် ပြနေတာပါ ။ 
သူတို ့ ညီအကိုတို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာမှာ ပျားမွေးမြူရေး အကြီးဆုံး လုပ ် ငန ် းကို ပိုင ် ဆိုင ် ကြပြီး USDA ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကမျဉ ် းကောင ် ပီကြတဲ ့ ပျားတွေကို သူ ့ လုပ ် ငန ် းထဲ ထည ့ ် ပေးလျက ် တနေ ့ တွင ် သူတို ့ ဟာ ကမျဉ ် းကောင ် ပီကြတဲ ့ ပျားတွေကိုသာမက ပျားတွေ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အတွက ် အသုံးဝင ် ခြင ် းဆိုင ် ရာ အခြား လက ္ ခဏာတွေကိုပါ ရရှိလာနိုင ် ကြမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလိုပြောလိုက ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပျားတွေကို အသုံးချအမြတ ် ထုတ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေသလို ထင ် မြင ် စရာ ရှိနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ တကယ ် တမ ် းမှာတော ့ ၊ လူသားတွေ အဲဒီလို လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ ကြတာ နှစ ် ထောင ် ချီနေပါပြီ ။ 
တချိန ် တုန ် းက အရိုင ် းကောင ် တွေကို ယူပြီး သေတ ္ တာတွေထဲ ထည ့ ် ပေးလိုက ် ကာ အိမ ် မွေးတိရိစ ္ ဆာန ် လို မွေးရန ် ကြံစည ် ခဲ ့ စဉ ် က အစပိုင ် းတွင ် ပျားရည ် ကို စုစည ် းရန ် အတွက ် ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ အချိန ် ကြာလာတာနဲ ့ အမျှ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မူရင ် း ဝတ ် မှုန ် ကူးစက ် ပေးတဲ ့ ပျားတွေကို ပျားအရိုင ် းတွေကို ဆုံးရှုံးလာကြပါတယ ် ။ အခုဆိုရင ် ပျားအရိုင ် းတွေက လယ ် ယာလုပ ် ငန ် း အတွက ် လိုအပ ် သလောက ် ဝတ ် မှုန ် ကူးမှုကို လုပ ် ပေးနိုင ် စွမ ် း မလောက ် ဖြစ ် လာပါတယ ် ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ လူကထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ပျားတွေဟာ အစားအစာ စနစ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူတွေကို ပျားတွေကို ကယ ် တင ် ဖို ့ ကို ပြောကြတဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် တော ် အမြင ် က ကျန ် တော ် တို ့ ဟာ ပျားတွေဆိုင ် ရာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဆက ် ဆံမှုကို ထိန ် းသိမ ် းထားချင ် ကြရင ် ၊ ပြီးတော ့ ဝတ ် မှုန ် ကူးစက ် ပေးဖို ့ အဖြေအသစ ် တွေ ရှာကြံချင ် ကြရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပျားတွေရဲ ့ အခြေခံ ဇီဝဗေဒကို နားလည ် ရန ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် မရနိုင ် တဲ ့ ဖိစီးချက ် တွေရဲ ့ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုကို နားလည ် ရန ် လိုပါတယ ် ။ 
နောက ် တမျိုး ပြောရရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပျားတွေကို နီးကပ ် စွာ သိရှိဖို ့ လိုအပ ် တယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

စစ ် ပွဲတွေကို တားဆီးကူညီဖို ့ ရာစုဝက ် အတွင ် းမှာ ကြိုးပမ ် းရင ် း ကျွန ် မစိတ ် ထဲမှ ထွက ် မသွားတဲ ့ မေးခွန ် းရှိတယ ် ၊ အင ် မတန ် ပြင ် းထန ် တဲ ့ အင ် အားကို တန ် ပြန ် လျက ် အင ် အားကို မသုံးပဲနဲ ့ ဘယ ် လို ရင ် ဆိုင ် ကြမလဲ ။ 
လူမဆန ် မှုနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ အခါ ၊ ကလေးတစ ် ဦး ကစားကွင ် းမှာ အနိုင ် ကျင ့ ် သူကို ရင ် ဆိုင ် တာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ပြည ် တွင ် း အကြမ ် းဖက ် မှုပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဒီနေ ့ Syria ရဲ ့ လမ ် းတွေပေါ ် မှာ ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ တင ့ ် ကားတွေ ၊ အမြှောက ် ဆန ် တွေပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် အထိရောက ် ဆုံး လုပ ် ဖို ့ အရာက ဘာလဲ ။ 
ပြန ် တိုက ် မလား ၊ အလျှော ့ ပေးမလား ။ 
အင ် အားပိုသုံးမလား ။ 
ဒီမေးခွန ် းဖြစ ် တဲ ့ "" အနိုင ် ကျင ့ ် သူတစ ် ဦးကို လူရမ ် းကား ဖြစ ် မလာစေပဲ ဘယ ် လို ရင ် ဆိုင ် မလဲ "" ဆိုတာဟာ ကလေးဘဝထဲက ကျွန ် မနဲ ့ အတူ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မ ၁၃ နှစ ် လောက ် တုန ် းက အစက ် အပြောက ် ထနေတဲ ့ အဖြူအမည ် း တီဗီကို မျက ် စိက မခွာတမ ် း ကြည ့ ် နေတာကို မှတ ် မိသေးတယ ် ။ ဆိုဗီယက ် တင ့ ် ကားတွေ ဘူဒါပတ ် စ ် ကို လှိမ ့ ် ဝင ် အလာ ကျွန ် မထက ် အရမ ် းကြီးတဲ ့ ကလေးတွေဟာ တင ့ ် ကားတွေဆီ စုံပစ ် ဝင ် နေကြပြီး အပြုံလိုက ် ကြီး အသေခံနေကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မလည ် း အပေါ ် ထပ ် ကို ပြေးတက ် ပြီး ကိုယ ့ ် သေတ ္ တာကို ထုပ ် ပိုးတော ့ တာပေါ ့ ။ 
အမေတက ် လာပြီး ပြောတာက "" ဟဲ ့ နင ် ဘာတွေလုပ ် နေတာတုန ် း "" ကျွန ် မက "" ဘူဒါပတ ် စ ် သွားမလို ့ ပါ ။ "" ပြီးတော ့ အမေက "" ဘာအတွက ် တုန ် း အေ ။ "" ကျွန ် မက "" အဲဒီမှာ ကလေးတွေ အသေခံနေကြတယ ် ။ 
ဆိုးဆိုးဝါးဝါး တစ ် ခုတော ့ ဖြစ ် နေတယ ် ။ "" ဒီတော ့ သူမက "" ဒီလောက ် မရူးစမ ် းပါနဲ ့ အေ ။ "" ဒါနဲ ့ ကျွန ် မ စငိုပါလေရော ။ 
ဒါကို သူမ သိတော ့ ပြောတာက "" ကောင ် းပြီ ၊ ဒါဟာ အရေးပါကြီးပေမဲ ့ 
နင ် ဟာ ကူညီပေးဖို ့ ငယ ် လွန ် းပါတယ ် ။ 
သင ် ပေးဖို ့ လိုတယ ် ၊ ငါကူညီပါ ့ မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နင ့ ် သေတ ္ တာကို ရှင ် းလိုက ် ဦး ။ "" ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် မ လေ ့ ကျင ့ ် လိုက ် ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ အသက ် ၂၀ အများစုကို အာဖရိကမှာ သွား အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မသဘောပေါက ် ခဲ ့ တာက ကျွန ် မတကယ ် သိဖို ့ လိုတာကို သင ် တန ် းတွေကနေ မရနိုင ် ဘူးဆိုတာပါ ။ 
အကြမ ် းဖက ် တာဟာ ဘယ ် လို ၊ ဖိနှိပ ် မှုဟာ ဘယ ် လို အလုပ ် လုပ ် တယ ် ဆိုတာကို နားလည ် ချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီကတည ် းက ကျွန ် မ ရှာဖွေတွေ ့ ရှိတာက ၊ အနိုင ် ကျင ့ ် သူတွေဟာ အကြမ ် းဖက ် တာကို နည ် း ၃ နည ် းနဲ ့ အသုံးပြုတယ ် ။ 
ခြိမ ် းခြောက ် ဖို ့ နိုင ် ငံရေး အကြမ ် းဖက ် မှုကို သုံးတယ ် ။ အထိတ ် တလန ့ ် ဖြစ ် ဖို ့ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အကြမ ် းဖက ် မှုသုံးတယ ် ။ စိတ ် ယိမ ် းယိုင ် သွားဖို ့ စိတ ် ပိုင ် း (သို ့) စိတ ် ခံစားမှုဆိုင ် ရာ အကြမ ် းဖက ် မှုသုံးတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အင ် မတန ် ရှားပါးတဲ ့ ကိစ ္ စအချို ့ မှာ ပိုပ ​ ြီး အကြမ ် းဖက ် တာကို သုံးကြတယ ် ။ 
နယ ် လ ် ဆင ် မန ် ဒဲလား ဟာ အကြမ ် းဖက ် တာကို ယုံကြည ် ရင ် းနဲ ့ ထောင ် ကျခဲ ့ ပြီး နောက ် ၂ရ နှစ ် အကြာမှာ သူနဲ ့ သူ ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေဟာ တဖြည ် းဖြည ် း ၊ ဂရုတစိုက ် နဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေကို ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အရက ် စက ် ဆုံး အစိုးရတွေထဲက တစ ် ခုလို ့ သိထားတဲ ့ အစိုးရကို ဒီမိုကရေစီ အသွင ် ပြောင ် းဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ မယုံနိုင ် စရာ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေကို သွေးယူခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို အကြမ ် းမဖက ် ရေးကို လုံးဝ ရည ် စူးချက ် နဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အင ် အားကို အင ် အားသုံး ဆန ့ ် ကျင ် တာဟာ အလုပ ် မဖြစ ် ဘူးဆိုတာ နားလည ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အလုပ ် လုပ ် တာက ဘာလဲ ။ 
တကယ ် ကို အလုပ ် ဖြစ ် တဲ ့ နည ် းပေါင ် း ဒါဇင ် ဝက ် လောက ် ကို စုလိုက ် တယ ် ။ တကယ ် တော ့ အလုပ ် ဖြစ ် ပြီး ၊ ထိရောက ် တာတွ ​ ေ အများကြီး ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ပထမဆုံးတစ ် ခုက ဖြစ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အပြောင ် းအလဲကို ဟောဒီမှာ ဖြစ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ ကျွန ် မ ကိုယ ် ရဲ ့ အတွင ် းမှာလေ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မထိန ် းချုပ ် ထားတဲ ့ ဖိနှိပ ် မှုကို ကျွန ် မရဲ ့ တုံပြန ် မှု ၊ ကျွန ် မရဲ ့ သဘောထားဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မလုပ ် နိုင ် တာ တစ ် ခုခုပါ ။ 
ကျွန ် မ ဖွံ ့ ဖြိုးဖို ့ လိုအပ ် တာက ဒါလုပ ် ဖို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အသိရှိဖို ့ ပါ ။ 
ဆိုလိုတာက ကိုယ ် ပြိုလဲတဲ ့ အခါ ဘယ ် လို အရှိန ် မပျက ် ဆက ် လုပ ် ရမယ ် ဆိုတာ သိဖို ့ လိုတာပါ ။ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ အထင ် ကြီးစရာ အချက ် တွေ ဘယ ် မှာ ၊ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ပိုအားနည ် းတဲ ့ အချက ် တွေက ဘယ ် မှာ 
ဘယ ် အချိန ် မှာ လက ် လျှော ့ ရမလဲ ။ 
ဘာအတွက ် ကိုယ ် ရပ ် တည ် မလဲ ။ 
အလေးအနက ် ဆင ် ခြင ် ခြင ် း (သို ့) မိမိကိုယ ် ကို စစ ် ဆေးခြင ် းဟာ နည ် းလမ ် းတွေထဲက တစ ် ခု ထပ ် ပြောရရင ် တစ ် နည ် းတည ် းမဟုတ ် ဘူး အတွင ် းအားကိုရယူဖို ့ နည ် းလမ ် းတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ သူရဲကောင ် းက.. Satish 's လိုမျိုး မြန ် မာပြည ် က အောင ် ဆန ် းစုကြည ် ပါ ။ 
သူမဟာ ရန ် ကုန ် လမ ် းတွေပေါ ် က ကန ့ ် ကွက ် ပွဲတစ ် ခုမှာ ကျောင ် းသားတစ ် စုကို ဦးဆောင ် နေခဲ ့ တာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ လမ ် းထောင ့ ် ကိုလာပြီး စက ် သေနတ ် တစ ် သီကြီးကို ရင ် ဆိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူမ ချက ် ချင ် း နားလည ် တာက သေနတ ် မောင ် းတွေပေါ ် မှာ တုန ် ယင ် နေတဲ ့ လက ် ချောင ် းတွေနဲ ့ စစ ် သားတွေဟာ သူမနောက ် က ကျောင ် းသားဆန ့ ် ကျင ် သူတွေထက ် ပိုလန ့ ် နေတာကိုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမက ကျောင ် းသားတွေကို ထိုင ် ခိုင ် းလိုက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး တည ် ငြိမ ် လှတဲ ့ ၊ ပြတ ် သားလှတဲ ့ ပထမဆုံး သေနတ ် တည ့ ် တည ့ ် ကိုသွားနိုင ် လောက ် တဲ ့ လုံးဝ အကြောက ် တရား ကင ် းမှုနဲ ့ ရှေ ့ ကို တက ် သွားလိုက ် ပြီး သူမရဲ ့ လက ် ကို သေနတ ် ပေါ ် တင ် လိုက ် ကာ နိမ ့ ် ချလိုက ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် မှ အပစ ် သတ ် မခံရဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ ကြောက ် ရွံ ့ မှုကို ထိန ် းချုပ ် နိုင ် ခြင ် းက စက ် သေနတ ် တွေကို ရင ် ဆိုင ် နိုင ် ရုံမက လမ ် းထဲမှာ ဓားတစ ် ချောင ် းနဲ ့ တိုက ် ခိုက ် တာကြုံရင ် လဲ တတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ဖို ့ တော ့ လိုတာပေါ ့ နော ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကြောက ် ရွံ ့ မှုကရော ။ 
ကျွန ် မှာ ဂါထာလေးတစ ် ပုဒ ် ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အကြောက ် တရားဟာ ကျွန ် မ ကျွေးတဲ ့ စွမ ် းအင ် ပေါ ် မှာ ဝဖြိုးလာတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အရမ ် း ကြီးထွားလာရင ် ဒါက ဖြစ ် တတ ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ မနက ် ၃ နာရီ ရောဂါလက ္ ခဏာစုကို အားလုံး သိကြပါတယ ် ။ ကိုယ ် တွေး ပူနေတဲ ့ တစ ် ခုခုက ကိုယ ့ ် ကို နှိုးတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ၊ လူအများကြီးတွေ ့ ဖူးတယ ် ၊ တစ ် နာရီလောက ် လူးလိုက ် ၊ လှိမ ့ ် လိုက ် နဲ ့ လေ ၊ ဒါက ပို ပို ဆိုးလာတော ့ ၄ နာရီရောက ် ရော အဲလောက ် ကြီးတဲ ့ သတ ္ တဝါကြီးကြောင ့ ် ကိုယ ် ဟာ ခေါင ် းအုံးနဲ ့ ပိညပ ် နေတာလေ ။ 
တစ ် ခုတည ် းသော လုပ ် စရာက အိပ ် ရာထပြီး လက ် ဖက ် ရည ် တစ ် ခွက ် လောက ် ဖျော ် ၊ ဘေးမှာ ကလေးတစ ် ယောက ် ရှိနေသလို ကြောက ် ရွံ ့ ခြင ် းနဲ ့ အတူထိုင ် လိုက ် ရုံပဲ 
သင ် ဟာ လူကြီးပါ ။ 
ကြောက ် ရွံ ့ မှုက ကလေးလေ ။ 
ကြောက ် ရွံ ့ မှုကို စကားပြောပြီး သူလိုချင ် တာ ၊ သူလိုအပ ် တာ မေးလိုက ် ပါ ။ 
ဒါက ဘယ ် လို ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် မှာလဲ ။ 
ကလေးက ဘယ ် လို ပိုအားကောင ် း နိုင ် မလဲ ။ 
အစီအစဉ ် တစ ် ခု သင ် လုပ ် ပေါ ့ ။ 
သင ် က "" ကောင ် းပြီ ၊ ငါတို ့ ပြန ် အိပ ် တော ့ မယ ် ။ 
၇ နာရီခွဲမှာ ငါတို ့ အိပ ် ရာထမယ ် ၊ ငါတို ့ လုပ ် မှာ ဒါပဲလေ ။ "" ကျွန ် မမှာ အဲဒီလိုဖြစ ် စဉ ် တစ ် ခု တနင ် ္ ဂနွေ မနက ် ၃ နာရီမှာ ကြုံခဲ ့ တယ ် ။ ရှင ် တို ့ ကို ပြောဖို ့ လာရာမှာ ကြောက ် စိတ ် နဲ ့ မဝံ ့ မရဲ ့ ဖြစ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တာက 
အိပ ် ရာကထ ၊ လက ် ဖက ် ရည ် ဖျော ် ၊ ဒီစိတ ် နဲ ့ ထိုင ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒါပဲလုပ ် ပြီး ဒီမှာရောက ် နေတယ ် ၊ တစ ် စိတ ် တစ ် ဒေသ မဝံ ့ မရဲ ဖြစ ် နေသေးပေမဲ ့ ဒီမှာ ရှိနေပြီ ၊ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီတော ့ ဒါက ကြောက ် စိတ ် ၊ ဒေါသကျတော ့ ရော ။ 
တရားမမျှတမှု ရှိရာမှာ ဒေါသဆိုတာရှိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒေါသဟာ ဓာတ ် ဆီလိုပဲလေ ၊ ဒါကို ဘေးပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ဖြန ် းလိုက ် ပြီး တစ ် ယောက ် ယောက ် က မီးခြစ ် လိုက ် ရင ် တဟုန ် းဟုန ် း တောက ် ရောလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒေါသက အင ် ဂျင ် လို ၊ အင ် ဂျင ် ထဲမှာ အားပြင ် းတယ ် ၊ 
ဒေါသကို အင ် ဂျင ် ထဲထည ့ ် နိုင ် ရင ် ၊ ရှေ ့ ကို မောင ် းပေးနိုင ် တယ ် လေ ။ ကြောက ် စရာ ကာလတွေကို ဖြတ ် ကျော ် စေပြီး တကယ ့ ် အတွင ် းအားကို ပေးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ဒါကို နျူးကလီးယား လက ် နက ် မူဝါဒချမှတ ် သူတွေနဲ ့ လုပ ် တဲ ့ ကျွန ် မ အလုပ ် ထဲမှာ သင ် ယူခဲ ့ တာပါ ။ 
အကြောင ် းက အစမှာ ကျွန ် မဟာ ဒါတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို ထိတွေ ့ နေတဲ ့ အန ္ တရာယ ် တွေ နာကြည ် းလွန ် းတော ့ ငြင ် းခုံ ၊ အပြစ ် တင ် ပြီး သူတို ့ ကို မှားအောင ် လုပ ် တယ ် လေ ။ 
လုံးဝကို မထိရောက ် ဘူး ။ 
ပြောင ် းလဲခြင ် းအတွက ် ဆွေးနွေးမှုတစ ် ခုကို တိုးတက ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ ရာမှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဒေါသကို ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ဒီဟာနဲ ့ ဒေါသဖြစ ် တာ ကိစ ္ စမရှိပါဘူး ။ ဒီကိစ ္ စမှာတော ့ နျူးကလီးယား လက ် နက ် တွေပေါ ့.. ဒါပေမဲ ့ လူတွေကို ဒေါသဖြစ ် တာကျတော ့ သုံးမရတော ့ ဘူးလေ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ လို လူသားတွေပဲလေ ။ 
သူတို ့ ထင ် တဲ ့ အကောင ် းဆုံးကို လုပ ် နေတာပဲလေ ။ 
ဒါကတော ့ သူတို ့ နဲ ့ ဆွေးနွေးဖို ့ အခြေခံပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက တတိယ တစ ် ခု ၊ ဒေါသပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မကို ယနေ ့ လောကမှာ ဆက ် ဖြစ ် တာတွေရဲ ့ (သို ့) ဆက ် ဖြစ ် မယ ် လို ့ သိမြင ် တဲ ့ ချက ် ကျရာဆီ ခေါ ် သွားတယ ် ။ ဒါကတော ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ရာစုနှစ ် ဟာ အာဏာကို အထက ် ကနေ အောက ် ထိန ် းချုပ ် တာပါ ။ 
လူတွေကို ဘာလုပ ် ဖို ့ ပြောနေတဲ ့ အစိုးရတွေ ရှိခဲ ့ တုန ် းပါ ။ 
ဒီရာစုမှာတော ့ အပြောင ် းအလဲ ရှိတယ ် ။ 
အောက ် ကနေ အထက ် (သို ့) အခြေခံကျတဲ ့ မာဏာပေါ ့ ။ 
ကွန ် ကရစ ် က ထိုးထွက ် လာတဲ ့ မှိုပွင ့ ် လိုပေါ ့ ။ 
Bundy ခုနကပြောသလို အပြောင ် းလဲဖြစ ် ထွန ် းဖို ့ မိုင ် တွေချီပြီး လူတွေကို တွဲဆက ် ထားသလိုပေါ ့ ။ 
Peace Direct အဖွဲ ့ အစောကြီး သတိထားမိတာက အရမ ် းကို ပြင ် းထန ် တဲ ့ ပဋိပက ္ ခဖြစ ် တဲ ့ ဒေသက လူတွေဟာ ဘာလုပ ် ဖို ့ လိုတာ သိတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဘာကို အကောင ် းဆုံး လုပ ် ဖို ့ ဆိုတာ သူတို ့ သိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Peace Direct က ဒါကိုလုပ ် ဖို ့ သူတို ့ နောက ် က ရပ ် တည ် တယ ် ။ 
သူတို ့ လုပ ် နေတဲ ့ အမျိုးအစားက စစ ် မှုထမ ် းကနေ နှုတ ် ထွက ် ခြင ် း ၊ စီးပွားရေးကို ပြန ် တည ် ဆောက ် ခြင ် း ၊ ဒုက ္ ခသည ် တွေကို ပြန ် နေရာချခြင ် း ၊ ကလေးစစ ် သားတွေကို ပြန ် လွှတ ် ပေးတာတောင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကိုလုပ ် ဖို ့ နေ ့ တိုင ် းနီးပါး သူတို ့ အသက ် တွေကို ရင ် းဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
သူတို ့ သဘောပေါက ် ထားတာက သူတို ့ လုပ ် ဆောင ် တဲ ့ အခြေအနေတွေမှာ အကြမ ် းဖက ် နည ် းကို သုံးတာဟာ လူတွေ အချင ် းချင ် း ဆက ် သွယ ် ၊ ပြန ် လည ် တည ် ဆောက ် တဲ ့ နည ် းတွေ သုံးတာထက ် လူသားဆန ် မှု နည ် းပါးရုံမက ထိရောက ် မှုလည ် း ပိုနည ် းတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ U.S စစ ် တပ ် ဟာ နောက ် ဆုံးမှာ ဒါကို စတင ် တော ့ မယ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
အခုလက ် ရှိအထိ သူတို ့ ရဲ ့ တန ် ပြန ် အကြမ ် းဖက ် မှုဟာ ဘာဖြစ ် နေနေ သောင ် းကျန ် းသူ ဟူသမျှကို သတ ် ဖို ့ ဖြစ ် ကာ လမ ် းမှာ အရပ ် သားတွေပါသွားရင ် တော ့ "" နှစ ် ဦးနှစ ် ဖက ် ထိခိုက ် မှုလို ့ ရေးသားပါတယ ် ။ ဒါဟာ အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် ရဲ ့ လူတွေအတွက ် ဒေါသထွက ် စရာ ၊ အရှက ် ရစရာ ဖြစ ် လွန ် းလို ့ အယ ် ကေးဒါး တပ ် သားသစ ် စုစောင ် းတာဟာ အရမ ် းလွယ ် သွားစေတယ ် လေ ။ ဥပမာ Koran ကျမ ် းကို မီးရှို ့ တာကြောင ့ ် လူတွေဟာ အရမ ် း စက ် ဆုပ ် တဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ စစ ် သည ် တွေကို လေ ့ ကျင ့ ် ပေးတာ ပြောင ် းဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ပြောင ် းလဲဖို ့ အစပြုတဲ ့ လက ္ ခဏာတွေ ရှိနေတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာတော ့ ဗြိတိသျှ စစ ် တပ ် က အမြဲတမ ် း အပုံကြီးသာပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ အတွက ် အချက ် ပြတာယူဖို ့ ကြီးကျယ ် တဲ ့ နမူနာတစ ် ခု ရှိပြီး ဒါကတော ့ အရမ ် းတော ် တဲ ့ Chris Hughes လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အမေရိကန ် ဒုဗိုလ ် မှုကြီးပါ ။ 
သူဟာ တကယ ် တော ့ အီရတ ် က Najaf ရဲ ့ လမ ် းတွေပေါ ် ကို ဦးဆောင ် နေတာဖြစ ် ပြီး ဘေးတစ ် ဘက ် တစ ် ချက ် လမ ် းတွေကနေ ရုတ ် တရက ် လူတွေ ပြုံထွက ် လာပြီး ၊ ဒေါသတကြီးနဲ ့ အော ် ဟစ ် ကြကာ ပတ ် ဝိုင ် းလိုက ် တယ ် ၊ အရမ ် းထိတ ် လန ့ ် နေတဲ ့ လူငယ ် စစ ် သည ် တွေဟာ ဘာဆက ် ဖြစ ် မှာကို မသိကြတော ့ ဘူး ၊ အာရပ ် စကားလည ် း မပြောတတ ် နဲ ့ လေ ။ 
ဒီတော ့ Chris Hughes က လူအုပ ် ထဲဝင ် လာပြီး ခေါင ် းပေါ ် က လက ် နက ် ကို မြေကိုစိုက ် ထားကာ ပြောတာက "" ဒူးထောက ် လိုက ် ကြ "" တဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ကျောပိုးအိတ ် တွေ ၊ ကျည ် ကာတွေနဲ ့ စစ ် သားကြီးတွေဟာ မြေကြီးပေါ ် မှာ ဒယီးဒယိုင ် ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
နောက ် ပကတိ တိတ ် ဆိတ ် သွားတယ ် ။ 
၂ မိနစ ် လောက ် အကြာမှာတော ့ လူတွေအသီးသီးဟာ ဘေးကို ရှဲသွားကာ အိမ ် ပြန ် သွားကြတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ပညာသားပါတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် ပါ ။ 
အခိုက ် အတန ့ ် အတွင ် းမှာ သူလုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အခုတော ့ ဒါဟာ နေရာတိုင ် းမှာ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မပြောတာ မယုံဘူးလား ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၃၀ ကျော ် မှာ ဘာဖြစ ် လို ့ များပြားလှတဲ ့ အာဏာရှင ် စနစ ် တွေ ပြိုလဲကုန ် တာလဲလို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မေးခွန ် းထုတ ် ဖူးလား ။ 
အာဏာရှင ် စနစ ် တွေဖြစ ် တဲ ့ ချက ် ကိုစလိုဗေးကီးယား ၊ အရှေ ့ ဂျာမဏီ ၊ အက ် စတိုးနီးယား ၊ လတ ် ဗီယား ၊ လီသူးယေးနီးယား ၊ မာလီ ၊ မာဒါဂါးစကား ၊ ပိုလန ် ၊ ဖိလစ ် ပိုင ် ဆားဗီယား ၊ စလိုဗေးနီးယား ဆက ် ပြောလို ့ ရသေးတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အခုတူနီးရှားနဲ ့ အီဂျစ ် နိုင ် ငံတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ မဖြစ ် သေးတာ ရှိသေးတယ ် ။ 
အများစုဟာ ဘော ့ စ ် တွန ် က အသက ် ၈၀ အဖိုးအို Gene Sharp ရေးသားတဲ ့ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
သူက "" အာဏာရှင ် စနစ ် မှသည ် ဒီမိုကရေစီသို ့ "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ နည ် း ၈၁ နည ် း ပါတဲ ့ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ရေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို ဘာသာပေါင ် း ၂၅ ဘာသာခုနဲ ့ ပြန ် ဆိုပြီး 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွှား ပြန ့ ် နှံ ့ သွားတယ ် ။ 
ဒါကို နေရာတိုင ် းက လူကြီး ၊ လူငယ ် မရွေး အသုံးပြုကြတယ ် ။ အကြောင ် းက ဒါက အလုပ ် ဖြစ ် ပြီး ထိရောက ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် မကို မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပေးတဲ ့ အရာပါ ။ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တင ် မဟုတ ် ဘူး ၊ အခုဖြစ ် နေတဲ ့ အရမ ် း အကောင ် းမြင ် မှုကိုလည ် းပေးပါတယ ် ။ 
အကြောင ် းက နောက ် ဆုံး လူသားတွေ ဟာ ဒါကို ရလာနေလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ မေးခွန ် းကိုဖြေဖို ့ လက ် တွေ ့ ကျတဲ ့ ၊ ဆောင ် ရွက ် လို ့ ရတဲ ့ နည ် းနာတွေကို ရနေပါတယ ် ။ အနိုင ် ကျင ့ ် သူတစ ် ယောက ် ကို လူရမ ် းကား ဖြစ ် မလာစေပဲ ဘယ ် လို ရင ် ဆိုင ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မ အနှစ ် ချုပ ် ထားတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှု တွေကို သုံးနေပါတယ ် ။ အတွင ် းအား ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သိစေခြင ် းကရတဲ ့ အတွင ် းအားဖွံ ့ ဖြိုးမှု ၊ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ကြောက ် စိတ ် ကို အသိအမှတ ် ပြုပြီး ဒါနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ ၊ ဒေါသကို လောင ် စာအဖြစ ် သုံးဖို ့ ၊ သူများတွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ဖို ့ ၊ သူများတွေနဲ ့ အတူတကွ စုရုံးကြဖို ့ ၊ သတ ္ တိရှိဖို ့ နဲ ့ အရေးအကြီးဆုံးက တက ် ကြွတဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် ရေးကို ကျင ့ ် သုံးဖို ့ ပါ ။ 
အခုတော ့ အကြမ ် းမဖက ် ရေးဆိုတာကို ယုံကြည ် တာတင ် မဟုတ ် ပဲ 
ယုံတယ ် လို ့ ကို မဆိုရလောက ် အောင ် ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါက နေရာတိုင ် းမှာ ဘယ ် လို အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ သက ် သေကို မြင ် ရပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ သာမန ် လူတွေဟာ အောင ် ဆန ် းစုကြည ် ၊ ဂန ္ ဓီနဲ ့ မန ် ဒဲလ ် လားတို ့ လုပ ် ခဲ ့ သလို လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သွေးစွန ် းမှု အများဆုံးလို ့ လူတွေသိတဲ ့ ရာစုနှစ ် ကို အဆုံးသတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ နှလုံးသားတွေကို ဖွင ့ ် လိုက ် ကြရင ် းနဲ ့ ဖိနှိပ ် မှုကို ကျော ် လွှားဖို ့ စုစည ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီ မယုံနိုင ် လောက ် စရာ သန ္ နိဋ ္ ဌာန ် ကိုလည ် း ခိုင ် မာအောင ် လုပ ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ဒီနှလုံးသားပွင ့ ် လင ် းမှုဟာ မနေ ့ က ဒီကိုရောက ် ကတည ် းက ဒီစုရုံးနေတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုလုံး အတွင ် းမှာ ကျွန ် မတွေ ့ ကြုံခံစားရတာနဲ ့ ထပ ် တူထပ ် မျှပါပဲ ရှင ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကဲ ဒါက James Risen ပါ ။ 
The New York Times အတွက ် Pulitzer ဆုရှင ် သတင ် းထောက ် အဖြစ ် ခင ် ဗျားတို ့ သိချင ် သိနေမယ ် ။ 
Edward Snowden ရဲ ့ အမည ် ကို လူတိုင ် းမသိခင ် အချိန ် များစွာက NSA ဟာ အမေရိကန ် တွေရဲ ့ ဖုန ် းခေါ ် ဆိုမှုတွေကို တရားမဝင ် ခိုးနားထောင ် နေတယ ် လို ့ သူ အတိအလင ် း ဖေါ ် ပြတဲ ့ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် Risen ရေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက စာအုပ ် ထဲက ပိုတောင ် ကြာတဲ ့ သက ် ရောက ် မှု ရှိနိုင ် တဲ ့ နောက ် တစ ် ခန ် းပါ ။ 
အဲဒီမှာ CIA ဟာ အီရန ် ကို နျူကလိယ ဗုံး တစ ် လုံးရဲ ့ အသေးစိတ ် အစီအစဉ ် ကို တကယ ် ပဲ လွှဲပေးခဲ ့ တယ ် ဆိုတဲ ့ ဆိုးဝါးလှတဲ ့ US ထောက ် လှမ ် းရေး လုပ ် ဆောင ် ချက ် ကို သရုပ ် ဖော ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒါက ရူးမိုက ် တာပဲထင ် ရင ် သွားဖတ ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါက မယုံနိုင ် စရာ အဖြစ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီအခန ် း မကြိုက ် တဲ ့ သူတွေကို သိကြလား ။ 
အမေရိကန ် အစိုးရလေ ။ 
နောက ် ပိုင ် း ဆယ ် စုနှစ ် တစ ် ခုနီးပါး လုံးလုံး Rise ဟာ US အစိုးရ စုံစမ ် းစစ ် ဆေးရေးရဲ ့ စဉ ် းစားစရာဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီမှာ အစိုးရရှေ ့ နေတွေက သူစွပ ် စွဲထားတဲ ့ အထောက ် အထား တစ ် ခုကို သက ် သေခံဖို ့ တောင ် းဆိုကြတယ ် ။ 
ဒီတစ ် လျှောက ် မှာ သူဟာ US အစိုးရဲ ့ မကြာခင ် က ပုံစံဖြစ ် တဲ ့ သတင ် းပေးတွေကို တရားစွဲတာနဲ ့ သတင ် စာဆရာတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် း အတွက ် မျက ် နှာစာဖြစ ် လာတယ ် ။ 
သိတယ ် နော ် ၊ ပထမ ပြင ် ဆင ် ချက ် တဲမှာ စာနယ ် ဇင ် းဟာ အများအကျိုးအတွက ် လျှို ့ ဝှက ် သတင ် းကို ပုံနှိပ ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မီဒီယာက သတင ် းတွေလည ် း မယူနိုင ် ၊ ယူရဲတဲ ့ ယောက ် ျား ၊ မိန ် းမတွေရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာတွေကို မကာကွယ ် နိုင ် ရင ် ဒီလုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ကို ကျင ့ ် သုံးဖို ့ က မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ အစိုးရက တံခါးလာခေါက ် တော ့ Risen က သူ ့ ရှေ ့ က သတ ္ တ ် ရှိတဲ ့ သတင ် း ထောက ် များစွာ လုပ ် ခဲ ့ တာ လုပ ် တယ ် ၊ သူ ငြင ် းဆိုတယ ် ၊ ဒီအစား ထောင ် ကျခံမယ ် လို ့ ပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ၂၀၀၇ ကနေ ၂၀၁၅ အထိ Risen ဟာ အစိုးရထောင ် ကျခြင ် းရဲ ့ ခြောက ် လှန ့ ် မှုအောက ် မှာ နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက အမှုမစစ ် ခင ် ရက ် တွေမတိုင ် ခင ် ပဲ ထူးဆန ် းတာတစ ် ခု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ရုတ ် တရက ် ပဲ ဒါဟာ အရေးကြီးတဲ ့ အမှုလို ့ တောင ် းဆိုတဲ ့ နှစ ် တွေကြာအပြီးမှာ အစိုးရက Risen ကိုတောင ် းဆိုတာတွေကို လုံးလုံး ချလိုက ် တယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက လျှပ ် စစ ် စောင ့ ် ကြပ ် ရေးခေတ ် မှာ သတင ် းထောက ် တွေ ၊ အထောက ် အထားတွေ ဝှက ် နိုင ် တဲ ့ နေရာ မရှိသလောက ် ပါ ။ 
Risen ကိုသက ် သေခံခိုင ် းဖို ့ ကြိုးစားတာ ပျက ် ကွက ် တာထက ် သူ ့ အစား သူ ့ ရဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် စစ ် ဆေးချက ် ကို လုပ ် နိုင ် တာပဲလေ ။ 
ဒီတော ့ လုံးဝ လျှို ့ ဝှက ် ပြီး သူ ့ သဘောတူချက ် မပါပဲနဲ ့ အစိုးရရှေ ့ နေတွေက Risen ရဲ ့ ဖုန ် းမှတ ် တမ ် းတွေ ၊ 
သူ ့ ရဲ ့ အီးမေးလ ် မှတ ် တမ ် းတွေ ၊ ငွေကြေးနဲ ့ ဘဏ ် အချက ် အလက ် တွေ ၊ ခရက ် ဒစ ် မှတ ် တမ ် းတွ ​ ၊ သူစီးတဲ ့ ခရီးစဉ ် စာရင ် းပါတဲ ့ ခရီးသွား မှတ ် တမ ် းတွေတောင ် ယူကြတယ ် ။ 
Jeffery Sterling ၊ Risen ရဲ ့ စွပ ် စွဲတဲ ့ အထောက ် အထားနဲ ့ CIA သတင ် းပေးကို စီရင ် ချက ် ချဖို ့ သူတို ့ သုံးခဲ ့ တဲ ့ အချက ် အလက ် တွေက ဒီထဲကပါ ။ 
စိတ ် မကောင ် းစရာက ဒါက အများကြီးက တစ ် ခုသာပါ ။ 
သမ ္ မတ Obama က သတင ် းပေးတွေကို ကာကွယ ် ဖို ့ မပြတ ် ကတိပေးခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီအစား သူ ့ ရဲ ့ တရားရေးဋ ္ ဌာနက တရား စွဲထားတာက အခြား အုပ ် ချုပ ် ရေးတွေ အားလုံးပေါင ် းတာထက ် ပိုများနေတယ ် ။ 
ဒါက ပြဿနာ ဘယ ် လို ဖြစ ် နိုင ် တာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် အစိုးရက ဘာက လျှို ့ ဝှက ် ချက ် လုပ ် တာကို အများကြီး တွေးနေတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
၉ / ၁၁ တည ် းက အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် လိုလိုတိုင ် းဟာ သတင ် းပေးကနေ သတင ် းစာဆရာဆီ လာတာရဲ ့ ရလဒ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပထမ ပြင ် ဆင ် ချက ် ကို ကာကွယ ် သင ့ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အလုပ ် ကို စာနယ ် ဇင ် းတွေ မလုပ ် နိုင ် တာ မြင ် ရတာကို မျက ် ခုံးလှုပ ် မိတာက အစိုးရက လူတိုင ် းကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် စွမ ် းကို ချဲ ့ ထားလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နည ် းပညာက အစိုးရကို သတင ် းထောက ် တွေရဲ ့ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် တွေကို တစ ် ပတ ် ရိုက ် ဖို ့ ခွင ့ ် ပြုသလို စာနယ ် ဇင ် းကလည ် း သူတို ့ အထောက ် အထားတွေ အရင ် ထက ် ပိုကောင ် းစွာ ကာကွယ ် ဖို ့ နည ် းပညာသုံးပါတယ ် ။ 
အချက ် အလက ် နောက ် က သက ် သေ ရပ ် တည ် တာထက ် သူတို ့ နဲ ့ စတင ် စကားပြောချိန ် ကနေ စသုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
Risen သူ ့ စာအုပ ် ရေးနေစဉ ် က မရနိုင ် တဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေး ဆော ့ ဖ ် ဝဲ အခုရှိနေပြီး ပုံမှန ် အီးမေးလ ် ၊ ဖုန ် းခေါ ် ဆိုမှုတွေထက ် အများကြီးပို စောင ့ ် ကြည ့ ် တာ ခုခံနိုင ် တယ ် ။ 
ဥပမာ ကိရိယာတစ ် ခုက SecureDrop ပါ ။ အခမဲ ့ ရနိုင ် တဲ ့ သတင ် းပေးသူ တင ် လျှောက ် တဲ ့ စနစ ် ပါ ။ အစကတော ့ ကွယ ် လွန ် သူ အင ် တာနက ် အထင ် ကရ Aaron Swartz ဖန ် တီးခဲ ့ တာဖြစ ် ပြီး အခု တီထွင ် တာက ကျွန ် တော ် အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အကျိုးအမြတ ် မယူတဲ ့ Freedom of the Press Foundation 
အီးမေးလ ် ပို ့ တာအစား ဟောဒီက The Washinto Post လို သတင ် း အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ကို သွားလိုက ် ပါ ။ 
အဲဒီကနေ စာရွက ် စာတမ ် းကို တင ် တာ (သို ့) အချက ် အလက ် ကို ကိုယ ် ကြိုက ် သလောက ် အခြား အဆက ် အသွယ ် ပုံစံမှာ ပို ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနောက ် ဒါကို စကားဝှက ် အဖြစ ် ပြောင ် းကာ သတင ် းအဖွဲ ့ အစည ် းပဲ ဝင ် ကြည ့ ် လို ့ ရတဲ ့ ဆာဗာမှာ သိမ ် းလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အစိုးရဟာ အချက ် အလက ် ကို လျှို ့ ဝှက ် စွာ မတောင ် းခံ နိုင ် တော ့ ပဲ သူတို ့ တောင ် းခံမယ ့ ် အချက ် အလက ် အများအပြားဟာ ပထမနေရာမှာ မရှိနိုင ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ SecureDrop ဟာ ၂၁ ရာစု စာနယ ် ဇင ် း လွပ ် လပ ် ခွင ့ ် ကာကွယ ် ခြင ် း အတွက ် တကယ ့ ် ပဟေဠိရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းလေးပါ ။ 
ကံမကောင ် းတာက တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက အစိုးရတွေဟာ အားလုံး ဘေးကျစေတဲ ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေး နည ် းစနစ ် အသစ ် တွေ အတောမသတ ် တီထွင ် နေပါတယ ် ။ 
မမှန ် မကန ် လုပ ် တာတွေကို ဖော ် ပြဖို ့ လမ ် းကြောင ် းပေးတဲ ့ Edward Snowden လို နည ် းပညာ နောကျေနေတဲ ့ သတင ် းပေးတွေပဲ မဟုတ ် တာ သေချာအောင ် ရှေ ့ ဆက ် လုပ ် ဖို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ အပေါ ် မူတည ် ပါတယ ် ။ 
အရေးကြီးတာက ပြည ့ ် သိပ ် နေတဲ ့ ဆေးရုံတွေ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သတိပေးနေတဲ ့ လာမယ ့ ် ဝါရင ့ ် ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှု သတင ် းပေးတွေကို ကာကွယ ် တာ ၊ (သို ့) Flint က ညစ ် ပတ ် တဲ ့ ရေတွေအကြောင ် း အသံပေး နှိုးဆော ် တဲ ့ လာမယ ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ လုပ ် သား (သို ့) လာမယ ့ ် ငွေကြေး ဘေးကျပ ် နံကျပ ် ကာလကို သတိပေးတဲ ့ Wall Street အတွင ် းလူပေါ ့ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီကိရိယာတွေကို မှုခင ် းတွေ ဖော ် ပြတဲ ့ သတ ္ တိရှိတဲ ့ ယောက ် ျား ၊ မိန ် းမတွေ ကိုကာကွယ ် ဖို ့ ပဲ ဆောက ် တာမဟုတ ် ပဲ ဖွဲ ့ စည ် းပုံအောက ် က လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် အားလုံး ကိုကာကွယ ် ဖို ့ ပါ ရည ် ရွယ ် တာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သတင ် းတွေထဲမှာ နစ ် မြုပ ် နေတာပါ ။ 
Reuters တစ ် ခုတည ် းတင ် တစ ် နှစ ် ကို သတင ် းဖြစ ် ရပ ် တွေ ၃သန ် းခွဲ ထုတ ် လွှင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက သတင ် းဌာန တစ ် ခုတည ် းကပါ ။ 
ကျွန ် တော ် မေးချင ် တာက ဒီသတင ် းတွေထဲက ဘယ ် နှစ ် ခုဟာ ရေရှည ် မှာ တကယ ် တမ ် း အရေးပါလိမ ့ ် မလဲဗျာ ။ 
ဒါက The Long News ဆိုတာရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က ထင ် မြင ် ချက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက The Long Now Foundation က လုပ ် တဲ ့ ပရောဂျက ် တစ ် ခုပါ ။ကျွန ် တော ် တို ့ ရှာနေကြတာက ယခုကနေ နောင ် နှစ ် ပေါင ် း 
၅၀ (ဝါ) ၁၀၀ (ဝါ) ၁၀၀၀မှာ အရေးပါကောင ် း အရေးပါနေမယ ့ ် သတင ် းအဖြစ ် အပျက ် တွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီစစ ် တဲ ့ ကိရိယာကနေ သတင ် းတွေကို ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ တော ် တော ် များများဟာ ချောင ် ထိုးခံလိုက ် ရတာပေါ ့ ။ 
ဆယ ် စုနှစ ် တစ ် ခုအတွင ် းမှာ အရေးပါမှာလား ။ 
ဒါရော ၊ ဒါရောဗျာ ၊ 
တကယ ် လား ။ ဒါကနစ ် ၅၀ ဒါမှမဟုတ ် နှစ ် ၁၀၀ အတွင ် းမှာ အရေးပါမှာလား ။ ဒါက မိုက ် စလိုလိုတော ့ အရှိသား ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ ဗျ မနှစ ် က ဒါရဲ ့ ထိပ ် တန ် းဖြစ ် ရပ ် က စီးပွားရေးလေ ၊ ကျွန ် တော ် ပြောရဲတယ ် အနှေးနဲ ့ အမြန ် ဆိုသလိုပဲ 
ဒီတော ့ ဘယ ် လို ဖြစ ် ရပ ် မျိုးက အနာဂတ ် အတွက ် ထူးခြားမှုတစ ် ခု ဖြစ ် စေနိူင ် လောက ် လဲဗျာ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ သိပ ္ ပံကို ယူကြည ့ ် ရအောင ် ဗျာ ။ 
သွေးထဲဝင ် ပြီး ပြင ် ဆင ် နေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
မကြားသေးခင ် က ဖြစ ် ရပ ် တွေသူတို ့ တွေဟာ ဦးနှောက ် ထဲကို မျိုးရိုးဗီဇတွေ ပို ့ ပေးနေတယ ် ။ 
ယနေ ့ သန ် း ၆ ထောင ် ကို ကျွေးမွေးဖို ့ အခက ် အခဲ ဖြစ ် နေတယ ် လေ ။ 
ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ နိုင ် ငံရေးကရော ။ 
ပြီးတော ့ သူတို ့ လုပ ် ချင ် လုပ ် မှာပါ ။ 
အကြီးဆုံး ကားတင ် ပို ့ တဲ ့ ဂျာမဏီကို ကျော ် သွားပြီ ။ ပြီးတော ့ သူတို ့ က အလုပ ် အကိုင ် ရွေးချယ ် ဖို ့ ကလေးတွေဆီမှာ DNA စမ ် းသပ ် စလုပ ် နေပြီ ။ 
မကြာသေးခင ် က ရှာဖွေတွေ ့ ရှိမှုတွေ ၊ အာဂျင ် တီးနားက ပုရွက ် ဆိတ ် တစ ် စုဟာ အန ္ တာတိကတိုက ် ကလွဲပြီး အခြားတိုက ် တွေကို အခုအခါ ပျံ ့ နှံ ့ နေပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပါပါ ၊ မပါပါ ဘဝဟာ ဆက ် ဖြစ ် နေမယ ့ ် ပုံပါ ။ 
လကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ရေကိုတွေ ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ထောက ် ပြချင ် တာက ရေရှည ် မှာတော ့ ဖြစ ် ရပ ် အသစ ် တွေဟာ အခြားဟာတွေထက ် ကို ပိုပြီး အရေးပါသွားတယ ် ပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေတစ ် ယောက ် ဘာနဲ ့ တူလဲ ။ 
အင ် တာနက ် ကို မေးရင ် ရှင ် ကို ဒီလိုပြောလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကလေးကို ရှင ့ ် ပေါင ် ပေါ ် တင ် ပြီး ကွန ် ပျူတာနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ရင ် ရလာမယ ့ ် ရလဒ ် က 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီပုံတွေထဲက အပြင ် အဆင ် ကို သတိထားမိမှာပါ ။ ဒီပုံတွေအများကြီးကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
အမေရိကန ် အလုပ ် နေရာရဲ ့ ဝိသေသလက ္ ခဏာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုပုံတွေ ထောင ် ပေါင ် းများစွာရှိပါတယ ် ။ 
ဓာတ ် ပုံ စတော ့ ဆိုက ် မှာ ၊ Google ရုပ ် ပုံ ရှာဖွေရေးအင ် ဂျင ် ထဲကို "" အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေ "" ရိုက ် လိုက ် 
ပုံတွေက အင ် တာနက ် ပေါ ် မှာပါ ။ ဘလော ့ နဲ ့ သတင ် းတွေရဲ ့ မျက ် နှာစာမှာ ရောက ် နေပါတယ ် ။ ဒီသတင ် းတွေရယ ် ၊ မုသားစကားတွေရယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ကိုပေးတဲ ့ စိတ ် သက ် သာမှုတွေ ၊ရေးနေကြတာ အများကြီးပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲလိုကောင ် းနေတာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
နိုင ် ငံတစ ် ခုအနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေ နှစ ် တိုင ် း သန ် းပေါင ် းများစွာ အမျိုးသမီးတွေကို ကလေးမွေးပြီးချင ် း ဆိုးရွားစွာဘဲ ချက ် ချင ် း အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ခိုင ် းနေပါတယ ် ။ 
ဒါက စာရိတ ္ တပြဿနာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဘာလို ့ စီးပွားရေးပြဿနာ ဖြစ ် လဲဆိုတာ ကျွန ် မ ပြောပါမယ ် ။ 
ဒီပုံတွေရဲ ့ မစစ ် မှန ် မှုကို ကျွန ် မ စွဲလန ် းပြီး စိတ ် ကုန ် လာတယ ် ။ အဲဒါတွေက ကျွန ် မ ဘဝနဲ ့ တခြားစီပဲလေ ။ ဒါကြောင ့ ် မကြာသေးခင ် က သရော ် ဓာတ ် ပုံတွေ ပါဝင ် ရိုက ် ကူးဖို ့ ကျွန ် မဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ ရှင ့ ် ကလေးရဲ ့ အဟာရအရင ် းအမြစ ် က ရှင ့ ် ကိုယ ် မှာ တွယ ် ကပ ် ရှိနေပေမဲ ့ 
အဲဒီအထဲက နှစ ် ပုံကို ကျွန ် မပြမယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) "" တင ် ပြမှုလုပ ် တုန ် း အင ် ္ ကျီမှာ နို ့ စွန ် းနေတဲ ့ ကောင ် မလေးကို ရာထူးတိုးပေးလိုက ် စမ ် း "" 
ဒီပုံထဲမှာ ကလေးမပါဘူးဆိုတာ ရှင ် တို ့ သတိထားမိမယ ် ။ အကြောင ် းက အဲလို လုပ ် လို ့ မရဘူးလေ ။ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေအများစုအတွက ် ပေါ ့ ။ 
သိလား ။ ဒါက ရှင ် တို ့ ရဲ ့ နေ ့ ကို ဖျက ် ဆီးပစ ် မှာ ။ အိမ ် သာရေလောင ် းတိုင ် း အိမ ် သာရေမှုန ် တွေက လေထဲမှာ နာရီအနည ် းငယ ် ရှိနိုင ် တယ ် ဆိုတာကိုလေ ။ 
အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေသစ ် တွေအတွက ် သူတို ့ မွေးကင ် းစကလေးတွေအတွက ် တနေ ့ အတွင ် း အစာပြင ် ဆင ် ရေး တစ ် ခုတည ် းသော နေရာဖြစ ် တယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကို ဒီလိုအရာတွေများစွာတင ် ပြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အဆိုပြုချင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မလုပ ် နေတာက တံခါးတစ ် ချပ ် ဖွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ဆိုတာ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ အကြောင ် းက လူတန ် းစားအလွှာစုံ လုံးဝသူစိမ ် းတွေက အချိန ် တိုင ် းကလေးမွေးပြီး ရက ် ၊ အပတ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် း အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ရတာ ဘယ ် လိုလဲဆိုတာ ကျွန ် မကို ပြောဖို ့ ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ပုံပြင ် ထဲက ၁၀ ပုဒ ် ရှင ် တို ့ ကို ပြောပြမယ ် ။ 
လုံးဝ အစစ ် မှန ် တွေပါ ။ တစ ် ချို ့ ဟာတွေက ခံစားချက ် ပြင ် းပါတယ ် ။ အဲဒီအထဲက တစ ် ခုမှ ဒါနဲ ့ မတူဘူး ။ 
ဒါက ပထမတစ ် ပုဒ ် ။ 
"" ကျွန ် မက ဗဟိုအစိုးရ အကျဉ ် းဌာနမှာ တာဝန ် ထမ ် းဆောင ် ဆဲ အဖွဲ ့ ဝင ် တစ ် ဦးပါ ။ 
ကျွန ် မ ဗိုက ် ခွဲမွေးလို ့ ခွင ့ ် ပြုထားတဲ ့ ၈ ပတ ် ပြီး အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
အမျိုးသား အလုပ ် ဖော ် တစ ် ယောက ် က ကျွန ် မ "" အားလပ ် ရက ် "" ရလို ့ ဒေါသဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ နို ့ ညှစ ် နေတဲ ့ အချိန ် မှာ တံခါးကို သူ တမင ် ဖွင ့ ် လိုက ် ပြီး တခြားအကျဉ ် းသားတွေနဲ ့ အတူ တံခါးဝမှာ ရပ ် ကြပါတယ ် ။ "" ဒီ ကျွန ် မဆီပို ့ လာတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ ၊ သူစိမ ် းတွေရဲ ့ ပုံပြင ် အများစုဟာ တကယ ် တော ့ နို ့ တိုက ် တဲ ့ အကြောင ် းတွေ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ကျွန ် မဆီ စာရေးပါတယ ် ။ "" ကျွန ် မ အမွှာပူးလေးမွေးပြီး လစာမဲ ့ ခွင ့ ် ၇ ပတ ် ပြီးနောက ် အလုပ ် ပြန ် ဆင ် းပါတယ ် ။ 
စိတ ် ပိုင ် းအရ ကျိုးပဲ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ရုပ ် ပိုင ် းအရတော ့ ကလေးမွေးနေတုန ် း သွေးထွက ် လွန ် ပြီး အသားပြဲသွားလို ့ မထနိုင ် ၊ မရပ ် နိုင ် ၊ လမ ် းမလျှောက ် နိုင ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အလုပ ် ရှင ် က ကျွန ် မရဲ ့ ကျန ် တဲ ့ အားလပ ် ရက ် တွေသုံးခွင ့ ် မရှိဘူးလို ့ ပြောတယ ် ။ အကြောင ် းက ဘက ် ဂျက ် ကာလဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ "" ဒီလိုအခြေအနေတွေကို ကျွန ် မတို ့ တည ့ ် တိုး မကြည ့ ် ရဲကြဘူး လို ့ ယုံကြည ် လာပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ က လန ့ ် ကြမှာလေ ။ ကျွန ် မတို ့ လန ့ ် ရင ် ကျွန ် မတို ့ က တစ ် ခုခုလုပ ် ရမှာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဒီပုံကို ကြည ့ ် ပြီး ယုံကြည ် ကြတယ ် လေ ။ 
ဒီပုံမှာ ဘာဖြစ ် နေလဲတော ့ ကျွန ် မ မသိဘူး ။ ဒီပုံ ထူးဆန ် းပြီး ကြောက ် ဖို ့ ကောင ် းတယ ် ထင ် လို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဆိုပါစို ့ ၊ သူဘာလုပ ် နေတာလဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဘာကိုပြောလဲဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ 
အရာအားလုံးအဆင ် ပြေတယ ် လို ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ပြောနေတာလေ ။ 
ဒီအလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေ ၊ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေအားလုံး ၊ ကလေးအားလုံး ကောင ် းတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီမှာ ဘာမှကြည ့ ် စရာမရှိဘူးပေါ ့ ။ 
ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် လေ ၊ အမျိုးသမီးတွေက ရွေးချယ ် မှုတစ ် ခု လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ပြဿနာမဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒီရွေးချယ ် မှုကို နှစ ် ပိုင ် း ခွဲချင ် ပါတယ ် ။ 
ပထမတစ ် ခု - အမျိုးသမီးတွေက အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ ရွေးချယ ် တာပါ ။ 
အဲဒါ မမှန ် ပါဘူး ။ 
ကနေ ့ အမေရိကန ် မှာ အမျိုးသမီးတွေက အလုပ ် အားရဲ ့ ၄၇ ရာခိုင ် နှုန ် းပါ ။ အမေရိကန ် အိမ ် ထောင ် စု ၄၀% အမျိုးသမီးက တစ ် ဦးတည ် းသော ပိုက ် ဆံရှာသူဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လစာရ အလုပ ် က ဒီစီးပွား ယန ္ တာရားရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းကြီးတစ ် ခုပါ ။ ကျွန ် မတို ့ မိသားစု ယန ္ တရားအတွက ် လည ် း အလွန ် အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
တစ ် နိုင ် ငံလုံးအဆင ့ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် အားက ရွေးချယ ် စရာမဟုတ ် ဘူး ။ 
နံပါတ ် ၂ ပြောတာက အမျိုးသမီးတွေက ကလေးယူဖို ့ ရွေးချယ ် တာမို ့ လို ့ ဒီရွေးချယ ် မှုရဲ ့ နောက ် ဆက ် တွဲကို သူတို ့ ဘဲ ခံယူသင ့ ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီလိုအရာတွေက ရှင ် သွားလာရင ် း ကြားတဲ ့ အခါ မှန ် တယ ် လို ့ ထင ် ရနိုင ် တဲ ့ အရာတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
မင ် းကို ကလေးရအောင ် ငါမလုပ ် ဘူး ။ 
မင ် းကလေးရတဲ ့ အချိန ် ငါမှ မရှိတာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီလို အမြင ် က အခြေခံကျတဲ ့ အမှန ် တရားကို လျစ ် လျူရှုထားပါတယ ် ။ ဒီနိုင ် ငံအဆင ့ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကလေး မွေးဖွားမှု ရွေးချယ ် စရာမဟုတ ် ဘူး ။ 
အဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ ရနေတဲ ့ ကလေးတွေက ကျွန ် မတို ့ လုပ ် အားကို ဖြည ့ ် ဆည ် းပြီး ကာကွယ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ အခွန ် ကို အစားထိုးပေးပါတယ ် ။ 
တစ ် နိုင ် ငံလုံးအဆင ့ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကလေးမွေးမှုက ရွေးချယ ် စရာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါတွေက ရွေးချယ ် မှုမဟုတ ် ဘူး ။ 
အမျိုးသမီးတွေ အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ ၊ အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အမျိုးသမီးတွေကလေးယူဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီလိုတွေ တစ ် ချိန ် တည ် းလုပ ် တာ လက ် ခံနိုင ် အောင ် 
ကောင ် းပြီ ။ အခု အမေးအဖြေ အချိန ် ပါ ။ အမေရိကန ် မှာ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမျိုးသမီး ရာခိုင ် နှုန ် း ဘယ ် လောက ် လစာရ သားဖွားခွင ့ ် မရဘူးလို ့ ရှင ် တို ့ ထင ် သလဲ ။ 
၈၈% ။ 
အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အမေရဲ ့ ၈၈% က ကလေးမွေးပြီး လစာရ ခွင ့ ် 
အခုလောက ် ဆို ရှင ် တို ့ လစာမဲ ့ ခွင ့ ် အကြောင ် းကို စဉ ် းစားနေလောက ် ပြီ ။ 
အမေရိကမှာ ဒီလို ရှိနေတာပါ ။ FMLA လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အလုပ ် မဖြစ ် ပါဘူး ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံ ၊ ခြွင ် းချက ် များစွာကြောင ့ ် မိခင ် အသစ ် တစ ် ဝက ် လောက ် က ခံစားခွင ့ ် မရှိဘူး ။ 
ဒါကတော ့ ဖြစ ် ပျက ် ပုံပါ ။ 
"" ကျွန ် မတို ့ သားကို မွေးစားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ကို မွေးတဲ ့ နေ ့ ဖုန ် းခေါ ် တော ့ ကျွန ် မ အလုပ ် ပျက ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
FMLA ရထိုက ် ဖို ့ အတွက ် လုပ ် သက ် မပြည ့ ် သေးပါဘူး ။ ဒါကြောင ့ ် လစာမဲ ့ ခွင ့ ် မရခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အလုပ ် ပျက ် ပြီး ကျွန ် မ မွေးကင ် းစ သားကို သွားတွေ ့ တော ့ ကျွန ် မ အလုပ ် ပြုတ ် သွားတယ ် ။ "" ဒီစတော ့ ပုံတွေက နောက ် အမှန ် တရား ၊ နောက ် အလွှာတစ ် ခုကို ဖုံးကွယ ် ထားပါတယ ် ။ 
လစာမဲ ့ ခွင ့ ် လေးဘဲရတဲ ့ သူတွေထဲက အမျိုးသမီးအများစုက ခွင ့ ် အများကြီး ယူဖို ့ မတတ ် နိုင ် ကြဘူး ။ 
သူနာပြု တစ ် ယောက ် ကျွန ် မကို ပြောတယ ် "" ကျွန ် မ ယာယီမသန ် စွမ ် းမှု သတ ် မှတ ် မခံရဘူး "" 
ကျွန ် မရဲ ့ လစာမဲ ့ ၆ ပတ ် သာအတွင ် း ပြန ် အမ ် းအခွန ် ငွေအားလုံးနဲ ့ 
ကျွန ် မတို ့ ဆက ် မလုပ ် နိုင ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ရုပ ် ပိုင ် းအရ ခက ် ခဲပေမဲ ့ စိတ ် ပိုင ် းအရ ပိုဆိုးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မသားနဲ ့ ကွဲကွာရတာကို လပေါင ် းများစွာ ရုန ် းကန ် ရပါတယ ် ။ "" ဒါမို ့ လို အလုပ ် အစောကြီးပြန ် လုပ ် ဖို ့ ဒီဆုံးဖြတ ် ချက ် ကြီးကဒါပေမဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် းအရ ဆိုးရွားပါတယ ် ။ ဘာလို ့ ဆိုတော ့ လူတစ ် ယောက ် ကို မွေးထုတ ် လိုက ် တာ ရှုပ ် ထွေးတယ ် လေ ။ 
စားပွဲထိုးတစ ် ယောက ် က ပြောတယ ် ။ "" ကျွန ် မ ပထမကလေးတုန ် းက မွေးပြီး ၅ ပတ ် နောက ် အလုပ ် ကို ပြန ် ရောက ် နေပါပြီ ။ 
ဒုတိယတစ ် ယောက ် ကျတော ့ ကလေးမွေးပြီး ခွဲစိတ ် မှုခံယူရပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ဖို ့ ၆ ပတ ် လောက ် စောင ့ ် လိုက ် ရပါတယ ် ။ 
တတိယအဆင ့ ် အသားပြဲမှုရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ အမေရိကန ် က အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အမေ ၂၃% က ကလေးမွေးပြီး နှစ ် ပတ ် အတွင ် း အလုပ ် ပြန ် လုပ ် နေကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
"" ကျွန ် မ ကိုယ ် ဝန ် နဲ ့ တစ ် ပတ ် ကို ၇၅ နာရီ ဘားထိန ် းသူ ၊ အချက ် အပြုတ ် သမ အဖြစ ် လုပ ် ပါတယ ် 
ကျွန ် မ ကလေး တစ ် လ မပြည ့ ် ခင ် အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ရပါတယ ် ။ တစ ် ပတ ် ကို နာရီ ၆၀ အလုပ ် လုပ ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ အလုပ ် ဖော ် တစ ် ယောက ် ဆို သူ ့ ကလေးအတွက ် ခွင ့ ် ၁၀ ရက ် ပဲ တတ ် နိုင ် တာပါ ။ "" ဒါက စီးပွားရေး ၊ ရုပ ် ပိုင ် း ပတ ် သတ ် မှု ရှိနေတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ကလေးမွေးခြင ် းက ကြီးမားတဲ ့ စိတ ် ပိုင ် း ဖြစ ် စဉ ် ဖြစ ် သလို အမြဲဖြစ ် နေမှာပါ ။ 
ဆရာမ တစ ် ယောက ် ကျွန ် မကို ပြောပြတယ ် ။ "" ကျွန ် မ သားလေးမွေးပြီး ၈ ပတ ် ပြီးနောက ် အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ စိုးရိမ ် မှု ခံစားနေရပါပြီ ၊ ဒါပေမဲ ့ အလုပ ် ပြန ် မဆင ် းခင ် ရတဲ ့ စိတ ် ချောက ် ချားမှုက မခံနိုင ် အောင ် ပါဘဲ "" စာရင ် းအင ် းနဲ ့ ပြောရရင ် ကလေးမွေးပြီး အမျိုးသမီးတစ ် ဦးရဲ ့ ခွင ့ ် ရက ် ကတိုလေ စိတ ် ကျရောဂါ ၊ စိတ ် ပူရောဂါလို စိတ ် ရောဂါတွေရဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ချေ ပိုများလေပါပဲ ။ ဒီရောဂါတွေရဲ ့ နောက ် ဆက ် တွဲများစွာထဲကမှ ကိုယ ့ ် ကိုသတ ် သေခြင ် းက အမျိုးသမီးရဲ ့ ကလေးမွေးပြီးပထမနှစ ် အတွင ် း သေရတဲ ့ ဒုတိယ အကြောင ် းအရင ် းဖြစ ် တယ ် ။ 
နောက ် ပုံပြင ် အတွက ် သတိ ။ ဒီအမျိုးသမီးကို ကျွန ် မ မမြင ် ဖူးဘူး ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် ဒါက ခံစားရခက ် တယ ် ။ 
"" ကျွန ် မရဲ ့ သားလေးနဲ ့ အတူ နေဖို ့ အရေးပါ ၊ အစားမထိုးနိုင ် ၊ ဖွံ ့ ဖြိုးတဲ ့ အချိန ် လေးကို ဆုံးရှုံးရလို ့ ဒေါသ ပူဆွေးမှုကို အတိုင ် းမသိ ခံစားရပါတယ ် ။ 
ကလေးမွေးဖွားခြင ် းကြောင ့ ် ကျွန ် မ လုံးဝ စိတ ် ပင ် ပန ် းရပါပြီ ။ 
လပေါင ် းများစွာ ကျွန ် မ မှတ ် မိတာက ကလေး အော ် သံပါ ။ ကလေး လေနာတာလို ့ ပြောပါတယ ် ။ 
စိတ ် ထဲမှာတော ့ မွန ် းကြပ ် နေပါပြီ ။ 
မနက ် တိုင ် း ဘယ ် လောက ် ကြာ ဆက ် လုပ ် နိုင ် မလဲလို ့ ကျွန ် မကိုယ ့ ် ကိုပြန ် မေးပါတယ ် ။ 
အလုပ ် ကို ကလေးခေါ ် လာခွင ့ ် တော ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဒုက ္ ခမရောက ် အောင ် အော ် တာ ရပ ် ဖို ့ သူ ့ ကို လှုပ ် ပေး ၊ ချော ့ သိပ ် ၊ တောင ် းဆိုတုန ် း ရုံးခန ် းတံခါးကို ပိတ ် ထားရပါတယ ် ။ 
နေ ့ တိုင ် း ရုံးတံခါးနောက ် ကွယ ် မှာ ပုန ် းပြီး သူ အော ် တာနဲ ့ အမျှ ငိုနေမိပါတယ ် ။ 
သန ့ ် စင ် ခန ် းထဲမှာ နို ့ ညစ ် ကိရိယာကို ဆေးတုန ် း ကျွန ် မ ငိုပါတယ ် ။ 
နေ ့ စဉ ် အလုပ ် သွားချိန ် ၊ အိမ ် ပြန ် ချိန ် လမ ် းတစ ် လျှောက ် ကျွန ် မ ငိုတယ ် ။ 
နေ ့ မှာ မပြီးတဲ ့ အလုပ ် တွေကို ည အိမ ် မှာ ပြီးအောင ် လုပ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မ အကြီးအကဲကို ကတိပေးရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မထင ် တာ ဒါကို မပြီးနိုင ် တာ ကျွန ် မနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး တစ ် ခုခုမှားနေလို ့ ပေါ ့ ။ "" ဒါဆို အဲဒါတွေက အမေတွေပေါ ့ နော ် ။ 
ကလေးတွေကော ။ 
နိုင ် ငံတစ ် ခုအနေနဲ ့ နှစ ် တိုင ် း အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အမေမွေးတဲ ့ ကလေး သန ် းပေါင ် းများစွာကို ဂရုစိုက ် ကြလား ။ 
ဂရုမစိုက ် ဘူးလို ့ ပြောမယ ် ။ သူတို ့ အလုပ ် မလုပ ် ခင ် ၊ အခွန ် မဆောင ် ခင ် စစ ် မှုမထမ ် းခင ် အထိပေါ ့ ။ 
၁၈ နှစ ် မှတွေ ့ မယ ် လို ့ ကျွန ် မတို ့ ပြောတယ ် ။ အဲကို သွားတာ သူတို ့ ရဲ ့ တာဝန ် လိုပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မသိတဲ ့ အကြောင ် းအရင ် းတစ ် ခုကတော ့ အမေနဲ ့ အိမ ် မှာ အတူ ၁၂ ပတ ် နဲ ့ အထက ် နေရတဲ ့ ကလေးတွေက ပထမနှစ ် အတွင ် း ကာကွယ ် ဆေးထိုးပြီး ကျန ် းမာရေးစစ ် ဆေးပြီးသားဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် အဲ ့ ကလေးတွေက သေစေတဲ ့ ၊ ဆိုးရွားတဲ ့ ရောဂါတွေ ကင ် းဝေးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲလိုအရာတွေက ဒီလိုပုံ နောက ် ကွယ ် မှာ ပုန ် းကွယ ် နေတတ ် ပါတယ ် ။ 
အမေသစ ် တွေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ကလေးတွေအတွက ် အမေရိကက အမှာစကားတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
မင ် းတို ့ အတူတူနေရတဲ ့ အချိန ် တွေအတွက ် မင ် းတို ့ ကျေးဇူးသိတတ ် သင ့ ် တယ ် ။ ပြီးရင ် မင ် းတို ့ က စီးပွားရေးအတွက ် ကော ၊ မင ် းတို ့ အလုပ ် ရှင ် အတွက ် ပါ အဆင ် မပြေမှုတစ ် ခုဘဲ ။ 
ဒီလို ကျေးဇူးတရားတင ် ပြမှုမျိုးကို ကျွန ် မ ကြားရတဲ ့ ပုံပြင ် တွေထဲမှာ မြင ် နေရပါတယ ် ။ 
အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပြောတာပါ ။ "" ဗိုက ် ခွဲမွေးပြီး ၈ ပတ ် မှာ အလုပ ် လုပ ် ရပါတယ ် ။ ကျွန ် မ ယောက ် ျားက အလုပ ် မရှိလို ့ ပါ ။ ။ 
ကျွန ် မ မရှိတော ့ ကျွန ် မ သမီးက ချူချာလာပါတယ ် ။ 
နို ့ လည ် း မစို ့ ဘူး ။ 
သူ စ ပိန ် လာပါတယ ် ။ 
ကံကောင ် းစွာဘဲ ကျွန ် မ မန ် နေဂျာက နားလည ် ပေးတတ ် ပါတယ ် ။ 
ကလေးကို နို ့ တိုက ် လို ့ ရအောင ် အောက ် စီဂျင ် စက ် နဲ ့ မော ် နီတာနဲ ့ ကျွန ် မအမေကို တစ ် ဂျူတီကို လေးကြိမ ် ကလေး ခေါ ် လာခွင ့ ် ပေးတယ ် ။ "" ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အမေသစ ် တွေကို လစာရ ခွင ့ ် မပေးတဲ ့ နိုင ် ငံ တစ ် စုရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဘယ ် သူလဲဆိုတာ ခန ့ ် မှန ် းချင ် လား ။ 
ပထမ ၈ ခုက လူဦးရေ ၈ သန ် းပါဝင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကတော ့ Papua New Guinea ၊ Suriname ၊ Micronesia ကျွန ် းစု Marshall ကျွန ် းစု ၊ Nauru ၊ Niue ၊ Palau နှင ့ ် Tongaပါ ။ 
နံပါတ ် ၉ ကတော ့ လူဦးရေ သန ် း ၃၂၀ နဲ ့ အမေရိကဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အို ဒါပဲ ။ 
ဒီစာရင ် းရဲ ့ အဆုံးပဲ ။ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် က တစ ် ခြားနိုင ် ငံတွေက နိုင ် ငံ ့ အနာဂတ ် ဝန ် ကို ထမ ် းဆောင ် နေတဲ ့ လူတွေအတွက ် လစာရ ခွင ့ ် ကို ပေးဖို ့ နည ် းတစ ် ခုခုကို စီစဉ ် ပေးထားကြတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကျတော ့ "" ဒီလို လုပ ် လို ့ မရဘူးလေ "" လို ့ ပြောကြတယ ် ။ စျေးကွက ် က ဒီပြဿနာကို ရှင ် းလိမ ့ ် မယ ် ဆိုပြီးပြောကြတယ ် ။ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေက ပညာအတတ ် ဆုံး လစာအကောင ် းဆုံး အမျိုးသမီးတွေကို လစာရ ခွင ့ ် ပိုပေးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဂုဏ ် ယူကြတယ ် ။ 
အဲ ၈၈% ကို မှတ ် မိသေးလား ။ 
အလယ ် တန ် းစား ၊ အောက ် ခြေတန ် းစား အမျိုးသမီးတွေက အဲထဲမှာ ပါမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီလမ ် းစဉ ် အတွက ် ကြီးမားတဲ ့ စီးပွားရေး ၊ ငွေကြေးရေး ၊ ရုပ ် နဲ ့ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ တန ် ကြေးတွေရှိတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ သိတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ ဆုံးဖြတ ် တာနော ် ။ မတော ် တဆ မဟုတ ် ဘူး ။ ဒီတန ် ကြေးတွေကို အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အမေနဲ ့ သူတို ့ ကလေးဆီ တိုက ် ရိုက ် ပေးဆပ ် ဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဝင ် ငွေနည ် းအမျိုးသမီးတွေအတွက ် တန ် ကြေးပိုမြင ့ ် တာ သိတယ ် ၊ ဒါကြောင ့ ် လူဖြူမဟုတ ် တဲ ့ အမျိုးသမီးတွေအတွက ် အဆမတန ် ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ဆီ ပေးဆပ ် လိုက ် တာပါပဲလေ ။ 
ဒါအားလုံး အမေရိကအတွက ် ရှက ် စရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက အမေရိကအတွက ် ဆုံးရှုံးစရာလည ် းဖြစ ် တယ ် ။ 
အကြောင ် းက ဒီ ကလေးယူဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေက ကလေးမယူဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေဖြစ ် သွားရင ် ဘာတွေဖြစ ် မလဲ ။ 
အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပြောတယ ် ။ "" အမေသစ ် ဘဝက ခက ် ခဲတယ ် ။ ဒီလောက ် ထိ စိတ ် မဖိစီးသင ့ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ မိသားစုတိုးချဲ ့ တဲ ့ အကြောင ် း ပြောတဲ ့ အခါ ကျွန ် မကိုယ ့ ် ကိုနဲ ့ ကလေးကို ဂရုစိုက ် ဖို ့ အချိန ် ဘယ ် လောက ် ရှိတာကို အာရုံစိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပထမကလေးတုန ် းကလို ပြန ် လုပ ် ရမယ ် ဆိုရင ် ကလေးတစ ် ယောက ် နဲ ့ ဘဲ တော ် ပါပြီ ။ "" အမေရိကမှာ လူဦးရေတည ် ငြိမ ် အောင ် ထိန ် းဖို ့ မွေးနှုန ် းက အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ကို ကလေး ၂.၁ ယောက ် နှုန ် းပါ ။ 
ယနေ ့ အမေရိကမှာ ကျွန ် မတို ့ က ၁.၈၆ ဘဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
အမျိုးသမီးတွေ ကလေးမွေးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ပြီးရင ် အမျိုးသမီးတွေ ကလေးမယူဖို ့ ကျွန ် မတို ့ တက ် ကြွစွာ ဟန ့ ် တားနေပါတယ ် ။ 
အလုပ ် အားတွေ ၊ ဆန ် းသစ ် ပြောင ် းလဲမှုတွေ ၊ GDP တွေ ဘာဖြစ ် သွားမလဲ ။ ဒီနိုင ် ငံက အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အမေတွေ တစ ် ယောက ် ပြီးတစ ် ယောက ် ဒါကို နောက ် တစ ် ခါ ဆက ် မလုပ ် နိုင ် တော ့ ဘူးလို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ရင ် ပေါ ့ ။ 
ဝေမျှဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုနဲ ့ ကျွန ် မ ဒီကို ရောက ် နေတာပါ ။ ဘာလဲဆိုတာ ရှင ် တို ့ ခန ့ ် မှန ် းပြီးလောက ် ပြီ ။ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် က အင ် အားအကြီးဆုံးနိုင ် ငံက နိုင ် ငံ ့ အနာဂတ ် တာဝန ် ထမ ် းနေတဲ ့ သူတွေ ၊ နိုင ် ငံ ့ အနာဂတ ် ကလေးတွေအတွက ် တစ ် နိုင ် ငံလုံးအဆင ့ ် လစာရ ခွင ့ ် ပေးသင ့ ် တာ ကြာလှပါပြီ ။ 
ကလေးမွေးဖွားခြင ် းက လူထုကောင ် းကျိုးတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီ ခွင ့ ် ကို ပြည ် နယ ် အဆင ့ ် ထောက ် ပံ ့ ကြေးပေးသင ့ ် တယ ် ။ 
ခြွင ် းချက ် တွေမရှိသင ့ ် ဘူး ။ လုပ ် ငန ် းသေးတွေ ၊ အလုပ ် ခန ့ ် အပ ် မှု ၊ လုပ ် ငန ် း အချိန ် တစ ် ခုအတွက ် ပေါ ့ ။ 
အိမ ် ထောင ် ဖက ် နှစ ် ယောက ် ကြား ဝေမျှနိုင ် ရပါမယ ် ။ 
ဒီနေ ့ အမေတွေအကြောင ် း ကျွန ် မ ပြောပြီးပြီ ။ ဒါပေမဲ ့ မိဘကို ကူပေးမှုကလည ် း အဆင ့ ် တိုင ် းမှာ အရေးကြီတယ ် ။ 
ဘယ ် အမျိုးသမီးကမှ သွေးဆင ် းတုန ် း ၊ ထောနင ် းထောနင ် း သွားနေရတုန ် း အလုပ ် ပြန ် လုပ ် စရာ မလိုရဘူး ။ 
ဘယ ် မိသားစုကမှ အနားယူ ဖြေဖျောက ် ဖို ့ နဲ ့ စုစည ် းဖို ့ ရက ် လေးတွေ ရဖို ့ စုငွေတွေကို အကုန ် ခံစရာမလိုရဘူး ။ 
မိဘတွေက မွေးကင ် းစ အထူးကြပ ် မတ ် ကုသဆောင ် မှာဘယ ် နုနယ ် တဲ ့ ကလေးကမှ အနွေးပေးစက ် ကနေ ကလေးထိန ် းကျောင ် းကို တိုက ် ရိုက ် သွားစရာမလိုရဘူး ။ 
ဘယ ် အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ မိသားစုကမှ သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် ကွဲလွဲမှု ၊ သူတို ့ ရဲ လိုအပ ် တဲ ့ အလုပ ် နဲ ့ ကလေးထိန ် းကျောင ် းမှုက သူတို ့ ရဲ ့ ပြဿနာဆိုတာ အပြောခံစရာမလိုရဘူး ။ 
မကောင ် းတာတစ ် ခုက မိသားစုသစ ် မှာ ဒါဖြစ ် တဲ ့ အခါ အကုန ် အကျများတယ ် ။ ကလေးသစ ် နဲ ့ မိသားစုက အရင ် တုန ် းကထက ် ငွေကြေးအရ အားနည ် းပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် အမေသစ ် က သူ ့ အတွက ် ဖွင ့ ် ဟပြောဖို ့ မတတ ် နိုင ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး ပြောဆိုခွင ့ ် ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မတော ့ ကလေးယူပြီးသွားပြီ ။ ရှင ် တို ့ ကတော ့ ကလေးယူတော ့ မယ ် ။ ကလေးယူပြီးပြီ ဒါမှမဟုတ ် ကလေးမယူဘူး ။ 
ကိစ ္ စမရှိသင ့ ် ပါဘူး ။ 
ဒါကို အမေတစ ် ယောက ် ပြဿနာ ၊ အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပြဿနာလို ဘောင ် ခတ ် နေတာမျိုးရပ ် သင ့ ် ပြီ ။ 
ဒါက အမေရိကန ် ပြဿနာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကို ဒီပုံတွေပြောတဲ ့ မုသားတွေကို ယုံတာရပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဖျောင ် းဖျမှုကို ရပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာအနှံ နေရာတိုင ် း အလုပ ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အချိန ် မှာ ဘာလို ့ ဒါက မရလဲဆိုတာ မေးခွန ် းထုတ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီ အမေရိကန ် အမှန ် တရားက ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ဂုဏ ် ညိုနွမ ် းမှု ၊ အန ္ တရာယ ် ဆိုတာ အသိအမှတ ် ပြုဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ဒါက ဒါက အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အမေ တစ ် ယောက ် နဲ ့ မတူလို ့ ပါ ။ 

ပုံပြင ် တစ ် ခုကို ပြောပါရစေ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း သန ် း ၂၀၀ ဆီကို သွားကြပါမယ ် ။ 
အဲဒါက neocortex အကြောင ် းပါ ၊ အဲဒါရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် က "" အခေါက ် အသစ ် "" လို ့ ရပါတယ ် ။ အဲဒီ သမိုင ် းဦး နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေထဲမှာ ၊ ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ neocortex အကောင ် များကသာ ကိုက ် ဖြတ ် သတ ္ တဝါတွေ ဖြစ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ စာတိုက ် တံဆိပ ် ခေါင ် း အရွယ ် လောက ် ရှိခဲ ့ ကာ အတော ့ ကိုပါးခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ သစ ် ကြားစေ ့ အရွယ ် သူတို ့ ဦးနှောက ် ဟာ အမျှေးပါးဖြင ့ ် ဖုံးအုပ ် လျက ် ရှိနေခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒီအကောင ် ဟာ ပုံစံသစ ် ဖြင ့ ် တွေးခေါ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နို ့ မတိုက ် ကြတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေဆီမှာလို ပုံသေဖြစ ် တဲ ့ အပြုအမူများနဲ ့ မတူတဲ ့ ပြုမူပုံအသစ ် တွေကို တီထွင ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ကြွက ် တစ ် ကောင ် ရဲ ့ နောက ် မှာ သားရဲကောင ် လိုက ် လာနေတယ ် ၊ သူ ့ လမ ် းဟာ ပိတ ် ဆို ့ ခံနေရတယ ် ဆိုရင ် ၎ င ် းဟာ နည ် းအသစ ် ကို ရှာဖို ့ ကြိုးစားမယ ် ။ 
အဲဒါဟာ အောင ် မြင ် ချင ် မှ အောင ် မြင ် မှာပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ အောင ် မြင ် ခဲ ့ ရင ် ၎ င ် းဟာ အဲဒါကို မှတ ် မိနေမှာပါ ၊ အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ပြုမူပုံအသစ ် ပေါ ် လာမယ ် ၊ အဲဒါကို ၎ င ် းဟာ လက ် တွေ ့ မှာ သူ ့ ရပ ် ကွက ် ထဲက သူတွေဆီကို ဖြန ့ ် ဝေပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
အဲဒါကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေခဲ ့ တဲ ့ အခြားကြွက ် ကလည ် း ၊ "" တယ ် ဟုတ ် ပါလား ၊ သူတော ် တယ ် ၊ အဲဒီကျောက ် ကို ကွေ ့ ပတ ် သွားကြရအောင ် "" ဆိုပြီး သူကပါ ပြုမူပုံအသစ ် ကို ကျင ့ ် သုံးလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
နို ့ မတိုက ် ကြတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေဟာ အဲဒါမျိုးးကို လုံးဝမလုပ ် ကိုင ် တတ ် ကြပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ပြုမူပုံဟာ ပုံသေသတ ် မှတ ် ပြီးသားပါ ။ 
သူတို ့ ကပါ ပြုမူပုံအသစ ် တစ ် ခုကို လေ ့ လာနိုင ် ကြတာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ ဘဝ တစ ် သက ် တာ အတွင ် းမှာ မဟုတ ် ဘဲ 
ထောင ် ချီရှိမယ ့ ် အသက ် တာများအတွင ် းမှာ ပြုမူပုံအသစ ် ကိုသူတို ့ ရှာတွေ ့ ချင ် တွေ ့ လာကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောပြခဲ ့ တာက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း သန ် း ၂၀၀ တုန ် းကပါ ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဟာ တဖြည ် းဖြည ် းချင ် း ပြောင ် းလဲလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ ထင ် ရှားသိသာတဲ ့ အပြောင ် းအလဲ တစ ် ခုဖြစ ် လာဖို ့ အတွက ် နှစ ် ပေါင ် း ၁၀၀၀၀ ကြာချင ် ကြာနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီလို ကာလအတော ် အတွင ် းမှာ ပြုမူပုံ အသစ ် ဆိုတာ ပေါ ် ပေါက ် ချင ် ပေါ ် လာခဲ ့ မှာပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် နေထိုင ် လာခဲ ့ ကြရာကနေပြီး တစ ် စုံတစ ် ခု ဖြစ ် ပျက ် သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၆၅ သန ် းတုန ် းက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲတွင ် ရုတ ် ခနဲ ပြင ် းထန ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲကြီး ဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါကို Cretaceous မျိုးသုဉ ် းမှုလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ဒိုင ် နောဆော အကောင ် တွေ မျိုးသုဉ ် းသွားတဲ ့ အချိန ် ကာလပါ ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် နဲ ့ အပင ် တွေထဲက ၇၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ပျောက ် ကွယ ် သွားခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ အဲဒီတုန ် းကမှ နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ လွှမ ် းမိုးလာနိုင ် ခဲ ့ ကာ ဇီ၀ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် ပျက ် မှုကို လူသားပုံစံကို သွင ် းလာနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ "အင ် း ၊ neocortex ကောင ် တွေဟာ သိပ ် ကို တော ် ခဲ ့ ကြပါကလား" ပြောစရာ ဖြစ ် လာပြီး ဆက ် လက ် ဖွံဖြိုးကြီးထွားခဲ ့ တာပါ ။ 
နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေဟာ ပိုပိုကြီးထွားလာခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် များကျတော ့ ပိုလို ့ ကို လျင ် မြန ် စွာ ကြီးလာခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောလာခဲ ့ ကြတဲ ့ neocortex ဆိုရင ် ပိုလို ့ ကို လျင ် မြန ် စွာ ကြီးလာခဲ ့ ပြီး အထင ် အရှားမြင ် နိုင ် တဲ ့ အတွန ့ ် များ နဲ ့ အခေါက ် များ ဖွံ ့ ဖြိုးလာခဲ ့ ပါတယ ် အဓိကအားဖြင ့ ် ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ဧရိယာကို တိုးချဲ ့ ရန ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူသားရဲ ့ neocortex ကို ယူကြည ့ ် လျက ် ဆွဲဆန ့ ် လိုက ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒါဟာ စားပွဲခင ် း တစ ် ခုစာလောက ် ရှိပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ၊ ပါးချပ ် တဲ ့ ပုံစံ ရှိနေတုန ် းပါ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ အထူဟာလည ် း စားပွဲခင ် း အတိုင ် းပါပဲ ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ၎ င ် းထဲမှာ အတွန ့ ် အလိမ ့ ် တွေ တော ် တော ့ ကို များပါတယ ် ၊ အခုဆိုရင ် ၎ င ် းတို ့ ဟာ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ရှိကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ စဉ ် းစားတွေးခေါ ် ကြတဲ ့ နေရာတွေပါပဲ ၊ ပြီးတော ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ သိပ ် ကို သိမ ့ ် မွေ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အခြေခံအကျဆုံး လှုပ ် ရှားမှုများ နဲ ့ လိုအင ် များကို စီမံပေးတဲ ့ ဦးနှောက ် ဟောင ် း ရှိနေတုန ် းပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ တစ ် ခုခုကို ရယူအောင ် မြင ် ချင ် ရင ် တော ့ ၊ neocortex ကမှ အဲဒါကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကဗျာရေးမယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် app တစ ် ခုခုကို ထွင ် မယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် TED Talk မှာလာပြီး ဟောပြောချင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ တကယ ် လှုံ ့ ဆော ် တိုက ် တွန ် းပေးတာက neocortex ပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ငါးဆယ ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် ဟာ စာတမ ် းတစ ် စောင ် ကို ရေးခဲ ့ ပါတယ ် ဦးနှောက ် အလုပ ် လုပ ် ပုံဆိုင ် ရာ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် ကို ရေးသားခဲ ့ တာပါ ၊ အဲဒါကို ကျွန ် တော ် ဟာ မော ် ဂျူး တသီကြီးဖြင ့ ် ဖေါ ် ပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
မော ် ဂျူးတိုင ် းဟာ အရာတွေကို ပုံစံတစ ် စုံတစ ် ခုအတိုင ် း လုပ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ပုံစံတစ ် ခုကို သင ် ယူနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ပုံစံကို မှတ ် မိနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ပုံစံတစ ် ခုကို အသုံးပြုနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီမော ် ဂျူးတွေကို ကြီးစဉ ် ငယ ် လိုက ် စီစဉ ် ထားတာပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီဝါစဉ ် ကို မိမိတို ့ စိတ ် ကူးအတိုင ် း ဖန ် တီးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ တုန ် းက လုပ ် လို ့ ရနိုင ် ခဲ ့ တာ သိပ ် မများခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အဲဒီအလုပ ် ကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ဟာ သမ ္ မတ Johnson နဲ ့ တွေ ့ ဆုံခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီအကြောင ် းကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ စလုံးမှာ စဉ ် းစားလာခဲ ့ ရာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ခွဲတုန ် းက "" How To Create A Mind "" ဆိုတဲ ့ စာအုပ ် ကို ထုတ ် ဝေဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ခုကပြောခဲ ့ တဲ ့ ယူဆချက ် ကိုပဲ အခြေခံထားခဲ ့ ပေမဲ ့ အခုတော ့ တင ် ပြစရာ အထောက ် အထားတွေ လိုတာထက ် ကို ပိုများပါတယ ် ။ 
အာရုံကြောဆိုင ် ရာ သိပ ္ ပံပညာထံမှနေပြီး ရရှိလာနေတဲ ့ အချက ် အလက ် ပမာဏဟာ တစ ် နှစ ် တစ ် ခြား နှစ ် ဆများများလာနေပါတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ကို စကင ် လုပ ် စစ ် ဆေးမှုရဲ ့ ပြတ ် သားမှုဟာလည ် း နှစ ် တိုင ် းမှာ နှစ ် ဆပိုမြင ့ ် မားလာနေပါတယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသက ် ရှင ် အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲကို ဝင ် ကြည ့ ် နိုင ် ပါပြီ နာဗ ် ကြောတွေတစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခု ချိတ ် ဆက ် နေကြပုံကို ကြည ့ ် နိုင ် ပါပြီ အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီ ချိတ ် ဆက ် ကာ လိုတာကို အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီ ပစ ် စမ ် းကြည ့ ် နိုင ် ပါပြီ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ အတွေးအခေါ ် များ ပေါ ် ပေါက ် လာတာကို မြင ် လို ့ ရနိုင ် ပါပြီ ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ အတွေးအခေါ ် များက ဦးနှောက ် ကို ဖန ် တီးနေတာကို မြင ် လို ့ ရပြီ ၊ အဲဒါက ဦးနှောက ် အလုပ ် လုပ ် ပုံရဲ ့ သော ့ ချက ် ပါပဲ ။ 
အခုတော ့ ဦးနှောက ် အလုပ ် လုပ ် ပုံကို အကျဉ ် းချုပ ် ပြောပြပါရစေ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ခုနက မော ် ဂျူးတွေကို တစ ် ခုချင ် း ရေတွက ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စုစုပေါင ် း အဲဒါတွေဟာ သန ် းပေါင ် း ၃၀၀ ခန ့ ် ရှိတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၎ င ် းတို ့ ကို ကြီးစဉ ် ငယ ် လိုက ် စီစဉ ် ထားပါတယ ် ။ 
ရိုးရှင ် းတဲ ့ ဥပမာ တစ ် ခုဖြင ့ ် ပြပေးပါမယ ် ။ 
ဒီမှာဆိုရင ် မော ် ဂျူး အတွဲတစ ် ခု ရှိပါတယ ် ၊ ညွှန ် မြားက စာလုံးကြီး A ဆီကိုရောက ် ရင ် သိမှတ ် ရန ် အတွက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အဓိကအလုပ ် က အဲဒါပါပဲ ။ 
လှပတဲ ့ သီချင ် းကို ကြားနိုင ် ရပါတယ ် ၊ လှတဲ ့ ကောင ် မလေး ဘေးက ဖြတ ် သွားချင ် ဖြတ ် သွားမှာပါ ၊ သူတို ့ ဟာ ဘာကိုမှ ဂရိုစိုက ် မှာ မဟုတ ် ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ စာလုံးကြီး A ပေါ ် လာရင ် တော ့ သူတို ့ က သိပ ် ကို တက ် ကြွလာလျက ် ညွှန ် မြား ဆိုပြီး ဟစ ် ကြမယ ် ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ လိုချင ် တဲ ့ ရလဒ ် မျိုးရဖို ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် နေမှာပါ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ နောက ် တစ ် ဆင ့ ် ကို သွားကြမယ ် ၊ အဲဒီအဆင ့ ် လွှာတွေကို ခံယူချက ် အဆင ့ ် များအဖြစ ် စုစည ် းထားပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ပိုမြင ့ ် တဲ ့ အဆင ့ ် ဆီကို တက ် သွားလျက ် "" Apple "" လို ့ ဆိုနိုင ် ပါတယ ် ။ အချက ် အလက ် တွေဟာ အောက ် ဘက ် ကိုလည ် း စီးဆင ် းပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ ပန ် းသီးကို သိမှတ ် လိုလို ့ A-P-P-L ကို မြင ် နေပြီဆိုရင ် ၊ ၎ င ် းက ၊ "" အင ် း ၊ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး E တစ ် ခုပေါ ် လာဖို ့ အလားအလာများတယ ် "" လို ့ ဆိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၎ င ် းဟာ အောက ် ဘက ် ဆီကို စာလုံး E ကို သိမှတ ် လိုကြသူတို ့ ထံ အချက ် ပို ့ လိုက ် ကာ "" E တစ ် လုံးကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေပါ ၊ တစ ် လုံး လာတော ့ မယ ် ထင ် တယ ် "" လို ့ ဆိုနိုင ် တယ ် ။ E ကို သိမှတ ် သူများဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အဆင ့ ် ကို နှိမ ့ ် ချလိုက ် ကာ E ဖြစ ် လာနိုင ် ခြေရှိတဲ ့ တစ ် ချို ့ အရာများကို မြင ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
သာမန ် အားဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီလို စဉ ် းစားကြမှာ မဟုတ ် ပေမဲ ့ ၊ အခုတော ့ E တစ ် လုံးကို စောင ့ ် မျှော ် ကြမယ ် ဆိုတော ့ အတော ် ကလေး ကောင ် းပါမယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ E တစ ် လုံးကို မြင ် လိုက ် ရရင ် "" ဟုတ ် ပြီ ၊ ကျွန ် တော ် Apple ကို မြင ် ရပြီ "" လို ့ ဆိုနိုင ် ပါပြီ ။ 
ဆက ် ပြီး အထက ် ကို အဆင ့ ် ငါးဆင ့ ် တက ် ကြရအောင ် အခုတော ့ အဆင ့ ် ဟာ အတော ့ ် ကို မြင ့ ် လာပါပြီ ၊ လက ် ရှိ ဝါစဉ ် အရပေါ ့ လေ ။ ပြီးတော ့ နယ ် ပယ ် အသီးသီးဆီကို ဆွဲဆန ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အထူးဖြစ ် တဲ ့ အမျှင ် ကို မြင ် နိုင ် တဲ ့ မော ် ဂျူး ရှိနိုင ် ပါတယ ် ၊ ရှာလိုတဲ ့ အသံအမျိုးအစားကို ၊ လိုချင ် တဲ ့ အနံ ့ မျိုးကို ဖေါ ် ထုတ ် နိုင ် ကာ "" ကျွန ် တော ့ ဇနီး အခန ် းထဲ ဝင ် လာပြီ "" လို ့ ပြောနိုင ် တယ ် ။ နောက ် ထပ ် အဆင ့ ် ၁၀ ဆီကို သွားမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ အဆင ့ ် ဟာ သိပ ် ကို မြင ့ ် လာပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ရှေ ့ ပိုင ် းလွှာကို ရောက ် သွားနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ၊ "" ဟ ၊ ရွဲ ့ တဲ ့ တဲ ့ ကြီးပါလား ။ 
ရယ ် စရာကောင ် းလိုက ် တာ ။ သူဟာလှလိုက ် တာ "" လို ့ ပြောမယ ့ ် မော ် ဂျူးလည ် း ရှိနိုင ် တယ ် ။ အဲဒါတွေဟာ ပိုလို ့ ကို ရှုပ ် ထွေးလိုက ် တာလို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ထင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် ကို ရှုပ ် ထွေးတာက ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အောက ် ခြေမှာ ရှိတဲ ့ ဝါစဉ ် ပါပဲ ။ 
တချိန ် တုန ် းက ၁၆ နှစ ် ရွယ ် ကလေးမလေးကို ဦးနှောက ် ခွဲစိတ ် မှု လုပ ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ ဆရာ၀န ် တွေက သူနဲ ့ စကားပြောလိုခဲ ့ ကြလို ့ သူဟာ သတိရလျက ် ရှိနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ထဲမှာ နာကျင ် မှုကို ခံစားနိုင ် တာ ဘာတစ ် ခုမှ မရှိလို ့ အဲဒီလို လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီမှာ အနီရောင ် နဲ ့ မြင ် ရတဲ ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ရှေ ့ ပိုင ် း နေရာလေးကိုမှ ဆရာဝန ် တွေက ဆွပေးတဲ ့ အခါတိုင ် းမှာ ကလေးမလေးဟာ ရယ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ သူတို ့ ဟာ ရယ ် မောမှုကို တုံ ့ ပြန ် တဲ ့ နေရာပဲလို ့ သူတို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ မကြာမီမှာပဲ သူတို ့ နားလည ် လိုက ် ကြတာက ဦးနှောက ် လွှာထဲက သူတို ့ တွေ ့ လိုက ် တဲ ့ နေရာဟာ ဟာသနဲ ့ သက ် ဆိုင ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ သူတို ့ က အဲဒီနေရာလေးတွေကို ဆွပေးတိုင ် းမှာ သူမအတွက ် အရာတိုင ် းဟာ ရယ ် စရာ ကောင ် းနေခဲ ့ တယ ် ။ 
"ရှင ် တို ့ ဒီမှာ ရပ ် နေကြတာ ရယ ် စရာ ကောင ် းလိုက ် တာ" သူမက ဆိုလေ ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ တကယ ် တမ ် းမှာ ဆရာဝန ် တွေဟာ ခွဲစိတ ် စမ ် းသပ ် နေကြလို ့ လုံးဝကို ရယ ် စရာ မဟုတ ် ခဲ ့ ကြပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီနေ ့ အခြေအနေကကော လို ့ မေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ကွန ် ပျူတာတွေဟာ လူသား ဘာသာစကားကို ခုနက ဦးနှောက ် အလွှာပါးနဲ ့ ဆင ် တူတဲ ့ နည ် းပညာများဖြင ့ ် စီမံဆောင ် ရွက ် နေကြပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောပြခဲ ့ တဲ ့ အယ ် လဂိုရီသမ ် ဟာ တကယ ် တမ ် းတွင ် ဝါစဉ ် လာ ဝှက ် ထားတဲ ့ Markov ပုံစံလို ့ ခေါ ် လေ ့ ရှိကြတာနဲ ့ အတော ့ ် ကို ဆင ် တူပါတယ ် ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၉၀ ပြည ့ ် နှစ ် များကတည ် းက ကျွန ် တော ် လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ တဲ ့ အရာပါ ။ 
"" Jeopardy "" ဆိုရင ် ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ သဘာဝ ဘာသာစကား ဂိမ ် းပါ ၊ Watson ကျတော ့ ပိုပြီး အဆင ့ ် မြင ့ ် ပါတယ ် ၊ အတော ် ဆုံးကစားသူ နှစ ် ယောက ် ပေါင ် းထက ် ကို ပိုမြင ့ ် ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ဒီလို မေးမြန ် းမှုကို မှန ် ကန ် စွာ ဖြေနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ "" A long, tiresome speech delivered by a frothy pie topping "" ဆိုလိုက ် တာကို ၎ င ် းက လျင ် မြန ် စွာဖြင ့ ် "" What is a meringue harangue? "" လို ့ ဖြေလိုက ် တယ ် ။ Jennings နဲ ့ တခြားလူတွေ အဲဒါကို မလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပါ ။ 
လက ် တွေ ့ နားလည ် လာကြပုံ အတော ့ ် ကို သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ ဥပမာ တစ ် ခုပါ ၊ ပြီးတော ့ ၎ င ် းဟာ ၎ င ် းရဲ ့ အသိပညာတွေကို Wikipedia နဲ ့ များပြားလှတဲ ့ စွယ ် စုံကျမ ် းတွေကို ဖတ ် ခြင ် းဖြင ့ ် ရယူခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီနေ ့ မှစလို ့ ၁၀ နှစ ် ကြာလာတဲ ့ အခါမှာ ၊ ရှာဖွေရေး အင ် ဂျင ် တွေဟာ ၊ လက ် တွေ ့ မှာ စာလုံးတွေနဲ ့ လင ့ ် တွေရဲ ့ ဆက ် စပ ် ချိတ ် ဆက ် မှုကို ကြည ့ ် ရုံသက ် သက ် ဖြင ့ ် မဟုတ ် တော ့ ဘဲ တကယ ့ ် ကို သိရှိနားလည ် လာကြလို ့ ၊ ဝက ် ဘ ် ပေါ ် မှာ နဲ ့ စာအုပ ် တွေထဲက စာမျက ် နှာ ကုဍေကုဍာချီကို ဖတ ် လျက ် သိရှိနားလည ် လာကြမှာပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ လမ ် းလျှောက ် သွားနေတုန ် းမှာ "" Mary ခင ် ဗျာ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် လတုန ် းက ရှင ် ရဲ ့ glutathione ဖြည ့ ် စာကိစ ္ စနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိုးရိမ ် ချက ် ကို ထုတ ် ပြောခဲ ့ တာ မှတ ် မိလား ၊ အဲဒါက သွေး-ဦးနှောက ် အတားအဆီးကို ဖြတ ် ​ မကျော ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ ပြဿနာ မှတ ် မိလား ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ သုတေသန ရလဒ ် အသစ ် တစ ် ခု လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၃ စက ္ ကန ့ ် တုန ် းက ထွက ် လာပြီ glutathione ကို သောက ် သုံးမှုဆိုင ် ရာ လုံးဝကို အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ချဉ ် းကပ ် မှုအကြောင ် း ပါရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ရှင ့ ် အတွက ် အကျဉ ် းချုံးပြီး ရှင ် းပြပါရစေ ။ "" ပြောလာလာနိုင ် ပါတယ ် ။ တဖန ် ၊ ဒီနေ ့ ကနေပြီး အနှစ ် နှစ ် ဆယ ် ကြာလာရင ် nanobot တွေ ပေါ ် လာကြပါမယ ် ၊ ဒီနေ ့ မြင ် နေရတဲ ့ နောက ် ဦးတည ် ချက ် တစ ် ခုက နည ် းပညာတွေကို ချုံ ့ ပစ ် မှု ဖြစ ် နေလို ့ ပါပဲ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲကို ရောက ် သွားကြမှာပါ ၊ သွေးကြောမျှင ် တွေမှ တစ ် ဆင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ neocortex ကို မိုးတိမ ် ထဲက neocortex အတုနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးဖို ့ အတွက ် ပါ အဲဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ neocortex တွေကို တိုးချဲ ့ ပေးမှုပဲ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဖုန ် းတွေထဲမှာ ကွန ် ပျူတာ ပါလာနေပါပြီ ၊ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က စက ္ ကန ့ ် အနည ် းငယ ် ကြာ သိပ ် ကို ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ တွက ် ချက ် မှုများအတွက ် ကွန ် ပျူတာ အလုံး ၁၀၀၀၀ လိုအပ ် လာခဲ ့ ရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ တစ ် -နှစ ် စက ္ ကန ့ ် ကြာ မိုးတိမ ် မှတစ ် ဆင ့ ် ရယူသုံးနိုင ် လာပါမယ ် ။ 
2030 ပြည ့ ် နှစ ် တွေထဲမှာကျတော ့ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ နောက ် ထပ ် neocortex နည ် းနည ် းလိုလာရင ် ၊ အဲဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲကနေပြီး မိုးတိမ ် ဆီကို တိုက ် ရိုက ် ချိတ ် ဆက ် လာနိုင ် မှာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ "" အို ၊ ရှေ ့ မှာ Chris Anderson ပါလား ။ သူဟာ ငါ ့ ဆီကို ဦးတည ် လမ ် းလျှောက ် လာနေတယ ် ။ 
ငါဟာ သိပ ် ကို ထက ် မြက ် တဲ ့ စကားတွေကို ပြောနိုင ် ရင ် ကောင ် းမှာပဲ ။ 
ငါ ့ ဆီမှာ အချိန ် ဆိုလို ့ 
သုံးစက ္ ကန ့ ် ပဲ ရှိတော ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ neocortex ထဲက မောဂျူး သန ် း ၃၀၀ တို ့ က အဲဒါကို လုပ ် ပေးနိုင ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ငါဟာ မော ် ဂျူး နောက ် ထပ ် ကုဍေ တစ ် ရာလိုလိမ ့ ် မည ် "" စိတ ် ကူးမိမှာပါ ။ ကျွန ် တော ် ဟာ မိုးတိမ ် မှတစ ် ဆင ့ ် အဲဒီလို ချဉ ် းကပ ် ရယူနိုင ် ပါမယ ် ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တွေးခေါ ် မှုဟာ နှစ ် မျိုးစပ ် ဖြစ ် လာပါမယ ် ၊ ဇီ၀ တွေးခေါ ် မှု နဲ ့ ဇီဝမဟုတ ် တဲ ့ တွေးခေါ ် မှု ပေါင ် းစပ ် လာပါမယ ် ၊ အဲဒီထဲက ဇီဝမဟုတ ် တဲ ့ အပိုင ် းကိုကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အရှိန ် အဟုန ် တိုးတက ် လာမှု အပေါ ် မှာ မူတည ် ပါလိမ ့ ် မည ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က နောက ် ဆုံး တစ ် ကြိမ ် တုန ် းက 
အဲဒါဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း နှစ ် သန ် းတုန ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ လူသားအသွင ် ကို စပြောင ် းလာခဲ ့ စဉ ် တုန ် းက ဖြစ ် ခဲ ့ တာ ၊ 
တခြား မျိုးကွဲတွေရဲ ့ ပြတ ် နဖူးဟာ ခပ ် ရွေ ့ ရွေ ့ လေးပဲ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ဆီမှာ ရှေ ့ ပိုင ် း ဦးနှောက ် လွှာ မရှိခဲ ့ ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ရှေ ့ ပိုင ် း ဦးနှောက ် လွှာရဲ ့ အရည ် အသွေးဟာ ခြားနားခဲ ့ တာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒါဟာ neocortex ကို အရေအတွက ် အရ တိုးချဲ ့ ပေးလိုက ် တာပါ ၊ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် တွေးခေါ ် မှုဆိုင ် ရာ အဲဒီလို တိုးချဲ ့ ရလိုက ် တဲ ့ အရေအတွက ် ကမှ ကျွန ် တော ် တို ့ အား အရည ် အသွေးဆိုင ် ရာ ခုန ် ပျံမှုကို လုပ ် လာစေခဲ ့ တဲ ့ အချက ် ဖြစ ် လာကာ ဘာသာစကားကို ၊ ပြီးတော ့ အနုပညာကို သိပ ္ ပံပညာ နဲ ့ နည ် းပညာတွေကို လက ် ရှိ TED တွေ ့ ဆုံပွဲတွေကို လုပ ် နိုင ် လာစေခဲ ့ တာပါ ။ 
တခြားသော ဘယ ် သတ ္ တဝါတွေကမှ အဲဒီလို မလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ နောင ် လာမယ ့ ် ဆယ ် စုနှစ ် အချို ့ အတွင ် းမှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒါမျိုးကို ထပ ် ပြီး လုပ ် ကြဦးမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ neocortex ကို တိုးချဲ ့ ကြဦးမှာပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီတစ ် ချီတွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဆောက ် အဦတို ့ လို ခိုင ် မာတဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ချက ် ရှိတော ့ မှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒါကို အကန ့ ် အသတ ် မရှိ တိုးချဲ ့ ပေးလိုက ် မှာပါ ။ 
အဲဒီလို ဖြည ့ ် စွက ် ရရှိကြမယ ့ ် အရေအတွက ် ဟာဖြင ့ ် ယဉ ် ကျေးမှု နဲ ့ နည ် းပညာထဲမှာ အရည ် အသွေးဆိုင ် ရာ ခုန ် ပျံမှု နောက ် တစ ် ခုအတွက ် နောက ် အလားအလာ တစ ် ခုပဲ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးကို အထူး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
ဟိုင ် း ၊ အားလုံးကို နှုတ ် ဆက ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
အားလုံးပဲ မင ် ္ ဂလာပါရှင ် ။ 
ကျွန ် မဘဝရဲ ့ ဖျော ် ဖြေတင ် ဆက ် မှုအကြောင ် းကို တဆိတ ် လောက ် အားလုံးနဲ ့ မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ ဒီနေ ့ အားလုံးရဲ ့ ရှေ ့ မှောက ် မှာ 
ကျွန ် မဟာ အောင ် မြင ် ပြီး ပျော ် ရွှင ် နေတဲ ့ ပုံမျိုး ပေါက ် နေကောင ် း ပေါက ် နေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါမေပယ ့ ် တစ ် ခါတုန ် းကတော ့ အပြင ် းအထန ် ကို စိတ ် ဓာတ ် ကျခြင ် း ဝေဒနာကို ခံစားခဲ ့ ရပြီး လုံးဝကို စိတ ် ပျက ် လက ် ပျက ် ဖြစ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
တယောဆိုတာက ကျွန ် မအတွက ် တော ့ အရာရာပဲဆိုသလိုဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး ၊ 
လူတွေတော ် တော ် များများက ကျွန ် မကို နှစ ် သိမ ် ့ အားပေးဖို ့ ကြိုးစာခဲ ့ ပေမဲ ့ လည ် း သူတို ့ ရဲ ့ စားလုံးတွေဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ နေတဲ ့ ဆူညံသံတွေလိုမျိုး ထင ် ခဲ ့ ရတာပေါ ့ ။ 
နှစ ် ပေါင ် းများစွာ ဝေဒနာခံစားပြီးတဲ ့ နောက ် ကျွန ် မအနေနဲ ့ အရာရာကို စွန ် ့ လွတ ် တော ့ မယ ် လို ့ အလုပ ် မှာ ဂီတရဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ စွမ ် းအားကို စတင ် ပြီး ပြန ် လည ် တွေ ့ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) အခက ် အခဲတွေကြားမှာ ဂီတကပဲ ကျွန ် မကို အားဖြည ် ့ ပေးခဲ ့ လို ့ ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ဝိညာဉ ် ကို ပြန ် လည ် မြှင ် ့ တင ် ပေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဂီတကပေးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် သိမ ့ ် မှုကတော ့ ပြောမပြနိူင ် အောင ် ပါပဲ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ဒါဟာ တကယ ် ့ ကို အမြင ် ကျယ ် စေတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံ တစ ် ခုလည ် းဖြစ ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ ဘဝအမြင ် ကိုလည ် း လုံးဝကိုပြောင ် းလဲစေခဲ ့ ပြီးတော ့ ကျွန ် မကို အောင ် မြင ် တဲ ့ တယောပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ဖို ့ ဆိုတဲ ့ ဖိအားတွေမှလည ် း လွတ ် မြောက ် စေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
တကိုယ ် တည ် းဖြစ ် နေတယ ် လို ့ များ သင ် တို ့ ခံစားနေရပါသလား ။ 
ဒီတေးသွားလေးက သင ် တို ့ ရဲ ့ နှလုံးသားကို တို ့ ထိပြီး ၊ ကုသပေးမယ ် လို ့ ကျွန ် မ မျှော ် လင ် ့ မိပါတယ ် ၊ ကျွန ် မကို ကုသပေးခဲ ့ သလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မဟာ လူတွေရဲ ့ နှလုံးသာတွေဆီကို ရောက ် အောင ် ကျွန ် မရဲ ့ ဂီတကို အသုံးပြုလိုက ် ပြီး အကန ့ ် အသတ ် နယ ် နိမိတ ် တွေမရှိဘူးဆိုတာ တွေ ့ လာရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ပရိတ ် သတ ် ဆိုတာက ဒီမှာရှိတဲ ့ နားဆင ် နေသူအားလုံးပါ ၊ မဟာဂီတနဲ ့ ရင ် းနှီးကျွမ ် းဝင ် မှု မရှိသူတွေတောင ် မှပဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ Carnegie Hall ၊ Kennedy Center တို ့ လို ဂုဏ ် သတင ် းကြီးတဲ ့ မဟာဂီတ ဖျော ် ဖြေပွဲ ခန ် းမကြီးတွေကိုသာမက ၊ ဆေးရုံတွေ ၊ ဘုရားကျောင ် းတွေ ၊ အကျဉ ် းထောင ် တွေနဲ ့ အရေပြားရောဂါသည ် တွေအတွက ် အထူးစီမံထားတဲ ့ နေရာတွေမှာလည ် း ဖျော ် ဖြေပေးပါတယ ် ။ ဒါနည ် းနည ် းလေးပဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ကဲ ့ အခုတော ့ နောက ် ဆုံးတေးသွားကလေးနဲ ့ မဟာဂီတဟာ ဘယ ် လိုရွှင ် မြူးစရာကောင ် းပြီး ၊ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာကောင ် းတယ ် ၊ နောက ် ပြီးတော ့ ဒါက သင ် တို ့ ကို လှုပ ် ယမ ် းစေနိုင ် တယ ် ဆိုတာကို ပြသချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အသစ ် စက ် စက ် ပရောဂျက ် "" Baroque in Rock "" နဲ ့ အားလုံးကို မိတ ် ဆက ် ပေးပါရစေ ။ မကြာခင ် လေးတင ် ကမှ ရွှေဓာတ ် ပြားတစ ် ချပ ် ဖြစ ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ဂုဏ ် ပြုခြင ် းတစ ် ခုလိုမျိုးပဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မအထင ် တော ့ ပျော ် ရွှင ် နေတဲ ့ ဂီတပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အဖြစ ် ဘဝကိုမွေ ့ လျော ် နေစဉ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မရရှိနေတဲ ့ အသိအမှတ ် ပြုခြင ် းဟာ ကျွန ် မ စိတ ် ကူးမိတာထက ် ကို အဆမတန ် ပိုများနေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အခုကတော ့ သင ် တို ့ ရဲ ့ အလှည ် ့ ပေါ ့ နော ် ။ 
သင ် တ ် ို ့ ရဲ ့ ဘဝအလားအလာ အမြင ် တွေကို ပြောင ် းလဲလိုက ် ခြင ် းဟာ သင ့ ် တို ့ ကိုသာမက ကမ ္ ဘာလောကကြီးတစ ် ခုလုံးကို ပြောင ် းလဲစေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သင ် တို ့ မှာ ရှိသမျှအားလုံးနဲ ့ ဘဝကို တင ် ဆက ် ဖျော ် ဖြေလိုက ် ရုံလေးပါပဲ ။ ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးနဲ ့ မျှဝေခံစားလိုက ် ပေါ ့ ။ 
သင ် တို ့ ကြောင ့ ် ပြောင ် းလဲလာမယ ် ့ လောကတစ ် ခုကို မျက ် မြင ် ဒိဋ ္ ဌတွေ ့ မြင ် ဖို ့ ကျွန ် မ အရမ ် းကို မျှော ် လင ် ့ စောင ် ့ စားနေမိမှာပါ ။ TED ဝိုင ် းတော ် သားတွေရေ ။ 
သင ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝကို တင ် ဆက ် ဖျော ် ဖြေလိုက ် ပါ ။ ပြီးတော ့ တေးသွားတော ့ ညီပါစေနော ် ။ 
(ဂီတသံ) လက ် ခုပ ် သံများ 

ကျွန ် တော ့ ကို တောင ် ပေါ ် မှာ လိင ် တူဆက ် ဆံတဲ ့ မိန ် းမတွေက စောင ့ ် ရှောက ် ခဲ ့ ပြီး New York City ကို မှင ် စာလေးအသွင ် ပြန ် လာတာမျိုးပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် ပဲ ခေါင ် းကရှုပ ် ပွနေပေမဲ ့ နောက ် တော ့ ဒါနဲ ့ ပဲ အသားကျသွားမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ၈နှစ ် သားတုန ် းကအကြောင ် းနဲ ့ စပါမယ ် ။ 
သစ ် သားသေတ ္ တာ တစ ် လုံးကိုယူပြီး သေတ ္ တာထဲ တစ ် ဒေါ ် လာတန ် ၊ မှင ် တံ တစ ် လက ် နဲ ့ ခက ် ရင ် း ၁ ခုထည ့ ် ပြီး Colorado မှာမြှပ ် ခဲ ့ တယ ် 
ထင ် မိတာက နှစ ် ၅၀၀ မှာ ထူးဆန ် းတဲ ့ လူသား (သို ့) ဂြိုလ ် သားတွေဟာ သေတ ္ တာကိုတွေ ့ ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ မျိုးစိတ ် တွေ စိတ ် ကူးတွေဖလှယ ် ပုံကိုသိနိုင ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ spaghetti ဘယ ် လိုစားခဲ ့ တာလဲ ဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တကယ ် မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဒါကပျော ် စရာပါ ။ ဘာလို ့ လဲဆို ဒီမှာ ကျွန ် တော ် နှစ ် ၃၀ ကြာပြီးမှာ သေတ ္ တာတွေ လုပ ် တုန ် းလေ ။ 
အခု ဟာဝိုင ် ယီက တစ ် နေရာမှာရောက ် နေပြီး တောင ် တက ် ၊ ရေလွှာလျှောစီးပြီး အဆန ် းတွေ လုပ ် ချင ် တယ ် ။ အမေအတွက ် ဓာတ ် ပုံ ဖြတ ် ညှပ ် ကပ ် တစ ် ခု လုပ ် နေခဲ ့ တယ ် 
အဘိဓာန ် တစ ် အုပ ် ယူပြီး ဆုတ ် ဖြဲလိုက ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒါကို Anges Martin ရဲ ့ အကွက ် လိုမျိုး လုပ ် ပြီး ဒီအပေါ ် ကို သစ ် စေးလောင ် းလိုက ် တာ ပျားတစ ် ကောင ် ညပ ် သွားတယ ် ။ 
အခုသူမဟာ ပျားတွေကို ကြောက ် နေကာ သူတို ့ နဲ ့ မတည ့ ် တော ့ ဘူးပေါ ့ ။ ဒါနဲ ့ ပတ ္ တုစပေါ ် သစ ် စေးထပ ် လောင ် းတယ ် (သို ့) အဲဒါခုခုကို ဖုံးနိုင ် တယ ် လို ့ တွေးတုန ် း 
အဲဒီအစား ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဖြစ ် သွားတယ ် ဒါက ပုံကြီးချဲ ့ သလို ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အဘိဓာန ် စာသားပေါ ် က မှန ် ဘီလူး တစ ် လက ် လို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဘာလုပ ် ခဲ ့ လဲဆို သေတ ္ တာတွေ ထပ ် လုပ ် တာပေါ ့ ။ 
ဒီတစ ် ခါတော ့ လျှပ ် စစ ် ပစ ္ စည ် းတွေ ၊ ဖားတွေ လမ ် းမှာတွေ ့ တဲ ့ ပုလင ် းဆန ် းတွေနဲ ့ တွေ ့ တာတွေ ထည ့ ် တာပေါ ့ ။ အကြောင ် းက တစ ် ဘဝလုံးပစ ္ စည ် းတွေ ရှာနေပြီး အဆက ် အစပ ် ဖို ့ ကြိုးစားကာ ဒီပစ ္ စည ် းတွေ ကြားက ဇာတ ် လမ ် းတွေကို ပြောတာမို ့ ပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ တစ ် ဝိုက ် ကို စဆွဲပြီး သဘောပေါက ် မိတာက အိုးဘုရားသခင ် ၊ ငါဟာ အာကာသမှာ ပုံဆွဲနိုင ် ပါလားဟ ၊ 
လွတ ် လပ ် စွာ မျောနေတဲ ့ မျဉ ် းတွေ ဆွဲတတ ် တယ ် ၊ မှုခင ် းဖြစ ် တဲ ့ နေရာက လူသေအလောင ် း တစ ် ဝိုက ် မှာ ဆွဲပုံမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ပစ ္ စည ် းတွေကိုထုတ ် ကာ ထွင ် ထားတဲ ့ မျိုးစိတ ် တွေရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် မျိုးခွဲပညာကိုဖန ် တီးတယ ် ။ 
ပထမဆုံးက ရုက ္ ခဗေဒဆိုင ် ရာ ၊ ဘယ ် သူတွေ ဒါကိုရိပ ် စားမိလဲဗျာ ။ 
ဒီနောက ် ထူးဆန ် းတဲ ့ အင ် းဆက ် တွေနဲ ့ သတ ္ တဝါတွေ ပြုလုပ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် ပျော ် စရာကောင ် းတယ ် ၊ သစ ် စေး အလွှာတွေမှာ ပုံစဆွဲနေတုန ် းပါ ။ 
ဒါကမိုက ် တယ ် ၊ တကယ ့ ် ကို ပြပွဲတွေ ၊ ပစ ္ စည ် းတွေစရလာတယ ် ၊ ပိုက ် ဆံရနေတာပေါ ့ ၊ ရည ် းစားကို ညစာခေါ ် သွားနိုင ် တယ ် ၊ Sizzler ကိုသွားတာတို ့ ဘာတို ့ ပေါ ့ ။ 
အရမ ် းမိုက ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် လူရေ ။ 
(ရယ ် သံများ) တစ ် ခါတော ့ လူသားအသွင ် ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ ပကတိအရွယ ် သစ ် စေးရုပ ် ထုတွေ ၊ အတွင ် းလွှာတွေမှာ လူသားပုံတွေနဲ ့ ပေါ ့ ၊ 
ဒါက ထူးကဲပါတယ ် ၊ ခြွင ် းချက ် တစ ် ခုတော ့ ရှိတာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် က သေတော ့ မှာလေ ။ 
ဘာလုပ ် ရမှန ် းမသိခဲ ့ ဘူး ၊ သစ ် စေးတွေက ကျွန ် တော ့ ကို သတ ် တော ့ မှာလေ ။ 
ညတိုင ် းဒါကို တွေးတွေးပြီး အိပ ် ရာဝင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဖန ် သားကို စမ ် းသုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖန ် သား အလွာတွေပေါ ် မှာ ပုံစဆွဲခဲ ့ တယ ် ၊ ပြတင ် း ၁ချပ ် ပေါ ် မှာဆွဲသလိုမျိုး ၊ နောက ် ပြတင ် း တစ ် ထပ ် ပေါ ် ထပ ် တင ် ၊ ပြီးတော ့ နောက ် တစ ် ချပ ် ၊ ဒီပြတင ် း တွေ ပေါင ် းလိုက ် တော ့ သုံးဘက ် မြင ် အခင ် းအကျင ် း တစ ် ခုဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက တကယ ် အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ၊ သစ ် စေးသုံးတာကိုရပ ် လို ့ ရခတယ ် လေ ။ 
ဒါကို နစ ် အတော ် ကြာ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" သုံးကားတွဲပန ် းချီ "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ လက ် ရာကြီးအဖြစ ် အဆုံးသတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" သုံးကားတွဲပန ် းချီ "" ဟာအဓိက စေ ့ ဆော ် မှုရတာက Heironymus ရဲ ့ The Garden of Earthly Delights "" ပါ ။ ဒါက စပိန ် က ပရာဒိုပြတိုက ် က ပန ် းချီကား တစ ် ချပ ် ပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဒီပန ် းချီကားကို သိလား ။ 
ကောင ် းတယ ် ၊ အပြတ ် မိုက ် တယ ် လေ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ အချိန ် ရှေ ့ ရောက ် နေတယ ် လို ့ ပြောကြတယ ် ။ 
"" သုံးကားတွဲပန ် းချီ "" ဒါကို ဖြတ ် ပြီး ​ လျှောက ် ပြမယ ် ။ 
ဒါက ပေါင ် ၂၄၀၀၀ လေးပါတယ ် ။ 
၁၈ ပေအရှည ် ရှိပြီး 
မျက ် နှာ နှစ ် ဘက ် ဆိုတော ့ ၃၆ ပေရှိတဲ ့ အခင ် းအကျင ် းပေါ ့ ။ 
ခပ ် ဆန ် းဆန ် းပုံမျိုးပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီး ၊ ဒါက သွေး ​ ရေပန ် းလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဘယ ် ဘက ် မှာ ခရစ ် တော ် နဲ ့ ကျိုင ် းကောင ် တွေပါ ။ 
ဒါက ဂူတစ ် လုံးပါ ။ တိရစ ္ ဆာန ် ခေါင ် းနဲ ့ သတ ္ တဝါတွေ လောက နှစ ် ခုကြား သွားလာတဲ ့ နေရာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ သဏ ္ ဍာန ် ပြု လောကကနေ သူတို ့ ပုန ် းခိုရာ အလားတူ ရှုပ ် ထွေး တဲ ့ အပလောကကို သွားကြတယ ် ။ 
ဒါက တိရစ ္ ဆာန ် ခေါင ် းနဲ ့ သတ ္ တဝါတွေ မီးပြတိုက ် နားမှာရှိပြီး သူတို ့ တွေ သမုဒ ္ ဒရာထဲ အစုလိုက ် သေကြောင ် းကြံတော ့ မယ ့ ် နေရာပါ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာဟာ ထောင ် ချီတဲ ့ ဒြပ ် တွေနဲ ့ လုပ ် ထားတာပါ ။ 
ဒါက တိုက ် လှေမှာ ချည ် နှောင ် ခံရတဲ ့ နတ ် ငှက ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) သမုဒ ္ ဒရာထဲက Billy Graham ပါ ၊ ဆီယိုဖိတ ် မှုက မိုးကုတ ် စက ် ဝိုင ် း ၊ ဝါလ ် ဒို ၊ အိုစမာ ဗင ် လာဒင ် ရဲ ့ ခိုလှုံရာ ၊ သမုဒ ္ ဒရာထဲကို အသေအချာ ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ဆန ် းပြားမှု အဖုံဖုံကို မြင ် တွေ ့ နိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါကတော ့ အမျိုးသမီးသတ ္ တဝါပေါ ့ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာကနေထွက ် လာပြီး လက ် တစ ် ဘက ် ထဲ ဆီထွေးးချပြီး အခြားတစ ် ဘက ် ကထွက ် လာတဲ ့ တိမ ် တွေရှိပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ လက ် တွေဟာ ချိန ် ခွင ် လိုဖြစ ် ကာ သူမမှာ ကမ ္ ဘာမြေနဲ ့ စကြာဝဠာရဲ ့ ဟန ် ချက ် ညီတဲ ့ ဒဏ ္ ဍာရီအညွှန ် းရှိတယ ် ။ 
ဒါက "" သုံးကားတွဲပန ် းချီ "" ရဲ ့ တစ ် ဘက ် ပါ ။ ဒါက ဇာတ ် ကြောင ် း ပြောတာလေးပါ ။ 
ဒါက သူမထွေးချနေတဲ ့ လက ် ပါ ။ 
နောက ် ပြီး အခြားဘက ် ကို သွားလိုက ် ရင ် သူမမှာ နှာမောင ် းလို ၊ ငှက ် နှုတ ် သီး လိုဟာရှိပြီး နှာမောင ် းကနေ တိမ ် တွေကို ထွေးထုတ ် နေပါတယ ် ။ 
နောက ် "" သုံးကားတွဲပန ် းချီ "" ကိုဆက ် တဲ ့ ၁၈ ပေအရှည ် မြွေအမြီးရှိတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ သူမအမြီးဟာ မီတောင ် အနောက ် ဘက ် ကနေ မီးစွဲသွားတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဘာလို ့ အဲ ့ ဒါဖြစ ် တာတော ့ မသိဘူးဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) 
သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲ ဒါဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူမအမြီးဟာ ၁၉၈၆ အကြမ ် းဖက ် သမား ကဒ ် ပြားတွေနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ သတ ္ တဝါကြီးရဲ ့ မျက ် ဆန ် ထဲမှာ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ 
ဒါတွေကို တွေ ့ ဖူးကြလားဗျ ။ 
၁၉၈၀ လွန ် နှစ ် တွေမှာ လုပ ် ပြီး အကြမ ် းဖက ် ဘေ ့ စ ် ဘောကဒ ် တွေလိုပါ ။ 
ခေတ ် ရှေ ့ ပြေးပုံများနော ် 
(ရယ ် သံများ) ဒါက နောက ် ဆုံး ပရောဂျက ် ကို ခေါ ် သွားမှာပါ ။ 
ပရောဂျက ် နှစ ် ခုအတွင ် းမှာ တစ ် ခုက "" စိတ ် ပထဝီများ "" လို ့ ခေါ ် ပြီး ဒီလူတွေထဲက အယောက ် ၁၀၀ ကိုဖန ် းတီးဖို ့ ၆ နှစ ် တာ ပရောဂျက ် အကြောင ် းပါ 
တစ ် ဦးစီဟာ ယဉ ် ကျေးမှုရဲ ့ မော ် ကွန ် းတစ ် ခုပါ ။ စုတ ် ဖြဲထားတဲ ့ မီဒီယာနဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် တွေကနေပေါ ့ စွယ ် စုံကျမ ် း ဒါမှမဟုတ ် အဘိဓာန ် တွေ ၊ မဂ ္ ဂဇင ် း ဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုချင ် းဟာ လူသားသဏ ္ ဍာန ် မှာ မော ် ကွန ် းတိုက ် လို သရုပ ် ဆောင ် ကာ ၂၀ ၊ ၄ (သို ့) ၁၂ ယောက ် တစ ် ဖွဲ ့ ဖွဲ ့ ကာ ခရီးထွက ် ပါတယ ် 
ဆဲလ ် တွေလိုပဲ အတူလာပြီး ခွဲသွားတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ က ဖြတ ် သွားရုံပါ ၊ ကျွန ် တော ် က နှစ ် ချီကြာနေတာပါ ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် တစ ် ခုစီဟာ အတွင ် းဘက ် က လူညပ ် နေတဲ ့ ပေါင ် ၃၀၀၀ပ အဏုကြည ့ ် ဆလိုက ် ပါ ။ 
ဒါက သူ ့ ရင ် ဘတ ် မှာ ဂူအသေးလေး တစ ် လုံးရှိတယ ် ။ 
ဒါက သူ ့ ဦးခေါင ် း ဒါကရင ် ဘတ ် ၊ အစကိုမြင ် နိုင ် သလိုလိုပေါ ့ ။ 
ကိုယ ် အောက ် ဘက ် ကို သွားပေးပါမယ ် ။ ဒါက ရင ် ဘတ ် ကထွက ် လာတဲ ့ ရေတံခွန ် တစ ် ခုပါ ။ သူ ့ လိင ် တံကို ကာထားတယ ် ၊ လိင ် တံဟုတ ် ဟုတ ် ၊ မဟုတ ် ဟုတ ် ဗျာ ။ ဒွိလိင ် သဘောမျိုး တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီလက ် ရာတွေကို သုတ ် သုတ ် လေး သွားလိုက ် မယ ် ဒါတွေကိုအကြာကြီးရှင ် း မပြနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
မြင ် နေရသလိုမျိုး အလွှာတွေရှိတယ ် ၊ 
ဒါက နှစ ် ခြမ ် းကွဲနေတဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာပါ ။ 
ဒါက ခေါင ် းနှစ ် လုံး ရှိပြီး ခေါင ် းနှစ ် လုံးကြား ဆက ် သွယ ် နေတာပါ ။ 
ဆေးလုံးတွေထွက ် လာတာ ထူးဆန ် းတဲ ့ ရုပ ် တု ကနေ ခေါင ် းတစ ် လုံးထဲ ဝင ် သွားတာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရင ် ခေါင ် းအတွင ် းဘက ် မှာ သစ ် တောသိပ ္ ပံ အသေးလေးတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
တွေ ့ ကြပါသလားဗျာ ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဒီဟောပြောချက ် က ကျုပ ် တို ့ နေတဲ ့ ဒီသေတ ္ တာတွေ အကြောင ် းချည ် းပါ ။ 
ကျုပ ် တို ့ နေတဲ ့ သေတ ္ တာ ၊ နေအဖွဲ ့ အစည ် းဟာ သေတ ္ တာ ၁ လုံးပါ 
ဒါကနေ နောက ် ဆုံးသေတ ္ တာဆီ ခေါ ် သွားပါမယ ် ။ 
ဒါက အုတ ် သေတ ္ တာပါ ၊ "" ရှေးဦးလက ် ရာများ "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
(အားပေးသံများ) သေတ ္ တာအတွင ် းဘက ် မှာ ရူပဗေဒပညာရှင ် တစ ် ဦး ၊ အာရုံကြောပညာရှင ် ၊ ပန ် းချီဆရာ ၊ ဂီတသမား ၊ စာရေးဆရာ ၊ ရေဒီယိုရုံ ၊ ပြတိုက ် ၊ ကျောင ် း တစ ် ကျောင ် း ၊ ကမ ္ ဘာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးတဲ ့ အရာတွေကို ဖြန ့ ် ချီဖို ့ ပုံနှိပ ် လက ် တံ ၁ချောင ် း ၊ ဥယျာဉ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီသေတ ္ တာကို လှုပ ် ခါလိုက ် တော ့ ဒီလူတွေအားလုံးဟာ ဒြပ ် မှုန ် တွေလိုပဲ စတင ် ထိမှန ် တော ့ တာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ကမ ္ ဘာကိုပြောင ် းလဲတဲ ့ နည ် းလို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
မိမိကိုယ ် တွင ် းနဲ ့ နေထိုင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကို အနက ် ပြန ် ဖွင ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကျုပ ် တို ့ အားလုံး အတူတူပဲဆိုတာ ပေါင ် းဆုံ သိမြင ် လာပါတယ ် ။ နိုင ် ငံတွေ ၊ နယ ် ခြားတွေ ဘာသာတရား ဆိုတဲ ့ ခြားနားတဲ ့ လှည ့ ် စားချက ် ဟာ အလုပ ် မဖြစ ် ဘူး ဆိုတာပါ ။ 
ကျုပ ် တို ့ ဟာ သေတ ္ တာတူ တစ ် လုံးထဲက ပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ လုပ ် ထားတာပါ ။ 
ဒီပစ ္ စည ် းတွေကို ချိုချို သာသာနဲ ့ စတင ် မလဲလှယ ် ကြရင ် တော ့ မကြာခင ် ပဲ သေကြတော ့ မှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

စာသားရိုက ် နှိပ ် မှုဟာ ကပ ် ဆိုးကြီး တစ ် ခုပဲလို ပြောသံံတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ တချိန ် လုံး ကြားနေရပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် မှုဟာ စာကြီးပေကြီး ရေးသားမှု ကျဆုံးလာခြင ် းကို ဒါမှမဟုတ ် အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် စာရေးသားမှု စွမ ် းရည ် ကို အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုထဲက လူငယ ် တွေ အကြားမှာ အခုတော ့ ဒီနေ ့ မှာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ ကျဆင ် းလာစေနေတယ ် လို ့ ယူဆကြပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ အဲဒီလို ယူဆချက ် ဟာ မမှန ် ပါဘူး ၊ တကယ ် တော ့ အဲဒါဟာ မှန ် တယ ် လို ့ အလွယ ် စလို ထင ် နေကြတာပါ ၊ ဒါပေမယ ့ ် ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ က နောက ် ရှုဒေါင ့ ် တစ ် ခုုမှ မြင ် လိုကြပါက ၊ စာသားရိုက ် နှိပ ် မှုကို တကယ ် တမ ် းတွင ် အံ ့ သြစရာကြီး တစ ် ခုအဖြစ ် မြင ် လိုရင ် ၊ အားမာန ် ပါတဲ ့ အံ ့ သြဖွယ ် အရာတစ ် ခုသာမက ၊ ရှုပ ် ထွေးခက ် ခဲလှတဲ ့ အချင ် းအရာ အဖြစ ် ထင ် ရှားလာနေခြင ် းကို အခုလက ် ရှိ အချိန ် မှာကို ဖြစ ် ပျက ် နေတာကို မြင ် တွေ ့ လိုကြပါက ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကင ် မရာကို နည ် းနည ် းလေး နောက ် ကြောင ် းပြန ် လှည ့ ် လျက ် ဘာသာစကား ဆိုတာ တကယ ် တမ ် းမှာ ဘာများပါလိမ ့ ် ဆိုတာ ဆန ် းစစ ် ကြည ့ ် ကြပါစို ့ ၊ အဲဒီလိုသာဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ခု မြင ် ကြရမှာက အဲဒီလို စာသားရိုက ် နှိပ ် မှုဟာ စာရေးသားမှု လုံးဝ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒိလို ပြောလိုက ် ခြင ် းက ဘာကိုဆိုလိုချင ် တာလဲ ။ 
အခြေံကျကျ ပြောရသော ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဘာသာစကား အကြောင ် း စဉ ် းစားလိုက ် ပြီ ဆိုရင ် ၊ ဘာသာစကားဟာ နှစ ် ပေါင ် း ၁၅၀ ၀၀၀ ခန ့ ် ၊ အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် နှစ ် ပေါင ် း ၈၀၀၀၀ ခန ့ ် ရှိလာခဲ ့ ပြီနဲ ့ တူပါတယ ် ၊ အဲဒါ စတင ် ခဲ ့ တာက စကားပြောဆိုမုှုမှ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ လူတွေဟာ စကားပြောဆိုခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီအချက ် ကမှ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးရဲ ့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ ထူးခြားချက ် လက ္ ခဏာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာသာစကားကို အများဆုံး သုံးကြတာက အဲဒီလိုပါ ။ 
ရေးသားခြင ် း အတတ ် ကျတော ့ များစွာမှ နောက ် ကျပြီးမှ ပေါ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ပြောဆိုမှုထဲ မြင ် ခဲ ့ ကြရသလို ၊ စာရေးသားမှု အတတ ် စပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ ခြင ် း အချိန ် ကာလနှင ့ ် ပတ ် သက ် ပြီး အငြင ် းပွားစရာ ရှိပေမဲ ့ ၊ အစဉ ် အလာ ခန ့ ် မှန ် းမှုများ အရ ၊ လူသားတွေ ပေါ ် ပေါက ် ရပ ် တည ် လာခဲ ့ တဲ ့ သက ် တမ ် းဟာ ၂၄ နာရီ ကြာသွားပြီလို ့ သတ ် မှတ ် လိုက ် ရင ် ၊ စာရေးမှု အတတ ် ဟာ ညပိုင ် း ၁၁ နာရီ ၀၇ မိနစ ် တုန ် းကမှသာ ပေါ ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီတော ့ စာရေးသားမှု ဆိုတာ သိပ ် ကို နောက ် ကျပြီးမှ ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ တဲ ့ အရာပါ ။ 
ဒီတော ့ နှုတ ် စကား ဆိုတာ အရင ် ပေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးမှ စာရေးသားမှု လိုက ် ပါလာခဲ ့ တာ နောက ် ပိုင ် း တီထွင ် မှု တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ၊ ကျွန ် တော ့ ် ကို တလွဲမထင ် မိစေလိုပါ ၊ စာရေးသားခြင ် းမှာ အချို ့ သော တစ ် ပန ် းသာမှုတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စာရေးကြတဲ ့ အခါမှာ ၊ အသိစိတ ် ဖြင ့ ် လုပ ် ရတဲ ့ အလုပ ် ဖြစ ် တာမို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် ရင ် နောက ် ကို ပြန ် ကြည ့ ် နိုင ် ကြတယ ် ၊ စကားပြောနေစဉ ် လုပ ် ဖို ့ မလွယ ် တဲ ့ အရာတွေကို လုပ ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ အက ် ဒွပ ် ဂီဘွန ် းရဲ ့ လက ် ရာထဲက စာပိုဒ ် တစ ် ပိုဒ ် ကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြည ့ ် ပါ "" The Decline and Fall of the Roman Empire: "" ဆိုတဲ ့ စာအုပ ် ထဲမှ ယူထားတာပါ ။ "" ထိုတိုက ် ပွဲ တစ ် ခုလုံးသည ် ဆယ ့ ် နှစ ် နာရီ ကျော ် မျှသာ ကြာခဲ ့ သည ် ။ ပါရှား လူမျိုးများ ၏ မသိမသာ နောက ် ဆုတ ် မှုသည ် ဖရိုဖရဲ ပြေးလွှားမှုအဖြစ ် ပြောင ် းလဲမသွားမီ ကာလအထိ သာ ကြာခဲ ့ သည ် ၊ ထိုအကြောင ် းစုံံကို အဓိကရ ခေါင ် းဆောင ် များ ကိုယ ် တိုင ် နှင ့ ် ဆူရဲနာစ ် ကိုယ ် တိုင ် ရေးသား ဖေါ ် ပြခဲ ့ ကြသည ် ။ "" ရေးသားထားပုံ တကယ ့ ် ကို လှပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူကမှ အဲဒီလို မပြောကြဘူး ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ၊ အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် ၊ အဲဒါကို သူတို ့ နားလည ် စေချင ် ရင ် အဲဒီလို မပြောသင ့ ် ပါဘူး ။ အဲဒါဟာ — (ရယ ် သံများ) လူသား တစ ် ယောက ် ဟာ နေ ့ စဉ ် ဘဝထဲမှာ အဲဒီလို ပုံစံမျိုးနဲ ့ မပြောတတ ် ပါဘူး ။ 
နေ ့ စဉ ် ဘဝထဲက ပြောစကားဟာ တော ် တော ် လေးခြာနားပါတယ ် ။ 
ဘယ ် သူမှ စောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် း မရှိတဲ ့ အခြေအနေမျိုးထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝဆိုင ် ရာများကို ပြောဆိုကြရာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကားလုံး ခုနစ ် လုံး မှ ဆယ ် လုံးအထိ ရှိတဲ ့ စကားလုံးစုများဖြင ့ ် ပြောဆိုလေ ့ ရှိကြတာကို ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် များက သက ် သေထူပြထားကြပါပြီ ။ 
မိတ ် ဆွေတို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဒါမှမဟုတ ် လူတစ ် စု ပြောနေတာကို အသံသွင ် း လေ ့ လာခဲ ့ ရင ် အဲဒီလို တွေ ့ လာမှာပါ ။ 
နှုတ ် ပြော စကားက အဲဒီလို ရှိပါတယ ် ။ 
နှုတ ် စကားဟာ လျော ့ ရဲရဲ ရှိပါတယ ် ။ ကြေးနန ် းစာနဲ ့ ပိုတူချင ် ပါတယ ် ။ 
ဆင ် ခြင ် မှု နည ် းကာ စာရေးခြင ် းနဲ ့ အတော ့ ် ကို မတူကွဲပြားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ရေးထားတဲ ့ စာနဲ ့ ပတ ် သက ် လာရင ် စဉ ် းစားချင ် ကြပါတယ ် ဘာသာစကား ဆိုတာကိုက အဲဒီလို ဖြစ ် တာမို ့ လို ့ ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ တကယ ့ ် တကယ ် ကျတော ့ ၊ ဘာသာစကားဆိုတာ နှုတ ် ပြော စကားပါပဲ ။ စဉ ် းစားစရာ နှစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ 
သမိုင ် းတလျှောက ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ လေ ့ လာကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် နှုတ ် စကား နဲ ့ စာရေးခြင ် း တို ့ အကြားမှာ တိုက ် ပွဲတွေ အများကြီး ဖြစ ် ပွားခဲ ့ တကာ စီးခဲ ့ ရတဲ ့ သွေးတွေ မနည ် းခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ၊ ဥပမာ ၊ မကြာသေးတဲ ့ ခေတ ် တုန ် းက တစ ် ယောက ် ယောက ် ဟာ မိန ့ ် ခွန ် းပေးရာမှာ အခြေခံအားဖြင ့ ် စာရေးတဲ ့ ပုံစံမျိုးနဲ ့ ပြောခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တဲ ့ မိန ့ ် ခွန ် း ပုံစံက ရုပ ် ရှင ် ဟောင ် းတွေကို ကြည ့ ် ကြတဲ ့ အခါမှာ ၊ လည ် ချောင ် းကို ရှင ် းပစ ် လိုက ် တဲ ့ နောက ် "" အမ ် ၊ လေးစားအပ ် သော ဂုဏ ် သရေရှိ အမျိုးသမီးများ နှင ့ ် အမျိုးသားများ ခင ် ဗျာ "" ဖြင ့ ် အစချီလျက ် မိန ့ ် ခွန ် းကို ချွေခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ တကယ ် တမ ် းတွင ် အဲဒါဟာ ပြောနေကျ စကားနဲ ့ ဘယ ် လိုမှ ဆက ် စပ ် မှု မရှိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အဲဒါဟာ သမရိုးကျ ပုံစံဆန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ ဒီမှာ မြင ် နေကြရတဲ ့ ဂီဘွန ် ရဲ ့ စာတမ ် းထဲကလို ဝါကျ အရှည ် ကြီးတွေကို သုံးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ခြုံပြောရမယ ် ဆိုရင ် အဲဒါဟာ စာရေးတဲ ့ ပုံစံကို လိုက ် ပြီး နှုတ ် ကနေ ပြောခြင ် းသာ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဥပမာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီရက ် ပိုင ် းထဲမှာ လင ် ကွန ် အကြောင ် း အတော ် ကလေး စဉ ် းစားပြောဆိုနေကြပါတယ ် ၊ (သူ ့ အကြောင ် းရိုက ် ထားတဲ ့) ရုပ ် ရှင ် ကြောင ့ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
Gettysburg Address လို ့ ခေါ ် တဲ ့ မိန ့ ် ခွန ် းဟာ အဲဒီတုန ် းက အရေးကြီးဆုံး ဖြစ ် ရပ ် မဟုတ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အဲဒီ မတိုင ် မီ နှစ ် နာရီတုန ် းက Edward Everett ဆိုသူဟာ အကြောင ် းအရာ တစ ် ခုနဲ ့ မိန ့ ် ခွန ် း ပြောကြားခဲ ့ ပါသေးတယ ် ၊ ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် း ပြောရရင ် အဲဒီ အကြောင ် းအရာကို ကျွန ် တော ် တို ့ စိတ ် ဝင ် စားကြမှာ မဟုတ ် သလို ၊ ထိုစဉ ် တုန ် းကလည ် း စိတ ် မဝင ် စားခဲ ့ ကြပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ထောက ် ပြချင ် တာက ၊ စာရေးတဲ ့ ပုံစံနဲ ့ ပြောကြားသွားတာကို လူတွေကနားထောင ် ခဲ ့ ကြရတာကိုး ။ 
သာမန ် ပြည ် သူတိုတွေဟာ မတ ် တတ ် ရပ ် ပြီး အဲဒါကို နှစ ် နာရီခန ့ ် နားထောင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ လုံးဝကို သဘာဝကျခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီတုန ် းက လူတွေအားလုံးဟာ စာရေးသလိုပဲ မိန ့ ် ခွန ် း ပေးခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က စာရေးသလို ပြောဆိုကြတယ ် ဆိုတော ့ ၊ တစ ် ခါတစ ် ရံမှာ စကားပြောသလို စာရေးနိုင ် ဖွယ ် ရာကော မရှိနိုင ် ဘူးလားလို ့ မေးစရာ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ပြဿနာက ဒြပ ် ဝတ ္ ထုရဲ ့ သဘာဝနဲ ့ ၊ စက ် ပစ ္ စည ် းရဲ ့ သဘောအရ ၊ အဲဒီခေတ ် မှာတုန ် းက ခဲယဉ ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ ရှိခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာဝတ ္ ထုများက သူတို ့ ကို အဲဒီလို လုပ ် နိုင ် ခွင ့ ် ကို အလောက ် အကူမပေးခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် ရဲ ့ လက ် တွေနဲ ့ ချည ် း လုပ ် ဖို ့ ဆိုတာ ၊ လက ် ရေးတိုသမားသာ မဟုတ ် ဘူးဆိုရင ် ၊ မလွယ ် ခဲ ့ တဲ ့ အပြင ် ဆက ် သွယ ် ရေး အလားအလာဟာလည ် း ကန ့ ် သတ ် ချက ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လက ် နဲ ့ ရိုက ် ရတဲ ့ လက ် နှိပ ် စက ် နဲ ့ ဆိုရင ် သိပ ် ကို ခက ် ခဲခဲ ့ ပါတယ ် ၊ လျှပ ် စစ ် လက ် နှိပ ် စက ် တွေ ပေါ ် လာခဲ ့ ကာ နောက ် ပိုင ် းမှာ ကွန ် ပျူတာ ကီးဘုတ ် ပေါ ် လာခဲ ့ တာတောင ် မှ ခဲယဉ ် းခဲ ့ ပါသေးတယ ် ၊ လက ် တွေ ့ မှာတော ့ သင ် ဟာ နှုတ ် ပြော နှုန ် းအတိုင ် း တိုက ် ရိုက ် နိုင ် တာတောင ် သင ် ရဲ ့ သဝဏ ် လွှာကို လျင ် မြန ် စွာ လက ် ခံယူနိုင ် မယ ့ ် သူလည ် း ရှိနေရန ် လိုအပ ် ခဲ ့ တာကို သိဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို သဝဏ ် လွှာကို လက ် ခံယူနိုင ် မယ ့ ် အရာတွေ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အိတ ် ကပ ် ထဲမှာ ရှိလာတဲ ့ အခါမှာတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကားပြောသလို စာရေးနိုင ် လာတဲ ့ အခြေအနေတွေ ရရှိလာကြခြင ် းပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီကျမှ စာသားရိုက ် နှိပ ် မှုဆိုတာ ပေါ ် လာရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၊ စာသားရိုက ် နှိပ ် မှုဟာ တည ် ဆောက ် မှု ပုံစံ အရကိုက လျော ့ ရဲရဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် နေစဉ ် မှာ ဘယ ် သူမှာမှ စာလုံး အကြီးအသေး ဒါမှမဟုတ ် ပုဒ ် ဖြတ ် ပုဒ ် မ စတာတွေကို စဉ ် းစာမနေတော ့ ပါ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ စကားပြောကြတဲ ့ အခါမှာလည ် း အဲဒါတွေ အကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြပါသလား ။ 
မစဉ ် းစားကြပါဘူး ၊ ဒီတော ့ စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် တဲ ့ အခါမှာရော ဘာဖြစ ် လို ့ စဉ ် းစားရမလဲ ။ 
ဒီတော ့ ၊ အဲဒီလို စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် မှုဟာ ၊ အဲဒီထဲမယ ် စာရေးခြင ် းနဲ ့ ဆင ် တူတဲ ့ လှုပ ် ရှာမှု တချို ့ ရှိနေတာတောင ် ၊ လက ် ရေး နှုတ ် စကားပဲ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် မှုရဲ ့ သဘာဝဟာ အဲဒီလိုပါ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကားပြောသလို ရေးလို ့ ရလာပါပြီ ။ 
အဲဒီအချက ် ကိုယ ် နှိုက ် ကိုက သိပ ် ကို စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ အဲဒါဟာ ကျဆင ် းမှု တစ ် စုံတစ ် ခု ဖြစ ် တယ ် လို ့ အလွယ ် တကူ ထင ် မြင ် စရာ ရှိနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တည ် ဆောက ် ပုံ တစ ် ခုလုံး လျော ့ ရဲရဲ ဖြစ ် နေခြင ် း ၊ စည ် းစနစ ် တွေ နည ် းပါးနေလို ့ စိုးရိမ ် မှုတွေ ရှိနေခြင ် း ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကသင ် ပုန ် းကြီးနဲ ့ မှ သင ် ယူခဲ ့ ကြတဲ ့ အလေ ့ အကျင ့ ် ရှိနေခြင ် းတို ့ နဲ ပေါင ် းလိုက ် တော ့ တစ ် ခုခုတော ့ လွဲမှားနေပြီလို ့ ထင ် စရာ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
သိပ ် ကို သဘာဝကျတဲ ့ တွေးခေါ ် မှုပါ ။ 
တကယ ် လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ အခု ့ ဖြစ ် ပျက ် လာနေတဲ ့ အရာဟာ ပေါ ် ထွန ် းစ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အချင ် းအရာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဖက ် က ကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် လက ် ချောင ် း နှုတ ် စကားထဲမှာ အဲဒီလို မြင ် လာကြပါမယ ် ။ 
အဲဒါကို နားလည ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် တုုိ ့ ကြည ့ ် ချင ် တာက အဲဒီ ဘာသာစကား ပုံစံအသစ ် ရဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံ အနေအထားကိုပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဥပမာ တစ ် ခုအဖြစ ် စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် မှုထဲက LOL ဆိုတဲ ့ တီထွင ် မှုကို ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီ LOL ဟာ ၊ "" laughing out loud "" ဆိုတဲ ့ ပြောစကားကနေ ပေါ ် ထွန ် းလာခဲ ့ တယ ် လို ့ ထင ် ကြပါတယ ် ။ ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ သီဝရီအရ အဲဒီလို ဟုတ ် တာတော ့ မှန ် ပါတယ ် ၊ အရင ် တုန ် းက အဲဒီလို စာသားတွေကို ယူကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် လူတွေဟာ တအား ရယ ် ချင ် လိုတဲ ့ အခါမှာ တကယ ် ပဲ သုံးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် ကြတဲ ့ အခါမှာ ၊ ဒါမှမျမဟုတ ် သင ် ဟာ အဲဒီလို အသုံးအနှုန ် း ပေါ ် ထွက ် လာခဲ ့ ပုံ သမိုင ် းကြောင ် းကို သိထားသူ ဖြစ ် တယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒီ LOL ဟာ အခုတော ့ တအား ရယ ် ချင ် လိုက ် တာ ဆိုတဲ ့ သဘောမဆောင ် တော ့ တာကို သတိထားမိပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီအရာဟာ ပိုလို ့ ကို သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ သဘောရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ တကယ ့ ် လက ် တွေ ့ စာသား တစ ် ခုကို ပြချင ် ပါတယ ် ၊ အသက ် ၂၀ ခန ့ ် ရှိတဲ ့ အမျိုးသား မဟုတ ် သူ တစ ် ယောက ် မကြာခင ် လေးတင ် တုန ် းက ရေးခဲ ့ တဲ ့ အထဲကပါ ။ 
"စကားမစပ ် ၊ နင ် သုံးတဲ ့ စကားလုံးပုံစံကို ငါတော ့ ကြိုက ် တယ ် ၊" 
ဂျူလီ: "" lol ကျေးဇူးပဲ ၊ ဂျီမေးလ ် ဟာ အခု နှေးလာနေပြီ "" အဲဒီအကြောင ် းကို အခု ကျွန ် တော ် တို ့ စဉ ် းစားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ရယ ် စရာလုံးဝ မဟုတ ် ပါ ။ 
ရယ ် နေသူ တစ ် ယောက ် မှ မရှိပါ ။ (ရယ ် မောသံများ) ဒါတောင ် ၊ အဲဒါကို အဲဒီမှာ တွေ ့ နေရပါတယ ် ၊ ဒီတော ့ အဲဒီမှာ တစ ် ခုခုတော ့ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ဆူဇန ် ပြောလိုက ် ပုံက "" lol ၊ ငါသိပါတယ ် ၊ "" ထပ ် ပြီးတော ့ ၊ အဲဒီလို အဆင ် မပြေမှုတွေ အကြောင ် းကို ပြောဆိုနေစဉ ် မှာ ရယ ် မောရမှာထက ် ကို ပိုလို ့ ကို ရယ ် မောချင ် နေကြသလို ထင ် ရပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ဂျူလီက ၊ "" ငါခုလေးတင ် နင ့ ် ဆီကို အီးမေးလ ် ပို ့ လိုက ် တယ ် ။ "" ဆူဇန ်: "" lol ၊ ငါ အဲဒါကို မြင ် တယ ် ။ "" တကယ ့ ် ကို ထူးဆန ် းတဲ ့ သူတွေပါပဲ ၊ ဒါတွေဟာ LOL ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် နဲ ့ ဆိုင ် လို ့ လား ။ 
ခုနက ဂျူလီက ၊ "" အဲဒါ ဘာဖြစ ် သွားလဲ ။ "" Sဆူဇန ်: "" lol ၊ ငါစာရွက ် ၁၀ရွက ် ရှိတဲ ့ စာတမ ် းကို ရေးရမှာ ။ "" သူမဟာ ရယ ် မော မနေပါ ။ ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
LOL ကို သူတို ့ အသုံးပြုပုံဟာ အတော ့ ် ကို ထူးဆန ် းနေပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ခင ် မင ် မှုကို ပြတဲ ့ အချက ် ဖြစ ် တယ ် ။ တစ ် ဖက ် သား ကို လိုက ် လျောပေးလိုတာကို ပြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် တွေက အဲဒီလိုဟာမျိုးကို လက ် တွေ ့ ကျတဲ ့ နိပါတ ် ပုဒ ် များလို ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ဘယ ် နှုတ ် ပြော စကားထဲမှာမဆို တကယ ့ ် လူသားက ပြောရိုးမှန ် ရင ် အဲဒါတွေ ပါတတ ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အထဲမှာ ဂျပန ် လို ပြောတတ ် သူ ရှိရင ် ၊ "" နေ "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးလေး အကြောင ် း စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ၊ ဝါကျတော ် တော ် များများရဲ ့ အဆုံးမှာ အဲဒါကို အတော ် ကလေး သုံးပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ များ လူမည ် း လူငယ ် တွေ ဒီနေ ့ စကားပြောဆိုကြပုံကို နားထောင ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် လည ် း ၊ သူတို ့ က "" ယို "" ဆိုတဲ ့ အသံကို သုံးကြပုံကို စဉ ် းစာကြည ့ ် ပါ ။ အဲဒီ အကြောင ် းကို ဘွဲ ့ ယူစာတမ ် းကြီးတွေကို ပြုစုလို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ၊ ရေးလည ် း ရေးနေကြပြီနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ LOL ဟာ တဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ အဲဒီလို လက ် တွေ ့ ကျတဲ ့ နိပါတ ် ပုဒ ် တစ ် ခု ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် လူသားတွေက စကားပြောကြတဲ ့ အခါမှာ အဲဒီလို သုံးနှုန ် းတတ ် ကြပါတယ ် ။ 
နောက ် ဥပမာ တစ ် ခုက "" slash "" ပါပဲ ။ အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ slash ကို လက ် တွေ ့ မှာ အတော ် ကလေး သုံးနေကြပြီ ဖြစ ် ရာ ၊ "" ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပါတီပွဲ-slash-ကွန ် ယက ် တွေ ့ ဆုံပွဲကို သွားကြတော ့ မလို "" ဆိုပြီး သုံးနှုန ် း ပြောဆိုကြပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီလို သုံးနှုန ် းရတာကို နှစ ် ကြိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ လူငယ ် တွေ စာကို ရိုက ် နှိပ ် ကြရာမှာ အဲဒီ slash ကို သုံးကြပုံဟာ လုံးဝတစ ် မျိုး ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အကြောင ် းအရာကို ပြောင ် းလဲပစ ် ဖို ့ အဲဒါကို သုံးကြပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ပြရမယ ် ဆိုရင ် ၊ စဲလီ ဆိုသူက ၊ "ငါတော ့ အချိန ် ဖြုန ် းဖို ့ အတွက ် လူတွေကို ရှာရမယ ်" အဲဒါကို ဂျက ် ဖြေပုံက ၊ "" ဟာဟာ "" — ခုနက ကြားလိုက ် ရတဲ ့ "" Haha "" အကြောင ် းကိုလည ် း ဘွဲ ့ ယူစာတမ ် း တစ ် ခု ရေးမယ ် ဆို ရေးနိုင ် မှာပါ ၊ အဲဒါအတွက ် အချိန ် ရှိတယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ — "ဟာဟာ ဒီတော ့ နင ် ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် သွားမှာလား ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ။" 
စဲလီ: "" NYU က ဒီနွေရာသီ ပရိုဂရမ ် အတွက ် ပါ ။ "" ဂျက ်: "" ဟာဟာ ။ Slash ငါကတော ့ ဆန ် းစ ် ကစားကြသူတွေနဲ ့ အတူ ဗီဒီယိုကို ကြည ့ ် နေတယ ် ၊ မှေးရင ် းနဲ ့ မျက ် လုံး တစ ် ဖက ် နဲ ့ ကြည ့ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတယ ် ။ "" ဒီတော ့ အဲဒီ slash ဟာစိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ဂျက ် ပြောလိုက ် တာက ဘာကိုဆိုလိုမှန ် း ကျွန ် တော ် တကယ ် နားမလည ် ပေမဲ ့ ၊ သူဟာ အကြောင ် းအရာကို ပြောင ် းလိုက ် တာကို ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် ကြရပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ အဲဒါဟာ အားလုံး သိရှိလက ် ခံလာကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ လက ် တွေ ့ ဘဝထဲကို ပြန ် သွားကြည ့ ် ရအောင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က စကားပြောဆိုနေစဉ ် မှာ အကြောင ် းအရာကို ပြောင ် းလဲချင ် ကြရင ် ၊ အဲဒါကို ယဉ ် ကျေးစွာ လုပ ် လို ့ ရနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် ချက ် တည ် းနဲ ့ ပြောင ် းလွဲလိုက ် ကြတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သင ် ဟာ သင ့ ် ပေါင ် တွေ ပုတ ် နေရင ် းနဲ ့ အဝေး တစ ် နေရာကို မျှော ် ကြည ့ ် နေမယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ၊ "" ဟင ် ၊ မင ် း ထင ် နေတာက — "" စသဖြင ့ ် ပြောပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ တကယ ် တမ ် းမတော ့ ထိုသူဟာ မထင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ သင ် က တကယ ် လုပ ် ချင ် တာက — (ရယ ် မောသံများ) — သင ် ဟာ တကယ ် တမ ် းမှာ အကြောင ် းအရာကို ပြောင ် းပစ ် လိုပါတယ ် ။ 
စာကို လက ် ဖြင ့ ် ရိုက ် နှိပ ် နေစဉ ် အဲဒီလို လုပ ် မရနိုင ် ပါ ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ဒီလို စနစ ် အတွင ် းမှာပါ သုံးလို ့ ရမယ ့ ် နည ် းလမ ် းတွေ ပေါ ် လာနေနေကြပါတယ ် ။ 
နှုတ ် ပြော ဘာသာစကား အားလုံးတို ့ ထဲမှာ ၊ ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် တွေက အချက ် အလက ် ပြ မှတ ် သားစရာ အသစ ် လို ့ ခေါ ် ကြတဲ ့ အရာတွေ ရှိတတ ် ပါတယ ် ၊ နှစ ် ခု ၊ သုံးခု ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် မှုက ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ slash ကနေပြီးတစ ် ခုကို တီထွင ် ယူလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရေးသားဖွဲ ့ စည ် းမှု ပုံစံတွေ တသီကြီးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရှေ ့ မှောက ် မှာကို တိုးတက ် ပေါ ် ပေါက ် လာနေကြကာ ဆက ် ပြီးတော ့ လည ် း ပေါ ် ပေါက ် လာကြဦးမှာ ဖြစ ် ပေမဲ ့ ၊ တစ ် ခုခုတော ့ မဟုတ ် သေးပါဘူးလို ့ ထင ် စရာ ရှိနေတုန ် းပါ ။ 
ဖွဲ ့ စည ် းပုံထဲမယ ် အားနည ် းချက ် တွေ ရှိနေပါသေးတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ သိမ ့ ် မွေ ့ နူးညံ ့ မှု မရှိသေးပါ ။ The Wall Street Journal ထဲက ဘာသာစကားမျိုး မဟုတ ် သေးပါ ။. 
ကောင ် းပါပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က လက ် တွေ ့ ကျကျ လေ ့ လာလိုကြပါက ၊ ၁၉၅၆ ခုနှစ ် တုန ် းက ဒီလူကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် ပါ ၊ အဲဒါဟာ စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် ရမှု မရှိခဲ ့ စဉ ် တုန ် းကပါ ၊ "" ငါ လူစီကို ချစ ် တယ ် "" စာသားမျိုး အားလုံးအသိပါ ။ 
"" လူ တော ် တော ် များက သင ် ပုန ် း မကျေခဲ ့ ကြပါ ၊ အလီတိုင ် ဇယားကို မသိခဲ ့ ကြပါ ၊ သဒ ္ ဒါနည ် းကျစွာ မရေးတတ ် ခဲ ့ ကြပါ — "" ပြီးတော ့ အဲဒီလို အရာမျိုးကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၁၉၅၆ ခုနှစ ် မှာတင ် မက ၊ အဲဒီအရင ် ၁၉၁၇ ခုနှစ ် မှာလည ် း ကြားခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ 
၁၉၁၇ ။ အဲဒီ ခေတ ် တုန ် းက စာရေးခြင ် း ကိစ ္ စထဲမှာ အားလုံးဟာ စနစ ် ကျခဲ ့ တယ ် ဆိုပြီး ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ က ထင ် မှတ ် နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ "" Downton Abbey "" မှာ နေထိုင ် ခဲ ့ ကြသူတို ့ ဟာ စကားပြောရာတွင ် သိပ ် ကို တော ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ စသဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ယူဆလာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ "" နိုင ် ငံ ့ ထဲက ကောလိပ ် ကျေင ် းတိုင ် းမျာ ငိုယိုသများကို ကြားနိုင ် သည ် ၊ 'ကျွန ် တော ် တို ့ ၏ ကျောင ် းသား အသစ ် များသည ် အသံထွက ် မပြောနိုင ် ၊ စားလုံးပေါင ် း မမှန ် နိုင ် ပါ ။' "" အလားတူ အရာတွေ ရှာတွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီထက ် ကို ပိုစောတဲ ့ ကာလဆီကို သွားလို ့ ရပါသေးတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ သမ ္ မတ ဟားဝါဒ ် ပါပဲ ။ ၁၈၇၁ ခုနှစ ် ပါ ။ 
လျှပ ် စစ ် ဆိုတာ မရှိသေးပါ ။ လူတွေဟာ အကြောင ် းအရာ သုံးခုကိုသာ ပြောဆိုနေခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
"" စာကို ရေးသားရာတွင ် ၊ စာလုံး မပေါင ် းတတ ် ဘူး ၊ စာကို စီကာ ရေးဖွဲ ့ ရာတွင ် မမှန ် ကန ် ဘူး ၊ ယဉ ် ကျေးဖွယ ် ရာ မရှိဘူး ။ "" သူ ပြောနေတာက ကောလိပ ် ကျောင ် းမှာ စာကို သင ် ယူဖို ့ ကောင ် းမွန ် စွာ ပြင ် ဆင ် ပြီးသား သူတွေ အကြောင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သွားချင ် သေးရင ် နောက ် ထပ ် ပိုစောတဲ ့ ခေတ ် ကို သွားလို ့ ရပါသေးတယ ် ။ 
၁၈၄၁ ခုနှစ ် ၊ ကျောင ် းကို နှစ ် ပေါင ် းများစွာကြာ အုပ ် ချုပ ် နေရသူဟာ များစွာမှ စိတ ် ပျက ် နေပါတယ ် သူဟာ အချိန ် အတော ် ကြာအောင ် ကိုပဲ "" မူရင ် းစာသားကို လုံးဝနီးပါးကို ဂရုမစိုက ် နားမလည ် မှုကို မြင ် နေရခြင ် းဟာ စိတ ် ပျက ် စရာကြီး ဖြစ ် ရပါတယ ် "" စသဖြင ့ ် ညည ် းညူး ပြောဆိုနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အေဒီ ၆၃ ခုနှစ ် ဆီကို တောင ် သွားနိုင ် ပါတယ ် — (ရယ ် မောသံများ) — အဲဒီမှာလည ် း စိတ ် ပျက ် နေခဲ ့ ရသူ တစ ် ဦးကို မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ လူတွေ လက ် တင ် ဘာသာစကားကို ပြောဆိုကြပုံကို အကြီးအကျယ ် စိတ ် ပျက ် နေခဲ ့ သူပါ ။ 
သူပြောနေတဲ ့ ဟာက နောက ် ပိုင ် းမယ ် ကျတော ့ ပြင ် သစ ် စကားဆိုတာ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၊ အမြဲတမ ် းလိုလိုပဲ — (ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် တီး အားပေးသံများ) — အဲဒီလို အရာတွေ အကြောင ် းကို စိုးရိမ ် ပြောဆိုကြမယ ့ ် သူတွေဟာ အစဉ ် ပဲ ရှိနေမှာပါ ။ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ္ ဘာကြီးကတော ့ လည ် မြဲလည ် ပတ ် လျက ် ရှိနေဆဲပါ ။ 
ဒီတော ့ ကား ၊ ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နေကြရတဲ ့ စာသားကို ရိုက ် နှိပ ် နေကြတာကို စဉ ် းစားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အခု တွေ ့ မြင ် နေရတာဟာ လုံးဝကို အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ရေးသားနည ် း တစ ် ခု ဖြစ ် တယ ် ၊ လူငယ ် တွေက တီထွင ် ပြုစုလျက ် တိုးတက ် အောင ် လုပ ် နေကြတယ ် ၊ အဲဒါကို သူတို ့ ဟာ အစဉ ် အလာ ရေးသားမှုကိစ ္ စနဲ ့ ယှဉ ် ပြီး လုပ ် ကိုင ် နေကြခြင ် း ဖြစ ် တယ ် ၊ အဲဒီလိုဆိုတော ့ သူတို ့ ဟာ အလုပ ် နှစ ် မျိုးကို လုပ ် နိုင ် ကြခြင ် းပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒါဟာ ဘာသာစကား နှစ ် မျိုးကို သုံးစွဲမှုဖြစ ် တဲ ့ အထောက ် အထားတွေ တိုးလာနေတယ ် ဆိုတော ့ ၊ ဆင ် ခြင ် မှု အသိတရား အတွက ် လည ် း အကျိုးရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တနည ် းပြောရရင ် ဒေသိယစကား နှစ ် မျိုးတတ ် ခြင ် းလည ် း ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
တကယ ် ပါပဲ ၊ ရေးသားတဲ ့ ပုံစံကို လေ ့ လာကြည ့ ် ပြီး ပြောရပါက အဲဒါဟာတကယ ့ ် ကို ဒေသိယစကား နှစ ် မျိုးပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ စာသားကို ဒီလို ရိုက ် နှိပ ် မှုဟာ လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ ဒီနေ ့ လူငယ ် တွေက ၊ သိရှိနားလည ် တဲ ့ စိတ ် ဖြင ့ ် လုပ ် ကိုင ် နေကြတာ မဟုတ ် တောင ် ၊ ဘဝရဲ ့ လိုအပ ် ချက ် ကို ချင ့ ် ချိန ် လျက ် သူတို ့ ရဲ ့ ဘာသာစကားဆိုင ် ရာ ကျွမ ် းကျင ် မှုပညာကို တိုးချဲ ့ ဖို ့ ကြိုးစားမှုပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သိပ ် ကို ရှင ် းနေပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ များ ၁၉၇၃ ခုနှစ ် မှာ မွေးဖွားခဲ ့ သူ တစ ် ဦးက ၁၉၉၃ ခုနှစ ် တုန ် းက ကျောင ် းသား အဆောင ် တစ ် ခုထဲက ကြော ် ငြာ သင ် ပုန ် း ပေါ ် က ရေးသားချက ် တစ ် ခုကို မြင ် လိုက ် ရတဲ ့ အခါမှာ သုံးနှုန ် းတဲ ့ စကားလုံးတွေ အနည ် းငယ ် ပြောင ် းလဲသွားနိုင ် ခဲ ့ ပေမယ ့ ် ၊ "" အချစ ် ဝတ ္ ထု "" ခေတ ် နဲ ့ စာရင ် ပေါ ့ လေ ၊ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် အဲဒီ သင ် ပုန ် းပေါ ် မှာ ရေးထားခဲ ့ တာကို နားလည ် နိုင ် စွမ ် း ရှိခဲ ့ မှာပါ ။ 
အခု တစ ် ဖန ် သိပ ် မကြာသေးတဲ ့ 1993 တုန ် းကမွေးခဲ ့ သူကို ယူလိုက ် ပါ ၊ "" Bill and Ted 's Excellent Adventure "" စာအုပ ် ခေတ ် တုန ် းက သူတွေကို ယူလိုက ် ပြီး ၊ 
သူတို ့ ကို ပေးဖတ ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ၊ ဒီနေ ့ အသက ် ၂၀ ရှိသူ တစ ် ဦး ရေးထားတဲ ့ သာမန ် စာသားလေးကို ပေးဖတ ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
အဲဒါရဲ ့ တစ ် ဝက ် လောက ် က ဘာကိုဆိုလိုမှန ် း သူတို ့ တွေ လုံးဝကို မသိနိုင ် ဖို ့ များပါတယ ် ၊ လုံးဝကို အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဘာသာစကားဆိုတာ ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ လို ့ ပါပဲ ၊ တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လူငယ ် တွေ အားလုံး သူလိုငါလို လုပ ် နေကြတဲ ့ ကိစ ္ စပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အမြင ် ထဲမှာ သူတို ့ လက ် ထဲက ကိရိယာ အသေးလေးတွေနဲ ့ ဆော ့ ကစားနေကြတယ ် လို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ထဲကနေပြီး ပေါ ် ထွန ် းလာတဲ ့ ဘာသာစကားပါပဲ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ နိဂုံးချုပ ် တဲ ့ အနေနဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အနာဂါတ ် ဆီကို သွားနိုင ် ခဲ ့ ရင ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ၂၀၃၃ ခုနှစ ် ဆီကို သွားနိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ပထမ အချက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ David Simon ဟာ "" The Wire. "" ရဲ ့ နောက ် ဆက ် တွဲ ဇာတ ် လမ ် းကို ရေးဖြစ ် ခဲ ့ သလားကို မေးပါမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ၊ အဲဒါကို တကယ ် မေးပြီးတဲ ့ ေနောက ် မှာ "" Downton Abbey "" မှာဘာတွေ ဖြစ ် ပျက ် နေတယ ် ဆိုတာကို တကယ ် ပဲ သိရှိလိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ အဲဒါက ဒုတိယ အချက ် ဖြစ ် ပါမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် တတိယအချက ် က ၊ ကျေးဇူးပြုပြီး ၁၆ နှစ ် အရွယ ် ကလေးမလေး တစ ် ယောက ် ရေးထားတဲ ့ စာသား အတိုလေးကို ပြပါလို ့ တောင ် းုကြည ့ ် မှာပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ခေတ ် ထဲမှာ ပေါ ် ထွန ် းလာခဲ ့ တဲ ့ ဒီဘာသာစကားဟာ ဘယ ် ဆီကို တိုးတက ် ပြောင ် းလဲလာခဲ ့ သလဲ ဆိုတာကို သိချင ် လို ့ ပါပဲ ၊ လုပ ် လို ့ ရခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် အကောင ် းဆုံးက ၊ အဲဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ ဆီကို ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ် ဆီကို ၊ ပြန ် ပို ့ ပေးချင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရှေ ့ မှောက ် မှာပဲ ဒီနေ ့ ဖြစ ် ပျက ် ပြောင ် းလဲ တိုးတက ် လာနေတဲ ့ လက ် ရှိ ဘာသာစကားဆိုင ် ရာ အံ ့ ဖွယ ် ရာ အချင ် းအရာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဆန ် းစစ ် လေ ့ လာနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးအားပေးသံများ) ကျေးဇူး တင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် တီးအားပေးသံများ) 

လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ၊ ယဉ ် က ​ ျေးမှုနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ သတိထားမိတယ ် 
အရဲစွန ့ ် ရတာတိုင ် း လိုင ် စင ် လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကားမောင ် းသင ် ခြင ် း ၊ သေနတ ် ပိုင ် ဆိုင ် ခြင ် း လက ် ထပ ် ခြင ် းပေါ ့ ။ 
တစ ် ခုရှိတာက.... (ရယ ် သံများ) အရာတိုင ် းဟာ စွန ့ ် စားရတယ ် ဆိုတာ မှန ် ပါတယ ် ၊ နည ် းပညာက လွဲရင ် ပေါ ့ ။ 
ဘာကြောင ် ့ လဲမသိ စံသင ် ရိုးမာတိကာမရှိဘူး ၊ အခြေခံ သင ် တန ် းမရှိဘူး ။ 
ခင ် ဗျားကို ကွန ် ပြူတာ ထည ့ ် ပေးလိုက ် ကာ အသိုက ် ထဲကနေ ခင ် ဗျားကိုကန ် ထုတ ် တာလေ ။ 
ခင ် ဗျားဒါကို လေ ့ လာသင ့ ် တယ ် ပေါ ့ ၊ ဘယ ် နည ် းနဲ ့ လဲ ။ 
ယဉ ် ပါးမှုအရပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
"" ဒါက ဒီလိုဗျ "" ဆိုပြီး ဘယ ် သူမှ ထိုင ် ပြီး မပြောပါဘူး ။ ဒီတော ့ လူတိုင ် းသိတယ ် လို ့ ထင ် န ​ ေပေမဲ ့ မသိဘူးဖြစ ် နေတဲ ့ ၁၀ ချက ် ကိုပြောပြပါမယ ် ။ 
ပထမဆုံးက ဝက ် ဘ ် ပေါ ် မှာ ထက ် အောက ် ရွေ ့ ချင ် ရင ် မောက ် စ ် မသုံးပဲ ရွေ ့ တဲ ့ ဘားကို သုံးပါ ။ 
ဒါဟာ အရမ ် းအချိန ် ကုန ် ပါတယ ် ။ 
နာရီပိုင ် းနဲ ့ ပေးရတယ ် ဆိုမှပဲ ဒါလုပ ် ပါ ။ 
ဒီအစား စပေ ့ စ ် ဘားကို ပုတ ် လိုက ် ပါ ။ 
စပေ ့ စ ် ဘားက စာတစ ် မျက ် နှာ ကျလာတယ ် ။ 
အပေါ ် ကိုရွှေ ့ ဖို ့ Shift ခလုတ ် ကိုကိုင ် ထားပါ ။ 
ဒီတော ့ စာမျက ် နှာရွှေ ့ ဖို ့ စပေ ့ စ ် ဘား ၊ ရှာဖွေရေး ကိရိယာတိုင ် း ၊ ကွန ် ပြူတာတိုင ် းမှာ ရတယ ် ။ 
ဝက ် ဘ ် မှာလည ် း ဒီပုံစံတစ ် ခုခုမှာ လိပ ် စာလိုမျိုးတွေ ဖြည ့ ် တယ ် ဆိုရင ် အကွက ် တစ ် ခု ပြောင ် းဖို ့ TAB ခလုတ ် ကိုနှိပ ် မရတာ ခင ် ဗျားသိတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ခင ် ဗျားပြည ် နယ ် ကိုဖြည ့ ် တဲ ့ ပေါ ် လာတဲ ့ စာရင ် းကွက ် ကျတော ့ ရော ။ 
​ ေပေါ ် လာတဲ ့ စာရင ် းကွက ် ကို မဖွင ့ ် ပါနဲ ့ ။ 
တော ် တော ် ကယ ် လိုရီ ဖြုန ် းတဲ ့ ဟာပါ ။ 
ပြည ် နယ ် ရဲ ့ ပထမစာလုံးကို ထပ ် ၊ ထပ ် ပြီးရိုက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ Connecticut ကိုလိုချင ် ရင ် C C C ပေါ ့ 
Texas ကိုဆိုရင ် T T ကိုရိုက ် ပါ ၊ ဒီတော ့ ပေါ ် လာတဲ ့ စာရင ် းကွက ် ကို မဖွင ့ ် ပဲ ခုန ် ရိုက ် လို ့ ရတာပေါ ့ ။ 
ဝက ် ဘ ် မှာလည ် း စာသား အရမ ် းသေးတဲ ့ အခါ လုပ ် ရမှာက Control ခလုတ ် ကိုဖိထားပြီး Plus Plus Plus လို ့ ရိုက ် ပါ ။ 
ရိုက ် ချက ် တိုင ် း စာသားကကြီးလာပါတယ ် ၊ 
ကွန ် ပြူတာအလုပ ် တွေ ၊ ဝက ် ရှာဖွေရေးတိုင ် းမှာ ပြန ် သေးလာဖို ့ minus minus minus ပါ ။ 
Mac မှာဆိုရင ် တော ့ ဒါအစား Command ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
Bliackberry Android နဲ ့ iPhone မှာရိုက ် တဲ ့ အခါ ပုဒ ် ဖြတ ် နဲ ့ စာခြားတာ ရိုက ် ဖို ့ နဲ ့ စာလုံးကြီးလုပ ် ဖို ့ ဒုက ္ ခခံပြီး အဖြတ ် အထောက ် အပြင ် အဆင ် ကို မပြောင ် းလိုက ် ပါနဲ ့ ။ 
စပေ ့ စ ် ဘားကိုပဲ ၂ ချက ် ဆက ် ရိုက ် လိုက ် ပါ 
ဖုန ် းကနေ ပုဒ ် ဖြတ ် တွေ ၊ ခြားတာတွေ ၊ စာလုံးကြီးတွေလုပ ် ပေးတယ ် ။ 
Space Space လုပ ် လိုက ် ပါ ။ 
လုံးဝအံ ့ စရာကြီးပါ ။ 
ဆဲလ ် ဖုန ် းတွေ ၊ ဖုန ် းအားလုံးမှာ အရင ် က ကိုယ ် ခေါ ် ခဲ ့ တဲ ့ လူနံပါတ ် ကို ပြန ် ခေါ ် ချင ် ရင ် လုပ ် ရမှာက "" ခေါ ် ပါ "" ခလုတ ် ကိုနှိပ ် ရုံပါ ။ နောက ် ဆုံးနံပါတ ် ကို အကွက ် မှာထည ့ ် ပေးပြီး ဒီမှာတကယ ် ခေါ ် ဖို ့ "" ထပ ် ခေါ ် ပါ "" ဆိုတာကို နှိပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို ခေါ ် နေရင ် အရင ် ခေါ ် တဲ ့ စာရင ် းကို သွားစရာမလိုပဲ "" ခေါ ် ပါ "" ခလုပ ် ကိုနှိပ ် ရုံပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ကို ရူးစေတာက ခင ် ဗျားကိုခေါ ် ပြီး voice mail မှာ စာတိုထားတဲ ့ အခါ "" စာတိုထားခဲ ့ ပါ "" ဆိုပြီးကြားရတာပါ ။ နောက ် ပြီး ဖြေကြားချက ် မရှိတာ ၄၅ နှစ ် တောင ် ရှိသလိုမျိုး ၁၅ စက ္ ကန ့ ် ကြာ ကြောင ် စီစီ ညွှန ် ကြားချက ် တွေ ရတယ ် ဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ခါးခါးသီးသီး မဖြစ ် ပါဘူး ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒီတော ့ ဖြစ ် သွားတာက ဒီလို အသံကို တိုက ် ရိုက ် ခုန ် သွားလို ့ ရတဲ ့ ကီးဘုတ ် အတိုနည ် း တစ ် ခုရှိတာပါ ။ 
ဖုန ် းသံ ၊ ကျေးဇူးပြုပြီး အသံမှာ.. 
(တီတီ မြည ် သံ) DP: ဖြစ ် ချင ် တော ့ ဖုန ် းကုမ ္ ပဏီတွေက တူညီတဲ ့ ရိုက ် ချက ် ကို မကျင ့ ် သုံးပဲ ကုမ ္ ပဏီအလိုက ် ကွဲတော ့ ရိုက ် ချက ် ကို ခင ် ဗျားခေါ ် နေတဲ ့ လူအတွက ် ခင ် ဗျား သင ် ယူဖို ့ လွှဲပြောင ် းပေးတာပေါ ့ ။ 
ဒါတွေဟာ ပြည ့ ် စုံတယ ် လို ့ မပြောခဲ ့ ဘူးနော ် ။ 
ဒီတော ့ အများစုက Google ကို ဘက ် ဘ ် စာမျက ် နှာရှာကြည ့ ် တဲ ့ အရာပဲလို ့ ထင ် ကြပေမဲ ့ အဘိဓါန ် လဲပါပါတယ ် ။ 
Define ဆိုတဲ ့ စာလုံးနဲ ့ ကိုယ ် သိချင ် တာကို ရိုက ် လိုက ် ပါ ။ 
ဘာမှနှိပ ် စရာတောင ် မလိုပါဘူး ။ 
ရိုက ် နေတုန ် း အဓိပ ္ ပါယ ် ပေါ ် လာတယ ် ။ 
FAA အချက ် အလက ် အပြည ့ ် အစုံလည ် း ပါပါတယ ် ။ 
လေကြောင ် း အမည ် နဲ ့ ခရီးစဉ ် ကိုရိုက ် လိုက ် 
ခရီးစဉ ် ၊ ဂိတ ် ၊ လေဆိပ ် က ဘယ ် မှာ ၊ မဆင ် းခင ် ဘယ ် လောက ် ကြာမယ ် ဆိုတာ ပြပေးတယ ် ။ 
App မလိုပါဘူး ။ 
ယူနစ ် နဲ ့ ငွေကြေး ပြောင ် းလဲတာရော ပြတယ ် ။ 
ထပ ် ပြီးတော ့ ဒီရလဒ ် တွေကို နှိပ ် ဖို ့ မလိုဘူးနော ် ။ 
အကွက ် ထဲရိုက ် ထည ့ ် ရုံပဲ ခင ် ဗျား အဖြေရတယ ် လေ ။ 
စာသား အကြောင ် းပြောတုန ် း ထင ် ရှားအောင ် လုပ ် ချင ် တဲ ့ အခါ ဒါကက နမူနာလေးပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) စာလုံးတစ ် လုံးကို ထင ် ရှားချင ် ရင ် အသစ ် ကလေးလို မောက ် စ ် နဲ ့ ဖြတ ် ဆွဲတာနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဘဝကို မဖြုန ် းစမ ် းပါနဲ ့ 
စာလုံးကို ၂ ချက ် ဆင ့ ် နှိပ ် လိုက ် ပါ ။ 
၂၀၀ ကိုကြည ့ ် ၊ ၂ ချက ် ဆင ့ ် နှိပ ် မယ ် စာလုံးပဲ သေသေသ ​ ပ ် သပ ် မှတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ထင ် အောင ် လုပ ် ထားတဲ ့ စာလုံးကို မဖျက ် လိုက ် နဲ ့ ။ 
အဲဒီအပေါ ် က ထပ ် ရိုက ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါက ပရိုဂရမ ် တိုင ် းမှာ ရှိတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဆွဲနေတုန ် း ကြီးလာတုဲ ့ စာလုံးကို ထင ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ ၂ ချက ် ဆင ့ ် ဆွဲလို ့ ရပါတယ ် ။ 
အများကြီး ပိုတိကျပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဒုက ္ ခခံပြီး ဖျက ် မနေပါနဲ ့ ။ 
ထပ ် သာရိုက ် လိုက ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) Shutter ကြားကာလဆိုတာ shutter ခလုတ ် ကိုဖိထားစဉ ် နဲ ့ တကယ ် တမ ် း ကင ် မရာရိုက ် တဲ ့ ကြားက ကာလပါ ။ 
ဒေါ ် လာ ၁၀၀၀ အောက ် ကင ် မရာဆို အတော ် စိတ ် ပျက ် ဖို ့ ကောင ် းတယ ် ဗျ ။ 
(ကင ် မရာသံ) (ရယ ် သံများ) ဒါက ကင ် မရာက ဆုံချက ် နဲ ့ အလင ် းဖွင ့ ် တာ တွက ် ချက ် ဖို ့ အချိန ် လိုတာကိုး ။ ဒါပမေဲ ့ တစ ် ဝက ် နှိပ ် ပြီး ကြိုချိန ် လိုက ် ရင ် လက ် ညှိုးကို တင ် နှိပ ် ထားလိုက ် တော ့ ၊ ရှပ ် တာ နောက ် မကျတော ့ ဘူး ။ 
အချိန ် တိုင ် း ဒီလိုရပါတယ ် ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ ဒေါ ် လာ ၅၀ တန ် ကို ၁၀၀၀ တန ် ဖြစ ် အောင ် ပြောင ် းပေးလိုက ် တာ ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ မကြာခဏဖြစ ် တတ ် တာက ဟောပြောနေတုန ် းမှာ တစ ် ခုခုကြောင ့ ် ခင ် ဗျားအစား ပရိတ ် သတ ် က ဆလိုက ် ကိုကြည ့ ် နေတာလေ ၊ 
(ရယ ် သံများ) ဒီလိုဖြစ ် တဲ ့ အခါဒါက Keynote Power Point မှာ အလုပ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ၊ ပရိုဂရမ ် တိုင ် းမှာ အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ၊ လုပ ် ရမှာက B စာလုံးကိုရိုက ် ရုံပါ ။ B က အမှောင ် ချတာ ၊ လူတိုင ် းကိုယ ့ ် ကို ကြည ့ ် အောင ် ဆလိုက ် ကို အမှောင ် ချဖို ့ နဲ ့ ဆက ် ဖို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ အခါ B ကိုပြန ် ရိုက ် တာပေါ ့ ။ ဆက ် တိုက ် ဖြစ ် နေရင ် ဗလာအတွက ် W ခလုတ ် ကိုနှိပ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ ဆလိုက ် ကို ဗလာချလိုက ် ပါ ။ နောကိပြီး ဗလာဖျောက ် ဖို ့ W ကိုပြန ် ရိုက ် လိုက ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် အရမ ် း မြန ် သွားတာ သိပါတယ ် ။ 
လွတ ် သွာတာရှိရင ် ဒီနည ် းတွေရဲ ့ စာရင ် းကို ပျော ် ပျော ် ကြီး ပို ့ ပေးမှာပါ ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ ၊ ချီးကျူးပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး California နည ် းပညာ လိုင ် စင ် ရပါတယ ် 
ပျော ် ရွှင ် ကြပါစေဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

နှစ ် ပေါင ် း ၁၀၀ ကျော ် လုံးလုံး ဖုန ် းကုမ ္ ပဏီတွေဟာ အစိုးရတွေကို ကြားဖြတ ် နားထောင ် ဖို ့ ကူညီပံ ့ ပိုးပေးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီကာလ တော ် တော ် များများမှာ ဒီအထောက ် အပံ ့ က လက ် လုပ ် ပါပဲ ။ 
စောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် းဟာ လက ် လုပ ် ဖြစ ် ပြီး ဝါယာတွေကို လက ် နဲ ့ ဆက ် သွယ ် ပါတယ ် ။ 
ခေါ ် ဆိုမှုတွေကို တိပ ် မှာ ဖမ ် းယူတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ များပြားတဲ ့ အခြားလုပ ် ငန ် းတွေမှာလို ကွန ် ပြူတာကအားလုံးကို ပြောင ် းလိုက ် ပါတယ ် 
ဖုန ် းကုမ ္ ပဏီတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကွန ် ရက ် တွေရဲ ့ အရမ ် း အဓိက ကျတာတွေထဲမှာ စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေး အင ် ္ ဂါရပ ် တွေ တပ ် ဆင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါကို တစိတ ် ကလေး စဉ ် းစားမိစေလိုပါတယ ် ။ ခေါ ် ဆိုမှုတွေကို သယ ် ဆောင ် တဲ ့ ဖုန ် းတွေနဲ ့ ကွှန ် ရက ် တွေဟာ စောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် းအတွက ် ပထမဆုံး သွယ ် တန ် းပါတယ ် ။ 
ပထမနဲ ့ အဦးဆုံးပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ အဓိပ ္ ပါယ ် က ခင ် ဗျားရဲ ့ ခင ် ပွန ် း ၊ ကလေးတွေ ၊ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဘက ် ဆရာဝန ် နဲ ့ ဖုန ် းပြောနေချိန ် မှာ လူတစ ် ယောက ် က နားထောင ် နေနိုင ် တာပါ ။ 
ကဲ အဲဒီလူက ခင ် ဗျားရဲ ့ အစိုးရ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ၊ အခြားအစိုးရ ၊ နိုင ် ငံခြားထောက ် လှမ ် းရေး ဋ ္ ဌာန ၊ ဟက ် ကာ ၊ ရာဇဝတ ် သား ၊ ယောင ် ပြလည ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လေ ။ ဒါမှမဟုတ ် စောင ့ ် ကြပ ် တဲ ့ စနစ ် ကိုခိုးဝင ် တဲ ့ အခြားအဖွဲ ့ ဖုန ် းကုမ ္ ပဏီရဲ ့ စောင ့ ် ကြပ ် ရေး စနစ ် ကိုခိုးဝင ် သူလည ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လေ ။ 
ဖုန ် းကုမ ္ ပဏီတွေက စောင ့ ် ကြပ ် မှုကို ဦးစားပေး တပ ် ဆင ် ခိုင ် းပေမယ ့ ် Silicon Valley ကုမ ္ ပဏီတွေက မလုပ ် ဘူး ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် နှစ ် နှစ ် ကျော ် မှာ တိုးကာတိုးကာနေပြီး Silicon Valley ကုမ ္ ပဏီတွေက ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးထုတ ် ကုန ် တွေမှာ စောင ့ ် ကြည ့ ် မှုကို အလွန ် အမင ် း ခက ် ခဲစေတဲ ့ ခိုင ် မာတဲ ့ စာဝှက ် နည ် းပညာကို ရေးသွင ် းကြတယ ် ။ 
ဥပမာ အတော ် များများမှာ iPhone တစ ် လုံး ရှိလောက ် တယ ် ပြီးတော ့ iPhone သုံးပြီး အခြား iPhone ရှိသူတွေကိုစာတို တစ ် စောင ် ပို ့ ရင ် ဒီစာတိုတွေကို အလွယ ် တကူ ကြားဖြတ ် ဖတ ် လို ့ မရနိုင ် ဘူး ။ 
တကယ ် တော ့ Apple အဆိုအရ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် တောင ် စာတိုတွေကို ကြည ့ ် လို ့ မရပါဘူးတဲ ့ ။ 
အလားတူပဲ ကိုယ ့ ် မိတ ် ဆွေတွေ ၊ အချစ ် ဆုံးတွေနဲ ့ အသံခေါ ် ဆိုဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် ဗီဒီိယိုခေါ ် ဆိုမှုအတွက ် Face Time ကိုသုံးရင ် ဒါကိုလည ် း လွယ ် လွယ ် ကြားဖြတ ် လို ့ မရနိုင ် ဘူးတဲ ့ ။ 
ဒါက Apple တင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
Facebook ကပိုင ် ပြီး တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက သန ် းရာချီတဲ ့ လူတွေသုံးနေတဲ ့ WhatApp မှာလည ် း ၎ င ် းရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် မှာ ခိုင ် မာတဲ ့ စာဝှက ် ရေး နည ် းပညာကို သုံးထားပါတယ ် ။ ဆိုလိုတာက Global South ကလူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အစိုးရတွေ ၊ မကြာခဏတော ့ အာဏာပိုင ် တွေ သူတို ့ ရဲ ့ စာတွေကို ကြားဖြတ ် ကြည ့ ် တာမျိုးမရှိပဲ အလွယ ် တကူ ဆက ် သွယ ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ နှစ ် ၁၀၀ ကြာ ဘယ ် ဖုန ် းကိုမဆို အချိန ် မရွေး ၊ နေရာမရွေး နားထောင ် နိုင ် ပြီးတဲ ့ နောက ် အစိုးရအာဏာပိုင ် တွေ သိပ ် မပျော ် ဘူး ခင ် ဗျား ထင ် ကောင ် းထင ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
တကယ ် က ဒါကဖြစ ် ပျက ် နေပါတယ ် ။ 
အစိုးရအာဏာပိုင ် တွေဟာ အင ် မတန ် ပဲ စိ ် တ ် ဆိုးကြပါတယ ် ။ 
သူတိုဟာ စာဝှက ် ကိရိယာတွေကြောင ့ ် စိတ ် ဆိုးကြတာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
သူတို ့ ကို စိတ ် ပျက ် စေဆုံးက နည ် းပညာကုမ ္ ပဏီတွေက သူတို ့ ထုတ ် ကုန ် တွေမှာ စာဝှက ် အင ် ္ ဂါတွေ ထည ့ ် သွင ် းပြီး ဒါတွေကို အလိုလို ဖွင ့ ် ထားလိုက ် လို ့ ပါ ။ 
အလိုလျောက ် ကိရိယာက အရေးပါပါတယ ် ။ 
တိုတိုပြောရင ် နည ် းပညာ ကုမ ္ ပဏီတွေက စာဝှက ် ကို ဒီမိုကရေစီကျအောင ် လုပ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဗြိတိန ် ဝန ် ကြီးချုပ ် David Cameron လို အစိုးရအာဏာပိုင ် တွေ ယုံကြည ် တာက ဆက ် သွယ ် ရေးအားလုံး ၊ အီးမေး ၊ စာတွေ ၊ အသံခေါ ် ဆိုမှုတွေ အကုန ် လုံးကို အစိုးရတွေ သိခွင ့ ် ရသင ့ ် ပြီး စာဝှက ် က ဒါကိုခက ် အောင ် လုပ ် နေတာပါတဲ ့ ။ 
ကဲ ကြည ့ ် ပါတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် သူတို ့ အမြင ် ကိုအရမ ် းကို စာနာမိပါတယ ် ။ 
ဘေးမကင ် းတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ၊ ဘေးမကင ် းတဲ ့ ကာလမှာ နေတာဖြစ ် ပြီး အပြင ် မှာက အရမ ် းကိုဆိုးတဲ ့ လူတွေရှိနေတယ ် လေ ။ 
အကြမ ် းဖက ် သမားတွေ ၊ စိုးရိမ ် စရာ နိုင ် ငံတော ် ခြိမ ် းမှုတွေရှိတော ့ အားလုံးဟာ FBI နဲ ့ NSA ကိုစောင ့ ် ကြည ့ ် ပေးစေချင ် တယ ် လို ့ သံသယဖြစ ် မိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီစောင ့ ် ကြည ့ ် ရေး အစီအစဉ ် တွေက ကုန ် ကျစရိတ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီအတွက ် အကြောင ် းပြချက ် က အကြမ ် းဖက ် သမား လက ် ပ ် တော ့ တို ့ မူးယစ ် ဆေးရောင ် းသူရဲ ့ ဆဲလ ် ဖုန ် းဆိုတာမျိုး မရှိပါဘူး ။ 
ဆက ် သွယ ် ရေး ကိရိယာမျိုးတူတွေပဲ အားလုံးသုံးကြတာပါ ။ 
ဆိုလိုတာက အကြမ ် းဖက ် သမား ဒါမှမဟုတ ် မူးယစ ် ဆေး ရောင ် းဝယ ် သူရဲ ့ ခေါ ် ဆိုတာတွေကို ကြားဖြတ ် လို ့ ရရင ် ကျန ် တဲ ့ ဟာတွေကိုရော လုပ ် လို ့ ရတာပဲလေ ။ 
တကယ ် တမ ် း မေးဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ထင ် မိတာက ကမ ္ ဘာတလွှားက သန ် းထောင ် ချီတဲ ့ လူတွေဟာ ကြားဖြတ ် လို ့ လွယ ် တဲ ့ ကိရိယာတွေ သုံးသင ့ ် လား ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ပြလိုက ် တဲ ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေး စနစ ် တွေကို နှောက ် ယှက ် တဲ ့ မြင ် ကွင ် း ဒါဟာ စိတ ် ကူးသက ် သက ် မဟုတ ် ဘူးနော ် ။ 
၂၀၀၉ခုနှစ ် မှာ Google Microsoft က ၎ င ် းတို ့ ကွန ် ရက ် တွေမှာ တပ ် ဆင ် တဲ ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေး စနစ ် တွေမှာ ရဲကတောင ် းခံတဲ ့ ဥပဒေဆိုင ် ရာ စောင ့ ် ကြည ့ ် မှု တွေကိုတုံ ့ ပြန ် ဖို ့ သုံးတဲ ့ စနစ ် တွေ ၊ တရုတ ် အစိုးရနဲ ့ အပေးအယူလုပ ် ထားခဲ ့ တဲ ့ စနစ ် တွေပေါ ့ ။ အကြောင ် းက တရုတ ် အစိုးရက သူတို ့ ရဲ ့ ဘယ ် သူလျှိုဘယ ် ကို အမေရိကန ် အစိုးရက စောင ့ ် ကြည ့ ် လဲ ဆိုတာ မှန ် းဆချင ် လို ့ ပါ ။ 
အလားတူအဖြစ ် လိုပဲ ၂၀၀၄ ခုနှစ ် မှာ စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေးစနစ ် ကို Vodaphone Greece ကွှန ် ရက ် မှာ တပ ် ဆင ် ခဲ ့ တော ့ ၊ Greece မှာ အကြီးဆုံး ဖုန ် းကုမ ္ ပဏီကြီးနော ် မျက ် မြင ် ထင ် ရှားမှုမရှိတဲ ့ အဖွဲ ့ နဲ ့ အပေးအယူလုပ ် ခဲ ့ ပြီး အဲဒီအစီအစဉ ် ၊ စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေးအစီအစဉ ် ကို ဂရိဝန ် ကြီးချုပ ် နဲ ့ ဝန ် ကြီးချုပ ် အဖွဲ ့ ဝင ် တွေ ကိုကြားဖြတ ် ဖို ့ သုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကိုလုပ ် တဲ ့ နိုင ် ငံခြားအစိုးရ ၊ ဟက ် ကာတွေဟာ လုံးဝကို အဖမ ် းမခံရဘူး ။ 
တကယ ် က ဒါက စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေးကိရိယာတွေ ၊ လျှို ့ ဝှက ် တပ ် ဆင ် မှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အရမ ် း ပြဿနာ ဖြစ ် စေပါတယ ် ။ 
ဆက ် သွယ ် ရေးကွန ် ရက ် တစ ် ခု ဒါမှမဟုတ ် နည ် းပညာ တစ ် ခုခုမှာ လျှို ့ ဝှက ် ကိရိယာ တပ ် လိုက ် ရင ် ဒါကိုဘယ ် သူက ကြည ့ ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းမရှိတော ့ ဘူး ၊ 
ဒါကိုကိုယ ့ ် ဘက ် မှာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် သူ ့ ဘက ် မှာ သုံးမလားဆိုတာ ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းမရှိတော ့ ဘူး ၊ လူကောင ် းတွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် လူဆိုးတွေကပေါ ့ ။ 
ဒီအကြောင ် းပြချက ် အတွက ် နဲ ့ ကွှန ် ရက ် တွေကို အတတ ် နိုင ် ဆုံး လုံခြုံအောင ် တည ် ဆောက ် တာ ပိုကောင ် းတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ဒါက အနာဂတ ် မှာ စာဝှက ် လုပ ် ခြင ် းဟာ ကြားဖြတ ် ယူဖို ့ ပိုခက ် တော ့ မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ရဲတွေဟာ လူဆိုတွေကိုဖမ ် းရာမှာ ပိုခက ် ခဲ တော ့ မယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် တစ ် မျိုးဆိုလိုတာက တစ ် ဦးဦးရဲ ့ ခေါ ် ဆိုမှုတွေ သို ့ မဟုတ ် စာတိုတွေကို ရာဇဝတ ် သား ၊ ယောင ် ပြ ၊ နိူင ် ငံခြား ထောက ် လှမ ် းရေး သတင ် းဋ ္ ဌာနတွေ စောင ့ ် ကြည ့ ် နေနိုင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာထဲမှာ နေထိုင ် ဖို ့ ဆိုတာပါ ။ 
ဒီလိုကမ ္ ဘာမျိုးမှာ မနေချင ် ပါဘူးဗျာ ။ 
ကဲဒီတော ့ အခု များစွာသော အစိုးရစောင ့ ် ကြည ့ ် မှု အမျိုးမျိုးကို တားဆီးဖို ့ ကိရိယာတွေ ခင ် ဗျားတို ့ ဖုန ် းတွေမှာ ၊ အိတ ် ကပ ် တွေထဲမှာ ရှိပြီးနေလောက ် ပါပြီ ၊ ဒီကိရိယာတွေဟာ ဘယ ် လိုအားကောင ် းပြီး လုံခြုံတယ ် သို ့ မဟုတ ် တကယ ် ကိုယ ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ အခြားနည ် းတွေဟာ ဘယ ် လို အားနည ် းတယ ် ဆိုတာ သိချင ် မှသိမယ ် ၊ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို သိစေချင ် တာကတော ့ ဒီကိရိယာတွေကို သုံးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဖုန ် းခေါ ် ဆိုမှုတွေ လုံခြုံဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
စာတိုပေးပို ့ မှုတွေ လုံခြုံဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီကိရိယာတွေကို သုံးစေချင ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ချစ ် ခင ် သူတွေကို ပြောစေချင ် တယ ် ကိုယ ့ ် လုပ ် ဖော ် တွေကို ပြောစေချင ် တယ ် ဒီစာဝှက ် ဆက ် သွယ ် ရေး ကိရိယာတွေကို သုံးကြပါ ။ 
ဒါတွေဟာ စျေးပေါလို ့ ၊ လွယ ် လို ့ မသုံးတာမဟုတ ် ပဲ ၊ လုံခြုံမှုရှိလို ့ သုံးတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကြီးထွားရေးဆိုင ် ရာ သမရိုးကျ ညွှန ် းချက ် တွေဟာ အာဖရိက တိုက ် ထဲမှာ သိပ ် အလုပ ် မဖြစ ် ပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ခြောက ် ဆယ ် အတွင ် းမှာ အာဖရိကတိုက ် ဖွံ ့ ဖြိုးရေးအတွက ် ရခဲ ့ တဲ ့ အကူအညီတွေ ဒေါ ် လာ တဘီလီယံ ရှိခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ ဒီနေ ့ တွင ် လူတဦးချင ် ဝင ် ငွေဟာ ၁၉၇၀ ပြည ့ ် နှစ ် များတုန ် းက ထက ် ကို နိမ ့ ် ကျနေတယ ် ။ 
ကူညီမှုတွေရဲ ့ အခြေအနေဟာလည ် း သိပ ် မကောင ် းပါ ။. 
ဒါကို တုံ ့ ပြန ် လျက ် ၊ Bretton Woods ဌာနများ ဖြစ ် ကြတဲ ့ — IMF နဲ ့ World Bank တို ့ က — အကူအညီအစား လွတ ် လပ ် တဲ ့ ကုန ် သွယ ် မှု အတွက ် အားထုတ ် လာကြတယ ် ၊ လွတ ် လပ ် တဲ ့ ကုန ် သွယ ် မှုက စီးပွားရေး ကြီးထွားရေးဆီကို ရှေ ့ ရှုကြောင ် း သမိုင ် းဝင ် လက ် တွေ ့ အထားတွေ မရှိတာတောင ် ကြိုးစားနေကြတယ ် ။ 
အသစ ် စက ် စက ် ကြေညာလိုက ် တဲ ့ အထူးလက ် နက ် က အသေးစားငွေချေးမှုပါ ။ 
ကြည ့ ် ရတာ ၊ အာဖရိက တိုက ် ထဲက ဆင ် းရဲတဲ ့ လယ ် သမားတိုင ် းဟာ စီးပွားရေးကို စွန ့ ် စား လုပ ် ကိုင ် လိုကြသူတွေပဲဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးယဉ ် လိုနေခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အာဖရိကထဲက နိုင ် ငံ ၄၀ ကျော ် ကို လှည ့ ် လည ် ခဲ ့ ကာ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် တော ် နားလည ် မိတာက လူတွေဟာ အလုပ ် ကို လိုချင ် နေကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အဖြေက အသေးစား လုပ ် ငန ် းရှင ် တွေကို မေ ့ ပစ ် လိုက ် ကြပါ ။ 
ဆူဒန ် နိုင ် ငံထဲ Mo Ibrahim လို အာဖရိက တတိုက ် လုံးအတွက ် ဧရာမ လုပ ် ငန ် းရှင ် ကြီးတွေထဲကို ငွေတွေရင ် းနှီးဖို ့ လိုတယ ် ။ 
Mo ဟာ လုံးဝအမြင ် တမျိုးရှိခဲ ့ သူ ဖြစ ် တာမို ့ လို ့ ၉၈ ခုနှစ ် ထဲ Celtel International ကိုထူထောင ် ခဲ ့ တာပါ ။ မိုဘိုင ် း ဆယ ် လူလာ စီမံပေးတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီဖြစ ် ခဲ ့ ရာ ၂၀၀၄ ခုနှစ ် အရောက ် တွင ် အာဖရိက ၁၄ နိုင ် ငံထဲမှာ မှာယူသုံးစွဲသူ ၂၄ သန ် း ရှိလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Mo ရဲ ့ ပုံစံဟာဖြင ့ ် ထိရောက ် စွာ ရောနှော ဆက ် ဆံမှုတွေ နဲ ့ အသိပညာ ဖလှယ ် မှုကို ဟန ့ ် တားတဲ ့ လူတိုင ် း လုပ ် ငန ် းရှင ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ပုံစံနဲ ့ စာရင ် ပိုကောင ် းဖို ့ များပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အာဖရိတိုက ် ရဲ ့ လက ် ရှိအဆင ့ ် ဟာဖြင ့ ် လုပ ် ကိုင ် ကြသူတွေ နဲ ့ အသေးစား လုပ ် ငန ် းရှင ် တွေ ပြိုင ် ဆိုင ် ရင ် း ကြီးထွားလာမယ ့ ် ပုံ မဟုတ ် သေးပါ ။ 
ဒီလို ရွေးချယ ် စရာ ဇာတ ် ညွှန ် း နှစ ် မျိုးကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ပိုလျှံနေတဲ ့ ငှက ် ပျော ် သီးတွေကို အခြောက ် လှန ် းခွင ့ ် ဖန ် တီးပေးလိုက ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒေသန ္ တရ ဈေးကွက ် ထဲကို အခွန ် တွေ ၁၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ပိုစုစည ် းပေးနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
နံပါတ ် နှစ ် က ခင ် ဗျားဟာ တော ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းရှင ် တဦးအား ဒေါ ် လာ ၂၀၀ ထုတ ် ချေးပေးတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ငှက ် ပျောသီး ထုတ ် လုပ ် ကြသူ ၅၀၀ စလုံးတို ့ ရဲ ့ ဝင ် ငွေကို ၄၀% တိုးပေးနိုင ် ကာ အလုပ ် နေရာသစ ် ၅၀ ကို ဖန ် တီးပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒုတိယ ဇာတ ် ညွှန ် းကို ရွေးခဲ ့ ကြလို ့ ၂၆ နှစ ် အရွယ ် ကင ် ညာ လုပ ် ငန ် းရှင ် Eric Muthomi ကို ကူညီခဲ ့ ကာ Stawi ခေါ ် စေးပျစ ် အသားဓာတ ် မဲ ့ ငှက ် ပျောသီး ဂျုံမှုန ့ ် နဲ ့ ကလေးစာကို ထုတ ် လုပ ် မယ ့ ် လယ ် ယာ ထွက ် ကုန ် စီမံမွမ ် းမံရေး စက ် ရုံ ဆောက ် လုပ ် နိုင ် အောင ် ကူညီခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
Stawi ဟာ စီးပွားရေးကို အကြီးစား စကေးဖြင ့ ် လုပ ် ကိုင ် နေကာ ခေတ ် ပေါ ် ထုတ ် လုပ ် ရေး စနစ ် တွေကို သုံးနေလို ့ ၎ င ် းရဲ ့ ပိုင ် ရှင ် များအတွက ် သာမက ၊ အဲဒီလုပ ် ငန ် းကို လုပ ် သားများပါ ပိုင ် ဆိုင ် ကြလို ့ တန ် ဖိုး အသစ ် တွေကို ဖန ် တီးနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးက အဲဒီလို Eric Muthomi တစ ် ယောက ် ကို ရှာလျက ် Mo Ibrahim ဖြစ ် လာအောင ် လိုအပ ် တဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုများ ၊ ဘဏ ္ ဍာငွေများ ၊ ဒေသန ္ တရ နဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ စီးပွားဖက ် များဖြင ့ ် ကူညီပေးရန ် ပါ ။ အောင ် မြင ် ဖို ့ မကြုံစဖူး ဇွဲနဘဲနဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ရန ် လည ် း လိုအပ ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ အာဖရိက တတိုက ် လုံးအတွက ် လို ့ ပြောနေရတာလဲ ။ 
၁၈၈၄ ခုနှစ ် ဘာလင ် ကွန ် ဖရင ့ ် တုန ် းက အာဖရိကတိုက ် အတွက ် အားထုတ ် မှုတွေ နောက ် မှာ ၊ ပွင ့ ် လင ် းစွာ ပြောရရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အာဖရိကသားတွေကို ဘယ ် လိုမှ မမေးမြန ် းခဲ ့ ကြပါ ၊ (ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုတ ် သံများ) — နိုင ် ငံတွေ အစိတ ် စိတ ် အမွှာမွှာ ကွဲပြားသွားကြလို ့ လူဦးရေ နည ် းနည ် းလေးသာ ရှိကြတဲ ့ အချုပ ် အချာ နိုင ် ငံတွေ အများကြီးပေါ ် လာခဲ ့ ကြတယ ် ၊ Liberia ဆိုရင ် လေးသန ် း ၊ Cape Verde ကျတော ့ 500,000 မျှသာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အာဖရိက တတိုက ် လုံး ယူလိုက ် ရင ် လူဦးရေ တဘီလီယံ ရှိပါမယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ နိုင ် ငံပေါင ် း ၅၅ နိုင ် ငံမှာ နေထိုင ် နေကြကာ အတားအဆီး အဟန ့ ် အတားတွေ ကိုယ ် စီနဲ ့ ပေါ ့ လေ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဥရောပသားတွေက ကျွန ် တော ် ကို ဝိုင ် းပြီး စည ် းကို ရေးဆွဲမပေးခင ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘိုးဘေးတွေဟာ တိုက ် ကြီးထဲမှာ ကုန ် ကူးခဲ ့ ကြတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
ဒီတော ့ အာဖရိကတိုက ် ရဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေဟာ ရှိနေကြတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေ ကာမိရုံသမာက ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ Stawi ရဲ ့ ဈေးကွက ် ကို ကင ် ညာနိုင ် ငံမှ နေပြီး အယ ် ဂျီးရီးယား ၊ နိုင ် ဂျီးရီးယား ၊ ဂါနာ စသဖြင ့ ် အဲဒီ အစာတွေကို ဝယ ် မယ ့ ် ဘယ ် နိုင ် ငံကိုမဆို တိုးချဲ ့ ရပါမယ ် ။ 
အစားအစာ လုံခြုံရေး ၊ လယ ် သမားတွေကို အသိပညာ တပ ် ဆင ် ပေးရေး ၊ အလုပ ် နေရာတွေ ဖန ် တီးပေးရန ် ၊ ဒေသထဲက စီးပွားရေး တိုးတက ် လာစေရန ် အားထုတ ် လျက ် ဒီလိုလုပ ် ရင ် း ကြွယ ် ဝလာကြမှာကို မျှော ် လင ့ ် လိုပါတယ ် ။ 
ဒီချဉ ် းကပ ် မှုက စွဲမက ် ဖွယ ် ရာ အကောင ် းဆုံး မဟုတ ် တောင ် ၊ အမျိုးသမီး တယောက ် အနေနဲ ့ kiva.org မှာ ဆိတ ် တကောင ် ကို ဝယ ် နိုင ် ဖို ့ ဒေါ ် လာ ၁၀၀ ကို ပေးလိုက ် တာမျိုးလို စိတ ် ထဲ ခံစားရမှုမျိုး မရှိတောင ် ၊ တက ် တက ် ကြွကြွ ထိထိရောက ် ရောက ် လုပ ် ကိုင ် နိုင ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းရှင ် အနည ် းငယ ် ကို ကူပေးလျက ် အာဖရိက တတိုက ် လုံး စကေးရှိမယ ့ ် လုပ ် ငန ် းကြီးတွေကို တည ် ဆောက ် နိုင ် အောင ် ကူပေးမှုက ဒီအခြေအနေကို ပြောင ် းလဲအောင ် ကူပေးနိုင ် ဖွယ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အရင ့ ် အရင ် လူတွေ ဆင ် နွှဲခဲ ့ ကြတဲ ့ လွတ ် လပ ် ရေး တိုက ် ပွဲဟာ စီးပွားရေး လွတ ် လပ ် မှု မရှိရင ် ဘာမှ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာ ့ အဆင ့ ် မီ လုပ ် ငန ် းကြီးတွေကို ထူထောင ် ပေးခြင ် းဖြင ့ ် ၊ ဒေသထဲမှာ ဓနဥစ ္ စာများကို ဖန ် တီးပေးခြင ် းဖြင ့ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ သိပ ် ကို လိုအပ ် နေတဲ ့ အလုပ ် နေရာအသစ ် တွေကို ဖန ် တီးပေးခြင ် းဖြင ့ ် ၊ အဲဒီ စီးပွားရေး လွတ ် လပ ် ရေး တိုက ် ပွဲကို ပံ ့ ပိုးပေးနိုင ် ခြင ် းဖြင ့ ် ၊ အဲဒါတွေအားလုံးကို ရရှိအောင ် ကူညီပေးနိုင ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် လိုပါတယ ် ။ 
အာဖရိကဟာ မြင ့ ် တက ် လာမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Tom Rielly: ဒီမှာ Sangu ပြောလိုက ် ပုံက အားရစရာကြီးပါပဲ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ အသေးစား ငွေချေးမှုကို ၁၀၀ ရာနှုန ် းပြည ့ ် ဆန ့ ် ကျင ် နေကာ ပုံမှန ် ရင ် းနှီးမှု နဲ ့ ကြီးကြီးမားမား ရင ် းနှီးမှုတွေကို ထောက ် ခံနေတယ ် ။ 
အဲဒါတွေထဲမှာ အသေးစား ငွေချေးမှုအတွက ် နေရာ တစုံတခု ရှိနိုင ် တယ ် လို ့ ခင ် ဗျား ထင ် သလား? 
Sangu Delle: ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ အဲဒီလို ကဏ ္ ဍ ရှိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
အသေးစားငွေချေးမှုဟာ ဧရာမ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ၊ ပီရမစ ် ရဲ ့ အောက ် ခြေရှိ လူတွေ ဘဏ ္ ဍာငွေတွေ ရရှိနိုင ် တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းကို တိုးချဲ ့ ပေးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အာဖရိက တိုက ် ထဲ တွေ ့ မြင ် နေရတဲ ့ ပြဿနာတွေ အတွက ် ၊ စစ ် မက ် တွေကြောင ့ ် စုတ ် ပြတ ် နေခဲ ့ တဲ ့ ဥရောပတိုက ် ကို အသက ် ပြန ် သွားဖို ့ သုံးခဲ ့ တဲ ့ Marshall Plan ကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ပေးလှူခဲ ့ ကြတဲ ့ သိုးကောင ် တွေနဲ ့ သာ ပြည ့ ် နေခဲ ့ တာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသေးစား ငွေချေးမှုထက ် ပိုမိုပြီး လိုအပ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒေါ ် လာ ၂၀၀ ပေးရုံသက ် သက ် ထက ် ပိုပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ လိုအပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လုပ ် ငန ် းကြီးတွေကို ထူထောင ် ရန ် ၊ ပြီးတော ့ အလုပ ် နေရာသစ ် တွေ လိုအပ ် တယ ် ။ 
TR: သိပ ် မှန ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးအထူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

တစ ် နေ ့ မှာ Los Angeles Times ဆောင ် းပါးရှင ် Steve Lopez ဟာ Los Angeles မြို ့ လယ ် ကောင ် က လမ ် းတွေထဲ လမ ် းလျှောက ် နေတုန ် း လှပတဲ ့ ဂီတကိုကြားမိတယ ် ။ 
လာတာက အမျိုးသား တစ ် ဦးဆီကပါ ။ နှစ ် လိုဖွယ ် ၊ ကြမ ် းတမ ် းပြီး အိမ ် ယာမဲ ့ အာဖရိကန ် အမေရိကန ် အမျိုးသား တစ ် ဦးဟာ ကြိုးနှစ ် ကြိုးသာရှိတဲ ့ တယောတစ ် လက ် ကို တီးခတ ် နေတာပါ ။ 
အတော ် များများ သိလောက ် မယ ့ ် ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ခု ပြောနေရတဲ ့ အကြောင ် းက Steve 'ရဲ ့ ဆောင ် းပါးတွေဟာ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် အတွက ် အခြေခံ ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး ရုပ ် ရှင ် အြဖစ ် ပြောင ် းခဲ ့ လို ့ ပါ ။ Robert Downey Jr. က Steve Lopez အဖြစ ် Jamie Foxx က Nathaniel Anthony Ayers Juilliard ကျောင ် းဆင ် း နှစ ် ခုတွဲ ဘေ ့ စ ် သမား လွန ် ကဲတဲ ့ စိတ ် ကစဉ ့ ် ကလျားရောဂါ ဖိစီးမှုနဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ အလာအလာရှိတဲ ့ အသက ် မွေးမှု ပြတ ် တောက ် သွားသူ အဖြစ ် သရုပ ် ဆောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Nathaniel ဟာ Juilliard က ထွက ် ခဲ ့ တယ ် ၊ လုံးဝ စိတ ် ယိုယွင ် းကာ နှစ ် ၃၀ အကြာမှာ L.A က မြို ့ လယ ် ကောင ် Skid Row ရဲ ့ လမ ် းတွေ ပေါ ် မှာ အိမ ် ယာမဲ ့ နေနေခဲ ့ တယ ် ။ 
အားလုံးကို Steve ရဲ ့ စာအုပ ် ကို ဖတ ် ဖို ့ (သို ့) ရုပ ် ရှင ် ကို ကြည ့ ် ဖို ့ အားပေးပါတယ ် ။ ဒီလူနှစ ် ဦးရဲ ့ ကြားမှာ ဖွဲ ့ နှောင ် ထားတဲ ့ လှပတဲ ့ သံယောဇဉ ် ကိုသာမက ဂီတက ဒီသံယေဇဉ ် ကို ပုံသွင ် းရာမှာ ဘယ ် လို ကူညီတာကနားလည ် ဖို ့ ပါ ။ အဆုံးမှာ အတီးသက ် သက ် က စကားဖန ် ကို ခွင ့ ် လွတ ် ပေးရင ် ပေါ ့ ၊ Nathaniel ကို လမ ် းတွေပေါ ် ကထွက ် ဖို ့ ကူညီပေးခဲ ့ တာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် ၊ ၂၀၀၈ က Walt Disney ခန ် းမမှာ Mr. Ayers နဲ ့ ၂၀၀၈ မှာ ဆုံခဲ ့ တယ ် ၊ 
Beethoven ရဲ ့ ပထမနဲ ့ စတုတ ္ ထ သံစုံတေးသွားတွေ ကြားခဲ ့ ပြီး စင ် နောက ် ဘက ် လာကာ သူ ့ ကိုယ ် သူ မိတ ် ဆက ် တယ ် ။ ​ 
Yo-Yo Ma နဲ ့ Hillary Clinton အကြောင ် း ပျော ် ပျော ် ရွှင ် ရွှင ် ၊ ရင ် းရင ် းနှီးနှီး ပြောနေခဲ ့ ပြီး Dodgers တို ့ World Series တွေ ဘယ ် တော ့ မှ လုပ ် တော ့ မှာမဟုတ ် ပုံ ၊ အားလုံးက Beethoven ရဲ ့ စတုတ ္ ထ သံစုံတေးသွားရဲ ့ နောက ် ဆုံး လှုပ ် ရှားမှုက သွေဖည ် တဲ ့ ပထမ တယော လမ ် းကြောင ် း လက ် ရာကြောင ့ ် တဲ ့ ။ 
ဂီတအကြောင ် း ပြောကြပြီးရက ် အနည ် းငယ ် မှာ Steve ဆီက အီးမေးလ ် တစ ် စောင ် ရခဲ ့ တယ ် ။ ဆိုတာက Nathaniel ဟာ ကျွန ် တော ် နဲ ့ တယော သင ် ခန ် းစာတစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ စိတ ် ဝင ် စားတယ ် တဲ ့ ။ 
ကဲ Nathaniel ဟာ ကုသမှုကို ငြင ် းဆန ် တာ ထည ့ ် ပြောသင ့ ် တယ ် ။ အကြောင ် းက သူကုသခံရတာက လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် ရိုက ် တဲ ့ ကုထုံးဖြစ ် ပြီး Thorazine နဲ ့ လက ် ထိပ ် တွေနဲ ့ ပါ ။ ဒီဒဏ ် ရာက သူ ့ ဘဝတစ ် ခုလုံး စွဲကျန ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုရလဒ ် အဖြစ ် န ့ ် ဒီစိတ ် ကစဉ ့ ် ကလျား ဖြစ ် ရပ ် တွေ ဖြစ ် ဖို ့ ရှိတယ ် ။ ၎ င ် းတိုဘာသာ ပြသနေတဲ ့ အဆိုးဆုံးတွေက သူ ့ ကို ပွင ့ ် ထွက ် နေသလို ပြီးတော ့ နေ ့ နဲ ့ ချီကာ ပျောက ် ကွယ ် နေပြီး Skid Row ရဲ ့ လမ ် းတွေထဲ ခြေဦးတည ့ ် ရာသွားခြင ် း အနိဌာရုံတွေနဲ ့ ထိတွေ ့ တာ ၊ သူ ့ စိတ ် ကို နှိပ ် စက ် မှုတွေနဲ ့ အတူ သူအပေါ ် မှာ ထုတ ် လွတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Nathaniel ဟာ ဒီလို စိတ ် လှုပ ် ရှားတဲ ့ အခြေအနေမှာပါ ။ Walt Disney Concert Hall မှာ ပထမ သင ် ခန ် းစာစတော ့ သူမျက ် လုံးတွေမှာ စိတ ် ကျလွန ် းတဲ ့ တောက ် ပခြင ် းရှိခဲ ့ တယ ် ၊ သူဟာ ပျောက ် ဆုံးနေခဲ ့ တယ ် ။ 
သူပြောနေခဲ ့ တဲ ့ အကြောင ် းက ကိုယ ် ပျောက ် ဘီလူးသရဲတွေ ၊ မီးခိုးတွေပါ ။ တစ ် ယောက ် ယောက ် က သူအိပ ် နေတုန ် း ဘယ ် လို အဆိပ ် ခတ ် နေတယ ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် လန ့ ် မိတာက ကျွန ် တော ့ အတွက ် မဟုတ ် ပဲ ၊ လန ့ ် မိတာက သူ ့ ကို ဆုံးရှုံးရတော ့ မှာ ၊ သူ ့ ရဲ ့ အခြေအနေ တစ ် ခုခုထဲ သူနစ ် မြုပ ် သွားမှာကိုပါ ၊ ကျွန ် တော ် က စကေးတွေ ၊ လုံးကောက ် တီးတာတွေနဲ ့ ဆရာလုပ ် တဲ ့ တယော သင ် ရိုးရဲ ့ ဆရာလုပ ် တဲ ့ အခြား စိတ ် လှုပ ် ရှားဖွယ ် ပုံစံတွေကို စပြောရင ် သူနဲ ့ တယော ဆက ် စပ ် မှုကို ပျက ် သွားမှာကိုပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် စတီးတယ ် ။ 
Beethoven Violin Concerto ရဲ ့ ပထမ လှုပ ် ရှားမှုကို တီးခဲ ့ တယ ် ။ 
တီးနေခိုက ် မှာ Nathaniel 's မျက ် လုံးတွေမှာ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အပြောင ် းအလဲတစ ် ခု ဖြစ ် ပေါ ် နေတာ နားလည ် လိုက ် တယ ် ။ 
သူဟာ မမြင ် ရတဲ ့ ဆေးဝါးတစ ် ခုခု ၊ ဓာတု တုံ ့ ပြန ် မှုတစ ် ခု ဆုပ ် ကိုင ် နေသလိုဖြစ ် ပြီး ကျွန ် တော ် တီးနေတဲ ့ ဂီတက ဓာတ ် ကူ ပစ ္ စည ် းဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Nathaniel ရဲ ့ ကြွလွန ် းတဲ ့ မာန ် ဟုန ် က နားလည ် မှုအဖြစ ် ပြောင ် းလဲသွားတယ ် ၊ ဆိတ ် ငြိမ ် တဲ ့ သိလိုမှုနဲ ့ ကျက ် သရေရှိမှုပါ ။ 
အံ ့ သြဖွယ ် ရာတစ ် ခုမှာ သူ ့ တယောကို မလိုက ် ပြီး နားကြားနဲ ့ သူစတင ် တီးခတ ် တယ ် ၊ နောက ် မှ ကျွန ် တော ့ ကို အပြီးသတ ် ဖို ့ ပြောတဲ ့ Mendelssohn, Tchaikovsky, Sibelius တို ့ ရဲ ့ တယော လက ် စွမ ် းပြ အပိုင ် းတစ ် ချို ့ ကိုပါ ၊ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဂီတအကြောင ် း စပြောကြတယ ် ၊ Bach ကနေ Beethoven Brahms Bruckner ထိ ၊ အားလုံး B တွေပဲ ။ Bartók ကနေ Esa-Pekka Salonen အထိပေါ ့ ။ 
သူမှာ နှံ ့ စပ ် စုံလင ် တဲ ့ ဂီတသုတရှိတာတင ် မက ကိုယ ် ပိုင ် အဆင ့ ် တစ ် ခုမှာပါ ဒီဂီတနဲ ့ ပတ ် သက ် တာကို နားလည ် လိုက ် တယ ် ။ 
Los Angeles Philharmonic က ကိုယ ့ ် လုပ ် ဖော ် တွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် မျှဝေတဲ ့ ထက ် သန ် မှုနဲ ့ သိနားလည ် မှု အမျိုးအစားအကြောင ် း သူပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ဂီတတီးခတ ် ခြင ် းနဲ ့ ဂီတအကြောင ် း ပြောခြင ် းကနေ ဒီလူဟာ Los Angeles မြို ့ လယ ် ကောင ် လမ ် းတွေထဲမှာ လမ ် းလျှောက ် နေတဲ ့ သံသယလွန ် ကဲတဲ ့ စိတ ် ဝေဒနာရှင ် အဖြစ ် ကနေ နှစ ် လိုဖွယ ် ပညာတတ ် ၊ ပါရမီထူးတဲ ့ Juilliard ကျောင ် းဆင ် း ဂီတပညာရှင ် အဖြစ ် ပြောင ် းသွားတယ ် ။ 
ဂီတဟာ ဆေးဝါးပါ ။ ဂီတဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပြောင ် းလဲစေတယ ် ။ 
Nathaniel အတွက ် တော ့ ဂီတဟာ စိတ ် မူမှန ် မှုပါ ။ 
အကြောင ် းက ဂီတက သူ ့ ကို သူ ့ အတွေးတွေ ၊ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေကို ယူဆောင ် ခွင ့ ် ပေးပြီး ဒါတွေကို အမှန ် တရားဖြစ ် အောင ် သူ ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ဖန ် တီးမှုကနေ ပုံဖော ် ပေးလို ့ ပါ ။ 
ဒါဟာ သူ ့ ရဲ ့ အညှင ် းဆဲခံ အခြေအနေကနေ လွတ ် မြောက ် မှုတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ အနုပညာရဲ ့ အနှစ ် သာရပဲလို ့ နားလည ် မိတယ ် ။ 
ဒါက ဂီတဖန ် တီးတာရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းပါ ၊ အားလုံးရဲ ့ အတွင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လေးနက ် တဲ ့ မဏ ္ ဍိုင ် စိတ ် ခံစားမှုတွေမှာ တည ် ရှိတဲ ့ တစ ် ခုခုကိုယူတာပါ ၊ အနုပညာဆန ် တဲ ့ မှန ် ဘီလူးကနေ ၊ ဖန ် တီးမှုကနေ ဒီစိတ ် ခံစားမှုတွေကို အမှန ် တရားအြဖစ ် ပုံဖော ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒီရသပေါ ် လွင ် မှုရဲ ့ အမှန ် တရားဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဆီကို ရောက ် တယ ် ၊ ရွေ ့ စေတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို စေ ့ ဆော ် ပြီး စုစည ် းပေးတာပါ ။ 
Nathaniel အတွက ် ကတော ့ ဂီတဟာ သူကို မိတ ် ဆွေ အသိုင ် းအဝိုင ် း ထဲကို ပြန ် ခေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ၊ 
ဂီတရဲ ့ ပဲ ့ ပြင ် ပေးတဲ ့ အစွမ ် းက သူကို နားလည ် တဲ ့ ၊ သူ ့ ပါရမီကို အသိအမှတ ် ပြုတဲ ့ ၊ သူ ့ ကို လေးစားတဲ ့ ဂီတပညာရှင ် တွေရဲ ့ မိသားစုထဲကို ပြန ် ခေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ Nathaniel နဲ ့ ဂီတတွေ အမြဲ ဖန ် တီးဦးမှာပါ ။ Walt Disney Concert Hall မှာဖြစ ် ဖြစ ် ၊ Skid Row မှာဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ အကြောင ် းက သူဟာ ဘာကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ဂီပညာရှင ် ဖြစ ် လာတတယ ် ဆိုတာ သတိပေးလို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Bruno Giussani: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးပါဗျာ ။ 
Robert Gupta. ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) R G: တယောကြီးသမားတွေဆီက အရှက ် မရှိခိုးထားတာကို တီးခတ ် ပါမယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ခွင ့ ် လွှတ ် ပါဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၉ ရက ် က မီးလောင ် ခံရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ မော ် ကွန ် းတိုက ် ပါ ၊ ရုပ ် ရှင ် ၁၇၅ ကား ၊ ၁၆ မီလီမီတာ နက ် ဂတစ ် အခွေတွေ ၊ စာအုပ ် အားလုံး ၊ အဖေ ့ စာအုပ ် တွေ ၊ ကျွန ် တော ့ ဓာတ ် ပုံတွေ ၊ 
စုစောင ် းထားခဲ ့ တာတွေ.... ကျွန ် တော ် က စုစောင ် းသူ ၊ အဓိက စန ် းထချိန ် 
သွားပြီလေ ။ 
ဒါကို ကြည ့ ် ပဲကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဘာလုပ ် ရမှန ် း မသိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဆိုလိုတာက ဒါက.. ငါဟာ ငါ ့ ပစ ္ စည ် းတွေလား ။ 
ကျွန ် တော ် ပစ ္ စုပ ္ ပန ် မှာပဲ အမြဲနေတယ ် ။ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကို ချစ ် တယ ် ။ 
အနာဂတ ် ကို မြတ ် နိုးတယ ် ။ 
ကလေးတုန ် းက ထူးဆန ် းတာတစ ် ခု သင ် ခဲ ့ ရတယ ် ၊ ဥပမာ အဆိုးကနေ အကောင ် းလုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် ပေါ ့ ။ 
အဆိုးကနေ အကောင ် းလုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ဆိုးလိုက ် တာ ဟေ ့ လူ ၊ ကျွန ် တော ်.. ချောင ် းဆိုးတယ ် ၊ ဖျားတယ ် ။ 
ဒါ ကျွန ် တော ့ ကင ် မရာမှန ် ဘီလူးတွေ ၊ ပထမဆုံး... ၃၅ နှစ ် က Bob Dylan ကို ဒါနဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ခဲ ့ တာ ၊ 
ဒါက ရုပ ် ရှင ် ကား ၊ "" King, Murray "" ၁၉ရ၀ Cannes ရုပ ် ရှင ် ပွဲတော ် မှာ ဆုရခဲ ့ တာ... ကိုယ ် မှာရှိတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ပုံနှိပ ် လက ် ရာ ။ 
ဒါက သတင ် းစာတွေ ။ 
မိနစ ် ပိုင ် းပဲ ၊ မိနစ ် ၂၀ ပါ ။ 
နိမိတ ် ပြတာ ၊ တစ ် ခုခုက ရိုက ် ခတ ် လိုက ် တာပါ ။ 
"အဆိုးကနေ အကောင ် းလုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။" မိတ ် ဆွေတွေ ၊ အိမ ် နီးချင ် းတွေ ၊ ညီမကိုပြောတယ ် 
ဒါနဲ ့ နေဦး ၊ ဒါက Sputnik မနှစ ် က ပြခဲ ့ တာ ။ 
Sputnik က မြို ့ ထဲမှာ ၊ နက ် ဂတစ ် လေ ၊ ဒါ မထိသွားဘူး ။ 
Sputnik ကားထဲမှာ သုံးခဲ ့ တဲ ့ အပိုင ် းတွေရှိတယ ် ။ New York မြို ့ လယ ် ကောင ် မှာ ၂ ပတ ် အတွင ် း ထွက ် မှာ ။ 
ညီမကို ၊ အိမ ် နီးနာချင ် းတွေကို ဖုန ် းဆက ် ၊ လာကြ ၊ တူးကြ ။ ငါ အခု စားပွဲမှာ ။ 
ဒါက ဆောက ် ဖို ့ နှစ ် ၄၀ ချိန ် ယူရတဲ ့ စားပွဲ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ အကုန ် လုံးလေ ၊ ။ 
ဒါက သမီး Jean လေ ။ သူလာတယ ် ။ 
San Francisco က သူနာပြုပါ ။ 
"" တူးလိုက ် "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ၊ "" အပိုင ် းအစတွေ ၊ 
အပိုင ် းအစတွေ လိုချင ် တယ ် ။ အစအနေတွေလေ ။ ဒီစိတ ် ကူးရခဲ ့ တာက အပိုင ် းပိုင ် းနဲ ့ ဘဝတစ ် ခု ၊ အခုပဲစလုပ ် နေတဲ ့ ပရောဂျက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက ညီမပါ ။ ပန ် းချီကားတွေကို စောင ့ ် ရှောက ် ပါတယ ် ကျွန ် တော ် က အများကြီးပြောတယ ် လို ့ ထင ် တဲ ့ လျှပ ် တစ ် ပြက ် ဓာတ ် ပုံတွေ အကြီးစားစုစောင ် းသူမို ့ ပါ ။ 
ဒီပုံတွေက မီးလောင ် တဲ ့ အထဲက ကောင ် းတာတစ ် ချို ့ ပါ ။ 
မသိဘူးဗျာ ၊ ဒါကို မကြည ့ ် ဘူး ။ ပြောမိတာက ဟာ... ထက ် တော ့ သာပါတယ ် ။ Jimmy Doolittle မှာတင ် ပ ​ ြခဲ ့ တာ ၊ တီဗီအတွက ် ရိုက ် ခဲ ့ တာလေ ။ 
ကျွန ် တော ့ မှာရှိတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ကော ် ပီပါ ။ အစိတ ် အပိုင ် းတွေပါ ။ 
မိန ် းမတွေအကြောင ် း စိတ ် ကူးပါ ။ 
ဒါနဲ ့ စပြောလိုက ် တယ ် ဟေ ့ လူ ၊ များလွန ် းတယ ် ၊ 
ဒါနဲ ့ အတွက ် ခင ် ဗျား အော ် ငိုလို ့ ရတယ ် ။ တကယ ် တော ့ မငိုခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒီအစား ပြောတာက "ဒါကနေတစ ် ခုခုလုပ ် မယ ် ၊ နောင ် နှစ ် လားပဲပေါ ့" ဒီအခိုက ် အတန ့ ် မှာ ကိုယ ့ ် ကို ဖြေသိမ ့ ် မှုပေးခဲ ့ ကြတဲ ့ လူတွေအများကြီးနဲ ့ ဒီစင ် ပေါ ် လာရတာ ဝမ ် းသာမိပါတယ ် ။ ဒါ TED က ပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေကိုပဲ ပြောတာပါ ။ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ဂုဏ ် ယူတယ ် ဗျာ ။ အဆိုးဖြစ ် တာကိုယူပြီး ပြောင ် းမယ ် ၊ ဒါကနေ ကောင ် းတာ တစ ် ခုခု လုပ ် မယ ် ။ ဒီ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ အားလုံးပါ ။ 
ဒါက Arthur Leipzig ရဲ ့ ကျွန ် တော ် သဘောကျတဲ ့ မူရင ် းဓာတ ် ပုံပါ ။ 
ကျွန ် တော ် က ဓာတ ် ပြား အများကြီးစုသူပါ ။ ။ ဓာတ ် ပြားတွေ ဖွင ့ ် မရဘူး ဟာကွာ ၊ ပြောဦးမယ ် ၊ ရုပ ် ရှင ် ကားတွေ မီးလောင ် သွားတယ ် ၊ 
ဆိုလိုတာက ဘေးကင ် းတဲ ့ ၁၆ မီလီမီတာ ဖလင ် ပါ ။ 
နက ် ဂတစ ် တွေကတော ့ သွားပြီပေါ ့ ။ 
အဖေစာရေးပြီး ပြောတာက အသက ် ၂၀ တုန ် းက ပထမဆုံး လက ် ထပ ် ခဲ ့ တဲ ့ မိန ် းမကို လက ် ထပ ် လိုက ် တဲ ့ ။ 
ဒါ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ သမီး ။ 
သူမ ရှိနေတုန ် းပါ ၊ မနက ် က တကယ ် ရှိတာပါ ။ 
ဒါကျွန ် တော ့ အိမ ် ၊ 
ကျွန ် တော ့ မိသားစုဟာ Scotts Valley က Hilton Hotel မှာနေနေတယ ် ။ 
ဒါ ကျွန ် တော ့ အမျိုးသမီး ၊ Heidi ပါ ၊ ကျွန ် တော ် ခံယူခဲ ့ သလို မယူနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ သူ ။ 
ကျွန ် တော ့ ကလေးတွေ Davey နဲ ့ Henry ၊ 
ကျွန ် တော ့ သား Davey တမြန ် နေ ့ ညကပဲ ဟိုတယ ် မှာ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
မိတ ် ဆွေတို ့ ကို ပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ၃ မိနစ ် ကနေ ၊ ဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ မျှဝေခွင ့ ် ရတာ ဝမ ် းသာပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ပြန ် လာမှာပါ ။ TED မှာရှိရတာ ကြိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို ရှင ် သန ် ဖို ့ လာခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါကို ဆက ် ရှင ် သန ် ဦးမှာပါ ။ 
ဒါက Bonny Doon က Santa Cruz အပြင ် ဘက ် က ပြတင ် းပေါက ် က မြင ် ကွင ် းပါ ။ ဒီက ၃၅ မိုင ် အကွာပေါ ့ ။ 
အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လူတိုင ် းကို မေးခွန ် းလေးမေးရင ် း စလိုက ် ချင ် ပါတယ ် ။ 

အာရပ ် အမျိုးသမီး ဓာတ ် ပုံသမား တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ 
ကျွန ် မရဲ ့ I Read I Write ဆိုတဲ ့ ပရောဂျက ် အတွက ် တွန ် းအားဖြစ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
အဆင ့ ် မြင ့ ် ပညာရေးကို လိုက ် စားခွင ့ ် မရှိခဲ ့ လို ့ ကိုယ ် ပိုင ် တွန ် းအားနဲ ့ ပညာရေးကနေပြီး သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝတွေကိုမှတ ် တမ ် းပြုဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချလိုက ် ပါတယ ် ။ 
စီးပွားရေးနဲ ့ လူမှုရေးတွေကြောင ့ ် 
ဒီအလုပ ် ကိုစတော ့ အမျိုးသမီးတွေကို 
ဒီအကြောင ် းတွေဟာ အခြားသောအမျိုးသမီးတွေရဲ ့ 
ပူးပေါင ် းပါဝင ် ခြင ် း ၊ ကိုယ ် တို ​ င ် ဖွင ့ ် ဆိုရေးသားခြင ် းနည ် းနဲ ့စိတ ် ကူးတွေကို ရေးသားစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီပုံတွေကို အဲဒီတုန ် းက စာသင ် ခန ် း တွေထဲမှာမျှဝေပြီး အလားတူပညာရေးတွေနဲ ့ အခြေအနေတွေကို ဖြတ ် သန ် းခဲ ့ ကြတဲ ့ 
Aisha ဆိုတဲ ့ ယီမင ် က ကျောင ် းဆရာမ တစ ် ယောက ် ရေးသားတာက "" ကျွန ် မ ပညာသင ် ယူခဲ ့ တာက အမှီအခိုကင ် းဖို ့ နဲ ့ အရာရာကို ယောက ် ျားတွေကို အားကိုစရာ မလိုအောင ် ပါ ။ "" 
ကျွန ် မတို ့ ပထမတွေ ့ တုန ် းက သူမဟာ နာမည ် လောက ် ပဲ ရေးတတ ် ရုံပါ ။ 
အစီအစဉ ် တစ ် ခုကို သူမတက ် နေတုန ် းပေါ ့ ။ 
သူမကက အရွှန ် းဖောက ် နေသေးတယ ် ၊ အခုစာတတ ် နေပြီဖြစ ် တဲ ့ ဇနီးက ဖုန ် းထဲကစာတိုတွေကို စစ ် ဆေးနေတာကို သိသွားလို ့ တဲ ့ လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) တော ် တော ် နောက ် တဲ ့ Umm El-Saad နော ် 
ကျွန ် မတို ့ က လွယ ် လွယ ် နဲ ့ ရလို ့ အလေးမထားကြတဲ ့ အသေးအဖွဲကလေးတွေပါ ၊ 
သူမပတ ် ဝန ် းကျင ် က သဘောထားရှိပေမယ ့ ် လည ် း သူမရဲ ့ အီဂျစ ် အတန ် းဖော ် တွေနဲ ့ အတူ Umm El-Saad ဟာ စာရေး ၊ စာဖတ ် လုပ ် တာကို သင ် ယူချင ် စိတ ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လှုပ ် ရှားပြောင ် းလဲရေးဝါဒီ ၄ ယောက ် ထဲက တစ ် ယောက ် ပါ ။ 
အိမ ် ထောင ် သက ် က ၁ နှစ ် ပဲကြာတယ ် ။ 
၁၄ နှစ ် မှာ အသက ် ၆၀ အဖိုးကြီးရဲ ့ တတိယမယားဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆင ် းရဲပေမဲ ့ ၊သူ မကျောင ် းပြန ် တက ် ဖို ့ မိဘတွေကို အတိုက ် အခံပြုရပေမဲ ့ 
အခု သူမ အသက ် ၂၆နှစ ် ပါ ၊ 
NGO တစ ် ခုက သူမကို ငွေကြေးထောက ် ပံ ့ ပါတယ ် ။ 
သူမရည ် ရွယ ် ချက ် က အလုပ ် တစ ် ခုရှာ ၊ နေစရာတစ ် ခုငှားပြီး သူမရဲ ့ ကလေးတွေကို ပြန ် ခေါ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကဲဒီတော ့ Yasmine ရဲ ့ အဆိုလေးနဲ ့ ပဲအဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ၊ 
Yasmine ရေးထားတာက ကိုယ ့ ် ခံယူချက ် တွေကို မေးခွန ် းထုတ ် လိုက ် ပါ ၊ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Allison Hunt: သုံးမိနစ ် က မစသေးဘူးလားရှင ့ ် ။ 
CA: ဟင ့ ် အင ် း ၊ သုံးမိနစ ် ခင ် ဗျားစလို ့ မရဘူး 
သုံးမိနစ ် ပြန ် ချိန ် လိုက ် ပါ ၊ မတရားတာပဲ ။ 
AH: ဘုရားရေ ၊ ဒီမှာက ရက ် စက ် တာပဲ ရှင ် ။ 
ဆိုလိုတာက ဒီအတိုင ် း ကျွန ် မ အတော ် ကို ထိတ ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် ကလောက ် တော ့ မထိတ ် ပါဘူး ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် က တင ် ပါးတစ ် ခုလုံး အစားထိုး ခွဲစိတ ် ကုသခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဒီခွဲစိတ ် ကုသမှုကို ရှင ် တို ့ သိလား ။ 
လျှပ ် စစ ် လွှ ၊ လွန ် စက ် ၊ လုံးဝ စိတ ် ပျက ် စရာကြီးရှင ် ။ ရှင ် ဟာ David Bolinsky မဟုတ ် ရင ် ပေါ ့ ၊ ဒီကိစ ္ စမှာက အမှန ် တရားနဲ ့ အလှအပပါ ။ 
သေချာတယ ် David ရေ ၊ ဒါရှင ့ ် တင ် ပါးသာဆို ဒါ အမှန ် တရားနဲ ့ အလှအပပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ဒီအခြေအနေမှာ ထိုးထွင ် အမြင ် ရခဲ ့ တယ ် ဒါနဲ ့ Chris က ဒီအကြောင ် းပြောဖို ့ ဖိတ ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပထမ အကြောင ် းနှစ ် ခု သိဖို ့ လိုတယ ် ။ 
နှစ ် ခုတည ် းပါ ။ 
ကျွန ် မက ကနေဒီယန ် လူမျိုး ၊ ကလေး ခုနှစ ် ယောက ် မှာ အငယ ် ဆုံးပါ ။ 
Canada မှာရှိတဲ ့ ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှု 
စနစ ် က တင ် ပါးသစ ် တွေ အခမဲ ့ ရတယ ် ။ 
ခုနှစ ် ယောက ် မှာ အငယ ် ဆုံးဖြစ ် တာကြောင ့ ် ကျွန ် မဟာ ဘာအတွက ် ဖြစ ် ဖြစ ် ရှေ ့ ဆုံး တန ် းကို တစ ် ခါမှ မရောက ် ဖူးဘူး ။ 
ဒီတော ့ တင ် ပါးက နှစ ် ချီပြီး နာနေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး ဆရာဝန ် ဆီသွားလိုက ် တယ ် ၊ ဒါက အခမဲ ့ ပါ ။ 
သူမက အရိုးခွဲစိတ ် ကု ဆရာဝန ် ဆီ ညွှန ် းပေးတယ ် ၊ ဒါလည ် း အခမဲ ့ ပဲ ။ 
နောက ် ဆုံး ၁၀ လကြာမှ သူ ့ ကို တွေ ့ ရတယ ် ၊ တစ ် နှစ ် နီးပါးပဲ ။ 
အခမဲ ့ ဆိုတာက ဒါပဲလေ ။ 
ခွဲစိတ ် ကုဆရာဝန ် ကို တွေ ့ တယ ် ၊ ဓာတ ် မှန ် အခမဲ ့ ရိုက ် ပေးပြီး သေသေချာချာ ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ သိတဲ ့ အတိုင ် း တင ် ပါးက မကောင ် းတာ ကျွန ် မတောင ် သိတယ ် ။ ကျွန ် မက စျေးကွက ် ပိုင ် းမှာ အလုပ ် လုပ ် တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ သူက "" Allison ရေ ၊ မင ် းကို စာရင ် းသွင ် းဖို ့ လိုတယ ် ၊ 
မင ် းတင ် ပါးကို အစားထိုးပေးမယ ် ၊ ၁၈ လလောက ် စောင ့ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ "" နောက ် ထပ ် ၁၈ လပါ ။ 
၁၀ လစောင ့ ် ပြီးသား ၊ ၁၈ လထပ ် စောင ့ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း စောင ့ ် ရတာ သိပ ် ကြာလွန ် းတော ့ ဒီအကြောင ် းကို TEDs အရတောင ် တွေးမိတယ ် ။ 
ဒီ TED အတွက ် တင ် ပါးသစ ် ရှိခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
Africa က TEDGlobal အတွက ် တင ် ပါးသစ ် ရှိခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
TED2008 အတွက ် တင ် ပါးသစ ် ရှိခဲ ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
မကောင ် းတဲ ့ တင ် ပါးပဲ ရှိနေဦးမှာ ။ စိတ ် ပျက ် စရာကြီးပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ရုံးကနေထွက ် ၊ ဆေးရုံကိုဖြတ ် ပြီး ၊ လမ ် းလျှောက ် လာတုန ် း အဲဒီမှာပဲ ထိုးထွင ် းအမြင ် ရခဲ ့ တာပဲလေ ။ 
ခုနှစ ် ယောက ် ထဲက အငယ ် ဆုံးဟာ သူ ့ မဘာသာ ရှေ ့ တန ် းတက ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
အိုး ရေး ။ 
ကနေဒီယန ် း မဟုတ ် သူဟာ ဘယ ် လိုဆိုတာ သိလား ။ 
ဒီလို မတွေးမိကြဘူးလေ ။ 
ဒီအကြောင ် း မပြောကြဘူး ၊ ထည ့ ် တောင ် မစဉ ် းစားကြဘူးလေ ။ 
တကယ ် က နိုင ် ငံခြားခရီးထွက ် တဲ ့ အခါ ဒါက ကနေဒီယန ် းအဖော ် တွေကို ခွဲထုတ ် ပုံပါ ။ 
"ကြွပါ" "အိုး မဟုတ ် တာ" ကြွပါ " 
ဟေး ၊ မင ် း ကနေဒါကလား ။ "" အိုး ငါရောပဲ ၊ ဟိုင ် း "" "ကောင ် းလိုက ် တာကွာ" 
ဒါနဲ ့ ရုတ ် တရက ် သက ် ကြားအိုတွေကို စာရင ် း ကနေ ထုတ ် ပစ ် ဖို ့ ငြင ် းနေတာမဟုတ ် ဘူးနော ် ။ 
တင ် ပါးအသစ ် လိုချင ် တဲ ့ အသက ် ၇၀ လူတစ ် ယောက ် ဂေါက ် ကစားတာ (သို ့) ဥယျာဉ ် ပြန ် လုပ ် ဖို ့ လေ ။ 
နိုး ၊ နိုး ၊ ရှေ ့ ဆုံးတန ် းမှာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဧည ့ ် သည ် စောင ့ ် ခန ် းကိုလျှောက ် သွား တုန ် း တကယ ် နာတာပေါ ့ ရှင ် ။ ကျွန ် မတင ် ပါးကြောင ့ ် ပေါ ့ ၊ ဆိုင ် းဘုတ ် တစ ် ခု လိုတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ဆိုင ် းဘုတ ် တစ ် ခုတွေ ့ တယ ် ။ 
ဆေးရုံက လက ် ဆောင ် ရောင ် းတဲ ့ ဆိုင ် ကလေးရဲ ့ ပြတင ် းပေါက ် ဆိုင ် းဘုတ ် တစ ် ခုမှာ ရေးထားတာက "" စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း လိုအပ ် သည ် "" တဲ ့ ။ 
အင ် း ၊ ကျွန ် မကို ချက ် ချင ် းပဲ စာရင ် းသွင ် းလိုက ် ကြတယ ် ။ 
စစ ် ဆေး ထောက ် ခံစာမလို ၊ ခါတိုင ် းလို နောက ် ခံအကြောင ် းတွေမလိုဘူး ။ 
သူတို ့ ဟာ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း အသည ် းအသန ် ရှာနေတဲ ့ ၊ အကြောင ် းက လက ် ဆောင ် အရောင ် း ဆိုင ် က သူတွေရဲ ့ ပျမ ် းမျှအသက ် က ၇၅ နှစ ် လေ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ သူတို ့ လူငယ ် သွေးသစ ် တွေ လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် တစ ် ခုက အပြာတောက ် တောက ် စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းအင ် ္ ကျီရယ ် ၊ သက ် သေခံဓာတ ် ပုံနဲ ့ အသက ် ၈၉ နှစ ် အကြီး အကဲရဲ ့ အပြည ့ ် အဝ သင ် တန ် းပေးတာခံရတယ ် ။ 
ကျွန ် မ တစ ် ယောက ် တည ် း အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သောကြာနေ ့ မနက ် တိုင ် း လက ် ဆောင ် အရောင ် းဆိုင ် မှာ ရောက ် တယ ် ။ 
ဆေးရုံဝန ် ထမ ် းတွေရဲ ့ TiC Tacs မှာ ဝင ် ပါရင ် း တစ ် ခါတစ ် လေ မေးတတ ် တာက "" ဘာအလုပ ် လုပ ် လဲတဲ ့ "" ကျွန ် မက "" အင ် း ၊ ကျွန ် မတင ် ပါး အစားထိုး ကုသခံမှာ ၊ ၁၈ လအတွင ် းပေါ ့ ။ 
ဒီနာကျင ် မှု ရပ ် သွားရင ် သိပ ် ကောင ် းသွားမှာပေါ ့ နော ် ။ "" ဝန ် ထမ ် းအားလုံး ငယ ် ရွယ ် ပြီး သတ ္ တိကောင ် းတဲ ့ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းနဲ ့ ရင ် းနှီးလာတယ ် ။ 
နောက ် ကုသမှု ချိန ် းဆိုရက ် က တိုက ် ဆိုင ် စွာပဲ လက ် ဆောင ် ဆိုင ် က အဆိုင ် းပြီးတဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဣန ္ ဒြေမပျက ် ပဲ အင ် ္ ကျီနဲ ့ သက ် သေခံကဒ ် ပြားနဲပေါ ့ ။ 
ဆရာဝန ် ရုံးခန ် းစားပွဲမှာ အမှတ ် မထင ် လွှမ ် း 
ထားလိုက ် တယ ် ။ သိတဲ ့ အတိုင ် း သူဝင ် လာတော ့ ဒါတွေကို သူတွေ ့ တယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိတာပေါ ့ ။ 
ခဏအကြာမှာ သီတင ် းပတ ် အတွင ် းမှာပဲ ခွဲစိတ ် ကုသဖို ့ ရက ် ချိန ် းနဲ ့ Percocet အတွက ် ကြီးမားတဲ ့ ဆေးညွှန ် းတစ ် ခု ရခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ကဲ အရပ ် ထဲကပြောတာက တကယ ် က စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း လုပ ် တာက ကျွန ် မကို ရှေ ့ တန ် းပို ့ လိုက ် တယ ် ပေါ ့ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ဒါကို ကျွန ် မတော ့ ရှက ် တောင ် မရှက ် ပါဘူးရှင ် ။ 
အကြာင ် းပြချက ် နှစ ် ခုက 
ပထမက ဒီတင ် ပါးသစ ် ကို အရမ ် း ဂရုစိုက ် မှာပါ ။ 
စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းခြင ် းကို စွဲမြဲပြီးလုပ ် ဖို ့ လည ် း ရည ် ရွယ ် ထားတယ ် ။ တကယ ် တော ့ ဒါက ကျွန ် မကို အားလုံးထဲမှာ အကြီးမားဆုံး ထိုးထွင ် းအမြင ် ရစေတာလေ ။ 
ကနေးဒီးယန ် း တစ ် ဦးဟာ စနစ ် ကို လိမ ် လည ် လှည ့ ် စားတဲ ့ အခါတောင ် မှ လူထုကို အကျိုးရှိစေတဲ ့ နည ် းနဲ ့ လုပ ် တယ ် ။ 

ဒါကတော ့ လော ့ (စ ်) အင ် ဂျယ ် လီး (စ ်) မှာရှိတဲ ့ အရောင ် းစက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက shopping mall ကြီးတစ ် ခုထဲမှာရှိပြီးတော ့ ငါးဥတွေရောင ် းပါတယ ် ။ 
ငါးဥဆားနယ ် ရောင ် းတဲ ့ စက ် တစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ဒါကိုတော ့ Art-o-mat လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အမျိုးမျိုးသော အနုပညာရှင ် တွေရဲ ့ အသေးစား အနုပညာ ဖန ် တီးမှုလေးတွေ ရောင ် းတဲ ့ အနုပညာရောင ် းစက ် ပါ ။ များသောအားဖြင ့ ် သစ ် သားတုံးကလေးတွေ အပေါ ် မှာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် မီခြစ ် ဆံဘူးတွေ ပေါ ် မှာ ဖန ် တီးထားကြပြီး ၊ အရေအတွက ် နည ် းနည ် းနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် တာပါ ။ 
ဟောဒီဟာကတော ့ Oliver Medvedik လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ သူကတော ့ အရောင ် းစက ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် သူကတော ့ နယူးယောက ် မြို ့ တော ် ရဲ ့ စီရင ် စုတစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ ဘရွတ ် ကလင ် းက ဂင ် းစပေ ့ (စ ်) ဆိုတဲ ့ ဇီဝဓါတ ် ခွဲခန ် း အသင ် းကို တည ် ထောင ် သူတွေထဲက တစ ် ယောက ် ပါ ။ အဲဒီမှာ ဘယ ် သူမဆို သွားရောက ် ၊ သင ် တန ် းတက ် ပြီး အမှောင ် ထဲမှာတောက ် ပတဲ ့ E. coli (အီး ကိုလီ) အပင ် ကို ဘယ ် လိုစိုက ် ပျိုးတယ ် ဆိုတာမျိုးကို လေ ့ လာသင ် ယူနိူင ် တယ ် ။ ဒါမှမှမဟုတ ် လည ် း စတော ် ဘယ ် ရီရဲ ့ DNAကို ဘယ ် လိုထုတ ် ယူရမယ ် ဆိုတာ သင ် ယူနိူင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် လောက ် တုန ် း အော ် လီဗာက ဒီစတော ် ဘယ ် ရီ DNA (ဗီဇလက ္ ခဏာဆောင ် ဓါတုပစ ္ စည ် း) ထုတ ် ယူနေတာတွေကို တွေ ့ ခဲ ့ ဘူးပါတယ ် ။ ဒီအကြောင ် းတရားက ကျွန ် တော ့ ကို ဖြစ ် ရိုးဖြစ ် စဉ ် မဟုတ ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတစ ် ခုပေါ ် ကို ကျွန ် တော ့ ် အား ခေါ ် ဆောင ် သွားခဲ ့ လို ့ အဲဒီအကြောင ် းကို အခု ကျွန ် တော ် ပြောပြတော ့ မလို ့ ပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ စတော ် ဘယ ် ရီ DNA ဆိုတာ အင ် မတန ် ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းပြီး ၊ အရမ ် းကို လှလို ့ ပါ ။ 
အရင ် တုန ် းက DNA ဆိုတာ လှပမှန ် း ဘယ ် တုန ် းကမှ မစဉ ် းစားမိခဲ ့ ဖူးဘူး ။ ဒီလိုပုံစံမျိုးဖြင ့ ် မတွေ ့ မိခင ် တုန ် းကဆိုပါတော ့ ။ 
လူတွေအများကြီး အထူးသဖြင ့ ် အနုပညာအသိုင ် းအဝိုင ် းကလူတွေပေါ ့ ဒီလိုနည ် းနဲ ့ သိပ ္ ပံပညာထဲမှာ သိပ ် ပြီးတော ့ ပါဝင ် ပတ ် သက ် မှု မရှိကြဘူး ။ 
ဒီနောက ် မှာတော ့ ချက ် ချင ် းဆိုသလို ဂင ် းစပေ (စ ်) ထဲ ကျွန ် တော ် ဝင ် လိုက ် ပြီး အော ် လီဗာကို မေးမိတာက "" ကောင ် းပြီဗျာ ။ တကယ ် လို ့ စတော ် ဘယ ် ရီသီးတွေနဲ ့ ဒါကိုလုပ ် လို ့ ရရင ် ၊ လူတွေနဲ ့ ရော ဒါကိုလုပ ် လို ့ မရဘူလား "" လို ့ ပေါ ့ ။ ဒီလိုနဲ ့ နောက ် (၁၀) မိနစ ် လောက ် အကြာမှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် စလုံး ဒါကို ဖန ် ပုလင ် းကလေးထဲမှာထည ့ ် ပြီး လှည ့ ် မွေနေလိုက ် တော ့ လူသားတွေအတွက ် DNA ထုတ ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ပုံစံကြီးနဲ ့ ရလာတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ဒါကို ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် လုပျ ္ ဖစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ DNA တကယ ် မြင ် ရပုံပဲပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ့ အနုပညာမိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ ညစာစားပွဲတစ ် ခုမှာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဒီပရောဂျက ် အကြောင ် းကို သူတို ့ ကိုပြောပြတော ့ သူတို ့ က DNA ကိုတကယ ် ပဲ မြင ် နိူင ် တယ ် ဆိုတာကို မယုံနိူင ် ဘူးဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် "" ကောင ် ပြီလေ ၊ လိုအပ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းလေးတွေ အခုကို ရှာကြတာပေါ ့ "" လို ့ ကျွန ် တော ် ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် တော ့ သောကြာနေ ့ ညတိုင ် း ကျွန ် တော ့ အိမ ် မှာ ဒီထူးထူးဆန ် းဆန ် း ညစာစားပွဲတွေ စလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီမှာ လူတွေ ကြုံကြိုက ် တဲ ့ အခါ ဝင ် ဝင ် လာကြပြီး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ DNA ထုတ ် ယူခြင ် းကို လုပ ် လုပ ် နေကြတာပေါ ့ ဗျာ ။ နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် က သူတို ့ ကို ဗွီဒီယိုနဲ ့ ပါ ရိုက ် ထားလိုက ် တယ ် ပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ဒီလိုရယ ် စရာကောင ် းတဲ ့ ပုံတူတွေကိုလည ် း ဖန ် တီးပေးလို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီလူတွေဟာ သိပ ္ ပံပညာရပ ် နဲ ့ ဘယ ် လိုမှ ပုံမှန ် ဆက ် ဆံမှုရှိတဲ ့ သူတွေ မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ တုန ့ ် ပြန ် ပုံတွေကို ကြည ့ ် ပြီး ခင ် ဗျားတို ့ ခန ့ ် မှန ် းနိူင ် မှာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် သူတို ့ က ဒါကို စိတ ် ဝင ် စားသွားကြပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် လည ် း သူတို ့ တွေ သိပ ္ ပံပညာရပ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် လှုပ ် ရှားနေတာ မြင ် ရတော ့ တကယ ် ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပဲ ဒါကိုကျွန ် တော ် ပုံမှန ် စလုပျ ္ ဖစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက သောကြာနေ ့ ညတွေမှာ လုပ ် တဲ ့ ခပ ် ကြောင ် ကြောင ် အလုပ ် တစ ် ခုပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါက ကျွန ် တော ် စလုပ ် ခဲ ့ တဲဟာပါ ။ နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေတွေအားလုံးရဲ ့ DNA ကို ဖန ် ပြွန ် ကလေးတွေထဲမှာ စုဆောင ် းပြီး ဒါတွေကို အမျိုးအစားခွဲတာကိုစတင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုပုံစံမျိုး ရလာတာပေါ ့ ။ 
ဒီအကြောင ် းအရာက ကျွန ် တော ့ ကို အချက ် နှစ ် ချက ် လောက ် ကို တွေးဖြစ ် သွားစေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ပထမ တစ ် ချက ် က ဒါက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ Facebook wall နဲ ့ တော ် တော ် ကြီးကို ဆင ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ ကွန ် ယက ် လိုမျိုး ဖန ် တီးလိုက ် သလို ဖြစ ် လာတယ ် ။ တကယ ် တော ့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ လူမှုရေး ကွန ် ယက ် တစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် ဒုတိယတစ ် ချက ် ကတော ့ မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် အိမ ် ကိုလာလည ် တုန ် းက ကျွန ် တော ့ စားပွဲပေါ ် က ဒီဥစ ္ စာမျိုးလေးကို တွေ ့ သွားတော ့ မေးတာက 
ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းတောင ် မစဉ ် းစားမိပါဘူး ။ 
ဒါတွေကို နံပါတ ် တပ ် ထားတာက ကျွန ် တော ် DNA ထုတ ် ယူတဲ ့ အစဉ ် အတိုင ် း တပ ် ထာတားပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီအကြောင ် းကနေပြီး ကျွန ် တော ့ ကို ကစားစရာတွေ စုဆောင ် းတဲ ့ အကြောင ် းကို တွေးမိသွားတာပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ ဒါကလေးက ကစားစရာလောကထဲကို အလုံပိတ ် ထားတဲ ့ ဘူးထဲက ကစားစရာတွေနဲ ့ အတူ အခုရောက ် ရှိသွားတော ့ မှာဖြစ ် ပြီး ဒီရှားပါးတဲ ့ ကစားစရာကလေးတွေကို စုဆောင ် းနေကြတော ့ မှာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဒီဘူးတွေတွေကို ဝယ ် တဲ ့ အခါမှာ အတွင ် းမှာ ဘာတွေထည ့ ် ထားတာကို သေချာမသိပါဘူး ။ 
ဒါပေမယ ့ ် လည ် း ဒါတွေကိုဖွင ် ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါကျတော ့ မှ ကြုံတောင ့ ် ကြုံခဲ ကစားစရာအမျိုမျိုးကို ရရှိတာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုဆိုတော ့ ဒါဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ အကောင ် းသားလို ့ ကျွန ် တာ ် ထင ် လိုက ် မိတယ ် ။ 
ဒီဥစ ္ စာရယ ် ၊ ငါးဥဆားနယ ် ရောင ် းတဲ ့ စက ် ရယ ် ၊ Art-o-mat လို ့ ခေါ ် တဲ ့ စက ် ရယ ် ကို အတူတူပေါင ် းစပ ် ထားတဲ ့ အကြောင ် းကို ကျွန ် တော ် စတင ် ပြီးတွေးမိလာခဲ ့ တယ ် ။ တစ ် ညမှာတော ့ အကြောင ် းတစ ် ခုခုနဲ ့ အရောင ် းစက ် တစ ် ခုပုံကို ဆွဲနေမိတယ ် ပေါ ့ ။ အရောင ် းစက ် ပုံတွေ ဆေးချယ ် သတဲ ့ အကြောင ် းကို စဉ ် းစားနေရင ် းပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ့ DNA ထည ့ ် ထားတဲ ့ ဖန ် ပြွန ် သေးသေးလေး အဲဒီမှာ နေရာယူလျက ် နဲ ့ ပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် မြင ် လ ် ိုက ် ရတာကတော ့ DNA ကလာပ ် စည ် းအမျှင ် တွေနဲ ့ အရောင ် းစက ် တစ ် ခုရဲ ့ အခွေအလိပ ် တွေ ွအကြားမှာရှိနေတဲ ့ ဒီလိုလှပတဲ ့ ပူပေါင ် းဟပ ် စပ ် မှုကိုပါ ။ 
တကယ ် ပါပဲဗျာ ။ ကျွန ် တော ် DNA အရောင ် းစက ် လို ့ ခေါ ် မယ ့ ် အနုပညာ တပ ် ဆင ် တင ် ဆက ် မှု တစ ် ရပ ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတော ့ တယ ် ။ 
ဟောဒီမှာပါ ။ 
(ဂီတသံ) DNA အရောင ် းစက ် ဆိုတာ ဇီဝနည ် းပညာဆိုင ် ရာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တိုးပွားလာနေတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းများကို တင ် ဆက ် ထားတဲ ့ အနုပညာ တပ ် ဆင ် မှု တစ ် ခုပါ ။ ["" သင ့ ် တင ့ ် တဲ ့ ဈေးနဲ ့ လူသားဆိုင ် ရာ DNA နမူနာတစ ် ခုကို သမရိုးကျ အရောင ် းစက ် တစ ် ခုနေ သင ် ဝယ ် ယူရရှိနိူင ် ပါတယ ် ။ ""] ["" နမူနာတစ ် ခုဆီထဲတွင ် ကန ့ ် သတ ် ထုတ ် လုပ ် ထားခြင ် း ဖြစ ် သော စုဆောင ် းရနိုင ် တဲ ့ လူသားဗီဇမျိုးနွယ ် ဆိုင ် ရာ နမူနာပုံတူတွေ အစုံလိုက ် ပါဝင ် ပါတယ ် ။ ""] ["" DNA အရောင ် းစက ် က DNA ကို စုဆာင ် းနိုင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုအဖြစ ် ပြုပြင ် စီရင ် ထားပြီး ၊ DNA ပိုင ် ဆိုင ် မှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဥပဒေဆိုင ် ရာ သိရှိရမည ့ ် အချက ် အလက ် များရှိကြောင ် း ထောက ် ပြလိုပါတယ ် ။ ""] ဂါဘီရယ ် ဘာဆီယာ ကိုလွန ် ဘို: ဒါကြောင ့ ် လောလောဆယ ် မှာတော ့ နယူးယော. (ခ ်) မှာရှိတဲ ့ ပန ် းချီပြခန ် းတစ ် ခု ၊ နှစ ် ခုမှာတော ့ DNA အရောင ် းစက ် ရှိနေပါပြီ ။ တကယ ် တော ့ တော ် တော ် လေး ရောင ် းကောင ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ပထမအကြိမ ် ထုတ ် ရာမှာ နမူနာ (၁၀၀) ပါပါတယ ် ။ မကြာခင ် မှာ နောက ် တစ ် ကြိမ ် ထုတ ် တ ် လုပ ် ဖို ့ လည ် း မျှော ် လင ့ ် နေပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ Grand Central လို Penn Station လို မြေအောက ် ရထား အချက ် အချာကျတဲ ့ နေရာတွေမှာ ရှိနေကြတဲ ့ အရောင ် းစက ် တွေနဲ ့ ကပ ် လျက ် တကယ ့ ် အရောင ် းစက ် တွေကို ချထားချင ် တာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ပေါ ့ ဗျာကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဒီပရောဂျက ် ရယ ် ၊ နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ များစွာသော အနုပညာ ပရောဂျက ် တွေအတွက ် ပါ ပရိတ ် သတ ် ကြီးကို မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးချင ် ပါတယ ် ။ အဲဒါကတော ့ "" ဇီဝနည ် းပညာနဲ ့ DNA အစဉ ် အတန ် း ဟာ ဆိုပါစို ့ လေဆာနဲ ့ ခွဲစိတ ် ဖြတ ် တောက ် တာတို ့ ၊ 3D ပုံနှိပ ် ခြင ် း ဒါမှမဟုတ ် ငါးဥဆားနယ ် ကို အရောင ် းစက ် ကနေ ရောင ် းတာတွေလို ဈေးပေါလာတဲ ့ အချိန ် မှာ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ DNA နမူနာတွေကို အရောင ် းစက ် ထဲ ရောင ် းမယ ့ ် နမူနာ တစ ် ခုအနေနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ပေးအပ ် လိုကြဦးမှာလား ။ "" ဆိုတာပါ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ "" ဒီနမူနာတွေဟာ ဈေး ဘယ ် လောက ် ရှိနိုင ် မလဲ ။ "" 
နောက ် ပြီး "" တခြားသူတစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ႕နမူနာကိုရော ခင ် ဗျားတို ့ ဝယ ် မှာလား ။ 
အဲဒီနမူနာနဲ ့ ဘာများလုပ ် နိူင ် လိမ ့ ် မလဲ ။ "" ဆိုတာကိုရောပဲပေါ ့ ။ 
(ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ဗျာ ။) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၅နှစ ် ကပါ ၊ ကျွန ် မဟာ Alice in Wonderland မှာ ရောက ် နေတာလား နည ် းနည ် းလေးခံစားမိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ လန ့ ် သွားတာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ နဲ ့ ပြောရင ် းဆိုရင ် း ကျွန ် မတွေ ့ ကြုံလိုက ် တာက Alice ယုန ် တွင ် းထဲကိုဆင ် းသွားစဉ ် 
ကျွန ် မယုံကြည ် တာက ဒီတံခါးကိုဖွင ့ ် တဲ ့ သော ့ ဟာ အရေးပါလှတဲ ့ ဆက ် သွယ ် ပြောဆိုခြင ် းဆိုတာပါ ။ 
အရေးပါတဲ ့ ပြောဆိုဆက ် သွယ ် မှု အရေးတကြီးကို လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှုအထိကို ကိုင ် တွယ ် ဖြေရှင ် းနေကြတာပါ ။ ပြီးတော ့ ဒါကို ကျွန ် မတို ့ က မသိဘူး ၊ နားမလည ် ဘူးဆိုရင ် 
ကျွန ် မတို ့ ကို ရိုးရိုးရှင ် းရှင ် းလေး ပြောပြကြပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မြင ် ခွင ့ ် ရအောင ် သေချာစေဖို ့ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီထက ် ပိုပြီး ရှင ် းအောင ် တော ့ မလုပ ် ပါနဲ ့ တဲ ့ ။ 
ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် းလင ် း ဆက ် သွယ ် ပြောဆိုလို ့ ရတာပေါ ့ ။ 
bullet တွေကဘာလုပ ် လဲ ။ bullet တွေက ကိစ ္ စတုံးပစ ် တယ ် တယ ် လေ ၊ 
ဒီလို ဆလိုက ် မျိုးဟာဆိုရင ် ပျင ် းစရာကောင ် းရုံတင ် မက 
အဲဒီအစား Genevieve Brown ရဲ ့ ဒီနမူနာဆလိုက ် ကအထူးတည ် ဆောက ် ပုံဟာ အရမ ် းကိုအားကောင ် းလွန ် းတော ့ 
ပြီးတော ့ ဒီမှာရှိတဲ ့ လှည ့ ် ကွက ် က အကယ ် ၍ မျက ် ခြေပြတ ် သွားရင ်ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အာရုံတွေကို ဖမ ် းစားတဲ ့ မြင ် ကွင ် းတွေနဲ ့ ပံ ့ ပိုးပေးထားကာ ရှင ် းလင ် းပြနေတာကို ပိုပြီးနက ် ရှိုင ် းတဲ ့ နားလည ် မှုသဘောကို ဖန ် တီးပေးတယ ် လေ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မအထင ် ကျန ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် အဲဒီတံခါးကိုဖွင ့ ် ပြီး သိပ ္ ပံပညာနဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာ ဘာသာရပ ် လို ့ ဆိုတဲ ့ ထူးဆန ် းထွေလာကမ ္ ဘာကို မြင ် ဖို ့ အဓိကအချက ် အနည ် းငယ ် ပဲရှိပါတယ ် ။ 
ညီမျှခြင ် းတစ ် ခုနဲ ့ အနှစ ် ချုပ ် ချင ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ရှင ် တို ့ ရဲ ့ သိပ ္ ပံပညာကိုယူလိုက ် ပါ ၊ bullet ညွှန ် မှတ ် တွေနဲ ့ဆိုချင ် တာက ပရိတ ် သတ ် နဲ ့ စပ ် ဆိုင ် တာကိုပဲ မျှဝေလိုက ် ပါ ၊အပြန ် အလှန ် လုပ ် ဆောင ် မှုတွေနဲ ့ ညီမျှသွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဝန ် းရံနေကြတဲ ့ အရာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ မမြင ် နိုင ် ကြလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟ ရုပ ် ရှင ် ကားကို အသုံးပြုလျက ် မုခ ် ဝတွေကို ထိုးဖောက ် လျက ် မြင ် မရတာကို မြင ် လာရအောင ် လုပ ် တတ ် ပါတယ ်ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မိုးကုပ ် စက ် ဝိုင ် းကို ချဲ ့ ထွင ် ပေးလိုက ် ကာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ခံယူသိရှိလာစေပါတယ ်ပြီးတော ့ အဲဒါဟာ နှလုံးသားကို လာပြီး တို ့ ထိပါတယ ် ။ 
သက ် ရှိဘဝ အမျိုးမျိုး ထိုးထွက ် ကြီးထွားလာကြပုံကို ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အချိန ် ကြာစွာ စောင ့ ် လျက ် ရိုက ် ကူးမှုက ကျွန ် တော ် တို ့ ဂြိုဟ ် များရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကို မြင ် လာစေပါမယ ် ။ 
အဲဒီလို လေယာဉ ် လမ ် းကြောင ် းတွေကိုကျွန ် တော ် တို ့ မမြင ် နိုင ် တာကို မြင ် လာရပါမယ ်: 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒေတာ မှန ် သမျှကို အချိန ် ပိုင ် းအားဖြင ့ ် ဆွဲဆန ့ ် ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရှုမြင ် နိုင ် ပါမယ ် ။မြောက ် ဝင ် ရိုးစွန ် း ဒေသက ရောင ် စုံတောက ် ပမှုကို မြင ် နိုင ် ကြမှာပါ ။ 
အဲဒါ ့ တွေကို ရှုမြင ် ဖို ့ အတွက ် လည ် း 
နှုန ် းမြင ့ ် ကင ် မရာတွေနဲ ့ ဆိုရင ် 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒါကို ပုံတူကူးချ အသုံးပြုနိုင ် ကြကောင ် းပါရဲ ့ ။ 
အဲဒါဟာ သဘာဝထဲက အတော ် ဆုံး ပျံသန ် းသူ 
အင ် းဆက ် ပိုးကောင ် တွေရဲ ့ အတောင ် ပေါ ် မှာ ရေးမှတ ် ပေးခြင ် းဖြင ့ ် သူတို ့ က ထုတ ် လုပ ် လိုက ် ကြတဲ ့ လေလှိုင ် းဂယက ် တွေကို မြင ် အောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီထဲကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ယူနိုင ် မယ ့ ် အချက ် တွေက အရေးကြီးကြကာ လက ် လှမ ် းမှီဖို ့ ခက ် တဲ ့ နေရာတွေကို မြင ် တွေ ့ လာစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အီလက ် ထရွန ် အဏုကြည ့ ် ကိရိယာဟာ အီလက ် ထရွန ် တွေဖြင ့ ် အရာများကို တသန ် းအထိကို 
အဲဒီထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မျက ် တောင ် ပေါ ် မှာ တသက ် လုံး နေထိုင ် ကြတဲ ့ ပိစိကွေးတွေတောင ် ရှိပါသေးတယ ် ။ ညဖက ် မှာကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အရေပြားဆီကို တွာတက ် တတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါက ဘာလဲဆိုတာ ခန ့ ် မှန ် းနိုင ် ပါသလား? 
ခူကောင ် ရဲ ့ ပါးစပ ် ။ 
ဥခွံ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ထပ ် ရှာတွေကြရအုံးမယ ့ ် 
ပင ့ ် ကူမျှင ် ဟာ သံမဏိထက ် ကို များစွာမှ 
အခု ကျွန ် တော ် တို ့ သွားမယ ့ ် ခရီးက အောက ် ပိုင ် း 
ဒီအမျှင ် ဟာ လူ ့ ဆံပင ် နဲ ့ စာရင ် 
အဲဒီမှာ ဗက ် တီ းရီးယားပိုး ရှိနေတယ ် ။ တဖန ် အဲဒီ ဗက ် တီးရီးယားနဲ ့ ကပ ် လျက ် က ဆယ ် ဆ ပိုသေးတဲ ့ ဗိုင ် းရတ ် ပိုး ။ 
DNA အမျှင ် သုံးခု ရှိနေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လက ် တွေ ့ မှာ အက ် တမ ် တွေကို ရွှေ ့ နိုင ် ကြပါမယ ် ။ 
တချို ့ များဆိုရင ် တစ ် နေ ့ နေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို 
အနာဂတ ် မှာ ပေါ ် လာကြမယ ့ ် ဓါတုစက ် ကလေးတွေဟာ 
ပေါက ် ဖွားလာတဲ ့ မောင ် းနှင ် အား ရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် 
လေထုဟာ ဝတ ် မှုန ် များဖြင ့ ် ပြည ့ ် နေပါတယ ် 
မြင ် မရခဲ ့ တဲ ့ ကမ ္ ဘာတွေကို ကြည ့ ် မြင ် ရတဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးကို ကိုယ ့ ် အိမ ် ခြံထဲမှာပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် စူးစမ ် းလေ ့ လာဖို ့ ကို လှုံဆော ် နေပါတယ ် ။ 

ခေါင ် းကိုက ် ရင ် ရှင ် တို ့ ဘာလုပ ် ကြသလဲ ။ 
အက ် စ ် ပရင ် တစ ် လုံး မျိုချလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုက ် ခဲ ့ နေတဲ ့ ခေါင ် းဆီ ကို ဒီဆေးလုံး ရောက ် ဖို ့ ကျတော ့ ဝမ ် းဗိုက ် ၊ အူတွေနဲ ့ အခြားအင ် ္ ဂါအမျိုးမျိုးကို အရင ် ဖြတ ် သွားရတယ ် လေ ။ 
ဆေးလုံးတွေ မျိုချခြင ် းဟာ ခန ္ ဓကိုယ ် ထဲကို ဆေးဝါးတွေပို ့ ရာမှာ အထိရောက ် ဆုံးနဲ ့ နာကျင ် ခြင ် းမရှိတဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ မကောင ် းတာက ဆေးကို မျိုချတာဟာ ပြယ ် စေပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ပြဿနာကြီးပါ ၊ အထူးသဖြင ့ ် HIV လူနာတွေပေါ ့ ။ 
သူတို ့ HIV ကာကွယ ် ဆေးတွေ သောက ် တဲ ့ အခါ ဒီဆေးတွေက သွေးထဲက ဗိုင ် းရပ ် လျှော ့ ချဖို ့ နဲ ့ CD4 အရေအတွက ် တိုးစေဖို ့ တော ့ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေရဲ ့ ဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးတွေ ကလည ် းနာမည ် ကြီးပဲနော ် ၊ အများစုကတော ့ ဆိုးပါတယ ် သူတို ့ သွေးဆီ မရောက ် ခင ် ပျယ ် ကုန ် တာကြောင ့ ် ပါ ။ ပြီးပိုဆိုတာက ဒီနေရာတွေကို မရောက ် ခင ် မှာ အရးပါဆုံးဖြစ ် တဲ ့ HIV ဗိုင ် းရပ ် တွေ သိုမှီးတဲ ့ နေရာတွေပေါ ့ ။ 
ကိုယ ် တွင ် းကဒီနေရာတွေ သွေးဖြူဥအဖုတွေ ၊ အာရုံကြောစနစ ် စတာလို အဆုတ ် တွေလိုမျိုး ဗိုင ် းရပ ် တွေ အောင ် းနေတဲ ့ နေရာမျိုးတွေ ၊ အမြဲ HIV ကုထုံးအောက ် မှာရှိတဲ ့ လူနာရဲ ့ သွေးထဲကို လွယ ် လင ့ ် တကူ ရောက ် အောင ် မပို ့ နိုင ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကုထုံးပြတ ် တောက ် ခြင ် းကနေ ဗိုင ် းရပ ် ဟာ နိုးထနိုင ် ပြီး သွေးထဲက ဆဲလ ် အသစ ် တွေကို ကူးဆက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ လက ် ရှိ ဆေးဝါးကုသမှုတွေနဲ ့ HIV ကိုကုသနေတာဟာ ပြဿနာကြီးပါ ။ ဒါက တစ ် သက ် တာလုံး ကုသမှုဖြစ ် ပြီး လူနာတွေက မျိုချရမှာလေ ။ 
တစ ် ရက ် တော ့ ကျွန ် မထိုင ် ပြီး ၊ တွေးမိတာက ဆေးအာနိသင ် မပျယ ် ပဲ HIV သိုလှောင ် တဲ ့ နေရာတွေကို တိုကိရိုက ် ရောက ် အောင ် ပို ့ ပေးနိုင ် မလားပေါ ့ ။ လေဆာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ အဖြေက ကျွန ် မမျက ် စေ ့ ရှေ ့ မှောက ် မှာပါ ။ လေဆာရောင ် ခြည ် ၊ ရတာပေါ ့ ရှင ် ၊ 
ဒါတွေကို သွားဘက ် ဆိုင ် ရာ ၊ ဆီးချိုဆိုင ် ရာနဲ ့ ဒဏ ် ရာကုသ ခွဲစိတ ် ရာမှာ သုံးလို ့ ရရင ် ဆေးတွေကို ဆဲလ ် တွေဆီကို ပို ့ ဆောင ် ခြင ် းအပါအဝင ် စိတ ် ကူးရသမျှအရာတိုင ် းမှာ သုံးနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
တကယ ် တမ ် းက လက ် ရှိမှာ ကျွန ် မတို ့ အင ် မတန ် သေးတဲ ့ အပေါက ် လေးတွေကို ဆွဖို ့ ၊ ဖောက ် ဖို ့ လေဆာရဲ ့ တုန ် ခါမှုကို သုံးနေပါတယ ် ။ ဒါကဆေးဝါးတွေကို သူတို ့ နဲ ့ အတူ ပို ့ ပေးဖို ့ HIV ကူးစက ် ခံရတဲ ့ ဆဲလ ် တွေကို ချက ် ချင ် းနီးပါး အဖွင ့ ် ၊ အပိတ ် လုပ ် တယ ် ။ 
ဘယ ် လိုဖြစ ် နိုင ် မှာလဲလို ့ မေးချင ် မေးကြမယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဆေးပါတဲ ့ အရည ် ထဲ ဆဲလ ် တွေနစ ် ထားတုန ် း HIV ကူးစက ် ခံရတဲ ့ ဆဲလ ် အလွှာပါးပေါ ် အရမ ် းအားကောင ် းပေမဲ ့ အလွန ် ကို သေးမျှင ် တဲ ့ လေဆာ ရောင ် ခြည ် ထိုးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဆဲလ ် က ဆေးကိုမျိုတဲ ့ လိုက ် စဉ ် လေဆာက ဆဲလ ် ကို အလွန ် တိုတောင ် းတဲ ့ ကာလအတွင ် း ထိုးဖောက ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို သိတောင ် မှ မသိလိုက ် ခင ် ဆေးထိုးထားတဲ ့ အပေါက ် ဟာ ချက ် ချင ် း အနာကျက ် ပြီးသား ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
အခုလောလောဆယ ် ဒီနည ် းပညာကို စမ ် းသပ ် ပြွန ် တွေ ဒါမှမဟုတ ် ဖန ် ပြားတွေထဲမှာ စမ ် းသပ ် နေပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က ဒီနည ် းပညာကို လူ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာထဲကို ထည ့ ် ပြီး အသုံးချဖို ့ ပါ ။ 
ဘယ ် လိုဖြစ ် နိုင ် မှာလဲလို ့ မေးချင ် မေးမယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အဖြေကတော ့ ခေါင ် း ၃ လုံးပါကိရိယာကနေပါ ။ 
လေဆာဖြစ ် တဲ ့ ပထမခေါင ် းကိုသုံးပြီး ကူးစက ် တဲ ့ နေရာထဲမှာ ခွဲစိပ ် မှု ၁ ခုလုပ ် ပါမယ ် ။ 
ဒုတိယခေါင ် း ကင ် မရာကိုသုံးပြီး ကူးစက ် တဲ ့ နေရာကို ကွေ ့ ကောက ် လျက ် သွားပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး တတိယခေါင ် း ဆေးဖျန ် း ကိရိယာသုံးပြီး ကူးစက ် တဲ ့ နေရာကို ဆေးကို တိုက ် ရိုက ် ပို ့ ပေးပါတယ ် ။ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ လေဆာကိုပဲထပ ် ပြီး ဆဲလ ် တွေကို ဆွဖွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ လောလောဆယ ် ဒီလောက ် ကြီးဖြစ ် မယ ့ ် ပုံ မပေါ ် လောက ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် နေ ့ အောင ် မြင ် သွားရင ် ဒီနည ် းပညာက ကိုယ ် တွင ် းက HIV ကို အပြီးတိုင ် အမြစ ် ဖြတ ် ဖို ့ ဦးဆောင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဟုတ ် ပါတယ ် HIV ရောဂါအတွက ် ကုသနည ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာHIV သုသေသီတိုင ် းရဲ ့ အိပ ် မက ် ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကိစ ္ စမှာတော ့ လေဆာနည ် းနဲ ့ ကုသမှုပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) Angella Ahn: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
ဟောဒီ TEDWomen မှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဂီတကို အားလုံးနဲ ့ မျှဝေရတဲ ့ အတွက ် ဂုဏ ် ယူမိပါတယ ် ။ 
အင ် မတန ် စိတ ် လှုပ ် ရှားပြီး နိူးကြွစေတဲ ့ ပွဲပါ ။ 
အခုနားဆင ် ခဲ ့ ရတာကတော ့ David Balakrishnan ရဲ ့ Skylife ပါရှင ် ။ 
နောက ် ထပ ် လက ် ရွေးစင ် တစ ် ပုဒ ် တီးပြချင ် ပါတယ ် ။ 
သူကတော ့ အာဂျင ် တီးနား တေးပြုသူ Astor Pizzolla ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ စိတ ် ကူးအမျိုးမျိုးကို ပြောကြတယ ် ဒါက သူ ့ မှာရှိတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ ဂီတဟာ နှလုံးသားက လာသင ့ ် တယ ် လို ့ သူတွေးမိတယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါက ၂၀ ရာစု အလယ ် တုန ် းက နှလုံးသားကလာတဲ ့ လှပတဲ ့ ဂီတဟာ ဂန ္ တဝင ် ဂီတ လောကမှာ လူကြိုက ် အများဆုံး မဟုတ ် တဲ ့ အချိန ် ကပေါ ့ ။ 
ဒါက တက ် ကျသံ မပါတာပိုများပြီး ၁၂ သံ ဂီတပါ ။ 
သူဟာ လှပတဲ ့ ဂီတကို အစဉ ် တစိုက ် ဖေါ ် ကျူးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက Astor Piazzolla ရဲ ့ Oblivion ပါ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

(၇) တန ် းကျောင ် းသားတွေကို သင ် ္ ချာသင ် ပေးဖို ့ သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အိမ ် စာတွေပေးပါတယ ် ။ 
အတော ် ဆုံးနဲ ့ အညံ ့ ဆုံး ကျောင ် းသားတွေ အကြားက တစ ် ခုတည ် းသော ကွာခြားချက ် မဟုတ ် ခဲ ့ ခြင ် းပါပဲ ။ 
နောက ် ထပ ် နှစ ် အတော ် ကြာ သင ် ကြားပြီးတဲ ့ နောက ် မှာတော ့ 
သင ့ ် ရဲ ့ လျင ် လျင ် မြန ် မြန ် ၊ လွယ ် လွယ ် ကူကူ 
"" ဒီနေရာမှာ ဘယ ် သူက အောင ် မြင ် သူလဲ ၊ 
စိတ ် ဓာတ ် ကြံ ့ ခိုင ် မှုဆိုတာက ရေရှည ် ရည ် မှန ် းချက ် တွေအတွက ် 
စိတ ် ဓာတ ် ကြံ ့ ခိုင ် မှု စစ ် တမ ် းမေးခွန ် းလွှာကို ဖြေဆိုခိုင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီနောက ် မှာတော ့ ဘယ ် သူတွေက ကျောင ် းဆင ် းလက ် မှတ ် ရလဲဆိုတာကို သိရှိဖို ့ 
သိသိသာသာကို အလားအလာပိုများတာကို တွေ ့ လာရပါတယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ပညာတစ ် ပိုင ် းတစ ် စနဲ ့ ကျောင ် းထွက ် သွားရဖို ့ မျက ် ခုံးလှုပ ် နေရတဲ ့ ကလေးငယ ် တွေ အတွက ် ပေါ ့ ။ 
သိနားလည ် မှုနည ် းပါးကြပုံ ၊ သိပ ္ ပံပညာက ယဉ ် ပါးခြင ် းမရှိပုံကိုပါ ။ 
"ကလေးတွေဆီမှာ စိတ ် ဓာတ ် ကြံ ့ ခိုင ် မှု ဘယ ် လိုတည ် ဆောက ် ပေးရမလဲ ၊" 
"" သူတို ့ လေးတွေကို ရေရှည ် မှာ ဆက ် ပြီး စိတ ် ဓာတ ် နိုးကြွနေအောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် ရမှာလဲ ၊ "" ဆိုတာတွေပေါ ့ ။ 
Dr. Dweck ပြဆိုထားတာက ကလေးတွေဟာ ဦးနှောက ် အကြောင ် းနဲ ့ 
မဆုတ ် မနစ ် လုံ ့ လစိုက ် ထုတ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ အရမ ် းကြီးကို ပိုများလာတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဒီထက ် ပိုပြီး လိုအပ ် နေပါသေးတယ ် ။ 
ဒါတွေကို စမ ် းသပ ် ဖို ့ တော ့ လိုအပ ် တာပေါ ့ ။ 

အနုပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုဟာ ကျွန ် မအတွက ် အတော ် အရေးပါပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လက ် ရာကနေ လူသားတွေဟာ သဘာဝတရားနဲ ့ သီးသန ့ ် ဆန ် မနေဘူး ၊ အရာရာဟာ ဆက ် နွယ ် နေတယ ် ဆိုတာ ရှင ် းလင ် းပြဖို ့ ကြိုးစားနေတာပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၁၀နှစ ် လောက ် က ပထမဆုံး မြင ် ခဲ ့ တဲ ့ Antarctica ကို ပထမဆုံးသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အံ ့ ဩသွားမိတယ ် ။ 
နှလုံးခုန ် တာ မြန ် ပြီး ခေါင ် းက မူးဝေကာ ရှေ ့ မှာရှိနေတာ ဘာပါလိမ ့ ် ဆိုပြီး နားလည ် အောင ် ကြိုးစားနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ ပတ ် လည ် က ရေခဲစိုင ် တွေဟာ ရေထဲကနေ ပေ ၂၀၀ လောက ် ထွက ် နေပြီး ၊ မအံ ့ ဩပဲကို မနေနိုင ် တော ့ ဘူးလေ ။ ဒါက တစ ် နှစ ် ပြီး တစ ် နှစ ် တစ ် ခုအပေါ ် တစ ် ခု ထပ ် ကျနေတဲ ့ ဆီးနှင ် းပွင ့ ် တစ ် ပွင ့ ် ပါ ။ 
ရေခဲစိုင ် တွေဟာ ရေခဲမြစ ် တွေက ခွဲထွက ် တာ ဒါမှမဟုတ ် ရေခဲပြင ် တွေ ကွဲထွက ် တဲ ့ အခါမှာ ဖြစ ် ထွန ် းပါတယ ် ။ 
ရေခဲစိုင ် တစ ် ခုစီမှာ ကိုယ ် ပိုင ် သီခြား စရိုက ် ရှိပါတယ ် 
သူတို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ သူတို ့ တွေ ့ ကြုံမှုတွေကို တုံ ့ လှည ် ဆက ် သွယ ် ရာမှာ ကွဲပြားတဲ ့ နည ် း တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က လက ် လျှော ့ ဖို ့ ငြင ် းပြီး ခါးသီးတဲ ့ အဆုံးသတ ် ထိ တင ် းခံတတ ် ကြပေမဲ ့ အခြားဟာတွေက တောင ့ ် မခံနိုင ် တော ့ ဘဲ ရုတ ် တရက ် စိတ ် ဇောအဟုန ် မှာ ဝုန ် းကနဲ ပြိုကွဲကုန ် တာပေါ ့ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ဖို ့ လွယ ် ပါတယ ် ၊ ရေခဲစိုင ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် သူတို ့ တွေဟာ သီခြားစီဖြစ ် နေတယ ် ၊ ကွဲပြားပြီး ထီးတည ် း ဖြစ ် နေတယ ် ။ လူသားတွေ တခါတလေ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ရှုမြင ် တဲ ့ အခါနဲ ့ အရမ ် းဆင ် တယ ် ၊ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် က ဒါနဲ ့ တခြားစီပါ ။ 
ရေခဲစိုင ် တစ ် တုံး အရည ် ပျော ် ခိုက ် ၎ င ် းရဲ ့ ရှေးဟောင ် း လေထုလွာကို ကျွန ် မ ရှူသွင ် းနေတယ ် ။ 
ရေခဲစိုင ် တစ ် တုံး အရည ် ပျော ် ခိုက ် သက ် ရှိများစွာကို အားဖြစ ် စေတဲ ့ သတ ္ ထုဓာတ ် ကြွယ ် ဝတဲ ့ လတ ် ဆတ ် တဲ ့ ရေကို ထုတ ် လွှတ ် ပေးနေတယ ် ။ 
ဒီရေခဲစိုင ် တွေကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် ရင ် း ချဉ ် းကပ ် တာ ကျွန ် မရဲ ့ ဘိုးဘေးတွေရဲ ့ ပုံတူတွေကို ရိုက ် နေသလိုမျိုးပေါ ့ ၊ ဒီနည ် းနဲ ့ သူတို ့ တည ် ရှိတဲ ့ ဒီသီးသန ့ ် ကာလတွေနဲ ့ နောက ် တစ ် ခါ ဒီပုံနဲ ့ ဘယ ် တော ့ မှ တည ် ရှိမှာမဟုတ ် ဘူးဆိုတာ သိရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ အရည ် ပျော ် တဲ ့ အခါ သေဆုံးခြင ် း မဟုတ ် ပါ ၊ အဆုံးသတ ် တစ ် ခု မဟုတ ် ပဲ ဘဝသံသရာကို ဖြတ ် သန ် းတဲ ့ သူတို ့ လမ ် းကြောင ် းရဲ ့ အဆက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မဓာတ ် ပုံရိုက ် တဲ ့ ရေခဲစိုင ် တွေထဲက ရေခဲ တစ ် ချို ့ ဟာ အရမ ် းငယ ် တယ ် ၊ နှစ ် ၁၀၀၀ ၊ ၂၀၀၀ သက ် တမ ် းရှိတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ရေခဲက နှစ ် ပေါင ် း ၁သိန ် းကျော ် သက ် တမ ် းရှိတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးပြချင ် တဲ ့ ပုံတွေကတော ့ Greenland က Qeqetarsuaq မှာရိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ရေခဲစိုင ် ရဲ ့ ပုံတွေပါ ။ 
သင ့ ် အနေနဲ ့ ရေခဲစိုင ် တစ ် ခု လှိမ ့ ် နေတာ တကယ ် မျက ် မြင ် တွေ ့ ဖို ့ ရောက ် ရှိတယ ် ဆိုတာ တော ် တော ် ရှားပါးတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဟောဒီမှာပါ ။ 
ဘယ ် ဘက ် ခြမ ် းမှာ လှေငယ ် တစ ် စင ် း တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ၊ 
ဒါက ၁၅ ပေလောက ် ရှိတဲ ့ လှေပါ ။ 
ရေခဲစိုင ် ရဲ ့ ပုံသဏ ္ ဍာန ် နဲ ့ ရေပြင ် ရဲ ့ ဘယ ် နေရာမှာဆိုတာ ဂရုထားစေချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာတွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ၊ စတင ် လိမ ့ ် တယ ် ၊ လှေက တဘက ် ရွေ ့ သွားပြီး လူက အဲဒီမှာရပ ် နေတယ ် ။ 
ဒါက ပျမ ် းမျှအရွယ ် ရှိတဲ ့ ဂရင ် းလန ် ဒစ ် ရေခဲစိုင ် ပေါ ့ ။ 
ရေပြင ် အထက ် ပေ ၁၂၀ လောက ် ဒါမှမဟုတ ် မီတာ ၄၀ ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဗွီဒီယိုက အချိန ် ကိုက ် ပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံ) ဒီအတိုင ် းပါပဲ ရေခဲစိုင ် က ၎ င ် းရဲ ့ စရိုက ် ရဲ ့ မတူတဲ ့ ဘက ် ကို သင ့ ် ကို ပြနေပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှင ် တို ့ အများစုအတွက ် တော ့ ဒါဟာ ဝယ ် ဖို ့ ၊ ရောင ် းဖို ့ ၊ ဗီဒီယိုကြည ့ ် ဖို ့ ၊ ဂိမ ် းကစားဖို ့ ၊ ကိရိယာတစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မက အသက ် သွေးကြော ဖြစ ် လောက ် မယ ် လို ့ ထင ် တယ ် 
တကယ ် က ဒါဟာ ပင ် နီဆလင ် ထက ် အသက ် တွေ ပိုကယ ် နိုင ် လောက ် မယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
စာတို ရိုက ် ပို ့ ခြင ် းပါ ။ စာတို ရိုက ် ပို ့ တာပြောတော ့ လူတွေက လိင ် စိတ ် ကြွတဲ ့ စာတွေ ရှင ် တို ့ တွေ ့ တဲ ့ ညစ ် ညမ ် းပုံတွေကို တွေးမိမယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ၊ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ကလေးတွေ အခြားသူကို ပို ့ မနေဖို ့ ၊ LOL, LMAO, HMU အတိုကောက ် တွေကို ဘာသာပြန ် မနေဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို နောက ် တော ့ ကူညီပါ ့ မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စာတိုရိုက ် ပို ့ တာဟာ တကယ ် တော ့ ကိုယ ့ ် ကလေးတွေနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ အကောင ် းဆုံး နည ် းလမ ် း ဆိုတာ ဒီအခန ် းထဲက မိဘတွေသိပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကလေးတွေနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ဟာ ဒီတစ ် နည ် းပဲ ရှိလောက ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ပျမ ် းမျှ ဆယ ် ကျော ် သက ် တစ ် ယောက ် ဟာ တစ ် လကို စာတို ၃၃၃၉ စောင ် ပို ့ တယ ် ၊ မိန ် းကလေး များဆိုရင ် အစောင ် ၄၀၀၀ နီးနီးပါ ။ 
လျှို ့ ဝှက ် ချက ် က သူမဟာ အစောင ် တိုင ် းကို ဖွင ့ ် ဖတ ် တာပါ ။ 
စာတိုရိုက ် ပို ့ တာမှာ ရာနှုန ် းပြည ့ ် ဖွင ့ ် ဖတ ် နှုန ် းရှိတယ ် ။ 
အခု မိဘတွေ တကယ ် ကို လန ့ ် နေတယ ် ။ 
စာမပြန ် ဘူးဆိုရင ် တောင ် ရာနှုန ် းပြည ့ ် ဖွင ့ ် ဖတ ် နှုန ် းရှိတယ ် ၊ အိမ ် မှာ ဘယ ် တော ့ ညစာလာစားမလဲမေးရင ် 
သူမ ဒီစာကိုဖတ ် တာ ကတိပေးရဲတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါဟာ တောမကျမြို ့ မကျ iPhone သုံးတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် ဖြစ ် စဉ ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
လူနည ် းစုနဲ ့ မြို ့ နေ လူငယ ် ထု အတွက ် စာတိုပို ့ မှုက တကယ ် ့ ညွှန ် းကိန ် းပါ ။ 
ဘာလို ့ သိတာလဲဆိုတော ့ DoSomething.org အမေရိကက ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေနဲ ့ လူမှုရေး ပြောင ် းလဲမှုအတွက ် အကြီးဆုံးအဖွဲ ့ အစည ် းမှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၆ လက စာတိုပို ့ တာကို မဏ ္ ဍိုင ် ပြု အာရုံစိုက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အခု တစ ် ပတ ် ကို ကလေး ၂ သိန ် းလောက ် ကို ကျောင ် းတွေ ပိုပြီးစိမ ် းလန ် းဖို ့ ၊ ​ အိမ ် ယာမဲ ့ ပြဿနာလို ကိစ ္ စရပ ် တွေကို လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လှုံ ့ ဆော ် ပွဲအကြောင ် း စာတိုရိုက ် ပို ့ နေတယ ် ။ 
ဒါက အီးမေးလ ် ထက ် ၁၁ဆ ပို အစွမ ် းထက ် တာ ကိုတွေ ့ နေရတယ ် ။ 
မရည ် ရွယ ် ထားတဲ ့ အကျိုးဆက ် ကိုလည ် း တွေ ့ ရတယ ် ။ 
ဒီလို စာတိုရိုက ် ပို ့ တာတွေ ပြန ် ရတာတွေပေါ ့ ။ 
"ဒီနေ ့ ကျောင ် းမသွားချင ် ဘူး ။" 
"ငါ ့ ကို လိင ် တူဆက ် ဆံတဲ ့ ကောင ် တဲ ့ ။" "" ငါဖြတ ် နေတုန ် း မိဘတွေ သိသွားလို ့ ရပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နာရီက ပြန ် စလိုက ် တယ ် ။ "" ဒါမှမဟုတ ် "" ကျွန ် မကို မုဒိမ ် းကျင ့ ် တာ ရပ ် မှာမဟုတ ် ဘူး ။ "" 
ဘယ ် သူမှမပြာနဲ ့ လို ့ ပြောတယ ် ။ 
သူက ကျွန ် မအဖေ ။ အဲဒီမှာလား ။ ၊ "" နောက ် ဆုံး စာလေးကို တကယ ် လက ် ခံရခဲ ့ တာပါ ။ 
အေး ၊ တို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီစာရတဲ ့ နေ ့ ကို ဘယ ် တော ့ မှ မေ ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
အဲဒီနေ ့ မှာပဲ အရေးပေါ ် စာတိုပို ့ လိုင ် း တည ် ဆောက ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ လုပ ် တာ ဒါဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
လူမှုပြောင ် းလဲရေးလုပ ် တာ ။ 
ကလေးတွေ ဒီစာတွေကို ပို ့ နေတဲ ့ အကြောင ် းက စာတိုရိုက ် ပို ့ တာဟာ သူတို ့ အတွက ် ရင ် းနှီးနေပြီး အဆင ် ပြေလို ့ ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဆီ ပို ့ နေတာ ဘယ ် ကိုမှ လှည ့ ် သွားစရာ မရှိဘူးလေ ။ 
တွေးကြည ့ ် အရေးပေါ ် စာတိုလိုင ် း ၊ အတော ် စွမ ် းတယ ် ၊ 
မြန ် တယ ် ၊ တော ် တော ် သီးသန ့ ် ဆန ် တယ ် ပေါ ့ 
အခန ် းကလေးထဲမှာ ကိုယ ့ ် ကို ဘယ ် သူမှ မကြားဘူး ။ တိတ ် တိတ ် လေး စာတိုရိုက ် နေတာလေ ။ 
ဒါဟာ အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီပဲလေ ။ 
သန ် းချီတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေကို အကြံပေးတာ ၊ အကူပို ့ တာနဲ ့ ကူညီနိုင ် တယ ် 
ဒါဟာ အရမ ် း ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် ဒါကို အံ ့ စရာဖြစ ် စေတာက ဒေတာတွေပါ ။ 
အကြောင ် းက အဲဒီကောင ် မလေးကို အကြံပေးရုံ ၊ အကူပို ့ ပေးရုံ ကူညီပေးနေတာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ဒီလိုဟာ ဖြစ ် တာကို တားဆီးချင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရဲတစ ် ယောက ် အကြောင ် း တွေးလိုက ် ပါ ။ 
New York City မှာ တစ ် ခုခုဖြစ ် တယ ် ။ 
ရဲက လုပ ် တာပါ ။ ဒါဟာ မှန ် းဆတဲ ့ အလုပ ် ပဲဖြစ ် ခဲ ့ တာလေ ။ 
ရဲအလုပ ် လေ ။ ဒီနောက ် မှာ သူတို ့ မှုခင ် းပုံစံထုတ ် တာ စလုပ ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အသေးစားခိုးမှုတွေကို လိုက ် ပြီး စောင ့ ် ကြည ့ ် တယ ် ၊ ဆင ့ ် ခေါ ် တာတွေ ၊ မျိုးစုံပေါ ့ ၊ အခြေခံအားဖြင ့ ် အနာဂတ ် ပုံစံချတာပေါ ့ ။ 
ဒါမျိုးတွေ တွေ ့ ကြတယ ် ။ လမ ် းပေါ ် မှာ မူးယစ ် ဆေးတွေ ့ တဲ ့ အခါ ရဲကို ခေါ ် ပြလိုက ် ရင ် တနည ် းနည ် းနဲ ့ တော ့ ရှောင ် လွှဲမရတဲ ့ ကျူးလွန ် မှုတွေ ၊ ဖြစ ် လာမယ ့ ် ဓားပြမှုတွေကို ဟန ့ ် တားနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
တကယ ် တမ ် းက NYPD က စာရင ် းထုတ ် ပြန ် ပြီးတဲ ့ နောက ် နှစ ် မှာပဲ လူသတ ် မှုနှုန ် း ၆၀ ကျဆင ် းသွားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အရေးပေါ ် စာတိုလိုင ် းက ဒေတာတွေကို စဉ ် းစားလိုက ် ပါ ။ 
အနိုင ် ကျင ့ ် တာ ၊ ချိန ် းဆိုတာ အလွဲသုံးစာလုပ ် ခံရတာ ၊ အစားကြူးတာ ဖြတ ် တာနဲ ့ မုဒိမ ် းကျင ့ ် တာတွေမှာ စာရင ် းမရှိဘူး ၊ စာရင ် းမရှိဘူးနော ် ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက လေ ့ လာမှုတွေ ရှိတယ ် ၊ အကုန ် ကျများပြီး အချိန ် ယူရတဲ ့ တစ ် ဦးချင ် း ၊ တစ ် စုချင ် း လေ ့ လာမှုတွေပါ ။ 
ပုံပြင ် ဆန ် တဲ ့ အထောက ် အထားတွေ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီပြဿနာ တစ ် ရပ ် ချင ် းက တကယ ့ ် အချိန ် ကိုက ် ဒေတာတွေ ရှိနေတာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဥပဒေပြုမှုကို သတင ် းပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ကျောင ် း မူဝါဒကို သတင ် းပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ကျောင ် းအုပ ် ကို ပြောနိုင ် တယ ် ၊ "" ကြဿပတေးနေ ့ တိုင ် း ၃ နာရီမှာ ပြဿနာ တစ ် ခု ဖြစ ် ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ကျောင ် းမှာ ဘာဖြစ ် နေတာလဲ ။ "" ဥပဒေပြုအဖွဲ ့ (သို ့) ကျောင ် း အစည ် းအဝေးမှာ တစ ် ဦးဦး မုန ် းစရာ ဟောပြောတာရဲ ့ ချက ် ခြင ် း သက ် ရောက ် မှုကို မြင ် နိုင ် ၊ ဖြစ ် ပျက ် တာကို ရလာဒ ် တစ ် ခုအနေနဲ ့ ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ဒါဟာ တကယ ် ပဲ စွမ ် းအားရှိတဲ ့ စာတိုရိုက ် ခြင ် း ၊ စွမ ် းအား ရှိတဲ ့ ဒေတာတွေပါ ။ 
အကြောင ် းက လူတွေဟာ ဒေတာတွေအကြောင ် းပြောကြ ၊ တတိယတန ် းတုန ် းက သူငယ ် ချင ် းကို Facebook သုံးပြီးရှာဖို ့ ၊ ကျွန ် မကို အနှီးထပ ် ဝယ ် အချိန ် ကိုသိအောင ် (သို ့) ငကြွား တစ ် ကောင ် ပိုကောင ် းတဲ ့ ဘေ ့ စ ် ဘော အသင ် းဖွဲ ့ ဖို ့ Target သုံးလို ့ ရအောင ် လုပ ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ စွမ ် းအားရှိတဲ ့ စာတိုရိုက ် ပို ့ ခြင ် း စွမ ် းအား ရှိတဲ ့ ဒေတာတွေကို တကယ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတာက ကလေးတွေ ကျောင ် းသွားအောင ် ကူညီဖို ့ ၊ ရေချိုးခန ် းထဲမှာ ကောင ် မလေး ဖြတ ် တာရပ ် ဖို ့ ၊ အလွန ် ဆုံး ဖခင ် က မုဒိမ ် းကျင ့ ် တာ ခံနေရတဲ ့ ကောင ် မလေးကို ကူညီဖို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မကြာခင ် တုန ် းက ၊ 
သူတို ့ ဟာ အလားတူ ပုံမှန ် တွီးတ ် နေခဲ ့ ကြတယ ် 
သင ် ဟာ ကျွန ် မရဲ ့ ငါးနှစ ် ရွယ ် ကလေးဆိုရင ် 
တကယ ် ပါပဲ ။ Google မှာ ရှာကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သိကြသလို အင ် တာနက ် ဟာ အရမ ် းကို အရုပ ် ဆိုးနိုင ် တဲ ့ အရာပါပဲ ။ 
ရှင ် တို ့ ကလစ ် ကြပုံကို ပြောင ် းလဲရန ် ကို ဆိုလိုတာပါ ၊ 
အားကောင ် းကြတဲ ့ အထက ် လွှာတချို ့ တို ့ က မီဒီယာ အားလုံးကို ထိန ် းချုပ ် ထားကြပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ ကျွန ် မဟာ အကျအန ပြင ် ဆင ် လိုက ် မယ ် ၊ မိတ ် ကပ ် တွေ အများကြီး တင ် လိုက ် မယ ် ၊ 
ကျွန ် မ Twitter ကို ဖတ ် နေတယ ် ၊ အဲဒါက မီဒီယာကို ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေး သုံးစွဲတဲ ့ လုပ ် ရပ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရေးတဲ ့ ဘလော ့ ဂ ် တိုင ် း ၊ ကျွန ် မတို ့ တွီးတ ် လိုက ် တဲ ့ အရာတိုင ် း ၊မီဒီယာ ပြုလုပ ် ရေး လူသိရှင ် ကြား လုပ ် ရပ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အယ ် ဒီတာ အသစ ် တွေပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က အာရုံပြုလိုက ် တဲ ့ အရာက ဘာတွေကို အာရုံစိုက ် ကြမယ ် ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး တိုးတိုးမြင ် လာရတာကို ဆုံးဖြတ ် ပေးတဲ ့ အယ ် လ ် ဂိုရီသမ ် တွေ မြင ် မရနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ အားလုံးဟာ ကျွန ် မတို ့ ကလစ ် လိုက ် တာကို အခြေခံပါတယ ် ၊ 
အမေရိကပြည ် သူ ငါးဦးထဲက သုံးဦးဟာ ကျွန ် မတို ့ နိုင ် ငံထဲမှာ တကယ ့ ် ကို ရိုင ် းပျတဲ ့ ပြဿနာကြီး ရှိနေပြီလို ့ ယူဆပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ စော ် ကားရေး ကောလဟလ ထုတ ် လွှင ့ ် နေတာပို ့ ပေးနေကြတာ အမေရိကပြည ် သူ ငါးဦးထဲက သုံးဦးပဲ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဆူညံသံ ကျယ ် လောင ် လာနေတဲ ့ မီဒီယာ မျက ် နှာစာမှာ ကိုယ ့ ် ကို ကြားမိဖို ့ ပိုပြီးဆူညံပေးဖို ့ လိုလာပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျယ ် လောင ် သံတွေရဲ ့ ဖိစီးမှုက ဆိုးဝါးတဲ ့ အရာတွေရဲ ့ ဖိစီးမှုကို အားပေးနေပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ အဲဒီလို မဖြစ ် သင ့ ် ပါ ။ 
ဘယ ် လိုမှ မဖြစ ် အပ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အားပေးမှုကို ပြောင ် းလဲနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ပြောဖြစ ် ပါ ။ ထုတ ် ပြောလိုက ် ပါ ။ လူကောင ် း တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပါစေ ။ 
အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် တုံ ့ ပြန ် ချက ် တွေ ၊ 
တကယ ် လို ့ ရှင ် တို ့ ဟာ ပရိုဂရမ ် ရေးဆွဲတိုင ် းမှာ 
ရှင ် တို ့ အဲဒီလို လုပ ် ကြတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ရှင ် တို ့ လည ် း ပါတယ ် ။ 
တကယ ် ပါ ၊ အလားတူ ပြောရရင ် ရှင ် တို ့ က နိုင ် ငံရေးသမားတွေ အမည ် တပ ် ပြောဆိုနေကြတာကို မကြိုက ် ရင ် ၊ ပါတီ တစ ် ခုထဲက လူက နောက ် ပါတီ တစ ် ခုထဲက လူကို ပြောဆိုနေကြတဲ ့ အကြောင ် းတွေကို ကလစ ် လုပ ် မှု ရပ ် စဲလိုက ် ကြပါ ။ 
ကလစ ် အများဆုံးက အရာတွေကို အနိုင ် ယူနေကြတယ ် ဆိုတော ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ပုံသွင ် းမှုကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကလစ ် များဖြင ့ ် စတင ် ကြပါစို ့ ၊ ကလစ ် ခြင ် းဟာ အများပြည ် သူအတွက ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် မို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ တာဝန ် သိစွာဖြင ့ ် ကလစ ် ကြပါ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

(ဂီတသံ) ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို နားမလည ် မိပါ ၊ ဘာလို ့ များ အချစ ် အကြောင ် း ပြောပြောနေကြတာလဲ ။ ကိုယ ့ ် အနား လာတဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် မျက ် လုံးတွေထဲ ကြည ့ ် ပြီး ကိုယ ့ ် လက ် ကို နမ ် းတဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို နားမလည ် မိပါ ။ ဘာလို ့ များ ဘယ ် သူမှ တောင ့ ် မခံနိုင ် တဲ ့ မှော ် အကြောင ် း ပြောကြတာလဲ ၊ သူ ကိုယ ့ ် ကိုတွေ ့ ရင ် ကိုယ ့ ် ကို ဖြတ ် သွားရင ် လေ ၊ ဒါပေမဲ ့ ညလယ ် ခေါင ် ကြီး အနီရောင ် မီး ဖွင ့ ် ထားပြီး ၊ ကိုယ ့ ် သီချင ် းကို လူတိုင ် းနားထောင ် တဲ ့ အခါ ဒါဆို အတိုင ် းသား မြင ် ရတာပေါ ့ ၊ ကိုယ ့ ် နှုတ ် ခမ ် းတွေ အရမ ် း ပြင ် းရှတဲ ့ အနမ ် းပွင ့ ် တစ ် ပွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ခြေလက ် အင ် ္ ဂါတွေ ပျော ့ ပြောင ် း နူးညံ ့ လို ့ ဒါက ကြယ ် တွေဆီမှာ ကိုယ ့ ် အတွက ် ရေးထားတာလေ ။ မင ် းနမ ် းမှာပေါ ့ မင ် းချစ ် မှာပေါ ့ ။ ကိုယ ့ ် ခြေထောက ် တွေ ဆင ် မယဉ ် သာ လွင ် မျောလို ့ ကိုယ ့ ် မျက ် လုံးတွေ ဆွဲဆောင ် ပြီး တောက ် ပလို ့ ၊ ညှို ့ ဓာတ ် မိတဲ ့ အလား ကလိုက ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် နှုတ ် ခမ ် းတွေက အရမ ် းပြင ် းရှတဲ ့ အနမ ် းတစ ် ပွင ့ ် ပေးလိုက ် တာ ကိုယ ် သိနေလို ့ ပေါ ့ ။ ကိုယ ့ ် သွေးကြောတွေထဲမှာ စီးဆင ် းနေတာက ကချေသည ် ရဲ ့ သွေးပါ ၊ အကြောင ် းက လှပတဲ ့ ကိုယ ့ ် အမေက ရွှေရောင ် တောက ် တဲ ့ Alcazar မှာ အက ဘုရင ် မဖြစ ် ခဲ ့ လို ့ လေ ။ သူမဟာ အရမ ် းကို လှလွန ် းတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် အိပ ် မက ် တွေထဲမှာ သူမကို ခဏ ခဏတွေ ့ တယ ် ။ 
ညှို ့ ယူဖမ ် းစားတဲ ့ သူမအကမှာ ချူတပ ် ဗုံကို သူမတီးတဲ ့ အခါ မျက ် လုံး အားလုံးဟာ နှစ ် လိုဖွယ ် တောက ် ပလို ့ ၊ သူမဟာ ကိုယ ့ ် ဆီမှာ ပြန ် လည ် ရှင ် သန ် နိုးကြွခဲ ့ တယ ် ကိုယ ် ကလည ် း ဒီအတိုင ် းပဲလေ ။ ညသန ် းခေါင ် မှာ သူမလို ကလိုက ် ပြီး နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ကိုယ ် တွင ် းက ခံစားမိတာက ကိုယ ့ ် နှုတ ် ခမ ် းတွေ အရမ ် း ပြင ် းရှတဲ ့ အနမ ် းပွင ့ ် တစ ် ပွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ ကိုယ ့ ် ခြေလက ် အင ် ္ ဂါတွေ ပျော ့ ပြောင ် း နူးညံ ့ လို ့ ဒါက ကြယ ် တွေဆီမှာ ကိုယ ့ ် အတွက ် ရေးထားတာလေ ။ မင ် းနမ ် းမှာပေါ ့ မင ် းချစ ် မှာပေါ ့ ။ ညှို ့ ဓာတ ် မိတဲ ့ အလား ကလိုက ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် နှုတ ် ခမ ် းတွေက အရမ ် းပြင ် းရှတဲ ့ အနမ ် းတစ ် ပွင ့ ် ပေးလိုက ် တာ ကိုယ ် သိနေလို ့ ပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

၂၀၁၆ ရဲ ့ နွေဦးမှာ Apple နဲ ့ FBI အကြားက ဥပဒေရေးရာ တိုက ် ပွဲတစ ် ခုကို တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက အာရုံစိုက ် နေခဲ ့ တယ ် 
Apple ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ မိုဘိုင ် းထုတ ် ကုန ် တွေ ထဲမှာ ၎ င ် း ကိရိယာတွေပေါ ် က ဒေတာကို ပိုင ် ရှင ် ကလွဲပြီး အခြားသူတွေကနေ ကာကွယ ် တဲ ့ လုံခြုံရေး အင ် ္ ဂါရပ ် တွေတည ် ဆောက ် ထားတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက ရာဇဝတ ် သားတွေ ၊ ဟက ် ကာတွေ ၊ ပြီးတော ့ အစိုးရတွေတောင ် တို ့ မှ အားလုံးကို ပိတ ် ဆို ့ ထားတာပါ ။ 
Apple ရဲ ့ ဝယ ် သူတွေအတွက ် တော ့ သိပ ် ကောင ် းတဲ ့ အရာပါ 
ဒါပေမဲ ့ အစိုးရတွေကတော ့ သိပ ် သဘောမကျဘူးပေါ ့ ။ 
Apple ဟာ စောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် း ရန ် ကလွတ ် အောင ် သတိရှိတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တစ ် ခုချလိုက ် တာပါ ။ 
Apple ဟာ အစိုးရေတွေ (သို ့) အခြားလုပ ် ဆောင ် သူတွေ စောင ့ ် ကြည ့ ် တာကို တတ ် နိုင ် သမျှ ခက ် အောင ် လုပ ် ထားလိုက ် တယ ် ။ 
တကယ ် က ကမ ္ ဘာ ့ စမတ ် ဖုန ် း စျေးကွက ် မှာ စမတ ် ဖုန ် း လုပ ် ဆောင ် ရေး စနစ ် နှစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ iOS နဲ Android ပါ ။ 
iOS က Applမှ လုပ ် ထားပြီး Android က Google ကလုပ ် တာပါ ။ 
Apple ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေကို အလုံခြုံဆုံးဖြစ ် စေဖို ့ အချိန ် နဲ ့ ငွေ အများကြီးသုံးထားတယ ် ။ ။ 
Apple ဟာ iPhone မှာ အလိုလျောက ် သိမ ် းထားတဲ ့ ဒေတာအားလုံးကို စကားဝှက ် လုပ ် ထားပြီး Apple သုံးစွဲသူ အချင ် းချင ် းပို ့ ကြတဲ ့ စာတိုတွေကို သုံးစွဲသူ ဘာမှလုပ ် စရာမလိုပဲ အလိုလို စကားဝှက ် လုပ ် ထားတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက တကယ ် လို ့ ရဲက iPhone ကို သိမ ် းမိပြီး ၎ င ် းမှာ စကားဝှက ် ထည ့ ် ထားရင ် ဒီထဲက ဒေတာတွေရဖို ့ အခက ် အခဲတွေ ့ မှာပါ ။ လုပ ် လို ့ ရနိုင ် တောင ် မှပါ ။ 
ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် က Android ရဲ ့ လုံခြုံရေးစနစ ် က သိပ ် မကောင ် းပါဘူး ။ 
Android ဖုန ် းတွေဟာ အနည ် းဆုံး ဝယ ် သူတွေကို ရောင ် းထားတဲ ့ Android ဖုန ် းအများစုဟာ အလိုလိုသိမ ် းထားတဲ ့ ဒေတာအားလုံးအတွက ် စကားဝှက ် မလုပ ် ဘူး ။ Android မှာပါတဲ ့ စာတိုပို ့ တဲ ့ app ကလည ် း စကားဝှက ် ကို မသုံးပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ရဲက Android ဖုန ် းကို သိမ ် းမိရင ် ဖြစ ် နိုင ် တာက ဒီကိရိယာကနေ လိုချင ် တဲ ့ ဒေတာအကုန ် ရနိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာမှာ အကြီးဆုံး ကုမ ္ ပဏီနှစ ် ခုက စမတ ် ဖုန ် းနှစ ် လုံးပါ ။ တစ ် မျိုးက အလိုလျောက ် ဒေတာ ကာကွယ ် တယ ် ၊ တစ ် မျိုးက မကာကွယ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
Apple ဟာ ဇိမ ် ခံပစ ္ စည ် းတွေ ရောင ် းသူပါ ၊ 
စျေးကွက ် မှာ အမြင ့ ် ဆုံးကို လွှမ ် းမိုးထားတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂါရပ ် တွေ ပိုပါတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေရှိဖို ့ ဇိမ ် ခံပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် လုပ ် သူတစ ် ဦးကို ကျွန ် တော ် တို ့ မျှော ် လင ့ ် မိမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူတိုင ် း iPhone မတတ ် နိုင ် ဘူးလေ ။ 
ဒါက စျေးကွက ် ရဲ ့ အလယ ် အလတ ် နဲ ့ အနိမ ့ ် ပိုင ် းမှာ Android က တကယ ် ကို ကြီးစိုးတဲ ့ နေရာပါ ။ ဖုန ် းတစ ် လုံးကို ဒေါ ် လာ ၆၀၀ မသုံးနိုင ် (သို ့) သုံးမှာမဟုတ ် တဲ ့ လူပေါင ် း ဘီလီယံ တစ ် သန ် းခွဲအတွက ် စမတ ် ဖုန ် းတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Android ကြီးစိုးမှုက ကျွန ် တော ် ခေါ ် တဲ ့ "" ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် လုံခြုံရေး ခွဲခြားမှု "" ကို ဖြစ ် စေတယ ် ။ ဆိုလိုတာက အခုအခါ အလိုလို ဒေတာလုံခြုံမှုပေးနိုင ် တဲ ့ ကိရိယာတွေကို တတ ် နိုင ် တဲ ့ လူချမ ် းသာတွေနဲ ့ သူတို ့ ကို အလိုလို ကာကွယ ် ဖို ့ မဆိုစလောက ် လေးသာ တတ ် နိုင ် တဲ ့ ဆင ် းရဲသားတွေကြားက သီသန ့ ် ဖြစ ် မှုနဲ ့ လုံခြုံမှု ကွာခြားချက ် က တိုးတိုးလာနေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သာမန ် Apple သုံးသူတစ ် ယောက ် ကို တွေးကြည ့ ် ပါ ။ ဘဏ ် သူဌေး ၊ ရှေ ့ နေ ၊ ဆရာဝန ် ၊ နိုင ် ငံရေးသမား တစ ် ယောက ် ယောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတစ ် ဦးချင ် းဟာ သူတို ့ အိပ ် ကပ ် တွေထဲမှာ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကို လုံခြုံအောင ် ဘာမှလုပ ် စရာမလိုပဲ သူတို ့ ကိရိယာတွေပေါ ် က ခေါ ် ဆိုမှုတွေ ၊ စာတိုတွေကို ဒေတာတွေကို စကားဝှက ် လုပ ် ပေးတဲ ့ စမတ ် ဖုန ် းတွေ တိုးတိုးရှိလာနေတယ ် ။ 
ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် အနေနဲ ့ လူအဖွဲ ့ အစည ် းတွေထဲက ဆင ် းရဲသားတွေနဲ ့ ခုခံစွမ ် းမရှိဆုံးတွေဟာ စောင ့ ် ကြည ့ ် တာကိုလုံးဝ ခုခံစွမ ် းမရှိတာကို သူတို ့ ကိုချန ် ထားတဲ ့ ကိရိယာတွေ သုံးနေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် နေတဲ ့ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာ အာဖရိကန ် -အမေရိကန ် တွေဟာ သံသယပိုအဖြစ ် ခံရ ၊ စာရင ် းအသွင ် းခံရဖို ့ (သို ့) ဖြစ ် နိုင ် ခြေပိုများကာ နိုင ် ငံတော ် က စောင ့ ် ကြည ့ ် တာရဲ ့ ပစ ် မှတ ် ထားခံရဖို ့ ပိုဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမေရိကန ် -အာဖရိကန ် တွေဟာ သူတို ့ ကို ကာကွယ ် ဖို ့ ဘာမှ လုပ ် မပေးတဲ ့ Android ကိရိယာတွေကို အချိုးအစား မမျှမတ သုံးဖို ့ လည ် း ပိုများနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ပြဿနာတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
စောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် းဟာ လက ် နက ် တစ ် ခုဆိုတာ သတိရရမှာပါ ။ 
ဒါဟာ အာဏာရှိသူတွေက အာဏာမဲ ့ တွေကို သုံးတဲ ့ လက ် နက ် တစ ် ခုပါ ။ 
Apple လို ကုမ ္ ပဏီတွေက လူတွေအတွက ် စကားဝှက ် လုပ ် ဖို ့ လွယ ် ကူအောင ် လုပ ် ပေးတာတာ လုံးဝကောင ် းတယ ် လို ့ ထင ် မိပေမဲ ့ အစိုးရစောင ့ ် ကြည ့ ် ခြင ် းက သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ ကာကွယ ် နိုင ် တဲ ့ လူတွေဟာ ချမ ် းသာသူတွေနဲ ့ အာဏာရှိသူတွေပဲဆိုရင ် ဒါဟာ ပြဿနာတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒါဟာ ဆိုက ် ဘာလုံခြုံရေး ပြဿနာတစ ် ခု သက ် သက ် မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
ဒါဟာ အများ ရပိုင ် ခွင ့ ် ပြဿနာပါ ။ 
ဒီတော ့ Android မှာ အလိုလျောက ် လုံခြုံမှုကင ် းတာဟာ ဒီကိရိယာကို အားကိုးနေကြတဲ ့ ဆင ် းရဲသားတွေနဲ ့ ခုခံနိုင ် စွမ ် းမရှိတဲ ့ လူတွေအတွက ် ပြဿနာပဲမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီမိုကရေစီအတွက ် တကယ ့ ် ပြဿနာပါ ။ 
ဆိုလိုတာကို ရှင ် းပြပါ ့ မယ ် ။ 
ခေတ ် သစ ် လူမှုရေး လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ နည ် းပညာအပေါ ် မူတည ် ပါတယ ် ၊ Black Lives Matter ကနေ Arab Spring ထိ Occupy Wall Street ထိပါ 
ဒီလှုပ ် ရှားမှုတွေရဲ ့ စည ် းရုံးသူတွေနဲ ့ အဖွဲ ့ ဝင ် တွေဟာ စမတ ် ဖုန ် းတွေနဲ ့ တိုးကာတိုးကာ ဆက ် သွယ ် ပြီး ချိတ ် ဆက ် ညှိနှိုင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သဘာဝပဲလေ ဒီလှုပ ် ရှားမှုတွက ခြိမ ် းခြောက ် တယ ် လို ့ ခံစားမိတဲ ့ အစိုးရတွေဟာ စည ် းရုံးသူတွေနဲ ့ စမတ ် ဖုန ် းတွေကိုလည ် း ပစ ် မှတ ် ထားကြမှာပေါ ့ ။ 
ကဲ တော ် တော ် ဖြစ ် နိုင ် တာက အနာဂတ ် Martin Luther King (သို ့) Mandela (သို ့) Gandhi ဟာiPhone ရှိမှာဖြစ ် ပြီး အစိုးရ စောင ့ ် ကြည ့ ် တာနေ ကာကွယ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် တာက သူတို ့ အိတ ် ကပ ် တွေမှာ ဒေါ ် လာ ၂၀ တန ် အပေါစား Android ဖုန ် းပဲ ရှိနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် လုံခြုံရေး ခွဲခြားမှကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ဘာမှမလုပ ် ရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက လူတိုင ် းကို စကားဝှက ် ရဲ ့ တူညီတဲ ့ အကျိုးရဖို ့ အလားတူ အစိုးရက စောင ့ ် ကြည ့ ် တာကို သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ ကာကွယ ် နိုင ် ဖို ့ သေချာအောင ် ဘာမှမလုပ ် ဘူးဆိုရင ် ဆင ် းရဲသားတွေနဲ ့ ခုခံနိုင ် စွမ ် းမရှိသူတွေဟာ စောင ့ ် ကြည ့ ် မှုကနေ အကာကွယ ် မဲ ့ တာသာမက အနာဂတ ် အများပြည ့ ် သူ အခွင ့ ် အရေး လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ပြည ့ ် ဝတဲ ့ စွမ ် းအားမရခင ် မှာ ချေမှုန ် းခံရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Helen Walters: ကျေးဇူ အရမ ် းတင ် ပါတယ ် 
Chris ရေ ၊ ကျွန ် မမှာ မေးစရာတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
တစ ် လောက သတင ် းတွေထဲမှာ Facebook က Mark Zuckerberg ဟာ သူကင ် မရာကို အုပ ် ပြီး နားကြပ ် က မိုက ် နဲ ့ တစ ် ခုခုလုပ ် တာ တွေ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးချင ် ပါတယ ် ၊ ရှင ် ရော ဒီလိုလုပ ် လား ။ 
ပြီး ဒီက လူတိုင ် းရဲ ့ ကိုယ ် စား အထူးသဖြင ့ ် ကျွန ် မပေါ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဒီလိုလုပ ် သင ့ ် လား 
ဒါတွေကကို ကွယ ် ထားသင ့ ် လား ။ 
Christopher Soghoian: စတစ ် ကာ တပ ် တာပေါ ့ ၊ တကယ ် ပါ ၊ ဆေးပလတ ် စတာကို ကြိုက ် တယ ် ။ အကြောင ် းက ဒါတွေကို ဖယ ် ပြီး ပြန ် တပ ် လို ့ ရတယ ် လေ ။ Skype တို ့ ဘာတို ့ ခေါ ် တဲ ့ အခါတိုင ် း ၊ လေ ။ 
ဝက ် ဘ ် ကမ ် မှာ စတစ ် ကာတပ ် ခြင ် းဟာ တွက ် ခြေကိုက ် မှုအရ ကိုယ ့ ် သီးသန ့ ် ဖြစ ် မှုအတွက ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ 
တကယ ် ရှိတာက မကောင ် းတဲ ့ ဖျက ် လိုဖျက ် ဆီး ဆော ့ ဖ ် ဝဲရှိနေတာပါ ၊ ဒါက မီးမဖွင ့ ် ထားတာတောင ် သင ့ ် ဝက ် ဘ ် ကမ ် ကို ထိန ် းချုပ ် တာပါ ။ 
ဒါက ရာဇဝတ ် သားတွေသုံးတာ ၊ ဒါက အမဲလိုက ် သူတွေ သုံးတာပါ ။ 
"" ရည ် းစားဟောင ် း ထောက ် လှမ ် းရေးကို "" ၁၉.၉၉ ဒေါ ် လာနဲ ့ အွန ် လိုင ် းမှာ ဝယ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို ကြောက ် စရာပါ ။ 
နောက ် ပြီး တကယ ် တော ့ ဒါက အစိုးတွေ သုံးကြတာပါ ။ 
ရှင ် းနေတာက ဒါနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ လိင ် အကြမ ် းဖက ် မှု ကိရိယာရှိတယ ် ။ ဒါက အမျိုးသမီးတွေနဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက အရှက ် ကွဲစေနိုင ် တဲ ့ အခြားလူတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရာမှာ ထိထိရောက ် ရောက ် ကြီး သုံးနိုင ် တဲ ့ အမျိုးအစားပါ ။ 
အနည ် းဆုံး သင ့ ် မှာ ဘာမှ ဖုံးကွယ ် စရာမရှိ ဘူး ထင ် တာတောင ် သင ့ ် တို ့ ဘဝမှာ ကလေးတွေ ၊ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေ ရှိတယ ် ဆိုရင ် သူတို ့ ကင ် မရာနဲ ့ ဖုန ် းမှာ ကာကွယ ် ဖို ့ စတစ ် ကာတပ ် ဖို ့ သေချာပါစေ ။ 
HW: အိုး ၊ ကျေးဇူးပါ ။ CS: ကျေးဇူးပါ ။ 
HW: ကျေးဇူးပါ ၊ Chris 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) တီဗွီပေါ ် က မြက ် ပင ် ရှည ် တွေထဲက သစ ် ပင ် တစ ် ပင ် အောက ် မှာ သူတို ့ အတူရပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ကမ ္ ဘာကို ပြောပြရင ် းပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ခြေဦးတည ် ရာ သွားပြီး မှိန ် ဝါးသွားဖို ့ ချန ် ထားခံရမှာပါ ။ အရုဏ ် တက ် မှာ စစ ် သားတွေလာပြီး ကျွန ် မတို ့ ခင ် ပွန ် းတွေကို ခေါ ် သွားတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ဆက ် ရှင ် နေပြီး မှိန ် ဝါးသွားမှာပါ ။ အရုဏ ် တက ် မှာ စစ ် သားတွေလာပြီး ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေကို သတ ် ဖြတ ် သွားကြတယ ် ။ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ ပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ စစ ် နဲ ့ နာကျင ် မှုရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ကျွန ် မ ယုံကြည ် တယ ် ၊ 
သင ် တို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီကို တန ် ခိုးရှင ် က နာမည ် တပ ် ပြီးသိတယ ် လို ့ ကျွန ် မ ယုံကြည ် တယ ် ၊ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ ပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ မေတ ္ တာတရားနဲ ့ ပျော ် ရွှင ် ခြင ် းရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ ရှက ် စရာမရှိပါ ။ သင ် တို ့ မှာ ဘယ ် တော ့ မှ ယူသွားလို ့ မရနိုင ် တဲ ့ ဒီဘဝ သေးသေးလေးရှိပါတယ ် ။ ဘေးနားမှာ ကလေးတစ ် ယောက ် နဲ ့ အတူ ညရဲ ့ မှောင ် မိုက ် မှုကို ပြေးလွား ဖြတ ် သန ် းရင ် း အို ဘုရားရှင ် ၊ သူတို ့ ကို အလင ် းရောင ် ရဲ ့ တောက ် ပတဲ ့ ချပ ် ဝတ ် တန ် ဆာကို မပေးတော ့ ဘူးလား ။ အို ဘုရားရှင ် ၊ သူတို ့ ကို အလင ် းရောင ် ရဲ ့ တောက ် ပတဲ ့ ချပ ် ဝတ ် တန ် ဆာကို မပေးတော ့ ဘူးလား ။ မိုးသောက ် ခြင ် းဟာ ဘဝသစ ် ရဲ ့ အရိပ ် လက ္ ခဏာကို 
ရပ ် တည ် ဖို ့ အစွမ ် းနဲ ့ အတူ ဆောင ် ကြဉ ် းပေးတယ ် ။ နယ ် နိမိတ ် ကို ကျော ် ဖြတ ် ရင ် း သူပြောတာက "" ဒီမြေမှာ လွပ ် လပ ် ခြင ် း ကို သင ် တို ့ စိုက ် ပျိုးလိမ ့ ် မယ ် "" မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ ပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ ၊ စစ ် နဲ ့ နာကျင ် မှုရဲ ့ မိန ် းမသားတွေ သင ် တို ့ ရဲ ့ စွမ ် းအားကို ခံစားလို ့ ရတယ ် ။ ဒီစကားလုံးတွေနဲ ့ သူမပြောတာက "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" ဆက ် ရှင ် သန ် ဖို ့ သူတို ့ ဘယ ် လောက ် ထိ သွားရတယ ် ဆိုတာ ဘယ ် သူမှ တကယ ် မသိဘူး ။ ဆက ် ပေးဆပ ် ဖို ့ ဆက ် ခွင ့ ် လွှတ ် ဖို ့ သူတို ့ 
ဘယ ် လောက ် ထိ သွားရတယ ် ဆိုတာ ဘယ ် သူမှ တကယ ် မသိဘူး ။ ဒေါ ် အောင ် ဆန ် းစုကြည ် ဟာ ​ နေအိမ ် အကျယ ် ချုပ ် နဲ ့ နေထိုင ် နေတယ ် ။ သူမရဲ ့ ငြိမ ် းချမ ် းတဲ ့ ဆန ္ ဒပြမှုအတွက ် နေအိမ ် အကျယ ် ချုပ ် နဲ ့ သူမရဲ ့ ငြိမ ် းချမ ် းတဲ ့ ဆန ္ ဒပြမှုအတွက ် သူမရဲ ့ ပြည ် သူတွေက မှာကြားချက ် တောင ် းခံတော ့ သူမပြောခဲ ့ တာက "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" ကဲ ဒီစကားလုံးတွေ သိကြပြီ ။ ဆိုကြရအောင ် ။ "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" "" သင ် ဟာ အကူအညီမဲ ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရရင ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ကူညီလိုက ် ပါ ။ "" 
မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရဲ ့ ပြည ် သူတွေ ပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ ပြည ် သူတွေ မေတ ္ တာတရားရဲ ့ ပြည ် သူတွေ ၊ ရှက ် စရာ မရှိပါ ။ သင ် တို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီကို တန ် ခိုးရှင ် က နာမည ် တပ ် ပြီးသိတယ ် လို ့ ကျွန ် မ ယုံကြည ် တယ ် ၊ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ ။ 

မကြာသေးခင ် က George Frideric Handel ရဲ ့ ဂီတကို Brazil ကထောင ် ချီပြီးရှိတဲ ့ လူစုရဲ ့ အပေါ ် မှနေပြီး ကျွန ် မ ပျံသန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ ၊ 
Amsterdam ကလမ ် းတွေ တစ ် လျှောက ် မှာလည ် း မောင ် းနှင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒီတစ ် ဦးတည ် းသောတေးပြု စာဆိုကြီးရဲ ့ တေးဂီတကို ထပ ် ခါထပ ် ခါ တီးခဲ ့ တာပါ ။ 
တစ ် ချက ် ကြည ့ ် လိုက ် ကြရအောင ် ။ 
ဂီတသံ ၊ George Fridericမှ Handel "" စည ် းချက ် အရိုင ် "" Daria van den Bercken မှ တင ် ဆက ် ထားသည ် ။ "" 
(ဒတ ် ချ ် ဘာသာဖြင ့ ်) အဲဒီထောင ့ ် ချိုးမှာ နေပါတယ ် ။ 
အားလုံးကို တကယ ် ပဲကြိုဆိုနေမှာပါ ။ 
အမျိုးသား ၊ (ဒတ ် ချ ် ဘာသာ) ဒီအသံက ပျော ် စရာအသံလား ။ ကလေး ၊ (ဒတ ် ချ ် ဘာသာ) ဟုတ ် တယ ် ။ 
(ဒတ ် ချ ် ဘာသာ) "" Handel အိမ ် တွင ် း ဂီတပွဲ "" (လက ် ခုပ ် သံများ)အကြောင ် းပြချက ် တွေအတွက ် မှော ် ဆန ် တဲ ့ အတွေ ့ အကြုံတစ ် ခုပါ 
အခုမေးနိူင ် တာက ကျွန ် မ ဘာဖြစ ် လို ့ ဒါတွေလုပ ် တာတာလဲ ။ 
ဒါတွေဟာ ဂီတသမားတွေရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာ တကယ ့ ် ဖြစ ် နေကျတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကောင ် ပြီ ၊ အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မဟာဂီတကို မြတ ် နိူးသွားပြီး ဒါကို လူတွေများနိူင ် သလောက ် များများနဲ ့ မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁ နှစ ် ၂ နှစ ် လောက ် က စခဲ ့ တာပါ 
တုတ ် ကွေးမိပြီး အိမ ် မှာ ဆိုဖာပေါ ် ထိုင ် ရင ် း ၊ အင ် တာနက ် မှာ ဟိုကြည ့ ် ဒီကြည ့ ် လုပ ် နေတုန ် း ကီးဘုတ ် အတွက ် Handel သီကုံးခဲ ့ တဲ ့ လက ် ရာတွေကို တွေ ့ မိတယ ် ။ 
အင ် း ကျွန ် မအံ ့ ဩသွားတာပေါ ့ ။ ဒါကိုကျွန ် မ မသိခဲ ့ ဘူးကိုး ။ 
ဒီတော ့ ဂီတသင ် ္ ကေတတွေကို ကူးချလိုက ် ပြီး စတီးခဲ ့ ပါတယ ် 
နောက ် ဆက ် တွဲ ဖြစ ် လာတာကတော ့ ဒီဖြူစင ် ပြီး အဂတိတရားကင ် းတဲ ့ အံ ့ ဩဖွယ ် ရာ အနေအထားကို ရောက ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါဟာ ဂီတရဲ ့ လုံးဝထူးကဲခြင ် းထဲမှာ အကြွင ် းမဲ ့ နစ ် မြုပ ် စိမ ် ့ ဝင ် သွားခြင ် းရဲ ့ တွေ ့ ကြုံခံစားမှု တစ ် ခုပါ ဒါကို မခံစားခဲ ့ ရတာ ကြာခဲ ့ ပါပြီ ။ 
ဒါကိုကြားထားရမှ ပြန ် ပြောပြရတာ လွယ ် လိမ ့ ် မလားပဲ ။ 
ကျွန ် မ တောက ် လျောက ် တီးခတ ် ခဲ ့ တဲ ့ ပထမဆုံးတေးသွားက ဒီလိုစပါတယ ် ။ 
(တေးဂီတသံ) ကဲ ဒီအသံတွေကတော ့ အရမ ် းကို လွမ ် းဆွေးစရာကြီး ဖြစ ် နေတယ ် မို ့ လား ။ 
ဒီစာမျက ် နှာကို လှန ် လိုက ် တော ့ နောက ် လာတာက ဒါပါ ။ 
(တေးဂီတသံ) ကဲ ဒီအသံကျတော ့ အရမ ် း တက ် ကြွေနေတယ ် မို ့ လား ။ 
ဒါကြောင ့ ် တစ ် မိနစ ် နှစ ် မိနစ ် အတွင ် းမှာ ၊ တေးသွားက ဆုံးတောင ် မဆုံးသေးဘူး ၊ အရမ ် းကို ဆန ့ ် ကျင ် နေတဲ ့ လက ္ ခဏာနှစ ် ရပ ် ကို ကြုံလိုက ် ရပါတယ ် ၊ လှပတဲ ့ လွမ ် းဆွေးခြင ် းနဲ ့ စွမ ် းအင ် ချည ် းသက ် သက ် လေ ။ 
ဒီအခြေခံ သဘောတရားနှစ ် ခုဟာ လူသားရဲ ့ အဓိက ခံစားချက ် တွေလို ့ ယူဆမိပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဂီတရဲ ့ စင ် ကြယ ် မှုဟာ လူတွေကို အရမ ် းထိထိမိမိကို ကြားမိလာစေပါတယ ် ။ 
ရ နှစ ် ၈ နှစ ် ကလေးတွေအတွက ် ကလေးဂီတ ဖျော ် ဖြေပွဲတွေ အများကြီးလုပ ် ဖူးပါတယ ် ။ ကျွန ် မ ဘာပဲတီးတီး Bach ၊ Beethoven ၊ နောက ် Stockhausen ဒါမှမဟုတ ် ဂျမ ် ဆန ် ဆန ် ဂီတမျိုးတောင ် မှပဲပေါ ့ ။ဒီလိုနားထောင ် တာလည ် း သက ် တောင ့ ် သက ် သာနဲ ့ ပါ ။ 
နောက ် အသက ် နည ် းနည ် းကြီးလာ ​ တဲ ့ ၁၁ ၊ ၁၂ နှစ ် ကလေးတွေကျတော ့ ဒီလိုမျိုးနဲ ့ သူတို ့ ဆီကို ရောက ် ဖို ့ ဟာ တစ ် ခါတစ ် လေတော ့ မလွယ ် လှဘူးလို ့ ခံစားမိတယ ် ။ 
ဂီတရဲ ့ ခက ် ခဲနက ် နဲမှုဟာ အကြောင ် းတစ ် ရပ ် ဖြစ ် လာပြီး ၊ တကယ ် တော ့ အခြားသူတွေရဲ ့ အမြင ် တွေပေါ ့ ၊ မိဘ သူငယ ် ချင ် း ၊ မီဒီယာစတာတွေကို စထည ့ ် တွက ် လာကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကလေးတွေကတော ့ သူတို ့ အမြင ် ကို စစ ် ကြောမေးမြန ် းမနေပါဘူး ။ 
ဒီရင ် သပ ် ရှုမောမှုဖွယ ် အနေအထားမှာပဲ အမြဲတမ ် းရှိနေတာဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ ဟာ အသက ် ကြီးလာတာတောင ် မှ ဒီ ၇ နှစ ် သားကလေးတွေလိုပဲ ဆက ် ပြီး နားထောင ် နိူင ် တယ ် ဆိုတာ အခိုင ် အမာယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပဲ ကျွန ် မဟာ ဂီတခန ် းမကြီးတွေမှာတင ် မကပဲ လမ ် းတွေပေါ ် မှာ ၊ အွန ် လိုင ် းမှာ ၊ လေထုထဲမှာ တီးခတ ် ထားတာပါ ၊ အံ ့ ဩဖွယ ် အနေအထားမှာ ခံစားနိုင ် ဖို ့ ၊ အစစ ် အမှန ် နားဆင ် ဖို ့ ၊ ဘယ ် သူကိုမှ ဖက ် မလိုက ် ပဲ နားဆင ် ဖို ့ ပါ ။ 
အားလုံးကိုလည ် း ဒီလိုလုပ ် ကြဖို ့ အခု ဖိတ ် ခေါ ် ပါရစေရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် တော ့ အလုပ ် က ကလေးတွေ အတွက ် စာရေးတာဖြစ ် ပြီး တကယ ် က ကျွန ် တော ် ဟာ အမေရိကမှာ အများဆုံး ဖတ ် ကြတဲ ့ ကလေးစာပေရေးသူ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လူတွေကို ကျွန ် တော ် ပြောလေ ့ ရှိတာက သိပ ္ ပံပညာရှင ် ပုံမျိုးနဲ ့ ကျွန ် တော ် ရောက ် မလာချင ် ဘူး ။ 
လယ ် သမားတစ ် ယောက ် ဒါမှမဟုတ ် သားရေထည ် ဝတ ် တဲ ့ ပုံနဲ ့ လက ် ခံနိုင ် တယ ် ဆိုတော ့ ဘယ ် သူမှ လယ ် သမားကို မရွေးကြဘူးဗျ ၊ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ဒီမှာရှိနေတာက သံသရာတွေနဲ ့ သိမြင ် လာရမှုတွေကို ပြောပြဖို ့ ပါ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း သိမြင ် လာမှုဆိုတာ ဖြစ ် တတ ် တာက တစ ် နေရာရာမှာလွှတ ် ချခဲ ့ တာကို တွေ ့ လိုက ် တာပါ ။ 
ဒါကိုသိမြင ် လာမှုအဖြစ ် နားလည ် ဖို ့ အကွက ် ကို ပတ ် ကြည ့ ် ဖို ့ ပဲလိုတာပါ ။ 
ဒါကတော ့ စက ် ဝန ် းတစ ် ခုရဲ ့ ပန ် းချီကားပါ ။ 
သူငယ ် ချင ် း၁ယောက ် ဆွဲခဲတာပါ ၊ Richard Bollingbroke ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် ပြောပြမယ ့ ် ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ စက ် ဝန ် းအမျိုးအစားပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ စက ် ဝန ် းက ၆၀လွန ် နှစ ် တွေက Ohio က Stow မှာရှိတဲ ့ အထက ် တန ် းကျောင ် းမှာ စခဲ ့ တာပါ ။ အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် က အတန ် းမှာ ငကြောင ် ပေါ ့ ၊ 
အပတ ် တိုင ် းကို ယောက ် ျားလေးဆောင ် မှာ သွေးထွက ် အောင ် အရိုက ် ခံရတဲကောင ် ပေါ ့ ၊ ဆရာမ တစ ် ယောက ် က ကျွန ် တော ့ ဘဝကို မကယ ် မီ အထိပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဆရာများနားနေခန ် းက ရေချိုးခန ် းထဲ ကိုသွားစေပြီး ကျွန ် တော ့ ဘဝကို ကယ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကို သူများမသိအောင ် လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
၃ နှစ ် တိုင ် တိုင ် လုပ ် ခဲ ့ တာလေ ။ 
နောက ် မြို ့ ကနေ ကျွန ် တော ် ထွက ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် မှာရှိတဲ ့ လက ် မ နဲ ့ ၈၅ ဒေါ ် လာကနေ နောက ် ဆုံး California က San Francisco ရောက ် သွားတယ ် ။ ချစ ် သူတစ ် ယောက ် တွေ ့ တယ ် ၊ ၈၀ လွန ် နှစ ် တွေတုန ် းက AIDS အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာ အလုပ ် စတင ် လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ထင ် မိတာပေါ ့ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ သုံး ၊ လေးနှစ ် လောက ် က ညတွင ် းကြီးမှာ အဲဒီဆရာမ Mrs. Posten ဆီက ဖုန ် းဆက ် တာရလိုက ် တယ ် ။ သူပြောတာက "" ငါမင ် းကို တွေဖို ့ လိုတယ ် "" တဲ ့ ။ 
လူကြီးတွေအနေနဲ ့ တစ ် ခါမှ မတွေ ့ ကျွမ ် းဖူးတော ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် ပျက ် သွားမိတယ ် ။ 
မင ် း Ohio ကို တဆိတ ် လောက ် လာပြီး အခုလောက ် ဆို မင ် းတွေ ့ ထားတဲ ့ ငါသိတဲ ့ လူကို တဆိတ ် ခေါ ် လာပေးမလားတဲ ့ ။ 
ငါ ့ မှာ အစာချေဖျက ် တာနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ ကင ် ဆာရှိတာကို ပြောပြသင ့ ် တော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တဆိတ ် လောက ် အမြန ် ဖြစ ် စချေင ် လို ့ တဲ ့ လေ ။ ဒါနဲ ့ နောက ် နေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ Cleveland ရောက ် ခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ သူ ့ ကိုကြည ့ ် တယ ် ၊ ရီတယ ် ၊ ငိုတယ ် ။ သူမ ဆေးရုံမှာရှိဖို ့ လိုတာကို သိခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဆေးရုံတစ ် ခု ရှာပေးပြီး သူမကို ပို ့ လိုက ် တယ ် ။ သူမကို စောင ့ ် ရှောက ် ပေးခဲ ့ တယ ် ၊ သူမမိသားစုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက လိုအပ ် တာကိုး ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တတ ် တဲ ့ ဟာလေ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ကို လူကြီးတစ ် ယောက ် အဖြစ ် သိချင ် နေတဲ ့ အမျိုးသမီးကြီးဟာ ကျွန ် တော ့ ကိုသိသွာခဲ ့ တယ ် ။ သူမဟာ ပြာဘူးတစ ် ဘူးအဖြစ ် ပြောင ် းသွားပြီး ကျွန ် တော ့ လက ် တွေထဲမှာ ရှိနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဖြစ ် ခဲ ့ သမျှဟာ စက ် ဝန ် းကပိတ ် သွားခဲ ့ ပြီလေ ။ ဒါက စက ် ဝန ် းတစ ် ခုဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ် ပြောပြခဲ ့ တဲ ့ သိမြင ် လာမှုဟာ သူ ့ အလိုလို ပေါ ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီသိမြင ် လာမှုက မရဏဟာ ဘဝရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခု ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သူမက ကျွန ် တော ့ ဘဝကိုကယ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ့ အဖော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် က သူ ့ ဘဝကိုကယ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ဘဝရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းဟာ ကျန ် တဲ ့ ဘဝ လိုအပ ် တဲ ့ အရာတိုင ် းလိုပါတယ ် ။ 
အမှန ် တရားနဲ ့ လှပမှုလိုပါတယ ် ။ ဒီမှာ ဒီလောက ် အများကြီး ပြောလိုက ် ရတာ အရမ ် းပျော ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကလိုသေးတာက.... ဂုဏ ် သိက ္ ခာ ၊ ချစ ် မေတ ္ တာနဲ ့ ကြည ် နူးမှုလိုအပ ် ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါတွေကို ပေးကမ ် းဖို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ တာဝန ် လေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါက သိပ ္ ပံအကြောင ် း မကောင ် းပြောတာ ဆိုတော ့ အပြစ ် ဆိုဖွယ ် မရှိဘူးလို ့ ထင ် တာပဲ ။ 
အလိုလေး ၊ ဖြတ ် လျှောက ် ခိုက ် မှာ ဘယ ် သူက ကိုယ ့ ် အချစ ် တော ် လဲ ဘာဖြစ ် လို ့ ၊ ဒါကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် ကိုယ ် ပွားလေးပါ ။ အိုး ၊ ရပ ် ကွက ် ထဲ လျှောက ် သွားလိုက ် ရင ် ကိုယ ် ဒီလောက ် လှတာ ဘယ ် သူသိမလဲဟင ် ။ ကိုယ ် ပွားလေးနဲ ့ ဖုန ် းပြောနေရုံပဲလေ ကိုယ ် တို ့ ဟာ သူငယ ် ချင ် းတွေပါ ၊ ဒါမိုက ် တယ ် ၊ မကျန ် တော ့ လို ့ ပါ ။ ဗီဇအိုင ် တိမ ် တိမ ် လေးဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပွားလေး အတွက ် တော ့ ဘာမှမဟုတ ် ပါဘူး ကိုယ ် နဲ ့ မင ် း ၊ တိုးဝှေ ့ ရင ် း ၊ အေးအတူ ပူအမျှ လက ် တွဲထားရင ် း တစ ် နေ ့ ပြီးတစ ် နေ ့ ၊ ကိုယ ် တို ့ DNA ဒီတော ့ Olson ညီနောင ် က တို ့ ကို ဘာမှမဖြစ ် တော ့ ဘူး တို ့ လက ် ချင ် းတွဲ ရှင ် ကျန ် မယ ် မိခင ် သဘာဝ ၊ သူ ့ ကိုအတုလို ့ မခေါ ် နဲ ့ ၊ သူကကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပွား 
ချမ ် းသာခဲ ့ ပေမဲ ့ မကျန ် းမာခဲ ့ ၊ ကိုယ ် နဲ ့ နေသူ ဘယ ် သူမှမရှိခဲ ့ ဒီတော ့ ကြည ့ ် ပါဦး ကိုယ ့ ် ကို မွေးခိုင ် းလိုက ် တယ ်... ကိုယ ် ပွားလေးပေါ ့ ။ လူမွဲ ၊ လူပျင ် း ၊ လူချမ ် းသာတွေနဲ ့ ဝေးဝေး သဘာဝကြက ် ဥနှစ ် လဲ မလိုတော ့ ဘူး ကိုယ ့ ် တို ့ ကလေးတွေဟာ အပြည ့ ် အစုံ ပါလာတယ ် ကိုယ ် ပွားလေးရေ ။ ကိုယ ် တို ့ ဟာ ချစ ် ချင ် စရာ ၊ ကြော ် ငြာသမား ငှားပြီး သူတို ့ ကိုပြမယ ် ၊ Eminem ကောင ် စုတ ် နောက ် မှာ ချစ ် ၈ရာ အကောင ် းဆုံးပေါ ့ အို မိတ ် ဆွေ ၊ ဆပွားလိုက ် ၊ Walt Disney နဲ ့ Hannibal Lector လို လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ရပါ ။ Phil Spector အိုကြီးထက ် ကင ် ဆာဆဲလ ် မပြန ့ ် ပွားတာ ပိုပြောနိုင ် တယ ် ။ လက ် ချင ် းတွဲ ရှင ် ကျန ် မယ ် ၊ Sony အစား Verve နဲ ့ စာချုပ ် ရင ် ပေါ ့ ၊ 
မင ် းဟာ ငါ ့ ကိုယ ် ပွားလေး ၊ ကိုယ ် ပွားလေးရေ ချစ ် လိုက ် တာကွယ ် ။ ဟာ ချစ ် ခဲ ့ ဖူးတာ ကိုယ ် တစ ် ဦးပါပဲ ၊ 
အိုး ဒါက ဟိန ် းလို ့ ၊ ကို ် ယ ် ရဲ ့ သေလောက ် တဲ ့ ဆွဲဆောင ် မှုပါ ကိုယ ် ပွားလေးရေ ။ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ မျက ် မမြင ် သူတွေ (၃၉) သန ် းရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေအနက ် (၈၀) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ ကင ် ညာလို ဝင ် ငွေနိမ ့ ် ကျတဲ ့ နိူင ် ငံတွေမှာ နေထိုင ် လျှက ် ရှိကြပြီးတော ့ အများစုကတော ့ မျက ် မမြင ္ မဖြစ ် သင ့ ် ပဲ ဖြစ ် နေကြရတာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ လုံးဝကို ကုသလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် ကာကွယ ် တားဆီးလို ့ ရတဲ ့ ရောဂါတွေကနေ မျက ် စိကွယ ် ရတာပါ ။ 
ဒီအကြောင ် းကို သိရှိပြီးတော ့ အတွေ ့ အကြုံနုနယ ် သေးတဲ ့ ကျွန ် တော ် မိသားစုနဲ ့ အတူ ကျွန ် တော ် တို ့ ကင ် ညာကို ပြောင ် းရွှေ ့ ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ကိရိယာတွေ ၊ ရံပုံငွေတွေ ၊ ပို ့ ဆောင ် ရေးယာဉ ် တွေကို စိတ ် ချရအောင ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ ကို သင ် တန ် းပေး လေ ့ ကျင ့ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ Great Rift Valley ဒေသ တစ ် လျှောက ် လုံးမှာ ဆေးခန ် းပေါင ် း (၁၀၀) ဖွင ့ ် ခဲ ့ တာကတော ့ တစ ် ခုတည ် းသော မေးခွန ် းကို နားလည ် အောင ် ကြိုးစားဖို ့ ပါ ။ "" ဘာဖြစ ် လို ့ လူတွေ မျက ် စိကွယ ် နေရတာလဲ ၊ ပြီးတော ့ ငါတို ့ တွေ ဘာလုပ ် ပေးနိုင ် မလဲ "" ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းပါပဲ ။ 
စိန ် ခေါ ် မှုတွေကတော ့ တော ် တော ် ကြီးမားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သွားမယ ့ ် နေရာကိုရောက ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အဆင ့ ် မြင ့ ် ကိရိယာတွေကို တပ ် ဆင ် ပါတယ ် ။ 
လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အားသုံးစွဲနိူင ် မှုက အတော ် ကို နည ် းပါးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကိရိယာတွေကို ဓာတ ် ဆီစွမ ် းအင ် သုံး မီးစက ် တွေနဲ ့ မောင ် းနှင ် ရတော ့ တာပေါ ့ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တစ ် မျိုးခံစားလာရပါတယ ် ပိုမိုလွယ ် ကူတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုတော ့ ရှိဖို ့ လိုတယ ် ဆိုပြီးတော ့ ပေါ ့ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ မျက ် စိစောင ့ ် ရှောက ် မှု ခံယူနိုင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းကို အလိုအပ ် ဆုံး လူနာတွေဟာ ဒါကို ရရှိဖို ့ အနည ် းဆုံး အလားအလာရှိသူတွေ ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
ကင ် ညာနဲ ့ ဆာဟာရန ် အာဖရိကတိုက ် ခွဲမှာ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေထက ် စာရင ် မိုဘိုင ် း ဖုန ် းတစ ် လုံးကို ပိုပြီးလက ် လှမ ် းမီကြတဲ ့ လူတွေပိုများပါတယ ် 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောလိုက ် တာက "" မျက ် စိစောင ့ ် ရှောက ် ရေးကို နည ် းလမ ် းသစ ် တစ ် ခုနဲ ့ ဆောင ် ကြဉ ် းပေးနိုင ် ဖို ့ မိုဘိုင ် း နည ် းပညာစွမ ် းအားကို အသုံချနိုင ် မလား "" လို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာပဲ လူထုကျန ် းမာရေး လုပ ် သားတွေကို အထောက ် အကူပေးပြီး သူတို ့ ကို နေရာအနှံ ့ မှာ မျက ် စိစောင ့ ် ရှောက ် ရေး ပျံ ့ နှံ ့ စေဖို ့ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ပေးတဲ ့ Peek ဆိုတဲ ့ စမတ ် ဖုန ် းစနစ ် တစ ် ခုကို တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အရွယ ် အစားကြီးမား ၊ ဈေးကြီးပြီး အထိအခိုက ် မခံတဲ ့ အစဉ ် အလာသုံး ဆေးရုံ ပစ ္ စည ် းတွေနေရာမှာစမတ ် ဖုန ် းလုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေနဲ ့ စက ် ပစ ္ စည ် းတွေကို အစားထိုးဖို ့ အစီအစဉ ် ချမှတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဟောဒီမှာက လုပ ် ဆောင ် ချက ် Application တစ ် ခုနဲ ့ မျက ် လုံး အာရုံခံရိယာတစ ် ခုကိုသုံးပြီး (၃) လသားကလေး တစ ် ယောက ် ရဲ ့ အမြင ် အာရုံကို တိတိကျကျ စမ ် းသပ ် ထားတဲ ့ သရုပ ် ပြမှုလေး တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ရပ ် ထဲရွာထဲမှာနဲ ့ ကျောင ် းတွေမှာ လုပ ် ဆောင ် နေတဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေ အမြောက ် အမြား ရှိပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကွင ် းဆင ် း လေ ့ လာမှုတွေက ရလာတဲ ့ သင ် ခန ် းစာတွေကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာကိုစမ ် းသပ ် နေတယ ် ဆိုတာနဲ ့ ဒါဟာ သူတို ့ ကို ဘယ ် လို အကျိုးသက ် ရောက ် နိုင ် သလဲ ဆိုတာ လူတွေနားလည ် နိူင ် ဖို ့ ဆေးဖက ် ဆိုင ် ရာ ဝေါဟာရတွေမပါပဲ အချက ် အလက ် တွေကို မျှဝေခြင ် းဟာ အင ် မတန ် အရေးကြီးတယ ် ဆိုတာကို သဘောပေါက ် နားလည ် လာပါပြီ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ဥပမာ အနေနဲ ့ ပေါ ့ ဗျာ ၊ သင ့ ် ရဲ ့ အမြင ် ကို တိုင ် းတာပြီးပြီဆိုတာနဲ ့ ဒီလူရဲ ့ ပြင ် ပ စက ္ ခုမြင ် ကွင ် းက ဘယ ် လိုမျိုးလဲဆိုတာကို လူနာစောင ့ ် တွေနဲ ့ ဆရာ ၊ ဆရာမတွေကို ပြသဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အမြင ် အာရုံကို အသွင ် တူပြုထားတဲ ့ application ကို ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးပါတယ ် ။ ဒီလိုနဲ ့ သူတို ့ လူနာတွေနဲ ့ အတူ ထပ ် တူကိုယ ် ချင ် းစာနိုင ် ပြီး ၊ သူတို ့ ကို ကူညီပေးနိူင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
တစ ် စုံတစ ် ယောက ် က မျက ် စိအမြင ် အားနည ် းတယ ် ဆိုတာကို သိပြီဆိုတာနဲ ့ တစ ် ပြိုင ် နက ် နောက ် ထပ ္ စိန ် ခေါ ် မှုကတော ့ အကြောင ် းရင ် းကို ရှာဖွေဖော ် ထုတ ် ဖို ့ ပါ ။ ပြီးတော ့ ဒါကိုလုပ ် နိူင ် ဖို ့ အတွက ် မျက ် စိအတွင ် းဘက ် ကို ဝင ် ကြည ့ ် ဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
အစဉ ် အလာအားဖြင ့ ် တော ့ မျက ် စိအာရုံခံလွှာ လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နေရာကို စစ ် ဆေးဖို ့ ဈေးကြီးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းကိရိယာတွေလိုအပ ် တာပေါ ့ ။ 
မျက ် စိအာရုံခံလွှာ ဆိုတာက ကိုယ ် ခန ္ ဓာနဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ ကျန ် းမာရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သတင ် းအချက ် အလက ် အမြောက ် အမြားတည ် ရှိရှာ မျက ် လုံးရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော အစိတ ် အပိုင ် းပဲဖြစ ် တယ ် ။ 
ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ အတွက ် ကုန ် ကျစရိတ ် (၅) ဒေါ ် လာလျော ့ လျော ့ နဲ ့ ရနိူင ် တဲ ့ တန ် ဖိုးနည ် းပြီး သုံးဖက ် မြင ္ ပုံနှိပ ် နည ် းပညာနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ ကိရိယာကို တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါကို စမတ ် ဖုန ် းပေါ ် မှာ တွဲညှပ ် ထားနိူင ် ပြီး မျက ် လုံးရဲ ့ နောက ် ဖက ် က မြင ် ကွင ် းတွေကို အရည ် အသွေး အလွန ် မြင ့ ် မားစွာနဲ ့ ရယူနိုင ် ပါတယ ် 
ဒါ ့ အပြင ် ကောင ် းကွက ် ကတော ့ ဒါကို ဘယ ် သူမဆို သုံးလို ့ ရတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
လူပေါင ် း (၂၅၀၀) ကျော ် ကိုပြုလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စမ ် းသပ ် စစ ် ဆေးမှုတွေမှာ ညှပ ် စရာကလစ ် ကလေး ထပ ် ဆောင ် းထားတဲ ့ စမတ ် ဖုန ် းဟာ သူ ့ ထက ် အင ် မတန ် ကိုမှ ဈေးပိုကြီးပြီး ၊ သယ ် ဆောင ် ဖို ့ ရာမှာ အင ် မတန ် ကိုမှ ပိုမိုခက ် ခဲတဲ ့ ကင ် မရာတစ ် လုံးနဲ ့ ယှဉ ် နိုင ် ပါတယ ် 
ဦးဆုံး ကင ် ညာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောင ် းခဲ ့ စဉ ် တုန ် းက ဒေါ ် လာ တစ ် သိန ် းခွဲဖိုးရှိတဲ ့ ပစ ္ စည ် းကိရိယာတွေရယ ် ၊ နောက ် ပြီး လူ (၁၅) ယောက ် ပါတဲ ့ အဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ ရယ ် သာပါပါတယ ် ဒါက ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှုတွေ ပျံ ့ နှံ ့ ဖို ့ အတွက ် လိုအပ ် ခဲ ့ တာတွေပေါ ့ ။ 
အခုအချိန ် မှာ လိုအပ ် တာကတော ့ စက ် ဘီး တစ ် စီးပေါ ် မှာ စမတ ် ဖုန ် း တစ ် လုံးနဲ ့ လူတစ ် ယောက ် တည ် းပဲလေ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက ဒေါ ် လာ (၅၀၀) ပဲကျပါတယ ် ။ 
လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အား ပြဿနာကိုတော ့ နေရောင ် ခြည ် စွမ ် းအင ် ကို အသုံးချတဲ ့ နည ် းနဲ ့ ကျော ် လွှားလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကျန ် းမာရေးလုပ ် သားတွေဟာ ဖုန ် းကို အဆက ် မပြတ ် အားသွင ် းပေးပြီး ၊ အပိုဆောင ် းထားလို ့ ရတဲ ့ နေရောင ် ခြည ် စွမ ် းအင ် သုံး ကျောပိုးအိတ ် တွေနဲ ့ ခရီးသွားကြပါတယ ် 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဘယ ် တော ့ မှလာမှာ မဟုတ ် တဲ ့ လူနာကို စောင ့ ် နေတာထက ် အဲဒီ လူနာဆီကို သွားပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဆီကို အိမ ် တိုင ် ရာရောက ် သွားပြီး အပြည ့ ် စုံဆုံး ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် ဆုံး ၊ အတိကျဆုံး စမ ် းသပ ် စစ ် ဆေးမှုကို ပြုလုပ ် ပေးပါတယ ် ။ ဒါကို အနည ် းအကျဉ ် းသာ လေ ့ ကျင ့ ် သင ် ကြားပေးထားတဲ ့ ဘယ ် သူမဆို ဖြန ့ ် ဖြူးပေးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ကမ ္ ဘာအနှံမှာရှိတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် သူတွေနဲ ့လူတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးနိူင ် ပြီး ၊ အကျိုးရှိရှိနဲ ့ ဒီကျွမ ် းကျင ် သူတွေကို သူတိုရဲ ့ အိမ ် တွေမှာထားပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ရောဂါရှာဖွေဖို ့ ကုသမှုအတွက ် အစီအစဉ ် ဆွဲတာတွေကို လုပ ် ဖို ့ အခွင ့ ် အရေးရစေတာပေါ ့ 
စီမံကိန ် းမန ် နေဂျာတွေ ၊ ဆေးရုံ ဒါရိုက ် တာတွေ အနေနဲ ့ သူတို ့ စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ ဘယ ် သတ ် မှတ ် ချက ် နယ ် ပယ ် ကိုမဆို ကျွန ် တောတို ့ ကြားခံ ဆက ် သွယ ် ရေးစနစ ် မှာ ရှာဖွေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဟောဒီက အခုကျွန ် တော ် နေထိုင ် နေတဲ ့ နာကုရုမှာ အခြေအနေ အမျိုးမျိုးကိုသုံးပြီး လူတွေကို ရှာဖွေနိူင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလူတွေကတော ့ ကုသလို ့ ရတဲ ့ အတွင ် းတိမ ် အခြေအနေကနေ မျက ် စိကွယ ် သွားကြရတဲ ့ လူတွေပေါ ့ ဗျာ ။ 
အနီရောင ် ပင ် တစ ် ခုစီက ကုသပျောက ် ကင ် းနိူင ် တ ဲ ့ ရောဂါတစ ် ခုကနေပြီး မျက ် စိကွယ ် ရတဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ကို ဖော ် ပြထားတာပါ ။ သူတို ့ နေထိုင ် ရာကို ရှာလို ့ ရပါတယ ် ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ကုသမှုတစ ် ခုကို စီစဉ ် ဆောင ် ရွက ် ဖို ့ လာနေပြီဆိုတဲ ့ အကြောင ် းရှင ် းပြဖို ့ များပြားလှတဲ ့ စာတိုပို ့ တဲ ့ ဝန ် ဆောင ် မှုတွေကို သုံးနိူင ် တာပါတယ ် 
နောက ် ရှိသေးတာက ဒါဟာ ဒီလူထုအတွက ် သက ် သက ် ပဲမဟုတ ် ဘဲ ဒီလူထုနဲ ့ အတူ တည ် ဆောက ် ထားတာဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကို သိနားလည ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီအပြာရောင ် ပင ် တွေက သက ် ကြီးရွယ ် အိုတွေနဲ ့ ဒေသဆိုင ် ရာ ခေါင ် းဆောင ် တွေကို ကိုယ ် စားပြုပါတယ ် ။ သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေရှာဖွေပြီး ကုသမှု စီစဉ ် ပေးနိူင ် ဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ သူတွေနဲ ့ အချိတ ် အဆက ် ရှိပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ အဲလိုလုပ ် နိုင ် ဖို ့ သေချာအောင လုပ ် ပေးပါတယ ် 
ဒါကြောင ့ ် ဆယ ် နှစ ် ကျော ် ကြာ မျက ် စိကွယ ် နေပြီး သူမရဲ ့ မြေးတွေကို တစ ် ခါမှမမြင ် ဖူးရှာတဲ ့ မာမာ ဝမ ် ဂါရီ လိုမျိုး လူနာတွေအတွက ် တော ့ ဒေါ ် လာ (၄၀) အောက ် လျော ့ တဲ ့ ငွေနဲ ့ သူမရဲ ့ အမြင ် အာရုံကို ပြန ် ကောင ် းအောင ် လုပ ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဖြစ ် ပေါ ် လာဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
မျက ် စိကွယ ် သွားတဲ ့ သူ အရေအတွက ် သန ် းဂဏန ် းရှိတယ ် ဆိုတာဟာ စာရင ် းဇယားထဲမှာပဲ ရှိနေတာပါ ။ 
တကယ ့ ် အဖြစ ် မှန ် က လူတိုင ် းဟာ သူနည ် းသူ ့ ဟန ် နဲ ့ မျက ် စိကွယ ် နေကြတာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အခုနေအခါမှာတော ့ သူတို ့ ဟာ အကူအညီအထောက ် အပံ ့ ရဲ ့ စာတိုမက ် ဆေ ့ ခ ် ျ တစ ် စောင ် စာ အကွာအဝေးမှာသာရှိပါတော ့ တယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) တိုက ် ရိုက ် သရုပ ် ဖော ် ရှင ် းပြတယ ် ဆိုတာ အစဉ ် သဖြင ့ ် တော ့ ခပ ် ညံ ့ ညံ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တိုက ် ရိုက ် သရုပ ် ဖော ် ရှင ် းပြမှု တစ ် ခု လုပ ် တော ့ မှာပေါ ့ နော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ Peek Vision ဆိုတဲ ့ Application တစ ် ခုရှိပါတယ ် 
ကောင ် းပြီ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီမှာကြည ့ ် နေကြတာက ဆမ ် ရဲ ့ စက ္ ခုအာရုံ နာ (ဗ ်) ကြောလေးကိုပါ ။ ဒါဟာဆိုရင ် သူမဦးနှောက ် ရဲ ့ တိုက ် ရိုက ် လိုင ် းခွဲ တစ ် ခုပေါ ့ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟိုကိုကြည ့ ် နေတာဟာ တကယ ် တော ့ သူမရဲ ့ ဦးနှောက ် ကို ကြည ့ ် နေတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ မျက ် စိအာရုံခံလွှာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းအားလုံးကို တွေ ့ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ မျက ် စိနဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ မှာရှိတဲ ့ ရောဂါတွေကို ဖော ် ထုတ ် ဖို ့ ကို ဖြစ ် နိူင ် စေတာပေါ ့ ။ ဒါတွေဟာ မျက ် စိထဲကို မမြင ် ရဘူးသာဆိုရင ် တော ့ ဖြစ ် နိူင ် ချေရှိမှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ ပြီးတော ့ ပူးတွဲပါ ကိရိယာလေးကလည ် းကုသပျောက ် ကင ် းစေနိူင ် ပါတယ ် ။ တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကုသမှုတွေကို တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် ပြီး ဖြန ့ ် ဝေမပေးဘူးဆိုရင ် တော ့ ဒါလေးက ကျွန ် တော ် တို ့ လူသားမျိုးနွယ ် အကြောင ် းကို အများကြီးပြောပြနေမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အခု ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နိူင ် တယ ် လေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

တကယ ် လို ့ ရှင ့ ် ဘဝဟာ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ပြီးတော ့ ရှင ် ကိုယ ် တိုင ် က စာရေးဆရာသာ ဖြစ ် မယ ် ဆိုရင ် ရှင ့ ် ဇာတ ် လမ ် းကို ဘယ ် လိုဖြစ ် စေချင ် ပါသလဲ 
ဒီမေးခွန ် းက ကျွန ် မဘဝတစ ် ခုလုံးကို ထာဝရပြောင ် းလဲစေခဲ ့ တာပေါ ့ 
ပူပြင ် းတဲ ့ Last Vegas ရဲ ့ ကန ္ တာရထဲမှာ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် လိုချင ် တာကတော ့ လွတ ် လပ ် ခြင ် းပါ 
ကမ ္ ဘာပတ ် ပြီးခရီးထွက ် တာ ၊ နှင ် းတွေကျတဲ ့ နေရာတစ ် ခုမှာ နေတာတွေကို စိတ ် ကူးယဉ ် ယဉ ် နေခဲ ့ ပြီး ကြုံရမယ ့ ် ဇာတ ် လမ ် းစုံကို ပြဖို ့ မြင ် ယောင ် နေမိခဲ ့ တာပေါ ့ 
ကျွန ် မအသက ် (၁၉) နှစ ် အရွယ ် အထက ် တန ် းကျောင ် းပြီးတဲ ့ နောက ် တစ ် နေ ့ မှာပဲ နှင ် းတွေကျတဲ ့ နေရာတစ ် ခုကို ပြောင ် းသွားပြီး အနှိပ ် ကုထုံးပညာရှင ် ဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒီအလုပ ် အတွက ် လိုအပ ် တာဆိုလို ့ ကျွန ် မလက ် အစုံရယ ် ၊ ကျွန ် မဘေးမှာရှိတဲ ့ နှိပ ် နယ ် တဲ ့ စားပွဲပါပဲ ပြီးတော ့ သွားချင ် တဲ ့ နေရာ သွားလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဘဝမှာ ပထမဆုံးအကြိမ ် အဖြစ ် လွတ ် လပ ် မှု ၊ အမှီအခိုကင ် းမှု ၊ ကိုယ ့ ် ဘဝကိုယ ် လုံးဝပိုင ် တယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် 
ဒါက ကျွန ် မဘဝတစ ် ဆစ ် ချိုးမတိုင ် မီကပါ ။ 
တစ ် နေ ့ မှာ အလုပ ် ကနေ အိမ ် ကိုစောစောပြန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ကျွန ် မအထင ် တုပ ် ကွေးမိတာပေါ ့ နောက ် (၂၄) နာရီမပြည ့ ် ခင ် မှာ ကျွန ် မဆေးရုံရောက ် နေပါပြီအသက ် ကယ ် စက ် ပေါ ် မှာ မှီခိုနေရပါတယ ် 
ကျွန ် မ ကိုမာရောဂါနဲ ့ မေ ့ မြောသွားပြီး ရက ် အတော ် ကြာမှာသာ ဆရာဝန ် တွေက ကျွန ် မမှာ ဘက ် တီးရီးယားကြောင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဦးနှောက ် အမြှေးရောင ် ရောဂါ ဖြစ ် မှန ် း စမ ် းသပ ် မိတာပါ ကာကွယ ် ဆေးနဲ ့ ကြိုတင ် တားလို ့ ရတဲ ့ သွေးကကူးစက ် တဲ ့ ရောဂါပါ 
၂လခွဲကြာကာလမှာ သရက ် ရွက ် ၊ ကျောက ် ကပ ် ၊ ညာဘက ် အကြားအာရုံနဲ ့ ဒူးအောက ် က ခြေနှစ ် ချောင ် းလုံး ဆုံရှုံးခဲ ့ ရပါတယ ် 
မိဘတွေက ကျွန ် မကိုဆေးရုံက လှည ် းနဲ ့ တွန ် းထုတ ် လာတော ့ စပ ် ချုပ ် ထားတဲ ့ အရုပ ် လို အပိုင ် းပိုင ် း ပြန ် အဆက ် ခံထားရသလို ခံစားမိလိုက ် ပါတယ ် 
အဆိုးဆုံးက ပြီးသွားပြီလို ့ ထင ် မိနေတုန ် းမှာပဲ သီတင ် းပတ ် တွေကြာပြီး ခြေထောက ် သစ ် တွေကို ပထမဆုံးမြင ် လိုက ် ပါတော ့ တယ ် 
ခြေသလုံးကြွက ် သားတွေက ခြေကျင ် းဝတ ် တွေအတွက ် မူလီစုပ ် ထားတဲ ့ ပိုက ် တွေပါတဲ ့ သတ ္ တုတုံးကြီးတွေ အဝါရောင ် ရာဘာခြေထောက ် ၊ ခြေချောင ် းကနေ ခြေကျင ် းဝတ ် ထိ ပင ့ ် ထားတဲ ့ အကြောတစ ် ခုလို ရာဘာလိုင ် းတစ ် ကြောင ် းနဲ ့ ။ 
ဘာကိုမျှော ် လင ့ ် ရမှန ် း မသိခဲ ့ ပေမယ ့ ် ဒါကိုတော ့ မမျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဘေးမှာရှိတဲ ့ အမေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ မျက ် နှာတွေမှာ မျက ် ရည ် တွေကစီးနေပြီး ဒီခြေထောက ် တောင ့ ် တောင ့ ် ကြီးတွေကို သိုင ် းပြီး မတ ် တပ ် ရပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နာလွန ် း ၊ ကျပ ် လွန ် းလို ့ တွေးမိလိုက ် တာက ဒါကြီးတွေနဲ ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ကမ ္ ဘာပတ ် လို ့ ရတော ့ မှာတုန ် းလို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မလိုချင ် ခဲ ့ တဲ ့ စွန ့ ် စားမှုတွေ ၊ ဖြစ ် ရပ ် တွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ ဘဝ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး နေရတော ့ မှာတုန ် း ။ 
ဘယ ် လိုလုပ ် ပြန ် ပြီး နှင ် းလျှောစီးလို ့ ရတော ့ မှာတုန ် း ။ 
အဲဒီနေ ့ က အိမ ် ပြန ် လာပြီး အိပ ် ရာဆီ တွားသွားခဲ ့ ပြီး ဒါကတော ့ နောက ် လအနည ် းငယ ် ကျွန ် မဖြစ ် နေတဲ ့ ပုံပါ ။ သတိလစ ် သွားတယ ် ၊ လက ် တွေ ့ ဘဝက လွတ ် မြောက ် ပြီး ခြေထောက ် တွေကဘေးမှာပုံလျက ် သားပေါ ့ ။ 
လုံးဝကို စိတ ် ရောကိုယ ် ပါချုံးကျသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မသိတာက ရှေ ့ ကိုဆက ် ဖို ့ အေမီ အဟောင ် းကို စွန ့ ် လိုက ် ပြီး အေမီ အသစ ် ကိုလက ် ခံဖို ့ သင ် ယူဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတာပါ 
ဆိုလိုတာက ၅ပေ ၅လက ္ မ ရှိဖို ့ မလိုတော ့ ဘူးဆိုတာ တဖြည ် းဖြည ် း နားလည ် သွားတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မကြိုက ် သလောက ် ရှည ် လို ့ ရတယ ် လေ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါမှမဟုတ ် ကိုယ ် တွဲနေတဲ ့ လူနဲ ့ အလိုက ် တိုလို ့ ရတယ ် (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် မ နှင ် းလျှောပြန ် စီးလို ့ ရရင ် ခြေထောက ် တွေ အေးတော ့ မှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူးလေ (ရယ ် သံများ) 
အကောင ် းဆုံးကတော ့ အရောင ် းစင ် ပေါ ် က ဖိနပ ် အရွယ ် တွေအတိုင ် း ခြေထောက ် တွေကို လုပ ် ယူလို ့ ရတာပေါ ့ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေက ကောင ် းကျိုးတွေပါ ။ 
ဒီအချိန ် မှာပဲ ဘဝအဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် တဲ ့ မေးခွန ် းကို ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကိုယ ့ ် ဘဝဟာ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ဖြစ ် ပြီး ကိုယ ် ဟာ စာရေးဆရာ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ခဲ ့ ရင ် ဘယ ် လို ဇာတ ် လမ ် းဖြစ ် ချင ် တာပါလိမ ့ ် ။ 
နောက ် စပြီးစိတ ် ကူးယဉ ် မိတယ ် ။ 
ကလေးဘဝကလိုပဲ စိတ ် ကူးယဉ ် တာပေါ ့ ကျွန ် မ စိတ ် ကူးမိတာက ကြော ့ ကြော ့ မော ့ မော ့ လေး လမ ် းလျှောက ် ခရီးတစ ် လျှောက ် လူတွေကို ကူညီရင ် း နှင ် းလျှောလည ် းပြန ် စီးရင ် းပေါ ့ 
နှင ် းမှုန ် တောင ် တစ ် ခုကို ထွင ် းထုနေတာကို မြင ် ရုံသာမက ဒါကို တကယ ် ပဲ ခံစားမိပါတယ ် ။ 
လေက မျက ် နှာကို ဖြတ ် တိုက ် သွားပြီး တလှပ ် လှပ ် ခုန ် နေတဲ ့ နှလုံးခုန ် သံကို ခံစားနေရပြီး ဒါကလက ် တွေ ့ မှာ တကယ ် ဖြစ ် နေခဲ ့ သလိုမျိုးပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ဘဝရဲ ့ ကဏ ္ ဍအသစ ် စခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် ပါ ။ 
၄ လကြာပြီး နှင ် းလျှောပြားကို ပြန ် စီးခဲ ့ တယ ် ၊ ထင ် သလောက ် တော ့ အဆင ် မပြေခဲ ့ ဘူးပေါ ့ ။ ဒူးတွေနဲ ့ ခြေကျင ် းဝတ ် တွေက ကွေးမနေတော ့ တစ ် ခါများဆို ကျွန ် မ လဲကျတော ့ မိုးပျံထိုင ် ခုံပေါ ် မှာစီးလာတဲ ့ သူတွေကို အလန ့ ် တကြားဖြစ ် စေခဲ ့ တယ ်(ရယ ် သံများ) တောင ် အောက ် ကိုထိုးဆင ် းပေမဲ ့ တောင ် ထိပ ် မှာ ရှိနေသေးတုန ် းပဲ ဖြစ ် နေတယ ် 
ကျွန ် မ အရမ ် းလန ့ ် သွားတယ ် ဒီ ့ ပြင ် လူတွေလိုပဲ လန ့ ် သွားပြီး အရမ ် းစိတ ် ပျက ် သွားတယ ် ဒါပေမဲ ့ သင ့ ် တော ် တဲ ့ ဖိနပ ် တစ ် စုံသာရမယ ် ဆိုရင ် ဒါကိုပြန ် လုပ ် နိုင ် မှာပဲဆိုတာ ကျွန ် မသိတယ ် ။ 
ဒါကနေ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ နယ ် နိမိတ ် တွေနဲ ့ အတားအဆီးတွေဟာ ၂ခုပဲ လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာ သဘောပေါက ် လိုက ် တယ ် ၁ ။ လမ ် းကြောင ် းတွေထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ကို တားဆီးတယ ် ၂ ။ တီထွင ် ကြံဆတတ ် အောင ် တွန ် းအားပေးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် ဘာသာပဲလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ခြေတုလုပ ် သူနဲ ့ ကျွန ် မ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ ကြုံရာကောက ် တပ ် ပြီး နှင ် းလျှောစီးလို ့ ရတဲ ့ ခြေတစ ် စုံလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
မြင ် တဲ ့ အတိုင ် းပဲ သံချေးတက ် နေတဲ ့ မူလီတွေ ၊ ရာဘာ ၊ သစ ် သားနဲ ့ နီယွန ် ပန ် းရောင ် တိပ ် တွေနဲ ့ လေ 
အား ဟုတ ် တာပေါ ့ ၊ ခြေသည ် းဆိုးဆေးလည ် း ပြောင ် းဆိုးလို ့ ရတယ ် ရှင ့ ် 
ဒီခြေတုတွေနဲ ့ ၂၁ နှစ ် မြောက ် မွေးနေ ့ မှာရခဲ ့ တဲ ့ အကောင ် းဆုံး လက ် ဆောင ် ကတော ့ အဖေ ့ ဆီက ကျောက ် ကပ ် အသစ ် တစ ် ခုဟာ ကျွန ် မအိပ ် မက ် တွေကို ပြန ် လည ် အကောင ် အထည ် ဖော ် ခွင ့ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် 
အဲဒီကနေ တောင ် အာဖရိကကိုသွားဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းရခဲ ့ ပြီး ၊ ထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ ကလေးတွေ ကျောင ် းတက ် လို ့ ရအောင ် သူတို ့ ရဲ ့ ခြေထောက ် တွေမှာ ဖိနပ ် စီးဖို ့ ကူညီခဲ ့ တယ ် 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ဖေဖော ် ဝါရီကပဲ ကမ ္ ဘာ ့ ဖလားရွှေတံဆိပ ် ၂ ခု ဆက ် တိုက ် ရခဲ ့ ပါတယ ် (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါက ကျွန ် မကို ကမ ္ ဘာမှာအမြင ့ ် ဆုံး အလိုက ် သင ့ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် တဲ ့ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၁နှစ ် က ခြေထောက ် တွေ ဆုံးရှုံးသွားတော ့ ဘာကို မျှော ် လင ့ ် ရမှန ် းမသိ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မကိုမေးလာရင ် ဟင ့ ် အင ် းလို ့ ပဲ ပြောရတော ့ မှာပေါ ့ ။ 
သူတို ့ တွေက ကျွန ် မကိုအထောက ် အကူပေးသလားဆို 
သူတို ့ တွေက ကျွန ် မကို စိတ ် ကူးဉာဏ ် ကိုမှီခိုဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ချေတွေကို ယုံကြည ် ဖို ့ တွန ် းအားပေးတယ ်နယ ် နိမိတ ် တွေကို ကျော ် ဖြတ ် ဖို ့အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ထဲမှာ ဘာမဆိုလုပ ် နိုင ် ပြီး ၊ ဘာမဆိုဖြစ ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒီအိပ ် မက ် တွေကို ယုံကြည ် ပြီး ကြောက ် ရွံ ့ မှုတွေကို ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် ခြင ် းက ကျွန ် မတို ့ ကို ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေရဲ ့ အလွန ် မှာ ရှင ် သန ် ခွင ့ ် ပေးတာပါ ။ 
ဒီနေ ့ ခေတ ် ဟာ အကန ့ ် အသတ ် မဲ ့ တီထွင ် ဆန ် းသစ ် မှုတွေရဲ ့ ခေတ ် ဖြစ ် ပေမဲ ့ ကျွန ် မဘဝမှာ တီထွင ် ဆန ် းသစ ် မှု ဖြစ ် လာတာဟာ အကန ့ ် အသတ ် တွေကြောင ့ ် ပဲလို ့ ပြောရမှာပါ ။ 
ကျွန ် မသိရှိလိုက ် တာက အကန ့ ် အသတ ် တွေဆိုတာ လက ် တွေ ့ သဘောတွေ အဆုံးသတ ် သွားရာဖြစ ် ပြီး စိတ ် ကူးဉာဏ ် နဲ ့ ဘဝဇာတ ် လမ ် း အစပြုရာလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေနဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေကို အနုတ ် သဘော ဒါမှမဟုတ ် မကောင ် းတာအဖြစ ် ကြည ့ ် မယ ့ ် အစား ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးတွေကို အစပျိုးလာစေအောင ် လုပ ် ပေးစေနိုင ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ သွားနိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် ထားထက ် ကို ပိုပြီးသွားဖို ့ ကူညီပေးနိုင ် တဲ ့ 
ခမ ် းနားတဲ ့ လက ် ဆောင ် တွေအဖြစ ် ရှုမြင ် ဖို ့ ပါ 
တကယ ် တော ့ အကန ့ ် အသတ ် တွေဆိုတာ ဖြိုချဖို ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါတွေကို တွန ် းထုတ ် ပြီး ၎ င ် းတို ့ က 

၁၉၉၈ ခု ဇွန ် လမှာ Tori Murden McClure ဟာ North Carolina က Nags Head ကနေ France ကိုထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက သူမရဲ ့ လှေ American Pearl ပါ ။ 
၂၃ ပေရှည ် ပြီး ၎ င ် းရဲ ့ အကျယ ် ဆုံးနေရာမှာ ခြောက ် ပေပဲ ရှိတာပါ ။ 
ကုန ် းပတ ် က Ford F -150 ကုန ် ကားရဲ ့ ကြမ ် းခင ် း အရွယ ် ပါ ။ 
Tori နဲ ့ သူမရဲ ့ သူငယ ် ချင ် းတွေ လက ် နဲ ့ တည ် ဆောက ် ခဲ ့ ပြီး ပေါင ် ၁၈၀၀ လောက ် အလေးချိန ် ရှိပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ အစီအစဉ ် က အတ ္ တလန ် တိတ ် သမုဒ ္ ဒရာကို သူမတစ ် ဦးတည ် း လှော ် ပြီး ဖြတ ် သွားဖို ့ ပါ ။ စက ် မပါ ၊ ရွက ် မပါနဲ ့ ပေါ ့ ။ ဘယ ် မိန ် းမသား ၊ ဘယ ် အမေရိကန ် မှ အရင ် က မလုပ ် ခဲ ့ ဖူးတာပေါ ့ ။ 
ဒါ သူမရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းဖြစ ် မယ ် ။ မြောက ် အတ ္ တလန ် တိတ ် သမုဒ ္ ဒရာအဝကို ဖြတ ် တဲ ့ မိုင ် ၃၆၀၀ ကျော ် ပါ ။ 
လုပ ် ငန ် းအားဖြင ့ ် Tori ဟာ Kentucky က သူမရဲ ့ ဇာတိမြို ့ Louisville မှာ ပရောဂျက ် အုပ ် ချုပ ် ရေးမှူးအဖြစ ် လုပ ် ကိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သူမရဲ ့ ဝါသနာက စူးစမ ် းရှာဖွေခြင ် းပါ ။ 
ဒါ သူမရဲ ့ ပတမဆုံး စူးစမ ် းလေ ့ လာရေး ခရီးတော ့ မဟုတ ် ဘူး 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် များစွာက တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် း ကို ဦးဆုံး နှင ် းလျှောစီးသူ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောလိပ ် မှာ ပြောင ် မြောက ် တဲ ့ လှေလှော ် သမားဖြစ ် ပြီး ၁၉၉၂ US အိုအံပစ ် အသင ် းမှာတောင ် တစ ် နေရာ ဝင ် ပြိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကတော ့ မတူပါဘူး ။ 
(ဗီဒီယို) (ဂီတ) Murden McClure: ဟိုင ် း ၊ ဇူလိုင ် ၅ ရက ် တနင ် ္ ဂနွေပါ ။ 
ဒေသစံတော ် ချိန ် နံနက ် ၉ နာရီ ၊ 
ဒီတော ့ Kentucky အချိန ် ပါ ။ 
DL: Tori ဟာ ဒီဗီဒီယိုတွေကို လှော ် ရင ် းက ရိုက ် ခဲ ့ တာ 
ဒါက သူမရဲ ့ ပင ် လယ ် မှာ ၂၁ မြောက ် နေ ့ ပါ ။ 
ဒီနေရာမှာ သူမဟာ မိုင ် ၁၀၀၀ ကျော ် ခရီးပေါက ် ခဲ ့ ပြီး နှစ ် ပတ ် ကျော ် အတွင ် း ဘာရေဒီယို အဆက ် အသွယ ် မှ မရခဲ ့ ပါဘူး ။ သူမရဲ ့ အဝေးဆက ် သွယ ် မှု စနစ ် အားလုံးကို ဖျက ် ပစ ် တဲ ့ မုန ် တိုင ် းနောက ် လိုက ် ရင ် း ရောက ် တာ ငါးရက ် ပဲရှိသေးတယ ် 
နေ ့ အများစုဟာ ဒီလိုပါ ၊ 
ဒီနေရာမှာ သူမလှော ် ခတ ် ချက ် နှစ ် သိန ် းကျော ် ရှိခဲ ့ ပါပြီ ၊ လှိုင ် းနဲ ့ လေကို အံတုရင ် းပေါ ့ ။ 
တစ ် ချို ့ နေ ့ တွေမှာ ၁၅ ပေလောက ် ပဲ ခရီးတွင ် တယ ် ။ 
ဟုတ ် ပါတယ ် ။ 
စိတ ် ပျက ် စရာကောင ် းလိုက ် တဲ ့ အဲဒီနေ ့ တွေလို အခြားနေ ့ တွေကျတော ့ ဒီလိုလေ ။ 
(ဗီဒီယို) TMM: ကျွန ် မရဲ ့ မိတ ် ဆွေလေးတွေကို ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
DL: ငါးတွေ ၊ လင ် းပိုင ် တွေ ၊ ဝေလငါးတွေနဲ ့ ငါးမန ် းတွေ ၊ ပင ် လယ ် လိပ ် ကြီးတွေတောင ် သူမတွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
နှစ ် ပတ ် အပြီး ဘယ ် လူသား အဆက ် အသွယ ် မှ မရှိခဲ ့ ဘူး ။ Tori ဟာ VHF ရေဒီယိုက တဆင ့ ် ဒေသတွင ် း ကုန ် သင ် ္ ဘော တစ ် စင ် းနဲ ့ အဆက ် အသွယ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) TMM: ရှင ် တို ့ မှာ မိုးလေဝသ အစီရင ် ခံစာရှိလား ။ 
လူတစ ် ဦး ။ ခင ် းဗျားရဲ ့ ရှေ ့ မှာ အနိမ ့ ် ဖက ် ကို ရှေ ့ ရှုနေတယ ် ၊ ခင ် ဗျား သွားနေတာက အရှေ ့ မြောက ် ကို ကျုပ ် တို ့ နောက ် မှာတော ့ အမြင ့ ် ရှိတယ ် ။ 
ဒါကနေ အရှေ ့ ၊ အရှေ ့ မြောက ် ကိုလည ် း လာနေတယ ် ။ 
TMM: ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
DL: ဒီနေရာမှာ သူမဟာ အခြားလူသားတစ ် ဦးနဲ ့ စကားပြောရတာ တော ် တော ် ပျော ် နေတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) TMM: ဒီတော ့ မိုးလေဝသ အစီရင ် ခံစာက မကြာခင ် ဘာထူးခြားခ ​ ြားမှ ဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ဘူးတဲ ့ ။ 
DL: မိုးလေဝသ အစီရင ် ခံစာက မပြောခဲ ့ တာက သူမဟာHurricane Danielle လမ ် းကြောင ် း တည ့ ် တည ့ ် ကို လှော ် ခတ ် နေတာပါ ။ မြောက ် အတ ္ တလန ် တိတ ် မှတ ် တမ ် းမှာ အဆိုးဝါးဆုံး ဟာရီကိန ် း ရာသီပါ ။ 
(ဗီဒီယို) TMM: ခြေကျင ် းဝတ ် လိမ ် သွားတယ ် ။ 
အခုဆို အရှေ ့ ကနေ လေအရမ ် း ထန ် ပါတယ ် ။ 
လေကတိုက ် နေတယ ် ။ 
အရမ ် းတိုက ် နေတာ ။ 
၁၂ ရက ် ကြာ မုန ် တိုင ် းနောက ် မှာ လေပြင ် းပြင ် း မတိုက ် ပဲ လေးရက ် ကြာ လှော ် လို ့ ရတယ ် ။ 
အခုတော ့ သိပ ် မပျော ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ဒီမနက ် တုန ် းက ပျော ် ခဲ ့ သလောက ် အခုတော ့ မပျော ် တော ့ ဘူး ၊ ဒီတော ့... 
DL: ပင ် လယ ် မှာ သုံးလနီးပါးကြာပြီးတော ့ မိုင ် ၃၀၀၀ ကျော ် ခရီးပေါက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ခရီးရဲ ့ သုံးချိုး နှစ ် ချိုး ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မုန ် တိုင ် းနဲ ့ လှိုင ် းတွေဟာ ခုနှစ ် ထပ ် တိုက ် လောက ် ကြီးပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ လှေဟာ ဆက ် ဆက ် မှောက ် နေတာပေါ ့ ။ 
တစ ် ချို ့ တွေက ထောင ် ပြီး ကျွမ ် းထိုး မှောက ် ခုံတွေဆိုတော ့ လှော ် ဖို ့ ဆိုတာက မဖြစ ် နိုင ် တော ့ ဘူးလေ ။ 
(ဗီဒီယို) TMM: မနက ် ၆ နာရီ ၃၀ ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ပုံဆိုးပန ် းဆိုး ကြီးဖြစ ် နေတယ ် ။ 
လှေ နှစ ် ခါမှောက ် တယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအခေါက ် မှာ ကျောနဲ ့ လှေထိပ ် က အခြင ် ကို ဖယ ် လိုက ် တယ ် ။ 
အခုဆို မှောက ် တာ ခြောက ် ခါရှိပါပြီ ။ 
နောက ် ဆုံးအခေါက ် က ကန ့ ် လန ့ ် ကြီးပါ ။ 
ကျွန ် မမှာ Argus အချက ် ပြမီးပါတယ ် ။ 
အန ္ တရာယ ် ကျရောက ် တဲ ့ အချက ် ပြလုပ ် မလို ့ ပဲ ဒါပေမဲ ့ ရှင ် းရှင ် းပြောရင ် ဒီလှေလေးကို မြင ် မယ ် လို ့ တော ့ မထင ် ဘူးလေ ။ 
အခုဆို ရေအောက ် တော ် တော ် လေး နစ ် နေပြီ ၊ ဦးခန ် းပိုင ် းလေးပဲ ပေါ ် နေတော ့ တာလေ ။ 
မနက ် ၁၀ နာရီလောက ် ပါ ။ 
မှောက ် တဲ ့ အကြိမ ် တွေကို မသိတော ့ ဘူး ။ 
၁၅ မိနစ ် တစ ် ခါလောက ် ကို မှောက ် နေပုံရတယ ် ။ 
ဘယ ် ဘက ် လက ် မောင ် းတော ့ ကျိုးလောက ် ပြီ ထင ် တယ ် ။ 
လှိုင ် းတွေဟာ လှေကို အပိုင ် းပိုင ် း ဆွဲဖြဲနေတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဆက ် ဆုတောင ် းနေတယ ် အကြောင ် းက ဒါကို ကျော ် ဖို ့ ဆိုတာက မသေချာတော ့ ဘူးလေ ။ 
DL: Tori သူမရဲ ့ အန ္ တရာယ ် အချက ် ပြမီး ပြလိုက ် တော ့ ဖြတ ် သွားတဲ ့ ကုန ် တင ် သင ် ္ ဘော တစ ် စင ် းက သူမကို ကယ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
မျောနေတဲ ့ သူမရဲ ့ လှေကို နှစ ် လအကြာမှာ France အနီးမှာ သွားတွေ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို သတင ် းစာမှာ ဖတ ် ခဲ ့ ရတာပါ ။ 
၁၉၉၈ ခုမှာ ကျွန ် မဟာ Kentucky က Louisville မှာနေနေတဲ ့ အထက ် တန ် းကျောင ် းသူပါ ။ 
အခုတော ့ New York မှာ နေပါတယ ် ။ သီချင ် းရေးသူပေါ ့ ။ 
သူမရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းက ကျွန ် မကို ညိသွားတော ့ သူမရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို "" Row "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဂီတဇာတ ် လမ ် းအဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ Tori အိမ ် ပြန ် လာတော ့ သူမဟာ စိတ ် ပျက ် အားငယ ် နေတယ ် ။ ပိုက ် ဆံကလည ် းပြတ ် ပေါ ့ ။ 
လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းထဲ ပြန ် ဝင ် ဖို ့ ခက ် ခဲတဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ။ 
ဒီမြင ် ကွင ် းမှာ သူမက အိမ ် မှာ ထိုင ် နေတယ ် ။ 
ဖုန ် းလာနေတယ ် ။ သူ ့ မိတ ် ဆွေတွေက ခေါ ် နေတာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ကို ဘယ ် လိုပြောရမယ ် သူမမသိဘူး 
သူမ ဒီသီချင ် းကို ဆိုတယ ် ။ "" ချစ ် ရတဲ ့ နှလုံးသား "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ (ဂစ ် တာသံ) ကိုယ ် အိပ ် မက ် မက ် စဉ ် က ကိုယ ့ ် ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို ကိုယ ် မရ ​ ောက ် ဖူးသေးတဲ ့ လှပတဲ ့ နေရာတွေဆီ ယူဆောင ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
Gibraltar နဲ ့ လရောင ် ထဲမှာ လောင ် ကျွမ ် းနေတဲ ့ Kentucky ရဲ ့ ကြယ ် ပွင ့ ် တွေကို ကိုယ ် တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကို ပြုံးပြနေလို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီမှာ ကိုယ ် နိုးထတော ့ ကောင ် းကင ် ဟာ သိပ ် ကို အုံ ့ ဆိုင ် းနေတယ ် ။ 
ကိုယ ် သိတဲ ့ လူတွေရှိတဲ ့ ပွဲကို လမ ် းလျှောက ် သွားခဲ ့ တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကိုလည ် း သိဖို ့ ကြိုးစားကြပြီး ကိုယ ် ဘယ ် ကလဲလို ့ မေးကြတယ ် ။ ကိုယ ် မြင ် တာတွေကို သူတို ့ ကို ရှင ် းမပြနိုင ် ဘူး ။ 
အား နားဆင ် ပါ ၊ ချစ ် ရတဲ ့ နှလုံးသားရေ 
အာရုံစိုက ် ထားပါ ၊ အစကနေ သွားလိုက ် ပါ ။ 
အား နားဆင ် ပါ ၊ ချစ ် ရတဲ ့ နှလုံးသားရေ 
မြေပုံကနေ မင ် းပြုတ ် ကျနိုင ် တယ ် ဒါပေမဲ ့ ပြိုကွဲ မသွားဘူးလေ ။ 
အိုး ဝိုး ဝိုး အား အား အား အား 
အား အာ အား အား အား 
ကိုယ ် အဲဒီကိုရောက ် တော ့ သမုဒ ္ ဒရာက ကိုယ ့ ် ကို ပွေ ့ ဖက ် ၊ လှုပ ် ရမ ် းပြီး ပစ ် လွှတ ် လိုက ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ ကလေးတစ ် ယောက ် လို ့ ပေါ ့ ပေါ ့ လေး 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ လေးလံနေတယ ် ဘာကမှ ကိုယ ့ ် ကို မနှစ ် သိမ ့ ် ဘူး ။ 
ကိုယ ့ ် စိတ ် ဟာ ရေမျောသစ ် စလို ထိန ် းမရ ၊ ရိုင ် းစိုင ် းကာ မျောပါနေတယ ် ။ 
အား နားဆင ် ပါ ၊ ချစ ် ရတဲ ့ နှလုံးသားရေ 
အာရုံစိုက ် ထားပါ ၊ အစကနေ သွားလိုက ် ပါ ။ 
အား နားဆင ် ပါဦး ၊ ချစ ် ရတဲ ့ နှလုံးသားရယ ် ၊ 
မြေပုံကနေ မင ် းပြုတ ် ကျနိုင ် တယ ် ဒါပေမဲ ့ ပြိုကွဲ မသွားဘူးလေ ။ 
အိုး 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ Tori ဟာ သူမဟာ ပုံမှန ် ပြန ် ဖြစ ် လာပြီး 
သူမရဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ ပြန ် အချိန ် ဖြုန ် းပါတယ ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် နဲ ့ ဆုံပြီး ပထမဆုံးချစ ် မိခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် Louisville နယ ် သား Muhammad Ali ဆီမှာ အလုပ ် သစ ် တစ ် ခု လုပ ် ဖို ့ ရပါတယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ သူမရဲ ့ အလုပ ် ရှင ် နဲ ့ နေ ့ လည ် စာမှာ Tori ဟာ အခြား အမျိုးသမီး နှစ ် ဦးဟာ သူမ သေမလောက ် ကြိုးစားလုပ ် ခဲ ့ တာဖြစ ် တဲ ့ အတ ္ တလန ် တိတ ် အလယ ် ကို လှေလှော ် ဖြတ ် ဖို ့ ခရီးစထွက ် တော ့ မယ ် ဆိုတဲ ့ သတင ် းကို မျှဝေလိုက ် တယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုက Ali ရဲ ့ ထုံးစံအတိုင ် း ၊ "" သမုဒ ္ ဒရာကို ဖြတ ် သန ် းလုနီးပါး လှော ် ခတ ် ခဲ ့ တဲ ့ မိန ် းမတစ ် ယောက ် လို ဘဝမျိုးနဲ ့ မင ် း မဖြတ ် သန ် းချင ် ဘူးပေါ ့ ။ "" သူပြောတာမှန ် တယ ် ။ 
Tori ဟာ American Pearl ကိုပြန ် ဆောက ် ပြီး ၁၉၉၉ ခု ဒီဇင ် ဘာလမှာ သူမ ဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂစ ် တာသံ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

အများပြည ် သူရဲ ့ ရှေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် ပထမဦးဆုံး အကြိမ ် ပြချင ် တာက သာမန ် LED မီးလုံးထံမှ ဗီဒီယိုကို နေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ထံသို ့ ထုတ ် လွှင ့ ် ပေးလို ့ ရနိုင ် ကြောင ် းကိုပါပဲ ၊ ဒီနေရာမှာ လက ် ပ ် တော ့ က ဖမ ် းယူမယ ့ ် စက ် အဖြစ ် ပါဝင ် ပါမယ ် ။ 
ဒီထဲမှာ Wi-Fi ကွန ် ရက ် ဘယ ် လိုမှ ပါဝင ် ရန ် မလိုပါဘူး ။ 
အဲဒါက ဘာလုပ ် ဖို ့ အတွက ် လဲလို ့ ခင ် ဗျားတို ့ မေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ထောက ် ပြချင ် တဲ ့ အချက ် က ဒီလိုပါ- အနာဂတ ် ထဲမှာ ဒီဂျီတယ ် ကွာဟချက ် ကို ချိတ ် ဆက ် ပိတ ် ပစ ် ရန ် အတွက ် ပြီးတော ့ “အင ် တာနက ် ပစ ္ စည ် းများ ” လို ့ ခေါ ် ကြတဲ ့ အင ် တာနက ် နဲ ့ ချိတ ် ဆက ် နေကြတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဘီလီယံချီတဲ ့ ကိရိယာတွေ အတွက ် ပါ — ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အင ် တာနက ် ကို အများကြီး လိုအပ ် လာကြမှာပါ ။ 
အင ် တာနက ် ကို အဲဒီတို တိုးချဲ ့ သုံးမှုဟာဖြင ့ ် စွမ ် းအင ် သုံးမှု လုံးဝနီးပါး မျှတဖို ့ လိုအပ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ယူဆပါတယ ် ။ 
တနည ် းအားဖြင ့ ် ရှိနေဆဲ အဆောက ် အအုံ တွေကို အတတ ် နိုင ် ဆုံးသုံးရန ် လိုတယ ် ။ 
အဲဒီနေရာမှာမှ နေရောင ် စု ဆဲလ ် နဲ ့ LED တို ့ ဝင ် ကူနိုင ် ကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ၂၀၁၁ ခုနှစ ် တုန ် းက TED မှာ Li-Fi တနည ် း Light Fidelity လို ့ ခေါ ် တာကို ပထမဦးဆုံး အကြိမ ် ပြသခဲ ့ ဘူးပါသေးတယ ် ။ 
Li-Fi ဟာ သာမန ် LED တွေကို သုံးပြီး ဒေတာကို အံ ့ ဖွယ ် မြန ် ဆန ် စွာ ပို ့ နိုင ် ကာ အဲဒါဟာ လုံခြုံစိတ ် ချရမှုလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ဒေတာကို အလင ် းရောင ် ဖြင ့ ် ပို ့ ဆောင ် ပေးနိုင ် ပြီး တောက ် ပမှုရဲ ့ အပြောင ် းအလဲများဖြင ့ ် ကုဒ ် သွင ် းပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဝန ် းကျင ် မှာ LED တွေ အများကြီးရှိတာကို တွေ ့ နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ဒီတော ့ Li-Fi လွှင ့ ် ထုတ ် ရေးစက ် တွေ ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ အများကြီး ရှိနေကြပါတယ ် ။ 
အခုအထိ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အထူးကိရိယာများကို- သေးငယ ် တဲ ့ ဖိုတို ခြေရာခံစက ် ကိရိယာများကို သုံးလျက ် ဒေတာထဲ ကုဒ ် သွင ် းထားတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို ရယူနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ Li-Fi မီးလုံးများထဲမှ နေပြီး ဒေတာကို ရယူရန ် ရှိနေဆဲ အဆောက ် အအုံတွေကို သုံးလိုပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ နေရောင ် စုဆဲလ ် များနဲ ့ နေရောင ် စု အချပ ် တွေကို စူးစမ ် းလာရတာပါ ။ 
နေရောင ် စု ဆဲလ ် ဟာ အလင ် းရောင ် ကို စုပ ် ယူလျက ် လျှပ ် စစ ် စွမ ် းအင ် အဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ နေရောင ် စု ဆဲလ ် တွေကို သုံးပြီး မိုဘိုင ် းဖုန ် း အားသွင ် းနိုင ် တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ သတိရနေရန ် လိုတာက ဒေတာကို LED ရဲ ့ မသိသာတဲ ့ တောက ် ပမှု အပြောင ် းအလဲဖြင ့ ် ကုဒ ် သွင ် းပေးထားတယ ် ဆိုတော ့ ဝင ် လာတဲ ့ အလင ် းရောင ် က ပြောင ် းလဲနေမယ ် ဆိုရင ် ဆဲလ ် မှ ထုတ ် ယူရရှိမယ ့ ် စွန ် းအင ် ဟာ အလားတူပဲ ပြောင ် းလဲပါမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပို ့ လွှတ ် လိုက ် တဲ ့ ဒေတာနဲ ့ ကိုက ် ညီမယ ့ ် စွမ ် းအင ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် ယူရရှိကြမယ ် ဆိုတော ့ ၊ အလင ် းရောင ် နဲ ့ နေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ကို သုံးခြင ် းဖြင ့ ် အချက ် အလက ် တွေကို ရယူနိုင ် ကြမယ ့ ် နည ် းစနစ ် ကို ပိုင ် ဆိုင ် ထားခြင ် း သဘောပါပဲ ။ 
ဒီနေရာမှာ တကယ ့ ် မေးခွန ် းက- ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ LED မီးလုံးတွေက ထုတ ် လွှင ့ ် ပေးမယ ့ ် တောက ် ပမှု အပြောင ် းအလဲကို မြန ် ဆန ် စွာနဲ ့ တိကျစွာ ရနိုင ် ကြပါ ့ မလား ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ ရနိုင ် တယ ် လို ့ ဖြေပါမယ ် ။ 
ဝယ ် လို ့ ရနိုင ် တဲ ့ နေရောင ် စု ဆဲလ ် ထံမှ တစ ် စက ္ ကန ့ ် မှာ ၅၀ megabytes ရနိုင ် တာကို ဓာတ ် ခွဲခန ် း စမ ် းသပ ် မှုမှာ တွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနှုန ် းဟာ ဒီနေ ့ လှိုင ် းခွင ် ကျယ ် ဆက ် သွယ ် မှုများထက ် ကို ပိုမြန ် ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ အဲဒါကို လက ် တွေ ့ ပြပါရစေ ။ 
ဒီသေတ ္ တာထဲမှာ ရှိနေတာက ဆိုင ် မှာ ဝယ ် လို ့ ရတဲ ့ ပုံမှန ် LED မီးလုံးပါ ။ 
ဟောဒါက ဆိုင ် မှာ ဝယ ် လို ့ ရတဲ ့ ပုံမှန ် နေရာင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ပါ ။ အဲဒါကို လက ် ပ ် တော ့ နဲ ့ ဆက ် ထားပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ထွက ် လာမယ ့ ် စွမ ် းအင ် ကို ကြည ့ ် မြင ် ရဖို ့ ကူပေးမယ ့ ် ကိရိယာ တစ ် ခုလည ် း ရှိနေပါတယ ် ။ 
အဲဒီကိရိယာ တစ ် ခါတစ ် လေ တချို ့ အရာတွေကို ပြသပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတဝိုက ် မှာ ပြန ့ ် ကြဲနေတဲ ့ အလင ် းရောင ် ထဲမှ ဆဲလ ် က စွမ ် းအင ် ကို ထုတ ် ပေးနေလို ့ ပါ ။ 
အခု ကျွန ် တော ် စလုပ ် မှာက မီးလုံးကို ဖွင ့ ် ပေးမှာပါ ၊ ရိုးရိုးလေး ၊ မီးလုံးကိ ဖွင ့ ် လိုက ် ပါမယ ် ၊ ခဏလေးအတွက ် ပါ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ သတိထားမိနိုင ် ခဲ ့ ကြတာက ကိရိယာဟာ ညာဘက ် ကို ရွှေ ့ သွားပါတယ ် ။ 
ဒီနေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ဟာ ၊ ခဏတဖြုတ ် ၊ ဒီဖွင ့ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ လူလုပ ် မီးလုံးထံမှ စွမ ် းအင ် ကို ထုတ ် ပေးခဲ ့ တာကိုပါ ။ 
အဲဒါကို ပိတ ် လိုက ် တာနဲ ့ ၊ ကျဆင ် းသွားတာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခု ဖွင ့ ် လိုက ် ပါပြီ... 
ဒီတော ့ နေရောင ် ြခည ် စု ဆဲလ ် ထံမှ စွမ ် းကို ထုတ ် ယူနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
နောက ် တစ ် ခု ကျွန ် တော ် လုပ ် ပြမှာက ဗီဒီယိုကို ပြသပေးမှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ခလုတ ် ကို နှိပ ် ပြီး လုပ ် ပေးလိုက ် တာပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ဒီမှာ LED မီးလုံးဟာ ဗီဒီယို တိုက ် ရိုက ် လွှင ့ ် ပေးနေပါတယ ် LED ရဲ ့ တောက ် ပမှုကို မသိမသာ ပြောင ် းလဲပေးခြင ် းဖြင ့ ် လုပ ် နိုင ် တာပါ ၊ အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မျက ် စိနဲ ့ မြင ် မရနိုင ် ပါဘူး ၊ 
ကျွန ် တော ် ထောက ် ပြချင ် တာကို သက ် သေထူပြရန ် ကျွန ် တော ် ဟာ နေရောင ် စု ဆဲလ ် ထံမှ အလင ် းရောင ် ကို ပိတ ် ဆို ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ သတိထားမိကြမှာက စွမ ် းအင ် ထုတ ် လုပ ် မှု ကျဆင ် းသွားပါတယ ် ၊ တချိန ် တည ် းမှာ ဗီဒီယို ရပ ် သွားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က အတားအဆီးကို ဖယ ် ရှားလိုက ် ရင ် ဗီဒီယိုဟာ ပြန ် စတင ် ပါမယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အဲဒါကို ထပ ် တလဲလဲ လုပ ် ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဗီဒီယို ထုတ ် လွှင ့ ် မှုကို ရပ ် စဲလိုက ် တာနဲ ့ စွမ ် းအင ် ထုတ ် လုပ ် မှုလည ် း ရပ ် တန ့ ် သွားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ဟာ အသံလွှင ့ ် စက ် ဖြစ ် နိုင ် တာကို ပြသပါတယ ် ။ 
ဒီ LED မီးလုံးဟာ လမ ် းပေါ ် က မီးလုံးဖြစ ် တယ ် ၊ အဲဒီမှာ မြူထူနေတယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မြူထူနေတာကို စမ ် းလုပ ် ကြည ့ ် ပါမယ ် ၊ လက ် ကိုင ် ပုဝါကို ကျွန ် တော ် ယူလာခဲ ့ တာ အဲဒါ ့ အတွက ် ပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) လက ် ကိုင ် ပုဝါကို နေရောင ် ြခည ် စု ဆဲလ ် ပေါ ် ဖုံးအုပ ် လိုက ် ကြပါစို ့ ။ 
ပထမ ခင ် ဗျားတို ့ သတိထားမိမှာက စွမ ် းအင ် ထုတ ် လုပ ် မှုဟာ မျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ သလို ကျဆင ် းလာခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ ဗီဒီယို ဆက ် မြင ် နေရတုန ် းပါပဲ ။ 
ဆိုလိုတာက ၊ အတားအဆီး ရှိနေတာတောင ် မှာ ၊ လက ် ကိုင ် ပုဝါကို ဖြတ ် ပြီး ဆဲလ ် ဆီကို လာနေတဲ ့ အလင ် းရောင ် ဟာ ဆဲလ ် အနေနဲ ့ ကုဒ ် ကို ပြန ် ဖွင ့ ် နိုင ် ကာ အချက ် အလက ် တွေကို ထုတ ် လွှင ့ ် ရန ် လုံလောက ် တယ ် ၊ အထူးပြတ ် သားတဲ ့ ဗီဒီယိုကို ပြပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် က နေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ကို အလင ် းဖြင ့ ် ကုဒ ် သွင ် းထားတဲ ့ နှုန ် းမြင ့ ် ကြိုးမဲ ့ အချက ် ပြမှုများကို ဖမ ် းယူတဲ ့ စက ် အဖြစ ် သုံးနိုင ် ြခင ် းပါပဲ ၊ ၎ င ် းရဲ ့ အဓိကဖြစ ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် ထုတ ် လုပ ် ရေး အင ် ္ ဂါရပ ် ကို အသုံးချနေခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ တဲအိမ ် အမိုးပေါ ် ရှိ နေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် ကို လှိုင ် းခွင ် ကျယ ် ဖမ ် းစက ် အဖြစ ် သုံးနိုင ် လာကာ အနီးရှိ တောင ် ကုန ် းပေါ ် က လေဆာ ဌာန ၊ လမ ် းမီးမှ အချက ် အလက ် တွေကို ရယူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လာတဲ ့ အလင ် းရောင ် က ဆဲလ ် ရဲ ့ ဘယ ် နေရာကို လာထိုးမယ ် ဆိုတာ အရေးမကြီးပါဘူး ။ 
ပြူတင ် းပေါက ် မှာတပ ် ဆင ် တဲ ့ ဖောက ် မြင ် ရတဲ ့ နေရောင ် ခြည ် စု ဆဲလ ် တွေကိုလည ် း အလားတူ သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ လမ ် းပေါ ် က အဆောက ် အအုံများထဲမှာ တပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ ဆဲလ ် တွေ ၊ ဒီလို သန ် းချီရှိကြတဲ ့ ကိရိယာများထဲမှာ တပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ ဆဲလ ် တွေ Internet of Things ဆိုတာကို ဖန ် တီးကြပါမယ ် ။ 
ရိုးရှင ် းနေတဲ ့ အချက ် က ဒီကိရိယာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ မပြောင ် းလဲချင ် ကြပါ ၊ အဆိုးဆုံးဆိုလို ့ လအနည ် းကြာရင ် ဓာတ ် ခဲတွေကိုသာ လဲချင ် ကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အစောပိုင ် းက ပြောခဲ ့ သလို ၊ ဒါကို အများပြည ် သူကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ ် ပြပေးတာပါ ။ 
ဓာတ ် ခွဲခန ် း စမ ် းသပ ် ပြသမှုနဲ ့ ဆင ် တူပါတယ ် ။ စမ ် းသပ ် ရေးပုံစံမျိုးပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဈေးကွက ် ထဲကို နှစ ် နှစ ် သုံးနှစ ် အတွင ် းမှာ တင ် ပေးနိုင ် မယ ် လို ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒီဂျီတယ ် ကွာဟချက ် ကို ပိတ ် ရန ် ၊ ပြီးတော ့ သန ် းချီရှိနေကြတဲ ့ ကိရိယာတွေကို အင ် တာနက ် သို ့ ဆက ် သွယ ် ပေးနိုင ် ကြမယ ် လို ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို စွမ ် းအင ် သုံးစွဲမှု အလုံးအရင ် းဖြင ့ ် ကြီးထွားမလာစေဘဲ လုပ ် နိုင ် ပါမယ ် ၊ နေရောင ် စု ဆဲလ ် တွေဟာ ချွေတာပေးကြမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဟာအလယ ် တန ် း နဲ ့ အထက ် တန ် း ကျောင ် းသားများအတွက ် ပစ ္ စည ် းတွေကို မျှော ် လင ့ ် မရတဲ ့ ပုံစံမျိုးဖြင ့ ် သုံးပြီး နည ် းပညာ စီမံကိန ် းတွေ ပြုစုသူပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝထဲက ပြဿနာတွေမှ စိတ ် ကူးတွေကို ရရှိပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ဆိုပါစို ့ ၊ တစ ် ခါက ပွဲတစ ် ခုကို သွားရန ် ကျွန ် မဟာ ဝတ ် စုံ လိုအပ ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ သိပ ် မကုန ် မကျ မခံချင ် ခဲ ့ ပါ ၊ ကိုယ ့ ် ဘာသာ ချုပ ် ခဲ ့ တယ ်... 
ဟောဒီမှာ မြင ် ရတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) နောက ် တစ ် ခါကျတော ့ ၊ ကျွန ် မ အကြိုက ် ဆုံး မိုဘိုင ် း ဂိမ ် း ဖြစ ် တဲ ့ Flappy Bird app store ထဲမှာ မရှိလို ့ အကြီးအကျယ ် စိတ ် ပျက ် နေခဲ ့ တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
အဲဒါကြောင ့ ် ပြဿနာကြီး ဖြစ ် လာတာက ကျွန ် မဖုန ် းကို ဘယ ် တော ့ မှ အပ ် ဒိတ ် မလုပ ် ဘဲ နေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် Flappy Bird မကစားဘဲ နေမလား ။ (ရယ ် သံများ) 
ရွေးချယ ် စရာ နှစ ် ခုစလုံးက စိတ ် ပျက ် စရာကြီးပါ ။ ဒါနဲ ့ ကျွန ် မ လုပ ် လို ့ ရတဲ ့ အရာ တစ ် ခုကိုပဲ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
App Store ကဘယ ် တော ့ မှ ရုပ ် သိမ ် းမရနိုင ် တဲ ့ Flappy Bird ရုပ ် ပိုင ် း မူကွဲ ထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (ဂီတ) (အချက ် ပေးသံ) (ဂီတ) (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မရဲ ့ မိတ ် ဆွေ တချို ့ ကလည ် း အဲဒီဂိမ ် း ကစားတာကို စွဲနေကြတာမို ့ လို ့ ၊ သူတို ့ ကိုပါ ကစားရန ် ဖိတ ် ကြားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) မိတ ် ဆွေ - အာ! 
(ရယ ် သံများ) (ဗီဒီယို) မိတ ် ဆွေ - သောက ် ကျိုးနဲ! (ရယ ် သံများ) 
အဲဒါဟာ မူရင ် း ဂိမ ် းလိုဘဲ ဒေါသထွက ် စရာ ဖြစ ် ကြောင ် း သူတို ့ က ဆိုကြတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါနဲ ့ အဲဒီပရိုဂျက ် ကို ကျွန ် မ အွန ် လိုင ် းမှာ တင ် ပေးလိုက ် ရာ တောမီးလို ပျံ ့ သွားတာ အံ ့ ဩရာကြီးပဲ ။ 
ရက ် ပိုင ် းအတွင ် းမှာကို ကြည ့ ် တဲ ့ သူ နှစ ် သန ် းကျော ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) လူတွေ ထင ် မြင ် ချက ် ပေးကြတာကလည ် း စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတယ ် ။ 
လူအများကြီးက သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဟာကို လုပ ် လိုကြတယ ် ။ အဲဒါကို ဘယ ် လို လုပ ် တာလဲ မေးတာ ရှိကြတယ ် ။ 
ဖန ် တီးရေး ပရိုဂျက ် နဲ ့ ကနေ လူတွေကို စက ် ပစ ္ စည ် းတွေ အကြောင ် းကို သင ် လို ့ ရနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ကျွန ် မအတွေးကို အတည ် ပြုချက ် ပါ ။ 
အဲဒီ ပျံ ့ သွားတဲ ့ ဗီဒီယိုက ရလိုက ် တဲ ့ ငွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အတန ် းထဲက ကျောင ် းသားတွေကို ဘူးထဲမှာ ကိုယ ် ပိုင ် ဂိမ ် း လုပ ် နိုင ် လာတယ ် ။ 
အဲဒါက တကယ ့ ် စိန ် ခေါ ် မှုကြီး ဖြစ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ သူတို ့ ဟာ စက ် ပစ ္ စည ် း နဲ ့ ပရိုဂရမ ် ဆိုင ် ရာ အတော ် လေး သိနားလည ် လာကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ အဲဒီလို သင ် ယူရတာကို သဘောကျလွန ် းလို ့ ဂိမ ် းကို ပြီးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အဲဒီ Flappy Bird Box မတိုင ် မီတုန ် းက ကျောင ် းသားတွေကို သင ် ရာတွင ် ဖန ် တီးရေး စက ် မှု ပရိုဂျက ် တွေကို သုံးချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ အလယ ် တန ် းမှာ ပို ့ ချနေခဲ ့ စဉ ် ၊ ပုံမှန ် နည ် းပညာ ဘူးက ပစ ္ စည ် းများဖြင ့ ် ရိုဘော ့ စက ် ရုပ ် ဆောက ် ခိုင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ထဲက တော ် တော ် များများဟာ စိတ ် ရှုပ ် နေကြတာ သတိထားမိတယ ် ။ 
နောက ် မှာတော ့ တချို ့ က စက ္ ကူစတွေကို လာယူကြကာ စက ် ရုပ ် တွေကို ဆင ် ယင ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ပိုများတဲ ့ ကလေးတွေ ပါလာတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ပရိုဂျက ် ထဲကို တိုးတိုးပြီး စိတ ် ဝင ် စားလာကြတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မဟာ နည ် းပညာတွေကို ကျောင ် းသားတွေကို မိတ ် ဆက ် ပေးရန ် တီထွင ် ရေး နည ် းလမ ် းတွေကို တိုးတိုးပြီး ရှာလာရတယ ် ။ 
ကျောင ် းမှာ ရှိကြတဲ ့ နည ် းပညာ ဘူးတွေဟာ နည ် းနည ် းလေး စိတ ် ပျက ် စရာ ကောင ် းကြတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ကို မိမိစိတ ် ကြိုက ် လုပ ် ရန ် မလွယ ် တဲ ့ ပလပ ် စတစ ် နဲ ့ လုပ ် ထားတာ ။ 
ပိုဆိုးတာ ၎ င ် းတို ့ အားလုံးဟာ ဈေးသိပ ် ကြီးကြတယ ် ။ တစ ် ဘူးတစ ် ဘူးကို ဒေါ ် လာ ရာချီ ပေးရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အတန ် းအတွက ် ဘတ ် ဂျက ် နဲ ့ မတတ ် နိုင ် တာ များပါတယ ် ။ 
အဆင ် ပြေမှာကို ရှာမတွေ ့ တာနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် လုပ ် ရန ် ကျွန ် မ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
စက ္ ကူ နဲ ့ အဝတ ် စနဲ ့ ကျွန ် မ စတင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး ကလေး ဘဝကတည ် းက အဲဒီလို ကစားလာခဲ ့ ပြီး ဈေးကလည ် း အတော ် ကလေး ချိုကာ အိမ ် တိုင ် းမှာ ရှာတွေ ့ နိုင ် တဲ ့ ဟာတွေပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ စက ္ ကူ နဲ ့ အဝတ ် စနဲ ့ ပြူဝိုင ် းနေတဲ ့ မျက ် လုံးများဖြင ့ ် လင ် းလာမယ ့ ် အကောင ် ပုံစံ ပရိုဂျက ် ကို ကျောင ် းသားတွေအတွက ် စီစဉ ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
သူတို ့ အားလုံး အတန ် းထဲမှာ အချင ် းချင ် း ကူလုပ ် ရင ် း ရယ ် မောရင ် း နဲ ့ ပရိုဂျက ် ကို ဆွေးနွေးနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ အရေးကြီးဆုံးက ပရိုဂျက ် ထဲကို ကိုယ ် ပိုင ် ဖန ် တီးမှုကို ထည ့ ် နိုင ် ခဲ ့ ခြင ် းပါ ။ 
အဲဒီပရိုဂျက ် အောင ် မြင ် လာခဲ ့ လို ့ ကျွန ် မဟာ ကျောင ် းသားတွေကို စိန ် ခေါ ် နိုင ် ရန ် စက ် ပစ ္ စည ် းဆိုင ် ရာ ပရိုဂျက ် တွေကို ဆက ် ပြီးတီထွင ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီ အလုပ ် ရုံတွေကိုလည ် း ကျောင ် း အပြင ် ရပ ် ကွက ် အသိုင ် းအဝိုင ် း ဆီကိုလည ် း ထုတ ် ယူသွားတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာ ဖြစ ် ပျက ် လာတယ ် ။ 
ဘဝနောက ် ခံ အမျိုးမျိုးရှိကြတဲ ့ လူတော ် တော ် များက ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် ရုံတွေကို လာကြတာ သတိထားမိတယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ၊ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် သမရိုးကျ စက ် မှုဆိုင ် ရာ အလုပ ် ရုံတွေမှာ တွေ ့ ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် မရတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ နဲ ့ တိုင ် းရင ် းသား လူနည ် းစုလည ် း လာကြတယ ် ။ 
၂၀၁၆ ခုနှစ ် တွင ် နည ် းပညာ ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုမှ လုပ ် သား အစီရင ် ခံစာကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
အမျိုးသမီးတွေဟာ နည ် းပညာ လုပ ် အားထဲမှာ ၁၉% ပဲ ရှိကြတယ ် ။ 
တိုင ် းရင ် းသား လူနည ် းစုတွေဆိုရင ် လည ် း လေး ရာခိုင ် နှုန ် းဘဲ ရှိပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ အထက ် တန ် း ကျောင ် းထဲက ရိုဘော ့ စက ် ရုပ ် ဒါမှမဟုတ ် စက ် မှု အတန ် းကို သွားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် လည ် း အလားတူ အချိုးအစားကိုပဲ တွေ ့ ကြရမှာပါ ။ 
နည ် းပညာ အလုပ ် သမားတွေ အကြားမှာ မျိုးမတူကွဲပြားမှု နည ် းနေခြင ် းကြောင ့ ် ပေါ ် ပေါက ် လာကြတဲ ့ ပြဿနာ တွေက မျိုးစုံလှပါတယ ် ။ 
ဖြေရှင ် းနည ် း တစ ် ခုမှာ ကျောင ် းသားတွေကို နည ် းပညာတွေကို တီထွင ် ကြံဆရေး ပရိုဂျက ် များမှ တဆင ့ ် မိတ ် ဆက ် ပေးရန ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါက အရာရာတိုင ် းကို ဖြေရှင ် းပေးမယ ် လို ့ မဆိုလိုပါ ဒါပေမဲ ့ သူ ့ ဘာသာသူ နည ် းပညာကို ကျောင ် းမှာ တင ် ဆက ် ပို ့ ချပေးပုံကို စိတ ် မဝင ် စားကြသူတို ့ ကို မိတ ် ဆက ် ပေးနိုင ် တဲ ့ နည ် းဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နည ် းပညာအား ခံယူမြင ် ကြပုံကို ပြောင ် းလဲဖို ့ ဘယ ် လို စတင ် ကြမလဲ ။ 
အဲဒါတွေဟာ ကျောင ် းသား အများစုအတွက ် စိတ ် ညစ ် စရာ ဒါမှမဟုတ ် အလကားလို ထင ် ကြလို ့ ကျွန ် မဟာ ပရိုဂျက ် တွေကို ပြုစုရာတွင ် အခြေခံမူ သုံးခုကို လိုက ် နာပါတယ ် ။ 
ပထမအချက ် က အခြေခံ နိမ ့ ် ရန ် လိုပါတယ ် ၊ ဒါမှ ပရိုဂျက ် ကို လွယ ် လွယ ် နဲ ့ စတင ် လို ့ ရနိုင ် မယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီ နည ် းပညာ သင ် တန ် းကို ကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ကျောင ် းသားတွေကို လေ ့ လာရန ် ကျွန ် မတို ့ ပထမဆုံး စက ္ ကူပေါ ် မှာ ပတ ် လမ ် းကို လုပ ် ခိုင ် းတာပါ ။ 
တွေ ့ နိုင ် သလို သင ် ယူဖို ့ အချိန ် အများကြီး မလိုပါ ။ စလုပ ် သူအတွက ် တောင ် အတော ် ကလေး လွယ ် ပါတယ ် ။ 
အခြေခံနိမ ့ ် တယ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပရိုဂျက ် မပြီးစီးအောင ် ဟန ့ ် တားတတ ် တဲ ့ ဘဏ ္ ဍာရေး အတားအဆီးကို ဖယ ် ရှား ပေးလိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ စက ္ ကူ ၊ ကြေးနီ တိပ ် ခွေ ၊ မီးလုံး နဲ ့ ဘက ် ထရီရှိရင ် လူတွေ ဒီပရိုဂျက ် ကို တစ ် ဒေါ ် လာနဲ ့ ပြီးအောင ် လုပ ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
ဒုတိယ အခြေခံမူက အမိုးမြင ့ ် မားရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကြီးထွားဖို ့ အတွက ် နေရာတွေ လုံလုံလောက ် ရှိရန ် လိုတယ ် ၊ ကျောင ် းသားတွေဟာ တချိန ် လုံး စိန ် ခေါ ် ခံကြရတယ ် ။ 
အစပိုင ် းတွင ် လင ် းလာနိုင ် တဲ ့ အကောင ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာတော ့ အာရုံခံကိရိယာ တွေနဲ ့ မိုက ် ခရို ထိန ် းစက ် တွေ ပါလာနိုင ် ကာ အကောင ် ကို ပတ ် ဝန ် းကျင ် အား တုံ ့ ပြန ် နိုင ် အောင ် ပရိုဂရမ ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) နောက ် ဆုံး ဖြစ ် တဲ ့ တတိယ အခြေခံမူက စိတ ် တိုင ် းကျ စီမံလုပ ် ယူရန ် ဖြစ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီလို ပရိုဂျက ် ကို ဘယ ် သူအတွက ် မဆို ရည ် ရွယ ် လုပ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
နေ ့ စဉ ် သုံး ပစ ္ စည ် းတွေကို သုံးနိုင ် ခြင ် းက သိပ ် ကောင ် း ၊ စက ္ ကူ နဲ ့ အဝတ ် စကို မိမိစိတ ် တိုင ် းကျ လုပ ် ရတာ သိပ ် ကို လွယ ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ က Flappy Bird ကို မကြိုက ် တောင ် မှ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကြိုက ် ဂိမ ် းကို ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) ကျောင ် းသား- ဂိမ ် းက Justin Bieber အကြောင ် းပါ သူက အရမ ် းမြန ် လို ့ သူ ့ ကို LAPD မှ နေပြီး ဖမ ် းမမိရေးက ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကိုင ် ရမယ ့ ် ရည ် ရွယ ် ချက ် ဖြစ ် တယ ် — (ရယ ် သံများ) (ဗီဒီယို) ကျောင ် းသား- သူကပါ လိုက ် ပြောင ် းနေတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကပါ သူနဲ ့ အတူတူ ရှိနေတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဟာ ကောလိပ ် မှာရှိနေတဲ ့ ကလေးတွေအနက ် က တစ ် နေ ့ တစ ် နေ ့ ကုန ် ဆုံးတိုင ် းမှာ စာတိုက ် ပုံးဆီကိုသွားဖို ့ အကြောင ် းရင ် း ရှိနေခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ဦးတည ် းသော ကလေးတစ ် ယောက ် ပါ ။ အဓိကအကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မအမေဟာ အီးမေး (လ ်) တို ့ ၊ Facebook တို ့ ၊ စာရိုက ် ပို ့ တာတို ့ ၊ ဖုန ် းတို ့ ဘာတို ့ ကို လုံးဝ မယုံကြည ် တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျန ် တဲ ့ ကလေးတွေက ဘလက ် ဘယ ် ရီဖုန ် းတွေနဲ ့ သူတို ့ မိဘတွေကို စာရိုက ် ပို ့ နေချိန ် မှာ ကျွန ် မကတော ့ နားရက ် တွေဘယ ် လိုကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ သိရှိဖိူ ့ အတွက ် အိမ ် ကနေလာမယ ့ ် စာတစ ် စောင ် ကို စာတိုက ် ပုံးနားမှာ တကယ ် ကိုပဲ စောင ့ ် နေခဲ ့ မိတာပေါ ့ ။ အဖွားဆေးရုံတက ် တုန ် းကတော ့ နည ် းနည ် းလေး စိတ ် ပျက ် စရာကောင ် းတာပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ အမေ ့ ဆီက ပဲပင ် ပေါက ် လက ် ရေးဆက ် နဲ ့ ခပ ် သော ့ သောရေးထားတာကိုတော ့ မျှော ် နေမိတော ့ တာပဲပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကောလိပ ် ပြီးတော ့ နယူးယောက ် စီးတီးကို ကျွန ် မပြောင ် းတော ့ လုံးဝကိုမျှော ် လင ့ ် မထားမိတဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ကျမှုကို ပက ် ပင ် းကြုံတွေ ့ ရတော ့ တာပဲ ။ အဲဒီအချိန ် မှာ စဉ ် းစားလို ့ ရတာတစ ် ခုကိုပဲ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မအမေ ကျွန ် မဆီကိုရေးခဲ ့ ဘူးတဲ ့ စာမျိုးတွေကို သူစိမ ် းတွေဆီ ရေးခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါတွေကို တစ ် မြို ့ လုံးအနှံ ့ ထိုးသိပ ် ပို ့ ခဲ ့ တာပေါ ့ ၊ အများကြီးမှ အများကြီးပဲလေ ။ ဒါတွေကို ကျွန ် မနေရာတိုင ် းကို ပို ့ ခဲ ့ တယ ် ၊ ကော ် ဖီဆိုင ် တွေမှာ ၊ စာကြည ့ ် တိုက ် တွေထဲမှာ ၊ ကုလသမဂ ္ ဂမှာ နေရာတိုင ် းမှာပေါ ့ ။ 
ဒီစာတွေနဲ ့ ဒီစာတွေ လိုအပ ် တဲ ့ နေ ့ တွေရဲ ့ အကြောင ် းကို ကျွန ် မ ဘလော ့ စာမျက ် နှာတွေမှာ ထည ့ ် ရေးခဲ ့ တယ ် ။ ပြီးတော ့ အင ် တာနက ် ပေါ ် မှာ ခပ ် ကြောင ် ကြောင ် ကတိလိုမျိုးဟာ တစ ် ခုတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါကတော ့ "" သင ် တို ့ အနေနဲ ့ ကျွန ် မဆီက လက ် နဲ ့ ရေးထားတဲ ့ စာတစ ် စောင ် တောင ် းခံခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ သင ် တို ့ ထံ ကျွန ် မ တစ ် စောင ် ရေးပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ မေးခွန ် းတွေတော ့ မမေးနဲ ့ ပေါ ့ နော ် "" လို ့ ပေါ ့ ။ 
ညတွင ် းချင ် းမှာပဲ ကျွန ် မရဲ ့ အဝင ် လက ် ခံတဲ ့ ဖိုင ် ဟာ ဒီအသည ် းကွဲသူတို ့ ခိုအောင ် းရာ ဆိပ ် ကမ ် းအဖြစ ် ကို ပြောင ် းလဲသွားခဲ ့ တယ ် ။ Sacramento က တစ ် ယောက ် တည ် းအုပ ် ထိန ် းရတဲ ့ မိခင ် တစ ် ယောက ် ၊ Kansas တောနယ ် က အနိူင ် ကျင ့ ် ခံရတဲ ့ ကလေးမတစ ် ယောက ် ၊ သူမရဲ ့ ကြိုက ် တဲ ့ ကော ် ဖီ အမှာစာကို သိတယ ် ဆိုရုံလေးသိတဲ ့ အသက ် (၂၂) အရွယ ် မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် ၊ ကျွန ် မကို အားလုံးက သူတို ့ ဆီကို စာရေးပြီး ၊ သူတို ့ တွေကို စာတိုက ် ပုံးနားမှာ စောင ့ ် နေဖို ့ အကြောင ် းပြချက ် တစ ် ခုပေးဖို ့ ရေးကြ မေးကြတာပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အခုအချိန ် မှာတော ့ ကျွန ် မဟာ စာတိုက ် ပုံးဆီကို သွားတဲ ့ အဲဒီခရီးတိုကလေးတွေကနေ အားဖြည ့ ် ပေးတဲ ့ ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုကို အားဖြည ့ ် ပေးပါတယ ် ။ လူမှုရေးမီဒီယာတွေလိုမျိုးဟာတွေနဲ ့ ထိန ် းချုပ ် အသုံးချနိူင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ အားဖြည ့ ် ထားတာပါ ။ သတူ ့ တွေ အရင ် က တစ ် ခါမှ စာမ ​ ရေးဖူးတဲ ့ ၊ စာမပို ့ ဖူးတဲ ့ သူစိမ ် းတွေဆီကို ဒီစာတွေကို အလိုအပ ် ဆုံးအချိန ် မှာ စာရေးဖို ့ ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အများစုကတော ့ စာသေတ ္ တာကြီးတွေနဲ ့ အားဖြည ့ ် တာပါ ။ ကျွန ် မအားကိုးရတဲ ့ ဒီလိုမျိုး စာသေတ ္ တာပေါ ့ ။ သာမန ် လူတွေရဲ ့ လက ် ရေးမူတွေနဲ ့ ဖြည ့ ် ထားတာတွေပေါ ့ ၊ သူစိမ ် းတွေက အခြားသူစိမ ် းတွေဆီကို စာရေးကြတာတွေလေ ။ သူတို ့ တွေ ကော ် ဖီသောက ် ရင ် း တွေ ့ ကြ ၊ ရယ ် မောကြမှာမို ့ လို ့ ပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ သူတို ့ တွေ တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး စာရေးခြင ် းနည ် းနဲ ့ သိကျွမ ် းထားကြတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အားလုံးသိတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ၊ ဒီစာတွေက ကျွန ် မကို အမြဲတမ ် း တအံ ့ တဩ ဖြစ ် စေတဲ ့ အရာကတော ့ စာအများစုဟာ ဘယ ် တုန ် းကမှ သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ နှစ ် သက ် ပါတယ ် ဆိုတာကို စာရွက ် တစ ် ရွက ် အပေါ ် မှာ ရေးသားတာကို မရှိခဲ ့ ကြတဲ ့ သူတွေက ရေသားထားကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ သူတို ့ ရေးတဲ ့ မေတ ္ တာသဝဏ ် လွာတွေရဲ ့ မှင ် ဟာ ဘာမှင ် လဲဆိုတာ မပြောနိူင ် ကြပါဘူး ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် မမျိုးဆက ် ထဲက အရာရာဟာ စက ္ ကူမဲ ့ နေတဲ ့ လောကတစ ် ခုမှာ ကြီးပြင ် းလာသူတွေပါ ။ ပြီးတော ့ အကောင ် းဆုံး ပြောဆိုဆက ် ဆံမှု တစ ် ချို ့ ဟာ မျက ် နှာပြင ် တစ ် ခုပေါ ် မှာ ဖြစ ် ပေါ ် လာပါပြီဆိုတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ နာကျင ် မှုကို Facebook ပေါ ် မှာ ဒိုင ် ယာယီရေးဖို ့ သင ် ယူထားသူတွေဖြစ ် ပြီး စာလုံးပေါ ် င ် း (၁၄၀) ဒါမှမဟုတ ် ဒိထက ် မလျော ့ တလျော ့ သွက ် သွက ် လက ် လက ် ပြောနိူင ် သူတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအကြိမ ် မှာ ထိရောက ် မှုမရှိတော ့ ဘူးဆိုရင ် ကော ။ 
ကျွန ် မ မနေ ့ က မြေအောက ် ရထားပေါ ် မှာ ဒီစာပုံးကြီးနဲ ့ လေ ၊ ဒါက စကားပြောဆိုဖို ့ အစပျိုးတာတစ ် ခုပါ ၊ အားလုံးကို ပြောပြခွင ့ ် ပြုပါ ။ 
ရှင ် တို ့ တစ ် ခုလိုချင ် ရင ် တော ့ ဒီထဲက တစ ် ခုကိုသာယူသွားလိုက ် ပေတော ့ ။ (ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ လူတစ ် ယောက ် က ကျွန ် မကို စိုက ် ကြည ့ ် နေပြီး ၊ သူ ့ ပုံက "" အေးကွာ ၊ မင ် း အင ် တာနက ် သုံးလိုက ် ပါလားကွ ၊ "" လို ့ ပြောတဲ ့ ပုံမျိုးနဲ ့ လေ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မစဉ ် းစားမိလိုက ် တာက "" ကောင ် းပါပြီရှင ် ၊ ကျွန ် မက အကွက ် မမြင ် တတ ် သူ တစ ် ယောက ် ပါ ၊ ကျွမ ် းကျင ် သူတစ ် ယောက ် လည ် း မဟုတ ် ပါဘူးရှင ် ။ ကျွန ် မက ပုံပြောသူ သက ် သက ် တစ ် ယောက ် ပါပဲ "" လို ့ ပါ ။ ဒီတော ့ အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် ကနေပြန ် လာတဲ ့ ခင ် ပွန ် းဖြစ ် သူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ မိန ် းမတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အကြောင ် း ကျွန ် မ ရှင ် တို ့ ကို ပြောပြနိူင ် ပါတယ ် ။ သူမဟာ ဒီစကားလက ် ဆုံ ပြောဆိုခြင ် းဆိုတာကို ပြန ် လည ် ဖော ် ထုတ ် ဖို ့ တောင ် အခက ် အခဲတွေ ့ နေတာပေါ ့ ။ ဒီတော ့ သူမက တစ ် အိမ ် လုံးအနှံ ့ မေတ ္ တာသဝဏ ် လွာ စာတွေကို ထိုးသိပ ် ထားပြီး "" ကျွန ် မဆီပြန ် လာပါ ၊ ရှင ် တတ ် နိူင ် တဲ ့ အခါ ကျွန ် မကို လာတွေ ့ လှည ် ပါဦး ၊ "" လို ့ 
ပြောချင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုနဲ ့ ပေါ ့ ။ ဒါမှမဟုတ ် လည ် း သူမရဲ ့ မေတ ္ တာသဝဏ ် လွာတွေကို Iowa မှာရှိတဲ ့ Dubuque ကျောင ် းပရဝုဏ ် တစ ် ဝိုက ် မှာ ပစ ် ထားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကောင ် မလေး အကြောင ် းကို ပြောပြနိူင ် ပါတယ ် ။ သူမရဲ ့ အားထုတ ် မှုတွေရဲ ့ ဂယက ် ဆန ် တဲ ့ သက ် ရောက ် မှုတွေကို တွေ ့ မြင ် လိုက ် ရတာက နောက ် တစ ် နေ ့ ကျောင ် းဝင ် းထဲကို လမ ် းလျှောက ် ထွက ် တဲ ့ အခါမှာ သူမရဲ ့ မေတ ္ တာသဝဏ ် လွာတွေဟာ သစ ် ပင ် တွေပေါ ် မှာ ချိတ ် ဆွဲလျှက ် ၊ ချုံပုတ ် တွေထဲမှာ ၊ ခုံတန ် းတွေမှာ ထိုးသိပ ် လျှက ် နဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုမှမဟုတ ် လည ် း သူ ့ ဘဝကို အဆုံးစီရင ် တော ့ မယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် ထားတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် အကြောင ် းပေါ ့ ။ ။ သူ ့ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ မိသားစုကို နှုတ ် ဆက ် တဲ ့ အနေနဲ ့ Facebook ကိုအသုံးပြုပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဒီညတော ့ သူ ့ ခေါင ် းအုံးအောက ် မှာ ထိုးသိပ ် ထားတဲ ့ ဒီစာလိုမျိုး စာတွေအပုံလိုက ် နဲ ့ အတူ ဘေးကင ် းကင ် းကင ် းနဲ ့ အိပ ် စက ် တော ့ တာပေါ ့ ။ အဲဒီတုန ် းက သူ ့ အတွက ် ရေးပေးကြတဲ ့ သူစိမ ် းတွေရှိခဲ ့ ကြတာပေါ ့ ။ တောင ် ခြစ ် မြောက ် ခြစ ် လုပ ် ခြင ် းဆိုတာတွေပေါ ့ 
ဒီလိုမျိုး ဇာတ ် လမ ် းတွေက ကျွှန ် မကို စာရေးသားခြင ် းဟာ ဘယ ် တော ့ မှ နောက ် တစ ် ခါ နုပျိုအောင ် ပြုပြင ် ဖို ့ ၊ ခရီးရောက ် မှုဆိုတဲ ့ အကြောင ် းကို ပြောဖို ့ မလိုတော ့ တဲ ့ အနုပညာဖြစ ် တာကို ယုံကြည ် လက ် ခံစေတာပေါ ့ ။ အကြောင ် းကတော ့ အဲဒါဟာ အခုအခါမှာ အနုပညာဟန ် တစ ် ခုဖြစ ် နေပါတယ ် ။ အဲဒါရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ​ တွေ အားလုံး ၊ သီချင ် းဆိုခြင ် း ၊ ရေးသာခြင ် း ၊ စာပို ့ ခြင ် း ၊ ဘေးမျဉ ် းမှာ တောင ် ခြစ ် မြောက ် ခြစ ် လုပ ် ခြင ် းဆိုတာတွေ အားလုံးပေါ ့ ။ 
ရိုးရှင ် းတဲ ့ အချက ် တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ထိုင ် ရုံထိုင ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ပဲ ၊ စာရွက ် တစ ် ရွက ် ကို ဆွဲထုတ ် လိုက ် ပြီး လူတစ ် ယောက ် အကြောင ် းကို အကုန ် အစင ် စဉ ် းစားမိလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ ပြန ် လည ် တွေရှိဖို ့ အရမ ် းကို ပိုမိုခက ် ခဲတယ ် ဆိုတဲ ့ စေတနာတစ ် ခုနဲ ့ ပါ ။ ဘရောင ် ဇာ တစ ် ခု ပေါ ် လာပြီး ၊ iPhone က အသံမြည ် နေပြီး ချက ် ချင ် းပဲ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှု (၆) ခု တန ် းလမ ် းရှိနေချိန ် မျိုးမှာပေါ ့ လေ ။ ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ တွေ လူမှုရေးကွန ် ယက ် ဘယ ် လောက ် များများနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ၊ ပိုမိုမြန ် ဆန ် လာတယ ် ဆိုတဲ ့ ဧရာမအရာကြီးမှာ လဲပြိုမကျသွားတဲ ့ အနုပညာဟန ် တစ ် ခုပါ ။ ကျွန ် မတို ့ တွေ ဒီစာတွေကို ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရင ် ဘတ ် မှာ တင ် းတင ် းကျပ ် ကျပ ် ဆုပ ် ကိုင ် ထားတုန ် းပဲလေ ။ 
ကျယ ် လောင ် မှုထက ် ကို ပိုပြီး ကျယ ် ကျယ ် လောင ် လောင ် ပြောတဲ ့ စကားလုံတွေကိုပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ ပြောဆိုဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေ ပြောဆိုဖို ့ ပေါ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ တွေ စာမျက ် နှာတွေကို ပန ် းချီဆေးစပ ် တဲ ့ အပြားအဖြစ ် ပြောင ် းလဲလိုက ် တဲ ့ အခါတွေမှာပေါ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရေးသားဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ စကားလုံးတွေ ၊ ညီအမတွေ ၊ အကိုတွေမောင ် တွေ ၊ ပြီးတော ့ အရမ ် းဝေးကွာလွန ် းတဲ ့ သူစိမ ် းတွေကိုတောင ် မှပဲပေါ ့ လေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

(တေးဂီတသံ) (တေးဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခရစ ် အန ် ဒါဆင ်: နိုင ် ငံသားအခွင ့ ် အရေး အင ် တာနက ် ၏ အနာဂတ ် 
ဒီတော ့ ဒီဖွင ့ ် ချချက ် တွေနောက ် ကွယ ် ကလူကို TED စင ် မြင ့ ် ထက ် သို ့ ဖိတ ် ခေါ ် ချင ် ပါတယ ် အက ် ဒ ် စနိုးဒန ် ပါခင ် ဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အက ် ဒ ် က ရုရှားနိုင ် ငံအတွင ် း နေရာတစ ် ခုမှာရှိနေပြီး သူရဲ ့ လက ် ပ ် တော ့ ပ ် ကနေ ဒီစက ် ရုပ ် ကိုထိန ် းချုပ ် နေတာပါ ဒီစက ် ရုပ ် မြင ် ရတာကို သူမြင ် ရပါတယ ် 
အက ် ဒ ် ရေ TED စင ် မြင ့ ် မှကြိုဆိုပါတယ ် 
ခင ် ဗျားဘာတွေမြင ် ရလဲဗျ 
အက ် ဒ ်: အို ကျွန ် တော ် လူတိုင ် းကိုမြင ် ရတယ ် 
မိုက ် တယ ် ဗျ 
(ရယ ် သံများ) ခရစ ်: အက ် ဒ ် ရေ ၊ ခင ် ဗျားကို မေးခွန ် းတချို ့ မေးမယ ် ဗျာ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လတွေအတွင ် းမှာ ခင ် ဗျားကို အမျိုးမျိုး အမည ် တပ ် ခေါ ် နေကြပါတယ ် 
မောင ် းတီးကြေညာသူ ၊ သစ ္ စာဖောက ် သူရဲကောင ် း စသဖြင ့ ် ခင ် ဗျားကို အမည ် ပေးနေကြပါတယ ် 
ခင ် ဗျား ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ဘယ ် လိုသတ ် မှတ ် ချင ် လဲဗျာ 
အက ် ဒ ်: ခင ် ဗျားလည ် းသိပါတယ ် ။ ဒီအချေအတင ် ပြောချက ် တွေမှာ ပါကြသူတိုင ် း ကျွန ် တော ့ ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ကို ဘယ ် လိုလူစားအဖြစ ် သတ ် မှတ ် မယ ် ဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အကြပ ် ရိုက ် နေကြပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တွေးကြည ့ ် မိတာတော ့ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အကြပ ် ရိုက ် ပြီး ငြင ် းခုံနေရမယ ့ ် မေးခွန ် းမဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် ဘာလဲဆိုတာ လုံးဝအရေးမကြီးပါဘူး 
ကျွန ် တော ် ဟာ လောကမှာ အဆိုးဆုံးလူဖြစ ် နေရင ် တောင ် ကျွန ် တော ် ကိုမုန ် းလိုက ် ပြီး ရှေ ့ ဆက ် ပါ 
တကယ ် အရေးပါတာက ဒီအရေးကိစ ္ စတွေပါ 
ဒီမှာ တကယ ် အရေးပါတာက ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် တာ ဘယ ် လိုအစိုးရမျိုး ၊ ဘယ ် လိုအင ် တာနက ် မျိုး လူအချင ် းချင ် း လူအဖွဲ ့ အစည ် းအချင ် းချင ် းကြားက ဘယ ် လိုဆက ် ဆံရေးမျိုး စတဲ ့ အရေးကိစ ္ စတွေပါ 
အချေအတင ် ပြောနေတာတွေ တစ ် နေ ့ ဒီအကြောင ် းဆီ ရောက ် လာဖို ့ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် အချိန ် နဲ ့ အမျှ တိုးတက ် လာတာကိုလည ် းတွေရပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် ကိုယ ် ကျွန ် တော ် သတ ် မှတ ် ရမယ ် ဆိုရင ် သူရဲကောင ် းဆိုတာတွေ မျိုးချစ ် ဆိုတာတွေ သစ ္ စာဖောက ် ဆိုတာတွေ စတဲစကားလုံးတွေကို ကျွန ် တော ် မသုံးပါဘူး ကျွန ် တော ် ဟာ အခြားသူတွေလိုပဲ အမေရိကန ် တစ ် ယောက ် ပါ အရပ ် သားတစ ် ယောက ် ပါလို ့ ပဲပြောပါမယ ် 
ခရစ ်: ဒီတော ့ ဇာတ ် ကြောင ် းတစ ် ခုလုံးကို မသိသူတွေကို နည ် းနည ် းလေးဇာတ ် ရည ် လည ် အောင ် ပြောဖို ့..... (လက ် ခုပ ် သံများ) — မနှစ ် ကဒီလိုအချိန ် မှာ ခင ် ဗျား NSA ရဲ ့ အကြံပေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ရင ် းဟာဝိုင ် ယီမှာ တာဝန ် ကျနေတယ ် နော ် 
နည ် းစနစ ် စီမံသူအနေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ စနစ ် တွေထဲဝင ် ခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် နော ် နောက ် ပိုင ် းမှာ ဇွန ် လဖွင ့ ် ချချက ် များဖြစ ် လာမယ ့ ် လျှို ့ ဝှက ် ဖိုင ် အချို ့ ကို ဂျာနယ ် လစ ် အချို ့ ဆီရွေးပြီး ဖွင ့ ် ချခဲ ့ တယ ် နော ် 
ဘယ ် အရာကများ ခင ် ဗျားကို ဒီလိုလုပ ် ဖို ့ တွန ် းအားပေးခဲ ့ တာလဲဗျာ 
အက ် ဒ ်: ခင ် ဗျားသိပါတယ ် ဟာဝိုင ် ယီမှာ ကျွန ် တော ် တာဝန ် ကျနေတုန ် းနဲ ့ အဲဒီအရင ် ရှေ ့ နှစ ် တွေမှာကော ထောက ် လှမ ် းရေးလောကမှာ လုပ ် နေခဲ ့ စဉ ် မှာ ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် စိတ ် အနှောင ့ ် အယှက ် ဖြစ ် စရာတွေကို တွေ ့ ကြုံခဲ ့ ပါတယ ် 
ထောက ် လှမ ် းရေးလောကမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကောင ် းတာတွေအများကြီးလုပ ် ပါတယ ် မဖြစ ် မနေလုပ ် ရမယ ့ ် အရာတွေ လူတိုင ် းကိုကောင ် းကျိုးပေးတဲ ့ အရာတွေကိုလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ လွန ် လွန ် ကဲကဲဖြစ ် သွားတဲ ့ အရာတွေလည ် းရှိပါတယ ် 
မလုပ ် သင ့ ် တာတွေလုပ ် တာ လူထုမသိဘဲ လူထုသဘောဆန ္ ဒမပါဘဲ ဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေအကြောင ် း အစိုးရထဲက ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် စားလှယ ် တွေတောင ် မသိဘဲ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေလျှို ့ ဝှက ် စွာ ချမှတ ် ခဲ ့ တာတွေရှိခဲ ့ ပါတယ ် ဒီလိုကိစ ္ စတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တကယ ် တမ ် း 
ရင ် ဆိုင ် ရုန ် းကန ် လာရတဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် တစ ် ယောက ် တည ် း စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါတယ ် ငါ ဒီကိစ ္ စကို လူထုကို အများဆုံးအကျိုးပြုနိုင ် ပြီး အန ္ တရာယ ် အနည ် းဆုံးဖြစ ် မယ ့ ် တာဝန ် ယူမှုအရှိဆုံးနည ် းလမ ် းနဲ ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ရမလဲလို ့ ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေထဲက ဥပဒေမရှိတဲ ့ အချိန ် မှာ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ် လို ထောက ် လှမ ် းရေးမှာစာချုပ ် နဲ ့ အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အလွတ ် ဝန ် ထမ ် းတစ ် ဦးအတွက ် ဥပဒေအရကာကွယ ် ပေးမှုရော မရှိတဲ ့ အချိန ် မှာ လွှတ ် တော ် ဆီသွားလိုက ် ရင ် ဒီအချက ် အလက ် တွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် မြေမြှုပ ် ခံလိုက ် ရပြီး ပြည ် သူတွေကဘာမှမသိလိုက ် နိုင ် တာမျိုး ဖြစ ် သွားနိုင ် ပါတယ ် 
အမေရိကန ် အခြေခံဥပဒေရဲ ့ ပထမပြင ် ဆင ် ချက ် က လွတ ် လပ ် စွာရေးသားတင ် ပြခွင ့ ် ကို ပေးထားတာ အကြောင ် းရှိပါတယ ် အဲ ့ ဒါကတော ့ အတိုက ် အခံရေးသားတင ် ပြမှုက အစိုးရကိုစိန ် ခေါ ် နိုင ် အောင ် ပါ ဒါ ့ အပြင ် အစိုးရနဲ ့ အတူလက ် တွဲပြီး နိုင ် ငံတော ် လုံခြုံရေးကိုအန ္ တရာယ ် မရှိစေဘဲ အဓိကအရေးပါတဲ ့ ကိစ ္ စတွေကို ပြည ် သူတွေကို ဘယ ် လိုအသိပေးနိုင ် တယ ် ဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဆွေးနွေးငြင ် းခုံနိုင ် ဖို ့ ပါ 
အများသိအောင ် ထုတ ် ပြန ် ဖို ့ နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုယုံပြီးဆုံးဖြတ ် ချက ် ချချက ် မဲ ့ အစား စာနယ ် ဇင ် းသမားတွေနဲ ့ အတူတွဲပြီး ကျွန ် တော ် ဆီကအချက ် အလက ် တွေကို အမေရိကန ် ပြည ် သူတွေဆီပြန ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် အစိုးရက နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် းပါဝင ် လာတဲ ့ အားကောင ် းလှတဲ ့ သဘောထားအားပြိုင ် မှုကို မြင ် တွေ ့ လာရပါပြီ ဒါဟာ အားလုံးကို အကျိုးဖြစ ် စေတယ ် လို ့ ယူဆပါတယ ် 
ခြိမ ် းခြောက ် နေတဲ ့ အန ္ တရာယ ် တွေ အစိုးရကဖိပြောနေတဲ ့ အန ္ တရာယ ် တွေ အခုထိ ဘာတစ ် ခုမှ ဖြစ ် မလာသေးပါဘူး 
တစ ် စုံတစ ် နည ် း ထိခိုက ် မှုသာဓကတစ ် ခုမှ သက ် သေအထောက ် အထားမတွေ ့ ရှိရသေးပါဘူး ဒါ ့ ကြောင ့ ် လည ် း ကျွန ် တော ် ချခဲ ့ တဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ကျေနပ ် ပါတယ ် 
ခရစ ်: ဒါဆို ခင ် ဗျားဖွင ့ ် ချခဲ ့ တာတွေထဲက နမူနာတစ ် ခုနှစ ် ခုလောက ် ကို ပရိသတ ် ကြီးကိုပြပါရစေ 
ကားချပ ် တစ ် ခုလောက ် ပြလို ့ ရရင ် အက ် ဒ ် ရေ ခင ် ဗျားမြင ် ရသလားမသိဘူးနော ် ကားချပ ် တွေက ဒီမှာပါ 
ဒါကတော ့ PRISM လုပ ် ငန ် းစဉ ် အကြောင ် းကားချပ ် ပါ ဒီဖွင ့ ် ချခဲ ့ တဲ ့ ဟာက ဘာလဲဆိုတာ ခင ် ဗျားကနေပြီး ပရိသတ ် ကြီးကို ပြောပြပေးနိုင ် မယ ် ထင ် တယ ် 
အက ် ဒ ်: ဒီနေရာမှာအငြင ် းပွားမှု နည ် းနည ် းရှိနေလို ့ PRISM ကို ကောင ် းကောင ် းနားလည ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် PRISM က ဘယ ် လိုဟာမဟုတ ် ဘူးလဲဆိုတာအရင ် ပြောရပါမယ ် အမေရိကမှာ ပြောနေတဲ ့ 
ငြင ် းခုံမှုတွေရဲ ့ တော ် တော ် များများက metadata (အပေါ ် ယံအချက ် အလက ်) အကြောင ် းပါ 
သူတို ့ က ဒါဟာ metadata ပဲ ၊ metadata မျှသာပဲလို ့ ပြောနေကြပါတယ ် မျိုးချစ ် ဥပဒေ အပိုင ် း၂၁၅ ခေါ ် တဲ ့ အထူးဥပဒေဆိုင ် ရာလုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် အကြောင ် းပြောကြပါတယ ် 
ဒါကဝရမ ် းမဲ ့ လိုင ် းခိုးနားထောင ် ခွင ့ ် ၊ ဖုန ် းမှတ ် တမ ် းလိုအရာမျိုးစတဲ ့ တစ ် တိုင ် းပြည ် လုံးကို အလုံးအရင ် းလိုက ် ထောက ် လှမ ် းမှုကိုခွင ့ ် ပြုပါတယ ် ခင ် ဗျားဘယ ် သူနဲ ့ ဖုန ် းပြောတယ ် ဘယ ် တုန ် းကပြောတယ ် ဘယ ် ကိုခရီးသွားတယ ် ဆိုတာမျိုးတွေပါ 
ဒါတွေအားလုံးကို metadata ကိစ ္ စရပ ် များ လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် 
PRISM ကတော ့ အတွင ် းသားအချက ် အလက ် နဲ ့ ဆိုင ် ပါတယ ် 
ဒီအစီအစဉ ် ကနေတစ ် ဆင ့ ် အစိုးရက အမေရိကန ် စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေကို NSA အတွက ် အောက ် တန ် းကျတဲ ့ အလုပ ် တွေလုပ ် ဖို ့ တွန ် းအားပေး ၊ ကိုယ ် စားလှယ ် လုပ ် ခိုင ် းလို ့ ရပါတယ ် 
ဒီကုမ ္ ပဏီတွေထဲက အချို ့ က ငြင ် းဆန ် ခဲ ့ ကြပေမဲ ့ ရာဟူး လည ် းပါတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ဒီကုမ ္ ပဏီတွေ တရားရုံးမှာ သူတို ့ ကိုစိန ် ခေါ ် ခဲ ့ ကြပေမဲ ့ အားလုံးရှုံးသွားကြပါတယ ် အကြောင ် းက တံခါးဖွင ့ ် တရားခွင ် နဲ ့ စစ ် ခဲ ့ တာမဟုတ ် ဘဲ 
လျှို ့ ဝှက ် တရားခွင ် နဲ ့ ပဲစစ ် ခဲ ့ ကြတာမို ့ လို ့ ပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် လာရတဲ ့ အရာတစ ် ခု PRISM လုပ ် ငန ် းစဉ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် စိတ ် အပူဆုံးတစ ် ခုက အမေရိကန ် အစိုးရထဲမှာ ပြောနေကြတဲ ့ အချက ် က ဖက ် ဒရယ ် တရားသူကြီး ၁၅ ယောက ် က ဤလုပ ် ငန ် းစဉ ် များကို စိစစ ် ပြီး ၍ ဥပဒေနဲ ့ ညီသည ် ဆိုတာမျိုးပါပဲ သူတို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ထုတ ် မပြောတာက ဒါတွေက လျှို ့ ဝှက ် တရားခွင ် မှာ လျှို ့ ဝှက ် တရားသူကြီးတွေက ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာပါ ဥပဒေကိုလျှို ့ ဝှက ် စွာဖွင ့ ် ဆိုချက ် တွေကိုအခြေခံပြီး နှစ ် ပေါင ် း ၃၃ နှစ ် အတွင ် း ဝရမ ် းထုတ ် ခွင ့ ် တောင ် းခံမှု ၃၄၀၀၀ ကိုစစ ် ခဲ ့ ရာမှာ နှစ ် ပေါင ် း ၃၃ နှစ ် အတွင ် း အစိုးရတောင ် းခံမှု ၁၁ ခုကိုပဲပယ ် ချခဲ ့ တယ ် ဆိုတာပါ 
ဒီလူတွေဟာ လွတ ် လပ ် ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ အင ် တာနက ် မှာ ကော ် ပိုရိတ ် အမေရိက ရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍ ဘယ ် လိုဖြစ ် သင ့ ် တယ ် ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ ် ပေးဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုလားတဲ ့ သူမျိုးမဟုတ ် ပါဘူး 
ခရစ ်: အခု ဒီကားချပ ် ကတော ့ နည ် းပညာကုမ ္ ပဏီတွေ အင ် တာနက ် ကုမ ္ ပဏီတွေက ဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို စတင ် ပူးပေါင ် းခဲ ့ တယ ် လို ့ ယူဆရတဲ ့ နေ ့ ရက ် တွေနဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ထံမှအချက ် အလက ် စုဆောင ် းမှု ဘယ ် မှာစတယ ် ဆိုတာကိုပြထားတာပါ 
အခုတော ့ သူတို ့ က NSA နဲ ့ ပူးပေါင ် းခဲ ့ တယ ် ဆိုတာကိုငြင ် းဆန ် ထားပါတယ ် 
အဲဒီအချက ် အလက ် တွေကို NSA ကဘယ ် လိုစုဆောင ် းခဲ ့ တာပါလဲ? 
အက ် ဒ ်: မှန ် ပါတယ ် ။ NSA ရဲ ့ ကားချပ ် တွေကတော ့ ဒါကို တိုက ် ရိုက ် ရယူခြင ် း လို ့ ရည ် ညွှန ် းထားပါတယ ် 
ဒါက တကယ ့ ် NSA စိစစ ် သူတစ ် ဦး ၊ ကျွန ် တော ့ ် လို ဟာဝိုင ် ယီမှာ တရုတ ် ဟက ် ကာတွေကိုပစ ် မှတ ် ထားခဲ ့ တဲ ့ ထောက ် လှမ ် းရေးစိစစ ် သူတစ ် ဦးအတွက ် ဒီအချက ် အလက ် တွေကသူတို ့ ဆာဗာတွေက တိုက ် ရိုက ် လာမှန ် းသိပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကုမ ္ ပဏီကိုယ ် စားလှယ ် တွေက အခန ် းထဲမှာ ဆေးလိပ ် သောက ် ပြီး အချက ် အလက ် တွဘယ ် လိုပေးမယ ် ဆိုတာကို NSA နဲ ့ ပေါင ် းပြီး လျှို ့ ဝှက ် အပေးအယူတွေ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ မဆိုလိုပါဘူး 
လက ် ရှိမှာ ကုမ ္ ပဏီတိုင ် းက ဒါကိုနည ် းအမျိုးမျိုးနဲ ့ ကိုင ် တွယ ် နေပါတယ ် 
တချို ့ မှာလည ် းတာဝန ် ရှိပါတယ ် 
တချို ့ မှာလည ် းဒီထက ် နည ် းပြီးတာဝန ် ရှိပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ အဓိကအချက ် ကတော ့ ဒီအချက ် အလက ် တွေဘယ ် ကလာတယ ် ဆိုတာပြောရရင ် ကုမ ္ ပဏီတွေကိုယ ် တိုင ် ကနေ လာတာဖြစ ် ပါတယ ် 
လိုင ် းတွေကနေ ခိုးတာမဟုတ ် ပါဘူး 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေရာမှာ သတိရသင ့ ် တဲ ့ အရေးကြီးအချက ် တစ ် ခုက ကုမ ္ ပဏီတွေက ပြန ် ပြီးတွန ် းလှန ် ကြပေမဲ ့ လည ် း ကုမ ္ ပဏီတွေက တောင ် းဆိုတာတွေလုပ ် ပေမဲ ့ လည ် း ဟာကွာ ဒါကို ဝရမ ် းထုတ ် ပြီး လုပ ် ရအောင ် ကွာ ဒါကို ငါတို ့ တွေ ဥပဒေကြောင ် းအရစိစစ ် မှုမျိုးလုပ ် နိုင ် တာ သုံးစွဲသူတွေရဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို လွှဲပြောင ် းပေးရမယ ့ ် အကြောင ် းရင ် းတစ ် ခုခုမျိုး ရနိုင ် တာနဲ ့ လုပ ် ရအောင ် ဆိုတာမျိုး ၊ မနှစ ် က ဝါရှင ် တန ် ပို ့ စ ် သတင ် းစာမှာ ဒီလိုသတင ် းတွေဖတ ် ရပါတယ ် ဒီ PRISM သတင ် းလောက ် ကျယ ် ကျယ ် ပြန ့ ် ပြန ့ ် မဖော ် ပြခဲ ့ ပါဘူး သတင ် းတွေကဆိုတာက NSA ဟာ Google နဲ ့ ၎ င ် းအကြား ၊ Yahoo နဲ ့ ၎ င ် း အကြား ဆက ် သွယ ် မှုအချက ် အလက ် စင ် တာဆီကို ဖောက ် ထွင ် းဝင ် ခဲ ့ ပါတယ ် တဲ ့ 
ဒီတော ့ ဒီကုမ ္ ပဏီတွေက အလိုမတူရင ် တောင ် ဥပဒေနဲ ့ အညီဖြစ ် နိုင ် အောင ် ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ NSA ကဒါနဲ ့ မကျေနပ ် ပါဘူး ဒီအကြောင ် းကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ က ကုမ ္ ပဏီတွေကို သုံးစွဲသူတွေရဲ ့ အကျိုးစီးပွားကိုကိုယ ် စားပြုဖို ့ သုံးစွဲသူတွေရဲ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေအတွက ် ရပ ် တည ် ပေးဖို ့ ကတိပြုနိုင ် အောင ် တော ် တော ် လေး အားထုတ ် စေချင ် ပါတယ ် 
ဒီလိုလုပ ် နိုင ် ဖို ့ ကြီးမားတဲ ့ ခြေလှမ ် းတွေကိုလည ် း လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အတွင ် းမှာ ဒီ PRISM ကားချပ ် ပေါ ် မှာပါတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဆီက တွေ ့ နေရပြီလို ့ ထင ် ပါတယ ် ဆက ် လက ် ချီတက ် သွားဖို ့ အားပေးပါတယ ် 
ခရစ ်: ဒါထက ် ပိုပြီး ဘာတွေသူတို ့ လုပ ် သင ့ ် သေးလဲခင ် ဗျ ။ 
အက ် ဒ ်: အမေရိက ကအင ် တာနက ် ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုအနေနဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ဝှမ ် းက သုံးစွဲသူတွေရဲ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေကိုကာကွယ ် ဖို ့ အတွက ် ရှေ ့ နေတွေကိုမတိုင ် ပင ် ဘဲ အခုချက ် ချင ် း လုပ ် နိုင ် တဲ ့ အကြီးမားဆုံးအရာကတော ့ ဝင ် ရောက ် ကြည ့ ် ရှုတဲ ့ ဝက ် ဆိုက ် စာမျက ် နှာတိုင ် းမှာ SSL လျှို ့ ဝှက ် ကုတ ် စနစ ် ခွင ့ ် ပြုပေးဖို ့ ပါ 
ဒီအချက ် အရေးပါရတဲ ့ အကြောင ် းကတော ့ ခုခေတ ် မှာ ခင ် ဗျားက Amazon.com မှာ "" ၁၉၈၄ "" စာအုပ ် ကို သွားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် NSA ကဒီမှတ ် တမ ် းကိုတွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ရုရှားထောက ် လှမ ် းရေးကလည ် း ဒါကိုတွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် တရုတ ် ထောက ် လှမ ် းရေးကလည ် း တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ပြင ် သစ ် ထောက ် လှမ ် းရေး ၊ ဂျာမန ် ထောက ် လှမ ် းရေး ၊ အန ် ဒေါ ် ရာထောက ် လှမ ် းရေးတွေရောပါ 
သူတို ့ တွေအားလုံးမြင ် နိုင ် တာ ဝှက ် စာနဲ ့ မလုပ ် ထားလို ့ ပါ 
Amazon.com ဟာ ကမ ္ ဘာ ့ စာကြည ့ ် တိုက ် ပါပဲ, ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ က လျှို ့ ဝှက ် ကုတ ် စနစ ် ကို အလိုအလျောက ် မသတ ် မှတ ် ထားတဲ ့ အပြင ် ခင ် ဗျားက စာအုပ ် တွေရှာကြည ့ ် ရာမှာ လျှို ့ ဝှက ် ကုတ ် စနစ ် ကို ရွေးပြီး သုံးခွင ့ ် လည ် းမရပါဘူး 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောင ် းပစ ် ရမယ ့ ် အရာတစ ် ခုပါ Amazon ကိုမှ ဦးတည ် ပြီးပြောဖို ့ မရည ် ရွယ ် ပါဘူး ဒါပေမဲ ့ သူက ထင ် ရှားတဲ ့ သာဓကတစ ် ခုမို ့ လို ့ ပါ 
ကုမ ္ ပဏီတွေအားလုံးဟာ အထူးတစ ် လည ် နည ် းလမ ် းတွေမလုပ ် ရသေးတဲ ့ မရွေးချယ ် ရသေးတဲ ့ သုံးစွဲသူတွေအားလုံးအတွက ် လျှို ့ ဝှက ် ကုတ ် စနစ ် လုပ ် ထားတဲ ့ အင ် တာနက ် ရှာဖွေခြင ် းစနစ ် ကို အလိုအလျောက ် သတ ် မှတ ် ပေးဖို ့ ဦးတည ် ဖို ့ လိုပါတယ ် 
ဒီလိုဆိုရင ် ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားကလူတွေအတွက ် ပုဂ ္ ဂလိကလွတ ် လပ ် ခွင ့ ် နှင ့ ် အခွင ့ ် အရေးတွေ ပိုမိုခံစားလာနိုင ် ပါမယ ် 
ခရစ ်: အက ် ဒ ် ရေ ၊ ကျွန ် တော ် နဲ ့ အတူ စင ် ရဲ ့ ဒီဘက ် ပိုင ် းကိုလာပါဦး 
ဒီမှာ နောက ် ကားချပ ် တစ ် ခုပြချင ် လို ့ ပါ (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါကတော ့ Boundless Informant (ကန ့ ် သတ ် မဲ ့ သတင ် းပေးသူ) လို ့ ခေါ ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် တစ ် ခုပါ 
ဒါကကော ဘာလိုမျိုးပါလဲခင ် ဗျ 
အက ် ဒ ်: ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် တော ့ NSA ကို သင ့ ် တင ့ ် တဲ ့ နာမည ် တွေပေးတတ ် လို ့ ချီးကျူးစကားဆိုရပါမယ ် 
ဒါကကျွန ် တော ့ ် အကြိုက ် ဆုံး ရဲ ့ စကားဝှက ် တွေထဲကတစ ် ခုပါ 
Boundless Informant ဆိုတာကတော ့ NSA က လွှတ ် တော ် ကနေ ဖုံးကွယ ် ထားတဲ ့ လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုပါ 
NSA ကို လွှတ ် တော ် က အရင ် တုန ် းကမေးခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ကြားဖြတ ် ထောက ် လှမ ် းခံနေရတဲ ့ အမေရိကန ် ဆက ် သွယ ် မှုတွေရဲ ့ အကြမ ် းဖျင ် း အနီးစပ ် ဆုံး အရေအတွက ် ပမာဏကို ပြောနိုင ် တဲ ့ နည ် းပညာရှိပါသလား လို ့ မေးခဲ ့ တာပါ 
ဒီတော ့ မရှိဘူးလို ့ ဖြေပါတယ ် ။ ဒီပမာဏတွေကို ခြေရာလေ ့ မရှိပါဘူး ခြေရာလည ် းမခံနိုင ် ပါဘူးလို ့ ဖြေခဲ ့ ပါတယ ် 
ကမ ္ ဘာအနှံ ့ ဆက ် သွယ ် မှုပေါင ် းဘယ ် လောက ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကြားဖြတ ် ထောက ် လှမ ် းတယ ် ဆိုတာမပြောနိုင ် ပါဘူး ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါကိုပြောရင ် ခင ် ဗျားရဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးကို ကျူးကျော ် ရာရောက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် တဲ ့ 
သူတို ့ ဆီက ဒီသဘောထားလေးကိုတော ့ ကျွန ် တော ် အသိအမှတ ် ပြုပါတယ ် လက ် တွေ ့ မှာတော ့ ဒီကားချပ ် ကိုကြည ့ ် ရင ် သူတို ့ မှာ လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိရုံသာမက လုပ ် နိုင ် စွမ ် းကို အသုံးကိုချနေပါပြီ 
အားလုံးကို လုပ ် နေကြပါပြီ 
The NSA မှာ ဆက ် သွယ ် မှုတစ ် ခုရဲ ့ နှစ ် ဖက ် လုံးကို ခြေရာခံတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဌာနတွင ် းအချက ် အလက ် စနစ ် ရှိပါတယ ် အမေရိက ကလာတဲ ့ အချက ် အလက ် ဆိုလို ့ ကတော ့ လွှတ ် တော ် ကို သူတို ့ ထောက ် လှမ ် းထားတဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုပေါင ် း ဘယ ် လောက ် ရှိတယ ် ဆိုတာကို ချက ် ချင ် းပြောနိုင ် ပါတယ ် 
Boundless Informant ကနေသိနိုင ် တာက ရုရှားမှာ ရုရှားနိုင ် ငံသားတွေကြားဖြတ ် ထောက ် လှမ ် းခံရတာထက ် အမေရိကမှာ အမေရိကန ် နိုင ် ငံသားတွေ ကြားဖြတ ် ထောက ် လှမ ် းခံရတာကပိုများတာဆိုတာပါပဲ 
ဒါဟာထောက ် လှမ ် းရေးဌာနတစ ် ခုမှာ ရည ် မှန ် းလုပ ် ကိုင ် သင ့ ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုလို ့ ကျွန ် တော ် မထင ် ပါဘူး 
ခရစ ်: အက ် ဒ ် ရေ ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကနေပဲထပ ် ပြီး ဝါရှင ် တန ် ပို ့ စ ် သတင ် းစာက သတင ် းတစ ် ခုဖွင ့ ် ချခဲ ့ ပါတယ ် 
သတင ် းခေါင ် းစဉ ် ကတော ့ "" NSA က နှစ ် စဉ ် ပုဂ ္ ဂိလလွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကို အကြိမ ် ထောင ် ပေါင ် းများစွာချိုး ဖောက ် ခဲ ့ "" တဲ ့ အကြောင ် းလည ် းပြောပြပါဦး 
အက ် ဒ ်: ကျွန ် တော ် တို ့ မနှစ ် ကလွှတ ် တော ် သက ် သေထွက ် ဆိုချက ် မှာလည ် း ကြားခဲ ့ ရပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ် လို NSA ကနေလာတဲ ့ သူ ၊ တကယ ့ ် အတွင ် းစာရွက ် စာတမ ် းတွေ ကိုမြင ် လာသူ ၊ အထဲမှာဘာအချက ် တွေပါလဲဆိုတာမြင ် လာသူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ အစိုးရအရာရှိတွေက ကျမ ် းသစ ္ စာကျိန ် ဆိုထားပြီး လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် အလွဲသုံးစား မှုမရှိပါဘူး NSA ရဲ ့ စည ် းမျဉ ် းတွေကိုချိုးဖောက ် မှုမရှိပါဘူးလို ့ သက ် သေထွက ် တာကိုမြင ် တော ့ အံ ့ ဩမိပါတယ ် ဒီသတင ် းထွက ် လာတော ့ မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သိနေချိန ် မှာလေ 
ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးအထူးတလည ် စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတာက NSA က တစ ် နှစ ် ကို အကြိမ ် ထောင ် ပေါင ် းများစွာ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် စည ် းမျဉ ် း ၊ ကိုယ ် ပိုင ် ဥပဒေတွေကို ချိုးဖောက ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာကိုပါ အမှုပေါင ် း ၂၇၇၆ ခုထဲမှာ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ပါဝင ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုက လူပေါင ် းသုံးထောင ် ကျော ် ကို ထိခိုက ် စေခဲ ့ ပါတယ ် 
အခြားဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုမှာတော ့ ဝါရှင ် တန ် ဒီစီက ဖုန ် းဆက ် သွယ ် မှုအားလုံးကို မတော ် တဆ ကြားဖြတ ် နားထောင ် ခဲ ့ မိပါတယ ် 
ဒီအကြောင ် းအစီရင ် ခံစာက သိပ ် ပြီးလူအာရုံစိုက ် မှုမရလိုက ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးအံ ့ ဩဖို ့ ကောင ် းတာက အလွဲသုံးစားလုပ ် မှုပေါင ် း ၂၇၇၆ မှုရှိရုံသာမက ဆီးနိတ ် ထောက ် လှမ ် းရေးကော ် မတီရဲ ့ ဥက ္ ကဋ ္ ဌ ဒိုင ် ယန ် ဖိုင ် းစတိန ် းကိုယ ် တိုင ် တောင ် ဝါရှင ် တန ် ပို ့ စ ် သတင ် းစာက သူမကိုမဆက ် သွယ ် ပြီးမှတ ် ချက ် တောင ် းခံခင ် အထိ ဒီအစီရင ် ခံစာကိုမမြင ် ဖူးဘူးဆိုတာပါပဲ 
နောက ် တော ့ သူမက NSA ကနေ မိတ ္ တူတစ ် စောင ် လှမ ် းတောင ် းလိုက ် ပြီး လက ် ခံရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ဒီ ့ မတိုင ် ခင ် အထိ ဒါကိုသူမလုံးဝမတွေ ့ ဖူးပါဘူး 
ဆီးနိတ ် ထောက ် လှမ ် းရေးကော ် မတီ ဥက ္ ကဋ ္ ဌကိုယ ် တိုင ် က နှစ ် စဉ ် စည ် းမျဉ ် းချိုးဖောက ် မှုတွေ ထောင ် ပေါင ် းများစွာရှိနေတာကို မသိဘူးဆိုမှတော ့ အမေရိကန ် ထောက ် လှမ ် းရေးကို ကြီးကြပ ် မှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘယ ် လိုပြောရတော ့ မလဲဗျာ 
ခရစ ်: Ed, ဒီသဘောထားတွေ အချေအတင ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အထဲမှာ တုံ ့ ပြန ် ချက ် တစ ် ခုကတော ့ ဒီထောက ် လှမ ် းရေးအကြောင ် းကို ဘာကြောင ့ ် များဂရုစိုက ် သင ့ ် တာလဲဆိုတာပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာက ကိုယ ် ဘာအမှားမှ မလုပ ် ထားဖူးဆိုရင ် ဘာမှစိတ ် ပူနေစရာမလိုဘူးဆိုတာမျိုးပေါ ့ 
ဒီလိုသဘောထားအမြင ် ကရော မှားများနေသလားခင ် ဗျာ 
အက ် ဒ ်: ပထမဆုံးအနေနဲ ့ ဒါက ကိုယ ့ ် အခွင ့ ် အရေးကိုကိုယ ် စွန ့ ် လွှတ ် လိုက ် တာပါ 
ဒီမှာကွာ ငါတော ့ ဒါတွေလိုမယ ် မထင ် ပါဘူး ဒီတော ့ ငါကတော ့ သူတို ့ ကိုယုံလိုက ် မယ ် ကွာ ခေါက ် ထားလိုက ် စမ ် းပါကွာ ။ အခွင ့ ် အရေးဆိုတာတွေအရေးမပါဘူး ။ ဒီလူတွေက မှန ် တာပဲလုပ ် မှာပါ ဆိုတာမျိုးပေါ ့ ဗျာ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ အခွင ့ ် အရေးဆိုတာအရေးပါပါတယ ် ဒါတွေကိုဘယ ် တော ့ လိုအပ ် လာမယ ် ဆိုတာမသိနိုင ် လို ့ ပါပဲ 
ဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုမှာ ကိုက အခြေတည ် ပါဝင ် နေတာပါ အမေရိကမှာတင ် မဟုတ ် ပါဘူး အနောက ် တိုင ် းလူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက ဒီမိုကရက ် စီလူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာပါ 
လူတွေဟာဖုန ် းကောက ် ကိုင ် ပြီး ကိုယ ့ ် မိသားစုကိုခေါ ် နိုင ် ခွင ့ ် ရှိသင ့ ် ပါတယ ် ကိုယ ် ချစ ် ခင ် ရတဲ ့ လူတွေကို စာပို ့ နိုင ် ခွင ့ ် ရှိရပါမယ ် စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကိုအွန ် လိုင ် းပေါ ် မှာဝယ ် နိုင ် ခွင ့ ် ရှိသင ့ ် ပါတယ ် ရထားစီးပြီးခရီးသွားနိုင ် ခွင ့ ် လည ် းရှိရပါမယ ် လေယာဉ ် လက ် မှတ ် တစ ် စောင ် ကို ဝယ ် နိုင ် ခွင ့ ် ရှိသင ့ ် ပါတယ ် ငါဒါလုပ ် တာကို အစိုးရထောက ် လှမ ် းရေးတစ ် ယောက ် က ဘယ ် လိုများထင ် နေမလဲဆိုတာမျိုးမတွေးဘဲနဲ ့ ပါ အနာဂတ ် နှစ ် တွေမှာကိုယ ့ ် အစိုးရသာ လုပ ် မှာမဟုတ ် နိုင ် တော ့ ပါဘူး ငါလုပ ် တာကို သူတို ့ တွေဘယ ် လိုအမြင ် မှားမလဲ ငါ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ကိုသူတို ့ ကဘယ ် လိုတွေးမြင ် မလဲဆိုတာကို တွေးပူမနေဘဲလုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ရှိသင ့ ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးမှာ ပုဂ ္ ဂလိကလွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ဆိုတာရှိပါတယ ် 
ဖြစ ် နိုင ် ချေရှိသောအကြောင ် းရင ် း ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ဦးချင ် းအပေါ ် သံသယဖြစ ် တာမျိုး အပေါ ် အခြေတည ် တဲ ့ ဝရမ ် းတွေလိုပါတယ ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဘယ ် လိုအစိုးရ အာဏာပိုင ် ကိုမှ လူတို ့ ရဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုတစ ် ခုလုံးကိုပုံပြီး လျှို ့ ဝှက ် စွာနဲ ့ ထိန ် းကွပ ် မှုမရှိဘဲ ယုံကြည ် လိုက ် တယ ် ဆိုတာ တကယ ့ ် ကိုလျစ ် လျူမရှုထားသင ့ ် တဲ ့ သဘောထားတစ ် ခုလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အသိအမှတ ် ပြုလို ့ ပါ 
ခရစ ်: ခင ် ဗျားလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အပေါ ် မှာ တစ ် ချို ့ တွေဒေါသထွက ် ကြပါတယ ် 
ဟိုတလောက ဒစ ် ချေနီဆီကနေ ဒီလိုပြောတာကြားလိုက ် ပါတယ ် ဂျူလီယန ် အဆန ် း ကပိုးကောင ် ကိုက ် သလောက ် ပါ အက ် ဒ ် ဝဒ ် စနိုးဒန ် ကတော ့ ခွေးခေါင ် းကိုဖြတ ် ကိုက ် လိုက ် တဲ ့ ခြင ် ္ သေ ့ ပါပဲတဲ ့ 
ခင ် ဗျားဟာ အမေရိကန ် သမိုင ် းမှာ အဆိုးရွားဆုံး သစ ္ စာဖောက ် မှုတွေထဲတစ ် ခုကို ကျူးလွန ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ သူကယုံကြည ် ပါတယ ် 
ဒီလိုထင ် ကြတဲ ့ လူတွေကို ခင ် ဗျားဘာပြောချင ် လဲခင ် ဗျ 
အက ် ဒ ်: ဒစ ် ချေနီက တကယ ် ကို တစ ် ခုခုပါပဲ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပဲဗျာ (ရယ ် သံများ) အံ ့ ဩဖို ့ တော ့ ကောင ် းသားဗျ ။ ဘာလို ့ လဲဆိုရင ် အဲဒီအချိန ် တုန ် းက ဂျူလီယန ် အဆန ် းက သူရဲ ့ အကြီးကျယ ် ဆုံး လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ချို ့ ကို လုပ ် နေတဲ ့ အချိန ် မှာ ဒစ ် ချေနီကပြောတာ ဒီလူတော ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားကအစိုးရတွေကို ပျက ် ကိန ် းဆိုက ် စေတော ့ မှာပဲ မိုးမီးလောင ် တော ့ မယ ် ပင ် လယ ် တွေ ပွက ် ပွက ် ဆူကုန ် တော ့ မယ ် တဲ ့ ခင ် ဗျ အခုတော ့ အကောင ် ကိုက ် သလောက ် လို ့ ပြောရော 
ဒီတော ့ ဒီလိုအရာရှိတွေဆီက အမျိုးသားလုံခြုံရေးကို ထိခိုက ် စေတယ ် လို ့ ချဲ ့ ကားပြီးပြောနေကြတာမျိုးတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ သံသယနဲ ့ ဆင ် ခြင ် သင ့ ် ပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ဒီလူတွေက ဒါကိုတကယ ် ယုံတယ ် လို ့ ပဲထားပါတော ့ 
သူတို ့ မှာ အမျိုးသားလုံခြုံရေးဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိပ ် ကိုကျဉ ် းမြောင ် းတဲ ့ အယူအဆရရှိနေတာပါ 
ဒစ ် ချေနေ လိုထိပ ် သီးအခွင ့ ် ရှိသူတွေဟာ တိုင ် းပြည ် ကို မလုံခြုံစေပါဘူး 
ပြည ့ ် သူ ့ အကျိုးစီးပွားဟာ နိုင ် ငံတော ် အကျိုးစီးပွားနဲ ့ အမြဲတမ ် းထပ ် တူမကျပါဘူး 
ခြိမ ် းခြောက ် မှုမဟုတ ် တဲ ့ နေရာမှာ ကိုယ ့ ် ရန ် သူမဟုတ ် သူတွေနဲ ့ စစ ် တိုက ် တာဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုမလုံခြုံစေပါဘူး ဒါဟာ အီရတ ် မှာပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် အင ် တာနက ် ပေါ ် မှာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပါ 
အင ် တာနက ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရန ် သူမဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးဟာ ရန ် သူမဟုတ ် ပါဘူး 
အမေရိကန ် စီးပွားရေး ၊ တရုတ ် စီးပွားရေး ရှိသမျှကုမ ္ ပဏီတိုင ် းဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းပါ 
အပြန ် အလှန ် ချိတ ် ဆက ် ထားတဲ ့ ကမ ္ ဘာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုစည ် းနှောင ် ထားတဲ ့ ညီနောင ် ရင ် းနှောင ် ကြိုးတွေရှိပါတယ ် ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားကနိုင ် ငံတွေနဲ ့ နိုင ် ငံသားတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ လိုက ် နာဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားတဲ ့ စံနှုန ် းတွေ ၊ လုံခြုံရေး နဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် မူကို မလေးစားခြင ် းဖြင ့ ် ဒီနှောင ် ကြိုးတွေကို ဖျက ် ဆီးလိုက ် ရင ် ပေါ ့ 
ခရစ ်: ခင ် ဗျားက အချက ် အလက ် ပေါင ် း ၁.၇ သန ် း ခိုးယူခဲ ့ တယ ် လို ့ စွပ ် စွဲထားပါတယ ် 
ဒါတွေရဲ ့ ရာဂဏန ် းလောက ် ပဲ စာနယ ် ဇင ် းတွေဆီ ဝေမျှ ထားသေးတယ ် ထင ် တယ ် 
နောက ် ထပ ် ဖွင ့ ် ချချက ် တွေလာဖို ့ ရှိသေးလားခင ် ဗျာ 
အက ် ဒ ်: နောက ် ထပ ် ဖွင ့ ် ချချက ် တွေလာဖို ့ သေချာပေါက ် ရှိပါတယ ် 
အရေးကြီးဆုံးတင ် ပြချက ် တွေရဲ ့ အချို ့ ထွက ် ပေါ ် လာဖို ့ ကျန ် သေးတယ ် ဆိုတာ မေးနေစရာမလိုဘူးလို ့ ထင ် ပါတယ ် 
ခရစ ်: ဒီကိုလာပါဦး ။ ဒီဖွင ့ ် ချချက ် တစ ် ခုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးမေးချင ် လို ့ ပါ 
ဒါကိုတစ ် ချက ် လောက ် လာကြည ့ ် ပါ ဦး 
ဆိုလိုတာက ဒီအကြာင ် းဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် အတွင ် း ဒီအခန ် းထဲကနည ် းပညာရှင ် တွေအတွက ် တုန ် လှုပ ် ဖို ့ အကောင ် းဆုံးဖြစ ် မယ ် ထင ် ပါတယ ် 
"" Bullrun "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အစီအစဉ ် အကြောင ် းပါ ဒါဘာလဲဆိုတာ ရှင ် းပြလို ့ ရမလား 
အက ် ဒ ်: ကဲ Bullrun ဆိုတာကလည ် း NSA ကိုသူတို ့ ရဲ ့ ပွင ့ ် လင ် းမှုအတွက ် ကျေးဇူးတင ် ရမယ ့ ် အစီအစဉ ် ပါ ပြည ် တွင ် းစစ ် ပွဲတစ ် ခုရဲ ့ အမည ် ကို မှည ့ ် ခေါ ် ထားတာပါ 
ဗြိတိန ် ကအလားတူအစီအစဉ ် ကတော ့ Edgehill လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ဗြိတိန ် ပြည ် တွင ် းစစ ် ပွဲတစ ် ခုနာမည ် ပါ 
ဒီလိုအမည ် ပေးတာအကြောင ် းရှိတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် လို ့ ဒါတွေ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြည ် တွင ် း အခြေခံအဆောက ် အဦ ကိုပစ ် မှတ ် ထားတာမို ့ ပါ 
ဒီအစီအစဉ ် တွေကနေတစ ် ဆင ့ ် NSA က စီးပွားရေးမိတ ် ဖက ် တွေကိုရည ် ရွယ ် ချက ် ရှိရှိလှည ့ ် စားတာပါ 
သူတို ့ ကစီးပွားရေးမိတ ် ဖက ် တွေကို ဒါတွေကလုံခြုံတဲ ့ စံနှုန ် းတွေလို ့ ပြောထားပါတယ ် 
သူတို ့ က မင ် းတို ့ စနစ ် တွေလုံခြုံစေဖို ့ ငါတို ့ တွေ မင ် းတို ့ နဲ ့ အတူလုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ပြောပါတယ ် တကယ ် တမ ် းမှာတော ့ ဒီကုမ ္ ပဏီတွေကို သူတို ့ ဝန ် ဆောင ် မှုရဲ ့ လုံခြုံရေးကို လျော ့ ရဲစေတဲ ့ အကြံမှားတွေပေးနေတာပါ 
သူတို ့ ကနောက ် ကွယ ် မှာ NSA ကအသုံးချနိုင ် ရုံသာမက သုတေသနလုပ ် ပြီးရှာဖို ့ အတွက ် အချိန ် နဲ ့ ငွေကြေးတတ ် နိုင ် တဲ ့ အသုံးပြုပြီးကမ ္ ဘာ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးတွေဆီ ဝင ် ရောက ် နိုင ် တဲ ့ အရာကို တည ် ဆောက ် နေတာပါ 
ဒါဟာတကယ ့ ် ကိုအန ္ တရာယ ် များပါတယ ် အကြောင ် းက တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ စံနှုန ် းတစ ် ခုခုကိုဆုံးရှုံးသွားရင ် Bullrun ကနေအဓိကပစ ် မှတ ် ထားခဲ ့ တဲ ့ SSL လိုမျိုးအရာတစ ် ခုခုရဲ ့ ယုံကြည ် မှုကိုဆုံးရှုံးသွားရင ် အဆုံးမှာလုံခြုံမှုပိုနည ် းတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ နေရမှာမို ့ လို ့ ပါ 
ဒီဆက ် သွယ ် မှုတွေကိုစောင ့ ် ကြည ့ ် နေတဲ ့ သူတွေ သူတို ့ ကိုယ ် ကျိုးအတွက ် ဖျက ် လိုဖျက ် ဆီး လုပ ် မယ ့ ် သူတွေ အကြောင ် းတွေးပူမနေဘဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဏ ် တွေ ကုန ် သွယ ် မှုလုပ ် ငန ် းတွေဆီ ဆက ် သွယ ် လို ့ ရတော ့ မှာမဟုတ ် ပါဘူး 
ခရစ ်: ဒီလိုအလားတူ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေကအမေရိကကို အခြားရင ် းမြစ ် တွေမှ ဆိုင ် ဘာတိုက ် ခိုက ် မှုတွေအတွက ် ဖွင ့ ် ပေးလိုက ် တာဖြစ ် နိုင ် သလား 
အက ် ဒ ်: အကြွင ် းမဲ ့ ပါပဲ 
ပြဿနာတွေထဲကတစ ် ခုကတော ့ ၊ ၉ / ၁၁ နောက ် ပိုင ် းကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရပြီးတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ဆိုးမွေတွေထဲကတစ ် ခုကတော ့ NSA ဟာအစဉ ် အလာအားဖြင ့ ် အလုပ ် နှစ ် ခုလုပ ် ပါတယ ် 
သူတို ့ ဟာ တိုက ် စစ ် သဘောလုပ ် ငန ် းရပ ် တွေကို ဦးဆောင ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် Hacking (ကွန ် ပျူတာစနစ ် များထဲခိုးဝင ် ခြင ် း) ကိုပြောတာပါ ဒါပေမဲ ့ ခံစစ ် သဘောလုပ ် ငန ် းရပ ် တွေ ကိုလည ် း ဦးဆောင ် လုပ ် နေပါတယ ် အစဉ ် အလာအရ တိုက ် စစ ် ထက ် ခံစစ ် ကို ဦးစားပေးခဲ ့ ပါတယ ် အမေရိကန ် ရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တွေဟာ ပိုပြီးအဖိုးတန ် တယ ် ဆိုတဲ ့ မူကို အခြေခံပြီးတော ့ ပေါ ့ ဗျာ 
တရုတ ် လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုရဲ ့ စနစ ် ထဲခိုးဝင ် ပြီး သူတို ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် ကိုခိုးယူတာ ဘာလင ် က အစိုးရရုံးတစ ် ခုရဲ ့ စနစ ် ထဲခိုးဝင ် ပြီး သူတို ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် ကိုခိုးယူတာဟာ တရုတ ် ကနေကျွန ် တော ် တို ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တွေကိုမရယူနိုင ် ဖို ့ သေချာအောင ် လုပ ် တာလောက ် အမေရိကန ် ပြည ် သူတွေအတွက ် အကျိုးမရှိပါဘူးဆိုတဲ ့ မူပါ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုတွေရဲ ့ လုံခြုံရေးကိုလျှော ့ ချခြင ် းဖြင ့ ် သူတို ့ ဟာကမ ္ ဘာကို အန ္ တရာယ ် ရောက ် အောင ် လုပ ် နေသလို အမေရိကကိုလည ် းလုံးဝ အန ္ တရာယ ် ရောက ် အောင ် လုပ ် နေတာပါ အကြောင ် းက အသိဉာဏ ် ပစ ္ စည ် းဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ စီးပွားရေးရဲ ့ အခြေခံ ၊ အုတ ် မြစ ် ဖြစ ် လို ့ ပါ ဒါကို အားနည ် းတဲ ့ လုံခြုံရေးကတစ ် ဆင ့ ် အန ္ တရာယ ် ရှိအောင ် လုပ ် လိုက ် ရင ် နှစ ် ပေါင ် းများစွာပြန ် လည ် ပေးဆပ ် နေပါမယ ် 
ခရစ ်: ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ တွက ် ချက ် တာက အမေရိကရဲ ့ အကြမ ် းဖက ် ဝါဒကိုဆင ် နွဲတဲ ့ စစ ် အစိတ ် အပိုင ် းအနေနဲ ့ ဒါကိုလုပ ် ထိုက ် တယ ် လို ့ ဆိုပါတယ ် 
ဒါကသေချာပေါက ် ထိုက ် တန ် တဲ ့ တန ် ကြေးပေါ ့ 
အက ် ဒ ်: ကဲဗျာ ဒီအစီအစဉ ် တွေရဲ ့ အကြမ ် းဖက ် ဝါဒတိုက ် ဖျက ် မှုရလဒ ် တွေကိုကြည ့ ် ရင ် ဒီအချက ် ဟာအခြေအမြစ ် မရှိဘူးဆိုတာ တွေ ့ ရမှာပါ ကျွန ် တော ့ ် စကားကိုယုံစရာမလိုပါဘူး ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပထမအကြိမ ် တံခါးဖွင ့ ် တရားရင ် ဆိုင ် မှုလုပ ် ခဲ ့ တော ့ ဒီအမှုကိုလျှို ့ ဝှက ် စီစဉ ် မှုမပါဘဲစစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ပထမဆုံးဖက ် ဒရယ ် တရားခွင ် က ဒီအစီအစဉ ် တွေကိုအစိုးရဖိနှိပ ် မှုလို ့ ခေါ ် ခဲ ့ ပြီး အခြေခံဥပဒေနဲ ့ မညီညွတ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ပြောခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒီကိစ ္ စတွေကိုသိဖို ့ အခွင ့ ် အရေးရှိတဲ ့ ၊ အခုတော ့ သိဖို ့ ဆန ္ ဒရှိလာပြီဖြစ ် တဲ ့ လွှတ ် တော ် ဟာ ပြောင ် းလဲဖို ့ ဥပဒေကြမ ် းတွေထုတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် လျှို ့ ဝှက ် သက ် သေတွေကိုစစ ် ဆေးခဲ ့ တဲ ့ အိမ ် ဖြူတော ် ကသီးခြားအဖွဲ ့ နှစ ် ခုက ဒီအစီအစဉ ် တွေဟာ အမေရိကမှာဖြစ ် လာမယ ့ ် တိုက ် ခိုက ် မှု တစ ် ခုကိုတောင ် တားဆီးနိုင ် ခြင ် းမရှိခဲ ့ ပါဘူးလို ့ ဆိုခဲ ့ ပါတယ ် ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တိုက ် ဖျက ် နေတာ 
အကြမ ် းဖက ် ဝါဒကောဟုတ ် ရဲ ့ လား 
ဒီအစီအစဉ ် တွေဟာအကျိုးကောရှိရဲ ့ လား 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ မရှိဘူးလို ့ ပြောပါမယ ် အမေရိကရဲ ့ အုပ ် ချုပ ် ရေးမဏ ္ ဍိုင ် သုံးခုစလုံး ကလည ် း မရှိဘူးလို ့ ပြောထားပါတယ ် 
ခရစ ်: ဒါဆိုကျွန ် တော ် မေးချင ် တာက သူတို ့ အတွက ် အကြမ ် းဖက ် ဝါဒကို တိုက ် တဲ ့ စစ ် ပွဲထက ် ပိုနက ် ရှိုင ် းအကြာင ် းရင ် းခံရှိတယ ် လို ့ ထင ် ပါသလား 
အက ် ဒ ်: စိတ ် မရှိပါနဲ ့ ဗျာ မကြားရလို ့ ပြန ် ပြောလို ့ ရမလား 
ခရစ ်: ဆောရီးဗျာ သူတို ့ အတွက ် အကြမ ် းဖက ် ဝါဒကိုတိုက ် တဲ ့ စစ ် ပွဲထက ် ပိုနက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အကြာင ် းရင ် းခံ ရှိတယ ် လို ့ ထင ် ပါသလား 
အက ် ဒ ်: ဟုတ ် ကဲ ့ ။ အဓိကအကျဆုံးကတော ့ အကြမ ် းဖက ် ဝါဒဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေထောက ် လှမ ် းရေးလောကမှာ လုပ ် ရပ ် အတွက ် အကာအကွယ ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အရာအမြဲပဲဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
အကြမ ် းဖက ် ဝါဒ ဆိုတာပြည ် သူတွေက ဒီအတိုင ် းဆိုရင ် မပေးနိုင ် တဲ ့ အာဏာ ၊ အစီအစဉ ် တွေရဲ ့ လုပ ် ပိုင ် ခွင ် ကိုပေးဖို ့ အကြောင ် းရစေတဲ ့ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာတုံ ့ ပြန ် မှုကိုဖြစ ် စေတဲ ့ အရာပါ 
Bullrun နဲ ့ Edgehill အစီအစဉ ် မျိုးတွေလို လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် တွေပေးဖို ့ အတွက ် NSA က ၁၉၉၀ ပိုင ် းကတောင ် းဆိုခဲ ့ ပါတယ ် 
သူတို ့ က FBI ကိုလွှတ ် တော ် ဆီသွားပြီး အမှုဖွင ့ ် ဖို ့ တောင ် းဆိုခဲ ့ ပါတယ ် 
FBI က လွှတ ် တော ် ဆီသွားပြီးအမှုဖွင ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
လွှတ ် တော ် နဲ ့ အမေရိကန ် ပြည ် သူတွေက လက ် မခံခဲ ့ ပါဘူး 
ဒို ့ စီးပွားရေးကိုစွန ့ ် စားလိုက ် ရအောင ် မထိုက ် တန ် ဘူးလို ့ ဆိုခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းအတွက ် ထိခိုက ် မှုက ရလာမယ ့ ် အကျိုးနဲ ့ မကာမိဘူးလို ့ ဆိုခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြုံတာကတော ့ ၉ / ၁၁ လွန ် ကာလမှာ သူတို ့ ဟာလျှို ့ ဝှက ် စွာနဲ ့ အကြမ ် းဖက ် ဝါဒ အကြောင ် းပြချက ် ကိုသုံးပြီး ဒီအစီအစဉ ် တွေကိုစတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် လွှတ ် တော ် ကိုခွင ့ ် မတောင ် းဘဲ အမေရိကန ် ပြည ် သူတွေကိုခွင ့ ် မတောင ် းဘဲပါ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကာကွယ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ပိတ ် ထားတဲ ့ တံခါးနောက ် ကွယ ် ကအစိုးရမျိုးပါပဲ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို လုံခြုံမှုနည ် းစေလို ့ ပါ ပြီးတော ့ ဘာအကျိုးမှမပေးလို ့ ပါ 
ခရစ ်: ကောင ် းပါပြီ ခဏလောက ် ဒီအနားကိုကျွန ် တော ် နဲ ့ အတူလာခဲ ့ ပါ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးဆန ် တဲ ့ မေးခွန ် းတစ ် ခုမေးစရာရှိပါ 
အကြမ ် းဖက ် မှုအကြာင ် းပြောလို ့ လူအများစုကခင ် ဗျားအခုရုရှားမှာ ကြုံနေရတဲ ့ အခြေအနေမျိုးကို တုန ် လှုပ ် ကြပါလိမ ့ ် မယ ် 
ခင ် ဗျားလည ် းသေချာပေါက ် ကြားပြီးမှာပါ ဘရဒ ် လေမန ် းနင ် း ကိုဘယ ် လိုဆက ် ဆံခဲ ့ တယ ် ချယ ် ဆီးမန ် းနင ် းအခု ဘယ ် လိုကြုံနေရတယ ် ဆိုတာကိုပေါ ့ Buzzfeed မှာ အခုပြောနေတာတစ ် ခုရှိပါတယ ် ထောက ် လှမ ် းရေး လောကကလူတွေက သေစေချင ် နေတယ ် ဆိုတာပါ 
ဒါကိုခင ် ဗျားဘယ ် လိုရင ် ဆိုင ် နေပါသလဲ 
ဒီကြောက ် ရွံ ့ မှုကိုခင ် ဗျား ဘယ ် လိုကျော ် လွှားနေပါသလဲ 
အက ် ဒ ်: ကျွန ် တော ် ကိုသေစေချင ် တဲ ့ အစိုးရတွေရှိတယ ် ဆိုတာ လျှို ့ ဝှက ် ဆန ် းကြယ ် မဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် မနက ် တိုင ် းအမေရိကန ် ပြည ် သူတွေအတွက ် ဘာလုပ ် ပေးနိုင ် မလဲဆိုတာတွေးပြီး အိပ ် ရာဝင ် တယ ် ဆိုတာ ခဏခဏသေချာပြောခဲ ့ ပါတယ ် 
ကိုယ ့ ် အစိုးရကိုမထိခိုက ် စေချင ် ပါဘူး 
ကိုယ ့ ် အစိုးရကိုကူညီချင ် ပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ကဆီလျော ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို လုံးဝလျစ ် လျူရှုချင ် တယ ် အမှုစစ ် မေးမှုမရှိဘဲကျွန ် တော ့ ် ကို အပြစ ် ရှိကြောင ် း ကြေညာချင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကဒါတော ့ မသင ့ ် တော ် ဘူးဆိုပြီး လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုအနေနဲ ့ ကန ့ ် ကွက ် ရမယ ့ ် အရာတွေပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာအစိုးရအတိုက ် အခံ တွေကို မခြိမ ် းခြောက ် သင ့ ် ပါဘူး 
စာနယ ် ဇင ် းကိုပြစ ် မှုမြောက ် အောင ် မလုပ ် သင ့ ် ပါဘူး 
ဒီရလဒ ် ကိုရဖို ့ အတွက ် အန ္ တရာယ ် တွေ ရှိသည ့ ် တိုင ် ကျွန ် တော ် ဘယ ် လိုအပိုင ် းကဖြစ ် ဖြစ ် ပါဝင ် ချင ် ပါတယ ် 
ခရစ ်: ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီမှာရှိတဲ ့ ပရိသတ ် ဆီကနေ တုံ ့ ပြန ် မှုလိုချင ် ပါတယ ် အက ် ဒ ် ဝဒ ် စနိုးဒန ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကွဲပြားတဲ ့ အမြင ် တွေရှိတာကို ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် 
အောက ် ပါရွေးချယ ် မှုတွေရှိမယ ် လို ့ ထားပါတော ့ 
သူ ့ ရဲ ့ လုပ ် ရပ ် ဟာအခြေခံအားဖြင ့ ် အမေရိကကိုအန ္ တရာယ ် ဖြစ ် စေတဲ ့ လက ် လွတ ် စပယ ် လုပ ် ရပ ် လို ့ မြင ် လို ့ ရပါတယ ် သို ့ မဟုတ ် အမေရိကနဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ရေရှည ် မှာအကျိုးပြုမယ ့ ် သူရဲကောင ် းလုပ ် ရပ ် လို ့ မြင ် လို ့ ရပါတယ ် 
ဒါကတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကိုပေးတဲ ့ ရွေးချယ ် စရာနှစ ် ခုပါ 
ပထမတစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ လက ် လွတ ် စပယ ် လုပ ် ရပ ် ဆိုတဲ ့ အမြင ် ကို ဘယ ် သူတွေထောက ် ခံမယ ် ဆိုတာ သိချင ် ပါတယ ် 
လက ် တချို ့ ထောင ် လာပါတယ ် 
လက ် တချို ့ ထောင ် ထားပါတယ ် ဗျာ 
လူကိုယ ် တိုင ် ဒီနားမှာတင ် ရှိနေတော ့ လက ် ထောင ် ရခက ် တာပေါ ့ ဗျာ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် မြင ် နေရပါတယ ် 
အက ် ဒ ်: ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို မြင ် တယ ် နော ် (ရယ ် သံများ) ခရစ ်: အခြေခံအားဖြင ့ ် သူရဲကောင ် းလုပ ် ရပ ် ဆိုတဲ ့ ဒုတိယအမြင ် ကို ဘယ ် သူရွေးချယ ် မလဲဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (ဝှဲချီးသံများ) လက ် မထောင ် တဲ ့ သူတွေအများကြီးရှိiတယ ် လို ့ ပြောလို ့ ရတယ ် ထင ် ပါတယ ် သေချာစဉ ် းစားနေတုန ် းထင ် ပါတယ ် ဗျ ခင ် ဗျားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးငြင ် းခုံမှုတွေဟာ သမာရိုးကျနိုင ် ငံရေးအမြင ် ကွဲပြား မှုနဲ ့ မဆိုင ် တဲ ့ ပုံပေါ ် ပါတယ ် 
လက ် ဝဲ လက ် ယာ ဆိုတာမျိုးမဟုတ ် ပါဘူး အစိုးရဝါဒီ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ဝါဒီတွေ ဆိုတာမျိုးနဲ ့ လုံးဝမဆိုင ် ပါဘူး 
ဒီကိစ ္ စရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းက အသက ် အရွယ ် နဲ ့ ဆိုင ် ပါတယ ် 
ခင ် ဗျားကအင ် တာနက ် နဲ ့ ကြီးလာတဲ ့ မျိုးဆက ် မှာပါတာဆိုတော ့ အင ် တာနက ် ကိုထိခိုက ် စေမယ ် လို ့ ခင ် ဗျားယူဆတဲ ့ အရာတစ ် ခုခုလုပ ် တာကိုတွေ ့ တော ့ အသည ် းထဲကလှိုက ် လှိုက ် လှဲလှဲလိုမျိုး ခင ် ဗျားခံစားရပုံရပါတယ ် 
ဒီအချက ် ကနည ် းနည ် းများမှန ် ပါသလား 
အက ် ဒ ်: ဟုတ ် ပါတယ ် အရမ ် းမှန ် တယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် 
ဒါကလက ် ဝဲ လက ် ယာ အရေးမဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အခြေခံအခွင ့ ် အရေးတွေကိစ ္ စပါ “ကျွန ် တော ် တို ့ ” လို ့ ပြောတဲ ့ အခါမှာ အမေရိကန ် သားတွေကိုသာမက တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကိုဆိုလိုပါတယ ် ပါတီရေးရာကိစ ္ စလည ် းမဟုတ ် ပါဘူး 
ဒီအရာတွေဟာ လူတိုင ် း ယုံကြည ် တဲ ့ အရာတွေပါ ဒါတွေကိုကာကွယ ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးမှာ လွတ ် လပ ် ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ အင ် တာနက ် ကို ကြုံကြိုက ် စံစားခဲ ့ ရတဲ ့ လူတိုင ် း မှာတာဝန ် ရှိပါတယ ် နောက ် လာမယ ့ ် မျိုးဆက ် ကိုစံစားနိုင ် ဖို ့ ဒီလွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကိုထိန ် းသိမ ် းဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တာဝန ် ပါ ကျွန ် တော ် တို ့ ကမပြာင ် းလဲရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် သာမက အားလုံးအတွက ် ပါ အင ် တာနက ် ကိုဆက ် ပြီးလွတ ် လပ ် အောင ် ထိန ် းသိမ ် းဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေအတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကမရပ ် တည ် ရင ် လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံးရှုံးသွားမှာပါ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် သာမက တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးအတွက ် ကြီးမားတဲ ့ ဆုံးရှုံးမှုတစ ် ခုဖြစ ် မမှာပါ 
ခရစ ်: ဒါနဲ ့ တလောက အလားတူစကားမျိုးကို ကမ ္ ဘာ ့ ကွန ် ရက ် တည ် ထောင ် သူဆီကနေ ကြားလိုက ် ရပါတယ ် ဆာ တင ် မ ် ဘန ် နားစ ် လီ လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် 
တင ် မ ် ခင ် ဗျ ၊ အပေါ ် တက ် လာပြီး စကားပြောလို ့ ရမလားခင ် ဗျာ တင ် မ ် အတွက ် မိုက ် ခရိုဖုန ် းရရှိလားဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) တင ် မ ် ရေ ၊ တွေ ့ ရတာဝမ ် းသာပါတယ ် ။ အပေါ ် လာခဲ ့ ပါဗျာ 
ဒါနဲ ့ ခင ် ဗျားက ဘယ ် ဘက ် ကလဲ သစ ္ စာဖောက ် လား သူရဲကောင ် းလား ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သီအိုရီတစ ် ခုရှိပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ တင ် မ ်: ဒီမေးခွန ် းကို အဖြေအများကြီး ကျွန ် တော ် ပေးဖူးပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ တကယ ် လို ့ ဒီနှစ ် ခုထဲကရွေးရရင ် သူရဲကောင ် း ဘက ် ကပါ 
ခရစ ်: အက ် ဒ ် ရေ, အင ် တာနက ် ကိုပြန ် သိမ ် းပိုက ် ဖို ့ Magna Carta အသစ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဆာ တင ် မ ် ပြောဖူးတဲ ့ အကြံပြုချက ် ကို ဖတ ် ဖူးမယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် 
ဒါကဖြစ ် နိုင ် ချေရှိပါသလား 
အက ် ဒ ်: သေချာတာပေါ ့ ။ ပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ မျိုးဆက ် က အင ် တာနက ် အကြောင ် းပြောရင ် း ကြီးလာတာတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အင ် တာနက ် ထဲမှာ ကြီးလာတာပါ ဒီလိုမျိုး အင ် တာနက ် ကို တိုက ် ရိုက ် လက ် တွေ ့ ကျကျ ခုခံကာကွယ ် ပေးဖို ့ ၊ ဒီလိုဆန ် းဆန ် းပြားပြား အနေအထားမျိုးနဲ ့ အသက ် သွင ် းဖို ့ အခါအခွင ့ ် မျိုးကို တစ ် ခါမှ တွေးမကြည ့ ် ဖူးပေမယ ့ ် လည ် းပေါ ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကဗျာဆန ် တာတစ ် ခု ရှိတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် အင ် တာနက ် ရဲ ့ သားတွေထဲက တစ ် ယောက ် ဟာ နိုင ် ငံရေးရာ ခံယူချက ် ကိုထုတ ် ဖော ် လို ့ အင ် တာနက ် နဲ ့ တကယ ် ကို နီးစပ ် လာခဲ ့ တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါ 
အင ် တာနက ် အတွက ် Magna Carta ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတိအကျလိုအပ ် တာလို ့ ထင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တန ် ဖို ့ းတွေကို ရေးသားဖန ် တီးရာသာမက အင ် တာနက ် ရဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံမှာပါ ကုတ ် ဖွဲ ့ ထားဖို ့ လိုပါတယ ် ဒါကကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် တဲ ့ အရာပါ ပရိသတ ် ထဲကအားလုံးကိုဖိတ ် ခေါ ် ပါတယ ် ဒီ ဗန ် ကူးဗားသာမက ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားကလူတွေကိုပါ ပါဝင ် ဆင ် နွှဲဖို ့ ဖိတ ် ခေါ ် ပါတယ ် 
ခရစ ်: အက ် ဒ ် ကိုမေးစရာများရှိပါသလား 
တင ် မ ်: တကယ ် က နှစ ် ခုရှိပါတယ ် ယေဘူယျမေးခွန ် းကတော ့ — ခရစ ်: အက ် ဒ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကြားရသေးလား? 
အက ် ဒ ်: ဟုတ ် ။ ကျွန ် တော ် ကြားရတယ ် ခရစ ်: သူပြန ် လာပြီ 
တင ် မ ်: ခင ် ဗျားလိုင ် းဘက ် က ခိုးနားထောင ် တဲ ့ ဆီက ခဏလောက ် နှောင ့ ် ယှက ် မှုဖြစ ် သွားလို ့ ပါ 
(ရယ ် သံများ) အက ် ဒ ်: NSA က ပြဿနာနည ် းနည ် းတက ် နေတာပါ 
တင ် မ ်: လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၅ နှစ ် တာကာလအတွင ် း နောက ် လှည ့ ် လိုက ် စဉ ် းစားလိုက ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် တဲ ့ အင ် တာနက ် မျိုးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေအားလုံးထဲက အကောင ် းဆုံး ရလာနိုင ် မယ ့ ် အရာက ဘာလို ့ ခင ် ဗျားထင ် ပါသလဲ 
အက ် ဒ ်: ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လောက ် ခရီးရောက ် နိုင ် မလဲဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးစဉ ် း စားကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာ ဒီမေးခွန ် းဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာတွေ ရင ် းနှီးနိုင ် မလဲဆိုတာနဲ ့ ပဲ သက ် ဆိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် 
အရင ် ကကျွန ် တော ် တို ့ သုံးစွဲခဲ ့ တဲ ့ အင ် တာနက ် ဟာ နိုင ် ငံတစ ် နိုင ် ငံအနေနဲ ့ သာမက တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက လူတွေပါ လိုအပ ် တဲ ့ အရာအတိအကျပဲ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ နည ် းပညာသမားတွေသာမက ခင ် ဗျားပြောသလိုအသုံးပြုသူတွေပါ ပါဝင ် လာစေခြင ် း ၊ ပူးပေါင ် း ဆောင ် ရွက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ကမ ္ ဘာတစ ် လွှား က အင ် တာနက ် ကနေ ၊ လူမှုကွန ် ရက ် တွေကနေ ပါဝင ် သူတွေ မိုးလေဝသအခြေအနေကြည ့ ် ရုံသုံးသူတွေ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝအစိတ ် အပိုင ် းအနေနဲ ့ နေ ့ စဉ ် မှီခိုနေသူတွေကိုပါ ဒါကိုထောက ် ခံစေဖို ့ လုပ ် ရမှာ ပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရခဲ ့ ဖူးတဲ ့ အင ် တာနက ် သာမက ပိုကောင ် းတဲ ့ အင ် တာနက ် ၊ ပိုကောင ် းတဲ ့ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကို ရလာမှာ ပါ ကျွန ် တော ် တို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားတာသာမက ကျွန ် တော ် တို ့ စိတ ် ကူးမယဉ ် ကြည ့ ် ဖူးတဲ ့ အနာဂတ ် မျိုးကိုတည ် ဆောက ် ဖို ့ အသုံးပြုနိုင ် တဲ ့ အရာမျိုးဖြစ ် လာမှာပါ 
ခရစ ်: TED ကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၃၀ ဖြစ ် တဲ ့ ၁၉၈၄ ကတည ် ထောင ် ခဲ ့ တာပါ 
အဲဒီတည ် းက စကားဝိုင ် းတွေအတော ် များများက ဂျော ့ အော ် ဝဲလ ် ကတော ့ လွဲသွားပြီဆိုတဲ ့ သဘောမျိုးတွေ ပါ 
အစိုးရက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေတာမဟုတ ် ဘဲ 
အင ် တာနက ် ရဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှုကတစ ် ဆင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ က အစိုးရကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေတယ ် ပေါ ့ လေ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ ဖွင ့ ် ချချက ် တွေက အကောင ် းမြင ် တဲ ့ ဘက ် ရဲ ့ နှလုံးသားကို ခြစ ် လိုက ် သလိုပါပဲ သို ့ တိုင ် တစ ် ခုခုလုပ ် လို ့ ရတဲ ့ နည ် းလမ ် းရှိတယ ် လို ့ ခင ် ဗျားယုံကြည ် နေတုန ် းပဲ 
ခင ် ဗျားကိုယ ် တိုင ် လည ် း လုပ ် နေပါတယ ် 
အက ် ဒ ်: မှန ် ပါတယ ် ။ အစိုးရရဲ ့ ပါဝါဟာ အင ် မတန ် တိုးလာတယ ် လို ့ အဆိုတစ ် ခုလုပ ် လို ့ ရပါတယ ် 
ယေးလ ် တက ္ ကသိုလ ် က လတ ် တလော ဥပဒေဆောင ် းပါးတစ ် ခုက Bankston-Soltani မူ လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အရာကို တင ် ပြခဲ ့ ပါတယ ် အစိုးရ ထောက ် လှမ ် းရေးစွမ ် းပကားတွေက ပမာဏတစ ် ခုအားဖြင ့ ် ပေါများလာတဲ ့ အခါတိုင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပုဂ ္ ဂိလကလွတ ် လပ ် ခွင ့ ် မျှော ် မှန ် းချက ် ကိုဖျက ် ဆီးပြီး ဒီလိုဖြစ ် လာတဲ ့ အချိန ် တိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပုဂ ္ ဂလိကအခွင ့ ် အရေးတွေကို 
ပြန ် လည ် သုံးသပ ် ပြီး ပြန ် ချိန ် ညှိ ဖို ့ လိုပါတယ ် တဲ ့ အစိုးရထောက ် လှမ ် းရေးက ပမာဏတစ ် ခုထက ် ပိုပြီး တိုးပွားလာတဲ ့ အတွက ် ဒါမျိုးမဖြစ ် သေးပါဘူး ဒါကြောင ့ ် ဒီနေ ့ ဒီပြဿနာမျိုး ကျွန ် တော ် တို ့ ကြုံနေရတာပါ ဒါပေမဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရှိပါသေးတယ ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ နည ် းပညာကြောင ့ ် တစ ် ဦးချင ် းစီရဲ ့ စွမ ် းအားတွေလည ် းတိုးတက ် လာလို ့ ပါ 
လူတစ ် ဦးတည ် းက ကမ ္ ဘာပေါ ် က အားအကောင ် းဆုံးအတိုက ် အခံတွေ အားအကောင ် းဆုံး ထောက ် လှမ ် းရေးအင ် ဂျင ် စီတွေကို ထိပ ် တိုက ် တွေ ့ ပြီး အနိုင ် ရနိုင ် တယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် ဟာ သက ် ရှိ နမူနာပါ ဒါကကျွန ် တော ် တို ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ယူဖို ့ လိုတဲ ့ အရာ ၊ နည ် းပညာရှင ် တွေသာမက ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားကသာမန ် နိုင ် ငံသားတွေပါ သုံးစွဲနိုင ် အောင ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ အခြေခံထားရမယ ့ ် အရာလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် 
စာနယ ် ဇင ် းဟာ ပြစ ် မှုမဟုတ ် ပါဘူး ဆက ် သွယ ် ရေးဟာ ပြစ ် မှုမဟုတ ် ပါဘူး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နိစ ္ စဓူဝကိစ ္ စတွေမှာ စောင ့ ် ကြည ့ ် ခံနေမသင ့ ် ပါဘူး 
ခရစ ်: စက ် ရုပ ် ကိုဘယ ် လိုလက ် တွဲနှုတ ် ဆက ် ရမလဲ မပြောတတ ် ပါဘူး ဒါပေမဲ ့ လက ် က ဒီနားမှာ လို ့ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ တင ် မ ်: မကြာခင ် ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
အက ် ဒ ်: တွေ ့ ရတာဝမ ် းသာပါတယ ် ဗျာ ကျွန ် တော ် မြင ် ကွင ် းက ခင ် ဗျားတို ့ လောက ် ကြည ့ ် ကောင ် းမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် 
ခရစ ်: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ၊ တင ် မ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) နယူးရော ့ ခ ် တိုင ် းမ ် ကတလောက ခင ် ဗျားအတွက ် လွတ ် ငြိမ ် းချမ ် းသာခွင ့ ် တောင ် းဆိုခဲ ့ ပါတယ ် 
အမေရိကကို ပြန ် လာလို ့ ရမယ ့ ် အခွင ့ ် အရေးကို ကြိုဆိုမှာလား 
အက ် ဒ ်: အကြွင ် းမဲ ့ ပါပဲ ။ မေးခွန ် းထုတ ် နေစရာမလိုပါဘူး ဒီလုပ ် ငန ် းရပ ် ရဲ ့ အုတ ် မြစ ် ဖြစ ် တဲ ့ မူတွေဟာ ပြည ့ ် သူ ့ အကျိုးစီးပွားအတွက ် ဖြစ ် ပြီး အမေရိကနဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက စာနယ ် ဇင ် းဖွဲ ့ စည ် းပုံရဲ ့ အခြေခံမူတွေပဲဖြစ ် ပါတယ ် တကယ ် လို ့ စာနယ ် ဇင ် းတွေကသာ အခုနေ ဒါကို ဒို ့ ထောက ် ခံတယ ် ဒါဖြစ ် သင ့ ် နေတဲ ့ အရာလို ့ ပြောလာရင ် သိပ ် ကိုအင ် အားရှိတဲ ့ အဆိုတစ ် ရပ ် ဖြစ ် လာမှာ ပါ ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဆုံးပိတ ် အဆိုတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ဒါကိုတော ့ ပြည ် သူကဆုံးဖြတ ် ရမှာပါ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ပဲ အစိုးရက အပေးအယူလုပ ် ချင ် တယ ် လို ့ အရိပ ် အမြွက ် ပြောထားပါတယ ် သူတို ့ က ကျွန ် တော ် ကို အတူတွဲလုပ ် နေတဲ ့ စာနယ ် ဇင ် းသမားတွေနဲ ့ လျှော ့ လုပ ် စေချင ် တယ ် ပြန ် လာစေချင ် တယ ် ကျွန ် တော ် ကသေချာပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ် ဒါကို လုံခြုံဖို ့ အတွက ် လုပ ် တာမဟုတ ် ပါဘူး 
မှန ် တာကိုလုပ ် ဖို ့ လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ကျွန ် တော ် အကျိုးရရှိဖို ့ အတွက ် နဲ ့ ပြည ် သူ ့ အကျိုးအတွက ် လုပ ် နေတဲ ့ အလုပ ် ကို ရပ ် တန ့ ် လိုက ် မမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ဆိုတာကိုပါ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ခရစ ်: လက ် ရှိမှာ တော ့ အင ် တာနက ် နဲ ့ ဒီနည ် းပညာရဲ ့ အကူအညီနဲ ့ မြောက ် အမေရိက ကို ဒီသွင ် ပြင ် နဲ ့ ခင ် ဗျားပြန ် ရောက ် နေပါပြီ U.S တော ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ ကနေဒါကိုပေါ ့ 
ခင ် ဗျားဘယ ် လိုခံစားရလဲ သိချင ် တာဗျာ 
အက ် ဒ ်: ကနေဒါက ကျွန ် တော ် ထင ် ထားတာနဲ ့ မတူပါဘူး 
အများကြီးပိုနွေးပါတယ ် 
(ရယ ် သံများ) ခရစ ်: At TED မှာ ဦးတည ် ချက ် က "" ဖြန ့ ် ဝေထိုက ် သောအိုင ် ဒီယာများ "" တဲ ့ ဗျ တကယ ် လို ့ အိုင ် ဒီယာ တစ ် ခုတည ် းနဲ ့ ဖော ် ပြလို ့ ရရင ် ခုအခိုက ် အတန ့ ် မှာခင ် ဗျားရဲ ့ ဖြန ့ ် ဝေထိုက ် တဲ ့ အိုင ် ဒီယာက ဘာများလဲဗျာ 
အက ် ဒ ်: ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာ က လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ကတော ့ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ ပိတ ် ထားတဲ ့ တံခါးတွေနောက ် ကွယ ် မှာ သေနေနိုင ် တယ ် ဆိုတာသတိပေးခဲ ့ တာပါ ဒါပေမဲ ့ တစ ် ဦးစီဟာ ဒီတူညီတဲ ့ တံခါးတွေနောက ် ကွယ ် မှာ မွေးဖွားတာဖြစ ် လို ့ အစိုးရကောင ် းရဖို ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပုဂ ္ ဂလိကလွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကိုစွန ့ ် လွှတ ် ဖို ့ ၊ 
လုံခြုံမှုရှိဖို ့ အတွက ် ကိုယ ့ ် လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကိုစွန ့ ် လွှတ ် ဖို ့ မလိုဘူးဆိုတာပါပဲ 
အတူလက ် တွဲဆောင ် ရွက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ အစိုးရကိုရော ပုဂ ္ ဂလိကဘဝတွေကိုပါ ရနိုင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ယူဆပါတယ ် ဒါတကယ ် ဖြစ ် လာတာကိုမြင ် ဖို ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကလူတွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် နေပါတယ ် 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် 
ခရစ ်: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် အက ် ဒ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မတို ့ ဟာ လူ ့ သမိုင ် းရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အခြေအနေမှာပါ ကြယ ် တွေလှမ ် းယူချိန ် မှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ဂြိုဟ ် ကို ဆုံးရှုံ ​ တော ့ မယ ့ ် မျိုးစိတ ် ပါ ။ 
မကြာသေးတဲ ့ နှစ ် တွေကတောင ် ကမ ္ ဘာမြေရဲ ့ စကြာဝဠာထဲ ပါဝင ် ဆက ် နွယ ် မှု ​ အကြောင ် း အသိပညာတွေကို အတော ် ့ ကို ချဲ ့ ထွင ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
NASA ရဲ ့ Kepler အထူးစူးစမ ် း ​ ေ၇း အအဖွဲ ့ က ကြယ ် တွေတစ ် ဝိုက ် က လူနေနိုင ် ဖို ့ အလားအလာရှိတဲ ့ ဂြိုဟ ် တွေကိုထောင ် ချီ တွေ ့ ရှိထားတယ ် ။ ကမ ္ ဘာဂြိုဟ ် ဟာ ဟင ် းလင ် းပြင ် ကြယ ် စုထဲက သန ် းထောင ် ချီ ဂြိုဟ ် တွေထဲက တစ ် ခုမျှပါ ။ 
Kepler ဟာ ဂြိုဟ ် တွေ ကြယ ် တွေရှေ ့ မှ ဖြတ ် သွားစဥ ် ကျွန ် မတို ့ ဆီလာတဲ ့ အလင ် းကို နည ် းနည ် းလေး ကာဆီးရင ် း ကြယ ် တွေရဲ ့ အလင ် းရောင ် ကိုတိုင ် းတာတဲ ့ သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ အာကာသ မှန ် ပြောင ် းပါ ။ 
Kepler ရဲ ့ ဒေတာက ဂြိုဟ ် တွေရဲ ့ အရွယ ် အစားအပြင ် ၄င ် းတို ့ ရဲ ့ ပင ် မကြယ ် ကနေ အကွာအဝေးကိုပါ ပြပါတယ ် ။ 
ပေါင ် းလိုက ် တော ့ ဒီဂြိုဟ ် တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ နေအဖွဲ ့ အစည ် းက ဂြိုဟ ် တွေလိုပဲ သေးလား ၊ ကျောက ် တုံးတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေလား ၊ ပင ် မနေမှ အလင ် းဘယ ် လောက ် ရရှိတယ ် ဆိုတာကိုလည ် း နားလည ် ဖို ့ ကူညီပေးတယ ် ။ 
တစ ် ဖက ် မှာ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရှာတွေ ့ တဲ ့ ဒီဂြိုဟ ် တွေဟာ နေထိုင ် လို ့ ရ ၊ မရ သဲလွန ် စတွေ ပေးနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ဖြစ ် ချင ် တော ့ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ နေလို ့ ရမယ ် လို ့ အလားအလာရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာတွေရဲ ့ ရတနာသိုက ် ကို ကျွန ် မတို ့ ရှာတွေ ့ နေစဉ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဂြိုဟ ် ဟာ လူသားရဲ ့ ၀န ် ထုပ ် ၀န ် ပိုး အောက ် မှာ အိကျနေပါတယ ် ။ 
မှတ ် တမ ် းအရ ၂၀၁၄ ခုဟာ အပူဆုံးနှစ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ အတူ နှစ ် ထောင ် ချီ ရှိလာခဲ ့ တဲ ့ ရေခဲမြစ ် တွေနဲ ့ ပင ် လယ ် တွေဟာ အခုတော ့ ဆယ ် စုနှစ ် တွေဆိုတဲ ့ အချိန ် မှာ ပျောက ် ကွယ ် သွားတော ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ လက ် ချက ် ဂြိုဟ ် တစ ် ခုလုံး ဆိုင ် ရာ အဲဒီပတ ် ဝန ် းကျင ် ပြောင ် းလဲမှုတွေ ကြောင ့ ် အဲဒီလမ ် းကြောင ် းမှ တိမ ် းရှောင ် ရန ် အလားအလာဟာ ကုန ် ဆုံးပါတော ့ မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မက ရာသီဥတု သိပ ္ ပံပညာရှင ် မဟုတ ် ဘူး ၊ နတ ္ ခတ ္ တဗေဒပညာရှင ် ပါ ။ 
ဂြိုဟ ် ဆိုင ် ရာ နေထိုင ် ရနိုင ် မှုကို လေ ့ လာတယ ် ၊ ကြယ ် တွေရဲ ့ သက ် ရောက ် မှုနဲ ့ စကြာဝဠာထဲမှာ ကိုယ ့ ် ဂြိုဟ ် ကို လွန ် ပြီး သက ် ရှိတွေ တွေ ့ နိုင ် မယ ့ ် နေရာတွေ ရှိနိုင ် မလား ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ရွေးချယ ် စရာ အိမ ် ခြံမြေ အသစ ် ကို ရှာနေတယ ် လို ့ ဆိုနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ကဲ စကြာဝဠာထဲမှာ သက ် ရှိရှာဖွေရေးကို နက ် နက ် နဲနဲ စွဲဝင ် နေတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ပြောနိုင ် တာက ကမ ္ ဘာမြေနဲ ့ တူတဲ ့ ဂြိုဟ ် ကို ရှာဖို ့ ကြိုးစားလေလေ ၊ ကိုယ ့ ် ကမ ္ ဘာမြေကို ပိုတန ် ဖိုးထားလာလေလေပါ ။ 
ကမ ္ ဘာအသစ ် တွေထဲက တစ ် ခုချင ် းစီကို ကိုယ ် အကောင ် းဆုံး သိထားတဲ ့ ဂြိုဟ ် တွေနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် ချင ် တာ သဘာဝကျပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ နေအဖွဲ ့ အစည ် းက ဂြိုဟ ် တွေပေါ ့ ။ 
အိမ ် နီးချင ် း အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ကို တွေးလိုက ် ပါ ။ 
အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ဟာ သေးငယ ် ပြီး ကျောက ် ထူတယ ် ၊ နေကနေ နည ် းနည ် းဝေးပေမဲ ့ Kepler လို အထူးအဖွဲ ့ ကသာ တွေ ့ ခဲ ့ ရင ် နေထိုင ် ဖို ့ အလားအလာရှိနိုင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုလို ့ တွေးနိုင ် စရာရှိပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ဟာ အတိတ ် တုန ် းက နေထိုင ် လို ့ ရနိုင ် ခဲ ့ ဖွယ ် ရှိပါတယ ် ။ တစ ် ပိုင ် းအားဖြင ့ ် ဒါကြောင ့ ် ပဲ အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ကို အရမ ် းလေ ့ လာကြတယ ် ။ 
Curiosity လို ယာဉ ် တွေဟာ ၎ င ် းရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ကို လှိမ ့ ် သွားတယ ် ၊ ကိုယ ် သိတဲ ့ သက ် ရှိမူလအစရဲ ့ သဲလွန ် စ ဆိုတာမျိုးတွေကို လှန ် လှောရင ် းပေါ ့ ။ 
MAVEN အထူးအဖွဲ ့ လို ဂြိုဟ ် ထုတွေဟာ အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် လေထုလွာကို နမူနာကောက ် ပြီး ၎ င ် းဟာ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး နေထိုင ် လို ့ မရ ဖြစ ် လာတာလဲ နားလည ် ဖို ့ အားထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပုဂ ္ ဂလိက အာကာသခရီးစဉ ် ကုမ ္ ပဏီတွေက အခု အာကာသအနီး ခရီးတိုသာမက အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ပေါ ် ကျွန ် မတို ့ နေထိုင ် ဖို ့ အသည ် းယားစရာ ဖြစ ် နိုင ် ခြေကိုပါ ကမ ် းလှမ ် းကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီ အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် မြင ် ကွင ် းတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာမြေက ကန ္ တာရတွေနဲ ့ ဆင ် တူကြကာ စွန ့ ် စားစရာ နေရာတွေနဲ ့ စိတ ် ကူးတွေထဲမှာ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ နေရာမျိုးပါ ။ ကမ ္ ဘာမြေနဲ ့ ယှဉ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ဟာ နေထိုင ် ဖို ့ တော ် တော ် ဆိုးဝါးတဲ ့ နေရာပါ ။ 
မသိမ ် းပိုက ် နိုင ် သေးတဲ ့ ကိုယ ့ ် ဂြိုဟ ် ပေါ ် က ကန ္ တာရတွေဆိုရင ် အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် နဲ ့ စာရင ် စိမ ် းလန ် း စိုပြေနေတယ ် လို ့ ထင ် စရာရှိပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် က အခြောက ် သွေ ့ ဆုံး အမြင ့ ် ဆုံး နေရာတွေမှာတောင ် လေထုဟာ မိုင ် ထောင ် ချီဝေးတဲ ့ မိုးသစ ် တောတွေဆီက ရှူထုတ ် လိုက ် တဲ ့ သန ် ့ ရှင ် းတဲ ့ အောက ် စီဂျင ် နဲ ့ ချိုမြထူထဲပါတယ ် ။ 
စိုးရိမ ် မိတာက ဒီအင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် နဲ ့ အခြား ဂြိုဟ ် တွေကို သိမ ် းပိုကုရေးဆိုတဲ ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားမှုနဲ ့ အတူ မှောင ် မည ် းနေတဲ ့ အရိပ ် တစ ် ခုပါ ပါလာမှာကိုပါ − တကယ ့ ် ကို နေထိုင ် ရန ် ကောင ် းခဲ ့ တဲ ့ ကမ ္ ဘာမြေကို မိမိဘာသာ ဒုက ္ ခပေးဖျက ် ဆီး လိုက ် ကြတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ကယ ် တင ် ပေးလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ ယုံကြည ် ချက ် နဲ ့ လက ် တွေ ့ လုပ ် ကိုင ် မှုတွေပါပဲ ။ 
ဂြိုဟ ် များအား စူးစမ ် းလေ ့ လာမှုကို ကျွန ် မ အရမ ် းနှစ ် သက ် ပေမဲ ့ ၊ အဲဒီစိတ ် ကူးကိုတော ့ အပြင ် းအထန ် ကန ့ ် ကွက ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ကိုသွားဖို ့ အကြောင ် းပြချက ် ကောင ် းတွေ များစွာ ရှိပေမဲ ့ အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ဟာ လူသားကို ထောက ် ပံ ့ ဖို ့ ဖြစ ် မယ ် လို ့ ပြောတဲ ့ သူဟာ တကယ ့ ် ဖြစ ် မှာက နောက ် ပိုင ် းတွင ် မြင ် ကြရမယ ့ ် အသက ် ကယ ် လှေတွေပါလို ့ Titanic သင ် ္ ဘော ရေယာဉ ် မှူးက ပြောပြနေတာနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဂြိုဟ ် များအား လေ ့ လာ စူးစမ ် းခြင ် းနဲ ့ ထိန ် းသိမ ် းထားခြင ် းရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေဟာ အချင ် းချင ် း မဆန ့ ် ကျင ် ပါဘူး ။ 
နိုး ၊ တကယ ် က တူညီတဲ ့ ပန ် းတိုင ် ရဲ ့ ဘက ် နှစ ် ဘက ် ပါ ၊ အနာဂတ ် ထဲမှာ သက ် ရှိဘဝကို နားလည ် ၊ ထိန ် းသိမ ် း တိုးတက ် ဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ကမ ္ ဘာရဲ ့ လွန ် ကဲတဲ ့ ဝန ် းကျင ် တွေဟာ စိမ ် းနေတဲ ့ မြင ် ကွင ် းတွေပါ ။ 
ဒါတွေဟာ ဇာတိရပ ် နဲ ့ ပိုပြီးနီးပါတယ ် ။ 
ဒီကမ ္ ဘာမြေက စိမ ် းကားပြီး နေချင ် စရာ မကောင ် းတဲ ့ နေရာတွေကို နေထိုင ် လို ့ ရတဲ ့ နေရုအဖြစ ် ဘယ ် လို ဖန ် တီးထိန ် းသိမ ် းမှာကို နားလည ် နိုင ် ရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ဝန ် းကျင ် ကိုထိန ် းသိမ ် း ရေးကိုရော အခြားနေရာသို ့ ရွေ ့ ခြင ် းကိုပါ လုပ ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး အတွေး စမ ် းသပ ် ချက ် တစ ် ခု ထားရစ ် ခဲ ့ ပါမယ ် ၊ Fermi ရဲ ့ ဝိရောဓိ သဘောပါ ။ 
နှစ ် ပေါင ် းများစွာက ရူပဗေဒပညာရှင ် Enrico Fermi မေးခဲ ့ တာက ကျုပ ် တို ့ စကြာဝဠာဟာ ကြာမြင ့ ် လှပြီ ဖြစ ် ပြီး ၎ င ် းရဲ ့ အတွင ် းမှာလည ် း ဂြိုဟ ် တွေ အများကြီးရှိတယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် တာ ကိုထောက ် ဆရင ် ဖြင ့ ် အခုဆို ဂြိုဟ ် သားတွေအတွက ် အထောက ် အထား ကျုပ ် တို ့ တွေ ့ သင ့ ် ပြီပေါ ့ ၊ 
ဒီတော ့ သူတို ့ ဘယ ် မှာလဲ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ Fermi ရဲ ့ ဝိရောဓိအတွက ် ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အဖြေက လူ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတွေဟာ ကြယ ် တွေအလယ ် မှာ နေထိုင ် ခြင ် းကို စဉ ် းစားနိုင ် လောက ် အောင ် နည ် းပညာပိုင ် း အဆင ့ ် မြင ့ ် လာပြီး ဒီတိုးတက ် မှုတွေကို အစပြုပေးတဲ ့ နေထိုင ် ရာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကာကွယ ် စောင ့ ် ရှောက ် ရေးဟာ အရေးကြီးတာကို မျက ် ခြေပြတ ် သွားပါတယ ် ။ 
ဂြိုဟ ် နယ ် မြေများကို သိမ ် းပိုက ် ခြင ် းကသာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ကယ ် တင ် လိမ ့ ် မယ ် လို ့ ယုံကြည ် ချက ် တာ မိုက ် မဲတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဂြိုဟ ် များကို ထိန ် းသိမ ် းခြင ် းနဲ ့ စူးစမ ် းရှာဖွေခြင ် း နှစ ် ခုစလုံး လုပ ် ကိုင ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူနေထိုင ် ရာအတွက ် အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ရဲ ့ ကြမ ် းလှတဲ ့ ဝန ် းကျင ် တွေကို ပြင ် ဆင ် ဖို ့ ကိုယ ့ ် အရည ် အချင ် းကို တကယ ် ယုံကြည ် ရင ် တော ့ ကမ ္ ဘာမြေရဲ ့ နေထိုင ် ရနိုင ် မှုကို ထိန ် းသိမ ် းရေးဆိုတဲ ့ လုပ ် ငန ် းဆိုတာ အရမ ် း လွယ ် လာမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပြီးခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် တုန ် းက အဝတ ် သေတ ္ တာ တစ ် လုံးတည ် းနဲ ့ သီတင ် းပတ ် နဲချီပြီး ခရီးထွက ် နေဘူးတယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ တော ့ အရေးပါတဲ ့ ပွဲတစ ် ခုကို အဖိတ ် ခံရပြီး ဒီပွဲအတွက ် ထူးခြားတာ တစ ် ခုခုကို ဝတ ် ချင ် စိတ ် ပေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ သေတ ္ တာကို လှန ် လှောကြည ့ ် တော ့ ဝတ ် စရာ ဘာမှ မတွေ ့ မိဘူး ။ 
ကံကောင ် းတော ့ အဲဒီနေ ့ က နည ် းပညာ ကွှန ် ဖရင ့ ် တက ် ခဲ ့ ပြီး 3D ပုံနှိပ ် စက ် တွေကို သုံးခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ မြန ် မြန ် ပဲ ကွန ် ပြူတာမှာ စကတ ် တစ ် ထည ် ဒီဇိုင ် းထုတ ် ကာ ကွန ် ပြူတာမှာ ဖိုင ် တင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ညတွင ် းချင ် းပဲ အပိုင ် းတွေကို ပုံထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် နေ ့ မနက ် မှာ အပိုင ် းအားလုံးကို ယူကာ ဟိုတယ ် ခန ် းထဲမှာ အတူ ဆင ် လိုက ် တယ ် ၊ တကယ ် က အခု ကျွန ် မဝတ ် ထားတဲ ့ စကတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မ အဝတ ် အစားတွေကို ပုံနှိပ ် တာ ဒါပထမဆုံး မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဖက ် ရှင ် ကျောင ် းမှာ အကြီးတန ် း အထည ် ဆန ် းတွေအတွက ် အိမ ် ကနေ ဖက ် ရှင ် အကုန ် လုံးကို 3D နဲ ့ စမ ် းရိုက ် ထုတ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြဿနာက ကျွန ် မဟာ 3D ပုံနှိပ ် တာကို သိကိုမသိသလောက ် ဖြစ ် နေပြီး ဖက ် ရှင ် ပုံ ငါးမျိုးကို ဘယ ် လိုထုတ ် မယ ် ဆိုတာ ကြံဆဖို ့ ကိုးလပဲ အချိန ် ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
အိမ ် ကနေ အလုပ ် လုပ ် ရင ် ဆန ် းသစ ် မှု အဖြစ ် ဆုံးလို ့ အမြဲခံစားရတယ ် 
ကုန ် ကြမ ် းအသစ ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် လုပ ် တာကို ကြိုက ် ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ ဖက ် ရှင ် ပရောဂျက ် အတွက ် အထူးခြားဆုံး အထည ် တွေလုပ ် ဖို ့ နည ် းသစ ် တွေကို အမြဲ ကြိုးစားတီထွင ် ချင ် တယ ် ။ 
ထူးထူးဆန ် းဆန ် း ဆေးမှုန ့ ် တွေနဲ ့ ကုန ် ကြမ ် း အကျန ် တွေ ရှာဖို ့ စက ် ရုံဟောင ် းတွေနဲ ့ ဆပ ် ဆန ် းဆန ် း စတိုးဆိုင ် တွေကို သွားရတာကြိုက ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး ဒါတွေကို စမ ် းသပ ် ဖို ့ အိမ ် ကိုယူလာတာပေါ ့ ။ 
ရှင ် တို ့ တွေးကြည ့ ် နိုင ် သလို ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် တွေကတော ့ မကြိုက ် ကြပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် မ ဧည ့ ် ခန ် းမှာ မဆန ့ ် တဲ ့ စက ် ကြီးတွေနဲ ့ ဆက ် လုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ၊ 
ဖက ် ရှင ် နည ် းပညာ မျိုးစုံနဲ ့ ကိုယ ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ တိကျပြီး ထုံးစံဖြစ ် တဲ ့ အလုပ ် ကို ကြိုက ် ပါတယ ် ။ ဥပမာ သိုးမွှေထိုးစက ် တို ့ ၊ လေဆာဖြတ ် စက ် နဲ ့ ပိုးသားစက ် ရိုက ် တို ့ ပေါ ့ ။ 
နွေရာသီအားရက ် မှာ တရုတ ် တန ် းက ဖက ် ရှင ် ဆိုင ် မှာ အလုပ ် သင ် အဖြစ ် နယူးယော ့ ခ ် ကို လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
3D နဲ ့ ရိုက ် တဲ ့ အံ ့ ဩဖွယ ် ဝတ ် စုံ နှစ ် စုံကို လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဒီမှာတွေ ့ ရသလို အံ ့ ဩစရာ ကောင ် းလှပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေနဲ ့ ပြဿနာလေးတွေ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါတွေက ပလပ ် စတစ ် အမာကနေလုပ ် တာ ကြောင ့ ် ကွဲလွယ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီပုံစံတွေနဲ ့ က ထိုင ် လို ့ မရပါဘူး ။ လက ် မောင ် းတွေအောက ် မှာ ပလပ ် စတစ ် ကနေ အခြစ ် တောင ် ခံရပါတယ ် ။ 
3D ပုံနှိပ ် ခြင ် းနဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတွေဟာ သူတို ့ စိတ ် ကြိုက ် အတိအကျ ဖန ် တီးဖို ့ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် အများကြီးရှိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ စတူဒီယိုတွေကနေ အဝေးကြီးမှာရှိတဲ ့ စမ ် းသပ ် ခန ် းတစ ် ခုက စျေးကြီးတဲ ့ လုပ ် ငန ် းသုံး ပုံနှိပ ် စက ် ကြီး တွေကို မှီခိုနေရတုန ် းပါ ။ 
နောက ် နှစ ် မှာ သူငယ ် ချင ် းတစ ် ယောက ် က အိမ ် သုံး ပုံနှိပ ် စက ် နဲ ့ ရိုက ် ထုတ ် ထားတဲ ့ 3D လည ် ဆွဲ တစ ် ခုပေးတယ ် ။ 
ဒီပုံနှိပ ် စက ် တွေဟာ အလုပ ် သင ် တုန ် းက စက ် တွေထက ် စျေးအရမ ် း ပိုပေါပြီး အများကြီး ပိုသုံးနိုင ် တာ သိလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ လည ် ဆွဲကို ကြည ့ ် ပြီး တွေးမိတာက "" အိမ ် ကနေ လည ် ဆွဲကို ရိုက ် ထုတ ် လို ့ ရရင ် ဘာလို ့ အိမ ် ကနေ အဝတ ် အစားတွေ မထုတ ် နိုင ် ရမှာလဲ "" ပေါ ့ ။ အရမ ် းသဘောကျခဲ ့ တာက စျေးကိုသွားဖို ့ မလိုတော ့ ပဲ အခြားသူက ရောင ် းဖို ့ ရွေးထားတဲ ့ အထည ် တွေ ကို ရွေး ၊ ဒါတွေကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် ပြီး အိမ ် ကနေ တိုက ် ရိုက ် ရိုက ် ထုတ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ 
3D အကြောင ် း ကျွန ် မသိသမျှလေ ့ လာနိုင ် တဲ ့ ထုတ ် လုပ ် သူနေရာလေး တစ ် ခုကို တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
ချက ် ချင ် းပဲ လက ် တွေ ့ ခန ် းရဲ ့ သော ့ ချက ် ကို ဆရာစားမချန ် ကျွန ် မကို ပေးတော ့ ညတိုင ် း စမ ် းလုပ ် လို ့ ရတာပေါ ့ ။ 
အဓိက စိန ် ခေါ ် မှုက ပုံနှိပ ် အထည ် တွေအတွက ် သင ့ ် လျော ် တဲ ့ အမျှင ် ရှာဖို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ အမျှင ် ဆိုတာ ဘာလဲ ။ 
အမျှင ် ဆိုတာက ပုံနှိပ ် စက ် ထဲ ထည ့ ် ပေးရတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းပါ ။ 
မာပြီး ခြစ ် ရာထင ် ကာ ကွဲနိုင ် တဲ ့ ကုန ် ကြမ ် း PLA နဲ ့ စမ ် းဖို ့ တစ ် လလောက ် အချိန ် ကုန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျော ် လွှားမှုက ရောက ် လာတာက အမျှင ် သစ ် တစ ် မျိုးဖြစ ် တဲ ့ Filaflex နဲ ့ မိတ ် ဆက ် ပေးချိန ် ပါ ။ 
ဒါက ခိုင ် မာပြီး ကွေးနိုင ် ၊ ဆန ့ ် နိုင ် ရှိတယ ် ။ 
ဒါကိုသုံးပြီး ပထမဆုံး အထည ် ကို ရိုက ် ထုတ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" Liberté "" လို ့ တပ ် တားတဲ ့ အနီရောင ် ဂျက ် ကက ်.. ပြင ် သစ ် လို "" လွတ ် လပ ် မှု "" ။ ဒီအထဲမှာ မြှုပ ် တပ ် ထားတယ ် ။ 
ဒီစကားလုံကို ရွေးတာက အထည ် ကို အိမ ် က ပုံစံထုတ ် နိုင ် ကာ ကိုယ ့ ် ဘာသာ ရိုက ် ထုတ ် နိုင ် တော ့ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ရကာ လွတ ် လပ ် မှုကို ခံစားမိလို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီဂျက ် ကက ် ကို အလွယ ် တကူ ဒေါင ် းလုပ ် ဒ ် ရနိုင ် ပြီး စကားလုံးကို အခြားတစ ် ခုနဲ ့ အလွယ ် လေး ပြောင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ရှင ့ ် နာမည ် ဒါမှမဟုတ ် ရှင ့ ် ရည ် းစား နာမည ် ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ပုံနှိပ ် စက ် ပလိပ ် ပြားတွေက သေးတော ့ ပဟေဠိကွက ် တစ ် ခုလို အထည ် ကို အပိုင ် းလိုက ် စုလိုက ် ရတာပေါ ့ ။ 
နောက ် စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ခုကိုလည ် း ဖြေရှင ် းချင ် ပါတယ ် ။ 
ပုံမှန ် ပိတ ် စတွေလို အသုံးပြုမယ ့ ် အထည ် အလိပ ် တွေကို ရိုက ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မကြိုက ် တဲ ့ အဆင ် ကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် ဗိသုကာဆီက အခမဲ ့ ဖိုင ် ကို တွေ ့ ချိန ် မှာပါ ။ 
ဒါကိုသုံးပြီး ပုံမှန ် ပိတ ် စ တစ ် စမှာလို ကျွန ် မ သုံးမယ ့ ် လှပတဲ ့ အထည ် အလိပ ် တစ ် စ ရိုက ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါက ဇာစနဲ ့ တောင ် နည ် းနည ် းပိုတူပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီဖိုင ် ကိုယူ ၊ ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲ ၊ ကစားလိုက ် တာ.... ဒါကနေ မူကွဲတွေ အများကြီးထွက ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အထည ် ဆန ် းတွေကို ပြီးစီးအောင ် ရိုက ် နှိပ ် ဖို ့ နောက ် နာရီပေါင ် း ၁၅၀၀ ကျော ် ထပ ် လိုခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အိမ ် မှာ ပုံနှိပ ် စက ် ခြောက ် လုံးဝယ ် ပြီး ၂၄ နာရီ ၇ ရက ် ရိုက ် ထုတ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါဟာ အတော ် နှေးတဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အင ် တာနက ် က လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၂၀ က သိသိသာသာကြီး ပိုနှေးတာ မမေ ့ ပါနဲ ့ ၊ ဒီတော ့ 3D ပုံနှိပ ် ခြင ် းဟာလည ် း အရှိန ် မြှင ့ ် လာကာ မကြာခင ် ရှင ် တို ့ လည ် း အိမ ် မှာ တီရှပ ် တစ ် ထည ် ကို နာရီပိုင ် း ဒါမှမဟုတ ် မိနစ ် ပိုင ် းနဲ ့ ပုံနှိပ ် နိုင ် တော ့ မှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဘယ ် လိုမျိုးဆိုတာ ရှင ် တို ့ ကြည ့ ် ချင ် ံလား ။ 
ပရိတ ် သတ ် ။ ဟေး ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) DP: Rebecca ဝတ ် ထားတာက ကျွန ် မရဲ ့ ဝတ ် စုံ ငါးစုံ ထဲက တစ ် စုံပါ ။ 
ဒီမှာ သူဝတ ် ထားတာ အားလုံးနီးပါးက အိမ ် ကနေ ကျွန ် မ ရိုက ် ထုတ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
သူမရဲ ့ ရှူးဖိနပ ် တွေတောင ် ရိုက ် ထုတ ် ထားတာပါ ။ 
ပရိတ ် သတ ် ။ အိုး ။ 
ပရိတ ် သတ ် ။ မိုက ် တယ ် ဟေ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Danit Peleg: ကျေးဇူးပါ Rebecca ။ 
(ပရိတ ် သတ ် ဘက ် သို ့) ကျေးဇူးပါ ဘော ် ဒါတို ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မအထင ် အနာဂတ ် မှာ ကုန ် ပစ ္ စည ် းတွေဟာ ပြောင ် းလဲ လာမှာဖြစ ် ပြီး ဒီနေ ့ သိကြတဲ ့ ချည ် ထည ် ၊ ပိုးတည ် တွေလို တွေ ့ မြင ် ခံစားရမှာပါ ။ 
မိမိ ကိုယ ် တိုင ် းနဲ ့ အတိအကျတော ် တဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အဝတ ် တွေကို တွေးကြည ့ ် ပါ ။ 
ဂီတဟာ တစ ် ခါက အရမ ် း ရုပ ် ပိုင ် းဆန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခွေဆိုင ် ကိုသွားပြီး CD တွေ ဝယ ် ခဲ ့ ရတာလေ ။ အခုတော ့ ဂီတကို ဖုန ် းထဲကို တိုက ် ရိုက ် ဒေါင ် းလုပ ် ဒ ် ယူလို ့ ရတဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ဂီတလေ ။ 
ဖက ် ရှင ် ဆိုတာက အရမ ် းကို ရုပ ် ပိုင ် းဆန ် တဲ ့ အရာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဝတ ် အစားတွေ ဒီစကတ ် လို ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ဖြစ ် သွားချိန ် မှာ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ဘယ ် လိုပုံများ ပေါက ် နေမလဲဆိုတာ သိချင ် လိုက ် တာ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

လူသားရဲ ့ အသံ ၊ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အသုံးပြုနေကြတဲ ့ တူရိယာပစ ္ စည ် းပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူတော ် တော ် များများ တွေ ့ ကြုံနေရတာက သူတို ့ စကားပြောတဲ ့ အခါ 
ဒီတော ့ ဘာလို ့ အဲလို ဖြစ ် ရတာပါလိမ ့ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးမှာ အပြောင ် းအလဲဖြစ ် ပေါ ် ဖို ့ ဘယ ် ပုံဘယ ် နည ် းနဲ ့ 
ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ ဒါဟာ ပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ စာရင ် းတစ ် ခုလို ့ တော ့ ဟိတ ် ဟန ် ထုတ ် မနေပါဘူးဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အထင ် တော ့ ဒီ (၇) ခုဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ခွဲခြမ ် းစိတ ် ဖြာနိူင ် တဲ ့ 
ပထမတစ ် ခုက အတင ် းအဖျင ် းပေါ ့ ၊ 
လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ နောက ် ကွယ ် မှာ အဲဒီလူရဲ ့ အကြောင ် း မကောင ် းပြောခြင ် းပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကောင ် းတဲ ့ အမူအကျင ့ ် တစ ် ခုတော ့ မဟုတ ် ဘူးဗျ ။ အတင ် းအဖျင ် းပြောနေတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ဟာ 
ဒုတိယတစ ် ခုကတော ့ ထင ် မြင ် ချက ် ပေးခြင ် းပါ ။ 
စကားဝိုင ် းထဲက ဒီလိုလူမျိုးတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ သိပါတယ ် ။ 
တတိယတစ ် ခုကတော ့ အပျက ် သဘောဆောင ် ခြင ် းပါ ။ 
တစ ် စုံတစ ် ယောက ် က ဒီလို အပျက ် သဘောဖြစ ် နေတဲ ့ အခါမှာ နားထောင ် ဖို ့ မလွယ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အမျိုးသားအားကစားပါပဲ ။ 
ဆင ် ခြေဆင ် လက ် တွေ ၊ ဒီကောင ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ဆုံကြဖူးပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ လူတိုင ် းကို အပြစ ် လွှဲတတ ် ကြပြီး ၊ သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုတွေအတွက ် တာဝန ် မယူတတ ် ကြဘူးလေ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာသာစကားကို အရိုအသေတန ် စေတာပေါ ့ ဗျာ ။ တကယ ် ဆိုရင ် တစ ် ခါတစ ် လေဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ 
ဥပမာပြောရရင ် ဗျာ ၊ တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ် ဒါကို ဘယ ် လိုခေါ ် ရမလဲဗျာ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ဒီအပိုချဲ ့ ကားပြောဆိုခြင ် းဆိုတာက လိမ ် ညာခြင ် းဖြစ ် လာတော ့ တာပါပဲ ။ 
အကြောင ် းအရာ (၂) ခုကို ပေါင ် းစပ ် ထားတဲ ့ အခါမှာ ခင ် ဗျားဟာ လေကိုပဲ နားထောင ် နေတော ့ မှာပေါ ့ ဗျာ ။ ခင ် ဗျားတို ့ သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေဗျာ ၊ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ စကားပြောဆိုခြင ် းဆိုင ် ရာ ဆိုးဝါးလှတဲ ့ အပြစ ် (ရ) ပါးပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရှောင ် ရှားအပ ် တဲ ့ အရာတွေပဲလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားလို ့ ကောင ် းကျိုးတစ ် စုံတစ ် ရာရှိလို ့ လားဗျာ ။ 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ရှိပါတယ ် ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ရပ ် တည ် လို ့ ရနိူင ် မယ ့ ် အခြေခံအုတ ် မြစ ် တွေပါ ။ 
စာလုံးက "" hail "" ဖြစ ် ပြီးတော ့ သူ ့ မှာ ကြီးမားတဲ ့ အနက ် အဓိပ ္ ပါယ ် တစ ် ခုလည ် းရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒီဥစ ္ စာကို မိုးပေါ ် ကကျလာပြီး ၊ ခင ် ဗျာတို ့ ခေါင ် းပေါ ် ကို လာထိမှန ် တယ ် လို ့ 
ခင ် ဗျားတို ့ မှန ် းကြည ့ ် နိူင ် မလားဆိုတာ ကြည ့ ် ရအောင ် လားဗျာ ။ 
သင ် ပြောတာဟာ မှန ် ကန ် မှုရှိခြင ် း ၊ ဖြောင ့ ် မတ ် ပြီး ရှင ် းလင ် းမှုရှိခြင ် းဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ 
A (authenticity) ဆိုတဲ ့ စာလုံးက စစ ် မှန ် မှုပါ ၊ သင ် ကိုယ ် တိုင ် ဖြစ ် ခြင ် းပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် ကတော ့ ဒါကို ဒါဟာ လှပတဲ ့ သရုပ ် ဖော ် ချက ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
I (integrity) ဆိုတဲ ့ စာလုံးကတော ့ တည ် ကြည ် မှုပါ ။ စကားတည ် ခြင ် းပေါ ့ ။ ပြောတာကို တကယ ် လုပ ် ဆောင ် ခြင ် းဖြစ ် ပြီး ၊ လူအများက ယုံကြည ် ရတဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် ခြင ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာက ကြည ် နူးဖွယ ် ရာ ချစ ် ဇာတ ် လမ ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ ကျွန ် တော ် တကယ ် ပြောချင ် တာက လူအများကို ခုနက အကြောင ် းပြချက ် (၂) မျိုးအတွက ် မေတ ္ တာထားရှိခြင ် းကိုပါ ။ 
ပထမအနေနဲ ့ လုံးဝပကတိ ရိုးသားမှုဟာ 
ဒါဟာ လိုချင ် မှလည ် း လိုအပ ် မှာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ မေတ ္ တာတရား အရင ် းခံတဲ ့ ရိုးသားမှုဟာ ကြီးကျယ ် မြင ့ ် မြတ ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လည ် း ရှိသေးတာက အကယ ် ၍ ခင ် ဗျားဟာ တစ ် စုံတစ ် ယောက ် အပေါ ် ကောင ် းမွန ် စေချင ် တဲ ့ ဆန ္ ဒရှိနေမယ ် ဆိုရင ် တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ သူတို ့ ကို သုံးသပ ် ဖို ့ ၊ သဘောထားအမြင ် ပေးဖို ့ ဆိုတာ တော ် တော ် မလွယ ် တဲ ့ ကိစ ္ စပါ ။ 
ဒီနှစ ် ခုစလုံးကိုတစ ် ပြိုင ် နက ် ထဲ ခင ် ဗျားလုပ ် နိူင ် ဖို ့ ဆိုတာ 
ဒီတော ့ "" h a i l "" ပါ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ အခုခင ် ဗျားတို ့ ပြောကြတာက ၊ ဒါဟာ သီချင ် းဟောင ် းတစ ် ပုဒ ် လိုပါပဲပေါ ့ ။ ဒါဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ပြောကြတာပါ ။ 
ဒီကိရိယာက တော ် တော ် ကို ထူးခြားလှပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဗျာ အလွန ် နည ် းပါးတဲ ့ လူတွေလောက ် ပဲ ဒီသေတ ္ တာကိုဖွင ့ ် သုံးဖူးကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ အတူ နည ် းနည ် းကလေး အဲဒါကို 
ကဲဒီတော ့ အမြင ့ ် သံဟာ အချိန ် တော ် တော ် များများမှာတော ့ အသုံးဝင ် ချင ် မှဝင ် မှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီအကြားမှာ ကြားသံ တစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ဒီအကြောင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိပ ် ပြီးပညာရပ ် ဆန ် တာတွေ ပြောမနေတော ့ ပါဘူးဗျာ ။ 
ရင ် ခေါင ် းအထိဆင ် းလိုက ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ခြားနားချက ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ ကြားလိုက ် လား ။ 
နိူင ် ငံရေးသမားတွေကို အနိမ ့ ် သံတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မဲပေးကြတယ ် လေ ။ ဒါအမှန ် ပဲလေ ။ အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နက ် ရှိုင ် းမှုကို ဩဇာတိက ္ ကမနဲ ့ ၊ အခွင ့ ် အာဏာနဲ ့ ဆက ် စပ ် တွဲဖက ် ကြတယ ် လေ ။ 
ဒါဟာ အသံအနိမ ့ ် အမြင ့ ် ဆိုတာပါ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ အသံစဉ ် အနိမ ် ့ အမြင ် ့ ဆိုတာရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက အသံကို ကျွန ် တော ် တို ့ ခံစားရပုံကိုပြောတာပါ ။ 
နောက ် ရှိသေးတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ချောကလက ် ပူပူလို ကြွယ ် ဝ ၊ ချောမွေ ့ နွေးထွေးတဲ ့ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဆီမှာ အဲဒါမရှိဘူးဆိုရင ် လည ် း ကမ ္ ဘာကြီးပျက ် တော ့ မယ ် ့ ကိစ ္ စတော ့ မဟုတ ် ပါဘူးဗျာ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ လေ ့ ကျင ့ ် လို ့ ရတာကိုး ။ 
အသံပိုင ် းဆိုင ် ရာ နည ် းပြတစ ် ယောက ် ဆီကို သွားပြီး ၊ သင ် လိုက ် ပေါ ့ ။ 
အသက ် ရှုခြင ် း ၊ ကိုယ ် ဟန ် အနေအထား ပြီးတော ့ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးထူးခြားတဲ ့ အရာတွေအများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ကဗျာဖွဲ ့ ခြင ် းပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် က ကဗျာဖွဲ ့ တာကို ကြိုက ် တယ ် ဗျ ။ 
ဒါက နိမ ့ ် ချည ် ၊ မြင ့ ် ချည ် နဲ ့ ပြောဆိုတဲ ့ ဟန ် ပါ ။ အဓိပ ္ ပါယ ် ပေါ ် လွင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အသုံးပြုကြတဲ ့ ဘာသာစကားပဲပေါ ့ ။ 
စကားပြောဆိုရာမှာ အဓိပ ္ ပါယ ် အတွက ် တော ့ အရင ် းခံတစ ် ခုပါ ။ 
တကယ ် လို ့ ကဗျာသံ ၊ စာသံ လုံးဝကိုမပါပဲ နားထောင ် ရတာ တော ် တော ် ကိုခက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ "" ငြီးငွေ ့ ဖို ့ ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ လောက "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံး ဆင ် းသက ် လာရာ နေရာပေါ ့ ဗျာ ။ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ခါလာလည ် းမဲပြာပုဆိုး ၊ အသံတစ ် ပြေးတည ် း ဆိုတာတွေပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ထပ ် တလဲလဲ ကဗျာဟန ် ချည ် းပဲ လာလာနေတာလည ် းရှိသေးတယ ် ဗျ ။ တကယ ့ ် တကယ ် က မေးခွန ် းမဟုတ ် တဲ ့ နေရာမှာ မေးခွန ် းတစ ် ခုလိုမျိုး စာကြောင ် းတိုင ် းကို အဆုံးသတ ် တဲ ့ နေရာမှာလေ ။ ဒါကတော ့ အဆိုပြုချက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ တစ ် ခုတည ် းကို ထပ ် ခါထပ ် ခါ ပြောနေတယ ် ဆိုရင ် ဒါ တကယ ် တော ့ ကဗျာသံဟန ် နဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ 
ပြီးတော ့ တကယ ် တော ့ အဲဒါရဲ ့ အဆုံးသတ ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မိတ ် ဆွေဟောင ် းကြီး 
ဟောပြောချက ် တစ ် ခုမှာ မဆိုစလောက ် ကလေး တိတ ် ဆိတ ် သွားတာဟာ 
ဒါကို အင ် တွေ ၊ အာတွေနဲ ့ ဖြည ့ ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
တကယ ် တမ ် းကျတော ့ နှိုးဆွမှုကို ဖော ် ပြဖို ့ ကျတော ့ အသံအနိမ ့ ် အမြင ့ ် က သွက ် လက ် မှုနဲ ့ မကြာခဏ ပူးပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ လည ် း ဒါကို အသံအနိမ ့ ် အမြင ့ ် နဲ ့ ပဲ လုပ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ သော ့ တွေ ဘယ ် မှာထားခဲ ့ လဲ ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ကတော ့ အသံအတိုးအကျယ ် ပေါ ့ ။ 
အသံအတိုးအကျယ ် ကို အသုံးပြုပြီးတော ့ တကယ ့ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမှုကို ရနိူင ် တယ ် လေ ။ 
ကျွန ် တော ် တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို အထတ ် တလန ့ ် လုပ ် မိသွားတယ ် ဆိုရင ် တောင ် းပန ် ပါတယ ် ဗျာ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် လည ် း အရမ ် းကို တိတ ် ဆိတ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ 
ဒါကို မကြားဝံ ့ ၊ မနာသာပြောဆိုခြင ် း လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
မင ် ္ ဂလာစကားမြွက ် ကြားပေးဖို ့ တောင ် းခံနေချိန ် လည ် း ဖြစ ် ကောင ် းဖြစ ် မှာပါ ။ 
ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ၊ ဒါဟာ တကယ ် ကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ ဒီကိရိယာတန ် ဆာပလာ ထည ့ ် တဲ ့ ဘူးကို ကြည ့ ် ရှု ထိန ် သိမ ် းဖို ့ နဲ ့ စက ် လည ် ပတ ် ဖို ့ ကတော ့စက ် ကို နွှေးမထားလို ့ ကတော ့ ဘယ ် စက ် ကမှ လည ် ပတ ် မှာမဟုတ ် ပါဘူးဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အသံကို နွှေးထားလိုက ် ပါတော ့ ။ 
ကွန ် တော ် ဟောပြောပွဲမတိုင ် ခင ် တိုင ် းမှာ ပြုလုပ ် တဲ ့ အသံပိုင ် းဆိုင ် ရာ 
ဘယ ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် မျိုးကို မဆို တစ ် ချိန ် ချိန ် မှာ အရေးကြီးတဲ ့ စကားပြောရတော ့ မယ ် ဆိုရင ် ဒါတွေကို လုပ ် လိုက ် ပါတော ့ ။ 
ပြီးတော ့ ရှိုက ် ထုတ ် လိုက ် ၊ အားဟား........ ဒီလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
နောက ် တစ ် ခေါက ် လောက ် ထပ ် လုပ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
အားဟား.... အရမ ် းကောင ် းတယ ် ။ 
ကဲအခု ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နှုတ ် ခမ ် းတွေကို သွေးပူလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် ပါတော ့ မယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာ ဘာ ဘာ ဘာ ဘာ ဘာ ဘာ ဘာ လို ့ အော ် တော ့ မယ ် ။ သိပ ် ကောင ် းတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကလေးလေးအရွယ ် တုန ် းကလိုလေ ။ "" 
နောက ် ပြီး လာ လာ လာ လာ လာ လာ လာ လာ လာ ဆိုပြီး 
မိုက ် တယ ် ဗျာ ။ ခင ် းဗျားတို ့ ဟာ တော ် တော ် တော ် တဲ ့ လူတွေပဲဗျာ ။ 
ဒါကတော ့ ရှန ် ပိန ် ကို လျှာပေါ ် တို ့ လိုက ် သလိုမျိုးပဲဗျို ့ ။ 
နောက ် ဆုံးတစ ် ခုကတော ့ ဒါနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ အနေနဲ ့ ဒီတစ ် ခုကိုပဲ လုပ ် နိူင ် တယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ ၊ ဆရာကြီးတွေကတော ့ ဒါကို "" အချက ် ပေးဥဩသံ "" လို ့ ခေါ ် ကြတယ ် ဗျ ။ 
ဒါကတော ် တော ် ကောင ် းပါတယ ် ။ "" ဝီး "" ဆိုတဲ ့ အသံနဲ ့ စတင ် ပြီး ၊ နောက ် "" အော ် "" လို ့ ဆိုလိုက ် တယ ် ။ 
ကောင ် းလိုက ် တာဗျာ ။ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် လက ် ခုပ ် ဩဘာသံလေး တစ ် လှည ့ ် လောက ် ပေးလိုက ် ကြပါဦးဗျာ ။ 
နောက ် တစ ် ခါ ခင ် ဗျားတို ့ စကားပြောတဲ ့ အခါ ဒါတွေကိုကြိုတင ် လုပ ် ထားလိုက ် ကြပေတော ့ ဗျို ့ ။ 
ကဲအခုတော ့ အဆုံးသတ ် ဖို ့ ဒါကို ဆက ် စပ ် စဉ ် းစားရမယ ့ ် အကြောင ် းအရာထဲမှာ ထည ့ ် သွင ် းပါရစေဗျာ ။ 
အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် တစ ် ခုက ဒီမှာပါ ။ 
ဒါက အခုကျွန ် တော ် တို ့ ရှိနေကြတဲ ့ နေရာလေ ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ဆူညံပြီးတော ့ အသံအရည ် အသွေးညံ ့ ဖျင ် းတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ထိုင ် နေကြတဲ ့ လူတွေဟာ ဘယ ် လိုမှ နားထောင ် လို ့ မရဘူးဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကောင ် းကောင ် းမွန ် မွန ် စကားဘယ ် လိုပြောရနိုင ် မလဲ ။ 
အကယ ် ၍ များ ရည ် ရွယ ် ချက ် နဲ ့ တကယ ် ကို ကိုက ် ညီမှုရှိတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တွေမှာ နိူးနိူးကြားကြားနဲ ့ နားထောင ် သူတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အားကောင ် းမောင ် းသန ် နဲ ့ စကားပြောနေကြမယ ် ဆိုရင ် လောကကြီးက ဘယ ် လိုများဖြစ ် နေမှာပါလိမ ့ ် မလဲဗျာ ဘယ ် လိုများဖြစ ် နေမှာပါလိမ ့ ် မလဲ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် လည ် း နည ် းနည ် းလေး အကျယ ် ချဲ ့ လိုက ် ပြီးတော ့ ဗျာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အသံကို သတိရှိရှိနဲ ့ ဖန ် တီးနေပြီးတော ့ ၊အသံအတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကိုတွေကို သတိရှိရှိ ပုံဖေါ ် နေကြတယ ် ဆိုရင ် ရောဗျာ လောကကြီးက 
နားလည ် မှုဆိုတာက ပုံမှန ် စံတစ ် ခုဖြစ ် နေမယ ့ ် နောက ် ပြီးတော ့ ဒါဟာ စိတ ် ကူးတစ ် ခု ဖြန ့ ် ကျက ် နိူင ် ပေးနိူင ် မယ ့ ် နေရာပေပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

စကြာဝဋာထဲက ကျွန ် မရဲ ့ နေရာ အကြောင ် း တွေးနေမိတယ ် ။ ပြီးတော ့ အနန ္ တဆိုတာဘာလဲဆိုတဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဆုံးစိတ ် ကူး ပေါ ့ ၊ ကလေးတုန ် းကပါ ။ 
ပြီးတော ့ အချိန ် ဟာ အဆုံးမဲ ့ ရှေ ့ ပြန ် ၊ နောက ် ပြန ် ရောက ် နိုင ် တယ ် ဆိုရင ် အချိန ် ထဲ ့ ကအမှတ ် တိုင ် းဟာ အင ် မတန ် ကိုမှ သေးငယ ် နေမှာ မဟုတ ် လားလို ့ ထင ် မိခဲ ့ တယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် တော ် တော ် လေး အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ စကြဝဋာထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ နေရာဆိုတာ အချိန ် မျဉ ် းပေါ ် ကလောက ် တကယ ် တော ့ မရှိဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခြားဟာတွေလည ် း မရှိပါဘူး ။ 
ဒါကြောင ် တကယ ့ ် တဒင ် ္ ဂတိုင ် းဟာ ဖြစ ် ပျက ် သမျှတိုင ် းမှာ အရေးပါဆုံးပဲလေ ၊ အခု ဒီတဒင ် ္ ဂအပါအဝင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ ရှင ် တို ့ အခု နားဆင ် ရမယ ့ ် ဂီတဟာ ရှင ် တို ့ ဘဝမှာ ကြားကြရမယ ့ ် အထဲမှာ အရေးပါဆုံး ဂီတဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် နေမှာနော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ကံကြုံလို ့ နောက ် ပိုင ် း ကျွန ် မနဲ ့ ဆုံဖြစ ် မယ ့ ် သူတွေအတွက ် တော ့ ဒီလိုမပြောကြဖို ့ အောင ့ ် အည ် းပေးကြပါလားရှင ် "" အမလေး အပြင ် မှာကျတော ့ တော ် တော ် ပုတာပဲ "" လို ့ ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ စင ် ဆိုတာက တစ ် ကြောင ် းကြောင ် းနဲ ့ စက ္ ခုအာရုံ လှည ့ ် စားမှုဆိုတာ မျိုးပဲလေ ။ (ရယ ် သံများ) 
စကြာဝဋာ မျဉ ် းကွေးလို မျိုးလေးပေါ ့ ။ 
ဘာလဲတော ့ မသိဘူး ၊ တွေ ့ ဆုံခန ် း တော ် တော ် များများမှာ အမေးခံရတာကတော ့ အလိုလေး ဂစ ် တာကြီးတွေက နည ် းနည ် းနောနော မဟုတ ် ဘူးနော ် ၊ 
(ရယ ် သံများ) မင ် းနဲ ့ ကိုက ် အောင ် ရှယ ် လုပ ် ထားရမှာပဲနော ် ၊ ဧရာမဂီတာကြီးတွေလေ (ရယ ် သံများ) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

Ichthyology ဆိုတာ ငါးအမျိုးအစား လေ ့ လာမှုပညာပါ ။ 
ငြီးငွေ ့ စရာ စာလုံးကြီး တစ ် လုံးပုံပေါက ် ပေမဲ ့ တကယ ် က အတော ် စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာပါ ။ အကြောင ် းက Ichthyology ဟာ "" YOLO "" ပါတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော "" ology "" ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ပရိတ ် သတ ် ထဲက တော ် တဲ ့ ကလေးတွေအတွက ် YOLO ဟာ "" you only live once "" ကို ကိုယ ် စားပြုတာ သိပြီးသားဖြစ ် ကာ ကျွန ် တော ့ မှာ တစ ် ဘဝတည ် းရှိလို ့ ပါ ။ ဒါကို ကိုယ ် လုပ ် ဖို အမြဲအိပ ် မက ် တာ လုပ ် ရင ် း ကုန ် ဆုံးမယ ် ၊ ကမ ္ ဘာ ့ ပုန ် းနေတဲ ့ အံဖွယ ် ရာတွေကြည ့ ် ကာ မျိုးစိတ ် သစ ် တွေ ရှာရင ် းပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် စလုပ ် တာပါ ။ 
မကြာသေးခင ် က မျိုစိတ ် သစ ် တွေရှာဖို ့ လိုဏ ် တွေကို တကယ ် အာရုံစိုက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက အဲဒီမှာ ဂူငါး မျိုးစိတ ် သစ ် တွေ အများကြီး ရှိနေတယ ် ။ 
ဘယ ် ကို ကြည ့ ် ဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတာပဲ သိဖို ့ လိုပြီး နည ် းနည ် းလေး ပိန ် လောက ် တယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ဂူငါးတွေက ဇီဝဗေဒနဲ ့ ဘူမိဗေဒ အကြောင ် း အများကြီးပြောနိုင ် တယ ် ။ 
သူတို ့ တစ ် ဝိုက ် က မြေထုတွေဟာ ဒီအပေါက ် လေးတွေထဲ ညပ ် နေခြင ် းအားဖြင ့ ် ဘယ ် လို ပြောင ် းတယ ် ၊ ရွေ ့ တယ ် ဆိုတာ ပြောနိုင ် တယ ် ။ မျက ် စေ ့ ကွယ ် ခြင ် းကနေ အမြင ် ရဲ ့ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲခြင ် းကို ပြောပြနိုင ် တယ ် ။ 
ကဲ ငါးတွေမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုပဲ အဓိကကျတဲ ့ မျက ် လုံးတွေပါပါတယ ် ။ 
ကျောရိုးရှိအားလုံး လုပ ် ပြီး ငါးမျိုးစိတ ် တစ ် ခု ဒီမှောင ် မဲ ၊ အေးစက ် တဲ ့ ဂူဝန ် းကျင ် နဲ ့ လိုက ် ဖက ် အောင ် ပြင ် တိုင ် း မျိုးဆက ် တွေ အများကြီးလွန ် တဲ ့ အခါ ဒီတစ ် ခုလို မျက ် လုံးမဲ ့ ဂူငါးတစ ် ကောင ် အဖြစ ် အဆုံးမသတ ် ခင ် ထိ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ အမြင ် အာရုံ ပျောက ် ကြတယ ် ။ 
အခု ဂူငါးမျိုးစိတ ် တိုင ် းဟာ နည ် းနည ် း ကွဲပြားပြီး ပြောင ် းလဲဖြစ ် ပေါ ် ကာ တစ ် ကောင ် စီမှာ ထူးခြားတဲ ့ ဘူမိနဲ ့ ဇီဝဆိုင ် ရာ ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ပြောဖို ့ ရှိပြီး ဒါကြောင ့ ် မျိုးစိတ ် သစ ် တစ ် ခု တွေ ့ တဲ ့ အခါ စိတ ် လှုပ ် ရှားရတာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ သရုပ ် ဖော ် ခဲ ့ တဲ ့ Indiana တောင ် ပိုင ် းက မျိုးစိတ ် သစ ် ပါ ။ 
ဒါကို Amblyyopsis hoosieri ၊ Indiana ဂူငါးလို ့ အမည ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ၎ င ် းတို ့ နဲ ့ အနီးစပ ် ဆုံး ဆွေမျိုး ဂူငါးတွေက Kentucky က Mammoth Cave System မှာပါ ။ 
နှစ ် ပေါင ် း သန ် းအနည ် းငယ ် က Ohio မြစ ် က ၎ င ် းတို ့ ကို ခွဲလိုက ် တော ့ စပြီး ကွဲလွဲလာတယ ် ။ 
ဒီကာလမှာ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အမြင ် ကွယ ် မှု နောက ် ကွယ ် က ဗီဇပိုင ် း ဗိသုကာပုံစံထဲမှာ သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ ခြားနားမှုတွေ ဖြစ ် ပေါ ် လာတယ ် ။ 
ဒီဗီဇကို rhodospin လို ့ ခေါ ် ပြီး ၊ ဒါက အမြင ် အာရုံအတွက ် သေရေးရှင ် ရေးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာရှိတာ ဒီမျိုးစိတ ် တွေမှာ ရှိတယ ် ။ ဒီဗီဇမှာ အသုံးဝင ် မှုအကုန ် ပျောက ် သွားတဲ ့ မျိုးစိတ ် က လွဲရင ် အခြားတစ ် ခုက ထိန ် းထားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ အမြင ် အာရုံ နောက ် ကွယ ် က ဗီဇတွေကို ကြည ့ ် လို ့ ရတဲ ့ နေရာ ဘယ ် လိုကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ဇစ ် မြစ ် တွေမှာ ဒီလှပတဲ ့ သဘာဝ စမ ် းသပ ် မှုကို တည ် ထောင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီဂူငါးတွေထဲက ဗီဇတွေဟာ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ဘူမိဆိုင ် ရာ အချိန ် ကိုပါ ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီနေရာက ဒီမျိုးစိတ ် ထဲက ထက ် သိပ ် မပိုပါလောက ် ပါဘူး ။ 
ဒါက Typhleotris maraybe လို ့ အမည ် ပေးထားတဲ ့ Madagascar က ကျွန ် တော ် တို ့ ပုံဖော ် ခဲ ့ တဲ ့ မျိုးစိတ ် သစ ် ပါ ။ 
အဓိပ ္ ပါယ ် က Malagasy က "" အန ် ချင ် စရာကြီး "" ပါ ။ ဒီမျိုးစိတ ် ကို စုဖို ့ ကြိုးစားတော ့ အန ် ချင ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ကဲ ယုံချင ် မှယုံပါ ၊ အသေတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ အခေါင ် းတွေနဲ ့ လင ် းနို ့ ချေးတွေ ပြည ့ ် နေတဲ ့ ဂူတစ ် ဝိုက ် မှာ ရေကူးခြင ် းက ဘဝမှာ လုပ ် နေနိုင ် တာမှာ ဟန ် အကျဆုံးတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခါပဲ နေရတာလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သတ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ ပေမဲ ့ ဒီမျိုးစိတ ် ကို နှစ ် သက ် တယ ် ၊ အကြောင ် းက Madagascar က ဒီမျိုးစိတ ် ရဲ ့ အနီးဆုံး မျိုးရိုးက ကီလို ၆၀၀၀ အဝေးမှာ ရှိတဲ ့ Australia က ဂူငါးတွေပါ ။ 
ကဲ သုံးလက ် မ အရှည ် ရှိတဲ ့ ရေချို ဂူငါးတွေဟာ အိန ္ ဒိယသမုဒ ္ ဒရာကို ကူးဖြတ ် နိုင ် စရာ မရှိပါဘူး ။ ဒီတော ့ ဒီမျိုးစိတ ် တွေရဲ ့ DNA ကို ယှဉ ် ကြည ့ ် တဲ ့ အခါ တွေ ့ ရတာက ၎ င ် းတို ့ ဟာ နှစ ် ပေါင ် း သန ် း ၁၀၀ ကျော ် (သို ့) တောင ် ပိုင ် း တိုက ် ကြီးတွေ အတူတူရှိခဲ ့ စဉ ် ကာလလောက ် ကနေ ခွဲခွာခံနေရ ​ တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
တကယ ် က ဒီမျိုးစိတ ် တွေဟာ လုံးဝ မရွှေ ့ ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
တိုက ် ကြီးတွေက သူတို ့ ကို ရွှေ ့ ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ DNA ကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဒီရှေးဟောင ် း ဘူမိဖြစ ် စဉ ် တွေကို ဘယ ် လို သက ် တမ ် း သတ ် မှတ ် ဖို တိကျတဲ ့ ပုံစံနဲ ့ အတိုင ် းအတာကို ပေးပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒီမျိုးစိတ ် က သိပ ် သစ ် လွန ် းတော ့ ၎ င ် းရဲ ့ အမည ် ကို ပြောပြဖို ့ အခွင ့ ် တောင ် မရှိပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ပြောနိုင ် တာက ဒါက Mexico က မျိုးစိတ ် သစ ် တစ ် ခုပါ ၊ မျိုးသုဉ ် းပြီးလောက ် ပါပြီ ။ 
မျိုးသုဉ ် းနိုင ် လောက ် တဲ ့ အကြောင ် းက ၎ င ် းလာတဲ ့ သိထားတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ဂူစနစ ် က အနီးတစ ် ဝိုက ် မှာ ဆည ် ဆောက ် စဉ ် က ဖျက ် ဆီးခံရလို ့ ပါ ။ 
ဂူငါးတွေအတွက ် ကံဆိုးချင ် တော ့ သူတို ့ နေထိုင ် ရာ မြေအောက ် ရေက ကျွန ် တော ် တို ့ သောက ် ရေ ပင ် မရင ် းမြစ ် ပါ ဖြစ ် တာပါ ။ 
ကဲ ဒီမျိုးစိတ ် ရဲ ့ အနီးဆုံး မျိုးရိုးကို တကယ ် မသိသေးပါဘူး ။ 
Mexico က အခြားအရာလည ် း ဖြစ ် ပုံမရဘူး ။ ဒီတော ့ Cuba က တစ ် ခုခု ဖြစ ် လောက ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် Florida (သို ့) India ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် Caribbean ရဲ ့ ဘူမိဗေဒ အကြောင ် းတစ ် ခုခု (သို ့) အမြင ် ကွယ ် ခြင ် း အမျိုးအစားတစ ် ချို ့ ကို ပိုကောင ် းကောင ် း ရှာဖွေပုံရဲ ့ ဇီဝဗေဒကို ပြောပြနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမျိုးစိတ ် မျိုးမသုဉ ် းခင ် ရှာဖွေဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ တစ ် ဘဝကို ငါးလေ ့ လာတဲ ့ ပညာရှင ် အဖြစ ် ကမ ္ ဘာမြေရဲ ့ ဘူမိဗေဒအကြောင ် းနဲ ့ ဇီဝဗေဒကို ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် ပုံကိုပြောပြနိုင ် တဲ ့ ဒီအညတရ မျက ် မမြင ် ဂူငါးလေးတွေကို ရှာဖွေ ၊ ကယ ် ဆယ ် ဖို ့ ကြိုးစားရင ် း ကုန ် ဆုံးမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် နှစ ် ဒီမှာ ပထမဆုံး ပြပွဲကျင ် းပခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက အလုပ ် ဖြစ ် မဖြစ ် (သို ့) ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိမရှိ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ အဆင ့ ် အနည ် းငယ ် နဲ ့ အင ် မတန ် မှ မြှုပ ် နှံထားတဲ ့ သင ် ယူမှုနဲ ့ အတူ "" The Lost Correspondent "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ပထမဆုံး ပန ် းပုကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ အဏ ္ ဏဝါ ဇီဝပညာရှင ် တစ ် ဦးနဲ ့ ဒေသခံ ရေငုပ ် ဋ ္ ဌာနတစ ် ခုနဲ ့ အသင ် းဖွဲ ့ ပြီး ဒီလက ် ရာကို Grenada ကမ ် းလွန ် မှာ မြှုပ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဟာရီကိန ် း Ivan ကြောင ့ ် ပျက ် စီးခဲ ့ တဲ ့ နေရာတစ ် ခုပါ ။ 
အဲဒီနောက ် ဒီမယုံနိုင ် စရာ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ 
လက ် ရာက ပြောင ် းလဲသွားတယ ် ။ 
ပန ် းပုလက ် ရာတစ ် ခုက နှစ ် ခုဖြစ ် လာတယ ် ။ 
နှစ ် ခုကနေ အလျှင ် အမြန ် ပဲ ၂၆ ခုဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် မသိလိုက ် ခင ် မှာ ကမ ္ ဘာ ့ ပထမဆုံး ရေအောက ် ပန ် းပုဥယျာဉ ် ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
၂၀၀၉ ခုမှာ Mexico ကို ပြောင ် းခဲ ့ ကာ ဒေသခံတံငါသည ် ရုပ ် သွန ် းရင ် း စတင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါဟာ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းလေးတစ ် ခုကနေ ပင ် လယ ် ကာကွယ ် ရေးမှာ လူတွေရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှု တစ ် ရပ ် လို ကြီးထွားလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနောက ် နောက ် ဆုံး ရှင ် သန ် နေတဲ ့ ပန ် းပုရုပ ် ထု ၅၀၀ ကျော ် နဲ ့ ရေအောက ် ပြတိုက ် တစ ် ခုအဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
ဥယျာဉ ် ပျိုးခြင ် းဟာ ဖန ် လုံအိမ ် တွေ အတွက ် ပဲ ဟုတ ် ပုံမရပါဘူး ။ 
ဒီဇိုင ် းတွေကို စကေးဆွဲထားပြီးပါပြီ ။ "" Ocean Atlas "" ဆိုရင ် Bahamas မှာ ၊ မျက ် နှာပြင ် အထိ ၁၆ ပေ ထိုးထွက ် နေပြီး အလေးချိန ် တန ် ၄၀ ကျော ် လေးပါတယ ် ၊ လောလောဆယ ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် ရေအောက ် ရုက ္ ခဗေဒဥယျာဉ ် တစ ် ခု ဖန ် တီးနေတဲ ့ Lanzarote မှာပါ ။ Atlantic သမုဒ ္ ဒရာထဲမှာတော ့ ပထမဆုံးပါပဲ ။ 
ပရောဂျက ် တိုင ် း သက ် ရှိကို ထောက ် ကူအားပေးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေသုံးပြီး ဒီဇိုင ် းထုတ ် ပါတယ ် ၊ တာရှည ် ခံ pH ကြားနေရှိတဲ ့ အင ် ္ ဂတေဟာ ခိုင ် ခံ ့ ပြီး အမြဲတမ ် းအခင ် းကို ထောက ် ပံ ့ တယ ် ။ 
သန ္ တာ သတ ္ တဝါလေးတွေ တွယ ် လို ့ ရအောင ် ဖွဲ ့ စည ် းထားပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို သဘာဝကျူပင ် တွေရဲ ့ စီးကြောင ် းအောက ် မှာ ချထားတယ ် ။ သူတို ့ ပေါက ် ဖွားပြီးနောက ် မှာ အခြေချဖို ့ နေရာရှိအောင ် ပါ ။ 
သူတို ့ တွေ ငါးတွေနဲ ့ ပေါင ် းနိုင ် အောင ် ပုံစံတွေကို သီးသန ့ ် စီစဉ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီ VW Beetle ကားမှာတောင ် ကျောက ် ပုဇွန ် နဲ ့ သံပခြုပ ် လို အခွံမာသတ ္ တဝါတွေကို အားပေးဖို ့ အတွင ် းပိုင ် း နေထိုင ် ရာ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ လက ် ရာကို သမုဒ ္ ဒရာထဲမှာ ဘာလို ့ ပြတာလဲ ။ 
အကြောင ် းက အမှန ် ပြောရရင ် တကယ ့ ် ကို မလွယ ် ပါဘူး ၊ 
ပင ် လယ ် ထဲမှာနေပြီး ပေတစ ် ရာမြင ့ ် တဲ ့ ကရိန ် းအောက ် မှာ ရှစ ် တန ် အလေးကို ပင ် လယ ် အောက ် ကြမ ် းပြင ် ကိုချတဲ ့ အခါ ၊ ဒီအစား ရေဆေးပန ် းချီကားကို မ 'မတင ် ခဲ ့ သင ့ ် ဘူးလားလို ့ စတွေးမိတာမို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အဆုံးမှာတော ့ ရလဒ ် တွေက အမြဲကို ဘဝင ် ခိုင ် စေပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) သမုဒ ္ ဒရာဟာ ပန ် းပုပညာရှင ် တစ ် ယောက ် တောင ့ ် တလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ မယုံနိင ် စရာအကောင ် းဆုံး ပြပွဲနေရာပါ ။ 
အံ ့ ဩစရာကောင ် းတဲ ့ နာရီအလိုက ် အလင ် း ၊ အမှောင ် ပြောင ် းလဲချက ် တွေ ၊ လျှို ့ ဝှက ် မှု အမှောင ် ထဲက ရုပ ် ထုတွေကို ဖုံးနေတဲ ့ သဲမှုန ် တွေရဲ ့ ပေါက ် ကွဲခြင ် းတွေ ၊ ထူးခြားတဲ ့ ကာလမဲ ့ အရည ် အသွေးနဲ ့ သိချင ် စိတ ် ရှိတဲ ့ လည ် ပတ ် သူတွေရဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ၊ တစ ် ဦးစီရဲ ့ အထူးတွေ ့ ထိမှုက ဒီနေရာကို အားဖြည ့ ် ပေးနေတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) ဒါပေမဲ ့ နှစ ် တွေကြာလာတော ့ သဘောပေါက ် မိတာက ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တာရဲ ့ အကြီကျယ ် ဆုံးအရာက အလုပ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တကယ ် ကို နှိမ ့ ် ချလိုက ် တဲ ့ အရာဟာ ပန ် းပုရုပ ် တွေကို မြှုပ ် လိုက ် တာနဲ ့ တစ ် ပြိုင ် နက ် ဒါတွေဟာ ကိုယ ့ ် ဟာ မဟုတ ် တော ့ တာပါ ။ အကြောင ် းက နှစ ် လိုက ် ပြီဆိုတာနဲ ့ ပန ် းပုရုပ ် တွေကို ပင ် လယ ် က ပိုင ် သွားလို ့ ပါ ။ 
ကျူပင ် အသစ ် တွေ ဖြစ ် လာတယ ် ၊ တကယ ့ ် ကို ကမ ္ ဘာသစ ် တစ ် ခု စတင ် ပြောင ် းလဲတယ ် ပေါ ့ ။ ကိုယ ့ ် ကို အစဉ ် မပြတ ် အံ ့ အားသင ့ ် စေတဲ ့ ကမ ္ ဘာပါ ။ 
လူလုပ ် တဲ ့ ဘယ ် အရာကမှ သဘာဝရဲ ့ ဖန ် တီးမှုအစွမ ် းကို မယှဉ ် နိုင ် ဘူးဆိုတာက နည ် းနည ် း ဖန ် တစ ် ရာတေနေတာပေါ ့ ၊ 
ရေမြှုပ ် တွေဟာ မျက ် နှာပြင ် တွေပေါ ် က သွေးကြောတွေလို ့ ပါ ။ 
သန ္ တာကျောက ် ခက ် တွေက ပုံကို နူးညံ ့ စွာပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
မီးလင ် းတီကောင ် တွေဟာ စားသောက ် ရင ် း အဖြူမျဉ ် းတွေမှာ တွားသွားကြတယ ် ။ 
ကျူနီကိတ ် တွေက မျက ် နှာတွေကနေ ပေါက ် ကွဲကြတယ ် ။ 
သံပခြုပ ် တွေက ညဘက ် မှာ ကျွေးနေတဲ ့ ကိုယ ် တွေကိုဖြတ ် ပြီး တွားသွားတယ ် ။ 
သန ္ တာ ​ ရေညှိက ခရမ ် းရောင ် ဆေးသုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ဘဝမှာ မြင ် ဖူးတဲ ့ အရင ့ ် ဆုံး အနီရောင ် ဟာ ရေအောက ် မှာ ရှင ် သန ် ပါတယ ် ။ 
Gorgonian ယပ ် တောင ် တွေဟာ လှိုင ် းတွေနဲ ့ လှုပ ် ခတ ် နေတယ ် ။ 
ခရမ ် းရောင ် ရေမြှုပ ် တွေဟာ ရေကို လေလို ရှူသွင ် းတယ ် ။ 
မီခိုးရောင ် ငါးတွေဟာ ခေါင ် းထက ် မှာ ဆိတ ် ငြိမ ် စွာ လျှောတိုက ် နေတယ ် ။ 
ရရှိထားတဲ ့ လက ် ရာတွေအပေါ ် အံ ့ ဖွယ ် ပြန ် ကြားချက ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တကယ ့ ် ရှေးကျမှုမှာ တစ ် ခုခုကို တပ ် ဆင ် နိုင ် ပြီတဲ ့ ၊ အကြောင ် းက ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ ဒီပုံရိပ ် တွေဟာ အနက ် ပြန ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ကို ပန ် းပုပညာရှင ် အနေနဲ ့ ကိုယ ့ ် တာဝန ် နဲ ့ ကိုယ ် အောင ် မြင ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာကိုအာရုံစိုက ် စေလို ့ ပါ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာ အလယ ် တွင ် ဒီလှေပေါ ် မှာ ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ရပ ် နေပြီး ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အလုပ ် ရဲ ့ တကယ ့ ် ကို အရေးပါတဲ ့ သက ် ရောက ် မှု အကြောင ် းပြောဖို ့ ဒီထက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ နေရာ မရှိနိုင ် ပါဘူး ။ 
အကြောင ် းက အားလုံးသိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျူပင ် တွေ သေနေပြီး သမုဒ ္ ဒရာဟာ ဒုက ္ ခရောက ် နေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဟောဒီမှာ တစ ် ခုပါ ။ အများဆုံး အသုံးပြု ရှာဖွေပြီး မျှဝေတဲ ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ လက ် ရာ အားလုံးထဲက ဒီလောက ် ထိတာသွားတဲ ့ တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ အကြောင ် းတစ ် ခုရှိမယ ် ထင ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် အနည ် းဆုံးတော ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် 
လူတွေစပြီး သဘောပေါက ် ဖို ့ တကယ ် မျှော ် လင ့ ် မိတာက ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ သဘာဝပျက ် စီးခြင ် းကို တွေးမိတဲ ့ အခါ သမုဒ ္ ဒရာ အကြောင ် းကိုလည ် း လူတွေတွေးမိဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီနေရာတွေ စဆောက ် ကတည ် းက ထူးကဲပြီး မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ ရလဒ ် တွေကို မြင ် ထားတာပါ ။ 
မီတာ ၈၀၀ စတုရန ် းကျော ် ရှိတဲ ့ နေရာသစ ် တွေ နဲ ့ ကျူပင ် အရှင ် တွေ ဖန ် တီးတာအပြင ် Cancun ကအဏ ္ ဏဝါဥယျာဉ ် ကို လည ် ပတ ် သူ တွေဟာ အခုတော ့ သဘာဝကျကာ အင ် မတန ် အလေးထားတဲ ့ နေရာတွေအတွက ် သိသာတဲ ့ အနားယူမှုပေးတဲ ့ ပြတိုက ် နဲ ့ သဘာဝကျူပင ် တွေအကြား အချိန ် ကို တစ ် ပိုင ် းစီခွဲပါတယ ် ။ 
Bahamas က "" Ocean Atlas "" ကိုလာလည ် သူ တွေကလအနီးနားက ရေနံချက ် စက ် ရုံက ဆီယိုမှုတစ ် ခုကို အလေးအနက ် ထောက ် ပြကြတယ ် ။ 
နောက ် ဆက ် တွဲ နိုင ် ငံတကာ မီဒီယာတွေက ကမ ် းရိုးတန ် း သန ့ ် ရှင ် းရေးတွေအတွက ် ဒေသတွင ် းအစိုးရကို ဒေါ ် လာ ၁၀ သန ် း ကတိပေးဖို ့ ဖိအားပေးတယ ် ။ 
Grenada က ပန ် းပုဥယာဉ ် ဟာ "" အဏ ္ ဏဝါ ကာကွယ ် ရေး ဥယျာဉ ် "" ဆိုတဲ ့ နေရာတစ ် ခု ပုံစံထုတ ် ဖို ့ အစိုးရအတွက ် အခရာဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဥယျာဉ ် ဝင ် ကြေးတွေဟာ ဥယျာဉ ် အမှုထမ ် းတွေ ခရီးသွားလုပ ် ငန ် းနဲ ့ ငါးခွဲတမ ် း စီမံဖို ့ ရံပုံငွေထောက ် ပံ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာကို National Geographic ကနေ "" ကမ ္ ဘာ ့ အံ ့ ဖွယ ် နေရာ "" အဖြစ ် စာရင ် းသွင ် းခံရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး ဒီကိုရောက ် နေတာလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံမှာ တူညီနေတာက ဘာလဲ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာတွေကို အလုံလောက ် မကာကွယ ် မိဘူးဆိုတဲ ့ ပူပန ် မှုရှိနေတာလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တွေးနည ် းတစ ် ခုက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သမုဒ ္ ဒရာတွေကို အလေးအမြတ ် ထားသင ့ ် သလောက ် မထားကြဘူးဆိုတာပါ ။ 
မယုံနိုင ် လောက ် တဲ ့ နေရာတွေကို မြင ် တဲ ့ အခါ ဟိမဝန ္ တာ ဒါမှမဟုတ ် La Sagrada Familia လို ဒါမှမဟုတ ် Mona Liza တောင ် မှ ဒီမယုံနိုင ် စရာ နေရာတွေနဲ ့ အရာဝတ ္ ထုတွေကို တွေ ့ တဲ ့ အခါ သူတို ့ ရဲ ့ အရေးပါမှုကို နားလည ် ကြတယ ် ။ 
အလေးအမြတ ် ထားရာလို ့ ခေါ ် ကြပြီး ဒါတွေကို ချစ ် မြတ ် နိူးဖို ့ ၊ ကာကွယ ် ဖို ့ ၊ ဘေးကင ် းစေဖို ့ အကောင ် းဆုံး လုပ ် ဆောင ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါလုပ ် ဖို ့ ဒီတန ် ဖိုး သတ ် မှတ ် ဖို ့ လိုသူတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ပါ ၊ အဲလိုမဟုတ ် ရင ် ဒီလိုတန ် ဖိုးကို နားမလည ် သူ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ့ မတော ် မလျော ် ပြုတာ ခံရမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီည ဒီအလေးအမြတ ် ထားရာတွေ အကြောင ် း ပြောရင ် းနဲ ့ အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
Cancun က နေရာကို အမည ် ပေးတဲ ့ အခါ အရမ ် းအရေးကြီးပြီး ရိုးရှင ် းတဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် နဲ ့ ပြတိုက ် လို ့ ခေါ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပြတိုက ် တွေဟာ ထိန ် းသိမ ် း ၊ စောင ့ ် ရှောက ် ပညာပေးတဲ ့ နေရာတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အရမ ် းတန ် ဖိုးထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေထားတဲ ့ နေရာတွေ ၊ ၎ င ် းတို ့ ဘာသာရှိနေခြင ် းအတွက ် သက ် သက ် ကို အမြတ ် တနိုးထားတဲ ့ နေရာပါ ။ 
Sistine Chapel ကို လူတစ ် ယောက ် က ကြက ် ဥနဲ ့ ပစ ် ပေါက ် လိုက ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရူးသွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် က Grand Canyon အခြေမှာ ကြယ ် ခုနှစ ် ပွင ့ ် ဟိုတယ ် ဆောက ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် သူတို ့ ကို Arizona ကနေ ဟားတိုက ် ထုတ ် လိုက ် မိမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နေ ့ စဉ ် သမုဒ ္ ဒရာမှာ သောင ် တူးလိုက ် ၊ ညစ ် ညမ ် းစေလိုက ် ၊ အဆမတန ် ငါးဖမ ် းလိုက ် ပါ ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ က ပိုလွယ ် တယ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ၊ အကြောင ် းက သမုဒ ္ ဒရာကိုတွေ ့ တဲ ့ အခါ ကိုယ ် က ဗြောင ် းဆန ် အောင ် လုပ ် တာတွေ မမြင ် လို ့ ပါ ။ 
အကြောင ် းက လူအများစု အတွက ် သမုဒ ္ ဒရာဟာ အဲဒီလိုပါ ။ 
အရမ ် း ရိုးစင ် းပြီး ကြီးမားသလို အထိမခံတဲ ့ အရာတစ ် ခုကို တွေးကြည ့ ် ဖို ့ ဟာ တော ် တော ် ခက ် ခဲပါတယ ် ။ 
အင ် မတန ် ကို ထုထည ် ကြီးမား ၊ ကျယ ် ပြန ့ ် ကာ အဆုံးမဲ ့ ဖြစ ် နေရုံပါ ။ 
ဒီမှာ ဘာကိုတွေ ့ မိကြလဲဗျာ ။ 
အများစုက မိုးကုတ ် စက ် ဝိုင ် းကို ကျော ် ကြည ့ ် ကြတယ ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ပင ် လယ ် ပြင ် မှာ တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးတဲ ့ တကယ ့ ် အန ္ တရာယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ ဒါကို တကယ ် ပဲ မတွေ ့ ဘူးဆိုရင ် ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာ မရှိဘူးဆိုရင ် ၎ င ် းရဲ ့ ခံ ့ ညားမှုနဲ ့ လွဲနေတယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အမြဲမှတ ် ယူရမယ ့ ် တကယ ့ ် အန ္ တရာယ ် ကြီး တစ ် ခုပါ ။ 
Cancun ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ နွေဦးနားရက ် ၊ tequila အရက ် နဲ ့ ဗလုံစီပါတီတွေနဲ ့ ကျော ် ကြားတာပါ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ ရေထုတစ ် ဝိုက ် ဟာ လူငယ ် တွေ စက ် တပ ် စကီးနဲ ့ ငှက ် ပျောလှေတွေ စီးနိုင ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကြောင ့ ် ၎ င ် းဘာသာရှိနေခြင ် းအတွက ် အဖိုးတန ် တဲ ့ Cancun ရဲ ့ ထောင ့ ် လေး တစ ် ခုဖြစ ် သွားပါတယ ် ။ 
Cancun ၊ Grenada ဒါမှမဟုတ ် Bahamas မှာ မရပ ် ချင ် ပါဘူး ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ လကပဲ ဒီ Apocalypse ရဲ ့ Four Horsemen ကို လွှတ ် တော ် အဆောက ် အဦရှေ ့ တည ့ ် တည ့ ် London မြို ့ လယ ် ခေါင ် က Thames မြစ ် ထဲမှာ တပ ် ဆင ် ပြသခဲ ့ ပါတယ ် ။ ရာသီဥတု ပြောင ် းလဲတဲ ့ အကြောင ် း သိသာတဲ ့ မှာကြားချက ် တစ ် ခုကို အကြောင ် းရပ ် တွေ ပြောင ် းရာမှာ ကူညီဖို ့ ဩဇာရှိတဲ ့ လူတွေရဲ ့ ရှေ ့ မှာ တပ ် လိုက ် တာပါ ။ 
အကြောင ် းက ကျွန ် တော ့ အတွက ် တော ့ ဒါဟာ အထူးတာဝန ် ရဲ ့ နိဒါန ် းပါပဲ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာတွေအတွက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ အနာဂတ ် တွေမြင ် ရဖို ့ အခြားသော ဖန ် တီးသူတွေ ၊ ပရဟိတ ဒါနရှင ် တွေ ၊ ပညာပေးသူတွေ ၊ ဇီဝဗေဒ ပညာရှင ် တွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းချင ် ပါတယ ် ။ 
ပန ် းပုရုပ ် ရဲ ့ ဟိုမှာဘက ် ၊ အနုပညာရဲ ့ ဟိုမှာဘက ် ကို တောင ် မှ မြင ် ချင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားဟာ မြို ့ ထဲက ၁၄ နှစ ် ကလေးဖြစ ် ပြီး သမုဒ ္ ဒရာကို တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးဘူး ဆိုပါစို ့ ။ 
သဘာဝသမိုင ် းပြတိုက ် (သို ့) ငါးပြတိုက ် ကို လိုက ် ပို ့ ခိုင ် းမယ ့ ် အစား သမုဒ ္ ဒရာကိုထွက ် ပြီး ရေအောက ် က Noah 's Ark ကို ပို ့ ခိုင ် းလိုက ် ပါ ။ ခြောက ် သွေ ့ တဲ ့ ကြည ့ ် ရှုရာ ဖန ် လိုဏ ် ခေါင ် း ကိုဖြတ ် ပြီး ရောက ် သွားနိုင ် တာက ကုန ် းပေါ ် က တောရိုင ် းကောင ် အားလုံးဟာ သမုဒ ္ ဒရာက အကောင ် တွေရဲ ့ သိမ ် းပိုက ် ခံရတာ မြင ် ရတဲ ့ နေရာပါ ။ 
သေချာတာက ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဘဝင ် ခိုက ် စေမှာပါ 
ဒီတော ့ ကြီးကြီးနဲ ့ နက ် နက ် လေး တွေးရအောင ် ဗျာ ။ 
စိတ ် ကူးနဲ ့ စိတ ် စွမ ် းအားက ဘယ ် ကို ခေါ ် သွားနိုင ် တယ ် ဆိုတာ ဘယ ် သူသိမှာလဲ ။ 
မျှော ် လင ့ ် တာက ပန ် းပုပညာကို သမုဒ ္ ဒရာထဲကို ယူဆောင ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် အံ ့ ဖွယ ် ဖန ် တီးမှုအစွမ ် း ၊ ရှုခင ် းရဲ ့ စက ္ ခုပိုင ် း သက ် ရောက ် မှုကို ကောင ် းစွာ အသုံးပြုရုံမကပဲ တစ ် ခုခု ပြန ် ပေးရင ် း ၊ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အသစ ် တွေ ရှင ် သန ် ဖို ့ အားပေးခြင ် းနဲ ့ တနည ် းနည ် းနဲ ့ ပင ် လယ ် တွေကို ကြည ့ ် ခြင ် းရဲ ့ နည ် းလမ ် းသစ ် ဒါမှမဟုတ ် တကယ ့ ် နည ် းလမ ် းဟောင ် းလည ် း ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပါ ။ သိမ ် မွေ ့ ပြီး အဖိုးတန ် တဲ ့ နေရာတွေ အဖြစ ် ၊ ကာကွယ ် ထိုက ် တာ အဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာတွေဟာ အလေးထားအပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Joe Kowan: ကျွန ် တော ် က ပရိတ ် သတ ် ကို ကြောက ် တတ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ မှာ အမြဲတမ ် း စင ် ကို ကြောက ် တဲ ့ စိတ ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါက သေးသေးဖွဲဖွဲ ကိစ ္ စမဟုတ ် ဘူး ။ တကယ ့ ် အကြီးကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အသက ် (၂၇) အထိတော ့ ဒီကိစ ္ စက အရေးတောင ် မပါခဲ ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
အဲဒီအချိန ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် သီချင ် းတွေ စပြီးရေးတဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ။ အဲဒီတုန ် းကတော ့ ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် အတွက ် ပဲ သီဆိုခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အခန ် းဖော ် တွေက ဒီတစ ် အိမ ် တည ် းမှာ ရှိနေကြတော ့ ကသိကအောက ် တော ့ ဖြစ ် တာပေါ ့ ။ 
နောက ် (၁) နှစ ် ၊ (၂) နှစ ် လောက ် အကြာမှာတော ့ သီချင ် းရေးရုံချည ် း သက ် သက ် နဲ ့ တော ့ မရတော ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ ဆီမှာ ဒီဖြစ ် ရပ ် လေးတွေအားလုံး ၊ စိတ ် ကူးတွေအားလုံးက ရှိနေတော ့ လူတွေနဲ ့ မျှဝေချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကာယကံမြောက ် အောင ် ကျွန ် တော ် မလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ မှာ ယုတ ္ တိမရှိတဲ ့ ဒီအကြောက ် တရားက ရှိနေခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် သီချင ် းတွေပိုပြီး ရေးလာလေ ၊ ပိုပြီး လေ ့ ကျင ့ ် လာလေ ကိုယ ် တိုင ် ဖျော ် ဖြေချင ် တဲ ့ စိတ ် ကပိုလာလေ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ့ အသက ် (၃၀) ပြည ့ ် မွေးနေ ့ ရဲ ့ သီတင ် းပတ ် မှာတော ့ အနီအနားမှာရှိတဲ ့ သီချင ် းဆိုပွဲကိုသွားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချလိုက ် ပါတယ ် ။ ကြောက ် စိတ ် ကိုလည ် း နောက ် မှာချန ် ရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် တော ် အဲဒီကိုရောက ် သွားတော ့ ပွဲရုံက ပြည ့ ် ကျပ ် နေတာပေါ ့ ။ 
လူက အယောက ် (၂၀) ရှိပုံ ရပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ သူတို ့ အားလုံးက ဒေါသထွက ် နေကြတဲ ့ ပုံမျိုးကြီး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် က အသက ် ကို ခပ ် ပြင ် းပြင ် းလေး ရှုလိုက ် ပြီး ၊ ပွဲမှာဖျော ် ဖြေဖို ့ စာရင ် းပေးလိုက ် တယ ် ။ ဒီတော ့ မှ နည ် းနည ် း နေသာထိုင ် သာ ရှိသွားတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အလှည ့ ် မရောက ် ခင ် (၁၀) မိနစ ် အလိုလောက ် အထိ အဆင ် ပြေနေခဲ ့ ပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ တစ ် ခုလုံးက ဖီဆန ် လာလို ့ စိုးရိမ ် မှုလှိုင ် းလုံးက ကျွန ် တော ့ ကို တိုက ် စားပါတော ့ တယ ် ။ 
အဲဒီလို ကြောက ် စိတ ် ကိုတွေ ့ ကြုံ ခံစားရချိန ် မှာ ကရုဏာသက ် တဲ ့ အာရုံကြောဖွဲ ့ စည ် းမှုစနစ ် က ပူးပေါင ် း ပါဝင ် လာတတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အဒရီနလင ် းဆိုတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုဓာတ ် ပစ ္ စည ် းက ဆောင ့ ် ဝင ် လာပြီး သင ့ ် ရဲ ့ နှလုံးခုန ် နှုန ် းက တိုးမြှင ့ ် လာပြီး သင ့ ် ရဲ ့ အသက ် ရှုခြင ် းဟာ ပိုမြန ် လာဖတာ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာတော ့ အဓိကမကျတဲ ့ စနစ ် တွေဟာ ပိတ ် ဆိုင ် းလာကြပါတယ ် ။ အစာခြေဖျက ် ခြင ် းလို မျိုးဟာတွေပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဒီမှာပဲ သင ့ ် ရဲ ့ အာခေါင ် တွေဟာ ခြောက ် ကပ ် လာတယ ် ။ ခြေဖျား လက ် ဖျားတွေမှာ သွေးမရှိ ဖြစ ် လာတယ ် သင ့ ် လက ် ချောင ် းတွေက အလုပ ် မလုပ ် တော ့ ဘူး ။ 
သင ့ ် သူငယ ် အိမ ် တွေဟာ ပြူးကျယ ် လာပြီး ၊ ကြွက ် သားတွေက ကျုံ ့ လာတယ ် ။ သွေးပျက ် နေတဲ ့ အာရုံခံစားမှုက တစစ ် စစ ် နဲ ့ ဖြစ ် နေပြီးတော ့ သင ့ ် ခန ္ ဓာကိုယ ် တစ ် ခုလုံးဟာ ပစ ် ချင ် ခတ ် ချင ် စိတ ် ပေါက ် နေတာပေါ ့ ဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) အဲဒီအခြေအနေမျိုးနဲ ့ တော ့ ကျေးလက ် ဂီတကို ဖျော ် ဖြေဖို ့ ဘယ ် လွယ ် ကူပါ ့ မလဲဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အာရုံကြောစနစ ် ဆိုတာကလည ် း ငတုံးတစ ် ကောင ် ပါပဲဗျာ ။ 
ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ နှစ ် ပေါင ် း နှစ ် သိန ် း သက ် တမ ် းရှိတဲ ့ လူသားဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် ဟာ တကယ ် တော ့ အဲဒါက ကမ ္ ဘာဦးက အစွယ ် ငေါငေါ ကျားနဲ ့ အင ် ္ ဂါနေ ့ ညက သီချင ် းဆိုပွဲထဲက ကျေးလက ် တေးသံရှင ် အယောက ် (၂၀) ကို တောင ် မှပဲ ခွဲခြားမပြနိူင ် ဘူးတဲ ့ လားဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) အဲဒီလောက ် ကြောက ် လန ့ ် တကြား မဖြစ ် ခဲ ့ ဖူးပါဘူး ။ အခုထက ် ထိပေါ ့ ဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ ၊ ဩဘာသံများ) ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ့ အလှည ့ ် ရောက ် လာပါရော ။ ကျွန ် တော ် စင ် ပေါ ် ကို ဘာမသိ ညာမသိနဲ ့ ရောက ် သွားခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် သီချင ် းစဆိုလိုက ် တယ ် ။တကယ ့ ် ကို ဆိုးဆိုးရွားရွား တုန ် ယင ် သံကြီး ၊ သိတယ ် မဟုတ ် လား ၊ ခင ် ဗျားအသံကြီးက ယိမ ် းယိုင ် နေချိန ် မှာ ထွက ် လာတဲ ့ အသံမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီတုန ် ယင ် သံက အော ် ပရာ အဆိုတော ် တစ ် ယောက ် လိုမျိုး အသံကောင ် း အမျိုးအစား မဟုတ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ ဒါဟာ ကျွန ် တော ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် တစ ် ခုလုံး ကြောက ် စိတ ် နဲ ့ တုန ် ခါနေတာပါ ။ 
ဆိုလိုတာက ဒါဟာ အိပ ် မက ် ဆိုးကြီး တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ရှက ် သွားတာပေါ ့ ။ ပရိသတ ် လည ် း ကသိကအောက ် ဖြစ ် နေတာ အသိသာကြီးပါ ။ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ မသက ် မသာ ဖြစ ် နေမှုက သူတို ့ အာရုံစိုက ် စရာ ဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
တော ် တော ် ဆိုးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အဲဒါဟာ တကိုယ ် တော ် တေးရေး ၊ တေးဆို တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပထမဦးဆုံး တကယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ 
ပြီးတော ့ ကောင ် းတာ တစ ် ခုလဲ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ ပါသေးတယ ် ။ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် နေခဲ ့ တဲ ့ ပရိတ ် သတ ် နဲ ့ ချိတ ် ဆက ် မှုဆိုတာကို ကျွန ် တော ် ဖြတ ် ခနဲ မြင ် လိုက ် ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဒီထက ် ပိုလိုချင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီစိုးရိမ ် ကြောက ် ရွံ ့ မှုကို ကျော ် ဖြတ ် ဖို ့ လိုတာကို ကျွန ် တော ် နားလည ် တာပေါ ့ လေ ။ 
အဲဒီညက "" ငါ ဒီကြောက ် ရွံ ့ မှု မပျောက ် မချင ် း အဲဒီ သီချင ် းဆိုပွဲကို အပတ ် စဉ ် သွားမယ ် "" လို ့ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ကတိပေးလိုက ် တယ ် ။ 
တကယ ် လည ် း လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ အပတ ် စဉ ် တိုင ် းကို တကယ ် ပြန ် သွားခဲ ့ တာပါ ။ သေချာပေါက ် ပြောနိူင ် တာကတော ့ တစ ် ပတ ် ပြီး တစ ် ပတ ် သာ ကုန ် သွားတယ ် နည ် းနည ် းကလေးမှ တိုးတက ် မလာခဲ ့ ဘူး ။ တစ ် ပတ ် လာလည ် း ဒီအတိုင ် း ၊ တစ ် ပတ ် လာလည ် း ဒီအတိုင ် း ဖြစ ် ဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဒီကြောက ် စိတ ် ကို နှင ် ထုတ ် လို ့ မရဘူး ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
အဲဒီအခိုက ် မှာပဲ ကျွန ် တော ့ မှာ ရုတ ် ခြည ် းဆိုသလို အမြင ် တစ ် ခု ရရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါကို ကောင ် းကောင ် းကြီး မှတ ် မိနေသေးတယ ် ။ အဲဒီလို အမြင ် ရရှိမှုမျိုး များများစားစားမှ မရှိတဲ ့ ဥစ ္ စာ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် လုပ ် စရာဆိုလို ့ ကျွန ် တော ့ ် ကြောက ် စိတ ် ကို အသုံးချတဲ ့ သီချင ် းကိုမှ ရေးရုံပဲရှိတာ ။ 
အဲဒီလို စင ် ကို ကြောက ် စိတ ် ရှိနေခြင ် းကမှ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ ပုံစံ ဖြစ ် ပုံရတယ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ့ ် မှာ ကြောက ် စိတ ် တွေ တိုးလာလေလေ ၊ အဲဒီလို သီချင ် းက ပိုပြောင ် မြောက ် လာလေလေ ဖြစ ် ရမှာပေါ ့ ။ အလွယ ် လေးပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ စင ် ကြောက ် စိတ ် အကြောင ် း သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် စတင ် ရေးဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပထမအနေနဲ ့ ကတော ့ ပြဿနာကို ဝန ် ခံလိုက ် ခြင ် းပဲပေါ ့ ။ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ သရုပ ် သကန ် တွေပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် ဘယ ် လိုခံစားရမလဲ ၊ နားဆင ် သူတွေ အနေနဲ ့ ကော ဘယ ် လိုများ ခံစားရလိမ ့ ် မလဲ ဆိုတာတွေပေါ ့ 
နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ တုန ် ယင ် နေတဲ ့ အသံကို ထည ့ ် တွက ် ဖို ့ လိုခဲ ့ ပါသေးတယ ် ။ ကျွန ် တော ် က ကြောက ် နေတော ့ ပုံမှန ် အသံထက ် တစ ် ဝက ် လောက ် အသံမြှင ့ ် ဆိုရန ် လိုတာ ကျွန ် နော ် သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ မှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာတွေကို ရှင ် းပြထားတဲ ့ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ကို အဲဒီလိုဖြစ ် ပျက ် နေခိုက ် မှာကို ဆိုပြလိုက ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် ပရိတ ် သတ ် ကို အဲဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားဖို ့ ခွင ့ ် ပေးလိုက ် တာပါပဲ ။ 
သူတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ့ ကြောက ် စိတ ် ကြောင ့ ် ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားဖို ့ မလိုတော ့ ဘူး ၊ သူတို ့ ကျွန ် တော ် နဲ ့ အတူ အဲဒီအတွေ ့ အကြုံကို ခံစားနိုင ် လာကြတာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ ပျော ် ရွှင ် ကြောက ် ရွံ ့ ကသိကအောက ် နိုင ် တဲ ့ မိသားစုကြီး တစ ် ခု ဖြစ ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ့ ် ပရိတ ် သတ ် အကြောင ် းကို တွေးတောရင ် း ၊ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပြဿနာကို ယုံကြည ် လက ် ခံပြီး ၊ အပြည ့ ် အဝအသုံးချရင ် းကနေ ကျွန ် တော ့ ် တိုးတက ် မှုကို ပိတ ် ဆို ့ နေခဲ ့ တဲ ့ အရာတစ ် ခုကို ကောက ် ယူလိုက ် ကာ 
နောက ် ပြီး စင ် ကြောက ် စိတ ် ရှိခြင ် းဆိုင ် ရာ သီချင ် းပေါ ် လာခြင ် းကိုက အဲဒီ အကြီးမာဆုံး ပြဿနာကို ကျော ် ဖြတ ် ခွင ့ ် ပြုလိုက ် ပါတယ ် ၊ စပြီး သီဆိုလိုက ် ချိန ် မှာ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ကျန ် တဲ ့ သီချင ် းတွေကို အနည ် းငယ ် ပိုမို သက ် တောင ့ ် သက ် သာနဲ ့ တီးခတ ် သီဆိုလာနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ အချိန ် တွေကြာလာတော ့ စင ် ကြောက ် စိတ ် သီချင ် းကို သီဆိုစရာမလိုတော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
အရမ ် းကို ကြောက ် စိတ ် ဝင ် နေတဲ ့ အခုလို အချိန ် မျိုးကလွဲရင ် ပေါ ့ လေ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် စင ် ကြောက ် စိတ ် သီချင ် းကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဆိုပြလိုက ် မယ ် ။ ဂတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် တော ် ရေနည ် းနည ် း သောက ် ပါရစေလား ။ 
(တီးလုံးသံ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် နောက ် နေတာ မဟုတ ် ဘူး ခင ် ဗျားတို ့ သိပါတယ ် ၊ ဒီစင ် ကြောက ် တဲ ့ စိတ ် က တကယ ် ပါ ။ ဒီစင ် ပေါ ် မှာ ကျွန ် တော ် တုန ် ယင ် ပြီး သီဆိုနေတဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် ဘယ ် လို ခံစားနေရတယ ် ဆိုတာ ခင ် ဗျားတို ့ သိမှာပါ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် မိမယ ့ ် သံစဉ ် မမှန ် ဘဲ တုန ် ခါနေမှုက ကျွန ် တော ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကြောင ့ ် ဖြစ ် ရတဲ ့ မေးရိုက ် သံ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ အဲဒီမှာထိုင ် နေခိုက ် မှာ ရှက ် ကိုးရှက ် ကန ် းဖြစ ် ခံစားလျက ် ရှိနေမှုတွေ ၊ အင ် း ခင ် ဗျားတို အဲဒီလိုဖြစ ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ။ နည ် းနည ် းတော ့ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးကို အဝတ ် ဗလာနဲ ့ မြင ် နိုင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် ကူးနေမိချင ် နေမိမှာပါ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဝတ ် လစ ် စားလစ ် ဖြစ ် နေတဲ ့ သူစိမ ် းတွေရှေ ့ မှာ သီချင ် းဆိုနေရတာက ကျွန ် တော ့ ကို ပိုလို ့ ကို လန ့ ် စေတယ ် ဆိုတာ လူတိုင ် း အသိပါ ။ 
ဒါကို အရှည ် ကြီး မဆွေးနွေးချင ် တော ့ ပါဘူး ၊ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ရုပ ် သွင ် က ဘယ ် တော ့ မှ ကျွန ် တော ့ အင ် အား မဟုတ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ ဒါကြောင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို အဝတ ် အစားတွေ ဝတ ် ထားကြပါလို ့ ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် း တောင ် းပန ် ပါရစေ ။ ဆိုလိုတာက ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ တကယ ် တော ့ ဝတ ် လစ ် စားလစ ် တွေတောင ် မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ ပြဿနာ တက ် နေတာက ကျွန ် တော ် ပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ က အရမ ် းကြီး စိတ ် မပူပါနဲ ့ တဲ ့ ။ မင ် းဟာထူးခြားမှုရှိမှာပါလို ့ ပြောပေးကြပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ကသာ ကျွန ် တော ် နဲ ့ အတူ နေထိုင ် နေရသူပါ ။ နောက ် ပြီး ဘယ ် လို လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ ပေးတဲ ့ အကြံဉာဏ ် သိမ ် မွေ ့ ပေမယ ့ ် နောက ် ကျနေပြီလေ ။ နည ် းနည ် းကလေး ဆရာကြီးလုပ ် တဲ ့ လေသံမဟုတ ် တောင ် မှပဲပေါ ့ ။ ဒီ ငေါ ့ တော ့ တော ့ လေသံက ကျွန ် တော ် ီချင ် းဆိုတဲ ့ အခါ အထောက ် အကူ မဖြစ ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီအကြောင ် းတွေ ဒီအချိန ် မှာ မပြောသင ့ ် ဘူးလေ ။ တကယ ် ပါ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အခု စင ် ပေါ ် ကို ရောက ် နေပါပြီ ။ ခင ် ဗျားတို ့ က လူအုပ ် ထဲမှာလေ ။ ဟေး ။ နောက ် ပြီး ယုယပျိုးထောင ် ထားခဲ ့ တာ မဟုတ ် တဲ ့ ယုတ ္ တိမတန ် တဲ ့ ကြောက ် စိတ ် ကို ပြက ် ရယ ် ပြုနေတာ မဟုတ ် ရပါဘူး ။ ဒါကိုရင ် ဆိုင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် သာ အဆင ် သင ့ ် မဖြစ ် ခဲ ့ ရင ် ၊ ဒီနေရာမှာ ရှိနေမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာ သေချာတာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် အသံစဉ ် တစ ် ခုကို ကြည ် ကြည ် လင ် လင ် နဲ ့ ဆိုလိုက ် တိုင ် းမှာ နှေးပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တိုးတက ် လာနေတာတော ့ အသေအချာပါ ။ နောက ် ပြီး နောက ် အပတ ် လောက ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ့ ဂီတာနဲ ့ တေးသံဖွဲ ့ မယ ် ၊ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ရေလိုကြည ် လင ် တဲ ့ အသံကို အားလုံးလိုက ် ပြီး သီဆိုနေကောင ် း ဆိုနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် မတ ် တတ ် ထရပ ် ပြီး ၊ တေးဂီတ ဓါတ ် ပြားတွေကို စသွင ် းချင ် သွင ် းနေမှာပါ ၊ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အသံကြိုးတွေရဲ ့ တုန ် ခါမှုဟာ အသံနှုန ် းထက ် ကို နည ် းနည ် း ပိုသွက ် လက ် စွာ ရွေ ့ ရှားနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ့ ် နာမည ် အမ ် မီလီယာနို စာလီးနာ ့ စ ် ပါ ကျွန ် တော ် အခုပြောမှာ က လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းဝင ် ဖြစ ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေရဲ ့ အကြမ ် းဖက ် မှုရှိတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ပါ၀င ် နေတဲ ့ ကဏ ္ ဍအကြောင ် းပါ ဒီနိုင ် ငံ အခုလောလောဆယ ် ရပ ် တည ် နေရတဲ ့ အခြေအနေမှာပေါ ့ 
ကျွန ် တော ့ ် ကို ၁၉၇၆ မှာ မွေးတယ ် 
ပုံမှန ် မက ္ ကဆီကို မိသားစုလေးမှာ ကြီးပြင ် းခဲ ့ တယ ် 
ကလေး ဘဝ ပုံမှန ် လှပတဲ ့ ဘဝလေး ရခဲ ့ တယ ် ကျောင ် းသွားခဲ ့ တယ ်.. သူငယ ် ချင ် း... ညီအစ ် ကို မောင ် နှမတွေ နဲ ့ ဆော ့ ကစား ခဲ ့ တယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ့ ် အဖေ မက ္ ကဆီကို သမ ္ မတ ဖြစ ် လာတဲ ့ အချိန ် မှာ ကျွန ် တော ့ ် ဘဝ ပြောင ် းလဲခဲ ့ ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် ပြောမယ ့ ် အကြောင ် းအရာက အနည ် းဆုံးအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ပြောမယ ့ ် အကြောင ် းအရာ တွေဟာ အငြင ် းပွားစရာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် 
ပထမ အနေနဲ ့ ဒီအကြောင ် းအရာကို ပြောမယ ့ ် သူဟာ ကျွန ် တော ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အတွက ် ရယ ် 
ဒုတိယ အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ပြောမှာတွေဟာ အမှန ် တွေဖြစ ် နေတာရယ ် ကြောင ့ ် တချို ့ လူတွေ ကို တော ့ အကြိုက ် တွေ ့ စေမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ဘာလို ့ လဲ ဆိုတော ့ ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ကြားချင ် တဲ ့ အရာတွေ မဟုတ ် လို ့ ပါ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြားသိနေတဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အရာတွေ ပါ ဒါတွေကို ငြင ် းကွယ ် လို ့ မရသလို အဓိက အကြောင ် းအရာဖြစ ် နေပါတယ ် 
ဒါက ရာဇဝတ ် အဖွဲ ့ တွေနဲ ့ သူတို ့ ဂိုဏ ် းသားတွေ ကိုလည ် း နှစ ် မြို ့ စေမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ဘာလို ့ လဲဆို သူတို ့ ကြားချင ် တဲ ့ အရာလဲ မဟုတ ် လို ့ ပါ 
ကျွန ် တော ် လူတွေ ရဲ ့ နေထိုင ် မှု စံနှုန ် းတွေ အကြောင ် း ပြောမှာပါ လူမှု အဖွဲ ့ အစည ် းမှာ ပါဝင ် ရှင ် သန ် နေတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ ဒီ အကြောင ် းအရာမှာ ကွဲပြားတဲ ့ အဆင ့ ် ၄ ဆင ့ ် အနေနဲ ့ တင ် ပြပါမယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် ငံသားတွေ အကြမ ် းဖက ် မှုကို ဆန ် ့ ကျင ် နေပါတယ ် 
အများစုကို ကျွန ် တော ် တို ့ ခွဲခြားကြည ့ ် ဖို ့ ခက ် မယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ဘာလို ့ လဲဆို ကျွန ် တော ် ဟာ သမ ္ မတဟောင ် း ကာလို စလီနစ ် ဒီ ဂိုတာရီရဲ ့ သား ဖြစ ် နေပါတယ ် ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဟာ မက ္ ကဆီကို နိုင ် ငံသား ဖြစ ် နေပါတယ ် တိုင ် းပြည ် ရဲ ့ လတ ် တလော အကြောင ် းအရာတွေနဲ ့ သက ် ဆိုင ် နေပါတယ ် 
မပူကြနဲ ့ 
နားလည ် မှု မရှိလဲ ရတယ ် ကျွန ် တော ် ပြောမယ ့ ် အရေးကြီးတဲ ့ အကြောင ် းအရာက 
ကျွန ် တော ် တို ့ မက ္ ကဆီကို ဟာ ပြဿနာ ရင ် ဆိုင ် နေရတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ပြဿနာ အကြီးကြီးကို ရှိတာ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ဒါကို လက ် ခံထားကြတယ ် 
တစ ် ယောက ် မှ မငြင ် းဘူး ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ပြဿနာ ရှိတယ ် ဆိုတာ လက ် ခံထားတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ သဘောမတူတဲ ့ အကြောင ် းအရာက ဘယ ် ဟာက အဓိက ပြဿနာလဲ ဆိုတာပါပဲ 
ဇီးတစ ် လား.... မူးယစ ် မှောင ် ခိုတွေလား... အစိုးရလား... 
ခြစားမှုလား... ဆင ် းရဲမွဲတေမှုလား... တစ ် ခုခုလား... 
ကျွန ် တော ့ ် အထင ် တော ့ ဒါတွေ တစ ် ခုမှ မဟုတ ် ပါဘူး 
ဒါတွေကို ဂရုစိုက ် စရာ မလိုဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာ မဟုတ ် ပါဘူး 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါတွေကို တစ ် ခုမှ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုင ် တွယ ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် ဘူး တကယ ့ ် ပြဿနာကို ကျွန ် တော ် တို ့ အရင ် မဖြေရှင ် းခဲ ့ ရင ် ပေါ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မက ္ ကဆီကို မှာ ရှိနေတဲ ့ ပြဿနာတွေကိုပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ အဓိက ပြဿနာက မက ္ ကဆီကို အများစု ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ပြဿနာရဲ ့ သားကောင ် တွေ လို ့ ယူဆနေကြတယ ် အခု ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ ပြဿနာတွေကိုပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပြဿနာတွေ ခံစား နေရတဲ ့ နိုင ် ငံတစ ် ခုပါ 
သမိုင ် းစဉ ် တလျှောက ် လဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြဿနာဒဏ ် ခံစားရသူတွေ အနေနဲ ့ နေခဲ ့ ကြတယ ် တခုခု တယောက ် ယောက ် ကြောင ့ ် ပေါ ့ 
စပိန ် တွေရဲ ့ ဒုက ္ ခ ကို ခံခဲ ့ ရတယ ် 
ပြင ် သစ ် တွေရဲ ့ ဒုက ္ ခကို ခံခဲ ့ ရတယ ် 
ဒွန ် ပေါ ် ဖရီအို ရဲ ့ ဒုက ္ ခကို ခံခဲ ့ ရတယ ် 
တော ် လှန ် ရေးပါတီ ပေးတဲ ့ ဒုက ္ ခကို ခံခဲ ့ ရတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် ဖေဖေ စီလီနစ ် တောင ် ပါနိုင ် တယ ် 
နောက ် ပြီး အယ ် လ ် ပီဂျီ 
အခု ဇီးတစ ် ရှိမယ ်... မူးယစ ် မှောင ် ခိုတွေ... ရာဇဝတ ် မှုခင ် းတွေ... ပြန ် ပေးဆွဲမှုတွေ... 
ခဏလေး နေကြပါဦး 
ဒါတွေ အားလုံးဟာ ပြဿနာ အစစ ် မဟုတ ် ဘူးဆို ရင ် ကော 
ပြဿနာ က ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒုက ္ ခတွေ ခါးစည ် း ခံနေရတဲ ့ သူတွေလို ့ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ယူဆနေတဲ ့ ဟာလဲ မဟုတ ် ပါဘူး 
အဓိက ပြဿနာက ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒုက ္ ခခံရသူတွေလို ပြုမူနေကြတာပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ပြဿနာရဲ ့ ရိုက ် ခတ ် မှု ခံစားနေရတဲ ့ သူတွေ မဟုတ ် ဘူးလို ့ မြင ် တတ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် 
ဒီခံစားချက ် ရပ ် တန ် ့ မှသာလျှင ် ဒီလို လူတွေလို ပြုမူနေတာ ရပ ် တန ် ့ မှသာလျှင ် ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် ငံ အများကြီး ပြောင ် းလဲလာမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောမှာ က အခြေအနေရဲ ့ သားကောင ် အဖြစ ် ပြုမူနေတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကနေ တာဝန ် သိပြီးပါ၀င ် လာတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ စည ် းတစ ် ခုဖြစ ် လာအောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် မလဲဆိုတာ နဲ ့ နိုင ် ငံရဲ ့ အနာဂတ ် ကို ကိုယ ် တိုင ် ဘယ ် လို ကိုင ် တွယ ် မလဲ ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အဆင ့ ် ၄-ဆင ့ ် ခွဲပြီးတော ့ အကြမ ် းဖက ် မှု တွေ လူထုက ဘယ ် လို တုံ ့ ပြန ် သင ့ ် လဲ ပြောပါမယ ် ။ အားအနည ် းဆုံး ကနေ အားအကောင ် းဆုံး အထိပေါ ့ ။ 
ပထမ အဆင ် ့ လူထုရဲ ့ အကြမ ် းဖက ် မှု တုံ ့ ပြန ် ရေး အားအနည ် းဆုံး အဆင ့ ် က ငြင ် းကွယ ် ခြင ် းနဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားမှု မရှိခြင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အခုအချိန ် မှာ မက ္ ကဆီကန ် လူအများစုဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဖြတ ် သန ် းနေရတဲ ့ အခြေအနေကို ငြင ် းကွယ ် နေကြပါတယ ် ။ 
ပုံမှန ် နေ ့ စဉ ် လူမှုဘဝတွေမှာပဲ ရုန ် းကန ် နေကြတယ ် ပုံမှန ် ရပ ် တည ် နိုင ် တဲ ့ အခြေအနေမရှိရင ် တောင ် မှ ပဲပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် ငံမှာ ရှိတဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝတွေဟာ ပုံမှန ် မဟုတ ် တဲ ့ ခြွင ် းချက ် အခြေအနေတွေမှာ နည ် းနိုင ် သမျှနည ် းနည ် း ပြောဖို ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ဘာနဲ ့ တူသလဲဆိုတော ့ ရောဂါအသည ် းအသန ် ခံစားနေရတဲ ့ သူတယောက ် က ရိုးရိုး အဖျားလေး ဖျားသလို ဟန ် ဆောင ် နေတာနဲ ့ တူပါတယ ် ။ ပြီးရင ် သူ ့ ဖာသာ ပျောက ် သွားမယ ် ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လဲ မက ္ ကဆီကို နိုင ် ငံတော ် ကြီးကို ရိုးရိုး အဖျားလေး ရှိသလို ဟန ် ဆောင ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
မက ္ ကဆီကို ဖြစ ် နေတာက ကင ် ဆာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဒါကို ဘာမှ မလုပ ် ရင ် ဒီ ကင ် ဆာက ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် ငံတော ် ကြီးကို အသေသတ ် သွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ဒီလို မက ္ ကဆီကို လူ ့ အဖွဲ ့ စည ် းကြီး ကို ငြင ် းကွယ ် မှုတွေ စိတ ် မဝင ် စားမှုတွေကနေ နောက ် တဆင ့ ် နိုင ် ငံသား တုံ ့ ပြန ် မှုဖြစ ် တဲ ့ မှန ် မှန ် ကန ် ကန ် နားလည ် သဘောပေါက ် တဲ ့ အဆင ့ ် ကို ေ ့ ရွှဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီနားလည ် မှုက အကြောက ် တရားတွေ ကို မွေးပေးပါလိမ ့ ် မယ ် အခြေအနေက ဘယ ် လောက ် ထိဆိုးဝါး နေပြီဆိုတာ နားလည ် သိရှိမှုပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီအကြောက ် တရားက ငြင ် းကွယ ် နေတာထက ် တော ့ ပိုကောင ် းပါတယ ် ဘာလို ့ ဆို အကြောက ် တရားက ကျွန ် တော ် ် တို ့ ကို တစ ် ခုခု လုပ ် ခိုင ် းတော ့ မှာ 
မက ္ ကဆီကိုမှာ ရှိတဲ ့ လူအများစု ဟာ အခု ကြောက ် နေကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အရမ ် းကြောက ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ မကြောက ် ဟန ် ဆောင ် နေခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဘယ ် ဟာက ပြဿနာလဲ ဆိုတာ ကျွန ် တော ် ပြောမယ ် မကြောက ် ဟန ် ဆောင ် နေတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ဒုတိယအဆင ့ ် ပြည ် သူတွေရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုဖြစ ် တဲ ့ အကြောက ် တရားပါပဲ 
မက ္ ကကို နိုင ် ငံ လမ ် းတွေကို စဉ ် းစား ကြည ့ ် ရအောင ် အကြမ ် းဖက ် မှုတွေကြောင ့ ် လမ ် းတွေဟာ မလုံခြုံပါဘူး ။ ဒါကြောင ့ ် လူတွေဟာ အိမ ် မှာပဲ နေကြပါတယ ် ။ 
ဒီလို နေခြင ် းဟာ လမ ် းတွေကို လုံခြံုမှု ပိုကောင ် းစေတာလား ပိုနည ် းစေတာလား? 
လုံခြံုမှု ပိုနည ် းစေပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် လမ ် းတွေဟာ လူသူခြောက ် ကပ ် ပြီး မလုံခြံုမှု ပိုဖြစ ် လာပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အိမ ် မှာ ပိုနေကြတယ ် ဒါကြောင ့ ် လမ ် းတွေဟာ လူသူခြောက ် ကပ ် ပြီး မလုံခြံုမှု ပိုပိုဖြစ ် လေ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေကလဲ အိမ ် မှာ ပိုပိုနေလာလေပဲ ။ 
ဒီလို သံသရာက တပြည ် လုံးကလူတွေမှာ သွားဖြစ ် ကုန ် ရော အိမ ် ထဲမှာပဲ နေပြီး လူတွေဟာ သေရမှာ ကြောက ် နေကြပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ လမ ် းပေါ ် မှာ သွားလာလှုပ ် ရှားနေတုန ် းကထက ် တောင ် ပိုကြောက ် နေကြတယ ် ။ 
ဒီအကြောက ် တရားကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ လိုပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မက ္ ကဆီကို လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးကို ပြောင ် းလဲလာအောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုပြီ ။ ဒီအဆင ့ ် ရောက ် လာပြီဆို လူတွေအားလုံးဟာ နောက ် တဆင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှု ဆိုတဲ ့ အဆင ့ ် ကို သွားဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အကြောက ် တရားတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ပြန ် ရင ် ဆိုင ် ရပါမယ ် ။ လမ ် းတွေပေါ ် ပြန ် ထွက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ မြို ့ တွေပေါ ် ပြန ် ထွက ် ဖို ့ လို ပါတယ ် ။ အိမ ် နီးချင ် းတွေ ဆီ ပြန ် ထွက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
လူအများစုအတွက ် တော ့ လှုပ ် ရှားမှု လုပ ် တိုင ် း ဒေါသတွေပါလာတတ ် ပါတယ ် 
ဒါဆို ကျွန ် တော ် တို ့ အကြောက ် တရားကနေ ဒေါသနဲ ့ လျှောက ် လုပ ် တဲ ့ ဆီကို ရောက ် သွားပါတယ ် 
သူတို ့ တွေပြောကြမယ ်... "" ငါ ဒါကို သည ် းမခံနိုင ် တော ့ ဘူး 
ဒီအတွက ် ငါတို ့ တခုုခုလုပ ် ရအောင ် "" ပေါ ့ လတ ် တလောမှာ ဒါဟာ သတိထားရမယ ့ ် ကိန ် းဂဏန ် းပါ လူထုထဲမှာ ဥပဒေပြင ် ပ အုပ ် စုဖြင ့ ် အပြစ ် ပေးသတ ် ဖြတ ် မှု ၃၅ မှုကို ၂၀၁၀ အတွင ် း မှတ ် တမ ် း တင ် ထားပါတယ ် မက ္ ကဆီကို မှာပါ ။ 
ပုံမှန ် က ၁-နှစ ် မှာ ၁-မှု ၂-မှု လောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အပတ ် တိုင ် း ၁-မှုလောက ် တွေ ကြံုနေရတယ ် ။ 
ဒါကဘာကို ပြလဲဆို လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ ရမ ် းကားမှုတွေ ရှိနေတယ ် ဥပဒေကို ကိုယ ့ ် ဟာကိုယ ် ပြဌာန ် း ကျင ့ ် သုံးနေကြပါတယ ် 
ကံဆိုးပါတယ ်... အကြမ ် းဖက ် တုံ ့ ပြန ် မှုတွေ ဖြစ ် နေတာပါ... လှုပ ် ရှားတာဟာ လှုပ ် ရှားမှုမရှိတာထက ် ပိုကောင ် းပေမယ ့ ် ဒါပေမယ ့ ် ဖြစ ် ပွားနေတာတွေက အကြမ ် းဖက ် မှု အသွင ် ကိုပဲ ဆောင ် နေပါတယ ် 
ကိုယ ် က သူများ ကို အကြမ ် းဖက ် ရင ် သူများကလဲ ကိုယ ့ ် ကို အကြမ ် းဖက ် မှုနဲ ့ တုံ ပြန ် မှာ ပါပဲ ။ ဒါဆို ကိုယ ် လည ် း အကြမ ် းဖက ် မှုရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းဖြစ ် လာပြီး ကိုယ ် က သူ ့ ရဲ ့ အကြမ ် းဖက ် မှု အသွင ် ကို ပြန ် ယူလိုက ် တာပါ 
ဒါကြောင ့ ် လူထုရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှု ပုံစံက အရေးကြီးပါတယ ် ။ ဒါ ့ အပြင ် နောက ် တစ ် ခု အရေးကြီးတာက ဒေါသနဲ ့ လှုပ ် ရှားတဲ ့ အဆင ့ ် ရောက ် နေတဲ ့ လူတွေနဲ ့ အကြမ ် းဖက ် လှုပ ် ရှားတဲ ့ အဆင ့ ် ရောက ် နေတဲ ့ လူတွေကို နောက ် တစ ် ဆင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် လှုပ ် ရှားမှု ဆီကို လမ ် းညွှန ် ခေါ ် ဆောင ် သွားဖို ့ ပါ 
ဒါဟာ ငြိမ ် းချမ ် းတဲ ့ ၊ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် တဲ ့ လူထု လှုပ ် ရှားမှုပါ တစ ် ခုခုကိုပြန ် တုံ ့ ပြန ် တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကို မဆိုလိုပါဘူး 
ခိုင ် မာပြီး ထိရောက ် တဲ ့ ဒါပေမယ ့ ် အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကိုဆိုလိုတာပါ 
ဒီလို လှုပ ် ရှားမှု ဥပမာတွေ မက ္ ကဆီကို မှာ ရှိပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂-နှစ ် က... ဂယ ် လီနာ မြို ့ ရဲ ့ ချီဟွာဟွာ အရပ ် မှာ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းဝင ် တစ ် ယောက ် ပြန ် ပေးဆွဲခံရပါတယ ် ။ အဲရစ ် လီ ဘာရွန ် ပါ ။ 
သူ ့ ညီအကိုတွေ ဖြစ ် တဲ ့ ဘန ် ဂျာမင ် နှင ့ ် ဂျူလီယန ် ဟာ ကျန ် တဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းနဲ ့ အတူ အကောင ် းဆုံး လှုပ ် ရှားမှု လမ ် ကြောင ် းကို စဉ ် းစားခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပြန ် ပေးငွေ ပေးမလား... လက ် နက ် ဆွဲကိုင ် ပြီး ပြန ် ပေးသမားတွေ နောက ် လိုက ် ကြမလား... အစိုးရ ဆီက အကူအညီတောင ် းမလား... 
အဆုံးမှာ တော ့ ဘန ် ဂျာမင ် နှင ့ ် ဂျူလီယန ် တို ့ ဟာ သူတို ့ လုပ ် နိုင ် တဲ ့ အကောင ် းဆုံးကို ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ဒါကတော ့ အဖွဲ ့ အစည ် းအားလုံးကို စုစည ် းပြီး အတူတကွ လှုပ ် ရှားဖို ့ ပဲဖြစ ် ပါတယ ် 
ဒါဆို သူတို ့ ဘာလုပ ် ခဲ ့ သလဲပေါ ့ 
သူတို ့ တွေ လီဘာရွန ် မှာရှိတဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ဦးဆောင ် ပြီး ချီဟွာဟွာ ကို သွားခဲ ့ ကြတယ ် ။ သူတို ့ တွေ အားလုံး စုဝေးပြီး မြို ့ လယ ် ပန ် းခြံမှာ နေရာယူ ဆန ္ ဒပြခဲ ့ ကြတယ ် 
ပြန ် ပေးသမားတွေဆီ သူတို ့ အကြောင ် းကြားလိုက ် တယ ် ။ "မင ် းတို ့ ပြန ် ပေးငွေ လိုချင ် ရင ် လာယူလှဲ ့ ပါ" 
"" ငါတို ့ တွေ ဒီနေရာကနေ စောင ့ ် နေပါမယ ် "" ဆိုပြီးပေါ ့ သူတို ့ တွေ အဲဒီနေရာမှာပဲ စုဝေးနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
၇ ရက ် လဲ ကြာရော အဲရစ ် လွတ ် မြောက ် လာပြီး သူအိမ ် ကို ပြန ် လာနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ လူထုတွေအားလုံးစုစည ် းပြီး ဘာလုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ဥပမာပါပဲ ။ လှုပ ် ရှားမှုရှိတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းပေါ ့ 
ရာဇဝတ ် မှု ပုံစံနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် လာနိုင ် တယ ် ဆိုတာလဲ မှန ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဖြစ ် ရပ ် မှာ ရာဇဝတ ် ကောင ် တွေကလည ် း တုံ ့ ပြန ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် 
၇ ရက ် နေ ့ ဇူလိုင ် ၂၀၀၉ မှာ ဘန ် ဂျာမင ် လီ ဘာရွန ် အသတ ် ခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဂျူလီယန ် လီ ဘာရွန ် ကတော ့ ဆက ် လက ် လုပ ် ဆောင ် နေဆဲပါ ။ သူ ချီဟွာဟွာမှာ ရှိတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း တွေဆီ လှည ့ ် ပတ ် ပြီး ၁နှစ ် လောက ် သွားနေခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် နှစ ် လောက ် ကျော ် လာတဲ ့ အချိန ် မှာ သူလဲ သူ ့ ရဲ ့ အသက ် အန ္ တရာယ ် နီးလာပြီဆိုတာ သိလာတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူကတော ့ ဆက ် လက ် တိုက ် ပွဲဝင ် တယ ် ။ 
သူလူတွေကို ဆက ် လက ် စည ် းရုံးတယ ် ။ 
သူလူတွေထဲ ဆက ် လက ် သွားနေပါတယ ် ။ 
ဒီလို သူရဲကောင ် းဆန ် တဲ ့ အပြုအမူတွေ ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် ငံ အနှံ ့ မှာ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ဂျူလီယန ် လို လူတွေ ထောင ် ချီပြီးသာ ပူပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် သွားရင ် မက ္ ကဆီကိုဟာ သိသာခြားနားတဲ ့ နိုင ် ငံ တစ ် နိုင ် ငံ ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
အဲဒီလို သူရဲ ့ ကောင ် းတွေ အပြင ် မှာ ရှိနေကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေ ပါ၀င ် လှုပ ် ရှားဖို ့ လက ် ထောင ် ပြလိုက ် ကြဖို ့ ပါပဲ 
ကျွန ် တော ် မက ္ ကဆီကိုမှာ မွေးတယ ်... မက ္ ကဆီကိုမှာကြီးပြင ် းပါတယ ်... ဒီတလျှောက ် လုံး ကျွန ် တော ် မက ္ ကဆီကို နိုင ် ငံကြီးကို ချစ ် တတ ် လာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ဒီမြေကြီးပေါ ် မှာ ရပ ် တည ် နေတဲ ့ သူအားလုံးဟာ မက ္ ကဆီကန ် သားအားလုံး မပြောနဲ ့ မက ္ ကဆီကန ် မဟုတ ် တဲ ့ လူတွေအတွက ် တောင ် မက ္ ကဆီကို ကို ချစ ် ဖို ့ မခဲယဉ ် းဘူးဆိုတာ သဘောတူပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ခရီးတွေ အများကြီး သွားခဲ ့ ပါတယ ် မက ္ ကဆီကန ် တွေမှာရှိတဲ ့ ချစ ် တတ ် တဲ ့ စိတ ် ကို ဘယ ် နေရာမှာမှ ကျွန ် တော ် မတွေ ့ ဖူးသေးပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီချစ ် ခြင ် းတရားကို နိုင ် ငံတော ် ဘောလုံးအသင ် းအတွက ် မျှဝေခံစားကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီချစ ် ခြင ် းတရားကို ကပ ် ဘေးဒုက ္ ခသည ် တွေကို ကူညီတဲ ့ နေရာမှာ ထုတ ် ဖော ် ပြသကြတယ ် ၁၉၈၅ ခုနှစ ် မှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ မြေငလျှင ် နဲ ့ ဒီနှစ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ရေကြီးမှု မှာကော ပေါ ့ 
အဲဒီ ချစ ် ် ခြင ် းတရားနဲ ့ ပဲ နိုင ် ငံတော ် သီချင ် းကိုဆိုလာနေခဲ ့ ကြတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးဘဝ ကတည ် းကပါပဲ 
မက ် ဆီအိုစာ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ ရန ် သူတော ် ကြီးလို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြရင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ နှလုံးသားနဲ ့ သားတစ ် ယောက ် စစ ် သားတစ ် ယောက ် ဆို ပြီး သီဆို ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် အကြီးဆုံး စော ် ကားမှုလို ့ ဆိုရမယ ့ ် မက ္ ကဆီကန ် တစ ် ယောက ် ကို အးဆိုးဝါးဆုံး စော ် ကားမှုကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ မိခင ် ကို စော ် ကားတာဘဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
မိခင ် ဆိုတာ ဘဝမှာ အလေးအမြတ ် အထားဆုံး အရာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မိခင ် မက ္ ကဆီကို နိုင ် ငံကြီးဟာ အခု သူ ့ ကလေးတွေ ကြောင ့ ် ငိုကြွေးနေရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လတ ် တလော သမိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဆိုးဆုံး သမိုင ် းကို ဖြတ ် သန ် းနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မိခင ် မက ္ ကဆီကို နိုင ် ငံတော ် ကြီးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မျက ် စိရှေ ့ မှာတင ် အကြမ ် းဖက ် ခံနေရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် ကြပါမလဲ 
မက ် ဆီအိုစာ လို ရန ် သူတော ် အဆန ် းကြီး အခု ဒီမှာရောက ် နေပါပြီ 
ဘယ ် မှာလဲ သားတိုင ် း စစ ် သားတစ ် ယောက ် ဆိုတာ 
မဟတ ္ တမ ဂန ္ ဒီ သမိုင ် းမှာ အကြီးမြတ ် ဆုံး လူထုအခွင ့ ် အရေး တိုက ် ပွဲဝင ် ကြီး က ပြောခဲ ့ ပါတယ ် "ကမ ္ ဘာကြီးမှာ ကိုယ ် မြင ် တွေ ့ ချင ် တာတွေ မြင ် ခွင ့ ် ရအောင ် ကိုယ ့ ် ဟာကိုယ ် ပြောင ် းလဲပါ" 
ဒီကနေ ့ မက ္ ကဆီကို မှာ ဂန ္ ဒီလို လူမျိုးတွေ အများကြီးလိုနေပါပြီ 
ဂန ္ ဒီတွေ အများကြီးလိုပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ မက ္ ကဆီကို ချစ ် တဲ ့ ယောင ် ္ ကျား မိ ် န ် းမတွေ အများကြီးလိုပါတယ ် ပြီးတော ့ ဒီလူတွေဟာ လှုပ ် ရှားမှုကို လုပ ် ချင ် စိတ ် ရှိသူတွေ ဖြစ ် ဖို ့ လိုပါတယ ်... 
ဒါဟာ စစ ် မှန ် တဲ ့ မက ္ ကဆီကန ် နိုင ် ငံသားတိုင ် းအတွက ် ဒီ စတင ် မှုကို ပါ၀င ် ကြဖို ့ မေတ ္ တာရပ ် ခံချက ် ပါ ။ ဒါဟာ မေတ ္ တာရပ ် ခံချက ် ပါ 
ဒါမှ ကျွန ် တော ် တို ့ ချစ ် တဲ ့ မက ္ ကဆီကို ရဲ ့ ချစ ် စရာကောင ် းတဲ ့ အရာ တစ ် ခုချင ် းစီဖြစ ် တဲ ့ ပွဲတော ် တွေ... စျေးတွေ... စားသောက ် ဆိုင ် တွေ... ရိုးရာ ဘားတွေ တက ် ကီလာအရက ်.... မာရီယာချီ ဂီတ... စီရန ် နေ ့ ဒ ် ဂီတ... တွေ လာပိုစာဒတ ် ပွဲတော ်... အယ ် လ ် ဂရီတို (လွတ ် လပ ် ရေးစစ ် ပွဲနေ ့)... အောက ့ ် မေ ့ ခြင ် းပွဲတော ် တွေ စန ် မင ် ဂူးမြို ့... နဲ ့ ပျော ် ရွှင ် မှုတွေ.. ဘဝကိုချစ ် ခင ် မှုတွေ.. ယှဉ ် ပြိုင ် တိုက ် ခိုက ် မှုတွေ.. မက ္ ကဆီကန ် တွေ အတွက ် အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ အရာအားလုံး ကမ ္ ဘာပေါ ် က ပျောက ် ကွယ ် မသွားဖို ့ ပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ခွန ် အားကြီးတဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ရန ် သူကို ရင ် ဆိုင ် နေရပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က အားသာပါတယ ် 
သူတို ့ ဟာ လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ကို သတ ် လို ့ ရကောင ် းရပါလိမ ့ ် မယ ် 
ဘယ ် သူမဆို ကျွန ် တော ့ ် ကို သတ ် နိုင ် ပါတယ ်.. သူလည ် းဖြစ ် နိုင ် တယ ် တခြားတစ ် ယောက ် လည ် း ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ်... 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူမှ သတ ် လို ့ မရတာကတော ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ မက ္ ကဆီကန ် တွေရဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ပါပဲ 
တိုက ် ပွဲက နိုင ် ပြီးသားပါ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆက ် တိုက ် နေဖို ့ လို ပါတယ ် 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၂၀၀၀ က ရောမ ကဗျာဆရာ ဂျူဗီနယ ် လ ် က စကား တစ ် ခု ပြောခဲ ့ ပါတယ ် အဲဒါဟာ ယနေ ့ အထိ စစ ် မှန ် တဲ ့ မက ္ ကဆီကန ် တွေရဲ ့ နှလုံးသားမှာ ပဲ ့ တင ် ထပ ် နေပါတယ ် 
သူပြောခဲ ့ တာက "" အကြီးမားဆုံးအပြစ ် အနေနဲ ့ မှတ ် ယူရမှာက ဂုဏ ် သိက ္ ခာထက ် အသက ် ရှင ် မှုကို ပိုဦးစားပေးတာရယ ် ပြီးတော ့ အသက ် ရှင ် ရပ ် တည ် နေထိုင ် ဖို ့ အတွက ် ဘဝကို ထိုက ် တန ် စွာနေထိုင ် သွားဖို ့ ပြုလုပ ် ပေးတဲ ့ အရာတွေကို ဆုံးရှုံးရခြင ် းတို ့ ပါပဲ "" တဲ ့ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်... 
လက ် ခုပ ် သံများ........ 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ကာလတောအတွင ် း 
တကယ ် တ ​ ော ့ ၁၀နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
အခု အခန ် းထဲမှာ ကျွန ် မ စိတ ် ကျဉ ် းကျပ ် သလိုခံစားနေရပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒီဝတ ် စုံကိုဝတ ် ခဲ ့ မိလို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကံကောင ် းတာက လဲဖို ့ အဝတ ် တစ ် စုံပါလာပါတယ ် ။ 
ဒါပထမဆုံး Ted စင ် ပေါ ် မှာ အဝတ ် လဲတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ တချို ့ အမျိုးသမီးတွေ ထိတ ် လန ့ ် နေခဲ ့ ရင ် ကျွန ် မကို အခုပြောပြစရာမလိုပါဘူး ၊ Twitter ပေါ ် မှာ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် ရှာတွေ ့ ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ရှင ် တို ့ ကျွန ် မအပေါ ် မှာ ရှိတဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် တွေကို ဆယ ် စက ္ ကန ့ ် တိုအတွင ် း ပြောင ် းလဲနိုင ် တဲ ့ အထူးအခွင ့ ် အရေးကို ကျွန ် မပိုင ် ဆိုင ် ထားတယ ် ဆိုတာကို လည ် း သတိထားမိပါတယ ် ။ 
လူတိုင ် း ဒီလိုလုပ ် ခွင ့ ် မရှိကြဘူးလေ ။ 
ဒီဒေါက ် မြင ့ ် စီးရတာ မသက ် သာဘူး ။ ကောင ် းတာက ကျွန ် မဆက ် မစီးတော ့ ပါဘူး ။ 
အဆိုးရွားဆုံးကတော ့ ဒီဆွယ ် တာကို စွပ ် တဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ၊ 
ကောင ် းပြီ ။ 
ဒါဆို ကျွန ် မ ဘာလို ့ အဲဒါကို လုပ ် လိုက ် တာပါလိမ ့ ် ။ 
ဟန ် ပျက ် လိုက ် တာနော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကောင ် းပြီ.. (ရယ ် သံများ) အဲဒီပုံလောက ် တော ့ ဟန ် မပျက ် ဘူးလို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ရုပ ် ပုံတွေက အစွမ ် းထက ် ပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ လည ် း ရုပ ် ပုံတွေက အပေါ ် ယံလေးကိုဘဲ ဖော ် ပြတာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ကျွန ် မအပေါ ် ရှိတဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် ကို 
ပြီးရင ် ဒီပုံရိုက ် တုန ် းက တကယ ့ ် အပြင ် မှာ ကျွန ် မရည ် စားမရှိခဲ ့ ဖူးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ လုံးဝသက ် တောင ့ ် သက ် သာလည ် းမရှိပါဘူး ။ ဓာတ ် ပုံဆရာက ကျွန ် မကို ခါးကော ့ ခိုင ် းပြီး အဲဒီကောင ် လေးဆံပင ် ထဲကို လက ် ထိုးထည ့ ် ခိုင ် းပါတယ ် ။ 
ခွဲစိတ ် တာနဲ ့ နှစ ် ရက ် လောက ် တုန ် းက ကျွန ် မအလုပ ် အတွက ် အသားညိုအောင ် လုပ ် ခဲ ့ တာကလွဲရင ် ပေါ ့ ကျွန ် မတို ့ ရုပ ် ရည ် ပြောင ် းလဲအောင ် လုပ ် နိုင ် တာဆိုလို ့ နည ် းနည ် းလေးဘဲရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ရုပ ် ရည ် က အပေါ ် ယံလေးဘဲ မပြောင ် းလဲနိုင ် ဘူးဆိုပေမဲ ့ လည ် း ကျွန ် မတို ့ ဘဝအပေါ ် ကြီးမားတဲ ့ သက ် ရောက ် မှုရှိနေတယ ် လေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီနေ ့ ကျွန ် မအဖို ့ ရဲရင ့ ် ခြင ် းဆိုတာ ရိုးသားခြင ် းကိုဆိုလိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မ စင ် ပေါ ် ရောက ် တဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ကျွန ် မ မော ် ဒယ ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မ စင ် ပေါ ် ရောက ် တဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ကျွန ် မက လှပတဲ ့ လူဖြူအမျိုးသမီးဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ငန ် းခွင ် မှာ လိင ် ဆွဲဆောင ် မှု ရှိတဲ ့ မိန ် းကလေးလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မက လူတွေမေးနေကျ မေးခွန ် းကိုဖြေသွားမှာပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ရိုးသားတဲ ့ လှည ့ ် ကွက ် လေးနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါဆို ပထမဆုံးမေးခွန ် းကတော ့ ရှင ် က မော ် ဒယ ် ဘယ ် လိုဖြစ ် လာတာလဲ ။ 
"" အို ကျွန ် မတော ့ ရွေးထုတ ် ခံလိုက ် ရတာပါ ။ "" လို ့ အမြဲတမ ် းပြောတက ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါက ဘာမှမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
တကယ ့ ် ဖြစ ် လာပုံကတော ့ ကျွန ် မ မျိုးရိုးဗီဇထီပေါက ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ ကျွန ် မ ဒီအလှတရားအမွေကိုဆက ် ခံရရှိခဲ ့ လို ့ ပါ ။ ရှင ် တို ့ ကတော ့ အမ ​ ွေဆက ် ခံတယ ် ဆိုတာ ဘာလဲလို ့ သိချင ် နေကြမှာပေါ ့ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုနှစ ် အတော ် လေး အတွင ် းရှည ် လျားပိန ် သွယ ် ခြင ် း နဲ ့ မိန ် းမဆန ် ခြင ် းရယ ် အသားရေဖြူခြင ် းတို ့ ကိုပါ အလှတရားအဖြစ ် သတ ် မှတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် မအတွက ် ဖြစ ် တည ် လာတဲ ့ ကျွန ် မဆက ် ခံရရှိလာတဲ ့ မျိုးရိုးအမွေဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ပရိတ ် သတ ် ထဲကတစ ် ချို ့ တွေကတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး သံသယဖြစ ် ကြမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ပြီးရင ် တစ ် ချို ့ ဖက ် ရှင ် ပညာရှင ် တွေ ပြောကြမှပေါ ့ ။ "နေပါဦး ။ Naomi. Tyra. Joan Smalls. Liu Wen ။" 
ပထမဆုံး ရှင ် တို ့ ရဲ ့ မော ် ဒယ ် အသိပညာကို ချီးကျူးပါရစေ ။ အထင ် ကြီးလောက ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကံမကောင ် းစွာဘဲ ရှင ် တို ့ ကို အသိပေးခြင ် းတာက ၂၀၀၇ မှာအဲဒီ ခန ့ ် အပ ် ထားတဲ ့ ၆၇၇ ယောက ် ထဲမှာ ၂၇ယောက ် ၄% အောက ် က လူဖြူမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လူတွေမေးနေကျ နောက ် မေးခွန ် းတစ ် ခုကတော ့ "" ကျွန ် မကြီးလာရင ် မော ် ဒယ ် လုပ ် လို ့ ရလား "" ပါ ။ 
ပထမအဖြေကတော ့ "" မသိပါဘူး ၊ ဒါကိုကြီးကြပ ် ဖို ့ ကျွန ် မကို ခန ့ ် အပ ် ထားတာမဟုတ ် ပါဘူး ။ "" ဒါပေမဲ ့ ဒုတိယအဖြေ ဒီကောင ် မလေးတွေကိုပြောချင ် တာက "" ဘာလို ့ လဲ ။ မင ် းသိလား ။ မင ် းဘာမဆိုဖြစ ် နိုင ် ဘဲလေ ။ 
မင ် း အမေရိကန ် သမ ္ မတဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊အဲဒါကတော ့ ပိုကောင ် းတာပေါ ့ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ မင ် းက ပထမဦးဆုံးဖြစ ် မှာလေ ။ "" (ရယ ် သံများ) ဒီအံဖွယ ် စာရင ် းတွေကြားပြီးတာတောင ် မှ သူတို ့ က ပြောမယ ် ပေါ ့ "မရဘူး မရဘူး ကင ် မရွန ် ၊ ကျွန ် မ မော ် ဒယ ် ဘဲဖြစ ် ချင ် တယ ် ။" ဒါဆိုရင ် ကျွန ် မကပြောမှာပေါ ့ "" မင ် းဘာသာဆုံးဖြတ ် ။ "" ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မက ဘယ ် အရာကိုမှ မကြီးကြပ ် ဘူးလေ ။ ရှင ် က American Vogue ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တည ် းဖြတ ် သူ 
ရှင ် ကြီးလာရင ် မော ် ဒယ ် ဖြစ ် ချင ် တယ ် လို ့ ပြောတာဟာ ကြီးလာရင ် Powerball ထီပေါက ် ချင ် တယ ် လို ့ ပြောတာနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ရှင ် ထိန ် းချုပ ် မလို ့ ရဘူးလေ ။ မိုက ် လည ် းမိုက ် တယ ် ။ ပြီးရင ် အလုပ ် အကိုင ် လည ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
အခု ရှင ် တို ့ ကို ကျွန ် မရဲ ့ ဆယ ် နှစ ် တာ မော ် ဒယ ် အတွေ ့ အကြုံကို တင ် ပြပါမယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ရင ် ခေါင ် း ခွဲစိတ ် ဆရာဝန ် တွေနဲ ့ မတူတာက ဒါက ခုဘဲ ထုတ ် နုတ ် တင ် ပြလို ့ ရတယ ် လေ ။ 
တကယ ် လို ့ ဓာတ ် ပုံဆရာက အဲမှာရှိတယ ် ။ မီးကအဲနားလေးမှာ HMI မီးလို ့ ပေါ ့ ။ ဖောက ် သည ် က "" လမ ် းလျှောက ် တဲ ့ ပုံလေးလိုချင ် တယ ် "" လို ့ ပြောရင ် ၊ ဒီခြေထောက ် ကအရှေ ့ လှမ ် းမယ ် ရှည ် ရှည ် သွယ ် သွယ ် လေး ၊ ဒီလက ် မောင ် း နောက ် လွဲ ၊ ဒီလက ် မောင ် း ရှေ ့ ကိုပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါလေးနဲ ့ တူပါလိမ ့ ် မယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
အလယ ် ကပုံလောက ် ဟန ် မပျက ် ဘူးလို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာဘာတွေဖြစ ် ခဲ ့ လဲတော ့ မသိဘူး ။ 
တကယ ် လို ့ ရှင ် က အမေရိကန ် သမ ္ မတဖြစ ် ချင ် တယ ် ကိုယ ့ ် ရေးအကျဉ ် းမှာက အတွင ် းခံမော ် ဒယ ် အတွေ ့ အကြုံ - ၁၀နှစ ် ၊ 
နောက ် မေးခွန ် းက "" သူတို ့ ဓာတ ် ပုံအားလုံးကို ပြုပြင ် လား "" ပါ ။ ဟုတ ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ တွေ ဓာတ ် ပုံအားလုံး ပြန ် ပြုပြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီပုံကတော ့ ပထမဆုံး ရိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် မပုံပါ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် မ ပထမဆုံးအကြိမ ် ရေကူးဝတ ် စုံဝတ ် တာလည ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ ပြီးရင ် ရာသီတောင ် မလာသေးပါဘူး ။ 
ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ ပါလာတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ အသက ် ငယ ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် တုန ် းက ကျွန ် မနဲ ့ ကျွန ် မအဘွားပုံပါ ။ 
ဒီပုံနှစ ် ပုံကတော ့ တစ ် ရက ် တည ် းမှာ ရိုက ် ထားတာပါ ။ 
ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းလည ် းလာပါတယ ် ။ 
ဒါတော ့ French Vogue အတွက ် မရိုက ် ခင ် ရက ် ပိုင ် းတုန ် းက ညအိပ ် ဝတ ် ပါတီပွဲမှာပါ ။ 
ဒါကတော ့ ဘောလုံးအသင ် းနဲ ့ V မဂ ္ ဂဇင ် းမှာပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ လက ် တလောရိုက ် ထားတာပါ ။ 
ဒီပုံတွေက ကျွန ် မမဟုတ ် ဘူးဆိုတာ ရှင ် တို ့ မြင ် လိမ ့ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မမျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ က တည ် ဆောက ် ထားတာတွေဖြစ ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ က ကျွမ ် းကျင ် အတတ ် ပညာရှင ် တွေ ဆံသပညာရှင ် ၊ မိတ ် ကပ ် ပညာရှင ် နဲ ့ ဓာတ ် ပုံပညာရှင ် နဲ ့ ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် လက ် ထောက ် တွေရဲ ့ မထုတ ် လုပ ် ခင ် နဲ ့ ထုတ ် လုပ ် ပြီး တည ် ဆောက ် မှုတွေပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ။ လူတွေ မေးတက ် တဲ ့ နောက ် မေးခွန ် းတစ ် ခုကတော "" သင ် လက ် ဆောင ် ပစ ္ စည ် းတွေ အလကားရလား ။ "" ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ မှာ ဘယ ် တော ့ မှစီးခွင ့ ် မရတဲ ့ ၈လက ် မ ဒေါက ် မြင ့ ် တွေအများကြီးပါ ။ စောစောတုန ် းကဟာတော ့ မပါဘူးပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ အလကားရတဲ ့ အရာတွေက တကယ ့ ် ဘဝမှာ အလကားရတဲ ့ အရာတွေဖြစ ် ပါတယ ် ။ အဲဒါတွေက ကျွန ် မတို ့ မပြောချင ် တဲ ့ အရာတွေလည ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက Cambridge မှာ ကြီးပြင ် းတာပါ ။ တစ ် နေ ့ ကုန ် စုံဆိုင ် ကိုသွားတော ့ ကျွန ် မပိုက ် ဆံ မေ ့ ကျန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ ဝတ ် စုံကိုအလကားရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဆယ ် ကျော ် သက ် တုန ် းက ကားမောင ် းကြမ ် းတဲ ့ ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းနဲ ့ ကားစီးနေတာပါ ။ 
ဒါတွေကို ကျွန ် မဘယ ် သူလဲဆိုတာထက ် ကျွန ် မရုပ ် ရည ် ကြောင ့ ် အလကားရတာပါ ။သူတို ့ ရုပ ် ရည ် ကြောင ့ ် တန ် ကြေးတွေ ပေးနေရတယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မ နယူးယောက ် မှာ နေတာပါ ။ ပြီးခဲ ့ နှစ ် က အဖမ ် းခံပြီးအစစ ် ဆေးခံလိုက ် ရတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် ၁၄၄၀၀၀ ယောက ် ထဲက ၈၆% က လက ် တင ် နဲ ့ လူမည ် းကလေးတွေဖြစ ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ တွေအများစုက လူငယ ် တွေပါ ။ 
နယူးယောက ် မှာက လူမည ် းနဲ ့ လက ် တင ် လူငယ ် တွေ ၁၇၇၀၀၀ သာရှိတာပါ ။ ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ အတွက ် ကတော ့ "" ငါအဖမ ် းခံရမလား "" ဆိုတာထက ် "" ငါ ဘယ ် နှစ ် ကြိမ ် အဖမ ် းခံရမလဲ "" "" ဘယ ် အချိန ် အဖမ ် းခံရမလဲ "" က တကယ ့ ် မေးခွန ် းတွေပါ ။ ကျွန ် မ ဒီဟောပြောပွဲအတွက ် လေ ့ လာနေတုန ် း အမေရိကန ် မှာ အသက ် ၁၃ နှစ ် မိန ် းကလေးတွေထဲမှာမှ ၅၃% က သူတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို မနှစ ် သက ် ကြပါဘူးဆိုတာ သိရှိလိုက ် ရပါတယ ် ။ အဲအရေအတွက ် သူတို ့ ၁၇နှစ ် ရောက ် တဲ ့ အချိန ် ၇၈% အထိ မြင ့ ် တက ် သွားပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးမေးခွန ် းကတော ့ "" မော ် ဒယ ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် တာဘယ ် လိုပါလဲ "" ပါ ။ 
ကျွန ် မထင ် တာတော ့ သူတို ့ လိုချင ် တဲ ့ အဖြေက "" တကယ ် လို ့ သင ် က နည ် းနည ် းပိုပိန ် မယ ် ဆံပင ် က ပိုတောက ် ပမယ ် ဆိုရင ် တော ် တော ် ပျော ် ပြီး ဝမ ် းသာမယ ် ပေါ ့ ။ "" ကျွန ် မတို ့ စင ် နောက ် ဘက ် ရောက ် ရင ် ဒီလိုအဖြေမျိုး ပေးတက ် ကြပါတယ ် ။ 
"" ခရီးထွက ် ရတာကောင ် းပါတယ ် ပြီးရင ် စိတ ် အားထက ် သန ် တက ် ကြွပြီး ထိုးထွင ် းဉာဏ ် ရှိတဲ ့ လူတွေနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ရတဲ ့ လည ် း ကောင ် းပါတယ ် ။ "" ပေါ ့ ။ ဒါတွေက မှန ် တယ ် ဆိုပေမဲ ့ လည ် း တကယ ့ ် အဖြေရဲ ့ တစ ် ဝက ် ဘဲရှိပါသေးတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကင ် မရာရှေ ့ မှာ ကျွန ် မ ကင ် မရာရှေ ့ မှာ ဘယ ် တော ့ မှ မပြောတာက "" ကျွန ် မ စိတ ် မလုံခြုံပါဘူး "" ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ နေ ့ တိုင ် း ကျွန ် မကြည ့ ် ရတာ ဘယ ် လို ့ လဲဆိုတာကို စဉ ် းစားနေရလို ့ ပါ ။ 
တကယ ့ ် လို ့ ရှင ် က 
ရှင ် က မော ် ဒယ ် အုပ ် စုတစ ် စုကို တွေ ့ ဆုံဖို ့ ဘဲလိုတာပါ ။ သူတို ့ က အပိန ် သွယ ် ဆုံးပေါင ် တံ ၊ အတောက ် ပဆုံး ဆံပင ် နဲ ့ အမိုက ် စားဝတ ် စုံ ကိုပိုင ် ကြတယ ် လေ 
ကျွန ် မ ဒီဟောပြောပွဲအတွက ် စာရေးနေတုန ် း ရိုးသားတဲ ့ မျှခြေထိန ် းသိမ ် းဖို ့ ခက ် ခဲတယ ် ဆိုတာ သတိထားမိပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ တစ ် ဖက ် မှာ ဒီကိုလာပြီး "" ကြည ့ ် ပါဦး ကျွန ် မ ဒီကောင ် းကျိုးတွေကို အံဆွဲတစ ် ခုထဲက ရခဲ ့ တာပါ "" လို ့ ပြောရင ် စိတ ် မလုံမလဲ ဖြစ ် မှာပါ ။ ပြီးရင ် အဲဒါကြောင ့ ် လည ် း ကျွန ် မအမြဲတမ ် းမပျော ် ပါဘူး 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မက အကျိုးခံစားရသူ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အချိန ် မှာ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မဒီမှာ တက ် ခွင ့ ် ရတဲ ့ အတွက ် ပျော ် ပါတယ ် ဂုဏ ် ယူပါတယ ် ။ ဒီကို လာခွင ့ ် ရတဲ ့ အတွက ် ကောင ် းတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် ပါတယ ် ။ နှစ ် ၁၀ ၊ ၂၀ နှင ့ ် ၃၀ မကုန ် ခင ် လေးနဲ ့ ကျွန ် မ အလုပ ် ထဲမှာ ကုမ ္ ပဏီတွေပိုမရခင ် လေးပေါ ့ ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အဲကျရင ် ကျွန ် မ ပထမအလုပ ် ဘယ ် လို ့ ရခဲ ့ လဲဆိုတာကို ပြောတော ့ မှာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ ကျွန ် မ ကောလိပ ် အတွက ် ငွေဘယ ် လို ့ ရှာခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ ပြောတော ့ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ ဒါတွေက အရမ ် းအရေးကြီးတဲ ့ အရာတွေကိုး ။ 
ဒီဟောပြောပွဲအတွက ် ရစေချင ် တဲ ့ အနှစ ် သာရကတော ကျွန ် မတို ့ အားလုံး နားလည ် ထားတဲ ့ အောင ် မြင ် မှုနဲ ့ ကျရှုံးမှုအပေါ ်သက ် တောင ့ ် သက ် သာ ဖြစ ် ကြလိမ ့ ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ပြောပြချင ် တာက စိတ ် ကူးနှစ ် ခု အကြောင ် းပါ ၊ Khan Academy မှာ ကျွန ် တော ့ လေ ့ လာချက ် တွေကို အခြေခံပြီး ပြောရရင ် သင ် ယူရေးအတွက ် သော ့ ချက ် အကျဆုံး အချက ် တွေပါပဲ ။ 
ကျွမ ် းကျင ် ဖို ့ သင ် ယူရေး နှင ့ ် တွေးခေါ ် မှု အလေ ့ အထပါ ။ ။ 
အစောပိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ့ ဝမ ် းကွဲတွေကို သင ် ပေးစဉ ် သတိထားမိတယ ် ။ 
တော ် တော ် များများက အစပိုင ် းတွင ် သင ် ္ ချာထဲ မလွယ ် ခဲ ့ ဘူး ။ သူတို ့ ရဲ ့ သင ် ကြားမှုထဲ ဟာကွက ် တွေ ရှိနေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် တစ ် ချိန ် မှာ သူတို ့ အက ္ ခရာသင ် ္ ချာ သင ် တန ် း တက ် တော ့ ရှေ ့ ပိုင ် းအက ္ ခရာ သင ် ယူစရာအချို ့ ကို နည ် းနည ် လေး မနိုင ် မနင ် းဖြစ ် ခဲ ့ လို ့ ငါတော ့ သင ် ္ ချာတော ် မယ ့ ် သူ မဟုတ ် ဘူး ဆိုပြီး ထင ် မှတ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကဲကုလသင ် ္ ချာ အတန ် းကို တက ် လာသူဟာ အက ္ ခရာသင ် ္ ချာကို သိပ ် မကျွမ ် းသလို ခံစားရတယ ် ။ 
အစောပိုင ် း နေ ့ များတုန ် းက အဲဒီလို ဗီဒီယိုတွေကို YouTube သို ့ တင ် ပေးခဲ ့ စဉ ် အဲဒီလို မြင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဝမ ် းကွဲမဟုတ ် တဲ ့ သူတွေလည ် း အဲဒါတွေကို ကြည ့ ် နေကြတာကို နားလည ် မိတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အစပိုင ် းမယ ် ထင ် မြင ် ချက ် တွေက သာမန ် ကျေးဇူးတင ် တာတွေပါ ။ 
တော ် တော ့ ် ကို ကောင ် းတဲ ့ အရာပဲလို ့ ထင ် ခဲ ့ တာ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ YouTube မှာ ဘယ ် လောက ် အချိန ် ဖြုန ် းလဲမသိ ။ 
ထင ် မြင ် ချက ် အများစုက “ကျေးဇူးပါ ” မဟုတ ် ဘူး ။ (ရယ ် မောသံများ) ဒေါထွက ် တဲ ့ အသံလည ် း နည ် းနည ် းပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ထင ် မြင ် ချက ် ပေးတာတွေ မသိမသာ ပိုများလာတယ ် ၊ ကျောင ် းသား တစ ် ယောက ် ပြီး တစ ် ယောက ် က သင ် ္ ချာကို ငယ ် စဉ ် က မကြိုက ် ခဲ ့ တာ ပြောလာတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် သင ် ္ ချာကို သင ် ရတော ့ အခက ် ကြုံလာခဲ ့ ကြရတယ ် ။ 
သူတို ့ အက ္ ခရာ သင ် ဖို ့ အချိန ် ​ မှာ သူတို ့ အသိပညာထဲမှာ ဟာကွက ် တွေ များလွန ် းလို ့ သူတို ့ လိုက ် မရခဲ ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ဆီမှာ သင ် ္ ချာဗီဇမရှိဘူးလို ့ ထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ နည ် းနည ် း အသက ် ကြီးလာတော ့ ၊ သူတို ့ ဟာ အချိန ် ယူလျက ် ထပ ် လေ ့ လာခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
Khan Academy လို အရင ် းအမြစ ် ကို ရှာလျက ် သူတို ့ ရဲ ့ ဟာကွက ် တွေကို ဖြည ့ ် ပေးကာ အဲဒီအချက ် တွကို ကျွမ ် းလာကြတယ ် ။ အဲဒီကျမှ လက ် တွေ ့ တွင ် သူတို ့ သင ် ္ ချာကို သင ် ယူနိုင ် စွမ ် း ရှိပါကလား ဆိုတဲ ့ အတွေးကို သဘောပေါက ် လာကြတယ ် ။ 
ဘဝထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီလို ကျွမ ် းကျင ် အောင ် လုပ ် ရတာ မကြာခဏပါပဲ ။ 
ကိုယ ် ခံပညာဆိုရင ် အဲဒီလိုမှ လေ ့ ကျင ့ ် သင ် ယူကြရတာပါ ။ 
ကိုယ ် ခံပညာထဲတွင ် ၊ လိုအပ ် သလောက ် ခါးပတ ် အဖြူ အဆင ့ ် မှာ လေ ့ ကျင ့ ် ရန ် လိုပါတယ ် ၊ အဲဒါကို ကျွမ ် းလာမှသာ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ခါးပတ ် အဝါဆီ တက ် လှမ ် းနိုင ် တယ ် ။ 
ဂီတတူရီယာကို သင ် ယူမှုဟာလည ် း အလားတူပါပဲ- သင ် ဟာ အခြေခံ အချက ် တွေကို ထပ ် တလဲလဲ သင ် ယူရတယ ် ၊ အဲဒါကို နိုင ် နင ် းကျွမ ် းလာမှသာ ၊ ပိုမြင ့ ် တဲ ့ အဆင ့ ် ကို တက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ထောက ် ပြချင ် တာက သမရိုးကျ ပညာရေး ပုံစံကို အဲဒီလို နည ် းဖြင ့ ် တည ် ဆောက ် ထားတာ မဟုတ ် ပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ ကြရတဲ ့ ပညာရေး ပုံစံ အဲဒီလို မဟုတ ် ပါ ။ 
သမရိုးကျ ပညာရေး ပုံစံထဲတွင ် ၊ ကျောင ် သားတွေကို အများအားဖြင ့ ် အသက ် အလိုက ် စုကြတယ ် ၊ အလယ ် တန ် းမှာ အသက ် နဲ ့ သင ် ယူနိုင ် စွမ ် းကို လိုက ် ပြီး စုကြကာ အားလုံးကို တူညီတဲ ့ အရှိန ် ဖြင ့ ် သင ် ကြားပို ့ ချကြတယ ် ။ 
ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် ဖြစ ် လာပုံက ၊ အလယ ် တန ် းက အက ္ ခရာ မစရသေးတဲ ့ အတန ် းထဲမှာ ဆိုပါစို ့ ၊ ထပ ် ညွှန ် းတွေ အကြောင ် းကို သင ် နေကြတယ ် ၊ ဆရာကနေပြီး ထပ ် ညွှန ် းတွေ အကြောင ် း ပြောပြပါမယ ် ၊ အိမ ် ကို ပြန ် သွားတဲ ့ အခါ အိမ ် စာ တချို ့ လုပ ် ကြမယ ် ။ 
နောက ် တနေ ့ မနက ် မှာ အိမ ် စာကို ပြန ် ဆန ် းစစ ် မယ ် ၊ နောက ် ပို ့ ချာချက ် ၊ အိမ ် စာ ၊ ပို ့ ချချက ် ၊ အိမ ် စာ ။ 
အဲဒီလို နှစ ် ပတ ် သုံးပတ ် ဆက ် လုပ ် နေကြရမှာပါ ၊ ပြီးရင ် စစ ် ဆေးခံရမယ ် ။ 
စစ ် ဆေးမှုထဲတွင ် ကျွန ် တော ် ဟာ ၇၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ရနိုင ် တယ ် ၊ ၉၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ရနိုင ် တယ ် ၊ ၉၅ ရာခိုင ် နှုန ် းတောင ် ရနိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီလို စစ ် ဆေးမှုက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဟာကွက ် ကို ထောက ် ပြတယ ် ၊ သိရမယ ့ ် ၂၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ကျွန ် တော ် မသိပါ ။ 
အေ အဆင ့ ် ကျောင ် းသားတောင ် မှ မသိတာ ငါးရာခိုင ် နှုန ် း ရှိနေတယ ် ။ 
ဟာကွက ် တွေ ရှိနေမှန ် း တွေ ့ ထားပါလျက ် နဲ ့ ၊ တစိတန ် းလုံး အဲဒီနောက ် မှာ နောက ် အကြောင ် းအရာကို သင ် ကြမယ ် ၊ ဒီတော ့ အဲဒီဟာကွက ် တွေ ပေါ ် မှာ အဆင ့ ် မြင ့ ် အကြောင ် းကို တည ် ဆောက ် မှုပါပဲ ။ 
အဲဒါ လော ် ဂရစ ် သမ ် သို ့ မဟုတ ် ထပ ် ညွှန ် းတွေ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ရိုးလုပ ် စဉ ် ကို ဆက ် ပြီးရင ် ဆက ် လုပ ် တော ့ အဲဒါထူးဆန ် းတာ စဉ ် းစား နားလည ် မိကြတယ ် ။ 
အခြေခံကျတဲ ့ အရာထဲက ၂၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ကျွန ် တော ် မသိခဲ ့ ဘဲနဲ ့ ပိုအဆင ့ ် မြင ့ ် တာကို ဆောက ် ဖို ့ တွန ် းပို ့ ခံနေရတယ ် ။ 
ဒီလိုပုံစံဖြင ့ ် လချီ ၊ နှစ ် တွေချီ ဆက ် တိုက ် ပို ့ ချသွားမှာပါ ၊ အက ္ ခရာ ဒါမှမဟုတ ် ထရိဂိုနိုမေထရီ အတန ် းထဲ ကျွန ် တော ် ဟာ နံရံကြီးနဲ ့ ဝင ် တိုက ် မိတယ ် ။ 
အက ္ ခရာဟာ သိပ ် ကို ခဲယဉ ် းခဲ ့ လို ့ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ကျောင ် းသား ညံ ့ လို ့ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ညီမျှခြင ် း တစ ် ခုကို မြင ် နေတယ ် ထပ ် ညွှန ် းတွေ ရှိနေကြတော ့ ကိုယ ် မသိတဲ ့ ၃၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက ကိုယ ့ ် ကို ဒုက ္ ခပေးနေလို ့ ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် မပါ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝထဲမှာ အခြားအရာတွေကို အဲဒီလို လုပ ် ကိုင ် ကြမှာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ရင ် အဲဒါ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ နေတာ ရှင ် းလာမယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ အိမ ် ဆောက ် မှု ဆိုပါစို ့ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကန ် ထရိုက ် သမားကို ခေါ ် လာပြီး ၊ “အုတ ် မြစ ် ဆောက ် ဖို ့ အချိန ် နှစ ် ပတ ် ရှိတယ ် လို ့ ဆိုတယ ် ။ 
ကြည ့ ် လုပ ် ကြပါ ” ပြောသလိုပါပဲ ။ (ရယ ် မောသံများ) သူတို ့ ဟာ သူတို ့ တတ ် နိုင ် သမျှ လုပ ် တယ ် ။ 
မိုးရွားနေနိုင ် တယ ် ။ 
တချို ့ ပစ ္ စည ် း မပေးသွင ် းခဲ ့ တာဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
နှစ ် ပတ ် အကြာမှာ စစ ် ဆေးသူက လာပြီး လှည ့ ် ကြည ့ ် လျက ် ၊ “ဟိုမှာ ကွန ် ကရိက စိုနေတုန ် းပဲ ၊ ဟိုအပိုင ် းက သတ ် မှတ ် ချက ် နဲ ့ မကိုက ် ဘူး ၊ ကျွန ် တော ် ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် း 
ပေးနိုင ် တယ ် ။ ” လို ့ ဆိုတယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) “သိပ ် ကောင ် း ၊ စီ အမှတ ် ပဲ ။ ပထမ အထပ ် ကို ဆောက ် ကြပါစို ့ ” (ရယ ် မောသံများ) အလားတူပါပဲ ။ 
အချိန ် နှစ ် ပတ ် ရှိတယ ် ၊ လုပ ် နိုင ် တာ လုပ ် တယ ် ၊ လာစစ ် သူက အမှတ ် ၇၅ ရာခိုင ် နှုန ် းပေးတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အဲဒါ ဒီ ပဲ ။ 
ဒုတိယ အထပ ် ၊ တတိယ အထပ ် ၊ တတိယ အထပ ် ကို ဆောက ် နေတုန ် း ရုတ ် တရက ် ကြီး အဆောက ် အဦကြီး ပြိုလဲသွားပါရော ။ 
ဒီတော ့ ပညာရေးထဲမှာလို ဒါမှမဟုတ ် လူတွေ ပြောနေကျလို တုံ ့ ပြန ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ ငှါးခဲ ့ ကြတဲ ့ ကန ် ထရိုက ် သမား ညံ ့ ခဲ ့ တာ ၊ ပိုတော ် တဲ ့ စစ ် ဆေးသူကို ရှာခဲ ့ ရမှာ ခဏခဏ စစ ် ဆေးရမှာ ဆိုနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် းတွင ် လုပ ် ငန ် းစဉ ် မှားနေခဲ ့ တာ ။ 
တစ ် ခုခုလုပ ် ရမယ ့ ် အချိန ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကန ့ ် သတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ထွက ် လာမယ ့ ် ရလဒ ် ကို သေချာအောင ် အာမခံပေးလိုက ် ကြတယ ် ၊ ဒါတောင ် စစ ် ဆေးသူကို ခေါ ် စစ ် ခိုင ် း ဟာကွက ် တွေကို ဖေါ ် ထုတ ် ခိုင ် းခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါတောင ် အဲဒီအပေါ ် မှာ ဆက ် ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွမ ် းကျင ် စွာ သင ် ယူချင ် ရင ် ပြောင ် းပြန ် ကို လုပ ် ကြရပါမယ ် ။ 
တစ ် ခုခုကို ဘယ ် လောက ် ဘယ ် လို လုပ ် ရမယ ် ကန ့ ် သတ ် မှုတွေ ၊ ချုပ ် ချယ ် မှုတွေကို ချမှတ ် မယ ့ ် အစား ၊ ရလဒ ် အရှင ် ကို ဆိုးဝါးစေဖို ့ အာမခံပေးမယ ့ ် အစား A, B, C, D, F အဆင ့ ် တွေ မပေးဘဲ အခြားတစ ် မျိုး ပြုလုပ ် ရပါမယ ် ။ 
ကိန ် းရှင ် က ကျောင ် းသားဟာ တစ ် ခုခုကို ဘယ ် တော ့ ၊ ဘယ ် လောက ် ကြာ လုပ ် ရမယ ် ဆိုတာပါ ။ သတ ် မှတ ် ချက ် က သူတို ့ ဟာ အကြောင ် းရာကို တကယ ့ ် ကို ကျွမ ် းကျင ် ရန ် ပါပဲ ။ 
ဒီနေရာ နားလည ် ရန ် အရေးကြီးသေးတာက အဲဒါက ကျောင ် းသားအား ညွှန ် ကိန ် းတွေကို ပိုကောင ် းစွာ သင ် ရေးအပြင ် တွေးခေါ ် ရေး ကြွက ် သားတွေကိုပါ မှန ် ကန ် စွာ လေ ့ ကျင ့ ် ပေးမှာပါ ။ 
သူတို ့ ဆီမှာ တစ ် ခုခုထဲ အမှား ၂၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ရှိခြင ် းက ၊ သူတို ့ ရဲ ့ DNA ထဲမှာကို C အမှတ ် ကို ပေးထားတာ မဟုတ ် ဘူးကို နားလည ် စေမယ ် ။ 
ကိုယ ် ဆက ် ပြီး လေ ့ ကျင ့ ် လုပ ် ကိုင ် ရန ် လိုနေတာ သက ် သက ် ပါ ။ 
ကိုယ ် က ဇွဲရှိရမယ ် ၊ လုံ ့ လပိုစိုက ် ရမယ ် ၊ ကိုယ ် ရဲ ့ သင ် ယူမှုကို ကိုယ ် က ဂရုတစိုက ် လုပ ် ရမယ ် ။ 
ဒါကို ဝေဖန ် လိုကြသူ တော ် တော ် များများက ဒါတွေ သိပ ် ကောင ် းပါတယ ် ၊ ကျွမ ် းကျင ် မှုကို အခြေခံလျက ် သင ် ယူရန ် လိုတာ ၊ အဲဒါက တွေးခေါ ် မှုနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတာ ၊ ကျောင ် းသားက ပညာရေးကို ဂရုစိုက ် ရမှာ မှန ် တယ ် ။ 
အဲဒါ မှန ် ကန ် တယ ် လို ့ ထင ် ရပေမဲ ့ လက ် တွေ ့ လုပ ် ဖို ့ မလွယ ် ပါ ။ 
အဲဒီလို လုပ ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် ကျောင ် းသားက သူ ့ နည ် းသူဟန ် နဲ ့ သင ် ရမယ ် 
လူတိုင ် း ကိုယ ် ပိုင ် အစီအစဉ ် ရှိရမယ ် လူတိုင ် းမှာ ကျူရှင ် ဆရာ ရှိလျက ် အိမ ် စာ သီးခြားစီ ရှိရမယ ် ။ 
ဒါတွေက စိတ ် ကူး အသစ ် တွေ မဟုတ ် ပါ ၊ Winnetka ၊ Illinois မှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၁၀၀ တုန ် းက စမ ် းခဲ ့ ရာ ကျွမ ် းကျင ် မှုကို အခြေခံတဲ ့ ပညာရေးဟာ ရလဒ ် ကြီးတွေ ရခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ၊ ဆက ် သွယ ် လုပ ် ကိုင ် ရန ် ခဲယဉ ် းလို ့ စကေးချဲ ့ မရနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဆရာဟာ ကျောင ် းသား တစ ် ဦးချင ် းအား သူတို ့ ရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် မှုအလိုက ် အိမ ် စာ အမျိုးမျိုး ပေးရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဒီနေ ့ တွင ် အဲဒါကို လက ် တွေ ့ လုပ ် နိုင ် ပြီ ။ 
လုပ ် ဖို ့ ကိရိယာတွေ ရှိနေပြီ ။ 
ကျောင ် းသားဟာ ရှင ် းပြချက ် ကို စိတ ် ကြိုက ် ကြည ့ ် နိုင ် ပြီ ။ 
လိုတာ ယူကြည ့ ် နိုင ် တဲ ့ ဗီဒီယိုလေ ။ 
လေ ့ ကျင ့ ် ရမယ ် ၊ ပြောပေးမယ ့ ် သူရှိရမယ ် ။ 
ကျောင ် းသားတွေအတွက ် လိုသလို ညှိရနိုင ် တဲ ့ သင ် ခန ် းစာတွေ ရှိနေပါပြီ ။ 
အဲဒီလို ရှိလာရင ် ၊ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ အရာတွေ ဖြစ ် ထွန ် းလာတယ ် ။ 
ပထမက ကျောင ် းသားတွေဟာ သူတို ့ သိလာရတာကို ကျွမ ် းလာကြတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ တွေးခေါ ် မှုကို မြှင ့ ် တင ် တယ ် ။ သူတို ့ ဟာ လုံ ့ လ ၊ ဝိရိယကို သင ် ယူလျက ် သူတို ့ ရဲ ့ သင ် ယူမှုကို ဂရုစိုက ် လာတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကြည ် နူးစရာ အရာတွေ အတန ် းထဲမှာ စပြီး ဖြစ ် ထွန ် းလာကြတော ့ မှာပါ ။ 
ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ အာရုံက ပို ့ ချမှု အစား အချင ် းချင ် း တုံ ့ ပြန ် မှုကို အလေးပေးတယ ် ။ 
သူတို ့ သင ် ယူနေတာကို ပိုကျွမ ် းလာနိုင ် တယ ် ။ 
Socrates လို ဟန ် လုပ ် ဆွေးနွေးပွဲ ပြုလုပ ် ကြတယ ် ။ 
အခု ဆွေးနွေးနေတဲ ့ အကြောင ် းကို နားလည ် လာစေရန ် နှင ့ ် ဒီမှာ ဆုံးရှုံးနေကြရတဲ ့ အလားအာတွေ အကြောင ် းကို မြင ် လာရန ် ကျွန ် တော ် ဟာ စိတ ် ကူး စမ ် းသပ ် မှုလေးကို တင ် ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အနောက ် ဥရောပ အတိတ ် သမိုင ် းထဲ နှစ ် ၄၀၀ ကို သွားကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကမ ္ ဘာကြီးပေါ ် က စာတတ ် သူ အများဆုံး နေရာ တစ ် ခုဖြစ ် ခဲ ့ ရာ ၊ ပြည ် သူ ၁၅ ရာခိုင ် နှုန ် းခန ့ ် ဟာ စာဖတ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတာ တွေ ့ ရမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် စာမဖတ ် တတ ် သူ တစ ် ဦးကို ဥပမာ ခရစ ် ယန ် းဘာသာရေး ဘုန ် းတော ် ကြီးအား “ပြည ် သူတွေ ရာခိုင ် နှုန ် း ဘယ ် လောက ် စာဖတ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိသလဲ ” လို ့ မေးကြည ့ ် ရင ် ၊ 
“ပညာရေးစနစ ် ဒီလောက ် ကြီး ကောင ် းတယ ် ဆိုတော ့ ၂၀ မှ ၃၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ရှိမယ ် ” ဖြေကြားခဲ ့ မှာပါ ။ ဒါနဲ ့ ဒီခေတ ် ဆီကို ပြန ် လာရင ် ၊ အဲဒီလို ခန ့ ် မှန ် းမှုဟာ အတော ့ ကို စိတ ် ပျက ် စရာ ကောင ် းမှာပါ ၊ ပြည ် သူ ၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် းနီးပါးဟာ ဖတ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိနေကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အလားတူ မေးခွန ် းကိုပဲ ၊ “ပြည ် သူတွေ ရာခိုင ် နှုန ် း ဘယ ် လောက ် တကယ ့ ် ကို ကဲကုလကို ကျွမ ် းကျင ် စွာ ပိုင ် နိုင ် ကြလဲ ၊ ဇီဝဓာတုဗေဒကို နားလည ် ကြလဲ ၊ ကင ် ဆာ သုတေသနကို လုပ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိကြလဲ ” မေးကြည ့ ် ပါ ။ တော ် တော ် များများက ၊“ ဒီလောက ် ကောင ် းတဲ ့ ပညာရေးစနစ ် ကြီးနဲဆိုရင ် ၊ ၂၀ မှ ၃၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ရှိမယ ် ” ဖြေမှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီခန ့ ် မှန ် းမှုဟာ ကိုယ ် ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ ပိုင ် နိုင ် မှုမရှိတဲ ့ အခြေခံကြောင ့ ် ၊ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံ ဒါမှမဟုတ ် ရွယ ် တူတွေကို ကြည ့ ် လျက ် ၊ သတ ် မှတ ် ချိန ် မှာ အတန ် းတွေ တစ ် ခုပြီးတစ ် ခု တက ် ခဲ ့ ကာ ဟာကွက ် တွေ စုစည ် းလာခဲ ့ မှုကြောင ့ ် လား ။ 
ခင ် ဗျား ၉၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ရတောင ် လွတ ် သွားတဲ ့ ၅ ရာခိုင ် နှုန ် းက ဘာများလဲ ။ 
အတန ် းကို တဆင ့ ် ထပ ် တက ် လိုက ် တော အဲဒါတွေ စုစည ် းလာတယ ် ၊ ရုတ ် ခနဲ နံရံကြီးနဲ ့ ကိုယ ် ဝင ် ဆောင ့ ် မိရော “ငါ ကင ် ဆာ သုတေသီ ဘယ ် ဖြစ ် နိုင ် မလဲ ၊ ဆရာဝန ် မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ၊ သင ် ္ ချာဆရာ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ။“ လက ် တွေ ့ မှာ အဲဒီလို ဖြစ ် နေတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကျွမ ် းကျင ် ဖို ့ လုပ ် ကိုင ် ခွင ့ ် ပေးခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ပညာရေးကို စီမံဆုံးဖြတ ် ခွင ့ ် တကယ ် ပေးခဲ ့ ရင ် ကိုယ ် တစ ် ခုခု မှားပြီး လုပ ် မိရင ် ၊ အဲဒီလို မှားမှုကို အခွင ့ ် ယူပြီး သင ် ယူဖို ့ အသုံးနိုင ် ခဲ ့ ရင ် ၊ ကဲကုလကို ကျွမ ် းသူတွေ ဒါမှမဟုတ ် ဇီဝဓာတုဗေဒ ကျွမ ် းသူတွေရဲ ့ ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ ၊ 
လက ် တွေ ့ တွင ် ၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် းနား ကပ ် လာမှာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက “အဲဒီလိုဖြစ ် ခဲ ့ ရင ် ကောင ် းသား ” လို ့ ပြောစရာသာမက ၊ လူမှုရေး တောင ် းဆိုချက ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စက ် မှုခေတ ် ကြီးကို စိတ ် လှုပ ် ရှားနေကြရတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အချက ် အလက ် များရဲ ့ တော ် လှန ် ရေးကို ဆင ် နွှဲဖို ့ ရှိနေတယ ် ။ 
တကယ ် လဲ အချို ့ အရာတွေ ဖြစ ် ပျက ် နေတာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
စက ် မှုခေတ ် ကြီးထဲ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက ပိရမစ ် ပုံပါ ။ 
ပိရမစ ် ရဲ ့ အခြေခံတွင ် လူသားရဲ ့ လုပ ် အား လိုအပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပိရမစ ် အလယ ် မှာကျတော ့ အချက ် အလက ် များကို စီမံလုပ ် ကိုင ် တဲ ့ ဗြူရိုကရေစီ လူတန ် းစား ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ပိရမစ ် ထိပ ် မှာကျတော ့ ၊ အရင ် းအနှီး ပိုင ် ဆိုင ် သူတွ ၊ စွန ့ ် ဦးတီထွင ် ပညာရှင ် တွေ ၊ ဖန ် တီးရေး လူတန ် းစား ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဖြစ ် ပျက ် နေတာကို သိကြတယ ် အချက ် အလက ် များရဲ ့ တော ် လှန ် ရေးထဲ ဝင ် နေကြတယ ် ။ 
ခုနက ပိရမစ ် ရဲ ့ အုတ ် မြစ ် ကို အလိုအလျောက ် စက ် တွေ ဝင ် နေရာယူကြမယ ် ။ 
အလယ ် ပိုင ် း ၊ အချက ် အလက ် များ စီမံ လုပ ် ကိုင ် ရေးကို ကွန ် ပျူတာတွေ တော ် ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းအနေနဲ ့ မေးစရာက- ဒီလို ဖြစ ် ရပ ် အသစ ် တွေကို မြင ် နေကြရတာက နည ် းပညာတွေကြောင ့ ် ပါ ၊ အဲဒီထဲ ပါဝင ် ကြတာက ဘယ ် သူလဲ ။ 
အဲဒီသူတွေဟာ ပိရမစ ် ရဲ ့ ထိပ ် ပိုင ် း ဖြစ ် လာကြမယ ် ဆိုတော ့ ၊ ကျန ် သူတွေက ဘာကိုလုပ ် ကြမလဲ ။ 
သူတို ့ ဘယ ် လို လုပ ် ကြလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပိုပြီး အားကျစရာကို လုပ ် နေကြလား ။ 
ကြီးမားတဲ ့ တီထွင ် ရေး လူတန ် းစား ရှိမယ ့ ် ၊ လူတိုင ် းလိုလို စွန ့ ် ဦးလုပ ် ငန ် းရှင ် တွေအဖြစ ် အနုပညာရှင ် ၊ သုတေသီအဖြစ ် ၊ ပါဝင ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပိရမစ ် ကို လှန ် ပစ ် ရင ် ကောင ် းမလား ။ 
ဘယ ် လိုမှ မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ စိတ ် ကူးမဟုတ ် ပါ ။ 
ဒါအားလုံးဟာ ပြည ် သူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အစွမ ် းအစတွေကို ဖွင ့ ် သုံးခွင ့ ် ကို ဖန ် တီးပေးလိုက ် ကာ အသိပညာတွေကို ကျွမ ် းကျင ် အောင ် လုပ ် ပေးလျက ် ကိုယ ့ ် ပညာရေးကို ကိုယ ် တိုင ် ဂရုစိုက ် လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ကို ပေးလိုက ် ရင ် ၊ သူတို ့ အဲဒီကို ရောက ် ကြမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် သူတို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံသား တစ ် ဦးဖြစ ် လာမှာမို ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ရှိလာနိုင ် မယ ့ ် ကြွယ ် ဝချမ ် းသာမှုတွေ ၊ လူ ့ ယဉ ် ကျေးမှု တိုးတက ် နိုင ် မယ ့ ် နှုန ် းကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ အဲဒါကို သိပ ် ကို အကောင ် းမြင ် တယ ် ။ 
အသက ် ရှင ် နေသေးလို ့ အဲဒါကို မြင ် ရရင ် သိပ ် ကို စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ဖြစ ် မှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ရှင ် တို ့ အနေနဲ ့ ဆန ္ ဒရှိမယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ ။ လက ် ဆောင ် တစ ် ခုလေ ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ ရှင ် တို ့ စိတ ် ထဲမှာ ဒါကို ပုံဖော ် ပြီးကြည ့ ် စေချင ် တာပါ ။ 
သိပ ် ပြီးတော ့ ကြီးတာမဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဂေါက ် သီးကစားတဲ ့ ဘောလုံးအရွယ ် လောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အပြည ့ ် အဝ ထုတ ် ပိုးထားလိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ဘယ ် လိုပုံပေါက ် နေမယ ် ဆိုတာ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
ဒါပေမဲ ့ အထဲမှာ ဘာရှိတယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ မပြသခင ် ကျွန ် မ ရှင ် တို ့ ကို ပြောချင ် တာက ၊ 
ဒါဟာ ရှင ် တို ့ အတွက ် မယုံနိူင ် စရာတွေ လုပ ် ပြတော ့ မှာပါ ။ ဒါက ရှင ် တို ့ မိသားစုဝင ် တွေအကုန ် လုံးကို စုစည ် းပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ တစ ် ခါမှမခံစားဖူးသေးတဲ ့ ချစ ် ခင ် ခံရမှုမျိုး ၊ နှစ ် သက ် လိုလားခံရမှုမျိုးကို ခံစားရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ နောက ် ပြီး နှစ ် နဲ ့ ချီပြီး သတင ် းအစအန မကြားခဲ ့ ဖူးတဲ ့ မိတ ် ဆွေအပေါင ် းအသင ် းတွေ ၊ ရင ် းနှီးကျွမ ် းဝင ် သူတွေနဲ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မိပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ချစ ် ခင ် မြတ ် နိူးခြင ် းနဲ ့ နှစ ် ထောင ် းအားရခြင ် းတွေက ရှင ် တို ့ ကို လွှမ ် းခြုံနေပါလိမ ့ ် ဦးမယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝထဲက အရေးပါဆုံးဆိုတာကို 
ပြန ် လည ် ချိန ် ကိုက ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါဟာဆိုရင ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ယုံကြည ် သက ် ဝင ် မှုနဲ ့ သဒ ္ ဓါစိတ ် ကို ပြန ် လည ် အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် မှာ အသိအမြင ် သစ ် တစ ် ခုနဲ ့ အမှန ် တရားကို ရရှိလာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ ပြိုင ် ဖက ် ကင ် းတဲ ့ တက ် ကြွမှုနဲ ့ စွမ ် းအင ် တွေ ရရှိလာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ အတွက ် ဝေါဟာရအသစ ် တွေ တိုးပွားလာပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ မိတ ် ဆွေသစ ် တွေနဲ ့ တွေဆုံရပါလိမ ့ ် ဦးမယ ် ၊ နောက ် ပြီး ပိုပြီကျန ် းမာတဲ ့ ဘဝနေထိုင ် မှုကိုလည ် းရရှိပါဦးမယ ် ။ 
ဒါဆို ယူလိုက ် ပါတော ့ ၊ ဘာဆိုဘာမှလုပ ် ရန ် မလိုတဲ ့ သီတင ် းပတ ် (၈) ပတ ် ကြာရှည ် တဲ ့ အားလပ ် ရက ် ကိုလည ် း ရရှိမှာပါ ။ 
ကောင ် းပေ ့ ၊ အရသာရှိပေ ့ ဆိုတဲ ့ ဟင ် းလျာတွေကိုလည ် း အလျှံပယ ် သုံးဆောင ် ရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ပန ် းပွင ့ ် တွေလည ် း တစ ် လှေကြီး ရောက ် လာကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
လူတွေက သင ့ ် ကို ပြောကြမှာက "ခင ် ဗျားက တော ် တော ် ပျော ် နေပုံရတယ ် နော ် ၊ ဘာမှ လုပ ် စရာကိုင ် စရာ မရှိဘူးလားဗျာ ။" 
နောက ် ပြီး ကောင ် းပေ ့ ဆိုတဲ ့ ဆေးဝါးတွေ တစ ် သက ် တာ အထောက ် အပံ ့ ရရှိမှာပါ ။ 
သင ် ဟာ အကဲစမ ် း ​ ခြင ် းခံရတာတွေ ၊ လှုံ ့ ဆော ် ပေးခြင ် းခံရတာတွေ ၊ စိတ ် အားပေးခရတာမျိုးတွေနဲ ့ နှိမ ့ ် ချရိုကျိုးခြင ် ခံရတာတွေကြုံရမှာပါ ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ဘဝဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် သစ ် တစ ် ခု ရှိလာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ငြီမ ် းချမ ် းရေး ၊ ကျန ် းမာရေး ၊ တည ် ငြိမ ် မှု ၊ ပျော ် ရွင ် မှု ၊ နိဗ ္ ဗာန ် ပေါ ့ ။ 
ပေးရမယ ် ့ တန ် ဖိုးလား ။ 
ဒေါ ် လာ (၅၅၀၀၀) လေ ။ ဒီတော ့ တော ် တော ် ့ ကို ကြီးမားလှတဲ ့ အပေးအယူတစ ် ခုပေါ ့ လေ ။ 
အခုလောက ် ဆိုရင ် ဒါက ဘာများပါလိမ ့ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒါကို ဘယ ် မှာရနိူင ် ပါသလဲဆိုတာကို သင ် တို ့ အရမ ် းသိချင ် နေကြလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ 
Amazon မှာ တင ် ပြီးရောင ် းတာလား ။ 
အဲဒီအပေါ ် မှာ Apple ရဲ ့ အမှတ ် အသားတံဆိပ ် ပါလို ့ လား ။ 
ဒါကို စောင ့ ် ဆိုင ် းရမယ ် ့ စာရင ် းရှိလားပေါ ့ ။ မဖြစ ် နိူင ် ပါဘူး ။ 
မဖြစ ် နိူင ် ပါဘူး ။ 
ဒီလက ် ဆောင ် က ကျွန ် မဆီကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၅) နှစ ် လောက ် က ရောက ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါကို အကုန ် လုံး ထုတ ် ပိုးထားလိုက ် တဲ ့ အခါ ဒီလိုပုံမျိုး ပိုပေါက ် တာပေါ ့ ။ အရမ ် းကြီးတော ့ လှလှပပ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အင ် း ဒါလေ ၊ ပြီးတော ့ ဒါပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ရှားပါးတဲ ့ ရတနာတစ ် ပါးပါ ။ ဦးနှောက ် အကြိတ ် တည ် တဲ ့ ရောဂါလေ ။ hemangioblastoma -ပါ ဆက ် လက ် ပြီးပေးပေးနေတဲ ့ လက ် ဆောင ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ အခုကျွန ် မ အဆင ် ပြေနေတုန ် းမှာတော ့ ကျွန ် မအနေနဲ ့ ဒီလက ် ဆောင ် ဟာ ရှင ် တို ့ အတွက ် မဖြစ ် စေချင ် ပါဘူး ။ 
ရှင ် တို ့ အနေနဲ ့ ဒါကို လိုချင ် လိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မ မသေချာဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတွေကြုံခံစားမှုကတော ့ ပြောင ် းလဲမှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါက ကျွန ် မ အခု ရှင ် တို ့ ကို မျှဝေလိုက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေထဲက ကျွန ် မ မျှော ် လင ့ ် မထားခဲ ့ တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေထဲကနေ ကျွန ် မဘဝကို နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် း ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နောက ် တစ ် ခါ သင ် တို ့ အနေနဲ ့ မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ ၊ မလိုလားအပ ် တဲ ့ ၊ မသေချာတဲ ့ တစ ် စုံတစ ် ရာကို ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ အခါမှာ စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြရမှာက အဲဒါဟာ လက ် ဆောင ် တစ ် ခု ဖြစ ် ကောင ် းဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် လို ့ ပေါ ့ ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ 

ကြွရောက ် လာသူ အပေါင ် းတို ့ ဗျာ ၊ 
ကျွန ် တော ် ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါတုန ် းက ၁၉ ရာစု ဂျာမဏီမှာ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ အဲဒီအချိန ် တုန ် းက ဒီစာအုပ ် ဟာ ပုံပြောတဲ ့ နေရာမှာ ဘုရင ် ပဲဗျို ့ 
အလေးအမြတ ် ထားရာပါ ၊ 
ပဲခူဆားပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နည ် းနည ် းတော ့ ပျင ် းစရာကြီးပေါ ့ ။ 
အကြောင ် းက နှစ ် ၄၀၀ တည ် ရှိတဲ ့ ကာလအတွင ် း ပုံပြောဆရာတွေဟာ စာအုပ ် ကို ပုံပြောတဲ ့ ကိရိယာအဖြစ ် တစ ် ခါမှ မပြောင ် းလဲကြဘူးဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စာရေးဆရာတစ ် ဦး ရောက ် လာခဲ ့ ပြီး ဒီကစားပွဲကို ထာဝရ ပြောင ် းပစ ် လိုက ် တော ့ တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
(ဂီတသံ) သူ ့ အမည ် က Lothar ပါ ။ Meggendorfer Lothar ပါ ။ 
Meggendorfer Lothar ခြေချပြီး ပြောလိုက ် တာက "တော ် တော ့ ၊ တန ် တော ့ ဟ ။" သူ ့ မှင ် တံကိုဆွဲပြီး ကတ ် ကြေးကို ကောက ် ယူလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီ ပုံစံကျ အစဉ ် အလာတွေကို ချိုးဖို ့ ငြင ် းသူ ချိုးဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
Lothar Meggendorfer ကို သမိုင ် းက သိလိမ ့ ် မပေါ ့ ။ ဘယ ် သူဖြစ ် ဦးမလဲ ။ ကမ ္ ဘာ ့ ပထမဆုံး ကလေးတွေအတွက ် ကားချပ ် ပါတဲ ့ စာအုပ ် ကို ဖန ် တီးသူ အစစ ် ကြီးလေ ။ 
(ဂီတသံ) ပျော ် ရွှင ် မှုနဲ ့ ဒီအံ ့ သြမှုအတွက ် လူတွေ ဝမ ် းမြောက ် လိုက ် ကြတာ ။ 
(အားပေးသံများ) သူတို ့ ပျော ် တဲ ့ အကြောင ် းက ပုံပြင ် တွေဟာ ရှင ် ကျန ် ခဲ ့ ပြီး ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ဆက ် လက ် လည ် ပတ ် နေလို ့ ပါ ။ 
Lothar Meggendorfer ဟာ ပုံပြောတဲ ့ နည ် းကို ပထမဆုံး ပြောင ် းသူတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ နောက ် ဆုံးမဟုတ ် တာလည ် း အသေအချာပါ ။ 
Meggendorfer ရဲ ့ ဝိဉာဉ ် ကို ဖော ် ဆောင ် နေတာ ပုံပြောသူတွ သဘောပေါက ် မပေါက ် တော ့ မသိဘူး ၊ ကဇာတ ် ကနေ ပဒေသာပွဲ ၊ ရေဒီယိုသတင ် းကနေ ရေဒီယိုပြဇာတ ် ရုံ ၊ ရုပ ် သေကနေ ရုပ ် ရှင ် ၊ အသံထွက ် ရုပ ် ရှင ် ၊ ရောင ် စုံရုပ ် ရှင ် ၊ 3D VHS DVD ပေါ ် ကို ပြောင ် းသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီ Meggendorferitis အတွက ် ကုစရာမရှိတဲ ့ ပုံပေါက ် နေတာပါ ။ 
အင ် တာနက ် ပေါ ် လာတော ့ အများကြီး ပိုပျော ် ဖို ့ ကောင ် းလာတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) အကြောင ် းက လူတွေဟာ သူတို ့ ပုံပြင ် တွေကို တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို လွှင ့ ် ထုတ ် နိုင ် ရုံမက အဆုံးမရှိပုံရတဲ ့ ကိရိယာတွေသုံးပြီး ဒီလို လုပ ် နိုင ် သေးတယ ် ဗျာ ။ 
ဥပမာ ကုမ ္ ပဏီဟာ ၎ င ် းကိုယ ် ပိုင ် ရှာဖွေရေးအင ် ဂျင ် ကနေ ချစ ် ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ကို ပြောလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ထိုင ် ဝမ ် ထုတ ် လုပ ် ရေး စတူဒီယိုတစ ် ခုက အမေရိကန ် နိုင ် ငံရေးကို 3D နဲ ့ ဘာသာပြန ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) လူတစ ် ယောက ် က သူ ့ အဖေ လက ် ဟန ် ခြေဟန ် ပြမယ ့ ် မစင ် တွေကို ဆက ် သွယ ် ဖို ့ သူ ့ အဖေရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေကို Twitterလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ပလက ် ဖောင ် းသုံးလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါအားလုံးပြီးတော ့ လူတိုင ် း ခဏရပ ် သွားတယ ် ။ နောက ် တစ ် လှမ ် း ပြန ် ဆုတ ် သွားကြတယ ် ။ 
သူတို ့ သဘောပေါက ် သွားတာက ပုံပြောခြင ် းရဲ ့ နှစ ် ၆၀၀၀ အတွင ် းမှာ သူတို ့ တွေဟာ ဂူနံရံတွေပေါ ် မှာ အမဲလိုက ် တာကို သရုပ ် ဖော ် တာကနေ Facebook နံရံတွေပေါ ် မှာ Shakespeare ကို သရုပ ် ဖော ် တဲ ့ အထိ သွားလိုက ် ကြပြီဆိုတာပါ ။ 
ဒါက ပွဲခံခြင ် းအတွက ် အကြောင ် းရင ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ပုံပြောတဲ ့ အတတ ် ပညာဟာ မပြောင ် းပဲရှိနေတယ ် ။ 
အဓိကအားဖြင ့ ် တော ့ ပုံပြင ် တွေဟာ ပြန ် သုံးထားတာတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူသားတွေ ပုံပြောတဲ ့ နည ် းလမ ် းကတော ့ စစ ် မှန ် မှု ၊ မပြောင ် းလဲတဲ ့ ဆန ် းသစ ် မှုနဲ ့ အမြဲ တိုးတက ် ပြောင ် းလဲသွားပါပြီ ။ 
ဒါနဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ကို သူတို ့ သတိရကြတယ ် ။ အံ ့ သြစရာ ဂျာမန ် တစ ် ဦးပါ ။ ပုံပြောတဲ ့ ကိရိယာသစ ် တစ ် ခု ထပ ် ပေါ ် လာတိုင ် းပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပါပဲဗျာ ၊ ပရိတ ် သတ ် ကြီးရေ ၊ ချစ ် ခင ် စရာ ပရိတ ် သတ ် ကြီးရေ ၊ အသက ် ထက ် ဆုံး ပျော ် ရွင ် ကြပါစေဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁ရ) နှစ ် ကပါ ။ ကျွှန ် တော ် ဟာဒေလီမြို ့ တော ် ရဲ ့ လေထုနဲ ့ ဓာတ ် မတည ့ ် ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ဆရာဝန ် တွေ ပြောတာကတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အဆုတ ် အလုပ ် လုပ ် နိူင ် စွမ ် းဟာ (၇၀) ရာခိူင ် နှုန ် းလောက ် ကျဆင ် းနေတယ ် တဲ ့ လေ ။ နောက ် ပြီး ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို သတ ် နေတာတဲ ့ ဗျာ ။ 
IIT ၊ TERIတို ့ ရဲ ့ အကူအညီရယ ် ၊ နောက ် ပြီးတော ့ NASA ကနေ လေ ့ လာထားချက ် တွေရယ ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အခြေခံကျတဲ ့ စိမ ် းလန ် းစိုပြေတဲ ့ အပင ် (၃) မျိုးကို ရှာဖွေတွေ ့ ရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ တွေ ့ မြင ် နေကျ အပင ် စိမ ် းစိမ ် းလေးတွေပါပဲ ၊ ဒါတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကျန ် းမာစေဖို ့ အိမ ် တွင ် းမှာလိုအပ ် တဲ ့ လေကောင ် းလေသန ့ ် အားလုံးကို ထုတ ် လုပ ် နိူင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
နောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ တွေရှိခဲ ့ သေးတာက လုပ ် ငန ် းသုံး လေထုအရည ် အသွေး အဆင ့ ် အတန ် းကို ထိန ် းသိမ ် းရင ် းနဲ ့ အဆောက ် အဦထဲမှာ လိုအပ ် တဲ ့ လေကောင ် းလေသန ့ ် လိုအပ ် ချက ် ကို လျှော ့ ချပေးနိူင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
အပင ် (၃) မျိုးကတော ့ ကြိမ ် အုန ် းပင ် ၊ နဂါးစက ် ဂမုန ် းပင ် နဲ ့ ဆင ် ကွမ ် းပင ် တို ့ ပါပဲ ။ 
ရုက ္ ခဗေဒဆိုင ် ရာ အမည ် တွေကတော ့ သင ် တို ့ ရဲ ့ ရှေ ့ မှောက ် မှာပဲပေါ ့ ။ 
ကြိမ ် အုန ် းပင ် ကတော ့ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ဓာတ ် ငွေ ့ ကို စုတ ် ယူပြီး ၊ အောက ် စီဂျင ် အဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးတဲ ့ အပင ် ပါ ။ 
လူတစ ် ယောက ် အတွက ် ဆို ပခုံးအမြင ့ ် လောက ် ရှိတဲ ့ အပင ် (၄) ပင ် လိုအပ ် ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး အပင ် ကို ပြုစုဖို ့ ပတ ် သက ် လို ့ ကတော ့ ဒေလီလိုမြို ့ မှာဆိုရင ် အရွက ် တွေကို နေ ့ တိုင ် း ဖုန ် ကို သန ် ့ စင ် ပေးရန ် လိုပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ပိုပြီး လေထုသန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ မြို ့ တွေမှာဆိုရင ် တော ့ တစ ် ပတ ် တစ ် ခါလောက ် ဖုန ် သုတ ် ပေးရင ် ရမှာပေါ ့ ။ 
ဒီအပင ် တွေကို ဇီဝမြေဩဇာတွေထဲမှာ စိုက ် ပျိုးခဲ ့ ရပါတယ ် အဲဒါက ပိုးသတ ် ထားတယ ် လေ ။ တနည ် း မြေမဲ ့ အာဟာရရည ် ဖြင ် ့ စိုက ် ပျိုးတဲ ့ နည ် းပေါ ့ ။ နောက ် ပြီး (၃) လ ၊ (၄) လလောက ် တစ ် ခါ အပြင ် ကို ထုတ ် ပြီး ထားပေးရတာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒုတိယအပင ် ကတော ့ နဂါးစက ် ဂမုန ် းပင ် ပါ ။ ဒါကလည ် း တော ် တော ် လေး တွေ ့ မြင ် နေကျ အပင ် ပါပဲ ၊ ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ က အိပ ် ခန ် းဆောင ် အပင ် လို ့ ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ အကြောင ် းကတော ့ ဗျာ ဒါက ညဘက ် မှာ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ဓာတ ် ငွေ ့ ကို အောက ် စီဂျင ် အဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးလို ့ ပါ ။ 
လူတစ ် ယောက ် အတွက ် ဆို ခါးအမြင ့ ် လောက ် ရှိတဲ ့ အပင ် (၆) ပင ် ကနေ (၈) ပင ် လောက ် လိုတာပေါ ့ ။ 
တတိယမြောက ် အပင ် ကတော ့ ဆင ် ကွမ ် းပင ် ပါ ၊ ဒီပင ် ကလည ် း အတွေ ့ များတဲ ့ အပင ် ပါပဲဗျာ ။ ရေထဲမှာ စိုက ် တာကို ပိုကြိုက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဒီထူးခြားတဲ ့ အပင ် က ဖော ် မယ ် ဒီဟိုက ် ဓာတ ် ငွေနဲ ့ အခြား အငွေ ့ ပျံလွယ ် တဲ ့ ဓာတုပစ ္ စည ် းတွေကို ဖယ ် ရှားပေးပါတယ ် ။ 
ဒီအပင ် (၃) မျိုးနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ လိုအပ ် တဲ ့ လေကောင ် းလေသန ့ ် အားလုံးကို ဖန ် တီးယူလို ့ ရပါတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးဟာ ထိပ ် ဘက ် မှာ အဖုံးတစ ် ခု တပ ် ထားတဲ ့ ပုလင ် းတစ ် လုံးထဲမှာ နေရင ် တောင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ လုံးဝကို မသေနိူင ် ဘူး ၊ နောက ် ထပ ် လေကောင ် း လေသန ့ ် တွေလည ် း လိုအပ ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီအပင ် တွေကို ဒေလီက ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ပိုင ် အဆောက ် အဦမှာ စမ ် းသပ ် ထားတာပါ ။ စတုရန ် းပေ (၅) သောင ် း အကျယ ် ရှိပြီး ၊ အဆောက ် အဦသက ် တမ ် းက အနှစ ် (၂၀) ရှိပါပြီ ။ 
ပြီးတော ့ နေထိုင ် ကြသူ (၃၀၀) အတွက ် ဒီလိုအပင ် မျိုး (၁၂၀၀) နီးနီးရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လေ ့ လာမှုတွေမှာ တွေ ့ ရှိရတာက တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ဟာ ဒီအဆောက ် အဦထဲမှာ (၁၀) နာရီလောက ် နေမယ ် ဆိုရင ် ထိုသူရဲ ့ သွေးထဲကအောက ် စီဂျင ် ဟာ တစ ် ရာခိုင ် နှုန ် း တိုးလာနိုင ် တဲ ့ အလားအလာဟာ ၄၂ ရာခိုင ် နှုန ် း ရှိကြောင ် း တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
အိန ္ ဒိယနိူင ် ငံရဲ ့ အစိုးရကနေ ဒါဟာဆိုရင ် နယူးဒေလီမှာ ကျန ် းမာရေးနှင ် ့ အကိုက ် ညီဆုံး အဆောက ် အဦဖြစ ် ကြောင ် း တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာ ဒါမှမဟုတ ် ထုတ ် ြပန ် ​ ကြေညာခဲ ့ တာ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီလေ ့ လာမှုက ထောက ် ပြထားတာက အခြားအဆောက ် အဦတွေ ့ နဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် မျက ် စိကျိန ် းစပ ် မှု ဖြစ ် ပွားခြင ် းကို (၅၂) ရာခိုင ် နှုန ် း ၊ အသက ် ရှူလမ ် းကြောင ် းဆိုင ် ရာ စနစ ် ပြဿနာတွေကို (၃၄) ရာခိုင ် နှုန ် း ၊ ခေါင ် းကိုက ် ခဲမှု (၂၄) ရာခိုင ် နှုန ် း ၊ အဆုတ ် ချို ့ ယွင ် းမှု (၁၂) ရာခိုင ် နှုန ် း နဲ ့ ပန ် းနာရင ် ကျပ ် (၉) ရာခိုင ် နှုန ် း အသီးသီး ဖြစ ် နှုန ် းလျော ့ ကျလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီလေ ့ လာမှုကို ၂၀၀၈ ခုနှစ ် စက ် တင ် ဘာလ (၈) ရက ် မှာ ထုတ ် ပြန ် ကြေညာခဲ ့ ပြီး အိန ္ ဒိယနိူင ် ငံရဲ ့ အစိုးရ ဝက ် ဆိုဒ ် မှာ တွေ ့ ရှိနိူင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အတွေ ့ အကြုံက ထောက ် ပြတာကတော ့ ဒီအပင ် တွေကို အသုံးပြုခြင ် းအားဖြင ့ ် လူသားဆိုင ် ရာ ကုန ် ထုတ ် လုပ ် မှုစွမ ် းအား (၂၀) ရာခိုင ် နှုန ် းကျော ် ကျော ် အံ ့ မခန ် း တိုးပွားလာတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ လည ် း အဆောက ် အဦတွေမှာ စွမ ် းအင ် လိုအပ ် ချက ် တွေ လျော ့ ကျမှုဟာ ထူးထူးခြားခြား (၁၅) ရာခိုင ် နှုန ် းရှိပါတယ ် ။ အကြောင ် းကတော ့ လေကောင ် းလေသန ့ ် လိုအပ ် မှု လျော ့ ကျသွားလို ့ ပါ ။ 
အခုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စတုရန ် းပေ ၁ ဒဿမ ၇ သန ် းရှိတဲ ့ အဆောက ် အဦမှာ ဒါကို အစားထိုးနေပါတယ ် ၊. အဲဒီမှာ မိုးလုံလေလုံ အပင ် ပေါင ် း (၆) သောင ် းရှိပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် ဒါက အရေးကြီးတာပါလိမ ့ ် ။ 
ဒါဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် လည ် း အရေးပါပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ နောက ် လာမယ ့ ် ဆယ ် စုနှစ ် မှာ ကမ ္ ဘာ ့ စွမ ် းအင ် လိုအပ ် ချက ် ဟာ (၃၀) ရာခိုင ် နှုန ် း တိုးလာမယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းရပါတယ ် ။ 
လောလောဆယ ် မှာ ကမ ္ ဘာ ့ စွမ ် းအင ် ရဲ ့ (၄၀) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ အဆောက ် အဦတွေက ယူထားတာပါ ။ နောင ် လာမယ ့ ် (၁၅) နှစ ် တာကာလမှာ ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေရဲ ့ (၆၀) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ လူဦးရေ တစ ် သန ် းကျော ် ရှိတဲ ့ မြို ့ ကြီးတွေမှာရှိတဲ ့ အဆောက ် အဦတွေထဲမှာ နေထိုင ် နေကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
နောက ် ပြီး လေအေးစက ် တပ ် ထားတဲ ့ နေရာတွေမှာ နေထိုင ် ပြီး အလုပ ် လုပ ် ရတာကို ပိုပြီးလိုလားသူတွေ တိုးပွားလာနေပါတယ ် ။ 
"" ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ဖြစ ် စေလိုတဲ ့ အပြောင ် းအလဲ ဖြစ ် ပြပါ "" လို ့ မဟတ ္ တမဂန ္ ဒီက မိန ် ့ ကြားခဲ ့ ဘူးပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး နားထောင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ အတွက ် လည ် း ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ မိန ် းမသားဘဝကို စိုးကြောက ် မိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုမကြောက ် ပါဘူးလို ့ မပြောပါဘူး ၊ ကျွန ် မ ဟန ် ဆောင ် တတ ် အောင ် သင ် ယူထားတာပါ ။ 
ပြောင ် းလွယ ် ပြင ် လွယ ် တတ ် အောင ် သင ် ယူထားတာပါ ။ 
ဒီကြောက ် ရွံ ့ မှုကို ရင ် ဆိုင ် ရာမှာ အထောက ် အပံ ့ ပြုတဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ လက ် နက ် တွေကို ထွင ် ထားပါတယ ် ။ 
ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၉၅၀ နဲ ့ ၆၀ ပြည ့ ် လွန ် နှစ ် တွေမှာ ကျွန ် မကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တုန ် းက မိန ် းခလေးငယ ် လေးတွေဆိုတာ ကြင ် နာတတ ် ဖို ့ ၊ စဉ ် းစာတ ် ဖို ့ ၊ လှပပြီး သိမ ် မွေ ့ နူးညံ ့ ဖို ့ ပဲ မှတ ် ယူခဲ ့ ကြပြီး ကျွန ် မတို ့ ကို လျှိုဝှက ် သိုသိပ ် ထားရတဲ ့ ကဏ ္ ဍတွေမှာ အံဝင ် ခွင ် ကျဖို ့ ပဲ မှတ ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) စံနမူနာ ထားထိုက ် သူတွေက အများကြီးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အမေတွေ ၊ အဒေါ ် တွေ ၊ ဝမ ် းကွဲတွေ ၊ အစ ် မတွေနဲ ့ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ မီဒီယာတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို ရုပ ် ပုံတွေ ၊ စကားလုံးတွေနဲ ့ တစ ် ချိန ် လုံး တရစပ ် ထိုးနှက ် နေပြီး ၊ ဘယ ် လိုဖြစ ် ဖို ့ ကို ပြောနေတြတယ ် လေ ။ 
ကဲ ကျွန ် မအမေကတော ့ မတူဘူးရှင ့ ် ၊ 
သူက အိမ ် ရှင ် မဆိုပေမဲ ့ သူနဲ ့ ကျမ အပြင ် ထွက ် ပြီး မိန ် းကလေးဆန ် တာတွေ မလုပ ် ခဲ ့ ဘူးရှင ့ ် ။ ပန ် းရောင ် ဝတ ် စုံတွေကိုလည ် း မဝယ ် ပေးခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
ဒါကို ကျွန ် မ အရည ် ကျို သောက ် လိုက ် တာပေါ ့ ၊ 
ပုံဆွဲတယ ် ၊ ဆွဲတယ ် ။ ရယ ် မောစရာဟာ မိသားစုမှာ နှစ ် လိုဖွယ ် ရာ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာ သိနေမှတော ့ ကျွန ် မ ပုံဆွဲဖြစ ် တော ့ တာပေါ ့ ။ ကျွန ် မ ကြိုက ် တာလုပ ် တယ ် ၊ လုပ ် ဆောင ် စရာမလို ၊ စကားပြောစရာမလို ၊ ကျွန ် မက ရှက ် တတ ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ထောက ် ခံမှု ရနိူင ် သေးတယ ် လေ ။ 
ကာတွန ် းသမားတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မအစပျိုးခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ငယ ် ရွယ ် စဉ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ အမြဲကို မသိကြတာပါ ။ ကျွန ် မသိတာက အဲဒီမှာ စည ် းမျဉ ် းတွေ ထုတ ် ထားတယ ် ဆိုပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အမြဲကို မသိကြပါဘူး ။ ဒါတွေကို မှန ် မှန ် ကန ် ကန ် မဆောင ် ရွက ် ပါဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မွေးကတည ် းက ဒီအကြောင ် းတွေနဲ ့ ဖျက ် မရအောင ် ရှိခဲ ့ တာတောင ် မှ ကျွန ် မတို ့ ကို လောကြီးမှာ ဘယ ် အရောင ် ဟာ အရေးပါဆုံးဆိုတာ ပြောပြကြတယ ် ။ 
ဘယ ် ပုံစံထဲမှာ ရှိသင ့ ် တယ ် ဆိုတာ 
(ရယ ် သံများ) ဘာဝတ ် ရမယ ် ဆိုတာ ၊ (ရယ ် သံများ) ဆံပင ် ကို ဘယ ် လို ထုံးဖွဲ ့ ရမယ ် ဆိုတာ (ရယ ် သံများ) ဘယ ် လိုပြုမူရမယ ် ဆိုတာတွေပေါ ့ ။ 
ကဲ အခုကျွန ် မပြောနေတဲ ့ စည ် းမျဉ ် းတွေဟာ ယဉ ် ကျေးမှုအနေနဲ ့ အတောမသတ ် စောင ့ ် ကြည ့ ် ခံနေရတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပြုပြင ် ပေးခံနေရတယ ် ၊ ဦးစားပေး ရဲသားတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေပါ ၊ 
ဒါတင ် မဟုတ ် ပဲ တစ ် စုံတစ ် ရာက ကျွန ် မတို ့ ကို မျှော ် လင ့ ် ထားတယ ် ဆိုတဲ ့ 
ဒီစည ် းမျဉ ် းတွေရဲ ့ အလွန ် ထိပ ် ဖျားမှာတော ့ သူတို ့ တွေဟာ ဆက ် ကာဆက ် ကာ ပြောင ် းလဲနေတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ)(ရယ ် သံများ) 
ကဲ ဒီစည ် းမျဉ ် းတွေကို ရှင ် တို ့ မကြိုက ် ဘူးဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ တော ် တော ် များများက မကြိုက ် ပါဘူး ကျွန ် မ မကြိုက ် ခဲ ့ တာတော ့ သိတယ ် ၊ အခုထိကိုမကြိုက ် သေးတာ ၊ အချိန ် ရဲ ့ တစ ် ဝက ် လောက ် ကို ဒါတွေကို လိုက ် နာနေတာတောင ် မှ ၊ ဒါတွေကို လိုက ် နာနေမှန ် းတောင ် သတိမထားမိပဲနဲ ့ လေ 
အပြုအမူစံတွေ ၊ ဝတ ် စားဆင ် ယဉ ် မှု စည ် းမျဉ ် းတွေကို ထုတ ် ယူပြီး ထင ် မထားတာတွေ လုပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါက ပြက ် လုံးတစ ် ခု ဖြစ ် စေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကဲ အမျိုးသမီးတွေကို ရယ ် စရာနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် လိုက ် ရင ် ရောရှင ် ။ 
အပြောင ် းအလဲဆိုတာ ရနိူင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ 
အစဉ ် အလာတွေကိုလည ် း ကောင ် းကောင ် းသိနေတာကိုး ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ တော ် တော ် လေးဖရိုဖရဲ ဖြစ ် နေတာတွေထဲမှာ ကျွန ် မ စတင ် ရေးဆွဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပုံတွေဆွဲနေရင ် း ၊ ဘာဆက ် ဖြစ ် မယ ် ဆိုတာ မှန ် းဆနေရင ် းလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ကျွန ် မမိသားစုဟာ ကယောက ် ကယက ် ထဲမှာပေါ ့ ၊ မိသားစု ပြန ် လည ် သင ့ ် မြတ ် အောင ် ကြိုးစားဖို ့ ပုံဆွဲခဲ ့ တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ရယ ် မောသံနဲ ့ မိသားစု ပြန ် လည ် သင ့ ် မြတ ် အောင ် ကြိုးပမ ် းဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက အလုပ ် မဖြစ ် ပါဘူး ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကတော ့ ကိုယ ့ ် နေရာကို တွေ ့ လိုက ် တယ ် ၊ 
ကျွန ် မ ဒေါက ် ဖိနပ ် စီးစရာ မလိုဘူးဆိုတာ သိလိုက ် တယ ် ၊ ပန ် းနုရောင ် ဝတ ် စရာမလိုပါဘူး ၊ ကျွန ် မဟာ အံဝင ် ခွင ် ကျရှိတယ ် ဆိုတာ ခံစားလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ အသက ် နည ် းနည ် းကြီးလာတော ့ ၂၀ တွင ် းမှာပေါ ့ ၊ 
ဒီတော ့ တွေးမိတာက "" အင ် း ကာတွန ် းဆွဲတာရဲ ့ ဖန ် သားပြင ် အမိုးကို ငါနည ် းနည ် းလေး ဖောက ် ခွဲနိူင ် လိမ ့ ် မလား "" ပေါ ့ ၊ 
နိူင ် ငံရေး ကာတွန ် းတွေကို အမြဲကြိုက ် တာ ဆိုတော ့ဘာဖြစ ် လို ့ လူတွေ စဉ ် းစားမိအောင ် မလုပ ် တာပါလိမ ့ ် လို ့ ပေါ ့ ၊ ဒါတွေက ရယ ် လဲရယ ် ရတယ ် လေ ။ ကဲဒီတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ ယထာဘူတအမြင ် က အထူးသဖြင ့ ် တော ့ (ရယ ် သံများ) 
မတတ ် နိူင ် ဘူးလေ ၊ ကျွန ် မက ဒီမှာနေတာကိုးရှင ့ ် ။ 
ခရီးတွေအများကြီး ထွက ် ဖူးတာတောင ် မှ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မပြောနေတဲ ့ စည ် းမျဉ ် းတွေဟာ နေရာအနှံမှာ ဆိုတာကို ကျွန ် မ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။သတ ် မှတ ် ချက ် တွေ အများကြီးရှိပါတယ ် ။ဒီလိုမျိုး အကြောင ် းအရာတွေကို ရင ် ဆိုင ် နေကြရပါတယ ် ။ 
အံ ့ အားသင ့ ် စရာကောင ် းတဲ ့ အကင ် းပါးမှုတွေ ရှိကြတယ ် လေ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ အလုပ ် ကို မကြာသေးခင ် က နိူင ် ငံတကာ ကာတွန ် းပညာရှင ် တွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းလိုက ် ပါပြီ ၊ ဒါကို ကျွန ် မ အရမ ် းနှစ ် ခြိုက ် ပြီး ၊ ကျွန ် မကို အမှန ် တရားဆီကို ရောက ် ရှိဖို ့ ၊ ပြဿနာတွေဆီကို လျှင ် လျှင ် မြန ် မြန ် ၊ ပြတ ် ပြတ ် သားသား ရောက ် ရှိဖို ့ ကာတွန ် းပညာရဲ ့ စွမ ် းအားအတွက ် ပိုကြီးကျယ ် တဲ ့ တန ် ဘိုးထားမှုကို ပေးတယ ် လေ ။ 
နှလုံးသားနဲ ့ ပါ ရောက ် ရှိစေတယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မအလုပ ် က ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာရှိတဲ ့ အမျိုးသမီး ကာတွန ် းပညာရှင ် တွေနဲ ့ ပါ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ဖို ့ အခွင ့ ် ပေးထားပါတယ ် ။ Saudi Arabia, Iran, Turkey, Argentina, France စတဲ ့ နိူင ် ငံတွေကပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ တွေ အတူတူထိုင ် ၊ ရယ ် ကာမောကာနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေရဲ ့ အခက ် အခဲတွေကို ဆွေးနွေးမျှဝေ ကြပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့. ခက ် ခဲတဲ ့ အခြေအနေတွေမှာ သူတို ့ ရဲ ့ သဘောထားတွေကို ကြားသိရအောင ် လို ့ ဒီအမျိုးသမီးတွေဟာ အရမ ် းကို ကြိုးစားကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မကတော ့ သူတို ့ နဲ ့ တွဲလုပ ် ရတာကို စိတ ် ချမ ် းမြေ ့ လှပါပြီရှင ် ။ 
အမျိုးသမီးတွေမှာ ဒီလိုပြင ် းထန ် းတဲ ့ သဘောထားတွေရှိကြပုံကို ဆွေးနွေးကြတယ ် ။အခန ် းကဏ ္ ဍဖြစ ် တဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ မှာ အပြောင ် းအလဲကို ဖြစ ် ပေါ ် စေတဲ ့ သူတွေဖြစ ် ဖို ့ ကြီးမားတဲ ့ အလားအလာ ရှိနိူင ် တယ ် လေ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မအထင ် က အစစ ် အမှန ် ယုံကြည ် တာက ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဒါကို ပြောင ် းလဲနိူင ် ပါတယ ် ၊ တစ ် ကြိမ ် မှာ တစ ် ခါရယ ် မောဖို ့ လေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မက ပုံပြင ် ပြောသူ တစ ် ယောက ် ပါ ။ 
အခု ရှင ် တို ့ ကို "" တစ ် ပုဒ ် တည ် းသော ပုံပြင ် ၏ အန ္ တရာယ ် "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ကျွန ် မက အရှေ ့ Nigeria ရဲ ့ တက ္ ကသိုလ ် မှာ ကြီးပြင ် းတာပါ ။ 
ကျွန ် မ အမေကတော ့ ကျွန ် မက အသက ် ၂ နှစ ် မှာ စာစဖတ ် တယ ် လို ့ ပြောတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ၄ နှစ ် က ပိုမှန ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက စာကို စောပြီး ဖတ ် တတ ် လာသူပါ ။ ကျွန ် မ ဖတ ် တာတွေကတော ့ ဗြိတိန ် နဲ ့ အမေရိကန ် ကလေးစာအုပ ် တွေ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက စာကို စောပြီး ရေးတတ ် သူလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ၇ နှစ ် လောက ် မှာ ကျွန ် မ ခဲတံရယ ် ကျွန ် မ သနားစရာ အမေကို ဖတ ် ခိုင ် းတဲ ့ကျွန ် မ ဖတ ် နေခဲ ့ တဲ ့ ပုံပြင ် တွေကိုဘဲ အတိအကျ ပြန ် ရေးတာပါ ။ ဇာတ ် ကောင ် တွေ အားလုံးက အသားဖြူဖြူ မျက ် လုံးပြာပြာနဲ ့ ။ သူတို ့ က နှင ် းထဲမှာ ကစားတယ ် ။ သူတို ့ ပန ် းသီးတွေ စားတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ပြီးရင ် သူတို ့ က ရာသီအကြောင ် း မကြာမကြာပြောတယ ် ။(ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် မ Nigeria မှာနေတယ ် ဆိုပေမဲ ့ လည ် း 
အရင ် တုန ် းက Nigeria အပြင ် ကို မရောက ် ခဲ ့ ဖူးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ နှင ် းမကျဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ သရက ် သီးစားတယ ် ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် တော ့ မှ ရာသီအကြောင ် း မပြောကြဘူး ။ 
ကျွန ် မ ဇာတ ် ကောင ် တွေက ချင ် းဘီယာတွေ သောက ် ပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဗြိတိန ် စာအုပ ် ထဲက ဇာတ ် ကောင ် တွေလည ် း 
ချင ် းဘီယာ ဘာလဲဆိုတာ ကျွန ် မ မသိခဲ ့ တာကို ထားလိုက ် ပါတော ့ ။ 
နှစ ် ပေါင ် းများစွာ ကြာပြီးနောက ် ကျွန ် မ ဂျင ် းဘီယာ အရသာကို အင ် မတန ် ဘဲ မြည ် းကြည ့ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက နောက ် အကြောင ် းအရာ တစ ် ခုပါ ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ကလေးဘဝမှာပေါ ့ ။ 
ဘာလို ့ လဲဆို ဖတ ် သမျှ ပုံပြင ် တွေထဲက ဇာတ ် ကောင ် တွေကနိုင ် ငံခြားကလေ ။ စာအုပ ် တွေဟာ သူတို ့ သဘောသဘာဝအရ နိုင ် ငံခြားသားတွေပါရမယ ် ကျွန ် မ ကိုယ ် တိုင ် မခွဲခြားနိုင ် တဲ ့ အရာတွေ ပါရမယ ် ဆိုပြီး ကျွန ် မယုံကြည ် လာပါတယ ် ။ 
အာဖရိက စာအုပ ် တွေ ကျွန ် မ ဖတ ် ပြီးနောက ် အရာရာက ပြောင ် းလဲသွားပါတယ ် ။ 
အဲစာအုပ ် တွေက သိပ ် လဲမရှိသလို နိုင ် ငံခြားစာအုပ ် လို အရာ ရှာဖို ့ မလွယ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Chinua Achebe နဲ ့ Camara Laye စာရေးဆရာတွေကြောင ့ ် ကျွန ် မရဲ ့ စာပေနဲ ့ ပတ ် သတ ် တဲ ့ အမြင ် တွေလည ် း ပြောင ် းလဲလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သိလိုက ် တာက ကျွန ် မလို လူတွေ ချောကလက ် ရောင ် အသားရေ စည ် းလို ့ မရအောင ် လိမ ် ကောက ် နေတဲ ့ ဆံပင ် နဲ ့ ကောင ် မလေးတွေလည ် း စာပေထဲမှာ တည ် ရှိနိုင ် တယ ် ဆိုတာကိုပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ မှတ ် မိတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေကို စရေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အမေရိကန ် နဲ ့ ဗြိတိန ် စာအုပ ် တွေကိုလည ် း ကြိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေက ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ကူးကို နှိုးဆွပေးသလို 
ဒါပေမဲ ့ မရည ် ရွယ ် ထားတဲ ့ နောက ် ဆက ် တွဲကတော ့ ကျွန ် မလို လူတွေ စာပေထဲမှာ တည ် ရှိနိုင ် တယ ် ဆိုတာကို 
ဒါကြောင ့ ် အာဖရိက စာရေးဆရာတွေကို ရှာဖွေတွေ ့ ရှိခြင ် းဟာ ကျွန ် မကို တစ ် ပုဒ ် တည ် းသော ပုံပြင ် ကိုသာ သိရှိခြင ် းကနေ ကယ ် တင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက သာမန ် အလယ ် တန ် းစား Nigeria မိသားစုကနေလာတာပါ ။ 
ကျွန ် မ အဖေကတော ့ ပါမောက ္ ခ ။ 
ကျွန ် မ အမေကတော ့ အုပ ် ချုပ ် ရေးမှူးပါ ။ 
အစဉ ် အလာအတိုင ် းပေါ ့ ကျွန ် မတို ့ မှာ အနီးအနားရွာက လာနေတဲ ့ အိမ ် တွင ် း အစေခံ တစ ် ယောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အသက ် ၈ နှစ ် ပြည ့ ် တော ့ ကောင ် လေး အသစ ် တစ ် ယောက ် ရောက ် လာပါတယ ် ။ 
သူကတော ့ Fide ပါ ။ 
သူမိသားစုနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး ကျွန ် မ အမေပြောခဲ ့ တဲ ့ 
အမေက သူတို ့ မိသားစုကိုမျောက ် ဥ ၊ ဆန ် ၊ အင ် ္ ကျီဟောင ် းတွေ ပေးလေ ့ ရှိပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ ကျွန ် မက ညနေစာကို မကုန ် ဘူးဆိုရင ် ကျွန ် မ အမေက "" ကုန ် အောင ် စား ၊ မင ် းမသိဘူးလား ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ Fide မိသားစု အပေါ ် အင ် မတန ် ဘဲ သနားမိပါတယ ် ။ 
စနေနေ ့ တစ ် နေ ့ မှာတော ့ ကျွန ် မတို ့ သူ ့ ရွာကို အလည ် သွားတော ့ သူ ့ အမေက ကျွန ် မတို ့ ကို ဆေးဆိုးထားတဲ ့ ထန ် းရွက ် နဲ ့ သူ ့ အစ ် ကို ရက ် လုပ ် ထားတဲ ့ ခြင ် းတောင ် းလှလှလေးကို ပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အလွန ် ပဲ အံအားသင ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူ ့ မိသားစုထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် က ဒါမျိုးလုပ ် နိုင ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မ မသိထားခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မ ကြားသိရသမျှကတော ့ သူတို ့ ဘယ ် လောက ် ဆင ် းရဲလဲဆိုတာပါ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မအတွက ် သူတို ့ ကို ဆင ် းရဲတာကလွဲရင ် 
သူတို ့ ရဲ ့ ဆင ် းရဲမှုဟာ ကျွန ် မအတွက ် သူတို ့ ရဲ ့ တစ ် ပုဒ ် တည ် းသောပုံပြင ် ပါ ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် ပြီးနောက ် အမေရိကန ် မှာ တက ္ ကသိုလ ် တက ် ဖို ့ Nigeria ကိုထွက ် ခွာတော ့ ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားမိပါတယ ် ။ 
အဲတုန ် းက ကျွန ် မက ၁၉နှစ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အမေရိကန ် အခန ် းဖော ် က ကျွန ် မကြောင ့ ် အံအားသင ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ ဒီလောက ် ပြောတတ ် အောင ် ဘယ ် ကနေသင ် ခဲ ့ သလဲ ဆိုပြီး သူမ မေးပါတယ ် ။ ကျွန ် မက Nigeria မှာ အင ် ္ ဂလိပ ် စာက ရုံးသုံးစကား ဖြစ ် တယ ် လို ့ ပြောတော ့ သူမ မယုံနိုင ် ဖြစ ် သွားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ တိုင ် းရင ် း သီချင ် းကို ဖွင ့ ် ပြဖို ့ သူမတောင ် းဆိုပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ Mariah Carey တိတ ် ခွေဖွင ့ ် ပြတော ့ 
သူမက ကျွန ် မ ဟာ မီးဖို မသုံးတတ ် ဘူးလို ့ လည ် း ယူဆထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ပိုအံအားသင ့ ် ခဲ ့ တာက သူမက ကျွန ် မကို မမြင ် ခင ် ကတည ် းက ကျွန ် မကို သနားနေတာပါ ။ 
သူမ ကျွန ် မအပေါ ် အာဖရိကလူ တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ပင ် ကို ရှိတဲ ့ စိတ ် ထားက နှိမ ် ချတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ သနားမှုမျိုးပါ ။ 
ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် က အာဖရိက ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် တည ် းသာ ကြားဖူးတာပါ ။ ကံဆိုးမိုးမှောင ် ကျတဲ ့ ပုံပြင ် လေးပေါ ့ ။ 
ဒီပုံပြင ် လေးထဲမှာ အာဖရိကလူတွေ သူမနဲ ့ တူနိုင ် စရာ မရှိပါဘူး ။ သနားစရာကလွဲ ၍ တခြားခံစားမှုတွေ မရှိပါဘူး ။ အခွင ့ ် အရေးညီမျှတဲ ့ လူသားအဖြစ ် ဆက ် နွယ ် မှုဆိုတာ မဖြစ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ ဝန ် ခံရမယ ် အမေရိကန ် ကို မရောက ် ခင ် က ကျွန ် မကိုယ ့ ် ကို အာဖရိကလူအဖြစ ် မခံယူပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ အာဖရိက အကြောင ် းပေါ ် လာတိုင ် း လူတွေက ကျွန ် မကို လှည ့ ် ကြည ့ ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မဒီသတ ် မှတ ် ချက ် အသစ ် ကိုလက ် ခံလာတယ ် ကျွန ် မကိုယ ့ ် ကိုအာဖရိကသူ အဖြစ ် မှတ ် ယူပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လည ် း အာဖရိကကို နိုင ် ငံအဖြစ ် ရည ် ညွန ် းတဲ ့ အခါ ကျွန ် မ ဒေါသထွက ် ပါတယ ် ။ မကြာခင ် လေး လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ရက ် လောက ် က ကျွန ် မ Lagos မှ အပြန ် လေကြောင ် းခရီးလေး Virgin လေကြောင ် းလိုင ် းမှာ "" အိန ္ ဒိယ ၊ အာဖရိကနှင ့ ် အခြားသောနိုင ် ငံများ "" မှ ရန ် ပုံငွေအဖွဲ ့ အကြောင ် း ကြေငြာတာပါ ။ (ရယ ် သံများ) အမေရိကန ် မှာ အာဖရိကသူ တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ နှစ ် အချို ့ နေပြီးနောက ် ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် ရဲ ့ ကျွန ် မအပေါ ် တုန ့ ် ပြန ် မှုကို စတင ် နားလည ် လာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မသာ Nigeria မှာ ကြီးပြင ် းတာမဟုတ ် ဘူး ကျွန ် မသာ အာဖရိကကို ကျော ် ကြားတဲ ့ ရုပ ် ပုံတွေကနေသာ သိခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မလည ် း အာဖရိကက လှပတဲ ့ ရှုခင ် း ၊ လှပတဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် တွေ ၊ နားမလည ် နိုင ် တဲ ့ ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ စစ ် ပွဲတွေတိုက ် နေတဲ ့ ၊ ဆင ် းရဲမွေတေမှု AIDS ကြောင ့ ် သေနေတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုအတွက ် စကားမပြောနိုင ် ဘဲ ကြင ် နာတဲ ့ လူဖြူ နိုင ် ငံခြားတစ ် ယောက ် လာ ရောက ် ကယ ် ဆယ ် ဖို ့ ကို 
ကျွန ် မ အာဖရိကသားတွေကို ငယ ် ငယ ် တုန ် းက Fide မိသားစုကို မြင ် မိသလို ရှုမြင ် မိမှာပါ ။ 
ဒီရဲ ့ တစ ် ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် က အနောက ် တိုင ် း စာပေက လာတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ အနောက ် အာဖရိကကို ၁၅၆၁ တုန ် းက မှတ ် တမ ် းတင ် ထားတဲ ့ လန ် ဒန ် ကုန ် သည ် John Lok ရေးထားတဲ ့ စာတစ ် ကြောင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
လူမည ် း အာဖရိကသားတွေကို "" အိုးမဲ ့ အိမ ် မဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် "" အဖြစ ် ရည ် ညွန ် းပြီးနောက ် သူက ဆက ် ရေးပါတယ ် ။ "" သူတို ့ တွေက ခေါင ် းမရှိတဲ ့ လူတွေပါ ။ သူတို ့ ရဲ ့ ပါးစပ ် နဲ ့ မျက ် လုံးတွေက သူတို ့ ရဲ ့ ရင ် သားမှာ ရှိတာပါ ။ "" ကျွန ် မ ဒီစာကို ဖတ ် မိတိုင ် း ရယ ် ပါတယ ် ။ 
John Locke ရဲ ့ စိတ ် ကူး စိတ ် သန ် ကို ချီးကျူးရပါမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူ ့ အရေးနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အရေးကြီးတာက အနောက ် တိုင ် းမှာ အာဖရိက ပုံပြင ် ပြောတဲ ့ ဓလေ ့ အစကို ကိုယ ် စားပြုလိုက ် တာပါ ။ မကောင ် းမှုတွေ ၊ ခြားနားမှု ၊ အမှောင ် ထု ၊ ကဗျာဆရာ Rudyard Kipling စကားအရ မကောင ် းဆိုးဝါးတစ ် ပိုင ် း ကလေးတစ ် ပိုင ် း ဖြစ ် နေတဲ ့ လူတွေရှိနေတဲ ့ Sub-Saharan နေရာလေးရဲ ့ ဓလေ ့ လေးပေါ ့ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ သိလိုက ် တာက ကျွန ် မရဲ ့ အခန ် းဖော ် က သူမ ဘဝတစ ် လျှောက ် မျိုးစုံသော တစ ် ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် ကို ကြားဖူးမြင ် ခဲ ့ ဖူးမှာပါ ။ ကျွန ် မ ဝတ ္ ထုကို "" အာဖရိက မစစ ် မှန ် ဘူး "" လို ့ ပြောခဲ ့ တဲ ့ ပါမောက ္ ခတစ ် ယောက ် လိုပေါ ့ ။ အခု ကျွန ် မရဲ ့ ဝတ ္ ထုနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး တစ ် ခုခုမှားနေတယ ် နေရာတစ ် ချို ့ မှာ လွဲနေတယ ် ဆိုတာ 
ကျွန ် မ ဝန ် ခံ ပြောဖို ့ အသင ့ ် ပါဘဲ ။ ဒါပေမဲ ့ အာဖရိက စစ ် မှန ် မှု မရှိဘူးဆိုတာတော ့ 
တကယ ် တော ့ အာဖရိက စစ ် မှန ် မှု ဆိုတာ ဘာလဲ ကျွန ် မ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ပါမောက ္ ခက ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတ ် ဆောင ် တွေက သူနဲ ့ တော ် တော ် တူတယ ် လို ့ ပြောပါတယ ် ။ ပညာတတ ် အလယ ် တန ် းစား လူတစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ ဇာတ ် ဆောင ် တွေက ကားမောင ် းတယ ် ။ 
ငတ ် မွတ ် ခေါင ် းပါးနေတာလည ် း မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ က အာဖရိက မစစ ် မှန ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ ဒီ တစ ် ပုဒ ် တည ် းသော ပုံပြင ် နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အပြစ ် မကင ် းတာကိုလည ် း ဝန ် ခံရပါမယ ် ။ 
အရင ် နှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းက ကျွန ် မ မက ္ ကဆီကို ကို အလည ် သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲတုန ် းက အမေရိကန ် က နိုင ် ငံရေးတွေက မတည ် ငြိမ ် ပါဘူး နိုင ် ငံကူးပြောင ် းတာနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အငြင ် းပွားတာတွေလည ် း ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အမေရိကန ် မှာ ဖြစ ် ပျက ် နေသလိုပါဘဲ မက ္ ကဆီကို လူတွေနဲ ့ နိုင ် ငံကူးပြောင ် းတာတွေဟာ 
မက ္ ကဆီကိုလူတွေ ကျန ် းမာရေးဝန ် ဆောင ် မှုကနေ အမြတ ် ထုတ ် တာတွေ နယ ် နိမိတ ် ကို ခိုးဖြတ ် တာတွေ နယ ် နိမိတ ် မှာ ဖမ ် းခံရတာတွေ စတဲ ့ ပုံပြင ် တွေအများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
Guadalajara မှာ ပထမတစ ် ရက ် လမ ် းပတ ် လျှောက ် ရင ် း လူတွေအလုပ ် သွားတာတွေ tortilla မုန ့ ် လုပ ် တာတွေ ဆေးလိပ ် သောက ် တာတွေ ရယ ် မောနေတာတွေ ကြည ့ ် တာကို ပြန ် သတိရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ပထမအကြိမ ် အံအားသင ့ ် မှုကို မှတ ် မိပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် ကျွန ် မ အင ် မတန ် ရှက ် မိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဟာ မက ္ ကဆီကို နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး သတင ် းမီဒီယာ ရဲ ့ ကျွန ် မ အတွေးထဲမှာ သူတို ့ က အရာတစ ် ခု ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ သနားစရာ နိုင ် ငံကူးပြောင ် းသူတွေပေါ ့ ။ 
မက ္ ကဆီကန ် တွေရဲ ့ ၁ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် ကိုယုံစားခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် လည ် း ကျွန ် မ အင ် မတန ် ရှက ် မိပါတယ ် ။ 
တစ ် ပုဒ ် တည ် းသော ပုံပြင ် ကို ဖန ် တီးချင ် ရင ် လူတွေကို အရာတစ ် ခုတည ် း အဖြစ ် သာ ပြသပါ ။ အရာတစ ် ခုတည ် းလေးပေါ ့ ။ ထပ ် ခါ ထပ ် ခါ ပြသပါ ။ ဒါနဲ ့ ပဲ သူတို ့ က အဲဒါတွေ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
အာဏာအကြောင ် းမပြောဘဲ တစ ် ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် ကို ပြောဖို ့ ဆိုတာ မဖြစ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
Igbo စကားလုံးလေး တစ ် လုံးလေးရှိပါတယ ် ။ ကမ ္ ဘာတစ ် ဝန ် း အာဏာအကြောင ် း တွေးမိတိုင ် း ဒီစကားလုံးကို ကျွန ် မ စဉ ် းစားမိပါတယ ် ။ အဲဒါကတော ့ "" nkali "" ပါ ။ ဒါက နာမ ် ဖြစ ် ပြီး "" အခြားသောအရာထက ် ကြီးမြတ ် သော "" လို ့ ဘာသာပြန ် လို ့ ရတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေး ၊ နိုင ် ငံရေး ဝန ် းကျင ် မှာ ပုံပြင ် တွေကို "" nkali "" နိယာမနဲ ့ သတ ် မှတ ် ကြပါတယ ် ။ သူတို ့ ကို ဘယ ် လိုပြောလဲ ၊ ဘယ ် သူကပြောလဲ ၊ ဘယ ် အချိန ် ပြောလဲ ၊ ဘယ ် နှပုဒ ် လောက ် ပြောလဲဆိုတာတွေဟာ အာဏာအပေါ ် မှုတည ် ပါတယ ် ။ 
အာဏာက လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ပုံပြင ် ကို ပြောပြနိုင ် ရုံသာမက အဲဒီ ပုံပြင ် ကို နောက ် ဆုံးပုံပြင ် ဖြစ ် အောင ် လည ် း လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပါလက ် စတိုင ် းကဗျာဆရာ Mourid Barghouti ကရေးတာက သင ် က လူတစ ် စု ကို လှည ့ ် စားချင ် ရင ် အလွယ ် ဆုံးနည ် းက သူတို ့ ကို ပုံပြင ် ပြောပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒုတိယအကြိမ ် နဲ ့ စပါ ။ မူလ အမေရိကလူတွေ ရဲ ့ မြှားအကြောင ် းနဲ ့ ပုံပြင ် ကို စပါ ။ ဗြိတိလျှတွေ ရောက ် လာတဲ ့ အကြောင ် းမဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ ဒါဆို ရှင ် က လုံးဝကွဲပြားတဲ ့ ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ကို ရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အာဖရိက ကျရှုံးမှုအကြောင ် းနဲ ့ စပါ ။ အာဖရိကကို ကိုလိုနီအဖြစ ် သိမ ် းသွင ် းမှုနဲ ့ မစပါနဲ ့ ။ သင ် က နောက ် လုံးဝ ကွဲပြားတဲ ့ ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ကို ရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် မ တက ္ ကသိုလ ် တစ ် ခုမှာ ဟောပြောတုန ် း ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် က ကျွန ် မကို Nigeria အမျိုးသားတွေက ကျွန ် မ ဝတ ္ ထုထဲက အဖေလို အကြမ ် းအတမ ် းသမားဖြစ ် နေတာ ရှက ် စရာကောင ် းတယ ် လို ့ ပြောပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မကလည ် း သူကို American Psycho ဝတ ္ ထုကိုဖတ ် ပြီးကြောင ် းရယ ် (ရယ ် သံများ) ပြီးရင ် အမေရိကန ် လူငယ ် တွေက ဆက ် တိုက ် လူသတ ် သမား ဖြစ ် နေကြတာ ရှက ် စရာကြီးပါလို ့ ပြောလိုက ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အဲဒါကို ကျွန ် မ စိတ ် ဆိုးဆိုးနဲ ့ ပြောလိုက ် တာပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ ဝတ ္ ထုတစ ် ပုဒ ် ဖတ ် တိုင ် း အဲထဲက ဇာတ ် ဆောင ် ကလူသတ ် သမား ဆိုရင ် သူက အမေရိကန ် လူအားလုံးကို ကိုယ ် စားပြုတယ ် လို ့ ကျွန ် မ ဘယ ် တော ့ မှ မတွေးထင ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါကလည ် း ကျွန ် မ ကအဲဒီကျောင ် းသား ထက ် တော ် နေလို ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ အမေရိကန ် ရဲ ့ ဓလေ ့ ထုံးတမ ် း စီးပွားရေး အာဏာကြောင ့ ် ပါ ။ ကျွန ် မ အမေရိကန ် ပုံပြင ် အများကြီး ဖတ ် ဖူးပါတယ ် ။ 
Tyler ရယ ် Updike ရယ ် Steinbeck ရယ ် 
ကျွန ် မမှာ အမေရိကန ် ရဲ ့ တစ ် ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် ဆိုတာမရှိပါဘူး ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် အကြာက အောင ် မြင ် ဖို ့ မပျော ် တဲ ့ ကလေးဘဝပိုင ် ဆိုင ် ကျွန ် မ စဉ ် းစားလိုက ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မ မိဘတွေ ကျွန ် မကို ဘယ ် လို 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် တော ့ ကျွန ် မ ပျော ် ရွှင ် တဲ ့ ကလေးဘဝကို ပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ စည ် းလုံးတဲ ့ မိသားစုကြီးမှာ ရယ ် စရာရွှင ် စရာနဲ ့ ပြည ့ ် နှက ် လို ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ ဘိုးဘွားတွေက ဒုက ္ ခသည ် စခန ် းမှာ သေဆုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ မောင ် ဝမ ် းကွဲ လုံလောက ် တဲ ့ ကျန ် းမာရေးဝန ် ဆောင ် မှုကို 
ကျွန ် မ သူငယ ် ချင ် း Okoloma က လေယာဉ ် ပျက ် ကျလို ့ သေဆုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက ဖိနှိပ ် တဲ ့ စစ ် အစိုးရ လက ် အောက ် မှာ ကြီးပြင ် းတာပါ ။ သူတို ့ က ပညာရေးကို အရေးမထားတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် တစ ် ခါတစ ် လေ ကျွန ် မ မိဘတွေ လစာမရကြပါဘူး ။ 
ဒါကြောင ့ ် ငယ ် ငယ ် တုန ် းက မနက ် စာစားပွဲကနေ ယိုဘူးလေး ပျောက ် သွားတာမျိုး ကြုံဖူးပါတယ ် ပြီးရင ် ထောပတ ် ပျောက ် ကွယ ် သွားတယ ် ပြီးရင ် ပေါင ် မုန ့ ် တွေက စျေးကြီးလာတယ ် ပြီးရင ် နွားနို ့ တွေကို ချွေတာလာရတယ ် ။ 
အဆိုးဆုံးကတော ့ နိုင ် ငံရေး ကြောက ် ရွံမှုတွေ ကျွန ် မတို ့ ဘဝကို ထိုးဖောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီ ပုံပြင ် တွေအားလုံး ကျွန ် မကို သတ ် မှတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မကောင ် းတဲ ့ ပုံပြင ် တွေကိုဘဲ ဆက ် ဖော ် ပြနေမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို ချိုးနှိမ ် ရာရောက ် ပြီး ကျွန ် မကို ဖွဲ ့ စည ် းခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခြားသော ပုံပြင ် တွေကို လျစ ် လျူရှုရာရောက ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် တွေက မှုသေ အမြင ် တွေကို ဖန ် တီးပါတယ ် ။ မှုသေ အမြင ် ရဲ ့ ပြဿနာက မမှန ် ကန ် တာမဟုတ ် ပါဘူး ။ သူတို ့ က မပြည ့ ် စုံတာပါ ။ 
သူတို ့ က ပုံပြင ် ကိုတစ ် ပုဒ ် တည ် း ပုံပြင ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
သေချာတာက အာဖရိတိုက ် ဟာ ကပ ် ဘေးတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နှက ် နေပါတယ ် ။ ကြီးမားလှတဲ ့ တစ ် ခုကတော ့ ကွန ် ဂိုမှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆိုးရွားတဲ ့ မုဒိန ် းမှုပါ ။ စိတ ် ဓာတ ် ကျစရာကောင ် းတဲ ့ တစ ် ခုကတော ့ လူအယောက ် ၅၀၀၀ အလုပ ် တစ ် ခုရဖို ့ အလုပ ် လျှောက ် တဲ ့ အကြောင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကပ ် ဘေးအကြောင ် းမဟုတ ် တဲ ့ အခြားသော ပုံပြင ် တွေလည ် းရှိပါတယ ် ။ အဲဒါတွေလည ် း အရေးပါသလို အဲပုံပြင ် တွေကို ပြောဖို ့ လည ် း အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အမြဲစဉ ် းစားမိတာက နေရာတစ ် ခု ဒါမှမဟုတ ် လူတစ ် ယောက ် ကို နားလည ် ဖို ့ သူရဲ ့ ကိုယ ် စီ ပုံပြင ် ကို နားမလည ် ဘဲနဲ ့ ဆိုတာ မဖြစ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
တစ ် ပုဒ ် တည ် း ​ သော ပုံပြင ် ရဲ ့ ရလဒ ် က ဒီလိုပါ ။ လူတွေရဲ ့ ဂုဏ ် သိက ္ ခာကို ချိုးနှိမ ် ပါတယ ် ။ 
လူသားတွေတူညီမှု အသိအမှတ ် ပြုတဲ ့ နေရာမှာ ခက ် ခဲအောင ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ တို ့ ဘယ ် လိုတူညီသလဲဆိုထက ် 
မက ္ ကဆီကို ခရီးစဉ ် မတိုင ် ခင ် လေး ကျွန ် မသာ နိုင ် ငံကူးပြောင ် းတာနဲ ့ အငြင ် းပွားမှုကို US နဲ ့ မက ္ ကဆီကို နှစ ် ဖက ် စလုံးကနေ လိုက ် ခဲ ့ ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မ အမေသာ ကျွန ် မတို ့ ကို Fide မိသားစုက ဆင ် းရဲပေမဲ ့ ပြောခဲ ့ ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာရှိတဲ ့ အာဖရိက အကြောင ် းအစုံကို ထုတ ် လွင ့ ် ပေးတဲ ့ ရုပ ် မြင ် သံကြားသာ ရှိခဲ ့ ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ဒါကို Nigeria စာရေးဆရာက "" ပုံပြင ် ညီမျှမှု "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် သာ အိပ ် မက ် ကို အကောင ် အထည ် ဖော ် ပြီး ဘဏ ် အလုပ ် ကနေ နှုတ ် ထွက ် ခဲ ့ တဲ ့ Nigeria စာပေထုတ ် ဝေသူ Muhtar Bakare ကိုသာ သိခဲ ့ ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
အခု လူတွေယုံကြည ် ကြတာက Nigeria လူတွေက စာပေ မဖတ ် ကြဘူးဆိုတာပါ ။ 
သူကတော ့ သဘောမတူပါဘူး ။ 
သူထင ် တာက လူတွေက စာဖတ ် နိုင ် တယ ် စာဖတ ် ကြလိမ ့ ် မယ ် စာပေတွေကို လူတွေတက ် နိုင ် အောင ် လွယ ် လွယ ် နဲ ့ ရအောင ် လုပ ် ပေးမယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဆုံးဝတ ္ ထု ထုတ ် ဝေပြီး မကြာခင ် မှာဘဲ အင ် တာဗျူးဖြေဖို ့ Lagos က ရုပ ် သံဌာနကို သွားရောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ သတင ် းပေးပို ့ သူ အမျိုးသမီးက ကျွန ် မဆီ လာပြီးတော ့ ပြောပါတယ ် ။ "" မင ် း ဝတ ္ ထုကို ငါ တကယ ် ကြိုက ် တယ ် ။ အဆုံးသတ ် ကို မကြိုက ် ဘူး ။ 
မင ် း နောက ် ဆက ် တွဲရေးရမယ ် ။ ဒါကတော ့ ဆက ် ဖြစ ် မယ ့ ် အရာလေးပေါ ့ ။.. "" (ရယ ် သံများ) သူမ ကျွန ် မကို နောက ် ဆက ် တွဲမှာ ဘာရေးရမယ ် ဆိုတာ ဆက ် ပြောပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ကျေနပ ် ရုံ တင ် မက ကြည ် နူးမိပါတယ ် ။ 
သူမကတော ့ စာမဖတ ် တတ ် ဘူးလို ့ ထင ် ခံရတဲ ့ Nigeria သာမန ် လူအုပ ် ထဲမှ အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သူမက စာအုပ ် ဖတ ် ရုံတင ် မက စာအုပ ် မှုပိုင ် ခွင ့ ် ကိုပါ ရယူပြီး ကျွန ် မကို နောက ် ဆက ် တွဲကို ဘယ ် လိုရေးဖို ့ ပြောခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် သာ Lagos မှာ ရုပ ် သံ တင ် ဆက ် နေတဲ ့ ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းမေ ့ လေ ့ ရှိတဲ ့ ပုံပြင ် ကို ပြောဖို ့ စိတ ် ပိုင ် းဖြတ ် ထားသူ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် သာ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ပတ ် Lagos ဆေးရုံမှာ ပြုလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ နှလုံးခွဲစိတ ် မှု အကြောင ် းကို သိခဲ ့ ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် သာ Nigeria ခေတ ် သစ ် တေးဂီတအကြောင ် းကို သိခဲ ့ ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ လူတော ် တွေက Jay-Z ရယ ် Fela ရယ ် Bob Marley ရယ ် သူတို ့ ရဲ ့ ဘိုးဘေးဘီဘင ် က လွှမ ် းမိုးမှုတွေကို ပေါင ် းစပ ် ပြီး English လို Pidgin လို Igbo လို Yoruba လို ပြီးရင ် Ijo လို သီဆိုနေတာတွေပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် သာ အမျိုးသမီးတိုင ် း ပက ် စ ် ပို ့ သက ် တမ ် းမတိုးခင ် ခင ် ပွန ် းဆီ ခွင ့ ် ပြုချက ် ရယူဖို ့ ပြဌာန ် းထားတဲ ့ ဥပဒေကို Nigeria တရားရုံမှာ စိန ် ခေါ ် လိုက ် တဲ ့ အမျိုးသမီး ရှေ ့ နေ တစ ် ယောက ် အကြောင ် းသိရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မ အခန ် းဖော ် သာ နည ် းပညာ အခက ် အခဲတွေကြား ရုပ ် ရှင ် တွေ ဖန ် တီးနေတဲ ့ ထိုးထွင ် း ဉာဏ ် ရှိလူတွေပြည ့ ် နေတဲ ့ ရုပ ် ရှင ် တွေက ကျော ် ကြားလွန ် းလို ့ Nigeria လူတွေသူတို ့ ထုတ ် ကုန ် ပြန ် စားသုံးတဲ ့ 
အခန ် းဖော ် သာ ကျွန ် မရဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် ကြီးလှတဲ ့ ဆံကျစ ် သူကိုသိရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ သူမက ဆံပင ် တုရောင ် းတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် စီးပွားရေးကို စတင ် သူလဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါမဟုတ ် စီးပွားရေးလုပ ် တယ ် တစ ် ခါတစ ် လေ 
ကျွန ် မ အိမ ် မှာ ရှိတိုင ် း Nigeria လူထုကို ဒေါသထွက ် စေတဲ ့ အရာတွေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ရပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကျရှုံးနေတဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် း ပုံတွေ ၊ ကျရှုံးနေတဲ ့ အစိုးရတွေ ။ ဒါတင ် မက အစိုးရ ကျရှုံးနေပေမဲ ့ လည ် း စိတ ် ပျက ် အားလျော ့ မဲ ့ အစား လူထုတွေရဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ကြံခိုင ် မှုကိုလည ် း မြင ် တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ Lagos မှာ နွေရာသီတိုင ် း စာရေးသင ် တန ် းပို ့ ချပါတယ ် ။ လာရောက ် လျှောက ် ထားတဲ ့ လူဘယ ် လောက ် တောင ် များလဲ လူတွေ စာရေးပြီး ပုံပြင ် ပြောဖို ့ ဘယ ် လောက ် စိတ ် အားထက ် သန ် လဲဆိုတာ မြင ် ရတော ့ ကျွန ် မ အံအားသင ့ ် ရပါတယ ် ။ 
Nigeria စာပေထုတ ် ဝေသူ နဲ ့ ကျွန ် မတို ့ Farafina Trust လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကိုယ ် ကျိုးမဖက ် အဖွဲ ့ ကို စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ မှာရည ် မှန ် းချက ် ကြီး တွေရှိပါတယ ် ။ စာကြည ့ ် တိုက ် တွေကို ပြန ် လည ် ပြုပြင ် ဖို ့ ၊ ဘာမှ မရှိသေးတဲ ့ ကျောင ် းစာကြည ့ ် တိုက ် တွေ အတွက ် စာအုပ ် တွေထောက ် ပံ ့ ပေးဖို ့ ၊ ပြီးရင ် စာရေးခြင ် း စာဖတ ် ခြင ် း နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး သင ် တန ် းတွေ ဖွင ့ ် လှစ ် ဖို ့ ပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ ပုံပြင ် တွေကို ပြောပြဖို ့ စိတ ် အားထက ် သန ် တဲ ့ လူတွေအတွက ် ပါ ။ 
ပုံပြင ် တွေက အရေးပါပါတယ ် ။ 
များစွာသော ပုံပြင ် တွေက အရေးပါပါတယ ် ။ 
သူများကို ရှင ် းထုတ ် ဖို ့ ၊ အပုပ ် ချဖို ့ ပုံပြင ် ကိုအသုံးပြုကြပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ လည ် း ပုံပြင ် တွေနဲ ့ လူထုယဉ ် ကျေးအောင ် 
ပုံပြင ် တွေက ဂုဏ ် သိက ္ ခာကို ချိုးဖျက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ လည ် း ပုံပြင ် တွေက ကျိုးပဲ ့ သွားတဲ ့ ဂုဏ ် သိက ္ ခာကို ပြန ် ပြုပြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အမေရိကန ် စာရေးဆရာ Alice Walker က တောင ် ပိုင ် းကနေ 
ဘဝလေး အကြောင ် းရေးထားတဲ ့ စာအုပ ် လေး နဲ ့ မိတ ် ဆတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
"" သူတို ့ က ပတ ် လည ် ထိုင ် ကြတယ ် ။ စာအုပ ် ဖတ ် ရင ် း တစ ် ဖက ် က ကျွန ် မ စာအုပ ် ဖတ ် ပြတာကို ကျွန ် မ ဒီအတွေးလေးနဲ ့ အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ပုဒ ် တည ် းသော ပုံပြင ် ကို စွန ့ ် ပစ ် တဲ ့ အခါ ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် နေရာဘဲဖြစ ် ဖြစ ် တစ ် ပုဒ ် တည ် းသော ပုံပြင ် ဆိုတာမရှိဘူးလို ့ပျော ် ရွှင ် မှု ပြန ် လည ် ရရှိပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် က ဆီရဲရာ လီယွန ် းမှာ မွေးဖွားကြီးပြင ် းခဲ ့ တာပါ ။ အနောက ် အာဖရိကမှာရှိတဲ ့ သေးငယ ် ပြီး အရမ ် းလှပတဲ ့ နိူင ် ငံတစ ် ခုပေါ ့ ။ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အရင ် းအမြစ ် တွေနဲ ့ တီထွင ် ဖန ် တီးမှုဆိုင ် ရာ ပင ် ကိုယ ် စွမ ် းရည ် နှစ ် မျိုးစလုံး ကြွယ ် ဝတဲ ့ နိုင ် ငံတစ ် နိုင ် ငံပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဆယ ် စုနှစ ် တစ ် ခုစာကြာခဲ ့ ပြီး ရွာလုံးကျွတ ် လိုက ် ဆိုသလို မီးရှို ့ ခံခဲ ့ ရတဲ ့ (၉၀) ခုနှစ ် ပ ် ိုင ် းက ပုန ် ကန ် စစ ် ပွဲကြောင ့ ် ဆီရဲရာ လီယွန ် းဟာ နာမည ် ဆိုးနဲ ့ ကျော ် ကြားနေပါတယ ် 
ဒီကာလအတွင ် းမှာ ခန ့ ် မှန ် းခြေ (၈၀၀၀) လောက ် ရှိတဲ ့ ယောက ် ျား ၊ မိန ် းမ ၊ ကလေးတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ လက ် တွေ ၊ ခြေထောက ် တွေ ဆုံးရှုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် (၁၂) နှစ ် သားအရွယ ် မှာ အဲဒီတိုက ် ပွဲ တစ ် ခုကနေ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် မိသားစုဟာ ဘေးလွတ ် ရာကို ရှောင ် ပြေးစဉ ် မှာ ငါတို ့ ကြုံတွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ အတွေ ့ အကြုံမျိုး ငါတို ့ ရဲ ့ ကလေးတွေ မကြုံစေဖို ့ ငါလုပ ် နိုင ် တာမှန ် သမျှ လုပ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် သန ္ နိဋ ္ ဌာန ် ချလိုက ် ပါတယ ် ။ 
အမှန ် တကယ ် တော ့ သူတို ့ လေးတွေဟာ စစ ် ပွဲ နဲ ့ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါဖြတ ် တောက ် ကုသခြင ် းတွေက အာဏာရရှိရေးအတွက ် နည ် းဗျူဟာတစ ် ခုမဟုတ ် တော ့ တဲ ့ ဆီရဲရာ လီယွန ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခု ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် သိကျွမ ် းတဲ ့ ၊ ချစ ် ခင ် ရတဲ ့ သူတွေ ဒီဝမ ် းနည ် းကြေကွဲစရာ အဖြစ ် ဆိုးကနေ နာလန ် ထူလာတာကို ကြည ့ ် နေမိတဲ ့ အခိုက ် မှာ ကျွန ် တော ့ ် ကို အလွန ် အမင ် း စိတ ် သောကဖြစ ် စေတာက ဒီနိုင ် ငံမှာရှိတဲ ့ ခြေလက ် ဖြတ ် တောက ် ခံထားရတဲ ့ သူတွေအများစုဟာ ခြေတု ၊ လက ် တုတွေသုံးကြမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တွေ ့ တွေ ့ နေခဲ ့ တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် ကတော ့ သူတို ့ တွေရဲ ့ ခြေတု ၊ လက ် တုစွပ ် တဲ ့ အံစွပ ် တွေက သိပ ် ပြီး ခွင ် ကျမဟုတ ် တော ့ နာကျင ် စေတာကြောင ့ ် ပါတဲ ့ 
ခြေတု ၊ လက ် တုစွပ ် တဲ ့ အံဆိုတာကတော ့ ခြေ ၊ လက ် ဖြတ ် ခံထားရသူတွေက သူတို ့ ရဲ ့ ကြွင ် းကျန ် တဲ ့ ခြေ ၊ လက ် အင ် ္ ဂါကို ထည ့ ် သွင ် းတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း တစ ် ခုဖြစ ် ပြီး ၊ ဒါက ခြေချင ် းဝတ ် အတုကို ဆက ် ပေးထားတာပါ ။ 
ဖွံ ့ ဖြိုးပြီး နိုင ် ငံတွေမှာတောင ် လူနာတစ ် ယောက ် အတွက ် သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တဲ ့ အံစွပ ် တစ ် ခုရနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် တောင ် အချိန ် (၃) လ ကနေ တစ ် ခါတစ ် ရံ နှစ ် နဲ ့ ချီပြီး အချိန ် ယူရတာမျိုးရှိတွေရှိတတ ် တော ့ ဗျာ ။ 
ခြေတု ၊ လက ် တု ပညာရှင ် တွေဟာ ကုန ် ကြမ ် းပစ ္ စည ် း တစ ် မျိုးတည ် းပါတဲ ့ ခြေ ၊ လက ် အတု အစွပ ် တွေကို ဖန ် တီးဖို ့ ပုံသွင ် းခြင ် းနဲ ့ ပုံလောင ် းခြင ် းတွေမျိုးလို သမာရိုးကျ နည ် းစနစ ် တွေကိုပဲ အသုံးပြုနေကြတုန ် းပဲလေ ။ 
ဒီလို အစွပ ် မျိုးတွေက မကြာခဏဆိုသလို လူနာရဲ ့ ခြေလက ် အင ် ္ ဂါပေါ ် ကို မခံရပ ် နိုင ် လောက ် တဲ ့ ဖိအား ပမာဏတွေ ဖြစ ် ပေါ ် စေတတ ် တယ ် လေ ။ ဖိမိပြီးတော ့ ဖြစ ် တဲ ့ နာကျင ် တာတွေ ၊ အရည ် ကြည ် ဖုပေါက ် တာတွေ ဖြစ ် ကျန ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ခြေကျင ် းဝတ ် အတုဟာ ဘယ ် လောက ် ပဲ အားကောင ် းကောင ် း အရေးမကြီးပါဘူး ။ 
ခြေတုအစွပ ် က သက ် တောင ့ ် သက ် သာ မဖြစ ် ဘူးဆိုရင ် တော ့ ခြေထောက ် ကို သုံးလို ့ ရမှာ မဟုတ ် သလို ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ခေတ ် မှာ လက ် ခံနိုင ် စရာလည ် း မရှိဘူးဆိုရုံပဲပေါ ့ ။ 
ပါမောက ္ ခ ဟာ ့ (ဂ ်) ဟား (ရ ်) နဲ ့ ဆုံမိတုန ် းက သူကျွန ် တော ့ ကို မေးတာက ကျွန ် တော ် ဒီပြဿနာကို ဘယ ် လိုဖြေရှင ် းရမလဲဆိုတာ သိလားတဲ ့ ။ ကျွန ် တော ် က မသိသေးပါဘူးဗျာ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒါကို နည ် းလမ ် းရှာကြည ့ ် ချင ် ပါတယ ် လို ့ ဖြေလိုက ် ပါတယ ် ။ ဒီလိုနဲ ့ MIT Media Lab မှာ ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ပါရဂူဘွဲ ့ အတွက ် သမာရိုးကျ ခြေတုအစွပ ် တွေထက ် ပိုပြီးသက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တဲ ့ စိတ ် တိုင ် းကျခြေတုစွပ ် တွေကို မြန ် မြန ် ဆန ် ဆန ် ဈေးသက ် သက ် သာသာနဲ ့ ပုံစံထုတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လူနာရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတည ် ဆောက ် ပုံသဏ ္ ဍာန ် အမှန ် ကို ဖမ ် းယူဖို ့ အတွက ် သံလိုက ် အသံလှိုင ် း လှုံ ့ ဆော ် မှုစနစ ် ပါတဲ ့ ပုံရိပ ် ဖမ ် းခြင ် းကို အသုံးပြုခဲ ့ ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီးတော ့ သာမန ် တွန ် းအားတွေ အပေါ ် မှာ သက ် ရောက ် နေတဲ ့ ကိုယ ် တွင ် းပိုင ် းဆိုင ် ရာ ဖိညှစ ် အားနဲ ့ ဝန ် ပိခြင ် းတွေကို ပိုပြီးကောင ် းကောင ် းမွန ် မွန ် ကြိုတင ် ခန ့ ် မှန ် းနိူင ် ဖို ့ အတွက ် ကန ့ ် သတ ် ထားတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းဆိုင ် ရာ ပုံစံငယ ် ပြုလုပ ် ခြင ် းအတတ ် ပညာကို သုံးပါတယ ် ။ ဒီနောက ် မှာတော ့ ခြေတုအစွပ ် တစ ် ခု ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ အတွက ် ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
လူနာရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတည ် ဆောက ် မှု အပေါ ် ရှိ ဖိအားကို လိုအပ ် တဲ ့ နေရာမှာ သက ် သာစေတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းမျိုးစုံပါဝင ် တဲ ့ ခြေတုအစွပ ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးဖို ့ သုံးဖက ် မြင ် ပုံနှိပ ် ကိရိယာကို သုံးပါတယ ် ။ 
တိုတိုပြောရရင ် ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အစွပ ် တွေကို မြန ် မြန ် ဆန ် ဆန ် နဲ ့ ဈေးသက ် သက ် သာသာနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ အတွက ် ကိန ် းဂဏန ် းအချက ် အလက ် တွေကို အသုံးပြုနေပါတယ ် ။ 
Media Lab မှာ လက ် စသတ ် ခဲ ့ တဲ ့ တလောက စမ ် းသပ ် စစ ် ဆေးမှုတစ ် ခုမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လူနာတွေထဲက တစ ် ယောက ် ဖြစ ် တဲ ့ အနှစ ် (၂၀) လောက ် ခြေတစ ် ဖက ် ဖြတ ် ခံထားရသူ အမေရိကန ် စစ ် ပြန ် ကြီးတစ ် ယောက ် ၊ ခြေထောက ် အတုတွေ အများကြီးလည ် း တပ ် ခဲ ့ ဖူးသူပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ပုံနှိပ ် ထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူပြောတာကတော ့ "" ဒါက အရမ ် းကို နူးညံ ့ တာပဲဗျာ ၊ ခေါင ် းအုံးတွေပေါ ် မှာ လမ ် းလျှောက ် ရသလိုမျိုးပဲဗျ ။ နောက ် ပြီးတော ့ သောက ် ရမ ် းကို မိုက ် တယ ် ဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ ခေတ ် မှာ မသန ် စွမ ် းဖြစ ် ခြင ် းဟာ ဘယ ် သူတစ ် ဦးတစ ် ယောက ် ကိုမှ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ ဘဝနေထိုင ် မှုမျိုးကနေ တားဆီးနေခြင ် းမျိုး မဖြစ ် သင ့ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ ဆန ္ ဒကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သုသေသနအဖွဲ ့ ကနေ တီထွင ် ဖန ် တီးတဲ ့ ကိရိယာတွေနဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေဟာ စွမ ် းဆောင ် ရည ် မြင ့ ် ကိုယ ် အင ် ္ ဂါအတုတွေကို လိုအပ ် နေသူတွေအတွက ် ဖန ် တီးဆောင ် ကြဉ ် းလာဖို ့ အသုံးပြုနိုင ် ဖို ့ ပါ 
ကျွန ် တော ့ ် အနေနဲ ့ တော ့ စစ ် ပွဲနဲ ့ အနာရောဂါ ဖြစ ် ခြင ် းကြောင ့ ် ထိခိုက ် ခံစားကြရသူတွေရဲ ့ စိတ ် နှလုံးတွေကို စတင ် ကုစားဖို ့ နေရာတစ ် ခုဆိုတာဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေအတွက ် သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် ပြီး ၊ တတ ် နိူင ် လောက ် တဲ ့ ကြားခံပေါင ် းကူးပေးတဲ ့ စနစ ် တွေ ဖန ် တီးပေးခြင ် းနည ် းလမ ် းပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဆီရဲယာ လီယွန ် းပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဘော ့ စတန ် မှာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ၊ ဒါဟာဆိုရင ် သူတို ့ ရဲ ့ လူသားဆိုင ် ရာစွမ ် းပကား အသိတရားကို ပြန ် လည ် ထိန ် းသိမ ် းပေးရုံမကပဲ ၊ 
ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပူအိုက ် တဲ ့ အောက ် တိုဘာ တစ ် မနက ် မှာ ညလုံးပေါက ် ရထားပေါ ် ကနေ မန ္ တလေးမှာ ဆင ် းခဲ ့ တယ ် ၊ ဗမာပြည ် ၊ အခုတော ့ မြန ် မာပြည ် ရဲ ့ ရှေးဟောင ် း မင ် းနေပြည ် တော ် ပါ ။ 
လမ ် းအပြင ် ပမှာ သူတို ့ ရဲ ့ ဆိုက ် ကားတွေ ဘေးမှာရပ ် နေတဲ ့ ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ ယောက ် ျားအုပ ် တစ ် အုပ ် ထဲ ပြေးဝင ် လိုက ် တယ ် ။ 
သူတို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် က လာပြီး ကျွန ် တော ့ ကို လိုက ် ပြဖို ့ ကမ ် းလှမ ် းတယ ် ။ 
သူခေါ ် တဲ ့ စျေးက တရားလွန ် ပါ ။ 
အိမ ် မှာဆို ချောကလက ် တစ ် တောင ့ ် အတွက ် ပေးမှာထက ် နည ် းပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူ ့ ဆိုက ် ကားထဲ ကုပ ် တက ် လိုက ် တယ ် ။ နောက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို နန ် းတော ် တွေနဲ ့ စေတီတွေကြား ဖြည ် းဖြည ် းချင ် း စနင ် းတယ ် ။ 
နင ် းနေတုန ် း သူက ရွာကနေ မြို ့ ကိုတက ် လာခဲ ့ ပုံကို ကျွန ် တော ် ကို ပြောပြတယ ် ။ 
သူဟာ သင ် ္ ချာဘွဲ ့ ရထားသူပါ ။ 
သူ ့ အိပ ် မက ် က ကျောင ် းဆရာဖြစ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ စစ ် အာဏာရှင ် စနစ ် အောက ် မှာ ဘဝဟာ ခက ် ခဲပါတယ ် ။ ဒီတော ့ သူအသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် း နိုင ် တာ ဒါပဲပေါ ့ ။ 
ညပေါင ် းများစွာ တကယ ် က ဆိုက ် ကားထဲမှာ သူအိပ ် ခဲ ့ ရတာကို ကျွန ် တော ့ သူပြောပြတယ ် ။ ညလုံးပေါက ် ရထားကဆင ် းတဲ ့ ပထမဆုံး ခရီးသည ် တွေကို ဖမ ် းမိအောင ် လို ့ ပါ ။ 
သိပ ် မကြာခင ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အတော ် များများ တူတဲ ့ အချက ် တွေ ရှိတာ သိလာရတယ ် ။ နှစ ် ယောက ် လုံး ၂၀ ကျော ် တွေပါ ။ နှစ ် ယောက ် လုံး နိုင ် ငံခြား ယဉ ် ကေးမှုတွေကို စိတ ် ဝင ် စားကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ကို သူ ့ အိမ ် ကို ဖိတ ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျယ ် ပြီး လူရှုပ ် တဲ ့ လမ ် းတွေကို ကွေ ့ ချိုးပြီး ကြမ ် းတမ ် း ခေါင ် ဖျားတဲ ့ နောက ် ဖေးလမ ် းတွေ ထဲမှာ တဂျုံးဂျုံးစသွားကြတယ ် ။ 
ဘေးတစ ် ဝိုက ် မှာက ကျိုးပျက ် နေတဲ ့ တဲကုပ ် တွေရှိပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ဘယ ် ရောက ် နေလဲ ဆိုတာ ပျောက ် ဆုံးနေပြီး အခု ဘာမဆို ဖြစ ် သွားနိုင ် တယ ် ဆိုတာ သဘောပေါက ် မိတယ ် ။ 
ရိုက ် နှက ် လုယူခံရတာ ၊ ဆေးခပ ် ခံရတာ (သို ့) ဒီထက ် ဆိုးတာ တစ ် ခုခုပေါ ့ ။ 
ဘယ ် သူမှ သိမှာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
နောက ် ဆုံးတော ့ သူရပ ် လိုက ် ပြီး တဲလေး တစ ် လုံးထဲ ကျွန ် တော ့ ကို ခေါ ် သွားတယ ် ။ အခန ် းတစ ် ခန ် းသာပါတဲ ့ တဲလေးပါ ။ 
နောက ် တော ့ သူအောက ် ကို ကိုင ် းလိုက ် ပြီး အိပ ် ရာအောက ် ကို လှမ ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ထဲမှာ အေးစက ် သွားတယ ် ။ 
သူဘာများ ဆွဲထုတ ် မလဲ စောင ့ ် ကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး ဘူးတစ ် ဘူး သူ ဆွဲထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
အတွင ် းမှာက နိုင ် ငံခြား ဧည ့ ် သည ် တွေဆီက သူရထားတဲ ့ စာအစောင ် စောင ် ပါ ။ တစ ် ချို ့ စာတွေမှာ သူ ့ ရဲ ့ နိုင ် ငံခြာသား မိတ ် ဆွေသစ ် တွေရဲ ့ အဖြူအမည ် း လျှပ ် တစ ် ပြက ် ဓါတ ် ပုံဟောင ် းလေးတွေ ကပ ် ထားတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီည အပြန ် နှုတ ် ဆက ် တော ့ ခရီးထွက ် တာရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် ကို ကျွန ် တော ့ ကို သူပြလိုက ် တာ သဘောပေါက ် မိတယ ် ။ ဒါက စွန ့ ် စားဖို ့ ၊ အခြားနည ် းနဲ ့ ဆို သင ် ဘယ ် တော ့ မှ သွားမှာမဟုတ ် တဲ ့ နေရာတွေကို အတွင ် းရော ၊ အပြင ် ပန ် းပါသွားဖို ့ ၊ မသေချာ ၊ မရေရာမှုထဲကို ကြောက ် တာတောင ် မှ အရဲစွန ့ ် ဖို ့ ပါ ။ 
အိမ ် မှာဆို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အရာတွေရဲ ့ ထိပ ် မှာ ရှိနေတာ ပုံဖမ ် းဖို ့ ကြောက ် ဖွယ ် လိလိ လွယ ် တယ ် ။ 
အပြင ် လောက မှာကျတော ့ ကိုယ ် ဟာ ကာလတိုင ် းအတွက ် မဟုတ ် ဘူးဆိုတာနဲ ့ ကိုယ ် ဟာ အရာတွေရဲ ့ အောက ် ကို မရောက ် နိုင ် တာပါ သတိပေးတယ ် ။ 
နေရာတိုင ် းမှာ Ralph Waldo Emerson သတိပေးသလို "" လူတွေဟာ နေသားတကျရှိလိုကြပေမဲ ့ နေသားမကျသရွေ ့ အထိပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရှိပါတယ ် ။ "" ဒီအစည ် းအဝေးကြီးမှာ ရင ် ဖိုရတဲ ့ စိတ ် ကူးသစ ် တွေနဲ ့ ရှာဖွေမှုတွေကို ကြားရတာ ကံကောင ် းတာပါ ။ တကယ ် မှာတော ့ အသိသုတကို စိတ ် လှုပ ် ရှားစွာ ရှေ ့ တန ် းတင ် တဲ ့ နည ် းတွေ အားလုံးအကြောင ် းပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ချက ် မှာတော ့ အသိသုတဟာ ကုန ် သွားတယ ် ။ 
အဲဒီကာလဟာ သင ့ ် ဘဝကို အစစ ် အမှန ် ဆုံးဖြတ ် ခံရတဲ ့ အချိန ် ပါ ။ သင ် ချစ ် မိတယ ် ၊ မိတ ် ဆွေတစ ် ဦး ဆုံးရှုံးတယ ် ၊ မီးတွေ ပျက ် သွားတယ ် ၊ 
အဲဒီကာလပါ ၊ သင ် ဟာ သင ့ ် ဟာ ပျောက ် ဆုံး ၊ မသက ် မသာဖြစ ် ၊ သင ် ဆီကနေ ဆွဲထုတ ် ခံရချိန ် ၊ သင ် ဘယ ် သူဆိုတာ သိရှိချိန ် ပါ ။ 
မသိခြင ် းဟာ အတိသုဆိုတာ ကျွန ် တော ် မယုံဘူး ။ 
သိပ ္ ပံပညာဟာ ယုံမှားစရာမလိုအောင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝတွေကို ပိုတောက ် ပ ၊ ပိုအသက ် ရှည ် ပိုကျန ် းမာအောင ် ဖန ် တီးပေးထားတယ ် ။ 
ရူပဗေဒ နိယာမတွေ ကျွန ် တော ့ ကို ပြသပေးပြီး သုံးနဲ ့ သုံးမြှောက ် ရင ် ကိုးဆိုတာ ထောက ် ပြပေးခဲ ့ တဲ ့ ဆရာတွေကို အမြဲ ကျေးဇူးတင ် တယ ် ။ 
ဒါကို နေ ့ သို ့ မဟုတ ် ည အချိန ် မရွေး တွက ် ထုတ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သင ် ္ ချာပညာရှင ် က အနုတ ် သုံးကို အနုတ ် သုံး နဲ ့ မြှောက ် ရင ် ကိုးဖြစ ် တယ ် လို ့ ပြောတော ့ ယုံကြည ် မှုလိုနီးနီး ခံစားရတဲ ့ ယုတ ္ တိတစ ် မျိုးပါ ။ 
တစ ် နည ် းဆိုရင ် အသိသုတရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဟာ မသိခြင ် းဆိုတာ အမြဲတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
အံ ့ ဩဖွယ ် ကောင ် းနိုင ် တယ ် ။ 
(သို ့) ဆန ် းကျယ ် တယ ် ၊ 
ဖြစ ် နိုင ် ခြေပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ဘဝမှာ ကိုယ ့ ် ကို မြှင ့ ် တင ် ပေးပြီး ရှေ ့ ကိုတွန ် းပို ့ တဲ ့ ကိုယ ် မသိတဲ ့ အရာတွေက ကိုယ ် သိတာတွေထက ် ပိုများတာ တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် မသိတဲ ့ အရာတွေကပဲ ကိုယ ့ ် ကို လူတိုင ် းနဲ ့ ပိုနီးစပ ် ဖို ့ ကိုယ ် အနားကို ဆောင ် ကြဉ ် းပေးပါတယ ် ။ 
မကြာခင ် က နိုဝင ် ဘာလတိုင ် း ရှစ ် နှစ ် ဆက ် တိုက ် Dalai Lama နဲ ့ အတူ နှစ ် တိုင ် း ဂျပန ် အနံ ့ ခရီးထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ကျွန ် တော ့ ကို နေ ့ တိုင ် းပြောတာ တစ ် ခုက အများစု ထင ် ရတာက လူတွေကို စိတ ် ချပြီး ယုံကြည ် မှုပေးဖို ့ ပါ ။ "" ကျုပ ် မသိဘူး "" တဲ ့ ။ "တိဗက ် မှာ ဘာတွေ ဆက ် ဖြစ ် မှာလဲ ။" 
"ကမ ္ ဘာ ့ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဘယ ် တော ့ ရမလဲ ။" 
"ကလေးတွေပျိုးထောင ် ဖို ့ အကောင ် းဆုံက ဘာလဲ ။" 
ဒီပညာရှိကြီးက ပြောတာက "" ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းပြောရရင ် ကျုပ ် မသိဘူးဗျာ ။ "" 
Nobel ဆုရှင ် စီးပွားရေးပညာရှင ် Daniel Kahneman ဟာ လူသား အပြုအမူကို သုတောသနပြုနေတာ အခုဆို နှစ ် ၆၀ ကျော ် ပါပြီ ။ သူ ့ ရဲ ့ သုံးသပ ် ချက ် က ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အမြဲတမ ် းတော ့ ဖြစ ် သင ့ ် တာ ထက ် ပိုပြီးကျွန ် ုပ ် တို ့ သိတယ ် ထင ် တာမှာ အများကြီး ပိုယုံကြည ် မှုရှိကြပါတယ ် ။ 
သူ မှတ ် မှတ ် ရရ ပြောတာက ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ မသိမှုကို လျစ ် လျှူရှုဖို ့ အကန ့ ် အသတ ် မဲ ့ တဲ ့ အစွမ ် းတစ ် ခုရှိတာပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ သိတယ ် ၊ ကိုးကားတယ ် ၊ ကိုကား တာဖျက ် တယ ် ၊ တို ့ အသင ် း ဒီသီတင ် းပတ ် နိုင ် မယ ် ၊ ကိုယ ် မှန ် တဲ ့ ရှားပါးတဲ ့ ကာလတွေမှာ ဒီအသိသုတသာ မှတ ် မိကြပါတယ ် 
အချိန ် အများစုမှာတော ့ အမှောင ် ထဲမှာပါ ။ 
ဒါက ရင ် းနှီးကျွမ ် းဝင ် မှု ရှိရာပါ ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ ချစ ် သူ မနက ် ဖြန ် ဘာလုပ ် မယ ် ဆိုတာသိလား ။ 
ခင ် ဗျားသိချင ် လား 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးရဲ ့ မိဘတွေ ၊ တစ ် ချို ့ တွေ ခေါ ် သလိုပေါ ့ ၊ အာဒမ ် နဲ ့ ဧဝဟာ ဇီဝသစ ် ပင ် ကနေသာ စားနေခဲ ့ သရွေ ့ ဘယ ် တော ့ မှ မသေလောက ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကောင ် းမှုနဲ ့ မကောင ် းမှုရဲ ့ အသိသုတ သစ ် ပင ် ကနေ တစ ် တိတစ ် တိဝါးပြီး ခဏခြင ် းမှာ အပြစ ် ကင ် းတာကနေ ကျဆင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ရှက ် ကိုးရှက ် ကန ် းဖြစ ် ကာ ဗျာများပြီး မဝံ ့ မရဲ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက သူတို ့ အသိနည ် းနည ် း နောက ် ကျသွားတာက ကိုယ ် သိဖို ့ လိုတာတွေ ရှိတာ အသေအချာရှိပေမဲ ့ မစူးစမ ် းပဲ ချန ် ထားရင ် ပိုကောင ် းတာတွေ အများကြီး ပိုရှိတာကိုပါ ။ 
ကဲ ကျွန ် တော ် ကလေးတုန ် းက အကုန ် လုံး သိခဲ ့ တယ ် ၊ တကယ ် ပါ ။ 
စာသင ် ခန ် းတွေထဲမှာ အချက ် တွေ စုဆောင ် းရင ် း အနှစ ် ၂၀ ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ Time Magazine အတွက ် ဆောင ် းပါးတွေ ရေးရင ် း သတင ် းအချက ် အလက ် လုပ ် ငန ် းမှာ တကယ ် ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဂျပန ် ကို နှစ ် ပတ ် ခွဲကြာ ပထမဆုံး တကယ ့ ် ခရီးထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဂျပန ် ရဲ ့ ဘုရားကျောင ် းတွေ ၊ ဖက ် ရှင ် တွေ ၊ ဘေ ့ စ ် ဘောပွဲတွေ ၊ ဂျပန ် ရဲ ့ စိတ ် ထားကို အသေးစိတ ် ရှင ် းထားတဲ ့ စာမျက ် နှာ ၄၀ စာတမ ် းနဲ ့ ပြန ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါအားလုံးရဲ ့ အောက ် မှာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ရှင ် းမပြနိုင ် သေးတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကို ဒီလောက ် လှုပ ် ခပ ် စေတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေအတွက ် ကျွန ် တော ် နားမလည ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုခု ၊ ဂျပန ် မှာ သွားနေဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တာပါ ။ 
အခု ဒီမှာနေတာ ၂၈ နှစ ် ရှိပါပြီ ။ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ မွေးစားအိမ ် အကြောင ် း တကယ ် ကို အများကြီး မပြောနိုင ် ပါဘူး ။ 
ဒါက အံ ့ သြစရာပါ ၊ အကြောင ် းက နေ ့ တိုင ် း ရှာဖွေမှု အသစ ် လုပ ် နေရင ် း ဒီဖြစ ် စဉ ် မှာ ဟိုနား ဒီနားမှာ ကြည ့ ် ရင ် း ဘယ ် တော ့ မှ သိမှာမဟုတ ် တဲ ့ သိန ် းချီတဲ ့ အရာတွေ မြင ် နေတယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
အသိသုတဟာ အဖိုးမဖြတ ် နိုင ် တဲ ့ လက ် ဆောင ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အသိသုတရဲ ့ အစွဲမှားမှုဟာ မသိခြင ် းထက ် ပိုအန ္ တရာယ ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ချစ ် သူ သို ့ မဟုတ ် ရန ် သူကို သိတယ ် လို ့ ထင ် တာဟာ သူတို ့ ကို ဘယ ် တော ့ မှ မသိဘူးလို ့ ဝန ် ခံတာထက ် ပိုပြီး ဒုက ္ ခပေးတတ ် ပါတယ ် ။ 
ဂျပန ် မှာ မနက ် တိုင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တိုက ် ခန ် းလေးထဲ နေဟာ လှိမ ့ ် ဝင ် လာတဲ ့ အခါ မိုးလေဝသ ခန ့ ် မှန ် းချက ် ကို မကြည ့ ် ဖို ့ အတော ် ဒုက ္ ခခံလိုက ် တယ ် ၊ အကြောင ် းက လုပ ် လိုက ် ရင ် ကျွန ် တော ့ စိတ ် ဟာ မကြည ် မလင ် နဲ ့ အာရုံပျက ် မှာမို ့ လို ့ ပါ ။ နေ ့ ဟာ လင ် းနေတယ ် ဆိုတာတောင ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အချိန ် ပြည ့ ် စာရေးဆရာ ဖြစ ် တာ ၃၄ နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် သင ် ယူမိတာတစ ် ခုက ကိုယ ် ဟာ ထိန ် းချုပ ် မှု မရှိတဲ ့ အခါမှာ ကိုယ ် နောက ် ဘာဖြစ ် မှာကို မသိတဲ ့ အခါ ၊ ကိုယ ် ဟာ ကိုယ ့ ် ဝန ် းကျင ် က အရာရာတိုင ် းထက ် ပိုကြီးတယ ် လို ့ ထင ် မြင ် မိတဲ ့ အခါ ပြောင ် းလဲခြင ် း ဖြစ ် လာတာပါ ။ 
အချစ ် (သို ့) သေရေးရှင ် ရေး ကာလတွေမှာလည ် း ဒီအတိုင ် းပါပဲ ။ 
ရုတ ် တရက ် ဆိုက ် ကားဆီ ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ခါပြန ် လာကြပြီး ကျယ ် ပြန ့ ် ပြီး လင ် းထိန ် နေတဲ ့ လမ ် းတွေမှာ တဂျိုင ် းဂျိုင ် း နှင ် နေကာ ခရီးရဲ ့ ဒါကြောင ့ ် ဘဝရဲ ့ ပထမဆုံး ဥပေဒသကို တကယ ် ပဲ အမှတ ် ရစေပါတယ ် ။ သင ် ဟာ အရှုံးပေးဖို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် သလောက ် ပဲ ကြံခိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဆုံးမှာတော ့ ဖြစ ် နိုင ် တာက လူသားဖြစ ် ခြင ် းဟာ အတွင ် းကျကျ သိခြင ် းထက ် အများကြီး ပိုအရေးပါတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂစ ် တာ စတင ် တီးခတ ် သည ်) (အားပေးသံများ) (အားပေးသံများ) (ဂီတသံ အဆုံးသတ ် သည ် ။) 

ကုမ ္ ပဏီတွေ ကျရှုံးကြရခြင ် းမှာ အကြောင ် းရင ် း နှစ ် ရပ ် ရှိတယ ် - သူတို ့ ဟာ လုပ ် နေကျကို ဆက ် လုပ ် ကြတယ ် ဒါမှမဟုတ ် ဆန ် းသစ ် တာတွေကိုပဲ လုပ ် ကိုင ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အမြင ် အရ အရည ် အသွေးအရ ကြီးထွားရန ် အတွက ် အရာနှစ ် ခုကို ဟန ် ချက ် ညီမျှအောင ် လုပ ် ရန ် လိုတယ ် - စူစမ ် းမှု နဲ ့ အသုံးချမှု ကိုဆိုလိုပါတယ ် ။ 
နှစ ် ခုစလုံး လိုအပ ် တာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ တစ ် ခုတည ် းကို လုပ ် မှုဟာ လွန ် ကဲသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
Facit သာဓကကို ယူကြည ့ ် မယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အဲဒီစက ် တွေ မှတ ် မိလောက ် အောင ် အသက ် ကြီးသူပါ ။ 
Facit ဟာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာ ကုမ ္ ပဏီကြီးပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ဆွီဒင ် နိုင ် ငံထဲက နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ သစ ် တောထဲမှာ ပေါက ် ဖွားလာခဲ ့ ကြကာ ကမ ္ ဘာ ့ အကောင ် းဆုံး ဂဏန ် းတွက ် စက ် ကို ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
လူတိုင ် း သုံးကြရတယ ် ။ 
အီလက ် ထရွန ် နစ ် တွက ် စက ် တွေ ပေါ ် လာတော ့ သူတို ့ ဘာလုပ ် ကြလဲ ။ 
သူတို ့ ဟာ ခုနက စက ် တွေကိုပဲ စက ် ပြီး ထုတ ် လုပ ် နေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ခြောက ် လအတွင ် းမှာ သူတို ့ ဟာ ဝင ် ငွေ အများဆုံးရရှိမှုမှ 
ပြုတ ် ထွက ် သွားခဲ ့ ကြရတယ ် ။ 
မရှိကြတော ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် Facit စက ် ရုံနဲ ့ ပတ ် သက ် လာရင ် ရယ ် စရာအချက ် က Facit အင ် ဂျင ် နီယာတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ဂဏန ် းတွက ် စက ် တွေကို ထပ ် စစ ် ကြည ့ ် ရန ် ဂျပန ် နိုင ် ငံမှာ အီလက ် ထရွန ် နစ ် တွက ် စက ် တွေ ဝယ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ဆိုတဲ ့ သတင ် းပါပဲ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) Facit ဟာ အသုံးချမှုမှာ လွန ် ကဲသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ စူးစမ ် းမှု ဆိုတာလည ် း လွန ် ကဲနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အချို ့ က ကျွန ် တော ် ဟာ ဥရောပတိုက ် ထဲက ဇီဝစက ် မှု တစ ် ခုနဲ ့ နီးနီးကပ ် ကပ ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
OncoSearch အမည ် ရှိတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီ ဆိုပါစို ့ ။ 
အဲဒီကုမ ္ ပဏီဟာ သိပ ် ကို တော ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကင ် ဆာ ပုံစံအချို ့ ကို ရောဂါ ဖေါ ် ထုတ ် နိုင ် ရုံသာမက ၊ ကုသနိုင ် တဲ ့ အပလီကေးရှင ် းတွေ သူတို ့ ဆီမှာ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
နေ ့ စဉ ် လိုလို အသစ ် အဆန ် း တစ ် ခုခု တီထွင ် နိုင ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ သိပ ် ကို တီထွင ် ဆန ် းသစ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိခဲ ့ ကြကာ ၊ "" သေချာပေါက ် ကောင ် းပြီဆိုမှ "" ၊ ဒါမှမဟုတ ် ၊ "" အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ကြမယ ် "" လို ့ ဆုနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ သူတို ့ ဟာ အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် မလာမီမှာ တော ် ရုံတန ် ရုံ ကောင ် းမလာမီမှာ သူတို ့ ခေတ ် နောက ် ကျ ကျန ် ရစ ် သွားကြခြင ် းဟာ ဝမ ် းနည ် းစရာ ကောင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
OncoSearch ဟာ စူးစမ ် းရှာဖွေကို လွန ် ကဲစွာ လုပ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ စူးစမ ် းမှု နဲ ့ အသုံးချမှု အကြောင ် းကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ ် Stanford University မှာ ​ လေ ့ လာ သင ် ယူစဉ ် ကြားလိုက ် ရတယ ် ။ 
အဲဒီ အယူအဆကို Jim March က ဖေါ ် ထုတ ် တင ် ပြခဲ ့ တာပါ ။ 
အဲဒီ ယူဆချက ် ရဲ ့ လက ် တွေ ့ ကျမှုကမှ ကျွန ် တော ့ အတွက ် စွမ ် းအားကြီးပါ ။ 
စူးစမ ် းလေ ့ လာမှု ။ 
စူးစမ ် းလေ ့ လာမှုဆိုတာ သစ ် ဆန ် းတာကို ရှာကြံမှုပါ ။ 
အဲဒါဟာ ရှာကြံရေးပါ ၊ တစ ် ခုခု တွေ ့ ရှိမှုမပါ ၊ အဲဒါဟာ ထုတ ် ကုန ် အသစ ် တွေ ၊ ဆန ် းသစ ် မှုတွေ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရှေ ့ တန ် းမျက ် နှာစာကို ချဲ ့ ထွင ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ရဲ ့ သူရဲကောင ် တွေဟာ စူးစမ ် းလေ ့ လာခဲ ့ ကြသူတွေပါ- Madame Curie ၊ Picasso ၊ Neil Armstrong ၊ Sir Edmund Hillary စတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ နော ် ဝေ ဇာတိပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သူရဲကောင ် း အားလုံးဟာ ထိုက ် တန ် တဲ ့ စူးစမ ် းလေ ့ လာရေးသမားတွေပါ ။ 
စူးစမ ် းလေ ့ လာမှုဟာ အန ္ တရာယ ် များတာ ကျွန ် တော ် သိကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ အဖြေတွေ မရှိသေးပါ ၊ အဲဒါတွေကို ကျွန ် တော ် ရှာတွေ ့ ပါ ့ မလား မသိကြပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ အန ္ တရာယ ် တွေ များမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိတယ ် ။ 
အသုံးချမှုကျတော ့ အဲဒါရဲ ့ ပြောင ် းပြန ် ပါ ။ 
အသုံးချမှုဆိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ရှိတဲ ့ ဗဟုသုတတွေကို သုံးပြီး ကောင ် းမွန ် အောင ် လုပ ် ကိုင ် မှုပါ ။ 
အသုံးချမှုဟာ ရထားတွေ အချိန ် မှန ် ​ ေပြးဆွဲစေတာပါ ။ 
ကောင ် းတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေ ပိုမြန ် လျက ် ဈေးချိုစွာနဲ ့ လုပ ် ကိုင ် မှုပါ ။ 
အသုံးချမှုဟာ အန ္ တရာယ ် မရှိတတ ် ပါ- ရေတိုကာလ ဆိုရင ် ပေါ ့ ။ 
စူးစမ ် းမှုကိုသာ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကြရင ် ၊ ရေရှည ် မှာ သိပ ် ကို အန ္ တရာယ ် များနိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ နာမည ် ကြီး ပေါ ့ ပ ် အဖွဲ ့ တွေကို မှတ ် မိကြမှာပါ ၊ သူတို ့ ဟာ သိနှင ့ ် နေကြပြီဖြစ ် တဲ ့ သီချင ် းဟောင ် းတွေကိုပဲ လုံးဝ နားမထောင ် ချင ် အောင ် ဖြစ ် လာတဲ ့ အထိကို ဆိုနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
စူးစမ ် းမှုဆိုင ် ရာ အန ္ တရာယ ် က အဲဒါမျိုးပါ ။ 
ဒီတော ့ ရေရှည ် ကို ယူကြည ့ ် ရင ် စူးစမ ် းမှု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ရေတိုကို ယူကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် အသုံးချမှု ဖြစ ် ပါမယ ် ။ 
ကလေးငယ ် တွေဆိုရင ် တစ ် နေ ့ ကုန ် စူးစမ ် းလေ ့ လာနေကြတာပါ ။ 
တစ ် နေ ့ လုံးဟာ စူးစမ ် းလေ ့ လာမှုပါ ။ 
အသက ် ကြီးရင ့ ် လာတော ့ အသုံးချနိုင ် တဲ ့ အသိပညာတွေ ရှိနေလို ့ စူးစမ ် းမှုကို လျှော ့ လုပ ် ကြတယ ် ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေလည ် း အလားတူပါပဲ ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ နာမည ် ကြီးလာတာနဲ ့ အမျှ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှု လုပ ် တာ နည ် းလာပါတယ ် ။ 
အဲဒါ ့ ကို အမှုဆောင ် လူကြီးတွေ အထူး အလေးပေးရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ကို မကြာခဏ ပုံစံ အမျိုးမျိုးဖြင ့ ် မေးလေ ့ ရှိကြပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ဆိုပါစို ့ ၊ "ကျွန ် တော ် ဟာ တချိန ် တည ် းမှာ လုပ ် ငန ် းကို လုပ ် ကိုင ် ရင ် း ဘယ ် လို တီထွင ် နိုင ် မှာလဲ?" 
"" ကျွန ် တော ် တို ့ အသုံးမဝင ် ဖြစ ် မလာမီ အကြပ ် အတည ် း မရင ် ဆိုင ် ရမီ ကုမ ္ ပဏီ ပြောင ် းလဲရေးကို ဘယ ် လိုလုပ ် အာမခံ ပေးလို ့ ရနိုင ် မလဲ ။ "" ဒီတော ့ တစ ် ခု ကောင ် းနေဖို ့ လုပ ် ကိုင ် ရတာ ခဲယဉ ် းတယ ် ။ 
တချိန ် တည ် း နှစ ် ခုစလုံးကို ၊ စူးစမ ် းမှုရော အသုံးချမှုကိုပါ ၊ ကောင ် းမွန ် စွာ လုပ ် ကိုင ် ရေးကျတော ့ အနုပညာပါ ။ 
ကုမ ္ ပဏီ နှစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းကသာ ထိရောက ် စွာ စူးစမ ် းနိုင ် ကြကာ တချိန ် တည ် းမှာ အသုံးချမှုကိုပါ တပြိုင ် နက ် တည ် း လုပ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိကြတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရှိခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို လုပ ် နိုင ် ရင ် ရရှိတဲ ့ အကျိုးအမြတ ် က အံ ့ စရာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ အထင ် ကရ သာဓကတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
Nestlé က Nespresso ကို တီထွင ် ခဲ ့ တာ ၊ Lego က လှုပ ် ရှားရုပ ် ပုံတွေ လုပ ် ကိုင ် လာတာ Toyota က နှစ ် မျိုးသုံး ကားတွေ ထွင ် လာတာ ၊ Unilever က ရေရှည ် ခံနိုင ် စွမ ် းကို ရှာကြံလာတာ ၊ သာဓကတွေ အများကြီးပါ ၊ ရရှိလာတဲ ့ အကျိုးစီးပွားတွေကလဲ ဧရာမများတယ ် ။ 
ချိန ် ခွင ် မျှတရေးဟာ ဘာလို ့ ခက ် တာလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ရောက ် နေတဲ ့ နေရာမှာပဲ ရှိနေအောင ် ချုပ ် ကိုင ် ထားတဲ ့ အရာတွေကြောင ့ ် ပါ ။ 
အဲဒါတွေ အများကြီးရှိပေမဲ ့ နှစ ် ခုကို ပြောပြမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရှာကြံမှု ထောင ် ချောက ် အကြောင ် း ယူကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် ခုခုကို ရှာတွေ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါ အလုပ ် ဖြစ ် လာအောင ် သည ် းခံမှု သို ့ မဟုတ ် ဇွဲလုံ ့ လ မရှိကြပါဘူး ။ 
အဲဒါနဲ ့ အဲဒါကို စွဲကိုင ် ထားမှုအစား အသစ ် တစ ် ခုခုကို တီထွင ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါလည ် း ထပ ် ဖြစ ် မလာပြန ် ပါ ။ ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စိတ ် ကူးတွေ ရလိုက ် ၊ စိတ ် ပျက ် လိုက ် ဝဲထဲမှာ လည ် နေရတယ ် ။ 
OncoSearch က အဲဒီလို သာဓက ကောင ် းတစ ် ခုပါ ။ 
နာမည ် ကြီး သာဓကက Xerox ပဲပေါ ့ ။ 
အဲဒီလို ကုမ ္ ပဏီတွေထဲမှာသာ မြင ် ကြရတာ မကပါ ။ 
အစိုးရ ကဏ ္ ဍတွေထဲမှာလည ် း အလားတူ မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ပညာရေး ၊ သုတေသန ၊ ကျန ် းမာရေးစနစ ် ၊ ကာကွယ ် ရေးကိုတောင ် ၊ ထိထိရောက ် ရောက ် ပြပြင ် ပြောင ် းလဲချင ် ရင ် ၊ လက ် တွေ ့ ဖြစ ် လာဖို ့ ၁၀ ၊ ၁၅ နှစ ် မက အနှစ ် ၂၀ လည ် း လိုအပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မစောင ့ ် နိုင ် ၊ ပြောင ် းပြစ ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အခွင ့ ် မပေးကြပါ ။ 
အောင ် မြင ် မှုကလည ် း နောက ် ထောင ် ချောက ် တစ ် ခု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
Facit ရဲ ့ အဖြစ ် ဟာ အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ ထောင ် ချောက ် ပါပဲ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ လက ် ထဲမှာ တကယ ့ ် ကို အနာဂတ ် ဟာ ရှိနေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ သူတို ့ မမြင ် နိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ သူတို ့ မြတ ် နိုးခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာကို လုပ ် ကိုင ် ရာမှာ သိပ ် ကို တော ် ခဲ ့ ကြလို ့ ဘာမှ မပြောင ် းလဲလိုခဲ ့ ကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လည ် း အလားတူပါ ။ 
တစ ် ခုခုကို ကောင ် းကောင ် း သိရင ် ပြောင ် းလဲဖို ့ ခက ် တယ ် ။ 
Bill Gates ပြောခဲ ့ ဘူးပါတယ ် - "" အောင ် မြင ် မှုဆိုတာ ခပ ် ညံ ့ ညံ ့ ဆရာပါ ။ 
တို ့ မကျရှုံးနိုင ် ဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို မြှူစွယ ် နေလို ့ ပါ ။ "" အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုက အဲဒီလိုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးလို ့ ရမယ ့ ် သင ် ခန ် းစာတွေ တချို ့ ရှိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေလည ် း သုံးနိုင ် မှာပါ ။ 
ပထမ သင ် ခန ် းစာက- အကြပ ် အတည ် းရဲ ့ ရှေ ့ မှာရှိနေပါ ။ 
တီထွင ် ဆန ် းသစ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီဟာ လက ် တွေ ့ မှာ အနာဂတ ် အတွက ် အာမခံချက ် ကို ဝယ ် ယူနိုင ် သလိုပါပဲ ။ 
Netflix ဆိုရင ် အရင ် တုန ် းက ဖြန ့ ် ဖြူးရေး စနစ ် အတိုင ် း ဆက ် ပြီး အလွယ ် လေးနဲ ့ သွားနေနိုင ် ခဲ ့ မှာပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ သူတို ့ ဟာ အစဉ ် လုပ ် လာခဲ ့ ကြသလို ၊ လာမယ ့ ် တိုက ် ပွဲအတွက ် ကို ပြင ် ဆင ် နေခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
"" ဘယ ် လိုပဲ ခက ် ခဲရင ် ခက ် ပေ ့ စေ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လာမယ ့ ် ဆန ် းသစ ် တီထွင ် ရေး တိုက ် ပွဲထဲမှာ အောင ် မြင ် ကြမှာပါ ။ "" လို ့ ဆိုသူတွေရှိတယ ် ။ 
ဒုတိယ အချက ် က- အချိန ် စကေး အမျိုးမျိုးဖြင ့ ် ထည ့ ် တွက ် ထားပါ ။ 
ဇယား တစ ် ခု ကျွန ် တော ် ပြမယ ် ၊ သိပ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာပါပဲ ။ 
လေ ့ လာခဲ ့ တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတိုင ် းဟာ တစ ် နှစ ် ကာလကို တွက ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ကုမ ္ ပဏီရဲ ့ တန ် ဖိုးကို လေ ့ လာကြည ့ ် ရင ် ၊ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှုကြောင ့ ် ၃၀ ရာခိုင ် နှုန ် းလောက ် ပဲ တိုးပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တစ ် နှစ ် ကို စဉ ် းစားရင ် ၊ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှုဟာ သိပ ် အရေးမကြီးပါ ။ 
ရှေ ့ တိုးလျက ် ၊ ခုနက ကုမ ္ ပဏီကိုပဲ ၁၀ နှစ ် ဆိုတဲ ့ ကာလကို ယူကြည ့ ် ပါက ၊ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှုရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် ချက ် ဟာ ရာခိုင ် နှုန ် း ၇၀ ရှိတာကို အံ ့ ဖွယ ် တွေ ့ ရမယ ် ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ မရွေးနိုင ် ကြပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ခရီးဆက ် သွားနေရင ် း ရေရှည ် အတွက ် ဦးတည ် သွားကြရပါမယ ် ။ 
တတိယ က- ပါရမီကို ဖိတ ် ကြားပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မိမိဘာသာမိမိ စူးစမ ် းမှု နှင ့ ် အသုံးချမှုကို မျှနေအောင ် လုပ ် နိုင ် မှာကို မျှော ် လင ့ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
အဖွဲ ့ အလိုက ် ကြိုးစားရမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စိန ် ခေါ ် မှုတွေကို ခွင ့ ် ပြုရပါမယ ် ။ 
အထင ် ကရ ကုမ ္ ပဏီဆိုရင ် စိန ် ခေါ ် များကို ရင ် ဆိုင ် နိုင ် ရဲရမယ ် ၊ ပြီးတော ့ အပြုသဘော စိန ် ခေါ ် ခံနိုင ် မှုဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီ လက ္ ခဏာပါ ။ 
အဲဒါဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ မိဘအုပ ် ထိန ် းမှု ပုံစံမျိုးလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး အချက ် က- အောင ် မြင ် မှုကို မယုံပဲဆန ် းစစ ် နေပါ ။ 
ရောမခေတ ် တုန ် းက အောင ် ပွဲခံ စစ ် ချီတက ် ပွဲ အစဉ ် အလာကို သတိရသင ့ ် တယ ် ၊ စစ ် ဗိုလ ် ချုပ ် တွေဟာ ၊ အောင ် ပွဲကြီး တစ ် ခုရဲ ့ နောက ် မှာ ၊ သူတို ့ အား ဂုဏ ် ပြု အခမ ် းအနားကိုပါ ။ 
မြင ် းကရထားကို စီးလျက ် ရောမမြို ့ တော ် ထဲကို ဝင ် သွားကြရာတွင ် ၊ သူတို ့ နှင ့ ် ကပ ် လျက ် လိုက ် ပါလာသူ တစ ် ဦးရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ "" သင ် သည ် သာမန ် လူသားပဲ ဆိုတာ မမေ ့ ပါနဲ ့ "" လို ့ နားထဲကို သတိပေးရန ် အတွက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ထောက ် ပြချင ် တာက- စူးစမ ် းမှုနဲ ့ အသုံးချမှုကို မျှတအောင ် လုပ ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ အရမ ် းကို အကျိုးဖြစ ် ထွန ် းမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အဲဒါဟာ မလွယ ် ပါ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ သတိချပ ် နေရပါမယ ် ။ 
အသုံးတည ့ ် တဲ ့ မေးခွန ် း နှစ ် ခိုကိုသာ ကျွန ် တော ် ထောက ် ပြလိုပါတယ ် ။ 
ပမထ မေးခွန ် းက ကိုယ ် ရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီကို လေ ့ လာကြည ့ ် ပါ- ကုမ ္ ပဏီဟာ အောင ် မြင ် မှု ထောင ် ချောက ် ထဲကို ကျသွားနိုင ် တဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် ပုံစံဟောင ် းအတိုင ် း သွားမြဲသွားနိုင ် တဲ ့ အန ္ တရာယ ် ရှိနိုင ် တဲ ့ မျက ် နှာစာများကို ရှာကြည ့ ် နေရမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ပြောင ် းလဲရန ် ဘာများ လုပ ် နိုင ် မလဲ ။ 
ဒုတိယ မေးခွန ် းက- အသစ ် အဆန ် း တစ ် ခုခုကို ငါ နောက ် ဆုံး စူးစမ ် းခဲ ့ တာ ဘယ ် တုန ် းကလဲ ၊ အဲဒါက ငါ ့ ကို ဘယ ် လိုများ ပြောင ် းလဲသွားစေခဲ ့ တာလဲ ။ 
ငါဟာ တစ ် ခုခုကို ပိုပြီး လုပ ် ရန ် များ လိုအပ ် သလား ။ 
ကျွန ် တော ် က လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို အခုလို မှာခဲ ့ ပါရစေ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ မိမိသဘာဝအရ စူးစမ ် းလိုသူပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကိုယ ် သိထားတွေကို အသုံးချလိုသူပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ချိန ် ခွင ် လျှာ မျှတမှုရဲ ့ အလှတရားကိုတော ့ မမေ ့ ပါနဲ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် မ ရှင ် တို ့ ကို ငွေကြေးရဲ ့ အနာဂတ ် အကြောင ် းကို ပြောပြချင ် တယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၉၀၀ ပြည ့ ် နှစ ် အစောပိုင ် းမှာ Micronesia တွင ် နေထိုင ် ခဲ ့ ကာ Yap လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှု အကြောင ် းနဲ ့ စတင ် ပါရစေ ။ 
အဲဒီ Yap အကြောင ် းကို ပြောပြချင ် တာက သူတို ့ ရဲ ့ ငွေကြေးပုံစံက စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းလို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ Rai ကျောက ် တုံးများခေါ ် ဒီလို ထုံးကျောက ် ပြားကြီးတွေကို သုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပိုက ် ဆံကို သုံးကြသလို Yap တို ့ က ၎ င ် းတို ့ ကို ရွှေ ့ ပြောင ် းလျက ် သုံးခဲ ့ ကြတာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ အဲဒီ Rai ကျောက ် တုံးတွေက သိပ ် ကို လေးလံခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
အကြီးဆုံးဟာ လေးတန ် လောက ် လေးပြီး ၁၂ ပေ ရှည ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် Yap တို ့ က ဘယ ် သူက ဘယ ် ကျောက ် ကို ပိုင ် ကြောင ် း မှတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ပုံပြင ် တစ ် ခုအရ သင ် ္ ဘောသားတွေက အဲဒီလို ကျေက ် တုံး တစ ် တုံးကို သုမုဒ ္ ဒရာကို ဖြတ ် ပြီး သယ ် နေခဲ ့ ကြစဉ ် အဆင ် မပြေဖြစ ် သွားလို ့ လက ် တွေ ့ တွင ် ကျောက ် တုံးကြီး လွင ့ ် ကျသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကုန ် းပေါ ် ကို သင ် ္ ဘောသားတွေ ပြန ် ရောက ် လာကြတဲ ့ အခါ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ ပုံကို အားလုံးကို ပြောပြကြတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ လူတိုင ် းက ၊ သင ် ္ ဘောသားတွေဆီမှာ ကျောက ် တုံး ရှိခဲ ့ တယ ် ဆိုတော ့ အခုလည ် း ဆက ် ပြီး တွက ် လို ့ ရသေးတယ ် ။ 
ကျောက ် တုံးဟာ သမုဒ ္ ဒရာ ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် ရှိနေတောင ် Yap ရဲ ့ စီးပွားရေး ပိုင ် ဆိုင ် မှုဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါဟာ အသေးအမွှား ယဉ ် ကျေးမှုပါ နှစ ် တစ ် ရာ ကြာသွားပြီလို ့ ဆိုနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ အနောက ် တိုင ် းမှာ တောင ် အလားတူ ဖြစ ် နေပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ Yap တို ့ က ဒီနေ ့ အထိ အဲဒီလို သုံးနေကြတုန ် းပါပဲ ။ 
၁၉၃၂ ခုနှစ ် မှာ ပြင ် သစ ် ဘဏ ် က အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုကို သူတို ့ ပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ ဒေါ ် လာတွေကို ရွှေအဖြစ ် ထုတ ် ပေးရန ် တောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီလို များပြားလှတဲ ့ ရွှေတွေကို သင ် ္ ဘောပေါ ် တင ် ပြီး ဥရောပကို သယ ် လာဖို ့ ဟာ သိပ ် ကို မလွယ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ အဲဒီရွှေကို သိုလှောင ် ထားတဲ ့ နေရာကို သွားပြီး အဲဒါကို အခုတော ့ ပြင ် သစ ် နိုင ် ငံ ပိုင ် သည ် ဆိုတဲ ့ တံဆိပ ် ကို ရေးထိုးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
လူတိုင ် းက အဲဒီရွှေကို ပြင ် သစ ် နိုင ် ငံ ပိုင ် တာကို လူတိုင ် း လက ် ခံကြတယ ် ။ 
အဲဒါကလည ် း ခုနက Rai ကျောက ် တုံးလိုပါပဲ ။ 
အဲဒီလို ဥပမာ နှစ ် ခုဖြင ့ ် ကျွန ် မ ထောက ် ပြချင ် တာက ငွေတစ ် ဒေါ ် လာ သို ့ မဟုတ ် ကျောက ် တုံး သို ့ မဟုတ ် ငွေအသပြာ တစ ် ခုခု ကိုယ ် နှိုက ် ထဲတွင ် တန ် ဖိုး ဘာမှ မရှိပါ ။ 
အဲဒီ အရာတွေ အားလုံး တန ် ဖိုး ရှိနေကြတာက အားလုံးက အဲဒီလို ဖြစ ် တယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က အဲဒီလိုဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ကြလို ့ တန ် ဖိုးရှိလာကြတယ ် ။ 
ငွေကြေးဆိုတာက ကျွန ် မတို ့ အပြန ် အလှန ် ဖလှယ ် မှု ၊ လွှဲပြောင ် းမှုကို လုပ ် ကိုင ် ရန ် အတွက ် မျှပါ ။ 
ငွေကြေးကိုယ ် ၌ က ရည ် ရွယ ် ရင ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
တန ် ဖိုးအကြောင ် းကို ပြောပြတဲ ့ အားလုံးတို ့ အတွက ် ပုံပြင ် ပါ ။ 
စုပေါင ် း သတ ် မှတ ် ချက ် တစ ် ခုပါ ။ 
အဲဒါကမှ အားကောင ် းလှတဲ ့ အတွေးအခေါ ် ကြီးပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် နှစ ် ဆယ ် အတွင ် း ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီဂျီတယ ် ငွေကြေးကို သုံးလာကြပါပြီ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ ကျွန ် မဟာ ပို ့ ငွေကို တိုက ် ရိုက ် ရတယ ် ၊ အိမ ် လခကို ဘဏ ် ငွေလွှဲ ပို ့ တယ ် ၊ ကျွန ် မ အခွန ် တွေကို အွန ် းလိုင ် း ပေးတယ ် ။ 
လတိုင ် းမှာ ၊ ငွေတွေထဲက နည ် းနည ် းလေးကို လစာထဲမှ နှုတ ် ယူပြီး အငြိမ ် းစားယူရေး ၊ မျှဝေရင ် းနှီးရေး ရန ် ပုံငွေများထဲ ထည ့ ် တယ ် ။ 
အဲဒီငွေကြေး လွှဲပြောင ် းမှုတွေဟာ ကွန ် ပျူတာတွေထဲမှာ ၁ နဲ ့ ၀ တွေကို ပြောင ် းလဲပေးမှုပါ ။ 
အဲဒီထဲမှာ ကျောက ် တုံး ဒါမှမဟုတ ် အသပြာလို ရုပ ် ဝတ ္ ထု တစ ် ခုမှမပါပါပ ။ 
ဒီဂျီတယ ် ငွေကြေးနဲ ့ ဆိုရင ် ကျွန ် မဟာ ကမ ္ ဘာ ့ ဘယ ် နေရာက သူဆီကိုမဆို ငွေကို စက ္ ကန ့ ် အတွင ် း ပို ့ နိုင ် ပြီ ။ 
ဒီလို လုပ ် လို ့ ရလာနိုင ် တာက များပြားလှတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေက ၁ နဲ ့ ၀ ကို ကွန ် ပျူတာ ပြောင ် းပေးလို ့ ပါ ။ 
အဲဒီလို မရခဲ ့ ရင ် ခုနက များပြားလှတဲ ့ လုပ ် ငန ် းကြီးတွေရဲ ့ အပြစ ် ပါ ။ 
အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် သူတို ့ ကသာ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းနိုင ် ကြတယ ် ။ 
မကြာခဏဆိုသလို သူတို ့ ပြင ် မပေးပါ ။ 
စနစ ် ကြီးထဲတွင ် ပွတ ် တိုက ် မှုတွေ များလို ့ ပါ ။ 
US credit card ကုမ ္ ပဏီတွေ အနေနဲ ့ chip နဲ ့ pin တွေကို သုံးလာဖို ့ ဘယ ် လောက ် ကြာခဲ ့ လဲ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ credit card တစ ် ဝက ် ကျော ် ဟာ ဥရောပမှာ သုံးမရသေးဘူး ။ 
ပွတ ် တိုက ် မှုဆိုတာ အဲဒါပါ ။ 
ငွေကို နိုင ် ငံတွေကို ဖြတ ် ပြီး ၊ ငွေကြေးအမျိုးမျိုးသုံးပြီး ပို ့ ရေးဟာ အကုန ် အကျ များလှပါတယ ် - 
ပွတ ် တိုက ် မှုကြောင ့ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒီဂျီတယ ် ငွေကို သုံးနိုင ် ပြီး လွတ ် လပ ် စွာ ငွေကို ပို ့ နိုင ် ပေမဲ ့ အဲဒီလို ဂိတ ် စောင ့ ် တွေကြောင ့ ် ခရီးမတွင ် နိုင ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ အရာတွေကို နှေးအောင ် လုပ ် နေတဲ ့ အရာတွေ အများကြီး စနစ ် ထဲ ရှိနေတယ ် ။ 
ဒီဂျီတယ ် ငွေတွေဟာ လက ် တွေ ့ မှာ ကျွန ် မငွေ မဟုတ ် သေးလို ့ ပါ ၊ ငွေအဝင ် အထွက ် ကို ဘဏ ် မှ ၊ ချုပ ် credit card ကုမ ္ ပဏီ ဒါမှမဟုတ ် ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှု ကုမ ္ ပဏီမှ ချုပ ် ကိုင ် ထားတယ ် ၊ 
အဲဒီကုမ ္ ပဏီတွေဟာ “လုပ ် မရနိုင ် ဘူး ” ဆိုပြီး ငြင ် းဆိုပိုင ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် ။ ကျွန ် မက PayPal ကုန ် သည ် ဖြစ ် တယ ် ၊ PayPal က မှားပြီး ကျွန ် မကို လိမ ် ညာသူ ဆိုပြီး အလံနီပြလိုက ် ရင ် ၊ အခက ် ကြုံရတော ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် မငွေစာရင ် းကို ပိတ ် လိုက ် လို ့ ဘာမှ ပေးချေမရနိုင ် ပါ ။ 
အဲဒီ လုပ ် ငန ် းတွေဟာ ဆန ် းသစ ် ရေး လမ ် းပေါ ် မှာ ရပ ် နေကြတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ထဲမှာ Facebook ဓာတ ် ပုံတွေ ၊ Google ဓာတ ် ပုံတွေကို Instagram ကို သုံးသူ ဘယ ် လောက ် များလဲ ။ 
ကျွန ် မပုံတွေဆိုရင ် နေရာတိုင ် း ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မဖုန ် းထဲမှာ ၊ လက ် ပ ် တော ့ မှာ ၊ ကျွန ် မဖုန ် း အဟောင ် းထဲမှာ ၊ Dropbox ထဲမှာ ရှိပါတယ ် ။ 
ဝဘ ် ဆိုက ် တွေ ၊ ဝန ် ဆောင ် မှု အမျိုးမျိုးမှာ ရှိနေကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီ ဝန ် ဆောင ် မှု အများစုတို ့ ဟာ လက ် တွဲ မလုပ ် ကိုင ် ကြပါ ။ 
သူတို ့ အပြန ် အလှန ် မလုပ ် ကိုင ် ပါ ။ 
အဲဒါရဲ ့ ရလဒ ် အဖြစ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ဓာတ ် ပုံ စာကြည ့ ် တိုက ် ထဲ ရှုပ ် ပွနေတယ ် ။ 
အဖွဲ ့ အစည ် းတွေက ငွေကြေးကို ထိန ် းချုပ ် လိုကြတဲ ့ အခါမှာလည ် း အလားတူပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဝန ် ဆောင ် မှု အများစုက အချင ် းချင ် း မလုပ ် ကိုင ် ကြပါ ။ အဲဒါကြောင ့ ် ငွေပေးချေမှုတွေ ပိတ ် ဆို ့ ခံရပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ငွေလွှဲပြောင ် းမှုတွေဟာ အကုန ် အကျများတယ ် ။ 
အခုထက ် ထိ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ငွေကြေးရဲ ့ အဆင ့ ် နှစ ် ဆင ့ ် ကို ဖြတ ် ကျော ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
analog ကမ ္ ဘာကြီးထဲတွင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရုပ ် ပိုင ် း အရာတွေနဲ ့ ထိတွေ ့ လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ၊ ငွေဟာ လူသားရဲ ့ နှုန ် းအတိုင ် း သိတဲ ့ နှုန ် းဖြင ့ ် ရွေ ့ ရှားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီဂျီတယ ် ကမ ္ ဘာမှာကျတော ့ ၊ ငွေကို ပိုဝေးရာသို ့ ၊ ပိုမြန ် အောင ် ပို ့ နိုင ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ ခုနက ဂိတ ် စောင ့ ် တွေရဲ ့ သနားမှုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေရတယ ် ။ 
ငွေဟာ ဘဏ ် တွေရဲ ့ နှုန ် းအတိုင ် းသာ ရွေ ့ ရှားနိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ငွေကြေးရဲ ့ နောက ် တစ ် ဆင ့ ် ထဲ ဝင ် ကြတော ့ မယ ် ။ 
ငွေကြေးရဲ ့ အနာဂတ ် ကို စီမံလုပ ် ကိုင ် လို ့ ရလာပါမယ ် ။ 
ဆော ့ ဝဲကို ငွေကြေးနဲ ့ ပေါင ် းပေးလိုက ် ရင ် ၊ ငွေဟာ တန ် ဖိုး ယူနစ ် သက ် သက ် ထက ် ပိုပြီး အရေးပါလာမယ ် ၊ ပြီးတော ့ လုံခြုံရေးအတွက ် အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို အားကိုးရန ် မလိုတော ့ ပါ ။ 
ပရိုဂရမ ် လုပ ် ရမယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီးမှာ လူသား နဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ကွင ် းဆက ် ထဲမှ ဖယ ် ရှားပစ ် လိုက ် မယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ဖြစ ် လာမှာက ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ငွေကို လွှဲပို ့ နေတယ ် လို ့ ခံစားရမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ငွေကို ဆော ့ ဝဲနဲ ့ လမ ် းညွှန ် ပေးမယ ် ၊ ၎ င ် းဟာ လုံခြုံစွာ စိတ ် ချရစွာ စီးဆင ် းသွားပါမယ ် ။ 
အဲဒီလို ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် ထဲမှာ Cryptocurrency ဟာ ပထမအဆင ့ ် ပါ ။ 
Cryptocurrency ဟာ ဒီဂျီတယ ် ငွေပါ ။ အစိုးရ ဒါမှမဟုတ ် ဘဏ ် မှ ချုပ ် ကိုင ် မထားပါ ။ 
ကြားလူတွေ မပါဘဲနဲ ့ လည ် ပတ ် နိုင ် အောင ် ပြစုထုတ ် ခဲ ့ တဲ ့ ငွေပါ ။ 
Bitcoin ဆိုရင ် အထင ် ရှားဆုံး cryptocurrency တစ ် ခုပါ ။ အဲဒါမျိုး ရာချီ ရှိကြပါသေးတယ ် ။ 
Ethereum, Litecoin, Stellar, Dogecoin စသဖြင ့ ် ရှိကြကာ အဲဒါတွေက လူကြိုက ် အများဆုံးတွေပါ ။ 
တချိန ် တည ် းမှာ ၎ င ် းတို ့ ဟာ တကယ ့ ် ငွေကြေးတွေပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လမ ် းထဲက စူရှီဆိုင ် ဆိုရင ် Bitcoin ကို လက ် ခံတယ ် ။ 
ကျွန ် မဖုန ် းထဲက အက ် ပ ် တစ ် ခုဆိုရင ် စာရှီမီကို ဝယ ် ဖို ့ သုံးနိုင ် တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အဲဒါက အသေးအမွှား ငွေလွှဲဖို ့ အတွက ် သာ မကပါ ။ 
မတ ် လတုန ် းက bitcoin ၁၀၀၀၀၀ ကို လွှဲပို ့ ခဲ ့ တာ ကြုံခဲ ့ ရတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ အမေရိကန ် ဒေါ ် လာ သန ် း ၄၀ လွှဲပို ့ မှုပါပဲ ။ 
Cryptocurrency တွေကို သင ် ္ ချာထဲက cryptography လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အထူးပညာရပ ် ကို အသုံးချ တီထွင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီ cryptography က ဆက ် သွယ ် မှုကို လုံခြုံအောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် နိုင ် လဲကို လေ ့ လာကာ အရေးကြီးဆုံး အချက ် နှစ ် ချက ် က- အများပြည ် သူအတွက ် အချက ် အလက ် ကို ဝှက ် ပေးထားရန ် ၊ အချက ် အလက ် ရဲ ့ ရင ် းမြစ ် ကို စိစစ ် ရန ် ပဲ ဖြစ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဝန ် းကျင ် မှာ cryptography ကို အားကိုးနေရတဲ ့ စနစ ် တွေ အများကြီးပါပဲ ။ 
ပြီးတော ့ တခါတရံတွင ် သိပ ် ကို အားကောင ် းလွန ် းလို ့ အမေရိကန ် အစိုးရက လက ် နက ် အဖြစ ် တောင ် သတ ် မှတ ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒုတိယကမ ္ ဘာစစ ် တုန ် းက ၊ Enigma လို cryptosystem တွေကို ဖောက ် ထွင ် းမှုဟာ ရန ် သူရဲ ့ အသံလွှင ့ ် မှုကို ဖွင ့ ် ထုတ ် ပြနိုင ် ခဲ ့ လို ့ စစ ် ရေး အရှိန ် အဟုန ် ကို ပြောင ် းပစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် ခေတ ် မီတဲ ့ ဘရောင ် ဇာကို သုံးနေသူဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် တဲ ့ cryptosystem ကို သုံးနေပြီ ။ 
အင ် တာနက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ချိတ ် ဆက ် မှုတွေကို လုံခြုံစေပါတယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ စကားဝှက ် တွေကို ရိုက ် ထည ့ ် လျက ် ငွေကြေးဆိုင ် ရာ အချက ် အလက ် တွေ ဝဘ ် ဆိုက ် များထံ ပို ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ဘဏ ် တွေက ဒီနေ ့ စီမံပေးကြတဲ ့ ယုံကြည ် စိတ ် ချရတဲ ့ ငွေလွှဲပို ့ မှုကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ cryptography အပလီကေးရှင ် းကို သုံးပြီး ပို ့ နိုင ် ကြပါပြီ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ငွေပေးချေမှုကို စိတ ် ချစွာ လုပ ် ပေးရန ် ဘဏ ် တွေကို အားကိုးရန ် မလိုတော ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် နိုင ် ကြပါပြီ ။ 
Bitcoin ကလည ် း Yap တို ့ သုံးခဲ ့ ကြတဲ ့ အတွေးအခေါ ် ကိုပဲ ၊ လွှဲပြောင ် းမှုကို အားလုံးက သိကြတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ကို သုံးပါတယ ် ။ 
Bitcoin စနစ ် ထဲတွင ် ၊ ကျွန ် မဟာ Bitcoin ကို ပို ့ လိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် သုံးပါတယ ် ၊ တစ ် ဦးဦးက ငွေလွှဲပို ့ လိုက ် ရင ် ကျွန ် မ အဲဒါကို ရကာ ၊ တချိန ် တည ် းမှာ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ စာရွက ် ကြီး ရှိတယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
အဲဒီစာရွက ် လုပ ် ကိုင ် ပုံက ရှင ် တို ့ ကို အဲဒါရဲ ့ တစ ် စကို ပေးနိုင ် တယ ် ၊ ရှင ် တို ့ အဲဒီမှာ တစ ် ခုခု ရေးပါက ၊ ကျွန ် မရဲ ့ အပိုင ် းထဲမှာ အဲဒါ ပေါ ် လာမှာပါ ။ 
လူတိုင ် းကို အဲဒီလို စာရွက ် အစကို ပေးထားတယ ် ဆိုပါစို ့ ၊ လူတိုင ် းက Bitcoin စနစ ် အတွင ် းမှာ ပြုလုပ ် ချင ် တဲ ့ လွှဲငွေကို ရေးပေးလိုက ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
အဲဒီ ငွေလွှဲမှုအားလုံးတို ့ ဟာ ဝန ် းကျင ် ရှိ လူတွေအားလုံးရဲ ့ အပိုင ် းထဲ ပေါ ် လာမယ ် ။ 
ကျွန ် မကလည ် း ကျွန ် မဟာကို ကြည ့ ် နိုင ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ Bitcoin စနစ ် အတွင ် း ပြုလုပ ် နေတဲ ့ ငွေပို ့ မှုတွေ အားလုံးရဲ ့ စာရင ် းကိုလည ် း ကျွန ် မ ရထားပါမယ ် ။ 
Bitcoin blockchain ဆိုတဲ ့ အထဲမှာ တကယ ် ဖြစ ် ပျက ် တာက အဲဒါပါပဲ ၊ အဲဒါဟာ တကယ ် တမ ် းတွင ် Bitcoin ထဲက ငွေကြေးဆိုင ် ရာ လွှဲပြောင ် းမှု အားလုံးပါ ။ 
တစ ် ခုတည ် းသော ခြွင ် းချက ် က စက ္ ကူကို အသုံးမပြုခြင ် းပါပဲ ။ 
ကွန ် ပျူတာ ကုဒ ် တွေကို သုံးပြီး ၊ ကမ ္ ဘာ ့ တဝန ် းရှိ ကွန ် ရက ် ဖြင ့ ် ချိတ ် ဆက ် ထားတဲ ့ ကွန ် ပျူတာ သိန ် းချီကို သုံးပါတယ ် ။ 
အဲဒီ ကွန ် ပျူတာတွေ အားလုံးက ဘယ ် သူက Bitcoin ဘယ ် လောက ် ကို ပိုင ် ဆိုင ် ကြောင ် း စုပေါင ် း အတည ် ပြုကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို နည ် းဖြင ့ ် Bitcoin blockchain ဟာ Bitcoin စနစ ် ရဲ ့ ဗဟိုချက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ Bitcoin တွေကိုယ ် ၌ က ဘယ ် က ရရှိကြတာလဲ ။ 
ကုဒ ် နဲ ့ အညီ Bitcoin အသစ ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးရန ် အတွက ် စည ် းစနစ ် ကို ပြုစုထားတယ ် ။ 
အဲဒီ Bitcoin တွေကို ကျွန ် မ ရယူချင ် ရင ် လုပ ် ရမှာက ပဟေဠိကို ဖြေရှင ် းပေးရမယ ် - ကျပန ် း cryptographic ပဟေဠိပါ ။ 
အဲဒီအန ် စာတုံးတွေကို ပစ ် ပြီးရင ် ပစ ် နေကြတယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
အန ် စာအားလုံးက ၆ မှတ ် ကို ပြတဲ ့ အကြိမ ် တိုင ် းမှာ ကျွန ် မတို ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကွန ် ပျူတာတွေ အားလုံး တကယ ် လုပ ် နေကြတာကို အကြမ ် းအားဖြင ့ ် အဲဒီလို ပြောနိုင ် တယ ် ။ 
ထပ ် တလဲ ပစ ် ရင ် း လိုအပ ် တဲ ့ ကိန ် းဂဏန ် းကို ရဖို ့ ကြိုးပမ ် းတဲ ့ သဘောပါပဲ ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ပြနိုင ် တာနဲ ့ ၊ သူတို ့ ပဟေဠိကို ဖြေရှင ် း နိုင ် ကြပြီ ဆိုတယ ် ။ 
ပဟေဠိကို ဖြေရှင ် းလိုက ် နိုင ် တဲ ့ ကွန ် ပျူတာက ၎ င ် းရဲ ့ အဖြေကို ကွန ် ရက ် ထဲ ကျန ် သူတွေကို ဖြန ့ ် ဝေလိုက ် လျက ် bitcoin အသစ ် ဆိုတဲ ့ ဆုလာဘ ် ကို ယူနိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီလို ပဟေဠိကို ဖြေရှင ် းဖို ့ အားထုတ ် ကြချိန ် မှာ အဲဒီကွန ် ပျူတာတွေက လက ် တွေ ့ တွင ် Bitcoin blockchain ပိုလုံခြုံစေကာ လွှဲပြောင ် းမှုစာရင ် းထဲ ထည ့ ် ပေးကြတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ အဲဒီလိုဆော ့ ဝဲတွေကို မောင ် းနှင ် နေကြတဲ ့ လူတွေ ရှိကြရာ Bitcoin miner လို ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဘယ ် သူမဆိုဟာ Bitcoin miner ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘယ ် သူမဆို ဆော ့ ဝဲကို အခုကို ဒေါင ် းလုဒ ် လုပ ် ယူနိုင ် ကာ ကိုယ ့ ် ကွန ် ပျူတာကို ဖွင ့ ် မောင ် းလျက ် Bitcoin အချို ့ ကို တူးယူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ကြပါလို ့ ကျွန ် မမပြောချင ် ပါ အခုအချိန ် မှာ ပဟေဠိဟာ သိပ ် ကို ခဲယဉ ် းလှကာ ကွန ် ရက ် တွေကလည ် း သိပ ် အားကောင ် းကြလို ့ ကျွန ် မ လက ် ပ ် တော ့ မှာ Bitcoin ကို တူးရန ် ကြိုးစားမယ ် ဆိုရင ် ၊ နှစ ် ပေါင ် း နှစ ် သန ် းအတွင ် းမှာ တစ ် ခုမှာမှ မြင ် ရဖွယ ် မရှိနိုင ် ပါ ။ 
တကယ ့ ် ကို ကျွမ ် းကျင ် ကြတဲ ့ တူးသမားတွေကသာ အထူးဆော ့ ဝဲကို သုံးကြပြီး ပဟေဠိကို တကယ ့ ် ကို လျင ် မြန ် စွာ ဖြေရှင ် းနိုင ် ကြတယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် ၊ Bitcoin ကွန ် ရက ် ကြီးနဲ ့ အထူး ဟာ ့ ဒ ် ဝဲ သုံးစွဲကြမှုက သူတို ့ သုံးနေကြတဲ ့ စွမ ် းအင ် အရ သေးငယ ် တဲ ့ နိုင ် ငံတစ ် နိုင ် ငံစာလောက ် ရှိမယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းရတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ပထမဦးဆုံးသော Cryptocurrency တွေဟာ နည ် းနည ် းလေးနှေးကြကာ အတော ့ ် ကို ခဲယဉ ် းခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ပိုင ် း မျိုးဆက ် ကျတော ့ ပိုကောင ် းလျက ် ပိုမြန ် ကြပါ ့ မယ ် ။ 
ငွေကို ပရိုဂရမ ် လုပ ် နိုင ် မယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီးအတွက ် Cryptocurrency ဟာ ပထမ အဆင ့ ် ပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ငွေကို ပရိုဂရမ ် လုပ ် နိုင ် မယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီးမှာ ၊ ကျွန ် မဟာ လက ် မှတ ် ထိုးရန ် မလိုပဲ ခွင ့ ် ပြုချက ် တောင ် းရန ် မလိုပဲ ဘယ ် သူ ့ ကိုမဆို ငွေကို တစ ် နေရာရာမှာ တစ ် သွားမှာကို မစိုးရိမ ် ရပဲ ငွေကြေးလဲရေးကိစ ္ စ စဉ ် းစားရန ် မလိုဘဲ စိတ ် ချစွာ ပို ့ ပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာအဝှမ ် းတွင ် ကျွန ် မငွေကို သုံးနိုင ် မယ ် ။ 
အဲဒီလို တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီး ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ခွင ့ ် ပြုချက ် မယ ့ ် ဆန ် းသစ ် တီထွင ် ရေး စိတ ် ကူးပါ ။ 
အင ် တာနက ် ကြောင ့ ် ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှုတွေ တသီကြီး ပေါက ် ထွက ် လာခဲ ့ ကြတယ ် ၊ အဲဒါကို တံခါးဖွင ့ ် အခြေခံမူနဲ ့ တည ် ဆောက ် ထားလို ့ ပါ ။ 
အင ် တာနက ် က ကျွန ် မတို ့ ဆက ် သွယ ် ပြောဆိုကြပုံကို ပြောင ် းပစ ် ခဲ ့ သလို ပရိုဂရမ ် လုပ ် လို ့ ရမယ ့ ် ငွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ငွေပေးချေမှု ၊ ခွဲဝေမှုနဲ ့ တန ် ဖိုးဆိုင ် ရာ ဆုံးဖြတ ် ပုံကို ပြောင ် းပစ ် ပါမယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှု ဒေတာကို ဆေးကုသရေး ကုမ ္ ပဏီအား ငှါးပေးနိုင ် မှာ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ဧရာမစကေးကြီး ဒေတာ ဆန ် းစစ ် မှုကို ပြုလုပ ် ကာ သူတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ သဘောတူခဲ ့ သလို ကျွန ် မဒေတာကို သုံးနေကြောင ် း cryptographic အထောက ် အထားကို ပေးတယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
သူတို ့ ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တာ အတွက ် ငွေပေးနိုင ် ကြတယ ် ။ 
ရုပ ် သံဝန ် ဆောင ် မှုတွေကို လေ ့ လာကြည ့ ် လျက ် ကြိုးတီဗီကို ရွေးမယ ့ ် အစား ကျွန ် မ တီဗီက ကျွန ် မရဲ ့ ရုပ ် သံကြည ့ ် တဲ ့ အလေ ့ အထကို ဆန ် းစစ ် လျက ် ကျွန ် မ ဘတ ် ဂျင ် နဲ ့ အကိုက ် ညီဆုံး ၊ ကျွန ် မအကြိုက ် ဆုံးအကြောင ် းအရာကို ရွေးပေးနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
ကြော ် ငြာမပါတဲ ့ အင ် တာနက ် ကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြည ့ ် ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကြည ့ ် ချင ် တာကို ကြည ့ ် နေရလို ငွေပေးမယ ့ ် အစား ကျွန ် မတို ့ ငွေကိုပေးရုံပါပဲ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာက ၊ အသေးစားငွေချေးမှုလို အရာတွေကလည ် း ကမ ္ ဘာကြီးထဲ လုံခြုံရေးကိစ ္ စတွေ လုပ ် ကိုင ် ပုံကို ပြောင ် းလဲပစ ် ပါမယ ် ။ ကျွန ် မတိုက တန ် ဖိုးကို ပိုတိကျစွာ ဆုံးဖြတ ် မယ ် ဆိုတော ့ လူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ငွေတွေနဲ ့ စွမ ် းအင ် တွေကို ပိုပြီး အပြုသဘောဆောင ် တဲ ့ အရာအတွက ် သုံးကြပါမယ ် ။ 
အီးမေးလ ် ပို ့ ဖို ့ ငွေအနည ် းအကျဉ ် းမျှသာ ပေးရမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ မှာ စပမ ် တွေ ရှိမလား ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒီလို ကမ ္ ဘာမှာ မဟုတ ် သေးပါ ။ ဒါပေမဲ ့ လာနေပါပြီ ။ 
လက ် ရှိအခြေအနေက ၊ ပမထဆုံး မော ် တော ် ကားကို မြင ် လာရတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံးသော cryptocurrency ဟာ ပထမဦးဆုံးသော ကားလိုပဲ ၊ နှေးတယ ် ၊ သုံးရတာ ခဲယဉ ် းတယ ် ၊ နားလည ် ရန ် ခက ် ခဲတယ ် ။ 
ဒီဂျီတယ ် ငွေကြေးဟာ ၊ မြင ် းနဲ ့ လှည ် းလိုပဲ လုပ ် ကိုင ် ပုံ အတော ် ကလေး မဆိုးပါဘူး ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးရဲ ့ စီးပွားရေးကို အဲဒါကို အခြေခံပြီး ဆောက ် ထားပါတယ ် ။ 
ရပ ် ကွက ် ထဲမှာ ရှင ် တို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် ဟာ အင ် ဂျင ် သုံးကားကို ပထမဦးဆုံး ပိုင ် ဆိုင ် သူ ဖြစ ် လာခဲ ့ ရင ် ၊ အိမ ် နီးချင ် းတွေက ရှင ့ ် ကို အရူလိုကြည ့ ် လျက ် ၊ “တချိန ် လုံး စက ် ပျက ် ကာ မီးထလောင ် တတ ် တဲ ့ ဒီစက ် ကြီးကို ၊ မြင ် းထက ် နှေးနေတဲ ့ ဟာကို ၊ ဘာလုပ ် ဖို ့ ဝယ ် ချင ် ရတာလဲ“ လို ့ မေးကြမှာပါ ။ ဖြစ ် ပျက ် လာခဲ ့ တာတွေကို ကျွန ် မတို ့ သိနေကြပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပရိုဂရမ ် လုပ ် လို ့ ရမယ ့ ် ငွေကြေးခေတ ် သစ ် ထဲ ခြေချဝင ် နေကြပါပြီ ။ 
အဲဒါ သိပ ် ကို စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းချိန ် မှာ နည ် းနည ် းကြောက ် ရတယ ် ။ 
cryptocurrency ကို တရားမဝင ် တဲ ့ ငွေပေးချေမှုအတွက ် လည ် း သုံးရနိုင ် တယ ် ၊ ဒီနေ ့ ကမ ္ ဘာမှာ ဒုစရိုက ် အရာတွေအတွက ် ငွေသားကို သုံးသလိုပါပဲ ။ 
ငွေကြေးပေးချေမှု အားလုံး အွန ် းလိုင ် း ဖြစ ် လာကြရင ် ၊ ဘယ ် သူက ဘာတွေ လုပ ် နေတာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရေးက ဘယ ် လိုဖြ စ ် လာမလဲ ။ 
ကမ ္ ဘာသစ ် က ဘယ ် သူ ့ အတွက ် အကျိုးရှိကာ ဘယ ် သူ ့ အတွက ် အကျိုးယုတ ် သွားမလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အရင ် တုန ် းက မပေးခဲ ့ ရတာအတွက ် အခု ပေးဆပ ် လာရမှာလား ။ 
အားလုံး အယ ် ဂိုရီသမ ် တွေနဲ ့ သုံးစွဲမှုတွေရဲ ့ ကျေးကျွန ် တွေ ဖြစ ် လာမလား ။ 
နည ် းပညာအသစ ် ပေါ ် လာတိုင ် း ပေးရတဲ ့ တန ် ဖိုး ရှိတယ ် ။ 
အင ် တာနက ် နဲ ့ အတူ အချိန ် ကို ဖြုန ် းစရာ နည ် းစနစ ် တသီကြီး ပေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
တချိန ် တည ် းမှာ ကုန ် ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းကို တိုးမြှင ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
မိုဘိုင ် းဖုန ် းတွေဟာ အလုပ ် နဲ ့ တချိန ် လုံး ချိတ ် ဆက ် ထားနေသလို ခံစားရလို ့ စိတ ် ညစ ် စရာကြီးပါ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ တချိန ် တည ် းမှာ မိတ ် ဆွေနဲ ့ မိသားစုနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးတယ ် ။ 
မျှဝေရေး စီးပွားရေးအသစ ် က တချို ့ အလုပ ် တွေကို ဖယ ် ရှားပစ ် ပါမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ပြောင ် းလွယ ် မယ ် အလုပ ် နေရာ အသစ ် တွေကိုလည ် း ဖန ် တီးပေးမှာပါ ။ 
ပရိုဂရမ ် လုပ ် လို ့ ရမယ ့ ် ငွေနဲ ့ ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ စိတ ် ချယုံကြည ် ရတဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ကွန ် ရက ် ယန ္ တရားကြီးထဲမှ ထုတ ် ပစ ် ကြပါမယ ် ။ 
အဲဒီအချက ် က ငွေကြေးလောကထဲက တီထွင ် မှုများကို ထိုက ် တန ် တဲ ့ နေရာကို တွန ် းပို ့ ပေးမှာပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ အနေနဲ ့ ခန ့ ် မှန ် းလို ့ မရနိင ် အောင ် ကို အရာတွေ ပြောင ် းလဲ ပေါ ် ထွန ် းလာကြပါမယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကလေးတို ့ ရေ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မက ၇၁ နှစ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မ ခင ် ပွန ် းက ၇၆ နှစ ် ။ 
မိဘတွေကတော ့ ၉၀ နှောင ် းပိုင ် း ခွေးကလေး Olivia က ၁၆ နှစ ် ။ 
ဒီတော ့ ဇရာအကြောင ် းကို ပြောကြရအောင ် ကွယ ် ။ 
မှန ် ကြည ် ့ တဲ ့ အခါ အတွန ် ့ ကြောင ် းတွေမြင ် ရလို ့ ၊ ကျွန ် မရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ချို ့ ဟာ တွဲကျနေလို ့ အဲဒါတွေကို လိုက ် ရှာရင ် တွေ ့ မှာ မဟုတ ် တာကို သဘောပေါက ် လာရလို ့ စိတ ် ထံ ခံစားရတာတွေကို ပြောပါရစေ ။ 
(ရယ ် သံများ) Mary Oliver ကသူမရဲ ့ ကဗျာ တစ ် ပုဒ ် ထဲမှာဆိုထားတာက "" ပြောပါဦး ၊ မင ် းရဲ ့ အရိုင ် းဆန ် ပြီး တန ် ဖိုးရှိလှတဲ ့ ဘဝကို ဘယ ် လိုများ လုပ ် ဖို ့ စီစဉ ် ထားလဲဆိုတာ "" ကျွန ် မကတော ့ စတ ် ဓာတ ် ထက ် ထက ် သန ် သန ် နဲ ့ နေထိုင ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် ထားတယ ် လေ ။ 
အိုမင ် းခြင ် းဟာ ဘယ ် အချိန ် မှာ စလဲ ။ 
လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက ဆုံးဖြတ ် တာက ကျွန ် မတို ့ အိုမင ် းတာက ထုံစံအရတော ့ ၆၅ နှစ ် လောက ် ၊ သက ် ကြီးရွယ ် အိုဆေးဝါး အကူအညီရရှိတဲ ့ အခါပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် က မွေးစမှာပဲ စပြီးအိုမင ် းလာတာပါ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အခုကို အိုမင ် းနေကြပြီး ၊ ဒါကို အတွေ ့ ကြုံခံစားပုံက အမျိုးမျိုးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ တကယ ့ ် အသက ် ထက ် ပိုပြီးနုပျိုကြပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ စိတ ် ဓာတ ် က အိုတယ ် လို ့ မှမရှိတာ ။ 
ကျွန ် မ ၁ရ နှစ ် ပဲရှိသေးတယ ် ။ 
Sophia Loren ပါ ။ သူမကိုကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
သူပြောတာက သင ် ဘာပဲမြင ် မြင ် ၊ သူကတော ့ spaghetti ကိုပဲ အရင ် းခံတယ ် တဲ ့ ။ 
ကျွန ် မ စမ ် းကြည ့ ် လိုက ် တာ မဟုတ ် တဲ ့ နေရာတွေမှာ ၁၀ ပေါင ် တိုးလာတာပဲ ။ 
သဘောထားအနေနဲ ့ ကျတော ့ ၊ အိုမင ် းခြင ် းဟာ သဘောထားနဲ ့ ကျန ် းမာရေးလည ် းဖြစ ် တယ ် 
ဒီအိုမင ် းခြင ် း ခရီးရှည ် မှာ ကျွန ် မရဲ ့ ဂုရုစစ ် စစ ် က Olga Murray ပါ ။ 
ဒကယ ် လီဖိုးနီးယားက ဒီမိန ် းကလေးက အသက ် ၆၀ အရွယ ် မှာ အိမ ် စေအကျဉ ် းသား မိန ် းကလေးတွေကို ကယ ် ဖို ့ နီပေါမှာ အလုပ ် စလုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
အသက ် ၈၈ မှာ မိန ် းကလေး ၁၂၀၀၀ ကို ကယ ် နိုင ် ခဲ ့ ပြီ ။ နိုင ် ငံထဲက ယဉ ် ကျေးမှုကို ပြောင ် းလဲလိုက ် ပြီလေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အခု သမီးငယ ် တွေကို အခိုင ် းစေအဖြစ ် ရောင ် းစားတဲ ့ ဖခင ် တွေဟာ တရားမဝင ် တော ့ ဘူး ။ 
သူက မိဘမဲ ့ ရိပ ် သာနဲ ့ အဟာရဆိုင ် ရာ ဆေးခန ် းတွေကိုလည ် း ထူထောင ် ထားသေးတယ ် ။ 
သူဟာ အမြဲပျော ် ရွှင ် နေပြီး ထာဝရ နုပျိုနေတာပေါ ့ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် တွေမှာ ကျွန ် မ ဘာတွေဆုံရှုံးသွားပြီလဲ ။ 
လူတွေ ၊ ဟုတ ် တာပေါ ့ ၊ နေရာတွေ ပြီးတော ့ နုပျိုမှုရဲ ့ အကန ့ ် သတ ် မဲ ့ စွမ ် းအင ် ပေါ ့ လွတ ် လပ ် မှု စပြီးဆုံးရှုံးနေခြင ် းက ကျွန ် မကို ခြောက ် လှန ့ ် တော ့ တာပေါ ့ ။ 
Ram Dass ပြောတာက မှီခိုမှုဟာ နာကျင ် ပေမဲ ့ ဒါကို လက ် ခံလိုက ် ရင ် ဝေဒနာခံစားမှု ပိုနည ် းပါတယ ် တဲ ့ ။ 
ဆိုးဝါးတဲ ့ လေဖြတ ် ပြီးတဲ ့ နောက ် သူ ့ ရဲ ့ ထာဝရစိတ ် ရင ် းက ကိုယ ် ခန ္ ဓာထဲက အပြောင ် းအလဲတွေကို သိမ ် မွေ ့ ခြင ် းနဲ ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် ပြီး ၊ သူကို ကူညီသူတွေကိုကျေးဇူး တင ် တယ ် ။ 
ဘာတွေ ကျွန ် မရရှိထားလဲ ။ 
လွတ ် လပ ် မှု ၊ နောက ် ထပ ် ဘာကိုမှ သက ် သေပြစရာ မလိုတော ့ ဘူးလေ ။ 
ငါဘယ ် သူဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဘာဖြစ ် ချင ် တယ ် ၊ တခြားလူတွေကငါ ့ ကိုဘာဖြစ ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အတွေးထဲမှာ နစ ် မနေဘူးလေ ။ 
ယောက ် ျားတွေ နှစ ် သက ် အောင ် လည ် း လုပ ် စရာမလိုတော ့ ဘူး ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေပဲရှိတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကိုယ ့ ် အတ ္ တစိတ ် ကို ခေါက ် ထားပြီး ရှိနေသေးတာကိုပဲ အရသာခံဖို ့ ပြော ပြောနေမိတယ ် ။ 
ခန ္ ဓာကိုယ ် က ပြိုလဲလာပေမဲ ့ ဦးနှောက ် ကတော ့ အဲ ့ လိုမဟုတ ် သေးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မဦးနှောက ် ကို မြတ ် နိုးတယ ် 
ပိုပြီးပေါ ့ ပါးလာတယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် 
အာဃာတတို ့ ၊ ရည ် မှန ် းချက ် တို ့ ၊ ပလွှားမှုတို ့ ၊ ဒုက ္ ခခံရကျိုး မနပ ် တဲ ့ ဘယ ် ငရဲကျမယ ့ ် အပြစ ် ကြီးတွေကိုမှ ဆောင ် မထားဘူး 
လွှတ ် ချလိုက ် ရတာ အရမ ် းကောင ် းလိုက ် တာ ။ 
ဒီထက ် စောစောက စခဲ ့ သင ့ ် တာလေ ။ 
ပိုပြီးသိမ ် မွေ ့ လာတယ ် လို ့ လည ် း ခံစားရသေးတယ ် ၊ အားနွဲ ့ သူဖြစ ် ရတာကို လန ့ ် မနေတော ့ တဲ ့ အတွက ် လေ ။ 
ဒါကိုပျော ့ ကွက ် တစ ် ခုလို ့ မမြင ် တော ့ ဘူး ။ 
ပြီးတော ့ ယုံကြည ် သက ် ဝင ် မှုကို လည ် းရလိုက ် ပါပြီ 
အရင ် က မရဏတရားက အနီးနားမှာဆိုတာကို သတိမူမိပါတယ ် ။ 
အခု ဘေးချင ် းကပ ် ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မအိမ ် ထဲမှာပေါ ့ ။ 
သတိရှိရှိနေထိုင ် ပြီး ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကာလထဲမှာပဲ ရှိနေဖို ့ ကြိုးစားပါတယ ် ။ 
စကားမစပ ် Dalai Lama ဆိုတာက ကျက ် သရေရှိရှိ အိုမင ် းလာတဲ ့ သူပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူ သတ ် သက ် လွတ ် စားပြီး ၊ အိမ ် ထောင ် မပြုပဲနေချင ် ကြလဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) တရားထိုင ် ခြင ် းက ကူပါတယ ် ။ 
။ (ဗွီဒီယို) ကလေး ။ ဥုံ ၊ ဥုံ ၊ ဥုံ ။ 
Isabel Allende: ဥုံ ၊ ဥုံ ။ ဒါပါပဲ ၊ 
စောစောစရင ် ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ကျွန ် မလို အလကား မိန ် းမ တစ ် ယောက ် အတွက ် တော ့ ဒီယဉ ် ကျေးမှုထဲမှာ အိုမင ် းဖို ့ ဟာ တော ် တော ် ခက ် ပါတယ ် ။ 
အတွင ် းမှာ နေလို ့ ကောင ် း ၊ နှစ ် လိုဖွယ ် ကောင ် း ၊ စွဲမက ် စရာ ၊ ညှို ့ ဓာတ ် ရှိသူလို ခံစားမိတယ ် ။ 
ဒါကို တခြားဘယ ် သူမှ မသိကြဘူး ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မကို မြင ် မရနိုင ် ဘူး ။ 
လူတွေရဲ ့ ဂရုစိုက ် မှုကို လိုချင ် တယ ် ၊ 
မမြင ် မိကြမှာကို ရွံ ့ မုန ် းတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါကတော ့ Grace Dammann ရဲ ့ အဆိုပါ ။ 
သူမဟာ ကြောက ် မက ် ဖွယ ် ယဉ ် မတော ် တဆ ဖြစ ် မှုနောက ် မှာ တွန ် းလှည ် းနဲ ့ ထိုင ် နေရတာ ၆နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
သူပြောတာက ရေနွေးပူပူဖြင ် ့ ရေချိုးရတာလောက ် ဇိမ ် ကျတာ ဘာမှမရှိဘူးတဲ ့ ၊ ရေစက ် တိုင ် းဟာ အာရုံတိုင ် းကို ကောင ် းချီးပေးတာတဲ ့ ။ 
သူ ့ ကိုယ ် သူ ဒုက ္ ခိတ တစ ် ယောက ် လို ့ မမြင ် ဘူး ။ 
သူ ့ စိတ ် ထဲမှာတော ့ သမုဒ ္ ဒရာထဲမှာ လှိုင ် းစီးနေတုန ် းပဲ ။ 
Ethel Seiderman ဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ ကယ ် လီဖိုးနီးယားက မြတ ် နိုးခံရသူ တက ် ကြွစွာ လှုပ ် ရှားနေသူတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
အနီရောင ် အထူးဒီဇိုင ် း ဖိနပ ် ကိုစီးထားကာ သူမရဲ ့ ဂါထာကတော ့ ပုဝါတစ ် ထည ် က ကောင ် းနေပေမယ ် ့ နှစ ် ထည ် ဆိုရင ် ပိုကောင ် းတာပေါ ့ တဲ ့ ။ 
မုဆိုးမဖြစ ် တာ ၉နှစ ် ရှိပါပြီ ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် အဖော ် ကို ရှာမနေပါဘူး ။ 
သူပြောတာက သံဝါသပြုနိုင ် တဲ ့ နည ် းတွေက အကန ့ ် အသတ ် တစ ် ခုအနေနဲ ့ ပဲရှိတာပါတဲ ့ ။ အင ် း နောက ် တစ ် နည ် းနဲ ့ သူပြောတာက နည ် းအားလုံးကို သူစမ ် းပြီးပြီတဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မကတော ့ Antonio Banderas နဲ ့ ကာမဂုဏ ် စိတ ် ကူးတွေရှိတုန ် းပဲ ။ (ရယ ် သံများ) သနားစရာ ကျွန ် မ အမျိုးသားကတော ့ ဒါကိုသည ် းခံဖို ့ လိုတာပေါ ့ 
ဒီတော ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး ထက ် သန ် တဲ ့ စိတ ် ဘယ ် ရှိနေနိုင ် တာလဲ ။ 
ကျွန ် မ အသက ် ၇၁ နှစ ် မှာ ထက ် သန ် စရာ စိတ ် ဆန ္ ဒ မရှိနိုင ် ဘူးလေ ။ 
ကာလတစ ် ခုကြာ လေ ့ ကျင ့ ် နေခဲ ့ ပြီး ထိုင ် းမှိုင ် း ၊ ငြီးငွေ ့ လာရင ် ဟန ် ဆောင ် လိုက ် တာပေါ ့ ။ 
သဘောထား ၊ သဘောထားပါပဲ ။ 
ဘယ ် လိုလေ ့ ကျင ့ ် လဲ ။ ဘာကိုပဲကြုံတွေ ့ တွေ ့ ၊ အင ် းလို ့ ပြောရင ် း လေ ့ ကျင ့ ် တာပေါ ့ ။ အလွမ ် းဇာတ ် ၊ ဟာသ ၊ အဆွေးဇာတ ် ၊ အချစ ် ၊ မရဏ ၊ ဆုံးရှုံးမှု စတာတွေပေါ ့ ။ 
ဘဝကို လက ် ခံလိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
ပြီးတော ့ ချစ ် ခင ် နေတုန ် းပဲဆိုပြီး ကြိုးစားလေ ့ ကျင ့ ် တယ ် ။ 
ဒါကအမြဲတမ ် းတော ့ အလုပ ် မဖြစ ် ပါဘူး ။ 
နောက ် ပြီး နောက ် ဆုံးမှတ ် ချက ် တစ ် ခုက အငြိမ ် းစားယူတာကို စပိန ် ဘာသာက jubilación တဲ ့ ။ 
ဂုဏ ် ယူဝင ့ ် ကြွားခြင ် းပေါ ့ ။ အောင ် ပွဲခံခြင ် းလေ 
ကျွန ် မတို ့ ပေးစရာတွေ ပေးပြီးပြီလေ ။ 
လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကို ပေးဆပ ် ပြီးပါပြီ ။ 
အခုကျွန ် မတို ့ အချိန ် ပါ ၊ သိပ ် ကောင ် းတဲ ့ ကာလတစ ် ခုပါ ။ 
နေမကောင ် းတာ ဒါမှမဟုတ ် ဆင ် းရဲတာ မဟုတ ် ရင ် သင ့ ် မှာ ရွေးချယ ် စရာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မကတော ့ စိတ ် ဓာတ ် ထက ် သန ် စွာနေဖို ့ ရွေးချယ ် ထားတယ ် ၊ ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ နှလုံးသားနဲ ့ ထိတွေ ့ ပြီးတော ့ ပါ ။ 
ဒီအပေါ ် မှာ နေ ့ တိုင ် းလုပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မနဲ ့ အတူ ပါဝင ် ချင ် လား ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) June Cohen ၊ ဒီတော ့ Isabel IA ၊ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
JC ၊ ပထမဆုံးက TED အဖွဲ ့ အတွက ် ပြောဆိုဖို ့ တစ ် ခါမှ မှတ ် ယူမထားချင ် ပေမယ ့ ် ကျွန ် မ ရှင ့ ် ကိုပြောချင ် တာက ရှင ် ဟာ နှစ ် လိုဖွယ ် ကောင ် းတုန ် း ညှို ့ ဓာတ ် ရှိတုန ် း ၊ ရမ ္ မက ် ဆန ် တုန ် းပဲ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သဘောတူတယ ် လို ့ ကျွန ် မခံစားမိတာပါ ။ ဟူတ ် တယ ် နော ် ။ 
IA ၊ ဩော ် ၊ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) JC ၊ လက ် တွေကို ချလိုက ် ပါ ။ IA ၊ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဒါက မိတ ် ကပ ် ပါ ။ 
IA ၊ အိုး ရပါတယ ် ၊ ဘာများပါလိမ ့ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) 
JC ၊ ကာမဂုဏ ် စိတ ် ကူးတွေအကြောင ် းပါ ။ IA ၊ Antonio Banderas နဲ ့ ပေါ ့ ။ JC ၊ ရှင ့ ် မှာ ဒိထက ် ပိုပြီးမျှဝေချင ် တာများ ရှိနေမလားလို ့ ပါ ။ 
IA ၊ ကောင ် းပြီ ၊ အဲဒီထဲကတစ ် ခုတော ့ ဒါပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
အဲဒီထဲကတစ ် ခုတော ့ မက ် ဆီကိုချပါတီပေါ ် မှာ Antonio Banderas ရဲ ့ ဝတ ် လစ ် စလစ ် ပုံကို တင ် ထားလိုက ် တယ ် ။ နယ ် ထားတဲ ့ ထောပတ ် သီးအနှစ ် နဲ ့ ဆော ့ ကို သူ ့ အပေါ ် မှာဆမ ် းလိုက ် တယ ် ။ သူ ့ ကိုလိပ ် ပြီး စားလိုက ် တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) ဒီမှာ ကိုယ ် တို ့ ရပ ် နေတယ ် အာဒံနဲ ့ ဧဝလို ့ ပေါ ့ ရေတံခွန ် တွေရယ ် ဧဒင ် ဥယျာဉ ် ကြီးလေ နှစ ် ဦးသား အရူးအမူးချစ ် ကြ သိပ ် လှပြီး ခိုင ် မြဲလို ့ လေ သစ ် ပင ် ပေါ ် က ငှက ် တွေဟာ သူတို ့ အပေါ ် ပြုံးကြည ့ ် နေတယ ် ဒိုင ် နိုဆောခေတ ် ကန ​ ေ ကားတွေဟာ ဓာတ ် ဆီနဲ ့ မောင ် းမှာပေါ ့ ဘယ ် မှာလဲ ၊ သူတို ့ ဘယ ် ရောက ် ကုန ် ပြီလဲ ။ အခုတော ့ ပန ် းပွင ့ ် တွေကလွဲပြီး ဘာမှမရှိတော ့ ဘူး ။ ဒါက စက ် ရုံတစ ် ရုံလေ ။ တောင ် တန ် းတွေ ၊ မြစ ် ပြင ် တွေရှိတယ ် ၊ သိတယ ် နော ် ၊ သိပါတယ ် နော ် ၊ ခလောက ် မြွေတစ ် ကောင ် ဖမ ် းမိတယ ် ၊ 
အခု ညစာအတွက ် တစ ် ခုခုရပြီပေါ ့ ၊ သိတယ ် နော ် ၊ သိပါတယ ် နော ် ၊ ဒါက ကားရပ ် တဲ ့ နေရာတစ ် ခုပါ ။ အခုတော ့ အားလုံး ပန ် းပွင ့ ် တွေနဲ ့ လွှမ ် းထားတယ ် ၊ သိတယ ် နော ် ၊ သိပါတယ ် နော ် ၊ ဒါဟာ ကောင ် းကင ် ဘုံဆိုရင ် မြက ် ရိတ ် စက ် တစ ် လုံးလောက ် ရှိချင ် လိုက ် တာ ၊ သိတယ ် နော ် ၊ သိပါတယ ် နော ် ၊ ဒါက စျေးဆိုင ် တန ် းတစ ် ခု အခုတော ့ ပြောင ် းဖူးခင ် း အဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် ပြီ ။ သိတယ ် နော ် ၊ သိပါတယ ် နော ် ၊ ဒီမှာကိုယ ့ ် ကို အားကိုးရာမဲ ့ မထားခဲ ့ ပါနဲ ့ ၊ ဒီနေထိုင ် မှုပုံစံနဲ ့ ကျင ့ ် သားမရနိုင ် ပါ ၊ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
Thomas Dolby: David Byne 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီကနေ ့ ကျွန ် မ ရှင ် တို ့ ရှေ ့ မှာ အလုံးစုံ နှိမ ့ ် ချပြီးတော ့ ရပ ် နေတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကတော ့ ရှင ် တို ့ ကို ကျွန ် မရဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၆-နှစ ် တာကာလ အတွင ် း ၀န ် ဆောင ် မှု နဲ ့ ပညာရေး နယ ် ပယ ် တွေမှာ သွားခဲ ့ တဲ ့ ခရီးအကြောင ် းကို မျှဝေချင ် လို ့ ပါ 
ကျွန ် မက လေ ့ ကျင ့ ် မူ ့ ပြည ့ ် ဝတဲ ့ ပညာရှင ် မဟုတ ် သလို 
၀ါရင ့ ် လူမှုရေးသမားလည ် း မဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် မက စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းစု လောကမှာ ၂၆ နှစ ် လုံးလုံး ကုမ ္ ပဏီတွေကို အကျိုးအမြတ ် ရှာပေးဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ ပါတယ ် 
နောက ် တော ့ ၂၀၀၃-ခုနှစ ် မှာ ကျွန ် မ ပါရီကားမား ပရဟိတ အသင ် းကို ကျွန ် မရဲ ့ မီးဖိုချောင ် စားပွဲကနေ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
ပထမဆုံး ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ဖြစ ် တာက ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် တွေကို လျှောက ် သွားတာပါ 
သိကြမလားပဲ ၊ စကားမစပ ် ပြောရရင ် ၊ လူဦးရေ ၂-သန ် း လောက ် က ဘန ် ဂလောက ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် ပေါင ် း ၈၀၀ မှာ နေထိုင ် နေကြတာ 
ကျွန ် မတို ့ ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် အကုန ် လုံးကို မသွားနိုင ် ပါဘူး ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ တတ ် နိုင ် သလောက ် တော ့ ခြုံငုံမိအောင ် ကြိုးစားပါတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ က ဒီဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် တွေကို လျှောက ် သွားပြီး ကျောင ် းလုံးဝမသွားတဲ ့ ကလေးတွေ ရှိတဲ ့ အိမ ် တွေကို ရှာတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ မိဘတွေနဲ ့ စကားပြောတယ ် သူတို ့ ကလေးတွေကို ကျောင ် းပို ့ ဖို ့ သူတို ့ ကို ယုံကြည ် လာအောင ် ကြိုးစားတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေနဲ ့ ကစားတယ ် အိိမ ် ကိုပြန ် လာတော ့ တကယ ့ ် ကို ပင ် ပန ် းပြီး အားကုန ် နေကြပြီ ၊ ဒါပေမယ ့ ် ပုံရိပ ် လေးတွေနဲ ့ ပေါ ့ ၀င ် းပတဲ ့ မျက ် နှာလေးတွေ ၊ ကြည ် လင ် တဲ ့ မျက ် လုံးလေးတွေ မြင ် ယောင ် ပြီး အိပ ် ပျော ် သွားရတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး စလုပ ် ဖို ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားနေကြတယ ် ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီမှာ အရေအတွက ် က ကျွန ် မတို ့ ကို ထိုးနှက ် လာတယ ် ကလေးပေါင ် း သန ် း-၂၀၀ ဟာ ၄-နှစ ် ကနေ ၁၄-နှစ ် ကြားထဲက ကလေးတွေ ကျောင ် းသွားသင ့ ် ကြပေမယ ့ ် မသွားကြဘူး ကလေးပေါင ် း သန ် း-၁၀၀ ကတော ့ ကျောင ် းသွားကြပေမယ ့ ် စာမဖတ ် တတ ် ကြသလို ၁၂၅-သန ် းက အခြေခံ သင ် ္ ချာကို မတွက ် တတ ် ကြဘူး 
ကျွန ် မတို ့ လည ် း ကြားမိတယ ် ၊ အိန ္ ဒိယ ရူပီးငွေ သန ် း-၂၅၀ ကို အစိုးရ ကျောင ် းစရိတ ် အတွက ် သုံးစွဲဖို ့ ရည ် ရွယ ် ထားပေမယ ့ ် 
အဲဒီငွေရဲ ့ ၉၀ ရာနှုန ် းက ဆရာတွေရဲ ့ လစာအတွက ် နဲ ့ စီမံဆောင ် ရွက ် ပေးသူတွေရဲ ့ လစာအတွက ် သုံးတယ ် တဲ ့ 
ဒါပေမယ ့ ် လည ် း အိန ္ ဒိယက အတန ် းပျက ် ကွက ် တဲ ့ ကျောင ် းဆရာအရေအတွက ် အမြင ့ ် ဆုံးပဲတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နော ် ဆရာ ၄-ယောက ် မှာ ၁-ယောက ် က စာသင ် နှစ ် တစ ် နှစ ် လုံး ကျောင ် းမသွားဘူးတဲ ့ 
ဒီ ကိန ် းဂဏန ် းတွေက စိတ ် ကို လုံးဝ အံ ့ သြတုန ် လှုပ ် သွားစေတယ ် စိတ ် ကို လွှမ ် းမိုးထားတယ ် ၊ ဒီကြားထဲ ကျွန ် မတို ့ ကို အမြဲတမ ် းမေးကြတယ ် "" ရှင ် တို ့ ဘယ ် တော ့ စမှာလဲ ၊ ကျောင ် းဘယ ် လောက ် များများနဲ ့ စမှာလဲ 
ကလေးတွေ ဘယ ် လောက ် များများ ရမှာလဲ 
အရေအတွက ် ကို ဘယ ် လို ချိန ် ဆတိုင ် းတာမလဲ 
ကျောင ် းတွေကို ဘယ ် လို ထပ ် ပွားမလဲ "" ပေါ ့ မကြောက ် မိဖို ့ ၊ မလန ့ ် မိဖို ့ အရမ ် းကို ခက ် ခဲပါတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ ကတော ့ ခေါင ် းမာခဲ ့ ကြတယ ် ပြောလိုက ် တယ ် "" ကျွန ် မတို ့ က အရေအတွက ် အတွက ် လုပ ် နေတာမဟုတ ် ဘူး "" ပေါ ့ 
ကျွန ် မတို ့ တစ ် ကြိမ ် မှာ ကလေးတစ ် ယောက ် ပဲ ခေါ ် ချင ် တယ ် ကလေးကို ကျောင ် းကို တိုက ် ရိုက ် ခေါ ် သွားမယ ် ကောလိပ ် ပို ့ မယ ် ပိုကောင ် းတဲ ့ ဘဝနေထိုင ် ရေးအတွက ် တန ် ဖိုးမြင ့ ် မားတဲ ့ အလုပ ် အကိုင ် အတွက ် သူတို ့ ကို ပြင ် ဆင ် ခိုင ် းမယ ် ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ပါရီကားမား ကို စခဲ ့ ကြတယ ် 
ပထမဆုံး ပါရီကားမား ကျောင ် းကို ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် တစ ် ခုမှာ စတယ ် အဲဒီရပ ် ကွက ် မှာ လူဦးရေ ရ-သောင ် းလောက ် က ဆင ် းရဲမွဲတေမှု သတ ် မှတ ် လိုင ် းအောက ် မှာ နေ, နေကြတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ စခဲ ့ တဲ ့ ပထမဆုံး ကျောင ် းက ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် တွေထဲက အဆောက ် အဦတစ ် ခုရဲ ့ ခေါင ် မိုးထပ ် ပေါ ် မှာ ၂-ထပ ် အဆောက ် အဦ ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် တွေထဲက တစ ် ခုတည ် းသော ၂-ထပ ် အဆောက ် အဦပါ 
အဲဒီခေါင ် မိုးထပ ် မှာ မျက ် နှာကျက ် မရှိဘူး ၊ သွပ ် ပြားချပ ် လေးတစ ် ဝက ် ပဲရှိတယ ် 
အဲဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပထမဆုံးကျောင ် းပါ ၊ ကလေး ၁၆၅ ယောက ် နဲ ့ 
အိန ္ ဒိယ စာသင ် နှစ ် က ဇွန ် လမှာ စတယ ် 
ဇွန ် လဆိုတော ့ မိုးရွာတယ ် ၊ ခဏခဏပဲ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သွပ ် အမိုးအောက ် မှာ တိုးဝှေ ့ ပူးကပ ် ပြီး မိုးတိတ ် အောင ် စောင ့ ် ခဲ ့ ကြရတယ ် 
ဘုရားရေ ၊ အဲဒါဟာ ပေါင ် းစည ် းချည ် နှောင ် စေတဲ ့ အပြုအမူတစ ် ခုလိုဖြစ ် သွားတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အဲဒီအမိုးအောက ် မှာ ရှိခဲ ့ ဖူးတဲ ့ သူတွေအားလုံး ဒီနေ ့ ဒီပွဲမှာ အတူရှိနေကြပါသေးတယ ် 
နောက ် တော ့ ဒုတိယ ကျောင ် း ၊ တတိယကျောင ် း ၊ စတုတ ္ ထကျောင ် း ပြီးတော ့ အငယ ် တန ် းကောလိပ ် တွေ ဖြစ ် လာတယ ် 
၆-နှစ ် တာကနေ အခုထိ ကျွန ် မတို ့ မှာ ကျောင ် း ၄-ကျောင ် း ၊ အငယ ် တန ် း ကောလိပ ် တစ ် ခုနဲ ့ ကလေးပေါင ် း ၁၁၀၀ က ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် ပေါင ် း ၂၈-ခုကနေလာကြပြီး မိဘမဲ ့ ဂေဟာ ၄-ခုလည ် း ရှိနေပါပြီ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် က ရိုးရှင ် းပါတယ ် ဒီကလေးတွေတစ ် ဦးချင ် းဆီကို ကျောင ် းပို ့ မယ ် ၊ သူတို ့ ကို ပြင ် ဆင ် ခိုင ် းမယ ် ရပ ် တည ် ရှင ် သန ် တတ ် အောင ် နဲ ့ ပညာတတ ် အောင ် ဒါပေမယ ့ ် ငြိမ ် းငြိမ ် းချမ ် းချမ ် း နေတတ ် အောင ် ပေါ ့ ဒီ ပဋိပက ္ ခတွေ ဖိစီးနေတဲ ့ ပရမ ် းပတာနဲ ့ ဂလိုဘယ ် လိုက ် ဇေရှင ် းထွန ် းကား နေတဲ ့ လောကကြီးမှာ ရောင ့ ် ရဲ ့ မှုတွေနဲ ့ နေတတ ် အောင ် ပေါ ့ 
အခု ကမ ္ ဘာဆိုတာနဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကား သုံးကိုသုံးရတော ့ တာပါ 
အဲ ့ တော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းအားလုံးဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားကို ကြားခံသုံးပြီး သင ် ကြားပေးတဲ ့ ကျောင ် းတွေပါ 
ဒါပေမယ ့ ် သူတို ့ သိကြတယ ် ၊ အဲဒီမှာ ဒီလို ယုံမှတ ် မှုရှိနေကြတယ ် ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် က ကလေးတွေဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် စကား ကောင ် းကောင ် း မပြောတတ ် ကြဘူးပေါ ့ 
သူတို ့ မိသားစုထဲမှာလည ် း တစ ် ယောက ် မှ အင ် ္ ဂလိပ ် စကား မပြောကြဘူး 
သူတို ့ မျိုးရိုးထဲမှာလည ် း တစ ် ယောက ် မှ အင ် ္ ဂလိပ ် စကား မပြောကြဘူး ပေါ ့ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒါဟာ ဘယ ် လောက ် တောင ် မှားယွင ် းလိုက ် သလဲ 
မိန ် းကလေး း ကျွန ် မက စွန ့ ် စားခန ် းပါတဲ ့ စာအုပ ် တွေ ကြိုက ် တယ ် ၊ ကျွန ် မအကြိုက ် ဆုံးကတော ့ အဲလ ် ဖရဒ ် ဟစ ် ချ ် ခေါ ့ ခ ် ရယ ် ၊ [နောက ် တစ ် ယောက ် နာမည ် က ပြတ ် ပြတ ် သားသားမကြားရ] ဟားဒီဘွိုင ် းစ ် ရယ ် 
အဲဒီ သုံးယောက ် လုံးက တူတယ ် ၊ သူတို ့ က တူတယ ် ဆိုပေမယ ့ ် မတူတဲ ့ အခြေအနေ နောက ် ခံတွေနဲ ့ တစ ် ယောက ် က မှော ် ဆန ် တယ ် ၊ တစ ် ခြား ၂-ယောက ် က စုံစမ ် းထောက ် လှမ ် းတဲ ့ ဟာမျိုး ကျွန ် မက အဲဒီစာအုပ ် တွေကို ကြိုက ် တယ ် ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ မှာ ထူးခြားတာတွေ ရှိနေတယ ် 
အဲဒီစာအုပ ် တွေမှာ သုံးတဲ ့ ဝေါဟာရတွေ စာရေးတဲ ့ စတိုင ် နဲ ့ ဟန ် တွေပေါ ့ 
ကျွန ် မဆိုလိုတာက စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကောက ် ကိုင ် မိရင ် တစ ် အုပ ် လုံးမပြီးသေးရင ် လက ် က မချနိုင ် ဘူး 
ကျွန ် မအတွက ် ၄-နာရီခွဲလောက ် ကြာမယ ် ဆိုရင ် တောင ် ဒါမှမဟုတ ် ၃-နာရီခွဲ လောက ် မှ စာအုပ ် ပြီးမယ ် ဆိုရင ် လည ် း ကျွန ် မ ဖတ ် တာပဲ 
ကောင ် လေး း ကျွန ် တော ် ရှာဖွေစူးစမ ် းမှု ကောင ် းကောင ် းလုပ ် တယ ် ၊ အချက ် အလက ် တွေရလာတယ ် ကမ ္ ဘာ ့ အမြန ် ဆုံးကားတွေ အကြောင ် း 
ကျွန ် တော ် က ဒူကာတီ ZZ143 ကိုကြိုက ် တယ ် အဲဒါက အမြန ် ဆုံးကိုး (အခုတော ့ 1098S ကအမြန ် ဆုံး) ကမ ္ ဘာ ့ အမြန ် ဆုံး မော ် တော ် ဆိုင ် ကယ ် ကျွန ် တော ် ပါလ ် စာ 220 DTSI ကိုကြိုက ် တယ ် အဲဒါက အိန ္ ဒိယမှာ အမြန ် ဆုံး မော ် တော ် ဆိုင ် ကယ ် ပဲ ရှင ် တို ့ တွေ ့ တဲ ့ မိန ် းကလေးက သူ ့ အဖေက လမ ် းဘေးမှာ ပန ် းရောင ် းတယ ် 
ဒီကောင ် လေးကတော ့ ကျောင ် းလာတက ် နေတာ ၅ နှစ ် ရှိပြီ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒါဟာ မထူးဆန ် းဘူးလား ၊ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ရှိသမျှ ကောင ် လေးတွေ မြန ် တဲ ့ ဆိုင ် ကယ ် ကို ကြိုက ် ကြတယ ် ဆိုတာ သူ တစ ် စီးမှ မမြင ် ဖူးဘူး ၊ တစ ် စီးမှလည ် း မစီးဖူးဘူး ၊ ဟုတ ် တာပဲလေ ဒါပေမယ ့ ် သူက ဂူဂဲလ ် ကနေ စူးစမ ် းမှု တော ် တော ် များများ လုပ ် ထားတယ ် 
သိကြမလားပဲ ၊ ကျွန ် မတို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာကြားခံ ကျောင ် းတွေကို စခဲ ့ တုန ် းက ကျွန ် မတို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် အကောင ် းဆုံး သင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းကို ယူသုံးဖို ့ ပေါ ့ အိန ္ ဒိယ အလယ ် တန ် းနှင ့ ် အထက ် တန ် းပညာရေး လက ် မှတ ် သင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းလေ 
အဲဒီမှာ တခါ လူတွေက ကျွန ် မကို ရယ ် ကြတယ ် ပြောကြတယ ် "" ကျွန ် မများ ရူးနေလားတဲ ့ ဒီကျောင ် းသားတွေအတွက ် ဒီလောက ် ခက ် ခဲတဲ ့ သင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းကို ရွေးရသလားတဲ ့ 
သူတို ့ ဘယ ် တော ့ မှ နိုင ် နိုင ် နင ် းနင ် းရှိမှာ မဟုတ ် ဘူး "" တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေက ကောင ် းကောင ် း နိုင ် နင ် းတဲ ့ အပြင ် သူတို ့ တွေက အဲဒီမှာ ထူးတောင ် ထူးချွန ် နေကြတယ ် 
ရှင ် တို ့ လာပြီးကြည ့ ် သင ့ ် တယ ် ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေ ဘယ ် လောက ် ကောင ် းကောင ် း လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာ မြင ် ရအောင ် ပေါ ့ 
အဲဒီမှာ ဒီလို ယုံမှတ ် မှုလည ် း ရှိနေသေးတယ ် ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် က မိဘတွေဟာ သူတို ့ ကလေးတွေ ကျောင ် းသွားတာကို စိတ ် မဝင ် စားဘူးတဲ ့ သူတို ့ တွေက ကလေးတွေကို အလုပ ် ထဲပဲ ထည ့ ် လိုက ် မှာတဲ ့ 
ဒါဟာ လုံးဝ ပေါက ် တတ ် ကရတွေပါ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ ရှိကြတဲ ့ မိဘတိုင ် းက သူတို ့ ကလေးတွေကို သူတို ့ ထက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ ဘဝမျိုး ရစေချင ် ကြပါတယ ် ဒါပေမယ ့ ် ပြောင ် းလဲမှု လုပ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာကိုတော ့ သူတို ့ ယုံကြည ် ဖို ့ လိုတယ ် 
ဗီဒီယို း (ဟိန ္ ဒူ စကားဖြင ့ ်) ရှက ် ခလာဘို ့ စ ် း ကျွန ် မတို ့ မှာ တက ် ရောက ် သူ ၈၀ ရာနှုန ် းရှိတယ ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မိဘ-ဆရာ ဆွေးနွေးပွဲအားလုံးအတွက ် ပေါ ့ 
တခါတလေ အဲဒါက ၁၀၀ ရာနှုန ် းတောင ် ဖြစ ် သွားတယ ် အခွင ့ ် ထူးခံကျောင ် းတွေထက ် တောင ် အရမ ် းများနေပါတယ ် 
အဖေတွေလည ် း စပြီး ဆွေးနွေးပွဲတက ် လာနေကြပြီ 
တကယ ် စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ကျောင ် းကို စခဲ ့ တုန ် းက မိဘတွေက တက ် ရောက ် သူ စာရင ် းမှာ လက ် ဗွေရာပေးကြတာ 
အခု သူတို ့ က သူတို ့ ရဲ ့ လက ် မှတ ် ကို စပြီး ရေးနေကြပြီ 
ကလေးတွေက သူတို ့ ကို သင ် ပေးတာလေ 
ကလေးတွေ ဘယ ် လောက ် သင ် တတ ် တယ ် ဆိုတာ အံ ့ သြစရာပါ 
ကျွန ် မတို ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် က အမှန ် တော ့ မနှစ ် က နှစ ် ကုန ် ပိုင ် းမှာ အမေတစ ် ချို ့ က ကျွန ် မတို ့ ဆီကို လာပြီး ပြောကြတယ ် "" ကျွန ် မတို ့ ရေးတတ ် ဖတ ် တတ ် အောင ် သင ် ချင ် တယ ် 
ရှင ် ကျွန ် မတို ့ ကို သင ် ပေးနိုင ် မလား "" တဲ ့ ၊ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကျောင ် းပြီးချိန ် မှာ ကျွန ် မတို ့ မိဘတွေအတွက ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အမေတွေအတွက ် စသင ် ပေးခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ မှာ အမေ ၂၅ ယောက ် ပုံမှန ် ပဲ ကျောင ် းပြီးချိန ် မှာ စာဖတ ် ဖို ့ လာတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ က ဒီ အစီအစဉ ် လေးကို ဆက ် လုပ ် ချင ် တယ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တစ ် ခြားကျောင ် းတွေအထိပါ ချဲ ့ ချင ် တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ အဖေတွေရဲ ့ ၉၈ ရာနှုန ် းက အရက ် သမားတွေပါ 
အဲဒီတော ့ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ၊ ဘယ ် လောက ် တောင ် ကလေးတွေ ထိတ ် လန ့ ် သောကရောက ် ရတယ ် သူတို ့ ရဲ ့ အိမ ် တွေဟာလဲ ဘယ ် လောက ် တောင ် ဆိုးဝါးပြီးမူမမှန ် ဘူးလဲဆိုတာ 
ကျွန ် မတို ့ က အဖေတွေကို အရက ် ဖြတ ် တဲ ့ စမ ် းသပ ် ဆေးခန ် းတွေကို ပို ့ ပေးတယ ် သူတို ့ ပြန ် လာရင ် များသောအားဖြင ့ ် အရက ် မသောက ် ကြတော ့ ဘူး ၊ ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ အတွက ် အလုပ ် တစ ် ခု ရှာပေးရတယ ် အဲဒါမှ သူတို ့ ဒုံရင ် းပြန ် မဆိုက ် မှာ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ ချက ် တတ ် ပြုတ ် တတ ် အောင ် လေ ့ ကျင ့ ် ပေးထားတဲ ့ အဖေ ၃-ယောက ် လောက ် ရှိတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ ကို အာဟာရတို ့ ၊ သန ့ ် ရှင ် းမှု တို ့ အကြောင ် း သင ် ပေးတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ ကို မီးဖိုချောင ် တစ ် ခု လုပ ် ဖို ့ ၀ိုင ် းကူပေးလိုက ် တယ ် အခု သူတို ့ က ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေအားလုံးအတွက ် အစားအသောက ် တွေ ထောက ် ပံ ့ ပေးနေတယ ် 
သူတို ့ အရမ ် းကို ကောင ် းတဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုကို လုပ ် လိုက ် ကြတာ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ ကလေးတွေက သူတို ့ ပို ့ ပေးတဲ ့ အစားအသောက ် တွေကို စားနေကြတာ ဒါပေမယ ့ ် အရေးအကြီးဆုံးကတော ့ ဒါဟာ ပထမဆုံးအနေနဲ ့ သူတို ့ ရိုသေလေးစားမှုကို ရလာကြတာပါပဲ သူတို ့ က တန ် ဖိုးရှိတာတစ ် ခုကို လုပ ် နေကြတယ ် လို ့ ခံစားကြရတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သင ် ကြားမှုပိုင ် းကိုတာဝန ် မယူတဲ ့ ၀န ် ထမ ် းတွေရဲ ့ ၉၀ ရာနှုန ် းက အကုန ် လုံး မိဘတွေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဆွေမျိုး မိသားစုတွေပါ 
ကျွန ် မတို ့ အစီအစဉ ် တွေ အများကြီး စခဲ ့ တယ ် ကလေးတွေ ကျောင ် းလာအောင ် သေသေချာချာ လုပ ် ဖို ့ ပါ 
အကြီးပိုင ် း ညီအစ ် အကိုမောင ် နှမတွေအတွက ် သက ် မွေးကျွမ ် းကျင ် မှု အစီအစဉ ် တွေ လုပ ် ပေးတယ ် အဲဒါမှ အငယ ် တွေ ကျောင ် းသွားတာကို မတားကြမှာ 
အဲဒီမှာ ဒီလို ယုံမှတ ် မှုတစ ် မျိုးလည ် း ရှိသေးတယ ် ၊ ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် က ကလေးတွေဟာ သာမန ် လူတွေနဲ ့ သဟဇာတဖြစ ် အောင ် မပေါင ် းသင ် းနိုင ် ဘူး ပေါ ့ 
ဒီ ကလေးမလေးကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး သူက ကလေး ၂၈-ယောက ် ထဲက တစ ် ယောက ် ပါ အခွင ့ ် ထူးခံကျောင ် းအားလုံးကနေရွေးထားတာ ဒီနိုင ် ငံက အကောင ် းဆုံးကျောင ် းတွေကနေ Duke တက ္ ကသိုလ ် ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စွမ ် းရည ် ဖော ် ထုတ ် ရေး အစီအစဉ ် အတွက ် ရွေးချယ ် ခံရပြီး IIM (အာမီဒါဘဒ ် မြို ့ က အိန ္ ဒိယ စီမံခန ့ ် ခွဲမှု တက ္ ကသိုလ ်) ကို ပို ့ လိုက ် တာ 
မိန ် းကလေး း အာမီဒါဘဒ ် မြို ့ Duke IMM ကျောင ် းဝင ် း း ကျွန ် မတို ့ IIM ကိုမြင ် လိုက ် တိုင ် း အဲဒီ ကျောင ် းမှာ သွားပြီး စခန ် းချရတာ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် တော ့ ဂုဏ ် ယူစရာပါပဲ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒီကိုသွားတော ့ အားလုံးက အရမ ် း ဖော ် ရွေကြတယ ် အထူးသဖြင ့ ် ကျွန ် မ သူငယ ် ချင ် းတွေ အများကြီး ရလာတယ ် 
ကျွန ် မရဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာလည ် း အများကြီး တိုးတက ် လာတယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် အဲဒီကိုသွားပြီး သူငယ ် ချင ် းတွေနဲ ့ စကားပြောတာ ၊ အားလုံးပါပဲ 
အဲဒီမှာ သူတို ့ ကလေးတစ ် ယောက ် နဲ ့ တွေ ့ သွားတယ ် မတူညီတဲ ့ စံနှုန ် းအားလုံးနဲ ့ မတူညီတဲ ့ စိတ ် အခံနဲ ့ ၊ လုံးဝ ခြားနားတဲ ့ လူမှု အသိုင ် းအဝိုင ် း က ကလေးပေါ ့ 
ကျွန ် မအကုန ် လုံးနီးပါးနဲ ့ ရောလိို ့ ရတယ ် 
သူတို ့ က အရမ ် းကို ခင ် စရာကောင ် းတယ ် 
ကျွန ် မ အဲဒီမှာ သူငယ ် ချင ် းကောင ် းတွေ အများကြီး ရခဲ ့ တယ ် ဒေလီက သူငယ ် ချင ် းတွေ ၊ ဘုံဘေ က သူငယ ် ချင ် းတွေ ပေါ ့ 
အခုထိလည ် း ကျွန ် မတို ့ Facebook ကနေ အဆက ် အသွယ ် လုပ ် နေကြတယ ် 
ဒီ အာမီဒါဘဒ ် ခရီး ပြီးသွားတော ့ ကျွန ် မ လုံးဝ မတူညီတဲ ့ လူစုံအားလုံးနဲ ့ ပေါင ် းသင ် းတတ ် တဲ ့ သွားတယ ် 
အရင ် တုန ် းက ကျွန ် မက ဒီလိုမျိုးမဟုတ ် ဘူးလို ့ ခံစားမိတယ ် လေ 
ကျွန ် မ အရင ် က လူမရောဘူး ၊ ဒါမှမဟုတ ် ရင ် လည ် း လူတစ ် ယောက ် ကို အဲလောက ် မြန ် မြန ် စကား စမပြောဘူး 
ကျွန ် မရဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် လေသံက အများကြီး တိုးတက ် သွားတယ ် 
ကျွန ် မ ဘောလုံးကန ် တာ ၊ ဘော ် လီဘော ပုတ ် တာ လေဝဲ ပန ် းကန ် ပြားပစ ် တာနဲ ့ ကစားနည ် း အများကြီး သင ် ခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် မ ဘန ် ဂလောကိုတောင ် မသွားချင ် ဘူး ၊ ဒီမှာပဲ နေချင ် တယ ် 
အစားအသောက ် တွေကလည ် း အရမ ် းလှတယ ် ကျွန ် မ ကြိုက ် တယ ် ၊ အရမ ် းကို လှတယ ် 
ကျွန ် မက အစားစားရတာ ကြိုက ် လို ့ လာပြီးများ မေးရင ် "" ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ဘာများ စားချင ် ပါသလဲ "" ဆိုတာလေ ၊ ကြားရတာ ကောင ် းလိုက ် တာရှင ် 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီမိန ် းကလေးက အိမ ် ဖော ် အနေနဲ ့ လုပ ် နေတာ သူ ကျောင ် းကို မလာခင ် တုန ် းကပေါ ့ 
ဒီကနေ ့ မှာတော ့ သူက ဦးဏှောက ် နဲ ့ အာရုံကြော ပါရဂူ ဖြစ ် ချင ် တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေဟာ အားကစားမှာလည ် း ထွန ် းထွန ် းပေါက ် ပေါက ် ကို လုပ ် နိုင ် ကြတယ ် 
သူတို ့ ဟာ တကယ ့ ် ကို ထူးချွန ် ကြတယ ် 
အဲဒီမှာ ကျောင ် းအချင ် းချင ် း အားကစား ပြိုင ် ပွဲတွေ နှစ ် တိုင ် း ကျင ် းပတယ ် ဘန ် ဂလောမှာပေါ ့ ၊ ကလေးပေါင ် း ၅-ထောင ် လောက ် ၀င ် ပြိုင ် ကြတယ ် ဒီမြို ့ က အကောင ် းဆုံးကျောင ် း ၁၄၀ ကနေပေါ ့ 
ကျွန ် မတို ့ က ၃-နှစ ် ဆက ် တိုက ် အကောင ် းဆုံးကျောင ် းဆု ရတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေက အိမ ် ပြန ် လာရင ် ဆုတံဆိပ ် တွေ အိတ ် အပြည ့ ် နဲ ့ ၊ အားကျတဲ ့ လူတွေ ၊ သူငယ ် ချင ် းတွေ အများကြီးနဲ ့ ပေါ ့ 
မနှစ ် တုန ် းက ကလေး ၂-ယောက ် လောက ် က လူကုံထံကျောင ် းတွေကနော ် ၊ လာပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကျောင ် းမှာ ၀င ် ခွင ့ ် ရဖို ့ မေးကြတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ မှာလည ် း ကိုယ ် ပိုင ် အကောင ် းဆုံး အသင ် း ရှိပါတယ ် 
ဘာလို ့ ဒါတွေ ဖြစ ် ပေါ ် လာတာလဲ ၊ ဘာလို ့ ဒီလို ယုံကြည ် မှုတွေ ရှိနေရတာလဲ 
အထိအတွေ ့ များလို ့ လား ၊ ကျွန ် မတို ့ မှာ ပါမောက ္ ခတွေ ရှိတယ ် MIT တို ့ ၊ ဘာခယ ် လေ တို ့ ၊ စတန ် းဖော ့ ဒ ် တို ့ အိန ္ ဒိယသိပ ္ ပံတက ္ ကသိုလ ် တို ့ ကနေ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေကို သိပ ္ ပံ ဖော ် မျူလာတွေ လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေ အများကြီး လာသင ် ပေးတယ ် ၊ စာသင ် ခန ် းတစ ် ခုဖြစ ် သင ့ ် တာထက ် ကို အများကြီး ကျော ် လွန ် နေပါတယ ် 
အနုပညာ ၊ ဂီတ ဆိုတာတွေက ကုထုံးအနေနဲ ့ ရော ၊ ထုတ ် ဖော ် ပြသတဲ ့ ကြားခံနယ ် အနေနဲ ့ ပါ ယူလို ့ ရပါတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ကလည ် း ယုံကြည ် တယ ် ဘာတွေပါ၀င ် နေလည ် းဆိုတာက ပိုအရေးကြီးတယ ် ဆိုတာကိုပေါ ့ 
အဲဒါဟာ အခြေခံ အဆောက ် အဦတွေကို ပြောတာလည ် း မဟုတ ် ဘူး အိမ ် သာတွေ ၊ စာကြည ့ ် တိုက ် တွေကို ပြောတာလည ် း မဟုတ ် ဘူး ဒီကျောင ် းမှာ ဘာတွေ အမှန ် တကယ ် ဖြစ ် နေတယ ် ဆိုတာကမှ ပိုအရေးကြီးတာပါ 
သင ် ယူလေ ့ လာဖို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ခု ဖန ် တီးပေးတာ စူးစမ ် းမေးမြန ် းဖို ့ ၊ ရှာဖွေဖော ် ထုတ ် ဖို ့ တွေအတွက ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ခု ဖန ် တီးပေးတာကမှ စစ ် မှန ် တဲ ့ ပညာရေးလို ့ ဆိုရမှာပါ 
ကျွန ် မတို ့ ပါရီကားမား ကို စခဲ ့ တုန ် းက ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လားရာကို ဦးတည ် သွားမယ ် ဆိုတာ မသိသေးပါဘူး 
ကျွန ် မတို ့ က စီးပွားရေး စီမံကိန ် းလေး ဆွဲပေးဖို ့ မက ် -ကင ် ဆီကို မငှားခဲ ့ ပါဘူး 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ သေသေချာချာ သိနေတာကတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဒီကနေ ့ လုပ ် ချင ် နေတာက တစ ် ကြိမ ် မှာ ကလေးတစ ် ယောက ် ခေါ ် ဖို ့ ပါပဲ အရေအတွက ် ကြောင ့ ် နဲ ့ တော ့ ထစ ် ငေါ ့ မနေချင ် ပါဘူး ပြီးရင ် တကယ ် လည ် း ဒီကလေးက ဘဝ စက ် ဝိုင ် းမှာ ပြီးပြည ့ ် စုံသွားတာကို မြင ် ချင ် တယ ် သူရဲ ့ အလားအလာအားလုံးကို ဖြည ် လွှတ ် ပေးရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ 
ကျွန ် မတို ့ က အရေအတွက ် ပမာဏကို အယုံအကြည ် မရှိပါဘူး ကျွန ် မတို ့ က အရည ် အချင ် းကိုပဲ ယုံကြည ် နေလို ့ ပါ ပမာဏတွေ ကိန ် းဂဏန ် းတွေက အလိုလို ဖြစ ် လာမှာပါ 
ကျွန ် မတို ့ နောက ် မှာ မားမားရပ ် နေတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေ ရှိနေပါပြီ အခု ကျွန ် မတို ့ က ကျောင ် းတွေကို ပိုပြီး ဖွင ့ ် နို ် င ် တော ့ မှာပါ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ က တစ ် ကြိမ ် မှာ ကလေးတစ ် ယောက ် သာ ဆိုတဲ ့ အိုင ် ဒီယာနဲ ့ စခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒါက ၅-နှစ ် သားလေး ပါရုရှရမ ် ပါ 
သူက လွန ် ခဲဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် က ဘတ ် စ ် ကားမှတ ် တိုင ် မှာ တောင ် းစားနေတာ အဲဒီက ကောက ် ယူလာပြီး အခု မိဘမဲ ့ ဂေဟာမှာပါ သူက ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၄-လခွဲလုံးလုံး ကျောင ် းလာတက ် နေတာ 
သူက အခု မူလတန ် းမှာပါ 
သူက အင ် ္ ဂလိပ ် စကား ဘယ ် လိုပြောရတယ ် ဆိုတာ သင ် နေပါတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ မှာ ကလေးတွေ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားပြောနိုင ် စေတဲ ့ မိုဒယ ် လ ် တစ ် ခုရှိပါတယ ် အဲဒါနဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားကို ၃-လ အတွင ် းမှာ နားလည ် ပါတယ ် 
သူက ပုံပြင ် တွေကို အင ် ္ ဂလိပ ် လို ပြောပြနိုင ် ပါတယ ် ရေဆာနေတဲ ့ ကျီးကန ် းတို ့ ၊ မိချောင ် းတို ့ သစ ် ကုလားအုတ ် တို ့ ပေါ ့ 
သူဘာလုပ ် ရတာကြိုက ် ် လဲလို ့ သူ ့ ကိုမေးရင ် သူက ပြောလိမ ့ ် မယ ် "" ကျွန ် တော ် အိပ ် ရတာကြိုက ် တယ ် 
စားရတာကြိုက ် တယ ် ၊ ကစားရတာကြိုက ် တယ ် "" လို ့ သူဘာလုပ ် ချင ် ် ် လဲလို ့ သူ ့ ကိုမေးရင ် တော ့ သူက "" ကျွန ် တော ် မြင ် းလုပ ် ချင ် တယ ် "" လို ့ ပြောလိမ ့ ် မယ ် အခု "" မြင ် းလုပ ် ချင ် တယ ် "" က မြင ် းစီးချင ် တယ ် ဖြစ ် သွားပါပြီ 
ပါရုရှရမ ် က ကျွန ် မ ရုံးခန ် းကို နေ ့ တိုင ် းလာတယ ် 
သူက ဗိုက ် လာပွတ ် တာ အဲဒါက ကံကောင ် းခြင ် းတွေ ပေးတယ ် လို ့ သူက ယုံကြည ် နေတာကိုး ကျွန ် မ ပါရီကားမားကို စခဲ ့ တုန ် းက ကျွန ် မ မာန ် မာနအပြည ့ ် နဲ ့ စခဲ ့ တာ ကမ ္ ဘာကြီးကို အသွင ် ပြောင ် းမယ ် ပေါ ့ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီကနေ ့ မှာတော ့ ကျွန ် မဟာ အသွင ် အပြောင ် းခံလိုက ် ရပါတယ ် 
ကျွန ် မကို ကျွန ် မရဲ ့ ကလေးတွေက ပြောင ် းလဲပေးလိုက ် တာပါ 
ကျွန ် မ သူတို ့ ဆီက အများကြီး သင ် ယူနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် မေတ ္ တာ ၊ ဂရုဏာ ၊ စီတ ် ကူးပုံဖော ် ခြင ် း ပြီးတော ့ ဆန ် းသစ ် ဖန ် တီးတာ 
ပါရုရှရမ ် ဟာ ပါရိခါမာ အနေနဲ ့ ရိုးရှင ် းတဲ ့ စတင ် မှုပါ ၊ ဒါပေမယ ့ ် အဝေးကြီး ဆက ် သွားရဦးမှာပါ 
ကျွန ် မ ရှင ် တို ့ ကို ကတိပေးတယ ် ၊ ပါရုရှရမ ် ဟာ ဒီနေ ့ ကနေ နှစ ် အနည ် းငယ ် ကြာရင ် TED အစည ် းအဝေးမှာ စကားလာပြောမယ ် ဆိုတာပါ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အင ် း ကျွန ် တော ် က ရူပဗေဒအပြင ် တစ ် ခြားအရာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပါသေးတယ ် ။ 
အမှန ် တော ့ အခုအချိန ် မှာ အများစုက အခြားအရာတွေပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
တစ ် ခုက လူသားတွေရဲ ့ ဘာသာစကားတွေထဲမှာရှိတဲ ့ ဝေကွားလှတဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုတွေပါ ။ 
အမေရိကနဲ ့ အနောက ် ဥရောပမှာရှိတဲ ့ ဝါရင ့ ် ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် တွေဟာ 
ရှည ် လျားဝေးကွာလှတဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုတွေကို အများအားဖြင ့ ် တော ့ ရှောင ် ရှားဖို ့ ကြိုးပမ ် းကြတယ ် ။ ကြီးမားတဲ ့ အအုပ ် အသင ် းဖွဲ ့ ခြင ် းတွေ ၊ ကြာရှည ် လှတဲ ့ ကာလတစ ် ခုဆီပြန ် သွားပြီး အအုပ ် အသင ် းဖွဲ ့ ခြင ် းတွေ ၊ ရင ် းနှီးနေတဲ ့ မိသားစုတွေထက ် ပိုကြာတဲ ့ ကာလမှာပေါ ့ ။ 
ဒါကို သူတို ့ မကြိုက ် ပဲ တစ ် ယူသန ် လို ့ ထင ် တယ ် လေ ။ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဒါကိုတစ ် ယူသန ် ဖြစ ် တယ ် မထင ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ အရမ ် းတော ် တဲ ့ ဘာသာဗေဒပညာရှင ် တွေ ရှိပါတယ ် ၊ အများစုကတော ့ ရုရှားတွေပါ ။ ဆန ် တာဖေး သိပ ္ ပံ နဲ ့ မော ် စကိုမှာ ဒါကို လုပ ် ကိုင ် နေသူတွေပေါ ့ ၊ ဒါကဘယ ် ကို ဦးတည ် သွားလဲဆိုတာ ကျွန ် တော ် ကြည ့ ် ချင ် လိုက ် တာဗျာ ။ 
ဒါက တကယ ် ကိုပဲ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၂၀၀၀၀ ၊ ၂၅၀၀၀ လောက ် က တစ ် ခုတည ် းသော ဘိုးဘေးဘီဘင ် ဆီ ဦးတည ် သွားလား ။ 
တစ ် ခုတည ် းသော ဘိုးဘေးဘီဘင ် ကို ကျော ် လွန ် သွားရင ် ကောဗျာ ၊ ဘာသာစကားတွေ အများကြီးထဲက ပြိုင ် ပွဲ ရှိခဲ ့ စဉ ် တုန ် းကလေ ။ 
ဒါက ဘယ ် လောက ် ဝေးဝေး ပြန ် သွားသလဲ ။ ခေတ ် ပေါ ် ဘာသာစကားက ဘယ ် လောက ် သွားခဲ ့ လဲ ။ 
ပြန ် သွားတာ နှစ ် ပေါင ် း ဘယ ် နှယ ် သောင ် းလောက ် လဲ ။ 
Chris Anderson- ခင ် ဗျားမှာ ဒီအဖြေအတွက ် ထင ် မြင ် ချက ် (ဝါ) မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရှိလားဗျာ ။ 
Murray Gell-Mann - ကျွန ် တော ့ မှန ် းဆချက ် က ခေတ ် ပေါ ် ဘာသာစကားဟာ နံရံဆေးရေးပန ် းချီတွေထက ် တော ့ ပိုရှေးကျမယ ် ဗျ ။ နံရံထွင ် းကမ ္ ပည ် းတွေ ၊ နံရံပန ် းပုတွေ ၊ ပြီတော ့ အနောက ် ဥရောပမှာရှိတဲ ့ ဥမင ် တွေထဲက ရွှံ ့ စေးပျော ့ တွေထဲက ကကွက ် တွေထက ် ရောပေါ ့ ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၃၅၀၀၀ Aurignacian ခေတ ် က ဟာတွေပေါ ့ ။ ဒီထက ် စောတဲ ့ ကာလပေါ ့ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ဒါတွေအကုန ် လုံးလုပ ် နိုင ် ပြီး ခေတ ် ပေါ ် ဘာသာစကား မရှိတာကို မယုံနိုင ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် မှန ် းဆတာက တကယ ့ ် ဇာစ ် မြစ ် က အနည ် းဆုံး ဒီလောက ် ထိ ၊ ဒီထက ် ပိုဝေးဖြစ ် ကောင ် းဖြစ ် မယ ် ဗျ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေအကုန ် လုံး ဒါမှမဟုတ ် တော ် တော ် များများ ဒါမှမဟုတ ် ယနေ ့ သက ် သေပြုထားတဲ ့ ဘာသာစကား အများစုဟာ ဒီထက ် အရမ ် းကြီးကို ပိုပြီးနုတဲ ့ တစ ် ခုကနေ ဆင ် းသက ် မလာတန ် ကောင ် းဘူးလို ့ ဆိုလိုတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဆိုကြပါစို ့ နှစ ် ၂သောင ် း (ဝါ) အဲလိုမျိုးပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒါကို တစ ် ဆို ့ ကြန ့ ် ကြာတဲ ့ အဆင ့ ် လို ့ ဆိုကြတယ ် ။ 
CA ကောင ် းပါပြီ ။ Philip Anderson ပြောတာ မှန ် ကောင ် းမှန ် လောက ် တယ ် ဗျ ။ 
ခင ် ဗျား တစ ် ယောက ် ယောက ် ထက ် အကုန ် လုံးမှာ ပိုပိုသိနေတယ ် ဆိုတာလေ ။ 
ဒါဟာ ဂုဏ ် ယူစရာတစ ် ခုပေါ ့ ဗျာ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် Murray Gell-Mann ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရာသီဥတုက ဘယ ် လိုတွေ ဖြစ ် နေတာလဲ ။ 
မယုံနိုင ် အောင ် ဆိုး ​ နေတယ ် 
ဆိုလိုတာက သိသိသာသာပဲ အာတိတ ် ရဲ ့ နာမည ် ကျော ် မြင ် ကွင ် းပါ ။ နောက ် သုံး ၊ လေး ၊ ငါးနှစ ် အတွင ် းမှာ ဒီအမှတ ် လေး ပျောက ် သွားလောက ် တယ ် ၊ တကယ ့ ် လန ့ ် စရာပါ ။ 
ဒီတော ့ အားလုံး တတ ် နိုင ် တာကို ကြည ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက CO2 အရင ် းအမြစ ် ကို ကြည ့ ် တော ့ ၅၂% က အဆောက ် အအုံတွေနဲ ့ ဆက ် နွယ ် နေတယ ် ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာတာက ခရီသည ် တင ် ကားတွေ ကိုးရာခိုင ် နှုန ် းပဲ ရှိတယ ် လေ ။ 
ဒီတော ့ ဆူရှီဘားတစ ် ခုဆီ သုတ ် ခြေတင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီ ဆူရှီဘားနဲ ့ စိတ ် ကူးကြီးတစ ် ခု ရခဲ ့ တယ ် ။ 
EcoRock လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အရာပါ ။ 
ဆိုလိုတာက တစ ် နှစ ် ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ပေါင ် ဘီလီယံ ၂၀ ထုတ ် တဲ ့ သက ် တမ ် း ၁၁၅ နှစ ် ရှိတဲ ့ ဂျစ ် ပဆမ ် နံရံခြောက ် ဖြစ ် စဉ ် ကို ဒီဇိုင ် းပြန ် ထုတ ် နိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါဟာ ဧရာမစိတ ် ကူးတစ ် ခုပါ ။ ၈၀% ထိ လျှော ့ ချချင ် ပါတယ ် ။ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ထားတာ အတိအကျပါ ။ 
သုတေသနနဲ ့ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုကို ၂၀၀၆ မှာစခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘိလပ ် မြေနဲ ့ သံမဏိ ထုတ ် လုပ ် တာက ပြန ် သုံးတဲ ့ ပါဝင ် မှုကို သုံးဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ ခန ် း အတွင ် းဘက ် ပါ ။ အရင ် က မပြပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ မှန ် ကန ် တာရဖို ့ ၊ ရည ် မှန ် းချက ် ရောက ် ဖို ့ လူတွေဟာ မတူတဲ ့ အရော ၅၀၀၀ လုပ ် ရတယ ် ။ 
သူတို ့ အင ် မတန ် ကြိုးစားလုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ရှေ ့ ဆက ် ခဲ ့ ပြီး ထုတ ် လုပ ် မှုအစဉ ် ကို တရုတ ် မှာ တည ် ဆောက ် တယ ် ။ 
ကံဆိုးချင ် တော ့ U.S မှာ ထုတ ် လုပ ် ရေး ကိရိယာတွေ မဆောက ် တော ့ ပါဘူး ။ 
နွေရာသီမှာ အတန ် းကို တပ ် ဆင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီမှာပဲ စခဲ ့ တာပါ ၊ ဘာမှမရှိသလောက ် ပါ ။ 
ဂျစ ် ပဆင ် လုံးဝမသုံးတော ့ တဲ ့ အသစ ် စက ် စက ် နံရံခြောက ် ထုတ ် လုပ ် ရေး အစဉ ် တစ ် ခုကို သင ် တို ့ ပထမဆုံး မြင ် နေတာပါ ။ 
ဒါက ပြီးသွားတဲ ့ ထုတ ် လုပ ် ရေး အတန ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီဇင ် ဘာ သုံးရက ် မှာ ပထမ မှန ် ကွက ် ထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက အဓိကက စက ် ပေါ ် လောင ် းချတဲ ့ အရည ် ပျစ ် ပါ ၊ ဒါက တန ် းပြေးနေတာပါ ။ 
စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာက ဒီလူတွေရဲ ့ မျက ် နှာတွေကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒီပရောဂျက ် မှာ ၂ နှစ ် ၊ ၃ နှစ ် လုပ ် ခဲ ့ သူတွေ ။ 
သူတို ့ အရမ ် း စိတ ် လှုပ ် ရှားနတယ ် ။ ဒါက လိုင ် းထဲက ပထမ အချပ ် ပါ ။ 
လုပ ် ငန ် း ဥက ္ ကဌ ပျဉ ် ချပ ် ကို နမ ် းနေတာပါ ။ သိပ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားနေတာ သိသာပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို တကယ ့ ် ဧရာမ သက ် ရောက ် မှုပါ ။ 
သီတင ် းပတ ် အနည ် ငယ ် အကြာမှာ ပထမဆုံး မှန ် ကွက ် မှာ လက ် မှတ ် ထိုးပွဲကြီးလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက လူတွေ ဒီထုတ ် ကုန ် တွေကို မျှော ် လင ့ ် တကြီးသုံးမယ ် လို ့ ဦးတည ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ဒီအပါ ် မှာ Cradle to Cradle Gold ဆုရခဲ ့ တယ ် ။ 
Popular Science က "" နံရံခြောက ် ဆန ် းသစ ် မှု "" အတွက ် မကြာသေးခင ် က Green Product of the Year ဆုရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျေးဇူး ၊ ကျေးဇူးပါဗျာ ။ 
ဟောဒီမှာ သိလိုက ် ရတာက အိမ ် တစ ် လုံး ဆောက ် လုပ ် ဖို ့ နဲ ့ ညီမျှတဲ ့ ဓာတ ် ငွေ ့ ဂါလံ ၈၀၀၀ ခင ် ဗျားတို ့ မသိလောက ် ဘူး ။ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို ခြောက ် ဆ မောင ် းသလိုပါ ။ 
အရာတိုင ် းကို ပြောင ် းလဲရပါမယ ် ။ 
အခန ် းတစ ် ဝိုက ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ၊ ထိုင ် ခုံတွေ ၊ သစ ် သားတွေ အနီးက အရာတိုင ် း ပြောင ် းလဲဖို ့ လိုပြီး မဟုတ ် ရင ် ဒီပြဿနာ မရှင ် းတော ့ ဘူး ။ 
လုပ ် မရဘူးလို ့ ပြောသူတွေကို နားမထောင ် နဲ ့ ၊ လူတိုင ် းလုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အလုပ ် ဆုံးရှုံးမှုတွေကို စိမ ် းလန ် းတဲ ့ အလုပ ် တွေနဲ ့ ပြင ် နိုင ် တယ ် ။ 
တစ ် နိုင ် ငံလုံးက စက ် ရုံ ၄ ခုမှာ လုပ ် နေတယ ် ။ 
တတ ် နိုင ် သမျှ မြန ် မြန ် ဆောက ် တော ့ မှာပါ ။ 
ကားပေါင ် း နှစ ် သန ် းခွဲတန ် တဲ ့ ဂျစ ် ပဆန ် ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ထုတ ် တာနော ် ။ 
ကဲ ဘာလုပ ် မလဲ ၊ ဘာလုပ ် တာ ၊ ဘာလို ့ လုပ ် တာပြောမယ ် ။ အချိန ် ကုန ် ပြီ ။ 
ဒါကျွန ် တော ့ ကလေးတွေပါ ၊ Natalie နဲ ့ David. 
၂၀၅၀မှာ သူတို ့ ကလေးတွေရတဲ ့ အခါ အဖိုးကို ပြန ် ကြည ့ ် ပြီး ပြောသင ့ ် တာက ဟေး အဖိုး ကြိုးစားခဲ ့ တယ ် ၊ ရှိတဲ ့ အဖွဲ ့ နဲ ့ တတ ် နိုင ် သမျှ အကောင ် းဆုံးလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် က TED ကပြန ် သွားတဲ ့ အခါ ကာဗွန ် ခြေရာ လျှော ့ ချဖို ့ ဘယ ် နည ် းနဲ ့ သင ် လုပ ် နိုင ် လဲဆိုတာ ကြည ့ ် မိလိမ ့ ် မယ ် ။ 
လုပ ် နည ် းမသိဘူးဆိုရင ် ကျွန ် တော ့ ကို လာတွေ ့ ပါ ၊ ကူညီပေးပါ ့ မယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး Bill Gates ခင ် ဗျားက Windows ကိုထွင ် ခဲ ့ တာ သိပါတယ ် ။ 
နောက ် နှစ ် လောက ် မှာ ကျုပ ် တို ့ ထွင ် ထားတဲ ့ ပြတင ် းတွေ စောင ့ ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီတော ့ ကိုယ ် ရေးရာဇဝင ် ဂုဏ ် အင ် ္ ဂါတွေနဲ ့ ချီးကျူးထောပနာပြုခြင ် း ဂုဏ ် အင ် ္ ဂါတွေရဲ ့ ခြားနားခြင ် းကို ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားပြီးနေနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ရေးရာဇဝင ် ဂုဏ ် အင ် ္ ဂါတွေဆိုတာက သင ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ရေးအကျဉ ် းချုပ ် မှာ သင ် ထည ့ ် သွင ် းတဲ ့ အရာတွေပေါ ့ ၊ ဈေးကွက ် ထဲကို သင ် ယူဆောင ် လာတဲ ့ တတ ် ပွန ် မှုတွေဆိုပါတော ့ ။ 
ချီးကျူးထောပနာပြုခြင ် း ဂုဏ ် အင ် ္ ဂါတွေဆိုတာကတော ့ ကွယ ် လွန ် သူကို ချီးမွန ် းထောပနာပြုတဲ ့ အခါမှာ ထုတ ် ဖော ် ပြောဆိုတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေပေါ ့ ။ ဒါတွေက ပိုပြီး နက ် နဲတာပေါ ့ ။ သင ် ဟာ ဘယ ် သူလဲ ။ နက ် နက ် နဲနဲပြောရရင ် တော ့ သင ့ ် ရဲ ့ နှီးနွယ ် ဆက ် စပ ် မှုတွေရဲ ့ သဘောသဘာက ဘာလဲ ၊ သင ် ဟာ ရဲရင ့ ် လား ၊ ယုံကြည ် အားထားလောက ် ရဲ ့ လား ၊ တည ် ကြည ် ပါရဲ ့ လား ။ 
ကျွန ် တော ် အပါအဝင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုကတော ့ ဂုဏ ် အင ် ္ ဂါတွေထဲမှာ ချီးကျူးထောပနာပြုခြင ် း ဂုဏ ် အင ် ္ ဂါတွေဟာဖြင ့ ် ပိုပြီး အရေးပါတယ ် လို ့ ဆိုမိကြပါလိမ ့ ် မလားပဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အနည ် းဆုံးတော ့ ကျွန ် တော ့ ကိစ ္ စမှာဆိုရင ် ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် အများဆုံး စဉ ် းစားမိတဲ ့ အကြောင ် းတွေများလားပေါ ့ ။ အဖြေကတော ့ မဟုတ ် ပါဘူးလို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် တော ် အဲဒီ ပြဿနာ အကြောင ် းကို စဉ ် းစားနေမိခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ကို ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားတွေးခေါ ် ဖို ့ ကူညီပေးသူကတော ့ ဂျိုးဇက ် ဆိုလိုဗေ ့ (တ ်) ချစ ် (ခ ်) လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် ပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ သူဟာ ဂျူးဓမ ္ မဆရာတစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပြီး ၊ ၁၉၆၅ ခုနှစ ် မှာ "" The Lonely Man Of Faith "" ဆို ့ တဲ ့ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကို ရေးသားခဲ ့ သူပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သဘာဝဗီဇတွေမှာ အခြမ ် း (၂) ခြမ ် းရှိတယ ် လို ့ ဆိုလိုဗေ ့ (တ ်) ချစ ် (ခ ်) ပြောပါတယ ် ။ ဒါတွေကိုသူက အာဒံ (၁) နဲ ့ အာဒံ (၂) လို ့ သူကခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အာဒံ (၁) ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သဘာဝဗီဇရဲ ့ လောကီရေးရာ ၊ ရည ် မှန ် းချက ် ကြီးတာတွေနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အပြင ် ဘက ် ခြမ ် းပါ ။ 
သူက တည ် ဆောက ် ချင ် တယ ် ၊ ဖန ် တီးချင ် တယ ် ၊ ကုမ ္ ပဏီတွေကို ဖန ် တီးချင ် တယ ် ၊ အသစ ် အဆန ် းတွေကို ဖန ် တီးချင ် တယ ် ။ 
အာဒံ (၂) ကတော ့ သဘာဝဗီဇရဲ ့ ထောင ် လွှားမှုမရှိတဲ ့ အခြမ ် းပဲပေါ ့ ။ 
အာဒံ (၂) က ကောင ် းကျိုးဆောင ် ချင ် ရုံမက ကောင ် းအောင ် လည ် းနေချင ် တယ ် ။ စိတ ် ထဲကနေပြီးတော ့ ဘုရားသခင ် ၊ ဖန ် ဆင ် ခြင ် းနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေကို ကြည ် ညိုလေးစားတဲ ့ နေထိုင ် ပုံနဲ ့ ရှင ် သန ် ချင ် တယ ် ။ 
အာဒံ (၁) က လောကကြီးကို စိုးမိုးချင ် တယ ် ။ 
အာဒံ (၂) တော ့ စိတ ် အားထက ် သန ် မှုတွေကို ကြားသိချင ် တယ ် ။ လောကကြီးနဲ ့ လိုက ် လျောညီထွေဖြစ ် ချင ် တယ ် ။ 
အာဒံ (၁) က အောင ် မြင ် မှုကို တစိမ ့ ် စိမ ့ ် အရသာခံတယ ် ။ 
အာဒံ (၂) ကတော ့ စိတ ် အတွင ် းမှာ သိုဝှက ် ထားတဲ ့ တည ် ငြိမ ် မှုနဲ ့ စွမ ် းအားကို တစိမ ့ ် စိမ ့ ် အရသာခံတယ ် ။ 
အာဒံ (၁) က အရာဝတ ္ ထုတွေ ဘယ ် လိုလုပ ် ဆောင ် သလဲဆိုတာကို စုံစမ ် းတယ ် ။ 
အာဒံ (၂) ကတော ့ ဘာကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီမှာရှိနေရတာလဲဆိုတာကို စုံစမ ် းတယ ် ။ 
အာဒံ (၁) ရဲ ့ ဆောင ် ပုဒ ် က "" အောင ် မြင ် မှု "" ပါ ။ အာဒံ (၂) ရဲ ့ ဆောင ် ပုဒ ် ကတော ့ "" ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာ ၊ ပေးဆပ ် ခြင ် းနဲ ့ တုံပြန ် မှု "" ပေါ ့ ။ ဒီသဘာဝဗီဇ အခြမ ် း (၂) ခြမ ် းဟာ တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခု တိုက ် ခိုက ် နေကြတယ ် လို ့ ဆိုလိုဗေ ့ (တ ်) ချစ ် (ခ ်) က ဆွေးနွေးငြင ် းခုံထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အပြင ် ပန ် း အောင ် မြင ် မှုနဲ ့ အတွင ် းဖက ် က တန ် ဖိုးထားမှု အကြားမှာရှိတဲ ့ မိမိကိုယ ် ကို အမြဲမပြတ ် ထိ ် ပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် မှုဆိုတာရဲ ့ အလယ ် မှာ နေထိုင ် နေကြတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တဲ ့ ဒီသဘာဝဗီဇ အခြမ ် း (၂) ခြမ ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ လှည ့ ် စားတတ ် တဲ ့ အရာကတော ့ သူတို ့ တွေဟာ သဘောတရား အမျိုးမျိုးနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် လုပ ် ကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
အပြင ် ပန ် း သဘောထားကတော ့ စီးပွားရေးဆိုင ် ရာ သဘောထားပေါ ့ ။ ဖြည ့ ် သွင ် းလိုက ် တဲ ့ အရာတွေကို ထုတ ် ပေးမှုဖြစ ် စေတယ ် ။ စွန ့ ် စားခြင ် းက ဆုလာဒ ် ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သဘာဝဗီဇ အတွင ် းဘက ် ကတော ့ ကိုယ ် ကျင ့ ် ဆိုင ် ရာ သဘောထားတစ ် ခု ဖြစ ် ပြီးတော ့ မကြာခဏဆိုသလို ပြောင ် းပြန ် သဘောထား တစ ် ခုလည ် း ဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
လက ် ခံရရှိဖို ့ သင ် ဟာ ပေးလှူရပါမယ ် ။ 
သင ့ ် ကိုယ ် တွင ် းစွမ ် းအားရရှိဖို ့ အတွက ် သင ့ ် ရဲ ့ ပြင ် ပက တစ ် ခုခုကို စွန ့ ် လွှတ ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
သင ် လိုချင ် တာရဖို ့ အတွက ် လိုအင ် ဆန ္ ဒကို အောင ် နိူင ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဖြည ့ ် ဆည ် းနိူင ် ဖို ့ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေ ့ ထားရမယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ရှာတွေ ့ နိူင ် ဖို ့ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဖျောက ် ဖျက ် ရမှာပါ ။ 
လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုမှာ နေထိုင ် ဖို ့ ကြုံကြိုက ် နေပါတယ ် ။ 
ပြဿနာက ဒီအခြေအနေကသင ့ ် ကို ဘဝကို ကစားပွဲတစ ် ခုလို မျို း ပြု မူတဲ ့ ပါးနပ ် တဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တစ ် ကောင ် အသွင ် ကိုပြောင ် းလဲပေးလိုက ် ပြီး ၊ သင ် ဟာ သင ့ ် ရဲ ့ လိုချင ် တပ ် မက ် တဲ ့ အတ ္ တနဲ ့ အစစ ် အမှန ် အတ ္ တတို ့ ကြားမှာ ခြားနာခြင ် းတစ ် ခုရှိနေတယ ် ဆိုတာကိုသွေးအေးပြီး အပိုင ် ကြံတတ ် တဲ ့ သတ ္ တဝါတစ ် ကောင ် ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် က သင ် ကိုပေးမှာပဲလို ့ ဆိုပြီး သငိ ် လိုချင ် တဲ ့ ၊ သင ် မျှော ် လင ့ ် တဲ ့ ချီးမွမ ် းထောပနာပြုမှူမျိုးသင ် ရမှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
သင ့ ် မှာက နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ယုံကြည ် မှုမျိုးမရှိဘူးလေ ။ 
သင ့ ် မှာ စိတ ် ခံစားမှုပိုင ် းဆိုင ် ရာ ဩဇာနဲ ့ ပြည ့ ် စုံခြင ် းမရှိဘူး ။ 
သင ့ ် မှာ ဘဝတစ ် သက ် တာထက ် ပိုပြီးအချိန ် ကြာနိူင ် မယ ့ ် လုပ ် ဆောင ် စရာတွေကိုလုပ ် ဖို ့ ရည ် စူးနှစ ် မြှပ ် ထားခြင ် း မရှိဘူး ။ 
သင ် ဟာ အာဒံ (၂) စစ ် စစ ် တစ ် ယောက ် ဘယ ် လိုတည ် ဆောက ် သလဲ ၊ ဂုဏ ် သိက ္ ခာရဲ ့ လေးနက ် မှု တစ ် ခုကို ဘယ ် လိုတည ် ဆောက ် သလဲဆိုတဲ ့ အတိတ ် သမ ် ိုင ် းကနေပြီး ဖြစ ် နေကျ တုံ ့ ပြန ် မှု တစ ် ခုကို ကျွန ် တော ် သတိရသွားတယ ် ။ 
အတိတ ် သမိုင ် း ကနေတစ ် ဆင ့ ် လူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အတိတ ် ဖြစ ် ရပ ် တွေထဲကို ပြန ် သွားလိုက ် ကြပါတယ ် ။ တစ ် ခါတစ ် လေကျတော ့ သူတို ့ ဘဝရဲ ့ အဖိုးတန ် တဲ ့ အချိန ် တစ ် ချိန ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ကလေးဘဝ ၊ ပြီးတော ့ မကြာခဏတော ့ စိတ ် ဆိုတာက အတိတ ် မှာဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရှက ် ရစရာ တဒင ် ္ ဂတစ ် ခု ၊ ကျူးလွန ် မိတဲ ့ အကုသိုလ ် ၊ တစ ် ကိုယ ် ကောင ် းဆန ် မိလိုက ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် ၊ ထိန ် ချန ် လိုက ် တဲ ့ ၊ ပေါ ့ တန ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် ၊ ဒေါသရဲ ့ ဒုစရိုက ် ၊ မိမိကိုယ ် ကို ဂရုဏာသက ် မိခြင ် းရဲ ့ အပြစ ် ၊ လူတကာကို စိတ ် ကျေနပ ် သူဖြစ ် အောင ် ကြိုးစားနေမိခြင ် း ၊ သတ ္ တိကင ် းမဲ ့ ခြင ် း စတာတွေဆီကို ဆွဲခေါ ် သွားပါတယ ် ။ 
အာဒံ (၁) ကို သင ့ ် စွမ ် းအားတွေကို ပျိုးထောင ် ခြင ် းနဲ ့ တည ် ဆောက ် ပါတယ ် ။ 
အာဒံ (၂) ကိုတော ့ သင ့ ် ရဲ ့ အားနည ် းချက ် တွေကို တွန ် းလှန ် ခြင ် းနဲ ့ တည ် ဆောက ် ပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ကိုယ ် တွင ် းအဇ ္ စျတ ္ တ ထဲကို သင ် ဝင ် လိုက ် ပါ ။ သင ့ ် ဘဝတစ ် လျှောက ် သင ် အကြိမ ် ကြိမ ် ကျူးလွန ် မိထားတဲ ့ မကောင ် းမှု ၊ အခြား ပေါ ် ထွက ် လာတာတွေထဲက သင ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာ မကောင ် းမှု ကိုသင ် တွေ ့ ရပါတယ ် ။ သင ် က အဲဒီ မကောင ် းမှုကို တိုကိခိုက ် ပြီး ၊ အဲဒီ မကောင ် းမှုနဲ ့ ထွေးလုံးသတ ် ပုတ ် ပါတယ ် ။ အဲဒီ ထွေးလုံးသတ ် ပုတ ် ခြင ် းကနေ ၊ အဲဒီဝေဒနာခံစားခြင ် းကနေပြီးတော ့ ဂုဏ ် သိက ္ ခာရဲ ့ လေးနက ် မှု တစ ် ခု ကိုတည ် ဆောက ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ မကြာခဏဆိုသလို ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကိုယ ် တွင ် းမှာရှိတဲ ့ မကောင ် းမှုကို အသိအမှတ ် ပြုဖို ့ သင ် ကြားပေးထားခြင ် းမရှိပါဘူး ။ ဒါကို ဘယ ် လို ယှဉ ် ပြိုင ် သတ ် ပုတ ် ရမလဲ ၊ ဘယ ် လို ရင ် ဆိုင ် ရမလဲ ၊ ဒါကို ဘယ ် လို ထိုးစစ ် ဆင ် ရမလဲ ဆိုတာကို ဒီယဉ ် ကျေးမှုမှာ သင ် ထားပေးခြင ် း မရှိပါဘူး ။ 
အာဒံ (၁) တစ ် ယောက ် ရဲ ့ စိတ ် နေသဘောထားနဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု အတွင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ နေထိုင ် နေပြီး ၊ အဲဒီမှာ အာဒံ (၂) အကြောင ် းကို ကျွန ် တော ် တို ့ မဖွင ့ ် ဟတတ ် ပါဘူး ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ရင ် း (န ်) ဟိုး နီးဘား ကနေပြီး ပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ နေထိုင ် မှုနဲ ့ အာဒံ (၁) နဲ ့ အာဒံ (၂) ရဲ ့ ဘဝ ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် ခြင ် းကို ဒီလို အနှစ ် ချုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" လုပ ် သင ့ ် လုပ ် သင ့ ် လုပ ် ထိုက ် သော မည ် သည ့ ် အရာကိုမျှ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဘဝတစ ် သင ် တာတွင ် အောင ် မြင ် ပြီးမြောက ် နိူင ် မည ် မဟုတ ် ချေ ။ ထို ့ ကြောင ့ ် မျှော ် လင ့ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် သာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ကယ ် တင ် ရပေတော ့ မည ် ။ 
စစ ် မှန ် သော ၊ လှပသော ၊ ကောင ် းမွန ် သော မည ် သည ့ ် အရာကမျှ သမိုင ် း ၏ လတ ် တလော အခြေအနေမှာ ပြည ့ ် စုံသော အဓိပ ္ ပါယ ် ကို မပေါ ် လွင ် စေပါ ။ 
မည ် သို ့ ပင ် ကောင ် းမြတ ် စေကာမူ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ပြုလုပ ် သော မည ် သည ့ ် အရာမျှ တစ ် ယောက ် တည ် းဖြင ့ ် ပြီးမြောက ် နိူင ် မည ် မဟုတ ် ချေ ။ ထို ့ ကြောင ့ ် မေတ ္ တာတရားဖြင ့ ် သာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ကယ ် တင ် ရပေတော ့ မည ် ။ 
ဘယ ် ကောင ် းမြတ ် သော လုပ ် ဆောင ် မှုမျှ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ၏ ရန ် သူရဲ ့ ရှုထောင ့ ် လောက ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ၏ မိတ ် ဆွေရဲ ့ ရှုထောင ့ ် လောက ် မကောင ် းမြတ ် နိူင ် ပါ ။ 
ထို ့ ကြောင ့ ် ဒီ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာရဲ ့ နောက ် ဆုံး အသွင ် အပြင ် ဖြစ ် တဲ ့ ခွင ့ ် လွတ ် ခြင ် းဖြင ့ ် သာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ကယ ် တင ် ရပေတော ့ မည ် ။ "" ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီညမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ နောက ် ဆုံး နှစ ် နှစ ် အတွင ် း လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တာကို မျှဝေပေးနိုင ် မှာကို စိတ ် တုန ် လှုပ ် မိပါတယ ် ၊ အဲဒါကတော ့ တလွှာပြီးတလွှာ ထုတ ် လုပ ် မှု ၊ တနည ် း 3D ပုံနှိပ ် မှု အကြောင ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ လက ် ထဲက ခင ် ဗျားတို ့ ဒီအရာကို မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဗဟိုတူ လုံးဝိုင ် နေတဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းတည ် ဆောက ် ပုံ ဖြစ ် ကာ ၎ င ် းတို ့ ဟာ တခုနဲ ့ တခု ချိတ ် ဆက ် နေကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သွေးယူခြင ် းဖြင ့ ် လည ် း အဲဒါကို ထုတ ် လုပ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
ဒါဟာ 3D ပုံနှိပ ် စက ် အတွက ် အလုပ ် ပါ ၊ကျွန ် တော ် တို ့ ကတော ့ ဒီည ဒီစင ် ပေါ ် မှာကို ၁၀-မိနစ ် ကြာ ဆွေးနွေးခန ် း အတွင ် းမှာကို ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ ကြိုးပမ ် းပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကံကောင ် းစေဖို ့ ဆုတောင ် းပေးကြပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ၊ 3D ပုံနှိပ ် မှု ဆိုတာ နာမည ် မှား သုံးမှုပါ ။ 
အဲဒါဟာ လက ် တွေ ့ တွင ် 2D ပုံနှိပ ် မှုကို ထပ ် ပြီးရင ် ထပ ် ပြုလုပ ် မှုပါ ၊ 
မိုက ် ခရိုအီလက ် ထရွန ် း ထဲမှာပါ ၊ အလားတူနည ် းကို သုံးပြီး အရာတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပေးကြရာ လီသိုဂရာဖီလို ့ ခေါ ် ဆိုကြပြီး ထရန ် စစ ္ စတာများ နဲ ့ ပေါင ် းစည ် း ပတ ် လမ ် းကြောင ် းတွေကို ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ နဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံ တခုခုကို အကြိမ ် ကြိမ ် ထည ့ ် သွင ် း ဆောက ် ပေးကြတာပါ ။ 
အဲဒါတွေ အားလုံးဟာ 2D ပုံနှိပ ် ရေး နည ် းပညာတွေပါ ။ 
တယောက ် က ဓာတုဗေဒပညာရှင ် ၊ နောက ် တယောက ် က ရူပဗေဒ ပညာရှင ် ပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ 3D ပုံနှိပ ် မှုကို စပြီး စိတ ် ဝင ် စားလာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် ကလည ် း အဲဒါမျိုးပါ ။ 
လောလောဆယ ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ "" Terminator 2 "" ရုပ ် ရှင ် ထဲက T-1000 ရဲ ့ ပြကွင ် းကို အာရုံပြုနေကြပါတယ ် ၊ 3D ပရင ် တာကရော ဘာဖြစ ် လို ့ လုပ ် ကိုင ် မရနိုင ် တာလဲလို ့ စဉ ် းစားမိကြပါတယ ် ၊ အရာဝတ ္ ထု တခုဟာ ဗွက ် အိုင ် လို အရာထဲမှနေပြီးလက ် တွေ ့ မှာ စွန ့ ် ပစ ် ရမှု လုံးဝ မရှိပဲနဲ ့ ပေါ ် ထွက ် လာတာမျိုးကို ဘာဖြစ ် လို ့ ထုတ ် လုပ ် မရနိုင ် ရမှာလဲ? 
အိုကေ ၊ ရုပ ် ရှင ် ထဲက အတိုင ် းလုပ ် ဖို ့ ပါ ။ 
Hollywood ရုပ ် ရှင ် ထဲက အယူအဆကို ယူပြီး အဲဒီလို လက ် တွေ ့ လုပ ် လို ့ ရနိုင ် မယ ့ ် နည ် းလမ ် းတွေကို ရှာမရနိုင ် ဘူးလား? 
အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် စိန ် ခေါ ် မှုကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးက ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါကို လုပ ် ပြနိုင ် လျှင ် ၊ပြဿနာကြီး သုံးရပ ် ကို ဖြေရှင ် းပေးနိုင ် ကြမှာပါ ။ 
ပြဿနာ တစ ် က ၊ 3D ပုံနှိပ ် မှုဟာ သိပ ် ကို အချိန ် ကြာပါတယ ် ။ 
တလွှာပြီး တလွှာ ထုတ ် လုပ ် ရေး လုပ ် ငန ် းစဉ ် ကြောင ့ ် စက ် မှု အရည ် အသွေး အထဲမှာ ချွတ ် ယွင ် းချက ် တွေ ရှိလာတတ ် ရာ ၊ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ချဉ ် းကပ ် လိုပုံက ပေါ ် လီမာ ဓာတုဗေဒထဲက ပုံမှန ် အသိပညာတွေကို အသုံးချလျက ် 
အလင ် းရောင ် နဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် တို ့ အလုပ ် လုပ ် ကြပုံဟာ မတူပါ ။ 
အလင ် းရောင ် ဟာ ကော ် စေးကို မာကျောတဲ ့ အရာအဖြစ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် တယ ် ။ 
အောက ် ဆီဂျင ် ကျတော ့ အဲဒီဖြစ ် စဉ ် ကို ဟန ့ ် တားပါတယ ် ။ 
လုပ ် ကိုင ် ကြပုံဟာ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် သဘောပါ ၊ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီဖြစ ် စဉ ် ကိုပါ ထိန ် းချုပ ် နိုင ် မှာပါ ။ 
အဲဒီထဲမယ ် လုပ ် ကိုင ် မှု သုံးပိုင ် း ရှိပါတယ ် ။ 
တခုက ၊ ဗွက ် အိုင ် ပစ ္ စည ် း ရှိနေတဲ ့ သိုလှောင ် ကန ် ကြီးပါ ၊ T-1000 နဲ ့ တပုံစံတည ် းပါပဲ ။ 
အဲဒီ လှောင ် ကန ် ရဲ ့ အောက ် ခြေပိုင ် းမှာ အထူး ပြူတင ် းပေါက ် ရှိနေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒီအကြောင ် းကို နောက ် မှာ ပြန ် ပြောဖို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
စင ် လိုဟာမျိုး ရှိပါတယ ် ။ 
တတိယ အပိုင ် းက လှောင ် ကန ် ရဲ ့ အောက ် မှာ ချထားတဲ ့ အလင ် းပေးရေး ဒီဂျီတယ ် စနစ ် ပါ ၊ ခရမ ် းလွန ် နယ ် ပယ ် ထဲမှာ အလင ် းရောင ် ကို ပေးတဲ ့ စနစ ် ပါ ။ 
အဲဒါဟာ ပေါင ် းစပ ် ထားတဲ ့ အထူး ပြူတင ် းပေါက ် ပါ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ အချင ် းလက ္ ခဏာများဟာ ကပ ် မှန ် နဲ ့ ဆင ် တူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စင ် ကို အဲဒီထဲကို နှိမ ့ ် ချပေးလိုက ် ပါက ၊ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ 2D ပုံစံကို ပြုလုပ ် ခြင ် းဖြစ ် ပြီးကော ် စေး အသစ ် ကို ထည ့ ် ပေးကာ ၊ နေရာပြောင ် းပေးရပါမယ ် ၊ အဲဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို ထပ ် ပြီးရင ် ထပ ် ပြီး လုပ ် ပေးရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အထူးပြူတင ် းပေါက ် နဲ ့ ကျတော ့ ၊လုပ ် လို ့ ရနိုင ် လာတာက ၊ အောက ် ဆီဂျင ် က ဓာတ ် ပြုမှုကို ဟန ့ ် တားနိုင ် တာမို ့ လို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သေနေတဲ ့ ဇုန ် ကို ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို သေနေတဲ ့ ဇုန ် ဟာ မိုက ် ခရွန ် း ဆယ ် ခုမျှသာ ထူပါတယ ် ၊ပြူတင ် းပေါက ် အင ် တာဖေ ့ စ ် မှာကို အရည ် အဖြစ ် ကျန ် ရစ ် လျက ် ရှိနေတဲ ့ အဲဒီအရာကို ကျွန ် တော ် တို ့ အပေါ ် ကို ဆွဲယူမယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒီအကြောင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ က သိပ ္ ပံဆောင ် းပါး တခုထဲမှာ ပြောခဲ ့ ကြသလို ၊ 
အလင ် းရောင ် ၊ အလင ် းအား ပြင ် းထန ် မှု ၊ ကုစားပေးရန ် ပမာဏ ၊ စေးကပ ် မှု ၊ ဂြီဩမေတြီ တွေပါ ၊ 
ရလဒ ် ကတော ့ မယုံနိုင ် စရာပါပဲ ။ 
အရာတွေအားလုံးကို ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဆ ၁၀၀၀ အထိကို လုပ ် လို ့ ရနိုင ် မယ ် လို ့ ယုံပါတယ ် ၊ပေါ ် ပေါက ် လာကြမှာကို တွေးကြည ့ ် မိပါတယ ် ။ 
အဲဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပစ ္ စည ် းတွေကို ပွားယူနေကြတယ ် ဆိုတော ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မျက ် နှာပြင ် ဖွဲ ့ စည ် းမှုကို မြင ် ကြရမှာ မဟုတ ် ပါ ၊ 
မူတည ် မှာမို ့ လို ့ သိပ ် ကို မှတ ် သားစရာ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ က ဒီလို အရာတွေကို ပွားယူတဲ ့ အခါမှကျတော ့ ၊ အရည ် အသွေးတွေဟာ ပုံနှိပ ် မှုရဲ ့ ဦးတည ် ချက ် နဲ ့ မဆိုင ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ဒါတွေဟာ ထိုးသွင ် းလျက ် ပုံသွင ် းထားတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေနဲ ့ တူကာ ၊ သမရိုးကျ 3D ထုတ ် လုပ ် မှုနဲ ့ သိပ ် ကို ကွာခြားပါတယ ် ။ 
အဲဒါ ့ အပြင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပေါ ် လီမာဆိုင ် ရာ ကျောင ် းသုံး စာအုပ ် တွေကို ဒီနေရာမှာ လွှင ့ ် ပစ ် နိုင ် ပါပြီ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ 3D ပရင ် တာနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် လိုက ် တဲ ့ အရာတွေထဲမှာ လိုချင ် တဲ ့ အရည ် အသွေးတွေကို ထည ့ ် ပေးနိုင ် တော ့ မှာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဟောဒီမှာ ရပြီ ။ အံ ့ ဩစရာကြီးပဲ ။ 
ပထမဦးဆုံး အကြိမ ် အဖြစ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ elastomer တွေကို ထုတ ် ယူနိုင ် ပြီ ၊ ပျော ့ ပျောင ် းမှု ဒါမှမဟုတ ် စိုစွတ ် မှု သိပ ် ကို မြင ့ ် မားတဲ ့ အရာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မယုံကြည ် နိုင ် ဖွယ ် ခိုင ် ခန ့ ် တဲ ့ ၊ ခိုင ် ခန ့ ် မှု-အလေးချိန ် အချိုးအစား မြင ့ ် မားတဲ ့ ခိုင ် ခန ့ ် တဲ ့ အရာတွေ ၊ တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ elastomer တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ပါပြီ ၊ အဲဒါကို ဒီပရိသတ ် ထုကြီးထဲ ဟိုဘက ် ကို ပစ ် ထည ့ ် ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ ပစ ္ စည ် း အရည ် အသွေးတွေပါပဲ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ အရည ် အသွေးအရ နောက ် ဆုံး အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အားလုံးကို ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် တဲ ့ နှုန ် းဖြင ့ ် ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ပါက ၊ 
လောလောဆယ ် မှာ ၊ ထုတ ် လုပ ် မှုလုပ ် ငန ် းထဲ ဖြစ ် ပျက ် နေတာကို ၊ ဒီဂျီတယ ် ထုတ ် လုပ ် မှုထဲက ဒီဂျီတယ ် အမျှင ် လို ့ ခေါ ် ဝေါ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ထုတ ် လုပ ် မှုဆီကို သွားလို ့ မရနိုင ် တော ့ ပါ ၊ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီဂျီတယ ် အမျှင ် ကိုဆီစားသက ် သာတဲ ့ ကားတွေကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ အရည ် အသွေးများ ၊ ခိုင ် ခန ့ ် မှု-အလေးချိန ် အချိုးအစား မြင ့ ် မားစွာဖြင ့ ် ၊ 
ဆရာဝန ် က ဗီရိုထဲမှနေပြီး ပုံမှန ် အရွယ ် အစားမျိုးသာ ရှိတတ ် တဲ ့ စတင ့ ် တခုကို ထုတ ် ယူမယ ့ ် အစား ၊ ခင ် ဗျားကိုယ ် တိုင ် အတွက ် ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် အနေအထားအတွက ် ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ သွေးလက ် တက ် အတွက ် ကိုမှ စတင ့ ် ကို လိုအပ ် တဲ ့ အရည ် အသွေးမျိုးဖြင ့ ် အရေးပေါ ် ထုတ ် လုပ ် ပေးလိုက ် လို ့ 
လိုအပ ် တဲ ့ အရာတွေ အားလုံးကို ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် ပါမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ University of North Carolina မှာ ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေ ထုတ ် လုပ ် နေကြတဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံတွေကို ကြည ့ ် ကြပါ ။ 
အဲဒါတွေဟာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာ မိုက ် ခရို စကေး ဖွဲ ့ စည ် းမှုပုံစံတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီနေရာမှာ တကယ ့ ် ကို တော ် ကြပါတယ ် ၊meso စကေး အရာတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဆီလီကွန ် ချိုင ့ ် ဝှမ ် း စက ် မှုဒေသထဲက နည ် းပညာတွေဟာ အဲဒါတွေကို ကောင ် းကောင ် း လုပ ် မပေးနိုင ် ကြပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ဝေဖာတွေကို ပုံဖေါ ် ပေးရာတွင ် ဒီလောက ် မကောင ် းကြပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် ထဲမယ ် ကျတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီလို အရာတွေကို အောက ် ခြေမှာ ပွားယူနိုင ် ကြပါတယ ် ၊ တလွှာပြီးတလွှာ ထုတ ် လုပ ် ရေး နည ် းကိုသုံးပြီးအာရုံခံရေး နည ် းပညာ အသစ ် တွေ ၊ ဆေးဝါးပို ့ ပေးရေး နည ် းအသစ ် တွေ ၊ 
ဒီတော ့ နောက ် ဆုံး ရှိသင ့ ် တဲ ့ အရည ် အသွေးတွေရှိမယ ့ ် အစိတ ် အပိုင ် းတွေကို ချက ် ချင ် း လက ် ငင ် းမှာကို ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် ခြင ် းက 3D ထုတ ် လုပ ် မှုကို တကယ ့ ် ကိုပဲ စဖွင ့ ် ပေးလိုက ် ကာ ၊ဘာတွေ တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် ကြမှာကို ရင ် တမမဖြင ့ ် စောင ့ ် ကြည ့ ် နေကြရမှာပါ ။ 
နားထောင ် ကြတာကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အမိုးခုံးအမွှာနှစ ် ခု ။ လုံးဝ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဒီဇိုင ် းလက ် ရာနှစ ် ခု ။ 
တစ ် ခုက သံမဏိအပိုင ် း မြောက ် များစွာနဲ ့ လုပ ် ထားတယ ် ။ နောက ် တစ ် ခုက ပိုးချည ် တစ ် မျှင ် တည ် းနဲ ့ ပါ ။ 
တစ ် ခုက လူလုပ ် ထားတာ နောက ် တစ ် ခုက သဘာဝ ။ 
တစ ် ခုက ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ တည ် ထားတာ နောက ် တစ ် ခုက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ဖန ် တီးတာ ။ 
တစ ် ခုက သဘာဝတရားအတွက ် လုပ ် ထားတာ ။ နောက ် တစ ် ခု သူမက လုပ ် ထားတာ ။ 
Michelangelo က စကျင ် ကျောက ် တုံးကို ကြည ့ ် လိုက ် စဉ ် လွတ ် ဖို ့ ရုန ် းကန ် းနေတဲ ့ ရုပ ် ကို မြင ် ရတယ ် လို ့ ပြောဘူးပါတယ ် ။ 
ဆောက ် က Michelangelo ရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ကိရိယာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သက ် ရှိတွေကို ဆောက ် နဲ ့ မထုထားဘူးလေ ။ 
သူတို ့ က ကြီးထွားတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အသက ် ရဲ ့ အသေးဆုံး ယူနစ ် ဆဲလ ် ထဲမှာ ဆဲလ ် တွေ အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ နဲ ့ ပုံတူပွားဖို ့ အတွက ် လိုတာတွေပါပါတယ ် ။ 
ကိရိယာတွေမှာလည ် း နောက ် ဆက ် တွဲတွေရှိပါတယ ် ။ 
စက ် မှုတော ် လှန ် ရေးကတည ် းက ဒီဇိုင ် းကမ ္ ဘာကြီးဟာ ထုတ ် လုပ ် မှု တဟုန ် ထိုးတိုးပွားမှု ့ တွေနဲ ့ လွမ ် းမိုးခံနေရပါတယ ် ။ 
တပ ် ဆင ် မှုပိုင ် းက အပိုင ် းအစတွေနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ဖန ် တီးလိုက ် ပါပြီ ။ အရာဝတ ္ ထုကို အသုံးဝင ် မှုကိုယ ် စီနဲ ့ အပိုင ် းအစတွေ တပ ် ဆင ် မှုအနေနဲ ့ 
ဒါပေမဲ ့ သဘာဝတရားမှာ အမျိုးတူ ပစ ္ စည ် းတပ ် ဆင ် မှုကို မတွေ ့ ရပါဘူး 
လူအရေပြားကို ဥပမာထားပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မျက ် နှာအရေပြားက ပါးပြီး ချွေးပေါက ် ကြီးတွေပါတယ ် ။ 
နောက ် ကျောအရေပြားက ထူပြီး ချွေးပေါက ် သေးနဲ ့ ။ 
တစ ် ခုက စကာ ။ နောက ် တစ ် ခုက အကာ ။ အရေပြားတစ ် ခုတည ် းပါ ။ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ တပ ် ဆင ် တာတွေမပါဘူး ။ 
ဒါက ရုန ့ ် ပြန ် သတ ္ တိကို ပြောင ် းလဲရင ် း သူ ့ ရဲ ့ လုပ ် ငန ် းဆောင ် တာကို ဖြည ် းဖြည ် းချင ် းပြောင ် းလဲတဲ ့ စနစ ် ပါ ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ နှစ ် ပိုင ် းအမြင ် ကို ပြဖို ့ ပိတ ် ကားနှစ ် ခုပါ ။ ဆောက ် နဲ ့ ဗီဇကြား ၊ စက ် နဲ ့ သက ် ရှိကြား ၊ တပ ် ဆင ် မှုနဲ ့ ကြီးထွားမှုကြားလုပ ် ကိုင ် နေကြတဲ ့ ဒီဇိုင ် နာနဲ ့ 
ဒီအမြင ် နှစ ် ခု ကျွန ် မ ညာဦးနှောက ် နဲ ့ ဘယ ် ဦးနှောက ် ဆန ် းစစ ် မှုနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် မှုကို ကျွန ် မနောက ် က ပိတ ် ကားပေါ ် မှာ တင ် ဆက ် ပါမယ ် ။ 
ကျွန ် မအလုပ ် အရိုးရှင ် းဆုံး အဆင ့ ် မှာက ဒီ အမြင ် နှစ ် ခုကို ပေါင ် းစပ ် ခြင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ တပ ် ဆင ် မှုကနေ စွန ့ ် ခွာပြီး ကြီးထွားမှုဆီ ရွေ ့ ခြင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ကိုယ ့ ် ကို ပြန ် မေးကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဘာလို ့ အခုမှလဲပေါ ့ ။ 
ဒါက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀နှစ ် ဒါမှမဟုတ ် ၅နှစ ် ကတည ် းက မရခဲ ့ တာလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သမိုင ် းရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ အချိန ် မှာ နေနေကြရတာပါ ၊ ရှားပါးချိန ် လေးပေါ ့ ။ နည ် းပညာနယ ် ပယ ် လေးခု ပေါင ် းစည ် းမှုက ဒီဇိုင ် နာတွေ တစ ် ခါမှ မသုံးဖူးတဲ ့ ကိရိယာတွေ အသုံးပြုခွင ့ ် ပေးတဲ ့ အချိန ် လေးပါ ။ 
ဒီနယ ် ပယ ် တွေကတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ရိုးရှင ် းတဲ ့ ကုဒ ် နဲ ့ကုန ် ကြမ ် းတွေ ထွင ် းထုမယ ့ ် အစား အသစ ် တွေကို ပေါင ် းထည ့ ် ရင ် း အစိတ ် အပိုင ် းအသစ ် ထုတ ် ခွင ့ ် ပြုတဲ ့ ဖြည ့ ် ဆည ် း ထုတ ် လုပ ် မှု ၊ ကုန ် ကြမ ် းတွေရဲ ့ ဂုဏ ် သတ ္ တိကို အသေးစိတ ် ပုံစံပြုပြင ် ခွင ့ ် ပေးထားတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် း ပြုပြင ် မှု နည ် းပညာ ၊ ပြီးရင ် DNA ကို ပြုပြင ် ရင ် း ဇီဝ စွမ ် းရည ် အသစ ် ကို ပုံစံထုတ ် ခွင ့ ် ပြုတဲ ့ လူလုပ ် ဇီဝဗေဒ ။ 
ဒီ နယ ် ပယ ် လေးခုရဲ ့ ဆုံမှတ ် မှာ ကျွန ် မနဲ ့ ကျွန ် မအသင ် းက ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးပြု ၍ ကျွန ် မရဲ ့ ပညာရှင ် ဒီဇိုင ် နာ ကျောင ် းသား ကျောင ် းသူတွေနဲ ့ မိတ ် ဆက ် ပါရစေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ထုတ ် ကုန ် ပစ ္ စည ် း ကိရိယာတွေ အရွယ ် စုံထုတ ် ပါတယ ် ။ အရွယ ် စားကြီး အချင ် း ပေ ၈၀ရှိပြီးအမှောင ် ထဲမှာ လင ် းထိန ် မယ ့ ် ဗီဇပြုပြင ် ထားတဲ ့ အဏုဇီဝပိုးမွှားနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ အရွယ ် သေး ဂရပ ် ဖစ ် ပုံ အထိပါ ။ 
ဒါက mashrabiya ပြတင ် းပေါက ် ကို ပြန ် ဆန ် းသစ ် ထားတာပါ ။ပြီးရင ် ဖြတ ် သွားတဲ ့ အလင ် းနဲ ့ အပူကို ပုံသွင ် းပေးမယ ့ ် အပေါက ် လေးတွေနဲ ့ အကာကို ဖန ် တီးထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ နောက ် စီမံကိန ် းမှာ ဝတ ် ရုံရှည ် နဲ ့ စကတ ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေကို ရှာဖွေထားပါတယ ် ။ ဒါကတော ့ ပါရီ ဖက ် ရှင ် ရှိုးပွဲအတွက ် ပါ Iris van Herpen နဲ ့ အတူပေါ ့ ။ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုတည ် းနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ဒုတိယ အရေပြားလိုပါဘဲ အသွင ် အပြင ် က တောင ့ ် တင ် းပြီး ခါးပတ ် လည ် မှာ ကွေ ့ ကောက ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ နှစ ် ရှည ် လက ် တွဲဖော ် 3D ပရင ့ ် ထုတ ် တဲ ့ Stratasys နှင ့ ် အတူ ကျွန ် မတို ့ ဒီဝတ ် ရုံရှည ် နဲ ့ စကတ ် ကိုဆဲလ ် တွေ ကြား ချုပ ် ရိုးမပါဘဲ 3D ပရင ့ ် ထုတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီလိုပစ ္ စည ် းတွေများစွာ ကျွန ် မ ပြသပါမယ ် ။ 
ဒီခေါင ် းဆောင ် းကတော ့ ၂၀ micron ပုံမှန ် ပမာဏမှာ တောင ့ ် တင ် းတဲ ့ အရာနဲ ့ ပျော ့ တဲ ့ အရာနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ထားတာပါ ။ 
ဒါကတော ့ လူဆံပင ် ရဲ ့ ကြံ ့ ခိုင ် မှုဖြစ ် သလို 
CT ဖတ ် စက ် ရဲ ့ ပြတ ် သားမှုလည ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဇိုင ် နာတွေက အဲဒီလို မြင ့ ် မားလှတဲ ့ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာ ပုံသဏ ္ ဍာန ် နဲ ့ ကိုက ် ရုံ တင ် မက ကျွန ် မတို ့ တစ ် ရှုးရဲ ့ ဇီဝကမ ္ မ 
နောက ် အသံစုပ ် ကုလားထိုင ် ကိုထွင ် ထားပါတယ ် ။ပက ် လက ် ကုလားထိုင ် လေးပါ ။ 
ကျွန ် မ တွဲဖော ် ပါမောက ္ ခ Carter နဲ ့ ကျွန ် မက သဘာဝတရားကနေ အကြံအဉာဏ ် ရယူခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီလို ပုံမမှန ် တဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ဖန ် တီးပေးလိုက ် ရာ ကုလားထိုင ် က အသံကို စုပ ် ယူတတ ် လာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ သူ ့ မျက ် နှာပြင ် ကို ဂုဏ ် သတ ္ တိ ၄၄မျိုးနဲ ့ ပရင ့ ် ထုတ ် ထားပါတယ ် ။ ကိုယ ် ခန ္ ဓာရဲ ့ ဖိအားမှတ ် တွေအလိုက ် တောင ့ ် တင ် းမှု ၊ အရောင ် နဲ ့ မြင ် နိုင ် စွမ ် းအားကို ပြောင ် းလဲရင ် းပေါ ့ ။ 
ဘသာဝလိုပါဘဲ ၄င ် းမျက ် နှာပြင ် အသုံးဝင ် ပုံ ကိုပြောင ် းလဲပါတယ ် ။ နောက ် ပစ ္ စည ် းတစ ် ခု နောက ် တပ ် ဆင ် မှု ပေါင ် းထည ့ ် ခြင ် းမဟုတ ် ဘဲနဲ ့ ဒါပေမဲ ့ ပစ ္ စည ် းဂုဏ ် သတ ္ တိကို ဆက ် လက ် ညင ် သာစွာပြောင ် းလဲရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
သဘာဝတရားက စံဖြစ ် ရဲ ့ လား ။ 
သဘာဝတရားထဲမှာကော အစိတ ် အပိုင ် းတွေမရှိဘူးလား ။ 
ကျွန ် မက ဂျူးဘာသာကိုးကွယ ် တဲ ့ အိမ ် မှာ ကြီးပြင ် းတာတော ့ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ ကျွန ် မ ငယ ် ငယ ် တုန ် းက ကျွန ် မ အဘွားက Hebrew သမ ္ မာကျမ ် းစာက ပုံပြင ် တွေကို ပြောပြလေ ့ ရှိပါတယ ် ။ အဲထဲက တစ ် ပုံ ကျွန ် မ ငြိစွန ် းသွားပြီး ကျွန ် မ ဂရုစိုက ် တဲ ့ အရာဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
သူ ပြောပြတယ ် ။ "" တတိယမြောက ် ဖန ် ဆင ် းတဲ ့ နေ ့ မှာ ဘုရားသခင ် က ကမ ္ ဘာကြီးကို အသီးသီးတဲ ့ အသီးပင ် ပေါက ် ဖို ့ အမိန ့ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပထမဆုံး အသီးပင ် အတွက ် ကွဲပြားမှုတွေမရှိဘူး ပင ် စည ် ၊ အကိုင ် းတွေ ၊ သစ ် ရွက ် တွေ နဲ ့ အသီးတွေ အကြားမှာပေါ ့ ။ 
သစ ် ပင ် တစ ် ခုလုံးက အသီးလေ ။ 
အဲဒါအစား မြေပြင ် ကနေ သစ ် ခေါက ် ပင ် စည ် ပန ် းပွင ့ ် ပါတဲ ့ အပင ် ပေါက ် တယ ် ။ 
မြေကြီးက အစိတ ် ပိုင ် းနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ဖန ် တီးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မကိုယ ့ ် ကို မကြာမကြာမေးပါတယ ် ။ "" အရာဝတ ္ ထုတွေသာ အစိတ ် အပိုင ် းတခုတည ် းနဲ ့ လုပ ် ထားရင ် ဒီဇိုင ် းက ဘာနဲ ့ တူမလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ပိုကောင ် းတဲ ့ ဖန ် ဆင ် းမှုဆီ ပြန ် သွားနိုင ် မလား ။ "" သမ ္ မာကျမ ် းစာထဲက ကုန ် ကြမ ် းကို ရှာခဲ ့ ပါတယ ် ။ အသီးသီးတဲ ့ အသီးပင ် လို ့ ကုန ် ကြမ ် းပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ဒုတိယအများဆုံး ဇီဝ ပေါ ် လီမာကတော ့ chitin ပါ ။ နှစ ် စဉ ် ပုဇွန ် ၊ ဂဏန ် း ၊ ကင ် းမြီးကောက ် လိပ ် ပြာတွေကနေ တန ် ချိန ် သန ် း ၁၀၀ လောက ် ထွက ် ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ဂုဏ ် သတ ္ တိကို ပြုပြင ် လိုက ် ရင ် အစိတ ် ပိုင ် းတစ ် ခုနဲ ့ လုပ ် ငန ် းဆောင ် တာ မျိုးစုံပါတဲ ့ တည ် ဆောက ် မှုတွေ လုပ ် နိုင ် မယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
တရားဝင ် ပင ် လယ ် အစာလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ပုဇွန ် အခွံ အပုံလိုက ် ကျွန ် မတို ့ မှာလိုက ် ပါတယ ် ။ အဲဒါတွေကို ကြိတ ် ပြီး chitin အနှစ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဓာတု ပါဝင ် မှုကို ပြောင ် းလဲရင ် းနဲ ့ ဂုဏ ် သတ ္ တိမျိုးစုံကို ကျွန ် မတို ့ ဖန ် တီးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အရောင ် ရင ့ ် ၊ တောင ့ ် တင ် းပြီး အလင ် းပိတ ် ကနေ 
အရွယ ် ကြီး ပစ ္ စည ် းတွေကို ပရင ့ ် ထုတ ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ဆေးပြွန ် ခေါင ် းပါပြီး စက ် ရုပ ် နဲ ့ ထိန ် းချုပ ် တဲ ့ ဆေးထုတ ် စနစ ် ကို 
ကုန ် ကြမ ် းတစ ် ခုတည ် းနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ၁၂ ပေရှည ် ပစ ္ စည ် းတွေကို ဖန ် တီးပါတယ ် ။ ၁၀၀% ပြန ် လည ် သုံးစွဲလို ့ ရပါတယ ် ။ 
အစိတ ် အပိုင ် းတွေက အသင ့ ် ဖြစ ် ရင ် အခြောက ် သွေ ့ ခံပြီး လေနဲ ့ ထိတွေ ့ ပြီး ပုံသွင ် းပါတယ ် ။ 
ဒါဆို ကျွန ် မ တို ့ တွေ ဘာလို ့ ပလက ် စတစ ် တွေနဲ ့ ဒီဇိုင ် းဆင ် နေရတာလဲ ။ 
ပရင ့ ် ထုတ ် နေစဉ ် အတွင ် း ဖြစ ် လာတဲ ့ လေပူပေါင ် းလေးထဲမှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၃.၅ ဘီလျံတုန ် းက ပေါ ် ပေါက ် ခဲ ့ တဲ ့ အလင ် းကနေ အစာချက ် တဲ ့ ပိုးမွှားလေးတွေ ပါလေ ့ ရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ မကြာခင ် က သိထားတာပါ ။ 
Harvard နဲ ့ MIT က ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကိုင ် ဖက ် ​ ေတွေနဲ ့ အတူ လေထုက ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ကို ယူပြီး သကြားအဖြစ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် ဖို ့ ဗီဇပြုပြင ် ထားတဲ ့ ဘက ် တီးရီယားပိုးမွှားတွေကို ကျွန ် မတို ့ ထည ့ ် သွင ် းထားပါတယ ် ။ 
ပထမဆုံးအကြိမ ် ယက ် မကနေ ဇကာကို ချောမွေ ့ စွာ ပြောင ် းလဲမဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီထက ် ပိုကြီးရင ် ပြတင ် းပေါက ် အထိပေါ ့ ။ 
အသီးသီးတဲ ့ အသီးပင ် ကြီးပေါ ့ ။ 
ရှေးခေတ ် ကုန ် ကြမ ် း ကမ ္ ဘာပေါ ် က ပထမဆုံး သက ် ရှိ ရေများများနဲ ့ လူလုပ ် ဇီဝဗေဒ နဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ရင ် း ပုဇွန ် ခွံနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ အရာကို သစ ် ပင ် လို ပြုမှုတဲ ့ ပရိဘောဂ အဖြစ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ အားသာချက ် ပါ ဇီဝနည ် းအရ ပြိုကွဲမယ ့ ် အရာတွေအတွက ် ပင ် လယ ် ထဲပစ ် လိုက ် ရင ် လည ် း အဏ ္ ဏဝဇီဝသက ် ရှိတွေကို အဟာရပြုပါမယ ် ။ မြေထဲထည ့ ် လိုက ် ရင ် လည ် း အပင ် ကြီးဖို ့ အတွက ် အထောက ် အကူပြုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တူညီတဲ ့ ဒီဇိုင ် း စည ် းမျဉ ် းကိုအသုံးပြုပြီး ကျွန ် မတို ့ ရှာဖွေမှုရဲ ့ နောက ် ခံကတော ့ နေအဖွဲ ့ အစည ် းပါ ။ 
ဂြိုလ ် တုခရီးစဉ ် အတွက ် အသက ် အထောက ် အကူပြု ဝတ ် စုံတွေကို ဖန ် တီးဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေတွေကို ကျွန ် မတို ့ ရှာဖွေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို လုပ ် ဖို ့ ဘက ် တီးရီယားပါဖို ့ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ထိန ် းဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဓာတုဗေဒ ဒြပ ် စင ် ဇယားလို ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဒြပ ် စင ် ဇယားကို ထွင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကွန ် ပျူတာနည ် းနဲ ့ ကြီးပြင ် းထား ၊ ဖြည ့ ် ဆည ် းထုတ ် လုပ ် ထား ၊ ဇီဝနည ် းကျ တိုးမြှင ့ ် ထားတဲ ့ သက ် ရှိအသစ ် တွေပါ ။ 
လူလုပ ် ဇီဝဗေဒကို အရည ် အဂ ္ ဂိရက ် လို ့ စဉ ် းစားချင ် ပါတယ ် ။ အဖိုးတန ် ကြေးထည ် တွေကို ပုံပြောင ် းမယ ့ ် အစား ပြွန ် သေးသေးလေးထဲမှာ ဇီဝလုပ ် ငန ် းဆောင ် တာ အသစ ် ဖန ် တီးနေတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အရည ် ထိန ် းချုပ ် နည ် းပညာလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
မွေးထားတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား ရွေးလျားမှုကို ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ ပြွန ် ကို 3D ပရင ့ ် ထုတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပထမဆုံး အဝတ ် အထည ် မှာ အဏုဇီဝပိုး နှစ ် ကောင ် ကို ပေါင ် းထည ့ ် ထားတယ ် ။ 
ပထမက ကျွန ် မတို ့ သမုဒ ္ ဒရာထဲ ရေအိုင ် ထဲမှာ 
ရှင ် သန ် တဲ ့ cyanobacteria ပါ ။ 
ဒုတိယက လူသားအူထဲမှာ ပေါက ် ပွားတဲ ့ E. coli ဘက ် တီးရီးယားပါ ။ 
တစ ် ကောင ် က အလင ် းကို သကြားအဖြစ ် ပြောင ် းတယ ် နောက ် တစ ် ကောင ် က သကြားကို သုံးပြီး ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် အသုံးတည ့ ် မယ ့ ် ဇီဝ ဒီဇယ ် ကို ထုတ ် ပါတယ ် ။ 
အခု ဒီနှစ ် ကောင ် က ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ဘယ ် တော ့ မှ အပြန ် အလှန ် အကျိုးမပြုဖူးဘူး ။ 
တကယ ် တော ့ သူတို ့ အချင ် းချင ် း မဆုံဖူးဘူး ။ 
သူတို ့ က ပထမဆုံးအကြိမ ် ပြုပြင ် ခံရပြီး ဒီထဲကို ရောက ် နေတာပါ ။ အဝတ ် အထည ် အတွင ် းက ဆက ် ဆံရေးအတွက ် ပေါ ့ ။ 
သဘာဝတရား ရွေးချယ ် မှုရဲ ့ ဇီဝဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် လို ့ မတွေးဘဲ ဒီဇိုင ် းကြောင ့ ် လို ့ တွေးပါ ။ 
ဒီဆက ် နွယ ် မှုတွေပါဝင ် ဖို ့ အစာခြေလမ ် းကြောင ် းနဲ ့ တူတဲ ့ ပြွန ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးလိုက ် ပါတယ ် ။ ဘက ် တီးရီးယားရွေ ့ လျားဖို ့ နဲ ့ လမ ် းကြောင ် း တစ ် လျှောက ် အသုံးဝင ် ပုံပြောင ် းဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
ဒီပြွန ် လေးတွေကို လိုလားတဲ ့ အသုံးဝင ် မှုအရ ကုန ် ကြမ ် းဂုဏ ် ကိုပြောင ် းရင ် း 
အလင ် းမှီအစာဖွဲ ့ မှု ပိုရချင ် တဲ ့ နေရာမှာဆို အလင ် းဖောက ် နိုင ် တဲ ့ ပြွန ် ကို ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
ဒီဝတ ် လို ့ ရတဲ ့ အစာခြေလမ ် းကြောင ် း အစ အဆုံး ဆန ့ ် လိုက ် ရင ် မီတာ ၆၀ လောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက ဘောလုံးကွင ် း အလျားရဲ ့ တစ ် ဝက ် လည ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ အူသိမ ် ထက ် ၁၀ ဆ ရှည ် ပါတယ ် ။ 
အခု Ted မှာ ပထမဆုံးကြိမ ် ခင ် းကျင ် း ပြသတာပါ ။ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပထမဆုံး အလင ် းမှီအစာဖွဲ ့ အဝတ ် လေးပါ ။ သက ် ရှိနဲ ့ တောက ် ပနေတဲ ့ အရည ် ပြွန ် လေးတွေပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
Mary Shelley က "" ကျွန ် မတို ့ ဟာ တစ ် ဝက ် ပဲ ဖွဲ ့ စည ် းထားတဲ ့ ပုံမဲ ့ သက ် ရှိတွေ "" လို ့ ဆိုတယ ် ။ ဒီဇိုင ် းသာ နောက ် တစ ် ဝက ် ကို စီစဉ ် ပေးရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
သက ် ရှိအရာကို တိုးမြှင ့ ် ပေးမဲ ့ တည ် ဆောက ် ပုံတွေကို ဖန ် တီးနိုင ် ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အရေပြားကို စစ ် ဆေး ၊ ပျက ် ဆီးနေတဲ ့ တစ ် ရှုးတွေကိုပြင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို ထိန ် းသိမ ် းပေးမဲ ့ တစ ် ကိုယ ် ရေ အဏုဇီဝပိုးကို ဖန ် တီးနိုင ် ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ဒါကို တည ် းဖြတ ် ဇီဝဗေဒအနေနဲ ့ စဉ ် းစားပါ ။ 
ဂြိုလ ် နာမည ် ပေးထားတဲ ့ "" လှည ့ ် လည ် သူများ "" ဒီစုစည ် းမှုတစ ် ခုလုံးဟာ ကျွန ် မအတွက ် က ပင ် ကိုယ ် သဘောအရ ဖက ် ရှင ် အကြောင ် းမဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီကမ ္ ဘာပေါ ် နဲ ့ ကျော ် လွန ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ လူမျိုးစုရဲ ့ အနာဂတ ် နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး မှန ် းဆခွင ့ ် ၊ သိပ ္ ပံရပ ် နားလည ် ချက ် နဲ ့ များစွာသော ပဟေဠိတွေကို ပေါင ် းစပ ် ခွင ့ ် ၊ စက ် ပစ ္ စည ် းခေတ ် ကနေထွက ် ခွါပြီး ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာ ၊ ကျွန ် မတို ့ မှီခိုနေတဲ ့ ပိုးမွှား ၊ ကျွန ် မတို ့ ထုတ ် ကုန ် နဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အဆောက ် အအုံကြား ပူးပေါင ် းခွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် မ အရာဝတ ္ ထု ဂေဟဗေဒလို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
ဒါကို လုပ ် ဖို ့ ဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ သဘာဝတရားဆီ ပြန ် သွားဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အခုဆို 3D ပရင ့ ် ထုတ ် စက ် က ပစ ္ စည ် းတွေကို အလွှာလိုက ် ထုတ ် တာကို ရှင ် တို ့ သိလောက ် ပြီ ။ 
သဘာဝတရားက ဒီလိုမလုပ ် တာ ရှင ် တို ့ သိပါတယ ် ။ 
သူက ကြီးထွားတယ ် ။ ကျွမ ် းကျင ် မှုနဲ ့ အတူ ဖြည ့ ် ဆည ် းပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ပိုးအိမ ် ဟာ ခေတ ် မီ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ဗိသုကာလက ် ရာကို ဖန ် တီးပါတယ ် ။ ပုံပြောင ် းဖို ့ အတွက ် အိမ ် လေးတစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ယနေ ့ ခေတ ် ဖြည ့ ် ဆည ် းထုတ ် လုပ ် ရေး ဒီကျွမ ် းကျင ် မှုအဆင ့ ် ကို မရောက ် ဘူး ။ 
ဒါက ကုန ် ကြမ ် းနှစ ် ခု မပေါင ် းစပ ် ပဲနဲ ့ ပမာဏမတူတဲ ့ ပရိုးတင ် းနှစ ် မျိုးကို ရောစပ ် ရင ် း ပြုလုပ ် တာပါ ။ 
တစ ် ခုက ဖွဲ ့ စည ် းမှု နောက ် တစ ် ခုက အမျှင ် တွေကိုစုစည ် းပေးတဲ ့ ကော ် ဒါမှမဟုတ ် ကြားခံပါ ။ 
ဒါက အရွယ ် စုံမှာ ဖြစ ် နေတာပါ ။ 
ပိုးကောင ် လေးက သူ ့ ကိုသူ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ တွယ ် လိုက ် တယ ် ။ ပြီးရင ် ဆွဲဆန ့ ် နိုင ် တဲ ့ အရာ ဖန ် တီးလိုက ် တယ ် ။ ဒါနောက ် ကျုံ ့ ၀င ် သွားတဲ ့ ပိုးအိမ ် လေးကို စတင ် ရက ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဆန ့ ် နိုင ် စွမ ် း နဲ ့ ကျုံ ့ နိုင ် စွမ ် း သက ် ရှိရဲ ့ အားနှစ ် မျိုးပါ ။ ဒီပစ ္ စည ် းတစ ် ခုတည ် းမှာ ဖြစ ် ပေါ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဒီလို ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ဖြစ ် ပျက ် ပုံကို ကောင ် းကောင ် းနားလည ် ဖို ့ သံလိုက ် သေးသေးလေးကို ပိုးကောင ် ရဲ ့ ဦးခေါင ် း ပိုးမျှင ် ထုတ ် အင ် ္ ဂါမှာ ကပ ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ကို သံလိုက ် အာရုံခံကိရိယာပါတဲ ့ သေတ ္ တာလေးထဲ ထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ ဒါမှ သုံးဖက ် မြင ် ပုံကြမ ် းဖန ် တီးနိုင ် မှာ ဖြစ ် ပြီး ပိုးအိမ ် ရဲ ့ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ တည ် ဆောက ် ပုံကို ပုံဖော ် နိုင ် မှာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ပိုးကောင ် လေးကို ကဒ ် ပြားပေါ ် တင ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ဘူးထဲမဟုတ ် ဘူးပေါ ့ သူ ့ က ပိုးအိမ ် ပြားလေးကို ရက ် လုပ ် ပြီး ကျန ် းမာစွာဘဲ အသွင ် ပြောင ် းမယ ် ဆိုတာ နားလည ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ၊ ငြမ ် းစင ် အမျိုးမျိုး စတင ် ဒီဇိုင ် းဆင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ တွေ ့ ရှိလိုက ် တာက ပိုးအိမ ် ရဲ ့ ပုံစံ ၊ ဖွဲ ့ စည ် းပုံ ၊ တည ် ဆောက ် ပုံတွေက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ရဲ ့ သက ် ရောက ် မှုကို တိုက ် ရိုက ် ခံနေရတာကိုပါ ။ 
ပိုးကောင ် လေးတွေက မကြာမကြာ သူတို ့ ပိုးအိမ ် လေးထဲမှာ ပြုတ ် သတ ် ခံရပါတယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ ပိုးချည ် တွေကို ဖြည ် ပြီး ပိုးထည ် လုပ ် ငန ် းမှာ အသုံးပြုပါတယ ် ။ 
ဒီလို ပုံစံပြား ဖန ် တီးရင ် းနဲ ့ ပိုးချည ် ပုံသွင ် းလို ့ ရတယ ် ဆိုတာ သိလိုက ် ရပါတယ ် ။ ပိုးအိမ ် တစ ် လုံးလေးကိုတောင ် မပြုတ ် ဘဲနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) သူတို ့ ကျန ် းမာစွာဘဲ အသွင ် ပြောင ် းမှာပါ ။ ပြီးရင ် ဒီလို အရာတွေ ကျွန ် မတို ့ ဖန ် တီးနိုင ် မှာပါ ။ 
ဒီဖြစ ် စဉ ် ကို ဗိသုကာစကေးအထိ ချဲ ့ လိုက ် ပါတယ ် ။ 
စက ် ရုပ ် နဲ ့ ပုံစံပြားကို ပိုးချည ် နဲ ့ ရက ် လုပ ် လိုက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ နေရာမှာ ထားလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ပိုးကောင ် လေးတွေက အေးပြီး မှောင ် တဲ ့ နေရာဆီ သွားမှာကို ကျွန ် မတို ့ သိခဲ ့ လို ့ နေအလင ် းတန ် းပုံကြမ ် းသုံးပြီး ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တည ် ဆောက ် မှုပေါ ် အလင ် းနဲ ့ အပူကျရောက ် မှုကို ဖော ် ထုတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပြီး အဲ ့ ဒီ တည ် ဆောက ် ပုံပေါ ် က ပိုးကောင ် လေးတွေပေါ ် ကျရောက ် နေတဲ ့ အလင ် းနဲ ့ အပူကို ဖမ ် းယူနိုင ် မယ ့ ် အပေါက ် တွေကို ပြုလုပ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ က ခူကောင ် ကို လက ် ခံဖို ့ အသင ့ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပိုးကောင ် ၆၅၀၀ ကျော ် ကို အွန ် လိုင ် းပိုးခြံကနေ မှာယူခဲ ့ တယ ် ။ 
၄ ပတ ် လောက ် ကျွေးမွေးပြီးနောက ် သူတို ့ က ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ အတူ ပိုးချည ် ရက ် ဖို ့ အသင ့ ် ပါ ။ 
သူတို ့ ကို ငြမ ် းစင ် ရဲ ့ အောက ် ခြေအနားသတ ် မှာ ဂရုတစိုက ် ထားပါတယ ် ။ သူတို ့ ပိုးချည ် ရက ် ၊ ပိုးတုံးလုံးဖြစ ် မိတ ် လိုက ် ၊ ဥအုတာနဲ ့ အမျှ ဘဝက အစကနေ ပြန ် စပါတယ ် ကျွန ် မတို ့ လိုပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ပိုပိုတိုပါတယ ် ။ 
Bucky Fuller က တင ် းအားဟာ ကြီးမားတဲ ့ တည ် မြဲမှုလို ့ ပြောပါတယ ် ။ သူ မှန ် ပါတယ ် ။ 
စက ် ရုပ ် နဲ ့ ရက ် လုပ ် ထားတဲ ့ ပိုးချည ် ပေါ ် ဇီဝပိုးချည ် ကို သူတို ့ ရက ် လုပ ် တာနဲ ့ အမျှ ဒီအမိုးခုံးကို ခိုင ် ခန ့ ် စေပါတယ ် ။ 
၂ ပတ ် ၃ ပတ ် ကျော ် တော ့ ပိုးကောင ် ၆၅၀၀ က ပိုးချည ် ၆၅၀၀ ကီလိုမီတာကို ရက ် လုပ ် ပြီးသွားပါပြီ ။ 
ထူးဆန ် းစွာဘဲ ဒါက ပိုးချည ် ခရီးလမ ် း အရှည ် နဲ ့ ညီပါတယ ် ။ 
ပိုးကောင ် တွေ အကောင ် ပေါက ် ပြီးနောက ် ဥ ၁.၅ သန ် းကို ထုတ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို နောက ် အမိုးခုံး ၂၅၀ အတွက ် အသုံးပြုလို ့ ရတယ ် လေ ။ 
ဒါကတော ့ အမြင ် နှစ ် ခုပါ ။ 
တစ ် ခုက စက ် ရုပ ် နဲ ့ ပိုးချည ် ရက ် တယ ် ။ နောက ် တစ ် ခုက အပေါက ် တွေဖြည ့ ် တယ ် ။ 
ဒီဇိုင ် းပညာရဲ ့ နောက ် ဆုံးနယ ် နိမိတ ် က ကျွန ် မတို ့ အနီးအနားက ထုတ ် ကုန ် တွေ ၊ အဆောက ် အအုံတွေထဲ အသက ် သွင ် းဖို ့ ၊ အရာဝတ ္ ထုနှစ ် ခု ဂေဟစနစ ် ဖန ် တီးဖို ့ ဆိုရင ် ဒီဇိုင ် းနာတွေက ဒီအမြင ် နှစ ် ခုကို ပေါင ် းစပ ် ရပါမယ ် ။ 
အဲ ့ ကနေမှ ကျွန ် မတို ့ အစကို ပြန ် ရောက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ ဒီဇိုင ် း ခေတ ် သစ ် ပါ ။ ဖန ် တီးမှု ခေတ ် သစ ် ပါ ။ အဲဒါက ကျွန ် မတို ့ ကို သဘာဝတရား ဖန ် တီးတဲ ့ ဒီဇိုင ် းကနေ ဒီဇိုင ် း ဖန ် တီးတဲ ့ သဘာဝတရားဆီ ခေါ ် ဆောင ် သွားသလို သဘာဝတရားကို ပြုစုယုယဖို ့ ပထမဆုံးအကြိမ ် ကျွန ် မတို ့ ကို တောင ် းဆိုလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီအချိန ် အခါကောင ် းမှာပဲ ကျွန ် တော ် လက ် တွေ ့ သင ် တန ် းကျောင ် းလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဟာကို စပြီး တီထွင ် ခဲ ့ တယ ် 
လက ် တွေ ့ သင ် တန ် းကျောင ် းဆိုတာ ကလေးတွေက တုတ ် တွေ တူတွေနဲ ့ တခြား အန ္ တရာယ ် ရှိတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ကိုင ် တွယ ် လို ့ ရတဲ ့ နေရာ ပြီးတော ့ ယုံကြည ် ခြင ် းခံရတဲ ့ နေရာ 
သူတို ့ ကို မထိခိုက ် စေဖူးဆိုပြီး ယုံကြည ် ခြင ် းခံရတယ ် သူတစ ် ပါးကို မထိခိုက ် စေဖူးဆိုတာလည ် း ယုံကြည ် ခြင ် းခံရတယ ် 
လက ် တွေ ့ သင ် တန ် းကျောင ် းဟာ လိုက ် နာစရာ သင ် ရိုးညွှန ် းတန ် းဆိုပြီး သတ ် မှတ ် မထားပါဘူး စာမေးပွဲစစ ် တာတွေလည ် း မရှိဘူး 
ဘယ ် သူ ့ ကိုမှ ဘာတိတိကျကျတတ ် ရမယ ် ဆိုပြီး သင ် ပေးဖို ့ မကြိုးစားပါဘူး 
ကလေးတွေ ရောက ် လာပြီဆိုရင ် သူတို ့ တွေ ပစ ္ စည ် းပစ ္ စယတွေအများကြီးနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ရမယ ် သစ ် သားတွေ ၊ သံတွေ ၊ ကြိုးတွေ ၊ ဘီးတွေ... ပြီးတော ့ ကိရိယာတဆာပလာတွေ အများကြီး ၊ အားလုံးက အစစ ် တွေ... 
ကလေးတွေအတွက ် ၆ ရက ် တာ ကိုယ ် စိတ ် လုံးလုံးလျားလျား နှစ ် မြှုပ ် ထားရတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံ 
အဲဒီလို အနေအထားမှာ ကလေးတွေကို အချိန ် ဆိုတာ ပေးထားလို ့ ရတယ ် အချိန ် က အရမ ် းနည ် းလွန ် းတယ ် လေ လုပ ် စရာတွေ လွန ် ကဲနေတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝမှာပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ကတော ့ သူတို ့ တွေ ပြန ် သွားတဲ ့ အခါ အရာဝတ ္ ထုတွေကို ဘယ ် လိုလုပ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ အသိကောင ် းကောင ် းရသွားဖို ့ ပဲ သူတို ့ စရောက ် ခါစ အချိန ် ကထက ် စာရင ် ပေါ ့ ပြီးတော ့ စိတ ် ထဲမှာ နက ် နက ် နဲနဲ နားလည ် သွားစေချင ် တယ ် ပစ ္ စည ် းတွေကို ဟိုဟိုဒီဒီကလိပေးလိုက ် ရင ် ကောင ် းအောင ် ပြန ် လုပ ် လို ့ ရတယ ် ဆိုတာပေါ ့ 
ဘယ ် ဟာကမှတော ့ စီစဉ ် ထားတဲ ့ အတိုင ် း ဖြစ ် မလာပါဘူး... အမြဲတမ ် းပါပဲ.. 
(ရယ ် မောသံများ) ကလေးတွေက မကြာခင ် မှာပဲ ကောင ် းကောင ် း သိသွားကြတယ ် ပရော ့ ဂျက ် အကုန ် လုံး မှန ် းချက ် နဲ ့ မကိုက ် ဘူးဆိုတာ (ရယ ် မောသံများ) ပြီးတော ့ မှ အေးအေးဆေးဆေးဖြစ ် ပြီး အသိလေးရလာတယ ် ပရော ့ ဂျက ် ထဲက အဆင ့ ် တိုင ် းဟာ တစ ် ဆင ် ့ ပြီးသွားရင ် ချိုမြိန ် တဲ ့ အောင ် မြင ် မှုဆီကို ဒါမှမဟုတ ် ပျော ် ရွှင ် စရာ ဘေးဒုက ္ ခဆီကို တစ ် ဆင ် ့ ပိုနီးလာတယ ် ဆိုတာ... 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် မဲ ့ ဟိုရေး ဒီခြစ ် ကနေ စတယ ် 
တခါတလေတော ့ တကယ ့ ် စီမံကိန ် းလေးတွေ လုပ ် ကြတယ ် 
တခါတလေတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တခုခု ဆောက ် တာကနေ စလိုက ် တယ ် 
တခုခု ဆောက ် လုပ ် တာဟာ ဒီအတွေ ့ အကြုံ တစ ် ခုလုံးရဲ ့ အဓိက ဗဟိုချက ် ပါပဲ လက ် တွေ ့ လုပ ် မယ ် ၊ စိတ ် ရောကိုယ ် ပါ နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် း နှစ ် မြုပ ် ထားမယ ် လက ် ရှိပြဿနာကို အပြည ် ့ အဝ အာရုံထားမယ ် ပေါ ့... 
ရော ် ဘင ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် က အတူဝိုင ် းကူလုပ ် ပေးသူတွေအနေနဲ ့ စီမံကိန ် းတွေရဲ ့ အဓိကကျတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းအားလုံးကို ပြီးမြောက ် တဲ ့ ဘက ် ရောက ် အောင ် အားစိုက ် ပေးတယ ် 
အောင ် မြင ် ဖို ့ ဆိုတာ လုပ ် ကြည ့ ် ရင ် းနဲ ့ မှရတာ ရှုံးနိမ ့ ် တာတွေကိုလည ် း ဂုဏ ် ပြုပေးတယ ် ၊ စမ ် းစစ ် ပေးတယ ် 
ပြဿနာတွေက ပဟေဠိဖြစ ် လာတယ ် ပြီးတော ့ အတားအဆီးတွေ ပျောက ် ကုန ် တယ ် 
တကယ ် ့ ကို ခက ် ခဲတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ အဆိုးတရားတွေ ၊ ရှုပ ် ထွေးမှုတွေ နဲ ့ ကြုံလာတဲ ့ အခါ တကယ ့ ် ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ အပြုအမူတွေ ပေါ ် လာတယ ် ၊ အဲဒါကတော ့ အလှအပ တန ် ဆာဆင ် တာပါ 
(ရယ ် မောသံများ) မပြီးမြောက ် သေးတဲ ့ လုပ ် ငန ် းအတွက ် အလှအပတန ် ဆာဆင ် ပေးတာဟာ ဒီအလုပ ် ကို ဘယ ် လိုပြီးအောင ် ဆက ် လုပ ် မယ ် ဆိုတာ စိတ ် ထဲမှာ ဆက ် ပြီး ဆက ် စပ ် စဉ ် းစားမှုတစ ် မျိုးပါ 
ဒီကြားကာလ အလုပ ် ကလေးတွေကနေ နက ် နဲတဲ ့ အမြင ် တွေ ပေါ ် လာတယ ် ပြီးတော ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းဖို ့ အံ ့ ဩစရာကောင ် းတဲ ့ ချဉ ် းကပ ် မှုအသစ ် တွေ ပေါ ် လာတယ ် ဒီပြဿနာတွေက သူတို ့ ကို အစောပိုင ် းက စိတ ် ဒုက ္ ခပေးနေတာ 
ပစ ္ စည ် းပစ ္ စယအားလုံးကို အသုံးပြုဖို ့ စီစဉ ် ပေးထားတယ ် 
ဒီ သာမန ် မုန ် းစရာကောင ် းတဲ ့ ကုန ် ပစ ္ စည ် းထုပ ် တဲ ့ ပလတ ် စတစ ် အိတ ် တွေကတောင ် တံတားတစ ် စင ် း ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် အားလုံးထင ် ထားတာထက ် တောင ် ပိုပြီး ခိုင ် ပါတယ ် 
သူတို ့ ဆောက ် ထားတဲ ့ ဟာတွေက သူတို ့ ကိုတောင ် ပြန ် ပြီး အံ ့ ဩသွားစေပါတယ ် 
သုံး... နှစ ်... တစ ်... လွှတ ် ပြီ.... 
၇-နှစ ် အရွယ ် ကလေးတွေ ဆောက ် ထားတဲ ့ ရိုလာကိုစတာပါ... 
ဟေး.... 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ၊ ပျော ် စရာ အရမ ် းကောင ် းပါတယ ် (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါ ကျမရဲ ့ ပထမဆုံးခရီးစဉ ် ဖြစ ် ပါတယ ် သမ ္ မတကတော ် အနေနဲ ့ သွားရတဲ ့ ကျမရဲ ့ ပထမ ခရီးစဉ ် ပါ 
ယုံလားတော ့ မသိဘူး 
(လက ် ခုတ ် တီးသံများ) ယူကေကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ ် လာလည ် မှု မဟုတ ် တဲ ့ အတွက ် ကျမ ပထမဆုံး တရားဝင ် လာလည ် ပတ ် မှု ဖြစ ် တာကို ဂုဏ ် ယူမိပါတယ ် လို ့ ပြောရပါမယ ် 
အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စု နဲ ့ ယူကေတို ့ အကြားက အထူးဆက ် ဆံမှုတွေဟာ 
အစိုးရချင ် း ဆက ် ဆံမှုတွေ အပေါ ် မှာသာ အခြေခံတာ မဟုတ ် ပဲ တူညီတဲ ့ ဘာသာစကား နဲ ့ တန ် ဖိုးထားကြတဲ ့ အချက ် တွေ တူညီနေခြင ် းကိုလည ် း အခြေံထားပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျမ ဒီနေ ့ တစ ် နေ ့ လုံး ရှင ် တို ့ ကို ကြည ့ ် ရှုစဉ ် မှာ အဲဒီကို ပြန ် ပြောင ် း သတိရမိပါတယ ် 
ဒီခရီးစဉ ် အတော ် အတွင ် းမှာ အထူး ဂုဏ ် ယူချင ် တာကတော ့ ဗြိတိန ် နိုင ် ငံထဲက ထင ် ရှားကြကာ ရှင ် တို ့ အားလုံးအတွက ် လမ ် းကြောင ် းကို ခင ် းပေးနေကြတဲ ့ ထူးချွန ် ကြတဲ ့ အမျိုးသမီးတချို ့ တို ့ နဲ ့ ုတွေ ့ ဆုံခဲ ့ ရတာကိုပါပဲ 
ပြီးတော ့ အခုလို ဗြိတိန ် ရဲ ့ အနာဂတ ် ခေါင ် းဆောင ် တွေ ကမ ္ ဘာ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေ ဖြစ ် လာမဲ ့ သူတွေကို တွေ ့ ဆုံရတာကိုလည ် း ဂုက ် ယူပါတယ ် 
ကျမတို ့ ရဲ ့ ဘ၀ အခြေအနေတွေဟာ အတော ် ကလေး ကွာဟနေတယ ် လို ့ ထင ် စရာ ရှိပေမဲ ့ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ သမ ္ မတကတော ် အနေနဲ ့ ဒီမှာ ရပ ် နေတဲ ့ ကျမ နဲ ့ မင ် းတို ့ တွေ အားလုံး ၊ ကျောင ် းပြီးခါစ လူငယ ် တွေ အကြားမှာ ၊ တူတဲ ့ အချက ် တွေ တော ် တော ် များများ ရှိနေတာကို မင ် းတို ့ ကို ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျမရဲ ့ အတိတ ် ကာလ ဘဝတစ ် လျှောက ် လုံးမှာ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ သမ ္ မတကတော ် အနေနဲ ့ ဒီမှာလာပြီး ရပ ် ဖြစ ် မယ ် ဆိုတာကို ကျမအား တင ် ကြိုပြီး ဗျာဒိတ ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ တာ ဆိုလို ့ ဘာတစ ် ခုမှ မရှိခဲ ့ ပါဘူး 
ဒီနေရာကို ကျမကို ရောက ် အောင ် ပို ့ ပေးစရာ အကြောင ် း ဘာတစ ် ခုမှ မရှိခဲ ့ ပါဘူး 
ကျမဟာ ချမ ် းသာတဲ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းကောင ် းထဲမှာ ဒါမှမဟုတ ် လူမှုရေး ရပ ် တည ် ချက ် တစ ် ခုခုဖြင ့ ် ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ သူ မဟုတ ် ပါဘူး 
ချီကာဂိုရဲ ့ တောင ် ပိုင ် းအရပ ် မှာ ကျမ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာပါ 
ချီကာဂိုရဲ ့ တကယ ့ ် နေရာပေါ ့ 
ကျမဟာ အလုပ ် သမား လူတန ် းစားတွေရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တစ ် ခုပါ 
ကျမ အဖေက သူ ႈ ဘ၀ တစ ် လျှောက ် လုံး မြို ့ ထဲက ရိုးရိုး အလုပ ် သမား အမေကတော ့ အိမ ် မှာ နေတဲ ့ အိမ ် ရှင ် မ မိခင ် ပါ 
အိမ ် မှာ နေရင ် း ကျမမ နဲ ့ ကျမ အကိုကို စောင ့ ် ရှောက ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် 
အဖေရော အမေရော တက ္ ကသိုလ ် မတက ် ခဲ ့ ရပါဘူး 
အရွယ ် ကောင ် းတုန ် းမှာ အဖေ ့ ဆီမှာ ရောဂါအမျိုးမျိုး ရှိနေကြောင ် း တွေရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ မနက ် စောစော အင ် ္ ကျီလဲဖို ့ တောင ် အတော ် လေးသူ ့ အတွက ် ခက ် နေခဲ ့ ပါတယ ် သူအတော ် လေးကို ခက ် ခက ် ခဲခဲ ရုန ် းကန ် နေရတာကို ကျမ မြင ် ရပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ သူဟာ ဘယ ် တော ့ မှ မညည ် းညူခဲ ့ ပါဘူး 
သူဟာ သူ ့ ဆီမှာ ရှိတာကိုပဲ ဝမ ် းသာနေမိခဲ ့ ပါတယ ် 
သူဟာ မနက ် မှာ နည ် းနည ် းလေး စောစောထပြီး အလုပ ် ကို ပိုပြီး ကြိုးစားလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
ကျမ နဲ ့ အကိုတို ့ ကိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး တကယ ့ ် ကို လိုအပ ် တဲ ့ အရာများဖြင ့ ် သူတို ့ ပြုစုပျိုးထောင ် ပေးခဲ ့ ကြပါတယ ် ချစ ် ခြင ် း မေတ ္ တာ ၊ ခိုင ် မာကြတဲ ့ တန ် ဖိုးထားချက ် များ ၊ ပြီးတော ့ ပညာရေး ကောင ် းကောင ် းနဲ ့ သာ ဆိုရင ် အလုပ ် ကို ပင ် ပမ ် းစွာ အများကြီး ကြိုးစားလုပ ် ကိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကျမတို ့ လုပ ် မရနိုင ် တာ ဘာမှ မရှိနိုင ် ဘူး ဆိုတဲ ့ စိတ ် ဓါတ ် ကို ရိုက ် သွင ် း ပေးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ မှာ ဘာတွေ ဖြစ ် လာနိုင ် တယ ် ဆိုတာရဲ ့ သာဓကက ကျမ ကိုယ ် တိုင ် ပါပဲ မိန ် းကလေး တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝအစမှာကို သူ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် က လူတွေရဲ ့ ချစ ် ခင ် မှု ဂရုစိုက ် မှုတွေကို ရရှိမယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
ကျမ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ထူးထူးခြားခြား အမျိုးသမီးတွေ ဝန ် းရံလျက ် ရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ကျမရဲ ့ အဘွားတွေ ၊ ဆရာမတွေ ၊ အဒေါ ် တွေ ၊ ဝမ ် းကွဲမောင ် နှမတွေ နဲ ့ အိမ ် နီးချင ် းတွေ ဖြစ ် ခဲ ့ ကြပြီး သူတို ့ က ကျမကို ခွန ် အား နဲ ့ သိက ္ ခါဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကိုသင ် ပေးခဲ ့ ကြတာပါ 
ပြီးတော ့ ၊ ကျမ အမေဆိုရင ် ကျမအတွက ် အရေးကြီးဆုံး စံပြ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ကြီးပါပဲ အခု အိမ ် ဖြူတော ် မှာ ကျမတို ့ နဲ ့ အတူ လိုက ် နေပြီး သမီးလေး နှစ ် ယောက ် ကို ကူထိန ် းပေးနေတယ ် မလီယာ နဲ ့ ဆာရှာတို ့ ကိုပေါ ့ 
အမေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝထဲမှာရော ကျမရဲ ့ ဘဝထဲမှာပါ တက ် ကြွစွာ ပါဝင ် နေသူပါ ပြီးတော ့ သူတို ့ ကိုပါ တစ ် ချိန ် တုန ် းက ကျမ နဲ ့ ကျမအကို ကိုသင ် ပေးခဲ ့ သလိုပဲ တန ် ဖိုးထားရမယ ့ ် အချက ် တွေကိုပဲ ဆုံးမပေးနေပါတယ ် ကြင ် နာခြင ် း ၊ ရိုးသားဖြောင ့ ် မတ ် ခြင ် း ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ယုံကြည ် ခြင ် း ၊ ဇွဲရှိခြင ် း ဆိုတာတွေကို ချွင ် းချက ် မရှိ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာဆိုတာနဲ ့ ရစ ် ပတ ် လျက ် ပေးနေရာ အဘွား တစ ် ယောက ် ကသာ အဲဒါမျိုးကို လုပ ် ပေးနိုင ် တာပါ 
ကျမ ဘဝထဲမှာ အားကိုးစရာ စံပြယောက ် ျားတွေ အဖြစ ် အဖေ ၊ အကို ၊ ဦးလေးတွေရယ ် ၊ အဖိုး တို ့ ကို ရရှိထားခဲ ့ ရာ ကျမရဲ ့ ကုသိုလ ် ကံကောင ် းမှုလို ့ ပြောရမှာပါ 
ကျမဘဝထဲ က ယောက ် ျားတွေဟာ အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် တွေကိုလည ် း သင ် ပေးခဲ ့ ကြပါသေးတယ ် 
ယောက ် ျား နဲ ့ မိန ် းမ တို ့ အကြားမှာ အပြန ် အလှန ် လေးစားမှုရှိတဲ ့ ဆက ် ဆံမှုမျိုး ဆိုတာ ဘယ ် လို ရှိသင ့ ် ကြောင ် းကို သူတို ့ က သင ် ပေးခဲ ့ ကြတာပါ 
ခိုင ် ခန ့ ် တဲ ့ အိမ ် ထောင ် ရေးဆိုတာ ဘယ ် လိုဟာမျိုးလဲ ယုံကြည ် အားကိုးခြင ် း နဲ ့ ပေးထားတဲ ့ ကတိတွေကို လိုက ် နာမှု ပေါင ် းစပ ် ပြီး ထူထောင ် ရတာကို ပြီးေးတာ ့ တစ ် ဦးက ကျန ် တစ ် ဦးရဲ ့ သူမတူ ထူးခြားတဲ ့ ပါရမီတွေကို ချီးကျူးရန ် လိုတာကို သင ် ပေးခဲ ့ ကြပါတယ ် 
ပြီးတော ့ သူတို ့ သင ် ပေးခဲ ့ တာ ရှိသေးတယ ် ၊ ၊ အဖေဆိုတာ ဘယ ် လိုမျိုးလဲ ၊ မိသားစုကို ပံ ့ ပိုးပျိုးထောင ် ခြင ် း ဆိုတာက ဘာလဲ သင ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် 
မိမိတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် အိမ ် ပိုင ် ယာပိုင ် ဖြစ ် ဖို ့ တင ် မကပဲ ကိုယ ် ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ရပ ် ရွာထဲက ကလေးတွေကိုပါ လက ် လှမ ် းမှီနိင ် သလောက ် ကူညီ ပျိုးထောင ် ပေးရန ် လည ် း လိုပါသေးတယ ် 
ကျမရဲ ့ ယောက ် ျားဖြစ ် သူ ဘာရတ ် အိုဘားမား ထဲမှာလဲ အဲဒီလို အရည ် အချင ် းတွေကို ကျမ မြင ် တွေ ့ ပါတယ ် 
ကျမတို ့ ပထမအကြိမ ် တွေ ့ ကြစဉ ် တုန ် းက ၊ ကျမ တစ ် ခု မှတ ် မိတာက သူဟာ တစ ် နေ ့ တွင ် ကျမကို တွေ ့ ဆုံဖို ့ ချိန ် းလိုက ် ကာ တစ ် နေရာကို ခေါ ် သွားတယ ် 
သူရဲ ့ ရက ် ချိန ် းက ရပ ် ရွာ တွေ ့ ဆုံပွဲ တစ ် ခုကို သွားဖို ့ ပဲလေ 
(ရယ ် သံများ) ဘယ ် လောက ် ချစ ် စရာကောင ် းတယ ် ဆိုတာ ကျမနားလည ် ပါတယ ် (ရယ ် သံများ) 
ကျမတို ့ တွေ ့ တုန ် းက ဘာရတ ် ဟာ ရပ ် ကွက ် ရေးရာများကို စည ် းရုံးသူ တစ ် ဦးပါ 
လူတွေအတွက ် အလုပ ် ရှာပေးဖို ့ လုပ ် ကိုင ် နေခဲ ့ တာပါ ခက ် ခဲစွာ ရုန ် းကန ် နေခဲ ့ ရတဲ ့ အိမ ် နီးချင ် း ဒေသတွေထဲကို အရင ် းအနှီးတွေကို စည ် းရုံး ခေါ ် ယူဖို ့ ကြိုးစားနေခဲ ့ သူပါ 
အဲဒီက လူမှုရေးရာ စင ် တာမှာ သူဟာ အချက ် နှစ ် ချက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဟောပြောလေ ့ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် 
"" ဒီနေ ့ ရှိနေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီး "" နဲ ့ "" ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီး "" ဆိုပြီး ဟောကြားခဲ ့ တာပါ ဒီအကြောင ် းကို မဲဆွယ ် တုန ် းကလည ် း ကျမ ပြောနေခဲ ့ ပါတယ ် 
သူဟာ မကြာမကြာ ပြောလေ ့ ရှိခဲ ့ တာက အဲဒီ ယူဆချက ် နှစ ် ခု အကြားမှာ အကွာအဝေး တစ ် ခု ရှိနေခြင ် းကို ကျမတို ့ လက ် ခံကြရန ် ဖြစ ် တယ ် 
ရံဖန ် ရံခါဆိုသလို ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ကျမတို ့ ရဲ ့ တန ် ဖိုးတွေ နဲ ့ မျှော ် မှန ် းချက ် တွေကို မထင ် ဟပ ် တောင ် မှ ကျမတို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို အရှိအတိုင ် း လက ် ခံဖို ့ အသင ့ ် ရှိရပါမယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ဘာရတ ် က အဲဒီအခန ် းထဲမှာ ရှိနေခဲ ့ ကြတဲ ့ သူတွေအားလုံးကို ကျမတို ့ ရဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီး ဘယ ် လို ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် ဆိုတာကို ကျမတို ့ သိရှိကြကြောင ် းကိုပါ သတိပေး ပြောကြားခဲ ့ ပါတယ ် 
ဘက ် မလိုက ် ခြင ် း ၊ တရား မျှတခြင ် း ၊ အခွင ့ ် အလမ ် း ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို ကျမတို ့ သိပါတယ ် 
ကျမတို ့ အားလုံး သိကြပါတယ ် 
အဲဒီ တွေ ့ ဆုံပွဲမှာ သူဟာ အခြေအတင ် ငြင ် းခုံခဲ ့ တယ ် အဲဒီ ရပ ် ကွက ် ထဲက လူတွေကို ပြောနေခဲ ့ တယ ် ခုနက ယူဆချက ် နှစ ် ခု အကြားက ကွာဟချက ် ကို နည ် းသထက ် နည ် းလာအောင ် လက ် တွဲကြီုးစားရင ် း လက ် ရှိ အရှိတရား ကမ ္ ဘာကို ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးနဲ ့ ထပ ် တူ ဖြစ ် လာအောင ် အားထုတ ် သွားဖို ့ လိုတယ ် 
ဒီနေ ့ အဲဒီ အကြောင ် းကို ပြောလာရတာက မင ် းတို ့ တတွေကလည ် း အဲဒီ ကွာဟမှုကို နည ် းသမျှ နည ် းလာအောင ် အားထုတ ် ရာမှာ အရေးပါတဲ ့ အပိုင ် း ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကို ယုံကြည ် နေလို ့ ပါပဲ 
မင ် းတို ့ တတွေ ဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ ် လာအောင ် တည ် ဆောက ် သွားရမဲ ့ အမျိုးသမီးတွေပါပဲ 
သမိုင ် းထဲမယ ် စာမျက ် နှာသစ ် တွေကို ရေးကြမဲ ့ သူတွေပါပဲ 
မိမိတို ့ ရဲ ့ မျိုးဆက ် အတွက ် တင ် မက နောင ် မျိုးဆက ် သစ ် အတွက ် ပါ အဲဒီလို လုပ ် ကိုင ် ကြရမှာပါ 
ဒါကြောင ့ ် ပညာကောင ် းကောင ် း တတ ် ဖို ့ ဆိုတာ အရမ ် းကို အရေးကြီးပါတယ ် 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ မင ် းတို ့ အားလုံး ရှေ ့ ဆက ် ရမယ ့ ် ခရီးထဲမှာ အတက ် အကျတွေရှိတောင ် ၊ ဆရာဟာ ကိုယ ် သဘောကျသူ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ သဘောမကျသူပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ အဲဒါဟာ သိပ ် အရေးကြီးပါတယ ် 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ရပ ် ရွာအဖွဲ ့ အစည ် းတွေ ၊ နိုင ် ငံတွေ နဲ ့ နောက ် ဆုံး ပြောရပါက ၊ ကမ ္ ဘာကြီး တစ ် ခုလုံးဟာ ကျန ် းမာ ကြံခိုင ် တဲ ့ မိန ် းမသားတွေရှိမှသာ ကျမ ် းမာ ကြံ ့ ခိုင ် နိုင ် မှာ မို ့ လို ့ ပါပဲ 
ဒါကို စိတ ် ထဲမှာ ထည ့ ် ထားရန ် အရေးကြီးတယ ် 
အဲဒီလို ကျန ် းမာမှုထဲမှာ ပညာရေးထဲတွင ် ထူးချွန ် မှု ဆိုတာလည ် း ပါဝင ် ပါတယ ် 
ရုန ် းကန ် နေရတဲ ့ မိသားစု နဲ ့ ကျန ် းမာခိုင ် ခန ့ ် တဲ ့ မိသားစု အကြား ကွာခြားချက ် ဟာ မကြာခဏဆိုသလို အဲဒီ မိသားစုထဲတွင ် လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ရှိတဲ ့ အမျိုးသမီး ရှိမရှိ အဲဒီလိုအမျိုးသမီးဟာ မိသားစု ဗဟိုချက ် ဟုတ ် မဟုတ ် ပေါ ် မှာ မူတည ် တတ ် ပါတယ ် 
အခြေအနေမကောင ် းတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း နဲ ့ ရှင ် သန ် နေတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း အကြား ကွဲပြားချက ် ကို ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် မကြာခဏဆိုသလို ယောက ် ျား နဲ ့ မိန ် းမ အကြား အပြန ် အလှန ် လေးစားမှု ရှိမရှိ ပေါ ် မှာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ကောင ် းစားဖို ့ တစ ် ဦးရဲ ့ အားထုတ ် မှုတွေကို တစ ် ဦးက တန ် ဖိုးထား မထား ပေါ ် မှာ မူတည ် နိုင ် ပါတယ ် 
တဖန ် ချိနဲ ့ လာနေတဲ ့ နိုင ် ငံ နဲ ့ ကြီးပွားတိုးတက ် လာနေတဲ ့ နိုင ် ငံ အကြားက ခြားနားချက ် ဟာလည ် း ယောက ် ျားလေး နဲ ့ မိန ် းကလေးတွေ ပညာသင ် ရာမှာ အခွင ့ ် အရေး တူညီရမယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ကို အသိအမှတ ် ပြုမှု အပေါ ် မှာ မူတည ် ပါလိမ ့ ် မယ ် 
ဒီကျောင ် းဟာ ဆိုရင ် ယူကေရဲ ့ ဒေါက ် တာဘွဲ ့ ရ ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးရဲ ့ နာမည ် ကိုပေးထားတဲ ့ ကျောင ် းဖြစ ် တယ ် ဒီနားက အဆောက ် အဦးတွေဟာလဲ မက ် ဆီကန ် အမျိုးသမီး အနုပညာရှင ် ဖရီဒါ ကားလိုရဲ ့ အမည ် ကို ရထားတယ ် မေရီ ဆီကိုး ဆိုရင ် လူမည ် း ဖလောရင ့ ် နိုက ် တင ် ဂေး ဆိုတဲ ့ ဂုဏ ် ထူးကို ရထားသူ ဂျမေကာ က သူနာပြု ဆရာမဖြစ ် တယ ် အင ် ္ ဂလိပ ် စာရေးဆရာမ အင ် မလီဘရွန ် တီ ဆိုရင ် လိင ် ခွဲခြားမှု လူမျိုးခွဲခြားမှု တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဆန ့ ် ကျင ် တိုက ် ပွဲဝင ် ခဲ ့ တဲ ့ ဂုဏ ် ပြုခံ အမျိုးသမီးကြီးပါ သူတို ့ အားလုံးဟာ သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ဝိဥာဏ ် ကို လုပ ် ကျွေးဖို ့ အားထုတ ် ခဲ ့ ကြသူတွေပါ 
သူတို ့ ရဲ ့ ရှေ ့ မယ ် ကျော ် ဖြတ ် မရနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အခက ် အခဲရယ ် လို ့ မရှိခဲ ့ ပါ 
ဒီနောက ် မှာ ရှိနေတဲ ့ "" ကန ့ ် သတ ် ချက ် မဲ ့ "" ဆိုတဲ ့ စာတမ ် းထဲက အတိုင ် းပါပဲ သူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် စိတ ် ကူးတွေကို လိုက ် နာ ရုပ ် လုံးဖေါ ် ရေးက လွဲလို ့ ဘာတစ ် ခုကိုမှ မသိခဲ ့ ကြပါ 
သူတို ့ က အဲဒီလို လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ခြင ် းဖြင ့ ် အရံအတား အများအပြားကို ဖယ ် ရှားပစ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် 
ပြီးတော ့ သူတို ့ ဟာ သန ် းချီ ရှိကြတဲ ့ အမျိုးသမီး ဒေါက ် တာများ နဲ ့ သူနာပြုများအတွက ် ပြီးတော ့ အနုပညာရှင ် တွေ ၊ စာရေးဆရာတွေအတွက ် သူတို ့ ရဲ ့ ခြေရာကို လိုက ် ခဲ ့ ကြသူတွေအတွက ် တံခါး အသစ ် တွေကို ဖွင ့ ် ပေးခဲ ့ ကြတယ ် 
ပြီးတော ့ ပညာကို ကောင ် းကောင ် း တတ ် လာပြီဆိုရင ် မင ် းတို ့ အားလုံးဟာလည ် း ကိုယ ့ ် ဘဝခရီး ကံကြမ ္ မာကို ထိန ် းချုပ ် နိုင ် ကြမှာပါ 
ကျေးဇူးပြုပြီး ဒါကို အမြဲသတိရနေကြပါ 
ဒီနေရာမှာ ကျမ ရပ ် နေရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကို မင ် းတို ့ သိချင ် လို ့ မေးကြမယ ် ဆိုရင ် ပညာအရည ် အချင ် းကြောင ့ ် ပါ 
ကျမ ဘယ ် တုန ် းကမှ အတန ် းမပျက ် ခဲ ့ ဘူး ၊ ဆောရီး ၊ အတန ် းပျက ် တဲ ့ သူတွေကို ကျမ သိတောင ် မသိပါဘူး 
ဘယ ် တုန ် းက မှ မပျက ် ခဲ ့ ပါဘူး 
အေ ဂရိတ ် တွေ ရတာကို နှစ ် သက ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
စမတ ် ဖြစ ် ရတာကို ကြိုက ် ခဲ ့ တယ ် 
အချိန ် တိကျစွာ လာတာကို ၊ အလုပ ် ကို ပြီးအောင ် လုပ ် နိုင ် တာကို ကြိုက ် ပါတယ ် 
စမတ ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာ တခြားဟာတွေထက ် ပိုပြီးကောင ် းတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် 
မင ် းတို ့ လည ် း အဲလိုအချက ် တွေကို တန ် ဖိုးထား လုပ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ကိုယ ့ ် ရည ် မှန ် းချက ် ပန ် းတိုင ် ကို ထိန ် းချုပ ် နိုင ် ကာ ရောက ် နိုင ် ကြမှာပါ 
မင ် းတို ့ ကလည ် း သူများအတွက ် လမ ် းအသစ ် တွေကို ခင ် းပေးနိုင ် ကြမယ ် 
မင ် းတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေကို လက ် တွေ ့ ရုပ ် လုံးဖေါ ် နိုင ် ကြမယ ် အဲဒီနောက ် မှာ နောက ် ကို ပြန ် လှည ့ ် ကြည ့ ် လျက ် မင ် းတို ့ လိုပဲ နောက ် တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို မင ် းတို ့ လိုပဲ လုပ ် နိုင ် အောင ် ကူညီပေးကြမယ ် 
လူတစ ် ယောက ် ဟာ သမိုင ် းက သက ် သေထူပြနေတာက ဘယ ် နေရာက လာတာလဲ မြို ့ တွေထဲက တိုက ် အိမ ် များမှ လာတာလား ၊ တောက တက ် လာတာလား ၊ အရေးမကြီးပါဘူး 
မင ် းရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဇွဲ ၊ လုံ ့ လ ၊ ဝိရိယ ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ယုံကြည ် မှု ကိုယ ် တိုင ် ကြိုးစားအားထုတ ် မှု တွေကသာ မင ် းရဲ ့ အောင ် မြင ် မှုကို ဆုံးဖြတ ် ပေးမှာပါ 
အဲဒါ တကယ ် အမှန ် ပါ ။ ကျမတို ့ နေထိုင ် နေကြရတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ အရှိတရားက အဲဒီလိုပါ ။ 
အခု မင ် းတို ့ ဟာ မင ် းတို ့ ရဲ ့ ဘဝကံကြမ ္ မာကို ထိန ် းချုပ ် နိုင ် ကြပါပြီ ။ 
အဲဒါဟာ လွယ ် မှာ မဟုတ ် တာတော ့ အမှန ် ပဲ 
ဒါပေမဲ ့ မင ် းတို ့ ဆီမှာ လိုအပ ် တာတွေ အားလုံးရှိနေပြီလေ 
အောင ် မြင ် ဖိုအတွက ် လိုတာအားလုံး မင ် းတို ့ ဆီမှာ ရှိနေပြီ ၊ ဒီမှာကို ရှိနေကြပြီလေ 
ကျမ ယောက ် ျားဟာ ရုံးခန ် း အကြီးကြီးထဲမှာ ၊ 
ဘဲဥပုံ ခန ် းမကြီးထဲမှာ အလုပ ် လုပ ် ပါတယ ် 
အိမ ် ဖြူတော ် မှာ သူထိုင ် တဲ ့ စာရေးစားပွဲ တစ ် ခု ရှိတယ ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် စားပွဲလို ့ ခေါ ် ကြပါတယ ် 
တော ် ဝင ် သဘော ၤ ဆောက ် လုပ ် တဲ ့ Resolute သစ ် ဖြင ့ ် လုပ ် ခဲ ့ ခြင ် း ဖြစ ် ပြီး က ရတဲ ့ သစ ် နဲ ့ ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ပြီး ဗစ ် တိုရီယာ ဘုရင ် မကြီးရဲ ့ လက ် ဆောင ် အဖြစ ် ပေးခဲ ့ တာပါ 
အဲဒါဟာ ကျတို ့ တိုင ် းပြည ် နှစ ် ခုကြားမှာရှိတဲ ့ ချစ ် ကြည ် မှုရဲ ့ သင ် ္ ကေတ တစ ် ခုပါ 
Resolute ဆိုတဲ ့ နာမည ် ကိုက နိုင ် ငံတော ် ကို ဦးဆောင ် ဖို ့ တင ် မက ရည ် ရွယ ် ချက ် ရှိတဲ ့ ဘဝမျိုးဖြင ့ ် နေထိုင ် နိုင ် တဲ ့ အားကောင ် းတဲ ့ ရဲစွမ ် းသတ ္ တိ ရှိနေခြင ် းကိုပါ ထောက ် ပြနေပါတယ ် ။ 
အိပ ် မက ် တွေကို အကောင ် အထည ် ဖော ် ရာမှာ မင ် းတို ့ အားလုံးလည ် း ပြတ ် ပြတ ် သားသား လုပ ် ကြမယ ် ကိုယ ် ပိုင ် အစွမ ် းအစများကို သုံးပြီး ၊ အဲဒီလို အစွမ ် းအစတွေ အများကြီး ရှိတာကို မြင ် နေရပါတယ ် ၊ အားလုံး ရှိနေတာမို ့ လို ့ အတားအဆီးမရှိ ရှေ ့ ကို ဆက ် သွားလျက ် ကမ ္ ဘာကြီးကို ဖြစ ် သင ့ ် သလို ဖန ် တီး လုပ ် ဆောင ် ကြပါ ။ 
ဘာကြောင ် းလဲဆိုတော ့ ကျမတို ့ ဟာ မင ် းတို ့ ကို အားကိုးကြပါတယ ် 
ကျမတို ့ အားလုံးက မင ် းတို ့ တစ ် ယောက ် ချင ် းစီကို အားကိုးလိုကြပါတယ ် မင ် းတို ့ အတတ ် နိုင ် ဆုံး အကောင ် းဆုံးဖြစ ် အောင ် ကြိုးစားကြမှာကို မျှော ် လင ့ ် အားကိုးကြပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ကြီးမားလှတယ ် 
ပြီးတော ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေနဲ ့ လည ် း ပြည ့ ် နေတယ ် 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ စိတ ် ဓါတ ် ကြံခိုင ် သန ် စွမ ် းလျက ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ယုံကြည ် မှုရှိတဲ ့ စမတ ် ကျတဲ ့ အမျိုးသမီးလေးတွေ မတ ် မတ ် ရပ ် လျက ် ဦးဆောင ် လုပ ် ကိုင ် ကြဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
မင ် းတို ့ လုပ ် နိုင ် တာကို ကျမတို ့ သိပါတယ ် ။ မင ် းတို ့ အားလုံးကို ကျမတို ့ ချစ ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုတ ် သံများ) 

Hawaiian ကလေးအနေနဲ ့ အမေနဲ ့ အဒေါ ် က ကျွန ် တော ့ ကို Kalaupapa ပုံပြင ် တွေ အမြဲ ပြောဖူးတယ ် ၊ ကမ ္ ဘာ ့ အမြင ့ ် ဆုံး ကျောက ် ထရံတွေ ဝန ် းရံနေတဲ ့ Hawaiian အနာကြီးရောဂါသည ် လူစုပါ ၊ ပြီးတော ့ Father Damien ဆိုရင ် Hawaiian လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းအတွက ် အသက ် စွန ့ ် ပေးသွားတဲ ့ Belgian သာသနာပြုပေါ ့ ။ 
ငယ ် ရွယ ် တဲ ့ သူနာပြု အနေနဲ ့ အဒေါ ် က Father Damien အနာကြီး ရောဂါနဲ ့ ဆုံးပြီး နှစ ် ၁၀၀ ခန ့ ် မှာ ကျန ် တဲ ့ အနာကြီးရောဂါသည ် တွေကို ပြုစုတဲ ့ သီလရှင ် တွေကို သင ် တန ် းပေးတယ ် ။ 
သူမပြောတဲ ့ လားကိုစီးရင ် း ကမ ် းပါးက လွန ် းထိုးလမ ် းဖြင ့ ် သွားခဲ ့ ရပုံကို မှတ ် မိနေတယ ် ။ ဦးလေးက kalaupapa ကို ဆင ် းတဲ ့ တစ ် လျှောက ် လုံး သူ ့ အကြိုက ် သီချင ် းတွေ ukulele မှာ တီရင ် းပေါ ့ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း လူငယ ် တစ ် ဦး အနေနဲ ့ တစ ် ချို ့ အရာတွေကို အမြဲ သိချင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ပထမဆုံးက Belgian သာသနာပြုဟာ ဘာလို ့ Kalaupapa မှာ အထီးကျန ် လျက ် နေဖို ့ ရွေးခဲ ့ တယ ် ဆိုတာပါ ။ သူ ကူညီဖို ့ ကြိုးပမ ် းတဲ ့ လူစုကနေ အနာကြီးရောဂါ မုချ ကူးစက ် မယ ် ဆိုတာ သိနေလျက ် နဲ ့ လေ ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ အနာကြီးရောဂါပိုးက ဘယ ် ကနေလာတာလဲ ။ 
ပြီးတော ့ Hawaii ရဲ ့ ဒေသခံလူမျိုး Kānaka Maoli တွေဟာ အနာကြီးရောဂါ "" Mai Pake "" ဖြစ ် ပေါ ် ကူးစက ် လွယ ် ရတာလဲပေါ ့ ။ Hawaiians တွေ တမူထူးခြားစေတဲ ့ အကြောင ် းကို ကျွန ် တော ့ သိလိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ အမည ် တပ ် ပြောရရင ် ဗီဇပေါင ် းစပ ် မှုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အထက ် တန ် းရောက ် မှပဲ Human Genome Project ကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဗီဇလက ္ ခဏာ မျိုးရိုးကို ကျန ် းမာရေး အလားအလာ ၊ ကိုယ ် စိတ ် ကျန ် းမာမှု ၊ မကျန ် းမာမှုနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ကြိုးစားတာ ကျွန ် တော ် တစ ် ဦးတည ် းမဟုတ ် တာ သိခဲ ့ တယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ဒေါ ် လာ ၂.ရ သန ် း ပရောဂျက ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ ဗီဇပေါင ် းစပ ် မှုကို အခြေခံတဲ ့ ခန ့ ် မှန ် း ၊ ကာကွယ ် နိုင ် တဲ ့ ဆေးပညာ ခေတ ် ကို နိမိတ ် ပြခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် အမြဲတမ ် း ရှင ် းနေပုံရတာက ဒီအိပ ် မက ် ကို အောင ် မြင ် ဖို ့ အတွက ် ကမ ္ ဘာပေါ ် က လူသား ဗီဇမျိုးစုံရဲ ့ ပြည ့ ် ဝတဲ ့ အစဉ ် တွေကို ရယူဖို ့ လူတွေရဲ ့ မျိုးစုံလှတဲ ့ အစီအစဉ ် ပုံစံများကို ရယူဖို ့ လိုလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပဲ ၁၀ နှစ ် ကြာအပြီးမှာ ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို ဆက ် လှန ့ ် နေပါတယ ် ၊ genome လေ ့ လာမှုရဲ ့ ၉၆% ဟာ တိကျတဲ ့ ရောဂါတွေကို တွေ ့ နေကျ ဗီဇမျိုးကွဲနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတာကို သိရှိခြင ် းဟာ ဥရောပ မျိုးနွယ ် ရဲ ့ တစ ် ဦးချင ် းတွေကို သီးသန ့ ် အာရုံစိုက ် ထားတာပါ ။ 
ဒီတော ့ မတူကွဲပြားမှုရဲ ့ လေးရာခိုင ် နှုန ် း ကျန ် နေတာကို သိဖို ့ ပါရဂူတစ ် ဦး ဖြစ ် ရန ် မလိုပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ရှာဖွေခြင ် းမှာ တွေ ့ ရှိထားတာက တစ ် ရာခိုင ် နှုန ် း လျော ့ လျော ့ ဟာ ကျွန ် တော ့ လို ဒေသခံ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို တကယ ် အာရုံစိုက ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ မေးစရာ ရှိလာတာက Human Genome Project က ဘယ ် သူတွေ အတွက ် လဲ ။ 
မတူတဲ ့ မျက ် လုံး ၊ ဆံပင ် အရောင ် ရှိသလို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ဆေးတွေကို ဗီဇရဲ ့ ကွဲပြားမှုအလိုက ် ခြေဖျက ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၉၅% ရှိတဲ ့ ဆေးဝါးစမ ် းသပ ် မှုတွေဟာ ဥရောပ မျိုးနွယ ် တစ ် ဦးချင ် းကို သီးသန ့ ် အထူးပြုထားတယ ် လို ့ သိရတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် လန ့ ် သွားလဲ ။ 
ဒီဘက ် လိုက ် မှုနဲ ့ ဆေးဝါး စမ ် းသပ ် မှုတွေနဲ ့ genome လေ ့ လာမှုတွေ နှစ ် ခုလုံးမှာ ဒေသခံတွေရဲ ့ ပတ ် သက ် မှု စနစ ် တကျ မပါခြင ် းဟာ ယုံကြည ် မရနိုင ် တဲ ့ ရလဒ ် ရဲ ့ အကြောင ် းရင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
ဥပမာအနေနဲ ့ ၁၉၈၉ မှာ Arizona State University က သုသေသီတွေဟာ Arizona ရဲ ့ Havasupai လူမျိုးစုရဲ ့ သွေးနမူနာတွေယူခဲ ့ တယ ် ၊ သူတို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကို ဖိစီးနေတဲ ့ အုပ ် စု ၂ ဆီးချိုရောဂါရဲ ့ ဝန ် ထုပ ် ကို သက ် သာစေဖို ့ ကတိပေးရင ် းပေါ ့ ။ Havasupai ရဲ ့ သဘောတူညီမှုမပါပဲနဲ ့ ဒီသွေးနမူနာတွေကိုပဲ စိတ ် ကစဉ ့ ် ကလျားရောဂါ ၊ မျိုးတူစပ ် ခြင ် းရဲ ့ နှုန ် းတွေလေ ့ လာဖို ့ ပဲ လှည ့ ် ပြောင ် းပြီး သုံးကာ 
Havasupai ရဲ ့ မူလသမိုင ် းကို စိန ် ခေါ ် လိုက ် တယ ် ။ Havasupai တွေ သိသွားတော ့ ဒေါ ် လာ ခုနှစ ် သိန ် းကို တရားဝင ် အောင ် မြင ် စွာ တောင ် းဆိုလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက ဇယ ် စက ် လိုဖြစ ် စေခဲ ့ ကာ Southwest က နိုင ် ငံတွင ် း လူမျိုးစုတစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ Navajo Nation အပါအဝင ် ဒေသတွင ် း လူမျိုးစုတွေနဲ ့ ဗီဇဆိုင ် ရာ သုသေသန ဆိုင ် းငံ ့ ခြင ် းနဲ ့ အထွတ ် ရောက ် သွားတယ ် ။ 
ကဲ ဒီမယုံကြည ် မှုရဲ ့ သမိုင ် းရှိပေမဲ ့ ဒေသခံတွေဟာ ဗီဇဆိုင ် ရာ သုသေသနကနေ အကျိုး ရှိနိုင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် ဆဲပါ ။ 
မကြာခင ် မှာ တစ ် ခုခု မလုပ ် ဘူးဆိုရင ် ကျန ် းမာရေး ကွဲပြားမှု ကွာဟချက ် ဟာ ဆက ် ပြီးကျယ ် လာတော ့ မှာပါ ။ 
ဥပမာ Hawaii မှာဆိုရင ် US က ပြည ် နယ ် များအတွက ် မျှော ် လင ့ ် ရတဲ ့ ပျမ ် းမျှ အသက ် အရှည ် ဆုံး ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ လို Hawaiian ဒေသခံတွေ ကတော ့ အခြား ဒေသခံ မဟုတ ် သူတွေနဲ ့ စာရင ် ဆယ ် နှစ ် တိတိ စောပြီး သေကြတယ ် ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် တာ ် တို ့ မှာ အမြင ့ ် ဆုံး အုပ ် စု၂ ဆီးချိုရောဂါ အမြင ့ ် ဆုံးနှုန ် းတွေ ၊ အဝလွန ် မှုနဲ ့ US မှာ နံပါတ ် တစ ် ၊ နံပါတ ် နှစ ် လူသတ ် သမားတွေဖြစ ် တဲ ့ နှလုံး သွေးကြောရောဂါ ၊ ကင ် ဆာ ရှိလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ genome အစီအစဉ ် ချရာမှာ အလိုအပ ် ဆုံး ပြည ် သူလူထုတွေဟာ အကျိုးခံစားမှာ နောက ် ဆုံးမဖြစ ် ရေးကို ဘယ ် လို အာမခံပေးရမလဲ ။ 
ကျွန ် တော ့ အမြင ် က ဗီဇဆိုင ် ရာ သုသေသနဟာ ပိုပြီး ဇာတ ် မြစ ် းဆန ် ဖို ့ ၊ genome စီစဉ ် ခြင ် း နည ် းပညာကို ဒေသစရိုက ် ပါဝင ် ဖို ့ ပါ ။ 
အစဉ ် အလာအရ genomes တွေကို လက ် တွေ ့ ခန ် းတွေမှာ အစဉ ် ချပါတယ ် ။ 
ဒါက အစဉ ် အလာ genome အစီအစဉ ် ချ ကိရိယာပုံပါ ။ 
ကြီးမားပါတယ ် ။ 
ရေခဲသေတ ္ တာ အရွယ ် ပါ ။ 
သိသာတဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ကန ့ ် သတ ် ချက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လှုပ ် ရှားရင ် းကနေ genomes အစဉ ် ချနိုင ် ရင ် ရော ။ 
သင ့ ် အိပ ် ကပ ် မှာ ဆန ့ ် နိုင ် တဲ ့ genome အစီအစဉ ် ချ ကိရိယာ ဆိုရင ် ရော ။ 
ဒီ nanopore အခြေခံ အစီအစဉ ် ချ ကိရိယာဟာ အစဉ ် အလာ ကိရိယာရဲ ့ ၁၀၀၀၀ ပုံ တစ ် ပုံပဲရှိပါတယ ် ။ 
ခုနကလို ရုပ ် ပိုင ် း ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေ မရှိဘူး ၊ ကြိုးအပိုတွေ ၊ ဓါတုပစ ္ စည ် း စည ် တွေ ၊ ကွန ် ပြူတာ မော ် နီတာတွေနဲ ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းခုံမှာ ချည ် မထားဘူး ။ 
ဒါက စိမ ့ ် ဝင ် ပြီး ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ de-black box genome စီစဉ ် ခြင ် း နည ် းပညာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုကို ဖြစ ် ပေါ ် စေပြီး နိုင ် ငံသား သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေအဖြစ ် ဒေသခံလူစုကို အသက ် ဝင ် ကာ 
လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ပေးခြင ် းပါ ။ 
Kalaupapa မှာ နှစ ် ၁၀၀ ကြာအပြီးမှာ အခုတော ့ မိုဘိုင ် း genome အစီအစဉ ် ချ ကိရိယာတွေ ၊ အဝေးရောက ် အင ် တာနက ် ကြည ့ ် ခွင ့ ် နဲ ့ မိုးတိမ ် နည ် းပညာသုံးပြီး အနာကြီးရောဂါပိုးကို အချိန ် နဲ ့ တစ ် ပြေးညီ အစီအစဉ ် ချဖို ့ နည ် းပညာရှိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ Hawaiian လူထုက လိုချင ် တာက ဒါပဲဆိုရင ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ နေရာမှာ ကိုယ ် ပိုင ် နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ ပါ ။ 
IndiGenomics ဟာ လူထုကနေ လူထုအတွက ် သိပ ္ ပံပညာ အကြောင ် းပါ ။ 
ဗီဇဆိုင ် ရာ အချက ် အလက ် ရဲ ့ အလား အလာရှိတဲ ့ အသုံးနဲ ့ အသုံးမှားအပေါ ် ဒေသခံ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ပညာပေးတာကို အာရုံစိုက ် တဲ ့ မျိုးနွယ ် စုအလိုက ် တိုင ် ပင ် မှု အရင ် းအမြစ ် နဲ ့ စတင ် ပါမယ ် ၊ 
အဆုံးမှာ ကိုယ ် ပိုင ် စမ ် းသပ ် မှုတွေ လုပ ် ဖို ့ ၊ ဒေသခံ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေရဲ ့ နောက ် မျိုးဆက ် ကို ပညာပေးဖို ့ ကိုယ ် ပိုင ် IndiGenomics သုသေသန ဗိမာန ် ကြီး ရှိချင ် တာပါ ။ 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ဒေသခံတွေဟာ ဗီဇ သုသေသနရဲ ့ အစမ ် းသပ ် ခံ မဟုတ ် ပဲ တွဲဖက ် တွေ ဖြစ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အပြင ် ဘက ် မှာ ရှိသူတွေအတွက ် Father Damien လုပ ် ခဲ ့ သလိုပဲ သုသေသန အဖွဲ ့ ဟာ ၎ င ် းကိုယ ် တိုင ် ကို ဒေသခံ ယဉ ် ကျေးမှုထဲမှာ နှစ ် မြှုပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် မရမချင ် း ကြိုးစားပါ ။ 
Mahalo ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သင ့ ် ဆီမှာ အဲဒီတုန ် းက စာရွက ် စာတမ ် းတွေ ရေးသား ဖွဲ ့ စည ် းခဲ ့ ကြပုံ မော ် ဒယ ် ပုံစံကောင ် း ရှိနေတယ ် 

ကောင ် းပါပြီ ၊ လက ် တွေ ထောင ် ပြစေချင ် ပါတယ ် ။ ရှင ် တို ့ ထဲက ဘယ ် နှစ ် ယောက ် က Facebook မှာ နိုင ် ငံရေး ၊ ဘာသာရေး ၊ ကလေးစောင ့ ် ရှောက ် ရေး ၊ အစားကိစ ္ စမှာ စော ် ကားလို ့ တစ ် ဦးဦးကို မိတ ် ဆွေစာရင ် းကဖျက ် ဖူးလဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဘယ ် နှစ ် ယောက ် က စကားမပြောချင ် လို ့ အနည ် းဆုံး လူတစ ် ယောက ် ကို ရှောင ် နေရလဲ ။ (ရယ ် သံများ) 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ယဉ ် ကျေးတဲ ့ စကားပြောဆိုဖို ့ "" My Fair Lady "" ထဲက Henry Huggins ရဲ ့ အကြံပေးချက ် ကို လိုက ် နာဖို ့ လိုခဲ ့ ဘူးတယ ် လေ ။ ရာသီဥတုနဲ ့ မိမိကျန ် းမာရေးကို စွဲမြဲပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ မှာ ရာသီဥတုပြောင ် းတာနဲ ့ ကာကွယ ် ဆေးဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာ (ရယ ် သံများ) တွေက တစ ် ခုမှ စိတ ် မချရဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ ဒါ ကျွန ် မတို ့ နေထိုင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာ ၊ စကားပြောတိုင ် း ငြင ် းတာခုံတာထဲ ကျရောက ် သွားနိုင ် ခြေရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ၊ နိုင ် ငံရေးသမားတွေ အချင ် းချင ် း စကားမပြောနိုင ် တဲ ့ အသေးဖွဲဆုံး ကိစ ္ စလေးတွေမှာတောင ် မှ တစ ် ဦးဦးကို သဲကြီးမဲကြီး သဘောတူလိုက ် ၊ ဆန ့ ် ကျင ် လိုက ် တိုက ် ခိုင ် းနေတာ ၊ ပုံမှန ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
Pew Research ကအမေရိကန ် သက ် ကြီး ၁၀၀၀၀ ကို လေ ့ လာခဲ ့ ပြီး တွေ ့ ရှိရတာက အခုအခါမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အစွန ် းနှစ ် ရပ ် ဖြစ ် နေကာ သမိုင ် းမှာ ဖြစ ် ခဲ ့ ဘူးတာထက ် ပိုပြီး သဘောထားကွဲစေတယ ် တဲ ့ ။ 
အပေးအယူလုပ ် ဖြစ ် ဖို ့ ပိုနည ် းတယ ် ၊ အချင ် းချင ် း နားမထောင ် ဘူးလို ့ ဆိုတာပါ ။ 
ဘယ ် မှာနေဖို ့ ၊ ဘယ ် သူ ့ ကို လက ် ထပ ် ဖို ့ ၊ ဘယ ် သူတွေက ကိုယ ့ ် မိတ ် ဆွေ ဖြစ ် လာဖို ့ တောင ် ဆုံးဖြတ ် ကြပါတယ ် ၊ ကိုယ ် ယုံကြည ် ပြီးသားကို အခြေခံပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ထပ ် ပြီးတော ့ အချင ် းချင ် း နားမထောင ် တာလို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
စကားပြောတာဟာ ပြောခြင ် းနဲ ့ နားထောင ် ခြင ် း ညီမျှဖို ့ လိုပြီး တစ ် နေရာရာမှာတော ့ ဟန ် ချက ် ပျက ် သွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခု ဒါဟာ နည ် းပညာကြောင ့ ် တစ ် ပိုင ် းပါ ။ 
စမတ ် ဖုန ် းတွေက ရှင ် တို ့ အားလုံး လက ် ထဲမှာ (သို ့) ချက ် ချင ် း ကောက ် ယူနိုင ် တဲ ့ နေရာမှာရှိပါတယ ် ။ 
Pew Research အရ အမေရိကန ် ဆယ ် ကျော ် သက ် သုံးပုံတစ ် ပုံဟာ တစ ် နေ ့ ကို စာတို အစောင ် တစ ် ရာကျော ် ပို ့ ကြတယ ် ။ 
အများစု ၊ အားလုံးနီးပါးက သူတို ့ သူငယ ် ချင ် း တွေနဲ ့ မျက ် နှာချင ် းဆိုင ် စကားပြောတာထက ် စာတိုပို ့ တာ ဖြစ ် နိုင ် ခြေပိုများပါတယ ် ။ 
The Atlantic မှာ တကယ ့ ် ဆောင ် းပါးကြီးပါ ၊ 
ဒါကို အထက ် တန ် းကျောင ် း ဆရာ Paul Barnwell က ရေးသားတာပါ ။ 
သူက တပည ့ ် တွေကို ဆက ် သွယ ် ရေး ပရောဂျက ် ပေးတယ ် ။ 
သူသင ် ပေးချင ် တာက တိကျတဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် တစ ် ခုကို မှတ ် စုမသုံးပဲ ပြောဆိုပုံကိုပါ ။ 
ပြီးတော ့ သူက "" ငါ သဘောပေါက ် လိုက ် တာက... "" (ရယ ် သံများ) "" ငါ သဘောပေါက ် လိုက ် တာက စကားပြော ကျွမ ် းကျင ် မှုဆိုတာက သတိမမူမိဆုံး သင ် ကြားဖို ့ ပျက ် ကွက ် နေတဲ ့ တစ ် ခု တည ် းသော အတတ ် တစ ် ခု ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ 
ကလေးတွေဟာ နေ ့ စဉ ် အချိန ် ကုန ် ကာ စကရင ် ကနေ စိတ ် ကူးတွေနဲ ့ အချင ် းချင ် း ချိတိဆက ် ကြပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ လူမှုဆက ် ဆံရေး ဆက ် သွယ ် မှုအတတ ် တွေကို သွေးဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းက ရှားပါတယ ် ။ 
ဒါ ရယ ် စရာ မေးခွန ် းပုံပေါက ် တယ ် ဆိုပေမဲ ့ ကိုယ ် တိုင ် ဖြေဖို ့ လိုပါတယ ် ။ တည ် တံ ့ ၊ မြဲမြံ ၊ စိတ ် ချရနိုင ် တဲ ့ စကားပြောဆိုခြင ် းထက ် ပိုအရေးပါတဲ ့ ၂၁ ရာစု အတတ ် ပညာဆိုတာရှိလား ။ ကဲ ကျွန ် မက လူတွေကို စကားပြောပြီး အသက ် မွေးပါတယ ် နိုဘဲလ ် ဆုရှင ် တွေ ၊ ကုန ် ကားမောင ် းသူတွေ ၊ ဘီလီယံနာတွေ ၊ သူငယ ် တန ် း ဆရာတွေ ၊ နိုင ် ငံအကြီးအကဲတွေ ၊ ပိုက ် ပြင ် သမားတွေ ၊ 
ကိုယ ် နှစ ် သက ် သူတွေကို ပြောပါတယ ် ၊ ကိုယ ် မနှစ ် သက ် သူတွေကို ပြောပါတယ ် ။ 
ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးအဆင ့ ် မှာ ကိုယ ် နဲ ့ အင ် မတန ် သဘောထားကွဲသူ တစ ် ချို ့ ကို ပြောပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ နဲ ့ ပြောဆိုလို ့ ကောင ် းတုန ် းပါ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် ၁၀ မိနစ ် လောက ် ကို ရှင ် တို ့ ကို ဘယ ် လိုပြော ၊ ဘယ ် လိုနားထောင ် ဆိုတာကို သင ် ရင ် း ကုန ် ဆုံးချင ် ပါတယ ် ။ 
အများက ဒီအကြောင ် း အကြံပေးချက ် အများကြီး ကြားဖူးပြီးသားပါ ပြောသူရဲ ့ မျက ် လုံးကိုကြည ့ ် ဖို ့ တို ့ ၊ ရှေ ့ ဆက ် ဆွေးနွေးဖို ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ အကြောင ် းတွေ တွေးတာတို ့ ၊ ဂရုစိုက ် တာပြဖို ့ ကြည ့ ် ၊ ခေါင ် းညိတ ် ၊ ပြုံးပြတို ့ ၊ ကြားလိုက ် တာကို ပြန ် ပြော ၊ အနှစ ် ချုပ ် တို ့ ဘာတို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါတွေအားလုံးကို မေ ့ ပစ ် စေချင ် တယ ် ။ 
ပေါက ် တတ ် ကရ တွေပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် ကိုယ ် က ဂရုစိုက ် နေရင ် ကိုယ ် ဂရုစိုက ် နေတာကို ဘယ ် လိုပြဖို ့ သင ် စရာ အကြောင ် းမရှိဘူး ။ (ရယ ် သံများ) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကဲ ကျွန ် မ ပုံမှန ် ဘဝမှာ လုပ ် တဲ ့ တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းသူ ပညာရှင ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မဟာ အလားတူ အတတ ် တွေ အတိအကျ သုံးပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူတွေကို တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းနည ် းကို သင ် ပေးတော ့ မှာဖြစ ် ပြီး ရှင ် တို ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ စကားပြောသူဖြစ ် နည ် း သင ် ယူရာမှာ ကူညီပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
စကားပြောဆိုတတ ် ဖို ့ သင ် ယူပါ ၊ အချိန ် မဖြုန ် းပဲ ၊ မငြီးငွေ ့ စေပဲ ပြီးတော ့ ဘုရားမပါ ၊ ဘယ ် သူ ့ ကိုမှ မစော ် ကားမိပဲပေါ ့ ရှင ် ။ 
အားလုံး ကြီးကျယ ် တဲ ့ စကားပြောဆိုတာတွေ ရှိခဲ ့ တယ ် 
အရင ် ကရှိဘူးပါတယ ် ၊ ဘယ ် လိုဆိုတာလဲ သိပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ခေါင ် းရှောင ် တဲ ့ စကားပြောဆိုမှုဟာ ဆွဲဆောင ် မှုရှိပြီး စေ ့ ဆော ် ပေးတာ ၊ (သို ့) တကယ ့ ် အဆက ် အသွယ ် ရလိုက ် တယ ် လို ့ ခံစားရတာ ၊ (သို ့) ကိုယ ့ ် ကို အပြည ့ ် အဝ နားလည ် သွားတာမျိုးပါ ။ 
ရှင ် တို ့ အများစုရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေဟာ ဒီလိုမျိုး မဖြစ ် နိုင ် စရာ အကြောင ် းမရှိပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ စည ် းမျဉ ် း ၁၀ ခုရှိပါတယ ် ။ ဒါတွေအကုန ် လုံး ရှင ် းပြသွားမှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် က ဒီထဲက တစ ် ခုကို ရွေးပြီး ပိုင ် နိုင ် အောင ် လုပ ် ရင ် ပဲ ပိုကောင ် းတဲ ့ စကားပြောဆိုတာတွေကို ခံစားပြီးဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
နံပါတ ် တစ ် ။ တစ ် ချိန ် တည ် း အစုံမလုပ ် နဲ ့ ။ 
လက ် ထဲမှာရှိတဲ ့ ကိုယ ့ ် ဆဲလ ် ဖုန ် း ၊ တက ် ဘလက ် ၊ ကားသော ့ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ချထားလိုက ် လို ့ ဆိုလိုတာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဆိုလိုတာက ပစ ္ စုပ ္ ပန ် မှာ ရှိနေဖို ့ ၊ 
ဒီကာလထဲမှာ ရှိနေဖို ့ ပါ ။ 
ကိုယ ့ ် အကြီးအကဲနဲ ့ ငြင ် းခုံခဲ ့ တာကို မတွေးပါနဲ ့ ။ 
ညစာအတွက ် ဘာစားမယ ် ဆိုတာ မတွေးပါနဲ ့ ။ 
စကားပြောဆိုတာကနေ ထွက ် ချင ် ရင ် ပြောနေတာကနေ ထွက ် လိုက ် ပါ ။ တစ ် ဝက ် တစ ် ပြက ် မျိုး မဖြစ ် ပါစေနဲ ့ ။ 
နံပါတ ် နှစ ် ။ လူတတ ် ကြီး မလုပ ် ပါနဲ ့ ။ 
ကိုယ ့ ် အမြင ် ကို တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ ၊ ငြင ် းခုံဖို ့ ၊ ဆန ့ ် ကျင ် ဖို ့ ၊ တိုးပွာဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း မရှိပဲ ဖော ် ပြချင ် ရင ် တော ့ ဘလော ့ ဂ ် တစ ် ခု ရေးလိုက ် ပေတော ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ဒါက ကျွန ် မပွဲမှာ ဆရာကြီးတွေကို ခွင ့ ် မပြုခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းပါ ။ အကြောင ် းက တကယ ့ ် ပျင ် းစရာကြီးတွေပါ ။ 
ရှေးရိုးစွဲတွေဆိုရင ် ၊ Obama ၊ အစားလက ် မှတ ် ၊ ကိုယ ် ဝန ် ဖျက ် တာကို မုန ် းမယ ် ။ 
အစွန ် းမရောက ် သူတွေဆိုရင ် ဘဏ ် ကြီးတွေ ၊ ရေနံအဖွဲ ့ တွေနဲ ့ Dick Cheney ကို မုန ် းလိမ ့ ် မယ ် ။ 
လုံးဝ ကြိုဟောလို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါမျိုးဆို ရှင ် တို ့ မကြိုက ် ဘူးလေ ။ 
ကိုယ ် တစ ် ခုခု သင ် ယူလို ့ စရာလိုတယ ် လို ့ ထင ် တဲ ့ စကားဝိုင ် းတိုင ် းကို ဝင ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ကျော ် ကြားတဲ ့ ကုထုံးပညာရှင ် M. Scott Peck ပြောတာက စစ ် မှန ် တဲ ့ နားထောင ် ခြင ် းမှာ ကိုယ ့ ် အတ ္ တကို ဘေးဖယ ် ထားဖို ့ လိုတယ ် တဲ ့ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ဆိုလိုတာက ကိုယ ့ ် အမြင ် ကို ဘေးဖယ ် ထားတာပါ ။ 
သူပြောတာက ဒီလက ် ခံခြင ် းကို ခံယူတတ ် ခြင ် းနဲ ့ ပြောသူဟာ အားနည ် းချက ် နည ် း ၊ နည ် း လာပြီး သူ (သို ့) သူမရဲ ့ စိတ ် အတွင ် းက လှိုက ် ခွက ် ဟာ နားထောင ် သူဆီ ပွင ့ ် ဟလာဖို ့ ပိုပိုများလာတယ ် တဲ ့ ။ 
ထပ ် ပြီးတော ့ ကိုယ ် သင ် ယူဖို ့ တစ ် ခုခုရှိတယ ် လို ့ ယူဆလိုက ် ပါ ။ 
Bill Nye: "" ကိုယ ် တွေ ့ တဲ ့ လူတိုင ် းဟာ ကိုယ ် မသိတာတစ ် ခုခုကို သိကြတယ ် ။ "" ဒီနည ် းကို ကျင ့ ် သုံးပါတယ ် ။ လူတိုင ် းဟာ တစ ် ခုခုမှာတော ့ ပါရဂူပဲ ။ 
နံပါတ ် သုံး ။ ဖွင ့ ် ထားတဲ ့ မေးခွန ် းတွေမေးပါ ။ 
ဒီကိစ ္ စမှာ သတင ် းစာဆရာတွေဆီက နည ် လမ ် းကိုယူပါ 
မေးခွန ် းကို ဘယ ် သူ ၊ ဘာ ၊ ဘယ ် တော ့ ဘယ ် မှာ ၊ ဘာလို ့ ၊ ဘယ ် လိုတွေနဲ ့ စပါ ။ 
ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ မေးခွန ် းနဲ ့ မေးလိုက ် ရင ် ရိုးစင ် းတဲ ့ အဖြေထွက ် လာမှာပါ ။ 
"" ရှင ် လန ့ ် ခဲ ့ လား "" လို ့ ကျွန ် မကမေးလိုက ် ရင ် ဒီဝါကျထဲက အားအပြင ် းဆုံး စကားလုံးကို ရှင ် တုံ ့ ပြန ် တော ့ မှာပေါ ့ ။ "လန ့ ် တာ" လေ ၊ အဖြေက "ဟုတ ် ၊ လန ့ ် ပါတယ ်" (သို ့) "ဟင ့ ် အင ် း ၊ မလန ့ ် ပါဘူး" "စိတ ် ဆိုးလား" "ဟုတ ် ၊ အရမ ် းစိတ ် ဆိုးပါတယ ် ။" 
သူတို ့ ကို ဒါကို သရုပ ် ဖော ် ခိုင ် းလိုက ် ပါ ။ 
ဒါမျိုးတွေ စမ ် းမေးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ "" ဒါက ဘယ ် လိုမျိုးလဲ "" "ဒါက ဘယ ် လို ခံစားလဲ ။" 
အကြောင ် းက ဒီအချိန ် မှာ သူတို ့ ဟာ ခဏရပ ် ပြီး ဒီအကြောင ် း တွေးကြည ့ ် နိုင ် လောက ် ပြီး ၊ အရမ ် းပိုပြီး စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ အဖြေ ရှာရတော ့ မှာမို ့ ပါ ။ 
နံပါတ ် လေး ။ ရေစီးကြောင ် းအတိုင ် း လိုက ် သွားပါ ။ 
ဆိုလိုတာက အတွေးတွေက စိတ ် ထဲဝင ် လာမှာဖြစ ် ပြီး ဒါတွေကို စိတ ် ထဲကနေ ထုတ ် လိုက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
မကြာခဏ ကြားဖူးတဲ ့ တွေ ့ ဆုံခန ် းတွေမှာ ဧည ့ ် သည ် က မိနစ ် ပေါင ် းများစွာ ပြောနေပြီး အိမ ် ရှင ် က ပြန ် လာပြီး မေးခွန ် းတစ ် ခုမေးတယ ် ၊ ဒါက ဘယ ် ကနေပေါ ် လာမှန ် းတဲ ့ (သို ့) ဖြေထားပြီးသားကြီး ဖြစ ် ပုံရတာမျိုးပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် မိနစ ် က သူ နားထောင ် တာ ရပ ် လိုက ် တာ ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ အကြောင ် းက သူဟာ ဒီအရမ ် း ကောင ် းတဲ ့ မေးခွန ် းကို တွေးခဲ ့ ပြီး ဒါကိုပြောဖို ့ အသေအချာ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လည ် း တစ ် သွေမတိမ ် း လုပ ် ကြတယ ် လေ ။ 
အဲဒီမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် နဲ ့ စကားပြောကာ ထိုင ် နေပြီး ကော ် ဖီဆိုင ် မှာ Hugh Jackman ကို တွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် ကို အမှတ ် ရတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) နားထောင ် တာ ရပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဖြစ ် ရပ ် တွေ ၊ စိတ ် ကူးတွေက ကိုယ ့ ် ဆီလာတော ့ မှာ ။ 
ဒါတွေကို လာခွင ့ ် ပေးပြီး ထွက ် ခွင ့ ် ပေးဖို ့ လိုတယ ် ။ 
နံပါတ ် ငါး ။ မသိရင ် မသိဘူးလို ့ ပြောပါ ။ 
ကဲ ရေဒီယိုက လူတွေဟာ အထူးသဖြင ့ ် NPR ကပေါ ့ ၊ သူ ့ တို ့ ဟာ အသံသွင ် းတော ့ မှာကို အရမ ် း ပိုဂရုထားမိတော ့ သူတို ့ ဟာ ဆရာတစ ် ဆူဆိုတာနဲ ့ သူတို ့ အသေအချာ သိတာကို အခိုင ် အမာဆိုဖို ့ ပိုပြီး သတိထားကြတယ ် ။ 
လုပ ် တော ့ လုပ ် ပါ ၊ သတိတော ့ ထားပေါ ့ ။ 
ပြောဆိုတာ အပေါစား မဖြစ ် သင ့ ် ဘူးလေ ။ 
နံပါတ ် ခြောက ် ။ ကိုယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံကို သူတို ့ ဟာနဲ ့ မနှိုင ် းယှဉ ် ပါနဲ ့ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ မိသားစုဝင ် တစ ် ဦး ဆုံးရှုံးတဲ ့ အကြောင ် း ပြောနေရင ် ကိုယ ့ ် မိသားစုဝင ် တစ ် ဦး ဆုံးရှုံးတဲ ့ အကြောင ် း စမပြောမိစေနဲ ့ ။ 
သူတို ့ အလုပ ် က ဒုက ္ ခတွေအကြောင ် း ပြောနေရင ် ကိုယ ့ ် အလုပ ် ကို ဘယ ် လောက ် မုန ် းတာကို မပြောနဲ ့ ။ 
မတူဘူး ။ ဘယ ် တော ့ မှ မတူဘူးလေ ။ 
အတွေ ့ အကြုံအားလုံးဟာ သီခြားစီပါ ။ 
ပိုပြီး အရေးကြီးတာက ဒါက ကိုယ ့ ် ကိစ ္ စမဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ကိုယ ် ဘယ ် လောက ် အံ ့ ဩစရာကောင ် းတာ (သို ့) ဘယ ် လောက ် ခံစားရတာ ပြဖို ့ ဒီကာလကို မသုံးသင ့ ် ဘူး 
တစ ် ခါက လူတစ ် ဦးက Stephen Hawking ကို သူ ့ IQ ဘယ ် လောက ် လဲ မေးတော ့ သူက "" မသိဘူး ၊ IQ အကြောင ် း ကြွားသူတွေဟာ အရှုံးသမားတွေ "" တဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) စကားပြောဆိုခြင ် းတွေဟာ ကြော ် ငြာခွင ့ ် တစ ် ရပ ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
နံပါတ ် ခုနှစ ် ။ ကိုယ ် က ထပ ် ထပ ် မပြောမိစေနဲ ့ 
ဒါဟာ တင ် စီးတာ ၊ တကယ ် ပျင ် းစရာကြီးဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ တော ် တော ် လုပ ် တတ ် ကြတယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် အလုပ ် စကားဝိုင ် းမှာ (သို ့) ကလေးတွေနဲ ့ စကားပြောတာမှာ မှတ ် သားမိစေဖို ့ ပါ ၊ ဒါနဲ ့ ဒါကို တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ အထပ ် ထပ ် ဆက ် ပြောတယ ် ။ 
ဒါ မလုပ ် ပါနဲ ့ ။ 
နံပါတ ် ရှစ ် ။ မှော ် ပင ် တွေကနေ ရှောင ် ပါ ။ 
ရှင ် းရှင ် းပြောရရင ် ၊ လူတွေဟာ နှစ ် တွေ ၊ အမည ် တွေ ၊ ရက ် စွဲတွေ ၊ စိတ ် ထဲမှာ ပေါ ် လာဖို ့ ကိုယ ် အပြင ် းအထန ် လုပ ် နေတဲ ့ အသေးစိတ ် အားလုံးကို ဂရုမစိုက ် ဘူး ။ 
ဂရုမစိုက ် ကြဘူး ။ သူတို ့ ဂရုစိုက ် တာက ရှင ့ ် ကိုပါ ။ 
ဂရုစိုက ် တာက ရှင ် က ဘယ ် လိုမျိုးလဲ ၊ ဘာတွေမှာ တူလဲဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အသေးစိတ ် တွေ မေ ့ လိုက ် ၊ ဒါတွေကို ချန ် ထားလိုက ် ပါ ။ 
နံပါတ ် ကိုး ။ ဒါက နောက ် ဆုံး တစ ် ခု မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ အရေးကြီးဆုံး တစ ် ခုပါ ။ 
နားထောင ် ပါ ။ 
နားထောင ် တာဟာ ကိုယ ် ဖွံ ့ ဖြိုးအောင ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ နံပါတ ် တစ ် အရေးကြီးဆုံး အတတ ် ပညာ ဖြစ ် လောက ် တာ တကယ ့ ် အရေးပါတဲ ့ လူဘယ ် နှစ ် ဦးက ပြောခဲ ့ တာ ကျွန ် မ မပြောနိုင ် ဘူး ။ 
ဗုဒ ္ ဓပြောခဲ ့ တာ တနည ် း ပြန ် ပြောရရင ် "" သင ် ဟာ ပါးစပ ် ဟနေရင ် သင ် ယူနေတာမဟုတ ် ဘူး "" တဲ ့ ။ 
Calvin Coolidge ပြောတာက "" ဘယ ် သူ မှ အလုပ ် ပျက ် ခံပြီး နားမထောင ် ဘူး "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဘာလို ့ အချင ် းချင ် း နားမထောင ် ကြတာလဲ ။ 
နံပါတ ် တစ ် ပြောရတာကို ပိုကြိုက ် ကြတယ ် ။ 
ကိုယ ် ပြောနေရင ် ၊ ကိုယ ် လက ် ထဲမှာ ရှိတယ ် ။ 
ကိုယ ် စိတ ် မဝင ် စားတာ ဘာကိုမှ ကြားစရာမလိုဘူး ။ 
ကိုယ ် က အများ အာရုံစိုက ် ရာ ။ 
ကိုယ ် ့ ကိုကိုယ ် မြှင ့ ် တင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် တစ ် ကြောင ် းက ကျွန ် မတို ့ ဟာ အာရုံထွေပြားတာပါ ။ 
သာမန ် လူတစ ် ယောက ် ဟာ တစ ် မိနစ ် ၂၂၅ ခွန ် းလောက ် ပြောတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ တစ ် မိနစ ် ကို အလုံး ၅၀၀ လောက ် ထိ ကျွန ် မတို ့ ကြားနိုင ် တယ ် 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ စိတ ် တွေက အခြား ၂ရ၅ လုံး ဖြည ့ ် နေရတာပေါ ့ ။ 
ကြည ့ ် ပါ ၊ ကျွန ် မသိတာက တကယ ် က တစ ် ဦးဦးကို အာရုံစိုက ် ဖို ့ အားထုတ ် မှုနဲ ့ စွမ ် းအင ် လိုတာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါမလုပ ် နိုင ် ရင ် တော ့ ရှင ် ဟာ စကားဝိုင ် းထဲမှာ မဟုတ ် ဘူး ၊ 
ရှင ် တို ့ ဟာ တစ ် နေရာတည ် းမှာ ဆက ် စပ ် ရုံသာရှိတဲ ့ ဝါကျတွေကို အော ် နေတဲ ့ လူနှစ ် ဦးပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အခြားသူကို နားထောင ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
Stephen Covey က ဒါကို အရမ ် း လှပစွာ 
ပြောထားတာက "" အများစုဟာ နားလည ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် ပြီး နားထောင ် တာမဟုတ ် ဘူး ၊ 
တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် ပြီး နာဒထောင ် တာ "" တဲ ့ ။ နောက ် စည ် းမျဉ ် း နံပါတ ် ၁၀ က ဒါပါ ။ အတိုချုပ ် က 
(ကောင ် းတဲ ့ ပြောဆိုမှုဟာ miniskirt လိုစိတ ် ဝင ် စားမှုထိန ် းဖို ့ အနေတော ် တို ဒါပေမဲ ့ ကိစ ္ စကိုဖုံးဖို ့ အတန ် သင ့ ် ရှည ် ရမယ ် ၊ အစ ် မရေ) (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါအားလုံးကို တူညီတဲ ့ အခြေခံ သဘောထား အဖြစ ် အကျဉ ် းချုံးလိုက ် တာက ဒါပါပဲ ။ အခြားလူတွေကို စိတ ် ဝင ် စားပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ အရမ ် း ထင ် ရှားတဲ ့ အဖိုးနဲ ့ ကြီးပြင ် းခဲ ့ ကာ အိမ ် မှာ ဓလေ ့ လိုမျိုးရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
လူတွေ အဖိုးဆီလာလည ် ပြီး စကားပြောကြတယ ် ။ သူတို ့ ပြန ် သွားတော ့ အမေက ကျွန ် မတို ့ ဆီလာပြီး ပြောတာက "" အဲဒါဘယ ် သူလဲ သိလား ။ 
သူမက Miss America ဒုတိယဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူက Sacramento ရဲ ့ မြိုတော ် ဝန ် လေ ။ 
သူမက Pulitzer ဆုရခဲ ့ တာ ။ သူက ရုရှား ဘဲလေး အကသမား ။ "" တဲ ့ ကျွန ် မဟာ လူတိုင ် းမှာ ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ သူတို ့ အကြောင ် း အံ ့ ဩစရာ တစ ် ခုခု ရှိတယ ် ဆိုတဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် နဲ ့ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာမျိုးပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါက ကျွန ် မကို ပိုတော ် တဲ ့ အစီစဉ ် မှူးဖြစ ် စေခဲ ့ ပါ ။ 
တတ ် နိုင ် သလောက ် ကိုယ ့ ် ပါးစပ ် ကို ပိတ ် ထားပြီး စိတ ် ကို ဖွင ့ ် ထားတာပါ ။ အံ ့ ဩဖို ့ အမြဲ ပြင ် ဆင ် ထားပြီး ဘယ ် တော ့ မှ စိတ ် မပျက ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အလားတူ ရှင ် တို ့ လည ် း လုပ ် ကြပါ ။ 
အပြင ် ကိုထွက ် လိုက ် ပါ ၊ လူတွေကို ပြောဆိုပါ ၊ လူတွေပြောတာ နားထောင ် ပါ ။ ပြီးတော ့ ပိုအရေးကြီးတာက အံ ့ အားသင ့ ် ဖို ့ ပြင ် ဆင ် ထားပါ ။ 
ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မတို ့ ထဲကအများစုဟာ အခြေခံလူမှုအခွင ့ ် အရေးတွေရှိတဲ ့ 
အမျိုးသမီးတွေဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် ကမည ် သည ့ ် နေရာမှာမဆို 
ကမ ္ ဘာပေါ ် ရှိ လွှတ ် တော ် ကလူတွေအားလုံးမှာ 
၁၅ ၊ ၁၆ ရာခိုင ် နှုန ် းအများဆုံးပါပဲ 
အိမ ် ထောင ် ရှိအမျိုးသမီးတွေရဲ ့ ၃ ပုံ ၁ ပုံ ကသာ ကလေးရှိကြပါတယ ် 
သူကကျွန ် မကိုကြည ့ ် လိုက ် ပါတယ ် ပြီးတော ့ ပြောလိုက ် တာက 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါကအဖြေလို ့ ကျွန ် မတကယ ် ထင ် လို ့ ပါ 
အခြားလုပ ် ငန ် းကဏ ္ ဍတွေရဲ ့ အလားတူနေရာမျိုးမှာ ပြဿနာဖြစ ် နေတာကတော ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ 
သူတို ့ တွေက ပြောင ် းလွယ ် ပြင ် လွယ ် ရှိတဲ ့ အလုပ ် ချိန ် နဲ ့ လမ ် းညွှန ် ပြသမှုလိုဟာမျိုးတွေ 
ကျွန ် မတို ့ အတူတူလုပ ် ကြတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် အလုပ ် လုပ ် ပေးကြတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေကို ဘယ ် လိုအတွေးအမြင ် တွေပေးသင ့ ် ပါသလဲ 
တနင ် ္ လာနေ ့ က ကျွန ် မနေတဲ ့ ဆန ် ဖရန ် စစ ္ စကိုကနေ ထွက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ကျွန ် မက ဒီတွေ ့ ဆုံပွဲကိုလာဖို ့ လေယာဉ ် ပေါ ် ကိုတက ် တော ့ မလို ့ ပါ 
ဒီလိုမျိုးတစ ် ခါတစ ် လေမခံစားရဖူးတဲ ့ အမျိုးသမီးတစ ် ဦးမှ 
လူတိုင ် းအတွက ် မှန ် ကန ် တဲ ့ အရာလို ့ တော ့ ကျွန ် မ မပြောပါဘူး 
ရှိသင ့ ် တဲ ့ အတွေးအမြင ် တွေအကြောင ် းပါ 
သူက ဆီလီကွန ် တောင ် ကြားတစ ် ဝိုက ် က အကြီးတန ် းအုပ ် ချုပ ် ရေးသမားတွေနဲ ့ 
ကျွန ် မကသူတို ့ ကို "" စားပွဲမှာထိုင ် ပါ လာပါ စားပွဲမှာထိုင ် ပါ "" ဆိုတာမျိုးပြောမိပါတယ ် 
ကျွန ် မအဲဒါကို အခန ် းဖော ် ကယ ် ရီနဲ ့ အတူတူတက ် ပါတယ ် ထွန ် းပေါက ် တဲ ့ စာပေကျောင ် းသူတစ ် ဦးဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး 
ကျွန ် မတို ့ သုံးယောက ် ဒီအတန ် းကိုအတူတူတက ် ကြပါတယ ် 
စာအုပ ် ၁၂ အုပ ် မှာ တစ ် အုပ ် ကိုဖတ ် ပြီး 
GPA လိုမျိုး လုံးဝဓမ ္ မဓိဌာန ် ကျတဲ ့ စံညွှန ် းမှတ ် ကျောက ် တွေအကြောင ် း မေးကြည ့ ် ရင ် 
အမျိုးသမီးတွေကို လုပ ် ငန ် းခွင ် မှာသူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် ညှိနှိုင ် းတာမျိုးမလုပ ် ကြပါဘူး 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် ကလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကောလိပ ် ကထွက ် လာပြီး အလုပ ် ခွင ် ဝင ် ကြတဲ ့ လူတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးလေ ့ လာချက ် တစ ် ခုကသူတို ့ ရဲ ့ ပထမဆုံးလစာကိုညှိနှိုင ် းမှုလုပ ် ကြပြီး 
အမျိုးသမီးတွေကတော ့ အခြားပြင ် ပအကြောင ် းရင ် းတွေကြောင ့ ် လို ့ ပြောလို ့ ရှိပါတယ ် 
အမျိုးသားတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် ဘာလို ့ အောင ် မြင ် သလဲလို ့ မေးရင ် 
ဘာလို ့ များမေးနေတာလဲ "" လို ့ ပြောပါလိမ ့ ် မယ ် အမျိုးသမီးတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုဘာလို ့ အောင ် မြင ် လဲမေးရင ် တော ့ သူတို ့ ပြောမှာက တစ ် ယောက ် ယောက ် ကူညီလို ့ ပါ ကံကောင ် းထောက ် မလို ့ ပါ တကယ ် ကို ကြိုးကြိုးစားစားလုပ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ဆိုတာတွေပါ 
အမယ ် လေး ဒါအရမ ် းကိုအရေးကြီးတာပေါ ့ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဘယ ် သူမှ စားပွဲမှာမထိုင ် ဘဲ ဘေးခြမ ် းမှာထိုင ် နေပြီး ထောင ့ ် ရုံးခန ် း (အရာရှိနေရာ) ကိုရမှာမဟုတ ် ပါဘူး 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကဒီလောက ် မရိုးရှင ် းပါဘူး 
ဟေဒီရွိင ် ဇန ် ဆိုတဲ ့ အမျိုးသမီး နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ထင ် ရှားလှတဲ ့ 
အရမ ် းကိုအောင ် မြင ် တဲ ့ အရင ် းအနှီးထုတ ် ပေးတဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းရှင ် တစ ် ဦးဖြစ ် လာပါတယ ် 
သိပ ် မကြာသေးလှတဲ ့ ၂၀၀၂ ခုနှစ ် မှာ ကိုလံဘီယာတက ္ ကသိုလ ် က ပါမေက ္ ခတစ ် ဦးက 
သူက ဒီလူနှစ ် ဦးစလုံးရဲ ့ ဒီဖြစ ် စဉ ် ကို 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီ ့ တစ ် လုံးက တကယ ် ကိုကြီးမားတဲ ့ ခြားနားမှုကိုဖြစ ် စေခဲ ့ ပါတယ ် 
သတင ် းဆိုးကတော ့ လူတိုင ် းက ဟောင ် းဝဒ ် ကိုသဘောကျကြတယ ် ရှင ့ ် 
ဒါက ရှုပ ် ထွေးမှုပါပဲ 
ကျွန ် မတို ့ က ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သမီးတွေ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေကိုပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ က ဒီလိုလုပ ် နိုင ် ဖို ့ စတေးမှုတွေ 
ကျွန ် မသတိမပြုနိုင ် ပါဘူး ကုမ ္ ပဏီတွေရဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေရဲ ့ စီမံခန ့ ် ခွဲသူတွေအနေနဲ ့ 
ဒါကို အချက ် အလက ် တွေက ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် း ပြနေပါတယ ် 
တကယ ် လို ့ သာ မိန ် းမတစ ် ဦးနဲ ့ ယောက ် ျားတစ ် ဦးအချိန ် ပြည ့ ် အလုပ ် လုပ ် ကြပြီး 
တခြားကလေးအမေတွေက 
ဒါကပြဿနာပါပဲ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အိမ ် မှုကိစ ္ စကို အရေးကြီးတဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုဖြစ ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ တာကြောင ့ ် ပါ 
လေ ့ လာချက ် တွေကဖော ် ပြတာကတော ့ သာတူညီသောဝင ် ငွေနဲ ့ 
(လက ် ခုပ ် ဩဘာများ) 
လုပ ် ငန ် းခွင ် မှာဆက ် နေနိုင ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် နဲ ့ ကိုပဲ 
လူတိုင ် းအလုပ ် များကြပါတယ ် အမျိုးသမီးတစ ် ဦးကလည ် းအလုပ ် များပါတယ ် 
သူကနေ ကလေးတစ ် ယောက ် ယူဖို ့ စစဉ ် းစားလာတာနဲ ့ တစ ် ပြိုင ် နက ် သူက အဲဒီကလေးအတွက ် နေရာပေးဖို ့ စပြီး စဉ ် းစားလာပါတော ့ တယ ် 
ပုံမှန ် အနေအထားပြန ် ရောက ် ဖို ့ ခြောက ် လ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် လောက ် က ရှင ် က ရာထူးတိုးမယူခဲ ့ ဘဲ ရှင ့ ် ဘေးက ယောက ် ျားတစ ် ယောက ် ယောက ် က ယူခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ်ရှင ် ငြီးငွေ ့ လာပါလိမ ့ ် မယ ် 
ရှင ့ ် ခြေဖဝါးကိုခြေနင ် းခုံမှာ အမြဲထားပါ ကလေးအတွက ် အနားယူဖို ့ 

ဟေ ့ လူတွေ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ပြဿနာ ရှိနေပြီ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကြီးထွားမှုနှုန ် းဟာ ကျလာနေတယ ် ၊ သိပ ် ဆိုးတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ စီးပွားရေးဟာ ကြီးထွားမှု ရပ ် တန ့ ် လာနေတယ ် ။ 
အဲဒါ အသစ ် အဆန ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ နောက ် ဆုံး နှစ ် ၅၀ အတွင ် းမှာ ကြီးထွားမှုနှုန ် းဟာ ကျကျလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီလိုဆက ် သွားရင ် ၊ လာမယ ့ ် ဆယ ် စုနှစ ် အတွင ် းမှာ မကြီးထွားဘဲနဲ ့ ဘယ ် လို နေကြရမလဲ ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ယူကြရပါမယ ် ။ 
စီးပွားရေးက ကြီးထွားမလာဘူးဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေရဲ ့ ဘဝဟာ ပိုကောင ် းလာမှာ မဟုတ ် လို ့ စိုးရိမ ် စရာပါပဲ ။ 
ပိုလို ့ ကို စိုးစရာက ထမင ် းအိုးက ကြီးမလာရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ဦးချင ် းရဲ ့ ထမင ် းပွဲကလည ် း သေးလာမှာပါ ။ 
ဒီလိုဆို ပိုစားနိုင ် ဖို ့ လုံးပမ ် းရတော ့ မယ ် ။ 
အဲလို ့ ဆို တင ် းမာမှုတွေ ပဋိပက ္ ခတွေ ပေါ ် လာကြမယ ် ။ 
ကြီးထွားမှုဟာ သိပ ် ကို အရေးပါပါတယ ် ။ 
ကြီးထွားမှု သမိုင ် းကို ယူကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ အကြီးအကျယ ် ကြီးထွားမှုကို အစဉ ် ဆိုသလိုပဲ ထုတ ် လုပ ် ရေး တော ် လှန ် ရေးကြီးက တွန ် းပေးခဲ ့ တာ ။ 
အဲဒီလို နှစ ် ၅၀-၆၀ တိုင ် းမှာ ကြုံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ရေနွေးငွေ ့ စက ် တွေဆိုရင ် ၁၉ ရာစု အလယ ် မှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အလုံးအရင ် းနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် မှုကို ၂၀ ရာစု အစပိုင ် းမှာ မြင ် ခဲ ့ ရတယ ် - 
ပြီးတော ့ အလိုအလျောက ် စက ် တွေရဲ ့ လှိုင ် းကျတော ့ ၁၉၇၀ နှစ ် တွေ ။ 
အဲဒီထုတ ် လုပ ် မှုတော ် လှန ် ရေးတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးကို ကြီးမားလာစေခဲ ့ တာ ဘာကြောင ့ ် လဲ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ထုတ ် လုပ ် မှုကို အကြီးအကျယ ် မြင ့ ် တင ် နိုင ် ခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
ရှင ် းရှင ် းလေးပါ- ကြီးထွားချင ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တိုးတိုး ထုတ ် လုပ ် ကြရမယ ် ၊ စီးပွားရေးထဲကို တိုးတိုး ထည ့ ် ပေးကြရမယ ် ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် အားကို ဒါမှမဟုတ ် အရင ် းအနှီး ဒါမှမဟုတ ် ထုတ ် လုပ ် မှု တိုးရပါမယ ် ။ 
အကြိမ ် တိုင ် း ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းက ကြီးထွားမှုရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းပါ ။ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဧရာမ အပြောင ် းအလဲကြီး တစ ် ခုရဲ ့ ရှေ ့ မှောက ် ကို ရောက ် လာကြပါပြီ ၊ ဒီတစ ် ချီမှာလည ် း ၊ ထုတ ် လုပ ် မှုထံမှပဲ ရောက ် လာမှာဟာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာပါပဲ ။ 
၎ င ် းဟာ ကြီးထွားမှု တွင ် းနက ် ကြီးထဲမှ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ထုတ ် ပစ ် ကာ နောက ် ဆုံး ဆယ ် စုနှစ ် ထဲ မြင ် ခဲ ့ ရတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ စီးပွားရေး ပုံစံကို ပြောင ် းပစ ် ပါမယ ် ။ 
လက ် ရှိအချိန ် မှာ လာနေပြီဖြစ ် တဲ ့ စတုတ ္ ထတော ် လှန ် ရေး အကြောင ် းကို ပြောပြရန ် ဒီကိုလာခဲ ့ တာပါ ။ 
နောက ် ဆုံး တော ် လှန ် ရေးရဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာမှ မလုပ ် ခဲ ့ ကြတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လက ် တွေ ့ မှာ အဲဒါကို အသက ် ပြန ် သွင ် းဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတော ် ကလေး ကြိုးပမ ် းခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုကမှ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပြန ် ပြီး ကြီးထွားလာအောင ် ထပ ် ပြီး လုပ ် မပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဥပမာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကုန ် ကျမှုကို လျှော ့ ချရန ် ၊ ဈေးပေါတဲ ့ လုပ ် အားကို အသုံးချရန ် ထုတ ် လုပ ် မှုကို နိုင ် ငံခြားကို ရွှေ ့ ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါက ထုတ ် လုပ ် မှုကို မြှင ့ ် မပေးနိုင ် ခဲ ့ ဘဲ ၊ ခဏတဖြုတ ် ငွေကြေးကို ချွေတာပေးနိုင ် ခဲ ့ ရုံပါ ၊ လုပ ် အား အချိန ် ကြာအောင ် ဈေးချို မနေနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ စက ် ရုံတွေကို ပိုကြီးအောင ် လုပ ် ဖို ့ ကြိုးစားလျက ် ထုတ ် ကုန ် အလိုက ် အထူးထုတ ် လုပ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကုန ် ပစ ္ စည ် း တစ ် ခုခုကို အများကြီး ထုတ ် လုပ ် လျက ် စုပုံထားပြီး အဝယ ် လိုက ် လာတဲ ့ အခါ ရောင ် းရန ် ပါ ။ 
အဲဒါဟာ ခဏကြာသာ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းကို ကူညီခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တချိန ် တည ် းမှာ အဲဒါဟာ ပစ ္ စည ် းပေးသွင ် းရေး ကွင ် းဆက ် အတွက ် ပြဿနာတွေကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖက ် ရှင ် လုပ ် ငန ် းကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
အစဉ ် အလာ ချုပ ် လုပ ် ရေး ကုမ ္ ပဏီများဟာ ကမ ္ ဘာ ့ အနှံ ့ မှာ လုပ ် ငန ် းတွေ ဆောက ် လုပ ် လျက ် ပေးသွင ် းရေး ကွင ် းဆက ် တွေကို စီမံခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
Zara လို ဖက ် ရှင ် ကို အမြန ် ပြောင ် းချင ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီမျိုးက စုပုံထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ပိုလျင ် မြန ် စွာ ပေးသွင ် းဖို ့ တစ ် နှစ ် နှစ ် ကြိမ ် အစား လစဉ ် ပြောင ် းလဲ ရောင ် းချင ် လာတော ့ ၊ အဲဒီလို အရှိန ် အဟုန ် ကို ဘယ ် သူမှ မမှီနိုင ် ကြတော ့ ပါ ။ 
သူတို ့ အများစုဟာ ဒီနေ ့ တွင ် အတော ့ ် ကို မလွယ ် လှပါ ။ 
အဲဒီလို အခက ် အခဲတွေ ရှိနေကြတာတောင ် အဲဒီကုမ ္ ပဏီတွေ နာမည ် ကြီးနေကြတုန ် းပါ ။ 
ဆိုင ် တံခါးကို ဖွင ့ ် ဝင ် လိုက ် ရင ် ၎ င ် းတို ့ ဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ တုန ် းက အတိုင ် းပဲ ရှိနေကြပါတယ ် ။ 
တည ် နေရာတွေ ၊ အရွယ ် အစား ၊ လည ် ပတ ် ပုံကို ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောင ် းလဲလိုက ် ကြတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ လည ် း လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ တုန ် းက အတိုင ် း ရှိတဲ ့ နောက ် ထပ ် အရာတွေ ပြောနိုင ် ပါသလား ။ 
အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီးပဲ ။ 
ပုံစံတွေကို အဖြစ ် နိုင ် ဆုံး ပြောင ် းလဲ ထုတ ် လုပ ် လာခဲ ့ ကြရာ ၊ အခုတော ့ ဘောင ် ကို ဝင ် ဆောင ့ ် မိကြပါတယ ် ။ 
ထုတ ် လုပ ် ရေး ပုံစံ ကျရှုံးသွားတာကို ပြင ် ပေးရန ် ကြိုးပမ ် းမှုတွေ အားလုံးရဲ ့ ကြီးထွားမှုဟာ တစ ် နေရာရာမှ လာမယ ် လို ့ မျှော ် နေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နည ် းပညာတွေဆီကို ဆန ် းသစ ် မှုတွေ အများအပြားဆီကို ဦးလှည ့ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
တစ ် ခုက အင ် တာနက ် ပါ ။ 
ကြီးထွားမှုကို တွန ် းပေးမယ ် ထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝတွေကို ပြောင ် းပစ ် တာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
မီဒီယာ ၊ ဝန ် ဆောင ် မှု ၊ ဖြေဖျော ် မှု ကဏ ္ ဍတွေ အကြီးအကျယ ် ပြောင ် းလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းကို မကူနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အံ ့ အားသင ့ ် စရာက ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှုတွေရဲ ့ ထောက ် ကူမှုတွေ ဘယ ် လိုပဲ ရှိနေနေ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းဟာ ကျလာနေတယ ် ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ- ထိုင ် ပြီး အလုပ ် လုပ ် နေကြတယ ် Facebook ကို လှန ် ကြည ့ ် နေကြတယ ် ၊ YouTube ကို ကြည ့ ် နေကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းက ကျလာတယ ် ။ 
စိတ ် ညစ ် စရာပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကြီးထွားမလာတာ အဲဒါကြောင ့ ် ပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ထုတ ် လုပ ် ရေး မျက ် နှာစာတွေကို မချဲ ့ နိုင ် ခဲ ့ ကြပါ ၊ ကြီးမားတဲ ့ နည ် းပညာပိုင ် း တီထွင ် မှုတွေဟာ အဝေးမှာ ကျန ် ရစ ် နေကြတယ ် ။ 
အဲဒီလို အားတွေကို စုပေါင ် းနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
ဒီနေ ့ ရှိနေကြတဲ ့ ထုတ ် လုပ ် ရေး နဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ နည ် းပညာပိုင ် း တီထွင ် မှုတွေ စုပေါင ် းလိုက ် ကာ နောက ် တစ ် ခု ထုတ ် လုပ ် ရေး ခေတ ် သစ ် ကို စပေးနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
​ ပွဲသိမ ် းပေါ ့ ။ 
အဲဒီ စတုတ ္ ထမြောက ် ထုတ ် လုပ ် ရေး တော ် လှန ် ရေးကြီးဟာ ၊ အခုကို ဖြစ ် ပျက ် နေပါပြီ ။ 
အဓိကအကျဆုံး နည ် းပညာတွေဟာ ထုတ ် လုပ ် ရေး မျက ် နှာစာထဲကို ဝင ် လာနေကြပါပြီ ဧရာမအချိန ် ပါပဲ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ စက ် မှုထုတ ် လုပ ် မှုကို သုံးပုံတစ ် ပုံမက တိုးချဲ ့ ပေးကြမယ ် ။ 
အလုံးအရင ် းနဲ ့ ကို ဝင ် လာနေကြရာ ကြီးထွားမှုဟာ သိသာမှာပါ ။ 
တချို ့ ကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောပြမယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အဆင ့ ် မြင ့ ် ထုတ ် လုပ ် ရေး ရိုဘော ့ တွေကို မြင ် ဘူးကြလား ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ လူလို အရွယ ် အစားမျိုးပါ ၊ သူတို ့ ဟာ လူတွေနဲ ့ တွဲလုပ ် ကိုင ် ကြတယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ကို ရှုပ ် ထွေးကာ ထပ ် တလဲလဲ မဟုတ ် တဲ ့ တာဝန ် တွေအတွက ် ပရိုဂရမ ် လုပ ် လို ့ ရနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ စက ် ရုံတွေထဲက တာဝန ် ၈% ကိုသာ စက ် တွေ လုပ ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
ရှုပ ် ထွေးမှု နည ် းလေလေ ထပ ် တလဲ လုပ ် တာ များလေလေပါ ။ 
အဲဒါ ၂၅ နှစ ် အတွင ် းမှာ ၂၅% အထိ ဖြစ ် လာမယ ် ။ 
၂၀၂၅ နှစ ် အရောက ် တွင ် အဆင ့ ် မြင ့ ် ရိုဘော ့ တွေက အလုပ ် သမားတွေကို ဝင ် ကူပေးလျက ် လက ် တွဲလျက ် ထုတ ် လုပ ် မှုကို ၂၀% တိုးထုတ ် နိုင ် အောင ် ၊ တနည ် း နောက ် ထပ ် ၂၀% ကြီးထွားလာအောင ် ကူပေးကြမယ ် ။ 
ဒါဟာ စိတ ် ကူးယာဉ ် ၊ အနာဂတ ် အကြောင ် း ပြောနေတာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ရိုဘော ့ တွေဟာ အခုကို ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် လုပ ် နေကြပါပြီ ။ 
မနှစ ် တုန ် းက အမေရိကမှာ Amazon ဆိုရင ် Cyber Monday ခေါ ် နှစ ် စဉ ် အွန ် လိုင ် း လက ် လီရောင ် းတဲ ့ နေ ့ တွင ် ထုတ ် ကုန ် အားလုံး ရိုဘော ့ တွေ ထုတ ် ပို ့ ခဲ ့ တယ ် ။ မနှစ ် တုန ် းက အမေရိကန ် သမိုင ် းထဲမှာ 
အဲဒီနှစ ် အတွက ် သာမက သမိုင ် းတစ ် ခုလုံးအတွက ် ပါ အကြီးမားဆုံး အွန ် လိုင ် း ရောင ် းပွဲကြီးပါ ။ 
စားသုံးသူတို ့ ဟာ အီလက ် ထရွန ် နစ ် ပစ ္ စည ် း များအတွက ် ဒေါ ် လာ ၃ ဘီလီယံ ဖြုန ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို စီးပွားရေး ကြီးထွားမှုကြီးပါ ။ 
ပြီးတော ့ ထပ ် တိုး ထုတ ် လုပ ် မှု ၊ 3D ရိုက ် ထုတ ် မှုတွေ ရှိသေးတယ ် ။ 
3D ရိုက ် ထုတ ် မှုဟာ ပလတ ် စတစ ် ထုတ ် လုပ ် မှုကို တိုးပေးခဲ ့ ပါပြီ အခုတော ့ သတ ္ ထုထဲကို ဝင ် လာနေပါပြီ ။ 
အသေးအမွှား လုပ ် ငန ် းတွေ မဟုတ ် ပါ ။ 
ပလတ ် စတစ ် နဲ ့ သတ ္ ထု နှစ ် ခုပေါင ် းလိုက ် ရင ် ကမ ္ ဘာ ့ ထုတ ် လုပ ် မှုရဲ ့ ၂၅% ရှိပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ ဥပမာကို ယူကြည ့ ် ကြမယ ် ။ 
အာကာသ စက ် မှုလုပ ် ငန ် းထဲတွင ် လောင ် စာ နော ် ဇယ ် တွေဟာ ထုတ ် လုပ ် ရန ် သိပ ် ကို ခဲယဉ ် းပါတယ ် ၊ အကြောင ် း တစ ် ခုက- ၎ င ် းတို ့ ကို အပိုင ် းအမျိုးမျိုး ၂၀ နဲ ့ လုပ ် ယူရပါတယ ် ၊ အဲဒါတွေကို သီးခြားစီ ထုတ ် လုပ ် ပေးရပြီး နောက ် မှာ ခက ် ရာခက ် ဆစ ် စုစည ် းရပါတယ ် ။ 
အာကာသစက ် မှု ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ အခုတော ့ 3D ပရင ် တာကို သုံးနေကြပြီ ခုနက အပိုင ် းအမျိုးမျိုး ၂၀ ကို တစ ် ခုတည ် းအဖြစ ် ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် ကြတယ ် ။ 
ရလဒ ် ကျတော ့ ။ 
ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် း ၄၀% တိုးလာတယ ် ၊ ထုတ ် ကုန ် တွေကို ၄၀% တိုးပြီး ထုတ ် လုပ ် လျက ် ကြီးထွားမှု ၄၀% တိုးလာတယ ် ၊ အဲဒီ စက ် မှုလုပ ် ငန ် းထဲမှာပေါ ့ လေ ။ 
တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ၊ လက ် ရှိ ထုတ ် လုပ ် မှု တော ် လှန ် ရေးရဲ ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာက ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းထက ် ပိုအရေးကြီးတယ ် ။ 
ပိုကောင ် းတဲ ့ ၊ ပိုစမတ ် ကျတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေကို ထုတ ် လုပ ် လာနိုင ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လိုတဲ ့ စကေးအတွက ် ညှိပေးလို ့ ရတယ ် ။ 
ခင ် ဗျးတို ့ ဟာ ကိုယ ် လိုချင ် တာကို ၊ ကိုယ ် လိုအပ ် တဲ ့ လုပ ် နိုင ် စွမ ် းတွေနဲ ့ ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် ကြိုက ် ဒီဇိုင ် း ကုန ် ကျစရိတ ် ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ ချိန ် ကာလ တူပြီး အလုံးအရင ် းနဲ ့ ထုတ ် မယ ့ ် ကားလိုဟာမျိုး အဝတ ် အစား ဒါမှမဟုတ ် ဖုန ် းလိုဟာမျိုး ထုတ ် ချင ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
ထုတ ် လုပ ် ရေး တော ် လှန ် ရေးအသစ ် နဲ ့ ဆို လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဆင ့ ် မြင ့ ် ရိုဘော ့ တွေကို ဘယ ် လို ကုန ် ပစ ္ စည ် း ပုံစံဖြစ ် ဖြစ ် ဘာမှ ညှိရန ် တပ ် ဆင ် ရန ် မလိုပဲ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် အောင ် လိုအပ ် သလို ပရိုဂရမ ် တွေကို ထည ့ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
3D ပရင ် တာတွေဆိုရင ် ကိုယ ့ ် စိတ ် ကြိုက ် ဒီဇိုင ် းအတိုင ် း ချက ် ချင ် း ထုတ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လိုချင ် တဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တစ ် ခုခုကို အများကြီးကို ထုတ ် ပေးတဲ ့ ဈေးနှုန ် းနဲ ့ ကို ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် ပါပြီ ။ 
အခုစတင ် နေတဲ ့ ထုတ ် လုပ ် မှု တော ် လှန ် ရေးရဲ ့ သာဓက အချို ့ ပါပဲ ။ 
ကြီးထွားရန ် လိုအပ ် ပေမဲ ့ ပျောက ် နေခဲ ့ ကြတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေပါပဲ ။ 
လက ် တွေ ့ တွင ် ပိုလို ့ ကို ကြီးမားတဲ ့ ထပ ် ဆင ့ ် ရလဒ ် တွေ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးအတွက ် ၊ ထုတ ် လုပ ် မှုသစ ် ရေပန ် းစားလာရင ် ရှိလာကြပါဦးမယ ် ၊ ။ 
အဲဒါဟာ ဧရာမ စီးပွားရေးအလျင ် ကို ဖန ် တီးပေးပါမယ ် ။ 
ပထမအချက ် က ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စက ် ရုံတွေဟာ ပြည ် တွင ် း ဈေးကွက ် ထဲကို ပြန ် ရောက ် လာကြမယ ် ။ 
စကေးအလိုက ် လိုသလို ညှိပေးရာတွင ် စားသုံးသူနဲ ့ နီးကပ ် လျက ် ရှိရေးဟာ စံနှုန ် းသစ ် ဖြစ ် လာမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီစက ် ရုံတွေဟာ သေးကြမယ ် ၊ သွက ် လက ် ကြမယ ် ။ 
စကေးဟာ စကားမပြောတော ့ ဘဲ ပြောင ် းလဲလွယ ် မှုက အရေးပါလာမယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ထုတ ် ကန ် အမျိုးမျိုးကို ထုတ ် ကြမယ ် ၊ အော ် ဒါရမှ ထုတ ် လုပ ် ပေးလာကြမယ ် ။ 
အပြောင ် းအလဲတွေ ကြီးမားပါလိမ ့ ် မယ ် 
တကမ ္ ဘာလုံးမှာ ဖြန ့ ် ကြက ် ထုတ ် လုပ ် မှုဟာ ခေတ ် သစ ် ထဲ ဝင ် လာမယ ် ။ 
အရှေ ့ မှ အနောက ် သို ့ ကုန ် စီးဆင ် းမှုကို ဒေသတွင ် း ကုန ် သွယ ် မှုက အစားထိုး နေရာယူလာမယ ် ။ 
အရှေ ့ က အရှေ ့ အတွက ် ၊ အနောက ် က အနောက ် အတွက ် ဖြစ ် လာမယ ် ။ 
အဲဒါကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် ၊ ပုံစံဟောင ် းဟာ အတော ် ကလေး အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပစ ္ စည ် းတွေ စုပုံထား ၊ အဲဒါတွေဟာ နောက ် ဆုံး သုံးစွဲမယ ့ ် သူဆီကို ရောက ် ဖို ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို ကူးဖြတ ် သွားနေခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ပုံစံသစ ် ထဲမှာ ၊ စားသုံးသူ ဈေးကွက ် နဲ ့ ကပ ် လျက ် ထုတ ် ပေးမယ ် ဆိုတော ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် ပိုသန ့ ် ၊ ပိုကောင ် းလာမှာပါ ။ 
ရင ့ ် ကျက ် တဲ ့ စီးပွားရေးမှန ် ရင ် ထုတ ် လုပ ် မှုဟာ ပြည ် တွင ် းကို ပြန ် လာမယ ် ၊ အလုပ ် နေရာတွေ တိုးလာမယ ် ၊ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် း ၊ ကြီးထွားမှုနှုန ် း မြင ့ ် လာမယ ် ။ 
သတင ် းကောင ် းတွေပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကြီးထွားမှု ဆိုတဲ ့ ဟာမျိုးက — အလိုလို ဖြစ ် လာမှာတော ့ မဟုတ ် ပါ ။ 
ရင ့ ် ကျက ် တဲ ့ စီးပွားရေးဟာ မရမက ဖမ ် းယူရမယ ် ။ 
လုပ ် သားတွေကို အလုံးအရင ် းနဲ ့ ပြန ် ပြီး လေ ့ ကျင ့ ် ကြရပါမယ ် ။ 
နိုင ် ငံအများစုမှာ ၊ ကျွန ် တော ့ ပြင ် သစ ် မှာ ဆိုပါစို ့ ၊ ထုတ ် လုပ ် မှုဆီမှာ အနာဂတ ် မရှိတော ့ ဘူးလို ့ ကလေးတွေကို ပြောခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဖြစ ် ပျက ် လာခဲ ့ တာ ကြာသွားပါပြီ ။ 
အခုအဲဒါတွေကို ပြန ် လှန ် ပစ ် ကြရပါမယ ် ထုတ ် လုပ ် မှုကို တက ္ ကသိုလ ် မှာ ပြန ် သင ် ပေးကြရပါမယ ် ။ 
အဲဒီလို ရဲရဲကြီး ပုံစံပြောင ် းလဲနိုင ် စွမ ် း ရှိကြတဲ ့ နိုင ် ငံများသာ ကြီးထွားမှုဆိုတဲ ့ ဆုလာဘ ် ကို ရယူနိုင ် ကြမယ ် ။ 
ဒါဟာ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲ စီးပွားရေးများအတွက ် လည ် း အခွင ့ ် အလမ ် းကြီးပါ ။ 
တရုတ ် ဒါမှမဟုတ ် ထွန ် းသစ ် စ နိုင ် ငံများဟာ ကမ ္ ဘာ ့ စက ် ရုံကြီးတွေ ဆက ် မဖြစ ် နိုင ် ကြတော ့ ပါ ။ 
တကယ ့ ် ကျတော ့ ၊ အဲဒီပုံစံဟာ ရေရှည ် မှာ ဘယ ် လိုမှ ရပ ် တည ် နိုင ် စွမ ် း မရှိခဲ ့ ပါ ။ အဲဒီနိုင ် ငံတွေကလည ် း ပိုပိုချမ ် းသာလာကြလို ့ ပါ ။ 
မနှစ ် တုန ် းက ဆိုရင ် ၊ ဘရာဇီးလ ် နိုင ် ငံမှာ ထုတ ် လုပ ် မှု စရိတ ် ဟာ ပြင ် သစ ် မှာနဲ ့ တူလာပါတယ ် ။ 
၂၀၁၈ ခုနှစ ် အရောက ် တွင ် ၊ တရုတ ် နိုင ် ငံထဲက ထုတ ် လုပ ် မှု စရိတ ် ဟာ အမေရိကန ် နဲ ့ ညီလာမယ ် ။ 
အဲဒီ ထုတ ် လုပ ် မှု တော ် လှန ် ရေး အသစ ် က ထွန ် းသစ ် စ နိုင ် ငံများရဲ ့ စီးပွားရေးကို လျင ် မြန ် စွာ ပြောင ် းပစ ် ပါမယ ် ၊ ပြည ် တွင ် း သုံးစွဲရေး ပုံစံဆီကို ပြောင ် းကြရမယ ် ။ 
ဒါ ကောင ် းပါတယ ် ။ ကြီးထွားမှုနှုန ် းကို အဲဒီမှာ ဖန ် တီးနိုင ် ကြမှာပါ ။ 
လာမယ ့ ် ငါးနှစ ် အတွင ် းမှာ ၊ တရုတ ် နိုင ် ငံထဲက သုံးစွဲသူ ဘီလီယံတို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ စီးပွားရေးထဲကို ထည ့ ် ပေးမယ ့ ် ကြီးထွားမှုနှုန ် းဟာ ဥရောပ ငါးနိုင ် ငံထက ် ပိုလာမယ ် ။ 
လက ် ရှိစတုတ ္ ထ ထုတ ် လုပ ် မှု တော ် လှန ် ရေးသစ ် ဟာ အားလုံးအတွက ် အခွင ့ ် အလမ ် းကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က မှန ် ကန ် စွာ လုပ ် ကြရင ် နိုင ် ငံအားလုံးတို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးတွေ ရေရှည ် ကြီးထွားလာမှာကို မြင ် ကြရမယ ် ။ 
ပိုများပြားတဲ ့ ဓနအရင ် းအနှီးတွေကို အားလုံးအကြားမှာ ဖြန ့ ် ဝေနိုင ် မယ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေရဲ ့ အနာဂတ ် လည ် း ပိုကောင ် းလာမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် မဟာ lexicographer ပါ ။ 
တနည ် း ၊ အဘိဓာန ် တွေကိုပြုစုသူပါ ။ 
အဘိဓာန ် ပြုစုသူ တစ ် ဦးရဲ ့ အလုပ ် က ရှိရှိသမျှသော စကားလုံးတွေကို အဘိဓာန ် ထဲ ထည ့ ် သွင ် းပေးရန ် ပါပဲ ။ 
စကားလုံး တစ ် လုံးက ဘာလဲဆိုတာကို ကျွန ် မက ဆုံးဖြတ ် ပေးတာ မဟုတ ် ပါ ။ 
စကားလုံး တစ ် လုံးက စကားလုံးဟုတ ် ၊ မဟုတ ် ဆိုတာကို အင ် ္ ဂလိပ ် လို ပြောကြသူတွေက ပေါင ် းပြီး ဆုံးဖြတ ် ပေးကြတာပါ 
ဘာသာစကားတိုင ် းဟာ တစ ် ဦးကို တစ ် ဦး နားလည ် ရန ် သဘောတူထားတဲ ့ လူအုပ ် စုတစ ် စုပါပဲ ။ 
လူတွေက စကားလုံးတစ ် လုံး ကောင ် းမကောင ် းကို ဆုံးဖြတ ် ရန ် ကြိုးစားကြရာမှာ သူတို ့ ဆီမှာ အကြောင ် းပြချက ် ကောင ် းကောင ် း မရှိပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် ရံမှာ သူတို ့ က "" သဒ ္ ဒါကြောင ့ ် ပါ! "" လို ့ ဆိုတတ ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မကတော ့ သဒ ္ ဒါကို သိပ ် ဂရုစိုက ် သူ တစ ် ယောက ် မဟုတ ် ပါ- ဘယ ် သူ ့ ကိုမှ မပြောကြနဲ ့ နော ် ။ 
ဒီနေရာမှာ သဒ ္ ဒါလို ့ ဆိုကြရာမှာ သဒ ္ ဒါ နှစ ် မျိုးရှိပါတယ ် ။ 
သဒ ္ ဒါတစ ် မျိုးက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ ရှိနေတဲ ့ ဟာပါ ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် အတွက ် အဲဒါဟာ မိခင ် ဘာသစကား ဖြစ ် ပါက ဒါမှမဟုတ ် အဲဒီစကားကို ကျွမ ် းကျင ် စွာ ပြောတတ ် သူ ဖြစ ် ပါက ၊ ရှင ် တို ့ က အဲဒီဘာသာစကားကို ပြောရာတွင ် လိုက ် နာတဲ ့ မသိစိတ ် ထဲက စည ် းကမ ် းတွေပါ ။ 
ဘာသာစကား တစ ် ခုကို ကလေးတစ ် ဦးအနေနဲ ့ သင ် ယူလာရင ် အဲဒီလို ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ ဥပမာ တစ ် ခုကို ပေးပါမယ ် - ဟောဒါက wug ဖြစ ် တယ ် ဆိုပါစို ့? 
ဒီတော ့ ဒါက wug ပါ ။ 
အဲဒီထဲကို နောက ် တစ ် ခု လာပေါင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါတွေ ၂ခုဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် အဲဒီမှာ ရှိနေတာက ဘာ နှစ ် ခုလဲ... 
ပရိသတ ်: Wugs ။ 
Erin McKean: သိပ ် မှန ် ပေါ ့! wug ကို ဗဟုကိန ် း လုပ ် ပုံကို ရှင ် တို ့ သိလို ့ ပါ ။ 
အဲဒီလို စည ် းမျဉ ် းဟာ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ ရှိနေတာပါ ။ 
ဒီစည ် းမျဉ ် းကို ဘယ ် တော ့ မှ သင ် ပေးစရာ မလိုဘူး ။ ရှင ် တို ့ နားလည ် နေတာပဲလေ ။ 
အဲဒီ စမ ် းသပ ် မှုကို [Boston University] မှ ပါမောက ္ ခ Jean Berko Gleason က လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၉၅၈ ခုနှစ ် တုန ် းက လုပ ် ပြခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီအကြောင ် းကို ကျွန ် မတို ့ သိရှိဆွေးနွေးကြတာ ကြာပါပြီ ။ 
အဲဒီလို ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ ရှိနေကြတဲ ့ သဘာဝကျတဲ ့ စည ် းကမ ် းတွေဟာ ၊ ယာဉ ် မောင ် း စည ် းကမ ် းတွေနဲ ့ မတူဘဲ သဘာဝမှလာတဲ ့ နိယာမတွေပါ ။ 
သဘာဝရဲ ့ နိယာမတွေ လိုက ် နာဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ကို တစ ် ယောက ် ယောက ် က သတိပေးဖို ့ လိုသလား? 
ဥပမာ ၊ နံနက ် ပိုင ် းမှာ အိမ ် ကနေ ထွက ် တဲ ့ အခါမှာ ၊ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ အမေက ၊ "" ငါ ့ သားလေး ၊ ကြည ့ ် ရတာ အေးလိမ ့ ် မယ ် ၊ ခေါင ် းခြုံစရာ တစ ် ခုခု ယူသွားစမ ် းပါ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကမ ္ ဘာ ့ ဆွဲအားကို လိုက ် နာဖို ့ ကို မမေ ့ နှင ့ ် နော ် "" လို ့ ပြောဖို ့ မလိုဘူးလေ ။ ဘယ ် သူမှာမှ အဲဒီလို မပြောပါဘူး ။ 
ခုနကလို သဘာဝ နိယာမနဲ ့ မတူကြတဲ ့ စည ် းကမ ် းချက ် တွေလည ် း ရှိကြပါသေးတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဦးထုပ ် ဆိုတဲ ့ စကားလုံးကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ။ 
ဦးထုပ ် ရဲ ့ ဂုဏ ် သတ ္ တကို ရှင ် တို ့ သိထားတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ဘယ ် သူကမှ "" ဦးထုပ ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ခြေထောက ် မှာ ဝတ ် ပါ "" လို ့ ပြောရန ် မလိုပါ ။ သူတို ့ အနေနဲ ့ ပြောစရာ ရှိနိုင ် တာက ၊ "" အဆောက ် အဦထဲမှာဦးထုပ ် ကို ဆောင ် နိုင ် ပါသလား? 
ဘယ ် သူတွေက ဦးထုပ ် ကို ဆောင ် ဖို ့ လိုသလဲ? 
သဒ ္ ဒါနှင ့ ် မတူဘဲ အဲဒါကို ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် တွေက အသုံးအနှုန ် းနှင ့ ် ဆိုင ် တယ ် လို ့ ဆိုကြပါတယ ် ။ 
ရံဖန ် ရံခါဆိုသလို ၊ လူတွေဟာ သဒ ္ ဒါလာ စည ် းကမ ် းတွေကို အသုံးပြုကာ လူတွေကို စကားလုံးတွေ ထွင ် မရအောင ် တားဆီးတတ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအထင ် အဲဒါဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိပါဘူး ။ 
လူတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို အမြဲလို ပြောလေ ့ ရှိကြတာက ၊ "ဉာဏ ် ကို ကွန ့ ် ပြပါ ၊ ဂီတ ၊ အနုပညာကို စပ ် ကြပါ ၊ ပစ ္ စည ် းတွေ ၊ သိပ ္ ပံပညာ ၊ နည ် းပညာတွေကို တီထွင ် ကြပါ" 
ဒါပေမဲ ့ စကားလုံးတွေ ကိစ ္ စမှာကျတော ့ ၊ "မလုပ ် နဲ ့! မရဘူး ။ တီထွင ် မှုကို ရပ ် ကြတယ ် ။ မထိဖို ့ ပြောကြတယ ် ။" 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ ကျွန ် မအတွက ် အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိပါဘူး ။ 
စကားလုံးတွေဟာ သိပ ် အရေးပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ စကားလုံးတွေ အများကြီး ရှိသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
စကားလုံးတွေကို အဖြစ ် နိုင ် ဆုံး အများဆုံး ဖန ် တီးဖို ့ ရှင ် တို ့ ကို တိုက ် တွန ် းချင ် တယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာထဲမှာ စကားလုံး အသစ ် တီထွင ် ရေး နည ် းလမ ် း ခြောက ် ခုကို ရှင ် တို ့ ကို ပြောပြပါမယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံးနှင ့ ် အလွယ ် ဆုံး နည ် းက ၊ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် ဒီပြင ် ဘာသာစကားတွေထဲက ခိုးယူဖို ့ ပါပဲ ။ 
["" သွားပြီး သူများကို ဓားပြတိုက ် ယူပါ ""] (ရယ ် မောသံများ) ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် တွေက အဲဒါကို မွေးစားယူခြင ် းလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ၊ အမှန ် ကိုအမှန ် အတိုင ် း ပြောရရင ် တော ့ ဘယ ် တော ့ မှ ပြန ် မပေးတော ့ ခိုးယူမှုလို ့ ကျွန ် မ ခေါ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
နှစ ် သက ် ကြတဲ ့ အစားအသောက ် အမည ် တွေကို ကျွန ် မတို ့ ယူတတ ် ကြတယ ် ။ 
ဥပမာ တရုတ ် စကားထဲကနေပြီး "" kumquat "" ကို ၊ ပြင ် သစ ် စကားထံမှ "" caramel "" ကို ယူခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ "" ninja "" လို သိပ ် သဘောကျတဲ ့ စကားလုံးတွေကိုလည ် း ယူတယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ်? 
အဲဒါက ဂျပန ် ဘာသာထဲမှပါ ၊ ninja တွေကို ခိုးယူဖို ့ ဆိုတာ လုံးဝမဖြစ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ယူနိုင ် တာဟာ အံ ့ ဩစရာကြီးနော ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အင ် ္ ဂလိပ ် ထဲမှာ နောက ် ထပ ် စကားလုံးသစ ် ဖန ် တီးရေးနည ် းက မတူကြတဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံး ကျွန ် မတို ့ ကို တအားရိုက ် နှက ် ပေါင ် းစပ ် ပေးလိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
အဲဒါကို ပေါင ် းစပ ် ပေးခြင ် းလို ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာထဲက စကားလုံးတွေဟာ Lego နှင ့ ် တူပါတယ ်: အတော ် ကလေး အားအင ် ကို သုံးနိုင ် ရင ် ဘယ ် နှစ ် ခုကိုမဆို ပေါင ် းစပ ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မတို ့ ဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာထဲမှာ အဲဒီလို လုပ ် လာခဲ ့ ကြတာ တစ ် ချိန ် လုံးပါပဲ: "" heartbroken "" ၊ "" bookworm "" ၊ "" sandcastle "" တို ့ လို ပေါင ် းစပ ် စကားလုံးတွေလေ ။ 
"" duckface "" လို ့ စကားလုံးကို ရှင ် တို ့ ထွင ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် ကို duck ရဲ ့ face ကိုတော ့ မလုပ ် မိကြပါစေနဲ ့ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံးများ တီထွင ် ရေး နောက ် နည ် းတစ ် ခုက ပေါင ် းစပ ် မှုနှင ့ ် ခပ ် ဆင ် ဆင ် ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ ပေါင ် းစပ ် ပေးဖို ့ သုံးလိုက ် တဲ ့ အားက သိပ ် များသွားလို ့ စကားလုံးတွေထဲက အပိုင ် းတချို ့ ပြုတ ် ကျန ် ရစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီလို ရောစပ ် စကားလုံးတွေက ၊ "" brunch "" ဆိုတာက "" breakfast "" နှင ့ ် "" lunch "" ကို ရောစပ ် ထားတာပါ ။ "" Motel "" ကျတော ့ "" motor "" နှင ့ ် "" hotel "" ကို ရောစပ ် ထားတာပါ ။ 
"" motel "" ဆိုတာ အဲဒီလို ရောစပ ် စကားလုံး ဖြစ ် ခဲ ့ တာကို သိခဲ ့ တဲ ့ သူတွေ ဒီမှာ ရှိကြလား? 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ အဲဒီအင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံးဟာ တော ် တော ့ ကို ဟောင ် းနေပါပြီ ၊ လူတော ် တော ် များများက တချို ့ အပိုင ် းတွေကို ဖြုတ ် လိုက ် ပြီး အဲဒီစကားလုံး ပေါ ် လာတာကို မသိကြပါ ။ 
"" Edutainment "" ဆိုရင ် "" education "" နှင ့ ် "" entertainment "" ကို ရောစပ ် ထားတာ ။ 
ပြီးတော ့ "" electrocute "" ဆိုရင ် "" electric "" နှင ့ ် "" execute "" နှစ ် ခုကို ပေါင ် းလိုက ် တာပေါ ့ ။ (ရယ ် မောသံများ) ရှင ် တို ့ ကလည ် း သုံးပုံသုံးနည ် းကို ပြောင ် းလဲလျက ် စကားလုံးတွေကို ဖန ် တီးနိုင ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါကို လုပ ် ကိုင ် မှုကို ရွှေ ့ ပြောင ် းပေးမှုလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ ဝါကျထဲက အပိုင ် းတစ ် ပိုင ် းဖြစ ် တဲ ့ စကားလုံးကို ယူလိုက ် ကာ ၊ အဲဒါကို ဝါကျရဲ ့ အခြား အပိုင ် းတစ ် ခုအဖြစ ် ပြောင ် းပစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ "" friend "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးဟာ အစဉ ် ပဲ ကြိယာ ဖြစ ် ခဲ ့ တာ ဘယ ် သူတွေများ သိခဲ ့ ကြလဲ? 
"" Friend "" ဟာ နာမ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ နောက ် ပိုင ် းမှာ ကျွန ် မတို ့ က အဲဒါကို ကြိယာ လုပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် စာထဲက စကားလုံးတိုင ် းလိုလိုကို ကြိယာ လုပ ် ပစ ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ နာမ ် ဝိသေသနကို ယူပြီးတော ့ နာမ ် ဆိုပြီး လုပ ် ပစ ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
"" Commercial "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးဟာ နာမ ် ဝိသေသန ဖြစ ် ခဲ ့ မေပဲ ့ အခုတော ့ နာမ ် ဖြစ ် နေပြီလေ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အရာတိုင ် းကို "" green "" ပစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာထဲက စကားလုံးတွေ ဖန ် တီးရေ နောက ် တစ ် နည ် းကို နောက ် ကြောင ် းပြန ် ဖေါ ် မှု ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
စကားလုံး တစ ် လုံးကို ယူလိုက ် ကာ နည ် းနည ် းလေး ဖြည ့ ် ညှစ ် ထုတ ် လိုက ် တာပါ ။ 
အဲဒီလို ဥပမာက အင ် ္ ဂလိပ ် စာထဲက "" editor "" ပါ ၊ နောက ် ပိုင ် းမှာ "" edit "" ကို ရယူခဲ ့ တာပါ ။ ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် "" Edit "" ကို "" editor "" ထဲကနေပြီး ဖေါ ် ထုတ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် ရံမှာ အဲဒီလို နောက ် ပြန ် ဖေါ ် ထုတ ် မှုဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိလိုက ် တာလို ့ ထင ် ရပါတယ ်: Bulldozers တွေက bulldoze ၊ butlers တွေက butle နှင ့ ် burglers တွေက burgle ပေါ ့ လေ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံးတွေ ဖန ် တီးရေးနည ် းလမ ် း နောက ် ထပ ် ရှိပါတယ ် ။ အရာတချို ့ ရဲ ့ ပထမ အက ္ ခရာတွေကို ယူလိုက ် ကာ အတူတူ ပေါင ် းစပ ် ပေးလိုက ် ပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် National Aeronautics and Space Administration ဟာ NASA ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ ဘာမဆိုကို ယူပြီး အဲဒီလို လုပ ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ OMG! 
ဆိုလိုချင ် တာက စကားလုံးတွေ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိခြင ် းဟာ သိပ ် အရေးမကြီးပါဘူး ။ 
အဲဒီလို စကားလုံးတွေဟာ တကယ ် ကောင ် းတဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံး မဖြစ ် နိုင ် ကြပါ ။ 
"" Absquatulate "" ဆိုရင ် တကယ ့ ် ကို ကောင ် းလှတဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံးပါ ။ 
"" Mugwump "" ကလည ် း အလားတူပဲ ကောင ် းလှတဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံးပါ ။ 
ဒီတော ့ ၊ စကားလုံးတွေဟာ ပုံမှန ် အသံထွက ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ၊ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အသံထွက ် ဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဘာ ့ ကြောင ့ ် စကားလုံးတွေကို တီထွင ် ဖို ့ လိုတာလဲ? 
စကားလုံး တစ ် လုံးစီဟာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဖေါ ် ထုတ ် ပြသဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းဖြစ ် သလို ရှင ် ဆိုလိုချင ် တဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကို သူများအား အသိပေးဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ စကားလုံး အသစ ် တွေဟာ ပြည ် သူတွေရဲ ့ အာရုံကို စွဲဆောင ် ယူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် က ပြောချင ် တာကို ပြည ် သူတွေ အာရုံပြုလာဖို ့ ကို ကူညီပေးပါတယ ် ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ ရှင ် တို ့ ဆိုလိုချင ် တာကို အများကို မသိပေးဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းကောင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မ အခုရပ ် နေတဲ ့ စင ် ပေါ ် ကနေပြီး လူတော ် တော ် များများက ၊ "" အနာဂတ ် မှာ ၊ ရှင ် တို ့ ဒါကို လုပ ် နိုင ် မယ ် ၊ ဒါကို ကူညီပေးနိုင ် မယ ် ၊ စူးစမ ် းနိုင ် အောင ် ကူမယ ် ၊ တီထွင ် နိုင ် အောင ် ကူမယ ် "" လို ့ ဟောပြောခဲ ့ ကြတယ ် ။ ရှင ် တို ့ ဟာ အခုချက ် ချင ် းကို စကားလုံး တစ ် လုံးကို တီထွင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် စာအတွက ် အသက ် ကန ့ ် သတ ် ချက ် ဆိုတာ မရှိပါ ။ 
မည ် သူမဆို ၊ စကားတွေကို ဒီနေ ့ မှာကို စပြီး တီထွင ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မဆီကို ပို ့ ပေးကြပါ ၊ ကျွန ် မက ၎ င ် းတို ့ ကို အွန ် လိုင ် း အဘိဓာန ် ၊ Wordnik ထဲကို ထည ့ ် သွင ် းပေးပါ ့ မယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ပြဿနာတစ ် ခုနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ အခါ 
ခင ် ဗျားတို ့ လက ် ခံလာအောင ် လုပ ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ပေါင ် မုန ့ ် ချောင ် းဟာ ရှုပ ် ထွေးပြီး ကြက ် သွန ် နီမဆလာ သံလွင ် သီးနဲ ့ ဘိန ် းစေ ့ ပါတဲ ့ ဒိန ် ခဲပေါင ် မုန ့ ် ကတော ့ ရှုပ ် ယှက ် ခတ ် နေပါတယ ် ။ 
California တောင ် ပေါ ် က Alpine ရေကန ် တွေမှာ နေကြတဲ ့ 
အစားအစာကွန ် ရက ် ဖြစ ် သွားပါပဲ ။ 
ဒီလိုဖြစ ် လာမှာကို လုံးလုံး မျှော ် လင ့ ် မထားတာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကြိုတင ် ခန ့ ် မှန ် းနိုင ် တာကို တွေ ့ လာရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အခုမျှဝေချင ် တာက 
ခင ် ဗျားတို ့ အရင ် က မစဉ ် းစားခဲ ့ ဖူးတဲ ့ မေးခွန ် းတွေကို မေးဖို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို တိုက ် တွန ် းပေးဖို ့ ပါပဲ ။ 
ဥပမာ ပေါင ် းစည ် းထားတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီစနစ ် တစ ် ခုထဲက ပေါင ် းစည ် းထားတဲ ့ဒါမှမဟုတ ် Yosemite အမျိုးသားဥယျာဉ ် ထဲက 
စနစ ် တစ ် ခုလုံးကို ထည ့ ် စဉ ် းစားလိုက ် ပါ ၊ မျိုးစိတ ် အကုန ် လုံး ၊ ကွင ် းဆက ် အကုန ် လုံး... အဲဒီနေရာကနေ အဓိကအကျဆုံး သက ် ရောက ် မှုနယ ် ပယ ် ပေါ ် မှာ အာရုံစိုက ် လိုက ် ပါ ။ 
သုသေတနကနေ သိရှိလာနေတာကဆုံမှတ ် ငယ ် လေးတွေနဲ ့ သက ် ဆိုင ် တာပါ ။ 
ရိုးရှင ် းတဲ ့ အဖြတွေကို တွေ ့ ရှိဖို ့ အခွင ့ ် ပိုကောင ် းလေပါ ။ သင ် အစမှာ ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ ရိုးရှင ် းတဲ ့ အဖြေနဲ ့ ခြားနားတတ ် ပါတယ ် ။ 
​ ကြေညာခဲ ့ တဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် က အာဖဂန ် အစိုးရကို ပြည ် သူအများဖက ် မှ ထောက ် ခံမှု တိုးလာဖို ့ ပါ 
ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ပုစ ္ ဆာတစ ် ခု ဆိုတာအရှင ် းကြီးပါ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ ရှုပ ် ယှက ် ခတ ် ရောလား ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဒါကို Times ရဲ ့ မျက ် နှာဖုံး မှာတွေ ့ တော ့ 
ဒီမှာနှစ ် မြှုပ ် ထားလို ့ ရတာပေါ ့ "" လို ့ ပါ ။ ဒီတော ့ လုပ ် ကြရအောင ် ။ 
အစိုးရကို ပြည ် သူအများက ထောက ် ခံမှုပါ ။ 
ဒီတော ့ ဗျာ အဲဒီဆုံမှတ ် ကနေ 
မြေပြင ် အနေအထား ကြမ ် းတမ ် းခြင ် းမျိုးလိုပေါ ့ ပြီးတော ့ အရမ ် းသေးငယ ် တဲ ့ အရေအတွက ် ကသာ တကယ ့ ် စစ ် မက ် ရေးရာတိုက ် ခိုက ် မှုတွေပါ ။ 
ဝန ် ဆောင ် မှုထောက ် ပံ ့ ပေးခြင ် းပါ ။ 
အဓိပ ္ ပါယ ် ဖော ် နိုင ် တာပါ ။ 
ရိုးရှင ် းတဲ ့ အဖြေတွေ ပေါ ် လာနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
သဘာဝထဲက ရိုးရှင ် းမှုဟာ မကြာခဏဆိုသလို ရှုပ ် ထွေးမှုရဲ ့ အခြားတစ ် ဖက ် မှာ ကိန ် းအောင ် းနေလို ့ ပါ ။ 
အရေးကြီးဆုံး ရိုးရှင ် းတဲ ့ အသေးစိတ ် တွေကို အနီးကပ ် ကြည ့ ် နိုင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း ကောင ် းလာလေလေပါ ။ 
ကျေဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လူ ့ ခန ္ ဓာဗေဒကို ချစ ် သူအနေနဲ ့ အဆုံးမှာ မိမိခန ္ ဓာအား ဗဟိုချက ် အာရုံစိုက ် လာတာ သိပ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတယ ် ။ 
ကာကွယ ် ဆေး ၊ လူနာ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ၊ မိမိဘာသာ စစ ် ဆေးခြင ် းလို လေ ့ ကျင ့ ် မှုတွေကနေ အခုထိ တစ ် နေ ့ ချင ် း လှမ ် းခဲ ့ တဲ ့ အဆင ့ ် တိုင ် းကို စွဲလမ ် းရင ် းပါ ။ 
ဒါအားလုံးက ကျွန ် မတို ့ အတ ္ တတွေနဲ ့ ခန ္ ဓာတွေကြား ကျန ် းမာတဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုကို တိုးမြှင ့ ် ဖို လုပ ် ဆောင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါအားလုံးက ကျန ် းမာတဲ ့ အတ ္ တကို အာရုံစိုက ် တာ ဟုတ ် ပေမဲ ့ အများပြည ် သူရဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒဆိုင ် ရာ အတ ္ တရဲ ့ ဗဟုသုတက ကင ် းမဲ ့ နေတယ ် ။ 
လူအများအပြားက သူတို ့ ရဲ ့ အဓိက အင ် ္ ဂါတွေ တည ် ရှိရာ သို ့ မဟုတ ် ဒါတွေလုပ ် ဆောင ် ပုံကိုတောင ် မသိကြဘူး ။ 
အကြောင ် းက လူသား ခန ္ ဓာဗေဒဟာ ခက ် ခဲပြီး အချိန ် အားစိုက ် ရတဲ ့ ဘာသာရပ ် တစ ် ခု ဖြစ ် တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီက ဘယ ် နှစ ် ယောက ် လောက ် ခန ္ ဓာဗေဒကိုလေ ့ လာဖူးလဲ ။ 
အိုး ကောင ် းတာပေါ ့ ။ အများစုဟာ ဆေးဘက ် ကပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ရှင ် တို ့ လို ရာချီတဲ ့ တည ် ဆောက ် ပုံ တွေကို မှတ ် သားဖို ့ နာရီများစွာ ကုန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပုံတွေရဲ ့ အကူမပါဘဲနဲ ့ ဘယ ် ခန ္ ဓာဗေဒ ကျောင ် းသားမှ မလုပ ် နိုင ် တာပါ ။ 
အကြောင ် းက အဆုံးမှာတော ့ သေးငယ ် တဲ ့ တည ် ဆောက ် မှုတိုင ် းကို မှတ ် မိမိ ၊ မမိမိ ဒီဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေဟာ ခန ္ ဓာဗေဒ လေ ့ လာခြင ် းကို စိတ ် ဝင ် စားစေတာတွေပါ ။ 
ဒါတွေကို ကြည ့ ် ရင ် း ကျွန ် မတို ့ အတ ္ တတွေရဲ ့ လက ် စွဲကို တကယ ် ကြည ့ ် နေတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လေ ့ လာမှု ပြီးတဲ ့ အခါ ဘာဖြစ ် သွားလဲ ။ 
ဒီလှပတဲ ့ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေဟာ လိုအပ ် မှ ကိုးကားတဲ ့ ဆေးစာအုပ ် စာမျက ် နှာတွေမှာ သို ့ မဟုတ ် app မှာ ပြန ် ပိတ ် သွားတယ ် လေ ။ 
အများပြည ် သူအတွက ် ကတော ့ ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေကို ဆရာဝန ် ရုံးခန ် းနံရံတွေမှာ မလှုပ ် မယှက ် တွေ ့ မြင ် နိုင ် တာပါ ။ 
ခေတ ် ပေါ ် ဆေးပညာ အစတည ် းကကို ဆေးဘက ် သရုပ ် ဖော ် ပုံနဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒဟာ ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ ပညာရေး လောကတွင ် းမှာပဲ အဓိက တည ် ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ တစ ် ခု ဖြစ ် ပေါ ် နေပါတယ ် ။ 
အနုပညာရှင ် တွေဟာ ခန ္ ဓာဗေဒကို ဆေးလောကရဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် တွေကနေ ခွဲထုတ ် ကာ အများပြည ် သူ နေရာထဲ ထိုးသွင ် းနေပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ကိုးနှစ ် လုံးလုံး ခန ္ ဓာဗေဒ အနုပညာ တိုးတက ် မှုကို စာရင ် းပြုစုပြီး အများပြည ် သူနဲ ့ မျှဝေနေတာပါ ၊ ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် သူ အမြင ် ကနေ အားလုံးကိုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အနုပညာရှင ် တွေ ယနေ ့ ခန ္ ဓာဗေဒကို ပြန ် လည ် ရယူနေပုံကို မပြသခင ် အနုပညာရှင ် တွေ အတိတ ် က ခန ္ ဓာဗေဒက သြဇာလွှမ ် းပုံကို နားလည ် ဖို ့ အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
ကဲ ခန ္ ဓာဗေဒဟာ ၎ င ် းရဲ ့ သဘာဝအရ စက ္ ခုဆိုင ် ရာ သိပ ္ ပံပညာဖြစ ် ပြီး ဒါကို နားလည ် ဖို ့ ဆန ် းသစ ် ရေး ကာလအတွင ် း နေခဲ ့ တဲ ့ ဦးဆုံး ခန ္ ဓာဗေဒပညာရှင ် တွေပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ လူထုထဲက အဖော ် တွေဆီ တွေ ့ ရှိမှုတွေ ကူညီ အသိပေးဖို ့ အနုပညာရှင ် တွေကို အားကိုးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတွန ် းအားက အဆန ် းဆုံး ခန ္ ဓာဗေဒ ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ချက ် တစ ် ချို ့ မှာ သင ် ကြားရေးသာမက ဖျော ် ဖြေပေးဖို ့ ပါ အကျိုးဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ခန ္ ဓာဗေဒဟာ သိပ ္ ပံ အနုပညာနဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှု ကြားက ရုန ် းကန ် မှုမှာ နှစ ် ၅၀၀ ကျော ် ကြာ ပိတ ် မိနေခဲ ့ တယ ် ။ 
အနုပညာရှင ် တွေဟာ ခွဲစိတ ် ထားတဲ ့ အလောင ် းတွေကို အသက ် ဝင ် စေတယ ် ၊ ဒီရယ ် စရာ ခန ္ ဓာဗေဒ ဝတ ် လစ ် စလစ ် တွေထဲမှာ ထည ့ ် ပြသတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ပြဌာန ် းစာအုပ ် တွေမှာ မြင ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
တကယ ့ ် ကို သေနေတာလိုလည ် း ပြသခဲ ့ တယ ် ၊ စိတ ် မတူပဲ အရေပြား ချွတ ် ခံခဲ ့ ရတာပါ ။ 
ခန ္ ဓာက ကွာနေတဲ ့ ခြေလက ် အပိုင ် းတွေကို အရှိအတိုင ် း သက ် မဲ ့ ပုံတွေမှာ တင ် တယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေဟာ ခေတ ် ပေါ ် ယဉ ် ကျေးမှု ဆက ် နွယ ် မှုတွေတောင ် ထည ့ ် ထားတယ ် ။ 
ဒါက Clara ပါ ။ ကြံ ့ တစ ် ကောင ် တွေ ့ မိရင ် စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁ရ၀၀ နှစ ် လယ ် တွေမှာ ဥရောပမှာ ခရီးထွက ် နေတဲ ့ နာမည ် ကျော ် ကြံ ့ တစ ် ကောင ် ပါ ။ 
ဒီပုံမှာ သူမကိုထည ့ ် သွင ် းတာဟာ ဒီနေ ့ အကျော ် အမော ် အား ဂုဏ ် ပြုပွဲနဲ ့ ဆင ် တယ ် ။ 
အရောင ် မိတ ် ဆက ် တာဟာ ခန ္ ဓာဗေဒကို အံ ့ သြဖွယ ် ဖြစ ် စေတဲ ့ ပြည ့ ် ဝတဲ ့ နက ် နဲမှုအသစ ် နဲ ့ ကြည ် လင ် မှုကို ဒီတုန ် းက ဆောင ် ကြဉ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
၂၀ ရာစု အစောပိုင ် းမှာ သိပ ္ ပံပညာနဲ ့ အနုပညာရဲ ့ ပြည ့ ် စုံတဲ ့ ဟန ် ချက ် ဟာ နောက ် ဆုံး ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် သူတွေ ပေါ ် လာခြင ် းနဲ ့ ဝင ် တိုးမိတယ ် ။ 
အများလက ် ခံတဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒရဲ ့ ကိုယ ် စားပြုမှုတစ ် ခု ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ သေတာမဟုတ ် ၊ ရှင ် တာလည ် းမဟုတ ် တဲ ့ အနုပညာဆိုင ် ရာ လွှမ ် းမိုးမှုတွေက ကင ် းနေတာပါ ။ 
ဒါက ဇာမချဲ ့ တဲ ့ တိကျမှုကို အာရုံစိုက ် မှုက ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ ပညာရေးရဲ ့ အကျိုးကျေးဇူးအတွက ် ကွက ် တိပါ ။ 
ဒါက ယနေ ့ ခေတ ် ကနေ လေ ့ လာရတဲ ့ အရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလို ့ ဒီဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပုံက အတိတ ် နဲ ့ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် နှစ ် ခုလုံးရဲ ့ စိတ ် ကူးတွေကို ဖမ ် းစားတာလဲ ။ 
ကဲ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပင ် ကိုယ ် အားဖြင ့ ် လူ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာရဲ ့ အလှဘက ် ကို လှည ့ ် ကြတယ ် ။ 
ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပုံဟာ သက ် ငြိမ ် အနုပညာပါ ။ 
ဘာကမှ လူ ့ ခန ္ ဓာထက ် ပိုတဲ ့ ပကတိ စက ် ဆုပ ် မှုကို ပျော ် ရွှင ် မှုကနေ စိတ ် ခံစားမှု ဆိုင ် ရာ တုံ ့ ပြန ် မှုကို အစ ် ထုတ ် မရပါဘူး ။ 
ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ စိတ ် ခံစားမှု တပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ အနုပညာရှင ် တွေဟာ ဆေးလောကကနေ ခန ္ ဓာဗေဒကို ဖမ ် းဆုပ ် နေပြီး ဒါကို အနုပညာကနေ စိတ ် ကူစိတ ် သန ် း အဖြစ ် ဆုံး နည ် းတွေနဲ ့ အားဖြည ့ ် ပေးနေတယ ် ။ 
ဒါရဲ ့ အကောင ် းဆုံး သာဓကက စပိန ် ခေတ ် ပြိုင ် အနုပညာရှင ် Fernando Vicente ပါ ။ 
သူဟာ ၁၉ရာစု အထီးကိုယ ် ရဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒ ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေကို ယူပြီး ဒါတွေကို အမ ကာမအာရုံထဲမှာ ရုံလိုက ် တယ ် ။ 
ပန ် းချီတွေထဲက မိန ် းမတွေဟာ သူတို ့ အပြင ် ပန ် း ခန ္ ဓာဗေဒကိုလွန ် ပြီး ကြည ့ ် ဖို ့ ကလိကာ ဒီနည ် းနဲ ့ အရင ် တုန ် းက ခန ္ ဓာဗေဒဆိုင ် ရာ တင ် ပြမှု သမိုင ် းမှာ လစ ် လပ ် နေတဲ ့ အားပြင ် းတဲ ့ မိန ် းမသဘာဝကို မိတ ် ဆက ် ထားတယ ် ။ 
လူ ့ ခန ္ ဓာရဲ ့ ပြင ် ဆင ် မှုနဲ ့ နာလန ် ထူမှုမှာ အနုပညာ ပညာသားပါတာကိုပါ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက စကိတ ် စီးရင ် းခြေချင ် းဝတ ် အက ် ပြီး အဆစ ် လွဲသွားတဲ ့ အမျိုးသမီးရဲ ့ ဓာတ ် မှန ် ပါ ။ 
သူမရဲ ့ စိတ ် ဒဏ ် ရာရဲ ့ သာဓကအဖြစ ် သူမဟာ Montreal အခြေပြု ဗိသုကာ Federico Carbajal ကို သူမရဲ ့ ဒဏ ် ရာရသွားတဲ ့ ခြေထောက ် အောက ် ပိုင ် းရဲ ့ ဝိုင ် ယာ ပန ် းပုတစ ် ခု ဆောက ် ဖို ့ အပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ ပန ် းပုလက ် ရာထဲမှာ ချဲ ့ ထားတဲ ့ အနီ တောက ် တောက ် ဝက ် အူတွေကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါတွေဟာ ခြေချင ် းဝတ ် ပြန ် ဆောက ် တဲ ့ တကယ ့ ် ခွဲစိတ ် ခန ် း ဝက ် အူတွေပါ ။ 
အနုပညာအဖြစ ် ပြန ် သုံးထားတဲ ့ ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ ပစ ္ စည ် းတွေပါ ။ 
အွန ် လိုင ် းမှာ ပြသတဲ ့ (သို ့) ပြခန ် းတွေမှာ တင ် တဲ ့ အနုပညာကို ဘယ ် လိုရွေးလဲလို ့ လူတွေ မကြာခဏ မေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ဒါဟာ ကိုယ ် တိုင ် သိတဲ ့ နည ် းတစ ် ခုအဖြစ ် နည ် းစနစ ် နဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒရဲ ့ နယ ် နိမိတ ် တွေကို တွန ် းတဲ ့ အယူအဆကြားက ဟန ် ချက ် တစ ် ခုပါ ၊ ဒါကြောင ့ ် Michael Reedy ရဲ ့ လက ် ရာ ကို စွဲမိတာပါ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ လေးနက ် တဲ ့ လူပုံတွေဟာ ဟာသ အရိပ ် အယောင ် တွေထဲမှာ မကြာခဏ အထပ ် ထပ ် ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဥပမာ သူမရဲ ့ မျက ် နှာကို တစ ် ချက ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
အနီရောင ် အမှတ ် တွေကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
Michael ဟာ အရေပြား အနေအထားရဲ ့ အသည ် းစွဲ မရေရာမှုကို နောက ် ခံမှာ စိတ ် တိုစရာ ၊ ထိန ် းမရ ကြမ ် းရမ ် းတဲ ့ ကာတွန ် းကောင ် ကြီးတွေ အဖြစ ် ပြတယ ် ။ 
ပုံရိပ ် ထင ် တဲ ့ အပေါ ် မှာတော ့ ခန ္ ဓာဗေဒ အပြည ့ ် ကို ပုံဖော ် ထားပြီး သကြားလုံးလို လုပ ် ထားကာ အရောင ် လက ် လက ် တွေနဲ ့ ဖုံးတယ ် ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ Michael က ခန ္ ဓာဗေဒ သာမန ် အမြင ် ကို ဘေးချိတ ် လိုက ် တော ့ ရောဂါနဲ ့ မရဏမှာ အနီးကပ ် ချည ် နှောင ် မိသွားတယ ် ။ 
ကဲ နောက ် ဒီအမြင ် ကတော ့ သိပ ် အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိချင ် မှရှိမယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ လူ ့ ခန ္ ဓာဗေဒဟာ လူတွေနဲ ့ ပဲ ကန ့ ် သတ ် မထားတော ့ ဘူးလေ ။ 
သင ် ကလေးဘဝတုန ် းက အရုပ ် တွေ အသက ် ဝင ် လာဖို ့ ဆုတောင ် းခဲ ့ ဖူးလား ။ 
Jason Freeny ကမှော ် ဆန ် တဲ ့ အရုပ ် ပိုင ် းတွေနဲ ့ အိပ ် မက ် တွေ တကယ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ထင ် မိနိုင ် တာက ဒါဟာ တစ ် ဦးဦးရဲ ့ အပြစ ် ကင ် းတဲ ့ ကလေးဘဝ စရိုက ် တွေမှာ အနိဌာရုံ အစွန ် းယူလာလိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ Jason က သူ ့ ရဲ ့ ခွဲစိတ ် မှုတွေကို ပြောတာက "ကျွန ် တော ့ လက ် ရာအပေါ ် ကလေးရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုမှာ တစ ် ခါမှ မတွေ ့ ရတာက ကြောက ် စိတ ် ပါ ။" 
ဒါက အမြဲကို အံ ့ သြမှုတွေ ၊ မယုံနိုင ် နိုင ် မှုနဲ ့ စူစမ ် းနေချင ် တာပါ ။ 
ခန ္ ဓာဗေဒနဲ ့ ကလီစာတွေကို ကြောက ် စိတ ် ဟာ သင ် ယူထားတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုပါ ။ 
ဒီစိစစ ် ခြင ် းဟာ နိုင ် ငံရေးနဲ ့ လူမှုရေးအရ ပြင ် းထန ် တဲ ့ အရာတွေထိ ကျယ ် ပြန ့ ် နေတယ ် ။ 
Noah Scalin ရဲ ့ "" Anatomy of War "" မှာ သေနတ ် တစ ် လက ် ကို လူ ့ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါတွေကို ပြသဖို ့ စိတ ် ပိုင ် းထားပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အနီးကပ ် ကြည ့ ် ရင ် ဦးနှောက ် ကင ် းမဲ ့ တာ သတိထားမိလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဆက ် ကြည ့ ် နေမယ ် ဆိုရင ် သတိပြုမိနိုင ် သေးတာက Noah ဟာ စအိုကို သေနတ ် ပြောင ် းရဲ ့ ပင ် မအစိတ ် အပိုင ် းမှာ တွေးတွေးဆဆ ထားထားတာပါ ။ 
​ ဒါ ကျွန ် မ နှစ ် များစွာ လိုက ် စားနေတဲ ့ နောက ် အနုပညာရှင ် ခန ္ ဓာဗေဒမှာ လူတွေကို စိတ ် တက ် ကြွစေတဲ ့ သူ ့ ကို ကြည ့ ် ရင ် းပါ ။ 
Danny Quirk ဟာ အလိုလို ခွဲစိတ ် တဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် မှာ သူ ့ အကြောင ် းအရာတွေကို ဆွဲတဲ ့ အငယ ် ဆုံး အနုပညာရှင ် ပါ ။ 
အင ် အားပါတဲ ့ အလင ် းနဲ ့ အရိပ ် ကို ထည ့ ် သွင ် းရင ် း ဆေးဘက ် သရုပ ် ဖော ် ပုံ စည ် းမျဉ ် းတွေကို ရောစပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက လူ ့ အရေပြားမှာ တိုက ် ရိုက ် ပုံဆွဲတာကို ၎ င ် းဘာသာ အားဖြည ့ ် ပေးတဲ ့ သုံးဖက ် မြင ် အရိပ ် အယောင ် ကို ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
Danny ဒါကို လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အရေပြားဟာ တကယ ် ပဲ ချွတ ် ခွာခံထားသလို ပုံပေါက ် တယ ် ။ 
ဒီသက ် ရောက ် မှုက အပြတ ် လည ် းမိုက ် ပြီး မင ် ကြောင ် လို ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပုံမှာ အလွယ ် တကူ အကူအပြောင ် းတွေပါ ။ 
ကဲ Danny ဟာ လောလောဆယ ် ကမ ္ ဘာလှည ့ ် ကာ သူ ့ ပန ် းချီကားတွေဖြင ့ ် အများပြည ် သူကို ခန ္ ဓာဗေဒ သင ် ကြားပေးနေတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် သူ ့ ကို ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ သရုပ ် ဖော ် ပရိုဂရမ ် တွေက ငြင ် းပယ ် တာ သိလိုက ် ရတာ အံ ့ သြစရာကြီးပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူအဆင ် ပြေနေပါတယ ် ။ 
ဒီနောက ် ဆေးလောကနဲ ့ အနုပညာလောက နှစ ် ခုလုံးက ခန ္ ဓာဗေဒကို ထုတ ် ယူပြီး ဒါကို လမ ် းတွေပေါ ် မှာ တိုက ် ရိုက ် ပြနေတဲ ့ အနုပညာရှင ် တွေရှိပါတယ ် ။ 
London က SHOK-1 ဟာ ခေတ ် ပေါ ် ယဉ ် ကျေးမှု အထင ် ကရတွေရဲ ့ ဓာတ ် မှန ် ပြားကြီးတွေကိုဆွဲတယ ် 
သူ ့ ဓာတ ် မှန ် က ယဉ ် ကျေးမှုဟာ ဘယ ် လိုကိုယ ် ပိုင ် ခန ္ ဓာဗေဒရှိလာနိုင ် ပြီး အပြန ် အလှန ် အားဖြင ့ ် ယဉ ် ကျေးမှုဟာ လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒ အစိတ ် အပိုင ် းဖြစ ် နိုင ် တာကို ပြသပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ လက ် ရာကို နှစ ် သက ် လာရတဲ ့ အကြောင ် းက မှုတ ် ဆေးပန ် းချီကိုထားဦး ဓာတ ် မှန ် ကို လက ် နဲ ့ ပြန ် ထုတ ် တာဟာ အင ် မတန ် ခက ် ခဲတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီနောက ် တော ့ ဒါဟာ လမ ် းဘေး အနုပညာရှင ် ပါ ။ အသုံးချ ဓာတုဗေဒနဲ ့ ဘွဲ ့ ရသူဖြစ ် နေတယ ် ။ 
Nychos Austrian လမ ် းဘေး အနုပညာရှင ် ဟာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက လူနဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် အပိုင ် းတွေကို ဖြန ့ ် စဉ ် ရင ် း "" ပေါက ် ကွဲတဲ ့ ရှုခင ် း "" ဝေါဟာရကို အသစ ် စက ် စက ် အဆင ့ ် တစ ် ခုဆီ ယူလာတယ ် ၊ 
ရုပ ် ပြနဲ ့ အပြင ် းစားဂီတ လွှမ ် းခံရတဲ Nychos ဟာ ကျွန ် မ နှစ ် သက ် တဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒထဲကို အရမ ် းကို ပျိုမြစ ် ၊ ဆွဲအားကောင ် းတဲ ့ စွမ ် းအင ် ထည ့ ် သွင ် းတယ ် ။ 
အနုပညာဟာ အများနဲ ့ ဆိုင ် တယ ် လို ့ လမ ် းဘေး အနုပညာရှင ် တွေက ယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဒီ လမ ် းဘေး ခန ္ ဓာဗေဒဟာ သိပ ် ဖမ ် းစားနိုင ် တယ ် ။ အကြောင ် းက ဆေးပညာလောကမှ အဝေးဆုံးသို ့ ဖယ ် ရှားခံရလို ့ ပါ ။ 
ကြည ့ ် ခိုင ် းပြီး ခန ္ ဓာဗေအကြောင ် း သင ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် အမြင ် ကို ထိပ ် တိုက ် တွေ ့ စေတယ ် ။ လှပတယ ် ၊ ကြမ ် းတမ ် းတယ ် ၊ အနိဌာရုံ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မလို အံ ့ ဖွယ ် စေ ့ ဆော ် မှုပေးတယ ် လို ့ ထင ် နေပါ ။ 
ဒီတုံ ့ ပြန ် ချက ် အားလုံးမှာ အစ ် ယူလိုက ် တာက ဒါနဲ ့ အတူ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရင ် းနှီးပြီး မကြာခဏ ပြောင ် းတဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီနေ ့ ပြသခဲ ့ တဲ ့ အနုပညာရှင ် အားလုံးဟာ သူတို ့ အနုပညာအတွက ် ဆေးသရုပ ် ဖော ် ပုံတွေကို ကိုးကားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ အတွက ် တော ့ ခန ္ ဓာဗေဒဟာ မှတ ် မိဖို ့ ပဲ မဟုတ ် ပဲ ဒီကနေ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ အဆင ့ ် တစ ် ခုမှာ လူသား ခန ္ ဓာဗေဒကို နားလည ် ဖို ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဆက ် စပ ် နိုင ် တဲ ့ နည ် းတွေနဲ ့ သရုပ ် ဖော ် ဖို ့ အခြေပါ ။ ကာတွန ် းတွေဖြစ ် စေ ၊ ခန ္ ဓာကိုယ ် ပန ် ချီးကဖြစ ် စေ ၊ လမ ် းဘေး အနုပညာကနေ ဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
ခန ္ ဓာဗေဒဆိုင ် ရာ အနုပညာဟာ ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ ပြဌာန ် းစာအုပ ် တွေရဲ ့ စာမျက ် နှာတွေကိုလွန ် ပြီးရောက ် ဖို ့ ၊ လူထုထဲမှာ စိတ ် လှုပ ် ရှားမှု အစပျိုးကာ ဆေးလောကမှာ စိတ ် ထက ် သန ် မှု တက ် ကြွဖို ့ အစွမ ် းရှိပါတယ ် ။ နောက ် ဆုံး ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အတွင ် းအကျဆုံး အတ ္ တတွေကို အနုပညာခန ္ ဓာတွေနဲ ့ ဆက ် ပေးတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် ပိုင ် စ ် လေး ခရုကောင ် ရဲ ့ ပုံပြင ် ဖြင ့ ် ဒီဟောပြောချက ် ကို စတင ် ပါရစေ ။ 
၁၉၂၈ ခုနှစ ် ဩဂုတ ် လ ၂၆ ရက ် နေ ့ ရဲ ့ ညနေမှာ မေ ဒွန ် နိုဟူးဟာ ဂလါဇ ် ဂိုးမြို ့ မှ နေပြီး အဲဒီမြို ့ အရှေ ့ ဖက ် ရှိ ပိုင ် စ ် လေ မြို ့ ဆီကို ရထားစီး ထွက ် လာခဲ ့ ရာ ၊ အဲဒီက ဝဲလ ် မီးဒိုး ကဖေးဆိုင ် မှာ ၊ သူမကို စကော ့ ရေခဲမုန ့ ် ၊ ရေခဲမုန ့ ် နဲ ့ ဂျင ် ဂျားဘီယာ ရောထားတဲ ့ သောက ် စရာဖြင ့ ် သူ ့ မိတ ် ဆွေ တယောက ် က ဧည ့ ် ခံပါတယ ် ။ 
ဂျင ် ဂျားဘီယာကို ထိုးဖောက ် မြင ် မရနိုင ် တဲ ့ အညိုရောင ် ပုလင ် းနဲ ့ ချပေးထားရာ "" D. Stevenson, Glen Lane, Paisley "" ဆိုပြီး တံဆိပ ် တပ ် ထားပါတယ ် ။ သူမဟာ အရည ် ထဲ ပျော ် နေတဲ ့ ရေခဲမုန ့ ် အနည ် းငယ ် ကို သောက ် လိုက ် တယ ် ၊ ။ ါပေမယ ့ ် ကျန ် နေသေးတဲ ့ ဂျင ် ဂျားဘီယာကိုသူ ့ ခွက ် ထဲမှာ ပုပ ် သိုးနေတဲ ့ ခရုကောင ် ပေါလော ပေါ ် လာပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် သုံးရက ် အကြာမှာ သူမကို ဂလာဇ ် ဂိုး တော ် ဝင ် ဆေးရုံကို တင ် လိုက ် ရပါတယ ် ၊ ပြင ် းထန ် လှတဲ ့ အူရောင ် ရမ ် းနာ နဲ ့ စိတ ် ချောက ် ချားမှု ရောဂါဖြင ့ ် တင ် ခံလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ ဒွန ် နိုဟူး နဲ ့ စတီဗင ် ဆန ် တို ့ ရဲ ့ အမှုဟာ ဥပဒေရေးရာဆိုင ် ရာ အရေးကြီးတဲ ့ အစဉ ် အလာ တစ ် ရပ ် ကို ချမှတ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ ဂျင ် ဂျားဘီယာကို ထုတ ် လုပ ် ပေးခဲ ့ သူ ၊ စတီဗင ် ဆန ် ဟာ ၊ မေ ဒွန ် ဒွန ် နိုဟူးကို စောင ့ ် ရှောက ် ပေးရန ် တာဝန ် ရှိခဲ ့ ကြောင ် း ချမှတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ သူတို ့ နှစ ် ဦး အကြားမှာ ဘယ ် လို ကန ် ထရိုက ် စာချုပ ် မရှိခဲ ့ တာတောင ် ၊ သူမကိုယ ် တိုင ် အဲဒီ သောက ် စရာကို မဝယ ် ခဲ ့ သည ့ ် တိုင ် အောင ် တာဝန ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီတူန ် းက တရားသူကြီးတွေထဲက တစ ် ဦးဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ၊ လော ့ အာတ ် ကင ် က အဲဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ထောက ် ပြသွားပုံက သင ် တို ့ သည ် သင ့ ် တို ့ အိမ ် နီးချင ် း တစ ် ဦးကို ထိခိုက ် လာဖွယ ် ရာ ရှိတဲ ့ လုပ ် ရပ ် များကို သို ့ မဟုတ ် လစ ် ဟင ် းချက ် များကို ရှောင ် ရှားဖို ့ လိုအပ ် တယ ် တဲ ့ ။ 
တကယ ် ပါပဲ ၊ စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် စတီဗင ် ဆန ် က သူ ့ လုပ ် ငန ် းကို မပိတ ် ခဲ ့ ဘူးဆိုရင ် နောက ် ထပ ် ပြည ် သူ ဘယ ် လောက ် အထိ အူရောင ် ရမ ် းနာ ရောဂါ ဖြစ ် လာခဲ ့ ကြလိမ ့ ် မလဲ ။ 
ဒီနေရာမှာ ၊ အရေးကြီးတဲ ့ အခြေခံမူ တစ ် ရပ ် ဖြစ ် တာမို ့ လို ့ ၊ အဲဒီ ပိုင ် စ ် လေး ခရုကောင ် ဖြစ ် ရပ ် ကို ဆက ် လေ ့ လာရန ် လိုပါတယ ် ။ 
မနှစ ် တုံးက ၊ ဟန ် စားရ ် ဒ ် အဖွဲ ့ ဆိုတဲ ့ ပါလီမန ် ဒီမိုကရေစီ ခိုင ် ခန ့ ် လာရေးကို ၊ ပြီးတော ့ နိုင ် ငံရေးထဲမှာ ပြည ် သူတွေ တိုးပြီး ဝင ် ပါလာရေးကို ဆောင ် ရွက ် နေတဲ ့ ပါတီစုံ ပရဟိတအဖွဲ ့ က အဖွဲ ့ ရဲ ့ နှစ ် စဉ ် အစီရင ် ခံစာနဲ ့ အတူ နိုင ် ငံရေးထဲ ပါဝင ် လှုပ ် ရှားမှုဆိုင ် ရာ စစ ် တမ ် းကို ၊ နိုင ် ငံရေး နဲ ့ မီဒီယာများကိုသာ ရည ် စူးထားတဲ ့ ဖြည ့ ် စွက ် အခန ် းကို ထည ့ ် သွင ် းတင ် ပြခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီ စစ ် တမ ် းထဲက အတော ့ ် ကို စိတ ် ပျက ် စရာကောင ် းတဲ ့ လေ ့ လာတွေ ့ ရှိချက ် တွေကို တင ် ပြပါရစေ ။ 
လူပြိန ် းကြိုက ် သတင ် းစာများဟာ သူတို ့ စာဖတ ် ပရိသတ ် ကြီးရဲ ့ နိုင ် ငံရေး အသိစိတ ် ကို မြှင ့ ် တင ် နိုင ် ခဲ ့ ခြင ် း မရှိပါ ၊ ဘယ ် သတင ် းစာကိုမှ မဖတ ် ကြတဲ ့ သူတွေနဲ ့ တောင ် နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် ရင ် အဲဒီလို တွေ ့ နိုင ် တယ ် ။ 
လူပြိန ် းကြိုက ် သတင ် းစာများ ဖတ ် ကြသူတို ့ ဟာ ၊ သတင ် းစာကို မဖတ ် ကြတဲ ့ သူတွေနဲ ့ နှိုင ် းစာကြည ့ ် ပါက ၊ နိုင ် ငံရေးဆိုင ် ရာ အဆိုးမြင ် ရှုဒေါင ့ ် များကို နှစ ် ဆထိတောင ် ပိုပြီး သဘောတူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ နိုင ် ငံရေးကို စိတ ် ဝင ် စားမှု နည ် းပါးကြရုံသာမက ၊ 
သူတို ့ ဟာ နိုင ် ငံရေးဆိုင ် ရာ သူတို ့ ရဲ ့ အဆိုးမြင ် မှုများကို အားပေးနေကြတဲ ့ မီဒီယာတွေကို သုံးစွဲနေခြင ် းဖြင ့ ် ဒီမိုကရေစီဆိုင ် ရာ ကံသာပဓာန စိတ ် ကို ၊ ပြီးတော ့ သံသယဝင ် စိတ ် တွေကို ဖြန ့ ် ဖြူးသလို ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
အဲဒီ အစီရင ် ခံစာရဲ ့ ကောက ် နှုတ ် ချက ် ဟာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာပါပဲ ။ စာနယ ် ဇင ် းတွေ ၊ အထူးသဖြင ့ ် လူပြိန ် းကြိုက ် သတင ် းစာတွေဟာ ၊ ဒီမိုကရေစီ အရေးတော ် ပုံထဲက အရေးပါတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍကို ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးနိုင ် ကြပုံ မရပါဘူး ။ 
ဒီခန ် းမကြီးထဲက တယောက ် ယောက ် က အဲဒီလို ရှုဒေါင ့ ် ကို လေးလေးနက ် နက ် ချေပနိုင ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် မထင ် ပါဘူး ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဟန ် စားရ ် ဒ ် အဖွဲ ့ ကသာ မှန ် တယ ် ဆိုရင ် ၊ အများအားဖြင ့ ် သူတို ့ မှန ် တတ ် ကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ တကယ ့ ် ကို ရင ် လေးဖွယ ် ရာ ပြဿနာကြီး ရှိနေပါပြီ ၊ အဲဒီအကြောင ် းကိုမှ လာမယ ့ ် ၁၀ မိနစ ် အတွင ် းမယ ် ကျွန ် တော ် အလေးထားပြီး ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
အထက ် ပါ ပိုက ် စလေး ခရုကောင ် ရဲ ့ နောက ် မှာ အထူးသဖြင ့ ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် အတွင ် းမှာ စဉ ် းစား တွေးခေါ ် ပုံဟာ အတော ့ ် ကို တိုးတက ် ပြောင ် းလဲလာခဲ ့ ပါတယ ် စောင ့ ် ရှောက ် မှု တာဝန ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တာကို ဆိုလိုပါတာယ ် အဲဒါဟာ အရပ ် ဖက ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ မျက ် နှာစာ တသီကြီးနဲ ့ သက ် ဆိုင ် နေလို ့ ပါ ။ 
ယေဘူယျအားဖြင ့ ် ၊ လူပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ယောက ် သို ့ မဟုတ ် လူတစ ် စုက လုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ လုပ ် ငန ် းဆောင ် တာဟာ အခြားသူတို ့ အား ထိခိုက ် နစ ် နာစေနိုင ် တဲ ့ အလားအလာ ၊ ရုပ ် ပိုင ် းအရ ၊ စိတ ် ပိုင ် းအရ သို ့ မဟုတ ် စီးပွားရေးအရ ရှိနေပါက ၊ စောင ့ ် ရှောက ် ပေးမှုဆိုင ် ရာ တာဝန ် ဆိုတာ ပေါ ် ပေါက ် လာတတ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အခြေခံသဘောအရကိုက ကလေးငယ ် များ နဲ ့ လူငယ ် များအားဆိုင ် ရာ ၊ ဝန ် ဆောင ် ပေးကြတဲ ့ ဝန ် ထမ ် းများဆိုင ် ရာ ။ အသက ် ကြီးရင ့ ် ကြသူများ နဲ ့ ချိနဲ ့ ကြသူများဆိုင ် ရာ မျက ် နှာစာများ ဖြစ ် ကြတာ ထင ် ရှားပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တိုးချဲ ့ ကျင ့ ် သုံးပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အစိုးရစနစ ် ရဲ ့ အားနည ် းချက ် တွေကို ၎ င ် း ၊ ဒီမိုကရေစီ အရေးတော ် ထဲမှာ သိရှိနားလည ် ယုံကြည ် စိတ ် ဖြင ့ ် ပြည ် သူတို ့ ပါဝင ် လာရေးကို ထူထောင ် တည ် ဆောက ် ရာမှာ ရိုးသားမှု ၊ တိကျမှု နှင ့ ် ဘက ် မလိုက ် မှုတို ့ ကို ရည ် စူးလျက ် ၎ င ် း ၊ လုပ ် ဆောင ် ရန ် တန ် းတူ အရေးကြီးလှပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒီအကြောင ် းကို ပိုပိုစဉ ် းစားလေလေ ၊ ပိုပိုပြီး နားလည ် မရ ဖြစ ် လာလေလေ ပါပဲ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် တုံးက ကျွန ် တော ် ဟာ အင ် ္ ဂလန ် အနောက ် မြောက ် ပိုင ် းမှာ အသစ ် စက ် စက ် ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် း ဖွင ့ ် ပွဲထဲမှာ ဝမ ် းသာစွာ ပါဝင ် ခွင ့ ် ရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျောင ် းသားတွေဟာ အဲဒီကျောင ် းကို အကယ ် ဒမီ ၃၆၀ ဆိုပြီး နာမည ် ပြောင ် းခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို အားရစရာ ကောင ် းတဲ ့ မှန ် တွေနဲ ့ ဝိုင ် းအုပ ် ထားတဲ ့ ခန ် းမကြီးက ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ရှေ ့ မှာ နံရံပေါ ် မှာကျတော ့ မီးတောက ် နေတဲ ့ စာလုံးတွေနဲ ့ ပေါ ့ ။ မားကာစ ် ဩရေးလီအူစ ် ရဲ ့ နာမည ် ကြီး စာတမ ် းကို ကမ ္ မည ် းထိုးပါတယ ် ၊ "မဟုတ ် တာကို မပြောနဲ ့ ၊" "မမှန ် တာကို မပြောနဲ ့ ။" 
ကျောင ် းအုပ ် ကြီးက ကျွန ် တော ် အဲဒီလို ငေးကြည ့ ် နေတာကို သတိထားမိလို ့ ၊ "" အို အဲဒါ ကျွန ် တော ် တို ့ ကျောင ် းရဲ ့ ဆောင ် ပုဒ ် ပဲ ။ "" လန ် ဒန ် ကို အပြန ် မီးရထားပေါ ် မှာ ကျွန ် တော ့ ် ဦးနှောက ် ထဲမှာ အဲဒါကို မေ ့ မရနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
နှစ ် ပေါင ် း ၂၀၀၀ ကျော ် လွန ် လာခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာတောင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး တစ ် ယောက ် က တစ ် ယောက ် ဆီက နေပြီး မျှော ် လင ့ ် နိုင ် တာ အတွက ် မှတ ် ယူရမယ ့ ် အချက ် ဟာ အဲဒီလောက ် ကို နည ် းလှပါကလား ။ 
ဒီတော ့ စောင ့ ် ရှောက ် မှု တာဝန ် ဆိုင ် ရာ အဲဒီလို ယူဆချက ် ကိုတချိန ် တည ် းမှာ ပိုပို အန ္ တရာယ ် များ ရင ် ဆိုင ် လာနေရတဲ ့ ဒီမိုကရေစီ အနှစ ် သာရများဆီကိုပါ တိုးချဲ ့ စောင ့ ် ရှောက ် ပေးရမယ ့ ် အချိန ် ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ၊ အသက ် မွေးမှု လုပ ် ငန ် းအမျိုးမျိုးထဲမှာ စောင ့ ် ရှောက ် မှုဆိုင ် ရာ တာဝန ် ကို နားမလည ် ကြခြင ် းဟာ ဖြစ ် ကတတ ် ဆန ် း လုပ ် နေကြတယ ် ဆိုပြီး အလွယ ် တကူ စွပ ် စွဲစရာ ဖြစ ် လာန ် ုိင ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ အမှုမှာလိုပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းအတွက ် အရေးကြီး လိုအပ ် လှကြတဲ ့ အနှစ ် သာရတွေကိုတောင ် မှ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဂရုမစိုက ် ကြသလို ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် က ၊ အထောက ် အထားတွေနဲ ့ အတူ ၊ ဟန ် စားရ ် ဒ ် အဖွဲ ့ က ရစရာမရှိအောင ် ရှုတ ် ချထားတဲ ့ မီဒီယာတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အမွေရ ခံစားနေကြရတဲ ့ ထိခိုက ် ပျက ် စီးလွယ ် တဲ ့ ဒီမိုကရေစီ လုပ ် နည ် းလုပ ် ဟန ် တွေကို ထိုးနှက ် နိုင ် တဲ ့ သို ့ မဟုတ ် ပျက ် ပြားထိပါးနိုင ် စေတဲ ့ အရာများကို ရှောင ် ရှားဖို ့ အတွက ် အရေးယူ လုပ ် ဆောင ် ခဲ ့ ကြတာကို ထောက ် ပြနိုင ် ပါသလား ။ 
ဒီလိုပြောလိုက ် လို ့ ဒီလို ပြောဆိုမှုတွေဟာ လွယ ် လွယ ် နဲ ့ ဆင ် ဆာလုပ ် ရေးဆီကို ၊ တနည ် း မိမိကိုမိမိ ဆင ် ဆာလုပ ် ရေးဆီကို ဆိုက ် ရောက ် လာမယ ် လို ့ ဆင ် ခြေပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ကတော ့ အဲဒါမျိုးကို လက ် မခံပါ ။ 
တကယ ် တော ့ လွတ ် လပ ် စွာ ထုတ ် ဖေါ ် ပြောဆိုခွင ့ ် ကို ပိုပြီးကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ စိတ ် ဓါတ ် ရေး နဲ ့ လူမှုရေး တာဝန ် တွေနဲ ့ ချိန ် ခွင ် လျှာ မျှတအောင ် လုပ ် နိုင ် ကြရပါမယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် ဟာ ရုပ ် ရှင ် ထုတ ် လုပ ် ရေး ကျွန ် တော ့ ် ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ သာဓကဖြင ့ ် ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလို အသက ် မွေး လုပ ် ကိုင ် ရာမှာ ရုပ ် ရှင ် ထုတ ် လုပ ် လိုသူဟာ သူရဲ ့ အလုပ ် ကို ၊ သူကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ ဘဝအတွက ် ၊ သူ ့ မိသားစုအတွက ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး နေထိုင ် နေကြရတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးရဲ ့ အနာဂါတ ် အတွက ် ၊ သင ့ ် တင ့ ် တယ ် လို ့ ခံယူထားကြတဲ ့ တန ် ဖိုးများရဲ ့ ဘောင ် အပြင ် မှာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် အထက ် မှာ ထားရှိရမယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် လက ် မခံခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါထက ် ကိုတောင ် ရှေ ့ ကို သွားလိုက ် တယ ် ။ 
တာဝန ် သိတတ ် တဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ထုတ ် လုပ ် သူ တစ ် ဦးဟာ သူရဲ ့ အလုပ ် ကို သူကိုယ ် တိုင ် နေထိုင ် ချင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးအတွက ် ဟုတ ် မှန ် တယ ် လို ့ ပြောမရနိုင ် တော ့ တဲ ့ အဆင ့ ် မျိုးဆီကို တန ် ဖိုးလျှောကျသွားတာမျိုးကို ဘယ ် တော ့ မှ ခွင ့ ် မပြုသင ့ ် ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ် အမြင ် ကို ပြောရရင ် ၊ ရုပ ် ရှင ် ထုတ ် လုပ ် သူတွေ ၊ သတင ် းစာဆရာတွေ ၊ ဘလော ့ ရေးကြသူတွေတောင ် ၊ အားလုံးတို ့ ဟာ သူတို ့ မီဒီယာတွေရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စွမ ် းပကားတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ထက ် မြက ် တဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုများနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် လုပ ် ကိုင ် ပေးကြမယ ် ဆိုတဲ ့ လူမှုရေး မျှော ် လင ့ ် ချက ် များကို ရင ် ဆိုင ် တုံ ့ ပြန ် ပေးရန ် လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ မလုပ ် မနေရ တာဝန ် ပါလို ့ ပြောမရတာ မှန ် ပေမဲ ့ ၊ ပါရမီရှိကြတဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ထုတ ် လုပ ် သူ ၊ တာဝန ် သိတတ ် တဲ ့ သတင ် းစာဆရာ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အမြဲတမ ် း သတိရနေကြရန ် လိုတာက ၊ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေး လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် နဲ ့ အဲဒါရဲ ့ မိတ ် ဖက ် ဖြစ ် တဲ ့ ဖန ် တီးရေး လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ဆိုတာတွေဟာ အနောက ် တိုင ် း အယူအဆတွေထဲမှာ ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ ကြတာ သိပ ် မကြာလှသေးပါဘူး ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ မကြာခဏဆိုသလို အဲဒါကို သိပ ် အရေး မထားကြပါဘူး ၊ အဲဒါကြောင ့ ် ပဲ လျင ် မြန ် စွာ တန ် ဖိုးကျဆင ် းသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ လွယ ် လွယ ် နဲ ့ ပျောက ် ဆုံးသွားနိုင ် တဲ ့ ဆုလာဘ ် ပါ ၊ ပျောက ် သွားပြီဆိုရင ် တော ့ ၊ ပြန ် ပြီး ရယူရေးဟာ သိပ ် သိပ ် ကို ခဲယဉ ် းမှာ သေချာပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါကို ခုခံကာကွယ ် ဖို ့ အတွက ် ပထမဦးဆုံး အချက ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ စံနှုန ် းတွေပဲ ဖြစ ် ရပါမယ ် ၊ ဆင ် ဆာအဖွဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် ဥပဒေပြုလွှတ ် တော ် မှ ပြဌာန ် းထားတာ မဟုတ ် ဘဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ စံနှုန ် းများ နှင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ ဂုဏ ် သိက ္ ခာ ဖြစ ် ရပါမယ ် ။ 
အတူတူ အလုပ ် လုပ ် ကြရသူတို ့ နဲ ့ ဆက ် ဆံနေစဉ ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဂုဏ ် သိက ္ ခာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ လုပ ် ကိုင ် ကြရာမှာ လိုက ် နာကြတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် စံနှုန ် းတွေပါပဲ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အဲဒီလို စံနှုန ် းများဟာ ရေရှည ် လူမှုရေး ရည ် မှန ် းချက ် များနဲ ့ ဆက ် စပ ် ဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါတွေဟာ စုပေါင ် း တာဝန ် ယူကြရမှုရဲ ့ အပိုင ် းတစ ် ပိုင ် းပါ ။ ၊ အနုပညာရှင ် ဒါမှမဟုတ ် သတင ် းစာဆရာက ကမ ္ ဘာကြီးကို အရှိကိုအရှိအတိုင ် း ဆက ် ဆံရန ် တာဝန ် ရှိပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒါကျပြန ် တော ့ ၊ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကို စီမံအုပ ် ချုပ ် နေကြသူတို ့ ရဲ ့ တာဝန ် များနဲ ့ အချိတ ် အဆက ် ကိုက ် ညီမှသာ ၊ အဲဒီလို ကမ ္ ဘာကြီးကို ရင ် ဆိုင ် နိုင ် မှာဖြစ ် ပြီး ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ပြဿာနတွေကို လွဲမှားစွာ စီရင ် ဆုံးဖြတ ် ပေးတာမျိုး လုံး၀ မဖြစ ် သင ့ ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ နောက ် ဆုံး နှစ ် နှစ ် လောက ် အတွင ် းမှာ ကွက ် ကွက ် ကွင ် းကွင ် း မြင ် လာကြရသလို ၊ အဲဒီလို တာဝန ် သိစိတ ် တော ် တော ် များဟာ မီဒီယာ တော ် တော ် များတို ့ ရဲ ့ လက ် ချက ် ကြောင ့ ် လျော ့ ရဲကျဆင ် း သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါ ရဲ ့ အကျိုးဆက ် တစ ် ခုအဖြစ ် အနောက ် နိုင ် ငံများမှာ ၊ အတိုက ် အခံတို ့ က သိပ ် ကို အလွယ ် မြင ် လိုတဲ ့ မူဝါဒများကို ကျင ့ ် သုံးနေကြကာ အတော ် ကလေးကို စိတ ် ပျက ် နေကြတဲ ့ သက ် ကြီး မျိုးဆက ် များအား သူတို ့ ရဲ ့ တင ် ပြချက ် တွေဟာ အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် ဒီနေ ့ လူငယ ် တချို ့ တို ့ ရဲ ့ အကြားမှာ တွေ ့ မြင ် ရတတ ် တဲ ့ ဘာကိုမှ စိတ ် မဝင ် စားမှု နှင ့ ် သမရိုးကျ စွဲလမ ် းမှုများနဲ ့ အတူ အလားတူ နဲ ့ အခြားသော မျက ် မှောက ် ခေတ ် ဖောက ် ပြန ် မှုတွေ ပူးပေါင ် းမိကြတဲ ့ အခါမှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝကို တက ် ကြွစွာ ၊ သိရှိနားလည ် လျက ် လက ် တွဲပါ၀ကြမယ ့ ် အစား အပြင ် ကို တွန ် းထုတ ် ပစ ် နေပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါကို အလေးပေး ထောက ် ပြလိုပါတယ ် ။ 
လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် အတွက ် တိုက ် ပွဲဝင ် နေကြတဲ ့ အတက ် ကြွဆုံး သူတို ့ က ဒွန ် နိုဟူး နဲ ့ စတီဗင ် ဆန ် တို ့ ရဲ ့ အမှုကို တရားရုံးထဲမှာ ထည ့ ် စဉ ် းစားဖို ့ တောင ် မလိုဘူး သူဟာ ဂျင ် ဂျားဘီယာကို ဆက ် ပြီး ရောင ် းနေခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် စတီဗင ် ဆန ် ဟာ သူ ့ လုပ ် ငန ် းကို ပိတ ် ပစ ် ခဲ ့ ရမှာ ရှင ် းနေတယ ် လို ့ ဆင ် ခြေပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အစိုးရဟာ ကိစ ္ စမျိုးအတွက ် စောင ့ ် ရှောက ် မှုဆိုင ် ရာ တာဝန ် ကို ချမှတ ် ပေးဖို ့ တာဝန ် လေး ရှိတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုက ထင ် မြင ် ကြပြီး အဲဒါအတွက ် သော ့ ချက ် စကားလုံးက သင ့ ် တော ် မှုပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ထိုသူတို ့ ဟာ တာဝန ် ကို သင ့ ် တင ့ ် စွာ ယူခဲ ့ ကြသလား ၊ သူတို ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေရဲ ့ အကျိုးဆက ် များကို တင ် ကြိုထည ့ ် တွက ် ခဲ ့ ကြသလား ဆိုတာကို တရားသူကြီးတို ့ က ဆန ် းစစ ် ကြရပါမယ ် ။ 
အစိုးရက အားလုံးကို လွန ် ကဲစွာ ချုပ ် ကိုင ် ထားတာကို လက ် ညှိုးထိုးပြကြမယ ့ ် အစား ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီမိုကရေစီကို ခံယူချက ် တွေရဲ ့ အနှစ ် သာရများ နဲ ့ လေသံကို ချမှတ ် ပေးနေကြတဲ ့ မီဒီယာထဲက ပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေ အပေါ ် မှာပါ ခုနက ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောခဲ ့ ကြတဲ ့ တာဝန ် သိတတ ် မှု သတ ် မှတ ် ချက ် များကို ကျင ့ ် သုံးကြရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ဒီမိုကရေစီဆိုတာ လက ် တွေ ့ အလုပ ် လုပ ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် တာဝန ် သိ အမျိုးသားများ နဲ ့ အမျိုးသမီးများက အချိန ် ယူပြီး ခက ် ခဲ ့ တဲ ့ ၊ ရံဖန ် ရံခါမှာ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ပြဿနာများကို သိနားလည ် ဖို ့ နဲ ့ ငြင ် းခုံဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အဲဒီလို နားလည ် မှုရရှိဖို ့ ကြိုးပမ ် းအားထုတ ် ကြတဲ ့ ဝန ် းကျင ် အခြေအနေဟာ ၊ သဘောတူညီရေးဆီကို မဟုတ ် တောင ် ၊ ယုတ ် စွအားဖြင ့ ် အလုပ ် ဖြစ ် ထွန ် းရေး နဲ ့ အပေးယူပြုလုပ ် ရေးဆီကို ရှေ ့ ရှုဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
တဖန ် အဲဒီလို ရှိနေကြတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုများ အတွင ် းမှာကျတော ့ နိုင ် ငံရေးဟာ ဦးစားပေးမှုများ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ဘယ ် နေရာမှာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဘယ ် အချိန ် မှာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပဍိပက ္ ခဖြစ ် နေကြတဲ ့ ဦးစားပေးမှုများကို လက ် တွေ ့ အချက ် များကို အခြေခံလျက ် စေ ့ စပ ် ပေးမှု ဖြစ ် ပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ အချက ် အလက ် တွေ ကိုယ ် နှိုက ် ကိုက လွဲမှားနေကြတယ ် ဆိုရင ် ၊ ချမှတ ် ကြမယ ့ ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေဟာဖြင ့ ် ပြဿနာကို ပိုလို ့ ကို ရှုပ ် ထွေးလာစေပါမယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ ့ ဖိစီးမှုများနဲ ့ တင ် းမာမှုများဟာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း အပေါ ် ကို မလွှဲမရှောင ် ကျရောက ် လာမှာပါ ။ 
မီဒီယာများအနေနဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ လိုတာက ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍဟာ ဆွပေးရန ် လား ဒါမှမဟုတ ် သတင ် းတွေကို ဖေါ ် ပြပေးဖို ့ လား ဆိုတာပါပဲ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ၊ နောက ် ဆုံး ရရှိလာမှာက ယုံကြည ် အားကိုးမှု နဲ ့ ရှေ ့ ဆောင ် မှု ရလဒ ် တပုံစံ ခုခုပါပဲ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ငါးဆယ ် တုန ် းက ၊ သမ ္ မတ ဂျွန ် အက ် ဖ ် ကနေဒီဟာ သမိုင ် းဝင ် မိန ့ ် ခွန ် း နှစ ် ရပ ် ကို မြွက ် ကြားခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ပထမတခုက လက ် နက ် ဖျက ် သိမ ် းရေး ဖြစ ် ကာ ဒုတိယက လူ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် များနဲ ့ သက ် ဆိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပထမ မိန ့ ် ခွန ် းက ချက ် ချင ် းဆိုသလိုပဲ ညူကလီယား လက ် နက ် စမ ် းသပ ် မှု ပိတ ် ပင ် ရေးကို ပြုလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒုတိယတစ ် ခုကျတော ့ ၁၉၆၄ လူ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် များ ဥပဒေဆီ ဦးတည ် ခဲ ့ ပါတယ ် နှစ ် ခုစလုံးဟာ ရှေ ့ ကို တက ် လှမ ် းလိုက ် တဲ ့ ဧရာမ ခြေလှမ ် းကြီးတွေပါပဲ ။ 
ဒီမိုကရေစီဟာ ၊ ဦးဆောင ် မှု ကောင ် းမယ ် ပြီးတော ့ ကောင ် းမွန ် စွာ အသိပေးရှင ် းပြထားမယ ် ဆိုရင ် ၊ ဧရာမ အရာများကို တက ် လှမ ် းယူနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါ ့ အတွက ် လိုက ် နာရမယ ့ ် စည ် းကမ ် းချက ် တစ ် ရပ ် ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချပေးကြသူတွေ အဲဒီလို လုပ ် ကိုင ် နေကြတာဟာ သူတို ့ ကိုယ ် နှိုက ် ရဲ ့ အကျိုးစီးပွားများအတွက ် မဟုတ ် ဘဲ ပြည ် သူ တရပ ် လုံး အတွက ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကို ယုံကြည ် မှု ရှိဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လက ် တွေ ့ အချက ် များကို အခြေခံထားကြတဲ ့ ရှင ် းလင ် းပြတ ် သားစွာ ချပြထားတဲ ့ ရွေးစရာများ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ လိုရင ် လိုသလို ချယ ် လှယ ် နိုင ် စွမ ် း ရှိကြတဲ ့ ကော ် ပိုးရေးရှင ် းကြီးတွေက တွန ် းအားပေးနေကြတဲ ့ ကျဉ ် းမြောင ် းလှတဲ ့ အကျိုးစီးပွားများ မဟုတ ် ဘဲ ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် များကို ချမှတ ် ရမှာ အသုံးပြုနိုင ် ကြမယ ့ ် တိကျပြတ ် သားသော ဖက ် လိုက ် ခြင ် း မရှိသော အချက ် အလက ် များ ဖြစ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကလေးများအတွက ် ပြီးတော ့ ကလေးများရဲ ့ ကလေးများအတွက ် သင ့ ် တင ့ ် ပြီး ကျေနပ ် ဖွယ ် ကောင ် းတဲ ့ ဘဝမျိုးကို စီမံပေးလိုကြပါက တက ် ကြွလှုပ ် ရှားနေကာ ၊ တာရှည ် ကြာမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရမယ ့ ် ဒီမိုကရေစီမျိုးကို ကျွန ် တော ် တို ့ ထူထောင ် ပေးလိုကြပါက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စောင ့ ် ရှောက ် မှု တာဝန ် ကို အတတ ် နိုင ် ဆုံး အစွမ ် းကုန ် ကျင ့ ် သုံးကြရန ် လိုအပ ် လှပါတယ ် ။ 
အခုလို ကျွန ် တော ့ ် ကို နားဆင ် အားပေးကြတာကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် မ ဒီနေ ့ ပြဿနာတစ ် ခု အကြောင ် းပြောဖို ့ ဒီနေရာကို ရောက ် လာ ရတာပါ 
သိပ ် ကို ရိုးရှင ် းပေမယ ့ ် ပျက ် စီးရာ ပျက ် စီးကြောင ် း ပြဿနာ တစ ် ခုပါ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို ပျံ ့ နှံ ့ ပြီး ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို သက ် ရောက ် နေတဲ ့ ပြဿနာ တစ ် ခုပါ ။ 
အဲ ့ ဒီပြဿနာကတော ့ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကြားလိုက ် ရတော ့ တကယ ့ ် ကို ပျင ် းစရာ ကောင ် းပြီး နည ် းပညာပိုင ် းဆိုင ် ရာ အကြောင ် းအရာတစ ် ခုလို ့ ထင ် သွားတယ ် မဟုတ ် လားရှင ် 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ တစ ် ခါတစ ် ရံ တကယ ့ ် ကို ဆိုးရွားလှတဲ ့ ပြစ ် မှုတွေရဲ ့ ပြစ ် မှုတွေရဲ ့ တရားခံ တွေကို ရှာဖွေရခက ် ခဲအောင ် တစ ် ခါတစ ် ရံ လုံး၀ရှာဖွေဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် အောင ် ကို လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဒီနေရာမှာ ရှင ် တို ့ တွေကို ဒါတွေဘာကြောင ့ ် ပြောနေတာပါလဲ ။ 
ကျွန ် မအထင ် ကျွန ် မက ရာသက ် ပန ် ပြဿနာရှာသူတစ ် ယောက ် ပဲပေါ ့ လေ ။ ကျွန ် မမိဘတွေက ကျွန ် မနဲ ့ အမြွှာအစ ် ကို ကို လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ကို မေးခွန ် းထုတ ် တတ ် ရမယ ် လို ့ သင ် ပေးတုန ် း က တစ ် နေ ့ ဘာဖြစ ် လာမယ ် ဆိုတာကို သူတို ့ သိပုံမရပါဘူး 
(ရယ ် သံများ) မဟုတ ် မခံ ဆယ ် ကျော ် သက ် အရွယ ် မှာ မိဘတွေရဲ ့ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး မေးခွန ် းတွေ အရမ ် းထုတ ် လာတော ့ သူတို ့ တွေ နောင ် တရလာမိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မကျောင ် းက ဆရာ ဆရာမတွေကလည ် း ဒီအချက ် ကို သဘောမတွေ ့ လှပါဘူး ။ 
ဒီမယ ် ရှင ့ ် အသက ် ငါးနှစ ် အရွယ ် လောက ် ကတည ် းက “ဘာကြောင ့ ် လဲ ” ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းကို ကျွန ် မအမြဲမေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် ကမ ္ ဘာက နေကို လှည ့ ် ပတ ် နေရတာလဲ ၊ 
သွေးက ဘာကြောင ့ ် နီတာလဲ ၊ 
ကျောင ် းကို ဘာလို ့ သွားရတာလဲ 
ဆရာ ဆရာမတွေ အာဏာရှိသူတွေကို ဘာကြောင ့ ် ရိုသေရတာလဲ ၊ 
အဲဒီ “ဘာကြောင ့ ် လဲ ” ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် သမျှ အားလုံးရဲ ့ အခြေခံ ဇာစ ် မြစ ် ဖြစ ် လာမယ ် ဆိုတာ အဲ ့ ဒီအချိန ် တုန ် းကတော ့ မသိခဲ ့ သလောက ် ပါပဲ ၊ 
ကျွန ် မအသက ် နှစ ် ဆယ ် ကျော ် အရွယ ် ကလည ် း (အလွန ် ကြာလေပြီးသော ကာလပေါ ့) အဲဒီလိုဖြစ ် ခဲ ့ ပြန ် ပါတယ ် လန ် ဒန ် မြောက ် ပိုင ် းရဲ ့ မိုးတွေရွာနေတဲ ့ တနင ် ္ ဂနွေနေ ့ လယ ် ခင ် းတစ ် ခုမှာ ဆိုင ် မွန ် တေလာ နဲ ့ ပက ် ထရစ ် အဲလေ တို ့ နဲ ့ အတူထ ် ိုင ် နေခိုက ် ပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုအဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ ရုံးခန ် းမှာ ထွက ် စာတစ ် စောင ် အတွက ် စာအိတ ် တွေထည ့ ် ပြီး အလုပ ် ရှုပ ် နေကြပါတယ ် ။ 
ထုံးစံအတိုင ် း ကမ ္ ဘာ ့ ပြဿနာတွေအကြောင ် း ကျွန ် မတို ့ ပြောနေပါတယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် တော ့ ကမ ္ ဘောဒီးယားနိုင ် ငံက ပြည ် တွင ် းစစ ် အကြောင ် းပြောနေတာပါ ။ 
အဲဒီအကြောင ် းကို အရင ် ကလည ် းအကြိမ ် ပေါင ် းများစွာ ပြောဖြစ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီတစ ် ခါမှာတော ့ ပြောနေရာကရုတ ် တရက ် ရပ ် သွားပြီး တစ ် ယောက ် ကို တစ ် ယောက ် ကြည ့ ် လိုက ် မိပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ပြောလိုက ် မိပါတယ ် “ဒါကိုပြောင ် းဖို ့ တို ့ တွေ ဘာလို ့ မကြိုးစားကြတာလဲ ” ။ 
အဲဒီနည ် းနည ် းကြောင ် တဲ ့ မေးခွန ် းကအစပြုပြီး ဆယ ် စုနှစ ် နှစ ် ခုအကြာ စစ ် မြေပြင ် က စိန ် တွေနဲ ့ ငွေကြေးထောက ် ပံ ့ ထားတဲ ့ စစ ် ပွဲအကြောင ် း ကမ ္ ဘာကို တပ ် လှန ့ ် အသိပေးလှုံ ့ ဆော ် မှုအပါအဝင ် များစွာသော လှုံ ့ ဆော ် လှုပ ် ရှားမှုတွေ ပြီးသွားတဲ ့ နောက ် အဲဒီအူကြောင ် ကြောင ် မေးခွန ် းက နေ စတင ် ခဲ ့ တဲ ့ “ကမ ္ ဘာ ့ မြေသက ် သေ ” အဖွဲ ့ အစည ် းဟာ အခုဆိုရင ် လှုံ ့ ဆော ် သူတွေ စုံစမ ် းလေ ့ လာသူတွေ စာနယ ် ဇင ် းဆရာတွေ ရှေ ့ နေ တွေ အင ် အားပေါင ် းရှစ ် ဆယ ် ကျော ် နဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းထားတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးဖြစ ် နေပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို တစ ် ခုတည ် းသော ယုံကြည ် ချက ် ကမောင ် းနှင ် နေတာပါ ။ အဲဒါကတော ့ အပြောင ် းအလဲဆိုတာ တကယ ် ဖြစ ် လာနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ယုံကြည ် ချက ် ပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ “ကမ ္ ဘာမြေသက ် သေ ” အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးက ဘာတွေလုပ ် ပါသလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ စုံစမ ် းစစ ် ဆေးတယ ် ၊ တင ် ပြတယ ် ၊ အဓိကရုဏ ် းတွေကို ငွေကြေးထောက ် ပံ ့ တဲ ့ နောက ် ကွယ ် က လူတွေ နိုင ် ငံတော ် ခိုးယူမှုလို ့ လည ် းသိကြတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံသားတွေဆီက ဒေါ ် လာသန ် းပေါင ် းများစွာ ခိုးယူမှုတွေ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် ဖျက ် ဆီးမှုတွေရဲ ့ နောက ် ကွယ ် ကလူတွေကို ဖော ် ထုတ ် တယ ် 
အဲဒီနောက ် စနစ ် တစ ် ခုလုံးကို ပြောင ် းလဲဖို ့ လှုံ ့ ဆော ် မှုတွေ အလေးအနက ် လုပ ် ဆောင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒါကို လုပ ် နေရတဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ကတော ့ ရေနံ စိန ် နဲ ့ သစ ် တော စတဲ ့ သဘာဝအရင ် းအမြစ ် ကြွယ ် ဝတဲ ့ တိုင ် းပြည ် တွေဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အဆင ် းရဲဆုံး ဖိနှိပ ် ဒဏ ် အခံရဆုံး ပြည ် သူတွေနေထိုင ် ရာ တိုင ် းပြည ် တွေဖြစ ် နေလို ့ ပါပဲ ။ 
ဒီလို တရားမမျှတမှုအတော ် များများကို ဖြစ ် လာစေနိုင ် တာကတော ့ လက ် ရှိလက ် ခံကျင ့ ် သုံးနေတဲ ့ စီးပွားရေးကျင ့ ် ထုံးတွေပါပဲ ။ 
အဲဒီထဲမှာ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများကလည ် း တစ ် ခုအပါအဝင ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စုံစမ ် းစစ ် ဆေးမှုတွေမှာ ဒီအမည ် ္ မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် တွေ ့ ဖူးပါတယ ် ။ ရင ် ဆိုင ် တွေ ့ ဖူးပါတယ ် ဥပမာအားဖြင ့ ် ကွန ် ဂိုဒီမိုကရက ် တစ ် သမ ္ မတနိုင ် ငံမှာ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေပါဝင ် တဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် သဘောတူညီမှုများက ကမ ္ ဘာ ့ အဆင ် းရဲဆုံးပြည ် သူတွေဆီကနေ ဒေါ ် လာတစ ် ဘီလျံကျော ် မတရားယူခဲ ့ ပုံကို ဖော ် ထုတ ် ခဲ ့ တုန ် းကပါ ။ 
ဒီငွေပမာဏဟာ ၎ င ် းတိုင ် းပြည ် ရဲ ့ ကျန ် းမာရေးနဲ ့ ပညာရေး အသုံးစရိတ ် နှစ ် မျိုးပေါင ် းရဲ ့ နှစ ် ဆရှိပါတယ ် ။ 
ဒါ ့ အပြင ် လိုင ် ဘေးရီးယားနိုင ် ငံ မှာ နိုင ် ငံတကာ သစ ် ခိုးထုတ ် ရေး ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုက နာမည ် ခံကုမ ္ ပဏီတွေကို သုံးပြီး လိုင ် ဘေးရီးယားနိုင ် ငံရဲ ့ ထူးခြားလှတဲ ့ သစ ် တောတွေကို အပိုင ် သိမ ် းဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ တုန ် းက 
မလေးရှားနိုင ် ငံ ဆာရာဝပ ် ပြည ် နယ ် မှာ နိုင ် ငံရေးခြစားမှုကနေ သစ ် တောတွေဖျက ် ဆီးတွေဖြစ ် လာစေတုန ် းကလည ် း 
ဒီအမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများကို အသုံးပြုခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
မလေးရှားဝန ် ကြီးချုပ ် ဟောင ် း ရဲ ့ မိသားစုဝင ် တွေနဲ ့ ေ႔ရှနေတစ ် ဦးတို ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အသွင ် းပြောင ် းစုံထောက ် တစ ် ဦးကို အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေသုံးပြီး သင ် ္ ကာမကင ် းဖွယ ် သဘောတူစာချုပ ် တွေ ချုပ ် ဆိုပုံတွေကိုကျွန ် မတို ့ လျှို ့ ဝှက ် ရိုက ် ကူးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စိတ ် ပျက ် စရာကောင ် းတာကတော ့ အလားတူကိစ ္ စမျိုးတွေ ဘဝရပ ် တည ် မှုမျိုးစုံမှာ ဖြစ ် နေတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
တကယ ့ ် ကို ကြီးမားလှတဲ ့ ပမာဏကို မြင ် ကွင ် းရှေ ့ မှာပင ် မျက ် ကွယ ် ပြုထားတဲ ့ ပြဿနာတစ ် ရပ ် ဆိုတာ အမှန ် ပါပဲ 
ရက ် စက ် လှတဲ ့ မက ္ ကဆီကန ် မူးယစ ် ဆေးဂိုဏ ် း ဇီတာ ဟာ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများသုံးပြီး အမြတ ် ငွေကြေးတွေကို ခဝါချခဲ ့ သလို တစ ် ဖက ် မှာလည ် း သူတို ့ ရဲ ့ မူးယစ ် ဆက ် နွယ ် အကြမ ် းဖက ် မှုတွေက အမေရိကတိုက ် နှစ ် ခုလုံးက လူထုတွေကို တစ ် စဆီ ဖြစ ် အောင ် ထိုးနှက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အမေရိကန ် နိုင ် ငံမှာ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုက အခွန ် ကြွေးတွေဖြစ ် စေပြီး ဥပဒေကြောင ် းဆိုင ် ရာကုန ် ကျစရိတ ် ငွေအပုံလိုက ် သုံးစွဲကာ အိမ ် ပိုင ် ရှင ် တွေကို ရွေးချယ ် ခိုင ် းပါတယ ် အကြွေးဆပ ် ရင ် ဆပ ် မဟုတ ် ရင ် အိမ ် ကိုထိုးအပ ် ဆိုတာမျိုးပါ ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါရှင ် / တစ ် ခါတစ ် ရံ ဒေါ ် လာရာဂဏန ် းလောက ် အကြွေးတင ် တာနဲ ့ ကိုယ ့ ် တစ ် အိမ ် လုံးဆုံးရှုံးရမယ ် လို ့ ခြိမ ် းခြောက ် တာမျိုးပါ ။ ကိုယ ် ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ သူဟာ ဘယ ် သူဘယ ် ဝါမှန ် းတောင ် မသိရနိုင ် တာမျိုးပါ ။ 
အခုတော ့ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ စီးပွားရေးပိတ ် ဆို ့ မှုဥပဒေတွေကို ချိုးဖောက ် ရာမှာလည ် း ထူးချွန ် လှပါတယ ် ။ 
အီရန ် အစိုးရတွေ ့ ရှိချိန ် မှာ အဲဒီ ့ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီဟာ အမေရိကန ် စီးပွားရေးပိတ ် ဆို ့ မှုတွေကြားကပဲ နာမည ် ခံကုမ ္ ပဏီတွေကနေတစ ် ဆင ့ ် ရိပ ် သာ ၅ လမ ် း မဟတ ် တန ် မြို ့ လယ ် ခေါင ် မှာ အဆောက ် အအုံတစ ် လုံးပ ် ိုင ် ဆိုင ် ထားပါတယ ် ။ 
ကတ ္ တီပါအားကစားဝတ ် စုံတွေထုတ ် လုပ ် ရာ ဂျူ ့ စီကိုချာ နဲ ့ အခြားသော ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ ဒီအချက ် ကို မသိပဲ အဲဒီအဆောက ် အအုံမှာ ရုံးခန ် းတွေငှားရမ ် းဖွင ့ ် လှစ ် ထားပါတယ ် ။ 
သာဓကဖြစ ် ရပ ် တွေအများကြီးရှိပါတယ ် ။ ဥရောပ မြင ် းသားအရှုပ ် တော ် ပုံ ၊ အီတလီမာဖီးယားဂိုဏ ် းတွေမှာ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများကို ဆယ ် ခုနှစ ် ပေါင ် းများစွာ သုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒေါ ် လာသန ် းတစ ် ရာတန ် အမေရိကန ် ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှုဆိုင ် ရာလိမ ် လည ် မှုနဲ ့ ၁၉၉၀ အစောပိုင ် းကာလများရဲ ့ အရှေ ့ ဥရောပက စစ ် ပွဲတွေအပါအဝင ် ကမ ္ ဘာတလွှားမှစစ ် ပွဲတွေကို လက ် နက ် ရောင ် းချခဲ ့ မှုတွေမှာလည ် း အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများကို သုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
မကြာသေးမီလေးကမှဖြစ ် ပွားခဲ ့ တဲ ့ ယူကရိန ် းတော ် လှန ် ရေးမှာတောင ် အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများပေါ ် ပေါ ် ထင ် ထင ် ဖြစ ် လာပါသေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အပါအဝင ် အခြားသူတွေက ဒီအမှုတွေဖော ် ထုတ ် နေသည ့ ် တိုင ် လက ် ရှိစနစ ် တွေကြောင ့ ် မဖော ် ထုတ ် နိုင ် သေးတဲ ့ အမှုတွေအများကြီးရှိပါသေးတယ ် ။ 
ရိုးရှင ် းတဲ ့ အမှန ် တရားကတော ့ ကြမ ် းကြုတ ် လှတဲ ့ ပြစ ် မှုတွေရဲ ့ တရားခံတွေ ကျွန ် မတို ့ ရှင ် တို ့ ဆီကနေ ဒေါ ် လာသန ် းပေါင ် းများစွာ ခိုးယူခဲ ့ သူတွေဟာ ဒေါ ် လာသန ် းပေါင ် းများစွာ ခိုးယူခဲ ့ သူတွေဟာကန ့ ် လန ် ကာနောက ် ကွယ ် မှာရှိနေတုန ် းပါပဲ ။ ကန ့ ် လန ် ကာနောက ် ကွယ ် မှာရှိနေတုန ် းပါပဲ တရားဥပဒေကို အသုံးချပြီး တာဝန ် ခံမှုကို အလွယ ် လေး ခေါင ် းရှောင ် နေကြပါတယ ် 
တကယ ် တော ့ ဒါဟာ မတရားပါဘူးရှင ် ။ 
ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ က ကျွန ် မကိုမေးကောင ် းမေးပါလိမ ့ ် မယ ် အမည ် ္ မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီဆိုတာ ဘာလဲ မည ် သူတစ ် ဦးတစ ် ယောက ် မျှမသိဘဲနဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုလုံးဖွင ့ ် လှစ ် အသုံးချနိုင ် တယ ် ဆိုတာ ဖြစ ် နိုင ် ပါ ့ မလား ။ 
ဖြေရမယ ် ဆိုရင ် တော ့ ဖြစ ် န ် ိုင ် ပါတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
ရှင ် တို ့ တွေလည ် းကျွန ် မလိုမျိုးဆိုရင ် ကိုယ ် တိုင ် ကိုယ ် ကျ မြင ် ဖူးချင ် ကြပါမယ ် ။ ကျွန ် မလက ် တွေ ့ ပြပါရစေ ။ 
ပထမဦးဆုံးအနေနဲ ့ ကိုယ ် ဘယ ် မှာ ကုမ ္ ပဏီထောင ် ချင ် လည ် းဆိုတာ စဉ ် းစားရပါမယ ် ။ 
ဒီအခါ မက ် လောက ် စရာ အခွန ် ကင ် းလွတ ် ရာ အပူပိုင ် းကျွန ် းတစ ် ခုခုကို မြင ် ယောင ် မိပါမယ ် အမှန ် တော ့ တုန ် လှုပ ် စရာကောင ် းလောက ် အောင ် ပဲ ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတိ လန ် ဒန ် စင ် စစ ် ယူကေတစ ် ခုလုံးဟာ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုတည ် ထောင ် ဖို ့ ကမ ္ ဘာ ့ အလွယ ် ကူဆုံးဒေသတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ ယူကေထက ် ပိုကောင ် းတာရှိပါသေးတယ ် ။ 
ပြောရမှာတော ့ အားနာပါတယ ် အမေရိကပါ ။ 
ရှင ် တို ့ သိမလားမသိဘူး အမေရိကရဲ ့ ပြည ် နယ ် တချို ့ မှာ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုဖွင ့ ် ရတာ စာကြည ့ ် တိုက ် ကတ ် လုပ ် ရလောက ် တောင ် ကိုယ ် ရေးအချက ် အလက ် မလိုပါဘူးလေ ။ ဥပမာအားဖြင ့ ် အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတည ် ထောင ် ဖို ့ အလွယ ် ကူဆုံးဒေသတွေထဲက တစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ ဒယ ် လာဝဲ လို ပြည ် နယ ် မျိုးပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီ အမေရိကမှာ ဒယ ် လာဝဲမှာ ကုမ ္ ပဏီထောင ် ပြီပဲထားပါတော ့ ရှင ် ကအွန ် လိုင ် းပေါ ် တက ် ပြီး ကုမ ္ ပဏီဝန ် ဆောင ် မှုပေးသူကို ရှာဖွေရုံပါပဲ ။ 
ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုထောင ် တဲ ့ နေရာမှာ ဝန ် ဆောင ် မှုပေးတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေရှိပါတယ ် ။ ဒါဟာ တကယ ့ ် ကို တရားဝင ် သမားစဉ ် ကျ စီးပွားရေးကျင ့ ် ထုံးတစ ် ခုဆိုတာလည ် းမမေ ့ လိုက ် ပါနဲ ့ ရှင ် ။ 
ဒီမှာ နမူနာတစ ် ခုပါ ရွေးချယ ် စရာအလားတူကုမ ္ ပဏီတွေ အများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
ရွေးပြီးသွားရင ် ကိုယ ် တည ် ထောင ် ချင ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီအမျိုးအစားကို ရွေးရပါမယ ် ။ ပြီးတဲ ့ နောက ် ဆက ် သွယ ် ရန ် အမည ် နဲ ့ လိပ ် စာ ဖြည ့ ် သွင ် းရပါမယ ် ။ 
စိတ ် မပူပါနဲ ့ ၊ ကိုယ ့ ် နာမည ် အရင ် းဖြစ ် စရာမလိုပါဘူး ။ 
ကိုယ ့ ် ရှေ ့ နေ အမည ် ဒါမှမဟုတ ် ဝန ် ဆောင ် မှုပေးသူရဲ ့ အမည ် ကို ဖြည ့ ် လည ် းရပါတယ ် ။ ဒီအချက ် တွေကို အများပြည ် သူရှေ ့ ချပြမှာလည ် းမဟုတ ် ပါဘူး 
အဲဒါတွေပြီးသွားတဲ ့ နောက ် မှာ ကုမ ္ ပဏီပိုင ် ရှင ် အမည ် ကို ဖြည ့ ် သွင ် းရပါမယ ် ။ 
ဒီအပိုင ် းက အဓိကအပိုင ် းပါ ၊ ဒီနေရာမှာလည ် း ရှင ့ ် နာမည ် အရင ် းဖြစ ် ဖို ့ မလိုပြန ် ပါဘူးလေ ။ တီထွင ် ကြံဆလို ့ ရပါတယ ် ။နာမည ် ခံဆိုတာကတော ့ တရားဝင ် အခကြေးငွေ ယူပြီး 
ကိုယ ် တည ် ထောင ် ထားတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီရဲ ့ ပိုင ် ရှင ် အမည ် ခံပေးကြသူတွေပါ ။ 
တကယ ် လို ့ ရှင ် က ဘယ ် သူတစ ် ဦးတစ ် ယောက ် ကို မပါဝင ် မပတ ် သက ် စေချင ် ဘူးဆိုရင ် လူအစစ ် ဖြစ ် စရာတောင ် မလိုပါဘူး ။ 
အခြားကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုဖြစ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ကုမ ္ ပဏီကို အမည ် ပေး အချက ် အလက ် အချို ့ ဖြည ့ ် ပြီး ငွေပေးချေလိုက ် ရုံပါပဲလေ ။ 
အဲဒီမှာ ဝန ် ဆောင ် မှုပေးတဲ ့ ဝက ် ဆိုက ် က နာရီပိုင ် းလိုက ် အချိန ် ယူပြီး ဆက ် လက ် ဆောင ် ရွက ် သွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီမှာအောင ် မြင ် သွားပြီးသွားပါပြီ ။ ဆယ ် မိနစ ် လောက ် အွန ် လ ် ိုင ် းရှော ့ ပင ် းထွက ် လိုက ် ရုံနဲ ့ ကိုယ ် တိုင ် ကိုယ ် ကျ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခု ထောင ် ပြီးသွားပါပြီ ။ 
လွယ ် ကူရုံတင ် မက အကုန ် အကျသက ် သာလွန ် းလှပါတယ ် ။ အပြည ့ ် အဝလည ် း တရားဝင ် ပါတယ ် ။ 
ပျော ် စရာက ဒီမှာတင ် မဆုံးသေးပါဘူး ၊ ဒီထက ် ပိုပြီးတော ့ အမည ် မဲ ့ လုပ ် ချင ် နိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒါလည ် းပြဿနာမရှိပါဘူး 
ဒီထက ် အလွှာတွေ ကုမ ္ ပဏီပိုင ် ကုမ ္ ပဏီတွေ ထပ ် ဖြည ့ ် လို ့ ရပါသေးပါတယ ် 
နိုင ် ငံပေါင ် းများစွာမှာ ကုမ ္ ပဏီရာပေါင ် းများစွာကို သုံးပြီး အလွှာတွေ ရာပေါင ် းများစွာလုပ ် ထားလို ့ ရပါတယ ် ။ ဧရာမကွန ် ရက ် ကြီးတစ ် ခုလိုပါပဲ ။ အလွှာတစ ် ခုစီက အမည ် မဲ ့ နေပါမယ ် 
အလွှာတစ ် ခုတိုးတိုင ် း ဥပဒေလိုက ် နာရေးဆောင ် ရွက ် ဖို ့ နဲ ့ အခြားသူတွေက ပိုင ် ရှင ် အစစ ် ကို ရှာဖို ့ ပိုလို ့ ခက ် ခဲသွားပါတယ ် ။ 
ဒီလိုတွေလုပ ် နေတာ ဘယ ် သူတွေအကျိုးအတွက ် ပါလဲ ၊ 
ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခု သို ့ မဟုတ ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ဦးတစ ် ယောက ် အကျိုးအတွက ် ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါဆိုရင ် ပြည ် သူတွေအကျိူးအတွက ် ကော ၊ 
ကုမ ္ ပဏီတွေကို ဒီလို အလွဲသုံးစားလုပ ် တာ ပြဿနာမရှိဘူးလားဆိုတာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးနဲ ့ ချီပြီး မဆွေးနွေးကြသေးပါဘူး ၊ 
ဒါဟာကျွန ် မတို ့ ကို ဘယ ် လိုသက ် ရောက ် နိုင ် မလဲ ၊ 
ကျွန ် မဟိုတစ ် လောက ကြားလိုက ် ရတဲ ့ ဥပမာတစ ် ခုကြောင ့ ် တကယ ့ ် ကိုခြောက ် ခြားရပါတယ ် ၊ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် ခုနှစ ် တစ ် ခုက ဘရေးနားဆားရေး က ညကလပ ် တစ ် ခု မှာ ဆိုးရွားလှတဲ ့ မီးလောင ် ကျွမ ် းမှုတစ ် ခုဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နှစ ် သစ ် ကူးမယ ့ ် ည မတိုင ် ခင ် တစ ် ရက ် အလို ညပါ ။ 
ပျော ် မြူးနေတဲ ့ လူသုံးထောင ် ကျော ် မှာ အများအပြားဟာ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေပါ ။ ဒီလူတွေကို လူတစ ် ထောင ် အတွက ် သာ ရည ် ရွယ ် တဲ ့ နေရာကို ထိုးသိပ ် ထည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကံဆိုးတာက မီးလည ် းလောင ် ရော ပလတ ် စတစ ် အလှဆင ် ပစ ္ စည ် းတွေက မျက ် နှာကျက ် ကနေ အရည ် ပျော ် ကျလာပါတယ ် ။ အဆိပ ် သင ့ ် မီးခိုးတွေ ကလပ ် တစ ် ခုလုံးကို ပြည ့ ် သွားပါတယ ် ။ 
လူတွေထွက ် ဖို ့ ကြိုးစားကြတော ့ မီးဘေးအရေးပေါ ် တံခါးအချို ့ ဟာ အသေပိတ ် ထားတာ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
လူပေါင ် း ၂၀၀ ကျော ် သေဆုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
၇၀၀ ကျော ် ဟာ အပြင ် ထွက ် ဖို ့ ကြိုးစားရင ် း ဒဏ ် ရာရခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒီဖြစ ် ရပ ် ကို ကိုယ ် တွေ ့ ခံစားခဲ ့ ရသူတွေရဲ ့ မိသားစုတွေအပါအဝင ် တစ ် မြို ့ လုံး တစ ် နိုင ် ငံလုံးတုန ် လှုပ ် သွားပါတယ ် ။ စုံစမ ် းထောက ် လှမ ် းသူတွေက ဘယ ် သူမှာတာဝန ် ရှိလဲဆိုတာ ဖော ် ထုတ ် ဖို ့ ကြိုးစားကြပါတယ ် ။ 
ကလပ ် ရဲ ့ ပ ် ိုင ် ရှင ် အစစ ် အမှန ် ကို ရှာတော ့ အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများကိုသာ တွေ ့ ရပါတယ ် ။ ဒီကုမ ္ ပဏီတွေနဲ ့ သက ် ဆိုင ် တဲ ့ လူပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေကို ရှာဖွေရာမှာ ရှုပ ် ထွေးမှုတွေဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
အဆုံးမတော ့ လူတစ ် စုကို တရားစွဲခဲ ့ ပြီး အဲဒီထဲကမှ အချို ့ ကို ထောင ် ချခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သို ့ တ ် ိုင ် ဒါဟာ တကယ ့ ် ကို စိတ ် မချမ ် းသာစရာ ကြေကွဲစရာဖြစ ် ရပ ် ပါ ။ ဒီသေဆုံးမှုတွေရဲ ့ တာဝန ် ရှိသူတွေကို ရှာဖွေရာမှာ ဒီလောက ် မခက ် ခဲသင ့ ် ပါဘူး ။ 
အခုလို သတင ် းအချက ် အလက ် တွေ ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် းရနိုင ် တဲ ့ ခေတ ် မှာ ကုမ ္ ပဏီပိုင ် ဆိုင ် မှုရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အချက ် အလက ် က ဘာလို ့ ဖုံးကွယ ် ထားလို ့ ရသေးတာလဲ ။ အခွန ် ရှောင ် ရှားသူတွေ 
အကျင ့ ် ပျက ် အစိုးရအရာရှိတွေ လက ် နက ် ကုန ် သည ် တွေ ဒီ ့ ပြင ် လူတွေရဲ ့ ဥပဓိရုပ ် အမှန ် ကို ပြည ် သူတွေမသိအောင ် ဖုံးကွယ ် ထားလို ့ ရသေးတာလဲ ။ 
ဒီလိုသတင ် းထိမ ် ချန ် မူဟာ လက ် သင ့ ် ခံထားတဲ ့ စီးပွားရေးကျင ့ ် ထုံးတစ ် ခုဖြစ ် နေတာလဲ ။ 
အမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ လက ် ရှိမှာ စံနှုန ် းညီဖြစ ် ကောင ် းဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အတိတ ် မှာတော ့ အမြဲတမ ် းအဲဒီလို မဟုတ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေကို တည ် ထောင ် ခဲ ့ တဲ ့ ပုံစံဟာ ရှိသမျှ ပုံအောလောင ် းစရာမလိုအောင ် အခွင ့ ် အရေးပေးထားခဲ ့ တာပါ ။ 
ငွေကြေးဆိုင ် ရာ စွန ့ ် စားရမှုတွေ ကန ့ ် သတ ် န ် ိုင ် အောင ် ဖွဲ ့ စည ် းထားတာပါ ။ ကိုယ ် ကျင ့ ် သိက ္ ခာပိုင ် းဆိုင ် ရာ ဒိုင ် းတစ ် ခုသဖွယ ် သုံးဖို ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေကို အမည ် မဲ ့ ဖြစ ် လာဖို ့ ဘယ ် တုန ် းကမှ ဦးမတည ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ အမည ် မဲ ့ ဖြစ ် ဖို ့ ကို မလိုပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ဆန ္ ဒကို ပြောရတော ့ ပါမယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ဆန ္ ဒကတော ့ ကုမ ္ ပဏီတွေကို မည ် သူကပိုင ် ဆိုင ် တယ ် ၊ မည ် သူကထိန ် းချုပ ် နေတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ သိချင ် ပါတယ ် ။ အများပြည ် သူအကျိုးကို ထိခိုက ် စေပြီးတော ့ ကုမ ္ ပဏီတွေကို အမည ် မဲ ့ ထိန ် းချုပ ် နေတာတွေကို ရပ ် တန ် းက ရပ ် စေချင ် ပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ အယူအဆသစ ် ပေါ ် ထွန ် းလာစေပြီး ဥပဒေကိုပြင ် ဆင ် ပြောင ် းလဲကြပါစို ့ လား ရှင ် ။ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာတဲ ့ စီးပွားရေး ခေတ ် သစ ် တစ ် ခုကို ဖွင ့ ် လှစ ် ကြပါစို ့ 
ဒီလိုသာဆိုရင ် ဘယ ် လိုဖြစ ် လာမလဲစဉ ် းစားကြည ့ ် ရအောင ် 
အွန ် လိုင ် းပေါ ် တက ် ပြီး ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုရဲ ့ ပိုင ် ရှင ် ကို ရှာကြည ့ ် တယ ် ပဲထားပါတော ့ ၊ 
ဒီအချက ် အလက ် က ပေါ ် ပေါ ် ထင ် ထင ် ဖြစ ် ပြီး ပြည ် သူတွေ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေ ဥပဒေလေးစားလိုက ် နာရေးလုပ ် ငန ် းတွေ အားလုံး လွတ ် လွတ ် လပ ် လပ ် ကြည ့ ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် 
တကယ ့ ် ကို အပြောင ် းအလဲကြီး ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတကယ ် ဖြစ ် လာနိုင ် အောင ် ကျွန ် မတို ့ ဘာတွေလုပ ် ရပါမလဲ 
လုပ ် စရာတစ ် နည ် းပဲရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတူတကွပူးပေါင ် းပြီး ကုမ ္ ပဏီတွေရဲ ့ ပိုင ် ရှင ် အစစ ် အမှန ် ကို တင ် ပြရအောင ် ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ ဥပဒေတွေကို ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ကြားခံကွင ် းဆက ် တွေ မရှိပဲ မည ် သူမဆို လွယ ် လွယ ် ကူကူသိနိုင ် အောင ် လုပ ် ရပါမယ ် ။ 
ဟုတ ် ကဲ ့ ဒါဟာ ရည ် မှန ် းချက ် ကြီးပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီလုပ ် ငန ် းမှာ အရှိန ် အဟုန ် ရလာပါပြီ ၊ ဒီနှစ ် တွေအတွင ် း အရှိန ် အဟုန ် ရဲ ့ စွမ ် းအားကို ကျွန ် မကိုယ ် တွေ ့ ကြုံဖူးပါပြီ ။ အခု ဒီလုပ ် ငန ် းမှာလည ် း အရှိန ် အဟုန ် ရစပြုလာပါပြီ ။ 
အခု အချိန ် မှာဒါဟာအခွင ့ ် အခါကောင ် းပါပဲ ။ 
တီထွင ် ကြံဆသူတွေ တွေးခေါ ် မျှော ် မြင ် တတ ် သူတွေ ပါဝင ် တဲ ့ TED အသိုက ် အဝန ် းအနေနဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းအားလုံးက လက ် တွေ ့ ဆောင ် ရွက ် သူတွေ အားလုံး ဒီအပြောင ် းအလဲကြီးကို ဖန ် တီးလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါတကယ ် ဖြစ ် လာအောင ် ရှင ် တို ့ တကယ ် ပဲ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် 
အခုလက ် ရှိ အလွယ ် တကူစတင ် နိုင ် တာကတော ့ ကျွန ် မနောက ် က ဖေ ့ စ ် ဘွတ ် ခ ် စာမျက ် နှာပေါ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လှုံ ့ ဆော ် ရေးကြီးကို ထောက ် ခံအားပေးကာ ကမ ္ ဘာကြီးကို သတင ် းစကားပါးပေး ဖို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ လှုံ ့ ဆော ် ရေးကြီးရဲ ့ တာထွက ် မှတ ် ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
ဒီထဲကနည ် းပညာရှင ် တွေရှင ့ ် ရှင ် တို ့ ဟာ “ပိုင ် ဆိုင ် မှုကို အများပြည ် သူသိ မှတ ် ပုံတင ် သွင ် းမှု ” ရှေ ့ ပြေးပုံစံ ကိုဖန ် တီးရာမှာ ကျွန ် မတို ့ ကိုကူညီပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါဟာဘယ ် လောက ် အင ် အားရှိတဲ ့ ကိရိယာဖြစ ် န ် ိုင ် တယ ် ဆိုတာသက ် သေပြနိုင ် မှာပါ 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက လှုံ ့ ဆော ် ရေးအဖွဲ ့ အစည ် းတွေလည ် း ဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် မှာ ပါဝင ် လာကြပါပြီ ။ 
ယူကေအစိုးရကလည ် း ပါဝင ် လာပြီး “ပိုင ် ဆိုင ် မှုကို အများပြည ် သူသိ မှတ ် ပုံတင ် သွင ် းမှု ” ကိုထောက ် ခံအားပေးပါတယ ် 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အပတ ် ကပဲ ဥရောပလွှတ ် တော ် မှာ အများပြည ် သူသိ မှတ ် ပုံတင ် သွင ် းမှုကို ၆၀ဝမဲ ၃ဝမဲ နဲ ့ အတည ် ပြုပေးလိုက ် ပါပြီ 
ဒါဟာကျွန ် မပြောတဲ ့ အရှိန ် အဟုန ် ပါပဲ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဒါဟာအစပဲရှိပါသေးတယ ် ။ 
အမေရိကနဲ ့ အခြားတိုင ် းပြည ် တွေ ပါဝင ် လာဖို ့ လိုပါသေးတယ ် ။ 
ဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် အောင ် မြင ် ဖို ့ နိုင ် ငံရေးသမားတွေကို အတူတကွ တွန ် းအားပေးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ မဟုတ ် ရင ် အစစ ် အမှန ် ပေါက ် ရောက ် အောင ် မြင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကိုပြောင ် းလဲစေနိုင ် တဲ ့ ဒီအပြောင ် းအလဲ ဟာဖြစ ် လာမှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါဟာ ဥပဒေကို ပြောင ် းလဲရုံတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ကုမ ္ ပဏီတွေအနေနဲ ့ ဘာတွေလုပ ် လို ့ လုပ ် ရတယ ် ဘာတော ့ မရဘူး ကုမ ္ ပဏီဖွဲ ့ စည ် းပုံကို ဘယ ် လိုသာ အသုံးပြုရမယ ် ဆိုတာတွေ ဆွေးနွေးမှုကိုပါ စရမှာပါ ။ 
ဒါဟာ ခြောက ် ကပ ် ကပ ် နဲ ့ ပျင ် းစရာ မူဝါဒရေးရာကိစ ္ စတစ ် ခုသာ မဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံးနဲ ့ သက ် ဆိုင ် တဲ ့ လူထုရေးရာကိစ ္ စပါ ။ 
ဒါဟာသမိုင ် းမှာ မှန ် ကန ် တဲ ့ ဘက ် မှာ ရပ ် တည ် ခြင ် းပါ ။ 
ကမ ္ ဘာနိုင ် ငံသားတို ့ တီထွင ် ကြံဆသူတွေ ၊ စီးပွားရေးပညာရှင ် တွေနဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ဦးစီချင ် းတိုင ် းကို ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတူအကွ ဒီကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာလှုပ ် ရှားမှုကြီးကို စတင ် ကြပါစို ့ ။ 
လုပ ် သာလုပ ် ကြပါစို ့ ။ ဒီအမည ် မဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများကို ရပ ် တန ် းက ရပ ် ပစ ် ကြပါစို ့ ရှင ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဖက ် ရှင ် ဒီဇိုင ် နာ တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ အမြဲတမ ် း ဒီလိုပစ ္ စည ် းမျိုးတွေကို တွေးမိတတ ် ပါတယ ် ၊ (သို ့) ဒီလို (သို ့) ဒါမျိုးဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဇီဝဗေဒပညာရှင ် တစ ် ဦးနဲ ့ ဆုံမိပြီးတော ့ အခုတော ့ ဒါမျိုးပစ ္ စည ် းတွေ တွေးမိတယ ် ။ လက ် ဖက ် စိမ ် း ၊ သကြား ၊ အဏုဇီဝရုပ ် အချို ့ နဲ ့ အချိန ် နည ် းနည ် းပေါ ့ ။ 
kombucha ဖော ် စပ ် နည ် းကို မဖြစ ် မနေ သုံးတယ ် ။ ဒါဟာ ဘက ် တီးရီယား ၊ တဆေးနဲ ့ အခြား အဏုဇီဝရုပ ် တွေရဲ ့ သဟဇီဝ အရောပါ ။ ဒါက အချဉ ် ဖောက ် ခြင ် း ဖြစ ် စဉ ် ထဲမှာ ကော ် သစ ် စေးကို ငင ် ပေးပါတယ ် ။ 
ကြာတော ့ ဒီချည ် မျှင ် လေးတွေဟာ အရည ် ထဲမှာ အလွှာတွေအဖြစ ် ဖွဲ ့ ပြီး မျက ် နှာပြင ် ပေါ ် မှာ ကျပ ် ခဲတစ ် ခုကို ထုတ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ဖက ် ရည ် ကျိုတာနဲ ့ စပါတယ ် ။ 
တစ ် ကြိမ ် ကို ၃၀ လီတာလောက ် ထိ ကျိုပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ပူနေတုန ် းမှာ သကြားတစ ် ကီလို ၊ နှစ ် ကီလို ထည ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို လုံးဝ ပျော ် ဝင ် တဲ ့ အထိ မွှေပေးပြီး ဒါကို ပျိုးကန ် တစ ် ခုထဲ လောင ် းထည ့ ် ပါတယ ် ။ 
၃၀ ˚ စင ် တီ အောက ် မှာ အအေးခံတဲ ့ အပူချိန ် ကို စစ ် ဆေးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
နောက ် ဇီဝရုပ ် အရှင ် ထည ့ ် ဖို ့ အသင ့ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အတူ အက ် ဆီတစ ် အက ် ဆစ ် ပါ ။ 
ဒီဖြစ ် စဉ ် ပြီးသွားတာနဲ ့ တကယ ် အချဉ ် ဖောက ် ထားတဲ ့ အရည ် ကို ပြန ် သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကြီးထွားဖို ့ အသင ့ ် မြတ ် ဆုံး အပူချိန ် ကို ထိန ် းဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ရေချိုးကန ် ပေါ ် တင ် ဖို ့ အပူအခံကို သုံးပြီး ဒါကို ထိန ် းကိရိယာတစ ် ခုက ထိန ် းညှိပါတယ ် ။ 
တကယ ် က ပူတဲ ့ ရာသီမှာ အပြင ် မှာ ပျိုးလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ အထည ် ခင ် း အသေးစားလေးပါ ။ 
သုံးရက ် လောက ် အကြာမှာ အရည ် ရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် မှာ ပလုံစီထလာပါတယ ် ။ 
ဒါက အချဉ ် ဖောက ် တာ အရှိန ် ကောင ် း နေတာကို ပြောနေတာပါ ။ 
ဘက ် တီးရီးယားဟာ အရည ် ထဲက သကြား အာဟာရ ဓာတ ် ကို စားသုံးနေပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ သန ့ ် စင ် တဲ ့ ကော ် သစ ် စေးရဲ ့ နာနို မျှင ် လေးတွေကို ငင ် နေပါတယ ် ။ 
အတူတူ ပူးကပ ် ကာ အလွှာတွေဖွဲ ့ ရင ် း မျက ် နှာပြင ် မှာ အချပ ် တစ ် ခုကို ပေးနေပါတယ ် ။ 
နှစ ် ပတ ် ၊ သုံးပတ ် လောက ် အကြာမှာ တစ ် လက ် မလောက ် အထူရှိတာတစ ် ခုကို ကြည ့ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဘယ ် ဘက ် က ကန ် က ငါးရက ် အကြာမှာဖြစ ် ပြီး ညာဘက ် ကတော ့ ၁၀ ရက ် အကြာမှာပေါ ့ ။ 
ဒါက တည ် ငြိမ ် တဲ ့ စိုက ် ပျိုးခြင ် းပါ ။ 
ဒါကို ဘာမှလုပ ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ။ တကယ ် ဆို ကြီးလာတာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရုံပါ ။ 
အလင ် းရောင ် မလိုပါဘူး ၊ 
ရိတ ် သိမ ် းဖို ့ အသင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ အခါ ၊ ဒါကို ကန ် ထဲကထုတ ် ယူပြီး အေးတဲ ့ ဆပ ် ပြာပါတဲ ့ ရေထဲမှာ ဆေးပါတယ ် ။ 
ဒီအခိုက ် မှာ တကယ ် ကို လေးလံပါတယ ် ။ 
ရေက ၉၀% ကျော ် ပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ဒါကို အငွေ ့ ပြန ် ခံပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သစ ် သားပြားတစ ် ခုပေါ ် ဖြန ့ ် ခင ် းပါတယ ် ။ 
ထပ ် ပြီးတော ့ ဒါကို အပြင ် မှာ လုပ ် နိုင ် ပြီး လေထဲမှာ အခြောက ် ခံပါတယ ် ။ 
ဒါက ခြောက ် နေစဉ ် မှာ ကျစ ် သွားပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ကျန ် တာက ဖော ် နည ် းပေါ ် မူတည ် နေပြီး တကယ ့ ် ပေါ ့ ပါးတဲ ့ စာရွက ် အကြည ် လို ဒါမှမဟုတ ် ကွေးနိုင ် ဆန ့ ် နိုင ် တဲ ့ ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် သားရေနဲ ့ ပိုတူတာမျိုး တစ ် ခုခုပေါ ့ ။ 
ဒီနောက ် မှာ ဒါကို ဖြတ ် ကောက ် တာနဲ ့ အစဉ ် အလာအတိုင ် း ချုပ ် တာတို ့ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် ဒါကို သုံးဖက ် မြင ် သဏ ္ ဍာန ် တစ ် ဝိုက ် မှာ ပုံဖော ် ဖို ့ စိုတဲ ့ ပစ ္ စည ် းကို သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက အငွေ ့ ပြန ် စဉ ် မှာ ချုပ ် ရိုးတွေဖွဲ ့ ရင ် း ၎ င ် းဘာသာ ဆက ် သွားမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီဂျက ် ကက ် အရောင ် က လက ် ဖက ် စိမ ် း သက ် သက ် က လာတာပါ ။ 
လူ ့ အရေပြားနဲ ့ လည ် း နည ် းနည ် းဆင ် တယ ် ထင ် တယ ် ၊ ဒါက ကျွန ် မကို စိတ ် ဝင ် စားစေတယ ် လေ ။ 
ဇီဝအခြေခံဖြစ ် တာကြောင ့ ် ဓာတုပစ ္ စည ် းဖြည ့ ် တာကို ကြိုးစာပြီး နည ် းအောင ် လုပ ် ဖို ့ စိတ ် သန ် တယ ် ။ 
ဆိုးဆေး မသုံးပဲ သံ ဓာတ ် ပြုခြင ် း ဖြစ ် စဉ ် တစ ် ခုနဲ ့ အရောင ် ပြောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သစ ် သီးနဲ ့ ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် ဆိုးရင ် း ၊ ဇီဝအခြေခံတဲ ့ အဆင ် တွေ ဖန ် တီးတယ ် ။ 
မဲနယ ် ရောင ် သုံးပြီး အဏုဇီဝရုပ ် ကို ကာကွယ ် တာ လုပ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် က ချည ် ထည ် ကို ဒီလောက ် ရင ့ ် တဲ ့ အရောင ် တစ ် ခုရဖို ့ မဲနယ ် ထဲမှာ ၁၈ ခါနှစ ် ဖို ့ လိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီအင ် မတန ် စုပ ် ယူမှုအားကောင ် းတဲ ့ သစ ် စေးကော ် အမျိုးအစားကြောင ့ ် တစ ် ခါပဲ လိုပါတယ ် ၊ အဲလောက ် တစ ် ခဏလေးပါ ။ 
ကျွန ် မ မလုပ ် နိုင ် သေးတာက ဒါကို ရေစိမ ် ခံအောင ် လုပ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေ ့ ဝတ ် ထားတဲ ့ အဝတ ် ကိုဝတ ် ပြီး မိုးရေထဲ လမ ် းလျှောက ် ထွက ် လိုက ် ရင ် ကျွန ် မဟာ ချက ် ချင ် းပဲ ရေအများကြီးကို စုပ ် ယူမိလိုက ် မှာပါ ။ 
အဝတ ် က တကယ ် ကို လေးလာမှာဖြစ ် ပြီး နောက ် ဆုံး ချုပ ် ရိုးတွေ ပြုတ ် ထွက ် နိုင ် ကာ ကျွန ် မ ကိုယ ် တုံးလုံး ဖြစ ် ကျန ် ခဲ ့ လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကောင ် းတဲ ့ တင ် ဆက ် မှု အပိုင ် း ဖြစ ် နိုင ် ပေမဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဝတ ် ဖို ့ ကျတော ့ အသင ့ ် ဆုံးမဟုတ ် တာ ကျိန ် းသေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ရှာနေတာက အထည ် ကို ကျွန ် မလိုအပ ် တဲ ့ အရည ် အသွေးတွေ ထည ့ ် ပေးဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတော ့ အနာဂတ ် ပိုးကောင ် ကို ကျွန ် မပြောချင ် တာက "" ကျွန ် မကို ချည ် မျှင ် တစ ် မျှင ် ငင ် ပေးပါ ။ 
ဒါကို ဒီလမ ် းကြောင ် းထဲမှာ ချိန ် ညှိပေးပါ ။ 
ဒါကို ရေစိမ ့ ် မဝင ် အောင ် လုပ ် ပေးပါ ။ 
သင ် အဲဒီမှာ ရှိနေတုန ် း ဒီ 3D သဏ ္ ဍာန ် တစ ် ဝိုက ် မှာပဲ ဖွဲ ့ ပေးပါ ။ "" ဘက ် တီးရီယား သစ ် စေးကော ် ဟာ တကယ ် တော ့ ဒဏ ် ရာကုသရာမှာ သုံးနေနှင ့ ် နေပြီး ဖြစ ် နိုင ် တာက အနာဂတ ် မှာ တစ ် ရှူးတွေကို မထိခိုက ် တဲ ့ သွေးကြောတွေအတွက ် ၊ အရိုးတစ ် ရှူး အစားထိုးမှုမှာတောင ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူလုပ ် တဲ ဇီဝဗေဒနဲ ့ တစ ် ခုခု ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ ဒီ ဘက ် တီးရီးယားကို စီမံဆောင ် ရွက ် တာကို တကယ ် ပဲ စိတ ် ကူးကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ အလိုရှိတဲ ့ ပစ ္ စည ် းရဲ ့ အရည ် အသွေး ၊ အရေအတွက ် နဲ ့ ပုံသဏ ္ ဍာန ် ပေးတဲ ့ တစ ် ခုခုပေါ ့ 
သိသာတာက ဒီဇိုင ် နာ တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒါဟာ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာပါ ၊ အကြောင ် းက အဲဒီတုန ် းက စတွေးမိတော ့ ၊ အိုး ကျွန ် မတို ့ သုံးစွဲနိုင ် တဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေကို ပျိုးတာကို တကယ ် ပဲ စိတ ် ကူးလို ့ ရနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
အဏုဇီဝရုပ ် တွေကို သုံးတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် လှုပ ် ရှားစေတာကတော ့ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ခရီးရောက ် မှုပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ လိုတာ ပျိုးရုံပဲ ။ 
အလေအလွင ့ ် မရှိဘူး ။ 
တကယ ် တမ ် းက ဒါကို စွန ့ ် ပစ ် စီးကြောင ် း တစ ် ခုကနေ ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ ဥပမာဆိုပါစို ့ အစားအသောက ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ စက ် ရုံက စွန ့ ် ပစ ် သကြားစီးကြောင ် းပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး သုံးပြီးအဆုံးမှာ ဒါကို နွှာပြီးသား ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် အခွံတွေနဲ ့ အတူ သဘာဝအတိုင ် း မြေဩဇာလုပ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အကြံပြုနေတာက ဒီ အဏုဇီဝ သစ ် စေးကော ် ဟာ ချည ် ထည ် ၊ သားရေနဲ ့ အခြား အထည ် တွေအတွက ် အစားထိုးမှု ဖြစ ် တော ့ မှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါဟာ တိုးတိုးလာတဲ ့ တန ် ဖိုးရှိတဲ ့ သဘာဝ အရင ် းအမြစ ် တွေအတွက ် အတော ် သားနားပြီး ခံနိုင ် တဲ ့ ဖြည ့ ် စွက ် မှု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ထင ် တယ ် ။ 
အဆုံးစွန ် က ဒီအဏုဇီဝတွေဟာ သက ် ရောက ် မှုရှိတာ မြင ် ရတဲ ့ နေရာမှာ ခေတ ် စားတာ တာမဟုတ ် တောင ် မှ 
ဥပမာအနေနဲ ့ မီးအိမ ် ၊ ထိုင ် ခုံ ၊ ကား (သို ့) အိမ ် ဆိုတာတောင ် မှ ပျိုးလို ့ ရတာကို စိတ ် ကူးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မအထင ် ရှင ် တို ့ ကို မေးမယ ့ ် မေးခွန ် းက အနာဂတ ် မှာ ဘာကို ပျိုးဖို ့ ရွေးချယ ် ကြမလဲ ။ 
ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Bruno Giussani: Sussane ရေ ၊ သိချင ် တာက မင ် းဝတ ် ထားတာက ကျပန ် း မဟုတ ် ဘူးနော ် ။ (Suzanne Lee: နိုး) ဒါမင ် း ပျိုးခဲ ့ တဲ ့ ဂျက ် ကက ် တွေထဲက တစ ် ထည ် လား 
SL: အင ် း ဟုတ ် ပါတယ ် ။ ဖြစ ် နိုင ် တာက 
လုပ ် နေဆဲ ပရောဂျက ် တွေရဲ ့ အပိုင ် းပါ ။ အကြောင ် းက ဒီတစ ် ခုက ရှင ် တို ့ မျက ် စိရှေ ့ မှာ တကယ ် ဆွေးမြေ ့ နေလို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက ကျွန ် မ ချွေးကို စုပ ် နေပြီး ဒါကို စားနေတယ ် ။ 
BG: သွားခွင ့ ် ပြုတယ ် ၊ စုလိုက ် ၊ ကယ ် လိုက ် ။ 
Susanne Lee (SL: ကျေးဇူးပါ ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဘာလို ့ အိမ ် တွေစိုက ် တာလဲ ၊ လုပ ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
အခုအခါ အမေရိကဟာ စိတ ် သောကရဲ ့ မရပ ် မနားတဲ ့ အခြေအနေတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါအတွက ် အကြောင ် းရင ် းတစ ် ခုရှိတယ ် ၊ ကောင ် းပြီ 
Mc လူတွေ ၊ Mc ကားတွေ ၊ Mc အိမ ် တွေရှိတယ ် ။ 
ဗိသုကာတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒါမျိုးကို ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
အိမ ် အကြီးကြီးတွေ ဆောက ် ခွင ့ ် ပေးမယ ့ ် နည ် းပညာတစ ် ရပ ် က ဘာလဲ ။ 
အင ် း နှစ ် ပေါင ် း ၂၅၀၀ လောက ် ရှိပါပြီ ။ 
အပင ် တွေကို ကျစ ် ခြင ် း (သို ့) ကိုင ် းကူးခြင ် းလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ (သို ့) ထိနေတဲ ့ သွေးကြောစနစ ် ထဲကို ကာကွယ ် ဆေးဒြပ ် ကို ပိုးဆက ် ပေးတာပါ 
အတိတ ် ကလုပ ် ခဲ ့ တာထက ် မတူတာကို လုပ ် ပါတယ ် ။ ဒီမှာ ဉာဏ ် နည ် းနည ် းထည ့ ် ပါတယ ် ၊ 
အပင ် တွေ ဂုဏ ် ပုဒ ် တစ ် ဝက ် ကို ကျင ့ ် ပေးဖို ့ CNC ကို ငြမ ် းလုပ ် ဖို ့ သုံးပါတယ ် ။ Fab Tree Hab လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အိမ ် တစ ် လုံးဆောက ် တဲ ့ တိကျတဲ ့ ဂျီသြမေထရီထဲကိုပါ ။ 
ဒါက ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ အံကျတယ ် ။ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ပါ ။ 
ဒါက ရှုခင ် းပဲပေါ ့ ၊ ဟုတ ် လား ။ 
သန ် းရာချီတဲ ့ ဒီအိမ ် တွေရနိုင ် ပါတယ ် ။ ကောင ် းတာက ဒါတွေက ကာဗွန ် ကို စုပ ် ယူလို ့ ပါ ။ 
အကောင ် းဆုံးတွေပေါ ့ ။ 
မိသားစု သန ် း ၁၀၀ (သို ့) ဆင ် ခြေဖုံးက ပစ ္ စည ် းတွေထုတ ် နိုင ် တယ ် အကြောင ် းက ဒီအိမ ် တွေဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ကြိုစိုက ် ထားတဲ ့ ရွာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ ခုနှစ ် နှစ ် ကနေ ၁၀ နှစ ် လောက ် ကြာပြီး အရာတိုင ် းဟာ စိမ ် းလန ် းပါတယ ် ။ 
ဟင ် းရွက ် အိမ ် လုပ ် တာတင ် မက အသားဖန ် ပြွန ် ဘုံပါ လုပ ် ပါတယ ် ။ (သို ့) အခု Brooklyn မှာ သုသေသန ပြုနေတဲ ့ အိမ ် တွေပေါ ့ ။ အဲဒီမှာ ဗိသုကာရုံးအဖြစ ် မော ် လီကျူးဆဲလ ် ဇီဝဗေဒ လက ် တွေ ့ ခန ် းထဲ ပထမဆုံး ထည ့ ် တာမျိုးဖြစ ် ပြီး ပြန ် လည ် တိုးပွားတဲ ့ ဆေးပညာ ၊ တစ ် ရှူး ထုတ ် လုပ ် ခြင ် းနဲ ့ စတင ် စမ ် းသပ ် ကာ ဗိသုကာပညာနဲ ့ ဇီဝဗေဒဟာ တစ ် ခုတည ် းဖြစ ် လာရင ် အနာဂတ ် ဟာ ဘာဖြစ ် မလဲဆိုတာကို စတွေးပါတယ ် ။ 
ဒါလုပ ် နေတာ နှစ ် အနည ် းငယ ် ကြာပါပြီ ၊ ဒါက လက ် တွေ ့ ခန ် းပါ ။ 
အခုပျိုးနေတာက ဝက ် တွေဆီက အပိုဆဲလ ် ကွန ် ရက ် ပါ ။ 
ပြုပြင ် ထားတဲ ့ မှင ် ရည ် သုံး ပုံနှိပ ် စက ် သုံးပြီး ဂျီသြမေထရီကို ရိုက ် ထုတ ် တယ ် ။ 
ဖိနပ ် တွေ ၊ သားရေ ခါးပတ ် တွေ လက ် ကိုင ် အိတ ် စတာတွေလို လုပ ် ငန ် းဆိုင ် ရာ ပစ ္ စည ် းတွေလုပ ် နိုင ် တဲ ့ ဂျီသြမေထရီကို ရိုက ် ထုတ ် တယ ် ။ ဘယ ် သတ ္ တဝါမှ ဥပါဒ ် မရှိနိုင ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဓားစာခံမဲ ့ ပါတယ ် ။ စမ ် းသပ ် ပြွန ် ထဲက အသားပါ ။ 
ဒီတော ့ သီအိုရိက အဆုံးမှာ ဒါကို အိမ ် တွေနဲ ့ လုပ ် နေမှာပါ ။ 
ဒါက တွေ ့ နေကျ သားစပ ် နံရံပါ ။ ဗိသုကာပိုင ် း တည ် ဆောက ် မှုဖြစ ် ပြီး ဒါက အသားအိမ ် အတွက ် အဆိုပြုထားတဲ ့ အပိုင ် းပါ ၊ အဲဒီမှာ ဖက ် တီးဆဲတွေကို လျှပ ် ကာအဖြစ ် သုံးပါတယ ် ။ လေဒဏ ် တွေကို ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ က စီလီယာ ၊ တံခါးနဲ ့ ပြတင ် းပေါက ် တွေအတွက ် စအို ကြွက ် သားတွေပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါဟာ အင ် မတန ် ရုပ ် ဆိုးတာ သိပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် Tudor (သို ့) စပိန ် Colonial ဖြစ ် နိုင ် လောက ် ပေမဲ ့ ဒီပုံစံမျိုးပဲ ရွေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက စိုက ် ထားတဲ ့ အမျိုးအစားပါ ၊ အနည ် းဆုံး အထူး အပိုင ် းပေါ ့ ။ 
Prague မှာ ပြပွဲကြီးလုပ ် ခဲ ့ ပြီး ဘာသာတရားက အသားအိမ ် ကို ရင ် ဆိုင ် နိုင ် အောင ် ဒါကို ဘုရားကျောင ် းကြီးရှေ ့ မှာ ထားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အိမ ် တွေကို ပျိုးတာ ။ ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Tunisia တောင ် ဘက ် က ကျွန ် တော ့ ဇာတိမြို ့ Gabés မှာရှိတဲ ့ Jara Mosque ရဲ ့ မျှော ် စင ် ကို ၂၀၁၂ မှာ ပန ် းချီဆွဲတော ့ နံရံပုံတွေဟာ မြို ့ တစ ် မြို ့ မှာ ဒီလောက ် အာရုံစိုက ် ခံရမယ ် လို ့ လုံးဝ မတွေးမိခဲ ့ ဘူး ။ 
အစမှာတော ့ ကိုယ ့ ် ဇာတိမြို ့ မှာ တံတိုင ် းတစ ် ခု ရှာနေတုန ် း ဗလီမျှော ် စင ် က ၉၄ မှာဆောက ် တာ ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
၁၈ နှစ ် လုံးလုံး ကွန ် ကရစ ် ၅၇ မီတာဟာ မီးခိုးရောင ် ပဲရှိနေတယ ် ။ 
ဗလီဆရာကို ပထမဆုံးတွေ ့ တော ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် ချင ် တာကို ပြောလိုက ် တယ ် ။ သူက ဘုရားမလို ့ ၊ နောက ် ဆုံး မင ် းရောက ် လာတာပဲ ။ ပြောတာက သူဟာ နှစ ် တွေချီပြီး တစ ် ဦးဦးက ဒီအပေါ ် မှာ တစ ် ခုခု လုပ ် ဖို ့ စောင ့ ် နေတာတဲ ့ ။ 
ဒီဗလီဆရာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အံ ့ သြစရာအကောင ် းဆုံးက ပုံကြမ ် းတို ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဘာရေးမယ ် ဆို တာတို ့ တစ ် ခုမှ မမေးတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ဖန ် တီး လက ် ရာတိုင ် း ကျွန ် တော ့ ဟန ် calligraffiti လက ် ရေးလှနဲ ့ နံရံစာ အရောနဲ ့ သတင ် းစကားတွေ ရေးပါတယ ် ။ 
အဆိုစကား (သို ့) ကဗျာလင ် ္ ကာ သုံးပါတယ ် ။ 
ဗလီမျှော ် စင ် အတွက ် ဗလီတစ ် ခုပေါ ် မှာ တင ် ဖို ့ အဆီလျော ် ဆုံး သဝဏ ် လွှာဟာ Quran ကျမ ် းကလာတာ ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် လို ့ တွေးမိပြီး ဒီအပိုဒ ် ကို ယူလိုက ် တယ ် ။ "" အို လူသား ၊ အထီးနဲ ့ အမကနေ သင ့ ် ကို ဖန ် ဆင ် းကာ သင ့ ် ကို လူတွေနဲ ့ လူမျိုးစုဖြစ ် အောင ် လုပ ် ထားတယ ် ၊ ဒီတော ့ အချင ် းချင ် း သိလောက ် ပါတယ ် ။ "" ဒါဟာ မီဒီယာမှာ နည ် းလမ ် းကောင ် းတစ ် ခုနဲ ့ အမြဲ ဖော ် ပြလေ ့ မရှိတဲ ့ ဘက ် ကလာတဲ ့ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ၊ သဘောထားကြီးမှု လက ် ခံမှု အတွက ် အများသဘောတူတဲ ့ နှိုးဆော ် ချက ် ပါ ။ 
အံ ့ သြမိခဲ ့ တာက ဒီပန ် းချီကားကို ဒေသတွင ် းလူထုက တုံပြန ် ပုံနဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက နိုင ် ငံတကာ သတင ် းဌာန တွေကနေ အများကြီး အာရုံစိုက ် တာခံရတဲ ့ မျှော ် စင ် ကို မြင ် ကာ သူတို ့ ဂုဏ ် ယူရအောင ် လုပ ် ပေးပုံကိုပါ ။ 
ဗလီဆရာအတွက ် တော ့ ဒါဟာ ပန ် းချီကား သက ် သက ် မဟုတ ် ပဲ ဒီထက ် ကို တကယ ် ပဲ ပိုနက ် ရှိုင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီဗလီမျှော ် စင ် ဟာ မြို ့ အတွက ် အထိမ ် း အမှတ ် တစ ် ခုဖြစ ် လာပြီးTunisia ရဲ ့ မေ ့ လျော ့ ခံ နေရာဆီ လူတွေကို ဆွဲဆောင ် ဖို ့ သူမျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သတင ် းစကားရဲ ့ လူတိုင ် းလက ် ခံနိုင ် မှု ဒီအချိန ် ကTunisia ရဲ နိုင ် ငံရေး အခြေအနေနဲ ့ Quran ကို နံရံစာအြဖစ ် ကျွန ် တော ် ရေးတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ဟာ မဖြစ ် စလောက ် တော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
လူထုကို ပြန ် လည ် စုစည ် းလိုက ် တယ ် ၊ 
လူတွေ ၊ အနာဂတ ် မျိုးဆက ် တွေကို အာရပ ် လက ် ရေးအလှကနေ စုစည ် းပေးလိုက ် တာ ကျွန ် တော ် လုပ ် တာပါ ။ 
သတင ် းးစကားရေးခြင ် းဟာ ကျွန ် တော ့ အနုပညာလက ် ရာရဲ ့ အနှစ ် သာရပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ရယ ် စရာကောင ် းတာက အာရပ ် စကားပြောသူတွေတောင ် ကျွန ် တော ် ရေးတာကို အနက ် ဖော ် ဖို ့ အတော ် အာရုံစိုက ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
လက ် ရာကို ခံစားဖို ့ အဓိပ ္ ပါယ ် သိဖို ့ မလိုဘူး ။ 
အာရပ ် လက ် ရေးက မျက ် လုံးတွေဆီမရောက ် ခင ် သင ့ ် စိတ ် ဝိဉာဉ ် ကို ထိတာလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအထဲမှာ ဘာသာပြန ် ဖို ့ မလိုတဲ ့ အလှတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
အာရပ ် လက ် ရေးက လူတိုင ် းကို စကားပြောတယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ၊ သင ့ ် ကို သင ့ ် ကို လူတိုင ် းကိုပါ ၊ နောက ် သင ် အနက ် ကိုရတဲ ့ အခါ ဒါကို ဆက ် သွယ ် မိတာကို ခံစားရတယ ် ။ 
ကိုယ ် ရောက ် နေတဲ ့ နေရာနဲ ့ ဆီလျော ် တဲ ့ သတင ် းစကားတွေ ရေးသားဖို ့ အမြဲ သေချာအောင ် လုပ ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သတင ် းစကားတွေက လူတိိုင ် း လက ် ခံတဲ ့ ရှုထောင ့ ် တစ ် ခုရှိတော ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက ဘယ ် သူမဆို ဒါကို ဆက ် သွယ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က ပြင ် သစ ် ၊ ၊ ပါရီမှာ မွေးဖွား ကြီးပြင ် းကာ အသက ် ၁၈ နှစ ် မှာ အာရပ ် ဘာသာကို ရေးနည ် း ၊ ဖတ ် နည ် း စသင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာ သတင ် းစကားတွေကို အာရပ ် ဘာသာနဲ ့ ပဲရေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် သိပ ် ကို အရေးကြီးတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတစ ် ရပ ် က ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက ကျွန ် တော ် တွေ ့ ကြုံခံစားရ တဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေအားလုံးကြောင ့ ် ပါ ။ 
Rio de Janeiro မှာ မြို ့ စွန ် က ဆင ် းရဲသားတွေကို ဂါရဝပြုနေသူ Gabriela Tôrres Barbosa ဆီက ဒီပေါ ် တူဂီကဗျာကို ဘာသာပြန ် ပြီး ဒါကို ခေါင ် မိုးမှာ ရေးခြယ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် လုပ ် နေတာကြောင ့ ် ဒေသခံ လူထုတွေ အတော ် ကို စိတ ် ဝင ် စားတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီလက ် ရေးလှရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကို သူတို ့ ကို ပေးလိုက ် တာနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကို ကျေးဇူးတင ် ကြပြီး ဒီလက ် ရာနဲ ့ ဆက ် သွယ ် မိသွားတယ ် ။ 
တောင ် အာဖရိက Cape Town မှာ Philippi က ဒေသခံလူထုက ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် ရဲ ့ ကွန ် ကရစ ် တံတိုင ် းပဲ ပေးတယ ် ။ 
ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် းပါ ၊ ဒီပေါ ် မှာ Nelson Mandela ရဲ ့ အဆိုတစ ် ခုကို ရေးခဲ ့ တယ ် ။ ဆိုတာက (အာရပ ် ဘာသာဖြင ့ ်) အဓိပ ္ ပါယ ် က "" မပြီးခင ် ထိတော ့ ဖြစ ် နိုင ် စရာ ရှိပုံမရနိုင ် "" ။ ဒီနောက ် ဒီလူက ကျွန ် တော ့ ဆီလာပြီး "" ဟေ ့ လူ ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် လို ရေးလိုက ် ပါလား "" တဲ ့ ။ ကျွန ် တော ် က "" ဇူလူးလို ကျွန ် တော ့ ကို ရေးခိုင ် းရင ် ခင ် ဗျား ကြောင ့ ် ကြတာကို တရားဝင ် စဉ ် းစားပေးမယ ် ဗျာ ။ ပါရီမှာ တစ ် ခါတော ့ ပွဲတစ ် ပွဲရှိတယ ် ။ လူတစ ် ယောက ် က သူ ့ တံတိုင ် းကို ဆေးခြယ ် ဖို ့ ပေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အာရပ ် ဘာသာနဲ ့ ဆေးခြယ ် နေတာကိုတွေ ့ တော ့ သူစိတ ် ဆိုးသွားတယ ် ၊ တကယ ် က ကယောင ် ချောက ် ချား ဖြစ ် ပြီးတံတိုင ် းကို ဖျက ် ပေးဖို ့ ပြောတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် စိတ ် ဆိုးပြီး စိတ ် ပျက ် သွားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ပတ ် အကြာမှာ ပွဲကျင ် းပသူက ကျွန ် တော ့ ကို ပြန ် လာဖို ့ နဲ ့ အဲဒီလူရဲ ့ အိမ ် ရှေ ့ တည ့ ် တည ့ ် မှာ တံတိုင ် းတစ ် ခု ရှိတယ ် လို ့ ပြောတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီလူကို (ရယ ် သံများ) ဆိုပါစို ့ ၊ နေ ့ တိုင ် း ကြည ့ ် ခိုင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
အစက (အာရပ ် ဘာသာဖြင ့ ်) လို ့ ရေးမလို ့ ပါ ။ အဓိပါယ ် က "" မင ် းမျက ် နှာမှာ ဆိုပေမဲ ့... (ရယ ် သံများ) ကိုယ ် ရေးတာထက ် ပိုသားနားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ (အာရပ ် ဘာသာဖြင ့ ်) အဓိပါယ ် က "" ရင ် ဖွင ့ ် လိုက ် ပါ ။ "" ကျွန ် တော ့ ယဉ ် ကျေးမှုကို ဂုဏ ် ယူတယ ် ။ ကျွန ် တော ့ အနုပညာကနေ သံတမန ် ဖြစ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတယ ် ။ 
မျှော ် လင ့ ် တာက အာရပ ် လက ် ရေးအလှနဲ ့ အားလုံး သိကြတဲ ့ သမားရိုးကျတွေကို ရိုက ် ချိုးနိုင ် မယ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ မှာ တံတိုင ် းပေါ ် က သတင ် းစကားရဲ ့ ဘာသာပြန ် ကို မရေးတော ့ ဘူး ။ 
လက ် ရေးလှရဲ ့ ကဗျာလင ် ္ ကာကို မချိုးဖျက ် ချင ် လို ့ ပါ ။ ဒါက အနုပညာဖြစ ် ပြီး အြခာနိုင ် ငံတွေက ဂီတကို ခံစားနိုင ် သလို အဓိပ ္ ပါယ ် မသိပဲ နှစ ် သက ် နိုင ် တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
တစ ် ချို ့ က ဒါကို ငြင ် းပယ ် မှု (သို ့) ပိတ ် ထားတဲ ့ တံခါးလို ့ မြင ် ကြပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် တော ့ ကျွန ် တော ့ ဘာသာစကား ၊ ယဉ ် ကျေးမှုနဲ ့ အနုပညာဆီ ဖိတ ် ကြားချက ် တစ ် ခု ထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခင ် ဗျားတို ့ အနေနဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ပုံစံသစ ် ဖြင ့ ် မြင ် တွေ ့ စေချင ် တယ ် ။ 
Ben Hennig ဆိုသူကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အရင ် တုန ် းက ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ဂြိုဟ ် ကို ဘယ ် တုန ် းကမှ မမြင ် ခဲ ့ ဘူးကြတဲ ့ ပုံစံမျိုးဖြင ့ ် ဆွဲထားတဲ ့ မြေပုံ တချို ့ ကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဒီနေ ့ ပြချင ် တယ ် ။ 
ဒီမှာ ပြထားတဲ ့ မြေပုံကို ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး သိကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အသက ် အတော ် ကလေး ကြီးလို ့ ဒီပုံ ပေါ ် မလာခင ် မွေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ပထမဦးဆုံး ပြောလာတဲ ့ စကားလုံးတွေက "" moona, moona "" ဖြစ ် ခဲ ့ တာ ၊ ကျွန ် တော ့ မိခင ် က တီဗီ မျက ် နှာပြင ် မှာ ကလေး တစ ် ယောက ် မြင ် သင ့ ် တဲ ့ ရုပ ် ပုံက အဲဒီလို ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် လို ့ စိတ ် ကူးခဲ ့ ပုံရလို ့ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အားလုံးက ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဂြိုဟ ် ကြီး လုံးဝိုင ် းနေတာကို သိလာတာ ရာစုနှစ ် အနည ် းငယ ် ဘဲ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီလို ပုံတွေကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ၁၉၆၀ ပြည ့ ် နှစ ် များမှာ စမြင ် ရတော ့ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ မယုံကြည ် နိုင ် ဖွယ ် နှုန ် းဖြင ့ ် ပြောင ် းလဲလာနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် လေ ့ လာတဲ ့ လူသားဆိုင ် ရာ ပထဝီ ဘာသာထဲတွင ် Waldo Tobler ဆိုသူ မြေပုံရေးဆွဲသူက ဂြိုဟ ် ကြီးရဲ ့ မြေပုံ အသစ ် များကို ရေးဆွဲလာခဲ ့ ရာ အခုတော ့ အတော ် ကလေး ပျံ ့ နှံ ့ လာရာ တစ ် ခုကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပေးပါ ့ မယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ မြေပုံပါပဲ ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် နည ် းနည ် းလေး ထူးဆန ် းသလို ရှိပါမယ ် ။ 
မြေပုံကို ဆွဲထားပုံက လူဦးရေ ပိုများတဲ ့ နေရာတွေကို ဆွဲဆန ့ ် ချဲ ့ ထွင ် ပေးလျက ် ၊ ဆာဟာရ နဲ ့ ဟိမဝန ္ တာလို လူဦးရေ နည ် းတဲ ့ ဒေသတွေကို ချုံ ့ ပစ ် သေးသွားစေအောင ် ပြုပြင ် ရေးဆွဲပေးထားလို ့ ဒီလိုပုံကို မြင ် နေရတာပါ ။ 
ဂြိုဟ ် ကြီးပေါ ် နေထိုင ် နေတဲ ့ လူတိုင ် းကို တူညီတဲ ့ နေရာကို ပေးပြီး ဆွဲထားတယ ် ။ 
မြို ့ ကြီးတွေကို ကျတော ့ တောက ် ပ နေအောင ် ဖေါ ် ပြပေထားတယ ် ။ 
ဒီလိုင ် းတွေက ရေအောက ် ရှိ ဝိုင ် ယာကြိုးများ နဲ ့ ကုန ် သွယ ် ရေး လမ ် းကြောင ် းတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီမှာ တရုတ ် နိုင ် ငံထဲက ဆိပ ် ကိမ ် း Dalian မှနေပြီး စင ် ကာပူမှ တစ ် ဆင ့ ် ၊ ဆူးအက ် တူးမြောင ် း မှတစ ် ဆင ့ ် မြေထဲပင ် လယ ် ဒေသမှတစ ် ဆင ့ ် Rotterdam မြို ့ အရောက ် ဆွဲထားတဲ ့ လိုင ် းရှိပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် မျှသာ ရှိတဲ ့ ကာလတုန ် းက ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးဆုံး သင ် ္ ဘောရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ပြနေတာပါ ။ အဲဒီ သင ် ္ ဘောမှာ ပို ့ ဆောင ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ ကုန ် စည ် တွေပါခဲ ့ တဲ ့ ကွန ် တင ် နားတွေ ပြန ် ချပေးလိုက ် တာကို ကုန ် တင ် ကားများဖြင ့ ် ပို ့ ဆောင ် ပေးခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒီကားတန ် းဟာ ကီလိုမီတာ ၁၀၀ ရှည ် လျားခဲ ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကမ ္ ဘာကြီး ဒီနေ ့ တွင ် ချိတ ် ဆက ် နေပုံက အဲဒီလိုပါ ။ 
သင ် ္ ဘော တစ ် စီးတည ် းဖြင ့ ် ၊ ကုန ် သွယ ် ရေး လမ ် းကြောင ် း တစ ် ခုတည ် းဖြင ့ ် ငါးပတ ် ကာလအတွင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ပို ့ ပေးနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ ပမာဏ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ အားလုံး မြို ့ ကြီးတွေမှာ နေထိုင ် လာခဲ ့ ကြတာ 
ဒါက ကမ ္ ဘာ ့ ပထမဦးဆုံး မြို ့ တစ ် မြို ့ ဖြစ ် တဲ ့ Çatalhöyük ပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၉၀၀၀ တုန ် းက ၊ လူတွေဟာ သူတို ့ အိမ ် ကို ရောက ် ဖို ့ တခြား အိမ ် တွေရဲ ့ အမိုးပေါ ် မှ လျှောက ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
အဲဒီမြို ့ ရဲ ့ မြေပုံကို ခင ် ဗျားတို ့ ဂရုတစိုက ် လေ ့ လာကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ လမ ် းရယ ် လို ့ တွေ ့ ရမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ကျွန ် တော ် တို ့ နောက ် ပိုင ် းကျမှ လမ ် းတွေ တီထွင ် ခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ပြောင ် းလဲလာနေတယ ် ။ 
စမ ် းသပ ် မှုများ နဲ ့ အမှားများကို ဖြတ ် ကျော ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ပိုကောင ် းမွန ် စွာ နေထိုင ် ရေး နည ် းလမ ် းတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တဖြည ် းဖြည ် းချင ် း ရှာကြံခဲ ့ ရတယ ် ။ 
မကြာမီနှစ ် များထဲမှာ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ မယုံနိုင ် ဖွယ ် ပြောင ် းလာခဲ ့ တယ ် ။ 
လူသားမျိုးဆက ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံး ခြောက ် ၊ ခုနစ ် ဒါမှမဟုတ ် အဌမမြောက ် လက ် ထဲမှာမှ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မျိုးစိတ ် တစ ် ခု ဖြစ ် တာ နားလည ် သိရှိလာခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ဒီလို မြေပုံမျိုးကို ရေးဆွဲလာနိုင ် တာဟာ ဆယ ် စုနှစ ် အနည ် းငယ ် မျှသာ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ဒီမြေပုံထဲမှာ အခြေခံအချက ် က ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေဘဲ ဖြစ ် တာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ အဲဒီမှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အာဖရိက တိုက ် မှနေပြီး ပျံ ့ နှံ ့ ရွေ ့ ရှားခဲ ့ ကြပုံကို ပြနေတဲ ့ မြားတွေ ရှိနေကာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဘယ ် ဒေသကို ဘယ ် အချိန ် ကာလမှာ ရောက ် ရှိခဲ ့ ကြောင ် းကို ပြသပေးထားပါတယ ် ။ 
မကြာခဏဆိုသလို တချို ့ သောသူတို ့ က ရက ် စွဲ တစ ် ခုခု မှားနေကြောင ် း ရှာတွေ ့ လာလို ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီမြေပုံကို ပြန ် ပြန ် ပြီး ရေးဆွဲပေးနေရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် အကြောင ် းကို သိလာရတာ မြန ် လွန ် းလှပါတယ ် ။ 
အပြောင ် းအလဲ တော ် တော ် များက တဖြည ် းဖြည ် းချင ် းပါ ။ 
တစ ် စစဖြင ့ ် ဖြစ ် ပွားနေတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အသက ် တွေ တိုတောင ် းကျတော ့ အဲဒီလို ပြောင ် းလဲတာကို သတိမမူမိကြပါ ။ အများစုက ၇၀ ၊ ၈၀ နေကြကာ ၉၀ ကျော ် ရင ် ကံကောင ် းလှပြီ ။ 
ဒီဂရပ ် ပုံက ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ လူဦးရေ နှစ ် စဉ ် ပြောင ် းလဲမှုနှုန ် းကို ပြနေတယ ် ။ 
အဲဒီနှုန ် းဟာ ၁၈၅၀ တဝိုက ် တွင ် သိပ ် ကို နှေးနေခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ လူဦးရေ တိုးတက ် မှုနှုန ် းဟာ စကြီးထွားလာခဲ ့ ရာ ကျွန ် တော ် မွေးခဲ ့ တဲ ့ ကာလ ဝန ် းကျင ် မှာဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ လပေါ ် မှနေပြီး ကမ ္ ဘာကြီးကို မြင ် ရတဲ ့ ဒီလို ပုံတွေကို စမြင ် ခဲ ့ ရစဉ ် ၊ ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေဟာ တစ ် နှစ ် ကို နှစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းဖြင ့ ် ကြီးထွားလာနေခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ များ အဲဒီ တစ ် နှစ ် ကို နှစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းဖြင ့ ် ရာစုနှင ့ ် အနည ် းငယ ် ကြာအောင ် ဆက ် ကြီးထွားလာခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ဂြိုဟ ် ကြီး တစ ် ခုလုံးမှာ လူတွေနဲ ့ ဘယ ် လောက ် အထိကို ပြည ့ ် ကျပ ် လာမလဲ ဆိုတော ့ လူတွေရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် တွေဟာ တစ ် ဦးနဲ ့ တစ ် ဦး ထိစပ ် လျက ် ရှိနေကြမှာပါ ။ 
လူတွေဟာ ကြောက ် လန ့ ် လာကြရတယ ် ။ 
လူဦးရေ ကြီးထွားလာနေပုံကို ၊ ပြီးတော ့ ၁၉၆၈ ခုနှစ ် တုန ် းက "" လူဦးရေဗုံးကြီး "" လို ့ ခေါ ် ခဲ ့ တာကို ကြောက ် လန ့ ် လာရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ နောက ် ပိုင ် းတွင ် ၊ ဂရပ ် ပုံရဲ ့ အဆုံးပိုင ် းတွင ် မြင ် ရသလို ကြီးထွားမှုဟာ ကျဆင ် းလာခဲ ့ တယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် တွေ ၊ ၇၀ ပြည ့ ် လွန ် ၊ ၈၀ ပြည ့ ် လွန ် ၊ ၉၀ ပြည ့ ် လွန ် နှင ့ ် သုညလွန ် နှစ ် များ ၊ ပြီးတော ့ လက ် ရှိ ဆယ ် စုနှစ ် ဆိုရင ် လူဦးရေ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီရာစု အကုန ် ပိုင ် းမှာ ဘီလီယံ ၁၀ ဒါမှမဟုတ ် ၁၁ ရှိမယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းရတယ ် ။ 
အဲဒီလို ပြောင ် းလဲနေချိန ် မှာ ဗလောင ် ဆူမှုလည ် း ရှိတတ ် တယ ် ။ 
ဒုတိယကမ ္ ဘာစစ ် ကြီးကို အားလုံး သိကြတယ ် ။ 
၁၉၁၈ ခုနှစ ် မှာ တုပ ် ကွေး မဟာကပ ် ဘေးကြီး ကျခဲ ့ တာကို ကျွန ် တော ် မြင ် ခဲ ့ ကြရတယ ် ။ 
တရုတ ် နိုင ် ငံ ငတ ် မွတ ် ခြင ် းဘေးကြုံခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အာရုံစိုက ် ကြတယ ် ။ 
သတင ် းတွေထဲက ကြောက ် စရာ ဖြစ ် ရပ ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အာရုံစိုက ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တဖြည ် းဖြည ် းချင ် း ပြောင ် းလဲတာကို ကောင ် းတဲ ့ ပုံပြင ် တွေကို အာရုံ မစိုက ် လိုကြပါ ။ 
အားလုံး လူတွေ ဘယ ် လောက ် ရှိလဲ ဆိုတာ စိုးရိမ ် တယ ် ။ 
လူတွေဆီက အဝေးကို ထွက ် ပြေးရေးကို ကျွန ် တော ် တို ့ စိုးရိမ ် တယ ် ။ 
ဒီမြေပုံထဲကျတော ့ လူတွေ တစ ် ဦးနဲ ့ တစ ် ဦး ဘယ ် လောက ် ဝေးတဲ ့ နေရာမှာ ရှိနေကြပုံကို ပုံကြီးချဲ ့ ပြထားတဲ ့ မြေပုံပါ ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အနေနဲ ့ လူတိုင ် းနဲ ့ ဝေးတဲ ့ နေရာကို သွားနေချင ် ရင ် အကောင ် းဆုံး နေရာတွေက ဒါတွေပါ ။ 
နှစ ် စဉ ် နှစ ် တိုင ် း ၊ အဲဒီလို နေရာတွေဟာ ပိုပိုကြီးလာနေကြတယ ် ၊ နှစ ် စဉ ် လိုလို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လယ ် မြေတွေကို စွန ့ ် ထွက ် လာနေကြလို ့ ပါ ။ 
ဥရောပတိုက ် ထဲမှာဆိုရင ် ဝံပုလွေတွေ ပြန ် ရှိလာလျက ် သူတို ့ ဟာ တိုက ် ကြီးရဲ ့ အနောက ် ဖက ် ကို ရွှေ ့ ပြောင ် းနေကြတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကြီး ပြောင ် းလာနေတယ ် ။ 
စိုးရိမ ် စရာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီမြေပုံက ဂြိုဟ ် ပေါ ် က မိုးရေ အများဆုံး နေရာတွေကို ပြထားတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ Çatalhöyük တည ် ရှိခဲ ့ တဲ ့ နေရာက အာဖရိက ၊ အာရှ နဲ ့ ဥရောပ တိုက ် ကြီး သုံးခု ဆုံတဲ ့ နေရာပါ ။ အဲဒီ တဝိုက ် မှာ နေထိုင ် ကြတဲ ့ လူဦးရေဟာ အတော ့ ် ကို ကြီးမားပေမဲ ့ ရေကျတော ့ နည ် းနည ် းလေးပဲ ရှိတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ မိုးအကြီးအကျယ ် ရွာတဲ ့ နေရာတွေကိုလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါကို ပိုဆန ် းပြားအောင ် လုပ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
မြေပုံကို လူတွေဖြင ့ ် ပုံဖေါ ် ပေးမယ ့ ် အစား ၊ ရေတွေဖြင ့ ် ပုံဖေါ ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ အဲဒီနောက ် မှာ မြေပုံကို လစဉ ် ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ နေရာသေးသေးလေးတွေမှာ ကျလာတဲ ့ မိုးရေကို ပြပေးဖို ့ ပြောင ် းလဲ ဖေါ ် ပြပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာဂြိုဟ ် ကြီးကို ဖြတ ် စီးနေကြတဲ ့ မုတ ် သုန ် လေတွေကို မြင ် ကြရမယ ် ၊ ဒါကို ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ဂြိုဟ ် ကြီးဆီမှာ နှလုံးခုန ် သံတောင ် ရှိသလို ခံစားရမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နေထိုင ် ကြတဲ ့ နေရာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အခုလို မြင ် တွေ ့ မြင ် လို ့ ရလာနိုင ် တာက ကျွန ် တော ် သက ် တမ ် း ကာလ တစ ် ခု အတွင ် းမှာကို ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမြေပုံက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အစားအစာတွေကို စိုက ် ပျိုးတဲ ့ နေရာတွေပါ ။ 
ဒီဒေသတွေက ဆန ် ၊ ဖူးစားပြောင ် း နဲ ့ ဂျုံအတွက ် မှီခိုရတဲ ့ ဒေသတွေပါ ။ 
အစားအစာတွေ လုံလောက ် ပါ ့ မလား ဆိုပြီး လူတွေ စိုးရိမ ် ကြပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အသားကို လျှော ့ စားလျက ် ကောက ် စပါးတွေကို တိရိစ ္ ဆာန ် တို ့ အား လျှော ့ ကျွေးကာ လူတွေက စုစည ် းနေကြမယ ် ဆိုပါက ၊ လူတိုင ် းအတွက ် အစားရေစာ လုံလောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် သိထားသေးတာက ဒီနေ ့ တွင ် ဆိုးဆိုးဝါးဝါး လုပ ် ကိုင ် နေကြတဲ ့ အရာတွေကိုပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ဒီလို မြေပုံကို အရင ် တုန ် းက မြင ် ခဲ ့ ဘူးကြမှာပါ ။ 
ဒီမြေပုံကို ဂြိုဟ ် တူမှနေပြီး ရိုက ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ ပုံတွေဖြင ့ ် ရေးဆွဲ ထုတ ် လုပ ် ပေးတာ ဖြစ ် ပြီး ၊ ကျွန ် တော ် ပြခဲ ့ တဲ ့ ပထမဦးဆုံး ဆလိုက ် ကို မှတ ် မိကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ ဂြိုဟ ် တုတွေဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ဝန ် းရံထားကြတယ ် ၊ ကမ ္ ဘာဂြိုဟ ် ကို ညဘက ် မှာ မြင ် တွေ ့ ရတဲ ့ ပုံကို ဖေါ ် ပြပေးထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ မြင ် နေကြ မြေပုံ တစ ် ခုလို ကြည ့ ် ပါက ၊ ဒါဟာ လူတွေ နေထိုင ် မှုကို ပြတဲ ့ မြေပုံလို ့ ထင ် စရာ ရှိပါတယ ် ။ 
မီးတွေ တောက ် ပနေတဲ ့ နေရာတွေဟာ လူတွေ နေတဲ ့ နေရာတွေပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ဒီမြေပုံကိုလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဆွဲဆန ့ ် ထားတာကို သတိရဖို ့ မမေ ့ ကြပါနဲ ့ ။ 
ဒီမြေပုံထဲတွင ် နေရာတိုင ် းမှာ လူဦးရေ ထူထပ ် မှုဟာ တူညီပါတယ ် ။ 
နေရာ တစ ် ခုခုမှာ လူတွေ မနေဘူးဆိုရင ် ၊ အဲဒါကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ချုံ ့ ထုတ ် လိုက ် လို ့ ၎ င ် းဟာ ပျောက ် ကွယ ် သွားတယ ် ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ လူတိုင ် းကို တည ် းတူရည ် တူ အရေးပေးထားတယ ် ။ 
အခုတော ့ အလင ် းရောင ် ဟာ လူတွေ ရှိတဲ ့ နေရာကို ပြသတာ မဟုတ ် ပါ ၊ လူတွေက နေရာတိုင ် းမှာ ရှိတယ ် ။ 
အခုတော ့ မြေပုံထဲက မီးတွေက လန ် ဒန ် က မီးတွေ ၊ ကိုင ် ရိုမြို ့ က မီးတွေ ၊ တိုကျို ့ မြို ့ က မီးတွေ ၊ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုထဲ အနောက ် ဖက ် ခြင ် း ကမ ် းခြေဒေသ မီးတွေ ၊ လူတွေက စွမ ် းအင ် ကို အကြီးအကျယ ် သုံးဖြုန ် းနိုင ် ကြတဲ ့ လူတွေရဲ ့ ရပ ် ကွက ် တွေက မီးတွေ ဖြစ ် ကြတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ငွေကြေးတတ ် နိုင ် ကြလို ့ မီးတွေကို ထွန ် းလင ် းလိုက ် တာ ဘယ ် လောက ် တောင ် တောက ် ပသလဲဆိုတော ့ ဂြိုဟ ် တုတွေကတောင ် ရိုက ် ယူလို ့ ရနိုင ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
မြေပုံပေါ ် က မှောင ် မည ် းနေကြတဲ ့ နေရာတွေ ကျတော ့ ၊ စွမ ် းအင ် ကို လူတွေ အဲဒီလို ဖြုန ် းနိုင ် စွမ ် း မရှိကြတဲ ့ နေရာတွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဖြုန ် းနိုင ် စွမ ် း ရှိကြပေမဲ ့ ၊ မီးတွေဖြင ့ ် ကောင ် းကင ် ကို လင ် းလာစေတဲ ့ လုပ ် ရပ ် မျိုးရပ ် စဲသင ့ ် တာ သိကြတဲ ့ နေရာတွေပါ ။ 
တကယ ် လိုများ ဒီမြေပုံကို အချိန ် ကာလ အလျောက ် ပြောင ် းလဲပုံကို လှုပ ် ရှားပုံအဖြစ ် ကျွန ် တော ် ဖေါ ် ပြပြနိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ တိုကျိုဟာ လက ် တွေ ့ တွင ် မှောင ် လာတာကို မြင ် ရပါမယ ် ၊ ဆူနာမီရဲ ့ နောက ် မှာ ဂျပန ် ဟာ ထိခိုက ် သွားတဲ ့ နျူကလီယား စွမ ် းအင ် ဌာနကို ပိတ ် လိုက ် လို ့ သုံးနိုင ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် လေးပုံတစ ် ပုံ လျော ့ သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောင ် းကင ် ဖက ် ထိုးပေးတဲ ့ မီးရောင ် လျော ့ သွားရုံပါပဲ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးမှာ ကောင ် းတဲ ့ သတင ် းတွေ တကယ ့ ် ကို အများကြီး ရှိကြပါတယ ် ။ 
မွေးခါစ ကလေးတွေရဲ ့ သေဆုံးမှုနှုန ် း ကျဆင ် းလာနေတယ ် ၊ ပြီးတော ့ မယုံနိုင ် ဖွယ ် နှုန ် းနဲ ့ ကို ကျဆင ် းလာနေတာ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးတွင ် မွေးပြီးတစ ် နှစ ် အတွင ် းမှာ သေကြတဲ ့ ကလေးတွေရဲ ့ ဦးရေဟာ တစ ် နှစ ် အတွင ် း ငါးရာခိုင ် နှုန ် း ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျောင ် းကို သွားကြတဲ ့ ကလေးတွေ ပိုများလာပါတယ ် ၊ စာရေး ၊ စာဖတ ် နိုင ် အောင ် သင ် ယူနေကြကာ အင ် တာနက ် ကို ဆက ် သွယ ် သုံးလာကြပြီး တက ္ ကသိုလ ် ကို တက ် လာကြတဲ ့ ကလေးတွေဟာ မကြုံစဖူး မြင ့ ် မားတဲ ့ နှုန ် းဖြင ့ ် တိုးလာကာ ကမ ္ ဘာကြီးမှာ တက ္ ကသိုလ ် ကို တက ် နေကြတဲ ့ လူငယ ် အများစုက အမျိုးသားတွေ မဟုတ ် ဘဲ အမျိုးသမီးတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလို ကောင ် းမွန ် တဲ ့ သတင ် းတွေကို တစ ် ခုပြီးတစ ် ခု ဆက ် ဖေါ ် ပြစရာ ရှိနေပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အရေးပေါ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဆိုးတဲ ့ သတင ် းတွေကို ပိုပြီး အာရုံပြုလိုကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို Rebecca Solnit ထောက ် ပြခဲ ့ တာ သိပ ် ကို ကောင ် းပါတယ ် ၊ “တိုးတက ် မှုကို စွမ ် းဆောင ် ပေးနိုင ် ကြကာ“ မသိသာတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေရဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် မဟုတ ် တဲ ့ သဘာဝကို ရံဖန ် ရံခါ ဖြစ ် တတ ် တဲ ့ ဗလောင ် ဆူမှုတွေက ပိုလို ့ ကို ပြတ ် သားအောင ် ထောက ် ပြနေကြတာပါ ။ ” မကြာခဏဆိုသလို ကြောက ် စရာ အရာတွေ ဖြစ ် ပျက ် ကြပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေ ကျဆင ် းလာနေတဲ ့ အကြောင ် းတွေကို သူတို ့ မပြောကြပါဘူး ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးဟာ မကြုံစဖူး ချိတ ် ဆက ် ဆက ် သွယ ် လာနေခြင ် းကို ပြောမပြကြဘူး ။ 
လူတွေရဲ ့ သိရှိနားလည ် မှုတွေဟာ အံ ့ ဖွယ ် တိုးတက ် လာနေတာကို ပြောမပြကြပါဘူး ။ 
ကျွန ် ုပ ် ုတို ့ ဟာ အမှိုက ် တွေကို လျှော ့ ပစ ် ရန ် စားသုံးမှုကို လျှော ့ ရန ် အားထုတ ် လာနေကြတာကို ပြောမပြကြပါဘူး ။ 
ဒါက နောက ် ဆုံး မြေပုံပါ ။ 
ဒီမြေပုံထဲကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သမုဒ ္ ဒရာတွေ နဲ ့ ပင ် လယ ် တွေကို ထုတ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အခု မြင ် နေကြရတာက ၇.၄ ဘီလီယံ ရှိကြတဲ ့ လူဦးရေပါ ၊ လူဦးရေ အချိုးအစားကို အခြေခံပြီး မြေပုံကို ရေးဆွဲထားတာပါ ။ 
တရုတ ် နိုင ် ငံထဲတွင ် တစ ် ဘီလီယံ ကျော ် ကျော ် ၊ ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးဆုံး မြို ့ ကြီးကို တရုတ ် နိုင ် ငံမှာ မြင ် နိုင ် ပေမဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ အမည ် ကိုတော ့ မသိကြပါ ။ 
အိန ္ ဒိယကို ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ အလယ ် ဗဟိုမှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥရောပဟာ အစွန ် းတစ ် နေရာမှာ ရှိနေတာကို ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ အားလုံး ဒီနေ ့ ရှိနေကြတာက ဂြိုဟ ် ကြီးရဲ ့ အဖျား တစ ် နေရာက Exeter ဒေသပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ဥရောပရဲ ့ အဝေး တစ ် နေရာ ကျောက ် တုန ် း အသေးလေးပါ အဲဒီထဲမှာ ကမ ္ ဘာသက ် ကြီးတွေရဲ ့ တစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းလျော ့ လျော ့ ကမ ္ ဘာရှိကြတဲ ့ ကလေးတွေရဲ ့ ရာခိုင ် နှုန ် းဝက ် လောက ် သာ နေထိုင ် နေကြတာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ တည ် ငြိမ ် လာနေကာ မြို ့ ပြနဲ ့ တူလာနေတဲ ့ အိုမင ် းလာနေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးပါ ၊ ချိတ ် ဆက ် မိလာနေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးပါ ။ 
စိုးရိမ ် ကြောက ် လန ့ ် စရာ အကြောင ် းတွေ အများကြီး ရှိကြတာ မှန ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး အရင ် တုန ် းကလို ကြောက ် ရန ် မလိုပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာကြီး အသစ ် ထဲမှာ နေထိုင ် နေကြတာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ မြင ် ရန ် လိုတယ ် ။ 
အထူး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကွန ် ပျူတာဟာ ထုတ ် ဖေါ ် ပြသပေးရာမှာဒါပေမဲ ့ အများအားဖြင ့ ် 
ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောချင ် တာက ကွန ် ပျူတာရဲ ့ အဲဒီလို စွမ ် းပကားကိုကျွန ် တော ် တို ့ နေထိုင ် နေကြတဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် းကမ ္ ဘာကြီးထဲက 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းက ကျွန ် တော ့ ဆီ ဖုန ် းဝင ် လာပါတယ ် ၊ နယူးယောက ် မြို ့ က ဇိမ ် ခံပစ ္ စည ် းရောင ် းတဲ ့ Barneys ဆိုင ် မှပါ ၊ 
အခုမြင ် ရတာကို "" အမှီလိုက ် ခြင ် း "" ခေါ ် ပါတယ ် ။အမှီလိုက ် ရင ် း ရွေ ့ နေကြတာပါ ကျန ် ရစ ် နေတဲ ့ အမျိုးသားဟာ အမျိုးသမီးကို လိုက ် နေရင ် းအဝေးကို ရွေ ့ သွားပြန ် ပါတယ ် ။ 
စားပွဲအောက ် မှာလည ် း သံလိုက ် တွေရှိနေလို ့ ဖိနပ ် တွေဟာ လည ် ပတ ် ရွေ ့ လျားနေကြပါတယ ် ။ 
လိုတဲ ့ အီလက ် ထရောနစ ် တွေနဲ ့ လှုပ ် ရှားထိန ် းချုပ ် ရေး ဆော ့ ဝဲကို 
အဲဒီလွှဲတံတစ ် ခုချင ် းစီမှာ ကြိုး ၁၁ ချောင ် းစီ ရှိခဲ ့ ပြီးဝင ် ရိုးဟာ လွဲယမ ် းလည ် ပတ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊၎ င ် းတို ့ ဟာ လိုအပ ် တဲ ့ ဂီတသံစဉ ် ကို 
အဲဒါရဲ ့ အကူအညီဖြင ့ ် ပြည ် သူ အများအပြားတို ့ ဟာ ရုပ ် ၀တ ္ ထုတွေသုံးပြီး ဓာတုစနစ ် ဇယားထဲကနေပြီး ဒြပ ် စင ် တွေကို ကောက ် ယူကာ 
ခုနက ပြောပြခဲ ့ တဲ ့ ပြပွဲပစ ္ စည ် းနားမှာအဲဒီ ပြပွဲပစ ္ စည ် းကို လေ ့ လာရန ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ 
လူတွေက အသုံးပြုခဲ ့ ကြတဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထု ပစ ္ စည ် းတွေဟာ 
အဲဒီအချက ် ကို လေ ့ လာရင ် အရေးကြီးတာကို နားလည ် လာနိုင ် ပါတယ ် ၊ အထူးပြုစုထားတဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထုပစ ္ စည ် းများကို အသုံးပြုခြင ် းက 
တို ့ ထိလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ထိတွေ ့ တုံ ့ ပြန ် ရာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လက ် များ နှင ့ ် ဦးနှောက ် က အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် ကြလို ့ ပါ ။ 
ဒီလို စီမံကိန ် း အမျိုးမျိုးထဲ ပါဝင ် ခဲ ့ ရလို ့အဲဒါတွေအားလုံးကို ခက ် ရာခက ် ဆစ ် ရှာဖွေခဲ ့ ရခြင ် းပါပဲ ၊ လိုအပ ် တဲ ့ အီလက ် ထရောနစ ် ပစ ္ စည ် းတွေကအစ ပုံနှိပ ် ထုတ ် ဝေကြတဲ ့ ပတ ် လမ ် းဘုတ ် တွေနဲ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ကွန ် ပျူတာရဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှုဖြင ့ ် ရွေ ့ လျားစေပြီး အတွေးအခေါ ် တစ ် ခုကို အခြေခံကာ အပြန ် အလှန ် တုံ ့ ပြန ် လို ့ ရနိုင ် မယ ့ ် အရာတွေကိုလုပ ် လို ့ ရနိုင ် မယ ့ ် စနစ ် ကို တီထွင ် ချင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ MIT Media Lab မှာ ပါမောက ္ ခ Hiroshi Ishii နဲ ့ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် အဲဒါနဲ ့ ဒီမှာ မြင ် ရတဲ ့ လျှပ ် စစ ် သံလိုက ် အမျိုးမျိုး ၅၁၂ ခုကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ရွေ ့ လျားပေးနိုင ် စွမ ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒေါ ် လာ ၁၀၀၀၀ ​ ကျော ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဘယ ် မျက ် နှာပြင ် မှာမဆို ပြုလုပ ် လို ့ ရနိုင ် မယ ့ ် 
အဲဒီစိတ ် ကူးကို စူးစမ ် းဖို ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် ဟာ သေးငယ ် တဲ ့ စက ် ရုပ ် စစ ် တပ ် ကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒီ စက ် ရုပ ် တိုင ် းဆီမှာ omni ဘီးတွေ ရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဘယ ် ဦးတည ် ချက ် ဆီကိုမဆို အလွယ ် တကူ လှုပ ် ရှားနိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီလို စက ် ရုပ ် တွေကို ဗီဒီယို ပြစက ် တစ ် ခုနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးလိုက ် ရင ် ၊ဒီဂျီတယ ် အချက ် အလက ် တွေနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ အတွက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ထိန ် းချုပ ် မှုအားလုံးဟာ ရုပ ် ဝတ ္ ထုအသွင ် ဆောင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အရောင ် ညှိချင ် ရင ် ၊ အရောင ် မုဒ ် ထဲကို ဝင ် လိုက ် ရန ် လိုတယ ် 
ဒီမှာ မြင ် ရသလို ဘယ ် နဲ ့ ညာ ချာနယ ် ဟာ စည ် းချက ် ညှိလျက ် ရှိနေပါမယ ် ၊ 
ဒီတော ့ စိတ ် ကူးကဘာလဲဆိုတော ့ ဒီလို ရုပ ် ဝတ ္ ထု ဒိုင ် ခွက ် တွေရဲ ့ ရွေ ့ လျားမှုနှုန ် းနဲ ့ ထိရောက ် မှုကို စနစ ် တစ ် ခုထဲက ဆော ့ ဝဲထဲမှာ ရှိတတ ် တဲ ့ ပျော ့ ​ ပျောင ် းမှုနဲ ့ မျိုးစုံမှုကို ရယူအသုံးပြုရန ် ပါပဲ ။ 
ဒီဟာကျတော ့ ကပ ် ဘေးကြုံရတဲ ့ အခါမှာ 
ရဲ ၊ မီး နှင ့ ် ကယ ် ဆယ ် ရေးသမားတွေကို ကိုယ ် စားပြုကြပါတယ ် ၊ ကြီးကြပ ် သူဟာ အဲဒါတွေကို ကောက ် ယူပြီး မြေပုံပေါ ် ကို တင ် ပေးလိုက ် ကာ ဘယ ် ယူနစ ် ဘယ ် သွားရမယ ် ဆိုတာကို ညွှန ် းပေးနိုင ် ပါတယ ် ၊သက ် ဆိုင ် ရာ ယူနစ ် တွေရဲ ့ လက ် တွေ ့ တည ် နေရာတွေနဲ ့ 
အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီးပါပဲ ။ 
အစဉ ် အလာ စားပွဲတင ် ဂိမ ် းများနဲ ့ ကွန ် ပျူတာဂိမ ် းများအတွက ် ရုပ ် ပိုင ် းအရ ထိတွေ ့ လုပ ် ကိုင ် လို ့ ရနိုင ် တဲ ့ အလားအလာတွေ အ ​ မြောက ် အမြား ပေါ ် လာပါမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အထူးစိတ ် လှုပ ် ရှားမိတဲ ့ကွန ် ပျူတာများ ဒါမှမဟုတ ် လူတွေ တစ ် ယောက ် တည ် း လုပ ် မရနိုင ် တဲ ့ အရာများအတွက ် အသုံးပြုဖို ့ ပါပဲ ။ 
အသားဓာတ ် ခေါက ် သိမ ် းခြင ် းဟာ သာဓက တစ ် ခုပါ ။ 
အသားဓာတ ် အတွက ် သုံးနိုင ် တဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း လက ် တွေ ရှိပါတယ ် ၊ 
အဲဒီလက ် တွေကို နောက ် ကို ပြန ် ဆွဲနေတာကို ရုပ ် ပိုင ် းအရကို ခံစားနိုင ် ရပါတယ ် ။ 
မော ် လီကျူးအဆင ့ ် မျိုးမှာ အဲဒီလို ခံစားနိုင ် ခြင ် းဟာ လုံးဝကိုမတူတဲ ့ ထိတွေ ့ ဆက ် ဆံမှု တစ ် ရပ ် ပါပဲ ။ 
တကယ ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဆော ့ ဝဲကို သုံးပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲကအလားအလာတွေကို စူးစမ ် းမှုကို စတင ် ရုံရှိပါသေးတယ ် ။ 
အခုခင ် ဗျားတို ့ မြင ် နေရတဲ ့ ဟာက အနာဂတ ် ကွန ် ပျူတာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ တို ့ ထိစရာ စခရင ် မရှိပါဘူး ။ 
မြင ် လို ့ ရနိုင ် တဲ ့ နည ် းပညာလည ် း ဘာမှမရှိပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က ဗီဒီယို ချတ ် ပြုလုပ ် မယ ် ၊ဒါမှမဟုတ ် TED Talk ဆီကို ဆလိုက ် ပုံတွေကို 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီတော ့ သင ် ဟာ ဒီနေ ့ ပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ (သို ့) ဒီဟောပြောချက ် ကို အခြားတစ ် ချိန ် (သို ့) တစ ် နေရာက ကြည ့ ် နေတယ ် ဆိုရင ် သင ် ဟာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ရပိုင ် ပွင ့ ် ဂေဟစနစ ် မှာ ပါဝင ် သူတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
အနုပညာရှင ် (သို ့) နည ် းပညာရှင ် (သို ့) ရှေ ့ နေ (သို ့) ဝါသနာရှင ် ဖြစ ် ဖြစ ် မူပိုင ် ခွင ့ ် ကိုင ် တွယ ် မှုဟာ သင ့ ် ဘဝကို တိုက ် ရိုက ် သက ် ရောက ် ပါတယ ် ။ 
ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေ ခန ့ ် ခွဲမှုဟာ ပိုင ် ဆိုင ် မှု ပြဿနာ သက ် သက ် ပဲ မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး ။ ဒါဟာ ဆက ် နွယ ် မှုတွေရဲ ့ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ပင ့ ် ကူအိမ ် နဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှု မြင ် ကွင ် းရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အပိုင ် းပါ ။ 
YouTube ဟာ ပိုင ် ရှင ် တွေရဲ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေကို ဂရုထားပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကူးတာ ၊ ရောတာနဲ ့ ဒီပြင ် အရာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူတို ့ လုပ ် နိုင ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေ ပေးဖို ့ ကျတော ့ မူပိုင ် ပစ ္ စည ် းကို ဘယ ် အချိန ် ဆိုဒ ် မှာ တင ် တယ ် ဆိုတာ ပထမဆုံး ရှာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါအလုပ ် လုပ ် ပုံ သိရအောင ် တိကျတဲ ့ ဗီဒီယိုတစ ် ခုကို ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် က အသံသွင ် းတဲ ့ ဂီတသမား Chris Brown ရဲ ့ "" Forever "" တစ ် ပုဒ ် တရားဝင ် ဗီဒီယို ထွက ် ရှိခဲ ့ တယ ် ။ ဒါကို ပရိတ ် သတ ် တစ ် ယောက ် က တီဗီမှာတွေ ့ တော ့ သူမရဲ ့ ကင ် မရာ ဖုန ် းနဲ ့ ရိုက ် ယူပြီး YouTube မှာတင ် လိုက ် တယ ် ။ 
Sony Music က Chris Brown ရဲ ့ ဗီဒီယိုကို Content ID စနစ ် မှာ မှတ ် ပုံတင ် ထားတာကြောင ့ ် ဒီဗီဒီယိုကို တင ် ဖို ့ ကြိုးစားတဲ ့ စက ္ ကန ့ ် ပိုင ် းမှာပဲ ကော ် ပီကို သတိထားမိပြီး Sony ကို နောက ် လုပ ် ရမယ ့ ် ရွေးချယ ် မှုပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အသုံးပြုသူရဲ ့ ဗီဒီယိုဟာ ကော ် ပီဆိုတာ ဘယ ် လိုလုပ ် သိလဲ ။ 
အကြောင ် းအရာ ပိုင ် ရှင ် တွေ အချက ် အလက ် တွေထဲ ပိုင ် ဆိုင ် မှုတွေ ပို ့ တာနဲ ့ စတယ ် တူတာတစ ် ခု တွေ ့ တဲ ့ အခါ ဘာလုပ ် ရမယ ် ဆိုတာ ပြောပြတဲ ့ အသုံးပြုမှု မူဝါဒနဲ ့ အတူပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အချက ် အလက ် တွေထဲက ရည ် ညွှန ် းဖိုင ် တွေနဲ ့ တင ် တာတစ ် ခုစီကို နှိုင ် းယှဉ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအပူ မြေပုံက စနစ ် ရဲ ့ ဦးနှောက ် လုပ ် ဆောင ် ပုံကို ပြသတော ့ မှာပါ ။ 
ဒီမှာ အသုံးပြုသူ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် နေတဲ ့ မူလ ရည ် ညွှန ် းဖိုင ် ပါ ။ 
စနစ ် ကနေ တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခုကို ကာလတိုင ် းမှာ တူညီမှုရှိ ၊ မရှိကို နှိုင ် းယှဉ ် ပါတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက ကော ် ပီဟာ မူရင ် းဖိုင ် ရဲ ့ အပိုင ် းတစ ် ခုကိုသာ သုံးတာတောင ် တူညီတာကို ရှာဖွေနိုင ် ပါတယ ် ၊ အနှေးပြပြီး အသံနဲ ့ ဗီဒီယို အရည ် အသွေးကို အဆင ့ ် ကျစေပါတယ ် ။ 
ဗီဒီယိုတစ ် ခု YouTube မှာတင ် တိုင ် း ဒါကို လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက တစ ် မိနစ ် ကို ဗီဒီယိုနာရီ ၂၀ ကျော ် ပါ ။ 
တူတာတွေ ့ တဲ ့ အခါ ပိုင ် ရှင ် ချမှတ ် ထားတဲ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေ မူဝါဒကို သုံးပါတယ ် ။ 
ဒီစနစ ် ရဲ ့ စကေးနဲ ့ အမြန ် က တကယ ့ ် အံဖွယ ် ပါ ။ 
ဗီဒီယိုအချို ့ အကြောင ် းပဲ ပြောနေတာမဟုတ ် ပဲ နေ ့ စဉ ် ဗီဒီယိုတွေရဲ ့ နှစ ် ၁၀၀ ကျော ် အကြောင ် း ပြောနေတာပါ ၊ အသစ ် တင ် တာတွေနဲ ့ ရှေးဟောင ် းအမွေ အနှစ ် ကြားက ဆိုဒ ် မှာရှိတဲ ့ ပါဝင ် မှု အားလုံးကို ပုံမှန ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနှစ ် ရာချီရှိတဲ ့ ဗီဒီယိုတွေကို ယှဉ ် တဲ ့ အခါ အချက ် အလက ် စုထဲက သန ် းချီတဲ ့ ရည ် ညွှန ် းဖိုင ် တွေနဲ ့ တိုက ် ဆိုင ် ယှဉ ် ကြည ့ ် နေတာပါ ။ 
ဒါက လူ ၃၆၀၀၀ ကနေပြီး နေ ့ စဉ ် နေ ့ တိုင ် း ကော ် ဖီသောက ် ချိန ် အများကြီးမရှိပဲ မော ် နီတာ ၃၆၀၀၀ ကို ငေးကြည ့ ် နေတာမျိုးပါ ။ 
ကဲ တူတာတွေ ့ တော ့ ဘာလုပ ် ကြလဲ ။ 
အင ် း မူပိုင ် ခွင ့ ် ရှိတဲ ့ ပိုင ် ရှင ် အများစုက ပိတ ် တာအစား ကော ် ပီကို ထုတ ် လွှင ့ ် ခွင ့ ် ပြုလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီနောက ် ထိတွေ ့ မှု ၊ ကြော ် ငြာနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ရောင ် းချမှုတွေနေ အကျိုးအမြတ ် ရတာပေါ ့ ။ 
Chris Brown ရဲံ "" Forever "" ကိုသတိရပါ ။ 
ဒါက ခေတ ် ကုန ် သွားပြီး ဇယားကနေ ကျသွားတယ ် ၊ ဒါက ဇာတ ် လမ ် းအဆုံးလို ဖြစ ် ပုံရပေမဲ ့ မနှစ ် က လူငယ ် စုံတွဲတစ ် တွဲ လက ် ထပ ် သွားတယ ် ။ 
ဒါသူတို ့ မင ် ္ ဂလာဆောင ် ဗီဒီယိုပါ ။ 
ရှင ် တို ့ မြင ် ဖူးလောက ် ပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အံ ့ သြစရာက မဂ ် လာဆောင ် ကြေညာချက ် က ဒီလောက ် ပျော ် ရရင ် ဧည ့ ် ခံပွဲက ပျော ် စရာကိုကော စိတ ် ကူးနိုင ် လား ။ 
ဆိုလိုတာက ဒီလူတွေက ဘယ ် သူတွေလဲ ။ 
ကျွန ် မတော ့ ဒီမင ် ္ ဂလာဆောင ် ကို လုံးဝ တက ် ချင ် တာပဲ ။ 
ဒါနဲ ့ သူတို ့ မင ် ္ ဂလာဆောင ် ဗီဒီယိုလေးကို သန ် း ၄၀ ကျော ် ကြည ့ ် ကြတယ ် ။ 
Sony က ပိတ ် လိုက ် တာအစား တင ် ဖြစ ် ဖို ့ ကို ခွင ့ ် ပြုလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ တွဲပြီး ကြော ် ငြာထည ့ ် တယ ် ၊ ဒါကို iTunes နဲ ့ ချိတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
၁၈ လသား ဒီသီချင ် းဟာ iTunes ဇယားမှာ နံပါတ ် လေး ပြန ် ချိတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Sony ဟာ ဒီနှစ ် ခုလုံးက ဝင ် ငွေရနေတာပေါ ့ ။ 
Jill နဲ ့ Kevin ပျော ် ရွှင ် တဲ ့ စုံတွဲဟာ ပျားရည ် ဆမ ် းခရီးက ပြန ် လာတော ့ သူတို ့ အရူးအမူး ပျံနှံ ့ သွားတာ တွေ ့ လိုက ် ရတယ ် ။ 
ဟောပြောပွဲ တစ ် ပြုံကြီးနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားပြီး ဒါကို ထူးခြားမှုတစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ သုံးတယ ် ။ 
ဒီဗီဒီယိုဟာ အိမ ် တွင ် း အကြမ ် းဖက ် မှု အဆုံးသတ ် ဖို ့ လှူဒါန ် းရေးမှာ ဒေါ ် လာ ၂၆၀၀၀ ကျော ် လှုံ ့ ဆော ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
JK မင ် ္ ဂလာဆောင ် (အဝင ်) အကဟာ မကြာခင ် က ပြတဲ ့ NBC က "" The Office, "" ရဲ ့ ရာသီ ဇာတ ် သိမ ် းပိုင ် းမှာ ပြက ် လုံးထုတ ် တဲ ့ အထိ ကျော ် ကြားခဲ ့ တယ ် ။ ဒါဟာ တကယ ့ ် ဂေဟစနစ ် ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ အပျော ် တမ ် းတွေ စတူဒီယိုကြီးတွေက ငှားတာတင ် မဟုတ ် ပဲ တစ ် ခါတစ ် ရံ စတူဒီယိုကြီးတွေကကို ပြန ် ငှားတာမျိုးပါ ။ 
ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ပေးရင ် း အခွင ့ ် အလမ ် း ယဉ ် ကျေးမှု ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အရာတွေကို ပြောင ် းလဲဖို ့ လိုတာဟာ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေ ဖော ် ထုတ ် ခြင ် းက ရွေးချယ ် မှု အတွက ် ခွင ့ ် ပြုပေးတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီပြဿနာကို အရင ် က ဘာလို မဖြေရှင ် းကြတာလဲ ။ 
ဒါက ပြဿနာကြီးဖြစ ် ပြီး သိမ ် မွေ ့ ၊ ရှုပ ် ထွေးလို ့ ပါ ။ 
ဗီဒီယိုတစ ် ခုတည ် းမှာ မူပိုင ် ခွင ့ ် ပိုင ် ရှင ် ပေါင ် းစုံရှိတာ မဆန ် းပါဘူး ။ 
ဂီတ တံဆိပ ် တွေရှိတယ ် ။ 
ဂီတထုတ ် လုပ ် သူမျိုးစုံ ရှိတယ ် ။ 
တစ ် ခုချင ် းဟာ နိုင ် ငံအလိုက ် ကွဲနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ လက ် ရာတစ ် ခုမက ပိုရောထားတဲ ့ ကိစ ္ စတွေ အများကြီးရှိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဗီဒီယိုတစ ် ခုတည ် းပဲ တောင ် းဆိုမှု အများအပြားကို စီမံဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
YouTube ရဲ ့ Content ID စနစ ် ဟာ ဒီကိစ ္ စ အားလုံးကို ကိုင ် တွယ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီစနစ ် က မူပိုင ် ခွင ့ ် ပိုင ် ရှင ် တွေ ပါဝင ် မှုကနေပဲ လုပ ် ဆောင ် ပါတယ ် ။ 
သင ့ ် မှာ အခြားသူတွေက YouTube မှာ တင ် နေတဲ ့ အကြောင ် းအရာရှိရင ် Content ID စနစ ် မှာ မှတ ် ပုံတင ် သင ့ ် ပြီး ဒီနောက ် မှာ သင ့ ် အကြောင ် းအရာ အသုံးပြုပုံ အကြောင ် း ရွေးချယ ် မှု ရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အကြောင ် းအရာကို တွဲထားတဲ ့ မူဝါဒတွေ အကြောင ် း သေချာစွာ စဉ ် းစားပါ ။ 
အားလုံး ပြန ် သုံးတာကို ပိတ ် လိုက ် ရုံနဲ ့ အနုပညာသစ ် ပုံစံတွေ ၊ ပရိတ ် သတ ် အသစ ် တွေ ၊ ဖြန ့ ် ချီရေး လမ ် းကြောင ် းသစ ် တွေနဲ ့ ဝင ် ငွေ စီကြောင ် း အသစ ် တွေ လွတ ် သွားပါလမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါက ဒေါ ် လာတွေနဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် တွေပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
တိုးတက ် တဲ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် စီမံမှုနဲ ့ နည ် းပညာသစ ် ကကနေ ပျံ ့ နှံ ့ တဲ ့ ပီတိအားလုံးကို ကြည ့ ် ပါဦး ။ အတိအကျကိုပဲ 
ပီတိဟာ ပျံ ့ ထိုက ် တဲ ့ စိတ ် ကူး ဆိုတာ အားလုံး သဘောတူနိုင ် မယ ် ထင ် တယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီဇိုင ် းဟာ ချော ် တော ် တော ် ၊ အဖမ ် းရခက ် တဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် တစ ် ခုပါ ။ အချိန ် အမျိုးမျိုးမှာ အကြောင ် းအရာ အမျိုးမျိုးလို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စေ ့ ဆော ် မှုပေးတဲ ့ ဒီဇိုင ် းပရောဂျက ် အားလုံးမှာ တူတာတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ သူတိုဟာ အိပ ် မက ် တစ ် ခုနဲ ့ စတင ် တာပါ ။ 
အိပ ် မက ် က ပိုရဲရင ့ ် လေ ၊ ဒါကို ပြီးမြောက ် ဖို ့ လိုအပ ် မယ ့ ် ဒီဇိုင ် းစွမ ် းဆောင ် မှုက ကြီးမားလေပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် လည ် းပဲ အကြီးကျယ ် ဆုံး ဒီဇိုင ် နာတွေဟာ အမြဲတမ ် းလိုလို အကြီးဆုံး အိပ ် မက ် သမားတွေ ၊ ပုန ် ကန ် သူ တွေနဲ ့ သွေဖည ် သူတွေဖြစ ် ကြတာပါ ။ 
ဒါဟာ သမိုင ် းတစ ် လျှောက ် လုံး ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် ပါ ။ ဘီစီ ၃၀၀ ဆီကို ပြန ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ၁၃ နှစ ် သားလေးဟာ ဝေးလံ ၊ အရမ ် းဆင ် းရဲပြီးအရမ ် းသေးငယ ် တဲ ့ အာရှနိုင ် ငံရဲ ့ ဘုရင ် ဖြစ ် လာတုန ် းကပါ ။ 
သူက စစ ် ရေးအောင ် မြင ် မှုတွေကနေ နယ ် မြေ ၊ ဥစ ္ စာဓနတွေနဲ ့ အာဏာတွေ ရယူဖို ့ အိပ ် မက ် မက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ဒီဇိုင ် း အတတ ် တွေက.. ကြားရတာ မဖြစ ် လောက ် ဘူးဆိုပေမဲ ့ အဲဒီလိုလုပ ် ဖို ့ သူ ့ ကို ထောက ် ကူရာမှာ မရှိမဖြစ ် ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီအချိန ် က လက ် နက ် အားလုံးဟာ သတ ် မှတ ် ချက ် အမျိုးမျိုးမှာ လက ် နဲ ့ လုပ ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ စစ ် ဖြစ ် နေတုန ် း လေးသမား မျှားကုန ် သွားရင ် သူတို ့ ရဲ ့ လေးကနေ အခြားလေးသမားရဲ ့ မျှားတွေကို သေချာပေါက ် ပစ ် နိုင ် တော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
တကယ ် တော ့ ဆိုလိုတာက သူတို ့ ဟာ တိုက ် ပွဲမှာ ထိရောက ် မှု ပိုနည ် းပြီး ခုခံနိုင ် စွမ ် းလည ် း အရမ ် းမဲ ့ လာမှာပါ ။ 
Ying က ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင ် းခဲ ့ တယ ် ။ အချင ် းချင ် း လဲလို ့ ရအောင ် လေး ၊ မျှား အားလုံးကို တစ ် ပုံစံတည ် း ပုံစံထုတ ် တာကို အပြင ် းအထန ် တောင ် းဆိုတဲ ့ နည ် းနဲပါ ။ 
ဓားမြှောင ် တွေ ၊ ပုဆိန ် တွေ ၊ လှံတွေ ၊ ဒိုင ် း တွေနဲ ့ အခြားလက ် နက ် ပုံစံအမျိုးမျိုးကို ဒီအတိုင ် း သူလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ဖြုံရလောက ် အောင ် ဆင ် ထားတဲ ့ စစ ် တပ ် ဟာ စစ ် ပွဲ တစ ် ပွဲပြီးတစ ် ပွဲ နိုင ် ခဲ ့ ပြီး ၁၅ နှစ ် အတွင ် းမှာပဲ သူ ့ နိုင ် ငံသေးသေးလေးဟာ ကြီးမားတဲ ့ တရုတ ် အင ် ပါရာကို ထူထောင ် ဖို ့ ၎ င ် းထက ် ပိုကြီး ပိုကြွယ ် ဝပြီး ၊ ပိုအာဏာရှိတဲ ့ အိမ ် နီးချင ် းအားလုံးကို အောင ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ အဲဒီအချိန ် က Ying Zheng ကို ဒီဇိုင ် နာအနေနဲ ့ ဖော ် ညွှန ် းဖို ့ ဘယ ် သူမှ တွေးမိမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ ဘာလို ့ မတွေးကြတာပါလိမ ့ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူက ဒီဇိုင ် းကို အမှုမဲ ့ အမှတ ် မဲ ့ အလိုလို သုံးခဲ ့ ပေမဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ ပန ် းတိုင ် တွေရရှိဖို ့ အာဂ ထွင ် ဉာဏ ် နဲ ့ ပါ ။ 
ဒီလိုပဲ နောက ် ထပ ် အလားတူ ဖြစ ် ဖွယ ် ရာမရှိတဲ ့ မတော ် တဆ ဒီဇိုင ် နာက လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ သူရောပဲ သူလိုချင ် တာရဖို ့ အကြမ ် းဖက ် တာ မသုံးတဲ ့ အထက ် ကပါ ။ 
ဒါက Edward Tecah ဗြိတိသျှ ပင ် လယ ် ဓားပြလို ပိုသိကြတဲ ့ Blackbeard ပါ ။ 
ဒါက ပင ် လယ ် ဓားပြမှု ခေတ ် ကောင ် းတဲ ့ ကာလပါ ။ Teach လို ပင ် လယ ် ဓားပြတွေ ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ ပင ် လယ ် တွေမှာ ခြိမ ် းခြောက ် နေချိန ် ပေါ ့ ။ 
ကိုလိုနီ ကုန ် သွယ ် ရေး ထွန ် းကားနေပြီး ပင ် လယ ် ဓားပြအလုပ ် အမြတ ် များများရနေတာပေါ ့ ။ 
သူ ့ လို ပိုပါးနပ ် တဲ ့ ပင ် လယ ် ဓားပြတွေ သဘော ပေါက ် တာက သူတို ့ ခိုးယူမှုတွေ အများဆုံးရဖို ့ သူတို ့ ရဲ ့ ရန ် သူတွေ မြင ် မြင ် ချင ် းမှာ လက ် နက ် ချဖို ့ သူတို ့ ကို ရက ် ရက ် စက ် စက ် ကို တိုက ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ တစ ် နည ် းဆိုရရင ် လက ် နက ် ခဲယမ ် းတွေ မဖြုန ် းပဲ (သို ့) အကျအရှုံးမရှိပဲ သင ် ္ ဘောတွေကို ယူနိုင ် ဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ Edward Teach ဟာ Blackbeard အဖြစ ် အကြင ် နာကင ် းတဲ ့ ဘီလူးလို သရုပ ် ဆောင ် ရင ် း သူ ့ ကိုယ ် သူ ပြန ် ဒီဇိုင ် းထုတ ် တယ ် 
သူ ့ အရပ ် အမောင ် းကို ပေါ ် လွင ် ဖို ့ ဂျက ် က ် ကြီးတွေ ၊ ဦးထုပ ် ကြီးတွေ ဝတ ် တယ ် ။ 
သ ့ မျက ် နှာကို ဖုံးကွယ ် တဲ ့ မုတ ် ဆိတ ် မည ် း အထူကြီးတွေ ထားတယ ် ။ 
ပခုံးတစ ် ဖက ် စီမှာ ပစ ္ စတို သိုင ် းကြိုးတွေလွယ ် တယ ် ။ 
ဦးထုပ ် နားပန ် းကို မီးခြစ ် တွေတောင ် တွဲချည ် ပြီး မီးရှို ့ ထားတယ ် ။ ဒီတော ့ ဒါတွေက သူ ့ သင ် ္ ဘောကို တိုက ် မယ ် ပြင ် တိုင ် း ခြိမ ် းခြောက ် ဟန ် တရှဲရှဲနဲ ့ လေ ။ 
အဲဒီခေတ ် က များစွာသော ပင ် လယ ် ဓားပြတွေလိုပဲ အရိုခေါင ် းတစ ် ခုနဲ ့ အရိုးတစ ် စုံ ကြက ် ခြေခတ ် ထားတဲ ့ အနိဋ ္ ဌာရုံ သင ် ္ ကေတ ထွင ် းထားတဲ ့ အလံတစ ် ခု လွှင ့ ် ထားတယ ် ။ အကြောင ် းက ဒီအဆင ် တန ် ဆာတွေဟာ ယဥ ် ကျေးမှုများစွာမှာ ရာစုနှစ ် ချီပြီး မရဏသဘော ဆောင ် လို ့ ပါ ။ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် က ချက ် ချင ် း မှတိမိလွယ ် တယ ် ၊ ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ ပင ် လယ ် တွေရဲ ့ ဥပဒေမဲ ့ ၊ စာမတတ ် တဲ ့ လောကမှာတောင ် ပါ ။ အညံ ့ ခံကြ ၊ မဟုတ ် ရင ် ခံစားသွားရမယ ် ။ 
တကယ ် ပဲ သူ ့ ရဲ ့ ချင ့ ် ချိန ် တတ ် တဲ ့ ဓားစာခံအားလုံး ချက ် ချင ် း အညံ ့ ခံတယ ် ။ 
ဒီလိုဆိုတော ့ Edward Teach နဲ ့ သူ ့ နောက ် ပါ ပင ် လယ ် ဓားပြ တွေဟာ ခေတ ် သစ ် ဆက ် သွယ ် ရေး ဒီဇိုင ် းရဲ ့ ရှေ ့ ဆောင ် သူတွေအဖြစ ် ဘာလို ့ မြင ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာ လွယ ် ပါတယ ် ၊ ဘာလို ့ သူတို ့ မရဏဆန ် တဲ ့ သင ် ္ ကေတက... (ရယ ် သံများ) ရှိပါသေးတယ ် ၊ ဘာလို ့ အရိုးခေါင ် းနဲ ့ ကန ့ ် လန ့ ် ဖြတ ် အရိုးတွေရဲ ့ မရဏဆန ် တဲ ့ သင ် ္ ကေတက နောက ် က အနီရောင ် စာလုံးကြီးတွေထက ် ၊ ဒီနေ ့ တံဆိပ ် တွေရဲ ့ ရှေ ့ ပြေးဖြစ ် ခဲ ့ တာကိုပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် ကျတော ့ မတူညီတဲ ့ အာဘော ် နဲ ့ ပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ အလားတူ ရဲရင ့ ် တဲ ့ ၊ အလားတူ ဖြစ ် နိုင ် ဖွယ ် မရှိတဲ ့ ဒီဇိုင ် နာကနေ ဒီဇိုင ် းကို ပိုမြင ့ ် မြတ ် တဲ ့ ပန ် းတိုင ် တွေဆီ သုံးခဲ ့ ပါသေးတယ ် ။ ၁၉ ရာစု ဗြိတိသျှ သူနာပြု Florence Nightingale ပါ ။ 
သူမရဲ ့ အထူးတာဝန ် က လူတိုင ် းကို ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှု ပေးဖို ့ ပါ ။ 
Nightingale ဟာ အတော ် ထည ် ဝါ ၊ အတော ် ကို ချမ ် းသာတဲ ့ ဗြီတိသျှမိသားစုမှာ မွေးခဲ ့ တယ ် ။ Crimean War အတွင ် းမှာ စစ ် ဆေးရုံတွေမှာ စေတနာ ့ ဝနထမ ် း လုပ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ အခါမှာ သူတို ့ ထိတ ် လန ့ ် သွားတာပေါ ့ ။ 
အဲဒီမှာပဲ သူမ ချက ် ချင ် း သဘောပေါက ် လိုက ် တာက ပိုများတဲ ့ လူနာတွေ သေနေတာက စစ ် မြေပြင ် က ဒဏ ် ရာတွေထက ် ညစ ် ပတ ် ၊ နံစော ် တဲ ့ လူနာဆောင ် တွေမှာ အဲဒီကနေ ရတဲ ့ ကူးစက ် မှုတွေကပါ ။ 
ဒါနဲ ့ သူမက ပိုသန ့ ် ရှင ် း ၊ ပိုလင ် း ၊ လေပိုရတဲ ့ ဆေးခန ် းတွေကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် ၊ ဆောက ် ဖို ့ စည ် းရုံးဆော ် ဩခဲ ့ တယ ် ။ 
ဗြိတိန ် ကို အပြန ် မှာ နောက ် လှုံဆော ် မှုလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီအကြိမ ် ကတော ့ အရပ ် သား ဆေးရုံတွေအတွက ် ပါ ။ အလားတူ ဒီဇိုင ် း သဘောတရားတွေ သုံးခဲ ့ တာကို အပြင ် းအထန ် တောင ် းဆိုတယ ် ။ 
Nightingale ဆောင ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အဆောင ် မှာ လွှမ ် းမိုးခဲ ့ တဲ ့ လာမယ ့ ် ဆယ ် စုနှစ ် တွေ အတွက ် ဆေးရုံဒီဇိုင ် းနဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေဟာ ဒီနေ ့ အထိ သုံးနေဆဲပါ ။ 
ဒါပေမဲ ဒီမတိုင ် မီက ဒီဇိုင ် းဟာ စက ် မှုခေတ ် ရဲ ့ ကိရိယာအနေနဲ ့ ပဲ မြင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါကို စည ် းမျဉ ် းတွေနဲ ့ ဘောင ် ခတ ် ကာ အတတ ် ပညာဆန ် အောင ် လုပ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ သီးသန ့ ် ကဏ ္ ဍတွေ အတွက ် ကန ့ ် သတ ် ခဲ ့ ပြီး Florence Nightingale, Blackbeard နဲ ့ Yin Zheng တို ့ လုပ ် ခဲ ့ သလို ပင ် ကိုယ ် စိတ ် ဖြင ့ ် သုံးတာထက ် စီးပွားရေးဆန ် တဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် တွေ ရှာဖွေမှုမှာ ကျယ ် ကျယ ် ပြန ့ ် ပြန ့ ် သုံးပါတယ ် ။ 
၂၀ ရာစု မတိုင ် မီမှာ စီးပွားရေးဆန ် တဲ ့ ဓလေ ့ စရိုက ် တွေဟာ အားကောင ် းလွန ် းတော ့ ဒါကနေ သွေဖည ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတိုင ် းဟာ ငကြောင ် (သို ့) အဖျက ် သမားအဖြစ ် အမြင ် ခံရတာကို စွန ့ ် စားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ သူတို ့ ထဲက ကျွန ် မရဲ ့ ကြီးကျယ ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် းသူရဲကောင ် းကတော ့ အရမ ် းတော ် တဲ ့ Lászió Moholy-Nagy ပါ ။ 
သူက ဟန ် ဂေရီသား အနုပညာရှင ် နဲ ့ ဒီဇိုင ် နာဖြစ ် ပြီး နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာ သူ ့ ရဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေနဲ ့ နည ် းပညာ သက ် ရောက ် မှုဟာ အရမ ် း အားကောင ် းလွန ် းတော ့ ဒါတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဖုန ် းနဲ ့ ကွန ် ပြူတာ စခရင ် တွေမှာ မြင ် ရတဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ရုပ ် ပုံတွေရဲ ့ ဒီဇိုင ် းကို ဩဇာလွှမ ် းတုန ် းပါ ။ 
သူဟာ ၁၉၂၀ ခုတေွမှာ Germany က Bauhaus Desing School ကို အမြစ ် လှန ် ပြောင ် းလဲခဲ ့ ကာ အရင ် က သူ ့ အလုပ ် ဖော ် တွေ သူ ့ ကို ရှောင ် သွားခဲ ့ သေးတာက နောက ် နှစ ် တွေမှာ Chicago မှာ Bauhaus အသစ ် ဖွင ့ ် ဖို ့ ကြိုးပမ ် းတဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
Moholy ရဲ ့ စိတ ် ကူးတွေဟာ ခါတိုင ် းလိုပဲ ရဲရင ့ ် ပြီး ပြတ ် သားခဲ ့ ပေမဲ ့ ဒီဇိုင ် းကို သူချဉ ် းကပ ် ပုံက အစမ ် း သဘောဆန ် လွန ် းပါတယ ် ၊ သူ ့ ရဲ ့ ဒါကိုမြင ် ဖို ့ မရမကတောင ် းဆိုသလို ၊ ဒါကို သူတင ် ပြသလို ၊ သဘောထားတစ ် ခု အနေနဲ ့ ပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ဖို ့ ကာလတွေနဲ ့ မကိုက ် ညီဘူး ။ 
ဝမ ် းနည ် းစရာက အခြား ဒီဇိုင ် း သမားရိုးကျမလိုက ် မှုကိုပါ အလားတူ သက ် ဆိုင ် တာပါ ။ Richard Buckminster Fuller ပါ ။ 
သူက နောက ် ထပ ် တော ် တဲ ဒီဇိုင ် းအမြင ် ထက ် မြက ် သူနဲ ့ ဒီဇိုင ် းလှုပ ် ရှားသူပါ ။ တည ် တံ ့ တဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ဒီဇိုင ် းထုတ ် ခြင ် း ကို အဲဒီလောက ် တိုးတက ် တဲ ့ တွေးခေါ ် နည ် းမှာ လုံးဝကို နှစ ် မြှပ ် ထားသူပါ ။ ဒါက ၁၉၂၀ နှစ ် တွေက ဒီဇိုင ် းမှာ သဘာဝ ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာဝါဒရဲ ့ အရေးပါမှုကို သူစတင ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ တွေးခေါ ် နည ် းပါ ။ 
ကဲ အားထုတ ် မှုတွေရှိခဲ ့ သော ် လည ် း သူ ့ ကို ငကြောင ် ဆိုပြီး ဒီဇိုင ် းအဖွဲ ့ အစည ် းက လူများစွာရဲ ့ အမြဲလှောင ် တာခံခဲ ့ ရတယ ် ။ မငြင ် းသာတာကတော ့ သူ ့ စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ချို ့ ကျရှုံးခဲ ့ တယ ် ၊ မြေပြင ် က တစ ် ခါမှ မကြွတဲ ့ ကားပျံလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမိုးခုံးကိုင ် း ၊ သစ ် သား ၊ သတ ္ ထု ၊ ပလပ ် စတစ ် အစအနတွေ သစ ် ပင ် နဲ ့ စောင ် စုတ ် ပလပ ် စတစ ် အခင ် း အစအနတွေကနေ အရေးပေါ ် ခိုလှုံရာဆောက ် ဖို ့ သူ ့ ရဲ ့ ဒီဇိုင ် း ပုံသေနည ် းကတော ့ အဲဒီချိန ် မှာ ရရာ ဘာမဆိုပေါ ့ ၊ လူသားဆန ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် းမှာ အကြီကျယ ် ဆုံး စွမ ် းဆောင ် မှု တစ ် ခုဖြစ ် ပြီး အဲဒီကတည ် းက ကြံရာမရ အခြေအနေတွေမှာ လူတော ် တော ် များများ အသည ် း အသန ် လိုအပ ် တဲ ့ ခိုလှုံရာကို ထောက ် ပံ ့ ပေးပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒါကတော ့ ကျွန ် မကို ဒီဇိုင ် းဆီ ဆွဲခေါ ် လိုက ် တဲ ့ Bucky နဲ ့ Moholy တို ့ လို အမြစ ် လှန ် ပြောင ် းလိုတဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတွေရဲ ့ သတ ္ တိနဲ ့ မာန ် ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ သတင ် းစာသမားနဲ ့ နိုင ် ငံခြား သတင ် းထောက ် အဖြစ ် အသက ် မွေးမှု စတယ ် ။ 
နိုင ် ငံရေး ၊ စီးပွားရေးနဲ ့ စီးပွားလုပ ် ငန ် း ကိစ ္ စတွေ ရေးခဲ ့ ပြီး ဒီနယ ် ပယ ် တစ ် ခုခုကို အထူးပြုဖို ့ ရွေးခဲ ့ လောက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီဇိုင ် းကို ရွေးခဲ ့ တယ ် ၊ အကြောင ် းက ဒါဟာ ဘဝအရည ် အသွေး တိုးတက ် ဖို ့ အလိုရှိရာ သုံးနိုင ် တဲ ့ အားအကောင ် းဆုံး ကိရိယာဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးပဲ ၊ နှံ ့ စပ ် တဲ ့ TED ဒီဇိုင ် း အဖွဲ ့ သားတွေရေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပညာရှင ် ပီသတဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတွေကို အထူးလေးစားမိတာကြောင ့ ် ၊ ဒါက လွန ် ကဲ ၊ ကြီးမားပါတယ ် ၊ ကျွန ် မလည ် း ယုံကြည ် မိတာက ကိုယ ် ပိုင ် ဟန ် ၊ သမားရိုးကျ မဟုတ ် တဲ ့ စဉ ် းစားနည ် း ၊ ပုန ် ကန ် သူ ၊ သွေဖည ် သူတွေရဲ ့ ဝမ ် းစာပြည ့ ် မှုကနေ ဒီဇိုင ် းဟာကြီးမားတဲ ့ အကျိုးကျေးဇူးပေးတာကိုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီဇိုင ် းမှာရှိတဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ ကာလမှာ ရှင ် သန ် နေတာပါ ၊ အကြောင ် းက ဒီကာလဟာ တည ် နေရာနှစ ် ခု အတူတူ နီးကပ ် လာချိန ် ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် နည ် းပညာက အခြေခံ တိုးတက ် မှုတွေတောင ် မှ ဒါတွေကို တိုးတိုးပြီး လွတ ် လပ ် စွာ လည ် ပတ ် ဖို ့ ထောက ် ကူပေးထားပါတယ ် ။ စီးပွားဆန ် တဲ ့ အခြေအနေရဲ ့ အတွင ် း (သို ့) အပြင ် မှာ အရင ် ထက ် ပို အလှမ ် းကျယ ် ပြီး နှံ ့ စပ ် တဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် တွေကို လေ ့ လာလိုက ် စားဖို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ သဘောတရား အနေနဲ ့ အခြေခံ စနစ ် တွေဖြစ ် တဲ ့ စုပေါင ် းထည ့ ် ဝင ် ၊ ခြင ် း ၊ မိုးတိမ ် စနစ ် နဲ ့ လူမှုရေးမီဒီယာတွေဟာ ပညာရှင ် ဒီဇိုင ် နာတွေကို ပိုကြီးကျယ ် တဲ ့ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ပေးနေပြီး ရသလို ဖန ် တီးနေသူတွေကိုတော ့ ပိုမိုတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေ ပေးနေတယ ် ၊ မျှော ် လင ့ ် တာက သူတို ့ စိတ ် ကူးတွေကို ပိုသဘောပေါက ် လွယ ် တဲ ့ အဖြေပါ ။ 
ကဲ ့ ဒါအတွက ် ကျွန ် မအကြိုက ် နမူနာ တစ ် ချို ့ ကတော ့ Africa မှာပါ ။ အဲဒီမှာက ဒီဇိုင ် နာ မျိုးဆက ် သစ ် တစ ် ခုဟာ အံ ့ ဩဖွယ ် Internet of Things နည ် း ပညာတွေကို တိုးတက ် တီထွင ် နေကြတယ ် ။ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေသွယ ် စနစ ် ထက ် ဆဲလ ် ဖုန ် း သုံးစွဲခွင ့ ် ပိုရတဲ ့ နိုင ် ငံတွေမှာ Florence Nightingale ရဲ ့ ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှုရဲ ့ အိပ ် မက ် ကို ဖြည ့ ် ဆည ် းဖို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် က Arthur Zang ပါ ။ 
သူက ငယ ် ရွယ ် တဲ ့ ကင ် မရွန ် း ဒီဇိုင ် း အင ် ဂျင ် နီယာပါ ။ သူက တက ် ဘလက ် ကွန ် ပြူတာကို အလွယ ် သယ ် နိုင ် တဲ ့ နှလုံးစစ ် ဆေးကိရိယာ Cardiopad အဖြစ ် ပြောင ် းခဲ ့ သူပါ ။ 
ဒါကို ဝေးလံတဲ ့ ကျေးလက ် ဒေသက လူနာတွေ ရဲ ့ နှလုံးတွေကို စစ ် ဆေးဖို ့ သုံးနိုင ် တယ ် ။ 
နောက ် တော ့ ဒေတာကို မိုင ် ရာချီဝေးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းစုံတပ ် ထားတဲ ့ ဆေးရုံတွေဆီ စိစစ ် ဖို ့ အတွက ် ဆယ ် လူလာ ကွှန ် ရက ် ထဲပို ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီက အထူးကုတွေက ပြဿနာ တစ ် ခုခု တွေ ့ တယ ် ဆိုရင ် သင ့ ် တော ် တဲ ့ ကုသမှု ဆေးပတ ် တစ ် ခု အကြံပေးပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ တကယ ် တော ့ ဒီဆေးရုံတွေဆီ ရှည ် ကြာ ၊ ခက ် ခဲပြီး စျေးကြီးကာ မကြာခဏ အကျိုးမဲ ့ တဲ ့ ခရီးတွေ ထွက ် ခြင ် းကနေ လူအများကြီးကို ကယ ် တင ် ပေးပပြီး သူတို ့ နှလုံးတွေဟာ တကယ ် ပဲ စစ ် ဆေးခံရမယ ် ဆိုတာကို ပုံပိုပြီး ဖြစ ် နိုင ် လာအောင ် လုပ ် ပေးတာပါ ။ 
Arthur Zang ဟာ Cardiopad ကို သူ ့ ရဲ တက ္ ကသိုလ ် နောက ် ဆုံးနှစ ် မှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရှစ ် နှစ ် က စလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ ပရောဂျက ် အောင ် မြင ် ဖို ့ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှုပေးဖို ့ အစဉ ် အလာ အရင ် းအမြစ ် တွေကို ဖျောင ် းဖျဖို ့ ပျက ် ကွက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးကို Facebook မှာတင ် တော ့ အဲဒီမှာ ကင ် မရွန ် း အစိုးရ အာဏာပိုင ် တစ ် ဦး တွေ ့ သွားကာ သူ ့ အတွက ် အစိုးရ ထောက ် ပံ ့ ကြေးရဖို ့ သေချာအောင ် စီမံပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
အခု သူဟာ Cardiopad သာမကပဲ အခြား မိုဘိုင ် း ဆေးပညာဆိုင ် ရာ ကိရိယာတွေကိုလည ် း အခြေအနေ အမျိုးမျိုးမှာ ကုသဖို ့ တီထွင ် ဖန ် တီးနေပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သူတစ ် ဦးတည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ အကြောင ် းက အခြားများစွာသော ထက ် မြက ် ပြီး ကြံရည ် ဖန ် ရည ် ရှိတဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတွေဟာလည ် း သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ထူးခြားတဲ ့ ပရောဂျက ် တွေကို လိုက ် စားသူတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါတွေထဲက တစ ် ချို ့ ကိုပဲ ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် း ကျွန ် မ အဆုံးသတ ် ပါတော ့ မယ ် ။ 
တစ ် ခုက Peek Vision ပါ ။ 
ဒါဟာ ကင ် ညာက ဆရာဝန ် တွေနဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတွေရဲ ့ အဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ ပါ ၊ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် Internet of Things နည ် းပညာကို သယ ် လို ့ ရတဲ ့ မျက ် စိ စစ ် ဆေးရေး ကိရိယာ တစ ် စုံအဖြစ ် ထွင ် ထားသူတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ Gabriel Maher ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပြောင ် းလဲနေတဲ ့ ကျား ၊ မ လက ္ ခဏာတွေရဲ ့ သိမ ် မွေ ့ မှုတွေကို အစဉ ် အလာ သမားရိုးကျတွေ လက ် ကိုင ် မပြုပဲ ပီပီသသ ဆိုနိုင ် ဖို ့ ဒီဇိုင ် း ဘာသာ စကားသစ ် ကို တီထွင ် နေသူပါ ။ 
အဲဒီ ဒီဇိုင ် နာအားလုံးနဲ ့ များစွာတို ့ ဟာ သူတို ့ အိပ ် မက ် တွေနောက ် လိုက ် နေတာပါ ၊ အသစ ် တွေ ့ ရှိတဲ ့ လွတ ် လပ ် မှုရဲ ့ အများစုကို ဖန ် တီးရင ် း ၊ ဝါရင ့ ် ဒီဇိုင ် နာတွေရဲ ့ ကျင ့ ် ဝတ ် နဲ ့ ပုန ် ကန ် သူတွေ ၊ သွေဖည ် သူတွေရဲ ့ ဝမ ် းစာပြည ့ ် မှုနဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အကျိုးခံစားခွင ့ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) Amanda Palmer (သီချင ် းဆိုနေ) မြေပြင ် စခန ် းမှ Major Tom ဆီကိုပါ ပရိုတင ် းဆေးလုံးတွေ သောက ် ပြီး ခေါင ် းဆောင ် း ဆောင ် လိုက ် ပါ 
Al Gore: တစ ် ဆယ ် ၊ ကိုး ၊ ရှစ ် ၊ ခုနှစ ် ၊ ခြောက ် 
AP: မြေပြင ် စခန ် းမှ ဗိုလ ် မှူး Tom ဆီကိုပါ AG: ငါး ၊ လေး ၊ သုံး ၊ နှစ ် ၊ တစ ်.... AP: စလွှတ ် တော ့ မယ ် ၊ စက ် နှိုးတော ့... 
မီးအပိုင ် း စစ ် ပါ ၊ ဘုရားသခင ် သင ် နဲ ့ အတူ ရှိပါစေ 
AG: လွှတ ် တင ် လိုက ် တော ့ ။ 
ဒါဟာ မြေပြင ် စခန ် းမှ Major Tom ဆီကိုပါ ခင ် ဗျားဟာ သတ ် မှတ ် အဆင ့ ် မီသွားပြီ သတင ် းစာတွေက သိချင ် နေတယ ် ဘယ ် သူ ့ အင ် ္ ကျီ ခင ် ဗျား ဝတ ် လဲပေါ ့ 
အခု အာကာသယာဉ ် စခန ် းက ခွာချိန ် ရောက ် ပြီ သတ ္ တိရှိရင ် လေ 
ဒါဟာ Major Tom မှ မြေပြင ် စခန ် း ဆီကိုပါ ကျုပ ် ဟာ တံခါးကနေ တက ် လှမ ် းနေတယ ် အထူးဆန ် းဆုံး နည ် းဟန ် နဲ ့ မျောလွင ့ ် ရင ် း ဒီနေ ့ မှာ ကြယ ် တွေဟာ အရမ ် းခြားနားနေတယ ် 
အကြောင ် းက ကျုပ ် ရဲ ့ သံဘူးပတ ် လည ် မှာ မျောလွင ့ ် နေလို ့ ပါ 
ကမ ္ ဘာ ့ အထက ် ဝေးဝေးမှာ ကမ ္ ဘာဂြိဟ ် က ပြာနေတယ ် အဲဒီမှာဘာမှ ကျုပ ် မတတ ် နိုင ် ပါ (ဂီတသံ) "" မိုင ် ပေါင ် း တစ ် သိန ် းကျော ် လွန ် ပေမဲ ့ လည ် း ငြိမ ် ငြိမ ် လေး ခံစားရတုန ် းပါ ကျုပ ် ရဲ ့ အာကာသယာဉ ် က ဘယ ် လမ ် းသွားရမှာ သိတယ ် ထင ် မိတယ ် 
"" ကျုပ ် ဇနီးကို ကျုပ ် အရမ ် းချစ ် တာလို ့ ပြောပေးပါ သူမသိတယ ် လေ "" မြေပြင ် စခန ် းမှ Major Tom ဆီကိုပါ ခင ် ဗျားရဲ ့ ပတ ် လမ ် းက ပျက ် ပြီ တစ ် ခုခုတော ့ မှားနေတယ ် 
ကြားရလား Major Tom ကြားရလား Major Tom ကြားရလား Major Tom 
ကြားရ... "" ဒီမှာ ကျုပ ် ကျုပ ် ရဲ ့ သံဘူးပတ ် လည ် မှာ မျောလွင ့ ် နေတယ ် လရဲ ့ အထက ် ဝေးဝေးမှာ ကမ ္ ဘာဂြိဟ ် က ပြာနေတယ ် 
အဲဒီမှာ ဘာမှ ကျုပ ် မတတ ် နိုင ် ပါ 
(ဂီတသံ) ["" ကျုပ ် ဟာ တမန ် တော ် တစ ် ပါး (သို ့) ကျောက ် ခေတ ် လူသားလည ် းမဟုတ ် ဘူး အာဂလူသားတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အစွမ ် းနဲ ့ သေမျိုးပဲလေ 
ကျုပ ် ဆက ် လက ် ရှင ် သန ် နေမှာပါ "" David Bowie (၁၉၄၇ - ၂၀၁၆)] (လက ် ခုပ ် သံများ) 

အနည ် းဆုံး သုံးပြီးထုတ ် ကုန ် အများဆုံး ထုတ ် လုပ ် ရေးဟာ 
စက ် ရုံကို သူရောက ် လာခဲ ့ တာက စက ် ရုံထဲ သစ ် တော ဆောက ် လုပ ် ပြီး စက ် ရုံကို ကာဗွန ် အကျိုးသက ် ရောက ် မှု ချေဖျက ် ဖို ့ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီစိတ ် ကူးကို အားကျမိလို ့ အဲဒီနည ် းကို လေ ့ လာရန ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ကာ သူ ့ အဖွဲ ့ ထဲမှာ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း ပါဝင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
မကြာမီမှာပဲ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာဒါကတော ့ အဲဒါသုံးနှစ ် အကြာမှာ မြင ် ရပုံပါပဲ ။ 
ဒီသစ ် တောတွေဟာ ၊ သမရိုးကျ စိုက ် ယူတဲ ့ သစ ် တောများနဲ ့ စာရင ် ၊ ကြီးထားမှုနှုန ် းဟာ ၁၀ ဆပိုမြန ် ပါတယ ် ၊ င ် းတို ့ ဟာ အဆ ၃၀ ပိုပြီး သိပ ် သည ် းကြပြီး ၊ ဇီဝမျိုးစုံမှု အဆ ၁၀၀ ပိုများပါတယ ် ။ 
မြေအောက ် ရှိ ရေဟာ နွေရာသီမှာ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အထူးအားစိုက ် ရခြင ် း မရှိဘဲ 
အဲဒီရလဒ ် တွေကြောင ့ ် အားတက ် လာတိုက ် တာကားတွေကိုထုတ ် လုပ ် သလို ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဆော ့ ဝဲ ပြုစုသလို ဒါမှမဟုတ ် လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုလို ကျွန ် တော ် ဟာ ဇောက ် ချ လုပ ် ကိုင ် ချင ် ခဲ ့ လို ့ အဲဒီလို သဘာဝ သစ ် တောများကို ဖန ် တီးပေးတဲ ့ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုကို ထူထောင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ကား မော ် ဒယ ် အမျိုးမျိုးကို တစ ် ခုတည ် းသော လိုင ် းဖြင ့ ် ဆင ် ပေးခြင ် းကို ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
အဲဒီ သစ ် တောတွေဟာ ဒေါင ် လိုက ် နေရာတွေကို ၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် း အသုံးချပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၃၀၀-အပင ် ရှိတဲ ့ သစ ် တောကို ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် အဲဒါဟာ ကား ၆ စီး ရပ ် နိုင ် တဲ ့ ကားထားရုံ နေရာလေးမှာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ အုန ် းခွံတွေကို စက ် ထဲ ကြိတ ် လိုက ် ပြီး ကောက ် ရိုး ၊ စပါးခွံအမှုန ့ ် ကို သဘာဝ မြေဩဇာနဲ ့ ရောပေးထားတာကို မြေဆီလွှာထဲကို ထိုးသိပ ် ပေးထားတဲ ့ အပေါ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သစ ် တောကို စိုက ် ပေးပါတယ ် ။ 
မြေကို မြက ် ပင ် သို ့ မဟုတ ် ကောက ် ရိုးဖြင ့ ် ဖုံးအုပ ် ပေးပါတယ ်လေထုထဲကို ပြန ် ပြီး အငွေ ့ ပြန ် မသွားဖို ့ ပါ ။ 
အဲဒီလို ရိုးရိုးလေး ကြံဆတီထွင ် မှုတွေကို သုံးပြီးသစ ် တော တစ ် ခုကို iPhone တစ ် ခုရဲ ့ ဈေးလောက ် နဲ ့ ကို ဖန ် တီးပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သစ ် တောတွေကို အိမ ် တွေထဲမှာ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါဟာ မလုံလောက ် သေးပါဘူး ။ 
ကိစ ္ စအဝဝကို မိမိုတို ့ ရဲ ့ လက ် ထဲကို ရယူချင ် ကြတဲ ့ 
အဲဒီတော ့ အဲဒါကို ခွင ့ ် ပြုပေးကြပါစို ့ ။ 
ဒီနေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အင ် တာနက ် -အခြေခံ ပလက ် ဖောင ် းကို ပြုစုနေကြပါတယ ် 
အဲဒီရလဒ ် ကို သုံးပြီး အဝေးမှနေပြီး သစ ် တော ပျိုးထောင ် ရေး လုပ ် ငန ် းကို 
အဲဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီမှာ ရှိမနေတောင ် မှ သစ ် တောကြီးထွားမှုကို စောင ့ ် ကြပ ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒေသရင ် းသစ ် တောတွေကို ပြန ် ထူထောင ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အိမ ် ကို ပြန ် ရောက ် ရင ် ၊ ပလပ ် မြေကွက ် တစ ် ခုခု တွေ ့ မြင ် ရရင ် ၊ အဲဒါဟာ သစ ် တော တစ ် ခုအတွက ် နေရာကောင ် းဖြစ ် နိုင ် တာကို မမေ ့ ကြပါနဲ ့ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးပါပဲ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် တော ် ကလေးတုန ် း မိဘတွေက ပြောလေ ့ ရှိတာက "" မင ် းအမှိုက ် ဖွလို ့ ရတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ပြီးရင ် ကိုယ ့ ် ဘာသာ ရှင ် းရမယ ် နော ် "" တဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ လွတ ် လပ ် မှုဆိုတာက တာဝန ် ယူမှုနဲ ့ အတူ လာတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ စိတ ် ကူးက ဒီအံ ့ ဖွယ ် နေရာတွေကို ခေါ ် လာပေးခဲ ့ တာပေါ ့ ၊ ဖြစ ် နိုင ် သမျှ နေရာတိုင ် းကိုပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အပစ ် ကင ် းတဲ ့ ပူဖောင ် းတစ ် လုံးနဲ ့ ကြီးပြင ် းခဲ ့ တာပေါ ့ ၊ (သို ့) မသိခြင ် း ပူဖောင ် းတစ ် လုံးလို ့ ပြောရမှာပေါ ့ ၊ လူကြီးတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကြောက ် စရာ အမှန ် တရားကနေ ကာကွယ ် ဖို ့ လိမ ် နေတာကိုး ။ 
ဒါနဲ ့ ကြီးပြင ် းလာတော ့ သိလိုက ် ရတာက လူကြီးတွေဟာ အမှိုက ် တ ​ ော ့ ဖွတယ ် ၊ ပြီးရင ် ကိုယ ် တိုင ် ရှင ် းရာမှာတော ့ သိပ ် မကောင ် းကြဘူးလေ ။ 
ရှေ ့ အမြန ် ရစ ် ၊ အခုကျွန ် တော ် လူကြီးတစ ် ယောက ် ပါ ။ Hong Kong Harbour ကျောင ် းမှာ နိုင ် ငံသားသိပ ္ ပံနဲ ့ တီထွင ် မှုကို သင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေ ကမ ် းခြေမှာ လမ ် းလျှောက ် ပြီး အမှိုက ် ပုံတွေ အမှတ ် မထင ် တွေ ့ တာ သိပ ် မကြာပါဘူး ။ 
နိုင ် ငံသားကောင ် းတွေအနေနဲ ့ ကမ ် းခြေတွေကို သန ့ ် ရှင ် းတယ ် ၊ ဟင ့ ် အင ် း ၊ သူအရက ် သောက ် နေတာမဟုတ ် ဘူး ၊ ကျွန ် တော ် သူ ့ ကို မပေးခဲ ့ ပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြောရတာ ဝမ ် းနည ် းစရာပါ ။ ဒီနေ ့ သမုဒ ္ ဒရာတွေရဲ ့ ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ကျော ် ထဲမှာ ပလပ ် စတစ ် တွေရှိတယ ် ။ 
ဒါဟာ ထိတ ် လန ့ ် စရာအချက ် ပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၁၀ စုနှစ ် မှာ ဒီသ ​ င ် ္ ဘောတွေ ၊ ဒီပိုက ် ကွန ် တွေထုတ ် ပြီး အနုကြည ့ ် မှန ် ပြောင ် းနဲ ့ ကြည ့ ် ရတဲ ့ ပလပ ် စတစ ် အပိုင ် းလေးတွေကို ဆယ ် ယူခဲ ့ တယ ် ။ ဒါတွေကို ရွေးထုတ ် ပြီး ဒီဒေတာကို မြေပုံပေါ ် တင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အတော ် ကိုကြာတယ ် ၊ စျေးကြီးပြီး အဲဒီလှေကြီးတွေကို ဆယ ် ထုတ ် ရတာ အတော ် အန ္ တရာယ ် များပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၆ နှစ ် ကနေ ၁၅ နှစ ် ရှိတဲ ့ ကျောင ် းသားတွေနဲ ့ အတူ ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းလမ ် း ထွင ် ဖို ့ စိတ ် ကူးနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ Hong Kong က စာသင ် ခန ် း လေးကိုအလုပ ် ရုံအဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ အမြင ့ ် အစုံပါတဲ ့ ဒီအလုပ ် ခုံကို စဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီတော ့ တကယ ့ ် အရပ ် ပုတဲ ့ ကလေးတွေတောင ် ပါဝင ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ပြောပါရစေ ၊ အင ် အားပြည ့ ် ကိရိယာတွေနဲ ့ ကလေးတွေဟာ အံ ့ စရာကောင ် းပြီး ဘေးကင ် းပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ပလပ ် စတစ ် ကို ပြန ် သွားစို ့ ။ 
ဒီပလပ ် စတစ ် ကို စုပြီး သမုဒရာထဲမှာ တွေ ့ တဲ ့ အရွယ ် ထိ ကြိတ ် လိုက ် တယ ် ၊ ကြိတ ် ခွဲလိုက ် လို ့ အရမ ် းသေးပါတယ ် ။ 
ဒါက အလုပ ် လုပ ် ကြပုံပါ ။ 
ကျောင ် းသားတွေ ကြိုက ် ရာကို စိတ ် ကူးခွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အလုပ ် က ကလေးတစ ် ဦးချင ် းဆီက အကောင ် းဆုံး စိတ ် ကူးကို စုယူပြီး အလုပ ် ဖြစ ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရလောက ် တဲ ့ အရာအဖြစ ် ပေါင ် းစပ ် ဖို ့ ကြိုးစားတာပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပလပ ် စတစ ် အပိုင ် းလေးတွေ ကောက ် ယူတာထက ် ဒေတာချည ် းပဲ ကောက ် ယူတော ့ မယ ် လို ့ သဘောတူထားကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ စက ် ရုပ ် တစ ် ရုပ ် နဲ ့ ပလပ ် စတစ ် ရုပ ် ပုံတစ ် ပုံ ရတော ့ မှာပါ ။ စက ် ရုပ ် တွေဆိုတော ့ ကလေးတွေ အရမ ် းစိတ ် လှုပ ် ရှားတယ ် ။ 
နောက ် လုပ ် မှာက အမြန ် ရှေ ့ ပြေး ပုံစံချခြင ် းလို ့ ခေါ ် တာပါ ။ ပုံစံချတာမှာ အရမ ် းမြန ် လွန ် းတော ့ ဒါကိုရယူတုန ် း နေ ့ လည ် စာဟာ ထမင ် းဘူးထဲမှာပဲ ရှိနေတုန ် းပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) စားပွဲတင ် မီးအိမ ် တွေ ၊ ဝက ် ဘ ် ကမ ် တွေ ကိုရေသွယ ် ပိုက ် တွေထဲ သိပ ် ထည ့ ် ပြီး ရေပေါ ် စက ် ရုပ ် အဖြစ ် တပ ် ဆင ် တယ ် ၊ ဒါက ရေပြင ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာရှိတဲ ့ ပလပ ် စတစ ် ကနေ ဖြေးဖြေးလေး ဖြတ ် ရွေ ့ နေနေတယ ် ။ ဒါက စက ် ရုပ ် ထဲက ရတဲ ့ ရုပ ် ပုံပါ ။ 
ဒီတော ့ အာရုံခံကနေ ဖြေးဖြေးလေး မျှောနေတဲ ့ ပလပ ် စတစ ် ကို မြင ် ရပြီး ပျဉ ် ချပ ် ပေါ ် က ကွန ် ပြူတာက ဒီပုံကို ပြုပြင ် ပါတယ ် ၊ ပြီး အမှုန ် တစ ် ခုစီရဲ ့ အရွယ ် ကို တိုင ် းတယ ် ။ ဒီတော ့ ရေထဲမှာရှိတဲ ့ ပလပ ် စတစ ် ခန ့ ် မှန ် းခြေရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီတီထွင ် မှုကို အဆင ့ ် လိုက ် ဝက ် ဘ ် မှာ ညွှန ် ကြားချက ် များ လို ့ ခေါ ် တဲ ့ တီထွင ် သူတွေအတွက ် မှတ ် တမ ် းတင ် တယ ် ၊ တစ ် ဦးဦးက ဒီထက ် ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် မလားလို ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ ပါ ။ 
ဒီပရောဂျက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ မိုက ် တာက ကျောင ် းသားတွေ ဒေသတွင ် း ပြဿနာတစ ် ရပ ် ကို သိရှိပြီး ဒါကို ချက ် ချင ် း ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာပါ ။ 
(ကိုယ ့ ် ဒေသတွင ် း ပြဿနာကို သုသေသနလုပ ် နိုင ် ပါတယ ်) ဒါပေမဲ ့ Hong Kong က တပည ့ ် တွေဟာ အတော ် ချိတ ် ဆက ် မိတဲ ့ ကလေးတွေပါ ။ 
သတင ် းတွေကြည ့ ် တယ ် ၊ အင ် တာနက ် ကြည ့ ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒီပုံကိုတွေ ့ သွားတယ ် ။ 
ဒါက ၁၀ နှစ ် အောက ် လောက ် ရှိတဲ ့ ကလေးပါ ၊ Sundarbans မှာ ဆီယိုတာကို လက ် ဗလာနဲ ့ သန ့ ် ရှင ် းနေတာပါ ၊ Bangladesh ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးဆုံး လမုတောပါ ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ အရမ ် းထိတ ် လန ့ ် သွားတယ ် ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက သူတို ့ သောက ် တဲ ့ ရေ ၊ ဒီထဲမှာ ရေချိုးတယ ် ၊ ဒီထဲမှာ ငါးမျှားတယ ် ၊ ဒါက သူတို ့ နေတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒါ ့ အပြင ် ရေက အညို ၊ ရွှံ ့ က အညို ၊ ဆီက အညိုရောင ် ဆိုတာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီတော ့ အရာရာ ရောထွေးချိန ် မှာ ရေထဲမှာ ပါတာ သိဖို ့ အရမ ် းခက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တော ် တော ် ရိုးစင ် းတဲ ့ နည ် းပညာတစ ် ခုရှိတယ ် ရောင ် စဉ ် တိုင ် းစနစ ် လို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ ရေထဲမှာ ပါတာကို ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ရောင ် စဉ ် တိုင ် း ကိရိယာရဲ ့ ရှေ ့ ပြေးပုံစံကြမ ် း ဆောက ် လိုက ် တယ ် ၊ ရောင ် စဉ ် အမျိုးမျိုး ထုတ ် တဲ ့ အရာဝထ ္ ထု မျိုးစုံကနေ အလင ် းရောင ် ထိုးပေးနိုင ် တော ့ ရေထဲမှာ ပါတာကို ခွဲခြားနိုင ် ဖို ့ အကူဖြစ ် တာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အာရုံခံကိရိယာရဲ ့ ဒီရှေ ့ ပြေးပုံစံကို ထုတ ် ပိုးပြီး Bangladesh ကိုပို ့ လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီပရောဂျက ် ရဲ ့ မိုက ် တာက ဒေသတွင ် း ပြဿနာ ဖြေရှင ် းတာ (သို ့) ကြည ့ ် တာကို လွန ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ စာနာစိတ ် နဲ ့ တီထွင ် မှုသဘောကို အဝေးက အခြားကလေးတွေကို ကူညီဖို ့ သုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
(အဝေးက ပြဿနာကို သုသေသနပြုနိုင ် တယ ် ။) ဒါနဲ ့ ဒုတိယ စမ ် းသပ ် မှုတွေက အတင ် းအကျပ ် ဖြစ ် စေပြီး ဒါကို ဒီထက ် ဝေးဝေး ပို ့ ချင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပိုတောင ် ခက ် တဲ ့ ပြဿနာ ဖြေရှင ် းတာဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ ၊ နှလုံးသားနဲ ့ လည ် း ပိုနီးလာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က ဂျပန ် -ပြင ် သစ ် ကပြားပါ ၊ ဂျပန ် က ၂၀၁၁ ငလျင ် ကြီးကို မှတ ် မိကောင ် း မှတ ် မိကြမလားပဲ ။ 
ဒါက ပြင ် းလွန ် းတော ့ ဧရာမလှိုင ် းလုံး တော ် တော ် များများကို အစပျိုးခဲ ့ တယ ် ။ ဆူနာမီ လို ့ ခေါ ် ပြီး ဒီဆူနာမီတွေက ဂျပန ် အရှ ့ ကမ ် းရိုးတန ် းက မြို ့ ကြီးများစွာကို ဖျက ် စီးခဲ ့ တယ ် ။ 
တမဟုတ ် ချင ် း လူပေါင ် း ၁၄၀၀၀ ကျော ် သေကြေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါအပြင ် ရေစပ ် အနားမှာပဲရှိတဲ ့ ဖူကူရှီးမား နူးကလီယား ဓာတ ် ပေါင ် းဖိုကိုလည ် း ဖျက ် စီးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာ အစီရင ် ခံစာတွေဖတ ် တော ့ နူးကလီယား ဓာတ ် ပေါင ် းဖိုက ပျမ ် းမျှတန ် ၃၀၀ ဟာ ပစိဖိတ ် သမုဒ ္ ဒရာထဲ စိမ ့ ် ဝင ် နေတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ပစိဖိတ ် သမုဒ ္ ဒရာ တစ ် ခုလုံး cesium- 137 ညစ ် ညမ ် းမှု အစအနတွေရှိတယ ် ။ 
အနောက ် ဘက ် ကမ ် းက အပြင ် ကိုထွက ် ရင ် ဖူကူရှီးမား နေရာတိုင ် းကို တိုင ် းလို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မြေပုံမှာကြည ့ ် ရင ် တော ့ ရေဒီယိုသတိကြွမှု အများစုဟာ ဂျပန ် ကနေ စီးမျောသွားသယောင ် ၊ အခုတော ့ အများစုပါ ၊ ဘေးကင ် းတဲ ့ ပုံပေါ ့ ။ ပြာနေတယ ် ။ 
အင ် း တကယ ် ကတော ့ ဒါထက ် နည ် းနည ် း ပိုရှုပ ် ထွေးပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒါဖြစ ် ကတည ် းက ဖူကူရှီးမားကို နှစ ် တိုင ် း သွားဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး တသီးတခြားရော ၊ အခြားသိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေနဲ ့ ပါ မြေပြင ် ရော မြစ ် တွင ် းမှာပါ တိုင ် းတာပါတယ ် ။ ဒီတစ ် ခါက ဒီကလေးတွေကို ခေါ ် သွားချင ် ခဲ ့ တာ ၊ 
တကယ ် တော ့ ကလေးတွေ မခေါ ် သွားခဲ ့ ဘူး ၊ မိဘတွေက ဒါမျိုးပေးဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ညတိုင ် း "" Mission Control "" ကို သတင ် းပို ့ ပို ့ နေတယ ် ၊ သူတို ့ ဝတ ် တဲ ့ မျက ် နှာဖုံး အမျိုးမျိုးပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ အလုပ ် ကို လေးလေးနက ် နက ် လုပ ် ပုံ မပေါက ် ပေမဲ ့ တကယ ် လုပ ် ပါတယ ် ၊ ဘာလို ့ ဆို သူတို ့ တွေဟာ ရေဒီယို သတ ္ တိကြွမှုနဲ ့ တစ ် သက ် လုံးနေရတော ့ မှာလေ ။ 
သူတို ့ နဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ တာက အဲဒီနေ ့ က ကောက ် ယူရတဲ ့ ဒေတာတွေကို ဆွေးနွေးပြီး နောက ်.. နည ် းလမ ် း ၊ ခရီးစဉ ် ဘာဖြစ ် သင ့ ် လဲဆိုတာ ဆွေးနွေးပါတယ ် ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ နူးကလီးယား ဓာတ ် ပေါင ် းဖို ့ တစ ် ဝိုက ် က ဒေသရဲ ့ မြေပြင ် အနေအထားပုံကြမ ် းကို တည ် ဆောက ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဘ ​ ေးတိုက ် အမြင ့ ် မြေပုံလည ် းဆောက ် ၊ ရေဒီယို သတ ္ တိကြွမှု လက ် ရှိဒေတာတွေကို ကိုယ ် စားပြုဖို ့ ဆိုးဆေးတွေဖြူးကာ မိုးရေအတုကို ဖျန ် းပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ရေဒီယို သတ ္ တိကြွ အမှုန ် တွေဟာ တောင ် ထိပ ် ကနေ မြစ ် ကြောင ် းစနစ ် ထဲ ပြီးတော ့ သမုဒရာထဲ စီးမျောနေတာ မြင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါက အကြမ ် းဖျင ် း ခန ့ ် မှန ် းချက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီစိတ ် နဲ ့ ပဲ ဒီလေ ့ လာရေးခရီးကို ကမကထပြုခဲ ့ ပါတယ ် ၊ နူးကလီးယား ဓာတ ် ပေါင ် းဖိုကို ရောက ် ဖူးတဲ ့ အရင ် းနှီးဆုံး အရပ ် သားတွေပါ ။ 
နူးကလီးယား ဓာတ ် ပေါင ် းကနေ ၁.၅ ကီလိုမီတာကို ရွက ် လွှင ့ ် နေတာပါ ။ ဒေသတွင ် း တံငါသည ် တွေရဲ ့ အကူအညီနဲ ့ ပင ် လယ ် ကြမ ် းပြင ် က အနည ် အနှစ ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီး တည ် ဆောက ် ထားတဲ ့ နမူနာအနည ် နဲ ့ စုစောင ် းနေတာပါ ။ 
အနည ် ကို အိတ ် ကလေးတွေထဲ ထုတ ် ပိုးပြီး တက ္ ကသိုလ ် ပေါင ် းစုံကို ရာနဲ ့ ချီတဲ ့ အိတ ် တွေကို ပို ့ ပေးခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီး ပင ် လယ ် ကြမ ် းပြင ် ရေဒီယိုကြွမှု မြေပုံကို ထုတ ် လုပ ် ပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် ငါးတွေမျိုးဆက ် ပွားမယ ့ ် မြစ ် ဝတွေမှာပါ ။ ဒေသတွင ် း တံငါသည ် တွေနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ အကြိုက ် ဆူရှီတွေ ဘေးကင ် းမှု မြင ့ ် မားစေလိမ ့ ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) တိုးတက ် မှုကို ဒီမှာ တွေ ့ နိုင ် တယ ် ။ ဒေသတွင ် း ပြဿနာကနေ ရပ ် ဝေးက ပြဿနာ ၊ ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာပြဿနာထိ သွားနိုင ် ပါပြီ ။ 
ဒီမတူညီတဲ ့ အတိုင ် းအတာတွေမှာ အင ် မတန ် ရိုးစင ် းပြီး ၊ အခမဲ ့ နည ် းပညာတွေနဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ရတာ အရမ ် း စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာပါ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ တိုးလာနေတဲ ့ မချင ့ ် မရဲဖြစ ် စရာတွေလည ် း ရှိပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကိုယ ် လုပ ် ထားတဲ ့ အပျက ် အစီးတွေလောက ် ပဲ စတိုင ် းတာပါ ။ 
ပြဿနာဖြေရှင ် းဖို ့ ကြိုးပမ ် းတာ မစသေးပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ဆင ့ ် ခုန ် ပြီး ဒါတွေအားလုံးလုပ ် ဖို ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ ထွင ် ဖို ့ ကြိုးစားမလား ဆိုတာ တွေးမိတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ စာသင ် ခန ် းကို သေးတယ ် လို ့ ခံစားမိတော ့ Hong Kong စက ် မှုဇုံတစ ် ခုကို ရှာတွေ ့ ပြီး ဒါကို အကြီးဆုံး လူမှုရေးနဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာသက ် ရောက ် မှု ဗဟိုမြေကွက ် ကြီး အဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ ဒါက Hong Kongရဲ ့ 
ဗဟိုမှာရှိပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ သစ ် သား ၊ သတ ္ ထု ၊ ဓါတု ၊ ဇီဝဗေဒ နည ် းနည ် း ၊ အလင ် းပညာ နည ် းနည ် းနဲ ့ လုပ ် နိုင ် ပြီး အခြေခံက ဒီနေရာမှာ အရာတိုင ် းကို အတော ် များများ ဆောက ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါက လူကြီးတွေနဲ ့ ကလေးတွေ အတူတူ ကစားတဲ ့ နေရာ ၊ 
လူကြီးတွေရဲ ့ အကူအညီနဲ ့ ကလေးတွေရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေ အမှန ် ဖြစ ် တဲ ့ နေရာ ၊ ပ ​ ြီးတ ​ ော ့ လူကြီးတွေ ကလေးပြန ် ဖြစ ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
ကျောင ် းသား ၊ အရှိန ် ၊ အရှိန ် ။ 
CH ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီလို မေးခွန ် း တွေမေးနေတယ ် ၊ အသစ ် ပြန ် လုပ ် လို ့ ရတဲ ့ စွမ ် းအင ် နဲ ့ ရွေ ့ ရှားနိုင ် မှု အနာဂတ ် ကို 
တီထွင ် နိုင ် မလား ။ ဥပမာ ၊ 
(သို ့) သာမာန ် ဘီးတပ ် ထိုင ် ခုံတွေကို အရမ ် းမိုက ် တဲ ့ လျှပ ် စစ ် ယာဉ ် တွေ အဖြစ ် ပြောင ် းခြင ် းနဲ ့ ဇရာလူဦးရေရဲ ့ ရွေ ့ ရှားနိုင ် မှုကို ထောက ် ကူပေးနိုင ် မလား ။ 
ဒီတော ့ ပလပ ် စတစ ် ၊ ဆီနဲ ့ ရေဒီယို သတ ္ တိကြွမှုတွေဟာ ဆိုးဝါးတဲ ့ အမွေတွေပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ အဆိုးဝါးဆုံး အမွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေကို လမ ် ညာမှုတွေ ချန ် ထားတာခြင ် းပါ ။ 
ကလေးတွေကို ကြောက ် စရာ အမှန ် တရား ကနေကာကွယ ် ဖို ့ မတတ ် စွမ ် းတော ့ ပါဘူး ၊ အကြောင ် းက ဖြေရှင ် းနည ် းတွေ တီထွင ် ဖို ့ သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးတွေ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နိုင ် ငံသား သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ၊ ဖန ် တီးသူတွေ ၊ စိတ ် ကူးယဉ ် သမားတို ခင ် ဗျာ.. ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ လူတွေကို ဂရုစိုက ် တဲ ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တကယ ် တစ ် ခုခုလုပ ် နိုင ် တဲ ့ အနာဂတ ် မျိုးဆက ် ကို ပြင ် ဆင ် ရမှာပါ ၊ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အရမ ် းဆန ် းသစ ် တဲ ့ မျိုးစုံလုပ ် ဆောင ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် း လုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို တစ ် ဟုန ် ထိုးဖောက ် ဖို ့ တွန ် းအားပေးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် း မျိုးစုံလုပ ် ဆောင ် ခြင ် းက ဘယ ် လောက ် များခရီးရောက ် လို ့ လဲဗျာ ။ 
တစ ် မျိုးတည ် းလုပ ် ဆောင ် ခြင ် းရဲ ့ ရွေးချယ ် စရာကို ခဏလောက ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ရအောင ် ဗျာ ။ 
နနူနာတစ ် ခု ၊ နှစ ် ခုလောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကိုကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပြိုင ် တူလုပ ် ဆောင ် တဲ ့ မှုရဲ ့ အကျိုးဆက ် ပေါ ့ ဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ချက ် ပြုတ ် ဖို ့ လုံးပမ ် းရင ် း ၊ ဖုန ် းလည ် းဖြေရင ် း ၊ SMS လည ် းရေးရင ် းပေါ ့ ဗျာ ။ နောက ် ပြီး ဒီထူးကဲတဲ ့ အသားကင ် အကြောင ် း ဓာတ ် ပုံတွေကိုလည ် း တင ် နေရင ် းဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ တစ ် ယောက ် က ထိပ ် တန ် းလုပ ် ဆောင ် သူတွေရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုပြောပြတယ ် ။ ဒီတော ့ ဒါ မျိုးစုံလုပ ် ဆောင ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ထိန ် းချုပ ် နိူင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ လူတွေရဲ ့ ၂ရာခိုင ် နှုန ် းပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေကျတော ့ ရော ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒိဋ ္ ဌဖြစ ် တည ် မှုကျတော ့ ရော ။ 
ခင ် ဗျားသူငယ ် ချင ် းရဲ ့ အသံကိုပဲ ခင ် ဗျား တကယ ် ကိုနှစ ် ခြိုက ် မိတဲ ့ နောက ် ဆုံးအကြိမ ် က ဘယ ် တုန ် းကလဲ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် တော ် လုပ ် ဆောင ် နေတဲ ့ ပရောဂျက ် တစ ် ခုပါ ။ ပြီးတော ့ ဒီရှေ ့ အဖုံးအစဉ ် တန ် းကတော ့ ကွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မဟာ ့ မဟာကြီးကို အဆင ့ ် လျှော ့ ချဖို ့ ပါ ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မဟာ ့ မဟာ မိုဘိုင ် းဖုန ် းတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အသုံးဝင ် မှု အနှစ ် ချုပ ် ထိ အဆင ့ ် လျှော ့ ချပစ ် ဖို ့ ပါ ။ 
နောက ် ထပ ် ဥပမာတစ ် ခုဗျာ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဗင ် းနစ ် ကိုရောက ် ဖူးလား ။ 
ကျွန ် းပေါ ် က ဒီလမ ် းသေးသေးလေးတွေထဲ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် နှစ ် မြှပ ် လိုက ် ရတာ ဘယ ် လောက ် များ သာယာလိုက ် သလဲဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပြိုင ် တူလုပ ် ဆောင ် တဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် ကတော ့ ဗျာ တစ ် ခြားစီပါ ။ ပြီးတော ့ သတင ် းအချက ် အလက ် သောင ် းခြောက ် ထောင ် နဲ ့ ပြည ့ ် သိပ ် လို ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စွန ့ ် စားတဲ ့ သဘောကို ပြန ် ရှာဖွေဖို ့ ဒီလိုမျိုးလေးဆိုရင ် ရောဗျာ ။ 
ဖြစ ် နိူင ် ခြေတွေ တစ ် ပုံတစ ် ခေါင ် းကြီး ရှိနေပါလျက ် နဲ ့ တစ ် ခုတည ် း အကြောင ် းကိုပြောရတာ ခပ ် ကြောင ် ကြောင ် နိုင ် နေမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ခုတည ် းကိုပဲ အာရုံစိုက ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုကို ထည ့ ် စဉ ် းစားဖို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို တိုက ် တွန ် းပါတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဒီဂျစ ် တယ ် အာရုံတွေကို လုံးဝပိတ ် ပစ ် လိုက ် ခြင ် းလည ် း ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဗျာ ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ လူတိုင ် းဟာ သူ ့ ရဲ ့ တစ ် မျိုးတည ် းထုတ ် ကုန ် ကို ထုတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာလို ့ မဖြစ ် နိူင ် ရမှာလဲဗျာ ။ ဒီတော ့ မျိုးစုံလုပ ် ဆောင ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ခင ် ဗျားရဲ ့ တစ ် မျိုးတည ် းလုပ ် ဆောင ် စရာ အပိုင ် းကို ရှာလိုက ် ပေတော ့ ဗျာ ။ 
(ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အော ် ဟစ ် ရင ် း ၊ ပွက ် လောရိုက ် ရင ် း ၊ ဝရုန ် းသုန ် းကားနဲ ့ လေ ။ 
နားကွဲမတတ ် လူစုလူဝေးတွေ ၊ တစ ် ခုတည ် းသော ရည ် ရွယ ် ချက ် က ဘောလုံး ပိုက ် ထဲကို ဝင ် သွားဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဘာသာ ​ ရေး အရူအမူးဖြစ ် ခြင ် း ၊ အဲဒီမှာ ပီတိသောမနဿရှိတယ ် ၊ ငိုကြွေးခြင ် းရှိတယ ် ၊ စိတ ် အာရုံထင ် မြင ် မှုတွေရှိတယ ် ။ 
အရူးအမူးဖြစ ် ခြင ် းဟာ ကောင ် းတတ ် တယ ် ၊ 
ကမ ္ ဘာကြီးမှာ စွဲလမ ် းရူသွပ ် မှု အသစ ် တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ဆရာ ။ ငါ ့ ဘဝကို ပြောင ် းလဲလိုက ် ။ 
ဆရာ ။ ငါ ့ တိုင ် းပြည ် ကို ဘယ ် တော ့ မှ စိတ ် မပျက ် စေချင ် ပါ ။ 
ဆရာ ။ အရေးကြီးဆုံးက.. ကသ ။ အရေးကြီးဆုံးက.. 
ဥပဒေအရ အင ် ္ ဂလိပ ် စာကို ၃တန ် းမှာ စသင ် ရတယ ် ။ 
ဆရာ ။ ငါ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားကို အကောင ် းဆုံး ပြောတတ ် ချင ် တယ ် ။ 
ကသ ။ ငါ ့ ဘဝကို ပြောင ် းလဲချင ် တယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာစကားဟာ အခြားဘာသာ စကားတွေကို တိုက ် စားသွားမဲ ့ 
ငတ ် မွတ ် မှု ၊ အနာရောဂါ တို ့ လိုဟာမျိုးတွေပေါ ့ ။ 
ကမ ္ ဘာမှာ အခြားလူအများသုံးတဲ ့ ဘာသာစကားတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
အမေရိကက ဒါကို တွန ် းထုတ ် နေလို ့ မဟုတ ် ပါ ၊ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာစကားဟာ ပိုကောင ် းတဲ ့ အနာဂတ ် တစ ် ခုအတွက ်ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ဘုံပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခု ဖြစ ် လာမယ ့ ် အနာဂတ ် ပေါ ့ ဗျာ ။ 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် အတွင ် း လေ ့ လာနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူတယောက ် ယောက ် ရဲ ့ ညတွင ် းချင ် း အောင ် မြင ် မှုဆိုတာ 
ကျွန ် မက နည ် းနည ် းလေး အားထုတ ် ရင ် တောင ် ရောင ် းဖြစ ် မှာ သေချာခဲ ့ တယ ် ။ 
တော ် တဲ ့ လူတွေကို ရှာရတာ ခဲယဉ ် းတာမှန ် ပါတယ ် ။ 
တောင ် တခုကို တက ် ဖို ့ ပြင ် နေခဲ ့ ကြတယ ် ၊ သိပ ် ကို မြင ့ ် တဲ ့ တောင ် ကြီးပါ ၊ 

လူတချို ့ ဆိုရင ် ပြင ် သစ ် ဝိုင ် ကို စွဲလန ် းနေကြတယ ် ။ 
တချို ့ ကျတော ့ ဂေါက ် သီး ဒါမှမဟုတ ် စာပေကို မြတ ် နိုးကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ဘဝအတွက ် အကြီးမားဆုံး ပျော ် ရွှင ် စရာကြီးက ၊ တချို ့ အတွက ် အနည ် းလေး ထူးဆန ် းနိုင ် တယ ် ။ 
ကောင ် းကင ် ထက ် မှနေပြီး ၊ လေယာဉ ် ပြတင ် းပေါက ် မှ နေပြီး မြို ့ တွေကို ကြည ့ ် ရတာကို အရမ ် းကြိက ် ပါတယ ် ။ 
တချို ့ မြို ့ တွေဆိုရင ် အေးချမ ် းတဲ ့ စက ် မှုမြို ့ ကြီးတွေပါ ၊ Dusseldorf လိုဟာမျိုး ဒါမှမဟုတ ် Louisville ဟာလိုပေါ ့ ။ 
တချို ့ ကျတော ့ မရှိနိုင ် ဘူးလို ့ ထင ် ရတဲ ့ စွမ ် းအားမျိုးကို မီးမောင ် းထိုးပြကြတယ ် ၊ နယူးယောက ် လိုမျိုး ဟောင ် ကောင ် လို မျိုးပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ပါရီမြို ့ ရှိတယ ် ဒါမှမဟုတ ် Istanbul ရှိတယ ် ၊ သူတို ့ နဲ ့ အတူ သမိုင ် းရှည ် ကြီး ရှိနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မြို ့ တွေကို သက ် ရှိလို မြင ် ပါတယ ် ။ 
အဝေးမှနေပြီး ၎ င ် းတို ့ ကို ကြည ့ ် ရှုနေချိန ် မှာ သူတို ့ ရဲ ့ လေဟာပြင ် ကို ဘောင ် ခတ ် ပေးကြတဲ ့ အဓိကရ လမ ် းတွေ လမ ် းမကြီးတွေကို ရှာတတ ် တယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ညအချိန ် မှာပါ ။ ပြေးနေကြတဲ ့ ယဉ ် ကျောတွေက လမ ် းတွေကို နီမြန ် းစေလျက ် ရွှေရောင ် ဆိုးပေးလိုက ် လို ့ ၊ မြို ့ ရဲ ့ သွေးကြောစနစ ် က ၎ င ် းရဲ ့ အသက ် ရှင ် မှု လုပ ် ငန ် းစဉ ် လုပ ် ကိုင ် မှုကို မျက ် စိရှေ ့ မှာ အထင ် အရှား ပြသပေးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ကိုယ ့ ် ကားထဲ ထိုင ် နေချိန ် မှာ ၊ တစ ် နာရီခွဲလောက ် နေ ့ စဉ ် မောင ် းသွားလျက ် သွားလာနေချိန ် မှာတော ့ ၊ အရှိတရားဟာ လုံးဝကိုမတူ တစ ် မျိုးကြီးပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဘာ တစ ် ခုကမှ- အများသုံး ရေဒီယိုဘဲ ဖြစ ် ဖြစ ်(ရယ ် သံများ) စိတ ် ငြိမ ် စေမယ ့ ် ကမ ္ မဋ ္ ဌာန ် းက တောင ် မှ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် နာရီ မိုင ် ၁၃၀ နှုန ် း မောင ် းနိုင ် တဲ ့ ကားကို တီထွင ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပေမဲ ့ အခုတော ့ ၁၉ ရာစုတုန ် းက မြင ် းလှည ် းရဲ ့ နှုန ် းအတိုင ် း မောင ် နေတာ ဘာအဓိပ ္ ပါယ ် ရှိလဲ ။ (ရယ ် သံများ) 
US တစ ် ခုတည ် းမှာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ယာဉ ် နဲ ့ သွားလာရင ် း ၂၀၁၄ ခုနှစ ် မှာ နာရီ ၂၉.၆ ဘီလီယံ ကို ဖြုန ် းခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အဲဒီလောက ် အချိန ် နဲ ့ ဆိုရင ် ရှေးခေတ ် အီဂျစ ် တွေ Giza ပီရမစ ် ၂၆ ခုကို ဆောင ် ပြီးခဲ ့ မယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ က အဲဒါကို တစ ် နှစ ် နှင ့ ် လုပ ် ပြီးနေတယ ် ။ 
ဆယ ် စုနှစ ် များစွာကြာအောင ် လမ ် းပိတ ် ဆို ့ မှု အတွက ် ကုစားနည ် းက ရိုးရိုးလေးပါ- လမ ် းအသစ ် တွေကို ဖောက ် ဒါမှမဟုတ ် ရှိနေတာကို ချဲ ့ ရန ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါ အလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ပါရီမှာ ကောင ် းကောင ် း အလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ပို ့ ဆောင ် ရေးအတွက ် အဆင ် ပြေတဲ ့ ၈၅ မိုင ် ရှည ် လမ ် းတွေကို ဖောက ် လုပ ် ရန ် သမိုင ် းဝင ် အဆောက ် အဦ ထောင ် ချီကို ဖြိုဖျက ် ခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာပါ ။ 
လျင ် မြန ် စွာ ကြီးထွားလာနေကြတဲ ့ ထွန ် းသစ ် စ မြို ့ တွေမှာ အဲဒါဟာ 
ခေတ ် မီမြို ့ ကြီးတွေမှာ ကွန ် ရက ် တွေကို သိသိသာသာ ချဲ ့ လို ့ မရနိုင ် တော ့ ပါ ။ လူနေရပ ် ကွက ် တွေ သိပ ် သည ် းလှတယ ် ၊ လူနေအိမ ် တွေ ဈေးကြီးလွန ် းတယ ် ၊ အစိုးရ ဘဏ ္ ဍာငွေက နည ် းလွန ် းတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မြို ့ တွေရဲ ့ သွေးကြောစနစ ် ဟာ ပိတ ် ဆို ့ လာနေကာ ပိတ ် လာတယ ် ၊ 
လှုံ ့ ဆောင ် ချက ် အသစ ် လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ပို ့ ဆောင ် ရေးထဲမှာ ၁၆ နှစ ် ကျော ် လုပ ် လာခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာ ၊ biotech ဖောက ် သည ် တစ ် ဦးနဲ ့ ဆွေးနွေး နေစဉ ် မှာ ကျွန ် တော ့ အကြံရလိုက ် တယ ် ။ 
သူမရဲ ့ ကုသမှုက သွေးကြောစနစ ် ရဲ ့ အရည ် အသွေး အချို ့ အား ပြောင ် းလဲ သုံးနိုင ် ပုံကို ပြောပြနေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဟုတ ် လိုက ် တာ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲက သွေးလွှတ ် ကြောတွေ ၊ သွေးပြန ် ကြော ဆိုတဲ ့ စနစ ် ကြီးဟာ နေ ့ စဉ ် ပို ့ ဆောင ် ရေး ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းနေကြတယ ် ။ ဇီဝဗေဒဟာ ပို ့ ဆောင ် ရေး လုပ ် ငန ် းကို လုပ ် ကိုင ် လာနေခဲ ့ တာ နှစ ် ပေါင ် း ဘီလီယံချီ ရှိလာတာကို အဲဒီအချိန ် တွင ် ကျွန ် တော ် နားလည ် မိတယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ရေတွက ် မရနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ စမ ် းသပ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ တကယ ့ ် ကိုပဲ ကမ ္ ဘာ ့ အရှုပ ် ထွေးဆုံး ပို ့ ဆောင ် ရေး စနစ ် ကြီးပါ ။ 
ဒီတော ့ ယာဉ ် ကျောဆိုင ် ရာ စိန ် ခေါ ် မှု အတွက ် အဖြေက ကျွန ် တော ် တို ့ ထဲ ရှိနေရင ် ကော ။ 
ကျွန ် တော ် သိချင ် ခဲ ့ တာက- သွေးကြောတွေထဲမှာ သွေးဟာ တစ ် သက ် လုံး စီးပြေးနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ မြို ့ ကြီးတွေကျတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ နေ ့ စဉ ် ပိတ ် ဆို ့ မိနေကြတာလဲ ။ 
အမှန ် တရားက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လုံးဝမတူတဲ ့ ကွန ် ရက ် နှစ ် မျိုးကို ကြည ့ ် ရှုနေခြင ် းပါပဲ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ သိမလားမသိ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လူတိုင ် းထဲတွင ် သွေးကြော မိုင ် ၆၀၀၀၀ အထိ ရှိနေပါတယ ် ။ မိုင ် ပေါင ် း ၆၀၀၀၀ ကြီး ။ 
အဲဒါက ကမ ္ ဘာကြီးကို ၂ ပတ ် ခွဲအထိကို ရစ ် ပတ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အထဲမှာ ရှိနေတယ ် ။ 
သွေးကြောတွေဟာ အရေပြား အောက ် မှာတင ် မက နေရာတိုင ် းလိုလိုမှာ ရှိနေကြတာကို ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ မြို ့ တွေကို ကြည ့ ် ပါက ၊ မြေအောက ် ရထားလမ ် း တချို ့ ရှိတာ မှန ် ပါတယ ် ၊ကောင ် းကင ် ထက ် တွင ် ရဟတ ် ယာဉ ် တွေ ပျံဝဲနေတတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ယာဉ ် အများစုကြီး ကျတော ့ မြေမျက ် နှာပြင ် ပေါ ် တွင ် သာ စုပြုံလျက ် ရှိနေပါတယ ် ။ 
တမျိုး ပြောရလျှင ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ သွေးကြောစနစ ် က ကိုယ ် ထဲမှာ ရုပ ် လုံးကြွအဖြစ ် လှုပ ် ရှားနေချိန ် မှာ ၊ 
ဒီတော ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အထက ် အောက ် အထက ် အောက ် နေရာ အားလုံးယူရမယ ် ။ 
မျက ် နှာပြင ် နေရာ ပြည ့ ် ကျပ ် နေပြီ ဆိုရင ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ယာဉ ် တွေကို မြှင ့ ် ရပါမယ ် ။ 
ယာဉ ် ကျောပိတ ် မှုမှ ကယ ် တင ် ပေးမယ ့ ် တရုတ ် ဘတ ် စ ် ကားလိုဟာမျိုး- အဲဒါက ဟင ် းလင ် းပြင ် နှင ့ ် မြို ့ ထဲက လှုပ ် ရှားမှုတွေ အကြောင ် း အမြစ ် သစ ် ဖွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အား လိုင ် းကြီးတွေလိုပဲ ပို ့ ဆောင ် ရေးကိုလည ် း လေထင ် တိုင ် ထိုးတင ် ထားလို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
Tel Aviv နဲ ့ Abu Dhabi မြို ့ တွေမှာ အနာဂတ ် မှာ ပေါ ် လာနိုင ် ကြတဲ ့ ဒီလို ချိတ ် ဆွဲထားတဲ ့ သံလိုက ် မှတ ် တိုင ် တွေကို စမ ် းနေကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မြင ့ ် ရာသို ့ တက ် နိုင ် ကာ ပျံသန ် းနိုင ် တယ ် ။ 
Airbus လို ကုမ ္ ပဏီကတောင ် မြို ့ ကြီးတွေမှာ သုံးနိုင ် မယ ့ ် ပျံသန ် းကြမယ ့ ် တက ္ ကစီကို လေးလေးနက ် က ် စမ ် းနေခြင ် းက တစ ် ခုခုကို ထောက ် ပြနေပါတယ ် ။ 
ပျံသန ် းနိုင ် ကြတဲ ့ ကားတွေဟာ သိပ ္ ပံဝတ ္ ထု များထဲမှ နေပြီး လုပ ် ငန ် းတွေ ရှိရာ ဒေသထဲကို ဝင ် လာ နေကြပါပြီ ။ 
ဒါဟာ စိတ ် လှုပ ် ရှားဖွယ ် ရာ ကာလပါပဲ ။ 
ခုနက 3-D ပို ့ တောင ် ရေး ကွန ် ရက ် မျိုးကို ဆောက ် လုပ ် မှုဟာ ယာသ ် ကျော ပိတ ် ဆို ့ မှု ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းရေး နည ် းလမ ် း တစ ် ခုပါ ။ 
အဲဒါဟာ တစ ် ခုတည ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရွေးကြတဲ ့ အခြားသော အခြေခံ ရွေးချယ ် မှုများ ၊ ဥပမာ ၊ ယာဉ ် များအတွက ် လည ် း မေးခွန ် းထုတ ် ရမယ ် ။ 
အားလုံးသိကြတဲ ့ မြင ် ကွင ် းကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ- ခင ် ဗျား ကားမောင ် းနေတာ ၄၂ မိနစ ် ကြာသွားပါပြီ ။ 
နောက ် မှာ လိုက ် ပါလာတဲ ့ ကလေး နှစ ် ယောက ် ဟာ အငြိမ ် မနေနိုင ် ဘူး ။ 
ခင ် ဗျားဟာ နောက ် ကျနေတယ ် ။ 
ရှေ ့ မှာ ဖြည ် းဖြည ် းလေး မောင ် းနေတဲ ့ ကားကိုမြင ် လား ။ 
ခင ် ဗျား နောက ် ကျတိုင ် း လာနေကျ ကားလား ။ 
(ရယ ် သံများ) အဲဒီယာဉ ် မောင ် းဟာ ကားရပ ် ဖို ့ နေရာကို ရှာနေတယ ် ။ 
ဒီရပ ် ကွက ် ထဲမှာ ကားရပ ် လို ့ ရမယ ့ ် နေရာ မရှိပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ သူ ဘယ ် လိုလုပ ် သိမလဲ ။ 
မြို ့ ကြီးတွေမှာ ယာဉ ် တွေရဲ ့ ၃၀% ဟာ ကားရပ ် ရန ် နေရာရှာနေကြတဲ ့ ယာဉ ် မောင ် းတွေလို ့ ခန ့ ် မှန ် းရတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားကို ဝန ် းရံနေတဲ ့ ကားတွေ ​ တွေ ့ လား ။ 
၎ င ် းတို ့ ထဲက ရှစ ် ဆယ ့ ် ငါးခုထဲမှာ လူတစ ် ယောက ် တည ် း ရှိတယ ် ။ 
အဲဒီ ယာဉ ် မောင ် း ၈၅ ယောက ် စလုံးဟာ လန ် ဒန ် ဘတ ် စ ် ကား တစ ် စီးစာပါ ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းက- နေရာလွတ ် ကို လိုအပ ် နေချိန ် မှာ ဘာဖြစ ် လို ့ နေရာကို ဖြုန ် းနေကြတာလဲ ။ 
ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် ပြဿနာကို ဖန ် တီးနေတာ ။ 
ဇီဝဗေဒ ဆို ဒါမျိုး လုပ ် မှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ သွေးကြောများထဲက နေရာကို အပြည ့ ် အဝ သုံးနေတယ ် ။ 
နှလုံး ခုန ် တိုင ် းမှာ ၊ ဖိအားဖြင ့ ် သွေးဟာ သွေးနီဥ သန ် းချီကို အောက ် ဆီဂျင ် ရထားကြီးများထဲသို ့ ပစ ် သွင ် းနေရာ အဲဒါတွေဟာ ခန ္ ဓာကိုယ ် တလျှောက ် ပြေးနေတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ သွေးနီဥထဲက သေးငယ ် တဲ ့ နေရာဟာလည ် း အလဟဿ မဖြစ ် စေရပါ ။ 
ကျန ် းမာနေတဲ ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ၊ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် ဆိုင ် ရာ လုပ ် နိုင ် စွမ ် း ၉၅% ကျော ် ကို သုံးဖြစ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က မြို ့ ထဲမှာ သုံးကြတဲ ့ ယာဉ ် တွေ ၉၅% ပြည ့ ် နေမှာကို စိတ ် ကူးနိုင ် လား ။ အဲလို ့ ဆိုရင ် လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ ၊ စက ် ဘီးစီးဖို ့ ၊ ပျော ် ပါးဖို ့ မြို ့ ထဲမှာ အများကြီး ပေါ ် လာမှာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သွေးနီဥတွေ ဒီလို ထိရောက ် မှု ရှိကြတာက ၎ င ် းတို ့ ဟာ အထူးသတ ် မှတ ် ထားတဲ ့ အင ် ္ ဂါများ သို ့ မဟုတ ် အသားမျှင ် များ အတွက ် ရည ် ရွယ ် မထားလို ့ ပါ ၊ ဒီလိုသာ မဟုတ ် ခဲ ့ ရင ် တချိန ် လုံး သွေးကြောတွေ ပိတ ် မိနေကြမှာ ။ 
အဲဒါကို မျှဝေ မသုံးပါဘူး ။ 
၎ င ် းတို ့ ကို ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲက ဆဲလ ် တွေ အားလုံး မျှဝေသုံးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကွန ် ရက ် က ကြီးမားလွန ် းလို ့ ၊ ၃၇ ထရီလီယံ ရှိကြတဲ ့ ဆဲလ ် တစ ် ခုချင ် းဟာ ၎ င ် းအတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် ကို လိုအပ ် ချိန ် မှာ အတိအကျ ရနိုင ် တယ ် ။ 
သွေးစာ အားလုံးအတွက ် နှင ့ ် တစ ် ခုချင ် းအတွက ် ပို ့ ဆောင ် ရေး စနစ ် ကြီးပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မြို ့ တွေ ကျတော ့ ပိတ ် ဆို ့ မိနေကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကားဗဟိုပြု လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ဒါမှမဟုတ ် အများသုံး ပို ့ ဆောင ် ရေး စနစ ် အကြား ရွေးမရ ငြင ် းခုံနေကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါကို ကျော ် ရမယ ် ။ 
ကားတွေရဲ ့ အဆင ် ပြေမှု နှင ့ ် ရထား နဲ ့ ဘတ ် စ ် တွေရဲ ့ ထိရောက ် မှုကို ပေါင ် းစပ ် ပေးမယ ့ ် ယာဉ ် မျိုးကို ကျွန ် တော ် တို ့ တီထွင ် နိုင ် မယ ် ထင ် တယ ် ။ 
စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ မြန ် ဆန ် ချောမွေ ့ တဲ ့ မြို ့ ပြ ရထားကို စီးလာနေတယ ် ၊ ခရီးသည ် ၁၂၀၀ တို ့ နဲ ့ အတူပါ ။ 
မြို ့ ပြရထားတွေရဲ ့ ပြဿနာက မကြာခဏဆိုသလို ကိုယ ် သွားမယ ့ ် နေရာကို မရောက ် ခင ် ၅ ၊ ၁၀ ၊ ၁၅ မှတ ် တိုင ် သွားဖို ့ လိုအပ ် ခြင ် းပါပဲ ။ 
လုံးဝ ရပ ် နားခြင ် း မရှိဘဲ ရထား စီးသွားနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
အဲဒီလို ရထားထဲမှာ တွဲတွေဟာ မောင ် းနေစဉ ် မှာကို ပြုတ ် ထွက ် သွားကာ ဘေးလမ ် းအတိုင ် း ရွေ ့ ရှားသွားတဲ ့ ယာဉ ် မောင ် းမဲ ့ ဘတ ် စ ် ကား အဖြစ ် ပြောင ် းသွားမယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ တစ ် နေရာမှာမှ ရပ ် ရန ် မလိုဘဲ အချိန ် ကြာစွာ ကူးရန ် မလိုဘဲ ၊ ခင ် ဗျား စီးနေတတဲ ့ ဘတ ် စ ် ကားဟာ ခင ် ဗျားနေရာ ဆင ် ခြေဖုံးကို သွားနေပြီ ။ 
အနီးကို ရောက ် တာနဲ ့ ခင ် ဗျား ထိုင ် နေတဲ ့ အကန ့ ် ဟာ ပြုတ ် ထွက ် လျက ် ခင ် ဗျားရဲ ့ တံခါးဝဆီကို မောင ် းပို ့ ပေးမယ ် ။ 
အဲဒါ အားလုံးအတွက ် ဖြစ ် သလို တစ ် ဦးချင ် း အတွက ် လည ် း ဖြစ ် တယ ် ။ 
အဲဒါဟာမျှသုံးနိုင ် မယ ့ ် မော ် ဂျူးလာ ယာဉ ် မောင ် းမဲ ့ အနာဂတ ် ယာဉ ် ပါပဲ ။ 
ဆက ် ပြီး... 
ဒရွန ် းတွေ ၊ ပျံသန ် းနေကြတဲ ့ တက ္ ကစီတွေ ၊ မော ် ဂျူးလား ဘတ ် စ ် တွေ နဲ ့ အမိုးချိတ ် သံလိုက ် မှတ ် တိုင ် တွေဟာ သိပ ် အံ ့ ဩစရာ မဟုတ ် သေးပါက ၊ မြို ့ ပြ ယာဉ ် တွေကို ညှို ့ ယူဖမ ် းစားမယ ့ ် နောက ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် း တစ ် ခု ရှိပါသေးတယ ် ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ လက ် ရှိ ယာဉ ် မောင ် းမဲ ့ ကားတွေဟာ လူတွေက လူတွေအတွက ် တီထွင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ သွားလာမှု စနစ ် ထဲကို ခြေချဝင ် ဖို ့ ကြိုးပမ ် းနေခြင ် းပါပဲ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ အတော ် လေး ရှင ် းတဲ ့ ယာဉ ် သွားလာမှု စည ် းကမ ် းတွေကိုသင ် ယူနေကြတယ ် ၊ ပိုပြီး စိန ် ခေါ ် သလို ရှိနေတဲ ့ လူသားကို ခန ့ ် မှန ် းနားလည ် ရန ် အားထုတ ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မြို ့ တမြို ့ လုံး ယာဉ ် မောင ် းမဲ ့ ဖြစ ် လာမယ ် ဆိုရင ် ဘယ ် လိုဖြစ ် မလဲ ။ 
အချက ် ပြမီးတွေ လိုဦးမလား ။ 
ယာဉ ် ကျောတွေ လိုဦးမလား ။ 
မိုင ် နှုန ် း ကန ့ ် သတ ် ချက ် ကော ။ 
သွေးနီဆဲလ ် တွေဟာ စီးဝင ် နေကြတာ ယဉ ် ကျော မရှိပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ရပ ် ပေးရတဲ ့ အချက ် ပြမီး မရှိပါ ။ 
ယာဉ ် မောင ် းမဲ ့ ပထမဦးဆုံး မြို ့ တွင ် ၊ မီးနီလည ် း မရှိ ၊ ယာဉ ် ကျော ် တွေ ရှိမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ ယာဉ ် မောင ် းမဲ ့ ကားတွေ အားလုံးကို ချိတ ် ဆက ် ပေးထားမယ ် ဆိုရင ် ၊ အားလုံးကို ခန ့ ် မှန ် းလို ့ ရနိုင ် ကာ တုံ ့ ပြန ် ရန ် အချိန ် အနည ် းဆုံး လိုပါမယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ပိုပြီးမြန ် ဆန ် စွာ မောင ် းနိုင ် ကာ သူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် အနီးရှိကားတွေရဲ ့ အရှိန ် မြှင ့ ် ရန ် စီစဉ ် ဆောင ် ရွက ် နိုင ် ကြမယ ် ။ 
ဒီတော ့ တင ် းကျပ ် တဲ ့ စည ် းကမ ် းများ အစား တချိန ် လုံး ပြောင ် းလဲနေကြတဲ ့ မိမိဘာသာ မြှင ့ ် တင ် ရေး အယ ် လဂိုရီသမ ် နှင ့ ် အညီ ညှိသွားမှာပါ ။ 
ရလဒ ် က ဂျာမန ် ကားလမ ် းမကြီးတွေရဲ ့ ချောမွေ ့ မြန ် ဆန ် မှုကို Mumbai ရဲ ့ တီထွင ် ဉာဏ ် ပါတဲ ့ လမ ် းဆုံတွေရဲ ့ လုပ ် နိုင ် စွမ ် း ပေါင ် းစပ ် မှုကြီး ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
ရိုဘော ့ တွေ ပိုပို တပ ် ဆင ် ပေးလေလေ ၊ ယာဉ ် စနစ ် ရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုဟာ ပိုပြီး သဘာဝကျလာကာ ပိုပြီး အသက ် ဝင ် တဲ ့ ပုံစံကို ဆောင ် လာမှာပါ ။ 
ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ ဇီဝဗေဒဆီမှာ ဒီနေ ့ ရဲ ့ ပို ့ ဆောင ် ရေးထဲမှာ ပါရမီရှင ် ဖြစ ် ရန ် အချက ် တွေ လုံလောက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို ဖြစ ် စဉ ် ကို နှစ ် ပေါင ် း ဘီလီယံချီ အချိန ် ယူကာ အမှားအယွင ် များကို ထပ ် တလဲ စမ ် းသပ ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ပို ့ ဆောင ် ရေး စနစ ် ကို မြှင ့ ် တင ် ရန ် ဘီလီယံနှစ ် ချီ စောင ့ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
လိုအပ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတွေ ၊ အယူအဆတွေ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ထံတွင ် 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သင ် ္ ချာကို ဘာဖြစ ် လို ့ သင ် ယူကြတာလဲ ။ 
ရှင ် းနေတဲ ့ အကြောင ် းရင ် း သုံးခု ရှိပါတယ ် ၊ တွက ် ချက ် ဖို ့ အသုံးချဖို ့ ပြီးတော ့ နောက ် ဆုံး ၊ စိတ ် မကောင ် းစရာကတော ့ ဉာဏ ် ကွန ့ ် မြူးဖို ့ ကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပေးကြတဲ ့ အချိန ် က အနည ် းဆုံးပဲလေ ။ 
သင ် ္ ချာဟာ တကယ ် တော ့ ပုံစံများရဲ ့ သိပ ္ ပံပညာပါ ။ ပြီးတော ့ ယုတ ္ တိကျကျ ၊ ဝေဖန ် မှုစိတ ် နဲ ့ ဖန ် တီးလိုစိတ ် မျိုးနဲ ့ ဘယ ် လို တွေးရမယ ် ဆိုကာကို သင ် ပေးတာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျောင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ရတဲ ့ သင ် ္ ချာပညာက တော ် တော ် များများကို ထိထိရောက ် ရောက ် လှုံ ့ ဆော ် မပေးပါဘူး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေက "" ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် ဖို ့ သင ် နေကြတာလဲ ။ "" လို ့ မေးကြတဲ ့ အခါမှာ 
တစ ် နေ ့ ကျရင ် သူတို ့ အဲဒါတွေ လိုအပ ် လာမယ ် လာမယ ့ ် အတန ် းတွေထဲမှာ ဒါမှမဟုတ ် အနာဂတ ် စမ ် းသပ ် မှုထဲမှာ လိုမယ ် လို ့ ကြားကြရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ တကယ ့ ် ကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် ခါတရံမှာ ပျော ် စရာ ကောင ် းခဲ ့ လို ့ ဒါမှမဟုတ ် လှပခဲ ့ လို ့ သာ အဲဒါက စိတ ် ကို လှုပ ် ရှား တက ် ကြွစေခဲ ့ လို ့ သာ သင ် ္ ချာကို လေ ့ လာခဲ ့ ကြမယ ် ဆိုရင ် သိပ ် ကို ကောင ် းခဲ ့ မှာပါ ။ 
အဲဒီလို ဖြစ ် လာနိုင ် တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းများကို မကြုံခဲ ့ ကြရတာကို ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ သာဓက တစ ် ခုဖြင ့ ် ကျွန ် တော ့ ် စိတ ် ကြိုက ် ဂဏန ် းတွေနဲ ့ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေနဲ ့ ပြပေးပါရစေ ။ (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ဟုတ ် ပြီ ၊ ဖီဘိုနာချီ ဝါသနာအိုးတွေ ဒီမှာ ရှိနေကြတာကိုး ။ 
အဲဒါသိပ ် ကောင ် းတယ ် ။ 
အဲဒီ ကိန ် းဂဏန ် းတွေက နည ် းအမျိုးမျိုးဖြင ့ ် လေ ့ လာကြည ့ ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တွက ် ချက ် ပုံကို အခြေခံ ပြောရရင ် နားလည ် ဖို ့ လွယ ် ပါတယ ် တစ ် အပေါင ် းတစ ် နှစ ် ဖြစ ် သလိုပါပဲ ။ 
အဲဒီနောက ် တစ ် အပေါင ် းနှစ ် ဟာ သုံးပါ နှစ ် အပေါင ် းသုံးက ငါး ၊ သုံးအပေါင ် းငါးက ရှစ ် ၊ စသဖြင ့ ် ပေါ ့ လေ ။ 
တကယ ် တမ ် းတွင ် ကျတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် တိုက ဒီနေ ့ ဖီဘိုနာချီလို ့ ခေါ ် တဲ ့ သူရဲ ့ တကယ ့ ် နာမည ် က Leonardo of Pisa ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ဒီကိန ် းဂဏန ် းတွေဟာ သူရဲ ့ "" Liber Abaci "" ဆိုတဲ ့ စာအုပ ် ထဲမှာ ပေါ ် လာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ ဒီနေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိရှိကြတဲ ့ သင ် ္ ချာကို အနောက ် တိုင ် း ကမ ္ ဘာကို သင ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ပါပဲ ။ 
အသုံးချ ရှုဒေါင ့ ် ကနေ ကြည ့ ် ပြောရရင ် ဖီဘိုနာချီ ကိန ် းဂဏန ် းတွေကို သဘာ၀ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ တွေ ့ ရှိရတာဟာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာပါပဲ ။ 
ပန ် းတစ ် ပွင ့ ် ထဲက ပွင ့ ် ဖတ ် တွေရဲ ့ အရေအတွက ် သိပ ် ကို ထင ် ရှားတဲ ့ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းပါ ။ ဒါမှမဟုတ ် နေကြာပန ် း အပေါ ် က ကြောင ် လိမ ် လမ ် းကြောင ် းတွေ ဒါမှမဟုတ ် နာနတ ် သီး ဆိုရင ် လည ် း ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းပဲ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် တကယ ် ကျတော ့ ဖီဘိုနာချီ ကိန ် းဂဏန ် းများကို အမျိုးမျိုး အသုံးချ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အံ ့ အားအသင ့ ် ဆုံး အချက ် ကတော ့ ၎ င ် းတို ့ က ခင ် းကျင ် းပြကြတဲ ့ ဇယားပုံတွေပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် စိတ ် ကြိုက ် များထဲက တစ ် ခုကို ပြပါရစေ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ ဂဏန ် းတွေကိုယူပြီး နှစ ် ထပ ် ကိန ် း ရှာချင ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ၊ တကယ ် တော ့ အဲဒါကို မကြိုက ် သူ ဘယ ် သူများ ရှိနိုင ် မလဲ ။ (ရယ ် မောသံများ) နှစ ် ထပ ် ကိန ် းတွေကို ကြည ့ ် ကြပါစို ့ ၊ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းတွေပါ ။ 
တစ ် ရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းကတစ ် ပေါ ့ ၊ နှစ ် ကို နှစ ် ထပ ် ကိန ် းရှာရင ် လေး ၊ သုံးရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းက ကိုး ၊ ငါးရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းက ၂၅ ၊ စသဖြင ့ ် ပေါ ့ လေ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဆက ် တိုက ် ရှိကြတဲ ့ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေကို ယူယူပြီး ပေါင ် းသွားမယ ် ဆိုရင ် ဆက ် တိုက ် ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေကို ရကြခြင ် းဟာ ဘာမှ အံ ့ အားသင ့ ် စရာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
၎ င ် းတို ့ ကို ဖန ် တီးထားတဲ ့ သဘာဝကိုက အဲဒီလို ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိနးတွေကို ယူပြီး ထည ့ ် ပေါင ် းမယ ် ဆိုရင ် အထူးစိတ ် ဝင ် စားစရာ တစ ် ခုခု ဖြစ ် လာမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် အဲဒါကို စစ ် ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
တစ ် နှင ့ ် တစ ် ပေါင ် းလိုက ် တော ့ နှစ ် ကို ရပါတယ ် အဲဒီနောက ် (၁) ကို လေးနဲ ့ ပေါင ် းရင ် ငါး ရပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လေးကို ကိုးနဲ ့ ပေါင ် းလိုက ် ရင ် ၁၃ ရတယ ် ကိုးအပေါင ် း ၂၅ က ၃၄ ၊ ကောင ် းပြီ ၊ ပုံစံကို ဆက ် ပြီး မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် ကျတော ့ ဒီမှာက တစ ် မျိုးပါ 
ခုနက ရလိုက ် တဲ ့ ပထမ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းတွေကို လိုက ် ပေါင ် းကြည ့ ် ကြပါမယ ် ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် လုပ ် ကြည ့ ် လို ့ ရတာကို ကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
ဒီတော ့ တစ ် အပေါင ် းတစ ် အပေါင ် းလေးက ခြောက ် ။ 
အဲဒီထဲကို ကိုးကို ထည ့ ် လိုက ် တော ့ ၁၅ ကိုရပါတယ ် ။ 
၂၅ ထပ ် ထည ့ ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ၄၀ ရမယ ် ။ 
64 ထည ့ ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ၁၀၄ ရမယ ် ။ 
အဲဒီလို ရလိုက ် တဲ ့ ဂဏန ် းတွေကို အခု ကြည ့ ် ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
အဲဒါတွေဟာ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေ မဟုတ ် ကြပါ ဒါပေမဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ကို နီးနီးကပ ် ကပ ် လေ ့ လာကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၎ င ် းတို ့ ထဲမှာ ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းတွေ နစ ် မြုပ ် လျက ် ရှိနေတာကို မြင ် လာရမှာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် နိုင ် ရဲ ့ လား ။ ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပါမယ ် ။ 
ခြောက ် ဟာ နှစ ် သုံးလီပါ ၊ ၁၅ ဟာ ငါးသုံးလီပါ ၊ ၄ဝဟာ ရှစ ် ငါးလီပါ ၊ နှစ ် ၊ သုံး ၊ ငါး ၊ ရှစ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရလာတာက ဘာတွေလဲ? 
(ရယ ် မောသံများ) ဖီဘိုနာချီပါပဲ ။ ဟုတ ် တယ ် ဗျ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ ဒီလို ရှိနေတဲ ့ ပုံစံကို မြင ် တွေ ့ နိုင ် ခြင ် းဟာ ပျော ် စရာ ကောင ် းသလိုပဲ အဲဒီလို မှန ် ကန ် နေခြင ် းဟာ ဘာကြောင ့ ် လဲဆိုတာကို နးလည ် လာခြင ် းကလည ် း ကျေနပ ် စရာ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ခုနက နောက ် ဆုံး ညီမျှခြင ် းကို ကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ များ တစ ် ၊ တစ ် နှစ ် ၊ သုံး ၊ ငါး နှင ့ ် ရှစ ် တို ့ ရဲ ့ စတုရန ် းတွေကို ပေါင ် းလိုက ် ရင ် ၁၃ ရှစ ် လီ ဖြစ ် လာရတာလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါကို ပုံတစ ် ပုံကို ရေးဆွဲပြီး ပြပါ ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် အမြှောက ် တစ ် စတုရန ် းပုံက စကြပါမယ ် အဲဒါရဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စတုရန ် းတွေကို တစ ် ခုပြီးတစ ် ခု ထည ့ ် ဆွဲကြပါမယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ အတူတူကျတော ့ တစ ် အမြှောက ် နှစ ် စတုဂံပုံ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ အောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ နှစ ် အမြှောက ် နှစ ် စတုရန ် းပုံကို ထည ့ ် ပါမယ ် အဲဒါရဲ ့ ဘေးမှာ သုံးအမြှောက ် သုံး စတုရန ် းကို ထည ့ ် ပါမယ ် အဲဒါရဲ ့ အောက ် မှာ ငါးအမြှောက ် ငါး စတုရန ် း ထည ့ ် ပါမယ ် အဲဒါရဲ ့ နောက ် မှာ ရှစ ် အမြှောက ် ရှစ ် စတုရန ် းကို ထည ့ ် ပါမယ ် အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ဧရာမ စတုဂံပုံကြီးကို ရလာတယ ် ၊ တွေ ့ တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ မေးခွန ် းလေး တစ ် ခုကို မေးပါရစေ ၊ အဲဒီ စတုဂံရဲ ့ ဧရိယာက ဘယ ် လောက ် လဲ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ တစ ် ဖက ် မှ ကြည ့ ် ရင ် အဲဒါဟာ ဧရိယာတွေ အားလုံးကို စုပေါင ် းပေးမှုပါ အထဲမှာ ရှိနေကြတဲ ့ စတုရန ် းတွေကို ပေါင ် းပေးမှုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က တစ ် ခုပြီးတစ ် ခု ထည ့ ် ပေးသွားကြတဲ ့ အတိုင ် းပါပဲ ။ 
အပေါင ် း နှစ ် ရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် း ၊ အပေါင ် း သုံးရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် း အပေါင ် း ငါး နှစ ် ထပ ် ကိန ် း အပေါင ် း ရှစ ် နှစ ် ထပ ် ကိန ် း ။ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
အဲဒါက ဧရိယာပါပဲ ။ 
နောက ် တစ ် ဖက ် မှ ကြည ့ ် ကြည ့ ် ရင ် ၊ အဲဒါဟာ စတုဂံဖြစ ် တယ ် ဆိုတော ့ ဧရိယာဟာ အဲဒါရဲ ့ အမြင ့ ် ကိ အခြေခံနဲ ့ မြှောက ် လို ့ ရတဲ ့ ဟာပါပဲ ဒီမှာ အမြင ့ ် က ရှစ ် ဖြစ ် မှန ် း ရှင ် းနေပါတယ ် ပြီးတော ့ အဲဒီအခြေဟာ ငါးအပေါင ် းရှစ ် ဖြစ ် နေပြန ် ပါတယ ် အဲဒီနောက ် မှာ လာရမယ ့ ် ဖီဘိုနာချီ ဂဏန ် းက ဘာများပါလိမ ့ ် ၊ ၁၃ ။ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ဧရိယာဟာ ၁၃ အမြှောက ် ရှစ ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဧရိယာကို မတူကြတဲ ့ နည ် းလမ ် း နှစ ် မျိုးဖြင ့ ် မှန ် ကန ် စွာ တွက ် ချက ် ခဲ ့ ကြတ ် ဆိုတော ့ ရလဒ ် နှစ ် မျိုးဟာ တူညီကြရပါမယ ် အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ တစ ် ၊ တစ ် ၊ နှစ ် ၊ သုံး ၊ ငါး နှင ့ ် ရှစ ် တို ့ ရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းတွေကို ပေါင ် းသွားမယ ် ဆိုရင ် ရှစ ် အမြှောက ် ၁၃ ရပါမယ ် ။ 
အခု ကျွန ် တော ် တို ့ က အဲဒီ ဖြစ ် စဉ ် ကို ဆက ် သွားမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၁၃ အမြှောက ် ၂၁ ဆိုတဲ ့ စတုဂံကို ရရှိလာပါမယ ် ၂၁ အမြှောက ် ၃၄ ၊ စသဖြင ့ ် ရရှိသွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
နောက ် တစ ် ခု စစ ် ကြည ့ ် ပါဦး ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ၁၃ ကို ရှစ ် နဲ ့ စားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ခင ် ဗျားဟာ ၁.၆၂၅ ကို ရပါမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ပိုကြီးတဲ ့ ဂဏန ် းကိုယူပြီး ငယ ် တဲ ့ ဂဏန ် းနဲ ့ စားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ခုနက ရခဲ ့ တဲ ့ အချိုးအစားဟာ ၁.၆၁၈ နားဆီကို တိုးတိုး နီးလာမှာပါ တော ် တော ် များက သိထားကြတဲ ့ ရွှေအချိုးအစား ဆိုတာပါပဲ သင ် ္ ချာ ပညာရှင ် တွေ ၊ သိပ ္ ပံပညာတွေ နှင ့ ် အနုပညာရှင ် တွေ တသီကြီးကို ရာစုနှစ ် နဲ ့ ချီ တစ ် ချိန ် လုံး ဆွဲဆောင ် အံ ့ အားသင ့ ် စေခဲ ့ တဲ ့ ဂဏန ် းပါပဲ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ ဒါတွေအားလုံးကို ကျွန ် တော ် က ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပေးနေတာက သင ် ္ ချာ ပညာထဲက အချက ် အလက ် တွေ အများကြီးလိုပဲ အဲဒါဆီမယ ် လှပ ် တဲ ့ ဖက ် တစ ် ဖက ် လည ် း ရှိသေးလို ့ ပါ အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကျေင ် းတွေမှာ လုံလောက ် စွာ အလေးမပေးကြတာကို စိုးရိမ ် ေနေလို ့ ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တွက ် ချက ် မှုကို အချိန ် အများကြီး ပေးကြပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ အသုံးချရေးကိစ ္ စကိုလည ် း မေ ့ မရနိုင ် ပါ ကျွန ် တော ့ ် စိတ ် ထင ် အရေးကြီးဆုံး အသုံးချမှုဖြစ ် တဲ ့ စဉ ် းစားတွေးခေါ ် မှု အပါအဝင ် ကိုလည ် း အာရုံစိုက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ့ ် အနေနဲ ့ စာတစ ် ကြောင ် းတည ် းဖြင ့ ် အတိုချုံးပြီး ပြောရင ် တော ့ သင ် ္ ချာ ပညာဆိုတာ မသိကြတဲ ့ x ရဲ ့ အဖြေကို ရှာမှုသက ် သက ် မဟုတ ် ဘဲ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုတာကိုပါ ဖေါ ် ထုတ ် မှုပါပဲ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ရှင ် တို ့ ကို စစ ် ပွဲရဲ ့ အပူထဲက စစ ် သားတစ ် ယောက ် လို ့ ခဏလောက ် မြင ် ကြည ့ ် စေချင ် တယ ် ။ 
ရှင ် ဟာ ရောမ ခြေလျင ် စစ ် သား (သို ့) အလယ ် ခေတ ် မျှားစစ ် သည ် (သို ့) ဇူးလူး စစ ် သည ် တော ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ 
အချိန ် နဲ ့ နေရာကို ပဓာနမထားပဲ အတောမသတ ် တဲ ့ အရာတွေ ရှိနေတယ ် ။ 
ရှင ့ ် ရဲ ့ အဒရီနလင ် က မြင ့ ် နေပြီး မိမိကိုယ ် ကိုနဲ ့ မိမိဘက ် ကို ကာကွယ ် ဖို ့ ၊ ရန ် သူကို အနိုင ် တိုက ် ဖို ့ လိုအပ ် ချက ် ထဲက အမြစ ် တွယ ် နေတဲ ့ နက ် ရှိုင ် းစွာ ချိုးကပ ် နေတဲ ့ အလိုလိုတုန ့ ် ပြန ် မှုတွေက လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ အစပြုနေတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကင ် းထောက ် ဆိုတဲ ့ သိပ ် ကို ကွဲပြားတဲ ့ အခန ် းမှာ သရုပ ် ဆောင ် တာ မြင ် ကြည ့ ် စေချင ် တယ ် ။ 
ကင ် းထောက ် ရဲ ့ အလုပ ် က တိုက ် ခိုက ် ဖို ့ (သို ့) ကာကွယ ် ဖို ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ကင ် းထောက ် ရဲ ့ အလုပ ် က နားလည ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကင ် းထောက ် ဟာ အပြင ် ထွက ် ၊ နယ ် မြေအနေအထားကို မြေပုံထုတ ် ၊ ပေါ ် လာနိုင ် တဲ ့ အတား အဆီးတွေကို ရှာဖွေတဲ ့ သူပါ ။ 
ကင ် းထောက ် သိဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တာက ဆိုပါစို ့ မြစ ် ကိုကူးဖို ့ အဆင ် ပြေတဲ ့ နေရာမှာ တံတားတစ ် စင ် းရှိတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေအားလုံးထက ် ကင ် းထောက ် ဟာ အဲဒီမှာ ဘာရှိလဲဆိုတာ ဖြစ ် နိုင ် သလောက ် အတိအကျ သိချင ် တယ ် ။ 
တကယ ့ ် စစ ် တပ ် မှာတော ့ စစ ် သားရော ကင ် းထောက ် ပါ နှစ ် ခုစလုံး မရှိမဖြစ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကဏ ္ ဍတစ ် ခုစီကို စိတ ် သဘောထား တစ ် ရပ ် အဖြစ ် တွေးကြည ့ ် နိုင ် ပါသေးတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာ သတင ် း အချက ် အလက ် ကို ဘယ ် ပုံဆောင ် ရွယ ် တယ ် ဆိုတာအတွက ် ဥပစာတစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် မ စောဒကတက ် မှာက ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆင ် ခြင ် တုံတရားရှိတာ ၊ တိကျတဲ ့ ဟောကိန ် းထုတ ် တာတို ့ ၊ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ကောင ် း ချခြင ် းတာတို ့ ဟာ အများစုက ကိုယ ့ ် မှာရှိတဲ ့ စိတ ် သဘောထားနဲ ့ ပတ ် သက ် တာကိုပါ ။ 
ဒီစိတ ် သဘောထားတွေ လှုပ ် ရှားပုံကို သာဓကဆောင ် ဖို ့ ရှင ် တို ့ ကို ၁၉ ​ ရာစု ပြင ် သစ ် ကို ခေါ ် သွားပါ ့ မယ ် ။ သဘောရိုးရိုးလို ့ ထင ် ရတဲ ့ ဒီသတင ် းစာ အပိုင ် းမှာ သမိုင ် းမှာ အကြီးမားဆုံး နိုင ် ငံရေး မကောင ် းသတင ် း တစ ် ပုဒ ် ပါတယ ် ။ 
ပြင ် သစ ် အထွေထွေ ဝန ် ထမ ် းထဲက အရာရှိတွေက ၁၈၉၄ မှာ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
အမှိုက ် ခြင ် းတောင ် းထဲမှာ ဆုတ ် ဖြဲထားပေမဲ ့ ဒါကို သူတို ့ တွေ ပြန ် ဆက ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ သိလိုက ် ရတာက သူတို ့ ရာထူးတွေထဲက တစ ် ယောက ် ဟာ ဂျာမဏီကို စစ ် ရေးလျှို ့ ဝှက ် ချက ် ရောင ် းစားနေတာကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ စုံစမ ် းရေး အကြီးစားကြီး စလိုက ် ပြီး အလျင ် အမြန ် ပဲ သူတို ့ သံသယတွေက ဒီလူဆီ စုပြုံကျသွားတယ ် ၊ Alfred Dreyfus ပါ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ စံတင ် တဲ ့ မှတ ် တမ ် းမှာ အမှားလုပ ် ထားတဲ ့ ရာဇဝင ် မရှိ ၊ သူတို ့ သိသလောက ် စေ ့ ဆော ် မှု မရှိ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Dreyfus က စစ ် တပ ် က ဒီရာထူးမှာ တစ ် ဦးတည ် းသော ဂျူးအရာရှိဖြစ ် ပြီး ကံဆိုးချင ် တော ့ ဒီအချိန ် က ပြင ် သစ ် စစ ် တပ ် ဟာ ဂျူးဆန ့ ် ကျင ် ရေး အလွန ် အမင ် းဖြစ ် နေတာပါ ။ 
Dreyfus ရဲ ့ လက ် ရေးကို မှတ ် စုပေါ ် က လက ် ရေးနဲ ့ ယှဉ ် လိုက ် ပြီး ​ ကိုက ် ညီတယ ် လို ့ ကောက ် ချက ် ချခဲ ့ တယ ် ။ ပြင ် ပက လက ် ​ ရေး ကျွမ ် းကျင ် သူတွေက တူညီတာကို သိပ ် ပြီးတော ့ မသေချာတာတောင ် မှပဲ ဒါကို လုံးဝ အမှုမထားကြဘူး ။ 
Dreyfus ရဲ ့ တိုက ် ခန ် းကို သွားရှာပြီး သူလျှိုလုပ ် တဲ ့ လက ္ ခဏာတွေ ရှာခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ဖိုင ် တွေကို မွှေနှောက ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုမှမတွေ ့ ဘူး ။ 
Dreyfus ဟာ အပြစ ် ရှိတာတင ် မက ခိုးကြောင ် ခိုးဝှက ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ သူတို ့ ပိုယုံကြည ် သွားတဲ ့ အကြောင ် းက သူဟာ သက ် သေခံအားလုံးကို သူတို ့ မရခင ် ဝှက ် ထားခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
နောက ် ပြီး အသေးစိတ ် သက ် သေခံဖို ့ အတွက ် သူ ့ ကိုယ ် ရေး ရာဇဝင ် ကို သွားပြီး လှန ် လှောကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ဆရာတွေနဲ ့ စကားပြောကြည ့ ် တော ့ သူကျောင ် းမှာ နိုင ် ငံခြား ဘာသာတွေ လေ ့ လာခဲ ့ တာ သိလိုက ် ရတယ ် ။ ဒါက ဘဝ နောက ် ပိုင ် းမှာ နိုင ် ငံခြား အစိုးရတွေနဲ ့ ကြိတ ် ကြံစည ် လိုတာကို ရှင ် းရှင ် းကြီး ပြဆိုတယ ် ။ 
သူ ့ ဆရာတွေက Dreyfus ဟာ မှတ ် ဉာဏ ် ကောင ် းတယ ် လို ့ သိရတယ ် လို ့ ဆိုသေးတယ ် ။ ဒါက တော ် တော ် သံသယရှိစရာပေါ ့ နော ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း သူလျှိုတစ ် ယောက ် ဟာ အများကြီးကို မှတ ် မိဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
ဒါနဲ ့ အမှုက ရုံးရောက ် သွားပြီး Dreyfus အပြစ ် ရှိတာ ပေါ ် သွားတယ ် ။ 
နောက ် မှာတော ့ သူ ့ ကို ပြည ် သူ ့ ရင ် ပြင ် ထဲကို ခေါ ် ထုတ ် ပြီး ထိုးစံအတိုင ် း သူ ့ ရဲ ့ ယူနီဖောင ် းက ရာထူးတံဆိပ ် ကို ဆုတ ် ဖြဲကာ သူ ့ ဓားကို နှစ ် ပိုင ် ချိုးလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါကို "" Dreyfus သိက ္ ခာချခြင ် း "" လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
သူ ့ ကို လိုက ် ဖက ် စွာ အမည ် ပေးထားတဲ ့ Devil 's Island မှာ တစ ် သက ် တစ ် ကျွန ် း ပြစ ် ဒဏ ် ချလိုက ် တယ ် ။ ဒါက တောင ် အမေရိက ကမ ် းခြေအလွန ် က ဒီကျတ ် တီး ကျောက ် ဆောင ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ အဲဒီကို သူသွားပြီး သူ ့ ရဲ ့ နေ ့ တွေကို ပြင ် သစ ် အစိုးရဆီ သူ ့ ရိုးသားမှုကို သိနိုင ် အောင ် အမှုပြန ် ဖွင ့ ် ဖို ့ တောင ် းခံရင ် း စာအစောင ် စောင ် ရေးကာ တစ ် ယောက ် တည ် း ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အများစုမှာ ပြင ် သစ ် က အမှုပြီးသွားပြီလို ့ ယူဆခဲ ့ တယ ် ။ 
Dreyfus Affair နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မ တကယ ် စိတ ် ဝင ် စားမိတာ တစ ် ခုက Dreyfus အပြစ ် ရှိတယ ် ဆိုရလောက ် အောင ် ဘာကြောင ့ ် အရာရှိတွေ ယုံကြည ် သွားရတာလဲ ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ 
ဆိုလိုတာက သူတို ့ ကနေပြီး သူ ့ ကို ထောင ် ဖမ ် းတယ ် ၊ တမင ် တကာ အမှုဆင ် တယ ် လို ့ တောင ် ယူဆနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သမိုင ် းပညာရှင ် တွေက ဒီလိုမထင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မ သိသလောက ် တော ့ အရာရှိတွေဟာ Dreyfus ရဲ ့ အမှုက ခိုင ် မာတယ ် လို ့ တကယ ် ယုံခဲ ့ တာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ကို အံဩစေတာက လူတစ ် ယောက ် ကို ပြစ ် ဒဏ ် ချဖို ့ လက ် ခံရလောက ် တဲ ့ ဒီလောက ် မဖြစ ် စလောက ် သက ် သေခံကို ရှာနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ လူသားရဲ ့ စိတ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဒါက ဘာပြောလဲ ။ 
ဒါက သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေခေါ ် တဲ ့ "" လှုံ ့ ဆော ် တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် "" ကိစ ္ စပါ ။ ဒီဖြစ ် စဉ ် ထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သတိမမူမိတဲ ့ လှုံ ့ ဆော ် မှုတွေ ၊ ဆန ္ ဒတွေနဲ ့ ကြောက ် ရွံ ့ မှုတွေက ကျွန ် မတို ့ အချက ် အလက ် တွေကို အနက ် ကောက ် ယူပုံကို ပုံသွင ် းပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ အချက ် အလက ် ၊ စိတ ် ကူးတွေက ကျွန ် မတို ့ မဟာမိတ ် လိုပဲ ခံစားမိတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို နိုင ် စေချင ် တယ ် ။ သူတို ့ ကို ကာကွယ ် ချင ် တယ ် ။ 
အခြား အချက ် အလက ် (သို ့) စိတ ် ကူးတွေကတော ့ ရန ် သူပါ ။ သူတို ့ ကို ပစ ် ချချင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် လှုံ ့ ဆော ် တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် ကို "" စစ ် သား စိတ ် သဘောထား "" လို ့ ခေါ ် တာပါ ။ ဖြစ ် နိုင ် တာက ရှင ် တို ့ အများစုဟာ ပြင ် သစ ် -ဂျူး အရာရှိတစ ် ဦးကို နိုင ် ငံတော ် သစ ္ စာဖောက ် တာအတွက ် တစ ် ခါမှ မနှိပ ် ကွပ ် ဖူးဘူးလို ့ ကျွန ် မ ယူဆမိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အားကစားတို ့ နိုင ် ငံရေးတို ့ လိုက ် စားဖူးနိုင ် တော ့ သတိထားမိလောက ် တာက ဥပမာ ဒိုင ် က ကိုယ ့ ် အသင ် း ပြစ ် ဒဏ ် ကျူးလွန ် တယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် တဲ ့ အခါ ဘာကြောင ့ ် သူမှားတယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေ ရှာဖို ့ အတော ် လှုံ ့ ဆော ် ခံရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခြားအသင ် း ပြစ ် ဒဏ ် ကျူးလွန ် တယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် ရင ် တော ့ "" ဟေး "" ။ 
ကောင ် းတဲ ့ အော ် သံပေါ ့ ။ သိပ ် အနီးကပ ် တော ့ မစစ ် နဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် သေဒဏ ် ပေးတာလို အငြင ် းပွားဖွယ ် မူဝါဒတစ ် ခုခုကို စစ ် ဆေးတဲ ့ ဆောင ် းပါး (သို ့) လေ ့ လာမှုတစ ် ခု ဖတ ် ဖူးနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သုသေသီတွေ သာဓကပြထားသလို ကိုယ ် က သေဒဏ ် ပေးတာကို ထောက ် ခံပြီး ဒါက မထိရောက ် တာကို လေ ့ လာမှုက ပြတယ ် ဆိုရင ် ဘာကြောင ့ ် ဒီလေ ့ လာမှုဟာ ခပ ် ညံ ့ ညံ ့ ပုံစံချထားတယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းတွေ ရှာဖို ့ အတော ် လှုံဆော ် ခံရတာလဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သေဒဏ ် ပေးတာက အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ပြရင ် တော ့ ဒါ လေ ့ လာမှုကောင ် းပေါ ့ ။ 
အပြန ် အလှန ် အနေနဲ ့ သေဒဏ ် ပေးတာ မထောက ် ခံရင ် လည ် း အလားတူပါပဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဆင ် ခြင ် တုံတရားဟာ နိုင ် စေချင ် တဲ ့ ဘက ် ရဲ ့ မရည ် ရွယ ် ပဲ ပြင ် းထန ် စွာ လွှမ ် းမိုးခံရပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက နေရာတိုင ် းမှာ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျန ် းမာရေး ၊ ဆက ် ဆံရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတွေးခေါ ် ပုံ ၊ မဲပေးဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ပုံ ၊ ကိုယ ် တွေးတာက မျှတတယ ် (သို ့) ကျင ့ ် ဝတ ် ညီတယ ် ဆိုတာကို ပုံဖော ် ပေးတယ ် ။ 
လှုံ ့ ဆော ် တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် (သို ့) စစ ် သား စိတ ် သဘောထားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အလန ့ ် ဆုံးက မသိစိတ ် ဖြစ ် ပုံပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဓမ ္ မဒိဋ ္ ဌာန ် ကျပြီး မျှတတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ရိုးသားတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘဝပျက ် စီးခြင ် းကို ရပ ် စဲပေးတယ ် လို ့ ထင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ Dreyfus ကံကောင ် းချင ် တော ့ သူ ့ ဇာတ ် လမ ် းက ပြီးမသွားဘူး ။ 
ဒါက Colonel Picquart ပါ ။ 
ပြင ် သစ ် စစ ် တပ ် က နောက ် ထပ ် အဆင ့ ် မြင ့ ် အရာရှိဖြစ ် ပြီး လူအများစုလိုပဲ Dreyfus အပြစ ် ရှိတယ ် လို ့ ထင ် မြင ် သူပါ ။ 
နောက ် ပြီး စစ ် တပ ် ထဲက အများစုလိုပဲ သာမန ် ကာလျှံကာ ဂျူးဆန ့ ် ကျင ် သူပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အချက ် တစ ် ခုမှာတော ့ Picquart စပြီး သံသယဝင ် တာက "Dreyfus နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အားလုံးမှားတယ ် ဆိုရင ် ရော ။" 
ဖြစ ် သွားတာက Dreyfus ထောင ် ထဲ ရောက ် ပြီးတာတောင ် ဂျာမဏီအတွက ် သူလျှိုလုပ ် ပေး နေတာက ဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အထောက ် အထား သူတွေ ့ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
နောက ် သူရှာတွေ ့ ထားသေးတာက စစ ် တပ ် ထဲက နောက ် အရာရှိမှာ မှတ ် စုနဲ ့ ချွတ ် စွပ ် တူနေတဲ ့ လက ် ရေးရှိနေတာပါ ၊ Dreyfus ရဲ ့ လက ် ရေးထက ် အများကြီး ပိုနီးစပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အထက ် လူကြီးတွေဆီ ဒီတွေ ့ ရှိမှုတွေကို တင ် ပြပေမဲ ့ သူလန ့ ် သွားတာက သူတို ့ တွေဟာ ဂရုလည ် းမစိုက ် သူ ့ တွေ ့ ရှိချက ် တွေကို ရှင ် းလင ် းဖို ့ အသေး စိတ ် ဆန ် းစစ ် ချက ် တွေ မရတာပါ ။ ဆိုပါစို ့ ၊ "" Picquart မင ် းပြတာတွေက Dreyfus လက ် ရေးကို အတုလုပ ် ဖို ့ သင ် ထားတဲ ့ နောက ် သူလျှို တစ ် ယောက ် ရှိနေပြီး ၊ သူက Dreyfus ထွက ် သွားပြီးနောက ် မှာ သူလျှို တုတ ် မီးကို ကောက ် ကိုင ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Dreyfus ကအပြစ ် ရှိဆဲပဲလေ ။ "" နောက ် ဆုံး Picquart ဟာ Dreyfyu အပြစ ် မရှိတာ ထုတ ် ဖော ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ၁၀ နှစ ် ကြာခဲ ့ ​ ပြီး ဒီကာလရဲ ့ အပိုင ် းအတွက ် စစ ် တပ ် ကို သစ ္ စာမဲ ့ မှုအတွက ် သူကိုယ ် တိုင ် ထောင ် ကျခဲ ့ တယ ် ။ 
Picquart လို ခံစားမိသူ အတော ် များများ ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ သူရဲကောင ် းမဖြစ ် နိုင ် တာက သူဟာ ဂျူးဆန ့ ် ကျင ် သူဖြစ ် လို ့ ပါ ။ ဒါဆိုးတာကို ကျွန ် မ သဘောတူတယ ် ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ တော ့ Picquart ဂျူး ဆန ့ ် ကျင ် သူ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် က တကယ ် တော ့ သူ ့ လုပ ် ရပ ် တွေကို ပိုလေးစားအောင ် လုပ ် ပေးတာပါ ၊ အကြောင ် းက သူ ့ အဖော ် အရာရှိတွေလို တူညီတဲ ့ အစွဲအလမ ် းတွေ ၊ တူညီတဲ ့ ဘက ် လိုက ် ဖို ့ အကြောင ် းတွေ ရှိခဲ ့ ပေမဲ ့ အမှန ် ကိုရှာဖို ့ သူ ့ စေ ့ ဆော ် မှုနဲ ့ အားလုံး ကို တစ ် ပန ် းသာအောင ် အတည ် ပြုခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ Picquart ဟာ ကျွန ် မ အခေါ ် "" ကင ် းထောက ် စိတ ် သဘောထား "" အတွက ် ပြယုဂ ် ပါ ။ ဒါက အယူအဆတစ ် ခုက နိုင ် ၊ တစ ် ခုက ရှုံး မဖြစ ် ဖို ့ မောင ် းနှင ် အားမဟုတ ် ပဲ သိပ ် ပြီး အဆင ် မပြေ ၊ နှစ ် လိုဖွယ ် မဟုတ ် တောင ် မှ တကယ ့ ် အရှိအတိုင ် း တတ ် နိုင ် သလောက ် ရိုးရိုးသားသား တိတိကျကျ မြင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ ထက ် သန ် တဲ ့ စိတ ် သဘောထားပါ ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် က ဘာက ကင ် းထောက ် စိတ ် သဘောထား ဖြစ ် စေလဲဆိုတာ စစ ် ဆေးပြီး မှန ် းဆဖို ့ ကြိုးစားရင ် း ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် လူတွေဟာ အနည ် းဆုံး တစ ် ခါတစ ် လေလောက ် သူတို ့ ရဲ ့ အစွဲအလမ ် းတွေ ၊ ဘက ် လိုက ် မှုတွေ ၊ စေ ့ ဆော ် မှုတွေကို ဖြတ ် တောက ် ပြီး တတ ် နိုင ် သလောက ် ဓမ ္ မဒိဋ ္ ဌာန ် ကျကျ အမှန ် တရားတွေနဲ ့ သက ် သေကို ​ ကြိုးစား မြင ် ကြတာလဲ ။ 
အဖြေကတော ့ စိတ ် မခိုင ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ခံစစ ် အနေအထားရှိမှု (သို ့) လူမျိုးစုစရိုက ် လို စိတ ် ခံစားမှုတွေမှာ အမြစ ် တွယ ် နေတဲ ့ စစ ် သား စိတ ် သဘောထားလိုပဲ ကင ် းထောက ် စိတ ် သဘောထားရောပါ ။ 
စိတ ် ခံစားမှု အမျိုးမျိုးမှာ အမြစ ် တွယ ် တယ ် ။ 
ဥပမာ ကင ် းထောက ် တွေဟာ သိလိုစိတ ် ရှိတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ အချက ် အလက ် သစ ် တွေ သိတဲ ့ အခါ (သို ့) ပုစ ္ ဆာတစ ် ပုဒ ် ဖြေဖို ့ တရွရွဖြတ ် တဲ ့ အခါ ဝမ ် းသာကြတယ ် လို ့ ပြောဖို ့ ပိုဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေနဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ တစ ် ခုခုကို ကြုံတွေ ့ တဲ ့ အခါ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ပိုဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကင ် းထောက ် တွေမှာရော တန ် ဖိုးမျိုးစုံရှိတယ ် ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် ယုံ ​ ​ ကြည ် မှုတွေကို စမ ် းသပ ် ဖို ့ မွန ် မြတ ် တယ ် ထင ် တယ ် လို ့ ပြောစရာ ​ ပိုဖြစ ် နိုင ် ပြီး စိတ ် ပြောင ် းသူ တစ ် ယောက ် ယောက ် ဟာ ပျော ့ ညံ ့ ပုံရတယ ် လို ့ ပြောဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ပိုနည ် းတာပါ ။ 
အားလုံးထက ် ကင ် းထောက ် တွေဟာ အခြေမြဲပါတယ ် ၊ ဆိုလိုတာက အကြောင ် းအရာတစ ် ခုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘယ ် လို မှန ် ၊ ဘယ ် လို မှားတာတာကို ချည ် မထားတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် အဖြစ ် သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် တန ် ဖိုးရှိမှုပါ ။ 
ဒီတော ့ သေဒဏ ် က အလုပ ် ဖြစ ် တာ သူတို ့ ယုံကြည ် နိုင ် တယ ် ။ 
အလုပ ် မဖြစ ် တာပြတဲ ့ လေ ့ လာမှုတွေ ထွက ် လာရင ် သူတို ့ ပြောနိုင ် တာက "ဟာ ၊ ကျုပ ် မှားကောင ် း မှားမယ ် ။ ညံ ့ တာ ၊ တုံးတာတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။" 
လက ္ ခဏာတွေရဲ ့ ဒီအစုအဝေးက သုသေသီတွေ တွေ ့ ရှိတာဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မလည ် း ပုံပြင ် ဆန ် ဆန ် တွေ ့ ထားတဲ ့ ဆင ် ခြင ် တုံတရားကောင ် းကို ကြိုဟောတာပါ ။ 
ဒီလက ္ ခဏာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မ ချန ် ထားချင ် တဲ ့ အဓိက မှတ ် စရာက ဒါတွေ အဓိကအားဖြင ့ ် ကိုယ ် ဘယ ် လို တော ် တာ (သို ့) ဘယ ် လောက ် သိတာနဲ ့ မဆိုင ် ပါဘူး ။ 
တကယ ် က IQ နဲ ့ လုံးဝ မဆက ် နွယ ် ပါဘူး ။ 
ကိုယ ့ ် ခံစားပုံနဲ ့ ဆိုင ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မ ပြန ် ပြန ် သုံးတဲ ့ Saint-Exupéry ရဲ ့ အကိုးအကား တစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
"" မင ် းသားလေး "" ကိုရေးသူပေါ ့ ။ သူပြောတာက "" သင ် ္ ဘောတစ ် စင ် းဆောက ် ချင ် ရင ် မင ် းရဲ ့ လူတွေကို သစ ် သားစုဖို ့ ၊ အမိန ့ ် တွေပေးဖို ့ အလုပ ် ကို ခွဲဝေဖို ့ စည ် တီး ခေါ ် မနေနဲ ့ ။ 
ဒီအစား အဆုံးမဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် ပင ် လယ ် ကို တမ ် းတဖို ့ သူတို ့ ကို သင ် ပေးလိုက ် ပါ "" တဲ ့ ။ တစ ် နည ် းပြောရရင ် ကျွန ် မ တောင ် းဆိုတာက ကိုယ ့ ် ဆင ် ခြင ် တုံတရားကို တစ ် ဦးချင ် း အနေနဲ ့ ရော အဖွဲ ့ အစည ် းတွေ အနေနဲ ့ ပါ တိုးတက ် ချင ် ရင ် အလိုအပ ် ဆုံးက ယုတ ္ တိတရားက လမ ် းညွှန ် တို ့ အာဝဇ ္ ဇန ် းတို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေတို ့ ဘောဂဗေဒ တို ့ ထပ ် မလိုတော ့ ဘူး ၊ ဒါတွေက တော ် တော ် တန ် ဖိုးရှိတာတောင ် မှပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမူဝါတွေကို ကောင ် းကောင ် း သုံးဖို ့ အလိုအပ ် ဆုံးက ကင ် းထောက ် စိတ ် သဘောထားပါ ။ 
ခံစားပုံကို ပြောင ် းဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
တစ ် ခုခု မှားလောက ် တယ ် လို ့ သတိထားမိတဲ ့ အခါ ရှက ် ရမယ ့ ် အစား ဂုဏ ် ယူတတ ် ဖို ့ သင ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ယုံကြည ် မှုတွေကို ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ တစ ် ခုခုကြုံတဲ ့ အခါ ခုခံကာကွယ ် မယ ့ ် အစား စိတ ် ဝင ် တစားရှိဖို ့ သင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သင ် တို ့ အတွက ် ကျွန ် မ ချန ် ထား ချင ် တဲ ့ မေးခွန ် းက ဘာကို သင ် အတမ ် းတဆုံးလဲ ။ 
ကိုယ ့ ် ယုံကြည ် ချက ် တွေကို ကာကွယ ် ဖို ့ တမ ် းတမလား ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကမ ္ ဘာကြီးကို ကိုယ ် တတ ် နိုင ် သလောက ် ကြည ် လင ် စွာ မြင ် ဖို ့ တမ ် းတမလား ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကဲ ဒါကတော ့ ရေအောက ် စမ ် းသပ ် ခန ် း အာကွာရီးယပ ် စ ် (Aquarius) မှာ ရိုက ် ထားတဲ ့ ဗီဒီယိုလေးပါ ။ ကီးလာဂို (Key Largo) ကမ ် းခြေနဲ ့ (၄) မိုင ် အကွာမှာရှိပြီးတော ့ ရေမျက ် နှာပြင ် အောက ် ပေ (၆၀) မှာပါ ။ 
နာဆာ (NASA) ဌာနကြီးက ဒီလွန ် ကဲပြင ် းထန ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို အာကာသယဉ ် မှုးတွေ ၊ ရေငုပ ် သမားတွေကို လေ ့ ကျင ့ ် သင ် ကြားပေးဖို ့ အတွက ် အသုံးပြု ပါတယ ် ။ ဒါနဲ ့ မနှစ ် ကတော ့ ကျွန ် တော ့ ကို သူတို ့ နဲ ့ လိုက ် ပါစီးနင ် းဖို ့ ဖိတ ် ကြားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီရိုက ် ကူးမှု အားလုံးက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ open ROV လို ့ ခေါ ် တဲ ့ စက ် ရုပ ် ကနေ ရိုက ် ထားတာပါ ။ ကားဂိုဒေါင ် ထဲမှာ ဆောက ် ထားတာလေ ။ 
ROV ဆိုတာက အဝေးမှ ထိန ် းချုပ ် ရတဲ ့ ယာဉ ် (Remote Operated Vehicle) ကို ဆိုလိုတာပါ ။ အဲဒီ ကျွန ် တော ် တိုရဲ ့ စက ် ရုပ ် သေးသေးလေးက အလွန ် သေးမျှင ် တဲ ့ ကြိုးမျှင ် ကလေးမှတဆင ့ ် အချိန ် နှင ့ ် တပြေးညီ ဗွီဒီယိုတွေကို အပေါ ် မှာရှိတဲ ့ ကွန ် ပြူတာဆီကို ပို ့ လွတ ် ပေးနေတာပါ ။ 
ဒါက အားလုံးဖွင ့ ် ပေးထားတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တစ ် ခုပါ ။ ဆိုလိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီဇိုင ် း ဖိုင ် တွေ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကုဒ ် တွေ အားလုံးကို အွန ် လိုင ် းမှ ထုတ ် ပြန ် ကြေညာပြီး မျှဝေထားပါတယ ် ။ လူတိုင ် း ဘယ ် သူမဆို ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီဇိုင ် းတွေကို မွန ် းမံ ၊ ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှာကို ခွင ့ ် ပြုပေးထားတာပါ ။ 
အလွယ ် တကူ ဝယ ် ရနိုင ် တဲ ့ သာမန ် အစိတ ် အပိုင ် းတွေနှင ့ ် တည ် ဆောင ် ထားရာ ကုန ် ကျစရိတ ် က ဂျိမ ် းစ ် ကင ် မရွန ် းရဲ ့ တိုင ် တန ် းနစ ် သင ် ္ ဘောကို စူးစမ ် းရှာဖွေဖို ့ အသုံး ပြုခဲ ့ တဲ ့ ROV နဲ ့ စာရင ် အဆတစ ် ထောင ် လောက ် ဈေးသက ် သာပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ROV ဆိုတာ အသစ ် အဆန ် းတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သူတို ့ ပေါ ် လာတာ ဆယ ် စုနှစ ် တွေနဲ ့ ချီနေပါပြီ ။ 
သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေဟာ ROV ကို အသုံးပြု ပြီး သမုဒ ္ ဒရာတွေကိုစူးစမ ် းတယ ် ။ 
ရေနံ နဲ ့ သဘာဝဓါတ ် ငွေ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေကတော ့ စူးစမ ် းလေ ့ လာရေး နဲ ့ ဆောက ် လုပ ် ရေး လုပ ် ငန ် းတွေမှာ သုံးကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တေ ် တို ့ တည ် ဆောက ် ထားတာက ဘာမှ အထူးတထွေ မရှိလှပါဘူး ။ 
တကယ ် တန ် း ထူးခြားတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ ပုံပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လို စဖြစ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ဆိုတာကို အကျဉ ် းချုပ ် ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် ကပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ သူငယ ် ချင ် း အဲရစ ် တို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကြတာက ဆီရဲရာ တောင ် တန ် းတွေရဲ ့ တောင ် ပူစာတွေမှာရှိတဲ ့ ဒီရေအောက ် ဥမင ် ကို လေ ့ လာစူးစမ ် းချင ် တယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
ရွှေကို အလုအယက ် ရှာခဲ ့ ကြတဲ ့ ခေတ ် ကာလတုန ် းက အခိုးခံခဲ ့ ရပြီး နောက ် ပျောက ် သွားတဲ ့ ရွှေအကြောင ် း ဇာတ ် လမ ် းကို ကြားဖူးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီကို သွားချင ် ကြတယ ် ပေါ ့ ။ 
ကံဆိုးတာကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာက ပိုက ် ဆံ လုံးဝမရှိဘူး ။ အဲဒါကိုလုပ ် ဖို ့ ပစ ္ စည ် းကိရိယာတွေလည ် း တစ ် ခုမှ မရှိဘူးလေ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ အဲရစ ် ဆီမှာ စက ် ရုပ ် ဒီဇိုင ် း စိတ ် ကူး တစ ် ခုရှိနေခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် တပ ် ဆင ် သုံးရမယ ့ ် အစိတ ် အပိုင ် းတွေ အားလုံးကို မခန ့ ် မှန ် းနိုင ် ခဲ ့ ကြဘူး ။ ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုအခြေအနေမျိုးမှာ အခြားသူတွေ လုပ ် ကြသလိုပဲ လုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ အင ် တာနက ် မှာ အကူအညီ တောင ် းတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ပိုပြီးတိတိကျကျပြောရမယ ် ဆိုရင ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီအင ် တာနက ် စာမျက ် နှာ openROV.com ကို ဖန ် တီးလိုက ် တာပေါ ့ ။ နောက ် ပြီး ကျွန ် တေ ် တို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် နဲ ့ အစီအစဉ ် ကို မျှဝေလိုက ် ပါတယ ် ။ ပထမ လအနည ် းငယ ် မှာတော ့ ဒီဆွေးနွေးပွဲနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အပြန ် အလှန ် ပြောဆိုတာဆိုလို ့ အဲရစ ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် ပဲရှိတာပေါ ့ ။ 'ဒါပေမယ ့ ် ဘာမှ မကြာခင ် ပဲ ကျွှန ် တော ် တို ့ ဟာ ထုတ ် လုပ ် သူတွေ ၊ ဝါသနာရှင ် တွေ ဆီကနေ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေ စတင ် ရလာပါတယ ် ။ အဲဒီနောက ် မှာ တကယ ့ ် အတတ ် ပညာရှင ် တွေ ၊ ရေကြောင ် းဆိုင ် ရာ အင ် ဂျင ် နီယာတွေ ဆီကနေ ကျွှန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် သင ့ ် သလဲ ဆိုတာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အကြံဥာဏ ် တွေ ရလာပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဆက ် လက ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အများကြီးကို သင ် ယူနိုင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဥမင ် ဆီကိုသွားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် နေပါပြီ ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စူးစမ ် းလေ ့ လာရေးအဖွဲ ့ ကလေးဟာ တော ် တော ် လေး ရေပန ် းစားနေလို ့ New York Times သတင ် းစာကြီးမှာတောင ် ရွေးချယ ် ဖေါ ် ပြခြင ် း ခံခဲ ့ ရသေးတာပေါ ့ ။ 
လူတွေရဲ ့ အဲဒီလို စိတ ် ဝင ် စားမှုက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို တော ် တော ် ကြီးကို လွှမ ် းမိုးသွားတယ ် ။ သူတို ့ က ဒီ open ROV ဆိုတဲ ့ စက ် ရုပ ် ကို သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ဆင ် နိုင ် မယ ့ ် ကိရိယာတစ ် စုံ လိုချင ် နေသူတွေပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီမံချက ် ကို Kickstarter မှာတင ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ အဲဒီလို တကယ ် လည ် း လုပ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရည ် မှန ် းခဲ ့ ကြတဲ ့ ငွေကြေး ပန ် းတိုင ် ကို နှစ ် နာရီအကြာမှာကို ရလိုက ် ကြတယ ် ၊ ချက ် ချင ် းကြီးဆိုသလိုပါပဲ အဲဒီ ပစ ္ စည ် းကိရိယာတွေ လုပ ် ဖို ့ ပိုက ် ဆံရှိလာပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီနောက ် မှာတော ့ အဲဒီကိရိယာတွေကို ဘယ ် လိုလုပ ် ရမလဲဆိုတာ သင ် ယူဖို ့ လိုနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက အသေးစား အသုတ ် ဖြင ့ ် ဘယ ် လို ထုတ ် လုပ ် ရမယ ် ဆိုတာကို သင ် ယူရတာကိုပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကြီးထွားလာတဲ ့ လုပ ် ငန ် းအတွက ် ကားဂိုဒေါင ် ဟာ မလုံလောက ် တော ့ ဘူး ဆိုတာကို ချက ် ချင ် း သဘောပေါက ် မိသွားတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါကို လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ ကိရိယာတွေအားလုံးကို ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အများကြီးအကူအညီးပေးခဲ ့ တဲ ့ TechShop ကိုအများကြီး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ခရစ ် စမတ ် မတိုင ် မီ ကာလကလေး တင ် မှာပဲ ဒီကိရိယာတွေ အားလုံးကို ကမ ္ ဘာတစ ် လွားကို တင ် ပို ့ နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် ကလို ့ ဆိုရမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကနေပြီး ဗွီဒီယိုတွေ ၊ ဓါတ ် ပုံတွေ ကျွန ် တော ် တို ့ စတင ် လက ် ခံရရှိနေပါပြီ ။ အန ် တာတိကတိုက ် က ရေခဲပြင ် အောက ် မှာ ရိုက ် ထားတဲ ့ ဒီဓါတ ် ပုံလေးလဲ အပါအဝင ် ပေါ ့ ။ 
ပင ် ဂွင ် းငှက ် တွေက စက ် ရုပ ် တွေကို ကြိုက ် ကြတယ ် ဆိုတာလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ သိလိုက ် ရသေးတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီဇိုင ် းပုစံတွေကို ဆက ် လက ် ပြီး အင ် တာနက ် ပေါ ် မှာ ဖြန ့ ် ဝေနေတုန ် းပါ ။ ဘယ ် သူ ့ ကိုမဆို ဒါတွေကို တပ ် ဆင ် တည ် ဆေက ် ဖို ့ အားပေးနေတုန ် းပါ ။ 
အဲဒါက ကျွန ် တေ ် တို ့ အနေနဲ ့ လုပ ် လို ့ ရနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းလမ ် းပါ ။ 
အခမဲ ့ အားလုံးကို ဖွင ့ ် ပေးထားတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တစ ် ခု ဖြစ ် ခဲ ့ တာကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီ ဖြန ့ ် ဖြူးရေး R & D ကွန ် ယက ် ကို ဖန ် တီးနိုင ် ခဲ ့ တာပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အမျိုးတူစွန ့ ် စားမတည ် ထားတဲ ့ ဘယ ် ကုမ ္ ပဏီတွေထက ် မဆို ပိုပြီးမြန ် ဆန ် စွာ ပြေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ့ ် စက ် ရုပ ် ဆိုတာ ကတော ့ ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ တစ ် ဝက ် ပဲ ရှိသေးတာပါ ။ 
တကယ ် ဖြစ ် နိူင ် ချေ ၊ ရေရှည ် အလားအလာ ကတော ့ ကမ ္ ဘာ တစ ် ဝှမ ် းလုံးမှာ ဖွဲ ့ စည ် းထားတဲ ့ ဒီပင ် လယ ် ပြင ် စူးစမ ် းရှာဖွေသူတို ့ ရဲ ့ DIY ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် အသိုက ် အဝန ် းပါ ။ 
ပင ် လယ ် ပြင ် တွေထဲမှာ ထောင ် နဲ ့ ချီပြီး ရှိနေကြတဲ ့ ဒီလိုကိရိယာတွေ လှည ့ ် လည ် ကျက ် စားသွားလာကြမယ ့ ် အချိန ် မျိုး ရောက ် လာရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာတွေများ ရှာဖွေတွေရှိကြမှာပါလိမ ့ ် ။ 
ဒီလိုဆိုရင ် ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးက ဥမင ် လိုဏ ် ခေါင ် းများလားလို ့ ထင ် မိချင ် ထင ် မိကြမှာပါ ။ ။ 
"" ခင ် ဗျားတို ့ ရွှေတွေကိုကော ရှာတွေ ့ ခဲ ့ လား "" ဆိုတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာရွှေကိုမှ ရှာမတွေ ့ ခဲ ့ ပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တာက အများကြီးကို ပိုပြီးတန ် ဖိုးရှိတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ပင ် လယ ် ပြင ် စူးစမ ် းလေ ့ လာရေး အတွက ် အနာဂတ ် အလာအလာတစ ် ခုကို ရိပ ် ကနဲ မြင ် လိုက ် ရခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ဂျိမ ် းစ ် ကင ် မရွှန ် းတွေ အတွက ် ပဲ ကန ့ ် သတ ် ထားတဲ ့ အရာတစ ် ခုမဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အတူတကွ ပါဝင ် ဆောင ် ရွက ် နေကြတဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အတူတကွ ပူးပေါင ် း စူးစမ ် း ရှာဖွေနေကြတဲ ့ ရေအောက ် ကမ ္ ဘာကြီးပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒတ ် (ဖ ်) ဖိုဒီလ ် ဟတ ် (ဒ ်) ဆန ် (HD) ၊ ဟဲလို ၊ 
ဟုတ ် တာပေါ ့ ။ ဒါက သူမပါပဲ ။ 
ဘာပြောတယ ် ။ 
ဟုတ ် ၊ ဟုတ ် ၊ ဟုတ ် ။ ဟုတ ် တာပေါ ့ ၊ ကျွန ် မ လက ် ခံပါတယ ် ။ 
ဘယ ် နေ ့ စွဲတွေလဲ ၊ ပြန ် ပြောပါဦး 
ဘောပင ် ၊ ဘောပင ် ၊ ဘောပင ် ။ 
မတ ် လ (၁၇) ရက ် ကနေ (၂၁) ရက ် ထိ ၊ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကောင ် းပြီ ။ သိပ ် ကောင ် းတာပေါ ့ ။ ကျေးဇူးနော ် ။ 
လက ် တွေ ့ ခန ် း လုပ ် ဖော ် (LP) ၊ အဲဒါဘယ ် သူလဲ ။ 
HD ၊ အဲဒါ TED လေ ။ 
LP ၊ TED ဆိုတာက ဘယ ် သူတုန ် း 
HD ၊ ကျွန ် မ ပြင ် ဆင ် စရာ ရှိသေးတယ ် ။ 
"" Give Your Talk "" (သင ့ ် ရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် ပါ - ဂီတပဒေသာပွဲ) (တေးဂီတသံ) ["" ကျွန ် မရဲ ့ ဟောပြောချက ် ""] ♪ နှောင ့ ် နှေးကြန ့ ် ကြာမှု ။ ♪ မင ် း ဘယ ် လိုသဘောရလဲ ။ 
(လူခေါ ် ခေါင ် းလောင ် း မြည ် သံ) ဘာကူညီရမလဲရှင ် ။ 
(တေးဂီတသံ) ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၁) ၊ ♪ အဓိက ဇာတ ် စင ် အတွက ် ပြင ် ဆင ် ကြပါစို ့ ။ ♪ ♪ တောက ် ပ လင ် းလက ် ဖို ့ မင ် းရဲ ့ အချိန ် ရောက ် ပါပြီ ။ ♪ ♪ မင ် း အောင ် မြင ် ချင ် ရင ် တော ့ ♪ ♪ မင ် းကို ပွဲထုတ ် ဖို ့ ပြင ် ဆင ် ရမှာပေါ ့ ။ ♪ ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၂) ၊ ♪ မင ် း ရဲ ့ ရုပ ် ပုံဆလိုက ် တွေက ဆိုးလိုက ် တာ ♪ ♪ ဒါပေမယ ့ ် စိတ ် ကူးကတော ့ အကောင ် းသား ။ ♪ ♪ ဒါကြောင ့ ် ငါတို ့ မပြီးမြောက ် ခင ် မင ် း အနေနဲ ့ သေချာနိူင ် တာပေါ ့ ။ ♪ ♪ ဟောပြောသူရေ ၊ မင ် း အကြောင ် း TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု တို ့ တင ် ဆက ် ကြမယ ် ။ ♪♪ ဒါပေမယ ့ ် အသစ ် ဆိုလို ့ မင ် း ဘာပြောနိူင ် မလဲ ။ ♪ ♪ ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၁) မင ် း အနေနဲ ့ မင ် းရဲ ့ အာရုံစိုက ် ရာကို ရှာတွေပြီးဆိုတာနဲ ့ ♪ ♪ ဟောပြောချက ် ဟာ ရုပ ် လုံးပေါ ် လာမှာပဲလေ ။ ♪ 
ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၂) ၊ ♪ ဒီစင ် မြင ့ ် ထက ် ကနေ တစ ် ခုခုကို ရောင ် းချဖို ့ ♪♪ မဟုတ ် ရင ် မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို အွန ် လိုင ် းပေါ ် ကို ငါတို ့ တင ် ပေးမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ♪ အားလုံး ၊ ♪ တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ တော ့ မင ် းဆီကနေ TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု ငါတို ့ တင ် ဆက ် မှာပါ ။ (တေးဂီတသံ) ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၁) နောက ် တစ ် ခေါက ် လောက ် လေ ့ ကျင ့ ် ဖို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပြီလား ။ 
HD ၊ အခုလား ။ 
ဇတ ် ခုံပြင ် ဆင ် သူ ၊ ကံကောင ် းပါစေ ။ 
HD ၊ ဒါတွေ အကုန ် လုံး ကျွန ် မ မှတ ် မိမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ ♪ ♪ အဝေးထိန ် းခလုပ ် က နှိပ ် လိုက ် ရင ် အလုပ ် လုပ ် ပါ ့ မလား ။ ♪ ♪ ဘာဖြစ ် လို ့ အယ ် (လ ်) ဂိုးက ကျွန ် မရှေ ့ က သွားရတာလဲ ။ ♪ ♪ အမယ ် လေး ၊ ဒီမှာဖြင ့ ် ကြောက ် လို ့ သေတော ့ မယ ် ။ ♪ ♪ စင ် ပေါ ် မှာ သတိမလစ ် သွားပါစေနဲ ့ လို ့ ပဲ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ ♪ ♪ အခုတော ့ တကယ ် ကိုပဲ အစိမ ် းရောင ် ဝတ ် မထားမိချင ် လိုက ် တာနော ် ။ ♪ ♪ မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် လိုက ် ပါတော ့ ။ ♪ ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၁) ၊ ♪ Brené Brown လို ချိုချို လေး ပြုံးထားရမယ ် နော ် ♪ အားလုံး ၊ ♪ မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် လိုက ် ပါတော ့ ။ ♪ ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၂) ၊ ♪ Ken Robinson လို ရယ ် စရာကောင ် းရမယ ် နော ် ။ ♪ အားလုံး ၊ ♪ မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် လိုက ် ပါတော ့ ။ ♪ ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၃) ၊ ♪ Reggie Watts လို အေးအေးဆေးဆေး ဖြစ ် ရမယ ် နော ် ။ ♪ 
အားလုံး ၊ ♪ Jill Bolte Taylor လို စကားထောက ် ခေါ ် လာရမယ ် နော ် ။ ♪ HD ၊ ♪ ကျွန ် မ အချိန ် က ကုန ် နေပြီ ။ အချိန ် က သုညကို ပြနေပြီ ။ ♪ ♪ ကျွန ် မ စကားလုံးတွေကို ပိုပြီးမြန ် မြန ် ပြောနေမိတယ ် ။ ကျွန ် မကို နားလည ် နေကြသေးတယ ် ။ ♪ ♪ ဒီ TED ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် ဖို ့ အရမ ် းကြီးကို ကြောက ် ရွံြ႕နေမိပါတယ ် ။ ♪ အားလုံး ၊ ♪ လက ် မလျှော ့ လိုက ် နဲ ့ ။ ပြန ် ပြီးလေ ့ ကျင ့ ် ပါဦး ။ မင ် းကတော ် ပါတယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းလုပ ် တဲ ့ အမှားတွေကို ငါတို ့ တည ် းဖြတ ် ပေးမှာပေါ ့ ။ ♪ ♪ မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် လိုက ် ပါတော ့ ။ ♪ HD ၊ ♪ ကျွန ် မဟာ Amy Cuddy ဒီလိုမျိုး ကြီးကျယ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် လိုက ် ပါတော ့ ။ ♪ HD ၊ ♪ Liz Gilbert လို လှုံ ့ ဆော ် နိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ကို တင ် ဆက ် လိုက ် ပါတော ့ ။ ♪ HD ၊ ♪ Hans Rosling လို ဆွဲဆောင ် နိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ 
♪ ပြီးတော ့ ခြင ် တွေ လွတ ် ပေးလိုက ် မယ ် လေ ။ ♪ Bill Gates လို ပေါ ့ ။ ♪ ပြောဟောသူ နည ် းပြ (၂) ၊ ♪ မင ် းအကြောင ် းကို TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု တင ် ဆက ် လိုက ် မယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းအကြောင ် းကို TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု တင ် ဆက ် လိုက ် မယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းအကြောင ် းကို TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု တင ် ဆက ် လိုက ် မယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းအကြောင ် းကို TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု တင ် ဆက ် လိုက ် မယ ် ။ ♪ ♪ မင ် းအကြောင ် းကို TED ဟောပြောချက ် တစ ် ခု တင ် ဆက ် လိုက ် မယ ် ။ ♪ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မရဲ ့ လက ် ရာကနေ ရာသီဥတု ပြောင ် းလဲမှုရဲ ့ အရေးတကြီးဖြစ ် မှုကို သိရှိစေဖို ့ ကျွန ် မ ဘဝရဲ ့ တာဝန ် လို ့ ဆင ် ခြင ် မိပါတယ ် ။ 
အာတိတ ် မြောက ် ဘက ် ဆီ ဝင ် ရိုးစွန ် း အရည ် ပျော ် တဲ ့ အဖြစ ် ကို ပြတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ရိုက ် ယူဖို ့ တောင ် ဘက ် ကို နောက ် ဆက ် တွဲ ပင ် လယ ် ရေ မြင ့ ် တာ မှတ ် တမ ် းတင ် ဖို ့ ခရီးထွက ် ဖူးတယ ် ။ 
သိပ ် မကြာခင ် က Greenland ရဲ ့ ရေခဲဖုံးတဲ ့ ကမ ် းခြေနဲ ့ Maldives ရဲ ့ မြေနိမ ့ ် ပိုင ် း ကျွန ် းတွေကို လည ် ပတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ နှိုင ် းယှဉ ် မရအောင ် ခြားနားပုံရပေမဲ ့ တူညီတဲ ့ ဘေးသင ့ ် နေတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာရဲ ့ အပိုင ် း နှစ ် ခု ဆက ် စပ ် ခြင ် းပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ပုံတွေဟာ ကူးပြောင ် းခြင ် း လှိုင ် းထန ် ခြင ် းနဲ ့ ငြိမ ် သက ် ခြင ် းရဲ ့ တဒင ် ္ ဂကာလတွေကို စူးစမ ် းရှာဖွေပါတယ ် ၊ ကြည ့ ် ရှုသူတွေကို ကိုယ ် ဘယ ် တော ့ မှ လည ် ပတ ် ခွင ့ ် မရှိနိုင ် လောက ် တဲ ့ နေရာတစ ် ခုနဲ ့ စိတိပိုင ် းအရ ဆက ် စပ ် ခွင ့ ် ပေးရင ် းပေါ ့ ။ 
အကြီးအကျယ ် ပျက ် စီးတာကို ဆန ့ ် ကျင ် ပြီး အလှအပကို သိစေဖို ့ ရွေးထားတယ ် ။ 
ဒီရှုခင ် းတွေရဲ ့ သိမ ် မွေ ့ နူးညံ ့ မှုကို သင ် ခံစားနိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ဖြစ ် နိုင ် တာက သင ့ ် မှာဒါတွေကို ကာကွယ ် ၊ ထိန ် းသိမ ် းလိုစိတ ် ဖြစ ် ပေါ ် လာမှာပါ ။ 
အပြုအမူပိုင ် း စိတ ် ပညာက ပြောတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီပြင ် အရာ အားလုံး အထက ် က စိတ ် ခံစားမှုတွေကို အခြေခံပြီး အရေးယူ ၊ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချတာပါတဲ ့ ။ 
လေ ့ လာမှုတွေက ပြတာက အနုပညာဟာ ထိတ ် လန ့ ် စရာ သတင ် းတွေထက ် ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေကို လက ် တွေ ့ အားဖြင ့ ် ပိုပြီး သက ် ရောက ် စေပါတယ ် တဲ ့ ။ 
ကျွန ် ကျင ် သူတွေ ခန ့ ် မှန ် းတာက ၂၀၂၀ အစောပိုင ် းလောက ် မှာ အာတိတ ် နွေရာသီတွေဟာ ရေခဲကင ် းမဲ ့ မယ ် တဲ ့ ။ 
ရာစုအကုန ် လောက ် မှာ ပင ် လယ ် ရေမျက ် နှာပြင ် တွေဟာ နှစ ် ပေက ဆယ ် ပေအတွင ် း မြင ့ ် တက ် လာနိုင ် ခြေရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မအလုပ ် ကို ဒီခန ့ ် မှန ် းခြေတွေကို နားလည ် လွယ ် တဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးနည ် းလမ ် းတစ ် ခုနဲ ့ မီးမောင ် းထိုးပြဖိူ ့ ရည ် စူးထားပါတယ ် ။ ကိန ် း ဂဏန ် းတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို မတွန ် းနိုင ် လောက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို ရုာသီဥတု ပြောင ် းလဲမှုရဲ ့ ရှေ ့ တန ် းက နေရာတွေကို ခရီးထွက ် ရင ် း စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နေရာမှပဲ ထောင ် ချီတဲ ့ ဓာတ ် ပုံတွေရိုက ် ပါတယ ် ။ 
စတူဒီယိုထဲပြန ် တယ ် ၊ အရမ ် း ကြီးမားတဲ ့ အကြီးစား အခင ် းအကျင ် း တွေဖန ် တီးဖို ့ ကိုယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံ မှတ ် ဉာဏ ် ၊ ဓာတ ် ပုံ နှစ ် မျိုးစလုံးကနေ လုပ ် ကိုင ် ပါတယ ် ။ တစ ် ခါတစ ် လေ အကျယ ် ၁၀ ပေကျော ် တယ ် ။ 
ရောင ် စုံမြေဖြူအနုတွေနဲ ့ ဆွဲပါတယ ် ၊ မီးသွေး ခဲလို ခြောက ် ပေမဲ ့ အရောင ် တွေနဲ ့ ပါ ။ 
ကိုယ ့ ် လက ် ရာကို ပုံကြမ ် းတွေလို ့ တွေးပေမဲ ့ သူများတွေက ပန ် းချီကားတဲ ့ ။ 
ကျွန ် မကို လက ် ချောင ် း "" ပန ် းချီဆရာမ "" လို ့ ထုတ ် ပြောတာတော ့ တွန ့ ် မိတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဘာကိရိယာမှ ကျွန ် မ မသုံးပါဘူး ၊ စာရွက ် ပေါ ် က ဆေးရောင ် ကို ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ လက ် ချောင ် းတွေ ၊ လက ် ဖဝါးတွေကို အမြဲသုံးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် ပုံဆွဲခြင ် းဟာ ကမ ္ မဋ ္ ဌာန ် းပွားတဲ ့ ပုံစံတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက စိတ ် ကို ဆိတ ် ငြိမ ် စေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရေးဆွဲနေတာကို ရေခဲ (သို ့) ရေ အဖြစ ် မမြင ် မိဘူး ။ 
ဒီအစား ရုပ ် ပုံကို ၎ င ် းရဲ ့ အရောင ် နဲ ့ အသွင ် ရဲ ့ အခြေခံအကျဆုံး သဏ ္ ဍာန ် ထိ တစ ် စစီဖြုတ ် ချလိုက ် တာပါ ။ 
လက ် ရာပြီးပြီ ဆိုတာနဲ ့ နောက ် ဆုံး အခင ် းအကျင ် းကို တစ ် ခုလုံး အဖြစ ် တွေ ့ ကြုံခံစားနိုင ် ပါတယ ် ၊ ရေခဲစိုင ် တစ ် ခု ဖန ် ရောင ် ထနေတဲ ့ ရေထဲ မျောလွင ့ ် နေသလို ဒါမှမဟုတ ် အမြှပ ် နဲ ့ လှိုင ် းခေါင ် းဖြူတစ ် ခုပေါ ့ ၊ 
ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် ဒီအရွယ ် လက ် ရာတစ ် ခု ဟာ မြင ် တဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မအတွက ် ၁၀ စက ္ ကန ့ ် လောက ် ကြာတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) တကယ ် က ဒီအရွယ ် မျိုးအတွကိ နာရီ ၂၀၀ ၊ ၂၅၀ ကျော ် လောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တော ့ ရောင ် စုံ စကိုင ် နိုင ် ကတည ် း ဆွဲနေခဲ ့ တာပါ ။ 
အမေက ပန ် းချီဆရာမဖြစ ် ပြီး ကြီးလာတော ့ တစ ် အိမ ် လုံးမှာ အနုပညာ အထောက ် အပံ ့ တွေ ရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အမေရဲ ့ ဓါတ ် ပုံပညာ မြတ ် နိုးမှုက သူမကို အဝေးလံဆုံး ကမ ္ ဘာ ့ ဒေသတွေဆီ သူမကို တွန ် းပို ့ ပေးခဲ ့ ကာ မိသားစုနဲ ့ ကျွန ် မဟာ ဒီစွန ့ ် စားမှုတွေမှာ ပါဝင ် ပြီး သူမကို ထောက ် ပံ ့ ရအောင ် ကို ကံအတော ် ကောင ် းခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
အာဖရိက မြောက ် ပိုင ် းမှာ ကုလားအုတ ် တွေ စီးခဲ ့ ပြီး မြောက ် ဝင ် ရိုးစွန ် းနားမှာ ခွေးစွပ ် ဖား တွေပေါ ် ဒရွတ ် ဆွဲခဲ ့ တယ ် ။ 
၂၀၁၂ ဩဂုတ ် မှာ ပန ် းချီပညာရှင ် တွေနဲ ့ ပညာရှင ် အဖွဲ ့ ကို Greeland ရဲ ့ အနောက ် မြောက ် ကမ ် းခြေထိ ခေါ ် ဆောင ် တဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဆုံး စူးစမ ် းလေ ့ လာရေးခရီးကို ဦးဆောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
မူလက ဒီခရီးကို ကျွန ် မအမေက ဦးဆောင ် ဖို ့ ပါ ။ 
အတူတူ သွားဖို ့ ရည ် ရွယ ် ခဲ ့ တဲ ့ အတွက ် အမေနဲ ့ ကျွန ် မဟာ စီစဉ ် တာရဲ ့ အစအဦး အဆင ့ ် တွေမှာပဲ ရှိသေးတုန ် း သူမဟာ ဦးနှောက ် ကင ် ဆာရဲ ့ သားကောင ် ဖြစ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကင ် ဆာက သူမရဲ ့ ကိုယ ် နဲ ့ စိတ ် ကို ရုတ ် ချည ် း အနိုင ် ယူသွားပြီး ခြောက ် လအကြာမှာ ကွယ ် လွန ် သွားရှာပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမ နာမကျန ် းတဲ ့ လတွေအတွင ် းမှာ လေ ့ လာရေး ခရီးအပေါ ် သူ ့ ရည ် စူးချက ် က လုံးဝ မယိမ ် းယိုင ် တော ့ သူ ့ နောက ် ဆုံးခရီးကို လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ကတိပြုလိုက ် တယ ် ။ 
အာတိတ ် အတွက ် အမေ ့ ရဲ ့ ထက ် သန ် မှုဟာ Greenland က ကျွန ် မအတွေ ့ အကြုံကနေ ပဲ ့ တင ် ရိုက ် ပြီး မြေပြင ် ရှုခင ် းရဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ မခိုင ် ခံ ့ မှုကို ခံစားရပါတယ ် 
ရေခဲစိုင ် တွေရဲ ့ ကြီးမားလှတဲ ့ အရွယ ် အစားဟာ ကျိုးနွံလျက ် ပါ ။ 
ရေခဲပြင ် တွေဟာ ကျွန ် မတစ ် ခါမှ မမျှော ် လင ့ ် မိတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုမှာ လှုပ ် ရှားမှု ၊ အသံတွေနဲ ့ အတူ အသက ် ဝင ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် မ တွေ ့ ကြုံခဲ ့ တဲ ့ တူညီတဲ ့ အံအားသင ့ ် မှု သဘော ပေးဖို ့ ကျွန ် မရဲ ့ အခင ် းအကျင ် းတွေရဲ ့ အရွယ ် ကို ချဲ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရေခဲရဲ ့ ခမ ် းနားမှုဟာ ပေါ ် လွင ် ပေမဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ ခုခံနိုင ် စွမ ် းကလည ် း ထို ့ အတူပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လှေပေါ ် ကနေ မတန ် တဆ ပူနွေးတဲ ့ နေအောက ် မှာ ချွေးထွက ် နေတဲ ့ ရေခဲကို တွေ ့ နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခု ဧရာမ စိန ် ခေါ ် မှုတွေ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ Greenland က Inuit လူနေရပ ် ကွက ် အများကြီးကို လည ် ပတ ် ခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒေသခံတွေ ကျွန ် မကိုပြောတာက တစ ် ခါက အေးခဲခဲ ့ ဖူးတဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ပင ် လယ ် ရေခဲပြင ် တွေဟာ မအေးခဲတော ့ ဘူးတဲ ့ ။ 
ရေခဲမရှိတော ့ သူတို ့ အမဲလိုက ် တဲ ့ နဲ ့ ရိတ ် သိမ ် းတဲ ့ အကွက ် တွေဟာ အကြီးအကျယ ် လျော ့ သွားကာ ဘဝရှင ် သန ် မှု နဲ ့ ရှင ် ကျန ် မှုကို ခြိမ ် းခြောက ် နေပါတယ ် ။ 
Greenland က အရည ် ပျော ် နေတဲ ့ ရေခဲမြစ ် တွေက ပင ် လယ ် ရေ မြင ့ ် တက ် ခြင ် းကိုဖြစ ် စေတဲ ့ အကြီးမားဆုံး အကြောင ် းအချက ် တစ ် ခုပါ ။ ဒါက ကမ ္ ဘာ ့ အနိမ ့ ် ပိုင ် းအဖြစ ် ဆုံး ကျွန ် းတစ ် ချို ့ ကို စပြီးနှစ ် မြှပ ် ပြီးပါပြီး 
Greenland ခရီးအပြီး တစ ် နှစ ် အကြာမှာ Maldives ကို အလည ် ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ အနိမ ့ ် ဆုံးနဲ ့ အပြန ့ ် ပြူးဆုံး နိုင ် ငံပါ ။ 
အဲဒီမှာရှိတုန ် း လက ် ရာရဲ ့ ကိုယ ် ထည ် သစ ် အတွက ် ပုံရိပ ် တစ ် ချို ့ နဲ ့ စေ ့ ဆော ် မှုကို စုစောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ ဒီရာစုနှစ ် အတွင ် းမှာ လုံးဝကို ရေ အောက ် ရောက ် သွားနိုင ် တဲ ့ နိုင ် ငံတစ ် ခုရဲ ့ ကမ ် းခြေပေါ ် ကို တဖျပ ် ဖျပ ် ရိုက ် နေတဲ ့ လှိုင ် းတွေရဲ ့ ပုံတွေပါ ၊ 
အကြီးအကျယ ် ပျက ် စီခြင ် း ဖြစ ် ရပ ် တွေ ကမ ္ ဘာနဲ ့ ရော ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေး နှစ ် ရပ ် လုံးမှာ နေ ့ စဉ ် ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
Greenland မှာ ရှိစဉ ် အမေ ့ ရဲ ့ ပြာတွေကို အရည ် ပျော ် နေတဲ ့ ရေခဲတွေကြားမှာ ကြဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ သူမဟာ သူမအရမ ် းမြတ ် နိုးတဲ ့ ရှုခင ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် ကျန ် နေပါတယ ် ။ ဒါဟာလည ် း ပျက ် ပြယ ် ပြီး ပုံစံသစ ် ဖြစ ် သွားမယ ် ဆိုတောင ် ပါ ။ 
အမေပေးခဲ ့ ဖူးတဲ ့ လက ် ဆောင ် များစွာအနက ် တစ ် ခုက အပျက ် သဘောထက ် အပြုသဘောကို အာရုံစိုက ် နိုင ် စွမ ် းပါ ။ 
ကျွန ် မဆွဲထားတာတွေက ကျွန ် မတို ့ ဆုံးရှုံး နိုင ် လောက ် တာရဲ ့ အလှကို ချီးကျူးဖို ့ ပါ ။ 
မျှော ် လင ့ ် တာက ပြောင ် းလဲခြင ် းထဲက ရှုမော ဖွယ ် ရှုခင ် းတွေရဲ ့ မှတ ် တမ ် းအဖြစ ် ဖြည ့ ် ဆည ် း နိုင ် ကာ အနာဂတ ် အတွက ် အရေးယူ ဆောင ် ရွက ် ဖို ့ ကူးပြောင ် းမှုကို မှတ ် တမ ် းတင ် ပြီး ကမ ္ ဘာ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းကို စေ ့ ဆော ် ပေးခြင ် းပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လူတိုင ် းဟာ သင ် ယူသူ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် သလို သင ် ကြားပေးသူ တစ ် ယောက ် လည ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ လက ် ဦးဆရာ ကျွန ် တော ့ မေမေဆီကနေ လှုံဆော ် မှုတွေရရှိနေတဲ ့ ကျွန ် တော ် ပါ ။ နောက ် ပြီး ဒါကတော ့ ကျောင ် းသား (၂၀၀) ကို ဉာဏ ် ရည ် တုအကြောင ် းကို Stanford University မှာ သင ် ကြားပေးနေတဲ ့ ကျွန ် တော ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ် ရော ကျောင ် းသားတွေပါ စာသင ် ခန ် းကို နှစ ် ချိုက ် ကြတယ ် ဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တွေကြုံခဲ ့ ရတာကတော ့ သင ် ကြားမယ ့ ် အကြောင ် းအရာနဲ ့ စာသင ် ခန ် းက အဆင ့ ် မြင ့ ် ပြီး ခေတ ် မီနေပေမယ ့ ် ဗျာ သင ် ကြားရေးနည ် းပညာက အဲလိုမဟုတ ် ဘူးဖြစ ် နေတယ ် လေ ။ 
တကယိဆိုရင ် ကျွန ် တော ် အသုံးပြုတဲ ့ နည ် းပညာက အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ဗျာ (၁၄) ရာစုခေတ ် က စာသင ် ခန ် းမှာ သုံးတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ။ 
ပြဋ ္ ဌာန ် းစာအုပ ် ကိုပဲကြည ့ ် လေ ၊ စင ် မြင ့ ် ပေါ ် က ပညာရှိကြီးပေါ ့ ၊ ပြီးတော ့ နောက ် မှာက အိပ ် ပျော ် နေတဲ ့ ကောင ် ပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဒီနေ ့ ခေတ ် လိုပါပဲဗျာ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ တွဲဖက ် ဆရာ Sebastian Thrun ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုတော ့ ရှိကိုရှိရမယ ် လို ့ စဉ ် းစားမိလိုက ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ Stanford မှာရှိတဲ ့ စာသင ် ခန ် းတွေထက ် မသာရင ် တောင ် ၊ အရည ် အသွေးတူညီတဲ ့ အွန ် လိုင ် း အတန ် းတစ ် ခုကို ဖန ် တီးဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ စိန ် ခေါ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာရှိတဲ ့ ဘယ ် သူမဆို အခမဲ ့ ပါဝင ် သင ် ယူနိူင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဇူလိုင ် (၂၉) မှာ အတန ် းကို ကြေညာထုတ ် ပြန ် ပြီးစာရင ် းသွင ် းခဲ ့ ကြပြီးပါပြီ ။ 
နောက ် ပြီး နိူင ် ငံပေါ ် င ် း (၂၀၉) နိူင ် ငံက ကျောင ် းသားဦးရေ (၁၆၀၀၀၀) အထိ တိုးပွားလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုမျိုး ပရိတ ် သတ ် ကြီး ရှိလာတယ ် ဆိုတော ့ ပီတိဖြာမိတာပေါ ့ ဗျာ ။ ပြီးတော ့ အတန ် းပြင ် ဆင ် ရေး မပြီးစီးမှာကိုလည ် း နည ် းနည ် းတော ့ လန ့ ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အလုပ ် လုပ ် ရတော ့ တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
အခြားသူတွေ ပြုစုထားခဲ ့ တာတွေကို လေ ့ လာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ ကူးလို ့ ရတာ ကူး ၊ ပြောင ် းလို ့ ရတာ ပြောင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
Benjamin Bloom က တစ ် ဦးချင ် း သင ် ကြားပေးခြင ် းဟာ အကောင ် းဆုံးလို ့ ဆိုထားခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ မေမေလိုမျိုးပဲပေါ ့ ၊ ဒါကြောင ့ ် တစ ် ယောက ် နဲ ့ ထောင ် နဲ ့ ချီပြီးရှိနေလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာကို သိနေခဲ ့ တာတောင ် မှပဲ ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ သူ ့ ထက ် သာအောင ် ကြိုးစားခဲ ့ တာပဲပေါ ့ ၊ 
ဒီမှာက ခေါင ် းပေါ ် မှာရှိတဲ ့ ဗီဒီယို ကင ် မရာတစ ် လုံးက ကျွန ် တော ် ပြောဆိုနေတုန ် းနဲ ့ စာရွက ် တစ ် ရွက ် ပေါ ် မှာ ရေးဆွဲနေတုန ် းမှာ ကျွန ် တော ့ ကို ရိုက ် ယူနေတယ ် လေ ။ 
ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် ပြောတာက "" ဒီစာသင ် ခန ် းက ကိုယ ် နားမလည ် လိုက ် တာတွေကို ရှင ် းပြနေတဲ ့ အရမ ် းကိုတော ် တဲ ့ သူငယ ် ချင ် းတစ ် ယောက ် နဲ ့ ဘားတစ ် ခုထဲမှာ ထိုင ် နေရသလိုမျိုးပဲဗျာ ၊ ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျားနားလည ် တော ့ မယ ် လေ "" တဲ ့ ။ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရည ် ရွယ ် ရင ် း အတိအကျပါပဲဗျာ ။ 
ကဲ ခမ ် း အကယ ် ဒမီကပါ ၊ အဲဒီ (၁၀) မိနစ ် စာ ဗီဒီယိုအတိုလေးဟာ တစ ် နာရီလောက ် ကြာတဲ ့ ပို ့ ချက ် တစ ် ခုကို ကြိုးစာပမ ် းစား ရိုက ် ကူးပြီးတော ့ ပုံစံချထားတဲ ့ ဖန ် သားပြင ် ကလေးပေါ ် မှာတင ် တာထက ် စာရင ် အများကြီးကို ပိုပြီးအလုပ ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် မိပါတယ ် ။ 
ပိုပြီးတိုတိုနဲ ့ အပြန ် အလှန ် ဆက ် သွယ ် မှုတွေ ပိုလုပ ် နိုင ် တဲ ့ ဆီကိုတောင ် သွားကြဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ထားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပုံမှန ် ဗီဒီယိုက (၂) မိနစ ် ပါ ။ တစ ် ခါတစ ် ရံ ပိုတောင ် တိုပါသေးတယ ် ၊ ဘယ ် တော ့ မှ (၆) မိနစ ် မကျော ် ပါဘူး ။ ပြီးတော ့ ဉာဏ ် စမ ် းမေးခွန ် းတစ ် ခုမေးဖို ့ အတွက ် ခဏရပ ် ပါတယ ် ။ တစ ် ဦးချင ် း သင ် ကြားသလိုမျိုး ခံစားမိစေဖို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာ ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံးက စာကြောင ် းတွေကို သရုပ ် ခွဲဖို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာသဒ ္ ဒါကို ဘယ ် လို အသုံးပြုတယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် ရှင ် းပြနေတာပါ ။ နောက ် ဒီမှာကတော ့ ခဏလေးရပ ် လိုက ် ပြီး ကျောင ် းသားဟာ စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် ဖို ့ ၊ ဘာတွေဆက ် ဖြစ ် နေဆယ ် ဆိုတာ နားလည ် ဖို ့ နောက ် ပြီး သူတို ့ ရှေ ့ ကိုမဆက ် ခင ် မှန ် တဲ ့ အကွက ် ကို စစ ် ဆေးကြည ့ ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျောင ် းသားတွေအနေနဲ ့ အကောင ် းဆုံးသင ် ယူမှုဆိုတာက သူတို ့ တွေ တက ် တက ် ကြွကြွနဲ ့ လက ် တွေ ့ လုပ ် ဆောင ် ရတဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေအနေနဲ ့ သူတို ့ တွေကို ပါဝင ် ပတ ် သက ် စေချင ် တယ ် ၊ မရေရာမှုတွေနဲ ့ လုံးထွေးသတ ် ပုတ ် ပြီး ၊ အဓိကကျတဲ ့ အတွေးအခေါ ် တွေကို သူတို ့ ဘာသာသူတို ့ ပေါင ် းစပ ် ဖို ့ ကို လမ ် းညွန ် ပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
များသောအားဖြင ့ ် တော ့ ဒီလိုမေးခွန ် းမျိုးကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရှောင ် ပါတယ ် ။ "" ရော ့ ဒီမှာ ပုံသေနည ် းဟေ ့ ၊ ကဲ X ဟာ (၂) နဲ ့ ညီတယ ် ဆိုရင ် ငါ ့ ကို Y ရဲ ့ တန ် ဖိုးကို ပြောစမ ် းကွာ ။ "" ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ဖြန ့ ် ထွက ် တွေးရတဲ ့ မေးခွန ် းတွေကို ပိုကြိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် ​ ​ ရေးထားတာက "" အခုတော ့ ကျွန ် တော ် Bayes ကွန ် ရက ် နဲ ့ ဂိမ ် းသီအိုရီရဲ ့ နမူနာတွေကို ဘယ ် မှာကြည ့ ် ကြည ့ ် တွေ ့ နေပါတယ ် ။ "" ဒီလို ပြန ် ကြားချက ် မျိုးကို ကြိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကြံရွယ ် ထားတာလည ် း ဒါပါပဲ ။ 
ကျောင ် းသားတွေကို ပုံသေနည ် းတွေကို အလွတ ် မကျက ် စေချင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ သူတို ့ တွေ လောကကြီးကို ရှုမြင ် ပုံကို ပြောင ် းလဲစေချင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ပြီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အောင ် မြင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောသင ့ ် တာက ကျောင ် းသားတွေ အောင ် မြင ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
နောက ် ပြီး နည ် းနည ် းလေး လွဲနေတာတစ ် ခုကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အစဉ ် အလာ ပညာသင ် ကြားရေးကို ဖျက ် လိုဖျက ် စီးလုပ ် ဖို ့ အစပျိုးပေးနေခဲ ့ တယ ် ဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ ၊ အင ် း.... အဲဒီလိုလုပ ် ရင ် းကနေ အွန ် လိုင ် း စာသင ် ခန ် း ဆိုတာထက ် သမားရိုကျ တက ္ ကသိုလ ် က စာသင ် ခန ် းတစ ် ခုနဲ ့ အများကြီးပိုဆင ် တူတဲ ့ အွန ် လိုင ် း စာသင ် ခန ် းပြုလုပ ် ဖို ့ ဆိုတာကို အဆုံးသတ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ 
အွန ် လိုင ် း စာသင ် ခန ် းအများစုမှာ ဗီဒီယို သင ် ခန ် းစာတွေ အမြဲပဲ ရှိနေပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားကြိုက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျား အချိန ် မရွေးလုပ ် လို ့ ရတယ ် ဆိုတာက ခင ် ဗျား မနက ် ဖြန ် ရောက ် မှ လုပ ် လို ့ ရတယ ် ဆိုတဲ ့ သဘောနော ် ။ ဒီတော ့ ခင ် ဗျား မနက ် ဖြန ် ရောက ် မှ လုပ ် လို ့ ရတယ ် ဆိုရင ် ခင ် ဗျား လုပ ် ဖြစ ် ချင ် မှ လုပ ် ဖြစ ် တော ့ မှာပေါ ့ ဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တိကျတဲ ့ နေ ့ ရက ် တွေ သတ ် မှတ ် ပေးခြင ် းဆိုတဲ ့ ဆန ် းသစ ် ပြောင ် းလဲခြင ် းတစ ် ခုကို ပြန ် လည ် အသုံးပြုခဲ ့ တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဗီဒီယိုကို သီတင ် းပတ ် အတွင ် း ကြိုက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ကြည ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ သီတင ် းပတ ် အဆုံးမှာတော ့ ခင ် ဗျားအိမ ် စာကို အပြီးလုပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျောင ် းသားတွေကို ဆက ် ဆက ် ပြီးလုပ ် စေဖို ့ တွန ် းအားပေးပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ လူတိုင ် းဟာ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အကြောင ် းအရာ တစ ် မျိုးတည ် းကို လုပ ် နေတယ ် လို ့ အဓိပ ္ ပါယ ် လည ် း သက ် ရောက ် စေပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ဆွေးနွေးပွဲကိုတက ် ရောက ် တယ ် ဆိုရင ် သူ ့ လို လေ ့ လာသူတစ ် ယောက ် ဆီက အဖြေတစ ် ခုကို မိနစ ် ပိုင ် းအတွင ် းရနိူင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကဲအခုခင ် ဗျုးတို ့ ကို ဒီဆွေးနွေးပွဲတွေကို ပြသပါ ့ မယ ် ။ အများစုကတော ့ ကျောင ် းသားတွေကိုယ ် တိုင ် စုစည ် းကျင ် းပထားကြတာတွေပါ ။ 
From Daphne Koller နှင ် ့ Andrew Ng တို ့ ဆီကပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ စာသင ် ခန ် းကို "" တစ ် ပတ ် လှန ် ခြင ် း "" ဆိုတဲ ့ အယူအဆတစ ် ခုကို လေ ့ လာသိရှိခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျောင ် သားတွေဟာ ဗီဒီယိုကို သူတို ့ ဘာသာကြည ့ ် ပြီး နောက ် မှာတော ့ ဒီအကြောင ် းတွေကို ဆွေးနွေးဖို ့ စုစည ် းလိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
Eric Mazur ဆီကပါ ၊ ကျွန ် တော ် အချင ် ချင ် း သင ် ကြားပို ့ ချမှုအကြောင ် းကို လေ ့ လာသိရှိခဲ ့ ရတယ ် ။ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ တွေဟာ နားမလည ် နိူင ် တဲ ့ ဟာမျိုးဟာ ဘာလဲဆိုတာကို သတိရကြတဲ ့ သူတွေဖြစ ် ကြလို ့ ပါပဲ ။ 
Sebastian နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီထဲက တစ ် ချို ့ ကတော ့ မေ ့ သွားကြပါပြီ ။ 
တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ကျောင ် းသားတွေ ထောင ် နဲ ့ ချီပြီးရှိနေတဲ ့ စာသင ် ခန ် း ဆွေးနွေးပွဲ တစ ် ခု ကျင ် းပဖို ့ ဆိုတာ မဖြစ ် နိူင ် ပါဘူးဗျာ ။ ဒါကြောင ့ ် ဒီ အွန ် လိုင ် း ဆွေးနွေးပွဲတွေကို အားပေးပြီး မြေတောင ် မြှောက ် ပေးခဲ ့ တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် ဆုံးကတော ့ Teach For America ကပါ ၊ ကျွန ် တော ် လေ ့ လာသိရှိလိုက ် ရတာကတော ့ စာသင ် ခန ် းတစ ် ခုဆိုတာ သတင ် းအချက ် အလက ် အတွက ် ပဲ အဓိကမဟုတ ် ဘူးဆိုတာပါ ။ 
ပိုပြီး အဓိကကျတာက စိတ ် ပါဝင ် စားမှုနဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ကြံ ့ ခိုင ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ သူတို ့ တွေအတွက ် ကြိုးစာလုပ ် ကိုင ် ပေးနေကြတယ ် ၊ သူတို ့ တွေဟာ အချင ် းချင ် း ပံ ့ ပိုးပေးနေကြတယ ် ဆိုတာကို ကျောင ် းသားတွေ သိမြင ် နားလည ် ခြင ် းက အရေးပါတာပါ ။ 
ကဲ ဒီအတန ် းက (၁၀) ပတ ် ကြာခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဆုံးမှာတော ့ ကျောင ် းသားပေါင ် း (၁၆၀၀၀၀) ထဲက တစ ် ဝက ် လောက ် ကတော ့ တစ ် ပတ ် ကို ဗီဒီယိုတစ ် ခုတော ့ ကြည ့ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ (၂၀၀၀၀) ကျော ် လောက ် က အိမ ် စာအားလုံးပြီးစီးကြပြီး နာရီပေါင ် း (၅၀) နဲ ့ (၁၀၀) အတွင ် း သူတို ့ အချိန ် ပေးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ဒီလို ပြီးမြောက ် အောင ် မြင ် မှု ကြေညာချက ် ကို ရရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာတွေသိရှိသွားပြီလဲ ။ 
ကောင ် းပြီဗျာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ စိတ ် ကူးဟောင ် းတစ ် ချို ့ နဲ ့ အသစ ် တစ ် ချို ့ ကို စမ ် းသပ ် ပြီး ဒါတွေကို အတူကကွ ပေါင ် းစပ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
Sebastian ဟာ နောက ် အတန ် း တစ ် ခုကို အခုသင ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဆောင ် းဦးမှာ တစ ် တန ် းစမှာပါ ။ 
Stanford Stanford Coursera, Udacity, MITx နဲ ့ အခြားနေရာတွေမှာ အတန ် းတွေပိုများလာဖို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာကောင ် းတဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အမြင ် ဒါရဲ ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ အကောင ် းဆုံး အစိတ ် အပိုင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ စုဆောင ် းနေကြတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေပါ ။ 
တစ ် တန ် းချင ် းစီမှာ ထောင ် နဲ ့ ချီပြီးရှိတဲ ့ ကျောင ် းသားတိုင ် းရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှုတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ စုဆောင ် းနေကြပါတယ ် ၊ စုစုပေါင ် းလိုက ် ရင ် တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှုတွေ သန ် းထောင ် ချီပြီး ရှိနေတာပေါ ့ ။ နောက ် ပြီးတော ့ ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ စီစစ ် စိတ ် ဖြာနေကြပြီး ဒါကနေ လေ ့ လာသိရှိ ၊ စမ ် းသပ ် လေ ့ လာမှုတွေ လုပ ် ချိန ် မှာတော ့ ဒါဟာ တကယ ့ ် ကို လုံးဝပြောင ် းလဲခြင ် းဖြစ ် ပေါ ် လာမယ ့ ် အချိန ် ပေါ ့ ဗျာ ။ 
နောက ် ပြီး အံ ့ ဩဖွယ ် ရာကောင ် းတဲ ့ ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ မျိုးဆက ် သစ ် တစ ် ခုရဲ ့ ရလဒ ် အကျိုးဆက ် တွေကို ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ခွင ့ ် ရနိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မနက ် က ၆နာရီ ၁၀မိနစ ် မှာ အိပ ် ရာထတယ ် ။ 
ည ၁၂နာရီ ၄၅မှာ အိပ ် ရာဝင ် ပြီးတဲ ့ နောက ် 
ညတွင ် းချင ် း တစ ် ခါတော ့ နိူးခဲ ့ သေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ နှလုံးခုန ် နှုန ် းက တစ ် မိနစ ် ၆၁ ကြိမ ် ၊ သွေးဖိအားက ၁၂၇ / ၇၄ ပါ ။ 
မနေ ့ က တစ ် မိနစ ် မှ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းမလုပ ် ခဲ ့ တော ့ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် ချိန ် မှာ အမြင ့ ် ဆုံး နှလုံးခုန ် နှုန ် းကို မတိုင ် းခဲ ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
ကက ် ဖိန ် း ၆၀၀ မီလီဂရမ ် လောက ် စားသုံးခဲ ့ တယ ် ၊ အရက ် ကတော ့ မပါဘူးပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အတ ္ တစရိုက ် ညွှန ် ပြကိန ် း (ဝါ) NPI-16 အမှတ ် က စိတ ် ချဖို ့ အားပေးနေတာက ဝ.၃၁ ပါ ။ 
ကိန ် းဂဏန ် းတွေဟာ ကြော ် ငြာတဲ ့ အခါ ၊ စီမံတဲ ့ အခါ ၊ ထိန ် းချုပ ် တဲ ့ အခါ ၊ ရှာဖွေတဲ ့ အခါတွေမှာ အသုံးဝင ် တာ သိကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောမှာက စဉ ် းစားတဲ ့ အခါ ၊ သင ် ယူတဲ ့ အခါ ၊ သတိရချင ် တဲ ့ အခါ ၊ တိုးတက ် ချင ် တဲ ့ အခါ ဘယ ် လိုအသုံးဝင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် က ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ စီပွားဖက ် Kevin Kelly တို ့ သတိထားမိတာက လူတွေဟာ. တိုင ် းတာသတ ် မှတ ် တဲ ့ စနစ ် တွေအောက ် မှာ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် လက ် အောက ် ခံအဖြစ ် ကျရောက ် တတ ် ကြပြီး သာမန ် မိသားစု အလေ ့ အထတွေဖြစ ် တဲ ့ ပေါင ် ချိန ် စက ် ပေါ ် ကို နေ ့ တိုင ် းတက ် နေတာမျိုးလိုကို လွန ် ပြီးသူတို ့ ဘာသာ ခြေရာ ခံနေကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
Twitter ကနေတစ ် ဆင ့ ် သူတို ့ စားသောက ် မှု ၊ သူတို ့ ကလေးတွေရဲ ့ အနှီးတွေအကြောင ် းကို IPhone ပေါ ် မှာ ခြေရာခံတယ ် ။ 
သူတို ့ သုံးစွဲမှု ၊ သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် နေစိတ ် ထား ၊ ရောဂါလက ္ ခဏာတွေ ၊ ကုသမှုတွေကို အသေးစိတ ် မှတ ် တမ ် းတွေကို ပြုစုနေကြပါတယ ် ။ 
ကဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝနေထိုင ် မှုမှာ ဒီပြောင ် းလဲမှုကို မောင ် းနှင ် နေတဲ ့ နည ် းပညာဆိုင ် ရာ အချက ် အလက ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ သိလိုက ် ပါပြီဗျာ ။ မိုဘိုင ် းကိရိယာတွေရဲ ့ သိမြင ် နားလည ် ခြင ် းနဲ ့ ပျံ ့ နှံ ့ ခြင ် း ၊ အချက ် အလက ် သိုမှီးမှုနဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ခြင ် းတွေရဲ ့ တိုးတိုးလာတဲ ့ အောင ် မြင ် မှုတွေ ၊ နောက ် ပြီး လူသားဆိုင ် ရာ ဇီဝတိုင ် းတာမှု အုရုံခံကိရိယာတွေရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ တိုးတက ် မှုတွေပါ ။ 
ဟောဟိုက အမည ် းစက ် ကလေးက သုံးဖက ် မြင ် အရှိန ် မြှင ့ ် ကိရိယာပါ ။ 
ဟင ် းလင ် းပြင ် ကနေ သင ့ ် ရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကို ခြေရာခံပါတယ ် ။ 
ဒါက အားလုံးမြင ် တဲ ့ အတိုင ် းပဲ အရမ ် းသေးပြီး စျေးလည ် းအရမ ် းချိုပါတယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ အခုဆို ၁ ခု ၁ ဒေါ ် လာအောက ် လျော ့ လျော ့ နဲ ့ ကိုရပြီးတော ့ ကီရိယာအစုံကို မှာထည ့ ် ထားတော ့ မှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတာက ဒီလိုမျိုး အာရုံခံကိရိယာ တစ ် ခုကနေ မယုံနိူင ် လောက ် တဲ ့ အသေးစိတ ် အချက ် အလက ် တွေ ရနိုင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီအာရုံခံကိရိယာမျိုးက လူတိုင ် းကြိုက ် ဇီဝတိုင ် းတာရေး ကိရိယာထဲမှာလေ ။ အခုနေမှာတော ့ စောစောကစသုံးခဲ ့ တဲ ့ ကိရိယာတွေထဲမှာပေါ ့ Fitbit လေ ။ 
ဒါက သင ့ ် ရဲ ့ လှုပ ် ရှာမှုနဲ ့ အိပ ် စက ် ခြင ် းကိုလည ် း ခြေရာခံပေးပါတယ ် ။ 
အဲဒီထဲမှာ ဒီအာရုံခံကိရိယာ ထည ့ ် ထားပေးတာပါပဲ ။ 
Nike + system ဆိုတာနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ အကျွမ ် းဝင ် မိနေမလားပဲ ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် တင ် ပေးရတာက အပြာစက ် ကလေးဟာ အာရုံခံကိရိယာဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါက လူခေါ ် ခေါင ် းလောင ် းထဲမှာရှိတဲ ့ ဟာမျိုးလို ဖိအားအာရုံခံ ကိရိယာပါပဲ ။ 
Nike က အဲဒီအာရုံခံကိရိယာကနေ ခင ် ဗျားရဲ ့ ခြေလှမ ် းနှုန ် းနဲ ့ အကွာအဝေးကို ဘယ ် လိုရယူလဲဆိုတာကို သိပါတယ ် ။ 
ဒါက နှလုံးခုန ် နှုန ် းကို Nike + system ထဲကို ထုတ ် လွင ့ ် ဖို ့ လူတွေသုံးကြတဲ ့ လက ် ပတ ် ကြိုးပါ ။ 
ဒါက အိပ ် စက ် ခြင ် းကို ခြေရာခံပေးတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို အသေးစိတ ် ပေးတဲ ့ လှပတဲ ့ ကိရိယာအသစ ် တစ ် ခုပါ ။ အိပ ် ပျော ် နေလား ၊ နိုးနေလား ဆိုတာတင ် မက အိပ ် စက ် ခြင ် းအဆင ့ ် တွေကို လည ် းပြပါတယ ် ၊ အိပ ် မောကျခြင ် း ၊ ခပ ် ဆတ ် ဆတ ် အိပ ် စက ် ခြင ် း ၊ အိပ ် နေစဉ ် မျက ် လုံး လှုပ ် မှုတွေပေါ ့ ။ 
အာရုံခံကိရိယာက ဟောဟိုက ခေါင ် းစည ် းထဲမှာရှိတဲ ့ သတ ္ တုလက ် ပတ ် ပြားလေးတစ ် ခုပါ ။ 
ကျန ် တာကတော ့ ဘေးခလုတ ် ခုံပါ ၊ ရည ် ညွှန ် းရုံသက ် သက ် ပါ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် က အိပ ် စက ် ခြင ် း ခြေရာခံတဲ ့ စနစ ် တစ ် ခုပါ ၊ ဆိုလိုတာက တကယ ် ကို အခုထက ် ထိပါပဲ ။ 
နောက ် ပြီး ဒါကတော ့ ယနေ ့ ခေတ ် ရဲ ့ အိပ ် စက ် ခြင ် းခြေရာခံတဲ ့ စနစ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကို D.C က ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှု ကွန ် ဖရင ် မှာ တင ် ပြခဲ ့ ပါသေးတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ရတာရဲ ့ အများစုက ပန ် းနာရှုဆေးဘူးတစ ် ဘူးပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အပေါ ် ဘက ် မှာတော ့ အင ် မတန ် သေးငယ ် တဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် အဝင ် အထွက ် GPS ကလေးပါ ။ ဒါကနေ ပန ် းနာဖြစ ် တဲ ့ နေ ့ စွဲနဲ ့ တည ် နေရာကိုပြပါတယ ် ။ အချိန ် နဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အကြောင ် းခံတွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် ပြီး သင ့ ် ရဲ ့ ခုခံမှုအားနည ် းခြင ် းကို နှိုးဆော ် ချက ် အသစ ် ပေးခြင ် းပေါ ့ ။ 
ကဲဒီတော ့ ကိရိယာတွေဟာ လောကကြီးထဲက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အာရုံသိစိတ ် ကို ပြောင ် းလဲပေးနေတယ ် ဆိုတာသိပြီပေါ ့ ဗျာ ။ သဘာဝထဲက အချက ် အလက ် တွေကို စုစည ် းပေးတဲ ့ ဒီသေးသေးကွေးကွေး အာရုံခံကိရိယာတွေ ၊ အချက ် အလက ် တွေကို နားလည ် ပြီး ၊ သုံးလို ့ ရအောင ် ဖြစ ် ပေါ ် စေတဲ ့ နေရာတကာမှာရှိတဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွက ် ချက ် မှုတွေ ၊ ပြီးတော ့ တကယ ့ ် တကယ ် က လူတွေကို ပူးပေါင ် းပြီး ၊ ထောက ် ပံ ့ ကူညီခွင ့ ် ပေးတဲ ့ လူမှုရေးကွန ် ရက ် တွေပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီကိရိယာတွေကို အပြင ် ဖက ် ကိုညွှန ် ပြတဲ ့ ပြူတင ် းပေါက ် တွေလို ့ ပဲတွေးမိပြီး ၊ ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဒါတွေကို အတွင ် းဘက ် လှည ့ ် ကာ ကြေးမုံပြင ် တွေအဖြစ ် တွေးကြဖို ့ ကမ ် းလှမ ် းချင ် ပါတယ ် ဗျာ ။ 
ဒါကြောင ့ ် စနစ ် ကျတဲ ့ တိုးတက ် မှုရရှိဖို ့ ဒါတွေကိုသုံးတဲ ့ အကြောင ် းစဉ ် းစားမိ လိုက ် တဲ ့ အခါ ဒါတွေကို ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို တိုးတက ် ဖို ့ ၊ ပြန ် လည ် ကောင ် းလာဖို ့ ၊ အသိ ၊ အလိမ ္ မာရှိစေဖို ့ အတွက ် လည ် းသုံးလို ့ ရနိူင ် တယ ် ဆိုတာလည ် း တွေးမိပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ဇီဝတိုင ် းတာရေး ကိရိယာတစ ် ခုပါ ။ Apple နားကြပ ် တစ ် စုံနဲ ့ ပါ ။ 
မနှစ ် က Apple ကနေပြီး လူနာတစ ် ချို ့ ကို သွေးထဲကို အောက ် စီဂျင ် ပေးခြင ် း ၊ နှလုံးခုန ် နှုန ် း ၊ သွေးအပူချိန ် တွေကို နားကြပ ် ကတစ ် ဆင ့ ် ရရှိစေဖို ့ မှတ ် တမ ် းပြုစုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကဘာအတွက ် လဲ ။ 
ဘာအတွက ် ဖြစ ် သင ့ ် လဲ ။ 
တစ ် ချို ့ တွေကတော ့ ဒါဟာ ဇီဝတိုင ် းတာရေး လုံခြုံရေးအတွက ် လို ့ ပြောမှာပေါ ့ ။ 
တစ ် ချို ့ က ဒါဟာ ပြည ် သူ ့ ကျန ် မာရေး သုသေသနအတွက ် လို ့ ပြောကြလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က ခေတ ် ရှေ ့ ပြေးတဲ ့ စျေးကွက ် ဖော ် ဆောင ် မှု သုသေသနတဲ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကိုပြောချင ် တာက ဒါဟာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် အသိအလိမ ္ မာရှိစေဖို ့ အတွက ် လည ် းဖြစ ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
အတ ္ တဆိုတာက တစ ် ခုတည ် းမဟုတ ် ပါဘူး ။ အများစုဆိုတာတွေတောင ် မှ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အတ ္ တဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လည ် ပတ ် ရေး ဗဟိုဌာန ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သိစိတ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျင ့ ် ဝတ ် ဆိုင ် ရာ နယ ် ပယ ် ပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ထိထိရောက ် ရောက ် လှုပ ် ရှားချင ် တယ ် ဆိုရင ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ကိုယ ့ ် အကြောင ် းကိုယ ် ပိုသိဖို ့ လိုတာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

ဇာတ ် လမ ် းတွေ ပြောပြတဲ ့ ဓာတ ် ပုံတွေဖန ် တီးဖို ့ စိတ ် ထက ် သန ် မှု သက ် သက ် ရဲ ့ လှုံဆော ် တာခံလိုက ် ရတယ ် ။ 
ဓာတ ် ပုံပညာဟာ အချိန ် ရဲ ့ အပိုင ် းအခြားလေး အတွင ် းမှာ ရပ ် တန ့ ် နေတဲ ့ တဒင ် ္ ဂရဲ ့ ဖမ ် းယူချက ် အဖြစ ် သရုပ ် ဖော ် နိုင ် တယ ် ။ 
တဒင ် ္ ဂ (သို ့) ဓာတ ် ပုံတိုင ် းဟာ အချိန ် လွန ် သွားခိုက ် ကျွန ် တော ် တို ့ မှတ ် မိခြင ် းတွေရဲ ့ အထည ် ဒြပ ် ရှိတဲ ့ အပိုင ် းအစ တစ ် ခုကို ကိုယ ် စားပြုပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံထဲမှာ ကာလတစ ် ခုထက ် ပိုပြီး ရိုက ် ယူနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
ဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံဟာ တကယ ် ပဲ အချိန ် ကို ခေါက ် သိမ ် းပြီး နေ ့ နဲ ့ ညရဲ ့ အကောင ် းဆုံး ကာလတွေကို ရုပ ် ပုံတစ ် ပုံတည ် းအဖြစ ် စပ ် ကြောင ် းမရှိပဲ ချုံ ့ နိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
"" Day to Night "" ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူး တစ ် ခုကို ဖန ် တီးခဲ ့ ပြီး ဒါဟာ ကမ ္ ဘာကြီးအားရှုမြင ် ပုံကို ပြောင ် းပစ ် မယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ။ 
ကိုယ ် အတွက ် ဟုတ ် တာသိတယ ် ။ 
လုပ ် ငန ် းစဉ ် က အထင ် ကရနေရာတွေကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် ခြင ် းနဲ ့ စပါတယ ် ။ စုပေါင ် း မှတ ် ဉာဏ ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း နေရာတွေပါ ။ 
ပုံသေရှိနေတဲ ့ အပေါ ် စီးကနေ ဓာတ ် ပုံ ရိုက ် ယူပြီး လုံးဝကို မရွှေ ့ ခဲ ့ ဘူး ။ 
အချိန ် ကုန ် လွန ် ခိုက ် လူသားနဲ ့ အလင ် းရဲ ့ လျှပ ် တစ ် ပြက ် ကာလတွေကို ရိုက ် ယူတယ ် ။ 
ဓာတ ် ပုံရိုက ် တာဟာ နေရာတိုင ် း အတွက ် ၁၅ ကနေ နာရီ ၃၀ထိ ပုံပေါင ် း ၁၅၀၀ ကျော ် ရိုက ် ယူပါတယ ် ။ နောက ် နေ ့ နဲ ့ ညရဲ ့ အကောင ် းဆုံး ကာလတွေကို ရွေးချယ ် ပါတယ ် ။ 
အချိန ် ကို လမ ် းညွှန ် လိုသုံးကာ အကောင ် းဆုံးကာလတွေကို ဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံတည ် း အဖြစ ် အချိန ် နဲ ့ အတူ နိုးကြားတဲ ့ ခရီးကို မြင ် ယောင ် ရင ် း စပ ် ကြောင ် းမဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ပါတယ ် ။ 
Tournelle Bridge က ရှုခင ် းအတွက ် ပဲရစ ် ကို ခေါ ် သွားနိုင ် တယ ် ။ 
Seine မြစ ် ကမ ် းတစ ် လျှောက ် က မနက ် စောစော လှေထိုးသားတွေကို ပြနိုင ် တယ ် 
တစ ် ပြိုင ် နက ် မှာ ညမှာ တောက ် ပနေတဲ ့ Notre Dame ကို ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအတွင ် းမှာ City of Light ရဲ ့ ကြည ် နူးဖွယ ် ရာကို ပြနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် က လေထဲ ပေ ၅၀ အမြင ့ ် က လမ ် းပေါ ် က ဓာတ ် ပုံသမား ၊ ဒီပုံမှာ မြင ် ရတဲ ့ အရာတိုင ် းဟာ ဒီနေ ့ မှာ တကယ ် ကို ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
"" Day to Night "" ဟာ ကမ ္ ဘာအနှံ ့ ပရောဂျက ် ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် တော ့ လက ် ရာက အမြဲတမ ် း သမိုင ် းအကြောင ် းပါ ။ 
Venice လိုတစ ် နေရာကို သွားပြီး သီးသန ့ ် ပွဲတစ ် ခု အတွင ် းမှာ တကယ ် ပဲ မြင ် လိုက ် ရတဲ ့ စိတ ် ကူးကို အရမ ် း စိတ ် ဝင ် စားမိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သမိုင ် းဝင ် လှေပြိုင ် ပွဲကို ကြည ့ ် ချင ် တာကို ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ၊ တကယ ် က ၁၄၉၈ ခုနှစ ် ကတည ် းက ကျင ် းပနေတဲ ့ ပွဲတစ ် ခုပါ ။ 
လှေတွေနဲ ့ အခမ ် းအနား ဝတ ် စုံတွေက အဲဒီတုန ် းကအတိုင ် း တစ ် ထပ ် တည ် းပါ ။ 
ကိုယ ့ ် လူတို ့ ကို နားလည ် စေချင ် တဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းက ဒါက အချိန ် ခြားထားတာမဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါဟာ နေ ့ နဲ ့ ည တောက ် လျှောက ် ကျွန ် တော ် ရိုက ် ထားတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မှော ် ဆန ် တဲ ့ ကာလတွေကို မရပ ် မနား စုစောင ် းသူပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ကို စေ ့ ဆော ် တာက ဒီထဲက တစ ် ခု လောက ် ကို လွတ ် သွားမှာ ကြောက ် တဲ ့ စိတ ် ပါ ။ 
ဒီစိတ ် ကူးတစ ် ခုလုံးဟာ ၁၉၉၆ ခုနှစ ် လောက ် မှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Life မဂ ္ ဂဇင ် းကြီးက Baz Luhmann ရဲ ့ ရုပ ် ရှင ် Romeo + Juliet ရဲ ့ သရုပ ် ဆောင ် နဲ ့ ဝန ် ထမ ် းအဖွဲ ့ ကို မြင ် ကွင ် းကျယ ် ဖန ် တီးဖို ့ ကျွန ် တော ့ ကို တာဝန ် ပေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် စလုပ ် လိုက ် တော ့ သဘောပေါက ် သွားတယ ် ၊ ဒါက လေးထောင ့ ် ပုံပါ ။ 
မြင ် ကွင ် းကျယ ် တစ ် ခု ဖန ် တီးနိုင ် တဲ ့ တစ ် ခု တည ် းသော နည ် းလမ ် းက တစ ် ပုံချင ် းစီ ၂၅၀ ပါတဲ ့ ဖြတ ် ညှပ ် ကပ ် တစ ် ခု ရိုက ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ DiCaprio နဲ ့ Calire Danes ကို ပွေ ့ ဖက ် ခိုင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ကင ် မရာကို ညာဘက ် ကို ဆွဲရိုက ် တဲ ့ အခိုက ် မှာ နံရံမှာ မှန ် တစ ် ချပ ် ရှိတာ သတိထားမိပြီး သူတို ့ ဟာ တကယ ် ကို ရောင ် ပြန ် ဟပ ် နေတာ တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတဒင ် ္ ဂတာလေးမှာ ဒီပုံတစ ် ပုံအတွက ် "မင ် းတို ့ ဒီပုံအတွက ် နမ ် းလိုက ် မလား" လို ့ သူတို ့ ကို မေးလိုက ် တယ ် ။ နောက ် တော ့ New York က စတူဒီယိုကို ပြန ် လာခဲ ့ ပြီး ဒီပုံ ၂၅၀ ကို ပြိုင ် တူ လက ် နဲ ့ ကော ် ကပ ် လိုက ် တယ ် ။ ပြန ် ရပ ် ပြီး "" အိုး ၊ မိုက ် လှချည ် လား ၊ ငါဟာဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံမှာ 
အချိန ် ပြောင ် းနေတာပဲ "" လို ့ ဖြစ ် သွားတယ ် ။ နောက ် ဆုံး နည ် းပညာက ကျွန ် တော ့ အိမ ် မက ် တွေကို မမီခင ် အထိ ၁၃ နှစ ် တာ ဒီစိတ ် ကူး ကျွန ် တော ် နဲ ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက Santa Monica ဆိပ ် ခံတံတားရဲ ့ Day to Night ကို ဖန ် တီးတဲ ့ ပုံပါ ။ 
ဒီပုံတွေ ရိုက ် တဲ ့ ခါ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ရှိခဲ ့ တာ ဘယ ် လိုဆိုတာ စိတ ် ကူးကြည ့ ် နိုင ် တဲ ့ ဗီဒီယိုလေး တစ ် ခုပြပါ ့ မယ ် ။ 
အစအနေနဲ ့ ဒီလို ရှုခင ် းတွေရဖို ့ ဆိုတာ နားလည ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ အချိန ် အများစုက အမြင ့ ် မှာ ကုန ် ဆုံးပြီး များသောအားဖြင ့ ် တော ့ ကရိန ် းထဲမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါ ​ က ဖြစ ် နေကျ တစ ် နေ ့ ပါ ၊ ၁၂ က ၁၈ နာရီ မရပ ် မနား ဖြန ့ ် ထားတဲ ့ တစ ် နေ ့ လုံးကို ရိုက ် ယူရင ် းပေါ ့ ။ 
ထူးကဲတာတစ ် ခုက လူတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် တာကို နှစ ် သက ် တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောတဲ ့ အခါ ယုံပါ ၊ ဒါဟာ အိမ ် ထဲမှာ ရှိရမယ ့ ် အကောင ် းဆုံး ထိုင ် ခုံပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဒီပုံတွေဖန ် တီးရာမှာ ကျွန ် တော ် လျှောက ် သွားပုံပါ ။ 
မြင ် ကွင ် းနဲ ့ နေရာကို ဆုံးဖြတ ် ပြီးတာနဲ ့ ဘယ ် မှာ နေ ့ စပြီး ညဆုံးမှာကို ဆုံးဖြတ ် ရပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ အခေါ ် အချိန ် လားရာပါ ။ 
Einstein က အချိန ် ကို ရက ် ထည ် အဖြစ ် ဖေါ ် ပြခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွမ ် းထိုးဖျင ် ချပ ် ရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ကို တွေးကြည ့ ် ပါ ။ ဒါက ကမ ္ ဘာ ့ ဆွဲအားနဲ ့ ထွေးပတ ် ပြီး ဆန ့ ် ထုတ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် လည ် း အချိန ် ကို ရက ် ထည ် လို ့ မြင ် ပါတယ ် ။ ဒီရက ် ထည ် ကို ပြားချပ ် ကာ ပြင ် တစ ် ခုတည ် းမှာ ဖိသိပ ် တာက လွဲရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဒီအလုပ ် ရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ ရှုထောင ် တစ ် ခုကလည ် း ပုံအားလုံးကို ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် အချိန ် လားရာက ပြောင ် းနေတယ ် ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ ဘယ ် က ညာကိုသွားမယ ် ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ ရှေ ့ က နောက ် ၊ အပေါ ် (သို ့) အောက ် ၊ ထောင ့ ် ဖြတ ် တောင ် သွားတယ ် ။ 
နှစ ် ဘက ် မြင ် ရုပ ် ငြိမ ် တွင ် းအတွင ် းက အာကာသ-ကာလ ဖြစ ် စဉ ် ကို စူးစမ ် းနေတာပါ ။ 
ကဲ ဒီပုံတွေလုပ ် တုန ် းက ပြောရရင ် ကိုယ ့ ် စိတ ် ထဲမှာ ဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အချိန ် ကိုက ် ပဟေဠိကွက ် လိုပါ ။ 
အချိန ် ကို အခြေခံတဲ ့ ဓာတ ် ပုံ တစ ် ပုံ တည ် ဆောက ် တယ ် ၊ ဒါက ကျွန ် တော ် ခေါ ် တဲ ့ မူရင ် း အောက ် ခံပြားပါ ။ 
ပြီးစီးဖို ့ လအတော ် ကြာ အချိန ် ယူရနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီအလုပ ် ရဲ ့ ပျော ် စရာက သတ ် မှတ ် ထားတဲ ့ နေ ့ မှာ ဒီမှာရောက ် ပြီး ဓာတ ် ပုံတွေရိုက ် တဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် ဟာ လုံးဝကို အထိန ် းအချုပ ် မဲ ့ သွားတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ပုံထဲမှာ ဘယ ် သူပါသွားမှာ လုံးလုံးမသိဘူး ။ ခမ ် းနားတဲ ့ နေထွက ် ချိန ် (သို ့) နေဝင ် ချိန ် ဖြစ ် မယ ် ၊ အထိန ် းမဲ ့ ပါ ၊ 
ဒါက လုပ ် ငန ် းစဉ ် အဆုံးမှာပါ ။ တကယ ့ ် ကို ကြီးကျယ ် တဲ ့ တစ ် နေ ့ ရှိခဲ ့ ရင ် အရာရာဟာ ထပ ် တူဖြစ ် ပြီး နောက ် မှာမှ ဘယ ် သူဝင ် ၊ ဘယ ် သူထွက ် ကို ဆုံးဖြတ ် ပါတယ ် ၊ အားလုံးဟာ အချိန ် ကို မူတည ် တာပါ ။ 
တစ ် လကျော ် ကြာ တည ် းဖြတ ် ခြင ် းရဲ ့ ဒီအကောင ် းဆုံး ကာလတွေကို ယူမှာဖြစ ် ပြီး ဒါတွေဟာ မူရင ် းအောက ် ခံပြားမှာ စပ ် ကြောင ် းမဲ ့ ပေါင ် းစပ ် သွားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် မြင ် ခဲ ့ သလို နေ ့ နဲ ့ ညကို ချုံ ့ နေပါတယ ် ၊ ဝိရောဓိဖြစ ် လွန ် းတဲ ့ လောကနှစ ် ခုကြားမှာ ထူးခြားတဲ ့ သဟဇာတကို ဖန ် တီးရင ် းပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ လက ် ရာ အားလုံးမှာ ပန ် းချီင ် ္ ဟာ အမြဲကို အရေးပါတဲ ့ လွမ ် းမိုးမှုပါ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ Hudson River School ပန ် းချီဆရာကြီး Albert Bierstadt ရဲ ့ အမာခံ ပရိတ ် သတ ် ပါ ။ 
သူက National Parks မှာ လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် လောက အတွဲတွေမှာ စေ ့ ဆော ် ပေးတယ ် ။ 
ဒါက Bierstadt ရဲ ့ Yosemite Valley ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် ဖန ် တီးခဲ ့ တဲ ့ Yosemite ဓါတ ် ပုံပါ ။ 
ဒါက တကယ ် တော ့ ၂၀၁၆ ထုတ ် National Geographic မဂ ္ ဂဇင ် းရဲ ့ မျက ် နှာဖုံး ဆောင ် းပါးပါ ။ 
ဒီပုံကို နာရီ ၃၀ ကျော ် ကြာ ရိုက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို ကျွန ် တော ် ဟာ ချောက ် ကမ ် းပါး ဘေးကနေပြီး ကြယ ် တွေ ၊ ကူးပြောင ် းဆဲ လရောင ် ၊ El Capitan ကို လရောင ် ဖြာကျတာကို ရိုက ် ယူနေခဲ ့ တာပါ ။ 
နောက ် ပြီး ရှုခင ် းတစ ် လျှောက ် လုံးက အချိန ် ကူးပြောင ် းတာကိုလည ် း ရိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အကောင ် းဆုံး အပိုင ် းက လူ ့ လောကရဲ ့ မှော ် ဆန ် တဲ ့ ကာလတွေကို နေ ့ ကနေ ည ပြောင ် းတဲ ့ အချိန ် အတိုင ် း သိသာစွာ မြင ် ရခြင ် းပါ ။ 
ကိုယ ် ​ ရေးကိုယ ် တာ မှတ ် စုမှာတော ့ တကယ ် ပဲ Bierstadt ရဲ ့ ပန ် းချီ မိတ ္ တူတစ ် ခု အိတ ် ကပ ် မှာ ထည ့ ် ထားပါတယ ် ။ 
တောင ် ကြားမှာ နေစတင ် ထွက ် လာတော ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် လှုပ ် ရှားကာ တကယ ် ကို တုန ် မိတယ ် ၊ အကြောင ် းက ပန ် းချီကားကို ကြည ့ ် ပြီး ပြောမိတာက "" ဘုရားရေ ၊ ငါတော ့ အရင ် နှစ ် ၁၀၀ က Bierstadt ရဲ ့ ထပ ် တူကျတဲ ့ အလင ် းရောင ် ရတော ့ မယ ် ဟ "" လို ့ ပါ ။ "" Day to Night "" ဟာ အရာအားလုံး အကြောင ် းပါ ။ ဓါတ ် ပုံပညာရဲ ့ ကြားခံအကြောင ် း ကိုယ ် မြတ ် နိုးတာ အားလုံးကို စုစည ် းထားမှု တစ ် ခုလိုပါ ။ 
ဒါက ရှုခင ် းအကြောင ် းပါ ။ လမ ် းပေါ ် က ဓါတ ် ပုံပညာ အကြောင ် းပါ ။ အရောင ် ၊ ဗိသုကာ ၊ အမြင ် ၊ စကေးနဲ ့ အထူးသဖြင ့ ် သမိုင ် း အကြောင ် းပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် ဓာတ ် ပုံရိုက ် နိုင ် တာတွေထဲက သမိုင ် းအဝင ် ဆုံး ကာလတစ ် ခုပါ ။ Barrack Obama ရဲ ့ ၂၀၁၃ ခု သမ ္ မတရာထူး အပ ် နှင ် းတဲ ့ ပွဲပါ ။ 
ဒီပုံကို အနီးကပ ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ပြောင ် းနေတဲ ့ အချိန ် ကို တကယ ် တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီ ရုပ ် မြင ် သံကြားကြီးတွေထဲမှာ 
ကလေးတွေနဲ ့ အတူ စောင ့ ် နေတဲ ့ Michelle ကို မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ အခု သမ ္ မတက လူစုကို နှုတ ် ဆက ် တယ ် ၊ သူ ့ သစ ္ စာပြုပြီး အခု လူတွေကို စကားပြောနေပါတယ ် ။ 
ဒီပုံမျိုး ဖန ် တီးတဲ ့ အခါ စိန ် ခေါ ် တဲ ့ ကဏ ္ ဍတွေ အများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
ဒီထူးခြားတဲ ့ ဓာတ ် ပုံအတွက ် ကျွန ် တော ် လေထဲက ပေ ၅၀ ကတ ် ကြေးခွ ပင ့ ် စက ် ထဲမှာ ရှိနေပြီး ဒယီးဒယိုင ် နဲ ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ အကူနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဝန ် ချိန ် ပြောင ် းတိုင ် း အလျားလိုက ် လိုင ် းဟာ ပြောင ် းပါတယ ် ။ 
တွေ ့ ရတဲ ့ ပုံတိုင ် းပါ ပြောင ် းတယ ် ၊ ဒီပုံမှာ ၁၈၀၀ လောက ် ရှိပြီး ရှပ ် တာကို နှိပ ် တိုင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် လုံးရဲ ့ ခြေထောက ် တွေကို နေရာမှာ တိပ ် ပတ ် ထားရတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီအလုပ ် လုပ ် ရင ် း ထူးခြားတဲ ့ အရာများစွာကို သိမြင ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် အရေးကြီးဆုံး နှစ ် ခုက စိတ ် ရှည ် ခြင ် းနဲ ့ မြင ် တတ ် ခြင ် းရဲ ့ စွမ ် းအားပါ ။ 
New York လို ့ မြို ့ တစ ် မြို ့ ကို အပေါ ် စီးကနေ ရိုက ် တဲ ့ အခါ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာက ကျွန ် တော ် တို ့ နေ ့ စဉ ် အတူနေသလိုမျိုးဖြစ ် တဲ ့ ကားတွေထဲက လူတွေဟာ ကားတွေထဲက လူတွေနဲ ့ မတူတော ့ တာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ဧရာမ ငါးအုပ ် တစ ် အုပ ် လိုခံစားရတယ ် ၊ ဒါက ပေါ ် ထွန ် းစ အပြုအမူ ပုံစံတစ ် ခုပါ ။ 
လူတွေ New York ရဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို သရုပ ် ဖော ် တဲ ့ အခါ ဒီဓာတ ် ပုံက ဒါကို တကယ ် စတင ် ဖမ ် းယူတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
လက ် ရာထဲကို ပိုအနီးကပ ် ပြီး ကြည ့ ် ရင ် ဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေ ရှိတာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
Times Square ဟာ ချောက ် ကြီးတစ ် ခု ဆိုတာ သင ် သဘောပေါက ် မိတယ ် ။ ဒါဟာ အရိပ ် နဲ ့ ဒါဟာ နေရောင ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဓာတ ် ပုံမှာ အချိန ် ကို ကျားကွက ် ချမယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ အရိပ ် ကျရာတိုင ် းမှာ ညဘက ် ဖြစ ် ပြီး နေရှိရာတိုင ် းဟာ တကယ ့ ် နေ ့ ဘက ် ပါ ။ 
အချိန ် ဆိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ခေါင ် းတွေ ပတ ် လည ် မှာ ဘယ ် တော ့ မှ ပတ ် ထားလို ့ မရနိုင ် တဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ အရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သိပ ် ထူးခြားတဲ ့ နည ် းတစ ် ခုမှာတော ့ ဒီဓာတ ် ပုတွေဟာ အချိန ် ပေါ ် မှာ မျက ် နှာတစ ် ခု စတပ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ သဘာဝဖြစ ် တည ် မှု အမြင ် ပိုင ် း ဒိဋ ္ ဌဖြစ ် ရပ ် သစ ် တစ ် ခုကို ပုံဖော ် ပါတယ ် ။ 
နေရာတစ ် ခုကို ၁၅ နာရီ အချိန ် ကုန ် ခံ ကြည ့ ် တဲ ့ အခါ သင ် (သို ့) ကျွန ် တော ် ဟာ ကင ် မရာနဲ ့ ကပ ် သွားကာ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ပြီး ထွက ် သွားလိုက ် တာထက ် အရာတွေကို အနည ် းငယ ် ခြားနားစွာ မြင ် ရမှာပါ ။ 
ဒါကတော ့ အကောင ် းဆုံး ဥပမာပါ ။ 
ဒါကို "" Sacré-Coeur Selfie "" လို ့ ခေါ ် တယ ် Sacré- Coeur ကိုတောင ် မကြည ့ ် ပဲ လူတွေကို ၁၅ နာရီကျော ် စောင ့ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို နောက ် ခံကားအဖြစ ် သုံးဖို ့ ပိုစိတ ် ဝင ် စားကြတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေ ကပ ် သွားပြီး ဓာတ ် ပုံရိုက ် ကာ နောက ် တော ့ ထွက ် သွားကြတယ ် ။ 
ဒါကို လုံးဝ ထူးခြားတဲ ့ ဥပမာတစ ် ခု အဖြစ ် ကျွန ် တော ် မြင ် မိတယ ် ။ လူ ့ အတွေ ့ အကြုံလို ့ ထင ် မိတာနဲ ့ အပြိုင ် လူ ့ အတွေ ့ အကြုံ ပြောင ် းလဲဖြစ ် ပေါ ် ခြင ် း အကြားက အားကောင ် းလှတဲ ့ အဆက ် အစပ ် မကျမှုပါ ။ 
မျှဝေခြင ် းရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုဟာ အတွေ ့ အကြုံသက ် သက ် ထက ် ရုတ ် တရက ် ပိုအရေးကြီးလာတာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးအရသိပ ် ထူးခြားတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ အသစ ် ဆုံးပုံပါ ။ ဒါက Tanzania က Serengeti National Park ပါ ။ 
ဒါက Seronera ရဲ ့ အလယ ် မှာ ရိုက ် ခဲ ့ တာပါ ။ ဒါက သီးသန ့ ် မြေ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ထွေပြားတဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် အစုံလင ် ဆုံးကို ရိုက ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပြီး အမြင ့ ် ဆုံး ပြောင ် းရွေ ့ တဲ ့ ကာလအတွင ် း အသေအချာကို သွားခဲ ့ တာပါ ။ 
ကံဆိုးချင ် တော ့ အဲဒီကို ရောက ် ရော အမြင ့ ် ဆုံး ပြောင ် းရွေ ့ တဲ ့ ကာလအတွင ် း မိုးခေါင ် နေပါလေရော ၊ ငါးပတ ် တာ မိုးခေါင ် မှုပါ ။ 
ဒီတော ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေအားလုံး ရေရှိရာသွားကြတာပေါ ့ ။ 
ဒီရေထွက ် ပေါက ် တစ ် ပေါက ် ကို တွေ ့ ပြီး အရာရာဟာ ဒီအတိုင ် း ပြုမူနေတယ ် ဆိုရင ် ထူးခြားတဲ ့ တစ ် ခုခုကို ရိုက ် ယူဖို ့ တကယ ့ ် အခွင ့ ် အလမ ် း ရလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ခံစားမိလိုက ် တယ ် ။ 
သုံးရက ် အချိန ် ကုန ် ခံ လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ၊ ရိုက ် တဲ ့ နေ ့ အတွင ် း ကိုယ ် ဒိဋ ္ ဌမြင ် လိုက ် ရတာအတွက ် ဘာမှ မပြင ် ဆင ် နိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
လေထဲက ၁၈ ပေအမြင ့ ် က အလုံပိတ ် စင ် ထဲမှာ ၂၆ နာရီဲကြာ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တွေ ့ မြင ် လိုက ် ရတာက မတွေးတတ ် အောင ် ကိုပါ ။ 
ပြောရရင ် သမ ္ မာကျမ ် းလာပဲ ။ 
၂၆ နာရီလုံးလုံး ဒီနိုင ် လိုစိတ ် ပြင ် းတဲ ့ မျိုးစိတ ် အားလုံး ရေလို ့ ခေါ ် တဲ ့ တစ ် ခု တည ် းသော အရင ် းအမြစ ် ကို မျှသောက ် ကြတယ ် ။ 
ဒီအလားတူ အရင ် းအမြစ ် အတွက ် ပဲ နောင ် နှစ ် ၅၀ အတွင ် းမှာ လူ ့ လောကမှာ စစ ် ပွဲရှိလာမယ ် လို ့ ဆိုကြတယ ် ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် တွေဟာ အချင ် းချင ် း ညည ် းတောင ် မညည ် းကြပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လူသားတွေ နားမလည ် တဲ ့ တစ ် ခုခုကို နားလည ် နေပုံရပါတယ ် ။ 
ဒီ ရေလို ့ ဆိုတဲ ့ အဖိုးတန ် ရင ် းမြစ ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး မျှဝေဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီပုံကို ဖန ် တီးတော ့ သဘောပေါက ် မိတာက Day to Night ဟာ တကယ ့ ် ရှုမြင ် နည ် း အသစ ် ပါ ၊ အချိန ် ကို ချုံ ့ ရင ် း ဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံအတွင ် းမှာ အာကာသ ကာလဖြစ ် စဉ ် ကြီးကို စူးစမ ် းခြင ် းပါ ။ 
ဓာတ ် ပုံပညာနှင ့ ် အတူ နည ် းပညာ ပြောင ် းလဲလာတော ့ ဓာတ ် ပုံတွေဟာ အချိန ် နဲ ့ မှတ ် မိမှုရဲ ့ ပိုနက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကို ဆက ် သွယ ် ဖိုသာမက လူမသိသေးတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေရဲ ့ ပုံပြင ် သစ ် တွေကို သီကုံးပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ္ ဘာအတွက ် ထာဝရ ပြတင ် းပေါက ် တစ ် ပေါက ် ဖန ် တီးရင ် းပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါက "" ပြုံးနေတာပါ "" တဲ ့ ။ အဲဒါလည ် းအတူတူပါပဲ ။ 
ဒါက "" ကြွက ် "" "" ကြောင ် "" ။ 
ဒီမှာကျွန ် တော ် တို ့ မှာရှိတဲ ့ ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ပါ ။ 
ဇာတ ် လမ ် းအစမှာ ဒါက ကောင ် တစ ် ကောင ် ပါ ။ ဟောဟိုက ဖြတ ် သွားဖြတ ် လာ တစ ် ယောက ် ခေါင ် းပေါ ် က မြင ် းမြီးဆံပင ် ပုံပါ ။ 
ဟောဒီမှာ ဇာတ ် လမ ် းဖြစ ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒါတွေက ဖြစ ် ပျက ် ချိန ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက ကောင ် မလေး ကက ် ဆက ် ဖွင ့ ် စက ် ထဲကို ထည ့ ် လိုက ် တဲ ့ ကက ် ဆက ် ခွေတစ ် ခွေပါ ။ 
ဒါကိုတော ့ သူမနေ ့ တိုင ် းဆောင ် ထားတယ ် ။ 
ဒါက ဂန ္ ထဝင ် လို ့ မဆိုနိုင ် ပါဘူး ။ သူမဟာ ဂီတသံတစ ် ခုခုကို တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ နှစ ် သက ် ရုံပါပဲ ။ 
သူမရဲ ့ ကိုယ ် ဟန ် ကိုကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ။ ထူးခြားလှပါတယ ် ။ 
သူမ ကတတ ် တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
အခု သူ ၊ ကောင ် လေးက ဒါတွေအားလုံးကို ခြုံငုံပြီး မှန ် းဆမိလိုက ် တာက "တကယ ် ပါပဲ ၊ ဘုရားရေ ၊ ငါ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေက ဘာတွေလဲဟ ။" 
(ရယ ် သံများ) နောက ် ပြီး သူပြောနိုင ် တာက "" အို ့ ဘုရားရေ "" ဒါမှမဟုတ ် လည ် း "" ငါနင ့ ် ကိုချစ ် တယ ် ။ "" "" ငါ အသံထွက ် ပြီးရယ ် နေတယ ် ဟေ ့ ။ 
"" ငါနင ့ ် ကို ဖက ် လိုက ် ချင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူ အဲဒီစိတ ် ကူးရလာတယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ သိပါတယ ် ။ 
သူမကိုပြောလိုက ် တာက "" နင ့ ် ပုံတူကို ကော ် ဖီခွက ် တစ ် ခွက ် ပေါ ် မှာ လက ် နဲ ့ ခြယ ် မှုန ် းချင ် လိုက ် တာ ။ "" (ရယ ် သံများ) ဒီအထဲကို ဂဏန ် းတစ ် ကောင ် ထည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ရေထပ ် ဖြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဆား ၇ မျိုးပေါ ့ ။ 
သူဆိုလိုတာက ကုန ် းခြောက ် ပေါ ် မှာရပ ် ဖို ့ ရုတ ် တရက ် သဘောပေါက ် လိုက ် တယ ် ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ သမုဒ ္ ဒရာမှာ ကုန ် းစွန ် းလေး ပဲလေ ။ 
သူပြောတာက "" မင ် းဟာရေသူမလေးပုံပေါက ် နေပေမဲ ့ ငြိမ ့ ် ညောင ် းတဲ ့ အကလို လမ ် းလျှောက ် တယ ် "" ပြီးတော ့ ကောင ် မလေးက "" ဘာပြောတယ ် ။ "" ကောင ် လေးကဖြေတာက ဟုတ ် တယ ် ၊ ငါသိတယ ် ၊ ငါသိတယ ် ။ 
ငါ ့ အထင ် ငါ ့ နှလုံးခုန ် သံဟာ မော ့ (စ ်) ကုဒ ် လိုပဲ မဆီလျော ် လှပါဘူးကွာ "" တဲ ့ ။ 
အနည ် းဆုံစတော ့ ဒါကဒီလိုဖြစ ် နေပုံမျိုးပါ ။ ငါက တစ ် ခါတစ ် လေမှာ 
တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းသား အားပေးသူ ပေါက ် စတစ ် ယောက ် လိုမျိုးပေါ ့ ။ ခွတီးခွကျတိတ ် ဆိတ ် မှုတွေနဲ ့ အင ် မတန ် ရိုးရှင ် းတဲ ့ စည ် းချက ် ကျတဲအစီအစဉ ် တွေကို ကြွေးကြော ် ဖို ့ အတွက ် လေ ။ 
လောလောဆယ ် မင ် းကိုပြောရင ် းနဲ ့ ငါဟာ တစ ် ကယ ့ ် ကောင ် လေးတစ ် ယောက ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
မျောက ် တစ ် ကောင ် ပါ ။ (ရယ ် သံများ) လိပ ် ပြာတစ ် ကောင ် ကို အနမ ် းတွေမှုတ ် ထုတ ် ပေးနေတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ငါအကြံပေးနေတာက မင ် းနဲ ့ ငါတွေ ့ သင ့ ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ပထမအနေနဲ ့ စောစောနဲ ့ များများပေါ ့ ။ 
ငါမင ် းမလာမချင ် းစောင ့ ် မှာပါ ။ မြင ် းမြီးဆံပင ် ပုံနဲ ့ ဖြစ ် ဖြစ ် မဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
အိုး မြင ် းမြီးပါပဲပါလား ။ 
ငါမင ် းကို ဒိအပြင ် ဘာပြောရမှန ် းမသိဘူး ။ 
ငါ ့ ဆီမှာ မင ် းငှားလို ့ ရတဲ ့ ခဲတံ တစ ် ချောင ် းတော ့ ရှိတယ ် ။ 
ဒါကို မင ် းဖုန ် းထဲထည ့ ် ထားလို ့ ရတာပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ကောင ် မလေးက တုတ ် တုတ ် မလှုပ ် ဘူး ။ ပြုံးလည ် းမပြုံး ၊ မျက ် မှောင ် လည ် းမကြုတ ် ပါဘူး ။ 
သူမပြောလိုက ် တာကတော ့ အားနာပါတယ ် ရှင ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ သိပါတယ ် ဗျာ ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် ရေးချပြဖို ့ မလိုပါဘူးနော ် ။ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပုံတစ ် ပုံဟာ စကားလုံး တစ ် ထောင ် ထက ် ကို ပိုပြီးတန ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာကို စကားနဲ ့ ပြောမယ ့ ် အစား ပုံတချို ့ ကို ပြသခြင ် းနဲ ့ စတင ် ချင ် ပါတယ ် ။ မကြာသေးခင ် တုန ် းက ရိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ပုံတွေပါ ။ 
ဒီလောက ် အကြာမှာ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ တင ် ပြမှုဟာ စကားလုံး ၆.၀၀၀ လောက ် တန ် နေပါပြီ ။ ဒီတော ့ ဒါကို ဒီမှာဘဲ ရပ ် လို ့ ရပါပြီ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ၊ ခင ် ဗျးတို ့ အခုလေးတင ် မြင ် လိုက ် ကြတဲ ့ ပုံတွေ အကြောင ် းကို နည ် းနည ် းလေး ရှင ် းပြဖို ့ တော ့ လိုမယ ် နဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ဓါတ ် ပုံဆရာ တစ ် ယောက ် အဖြစ ် အနုပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အဖြစ ် လုပ ် လိုတာက အနုပညာ နဲ ့ သိပ ္ ပံဆိုတဲ ့ ကမ ္ ဘာနှစ ် ခုကို ပေါင ် းစပ ် ပေးဖို ့ ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ရိုက ် ထားတာက ပေါက ် ကွဲနေတဲ ့ တစ ် ခဏမှာ ရိုက ် လိုက ် တဲ ့ ဆပ ် ပြာအမြုပ ် ရဲ ့ ပုံလား ဒီမှာ အခုခင ် ဗျားတို မြင ် နေရတဲ ့ ဟာ ဒါမှမဟုတ ် သေးနုပ ် တဲ ့ ဆီဆေးတွေရဲ ့ သေးငယ ် တဲ ့ဒါမှမဟုတ ် သိပ ် ကို ထူးဆန ် းပြီး နားလည ် မရအောင ် ပြုမူနေကြတဲ ့ အရည ် များလား ဒါမှမဟုတ ် ဗဟိုခွာအားရဲ ့ တွန ် းအားကြောင ့ ် ပေါ ် လာတဲ ့ ပုံလား ကျွန ် တော ် ဟာ ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ နယ ် ပယ ် နစ ် ခုကို အတူတူ ချိတ ် ဆက ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာပါ ။ 
အဲဒီ အရာနှစ ် ခုနှင ့ ် ပတ ် သက ် တဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတာက ၎ င ် းတို ့ နှစ ် ခုစလုံးဟာ အရာတစ ် ခုတည ် းကိုပဲ ကြည ့ ် နေကြခြင ် းပါပဲ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို တုံ ့ ပြန ် မှု သဘောပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် သူတို ့ ဟာ အဲဒါကို လုပ ် ပုံလုပ ် နည ် း မတူပါဘူး ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ သိပ ္ ပံပညာကို ဘက ် တစ ် ဘက ် မှ ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် သိပ ္ ပံပညာ ဆိုတာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ရှိတာတွေကို စနစ ် တစ ် ကျ ချဉ ် းကပ ် မှုပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အနုပညာကျတော ့ လုံးဝမတူတော ့ ပဲ ၎ င ် းရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ရှိတာကို လှုပ ် ရှားနေတဲ ့ စိတ ် ဖြင ့ ် ကြည ့ ် ရှုမှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကြိုးစားနေတာက အဲဒီလို မြင ် ကွင ် း နှစ ် ခုကို တစ ် ခုဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ပုံတွေက ကြည ့ ် ရှုသူရဲ ့ နှလုံးသားကိုရော ဦးနှောက ် ကိုပါ တစ ် စုံတစ ် ခု ပြပေးဖို ့ ကိုပါပဲ ။ 
အဲဒီ အကြောင ် းကို ပရိုဂျက ် သုံးခုကို အခြေခံပြီး ပြပေးပါရစေ ။ 
ပထမ တစ ် ခုက အသံကို မြင ် အောင ် လုပ ် ပေးမှုနဲ ့ ဆက ် စပ ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး သိကြသလို အသံဟာ လှိုင ် းပုံစံနဲ ့ ရွေ ့ ရှားတာပါ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ စပီကာ ရှိတယ ် ဆိုရင ် တကယ ် တော ့ စပီကာ ဆိုတာဟာ အသံရဲ ့ အချက ် ပေးမှုကို ယူလိုက ် ကာ တုန ် ခါမှု အဖြစ ် ကို ပြောင ် းလဲပေးလိုက ် တာပါ တဖန ် အဲဒါကို လေမှတစ ် ဆင ့ ် နားဆီကို ရောက ် အောင ် ပို ့ လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နားမှာ ကြားလာရခြင ် းဖြစ ် ပြီး အဲဒါကို ထပ ် ပြိးတော ့ အသံရဲ ့ အချက ် ပေးမှုအဖြစ ် ပြောင ် းလဲ ပေးလိုက ် ပြန ် တာပါပဲ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားလာခဲ ့ တာက အဲဒီလို အသံလှိုင ် းတွေကို မြင ် ရအောင ် ဘယ ် လို လုပ ် ပေးနိုင ် မလဲ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီလို စမ ် းသပ ် မှုကို ကြံဆလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ စပီကာ တစ ် ခုကို ယူလိုက ် တယ ် ၊ ပလပ ် စတစ ် အပါးလေးကို အဲဒီ စပီကာရဲ ့ အပေါ ် မှာ တင ် လိုက ် ပါတယ ် အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ရောင ် စုံ ဓါတ ် ဆားပွင ့ ် တွေကို စပီကာရဲ ့ အပေါ ် မှာ ထည ့ ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် က အဲဒီစပီကာမှ တစ ် ဆင ့ ် အသံကို ဖွင ့ ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် အသံဟာ ခုနကဓါတ ် ဆားပွင ် တွေကို အပေါ ် အောက ် လှုပ ် ခါစေပါမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အဲဒါဟာ မျက ် တောင ် တစ ် ခတ ် ကာလ အတွင ် းမှာ ဖြစ ် ပျက ် တာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ LG နဲ ့ အတူ အဲဒီလို လှုပ ် ခါမှုကို တစ ် စက ္ ကန ့ ် မှာ ပုံ ၃.၀၀၀ ကို ရိုက ် ကူးနိုင ် စွမ ် း ရှိတဲ ့ ကင ် မရာနဲ ့ ရိုက ် ကူးယူခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ဘာနဲ ့ တူတယ ် ဆိုတာကို အခု ပြပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
(ဂီတ: Massive Attack အဖွဲ ့ ရဲ ့ "" Teardrop "" တေး) (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
အတော ် လေးကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ ကောင ် းတာကို ကျွန ် တော ် သဘောတူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ရယ ် စရာကောင ် းတဲ ့ အဖြစ ် ကိုပြောပြရဦးမယ ် ။ 
ဒါကို လုပ ် ကိုင ် နေစဉ ် ကျွန ် တော ် ဟာ အခန ် းထဲမှာကို နေလောင ် မိပါတယ ် လော ့ အိန ် းဂျလီးစ ် မြို ့ မှာ အဲဒီပုံတွေကို ရိုက ် နေတုန ် းကပါ ။ 
အခုအချိန ် မှာတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ လော ့ အိန ် းဂျလီးစ ် မြို ့ မှာ ဘယ ် ပင ် လယ ် ကမ ် းခြေမှာ မဆို နေလောင ် နိုင ် ပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ကျတော ့ အခန ် းထဲမှာနေထိုင ် ရင ် းနဲ ့ လောင ် လာတာပါ ဖြစ ် ပုံက ဒီလိုလေ ။ ခင ် ဗျားဟာ တစ ် စက ္ ကန ့ ် ကို ပုံ ၃.၀၀၀ နှုန ် းနဲ ့ ရိုက ် နေရင ် ခင ် ဗျားဟာ အလင ် းရောင ် အများကြီး ၊ အရမ ် းကိုများတဲ ့ အလင ် းရောင ် ကို လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စပီကာကို ခုနက ပြောခဲ ့ သလို စီမံလိုက ် ပါတယ ် အဲဒီနောက ် မှာ အဲဒီဖက ် ကို မျက ် နှာမူထားတဲ ့ ကင ် မရာ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ပြီးတော ့ စပီကာဖက ် ကို ထိုးပေးထားတဲ ့ အလင ် းရောင ် က အများကြီးပဲ ။ ကျွန ် တော ် က စပီကာကို လိုသလို ထားပေးတယ ် ။ သေးနုပ ် တဲ ့ ဓါတ ် ဆားပွင ့ ် တွေကို စပီကာ အပေါ ် မှာ တင ် ပေးတယ ် အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ထပ ် တလဲလဲ အကြိမ ် ပေါင ် းများစွာ လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ နေ ့ လယ ် လောက ် ကျမှ ကျွန ် တော ် သိနားလည ် လိုက ် တာက ကျွန ် တော ့ ် မျက ် နှာဟာ လုံးဝကို နီရဲနေခဲ ့ တယ ် စပီကာဆီကို ထိုးပေးထားတဲ ့ အလင ် းရောင ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
အဲဒီ ဖြစ ် ရပ ် ထဲမျာ နောက ် တစ ် ခု ရယ ် စရာ ကောင ် းလိုက ် သေးတာက အလင ် းရောင ် ဟာ ညာဖက ် ကနေပြီးတော ့ သာ လာနေခဲ ့ တာ ၊ အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ့ ် မျက ် နှာ ညာဖက ် ဟာ လုံးဝကို နီနေခဲ ့ ပါတယ ် ကျွန ် တော ် ဟာ Phantom of the Opera ထဲက အတိုင ် းပါပဲ ၊ တပတ ် လုံး အဲဒီလို မျက ် နှာ နီရဲရဲနဲ ့ နေခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ နောက ် ပရိုဂျက ် တစ ် ခုဆီကို ဦးလှည ့ ် လိုပါတယ ် ။ အဲဒီထဲမှာ ပါဝင ် ကြတဲ ့ အရာတွေဟာ ခုနကလောက ် အန ္ တရာယ ် မများပါဘူး ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ထဲမှာ ဖဲရိုအရည ် ဆိုတာကို ကြားဘူးခဲ ့ သူ ရှိလား ။ 
အော ် ဟုတ ် လား ၊ တချို ့ တို ့ ဆီမှာ ရှိတယ ် တဲ ့ ။ သိပ ် ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီလိုဆို ဒီအပိုင ် းကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကျော ် လိုက ် ရမလား ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒီ ဖဲရိုအရည ် တွေ ပြုမူပုံဟာ သိပ ် ကို ဆန ် းပါတယ ် ။ 
အပြင ် ပမ ် းအားဖြင ့ ် အဲဒါဟာ လုံးဝ မည ် းနက ် နေတဲ ့ အရည ် ပါ ။ 
ဆီလို အနေအထားပါ ။ 
၎ င ် းထဲမှာ သေးနုပ ် တဲ ့ သတ ္ ထုစလေးတွေ ရှိပါတယ ် ၎ င ် းတို ့ ကြောင ့ ် အဲဒီအရည ် ဟာ သံလိုက ် ကို ခံစားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ အဲဒီလို အရည ် ကို သံလိုက ် စက ် ကွင ် းထဲကို ထည ့ ် လိုက ် ရင ် ၎ င ် းရဲ ့ အသွင ် အပြင ် ဟာ ပြောင ် းလဲလာပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပေးဖို ့ ဟိုဖက ် မှာ စီစဉ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ကင ် မရာဟာ ဒီပန ် းကန ် ဖက ် ကို မျက ် နှာမူထားပါတယ ် အဲဒီ ပန ် းကန ် ရဲ ့ အောက ် ဖက ် မှာကျတော ့ သံလိုက ် ရှိပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ခုနက ပြောပြခဲ ့ တဲ ့ အရည ် နည ် းနည ် းလေးကို အဲဒီကို ထည ့ ် ပေးပါမယ ် ။ 
ဒီတစ ် ခုလုံးကို ညာဖက ် ကို မသိမသာ ရွှေ ့ လိုက ် မယ ် ပြီးတော ့ ဆုံချက ် ကို နည ် းနည ် းလေး ညှိပေးမယ ် ။ သိပ ် ကောင ် း ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး မြင ် နိုင ် ကြသလို ဖဲရိုအရည ် ဟာ စုစည ် းလျက ် ဆူးချွန ် ပုံစံမျိုးနဲ ့ ထိုးထွက ် နေပါတယ ် ။ 
အဲဒါကတော ့ အရည ် ထဲက အပိုင ် းအစလေး တစ ် ခုချင ် းစီရဲ ့ ဆွဲဆောင ် မှု နဲ ့ ကန ် ထုတ ် မှု အားတွေကြောင ့ ် ပါ ။ 
အခု ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် လာရတာဟာ အတော ် ကလေး စိတ ် ဝင ် စားစရာပါပဲ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီထဲကို ရေဆေးကို နည ် းနည ် းလေး ထည ့ ် ပေးပါဦးမယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ သာမန ် ရေဆးတွေပါ ။ ပုံဆွဲဖို ့ ခင ် ဗျားတို ့ သုံးကြတာမျိုးပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကတော ့ ဆေးထိုးအပ ် သုံးပြီး ပုံဆွဲမှာ မဟုတ ် ပေမဲ ့ ရလာတဲ ့ ရလဒ ် ကတော ့ အတူတူပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ အခု ဘယ ် လို ဖြစ ် လာသလဲဆိုတော ့ ရေဆေးက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စနစ ် ထဲကို စီးဝင ် လာရာတွင ် အဲဒီ ရေဆေးဟာ ဖဲရိုအရည ် တွေနဲ ့ မရောနှောနိုင ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါက ဖဲရိုအရည ် ကိုယ ် တိုင ် ကိုက ရေနဲ ့ မရောစပ ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
၎ င ် းဟာ ရေနဲ ့ ရောနှောမှု မရှိုနိုင ် လို ့ ဖြစ ် ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီ တစ ် ချိန ် တည ် းဟာ ၎ င ် းဟာ သံလိုက ် အထက ် မှာ အခြေအနေကိုတော ့ ထိန ် းထားချင ် ပါတယ ် အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ဒီလို အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် မြောင ် းလိုင ် းတွေ နဲ ့ သေးငယ ် တဲ ့ အိုင ် တွေကို ရေဆေးဖြင ့ ် ရေးချယ ် ထားတာကို မြင ် နေရပါတယ ် ။ 
အဲဒါကတော ့ ဒုတိယမြောက ် ပရိုဂျက ် ပဲ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ နောက ် ဆုံး ပရိုဂျက ် ဆီကို သွားကြရအောင ် အဲဒီမှာပါဝင ် တာက စကော ့ လန ် ရဲ ့ နာမည ် ကြီး အမျိုးသား ယမကာပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဟောဒီပုံကို ၊ ပြီးတော ့ ဒီပုံကို ဝီစကီကို အသုံးပြုပြီး ရယူခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုပြောလိုက ် လို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး ရယူနိုင ် ခဲ ့ တာလဲလို ့ မေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီလူ ဝီစကီ ပုလင ် းဝက ် လောက ် ကို သောက ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ စိတ ် ချောက ် ချားနေတုန ် း အာရုံထဲ ပေါ ် လာတာတွေကို စက ္ ကူပေါ ် ကို ရေးဆွဲလိုက ် တာများလား ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ခုနက ပုံတွေကို ရိုက ် နေစဉ ် လုံးဝကို သတိရလျက ် ရှိနေခဲ ့ တာကို အာမခံနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြသလို ဝီစကီထဲမှာ အရက ် ပျံ (၄၀) ရာခိုင ် နှုန ် း ပါရှိပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အရက ် ပျံနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ အရည ် အချင ် း အချို ့ ဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းလှပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကလည ် း ခုနက ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောမိခဲ ့ ကြတဲ ့ အရည ် အချင ် းတွေကို အရင ် တုန ် းက ခံစားချင ် ခံစားခဲ ့ ဘူးကြမှာပါ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် အခု ပြောပြချင ် တာက ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အရည ် အချင ် းတွေကိုပါ ခုနကဟာမျိုးကို မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် က ပုလင ် းကို ဖွင ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ အရက ် ပျံ မော ် လီကြူးတွေဟာ လေထဲကို ပျံ ့ နှံ ့ လာကြပါမယ ် အရက ် ပျံဟာ သိပ ် ကိုပေါ ့ ပါးပြီး လျင ် မြန ် စွာ ရွေ ့ ရှားနိုင ် လို ့ ပါ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အရက ် ပျံဟာ သိပ ် ကို မီးလောင ် လွယ ် တဲ ့ အရာပါ ။ 
အဲဒါကို ဒီမှာကို လက ် တွေ ့ လုပ ် ပြပါရစေ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ဖန ် ပုလင ် းကြီးပါ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ အထဲမှာ ဘာမှ မရှိပါဘူး ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီထဲကို အောင ် စီဂျင ် ကို မှုတ ် သွင ် းပါမယ ် အဲဒီနောက ် မှာဝီစကီကိုလည ် း 
အနည ် းငယ ် ထည ့ ် ပေးဦးမယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စက ္ ကန ့ ် အနည ် းငယ ် ကြာ စောင ့ ် ပါမယ ် ။ မော ် လီကြူးတွေ ပုလင ် းထဲမှာ ပျံ ့ နှံ ့ လာဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ဒါကို မီးရှိုကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒီမှာ ဖြစ ် ပျက ် တာတွေက အဲဒါအားလုံးပါပဲ ။ 
သိပ ် ကို မြန ် လှပါတယ ် ၊ သိပ ် အထင ် ကြီးစရာ မဟုတ ် သလိုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တောဟာအဲဒါကို နောက ် တစ ် ကြိမ ် ထပ ် ပြီး လုပ ် ပြလို ရပါသေးတယ ် ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ ဝီစကီကို လုံး၀ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ စွာ ဖြုန ် းမှု ဖြစ ် တယ ် အဒါ ့ အစား ၎ င ် းကို သောက ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက တချို ့ တို ့ က ဆိုကြပါမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ခုနက ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တာကို အနှေးရုပ ် ရှင ် ပြပါရစေ လုံးဝကို မှောင ် နေတဲ ့ အခန ် းထဲမှာ ပြဖို ့ လိုပါတယ ် ခုနက ကျွန ် တော ် လုပ ် ပြခဲ ့ တာကိုပဲ ခင ် ဗျားတို ့ ပြန ် မြင ် ကြရမှာပါ ။ 
အဲဒီတော ့ ဖြစ ် လာခဲ ့ တာက မီးလျှံဟာ ဖန ် ပုလင ် းထဲကို ထိပ ် မှအောက ် အထိကို ကျဆင ် းသွားစဉ ် လေထဲမှာ ရှိနေခဲ ့ ကြတဲ ့ မော ် လီကြူးတွေကို မီးရှိုပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ ၎ င ် းတို ့ နဲ ့ အတူ အရက ် ပျံလည ် း မီးလောင ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အစပိုင ် းမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် လိုက ် ရတဲ ့ ပုံတွေဟာ တကယ ် တော ့ အဲဒါတွေဟာ အချိန ် ပိုင ် းအရ ရပ ် ပစ ် ခံလိုက ် ရတဲ ့ မီးလျှံပါပဲ ပုလင ် း တစ ် လျှောက ် သွားနေတဲ ့ ပုံပါ ။ ပြီးတော ့ အဲဒီလို ပုံကိုယူပြီး စိတ ် ကူးဖြင ့ ် ၁၈၀ ဒီဂရီ လှည ့ ် ပေးလိုက ် ရင ် ဒီလိုပုံကို ရလာမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဟိုဖက ် က ပုံတွေ ရရှိခဲ ့ တာက အဲဒီလိုနည ် းနဲ ့ ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပရိုဂျက ် သုံးခုကို ပြခဲ ့ ပါတယ ် ဒါနဲ ့ ဒါတွေဟာ ကောင ် းတာ ဘာများ ရှိပါသလဲ ဆိုပြီး ခင ် ဗျားတို ့ မေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါတွေရဲ ့ နောက ် ကွယ ် အတွေးအခေါ ် က ဘာများလဲ? 
အဲဒါဟာ ဝီစကီကို အလကား ဖြုန ် းမှုများလား ။ 
ထူးဆန ် းတဲ ့ အရာတွေကို ပြလိုတာများလား ။ 
ခုနက ပရိုဂျက ် သုံးခစလုံးတို ့ ဟာ သိပ ် ကို ရိုးရှင ် းနေတဲ ့ သိပ ္ ပံပညာဆိုင ် ရာ အချင ် းအရာတွေကို အခြေခံထားပါတယ ် ၊ သံလိုက ် ဓါတ ် ၊ အသံလှိုင ် းများ ဒါမှမဟုတ ် ဒီကိစ ္ စထဲမှာဆိုရင ် ၊ အရာဝတထ ္ ထု တစ ် ခုရဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း လက ္ ခဏာ တစ ် ခုကို သုံးထားတယ ် တကယ ် တမ ် းတော ့ ကျွန ် တော ် ကြိုးစားနေတာက အဲဒီလို အချင ် းအရာတွေကို အသုံးပြုပြီး အဲဒါတွေကို ကဗျာဆန ် ပြီး ဘယ ် သူတွေ + မှ မမြင ် ဘူးတဲ ့ ပုံစံမျိုးဖြင ့ ် ပြသပေးလိုတာပါ အဲဒီလိုနည ် းနဲ ့ ဒါတွေကို ကြည ့ ် ရှုကြသူတို ့ ကို ခဏလေး ရပ ် လိုက ် ကြပါ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ တစ ် ချိန ် လုံး ဝန ် းရံလျက ် ပြီး ရှိနေတဲ ့ အလှတရားကို စောင ့ ် မျှော ် ကြည ့ ် လာကြဖို ့ အတွက ် ပါပဲ ။ 
သိပ ် ကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် တော ့ နာမည ် ကတော ့ တေလာဝင ် လ ် ဆန ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ အသက ် ၁၇ နှစ ် ရှိပါပြီ ။ အဏုမြူ ရူပဗေဒပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ပါ ။ ယုံဖို ့ တော ့ နည ် းနည ် းခက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တကယ ် ပြောနေတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် သက ် သေပြု တင ် ပြချင ် တာကတော ့ နျူကလီးယားဖျူးရှင ် း (အဏုမြူပေါင ် းစပ ် ခြင ် း) ဟာ တီ ဘွန ် းပစ ် ကန ် စ ် ပြောခဲ ့ ဖူးတဲ ့ တံတားကနေတစ ် ဆင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဖြတ ် သန ် းရောက ် ရှိနိုင ် မယ ့ ် နေရာပဲဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ အဏုမြူပေါင ် းစပ ် ခြင ် း ဟာ ကျွန ် ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စွမ ် းအင ် အနာဂတ ် ပါ ။ 
ဒုတိယ အချက ် အနေနဲ ့ ကလေးတွေဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ပြောင ် းလဲစေနိုင ် တယ ် ဆိုတာကိုပါ တင ် ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူကြီးမင ် းတို ့ က မေးကောင ် းမေးပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ (လက ် ခုပ ် သံများ) မေးကောင ် းမေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ တို ့ တွေရဲ ့ စွမ ် းအင ် အနာဂတ ် ကို မင ် းကဘယ ် လိုလုပ ် သိမှာလဲလို ့ ပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ။ ကျွန ် တော ် အဏုမြူဓာတ ် ပြုစက ် တစ ် ခုကို တည ် ဆောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် ၁၄ နှစ ် သားတုန ် းကပါ ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ့ ် အဏုမြူဓာတ ် ပြုစက ် ရဲ ့ အတွင ် းပိုင ် းကိုမြင ် ရတာပါ ။ 
ဒီစီမံကိန ် းကို စတင ် တည ် ဆောက ် ခဲ ့ တာကတော ့ ကျွ ် နတော ် ၁၂ နှစ ် ၊ ၁၃ နှစ ် သားလောက ် ကပါ ။ 
ကျွန ် တော ် က ကြယ ် တစ ် လုံး ဖန ် တီးချင ် တယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုလူကြီးမင ် းတို ့ က ပြောကောင ် းပြောနေပါလိမ ့ ် မယ ် အဏုမြူပေါင ် းစပ ် ခြင ် း ဆိုတာမျိုးမရှိပါဘူး ၊ 
ပေါင ် းစပ ် စွမ ် းအင ် နဲ ့ လည ် ပတ ် တဲ ့ အဏုမြူဓာတ ် အား ထုတ ် စက ် ရုံတစ ် ခုမှ မမြင ် ဖူးပါဘူး ၊ 
အမှန ် က ဒီပစ ္ စည ် းက ကွဲတောင ် ကွဲထွက ် မသွားပါဘူး 
ကျွန ် တော ် သွင ် းလိုက ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် ထက ် လည ် း ပိုထုတ ် မပေးပါဘူး ၊ သို ့ တိုင ် အောင ် သည ် ပစ ္ စည ် းလေးက တော ် တော ် လန ် းတဲ ့ ပစ ္ စည ် းလေးပါ ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကားဂိုဒေါင ် မှာ တည ် ဆောက ် ခဲ ့ တာပါ ။ အခုတော ့ ရီနိုမှာရှိတဲ ့ နီဗားဒါးတက ္ ကသိုလ ် က ရူပဗေဒဌာနမှာ ရောက ် နေပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါလေးက ဒူတီးရီးယန ် ဒြပ ် စင ် ကိုဖိနှိပ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ ဒူတီးရီးယန ် ဒြပ ် စင ် ဆိုတာ နျူထရွန ် တစ ် လုံးအပိုပါတဲ ့ ဟိုက ် ဒရိုဂျင ် ကိုပြောတာပါ ။ 
ဒါဟာ နေအတွင ် းက ပရိုတွန ် ကွင ် းဆက ် ရဲ ့ ဓာတ ် ပြုမှုဖြစ ် စဉ ် နဲ ့ အလားတူပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို အားအရမ ် းပြင ် းပြင ် းနဲ ့ ဖိလိုက ် တော ့ ဟိုက ် ဒရိုဂျင ် တွေ ပေါင ် းစပ ် သွားတာပေါ ့ ။ ဒီဖြစ ် စဉ ် မှာ ဘေးထွက ် ပစ ္ စည ် းတွေ ထွက ် လာပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် က ဘေးထွက ် ပစ ္ စည ် းကို အသုံးဝင ် အောင ် လုပ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် က ကျွန ် တော ် “အင ် တယ ် လ ် အပြည ် ပြည ် ဆိုင ် ရာ သိပ ္ ပံနှင ့ ် အင ် ဂျင ် နီယာပွဲတော ် ” ဆုကိုရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြည ် တွင ် းလုံခြုံရေးဌာနမှာ ရှိတဲ ့ ထောက ် လှမ ် းရေးစက ် တွေကို အစားထိုးလိုက ် တဲ ့ အဏုမြူထောက ် လှမ ် းရေးစက ် detector ကိုဖန ် တီးတည ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒေါ ် လာရာဂဏန ် းပဲ ကုန ် ကျပေမယ ့ ် ဒေါ ် လာသိန ် းချီကုန ် တဲ ့ ထောက ် လှမ ် းရေး စက ် တွေထက ် အာရုံခံထောက ် လှမ ် းမှု သာလွန ် တဲ ့ စနစ ် ကိုတီထွင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကားဂိုဒေါင ် ထဲမှာ ဆောက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဆေးပညာဆိုင ် ရာ အိုင ် ဆိုတုပ ် စ ် တွေ ထုတ ် လုပ ် ပေးတဲ ့ စနစ ် ကိုလည ် း တည ် ဆောက ် ဖန ် တီးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒေါ ် လာသန ် းပေါင ် းများစွာ လိုအပ ် တဲ ့ စနစ ် တွေအစား အရမ ် းကိုနည ် းပါးတဲ ့ ငွေကြေးပမာဏနဲ ့ ဒီအိုင ် ဆိုတုပ ် စ ် တွေ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် မယ ့ ် ကိရိယာကို တီထွင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
နောက ် ဘက ် မှာ မြင ် နေရတာကတော ့ ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အဏုမြူပေါင ် းစပ ် ဓာတ ် ပြုစက ် (fusion reactor) ပါ ။ 
ဒါကတော ့ အဲဒီစက ် ရဲ ့ ထိန ် းချုပ ် ရေးပိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် ရောက ် နေတာပါ ။ 
စကားမစပ ် ဂိုဒေါင ် ထဲမှာ ကိတ ် ဝါ (တစ ် ပိုင ် းသန ့ ် စင ် ပြီးယူရေနီယမ ် ရိုင ် း) လည ် းထုတ ် ပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ် ် ရဲ ့ အဏုမြူပေါင ် းစပ ် ဓာတ ် ပြုစက ် က အီရန ် တွေရဲ ့ ဟာလောက ် ကို အဆင ့ ် မြင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအချက ် ကို သိပ ် တော ့ ဝန ် မခံချင ် သလိုပါပဲ ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ် ဆွစ ် ဇာလန ် နိုင ် ငံ ဂျနီဗာမြို ့ က ကမ ္ ဘာမှာ ထင ် ရှားလှတဲ ့ အမှုန ် ရူပဗေဒ (အမြင ့ ် စွမ ် းအင ် ရူပဗေဒ) ဓာတ ် ခွဲခန ် း CERN မှာပါ ။ 
ဒါကတော ့ သမ ္ မတ အိုဘားမားနဲ ့ အတူ ကျွန ် တော ် ကို တွေ ့ ရတာပါ ။ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ပြည ် တွင ် းလုံခြံုရေးဌာန သုတေသနလုပ ် ငန ် းကို တင ် ပြနေတုန ် းမှာပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အဏုမြူသုတေသနလုပ ် လာတဲ ့ ၇ နှစ ် ကာလအတွင ် းမှာ ကားဂိုဒေါင ် ထဲမှ ကြယ ် တစ ် လုံး “အိုးအတွင ် းမှ ကြယ ် တစ ် လုံး ” ဖန ် တီးချင ် တဲ ့ အိမ ် မက ် နဲ ့ စတင ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ သမ ္ မတကြီးကို တွေ ့ ဖြစ ် ရင ် း ကမ ္ ဘာကြီးကိုပြောင ် းလဲနိုင ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တဲ ့ အရာတွေ တီထွင ် ဖြစ ် သွားပါတယ ် ။ အခြားသော ကလေးတွေလည ် း ဒီလိုလုပ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အကြောင ် းကိစ ္ စတွေကို မေ ့ တာ ပျော ် စရာပါ ။ 
ဟိုတစ ် နေ ့ က အမေ ့ ကို သွားတွေ ့ တော ့ သူက ကျွန ် တော ် လုံးဝမေ ့ သွားပြီဖြစ ် တဲ ့ ဒီဇာတ ် လမ ် း ပြောပြတယ ် ။ အတူတူ ကားမောင ် းနေတုန ် း သူမက ကားကို ဘေးဆွဲရပ ် လိုက ် ကာ သူမ ကားထဲက မထွက ် ခဲ ့ ခင ် မှာ ကျွန ် တော ့ ကို ပေးထွက ် ဖို ့ ကားဘေးကို သွားတယ ် ။ ကျွန ် တော ် က ကားထဲက ထွက ် ပြီးပြီဆိုတော ့ သေချင ် ယောင ် ဆောင ် လိုက ် တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဘာလို ့ ဆို သေရင ် ဒီလိုကိုး ။ (ရယ ် သံများ) 
မှတ ် မိတာက ဒါဟာ ပျင ် းတိုင ် း သို ့ မဟုတ ် စိတ ် ပျက ် တဲ ့ အခါတိုင ် း ကိုယ ့ ် ဘာသာ ဖျော ် ဖြေဖို ့ ကိုယ ် တိုင ် ကစားနည ် းပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ငြိမ ် နေတာပဲလေ ။ (ရယ ် သံများ) 
သတင ် းတွေ အဆမတန ် များတဲ ့ ခေတ ် မှာ နေတာလို ့ ပြောကြတယ ် မို ့ လား ။ 
ဒီအကြောင ် း မသိပေမဲ ့ ကြော ် ငြာ အီးမေးလ ် တွေ မတရားကြီးရတာတော ့ သိတယ ် ။ 
စူပါမားကက ် လုပ ် ငန ် းထံမှ ကြော ် ငြာ အီးမေးလ ် ရတယ ် ။ အဓိကအားဖြင ့ ် ဥပဒေတွေကြောင ့ ် အမည ် မဖော ် ပဲ ပြောရမှာမို ့ လို ့ ဒါကို "" SafeMart "" လို ့ ခေါ ် ပါ ့ မယ ် ။ (ရယ ် သံများ) သူတို ့ ဆီက အီးမေးလ ် တစ ် စောင ် ရ ၊ တယ ် ၊ ပြောထားတာက ဒီလိုပါ ။ "သုံးပတ ် အတွင ် းမှာ SafeMart ဟာ King 's Cross မှာဖွင ့ ် မယ ် ။" 
ဒါကို သဘောမကျတဲ ့ အကြောင ် းက ကျွန ် တော ် ဒါကို လက ် မှတ ် ထိုး စာရင ် းသွင ် းတာကို သတိမရတာအပြင ် ဆိုင ် တစ ် ဆိုင ် ဖွင ့ ် တာကို ကျွန ် တော ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမယ ် လို ့ သူတို ့ ထင ် နေပုံရတာကိုလည ် း သဘောမကျလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် တာက အီးမေးလ ် အောက ် ဖက ် ကို ဆင ် းသွားပြီး "" စာရင ် းမှဖျက ် "" ကို နှိပ ် တယ ် ။ အဲဒါ ပြီးသွားပြီလို ့ ထင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ပတ ် ကြာတော ့ နောက ် တစ ် စောင ် မှာ "" နှစ ် ပတ ် အတွင ် း SafeMart King 's Cross မှာဖွင ့ ် မယ ် ။ "" သိသာတာက ခလုတ ် ပြင ် းပြင ် း မနှိပ ် မိ ဘူးလို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ထပ ် နှိပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကြည ့ ် စမ ် း ၊ တစ ် ပတ ် ကုန ် သွားတယ ် ၊ မှန ် းကြည ့ ် ဗျာ ။ "တစ ် ပတ ် အတွင ် း SafeMart King 's Cross မှာဖွင ့ ် မယ ် ။" 
ပြဿနာက ဒီမှာပါ ။ အင ် တာနက ် က ကျွန ် ုပ ် တို ့ အရာတိုင ် းဆီ သွားခွင ့ ် ပေးကာ အရာတိုင ် းလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီ ရောက ် လာတယ ် လေ ။ 
ဒီကမ ္ ဘာမှာ အစစ ် အမှန ် အရေးပါတာတွေနဲ ့ ဘဝရဲ ့ အသေးအဖွဲတွေကြားမှာ ခွဲခြားဖို ့ အတော ် ခက ် ပါတယ ် ။ စူပါမားကက ် ဆိုင ် ခွဲတွေနဲ ့ Candy Crush Saga အကြောင ် း အီးမေးတွေမရှိပဲနဲ ့ လေ ။ 
အတော ် စိတ ် အနှောက ် အယှက ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ တွေးမိတာက ကောင ် းပြီ ၊ ပျစ ် ပျစ ် နှစ ် နှစ ် အီးမေးတစ ် စောင ် ရေးမလို ့ ပါ ။ ကောင ် းကောင ် းလုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါနဲ ့ တွေးမိတာက နိုး ၊ ကစားနည ် းတစ ် ခု ရှာမယ ် ၊ 
ဒါနဲ ့ ပြန ် စာရေးလိုက ် တယ ် ။ "ကျုပ ် မစောင ့ ် နိုင ် တော ့ ဘူး ဗျို ့ ။" 
(ရယ ် သံများ) "ကျုပ ် ဆီက ဘာလိုတာလဲ ၊" 
သူတို ့ ပြန ် ရေးတယ ် ၊ Dan ဆိုတဲ ့ ငနဲက "" James မင ် းရဲ ့ မေးခွန ် းအတွက ် အဖော ် ရဲ ့ အကူအညီကို တောင ် းထားတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အကူအညီ လိုတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က "" အစီအစဉ ် က ဘာလဲ ၊ Dan "" 
မီးပန ် းတွေ ၊ ပူဖောင ် း အိမ ် လေးတွေ တော ့ တွေးနေတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) "" ဆိုလိုတာကို သိပ ် နားမလည ် ဘူး ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် တော ် က "" ဖွင ့ ် မှာကို အင ် မတန ် စိတ ် လှုပ ် ရှားနေတာဗျ ။ "" (ရယ ် သံများ) "ပူဖောင ် း အိမ ် ကို ကြိုမှာချင ် လား ၊ ငါလုပ ် ရမလား ။" 
သူက "" ခင ် ဗျား နားလည ် မှုလွဲနေတာ ထင ် တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) "ဆိုင ် သစ ် ဖွင ့ ် တော ့ မယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဘာပွဲမှ မစီစဉ ် ပါဘူး ။" 
ကျွန ် တော ် က "" ဒါပေမဲ ့ သုံးပတ ် မတိုင ် ခင ် ၊ နှစ ် ပတ ် မတိုင ် ခင ် အီးမေလ ် းတွေကရော ၊ 
စိတ ် လှုပ ် ရှားလာတယ ် ကွာ ။ "" (ရယ ် သံများ) "စိတ ် ပျက ် သွားတာ စိတ ် မကောင ် းဘူး ။" (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် တော ် က "" မပူပါနဲ ့ ကွာ ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် တစ ် ခုခု လုပ ် ကြတာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ပူဖောင ် းအိမ ် ရဲ ့ စရံငွေက ပြန ် မအမ ် းဘူးနော ် ။ "" (ရယ ် သံများ) "ဒါကို မသုံးရင ် ပေါင ် တစ ် ရာလောက ် တော ့ ကုန ် ပြီ ၊ Dan ။" (ရယ ် သံများ) 
သူက "" Mr. Veitch ခင ် ဗျား မှာထားတာ အတွက ် ကျွန ် တော ် တာဝန ် မယူဘူးနော ် ။ ကျွန ် တော ် က "" ဘယ ် သူ ဘာလုပ ် တာ ဝင ် မပါပဲ နေရအောင ် ။ 
အရေးကြီးဆုံးက ဒီမှာ ခင ် ဗျားနဲ ့ ကျုပ ် အတူတူပဲလေ ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) "မေးခွန ် း ၊ ခင ် ဗျားတို ့ လူတွေကို ဖိနပ ် ချွတ ် ဖို ့ အဲဒီမှာ အသေချာ ရှိမလား ။" (ရယ ် သံများ) 
အမှန ် ပြောမယ ် ၊ ဒီနောက ် ကျွန ် တော ် နဲ ့ Dan ဆက ် ဆံရေး အတော ် ယိုယွင ် းသွားတယ ် ။ အကြောင ် းက နောက ် ရတဲ ့ အီးမေးလ ် က "အီးမေးလ ် အတွက ် ကျေးဇူပါ ၊ ခင ် ဗျား အမှုနံပါတ ် က.." (ရယ ် သံများ) 
ဒါက မဖွယ ် မရာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် က "" Dan လား ၊ "" (ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီလိုမျိုးပေါ ့ ၊ ဒါ ​ က.. ငါ ငါ.. 
ကျွန ် တော ် "" Dan လား ။ "" ဒါဆိုးတယ ် လို ့ ထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ် လုပ ် တာ အားလုံးက အမှု နံပါတ ် တွေလေ ။ 
ကျွန ် တော ် က "" D-Dog လား ၊ (ရယ ် သံများ) "အခု ဆိုင ် ဖွင ့ ် ပါပြီ ။" (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် တော ် က "" ဒါပေမဲ ့ Dan ဘာလို ့ ပူဖောင ် းအိမ ် မရှိတာ သူတို ့ တွေးမိလိမ ့ ် မယ ် ။ "" ဒီနောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီကို ပြန ် လာတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဇာတ ် လမ ် းအဆုံးဖြစ ် လောက ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီဟာကို မှတ ် မိတယ ် အကုန ် လုံးပါ ။ ဘာမှ မထူးခြားတဲ ့ ကားထဲက ထွက ် တာတောင ် သင ့ ် တော ် တဲ ့ ကစားနည ် းတွေ ့ ရင ် ပျော ် စရာပါ ။ 
ဒီတော ့ ၊ ဒါ ကျွန ် တော ် ပြန ် ဖြေတာပါ ၊ (အီးမေးလ ် အတွက ် ကျေးဇူပါ ၊ ခင ် ဗျားအမှု နံပါတ ် က. # 0000001) (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွနိတော ် တို ့ က.. အာ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် တောတို ့ ဟာ ကနေသလိုပဲ ။ 
လှပတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတစ ် ခုပါ ။ 
ဆက ် ဖြစ ် နေတာပဲလေ ။ 
ချစ ် စရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမှန ် ပြောရရင ် အတော ် ပင ် ပန ် းတယ ် ၊ ကျွန ် တော ့ မှာ တစ ် ခြား လုပ ် စရာရှိသေးတယ ် လေ ။ ယုံချင ် မှ ယုံပါ ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် ခဲ ့ တာက အလိုလို အီးမေးပြန ် တဲ ့ ပရိုဂရမ ် လေးပါ ။ 
ဒါကို SafeMart က အီးမေးလက ် ခံရ တိုင ် း ဆင ် ထားလိုက ် တယ ် ။ တစ ် ခု ပြန ် ပို ့ တာပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ ဆင ် ထားတာက "အီးမေးလ ် အတွက ် ကျေးဇူပါ ၊ ခင ် ဗျား အမှု နံပါတ ် က.." 
အမှု နံပါတ ် တိုင ် းကို ရေးတဲ ့ ဖော ် မြူလာလေးပါ ။ 
ဒါကို ဆာဗာမှာ တင ် လိုက ် ပြီး လုပ ် ခိုင ် းထားလိုက ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အမှန ် ပြောမယ ် ဗျာ ၊ နောက ် ဒါကို မေ ့ သွားတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
ဟိုနေ ့ က ပြန ် စစ ် လိုက ် တော ့ အသွား ၊ အပြန ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အီးမေးလ ် တွေ အများကြီး ပုံနေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၂၁၄၃၉ မှာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါက ဒီကွန ် ပြူတာ ပရိုဂရမ ် တွေဟာ တစ ် ခုကို တစ ် ခု ထာဝရ တီးခေါက ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ သိဖို ့ ကြီးမားတဲ ့ ကျေနပ ် စိတ ် ကျွန ် တော ့ ကို ပေးပါတယ ် ။ 
အစဉ ် အလာတွေအတိုင ် းဆို ဆိုးတယ ် လို ့ တော ့ မထင ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် လူတို ့ သတိတော ့ ရပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ရှုပ ် ထွေးပြီး အရာမရောက ် တဲ ့ (သို ့) မကြာခဏ ခေတ ် သစ ် ဘဝရဲ ့ ဘာမှမဟုတ ် တာရဲ ့ ဝန ် ပိတာ ခံရတယ ် ဆိုရင ် စိတ ် ပျက ် မှုကို မတိုက ် ခိုက ် ပါနဲ ့ ၊ 
ဒါကို ကစားဖို ့ ဓာတ ် ကူပစ ္ စည ် း အဖြစ ် ထားလိုက ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သိလိုစိတ ် နှင ့ ် စူးစမ ် းလိုစိတ ် ကို ပျိုးထောင ် ပေးသူတွေ ဖြစ ် လာကြမယ ် ဆိုရင ် တော ့ 

ကျွန ် မမှာ သမီးတစ ် ယောက ် ရှိတယ ် ၊ မူလန ် တဲ ့ ၊ 
ဒါနဲ ့ သူ ၈ နှစ ် သမီးအရွယ ် မှာ မနှစ ် ကပေါ ့ ၊ ကျောင ် းအတွက ် မှတ ် တမ ် းရေးနေခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဖားတွေအကြောင ် း 
သူမပြောလိုက ် တာက ဒီတော ့ အရေးကြီးတာက ဖားတွေဟာ ဥဥကြတယ ် ၊ ဥတွေက ဖားလောင ် းလေတွေ ဖြစ ် လာကြတယ ် ၊ 
ငါ ့ အထင ် က ဥဥကြတာက အမတွေပါ ၊ ပြီးတော ့ အထီးတွေက ဒါတွေကို မျိုးစပ ် ပေးလိုက ် တယ ် ၊ 
"သူမပြောလိုက ် တာက" ဘယ ် လို ၊ အမတွေပဲဥတွေရှိတာ "ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက" "အေး ၊ ဟုတ ် တယ ် ကွဲ ့ ။" "မင ် းသိသားနဲ ့ ၊ မေမေဖားနဲ ့ ဖေဖေဖားဆီကနေ ဖားအသစ ် ကလေး ဖန ် တီးဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းပေါ ့ ကွဲ ့ ။" "(ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် မမှတ ် မိနိူင ် တာ အကုန ် ကတော ့ "" သူတို ့ မေးတဲ ့ မေးခွန ် းကိုပဲဖြေပါ ၊ 
အပိုအချက ် အလက ် တွေ မပေးပါနဲ ့ "" ။ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ပြောလိုက ် တာက "" အေး ၊ ဟုတ ် တယ ် "" ဒီတော ့ သူပြောတာက "" ဒါဆို ဘယ ် မှာ အင ် း ဘယ ် မှာများ ဆိုပါတော ့ ဘယ ် မှာကျွန ် မပြောလိုက ် တာက "" အင ် း မင ် းမေးတော ့ လည ် း အခက ် သားပဲ ။ "" (ရယ ် သံများ) "" ငါတို ့ တွေက ကိုယ ် ပိုင ် ကန ် လေး ရှိအောင ် လုပ ် ထားတယ ် လေ ၊ 
ငါတို ့ ကိုယ ် တွေထဲမှာကိုက ကိုယ ် ပိုင ် ကန ် လေးရှိကြတယ ် လေ ၊ 
အဲဒီမှာ တို ့ တွေ ဥဥကြတာပေါ ့ ၊ တစ ် ခြားဥတွေတို ့ ဘာတို ့ ကို တွေးပူစရာမလိုဘူးလေ ၊ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ ပြောလိုက ် တာက ယောက ် ျားတွေက သူတို ့ ရဲ ့ လိင ် အင ် ္ ဂါကနေ သုတ ် ကနေထွက ် လာတဲ ့ မျိုးဥတွေနဲ ့ မျိုးစပ ် ကြတယ ် ၊ 
ပြီးတော ့ မိန ် းမအင ် ္ ဂါထဲကို ရောက ် သွားတယ ် ။ဆက ် ပြောတာက 
ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက "" သိတယ ် ၊ 
ငါသိပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါက အပန ် းဖြေ ဥယျဉ ် တစ ် ခုနဲ ့ ကပ ် ပြီး 
ဆိုးဝါးတဲ ့ နေရာဆိုပေမဲ ့ လည ် း..... (ရယ ် သံများ) 
ဒါက ဘယ ် လိုဖြစ ် နိူင ် မှာတုန ် းလို ့ ။ 
လူသား အဖိုနဲ ့ အမတို ့ ဟာ ထူးခြားတဲ ့ သံယောဇဉ ် နှောင ် ကြိုး ဖြစ ် ထွန ် း လာကြတယ ် လေ ၊သူတို ့ မှာ ထူးခြားတဲ ့ ခံစားချက ် တစ ် ခုရှိလာပြီးတော ့ အတူတူ ကိုယ ် လုံးတီး နေလို ့ ရတာပေါ ့ ကွဲ ့ ။ ပြီးတော ့ သူကမေးတယ ် "" မေမေ အရင ် က ဒါလုပ ် ဖူးလား ။ "" ပြီး ကျွန ် မ ပြောလိုက ် တာက "" အေး ။ "" သူပြောတာက "" ဒါပေမဲ ့ မေမေက ကလေးမရနိူင ် ဘူးလေ ။ ""ပြီး ကျွန ် မ ပြောလိုက ် တာက "" အေး ။ "" 
ပြီး ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက ""... "" 
"" မေမေ ယောက ် ျားက ဒါငါ ့ ဘောင ် းဘီချွတ ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီလို ့ ပြောလိုက ် တာပဲလား ။ "" (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက "" အေးပေါ ့ ။ "" (ရယ ် သံများ) "" ဒါဟာ အတိအကျပဲ ၊ 
ဒီလိုဖြစ ် တယ ် ဆိုတာ အတိအကျပဲလေ ။ ""မေမေ လူနှစ ် ယောက ် လမ ် းပေါ ် မှာ တွေတယ ် ဆိုရင ် ရော ၊ 
အိုး... ""အဲဒီမှာက ကောင ် မလေးတွေ ၊ ကောင ် လေးတွေ တစ ် ပြုံကြီး ၊ 
အဲလိုရော ဖြစ ် တတ ် လား ။ "" ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက "" အိုး ၊ မဟုတ ် တာ 
ငါတို ့ တွေ အဲလို မလုပ ် ကြပါဘူးကွယ ် ။"မေမေ ၊ အကြောင ် တွေကျတော ့ ဒါကိုဘယ ် လိုလုပ ် လဲ ။" 
သမီးဖြင ့ ် ခြေထောက ် တွေကို နားကိုမလည ် နိုင ် ဘူး ။ ""ပြီးတော ့ ကျွန ် မက ငါသိတယ ် ၊ ခြေထောက ် တွေက.... 
ပြောလိုက ် သေးတယ ် "" ခွေးတွေကျတော ့ ရော ။ "" ဒီတော ့ ခွေးမိတ ် လိုက ် တာကို ရိုက ် ထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သူပြောတာက မေမေ ၊ အင ် တာနက ် ပေါ ် မှာ လူတွေမိတ ် လိုက ် တာရော ရှိလာလိမ ့ ် မယ ် လို ့ မထင ် ဘူးလား ။ "" (ရယ ် သံများ) အဲဒီနောက ် ကျွန ် မ သဘောပေါက ် မိလိုက ် တာက ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မရဲ ့ ၈ နှစ ် သမီးလေး လက ် ကိုဆွဲပြီးပြီးတော ့ ဒီယုံကြည ် လွယ ် တဲ ့ ချစ ် စရာ မျက ် နှာလေးကိုကြည ့ ် ပြီး ပြောလိုက ် မိတာကတော ့ အိုး ၊ မဟုတ ် တာ ၊ 
ဒါမျိုးဘယ ် တော ့ မှ မဖြစ ် လာပါဘူး ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ကျေးဇူးပါ ၊ ကျွန ် မဒီမှာရှိရတာ ဝမ ် းသာမိပါတယ ် ။ 

(ဂီတသံ) D.. H Pennsylvania မှာရှိတဲ ့ ဘဝဟာ ဒါပါပဲ ။ ခံဝန ် နဲ ့ လွတ ် ပေးတာမျိုး ဖြစ ် နိုင ် ခြေမရှိတဲ ့ ဘဝပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လို တစ ် သက ် တစ ် ကျွန ် း ကျခံသူတွေအတွက ် ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ခေါ ် ကြသလို ငြိမ ် းခွင ့ ် အတွက ် တစ ် ခုတည ် းသော အခွင ့ ် အလမ ် းက ပြစ ် ဒဏ ် လျှော ့ ပေါ ့ ခြင ် းကနေပါ ။ ဒါက ၁၉၉၈ ကတည ် းက အမျိုးသမီး၂ဦးပဲ ရဖူးပါတယ ် ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် (၃၀) နီးပါးကပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သီချင ် း "" ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အိမ ် မဟုတ ် ပါ "" ဟာ ခံဝန ် နဲ ့ လွတ ် ပေးတာမျိုး ဖြစ ် နိုင ် ခြေမရှိတဲ ့ ဘဝမှာနေရစဉ ် အတွင ် း အတွေ ့ အကြုံတွေကို ပြောပြထားပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) B.W ကျွန ် မဟာ မိန ် းမသားပါ ။ 
အဘွားတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သမီးတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သားတစ ် ယောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
တမန ် တော ် တစ ် ပါးတော ့ မဟုတ ် ပါ ။ 
မကောင ် းဆိုးဝါး မဟုတ ် ပါ ။ 
ထောင ် ကိုရောက ် လာတော ့ ကျွန ် မက အရမ ် းငယ ် သေးပါတယ ် ။ 
ဒီထောင ် နံရံတွေအတွင ် းမှာ အချိန ် တွေကုန ် ဆုံးနေပါတယ ် ။ 
သေသွားတဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေကို ဆုံးရှုံးခဲ ့ တယ ် ။ တစ ် ချို ့ အိမ ် ပြန ် သွားတာ မြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
နှစ ် တွေကုန ် ဆုံးတာ စောင ့ ် ကြည ့ ် တယ ် ။ ခံဝန ် ကင ် းမဲ ့ တဲ ့ ဘဝမှာနေစဉ ် အတွင ် း လူတွေက လာလိုက ် သွားလိုက ် နဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မပြုဖူးတဲ ့ အမှားအတွက ် အကျဉ ် းသားဖြစ ် နေရသူပါ ။ 
ဒီမှာ အချိန ် ကုန ် နေတာပါ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အိမ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လွပ ် လပ ် ခြင ် းရဲ ့ အိပ ် မက ် ၊ ကြင ် နာမှုအတွက ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုကို တွေ ့ ရပါ ့ မလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ယောက ် တည ် း သေသွားမလား ။ 
နှစ ် တွေကြာလာတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ မျက ် ရည ် တွေကို ထိန ် းချုပ ် ထားပါတယ ် ။ ငိုလိုက ် ရင ် ကြောက ် ရွံ ့ မှုကို အလျှော ့ ပေးတာဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ခိုင ် မာရပါမယ ် ၊ တောင ့ ် ခံဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
နောက ် တစ ် နှစ ် ကို ကျော ် ဖြတ ် ရတော ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် မပြုဖူးတဲ ့ အမှားအတွက ် အကျဉ ် းသားဖြစ ် နေရသူပါ ။ 
ဒီမှာ အချိန ် ကုန ် နေပါတယ ် ၊ ဒါဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အိမ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လွပ ် လပ ် ခြင ် းရဲ ့ အိပ ် မက ် ၊ ကြင ် နာမှုအတွက ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုကို တွေ ့ ရပါ ့ မလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ယောက ် တည ် း သေသွားမလား ။ 
အပြစ ် မရှိဘူးလို ့ ပြောနေခြင ် းမဟုတ ် ပါ ။ မပေးဆပ ် သင ့ ် ဘူးလို ့ ဆိုနေခြင ် းမဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတောင ် းပန ် နေတာ အားလုံးက ခွင ့ ် လွတ ် မှုပါ ။ 
တစ ် နေ ့ မှာ လွတ ် လပ ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရှိချင ် တာပါ ။ 
အပြင ် ကမ ္ ဘာလောကမှာ ကျွန ် မအတွက ် တစ ် နေရာရှိပါသလား ။ 
ကျွန ် မသံကြိုးနဲ ့ တုပ ် နှောင ် ခံရတာကို သိကြ ဒါမှမဟုတ ် ဂရုပြုကြပါ ့ မလား ။ 
ငယ ် စဉ ် ကာလက အပြစ ် အတွက ် အဖတ ် ဆည ် စရာရှိပါသလား ။ 
ကျွန ် မ ပြောင ် းလဲသွားပြီမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မပြောင ် းလဲသွားတာ ဘုရားရှင ် သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မပြုဖူးတဲ ့ အမှားအတွက ် အကျဉ ် းသားဖြစ ် နေရသူပါ ။ 
ဒီမှာ အချိန ် ကုန ် နေပါတယ ် ၊ ဒါဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အိမ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လွပ ် လပ ် ခြင ် းရဲ ့ အိပ ် မက ် ၊ ကြင ် နာမှုအတွက ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုကို တွေ ့ ရပါ ့ မလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ယောက ် တည ် း သေသွားမလား ။ ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုကို တွေ ့ ရပါ ့ မလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ယောက ် တည ် း သေသွားမလား ။ 
၂၉နှစ ် ကြာ အကျဉ ် းကျနေတဲ ့ အကျဉ ် းသား ၀၀၈၁၀၆ အဖြစ ် နဲ ့ ကျွန ် မကို ရှင ့ ် တို ့ သိကြတယ ် ။ ကျွန ် မနာမည ် က Brenda Watkins ပါ ။ North Carolina က Hoffman မှာ မွေးဖွားကြီးပြင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
Thelma Nichols အကျဉ ် းသားအမှတ ် စဉ ် နခ ၂၄၇၂ ၊ 
အကျဉ ် းကျတာ ၂၉နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် မနာမည ် Thelma Nichols ပါ ။ 
P.A က Philadelphia မှာ မွေးဖွားကြီးပြင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) D.H ၀၀၈၄၉၄ 
ကျွန ် မအကျဉ ် းကျတာ ၂၉နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် မနာမည ် က Dannielle Hadley ပါ ။ 
P.A က Philadelphia မှာ မွေးဖွားကြီးပြင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Theresa Battles: အကျဉ ် းသားအမှတ ် စဉ ် ၀၀၈၃၀၉ 
ကျွန ် မအကျဉ ် းကျတာ ၂၇ နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် မအမည ် က Theresa Battles ပါ ။ 
New Jersey ပြည ် နယ ် Norton ကပါ ။ ပြီးတော ့ ဒါက ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) D.B ကျွန ် မကို အကျဉ ် းသား ၀၀၇၀၈၀ အဖြစ ် သိကြပါတယ ် ။ 
အကျဉ ် းကျတာ နှစ ် ၃၀ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် မနာမည ် က Debra Brown ပါ ။ 
Pennsylvania ပြည ် နယ ် Pittsburgh ကပါ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Joann Butler ၀၀၅၉၆၁ 
ကျွန ် မ အကျဉ ် းကျတာ ၃၇ နှစ ် ရှိပါပြီး ။ 
ကျွန ် မနာမည ် က Jonn Butler ပါ ။ Philadelphia မှာ မွေးဖွား ကြီးပြင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) DHM အကျဉ ် းသားအမှတ ် စဉ ် ၀၀၅၆၃၄ 
အကျဉ ် းကျတာ ၃၉ နှစ ် ခွဲရှိပါပြီ ။ 
နာမည ် က Diane Hamil Metzger ပါ ။ 
Pennsylvania ပြည ် နယ ် Philadelphia ကပါ ။ ပြီးတော ့ ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) LB ကျွန ် မက အကျဉ ် းသား ၀၀၄၈၆၇ ပါ 
အကျဉ ် းကျတာ နှစ ် လေးဆယ ် ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် မအမည ် က Lena Brown ပါ ။ Pennsylvania က Pittsburgh မှာ မွေးဖွားကြီးပြင ် းခဲ ့ ပြီး ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) TG ကျွန ် မရဲ ့ အကျဉ ် းသားအမှတ ် စဉ ် က ၀၀၅၅၄၅ ပါ ။ 
နာမည ် ကတော ့ Trina Garnett ပါ ။ အကျဉ ် းကျတာ ၃၇နှစ ် ရှိပါပြီ ။ ၁၄နှစ ် သမီးအရွယ ် တည ် းကပေါ ့ ။ 
Pennsylvania က Chester မှာ မွေးဖွားကြီးပြင ် းခဲ ့ ပြီး ဒါဟာ ကျွန ် မအိမ ် မဟုတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုကို တွေ ့ ဦးမလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ယောက ် တည ် း သေသွားမလား ။ 
ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ယောက ် တည ် း သေသွားမလားပဲ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှင ့ ် တို ့ လက ် မြှောက ် ပြီးတော ့ စခရင ် ပေါ ် က အနည ် းဆုံး တစ ် ယောက ် လောက ် ကို ရှင ် တိုသိကြလဲ ။ 
အိုး ခန ် းလုံးပြည ့ ် နီးပါးပါလား ။ 
မှန ် ပါတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ နယ ် ပယ ် မှာ အရမ ် းကျော ် ကြားသူတွေပါ ။ 
သူတို ့ အားလုံးမှာ တူတာတစ ် ခုကို သိကြလား ။ 
သူတို ့ အားလုံး ပန ် ကရိယ ကင ် ဆာနဲ ့ သေခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမည ့ ် လည ် း ဒီသတင ် းဟာ အရမ ် းစိတ ် မကောင ် းစရာဆိုပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ရေး ဇာတ ် လမ ် းတွေရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် လည ် း ဒီရောဂါဟာ ဘယ ် ပုံအသက ် ကို သေစေ နိုင ် တာ ကျွန ် မတို ့ သိမြင ် နိုးကြားကြတာပါ ။ 
ဒါဟာ ကင ် ဆာနဲ ့ သေဆုံးမှုတွေရဲ ့ တတိယအကြောင ် းတရား ဖြစ ် လာပြီး လူနာတွေရဲ ့ ရှစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းပဲ ငါးနှစ ် ထက ် ပို အသက ် ရှင ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒါက အရမ ် းနည ် းတဲ ့ အရေအတွက ် ပါ ၊ အထူးသဖြင ့ ် ရင ် သားကင ် ဆာနဲ ့ ယှဉ ် လိုက ် ရင ် အဲဒီမှာက ရှင ် သန ် နှုန ် းက ၉၀ ရာခိုင ် နှုန ် းနီးပါးပါ ။ 
ဒီတော ့ ပန ် ကရိယကင ် ဆာကို ရှာတွေ ့ လိုက ် မှုဟာ တကယ ် တော ့ သေချာပေါက ် နီးပါး သေရတော ့ မှာကို သိလာရသလို ဖြစ ် တာ ဘာမှ အံ ့ ဩစရာ မရှိပါဘူး ။ 
သို ့ ပေမည ့ ် လန ့ ် စရာကောင ် းတာ ​ က ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၄၀ အတွင ် းမှာ ဒီအရေအတွက ် က နည ် းနည ် းမှ မပြောင ် းတာပါ ၊ ဒါက အခြားသော အသားပို အမျိုးအစားတွေမှာ တိုးတက ် းမှုတွေ ရှိနေချိန ် မှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ပန ် ကရိယကင ် ဆာ ကုသမှု ပိုထိရောက ် အောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် နိုင ် လဲ ။ 
ဇီဝဆေးပညာ စွန ့ ် ဦးထွင ် တစ ် ဦး အနေနဲ ့ မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ထင ် ရတဲ ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းရန ် လုပ ် လိုပါတယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် တွေကို နားလည ် ရင ် း ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ရလဒ ် ကို ပြောင ် းလဲနိုင ် တဲ ့ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် း အသစ ် တွေကို စမ ် းကြည ့ ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ပန ် ကရိယ ကင ် ဆာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပထမဆုံး သတင ် းဆိုးကတော ့ ပန ် ကရိယဟာ ဝမ ် းဗိုက ် ရဲ ့ အလယ ် မှာရှိတာပါ ၊ ပြောရရင ် 
စခရင ် ပေါ ် က လိမ ္ မော ် ရောင ် နဲ ့ ပုံဖော ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အရှေ ့ က အခြားအင ် ္ ဂါတွေကို မဖယ ် ခင ် ထိတော ့ မြင ် ရရုံ သက ် သက ် ပါပဲ ။ 
အခြား အရေးပါတဲ ့ အင ် ္ ဂါများစွာနဲ ့ ဝန ် းရံထားပါသေးတယ ် ၊ အသည ် း ၊ ဝမ ် းဗိုက ် နဲ ့ သည ် းခြေပြွန ် တို ့ လိုပေါ ့ ။ 
အသားပိုကို ဒီအင ် ္ ဂါတွေထဲကို ကြီးထွားဖို ့ အစွမ ် းက ပန ် ကရိယ ကင ် ဆာဟာ အနာကျင ် ဆုံး အသားပို အမျိုးအစားထဲက တစ ် ခုတစ ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ရောက ် ဖို ့ ခက ် တဲ ့ နေရာဆိုတာကလည ် း ဆရာဝန ် အနေနဲ ့ ဒါကို ခွဲစိတ ် ဖယ ် ရှားဖို ့ တားဆီးနေပါတယ ် ။ ဥပမာ ရင ် သားကင ် ဆာအတွက ် ပုံမှန ် လုပ ် ဆောင ် သလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အကြောင ် းပြချက ် အားလုံးက ပန ် ကရိယကင ် ဆာ လူနာအတွက ် ဓာတ ် ကင ် တာပဲ ရွေးချယ ် စရာ အဖြစ ် ကျန ် စေပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ဒုတိယသတင ် းဆိုး ယူလာပါတယ ် ။ 
ပန ် ကရိယကင ် ဆာ အသားပိုတွေမှာ သွေးကြောတွေ အရမ ် းနည ် းပါးတာပါ ။ 
ဘာလို ့ အသားပိုရဲ ့ သွေးကြောကို ကျွန ် မတို ့ ဂရုစိုက ် သင ့ ် တာလဲ ။ 
ဓာတ ် ကင ် တာ လုပိဆောင ် ပုံကို ခဏလောက ် တွေးကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဆေးဝါးကို အကြောထဲ ထိူးသွင ် းပြီး ဒါက ကိုယ ် ခန ္ ဓာတစ ် လျှောက ် အသားပိုရှိရာ မရောက ် မချင ် း စီးဝင ် သွားတယ ် ။ 
ပန ် းတိုင ် ရောက ် ဖို ့ ကြိုးစာရင ် း အမြန ် လမ ် းပေါ ် မှာ မောင ် းတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် ပန ် းတိုင ် က အမြန ် လမ ် း ပေါ ် မှာ ထွက ် ပေါက ် မရှိဘူးဆိုရင ် ရော ။ 
အဲဒီကို ဘယ ် တော ့ မှ မရောက ် ဘူးလေ ။ 
ဓာတ ် ကင ် တာနဲ ့ ပန ် ကရိယကင ် ဆာအတွက ် ပြဿနာကလည ် း ထပ ် တူပါပဲ ။ 
ဆေးဝါးတွေက သင ့ ် ကိုယ ် ခန ္ ဓာ တစ ် လျှောက ် လုံးကို စီးသွားတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ကျန ် းမာတဲ ့ အင ် ္ ဂါတွေဆီ ရောက ် မယ ် ၊ အဘက ် ဘက ် နေ လူနာတွေအတွက ် မြင ့ ် မားတဲ ့ အဆိပ ် သက ် ရောက ် မှုတွေဖြစိပေါ ် ပေမဲ ့ အသားပိုဆီကျတော ့ အရမ ် းနည ် းနည ် းပဲ ရောက ် မှာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အာနိသင ် က အကန ့ ် အသတ ် ရှိတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အမြင ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အင ် ္ ဂါကို ပစ ် မှတ ် ထားဖို ့ တစ ် ကိုယ ် လုံး ကုသမှုဆိုတာက မျှော ် လင ့ ် တာနဲ ့ တခြာစီဖြစ ် ပုံပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၄၀ အတွင ် းမှာ ပန ် ကရိယာကင ် ဆာ ကုသဖို ့ စွမ ် းအားကောင ် း တဲ ့ ဆေးသစ ် တွေရှာတာမှာ ငွေ ၊ သုသေသနနဲ ့ အားထုတ ် ထုတ ် မှုတွေ အများကြီး ရောက ် သွားပေမဲ ့ ဆေးတွေကို လူနာတွေဆီ ပုံ ့ ဆောင ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းပြောင ် းတာမှာ ဘာမှ လုပ ် မထားပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ သတင ် းဆိုး နှစ ် ခုပြီးတော ့ သတင ် းကောင ် းပေးတော ့ မှာပါ ၊ မျှော ် လင ့ ် ရတာပေါ ့ ။ 
MIT နဲ ့ Boston က Massachusetts General Hospital က ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် သူနဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ထားတဲ ့ ဆေးဝါးပို ့ ဆောင ် မှု လက ် တွေ ့ ကျအောင ် လုပ ် ရင ် း ကင ် ဆာကုသနည ် းကို လုံးဝပြောင ် းလဲလိုက ် တယ ် ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် အမြန ် လမ ် း ပတ ် ပတ ် လည ် ကို မောင ် းတာ ရှောင ် ရှားရင ် း ပန ် းတိုင ် ထိပ ် ကို လေထီးနဲ ့ ချပေးနေပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ တူတဲ ့ ကိရိယာတွေထဲ ဆေးကို မြှုပ ် ထည ့ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ပြွန ် လေးထဲမှာ အံကျဖို ့ ခေါက ် လို ့ ရလောက ် အောင ် ကွေးနိုင ် ဆန ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါနဲ ့ အနည ် းအကျဉ ် း ထိုးစိုက ် ၊ ခွဲစိတ ် မှုနဲ ့ ဆရာဝန ် ဟာ အသားပိုရဲ ့ ထိပ ် မှာ တိုက ် ရိုက ် ထည ့ ် သွင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အသားပိုထိပ ် မှာ နေရာချပြီးတာနဲ ့ အတော ့ ကို ခိုင ် မာကြပါတယ ် ၊ လှောင ် အိမ ် တစ ် ခုလို လုပ ် ဆောင ် မှာပါ ။ 
တကယ ် ပဲ အသားပိုကို အခြား အင ် ္ ဂါတွေ ဝင ် ရောက ် ခြင ် းက တားဆီးပေးရင ် း ၊ ကြီးထွားမှုကို ထိန ် းပေးရင ် းပေါ ့ ။ 
ကိရိယာတွေက ဆွေးမြေ ့ ပျက ် စီးနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာ ​ က ကိုယ ် ခန ္ ဓာထဲ ရောက ် တာနဲ ့ စတင ် အရည ် ပျော ် ကာ လက ် ရှိ တစ ် ကိုယ ် လုံး ကုသမှုထက ် ဆေးဝါးကို ဆိုင ် သလောက ် ပဲ နှေးနှေးနဲ ့ ပိုထိရောက ် စွာ ပို ့ နေပါတယ ် ။ 
ကြိုတင ် လက ် တွေ ့ ကုသမှု လေ ့ လာရာမှာ ဒီကန ့ ် သတ ် ထားတဲ ့ နညိးလမ ် းဟာ ကုသမှုကို တုံ ့ ပြန ် ရာမှာ ၁၂ ဆ တိုးတက ် နိုင ် စွမ ် း ရှိတာကို သရုပ ် ပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ် သိပြီးသား ဆေးဝါးကိုယူပြီး အလိုအပ ် ဆုံးနေရာကို ကွက ် ပြီး ပို ့ ပေးခြင ် းနဲ ့ ၁၂ ဆ ပိုအားကောင ် းပြီး စနစ ် ကျတဲ ့ အဆိပ ် သက ် ရောက ် မှုကို လျှော ့ ခြင ် းနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုတစ ် ခုကို ခွင ့ ် ပြုလိုက ် တာပါ ။ 
ဒီနည ် းပညာကို နောက ် တစ ် ဆင ့ ် ကို ယူဆောင ် ဖို ့ မဆုတ ် မနစ ် လုပ ် ကိုင ် နေပါတယ ် ။ 
လက ် တွေမတိုင ် မီ စမ ် းသပ ် ခြင ် းကို အပြီးသတ ် နေပြီး ကုသမှု စမ ် းသပ ် ခြင ် းတွေအတွက ် FDA ထောက ် ခံချက ် မတောင ် းခံမီ တိရိစ ္ ဆာန ် နမူနာတွေ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
လောလောဆယ ် လူနာအများစုဟာ ပန ် ကရိယကင ် ဆာနဲ ့ သေဦးမှာပါ ။ 
မျှော ် လင ့ ် နေတာက တစ ် နေ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ နာကျင ် မှုကို လျှော ့ နိုင ် ၊ အသက ် ကိုဆန ့ ် နိုင ် ပြီး ပန ် ကရိယကင ် ဆာကို ကုသလို ့ ရတဲ ့ ရောဂါဖြစ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် ဖို ့ အလားအလာရှိတာကိုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆေးဝါး ပို ့ ဆောင ် ပုံကို ပြန ် တွေးခြင ် းအားဖြင ့ ် ဒါကို ပိုအစွမ ် းရှိပြီး အဆိပ ် ဖြစ ် တာ နည ် းအောင ် လုပ ် ရုံမက ပန ် ကရိယကင ် ဆာ လူနာတွေအတွက ် နဲ ့ ဒါကိုလွန ် ပြီး အခြား မဖြစ ် နိုင ် လုနီးပါး ပြဿနာအားလုံးအတွက ် ဆန ် းသစ ် တဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် း အသစ ် တွေ ရှာဖွေခြင ် းကိုလည ် း တံခါးဖွင ့ ် နေတာပါ ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကုဒ ် စနစ ် ဟာ လူတိုင ် းသိလာမယ ့ ် နောင ် ဘာသာစကားပါ ။ 
ခုနှစ ် ဆယ ် နှစ ် တွေက punk ဂီတဟာ မျိုးဆက ် တစ ် ခုလုံးကို မောင ် းနှင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ရှစ ် ဆယ ် ခုတွေမှာ ပိုက ် ဆံဖြစ ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မမျိုးဆက ် လူတွေကျတော ့ ဆော ့ ဖ ် ဝဲ ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ကျွန ် မ တို ့ ကမ ္ ဘာကို ပေါင ် းကူးပေးလိုက ် တာပါ ။ 
အဓိပ ္ ပါယ ် က ဒီထုတ ် ကုန ် တွေ ဆောက ် ဖို ့ အင ် မတန ့ ် အင ် မတန ် စုံလင ် လှတဲ ့ လူတွေ လိုအပ ် တယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ ကျွန ် ပြူတာတွေကို စက ် ဆန ် တယ ် ၊ အထီးကျန ် ပြီး မှော ် ဆန ် တယ ် လို ့ မမြင ် ပဲ ၎ င ် းတို ့ ကို ကလိနိုင ် ၊ လှည ့ ် လည ် နိုင ် ၊ လိမ ် ပတ ် နိုင ် တဲ ့ စတဲ ့ အရာတွေအဖြစ ် မြင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ပရိုဂရမ ် ရေးခြင ် းနဲ ့ နည ် းပညာ လောကထဲမှာ ကျွန ် မ ကိုယ ် တွေ ့ ခရီးရှည ် က နုနယ ် တဲ ့ အသက ် ၁၄ နှစ ် မှာ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အသက ် ပိုကြီးသူကို စွဲလန ် းတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် အရူးထမှု ရှိခဲ ့ ပြီး ခုနကပြောတဲ ့ လူကြီးဟာ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ အဲဒီတုန ် းက ဒုတိယ သမ ္ မတ Mr. Al Gore ဖြစ ် နေခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ဆယ ် ကျော ် သက ် မိန ် းကလေးတိုင ် း လုပ ် ချင ် ခဲ ့ တာ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီအချစ ် တွေကို တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ ဖော ် ပြချင ် တော ့ သူ ့ အတွက ် ဝက ် ဆိုက ် တစ ် ခု ဆောက ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒီမှာပါ ။ 
၂၀၀၁ မှာ Tumblr မရှိခဲ ့ ဘူး ၊ Facebook မရှိခဲ ့ ဘူး ။ Pinterest မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒီတောင ့ ် တမှုနဲ ့ ချစ ် ခြင ် းကို ဖော ် ပြဖို ့ ကုဒ ် စနစ ် ကို သင ် ဖို ့ လိုခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပရိုဂရမ ် ရေးသားခြင ် းကို ကျွန ် မစခဲ ့ တာပါ ။ 
မိမိကိုယ ် ကို ဖော ် ပြတဲ ့ နည ် းနဲ ့ စတင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ငယ ် ငယ ် တုန ် းကဆို ရောင ် စုံခဲတံတွေ ၊ ပလပ ် စတစ ် တုံးတွေ သုံးခဲ ့ တာမျိုးပေါ ့ ။ 
ကြီးလာတော ့ ဂစ ် တာသင ် ခန ် းစာတွေ ၊ ပြဇာတ ် တွေ သုံးဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီတုန ် းက အခြားစိတ ် လှုပ ် ရှားစရာတွေ ​ ရှိခဲ ့ သေးတယ ် ၊ ကဗျာစာပေနဲ ့ ခြေအိတ ် ထိုးတာတို ့ ၊ ပုံမှန ် မဟုတ ် တဲ ့ ပြင ် သစ ် ကြိယာတွေပြောင ် းတာတို ့ ၊ စိတ ် ကူးယဉ ် ကမ ္ ဘာဆောက ် တာတို ့ ၊ Bertrand Russell နဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ ဒဿနတို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် ပြူတာတွေဟာ ပျင ် းစရာ ၊ နည ် းပညာဆန ် ပြီး အထီးကျန ် တယ ် လို ့ ခံစားမိသူတွေထဲက တစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် မတွေးမြင ် တာက ဒီလိုပါ ။ 
ကောင ် မလေးတွေဟာ ကွန ် ပြူတာတွေကို ကြိုက ် ရမှန ် း မသိကြဘူး ။ 
ကောင ် မလေးတွေဟာ အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
ကိစ ္ စရပ ် တွေမှာ တကယ ် ကို စူးစိုက ် မှုအားကောင ် းကြပြီး တိကျကြတယ ် ၊ အံ ့ စရာကောင ် းတဲ ့ ဒီလိုမေးခွန ် းတွေကို မေးတတ ် ကြတယ ် ၊ "" ဘာလဲ "" "" ဘာလို ့ လဲ "" "" ဘယ ် လိုလဲ "" "" ဘယ ် လိုဖြစ ် မလဲ "" ပေါ ့ ။ 
ကွန ် ပြူတာတွေကို ကြိုက ် ရကောင ် းမှန ် း သူတို ့ မသိကြဘူး ။ 
သိတာက မိဘတွေပါ ။ 
ကွန ် ပြူတာသိပ ္ ပံဟာ ပညာရပ ် ဆန ် ပြီး ဘယ ် လိုမှန ် းမသိတဲ ့ ၊ လူထူး လူဆန ် းတွေနဲ ့ သာဆိုင ် တဲ ့ သိပ ္ ပံ ဘာသာရပ ် လို ့ ခံစားမိတာက ကျွန ် မတို ့ မိဘတွေပါ ။ 
ဒါက နေ ့ စဉ ် ဘဝကနေ ပြောရင ် အဏုမြူ ရူပဗေဒ နီးပါးလောက ် ကို ဖယ ် ရှားခံရတာပါ ။ 
တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းတော ့ သူတို ့ တွေ မှန ် ပါတယ ် ။ 
ပရိုဂရမ ် ရေးရာမှာ များပြားလှတဲ ့ ဝါကျဖွဲ ့ ထုံးတွေ ၊ ထိန ် းချုပ ် မှုတွေ ၊ ဒေတာတည ် ဆောက ် မှုတွေ ၊ အယ ် လ ် ဂိုရစ ် သမ ် တွေ ၊ ထုံးစံတွေ ၊ ကျင ့ ် ဝတ ် တွေ ၊ နမူနာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် း တစ ် ရပ ် အနေနဲ ့ ကွန ် ပြူတာကို သေးသထက ် သေးအောင ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လူနဲ ့ စက ် ကြားက တစ ် ခုချင ် းစီရဲ ့ အပေါ ် မှာ ကွန ် ပြူတာတွေ ဘယ ် လိုလုပ ် ဆောင ် တယ ် ၊ ဘယ ် လို ညွှန ် ကြားတယ ် ဆိုတာကို မသိရတော ့ လောက ် တဲ ့ အထိ စိတ ် ကူးအလွာတွေကို အထပ ် ထပ ် တည ် ဆောက ် ထားတယ ် ။ 
ကလေးတွေကို လူ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ လုပ ် ဆောင ် ပုံတွေ သင ် ပေးတယ ် ။ အင ် ဂျင ် လည ် ပတ ် ပုံတွေကို သင ် ပေးပြီး အာကာသယာဉ ် မှုး တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ချင ် ရင ် ဖြစ ် လာနိုင ် တယ ် ဆိုတာတောင ် ပြောပြကြတယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကလေးတွေ လာမေးတဲ ့ အခါ "ပလုံစီတဲ ့ အယ ် လ ် ဂိုရစ ် သမ ် ဆိုတာဘာလဲ" 
"" 'Play' ဆိုတဲ ့ ခလုတ ် ကို နှိပ ် တဲ ့ အခါ ဖြစ ် တာကိုကွန ် ပြူတာက ဘယ ် လိုသိလဲ ၊ ဘယ ် ဗီဒီယိုပြဖို ့ ဆိုတာ ဘယ ် လိုသိလဲ ။ "" ဒါမှမဟုတ ် "" Linda အင ် တာနက ် က နေရာတစ ် ခုလား ။ "" လို ့ ဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ လူကြီးတွေဟာ ကြောင ် ကြောင ် ကြီး နှုတ ် ဆိတ ် နေလို ့ ။ 
တစ ် ချို ့ က "" ဒါက မှော ် ကွ "" တဲ ့ ။ 
တစ ် ခြားသူတွေက "" ရှုပ ် ထွေးလွန ် းပါတယ ် "" တဲ ့ ။ 
အင ် း အဲဒါ တစ ် ခုမှမဟုတ ် ဘူး ။ 
မှော ် လည ် းမဟုတ ် ၊ ရှုပ ် ထွေးတာလည ် း မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါက အရမ ် း ၊ အရမ ် းကို မြန ် မြန ် ဖြစ ် ပျက ် တာပါ ။ 
ကွန ် ပြူတာပညာရှင ် တွေဟာ ဒီအံ ့ ဖွယ ် ၊ လှပတဲ ့ စက ် တွေကို ဆောက ် ပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ မဆိုင ် ရလောက ် အောင ် ကို ဖန ် တီးခဲ ့ ပြီး ကျွန ် ပြူတာတွေကို ပြောတဲ ့ ဘာသာစကားကိုရောဆိုတော ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ အသုံးပြုသူ ကြားခံစနစ ် မပါရင ် ကျွန ် ပြူတာတွေကို ဘယ ် လိုပြောရမှန ် း မသိတော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပဲ ဘယ ် သူမှ မမှတ ် မိတာက ပြင ် သစ ် ဘာသာ ပုံမှန ် မဟုတ ် တဲ ့ ကြိယာတွေကို ပြောင ် းနေစဉ ် က ကျွန ် မရဲ ့ မှတ ် မိခြင ် းစွမ ် းရည ် ပုံစံကို လေ ့ ကျင ့ ် နေတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
သိုးမွှေးထိုးတာနဲ ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတုန ် းက အပြန ် ပြန ် ထပ ် ကျော ့ တာတွေပါတဲ ့ သင ် ္ ကေတဆိုင ် ရာ ညွှန ် ကြားခြင ် း အစီအစဉ ် ကို လိုက ် နာနေတာပါ ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာနဲ ့ သင ် ္ ချာပညာကြား တိကျတဲ ့ ဘာသာစကား တွေ ့ ဖို ့ Bertrand Russell ရဲ ့ တစ ် သက ် တာ ရှာဖွေခြင ် းဟာ ကွန ် ပြူတာရဲ ့ အတွင ် းမှာ ၎ င ် းရဲ ့ အိမ ် ကိုတွေ ့ တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ပရိုဂရမ ် ရေးသူဆိုတာ ဘယ ် သူမှမသိကြဘူး ။ 
ဒီနေ ့ ကလေးတွေ ကမ ္ ဘာကြီးပေါ ် မှာ သူတို ့ နည ် း သူတို ့ ဟန ် နဲ ့ ခေါက ် တယ ် ၊ ဆွဲယူတယ ် ၊ ညှပ ် ယူတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေနဲ ့ ဆောက ် ဖို ့ ကိရိယာတွေ သူတို ့ ကို မပေးဘူးဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဖန ် တီးသူတွေအစား စားသုံးသူတွေကိုသာ မြှင ့ ် တင ် နေတာပါ ။ 
ဒီရှာဖွေမှုက ကျွန ် မကို ဒီကလေးမဆီ ခေါ ် သွားတယ ် ၊ 
သူမရဲ ့ အမည ် က Ruby ၊ အသက ် က ခြောက ် နှစ ် ပါ ။ 
သူမဟာ လုံးဝကို အကြောက ် အရွံ ့ မဲ ့ စိတ ် ကူး ကောင ် းပြီး နည ် းနည ် း ဆရာကျတယ ် ပေါ ့ ။ 
ပရိုဂရမ ် ရေးခြင ် းကို ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုသင ် ဖို ့ ကြိုးစားလို ့ ပြဿနာနဲ ့ တိုးတဲ ့ အခါတိုင ် း ဥပမာ ၊ "" လက ် တွေ ့ ဦးစားပေး ဒီဇိုင ် းကဘာလဲ (သို ့) အမှိုက ် သိမ ် းခြင ် းဟာ ဘာလဲ "" ပေါ ့ ၊ ပြဿနာကို ခြောက ် နှစ ် အရွယ ် ကလေးမ ရှင ် းပြမယ ့ ် ပုံကို ကြိုးစား စိတ ် ကူးကြည ့ ် တယ ် 
သူမအကြောင ် း စာအုပ ် ရေးပြီး သရုပ ် ဖော ် တယ ် ၊ Ruby ကျွန ် မကို သင ် ပေးခဲ ့ တာတွေက ဒီလိုမျိုးပါ 
Ruby က အိပ ် ရာအောက ် က ကြမ ် းပိုးတွေကို မကြောက ် သင ့ ် ဘူးလို ့ သင ် တယ ် ။ 
အကြီးဆုံး ပြဿနာကြီးတွေဆိုတာတောင ် မှ ပြဿနာ အသေးအဖွဲလေးတွေစုပြီး ညပ ် နေတဲ ့ အစုတစ ် ခုပါပဲ ။ 
Ruby က သူမရဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ လည ် း မိတ ် ဆက ် ပေးတယ ် ။ အင ် တာနက ် ယဉ ် ကျေးမှုရဲ ့ ရောင ် စုံတဲ ့ အခြမ ် းပေါ ့ ။ 
သူမမှာ Snow Leopard လို လှပပေမဲ ့ အခြားကလေးတွေနဲ ့ တွဲမကစားချင ် တဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေလည ် း ရှိတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အရမ ် းဖော ် ရွေပေမဲ ့ အသေ ရှုပ ် ပွတဲ ့ စက ် ရုပ ် စိမ ် းလို မိတ ် ဆွေတွေလည ် း ရှိတယ ် ။ 
သူမမှာ Linux ပင ် ဂွင ် းလို အသေ ကျွမ ် းကျင ် ပြီး နည ် းနည ် းတော ့ နားလည ် ဖို ့ ခက ် တဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေက ရှိသေးတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အတွေးအမြင ် သမား မြေခွေးတွေ ၊ ဘာတွေပေါ ့ ။ 
Ruby ရဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နည ် းပညာကို ကစားရင ် းနေ သင ် တာပါ ။ 
ဥပမာ ကွန ် ပြူတာတွေဟာ ထပ ် ကျော ့ တဲ ့ အရာတွေမှာ အရမ ် းကို တော ် တာဆိုတော ့ Ruby သင ် ပေးမယ ့ ် နည ် းက ဒီလို ထပ ် ကျော ့ တာတွေပေါ ့ ။ 
ဒါက Ruby ရဲ ့ အကြိုက ် ဆုံး ကကွက ် ၊ ဒီလိုလေ ၊ "" (ဖြောင ် း) ၂ (ဒုန ် း) ၂ ၊ (ဖြောင ် း) ၂ ခုန ် လိုက ် ။ "" ဒါကို လေးခေါက ် ထပ ် လုပ ် ရင ် း တန ် ပြန ် ထပ ် ကျော ့ တွေ သင ် ယူတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ ခြေတစ ် ဘက ် တည ် းနဲ ့ ရပ ် နေရင ် း ဒီအစဉ ် ကို ထပ ် လုပ ် ရင ် း ထပ ် ကျော ့ တွေ သင ် ယူတာပါ ။ 
ဒီအစဉ ် ကို ထပ ် လုပ ် ရင ် း အဖန ် ဖန ် ကျော ့ တဲ ့ အထိ သင ် ယူတယ ် ၊ အမေ စိတ ် မဆိုးခင ် အထိပေါ ့ လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) အများစုကတော ့ အဖြေတွေဟာ အဆင ် သင ့ ် မရှိဘူးဆိုတာကို သင ် ယူတာပါ ။ 
Ruby ရဲ ့ ကမ ္ ဘာအတွက ် သင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းနဲ ့ ကြုံလာတော ့ ကလေးတွေကို ကမ ္ ဘာကြီးကို ဘယ ် လိုမြင ် လဲ ၊ ဘယ ် လိုမေးခွန ် းတွေ ရှိလဲဆိုတာ မေးဖို ့ လိုအပ ် လာပြီး စမ ် းသပ ် စစ ် ဆေး ကစားတာတွေ စီစဉ ် ပြီး 
ကလေးတွေကို ဒီပုံလေးပုံနဲ ့ ပြပြီး စလိုက ် တယ ် ။ 
ကားပုံ ၊ ကုန ် စုံဆိုင ် ပုံ ၊ ခွေးပုံနဲ ့ ရေအိမ ် ပုံတစ ် ပုံ ပြလိုက ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ မေးမှာက "" ဒီထဲက ဘယ ် ပုံဟာ ကွန ် ပြူတာလို ့ ထင ် ကြလဲ "" လို ့ လေ ။ ကလေးတွေကတော ့ အရမ ် း ရှေးရိုးဆန ် ပြီး ဖြေကြမှာက "" တစ ် ခုမှ ကွန ် ပြူတာ မဟုတ ် ဘူး ၊ 
ကွန ် ပြူတာ ဘာဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိတယ ် ၊ ဒါက မေမေ (သို ့) ဖေဖေတို ့ အဲဒီအရှေ ့ မှာ အချိန ် တွေ အတော ် ကုန ် ကြတဲ ့ တောက ် ပနေတဲ ့ တီဗွီပါ "" တဲ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဆွေးနွေးပြီး တွေ ့ ရှိမှာက ကားဟာ ကွှန ် ပြူတာတစ ် လုံး ၊ အထဲမှာ လမ ် းကြောင ် းပြစနစ ် တစ ် ခု ရှိတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ခွေးကတော ့ ခွေးက ကွန ် ပြူတာ မဖြစ ် လောက ် ဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ လည ် ပတ ် ပါနေတော ့ လည ် ပတ ် ထဲမှာ ကွန ် ပြူတာ ရှိလောက ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ကုန ် စုံဆိုင ် တွေ ၊ ကွန ် ပြူတာမျိုးစုံရှိတယ ် ၊ ငွေကိုင ် စနစ ် တို ့ ၊ သူခိုးလှန ့ ် တဲ ့ ခေါင ် းလောင ် းတို ့ လိုပေါ ့ ။ 
ကလေးတွေ ဘာဆိုတာသိကြလား ၊ 
ဂျပန ် မှာ ရေအိမ ် တွေဟာ ကွန ် ပြူတာတွေပဲ ၊ ဝင ် ကြည ့ ် တဲ ့ ဟက ် ကာတွေတောင ် ရှိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒိထက ် တိုးပြီး သူတို ့ ကို အဖွင ့ ် ၊ အပိတ ် ခလုတ ် ပါတဲ ့ စတစ ် ကာတွေ ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကလေးတွေကို "" ဒီနေ ့ ဒီအခန ် းထဲက အရာတိုင ် းကို ကွန ် ပြူတာအဖြစ ် ဖန ် တီးဖို ့ မှော ် အစွမ ် း မင ် းတို ့ မှာရှိတယ ် "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ကလေးတွေ ထပ ် ပြောတာက "" ကြားရတာ တကယ ် ခက ် ပုံပဲ ၊ ဒီအတွက ် အဖြေမှန ် ကို မသိဘူး "" တဲ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မက "" မပူပါနဲ ့ ၊ မင ် းတို ့ မိဘတွေလည ် း အဖြေမှန ် မသိဘူး ၊ 
"" အရာတွေရဲ ့ အင ် တာနက ် "" လို ့ ခေါ ် တာကို သူတို ့ စကြားလိုက ် ရတာပါ "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကလေးတို ့ ၊ မင ် းတို ့ ဟာ အရာတိုင ် းဟာ ကွန ် ပြူတာဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ကမ ္ ဘာထဲမှာ နေထိုင ် ရတော ့ မယ ့ ် သူတွေ ဖြစ ် တော ့ မှာနော ် ။ "" ဒီနောက ် မှာ ကျွန ် မဆီလာတဲ ့ ကလေးမလေးတစ ် ယောက ် စက ် ဘီးမီးလုံးကိုယူပြီး ပြောတာက "" ဒီစက ် ဘီးမီးလုံးဟာ ကျွန ် ပြူတာသာဆိုရင ် အရောင ် တွေ ပြောင ် းမှာပေါ ့ နော ် "" တဲ ့ ။ ကျွန ် မက "" ဒီစိတ ် ကူး အရမ ် းကောင ် းတယ ် ၊ ဒီ ့ ပြင ် ဘာလုပ ် လို ့ ရသေးလဲ "" သူမဟာ စဉ ် းစား ၊ စဉ ် းစားနေပြီး ပြောတာက "" ဒီစက ် ဘီးမီးလုံးဟာ ကွန ် ပြူတာသာဆိုရင ် ကျွန ် မအဖေနဲ ့ စက ် ဘီးစီးခရီးထွက ် ပြီး ရွက ် ဖျင ် တဲမှာ အိပ ် လို ့ ရတယ ် ၊ 
ပြီးတော ့ စက ် ဘီးစီးမီးလုံးဟာ ရုပ ် ရှင ် ပြစက ် ဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ "" တဲ ့ ။ ဒါဟာ ကျွန ် မ ရှာဖွေနေတဲ ့ အခိုက ် အတန ့ ် ပါ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ တကယ ့ ် ကို အဆင ် သင ့ ် မဖြစ ် သေးတာကို ကလေးတွေ သိနားလည ် သွားတဲ ့ ကာလပါ ။ နည ် းပညာတည ် ဆောက ် ခြင ် းနဲ ့ ကမ ္ ဘာ ကြီးကို ပိုပြီးအဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် အောင ် ဖန ် တီးခြင ် းရဲ ့ တကယ ့ ် အံ ့ ဖွယ ် နည ် းလမ ် းပါ ။ တစ ် ဦးစီဟာ ဒီပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ အပိုင ် းတစ ် ခုဖြစ ် နိုင ် တာပါ ။ 
နောက ် ဆုံးဇာတ ် လမ ် း ၊ ကျွန ် မတို ့ လည ် း ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံး ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆရာကျတဲ ့ CPU နဲ ့ အရာတွေကို မှတ ် မိဖို ့ ဒါကို ထောက ် ကူတဲ ့ အကူရတဲ ့ RAM နဲ ့ ROM ကို သိလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကွန ် ပြူတာကို တပ ် ဆင ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ ဒီအတွက ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ခုကိုလည ် း ပုံစံထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ အကြိုက ် ဆုံးက ဒီ ခြောက ် နှစ ် သား ကောင ် လေးရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းပါ ၊ ကမ ္ ဘာမှာ သူအကြိုက ် ဆုံးက အာကာသယာဉ ် မှူး ဖြစ ် ဖို ့ တဲ ့ ။ 
ဒီကောင ် လေးက ဒီနားကြပ ် ကြီးတွေတပ ် ပြီး သူ ့ ရဲ ့ စက ္ ကူ ကွန ် ပြူတာလေးထဲမှာ စိတ ် က နစ ် မြုပ ် နေတယ ် ၊ အကြောင ် းက သိတဲ ့ အတိုင ် း သူ ့ ကိုယ ် ပိုင ် စကြာဝဠာအချင ် းချင ် း ဂြိုဟ ် သွားလာဖို ့ ကို တည ် ဆောက ် ထားလို ့ လေ ။ 
သူ ့ အဖေ အင ် ္ ဂါဂြိုဟ ် ပတ ် လမ ် းက ထီးတည ် း အာကာသယာဉ ် မှူးဟာ အခန ် းရဲ ့ အခြားဘက ် ခြမ ် းမှာဖြစ ် ပြီး ကောင ် လေးရဲ ့ အရေးကြီး အထူးတာဝန ် က ဖခင ် ကို ကမ ္ ဘာမြေဆီ ဘေးကင ် းစွာ ပြန ် ခေါ ် လာဖို ့ ပါ ။ 
ဒီကလေးတွေဟာ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ နက ် ရှိုင ် းစွာ မတူညီတဲ ့ အမြင ် နဲ ့ ဒါကို နည ် းပညာနဲ ့ တည ် ဆောက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းကို ရရှိတော ့ မှာပါ ။ 
နောက ် ဆုံး ပိုပြီးချဉ ် းကပ ် နိုင ် လေ ၊ ပိုပါဝင ် လေဖြစ ် ပြီး နည ် းပညာ ကမ ္ ဘာကို ပိုပြီး စုံလင ် အောင ် ဖန ် တီးလေ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ပိုပြီး အရောင ် စုံ ၊ ပိုပြီး ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ပုံ ပေါက ် လာမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ခဏလောက ် ကျွန ် မနဲ ့ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ၊ အရာဝတ ္ ထုတွေ ဘယ ် လိုဖန ် တီးတယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် း ဇာတ ် လမ ် းတွေကို ကျွန ် မတို ့ ပြောတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုပါ ၊ Silicon Valley က အသက ် နှစ ် ဆယ ် ကောင ် လေးတွေတင ် မက Kenyan က ကျောင ် းသူလေးနဲ ့ Norwegian စာကြည ့ ် တိုက ် မှူးတွေ အပါအဝင ် ပေါ ့ ။ 
တစ ် နဲ ့ သုညတို ့ ရဲ ့ နိစ ္ စဓူဝ ဖြစ ် ရပ ် မှာ နေထိုင ် တဲ ့ မနက ် ဖြန ် ရဲ ့ Ada Lovelaces လေးတွေရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုကို မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ ။ နည ် းပညာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အကောင ် းမြင ် ကာ ရဲရင ့ ် တဲ ့ သူတွေအဖြစ ် ကြီးပြင ် းလာတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ စွမ ် းအားတွေ ၊ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေနဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေ ကို ထွေးပွေ ့ ထားကြတယ ် ။ 
အံ ့ ဖွယ ် ကောင ် း ၊ တစ ် မျိုး နှစ ် လိုဖွယ ် ကောင ် းပြီး နည ် းနည ် း သဘာဝမကျတဲ ့ နည ် းပညာ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မ ငယ ် ငယ ် လေးတုန ် းက ပုံပြောသူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် ချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
စိတ ် ကူးယဉ ် ဖန ် တီးတဲ ့ ကမ ္ ဘာတွေကို နှစ ် သက ် ခဲ ့ ပြီး အလုပ ် ချင ် ဆုံးက Moominvalley က မနက ် ခင ် းတွေမှာ နိုးထပြီး 
နေ ့ လည ် ခင ် းတွေမှာ Tatooines တစ ် ဝိုက ် မှာ သဝေထိုးချင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ညနေခင ် းတွေမှာ Narnia မှာ သွားအိပ ် မယ ် လေ ။ 
ပရိုဂရမ ် ရေးခြင ် းဟာ ကျွန ် မအတွက ် ပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ အလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာတွေကို ဖန ် တီးနေဆဲပါ ။ 
ဇာတ ် လမ ် းတွေအစား ကုဒ ် တွေနဲ ့ ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
ပရိုဂရမ ် ရေးသားခြင ် းဟာ ကျွန ် မရဲ စကြာဝဠာလေး တစ ် ခုလုံးကို ၎ င ် းကိုယ ် ပိုင ် စည ် းမျဉ ် းတွေ ၊ စံတွေ ၊ အလေ ့ အထတွေ တည ် ဆောက ် ဖို ့ အံ ့ ဖွယ ် စွမ ် းအားတွေ ပေးပါတယ ် ။ 
တွေးခေါ ် မှု စွမ ် းအားစစ ် စစ ် နဲ ့ ဘာမှ မရှိတာကနေ တစ ် ခုခုကို ဖန ် တီးတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သင ့ ် ကုမ ္ ပဏီဟာ လစ ် လပ ် ရာထူးအတွက ် လူသစ ် ကို စရှာနေပါတယ ် ။ 
လျှောက ် လွှာတွေ လှိမ ့ ် ဝင ် လာကြလို ့ အရည ် အချင ် းမီတဲ ့ လျှောက ် လွာရှင ် တွေကို တွေ ့ တယ ် ပေါ ့ ။ 
အခုတော ့ ရွေးချယ ် မှု စတယ ် ပေါ ့ ။ 
ပထမလူ ၊ ကျောင ် းက Ivy League ၊ ၄.၀ ခြောက ် ပြစ ် ကင ် း ကိုယ ် ရေးအကျဉ ် း ထောက ် ခံချက ် အပျံစား ။ 
အားလုံး ကောင ် းတယ ် ။ 
ဒုတိယလူ ၊ အစိုးရကျောင ် းထွက ် ၊ အလုပ ် ဟိုခုန ် ဒီခုန ် နည ် းနည ် းရှိ ၊ အလုပ ် တွေက ငွေကိုင ် တို ့ ၊ သီချင ် းဆို စာပွဲထိုးလို ကျပန ် း အလုပ ် တွေ ။ 
နှစ ် ယောက ် လုံး အဆင ့ ် မီတာကို မမေ ့ ကြပါနဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ ကို မေးမယ ် ၊ ဘယ ် သူ ့ ကို ရွေးကြမလဲ ရှင ် ။ 
ကျွန ် မနဲ ့ အလုပ ် ဖော ် တွေဟာ လျှောက ် လွှာရှင ် တွေရဲ ့ ထူခြားတဲ ့ အမျိုးအစား နှစ ် ခုကို ထုတ ် ဖော ် ဖို ့ သတ ် မှတ ် ချက ် တွေကို ချမှတ ် ထားတယ ် ။ 
ပထမလူကို "" ငွေဇွန ် း "" လို ့ ခေါ ် လိုက ် တယ ် ၊ သိသိသာသာ တစ ် ပန ် းသာနေလို ့ အောင ် မြင ် ဖို ့ လျာထားပြီးသားလေ ။ 
ဒုတိယလူကိုတော ့ "" ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ရသူ "" လို ့ ပေါ ့ ။ ဒီနေရာကိုရဖို ့ များပြားလှတဲ ့ ကြုံရာ အခက ် အခဲတွေနဲ ့ ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ရသူလေ ။ 
လူ ့ အရင ် းအမြစ ် ဒါရိုက ် တာ တစ ် ဦးက ရှင ် တို ့ ကြားလိုက ် ရသလို ငွေဇွန ် းတွေနဲ ့ ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ရသူဆိုပြီး ခေါ ် ထားပါတယ ် (ရယ ် သံများ) ဒီလို သုံးနှုန ် းမှုဟာ စောဒက တက ် စရာ ဖြစ ် နိုင ် ကာ တန ် ဖိုးဖြတ ် သလို ရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ လူ ့ အရင ် းအမြစ ် အောင ် လက ် မှတ ် ရုပ ် သိမ ် းမခံရခင ် (ရယ ် သံများ) ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
ကိုယ ် ရေးအကျဉ ် းဟာ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ခုကို ပြောပြပါတယ ် ။ 
နှစ ် တွေကြာတော ့ လူတွေရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို ဖတ ် ရတာဟာ စပ ် ချုပ ် ထားတဲ ့ အိပ ် ရာဖုံးနဲ ့ တူတာကို နားလည ် လာပြီး သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ရေးအကျဉ ် းတွေကို မလွှင ့ ် ပစ ် ခင ် မှာ ဘာက ် စုံမှ ပြန ် ပြီးစဉ ် းစားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ရပါတယ ် ။ 
ကျပန ် းအလုပ ် တွေ တသီကြီးလုပ ် ခဲ ့ မှုက ရှေ ့ နောက ် မညီမှု ၊ အာရုံမစိုက ် နိုင ် မှုကို ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် အတားအဆီးတွေကို ရုန ် းကန ် ကျော ် လွှားခဲ ့ ရမှုကို ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အနည ် းဆုံးတော ့ ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ရသူကို လူတွေ ့ မေးမြန ် းထိုက ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် းသွားရအောင ် ငွေဇွန ် းတွေကို ကျွန ် မ မဆန ့ ် ကျင ် ပါဘူး ။ အကောင ် းစား တက ္ ကသိုလ ် တစ ် ခုကို တက ် ပြီး ဘွဲ ့ ရဖို ့ ဆိုတာ တော ် တော ် ကြိုးစားပြီး စွန ့ ် လွှတ ် ရမှုတွေ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် ဘဝတစ ် ခုလုံးကို အောင ် မြင ် မှုဆီကိုပဲ ကြံစည ် ထားတယ ် ဆိုရင ် ခက ် ခဲတဲ ့ ကာလတွေကို ဘယ ် လိုကိုင ် တွယ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မ အလုပ ် ခန ့ ် ခဲ ့ တဲ ့ သူတစ ် ယောက ် က အကောင ် းစား တက ္ ကသိုလ ် တွေတက ် ခဲ ့ လို ့ တစ ် ချို ့ အလုပ ် တာဝန ် တွေဟာ သူနဲ ့ မတန ် ဘူးလို ့ ခံစားရတယ ် တဲ ့ ။ လုပ ် ငန ် းကို ပိုနားလည ် ဖို ့ ကာယအားနဲ ့ လုပ ် ရတဲ ့ ယာယီ အလုပ ် မျိုးတွေပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး သူထွက ် သွားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခြားတစ ် ဘက ် မှာက ကိုယ ့ ် ဘဝတစ ် ခုလုံးကို ကျဆုံးမှုအတွက ် လျာထားတယ ် ဆိုရင ် သင ် ဟာ တကယ ် ပဲ အောင ် မြင ် သူလား ။ 
ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ရသူကို တွေဆုံမေးမြန ် းဖို ့ တိုက ် တွန ် းချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားခဲ ့ ရသူဖြစ ် လို ့ ဒီအကြောင ် း အများကြီးသိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ မမွေးခင ် က ကျွန ် မအဖေဟာ သံသယလွန ် ကဲတဲ ့ စိတ ် ကစဉ ့ ် ကလျားရောဂါ ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး သူဟာ ထက ် မြက ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုမှာ မမြဲနိုင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဘဝဟာ တစ ် ပိုင ် းက "" Cuckoo 's Nest "" တစ ် ပိုင ် းက "" Awakenings "" တစ ် ပိုင ် းက "" A beautiful Mind "" ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မဟာ New York က Brooklyn မှာရှိတဲ ့ ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ အမေတစ ် ဦးတည ် းက ပြုစုခဲ ့ ရတဲ ့ ကလေး ငါးယောက ် ထဲက စတုတ ္ ထမြောက ် ပါ ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် အိမ ် တစ ် လုံး ၊ ကားတစ ် စီး ၊ အဝတ ် လျှော ် စက ် တစ ် ခါမှ မရှိခဲ ့ ပဲ ကလေးဘဝ အများစုမှာ ဖုန ် းတစ ် လုံးတောင ် မရှိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ စီးပွားရေး အောင ် မြင ် မှု နဲ ့ ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားသူ ကြားက ဆက ် စပ ် မှုကို နားလည ် ဖို ့ သိပ ် ကို စိတ ် ဓာတ ် တက ် ကြွခဲ ့ တယ ် ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မဘဝဟာ အလွယ ် လေးနဲ ့ လုံးဝတစ ် မျိုး ပြောင ် းသွားနိုင ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အောင ် မြင ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းရှင ် တွေကိုတွေ ့ ခဲ ့ ပြီး ဩဇာကြီးမားတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေ အကြောင ် းဖတ ် ရင ် း တူညီတဲ ့ အရည ် အသွေးကို သတိထားမိလိုက ် တယ ် ။ 
အများအပြားတို ့ ဟာ အစောပိုင ် း ခက ် ခဲမှုတွေ ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ဆင ် းရဲမှု ကနေ ၊ စွန ့ ် လွှတ ် ခံရမှု ငယ ် စဉ ် မှာ မိဘတစ ် ဦး သေဆုံးမှု ၊ သင ် ယူမှု ချို ့ ယွင ် းတာ ၊ အရက ် စွဲခြင ် း ၊ အကြမ ် းဖက ် မှုတွေ အထိပါ ။ 
အစဉ ် အလာတွေးခေါ ် မှုက စိတ ် ဒဏ ် ရာက သောကဖြစ ် စေပြီး ကမောက ် ကမဖြစ ် ခြင ် းအကျိုးဆက ် ကို အရမ ် းအာရုံစိုက ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါတွေကို လေ ့ လာစဉ ် ဒေတာ တွေက မထင ် မိတဲ ့ အတွင ် းသဘောကို ပြတာက အဆိုးဆုံး အခြေအနေတွေမှာတောင ် တိုးတက ် မှုနဲ ့ ပြောင ် းလဲခြင ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ထူးခြားပြီး ဗီဇသဘောကိုဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုကို ရှာဖွေတွေ ့ ရှိထားပြီး သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေက သောက တိုးပွားမှု အလွန ် လို ့ ခေါ ် ကြတယ ် ။ 
ဘေးကြုံရတဲ ့ ကလေးတွေအပေါ ် ဒုက ္ ခ သက ် ရောက ် မှုတွေကို တိုင ် းတာဖို ့ ပုံစံထုတ ် ထားတဲ ့ လေ ့ လာမှုတစ ် ခုမှာ အပြင ် းထန ် ဆုံး အခြေအနေကို တွေ ့ ကြုံခံစားရတဲ ့ ကလေး ၆၉၈ ထဲက သုံးပုံတစ ် ပုံဟာ ကျန ် းမာ ၊ အောင ် မြင ် ၊ ဖြစ ် ထွန ် းတဲ ့ ဘဝတွေ အထိ အပြည ့ ် အဝ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အရာရာနဲ ့ အဆင ် မပြေမှုတွေကြုံရသော ် လည ် း သူတို ့ အောင ် မြင ် ကြပါတယ ် ။ 
သုံးပုံတစ ် ပုံပါ ။ 
ဒီကိုယ ် ရေးအကျဉ ် းကိုကြည ့ ် ပါဦး ။ 
ဒီလူရဲ ့ မိဘတွေက သူ ့ ကို သူများကို မွေးစားဖို ့ ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ကျောင ် းလည ် း မပြီးခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
အလုပ ် ဟိုခုန ် ဒီခုန ် နည ် းနည ် းရှိတယ ် ။ အိန ္ ဒိယမှာ တစ ် နှစ ် လောက ် အောင ် းနေခဲ ့ ပြီး အဆိုးဆုံးက သူ ့ မှာ စာဖတ ် ခက ် တဲ ့ ရောဂါရှိတယ ် ။ 
ဒီလူကို ခန ့ ် ကြမလား ။ 
သူ ့ နာမည ် က Steve Jobs ပါ ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ အအောင ် မြင ် ဆုံး စွန ့ ် ဦးထွင ် တွေကို လေ ့ လာမှုမှာ အချိုးမကျတဲ ့ အရေအတွက ် က စာဖတ ် ခက ် တဲ ့ ရောဂါပါ ။ 
အမေရိကမှာ လေ ့ လာထားတဲ ့ စွန ့ ် ဦးထွင ် တွေရဲ ့ ၃၅% မှာ စာဖတ ် တာခက ် တဲ ့ ရောဂါရှိကြတယ ် ။ 
သောက တိုးပွားမှုအလွန ် ရောဂါခံစားရတဲ ့ စွန ့ ် ဦးထွင ် တွေအနက ် က အံ ့ သြစရာက သူတို ့ ရဲ ့ သင ် ယူမှု ချို ့ ယွင ် းတာကို တစ ် ပန ် းသာမှုကို ထောက ် ပံ ့ တဲ ့ လိုလားအပ ် တဲ ့ အခက ် အခဲလို ့ ရှုမြင ် ကြတာပါ ။ သူတို ့ ဟာ ပိုကောင ် းတဲ ့ နားထောင ် သူတွေနဲ ့ အသေးစိပ ် ဂရုစိုက ် တဲ ့ သူတွေ ဖြစ ် လာလို ့ ပါ ။ 
အခက ် အခဲရှိနေတာနဲ ့ သူတို ့ ဖြစ ် တည ် နေတာလို ့ မယူဆဘဲ အခက ် အခဲရှိနေခြင ် းကြောင ့ ် သူတို ့ ဖြစ ် တည ် နေတာကို သိတာပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ဒဏ ် ရာနဲ ့ အခက ် အခဲတွေကို သူတို ့ ဖြစ ် လာတာရဲ ့ အဓိက အစိတ ် အပိုင ် းတွေအဖြစ ် ပွေ ့ ဖက ် ပြီး ဒီအတွေ ့ အကြုံတွေသာ မရှိရင ် အောင ် မြင ် လာဖို ့ အစွမ ် းနဲ ့ သတ ္ တိ ဖွံ ့ ဖြိုးမလာနိုင ် လောက ် ဘူး ဆိုတာ သိကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လုပ ် ဖော ် တစ ် ယောက ် ဟာ ၁၉၆၆ တရုတ ် ပြည ် ယဉ ် ကျေ; မှု တော ် လှန ် ရေး အကျိုးဆက ် ကြောင ့ ် သူ ့ ဘဝဟာ ကျွမ ် းပြန ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အသက ် ၁၃ နှစ ် မှာ သူ ့ မိဘတွေဟာ တောရွာကို ပြောင ် းရွေ ့ ခံရတယ ် ။ ကျောင ် းတွေ အပိတ ် ခံရပြီး အသက ် ၁၆ နှစ ် အထိ သူ ့ ဝမ ် းသူကျောင ် းဖို ့ ဘေဂျင ် းမှာ တစ ် ယောက ် တည ် း ကျန ် ခဲ ့ ပြီး အထည ် စက ် ရုံမှာ အလုပ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကံကြမ ္ မာကို လက ် ခံမယ ့ ် အစား သူ ့ ရဲ ့ သမရိုးကျ ပညာရေးကို ဆက ် လုပ ် မယ ် လို ့ သန ္ နိဋ ္ ဌာန ် ချလိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ဆယ ့ ် တစ ် နှစ ် ကြာပြီး နိုင ် ငံရေး မြင ် ကွင ် း ပြောင ် းလဲတဲ ့ အခါ အရမ ် း စီစစ ် ရွေးချယ ် တဲ ့ တက ္ ကသိုလ ် ဝင ် ခွင ့ ် စာမေးပွဲကို ကြားမိလိုက ် တယ ် ။ 
အလယ ် တန ် းနဲ ့ အထက ် တန ် းသင ် ရိုး တစ ် ခုလုံးကိုလေ ့ လာဖို ့ သူ ့ မှာ အချိန ် သုံးလရှိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ နေ ့ စဉ ် စက ် ရုံကနေ အိမ ် ရောက ် ရင ် တစ ် မှေးလောက ် အိပ ် ပြီး မနက ် ၄ နာရီအထိ စာကျက ် ၊ အလုပ ် ကိုပြန ် သွားနဲ ့ ဒီအစဉ ် ကို သုံးလတိုင ် တိုင ် နေ ့ စဉ ် အထပ ် ထပ ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အောင ် သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ပညာရေးမှာ နှစ ် မြှပ ် မှုဟာ မဆုတ ် မနစ ် ပဲ မျှော ် လင ့ ် ချက ် လုံးဝမပျောက ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီနေ ့ မှာ သူဟာ မဟာဘွဲ ့ ရဖြစ ် ပြီး သူ ့ သမီးတွေတိုင ် းဟာ Cornell နဲ ့ Harvard ဘွဲ ့ ရတွေပါ ။ 
ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားသူတွေဟာ မိမိတစ ် ဦးတည ် းကသာ မိမိကိုယ ် ကို အပြည ့ ် အဝ ထိန ် းချုပ ် မှုရှိတယ ် ဆိုတဲ ့ ယုံကြည ် ချက ် ရဲ ့ မောင ် းနှင ် သူတွေပါ ။ 
အခြေအနေတွေ ကောင ် းမွန ် စွာ ဖြစ ် မလာတဲ ့ အခါ သူတို ့ မေးတာက "" ပိုကောင ် းတဲ ့ ရလဒ ် ဖန ် တီးဖို ့ ငါဘာကို မတူအောင ် လုပ ် နိုင ် လဲ "" ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားရသူက မိမိတို ့ ကိုယ ် ကို လက ် လျှော ့ ခြင ် းကနေ တားဆီးနိုင ် တဲ ့ အသိစိတ ် ရှိပြီး ၊ ဆိုပါတော ့ ကိုယ ့ ် ဟာ ဆင ် းရဲမှု ၊ ကြောင ် နေတဲ ့ အဖေ များလှတဲ ့ ရိုက ် နက ် မှုတွေထက ် ရှင ် ကျန ် နေရင ် စဉ ် းစားတာက "" စီးပွားရေး စိန ် ခေါ ် မှုတွေလားဟ "" (ရယ ် သံများ) တကယ ် လား ။ 
အလွယ ် လေးပါ ၊ ငါ ့ မှာ ရှိတယ ် လေ "" (ရယ ် သံများ) ဒါက ကျွန ် မကို သတိရသွားစေတာက ဟာသပါ ။ 
ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားသူတွေဟာ ဟာသက ခက ် ခဲတဲ ့ ကာလတွေကို လွန ် မြောက ် စေပြီး ရယ ် မောတာဟာ သင ့ ် အမြင ် ကို ပြောင ် းလဲစေတာ သိကြတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး ဆက ် နွယ ် မှုတွေ ရှိကြပါတယ ် ။ 
အခက ် အခဲကို ကျော ် လွှားသူတွေဟာ ဒါကို တစ ် ယောက ် တည ် း မလုပ ် ကြပါဘူး ။ 
လမ ် းတစ ် လျှောက ် တစ ် နေရာရာမှာ သူတို ့ ဆီက အကောင ် းဆုံးတွေ ထွက ် ပေါ ် လာစေပြီး အောင ် မြင ် မှုမှာ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံထားသူတွေကို တွေ ့ ပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ကိုယ ် အားထားလို ့ ရမယ ့ ် လူတစ ် ယောက ် ရှိခြင ် းဟာ အခက ် အခဲ ကျော ် လွှားဖို ့ မရှိမဖြစ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မ ကံကောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောလိပ ် ပြီးတော ့ ပထမဆုံး အလုပ ် မှာ ကျွန ် မမှာ ကားမရှိခဲ ့ တော ့ တံတား နှစ ် စင ် းဖြတ ် ပြီး ဥက ္ ကဋ ္ ဌရဲ ့ လက ် ထောက ် အမျိုးသမီးနဲ ့ ကားပေါင ် းစီးခဲ ့ တယ ် ။ 
သူမက ကျွန ် မ အလုပ ် လုပ ် တာ ကြည ့ ် ပြီး အနာဂတ ် ကို အာရုံစိုက ် ဖို ့ ၊ အတိတ ် မှာ မနေဖို ့ အားပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လမ ် းတစ ် လျှောက ် ကျွှန ် မကို အင ် တန ် မှ ရိုးသားတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှု ၊ အကြံဉာဏ ် ၊ သွန ် သင ် မှုပေးတဲ ့ သူ အများအပြားကို ဆုံတွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီလူတွေဟာ တစ ် ခါက ကျွန ် မဟာ ကောလိပ ် စရိတ ် ပေးနိုင ် ဖို ့ သီချင ် းဆို စားပွဲထိုးလုပ ် ခဲ ့ တာကို စိတ ် ထဲမထားကြပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) အားလုံးကို အဖိုးတန ် ပိတ ် ဆုံး ထိုးထွင ် း အမြင ် တစ ် ခု မျှပေးလိုပါတယ ် ။ 
မတူကွဲပြားသဘောကို လက ် ခံထားကာ လက ် တွဲခေါ ် ယူရန ် ရည ် စူးတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ ရုန ် းကန ် သူတွေကို ထောက ် ပံ ့ တတ ် က ​ ြပ ​ ြီး သူတို ့ ဟာ အခြားသူတို ့ ထက ် သာတတ ် ပါတယ ် ။ 
Diversity Inc အဆိုအရ သူတို ့ ရဲ ့ ထိပ ် တန ် း ကုမ ္ ပဏီ ၅၀ ရဲ ့ မတူကွဲပြားမှုကို လေ ့ လာကြည ့ ် ခဲ ့ ရာ S & P 500 ထက ် ၂၅% သာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ မူလမေးခွန ် းကို ပြန ် ကောက ် ရအောင ် 
ဘယ ် သူ ့ ကို လောင ် းကြေး ထပ ် မလဲ ။ ငွေဇွန ် းလား ၊ ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားခဲ ့ ရသူလား ။ 
ကျွန ် မက လျှော ့ တွက ် ခံရတဲ ့ ပြိုင ် ပွဲဝင ် ကို ရွေးပါလို ့ ပြောျင ် ပါတယ ် ၊ သူ ့ ရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် တဲ ့ လက ် နက ် တွေဟာ ထက ် သန ် မှုနဲ ့ သန ္ နိဋ ္ ဌာန ် ချမှုတွေလေ ။ 
ရုန ် းကန ် လှုပ ် ရှားသူကို ခန ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီနောက ် သီချင ် းက Carmelo ကိုရည ် စူးချင ် ပါတယ ် ။ သူက အသက ် ကြီးလွန ် းလို ့ ဒီရက ် ပိုင ် းထဲမှာ ဇီဝိန ် ချွေ ခံလိုက ် ရသူပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သိသာတာက အရမ ် းကောင ် းတဲ ့ ခွေးဖြစ ် ပြီး အမြဲပဲ ကြောင ် ကို ခွေးအိပ ် ရာမှာ ပေးအိပ ် သူပါ ။ 
(ခွေး ဟောဟဲလိုက ် သံ) ဟောဟဲ ဟောဟဲ ၊ ဟောဟဲ ၊ ဟောဟဲ.... ကိုယ ့ ် ခွေးနဲ ့ လမ ် းလျှောက ် နေတယ ် ၊ သီချင ် းဆိုရင ် း ၊ လမ ် းလျှောက ် ရင ် းပေါ ့ ဟုတ ် တယ ် ခွေးလေးနဲ ့ ကိုယ ် ပါပဲ ၊ နေရောင ် ခံရင ် း ၊ မမှားနိုင ် ပါဘူး ကိုယ ့ ် ဘဝက အထီးကျန ် ပြီး ကြေကွဲစရာပါ ။ သင ် ္ ဘောသားလို ဝမ ် းနည ် းခဲ ့ တယ ် ၊ အားလုံးကိုလည ် း စိတ ် တိုခဲ ့ တယ ် နောက ် မင ် းရောက ် လာတယ ် ၊ နုပျိုမှုနဲ ့ ကြောက ် ရွံ ့ မှု ရှုပ ် ယှက ် နေချိန ် မှာပေါ ့ ၊ နာဗ ် ကြောတွေ တချွင ် ချွင ် ထလို ့ ၊ စိမ ် ဝိုင ် နဲ ့ ဘီယာက ကိုယ ့ ် ရုပ ် ကို ဖျက ် နေတယ ် ။ အဲဒီနောက ် မင ် းမျက ် လုံးတွေထဲ ကြည ့ ် မိတယ ် ၊ 
ကိုယ ် ဟာ အရှုံးသမား မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ မင ် း ရယ ် စရာကောင ် းပ ​ ြီး ဉာဏ ် ရှိတယ ် ၊ ပြောလိုက ် တယ ် ၊ ဘုရားသခင ် ၊ ပျော ် ပါတယ ် ကိုယ ့ ် ခွေးနဲ ့ လမ ် းလျှောက ် နေလို ့ ပါ ။ နေရောင ် ခံရင ် း ၊ မမှားနိုင ် ပါဘူး ဟုတ ် တယ ် ၊ ခွေးလေးနဲ ့ ကိုယ ် ပါပဲ ၊ သီချင ် းဆိုရင ် း ၊ လမ ် းလျှောက ် ရင ် းပေါ ့ မင ် းအမုန ် းနဲ ့ သံသယတွေကို ကိုယ ် ဂရုမစိုက ် တော ့ လို ့ ၊ နိုင ် ငံရေးသမားတွေ ပွားတာကိုလည ် း ဂရုမစိုက ် ဘူး ။ အဖော ် လိုရင ် ထိန ် းသိမ ် းရေး စခန ် းကိုပဲ ထွက ် သွားလိုက ် ပါ ခွေး တစ ် ကောင ် ရှာပြီး ဒီခွေးကို ဂုဏ ် ယူ ရအောင ် လုပ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဘာလို ့ ဆို အကြောင ် းကတော ့ ဒါပါပဲ ။ (ခွေး ဟောဟဲလိုက ် သံ) ဟောဟဲ ဟောဟဲ ၊ ဟောဟဲ ၊ ဟောဟဲ.... ကိုယ ့ ် ဘဝက ကြေကွဲ ၊ ဝမ ် းနည ် းစရာ ၊ ကိုယ ် က တကယ ့ ် အရှုံးသမားကြီးပါ ၊ စုတ ် ပြတ ် သွားတဲ ့ သမိုင ် းစဉ ် ပြဇာတ ် တစ ် ပုဒ ် ပါ ။ ပြီးတော ့ မင ် းက အဲဒီမှာ ၊ အချိန ် ကိုက ် ပဲ ၊ အမြီးလေးနှံ ့ လို ့ လေ ၊ အကျဉ ် းထဲက ချစ ် စရာ အကောင ် းဆုံး မျက ် နှာပေးနဲ ့ ပြောလိုက ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ဆီလာနေ ၊ မင ် း အူလိုက ် တော ့ ကိုယ ် ဟာ တစ ် ကိုယ ် ရည ် တမ ် းတသူ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ ကိုယ ် ဟာ ယစ ် ထုပ ် ကြီး မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
အိမ ် ကို အပျော ် ဆုံးဖြစ ် အောင ် လုပ ် ကြမယ ် လေ ။ ပြောလိုက ် တယ ် ၊ ဘုရားသခင ် ၊ ပျော ် ပါတယ ် ကိုယ ့ ် ခွေးနဲ ့ လမ ် းလျှောက ် နေလို ့ ပါ ။ သီချင ် းဆိုရင ် း ၊ လမ ် းလျှောက ် ရင ် းပေါ ့ ဟုတ ် တယ ် ၊ ခွေးလေးနဲ ့ ကိုယ ် ပါပဲ ၊ သီချင ် းဆိုရင ် း ၊ လမ ် းလျှောက ် ရင ် းပေါ ့ မင ် းအမုန ် းနဲ ့ သံသယတွေ ဂရုမစိုက ် တော ့ လို ့ ၊ နိုင ် ငံရေးသမားတွေ ပွားတာကိုလည ် း ဂရုမစိုက ် ဘူး ။ အဖော ် လိုရင ် ထိန ် းသိမ ် းရေး စခန ် းကိုပဲ ထွက ် သွားလိုက ် ပါ ခွေး တစ ် ကောင ် ရှာပြီး ဒီခွေးကို ဂုဏ ် ယူ ရအောင ် လုပ ် လိုက ် ပါ ။ ဘာလို ့ ဆို အကြောင ် းကတော ့ ဒါပါပဲ ။ အကြောင ် းကတော ့ ဒါပါပဲ ။ 
ဒါကတော ့ ဒါပါပဲ ။ ဘောင ် း ဝေါင ် း ၊ ဝေါင ် း ၊ ဝေါင ် း.... အကြောင ် းကတော ့ ဒါပါပဲ ။ ့ (ခွေး ဟောဟဲလိုက ် သံ) ဟောဟဲ ဟောဟဲ ၊ ဟောဟဲ ၊ ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ ခွေး ၊ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

တွေးကျင ့ ် ပါနေတာက TED ပရိတ ် သတ ် ဟာ အထက ် မြက ် ဆုံး ၊ ဉာဏ ် ကောင ် း ၊ ပညာတတ ် ၊ လူကင ် းပါးတဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် အစုအဝေး အဖြစ ် ကမ ္ ဘာမှာ ဘဝအတွေ ့ အကြုံနဲ ့ တီထွင ် အားကောင ် း သူတွေပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ အမှန ် ပဲလို ့ ထင ် မိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ယုံကြည ် ဖို ့ အကြောင ် းရှိတာက အများစုမဟုတ ် ပေမဲ ့ အတော ် များများဟာ တကယ ် ပဲ ဖိနပ ် ကြိုးကို မှားပြီး ချည ် နေကြတာကိုပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ရယ ် စရာပုံပေါက ် တယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ။ ရယ ် စရာပုံပေါက ် တယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ။ 
ယုံပါ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ သုံးနှစ ် လောက ် ထိ ဒီလို ဝမ ် းနည ် းတဲ ့ ဘဝမှာ နေခဲ ့ တာပါ ။ ကျွန ် တော ့ ဖြစ ် ပုံက 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် အရမ ် း စျေးကြီးတဲ ့ ဖိနပ ် တစ ် ရံ ဝယ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီဖိနပ ် တွေက နိုင ် လွန ် ကြိုးလုံးနဲ ့ လာတာဆိုတော ့ ကွန ် တော ် မချည ် တတ ် ခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ ဆိုင ် ကိုပြန ် သွားပြီး ပိုင ် ရှင ် ကို ပြောတာက "" ဖိနပ ် ကိုကြိုက ် ပေမဲ ့ ကြိုးတွေတော ့ မုန ် းတယ ် "" လို ့ 
သူက တစ ် ချက ် ကြည ့ ် ကာ ပြောတာက "" အိုး ၊ မင ် းက မှားချည ် တာကိုးကွ "" အခု ဒီအချိန ် ရောက ် တဲ ့ အထိ ၊ အသက ် ၅၀ နားထိ တွေးခဲ ့ မိလိမ ့ ် မှာက ဘဝအတတ ် တွေထဲက ကိုယ ် တကယ ့ ် ကို စွဲမြဲမိတာက ဖိနပ ် ကြိုးချည ် ခြင ် းပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အဲ ့ လိုမဟုတ ် ဘူး ၊ သရုပ ် ပြပါရစေ ။ 
ဒါက ဒီလိုပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုကို ဖိနပ ် ကြိုးချည ် ဖို ့ သင ် ပေးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကဲ ဒီလိုဖြစ ် သွားတာပါ ၊ ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) နေပါဦး ရှိပါသေးတယ ် ဗျ ။ 
ဖြစ ် သွားတာကတော ့... (ရယ ် သံများ) ဒီအထုံးရဲ ့ ခိုင ် ခံတာနဲ ့ အားနည ် းတဲ ့ အထုံးပုံစံဆိုတာရှိတယ ် ။ အားနည ် းတဲ ့ ပုံစံကို သင ် ပေးခံရတာပါ ။ 
ပြီး ဒီမှာပြောမယ ့ ် ပုံပါ ။ 
အထုံးရဲ ့ အခြေက လွန ် းကြိုးတွေကို ဆွဲလိုက ် ရင ် ဒီခေါက ် တုံ ့ က ​ ဖိနပ ် ရဲ ့ ဝင ် ရိုးတစ ် လျှောက ် သူ ့ ဘာသာ နေရာကျသွားတာ တွေ ့ ရမှာပါ ။ 
အဲဒါက အထုံးရဲ ့ အားနည ် းတဲ ့ ပုံစံပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မပူပါနဲ ့ ဗျာ ။ 
ပြန ် စပြီး ခေါက ် တုံ ့ တစ ် ဝိုက ် က အခြား ညွှန ် ကြားချက ် တွေကို လုပ ် ရုံနဲ ့ တင ် ရပါတယ ် ဗျာ ။ အထုံးရဲ ့ ခိုင ် ခံ ့ တဲ ့ ပုံစံလေ ။ 
ပြီးတော ့ အထုံးအောက ် က ကြိုးတွေကို ဆွဲလိုက ် ရင ် ခေါက ် တုံ ့ အထုံးက ဖိနပ ် ရဲ ့ ကန ့ ် လန ့ ် ဖြတ ် ဝင ် ရိုးတစ ် လျှောက ် သူ ့ ဘာသာ နေရာကျသွားတာ မြင ် တွေ ့ ရမှာပါ ။ 
ဒါကတော ့ ပိုခိုင ် တဲ ့ အထုံးပါ ။ 
ကြိုးပြောတာ တော ် တော ် လျော ့ သွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
စိတ ် ပျက ် တာလျော ့ သွားမယ ် ၊ ဒါတင ် မက ကြည ့ ် လို ့ လဲ ပိုကောင ် းတယ ် လေ ။ 
ဒါကို နောက ် တစ ် ခါ ထပ ် လုပ ် ဦးမယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ခါတိုင ် းလိုပဲ စလိုက ် ပါ ၊ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကွင ် းတစ ် ဝိုက ် အခြားဘက ် သွားလိုက ် ပါ ။ 
ကလေးတွေအတွက ် တော ့ နည ် းနည ် းခက ် ပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ လုပ ် နိုင ် မယ ် ထင ် တာပဲ 
အထုံးကိုဆွဲလိုက ် ၊ 
ဟုတ ် ပြီ ၊ ဖိနပ ် ကြိုးထုံးရဲ ့ ခိုင ် ခံ ့ တဲ ့ ပုံစံပေါ ့ 
ကဲ ဒီနေ ့ အကြောင ် းအရာနဲ ့ စပ ် လျဉ ် းပြီး ထောက ် ပြချင ် တာက ခင ် ဗျားတို ့ သိပြီးသား တစ ် ခါတစ ် လေ ဘဝတစ ် နေရရာက အကျိုးကျေးဇူးလေးဟာ တစ ် ခုခုဟာ အခြားနေရာမှာ အရမ ် းကြီးမားတဲ ့ ရလာဒ ် တွေဖြစ ် ပေါ ် နိုင ် တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အသက ် ရှည ် ပြီး ကျန ် းမာကြပါစေဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အများပြည ် သူနဲ ့ အဖွဲအစည ် းတွေ ကြားမှာ ဖုံးကွယ ် ထားတဲ ့ တင ် းမာမှုတွေ တကယ ် ပဲ ဖြစ ် ပေါ ် နေတယ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ။ အဖွဲအစည ် းတွေဆိုတာက လူများရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာ မှီတင ် းနေထိုင ် ရတဲ ့ အဖွဲအစည ် းတွေပေါ ့ ၊ ကျောင ် းတွေ ၊ ဆေးရုံတွေ ၊ အလုပ ် ခွင ် တွေ ၊ စက ် ရုံတွေ ၊ ရုံး စတာတွေပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မမြင ် နေရတဲ ့ ဖြစ ် ပျက ် မှုက ကျွန ် မခေါ ် လိုက ် ချင ် တဲ ့ "" ရင ် းနှီးမှု ဒီမိုကရေစီကျင ် သုံးခြင ် း "" ဆိုတာမျိုးပါ ။ ဒါနဲ ့ ကျွန ် မ ဘာဆိုလိုတာတာလဲ ။ 
ဆိုလိုတာက လူတွေလုပ ် နေတာတွေဟာ တကယ ် တော ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေး လမ ် းကြောင ် းလိုမျိုးတွေပါ ။ သူတို ့ တွေဟာ ဒီအဖွဲ ့ အစည ် းတွေက သူတို ့ အပေါ ် ပြဌာန ် းထားတဲ ့ ထီးတည ် းဖြစ ် မှုကို ချိုးဖျက ် နေတာပါ ။ 
ဒါကို သူတို ့ ဘယ ် လို လုပ ် နေကြလဲ ။ အရမ ် းရိုးရှင ် းတဲ ့ နည ် းနဲ ့ လုပ ် နေတာပါ ။ အလုပ ် ကနေ သူတို ့ အမေကို ဖုန ် းခေါ ် တာ ၊ ရုံးကနေ မိတ ် ဆွေတွေကို သတင ် းတိုပို ့ တာ ၊ စားပွဲအောက ် မှာ စာရိုက ် တာတို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မနောက ် မှာ မြင ် နေရတဲ ့ ပုံတွေကတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် က ကျွန ် မသွားလည ် ခဲ ့ တဲ ့ သူတွေပါ ။ 
သူတို ့ တွေကို သူတို ့ နဲ ့ အဆက ် အသွယ ် အများဆုံးလုပ ် တဲ ့ သူနဲ ့ လာဖို ့ ပြောထားတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် က သူ ့ ကောင ် လေးခေါ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် ယောက ် က သူ ့ အဖေ ။ 
အမျိုးသမီးငယ ် တစ ် ယောက ် က သူ ့ အဖိုးကိုခေါ ် လာတယ ် ။ 
အနှစ ် ၂၀ လုံး လူတွေလမ ် းကြောင ် းတွေကို အီးမေးလ ် ၊ ဖိုဘိုင ် းဖုန ် း ၊ စာရိုက ် တာမျိုး နဲ ့ ဘယ ် လိုသုံးလဲ ဆိုတာကြည ့ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ် ကျွန ် မတို ့ တွေ ့ ရမှာက အခြေခံအားဖြင ့ ် လူတွေဟာ သူတို ့ အရင ် းနှီးဆုံး နယ ် ပယ ် ရဲ ့ ၅ ယောက ် ၊ ၆ယောက ် ၊ ၇ယောက ် နဲ ့ ပုံမှန ် ဆက ် သွယ ် နေကြတာပါ ။ 
ကဲ အချက ် အလက ် တွေ ကြည ့ ် ရအောင ် ၊ Facebook ပါ ။ 
မကြာခင ် က Facebook က လူမှုရေးပညာရှင ် တွေက Facebook ဟာ လမ ် းကြောင ် းအားလုံးထဲမှာ အကြီးမားဆုံး ကျယ ် ပြန ့ ် နေတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းလို ့ မျှော ် လင ့ ် မိကြမယ ် ။ 
သာမန ် သုံးစွဲသူ ​ ဖြစ ် တဲ ့ Cameron Marlow ပြောတာက Facebook ကနေ မိတ ် ဆွေ ၁၂၀ ရှိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် း နှစ ် ဦးနှစ ် ဖက ် အပြန ် အလှန ် ပုံမှန ် ပြောတာက ၄ ယောက ် နဲ ့ ၆ ယောက ် ကြားမှာပါ ။ လိင ် အပေါ ် လည ် း မူတည ် သေးတယ ် ။ 
ချက ် ချင ် းစာပို ့ ခြင ် းဆိုင ် ရာ ပညာရေး လေ ့ လာချက ် မှာ အပေါင ် းအသင ် း စာရင ် း ၁၀၀ ဆိုပေမဲ ့ အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ စကားစမြည ် ပြောတာက သုံးလေးယောက ် ပဲ ၊ ၅ ယောက ် ထက ် နည ် းတယ ် လို ့ ပြတယ ် ။ 
ဆဲလ ် ဖုန ် းနဲ ့ အသံခေါ ် ဆိုမှုဆိုင ် ရာ ကျွန ် မ ကိုယ ် ပိုင ် သုသေသနမှာ ပြဆိုတာက ခေါ ် ဆိုမှု ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ တကယ ် တမ ် းက လူ ၄ ယောက ် ကိုပဲ ခေါ ် တာပါ ။ ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် းနော ် ။ 
ပြီး Skype မှာလိုက ် ကြည ် ့ တော ့ ၂ ယောက ် ထိကျသွားတယ ် ။ 
လူမှု ပညာရှင ် တွ ​ ေ နည ် းနည ် းစိတ ် ပျက ် သွားတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက ဒီအချက ် တွေနဲ ့ ဒီဖြန ့ ် ကျက ် မှုကိုတွေ ့ တော ့ တစ ် ခါတစ ် ခါ ကျွန ် မ နည ် းနည ် း စိတ ် ပျက ် မိတယ ် ၊ ၅ ယောက ် အတွက ် ပဲလေ ။ 
တချို ့ လူမှုရေးပညာရှင ် တွေက ချောင ် ပိတ ် မိသလို ခံစားမိတယ ် ။ ဒါဟာ အိမ ် တွင ် းပုန ် းခြင ် းပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ လူအများကနေ ဖယ ် ခွာနေတယ ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မလေ ဘယ ် သူကဒါကို လုပ ် နေလဲ ၊ ဘယ ် ကနေလုပ ် နေတာလဲဆိုတာ ကြည ့ ် လို ့ ရ ၊ မရ ရှိ ၊ မရှိ ဆိုတာ တကယ ် ပဲ ပြချင ် ပါတယ ် ။ တကယ ် ပဲ မယုံနိုင ် စရာ လူမှုရေးပြောင ် းလဲမှုပါ ။ 
နမူနာကောင ် းလို ့ ထင ် တဲ ့ အဖြစ ် မျိုး သုံးခုရှိတယ ် ။ 
ပထမ လူကြီးမင ် းက မုန ် ့ ဖုတ ် သမားပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ မနက ် တိုင ် း ၄ နာရီမှာဆို သူအလုပ ် စလုပ ် တယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ၈ နာရီလောက ် မှာ ဖိုကနေ လစ ် ထွက ် ၊ ဂျုံမှုန ့ ် တွေ ဘာတွေ လက ် က သန ့ ် စင ် ပြီး သူ ့ ဇနီးကို ဖုန ် းဆက ် တယ ် ။ 
နေ ့ အစပဲမို ့ သူမကို သာယာတဲ ့ နေ ့ လေးဖြစ ် ဖို ့ ဆုမွန ် ချွေချင ် တာပေါ ့ 
ပြီး ဒီဇာတ ် လမ ် းကိုတော ့ ကြိမ ် ပေါင ် းများစွာ ကြားဖူးတယ ် ။ 
ညဖက ် အလုပ ် ဆင ် းတဲ ့ စက ် ရုံအလုပ ် သမားလေး ၊ စက ် ရုံကနေ လစ ် ထွက ် နိုင ် အောင ် လုပ ် ၊ ပြောရဦးမယ ် အဲဒီမှာ CCTV တပ ် ထားတယ ် ။ ချောင ် တစ ် ချောင ် ကိုရှာ ၊ အဲဒီကည ၁၁ နာရီ ဆိုတော ့ သူ ့ ရည ် းစားကို ဖုန ် းနဲ ့ ကောင ် းသောညလို ့ နှုတ ် ဆက ် ရုံပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် မိခင ် တစ ် ယောက ် ၄ နာရီမှာ ဗြုန ် းစားကြီး ရေအိမ ် ထဲမှာ ချောင ် တွေ ့ ပြီး အိမ ် က ကလေးတွေ ဘေးကင ် းရဲ ့ လားလို ့ မေးကြည ့ ် တာပေါ ့ ။ 
ပြီး နောက ် အတွဲတစ ် တွဲ ၊ ဘရာဇီးမောင ် နှံပါ ။ 
အီတလီမှာနေတာ နှစ ် အတော ် ကြာပြီ ။ 
သူတို ့ ဟာ Skype နဲ ့ မိသားစုတွေကို တစ ် ပတ ် တစ ် ကြိမ ် ၊ နှစ ် ကြိမ ် ဆက ် သွယ ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ပတ ် ခြားကျရင ် သူတို ့ ဟာ ထမင ် းစားခန ် းမှာ ကွန ် ပြူတာကိုတပ ် ၊ ဝက ် ဘ ် ကမ ် ထုတ ် ကာ Sao Paulo က မိသားစုနဲ ့ အတူ တကယ ် ပဲ ညစာစားတယ ် ။ ပွဲကြီးပးွဲကောင ် းကြီးပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နစ ် နှစ ် နှစ ် က ဒီဇာတ ် လမ ် းကို ဆွစ ် ဇာလန ် မှာနေတဲ ့ ကိုဆိုဗိုလူမျိုးတွေရဲ ့ ရိုးရိုးလေး ရွှေ ့ ပြောင ် း မိသားစုထံမှ ပထမဆုံးကြားဖူးတယ ် ၊ 
ဧည ့ ် ခန ် းထဲမှာ ဖန ် ပြင ် အကြီးကြီး တပ ် ပြီး မနက ် တိုင ် း သူတို ့ အဖွားနဲ ့ မနက ် စာစားကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ Danny Miller ဆိုတဲ ့ အရမ ် းတော ် တဲ ့ မနုဿဗေဒပညာရှင ် ကျတော ့ သူ ့ ကလေးတွေကို ဖိလိပိုင ် နိုင ် ငံမှာ ထားရစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ရွှေ ့ ပြာင ် း လုပ ် သမ Filipina ထံမှ သိလာရတာက အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ သူဟာ Skype ကနေပြီး ကလေးတွေကို ထိန ် းကျောင ် း ပေးနေပုံ ၊ အဲဒီလိုမိခင ် တွေဟာ Skype ကနေ သူတို ့ ကလေးတွေနဲ ့ ဘယ ် လောက ် တောင ် ထိတွေ ့ မှုရှိကြောင ် း ပြောပြတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ တတိယ အတွဲပါ ။ သူငယ ် ချင ် း နှစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သူတို ့ နေ ့ တိုင ် း အချင ် းချင ် း စကားပြောတယ ် ၊ တကယ ် က တစ ် နေ ့ အကြိမ ် နည ် းနည ် းပါ ။ 
နောက ် ဆုံး ၊ နောက ် ဆုံးမှာ အလုပ ် က ကွန ် ပြူတာမှာ ချက ် ချင ် းစာတိုပို ့ နိုင ် တဲ ့ စနစ ် ကို တပ ် ဆင ် ထားနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အခုတော ့ ဒါကိုပြောင ် ဖွင ့ ် ထားနိုင ် ကြပြီ ။ 
အချိန ် ရတိုင ် း အချင ် းချင ် း စကားပြောတာပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ တွေ ့ နေရတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေ ၊ ကလေးတွေ ကျောင ် းမှာ ၊ စားပွဲအောက ် မှာ ၊ လုပ ် နေတာနဲ ့ အတူတူပါပဲ ၊ စားပွဲအောက ် ကနေ သူငယ ် ချင ် းတွေဆီ စာရိုက ် ပို ့ တာလေ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဖြစ ် ရပ ် တွေဟာ မဆန ် းပါဘူး ။ 
ဆိုလိုတာက ဒါတွေကို ရာနဲ ့ ချီ ပြောလို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ထူးခြားတာက နောက ် ခံဝန ် းကျင ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဆွေးနွေးခဲ ့ တဲ ့ နေရာ သုံးမျိုးကို စဉ ် းစာလိုက ် ပါ ။ စက ် ရုံ ၊ ရွေ ့ ပြောင ် းခြင ် း ၊ ရုံးပါ ။ 
ကျောင ် းမှာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ စီမံအုပ ် ချုပ ် မှုမှာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ ဆေးရုံမှာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
၁၅ နှစ ် နောက ် ပြန ် လျက ် အဲဒီဝန ် းကျင ် သုံးမျိုးကို ၁၅ နှစ ် နောက ် ပြန ် ပြီး ကြည ် ့ ကြည ် ့ ရင ် ၊ အလုပ ် တက ် ချိန ် မှတ ် တဲ ့ အခါ ၊ ရုံးတက ် ချိန ် ကို မှတ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ၊ စက ် ရုံတက ် ချိန ် မှတ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ၊ တစ ် ချိန ် လုံး အဆက ် အသွယ ် မရှိပါဘူး ၊ ကိုယ ့ ် သီးသန ့ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ အဆက ် အသွယ ် မရှိပါဘူး ။ 
ကံကောင ် းရင ် စင ် ္ ကြံလမ ် း (သို ့) တစ ် နေရာမှာ အများသုံးဖုန ် း ချိတ ် ထားနိုင ် တယ ် ။ 
စီမံခန ့ ် ခွဲမှုကဆိုရင ် တော ့ အို ၊ ဇာတ ် လမ ် းသစ ် တစ ် ပုဒ ် ပေါ ့ ။ 
တိုက ် ရိုက ် လိုင ် း တစ ် လိုင ် းရှိနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
မဟုတ ် ရင ် တော ့ အော ် ပရေတာက တဆင ့ ် သွားပေတော ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခြေခံအားဖြင ့ ် ဒီအဆောက ် အဦတွေထဲ ဝင ် လိုက ် ရင ် ကိုယ ် ရေးဝန ် းကျင ် က နောက ် မှာ ကျန ် ခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ အသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် း ဘဝတွေရဲ ့ စံလိုမျိုးဖြစ ် လာပြီလေ ။ ဒီလို စံ ၊ ဒီလို မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ 
ဒါဟာ ပညာရပ ် ဆိုင ် ရာ စွမ ် းဆောင ် မှုနဲ ့ ဘာမှကို မပတ ် သက ် ပါဘူး ။ 
အဲဒီမှာ ဖုန ် းတွေရှိပေမယ ် ့ အဲဒီကို ဝင ် သွားတာနဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် က လက ် တစ ် ကမ ် းက တာဝန ် မှာ ၊ အနီးကလူတွေကို အပြည ့ ် အဝ နှစ ် မြှပ ် ထားလိုက ် တာပါ ။ 
အာရုံစိုက ် ဖို ့ လိုတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက ယဉ ် ကျေးမှု စံလိုမျိုး ဖြစ ် လာပြီး တကယ ် ပဲ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေကို လစ ် ဟင ် းမှုကို ဖြည ် ့ ဆည ် းနိုင ် စွမ ် းရှိဖို ့ ထိန ် းလာရတယ ် ။ 
မူကြို ၊ သူငယ ် တန ် း ၊ မူလတန ် းကျောင ် တွေဟာ ကလေးတွေကို ထိန ် းပေးဖို ့ ၊ သူတို ့ မိသားစုတွေကနေ နာရီကြာကြာ နေတတ ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ ရည ် စူးတယ ် လို ့ တွေးမိရင ် ပေါ ့ ။ 
ပြီး ကျောင ် းက ဥပေဒအပြည ့ ် စုံ ပြဌာန ် းတယ ် ။ 
ဒါက ရုံးတွေမှာတွေ ့ ရမယ ့ ် ကျင ့ ် ထုံး အားလုံးကို လုံးဝ တုယူတာပါ ။ အဝင ် ကျင ့ ် ထုံး ၊ အထွက ် ကျင ့ ် ထုံး ၊ လုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေ ၊ ဒီနိုင ် ငံက ယူနီဖောင ် း ၊ သက ် သေခံတဲ ့ အရာတွေ ၊ အသင ် းဖွဲ ့ ခြင ် း လှုပ ် ရှားမှုတွေ ၊ ကြုံရာ ကလေးအုပ ် စုတစ ် စုနဲ ့ အခြေခံအားဖြင ့ ် သင ့ ် ကိုပါဝင ် ခွင ့ ် ပြုမယ ့ ် အသင ် းဖွဲ ့ ခြင ် း ဒါမှမဟုတ ် သင ် ကြိမ ် ဖန ် များစွာ ရှိဖို ့ လိုတဲ ့ ကြုံရာလူစုပေါ ့ ။ 
ပြီး တကယ ် တမ ် း အဓိက အရာက ဂရုပြုတတ ် အောင ် အာရုံစိုက ် တတ ် အောင ် ၊ ကိုယ ့ ် အာရုံမှာ မြဲအောင ် သင ် ယူဖို ့ ပါ ။ 
ဒါ စခဲ ့ တာ နှစ ် ၁၅၀ လောက ် ကပါပဲ ။ 
ခေတ ် သစ ် ဗြူရိုကရေစီနဲ ့ စခဲ ့ ပြီး နောက ် တော ့ စက ် မှုတော ် လှန ် ရေးပါ ။ 
အဓိကကတော ့ လူတွေ အခြားတစ ် နေရာရာကို အလုပ ် သွားလုပ ် ဖို ့ နဲ ့ တာဝန ် ထမ ် းဆောင ် တဲ ့ အခါပေါ ့ ။ 
ခေတ ် သစ ် ဗြူရိုကရေစီထဲမှာ ယုတ ္ တိတန ် တဲ ့ ချဉ ် းကပ ် နည ် းရှိတယ ် အဲဒီမှာ သီးသန ့ ် ပိုင ် နက ် နဲ ့ အများပိုင ် နက ် အကြားမှာ ပြတ ် သားတဲ ့ ခြားနားချက ် ရှိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီမတိုင ် ခင ် က ပင ် ကိုအားဖြင ့ ် သူတို ့ လုပ ် ငန ် းတွေရဲ ့ အထက ် မှာ နေခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ မြေကြီး အထက ် မှာ နေနေခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အလုပ ် ရုံတွေ အထက ် မှာ နေနေခဲ ့ တယ ် ။ 
တွေးကြည ့ ် ရင ် ဒါဟာ ယဉ ် ကျေးမှု တစ ် ခုလုံးကို စိမ ့ ် ဝင ် လိုက ် တယ ် ။ မြို ့ ကြီးတွေတောင ် ပေါ ့ ။ 
အလယ ် ခေတ ် မြို ့ ကြီးတွေကို တွေးမိရင ် ခရိုင ် မြို ့ ကြီးအားလုံးမှာ အစည ် းအရုံးတွေနဲ ့ အဲဒီမှာနေတဲ ့ အတတ ် ပညာရှင ် တွေရဲ ့ အမည ် တွေရှိတယ ် ။ 
အခုအခါ ကျွန ် မတို ့ မှာ ကုန ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ အပိုင ် းတွေ ၊ ကုန ် သွယ ် တဲ ့ အပိုင ် းတွေနဲ ့ တော ် တော ် ခြားနားတဲ ့ ပျံ ့ ကျဲနေတဲ ့ လူနေဆင ် ခြေဖုံး အရပ ် တွေ ရှိပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီနှစ ် ၁၅၀ ကျော ် မှာ ပေါ ် ထွန ် းလာတဲ ့ အရမ ် းသိသာတဲ ့ လူတန ် းစားစနစ ် တစ ် ရပ ် ရှိလာပါပြီ ။ 
ဒီတော ့ အလုပ ် နဲ ့ လူပုဂ ္ ဂိုလ ် ရဲ ့ အခြေအနေ ပိုနိမ ့ ် ကျလေ ၊ သူရဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးနယ ် ပယ ် ကနေ ပိုဝေးရာသို ့ ဖယ ် ရှာခံရလေ ဖြစ ် မှာပါ ။ 
လူတွေဟာ တစ ် နေ ့ လုံး ဒါမှမဟုတ ် အခြေအနေမျိုးစုံမှာ တကယ ့ ် ဆက ် သွယ ် မှုရဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ဖြစ ် နိုင ် ခြေကို ဆုပ ် ကိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါကို လွန ် လွန ် ကဲကဲ လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
ဥပမာ အချက ် အလက ် ကောင ် းတွေကို ပုံမှန ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ U.S. မှာရှိတဲ ့ Pew Institute ပြောတာက... ဒီအရေအတွက ် ဟာ ခန ့ ် မှန ် းခြေလောက ် ပဲ ထင ် တယ ် အလုပ ် မှာ အီးမေးလ ် ရတဲ ့ လူ ၅၀ ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ သူတို ့ ရုံးကနေ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ အီးမေးလ ် တွေ သုံးနေကြတယ ် ။ 
တကယ ် က ဒီအရေအတွက ် ဟာ ခန ့ ် မှန ် းခြေလောက ် ပဲလို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် လေ ့ လာချက ် မှာ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ အီးလ ် မေး အသုံးအများဆုံးအချိန ် က မနက ် ၁၁ နာရီပါ ၊ ဘယ ် နိုင ် ငံဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
၇၅ ရာခိုင ် နှုန ် းက သူတို ့ မိုဘိုင ် းဖုန ် းတွေနဲ ့ အလုပ ် ကနေ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တွေ ပြောကြတယ ် လို ့ ဝန ် ခံကြတယ ် ။ 
၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက စာရိုက ် ပို ့ ကြတယ ် ။ 
ပြောချင ် တာက ကိုယ ် ပိုင ် ပိုင ် နက ် ကို ပြန ် လည ် သိမ ် းယူမှုဟာ အဖွဲ ့ အစည ် းအားလုံးမှာ စိုးရိမ ် စရာကြီး မဟုတ ် သေးဘူးဆိုတာပါ ။ 
အမြဲပဲ အံ ့ သြမိတာက U.S. စစ ် တပ ် က လူမှုရေးပညာရှင ် တွေဟာ ဥပမာ Iraq မှာရှိတဲ ့ စစ ် သားတွေ သူတို ့ မိသားစုတွေနဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဆက ် သွယ ် တာရဲ ့ သက ် ရောက ် မှုကို ဆွေးနွေးနေတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအခွင ့ ် ကိုပိတ ် ဆို ့ နေတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း တော ် တော ် များများရှိတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ နေ ့ တိုင ် း ၊ နေ ့ တိုင ် းပါပဲ ကျွန ် မကို တွန ့ ် သွားစေတဲ ့ သတင ် းကိုဖတ ် ရတယ ် ၊ Texas မှာ ကလေးတွေ သူတို ့ မိုဘိုင ် းကို ထုတ ် သုံးတိုင ် း ၁၅ ဒေါ ် လာ ဒဏ ် ရိုက ် တာမျိုးပေါ ့ ။ 
New Yorkကျတော ့ လက ် ထဲမှာ ဖုန ် းတွေ ့ ရင ် ဘတ ် စ ် ကားမောင ် းသူကို ချက ် ချင ် း အလုပ ် ကထုတ ် ပစ ် တာတို ့ ပေါ ့ ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ ချက ် ချင ် းပို ့ စာတိုစနစ ် နဲ ့ Facebook သုံးစွဲတာကို ပိတ ် နေကြတယ ် ။ 
လုံခြုံမှုနဲ ့ ဘေးကင ် းမှု ကိစ ္ စတွေရဲ ့ နောက ် ကွယ ် ကနေ ဒါဟာ အမြဲတမ ် းတော ့ လူမှုရေး ထိန ် းချုပ ် မှုအတွက ် အကြောင ် းပြချက ် တွေပါ ၊ တကယ ် ဖြစ ် ပျက ် နေတာက ဒီအဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာ တကယ ် တမ ် း ဘယ ် သူက သူတို ့ ရဲ ့ အာရုံစိုက ် မှုကို သတ ် မှတ ် ဖို ့ အခွင ့ ် ရှိလဲဆိုတာ ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာဖြစ ် ပြီး ၊ သူတို ့ တွေကို ခွဲခြားထားဖို ့ သင ့ ် ၊ မသင ့ ် ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တမ ် းက အနှစ ် သာရအရ ပြောရရင ် ၊ ရင ် းနှီးမှုရဲ ့ ပိုကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေကို ပိတ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေကြတာပါ ။ 

ဓါတ ် ပုပညာဟာ ကင ် မရာကို ကောက ် ကိုင ် နိုင ် တဲ ့ အရွယ ် ကတည ် းက ဝါသနာပါခဲ ့ တာပါ ။ ဒါပေမဲ ဒီနေ ့ မျှဝေချင ် တာက ကျွန ် တော ် မြတ ် နိုး တန ် ဖိုးထားတဲ ့ ဓါတ ် ပုံ ၁၅ ပုံပါ ။ ဒါတွေကို ကျွန ် တော ် မရိုက ် ခဲ ့ ပါဘူး 
အနုအညာ ဒါရိုက ် တာ မရှိ ၊ အလှပြင ် ပေးခဲ ့ သူ မရှိ ၊ ပြန ် ရိုက ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းမရှိ ၊ အလင ် း ၊ အမှောင ် ကိစ ္ စကိုလည ် း ထည ့ ် မစဉ ် းစားခဲ ့ ဘူး ။ 
တကယ ် က အများစုကို ကြုံရာ ခရီးသွားတွေ ရိုက ် သွားတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ဇာတ ် လမ ် း စမယ ် ဗျာ ။ New York City မှာ ဟောပြောဖို ့ တစ ် ကြိမ ် ရောက ် နေတုန ် း သမီးမွေးရဲ ့ ပထမဆုံးနေ ့ မှာ သမီးကို ပွေ ့ ထားတဲ ့ ပုံကို ဇနီးသည ် က ရိုက ် လိုက ် တယ ် ။ ၅၇ လမ ် းနဲ ့ ၅ လမ ် း ထောင ့ ် မှာပါ ။ 
နောက ် ၁ နှစ ် အကြာ အတိအကျပဲ New York ကို ပြန ် လာဖြစ ် တော ့ ဒီပုံပဲ ရိုက ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဒီမှာဖြစ ် နေတာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သမီး ၃ နှစ ် မြောက ် မွေးနေ ့ နီးလာတော ့ ဇနီးက Sabina ကို New York ပြန ် ခေါ ် သွားပြီး အဖေနဲ ့ သမီး ခရီးတစ ် ခု လုပ ် ရအောင ် ၊ ထုံးစံကို ဆက ် လုပ ် ရအောင ် လေ ။ ဒါက ဖြတ ် သွားတဲ ့ အပျော ် ခရီးသည ် တွေကို ဓါတ ် ပုံရိုက ် ခိုင ် းနေတာပါ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း လုံးဝမသိတဲ ့ သူကို ကင ် မရာထိုးပေးပြီး လူတိုင ် းသိတဲ ့ လက ် ဟန ် ခြေဟန ် လုပ ် ရတာ ဘယ ် လောက ် မှတ ် သားစရာဆိုတာ ။ 
ဘယ ် သူမှ မငြင ် းကြဘူးဗျ ၊ ကံကောင ် းတာက ဘယ ် သူမှ ကင ် မရာကို ယူမပြေးကြဘူးလေ ။ 
အဲဒီအချိန ် က ဒီခရီးက ဘဝတွေကို ဘယ ် လောက ် ပြောင ် းသွားမယ ် ဆိုတာမသိခဲ ့ ပဲ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် တကယ ် အလေးအမြတ ် ဖြစ ် လာတယ ် 
ဒါက ၉ / ၁၁ နောက ် သီတင ် းပတ ် တွေမှာ ရိုက ် ခဲ ့ တာဖြစ ် ပြီး အဲဒီနေ ့ က ဖြစ ် ပျက ် တာကို ငါးနှစ ် သမီး နားလည ် မယ ့ ် နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ ကြိုးစားရှင ် းပြနေတဲ ့ ပုံပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဓါတ ် ပုံတွေဟာ ကာလတစ ် ခု (သို ့) တိကျတဲ ့ ခရီးတစ ် ခုကို ကိုယ ် စားပြုတာထက ် အများကြီးပိုပါတယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် အောက ် တိုဘာ သီတင ် းပတ ် ရဲ ့ အချိန ် ဖယ ် ထားပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အချိန ် တွေကို အလေးအနက ် ဆင ် ခြင ် ဖို ့ တစ ် နှစ ် မှ တစ ် နှစ ် ပြောင ် းလဲလာပုံ ၊ ရုပ ် ပိုင ် းတင ် မက အရာတိုင ် းအတွက ် နည ် းလမ ် းတွေပါ ။ 
အကြောင ် းက ဒီပုံ တစ ် မျိုးတည ် းကို ရိုက ် နေတုန ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အမြင ် တွေ ပြောင ် းသွားတယ ် ၊ သူမဟာ သမိုင ် းမှတ ် တိုင ် သစ ် တွေကို လှမ ် းတက ် ပြီး သူမရဲ ့ မျက ် လုံးတွေကနေ ဘဝကို ကျွန ် တော ် မြင ် ခွင ့ ် ရတယ ် ။ အရာတိုင ် းနဲ ့ သူမ တုံ ့ လှယ ် သိမြင ် ပုံတွေပေါ ့ ။ 
အတူကုန ် ဆုံးခဲ ့ ကြတဲ ့ ဒီအာရုံ စူးစိုက ် ထားတဲ ့ အချိန ် ဟာ တစ ် နှစ ် တာလုံး ကျွန ် တော ် တို ့ မြတ ် နိုးပြီး စောင ့ ် စားတဲ ့ တစ ် ခုခုပါ ။ 
မကြာခင ် က ခရီးတစ ် ခုမှာ လမ ် းလျှောက ် နေကြတုန ် း လမ ် းကြောင ် းမှာ သူက ဆောင ့ ် ရပ ် လိုက ် ပြီး စောစောပိုင ် းက ခရီးတွေမှာ သူငယ ် ငယ ် တုန ် းက နှစ ် သက ် တဲ ့ အရုပ ် ဆိုင ် ရဲ ့ အနီရောင ် နေကာတစ ် ခုကို လက ် ညှိုးထိုးပြတယ ် ။ 
အဲဒီနေရာ အတိအကျမှာပဲ ၅ နှစ ် သမီးလေး တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ သူခံစားခဲ ့ ရတာကို ကျွန ် တော ့ ကို ထုတ ် ဖော ် ပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
အရင ် ၉ နှစ ် က ဒီနေရာကို ပထမဆုံးအကြိမ ် တွေ ့ တော ့ သူနှလုံးသား သူ ့ ရင ် ဘတ ် ကနေ ပေါက ် ကွဲထွက ် နေတာ မှတ ် မိနေတယ ် လို ့ ပြောတယ ် ။ 
ကဲ အခုတော ့ New York မှာ သူကြည ့ ် နေတာတွေက ကောလိပ ် ကျောင ် းတွေပါ ၊ အကြောင ် းက New York မှာ ကျောင ် းတက ် ဖို ့ သူစိတ ် ပိုင ် းဖြတ ် ထားလို ့ ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ကိုထိတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ခဲ ့ တာတွေထဲက အရေးပါဆုံးတစ ် ခုက အမှတ ် ရခြင ် းတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ သတိရှိရှိနဲ ့ အမှတ ် ရစရာတွေ ဖန ် တီးခြင ် းမှာ တက ် ကြွတဲ ့ ကဏ ္ ဍရဲ ့ စိတ ် ကူးတွေကို မျှဝေချင ် တာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တော ့ မသိပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီဓါတ ် ပုံ ၁၅ ပုံကလွဲပြီး မိသားစုပုံ အများကြီးထဲတွင ် ကျွန ် တော ် မပါပါဘူး 
ကျွန ် တော ် က အမြဲတမ ် း ဓါတ ် ပုံရိုက ် သူပါ ၊ 
ဒီတော ့ ဒီနေ ့ အားလုံးကို ဓါတ ် ပုံရိုက ် ယူကြဖို ့ တိုက ် တွန ် းချင ် ပါတယ ် ။ "" ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဓါတ ် ပုံ ရိုက ် ပေးမလား ။ "" ဆိုပြီး လူတစ ် ယောက ် ဆီကို ထသွား ပန ် ကြားဖို ့ ဝန ် မလေးကြပါနဲ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မက အချိန ် ကို စီမံခန ့ ် ခွဲမှု အကြောင ် း ရေးတာကို လူတွေ သိလာတဲ ့ အခါမှာ သူတို ့ ထင ် ကြတာ နှစ ် မျိုးရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အမြဲတမ ် း အချိန ် မှီသူ ဖြစ ် တယ ် ပေါ ့ ၊ 
နောက ် တစ ် ခု သူတို ့ ထင ် ကြသေးတာက အချိန ် ကို ဒီနေရာမှာ ၊ ဟိုနေရာမှာ 
မကြာခဏဆိုသလို မဂ ္ ဂဇင ် းတွေထဲမှာ အဲဒီလို အကြံပေးရေးကြတာ တွေ ့ ရတယ ် ၊ 
သူတို ့ အဆိုက ကျွန ် မတို ့ ဟာ နေ ့ စဉ ် လုပ ် ကိုင ် စရာတွေထဲက နေပြီး နည ် းနည ် းစီ ချွေတာလျက ် ပေါင ် းယူရင ် ၊ ကောင ် းတဲ ့ အရာအတွက ် အချိန ် ကို ရယူနိုင ် ကြမယ ် ပေါ ့ ။ 
လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် း လုပ ် ဖို ့ ၃၂ မိနစ ် ရမယ ် ။ 
အဲဒါ တကယ ် ပါ ။ 
နေ ့ စဉ ် တီဗီကို နှစ ် နာရီ မကြည ့ ် ရန ် ပဲပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) စိတ ် ကူးက ဟိုနေရာမှာ ဒီနေရာမှာ အချိန ် တွေကို ချွေတာလျက ် ပေါင ် းယူရန ် ပါ ၊ ကိုယ ် လုပ ် ချင ် တဲ ့ အရာတိုင ် းအတွက ် အချိန ် ရမယ ် ပေါ ့ ။ 
အဲဒီလို စိတ ် ကူးဟာ လုံးဝ ခေတ ် နောက ် မှာ ကျန ် ရစ ် နေတာ တွေ ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အချိန ် ကို ချွေတာခြင ် းဖြင ့ ် ကိုယ ့ ် ဘဝကို တည ် ဆောက ် ကြတာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ရပ ် ကွက ် ရေးရာများ ၊ သိပ ် ကို အလုပ ် များတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
မှာထားခဲ ့ လို ့ သူတို ့ အလုပ ် လုပ ် ကြပုံ အိပ ် စက ် ကြပုံ ၊ 
လေ ့ လာခဲ ့ တဲ ့ အမျိုးသမီးတစ ် ဦးရဲ ့ အချိန ် စာရင ် းထဲမှာ 
တအိမ ် လုံးမှာ အောက ် ခြေအထိ ရေတွေနဲ ့ စိုနေတာကို တွေ ့ လိုက ် ရတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ တသက ် လုံးမှာ အဲဒါမျိုး ကြုံခဲ ့ ဘူးရင ် ၊ အရမ ် းကို စိတ ် ညစ ် စရာ နဲ ့ ကြောက ် စရာ ကောင ် းတဲ ့ အဖြစ ် အပျက ် ကြီးပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ သူမဟာ အဲဒီညရဲ ့ နောက ် ပိုင ် းတွင ် ချက ် ချင ် းဆိုသလို ၊ ရေပိုက ် သမားတွေကို နောက ် တစ ် နေ ့ လာကြဖို ့ အဲဒီနောက ် တစ ် ရက ် မှာ ပျက ် စီးသွားတဲ ့ ကော ် ဇော ် ကို ပြင ် မယ ့ ် သူတွေ ခေါ ် ရတယ ် ။ 
အားလုံးကို သူဟာ အချိန ် နဲ ့ အတူ ရေးမှတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အားလုံး ပြီးစီးရန ် သူမရဲ ့ အချိန ် ခုနစ ် နာရီ ကုန ် သွားတယ ် ။ 
ခုနစ ် နာရီကြီးတောင ် ။ 
အဲဒါဟာ တစ ် ရက ် တစ ် ရက ် မှာ အချိန ် ပို တစ ် နာရီ ရှာတွေ ့ သလိုပါ ။ 
အဲဒီအပတ ် ရဲ ့ အစပိုင ် းမှာ သူမကို ၊ “အားကစား လျေ ့ ကျင ့ ် ရန ် ခင ် ဗျား အချိန ် ပို ၇ နာရီ ရှာနိုင ် မလား ” 
“လူ ၇ ယောက ် ကို ဆုံးမပေးရန ် အချိန ် ပို ၇ နာရီ ရှာနိုင ် မလား ” လို ့ မေးခဲ ့ ရင ် ၊ 
ကျွန ် မတို ့ အများစု ဖြေကြားကြမှာလိုပဲ “ကျွန ် မ အလုပ ် များတာ မတွေ ့ ဘူးလား ၊ အချိန ် မရှိဘူး ” လို ့ ဖြေခဲ ့ မှာ သေချာပါတယ ် ။ခုနစ ် နာရီကို ရှာကိုရှာရမယ ် ဆိုတော ့ ၊ သူဟာ ရှာတွေ ့ နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အချိန ် ဆိုတာ သိပ ် ကို ပျော ့ ပျောင ် းလို ့ ရနိုင ် တာကို အဲဒါက ပြနေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ က ရွေးလိုက ် တဲ ့ အရာအတွက ် အချိန ် ဟာ လိုသလို ဆွဲဆန ့ ် သွားမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ခုနက အပူပေးစနစ ် ပျက ် စီးသွားတဲ ့ အဖြစ ် တုန ် းကလိုပဲ အချိန ် ကို စီမံခန ့ ် ခွဲမှုဆိုတာက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဦးစားပေးမှုတွေကို ကိုင ် တွယ ် ပုံပါပဲ ။ 
သူမဆီမှာ အလုပ ် သအား ၁၂ ဦးရှိတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လုပ ် ငန ် းရှိတဲ ့ အပြင ် 
အဲဒါတွေ အားလုံးကို သူဘယ ် လိုလုပ ် ကိုင ် တွယ ် နိုင ် တာလဲ ဆိုတာ တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းကြည ့ ် ရန ် ရက ် ချိန ် း ရဖို ့ ညှိနေခဲ ့ ရတယ ် ။ 
အဲဒါ ကြာသပတေး မနက ် ပိုင ် း ဖြစ ် ခဲ ့ တာ မှတ ် မိတယ ် ၊ 
ဒါပေမဲ ့ သူ ကျွန ် မနဲ ့ စကားမပြောနိုင ် ခဲ ့ တာရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက အပျော ် ခြေလျင ် ခရီး ထွက ် နေခဲ ့ လို ့ ပါ ၊သူမဟာ အပျော ် ခြေလျင ် ခရီးထွက ် လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဖြုန ် းလိုက ် တဲ ့ မိနစ ် တိုင ် းဟာ ကျွန ် မရဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပါပဲ ။ ” ဒီတော ့ “ကျွန ် မဆီမှာ x, y (သို ့) z လုပ ် ဖို ့ အချိန ် မရှိဘူး“ လို ့ ပြောမယ ့ ် အစား သူမက ၊ “x, y (သို ့) z တွေဟာ ဦးစားပေးရန ် မလိုလို ့ ကျွန ် မ မလုပ ် ဘူး ။ ” လို ့ ပြောတယ ် ။“ အချိန ် မရှိဘူး ” လို ့ ဆိုလိုက ် ခြင ် းက မကြာခဏ ဆိုသလို ” အဲဒါကို ဦးစားမပေးဘူး ” ဆိုမှုပါ ။ 
ရှင ် တို ့ က အဲဒီခန ် းဆီးတွေ သန ့ ် ရှင ် းဖို ့ $၁၀၀ ၀၀၀ ပေးမယ ် လို ့ 
အဲဒီလို ကမ ် းလှမ ် းမယ ့ ် သူ မရှိတော ့ ၊ အချိန ် မရှိလို ့ မဟုတ ် ဘဲ အဲဒါကို ကျွန ် မ မလုပ ် ချင ် လို ့ ဖြစ ် တာကို ဝန ် ခံရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ထပ ် ပြောရပါက အချိန ် ဆိုတာ ရွေးချယ ် မှုမျှ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဘဝတွေကို ရှိသင ့ ် တဲ ့ အရာများဖြင ့ ် ဖြည ့ ် စွမ ် းနိုင ် စွမ ် း ရှိကြပါတယ ် ။ 
ရေပိုက ် ပျက ် စီးသွားခဲ ့ တဲ ့ ဥပမာ အကြောင ် း ထည ့ ် စဉ ် းစားလျက ် ဦးစားပေးမှုကို ဘယ ် လို သတ ် မှတ ် ကြလဲ ။ 
နောက ် ကြောင ် း ပြန ် ကြည ့ ် လျက ် တနှစ ် အတွင ် း အောင ် မြင ် မှုကို ၊ 
အဲ ့ တော ့ အခုအချိန ် ဟာ လာမယ ့ ် နှစ ် ကုန ် ခါနီးလို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
အဲဒီလို အံ ့ ဖွယ ် ဖြစ ် လာရန ် ခင ် ဗျား လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာ သုံးခုမှ ငါးခုက ဘာတွေလဲ ။ 
ရှင ် တို ့ ထဲက တော ် တော ် များများက ကျွန ် မလိုပဲ ဒီဇင ် ဘာ ရောက ် ရင ်အဲဒီမှာ မိသားစု ပွဲတော ် စာ ဆိုတာကို ရေးလေ ့ ရှိကြပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ရေးသားပုံက စာကြီးပေကြီး ဆန ် ချင ် မှ ဆန ် မှာ ဖြစ ် ပေမဲ ့ ၊ 
တကယ ် တော ့ အဲဒီစာတွေဆီမှာ ရည ် ရွယ ် ချက ် ရှိတယ ် ၊ 
တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ နှစ ် ကြီးဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီလို အံ ့ ဖွယ ် ဖြစ ် လာရန ် ခင ် ဗျား လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာ သုံးခုမှ ငါးခုက ဘာတွေလဲ ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် မိသားစု စာကို အခုကို ရေးနိုင ် ပါပြီ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မပို ့ ပါနှင ့ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျေးဇူးပြုပြီး မပို ့ ပါနှင ့ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရေးနိုင ် ပါပြီ ။ 
ပြီးတော ့ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တာတွေကို ဆန ် းစစ ် မှု နဲ ့ မိသားစု ပွဲတော ် စာ အကြားမှာ 
သူတို ့ နဲ ့ မေးမြန ် းဖို ့ ရက ် ချိန ် း စီစဉ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် - သော ့ ချက ် က- ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဦးစားပေးရွေးထားမှုတွေကို ခုနက အပူဓာတ ် ပေးစနစ ် ပျက ် သွားသလို ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ထဲမှာ ဦးစားပေး ထည ့ ် သွင ် းပေးရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒါတွေကို အပတ ် အတော ် ကြာ ကြိုပြီး စဉ ် းစားကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မကတော ့ အဲဒါတွေကို သောကြာ မွန ် းလွဲပိုင ် းမှာ လုပ ် တာ အကြိုက ် ဆုံးပါ ။ 
သောကြာ မွန ် းလွဲဆိုတာက စီးပွားရေး ပညာရှင ် တွေက “စရိတ ် ကျဉ ် း အခွင ့ ် အလမ ် း ” အချိန ် ဆိုပြီး ခေါ ် မှာပါ ။ 
မဟုတ ် ပါဘူး ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အဲဒါတွေက ဘာတွေ ဖြစ ် သင ့ ် တာကို စဉ ် းစားချင ် တယ ် ။ 
အလုပ ် ၊ ဆက ် ဆံမှုများ ၊ ကိုယ ် ရေး ဆိုပြီး သုံးမျိုးပါတဲ ့ ဦးစားပေးစာရင ် းကို ပြုလုပ ် ါ ။ 
အမျိုးအစား သုံးခုစလုံးထဲမှာ တစ ် ခုခု ရှိဖို ့ လိုတာကို အမျိုးအစား သုံးခုပါတဲ ့ စာရင ် းရဲ ့ အမည ် က ထောက ် ပြနေပါတယ ် ။ 
​ အလုပ ် ကိစ ္ စ စဉ ် းစားရမယ ် ၊ ဆက ် ဆံမှုများ နဲ ့ ကိုယ ် ရေး- သိပ ် မများလှပါ ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ တစ ် ခုစီထဲမှာ နှစ ် ခု သုံးခုစီ စာရင ် းတိုလေးပါ ။ 
အဲဒီနောက ် လာမယ ့ ် တစ ် ပတ ် လုံးကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ၊ အဲဒါတွေ ဘယ ် မှာ ထည ့ ် သွင ် းနိုင ် တာ စဉ ် းစားပါ ။ 
ကိုယ ့ ် စိတ ် ကြိုက ် အဲဒါကို စီမံနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တချို ့ သူတွေ အတွက ် အခြားသူတွေနဲ ့ စာရင ် ပိုပြီး ခက ် ခဲနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တချို ့ လူတွေရဲ ့ ဘဝဟာ အခြားသူတွေနဲ ့ စာရင ် ပိုခက ် လို ့ ပါ ။ 
ကိုယ ် က များလှတဲ ့ ကလေးတွေကို စောင ့ ် ရှောက ် နေရတယ ် ဆိုရင ် ကဗျာ သင ် တန ် းကို တက ် ရေးကိစ ္ စဟာ အတော ့ ် ကို လွယ ် မှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
တစ ် ပတ ် မှာ ၁၆၈ နာရီ ရှိပါတယ ် ။ 
ခုနစ ် ကို နှစ ် ဆယ ့ ် လေးနဲ ့ မြှောက ် ရင ် ၁၆၈ နာရီကို ရပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ မနည ် းလှတဲ ့ အချိန ် ပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ အချိန ် ပြည ့ ် လုပ ် ကိုင ် ပါက တစ ် ပတ ် မှာ နာရီ ၄၀ ဖြစ ် မယ ် ၊ ညမှာ အိပ ် ချိန ် က ရှစ ် နာရီ ဆိုတော ့ တစ ် ပတ ် ကို ၅၆ နာရီ ရမယ ် ၊ ဒီတော ့ အခြား လုပ ် စရာအတွက ် ၇၂ နာရီ ကျန ် ခဲ ့ တဲ ့ သဘောပါ ။ 
အဲဒါဟာ မနည ် းလှတဲ ့ အချိန ် ပါ ။ 
တစ ် ပတ ် နာရီ ၅၀ အလုပ ် လုပ ် တယ ် ပြောတယ ် ။ အဓိက အလုပ ် နဲ ့ ဘေးပန ် း အလုပ ် မျိုးပေါ ့ လေ ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် အခြား အရာများအတွက ် ၆၂ နာရီ ကျန ် ပါတယ ် ။ 
နာရီ ၆၀ လုပ ် ရသူလည ် း ရှိနိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် အခြား အရာများအတွက ် ၅၂ နာရီ ကျန ် ပါတယ ် ။ 
နာရီ ၆၀ ထက ် ပိုလုပ ် ရသူလည ် း ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါ တကယ ် ဟုတ ် ရဲ ့ လား ။ 
(ရယ ် သံများ) တချိန ် တုန ် းက လေ ့ လာမှုမှာ လူတွေ တစ ် ပတ ် မှာ လုပ ် ခဲ ့ တာကို အချိန ် နဲ ့ မှတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
၇၅ နာရီ ကျော ် လုပ ် ပါတယ ် လို ့ ဆိုသူတွေ လက ် တွေ ့ မှာ ၂၅ နာရီလောက ် မလုပ ် ကြတာ တွေ ့ ရတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် မ ထောက ် ပြချင ် တာကို ရှင ် တို ့ ခန ် းမှန ် းနိုင ် ပါပြီ ။ 
အစဉ ် ဆိုသလိုပဲ တစ ် ပတ ် ၁၆၈ နာရီထဲတွင ် ကိုယ ့ ် အတွက ် အရေးကြီးတဲ ့ အရာတွေ အတွက ် အချိန ် ကို ရှာနိုင ် မှာပါ ။ 
သုံးနာရီကြာ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် း လုပ ် ပြီး စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း နှစ ် နာရီ လုပ ် ချင ် ရင ် ၊ ရှင ် တို ့ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် က အချိန ် ပြည ့ ် သုံးဆ လုပ ် နေတောင ် အဲဒီလို လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ သိကြလား ။ 
အံ ့ ဩစရာ အရာတွေကို လုပ ် ကိုင ် ရန ် အဲဒီလောက ် အချိန ် တွေ မလိုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ အချိန ် နည ် းနည ် းလေး ရှိရင ် ဘာလုပ ် တတ ် လဲ ။ 
ဖုန ် းကို ဆွဲထုတ ် ယူကြတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
အီးမေးလ ် တွေကို ဖျက ် တော ့ တယ ် ။ 
အိမ ် ကို ပတ ် ပြီး လမ ် းလျှောက ် နေတတ ် ဆယ ် ၊ တီဗီကို ကြည ့ ် နေတတ ် တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ သေးမွှားတဲ ့ တဒင ် ္ ဂတွေက အရေးပါနိုင ် တယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ ပျော ် ရွှင ် မှုအတွက ် အချိန ် နည ် းနည ် းကို သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘတ ် စ ် ကား နှစ ် စီးကို စီးခဲ ့ ရကာ မြေအောက ် ရထားကို မနက ် တိုင ် း စီးခဲ ့ ရတဲ ့ အလုပ ် မှာ ၊ 
ကိုယ ့ ် အလုပ ် ချိန ် ကြောင ့ ် မိသားစုနဲ ့ အတူ ညစာ မစားနိုင ် ရင ် ၊ အဲဒါ ့ အစား မိစားစုအလိုက ် နံနက ် စာ စားလို ့ လည ် း ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အချိန ် တစ ် ခုလုံကို ကြည ့ ် ပြီး ကောင ် းတဲ ့ အရာတွေ ထည ့ ် ပေးလို ့ ရမယ ့ ် နေရာတွေကို ရှာလို ့ ရနိုင ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် မကတော ့ တကယ ် ယုံပါတယ ် ။ 
အချိန ် ကို ရှာတွေ ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် များနေတောင ် မှ ၊ အရေးကြီးတာတွေ အတွက ် အချိန ် ရှိတတ ် တယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် အတွက ် အရေးကြီးတာကို အာရုံစိုက ် လာရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရှိနေတဲ ့ အချိန ် ထဲ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Pat Michell: အမျိုးသမီး ခင ် မင ် ရင ် း နှီးမှုအကြောင ် း အများကြီး တွေးမိပြီး စကားမစပ ် ဒီအမျိုးသမီး နှစ ် ယောက ် အကြောင ် း ပြောရတာ အရမ ် းဂုဏ ် ယူမိတယ ် ကျွန ် တော ် နဲ ့ လည ် း မိတ ် ဆွေဖြစ ် တာကြာပါပြီ ။ 
Jane Fonda- ဟုတ ် တယ ် ရှင ် ။ 
PM: အမျိုးသမီး ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှုအကြောင ် း တစ ် ခု ဖတ ် မိတာက Cervantes ပြောခဲ ့ တာကို သတိရစရာပါ ။ 
သူက "" လူတစ ် ယောက ် အကြောင ် းကို ဒီနေ ့ ကိစ ္ စထဲမှာလို အမျိုးသမီးဆိုပါစို ့ ၊ သူ ့ အဖော ် တွေကို ကြည ့ ် ပြီး အများကြီးပြောနိုင ် တယ ် လို ့ သူက ပြောကြားခဲ ့ ဘူးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ စလိုက ် ရအောင ် (ရယ ် သံများ) JF: ကျွန ် မတို ့ ဒုက ္ ခရောက ် ပြီ ။ 
LityTomlin: ရေလေး လှမ ် းလိုက ် ပါဦး ၊ အာခေါင ် အရမ ် း ခြောက ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) JF: ရှင ် က အချိန ် ဆွဲနေတာပဲ ။ 
အချိန ် က အရမ ် းနည ် းတယ ် နော ်.. LT: သူမနဲ ့ ရှိရတာ ကိုယ ့ ် ဆီက အသက ် ကို စုတ ် ယူနေတာ ။ 
(ရယ ် သံများ) JF: ဘာမှ နားမလည ် သေးပါလား ။ 
ကဲပါလေ တောင ် းပန ် ပါတယ ် ။ 
PM: ကဲ မိတ ် ဆွေဆီမှာ ဘာကို ခင ် ဗျား ရှာလဲ ။ 
LT: ပျော ် ရွင ် တဲ ့ စိတ ် ရှိတဲ ့ သူ ၊ သတ ္ တိရှိတဲ ့ သူ ၊ ဟက ် ဟက ် ပက ် ပက ် ရှိတဲ ့ သူ ၊ နိုင ် ငံရေးအမြင ် ရှိတဲ ့ သူ ၊ ကမ ္ ဘာဂြိုဟ ် အတွက ် ပြင ် းပြစိတ ် နည ် းနည ် းလေးဖြစ ် ဖြစ ် ရှိတဲ ့ သူ ၊ ရည ် မွန ် ပြီး တရာမျှတမှုရှိတဲ ့ သူ ၊ ကိုယ ့ ် ကို တန ် ဖိုးရှိတယ ် လို ့ ထင ် တဲ ့ သူကို ရှာတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) JF: သိတယ ် နော ် ဒီမနက ် က တွေးနေမိတာလေ ၊ အမျိုးသမီး မိတ ် ဆွေတွေ မရှိခဲ ့ ရင ် ဘာလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ မယ ် မသိဘူး ။ 
ဆိုလိုတာက "" မိတ ် ဆွေတွေရှိလို ့ ကျွန ် မ ရှိနေတာ "" LT: (ရယ ် သံများ) JF: တကယ ် အမှန ် ပါ ။ 
ကျွန ် မ ရပ ် တည ် နေတာ အမျိုးသမီး မိတ ် ဆွေတွေရှိလို ့ ၊ ရှင ် က အဲဒီထဲက တစ ် ယောက ် လေ 
ရှင ့ ် အကြောင ် း မသိဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့... (ရယ ် သံများ) သိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မကို ပို သန ် မာအောင ် ၊ ပိုတော ် အောင ် ၊ ပိုသတ ္ တိရှိအောင ် လုပ ် ပေးကြတယ ် ။ 
အမှားပြင ် ဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ ချိန ် မှာ ပခုံးပုတ ် ပေးကြတယ ် ။ 
အများစုဟာ ကျွန ် မထက ် အရမ ် းလည ် း ငယ ် ကြတယ ် ။ 
သိတယ ် မို ့ လား ၊ ဆိုလိုတာက ၊ ကောင ် းတယ ်... LT: ကျေးဇူးပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) JF: တကယ ် ပါ ၊ အဲဒီထဲ ရှင ် ပါတဲ ့ အကြောင ် း ၊ နားထောင ် ပါ ၊ သိပါတယ ် အဆုံးသတ ် ဆီ သွားနေချိန ် မှာ အတူကစားဖို ့ နဲ ့ ဒီကနေသင ် ယူဖို ့ အနားမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရှိတာ ကောင ် းတယ ် ။ 
ကျွန ် မက နီးနေပြီ ၊ ရှင ့ ် ထက ် ပိုစောလိမ ့ ် မယ ် ။ 
LT: ရှင ် နဲ ့ ယှဉ ် ပြီး ပြိုင ် တူ အိုမင ် း လာတာ ဝမ ် းသာတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) JF: ရှင ့ ် ကို ဒီလမ ် း ပြနေတာလေ ။ (ရယ ် သံများ) 
LT: ဟုတ ် ပါပြီ ၊ ဟုတ ် ပါပြီရှင ် ။ 
PM: အင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အိုမင ် းလာပြီး ဘဝခရီး မျိုးစုံကို ဖြတ ် သန ် းလာရင ် း ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှုကို အရေးပါ ရှင ် သန ် ဖို ့ ဘာလုပ ် လဲဗျ ။ 
LT: အများကြီး အသုံးပြုဖို ့ လိုတာပေါ ့ JF: သူက ကျွန ် မကို အများကြီး မဖိတ ် ဘူး ၊ ဒါကို ပြောပြမယ ် ။ 
LT: လူမှုရေး မီဒီယာတွ ​ ေ အများကြီး သုံးရတယ ် ရှင ် အခု တိတ ် တိတ ် နေပါ ။ ဒီတော ့ (ရယ ် သံများ) LT: ကိုယ ့ ် မိတ ် ဆွေတွေကို တွေ ့ ဖို ့ အီးမေးလ ် တွေ ၊ စာသားတွေ လှန ် လှောကြည ့ ် တယ ် ။ သူတို ့ ဆီ အမြန ် ဆုံး စာပြန ် နိုင ် အောင ် ပေါ ့ ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မရဲ ့ အကြံဉာဏ ် သူတို ့ လိုတာ သိလို ့ ပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
သူတို ့ ကျွန ် မရဲ ့ အားပေးမှု လိုတာက မိတ ် ဆွေအများစုဟာ စာရေးဆရာ ၊ လှုပ ် ရှားသူ ၊ သရုပ ် ဆောင ် တွေ ဖြစ ် တော ့ ရှင ် ကတော ့ 
သုံးမျိုးစလုံး ၊ အထူးဖေါ ် ပြရမယ ့ ် အခြား စကားစုတွေတစ ် သီကြီးနဲ ့ ဆိုတာကြောင ့ ် လေ ။ ရှင ့ ် ဆီကို အမြန ် ဆုံး ရောက ် ချင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မ ရှင ့ ် အတွက ် ရှိတာ ရှင ် သိစေချင ် တယ ် ။ 
JF: အီမိုဂျိ သုံးလား ။ 
LT: အိုး... JF: မသုံးဘူးလား ။ 
LT: ရှက ် စရာကြီး ။ JF: ကျွန ် မတော ့ အရမ ် းစိတ ် ပါတယ ် ။ 
LT: ဟင ့ ် အင ် း ၊ ကျွန ် မက.. ကျွန ် မက.. ပျော ် ရွင ် မှု ၊ ချီးကျူးမှုတွေနဲ ့ ဝမ ် းနည ် းမှုရဲ ့ ကိုယ ့ ် စာလုံးတွေကို ရှင ် းအောင ် ပြောတယ ် ။ 
JF: ဒါကို ရှင ် းအောင ် ပြောတယ ်.. LT: တစ ် လုံးချင ် း ထွက ် ပြောတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) JF: အဲလောက ် ထုံးမီစံကျတာ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း အသက ် ကြီးလာပြီဆိုတော ့ ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှုရဲ ့ တန ် ဖိုးကို ပိုနားလည ် လာပြီး ဒါနဲ ့ ကမ ် းလှမ ် းကာ အချိန ် းအချက ် လုပ ် ဖို ့ အချိန ် သိပ ် အကုန ် မခံပဲ တကယ ် ပဲ အားထုတ ် လုပ ် ဆောင ် တယ ် ။ 
စာအများကြီး ဖတ ် တယ ် ။ ဒီတော ့ Lily ကောင ် းကောင ် း သိသလိုပဲ ကြိုက ် တဲ ့ စာအုပ ် တွေ မိတ ် ဆွေကိုပို ့ ပေးတယ ် ။ 
LT: သိခဲ ့ ကြလို ့ ဒီနေ ့ ဒီကိုရောက ် တာလေ ။ အမျိုးသမီး ၊ ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှု အကြောင ် း စာအုပ ် တွေ ပို ့ ပေးတယ ် ၊ အံ ့ ဩမိတာက စာအုပ ် တွေ ၊ မကြာခင ် က လုပ ် ထားတဲ ့ သုသေသနတွေ များတာကိုပါ ။ JF: ကျေးဇူးမတင ် ဘူးမိလား ။ LT: ကျေးဇူးတင ် တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) PM: ပြီးတော ့.... LT: နေဦး ၊ အရေးကြီးတဲ ့ အကြောင ် းက အမျိုးသမီးတ ​ ွေ ဘယ ် လို လျစ ် လျူရှုခံ ၊ ဘေးဖယ ် ခံ ၊ ပထုတ ် ခံရတယ ် ဆိုတာက နောက ် ထပ ် ဥပမာလေ ။ 
အကြိမ ် အများကြီး အကြံဉာဏ ် ပေးခဲ ့ တာတောင ် ကျွန ် မတို ့ အကြောင ် း သုသေသနပြုချက ် က အရမ ် းကို နည ် းပါးတယ ် ။ 
JF: ကျိန ် းသေပါပဲရှင ် ။ 
(ရယ ် သံများ) LT: ဒါအရမ ် း စိတ ် လှုပ ် ရှားဖို ့ ကောင ် းတယ ် ၊ အားလုံး စိတ ် ဝင ် စားကြမှာပါ ။ 
Harvard ဆေးကျောင ် း လေ ့ လာမှုက ပြတာက ရင ် းနှီးတဲ ့ အမျိုးသမီး ခင ် မင ် မှုရှိတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ အဟန ့ ် အတား ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ပိုနည ် းပါးတယ ် ၊ အသက ် ကြီးရင ် ဖြစ ် တတ ် တဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် းအဟန ့ ် အထားတွေပေါ ့ ၊ သူတို ့ ကို အများကြီး ပိုရှင ် သန ် တက ် ကြွသူတွေအဖြစ ် မြင ် ရဖို ့ ရှိတယ ် ။ JF: ပြီး ပိုအသက ် ရှည ် တယ ် ၊ LT: ပျော ် စရာ ဘဝတွေပေါ ့ ။ 
JF: အမျိုးသားတွေထက ် ငါးနှစ ် ပိုရှည ် တယ ် ။ 
နှစ ် တွေကို အပျော ် အတွက ် လဲချင ် မယ ် ထင ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) LT: ဒါပေမဲ ့ အရေးကြီးဆုံးအပိုင ် းက သူတို ့ တွေ ့ တဲ ့ ရလဒ ် တွေဟာ အရမ ် း စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းပြီး ခိုင ် မာမှုရှိတာပါ ။ သုသေသီတွေ တွေ ့ ရှိတာက ရင ် းနှီးတဲ ့ အမျိုးသမီး မိတ ် ဆွေမရှိခြင ် းဟာ ဆေးလိပ ် သောက ် တာ ၊ အဝလွန ် တာတို ့ လိုပဲ ကျန ် းမာရေးကို ထိခိုက ် စေတာပါ ။ 
JF: နောက ် ထပ ် လည ် း ရှိသေးတယ ်.. LT: ကျွန ် မတော ့ ပြောပြီးပြီ.. 
(ရယ ် သံများ) JK: ကောင ် းပြီ ၊ ကျွန ် မအပိုင ် း နားထောင ် ပါဦး ၊ ထပ ် ဖြည ့ ် ပေးချင ် တာ တစ ် ခုရှိလို ့ ပါ ။ 
အကြောင ် း ဒါတွေက ဆယ ် စုနှစ ် တွေပဲ ရှိသေးလို ့ ပါ ။ စိတ ် ဖိစီးမှုကို နားလည ် ဖို ့ ကြိုးစားရင ် း အမျိုးသားတွေကိုပဲ သုသေသနပြုကြတယ ် ။ သိပ ် မကြာခင ် ကမှ စိတ ် ဖိစီးမှုခံရတဲ ့ အခါ အမျိုးသမီးတွေမှာဖြစ ် တာကို လေ ့ လာတာပါ ၊ တွေ ့ ရတာက ကျွန ် မတို ့ အမျိုးသီးတွေဟာ စိတ ် ဖိစီးမှုခံရတဲ ့ အခါ ကိုယ ် မှာ အောက ် စီတိုစင ် တွေနဲ ့ ပြည ့ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါက နေလို ့ ကောင ် းပြီး ငြိမ ် သက ် ကာ စိတ ် ဖိစီးမှု လျော ့ စေတဲ ့ ဟိုမုန ် းပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အမျိုးသမီး မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ အတူရှိချိန ် မှာလည ် း တိုးစေပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ တွေ ပိုအသက ် ရှည ် ခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းတစ ် ရပ ် လို ့ လုံးဝယုံတယ ် ။ 
ယောက ် ျားတွေမှာ ဒါမရှိကြတဲ ့ အတွက ် စိတ ် မကောင ် းဖြစ ် မိတယ ် ။ 
ယောက ် ျားတွေမှာရှိတဲ ့ တဲစ ် တိုစတီရုန ် းက အောက ် စီတိုစင ် ကို လျော ့ ပါးစေတယ ် ။ 
LT: အင ် း ၊ ရှင ် နဲ ့ ကျွန ် မ နဲ ့ Dolly တို ့ "" 9 to 5 "" ကားရိုက ် တုန ် းက 
JF: အိုး... LT: ကျွန ် မတို ့ ရယ ် တာ ၊ အရမ ် းကို ရယ ် ခဲ ့ တာလေ ။ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အတော ် များများတူပြီး အတော ့ ကို ကွဲပြားတာလေ ။ 
ဒီမှာ သူမက Hollywood တော ် ဝင ် လိုပဲ ။ ကျွန ် မကတော ့ Detroit က လူရမ ် းကားလေး လိုပေါ ့ Dolly ဟာ Tennessee ရဲ ့ ဆင ် းရဲ ့ တဲ ့ မြို ့ လေးက တောင ် ပိုင ် းသူကလေးပါ ။ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မိန ် းမသားတွေ အနေနဲ ့ အရမ ် းကို လိုက ် ဖက ် တာကို တွေ ့ ရှိပြီး ရှိရမှာက.... ရယ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အသက ် ကိုကို အနည ် းဆုံး ဆယ ် နှစ ် လောက ် တိုးပေးနိုင ် ခဲ ့ တာ ။ 
တင ် ပျဉ ် ချိတ ် များများထိုင ် ဖို ့ ကတော ့ ကျိန ် းသေတယ ် ထင ် တာပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဆိုလိုတာ ရှင ် သိရင ် ပေါ ့ ။ 
ရှင ် ဆိုလိုတာ အားလုံးသိတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) PM: အခု ခင ် ဗျားတို ့ အသက ် ကို ဆယ ် ချီပြီး တိုးပေးနေပြီ ။ 
အမျိုးသမီး ခင ် မင ် မှုအကြောင ် း ဖတ ် ဖို ့ နှစ ် ယောက ် လုံးကို Jane ပို ့ ခဲ ့ တဲ ့ စာအုပ ် တွေ အနက ် က တစ ် အုပ ် က ကျွန ် တော ် တို ့ အရမ ် းကို လေးစားတဲ ့ Sister Joan Chittister ပါ ။ အမျိုးသမီး ခင ် မင ် မှုအကြောင ် း သူမပြောတာက အမျိုးသမီး မိတ ် ဆွေတွေဟာ လူမှုရေး လုပ ် ရပ ် သက ် သက ် မဟုတ ် ပဲ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ လုပ ် ရပ ် ပါ ။ 
မိတ ် ဆွေတွေကို စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အဖြစ ် ထင ် လား ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဘဝကို စိတ ် ပိုင ် းအရ တစ ် ခုခု ဖြည ့ ် ပေးလား ။ 
LT: စိတ ် ပိုင ် း... လုံးဝကို ထင ် တာပေါ ့ ။ 
အကြောင ် းက အထူးသဖြင ့ ် ကိုယ ် အကြာကြီး သိလာတဲ ့ လူတွေပေါ ့ ၊ ကိုယ ့ ် နဲ ့ အချိန ် ကုန ် ဆုံးတဲ ့ လူတွေ သူတို ့ ကိုယ ် တွင ် းက စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အနှစ ် သာရ ၊ သိမ ် မွေ ့ မှု ၊ အားနွဲ ့ မှု ကိုမြင ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဆက ် နွယ ် မှုထဲက မေတ ္ တာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ၊ ချစ ် ခြင ် းဆိုတာမျိုး တကယ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ရှင ့ ် ရဲ ့ စိတ ် ရင ် းကို နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် း မြင ် ရတာလေ ။ 
PM: Jane ရော ၊ ဒီလိုထင ် လား ။ LT: ကျွန ် မမှာ အစွမ ် းထူးတွေရှိတယ ် 
JF: အင ် း မိတ ် ဆွေ မျိုးစုံရှိပါတယ ် ။ 
လုပ ် ငန ် းဆိုင ် ရာ မိတ ် ဆွေတွေ ၊ ပါတီက မိတ ် ဆွေတွေပေါ ့ ။ ဒါတွေ အကုန ် ကျွန ် မမှာရှိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အောက ် စီတိုစင ် ထုတ ် ပေးတဲ ့ ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှုတွေမှာ.... 
သူတို ့ ကတော ့ အထူးတလည ် ခံစားရတယ ် ၊ ဘာလို ့ ဆို ဒါက ရင ် ဖွင ့ ် တာပဲမို ့ လား ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း နက ် ရှိုင ် းတယ ် ။ ပြီး.. ကျွန ် မရဲ ့ မိတ ် ဆွေ အရင ် းအချာတွေနဲ ့ မျက ် ရည ် အများကြီး ကျခဲ ့ ဖူးတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ဝမ ် းနည ် းလိုမဟုတ ် ပဲ သူတို ့ ကြောင ့ ် အရမ ် းခံစားမိ ၊ စိတ ် တက ် ကြွမိလို ့ ပါ ။ 
LT: ရှင ် တို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် ခဏနေ သွားတော ့ မှာနော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) PM: အင ် း နှစ ် ယောက ် စလုံး ဒီမှာ ထိုင ် နေကြတယ ် ၊ Lily ဘယ ် သူ ့ ကိုပြောနေတာလဲ ။ (ရယ ် သံများ) 
အမြဲထင ် မိတာက အမျိုးသမီးတွေ သူတို ့ ရဲ ့ ခင ် မင ် မှုတွေအကြောင ် း ပြောရင ် ယောက ် ျားတွေဟာ အမြဲ နည ် းနည ် း နဝေတိမ ် တောင ် ဖြစ ် ပုံရတယ ် ။ 
ခင ် ဗျား အမြင ် မှာ ယောက ် ျားတွေ ရင ် းနှီးမှုနဲ ့ မိန ် းမတွေ ရင ် းနှီးမှုကြားက ကွာခြားချက ် တွေ က ဘာတွေလဲ ။ 
JF: ကွာခြားချက ် က အများကြီးပါ ။ ယောက ် ျားတွေကို အများကြီး စာနာကြည ့ ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ရှင ် ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ မှာရှိတာ သူတို ့ မှာ မရှိကြဘူးလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ စောစော သေကြတာလို ့ ထင ် တာပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ယောက ် ျားတွေကို အများကြီး ကရုဏာ သက ် မိတယ ် ၊ အကြောင ် းက နောက ် တာမဟုတ ် ဘူးနော ် ကျွန ် မတို ့ မိန ် းမတွေရဲ ့... အမျိုးသမီး ဆက ် နွယ ် မှု ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှုဟာ နက ် ရှိုင ် း လို ့ ပါ ။ 
ဒါတွေဟာ အမြင ် သစ ် ပေးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က အားနည ် းချက ် ကို စွန ့ ် စားတယ ်.. ဒါက ယောက ် ျားတွေ မလုပ ် ကြဘူးလေ ။ 
ဆိုလိုတာက "" ကျွန ် မ အဆင ် ပြေလား "" လို ့ ရှင ့ ် ကို ဘယ ် နှစ ် ခါမေးဖူးလဲ ။ "" ကျွန ် မက ပေါက ် တိကပေါက ် ချာ ဖြစ ် ခဲ ့ လား "" လို ့ လေ ။ 
PM: လုပ ် တာ ကောင ် းပါတယ ် ဗျ ။ 
(ရယ ် သံများ) JF: ဒါပေမဲ ့ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ အမျိုးသမီး မိတ ် ဆွေအကြောင ် းလို မေးခွန ် းတွေတော ့ မေးပါတယ ် ။ ယောက ် ျားတွေကတော ့ မမေးဘူးလေ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ လူတွေက အမျိုးသမီး ဆက ် ဆံရေးကို မျက ် နှာချင ် းဆိုင ် လို ့ ဆိုပြီး ယောက ် ျား ဆက ် ဆံရေးကျတော ့ ဘေးချင ် းယှဉ ် လို ့ ပြောကြတယ ် ။ 
LT: ဆိုလိုတာက အချိန ် အများစုမှာ ယောကျားတွေဟာ ခံစားချက ် တွေကို မလှစ ် ဟချင ် ပဲ ပိုနက ် တဲ ့ ခံစားမှုတွေကို မျိုသိပ ် တယ ် 
ဆိုလိုတာက ဒါဟာ ယေဘုယျ ၊ သမားရိုးကျ အတွေးပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ယောက ် ျားဂူထဲကိုသွားပြီး ဂေါက ် ရိုက ် တာ ၊ အားကစား အကြောင ် းပြောတာ ၊ အမဲလိုက ် တာ ၊ ကားတွေနဲ ့ လိင ် ဆက ် ဆံတာတွေ လုပ ် ကြတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက ဒါက ယောက ် ျား ပိုဆန ် တဲ ့ အပြုအမူမျိုးပါ ။ 
JF: ရှင ် ဆိုလိုတာက LT: သူတို ့ လိင ် ကိစ ္ စပြောတာ ။ 
ဆိုလိုတာက သူတို ့ ရဲ ယောက ် ျားဂူထဲ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရောက ် လာရင ် လိင ် ဆက ် ဆံလောက ် တယ ် လို ့ ပါ ။ (ရယ ် သံများ) အရမ ် း စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တဲ ့ ဟာ တစ ် ခု ရှင ် သိပေမယ ့ ် ထပ ် ပြောရရင ် စိတ ် ပညာရှင ် တွေ မကြာသေးခင ် ကမှ သိတာက ယောက ် ျားတွေဟာ မိန ် းမတွေလိုပဲ မွေးချိန ် မှာ ဆက ် နွယ ် မှု ရှိနေကြတာပါ ။ 
ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာ မွေးကင ် းစ ယောက ် ျားလေး ၊ မိန ် ကလေးတွေကို ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ယောက ် ျားပေါက ် စလေးတွေဟာ မိန ် းကလေးတွေ လိုပဲလေ ၊ သူတို ့ အမေတွေရဲ ့ မျက ် လုံးတွေထဲ ငေးကြည ့ ် နေကြတာ ။ သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ စွမ ် းအင ် ရဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုကို ဖလှယ ် ချင ် တာကို ပြနေတာလေ ။ 
မိခင ် က မျက ် နှာကိုလွှဲလိုက ် တဲ ့ အခါ ကလေးရဲ ့ တုန ် လှုပ ် မှုကို မြင ် တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ ကောင ် လေးက ငိုတောင ် ငိုမယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ဆက ် နွယ ် မှုကို လိုအပ ် ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းက သူတို ့ ကြီးလာတော ့ ဘာလို ့ ပြောင ် းသွားတာလဲ ။ 
အဖြေကတော ့ ယောက ် ျားကြီးစိုးတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုပါ ။ ကောင ် လေးတွေနဲ ့ လူရွယ ် တွေကို ဆက ် နွယ ် မှုကို လိုအပ ် ခြင ် း ၊ စိတ ် လှုပ ် ရှားခံစားမှုတို ့ လို အရာတွေဟာ မိန ် းကလေးဆန ် မှုလို ့ ထင ် မြင ် ကြတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ယောက ် ျားတွေဟာဟာ လမ ် းညွန ် ချက ် တောင ် းတာ ၊ လိုအပ ် တာကို မေးတာ မလုပ ် ဘူး ။ နေထိုင ် မကောင ် းရင ် ဆရာဝန ် ဆီ မသွားဘူး ။ 
အကူအညီ မတောင ် းဘူး ။ 
အရမ ် းကြိုက ် တဲ ့ ကိုးကားချက ် တစ ် ခုက "ယောက ် ျားတွေကြောက ် တာက" ငါတို ့ "ဖြစ ် လာမှုက သူ ့ ရဲ ့" ငါ "ကို ဖျက ် ပစ ် မှာကိုပါ ။" 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ သူရဲ ့ အတ ္ တ သဘောလေ ။ 
မိန ် းမတွေရဲ ့ အတ ္ တသဘောကျတော ့ အမြဲ စိမ ့ ် ဝင ် နိုင ် မှုမျိုး ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ "" ငါတို ့ "" ဆိုတာဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကျက ် သရေ ဆယ ် ခြင ် းပါ ။ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ကို သန ် မာအောင ် လုပ ် ပေးတားပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ယောက ် ျားတွေထက ် မသါပါဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ ဖိုသဘာဝကို သက ် သေပြဖို ့ မလိုဘူး ။ 
LT: ပြီးတော ့ ၊ အင ် း... JF: ဒါ Gloria Steinem ရဲ ့ အဆိုပါ ။ 
ဒီတော ့ လူသားဆန ် မှုကို ဖော ် ပြနိုင ် တယ ် ။ LT: Gloria Steinem ကိုသိတယ ် ။ 
JF: သူမကို ရှင ် သိတာ သိတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ထင ် တာက (ရယ ် သံများ) ဒါတကယ ့ ် အဆိုကြီးလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ယောက ် ျားတွေထက ် မသာပါဘူး ။ သက ် သေပြစရာ ဖိုသဘာဝ မရှိဘူး ။ 
ဒါက တကယ ် အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
LT: ဒါပေမဲ ့ ယောက ် ျားတွေဟာ ယောက ် ျားကြီးစိုးမှုမှာ နေသာထိုင ် သာရှိတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုထဲကို အရမ ် းကို ရိုက ် သွင ် းခံရတာလေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က ဆန ် းသစ ် တာတစ ် ခုခု လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
JF: အမျိုးသမီးတွေရဲ ့ ချစ ် ခင ် ရင ် းနှီးမှုဟာ ထပ ် ဆန ် းသစ ် နိုင ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် နဲ ့ ဆင ် တူတယ ် ။ 
LT: ဒါက ဒီအကြောင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရင ် းနှီးမှုကြောင ့ ် မိန ် းမချင ် းရင ် းနှီးမှုတွေဟာ ညီမရင ် းချာ ချစ ် ကြည ် မှု ခရီးတစ ် ထောက ် ​ ဖြစ ် ပြီး ညီမရင ် းချာ ချစ ် ကြည ် မှုဟာ အရမ ် း အစွမ ် းရှိတဲ ့ အားအင ် တစ ် ခု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လေ ။ ကမ ္ ဘာကြီးကို ပေးဖို ့... ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ဖန ် တီးဖို ့ လေ ။ လူသားတွေ အရူးအမူး လိုအပ ် တာတွေပေါ ့ ။ 
PM: ဒါကြောင ့ ် ဒါကို ပြောနေကြတာပါ ။ အမျိုးသမီးတွေရဲ ့ ရင ် းနှီးမှုတွေဟာ Jan ပြောသလို ဆန ် းသစ ် လို ့ ရတဲ ့ စွမ ် းအင ် ရင ် းမြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါကို ဘယ ် လို သုံးကြမလဲ ။ 
JF: အင ် း ၊ မိန ် းမတွေဟာ ကမ ္ ဘာမှာ အမြန ် ဆုံး တိုးပွားနေတဲ ့ လူဦးရေပါ ၊ အထူးက သက ် ကြီးမိန ် းမတွေပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စွမ ် းအားကို အသုံးချနိုင ် ရင ် ကမ ္ ဘာကို ပြောင ် းလဲနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ဘာလို ့ ထင ် လဲ ။ လုပ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) စောစောကို လုပ ် ဖို ့ လို ့ တာ ။ 
လုပ ် ဖို ့ လိုတာ တစ ် ခုက ဒါကို မိန ် းမတွေအဖြစ ် နဲ ့ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ တစ ် ခုရှိတာက ၊ သုံးစွဲသူ စံနှုန ် းတွေ ချမှတ ် တာမျိုးပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လျှော ့ သုံးဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အနောက ် တိုင ် းမှာ လျှော ့ သုံးဖို ့ လိုတယ ် ။ ပစ ္ စည ် းတွေ ဝယ ် တဲ ့ အခါ ဒေသတွင ် း လုပ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ဝယ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ အစားအစာဝယ ် ရင ် ဒေသတွင ် း စိုက ် တဲ ့ အစားအစာကို ဝယ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ဘာသာ လုံလောက ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုသူတွေပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရုပ ် ကြွင ် းလောင ် စာ တွေကို မှီခိုရတာ ကင ် းဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ရုပ ် ကြွင ် းလောင ် စာ ကုမ ္ ပဏီတွေဖြစ ် တဲ ့... Exxons နဲ ့ Shell Oils နဲ ့ ဒီလူဆိုးတွေဟာ... သူတို ့ တွေက ကျွန ် မတို ့ ကို ကျောက ် ခေတ ် ကို ပြန ် မသွားရပဲနဲ ့ ဒါကို မလုပ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ပြောတော ့ မှာ မို ့ ပါ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း အစားထိုးသုံးစရာက ရှိမှမရှိသေးတာ ဆိုကြပါတယ ် ။ ဒါ မမှန ် ပါဘူး ။ 
အကြိမ ် ကြိမ ် သုံးနိုင ် နိုင ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို သုံးနေလို ့ အဆင ် ပြေနေတဲ ့ နိုင ် ငံတွေ အများကြီး ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ရှိနေကြပါပြီ ။ 
ရုပ ် ကြွင ် းလောင ် စာတွေသုံးမှုကို ဖြတ ် မပစ ် ရင ် ကျွန ် မတို ့ တွေ ကျောက ် ခေတ ် ကို ပြန ် ရောက ် သွားလိမ ့ ် မယ ် တဲ ့ ။ တကယ ် က အကြိမ ် ကြိမ ် သုံးနိုင ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို စသုံးလိုက ် ရင ် အာတိတ ် မှာရေနံမတူးရင ် ၊... ဘာမှမတူးရင ်... LT: ဟာ ၊ 
JF: Alberta မှာ ရေနံ ကတ ္ တရာတွေ မတူးရင ်.. ။ ဟုတ ် တယ ် ။ 
ဖြစ ် လာမှာက... ဒီမိုကရေစီ ပိုရမယ ် ၊ အလုပ ် တွေပိုများမယ ် ၊ ပိုကျန ် းမာ ချမ ် းသာလာမယ ် ၊ ပြီး အမျိုးသမီးတွေဟာ ဒီနည ် းကို ဦးဆောင ် တော ့ မှာ ။ 
LT: ဖြစ ် နိုင ် တာက ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ကမ ္ ဘာ တစ ် လွှားက ညီမရင ် းချာ ချစ ် ခင ် သူတွေနဲ ့ အတူ တတိယ အမျိုးသမီးဝါဒ လှုပ ် ရှားမှု အဟုန ် ရှိလာနိုင ် မှာပါ ။ မမြင ် ခဲ ့ ရတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေနဲ ့ ဘယ ် တော ့ မှ မတွေ ့ နိုင ် လောက ် ပေမဲ ့ ဒီနည ် းနဲ ့ ပူးပေါင ် းနိုင ် လာကြမှာပါ ။ အကြောင ် းက Aristotle ပြောခဲ ့ တာက လူအများစုဟာ.... ယောက ် ျား ခင ် မင ် ရင ် းနှီးမှု မရှိရင ် လူတွေသေလိမ ့ ် မယ ် တဲ ့ ။ 
သော ့ ချက ် စကားလုံးက "" ယောက ် ျား "" ဆိုတာပါ ။ အကြောင ် းက ရင ် းနှီးမှုဟာ တူညီမှုကြားမှာ ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် လို ့ ထင ် ကာ မိန ် းမတွေကို အတူတူလို ့ မစဉ ် းစားကြလို ့ လေ ။ ဂရိတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို အသက ် ရှိတယ ် တောင ် မထင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
တကယ ် ၊ အတိအကျပဲ ။ ဒါက Aristotle ရဲ ့ အမြင ် ကျဉ ် းမှုကို ပြနေတာလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) နေဦး ၊ အကောင ် းဆုံး အပိုင ် းကို ရောက ် လာပြီ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ယောက ် ျားတွေဟာ မိန ် းမတွေကို မလိုဘူး ဆိုတောင ် ၊ 
ကမ ္ ဘာကြီးက မိန ် းမတွေကို လိုအပ ် နေတယ ် ။ 
US အခြေခံဥပဒေက မိန ် းမတွေကို လိုအပ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အခြေခံဥပဒေမှာတောင ် မပါဘူး ။ 
JF: ရှင ် က တူညီတဲ အခွင ့ ် အရေး ပြင ် ဆင ် ချက ် ကို ပြောနေတာပါ ။ 
LT: မှန ် တာပေါ ့ ။ 
တရားသူကြီး Ginsberg က ဒီလိုပြောခဲ ့ တယ ် ။ ဒုတိယကမ ္ ဘာစစ ် အပြီးမှာ ရေးသားခဲ ့ တဲ ့ အခြေခံဥပဒေတိုင ် းမှာ အမျိုးသမီးအား တန ် းတူရည ် တူ နိုင ် ငံသား ဖြစ ် ကြောင ် း ပြဋ ္ ဌာန ် းချက ် ပါပေမဲ ့ ကျုပ ် တို ့ ဆီမှာတော ့ မပါပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒါက စဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ နေရာ ဖြစ ် မယ ် ။ 
သိမ ် သိမ ် မွေ ့ မွေ ့ ပေါ ့ ။ JF: မှန ် တာပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) လိင ် ညီမျှမှု ၊ ဒါက ဒီရေလိုပဲ ။ လှေတွေ အားလုံးကို မတင ် မှာ ၊ မိန ် းမတွေပဲမဟုတ ် ဘူး 
PM: ဒါကို ဘယ ် လိုလုပ ် ရမယ ် ဆိုတာ စံပြုသူအသစ ် တွေ လိုအပ ် မယ ် ။ 
ဘယ ် လို မိတ ် ဆွေတွေ ဖြစ ် ဖို ့ ၊ နည ် းလမ ် းမျိုးစုံနဲ ့ အစွမ ် းတွေကို ဘယ ် လိုတွေးဖို ့ စားသုံးသူတွေအနေနဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံသားတွေ အဖြစ ် နဲ ့ ပါ ။ ဒါက အမျိုးသမီးတွေ ဘယ ် လို မိတ ် ဆွေဖြစ ် နိုင ် တာကို Jane နဲ ့ Lily တို ့ ကနေပြီး စံပြအတုယူစရာဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပြနေတာ ကြာပါပြီ ။ တစ ် ခါတစ ် လေ သူတို ့ တွေ သဘောထား မကိုက ် ညီတာတောင ် မှပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
နှစ ် ယောက ် စလုံး ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) JF: ကျေးဇူးပါ ။ 
LT: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
JF: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Melati Wijsen: ဘာလီ နတ ် ဘုရားများရဲ ့ ကျွန ် း ။ 
Isabel Wijsen: စိမ ် းလန ် းတဲ ့ ကောင ် းကင ် ဘုံ ။ 
MW: ဒါမှမဟုတ ်.. 
ပျောက ် ဆုံးနေတဲ ့ ကောင ် းကင ် ဘုံ ။ 
ဘာလီ ၊ အမှိုက ် တွေရဲ ့ ကျွန ် း ။ 
IW: ဘာလီမှာ တစ ် နေ ့ ကို ပလပ ် စတစ ် အမှိုက ် ကုဗမီတာ ၆၈၀ ထွက ် တယ ် ။ 
ဒါက ၁၄ ထပ ် တိုက ် လောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေကျတော ့ ပြန ် သုံးဖို ့ လုပ ် နိုင ် တာက ငါးရာခိုင ် နှုန ် းထက ် နည ် းတယ ် ။ 
MW: ဒါက ကျွန ် မတို ့ ကျွန ် းဆိုင ် ရာ ပုံရိပ ် ကို ပြောင ် းလဲတာ သိတယ ် 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ ကိုလည ် း ပြောင ် းပစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါကိုသိတော ့ပြီးတော ့ သမုဒ ္ ဒရာထဲမှာ အဆုံးသတ ် တာ သိရတဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာထဲ မရောက ် ဘူးဆိုတာတောင ် ဒါတွေကို မီးရှို ့ တယ ် (သို ့) လျှောက ် ပစ ် တယ ် လေ ။ 
IW: ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ခုခုလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ နေအိမ ် ကျွန ် းပေါ ် မှာ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် မသုံးကြဖို ့ ကြိုးပမ ် း လုပ ် ဆောင ် တာ သုံးနှစ ် နီးပါးရှိပါပြီ ။ 
ထင ် ရှားတဲ ့ အောင ် မြင ် မှုတစ ် ချို ့ လည ် း ရထားပါတယ ် ။ 
MW: ကျွန ် မတို ့ ဟာ ညီအစ ် မတွေပါ ၊ ကမ ္ ဘာပေါ ် က အကောင ် းဆုံးကျောင ် းမှာ တက ် ကြပါတယ ် ၊ Green School Bali ပါ ။ 
Green School ဟာ ဝါးနဲ ့ ဆောက ် ထား တဲ ့ နည ် းကြောင ့ ် သာ ထူးခြားတာမကပဲ သင ် ပုံသင ် နည ် းကြောင ့ ် လည ် း ထင ် ရှားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကို ယနေ ့ ခေတ ် ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေ ဖြစ ် လာအောင ် သင ် ပေးတာဟာ သာမန ် ပြဌာန ် းစာအုပ ် တွေ မယှဉ ် နိုင ် ကြပါ ။ 
IW: တစ ် နေ ့ ထူးခြားတဲ ့ လူတွေအကြောင ် း အတန ် းထဲမှာ သင ် ခန ် းစာတစ ် ခု သင ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ ဥပမာ Nelson Mandela Lady Diana နဲ ့ Mahatma Gandhi တို ့ ပေါ ့ ။ 
အဲဒီနေ ့ လမ ် းလျှောက ် ပြီး အိမ ် ပြန ် တော ့ ကျွန ် မတို ့ လည ် း ထူးခြားချင ် တယ ် လို ့ သဘောတူခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ထူးခြားဖို ့ ဘာလို ့ အသက ် ကြီးလာတဲ ့ အထိ စောင ့ ် နေရမှာတုန ် း ။ 
တစ ် ခုခု အခုပဲ လုပ ် ချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
MW: အဲဒီညက ဆိုဖာပေါ ် ထိုင ် နေရင ် း ဘာလီမှာ ကြုံနေရတဲ ့ ပြဿနာတွေကို ခေါင ် းချင ် းရိုက ် စဉ ် းစားတယ ် ။ 
အထူးခြားဆုံး ပေါ ် လာတာတစ ် ခုက ပလပ ် စတစ ် အမှိုက ် တွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဧရာမ ပြဿနာကြီးပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေအတွက ် လက ် တွေ ့ ကျတဲ ့ ပစ ် မှတ ် ကို စစ ် ဆေးကြည ့ ် တယ ် ၊ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေပါ ။ 
ဒါနဲ ့ စိတ ် ကူး ပေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
IW: ကျွန ် မတို ့ သုသေသနစလုပ ် ခဲ ့ ပြီး ပြောရရင ် ပိုသိလာရတာက ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေဟာ ဘာအတွက ် မှ မကောင ် းဘူးဆိုတာပါ ။ 
ဘာလဲဆိုတာ သိပါလား ။ 
ဒါတွေ လိုတောင ် မလိုပါဘူး ။ 
MW: နေရာတော ် တော ် များများမှာ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေ မသုံးဖို ့ အားထုတ ် မှုတွေကနေ တကယ ့ ် ကို စေ ့ ဆော ် မှုတွေရခဲ ့ ပါတယ ် ။ Hawaii ကနေ Rwanda ထိ ၊ ပြီး Oakland နဲ ့ Dublin လို မြို ့ ကြိးများစွာ အထိပေါ ့ ။ 
IW: ဒီလိုနဲ ့ ဒီစိတ ် ကူးကနေ "" Bye Bye Plastic Bags "" စတင ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ MW: ကျွန ် မတို ့ လှုံဆော ် မှုလုပ ် တဲ ့ နှစ ် တွေမှာ အများကြီး သိခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
သင ် ခန ် းစာ တစ ် ။ ဒါကို ကိုယ ် တစ ် ယောက ် တည ် း လုပ ် လို ့ မရဘူး ။ 
စိတ ် ချင ် းတူတဲ ့ ကလေး အဖွဲ ့ ကြီးတစ ် ဖွဲ ့ လိုတယ ် ။ ဒီလိုနဲ ့ Bye Bye Plastic Bag အဖွဲကို ဖွဲ ့ ခဲ ့ တာပါ ။ 
စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းအသင ် းမှာ တစ ် ကျွန ် းလုံးက ကလေးတွေ ၊ နိုင ် ငံတကာနဲ ့ ဒေသတွင ် းကျောင ် းက ကလေးတွေ ပါဝင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ နဲ ့ အတူပေါင ် းပြီး အလွှာစုံပါတဲ ့ နည ် းကို စတင ် ခဲ ့ တယ ် ။ online နဲ ့ offline အသနားခံစာ လက ် မှတ ် ထိုးတာတွေ ၊ ကျောင ် းမှာ ပညာပေးနဲ ့ လှုံဆော ် တဲ ့ တင ် ဆက ် မှုတွေကို အခြေခံပြီး စျေးတွေ ၊ ပွဲတော ် တွေ ၊ ကမ ် းခြေရှင ် းလင ် းမှု တွေမှာ အများသတိပြုစိတ ် ကို မြှင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ က အခြားရွေးချယ ် လို ့ ရတဲ ့ အိတ ် တွေကို ဝေပေးတယ ် ။ ဥပမာ ပိုက ် ကွန ် အိတ ် ၊ ပြန ် သုံးထားတဲ ့ သတင ် းစာအိတ ် ၊ ကျွန ် းပေါ ် က ဒေသတွင ် းက ရှေ ့ ဆောင ် မှုနဲ ့ သဘာဝပစ ္ စည ် း ၁၀၀% ပါတဲ ့ အိတ ် တွေပေါ ့ ။ 
မိသားစု ၈၀၀ ရှိတဲ ့ ရှေ ့ ပြေး 
ကျေးရွာ မြို ့ တော ် ဝန ် က ပထမဆုံး မိတ ် ဆွေ ဖြစ ် ပြီး T-shirt တွေကို ကြိုက ် တော ့ အကူရသွားတယ ် ။ 
သုံးစွဲသူတွေ သတိပြုမိအောင ် လုပ ် တာ အာရုံစိုက ် ပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ဒီနေရာက အပြောင ် းအလဲဖြစ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ နေရာမို ့ ပါ ။ 
ရွာက ပလပ ် စတစ ် အိတ ် ကင ် းတဲ ့ ရွာဖြစ ် ဖို ့ သုံးပုံနှစ ် ပုံ ရောက ် နှင ့ ် ပါပြီ ။ 
ဘာလီက အစိုးရလက ် ခံဖို ့ ပထမဆုံး ကြိုးပမ ် းမှုတွေက ကျရှုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တွေးမိတာက အင ် း အသနားခံစာ လက ် မှတ ် တစ ် သန ် းနဲ ့ ဆို ၊ 
လျစ ် လျှူမရှုနိုင ် ပါဘူး ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ MM: ဟုတ ် တာပေါ ့ ။ 
IW: ဒါပေမဲ ့ လက ် မှတ ် တစ ် သန ် းဆိုတာ တစ ် ထောင ် အကြိမ ် တစ ် ထောင ် ဆိုတာ ဘယ ် သူခန ့ ် မှန ် းမိမှာတုန ် း ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ ပိတ ် မိနေတယ ် ။ သင ် ခန ် းစာ နှစ ် ကို မသိခင ် ထိပေါ ့ ။ ဖောက ် ထွက ် ပြီး တွေးပါ ။ 
တစ ် ယောက ် က ပြောတာက ဘာလီလေဆိပ ် ဟာ တစ ် နှစ ် ကို လူ အဝင ် ၊ အတွက ် ၁၆ သန ် း ရှိတယ ် တဲ ့ ။ 
MW: ဒါပေမဲ ့ လေဆိပ ် ထဲကို ဘယ ် လိုဝင ် မလဲ ။ 
ဒီမှာ သင ် ခန ် းစာ သုံးလာပါပြီ ။ ဇွဲရှိပါ ။ 
လေဆိပ ် ကို ဦးတည ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အစောင ့ ် ကို ဖြတ ် ကျော ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သူ ့ အကြီးအကဲရဲ ့ အကြီးအကဲ ၊ ပြီးတော ့ ရုံးခန ် းလက ် ထောက ် မန ် နေဂျာ ၊ နောက ် ပြီး ရုံးခန ် းမန ် နေဂျာ ၊ ပြီးတော ့ 
အဆင ့ ် နှစ ် ဆင ့ ် အပြောင ် းအလဲ လုပ ် ပြီး တွေးမိတာက ကဲ အစောင ့ ် ဆီရောက ် လာပြန ် ပြီ ။ 
ရက ် ပေါင ် းများစွာ တံခါးတွေခေါက ် ပြီးတဲ ့ နောက ် ပြီးတော ့ အထူးအဖွဲ ့ က ကလေးတွေဖြစ ် ခြင ် းကြောင ့ ် ပဲ နောက ် ဆုံးမှာ ဘာလီလေဆိပ ် က ကုန ် သွယ ် ရေး မန ် နေဂျာဆီ ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ကို "" Bali of plastic "" ဟောပြောလိုက ် တာ ၊ အင ် မတန ် ကောင ် းတဲ ့ လူဖြစ ် လေတော ့ သူပြောတာက (ယောက ် ျားသံဖြင ့ ်) "" ငါတော ့ ဘာပြောရမယ ် ဆိုတာ မယုံနိုင ် ဘူးဟေ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ အကောက ် ခွန ် နဲ ့ လူဝင ် မှုဋ ္ ဌာနနောက ် ကနေ လက ် မှတ ် တွေ ကောက ် ယူဖို ့ အခွင ့ ် ပေးလိုက ် ပါမယ ် ။ "" တဲ ့ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) IW: အဲဒီက ပထမ တစ ် နာရီခွဲအတွင ် းမှာ လက ် မှတ ် ပေါင ် း ၁၀၀၀ နီးပါးရခဲ ့ တယ ် ။ 
မိုက ် တယ ် မို ့ လားရှင ် ။ 
သင ် ခန ် းစာ လေး ။ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ အဆင ့ ် အားလုံးမှာ ချန ် ပီယံတွေလိုပါတယ ် ။ ကျောင ် းသားတွေကနေ ကုန ် သွယ ် ရေး မန ် နေဂျာ ၊ နာမည ် ကျော ် တွေထိပါ ။ 
Green School ရဲ ့ ဆွဲဆောင ် အား ကျေးဇူးကြောင ့ ် အကျော ် အမော ် တသီကြီးဆီ ပုံမှန ် တွေ ့ ခွင ့ ် ရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Ban Ki Moon သင ် ပေးတာက ကုလသမဂ ္ ဂ အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် တွေက အသနားခံလွှာတွေကို လက ် မှတ ် မထိုးဘူး (ရယ ် သံများ) ကလေးတွေက ချိုသာစွာ တောင ် းရင ် တောင ် နော ် ၊ 
သတင ် းပြန ့ ် ဖို ့ တော ့ ကတိပေးတယ ် တဲ ့ ။ အခု ကျွန ် မတို ့ ကုလသမဂ ္ ဂနဲ ့ အနီးကပ ် တွဲလုပ ် ပါတယ ် ။ 
MW: Jane Goodwill က လူထုကွန ် ရက ် ရဲ ့ အစွမ ် းကို သင ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
သူမဟာ Roots & Shoots အဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ တည ် းနဲ ့ စတင ် ခဲ ့ ပြီး အခု သူမမှာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံး အဖွဲ ့ ၄၀၀၀ ရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ က 
ဒီထဲက တစ ် ဖွဲ ့ ပါ ။ 
သူမဟာ တကယ ် လှုံ ့ ဆော ် ပေးမှုပါ ။ 
ရှင ် ဟာ Rotarian အဖွဲ ့ သားဆိုရင ် တွေ ့ ရတာ ဝမ ် းသာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ က Interactors Rotary International က အငယ ် ဆုံး ဌာနပါ ။ 
IW: ဒါပေမဲ ့ သည ် းခံတာကိုလည ် း အများကြီး သင ် ယူထားပါတယ ် ။ MW: စိတ ် ပျက ် စရာတွေကို ကိုင ် တွယ ် နည ် း ၊ IW: ခေါင ် းဆောင ် မှု ၊ MW: ပူပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် မှု IW: ခင ် မင ် မှု ၊ MW: ဘာလီသားတွေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုကို ပိုသိခဲ ့ တယ ် ။ IW: နှစ ် မြှုပ ် ထားမှုရဲ ့ အရေးပါမှုကို လည ် း သိလာရတယ ် ။ 
MW: ဒါက အမြဲတမ ် းတော ့ မလွယ ် ဘူးလေ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေ ကိုယ ့ ် ပြောတဲ ့ အတိုင ် း လုပ ် ဖို ့ ဆိုတာက နည ် းနည ် းတော ့ ခက ် တယ ် ။ 
IW: ဒါပေမဲ ့ မနှစ ် က ဒီအတိုင ် းလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဟောပြောဖို ့ အိန ္ ဒိယကိုသွားခဲ ့ ပြီး မိဘတွေက Mahatma Gandhi ရဲ ့ အရင ် က သူပိုင ် တဲ ့ အိမ ် ကို အလည ် ခေါ ် သွားခဲ ့ တာပါ ။ 
သူ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ရောက ် ဖို ့ အစာငတ ် ခံဆန ္ ဒပြတာရဲ ့ အစွမ ် းကို သိခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ခရီးစဉ ် အဆုံးမှာ မိဘတွေနဲ ့ ပြန ် ဆုံတော ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချပြီး ပြောလိုက ် တာက "ကျွန ် မတို ့ အစာငတ ် ခံဆန ္ ဒပြတော ့ မယ ်" 
(ရယ ် သံများ) MW: သူတို ့ မျက ် နှာတွေကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် လို ့ ရနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
အရမ ် းကို ဘဝင ် ကျသွားပြီး မိဘတွေတင ် မဟုတ ် ပဲ သူငယ ် ချင ် းတွေနဲ ့ ဆရာတွေရောပါ ။ 
Isabel နဲ ့ ကျွန ် မဟာ ဒါလုပ ် တာကို အလေးအနက ် ထားတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အဟာရဗေဒပညာရှင ် နဲ ့ တွေ ့ ပြီး သဘောတူညီမှုရခဲ ့ တာက ဘာလီ အုပ ် ချုပ ် ရေးမှူးက ဘာလီမှာ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် သုံးတာရပ ် ဖို ့ ဆွေးနွေးရန ် ကျွန ် မတို ့ ကို တွေ ့ ဖို ့ သဘောမတူမချင ် း နေ ့ တိုင ် း နေထွက ် ကနေ နေဝင ် တဲ ့ အထိ မစားပဲနေဖို ့ ပါ ။ 
IW: ကျွန ် မတို ့ Bahasa Indonesia လိုခေါ ် တဲ ့ "" mogak makan "" စခဲ ့ တယ ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ကို ထောက ် ခံဖို ့ လူမှုရေးမီဒီယာတွေကို သုံးခဲ ့ ပြီး နှစ ် ရက ် မှာပဲ ရဲတွေ အိမ ် နဲ ့ ကျောင ် းကို ရောက ် လာကာ 
ဒီကလေးမနှစ ် ယောက ် က ဘာလုပ ် နေတာတုန ် းတဲ ့ ။ 
ဒီအစာငတ ် သပိတ ် နဲ ့ အုပ ် ချုပ ် ရေးမှူးကို အကောင ် းဆုံး မြင ် လာအောင ် မလုပ ် နိုင ် တာ သိပါတယ ် ။ အချုပ ် တောင ် ကျနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဟေး အလုပ ် ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
နှစ ် ဆယ ့ ် လေးနာရီ အကြာမှာ ကျွန ် မတို ့ ကို ကျောင ် းကနေ အုပ ် ချုပ ် ရေးမှူးဆီ စောင ့ ် ကြပ ် ခေါ ် သွားတယ ် ။ 
MW: အဲဒီမှာ သူက.. (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ ကို တွေ ့ ဖို ့ စောင ့ ် နေပြီး ပြောတာက ဘာလီရဲ ့ အလှနဲ ့ ဝန ် းကျင ် အတွက ် ဂရုစိုက ် တဲ ့ စိတ ် ဆန ္ ဒအတွက ် လုံးဝထောက ် ခံပြီး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် တဲ ့ ။ 
ဘာလီကလူတွေ ပလတ ် စတစ ် အိတ ် မသုံးရေးအတွက ် ကူညီဖို ့ ကတိလက ် မှတ ် ရေးထိုးပေးတယ ် ။ 
အခုတော ့ မိတ ် ဆွေတွေပါ ၊ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် တော ့ သူနဲ ့ သူ ့ အဖွဲ ့ ကို သူပြုထားတဲ ့ ကတိတွေကို အသိပေးပါတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းပါပဲ ၂၀၁၈ မတိုင ် မီ ဘာလီဟာ ပလတ ် စတစ ် အိတ ် ကင ် းမဲ ့ မယ ် လို ့ သူက မကြာသေးခင ် က ထုတ ် ဖော ် အာမခံခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) IW: ဘာလီနိုင ် ငံတကာလေဆိပ ် က ထောက ် ခံသူတစ ် ယောက ် ကလည ် း ၂၀၁၆ မတိုင ် မီ ပလတ ် စတစ ် အိတ ် ကင ် းမဲ ့ တဲ ့ မူဝါဒ စဖို ့ စီစဉ ် နေပါတယ ် ။ 
MW: ပလတ ် စတစ ် အိတ ် ကမ ် းတာကို ရပ ် ပြီး ပြန ် သုံးလို ့ ရတဲ ့ ကိုယ ့ ် အိတ ် ကိုယူလာ ပြည ် သူတွေရဲ ့ စိတ ် သဘောထားကို ပြောင ် းဖို ့ လာမယ ့ ် အမှာစကားပါ ။ 
IW: ကျွန ် တို ့ ရဲ ့ ရေတိုလှုံ ့ ဆော ် မှု "" တစ ် ကျွန ် းတည ် း / တစ ် သံတည ် း "" ဟာ ဒီအကြောင ် းပါပဲ ။ 
ဆိုင ် တွေနဲ ့ စားသောက ် ဆိုင ် တွေဟာ ပလတ ် စတစ ် အိတ ် ကင ် းရှင ် းတာ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ကြေညာဖို ့ စစ ် ဆေး မှတ ် သားပြီး ဆိုင ် ဝမှာ ဒီစတစ ် ကာ ကပ ် ပါတယ ် ၊ သူတို ့ အမည ် တွေကို လူမှုမီဒီယာတွေနဲ ့ ဘာလီက အရေးပါတဲ ့ စာစောင ် တွေမှာ ပုံနှိပ ် တယ ် ။ 
ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် အနေနဲ ့ စတစ ် ကာမရှိတဲ ့ လူတွေကို မှတ ် သားထားတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) MW: တကယ ် က ဘာလို ့ ဒီအကြောင ် း ရှင ် တို ့ ကို ပြောနေရတာလဲ ။ 
တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းအနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အဖွဲ ့ အတူ ဆွတ ် ခူးနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အဲဒီရလဒ ် ကို ဂုဏ ် ယူမိတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ တစ ် လျှောက ် လုံးမှာ ကလေးတွေဟာ ကိစ ္ စတွေကို လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာ သိလာခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အခြေအနေတွေ ဖြစ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါကို စလုပ ် တုန ် း က Isabel နဲ ့ ကျွန ် မဟာ ၁၀ နှစ ် ၁၂ နှစ ် ပဲ ရှိသေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ တစ ် ခါမှ လုပ ် ငန ် းစီမံချက ် တို ့ ပုံသေဗျူဟာ ၊ လျှို ့ ဝှက ် အစီအစဉ ် တို ့ မရှိခဲ ့ ဘူး ကိုယ ့ ် ရှေ ့ မှောက ် က စိတ ် ကူးနဲ ့ မိတ ် ဆွေတစ ် စုနဲ ့ အတူလုပ ် ခဲ ့ တာပါပဲ ။ 
လုပ ် ချင ် တာဆိုလို ့ လှပတဲ ့ နေရာကို ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေနဲ ့ ရစ ် ပတ ် ၊ မွန ် းကျပ ် တာကနေ တားဆီးချင ် တာပါ ။ 
ကလေးတွေမှာ အကန ့ ် သတ ် မဲ ့ စွမ ် းအင ် နဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ ကလိုတဲ ့ အပြောင ် းအလဲဖြစ ် ဖို ့ စိတ ် ပါဝင ် စားမှုတစ ် ခု ရှိတယ ် ။ 
IW: ဒီတော ့ လှပပေမဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ ဒီကမ ္ ဘာရဲ ့ ကလေးအားလုံးတို ့ ရေ ၊ အဲဒါကို ကြိုးပမ ် းကြပါ ။ 
အပြောင ် းအလဲတစ ် ခု လုပ ် လိုက ် ကြပါ ။ 
လွယ ် မှာပါလို ့ ကျွန ် မတို ့ ပြောနေတာမဟုတ ် ဘူး 
ဒါဟာ လုပ ် ထိုက ် တယ ် လို ့ ပြောနေတာပါ ။ "" 
ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေဟာ ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေရဲ ့ ၂၅% သာရှိပေမဲ ့ အနာဂတ ် အတွက ် တော ့ ရာနှုန ် းပြည ့ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ လုပ ် စရာတွေ အများကြီး ရှိနေပါသေးတယ ် ၊ ဘာလီလေဆိပ ် ဆွေကို ရောက ် လာလာချင ် း ပထမဦးဆုံး မေးမယ ့ ် မေးခွန ် းက ပြိုင ် တူ ၊ "" ဘာလီက ကြိုဆိုပါတယ ် ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေ ကြေညာဖို ့ ရှိပါသလား "" ဖြစ ် လာမယ ့ ် အထိ ဆက ် ကြိုးစားကြပါမယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ဥုံ ရှန ် တီ ၊ ရှန ် တီ ၊ ရှန ် တီ ၊ ဥုံ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခင ် ဗျားတို ့ သိကြလား ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ဆဲလ ် လူလာ ရေဒီယို ဆက ် သွယ ် ရေး ကွန ် ယက ် တိုင ် ပေါင ် း ၁.၄ သန ် းကို ကမ ္ ဘာတဝှမ ် းလုံးမှာ တပ ် ဆင ် ထားတယ ် ဆိုတာ ။ 
ဒါတွေအားလုံးက အခြေစိုက ် ဆက ် သွယ ် ရေးစခန ် း ပမာဏပါ ။ 
နောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ သန ် းပေါင ် း ၅ ထောင ် ထက ် ပိုတဲ ့ ဒီဆဲလ ် လူလာ ဆက ် သွယ ် ရေးစက ် တွေ သုံးနေပါတယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ ဆဲလ ် လူလာ မိုဘ ် ိုင ် းလ ် ဖုန ် းတွေ ပါပဲ ။ 
ဒီ မိုဘ ် ိုင ် းလ ် ဖုန ် းတွေ ကို သုံးပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပမာဏ သန ် းပေါင ် း သိ ် န ် း ၆၀ ထက ် ပိုတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို လတိုင ် း ပို ့ လွှတ ် ဆက ် သွယ ် နေကြပါတယ ် ။ 
၆ ရဲ ့ နောက ် က သုည ၁၄ လုံး ပမာဏပါ ။ တကယ ့ ် ကို ကြီးမားတဲ ့ ကိန ် းဂဏန ် းပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကြိုးမဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးဟာ နေ ့ စဉ ် အသုံးချစရာ ကိစ ္ စတစ ် ခု ဖြစ ် လာပါပြီ ။ လျှပ ် စစ ် မီးနဲ ့ ရေတို ့ လိုပေါ ့ ။ 
ကြိုးမဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးကို ကျွန ် တော ် တို ့ နေ ့ တိုင ် းသုံးပါတယ ် ။ ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘ၀ဖြစ ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ က ် ိုယ ် ပိုင ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးဘ၀တွေမှာ ၊ စီးပွားရေးကိစ ္ စတွေမှာ သုံးစွဲနေကြပါတယ ် ။ 
တခါတရံ အခုလိုပွဲြတွေမှာဆိုရင ် ကျေးဇူးပြုပြီး လူကြီးမင ် းတို ့ ရဲ ့ မိုဘိုင ် းလ ် ဖုန ် းများကို ပိတ ် ထားပေးပါဆိုပြီး မေတ ္ တာရပ ် ခံရတာဟာ ထင ် ရှားတဲ ့ ဥပမာ တခုပါပဲ ။ 
ဒီလို အရေးပါလာတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ဒီနည ် းပညာနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေကို စူးစမ ် းဖြေရှင ် းဖို ့ ကျွန ် တော ် ဆုံးဖြတ ် ရတာပါ ။ ဒီကိစ ္ စဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာ အခြေခံကျလွန ် းလို ့ ပါပဲ ။ 
ပထမဆုံး ပြဿနာကတော ့ အချက ် အလက ် တွေ သယ ် နိုင ် တဲ ့ ပမာဏပါ ။ 
ကြိုးမဲ ့ နည ် းပညာနဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ပို ့ တဲ ့ နေရာမှာ လျှပ ် စစ ် သံလ ် ိုက ် လှိုင ် းတွေကို သုံးပါတယ ် အထူးသဖြင ့ ် တော ့ ရေဒီယိုလှိုင ် းတွေပါ ။ 
ဒီ ရေဒီယိုလှိုင ် းတွေမှာ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ရှားပါးပြီး ကုန ် ကျစရိတ ် ကြီးမားပါတယ ် ။ သုံးစွဲနိုင ် တဲ ့ လိုင ် းပမာဏ ကန ့ ် သတ ် ချက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေ ကြောင ့ ် ပဲ တောင ် းဆိုလာတဲ ့ ကြိုးမဲ ့ အချက ် အလက ် ဆက ် သွယ ် ရေးလိုအပ ် ချက ် နဲ ့ လတိုင ် းပို ့ နေရတဲ ့ သတင ် းနဲ ့ အချက ် အလက ် ပို ့ လွှတ ် ဖို ့ ပမာဏ လိုအပ ် ချက ် ကို နိုင ် နိုင ် နင ် းနင ် း ကိုင ် တွယ ် မဖြေရှင ် းနိုင ် ပါဘူး ။ 
သုံးစွဲနိုင ် တဲ ့ လှိုင ် းပမာဏ တဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ ကုန ် လာပါပြီ ။ 
နောက ် ထပ ် ပြဿနာ တစ ် ခုလဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
အဲဒါကတော ့ ထိရောက ် ကောင ် းမွန ် မှုပါ ။ 
ဒီ ၁.၄ သန ် း ရှိတဲ ့ ရေဒီယို စခန ် းတွေဟာ လျှပ ် စစ ် ပမာဏ အမြောက ် အများကိုလည ် း သုံးစွဲပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ သိဖို ့ က ဒီလျှပ ် စစ ် စွမ ် းအားအများစုကို ရေဒီယိုလှိုင ် းတွေ ထုတ ် လွှင ့ ် ဖို ့ သုံးတာ မဟုတ ် ပါဘူး ဒီအခြေစိုက ် စခန ် း နဲ ့ ဆက ် စပ ် ပစ ္ စည ် းတွေကို အအေးခံဖို ့ သုံးရတာပါ ။ 
ဒီအခြစိုက ် စခန ် းတစ ် ခုရဲ ့ ထုတ ် လွှင ့ ် ဖို ့ သုံးစွဲမှုက ၅% လောက ် ပဲရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက ပြဿနာကြီး တစ ် ခု ဖြစ ် လာစေပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ခင ် ဗျာတို ့ အားလုံး သတိထားမိတဲ ့ ပြဿနာ တစ ် ခုလည ် း ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ခင ် ဗျာတို ့ ရဲ ့ မိုဘိုင ် းလ ် ဖုန ် းတွေကို လေယာဉ ် ပျံသန ် းချိန ် မှာ ပိတ ် ပေးထားရပါတယ ် ။ 
ဆေးရုံတွေမှာဆိုရင ် တော ့ လုံခြုံရေး ပြဿနာကြောင ့ ် ဖုန ် းပိတ ် ထားရပါတယ ် ။ 
လုံခြုံရေး ဆိုတာကတော ့ နောက ် ထပ ် ပြဿနာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီ ရေဒီယို လှိုင ် းတွေဟာ နံရံကို ထိုးဖောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလှိုင ် းတွေကို ကြားဖြတ ် ဆွဲသုံးလို ့ ရပါတယ ် တစ ် ယောက ် ယောက ် က ခင ် ဗျားရဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေး ကွန ် ယက ် ကို မကောင ် းတဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေနဲ ့ အသုံးချနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကတော ့ အဓိက ပြဿနာကြီး ၄ ရပ ် ပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တခြားတဖက ် မှာကျတော ့ ဒီလိုမျိုး သန ် းပေါင ် း ၁၄၀၀၀ လောက ် ရှိတဲ ့ မီးသီးနဲ ့ အလင ် းတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးနေပါတယ ် ။ 
အလင ် းကလည ် း လျှပ ် စစ ် သံလိုက ် ရောင ် စဉ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ပါ ။ 
ဒါကို လျှပ ် စစ ် သံလိုက ် ရောင ် စဉ ် တစ ် ခုလုံးနဲ ့ အခြေခံထားပြီး ကြည ့ ် ရမယ ် ဆိုရင ် Gamma ရောင ် ခြည ် တွေ ရှိမယ ် ။ 
ဒီ Gamma (ဂမ ် မါ) ရောင ် ခြည ် တွေကို အနားတောင ် ကပ ် ချင ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ၊ အန ္ တရာယ ် ရှိနိုင ် တယ ် ။ 
X-rays (အိတ ် စရေး ရောင ် ခြည ်) က ဆေးရုံတွေမှာ အသုံးဝင ် တယ ် ။ 
ဒါပြီးတော ့ ခရမ ် းလွန ် ရောင ် ခြည ် လာမယ ် ။ 
ဒါက နေပူဆာလှုံလို ့ တော ့ ကောင ် းတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် တခြားတဖက ် မှာတော ့ လူခန ္ ဓာကိုယ ် အရေပြားအတွက ် အန ္ တရာယ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပြီး အနီအောက ် ရောင ် ခြည ် လာမယ ် ။ မျက ် စိ အန ္ တရာယ ် မဖြစ ် ရေး စည ် းကမ ် းသတ ် မှတ ် ချက ် တွေကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ စွမ ် းအားနိမ ့ ် ဟာပဲ သုံးလို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါပြီးရင ် ရေဒီယို လှိုင ် းတွေ လာမယ ် ။ ခုနက ကျွန ် တော ် ပြောထားတဲ ့ ပြဿနာတွေ ရှိနေတယ ် ။ 
ဒီအုပ ် စုရဲ ့ အလယ ် မှာ မြင ် နိုင ် တဲ ့ အလင ် းရောင ် စဉ ် ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါကတော ့ အလင ် း ပါပဲ ။ နောက ် ဒီအလင ် းက နှစ ် ပေါင ် း သန ် းချီ ရှိနေပြီးသားပါ ။ 
အမှန ် တော ့ အလင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဖန ် တီးတယ ် ။ အသက ် ကို ဖန ် တီးတယ ် ။ လူ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် က အရာတွေ ကို ဖန ် တီးတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါက ဗီဇအမွေအရ သုံးဖို ့ စိတ ် ချရပါတယ ် ။ 
အလင ် းကို ကြိုးမဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးမှာ သုံးမယ ် ဆိုရင ် မကောင ် းဘူးလား ။ 
ဒါတင ် မကပါဘူး အလင ် းကို ကျွန ် တော ် ရောင ် စဉ ် အုပ ် စုကြီး တစ ် ခုလုံးနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ရေဒီယိုလှိုင ် း အုပ ် စုနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် တယ ် ။ သူရဲ ့ လှိုင ် းပမာဏနဲ ့ မြင ် နိုင ် တဲ ့ အလင ် းရဲ ့ လှိုင ် းပမာဏ 
ဘယ ် လို ဖြစ ် မယ ် ထင ် လဲ ။ 
အလင ် းမှာ ရေဒီယိုလှိုင ် းထက ် ရောင ် စဉ ် ပေါင ် း အဆ ၁ သောင ် းကျော ် ပိုများပါတယ ် ။ အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ အသုံးချလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ဒီများပြားလှတဲ ့ ရောင ် စဉ ် ပမာဏတွေ ရှိရုံတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ ကျွန ် တော ် ခုနလေးက ပြောခဲ ့ တဲ ့ ကိန ် းဂဏန ် းတစ ် ခုနဲ ့ ပြန ် နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် ရင ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ၁.၄ သန ် းသော လုပ ် ဆောင ် မှုအား မလုံလောက ် တဲ ့ ရေဒီယို ဆဲလ ် လူလာ အခြေစိုက ် စခန ် းတွေကို စရိတ ် ကြီးမားစွာ တပ ် ဆင ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒါကို ၁ သောင ် း နဲ ့ မြှောက ် ရင ် သန ် းထောင ် ပေါင ် း ၁၄ သန ် း ကို ရမယ ် ။ 
ဒီ သန ် း ထောင ် ပေါင ် း ၁၄ သန ် း ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တပ ် ဆင ် ပြီးသားဖြစ ် နေတဲ ့ လျှပ ် စစ ် မီးလုံး ပမာဏပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အခြေခံ အဆောက ် အအုံ က ရှိနေပြီးသားပါ ။ 
မျက ် နှာကြက ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ဒီလျှပ ် စစ ် မီးလုံးတွေကို တွေ ့ ရမှာပါ ။ 
ခန ် းမဆောင ် သွားရင ် လည ် း ဒီမီးလုံးတွေကို တွေ ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါတွေကို ဆက ် သွယ ် ရေးမှာ သုံးလို ့ ရမလား ။ 
သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဆို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် ဖို ့ လ ် ိုမလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ဖို ့ လိုအပ ် တာ တစ ် ခုကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီ စွမ ် းရည ် မလုံလောက ် တဲ ့ အလင ် းဖြာနေတဲ ့ မီးလုံးတွေနဲ ့ ဖလော ် ရတ ် ဆန ့ ် မီးတွေကို ဒီ LED နည ် းပညာသစ ် သုံးထားတဲ ့ LED မီးလုံးတွေနဲ ့ အစားထိုးလိုက ် ဖို ့ ပါပဲ ။ 
LED က တပိုင ် းလျှပ ် ကူးပစ ္ စည ် းပါ ။ လျှပ ် စစ ် ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုပါ ။ 
သူ ့ မှာ တိကျတဲ ့ စွဲမက ် ဖွယ ် ဂုဏ ် သတ ္ တိရှိပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ပြင ် းအားကို အလွန ် မြန ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ အတိုးအလျှော ့ လုပ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ နောက ် အလွန ် မြန ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ ပိတ ် လိုက ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ LED ရဲ ့ အခြေခံကျတဲ ့ ဂုဏ ် သတ ္ တိပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ နည ် းပညာနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရှာဖွေဖော ် ထုတ ် ထားတာပါ ။ 
ကျွန ် တာ ် တို ့ ဘယ ် လို လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ ပြပါမယ ် ။ 
မြင ် နိုင ် တဲ ့ အလင ် းရောင ် စဉ ် ရဲ ့ အနီးဆုံးက ရောင ် ခြည ် ကို သွားကြည ့ ် ရင ် အဝေးထိန ် းခလုတ ် တွေကို ကြည ့ ် ရမှာပါ ။ 
ဒီ အဝေးထိန ် းခလုတ ် တွေမှာ အနီအောက ် LED ကိုသုံးထားတယ ် ဆိုတာ အားလုံးပဲ သိကြပါတယ ် ။ အခြေခံက ဒီ LED ကို ဖွင ့ ် ထားမယ ် ၊ တစ ် ခုခု ကို ပိတ ် ချင ် ရင ် LED ကို ပိတ ် လိုက ် မယ ် ။ 
အဲဒီလိုလုပ ် လိုက ် ရင ် ရိုးရှင ် းပြီး မြန ် နှုန ် းနိမ ့ ် အချက ် အလက ် စီးကြောင ် းတစ ် ခု ဖြစ ် သွားစေပါတယ ် ။ တစက ္ ကန ့ ် မှာ အချက ် အလက ် ဘစ ် ပေါင ် း ၁ သောင ် း ဒါမှမဟုတ ် တစက ္ ကန ့ ် မှာ အချက ် အလက ် ဘစ ် ပေါင ် း ၂ သောင ် း နှုန ် းနဲ ့ ပါ ။ 
YouTube ဗွီဒီယိုကို ကြည ့ ် ဖို ့ တောင ် သုံးလို ့ မရပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာက အဝေးထိန ် း Remote Control မှာပါတဲ ့ မီးလုံးကို ပို အသုံးချလို ့ ရတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးထားတဲ ့ မီးလုံးနဲ ့ အစားထိုးလိုက ် တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နည ် းပညာနဲ ့ ထုတ ် လွှင ့ ် တဲ ့ အခါ သတင ် းအချက ် အလက ် စီးကြောင ် း တစ ် ခုထဲ ပို ့ လို ့ ရရုံတင ် မကပါဘူး ထောင ် ချီတဲ ့ အချက ် အလက ် စီးကြောင ် းတွေကို တပြိုင ် နက ် ထဲမှာ ပိုပြီးမြန ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ တောင ် ပို ့ လွှတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ဖော ် ထုတ ် ထားတဲ ့ နည ် းပညာကို SIM OFDM လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အလင ် းလှိုင ် းနေရာ အတိုးအလျှော ့ လုပ ် တာပါ ။ ဒါတွေက နည ် းပညာ အသုံးအနှုန ် းတွေပါ ၊ ကျွန ် တော ် အသေးစိတ ် မပြောတော ့ ပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ အလင ် းကို အသုံးပြုပြီး အချက ် အလက ် တွေ ပို ့ လွှတ ် တယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ တွေက "" ဒီ ၁၀ မိနစ ် စာဖန ် တီးထားတဲ ့ဒါတင ် မကပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ က လက ် တွေ ့ သရုပ ် ပြပစ ္ စည ် းတစ ် ခုကိုလည ် း လုပ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီ မြင ် နိုင ် တဲ ့ အလင ် း သရုပ ် ပြစက ် ကို ကျွန ် တော ် အများသူငါရှေ ့ မှာ ပထမဆုံး ပြတာပါ ။ 
ဒီမှာ ရှိနေတာက သာမန ် စားပွဲတင ် စာကြည ့ ် မီးလုံးမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အထဲမှာ LED မီးလုံးတွေ တပ ် ထားပါတယ ် ။ အမေရိကန ် ၃ ဒေါ ် လာလောက ် ပဲ တန ် ဖိုးရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အချက ် ပြလုပ ် ငန ် းစဉ ် နည ် းပညာကို ထည ့ ် ထားပါတယ ် ။ 
နောက ် ဒီမှာ ရှိတာက အပေါက ် လေးပါ ။ 
အလင ် းက ဒီ အပေါက ် ကနေ ဖြတ ် သွားပါမယ ် ။ 
အထဲမှာ အချက ် အလက ် လက ် ခံတဲ ့ စက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီ အချက ် အလက ် လက ် ခံတဲ ့ စက ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် တီးလိုက ် တဲ ့ သေးငယ ် ပြီး မထင ် ရှားတဲ ့ လှိုင ် းပြောင ် းလဲမှုလေးတွေကို လျှပ ် စစ ် ပုံစံ အချက ် ပြမှု အနေနဲ ့ ပြောင ် းလဲပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီ လျှပ ် စစ ် ပုံစံ အချက ် ပြတွေကို မြန ် နှုန ် းမြင ့ ် အချက ် အလက ် စီးကြောင ် းအဖြစ ် ထပ ် ပြောင ် းပေးပါတယ ် ။ 
အနာဂါတ ် မှာတော ့ ဒီအပေါက ် လေးကို စမတ ် ဖုန ် းထဲမှာ ထည ့ ် သွင ် းပေးနိုင ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရပါတယ ် ။ 
အလင ် းအာရုံခံတဲ ့ စနစ ် ကို ထည ့ ် သွင ် းတပ ် ဆင ် ရုံတင ် မကပါဘူး ။ ဒါကို ဓာတ ် ပုံကင ် မရာ အနေနဲ ့ လည ် း သုံးချင ် သုံးလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဟုတ ် ပြီ ဒါဆို ကျွန ် တော ် အဲဒီအလင ် းကို ဖွင ့ ် လိုက ် ရင ် ဘာဖြစ ် လာမလဲ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ မျှော ် မှန ် းထားသလို ဒါက အလင ် းပါ ။ စာကြည ့ ် မီးလုံးပါ ။ 
စာအုပ ် ကို ဒီအောက ် မှာထားပြီး ခင ် ဗျား စာဖတ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ဒါက နေရာတစ ် ခုကို အလင ် းပေးနေတာ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တချိန ် ထဲမှာပဲ ဒီရုပ ် ရှင ် ဒီမှာ ပြနေတာတွေ ့ ရမယ ် ။ 
ဒီရုပ ် ရှင ် ဟာ ပုံထွက ် စွမ ် းရည ် မြင ့ ် တဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ပါ ။ ဒီရုပ ် ရှင ် ကို ဟောဒီ အလင ် းတန ် းကနေတဆင ့ ် ထုတ ် လွှင ့ ် နေတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ လည ် း ဆန ် းစစ ် ဝေဖန ် တတ ် တာပဲ ။ 
ခင ် ဗျား ဒါကို ရယ ် စရာလို ့ ထင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ထက ် မြက ် တဲ ့ ပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ဒီမှာ လာပြီး လှဲ ့ စားနေတယ ် ပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဒါလေး လုပ ် လိုက ် မယ ် ဗျာ ။ 
(အားပေးသံများ) နောက ် တခါဗျာ ။ 
မယုံသေးဘူးလား ။ 
ဒါ ဒီအလင ် းက ဒီ ပုံထွက ် စွမ ် းရည ် မြင ့ ် ရုပ ် ရှင ် ကို လှိုင ် းတွေခွဲပြီး ထုတ ် လွှင ့ ် နေတာ ။ 
ခင ် ဗျား အလင ် းကို ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် လည ် း ခင ် ဗျားတို ့ မျှော ် မှန ် းထားသလို အလင ် းထုတ ် ပေးနေတာပဲလေ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ လူသားမျက ် စိနဲ ့ သတိမထားမိနိုင ် ပါဘူး ။ 
ဒီ အလင ် းလှိုင ် းတွေရဲ ့ မထင ် ရှားတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုကို ခင ် ဗျားတို ့ သတိမပြုမိနိုင ် ပါဘူး ။ အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီမီးလုံးထဲမှာ နှိပ ် ထည ့ ် ထားတာ ။ 
ဒီမီးလုံးက အလင ် းပေးဖို ့ အတွက ် လည ် း ဝန ် ဆောင ် မှုပေးသလို တချိန ် ထဲမှာပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီအချက ် အလက ် တွေကို ပို ့ လွှတ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အခု မြင ် နေရတာပဲ မျက ် နှာကြက ် က မီးအလင ် းကလည ် း ဒီအောက ် က လက ် ခံတဲ ့ စက ် ပေါ ် ကို ကျနေတာ ။ 
ဒီလက ် ခံတဲ ့ စက ် က တည ် ငြိမ ် အလင ် းကို လစ ် လျူရှုပေးတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆို လက ် ခံတဲ ့ စက ် က မသိသာတဲ ့ အလင ် းပြောင ် းလဲမှုလေးကိုပဲ စိတ ် ဝင ် စားတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ မှာ မကြာမကြာ ဆန ် းစစ ် ဝေဖန ် တဲ ့ မေးခွန ် းတွေ ပေါ ် လာမှာပေါ ့ ။ ခင ် ဗျားပြောမယ ် "" ဟုတ ် ပြီ ဒါကြီးအလုပ ် လုပ ် နေဖို ့ ကျွန ် တော ် မီးကို တချိန ် လုံး ဖွင ့ ် ထားရမှာလားပေါ ့ ။ အဖြေကတော ့ ၊ ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ ဖွင ့ ် ထားရပါမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အလင ် းကို ပိတ ် လုလု အနေအထားရောက ် တဲ ့ အထိ မှိန ် ထားလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါဆိုလည ် း သတင ် းအချက ် အလက ် တွေ ပို ့ လို ့ ရနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
စိန ် ခေါ ် မှု ၄ ခု အကြောင ် း ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကျွန ် တော ် ပြောခဲ ့ ပြီးပါပြီ ။ 
သယ ် ဆောင ် နိုင ် မှုပမာဏမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရောင ် စဉ ် အဆ ၁၀၀၀၀ ပိုများပါတယ ် ။ အဆပေါင ် း ၁-သောင ် းလောက ် ရှိတဲ ့ LEDတွေဟာ အခြေခံအဆောက ် အအုံ အနေနဲ ့ တပ ် ဆင ် ထားပြီး ဖြစ ် နေပါပြီ ။ 
ဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ သဘောတူမယ ် လို ့ ယူဆပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် သယ ် ဆောင ် နိုင ် မှုပမာဏအတွက ် ပြဿနာ မရှိတော ့ ပါဘူး ။ 
ထိရောက ် မှုကကော ။ ဒါကလည ် း အလင ် းဖြာတာကနေတဆင ့ ် အချက ် အလက ် တွေပို ့ ပေးတာ ။ အရင ် ဆုံးကတော ့ အလင ် းပေးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် စွမ ် းအင ် ချွေတာရေးမှာ သတင ် းပို ့ လွှတ ် ဖို ့ အတွက ် ကတော ့ အလကားနီးနီးပါပဲ ။ တော ် တော ့ ် ကို စွမ ် းအင ် ချွေတာနိုင ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် LED မီးလုံးတွေ အတွက ် တော ့ စွမ ် းအင ် အရမ ် း ချွေတာနိုင ် မယ ် လို ့ မပြောပါဘူး ။ 
တကမ ္ ဘာလုံးသာ ဒါကို တပ ် ဆင ် အသုံးချမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဓာတ ် အားပေးစက ် ရုံ ရာပေါင ် းများစွာကို ချွေတာနိုင ် ပါမယ ် ။ 
ဒါကို ဘေးဖယ ် ထားလိုက ် ပါဦး ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် အလင ် းရရှိနိုင ် မှုအကြောင ် း ပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆေးရုံမှာ မီးလုံးတွေသုံးတာ ခင ် ဗျားတို ့ ကျွန ် တော ် နဲ ့ သဘောတူမှာပါ ။ 
ဘာလုပ ် ရမလဲဆိုတာကို မြင ် တတ ် ဖို ့ ပဲ လိုပါတယ ် ။ 
လေယာဉ ် တွေပေါ ် မှာလည ် း မီးလုံးတွေ ရှိတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် နေရာတိုင ် းမှာ မီးလုံးတွေ ရှိနေတယ ် ။ 
လှည ့ ် ပတ ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ၊ နေရာတိုင ် းပဲ ။ စမတ ် ဖုန ် းကို ကြည ့ ် မလား ။ 
သူ ့ မှာလည ် း အလင ် းပေးတဲ ့ မီးလုံး ရှိပါတယ ် LED flashlight ပါ ။ 
ဒါတွေက မြန ် နှုန ် းမြင ့ ် သတင ် းအချက ် အလက ် ပို ့ ဆောင ် ရေးအတွက ် ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေပါ ။ 
နောက ် ပြီး လုံခြုံမှုအကြောင ် း ပြောထားသေးတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကျွန ် တော ် နဲ ့ သဘောတူမှာပါ ။ အလင ် းက နံရံကို မဖောက ် ဘူးဆိုတာ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အလင ် းဒီဘက ် မှာရှိနေရင ် လုံလုံခြုံခြုံထားရမယ ့ ် သတင ် း အချက ် အလက ် တွေ ရှိနေတယ ် ရင ် အခန ် းရဲ ့ တစ ် ခြားဘက ် ကနေ ဒီနံရံကို ဖြတ ် ပြီး ဘယ ် သူကမှ အဲဒီ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကို ဖတ ် လို ့ ရမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ပြီးတော ့ အလင ် းရှိမှ သတင ် းအချက ် အလက ် ရှိမှာပါ ။ 
တကယ ် လို ့ လက ် ခံတဲ ့ စက ် ကနေ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကို လက ် မခံစေချင ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် လို ့ ရတာက ဒါလေးကို လှည ့ ် လိုက ် ရုံပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ အချက ် အလက ် တွေက ဒီလားရာဘက ် ကို စီးသွားမယ ် ၊ လက ် ခံတဲ ့ စက ် ပေါ ် မကျတော ့ ပါဘူး ။ 
အခု ကျွန ် တော ် တို ့ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေ ဘယ ် ကိုသွားတယ ် ဆိုတာ အမှန ် မြင ် ရပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် တော ့ အလင ် းကနေ အချက ် အလက ် ပို ့ တာကို အသုံးချဖို ့ ဆိုတာ လောလောဆယ ် တွေးထင ် နိုင ် တာထက ် ကို များပြားကျယ ် ပြန ့ ် လွန ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရာစုနှစ ် ချီနေပြီဖြစ ် တဲ ့ အရမ ် းကောင ် း ၊ အရမ ် းစမတ ် ကျတဲ ့ အသုံးချဆော ့ ဖ ် ဝဲလ ် ဖော ် ထုတ ် သူတွေ ရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အလင ် းရှိတဲ ့ နေရာမှာ သတင ် းအချက ် အလက ် ပို ့ လွှတ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေရှိတယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ သတိပြုတတ ် ဖို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဥပမာ နည ် းနည ် း ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အခုလောက ် ဆို အကျိုးသက ် ရောက ် မှုကို မြင ် လောက ် ပါပြီ ။ 
ဒါက အဝေးထိန ် းယာဉ ် ပါ ။ သမုဒ ္ ဒရာအောက ် မှာပါ ။ 
သူတို ့ အလင ် းကို အောက ် က နေရာကို အလင ် းပေးဖို ့ သုံးပါတယ ် ။ 
ဒီအလင ် းကို ကြိုးမဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ပို ့ ဖို ့ သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ အဲဒီအလင ် းကို ဒီပစ ္ စည ် းတွေ တခုနဲ ့ တခု ဆက ် သွယ ် ဖို ့ သုံးလို ့ ရပါမယ ် ။ 
ပင ် က ် ိုအားဖြင ့ ် လုံခြုံတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဖြစ ် တဲ ့ ဒီ ရေနံနဲ ့ ဓာတုဗေဒ စက ် ရုံတွေမှာဆိုရင ် ခင ် ဗျား ရေဒီယိုလှိုင ် း သုံးလို ့ မရပါဘူး ။ အန ် တန ် နာ ကနေ မီးပွားဖြစ ် စေနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် အလင ် းတော ့ သုံးလို ့ ရပါတယ ် ။ ဒီမှာ မီးလုံးတွေ အများကြီး တွေ ့ ရမှာပါ ။ 
ဆေးရုံတွေမှာ ဆေးရုံသုံး ပစ ္ စည ် းအသစ ် တွေ အတွက ် ၊ လမ ် းတွေမှာ ယာဉ ် ကြော ထိန ် းသိမ ် းဖို ့ အတွက ် ၊ 
ကားတွေမှာ LED အခြေပြုတဲ ့ ရှေ ့ ထိုးမီးနဲ ့ နောက ် မီးတွေ ရှိနေတော ့ ကားတွေ တစ ် စီးနဲ ့ တစ ် စီး ဆက ် သွယ ် ပြီး ယာဉ ် တိုက ် မှုကို ကာကွယ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေ ဖလှယ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းပေါ ် မူတည ် တာပေါ ့ ။ 
ယာဉ ် ကြောထိန ် းအချက ် ပြမီးတွေက ကားတွေကို ဆက ် သွယ ် နိုင ် မယ ် ။ စသဖြင ့ ် ပေါ ့ လေ ။ 
နောက ် ပြီး လမ ် းတွေပေါ ် မှာ ဒီလိုမီးလုံးတွေ သန ် းချီ ရှိနေပါတယ ် ။ တကမ ္ ဘာလုံး တပ ် ဆင ် ထားပြီးသားပါ ။ 
လမ ် းမီးတိုင ် းက သတင ် းအချက ် အလက ် တွေ ရယူဖို ့ အလကားပေးတဲ ့ နေရာတွေ ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ က (လိုင ် -ဖိုင ်) Li-Fi လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အလင ် းမှ ကြည ် လင ် ပီသသော အချက ် အလက ် ရယူပို ့ လွှတ ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ လေယာဉ ် စီးတဲ ့ အခန ် းတွေ ရှိမယ ် ။ 
လေယာဉ ် စီးတဲ ့ အခန ် းထဲမှာ မီးလုံး ရာချီရှိပါတယ ် ။ ဒီမီးလုံး တစ ် လုံးစီဟာ ကြိုးမဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ပို ့ လွှတ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အကြိုက ် နှစ ် သက ် ဆုံး TED video ကို အချိန ် ကြာမြင ့ ် တဲ ့ အိမ ် အပြန ် လေယာဉ ် ခရီးစဉ ် မှာ ကြည ့ ် ရှုနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အွန ် လိုင ် း ကွန ် ယက ် လူမှုဘဝပေါ ့ ။ ဒါဟာ ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတဲ ့ အနာဂါတ ် အမြင ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ရမှာက မိုက ် ခရို ချစ ် ပ ် စ ် ပြားလေးကို ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတဲ ့ အလင ် းလွှတ ် န ် ိုင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေမှာ တပ ် ထားဖို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါက နောက ် ပိုင ် းမှာ အခြေခံ လုပ ် ငန ် းဆောင ် တာ ၂ ခုဖြစ ် တဲ ့ အလင ် း ထုတ ် လွှတ ် ခြင ် းနဲ ့ ကြိုးမဲ ့ သတင ် းပို ့ လွှတ ် ခြင ် းတို ့ ကို ပြန ် ပေါင ် းပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် ယုံကြည ် နေတဲ ့ ဒီ သဟဇာတကိစ ္ စက ဒီကနေ ့ ကြိုးမဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် နေတဲ ့ အခြေခံ ပြဿနာ ၄ ခုကို ဖြေရှင ် းပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
အနာဂတ ် မှာ သန ် းထောင ် ပေါင ် း ၁၄ သန ် း ရှိတဲ ့ မီးလုံးတွေတင ် မကပဲ ခင ် ဗျားတို ့ ဒီပမာဏနဲ ့ ပဲ Li-Fi တွေ ရှိနေနိုင ် ပါတယ ် ။ အဲဒါတွေကို တကမ ္ ဘာလုံး တပ ် ဆင ် ထားရင ် ပိုပြီး သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ စွမ ် းအင ် ပိုချွေတာနိုင ် တဲ ့ ပိုမို ထွန ် းလင ် းတောက ် ပတဲ ့ အနာဂတ ် ရှိလာမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(အားပေးသံများ) 

TED ဟာ ကြီးကျယ ် တဲ ့ အရာ တော ် တော ် များများ အကြောင ် းဆိုတာ သိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မပြောချင ် တာက အရမ ် း သေးဖွဲ ့ တဲ ့ အရာလေး အကြောင ် းပါ ။ 
သေးသမှ ၊ စကားလုံးတစ ် လုံးတည ် းပါ ။ 
"" အံမဝင ် "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးပါ ။ ကျွန ် မအကြိုက ် ဆုံး စကားလုံးတစ ် လုံးပေါ ့ ၊ သိပ ် ကို ရိုးစင ် းတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဆိုလိုတာက ဒါက အံဝင ် ခြင ် းနဲ ့ လွဲချော ် တဲ ့ လူတစ ် ယောက ် လိုပေါ ့ ၊ 
ဒါမှမဟုတ ် ဆိုးဝါးစွာ အံကျနေသူလေ ။ 
မဟုတ ် ရင ် ဒါပေါ ့ ၊ အခြေအနေ ၊ ပတ ် ဝန ် းကျင ် သစ ် တွေမှာ ခပ ် ညံ ့ ညံ ့ လိုက ် ဖက ် အောင ် နေသူပေါ ့ ။ ကျွန ် မက အံမဝင ် ခြင ် း ကဒ ် ပြား ကိုင ် ဆောင ် ထားသူပါ ။ 
ကျွန ် မဒီမှာရှိနေတာက အခန ် းထဲက အခြား အံမဝင ် သူတွေ အတွက ် ပါ ။ ဘယ ် တော ့ မှ ကျွန ် မတစ ် ဦးတည ် း မဟုတ ် လို ့ ပါ ။ 
အံမဝင ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ပြောပြမလို ့ ။ 
ကျွန ် မ အသက ် ၃၀ စွန ် းစ တစ ် ဝိုက ် ကပါ ။ စာရေးဆရာဖြစ ် လာခြင ် းဆိုတဲ ့ အိပ ် မက ် က တံခါးဝတည ့ ် တည ့ ် ရောက ် လာတယ ် ။ 
တကယ ် က စာတိုက ် ပုံးထဲကို ရောက ် လာတာ ၊ ကျွန ် မရေးခဲ ့ တဲ ့ ဝတ ္ ထုတိုတစ ် ပုဒ ် အတွက ် စာပေဆုကြီးရတယ ် လို ့ ရေးထားတဲ ့ စာတစ ် စောင ် ပုံစံနဲ ့ ပါ ။ 
ဝတ ္ ထုတိုက နိုင ် လိုစိတ ် ပြင ် းထန ် တဲ ့ ရေကူးသမားအဖြစ ် ကိုယ ့ ် ဘဝအကြောင ် းနဲ ့ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ချာတူးလံ နေအိမ ် ဘဝ အကြောင ် း ၊ ပြီးတော ့ သောကနဲ ့ ဆုံးရှုံးမှုက ဘယ ် လို ရူးအောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ဆုက New York City ခရီးစဉ ် ပါ ၊ စန ် းထနေတဲ ့ စာတည ် းတွေ ၊ ကိုယ ် စားလှယ ် တွေနဲ ့ အခြား စာရေးဆရာတွေကိုတွေ ့ ဖို ့ ပါ ။ 
ဆိုတော ့ စာရေးဆရာလောင ် းရဲ ့ အိပ ် မက ် လိုမျိုးပေါ ့ နော ် ။ 
အိမ ် ကို စာရောက ် တဲ ့ နေ ့ က ကျွန ် မဘာလုပ ် လဲ သိလား ။ 
ကျွန ် မတစ ် ဦးတည ် းပဲ ရှိတာကြောင ့ ် စာကို မီးဖိုချောင ် စားပွဲမှာတင ် ၊ ရေခဲနဲ ့ သံပုရာနဲ ့ အတူ ဗော ့ ဒ ် ကာ ဖန ် ခွက ် ကြီးတစ ် ခွက ် သောက ် ချလိုက ် တာပေါ ့ ။ အတွင ် းခံနဲ ့ အဲဒီမှာ တစ ် နေ ့ လုံး ထိုင ် နေလိုက ် တယ ် ၊ စာကိုပဲ စိုက ် ကြည ့ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ကိုယ ့ ် ဘဝကို ပေါက ် ကရလုပ ် ခဲ ့ မိတာတွေ အားလုံးကို ကျွန ် မ တွေးနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီလိုလူကများ New York City ကို သွားပြီး စာရေးဆရာတစ ် ယောက ် ဟန ် ဆောင ် ရဦးမယ ် ပေါ ့ ။ 
ငါက ဘယ ် သူဖြစ ် ခဲ ့ တာလဲ ။ 
ကျွန ် မပြောပါ ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် မက အံမဝင ် တဲ ့ သူပါ ။ 
အခြားကလေး အုပ ် စုတွေလိုပါပဲ ၊ ကျွန ် မအသက ် သီသီကလေးလွတ ် ခဲ ့ တဲ ့ ရုန ့ ် ရင ် းကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ အိမ ် ထောင ် စု ကနေ လာတာပါ ။ 
မှတ ် သားရလောက ် အောင ် အိမ ် ထောင ် နှစ ် ခါပျက ် တာ ပိုင ် ဆိုင ် ပြီးသားပါ ။ 
ကောလိပ ် ကထွက ် ခဲ ့ တာလည ် း တစ ် ခါမကဘူး ၊ နှစ ် ခါ ၊ ဖြစ ် နိုင ် တာက သုံးခါတောင ် ၊ ဒါတော ့ မပြောတော ့ ဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) မူးယစ ် ဆေးသုံးလို ့ ပြန ် လည ် ထူထောင ် ရေး ဇာတ ် ကွက ် လုပ ် ထားတယ ် ။ 
ထောင ် ထဲမှာ ချစ ် စရာကောင ် းတဲ ့ အပန ် းဖြေခရီးနှစ ် ခု ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ နေရာမှန ် ပေါ ် မှာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် အကြောင ် းပြချက ် က ကျွန ် မအထင ် အံမဝင ် သူဖြစ ် ခဲ ့ တာက ကျွန ် မသမီးဟာ မွေးတဲ ့ နေ ့ မှာပဲ ဆုံးသွားခဲ ့ ပြီး ဒီအဖြစ ် မျိုးနဲ ့ ဘယ ် လို ရှင ် သန ် မလဲ ဆိုတာ တွေးမရခဲ ့ မိပါဘူး ။ 
သမီးဆုံးပြီးတဲ ့ နောက ် ကျွန ် မဟာလည ် း မိုးပျံလမ ် းတစ ် ခုအောက ် မှာ နေထိုင ် ရင ် း အိမ ် ယာမဲ ့ ဘဝကို အကြာကြီးကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ တစ ် လျှောက ် လုံး ကျွန ် မတို ့ ထဲကတစ ် ချို ့ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ ထိုင ် းမှိုင ် းတဲ ့ သောကနဲ ့ ဆုံးရှုံးမှုရဲ ့ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အခြေအနေမျိုးမှာပေါ ့ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အတော ် လေးကြာကြာ နေရင ် ပေါ ့ ။ 
သိတယ ် နော ် ၊ အိမ ် ယာမဲ ့ တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သူရသတ ္ တိအရှိဆုံး အံမဝင ် သူတစ ် ချို ့ ပါ ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မတို ့ လို သူတို ့ စတင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မဟာ အမျိုးအစားတိုင ် းလောက ် မှာ အံဝင ် ဖို ့ လွဲချော ် ခဲ ့ တာ အမြင ် ပဲလေ ၊ သမီး ၊ ဇနီး ၊ အမေ ၊ တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းသူ ။ 
စာရေးဆရာဖြစ ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ အိပ ် မက ် က တကယ ် က လည ် ချောင ် းထဲက ဝမ ် းနည ် းစရာ ကျောက ် တုံးလေးပါ ။ 
တော ် တော ် လေးကို မရည ် ရွယ ် ပဲ လေယာဉ ် ပေါ ် တက ် ကာ စာရေးဆရာတွေရှိရာ New York City ကိုပျံသန ် းခဲ ့ တာပါ ။ 
အံမဝင ် တဲ ့ အပေါင ် းအသင ် းတို ့ ၊ ရှင ် တို ့ ခေါင ် းတွေ တောက ် ပနေတာ မြင ် ရလုနီးပါးပဲ ။ 
ရှင ် တို ့ ကို အခန ် းထဲကနေ ရွေးထုတ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ပထမတော ့ ရှင ် တို ့ သဘောကျမိမှာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ တွေ ့ ချင ် တဲ ့ နာမည ် ကျော ် စာရေးဆရာသုံးဦး ရွေးဖို ့ လိုတယ ် ။ ဒီလူတွေက သွားပြီး ရှင ် တို ့ အတွက ် ဒါတွေ ရှာပေးတယ ် ။ 
Gramercy Park Hotel မှာ ရှင ့ ် ကို နေရာချပေးတယ ် ၊ အဲဒီမှာ အလန ် းစား ၊ သားနားပြီး ဟိတ ် ဟန ် များတဲ ့ လူတွေနဲ ့ ညနှောင ် းပိုင ် း Scotch သောက ် လို ့ ရတာပေါ ့ ။ 
ရှင ် လည ် း အလန ် းစား ၊ သားနားပြီး ဟိတ ် ဟန ် များတဲ ့ လူလို ့ ဟန ် ဆောင ် ရတယ ် ။ 
အင ် မတန ် ဆန ် းပြားတဲ ့ နေ ့ လည ် စာတွေ ၊ ညစာတွေမှာ စာတည ် းတွေ ၊ စာရေးဆရာတွေ ၊ ကိုယ ် စားလှယ ် တွေ တစ ် ပြုံကြီး တွေရတာပေါ ့ ။ 
ဘယ ် လောက ် ဆန ် းပြားလဲ မေးပါဦး ။ 
ပရိတ ် သတ ် ။ ဘယ ် လောက ် ဆန ် းပြားလဲ ။ 
LY: ကျွန ် မဖြောင ့ ် ချက ် တစ ် ပေးပါ ့ မယ ် ၊ စက ္ ကူလက ် ကိုင ် ပုဝါ သုံးခုခိုးခဲ ့ တယ ်.. (ရယ ် သံများ) မတူတဲ ့ စားသောက ် ဆိုင ် သုံးဆိုင ် ကပါ ။ 
ဟင ် းလျာစာရင ် းကို ဘောင ် းဘီထဲထိုးထည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အိမ ် ရောက ် တဲ ့ အခါ အမှတ ် တရ လက ် ဆောင ် အဖြစ ် လိုချင ် လို ့ ပါ ။ ဒါတကယ ် ကိုယ ့ ် ကိုဖြစ ် ခဲ ့ တာ ဆိုတာ ယုံနိုင ် အောင ် လေ ။ 
သိပါတယ ် နော ် ။ 
ကျွန ် မတွေ ့ ချင ် တဲ ့ စာရေးဆရာ သုံးဦးက Carole Maso, Lynne Tillman နဲ ့ Peggy Phelan တို ့ ပါ ။ 
ဒီလူတွေဟာ ကျော ် ကြားပြီး ရောင ် း အကောင ် းဆုံးတွေ မဟုတ ် ပေမဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ အထင ် ကရ အမျိုးသမီး စာရေးဆရာတွေပါ ။ 
Carole Maso က နောက ် တော ့ ကျွန ် မရဲ ့ အနုပညာ ကျမ ် းစာဖြစ ် လာတဲ ့ စာအုပ ် ရေးခဲ ့ တယ ် ။ 
Lynne Tillman က ကျွန ် မဝတ ္ ထုတွေဟာ ကမ ္ ဘာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် နိုင ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် ဆိုတဲ ့ ယုံကြည ် မှုကို ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
Peggy Phelan က ကျွန ် မဦးနှောက ် တွေဟာ ကျွန ် မ ရင ် သားတွေထက ် ပိုအရေးပါ လောက ် တာကို သတိပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ပင ် မစီးကြောင ် းထဲက စာရေးဆရာတွေ မဟုတ ် ပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အနှစ ် ပြည ့ ် တဲ ့ ဝတ ္ ထုတွေနဲ ့ ပင ် မစီးကြောင ် းကိုဖြတ ် ပြီး လမ ် းဖောက ် နေသူတွေပါ ။ ထင ် မြင ် ကြည ့ ် ချင ် တာက Grand Canyon ကို ဖြတ ် စီးတဲ ့ ရေလိုပေါ ့ ။ 
ဒီ ၅၀ ကျော ် အမျိုးသမီး စာရေးဆရာတွေနဲ ့ အတူရှိဖို ့ ဆို သေမတတ ် ပျော ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မကို သေမတတ ် ပျော ် စေတဲ ့ အကြောင ် းက ဒီလို ပျော ် ရွင ် မှုကို တစ ် ခါမှ မသိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီလိုအခန ် းထဲ တစ ် ခါမှ မရောက ် ဖူးဘူး ။ 
အမေဟာ ကောလိပ ် မတက ် ဖူးဘူး ။ 
ဒီအချိန ် ထိ ကျွန ် မရဲ ့ ဖန ် တီးတဲ ့ အလုပ ် က ဝမ ် းနည ် းစရာ ၊ အဖြစ ် မရှိသေးတဲ ့ အရာလေးလိုပါ ။ 
ဒီတော ့ New York မှာ ဒီလို ပထမညတွေဟာ အဲဒီမှာ သေချင ် စိတ ် ပေါက ် သွားတယ ် ။ 
ကျွန ် မက "" ကျွန ် မကို အခုသတ ် ပါ ၊ ကျွန ် မက တော ် တယ ် ၊ ဒါဟာ လှပတာပါ ။ "" နောက ် ဆက ် ဖြစ ် တာကို ဒီအခန ် း ထဲက တစ ် ချို ့ နားလည ် မိမှာပါ ။ 
ပထမ သူတို ့ ကျွန ် မကို Farrar, Strauss နဲ ့ Giroux ရုံးတွေဆီခေါ ် သွားတယ ် ။ 
Farrar, Strauss နဲ ့ Giroux ဆိုတာက ဧရာမ အိပ ် မက ် သတင ် းဌာနပါ ။ 
ဆိုလိုတာကT.S Eliot နဲ ့ Flannery O 'Connor တို ့ ကို အဲဒီမှာ ထုတ ် ဝေခဲ ့ တယ ် ။ 
အဓိက စာတည ် းငနဲက ကျွန ် မကို ထိုင ် ခိုင ် းပြီး အကြာကြီး စကားပြောတယ ် ၊ ရေးကူးသမားအဖြစ ် ကျွန ် မဘဝ အကြောင ် း ကျွန ် မ စာအုပ ် ရှိတာ ကြိုးစား သ ် မ ် းသွင ် းရင ် းပေါ ့ ။ 
ကိုယ ် တွေ ့ မှတ ် တမ ် းမျိုးလေ ။ 
ကျွန ် မကို တစ ် ချိန ် လုံး သူစကားပြောနေတာ ၊ ကျွန ် မဟာ ငတုံးမလို ပြုံးရင ် း ၊ ခေါင ် း ညိတ ် ရင ် း လက ် ပိုက ် ကာ အဲဒီမှာ ထိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီအခိုက ် လည ် ချောင ် းက ဘာမှထွက ် မလာခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒါနဲ ့ အဆုံးမှာ ကျွန ် မ ပခုံးကို ပုတ ် လိုက ် တယ ် ၊ ရေကူးနည ် းပြ တစ ် ယောက ် လိုပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မကို ကံကောင ် းဖို ့ ဆုတောင ် းပေးကာ စာအုပ ် တစ ် ချို ့ လက ် ဆောင ် ပေးပြီး တံခါးဆီကို လမ ် းပြပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် တော ့ W.W Norton ရုံးတွေဆီ ကျွန ် မကို ခေါ ် သွားတယ ် ၊ ဒီမှာ အတော ် သေချာနေတာက ကိုယ ့ ် ကို တိုက ် ကနေ Doc Martens စီးဖို ့ ပဲ လိုက ် ပို ့ ခံရမယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါဖြစ ် မလာခဲ ့ ပါဘူး ။ 
Norton ရုံးတွေမှာ ရှိနေခြင ် းက ညကောင ် းကင ် ဆီ လှမ ် းပြီး လမင ် း ကို ထိနေရတာမျိုး ခံစားရတယ ် ၊ ဒီအခိုက ် စကြာဝဠာကိုဖြတ ် ကာ ကြယ ် တွေက ကိုယ ့ ် နာမည ် းကို သီချုပ ် တာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် ဘယ ် လောက ် ကြီးမားတယ ် ဆိုလိုတာပါ ။ 
နားလည ် ပါတယ ် နော ် ။ 
သူတို ့ ခေါင ် းဆောင ် စာတည ် း Carol Houck Smith က ဝန ် းဝိုင ် း ၊ စူးရှ ၊ ခက ် ထန ် တဲ ့ မျက ် လုံးတွေ နဲ ့ ကျွန ် မမျက ် နှာတည ့ ် တည ့ ် ဆီ ကိုင ် းကာ ပြောတာက "" ကောင ် းပြီ ၊ ဒါဆို တစ ် ခုခု ချက ် ချင ် းပေးကွာ "" တဲ ့ ။ ကြည ့ ် ၊ အခု လူအများစု ၊ အထူးသဖြင ့ ် TED ကလူတွေဆို စာတိုက ် ပုံးဆီ ပြေးကြမှာပဲ မဟုတ ် လား ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ စာအိတ ် ထဲတစ ် ခုခု ထည ့ ် ပြီး တံဆိပ ် ခေါင ် းကို လျက ် ဖို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် တာတောင ် ဆယ ် စုနှစ ် တစ ် ခုကျော ် ကြာခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး ညမှာတော ့ National Poetry Club မှာ စာရွတ ် ပွဲကြီး လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
စာရွတ ် တာ အပြီးမှာ Kidde, Holy & Picard Literal Agency က Katherine Kidde က ကျွန ် မဆီ တန ် းလျှောက ် လာပြီး လက ် ဆွဲနှုတ ် ဆက ် ကာ ချက ် ချင ် းပဲ ကိုယ ် စားပြုဖို ့ ကမ ် းလှမ ် းတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အဲဒီမှာရပ ် ပြီး နားပင ် း သွာတာမျိုး ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဒီအဖြစ ် မျိုး ဖြစ ် ဖူးလား ။ 
ကျွန ် မ ထငိုမိတော ့ မလိုဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အကြောင ် းက အခန ် းထဲက လူတွေဟာ ဝတ ် ကောင ် းစားလှတွေ ဆင ် ထားပြီး ကျွန ် မပါးစပ ် က ထွက ် လာတာဆိုလို ့ "" မသိပါဘူးရှင ် ၊ စဉ ် းစားဖို ့ လိုပါတယ ် "" တဲ ့ ။ 
"" ဒါဆို ကောင ် းပြီ "" ဆိုပြီး သူမထွက ် သွားတယ ် ။ 
ဒီကျွန ် မကို ဖွင ် ပေးတဲ ့ လက ် တွေ ၊ ကျွန ် မ လည ် ချောင ် းက ဝမ ် းနည ် းစရာ ကျောက ် တုံးလေးပါ ။ 
မြင ် တယ ် နော ် ၊ ကျွန ် မလို လူတွေ အကြောင ် း တစ ် ခုခုကို ကြိုးစားပြောနေတာ ။ 
အံမဝင ် တဲ ့ လူတွေ ၊ "" အင ် း "" လို ့ ဘယ ် လို မျှော ် လင ့ ် ပြောဆိုဖို ့ (သို ့) ကြီးတာ တစ ် ခုခုရွေးဖို ့ အမြဲကို မသိဘူး ။ ကိုယ ့ ် ရှေ ့ တည ့ ် တည ် မှာ ရှိနေတာတောင ် မှနော ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆောင ် ကြတာက ရှက ် စိတ ် ပါ ။ 
ဒါက ကောင ် းတာတစ ် ခုခု လိုတာရဲ ့ ရှက ် စိတ ် ပါ ။ 
ကောင ် းတာတစ ် ခုခု ခံစားခြင ် းရဲ ့ ရှက ် စိတ ် ပါ ။ 
ကိုယ ် လေးစားတဲ ့ လူတွေနဲ ့ အတူ အခန ် းထဲမှာ ကိုယ ် ထိုက ် တန ် တာကို တကယ ် ပဲ မယုံကြည ် ခြင ် းရဲ ့ ရှက ် စိတ ် ပါ ။ 
တတ ် နိုင ် ရင ် ပြန ် သွားပြီး ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သင ် ပေးလိုက ် မယ ် ။ 
ကျွန ် မကို ကူညီခဲ ့ ဖူးတဲ ့ ၅၀ ကျော ် စာရေး ဆရာမကြီးတွေလို ထပ ် ထူဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
အရာတွေကို လိုချင ် ဖို ့ ၊ ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ ၊ ဒါတွေကို တောင ် းခံဖို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သင ် ပေးမိမယ ် ။ 
ပြောမိမှာက "" ဟေး မင ် း မင ် းလည ် း ဒီခန ် းနဲ ့ ဆိုင ် တယ ် "" လို ့ ပေါ ့ ။ ဒီဝင ် းပမှုက အားလုံးဆီ ဖြာကျပြီး အချင ် းအချင ် း ကင ် းကွာနေမှတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အလကားပဲလေ ။ 
ဒီအစား Oregon ကို လေယာဉ ် နဲ ့ ပြန ် ခဲ ့ ပြီး အမြဲစိမ ် းပင ် တွေနဲ ့ မိုးဟာ မြင ် ကွင ် းထဲ ပြန ် ဝင ် လာတာကို ကြည ့ ် စဉ ် မှာ "" မင ် းအတွက ် စိတ ် မကောင ် းဘူး "" လေယာဉ ် ရဲ ့ ပုလင ် းလေးတွေ အများကြီး သောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ ငါသာ စာရေးဆရာဆို ဘယ ် လို အံမဝင ် တဲ ့ စာရေးဆရာဖြစ ် မလဲဆိုတာ တွေးမိတယ ် ။ 
ကျွန ် မပြောနေတာက ကျွန ် မ Oregon ကို စာအုပ ် သဘောတူမှုမရ ၊ ကိုယ ် စားလှယ ် မရပဲ ၊ နှစ ် လိုဖွယ ် စာရေးဆရာတွေနဲ ့ အနီးကပ ် ထိုင ် ရခြင ် းဆိုတဲ ့ မှတ ် ဉာဏ ် တွေ ခေါင ် းအပြည ့ ် ၊ ရင ် နဲ ့ အပြည ့ ် နဲ ့ သာ ပြန ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
မှတ ် ဉာဏ ် ဟာ ကျွန ် မကိုယ ် ကျွန ် မ ခွင ့ ် ပြုတဲ ့ ဆုပဲဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ရှိသေးတာက အိမ ် ရောက ် တော ့ အမှောင ် ထဲမှာ အတွင ် းခံနဲ ့ ပြန ် နေပြီး သူတို ့ စကားသံတွေ ကြားရတုန ် းပဲ ။ 
သူတို ့ ပြောတာက "" မင ် းကိုပိတ ် လှောင ် ဖို ့ ဒါမှ မဟုတ ် မင ် းရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကိုပြောင ် းပစ ် ဖို ့ ကြိုးစားသူတွေကိ နားမထောင ် နဲ ့ "" တဲ ့ သူတို ့ က "" ကိုယ ် ပဲ ပြောတတ ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းဆီ စေ ့ ဆော ် မှု ပေးပါ "" သူတို ့ က "" တစ ် ခါတစ ် ရံ ဇာတ ် လမ ် းကို ပြောပြခြင ် းဟာ ကိုယ ့ ် ဘဝကို ကယ ် တင ် တဲ ့ အရာပါ "" တဲ ့ ။ အခု ကျွန ် မဟာ မြင ် တဲ ့ အတိုင ် း ၅၀ ကျော ် မိန ် းမကြီးပါ ၊ 
ပြီးတော ့ စာရေးဆရာမပါ ၊ 
ပြီးတော ့ မိခင ် တစ ် ယောက ် ။ 
ပြီးတော ့ ဆရာမဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အကြိုက ် ဆုံး ကျောင ် းသားတွေကို မှန ် းလိုက ် 
စာတိုက ် ပုံးကိုဖြတ ် ပြီး အိမ ် မက ် စာလာတဲ ့ ရက ် က ဖြစ ် မလာခဲ ့ ပေမဲ ့ "" Chronology of Water "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကိုယ ် တွေ ့ မှတ ် တမ ် းတော ့ ရေးခဲ ့ တယ ် ။ ဒီထဲမှာ ရွေးချယ ် မှုရဲ ့ အပျက ် အစီးတွေက အတ ္ တတစ ် ခုကို ဘယ ် နှစ ် ကြိမ ် ဆန ် သစ ် တီထွင ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အကြောငိး ဇာတ ် လမ ် းတွေ ၊ ကျဆုံးမှုတွေလို ့ ထင ် ရတာတွေဟာ လှပတဲ ့ တစ ် ခုခုဆီအတွက ် တကယ ့ ် ထူးဆန ် းတဲ ့ မုခ ် ဝတွေ ဖြစ ် ပုံ ဇာတ ် လမ ် းတွေပါ ။ 
လုပ ် ဖို ့ လိုတာဆိုလို ဇာတ ် လမ ် းကို စေ ့ ဆော ် မှုပေးဖို ့ ပါ ။ 
ယဉ ် ကျေးမှုအများစုမှာ အိပ ် မက ် နောက ် လိုတဲ ့ အကြောင ် း အယူမှားတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ဒါကို လူစွမ ် းကောင ် းခရီး လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မတူတဲ ့ အယူမှားကို ပိုကြိုက ် တယ ် ၊ နည ် းနည ် းလေး ဒါဘေးက (သို ့) အောက ် ခြေနားကပါ ။ 
ဒါကို အံမဝင ် တဲ ့ အယူမှားလို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
ဒါက ဒီလိုပါ ။ "" သင ့ ် ကျဆုံးမှုရဲ ့ ခဏတာ ကာလလေးမှာတောင ် မှ ဒီတုန ် းမှာ သင ် ဟာ လှပပါတယ ် ။ 
ဒါကို သင ် မသိသေးပေမဲ ့ သင ့ ် ကိုယ ် သင ် အဆုံးမရှိ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် ဖို ့ သင ့ ် မှာ အစွမ ် းရှိပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ သင ့ ် ရဲ ့ အလှပဲလေ ။ 
သင ် ဟာ အမူးသမားဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ မတရားပြုခြင ် းက ရှင ် ကျန ် သူဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ ထောင ် ထွက ် ဟောင ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ အိမ ် ယာမဲ ့ တစ ် ဦး ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ သင ့ ် ငွေ (သို ့) အလုပ ် (သို ့) လင ် သား (သို ့) မယား အားလုံး ဆုံးရှုံးသူဖြစ ် နိုင ် တယ ် (သို ့) အားလုံးထဲက အဆိုးဆုံးက ကလေးပါ ။ 
ကျောက ် ဒိုးတွေတောင ် ဆုံးရှုံးနိုင ် တယ ် ။ 
ဆုံးရှုံးမှု အလယ ် ထဲမှာ ကြက ် သေ သေနေတာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ ရှိသေးတာက သင ် တို ့ ကို ပြောပြဖို ့ ပဲ ဒီမှာ ကျွန ် မရှိနေတာပါ ။ သင ် တို ့ ဟာ လှပပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းဟာ ကြားထိုက ် ပါတယ ် ။ အကြောငိးက သင ် ဟာ ရှားပါးပြီး ထူးကဲတဲ ​ ့ အံမဝင ် ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ မျိုးစိတ ် သစ ် သင ် ဟာ ဒီအခန ် းထဲက တစ ် ဦးတည ် းသော သင ် ပြောမယ ့ ် နည ် းလမ ် းနဲပဲ ဇာတ ် လမ ် းပြောနိုင ် သူပါ ။ 
ကျွန ် မ နားထောင ် နေပါ ့ မယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Isadora Duncan (တေးသွားသံ) ဆန ် ဖရန ် စစ ္ စကိုက အရူးအမူး ခြေတံရှည ် ရှည ် နဲ ့ အမျိုးသမီးပါ ။ ဒီတိုင ် းပြည ် ကို ငြီးငွေ ့ သွားလို ့ အဲဒီက ထွက ် သွားချင ် စိတ ် ပေါက ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
Isadora ဟာ ၁၉၀၈ တစ ် ဝိုက ် လောက ် က အပြာရောင ် ခန ် းဆီး တင ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျော ် ကြားခဲ ့ သူပါ ။ သူမရဲ ့ လက ် တွေကို ရင ် ညွန ့ ် မှာထားပြီး ရပ ် နေခဲ ့ မှာပေါ ့ ၊ ပြီးတော ့ စောင ့ ် နေမှာပေါ ့ ၊ စောင ့ ် နေမှာပေါ ့ ၊ နောက ် ပြီး ရွှေ ့ လိုက ် မှာပေါ ့ ။ 
(တေးသွားသံ) Josh ကျွန ် တော ် နဲ ့ Somi တို ့ က ဒီတင ် ဆက ် မှုကို "" စက ် ဝန ် းနီနဲ ့ ခန ် းဆီးပြာ "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
စက ် ဝန ် းနီ 
ခန ် းဆီးပြာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါဟာ ၂၀ရာစုရဲ ့ အစမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
Vancouver က ၂၀၁၅ မနက ် ခင ် းတစ ် ခုပါ ။ 
(တေးသွားသံ) (သီချင ် းဆိုသံ) ကဲ Josh ရေ ။ (တေးသွားသံ) (သီချင ် းဆိုသံ) 
စပြီဟေ ့ ။ 
တို ့ တွေအဲဒီမှာ မရှိသေးဘူးလား ။ 
ကိုယ ် တော ့ မထင ် ဘူးနော ် ။ 
ဟေ ဟေ ့ ။ 
(တေးသွားသံ) ဘယ ် အချိန ် ရှိပြီလဲ ။ (တေးသွားသံ) 
တို ့ တွေဘယ ် မှာရောက ် နေလဲ ။ 
Josh. 
Somi. 
Bill T. 
Josh. 
Somi. 
Bill T. 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဟေ ဟေ ့ ။ 

ဒါက Bop ပါ ။ 
Bop ဟာ လူမှုအက တစ ် မျိုးပါ ။ 
အကဟာ ဘာသာစကား တစ ် ခုပါ ။ လူမှုအကဟာ လူစုတစ ် ခုကနေ ပေါ ် လာတဲ ့ အမူအရာတစ ် ခုပါ ။ 
လူမှုအကဟာ လူတစ ် ယောက ် က ကကွက ် ထွင ် တာမဟုတ ် ပါ ။ 
ကာလတစ ် ခုကို ခြေရာခံလို ့ မရနိုင ် ပါ ။ 
အကတိုင ် းမှာ လူတိုင ် း သဘောတူနိုင ် တဲ ့ ကကွက ် တွေရှိပေမဲ ့ ဒါက တစ ် ဦးချင ် းနဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာပါ ။ 
ဒီအတွက ် ကြောင ့ ် လူမှုအကတွေဟာ ပလုံစီထတယ ် ၊ ပြောင ် းလဲကြပြီး တောမီးလို ပျံ ့ ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ မှတ ် မိထားတဲ ့ သမိုင ် းလို အိုဟောင ် းပါတယ ် ။ 
အာဖရိကန ် -အမေရိကန ် အကတွေမှာ အာဖရိကန ် နဲ ့ အာဖရိကန ် -အမေရိကန ် အစဉ ် အလာတွေက နှစ ် ပေါင ် း ၂၀၀ ကျော ် သမိုင ် းကို သြဇာလွှမ ် းခဲ ့ ပုံကို မြင ် ရတယ ် ။ 
ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ထဲမှာ အတိတ ် က အမြဲပါတယ ် ။. 
အတိတ ် က ကျွန ် မတို ့ ကို ဘယ ် သူဆိုတာနဲ ့ ဘယ ် သူဖြစ ် မယ ် ဆိုတာ ပုံဖော ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Juba အကဟာ ကျွန ် ပြုခံရတဲ ့ အာဖရိကန ် တွေရဲ ့ ငှက ် ပျောခင ် းက အတွေ ့ အကြုံမှ မွေးဖွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အမေရိကကို ယူဆောင ် လာပြီး အများပြော ဘာသာစကားတစ ် ခုကို ခွာယူခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီအကဟာ ကျွန ် ပြုခံရတဲ ့ အာဖရိကန ် တွေ သူတို ့ ဇာတိကို အမှတ ် ရဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီလိုမျိုး ပုံပေါက ် နေလောက ် တယ ် ။ 
ပေါင ် တွေကို ရိုက ် ရင ် း ခြေထောက ် တွေကို ရှပ ် တိုက ် လက ် တွေကို ပုတ ် ခြင ် းပါ ။ ဒါက ကျွန ် ပိုင ် ရှင ် တွေက ဗုံတီးတာ တားမြစ ် တာကို ​ ေရှာင ် ကွင ် းပုံပါ ၊ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ စည ် းချက ် တွေကို လက ် တန ် းဖန ် တီးကာ ဟေတီမှာ ဘိုးဘွားတွေ ဗုံတွေနဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ သလို ဒါမှမဟုတ ် အနောက ် အာဖရိကက Yoruba လူစုတွေလိုပေါ ့ ။ 
ဒါက အကျဉ ် းကျမှုအောက ် မှာ ယဉ ် ကျေးမှု အစဉ ် အလာတွေကို အသက ် ဆက ် ခြင ် းနဲ ့ စိတ ် တွင ် း လွတ ် လပ ် မှု သဘောကို ထိန ် းသိမ ် းထားဖို ့ ပါ ။ 
ဒါက ဒီအကကို ဖန ် တီးတဲ ့ အလားတူ လှုံဆော ် ပေးတဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ပါ ။ Cakewalk ပါ တောင ် ပိုင ် း အထက ် တန ် းစား လူအဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ ဟန ် ထုတ ် မှုကို သရော ် တဲ ့ အကပါ ။ ကျွန ် ပြုခံရသူတွေအတွက ် သခင ် တွေကို အရိပ ် ထိုးပုံပါ ။ 
ဒီအကရဲ ့ ကြောင ် ချက ် က Cakewalk ဟာ သူတို ့ ဟာ လှောင ် ပြောင ် ခံနေရတယ ် လို ့ ဘယ ် လိုမှ သံသယမဖြစ ် ကြတဲ ့ သခင ် တွေအတွက ် ဖျော ် ဖြေတာပါ ။ 
ဒါကို ရှင ် တို ့ မှတ ် မိလောက ် တယ ် ။ 
၁၉၂၀ နှစ ် တွေ Charleston ပါ ။ 
Charleston ဟာ ကျပန ် းဖန ် တီးမှုနဲ ့ ဂီတအရည ် အသွေးကို Lindy Hop ထဲမှာ လမ ် းဖောက ် တာပါ ၊ လွှဲကခြင ် းနဲ ့ Kid n Play တောင ် မှာပါ နဂိုက Funky Charleston လို ့ ခေါ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
South Carolina Charleston နားက စည ် းလုံးတဲ ့ လူမည ် းလူစုက စတင ် ခဲ ့ တဲ ့ Charleston ဟာ တောင ် ကုန ် းတွေကို စိမ ့ ် ဝင ် ခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီမှာ အမျိုးသမီးငယ ် တွေဟာ ရုတ ် တရက ် ပဲ ဖနောင ့ ် တွေကို ဆောင ့ ် ပြီး ခြေထောက ် တွေ လှုပ ် ခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ လူမှုအကဟာ လူစုနဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုပါ ၊ သင ် ဟာ ကကွက ် တွေကို သိရင ် အုပ ် စုတစ ် စုမှာ ပါဝင ် တယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံး အရူးအမူး ဖြစ ် တာကျတော ့ ရော ။ 
Twist အကထဲ ဝင ် လိုက ် ပါ ။ 
Twist အကဟာ ၁၉ ရာစုဆီ ခြေရာကောက ် နိုင ် တာ ၊ ကျွန ် စနစ ် အတွင ် း Congo ကနေ အမေရိကကို ယူလာတာ အံ ့ သြစရာမရှိပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၁၉၅၀ နှောင ် းကာလ ပြည ် သူ ့ အခွင ့ ် အရေး လှုပ ် ရှားမှု မတိုင ် ခင ် ပဲ Twist အကဟာ Chubby Checker နဲ ့ Dick Clark လက ် တင ် -အမေရိကက 
လူဖြု ဆယ ် ကျော ် သက ် လေးတွေကြောင ့ ် သီချင ် းတွေ ၊ ရုပ ် ရှင ် တွေထဲမှာ လမ ် းကြောင ် းဖောက ် ခဲ ့ ရင ် း ရေပန ် းစားခဲ ့ တယ ် ။ 
လူမှုအကကနေ အုပ ် စုတွေအကြားက နယ ် နိမိတ ် တွေဟာ မှုန ် ဝါးလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဇာတ ် လမ ် းက ၁၉၈၀ နဲ ့ ၉၀ ကာလတွေထိ ဆက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဟစ ် ဟော ့ ပ ် ဂီတ ပေါ ် လာမှုနဲ ့ အတူ အာဖရိကန ် -အမေရိကန ် လူမှုအကဟာ ပိုတောင ် မြင ် သာလာခဲ ့ တယ ် ၊ ရှည ် လျားတဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ အတိတ ် ကနေ သယ ် ဆောင ် ယူရင ် း ယဉ ် ကျေးမှုကို ပုံဖော ် ပြီး ဒါကနေ ပုံဖော ် ခံရပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ ဒီအကတွေဟာ ဆက ် လက ် ဆင ့ ် ကဲ ့ ၊ တိုးပွား ပျံ ့ နှံ ့ နေတယ ် ။ 
ဘာလို ့ ကျွန ် မတို ့ ကကြတာလဲ ။ 
လှုပ ် ရှားဖို ့ ၊ ဖြေလျှော ့ ဖို ့ ၊ ဖော ် ထုတ ် ဖို ့ ၊ ပါ ။ 
ဘာလို ့ ကျွန ် မတို ့ အတူတူကကြတာလဲ ။ 
ကုစားဖို ့ ၊ အမှတ ် ရဖို ့ ၊ "" အများသိတဲ ့ ဘာသာစကား တစ ် ခု ပြောတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ တည ် ရှိနေတယ ် ၊ လွတ ် လပ ် ကြပါတယ ် "" ပြောဆိုဖို ့ ပါ ။ 

ကျွန ် မ စကားဘဲပြောရမလား သီချင ် းဘဲဆိုရမလားဆိုတာ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကို ခေါင ် းစဉ ် က ဘာသာစကားလို ့ ​ ပြောဆိုလာတော ့ အကြောင ် းတစ ် ခု ခဏပြောရမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မ သိလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မမှာ ပြဿနာတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါတော ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အဆိုးဆုံး အရာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ အခြေအနေကောင ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ မီးလောင ် းနေတာတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
တစ ် ခြားသူတွေလည ် း ပိုဆိုးတဲ ့ ပြဿနာတွေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် နေရတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် ဘာသာစကား နဲ ့ ဂီတဟာ ဒီအရာလေး နဲ ့ ခွဲမရအောင ် ပူးတွဲနေပါတယ ် ။ 
အဲဒါကတော ့ ကျွန ် မ စကားထစ ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒါ နည ် းနည ် း ထူးဆန ် းပါလိမ ့ ် မယ ် 
လူတွေက ကျွန ် မ ဒီလူထုရှေ ့ မှာ စကားပြောဖို ့ ရှင ် တို ့ ကို စကားပြောဖို ့ သက ် တောင ့ ် သက ် သာ ရှိလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ယူဆကြမှာလေ ။ 
အမှန ် ကတော ့ ကျွန ် မက အခုထိ အခုအချိန ် လည ် းပါပါတယ ် ဟောပြောပွဲအား ကြောက ် ရွံ ့ မှုရဲ ့ နောက ် ကွယ ် မှာ နေရင ် းနဲ ့ ဘဝကို ဖြတ ် သန ် းနေတာပါ ။ 
လူထုရှေ ့ မှာ သီချင ် းဆိုတာ လုံးဝတစ ် ခြားစီပါ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အဲဒါကို မကြာခင ် ရောက ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် မ ဒီလို ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် း တစ ် ခေါက ် မှ မပြောခဲ ့ ဖူးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မထင ် တာ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မကြီးလာရင ် ဒီစကားထစ ် တာက ပျောက ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ နေနေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မ ကြီးလာရင ် ကျွန ် မ ပြင ် သစ ် စကား ပြောတက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ကြီးလာရင ် ငွေကို ကိုင ် တွယ ် တတ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ကြီးလာရင ် စကားထစ ် တာပျောက ် ပြီး လူထုရှေ ့ မှာ စကားပြောတတ ် မယ ် ပြီးရင ် ဝန ် ကြီးချုပ ် ရယ ် တစ ် ခြားဖြစ ် နိုင ် တာတွေ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ အတွေးနဲ ့ နေနေခဲ ့ တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ ဒီအကြောင ် းကို ပြောပြနိုင ် ပြီလေ အကြောင ် းက ကျွန ် မ ဒီအချိန ် ကို ရောက ် နေပြီလေ ။ ကျွန ် မ ဆိုလိုချင ် တာက ကျွန ် မ ၂၈ နှစ ် ရှိပါပြီ ။ 
ကျွန ် မ အရွယ ် ရောက ် ပြီဆိုတာလဲ သေချာပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြီးရင ် ကျွန ် မက စကားထစ ် တဲ ့ ဖျော ် ဖြေသူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဘဝကို ဖြတ ် သန ် းနေရတဲ ့ အရွယ ် ရောက ် အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ ဒါနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး ဝန ် ခံတာဘဲ ကောင ် းပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
စကားထစ ် မှုထဲမှာ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ ရှုထောင ့ ် လေးတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ကြုံခဲ ့ ဖူးခဲ ့ တဲ ့ အဆိုးရွားဆုံးအရာကတော ့ တစ ် ခြား စကားထစ ် တဲ ့ သူနဲ ့ တွေ ့ ဆုံခြင ် းပါဘဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက Hamburg မှာတုန ် းက ကြုံကြိုက ် ခဲ ့ တာပါ ။ ဒီကောင ် လေးနဲ ့ တွေ ့ တော ့ သူကပြောတယ ် "ဟဲလို ၊ ကျ-ကျ-ကျ- ကျန ် တော ် နာမည ် ကတော ့ Joe ပါ ။" ကျွန ် မကလည ် း "" ဟဲလို ၊ ကျ-ကျ-ကျ- ကျွန ် မနာမည ် ကတော ့ Meg ပါ ။ "" ကျွန ် မ ဘယ ် လောက ် ကြောက ် ခဲ ့ ရလဲဆိုတာ စဉ ် းစားကြည ့ ် လိုက ် ပါ သူကို ပြောင ် နေတယ ် လို ့ ထင ် နေချိန ် မှာလေ ။ (ရယ ် သံများ) 
လူတွေက ကျွန ် မကို အချိန ် ပြည ့ ် အရက ် မူးနေတယ ် လို ့ ထင ် နေကြပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
လူတွေက ကျွန ် မ သူတို ့ နာမည ် ကို ပြောဖို ့ တွန ့ ် ဆုတ ် တိုင ် း မေ ့ သွားပြီလို ့ ထင ် တတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ် တော ် ထူးဆန ် းတယ ် လေ ၊ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကိုယ ် ပိုင ် နာမ ် တွေက အခက ် ဆုံးပါ ။ 
ကျွန ် မက ဗုဒ ္ ဓဟူးဆိုတဲ ့ စကားလုံးကို စာတစ ် ကြောင ် းမှာ သုံးမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မက အဲဒီဆီကို ရောက ် လာရင ် ကျွန ် မ ထစ ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ သိနိုင ် ပါတယ ် ။ အဲကျရင ် ကျွန ် မက အဲဒါကို "" မနက ် ဖြန ် "" ဒါမှမဟုတ ် "" အင ် ္ ဂါနောက ် တစ ် နေ ့ "" ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ခုခု ပြောင ် းလို ့ ရတယ ် လေ ။ 
အဲ ့ ဒါ အခက ် တော ့ တွေ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါနဲ ့ ဘဲ အလစ ် ပြေးလို ့ ရတယ ် လေ ။ ကြာလာတော ့ စကားပြောတိုင ် း ဒီဖြတ ် လမ ် းနည ် းကို သုံးတတ ် လာပြီး နောက ် ဆုံးတစ ် မိနစ ် လေးမှာ စာလုံးကို ပြောင ် းပြီးတော ့ ဦးနှောက ် ကိုလှည ့ ် စားလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူတွေရဲ ့ နာမည ် ကျတော ့ အဲလိုပြောင ် းလို ့ မရဘူးလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ jazz သီချင ် းတွေဆိုတုန ် းက Steve ဆိုတဲ ့ စန ္ ဒရားပညာရှင ် တစ ် ယောက ် နဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ သိမှာပါ S နဲ ့ T တစ ် စုတည ် းလား သက ် သက ် စီလား ကျွန ် မအတွက ် တော ့ သေကြွင ် းတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ ဒီသီချင ် းလေ ့ ကျင ့ ် ဖို ့ အတွက ် တီဝိုင ် းအဖွဲ ့ ကို မိတ ် ဆက ် ရပါတယ ် ။ Steve နားရောက ် တော ့ "" St "" နားလေးမှာ တစ ် နေတာကို ကျွန ် မ သတိထားမိပါတယ ် ။ အဲဒါကအခက ် တွေ ့ ပြီး သက ် တောင ့ ် သက ် သာမရှိသလို စိတ ် ပျက ် ဖို ့ လည ် းကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီလို တစ ် ခါနှစ ် ခါ ဖြစ ် ပြီးနောက ် Steve က ကြည ် ဖြူစွာနဲ ့ ဘဲ Seve လို ့ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ ပြီးရင ် ဒီနည ် းနဲ ့ ဘဲ ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် ဖြစ ် သွားတာပါဘဲ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ ကုထုံးတွေ အများကြီးစမ ် းခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ သာမန ် သုံးနေကျ ကုထုံးကတော ့ ချောမွေ ့ စကားပြောကုထုံးဖြစ ် ပါတယ ် ။ အဲဒါကတော ့ ရှင ် ပြောသမျှ အရာကို သီချင ် းလို ဆိုတာပါ ။ 
ရှင ် အရာရာတိုင ် းကို မူကြိုကျောင ် းဆရာမ သီချင ် းဆိုသလို ဆက ် ပြောသွားလိုက ် ပါ ။ ရှင ် က တည ် ငြိမ ် နေတယ ် လို ့ ထင ် ရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ အိပ ် ဆေး အများကြီး သောက ် ထားသလိုပေါ ့ ပြီးရင ် အရာရာက ငြိမ ် သက ် နေတယ ် လေ ။ (ရယ ် သံများ) အဲဒါ ကျွန ် မမှ မဟုတ ် တာ ။ 
အဲနည ် းကို ကျွန ် မသုံးတယ ် လေ ။ 
ရုပ ် မြင ် သံကြားအစီအစဉ ် မှာ ပါဝင ် ရတဲ ့ အချိန ် ရေဒီယို အမေးအဖြေ ဖြေရတဲ ့ အချိန ် ရုပ ် သံမှ ကြေညာမှုနှုန ် း ဈေးကြီးတဲ ့ အချိန ် မှာဆို သုံးရပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ အလုပ ် အတွက ် လည ် း အဲနည ် းနဲ ့ ဘဲ ဖြစ ် မြောက ် သွားတာဘဲလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အနုပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ သူတို ့ အလုပ ် က စစ ် မှန ် ရိုးသားမှု လိုအပ ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ဒါက လိမ ် လည ် ရာကျပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သီချင ် းမဆိုခင ် လေး သီချင ် းဆိုတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မအတွက ် ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ ဆိုတာကို ရှင ် တို ့ ကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါက အသံကောင ် းအောင ် လုပ ် တာတစ ် ခုထက ် ပိုပါတယ ် ။ သီချင ် းကောင ် းကောင ် းလေး လုပ ် တာထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
သိရှိနားလည ် နိုင ် မှု တစ ် ခုထက ် လည ် း ပိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မခံစားနေတာတွေကို ရှင ် တို ့ ခံစားလို ့ ရအောင ် လုပ ် တာထက ် လည ် း ပိုပါတယ ် ။ 
ဒါက ဒဏ ္ ဍာရီအကြောင ် းလည ် း မဟုတ ် သလို ရှင ် တို ့ ကို ကျွန ် မအကြောင ် းကို ပုံပြင ် လိုတင ် ပြနေတာလည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
တစ ် နည ် းနည ် းတော ့ လူ ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ အံဖွယ ် အလုပ ် လုပ ် မှုအရ သီချင ် းဆိုတဲ ့ အချိန ် ထစ ် ဖို ့ ဆိုတာမဖြစ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ ငယ ် ငယ ် တုန ် းက ဒီနည ် းက ကျွန ် မအတွက ် အရမ ် းအလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ သီချင ် းဆိုခြင ် းပါ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ သီချင ် းအများကြီး ဆိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် ဒါက ဒီနေ ့ ကျွန ် မ ဒီကိုရောက ် နေတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် သီချင ် းဆိုခြင ် းဆိုတာ ချိုမြိန ် တဲ ့ ဖြေဖျောက ် ခြင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲ ့ ဒီအချိန ် လေးဘဲ ချောမွေ ့ တယ ် လို ့ ခံစားရတာပါ ။ 
အဲ ့ ဒီအချိန ် လေးဘဲ ကျွန ် မပါးစပ ် က ထွက ် လာတဲ ့ အရာက ကျွန ် မရည ် ရွယ ် သလို ပြည ့ ် ပြည ့ ် စုံစုံ တိတိကျကျဖြစ ် တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက TED ​ ဟောပြောပွဲဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ အခု TED သီချင ် းဆိုပါမယ ် ။ 
ဒီသီချင ် းကတော ့ အရင ် တစ ် နှစ ် က 
ကျွန ် မရေးခဲ ့ တာပါ ။ ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် အားပေးသံများ) (စန ္ ဒရားသံ) ♪ ငါက အချောအလှလေး ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ ♪ ဒါပေမဲ ့ ငါနှာခေါင ် းလေးက ♪ ♪ ငါ မျက ် နှာလေးအတွက ် ♪ ♪ နည ် းနည ် းကြီးလွန ် းလှပါတယ ် ။ ♪ ♪ ငါက အိပ ် မက ် မက ် သူလေး ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ ♪ ဒါပေမဲ ့ ငါ ့ အိပ ် မက ် ဟာ ♪ ♪ ဒီ နေရာလွတ ် လေး အတွက ် တော ့ ♪ ♪ နည ် းနည ် းကြီးလွန ် းလှပါတယ ် ။ ♪ ♪ ငါက နတ ် သမီးလေးဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ ဒါပေမဲ ့ ငါ ့ ရောင ် ခြည ် စက ် ဝန ် းလေးက ♪ မင ် း တန ် ခိုးတောက ် ပမှုကြောင ့ ် ♪ ♪ မှေးမှိန ် ရပြီကွယ ် ။ ♪ ♪ ပြီးရင ် ငါက ဂျိုကာလေး ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ♪ ♪ ဒါပေမဲ ့ ဒီဖဲချပ ် လေးက ရူးမိုက ် သလိုဖြစ ် နေပါတယ ် ။ ♪♪ ငါသိချင ် လိုက ် တာကွယ ် ♪ 
♪ ငရဲပြည ် မှာ ကြယ ် တွေရှိလား ♪ ♪ ငါသိချင ် လိုက ် တာကွယ ် ♪ ♪ မင ် းများ ပြောပြနိုင ် မလား ♪ ♪ ငါသိသမျှအရာကို မေ ့ ပျောက ် သွားအောင ် မင ် းလုပ ် လိုက ် တာကိုလေ ♪ ♪ လက ် လွတ ် လိုက ် ရမလား မလွတ ် ရဘူးလားတောင ် မရွေးချယ ် နိုင ် တော ့ ပါဘူးကွယ ် ♪ ♪ ငါ ထာဝစဉ ် ကျန ် နေရစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ♪ ♪ ဒါပေမဲ ့ ငါအိမ ် လေးဟာ ♪ ♪ ဒီနေရာကနေ ♪ ♪ နည ် းနည ် းဝေးလွန ် းတယ ် ♪ ♪ ငါကြိုးစားခဲ ့ တာကိုလည ် း ကျိန ် ဆိုပါတယ ် ♪ ♪ အရှိန ် လျှော ့ ဖို ့ ကိုလေ ♪ ♪ မင ် းရဲ ့ လျှောက ် လှမ ် းအတိုင ် း ငါလမ ် းလျှောက ် နေတုန ် း ♪ ♪ ဒါပေမဲ ့ ငါတွေးလို ့ ရသမျှ ♪ ♪ မြို ့ ထဲမှာ အလေလိုက ် ရင ် းပေါ ့ ♪ ♪ မိုးထဲမှာ ငါကြည ့ ် လို ့ လှရဲ ့ လား ♪ 
♪ ပြီးရင ် ငါမသိလိုက ် ပါဘူးကွယ ် ♪ ♪ အချောအလှတစ ် ယောက ် က ♪ ♪ ငါကိုရုပ ် ဆိုးအောင ် လုပ ် ရက ် တယ ် ဆိုတာကို ♪ ♪ ရှက ် လိုက ် တာကွယ ် ♪ ♪ ငါသိချင ် လိုက ် တာကွယ ် ♪ ♪ ငရဲပြည ် မှာ ကြယ ် တွေရှိလား ♪ ♪ ငါသိချင ် လိုက ် တာကွယ ် ♪ ♪ မင ် းများ ပြောပြနိုင ် မလား ♪ ♪ ငါသိသမျှအရာကို မေ ့ ပျောက ် သွားအောင ် မင ် းလုပ ် လိုက ် တာကိုလေ ♪ ♪ လက ် လွတ ် လိုက ် ရမလား မလွတ ် ရဘူးလားတောင ် မရွေးချယ ် နိုင ် တော ့ ပါဘူးကွယ ် ♪ ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

UCLA ကဘွဲ ့ ရတော ့ California မြောက ် ပိုင ် းကို ပြောင ် းခဲ ့ ပြီး Mendocino ကမ ် းခြေက Elk လို ့ ခေါ ် တဲ ့ မြို ့ ငယ ် လေးမှာ နေထိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ US စာပို ့ စနစ ် ကလွဲပြီး ဖုန ် းမရှိ ၊ တီဗွီ မရှိဆိုတော ့ မှတ ် မိသလောက ် ဆိုရင ် ဒီတုန ် းက ဘ၀ဟာ သာယာခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ကော ် ဖီတစ ် ခွက ် နဲ ့ ကိတ ် မုန ့ ် အတွက ် ကုန ် စုံဆိုင ် ကို သွားလိုက ် ၊ ပြီး ကျွန ် တော ့ ဖလင ် တွေကို San Francisco ကိုပို ့ လိုက ် ပေါ ့ ၊ ဒါနဲ ့ နေဦး နှစ ် ရက ် ကြာရင ် ဒါက အိမ ် ရှေ ့ တံခါးမှာ အဆုံးသတ ် တာပဲ ။ ဒါက Hollywood ရဲ ယဉ ် ကြောကို တိုက ် ခိုက ် တာထက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းပါ ။ (ဂီတသံ) ကျွန ် တော ့ မှာ ပိုက ် ဆံအများကြီး မရှိခဲ ့ ပေမဲ ့ အချိန ် နဲ ့ အံ ့ ဩတတ ် တဲ ့ စိတ ် အာရုံတော ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ (ဂီတသံ) ဒါနဲ ့ အချိန ် ဆိုင ် းထားတဲ ့ ဓါတ ် ပုံပညာကို စရိုက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လေးမိနစ ် စာ ဖလင ် တစ ် လိပ ် ရိုက ် ဖို ့ တစ ် လအချိန ် ယူတယ ် ၊ အကြောင ် းက ကိုယ ် တတ ် နိုင ် တာက ဒါပဲလေ ။ 
အချိန ် ဆိုင ် းထားတဲ ့ ပန ် းတွေကို ဆက ် တိုက ် ရိုက ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် ရက ် ၂၄ နာရီ မရပ ် မနား တစ ် ပတ ် ခုနှစ ် ရက ် ၊ နှစ ် ၃၀ ကျော ် ကြာပါ ၊ သူတို ့ ရွေ ့ ရှားမှုကို ကြည ့ ် တာဟာ ကျွန ် တော ် ဘယ ် တော ့ မှ ငြီးငွေ ့ သွားမှာ မဟုတ ် တဲ ့ အကတစ ် ခုပါ ။ 
သူတို ့ အလှက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အရောင ် ၊ အရသာ ၊ ထိတွေ ့ မှုတွေနဲ ့ လွှမ ် းခြုံလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စားတဲ ့ အစားအစာရဲ ့ သုံးပုံတစ ် ပုံကိုလည ် း ထောက ် ပံ ့ တယ ် ။ 
(ဂီတသံ) အလှအပနဲ ့ သွေးဆောင ် မှုဟာ ဆက ် ရှင ် သန ် ရေးအတွက ် သဘာဝရဲ ့ လက ် နက ် တွေပါ ။ အကြောင ် းက ကိုယ ် ချစ ် ခင ် မိတာကို ကိုယ ် ကာကွယ ် တာဖြစ ် လို ့ ပါ ၊ 
ဒါက နှလုံးသားတွေကို ပွင ့ ် စေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သဘာဝရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် ကာ ကွဲကွာမနေတာ သဘောပေါက ် စေတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သဘာဝထဲမှာ မြင ် တဲ ့ အခါ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီကိုလည ် း ဆက ် သွယ ် ပေးတယ ် ၊ အားလုံးဟာ တစ ် ခုတည ် းမှာ ဆက ် သွယ ် နေတာ ရှင ် းနေလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရုပ ် ပုံတွေကို လူတွေတွေ ့ တဲ ့ အခါ အကြိမ ် များစွာ ပြောကြမှာက "" အိုး ကျွန ် ုပ ် ၏ ဘုရာသခင ် "" ဒါရဲ ့ ဆိုလိုချက ် ကို တွေးမိဖူးလား ။ 
"" အိုး "" က သင ့ ် ရဲ ့ သတိထားမှုကို ရလိုက ် တာ ၊ သင ့ ် ကို တည ် ရှိစေပြီး ၊ သတိကပ ် စေလိုက ် တာပါ ။ 
"" ကျွန ် ုပ ် ၏ "" ဆိုတာက ကိုယ ့ ် စိတ ် တွင ် းက နက ် ရှိုင ် းမှု တစ ် ခုခုနဲ ့ ဆက ် သွယ ် တာပါ ။ 
ဒါက သင ့ ် ရဲ ့ အဇ ္ ဈတ ္ တ အသံကို မြှင ့ ် ဖို ့ နဲ ့ ကြားစေဖို ့ တံခါးဖန ် တီးတာပါ ။ 
ဘုရာသခင ် ဆိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ရှိချင ် တဲ ့ ၊ လှုံ ့ ဆော ် ခံချင ် တဲ ့ ဘဝကို ဂုဏ ် ပြုတဲ ့ စကြာဝဠာနဲ ့ ဆက ် သွယ ် တာမျိုး ခံစားချင ် တဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ခရီးရှည ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် ခံရရှိတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေရဲ ့ ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ မျက ် လုံးတွေက ဆိုတာ သိခဲ ့ ပါသလား ။ 
ဂီတသံစဉ ် တွေနဲ ့ အလင ် းစွမ ် းအင ် ကို ယှဉ ် လိုက ် ရင ် ပကတိမျက ် စိနဲ ့ မြင ် နိုင ် တာက ရှစ ် ပုံတစ ် ပုံပဲ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ ဒါက အလယ ် တည ့ ် တည ့ ် မှာလား ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို စူးစမ ် းနိုင ် အောင ် ပုံရိပ ် တွေ ဖန ် တီးဖို ့ အလင ် းစွမ ် းအင ် ကလာတဲ ့ လျှပ ် စစ ် စေ ့ ဆော ် မှုကို ယူနိုင ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဦးနှောက ် တွေကို ကျေးဇူးမတင ် ဘူးလား ၊ ။ 
ကြည ် နူးမှုနဲ ့ သဘာဝရဲ ့ အလှအပကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ခံစားလို ့ ရနိုင ် အောင ် ဒီတုန ် ခါမှုတွေကိုခံစားနိုင ် တဲ ့ နှလုံးသားတွေရှိနေတာကို ကျေးဇူးမတင ် ဘူးလား ။ 
(ဂီတသံ) သဘာဝရဲ ့ အလှအပဟာ တန ် ဖိုးထားမှုနဲ ့ ကျေးဇူးတရားကို ပျိုးထောင ် ပေးတဲ ့ လက ် ဆောင ် တစ ် ခုပါ ။ (ဂီတသံ) 
ဒီနေ ့ သင ် တို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် တဲ ့ လက ် ဆောင ် တစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ "" လှစ ် ဟထားတဲ ့ ပျော ် ရွှင ် မှု "" ဆိုတဲ ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် နေတဲ ့ ပရောဂျက ် ုဖြစ ် ပြီး ဒါက ဒီကမ ္ ဘာရဲ ့ ကလေးတစ ် ဦးနဲ ့ အဖိုးအိုတစ ် ဦးရဲ ့ အမြင ် ကနေ ဒီရှုထောင ့ ် အတွင ် းကို ဖျတ ် ကနဲ ့ ကြည ့ ် ခွင ့ ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကလေး ။ တီဗီကြည ့ ် တဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် ကို ပြတာတွေက ဟန ် ဆောင ် ထားတဲ ့ အရာတွေပါပဲ ။ စူးစမ ် းလိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ကိုယ ် အရင ် က ရှိပြီးသားထက ် ပိုတဲ ့ စိတ ် ကူးစိတ ် သန ် းကို ရတယ ် ၊ စိတ ် ကူးစိတ ် သန ် းတွေ ပိုရတဲ ့ အခါ ဒါက ကိုယ ့ ် ကို ပိုနက ် ရှိုင ် းတာကို သွားချင ် အောင ် လုပ ် ပေးတယ ် ၊ ဒီတော ့ ပိုရပြီး ပိုလှတာတွေကို မြင ် ရတယ ် လေ ။ လမ ် းကြောင ် းလိုပေါ ့ ၊ လမ ် းကြောင ် း တစ ် ခုဆိုရင ် ကမ ် းခြေ (သို ့) တစ ် ခုခုကို ရောက ် နိုင ် တယ ် လေ ၊ လှပနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံ) အဖိုးအို ၊ ဒါက သင ့ ် ဘဝမှာ နောက ် တစ ် နေ ့ လို ့ ထင ် မိလား ။ 
နောက ် တစ ် ဆိုတာပဲ မဟုတ ် ဘူး ။ သင ့ ် ကို ပေးထားတဲ ့ တစ ် ရက ် ဒီနေ ့ ပါ ။ 
သင ့ ် ကို ပေးထားတာ ၊ ဒါလက ် ဆောင ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ အခု သင ့ ် ဆီမှာရှိနေတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော လက ် ဆောင ် ဖြစ ် ပြီး တစ ် ခုတည ် းသော သင ့ ် လျော ် တဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုက ကျေးဇူးတင ် ရှိမှုပါ ။ 
ဒီထူးခြားတဲ ့ နေ ့ ဖြစ ် တဲ ့ ကြီးကျယ ် တဲ ့ လက ် ဆောင ် ကို တုံ ့ ပြန ် တာကို ပျိုးထောင ် ရုံကလွဲပြီး တခြား ဘာမှမလုပ ် ဘူးဆိုရင ် ဒါဟာ သင ့ ် ဘဝရဲ ့ ပထမဆုံးနေ ့ နဲ ့ တကယ ့ ် နောက ် ဆုံးနေ ့ အလား တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ သင ် ယူတယ ် ဆိုရင ် ၊ ဒီနေ ့ ကို အရမ ် းကောင ် းမွန ် စွာ ကုန ် ဆုံးခဲ ့ မိမှာပေါ ့ ။ 
သင ့ ် မျက ် လုံးတွေဖွင ့ ် တာနဲ ့ စတင ် လိုက ် ပါ ။ သင ့ ် မျက ် လုံးတွေကို ဖွင ့ ် နိုင ် တာ ၊ ပျော ် ရျွင ် မှု သက ် သက ် ကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အမြဲမပြတ ် ပေးတဲ ့ အရောင ် တွေရဲ ့ မယုံနိုင ် တဲ ့ အခင ် းအကျင ် းကို အံ ့ အားသင ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကောင ် းကင ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ကောင ် းကင ် ကို ကြည ့ ် ခဲပါတယ ် ။ 
တိမ ် တွေ လာလိုက ် ၊ သွားလိုက ် နဲ ့ တဒင ် ္ ဂနဲ ့ တဒင ် ္ ဂ ဘယ ် လိုကွဲပြားတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ အတော ် ကို သတိပြုခဲပါတယ ် ။ 
ရာသီဥတုအကြောင ် းပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေးကြပြီး ရာသီနဲ ့ ဆိုတာတောင ် မှ ရာသီဥတုရဲ ့ များပြားလှတဲ ့ သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ ကွဲပြားချက ် အလုံးစုံကို မတွေးကြဘူး ။ 
ရုာသီဥတု ကောင ် းတာ ၊ ရာသီဥတု ဆိုးတာကိုပဲ တွေးကြတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ အခုလောလောဆယ ် ဟာ ထူးခြားတဲ ့ ရာသီဥတုပါ ၊ ဖြစ ် နိုင ် တာက ထပ ် တူထပ ် မျှ ဒီပုံစံမျိုး ဘယ ် တော ့ မှ ထပ ် မလာတိုင ် လောက ် ပါဘူး ။ 
အခုလိုမျိုး ကောင ် းကင ် က တိမ ် တွေရဲ ့ ဖြစိပေါ ် မှုဟာ ဘယ ် တော ့ မှ ထပ ် တူရှိမှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
မျက ် လုံးတွေကို ဖွင ့ ် လိုက ် ပါ ၊ ဒါကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကိုယ ် ဆုံတွေ ့ တဲ ့ လူတွေရဲ ့ မျက ် နှာတွေကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါ 
တစ ် ခုစီမှာ သူတို ့ မျက ် နှာ နောက ် ကွယ ် က မယုံ နိုင ် စရာကောင ် းတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ရှိတယ ် ။ သင ် ဘယ ် လိုမှ ပြည ့ ် ပြည ့ ် ဝဝ နားမလည ် နိုင ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ပါ ။ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဇာတ ် လမ ် းတင ် မကပဲ သူတို ့ ရဲ ့ ဘိုးဘွားတွေရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းရောပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အဝေးကြီးကို ပြန ် သွားတယ ် ၊ ဒီပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကာလထဲက ဒီနေ ့ မှာ သင ် တွေ ့ တဲ ့ လူတွေအားလုံး ၊ မျိုးဆက ် တွေနဲ ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက နေရာများစွာက ဒီဘဝအားလုံးဟာ အတူတူ စီးဆင ် းကြပြီး သင ့ ် ကို ဒီမှာ တွေ ့ ဆုံတာပါ ၊ အသက ် ဆက ် ပေးတဲ ့ ရေလိုပေါ ့ ၊ နှလုံးသားကို ဖွင ့ ် ကာ သောက ် ရင ် ပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံ) လူ ့ ယဉ ် ကျေးမှုက ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုပေး တဲ ့ မယုံနိုင ် စရာ လက ် ဆောင ် တွေအတွက ် သင ့ ် နှလုံးသားကို ဖွင ့ ် ထားပါ ။ 
ခလုတ ် တစ ် ခုကို ဆတ ် ကနဲဖွင ့ ် တာနဲ ့ လျှပ ် စစ ် အလင ် းရလာတယ ် ။ 
ရေပိုက ် ခေါင ် းကို လှည ့ ် တော ့ ရေပူ ၊ ရေအေး ၊ သောက ် သုံးရေ ရတယ ် ။ 
ဒါက ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာရှိတဲ ့ သန ် းပေါင ် းများစွာတွေ ဘယ ် တော ့ မှ တွေ ့ ကြုံခံစားရမှာမဟုတ ် တဲ ့ လက ် ဆောင ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတော ့ သင ့ ် ရဲ ့ နှလုံးသားကို ဖွင ့ ် နိုင ် တဲ ့ လက ် ဆောင ် တွေရဲ ့ ဧရာမအရေအတွက ် ရဲ ့ အနည ် းငယ ် ပါပဲ ။ 
ဒါနဲ ့ ဆန ္ ဒပြုချင ် တာက ဒီမင ် ္ ဂလာတရား တွေဆီ သင ့ ် နှလုံးသားကို ဖွင ့ ် ကာ ဒါတွေကို သင ့ ် ကနေ စီးဆင ် းခွင ့ ် ပေးလိမ ့ ် မယ ် ၊ ဒီနေ ့ သင ့ ် တွေ ့ ဆုံမယ ့ ် လူတိုင ် းဟာ သင ့ ် ရဲ ့ ကောင ် းချီးမင ် ္ ဂလာ ပေးခံရပါလိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ မျက ် လုံးတွေအားဖြင ့ ် ပဲ ၊ ၊ သင ့ ် အပြုံးနဲ ့ ၊ သင ့ ် ရဲ ့ ထိတွေမှုနဲ ့ ၊ သင ့ ် ရဲ ့ တည ် ရှိမှု အားဖြင ့ ် ပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးသိတတ ် မှုကို သင ့ ် အနားတစ ် ဝိုက ် က မင ် ္ ဂလာတရားထဲကို ပြည ့ ် လျှမ ် းစေလိုက ် ပါ ၊ ဒါဟာ တကယ ့ ် မင ် ္ ဂလာနေ ့ တစ ် နေ ့ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) Louie Schwartzberg: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခင ် ဗျားတို ့ အခန ် းတစ ် ဝိုက ် ကို ခဏလောက ် ကြည ့ ် ပြီး ဒီက သံသယအပွားဆုံးသူတစ ် ယောက ် ကို ကြိုးစားရှာကြည ့ ် စေချင ် တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) အဲဒီလူကို ကျွန ် တော ့ အတွက ် ညွှန ် ပြပေးစေချင ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
အိုကေ ၊ တကယ ် မလုပ ် ကြပါနဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း စိတ ် ပညာရှင ် အနေနဲ ့ အလုပ ် ခွင ် တွေမှာ အချိန ် အတော ် ကုန ် ခဲ ့ ပြီး သံသယလွန ် ကဲမှုကို နေရာတိုင ် းမှာ တွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သံသယလွန ် ကဲမှုဟာ "" ယူသူတွေ "" ဆိုတဲ ့ လူတွေကြာင ့ ် ပါ ။ ယူသူတွေဟာ ဆက ် ဆံမှုတွေမှာ ကိုယ ့ ် အတွက ် ပဲလုပ ် တယ ် ။ 
သင ် ကျုပ ် အတွက ် ဘာလုပ ် ပေးနိုင ် လဲ ဆိုတာပါ ။ 
ဆန ့ ် ကျင ် ဖက ် ကတော ့ ပေးသူပါ ။ 
ဆက ် ဆံမှု အများစုမှာ "" သင ့ ် အတွက ် ကျုပ ် ဘာလုပ ် ပေးရမလဲ "" လို ့ မေးပြီး ချဉ ် းကပ ် သူပါ ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဟန ် ကို တွေးဖို ့ အခွင ့ ် တစ ် ခု ပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
အားလုံးမှာ ပေးခြင ် း ၊ ယူခြင ် း ကာလတွေရှိတယ ် 
သင ့ ် ရဲ ့ ဟန ် ဟာ သင ် လူအများစုကို အချိန ် အများစုမှာ ဆက ် ဆံပုံပါ ၊ သင ့ ် ရဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပါ ။ 
သင ် ဟာ ပေးသူ (သို ့) ယူသူလားဆိုတာ မှန ် းဆဖို ့ သင ် တို ့ ဖြေနိုင ် တဲ ့ စစ ် ဆေးလွှာ အတိုတစ ် ခု ရှိပြီး အခုဖြေလို ့ ရပါတယ ် ။ 
(အတ ္ တပေမ စစ ် ဆေးလွှာ) (အဆင ့ ် ၁- သင ့ ် ကိုယ ် သင ် စဉ ် းစားဖို ့ ခဏအချိန ် ယူပါ ။) (ရယ ် သံများ) အဆင ့ ် ၂- ဒါကို အဆင ့ ် ၂ ထိလုပ ် ရင ် သင ် ဟာ အတ ္ တပေမဝါဒီ မဟုတ ် ဘူး ။ (ရယ ် သံများ) ဒါက ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ပြောမယ ့ ် တစ ် ခုတည ် းသော အရာပါ ၊ နောက ် ခံ ဒေတာမရှိပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ သဘောကျမိတာက ဒီကာတွန ် းကို ရယ ် မောဖို ့ အချိန ် ပိုယူရလေ သင ် ဟာ ယူသူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် တာ ပိုစိုးရိမ ် ရလေပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
တကယ ် က ယူသူအားလုံး အတ ္ တပေမဝါဒီတွေ မဟုတ ် ပါ ။ 
တစ ် ချို ့ က အကြိမ ် အများကြီး လောင ် ခံရတဲ ့ ပေးသူသက ် သက ် တွေပါ ။ 
ဒီနောက ် ဒီနေ ့ ပြောမှာမဟုတ ် တဲ ့ နောက ် ထပ ် ယူသူတစ ် မျိုးရှိပါတယ ် ။ အကြမ ် းပတမ ် း စိတ ် ဝေဒနာရှင ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဒီအစွန ် းရောက ် မှုတွေဟာ ဘယ ် လို တွင ် ကျယ ် တာသိချင ် ပြီး ဒါနဲ ကမ ္ ဘာ ့ ယဉ ် ကျေးမှု အသီးသီးက စက ် မှုလုပ ် ငန ် း အသီးသီးက လူ ၃၀၀၀၀ ကျော ် ကို လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
တွေ ့ ရတာက အများစုဟာ ပေးခြင ် းနဲ ့ ယူခြင ် းအကြား အလယ ် တည ့ ် တည ့ ် မှာ ရှိတာပါ ။ 
ဒီ ယှဉ ် တွဲခြင ် းဆိုတဲ ့ တတိယဟန ် ကို ရွေးကြတယ ် ။ သင ် ဟာ ယှဉ ် တွဲသူဆိုရင ် အပေးနဲ အယူရဲ ့ ဟန ် ချက ် ညီမှုနဲ ့ ညီအောင ် ကြိုးစားတယ ် ။ အပေးအယူပေါ ့ ၊ ငါ ့ အတွက ် တစ ် ခုခုလုပ ် ပေးရင ် မင ် းကိုတစ ် ခုခုလုပ ် ပေးမယ ် ပေါ ့ ။ 
ဘဝရှင ် သန ် ဖို ့ စိတ ် ချရတဲ ့ နည ် းတစ ် ခုလို ဖြစ ် ပုံရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဘဝရှင ် သန ် ဖို ့ အထိရောက ် ဆုံး ၊ အရာရောက ် ဆုံးနည ် းလား ။ 
ဒီမေးခွန ် းအတွက ် အဖြေကတော ့ အရမ ် းကို ခိုင ် မာပါတယ ် ၊ 
ဖြစ ် လောက ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါဇင ် ချီတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေ ၊ ထောင ် ချီတဲ ့ လူတွေကို လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ထုတ ် လုပ ် မှုကို တိုင ် းတာတဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာတွေကို လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဆေးကျောင ် းသားတွေရဲ ့ အဆင ့ ် တွေကို ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အရောင ် းသမားတွေရဲ ့ ဝင ် ငွေတွေတောင ် ပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါနဲ ့ မမျှော ် လင ့ ် ပဲ ဒီအလုပ ် တွေတိုင ် းမှာ အဆိုးဝါးဆုံး စွမ ် းဆောင ် သူတွေက ပေးသူတွေဖြစ ် တာပါ ။ 
အလုပ ် အနည ် းဆုံးပြီးတဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာတွေဟာ သူတို ့ ရရှိတာထက ် အကူအညီတွေ ပိုပေးသူတွေပါ ။ 
အြခားသူတွေရဲ ့ အလုပ ် တွေလုပ ် ရင ် း မအားကြဘူး ။ ပြောရရင ် သူတို ့ အလုပ ် တွေ ပြီးမြောက ် ဖို ့ အချိန ် တွေ ၊ စွမ ် းအင ် တွေကုန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆေးကျောင ် းမှာတော ့ အဆင ့ ် အနိမ ့ ် ဆုံးရသူတွေဟာ ဒီအဆိုပြုချက ် တွေကို အပြင ် းထန ် ဆုံး သဘောတူတွေပါ "သူတစ ် ပါးကို ကူညီရတာကြိုက ် တယ ် ။" ဒါက ဖော ် ပြတာက ဆရာဝန ် သင ့ ် ် အနေနဲ ့ ယုံကြည ် သင ့ ် တာက ဆေးကျောင ် းကို လာတဲ ့ သူဟာ ဘယ ် သူ ့ ကိုမှ ကူညီဖို ့ ဆန ္ ဒမပါတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အရောင ် းမှာလည ် းပဲ အရက ် ရောဆုံး အရောင ် းသမားတွေမှာ အနိမ ့ ် ဆုံးဝင ် ငွေ တင ် ကျန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တကယ ် ပဲ ပေးသူအမှတ ် တော ် တော ် မြင ့ ် တဲ ့ ဒီအရောင ် းသမားတစ ် ဦးဆီ ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ကိုမေးတာက ဘာလို ့ ဒီအလုပ ် မှာ ခင ် ဗျား ပတ ် သက ် တာလဲ ။ ဒီအတိုင ် း ဒါကို မမေးခဲ ့ ပေမဲ ့ (ရယ ် သံများ) အရောင ် းမှာ ရက ် ရောမှုရဲ ့ ကုန ် ကျစရိတ ် ကဘာလဲ ။ 
သူပြောတာက အင ် း ၊ ကျွန ် တော ် က ဖောက ် သည ် တွေကို အင ် မတန ် လေးနက ် စွာ ဂရုစိုက ် တော ့ ချာတူးလံ ထုတ ် ကုန ် တစ ် ခုမှ မရောင ် းရတော ့ ဘူး (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ သိချင ် လို ့ ပါ ၊ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် များ မိမိကိုယ ် ကို ပေးသူ (သို ့) ယူသူတွေလို ့ သတ ် မှတ ် လဲ ။ 
လက ် တွေ မြှောက ် လိုက ် ပါ ။ 
အိုကေ ၊ ဒီဒေတာတွေအကြောင ် း မပြောခင ် ကဆို ပိုများလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် း ဖြစ ် သွားတာက ဒီမှာ လှည ့ ် ကွက ် တစ ် ခုရှိတယ ် ။ အကြောင ် းက ပေးသူတွေဟာ မကြာခဏ သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ စတေးနေပေမဲ ့ သူတို ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေ ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ တို ့ မှာ သက ် သေ အစုကြီးရှိတယ ် ၊ များပြားလှတဲ ့ လေ ့ လာမှုတွေက အသင ် း (သို ့) အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာရှိတဲ ့ ပေးသူအမူအကျင ့ ် ကြိမ ် နှုန ် းကို ကြည ့ ် ပါတယ ် ၊ မကြာခဏတော ့ ကူညီသူတွေ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ဗဟုသုကို မျှဝေသူတွေနဲ သင ် ပေးသူတွေ ပိုများလေ တိုင ် းနိုင ် တဲ ့ မက ် ထရစ ် တိုင ် း အဖွဲ ့ အစည ် းလုပ ် ဆောင ် တာကောင ် းလေ ၊ အမြတ ် ၊ ဖောက ် သည ် ၊ ကျေနပ ် မှု ဝန ် ထမ ် းထိန ် းချုပ ် မှု ပိုမြင ့ ် လေ လုပ ် ဆောင ် စရိတ ် တွေတောင ် ပိုနည ် းလေပါ ။ 
ပေးသူတွေဟာ လူတွေကို ကူညီဖို ့ ၊ အသင ် းတိုးတက ် ဖို ့ ကြိုးစားရင ် း အချိန ် မအများကြီးကုန ် ကြကယ ် နောက ် တော ့ ကံမကောင ် းစွာပဲ တစ ် လျှောက ် လုံး ခံစားရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ပေးသူတွေ တကယ ် ကို အောင ် မြင ် တဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတွေ တည ် ဆောက ် ဖို ့ လိုအပ ် တာအကြောင ် းပါ ။ 
ဒါနဲ ့ တွေးမိတာက ပေးသူတွေဟာ အဆိုးဆုံး စွမ ် းဆောင ် သူတွေဆိုရင ် အကောင ် းဆုံး စွမ ် းဆောင ် သူတွေက ဘယ ် သူတွေလဲ 
သတင ် းကောင ် းနဲ ့ စတင ် ပါရစေ ။ ယူသူတွေတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ယူသူတွေဟာ အလုပ ် အများစုမှာ အတက ် မြန ် တတ ် ပေမဲ ့ အကျလည ် း မြန ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ယှဉ ် တွဲသူတွေရဲ ့ လက ် ထဲကိုကျသွားတယ ် ။ 
သင ် ဟာ ယှဉ ် တွဲသူဆိုရင ် ထပ ် တူတုံ ့ ပြန ် မှု လောကကိုပဲ သင ် ယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ယူသူတစ ် ဦးနဲ ့ ဆုံတဲ ့ အခါ ဒီလူကို ပြစ ် ဒဏ ် ပေးဖို ့ ရာဟာ သင ့ ် ဘဝရဲ ့ တာဝန ် တစ ် ရပ ် လို ့ ခံစားမိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက တရားမျှတတဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ လူအများစုဟာ ယှဉ ် တွဲသူတွေပါ ။ 
ဆိုလိုတာက သင ် တို ့ ဟာ ယူသူတွေဆိုရင ် နောက ် ဆုံးမှာ သင ့ ် ကိုမိသွားတတ ် တာပါ ။ သံသရာ လည ် လာမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ယုတ ္ တိတန ် တဲ ့ ကောက ် ချက ် က အကောင ် းဆုံး စွမ ် းဆောင ် သူတွေဟာ ယှဉ ် တွဲသူတွေပဲ ဖြစ ် ရမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ မဟုတ ် ကြဘူး ။ 
အဖွဲ ့ အစည ် းတိုင ် းရရဲ ့ အလုပ ် တိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် လေ ့ လာခဲ ့ တာက ပေးသူတွေ အကောင ် းဆုံးရလဒ ် တွေ ပြန ် ထိုက ် တန ် တာပါ 
ရာချီတဲ ့ အရောင ် းသမားတွေဆီက သူတို ့ ဝင ် ငွေကို ခြေရာခံကာ ကောက ် ယူထားတဲ ့ ဒေတာတွေကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
မြင ် နိုင ် တာက ပေးသူတွေဟာ အစွန ် းနှစ ် ဖက ် လုံးကိုသွားတာပါ ။ 
အနိမ ့ ် ဆုံးဝင ် ငွေရသူ အများစုရော အမြင ့ ် ဆုံး ဝင ် ငွေရသူတွေနဲ ့ ပါ ဖွဲ ့ စည ် းပါဝင ် တာပါ ။ 
နမူနာပုံစံတွေဟာ အင ် ဂျင ် နီယာ ထုတ ် လုပ ် မှု ၊ ဆေးကျောင ် းသား အဆင ့ ် တွေအတွက ် အမှန ် တွေပါ ။ 
ပေးသူတွေဟာ ခြေရာခံနိုင ် တဲ ့ အောင ် မြင ် မှုမက ် ထရစ ် တိုင ် းရဲ ့ အောက ် ခြေနဲ ့ ထိပ ် မှာ စုပြုံကိုယ ် စားပြုတယ ် 
ဒါက မေးခွန ် းဖြစ ် စေတာက ပိုများတဲ ့ ပေးသူတွေ သာလွန ် စေတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခု ဘယ ် လိုဖန ် တီးမလဲ ။ 
ဒါကိုလုပ ် နည ် း ပြောချင ် ပါတယ ် ၊ စီးပွားရေးလုက ် ငန ် းတွေတင ် မဟုတ ် ပဲ ကိုယ ် ကျိုးမဖက ် တဲ ့ ကျောင ် းတွေ ၊ အစိုးရတွေမှာတောင ် ပါ ။ 
အဆင ် သင ့ ် ပဲလားဗျာ ။ 
(ဩဘာသံများ) ဘယ ် နည ် းနဲ ့ မဆို လုပ ် မှာဖြစ ် ပေမဲ ့ စိတ ် အားထက ် သန ် မှုတော ့ လိုလားတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ပထမဆုံး တကယ ့ ် အရေးပါတာက ပေးသူတွေဟာ သင ့ ် တန ် ဖိုးအရှိဆုံး လူတွေဆိုတာ အသိအမှတ ် ပြုဖို ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ သတိမထားရင ် တော ့ အားအင ် ကုန ် ခမ ် းသွားတယ ် 
ဒီတော ့ ပေးသူတွေကို သင ် တို ့ အလယ ် မှာ ကာကွယ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
Fortune ရဲ ့ ကွန ် ရက ် သမားဆီက ဒီအကြောင ် း ကြီးမားတဲ ့ သင ် ခန ် းစာတစ ် ခု သင ် ယူခဲ ့ တယ ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် ၊ ကြောင ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) သူ ့ နာမည ် က Adam Rifkin ပါ ။ 
သူက အောင ် မြင ် တဲ ့ အစဉ ် လိုက ် စွန ့ ် ဦးထွင ် တစ ် ဦးပါ ။ ကြီးမားတဲ ့ အချိန ် ပမာဏကို သူများကို ကူညီရင ် းကုန ် ဆုံးသူပါ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် လက ် နက ် က ငါးမိနစ ် အကူအညီပါ ။ 
Adam ပြောတာက "" ပေးသူတစ ် ဦးဖြစ ် ဖို ့ Mother Teresa (သို ့) Gandhi ဖြစ ် ဖို ့ မလိုဘူး ။ 
အခြားသူတွေရဲ ့ ဘဝတွေထဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ တန ် ဖိုးဖြည ့ ် ပေးဖို ့ နည ် းလမ ် းလေးတွေ ရှာဖို ့ ပါ "" တဲ ့ ဒါက တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦးသိတာကနေ အကျိုးရနိုင ် တဲ ့ လူနှစ ် ဦးကို မိတ ် ဆက ် ပေးတာလို ရိုးရှင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက သင ့ ် အသိပညာကို မျှဝေတာ (သို ့) တုံ ့ ပြန ် ချက ် ကလေးပေးတာဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(သို ့) "" သိလား "" လို ့ ပြောတာလို အခြေခံကျတာတောင ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ သတိမထားမိတဲ ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ့ အလုပ ် ကို ကျွန ် တော ် အသိအမှတ ် ပြုနိုင ် မလား ကြိုးစား မှန ် းဆမယ ် ။ ဒီ ငါးမိနစ ် အကူအညီတွေဟာ ပေးသူတွေကို နယ ် နိမိတ ် မှတ ် ဖို ့ နဲ ့ သူတို ့ ကိုယ ် ကို ကာကွယ ် ဖို ့ ကူညီရာမှာ အရေးပါတယ ် 
ပေးသူတွေ အောင ် မြင ် တဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု တည ် ဆောက ် ချင ် ရင ် အရေးပါတဲ ့ ဒုတိယက အကူအညီ တောင ် းခံခြင ် းက စံဖြစ ် ရာ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု တကယ ် လိုအပ ် တာပါ ။ လူအများကြီး တောင ် းခံရာပါ 
ဒါက အချို ့ အတွက ် နည ် းနည ် း နီးနီးစပ ် စပ ် အရှိုက ် ထိလောက ် တယ ် ။ 
[ဒီတော ့ သင ် တို ့ ဆက ် ဆံရေးအားလုံးမှာ သင ် အြမဲပေးသူဖြစ ် ဖို ့ လိုလား] (ရယ ် သံများ) အောင ် မြင ် တဲ ့ ပေးသူတွေနဲ ့ တွဲမြင ် တာက လက ် ခံသူဖြစ ် ဖို ့ လည ် း အဆင ် ပြေတယ ် ဆိုတာ သူတို ့ အသိအမှတ ် ပြုတာပါ ။ 
အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုကို လည ် ပတ ် တာဆိုရင ် ပိုလွယ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အကူအညီတောင ် းသူတွေအတွက ် ပိုလွယ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် နဲ ့ အဖော ် တွေ ဆေးရုံတွေ လေ ့ လာတယ ် ။ 
တွေ ့ ရတာက အထပ ် တစ ် ချို ့ မှာ သူနာပြုတွေဟာ အကူအညီအများကြီးတောင ် းခံနေပြီး တစ ် ချို ့ အထပ ် တွေမှာတော ့ မဆိုစလောက ် ပဲတောင ် းခံတယ ် ။ 
အကူအညီ တောင ် းခံတာဖြစ ် နေကျပြီး ဒါက စံဖြစ ် နေတဲ ့ အထပ ် တွေမှာ ထင ် ပေါ ် နေတဲ ့ အကြောင ် းခံက သူနာပြုတစ ် ဦးယောက ် ပဲရှိပြီး သူ ့ အလုပ ် က ယူနစ ် က အခြား သူနာပြုတွေကို ကူညီဖို ့ သက ် သက ် ပါ ။ 
ဒီကဏ ္ ဍာရှိခဲ ့ တော ့ သူနာပြုကပြောတာက ဒါရှက ် စရာမဟုတ ် ဘူး ၊ အကူအညီတောင ် းတာ အားနွဲ ့ တာမဟုတ ် ဘူး ဒါက တကယ ် တော ့ အားတက ် စေတယ ် "" တဲ ့ ။ အကူအညီ တောင ် းခံခြင ် းဟာ ပေးသူတွအတွက ် အောင ် မြင ် မှုကာကွယ ် တာနဲ ့ ကောင ် းကျိုးပဲ အရေးကြီးတာမဟုတ ် 
ပေးသူတွေလိုပဲ လူတွေပိုလုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ကလည ် း အရေးပါပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ဒေတာက ပြောတာက ပန ် ကြားချက ် တစ ် ခုနဲ ့ စတင ် တဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေထဲက ပေးတာအားလုံးရဲ ့ ၇၅ နဲ ့ ၉၀% အကြားရှိလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အများက မတောင ် းဘူး 
သူတို ့ က ညံတဲ ့ ပုံ မဖြစ ် ချင ် ဘူး ၊ ဘယ ် ဘက ် လှည ့ ် ရမယ ် မသိဘူး ၊ သူများကို ဝန ် မပိစေချင ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူမှ အကူအညီမတောင ် းရင ် သင ့ ် အဖွဲ ့ အစည ် းမှာ ရှေ ့ တက ် ပြီး ပေးဝေးတာ နှစ ် သက ် တဲ ့ မချင ့ ် မရဲ ့ ဖြစ ် နေတဲ ့ ပေးသူတွေ အများကြီးပါ ။ ဘယ ် သူ အကျိုးရှိပြီး ဘယ ် လိုဆိုတာပဲ သိသူတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ထင ် တာက အောင ် မြင ် တဲ ့ ပေးသူတွေ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု ဆောက ် ချင ် ရင ် အရေးပါဆုံးအရာက အသင ် းမှာ ဘယ ် သူတွေ ပါခွင ့ ် ပြုမယ ် ဆိုတာကို စဉ ် းစားတတ ် ဖို ့ ပါ ။ 
မှန ် းဆမိတာက အကျိုးရှိတဲ ့ ရက ် ရောမှု ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု လိုအပ ် တယ ် ၊ ပေးသူတစ ် စုကို ခန ့ ် သင ့ ် တယ ် ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါဟာ တကယ ် တော ့ မမှန ် ဘူးဆိုတာ သိလိုက ် တော ့ အံ ့ သြမိတယ ် ၊ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခုက ယူသူတစ ် ဦးရဲ ့ အပျက ် သဘော သက ် ရောက ် မှုက ပေးသူတစ ် ဦးရဲ ့ အပြုသဘော သက ် ရောက ် မှုကို အမြဲ နှစ ် ဆက သုံးဆထိပါ ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ တွေးကြည ့ ် ပါ ၊ ပန ် းသီးပုပ ် က တစ ် စည ် ပုပ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ကြက ် ဥကောင ် းတစ ် လုံးက တစ ် ဒါဇင ် မလုပ ် နိုင ် တာပါပဲ ။ 
ဒါက ဘာဆိုလိုတာ မသိဘူးဗျ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတိုတော ့ သိမယ ် 
နိုး ၊ ယူသူတစ ် ဦး အသင ် းထဲဝင ် ခွင ့ ် ပြုတာတောင ် ပေးသူတွေ ကူညီတာ ရပ ် သွားတာကို မြင ် ရလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သူတို ့ က "" ကျုပ ် တော ့ မြွေတွေနဲ ့ ငါးမန ် းအုပ ် အဝိုင ် းခံရပြီ ၊ 
ဘာလို ့ ပေးကမ ် းရမှာတုန ် း "" ပေးသူတစ ် ဦး အသင ် းမှာ ဝင ် ခွင ့ ် ပြုလို ့ ကတော ့ ရက ် ရောမှု ဒလေဟာကြီးမရဘူး ။ 
ဖြစ ် တတ ် တာက လူတွေက "" ကောင ် းတယ ် ၊ ၊ ဒီလူ ငါတို ့ အလုပ ် တွေ အကုန ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ "" 
ဒီတော ့ ထိရောက ် တဲ ့ ခန ့ ် ခြင ် း ၊ စစ ် ဆေးခြင ် း ၊ အသင ် းဖွဲ ့ ခြင ် းဟာ ပေးသူတွေ ခေါ ် လာဖို ့ မဟုတ ် ပဲ ယူသူတွေကို ရှင ် းလင ် းဖို ့ ပါ ။ 
ကောင ် းစွာ လုပ ် နိုင ် ရင ် ပေးသူနဲ ့ ယှဉ ် တွဲသူတွေပဲ ကျန ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ပေးသူတွေက ရက ် ရောလိမ ့ ် မယ ် ၊ အကြောင ် းက အကျိုးဆက ် တွေကို သူတို ့ တွေးပူစရာ မလိုလို ့ ပါ ။ 
ယှဉ ် တွဲသူတွေရဲ ့ ကောင ် းကွက ် က သူတိုဟာ စံကိုလိုက ် နာတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အချိန ် သိပ ် မနှောင ် းခင ် ယူသူကို ဘယ ် လိုဖမ ် းမလဲ ။ 
ဘယ ် သူက ယူသူဆိုတာကို မှန ် ဆဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က အတော ် ညံ ့ ပါတယ ် ၊ အထူသဖြင ့ ် စတွေ ့ ခြင ် းတွေမှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မတွေ ့ နိုင ် တဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ရှိတယ ် ။ 
နှစ ် လိုဖွယ ် လို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ ယဉ ် ကျေးမှုအသီးသီးက အဓိက ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ရှုထောင ့ ် တစ ် ခုပါ ။ 
နှစ ် လိုဖွယ ် ကောင ် းသူတွေဟာ နွေးထွေး ၊ ဖော ် ရွေတယ ် ၊ မွန ် ရည ် တယ ် ၊ ယဉ ် ကျေးတယ ် ။ 
ဒီလူအများအြပားကို ကနေဒါမှာ တွေ ့ ရတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) အဲဒီမှာ ကနေဒါ ဆောင ် ပုဒ ် သစ ် တစ ် ခု စိတ ် ကူးရလာပြီး "".... လို ကနေဒါ "" လို ့ ကွက ် လပ ် ဖြည ့ ် တဲ ့ တကယ ့ ် အမျိုးသား ပြိုင ် ပွဲတစ ် ခုရှိခဲ ့ တယ ် 
ထင ် ခဲ ့ တာက နိုင ် တဲ ့ သူဟာ "" မေပယ ် သကာလို (သို ့) ရေခဲဟော ် ကီလို ကနေဒါသား "" ဖြစ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နိုး ၊ သူတို ့ အမျိုးသားဆောင ် ပုဒ ် အတွက ် ကနေဒါတွေ မဲပေးတာက နောက ် တာမဟုတ ် ဘူးနော ် "အခြေအနေအရ ကနေဒါသားလို တတ ် နိုင ် သလောက ် ဖြစ ် ပါစေ ။" 
(ရယ ် သံများ) အခု အလွန ် နှစ ် လိုဖွယ ် ကောင ် းတဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် (သို ့) နည ် းနည ် း ကနေဒါဆန ် သူတွေ ဒါကို ချက ် ချင ် း ရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အခြားသူတွေ စိတ ် ကျေနပ ် အောင ် ကြိုးစားဖို ့ မပြတ ် ပြင ် တော ့ တစ ် ခုခုဆိုတာ ဘယ ် လိုပြောနိုင ် လဲ ။ 
နှစ ် သက ် လိုဖွယ ် မကောင ် းသူတွေက နည ် းတယ ် ။ 
သူတိုဟာ ပိုဝေဖန ် တယ ် အယုံအကြည ် မဲ ့ တယ ် ၊ စိန ် ခေါ ် တယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ တန ် းတူတွေထက ် ဥပဒေကျောင ် းတက ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေပိုများတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါ ဟာသမဟုတ ် ဘူး ။ တကယ ့ ် ကိုယ ် တွေ ့ အချက ် တစ ် ခုပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါနဲ ့ အမြဲ ယူဆမိတာက နှစ ် လိုဖွယ ် ကောင ် းသူတွေဟာ ပေးသူတွေ နှစ ် လိုဖွယ ် မကောင ် းသူတွေက ယူသူတွေလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဒေတာကောက ် တော ့ ဒီလက ္ ခဏာတွေကြားမှာ ဆက ် စပ ် မှုမရှိတာ တွေ ့ တော ့ မယုံနိုင ် ဖြစ ် မိတယ ် ။ အကြောင ် းက နှစ ် လိုဖွယ ် ၊ မနှစ ် လိုဖွယ ် ဟာ သင ့ ် အပေါ ် ယံဖြစ ် လို ့ ပါ ။ ဆက ် သွယ ် မှုက ဘယ ် လ ​ ောက ် နှစ ် လိုဖွယ ် ဖြစ ် လဲ 
တကယ ် က ပေးတာနဲ ့ ယူတာဟာ သင ့ ် အတွင ် းစေ ့ ဆော ် မှုတွေထက ် ပိုတယ ် ။ သင ့ ် တန ် ဖိုးတွေကဘာလဲ ။ အခြားသူတွေကို သင ့ ် ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေကဘာလဲ ။ 
လူတွေကို တကယ ် ပဲ တိတိကျကျ အကဲဖြတ ် ချင ် ရင ် အခန ် းထဲမှာ အတိုင ် ပင ် ခံတိုင ် း စောင ့ ် နေတဲ ့ အချိန ် ကို သွားဖို ့ လိုပြီး နှစ ် ခုစီ ဆွဲပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) နှစ ် လိုဖွယ ် ပေးသူတွေဟာ ကြည ့ ် ဖို ့ လွယ ် ပါတယ ် ။ အကုန ် လုံးကို ဟုတ ် ကဲ ့ ပြောကြတယ ် ။ 
မနှစ ် လိုဖွယ ် ယူသူတွေကိုလည ် း အြမန ် သိနိုင ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ ကို နည ် းနည ် း မတူတဲ ့ အမည ် နဲ ့ ခေါ ် ချင ် ခေါ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ပေါ ့ လေ ၊ 
(ရယ ် သံများ) အခြား အတွဲနှစ ် တွဲ ကျွန ် တော ် တို ့ မေ ့ နေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာ မနှစ ် သက ် ဖွယ ် ပေးသူတွေရှိတယ ် ။ 
အပြင ် ပန ် းမှာ သုန ် မှုန ် ၊ ကြမ ် းတမ ် းနေပေမဲ ့ အောက ် က နှလုံးသားမှာ သူများရဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားမှု အရှိဆုံးတွေပါ ။ 
အင ် ဂျင ် နီယာတစ ် ဦး ပြောသလို "" အိုး မနှစ ် သက ် စရာ ပေးသူတွေ ၊ ကြားခံစနစ ် မကောင ် းပေမဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှု စနစ ် ကောင ် းတဲ ့ လူလိုပေါ ့ ဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားတို ့ နားလည ် ရင ် ပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
မနှစ ် သက ် စရာ ပေးသူတွေဟာ အဖွဲ ့ အစည ် း တွေမှာ တန ် ဖိုးချ အခံရဆုံးလူတွေပါ ။ အကြောင ် းက ဘယ ် သူမှ မကြားချင ် ပေမဲ ့ လူတိုင ် း ကြားဖို ့ လိုတဲ ့ အပြစ ် မြင ် တုံပြန ် မှု ပေးသူတွေမို ့ ပါ ။ 
ဒီလူတွေကို တန ် ဖိုးထားကာ အများကြီးသာတာ လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် ၊ စောစော အရေးမပါဘူးလို ့ ဆိုတာနဲ ့ တခြားစီ "" ဟ ၊ ကျွဲမြီးတိုတတ ် တဲ ့ ကောင ် ၊ တစ ် ကိုယ ် ကောင ် း ယူသူပဲဖြစ ် ရမယ ် "" ကျွန ် တော ် တို ့ မေ ့ နေတဲ ့ နောက ် အတွဲကတော ့ အလွန ် မုန ် းတီးစရာပါ ၊ နှစ ် လိုဖွယ ် ယူသူပါ ၊ အယောင ် ဆောင ် သူလို ့ လည ် း သိကြတယ ် ။ 
သင ့ ် ကို အပါ ် ယံကောင ် းပြီး နောက ် ကျော ဓားနဲ ့ ထိုးမယ ့ ် သူဟာ ဒီလူပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီလူတွေကို ဖမ ် းဖို ့ ကျွန ် တော ် အကြိုက ် ဆုံးနည ် းက လူတွေ ့ အဆင ့ ် မှာ မေးခွန ် းမေးဖို ့ ပါ ။ အခြေခံအနေနဲ ့ အလုပ ် တွေမှာ တိုးတက ် အောင ် မင ် းလုပ ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ လူလေးဦးအမည ် ကို ပြောနိုင ် မလား ။ ယူသူတွေက သင ့ ် ကို နာမည ် လေးခု ပေးလိမ ့ ် မယ ် ၊ သူတို ့ ထက ် ် ပိုဩဇာရှိသူတေွဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ အကြောင ် းက ယူသူတွေဟာ အထက ် ဖား ၊ အောက ် ဖိရာမှာ ဆရာကြီးတွေလေ ။ 
ပေးသူတွေကတော ့ ဝါစဉ ် အရ သူတို ့ ထက ် နိမ ့ ် တဲ ့ သူတွေကို အမည ် တပ ် ဖို ့ ပိုများတယ ် ။ အာဏာ အများကြီး မရှိတဲ ့ သူတွေ ၊ ကောင ် းတာ မလုပ ် နိုင ် သူတွေပါ ။ 
လက ် ခံရမှာပဲလေ ၊ စားသောက ် ဆိုင ် စာပွဲထိုး (သို ့) ယဉ ် မောင ် းသမားကို ဆက ် ဆံပုံကြည ့ ် ပြီး လူတစ ် ဦး စရိုက ် ကိုသိတာ အားလုံးသိပါတယ ် ။ 
ဒါကောင ် းကောင ် းလုပ ် နိုင ် ကာ ယူသူတွေကို အဖွဲအစည ် းတွေထဲက ရှင ် းထုတ ် နိုင ် ရင ် အကူအညီတောင ် းဖို ့ စိတ ် ချရအောင ် လုပ ် နိုင ် ရင ် ပေးသူတွေကို ချုံးချုံးကျတာက ကာကွယ ် ပြီး သူတို ့ ပန ် းတိုင ် တွေနောက ် လိုက ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ကြီးဖို ့ နဲ ့ သူတစ ် ပါးကို ကူဖို ့ ကြိုးစားတာလည ် း အဆင ် ပြေအောင ် လုပ ် နိုင ် ရင ် အောင ် မြင ် မှုကို လူတွေအနက ် ဖွင ့ ် ပုံကို တကယ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် တယ ် ။ 
ပြိုင ် ပွဲတစ ် ခု နိုင ် ခြင ် းလို ့ ဆိုမယ ့ ် အစား အောင ် မြင ် မှုဆိုတာ တကယ ် တော ့ ထောက ် ပံ ့ ခြင ် းလို ် လူတွေ နားလည ် လာမယ ် ။ 
ယုံကြည ် မိတာက အောင ် မြင ် ဖို ့ အဓိပ ္ ပါယ ် အရှိဆုံးနည ် းက အခြားသူတွေ အောင ် မြင ် ဖို ့ ကူညီတာပါ ။ 
ဒီယုံကြည ် ချက ် ကို ပြန ့ ် ပွားနိုင ် ရင ် သံသယလွန ် ကဲမှုကို ပြောင ် းပြန ် လှန ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒီအတွက ် နာမည ် တစ ် ခုရှိတယ ် 
"" pronoia "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ Pronoia ဟာ သင ့ ် ရဲ ့ သုခချမ ် းသာကို အခြားသူတွေက ပူးပေါင ် းကြံနေတယ ် ဆိုတဲ ့ ယုံမှားခြင ် း အယူပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) သူတို ့ ဟာ သင ့ ် နောက ် ကျောကို ဝိုင ် းလာကာ သင ့ ် အကြောင ် း ရွှန ် းဝေနေတဲ ့ အရာတွေ ထူးခြားစွာ ပြောဆိုနေတာကိုပါ ။ 
ပေးသူတွေရဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကြီးကျယ ် တဲ ့ အရာက ဒါက ယုံမှားခြင ် းမဟုတ ် ပဲ အစစ ် အမှန ် ဖြစ ် တာပါ ။ 
ပေးသူတွေ အောင ် မြင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုမှာ နေချင ် ပြီး ဒီကမ ္ ဘာဖန ် တီးဖို ့ သင ် တို ့ ကူညီမယ ် မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် 
ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံမျာ) 

ကျန ် းမာရေးဆိုင ် ရာ စိမ ် ခေါ ် မှုများဟာ ကျွန ် မတို ့ လက ် များအတွင ် းသို ့ ကျရောက ် လျက ် ရှိနေပါတယ ် ။ ပြောချင ် တာကတော ့ ကျွန ် မတို ့ လောလောဆယ ် ရှာဖွေ ၊ ကြံဆထုတ ် လုပ ် နေသော ဆေးဝါးအသစ ် များဟာ ကုန ် ကျစရိတ ် အတော ့ ် ကို ကြီးမားပါတယ ် ။ အချိန ် လည ် း အတော ် ယူရပါတယ ် ။ နောက ် ပြီးတော ့ အောင ် မြင ် တာထက ် ပျက ် ယွင ် းသွားတာက ပိုများပါတယ ် ။ 
ဒါက အလုပ ် မဖြစ ် ရုံတင ် မကပါဘူး ။ ဆိုလိုတာက ကုထုံးအသစ ် တွေကို အလွန ် အမင ် းကိုလိုအပ ် နေတဲ ့ လူနာတွေဆီကို မရောက ် ရှိနိုင ် ပဲ ၊ ရောဂါတွေကို မကုသနိုင ် ပဲဖြစ ် နေတာကိုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ပိုက ် ဆံတွေကို တစ ် နေ ့ တခြား တိုးတိုးပြီးသုံးလာနေသလိုပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သုသေသန နဲ ့ တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် မှုမှာ အသုံးပြုနေတဲ ့ ဒေါ ် လာသန ် းတစ ် ထောင ် တိုင ် း ၊ တစ ် ထောင ် တိုင ် း အတွက ် ကျွန ် မတို ့ ရရှိနေတဲ ့ ဈေးကွက ် ထဲမှာ ထောက ် ခံအတည ် ပြုထားတဲ ့ ဆေးဝါးတွေက ပိုပြီးလျော ့ နည ် းနေပါတယ ် ။ 
ပိုက ် ဆံမျာများသုံးလေ ၊ ဆေးဝါးနည ် းလေလေ ဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒီတော ့ ဘာတွေဖြစ ် နေတာလဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မထင ် တဲ ့ အဓိကအကြောင ် းခံတစ ် ခုကတော ့ ကျွန ် မတို ့ လက ် ရှိအသုံးပြုနေတဲ ့ စမ ် းသပ ် တဲ ့ ကိရိယာတွေပါ ၊ ဆေးဝါးတစ ် ခုကို အလုပ ် ဖြစ ် မဖြစ ် စမ ် းသပ ် ဖို ့ ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ အာနိသင ် ထက ် မြက ် မှုရှိမရှိ မရှိ ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ချရမှုရှိမရှိ စမ ် းသပ ် ဖို ့ ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ၊ လူသားတွေကို ကုသမှုဆိုင ် ရာ စမ ် းသပ ် စစ ် ဆေးမှုမလုပ ် ခင ် မှာပေါ ့ ။ ဒီကိရိယာတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို အလွဲလွဲ အချော ် ချော ် ဖြစ ် နေစေတာပါပဲ ။ ဒီစက ် ကိရိယာတွေက ကြိုတင ် ပြီး မခန ့ ် မှန ် းနိူင ် ဘူးဖြစ ် နေတာက လူသားတွေဆီမှာ ဘာအကျိုးဆက ် ဖြစ ် လာမလဲဆိုတာကို ပဲပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ လိုသလိုစိတ ် ကြိုက ် သုံးလို ့ ရတဲ ့ အဓိကကိရိယာ နှစ ် ခုတော ့ ရှိတယ ် ။ 
သူတို ့ ကတော ့ ပန ် းကန ် တွေထဲက ဆဲလ ် တွေရယ ် ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို အသုံးပြုပြီး စမ ် းသပ ် ခြင ် းတွေပဲပေါ ့ ။ 
အခုကျွန ် မတို ့ ပထမတစ ် ခုအကြောင ် း ပြောကြရအောင ် ၊ ပန ် းကန ် တွေထဲက ဆဲလ ် တွေ အကြောင ် းပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဆဲလ ် တွေဆိုတာက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲမှာပဲ အဆင ် ပြေပြေ လည ် ပတ ် လုပ ် ဆောင ် နေတာပါ ။ 
အဲဒီ ဆဲလ ် တွေကို သူတို ့ ရဲ ့ မူလပတ ် ဝန ် းကျင ် ကနေ လှီးထုတ ် ၊ ဖြတ ် ယူပြီးပြီးတော ့ သူတို ့ အလုပ ် လုပ ် တာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ပါမယ ် ။ 
မှန ် းကြည ့ ် စမ ် းပါဦး ။ သူတို ့ အလုပ ် မလုပ ် ပါဘူး ။ 
သူတို ့ အဲဒီပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို မကြိုက ် ကြပါဘူး ။ အဲဒီနေရာက သူတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲမှာတုန ် းက ရရှိတာနဲ ့ ဘာမှမဆိုင ် တော ့ လို ့ ပေါ ့ ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် တာကရော ့ ။ 
အင ့ ် းတိရိစ ္ ဆာန ် တွေနဲ ့ ကတော ့ အလုပ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ အင ် မတန ် မှကိုပဲ အသုံးဝင ် တဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကိုလည ် း ပံ ့ ပိုးပေးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
သူတို ့ က ခက ် ခဲရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ ဇီဝရုပ ် အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာတွေကိုပါသင ် ပေးတယ ် လေ ။ 
ဇီဝဗေဒဘာသာအကြောင ် းကို ကျွန ် မတို ့ ပိုမိုသဘောပေါ ် က ် နားလည ် စေတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် မကြာခဏဆိုသလို တိရိစ ္ ဆာန ် နမူနာတွေကို သီးခြားလက ္ ခဏာဆောင ် တဲ ့ ဆေးဝါးတွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် ကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာ လူသားတွေအတွက ် ဘယ ် လိုအကျိုးသက ် ရောက ် မှုရှိမယ ် ဆိုတာကို ခန ့ ် မှန ် းဖို ့ ပျက ် ကွက ် နေပြန ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ပိုပြီးကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကိရိယာတွေ လိုအပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ လူသားဆဲလ ် တွေ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကိုယ ် ခန ္ ဓာအပြင ် ဖက ် မှာ ဆဲလ ် တွေကို အဆင ် ပြေပြေ ထိန ် းသိမ ် းထားဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုရှာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ဟာ ရွေ ့ လျားနေတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဆက ် မပြတ ် လှုပ ် ရှားနေပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် မတို ့ ဆဲလ ် တွေက ကြုံတွေ ့ နေရပါတယ ် ။ 
သူတိုတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာထဲက ရွေ ့ လျားနေတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တွေထဲမှာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ အမြဲမပြတ ် လှုပ ် ရှားနေတဲ ့ စွမ ် းအားတွေရဲ ့ အောက ် မှာ ရှိနေတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဆဲလ ် တွေ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာရဲ ့ အပြင ် ဖက ် မှာ အဆင ် ပြေပြေ နေစေချင ် တယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဆဲလ ် ဆိုင ် ရာ ဗိသုကာတွေ ဖြစ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဆဲလ ် တွေ ကိုယ ့ ် အိမ ် ကိုယ ့ ် ရာလို နေနိုင ် အောင ် ပုံစံချဖို ့ ၊ တည ် ဆောက ် ဖို ့ နဲ ့ စီမံဖို ့ တော ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး Wyss သိပ ္ ပံဋ ္ ဌာနမှာ ကျွန ် မတို ့ အဲဒါကို သုတေသန ပြုလုပ ် ထားပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို "" ချစ ် (ပ ်) အပြားလေးပေါ ် က ကိုယ ် အင ် ္ ဂါအစိတ ် အပိုင ် း ကလေးတစ ် ခု "" လို ့ အမည ် ပေးထားပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မလက ် ထဲမှာ ရှိနေတာကလေးပါ ။ 
လှတယ ် မဟုတ ် လား ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါလေးက တော ် တော ် လေးကို ဆန ် းပြားပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မလက ် ထဲမှာရှိနေတာကလေးက ချစ ် (ပ ်) အပြားကလေးပေါ ် က အသက ် ရှုနေတဲ ့ ၊ အသက ် ရှိနေတဲ ့ လူ ့ အဆုတ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါကလေးက အလှသက ် သက ် ချည ် းပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သူလုပ ် ဆောင ် နိူင ် တာတွေက တပုံတခေါင ် းကြီးပါ ။ 
ဒီချစ ် (ပ ်) သေးသေးလေးထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ သက ် ရှိ ဆဲလ ် တွေ ထည ့ ် ထားပါတယ ် ။ ရွေ ့ လျားနေတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ခုထဲမှာရှိတဲ ့ ဆဲလ ် တွေဟာ အခြားမျိုးမတူတဲ ့ ဆဲလ ် တွေနဲ ့ အတူ အပြန ် အလှန ် အကျိုးပြုဆက ် သွယ ် နေတာပါ ။ 
စမ ် းသပ ် ခန ် းထဲမှာ ဆဲလ ် တွေဖြစ ် ထွန ် းဖို ့ စမ ် းသပ ် နေသူတွေ အများကြီးရှိလာပါပြီ ။ 
နည ် းလမ ် းပေါင ် းများစွာနဲ ့ ကို သူတို ့ စမ ် းသပ ် ထားတာပါ ။ 
ကိုယ ် အင ် ္ ဂါအသေးစားတွေကို စမ ် းသပ ် ခန ် းထဲမှာ ပြုစုပျိုးထောင ် ဖို ့ ကိုတောင ် သူတို ့ စမ ် းကြည ့ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာတော ့ ဒါမျိုးကို စမ ် းသပ ် လုပ ် ဆောင ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဘာကို ပြန ် လည ် ဆန ် းသစ ် တီထွင ် နေတာလည ် းဆိုတော ့ ဒီ သေးကွေးလှတဲ ့ ချစ ် (ပ ်) ထဲမှာ အရမ ် းကို သေးငယ ် တဲ ့ ယန ္ တရားတစ ် ခုရှိနေတယ ် ။ ဒီယန ္ တရားဟာ ခန ္ ဓာကိုယ ် တွေထဲမှာ ဆဲလ ် တွေ ကြုံတွေ ့ ရတဲ ့ ဇီဝဓာတုဓာတ ် တွေ ၊ လည ် ပတ ် မှုတွေ နဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုဆိုင ် ရာ စရိုက ် ကို ကိုယ ် စားပြုတယ ် ။ 
အခု ဒီပစ ္ စည ် း ဘယ ် လို အလုပ ် လုပ ် သလဲဆိုတာ ကျွန ် မ ရှင ် းပြပါမယ ် ။ 
ဒီ ဖွဲ ့ စည ် းတည ် ဆောက ် ပုံတွေ ပြုလုပ ် ဖို ့ ကွန ် ပြူတာချစ ် (ပ ်) ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းက နည ် းပညာတွေကိုယူသုံးပါတယ ် ။ ဆဲလ ် တွေရော ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ပါ နှစ ် ခုစလုံးနဲ ့ ဆီလျော ် တဲ ့ အချိုးကျစကေးတခု ရှိမှုကို ရယူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ အရည ် စီးဆင ် းမှုကိုထိန ် းကျောင ် းပေးတဲ ့ လမ ် းကြောင ် း (ပြွန ်) (၃) ခုရှိပါတယ ် ။ 
အလယ ် ဗဟိုမှာတော ့ ပြောရမယ ် ဆိုရင ် အဆုတ ် ထဲကယူထားတဲ ့ လူသားဆဲလ ် တွေထည ့ ် နိုင ် လောက ် တဲ ့ အရည ် စိမ ့ ် ဝင ် နိုင ် ပြီး ပျော ့ ပျောင ် းတဲ ့ အလွှာပါးတစ ် လွှာ ရှိပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး အောက ် ဖက ် မှာတော ့ ဆံချည ် မျှင ် ဆဲလ ် တွေ ရှိပါတယ ် ။ သွေးကြောတွေထဲမှာရှိတဲ ့ ဆဲလ ် တွေပါ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာတော ့ ချစ ် (ပ ်) ပြားပေါ ် ကို လှုပ ် ရှားမှုဆိုင ် ရာစွမ ် းအားတွေကို သက ် ရောက ် စေပြီး အလွှာပါးကို ဆန ့ ် နှိုင ် ၊ ကျုံ ့ နိုင ် စေပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ အသက ် ရှူတဲ ့ အခါ သူတို ့ ရခဲ ့ တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုဆိုင ် ရာစွမ ် းအားတွေ အတိုင ် းကို ခံစားရတာပါ ။ 
ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲမှာတုန ် းက သူတို ့ ခံစားခဲ ့ ရတဲ ့ ပုံလိုမျိုးကို ခံစားရတာပါ ။ 
အပေါ ် ဖက ် ပြွန ် ကိုဖြတ ် ပြီး လေက စီးဆင ် းနေပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး အဟာရဓာတ ် တွေပါတဲ ့ အရည ် ကို သွေးပြွန ် တွေကတဆင ့ ် စီးဝင ် စေပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ချစ ် (ပ ်) ပြားကလေးက တော ် တော ့ လှနေပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါလေးနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဘာလုပ ် နိုင ် မှာပါလိမ ့ ် ။ 
မယုံနိူင ် လောက ် တဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုတွေကို ဒီချစ ် (ပ ်) သေးသေးကလေးတွေထဲကနေ ရရှိနှိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မပြသပါမယ ် ။ 
ဥပမာအားဖြင ့ ် ရောဂါကူးစက ် မှုကို အသွင ် တူပြုလုပ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ အဲလိုလုပ ် တဲ ့ အခါမှာ အဆုတ ် ထဲကို ဗက ် တီးရီးယားဆဲလ ် တွေ ထည ့ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး လူ ့ သွေးဖြူဥဆဲလ ် တွေ ထပ ် ထည ့ ် နိူင ် ပါတယ ် ။ 
သွေးဖြူဥဆဲလ ် တွေဟာ ဘက ် တီးရီးယားတိုက ် ခိုက ် သူတွေကို ကာကွယ ် ဖို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ရဲ ့ ခံစစ ် တွေပါ ။ ရောဂါကူးစက ် မှုကြောင ့ ် ရောင ် ရမ ် းတာကို အာရုံခံမိတဲ ့ အခါမှာတော ့ သူတို ့ တွေဟာ အဆုတ ် ထဲကို သွေးထဲကနေ ဝင ် ရောက ် ပြီး ဘက ် တီးရီးယားကို ဝိုင ် းရံထားမှာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ အခုတော ့ ချစ ် (ပ ်) ပြားတစ ် ခုပေါ ် မှာရှိတဲ ့ တကယ ့ ် လူ ့ အဆုတ ် တစ ် ခုရဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ကို တိုက ် ရိုက ် မြင ် တွေ ့ ရတော ့ မှာပါ ။ 
သွေးျ ­ ဖူဥဆဲလ ် တွေကို အညွှန ် းတွေကပ ် ထားတာမို ့ လို ့ သူတို ့ စီးဆင ် းသွားတာကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ ရောဂါကူးစက ် မှုကို တွေ ့ တဲ ့ အခါ သူတို ့ ဟာ စတင ် စေးကပ ် လာပါတယ ် ။ 
သူတို ့ စေးကပ ် သွားတယ ် ၊ ျ ­ ပီးတော ့ သွေးျ ­ ပွန ် တွေရဲ ဘေးကနေမှ အဆုတ ် ထဲကို တိုးဝင ် သွားပါတယ ် ။ 
နောက ် ျ ­ ပီး ဒီမှာအားလုံးတွေ ့ နိူင ် ပါတယ ် ။ သွေးဖြူဥဆဲလ ် ကို တကယ ် အစစ ် အမှန ် အတိုင ် း မြင ် ယောင ် စေနိုင ် တာပါ ။ 
အဲဒါက စေးကပ ် နေတယ ် ၊ ဆဲလ ် လွှာတွေအကြား သူျ ­ ဖတ ် သန ် းသွားစဉ ် မှာ တွန ့ ် လိမ ် နေျ ­ ပီး စိမ ့ ် ပေါက ် ငယ ် ကလေးတွေက တဆင ့ ် အလွှာပါးရဲ ့ အျ ­ ခားတစ ် ဖက ် ကနေ ထွက ် လာပါတယ ် ။ အဲ ့ ဒီမှာပါ ။ သူက အစိမ ် းရောင ် အညွှန ် းကပ ် ထားတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယားကို ဝိုင ် းရံတော ့ မှာပါ ။ 
ဒီချစ ် (ပ ်) သေးသေးလေးထဲမှာ သင ် တို ့ မျက ် ျ ­ မင ် ဒိဋ ္ ဌ တွေ ့ လိုက ် ရတာက ခန ္ ဓာကိုယ ် မှာရှိတဲ ့ အခြေခံအကျဆုံး တုံ ့ ပြန ် မှု တစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ ရောဂါကူးစက ် ျ ­ ခင ် းကို တန ် ပြန ် တာကိုပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ပုံပဲလေ ၊ ခုခံတုံ ့ ­ ပြန ် မှု ဆိုပါတော ့ ။ 
တော ် တော ် လေး စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မ ဒီရုပ ် ပုံကလေးကို အားလုံးနဲ ့ မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ အရမ ် းကို လှပတဲ ့ ပုံဖြစ ် နေလို ့ ချည ် းပဲတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒီပုံပြောနေတာက ချစ ် (ပ ်) ပြားတွေရဲ ့ အတွင ် းပိုင ် းမှာ ဆဲလ ် တွေ လုပ ် ဆောင ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ­ ပီး သတင ် းအချက ် အလက ် တွေ အများကြီးကိုပါ ၊ 
ဒီပုံကပြောပြနေတာကတော ့ အဆုတ ် တွေ အတွင ် းပိုင ် းမှာရှိတဲ ့ အသက ် ရှုလမ ် းကြောင ် းက ဆဲလ ် တွေဟာ အားလုံး မျှော ် လင ့ ် ထားသလိုပဲ ဆံချည ် မျှင ် ပုံသဏ ္ ဍာန ် တွေ ဖြစ ် တည ် နေတယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
ဒီတည ် ဆောက ် ပုံတွေကို (cilia) ဆီလီယာလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ တကယ ် တော ့ သူတို ့ ဟာ အဆုတ ် ထဲက ချွဲတွေကို တွန ် းထုတ ် ပေးတာပါ ။ 
ဟုတ ် ပါတယ ် ။ ချွဲတွေပါ ။ ရွံဖို ့ ကောင ် းလိုက ် တာ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ချွဲတွေက တော ် တော ် အရေးပါတယ ် နော ် ။ 
ချွဲတွေက အမှုန ် အမွှားတွေ ၊ ဗိုင ် းရပ ် (စ ်) ၊ ဓာတ ် မတည ့ ် တာ ­ ဖြစ ် ဖို ့ အလားအလာရှိတာတွေကို စစ ် ဖယ ် ပေးတယ ် ။ ပြီးတော ့ မှ ဒီ (cilia) ဆီလီယာ လေးတွေက ချွဲတွေကို တွန ် းထုတ ် ပြီး ရှင ် းပစ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ထိခိုက ် ပျက ် စီးတဲ ့ အခါမှာတော ့ ဆိုပါတော ့ ဆေးလိပ ် သောက ် တာတို ့ ဘာတို ့ ကြောင ့ ် ပေါ ့ အဲဒီအခါမှာတော ့ သူတို ့ ကောင ် းကောင ် း အလုပ ် မလုပ ် တော ့ ပါဘူး ။ ချွဲတွေကိုလည ် း ရှင ် းမပေးနိုင ် တော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
အဲဒီကနေ ချောင ် းဆိုးရင ် ကျပ ် လို ရောဂါမျိုးတွေ ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(Cilia) ဆီလီယာနဲ ့ ချွဲရှင ် းထုတ ် ပစ ် ခြင ် းတို ့ ဟာ အင ် မတန ် ဆိုးဝါးတဲ ့ ရောဂါတွေဖြစ ် တဲ ့ အသက ် ရှုလမ ် းကြောင ် း ပိတ ် ရောဂါမျိုးတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် မှုရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အခုတော ့ ဒီချစ ် (ပ ်) တွေပေါ ် ကရတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေအရ အလားအလာရှိတဲ ့ ကုသမှုအသစ ် တွေကို စတင ် ရှာဖွေနိုင ် တော ့ မှာပါ ။ 
ချစ ် (ပ ်) ပြားပေါ ် က အဆုတ ် နဲ ့ တင ် မပြီးသေးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ အူတစ ် ခုကို ချစ ် (ပ ်) ပေါ ် တင ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒါကို ဟောဒီညာဖက ် မှာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး အူအတွင ် းပိုင ် းဆိုင ် ရာ လူသားဆဲလ ် တွေကို ချစ ် (ပ ်) ပြားပေါ ် က အူထဲမှာ ထည ့ ် ထားပါတယ ် ။ သူတို ့ ဟာ အမြဲမပြတ ် လှိုင ် းတွေလို တွန ် းထိုးရွေ ့ မှုရဲ ့ အောက ် မှာ တည ် ရှိနေပြီးတော ့ ဒီတစက ် စီ ဆဲလ ် တွေတလျှောက ် ယိုကျစီးဆင ် းနေပါတယ ် ။ သင ် တို ့ မြင ် တွေ ့ ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တော ် တော ် များများကို လူတွေရဲ ့ အူတွေထဲမှာ မြင ် တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခု ကျမတို ့ ရောဂါတွေရဲ ့ နမူနာပုံစံတွေကို စတင ် ဖန ် တီးနိုင ် ပါပြီ ။ ဥပမာ ကသိကအောက ် နိုင ် လှတဲ ့ အူသိမ ် အူမနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ လက ္ ခဏာလို ရောဂါတွေပေါ ့ ။ 
ဒါက လူတော ် တော ် များများကို ကူးစက ် စေတဲ ့ ရောဂါတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက တော ် တော ် ကြီးကို အားအင ် ကုန ် ခန ် းစေပြီးတော ့ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကုသမှုတွေလည ် း သိပ ် များများစားစား မရှိပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းတွေမှာ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ အစိတ ် အပိုင ် း အမျိုးမျိုးပါဝင ် တဲ ့ ချစ ် (ပ ်) တွေ တသီတတန ် းကြီး ရှိနေပါပြီ ။ 
ဒီနည ် းပညာရဲ ့ တကယ ့ ် စွမ ် းအား အစစ ် အမှန ် ဆိုတာက တကယ ် တော ့ ဒီအစိတ ် အပိုင ် းတွေကို ပြေပြစ ် ညက ် ညောစွာ ချိတ ် ဆက ် ပေးခြင ် းဆိုတဲ ့ အချက ် က ရရှိတာပါ ။ 
ဒီဆဲလ ် တွေကိုဖြတ ် ပြီး စီးဆင ် းမှုတဲ ့ အရည ် ကြည ် တွေ ရှိပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် မတူညီတဲ ့ ချစ ် (ပ ်) ပေါင ် းစုံကို ချိတ ် ဆက ် ပြီး virtual human လို ့ ခေါ ် တဲ ့ လူသားအသွင ် တူ တစ ် ခုကို ချစ ် (ပ ်) ပြား တစ ် ချပ ် ပေါ ် မှာ ပုံဖေါ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခုအချိန ် ဟာ ပိုစိတ ် လှုပ ် ရှားစရာပဲနော ် ။ 
ဒီချစ ် (ပ ်) တွေပေါ ် မှာ လူသားသဏ ္ ဌန ် တစ ် ခုလုံးကို ပြန ် လည ် ဖန ် တီးမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ ရည ် မှန ် းထားတာက လူသားတွေရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပိုကောင ် းမွန ် တဲ ့ ခန ့ ် မှန ် းချက ် တွေ လုပ ် နိုင ် အောင ် လို ့ လုံလောက ် တဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေ ပြန ် လည ် ဖန ် တီးနိုင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဥပမာဆိုပါတော ့ အခု ကျွန ် မတို ့ aerosol drug လို ့ ခေါ ် တဲ ့ လေဖိအားသုံးဆေးဝါးလို ဆေးတစ ် မျိုးကို ထည ့ ် သွင ် းျ ­ ပီး ျ ­ ဖစ ် ပျက ် ပုံတွေကို စတင ် စူးစမ ် းလေ ့ လာနိုင ် ပါ ­ ပီ ။ 
ဒီ ပရိသတ ် ထဲက ကျွန ် မလို ပန ် းနာသည ် တွေ ဆိုပါစို ့ ၊ ရှူဆေးဘူး ရှူတဲ ့ အခါ ၊ ဆေးတွေ အဆုတ ် တွေထဲကို ဘယ ် လိုရောက ် လာပုံ ၊ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲကို ဘယ ် လိုဝင ် လာပုံ ၊ ပြောရရင ် နှလုံးကိုဘယ ် လို ထိခိုက ် စေပုံ စတာတွေကို စူးစမ ် းလေ ့ လာနိုင ် ပါပြီ ။ 
ဒါက နှလုံးခုန ် သံတွေကို ပြောင ် းလဲစေလား ။ 
ဒီအထဲမှာ အဆိပ ် အာနိသင ် တွေ ပါဝင ် နေလား ။ 
ဒါကို အသည ် းက ရှင ် းထုတ ် ပစ ် နိုင ် မလား ။ 
အသည ် းထဲမှာ အစာချေဖျက ် မှု ဖြစ ် စေလား ။ 
ဆေးဝါးတစ ် ခုနဲ ့ ပတ ် သက ် ျ ­ ပီး ခန ္ ဓာကိုယ ် က သွက ် လက ် ျ ­ မန ် ဆန ် တဲ ့ တုံ ့ ျ ­ ပန ် မှုတွေကို စတင ် လေ ့ လာနိုင ် ပါပီ ။ 
ဒါဟာ ဆေးဝါးထုတ ် လုပ ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းတွေတင ် မကပဲ ၊ အလှပြင ် ဆင ် မှုဆိုင ် ရာလုပ ် ငန ် းအပါအဝင ် လုပ ် ငန ် းပေါင ် းများစွာကို အခြေခံကျကျ ပြောင ် းလဲစေနိုင ် မှာဖြစ ် တဲ ့ အတွက ် အပြောင ် းအလဲ ဖြစ ် စေမယ ် ့ ကစားပွဲ ဖြစ ် မလာဘဲ ၊ 
အရေပြားကို ချစ ် (ပ ်) တစ ် ခုပေါ ် တင ် ပြီး စမ ် းသပ ် ဖို ့ အလားအလာရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ လောလောဆယ ် ဒါကို စမ ် းသပ ် ခန ် းမှာ စီစဉ ် ဆောင ် ရွက ် နေပါတယ ် ။ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေ အသုံးျ ­ ပုစရာမလိုပဲ အရေပြားပေါ ် မှာ လိမ ် းကျံ အသုံးပြုနေတဲ ထုတ ် ကုန ် တွေမှာပါဝင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေဟာ တကယ ် ပဲ စိတ ် ချရမလားဆိုတာကို စမ ် းသပ ် ဖို ့ ပါ ။ 
နေစဉ ် လိုလို ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ထိတွေ ့ နေရတဲ ့ ဓါတုပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ ဘေးကင ် းမှုကို စမ ် းသပ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ ဥပမာအား ­ ဖြင ့ ် သုံးနေကျ အိမ ် တွင ် းသုံး သန ့ ် ရှင ် းရေးပစ ္ စည ် းတွေပေါ ့ ။ 
ချစ ် (ပ ်) တွေပေါ ် မှာရှိတဲ ့ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါအစိတ ် အပိုင ် းတွေကို ဇီဝလက ် နက ် အသုံးပြုတဲ ့ အကြမ ် းဖက ် မှုတွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဓာတ ် ရောင ် ခြည ် သင ့ ် မှုဆိုင ် ရာ လုပ ် ဆောင ် မှုတွေအတွက ် လည ် း အသုံးပြုနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒါတွေကို အသုံးပြုပြီးတော ့ အီဗိုလာ အဖျားရောဂါမျိုးတွေ ၊ သေလောက ် အောင ် ဆိုးဝါးတဲ ့ ရောဂါတွေဖြစ ် တဲ ့ SARS လို အသက ် ရှုလမ ် းကြောင ် းဆိုင ် ရာ ရောဂါမျိုးတွေအကြောင ် း ပိုပြီးတော ့ လေ ့ လာနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ချစ ် (ပ ်) ပေါ ် က ကိုယ ် အင ် ္ ဂါအစိတ ် အပိုင ် း အပိုင ် းတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဆေးကုသမှု ဆ ် ိုင ် ရာ စမ ် းသပ ် ချက ် တွေကို အနာဂတ ် မှာ ပြောင ် းပစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခုလောလောဆယ ် ဆေးဝါးကုသ စမ ် းသပ ် မှုတွေမှာ ပါဝင ် ပတ ် သက ် နေသူတွေက ပျမ ် းမျှကြိမ ် နှုန ် းပဲရှိတာပါ ။ 
လူလတ ် ပိုင ် းတွေနဲ ့ အမျိုးသမီးတွေပဲ ဖြစ ် နေတာများပါတယ ် ။ 
ကလေးတွေ ပါဝင ် ပတ ် သက ် တဲ ့ ဆေဝါးကုသ စမ ် းသပ ် မှုမျိုးကို မတွေ ့ နိုင ် ပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် နေ ့ တိုင ် းနေ ့ တိုင ် း ကလေးတွေကို ဆေးဝါးတွေ ပေးနေရတယ ် ။ ဒီဆေးဝါးနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဘေးအန ္ တရာယ ် ကင ် းရှင ် းရေးဆိုင ် ရာ အချက ် အလက ် တွေက လူကြီးတွေဆီကနေရယူထားတာပါ ။ 
ကလေးတွေက လူကြီးမှ မဟုတ ် တာ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေက လူကြီးတွေနဲ ့ မတူဘူးလေ ။ 
မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ ကွဲပြားခြားနားမှုလိုမျိုး တခြားသောအရာတွေက အန ္ တရာယ ် ရှိနိုင ် တဲ ့ ဆေးဝါးတွေရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဖက ် ဆိုးရွားစွာ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေကြောင ့ ် လူတွေကို ဘေးဥပါဒ ် ဖြစ ် စေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ အခုကျွန ် မတို ့ လူအမျိုးမျိုးဆီကဆဲလ ် တွေကိုယူ ၊ ပြီးရင ် သူတို ့ ကိုချစ ် (ပ ်) တွေပေါ ် မှာတင ် ပြီး လူမျိုးပေါင ် းစုံကို ပြန ် လည ် ဖန ် တီးနိုင ် ဖို ့ ကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
ဒါဟာ ဆေးကုသမှုဆိုင ် ရာ စမ ် းသပ ် မှုတွေမှာ လုပ ် ဆောင ် ပုံတွေအတွက ် အတော ် ကြီးကို ပြောင ် းလဲသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ဒါကိုလုပ ် ဆောင ် နေတဲ ့ အဖွဲ ့ နဲ ့ အဖွဲ ့ သားတွေပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ အင ် ဂျင ် နီယာတွေ ၊ ဇီဝဗေဒပညာရှင ် တွေ ၊ ဆေးကုသမှုဆိုင ် ရာပညာရှင ် တွေ အားလုံးပူးပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ Wyss သိပ ္ ပံဌာနကြီးမှာ တော ် တော ် ကို မယုံနိုင ် စရာကောင ် းတဲ ့ တစုံတရာ ဖြစ ် လာမှာကို တကယ ် ပဲ မြင ် ယောင ် မိနေကြတာပါ ။ 
ဒါဟာ တကယ ် ပဲ ပညာရပ ် တွေ ပေါင ် းဆုံတဲ ့ နေရာပါ ။ ဒီနေရာမှာ ဇီဝဗေဒပညာရပ ် က ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပုံစံထုတ ် ပုံ ၊ စီမံထုတ ် လုပ ် ပုံ ၊ ဆောက ် လုပ ် ပုံတွေအပေါ ် အတော ် လွှမ ် းမိုးမှုရှိပါတယ ် ။ 
တော ် တော ် လေးကို စိတ ် လှုပ ် ရှားဖို ့ ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ လက ် ရှိလုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ ဒီဂျစ ် တယ ် ပစ ္ စည ် းတွေ ကျယ ် ကျယ ် ပြန ့ ် ပြန ့ ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုလိုမျိုး အရေးပါတဲ ့ စက ် မှုလုပ ် ငန ် း ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် မှုတွေကို ထူထောင ် ဖို ့ လုပ ် ကိုင ် နေပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေက ဒီလိုချစ ် (ပ ်) တွေကို သုသေသနပညာရှင ် တွေဆီကို ရောက ် နိူင ် သမျှ အများဆုံးရောက ် အောင ် သန ် းနဲ ့ ချီပြီး ကူညီထုတ ် လုပ ် ပေးကြမှာပါ ။ 
ဒါဟာ ဒီနည ် းပညာရဲ ့ အလားအလာ အတွက ် အဓိကသော ့ ချက ် ပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိရိယာကို ပြသပါရစေ ။ 
ဒီကိရိယာက လေလောဆယ ် ကျွန ် မတို ့ အင ် ဂျင ် နီယာတွေ လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ တကယ ့ ် ကို ပုံစံတူထုတ ် လုပ ် နေတာပါ ။ ဒီကိရိယာက ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် မယ ့ ် ကိုယ ် အင ် ္ ဂါ (၁၀) ခု ဒါမှမဟုတ ် ဒိထက ် ပိုတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေကို အတူတကွ ချိတ ် ဆက ် လို ့ ရအောင ် အင ် ဂျင ် နီယာပိုင ် းဆိုင ် ရာ ထိန ် းချုပ ် မှုတွေကိုပေးမှာပါ ။ 
ဒါထက ် ကို အရမ ် းအရေးကြီးတာကိုလည ် း လုပ ် ဆောင ် ပါတယ ် ။ 
အသုံးပြုသူလွယ ် ကူစေမယ ့ ် ကြားခံစနစ ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးပေးပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မလို ဆဲလ ် ဆိုင ် ရာ ဇီဝဗေဒပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ဟာ ဝင ် လာပြီး ချစ ် (ပ ်) တစ ် ခုကိုယူပြီးတော ့ အခုမြင ် နေရတဲ ့ နမူနာပုံစံလိုမျိုး ကျည ် တောက ် ပုံ ဗူးတစ ် ခုထဲကို ထည ့ ် ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး CD ချပ ် ထည ့ ် သလိုမျိုး စက ် ထဲကိုထည ့ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ ဒါဆိုရပြီပေါ ့ ။ 
ပလတ ် ခေါင ် းထိုးပြီး ဖွင ့ ် လိုက ် တာပါပဲ ။ အလွယ ် လေးပါ ။ 
ကဲ အခုနည ် းနည ် းလေး စိတ ် ကူးပုံဖေါ ် ကြည ့ ် ရအောင ် ။ ကျွန ် မက ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ပင ် မ ဆဲကလာပ ် စည ် း တွေကိုယူပြီး ချစ ် (ပ ်) တစ ် ခုပေါ ် ကိုတင ် လိုက ် ရင ် အနာဂတ ် ဟာ ဘယ ် လိုများ ပုံများပေါက ် နေမလဲဆိုတာကိုပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ရှင ် တို ့ အတွက ် သီးသန ့ ် ပြုလုပ ် ထားတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ချစ ် (ပ ်) ဖြစ ် လာမှာပေါ ့ ။ 
အခု ဒီမှာရှိနေတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ တစ ် ဦးချင ် းစီတွေပါပဲ ။ ဒီလိုတစ ် ယောက ် ခြင ် း ကွဲပြားခြာနားနေကြတာနဲ ့ အညီ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဆေးဝါးတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကွဲပြားခြားနားစွာ တုန ့ ် ပြန ် တတ ် ကြတယ ် ။ နောက ် ပြီး တခါတလေကျရင ် မခန ့ ် မှန ် းနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် တတ ် ကြပြန ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ၊ နှစ ် နှစ ် တုန ် းက ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် အတော ် ဆိုးဝါးတဲ ့ ခေါင ် းကိုက ် ဝေဒနာ ခံစားခဲ ့ ရတယ ် ။ ခေါင ် းကို လှုပ ် လို ့ မရနိူင ် အောင ် ကို ဖြစ ် ခဲ ့ တာ ။ အဲဒီအချိန ် မှာ တွေးမိတာက '' ငါ အပြောင ် းအလဲတခုခုကို စမ ် းကြည ့ ် မှပဲ '' လို ့ ပေါ ့ ။ ကျွန ် မ Advil ဆိုတဲ ့ ဆေးကိုသောက ် လိုက ် တယ ် ။ (၁၅) မိနစ ် လောက ် လဲကြာရော တကယ ့ ် ပန ် းနာရင ် ကျပ ် ရောဂါကြီးနဲ ့ အရေးပေါ ် အခန ် းကို ပြေးရတော ့ တာပဲ ။ 
အခုတော ့ သေလောက ် အောင ် မဟုတ ် တော ့ တာ သိသာထင ် ရှားပါတယ ် ။ ကံအကြောင ် းမလှစွာပဲ တချို ့ သော ဆေးဝါးဆိုင ် ရာ ဆန ့ ် ကျင ် တုံ ့ ပြန ် မှုတွေဟာ အသက ် ကိုပါ သေစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒီတော ့ ဒါတွေကို ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လိုတားဆီးကြမလဲ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ တနေ ့ မှာတော ့ Geraldine ကို ချစ ် (ပ ်) တစ ် ခုပေါ ် မှာတင ် ၊ Danielle ကို ချစ ် (ပ ်) တစ ် ခုပေါ ် မှာတင ် ၊ ဒီကလူတွေကိုလည ် း ချစ ် (ပ ်) တစ ် ခုစီပေါ ် မှာ တင ် ထားနိုင ် မယ ် လို ့ စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် နိုင ် တော ့ မှာပါ ။ 
သီးသန ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် ဆေး လို ့ ပဲဆိုပါတော ့ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ ။ 

Bayeku က ကြိုဆိုပါတယ ် ရှင ် ၊ Lagos က Ikorodu မှာရှိတဲ ့ မြစ ် ကမ ် းနေ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုပါ ။ Nigeria တစ ် လွှားက များစွာသော လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေရဲ ့ ထင ် ရှားတဲ ့ ကိုယ ် စားပြုချက ် ပါ ၊ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ရေကြောင ် းတွေဟာ တိုးဝင ် ပြန ့ ် ပွားတဲ ့ ရေမှော ် ပင ် တွေရဲ ့ ဖိစီးတာခံနေရတဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေပါ ။ စီးပွားရေးရာ အသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် းမှုတ ​ ွေ ဟန ့ ် တားခံရတဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေပါ ။ ငါးဖမ ် းခြင ် း ၊ ရေကြောင ် းပို ့ ဆောင ် ရေးနဲ ့ ရောင ် းဝယ ် ၊ ဖောက ် ကားကြတာပါ ။ ငါးအထွက ် နှုန ် း ဆုတ ် ယုတ ် လာတဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေပါ ။ ကျောင ် းသားငယ ် လေးတွေ နေ ့ များစွာ ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ သီတင ် းပတ ် တွေချီပြီး ကျောင ် းကို မသွားနိုင ် တဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေပါ ။ 
ဒီအရွက ် ဝိုင ် းဝိုင ် း ၊ ရိုးတံဖောင ် းဖောင ် းနဲ ့ ခပ ် ကြွားကြွား လာဗင ် ဒါပွင ့ ် တွေနဲ ့ အပင ် တွေဟာ ဒီလူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ဒီလောက ် ဗြောင ် းဆန ် စေမယ ် လို ့ ဘယ ် သူတွေးမိမှာတုန ် း ။ 
ဒီအပင ် ကို ဗေဒါပင ် လို ့ လူသိများပြီး ရုက ္ ခဗေဒ အမည ် ကတော ့ Eichhornia crassipes ပါ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာက Nigeria မှာ ဒီအပင ် က အခြားအမည ် တွေနဲ ့ သိနေတာပါ ။ ဒဏ ္ ဍာရီတွေနဲ ့ ရှိသလို သမိုင ် းဝင ် အဖြစ ် အပျက ် တွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ အမည ် တွေပါ ၊ 
တစ ် ချို ့ နေရာတွေမှာ ဒီအပင ် ကို Babangida လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
Babangida လို ့ ကြားတဲ ့ အခါ စစ ် တပ ် နဲ ့ စစ ် တပ ် အာဏာသိမ ် းမှုတွေကို အမှတ ် ရကြပါတယ ် ။ 
တွေးမိတာက ကြောက ် ရွံ ့ မှု ၊ ချုပ ် ထိန ် းမှုပါ ။ 
Niger မြစ ် ဝှမ ် းက Nigeria ဒေသတွေမှာတော ့ ဒီအပင ် ကို Abiola လို ့ လူသိများတယ ် ။ 
Abiola လို ့ ကြားတဲ ့ အခါ ဖျက ် သိမ ် းလိုက ် တဲ ့ ရွေးကောက ် ပွဲတွေကို အမှတ ် ရကြပြီး တွေးမိတာက လွှင ့ ် ပယ ် သွားတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေပေါ ့ ။ 
Nigeria ရဲ ့ အနောက ် တောင ် ဘက ် မှာတော ့ ဒီအပင ် ကို Gbe 'borun လို ့ အသိများတယ ် ။ 
Gbe 'borun ဆိုတာက "" အတင ် းအဖျင ် း "" ၊ တနည ် း "" စကားသယ ် သူ "" လို ့ ဘာသာပြန ် လို ့ ရတဲ ့ Yoruba စကားစုတစ ် ခုပါ ၊ အတင ် းအဖျင ် းအကြောင ် းဆိုတော ့ တွေးမိတာ က ပြန ် လည ် ထုတ ် ပေးခြင ် း ၊ ဖျက ် ဆီးခြင ် းပါ ။ 
Nigeria ရဲ ့ Igala စကားပြောတဲ ့ နေရာတွေမှာ ဒီအပင ် ကို A Kp 'iye Kp' oma လို ့ အသိများပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါကိုကြားတဲ ့ အခါ သေခြင ် းတရားကို တွေးမိပါတယ ် ။ 
တိုက ် ရိုက ် ပြန ် ဆိုချက ် က "" မိခင ် နဲ ့ ကလေးကို သေစေခြင ် း "" ပါ ။ ၂၀၀၉ ခုမှာ ဒီအပင ် နဲ ့ ကိုယ ် တိုင ် ကြုံတွေ ့ ဖူးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက US ကနေ Nigeria ကို ရုံးပြောင ် းတဲ ့ ခဏချင ် းအတွင ် းမှာပါ ။ 
America ကုမ ္ ပဏီက အလုပ ် ကိုထွက ် လိုက ် ပြီး ဒီထူးခြားစွန ့ ် စားတဲ ့ စိတ ် ကူးကို လုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ Nigeria က တည ် တံ ့ တဲ ့ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုရဲ ့ ဒေသမှာ လုပ ် စရာတွေ အများကြီး ရှိတယ ် ဆို တဲ ့ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ခံယူချက ် ကနေ ပေါက ် ဖွားလာတဲ ့ ထူးခြားစွန ့ ် စားတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ၂၀၀၉ တွင ် ဒီမှာ ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ တကယ ် က ၂၀၀၉ အကုန ် မှာပါ ၊ Third Mainland Bridge ပေါ ် က Lagos မှာပါ ။ 
ဘယ ် ဘက ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ အရမ ် း ဖမ ် းစားတဲ ့ ဒီပုံရိပ ် ကို မြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက ထူထပ ် ကျပ ် ခဲနေတဲ ့ ဗေဒါပင ် တွေကြောင ့ ် ပိတ ် မိနေတဲ ့ ငါးဖမ ် းလှေတွေရဲ ့ ပုံပါ ။ 
မြင ် လိုက ် ရတာကြောင ့ ် တကယ ် ကို နာကျင ် သွားမိတာက ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို တွေ ့ မိလိုက ် တာက "" ဒီ ဆင ် းရဲသား တံငါသည ် တွေ ၊ ဒီကန ့ ် သတ ် မှုတွေနဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝ လုပ ် ဆ ​ ောင ် မှုတွေကို ဘယ ် လိုများ လုပ ် ကြမလဲ "" လို ့ ပါ ။ ပြီတော ့ "" ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းလမ ် းရှိဖို ့ လိုပြီ "" လို ့ တွေးမိတယ ် ။ နှစ ် ဘက ် လှ ဖြေရှင ် းချက ် ဖြစ ် တဲ ့ လမ ် း ကြောင ် းကနေ ဒီမှော ် ပင ် တွေကို ရှင ် းလိုက ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို စောင ့ ် ရှောက ် ခြင ် းနဲ ့ မှော ် ပင ် ပွားတာ ကြောင ့ ် အများဆုံး ထိခိုက ် နေတဲ ့ ရပ ် ရွာတွေကလူတွေရဲ ့ ဘဝတွေအတွက ် စီးပွားရေး အကျိုးကျေးဇူး အသွင ် ပြောင ် းလိုက ် တာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ လင ် းလက ် သွားတဲ ့ ကာလလို ့ ပြောရမှာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီမှော ် ပင ် တွေရဲ ့ အကျိုးပြုတဲ ့ အသုံးတွေကို ပိုရှာတွေ ့ ဖို ့ သုသေသနပြုခဲ ့ တယ ် ။ 
အများကြီးထဲကမှ ကျွန ် မကို ခိုက ် သွားစေတဲ ့ တစ ် ခုက 
ဒီအပင ် ကို လက ် မှုပစ ္ စည ် းတွေအတွက ် အသုံးပြုတာပါ ။ 
"" ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ အကြံပဲ "" လို ့ တွေးမိတယ ် ။ ကျွန ် မသဘောအရ လက ် မှုပစ ္ စည ် းတွေကို ကြိုက ် တယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် ပုံပြင ် တစ ် ခုကို ဝန ် းရံ ရက ် ထားတဲ ့ လက ် မှုပစ ္ စည ် းတွေပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ "" ဒါဟာ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေ အတွင ် းမှာ နည ် းပညာ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေ မပါဘဲနဲ ့ လွယ ် လွယ ် အသုံးချလို ့ ရနိုင ် တယ ် "" လို ့ တွေးမိတယ ် ။ "" ဒါတွေဟာ ဧရာမ အဖြေ အတွက ် ရိုးစင ် းတဲ ့ ခြေလှမ ် းတွေ "" လို ့ ကိုယ ့ ် ဘာသာတွေးမိတယ ် ။ ပထမအဆင ့ ် ၊ ရေလမ ် းကြောင ် းတွေထဲကို သွားပြီး ဗေဒါတွေကို ရိတ ် သိမ ် းတာပါ ။ 
ဒီနည ် းက အခွင ့ ် အလမ ် းကို ဖန ် တီးတာပေါ ့ ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ ဗေဒါရိုးတွေကို အခြောက ် လှန ် းတာပါ ။ 
တတိယက ဗေဒါတွေကို ထုတ ် ကုန ် အဖြစ ် ရက ် လုပ ် တာပါ ။ 
တတိယအဆင ့ ် က စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် ခံအနေနဲ ့ ကျွန ် မက ကွန ် ပြူတာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် ဖြစ ် ပြီး ဖန ် တီးတဲ ့ အနုပညာရှင ် တစ ် ယောက ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဘယ ် လို ရက ် လုပ ် တယ ် ဆိုတာ သိရအောင ် စတင ် စူးစမ ် းတယ ် ။ 
ဒီရှာဖွေမှုက ကျွန ် မကို က Sabo လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကျွန ် နေတဲ ့ Ibadan က လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် း တစ ် ခုဆီ ခေါ ် သွားတယ ် ။ 
Sabo ကို "" သူစိမ ် း ရပ ် ကွက ် "" လို ့ ပြန ် ဆိုပါတယ ် ဒီလူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းက တိုင ် းပြည ် ရဲ ့ မြောက ် ပိုင ် းကလူတွေနဲ ့ အဓိက ဖွဲ ့ စည ် းထားတာပါ ။ 
ဒီတော ့ မှော ် ပင ် ခြောက ် တွေကို တကယ ် ့ ကို လက ် ထဲကိုင ် ယူလာခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီထက ် အများကြီး ပိုများခဲ ့ ပြီး ဒီကြာပင ် တွေကို ကြိုးကျစ ် ဖို ့ ဘယ ် သူ ကိုယ ့ ် ကိုသင ် ပေးနိုင ် မလဲဆိုပြီး အိမ ် ပေါက ် စေ ့ တံခါးဆက ် ခေါက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မကို Mariam Yahaya တို ့ ရဲ ့ ရုံကို သွားဖို ့ လမ ် းညွန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာက Mariam Yahaya တို ့ က အင ် ္ ဂလိပ ် လို မပြောဘူး ၊ ကျွန ် မကလည ် း Huasa စကား မပြောတတ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကလေးငယ ် လေးတွေ အကူရောက ် လာပြီး ဝိုင ် းကူ ဘာသာပြန ် ပေးကြတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ ရက ် လုပ ် နည ် း သင ် ယူခြင ် း ခရီးစတင ် ခဲ ့ ပြီး ဒီဗေဒါရိုးခြောက ် တွေကို ကြိုးရှည ် တွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
လက ် ထဲက ကြိုးရှည ် တွေနဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေ ဖန ် တီးဖို ့ အခု ပစ ္ စည ် းစုံသွားတာပေါ ့ ။ 
ပြီတော ့ ဒါက အစုစပ ် လုပ ် ငန ် းရဲ ့ နိဒါန ် းပဲပေါ ့ ။ 
ထုတ ် ကုန ် တွေရလာဖို ့ ကြိမ ် ထည ် ရက ် လုပ ် သူ ​ တွေနဲ ့ တွဲလုပ ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါလက ် ထဲမှာ ရှိပြီဆိုတော ့ ဒီဗဟုသုတကို မြစ ် ကမ ် းဘ ​ ေးနေ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေဆီ ပြန ် ပေးနိုင ် ကာ သူတို ့ ရဲ ့ ဒုက ္ ခကို ကြီးပွားခြင ် းအဖြစ ် ပြောင ် းလဲဖို ့ ကူညီ နိုင ် လိမ ့ ် မယ ် လို ့ ယုံကြည ် မိသွားတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီမှော ် ပင ် တွေကိုယူပြီး ရောင ် းလို ့ ရတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေအဖြစ ် တကယ ် ကို ရက ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ မှာ ဘောပင ် တွေ ၊ ပန ် းကန ် ခွက ် ယောက ် တွေ ရှိတယ ် ။ ပိုက ် ဆံအိတ ် တွေ ၊ တစ ် ရှူးဘူးတွေ ရှိတယ ် ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ဗေဒါပင ် ကို ထူးခြားတဲ ့ အလင ် းရောင ် တစ ် ခုအဖြစ ် သိမြင ် ဖို ့ ကူညီခြင ် းပါ ။ 
ဗေဒါပင ် ကို အဖိုးတန ် တဲ ့ ၊ သုခုမမြောက ် တဲ ့ ၊ တာရှည ် ခံ ၊ ခိုင ် ခံ ့ ပြီး ဒူပေနာပေခံတာအဖြစ ် သိစေခြင ် းပါ ။ 
အမည ် တွေကိုပြောင ် းခြင ် း ၊ အသက ် မွေး မှုတွေကို ပြောင ် းပေးခြင ် းပါ ။ 
Gbe 'borun အတင ် းအဖျင ် းကနေ Olusotan ပုံပြောသူ လို ့ ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ A Kp 'iye Kp' Oma "" မိခင ် နဲ ့ ကလေးကို သတ ် သူ "" ဆိုတာကနေ Ya du j 'wlye Kp' Oma ဆိုတဲ ့ "" မိခင ် နဲ ့ ကလေးကို အစာထောက ် ပံ ့ သူ "" လို ့ ပါ ။ 
Michael Maegolis ရဲ ့ အဆိုအမိန ့ ် လေးနဲ ့ နိဂုံးချုပ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
သူပြောတာက "" ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခုအကြောင ် း လေ ့ လာချင ် ရင ် ပုံပြင ် တွေကို နားထောင ် ပါ ။ 
ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခုကို ပြောင ် းလဲချင ် ရင ် ပုံပြင ် တွေကို ပြောင ် းလိုက ် ပါ "" တဲ ့ ။ ဒီလိုနဲ ့ Makoko လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းကနေ Abobiri သို ့ Ewoi သို ့ Kolo သို ့ Owahwa Esaba သို ့ ကျွန ် မတို ့ ပုံပြင ် ကို ပြောင ် းလိုက ် ပါပြီ ။ 
နားဆင ် ပေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မ ၅ နှစ ် သမီးပါ ၊ အရမ ် းကို ဂုဏ ် ယူမိတာပေါ ့ ရှင ် ။ 
ယူကရိန ် းက ကျွန ် မတို ့ ရွာလေးမှာ အဖေက အကောင ် းဆုံးအိမ ် သာကို ဆောက ် လုပ ် ပြီးစပေါ ့ ။ 
နေရောင ် ထဲမှာ တကယ ့ ် ကို ဖိတ ် ဖိတ ် တောက ် နေတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတွက ် အထူးတာဝန ် တွေကို ကျွန ် မစီစဉ ် တယ ် ။ 
ပင ့ ် ကူအိမ ် တွေမှာ ဖမ ် းမိနေတဲ ့ ယင ် ကောင ် တွေကို ရှာပြီး ၊ လွှတ ် ပေးကြတယ ် ။ 
ဒါမတိုင ် မီ၄နှစ ် ကကျွန ် မက ၁နှစ ် သမီးပါ ၊ ချာနိုဗွိုင ် း မတော ် တဆဖြစ ် အပြီးမှာ မိုးမည ် းမည ် းတွေရွာတော ့ ကျွန ် မအစ ် မဆံပင ် တွေ အစုလိုက ် ကျွတ ် ကျပြီး ကျွန ် မက ဆေးရုံမှာ ၉ လလောက ် နေခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဘယ ် ဧည ့ ် သည ် မှ လာလို ့ မရတော ့ အမေက ဆေးရုံလုပ ် သား တစ ် ယောက ် ကို လာဘ ် ထိုးခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
သူမက သူနာပြုဝတ ် စုံဝတ ် ပြီး ၊ ညတိုင ် း ကျွန ် မနားမှာထိုင ် ဖို ့ ခိုးဝင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ငါးနှစ ် အကြာမှာတော ့ မမျှော ် လင ့ ် တဲ ့ ကံကောင ် းမှုပါ ၊ 
ကျွန ် မ၆နှစ ် သမီးပါ ။ အိမ ် ကထွက ် ပြီး အမေရိကကိုလာတော ့ ကျွှန ် မမငိုပါဘူး ။ အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မက ဒါကို ငှက ် ပျောသီးနဲ ့ပြည ့ ် နှက ် နေတဲ ့ နေရာလို ့ မျှော ့ ် လင ့ ် ခဲ ့ တာကိုး ။ယူကရိန ် းမှာဆို Bazooka က တစ ် နှစ ် မှတစ ် ခါပဲရပြီးတော ့ တစ ် ခုကို သီတင ် းပတ ် တစ ် ခုလုံး ဝါးနေရမှာလေ ။ 
ဒီတော ့ New York ကိုရောက ် တဲ ့ ပထမနေ ့ မှာ ကျွန ် မတို ့ နေတဲ ့ အိုးအိမ ် မဲ ့ ဂေဟာက ကြမ ် းပြင ် မှာ အဖွားနဲ ့ ကျွန ် မ ပဲနိတစ ် စေ ့ ကို တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီပဲနိကို လက ် ဖဝါးထဲမှာ ဆုပ ် ထားလိုက ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒါက စေးကပ ် ပြီး သံချေးတက ် နေပေမဲ ့ ကျွန ် မကို ငွေအပုံလိုက ် ကို ကိုင ် ထားရသလိုမျိုး ခံစားမှုပေးတယ ် ။ 
တစ ် နှစ ် လောက ် ကြာအပြီး ရုပ ် လုံးသွင ် းထားတဲ ့ရုတ ် ချည ် းပဲ ကျွန ် မတစ ် သက ် လုံး ပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အရုပ ် တွေထက ် ပိုများသွားတယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာမထားတဲ ့ ပီဇာတစ ် ဘူးနဲ ့ လေ ၊ 
အမေထွက ် လာတော ့ အမေ ့ ဆီက ပိုက ် ဆံတောင ် းတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ သူမှာက မလောက ် ဘူး ။ 
အခေါက ် ခေါက ် အခါခါ အလုပ ် ကို လမ ် းလျှောက ် သွားတယ ် လေ ။ 
ဒီနောက ် အိမ ် နီးနားခြင ် းက ခေါင ် းပြူထွက ် လာပြီး ဒီအောက ် ထပ ် က အခြေစိုက ် ဝင ် လာသူတွေဟာ ဘာမသိညာမသိနဲ ့ သူ ့ ပီဇာတွေကို ယူထားလိုက ် ကြတယ ် ဆိုတာသိသွားတော ့ သူမျက ် နှာက ဒေါသနဲ ့ နီမြန ် းသွားတော ့ တာပေါ ့ ။ 
လူတိုင ် းအတွက ် စိတ ် ပျက ် စရာပါ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ပီဇာကတော ့ အရသာရှိလိုက ် တာရှင ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အမေရိကမှရှိတာ ၁၀နှစ ် မြောက ် မှာတော ့ 
သူ ့ မိသားစုဟာ အရာရာဆုံးရှုံးခဲ ့ တာပါ ၊ ၁၁နှစ ် သားမှာ သူအဖေနဲ ့ မိုတယ ် တွေမှာနေထိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ မိုတယ ် တွေဆိုတာက သူတို ့ ပိုက ် ဆံမရှင ် းနိူင ် မချင ် း သူတို ့ အစားအသောက ် တွေ အားလုံးကိုစုပြီး သိမ ် းဝှက ် ထားတာလေ ။ 
တစ ် ခါမှာတော ့ သူ ့ ရဲ ့ သကြားမုန ့ ် ချပ ် ဘူးကိုပြန ် ရတော ့ ဒါကပိုးဟပ ် တွေ အုံခဲနေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုတော ့ သူ ့ မှာရှိတယ ် ။ 
သူနေရာတိုင ် းမှာသယ ် သွားတဲ ့Spider-Man နဲ ့ တူအောင ် ဆွဲထားတဲ ့ G.I. Joes ၂ အုပ ် ရယ ် ၊ Gobots ၅ အုပ ် ရယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက သူ ့ ရဲ ့ ရတနာသိုက ် ပဲလေ ။ကာကွယ ် ပေးတဲ ့ သူပိုင ် တဲ ့ သူရဲကောင ် း အဖွဲ ့ အစည ် းပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မိသားစုရဲ ့ အိမ ် ယာမဲ ့ အဖွဲ ့ ဝင ် ဟောင ် း နောက ် တစ ် ယောက ် အကြောင ် းပြောဦးမှာပါ ။ 
သူ ့ ကို ကြိုးတုပ ် ပြီး တစ ် ခြားတွေတိုက ် ခိုက ် ဖို ့ 
သူ ့ မနာမည ် ပါတဲ ့ အရိုးကုတဲ ့ ကုတင ် ပေါ ် မှာအိပ ် ပါတယ ် ၊မော ့ ကြည ့ ် ပြီး ကျေးဇူးတင ် ကြောင ် းကို အမြီးလေးနန ့ ် ပြတုန ် းပါ ။ 
သူမက မြက ် ခင ် းထဲ လူးလှိမ ့ ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ က သူမကိုကြည ့ ် ၊ ပြီးတော ့ တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦးကြည ့ ် နဲ ့ ၊ ကျေးဇူးတင ် မှုကို ခံစားမိတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အလယ ် အလတ ် တန ် းစား စိတ ် ပျက ် စရာ ၊ စိတ ် ထိခိုက ် စရာတွေအားလုံး မေ ့ ပျောက ် ပြီး သန ် ကြွယ ် သူဌေးတွေလိုမျိုး ခံစားရတာပေါ ့ ရှင ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ)) 

ကျွန ် တော ့ ် မှာ ကလေးမရှိပါဘူး 
ဒါကြောင ့ ် သူငယ ် ချင ် းတွေရဲ ့ ကလေးတွေကို ကျွန ် တော ် ငှားရတယ ် 
အမေရိကန ် ကထုတ ် တဲ ့ ဖလင ် ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ရောင ် းတဲ ့ ဖလင ် ပဲဖြစ ် ဖြစ ် 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံးဖြတ ် ထားတဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ဘောင ် ဖြစ ် တဲ ့ လုံခြံုစိတ ် ချရတယ ် ဆိုတဲ ့ ဇုံဟာ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လောက ် ပဲ အစွမ ် းကုန ် အင ် အားစိုက ် စိုက ် ၊ ဘယ ် လောက ် ပဲ ရည ် ရွယ ် ချက ် ကောင ် းတွေရှိရှိ 
နံပါတ ် တစ ် အရာကတော ့ — မီးနဲ ့ ကစားပါတဲ ့ 
ဒါတွေဟာ မီးရဲ ့ ပတ ် သက ် နေတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ၃-ခုပါပဲ 
အဲဒါဟာ ယောက ် မဆိုလည ် းဟုတ ် တယ ် ၊ ကလော ် တဲ ့ တုတ ် ဆိုလည ် းဟုတ ် တယ ် အဲဒါဟာ ၀က ် အူလှည ့ ် ဖြစ ် သလို ၊ အဲဒါဟာ ဓါးမလည ် းဖြစ ် ပါတယ ် 
အဲဒါဟာ အစွမ ် းထက ် တဲ ့ ၊ အစွမ ် းတွေကိုပေးတဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုပါပဲ 
ကလေးတွေဟာ "" မိမိ "" ဆိုတဲ ့ ဆင ့ ် ပွားအသိကို မွေးမြူနိုင ် တယ ် ဆိုတာ ဒီဟာကနေ ပြောပြနေတယ ် နုနယ ် တဲ ့ အရွယ ် မှာ ပစ ္ စည ် းကိရိယာတစ ် ခုကနေတဆင ့ ် ပေါ ့ 
ခန ္ ဒာကိုယ ် နဲ ့ ဝေးတဲ ့ နေရာကနေ လှီးဖြတ ် ဖို ့ ၊ အသွားကို မြိနေအောင ် ထားဖို ့ ၊ အားနဲ ့ မသုံးဖို ့ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီလို တစ ် ကိုယ ် လုံးသုံးရတဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် မှုဟာ အရမ ် းကောင ် းပါတယ ် 
နောက ် ခင ် ဗျားတို ့ အိမ ် ကပစ ္ စည ် းတစ ် ခုခုကို လွှင ့ ် ပစ ် တော ့ မယ ် ဆိုရင ် အဲဒါကို မပစ ် လိုက ် ပါနဲ ့ ဦး 
ဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ နားလည ် နိုင ် နေတာပဲ 
ဒါကို လုပ ် ပုံလုပ ် နည ် းက ရိုးရှင ် းပါတယ ် ၊ iTunes ကနေ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ဝယ ် ပြီး CD ထဲ ကူးလို ် က ် 
ဒါဟာ အကြီးမားဆုံးပါပဲ (ရယ ် မောသံများ) 
တကယ ် တော ့ အန ္ တရာယ ် ကင ် းပါတယ ် 

ဒါဘာကိုဆိုလိုသလဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ သင ် ္ ချာနဲ ့ မျက ် လှည ့ ် တို ့ အပေါ ် မြတ ် နိုးမှုကိုပေါင ် းပြီး "" သင ် ္ ချာမျက ် လှည ့ ် "" လို ့ ကျွန ် တော ် အမည ် ပေးထားတဲ ့ အရာတစ ် ခုကိုပြုလုပ ် ပါမယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် မစခင ် ပရိသတ ် အတွက ် မေးခွန ် းကလေး တစ ် ခုလောက ် မေးစရာရှိပါတယ ် ။ 
ဂဏန ် းတွက ် စက ် တစ ် လုံးလောက ် ယူလာမိပါသလားလို ့ ပါ ။ 
ဆရာရော ။ သုံးယောက ် ရှိသွားပါပြီ ။ 
ဒီဘက ် ခြမ ် းမှာရော ပါသူရှိသူလား ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စလို ့ ရအောင ် တစ ် ယောက ် ယောက ် က 
အာ ့ သာဘန ် ဂျမင ်: ၂၂ ။ ဂဏန ် းနှစ ် လုံးပါကိန ် း နောက ် တစ ် ခုလောက ် ဆရာ ။ 
မရရင ် ဂဏန ် းတွက ် စက ် တွေကအလုပ ် မလုပ ် လို ့ ပါ အားလုံး ၁,၀၃၄ ရရဲ ့ လားခင ် ဗျာ ။ 
အာသာ: ၅၉၄ ။ ဒီသုံးယောက ် ကိုလက ် ခုပ ် သြဘာလေးချီးမြှင ့ ် လိုက ် ရအောင ် ခင ် ဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပိုစနစ ် ကျတဲ ့ ဂဏန ် းတွက ် စက ် တစ ် ခုစမ ် းကြည ့ ် ချင ် ပါသလား ဗျာ ။ လိုလိုမယ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ကိန ် းတစ ် ခုရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းဆိုတာမျိုးရှိပါတယ ် ။ 
ပရိသတ ်: ၂၅ 
ကျွန ် တော ် အခုလုပ ် မှာက ဂဏန ် းနှစ ် လုံးပါကိန ် းလေးခုကို ဂဏန ် းတွက ် စက ် တွေထက ် ပိုမြန ် အောင ် ဖြတ ် လမ ် းသုံးတာထက ် တောင ် ပိုမြန ် အောင ် ကျွန ် တော ် စိတ ် ထဲမှာ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းတင ် မှာပါ 
အစ ် မကတော ့ ဒုတိယကိန ် းကိုတင ် ပါ ပြီးတော ့ တတိယကိန ် း စတုတ ္ ထကိန ် း 
အာသာ: ၂၃ နှစ ် ထပ ် အိုကေ 
အမျိုးသမီး: ၅၂၉ 
အမျိုးသား: ၃၄၈၁ 
အမျိုးသား: ၈၆၄၉ 
ကျွန ် တော ် ကို ကိန ် းတွေပြောတာနဲ ့ ကျွန ် တော ် က အဖြေတွေကိုပြောပါမယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဖွဲ ့ ထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် ကနေပြီး အဖြေကိုစစ ် ဆေးအတည ် ပြုပေးပါဦး ။ 
အာသာ: ၉၈၇ နှစ ် ထပ ် က ၉၇၄,၁၆၉ ပါ 
နောက ် ထပ ် တစ ် ဆင ့ ် ထပ ် ပြီး ကြိုးစားကြည ့ ် ပါရစေဦး 
(ရယ ် သံများ) 
ဒီတစ ် ခုမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ကြိုက ် သလောက ် အချိန ် ယူနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီတစ ် ခုမှာတော ့ ကျွန ် တော ် က 
အခု ဂဏန ် းငါးလုံးပါကိန ် းတစ ် ခုကိုနှစ ် ထပ ် ကိန ် းတင ် ဖို ့ ကြိုးစားကြည ့ ် ပါမယ ် 
နည ် းနည ် း ပိုခက ် တာလေးတစ ် ခုလောက ် လုပ ် ပြီး အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတစ ် ခါမှာ နှစ ် ထပ ် ကိန ် းတင ် မယ ့ ် အစား ကျွန ် တော ် က ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဒီကိန ် းကိုယူပြီးဘာနဲ ့ မြှောက ် တယ ် ဆိုတာကျွန ် တော ် ကိုမပြောပါနဲ ့ 
ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကိုလုပ ် စေချင ် တာက ကျွန ် တော ် က 
အစ ် မမှာ ဂဏန ် း ၇ လုံးပါကိန ် းတစ ် ခုရှိတယ ် ကြိုက ် ရာ ၆ လုံးကို ပြောလိုက ် ပါခင ် ဗျာ 
အာသာ: ၇ ကိုချန ် ခဲ ့ တာလား 
(ရယ ် သံများ) 
ကိုယ ့ ် မွေးနေ ့ နံကိုသိပါသလား ။ 
ပရိသတ ်: ၁၉၅၃ 
ပရိသတ ်: နိုဝင ် ဘာ ။ အာသာ: နိုဝင ် ဘာဘယ ် နှရက ် လဲဆရာ 
အာသာ: ၅ရက ် ။ ဗုဒ ္ ဓဟူးနေ ့ မဟုတ ် လား 
ကောင ် းပါပြီ သူ ့ အနောက ် က တစ ် ယောက ် ကော 
ပရိသတ ်: ၁၉၄၇ ။ အာသာ: ၁၉၄၇ ဘယ ် လလဲ 
ပရိသတ ်: ၁၉၆၆ 
၁၈၀၀ ပိုင ် းဖြစ ် ဖြစ ် ၂၀၀၀ ပိုင ် းဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ 
အာသာ: ၁၈၂၄ ။ ကောင ် းပြီ ဘယ ် လလဲ 
ခုနက ဂဏန ် းဆယ ် လုံးတွက ် နိုင ် တဲ ့ ဂဏန ် းတွက ် စက ် နဲ ့ လူကြီးမင ် းတစ ် ဦးရှိပါတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် တစ ် စက ္ ကန ့ ် လောက ် ရပ ် ပေးပါ 
အိုကေ အိုကေ ဆရာ ့ မှာ ဂဏန ် းဆယ ် လုံးစာတွက ် ချက ် လို ့ ရတဲ ့ ဂဏန ် းတွက ် စက ် လည ် းပါတယ ် နော ် 
ကျွန ် တော ် က ဒီပုစ ္ ဆာကို အကျယ ် ကြီးထုတ ် ပြောပြီး 
ဪ ကျွန ် တော ် ဒီအတန ် းယူပြီးသွားပြီပဲ အစ ် ကိုရှေ ့ ကအတန ် းကိုယူရအောင ် 
၅၇,၆၈၃ 
ကျွန ် တော ် က ဒီပုစ ္ ဆာကို အပိုင ် းသုံးပိုင ် း ပိုင ် းချလိုက ် ပါမယ ် ။ 
အပေါင ် း ၅၇,၀၀၀ အမြှောက ် 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် အဖုံးပြန ် ဖုံးပါရစေ ။ 
အဲဒါဘာလဲဆိုတာ ရှင ် းပြပါရစေ 
ADHD (အာရုံစိုက ် မှုဆိုင ် ရာမူမမှန ် ခြင ် း) နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးကျွန ် တော ် ကိုစကားပြောချင ် တယ ် ဆိုရင ် 
စကားမစပ ် ဂဏန ် းတွက ် စက ် တွေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အကဲဖြတ ် များကို 
ကျွန ် တော ် မှားရင ် ဘာမှားသလဲဆိုတာကျွန ် တော ် ကိုမပြောပါနဲ ့ "" နီးစပ ် တယ ် "" ဒါမှမဟုတ ် 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် လို ့ သာ ကျွန ် တော ် မှန ် ရင ် ဘယ ် ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ခင ် ဗျားတစ ် ယောက ် တည ် းသိမ ် းမထားပါနဲ ့ အိုကေ 
(ရယ ် သံများ) 
၇၇,၈၆၂ က “cookie fission ”“ cookie fission ” က ၇၇,၈၆၂ 
မှန ် ပုံရပါတယ ် ကျွန ် တော ် ဆက ် သွားပါမယ ် ဒီတော ့ “cookie fission ” 
အို ဒါပေမဲ ့ “carry ” တစ ် ခုလာတာကိုတွေ ့ တယ ် 249 — အဲဒါကို cookie ဆီပေါင ် းထည ့ ်... ၂၅၀ အပေါင ် း ၇၇ ဒီတော ့ ၃၂၇ မီလျှံ fission, fission, အိုကေ နောက ် ဆုံးမှာ ၆၈၃ ကိုနှစ ် ထပ ် တင ် ပါမယ ် ။တိုးမယ ် ၄၆၆ ကိုယူ 
ပရိသတ ်: ဟုတ ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 
ခင ် ဗျားတို ့ သင ် ္ ချာမျက ် လှည ့ ် ကို သဘောကျနှစ ် ခြိုက ် တယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 

ကျွန ် မက မက ် ကန ် နာ ပို ့ (ပ ်) ပါ ။ ကျွန ် မအသက ် က (၁၄) နှစ ် ပါ ။ ကျွန ် မအသက ် (၁၃) နှစ ် တုန ် းက ကစားစရာထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးဆုံး ကုမ ္ ပဏီတွေထဲကတစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ ဟက ် စ ် ဗရိုလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကစားစရာထုတ ် လုပ ် သူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ရောင ် းအားအကောင ် းဆုံး ကစားစရာထုတ ် ကုန ် တစ ် ခုကို ဈေးကွက ် တင ် ရောင ် းပုံကို ပြောင ် းလဲဖို ့ သိမ ် သွင ် းစည ် းရုံးနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီအကြောင ် းအရာလေးကို ကျွန ် မ ပြောပြပါရစေ ။ 
ကဲ ဒီတော ့ ကျွန ် မမှာ ဂါဗင ် ဆိုတဲ ့ မောင ် လေးတစ ် ယောက ် ရှိတယ ် ။ 
ဒီအဖြစ ် အပျက ် တွေ ဖြစ ် တုန ် းက သူက (၄) နှစ ် သားပဲ ရှိသေးတယ ် ။ 
သူကချက ် ပြုတ ် တာကို ဝါသနာပါတယ ် ။ 
သူက ရေခဲသေတ ္ တာထဲကနေ ချက ် ပြုတ ် စရာ အမယ ် စုံကို ယူယူပြီး ရောစပ ် ချက ် တတ ် တယ ် လေ ။ ဒီလို သူရဲ ့ စုပေါင ် းစပ ် ပေါင ် းတွေဟာ ဘယ ် လိုမှစားလို ့ မရတဲ ့ ဟာတွေဆိုတာတော ့ ပြောစရာတောင ် မလိုပါဘူးလေ ။ ဒါမှမဟုတ ် ရင ် လည ် း တစ ် ခါမှမမြင ် သေးဘူးတဲ ့ ခေါက ် ဆွဲပွတွေ ၊ ဒိန ် ခဲတွေ လုပ ် လုပ ် နေတတ ် တာပေါ ့ ။ 
သူက စားဖိုမှုး အရမ ် းဖြစ ် ချင ် ခဲ ့ တာလေ ။ 
အဲဒီလို စားဖိုမှုးဖြစ ် ချင ် တဲ ့ ကောင ် လေးအတွက ် Easy-Bake Oven ဆိုတဲ ့ "" မုန ့ ် ဖုတ ် ဖိုလေး "" ကလွဲလို ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ လက ် ဆောင ် ရှိပါဦးမလား ။ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ကျွန ် မဆိုလိုတာက ငယ ် ငယ ် တုန ် းက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဆီမှာ အဲဒါတွေရှိခဲ ့ ကြတာပဲလေ ။ 
သူက အဲဒီတစ ် ခုကို အရမ ် းကို လိုချင ် နေတာလေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီနောက ် မယ ် သူဟာတစ ် စုံတစ ် ခုကို နားလည ် သဘောပေါက ် လာတယ ် ။ 
ကြော ် ငြာတွေမှာ ၊ ပြီးတော ့ "" မုန ့ ် ဖုတ ် ဖိုလေး "" ရဲ ့ ဘူးခွံတွေပေါ ် မှာ ဟက ် စ ် ဗရိုက ဒီပစ ္ စည ် းကို မိန ် းခလေးတွေ သက ် သက ် အတွက ် ဈေးကွက ် တင ် ရောင ် းခဲ ့ တာပါ ။ 
သူတို ့ ကြော ် ငြာတဲ ့ နည ် းက ဘူးခွံတွေပေါ ် မှာ ဒါမှမဟုတ ် စီးပွားရေး ကြော ် ငြာတွေမှာ မိန ် းခလေးတွေကိုပဲ အသားပေး ဖေါ ် ပြလေ ့ ရှိကြပြီးတော ့ မုန ့ ် ဖုတ ် ဖိုတွေ တစ ် ခုလုံးကိုလည ် း ပန ် းပွင ် တွေ ဝေဝေဆာဆာနဲ ့ ပုံနှိပ ် ဖေါ ် ပြတတ ် ကြတယ ် ။ ပီးတော ့ ပန ် းရောင ် တောက ် တောက ် နဲ ့ ခရမ ် းရောင ် လိုမျိုး အရမ ် းကို မိန ် းခလေးဆန ် တဲ ့ အရောင ် တွေ ဖြစ ် နေတတ ် တယ ် ၊ မဟုတ ် လား ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ချက ် ပြုတ ် တယ ် ဆိုတာဟာ မိန ် းခလေးတွေရဲ ့ အလုပ ် ၊ ယောက ် ျားလေးတွေအတွက ် မဟုတ ် ဘူးလို ့ ထောက ် ပြနေသလိုမျိုး ဖြစ ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မ မောင ် လေးကို တော ် တော ် ကြီးကို စိတ ် ပျက ် စေတာပေါ ့ ။ 
သူ ့ အနေနဲ ့ သူဟာ စားဖိုမှုး တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ချင ် စိတ ် မရှိသင ့ ် ဘူးဆိုတဲ ့ အတွေးမျိုးရောက ် သွားစေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါဟာမိန ် းခလေးတွေ လုပ ် ကြတဲ ့ ကိစ ္ စ ။ 
ချက ် ပြုတ ် ကြရမှာက မိန ် းခလေးတွေ ၊ ယောက ် ျားလေးတွေ မဟုတ ် ဘူး ၊ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဟက ် စ ် ဗရိုက အဲဒီလို ထောက ် ပြသလို ဖြစ ် နေခဲ ့ တာပဲလေ ။ 
ကျွန ် မစဉ ် းစားမိတာက "" ဘုရားရေ ၊ ဒါကိုပြောင ် းလဲနိူင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုလောက ် ငါ ့ ဆီမှာ ရှိချင ် လိုက ် တာ ။ ဟက ် စ ် ဗရိုကို ငါ ့ သဘောထားကို ဖွင ့ ် ပြောပြချင ် လိုက ် တာ ။ အဲဒီလိုဆိုရင ် သူတို ့ လုပ ် နေတဲ ့ ထဲက လွဲမှားနေတာက အဲဒါကိုပြောင ် းလဲလိုက ် ဖို ့ သူတိုကို တင ် ပြနိူင ် မယ ် "" ပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မဟာ အဲဒီမတိုင ် ခင ် လအနည ် းငယ ် ခန ့ ် က ကျွန ် မ ဖတ ် လိုက ် ရတဲ ့ Change.org လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဝက ် (ဘ ်) ဆိုဒ ် အကြောင ် းကို သတိရမိပါတယ ် ။ 
Change.org ဆိုတာကတော ့ မေတ ္ တာရပ ် ခံချက ် ကို ဖန ် တီးလျက ် အွန ် းလိုင ် မျှဝေပေးဖို ့ အတွက ် အစီအစဉ ် ကလေးတစ ် ခုပါ ။ အဲဒီမှာ သင ့ ် အနေနဲ ့ မေတ ္ တာရပ ် ခံချက ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးပြီး ဒီလူမှုရေးဆက ် သွယ ် မှုဆိုင ် ရာ ကွန ် ယက ် တွေ အားလုံးကနေတဆင ့ ် မျှဝေလို ့ ရတာပေါ ့ ။ Facebook ကဖြစ ် ဖြစ ် ၊ Twitter ကဖြစ ် ဖြစ ် YouTube ကဖြစ ် ဖြစ ် ၊ Reddit ကဖြစ ် ဖြစ ် ၊ Tumblr ကဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ ကိုယ ့ ် ခေါင ် းထဲမှာပေါ ် လာသမျှ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပဲ You Tube ဗွီဒီယိုနဲ ့ အတူ မတ ္ တာရပ ် ခံချက ် တစ ် ခုကို ကျွန ် မ ဖန ် တီးလိုက ် တာပေါ ့ ။ ဒီမေတ ္ တာရပ ် ခံချက ် မှာ ကျွန ် မ ဟက ် စ ် ဗရိုကုမ ္ ပဏီကို သူတို ့ ပစ ္ စည ် းကို ဈေးကွက ် တင ် ရောင ် းပုံကို ပြောင ် းလဲပစ ် ဖို ့ ကို ကျွန ် မ အဓိကထား တောင ် းဆိုခဲ ့ တာပါ ။ စီးပွားရေးကြော ် ငြာတွေ ၊ ဘူးခွံတွေပေါ ် မှာ ယောက ် ျားကလေး ပုံတွေကို ထည ့ ် သွင ် းဖေါ ် ပြပေးဖို ့ နဲ ့ သူတို ့ ထုတ ် လုပ ် သမျှ အားလုံးနီးပါးထဲမှာ လိင ် ခွဲခြားသတ ် မှတ ် တဲ ့ အရောင ် တွေကိုလျှော ့ ချပစ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ မေတ ္ တာရပ ် ခံပန ် လွှာ ထွက ် လာပါတော ့ တယ ် ။ လုံးဝကို ယုံကြည ် ဖို ့ မလွယ ် တဲ ့ ကြောက ် ခမန ် းလိလိ အမြန ် နှုန ် းနဲ ့ ပါ ။ 
တစ ် နိူင ် ငံလုံးမှာရှိတဲ ့ သတင ် းဋ ္ ဌာနတွေ ၊ စာနယ ် ဇင ် းတွေက ကျွန ် မကို လာပြီး တွေဆုံမေးမြန ် းနေခဲ ့ ကြတာ အံ ့ ဩစရာပါပဲ ။ 
(၃) ပတ ် အတွင ် း ဒါမှမဟုတ ် (၃) ပတ ် ခွဲလောက ် အတွင ် းမှာ ၊ ဒီကျွန ် မရဲ ့ မေတ ္ တာရပ ် ခံလွာကို ဝင ် ပြီး လက ် မှတ ် ထိုးသူ (၄၆၀၀၀) ရှိလာပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
ဒီတော ့ လုံးဝကို ယုံနိုင ် ဖွယ ် ရာ မဟုတ ် တဲ ့ ကိစ ္ စ တစ ် ခုဆိုတာတော ့ ပြောစရာမလိုပါဘူးနော ် ။ 
နာက ် ဆုံးမှာတော ့ ဟက ် စ ် ဗရိုကို လူကြီးတွေကိုက ကျွန ် မကို သူတို ့ ရဲ ့ ရုံးချုပ ် ကို ဖိတ ် ကြားပြီး အနက ် ရောင ် ၊ ငွေရောင ် နဲ ့ အပြာရောင ် တွေပါတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ မုန ့ ် ဖုတ ် ဖိုကို ကျွန ် မကို ဖွင ့ ် ပြီးပြသလာတဲ ့ အထိပါပဲ ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ကျွန ် မဘဝရဲ ့ အကောင ် းဆုံး အခါသမယတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ "" ဝီလီဝန ် ကာနဲ ့ ချောကလက ် စက ် ရုံ "" လိုမျိုးပဲလေ ။ "ဒီဖြစ ် ရပ ် က အံ ့ ဩစရာကြီးပါ ။" 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီအချိန ် တုန ် းက ကျွန ် မသဘောမပေါက ် ခဲ ့ မိတာက ကျွန ် မဟာ တက ် ကြွလှုပ ် ရှားသူ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် လာပြီ ဆိုတာကိုပါ ။ ကျွန ် မဟာ တစ ် စုံတစ ် ရာကို ပြောင ် းလဲနိုင ် စွမ ် း ရှိတယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ ကလေးလေး တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ တောင ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် အထူးသဖြင ့ ် ကလေးတစ ် ယောက ် ဖြစ ် နေခဲ ့ လို ့ ၊ ကျွန ် မရဲ ့ သဘောထားဟာ အရေးပါတယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ ရှင ် တို ့ အားလုံးရဲ ့ သဘောထားဟာလည ် း အရေးပါပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ကိစ ္ စဟာ တကယ ့ ် ကို မလွယ ် လှတာကို ရှင ် တို ့ ကို ကျွန ် မ ပြောကြားလိုပါတယ ် ။ တကယ ် ပဲ ကျွန ် မအတွက ် မလွယ ် ကူခဲ ့ ပါဘူး ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အတားအဆီးအများကြီးကို ကျွန ် မ ရင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ရတာပါ ။ 
လူတွေဟာ အွန ် လိုင ် းပေါ ် မှာ ၊ တစ ် ခါတစ ် ရံ လက ် တွေ ့ ဘဝထဲမှာ တောင ် မှပဲ ကျွန ် မနဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုကို မရိုမသေလုပ ် ခဲ ့ ကြပြီး ဒါကြီးတစ ် ခုလုံးဟာ အချိန ် ဖြုန ် းတဲ ့ ကိစ ္ စသက ် သက ် ကြီးလို ့ ပြောဆိုခဲ ့ ကြသေးတယ ် ။ အဲဒါက ကျွန ် မကို တော ် တော ် ကြီး စိတ ် ဓါတ ် ကျသွားစေတာပေါ ့ ။ 
ပီးတော ့ လည ် း တကယ ့ ် ကို ကျွန ် မမှာ သာဓကတွေရှိပါတယ ် ။ "သူတို ့ ရဲ ့ အသိတရားမဲ ့ မှုတွေကို ပြသတာထက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ လက ် စားချေမှု ဆိုတာ မရှိနိုင ် လို ့ ပါပဲ ။" 
ကဲ ဒါဆိုကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
Liquidsore29 ဆိုတဲ ့ အင ် တာနက ် သုံးစွဲသူ တစ ် ယောက ် ဆီကပါ ။ သုံးစွဲသူ နာမည ် တွေက စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတယ ် ။ "အမြင ် ကပ ် စရာကောင ် းတဲ ့ တွေးခေါ ် မှုသစ ် တွေကို လက ် ခံထားကြတဲ ့ မေမေတွေကတော ့ သူတို ့ သားတွေကို မိန ် းမလျာ ဖြစ ် အောင ် လုပ ် နေကြတယ ် ။" 
Liquidsore29 တကယ ် အဲဒီလို ထင ် သလား ။ တကယ ် ပဲလား ။ ကောင ် းပါပြီ ။ 
Whiteboy77AGS ဆိုသူကတော ့ "လူတွေအမြဲတမ ် းလိုအပ ် တာက တစ ် ခုခု (ခွေးမ) ပါ ။" 
Jeffery Gutierrez ဆိုသူကတော ့ "သွားစမ ် းပါ ။ နင ် လိုချင ် တာက ပိုက ် ဆံနဲ ့ လူတွေ အာရုံပြုလာဖို ့ သက ် သက ် ပဲဟာ ။" 
ဒီလို မှတ ် ချက ် ပေးမှုတွေက အနာဂတ ် မှာ ပာင ် းလဲမှုတွေကို လုပ ် ချင ် နေတဲ ့ ကျွန ် မကို တကယ ် ပဲ စိတ ် ပျက ် အားလျှော ့ စေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတွေးမိတာက "" လူတွေက အရေးမစိုက ် ကြဘူး ။ သူတို ့ က ဒါဟာအချိန ် ဖြုန ် းတာပဲ လို ့ ထင ် နေကြတယ ် ။ ပီးတော ့ လူတွေဟာ ငါနဲ ့ ငါ ့ မိသားစုကို စော ် ကားမော ် ကား ပြုကြတော ့ မယ ် "" လို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မကိုနာကျင ် စေတာပေါ ့ ။ "" အနာဂတ ် မှာ အပြောင ် းအလဲတွေ ပြုလုပ ် လိုခြင ် းရဲ ့ အဓိကအချက ် က ဘာလဲ "" ဆိုပြီး ကျွန ် မ တွေးလာရပါတယ ် ။ 
အဲဒီတချိန ် တည ် းမှာ ကျွန ် မတစ ် ခုခုကို စတင ် နားလည ် လာပါတယ ် ။ 
"မုန ် းတတ ် သူကတော ့ မုန ် းနေမှာပဲ ။" 
ကျွန ် မနဲ ့ အတူ လိုက ် ဆိုကြပါ ။ တစ ် ၊ နှစ ် ၊ သုံး ။ "မုန ် းတတ ် သူကတော ့ မုန ် းနေမှာပဲ ။" 
ဘာလုပ ် ရမယ ် ဆိုတာကို သင ် သိပါတယ ် ။ သင ့ ် ပြောင ် းလဲချင ် တာကို လုပ ် ပါ ။ ရှင ် တို ့ လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ သိထားလို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာ ရှိနေတဲ ့ ပရိတ ် သတ ် ထဲကို ကျွန ် မ လှမ ် းကြည ့ ် လိုက ် တော ့ လူ (၄၀၀) ကို တွေ ့ မြင ် ရတယ ် ။ ဒီကို ရှင ် တို ့ အားလုံး လာခဲ ့ ကြတာက အပြောင ် းအလဲတစ ် ခုခုကို ဘယ ် လို လုပ ် နိုင ် သလဲဆိုတာကို သိချင ် ကြလို ့ ပါ ။ ရှင ် တို ့ အားလုံး အိမ ် မှာ ကြည ့ ် နေသူတွေရော တတ ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ သင ် တို ့ ယုံကြည ် နေတဲ ့ အရာတွေ အများကြီးရှိကာ သင ် တို ့ အဲဒါတွေကို လုပ ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ ပီးတော ့ အဲဒါကို လူမှုဆက ် သွယ ် ရေး မီဒီယာတွေ အားလုံးမှတဆင ့ ် ဖလှယ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ Facebook ၊ Twitter ၊ Youtube ၊ Reddit ၊ Tumblr စသဖြင ် ့ ပေါ ့ ။ သင ် စဉ ် းစားလို ့ ရတဲ ့ အခြား ဘယ ် မီဒီယာမဆိုပါ ။ 
ပီးတော ့ သင ် တို ့ ဟာ အဲဒီ အပြောင ် းအလဲကို လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ယုံကြည ် တာကို စွဲကိုင ် လျက ် ၊ အဲဒါကို ကိုယ ့ ် အရေးတော ် ပုံကြီးလို သတ ် မှတ ် ကာ ပြောင ် းလဲမှုကို လုပ ် ဆောင ် ပါ ။ 
ရှင ် တို ့ အားလုံး ဒီနေ ့ တစ ် နေ ့ လုံး နားထောင ် လာခဲ ့ ကြရတာက မီးပွားကလေးတစ ် ခု အကြောင ် းပါ ။ အားလုံးအနေနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဆီမှာကိန ် းအောင ် းနေတဲ ့ အဲဒီလို မီးပွားကလေးကို အသုံးချပြီး မီးတောက ် အဖြစ ် ထွန ် းတောက ် လာအောင ် ပြောင ် းလဲလိုက ် ကြပါ ။ 
ကျးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သဲကန ္ တာရထဲမှာ ၊ အပူပိုင ် း သစ ် တောတွေမှာ ကျွန ် မရဲ ့ မီးဖိုခန ် းထဲမှာ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မ နေထိုင ် ရာ Silicon Valley ဝန ် းကျင ် မှာ လေ ့ လာပါတယ ် ။ 
မကြာမီက ကျွန ် မ သိနားလည ် လာမိတာကပြီးတော ့ ကင ် ဆာ အတွက ် တောင ် လေ ့ လာစရာ အချက ် တွေ ရယူနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီစနစ ် တွေအားလုံးထဲမှာ တူတဲ ့ အချက ် ဆိုလို ့ 
အခုဒီမှာ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေ အများကြီး သွားလာလှုပ ် ရှားနေကြတာကို 
ဒီတော ့ မြင ် နေရတာက ပုရွတ ် ဆိတ ် တွေရဲ ့ ကွန ် ရက ် ပါပဲ ၊ဒါဟာ တစ ် ချိန ် လုံး လှုပ ် ရှားပြောင ် းလဲနေတဲ ့ ကွန ် ရက ် ဖြစ ် ကာ အုပ ် စု တစ ် ခုလုံးရဲ ့ ပြုမူပုံကို ပြပေးနေပါတယ ် ၊ 
ပုရွက ် ဆိတ ် တွေဟာ မျိုးစိတ ် ပေါင ် း ၁၂၀၀၀ ရှိကြပြီး ၊ 
အဲဒီစနစ ် လည ် ပတ ် ရန ် အတွက ် ဘယ ် လို တန ် ဖိုးကို ပေးရသလဲ ၊ ပေးရတဲ ့ ကုန ် ကျစရိတ ် တွေပါပဲ ။ 
ရင ် းမြစ ် တွေကို ရှာဖွေမှု နဲ ့ စုစည ် းမှုပါပဲ ။ 
သဲကန ္ တရာမှာဆိုရင ် ၊ ရေဟာ ရှားပါးတာမို ့ လို ့ ၊ကျွန ် မ လေ ့ လာခဲ ့ ရတဲ ့ သဲကန ္ တရမှာ အစေ ့ တွေကို စားကြတဲ ့ 
နေပူထဲမှာ အစာရှာ ထွက ် နေရတဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် ဟာ 
ဒီမှာ မြေအောက ် ကို ဝင ် နေကြတဲ ့ ၊ 
ဒါဟာ ပုရွက ် ဆိတ ် အုပ ် စုအတွက ် အရေးကြီးတယ ် ၊ပြီးတော ့ အစာရှာသူတွေအပြင ် ကို တိုးပြီး စေလွှတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီစနစ ် အလုပ ် လုပ ် ပုံက ကောင ် းတဲ ့ အရာတစ ် ခုမဖြစ ် မချင ် း လည ် ပတ ် လှုပ ် ရှားမှုကို ရပ ် ဆိုင ် းထားတယ ် ။ 
ာအပြန ် အလှန ် ထိတွေ ့ မှုတွေက အစာရှာသူတွေကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီစနစ ် ရဲ ့ ဆင ့ ် ကဲ ပြောင ် းလဲမှုကို လေ ့ လာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကွဲပြားချက ် တွေကို ထောက ် ပြရပါမယ ် ။ 
ခြောက ် သွေ ့ တဲ ့ နေ ့ တွေမှာ ၊ တချို ့ ကိုလိုနီတွေ အစာကို လျှော ့ ရှာကြတယ ် ၊အစေ ့ များကို ရှာဖွေဖို ့ အသုံးပြုတဲ ့ ရေနဲ ့ချဉ ် းကပ ် လုပ ် ကိုင ် ကြပုံဟာ တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခို မတူပါဘူး ။ 
လျှော ့ ပြီ အစာရှာကြတာ ဘာကြောင ့ ် လဲဆိုတာကို ၊ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေကို neuron တွေလို သဘောထားပြီး neuroscience မော ် ဒယ ် တွေကို သုံးလိုပါတယ ် ။ 
neuron တစ ် ခုက စေ ့ ဆော ် ချက ် ကို ပို ့ လွှတ ် ရန ် အတွက ်ပုရွက ် ဆိတ ် က အစာရှာဖို ့ သွားမယ ် မသွားဘူး ဆုံးဖြတ ် ရန ် အတွက ် 
အဲဒါနဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် က အပြင ် ကို အစာရှာထွက ် ဖို ့ကိုလိုနီ တစ ် ခုခုဟာ အစာရေစာကို လျှော ့ ပြီး ရှာတာမျိုး ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအချက ် ကျပြန ် တော ့ ဦးနှောက ် များအတွက ် ပါ အလားတူ မေးစရာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် အကြောင ် း ပြောဆိုကြရာမှာ ၊ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် မတို ့ လာကြတဲ ့ နေရာရဲ ့ မြေပုံပါပဲ အဲဒီမှာ ကျွန ် မဟာ အစေ ့ တွေကို ရှာဖွေကြတဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် ကိုလိုနီတွေကို 
မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ ကွဲပြားမှုပုံစံတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် လို ့ထူထောင ် ခဲ ့ တဲ ့ သမီးဘုရင ် မက ဘယ ် ဟာလဲ ၊ 
ဥပမာ ၊ ကိုလိုနီ ၁၅၄ ဟာဆိုရင ် ၊အဖွားရဲ ့ မိခင ် ကိုလိုနီ ဖြစ ် နေတာကိုး ။ 
ဒီမှာက သူ ့ သမီးရဲ ့ ကိုလိုနီ ၊ ဒါက သူ ့ မြေးမရဲ ့ ကိုလိုနီ ၊ ဟောဒါကျတော ့ သူ ့ မြစ ် မတွေရဲ ့ ကိုလိုနီတွေပါ ။ 
တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခု ဝေးလွန ် းလို ့ အဲဒီပုရွက ် ဆိတ ် တွေ တွေ ့ ဆုံနိုင ် စရာ မရှိပါ ။အဲဒါကို မိဘ ကိုလိုနီထံမှ သင ် ယူနိုင ် ခဲ ့ စရာ မရှိပါဘူး ။. 
အဲဒီလို ဆင ် တူရခြင ် းရဲ ့ မျိုးရိုးဗီဇ အကြောင ် းရင ် းခံကို ရှာကြည ့ ် ရန ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး ၁၀ နှစ ် အတွင ် းမှာ ၊ အမေရိက ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ အနောက ် တောင ် ပိုင ် း ဒေသထဲမှာ အတော ့ ် ကို ပြင ် းထန ် ခဲ ့ တဲ ့ မိုးခေါင ် မှုကို ကြုံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ရေကို ချွေတာတဲ ့ ကိုလိုနီတွေဟာ ၊ အပြင ် မှာ အရမ ် းပူချိန ် မှာ မထွက ် ဘဲ အောင ် းနေသူတွေဟာ ၊မျိုးဆက ် အသစ ် ရှိဖို ့ အလားအလာများသူတွေ ဖြစ ် နေကြတာကို တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒီနှစ ် တွေ တစ ် လျှောက ် လုံး ကျွန ် မထင ် နေခဲ ့ တာက ဒီကိုလိုနီ ၁၅၄ ဟာ အရှုံးသမားတွေပဲသူတို ့ မှာ စားစရာမရှိစုလောက ် ပဲ ရှိခဲ ့ တာကိုး အဲဒီအချိန ် မှာ တခြားကိုလိုနီတွေကျတော ့ အပြင ် ထွက ် အစာကို ရှာပြီး အများကြီး ရယူခဲ ့ ကြတယ ် ပေါ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ တကယ ် ကျတော ့ ကိုလိုနီ ၁၅၄ ဟာ တကယ ့ ် အောင ် မြင ် နေသူတွေပါ ။ 
သူဟာ ဒီလေ ့ လာရေး ဒေသထဲက ရှားရှားပါးပါး အဖွားရဲ ့ အဖွား ဖြစ ် နေတာကိုး ။ 
ကျွန ် မအထင ် ၊ အခုလို သူတို ့ ရဲ ့ စုပေါင ် းပြုမူပုံ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် ပျက ် မှုကိုပထမဦးဆုံး အကြိမ ် ဖြစ ် ပုံရပါတယ ် ။ အကောင ် တွေရဲ ့ သဘာဝဝန ် းကျင ် ထဲမှာကို လေ ့ လာပြီး ဘယ ် လို စနစ ် ကမှ လက ် တွေ ့ မှာ အကောင ် းဆုံး အလုပ ် လုပ ် တာလဲ ဆိုတာကို ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ၊ အင ် တာနက ် ထဲမှာကျွန ် မတို ့ မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ အစေ ့ ရှာ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေက အစာရှာကြမယ ့ ် အကောင ် တွေရဲ ့ စီးဆင ် းမှုကို ညှိကြပုံနှင ့ ် 
အဲဒီလို ဆင ် တူမှုကို ကျွန ် မတို ့ ခေါ ် ကြပုံ ရှင ် တို ့ ခန ့ ် မှန ် းကြည ့ ် နိုင ် မလား? 
ဒေတာဟာ ၎ င ် းအနေနဲ ့ လိုရာသို ့ သွားဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ လှိုင ် းခွင ် မျိုး မရှိရင ် ရင ် းမြစ ် ကွန ် ပျူတာ ထဲကနေပြီး ထွက ် ခွာတော ့ မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ဒေတာ စီးဆင ် းမှုကို စတင ် ရေးအတွက ် အပြန ် အလှန ် တုံ ့ ပြန ် ရေး စနစ ် ကို ထွင ် လာခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မကြာမီလေးက တီထွင ် ခဲ ့ ကြတာနဲ ့ သိပ ် ကို ဆင ် တူနေပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ တကယ ့ ် တကယ ် ကျတော ့ ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ သိလာခဲ ့ ရတဲ ့ဒေတာ ကွန ် ရက ် တွေအတွက ်စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အယ ် လ ် ဂိုရီသမ ် တွေ ရှိကြမှာပါ ။ 
အပူပိုင ် း ဒေသများမှာ လည ် ပတ ် မှု ကုန ် ကျစရိတ ် နည ် းတယ ် ၊ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အပူပိုင ် းဒေသမှာ 
မျိုးစိတ ် တစ ် ခုက အသုံးပြုနေတဲ ့ ရင ် းမြစ ် တွေကိုပဲတစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အသုံးပြုနေပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ပတ ် ဝန ် းကျင ် မျိုးထဲမှာ ကျတော ့ ၊ 
အဲဒီလို စနစ ် ဟာ တစ ် ခုခုကျွန ် မ လေ ့ လာခဲ ့ တဲ ့ မျိုးစိတ ် တစ ် ခုများဆိုရင ် အစာကို ရှာရန ် ပုရွက ် ဆိတ ် တွေ ထွက ် တဲ ့ အပင ် တွေမှာကိုပဲ ပတ ် လမ ် းတွေ ရေးဆွဲထားရာ အသိုက ် မှ အစာရှိရာသို ့ အသွားအလာ လမ ် းပါပဲ ၊ တစ ် ပတ ် ပြီး တစ ် ပတ ် သွားနေကြတာ ၊ 
ရှင ် တို ့ ကို ပုရွက ် ဆိတ ် လုံခြုံမှု သာဓကကို ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
အလယ ် မှာ ၊ ပုရွက ် ဆိတ ် တစ ် ကောင ် ရှိနေတယ ်အခြားမျိုးစိတ ် တွေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ရတာကို တုံ ့ ပြန ် ပြီး လုပ ် တာပါ ။ 
ကွန ် ပျူတာ လုံခြုံမှုထဲမှာလည ် းရုတ ် တရက ် ပေါ ် လာတဲ ့ အန ္ တရာယ ် တစ ် ခုရှိလာနဲ ့ သုံးနေခြင ် းကို ခဏတစ ် ဖြုတ ် ပိတ ် လိုက ် နိုင ် ကာ ၊ နောက ် မှာ ပြန ် ပြီး ဖွင ့ ် ပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ပုံသေ ဖိုင ် ယာဝေါ ် ဒါမှမဟုတ ် ခံတပ ် ကြီး တစ ် ခုကို 
ကျွန ် မတို ့ အခုနားလည ် လာကြတာက ၊ သိပ ် ကို အဆင ့ ် မြင ့ ် လှကာ ဈေးအရမ ် းကြီးတဲ ့ဒါမှမဟုတ ် မီးလောင ် နေတဲ ့ အဆောက ် အဦကို စူးစမ ် းဖို ့ စေလွှတ ် မယ ့ ် အစားအချက ် အလက ် တွေကို အနည ် းဆုံးလောက ် ပဲ ဖလှယ ် ကြမယ ့ ် စက ် ရုပ ် အုပ ် စုကို စေလွှတ ် ရင ် ပိုကောင ် းပါမယ ် ၊ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေ လုပ ် ကြတာက အဲဒီအတိုင ် းပါပဲ ။ 
သူတို ့ ဟာ စုပေါင ် းရှာဖွေရေး အလုပ ် ကို လုပ ် ကိုင ် ရာမှာဂဃနဏ ရှာဖွေရေး ပုံစံနဲ ့ 
သေးငယ ် တဲ ့ ဧရိယတစ ် ခုမှာ ပုရွက ် ဆိတ ် အများကြီး ရှိနေရင ် ၊နောက ် တစ ် ကောင ် ရှိနေလို ့ ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေ နည ် းနေမယ ် ဆိုရင ်သူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေကို တိုးချဲ ့ ပြီး 
သူတို ့ ဟာ သိပ ် သည ် းမှုကို သိဖို ့ ထိတွေ ့ မှုတွေကို သုံးကြပုံရတယ ် ၊ တစ ် နေရာမှာ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေ များလာရင ် သူတို ့ မကြာခဏ တွေ ့ ဆုံကြပါမယ ် ၊ 
သူတို ့ ဟာ အမျိုးမျိုးရှိကြတဲ ့ ရင ် းမြစ ် တွေနဲ ့ ထိတွေ ့ ဆက ် ဆံနေကြရလို ့ ပါ ၊ အဲဒါတွေကို သိရှိနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် သိပ ် ကို အသုံးဝင ် မှာပါ ၊လွန ် ကဲထူးခြားတဲ ့ ဝန ် းကျင ် မျိုးမှာဖြေရှင ် းဖို ့ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေကို တာဝန ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ပထမအကြိမ ် မြင ် ရစဉ ် မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ဟာပဲ နေထိုင ် တဲ ့ နေရာကို ဒေါင ် လိုက ် တပ ် ဆင ် ထားသလို ထင ် ရတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် ကျမှ အဲဒါဟာ ဘာမှမထူးတာကို ကျွန ် မ နားလည ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပုရွက ် ဆိတ ် တွေဟာ နံရံပေါ ် မှာ ၊ ကြမ ် းပေါ ် မှာ တွဲချိတ ် လျက ် ရှိနေဖို ့ အတွက ် ပင ် ပင ် ပမ ် းပမ ် း လုပ ် ကိုင ် နေရလို ့ သူတို ့ ဟာ အပြန ် အလှန ် ထိတွေ ့ ဖို ့ အချိန ် မရှိ ဖြစ ် လာလို ့ သူတို ့ အရေအတွက ် ဘယ ် လောက ် များတယ ် ၊စဉ ် းစားနိုင ် ဖို ့ ခဲယဉ ် းလာပုံရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒေတာတွေကို ဆန ် းစစ ် နေတုန ် းပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဒီပြဿာကိုပဲ ကမ ္ ဘာပေါ ် က ဒေသ အမျိုးမျိုးမှာ နေထိုင ် ကြတဲ ့ တခြားပုရွက ် ဆိတ ် တွေကကော ဘယ ် လို ဖြေရှင ် းကြလဲ ဆိုတာ သိပ ် သိချင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက 
ဈေးချိုတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေသုံးပြီး လုပ ် နိုင ် မှာပါ ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေရဲ ့ စုပေါင ် းရှာဖွေရေး အယ ် လ ် ဂိုရီသမ ် ပါတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ မြေပုံကို ရေးဆွဲနိုင ် ပါမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မအထင ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အဆောက ် အဦတွေထဲကို ဝင ် ရောက ် လာကြတဲ ့ မျိုးစိတ ် ​ တွေဟာ အဲဒါ ့ အတွက ် သိပ ် ကို အသုံးဝင ် ကြမှာပါ ၊ သူတို ့ ဟာ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ မီးခိုခန ် းထဲမှာ ရှိနေတယ ် 
အစုလိုက ် ရှိတဲ ့ ရင ် းမြစ ် ရှာဖွေမှုကို အထူးပြုလုပ ် တဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေဆိုရင ် ထိတွေ ့ မှုကို သုံးပြီး အင ် အားအသစ ် ကို စည ် းရုံးပါတယ ် ။ 
ပုရွက ် ဆိတ ် အချင ် းချင ် း တွေ ့ တဲ ့ အခါမှာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ကောင ် က မြေပေါ ် မှာထိတွေ ့ မှုဖို ့ ရှေ ့ ရှုသွားတော ့ မယ ် ၊ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ပျော ် ပွဲစားမှုထဲပါကြတဲ ့ 
ကင ် ဆာ ရောင ် ဂါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ လည ် း ပုရွက ် ဆိတ ် များဆီကနေပြီး သင ် ယူစရာတွေ ရှိနိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
လှုံ ့ ဆော ် တဲ ့ အဆိပ ် ပစ ္ စည ် းတွေ ကျွန ် မတို ့ အနားမှာ ပြန ့ ် ပွားလာမှာကို ရောင ် းချကြမှာကို ခွင ့ ် မပြုဖို ့ အားထုတ ် တာ ရှိပါတယ ် ၊ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေဟာ သူတို ့ ကိုလိုနီများကို ဘယ ် လိုမှ အဆိပ ် မခတ ် ကြတာမို ့ လို ့ 
ပုရွက ် ဆိတ ် တွေဆီက သင ် ယူစရာတွေ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ အချို ့ သော ကင ် ဆာများဆိုရင ် ပြန ့ ် ပွားလာတတ ် တယ ် ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ လိုအပ ် နေတဲ ့ ရင ် းမြစ ် များကို ရယူဖို ့ တခြား အသားမျှင ် များဆီ ကူးစက ် ပြန ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ သူတို ့ လိုအပ ် တဲ ့ ရင ် းမြစ ် များကိုကင ် ဆာဆဲလ ် တွေ တပ ် သားသစ ် တွေ မွေးထုတ ် ကြပုံကို သိလာနိုင ် ရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ထောင ် ချောင ် တွေကို ထောင ် နိုင ် လျက ် သူတို ့ ကို အခိုင ် အမာ မတွေ ့ ခင ် မှာကို ဖမ ် းယူလို ့ ရနိုင ် ပါမယ ် ။ 
အဲဒါတွေကို ကျွန ် မတို ့ လေ ့ လာခြင ် းဖြင ့ ် ဗဟိုချုပ ် ထိန ် းမှု မရှိတဲ ့ တခြား စနစ ် တွေ 
ပုရွက ် ဆိတ ် ကိုလိုနီများက အံ ့ အားသင ့ ် စရာ စွမ ် းဆောင ် နိုင ် စွမ ် းကို 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် ေတာ ် ချာတိတ ် ဘဝတုန ် းက ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အစိုးရိမ ် ဆုံး ကပ ် ဘေးကြီးမှာ နျူကလီယား စစ ် ကြီးပါပဲ ။ 
စားရန ် စည ် သွတ ် ဘူးတွေနဲ ့ ရေတွေ အပြည ့ ် ပဲ ။ 
နျူကလီယား စစ ် ဖြစ ် လာခဲ ့ ရင ် ၊ 
ဒီနေ ့ တွင ် တကမ ္ ဘာလုံးအတွက ် ကပ ် ဘေးကြီးကို အဲဒီလို မထင ် ရတော ့ ပါ ။ 
အဲဒီအစား ဒီလို မြင ် လာရပါတယ ် ။ 
စစ ် ကြီးမဟုတ ် ဘဲ ကူးစက ် လွယ ် တဲ ့ ဗိုင ် းရပ ် စ ် တွေ ဖြစ ် ဖို ့ များပါတယ ် ။ 
ဒုံးလက ် နက ် တွေ မဟုတ ် ဘဲ ပိုးမွှားတွေပါ ။ 
အဲဒီလို ဖြစ ် လာရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် း တစ ် ခုက 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လာမယ ့ ် ရောဂါ ကပ ် ဘေးအတွက ် အသင ့ ် မရှိကြသေးပါ ။ 
အီဘိုလာကို ယူကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
သတင ် းစာတွေမှာ ဖတ ် ခဲ ့ ကြတာ သေချာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ပိုလီယိုအား ဟန ့ ် တားမှုကို ဆန ် းစစ ် ရေး ကိရိယာတွေကို သုံးပြီး အဲဒါကို အသေအချာ လေ ့ လာကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖြစ ် ပျက ် လာခဲ ့ တာကို ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ခဲ ့ ကြရသလိုပဲ ၊ ပြဿနာက ကောင ် းမွန ် စွာ အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ စနစ ် တခု မရှိခဲ ့ ခြင ် း မဟုတ ် ဘဲ ၊ ပြဿနာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ စနစ ် ဆိုလို ့ ဘာတခုမှ မရှိခဲ ့ ခြင ် းပါ ။ 
တကယ ် ကျတော ့ ၊ ထင ် ရှားတဲ ့ အရာတချို ့ မရှိခဲ ့ ကြပါ ။ 
အဲဒီရောဂါက ဘယ ် လိုဟာလဲ ၊ ဘယ ် လောက ် ပျံ ့ နှံ ့ နေလဲ ဆိုတာကို သွားပြီး လေ ့ လာနိုင ် မယ ့ ် ကူးစက ် ရောဂါဆိုင ် ရာ ပညာရှင ် တွေ မရှိခဲ ့ ပါ ။ 
အစီရင ် ခံစာတွေကို စက ္ ကူပေါ ် မှာသာ ရရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါတွေကို အွန ် လိုင ် း တင ် ပေးတာ သိပ ် ကို နောက ် ကျခဲ ့ တယ ် ပြီးတော ့ အလွန ့ ် အလွန ် ကို မတိကျခဲ ့ ကြဘူး ။ 
လူတွေကို ပြင ် ဆင ် ပေးတဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ မရှိခဲ ့ ကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သိပ ် ကို နောက ် ကျနေကြတယ ် ။ 
ရောဂါစူးစမ ် းဖေါ ် ထုတ ် မယ ့ ် သူ တယောက ် မှ မရှိခဲ ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် တော ့ မှာမှ မစမ ် းဖြစ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ အရာတော ် တော ် များများ မရှိခဲ ့ ကြဘဲ လိုအပ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီအရာတွေဟာ တကမ ္ ဘာလုံး အရေးနိမ ့ ် မှုကြီးပါပဲ ။ 
ရုပ ် ရှင ် ထဲမယ ် မြင ် ကြရတာကျတော ့ လုံးတခြားစီပါ ။ 
စမတ ် ကျတဲ ့ ကူးစက ် ရောဂါ ပညာရှင ် တစု ရှိနေကာ သွားရန ် အသင ့ ် ပါပဲ ၊ 
အခြေအနေဟာ အီဘိုလာထက ် ကို ကြောက ် မက ် ဖွယ ် ဆိုးဝါးနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီတနှစ ် အတွက ် အီဘိုလာရဲ ့ တိုးတက ် မှု အခြေအနေကို ကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
သေဆုံးခဲ ့ ရသူ ၁၀၀၀၀ ခန ့ ် ရှိခဲ ့ ကြတယ ် ၊ သူတို ့ အားလုံးနီးနီးဟာ အာဖရိက အနောက ် ပိုင ် း သုံးနိုင ် ငံထဲကပါ ။ 
အဲဒီရောဂါ ဒီထက ် ပိုပြီး ပျံ ့ နှံ ့ မလာခဲ ့ တာ အကြောင ် းရင ် း သုံးခုရှိပါတယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံးက အဲဒီမှာ ကျန ် းမာရေး လုပ ် သားတွေ ရဲ ့ ဝံ ့ စွာ ကြိုးပမ ် းခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒုတိယ အနေနဲ ့ ဗိုင ် းရပ ် စ ် ရဲ ့ သဘာဝပါ ။ 
အီဘိုလာဟာ လေထဲမှတဆင ့ ် မပျံ ့ နှံ ့ နိုင ် ပါ ။ 
တယောက ် ယောက ် က ကူးစက ် ပေးနိုင ် ချိန ် မှာ 
အဲဒါဟာ ကံကောင ် းထောက ် မှု သက ် သက ် ပါ ။ 
တကယ ် လို ့ များ မြို ့ ပြဒေသ တော ် တော ် များများ ထဲကိုသာ ဝင ် နိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ဖြစ ် မှုနှုန ် းဟာ များစွာမှ မြင ့ ် မားခဲ ့ မှာပါ ။ 
နောက ် တကြိမ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အခုလို ကံကောင ် းချင ် မှ ကံကောင ် းကြမှာပါ ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာ သူတို ့ ဟာ လေယာဉ ် စီးနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဈေးဝယ ် ဖို ့ သွားနိုင ် တယ ် ။ 
ဇီဝအကြမ ် းဖက ် ခံရမှု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
၁၉၁၈ ခုနှစ ် တုန ် းက စပိန ် တုပ ် ကွေးလိုဟာမျိုး ။ 
အဲဒီလို ဆိုရင ် ဖြစ ် ပျက ် လာမှာက ဒီလိုပါ- အဲဒါဟာ တကမ ္ ဘာလုံး အနှံ ့ မှာ သိပ ် ကို လျင ် မြန ် စွာ ကူးစက ် လာပါမယ ် ။ 
အဲဒီ ကပ ် ရောဂါကြောင ့ ် လူတွေ သန ် း ၃၀ ကျော ် သေကြေမှာကို မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါဟာ သိပ ် ကို လေးနက ် တဲ ့ ပြဿနာကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စဉ ် းစားရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အသုံးချနိုင ် ကြမယ ့ ် သိပ ္ ပံပညာ နဲ ့ နည ် းပညာတွေ ရှိကြပါတယ ် ။ 
အများပြည ် သူတို ့ ထံမှ အချက ် အလက ် တွေကို ရယူရန ် သူတို ့ ထံ ပြန ် ပြီး အကြောင ် းကြားပေးရန ် ဆယ ် လ ် ဖုန ် းတွေ ရှိနေပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဇီဝဗေဒကလည ် း တိုးတက ် လာခဲ ့ ရာ ရောဂါပိုးကို စမ ် းသပ ် ကြည ့ ် ဖို ့ အချိန ် ဟာ သိသိသာသာ မြန ် လာပြီဖြစ ် ကာ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ကိရိယာတွေ ရှိလာနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါတွေကို ကမ ္ ဘာ ့ ကျန ် းမာရေး စနစ ် ထဲ တပ ် ဆင ် ပေးဖို ့ လိုပါမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသင ့ ် ဖြစ ် နေဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အသင ့ ် ဖြစ ် နေဖို ့ အတွက ် အကောင ် းဆုံး သင ် ခန ် းစာတွေမှာ စစ ် အတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကိုင ် ကြသလိုပါပဲ ။ 
စစ ် သားတွေဆိုရင ် ၊ ထသွားဖို ့ အချိန ် ပြည ့ ် စောင ့ ် နေကြတဲ ့ သူတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အရန ် အင ် အားတွေကို များစွာမှ တိုးချဲ ့ လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ လောင ် စာဆီ နဲ ့ ရွှေ ့ ပြောင ် းမှုကို နားလည ် ကြရဲ ့ လား ၊ ရေဒီယို ကြိမ ် နှုန ် းကော ကိုက ် ညီမှု ရှိရဲ ့ လား? 
ဒီတော ့ သူတို ့ ဟာ သွားဖို ့ လုံးဝကို အသင ့ ် ပါ ။ 
အရေးကြီးဆုံး အပိုင ် းတွေက ဘာတွေများလဲ? 
မိခင ် တွေ လုံခြုံဘေးကင ် းစွာ ကလေးမွေးပေးနိုင ် ကြကာ ၊ ကလေးငယ ် တွေဟာ လိုအပ ် တဲ ့ ကာကွယ ် ဆေးတွေ အားလုံး ရရှိဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
သင ် တန ် း တက ် ထားကြကာ လိုအပ ် တဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှု ရှိကြပြီး သွားရန ် အသင ့ ် ဖြစ ် ကြမယ ့ ် လူတွေ အများအပြား ရှိရပါမယ ် ။ 
သို ့ မှသာ လျင ် မြန ် စွာ ရွေ ့ လျားနိုင ် ခြင ် း ၊ ပို ့ ဆောင ် ပေးနိုင ် ခြင ် း 
ဖေါ ် ထုတ ် ပေးမယ ့ ် ၊ ရောဂါပိုးတွေရဲ ့ ဂိမ ် းတွေပါ ။ 
သိပ ် ကို မြန ် ဆန ် စွာ လုပ ် ကိုင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါ ဘယ ် လောက ် ကုန ် ကျမှာကို ကျွန ် တော ် အတိအကျ မပြောနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ ရှိလာနိုင ် တဲ ့ အန ္ တရာယ ် နဲ ့ စာရင ် သိသိသာသာ နည ် းမှာ သေချာပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ဓနအင ် အား သုံးတရီလီယံကျော ် ဆုံးရှုံးခံရမှာဖြစ ် ကာ ၊ ပြည ် သူတွေ သန ် းပေါင ် းများစွာ သေကြေကြရမှာပါ ။ 
အခြား အကျိုးစီးပွားတွေ အများအပြားကိုပါ ရရှိကြမှာပါ ။ 
အခြေခံ ကျန ် းမာရေးစနစ ် ၊ သုတေသနများ ၊ 
ပြီးတော ့ စိတ ် ချောက ် ချားဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

စိတ ် မှာတင ် မဟုတ ် ပဲ တစ ် ကိုယ ် လုံးနဲ ့ ပါ ရှင ် တို ့ မှတ ် မိမယ ့ ် ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ကျွန ် မ တင ် ပြနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ဘာဖြစ ် မလဲရှင ် ။ 
တစ ် ဘဝလုံး သတင ် းစာသမား အဖြစ ် နဲ ့ ထူးခြားပြီး လူတွေကို ဂရုထားဖို ့ စေ ့ ဆော ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေ ကြိုးစား ဖန ် တီးဖို ့ ဖမ ် းစားခံရတယ ် ။ 
ပုံနှိပ ် ဌာနမှာ လုပ ် တယ ် ။ မှတ ် တမ ် းတင ် မှာ လုပ ် တယ ် ။ 
အသံလွှင ့ ် တာမှာ လုပ ် ဖူးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကို ဘဝင ် ခိုက ် စေတဲ ့ လူတွေဆီက တကယ ် ပြင ် းထန ် ပြီး အစစ ် အမှန ် တုံ ့ ပြန ် မှုတွေ မမြင ် ရသေးခင ် အထိတော ့ အသွင ် တူဖန ် တီးခြင ် းနဲ ့ မပတ ် သက ် မိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ပတ ် သက ် နေတာက VR အသွင ် တူဖန ် တီးခြင ် းပါ ရှင ် တို ့ ကို ဇာတ ် လမ ် း အလယ ် က မြင ် ကွင ် းမှာ တင ် ပေးလို ့ ရတယ ် ။ 
ကိုယ ် ဘယ ် ကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် ခြေရာခံတဲ ့ ဒီမျက ် မှန ် တွေ တပ ် လိုက ် တာနဲ ့ ဒါကို တကိုယ ် လုံး အာရုံခံစားလို ့ ရပါတယ ် ၊ ကိုယ ် တကယ ် ပဲ အဲဒီမှာ ရှိနေသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၅ နှစ ် က စာအိတ ် ကို အသွင ် တူဖန ် တီးခြင ် း ၊ သတင ် းစာပညာနဲ ့ အတူ တွန ် းတင ် ဖို ့ စခဲ ့ တုန ် းကပါ ။ 
ငတ ် မွတ ် တဲ ့ အကြောင ် း အပိုင ် းတစ ် ခု လုပ ် ချင ် ခဲ ့ တာ ။ 
အမေရိကက မိသားစုတွေ ငတ ် နေတယ ် ၊ အစာ ဘဏ ် တွေဟာ ကသောင ် းကနင ် းနဲ ့ ။ ဒါတွေဟာ မကြာခဏကို အစာကုန ် ကုန ် နေတယ ် ။ 
ကဲ လူတွေ မငတ ် နိုင ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ ကျွန ် မသိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ရုပ ် ပိုင ် းခံစားလို ့ ရမယ ့ ် နည ် း ၁ ခု မှန ် းဆနိုင ် လောက ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ခါ ၊ ဒါက ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၅ နှစ ် ကပါ ။ ဒီတော ့ သတင ် းစာပညာနဲ ့ အသွင ် တူ ဖန ် တီးခြင ် းကို တွဲလိုက ် တာဟာ မကျက ် တကျက ် စိတ ် ကူးထက ် ပိုဆိုးတယ ် လို ့ အထင ် ခံခဲ ့ ရတယ ် ။ ကျွန ် မမှာ ရံပုံငွေ မရှိဘူး ။ 
တကယ ် ပြောတာ ၊ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် အများကြီးမရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မမှာရှိတာဆိုလို ့ အရမ ် းတော ် တဲ ့ အလုပ ် သင ် တစ ် ယောက ် တော ့ ရှိတယ ် ။ Michaela Kobsa-Mark ဆိုတဲ ့ အမျိုးသမီးပါ ။ 
နှစ ် ယောက ် သား အစာဘဏ ် တွေကိုသွားပြီး အသံတွေ ၊ ဓာတ ် ပုံတွေကို မှတ ် တမ ် းယူတယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ ရုံးကို ပြန ် မလာခင ် အထိပေါ ့ ၊ သူမဟာအော ် နေ ၊ ငိုနေတာပေါ ့ ။ 
သူမဟာ တန ် းအရှည ် ကြီး စီခဲ ့ ရတယ ် ၊ ။ အဲဒီမှာ မိန ် းမတစ ် ယောက ် ဟာ ပြေးလွှားနေပြီး အုတ ် အော ် သောင ် းနင ် းနဲ ့ လေ ။ သူမအော ် နေတာက "" လူတွေ တအားများတယ ် ၊ "" 
"လူတွေ တအားများတယ ် ၊" ဒီဆီးချိုဖြစ ် တဲ ့ လူက အစာ အချိန ် မီမရဘူး ၊ သူ ့ သွေးထဲက သကြားဓာတ ် ဟာ အရမ ် းကျပြီး မူးလဲကျသွားတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အဲဒီ အသံ ကြားကြားချင ် းပဲ ဒါဟာ အစာဘဏ ် မှာ ဖြစ ် နေတာကို တကယ ် သရုပ ် ဖော ် နိုင ် တဲ ့ စိတ ် အာရုံ နှိုးဆွတဲ ့ အပိုင ် းဆိုတာ သိလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက တကယ ့ ် အတန ် းကြီးပါ ။ ဘယ ် လောက ် ရှည ် လဲဆိုတာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် နော ် ။ 
ပြီးတော ့ ပြောခဲ ့ သလို ရံပုံငွေက များများစားစား မရှိဘူး ။ ဒါကြောင ့ ် လှူထားတဲ ့ လူ ့ အသွင ် တူတွေနဲ ့ ပြန ် ထုတ ် ရတယ ် ၊ ပုံစံတူတွေဖန ် တီးဖို ့ လူတွေကို တောင ် းပန ် ၊ ငှားရမ ် း ကူညီခိုင ် း ပစ ္ စည ် းတွေကို တတ ် နိုင ် သလောက ် တိကျအောင ် လုပ ် တယ ် 
ဒီနောက ် တော ့ အဲဒီနေ ့ က ဖြစ ် တာနဲ ့ တတ ် နိုင ် သမျှတော ့ အတိကျဆုံး အသိပေးပါတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) လူတွေ တအားများတယ ် ။ လူတွေ တအားများတယ ် ။ 
(အသံ) အိုကေ ၊ သူလေဖြတ ် နေတယ ် ။ 
(အသံ) လူနာတင ် ယဉ ် တစ ် စီးလိုတယ ် ။ 
NP: ဒီတော ့ ညာဖက ် က လူက သူ ့ အတွက ် ခန ္ ဓာအပါးမှာ လမ ် းလျှောက ် နေတာ ၊ 
သူ ့ အတွက ် သူက ဒီခန ္ ဓာနဲ ့ အခန ် းထဲမှာပါ ။ 
ဆိုပါစို ့ ၊ ဒီလူက သူ ့ ခြေထောက ် မှာပါ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ အပယိက အမြင ် ဆိုတာတောင ် မှ သူဟာ ဒီအခန ် းနေရာလွတ ် မှာ ရှိတာကို မြင ် ရတယ ် ။ တကယ ် တော ့ သူဟာ လမ ် းပေါ ် မှာ မဟုတ ် တာကို မြင ် နိုင ် သင ့ ် ပေမဲ ့ ဒီလူတွေနဲ ့ အတူ အဲဒီမှာ သူရှိသလိုမျိုးခံစားရတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ တကယ ် မရှိတဲ ့ ကောင ် ကို မနင ် းမိအောင ် သတိထားနေရတယ ် မို ့ လား ။ 
ဒီတော ့ ဒီအပိုင ် းဟာ ၂၀၁၂ Sundance ကိုသွားတာနဲ ့ အဆုံးသတ ် တယ ် ၊ အံ ့ ဩစရာကောင ် းတဲ ့ အရာမျိုးဖြစ ် ပြီး အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ပထမဆုံး အသွင ် တူဖန ် တီးတဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သွာတော ့ အတော ် ကို လန ့ ် သွားမိတယ ် ။ 
လူတွေ ဘယ ် လိုတုံ ့ ပြန ် မယ ် ၊ ဘာတွေဖြစ ် မယ ် ဆိုတာ တကယ ် ကို မသိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီတိပ ် ပတ ် ထားတဲ ့ ပြွန ် နဲ ့ ပေါ ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
(ဗီဒီယို) အိုး ၊ မင ် းငိုနေတယ ် ၊ ငိုနေတယ ် ၊ Gina မင ် းငိုနေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မအသံထဲက အံ ့ ဩမှုကို ကြားတယ ် မို ့ လား ။ 
ဒီလိုမျိုး သရုပ ် ဆောင ် မှုက ထပ ် ကာ ထပ ် ကာ ကျွန ် မတို ့ မြင ် ရတဲ ့ သရုပ ် ဆောင ် မှုမျိုးနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ မြေပြင ် ပေါ ် က လူတွေဟာ လေဖြတ ် တဲ ့ လူနာကို နှစ ် သိမ ့ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတယ ် ၊ မလုပ ် နိုင ် တာတောင ် သူ ့ နားထဲ တီးတိုးပြောတာ ဒါမှမဟုတ ် အကူပေးနိုင ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ ကြိုးစားနေတာလေ ။ 
ဒီအပိုင ် းလူတွေ အများကြီးကို ထွက ် ပြီး ပြောခိုင ် းတာက "အို ့ ဘုရားရေ ခံပြင ် းလိုက ် တာ ၊ ဒီလူကို မကူညီနိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။" ဒါကို သူတို ့ ဘဝထဲ ပြန ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီအပိုင ် းပြီးတော ့ USC က ရုပ ် ရှင ် သင ် တန ် းကျောင ် းရဲ ့ တက ္ ကသိုလ ် မဟာဋ ္ ဌာနမှုးက "" Hunger "" ကိုစမ ် းကြည ့ ် ဖို ့ ကမ ္ ဘာ ့ စီးပွားရေးဖိုရမ ် မှ ဦးစီးကို ခေါ ် လာတယ ် ၊ မျက ် မှန ် တွေ ချွတ ် လိုက ် ပြီး အကြောင ် း အပိုင ် းတစ ် ခုကို ချက ် ချင ် း တာဝန ် ပေးတယ ် ။ 
ဆီးရီးယား Syria ဒုက ္ ခသည ် ကလ ​ ေးတွေအကြောင ် း တကယ ် လုပ ် ချင ် တယ ် ၊ အကြောင ် းဆီးရီးယား ပြည ် တွင ် းစစ ် မှာ ကလေးတွေခံရတာက အဆိုးဆုံးမို ့ ပါ ။ 
ဒုက ္ ခသည ် စခန ် းက ပစ ္ စည ် းမှတ ် တမ ် းယူဖို ့ အီရတ ် နယ ် စပ ် ကို အဖွဲတစ ် ဖွဲ ့ စေလွတ ် လိုက ် တယ ် ။ အဓိကကတော ့ အခုဆို အဖွဲ ့ စေလွတ ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ၊ အဲဒီနေရာက ISIS တွေ လှုပ ် ရှားတဲ ့ နေရာဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
အဲဒီနောက ် ကလေးမလေး သီချင ် းဆိုနေတုန ် း ဗုံးတစ ် လုံး ပေါက ် ကွဲတဲ ့ လမ ် းပေါ ် က မြင ် ကွင ် း တစ ် ခုကို ပြန ် ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
ကဲ ရှင ် တို ့ မြင ် ကွင ် းအလယ ် မှာ ရှိတဲ ့ အခါ အသံတွေကို ကြားရတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ဘေးက ဒဏ ် ရာရသူတွေကို တွေ ့ ရတယ ် ။ ဒါက အရမ ် း ကြောက ် စရာကောင ် းပြီး တကယ ် ခံစားမှု တစ ် ခုပါ ။ 
တကယ ် ဗုံးပေါက ် ကွဲမှုမှာ ပါဝင ် တဲ ့ လူတွေကို ဒါက တူညီတဲ ့ ကြောက ် ရွံ ့ မှုမျိုးကို သတိရစေလား ပြောပြခိုင ် းတယ ် ။ 
(ဆီးရီးယား ပြည ် တွင ် းစစ ် က အဝေးကြီးမှာလို ့ ထင ် ရတယ ်) (ဒါကို ကိုယ ် တိုင ် မခံစားရ မချင ် းပေါ ့) (မိန ် းကလေး သီချင ် းဆိုခြင ် း) (ပေါက ် ကွဲသံ) (ဆီးရီးယား ပရောဂျက ်) (အသွင ် တုဖန ် တီးခြင ် း အတွေ ့ အကြုံ) NP: နောက ် ပြီး လန ် ဒန ် က Victoria နဲ ့ Albert ပြတိုက ် ကို ဒီအပိုင ် း ယူလာဖို ့ အဖိတ ် ခံရတယ ် 
ဒါက မကြော ် ငြာခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကို ဒီရွှေချည ် ထိုးခန ် းထဲမှာ ထားတယ ် ။ 
သတင ် းထုတ ် ပြန ် မှု မရှိဘူး ။ ဒီတော ့ အဲဒီနေ ့ မှာ ပြတိုက ် ကို ရောက ် ဖြစ ် သူတွေဟာ ဒီကြောင ် တောင ် တောင ် မီးတွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကို တွေခဲ ့ ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ရွှေချည ် ထိုး ရှေးက ပုံပြောခြင ် းကို မြင ် ချင ် တာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
သူတို ့ တွေ အသွင ် တုကင ် မရာတွေနဲ ့ ထိပ ် တိုက ် တွေ ့ သွားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အများအပြား စမ ် းကြည ့ ် ပြီး ၅ ရက ် ကျော ် ပြခဲ ့ ပြီး စာမျက ် နှာ ၅၄ မျက ် နှာရှိတဲ ့ ဧည ် သည ် တော ် မှတ ် တမ ် းနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ အဲ ့ ဒီက ထိန ် းသိမ ် းသူတွေက မြိုင ် ဆိုင ် တာ တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးကြဘူ ။ တဲ ့ ။ 
ဒီလိုမျိုး "" တကယ ့ ် အတိုင ် းပဲ "" "" လုံး၀ ယုံစရာကွာ "" ဒါမှမဟုတ ် တကယ ် ကို စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတာက "" တီဗီ သတင ် းတွေမှာ မြင ် နေကျ တစ ် ခုခုထဲကို တကယ ် များ ရောက ် နေသလား ခံစားရတယ ် ။ "" ဒီတော ့ အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် မို ့ လား ။ ဒါက အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဘယ ် ရောက ် နေနေ ၊ ဘယ ် အရွယ ် ပဲဖြစ ် ဖြစ ် အကြာင ် းမဟုတ ် ဘူး ။ ဒါဟာ တကယ ် ကို စိတ ် အာရုံကို နှိုးဆွပေးတယ ် ။ 
ကဲ တလွဲ မထင ် နဲ ့ ဦး ။ အပိုင ် းတစ ် ခုထဲ ရောက ် တဲ ့ အခါ ၊ ကိုယ ် ဒီမှာ ရှိနေတယ ် ဆိုတာ ရှင ် မေ ့ သွားတယ ် လို ့ ပြောနေတာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ချိန ် တည ် း ၂ နေရာမှာ ရှိသလို ခံစားရတာမျိုး ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ဒွိတည ် ရှိမှု ဆိုတာကို ခံစားနိုင ် ပြီး ဒါက ကျွန ် မကို မျှဝေခခံစားခြင ် း စိတ ် သဘော ကို ဆက ် သွယ ် ခွင ့ ် ပေးတာလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ဒီတော ့ တကယ ် က ဒီအပိုင ် းတွေကို ဖန ် တီးရာမှာ အရမ ် းကို ဂရုစိုက ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
စာနယ ် ဇင ် းဆိုင ် ရာ ထုံးစံတွေကို တကယ ် ပဲ လိုက ် နာဖို ့ လိုပြီး ဒီဇာတ ် လမ ် းတွေကို ရိုးဖြောင ့ ် မှုနဲ ့ ဆောက ် တည ် တာ သေချာအောင ် လုပ ် ရပါတယ ် ။ 
အထည ် တွေကို ကိုယ ် တိုင ် မရိုက ် ကူးတာဆိုရင ် ဇာစ ် မြစ ် ကိုလိုက ် ပြီး မှန ် းဆတာကို အင ် မတန ် တိကျအောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုပြီး ဒီပစ ္ စည ် းက ဘယ ် ကလာတယ ် ၊ အစစ ် အမှန ် ရော ဟုတ ် ရဲ ့ လား ဆိုတာပေါ ့ ။ 
ဥပမာ တစ ် ခုပေးပါရစေ ။ 
ဒီ Trayvon Martin အမှုပါ ၊ ဒါက ၁၇ နှစ ် သား ကောင ် လေး ၊ စတိုးဆိုင ် က ဆိုဒါရည ် နဲ ့ သကြားလုံးဝယ ် ပြီး အိမ ် အပြန ် မှာ အိမ ် နီးချင ် းစောင ့ ် ကြည ့ ် သူ George Zimmerman ရဲ ့ လိုက ် တာခံရပြီး ကောင ် လေးကို သူက ပစ ် သတ ် တာနဲ ့ အဆုံးသတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီအပိုင ် းကို ဖန ် တီးဖို ့ အဆောက ် အဦ တစ ် ခုလုံးရဲ ့ ဗိသုကာပုံ တွေကိုယူ ၊ ဒီပုံတွေကို အခြေခံကာ မြင ် ကွင ် းတစ ် ခုလုံးကို မကုန ် အစင ် ပြန ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုလုံးကို ၉၁၁ က ရဲကို ခေါ ် တဲ ့ အသံသွင ် းထား တာတွေကနေ သတင ် းပို ့ တယ ် ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာက ဒီဇာတ ် လမ ် းနဲ ့ သတင ် းတွေကို လွှင ့ ် တယ ် ။ 
ဒီ အသံကို ပြန ် တည ် ဆောက ် တဲ ့ မှုခင ် းဆေးပညာဋ ္ ဌာန Primeau Productions ကပြောတာက သူတို သက ် သေခံမှာက George Zimmerman ကားထဲ ့ ကထွက ် ချိန ် မှာ Martin ကို မလိုက ် ခင ် သူ ့ သေနတ ် ကို မောင ် းတင ် လိုက ် တယ ် တဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ စာနယ ် ဇင ် းပညာရဲ ့ အခြေခံမူတွေကို နားလည ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါတွေက ဒီမှာ မပြောင ် းသွားဘူး မို ့ လား ။ 
အမြဲတမ ် းလိုက ် နာမယ ့ ် ဒီမူတွေကို ကျွန ် မတို ့ လိုက ် နာနေတုန ် းပါ ။ 
မတူတာက မြင ် ကွင ် းမှာ ရောက ် ရှိနေတဲ ့ သဘောပါ ။ ငတ ် ပြီး လဲကျသွားတဲ ့ လူကို ကြည ့ ် နေတာဖြစ ် စေ ၊ ဗုံးပေါက ် တဲ ့ မြင ် ကွင ် းမှာ ရှိနေတာမျိုး ဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
ဒါမျိုးက ဒီအပိုင ် းတွေနဲ ့ ကျွန ် မကို ရှေ ့ သို ့ မောင ် းနှင ် ထားပြီး ဒါတွေကို ဘယ ် လိုဖန ် တီးမလဲ တွေးမိစေတယ ် ။ 
သိသိသာသာ နားကြပ ် ကိုကျော ် လွန ် ပြီး ဒါကို ပိုရရှိအောင ် ဖန ် တီးဖို ့ ကြီုးစားနေပါတယ ် ။ 
Trayvon Martin လိုမျိုး မိုဘိုင ် း အပိုင ် းတွေ ဖန ် တီးနေပါတယ ် ။ 
ဒီပစ ္ စည ် းတွေဟာ သက ် ရောက ် မှု ရှိထားပါတယ ် ။ 
အမေရိကန ် တွေကို သူတို ့ လှူထားတာတွေကို ပြောခိုင ် းတယ ် ၊ ဘဏ ် စာရင ် းက တိုက ် ရိုက ် ဖြတ ် ပြီး ငွေကို ဆီးရီးယား ကလေးဒုက ္ ခသည ် တွေဆီသွားဖို ့ ပေါ ့ ။ 
"" Hunger in LA က သတင ် းစာပညာ ပုံစံသစ ် စဖို ့ ကူညီပေးပြီး အနာဂတ ် မှာ အခြား ပုံမှန ် စနစ ် တွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းတော ့ မယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဟိုင ် ၊ ကျွန ် မ ဒီနေ ့ ရှင ် တို ့ ကို ရယ ် မောခြင ် း အကြောင ် း ပြောပြပါမယ ် ။ ကျွန ် မက ရယ ် မောခြင ် းကို ပထမဦးဆုံး သတိထားမိတဲ ့ အဖြစ ် ကနေ စတင ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ကလေးမလေး ဘဝတုန ် းက အသက ် ခြောက ် နှစ ် ခန ့ ် တုန ် းကပါ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် နည ် းနည ် းလေး နားလည ် မရတဲ ့ မိဘတွေကို တွေ ့ မြင ် လိုက ် တယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ရယ ် မောနေခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ အပြင ် းအထန ် ကို ရယ ် နေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ရယ ် မောရင ် း ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် မှာ လဲနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ရယ ် ရလွန ် းလို ့ အော ် ဟစ ် နေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဘာကို ရယ ် နေမှန ် း ကျွန ် မ မသိခဲ ့ ပေမဲ ့ ကျွန ် မလည ် း ပါဝင ် ခဲ ့ ချင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မလည ် း အဲဒီထဲမှာ ရောပါဝင ် လျက ် ၊ သူတိုကို ဝိုင ် းပတ ် ရင ် း "" ဟူး ဟူး! "" အော ် နေချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) နောက ် မှာ ကျွန ် မ သိလာရတာက သူတို ့ ဟာ လူတွေ ဆိုလေ ့ ရှိခဲ ့ ကြတဲ ့ သီချင ် း တပုဒ ် ကို ရယ ် မောနေခဲ ့ ကြတာ ၊ ရထားပေါ ် က အိမ ် သာထဲက အမှတ ် အသားတွေ အကြောင ် း သီချင ် း ၊ ရထားတွေ ပေါ ် မှာ ဘာလုပ ် လို ့ ရနိုင ် တယ ် ၊ ဘာမလုပ ် ရဘူး ဆိုတာကို ရေးဖွဲ ့ ထားတဲ ့ သီချင ် းပါ ။ 
ဒီနေရာမှာ အင ် ္ ဂလိပ ် လူမျိုးတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သတိရနေရမှာက ၊ တကယ ် ပါပဲ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ဟာသကို ခံစားနိုင ် စွမ ် းဟာ သိပ ် ကို မြင ့ ် မားလှပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) တကယ ် တော ့ ထိုစဉ ် တုန ် းက ကျွန ် မဟာ အဲဒါတွေကို ဘာမှ နားမလည ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ရယ ် မောခြင ် းကို စိတ ် ဝင ် စားလာခဲ ့ တယ ် ၊ ကိုယ ် တိုင ် အာရုံကြော ပညာရှင ် ဖြစ ် လာတော ့ အဲဒါကို ထပ ် ပြီး စိတ ် ဝင ် စားလာခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီအလုပ ် ဟာ တော ် တော ့ ကို ထူးဆန ် းပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မဟာ သာဓက တချို ့ ကို ပြပေးပါမယ ် ။ လူတွေ ရယ ် မောနေကြပုံပါ ၊ လူတွေက ထုတ ် လုပ ် လိုက ် တဲ ့ အသံတွေ အကြောင ် း အသံတွေ ကြောင ် တိကြောင ် တောင ် ရှိနိုင ် ပုံ ၊ သတိထားစေလိုပါတယ ် ။ တကယ ် တော ့ အသံအရ ရယ ် မောခြင ် းဟာ သိပ ် ကို ရိုးလွန ် းလှပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ စကားပြောဆိုမှုနဲ ့ မတူဘဲ တိရိစ ္ ဆာန ် ခေါ ် သံနဲ ့ တူချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရယ ် မောသံ တချို ့ ကို တင ် ပြပေးပါ ့ မယ ် ။ ပထမ တခုဟာ အတော ် ကလေး ပျော ် စရာမျိုးပါ ။ 
(ရယ ် မောနေတဲ ့ အသံ) နောက ် တယောက ် ကျတော ့ ၊ အသက ် ရှူဖို ့ လိုနေပြီ ။ 
အဲဒီလို ရယ ် ရာတွင ် ၊ အခုဟာလိုမျိုး တချို ့ နေရာမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ လေကို ရှူသွင ် းဖို ့ လိုအပ ် တယ ် ၊ သူဆိုရင ် ရယ ် ရလွန ် းလို ့ အသက ် မရှူနိုင ် ဖြစ ် နေပုံရတယ ် ။ 
(ရယ ် မောနေတဲ ့ အသံ) ဒါကို ဘယ ် လိုမှ တည ် းဖြတ ် ခဲ ့ တာ မဟုတ ် ဘူး ၊ သူ ့ အသံပါ ။ 
(ရယ ် မောနေတဲ ့ အသံ) (ရယ ် မောသံ) နောက ် ဆုံးမှာတော ့ — ဟောဒါက အမျိုးသမီးတဦးရဲ ့ ရယ ် သံပါ ။ 
ရယ ် မောမှုဟာ ထွက ် ပေါ ် လာနိုင ် တဲ ့ အသံပုံစံအရ အတော ့ ် ကို ထူးဆန ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောနေတဲ ့ အသံ) သူ တကယ ် ပြောနေတာက ၊ "" အို ၊ အောင ် မလေ ၊ အဲဒါ ဘာလဲ? "" ပြင ် သစ ် လိုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ သူမနဲ ့ အတူတူ ရှိနေသလိုပဲ ။ ဘာမှန ် း မသိဘူး ။ 
ရယ ် မောခြင ် းကို နားလည ် ဖို ့ အတွက ် ခန ္ ဓာကိုယ ် တနေရာကို ကြည ့ ် ဖို ့ လိုတယ ် ၊ စိတ ် ပညာရှင ် တွေ နဲ ့ အာရုံကြော ပညာရှင ် တွေ သိပ ် ကြည ့ ် လေ ့ မရှိကြတဲ ့ အပိုင ် းပါ ၊ နံရိုးအိမ ် ပါ ၊ ဘာမှ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ မရှိဘူးလို ့ ထင ် ရပေမဲ ့ ၊ လက ် တွေ ့ မှာ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ အဲဒါကို တချိန ် လုံး သုံးနေကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို အချိန ် မျိုးမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ နံရိုးအိမ ် ကို အသုံးချနေရင ် း အသက ် ရှူမှုကို ရပ ် နားလို ့ မဖြစ ် နိုင ် ပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ နံရိုးတွေ အကြားရှိ ကြွက ် သားတွေကို သုံးကြတာပါ ၊ နံရိုးအိမ ် ကို ချဲ ့ လိုက ် ချုံ ့ လိုက ် လုပ ် ခြင ် းဖြင ့ ် အဆုတ ် ထဲကို လေကို သွင ် းလိုက ် မှုတ ် ထုတ ် လိုက ် လုပ ် နေကြတာပါ ။ တကယ ် လို ့ ကျွန ် မက ရှင ် တို ့ ရင ် ဘတ ် ကို တခုခုနဲ ့ ရစ ် ပတ ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် အဲဒီ အသက ် ရှူမှု ခါးပတ ် ရဲ ့ လှုပ ် ရှးမှုကို ကြည ့ ် နေရင ် ၊ ညင ် သာစွာဖြင ့ ် တက ် လိုက ် ဆင ် းလိုက ် ဖြင ့ ် အသက ် ရှူနေတာကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒီအတိုင ် း လုပ ် ကြတာပါ ။ မရပ ် ကြပါနဲ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က စကားကို စပြောလာတာနဲ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အသက ် ရှူမှုကို လုံးဝ တမျိုးသုံးလာကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အခု လုပ ် ပြနေတာကို ရှင ် တို ့ မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
စကားပြောနေစဉ ် မှာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ လေကို အပြင ် ကို ထုတ ် ပစ ် ဖို ့ နံရိုးအိမ ် ကို မသိမသာ လှုပ ် ကြရတာပါ ၊ တကယ ် တော ့ ၊ ဒီလိုလုပ ် နိုင ် တဲ ့ သတ ္ တဝါဆိုလို ့ ကျွန ် မတို ့ ပဲ ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် မတို ့ စကားပြောနိုင ် ကြတာပါ ။ 
အဲဒီလို စကားပြောမှု နဲ ့ အသက ် ရှူမှုတို ့ ဆီမှာ ကြောက ် မက ် စရာ ရန ် သူ ရှိပါတယ ် ၊ အဲဒီရန ် သူက ရယ ် မောမှုပါ ၊ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ၊ ကျွန ် မ ရယ ် ကြတဲ ့ အခါမှာ ခုနက ကြွက ် သားတွေဟာ ချုံ ့ မှုကို သိပ ် ကို မှန ် မှန ် စတင ် ကြတယ ် ၊ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ပင ့ ် လိုက ် ကျလိုက ် လှုပ ် ရှားမှု ပေါ ် လာကာ လေကို အထဲကနေပြီး အပြင ် ကို ထုတ ် ပစ ် ပေးလာတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အဲဒါဟာ အသံကို ဖြစ ် ပေါ ် စေတဲ ့ အခြေခံနည ် းပါပဲ ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ တယောက ် ယောက ် ကို ရိုက ် ထုမယ ် ဆိုလည ် း အလားတူပဲ ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က လေကို ညှစ ် ထုတ ် နေတာပါ ၊ အဲဒီလို ချုံ ့ ပစ ် မှုတိုင ် းက ၊ ဟုတ ် တယ ် ၊ အသံကို ထုတ ် ပေးနေတာပါ ။ 
အဲဒီလို ချုံ ့ ပစ ် မှုက ဆက ် တိုက ် ဖြစ ် လာနေတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဆန ့ ် ငင ် ဆန ့ ် ငင ် ဖြစ ် လာတာပါ ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ဒီလို ဟာမျိုး (ခက ် ခဲစွာအသက ် ရှူသံ) — ဖြစ ် လာတာပါ 
ကျွန ် မဟာ ဒီနေရာမှာ တကယ ် တော ် တာနော ် ။ (ရယ ် မောသံများ) တကယ ် တော ့ ရယ ် မောမှုဆိုင ် ရာ သိပ ္ ပံရဲ ရှုထောင ့ ် မှ ပြောရရင ် ၊ ပြောနိုင ် တာ သိပ ် မများပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရယ ် မောခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိကြတဲ ့ အရာတိုင ် းဟာ မှားယွင ် းနေကြပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ ဥပမာ ၊ လူတွေဟာ ရယ ် နိုင ် တဲ ့ တခုတည ် းသော သတ ္ တဝါပါလို ့ လူတွေ ပြောဆိုကြတာကို ထောက ် ပြနိုင ် တယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ တွင ် ၊ နို ့ တိုက ် အကောင ် တိုင ် း ရယ ် မောကြတာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဆင ့ ် မြင ့ ် နို ့ တွက ် သတ ္ တဝါတွေ အကြားမှာ မြင ် တွေ ့ နေကျပါ ၊ ကြွက ် တွေ အကြားမှာလည ် း မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒီလို တွေ ့ မြင ် ကြရတဲ ့ နေရာတိုင ် းမှာ ၊ လူတွေ ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေ ၊ ကြွက ် တွေ အကြားမှာ ၊ အဲဒါဟာ ကလိထိုးခြင ် းနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတာကိုပါ မြင ် ကြရမှာပါ ။ 
လူသားတို ့ အတွက ် လည ် း အဲဒါ မှန ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ကစားမှုနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေပါတယ ် ၊ နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေ အာလုံး ကစားကြတယ ် ။ 
အဲဒီလို တွေ ့ မြင ် တိုင ် းမှာ အပြန ် အလှန ် ဆက ် ဆံမှုနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတတ ် တယ ် ။ 
ဒါတွေကို အတော ် ကလေး လေ ့ လာခဲ ့ သူ Robert Provine ထောက ် ပြထားတာက ကျွန ် မတိုဟာ တကိုယ ် တည ် း မဟုတ ် ဘဲ တယောက ် ယောက ် နဲ ့ ရှိနေရင ် ရယ ် မောနိုင ် ဖို ့ အလားအလာဟာ အဆ ၃၀ ပိုများပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရယ ် မောမှု အများဆုံးကို တွေ ့ မြင ် ကြရတာက စကားပြောဆိုမှုလို လူတွေ အပြန ် အလှန ် ပြောဆိုဆက ် ဆံနေချိန ် မျိုးမှာပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ လူသားတွေကို "" ခင ် ဗျားတို ့ ဘယ ် အချိန ် မှာ ရယ ် တာလဲ? "" မေးရင ် သူတို ့ ဟာ ဟာသဇာတ ် လမ ် း ၊ ရယ ် စရာ ပြောဆိုမှု ၊ နောက ် ပြောင ် မှုတွေကို ပြောပြကြမှာပါ ။ 
လူတွေ ရယ ် နေကြတာကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် ပါက သူတို ့ ရဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ ရယ ် နေတာ များပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ က လူတွေ အများကြီးနဲ ့ အတူ ရယ ် ရင ် နောက ် ပြောင ် မှုကြောင ့ ် မဟုတ ် ဖို ့ များတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရယ ် ကြတာကို လူတွေကို နားလည ် ကြောင ် းကို ပြပေးရန ် ဖြစ ် တယ ် ၊ သူတို ့ နဲ ့ သဘောတူတာကို ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ တအုပ ် စုထဲ ဖြစ ် တာကို ပြဖို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ကို နှစ ် ခြိုက ် တာကို ပြသဖို ့ ရယ ် မောကြတာပါ ။ 
သူတို ့ ကို ချစ ် ကြိုက ် တာလည ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အဲဒါဟာ သူတို ့ နဲ ့ စကားပြောနေချိန ် မှာလည ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ ရယ ် မောမှုဟာ စိတ ် ခံစားမှုဆိုင ် ရာ အလုပ ် တော ် တော ် များများကို လုပ ် ပေးနေတာပါ ။ 
Robert Provine ထောက ် ပြသွားခဲ ့ သလိုပဲ ကျွန ် မတို ့ ရယ ် မောကြခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကို ရှာကြည ့ ် ချင ် ရင ် ၊ အစပိုင ် းမှာ ပျော ် ရွှင ် ဖွယ ် ရာ ရယ ် မောသံ ကြားရတဲ ့ အခါမှာ ၊ မိဘတွေ ရယ ် မောနေတာ မြင ် လိုက ် ရလို ့ ကျွန ် မ ရယ ် လာခဲ ့ တဲ ့ အခါမှာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အားကောင ် းလှတဲ ့ ပြုမူမှုဆိုင ် ရာ ကူးစက ် လွယ ် တဲ ့ အဖြစ ် ကို ပြနေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရယ ် မောမှုကို တယောက ် ယောက ် ထံမှ ရရှိလာနိုင ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီလူကို ကျွန ် မတို ့ သိမယ ် ဆိုရင ် ရယ ် မောမှုဟာ ကူးစက ် ဖို ့ ပိုလွယ ် ပါလိမ ့ ် မည ် ။ 
အဲဒီတော ့ အဲဒါဟာ လူမှုရေး အကြောင ် းအရာနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆန ် းစစ ် ရာတွင ် ဟာသကို တဘက ် မှာ ထားလိုက ် ကာ ရယ ် မောခြင ် းကို ကျတော ့ လူမှုရေး အနှစ ် သာရမှ ကြည ့ ် ရှူရန ် လိုပါတယ ် ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ဇစ ် မြစ ် က အဲဒီမှ စတင ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အခုဆက ် ပြီး ၊ ကျွန ် မဟာ ရယ ် မောမှု ပုံစံ အမျိုးမျိုးကို စိတ ် ဝင ် စားမိတာ ပြောပြမယ ် ၊ ပြီးတော ့ လူတွေရဲ ့ အသံထုတ ် မှုကို လေ ့ လာကြတဲ ့ အာရုံကြောဇီဝ ပညာရှင ် များက ရယ ် မောသံ နှစ ် မျိုး ရှိုနိုင ် တယ ် လို ့ အထောက ် အထားများဖြင ့ ် ဆိုကြပါတယ ် ။ 
ကြည ့ ် ရတာ ကျွန ် မ မိဘတွေက အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိတဲ ့ သီချင ် းကြောင ့ ် ကြမ ် းပေါ ် မှာ လဲနေရအောင ် ကို ဖြစ ် ခဲ ့ ရတဲ ့ ထိန ် းမရအောင ် ၊ ရုတ ် တရက ် ရယ ် မောမှုရဲ ့ အခြေခံ အကြောင ် းရင ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ ကြုံရတတ ် တဲ ့ အဲဒီလို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး မဟုတ ် ဘဲ ပိုယဉ ် ကျေးတဲ ့ လူမှုရေး ရယ ် မောမှုနဲ ့ တူပုံမရပါဘူး ၊ အဲဒါကျတော ့ တယောက ် ယောက ် က ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုကို ပြတဲ ့ အနေနဲ ့ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုအဖြစ ် ၊ သူတို ့ က ခင ် ဗျားကို ရွေးတာကို ပြချင ် တာပါ ။ 
ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ မတူတဲ ့ အသံထုတ ် နည ် း နှစ ် မျိုး ဖွံ ့ ဖြိုးလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အလိုလို အသံဖြစ ် ပေါ ် လာမှုဟာ ပိုဟောင ် းတဲ ့ စနစ ် ထံမှ ပါလာတဲ ့ ဟာပါ ၊ ကျွန ် မ အခုလို ပြောကြားနေတဲ ့ ဟန ် လုပ ် ပြုလုပ ် တဲ ့ အသံတွေနဲ ့ စာရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ရယ ် မောခြင ် းဆီမှာ ဇစ ် မြစ ် နှစ ် မျိုး ရှိနိုင ် တယ ် လို ့ ယူဆရတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မဟာ အဲဒါကို ပိုပြီး အသေးစိတ ် လေ ့ လာကြည ့ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို လေ ့ လာဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရယ ် မောနေတဲ ့ လူတွေကို အသံသွင ် းခဲ ့ ကြရပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ လူတွေကို မဖြစ ် ဖြစ ် အောင ် ရယ ် မောဖို ့ ပြုလုပ ် ခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ အဲဒီထဲမှာ တချို ့ လူတွေကို ကျတော ့ လူမှုရေး ရယ ် မောပြဖို ့ ၊ တမင ် ကို ရယ ် ခိုင ် းခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ မိတ ် ဆွေကို ဟာသ တခုပြောပြတာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ ရှင ် တို ့ မိတ ် ဆွေကို သဘောကျလို ့ ရယ ် မောနေပါတယ ် ၊ တကယ ် တော ့ သူပြောလိုက ် တဲ ့ ဟာသကြောင ့ ် လုံးဝ မဟုတ ် ပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ကို အဲဒီလို ရယ ် မောသံ တချို ့ ကို ဖွင ့ ် ပြပေးပါမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ရှင ် တို ့ က ကြားလိုက ် ရတဲ ့ ရယ ် မောသံဟာ အစစ ် ရယ ် တာလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဟန ် ပြရယ ် မှုလား ထောက ် ပြရမယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အခုကြားရမယ ့ ် ဟာက အလိုလို ရယ ် မောမှုလား ဟန ် လုပ ် ရယ ် မောမှုလား? 
(ရယ ် မောခြင ် းရဲ ့ အသံ) အခုကြားရတာကို ရှင ် တို ့ ဘယ ် လိုထင ် သလဲ? 
ပရိသတ ် - ဟန ် ုလုပ ် ရယ ် တာပါ ။ Sophie Scott - ဟန ် လုပ ် ရယ ် တာလား? ဟုတ ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီအသံကျတော ့ ကော? 
(ရယ ် မောခြင ် းရဲ ့ အသံ) (ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မက အရမ ် းတော ် တယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) တကယ ် တော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
မဟုတ ် ဘူး ၊ အဲဒါက အလိုလို ရယ ် မောမှုပါ ၊ တကယ ် တော ့ အဲဒါကို အသံသွင ် းဖို ့ အတွက ် ကျွန ် မကို အသံသွင ် းဖို ့ သာ လိုခဲ ့ တာပါ ၊ ကျွန ် မ သူငယ ် ချင ် းက သူရယ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မသိထား တာကို နားထောင ် နေစဉ ် ပါ ၊ ကျွန ် မက ဒီလို လုပ ် ပြတော ့ တယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မ ဘာတွေ ့ သလဲဆိုတော ့ လူတွေဟာ တကယ ့ ် ရယ ် မောမှု နဲ ့ ဟန ် လုပ ် ရယ ် မှုကို လွယ ် ကူစွာ သိရှိနိုင ် ကြခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒီ ရယ ် မောသံတွေကို လူတွေဟာ ခွဲခြားနိုင ် စွန ် း ရှိပုံရပါတယ ် ။ 
ချင ် ပင ် ဇီတွေ အထဲမှာပါ အလားတူ ဖြစ ် ပုံရတာဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာပါပဲ ။ 
ချင ် ပင ် ဇီတွေဟာ သူတို ့ ကို ကလိပေးလိုက ် လို ့ ရယ ် မောပုံဟာ သူတို ့ အချင ် းချင ် း ကစားစဉ ် ရယ ် ပုံနဲ ့ မတူကွဲပြားပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဟောဒီမှာ မြင ် ရတာမျိုးကို မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ အလိုလို ရယ ် မောမှု ၊ ကလိထိုး ရယ ် မောမှုဟာ လူမှုရေး ရယ ် မောမှုနဲ ့ မတူကြပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ ကို ကြားရပုံဟာ သိပ ် ကို ကွာခြားလှပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ရယ ် မောမှု အစစ ် ဟာ ပိုကြာတတ ် တယ ် ၊ အသံပိုမြင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ က တအား ရယ ် မောကြတဲ ့ အခါမှာ ၊ ကျွန ် မတို ့ အဆုတ ် ထဲကနေပြီး လေကို ညှစ ် ထုတ ် ပစ ် မှုရဲ ့ ဖိအားဟာ တမင ် ကို လေညှစ ် ထုတ ် မှုနဲ ့ စာရင ် များစွာမှ မြင ့ ် မားလှပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ကျွန ် မသီချင ် းဆိုရာမှာ ကျွန ် မ အသံကို အဲဒီလို မြင ့ ် အောင ် မလုပ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီလိုကြိုးစားရင ် အသံတမျိုးဖြစ ် လာကာ တဝီဝီမြည ် လာနိုင ် တယ ် ၊ ဒီတော ့ ရယ ် မောမှု အစစ ် ဟာ သိပ ် ကို လွယ ် ကူတာ လုံးဝကို ရှင ် းနေပါတယ ် ၊ တနည ် း ၊ အဲဒါကို ထောက ် ပြဖို ့ သိပ ် လွယ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် တဘက ် တွင ် ဟန ် လုပ ် ရယ ် မောခြင ် းက နဲနဲလေး အတု ဖြစ ် တာ ကျွန ် မတို ့ သိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းတွင ် ၊ အဲဒီလို မဟုတ ် ဘဲ ၊ အရေးကြီးတဲ ့ လူမှုရေး လိုအပ ် ချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒါကို အခြေအနေ တော ် တော ် များများထဲမှာ မကြာမကြာ အသုံးပြုကြတယ ် ၊ သူ ့ ဘာသာသူ လိုအပ ် ချက ် တခုနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ "" ha ha ha ha ha "" အသံထဲမှာလို ၊ 
ဒါကိုပဲ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဦးနှောက ် ကို စကင ် လုပ ် ကြည ့ ် လျက ် ရယ ် မောသံကို ကြားရပုံကို လေ ့ လာကြတယ ် ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ကြည ့ ် တော ့ ၊ ဒီစမ ် းသပ ် မှုဟာ တကယ ့ ် ကို ငြီးငွေ ့ စရာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က လူတွေကို ရယ ် မောမှု အစစ ် နဲ ့ အတုကို ဖွင ့ ် ပြခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ရယ ် မောမှုဆိုင ် ရာ လေ ့ လာမှုဖြစ ် တာ မပြောခဲ ့ ကြပါ ။ 
သူတို ့ အာရုံကို လွှဲပြောင ် းပစ ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ဒီ ့ ပြင ် အသံတွေကိုလည ် း ထည ့ ် ပေးခဲ ့ ကြသေးတယ ် ၊ သူတို ့ လုပ ် ပေးခဲ ့ ရတာက လှဲနေကာ အသံတွေကို နားထောင ် ရုံပါပဲ ။ 
သူတို ့ ကို တခုခု လုပ ် ရန ် ကိုလည ် း မပြောခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ရယ ် မောမှု အစစ ် ကို ကြားတဲ ့ အခါမှာ ၊ ဟန ် လုပ ် ရယ ် မောမှုကို ကြားတဲ ့ အခါမှာ ၊ ဦးနှောက ် တွေ တုံ ့ ပြန ် ကြပုံဟာ လုံးဝကို မတူဘူး ၊ သိသိသာသာကို ခြားနားနေတယ ် ။ 
အသံဆိုင ် ရာ အပြင ် လွှာထဲမှာ ရှိနေကြတဲ ့ အပြာရောင ် နေရာလေးတွေဟာ ရယ ် မောမှု အစစ ် ကို တုံ ့ ပြန ် တဲ ့ နေရာတွေပါ ၊ အခုကိစ ္ စဟာ အဲဒီလို အဖြစ ် နဲ ့ တူပုံရတယ ် ၊ တယောက ် ယောက ် က အလိုလို ရယ ် မောတဲ ့ အခါ ကြားရတဲ ့ အသံတွေကို ဒီပြင ် ဘယ ် အကြောင ် းကြောင ့ ် ရယ ် မောမှုထဲမှာ ဘယ ် လိုမှ ကြားရမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါဟာ သိပ ် ကို ပြတ ် သားလှပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီထဲမယ ် မွန ် မြတ ် တဲ ့ အသံတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပေးဖို ့ အသံထုတ ် လုပ ် ရေး လုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေ အများကြီးပုံရတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ပြောင ် းပြန ် ၊ ကျွန ် မတို ့ က တယောက ် ဟန ် လုပ ် ရယ ် မောနေတာကို ကြားရင ် ၊ ဒီမှာ ရှင ် တို ့ မြင ် နေရတဲ ့ ပန ် းရောင ် နေရာတွေပါ ၊ စိတ ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် နေကြတဲ ့ နေရာတွေမှာ ရှိနေကြတာပါ ၊ အခြားသူက ဘယ ် လိုများ စဉ ် းစားနေတာနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ နေရာတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ ဆိုလိုချင ် တာက ဘာလဲဆိုတော ့ ၊ တကယ ့ ် ကို စိတ ် ညစ ် စရာ ကောင ် းတဲ ့ အခုလို ဦးနှောက ် ကို စကင ် လုပ ် ကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာတောင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ က တယောက ် ကနေပြီး "" အာ ၊ ဟာ ဟာ ဟာ ဟာ ဟာ "" ကို ကြားရတော ့ သူတို ့ ရယ ် နေကြတာ ဘာကြောင ့ ် လဲ နားလည ် ဖို ့ ကြိုးစားကြပါတယ ် ။ 
ရယ ် မောမှုဟာ အစဉ ် ပဲ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒါကို ဆက ် စပ ် နားလည ် ဖို ့ အစဉ ် ပဲ ကြိုးစားကြပါတယ ် ၊ သင ် ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် ၊ အဲဒီအချိန ် ကာလမှာ ၊ အဲဒါဟာ ဆက ် စပ ် ခြင ် း မရှိတောင ် မှ ၊ ခင ် ဗျားနဲ ့ ပတ ် သက ် နေတာ ဟုတ ် ချင ် မှ ဟုတ ် မယ ် ဆိုတောင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီလူတွေ ရယ ် မောနေကြတာ ဘာကြောင ့ ် လဲ ဆိုတာကို သိချင ် နေတုန ် းပါ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အသက ် အရွယ ် ကို လိုက ် ပြီး လူတွေက ရယ ် မောမှု အစစ ် နဲ ့ အတုကို ကြားရပုံ လေ ့ လာခွင ့ ် ကြုံလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီစမ ် းသပ ် မှုကို အွန ် လိုင ် းမှနေပြီး Royal Society နဲ ့ အတူ ပြုလုပ ် ကြတာပါ ၊ လူတွေကို အဲဒီမှာ မေးခွန ် း နှစ ် ခု မေးကြတယ ် ။ 
အစပိုင ် းမှာ သူတို ့ ဟာ ရယ ် မောသံ အချို ့ ကို ကြားကြရပါတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ အဲဒီရယ ် မောသံတွေဟာ အစစ ် လား ဟန ် လုပ ် တာလား မေးကြည ့ ် တာပါ ။ 
ရယ ် မောမှု အစစ ် တွေကို အနီရောင ် ဖြင ့ ် ၊ ဟန ် လုပ ် ရယ ် မှုကို အပြာရောင ် ဖြင ့ ် ပြထားတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ချက ် ချင ် း မြင ် နိုင ် တဲ ့ အချက ် တချက ် ရှိပါတယ ် ။ 
လူတယောက ် အသက ် ကြီးလာတာနဲ ့ အမျှ ၊ ရယ ် မောမှု အစစ ် ကို ခွဲခြားရာတွင ် ပိုပိုတော ် လာပါတယ ် ။ 
ခြောက ် နှစ ် အရွယ ် ကလေးဆိုရင ် ခြားနားချက ် ကို ကြားဖို ့ ခက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အသက ် ကြီးလာရင ် ပိုတော ် လာကြပါမယ ် ၊ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းသေးတာက ၊ အသက ် ၃၀ နဲ ့ ၄၀ မကျော ် သေးရင ် အကောင ် းဆုံး ခွဲခြားသူ ဖြစ ် မလာနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ လူလားမြောက ် ချိန ် မှာ ရယ ် မောမှုကို အပြည ့ ် အဝ နားမလည ် သေးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဦးနှောက ် ဟာ ရင ့ ် ကျက ် လာလို ့ ကျွန ် မတို ့ အရွယ ် ရောက ် ခါနီးချိန ် မှာတောင ် ရယ ် မောမှုကို အပြည ့ ် အဝ နားမလည ် သေးပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ သက ် ကြီးပိုင ် း အစပိုင ် း နှစ ် များမှာ ရယ ် မောမှုကို သင ် ယူနေဆဲပါ ။ 
တဖန ် ကျွန ် မတို ့ က ရယ ် မောမှုကို ဘယ ် လို ကြားကြသလဲ ၊ အစစ ် လား ၊ ဟန ် လုပ ် ရယ ် တာလား ၊ မေးခွန ် းကို တမျိုးလှည ့ ် လိုက ် ကာ ၊ ကျွန ် မတို ့ က ဒီရယ ် မောမှုက ရှင ် တို ့ ဘယ ် လောက ် များ ရယ ် လာစေချင ် တာလဲ ၊ ဒီရယ ် မောမှုဟာ ရှင ် တို ့ ဆီကို ဘယ ် လောက ် ကူးစက ် လဲလို ့ မေးရင ် တမျိုး မြင ် လာပါမယ ် ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် ၊ အသက ် ပိုငယ ် သူတို ့ ဟာ ရယ ် မောတာကို ကြားရရင ် ပိုပြီး အဲဒီထဲ ပါဝင ် လိုကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် မ မိဘတွေ ဘာကြောင ့ ် ရယ ် မှန ် မသိခဲ ့ စဉ ် ကျွန ် မ ရယ ် ခဲ ့ တဲ ့ အဖြစ ် မျိုးလေ ။ 
နောက ် တခု မြင ် လို ့ ရနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
လူတိုင ် းဟာ ၊ အသက ် ငယ ် ငယ ် ကြီးကြီး ၊ ရယ ် မောမှု အစစ ် ဟာ ဟန ် လုပ ် တာနဲ ့ စာရင ် ပိုပြီး ကူးစက ် လွယ ် တယ ် လို ့ ယူဆကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အသက ် ကြီးလာသူ အတွက ် အဲဒါဟာ ကူးစက ် မှု နည ် းလာပါမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ အသက ် ကြီးလာရင ် မှုန ် ကုပ ် ကုန ် ဖြစ ် လာလို ့ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မတို ့ က ရယ ် မောမှုကို ပိုကောင ် းစွာ နားလည ် လာနိုင ် တယ ် ဆိုတော ့ ၊ အဲဒါကို ပိုလွယ ် ကူစွာ ခွဲခြားသိလာနိုင ် တယ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရယ ် ဖို ့ အတွက ် ကြားရုံနဲ ့ မလုံလောက ် တော ့ တာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ လူမှုရေး ထောက ် ကူချက ် လိုလာနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သမရိုးကျ ခံယူချက ် တော ် တော ် များများ မှားနေကြတဲ ့ ပြုမူပုံ လေ ့ လာချက ် တွေကို ဒီမှာ မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ အဲဒါ ့ အပြင ် ရယ ် မောမှုဟာ အရေးကြီးတဲ ့ လူမှုရေး စိတ ် ခံစားချက ် ဖြစ ် တာထက ် ကို ပိုတယ ် လို ့ ယူဆစရာ ရှိပါတယ ် ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုတော ့ လူတွေဟာ ရယ ် မောမှုကို အသုံးပြုကြရာတွင ် အံ ့ ဩဖွယ ် မသိမသာ ကွဲပြားကြတာကို တွေ ့ ရလို ့ ပါ ။ 
Robert Levenson ရဲ ့ California က စမ ် းသပ ် ခန ် းမှနေပြီး သိလာရတဲ ့ လေ ့ လာချက ် တွေဟာ သိပ ် ကို ချစ ် စရာကလေးတွေပါ ၊ သူဟာ အဲဒီမှာ စုံတွဲတွေကို ဒေါင ် လိုက ် သုတေသန လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
သူဟာ လက ် ထပ ် ပြိး စုံတွဲတွေကို ၊ လင ် မယားတွေကို သူ ့ စမ ် းသပ ် ခန ် းကို ဖိတ ် တယ ် ၊ သူဟာ သူတို ့ နဲ ့ ဖိစီးမှုသဘောပါတဲ ့ စကားတွေကို ပြောဆိုနေရင ် း သူတို ့ ကို ပိုလီဂရပ ် စက ် နဲ ့ ဆက ် ချိတ ် ပေးလျက ် ဖိစီးမှုဒဏ ် ကို ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သူ ့ ဆီမှာ လင ် မယား ထိုင ် နေကြပြီ ၊ ၎ င ် းက ယောက ် ျားကို ၊ "" ခင ် ဗျားကို စိတ ် တိုစေတဲ ့ ဇနီးရဲ ့ လုပ ် ရပ ် တခုခုကို ပြောပါ "" လို ့ ပြောတယ ် ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် ရှင ် တို ့ ချက ် ချင ် း မြင ် နိုင ် ကြသလိုပဲ ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ ရှင ် ကိုယ ် တိုင ် နဲ ့ ကိုယ ့ ် ခင ် ပွန ် း အကြောင ် း ဖြတ ် ကနဲ စဉ ် းစားရင ် ကိုပဲ ၊ ဘယ ် သူမဆို ပိုလို ့ ကို စိတ ် ဖိစီးလာမှာကို စိတ ် ကူးမြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူတွေဟာ ရုပ ် ပိုင ် းအရတောင ် ဖိစီးမှုဒဏ ် ပိုခံလာရတာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူဘာတွေ ့ လဲဆိုတော ့ ၊ ဖိစီးမှုကို ရယ ် မောရင ် း ရယ ် မောမှုလို အပြုသဘော ခံစာမှုဖြင ့ ် ၊ ထိန ် းချုပ ် နိုင ် တဲ ့ စုံတွဲတွေဟာ ချက ် ချင ် းဆိုသလို ဖိစီးမှု လျော ့ နည ် းလာရုံသာမက ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း ခံစားမှုပါ ပိုကောင ် းလာတာကို မြင ် နိုင ် တယ ် ၊ အဲဒီလို စိတ ် ညစ ် စရာ အခြေအနေမျိုးကို သူတို ့ ဟာ လက ် တွဲလျက ် ကိုင ် တွယ ် ကြပါတယ ် ၊ အဲဒီလို စုံတွဲတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ဆက ် ဆံမှုတွေထဲမှာ ကျေနပ ် မှု အဆင ့ ် မြင ့ ် တဲ ့ သူတွေလည ် း ဖြစ ် နေကြပါတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ပိုကြာရှည ် စွာ လက ် တွဲ နေထိုင ် နေကြသူတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ၊ နီးကပ ် တဲ ့ ဆက ် ဆံမှုတွေကို ကျွန ် မတို ့ လေ ့ လာကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ရယ ် မောမှုဟာ လူတွေ သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ပိုင ် း ခံစားချက ် တွေကို ထိန ် းချုပ ် ကြပုံကို ပြသနေတဲ ့ အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ညွှန ် းကိန ် း တခုဖြစ ် တယ ် လို ့ ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရယ ် မောနေခြင ် းဟာ ချစ ် ကြိုက ် တာကို ပြသဖို ့ အတွက ် သာမက ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ လက ် တွဲနေလျက ် ပိုပြီး ကောင ် းအောင ် ခံစားစေဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
အဲဒီအချက ် ဟာ ချစ ် ကြိုက ် မှု ဆက ် ဆံမှုတွေနဲ ့ သာ သက ် ဆိုင ် တာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မစိတ ် ထင ် ဒါဟာဖြင ့ ် ရှင ် တို ့ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ ရှိနိုင ် ကြတဲ ့ နီးကပ ် တဲ ့ စိတ ် ပိုင ် း ဆက ် ဆံမှုကို ထောက ် ပြနေတာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ အခုပြမယ ့ ် ကလီမ ် က အဲဒါကို ရှင ် းပြပေးပါမယ ် ၊ အရှေ ့ ဂျာမနီ နိုင ် ငံဟောင ် းထဲက လူငယ ် တချို ့ ရိုက ် ပြီး YouTube မှာပြခဲ ့ တဲ ့ ဗီဒီယိုပါ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ဂီတတီးဝိုင ် းအဖွဲ ့ ကို ကြော ် ငြာရန ် ရိုက ် ကူးခဲ ့ တဲ ့ ဗီဒီယိုပါ ၊ အဲဒီ ဗီဒီယို သိပ ် ကို စမတ ် ကျပါတယ ် ၊ ရိုက ် ထားပုံဟာလည ် း သိပ ် ကို လေးနက ် ပါတယ ် ၊ အဲဒီမှာ ရယ ် မောမှုကို သတိထား ကြည ့ ် ကြဖို ့ မေတ ္ တာရပ ် ခံချင ် ပါတယ ် ၊ တခုခု မှားယွင ် းသွားတဲ ့ အခါမျိုးမှာ အဲဒါ ဘယ ် လောက ် မြန ် မြန ် ဖြစ ် ပျက ် သွားတယ ် ၊ အဲဒီစိတ ် နေစိတ ် ထား ပြောင ် းပုံကို သတိထားကြပါ ။ 
သူဟာ ချမ ် းနေတယ ် ။ သူဟာ မကြာခင ် မှာ ရေစို လာမှာပါ ။ သူဟာ ရေကူးဘောင ် းဘီ ဝတ ် ထားတယ ် ၊ မျက ် နှာသုတ ် ပဝါ ရှိနေတယ ် ။ 
ရေခဲပြင ် ။ 
ဘယ ် လိုများ ဖြစ ် ပျက ် လာနိုင ် မလဲ? 
ဗီဒီယို စပါပြီ ။ 
တကယ ့ ် ကို လေးနက ် တဲ ့ စိတ ် ထားမျိုးပါ ။ 
သူ ့ သူငယ ် ချင ် းတွေကို စရယ ် နေကြပါပြီ ။ သူတို ့ ဟာ အကြီးအကျယ ် ကို ရယ ် နေကြတယ ် ။ 
သူကတော ့ မရယ ် သေးပါဘူး ။ 
(ရယ ် မောသံများ) သူဟာ အခု စပြေးပါတော ့ မယ ် ။ 
အခုတော ့ သူတို ့ အားလုံး ရယ ် နေကြပြီ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) သူတို ့ အားလုံး ကြမ ် းပေါ ် မှာ လှဲနေကြရပြီ ။ (ရယ ် မောသံများ) 
ဒီဗီဒီယိုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မကြိုက ် တာက အားလုံး လေးနက ် မှု ရှိတယ ် ၊ သူ ရေခဲပြင ် ဆီသို ့ မခုန ် ခင ် အထိပဲ ၊ သူဟာ ရေခဲ ထဲကို နစ ် ဝင ် မသွားတာနဲ ့ ၊ တချိန ် တည ် းမှာ သွေးထွက ် သံယိုမှု မရှိ ၊ အရိုးတွေ မတွေ ့ မြင ် ရတော ့ ၊ သူ ့ မိတ ် ဆွေတွေဟာ စရယ ် ကြပါတော ့ တယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ သူဟာ ကံမကောင ် းခဲ ့ ဘဲ အဲဒီမှာ ခုန ် ဆင ် းလိုက ် တဲ ့ နောက ် ရပ ် နေရင ် း ၊ "" တကယ ် ပြောနေတာ ၊ Heinrich ၊ ဒီမှာ ကျိုးသွားထင ် တယ ် "" လို ့ ပြောခဲ ့ ရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒါကို ဘယ ် ကြည ့ ် ပျော ် တော ့ မလဲ ။ အဲဒါဟာ စိတ ် ညစ ် စရာကြီး ဖြစ ် မှာပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် သူဟာ ကျိုးနေမှန ် း မြင ် သာတဲ ့ ခြေတန ် းလန ် းနဲ ့ ပြေးနေခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ကော ၊ သူ ့ မိတ ် ဆွေတွေကလည ် း ၊ "" Heinrich ရယ ် ၊ တို ့ ဆေးရုံကို သွားကြစို ့ "" ပြောနေရင ် ကော ၊ အဲဒါဟာ ရယ ် စရာ မကောင ် းနိုင ် တော ့ ပါ ။ 
ရယ ် မောခြင ် းဟာ အမြဲတမ ် း အကျိုးရှိတယ ် ၊ ၎ င ် းဟာ သူ ့ ကို နာကျင ် ဖွယ ် ရာ ၊ စိတ ် ညစ ် စရာ ၊ ခက ် ခဲတဲ ့ အခြေအနေမျိုးထဲကနေပြီး ရယ ် စရာ အခြေအနေမျိုးထဲ ဆွဲနိုင ် ခဲ ့ ခြင ် းဟာ ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးအတွက ် ပျော ် စရာပါ ၊ အဲဒါကမှ တကယ ့ ် ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အသုံးပြုမှုပါ ၊ လက ် တွေ ့ မှာ အဲဒီလို တချိန ် လုံး ဖြစ ် ပျက ် နေတာပါ ။ 
ဥပမာ ၊ ကျွန ် မကပါ အလားတူ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တာကို မှတ ် မိနေပါသေးတယ ် ၊ ကျွန ် မ ဖခင ် အသုဘတုန ် းကပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရေကူးဝတ ် စုံနဲ ့ ရေခဲပြင ် ထဲကို ခုန ် နေကြတာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က ကနေဒါလူမျိုးတွေမှာ မဟုတ ် ကြတာ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) အဲဒီလို အဖြစ ် တွေဟာ အစဉ ် ဘဲ မလွယ ် ကြပါ ၊ ဆွေမျိုး တယောက ် ဆီမှာ ပြဿနာလေး ရှိနေခဲ ့ တယ ် ၊ ကျွန ် မ မိခင ် ရဲ ့ အခြေအနေဟော မကောင ် းခဲ ့ ပါ ၊ ကျွန ် မ မှတ ် မိသလောက ် အားလုံး မစခင ် လေးတင ် မှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာပါ ၊ ၁၉၇၀ ပြည ့ ် နှစ ် ဟာသဇာတ ် ကားတွေမှာ ဖြစ ် တတ ် တာ တခုခုကို ပြောနေခဲ ့ တာ မှတ ် မိတယ ် ၊ အဲဒီ အချိန ် တုန ် းကတော ့ ကျွန ် မ အဲဒီလို လုပ ် နေတာ ဘာကြောင ့ ် လဲ မသိခဲ ့ ပါ ၊ ကျွန ် မဟာ တချိန ် တုန ် းက တနေရာရာမှ ဖြစ ် ခဲ ့ တာကို သူ ့ ကို ပြောပြဖို ့ ကြိုးစားနေခဲ ့ တာ မှတ ် မိတယ ် ၊ ကျွန ် မ သူ ့ ကို ကျွန ် မနဲ ့ အတူတူ ရယ ် မောလာစေဖို ့ ကျွန ် မ ပြောပြနေခဲ ့ တာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ အဲဒီလို ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကြရတာက အဲဒီလို အကြောင ် းရင ် းကြောင ့ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတူတူ ရယ ် မောနိုင ် ကြတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အခက ် အခဲကို ကျော ် လွှားနိုင ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အိုကေ ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ အဲဒီလို တချိန ် လုံး လုပ ် ကိုင ် နေကြတာပါ ။ 
အဲဒါကို လုပ ် ဖန ် များလွန ် းလို ့ သတိတောင ် မထားမိကြတော ့ ဘူး ။ 
လူတိုင ် းလိုလို သူတို ့ မကြာခဏ ရယ ် မောကြတာကို လျှော ့ တွက ် ကြပါတယ ် ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ အခြားလူတွေနဲ ့ ရယ ် မောနေခြင ် းဟာဖြင ့ ် ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ တကယ ့ ် ကို ရှေးဟောင ် းကျတဲ ့ ဆင ့ ် ကဲစနစ ် ကို ရယူ အသုံးချနေခြင ် းပါပဲ ၊ နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေက လူမှုရေး အနှောင ် းအဖွဲ ့ ထိန ် းသိမ ် းထားရန ် ဆင ့ ် ကဲမြှင ့ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာပါ ၊ ခံစာချက ် တွေကို ညှိနှိုင ် းပေးခြင ် းဟာ အားလုံး ပိုနေထိုင ် ကောင ် းစေဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
အဲဒါ လူသားတို ့ နဲ ့ မှ အထူးသက ် ဆိုင ် တာ မဟုတ ် ပါ ၊ အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို ရှေးကျတဲ ့ ပြုမူပုံပါ ၊ အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကိုပဲ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခံစားမှုကို ထိန ် းညှိပေးလျက ် ခံစားမှု ပိုကောင ် းလာစေတာပါ ။ 
တမျိုးပြောရရင ် ၊ ရယ ် မောချင ် ပြီ ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ၊ ရှင ် တို ့ ရော ၊ ကျွန ် မ ၊ ကလေးငယ ် တွေဟာ နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါဖြစ ် ကြလို ့ ပါ ။ (ရယ ် မောသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လေးနှစ ် က ၊ တကယ ် အတိအကျ ဒီနေ ့ ပါ ၊ Style Rookie လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဖက ် ရှင ် ဘလော ့ ဂ ် တစ ် ခုကို ကျွန ် မ စခဲ ့ တယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ စက ် တင ် ဘာ ၂၀၁၁ မှာ Rookiemag.com ဆိုတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် အွန ် လိုင ် း မဂ ္ ဂဇင ် းတစ ် ခု စခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအမည ် က Tavi Gevinson ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ ဟောပြောချက ် ခေါင ် းစဉ ် က "" Still Figuring it Out "" နဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ဆလိုက ် တွေရဲ ့ MS Paint အရည ် အသွေးဟာ ဒီနေ ့ ခေတ ် အာဘော ် ကို အမီလိုက ် ထားတဲ ့ လုံးဝဆန ် သစ ် တဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ပါ ၊ Power Point ကျွန ် မသုံးတတ ် တာနဲ ့ ဘာမှမဆိုင ် ပါဘူး ။ (ရယ ် သံများ) ဒီဆိုက ် ကို ဆယ ် ကျော ် သက ် မိန ် းကလေးတွေအတွက ် တည ် းဖြတ ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မက အမျိုသမီးဝါဒီပါ ။ 
ခေတ ် ပေါ ် ယဉ ် ကျေးမှု ၊ နည ် းပညာစိတ ် ပါပြီး ဘာက ထက ် မြက ် တဲ ့ အမျိုးသမီးစရိုက ် ကို ဖန ် တီးလဲလို ့ အများကြီးတွေးတယ ် ။ သိတဲ ့ အတိုင ် း ရုပ ် ရှင ် တွေ ၊ တီဗွီတွေဟာ ဩဇာရှိတယ ် လေ ။ ကိုယ ် ပိုင ် ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဘာက ထက ် မြက ် တဲ ့ အမျိုးသမီးစရိုက ် ကို မကြာခဏ နားလည ် မှုလွဲစေတာလဲဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းကို တွေးမိပြီး ဒီအစား နှစ ် ဖက ် မြင ် အာဂအမျိုးသမီးတွေ ရလာတယ ် ။ သူတို ့ ဟာ Catwoman လိုမျိုး အရည ် အသွေး တစ ် ခုရှိနေသူ ဖြစ ် လောက ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် လိင ် ကိစ ္ စ အသားပေးလွန ် းပြီး ဒါကို အစွမ ် းအဖြစ ် မြင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေဟာ အမျိုးသမီးဖြစ ် လာသူတွေရဲ ့ ထက ် မြက ် တဲ စရိုက ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါတွေဟာ လုံးဝကို တုံးပါတယ ် ၊ အခြေခံကတော ့ ပေါ ့ ရွှတ ် ရွှတ ် စရိုက ် တွေပါ ။ 
ပြဿနာက အမျိုးသမီးတွေဟာ နားလည ် ဖို ့ လွယ ် တယ ် ၊ ဒီလောက ် မရိုးရှင ် းတာအတွက ် သူတို ့ ဘာသာ ရူးနေတာလို ့ လူတွေက မျှော ် လင ့ ် ကြပေမဲ ့ တကယ ် ကျတော ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ ရှုပ ် ထွေးတယ ် ၊ ရှုထောင ့ ် စုံပါတယ ် ၊ အမျိုးသမီးတွေဟာ ရူးကြောင ် နေလို ့ မဟုတ ် ပဲ လူတွေကသာ ရူးနေပြီး အမျိုးသမီးတွေဟာ လူတွေဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပြောတာ ကျွန ် မက ပထမဆုံး မဟုတ ် ဘူး ။ 
ထက ် မြက ် တဲ ့ မိန ် းမသား စရိုက ် ဖြစ ် စေတာက အားနည ် းချက ် တွေရှိတဲ ့ ၊ အနာအဆာတွေရှိတဲ ့ ၊ ချက ် ချင ် း နှစ ် လိုဖွယ ် မရှိလောက ် ပေမဲ ့ နောက ် ဆုံး ပတ ် သက ် ချင ် စရာရှိတဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာပါ ။ 
ပြဿနာကို ပြင ် ဆင ် ဖို ့ လုပ ် တဲ ့ သူတွေကို လည ် း လက ် မခံပဲနဲ ့ ပြဿနာ တစ ် ခုကို လက ် မခံချင ် ဘူး ၊ ဒီတော ့ လက ် ခံချင ် ခဲ ့ တာက "" Mad Men "" လိုပြပွဲတွေ ၊ "" Bridesmaids "" လို ရုပ ် ရှင ် ရဲ ့ အမျိုးသမီးစရိုက ် တွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ရှုပ ် ထွေးပြီး ရှုထောင ့ ် စုံပါတဲ ့ ဇာတ ် ကောင ် တွေ ၊ 
ဒီမှာ ရှိနေတဲ ့ Lena Dunham HBO က နောက ် လမှာ ပွဲဦးထွက ် တင ် ဆက ် မယ ့ ် ​ သူမရဲ ့ ပြပွဲ "" Girls "" ပေါ ့ ။ သူမပြောတာက ဒါကို စတင ် ချင ် တဲ ့ အကြောင ် းက သူမခံစားရတာက သူမ သိတဲ ့ အမျိုးသမီးတိုင ် းဟာ ဝိရောဓိတွေရဲ ့ အထုပ ် တစ ် ထုပ ် ဖြစ ် ပြီး လူတိုင ် း အတူတူဖြစ ် နေပုံရလို ့ တဲ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ အဲ ့ လို ကိုယ ် စားပြုတာ မမြင ် ကြဘူး ၊ 
တော ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် လူတို ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတော ့ ဒါကို မခံစားမိဘူး ၊ ခံစားရတာက ဒီနည ် းနဲ ့ ကိုယ ် စားပြုမခံရတဲ ့ အမျိုးသမီး အမျိုးအစားတွေရှိတယ ် ၊ ဒီနေ ့ အာရုံစိုက ် မယ ့ ် တစ ် စုက ဆက ် ကျော ် သက ် တွေပါ ။ အကြောင ် းက ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေဟာ အထူးသဖြင ့ ် ဝိရောဓိဖြစ ် ကာ ရှာကြံနေကြဆဲလို ့ ထင ် မိလို ့ ပါ ။ ၉၀ လွန ် နှစ ် တွေက ရှိတာက "" Freaks and Greeks "" နဲ ့ "" My So-Called Life "" ပြီးတော ့ သူတို ့ စရိုက ် တွေ ၊ Lindsay Weir နဲ ့ Angela Chase တို ့ ပါ ။ ဆိုလိုတာက ပြပွဲတွေရဲ ့ အရင ် းခံတစ ် ခုလုံးက အခြေခံအားဖြင ့ ် သူတို ့ ဘာသာ ရှာကြံတွက ် ဆနေကြတာပဲဖြစ ် ပေမဲ ့ ဒီပြပွဲတွေဟာ တစ ် ရာသီစာပဲ ပြကြပြီး ဒါမျိုးကို အဲဒီနောက ် မှာ တီဗွီမှာ တကယ ် ကို မမြင ် ဖူးဘူး ၊ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် မ ဦးနှောက ် ရဲ ့ သိပ ္ ပံနည ် းကျ ပုံပြမျဉ ် းပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ ရှိနေစဉ ် ကတည ် းကပါ ၊ ဒီပွဲတွေ စကြည ့ ် တော ့ 
အလယ ် တန ် းပြီးဆုံးပြီး အထက ် တန ် းစနေစဉ ် ပေါ ့ ၊ အခု ကျွန ် မက ဒုတိယနှစ ် ကျောင ် းသူဖြစ ် ပြီး စေ ့ စပ ် ပေးဖို ့ ကြိုးစားနေခဲ ့ တာက မိန ် းကလေးအနေနဲ ့ ကြီးလာရင ် ကိုယ ့ ် ကို မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ အပြောခံရတာရဲ ့ ကွာခြားချက ် အားလုံးကိုပါ ။ 
တော ် ပြီး ၊ လှပဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ။ 
ဖက ် ရှင ် ကိုလည ် း စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ အမျိုးသမီးဝါဒီ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ။ 
အခြားသူတွေ ၊ အမြဲတမ ် းတော ့ ယောက ် ျားတွေအတွက ် မဟုတ ် ရင ် အဝတ ် အစားကို ဂရုစိုက ် ဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒါအားလုံးကို မှန ် းဆနေခဲ ့ မိပြီး နည ် းနည ် း စိတ ် ရှုပ ် သွားမိတယ ် ၊ ဒီလို ကျွန ် မ ဘလော ့ ဂ ် မှာ ပြောခဲ ့ ပြီး ၊ ဆယ ် ကျော ် သက ် မိန ် းကလေးတွေအတွက ် ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် တစ ် ခု စချင ် တယ ် လို ့ ပြောခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက တစ ် ဖက ် မြင ် ထက ် မြက ် တဲ ့ စရိုက ် စွမ ် းအားပေးတဲ ့ အရာမျိုး မဟုတ ် ပါဘူး ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် မအထင ် အမျိုးသမီးဝါဒရဲ ့ အမြင ် လွဲတာနဲ ့ စပ ် လျဉ ် းပြီး ကင ် းကွာနေနိုင ် တာတစ ် ခုက မိန ် းကလေးတွေဟာ အမျိုးသမီးဝါဒီ ဖြစ ် ဖို ့ လိုပြီး ကိုယ ့ ် ယုံကြည ် ချက ် တွေအတိုင ် း လုံးဝကိုက ် ညီအောင ် နေဖိုလိုတယ ် ၊ ဘယ ် တော ့ မှ မရေမရာ ၊ ဘယ ် တော ့ မှ သံသယမပွားပဲ ၊ အဖြေအားလုံးရှိတယ ် ပေါ ့ ၊ ဒါက မမှန ် ဘူးလေ ၊ တကယ ် က ကျွန ် မခံစားနေရတဲ ့ ဝိရောဓိအားလုံးကို စေ ့ စပ ် ပေးခြင ် ဟာ 
အမျိုးသမီးဝါဒဆိုတာ စည ် းမျဉ ် းမဟုတ ် ပဲ ဆွေးနွေးခြင ် းတစ ် ခု ၊ ပြောဆိုခြင ် းတစ ် ခု ၊ ဖြစ ် ဉ ် တစ ် ခုလို ့ နားလည ် လိုက ် တာနဲ ့ လွယ ် ကူလာပြီး ဒါက ကျွန ် မ မနှစ ် က ဖန ် တီးတဲ ့ မဂ ္ ဂဇင ် းကနေ ဖြန ့ ် လာတာလေ ။ ဒါပေမဲ ့ ဆိုလိုတာက သရုပ ် ပြရှေ ့ ဦး ကတည ် းက နည ် းနည ် း ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို လွှတ ် ချလိုက ် တာလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဟုတ ် တယ ် လေ ။ 
ဒီတော ့ ဘလော ့ ဂ ် မှာ ပြောခဲ ့ တာက ဒီစာနယ ် ဇင ် းကို ဆယ ် ကျော ် သက ် မိန ် းကလေးတွေအတွက ် စချင ် ပြီး လူတွေကို ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အသင ် းဝင ် ဖြစ ် ဖို ့ သူတို ့ မရေးအသား ၊ ဓါတ ် ပုံ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ပို ့ ပေးဖို ့ ပြောပါတယ ် ။ 
အီးမေလ ် ၃၀၀၀ လောက ် ရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တည ် းဖြတ ် ရေး ဒါရိုက ် တာနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဒါတွေကို သုံးသပ ် ပြီး ဝန ် ထမ ် းအင ် အားတစ ် ခု စုလိုက ် ကာ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ စက ် တင ် ဘာမှာ စဖြန ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ပထမ တည ် းဖြတ ် သူ စာထဲမှ ကောက ် နှုတ ် ချက ် ပါ ၊ ကျွန ် မပြောတဲ ့ Rookie မှာ အဖြေအားလုံး မရှိပါဘူး ၊ ရှာကြံတွက ် ချက ် နေတုန ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အဓိကက မိန ် းကလေးတွေကို အဖြေတွေ ပေးဖို ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ အဖြေတွေကို သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရှာဖို ့ တောင ် အခွင ့ ် မပေးပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ မှန ် းခြေအနေနဲ ့ ဒီအခွင ့ ် ကို ကိုယ ် တိုင ် ပေးနိုင ် တာကိုနားလည ် ဖို ့ စေ ့ ဆော ် တာ ၊ ကိုယ ့ ် မေးခွန ် း ကိုယ ် မေးပြီး ၊ ကိုယ ့ ် အဖြေ ကိုယ ် ရှာနိုင ် တာပါ ။ အားလုံးနဲ ့ Rookie ၊ ၊ တွက ် ဆလို ့ ရတဲ ့ အားလုံးအတွက ် နေရာကောင ် းတစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ ကြိုးပမ ် းနေတာပါ ။ 
"" ကျွန ် မတို ့ လိုဖြစ ် ဖို ့ "" "" ကျွန ် မတို ့ ဟာ စံနမူနာတွေ "" ပြောနေတာမဟုတ ် ပါ ၊ မဟုတ ် လို ့ ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ မိန ် းကလေးတွေကို ရှုထောင ့ ် အမျိုးမျိုးကို ပြတဲ ့ နည ် းတစ ် ခုမှာ ကိုယ ် စားပြုဖို ့ ကူညီချင ် တာပါပဲ ။ 
ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ မှာ ရှိတဲ ့ ဆောင ် းပါးတွေမှာက "" ကိုယ ့ ် ကို အလေးအနက ် ထားခြင ် း ၊ လူတွေရဲ ့ အမြင ် ကို အရေးမစိုက ် ခြင ် း "" ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီလိုဆောင ် းပါးတွေလည ် း ရှိပါတယ ် ။ အိုး ကျွန ် မ ဒါကို မှန ် းဆ တွက ် ကြည ့ ် နေတယ ် ၊ 
ဟား ၊ ဟား (ရယ ် သံများ) ဒါကိုသုံးရင ် ဘယ ် အရာကမဆို လွတ ် မြောက ် နိုင ် တယ ် ။ 
ရှိသေးတဲ ့ ဆောင ် းပါးတွေက "" ငါးမိနစ ် လျော ့ လျော ့ အတွင ် း ငိုမနေခဲ ့ တဲ ့ ပုံပေါက ် နည ် း ၊ "" ပါ ။ 
ဒီတော ့ ပြောနေတာ အားလုံးက ရုပ ် ရှင ် တွေထဲကနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဆိုက ် က ဆောင ် းပါးတွေ ထဲကလို စရိုက ် တွေကို တကယ ် ပဲ နှစ ် သက ် ပါတယ ် ။ ဒါတွေဟာ လုံးဝကို အစွမ ် းရှိတာတင ် မက တွေ ့ နိုင ် လောက ် တာက ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို လက ် ခံခြင ် း ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အထင ် ကြီးခြင ် း ၊ ကိုယ ့ ် အနာ အဆာတွေ ၊ ဒါတွေကို လက ် ခံပုံပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မဟောပြောချက ် ကနေ ရှင ် တို ့ ကို ခေါ ် သွားလိုက ် တာက ဒါအားလုံးရဲ ့ သင ် ခန ် းစာက Stevie Nicks လိုပဲ ဖြစ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဆိုပါစို ့ ရှင ် တို ့ အားလုံး လုပ ် ဖို ့ လိုရင ် ပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) အကြောင ် းက သူနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အကြိုက ် ဆုံးက အခြားထက ် စာရင ် ဆိုပါတော ့ အရာတိုင ် းက သူမဟာ အရမ ် းပဲ အမြဲတမ ် းပါပဲ အားတုံ ့ အားနာ မဖြစ ် ပဲ စင ် ပေါ ် မှာ ရှိနေပြီး သူမရဲ ့ အနာအဆာတွေနဲ ့ သူမရဲ ့ ဝိရောဓိ ခံစားချက ် တွေအားလုံးကို စေ ့ စပ ် ပေးခြင ် းကို အားတုံ ့ အားနာမဖြစ ် တာပါ ။ သူမက ဒါတွေကို နားထောင ် စေပြီး ဒါတွေအကြောင ် း စဉ ် းစားစေတာဆိုတော ့ Stevie Nicks ပဲဖြစ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

၁၉၁၁ ဇူလိုင ် မှာ အသက ် ၃၅ နှစ ် ရှိတဲ ့ Yale ကျောင ် းဆင ် း ပါမောက ္ ခ တစ ် ယောက ် ဟာ သူအဖွဲ ့ နဲ ့ အတူ မိုးသစ ် တော စခန ် းချမှ ထွက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
မတ ် စောက ် တဲ ့ တောင ် ကုန ် းတစ ် ခု တက ် အပြီး မျက ် ခုံးက ချွေးသုတ ် အပြီးမှာ သူ ့ အောက ် ဖက ် မှာ မြင ် ခဲ ့ တာကို သရုပ ် ဖော ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ထူထပ ် တဲ ့ မိုးသစ ် တော သစ ် ရွက ် ကြားက မြင ့ ် တက ် လာတဲ ့ ဂရက ် နိုက ် ကျောက ် နဲ ့ ဆောက ် ထားတဲ ့ လှပစွာ စုဆောက ် ထားတဲ ့ အဆောက ် အဦတွေရဲ ့ မယုံနိုင ် စရာ ဆက ် ထားတဲ ့ ဒီဝင ် ္ ကပါကို တွေလိုက ် ရတယ ် ။ 
ဒီပရောဂျက ် အကြောင ် း အံ ့ သြစရာက National Geographic က ပထမဆုံး ရံပုံငွေ ထောက ် ပံ ့ ထားပြီး ၎ င ် းရဲ ့ ၁၉၁၂ မဂ ္ ဂဇင ် းရှေ ့ ဖုံးမှာ မျက ် နှာသာပေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီပါမောက ္ ခဟာ ဒီနေရာကို မှတ ် တမ ် း တင ် ဖို ့ နောက ် ဆုံးပေါ ် ဓာတ ် ပုံကိရိယာတွေသုံးခဲ ့ တယ ် ၊ စူစမ ် းရှာဖွေရေး မျက ် နှာစာကို ထာဝရ ပြောင ် းလဲပစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေရာက Hiram Bingham ရှာဖွေ ၊ စူးစမ ် းခဲ ့ တဲ ့ Machu Picchu ပါ ။ 
ဒီနေရာကိုတွေ ့ တော ့ သူမေးတာက "" ဒါဟာ မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အိပ ် မက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဘာပါလိမ ့ ် ။ "" ဒါနဲ ့ ဒီနေ ့ နှစ ် တစ ် ရာအကြာမှာ အားလုံးကို ဒီအံ ့ သြစရာကောင ် းတဲ ့ ခရီးဆီ ဖိတ ် ကြားပါတယ ် ။ အသက ် ၃၇ နှစ ် Yale ကျောင ် းဆင ် း ပါမောက ္ ခတစ ် ဦးပါ ။ 
(အားပေးသံများ) တစ ် နိုင ် ငံလုံးကို မြေပုံထုတ ် ဖို ့ နောက ် ဆုံးပေါ ် နည ် းပညာပဲ အသုံးပြုမှာပါ ။ 
ဒါက Hiram Bingham စခဲ ့ တဲ ့ အိပ ် မက ် တစ ် ခုဆိုပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ က ဒါကို ကမ ္ ဘာကို ပျံ ့ အောင ် လုပ ် နေတာပါ ။ ရှေးဟောင ် းသုတေသန စူးစမ ် းမှုကို ပိုပွင ့ ် လင ် းပြီး အားလုံးပါဝင ် အောင ် လုပ ် ရင ် း အရင ် က တကယ ် ကို မဖြစ ် နိုင ် လောက ် တဲ ့ စကေးမျိုးပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် 2016 TED Prize အစီအစဉ ် ကို လက ် တင ် အမေရိကမှာ စမယ ် ဆိုတာ အားလုံးနဲ ့ ဒီနေ ့ မျှဝေဖို ့ အရမ ် းစိတ ် လှုပ ် ရှားနေတာပါ ။ ပိုတိတိကျကျဆိုရင ် ပီရူးပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
Hiram Bingham ရဲ ့ မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အိပ ် မက ် ကို ယူပြီး အားလုံးအတူ မျှဝေလို ့ ရတဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် အနာဂတ ် အဖြစ ် ပြောင ် းမှာပါ ။ 
ပီရူးမှာ Machu Picchu ပဲ ရှိတာမဟုတ ် ဘူး ၊ 
၎ င ် းဟာ ဒီမှာ မြင ် ရတာလို လုံးဝ အံ ့ မခန ် းဖွယ ် ရာ ရတနာရှိတယ ် ။ 
လူပုံတွေရဲ ့ Moche အိုးထည ် အတတ ် ရှိတယ ် ။ 
Nazca မျဉ ် းတွေနဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် အထည ် အလိပ ် တွေရှိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ TED Prize အစီအစဉ ် ရဲ ့ အပိုင ် းအြဖစ ် အံ ့ ဖွယ ် အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ချို ့ နဲ ့ တွဲဖက ် တော ့ မှာပါ ၊ အရင ် ဆုံးက DigitalGlobe ပါ ၊ ရုပ ် ထွက ် မြင ့ ် မားတဲ ့ စီးပွားရေး ဂြိုဟ ် တုပုံရိပ ် ရဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးဆုံး ထောက ် ပံ ့ သူပါ ။ 
သူတို ့ မှာရှိတဲ ့ ဒီအံ ့ သြဖွယ ် လူစုအရင ် းအမြစ ် ကနေ ကျွန ် မတို ့ ကို ကူဆောက ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ တစ ် ချို ့ MH370 ပျက ် ကျတာနဲ ့ လေယာဉ ် ရှာဖို ့ ဒါကို သုံးကောင ် းသုံးလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တကယ ် က ဂြိုဟ ် တု ရုပ ် ပုံနဲ ့ ပါ ကျွန ် မတို ့ ကို ထောက ် ပံ ့ ပေးနေမှာပါ ။ 
National Geographic က ပညာရေးနဲ ့ တကယ ် တော ့ စူးစမ ် းရေးနဲ ့ ပါ ထောက ် ပံ ့ ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါ ့ အပြင ် ဟောပြောမှုအစမှာ မြင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ မှတ ် တမ ် းပုံနဲ ့ သတင ် းမှတ ် တမ ် းကားလိုမျိုး အပါအဝင ် အစီအစဉ ် အတွက ် ကြွယ ် ဝတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေနဲ ့ ထောက ် ပံ ့ နေမှာပါ ။ 
အစီအစဉ ် ကို စတင ် တည ် ဆောက ် ၊ ရေးဆွဲပြီးပါပြီ ၊ အရမ ် းကို စိတ ် လှုပ ် ရှားမိပါတယ ် ။ 
အေးဆေးတဲ ့ အပိုင ် းက ဒါပါ ။ 
Chase Childs ဦဆောင ် တဲ ့ ကျွန ် မအသင ် းဟာ ဂြိုဟ ် တုပုံရိပ ် အချို ့ ကို စကြည ့ ် ပြီးပါပြီ ။ 
တကယ ် က ဒီမှာမြင ် ကြတာက ၀.၃ မီတာ ဒေတာပါ ။ 
ပီရူးမြောက ် ဘက ် က Chan Chan လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
၈၅၀ အေဒီ ကာလပါ ။ 
တကယ ့ ် အံ ့ သြစရာမြို ့ ပါ ၊ ချဲ ့ ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဒါက သင ် တို ့ မြင ် လာရမယ ့ ် အမျိုးအစားနဲ ့ ဒေတာ အရည ် အသွေးပါ ။ 
သီးသန ့ ် တည ် ဆောက ် မှုတွေ ၊ သီးသန ့ ် အဆောက ် အအုံတွေ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အရင ် က မသိတဲ ့ နေရာတွေ စတွေ ့ နှင ့ ် ပြီးပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပြောနိုင ် တာက အစီအစဉ ် ရဲ ့ အပိုင ် းအဖြစ ် ဒီတစ ် ခုလို (သို ့) ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတဲ ့ ဒီနေရာကြီးလို အရင ် က မသိတဲ ့ ထောင ် ချီတဲ ့ နေရာအားလုံးကိုလည ် း အားလုံးက ကူရှာပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကံဆိုးတာက အကြီးစား ဖောက ် ယူထားတဲ ့ နေရာတွေကိုလည ် း စတွေ ့ ထားတာပါ ။ ဒီနေရာမျိုးပေါ ့ ။ 
ပီရူးက နေရာအတော ် များများ အလှန ့ ် ခံနေရတယ ် ။ အရေးကြီးတဲ ့ အပိုင ် းက ဒီအချက ် အလက ် အားလုံးကို ဒီနေရာတွေကို ကာကွယ ် ခြင ် းရဲ ့ ရှေ ့ တန ် းတွေက ရှေးဟောင ် းသုတေသီတွေနဲ ့ မျှဝေတော ့ မှာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပီရူးမှာပဲ UNESCO အပါအဝင ် ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှု ဝန ် ကြီးနဲ ့ တွေ ့ ဆုံပါတယ ် ။ 
သူတို ့ နဲ ့ အနီးကပ ် ပူးပေါင ် းနေပါတယ ် ။ 
အားလုံးသိတဲ ့ အတိုင ် း နေရာက အင ် ္ ဂလိပ ် စပိန ် နှစ ် ခုလုံးဖြစ ် မှာဆိုတော ့ ပီရူးနဲ ့ လက ် တင ် အမေရိကတစ ် လွှားက လူတွေ ပါဝင ် နိုင ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ လုံးဝကို အရေးပါပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အဓိက ပရ ​ ောဂျက ် တွဲဖက ် ဆောင ် ရွက ် သူက ဒီပုဂ ္ ဂိုလ ် ကြီးပါ ။ Catholic University က ပါမောက ္ ခ Dr. Luis Jaime Castillo ပါ ။ 
လေးစားလောက ် တဲ ့ ပီရူး ရှေးဟောင ် း သုတေသီနဲ ့ ဒုဝန ် ကြီးဟောင ် းဖြစ ် တာကြောင ့ ် Dr. Castillo က ဒေတာတွေကို ရှေးဟောင ် းသုတေသီ တွေနဲ ့ အတူ ညှိနှိုင ် း မျှဝေဖို ့ ကူညီနေတယ ် ။ မြေပေါ ် က ဒီနေရာတွေကို သူတို ့ စူးစမ ် းနိုင ် အောင ် ပါ ။ 
သူဟာ ဒီအံ ့ သြဖွယ ် ဝေဟင ် မြေပုံထုတ ် ပရိုဂရမ ် ပါ ဆောင ် ရွက ် နေပါတယ ် ။ ပုံတစ ် ချို ့ ကို ကျွန ် မနောက ် မှာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဒေတာကို အစီအစဉ ် ထဲမှာ ပေါင ် းစပ ် ပြီး သင ် ကူရှာပေးတဲ ့ နေရာသစ ် တစ ် ချို ့ ကို ပုံရိုပ ် ဖမ ် းဖို ့ လည ် း ကူညီနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မြေပြင ် လက ် တွဲဖော ် နယ ် ကျော ် ပညာရေးအပြင ် နေရာ ထိန ် းသိမ ် းမှု အပိုင ် းတွေပါ ကူညီနေသူကတော ့ Dr. Larry Coben ဦးဆောင ် တဲ ့ Sustainable Preservation Initiative ပါ ။ 
တစ ် ချို ကမ ္ ဘာ ့ အဆင ် းရဲဆုံး လူစုတွေဟာ ကမ ္ ဘာ ့ အကျော ် ကြားဆုံး ရှေးဟောင ် းသုတေသန နေရာတွေနဲ ့ အတူရှိတာကို တစ ် ချို ့ သိချင ် မှသိမယ ် ။ 
SPI လုပ ် တာက ဒီလူစုတွေကို အထူးသဖြင ့ ် အမျိုးသမီးတွေကို စီးပွားရေး နည ် းလမ ် းသစ ် တွေနဲ ့ လုပ ် ငန ် းသင ် တန ် းတွေနဲ ့ စွမ ် းအားပေးဖို ့ ကူညီတာပါ ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ ကို ကမ ္ ဘာလှည ့ ် ခရီးသည ် တွေကို ရောင ် းတဲ ့ လှပတဲ ့ လက ် မှုပညာတွေ ဖန ် တီးတတ ် အောင ် ကူညီ သင ် ကြားပေးပါတယ ် ။ 
ဒါက အမျိုးသမီးတွေကို ယဉ ် ကျေးမှု အမွေအနှစ ် ကို မြတ ် နိုးပြီး ဒါကို ပိုင ် ဆိုင ် ရယူဖို ့ အင ် အားပေးပါတယ ် ။ 
Lima အစွန ် က Pachacamac လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ထင ် ရှားတဲ ့ ရှေးဟောင ် း သုတေသန နေရာမှာ ဒီအမျိုးသမီးတွေနဲ ့ အချိန ် အနည ် းငယ ် ကုန ် ဆုံးခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီအမျိုးသမီးတွေဟာ မယုံနိုင ် အောင ် လှုံ ့ ဆော ် နိုင ် ကာ ထူးကဲတာက SPI ကနေပြီး သင ် တို ့ ကူရှာဖွေ ပေးတဲ ့ နေရာတွေ အနီးက ဒီလူစုတွေကို ပြောင ် းလဲဖို ကျွန ် မတို ့ ကို ကူညီပေးမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ပီရူးက အစပါပဲ ။ 
ဒီအစီအစဉ ် ကို ကမ ္ ဘာကို ဖြန ့ ် မှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက လူတွေဆီက ထောင ် ချီတဲ ့ အီးမေးလ ် တွေ ရနှင ့ ် ပြီးပါပြီ ။ ပါမောက ္ ခတွေ ၊ ဆရာတွေ ၊ ကျောင ် းသားတွေနဲ ့ အခြား ရှေးဟောင ် းသုတေသီတွေ ပါဝင ် ကူညီဖို ့ အရမ ် း စိတ ် တက ် ကြွသူတွေပေါ ့ ။ 
တကယ ် က Atlantis အပါအဝင ် အံ ့ ဖွယ ် နေရာတွေကို ကူရှာပေးဖို ့ သူတို ့ က အကြံပေးနေပါတယ ် ။ 
Atlantis ကိုရှာနေမလားဆိုတာ ကျွန ် မမသိဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူမှ မသိပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒီအစီအစဉ ် စဖို ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားမိပါတယ ် ။ 
နှစ ် ကုန ် မှာတော ့ တရားဝင ် စတော ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် မ ပြောစရာရှိတာက ကျွန ် မအဖွဲ ့ သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် က ရှာ တွေ ့ ထားတဲ ့ အတိတ ် ဆိုတာ အရိပ ် အယောင ် တစ ် ခုပါ ။ ကမ ္ ဘာကြီးက ရှာဖွေတာကတော ့ စိတ ် ကူးနိုင ် စွမ ် းရဲ ့ အလွန ် ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သင ် တို ့ ရဲ ့ ကုလားအုတ ် တွေကို မြဲအောင ် ကိုင ် ထားကြပါ ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပထမဆုံးအနေနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ သိပါတယ ် ။ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ဟာ 
ကဲ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ဟာ သူ ့ ကို တန ် းတူတူညီမျှအဖြစ ် နဲ ့ လက ် ခံကြိုဆိုတာကို သတိထားကြည ့ ် လိုက ် ပါ 
ဒီလိုမျိုး ရပ ် တည ် ဖို ့ ပေါ ် ပေါ ် လွင ် လွင ် ရှိဖို ့ သတ ္ တိရှိရမှာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ဒီအချိန ် မှာတော ့ တစ ် ကိုယ ် တော ် ငကြောင ် တော ့ မဟုတ ် ဘူးဗျ ။ ဒါက ငကြောင ် နှစ ် ကောင ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဦးတည ် လှုပ ် ရှားမှုတစ ် ခုဟာ အများတကာနဲ ့ ပတ ် သက ် ရမယ ် လေ ။ 
ကဲ ဒီမှာ နောက ် ထပ ် လူနှစ ် ယောက ် လာပြန ် ပါပြီဗျာ ။ နောက ် ချက ် ချင ် းကြီးပဲဗျာ 
အခုအချိန ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အရှိန ် ရနေပါပြီ ။ အကြံပေးချင ် တဲ ့ အချက ် က ဒါပါ ။ 
သတိပြုလိုက ် ကြပါ ။ 
တစ ် ယောက ် တည ် းရပ ် ပြီး အင ် ္ ကျီဗလာနဲ ့ ကနေတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် လို အမျိုးအစားဆိုရင ် တော ့ ဗျာ ခင ် ဗျားရဲ ့ ပထမနောက ် လိုက ် တွေကို ဦးတည ် လှုပ ် ရှားမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အရေးကြီးတယ ် ဆိုတာ သတိရလိုက ် ပါ ။ ခင ် ဗျားကို မဟုတ ် ဘူးနော ် ။ 
..... ကြားမိလိုက ် ကြပါလားဗျာ... ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုတာက 
နောက ် ပြီး ကြောင ် တောင ် တောင ် တစ ် ကိုယ ် တော ် ငတိတစ ် ကောင ် ဟာ 
ဒါကို လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ TED ဟာ အကောင ် းဆုံး နေရာတစ ် ခုပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ့ အဖိုးဟာ ဖိနပ ် ချုပ ် သမားဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ခေတ ် တုန ် းက သူဟာ အော ် ဒါပေးသူအတွက ် ဖိနပ ် တွေကို ချုပ ် လုပ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ သူ ့ ကို မမြင ် တွေ ့ ခဲ ့ ဖူးပါဘူး ။ 
သူဟာ Holocaust ထဲ ဆုံးသွားရှာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ကျွမ ် းကျင ် မှုမျိုး ဒီနေ ့ တွေ ့ ခဲပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ သူ ့ ဆီကနေပြီး ပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် လုပ ် ပေးလိုတဲ ့ အမွေကို ရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စက ် မှု တော ် လှန ် ရေးက လူသားတွေရဲ ့ ဘဝကို မြှင ့ ် တင ် ပေးရန ် အကြီးအကျယ ် ထောက ် ကူခဲ ့ တယ ် လို ့ ဆိုပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အဖိုး မြတ ် နိုးခဲ ့ တဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုမျိုးကို ကျတော ့ သတ ် ပစ ် ခဲ ့ ကာ လက ် မှုပညာဆိုတာကိုလည ် း ပျောက ် ကွယ ် သွားစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ ပထမဦးဆုံးအကြိမ ် ပုံနှိပ ် ထုတ ် ယူခဲ ့ တာဖြစ ် တဲ ့ ဒီအပိုင ် းကလေးဖြင ့ ် စတင ် လိုက ် တဲ ့ 3D ပုံနှိပ ် မှုက အဲဒါကို ပြန ် ပြီး အသက ် သွင ် းပေးတော ့ မှာပါ ။ 
ဒီအပိုင ် းလေးဟာ TED ထက ် နည ် းနည ် းလေး ပို အသက ် ကြီးပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ၁၉၈၃ ခုနှစ ် မှာ Chuck Hull ဆိုသူ ပုံနှိပ ် ခဲ ့ တာပါ ၊ 3D ပုံနှိပ ် မှုကို တီထွင ် ပေးခဲ ့ သူပါပဲ ။ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောပြချင ် တာက ၊ ဆွေးနွေးချင ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် က ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို အနာဂတ ် ဆီ တွန ် းတင ် ပေးမယ ့ ် 3D ပုံနှိပ ် မှု အကြောင ် း မဟုတ ် ဘဲ ၊ 3D ပုံနှိပ ် မှုဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ အမွေအနှစ ် တွေနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးလျက ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ဒီဂျီတယ ် ထုတ ် လုပ ် မှုကို အခြေခံသွားမယ ့ ် ဒေသတွင ် းရှိ ထုတ ် လုပ ် ဖြန ့ ် ဖြူးရေးဆိုတဲ ့ ခေတ ် သစ ် ဆီ မြှင ့ ် တင ် ပေးမယ ့ ် 3D ပုံနှိပ ် မှု အကြောင ် း ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အသုံးဝင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေအကြောင ် း စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကိုယ ့ ် ဖိနပ ် အရွယ ် ကို သိတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ နှာတံအရွယ ် ကို ပြီးတော ့ နားထင ် အရွယ ် ကို သိတဲ ့ သူ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် များ ရှိကြပါသလဲ? 
သိသူ ရှိသလား? 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ တစ ် သက ် မှာ ပထမအကြိမ ် အဖြစ ် ကိုယ ် နဲ ့ ကွက ် တိ အံဝင ် ဂွင ် ကျဖြစ ် ကာ ဘယ ် လို ပတ ္ တာကိုမှ သုံးမထားလို ့ ကျိုးသွားမှာကို လုံးဝစိုးရိမ ် စရာ လိုမှာမဟုတ ် တဲ ့ မျက ် မှန ် မျိုးကို ထုတ ် လုပ ် ရယူနိုင ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ကော? 
လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ 3D ပုံနှိပ ် မှုကို အသုံးချမှုဟာ နှာခေါင ် းတွေထက ် ကို များစွာမှ အကျိုးသက ် ရောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က Amanda ကို ပထမအကြိမ ် တွေ ့ ဆုံစဉ ် သူမဟာ ခါးအောက ် ပိုင ် းမှာ လေဖြတ ် ထားတာတောင ် မှ မတ ် တတ ် ရပ ် နိုင ် လျက ် နည ် းနည ် းလေး လျှောက ် နိုင ် ပါပြီ ၊ ဒါပေမဲ ့ သူမရဲ ့ ဝတ ် စုံဟာ သက ် တောင ့ ် သက ် သာ မရှိတာကို သူမက ညည ် းတွားနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Ekso Bionics ထုတ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ လှပတဲ ့ စက ် ရုပ ် ဝတ ် စုံ ဖြစ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ သူမရဲ ့ ခန ္ ဒာကိုယ ် အတွက ် မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ၊ 
အတိုင ် းယူပြီး ထုတ ် လုပ ် ပေးခဲ ့ တာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် သူမက ပိုပြီး အမျိုးသမီးဆန ် ကာ ၊ နည ် းနည ် းလေး ပိုကျော ့ ရှင ် းပြီး ပိုပြီး ပေါ ့ ပါးမယ ့ ် အဝတ ် အစားမျိုးကို ချုပ ် ပေးရန ် ပူဆာခဲ ့ ပါတယ ် ။ တော ် တဲ ့ အပ ် ချုပ ် သမားတွေလို ကျွန ် တော ် တို ့ က သူမကို ဒီဂျီတယ ် နည ် းဖြင ့ ် တိုင ် းယူရန ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
တိုင ် းယူပြီးလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အံ ့ ဖွယ ် ဝတ ် စုံကို ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အမန ် ဒါထံမှ ကျွန ် တော ် တော ် တော ် များများ သင ် ယူနိုင ် ခဲ ့ ရာ အားလုံးက 3D ပုံနှိပ ် မှုဟာဖြင ့ ် အစဉ ် အလာ နည ် းတွေကို အစားထိုးမယ ် လို ့ ထင ် မြင ် နေကြမှုဟာ တစ ် ခု ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားလျက ် အမန ် ဒါ ပြောတာက ၊ ဒါဟာ ကျွန ် မရဲ ့ သဘာဝအလှ ပြန ် လည ် ရယူရန ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် လက ္ ခဏာတွေကို ပြန ် လည ် ရယူရန ် အခွင ့ ် အလမ ် းဖြစ ် တယ ် တဲ ့ ။ 
အဲဒီနောက ် သူမဟာ တစ ် နေရာတည ် းမှာ ရပ ် မနေတော ့ ပါ ။ 
အခုတော ့ သူမဟာ ထောက ် မြင ့ ် ဖိနပ ် တွေကို စီးချင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ရပ ် သွားမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
3D ပုံနှိပ ် မှုဟာ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ သိလာရသလို တစ ် ဦးချင ် းသုံး ကျန ် းမာရေးဆိုင ် ရာ စက ် ကိရိယာတွေကို ပြောင ် းလဲပစ ် နေကြပါပြီ ၊ လှပကာ လေဝင ် လေထွက ် ကောင ် းတဲ ့ သွားတွေကို ပြုပြင ် ညှိပေးတဲ ့ ကိရိယာ အသစ ် တွေမှအစ သွားတွေကို ပြန ် လည ် ဖေါ ် ထုတ ် ပေးမှု သန ် းချီတွေ ၊ ခြေ ၊ လက ် အတုများအတွက ် လှပတဲ ့ ထောက ် တွေ စသည ် တို ့ ဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် အလှတရားနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးနိုင ် တဲ ့ တကယ ့ ် အခွင ့ ် အလမ ် းတွေပါပဲ ။ 
ဒီနေ ့ ဒီမှာ ထိုင ် နေစဉ ် မှာကို ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ခြေ ၊ လက ် အတုရဲ ့ ထောက ် တွေကို ဒါမှမဟုတ ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ သွားဆိုင ် ရာ ကိရိယာတွေကို ကြိုးမဲ ့ ချိတ ် ထိန ် းချုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
နားထဲ တပ ် ဆင ် ရတဲ ့ နားကြားရေး ကိရိယာ သန ် းချီကို ဒီနေ ့ တွင ် 3D ပုံနှိပ ် ရေးနည ် းဖြင ့ ် ထုတ ် လုပ ် နေကြပါပြီ ။ 
လူတွေ သန ် းချီကို ဒီနေ ့ မှာ အဲဒီလို ကိရိယာတွေကို ထောက ် ကူပေးနေကြပါပြီ ။ 
ဒူးတစ ် ခုလုံးကို လဲပေးရန ် လိုရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဒေတာနဲ ့ အညီ ၊ အတိအကျ တိုင ် းယူပြီး လိုအပ ် တဲ ့ ကိရိယာများ အစိတ ် အပိုင ် းများကို 3D ပုံနှိပ ် ယူမယ ် ဆိုရင ် ကော? 
G.E. ဆိုရင ် 3D ပုံနှိပ ် မှုကို အသုံးပြုလျက ် LEAP အင ် ဂျင ် နောက ် မျိုးဆက ် ကို ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ အားထုတ ် နေရာ ၎ င ် းဟာ လောင ် စာကို ၁၅ ရာခိုင ် နှုန ် းအထိ ချွေတာပေးနိုင ် မှာမို ့ လို ့ လေကြောင ် း ကုမ ္ ပဏီဆိုရင ် ဒေါ ် လာ ၁၄ သန ် းအထိ အကုန ် အကျ နည ် းလာပါမယ ် ။ 
G.E.အတွက ် ကောင ် းမှာ သေချာတယ ် နော ်? 
သူတို ့ ရဲ ့ ဖောက ် သည ် တွေနဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် ကောင ် းမှာပါ ။ 
နောက ် တစ ် ခု ကောင ် းတဲ ့ အချက ် က ဒီနည ် းပညာဟာ အရင ် းအနှီး အများကြီး တတ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီကြီးတွေ အတွက ် သက ် သက ် မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး ။ 
အာကာသကို စူးစမ ် းလေ ့ လာရန ် ထူထောင ် ခါစ Planetary Resources ကုမ ္ ပဏီဟာ ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ပထမဦးဆုံး အာကာသစူးစမ ် းရေး က ် ကို ဒီနှစ ် ထဲ မကြာမီ လွှတ ် တင ် ပါတော ့ မယ ် ။ 
အဲဒါဟာ NASA အာကာသာယာဉ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း တစ ် ခုမျှပါ ၊ ၎ င ် းရဲ ့ တန ် ဖိုးဟာလည ် း တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းမျှသာပါ ၊ ၎ င ် းထဲမှာ လှုပ ် ရှားနိုင ် တဲ ့ အပိုင ် းဆိုလို ့ တစ ် ဒါဇင ် တောင ် မရှိပါဘူး ၊ ၎ င ် းဟာ ဒီနှစ ် ကုန ် ပိုင ် းမှာ အာကာသထဲကို သွားပါတော ့ မယ ် ။ 
Google ဆိုရင ် Ara ဆိုတဲ ့ ဘလော ့ ဖုန ် း ထုတ ် လုပ ် ရေး ရဲတင ် းလှတဲ ့ စီမံကိန ် းကို စနေပါပြီ ။ 
ထည ့ ် သုံးနိုင ် မယ ့ ် လက ် တွေ ့ အသုံးပြုလို ့ ရနိုင ် မယ ့ ် မော ် ဂျူးတွေကို နှုန ် းမြင ့ ် 3D ပုံနှိပ ် နည ် းဖြင ့ ် ပုံနှိပ ် ယူနိုင ် ခြင ် းဖြင ့ ် ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
3D ပုံနှိပ ် နည ် းရဲ ့ တကယ ့ ် ကို ဧရာမ အောင ် မြင ် မှုကြီးပါ ။ 
အစားအစာကို ယူကြည ့ ် ကြရင ် ကော? 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ပထမဦးဆုံးအကြိမ ် အဖြစ ် ဒီမှာ အားလုံးမြင ် နေကြရတဲ ့ TED Teddy လို စားလို ့ ရတဲ ့ နှစ ် လို ့ ဖွယ ် ရာ အရာတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ကော? 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး အခုမြင ် နေရသလို 3D ပုံနှိပ ် နည ် းနဲ ့ အစမှအဆုံး ထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ စားစရာ မုန ့ ် တွေကို ထုတ ် လုပ ် ပေးကြမယ ် ဆိုရင ် ကော? 
ပြီးတော ့ စားချင ် ဖွယ ် အစားအစာတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပေးရုံသာမက လူတစ ် ဦးချင ် းရဲ ့ အာဟာရလိုအပ ် ချက ် အလိုက ် စိတ ် ကြိုက ် အရသာ အလိုက ် အရောင ် တွေနဲ ့ အနံ ့ အရသာတွေကိုပါ ထည ့ ် ပေးနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော? 
အခုတော ့ 3D ပုံနှိပ ် နည ် းရဲ ့ အကောင ် းဆုံး အချက ် ဆီကို ရောက ် လာပါပြီ ။ 
3D ပုံနှိပ ် နည ် းနဲ ့ ဆိုရင ် ရှုပ ် ထွေး မှုကို စဉ ် းစားရန ် မလိုပါ ။ 
အဲဒီပရင ် တာအတွက ် သာမန ် ပုံစံတွေကို ထုတ ် လုပ ် မလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် အရှုပ ် ထွေးဆုံး ပုံစံတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပေးရမလား ၊ ခြားနားချက ် ဆိုလို ့ လုံးဝ မရှိပါ ။ အဲဒီအချက ် ကမှ ဒီဇိုင ် းရေးဆွဲမှုကိုရော ထုတ ် လုပ ် မှုကိုပါ လုံးဝကို တစ ် မျိုး ပြောင ် းလဲပစ ် နေတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နေကြရပါတယ ် ။ 
3D ပုံနှိပ ် နည ် းဟာ သိကြတဲ ့ စက ် မှုထုတ ် လုပ ် မှုရဲ ့ နိဂုံးဖြစ ် မယ ် လို ့ တော ် တော ် များများက ထင ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အမြင ် အရဆိုရင ် အနာဂတ ် နည ် းပညာဖြစ ် တဲ ့ 3D ပုံနှိပ ် နည ် းကို လူငယ ် တွေရဲ ့ လက ် ထဲကို ထည ့ ် ပေးကြမယ ် ဆိုရင ် အလုပ ် အကိုင ် ဆိုင ် ရာ မကုန ် မခမ ် းနိုင ် တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ ဖန ် တီးပေးနိုင ် ကြမှာပါ ၊ အဲဒါနဲ ့ အတူ ၊ လူတိုင ် းဟာ ကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ တီထွင ် ဖန ် တီးပေးသူ ကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ ထုတ ် လုပ ် သူတွေ ဖြစ ် လာကြမယ ် ။ 
အဲဒါ ့ အတွက ် ကို ကိရိယာ အသစ ် တွေ လိုပါမယ ် ။ 
လူတိုင ် းဟာ CAD တွေကို ဘယ ် လိုသုံးရမှန ် း မသိကြပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ထိတွေ ့ မှုဆိုင ် ရာ သိမြင ် မှု ဆိုင ် ရာ ကိရိယာများကို ထုတ ် လုပ ် ပေးနေကြရာ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဒီဇိုင ် းတွေကို ဒီဂျီတယ ် ရွှံစေးဖြင ့ ် ကစားနေရသလိုပဲ ထိတွေ ့ ခံစားလို ့ ရလာမှာပါ ။ 
အဲဒီလို လုပ ် လို ့ ရလာတဲ ့ အခါမှာ ၊ ချက ် ချင ် း ဓာတ ် ပုံရိုက ် တဲ ့ နည ် းပညာကိုပါ ကျွန ် တော ် တို ့ က တီထွင ် ပေးထားကြတာမို ့ လို ့ ၊ အကြောင ် းအရာတွေကို တီထွင ် မှုဟာလည ် း ပိုပြီး လွယ ် ကူလာမှာပါ ၊ စိတ ် ကူးကြည ့ ် မရနိုင ် တဲ ့ အရာတွေ အများကြီးရှိနိုင ် သလို ၊ မလိုလားအပ ် တဲ ့ အရာတွေကို ၊ လူအများအပြားက ပရိုဂရမ ် အတုတွေကို သုံးလာကြမှာမျိုးကို တရားမဝင ် သုံးစွဲပိုင ် ဆိုင ် မှုများကိုပါ မြင ် ကြရမှာပါ ။ 
လူတော ် တော ် များများ မေးကြတာက အိမ ် တိုင ် းထဲမှာ 3D ပရင ် တာ ရှိလာကြမှာလား? 
အဲဒီလို မေးပုံဟာ မှားနေတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် မေးရမယ ့ ် မေးခွန ် းက 3D ပုံနှိပ ် မှုက ကျွန ် တော ့ ဘဝကို ဘယ ် လို ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် မှာလဲ? 
နောက ် တစ ် မျိုးပြောရပါက ၊ အိမ ် ထဲက ဘယ ် အခန ် းဟာ 3D ပုံနှိပ ် မှုအတွက ် ကိုက ် ညီပါသလဲ? 
အခု ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် နေကြတဲ ့ အရာတိုင ် းကို ၊ Amsterdam ဖက ် ရှင ် ရှိုးမှာ ပြသခံခဲ ့ ရတဲ ့ ဒီဖိနပ ် တွေ အပါအဝင ် ကို ၊ 3D နည ် းဖြင ့ ် ပုံနှိပ ် ယူခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီဖိနပ ် တွေကို ကျွန ် တော ့ အဖိုးက ချုပ ် ပေးလိုက ် တာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီဖိနပ ် တွေဟာ အဖိုးရဲ ့ မိမိဘာသာ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ အစဉ ် အလာကို ဆက ် လက ် ကျင ့ ် သုံး ရုပ ် လုံးဖေါ ် မှုပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အဖိုးဟာ မကြာမီလေးတင ် က Super Bowl ပွဲစဉ ် ထဲက Nike ဆူးချွန ် ပါ Nike တွေကို မမြင ် လိုက ် ခဲ ့ ရပါ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ဖခင ် ဟာလည ် း 3D ပုံနှိပ ် နည ် းဖြင ့ ် ရောစပ ် ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် တော ့ ဖိနပ ် ကို မမြင ် လိုက ် ရပါ ။ 
သူဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ သုံးနှစ ် တုန ် းက ဆုံးသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေအားလုံးကို တီထွင ် ပေးလိုက ် တဲ ့ Chuck Hull ကတော ့ ၊ ဒီနေ ့ တွင ် ဒီမှာ ရှိနေပါတယ ် ၊ သူ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် ၊ဒီနေ ့ ဖိနပ ် ချုပ ် သမား ဖြစ ် လာနိုင ် ပါပြီ ၊ ဒီဖိနပ ် တွေကို စီးပြီးဒီမှာ ရပ ် နေခြင ် းဖြင ့ ်အနာဂတ ် ကို ထုတ ် လုပ ် ပြသနေခြင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီနှစ ် အကြောင ် း သမီးတွေကို ပြောပြပါ ၊ ကော ် ဖီလိုအပ ် ပြီး နိုးထခဲ ့ ပေမဲ ့ ဒီအစား လူသေအလောင ် းတွေနဲ ့ ပွစာကျဲနေတဲ ့ တို ့ ရဲ ့ မနက ် ခင ် း သတတင ် းစာတွေ ၊ တို ့ ရဲ ့ ညီအစ ် မ ခင ် ပွန ် း ကလေးငယ ် တွေရဲ ့ ရေစိုနေတဲ ့ မိတ ္ တူတွေကို တွေ ့ လိုက ် ရပုံကိုလေ 
ဒီနှစ ် အကြောင ် း သင ့ ် ကလေးငယ ် ကို ပြောပါ ။ သူမမေးတဲ ့ လာအခါ ၊ မေးမှာ ကျိန ် သေးလို ့ ပါ ။ လာတာ နောက ် ကျလွန ် းတယ ် လို ့ ပြောပါ ။ 
ဒီနှစ ် မှာ လွတ ် လပ ် မှုကို အငှားချခဲ ့ တောင ် မှ လွတ ် လွတ ် ကင ် းကင ် း မပိုင ် ခဲ ့ တာ ဝန ် ခံလိုက ် ပါ 
တို ့ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါတွေ သုံးတာတိုင ် းအတွက ် ဥပဒေတွေရှိခဲ ့ သေးပေမဲ ့ သူတို ့ ကတော ့ ငါတို ့ ရဲ ့ အပျော ့ ခေါက ် တွေကို ကိုင ် စမ ် းရင ် း အလိုတူတာကို အမှုမထားပဲ ဖမ ် းဆုပ ် လို ့ ၊ ဒါတွေကို အတင ် းအကျပ ် လုပ ် သူတွေကျတော ့ ဥပဒေမရှိဘူးလေ ။ 
တို ့ တွေဟာ ရှောင ် လွှဲဖို ့ ၊ စောင ့ ် ဆိုင ် းဖို ့ ၊ အမြီးကုတ ် ပြီး ဖုံးကွယ ် ဖို ့ ထပ ် စောင ့ ် ဖို ့ ၊ ငြိမ ် ပြီး စောင ့ ် နေဖို ့ ပုံသွင ် းခံရတယ ် ။ 
နှုတ ် ဆိတ ် ဖို ့ အပြောခံရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သင ့ ် သမီးတွေကို ဒီစစ ် ကာလ အကြောင ် း ပြောပါ ။ ရမှတ ် တူတွေရဲ ့ ရှေ ့ သွားရှိတဲ ့ နှစ ် တစ ် နှစ ် ဆိုတော ့ အရင ် ဆယ ် စုနှစ ် နှစ ် ခုက အတိုင ် းပဲလေ ၊ ။ မျက ် လုံးတွေကို သုတ ် ပစ ် ခဲ ့ ကြ ၊ အလံတွေနဲ ့ ချည ် ထားတဲ ့ ခေါင ် းတွေ ၊ ဘေးလွတ ် ရာ ပြောင ် းထားတဲ ့ ကလပ ် ရဲ ့ အခင ် းဖြစ ် ရာ ၊ လမ ် းထဲမှာ ပွက ် လောရိုက ် လို ့ ၊ ကျဆုံးသွားတဲ ့ ပုံရိပ ် တွေနဲ ့ ယှဉ ် ကာ ကွန ် ကရစ ် ပေါ ် တို ့ ကိုယ ် တွေကိုချတယ ် ။ အော ် ကြတယ ် ၊ "" တကယ ် ပါ ၊ ငါတို ့ အရေးပါပါတယ ် "" ကွယ ် ပျောက ် သူတွေအတွက ် အော ် ကြ 
အမျိုးသမီးတွေ ဒီနှစ ် ငိုကြတယ ် ။ 
တကယ ် ငိုခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီနှစ ် မှာပဲ တို ့ တွေ အသင ့ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ချုပ ် ချယ ် မှု ပျောက ် ဆုံး ရဲရင ့ ် တဲ ့ ပစ ် ပယ ် မှုနဲ ့ ချီတက ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် က သေနတ ် ပြောင ် းတွေကို စိုက ် ကြည ့ ် ရတဲ ့ နှစ ် ပါပဲ ။ ကောင ် းကင ် က ကြိုးကြာတွေကျူးသံ ပုန ် းရှောင ် ၊ ပုတ ် ထုတ ် ခေါင ် မြီးခြုံထဲ ရွှေမိ ၊ ပုံနေတဲ ့ မရဏခြိမ ် းခြောက ် မှု ကိုယ ် တိုင ် တော ့ မျိုးချစ ် တွေ ပြောတာက "" တို ့ အခု ၃၅ နှစ ် ၊ အခြေကျကာ ဒုသမ ္ မတလောင ် းတွေဖို ့ အချိန ် ပါ ။ "" လမ ် းမြေပုံတွေက ် ကလေးပျော ် အတွက ် ဖန ် တီးခဲ ့ ၊ တို ့ ကိုယ ် တို ့ ဝပြီးရက ် စက ် တယ ် လို ့ ခေါ ် တာ တကယ ် ပါ ။ စင ် းလုံးချောပေါ ့ ။ 
ဒီနှစ ် မှာ တို ့ ဟာ အမျိုးသမီးတွေဖြစ ် ခဲ ့ တာ သတို ့ သမီးတွေ ၊ အပေါစား တန ် ဆာတွေမဟုတ ် တန ် းမဝင ် တံဆိပ ် ကျား ၊ မ မဟုတ ် လိုက ် လျောမှုမဟုတ ် ၊ အမျိုးသမီးတွေပဲလေ ။ 
ကလေးတွေကို သွန ် သင ် ပါ ။ 
ပြီးသွားတဲ ့ နှစ ် က ကျိုးနွံပြီး သေးငယ ် ဖို ့ ဆိုတာ သတိပေးလိုက ် ပါ ။ 
တစ ် ချို ့ ကတို ့ ဟာ အမျိုးသမီးတွေပါလို ့ ပထမဆုံး ပြောခဲ ့ တယ ် ။ ဒီစည ် းလုံးမှုရဲ ့ သစ ္ စာကို အလေးအနက ် ခံယူပါ ။ 
တစ ် ချို ့ က ကလေးတွေမွေးပြီး တစ ် ချို ့ က မမွေးခဲ ့ ဘူး ။ ဒါက တကယ ် ၊ သင ့ ် တော ် မှန ် ကန ် အောင ် လုပ ် လားတော ့ တစ ် ယောက ် မှ မမေးခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီနှစ ် အကြောင ် း သူမမေးတဲ ့ အခါ သင ့ ် သမီး ၊ မွေးကင ် းစ (သို ့) အောင ် မြင ် မှုကို ဆက ် ခံသူဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ၊ သူ ့ သမိုင ် းရဲ ့ ဇိမ ် ကျတဲ ့ အပိုင ် းက အမျိုးသမီးဆီ ယိုင ် ကာလျှောက ် ရင ် း အံသြပြီး အငမ ် းမရ မေးမှာ သင ့ ် ရဲ ့ စွန ့ ် လွှတ ် မှုကို နားမလည ် ပေမဲ ့ သင ့ ် ရဲ ့ အမြင ် ကို မြင ့ ် မြတ ် မှုလို ့ ဆုပ ် ကိုင ် လိမ ့ ် မယ ် သိချင ် စိတ ် နဲ ့ အစ ် အောက ် နေမှာက "" အမေ ဘယ ် မှာ ရှိခဲ ့ လဲ ။ 
တိုက ် ခိုက ် ခဲ ့ လား ။ အမေက လန ့ ် နေလား (သို ့) လန ့ ် စရာလား ။ 
နောင ် တ နံရံတွေကို ဘာက အရောင ် ဆိုးခဲ ့ လဲ ။ 
ဒီနှစ ် က အချိန ် တွေမှာ အမျိုးသမီးတွေအတွက ် ဘာလုပ ် ခဲ ့ လဲ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် ဖန ် တီးတဲ ့ ဒီလမ ် းမှာ ဘယ ် အရိုးကို ချိုးခဲ ့ ရလဲ ။ 
လုပ ် သင ့ ် သလောက ် လုပ ် ခဲ ့ လား ၊ အဆင ် ပြေရဲ ့ လာ မေမေ ။ 
မေမေက သူရဲကောင ် းလား ။ ခက ် ခဲတဲ ့ မေးခွန ် းတွေ မေးလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သင ့ ် မျက ် ခုံးအဝေ ့ ၊ သင ့ ် ဆုပ ် ကိုင ် မှုဝန ် ကို သူမ ဂရုစိုက ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
သင ့ ် ဖော ် ပြချက ် တွေ သူမ မေးမှာမဟုတ ် ။ 
သင ့ ် သမီး ၊ သင ့ ် အရမ ် းကို လွယ ် ထားခဲ ့ ရသူ သိချင ် တာက သင ့ ် ယူဆောင ် လာတဲ ့ ဘယ ် လက ် ဆောင ် ၊ ဘယ ် အလင ် းက သင ့ ် ကို မျိုးမသုဉ ် းစေလဲဆိုတာပါ ။ 
ညမှာ သူတို ့ သားကောင ် ဖြစ ် တဲ ့ အခါ တစ ် ညလုံး အိပ ် သွားလား (သို ့) နိုးနေလား ။ 
မအိပ ် ပဲ နိုးနေတာရဲ ့ ပေးဆပ ် မှုက ဘာလဲ 
ဒီနှစ ် ထဲ တို ့ ပြောခဲ ့ တာက အချိန ် စေ ့ ပြီ အခွင ့ ် ကောင ် းနဲ ့ ဘာလုပ ် ခဲ ့ လဲ ။ 
သူများရဲ ့ မသတီစရာကို စားခဲ ့ လား ။ 
မီးလျှံကို ရှောင ် လွှဲလား တဲ ့ တိုး ဝင ် ခဲ ့ လား 
ကျွမ ် းကျင ် မှု သိလား ၊ ဒါကို တာဝန ် လို မှတ ် ယူခဲ ့ လား 
ရိုင ် းစိုင ် းမှု (သို ့) အနိမ ့ ် စား ဂုဏ ် ပုဒ ် တွေရဲ ့ အရူးလုပ ် တာ ခံခဲ ့ ရလား ။ 
ပွင ့ ် တဲ ့ နှလုံး (သို ့) ဆုပ ် ထားတဲ ့ လက ် သီးနဲ ့ သင ် ခဲ ့ လား 
အမေဘယ ် မှာ ရှိခဲ ့ လဲ ။ 
အမှန ် ပြောပြ သင ့ ် ဘဝကို ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပါ ။ 
ဒါကို အတည ် ပြု "" သမီး အမေ အဲဒီမှာ ရပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဓားမြှောင ် လို မျက ် နှာပေါ ် ဝဲလာတဲ ့ အခိုက ် နဲ ့ အတူ ၊ ပြီးတော ့ ၎ င ် းဘာသာ ပြန ် ပစ ် ကာ မင ် းအတွက ် နေရာ လွှာလှီးရင ် းလေ "" အမှန ် ပြောပါ ကောက ် ကျစ ် ခွင ် မကျမှုတွေထဲ ဘယ ် လိုရှင ် သန ် ခဲ ့ တာ 
သင ် ဟာ သတ ္ တိရှိတယ ် ၊ အြမဲ အမြဲပဲ သတ ္ တိကို အဖော ် ပြုတာကို ပြောပြပါ ။ အဓိကအားဖြင ့ ် သင ့ ် ် ကိုယ ် သင ် ပဲ ရှိတဲ ့ နေ ့ တွေမှာပေါ ့ ။ 
သူမကို ပြောပြပါ ။ သူမမွေးဖွားလာတာ သင ့ ် လိုပဲ အရင ် က သင ့ ် အမေတွေနဲ ့ သူတို ့ ဘေးက အစ ် မတွေလိုပဲ ခါတိုင ် းလို ရိုးရာပုံပြင ် တွေ ခေတ ် ထဲမှာလို ့ ။ 
သူမဟာ အချိန ် မီလေး မွေးလာတာလို ့ ပြောပြပါ ။ ဦးဆောင ် ဖို ့ အချိန ် မီလေးပါလို ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် က တစ ် သက ် တာ ခရီးသွားတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
ကလေးလေးတုန ် းကတောင ် မှ ကယ ် လီဖိုးနီယားက ကျွန ် တော ့ မိဘတွေရဲ ့ အိမ ် အောက ် ဘက ် လမ ် းက အကောင ် းဆုံးကျောင ် းထက ် အင ် ္ ဂလန ် က ဘော ် ဒါကျောင ် းမှာ သွားတက ် ရင ် ပိုသက ် သာမလားလို ့ တကယ ့ ် ကို တွက ် ချက ် နေခဲ ့ သူပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အသက ် ၉နှစ ် သားအရွယ ် ကစပြီး မြောက ် ဝင ် ရိုးစွန ် းကို တစ ် ယောက ် တည ် း တစ ် နှစ ် ကို ကြိမ ် ဖန ် များစွာ လေယာဉ ် စီးနေခဲ ့ တာပေါ ့ ၊ ကျောင ် းသွားဖို ့ ချည ် းပါပဲ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ လေယာဉ ် နဲ ့ သွားလေ လေယာဉ ် စီးရတာကို ကြိုက ် လာလေဖြစ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါနဲ ့ အထက ် တန ် းပြီးတဲ ့ သီတင ် းပတ ် မှာပဲ စားပွဲသုတ ် တဲ ့ အလုပ ် ကိုရခဲ ့ လေတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ၁၈နှစ ် မြောက ် ရဲ ့ ရာသီတိုင ် း တိုက ် အသစ ် တစ ် ခုမှာ ကုန ် ဆုံးနိူင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒီနောက ် မှာတော မလွဲဧကန ် ပဲ ခရီးသွားစာရေးဆရာဖြစ ် လာတော ့ ကျွန ် တော ့ အလုပ ် နဲ ့ ပျော ် ရွင ် မှုဟာ တစ ် ခုတည ် းဖြစ ် သွားတော ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ကျွန ် တော ် တကယ ့ ် ကို စပြီးခံစားမိလာတာကလှည ့ ် လည ် သွားလို ့ ရလောက ် အောင ် ကံများကောင ် းလိမ ့ ် မလားလို ့ ပေါ ့ ။သမုဒ ္ ဒရာပြာပြာရဲ ့ လင ် းလက ် မှုတွေကို အိမ ် မှာရှိကြတဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေဆီ ပြန ် ယူသွားလို ့ ရနိူင ် ရင ် ပေါ ့ ။ ဒါတွေဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝဆီကို မှော ် ဆန ် မှုနဲ ့ လင ် းပမှုတွေကို တကယ ် ဆောင ် ကြဉ ် း ပေးတာပေါ ့ ။ 
တစ ် ခုတော ့ ရှိတာပေါ ့ ။ အားလုံးသိတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ခင ် ဗျားခရီးထွက ် တဲ ့ အခါ ပထမဆုံး ခင ် ဗျားသင ် ယူစရာတွေထဲက တစ ် ခုက 
စိတ ် တိုတတ ် တဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ကို ဟိမဝန ္ တာကိုခေါ ် သွားရင ် သူဟာ အစားအသောက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ညည ် းညူးတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တွေ ့ ရှိထားတဲ ့ အမြင ် အားကိုဆန ် းတော ့ ဆန ် းတယ ် ဗျ ၊ ဘယ ် မှမသွားပဲ ငြိမ ် ငြိမ ် လေးထိုင ် နေခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် တော ့ ဘဝအတွေ ့ အကြုံကို ဓာတ ် ပုံဆလိုက ် ကနေ ဆန ် းစစ ် ဖို ့ နဲ ့ အနာဂတ ် နဲ ့ အတိတ ် ကို အခိပ ္ ပါယ ် ရှိစေဖို ့ ကျွန ် တော ် တွေ ့ နိူင ် တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းလည ် းပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲပဲ ကျွန ် တော ် အရမ ် းအံ ့ ဩသွားမိတာကစိတ ် လှုပ ် ရှားစရာကောင ် းတယ ် ဆိုတာ သိရှိလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
ပြီး ဘယ ် မှမသွားခြင ် းဆိုတာက နေ ့ စဉ ် အချိန ် ထဲက မိနစ ် အနည ် းငယ ် ဒါမှမဟုတ ် ရာသီတိုင ် းကနေ ရက ် အနည ် းငယ ် ယူခြင ် းထက ် ဘာမှမပိုတဲ ့ ကြောက ် စရာမရှိပါဘူး ။ ဒါမှမဟုတ ် တောင ် မှ တစ ် ချို ့ လူတွေ လုပ ် သလိုပဲလေ ၊ ငြိမ ် ငြိမ ် လေး အချိန ် ကြာကြာ ထိုင ် နိုင ် ဖို ့ ဘဝထဲက နှစ ် အနည ် းငယ ် ယူလိုက ် တာတို ့ ပေါ ့ ။ သင ့ ် ကိုစေ ့ ဆော ် မှုအဖြစ ် ဆုံးကိုတွေ ့ ဖို ့ ၊ သင ့ ် ရဲ ့ အစစ ် မှန ် ဆုံး ပျော ် ရွှင ် မှုတည ် ရာကိုအမှတ ် ရဖို ့ ၊ ပြီးတော ့ တစ ် ခါတစ ် လေမှာ အသက ် မွေးမှုပြုခြင ် းနဲ ့ ဘဝတစ ် ခုဖန ် တီးခြင ် းတို ့ ဟာ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် လားရာ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကို အမှတ ် ရကြဖို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တမ ် းက ဒါဟာ ရာစုနှစ ် တွေ တစ ် လျှောက ် အစဉ ် အလာတိုင ် းက ပညာရှိပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုပြောပြနေခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ရှေးဟောင ် းအတွေးအခေါ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အတွေ ့ အကြုံက ဘဝတွေကိုဖန ် တီးနေတာမဟုတ ် ပဲ ၊ ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် သလဲဆိုတာကသာပါတဲ ့ ။ 
သင ် တို ့ မြို ့ ကို ဟာရီကိန ် းက ရုတ ် တရက ် တိုက ် ချသွားပြီး 
လူတစ ် ယောက ် က ဘဝအတွက ် အထိတ ် တလန ့ ် ဖြစ ် သွားပေမယ ့ ် 
ဘဝကို အသစ ် စတင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းကြီး တစ ် ခုပေပဲလို ့ ဆုံးဖြတ ် မိတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ထပ ် တူကျတဲ ့ အဖြစ ် အပျက ် ပါ ၊ ဒါပေမယ ့ ် တုံ ့ ပြန ် မှုတွေကတော ့ လုံးဝကို တစ ် ခြားစီပဲလေ ။ 
ကောင ် းတာ ၊ ဆိုးတာဆိုတာမရှိပါဘူး ၊ အတွေးကြောင ့ ် သာဖြစ ် ရတာပါလို ့ Hamlet ပြဇာတ ် မှာ ရှိတ ် စပီးယား ပြောခဲ ့ သလိုပဲလေ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၄နှစ ် က မြောက ် ကိုရီးယားကို ဖြတ ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ စိတ ် ကိုအပြောင ် းအလဲဖြစ ် စေတဲ ့ ခရီးတစ ် ခု ထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခရီးက ရက ် အနည ် းငယ ် ပဲကြာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ တာက ငြိမ ် ငြိမ ် လေးထိုင ် ၊ ခေါင ် းထဲမှာ အဲဒီကိုပြန ် သွား ၊ ဒါကိုနားလည ် အောင ် ကြိုးစားရင ် း အတွေးထဲမှာ ဒါအတွက ် နေရာတစ ် ခုရှာလိုက ် ခြင ် းပါ ။ ဒါက ၂၄နှဝ ် ကြာခဲ ့ ပြီဖြစ ် ပြီး တစ ် သက ် လုံး ရှိနေကောင ် းရှိနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ငြိမ ် ငြိမ ် လေးထိုင ် ခြင ် းကသာ ဒါတွေကို တာရှည ် ခံတဲ ့ ထိုးထွင ် းအမြင ် တွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲ ခွင ့ ် ပေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ခေါင ် းထဲတွေထဲမှာ ၊ မှတ ် ဉာဏ ် (ဝါ) စိတ ် ကူး (ဝါ) အဓိပ ္ ပါယ ် ကောက ် ယူမှု (ဝါ) ထင ် မြင ် ချက ် တွေထဲမှာပါရယ ် ၊ တကယ ် လို ့ ကိုယ ့ ် ဘဝကို တကယ ် ကိုပဲ ပြောင ် းလဲချင ် တယ ် ဆိုရင ် ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် ကိုပြောင ် းလဲခြင ် းနဲ ့ စတင ် ဖို ့ ဟာက အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် လောက ် တယ ် ဆိုတာပေါ ့ ။ 
ထပ ် ပြောရရင ် ဒါထဲက တစ ် ခုမှအသစ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် သိရသလောက ် ခန ္ တီပါရမီရှင ် တွေဟာ facebook ပေါ ် မှာမရှိကြပါဘူး ။ 
တောင ် းဆိုချက ် များဆုံးထဲက တစ ် ခုကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ပါပဲ ။ 
ဘယ ် မှာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ကွန ် တော ် တို ့ အထက ် လူကြီးတွေ ၊ 
လူမှုရေးပညာရှင ် တွေ တကယ ် တမ ် းတွေ ့ ရှိထားတာကဒါပေမဲ ့ အလုပ ် ပိုလုပ ် လာသလိုမျိုး ကျွန ် တော ် တို ့ ခံစားရပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေကျတော ့ အချိန ် က ပိုပိုပြီး နည ် းနည ် းလာနေပုံပါ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ အဝေးဆုံအရပ ် တွေက လူတွေကို ပိုပြီးလွယ ် လွယ ် ကူကူ ဆက ် သွယ ် လို ့ ရနိူင ် ပေမယ ့ ် လည ် း တစ ် ခါတစ ် လေကျတော ့ ဒီဖြစ ် စဉ ် က ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုကျတော ့ အဆက ် အသွယ ် ပြတ ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ခရီးသွားတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် အအံ ့ ဩဆုံးဖြစ ် မိတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို တစ ် နေရာရာကိုရောက ် ရှိစေဖို ့ ထောက ် ကူပေးတဲ ့ သူတွေဟာ ဘယ ် ကိုမှမသွားဘူးလို ့ ယတိပြတ ် ဆုံးဖြတ ် ထားသူတွေ အတိအကျပဲ ဆိုတာကို မကြာခဏတွေ ့ ရှိလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
တစ ် နည ် းပြောရရင ် များပြားလှတဲ ့ အဟောင ် းရဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေကို ပယ ် ချလိုက ် တဲ ့ နည ် းပညာတွေကို ဖန ် တီးခဲ ့ တဲ ့ ပုဂ ္ ဂီုလ ် တွေဟာ အကန ့ ် အသတ ် တွေရဲ ့ လိုအပ ် ချက ် အကြောင ် းကို ကောင ် းကောင ် းကြီးသိသူတွေဆိုတာ အတိအကျပါ ၊ နည ် းပညာနဲ ့ ပြဿနာဖြစ ် လာတဲ ့ အချိန ် မှာတောင ် မှာပေါ ့ ဗျာ ။ 
တစ ် ခါက ကျွန ် တော ် Google ဌာနချုပ ် ကိုသွားတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကြားဖူးထားခဲ ့ အရာတွေ အားလုံးကို မြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ရုံးတွင ် း သစ ် ပင ် စိုက ် တဲ ့ ရုံတွေ ၊ ကျွမ ် းထိုးတဲ ့ ပတ ္ တုဖျဉ ် ချပ ် တွေ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အာရုံကို လွင ့ ် ချင ် ရာလွင ့ ် လို ့ ရအောင ် သူတို ့ ရဲ ့ အခပေးအလုပ ် ချိန ် ရဲ ့ ၂၀ရာခိုင ် နှုန ် းကို အားလပ ် ပျော ် ရွင ် နေတဲ ့ လုပ ် သားတွေကိုပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကို ပိုပြီးတောင ် မှ သဘောကျသွားမိစေတာကတော ့ ကျွန ် တော ့ ဒီဂျစ ် တယ ် အသိအမှတ ် ပြုကဒ ် စောင ့ ် နေတုန ် း Google ဝန ် ထမ ် းတစ ် ယောက ် က များပြားလှတဲ ့ ယောဂ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် တဲ ့ Google ဝန ် ထမ ် းတွေကို ဒီမှာ ဆရာတွေ ဖြစ ် လာဖို ့ သင ် ကြားပေးတဲ ့ သူစလုပ ် တော ့ မယ ့ ် ပရိုဂရမ ် အကြောင ် း ပြောနေတာပါ ။ပတ ် သက ် တဲ ့ စာအုပ ် အကြောင ် းပြောပြနေတာပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ သိပ ္ ပံပညာက လက ် တွေ ့ ကျကျပြဆိုတဲ ့ ငြိမ ် ငြိမ ် လေးထိုင ် နေခြင ် း ဒါမှမဟုတ ် တရားရှုမှတ ် ခြင ် းဟာ ကျန ် းမာရေး ပိုကောင ် းလာရုံ (ဝါ) အတွေးအခေါ ် ပိုရှင ် းလင ် းလာရုံမဟုတ ် ပဲ စိတ ် ခံစားမှုဆိုင ် ရာ အသိဉာဏ ် ကိုပါဖြစ ် စေတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေကိုရောပေါ ့ ။ 
ဆီလီကွန ် ဘေလီမှာကျွန ် တော ့ သူငယ ် ချင ် း နောက ် တစ ် ယောက ် ရှိပါတယ ် ၊ သူဟာ နောက ် ဆုံးပေါ ် နည ် းပညာတွေအတွက ် အာဝဇ ္ ဇန ် း အကောင ် းဆုံးသူ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပြီး 
၊ တီဗွီတစ ် လုံးမှမပါပဲ လတ ် ဆတ ် တဲ ့ နည ် းပညာတွေအကြောင ် းပါ ။ 
နောက ် ပြီး ဆီလီကွန ် ဘေလီက လူအများလိုပဲ သူဟာ သူတို ့ အခေါ ် အင ် တာနက ် ဥပုသ ် နေ ့ ဆိုတာကိုဒီအဆိုအရ သူတို ့ အွန ် လိုင ် း ပေါ ် တစ ် ခါပြန ် တက ် တဲ ့ အခါ လိုအပ ် မယ ့ ် စီမံမှုနဲ ့ အချိုးအစား သဘောကို စုစည ် းဖို ့ တစ ် ပတ ် ကို ၂၄နာရီ ဒါမှမဟုတ ် ၄၈နာရီ လိုင ် းပေါ ် ကနေ လုံးလုံးထွက ် လိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
ဘယ ် လို ဉာဏ ် ရှိရှိသုံးရမယ ် ဆိုတဲ ့ သဘောတရားတစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် ပြီး ဥပုသ ် ဆိုတာကို ပြောကြတဲ ့ အခါ ပညတ ် တော ် ၁၀ပါးကိုကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ အဲဒီမှာ "" မြင ့ ် မြတ ် သော "" ဆိုတဲ ့ နာမဝိသေသန တစ ် လုံးတည ် းပဲ သုံးထားတာဖြစ ် ပြီး ဒါက ဥပုသ ် ပဲလေဗျာ ။ 
ဂျူးလူမျိုးတွေရဲ ့ Torah ကျမ ် းစာအုပ ် ကို ကောက ် ယူကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ၎ င ် းရဲ ့ အရှည ် ဆုံးအခန ် းဟာ ဥပုသ ် အကြောင ် းပါ ။ 
ဟင ် းလင ် းပြင ် လေ ။ 
ဂီတလက ် ရာ တော ် တော ် များများမှာ တန ့ ် ခြင ် း (ဝါ) ရပ ် ခြင ် းက ၎ င ် းလက ် ရာရဲ ့ အလှအပနဲ ့ အသွင ် သဏ ္ ဍာန ် ကိုပေးတာပါ ။ 
နောက ် ပြီး စာရေးဆရာတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် သိတာကစာဖတ ် သူအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ အတွေးတွေ ၊ ဝါကျတွေကို ဖြည ့ ် နိုင ် အောင ် လို ့ ၊ သူမရဲ ့ စိတ ် ကူး အသက ် ရှူဖို ့ နေရာလွက ် ရှိအောင ် လို ့ ပါ ။ 
ကဲ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာနယ ် ပယ ် မှာ တကယ ် ပဲဗျာ လူတော ် တော ် များများဟာ သူတို ့ မှာ ငွေအင ် အားရှိလို ့ ကတော ့ နယ ် ဖက ် မှာ နေရာတစ ် ခုရဖို ့ ကြိုးလိမ ့ ် မယ ် ဗျ ၊ အရန ် အိမ ် တစ ် လုံးပေါ ့ ။ 
အရံအိမ ် ကို အချိန ် မီ ရနိူင ် ပါတယ ် ၊ နေရာအနေနဲ ့ မဟုတ ် တောင ် အားလပ ် ရက ် တစ ် ရက ် လောက ် ယူပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ အပေါ ် ပြိုကျလာမယ ့ ် အပိုကိစ ္ စတွေအားလုံးအကြောင ် းကို တွေးပူနေတာနဲ ့ ပဲ အဲဒီအချိန ် တော ် တော ် များများ ကုန ် ဆုံးလို ့ ပါ ။ 
အသား (ဝါ) လိင ် ကိစ ္ စ (ဝါ) ဝိုင ် စတာတွေကို စွန ့ ် လွတ ် ဖို ့ လိုလားတယ ် ပေါ ့ ။ 
(ရယိသံများ)ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အကြီးအကဲဆီက အရေးကြီးပုံရတဲ ့ အီးမေးလ ် တွေကို လျစ ် လျူရှုခဲ ့ ရမှာရယ ် နဲ ့ 
သဘောပေါက ် လိုက ် မိတာက အဲဒီကိုသွားခြင ် းကသာတစ ် ခုခုရှိလာလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
ဒီလိုမဟုတ ် ရင ် တော ့ တကယ ် ပဲဗျာ ၊ဒါက ဘုရားမကြိုက ် တဲ ့ အလုပ ် လေဗျာ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် တော ့ အသက ် ၂၉နှစ ် မှာ ကျွန ် တော ့ ဘဝတစ ် ခုလုံးကို ဘယ ် မှမသွားဘူးဆိုတဲ ့ အတိုင ် း ပြန ် လည ် ဆန ် းစစ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တစ ် ည ကျွန ် တော ် ရုံးကအပြန ် မှာပေါ ့ ၊ရုတ ် တရက ် သလောပေါက ် သွားမိတာက ဘယ ် တော ့ မှ မမီနိုင ် တဲ ့ ကျွန ် တော ့ ဘဝကို လှည ့ ် ပတ ် လိုက ် နေသူပါလားဆိုတာပါ ။ 
အဲဒီတုန ် းက ကျွန ် တော ့ ဘဝဟာ အမှန ် တော ့ 
Park Avenue နဲ ့ လမ ် း၂၀မှာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ တိုက ် ခန ် းတစ ် ခန ် းရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားတာကို ကိုယ ် တိုင ် ကြားနိူင ် ဖို ့ ၊ ၊ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးယဉ ် ဘဝကို စွန ့ ် လွတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါက ကျွန ် တော ့ အပေါ ် မှာအချိန ် ကြာမြင ့ ် စွာ ပြင ် းထန ် တဲ ့ တကယ ် ကို 
ကလေးလေးတုန ် းကတောင ် မှမျက ် စိနဲ ့ မတွေ ့ ရခင ် ကတည ် းက ဒါကို သိခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အားလုံးသိတဲ ့ အတိုင ် းပဲဗျာ ဒါဟာ တောင ် ကုန ် းတွေဝန ် းရံထားပြီး ၊ ၂၀၀၀ကျော ် ရှိတဲ ့ 
အရင ် က ကလေးတွေနဲ ့ ပဲ အဆုံးသတ ် သွားပါတော ့ တယ ် ။အဲဒီမှာ စက ် ဘီးမရှိဘူး ၊ ကားမရှိဘူး ၊ ကျွန ် တော ် နားလည ် တဲ ့ တီဗွီမရှိဘူး ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ အချစ ် ဆုံးလေးတွေကို ခရီးသွားစာရေးဆရာ ၊ သတင ် းစာတစ ် ယောက ် အဖြစ ် နဲ ့ ပဲ ထောက ် ပံ ့ ပေးနေရတုန ် းပါ ။ ဒီတော ့ ဒါဟာ အလုပ ် အကိုင ် တိုးတက ် မှု (ဝါ) ယဉ ် ကျေးမှုဆိုင ် ရာ စိတ ် လှုပ ် ရှားမှု (ဝါ) လူမှုရေးဖျော ် ဖြေမှုတို ့ အတွက ် တော ့ စံနမူနာမဟုတ ် ဘူးဆိုတာတော ့ အရှင ် းကြီးပါ ။ 
နေ ့ ရက ် တွေနဲ ့ နာရီတွေပေါ ့ ဗျာ ။ 
အဲဒီမှာဆဲလ ် ဖုန ် းကို တစ ် ခါမှသုံးစရာ မလိုခဲ ့ ဘူး ။ 
အချိန ် ဆိုတာလည ် း တစ ် ခါမှကြည ့ ် စရာ မလိုလောက ် အောင ် ပါပဲ ။ မနက ် အိပ ် ရာနိူးတော ့ တကယ ် ပဲဗျာ နေ ့ ဆိုတာ ဟင ် းလင ် းပွင ့ ် နေတဲ ့ မြက ် ခင ် းပြင ် တစ ် ခုလို ကျွန ် တော ့ ရှေ ့ မှာ ဖြန ့ ် ခင ် းနေတယ ် လေ ။ 
အဲဒီအတိုင ် းပဲ တစ ် ကြိမ ် မကကိုဖြစ ် နေမှာပါ ၊ ဆရာဝန ် တစ ် ယောက ် က စိုးရိမ ် နေတဲ ့ မျက ် နှာထားနဲ ့ ကျွန ် တော ့ အခန ် းထဲကိုဝင ် လာတဲ ့ အခါ ၊အရိုးတွေထဲကနေ ကျွန ် တော ် သိလိုက ် တာက ကျွန ် တော ် ဘယ ် မှမသွားပဲကုန ် ဆုံး ခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် ဟာ ကျွန ် တော ် Bhutan ဒါမှမဟုတ ် Easter Island ကို တစ ် ချိန ် လုံး အပြေးအလွှားသွားခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် ထက ် ကို ကျွန ် တော ့ ကို အများကြီးပို အားဖြည ့ ် ပေးတော ့ မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ထာဝရခရီးသွား တစ ် ယောက ် ဖြစ ် နေမှာပါ ၊ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အသက ် မွေးမှုက ဒီအပေါ ် မှာ မူတည ် နေတာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ခရီးသွားခြင ် းရဲ ့ အလှအပတစ ် ခုကတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ရွေ ့ ရှားမှုနဲ ့ ပွက ် လောရိုက ် ခြင ် းထဲမှာ 
တစ ် ခါက ဂျာမဏီက ဖရန ့ ် ဖတ ် (တ ်) မှာ လေယဉ ် ပေါ ် တက ် တော ့ကျွန ် တော ် နဲ ့ ရင ် းရင ် းနှီးနှီး မိနစ ် ၃၀ လောက ် စကားပြောဆိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီနောက ် မှာ သူမကပြန ် လှည ့ ် သွားပြီး ၁၂နာရီလုံးလုံး ငြိမ ် ငြိမ ် လေးထိုင ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ 
သူမရဲ ့ ဗီဒီယိုမော ် နီတာကို တစ ် ချက ် ကမှ မဖွင ့ ် ခဲ ့ ဘူး ။ငြိမ ် ငြိမ ် လေးပဲထိုင ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ 
အဲဒီမှာ သူတို ့ ရဲ ့ ဆဲလ ် ဖုန ် းတွေနဲ ့ လက ် တော ့ (ပ ်) တွေကို ဧည ့ ် ကြိုစားပွဲကိုရောက ် လာတဲ ့ အခါ လွှဲပြောင ် းဖို ့ အတွက ် တစ ် ညကို ဒေါ ် လာရာနဲ ့ ချီပြီး အကုန ် ခံကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် သိတဲ ့ တစ ် ချို ့ ကတော ့ အိပ ် ရာမဝင ် ခင ် လေးမှာဒါမှမဟုတ ် YouTube မှာကြည ့ ် တာတို ့ အစား မီးတွေပိတ ် ပြီး တေးဂီတကို နားထောင ် ကြပါတယ ် ၊ သူတို ့ တွေဟာ အရမ ် းကို ပိုအိပ ် လို ့ ကောင ် းပြီး နိူးတဲ ့ အခါ အရမ ် းကို လန ် းဆန ် းနေတယ ် ဆိုတာ သတိပြုမိပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါမှာတော ့ Los Angeles ကအလွန ် မြင ့ ် မားပြီး ၊အဲဒီမှာ ကဗျာဆရာကြီးနဲ ့ အဆိုတော ် ဖြစ ် တဲ ့ နိူင ် ငံတကာ အသည ် းစွဲ Leonard Cohen နေထိုင ် နေပြီး ၊ အချိန ် ပြည ့ ် ရဟန ် းတစ ် ပါးအနေနဲ ့ နှစ ် ပေါင ် းများစွာ Mount Baldy Zen Center မှာ လုပ ် ကိုင ် နေပါတယ ် ။ 
သူ ့ အသက ် ၇၇နှစ ် မှာ ဓာတ ် ပြားထွက ် ရှိခဲ ့ တာကိုတော ့ အလျဉ ် း အံ ့ အားသင ့ ် ခြင ် းမရှိပါဘူး ၊၉ နိူင ် ငံမှာ ထိပ ် တန ် း ၅ အဆင ့ ် ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တွင ် းက တစ ် စုံတစ ် ရာဟာ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ သေချာပါတယ ် ၊ဒါကြီးဟာ ဆူညံ ၊ ပြည ့ ် သိပ ် နေပြီး စက ္ ကန ့ ် တိုင ် းကို ပြောင ် းလဲနေတာပါ ၊ အဲဒီ ပိတ ် ကားကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝတွေပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
နောက ် ပြီး ဒါက နောက ် ဆုတ ် ရင ် းနဲ ့ ၊ ပြီး ရှေ ့ တိုးရင ် း ၊ နောက ် ငြိမ ် အောင ် ထိန ် းလိုက ် ရင ် းနဲ ့ ပဲ ပတ ္ တူစက ဘာလဲဆိုတာကို မြင ် လာပြီး ပိုကြီးမားတဲ ့ ရုပ ် ပုံကို စပြီးဖမ ် းမိလာနိူင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဗျာ အရှိန ် အဟုန ် နဲ ့ တိုးတက ် တဲ ့ ခေတ ် မှာ 
ပြီးတော ့ အာရုံအပြောင ် းအလဲတွေရှိတဲ ့ ခေတ ် မှာ သတိမူပြီးနေရခြင ် းလောက ် ဘယ ် အရာကမှ ဇိမ ် ကျတာမရှိပါဘူး ။ 
ပြီးတော ့ အတောမသတ ် ရွေ ့ ရှားနေတဲ ့ ခေတ ် မှာ ငြိမ ် ငြိမ ် လေးထိုင ် နေခြင ် းလောက ် အရမ ် းကို အရေးကြီးတာမရှိပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ နောက ် တစ ် ခါ အားလပ ် ရက ် ခရီးကို Paris Hawaii New Orleans ကို သွားလို ့ ရပါတယ ် ။ 
(ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၂ နှစ ် တုန ် းက အနောက ် ဖက ် ကမ ် းရှိ ပါလက ် စတိုင ် း ရွာတစ ် ရွာက သံလွင ် သီး ရိတ ် သိမ ် းတာ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ဖို ့ ပထမဆုံးအကြိမ ် ကင ် မရာကိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တွေးတာက အဲဒီမှာ မှတ ် တမ ် းတင ် တစ ် ကားတည ် းပဲရိုက ် ပြီး ကမ ္ ဘာအခြားအပိုင ် းကို ပြောင ် းမယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုခုက ကျွန ် မကို ပြန ် ပြန ် ဆွဲထားတယ ် ။ 
ကဲ ပုံမှန ် ကတော ့ နိုင ် ငံတကာက ပရိတ ် သတ ် တွေ ကမ ္ ဘာ ့ ဒီအပိုင ် းကို ကြားတဲ ့ အခါ မကြာခဏတော ့ အဲဒီ ပဋိပက ္ ခကို ရှင ် းသွားစေချင ် ကြတာပဲလေ ။ 
အစ ္ စရေး ပါလက ် စတိုင ် း ပဋိပက ္ ခဟာ ဆိုးတော ့ ပျောက ် ကွယ ် သွားဖို ့ ပဲ ဆန ္ ဒရှိကြတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွားက အခြား ပဋိပက ္ ခတွေကိုလည ် း ဒီအတိုင ် းပဲ ခံစားမိကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သတင ် းတွေဆီ အာရုံလှည ့ ် လိုက ် တိုင ် း နောက ် ထပ ် နိုင ် ငံတစ ် ခု မီးလျှံထဲကျသွားသလိုမျိုး ထင ် ရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တွေးနေမိတာက ပဋိပက ္ ခကို မတူတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ စမကြည ့ ် သင ့ ် ဘူးလား ၊ ပဋိပက ္ ခ အဆုံးသတ ် ဖို ့ ဆန ္ ဒရှိနေရုံသက ် သက ် ထက ် ပဋိပက ္ ခကို ဘယ ် လို ဆင ် နွှမလဲဆိုတာကို ဘာလို ့ အာရုံမစိုက ် ရမှာလဲဆိုတာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် မေးခွန ် းကြီးတစ ် ခုပါ ၊ အဖွဲ ့ နဲ ့ အတူ အကျိုးအမြတ ် မရှာတဲ ့ Just Vision မှာ အတူ လုပ ် ဆောင ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုပါ ။ 
အရှေ ့ အလယ ် ပိုင ် းက အမျိုးမျိုးသော ရုန ် းကန ် မှုတွေကို မြင ် တွေ ့ ပြီးနောက ် မှာ ပိုပြီးအောင ် မြင ် တာတွေရဲ ့ ပုံစံတွေကို စတင ် သတိထားမိတယ ် ။ 
ပြဿနာတွေတစ ် လျှာက ် ဒီကိန ် းရှင ် တွေ မြဲနေလားလို ့ တွေးမိတယ ် ၊ ဒီလိုဆိုရင ် ပါလက ် စတိုင ် း အစ ္ စရေးနဲ ့ အခြားနေရာတွေက အပြုသဘောဆောင ် တဲ ့ ပဋိပက ္ ခ တိုက ် ပွဲဆင ် ဖို ့ ဘယ ် သင ် ခန ် းစာတွေ ကောက ် နှုတ ် နိုင ် မလဲပေါ ့ ။ 
ဒီအကြောင ် း သိပ ္ ပံပညာရှိပါတယ ် ။ 
၁၉၀၀ ကနေ ၂၀၀၆ ထိ အဓိက နိုင ် ငံရေး ပဋိပက ္ ခ ၃၂၃ ခုကို လေ ့ လာမှုမှာ Maria Stephan နဲ ့ Erica Chenoweth တို ့ တွေ ့ ရှိတာက အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ လှုံ ့ ဆော ် ပွဲတွေဟာ အကြမ ် းဖက ် တာတွေထက ် အောင ် မြင ် မှုဆီ ဦးတည ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ရာနှုန ် းပြည ့ ် နီးပါး ပိုများတာပါ ။ 
အကြမ ် းမဖက ် လှုံ ့ ဆော ် ပွဲတွေဟာ လှုံ ့ ဆော ် ပွဲ ဆင ် သူတွေရော ၊ ဆန ့ ် ကျင ် သူတွေကိုပါ ရုပ ် ပိုင ် း ထိခိုက ် မှု ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ပိုလည ် း နည ် းပါတယ ် ။ 
အရေးပါတာက ၎ င ် းတို ့ ဟာ တကယ ် ကို ပိုငြိမ ် း ချမ ် းတဲ ့ ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ ့ တွေဆီ ဦးတည ် တယ ် ။ 
တစ ် နည ် းဆို အကြမ ် းမဖက ် ခုခံမှုဟာ ပဋိပက ္ ခ တိုက ် ပွဲဆင ် ခြင ် းရဲ ့ ပိုထိရောက ် ပြီး အပြုသဘောဆောင ် တဲ ့ နည ် းပါ ။ 
အဲဒီလိုလွယ ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုဆို ပိုများတဲ ့ အဖွဲတွေ ဘာလို ့ မသုံးကြတာလဲ ။ 
နိုင ် ငံရေး သိပံ ္ ပပညာရှင ် Victor Asal နဲ ့ အဖွဲ ့ တွေဟာ နိုင ် ငံရေး အုပ ် စုတစ ် ခုရဲ ့ နည ် းဗျူဟာ ရွေးချယ ် မှုကိုပုံဖော ် တဲ ့ အကြောင ် း များစွာကို ကြည ့ ် တယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက အကြမ ် းမဖက ် (သို ့) အကြမ ် းဖက ် တာကို ကျင ့ ် သုံးဖို ့ လှုပ ် ရှားမှု တစ ် ခုရဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ရဲ ့ အကြီးမားဆုံး နိမိတ ် လက ္ ခဏာဟာ ဒီအုပ ် စုက လက ် ဝဲစွန ် း (သို ့) လက ် ယာစွန ် းဖြစ ် တာမဟုတ ် ၊ ဒီအုပ ် စုဟာ ဘာသာရေး ယုံကြည ် ချက ် တွေ လွှမ ် းမိုးတာ ပိုများတာ ၊ ပိုနည ် းတာ မဟုတ ် ၊ ဒီမိုကရေစီ (သို ့) အာဏာရှင ် စနစ ် ကို ဆန ့ ် ကျင ် တာ ၊ မဆန ့ ် ် ကျင ် တာမဟုတ ် ၊ ဒီအုပ ် စု ကြုံနေရတဲ ့ ဖိနှိပ ် ခံရတဲ ့ အဆင ့ ် တွေတောင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အကြမ ် းမဖက ် မှု ကျင ့ ် သုံးဖို ့ လှုပ ် ရှားမှု ဆုံးဖြတ ် ချက ် အကြီးမားဆုံး နိမိတ ် လက ္ ခဏာက အများပြည ် သူ ဘဝမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ သဘောထားပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) လှုပ ် ရှားမှုတစ ် ခုမှာ ကျား ၊ မတန ် းတူမှု တစ ် ဝိုက ် က ၎ င ် းရဲ ့ ဟောပြောချက ် ဘာသာစကား ပါဝင ် တဲ ့ အခါ အကြမ ် းမဖက ် မှု ကျင ့ ် သုံးမယ ့ ် အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ သိသိသာသာ တိုးလာကာ ဒါကြောင ့ ် ဖြစ ် နိုင ် ခြေက အောင ် မြင ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
သုတေသနက အစ ္ စရေးနဲ ့ ပါလက ် စတိုင ် းက နိုင ် ငံရေး စည ် းရုံးခြင ် း ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် မှတ ် တမ ် းနဲ ့ ကိုက ် ညီပါတယ ် ။ 
သတိထားမိတာက တစ ် ခါက Budrus ဆိုတဲ ့ ရွာတစ ် ရွာမှာ မှတ ် တမ ် းပြုခဲ ့ တဲ ့ တာလိုမျိုး အမျိုးသမီးတွေကို ခေါင ် းဆောင ် နေရာတွေမှာ ကြိုဆိုတဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ ရည ် မှန ် းချက ် တွေ အောင ် မြင ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေပိုများတာပါ ။ 
ဒီရွာဟာ အစ ္ စရေးက ပိုင ် းခြားရေး တံတိုင ် ကို စဆောက ် တော ့ မြေပုံကနေ ဖယ ် ရှားဖို ့ တကယ ့ ် ကို ခြိမ ် းခြောက ် ခံခဲ ့ ရတာပါ ။ 
အဆိုပြုတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းက ဒီလူစုရဲ ့ သံလွင ် တောတွေ ၊ သုသာန ် တွေ ဖျက ် ဆီးတာလိုမှာဖြစ ် ပြီး အဆုံးမှာ ရွာကို ဘက ် အားလုံးက ပိတ ် လိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒေသ ခေါင ် းဆောင ် မှု လှုံဆော ် မှုကနေ အဲဒီလို ဖြစ ် မလာအောင ် ဟန ့ ် တားဖို ့ အကြမ ် းမဖက ် ခုခံလှုံ ့ ဆော ် ပွဲ စတင ် လိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ဖက ် စီးနင ် းဖြစ ် တာတွေ အလွန ် အမင ် း ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ မှာ လက ် နက ် ပုန ် း တစ ် ခုရှိတယ ် ၊ သံလွင ် ပင ် တစ ် ပင ် ကို အမြစ ် လှန ် တော ့ မယ ့ ် မြေထိုးစက ် ရှေ ့ ကို သတ ္ တိရှိရှိ ခုန ် ဝင ် လိုက ် တဲ ့ ၁၅ နှစ ် သမီးလေးက တားဆီးနေတာပါ ။ 
ဒီအခိုက ် မှာ Budrus လူစု သဘောပေါက ် လိုက ် တာက အများပြည ် သူ ဘဝမှာ ပါဝင ် ဆင ် နွှဲဖို ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကြိုဆို ၊ အားပေးလိုက ် ရင ် ဖြစ ် နိုင ် တာကိုပါ ။ 
ဒါနဲ ့ Budrus အမျိုသမီးတွေဟာ တစ ် နေ ့ ပြီး တစ ် နေ ့ ရှေ ့ တန ် းတွေကို တက ် လာကြတယ ် ။ လက ် နက ် မဲ ့ ၁၀ လကြာ ရုန ် းကန ် မှုထဲ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ အတားအဆီးမျိုးစုံ ကျော ် လွှားဖို ့ သူတို ့ ထွင ် ဉာဏ ် ၊ ထက ် မြက ် မှုကို သုံးရင ် းပါ ။ 
ဒီနေရာမှာ အသေအချာ သင ် တို ့ ပြောနိုင ် သလိုပဲ အဆုံးမှာ သူတို ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ပိုင ် းခြားရေး တံတိုင ် ဟာ နိုင ် ငံတကာက အသိအမှတ ် ပြုတဲ ့ မျဉ ် းစိမ ် းအဖြစ ် လုံးဝပြောင ် းလဲသွားကာ Budrus အမျိုးသမီးတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အနိုင ် မခံတဲ ့ စွမ ် းအင ် ကြောင ့ ် အနောက ် ဖက ် ကမ ် းတစ ် လွားမှာ သိလာကြတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ခဏလောက ် ရပ ် ချင ် တယ ် ၊ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ အကူအညီနဲ ့ ရပ ် မှာပါ ။ အကြောင ် းက ဒီနေရာမှာ ဖြစ ် သွားနိုင ် တဲ ့ အရမ ် း အရေးကြီးတဲ ့ အထင ် လွဲမှားမှု နှစ ် ခုကို ကိုင ် တွယ ် ချင ် ခဲ ့ လိုပါ ။ 
ပထမတစ ် ခုက အမျိုးသမီးတွေဟာ အမျိုးသားတွေထက ် ပင ် ကိုယ ် (သို ့) အခြေခံအားဖြင ့ ် ပို ငြိမ ် းချမ ် းတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မ မယုံကြည ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မ ယုံကြည ် တာက ယနေ ့ ကမ ္ ဘာထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ စွမ ် းအားကို ကွဲပြားစွာ တွေ ့ ကြုံခံစားတာပါ ။ 
သူတို ့ ဘဝတွေရဲ ့ ကဏ ္ ဍမျိုးစုံမှာ စွမ ် းအားပိုနည ် းတဲ ့ အဆင ့ ် မှာ ရှိနေတာကို ရှာဖွေဖို ့ လိုတာကြောင ့ ် အမျိုးသမီးတွေဟာ ကြီးမား ၊ စွမ ် းအားကောင ် းတဲ ့ လှုပ ် ရှားသူတွေကို ဆန ့ ် ကျင ် ပြောင ် းလဲတာအတွက ် ပုန ် းလျှိုးကာ ဖိအားပေးပုံမှာ မကြာခဏတော ့ ပိုကျွမ ် းကျင ် ပါတယ ် ။ 
မကြာခဏ အမျိုးသမီးတွေကို နိမ ့ ် ကျတဲ ့ နည ် းနဲ ့ စွပ ် စွဲတဲ ့ "" ခြယ ် လှယ ် သော "" ဆိုတဲ ့ ဝေါဟာရဟာ ရည ် မှန ် းချက ် တွေ အောင ် မြင ် ဖို ့ တိုက ် ရိုက ် ထိပ ် တိုက ် တွေ ့ တာထက ် အမျိုးသမီးတွေဟာ မကြာခဏတော ့ နည ် းလမ ် းတွေရှာဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတဲ ့ အမှန ် တရားကို ထင ် ဟပ ် ပါတယ ် ။ 
တိုက ် ရိုက ် ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် တာအတွက ် အခြားနည ် းတွေ ရှာခြင ် းဟာ အကြမ ် းမဖက ် ခုခံမှုရဲ ့ ဗဟိုချက ် မှာရှိပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒုတိယ အလားအလာရှိတဲ ့ အထင ် လွဲမှုပါ ။ 
အရှေ ့ အလယ ် ပိုင ် းက ကျွန ် မအတွေ ့ အကြုံ အများအပြားကို ပြောနေခဲ ့ ပြီး ရှင ် တို ့ တစ ် ချို ့ အခုတွေးနေမိလောက ် တာက ဒါဆို ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ဖြေရှင ် းချက ် က အမျိုးသမီးတွေ ပိုပါလာဖို ့ မူဆလင ် နဲ ့ အာရပ ် အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ပညာပေးဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုလုပ ် ရင ် သူတို ့ ပိုအောင ် မြင ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီအကူအညီမျိုး သူတို ့ မလိုပါဘူး ။ 
အမျိုးသမီးတွေဟာ အရှေ ့ အယ ် ပိုင ် းကနေ ထွက ် လာတဲ ့ သြဇာအကြီးမားဆုံး လှုပ ် ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင ် ပေမဲ ့ နိုင ် ငံတကာ အသိုင ် းအဝိုင ် းမှာတော ့ ပျောက ် ချက ် သား ကောင ် းနေတတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကင ် မရာတွေဟာ သတင ် း သံသရာမှာ မအောင ့ ် အည ် းနိုင ် အောင ် ဖြစ ် တဲ ့ ပိုပြီး ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် တဲ ့ မြင ် ကွင ် းတွေမှာ မကြာခဏ ပါဝင ် တဲ ့ အမျိုးသားတွေကို အဓိက အာရုံစိုက ် တာပါ ။ 
ဒေသတွင ် း ရုန ် းကန ် မှုတွေကနေ အမျိုးသမီးတွေကို ဖျက ် ပစ ် တာမက ရုန ် းကန ် မှုတွေဟာ ၎ င ် းတို ့ ဘာသာ မှာယွင ် းစွာတင ် ပြတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ခုနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ 
၁၉၈၀ လွန ် နှောင ် းပိုင ် းက ဂါဇာမှာ အုံကြွမှုတစ ် ခု စခဲ ့ ပြီး အနောက ် ဖက ် ကမ ် းနဲ ့ အရှေ ့ ဂျေရုစလင ် ကို အလျှင ် အမြန ် ကူးစက ် သွားတယ ် ။ 
ဒါကို ပထမ အုံကြွမှုလို ့ သိလာခဲ ့ ပြီး ဒါကို မျက ် မြင ် မှတ ် မိသူတွေဟာ ယေဘုယျအားဖြင ့ ် ဒီလိုမျိုး မြင ် ယောင ် အောင ် လုပ ် ကြတယ ် ။ ပါလက ် စတိုင ် း အမျိုးသားတွေက အစ ္ စရေး သံချပ ် ကားတွေကို ကျောက ် ခဲတွေနဲ ့ ပစ ် နေကြတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီအချိန ် သတင ် းပေးပို ့ ချက ် တွေက အုံကြွမှုထဲမှာ ပါဝင ် တဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုတွေဟာ ကျောက ် ခဲတွေ ၊ Molotov အရက ် ပုလင ် းနဲ ့ မီးလောင ် နေတဲ ့ ကားတာရာတွေပဲလို ့ ထင ် အောင ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကာလကို သပိတ ် တွေ ၊ ထိုင ် သပိတ ် တွေ ၊ စင ် ပြိုင ် အဖွဲ ့ တွေပုံစံတွေနဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ အကြမ ် းမဖက ် စည ် းရုံးခြင ် းနဲ ့ လည ် း အမှတ ် အသားပြုခဲ ့ တယ ် ။ 
ပထမ အုံကြွမှု အတွင ် းမှာ ပါလက ် စတိုင ် း ပြည ် သူတွေရဲ ့ ကဏ ္ ဍအကုန ် လုံး မျိုးဆက ် တွေ ၊ ဂိုဏ ် းဂဏတွေ ၊ အဆင ့ ် အတန ် းတွေကို ကျော ် ဖြတ ် ပြီး ဆော ် သြစည ် းရုံးမိတယ ် ။ 
လူကြိုက ် များတဲ ့ ကော ် မီတီ ကွန ် ရက ် တွေကနေ လုပ ် ခဲ ့ ပြီး တိုက ် ရိုက ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် နဲ ့ ဘုံကိုယ ် ထူ ကိုယ ် ထ ပရောဂျက ် တွေကို အသုံးပြုမှုက အစ ္ စရေးရဲ ့ အနောက ် ဖက ် ကမ ် းနဲ ့ ဂါဇာကို ဆက ် လက ် အုပ ် ချုပ ် ဖို ့ တကယ ့ ် အစွမ ် းကို စိန ် ခေါ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အစ ္ စရေး စစ ် တပ ် ကိုယ ် တိုင ် အရ ပထမ အုံကြွမှုအတွင ် းက ၉၇ ရာခိုင ် နှုန ် းသော လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ လက ် နက ် မဲ ့ တွေပါ ။ 
ဒီအချိန ် အကြောင ် း ကျွန ် မတို ့ ဇာတ ် လမ ် းနဲ ့ မပတ ် သက ် တာ နောက ် တစ ် ခုက ဒီမှာပါ ။ 
အုံကြွမှုအတွင ် း ၁၈ လတိုင ် တိုင ် အမျိုးသမီးတွေဟာ မြင ် ကွင ် းတွေနောက ် ကွယ ် မှာ အားထုတ ် ကြိုးပမ ် းနေသူတွေပါ ။ သိန ် းချီတဲ ့ လူတွေကို ဆော ် သြရာမှာ ဦးစီးတဲ ့ အလွှာစုံ ပါလက ် စတိုင ် း အမျိုသမီးတွေဟာ သိမ ် းပိုက ် ခြင ် းကနေ သဘောတူ ရုတ ် သိမ ် းဖို ့ စုပေါင ် းအားထုတ ် ကြတတာပါ ။ 
Naela Ayyash ဟာ ဂါဇာက အမျိုးသမီးတွေကို အိမ ် နောက ် မှာ ဟင ် းရွက ် စိုက ် ဖို ့ အားပေးရင ် း မိမိဘာသာ ဖူလုံမှု ပါလက ် စတိုင ် း စီးပွားရေး တည ် ဆောက ် ဖို ့ အားထုတ ် ခဲ ့ သူပါ ။ အဲဒီအချိန ် က အစ ္ စရေး အာဏာပိုင ် တွေက တရားမဝင ် လို ့ ယူဆထားတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုပါ ။ Rabeha Diab ဟာ အုံကြွမှုကို ဆောင ် ရွက ် နေတဲ ့ အမျိုးသားတွေ ပြည ် နှင ် ဒဏ ် ခံရချိန ် မှာ တစ ် ခုလုံးအတွက ် ဆုံးဖြတ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ကို တာဝန ် ယူခဲ ့ ပါတယ ် ။ Fatima Al Jaafari ဟာ အဖမ ် းမခံရပဲ နယ ် မြေတွေကျော ် ဖြတ ် ပြီး ပျံ ့ နှံ ့ ဖို ့ အုံကြွမှု ညွှန ် ကြားချက ် တွေပါတဲ ့ လက ် ကမ ် းစာရွက ် တွေကို မျိုချသူပါ ။ Zahira Kamal က တစ ် နှစ ် တည ် းကို အမျိုးသမီး ၂၅ ဦးကနေ ၃၀၀၀ ထိတိုးသွားတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုကို ဦးဆောင ် ရင ် း အုံကြွမှု အဓွန ့ ် ရှည ် အောင ် လုပ ် ခဲ ့ သူပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ စွမ ် းဆောင ် မှုတွေရှိပေမဲ ့ ဒီအမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် မှ ပထမ အုံကြွမှုရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းမှာ ထည ့ ် သွင ် းမခံခဲ ့ ရဘူး ။ 
ဒါကို အခြား ကမ ္ ဘာ ့ အပိုင ် း တွေမှာလည ် း လုပ ် တယ ် ။ 
ဥပမာ သမိုင ် းစာအုပ ် တွေနဲ ့ စုပေါင ် း အသိစိတ ် တွေထဲမှာ အမျိုးသားတွေဟာ အမေရိကမှာ လူမျိုးရေး တရားမျှတမှုအတွက ် ၁၉၆၀ လွန ် ရုန ် းကန ် မှုအတွက ် လူထုမျက ် နှာစာ တွေနဲ ့ ပြောရေးဆိုခွင ့ ် ရှိသူတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမျိုးသမီးတွေဟာလည ် း အရေးပါတဲ ့ တွန ် းအားပါ ၊ ဆော ် သြခြင ် း ၊ စည ် းရုံးခြင ် း ၊ လမ ် းပေါ ် ထွက ် ခြင ် းတို ့ ပါ ။ 
အမေရိကန ် ပြည ် သူများ ရပိုင ် ခွင ့ ် ခေတ ် ကို တွေးမိတဲ ့ အခါ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် လောက ် ကများ Septima Clark ကို တွေးမိလဲ ။ 
အံ ့ သြရအောင ် ကို နည ် းပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမဟာ ဒီရုန ် းကန ် မှုရဲ ့ အဆင ့ ် တိုင ် းမှာ အရေးပါတဲ ့ ကဏ ္ ဍကပါဝင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အထူးသဖြင ့ ် စာတတ ် မြောက ် မှုနဲ ့ ပညာရေးကို အလေးပေးရင ် းပါ ။ 
သူမဟာ အရေးပါတဲ ့ အမေရိကန ် ပြည ် သူများ ရပိုင ် ခွင ့ ် လှုပ ် ရှားမှုမှာ အရေးပါတဲ ့ ကဏ ္ ဍကပါခဲ ့ တဲ ့ အခြားအမျိုးသမီးတွေလိုပဲ ချန ် ထားတာ ၊ မသိကျိုးကျွန ် ပြုတာခံခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဒါက ချီးကျူးခံရဖို ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီထက ် ကို ပိုနက ် ရှိုင ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပြောတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေဟာ မိမိကိုယ ် ကို သိမြင ် ပုံနဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတွေ လုပ ် ဆောင ် တာ ယုံကြည ် ပုံ ၊ လှုပ ် ရှားမှုတွေ အနိုင ် ရပုံကို နက ် ရှိုင ် းစွာ အရေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပြောတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေဖြစ ် တဲ ့ ပထမ အုံကြွမှု (သို ့) အမေရိကန ် ပြည ် သူ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် ခေတ ် လို လှုပ ် ရှားမှုဟာ ပါလက ် စတိုင ် းသားတွေ ၊ အမေရိကန ် တွေနဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက လူတွေ နောက ် တစ ် ခါ မတရားမှုကြုံရပြီး ဒါကို ရင ် ဆိုင ် ရာမှာ သတ ္ တိမွေးဖို ့ ရွေးချယ ် မှုတွေမှာ နက ် ရှိုင ် းစွာ အရေးပါပြီး အရေးပါတဲ ့ သက ် ရောက ် မှုရှိပါတယ ် ။ 
ဒီရုန ် းကန ် မှုတွေမှာ အရေးပါတဲ ့ ကဏ ္ ဍက ပါဝင ် တဲ ့ အမျိုးသမီးတွေကို မြှင ့ ် တင ် မပေးရင ် အနာဂတ ် မျိုးဆက ် တွေအတွက ် စံနမူနာတွေ ကမ ် းဖို ့ ပျက ် ကွက ် ရာကျပါတယ ် ။ 
စံနမူနာတွေမရှိရင ် အမျိုးသမီးတွေအတွက ် အများပြည ် သူ ဘဝမှာ နေရာမှန ် ယူဖို ့ ပိုခက ် လာပါတယ ် ။ 
အစောပိုင ် းက တွေ ့ ခဲ ့ သလို လှုပ ် ရှားမှုတစ ် ခု အောင ် မြင ် ၊ မမြင ် ဆိုတာ ဆုံးဖြတ ် တဲ ့ အရေးပါတဲ ့ ကိန ် းရှင ် တစ ် ခုက အများပြည ် သူ ဘဝမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ ့ ကဏ ္ ဍနဲ ့ စပ ် လျဉ ် းပြီး လှုပ ် ရှားမှုရဲ ့ သဘောထားတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒါက ပိုပြီး ဒီမိုကရေစီကျပြီး ငြိမ ် းချမ ် းတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေဆီ ဦးတည ် မလားဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ 
များပြားလှတဲ ့ အပြောင ် းအလဲတွေ ဖြစ ် နေပြီး အပြောင ် းအလဲက ပိုမြန ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ ဆက ် ဖြစ ် ဖွယ ် ရှိရာ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုမှာ ပဋ ္ ဋိပက ္ ခကိုရင ် ဆိုင ် ၊ မဆိုင ် က မေးခွန ် းမဟုတ ် ပဲ ၊ မေးခွန ် းက ပဋိပက ္ ခကို ဘယ ် လိုတိုက ် ပွဲမယ ် ဆိုတာကို ဘယ ် ဇာတ ် လမ ် းတွေက ပုံဖော ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အခန ် းထဲမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ အတုံးဆုံးလူဆိုတာ ကျွန ် တော ် အလောင ် းအစား လုပ ် လိုပါတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ကျောင ် းမပြီးခဲ ့ လို ့ ပါ ၊ ကျွန ် တော ် ကျောင ် းကိစ ္ စနဲ ့ တော ် တော ် ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ရလို ့ ပါ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် အစောပိုင ် းအရွယ ် မှာ သိလိုက ် ရတာကတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ပိုက ် ဆံကိုချစ ် တယ ် ၊ စီးပွားရေးကို ချစ ် တယ ် ဆိုတာပါပဲ ပြီးတော ့ ဒီ စီးပွားရေးစွန ့ ် စားစွမ ် းဆောင ် တဲ ့ ကိစ ္ စကို ကျွန ် တော ် ချစ ် တယ ် ကျွန ် တော ် ကို စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် လာအောင ် မြေတောင ် မြှောက ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ကျွန ် တော ် တစ ် ် လျှောက ် လုံး အမှန ် တကယ ် နှစ ် သက ် မြတ ် နိုးနေခဲ ့ တဲ ့ ဟာ အခုထိအောင ် ဘယ ် တုန ် းကမှ မပြောခဲ ့ ဖူးသေးတဲ ့ ဟာ အားလုုံးက ဒါကို ပထမဆုံး ကြားဖူးခြင ် းပါ ၊ လွန ် ခဲဲ ့ တဲ ့ ၃-ရက ် က ကျွန ် တော ့ ် မိန ် းမကိုပြောပြခဲ ့ တာကလွဲရင ် ပေါ ့ သူကမေးတယ ် ၊ "" ရှင ် က ဘာအကြောင ် းပြောမှာလဲ "" တဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် က သူ ့ ကိုပြောတယ ် ငါတို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ခု လွတ ် သွားတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ကွာ ကလေးတွေကိုရှာဖို ့ ကွာ စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် တတ ် တဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာရှိတဲ ့ ကေးလတွေပေါ ့ ပြီးရင ် သူတို ့ ကို ပြုစုပျိုးထောင ် ပေးမယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် 
စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ရတယ ် ဆိုတာ တကယ ် တော ့ သိပ ် ကောင ် းတယ ် ဆိုတာ ပြပေးဖို ့ ကွာ 
ဒါ သားပုပ ် လေလွင ့ ် ပြောနေကြသလို လူမှုအသိုင ် းအဝိုင ် း တော ် တော ် များများမှာ ဖြစ ် နေကြသလိုမျိုး မကောင ် းတဲ ့ ကိစ ္ စမဟုတ ် ပါဘူး 
ကလေးတွေ အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြီးပြင ် းလာတုန ် းက အိပ ် မက ် တွေရှိကြတယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ လုပ ် ချင ် နေတဲ ့ စိတ ် နဲ ့ အမြင ် တွေလည ် း ရှိကြတယ ် ဒါပေမယ ့ ် ဒါတွေဟာ တနည ် းနည ် းနဲ ့ ခြေမွခံလိုက ် ရတယ ် 
စာပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် ကြိုးစားဖို ့ လိုတယ ် လို ့ အပြောခံကြတယ ် ဒါမှမဟုတ ် စာကို အာရုံပိုစိုက ် ရင ် စိုက ် မစိုက ် ရင ် ဆရာခေါ ် သင ် ခံရမယ ် ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ့ ် မိဘတွေက ကျွန ် တော ့ ် ကို ပြင ် သစ ် ဘာသာအတွက ် ဆရာခေါ ် ပေးထားတယ ် ကျွန ် တော ် ကတော ့ ပြင ် သစ ် စာမှာ ညံ ့ တုန ် းပဲ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂-နှစ ် က ကျွန ် တော ် (ဟောပြောပွဲတစ ် ခုမှာ) လူကြိုက ် အများဆုံး နည ် းပြဖြစ ် လိုက ် သေးတယ ် မက ် ဆာချူးဆက ် နည ် းပညာ တက ္ ကသို ် လ ် က စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဘွဲ ့ လွန ် သင ် တန ် းမှာနော ် 
အဲဒါက ကမ ္ ဘာတလွှားက စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် အုပ ် စုတွေရှေ ့ မှာ စကားပြောရတဲ ့ ပွဲတစ ် ခု 
ကျွန ် တော ် ၂-တန ် း တုန ် းက မြို ့ နယ ် အဆင ့ ် စကားပြောပြိုင ် ပွဲမှာ နိုင ် ဖူးတယ ် ဒါပေမယ ့ ် ဘယ ် သူမှ ဘာမှ မပြောခဲ ့ ကြဘူး "" ဟေ ့... ဒီကလေးက စကားပြောကောင ် းတယ ် ၊ 
သူ ချက ် ကျလက ် ကျ မပြောနိုင ် ဘူး ၊ ဟိုဟိုဒီဒီလျှောက ် ပြီး လူတွေကိုတော ့ အားတက ် စေတယ ် "" သူ ့ ကို စကားပြော နည ် းပြတစ ် ယောက ် ရှာပေးလိုက ် "" လို ့ ဘယ ် သူမှ မပြောခဲ ့ ကြဘူး ညံ ့ နေတဲ ့ ဘာသာအတွက ် ဆရာရှာပေးလိုက ် လို ့ ပဲ သူတို ့ ပြောခဲ ့ ကြတယ ် 
တကယ ် တော ့ ကလေးတွေဟာ အဲဒီလို စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေ ပြတတ ် ကြပါတယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ က အဲဒီလို ကလေးမျိုးတွေကို စပြီး ရှာဖွေသင ့ ် နေပြီ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေကို ရှေ ့ နေဖြစ ် လာအောင ် ပြုစုပျိုးထောင ် ပေးမယ ့ ် အစား စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဖြစ ် လာအောင ် ပဲ ပြုစုပျိုးထောင ် ပေးသင ့ ် တယ ် 
ကံမကောင ် းချင ် တော ့ ကျောင ် းပညာရးစနစ ် က ဒီကမ ္ ဘာကြီးကို အမှောင ် ကျအုံ ့ ဆိုင ် းအောင ် လုပ ် နေတယ ် ရှေ ့ နေလုပ ် ကြရအောင ် ၊ ဆရာဝန ် ကြီးလုပ ် ကြရအောင ် လို ့ ပြောနေကြတာကိုး အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ခု လွတ ် နေတာ "" ဟေ ့... စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် လုပ ် ကြကွ "" လို ့ ဘယ ် သူမှ မပြောခဲ ့ ကြဘူး စိးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဆိုတာလည ် း လူတွေပါပဲ ၊ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒီအခန ် းထဲမှာ အဲဒီလိုလူတွေအများကြီး ရှိနေလို ့ ပါ သူတို ့ မှာ ဒီလိုအကြံဉာဏ ် တွေ နဲ ့ ဒီလိုလုပ ် ချင ် စိတ ် တွေ ရှိနေကြတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ရင ် လဲ သူတို ့ တွေ ကမ ္ ဘာမှာ ဒီလို လိုအပ ် ချက ် တွေ ရှိတယ ် လို ့ မြင ် ပြီး မားမားမတ ် မတ ် ထရပ ် ပြီး လုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အဲဒါမျိုးဖြစ ် လာအောင ် ရှိသမျှအိတ ် သွန ် ဖာမှောက ် ထုတ ် သုံးတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ အဲဒီလိုလူအုပ ် စုတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အနားမှာရှိအောင ် လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် သူတို ့ တွေက အဲဒီအိပ ် မက ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ အတူ တည ် ဆောက ် ချင ် ကြမယ ့ ် လူတွေ ကျွန ် တော ် ထင ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ အဲ ့ လို ကလေးတွေကို ငယ ် တဲ ့ အရွယ ် မှာကတည ် းက စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဖြစ ် နိုင ် မယ ် ဆိုတဲ ့ အကြံရှိအောင ် လုပ ် ထားနို ် င ် ခဲ ့ ရင ် ကမ ္ ဘာကြီးအတွက ် ဒီကနေ ့ မှာ ပြဿနာဖြစ ် နေတာမှန ် သမျှကို ကျွန ် တော ် တို ့ အကုန ် ပြောင ် းလဲနိုင ် မှာ 
အပြင ် မှာ ရှိနေတဲ ့ ပြဿနာတိုင ် းအတွက ် တစ ် ယောက ် ယောက ် ဆီမှာတော ့ ဖြေရှင ် းနိုင ် တဲ ့ အကြံဉာဏ ် ရှိနေတယ ် 
ကလေးငယ ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် နေလို ့ ဒါမျိုးဖြစ ် မလာနိုင ် ဘူးလို ့ ဘယ ် သူမှ မပြောနို ် င ် ပါဘူး ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ခင ် ဗျားဟာ အဲဒါကို မဖြေရှင ် းနိုင ် ဘူးလို ့ နားလည ် ဖို ့ တုံးလွန ် းနေသေးတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ က မိဘတွေအနေနဲ ့ ရော လူမှုအသိုင ် းအဝိုင ် းတစ ် ခုအနေနဲ ့ ပါ ၀တ ္ တရားရှိတယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေကို ငါးမျှားနည ် း စသင ် ပေးဖို ့ ပါ သူတို ့ ကို ငါးတွေ ပေးလိုက ် ဖို ့ ထက ် စာရင ် ပေါ ့ နိပါတ ် ဟောင ် းထဲမှာ "" ခင ် ဗျား လူတစ ် ယောက ် ကို ငါးတစ ် ကောင ် ပေးလိုက ် ရင ် သူ ့ ကို တစ ် ရက ် စာ ကျွေးလိုက ် တာ ၊ 
လူတစ ် ယောက ် ကို ငါးမျှားသင ် ပေးလိုက ် ရင ် တော ့ သူကို ဘဝတစ ် သက ် စာ ကျွေးလိုက ် တာပါပဲ "" လို ့ ဆိုထားတယ ် လေ တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကလေးတွေကို စီးပွားရေးစွမ ် းဆောာင ် ရှင ် တွေဖြစ ် အောင ် သင ် ပေးလိုက ် ရင ် အဲဒီလို စရိုက ် လက ္ ခဏာပြတဲ ့ ကလေးတွေကိုပေါ ့ သိပ ္ ပံဇရှိတဲ ့ ကလေးကို သိပ ္ ပံဘာသာယူဖို ့ သင ် ပေးသလိုပေါ ့ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် စရိုက ် လက ္ ခဏာရှိတဲ ့ သူတွေကို တွေ ့ လို ့ သူတို ့ ကို စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဖြစ ် လာအောင ် သင ် ပေးလိုက ် ရင ် ဘာေတွေဖြစ ် လာမလဲ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီကလေးတွေအားလုံးကို စီးပွားတွေ ပျံ ့ ပွားအောင ် လုပ ် ခိုင ် းနိုင ် မှာ အစိုးရက လက ် လှမ ် းလာမှာကို စောင ့ ် နေတာထက ် စာရင ် ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တာက ကလေးတွေကို သူတို ့ မလုပ ် သင ့ ် တာအားလုံးကိုပဲ ထိုင ် ပြီးသင ် နေတာ မရိုက ် နဲ ့ ၊ မကိုက ် နဲ ့ ၊ မကျိန ် နဲ ့ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကလေးတွေကို အလုပ ် အကိုင ် ကောင ် းတွေနောက ် လို ် က ် ဖို ့ ပဲ သင ် ပေးနေကြတာ သိကြတဲ ့ အတိုင ် း ကျောင ် းစနစ ် ကလည ် း သူတို ့ ကို ဘာတွေနောက ် ကို လိုက ် ဖို ့ သင ် ပေးနေသလဲဆိုတော ့ ဆရာဝန ် ကြီးဖြစ ် ဖို ့ တို ့ ၊ ရှေ ့ နေဖြစ ် ဖို ့ တို ့ စာရင ် းကိုင ် ဖြစ ် ဖို ့ တို ့ ၊ သွားဆရာဝန ် ဖြစ ် ဖို ့ တို ့ ကျောင ် းဆရာဖြစ ် ဖို ့ တို ့ ၊ လေယာဉ ် မှှုးဖြစ ် ဖို ့ တို ့ 
သတင ် းစာနယ ် ဇင ် းတွေကလည ် းပြောကြတယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အပြင ် ထွက ် ပြီး မိုဒယ ် လုပ ် ရင ် ဒါမှမဟုတ ် အဆိုတော ် လုပ ် ရင ် ဒါမှမဟုတ ် ဆစ ် ဒနီခရော ့ စ ် ဘီလို အားကစားသူရဲကောင ် း လုပ ် ရင ် သိပ ် ကောင ် းတယ ် ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးစီမံခန ့ ် ခွဲမှု ဘွဲ ့ လွန ် သင ် တန ် းတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေကို စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေ ဖြစ ် လာအောင ် မသင ် ပေးကြဘူး 
စီးပွားရေးစီမံခန ့ ် ခွဲမှု ဘွဲ ့ လွန ် သင ် တန ် းကို ကျွန ် တော ် ရှောင ် ခဲ ့ ရတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကတော ့ ကျွန ် တော ် ဘယ ် သင ် တန ် းကိုမှ ၀င ် လို ့ မရခဲ ့ တာလည ် းတကြောင ် း ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် မှာ အထက ် တန ် းကျောင ် း ပျမ ် းမျှရမှတ ် က ၆၁-ရာခိုင ် နှုန ် းပဲရှိတယ ် အဲဒီ ပျမ ် းမျှရမှတ ် က ၆၁-ရာခိုင ် နှုန ် းက ကျွန ် တော ့ ် ကို လက ် ခံခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသောကျောင ် းဖြစ ် တဲ ့ ကနေဒါက ကာလ ် တန ် ကျောင ် းပါ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီမံခန ့ ် ခွဲမှုသင ် တန ် းကျောင ် းက ကလေးတွေကို စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေဖြစ ် အောင ် မသင ် ပေးပါဘူး 
သူတို ့ က ကလေးတွေကို ကော ် ပိုရေးရှင ် းတွေမှာ အလုပ ် သွားလုပ ် ဖို ့ ပဲ သင ် ပေးပါတယ ် 
ဒါကြောင ့ ် ဒီလို ကုမ ္ ပဏီမျိုးတွေကို ဘယ ် သူက စနိုင ် ပါတော ့ မလဲ ၊ ဒီလို ကြံုရာကျဘမ ် း လူနည ် းစုလောက ် ပဲလား 
အပျော ် ဖတ ် စာပေထဲမှာတောင ် စာအုပ ် တစ ် အုပ ် တည ် းပဲ ကျွန ် တော ် တွေ ့ ဖူးသေးတယ ် ဒီစာအုပ ် ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးရဲ ့ ဖတ ် ရန ် စာအုပ ် စာရင ် းထဲမှာ ရှိနေသင ့ ် တယ ် ကျွန ် တော ် တွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော စာအုပ ် ကတော ့ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေကို သူရဲကောင ် းဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးတဲ ့ "" ကမ ္ ဘာစောင ့ ် လူသန ် ကြီး ပုခုံးရှုံ ့ ခြင ် း "" ဆိုတဲ ့ စာအုပ ် ပါပဲ လောကမှာရှိသမျှလူအားလုံးက စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေကိုကြည ့ ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူဆိုးတွေပါ ဆိုပြီး ပြောကြတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် မိသားစုကိုတောင ် ကြည ့ ် 
ကျွန ် တော ့ ် အဘိုးနှစ ် ယောက ် လုံးက စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေ ၊ ကျွန ် တော ့ အဖေကလည ် း စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် 
ကျွန ် တော ့ ် အစ ် ကိုရယ ် ၊ အစ ် မရယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ရယ ် သုံးယောက ် လုံးလည ် း ကုမ ္ ပဏီတွေ ပိုင ် ကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါတွေကို စလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တာကလည ် း ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ အံဝင ် ခွင ် ကျဖြစ ် တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသောနေရာ ဖြစ ် နေလို ့ ပါပဲ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေက သာမန ် အလုပ ် တွေနဲ ့ အံဝင ် ခွင ် ကျမဖြစ ် ဘူး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် အတွက ် အလုပ ် လုပ ် မပေးနိုင ် ဘူး ကျွန ် တော ် တို ့ က အလွန ့ ် ကိုခေါင ် းမာပြီး ဒီလိို စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေလည ် း ရှိနေတာကိုး 
ဒါပေမယ ့ ် ကလေးတွေလည ် း စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေ ဖြစ ် နိုင ် ကြပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် က တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက အဖွဲ ့ အစည ် း နှစ ် ခုရဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုပါ ကမ ္ ဘာက ခေါ ် နေကြတဲ ့ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် အသင ် း နဲ ့ လူငယ ် ဥက ္ ကဌများအသင ် း တွေပါ 
ကျွန ် တော ် ဘာစီလိုးနားက ဟောပြောပွဲတစ ် ခုက ပြန ် လာကာစပဲ ရှိပါသေးတယ ် တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ လူငယ ် ဥက ္ ကဌများအသင ် း အစည ် းအဝေးပါ ကျွန ် တော ် ဟိုမှာ ဆုံသမျှလူအားလုံးက စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေချည ် းပဲ သူတို ့ အားလုံး ကျောင ် းပညာရေးအတွက ် ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ သူတွေချည ် းပါပဲ 
ကျွန ် တော ့ ် မှာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အာရုံမထားနိုင ် တဲ ့ ရောဂါ လက ္ ခဏာ ၁၉ မျိုးထဲက ၁၈ မျိုးရှိနေတယ ် လို ့ ရောဂါစစ ် ချက ် ရထားပါတယ ် 
ဒီနေရာက ဒါတွေက ကျွန ် တော ့ ် ကို စိတ ် ချောက ် ခြားအောင ် လုပ ် နေတယ ် ဗျာ 
(ရယ ် မောသံများ) အခု ကျွန ် တော ် နည ် းနည ် း အထိတ ် တလန ့ ် ဖြစ ် နေရတာလည ် း အဲဒါကြောင ့ ် ပဲဖြစ ် မယ ် ကျွန ် တော ် စားခဲ ့ တဲ ့ ကဖင ် းဓါတ ် နဲ ့ သကြားတွေအားလုံးကြောင ့ ် ဖြစ ် တာထက ် စာရင ် ပေါ ့ ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ စီးပွားစွမ ် ဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် အတွက ် တော ့ စိုးရိမ ် စရာပါပဲ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် အာရုံမထားတဲ ့ ရောဂါတို ့ ၊ စိတ ် အတက ် အကျမြန ် ရောဂါတို ့ 
ခင ် ဗျားတို ့ သိကြလား ၊ စိတ ် အတက ် အကျမြန ် ရောဂါကို အမှုဆောင ် အရာရှိချုပ ် ရောဂါလို ့ နာမည ် ပြောင ် ပေးထားတာ 
တဒ ် တန ် နာ မှာ အဲဒီရောဂါ ရှိတယ ် ၊ စတိဗ ် ဂျော ့ ဗ ် စ ် မှာ အဲဒီရောဂါ ရှိတယ ် 
နတ ် စ ် ကိပ ် ကုမ ္ ပဏီ ကိုတည ် ထောင ် တဲ ့ သူ သုံးယောက ် လုံးမှာလည ် း ဒီရောဂါ ရှိတယ ် 
ကျွန ် တော ် ဆက ် ပြောသွားလို ့ ရပါသေးတယ ် 
ကလေးတွေမှာရောပဲ ၊ ကလေးတွေမှာလည ် း ဒီ ရောဂါလက ္ ခဏာတွေ တွေ ့ ရနိုင ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တာကတော ့ ကလေးတွေကို ရစ ် တာလင ် စိတ ် ငြိမ ် ဆေး ပေးလိုက ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ပြောသေးတယ ် "" စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ပုံစံမျိုး မလုပ ် စမ ် းပါနဲ ့ 
ဒီ တခြားစနစ ် တွေနဲ ့ အံဝင ် ခွင ် ကျဖြစ ် အောင ် လုပ ် ၊ ကျောင ် းသားဖြစ ် လာအောင ် ကြိုးစားစမ ် းပါ "" ပေါ ့ ၀မ ် းနည ် းပါတယ ် ၊ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေဟာ ကျောင ် းသားတွေမဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် တို ့ က လမ ် းကြောင ် းချတာမြန ် တယ ် ၊ အလုပ ် ကို ရှာဖွေဖြေရှင ် းတယ ် 
ကျွန ် တော ် စာစီစာကုံးတွေ ခိုးတယ ် ၊ စာမွေးပွဲမှာ ခိုးချတယ ် 
ကျွန ် တော ် တက ္ ကသိုလ ် မှာ စာရင ် းအင ် းဘာသာရပ ် ကျောင ် းစာတွေကို လုပ ် ဖို ့ ကလေးတွေကို ငှားတယ ် ကျောင ် းစာ ၁၃-ခုလုံး ဆက ် တိုက ် ပဲ 
ဒါပေမယ ့ ် စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ခင ် ဗျား စာရင ် းအင ် း မလုပ ် ဘူး ၊ စာရင ် းကိုင ် တွေပဲ ငှားတယ ် 
ဒါကို ကျွန ် တော ် အစောကြီးကတည ် းက သိထားပြီးသား 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) အနည ် းဆုံးတော ့ တက ္ ကသိုလ ် မှာ ကျွန ် တော ် လိမ ် ညာခဲ ့ တာကို ၀န ် ခံနိုင ် ပါတယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ အများစုကတော ့ အဲဒီလို ၀န ် ခံမှာ မဟုတ ် ပါဘူး 
ကျွန ် တော ့ ် နာမည ် ကို ဖတ ် စာအုပ ် ထဲမှာ ကိုးကားထားကြတယ ် ၊ ဖတ ် စာအုပ ် ရေးတဲ ့ လူကို ကျွန ် တော ် ပြောခဲ ့ တာကိုး အဲဒီ တက ္ ကသိုလ ် ဖတ ် စာအုပ ် ထဲမှာပဲ ကျွန ် တော ် ကို ပြန ် ထည ့ ် ထားကြတယ ် ကနေဒီယန ် း တက ္ ကသိုလ ် တိုင ် းနဲ ့ ကောလိပ ် တိုင ် းက ဘာသာရပ ် တွေမှာ ပါတယ ် 
စီမံခန ့ ် ခွဲမှု စာရင ် းအင ် းပညာဆိုရင ် ကျွန ် တော ် က အခန ် း-၈ မှာပါတယ ် 
ငွေကြေးသုံးစွဲမှုအကြောင ် းပြောထားတဲ ့ အခန ် း-၈ ကို ကျွန ် တော ် ဖွင ့ ် ပေးတာ 
ဖတ ် စာအုပ ် ရေးတဲ ့ သူကို အဲဒီ သင ် ခန ် းစာကို ကျွန ် တော ် ခိုးချခဲ ့ တဲ ့ အကြောင ် း သူတို ့ ကျွန ် တော ့ ် ကို အင ် တာဗျူးတုန ် းက ပြောလိုက ် သေးတယ ် 
သူက အဲဒါဟာ ရယ ် စရာကောင ် းလွန ် းတယ ် ထင ် လို ့ မဖြစ ် မနေ ပါအောင ် လုပ ် ခဲ ့ တာ 
ဒါပေမယ ့ ် ကလေးတွေမှာ ဒီလို စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေ တွေ ့ ရနိုင ် တယ ် 
စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆိုချက ် က "" "" စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတစ ် ခုကို စုစည ် းသူ ၊ လည ် ပတ ် အောင ် ဆောင ် ရွက ် သူ ၊ အရှုံုးကို ကြိုတင ် တွက ် ထားတဲ ့ လူ "" တဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ စီးပွားရေးစီမံခန ့ ် ခွဲမှု ဘွဲ ့ လွန ် သင ် တန ် းကို သွားတက ် ရမယ ် လို ့ လဲ မဆိုလိုဘူး 
ကျောင ် းပြီးရမယ ် လို ့ လည ် း မဆိုလိုဘူး 
ခင ် ဗျားတို ့ အူထဲအသဲထဲမှာ အဲဒီဟာ တချို ့ ကို မှန ် ကန ် တဲ ့ ခံစားမှုလေးရှိရမယ ် လို ့ ပဲ ဆိုလိုတာပါ 
အဲဒါတွေက တမင ် မွေးမြူရမှာလား ၊ သူ ့ အလိုလို ဖြစ ် လာမှာလားဆိုတာတွေလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ကြားကြမှာပါ 
အဲဒါက ပထမဟာလား ၊ ဒုတိယဟာလား ၊ ဘာလဲ 
အင ် း ကျွန ် တော ် ကတော ့ တစ ် ခုမဟုတ ် တစ ် ခုလို ့ မထင ် ဘူး ၊ ၂-ခုလုံးဖြစ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် တာပဲ 
ကျွန ် တော ့ ် ကို စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် အသွင ် အပြင ် ပေါက ် အောင ် ပြင ် ဆင ် ပေးခဲ ့ ကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် ကလေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကြီးပြင ် းနေတုန ် းကဆိုတော ့ ရွေးချယ ် စရာ မရှိခဲ ့ ဘူးလေ ကျွန ် တော ့ ် ကို အရမ ် းငယ ် သေးတဲ ့ အရွယ ် မှာကို သင ် ပေးခဲ ့ ကြတာ ကျွန ် တော ် အံဝင ် ခွင ် ကျ ဖြစ ် မှာမဟုတ ် ဘူးဆိုတာ ကျွန ် တော ့ ် အဖေ နားလည ် သွားတဲ ့ အချိန ် ကျွန ် တော ့ ် ကို ကျောင ် းမှာ သင ် ပေးနေတဲ ့ ဟာ အားလုံးပေါ ့ ငယ ် ငယ ် ကတည ် းက စီးပွားရေးကို ရှာဖွေဖြေရှင ် းတတ ် အောင ် သူသင ် ပေးမယ ် ဆိုပြိးတော ့ ပေါ ့ 
သူ ကျွန ် တော ် တို ့ ၃-ယောက ် လုံးကို သေချာပုံသွင ် းတယ ် ၊ အလုပ ် တစ ် ခု ရှိဖို ့ ဆိုတဲ ့ အတွေးကို မုန ် းတတ ် အောင ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က တခြားလူတွေကို ခန ့ ် ထားလို ့ ရတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေ ဖန ် တီးရတာကို ချစ ် မြတ ် နို ် းဖို ့ ပါ 
ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ပထမဆုံး စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းလေးက ၀င ် နီပဂ ် မြို ့ မှာ ၊ ကျွန ် တော ် ရ-နှစ ် သားပဲရှိသေးတယ ် ကျွန ် တော ် က ကြိုးရှည ် ရှည ် တယ ် လီဖုန ် း ကြီးနဲ ့ အိပ ် ခန ် းထဲမှာ လှဲနေရင ် း 
၀င ် နီပဂ ် မှာရှိသမျှ အဝတ ် အခြောက ် လျှော ် ပေးတဲ ့ လူတွေဆီကို ဖုန ် းတွေခေါ ် နေတာ အဲဒီ အခြောက ် လျှော ် တဲ ့ လူတွေ အင ် ္ ကျီချိတ ် တွေအတွက ် ဘယ ် လောက ် များပေးကြမလဲ ဆိုတာ သိရဖို ့ အတွက ် ပါ 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ့ ် အမေက အခန ် းထဲဝင ် လာပြီး ပြောတယ ် "" အခြောက ် လျှော ် တဲ ့ လူတွေဆီရောင ် းဖို ့ အင ် ္ ကျီချိတ ် တွေကို မင ် း ဘယ ် ကသွားယူမှာတုန ် း "" တဲ ့ 
ကျွန ် တော ် ကပြောလိုက ် တယ ် "" မြေအောက ် ထပ ် မှာ သွားကြည ့ ် ရအောင ် လေ "" လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မြေအောက ် ခန ် းကို ဆင ် းသွားတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဒီဘီရိုကို ဖွင ့ ် ပြလိုက ် တယ ် 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် စုထားတဲ ့ အင ် ္ ကျီချိတ ် တွေ ၁-ထောင ် လောက ် ရှိတယ ် 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ကလေးတွေနဲ ့ သွားကစားမယ ် လို ့ အမေ ့ ကို ပြောပြီး ကျွန ် တော ် က အိမ ် နီးနားချင ် းအိမ ် တွေမှာ တစ ် အိမ ် တက ် တစ ် အိမ ် ဆင ် းနဲ ့ အင ် ္ ကျီချိတ ် တွေလိုက ် ယူနေတာ ပြီးရင ် ပြန ် ရောင ် းဖို ့ မြေအောက ် ထပ ် မှာ ထားတယ ် 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၂-ပတ ် ၃-ပတ ် လောက ် က အမေလုပ ် တာ ကျွန ် တော ် မြင ် ထားတာကိုး ပိုုက ် ဆံရနိုင ် တယ ် ပေါ ့ ၊ သူတို ့ က အင ် ္ ကျီချိတ ် တစ ် ချိတ ် ကို ၂-ပြား ပေးလေ ့ ပေးထရှိတယ ် 
အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က အင ် း... အင ် ္ ကျီချိတ ် တွေက မျိုးစုံရှိနေတာပဲပေါ ့ 
အဲဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် တော ် သွားယူထားလိုက ် တာ 
ကျွန ် တော ် သိတယ ် ၊ အမေက ကျွန ် တော ့ ် ကို ချိတ ် တွေ သွားယူစေချင ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ၊ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဆိုပြီး ယူထားလိုက ် တာ 
အဲဒီမှာ တကယ ် တော ့ လူတွေနဲ ့ ညှိနှိုင ် းလို ့ ရတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိလာတယ ် 
လူတစ ် ယောက ် ဆို ကျွန ် တော ့ ် ကို တစ ် ချိတ ် ၃-ပြားနဲ ့ ပေးတာ ၊ ကျွန ် တော ် က ၃-ပြားခွဲရအောင ် တောင ် းလိုက ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် ရ-နစ ် သားမှာတောင ် ဒါကို သိနေတယ ် ၁-ပြားရဲ ့ အပိုင ် းဂဏန ် းလေးတွေကနေတောင ် ကျွန ် တော ် ပိုက ် ဆံ ရနိုင ် တယ ် ဆိုတာ လူတွေကလည ် း ဒါကိုပေးမှာပဲ ၊ မြှောက ် လိုက ် ရင ် သူတို ့ အတွက ် လဲ အများကြီးဖြစ ် သွားတာကိုး 
၇-နှစ ် သားမှာကတည ် းက ကျွန ် တော ် ဒါကို သိနေပြီ ၊ ကျွန ် တော ် အင ် ္ ကျီချိတ ် ၁-ထောင ် လုံးအတွက ် ၃-ပြားခွဲစျေးနဲ ့ ရခဲ ့ တယ ် 
နောက ် ကျွန ် တော ် ကားလိုင ် စင ် ပြား အကာကို အိမ ် ပေါက ် စေ ့ လိုက ် ရောင ် းတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် အဖေက ကျွန ် တော ့ ် ကို တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို သွားရှာခိုင ် းသေးတယ ် အဲဒါတွေကို လက ် ကားစျေးနဲ ့ ရောင ် းပေးနိုင ် မယ ့ ် လူကိုပေါ ့ 
၉-နှစ ် သားအရွယ ် မှာ ကျွန ် တော ် ဆဒ ် ဘာရီ မြို ့ ကိုပတ ် ပြီး လျှေက ် သွားတယ ် ကားလိုင ် စင ် ပြား အကာကို အိမ ် ပေါက ် စေ ့ လိုက ် ရောင ် းရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် ဖောက ် သည ် တစ ် ယောက ် ကိုတော ့ ထင ် ထင ် ရှားရှားကြီး မှတ ် မိသေတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီဖောက ် သည ် တွေနဲ ့ တခြားဟာတွေ ရောင ် းတာလည ် း ရှိနေတာကိုး 
ကျွန ် တော ် သတင ် းစာရောင ် းခဲ ့ သေးတယ ် 
သူ ကျွန ် တော ့ ် ဆီက ဘယ ် တော ့ မှ သတင ် းစာ မဝယ ် ဘူး 
ဒါပေမယ ့ ် သူ ့ ကို ကားလိုင ် စင ် ပြား အကာ ရအောင ် ရောင ် မယ ် ဆိုပြီး ကြံထားတယ ် 
သူကတော ့ "" ငါတို ့ မလိုပါဘူးကွာ "" တဲ ့ ၊ အဲဒီလိုမျိုး ကျွန ် တော ် ကပြောတယ ် "" 'ဒါပေမယ ့ ် ဦးလေးမှာ ကား ၂-စီးတောင ် ရှိနေတယ ် လေ "" လို ့ ၊ ကျွန ် တော ် က ၉-နှစ ် သားနော ်.. 
ကျွန ် တော ် ကလည ် း "" 'ဒါပေမယ ့ ် ဦးလေးမှာ ကား ၂-စီးရှိပြီး တစ ် စီးမှာမှ ကားလိုင ် စင ် ပြား အကာ မရှိဘူး "" ပေါ ့ သူကလည ် းပြောတယ ် "" ငါ သိတယ ် "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် ကပြောတယ ် "" ဒီကားက လိုင ် စင ် ပြားဆို တွန ့ ် ကြေ နေပြီ "" လို ့ သူကပြောတယ ် "" အေး ၊ အဲဒါ ငါ ့ မိန ် းမ ကား "" တဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ခုလောက ် စမ ် းကြည ့ ် ရအောင ် လား "" ပေါ ့ "" ဦးလေးမိန ် းမရဲ ့ ရှေ ့ ကားလိုင ် စင ် ပြားမှာ စမ ် းလိုက ် ၊ အဲဒါ တာရှည ် ခံသလားဆိုတာ ကြည ့ ် ပေါ ့ "" လို ့ ကား ၂-စီးမှာ လိုင ် စင ် ပြား ၂-ခုစီရှိတာ ကျွန ် တော ် သိတယ ် နော ် 
လေးခုစာလုံးအတွက ် မရောင ် းရရင ် တောင ် အနည ် းဆုံး တစ ် ခုတော ့ ရောင ် းရနိုင ် တယ ် 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် ငယ ် ငယ ် ကတည ် းက သိနေတယ ် 
ကျွန ် တော ် ကာတွန ် းစာအုပ ် တွေလည ် း လက ် လှည ့ ် ရောင ် းခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် တော ် ၁၀-နှစ ် သားလောက ် မှာ ကာတွန ် းစာအုပ ် တွေရောင ် းတယ ် ဂျော ် ဂျီယန ် ပင ် လယ ် ကွေ ့ ပေါ ် က ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ထပ ် တိုက ် အိမ ် လေးရဲ ့ အပြင ် ဘက ် မှာပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် ကမ ် းခြေ အဆုံးထိ စက ် ဘီးစီးသွားပြီး ဆင ် းရဲတဲ ့ ကလေးတွေဆီကနေ ကာတွန ် းစာအုပ ် တွေ အကုန ် ဝယ ် တယ ် 
ပြီးရင ် ကျွန ် တော ် ကမ ် းခြေတခြားတစ ် ဘက ် စွန ် း ပြန ် သွားပြီး ချမ ် းသာတဲ ့ ကလေးတွေကို ကာတွန ် းတွေ ရောင ် းတယ ် 
အဲဒါကတော ့ ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် သိသာပါတယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် မှတ ် လား ၊ စျေးနည ် းနည ် းနဲ ့ ဝယ ် ပြီး စျေးမြင ့ ် မြင ့ ် နဲ ့ ပြန ် ရောင ် းတာ 
ပိုက ် ဆံရှိတဲ ့ ဟိုဘက ် မှာက ဒီ ၀ယ ် လိုအားက ရှိနေတာကိုး 
ဆင ် းရဲတဲ ့ ကလေးတွေကို ရောင ် းဖို ့ မကြိုးစားနဲ ့ ၊ သူတို ့ မှာ ပိုက ် ဆံမရှိဘူး ၊ ချမ ် းသာတဲ ့ လူတွေမှာ ပိုက ် ဆံရှိတယ ် ၊ အဲဒီမှာ ပိုက ် ဆံ နည ် းနည ် းလောက ် သွားယူ ။ 
ဒါက သိသာတယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် 
အဲဒါက စီးပွားပျက ် ကပ ် လိုပဲ ၊ အဲဒီမှာ စီးပွားပျက ် နေတယ ် 
ယူအက ် စ ် စီးပွားရေးမှာ ဒေါ ် လာ ၁၃-ထရီလီယံ လောက ် လည ် ပတ ် နေတုန ် းပဲ 
အဲဒါကို သွားယူကြပါ ၊ အဲဒါကို ကျွန ် တော ် ငယ ် ငယ ် ကတည ် းက သိနေတယ ် 
ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ၀ယ ် ရင ် းနေရာကို မပြရဘူးဆိုတာလည ် း ကျွန ် တော ် သိတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒါကိုလုပ ် နေရင ် းနဲ ့ ၄-ပတ ် လောက ် ကြာတော ့ မှ ကျွန ် တော ် အတွယ ် ခံလိုက ် ရတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ချမ ် းသာတဲ ့ ကလေးတွေက ကျွန ် တော ် ကာတွန ် းစာအုပ ် တွေ ဘယ ် က ၀ယ ် နေတာလဲဆိုတာ သိသွားကြလို ့ ပါ အများကြီးပိုပေးနေရတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ကို သူကမကြိုက ် ဘူး 
ကျွန ် တော ် ၁၀-နှစ ် သားလောက ် မှာ စာရွက ် ဝယ ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတစ ် ခုရဖို ့ ဖိအားပေးခံရသေးတယ ် 
ကျွန ် တော ် စာရွက ် ဝယ ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတစ ် ခု မလိုချင ် ခဲ ့ ပါဘူး ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ၁၀-နှစ ် သားမှာ အဖေက ပြောတယ ် "" ဒါဟာ မင ် းရဲ ့ နောက ် စီးပွားရေး ဖြစ ် မှာနော ် "" တဲ ့ အဲဒါနဲ ့ သူက ကျွန ် တော ့ ် ကို စီးပွားရေးတစ ် ခု ရှာပေးရုံတင ် မကဘူး ကျွန ် တော ် က တော ့ ၂-ခု ရမှဖြစ ် မှာ သူက စာရွက ် တစ ် ဝက ် လောက ် ကို ပို ့ ပေးဖို ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို ငှားစေချင ် တယ ် အဲဒါကိုတော ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် ပေးလိုက ် တယ ် ၊ အဲဒီမှာ သိလိုက ် ရတာက ဘောက ် ဆူး အပိုငွေတွေ ရတာဟာ ပိုက ် ဆံအများစုပဲ ဆိုတာကိုပေါ ့ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က ဘောက ် ဆူး အပိုငွေလည ် းယူ ၊ ပုံမှန ် ပေးတဲ ့ ဟာလည ် း ရပေါ ့ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က စာရွက ် တွေ အကုန ် သွားစု 
သူကတော ့ စာရွက ် တွေကို ပို ့ ပေးရုံပဲပေါ ့ 
နောက ် ပိုင ် း ကျွန ် တော ် ပိုက ် ဆံရှာနိုင ် တယ ် ဆိုတာ နားလည ် သွားတာကိုး 
ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် ကတော ့ လုံးဝ သူများဝန ် ထမ ် းမလုပ ် ဘူး ဆိုတာပဲ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် တော ့ ် အဖေက မော ် တော ် ကားနဲ ့ စက ် ပစ ္ စည ် း ပြင ် ဆိုင ် ပိုင ် တယ ် 
သူ ့ ဆီမှာ မော ် တော ် ကား အစိတ ် အပိုင ် းအဟောင ် းတွေ ဟိုဟိုဒီဒီ ပုံထားတာတွေ ရှိတယ ် 
အဲဒီပစ ္ စည ် းတွေထဲမှာ ဒီ ကြေးဝါ ကြေးနီတွေရှိိတယ ် 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က အဲဒါတွေကို အဖေဘာလုပ ် ပစ ် လဲ မေးတော ့ သူက လွှင ့ ် ပစ ် လိုက ် တာပဲလို ့ ပြောတယ ် 
ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" ဒါပေမယ ့ ် တစ ် ယောက ် ယောက ် များ အဲဒါတွေအတွက ် အဖေ ့ ကို မပေးချင ် ဘူးလား "" ဆိုတော ့ သူက ပြောတယ ် "" ပေးချင ် ပေးမှာပေါ ့ "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် ၁၀-နှစ ် သား ဆိုတာ သတိရကြနော ်.. ဒါဆို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၃၄-နှစ ် ကပေါ ့ အဲဒီပစ ္ စည ် းတွေထဲမှာ ကျွန ် တော ် အခွင ့ ် အလမ ် းကို မြင ် တယ ် 
အမှိုက ် ပုံထဲမှာ ပိုက ် ဆံတွေ ရှိတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် မြင ် တယ ် 
အဲဒါတွေကို အဲဒီရိယာမှာရှိသမျှ မော ် တော ် ကားဆိုင ် တွေမှာ စက ် ဘီးလေးနဲ ့ လိုက ် ဝယ ် တော ့ တာ 
ကျွန ် တော ့ ် အဖေကတော ့ စနေနေ ့ တွေမှာ ကျွန ် တော ် ပိုက ် ဆံရနေတဲ ့ သတ ္ တုစတွေ ပြန ် သန ့ ် စင ် တဲ ့ သူဆီ ကားမောင ် းပြီး လိုက ် ပို ့ ပေးတယ ် 
ဒီလို အဖေလိုက ် ပို ့ ပေးတာက သိပ ် ကောင ် းတာပေါ ့ 
ထူးဆန ် းတာကတော ့ နှစ ် -၃၀ အကြာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၁-၈၀၀-တိုလီမုတ ် စ ရှင ် းလင ် းရေး ကုမ ္ ပဏီကို တည ် ထောင ် ဖြစ ် လာတယ ် 
အဲဒီကနေလည ် း ပိုက ် ဆံတွေ ရနေတယ ် 
ဒီ အပ ် ထိုးဖော ့ တုံးတွေကို ကျွန ် တော ် ၁၁ နှစ ် သားအရွယ ် ကင ် းထောက ် လူငယ ် အဖွဲ ့ မှာတုန ် းက လုပ ် ခဲ ့ တာ ဒီ အပ ် ထိုးဖော ့ တုံးတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အမေတွေအတွက ် အမေများနေ ့ အမှတ ် တရ လုပ ် ပေးခဲ ့ တာ 
အပ ် ထိုးဖော ့ တုံးတွေကို အဝတ ် ညှပ ် တဲ ့ သစ ် သား ကလစ ် ကလေးတွေကနေ လုပ ် ထားတာ အိမ ် ပြင ် က အဝတ ် တန ် းမှာ အဝတ ် တွေကို လှမ ် းရင ် သုံးတာလေ 
အဲဒါတွေနဲ ့ ဒီကုလားထိုင ် လေးတွေကို လုပ ် ထားတာ 
ကျွန ် တော ့ ် ဆီမှာ ကျွန ် တော ် ချုပ ် ထားတဲ ့ ခေါင ် းအုံးသေးသေးလေးတွေရှိတယ ် 
အဲဒီမှာ ပင ် အပ ် ကလေးတွေကို ထိုးထားလို ့ ရတယ ် 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ လူတွေက အဝတ ် ချုပ ် လေ ့ ရှိတော ့ အပ ် ထိုးဖော ့ တုံးတွေ လိုကြတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် နားလည ် ထားတာက ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရွေးချယ ် စရာ ရှိရမယ ် ပေါ ့ 
ဒါကြေင ့ ် ကျွန ် တော ် က အားလုံးကို အပြံုလိုက ် အညိုရောင ် မှုတ ် ဆေးနဲ ့ မှုတ ် လိုက ် တယ ် 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် အိမ ် တွေမှာ သွားရောင ် းရင ် "" တစ ် ခုလောက ် များ ၀ယ ် ချင ် ပါသလား "" လို ့ မမေးပါဘူး "" ဘယ ် အရောင ် များ ကြိုက ် ပါသလဲခင ် ဗျာ "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် က ၁၀-နှစ ် သားဆိုပေးမယ ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ ကတော ့ မဝယ ် ဘူးလို ့ ကျွန ် တော ့ ် ကို ပြောမှာမဟုတ ် ဘူး အထူးသဖြင ့ ် ရွေးစရာ နှစ ် ခုလောက ် ရှိရင ် ပေါ ့ ၊ အညိုရောင ် လေးလား ဒါမှမဟုတ ် ဆေးမှုတ ် မထားတဲ ့ အကြည ် လေးလား 
အဲဒီသင ် ခန ် းစာကို ကျွန ် တော ် ငယ ် တဲ ့ အရွယ ် ကတည ် းက သိနေပြီ 
ပြီးတော ့ လူအားသုံးလုပ ် ရတဲ ့ အလုပ ် ဟာ မစွံမှန ် း ကျွန ် တော ် သိတယ ် 
ဟုတ ် တယ ် နော ် ၊ မြက ် ရိတ ် တာလိုဟာမျိုးက ကြမ ် းတမ ် းပါတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ကတော ့ တနွေလုံး အိမ ် နီးနားချင ် းအားလုံးအတွက ် မြက ် ရိတ ် ခဲ ့ ရတယ ် ၊ အဲဒီအတွက ် လည ် း ပိုက ် ဆံရပါတယ ် နောက ် တစ ် ခု ကျွန ် တော ် နားလည ် တာက ဖောက ် သည ် တစ ် ယောက ် တည ် းဆီကနေ ၀င ် ငွေထပ ် ရတာဟာ အံ ့ သြစရာဆိုတာပါပဲ 
ဆိုလိုတာက ဒီဖောက ် သည ် အိမ ် မှာ တစ ် ခါ အလုပ ် ရလိုက ် တယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ကတော ့ အဲဒီလူဆီကနေ အပတ ် စဉ ် ပိုက ် ဆံရနေတာပဲပေါ ့ ဒီနည ် းလမ ် းက ပိုကောင ် းတယ ် နော ် လူတစ ် ယောက ် ချင ် းစီကို ပင ် အပ ် တစ ် ချောင ် းချင ် းစီ ရောင ် းနေတာထက ် စာရင ် 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ ကို ထပ ် ရောင ် းလို ့ မရတော ့ ဘူးလေ 
အဲဒီ ၀င ် ငွေထပ ် ရတဲ ့ ပုံစံကို ကျွန ် တော ် ကြိုက ် သွားတယ ် ၊ ဒါကြောင ့ ် ငယ ် ငယ ် ကတည ် းက အဲဒါကို စပြီး လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် တော ် ကို ဒါမျိုးလုပ ် ဖို ့ ပျုစုပျိုးထောင ် ပေးထားတယ ် ဆိုတာလဲ အမှတ ် ရကြပါ ၊ ကျွန ် တော ် ကို သူများအလုပ ် လုပ ် ဖို ့ ခွင ့ ် မပြုထားဘူး 
ကျွန ် တော ် ဂေါက ် အိတ ် လည ် းထမ ် းတယ ် ၊ ဂေါက ် ကွင ် းသွားပြီး လူတွေအတွက ် ဂေါက ် အိတ ် ထမ ် းပေးတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဂေါက ် ကွင ် းမှာ တောင ် ကုန ် းတစ ် ခုရှိတယ ် ဗျာ တွင ် းနံပါတ ် -၁၃ က အဲဒီတောင ် ကြီးမှာ ရှိနေတာ 
လူတွေက သူတို ့ အိတ ် တွေကို အဲဒီတောင ် ပေါ ် မသယ ် နိုင ် ကြဘူး 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် က မြက ် ရိတ ် စက ် ကားနဲ ့ စောင ့ ် တယ ် ဂေါက ် အိတ ် ထမ ် းပေးမယ ့ ် လူမရှိတဲ ့ သူတွေအားလုံးကို ကျွန ် တော ် က တင ် ခေါ ် သွားတယ ် 
သူတို ့ ဂေါက ် အိတ ် ကို တောင ် ထိပ ် ရောက ် အောင ် သယ ် ပေးတယ ် ၊ သူတို ့ က ကျွန ် တော ့ ် ကို ၁ ဒေါ ် လာပေးတယ ် 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ ကျွန ် တော ့ ် သူငယ ် ချင ် းတွေက ၅-နာရီလုံးလုံး အလုပ ် လုပ ် ရတယ ် တစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ့ အိတ ် ကို ဟိုဟိုဒီဒီ လိုက ် သယ ် ပေးပြီင ် ္ းမှ ၁၀ ဒေါ ် လာလောက ် ရတာ 
ကျွန ် တော ် က "" ၅-နာရီလုံးလုံး အလုပ ် လုပ ် ပေးရတယ ် ဆိုတာ ညံ ့ တယ ် "" ပေါ ့ 
"" 'ဒါ လုံးဝ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိဘူး "" ပေါ ့ ၊ ပိုက ် ဆံများများ မြန ် မြန ် ရဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုတော ့ စဉ ် းစားရမယ ် ပေါ ့ 
အပတ ် တိုင ် း ကျွန ် တော ် လမ ် းထိပ ် က စတိုးဆိုင ် သွားပြီး အချိုရည ် ပုလင ် းတွေ အကုန ် ဝယ ် တယ ် 
ပြီးရင ် ဘရစ ် ဂျ ် ဖဲ ကစားနေတဲ ့ အသက ် -၇၀ အဖွားကြီးတွေအတွက ် တောင ် ပေါ ် တက ် ပြီး ပို ့ ပေးတယ ် 
သူတို ့ က နောက ် အပတ ် အတွက ် ကျွန ် တော ့ ် ကို ထပ ် ပြီးမှာကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် က အချိုရည ် ပုလင ် းလေး ပို ့ ပေးရုံနဲ ့ နှစ ် ဆတောင ် းတာနော ် 
ကျွန ် တော ် မှာ ဒီလို အပိုင ် ရထားတဲ ့ စျေးကွက ် လေးတွေ ရှိတယ ်. စာချုပ ် တွေဘာတွေ မလိုဘူး 
ရောင ် းလိုအား ၀ယ ် လိုအား ရှိဖို ့ ပဲလိုတယ ် ခင ် ဗျားတို ့ ပစ ္ စည ် းကို ၀ယ ် မယ ့ ် ဒီပရိတ ် သတ ် ရှိဖို ့ ပဲလိုတယ ် 
ဒီအဖွားကြီးတွေက ဘယ ် သူ ့ ဆီကမှ ၀ယ ် မှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူး သူတို ့ က ကျွန ် တော ့ ် ကို ကြိုက ် တယ ် ၊ ဒါကို ကျွန ် တော ် က တွက ် မိတယ ် 
ကျွန ် တော ် ဂေါက ် ကွင ် းတွေ သွားရင ် ဂေါက ် သီးတွေ ရတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် လူတိုင ် းက ခြံုပုတ ် တွေထဲမှာ ရှာကြတယ ် ဂေါက ် သီးတွေကို မြောင ် းတွေထဲမှာ ရှာကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် ကျတော ့ လှည ့ ် တွေးတယ ် ၊ ဂေါက ် သီး အားလုံးက ရေကန ် ထဲမှာပေါ ့ ဘယ ် သူမှ ရေကန ် ထဲမဆင ် းဘူးလေ 
ကျွန ် တော ် က ရေကန ် ထဲဆင ် းတယ ် ၊ တွားသွားပြီးလျှောက ် စမ ် းတယ ် ၊ ပြီးရင ် ကျွန ် တော ့ ် ခြေချောင ် းလေးတွေနဲ ့ ကောက ် တယ ် 
ခြေဖဝါးနှစ ် ဖက ် လုံးနဲ ့ ဂေါက ် သီးတွေကောက ် ရတာ 
ဒါကို ဒီ စင ် ပေါ ် မှာ လုပ ် ပြလို ့ မရဘူး 
ဂေါက ် သီးတွေ ရလာရင ် ရေချိုးဝတ ် စုံ ကိုယ ် ပိုင ် းထဲကို ပစ ် ထဲ ့ ထားလိုက ် ရှာလို ့ ပြီးသွားတဲ ့ အချိန ် ကျရင ် ဂေါက ် သိး ၂၀၀ နီးပါးလောက ် ရနေပြီ 
ဒါပေမယ ့ ် ပြဿနာက လူတွေက ဂေါက ် သီးအဟောင ် းတွေ မလိုချင ် ကြဘူး 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က အထုပ ် တွေ ထုပ ် တယ ် ၊ ကျွန ် တော ၁၂-နှစ ် လောက ် ရှိပြီ ၊ ဟုတ ် တယ ် 
ဂေါက ် သီးတွေကို နည ် းလမ ် း ၃-မျိုးနဲ ့ အထုပ ် ထုပ ် တယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် မှာ အဲဒီတုန ် းက ပင ် နက ် ကယ ် လ ် စ ် တို ့ ဒီဒီအိတ ် ချ ် တို ့ ၊ တကယ ့ ် ဂေါက ် သီးအကောင ် းစားတွေ ရှိတယ ် 
အဲဒါတွေကို တစ ် လုံး ၂-ဒေါ ် လာနဲ ့ ရောင ် းတယ ် 
ပြီးရင ် ကျွန ် တော ့ ် မှာ သိပ ် ပုံမပျက ် တဲ ့ ဂေါက ် သီးကောင ် းကောင ် းတွေရှိတယ ် ၊ အဲဒါတွေကိုတော ့ တစ ် လုံး ၅-မူးနဲ ့ ရောင ် းတယ ် 
ချာတူးလံ ဂေါက ် သီးအာလုံးကိုတော ့ တစ ် ကြိမ ် ငါးမူးနဲ ့ ရောင ် းတယ ် 
သူတို ့ က အဲဒီဂေါက ် သီးတွေကို လေ ့ ကျင ့ ် ဂေါက ် သီးအနေနဲ ့ သုံးလို ့ ရတယ ် 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ကျောင ် းနေတုန ် းက နေကာမျက ် မှန ် ရောင ် းတယ ် အထက ် တန ် းကျောင ် းက ကလေးအားလုံးကို ရောင ် းတာ ် 
အဲဒါက လူတိုင ် း ခင ် ဗျားကို မုန ် းတဲ ့ ဟာကို တကယ ် ရတာမျိုး ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ခင ် ဗျားက တစ ် ချိန ် လုံး ကိုယ ့ ် သူငယ ် ချင ် းတွေဆီကနေ ပိုက ် ဆံတွေ ဆွဲထုတ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာကိုး 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒါက ငွေတောင ် းခံလွှာတွေကို ပိုက ် ဆံရှင ် းပေးနေတာ 
ကျွန ် တော ် နေကာမျက ် မှန ် တွေ အများကြီးပဲ ရောင ် းခဲ ့ တယ ် 
နောက ် တော ့ ကျောင ် းက ကျွန ် တော ့ ် ကို ပိတ ် လိုက ် တယ ် ကျောင ် းက ကျွန ် တော ့ ် ကို ရုံးခန ် းထဲ တကယ ် ခေါ ် ပြီး ကျွန ် တော ် ဒါမျိုး လုပ ် လို ့ မရဘူးဆိုပြီး ပြောတာ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဓါတ ် ငွေ ့ ဆိုင ် တွေကိုသွားတယ ် နေကာမျက ် မှန ် တွေ အများကြီးကို ကျွန ် တော ် ဓါတ ် ငွေ ့ ဆိုင ် တွေကိုရောင ် းလိုက ် တယ ် ဓါတ ် ငွေ ့ ဆိုင ် တွေကမှ သူတို ့ ဖောက ် သည ် တွေကို မျက ် မှန ် တွေ ပြန ် ရောင ် းခိုင ် းလိုက ် တာ 
တကယ ် ကောင ် းတယ ် ဗျာ ၊ နောက ် တော ့ ကျွန ် တော ့ ် မှာ လက ် လီဆိုင ် လေးတွေ ရှိလာတယ ် 
ကျွန ် တော ် ၁၄-နှစ ် ရှိပြီထင ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် ကာလ ် တန ် တက ္ ကသိုလ ် ပထမနှစ ် တစ ် လျှောက ် လုံး ဒီလိုပဲ (ကုန ် ကျစရိတ ် တွေကို) ပေးသွားတာ ၀ိုင ် ပုလင ် းသယ ် တဲ ့ အိတ ် တွေ တစ ် အိမ ် တက ် ဆင ် း လိုက ် ရောင ် းတာကနေ ပေးတာ 
၀ိုင ် ပုလင ် းသယ ် တဲ ့ အိတ ် က ရမ ် အရက ် ၄၀-အောင ် စ ရှိတဲ ့ တပုလင ် းစာနဲ ့ ကိုကာ ၂-ပုလင ် း ဆန ့ ် တယ ် ဆိုတာ သိကြတယ ် ထင ် တယ ် ၊ အဲဒီတော ့ ဘာလုပ ် ရမှာလဲပေါ ့ ၊ ဟုတ ် ရဲ ့ လား 
ဒါပေမယ ့ ် ဘာလုပ ် လို ့ ရလဲဆိုတော ့ အဲဒီအိတ ် ကို ဘောင ် းဘီထဲကို ထိုးထည ့ ် ပြီး ဘောလုံးပွဲထဲ သွားကြည ့ ် တဲ ့ အခါ ကောင ် းကောင ် းကြီး အလကား မူးလို ့ ရတယ ် လေ ဒါကြောင ့ ် လူတိုင ် းက ၀ယ ် ကြတာ 
ရောင ် းလိုအား ၊ ၀ယ ် လိုအား ၊ အခွင ့ ် အလမ ် း ကြီးကြီးနဲ ့ ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် က အဲဒါကို နာမည ် တွေဘာတွေပေးပြီး သာမန ် ကုန ် ကျစရိတ ် ထက ် ၅-ဆလောက ် တင ် ပြီးရောင ် းခဲ ့ တာ 
အိတ ် ပေါ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ တက ္ ကသိုလ ် ရဲ ့ တံဆိပ ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေက ကလေးတွေကို ကစားနည ် းတွေ သင ် ပေးပြီး ကစားစရာတွေ ၀ယ ် ပေးကြတယ ် ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာဖြစ ် လို ့ သူတို ့ ကို ကစားစရာတွေ မလုပ ် ခိုင ် းတာလဲ ၊ သူတို ့ သာ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ကလေးတွေဆိုရင ် အဲဒီလို လုပ ် ပေးတာ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဖြစ ် ဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေကို ပြုစုပျိုးထောင ် ပေးရာ မရောက ် ဘူးလား 
ဘာဖြစ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကလေးတွေကို ပိုက ် ဆံ မဖြုန ် းအောင ် မသင ် ပေးကြတာလဲ 
ကျွန ် တော ် မှတ ် မိသေးတယ ် ၊ အယ ် လ ် ဘာတာ က ဘန ့ ် ဖ ် လမ ် းမအလယ ် ကို ထွက ် သွားဖို ့ အပြောခံရသေးတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် လမ ် းပေါ ် ကို ပြားစေ ့ တစေ ့ လွှင ့ ် ပစ ် လိုက ် လို ့ အဲဒါ ကျွန ် တော ့ ် အဖေက ပြောရော "" သွားပြန ် ကောက ် စမ ် း "" ပေါ ့ သူကပြောတယ ် "" ငါ ပိုက ် ဆံရဖို ့ ပင ် ် ပန ် းဆင ် းရဲကြီးကြီးနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ရတာ ၊ မင ် းတို ့ ပြားစေ ့ တစေ ့ ဖြုန ် းတာကိုတောင ် ကြည ့ ် နေမှာ မဟုတ ် ဘူး "" တဲ ့ အဲဒီ သင ် ခန ် းစာ ကို ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ အထိ မှတ ် မိနေတယ ် 
မုန ့ ် ဖိုးပဲဖိုးတွေက ကလေးတွေကို မှားယွင ် းတဲ ့ အကျင ့ ် စရိုက ် တွေ သင ် ပေးတယ ် 
မုန ့ ် ဖိုးပဲဖိုးဆိုတာ သူ ့ သဘာဝကိုက ကလေးတွေကို အလုပ ် တစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ စဉ ် းစားလာအောင ် သင ် ပေးသလိုဖြစ ် နေတယ ် 
စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဆိုတာ ပုံမှန ် လခ ကို မျှော ် လင ့ ် နေတာ မဟုတ ် ဘူး 
မုန ့ ် ဖိုးပဲဖိုး ဆိုတာက ကလေးတွေကို ငယ ် တဲ ့ အရွယ ် မှာတင ် ပုံမှန ် လစာလေး မျှော ် လင ့ ် ဖို ့ မွေးထုတ ် ပေးသလိုဖြစ ် နေတယ ် 
တကယ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ က စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေကို ပျိုးထောင ် ပေးချင ် တယ ် ဆိုရင ် ဒီလိုလုပ ် တာဟာ ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် တော ့ မှားတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် ကလေးတွေကို အခု ဘာလုပ ် ပေးသလဲ ပြောမယ ် ၊ ကျွန ် တော ့ ် မှာ ကလေး ၂-ယောက ် ရှိတယ ် ၊ ၉-နှစ ် နဲ ့ ရ-နှစ ် သားတွေ သူတို ့ ကို ကျွန ် တော ် သင ် ပေးတာက အိမ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် နားနဲ ့ ခြံဝင ် းထဲ ပတ ် လျှောက ် ခိုင ် းပြီး လိုနေတဲ ့ ဟာ တွေကို ပြီးအောင ် လုပ ် ဖို ့ ရှာခိုင ် းတယ ် 
အဲဒါဟာ ဘာလဲဆိုတာ ကျွန ် တော ့ ် ဆီလာပြီးပြောခိုင ် းတယ ် 
ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် တော ် က သူတို ့ ဆီသွားပြီး "" ဒါ.. အဖေ ပြီးအောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုနေတဲ ့ ဟာ "" ဆိုပြီး ပြောတယ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် တယ ် ထင ် သလဲ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ညှိနှိုင ် းကြတယ ် 
သူတို ့ ဘာတွေပြီးပြည ့ ် စုံအောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုသလဲဆိုတာ လျှောက ် ရှာကြတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒါအတွက ် သူတို ့ ဘာရမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ညှိနှိုင ် းတယ ် 
နောက ် တော ့ သူတို ့ ကို ပုံမှန ် လစာမပေးပေမယ ့ ် သူတို ့ မှာ ပစ ္ စည ် းများများရှာဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းပိုများလာတယ ် သူတို ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင ် းတဲ ့ အတတ ် ပညာကို သင ် ယူလေ ့ လာဖြစ ် သလို အခွင ့ ် အလမ ် းကို ရှာတဲ ့ အတတ ် ပညာကိုလည ် း သူတို ့ သင ် ယူလေ ့ လာဖြစ ် သွားတယ ် 
အဲဒီလိုဟာမျိုးတွေကို မွေးမြူပေးရတယ ် ၊ ကျွန ် တော ့ ် ကလေးတွေမှာ စုဘူး ၂ ခုစီ ရှိကြတယ ် 
သူတို ့ ရှာနိုင ် တာ သို ့ မဟုတ ် မုန ့ ် ဖိုးရတာရဲ ့ ၅၀ ရာနှုန ် းကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ အိမ ် စာရင ် းထဲ ၀င ် သွားတယ ် ကျန ် တဲ ့ ၅၀ ရာနှုန ် းကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ အရုပ ် စာရင ် းထဲ ၀င ် သွားတယ ် 
သူတို ့ အရုပ ် စာရင ် းထဲဝင ် သွားတာမှန ် သမျှကို သူတို ့ လိုချင ် တာ ဘာမဆိုအတွက ် သုံးလို ့ ရတယ ် 
သူတို ့ အိမ ် စာရင ် းထဲဝင ် သွားတဲ ့ ၅၀ ရာနှုန ် းကတော ့ ခြောက ် လတစ ် ခါ ဘဏ ် ထဲကို သွားတယ ် 
သူတို ့ ကျွန ် တော ့ ် ကို မှီလာနေပြီ ၊ နှစ ် တိုင ် းလိုလို ဘဏ ် ထဲကငွေတွေက သူတို ့ ရဲ ့ စတော ့ ပွဲစားဆီ ရောက ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ၉-နှစ ် နဲ ့ ရ-နှစ ် ကလေးနှစ ် ယောက ် လုံးမှာ စတော ့ ပွဲစားတွေ ရှိနေကြပြီ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် က အဲဒီ စုဆောင ် းတဲ ့ အလေ ့ အထကို အတင ် းလုပ ် ယူဖို ့ သူတို ့ ကို သင ် နေတာ 
အသက ် ၃၀ ကျော ် တွေက ပြောနေကြတာတွေကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ရူးချင ် ချင ် တောင ် ဖြစ ် တယ ် "" အင ် း ကျွန ် တော ့ ် ပင ် စင ် စုဆောင ် းငွေထဲကို အခု စပြီး ငွေထည ့ ် ချင ် ထည ့ ် တော ့ မှာ "" တဲ ့ 
၂၅-နှစ ် တောင ် လွတ ် သွားခဲပြီးပြီလေ 
ငယ ် ရွယ ် တဲ ့ ကလေးတွေကို အဲဒီအလေ ့ အထလေးတွေ သူတို ့ နာကြင ် မှုဆိုတာတောင ် မခံစားမိတဲ ့ အချိန ် မှာ သင ် ပေးလို ့ ရပါတယ ် 
ညတိုင ် း အိပ ် ယာဝင ် ပုံပြင ် တွေချည ် းပဲ ဖတ ် ပြမနေနဲ ့ 
တစ ် ပတ ် မှာ ၄-ည တော ့ သူတို ့ ကို အိပ ် ယာဝင ် ပုံပြင ် လေးတွေ ဖတ ် ချင ် ဖတ ် ပြပေါ ့ တစ ် ပတ ် မှာ ကျန ် တဲ ့ ၃-ည ကိုတော ့ သူတို ့ ကို ပုံပြင ် တွေ ပြောခိုင ် း 
ကလေးတွေနဲ ့ အတူထိုင ် ပြီး သူတို ့ ကို ပစ ္ စည ် း ၄-မျိုးပေးကြည ့ ် လိုက ် ရှပ ် အင ် ္ ကျိ အနီတစ ် ထည ် ၊ အပြာရောင ် နက ် တိုင ် တစ ် ခု ၊ သားပိုက ် ကောင ် တစ ် ကောင ် နဲ ့ လက ် တော ့ ပ ် ကွန ် ပျူတာတစ ် လုံး ပြီးရင ် သူတို ့ ကို အဲဒီ ပစ ္ စည ် း ၄-မျိုးအကြောင ် း ပုံပြင ် ပြောခိုုင ် းပေါ ့ 
ကျွန ် တော ့ ် ကလေးတွေ တချိန ် လုံး အဲဒါကို လုပ ် ကြတယ ် 
အဲဒါက သူတို ့ ကို ကိုယ ် ပြောချင ် တာ ပြောနိုင ် အောင ် သင ် ပေးတယ ် ၊ အဲဒါကိ သူတို ့ ကို တီထွင ် ဆန ် းသစ ် မှု ဆိုတာကို သင ် ပေးတယ ် အဲဒါက သူတို ့ ကိုယ ့ ် ပိုင ် ဉာဏ ် နဲ ့ တွေးအောင ် သင ် ပေးတယ ် 
အဲဒါမျိုးလုပ ် ကြည ့ ် ပြီး ပျော ် ရွင ် ကြည ့ ် ကြပါ 
ကလေးတွေကို လူအုပ ် စုရှေ ့ မှာ မတ ် တပ ် ရပ ် ပြီး စကားပြောခိုင ် းပါ သူငယ ် ချင ် းတွေ ရှေ ့ မှာ ရပ ် ရုံလေးရပ ် တာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ကစားတာ ၊ စကားပြောခိုင ် းတာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ 
အဲဒါတွေဟာ ခင ် ဗျားတို ့ မွေးမြူပေးချင ် တဲ ့ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေရဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေပါ 
ကလေးတွေကို ဆိုးတဲ ့ ဖောက ် သည ် တွေနဲ ့ ဆိုးတဲ ့ ၀န ် ထမ ် းတွေဆိုတာ ဘယ ် လိုလဲဆိုတာ ပြပေးပါ 
သူတို ့ ကို စိတ ် မကြည ် လင ် တဲ ့ ၀န ် ထမ ် းတွေကို ပြပေးပါ 
ဖောက ် သည ် တွေကို ဘုဆတ ် ဆတ ် ၀န ် ဆောင ် မှုမျိုး ပေးတာ တွေ ့ ရင ် သူတို ့ ကို အဲဒါ ထောက ် ပြပါ 
"" စကားမစပ ် ပြောရဦးမယ ် ၊ အဲဒီလူက ချာတူးလံ ၀န ် ထမ ် းပေါ ့ "" လို ့ ပြောပေးပါ "" ဒီဝန ် ထမ ် းတွေကတော ့ ကောင ် းတယ ် "" လို ့ ပြောပေးပါ (ရယ ် မောသံများ) စားသေက ် ဆိုင ် ထဲဝင ် သွားလို ့ ညံ ့ ဖျင ် းတဲ ့ ဝန ် ဆောင ် မှုမျိး ပေးလာရင ် ညံ ့ ဖျင ် းတဲ ့ ၀န ် ဆောင ် မှုဆိုတာ ဘယ ် လိုလဲဆိုတာ သူတို ့ ကို ပြပေးပါ (ရယ ် မောသံများ) 
ဒီ သင ် ခန ် းစားတွေအားလုံး ကျွန ် တော ် တို ့ ရှေ ့ မှာ ရှိနေကြတာပဲ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေကိုတော ့ မယူဘူး ၊ ကလေးတွေကို ဆရာသွားရှာဖို ့ ပဲ သင ် တယ ် 
မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ ၊ တကယ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ အိမ ် ထဲမှာ အခုရှိနေတဲ ့ ကလေးတွေရဲ ့ တိုလီမုတ ် စတွေနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂-နှစ ် က အရွယ ် လွန ် သွားလို ့ မဆော ့ တော ့ တဲ ့ အရုပ ် အားလုံးကို ယူပြီး "" တို ့ တွေ ဒါတွေကို ခရိတ ် ဂျ ် လစ ် တ ် တို ့ ၊ ကီဂျီးဂျီ တို ့ (အီးဘေလို ပစ ္ စည ် းကြော ် ငြာပြီးရောင ် းလို ့ ရတဲ ့ နေရာ) မှာ စပြီး ရောင ် းကြရအောင ် "" လို ့ ပြောကြည ့ ် ပါ သူတို ့ တွေ အဲဒါတွေကို တကယ ် ရောင ် းနိုင ် တယ ် ပြီးရင ် စျေးပေးတဲ ့ အီးမေးလ ် ဝင ် လာရင ် အလိမ ် အညာတွေကို ဘယ ် လို ရှာရတယ ် ဆိုတာ လေ ့ လာလို ့ ရတယ ် 
အဲဒီ အလိမ ် အညာ အီးမေးလ ် တွေက ကိုယ ့ ် စာရင ် းပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ တစ ် ဆင ့ ် စာရင ် းပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၀င ် လာနိုင ် တယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကလေးတွေကို စျေးဘယ ် လို သတ ် မှတ ် ရတယ ် ၊ စျေးဘယ ် လို မှန ် းတယ ် ဓါတ ် ပုံတွေ ဘယ ် လို ဆွဲတင ် ရတယ ် ဆိုတာတွေ သင ် ပေးလို ့ ရတယ ် 
သူတို ့ ကို အဲဒါမျိုးတွေ ဘယ ် လိုလုပ ် ရတယ ် ၊ အဲဒါတွေနဲ ့ ပိုက ် ဆံ ဘယ ် လိုရှာရတယ ် ဆိုတာ သင ် ပေးပါ 
ပြီးရင ် သူတို ့ ရတဲ ့ ပိုက ် ဆံကို ၅၀-ရာနှုန ် း အိမ ် စာရင ် းထဲသွား ၅၀-ရာနှုန ် း အရုပ ် စာရင ် းထဲသွားခိုင ် း 
ကျွန ် တော ့ ် ကလေးတွေက ဒီကိစ ္ စကို သဘောကျကြတယ ် 
ခင ် ဗျားတို ့ ကလေးတွေမှာ မွေးမြူပေးရမယ ့ ် စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် စရိုက ် လက ္ ခဏာ တစ ် ချို ့ ကတော ့ ကြိုးပမ ် းအောင ် မြင ် မှု ၊ ဇွဲ ၊ ခေါင ် းဆောင ် မှု ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပြန ် လည ် ဆန ် းစစ ် တတ ် မှု ၊ ကိုင ် းကျွန ် းမှီ ကျွန ် းကိုင ် းမှီ သဘောတရား ၊ တန ် ဖိုးတရားတွေ ၊ 
ဒီ စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေကို ငယ ် ရွယ ် တဲ ့ ကလေးတွေမှာ တွေ ့ ရနိုင ် သလို သူတို ့ ဆီမှာ မွေးမြူနိုင ် အောင ် ကူညီပေးလို ့ ရတယ ် 
အဲဒါမျိုးတွေကို ရှာဖွေပါ 
ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို သတိထားစချင ် တဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာ ၂-ခုုလည ် း ရှိသေးတယ ် အဲဒါကိုတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ စနစ ် ထဲက ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် လိုက ် လို ့ မှ မရတာ 
ကလေးတွေကို ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဂရုမစိုက ် နိုင ် တဲ ့ ရောဂါအတွက ် ဆေးမကုပါနဲ ့ တကယ ့ ် ကို အရမ ် း ဆိုးးဝါးနေတာကလွဲရင ် ပေါ ့ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) တခုခုမှာ အရူးအမူးဖြစ ် တာ ၊ ၊ စိတ ် ဖိစီးတာ ၊ စိတ ် ဓါတ ် ကျတာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် နေတာ အားလုံးမှာလည ် း အတူတူပဲ ဆေးပညာရှုထောင ့ ် အရ အရမ ် းကြမ ် းနေတာက လွဲရင ် ပေါ ့ 
စိတ ် အတက ် အကျမြန ် ရောဂါကို အမှုဆောင ် အရာရှိချုပ ် ရောဂါလို ့ နာမည ် ပြောင ် ပေးထားတာ 
စတိဗ ် ဂျူးဗက ် ဆန ် နဲ ့ ဂျင ် မ ် ကလာ ့ ခ ် တို ့ ဂျင ် မ ် ဘာ ့ ခ ် စ ် ဒေးလ ် တို ့ အားလုံးမှာ ဒီရောဂါ ရှိနေကြတယ ် သူတို ့ နတ ် စ ် ကိပ ် ကုမ ္ ပဏီကို တည ် ထောင ် ခဲ ့ ကြတာပဲ သူတို ့ ကိုများ ရစ ် တာလင ် စိတ ် ငြိမ ် ဆေး ကျွေးလို ် က ် မိရင ် ဆိုတာမျိုး မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ 
အဲဒီကုမ ္ ပဏီ ရှိလာတော ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ၊ ဟုတ ် ရဲ ့ လား 
အယ ် လ ် ဂိုးရ ် လည ် း အင ် တာနက ် ဆိုတာကို ထွင ် ချင ် ရင ် ထွင ် ခဲ ့ နိုင ် မှာနော ် 
(ရယ ် မောသံများ) ဒီကျွမ ် းကျင ် မှုတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ စာသင ် ခန ် းထဲမှာ သင ် ပေးသင ့ ် တဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေပါ (စာသင ် ခန ် းထဲ သင ် ပေးတဲ ့) တခြားဟာတွေလိုပဲပေါ ့ 
ကလေးတွေကို ရှေ ့ နေကြီးမဖြစ ် ချင ် ကြနဲ ့ လို ့ ကျွန ် တော ် ပြောနေတာမဟုတ ် ပါဘူး 
ဒါပေမယ ့ ် စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် မှုလို ဟာမျိုးကို တခြားသင ် ကြားပေးနေတဲ ့ ဘာသာရပ ် တွေအထက ် မှာထားပြီး သင ် ကြားပေးမယ ် ဆိုရင ် ဘယ ် နှယ ့ ် လဲ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒီမှာ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ အများကြီးပဲ ရှိနေတယ ် 
ကျွန ် တော ် ဗီဒီယိုတိုတိုလေး တစ ် ခုနဲ ့ ဟောပြောပွဲကို အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် 
ဒီ ဗီဒီယိုကို ကျွန ် တော ် ဦးဆောင ် လမ ် းပြေပေးနေတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုက လုပ ် ထားတာပါ 
သူတို ့ တွေက "" ဒါးခုတ ် ကောင ် "" လို ့ အမည ် ပေးထားပါတယ ် 
ကလေးတွေအကြောင ် းပါ ၊ စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် မှုအကြောင ် းပါ 
ဒီဗီဒီယိုလေးက ခင ် ဗျားတို ့ ကျွန ် တော ့ ် ဆီက ကြားထားတဲ ့ ဟာတွေကို ယူပြီး ကမ ္ ဘာကြီးကို ပြောင ် းလဲဖို ့ တခုခုလုပ ် ဖြစ ် အောင ် လှုံ ့ ဆော ် အားပေးမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရတာပါပဲ 
[ကလေး..... "" ဒီတော ့ မင ် း တစ ် ခုခု လုပ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ပေါ ့ ""] [မင ် း အဲဒီလို ဆက ် ပြီး တွေးလို ့ ရပါတယ ်] [ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ငါတို ့ မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ထင ် တာ တော ် တော ် များများက] [ကျော ် လွှားသွားရတာ လွယ ် ကူနေလို ့ ပါ] [မင ် း သတိမမူမိမှာ စိုးလို ့ ပြောလိုက ် မယ ် ၊ ငါတို ့ တွေက] [လူတစ ် ဦးချင ် းဟာ မတူညီတာတစ ် ခုကို ပြုလုပ ် ခွင ့ ် ရတဲ ့ နေရာမှာ ငါတို ့ တွေ နေနေကြတာပါ] [အထောက ် အထား လိုချင ် တယ ် ပေါ ့] [ငါတို ့ နိုင ် ငံကို ထူထောင ် ခဲ ့ တဲ ့ လူတွေကိုပဲ ကြည ့ ် ပါ] [ငါတို ့ မိဘတွေ ၊ ဘိုးဘွားတွေ ၊ ငါတို ့ အဒေါ ် တွေ ၊ ဦးလေးတွေ...] [သူတို ့ ဟာ သူတို ့ အမှတ ် အသားကို လုပ ် ဖို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် နေခဲ ့ ကြတဲ ့ နိုင ် ငံရွှေ ့ ပြောင ် းလာတဲ ့ အသစ ် ရောက ် လာကြတဲ ့ သူတွေပါ] [သူတို ့ လာတုန ် းက နည ် းနည ် းပဲ ပါခဲ ့ ကြမှာပါ] [ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ တွေ တစ ် ခုကလွဲရင ် ဘာမှမပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ တာလည ် း ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ်] [အဲဒါတစ ် ခုကတော ့ ထက ် မြက ် တဲ ့ အကြံဉာဏ ် လေးတစ ် ခုပါ] [ဒီလူတွေက တွေးခေါ ် စဉ ် းစားသူတွေ ၊ လက ် တွေ ့ လုပ ် ကိုင ် သူတွေပါ...] [... တီထွင ် ဖန ် တီးသူတွေပါ..] [... သူတို ့ တွေ နာမည ် တစ ် ခု ရမလာသေးတဲ ့ အထိပေါ ့...] 
[... စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေ... ဆိုတဲ ့ နာမည ် လေးပေါ ့] [ဖြစ ် နိုင ် တယ ် မဖြစ ် နိုင ် ဘူးဆိုတဲ ့ ငါတို ့ ရဲ ့ တွေးခေါ ် ပုံကို သူတို ့ က ပြောင ် းလဲပေးခဲ ့ ကြတယ ်] [ဘဝဟာ ဘယ ် လောက ် အထိ ပိုပြီးကောင ် းမွန ် အောင ် နေလို ့ ရလဲဆိုတဲ ့ ကြည ် လင ် တဲ ့ ရှေ ့ ရေးအမြင ် သူတို ့ မှာ ရှိကြတယ ်] [ငါတို ့ အားလုံးအတွက ် ၊ ခက ် ခဲကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ အခါကာလမျိုးတွေမှာတောင ် ပေါ ့] [အခုတော ့ မြင ် နိုင ် ဖို ့ ခဲယဉ ် းနေတယ ်...] [... ငါတို ့ ရဲ ့ မြင ် ကွင ် းက အတားအဆီးတွေက ရှုပ ် ပွပြည ့ ် ကြပ ် နေတယ ်] [ဒါပေမယ ့ ် လှိုင ် းလေထန ် ခြင ် းက] [အောင ် မြင ် မှုအတွက ် ၊ ဖြစ ် မြောက ် မှုအတွက ် အခွင ့ ် အလမ ် းတွေကို ဖန ် တီးပေးတတ ် ပြီး ငါတို ့ ကို တွန ် းပို ့ ပေးတယ ်] [ကိစ ္ စတွေကို ဆောင ် ရွက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းအသစ ် တွေကို ရှာဖွေတွေ ့ ရှိဖို ့ ပေါ ့] [ဒီတော ့ ဘာလို အခွင ့ ် အလမ ် းတွေနောက ် ကို မင ် းလိုက ် မလဲ ၊ ဘာကြောင ့ ် လဲ] [မင ် းသာ စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် ဆိုရင ်] [ဆုံုးရှုံးမှု အန ္ တရာယ ် ဆိုတာ ဆုလဒ ် မဟုတ ် မှန ် း မင ် းသိပါတယ ်] [မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဆုုလဒ ် တွေဆိုတာ တီထွင ် ဖန ် တီးမှုကို မောင ် းနှင ် ပေးခြင ် းပါ...] [... လူတွေရဲ ့ ဘဝတွေကို ပြောင ် းလဲပေးခြင ် းပါ ၊ အလုပ ် အကိုင ် တွေကို ဖန ် တီးပေးခြင ် းပါ] [တိုးတက ် မှုကို အားပေးခြင ် းပါ] [ပြီးတော ့ ပိုကောင ် းမွန ် တဲ ့ လောကတစ ် ခု ဖန ် တီးပေးခြင ် းပါ] 
[စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေဟာ နေရာတိုင ် းမှာ ရှိနေပါတယ ်] [သူတို ့ တွေက ငါတို ့ နိုင ် ငံ စီးပွားရေးကို ထောက ် ပံ ့ ပေးဖို ့ စီးပွားရေးအသေးစားတွေ လုပ ် ကြတယ ်] [ပစ ္ စည ် းတွေကို ပုံထုတ ် ပေးတယ ် ၊ မင ် းတို ့ ကို] [ကမ ္ ဘာတလွှားက သူငယ ် ချင ် းတွေ ၊ မိသားစုတွေ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေနဲ ့ အမြဲ ဆက ် သွယ ် နိုင ် အောင ် ကူညီပေးဖို ့ ပေါ ့] [လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းရဲ ့ အကြာမြင ့ ် ဆုံး ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် းရာမှာ ကူညီပေးဖို ့ သူတို ့ တွေက နည ် းလမ ် းသစ ် တွေ ရှာဖွေပေးနေတယ ်] [မင ် း စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တစ ် ယောက ် ယောက ် ကိုများ သိကျွမ ် းသလား] [စီးပွားစွမ ် းဆောင ် ရှင ် ဆိုတာ ဘယ ် သူမဆို ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ်...] [မင ် းလည ် းပဲ ဖြစ ် နိုင ် တယ ်] [ဒါကြောင ့ ် မင ် းအမြဲတမ ် းအလိုရှိနေတဲ ့ အလုပ ် မျိုးကို ဖန ် တီးဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေကို အရယူဖမ ် းဆုပ ် ပါ] [စီးပွားရေးကို ကုစားဖို ့ ၀ိုင ် းကူပါ] [ထူးခြားကွဲပြားတာတွေ လုပ ် ကြပါ] [မင ် းတို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေကို မြင ့ ် မားတဲ ့ အဆင ့ ် အတန ် းအသစ ် ဆီကို ဆွဲတင ် ကြပါ] [ဒါပေမယ ့ ် အရေးအကြီးဆုံးကတော ့] [သတိရစမ ် းပါ ၊ မင ် း ကလေးဘဝတုန ် းက...] [အရာအားလုံးက မင ် းလက ် လှမ ် းမီတဲ ့ နေရာမှာ ရှိနေတုန ် းက] [မင ် းကိုယ ် မင ် း တိုးတိုးလေး ပြောခဲ ့ ဖူးတယ ် ၊ ခိုင ် မာတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် နဲ ့ ပေါ ့] 
["" အဲဒါဟာ အခုထိလဲ မှန ် ကန ် တုန ် းပါပဲ ၊ မင ် းတစ ် ခုခုကို လုပ ် နိုင ် တယ ် "" ဆိုတာလေ] [ကျွန ် တော ့ ် ကို ဒီမှာ ဟောပြောခွင ့ ် ပေးတဲ ့ အတွက ် အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်] 

အတော ့ ် ကို ရိုးရှင ် းပါတယ ် ၊ စည ် းမျည ် းစည ် းကမ ် းလို ့ ပြောရမယ ့ ် အချက ် ၉-ချက ် ရှိပါတယ ် ကျွန ် တော ် ၃၅-နှစ ် ကြာ ကျောက ် တောင ် တွေတက ် ပြီး တွေ ့ ရှိလာတာတွေပါ 
အချက ် အားလုံးကတော ့ တော ် တော ် လေး အခြေခံကျပါတယ ် 
နံပါတ ် -၁ ကတော ့ လက ် လုံးဝ မလွှတ ် ဖို ့ ပါ ဒါဟာအောင ် မြင ် ဖို ့ သိပ ် သေချာတဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် စစ ် စစ ် မှန ် မှန ် ပြောရရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် က တကယ ် မလုပ ် သေးခင ် မှာ ခင ် ဗျားတို ့ လွှတ ် ချလိုက ် ဖို ့ ခဏခဏတွေးတတ ် ပါတယ ် 
ဒါကြောင ့ ် အဲဒီနေရာလေးမှာပဲ တွယ ် ထားပါ အဲဒီအခါ ခင ် ဗျားတို ့ တကယ ့ ် ကို ထူးခြားတဲ ့ အဖြေတွေ ပေါ ် လာပါလိမ ့ ် မယ ် 
နံပါတ ် -၂ ကတော ့ တုံ ့ နှေး တုံ ့ နှေးလုပ ် ခြင ် းဟာ ဆိုးပါတယ ် 
ဒါက ကျောက ် တောင ် စောင ် းမှာ ဖိနပ ် အားနဲ ့ တက ် နေတာ ၊ ထွော ် လမ ် န ် မြစ ် မြက ် ခင ် းပြင ် အထက ် မှာပါ ယော ် ဆမ ် းမတီ ကုန ် းမြင ့ ် ဒေသ မှာပါ 
ဖိနပ ် အားပြုပြီး ကျောက ် တောင ် စောင ် းမှာတက ် ရင ် မာကျောတဲ ့ ကိုင ် စရာအစွန ် းတွေ ရှိမနေပါဘူး 
ကျောက ် သားက ချိုင ့ ် ခွက ် လေးတွေကို အားပြုပြီး တက ် ရတာပါ 
အကောင ် းဆုံးတွန ် းအားကို ကျောက ် သားထဲ ပထမဆုံး လက ် နှိုက ် လိုက ် တဲ ့ အချိန ် နဲ ့ ခြေထောက ် ကို ကျောက ် သားပေါ ် ပထမဆုံး ချလိုက ် တဲ ့ အချိန ် တွွေမှာပဲ ရပါတယ ် 
အဲဒီနေရာကစပြီး ခင ် ဗျားတို ့ လျောကျတော ့ တာပဲ 
အရှိန ် အဟုန ် နဲ ့ တက ် ရင ် ကောင ် းပါတယ ် ၊ မရပ ် လိုက ် ဖို ့ ပါပဲ 
စည ် းမျဉ ် းနံပါတ ် -၃ ကတော ့ ကြိုတင ် ကြံဆချက ် ရှိဖို ့ ပါ 
ဒီလို တောင ် တက ် တာမျိုးကို တောင ် ဗလာစွန ် းတက ် တယ ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ဘိုလ ် ဒါမြို ့ ပြင ် က အယ ် လ ် ဒိုရာဒိုချောက ် မှာပါ 
တောင ် တက ် သမားက တောင ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံးအထွတ ် မှာပါ 
သူက တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် ပြုတ ် ကျခဲ ့ တဲ ့ နေရာနားလောက ် မှာ 
သူ ့ အောက ် မှာ ပေ ၁-ထောင ် လောက ် မြင ့ ် တဲ ့ လေထုကရှိနေတယ ် 
ခက ် ခဲပါတယ ် ဆိုတဲ ့ တောင ် ဇောင ် းတွေ အကုန ် လုံးက သူ ့ အောက ် မှာ 
ဒါပေမယ ့ ် ဖြစ ် လေ ့ ဖြစ ် ထ ရှိတာက ခင ် ဗျားတို ့ က ခက ် ခက ် ခဲခဲ တွေးတတ ် ကြတယ ် ၊ ဘယ ် လိုဟာမျိုးလဲဆိုရင ် "" ငါ အခက ် ခဲဆုံးအပိုင ် းကို ဘယ ် လိုများ ကျော ် ဖြတ ် ရပါ ့ မလဲ "" ပေါ ့ 
အဲဒီတော ့ ဘာဖြစ ် လာသလဲ 
ခင ် ဗျားတို ့ နောက ် ဆုံး တောင ် ထွတ ် ကိုတော ့ ရောက ် လာတယ ် ၊ ဒါက လွယ ် တယ ် 
အဲဒီမှာ ခင ် ဗျား လုံးဝ အားကုန ် သွားပြီ ၊ အဲဒါမျိုး မလုပ ် ပါနဲ ့ 
ထိပ ် ဆုံးကိုရောက ် ဖို ့ ကြိုတင ် ပြီး အစီအစဉ ် ချထားရမယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် လှုပ ် ရှားမှုတစ ် ခုချင ် းစီကို ပြီးဆုံးအောင ် လုပ ် နိုင ် ရမယ ် 
ဒါက "" ဒိုက ် လမ ် းကြောင ် း "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ တောင ် တက ် လမ ် းပါ ယော ် ဆမ ် းမတီ ကုန ် းမြင ့ ် ဒေသက ပီးရတ ် တောင ် ခုံးကြီးပေါ ် မှာပါ 
ဒီတောင ် တက ် တဲ ့ ဟာမျိုးအတွက ် စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတာကတော ့ တက ် ရတာ မခက ် ခဲတာပါ 
ဒါပေမယ ့ ် ကိုယ ် က ခေါင ် းဆောင ် ဆိုရင ် အဆိုးဆုံး အခြေအနေကတော ့ ပေ-၁၀၀ အမြင ့ ် လောက ် ကနေ အောက ် မှာရှိတဲ ့ သိပ ် မစောင ် းတဲ ့ ကျောက ် ပြားတွေပေါ ် ကိုကျသွားမှာ 
ဒါကြောင ့ ် အာရုံစူးစိုက ် ရပါမယ ် 
အလယ ် ခေါင ် ကြီးမှာတော ့ မရပ ် ချင ် ဘူးမဟုတ ် လား ကိုလာရစ ် ဂျ ် မြို ့ ရဲ ့ ကူဗလာခါန ် းတောင ် လိုမျိုးလေ 
ဆက ် သွားနေရမယ ် 
စည ် းမျဉ ် းနံပါတ ် -၅ ကတော ့ ဘယ ် လို နားရမယ ် ဆိုတာ သိခြင ် းပါ 
တကယ ် အံ ့ သြစရာပါ ၊ အတော ် ဆုံး တောင ် တက ် သမားဆိုတာ အရေးအကြီးဆုံး အခြေအနေတွေမှာ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို ပုံစံအနေအထားတစ ် မျိုးရအောင ် လုပ ် နို ် င ် ကြတယ ် သူတို ့ နားတဲ ့ နေရာအနေအထားအရ ပြန ် စုစည ် းတယ ် ၊ စိတ ် အေးအေးထားတယ ် ၊ စူးစိုက ် တယ ် ပြီးတော ့ ဆက ် သွားတယ ် 
ဒါက နီးဒယ ် (စ) ကယ ် လီဖိုးနီးယားမှာပါပဲ 
ကြောက ် စိတ ် က တကယ ် ဒုက ္ ခပေးတယ ် ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကိုယ ် လုပ ် နေတာကို အာရုံမစိုက ် ဘုူးလို ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ရနေပါတယ ် 
အကျိုးဆက ် တွေကိုပဲ အာရုံသွားစိုက ် နေတာ ကိုယ ် လုပ ် နေတာကနေ ပြုတ ် ကျသွားရင ် ဖြစ ် လာမယ ့ ် ဟာကိုပေါ ့ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ လှုပ ် ရှားမှုတိုင ် းက ကို ် ယ ် ရဲ ့ အလုံးစုံ အာရုံစူးစိုက ် မှုနဲ ့ အလုပ ် ကို ထိထိရောက ် ရောက ် ဆောင ် ရွက ် ဖို ့ အတွေးဖြစ ် စဉ ် တွေ လိုအပ ် ပါတယ ် 
တောင ် တက ် တာမှာ လူအများစု အများဆုံးလုပ ် တာက သာမန ် လိုပဲ သဘောထားကြပြီး အထင ် ရှားဆုံးအဖြေနောက ် ကိုပဲ လိုက ် ကြတယ ် 
ဒါက ၀ိုင ် အိုမင ် မြို ့ က မကောင ် းဆိုးဝါး မျှော ် စင ် ပါ ဒေါင ် လိုက ် ပုံ ဗဆော ့ ကျောက ် တောင ် ကြီးပါ ခင ် ဗျားတို ့ အများစုကတော ့ "" နဖူးတွေ ့ ဒူးတွေ ့ ကြုံကြိုက ် ခြင ် း "" ဆိုတဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ကနေ ဒီကောျက ် တောင ် ကြီးကိုသိတာ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ဒီတောင ် မှာ အများအားဖြင ့ ် အက ် ကြောင ် းတွေသုံးပြီး တောင ် တက ် တဲ ့ သူတွေက သူတို ့ လက ် တွေ ၊ ခြေချောင ် းလေးတွေကို အက ် ကွဲကြောင ် းလေးတွေထဲတည ့ ် ပြီး စတက ် ကြရော 
အက ် ကြောင ် းတွေက ခြေချောင ် းလေးတွေဝင ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် သေးလွန ် းပါတယ ် ဒါကြောင ့ ် တက ် ဖို ့ တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းကတော ့ လက ် ချောင ် းထိပ ် လေးတွေကို သုံးပြီး အက ် ကြောင ် းထဲနှို ် က ် ဖို ့ ပါ ပြီးတော ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဖိအားကို သုံးပြီး ကိုယ ် ကို အပေါ ် ကို ဆွဲတွန ် းရပါမယ ် 
စည ် းမျည ် းနံပါတ ် -၈ ကတော ့ ခွန ် အားရှိခြင ် းနဲ ့ အောင ် မြင ် မှုတို ့ ဟာ အမြဲ ညီမနေဘူးဆိုတာပါ 
၃၅-နှစ ် လုံး ကျွန ် တော ် တောင ် တက ် လမ ် းညွန ် လုပ ် လာတယ ် မိုးလုံလေလုံ နံရံတွေပေါ ် မှာ သင ် ပေးခဲ ့ တာ ၊ ဒါမျိုးတွေပေါ ့ ကျွန ် တော ် သိရှိလာတဲ ့ အရေးအကြီးဆုံးအရာကတော ့ ယောကျ ် ားတွေဟာ လက ် မောင ် းအားနဲ ့ ဆွဲတင ် တာမျိုးကို အမြဲတမ ် း လုပ ် ကြည ့ ် တတ ် ကြပါတယ ် 
အခုမှ စလုပ ် တဲ ့ ယောက ် ျားတွေဆို ၊ သူတို ့ ဆွဲတင ် တယ ် ၊ ဆွဲတင ် တယ ် ၁၅-ပေအမြင ့ ် လောက ် တော ့ သူတို ့ ရောက ် သွားတယ ် သူတို ့ တွေ ၁၅-ခါလောက ် တော ့ ဆွဲတင ် နိုင ် တယ ် လေ ၊ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား ပြီးတာနဲ ့ သူတို ့ အားကုန ် သွားရော 
အမျိုးသမီးတွေက ဟန ် ချက ် ကို ပိုထိန ် းတတ ် ကြတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ မှာ အဲဒီလို လုပ ် ဖို ့ အကြံ မရှိဘူး သူတို ့ အခါ-၁၀၀ လောက ် ဆွဲတင ် နိုင ် လိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ အကြံပေါ ့ 
သူတို ့ က ကိုယ ် အလေးချိန ် ကို ခြေထောက ် ပေါ ် မှာ ဘယ ် လိိုထိန ် းထားရမယ ် ဆိုတာပဲ တွေးတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါဟာ သဘာဝဆန ် တယ ် ၊ ခြေထောက ် တွေက ခင ် ဗျားတို ့ ကို တစ ် နေကုန ် သယ ် ပေးနေတာကိုး 
ဟန ် ချက ် ဟာ တကယ ့ ် ကို အခရာကျပါတယ ် ကိုယ ် အလေးချိန ် ကို ကိုယ ့ ် ခြေထောက ် ပေါ ် မှာ ထိန ် းထားနိုင ် တာက ကိုယ ့ ် ရဲ ့ အသန ် စွမ ် းဆုံး ကြွက ် သားတွေကြောင ့ ် ပါ 
စည ် းမျဉ ် းနံပါတ ် -၉ လည ် း ရှိပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် စည ် းမျဉ ် းနံပါတ ် -၉ ကို အကြံရခဲ ့ တာဟာ ဘယ ် လို ပြုတ ် ကျရမယ ် ဆိုတာ မပြင ် ဆင ် ခဲ ့ မိလို ့ ပေ-၄၀ လောက ် အထိ ပြုတ ် ကျသွားပြီး နံရိုးအက ် သွားတဲ ့ နောက ် ပိုင ် းမှာပါ 
ကျိန ် းသေဖြစ ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ ကိုယ ့ ် ဖာသာသိလာတဲ ့ အချိန ် ရောက ် ရင ် ဘယ ် လို လွှတ ် ချလိုက ် မယ ် ဆိုတာကို စစဉ ် းစားဖို ့ လိုလာပြီ ဒါဟာ တကယ ် အရေးပါတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းပါ ထိခိုက ် ဒဏ ် ရာ မရအောင ် ပေါ ့ ကြိုးတွဲလောင ် းနဲ ့ ဘယ ် လိုပြုတ ် ကျမလဲဆိုတာရယ ် တကယ ် လို ့ ကိုယ ် က ကြိုးမပါပဲ တက ် နေတာဆိုရင ် အကျကို ကိုယ ် အမှန ် တကယ ် ထိန ် းချုပ ် နိုင ် တဲ ့ နေရာကို ပြုတ ် ကျပါ 
နောက ် ဆုံးခါးသီးတဲ ့ ဇာတ ် သိမ ် းရောက ် တဲ ့ ထိတော ့ တွယ ် မထားပါနဲ ့ 
ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် ဩဘာသံများ) 

ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောပြချင ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာက ၂ခုပါ ။ 
မိုဘိုင ် းကိရိယာတွေရဲ ့ များပြားလာခြင ် းနဲ ့ အတူ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ နေရတာက သုံးစွဲနှိုင ် မှုရဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ အတူ တတိယဖြစ ် လာတဲ ့ အချက ် က တာဝန ် သိစိတ ် ပါ ။ ဒီသုံးစွဲနိုင ် မှုအပေါ ် တာဝန ် သိစိတ ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပြဿနာက ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ လူမှုရေးရှုထောင ့ ် တစ ် ခုအနေနဲ ့ လုပ ် ဆောင ် နေသည ့ ် တိုင ် ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ လူတွေ အသုံးချလို ့ ရအောင ် လုပ ် ပေးမလဲဆိုတာပါ ။ 
တကယ ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လက ် ခံချင ် စိတ ် အတွင ် းမှာကိုက သိသာတဲ ့ ကိန ် းသေတိုးပွားမှု တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
Hans Rosling ကိုတော ့ တောင ် းပန ် ပါတယ ် ဗျာ ။ သူက တကယ ် ့ ကိန ် းဂဏန ် းကို အသုံးမပြုတဲ ့ ဟာ အရာတိုင ် းဟာ လိမ ် ညာမှုတစ ် ခုပါတဲ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီမှာ တကယ ် စဉ ် းစားစရာက လူမှုရေးရှုထောင ့ ် တစ ် ခုကနေ ဘယ ် လိုကိုင ် တွယ ် မလဲဆိုတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါကို ကာမိစေဖို ့ နည ် းဗျူဟာ တစ ် ချို ့ ကို ကြံဆထားပါတယ ် ။ 
ဒီပထမတစ ် ခုကိုတော ့ "" ယိမ ် းယိုင ် မှု "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အစည ် းအဝေး ထဲမှာ ဘာမှ "" အရေးမပါတဲ ့ "" နေရာမှ ပါဝင ် ခဲ ့ ရတာမျိုးပါ ။ အဲဒီမှာထိုင ် နေပြီး အခြားလူတစ ် ယောက ် ခင ် ဗျားဆီက မျက ် နှာလွဲသွားမှာကို စောင ့ ် ကြည ် ့ နေကာ ၊ မြန ် မြန ် လေးပဲ ကိုယ ် ့ ဖုန ် းကိုကောက ် ကြည ့ ် လိုက ် တာမျိုးပါ ။ 
ညာဖက ် ကလူက သူ ့ ကို ခွန ် းကြီးခွန ် းငယ ် ပြောနေတာကို ခင ် ဗျားမြင ် နေတာတောင ် နော ် ။ 
"" ဆန ့ ် ထုတ ် ခြင ် း "" ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဘယ ် ဘက ် ကလူက "" ဟေ ့ ကောင ် ကွာ ၊ ငါ ့ ဖုန ် းကို ငါသွားစစ ် ကြည ် ့ မယ ် ကွာ ။ ဒါပေမဲ ့ ဟောဒီ ညာဖက ် က လူကတော ့ သူက "" ဆန ့ ် ထုတ ် "" နေတာပေါ ့ ။ 
ဒါကလှမ ် း.... နေတာပေါ ့ ၊ ကိုယ ် ့ ကို လိမ ် ကောက ် ပြီး စားပွဲအောက ် မှာရှိတဲ ့ သူ ့ ဖုန ် းဆီရောက ် အောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် တော ် အကြိုက ် ဆုံးက "" ချစ ် တယ ် ၊ တကယ ် ပါ "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) "ချစ ် တယ ်" ဆိုတာက "ငါဂရုစိုက ် ရမယ ့ ် သူ နောက ် တစ ် ယောက ် ရှာပါရစေ" ဆိုပြီး ပြောတာမဟုတ ် ပါဘူးနော ် ။ ဒါမှမဟုတ ် ဒီတစ ် ခုဗျာ ။ ဒါက အိန ္ ဒိယက လာတာပါ ။ 
ဒါကို YouTube မှာရှာလို ့ ရပါတယ ် ။ ဒီလူက ဆိုင ် ကယ ် တစ ် စီးပေါ ် လှဲရင ် း စာရိုက ် ပို ့ နေတာပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် "" ချိုပြစ ် ပြစ ် ဟင ် းအနှစ ် ၊ ထပ ် မသတ ် မိခင ် ငါ ့ ကိုတားပါ "" ဆိုတာမျိုး ။ တကယ ့ ် ဖုန ် းက ဒါပါ ။ 
ဒါက လုပ ် နေတာက ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ တာက (ရယ ် သံများ) တည ့ ် တည ့ ် တိုက ် မိခြင ် းပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ တာက သုံးစွဲနိုင ် မှုကြားက ကွဲလွဲမှုတစ ် ခုပါ ။ သုံးစွဲနိုင ် မှုကနေ ဖြစ ် နိုင ် ခြေက အခြေခံကျတဲ ့ လူသားရဲ ့ လိုအပ ် ချက ် ပါ - ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ အများကြီး ကြားကြားနေတာပါ ။ တကယ ် က မျှဝေထားတဲဇာတ ် လမ ် းတွေ ဖန ် တီးဖို ့ လိုအပ ် ချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ကိုယ ် ပိုင ် ဇာတ ် လမ ် းတွေ ထွင ် တဲ ့ နေရာမှာ တော ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ မျှဝေလိုက ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေကမှ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု ဖန ် တီးပေးတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားက တစ ် ယောက ် ယောက ် နဲ ့ ရပ ် နေတုန ် း ခင ် ဗျားက ဖုန ် းနဲ ့ စကားပြောနေတယ ် ၊ တကယ ် တမ ် း သူတို ့ ကို ခင ် ဗျားပြောလိုက ် တာက "" ခင ် ဗျားဟာ ရှင ် းရှင ် းပြောရရင ် ဗျာ ဖုန ် းထဲကနေ ကျုပ ် ဆီဝင ် လာတဲ ့ ဘာတစ ် ခုလောက ် မှကို အရေးမပါဘူးဗျ ။ "" ဘေးဘီကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
လောလောဆယ ် ဘေးနားမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရှိချင ် ရှိနေမှာ ၊ ဘက ် ပေါင ် းစုံ အချိန ် းအချက ် တွေမှာ ပါနေရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) အခုကျွနိတော ် တို ့ ရဲ ့ တည ် ရှိမှုက နောက ် ပိုင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောပြမယ ့ ် ဟာလေက ် အရေးမပါဘူးနော ် ။ 
ဒါတော ့ ကျွန ် တော ် ကြိုက ် တယ ် ။ 
ဒီသနားစရာ ချာတိတ ် ဇတ ် ဝင ် ခန ် းတစ ် ခုဆိုတာ အရှင ် းကြီးပါ ။ ကျွန ် တော ့ ကို တလွဲမထင ် နဲ ့ ဦး ။ စိတ ် ထက ် သန ် နေတဲ ့ ဇတ ် ဝင ် ခန ် းတစ ် ခုပါ ။ ၊ ဒါပေမဲ ့ မှတ ် တမ ် းတင ် ထားတဲ ့ အနမ ် းကတော ့ စိတ ် ပျက ် စရာပုံမျိုးပါ ။ 
ဒါကလက ် တစ ် ဖက ် နဲ ့ လက ် ခုပ ် တီးသံပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာ အကြောင ် းအရာဟာ ပျောက ် ကွယ ် လာတော ့ ဒါက မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကို အရေးတကြီးဖြစ ် လာတာက ခင ် ဗျားတို ့ မျှဝေလိုက ် တာက မျှဝေလိုက ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ အကြောင ် းအရာဖြစ ် လာတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ နေထိုင ် တဲ ့ နေရာမှာ အကြောင ် းအရာဖြစ ် လာတာပါ ။ 
ကျွှန ် တော ် တို ့ ပြောတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေ ဒလဟောထုတ ် လိုက ် တာတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် သူဆိုတာဖြစ ် လာတယ ် ။ 
လူတွေဟာ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာကို အထင ် ကြီးအောင ် ပြသရုံမဟုတ ် ပဲ ဒါကိုဖန ် တီးနေကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ဒီအခန ် းထဲမှာရှိတဲ ့ လူတွေအတွက ် ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပန ် ကြားချက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ မျှဝေထားတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံသစ ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ နည ် းပညာကို ဖန ် တီးနေတာပါ ၊ ဒါကနေ လောကသစ ် ကို ဖန ် တီးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ပန ် ကြားချက ် က ကျေးဇူးပြုပြီးတော ့ ဗျာ ၊ နည ် းပညာတွေနဲ ့ လူတွေကို လူသားပိုဆန ် အောင ် လုပ ် ကြရအောင ် လားဗျာ ၊ ယုတ ် စွအားဖြင ် ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

Free Ameica မှာ နားထောင ် ခြင ် းနဲ ့ သင ် ယူခြင ် း ခရီးက ပြီးပြီ ။ 
အစိုးရရှေ ့ နေတွေမက ဥပဒေပြု လွှတ ် တော ် အမတ ် တွေ ၊ အစိုးရနဲ ့ ဒေသ အကျဉ ် းထောင ် တွေက အကျဉ ် းသားတွေကိုပါ တွေ ့ ပြီးပြီ ။ 
လူဝင ် မှု ထိန ် းသိမ ် းရေး စခန ် းတွေ ရောက ် ပြီးပြီ ။ 
လူတွေအများကြီး တွေ ့ ပြီးပြီ ။ 
အကျဉ ် းထောင ် တွေ ၊ အချုပ ် ခန ် းတွေ ၊ လူဝင ် မှု ထိန ် းသိမ ် းရေး စခန ် းတွေမှာ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် းနဲ ့ အပြောင ် း အလဲတွေ ဖြစ ် ပေါ ် နိုင ် တာ မြင ် နိုင ် ကာ ပြစ ် ဒဏ ် ကျခံပြီး နောက ် မှာ ပိုကောင ် းတဲ ့ ဘဝ ဖန ် တီးလိုသူတွေကို မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပေးထားတယ ် ။ 
ဒီထောင ် စဉ ် တန ် းရဲ ့ အဆုံးထိပ ် ကိုပါ တွေးလျက ် ခန ့ ် မှန ် းကြည ့ ် ပါ ။ 
ပြန ် လည ် ထူထောင ် ရေးကို အဓိက တန ် ဖိုး အဖြစ ် ၊ မေတ ္ တာနဲ ့ ဂရုဏာကို အဓိက တန ် ဖိုးအဖြစ ် စင ် စွက ် လျက ် ဖျန ် ဖြေပေးလိုက ် ရင ် ဘယ ် လိုဖြစ ် လိမ ့ ် မလဲ ။ 
ပိုလုံခြုံ ၊ ပိုကျန ် းမာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေကို ပျိုးထောင ် ဖို ့ ထိုက ် တဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခု ရမှာပေါ ့ ။ 
James Cavitt ကို မိတ ် ဆက ် 
ပေးချင ် တယ ် ။ San Quentin State Prison မှာ ၁၂ နှစ ် ကျခံနေပြီး ၁၈ လအတွင ် း လွတ ် တော ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လိုပဲ James ဟာ သူလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အဆိုးဆုံး ဆိုတာ တွေထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
အဖေ ၊ လင ် ၊ သား ၊ ကဗျာဆရာ 
ပြစ ် မှု ကျူးလွန ် ခဲ ့ တယ ် ၊ သူ ့ အကြွေးကို ပေးဆပ ် နေပြီး အရပ ် သား ဘဝကို ပြန ် ဝင ် တဲ ့ အခါ အကျိုးရှိတဲ ့ ဘဝတစ ် ခုဆီ အသွင ် ပြန ် ကူးဖို ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေ ကြိုးစားတည ် ဆောက ် နေပါတယ ် ။ 
ကဲ James ဟာ ဘားတန ် းနောက ် က သန ် းချီတဲ ့ လူတွေလိုပဲ ဖြစ ် တာတွေရဲ ့ နမူနာတစ ် ခုပါ ။ ကိုယ ့ ် ကျရှုံးမှုတွေဟာ ကိုယ ် ဘယ ် သူဆိုတာ ဆုံးဖြတ ် မပေးနိုင ် ဘူး ဆိုတာကို ယုံကြည ် ရင ် အဖတ ် ဆယ ် ထိုက ် သူတွေပါ ၊ အစုလိုက ် ထောင ် ချတာနဲ ့ ဖိသိပ ် ခံရ သူတွေကို ထောက ် ခံရင ် ကုစားနိုင ် တယ ် ။ 
အခု James ကို မိတ ် ဆက ် ပေးချင ် ပါတယ ် ။ ပြောစကားကနေ သူ ့ ရဲ ့ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း ခရီးရှည ် ကို မျှဝေပါတော ့ မယ ် ။ 
James Cavitt: ကျေးဇူး John ။ 
TED ကို San Quentin က ကြိုဆိုပါတယ ် ။ 
ထောင ် နံရံတွေနောက ် မှာ ပါရမီတွေက အပုံအပင ် ပါ ။ 
အနာဂတ ် ဆော ့ ဝဲအင ် ဂျင ် နီယာ စွန ့ ် ဦးထွင ် တွေ ၊ လက ် မှုပညာရှင ် တွေ ၊ ဂီတပညာရှင ် တွေ ၊ အနုပညာရှင ် တွေပါ ။ 
ဒီလက ် ရာက ပြစ ် ဒဏ ် ပြီးတဲ ့ အခါ ပိုကောင ် းတဲ ့ ဘဝနဲ ့ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ အနာဂတ ် ဖန ် တီးဖို ့ အတွင ် းက ယောက ် ျား ၊ မိန ် းမအားလုံးရဲ ့ အားထုတ ် မှုပါ ။ 
ဒီလက ် ရာကို "" Where I Live "" လို ့ ခေါင ် းစဉ ် တပ ် ထားပါတယ ် ။ လူအများစု သွားဖို ့ ကြောက ် တဲ ့ နေရာမှာ ကျုပ ် နေနေရတယ ် ။ 
မြင ့ ် မားတဲ ့ ကွန ် ကရစ ် နံရံတွေ ၊ သံမဏိ ဘားတွေနဲ ့ ဝန ် းရံထားတယ ် ။ ထက ် မြတဲ ့ ဝိုင ် ယာက ပိုတောက ် ပတဲ ့ အနာဂတ ် ရဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေကို ဖြတ ် ပစ ် နေတဲ ့ နေရာ ။ 
လူတွေကိုသတ ် တာဟာ မှားယွင ် းတယ ် ဆိုတာ သင ် ပေးဖို ့ လူတွေကို သတ ် ထားသူတွေကို သတ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နေနေရပါတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
ပိုကောင ် းသေးတာက ကုသလို ့ ရခဲ ့ သူတွေက နာကျင ် ထားသူတွေကို ကုသပေးရန ် အားထုတ ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက "" အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် း "" ကို အားလုံးဆိုနေကြလိမ ့ ် မယ ် ။ အတွင ် းမှာ ပိတ ် နေတဲ ့ လူတွေက "" လောက ငရဲ "" လို ့ ခေါ ် ကြမယ ့ ် ကမ ္ ဘာထဲမှာ နေနေရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လုံးလုံး နားလည ် လိုက ် တာက ထောင ် ဆိုတာ ကိုယ ် တကယ ် ကို ရောက ် နေတဲ ့ အရာ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း လက ် တွေ ့ ဘဝရဲ ့ ကြမ ် းတမ ် းမှုဆိုပေမဲ ့ ငွေရောင ် အနားကွပ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ကျုပ ် ရဲ ့ လွတ ် လပ ် မှု လာတော ့ မှာ သိတယ ် ၊ အချိန ် ပဲ လိုတာပါ ။ 
ကျုပ ် ရဲ ့ ပထမခြေလှမ ် းတွေကို နောက ် ဆုံးမိုင ် အဖြစ ် သဘောထားပြီး လွတ ် လပ ် မှုကို ခံစားဖို ့ လွတ ် လပ ် ဖို ့ မလိုတာ ကျုပ ် သဘောပေါက ် မိတယ ် ။ 
သင ် ဟာ လွတ ် လပ ် တဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ပဲ သင ့ ် မှာ လွတ ် လပ ် မှုရှိတယ ် မမည ် ဘူး ။ 
အများစုဟာ ကိုယ ် တွင ် း နတ ် ဆိုးတွေကို နှစ ် ချီတိုက ် နေတယ ် ။ 
ပြုံးပြီး လျှောက ် သွားနေချိန ် ရင ် ထဲမှာ အော ် နေတာက လွတ ် လပ ် မှုပါ ။ 
နားမလည ် မိဘူးလား ။ 
အားလုံး အချိန ် ကို အမှုထမ ် းနေတာ မတူတဲ ့ နေရာတွေမှာ ရှိနေကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် တော ့ ကိုယ ် ဖန ် တီးထားတဲ ့ ထောင ် ကနေ လွတ ် ဖို ့ ရွေးတယ ် ။ 
အဓိကက ခွင ့ ် လွှတ ် မှုပါ ။ 
အလုပ ် က ကျွန ် တော ့ သက ် သေ 
လွတ ် လပ ် မှုကို လိုချင ် ရင ် အသစ ် ကို တွေးဖို ့ လိုတယ ် ။ 
အကြောင ် းက လွတ ် လပ ် မှုဟာ 
နေရာတစ ် ခု မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
စိတ ် ထဲက ခံယူချက ် ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (စန ္ ဒရားတီးသံ) John Legend: ပင ် လယ ် ဓားပြအိုတွေ ကျုပ ် ကို တိုက ် ယူပြီး 
ကုန ် သည ် သင ် ္ ဘောတွေဆီ ရောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
မိနစ ် တွေအကြာ မဆုံးတဲ ့ တွင ် းကနေ ကျုပ ် ကို ထုတ ် ယူလိုက ် တယ ် ။ 
တန ် ခိုးရှင ် ရဲ ့ လက ် က ကျုပ ် လက ် ​ တွေကို သန ် မာအောင ် လုပ ် ပေးတယ ် ။ 
ဒီမျိုးဆက ် ထဲကို အောင ် မြင ် တက ် ကြွစွာ လက ် ဆင ့ ် ကမ ် းပေးတယ ် ။ 
လွတ ် လပ ် မှုရဲ ့ ဒီသီချင ် းတွေ ကူညီ ဆိုမပေးတော ့ ဘူးလား ။ 
ကိုယ ့ ် မှာ ရှိတာဆိုလို ့ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ 
အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ 
စိတ ် ကျေးကျွန ် အဖြစ ် ကနေ မိမိကိုယ ် ကို လွတ ် မြောက ် အောင ် လုပ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကိုယ ် တိုင ် ကလွဲပြီး ဘယ ် သူမှ စိတ ် ကို လွတ ် လပ ် အောင ် လုပ ် မပေးနိုင ် ပါ ။ 
အဏုမြူစွမ ် းအင ် ကို မကြောက ် ပါနဲ ့ ၊ ဒါတွေ တစ ် ခုမှ အချိန ် ကို မတားနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျုပ ် တို ့ ဘေးမှာ ရပ ် ပြီးကြည ့ ် နေတုန ် း ကျုပ ် တို ့ တမန ် တော ် တွေကို ဘယ ် လောက ် ကြာကြာ သူတို သတ ် ဦးမလဲ ။ 
ဒါက အစိတိအပိုင ် း တစ ် ခုလို ့ ပြောကြတယ ် ။ ကျုပ ် တို ့ မှတ ် တမ ် း စာအုပ ် ကို ဖြည ့ ် ဆည ် းဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
လွတ ် လပ ် မှုရဲ ့ ဒီသီချင ် းတွေ ကူညီ ဆိုမပေးတော ့ ဘူးလား ။ 
ကိုယ ့ ် မှာ ရှိတာဆိုလို ့ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သိီချင ် းတွေပါ 
အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သိီချင ် းတွေပါ 
(စန ္ ဒရားတီးသံ) စိတ ် ကျေးကျွန ် အဖြစ ် ကနေ မိမိကိုယ ် ကို လွတ ် မြောက ် စေလိုက ် ပါ ။ 
ကိုယ ် တိုင ် ကလွဲပြီး ဘယ ် သူမှ စိတ ် ကို လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် မပေးနိုင ် ပါ ။ 
အဏုမြူစွမ ် းအင ် ကို မကြောက ် ပါနဲ ့ ၊ ဒါတွေ တစ ် ခုမှ အချိန ် ကို မတားနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျုပ ် တို ့ ဘေးမှာ ရပ ် ပြီးကြည ့ ် နေတုန ် း ကျုပ ် တို ့ တမန ် တော ် တွေကို ဘယ ် လောက ် ကြာကြာ သူတို သတ ် ဦးမလဲ ။ 
ဒါက အစိတ ် အပိုင ် းပါလို ့ ပြောကြတယ ် ။ ကျုပ ် တို ့ စာအုပ ် ကို ဖြည ့ ် ဆည ် းဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
လွတ ် လပ ် မှုရဲ ့ ဒီသီချင ် းတွေ ကူညီ ဆိုမပေးတော ့ ဘူးလား ။ 
ကိုယ ့ ် မှာ ရှိတာဆိုလို ့ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ 
အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ 
လွတ ် လပ ် ခြင ် းရဲ ့ ဒီသီချင ် းတွေ 
ကိုယ ့ ် မှာ ရှိတာဆိုလို ့ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ 
အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ အဖတ ် ဆယ ် ခြင ် း သီချင ် းတွေပါ 
(စန ္ ဒရားတီးသံ) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

အော ် ဂင ် းနစ ် ဓာတုပညာရှင ် တွေက မော ် လီကျူးတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ အတော ် ့ ကို ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ မော ် လီကျူးတွေပါ ။ မော ် လီကျူးအတုံးကြီးကို အသေးလေးတွေအဖြစ ် ခုတ ် ပိုင ် းလျက ် အင ် ဂျင ် နီယာစွမ ် းအားကို ပြောင ် းပြန ် လှန ် ပစ ် တာပါ ။ 
ဓါတုဗေဒပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၁နှစ ် ၂နှစ ် လောက ် တုန ် းက ကျွနိတော ့ ရဲ ့ သုသေသနအဖွဲ ့ ကို မေးချင ် တာတွေထဲက တစ ် ခုက ကွန ် တော ် တို ့ တွေ အရမ ် းကိုမိုက ် ပြီး နေရာတကာသုံးလို ့ ရတဲ ့ ဓာတုပစ ္ စည ် း တစ ် စုံလောက ် လုပ ် နိုင ် ကမလားလို ့ ပါ ။ 
အနှစ ် ပြောရရင ် ဓာတုဗေဒ ပရိုဂရမ ် လုပ ် လို ့ ရမလားပေါ ့ ။ 
ကဲ အခု ဒါက ဘာကိုဆိုလိုလိမ ့ ် မလဲ ၊ ဒါ ကိုဘယ ် လိုလုပ ် နိုင ် မလဲပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီး ဒါကိုစတင ် ဖို ့ သုံးဖက ် မြင ် ကင ် မရာတစ ် လုံးကိုယူပြီး တစ ် ဖက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စမ ် းသပ ် ခွက ် တွေ ၊ စမ ် းသပ ် ပြွန ် တွေကို ပုံနှိပ ် ယူ ၊ ပြီး တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အခြားတစ ် ဖက ် မှာ မော ် လီကျူးကိုပုံနှိပ ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အခေါ ် ဓာတ ် ပြုထည ် ဆိုတဲ ့ အထဲမှာ အတူပေါင ် းစပ ် လိုက ် ပါတယ ် 
ဒီလိုနဲ ့ ဗူးတွေခွက ် တွေကို ပုံနှိပ ် ရင ် း တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ဓာတုဗေဒကိုလေ ့ လာရင ် း ဓာတုဗေဒပညာရဲ ့ ခနေရာတိုင ် း သုံးလို ့ ရတဲ ့ ကိရိံယာတစ ် စုံကို လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲအခု ဒါကဘာဆိုလိုပါလိမ ့ ် ။ 
ကောင ် းပြီး ဇီဝနဲ ့ ဓာတုဆိုင ် ရာ ကွန ် ရက ် တွေကို ရှာဖွေတဲ ့ အင ် ဂျင ် တစ ် ခုလို မြှပ ် ထားနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားမှာ ကုသဖို ့ လိုနေတဲ ့ မကောင ် းတဲ ့ ဆဲလ ် တစ ် ခု ၊ ဒါမှမဟုတ ် သတ ် ပစ ် ဖို ့ လိုနေတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယားရှိတယ ် ဆိုရင ် ၊ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ ဒါကို ခင ် ဗျားရဲ ့ ကိရိယာထဲမှာ မြှပ ် ထားလိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားဟာ ဓာတုဗေဒကို လုပ ် လိုက ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ ဆေးဝါးတွေကို နည ် းသစ ် တစ ် မျိုးနဲ ့ ခင ် ဗျားလုပ ် ချင ် လုပ ် နိုင ် မှာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကဲ ကျွနိတော ် တို ့ ဒါကို လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ ဘယ ် လိုလုပ ် နေကြသလဲ ။ 
ကောင ် းပြီး ဒါက ဆော ့ (ဖ ်) ဝဲ လိုတယ ် ၊ ဟာ ့ (ဒ ်) ဝဲလိုတယ ် ၊ ဓာတုမှင ် လိုတယ ် ။ 
ဒီလိုဆိုရင ် တော ့ နည ် းနည ် းလန ် းသွားပြီပေါ ့ ။ စိတ ် ကူးက ပုံနှိပ ် စက ် နဲ ့ ထုတ ် လို ့ ရတဲ ့ နေရာတိုင ် းသုံးလို ့ ရတဲ ့ မှင ် တွေ အစုံလိုက ် လိုပါတယ ် ။ ပြီတော ့ ခင ် ဗျားက ပုစံပြာနဲ ့ မော ် လီကျူးအတွက ် ဇီဝဓာတုကို ဆွဲယူချပြီး ဒါကို စက ် ထဲမှာ ဖန ် တီးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ဒီဆော ့ (ဖ ်) ဝဲသုံးပြီး ပုံနှိပ ် စက ် ထဲမှာ ခင ် ဗျားရဲ ့ မော ် လီကျူးကို ဖန ် တီးနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ဘာဆိုလိုတာလဲ ။ 
ကောင ် းပြီး ၊ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ခင ် ဗျားရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဆေးဝါးကို ပုံနှိပ ် နိုင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ လောလောဆယ ် လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ လုပ ် ဆောင ် နေကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကိုရောက ် ဖို ့ ကလေးခြေလှမ ် း ကလေးနဲ ့ ဆိုရင ် တော ့ ဗျာ ပတမဆုံးအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြည ့ ် ရမှာက ဆေးပုံစံ ၊ ထုတ ် လုပ ် မှု ဒါမှမဟုတ ် ရှာဖွေမှု ၊ ကုန ် ထုတ ် လုပ ် ခြင ် းပေါ ့ ။ 
ဒါကို ဘယ ် နေရာမှာမဆို အသုံးချနိုင ် ပြီလေ ။ 
ခင ် ဗျားဆေးဆိုင ် သွားစရာ မလိုတော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
လိုတဲ ့ အချိန ် မှာထဆေးကို ပုံနှိပ ် ထုတ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ရောဂါလက ္ ခဏာသစ ် ဖော ် ထုတ ် မှုကို ဆွဲချလို ့ ရတယ ် ။ 
ရောဂါပိုးအသစ ် ကြီးတစ ် ခု ပေါ ် ပြီဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ 
ဒါကို ရှာဖွေရေးအင ် ဂျင ် ထဲမှာထည ့ ် လိုက ် ပြီး ဒီခြောက ် လှန ့ ် တာကို ကုသဖို ့ ဆေးကို ဖန ် တီးလိုက ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို မော ် လီကျူးဆိုင ် ရာ အစည ် းအဝေး တစ ် ပြိုင ် နက ် လုပ ် နိုင ် ဖို ့ ခွင ့ ် ပေးတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အမြင ် အနာဂတ ် ထဲထိ တိုးဝင ် သွားမယ ့ ် နည ် းနည ် းအဓိကျတာက ဗီဇ ၊ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အပါအဝင ် ကိုယ ် ပိုင ် ဆဲလ ် အရင ် းအမြစ ် တွေကို ထုတ ် ယူခြင ် းဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ ခင ် ဗျားရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဆေးဝါးကို ပုံနှိပ ် ထုတ ် လို ့ ရတာပေါ ့ ။ 
ဒါဟာလည ် း သိပ ် ပြီး အဆန ် းတကျယ ် မဟုတ ် သေးဘူးဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် ကိုများသွားလိမ ့ ် မယ ့ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ထင ် လဲဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဒြပ ် ပစ ္ စည ် းတွေ တည ် ဆောက ် တဲ ့ ဟာ ရှိလာတော ့ မှာပါ ။ 
Scotty ရေ ကျုပ ် ကိုအလင ် းတန ် းနဲ ့ ပို ့ လိုက ် ပါတော ့ ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မနဲ ့ ကျွန ် မ ကျောင ် းသားတွေဟာ သေးနုပ ် ကြတဲ ့ ရိုဘော ့ တွေကို လေ ့ လာကြပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အဲဒီလို ရိုဘော ့ ပုံစံတွေကို ရှင ် တို ့ အားလုံးဟာ ရှင ် တို ့ ကောင ် းကောင ် းကြီး သိကြတဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေလို ယူဆနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို အရွယ ် မျိုး ရှိကြတဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေနဲ ့ အင ် းဆက ် ပိုးတွေဟာ မယုံကြည ် နိုင ် ဖွယ ် အံ ့ ဩစရာ အရာအချို ့ လုပ ် နိုင ် ကြတာ ကျွန ် မတို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
ပျော ် ပွဲစားထွက ် ကြတဲ ့ အခါမှာ ပုရွက ် ဆိတ ် တစ ် စုက ဥပမာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အားလူးကြော ် အစအနတွေကို ဆွဲယူထုတ ် သွားကြကို မြင ် ကြရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် တွေကို ကိုင ် တွယ ် ရာမှာ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေက ဘာတွေလဲ ။ 
ပထမဦးဆုံးအနေနဲ ့ ရွယ ် တူလောက ် ရှိတဲ ့ ရိုဘော ့ ထဲမှာ ပုရွက ် ဆိတ ် ရဲ ့ လုပ ် ကိုင ် နိုင ် စွမ ် းမျိုးကို ဘယ ် လိုရယူကြမလဲ ။ 
ပြီးတော ့ ၊ အဲဒီလို သေးနုပ ် တဲ ့ အရာကို လှုပ ် ရှားအောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် ကြမလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ခြေထောက ် များ နဲ ့ ထိရောက ် တဲ ့ မော ် တာများလို ယန ္ တရားတွေ လိုမယ ် ၊ အဲဒီလို လှုပ ် ရှားမှုကို ပံ ့ ပိုးပေးရန ် အတွက ် ၊ လိုအပ ် တဲ ့ အရာတွေအားလုံးကို ဆင ် ခြင ် ဉာဏ ် တဝက ် ရှိတဲ ့ ပုရွက ် ဆိတ ် ရိုဘော ့ ထဲမှာ သုံးနိုင ် ဖို ့ စွမ ် းအင ် နဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှု စနစ ် တွေ ရှိရပါမယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ၊ အဲဒီလို အရာတွေကို တကယ ့ ် ကို လုပ ် ကိုင ် လာနိုင ် ကြဖို ့ အတွက ် ၊ အဲဒါတွေ အားလုံးတို ့ ဟာ လက ် တွဲလုပ ် ကိုင ် ပြီး ပိုကြီးမားတဲ ့ တာဝန ် တွေ လုပ ် ကိုင ် စေလိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရွေ ့ လျားနိုင ် စွမ ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မ စတင ် ပါမယ ် ။ 
အင ် းဆက ် တွေဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ အံ ့ ဩလောက ် အောင ် ကို ရွေ ့ လျားနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါက UC Berkeley ထံမှ ဗီဒီယိုပါ ။ 
ပိုးဟပ ် ဟာ အထူးကို ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ မျက ် နှာစာပေါ ် မှာ ရွေ ့ လျားနေကာ မှောက ် လဲကျ မသွားတာကို မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ၊သုံးလေ ့ ရှိကြတဲ ့ မာကျစ ် နေတဲ ့ အရာများ နဲ ့ ပျော ့ နေတဲ ့ ပစ ္ စည ် းများဖြင ့ ် ပြုလုပ ် ထားလို ့ ပါ ။ 
သိပ ် သေးတဲ ့ အကောင ် များအတွက ် ခုန ် ခြင ် းဟာလည ် း ရွေ ့ လျားရေးဆိုင ် ရာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
အဲဒီအင ် းဆက ် တွေဟာ စပရင ် ထဲမှာ စွမ ် းအင ် ကို စုစည ် းလျက ် အဲဒါကို အဟုန ် ပြင ် းစွာဖြင ့ ် လွတ ် ထုတ ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ဥပမာ ၊ ရေထဲမှနေပြီး ခုန ် ပျံနိုင ် ဖို ့ အားကောင ် းတဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို ရရှိနိုင ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မ ဓာတ ် ခွဲခန ် းရဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ ထောက ် ကူချက ် တစ ် ခုက သိပ ် ကို သေးနုပ ် ကြတဲ ့ ယန ္ တရား ​ တွေထဲမှာ မာကျစ ် တဲ ့ အရာများကို ပျော ့ တဲ ့ အရာများဖြင ့ ် ပေါင ် းစပ ် ပေးမှုပါပဲ ။ 
ဒီခုန ် ပျံရေး ယန ္ တရားဆိုရင ် အနားတစ ် ခုဟာ လေးမီလီမိတာခန ့ ် ရှိပါတယ ် ၊ တကယ ့ ် ကို သေးလှပါတယ ် ။ 
ဒီထဲမှာ မာတဲ ့ ပစ ္ စည ် းက ဆီလီကွန ် ပါ ၊ ပြီးတော ့ ပျော ့ တဲ ့ ပစ ္ စည ် းက ဆီလီကွန ် ရာဘာပါ ၊ 
အဓိက စိတ ် ကူးက ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒါကို ဖိသိပ ် လိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် စွမ ် းအင ် ကို စပရင ် ထဲမှာ သိုလှောင ် လိုက ် ကာ ခုန ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အခါမှာ အဲဒါကို လွှတ ် ထုတ ် ပေးရန ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီစက ် ထဲမှာ မော ် တာတွေမရှိ ၊ စွမ ် းအင ် တပ ် ဆင ် ထားတာ မရှိပါ ။ 
ဒါကို ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲမှာ "" ဇာဂနာပါတဲ ့ ဘွဲ ့ ရကျောင ် းသား "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နည ် းဖြင ့ ် လှုပ ် ရှားစေတာပါ ။ (ရယ ် မောသံများ) ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ အားလုံး နောက ် လာမယ ့ ် ဗီဒီယိုထဲမှာ မြင ် ကြရမှာက အဲဒီအကောင ် က ၎ င ် းအနေနဲ ့ ခုန ် ပျံဖို ့ အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ကြိုးပမ ် းနေပုံပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မပြောခဲ ့ တဲ ့ ဇာဂနာတွေ ပါရှိတဲ ့ ဘွဲ ့ ရကျောင ် းသား Aaron ပါ ၊ ပြီးတော ့ လေးမီလီမီတာ အရွယ ် ယန ္ တရားက စင ် တီမီတာ ၄၀ နီးနီး ခုန ် နိုင ် တာကိုပါပဲ ။ 
အဲဒါဟာ ၎ င ် းကိုယ ် တိုင ် အလျားရဲ ့ အဆပေါင ် း ၁၀၀ ကြီးတောင ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ ၎ င ် းဟာ စားပွဲပေါ ် ကို ထိုးကျချိန ် မှာ အသက ် ရှင ် လျက ် ပါ ၊ အဲဒါဟာ အံ ့ ဖွယ ် ဒူပေနာပေခံနိုင ် ပါတယ ် ၊ သေးလွန ် းလို ့ ကျွန ် မတို ့ ပျောက ် ဆုံးသွားတဲ ့ အထိ ရှင ် သန ် လျက ် ရှိနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ကျွန ် တို ့ ဟာ ဒီထဲကို မော ် တာတွေ တပ ် ပေးချင ် တာ အမှန ် ပါပဲ ၊ မီလီမီတာ အရွယ ် မော ် တာတွေကို စမ ် းသပ ် နေကြတဲ ့ ကျောင ် းသားတွေ ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲမှာ ရှိပါတယ ် ၊ သေးငယ ် ပြီး ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် လှုပ ် ရှားနိုင ် ကြမယ ့ ် ရိုဘော ့ တွေအဖြစ ် တီထွင ် ပေးဖို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဒီစကေးမျိုးမှာ ရွေ ့ လျားနိုင ် မှု နဲ ့ လှုပ ် ရှားနိုင ် မှုကို လေ ့ လာကြည ့ ် ရန ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သံလိုက ် တွေကို သုံးစမ ် းကြည ့ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာဖြင ့ ် မိုက ် ခရို-ရိုဘော ့ ခြေထောက ် ရဲ ့ ပုံစံ ဘယ ် လို ဖြစ ် နိုင ် ကြောင ် းကို ပြထားကာ ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ ဆီလီကွန ် ရာဘာ အဆစ ် တွေကို မြင ် နိုင ် သလို သံလိုက ် တစ ် ခုကို အဲဒီမှာ ထည ့ ် မြှုပ ် ထားလို ့ အပြင ် မှာရှိတဲ ့ သံလိုက ် စက ် ကွင ် းကို သုံးပြီး ၎ င ် းကို ရွေ ့ လျားစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာ စောစောပိုင ် းက ကျွန ် မ ပြခဲ ့ တဲ ့ ရိုဘော ့ ဆီကို ရှေ ့ ရှုနေပါတယ ် ။ 
ဒီရိုဘော ့ အနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကို တကယ ့ ် ကို ကူပေးနိုင ် တဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာက ၊ ဒီစကေးရှိ အင ် းဆက ် တွေ လှုပ ် ရှားကြပုံကို ဖေါ ် ထုတ ် ပေးနိုင ် ခြင ် းပါပဲ ။ 
ပိုးဟပ ် မှ အစပြုလျက ် ဆင ် ကြီး အထိ အကောင ် တွေအားလုံး သွားလာလှုပ ် ရှားကြပုံဆိုင ် ရာ သိပ ် ကို ကောင ် းတဲ ့ မော ် ဒယ ် ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ ပြေးကြတဲ ့ အခါများမှာ ဒီလို ခုန ် ဆွခုန ် ဆွ ပုံစံမျိုးဖြင ့ ် လှုပ ် ရှားကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သိပ ် ကိုသေးနုပ ် ကြတယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ ခြေဖျာ ် းနဲ ့ မြေပြီးအကြားက စွမ ် းအားတွေဟာ ကိုယ ် အလေးချိန ် နဲ ့ စာရင ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကို များစွာမှ အကျိုးသက ် ရောက ် လာမယ ် ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ခုနကလို ခုန ် ဆွမှု ပေါ ် လာရတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဟောဒီကောင ် ဟာ အလုပ ် မလုပ ် နိုင ် သေးပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ အနားတဝိုက ် မှာ သွားလာနိုင ် တဲ ့ ပိုကြီးတဲ ့ ပုံစံ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရှိပါတယ ် ။ 
တစက ္ ကန ့ ် ကို ၁၀ စင ် တီမီတာ အထိနော ် ။ 
အဲဒါဟာ ဒီလို သေးနုပ ် တဲ ့ အကောင ် အတွက ် အတော ့ ကို မြန ် လှပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စမ ် းသပ ် မှု သတ ် မှတ ် ချက ် ဖြင ့ ် ဘောင ် ခတ ် ပေးထားတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရှင ် တို ့ စောစောပိုင ် းက မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ ပိုးဟပ ် လိုပဲ နံရံတွေ တလျှောက ် တွာသွားနိုင ် တဲ ့ 3D ပုံနှိပ ် မော ် ဒယ ် ကို ပြုလုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ အားလုံးကို ရိုဘော ့ ထဲမှာကို ထည ့ ် ပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အာရုံခံရန ် ၊ စွမ ် းအင ် ၊ ထိန ် းချုပ ် မှု ၊ အားလုံးကို ဆက ် စပ ် ချိတ ် ဆက ် ပေးရန ် လိုပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အရာတိုင ် းကို ဇီဝအကောင ် များထံမှ စိတ ် ကူးရယူရန ် မဟုတ ် ပါ ။ 
ဒီရိုဘော ့ ဟာ Tic Tac ဘူးဆိုက ် ပါ ။ 
ဒီကိစ ္ စထဲမှာ ၊ အနီးအနားကို လှုပ ် ရှားသွားလာရန ် ကြွက ် သားတွေ ဒါမှမဟုတ ် သံလိုက ် တွေအစား ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒုံးပျံများကို သုံးကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာ မိုက ် ခရိုပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ ပြုလုပ ် ထားတဲ ့ စွမ ် းအင ် ပစ ္ စည ် းပါ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒါမျိုး ပီက ် ဆယ ် သေးသေးလေးကို ဖန ် တီးပေးပြီး ၊ ၊ အဲဒီလို ပီက ် ဆယ ် များထဲက တစ ် ခုကို ဒီရိုဘော ့ ရဲ ့ ဗိုက ် ပေါ ် တင ် ပေးမယ ် ဆိုရင ် ၊ ဒီရိုဘော ့ ဟာ အလင ် းတိုးလာတာကို အာရုံခံမိလျှင ် ခုန ် တော ့ မှာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် တခုပြမယ ့ ် ဗီဒီယိုဟာ ကျွန ် မ အကြိုက ် ဆုံး တခုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ လေထဲတွင ် ရှစ ် စင ် တီမီတာခန ့ ် ခုန ် နိုင ် တဲ ့ ဂရမ ် ၃၀၀ လေးတဲ ့ ခုန ် နိုင ် တဲ ့ ဒီအရာ ရှိနေပါပြီ ။ 
၎ င ် းဟာ ၄ x ၄ x ၇ မီလီမီတာ ဆိုက ် မျှသာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ အစပိုင ် းမှာ ကြီးမားစွာ လင ် းလာတာကို မြင ် ကြရပါမယ ် အဲဒီအချိန ် မှာ စွမ ် းအားကို လွှတ ် ထုတ ် ပေးလိုက ် တာပါ ၊ အဲဒါနဲ ့ ရိုဘော ့ ဟာ လေထဲမှာ ဂျွမ ် းထိုးကျလာမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ တောက ် ပတဲ ့ အလင ် းရောင ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ ရိုဘော ့ ဟာ လေထဲမှာ ခုန ် ပျံခဲ ့ တာကို မြင ် ခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ၎ င ် းကို တွဲချည ် ထားတာမျိုး ၊ ချိတ ် ဆက ် ထားတဲ ့ ဝိုင ် ယာကြိုးမျိုး မရှိပါ ။ 
လိုတာတွေ အားလုံးဟာ ၎ င ် းပေါ ် မှာကို ရှိနေခဲ ့ ကာ ကျောင ် းသား တယောက ် က စားပွဲပေါ ် က မီးကို ခလုတ ် နှိပ ် လိုက ် တာကို တုံ ့ ပြန ် ပြီး ခုန ် လိုက ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီလိုအရွယ ် ရိုဘော ့ တွေကို ပြေးအောင ် ၊ တွာသွားရန ် နဲ ့ ခုန ် ပျံရန ် အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ရာ အရာတွေကို ကျွန ် မလုပ ် နိုင ် တာကို ရှင ် တို ့ မြင ် ခဲ ့ ရပါပြီ ။ 
ငလျင ် လို သဘာဝကပ ် ဘေး နောက ် မှာ ရှိလာတတ ် တဲ ့ အုတ ် ကျိုးအတ ် ပဲ ့ များကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ဒီလို သေးနုပ ် တဲ ့ ရိုဘော ့ တွေက အဲဒီလို အကျိုးအပဲ ့ တွေအကြားမှာ ပြေးလွှားရင ် း ကယ ် ဆယ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေကြတာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ရိုဘော ့ အများကြီးတို ့ က တံခါးတခုပေါ ် မှာ ပြေးလွှားရင ် း ၎ င ် းကို စစ ် ဆေးလျက ် လုံခြုံမှုရှိမရှိကို စုံစမ ် းနေကြတာ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ၊ Minneapolis မှာ ၂၀၀၇ ခုနှစ ် တုန ် းက ကြုံခဲ ့ ကြရတဲ ့ ကပ ် ဘေးမျိုး ကျွန ် မတို ့ မရင ် ဆိုင ် ကြရဖို ့ အတွက ် ကြိုးစားနေကြတာပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ သွေးနဲ ့ အတူ ကူးလူး သွားလာနိုင ် ကြမယ ့ ် ရိုဘော ့ တွေများ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရှိနေတာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ Right? Isaac Asimov ရဲ ့ "" Fantastic Voyage "" ခရီးစဉ ် ပါပဲ ။ 
အဲဒီလို ၎ င ် းတို ့ ဟာ ရှင ် တို ့ ကို ခွဲစိတ ် ရန ် မလိုပဲ ကုစားပေးနိုင ် ကြမှာပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သေးနုပ ် တဲ ့ ရိုဘော ့ တွေကို ချကောင ် တွေလိုပဲ အရာတွေကို ဆောက ် လုပ ် ပေးနိုင ် အေင ် ခိုင ် းနိုင ် လို ့ ၊ ဒီမှာ မြင ့ ် ရတဲ ့ အံ ့ အားသင ့ ် စရာ ရှစ ် မီတာမြင ့ ် တဲ ့ တောင ် ပို ့ ကို ဆောက ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ မှာပါ ၊ အာဖရိက နဲ ့ ဩစတြေးလျက ချတွေဟာ လေဝင ် လေထွက ် ကောင ် းမွန ် တဲ ့ နေထိုင ် ချင ် စရာ တိုက ် ခန ် းတွေကို ဆောက ် နိုင ် ကြမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ အခုလို သေးငယ ် တဲ ့ ရိုဘော ့ စက ် ရုပ ် တွေကို သုံးပြီး ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နိုင ် ကြတဲ ့ ထဲက အလားအလာအချို ့ ကို ကျွန ် မ ပြပေးခဲ ့ ပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အခုထက ် ထိ တိုးတက ် မှုတချို ့ ကို ရယူနိုင ် ခဲ ့ တာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ အဲဒီ လမ ် းခရီးထဲမှာ ရှင ် တို ့ ထဲက တချို ့ တို ့ ကပါ ပါဝင ် ကူပေးကြမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
အထူးကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ့ မှာ ဝန ် ခံစရာတစ ် ခု ရှိတယ ် ။ 
အမှိုက ် တွေမှ တစ ် ဆင ့ ် လူတွေကို ကြည ့ ် ရတာ နှစ ် သက ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒါက ကျောချမ ် းစရာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် က အမြဲ အီလက ် တရွန ် နစ ် ဟောင ် းတွေရှာတယ ် ၊ အလုပ ် ရုံကို ယူပြီး ဟက ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေပေါ ့ ။ 
CD-ROM စက ် တွေဆို အသည ် းစွဲပေါ ့ ။ 
တစ ် ခုစီမှာ မတူတဲ ့ မော ် တာ သုံးခုပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ရွေ ့ ရှားတဲအရာတွေ ဆောက ် နိုင ် တယ ် ။ 
ခလုတ ် တွေပါတော ့ အဖွင ့ ် ၊ အပိတ ် လုပ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ထူးဆန ် းတဲ ့ လေဆာတောင ် ပါတယ ် ၊ ဒီတော ့ သားနားတဲ ့ စက ် ရုပ ် ကို အံဩ ဖွယ ် စက ် ရုပ ် အဖြစ ် လုပ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ကဲ အမှိုက ် ကနေ ပစ ္ စည ် းတွေ အများကြီး ဆောက ် ထားပြီး တစ ် ချို ့ အရာတွေက အသုံးဝင ် သလိုမျိုးတောင ် ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆိုချင ် တာက ၊ ကျွန ် တော ့ အတွက ် အမှိုက ် ဟာ ကစားဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းနဲ ့ ဆန ် းသစ ် ပြီး ကိုယ ့ ် ဘာသာ ရွင ် မြူးဖို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကြိုက ် တာဆိုတော ့ ကိုယ ် ရဲ ့ တစ ် နေ ့ တာ လုပ ် စရာ တစ ် ပိုင ် း လုပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
အားလုံးထက ် သိလိုမှုနဲ ့ စူစမ ် းမှုကို တန ် ဖိုးထားတဲ ့ တက ္ ကသိုလ ် အခြေပြု ဇီဝ သုသေသန လက ် တွေ ့ ခန ် းကို ဦးဆောင ် ပါတယ ် ။ 
ထွေထွေထူးထူး ပြဿနာကို အာရုံမစိုက ် ဘူး ၊ ထွေထွေထူးထူး ရောဂါကို အဖြေရှာဖို ့ မကြိုးပမ ် းပါဘူး ။ 
ဒါက လူတွေလာကြ ၊ စိတ ် ဝင ် စားစရာ မေးခွန ် းတွေမေးပြီး အဖြေတွေရှာတဲ ့ နေရာသက ် သက ် ပါ ။ 
အတော ် ကြာက ကျွန ် တော ် သဘောပေါက ် ခဲ ့ တာက လူတွေကို ကျွန ် တော ် တွေ ့ တဲ ့ အမှိုက ် ကနေ သူတို ့ လိုတဲ ့ ကရိယာဆောက ် ဖို ့ စိန ် ခေါ ် လိုက ် ရင ် ဒါဟာ ဖန ် တီးမှုကို မြှင ့ ် တင ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းကြီးတစ ် ခု လို ့ ပါ ။ 
ဖြစ ် သွားခဲ ့ တာက ကမ ္ ဘာတစ ် ဝှမ ် းက အနုပညာရှင ် တွေနဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ကျွန ် တော ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းကို ရောက ် ချလာတာပါ ။ 
ဒါက သမားရိုးကျမဟုတ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတွေကို တန ် ဘိုးထားတာကြောင ့ ် မဟုတ ် ပဲ ​ ဒါတွေကို စမ ် းသပ ် ပြီး သိပ ္ ပံဆိုင ် ရာ တင ် းကျပ ် မှုနဲ ့ သက ် သေပြလို ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ တစ ် နေ ့ မှာ တစ ် ခုခုကို ခုတ ် ထစ ် ပြီး ၊ ခွဲထုတ ် နေတုန ် း ရုတ ် တရက ် စိတ ် ကူးရခဲ ့ တယ ် ။ ငါ ဇီဝဗေဒကို ကုန ် ပစ ္ စည ် းလို ပြုပြင ် နိုင ် မလားပေါ ့ ။ 
ဇီဝဆိုင ် ရာ စနစ ် တစ ် ခုကို တစ ် စစီဖြုတ ် ပြီး အပိုင ် းတွေကို ရောစပ ် ၊ ယှဉ ် တွဲကာ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ နည ် းတစ ် ခုမှာ ပြန ် ဆင ် နိုင ် မလားပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းက ဒါကို စလုပ ် ခဲ ့ ပြီး ရလဒ ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြသချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါ ဘာအသီးများလဲဆိုတာ ကိုယ ့ ် လူတို ့ ပြောနိုင ် လား ။ 
ပရိတ ် သတ ် ။ ပန ် းသီးပါ ။ 
Andrew Pelling: မှန ် ပါတယ ် ၊ ပန ် းသီးတစ ် လုံးပါ ။ 
ကဲ ခင ် ဗျားတို ့ ကို သတိလည ် း ထားစေချင ် တာက ဒါက ပန ် းသီးအများစုထက ် အများကြီး ပိုနီတာပါ ။ 
အကြောင ် းက အထဲမှာ လူသားဆဲလ ် တွေ ပျိုးထားလို ့ ပါ ။ 
အကြွင ် းမဲ ့ ရိုးစင ် းတဲ ့ မိုး ​ ရေခံ ပန ် းသီးတစ ် လုံးကို ယူပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ပန ် းသီးဆဲလ ် တွေတဲ ့ DNA ကိုဖယ ် လိုက ် ပြီး လူသားဆဲလ ် တွေ ထည ့ ် သွင ် းပါတယ ် ။ 
ပန ် းသီးဆဲလ ် တွေ အကုန ် ထုတ ် ပြီးတော ့ ကျန ် ခဲ ့ တာက ဒီသစ ် စေးငြမ ် းပါပဲ ။ 
ဒါက အပင ် တွေကို ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ပုံစံနဲ ့ အသားကို ပေးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းပါ ။ 
ဒီီမှာ ​ မြင ် ကြရတဲ ့ အပေါက ် လေးတွေက ပန ် းသီးဆဲလ ် တွေ ရှိခဲ ့ ဖူးတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ရှေ ့ ဆက ် လိုက ် တယ ် ၊ အပြာထဲမှာ မြင ် ရတဲ ့ နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါ ဆဲလ ် တွေ ထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက ဒီကောင ် တွေ စပြီး ပွားလာပြီး ငြမ ် းတစ ် ခုလုံး ပြည ့ ် သွားတာပါ ။ 
ဒါက ဆန ် းနေတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ပိုင ် တစ ် ရှူး ဖွဲ ့ စည ် းထားပုံနဲ ့ တကယ ် ဆင ် တူတာပါ ။ 
မစမ ် းသပ ် ခင ် လက ် ရာမှာ တွေ ့ ရှိတာက ဒီငြမ ် းတွေကို ကိုယ ် ခန ္ ဓာထဲကို ထည ့ ် သွင ် းနိုင ် ပြီး ကိုယ ် ခန ္ ဓာက ဆဲလ ် တွေနဲ ့ သွေးပံ ့ ပိုးမှုကို ပို ့ ပေးပြီး ဒီအရာတွေကို တကယ ် ပဲ အသက ် ဆက ် စေတာပါ ။ 
လူတွေ ကျွန ် တော ့ ကို စမေးတာက ဒီအချက ် ပါ ။ "Andrew မင ် းက ပန ် းသီးတွေကနေ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ လုပ ် နိုင ် လို ့ လား ။" 
ကျွန ် တော ် က "" ခင ် ဗျား နေရာမှန ် ရောက ် လာပြီဗျ ။ "" (ရယ ် သံများ) ဒါကကျွန ် တော ့ ဇနီးနဲ ့ တင ် ပြခဲ ့ တာပါ ။ 
သူမက တူရိယာပစ ္ စည ် း လုပ ် သူပါ ။ အသက ် မွေးမှုအတွက ် သစ ် သား ပန ် းပုတွေ အတော ် လုပ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ သူမကို မေးလိုက ် တယ ် ၊ "" မင ် း ငါတို ့ အတွက ် ပြောရရင ် ကွာ ပန ် းသီးတစ ် လုံးကနေ နားရွက ် တစ ် ခု ထွင ် းပေးနိုင ် မလား ။ "" သူမ လုပ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူမလုပ ် တဲ ့ နားရွက ် တွေကို လက ် တွေ ့ ခန ် းကို ယူခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် ဒါတွေကို စပြင ် ဆင ် တယ ် ၊ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ သိပါတယ ် ဗျ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းနော ် ။ (ရယ ် သံများ) 
နောက ် ဒါတွေပေါ ် မှာ ဆဲလ ် တွေပျိုးတယ ် ၊ 
ဒါကတော ့ ရလဒ ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းက နားရွက ် ထုတ ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းတော ့ မဟုတ ် ဘူးနော ် ။ 
တကယ ် တော ့ လူတွေ ဒါကိုလုပ ် နေတာ ဆယ ် စုနှစ ် ချီနေပါပြီ ။ 
ဟောဒီမှာ တစ ် ရှူးပါ ။ စီးပွားရေးဆန ် တဲ ့ ငြမ ် းတွေက တကယ ် စျေးကြီးပြီး ခက ် ရာခဲဆစ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက ၎ င ် းတို ့ ဟာ သင ့ ် တင ့ ် တဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေ ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေ ၊ လူသေ ကောင ် တွေက အရင ် းခံလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က ပန ် းသီးကိုသုံးပြီး စျေးပေါပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ မိုက ် သေးတာက ဒီအရာတွေလုပ ် ဖို ့ ဒီလောက ် မခက ် ခဲတာပါ ။ 
လိုအပ ် တဲ ့ ကိရိယာကို အမှိုက ် ကနေ တည ် ဆောက ် နိုင ် ပြီး အဓိက လုပ ် ဆောင ် တဲ ့ အဆင ့ ် က ဆပ ် ပြာနဲ ့ ရေပဲလိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တာက လမ ် းညွှန ် အားလုံးကို အခမဲ ့ ရင ် းမြစ ် အဖြစ ် အွန ် လိုင ် းတင ် တာပါ ။ 
နောက ် တာဝန ် အရင ် းခံတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခု ထောင ် ကာ လက ် ဆေးကန ် နဲ ့ ဂေါက ် တံရှိသူ ဘယ ် သူမဆို ဒီအရာတွေကို အိမ ် မှာ လုပ ် ဖို ့ လုပ ် ရ ပိုလွယ ် အောင ် ကိရိယာတွေ တည ် ဆောက ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တကယ ့ ် ကို သိချင ် တာက တစ ် နေ ့ မှာ မီးဖိုချောင ် က လုပ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ အစိတ ် အပိုင ် းတွေကို ပြင ် ဆင ် ဖို ့ ၊ ပြန ် ဆောက ် ဖို ့ တိုးပွားအောင ် လုပ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် မလားလို ့ ပါ ။ 
မီးဖိုချောင ် ဆိုလို ့ ဒီမှာ ကညွှတ ် တွေပါ ။ 
ဒါတွေက အရသာရှိပြီး ဆီးနံ ့ ကို မအီမသာဖြစ ် စေတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အခု ကျွန ် တော ် မီးဖိုချောင ် ထဲမှာပါ ၊ ဘာမှတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဒီကညွှတ ် ရိုးတဲတွေကို ငုံ ့ ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ရမှာက ဒီ သွေးကြောလေးတွေပါ ။ 
လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ ပုံဖော ် ကြည ့ ် တော ့ သစ ် စေးက ဒီဖွဲ ့ စည ် းမှုတွေကို ပုံသွင ် းပုံကို မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီရုပ ် ပုံက အရာနှစ ် ခုကို သတိပေးပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သွေးကြောတွေနဲ ့ အာရုံကြောနဲ ့ ကျောရိုး နာ ့ ဗ ် ကြောရဲ ့ တည ် ဆောက ် ပုံနဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံပါ ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းရှိတာက ကျွန ် တော ် တို ့ နာ ့ ဗ ် ဆဲလ ် မျှင ် နဲ ့ နာ ့ ဗ ် ဆဲလ ် တွေကို ဒီမြောင ် းတွေမှာ ပျိုးလို ့ ရလားပေါ ့ ။ 
အကြောင ် းက ပျိုးနိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ဖြစ ် နိုင ် တာက ကညွှတ ် ကို ပျက ် စီး ၊ ပြတ ် တောက ် နေတဲ ့ အာရုံကြောတွေ အစွန ် းတွေကြားမှာ ဆက ် သွယ ် မှု အသစ ် တွေ ဖြစ ် ဖို ့ သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(သို ့) ကျောရိုးနဗ ် ကြောတစ ် ခုပေါ ့ ။ 
တလွဲ မထင ် လိုက ် ပါနဲဦး ၊ ဒါက ထူးထူးခြားခြား စိန ် ခေါ ် ခြင ် းဖြစ ် ပြီး လုပ ် ဖို ့ တကယ ် ခက ် ခဲပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒါလုပ ် နေတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ချည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကညွှတ ် နဲ ့ လုပ ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ပဲ ရှိတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အခုတော ့ ၊ တကယ ့ ် ကို အလားအလာရှိတဲ ့ ရှေ ့ ပြေး ဒေတာတွေ ရထားပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ဖြစ ် နိုင ် ခြေကို သိရဖို ့ တစ ် ရှူး အင ် ဂျင ် နီယာတွေ ၊ အာရုံကြော အထူးကုတွေနဲ ့ တွဲလုပ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နားထောင ် ပါ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြခဲ ့ တာအားလုံး ဒီစင ် ပေါ ် က ကျွန ် တော ့ နားက ဆောက ် ထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းက အခြား ပရော ဂျက ် တွေဟာ အမှိုက ် တွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ကစားတဲ ့ တာ အားလုံးရဲ ့ တိုက ် ရိုက ် ရလဒ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပါတယ ် ။ 
ကစားတာ.. ကစားတာဟာ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ သိပ ္ ပံ ဆိုင ် ရာ လက ် တွေ ့ မှုမှာ အဓိက အပိုင ် းပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ဦးနှောက ် ကို သမရိုးကျ မဟုတ ် ပဲ ဆန ် းသစ ် အောင ် နဲ ့ လူသား ပန ် းသီး နားရွက ် တွေလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ လေ ့ ကျင ့ ် ပုံပါ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် တစ ် ခါ ခင ် ဗျားတို ့ တစ ် ဦးဦး ဟောင ် းနွမ ် း ကျိုးပျက ် ပြီး အလုပ ် မလုပ ် တဲ ့ နည ် းပညာ အစုတ ် ပလုတ ် တစ ် ခုကို ကြည ် နေမိတဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ့ ကို တွေးမိစေချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် လိုချင ် လို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် ပါ ၊ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ တစ ် နည ် းနည ် းရှာပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ယူနိုင ် တာ ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဘဝကို ဖြတ ် သန ် းနေရခိုက ် မှာ ဘာကများ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပျော ် ရွင ် ၊ ကျန ် းမာစေတာလဲ ။ 
သင ့ ် အနာဂတ ် အကောင ် းဆုံး အကျိုးအတွက ် ရင ် းနှီး မြှပ ် နှံတော ့ မယ ် ဆိုရင ် သင ့ ် အချိန ် နဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို ဘယ ် ထဲကို ထည ့ ် လိမ ့ ် မလဲ ။ 
မကြာခင ် က စစ ် တမ ် းတစ ် ခုရဲ ့ နှစ ် ထောင ် ပြည ့ ် နှစ ် များမှာ လူကြီးဖြစ ် လာတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အရေးကြီးဆုံး ရည ် မှန ် းချက ် တွေကို မေးမြန ် းခဲ ့ ရာ ၈၀% ကျော ် က ပြောပြကြတာက အဓိက ဘဝရည ် မှန ် းချက ် က ချမ ် းသာဖို ့ ပါ ။ 
ကျန ် တဲ ့ ၅၀% ဖြစ ် တဲ ့ ဒီလူလတ ် ပိုင ် းကပဲ ပြောတာက နောက ် ထပ ် အဓိက ဘဝရည ် မှန ် းချက ် က ကျော ် ကြားဖို ့ ပါတဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အလုပ ် မှာ စိတ ် ညွှတ ် ဖို ့ ပိုကြိုးစားပြီး ပိုအောင ် မြင ် အောင ် ကြိုးစားဖို ့ အမြဲမပြတ ် ပြောခံရတယ ် ။ 
ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဘဝကိုရဖို ့ ဒါတွေကို ကြိုးစားဖို ့ လိုတယ ် လို ့ အထင ် အမြင ် မျိုးကို ပေးခံခဲ ့ ကြရတယ ် ။ 
အလုံးစုံသော ဘဝတွေရဲ ့ ပုံရိပ ် တွေဟာ လူတွေလုပ ် ကြတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေနဲ ့ ဒါတွေကို သူတို ့ အတွက ် အလုပ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပုံတွေပါ ၊ ဒီပုံတွေဟာ ရရှိဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် သလောက ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သိရှိထားတဲ ့ လူ ့ ဘဝအကြောင ် း အများစုဟာ လူတွေကို အတိတ ် အကြောင ် း ပြန ် သတိရတာကို မေးမြန ် းမှုမှ ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ပြန ် ပြောင ် းတွေးမိတာက ၂၀ / ၂၀ မျှပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝထဲက အင ် မတန ် များပြားတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တွေကို မေ ့ နေကြပြီး တစ ် ခါတစ ် လေမှာ သတိရတယ ် ဆိုတာက စိတ ် ကူးယဉ ် မှု သက ် သက ် ပါပဲ ။ 
အချိန ် ကာလအလိုက ် ဘဝတစ ် ခုလုံးကို ဖြန ့ ် ချလျက ် အလုံးစုံကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကြည ့ ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
ဘာက သူတို ့ တွေကို ပျော ် ရွှင ် ၊ ကျန ် းမာစေတာကို သိဖို ့ လူတွေကို သူတို ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေ ကာလကနေ အိုမင ် းသွားတဲ ့ ကာလ တစ ် လျှောက ် လုံးထိ လေ ့ လာနိုင ် ရင ် ရော ။ 
ဒါကို လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Harvard Study of Adult Devwlopment ဟာ ပြုလုပ ် ခဲ ့ သမျှ လူကြီးဘဝလေ ့ လာမှုမှာ အရှည ် ဆုံး ဖြစ ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
ရ၅ နှစ ် ကြာ အမျိုးသား ၇၂၄ ယောက ် ကို ခြေရာခံပြီး တစ ် နှစ ် ပြီးတစ ် နှစ ် သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် ၊ မိသားစု ဘဝနဲ ့ ကျန ် းမာရေးအကြောင ် းကို မေးရင ် း တကယ ် ကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝဇာတ ် လမ ် းတွေ ဘယ ် လိုဖြစ ် သွားမှာကို မသိပဲနဲ ့ တောက ် လျှောက ် မေးနေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီလိုမျိုး လေ ့ လာမှုတွေဟာ အလွန ့ ် အလွန ် ရှားပါတယ ် ။ 
ဒီလိုမျိုး ပရောဂျက ် အားလုံးနီးပါးဟာ ဆယ ် စုနှစ ် အတွင ် းမှာကို ပြိုကွဲတတ ် ပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက လူအများကြီး လေ ့ လာမှုကနေ နှုတ ် ထွက ် တာ ဒါမှမဟုတ ် သုသေသနအတွက ် ရံပုံငွေကုန ် တာ မဟုတ ် လည ် း သုသေသီတွေ အာရုံပြောင ် းတာ သို ့ မဟုတ ် သေတာနဲ ့ ဘယ ် သူမှ ဒီနယ ် ပယ ် ကို ရှေ ့ မဆက ် တော ့ တာ ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကံနဲ ့ သုသေသီတွေရဲ ့ များစွာသော မျိုးဆက ် တွေရဲ ့ ဇွဲနပဲ ပေါင ် းစပ ် မိနိုင ် ခဲ ့ လို ့ ဒီသုသေသနဟာ ရှင ် သန ် ကျန ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
မူလ လူ ၇၂၄ ယောက ် ထဲက ၆၀ လောက ် ဟာ အသက ် ရှင ် နေတုန ် း ၊ သုသေသနမှာ ပါဝင ် နေကြတုန ် းပါ ။ အများစုဟာ ၉၀ ကျော ် တွေပါ ။ 
အခုတော ့ ဒီလူတွေရဲ ့ ကလေး ၂၀၀၀ ကျော ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ စတင ် လေ ့ လာနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က လေ ့ လာမှုရဲ ့ စတုတ ္ ထမြောက ် 
ညွှန ် ကြားရေးမှူးပါ ၊ ၁၉၃၈ ကစပြီး လူအုပ ် စု နှစ ် စုရဲ ့ ဘဝတွေကို ခြေရာခံပါတယ ် ။ 
လေ ့ လာမှုရဲ ့ ပထမအစုကို သူတို ့ တွေ Harvard ကောလိပ ် မှာ ဒုတိယနှစ ် တက ် တော ့ စခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒုတိယကမ ္ ဘာစစ ် အတွင ် းမှာ သူတို ့ အားလုံး ကောလိပ ် ပြီးခဲ ့ ပြီး အများစုဟာ စစ ် ထဲမှာ စစ ် မှုထမ ် းပါတယ ် ။ 
နောက ် ကျွန ် တော ် တိုလိုက ် တဲ ့ ဒုတိယအုပ ် စုက Boston ရဲ ့ အဆင ် းရဲဆုံးပတ ် ဝန ် းကျင ် က ကောင ် လေးတွေ တစ ် စုပါ ။ လေ ့ လာမှုအတွက ် ကောင ် လေးတွေကို ရွေးချယ ် ခဲ ့ တာကတော ့ အထူးသဖြင ့ ် သူတို ့ တွေဟာ ၁၉၃၀ နှစ ် လွန ် တွေက Boston မှာ ဒုက ္ ခအများဆုံးနဲ ့ အချို ့ ငဲ ့ ဆုံး မိသားစု တစ ် ချို ့ ကဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
အများစုက အိမ ် ငှားနေကြပြီး အများအပြားဟာ ရေပူ ၊ ရေအေးမပါပါဘူး ။ 
သူတို ့ လေ ့ လာမှုထဲ ဝင ် လာတော ့ ဒီဆယ ် ကျော ် သက ် တွေ အားလုံးကို တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဆေးဘက ် ဆိုင ် ရာ စမ ် းသပ ် မှုတွေ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ အိမ ် တွေကိုသွားပြီး မိဘတွေနဲ ့ တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဒီဆယ ် ကျော ် သက ် တွေဟာ ဘဝမျိုးစုံမှာ ကျင ် လည ် တဲ ့ လူကြီးတွေဖြစ ် လာတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ စက ် ရုံလုပ ် သားတွေ ၊ ရှေ ့ နေတွေ ၊ ပန ် းရံသမားတွေနဲ ့ တစ ် ယောက ် က အမေရိကန ် သမ ္ မတ ဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က အရက ် စွဲကြပြီး အနည ် းငယ ် ကတော ့ စိတ ် ကစဉ ့ ် ကလျာ ရောဂါရတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က အောက ် ခြေကနေ ထိပ ် ပိုင ် းထိ တောက ် လျှောက ် လူမှုရေး လှေကားတက ် သွားကြပြီး တစ ် ချို ့ ကတော ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ခရီးကို နှင ် ကြတာပေါ ့ ။ 
ဒီလေ ့ လာမှုကို စတင ် ခဲ ့ ကြသူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေထဲမှာတောင ် ရ၅ နှစ ် ကြာသွားတဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီမှာ ရပ ် နေကာ လေ ့ လာမှုကို ဆက ် လက ် လုပ ် ကိုင ် နေတာကို ခင ် ဗျားတို ့ အား ပြောပြမှာကို စိတ ် ကူးရဲခဲ ့ ကြမှာ မဟုတ ် လို ့ ပါ ။ 
နှစ ် နှစ ် စီတိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် ရှည ် ပြီး ဇွဲရှိကြတဲ ့ ဝန ် ထမ ် းတွေက အမျိုးသားတွေကို ဖုန ် းခေါ ် ပြီး နောက ် ထပ ် မေးခွန ် းတစ ် စုံ သူတို ့ ကို ပို ့ ပေးလို ့ ရ မလားလို ့ မေးမြန ် းကြပါတယ ် ။ 
Boston မြို ့ တွင ် းပိုင ် းက အမျိုးသားတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို မေးတာက "ဘာလို ့ ကျုပ ် ကို ဆက ် လေ ့ လာချင ် ရတာလဲ ၊ ကျုပ ် ဘဝက အဲလောက ် စိတ ် ဝင ် စားစရာမှ မရှိတာ ။" 
Harvard သားတွေကတော ့ ဒီမေးခွန ် း ဘယ ် တော ့ မှ မမေးဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) သူတို ့ ဘဝတွေရဲ ့ အရှင ် းလင ် းဆုံး ပုံရိပ ် တွေရဖို ့ ကျွန ် တော ့ တို ့ ဟာ စစ ် တမ ် းမေးခွန ် းလွှာတွေကို ပို ့ ရုံသာမကဘဲ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဧည ့ ် ခန ် းတွေမှာလည ် း တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဆရာဝန ် တွေဆီက ဆေးမှတ ် တမ ် းတွေ ယူပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ သွေးကိုယူပြီး ဦးနှောက ် တွေကို စကင ် ဖတ ် တယ ် ၊ သူတို ့ ကလေးတွေနဲ ့ စကားပြောတယ ် ။ 
နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ပူပန ် မှုတွေအကြောင ် း သူတို ့ ဇနီးတွေနဲ ့ ပြောဆိုတာကို ဗီဒီယိုရိုက ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် က သူတို ့ ဇနီးတွေကို နောက ် ဆုံးတော ့ လေ ့ လာမှုမှာ အဖွဲ ့ ဝင ် တွေအဖြစ ် ပါချင ် လားလို ့ မေးခဲ ့ တယ ် ။ မိန ် းမ အများစုက ပြောတာက "" သိတယ ် မို ့ လား ၊ အချိန ် ကိစ ္ စပဲ "" တဲ ့ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာသိလိုက ် လဲ ။ 
ဒီဘဝတွေအကြောင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် လုပ ် လိုက ် တဲ ့ သောင ် းချီတဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် စာမျက ် နှာတွေမှ သင ် ခန ် းစာတွေက ဘာတွေများလဲ ။ 
သင ် ခန ် းစာတွေက ချမ ် းသာမှု ၊ ကျော ် ကြားမှု ၊ အလုပ ် ကို ပိုပို ကြိုးစားတာတွေ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီ ၇၅နှစ ် ကြာ လေ ့ လာမှုကကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ ရတဲ ့ အရှင ် းဆုံး အချက ် က ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆက ် ဆံရေးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပိုပျော ် ပိုကျန ် းမာစေတယ ် တဲ ့ ။ ရပြီပေါ ့ ။ 
ဆက ် ဆံရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဒီ သင ် ခန ် းစာကြီး သုံးရပ ် ကို လေ ့ လာသင ် ယူမိပါတယ ် ။ 
ပထမဆုံးက လူမှုရေး ဆက ် သွယ ် မှုတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် ကောင ် းပါတယ ် ၊ အထီးကျန ် မှုက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သတ ် ပစ ် ပါတယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက မိသားစု ၊ မိတ ် ဆွေတွေ ၊ လူစုတွေနဲ ့ လူမှုရေးဆက ် သွယ ် မှု ပိုရှိတဲ ့ သူတွေဟာ ဆက ် သွယ ် မှုကောင ် းတွေ ပိုနည ် းသူတွေထက ် ပိုပြီးပျော ် ကြပြီး ရုပ ် ပိုင ် းအရ ပိုကျန ် းမာကာ အသက ် လည ် း ပိုရှည ် ကြပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အထီးကျန ် မှုရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံ ဟာ အဆိပ ် ဖြစ ် သွားတတ ် ပါတယ ် ။ 
အခြားသူတွေကနေ ပိုပြီး သီးသန ့ ် နေချင ် တဲ ့ သူတွေဟာ ပျော ် ရွှင ် မှုပိုနည ် းတာကို တွေ ့ ရတယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ ကျန ် းမာရေးဟာ ဘဝအလယ ် ပိုင ် းမှာ စောပြီး ပိုကျဆင ် းလာကာ သူတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် စွမ ် းဆောင ် ချက ် တွေ ဟာ စောစောပဲ ကျဆင ် းပြီး သူတို ့ ဟာ အထီးကျန ် မဖြစ ် သူတွေထက ် အသက ် ပိုတိုပါတယ ် ။ 
ဝမ ် းနည ် းစရာက ဘယ ် အချိန ် ကိုပဲ ယူကြည ့ ် ကြည ့ ် အမေရိကန ် ငါးယောက ် မှာ တစ ် ယောက ် မကက အထီးကျန ် နေရခြင ် းပါပဲ ။ 
ပြီးတော ့ သင ် ဟာ လူအုပ ် ထဲမှာတောင ် အထီးကျန ် နိူင ် တာ ၊ ​ အိမ ် ထောင ် ကျပြီး အထီးကျန ် နိူင ် တာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိရပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ယူလိုက ် တဲ ့ ဒုတိယ သင ် ခန ် းစာက သင ့ ် မှာရှိတဲ ့ မိတ ် ဆွေ အရေအတွက ် တင ် မဟုတ ် ဘဲ ကိုယ ့ ် ဆီမှာ ရည ် စူးထားတဲ ့ ဆက ် ဆံမှုတွေ ရှိတာ ၊ မရှိတာ မဟုတ ် ပဲ သင ့ ် ဆက ် ဆံမှုများရဲ ့ ရင ် းနှီးမှုကသာ အရေးပါတာပါ ။ 
ဝိရောဓိတွေကြားမှာ နေထိုင ် ခြင ် းက ကျန ် းမာ ရေးကို တကယ ် ့ ကို ဆိုးသွားစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ချစ ် ခင ် မှု သိပ ် မရှိဘဲ ပဍိပက ္ ခ ပြင ် းထန ် တဲ ့ အိမ ် ထောင ် တွေဟာ ကွာရှင ် းလိုက ် တာထက ် တောင ် မှ ကျန ် းမာရေးအတွက ် အရမ ် းဆိုးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကောင ် းမွန ် ၊ နွေးထွေးတဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုအကြား မှာ နေထိုင ် ခြင ် းက အကာအကွယ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လူတွေရဲ ့ ၈၀ လွန ် နှစ ် တွေ တစ ် လျှောက ် လိုက ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ရာ သူတို ့ ရဲ ့ အသက ် တစ ် ဝက ် ကျိုးချိန ် ကို ပြန ် ကြည ့ ် ပြီး ဘယ ် သူတွေဟာ ပျော ် ရွှင ် ၊ ကျန ် းမာတဲ ့ ၈၀ ကျော ် ဘဝထဲ ကြီးပြင ် းမလဲ ၊ ဘယ ် သူတော ့ ဖြစ ် မလာဘူး ဆိုတာကို ဟောကိန ် းထုတ ် နိုင ် မလားလို ့ သိချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အသက ် ၅၀ အရွယ ် သူတို ့ အကြောင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ သိသမျှတွေကို စုပေါင ် းလိုက ် တော ့ သူတို ့ တွေ ဘယ ် လို အိုမင ် းမယ ် ဆိုတာကို ဟောနိုင ် တာက သူတို ့ ရဲ ့ သက ် လတ ် ပိုင ် း ကိုလက ် စထရော အဆင ့ ် တွေ မဟုတ ် ပဲ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတွေနဲ ့ ဘယ ် လို စိတ ် ကျေနပ ် မှု ရှိခဲ ့ လဲဆိုတာပါ ။ 
အသက ် ၅၀ အရွယ ် ဆက ် ဆံရေးမှာ စိတ ် ကျေနပ ် မှု အများဆုံးရှိသူတွေဟာ အသက ် ၈၀ မှာ အကျန ် းမာဆုံးတွေ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောင ် းမွန ် ၊ ရင ် းနှီးတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးဟာ အိုမင ် းခြင ် းရဲ ့ တိုက ် ခိုက ် မှုမှ သက ် သာအောင ် ကြားခံပေးပုံရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အပျော ် ရွှင ် ဆုံး တွဲဖက ် တွေဖြစ ် တဲ ့ အမျိုးသား အမျိုးသမီးတွေက သူတို ့ ရဲ ့ ၈၀ ကျော ် နှစ ် တွေမှာ အစီရင ် ခံတာက သူတို ့ တွေ ရုပ ် ပိုင ် းနာကျင ် မှု ပိုခံစားရတဲ ့ နေ ့ တွေမှာတောင ် သူတို ့ ဟာ စိတ ် ထဲ ပျော ် ရွှင ် နေတုန ် းပါပဲတဲ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆက ် ဆံရေး စိတ ် ညစ ် စရာ ဖြစ ် ခဲ ့ သူတွေ အစီရင ် ခံကြတာက ရုပ ် ပိုင ် းအရ ပိုနာကျင ် ချိန ် မှာ စိတ ် ထဲတွင ် နာကျင ် မှုဒဏ ် ကို အဆမတန ် ခံစားရတယ ် တဲ ့ ။ 
ဆက ် ဆံရေးနဲ ့ ကျန ် းမာရေးအကြောင ် း သင ် ယူလိုက ် ရတဲ ့ တတိယ သင ် ခန ် းစာက ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆက ် ဆံရေးဟာ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေ ကို ကာကွယ ် ပေးရုံမက ဦးနှောက ် ကိုပါ ကာကွယ ် ပေးပါတယ ် ။ 
၈၀ လွန ် နှစ ် တွေမှာ အခြားသူတစ ် ယောက ် နဲ ့ ခိုင ် မာတဲ ့ သံယောဇဉ ် ရှိနေခြင ် းဟာ အကာအကွယ ် ရှိမူဖြစ ် စေပြီး သံယောဇဉ ် ရှိကြတဲ ့ လူတွေဟာ လိုအပ ် လာရင ် အခြားသူတစ ် ယောက ် ကို အားကိုးနိုင ် တာကို တကယ ် ခံစားရပါတယ ် ။ ဒီလူတွေရဲ ့ မှတ ် ဉာဏ ် တွေဟာ ပိုထက ် မြက ် ၊ ပိုကြာရှည ် ပါတယ ် ။ 
အားကိုးရမယ ့ ် လူမျိုး မရှိဘူးလို ့ ခံစားရတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးမျိုး ရှိတဲ ့ သူတွေကျတော ့ ပိုစ ​ ောလျှင ် စွာ မှတ ် ဉာဏ ် ကျဆင ် းမှုကို ကြုံကြရတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတွေဟာ တစ ် ချိန ် လုံး ချောမွေ ့ စရာ မလိုပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဂ၀ ကျော ် စုံတွဲတွေထဲက တစ ် ချို ့ ဟာ တစ ် ဦးနဲ ့ တစ ် ဦး နေ ့ တဓူဝ တကျက ် ကျက ် ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ တစ ် ဦးကို တစ ် ဦး တကယ ့ ် ကို အားကိုးနိုင ် တယ ် လို ့ ခံစားနေသရွေ ့ အခက ် အခဲကြုံတော ့ မယ ့ ် အခါမှာတော ့ ဒီ စကားများမှုတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ မှတ ် ဉာဏ ် မှာ ဗွေမယူတော ့ ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် က ကောင ် းမွန ် ၊ ရင ် းနှီးတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတွေဟာ ကျန ် းမာ ချမ ် းသာရေးအတွက ် ကောင ် းပါတယ ် ။ ဒါက ရှေးဟောင ် း အတွေးအခေါ ် လေးပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ ဒါက နားလည ် ဖို ့ သိပ ် ခက ် ပြီး လျစ ် လျှူရှုဖို ့ သိပ ် လွယ ် ရတာလဲ ။ 
အင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ က လူသားတွေ ၊ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် ကြိုက ် တာက အလွယ ် တကူ လုပ ် နိုင ် မယ ့ ် ဘဝတွေကို ကောင ် းမွန ် စေပြီး အဲဒီအတိုင ် း ထိန ် းထားနိုင ် မယ ့ ် နည ် းလမ ် း တစ ် ခုခုပါ ။ 
ဆက ် ဆံရေးဆိုတာဟာ ခက ် ခဲ ရှုပ ် ထွေးလှပြီး မိသားစုနဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေကို စောင ့ ် ရှောက ် ရတာဟာ ပင ် ပန ် းတဲ ့ အလုပ ် ပါ ၊ ဒါဟာ ဆွဲဆောင ် မှု (သို ့) မက ် မောစရာ ကောင ် းတဲ ့ အရာမဟုတ ် ပါ ။ 
ဒါက ရာသက ် ပန ် လည ် းဖြစ ် တယ ် ၊ ဘယ ် တော ့ မှ မဆုံးနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ၇၅ နှစ ် တာ လေ ့ လာမှုအရ အနားယူချိန ် မှာ အပျော ် ဆုံး သူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ဖော ် တွေကို ကစားဖော ် တွေနဲ ့ အစားထိုးဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ ကြတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
အဲဒီ မကြာသေးတဲ ့ စစ ် တမ ် းထဲက နှစ ် ထောင ် ပြည ့ ် နှစ ် များကလူကြီးတွေလို လူလတ ် ပိုင ် းအဖြစ ် စတင ် လာနေတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လူတွေ တော ် တော ် များများဟာ ကျော ် ကြားမှု ၊ ချမ ် းသာမှုနဲ ့ မြင ့ ် မားတဲ ့ အောင ် မြင ် မှုကိုတွေဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဘဝတစ ် ခုရှိဖို ့ ကြိုးစားရယူရမယ ့ ် အချက ် တွေလို ့ တကယ ် ယုံကြည ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီ ၇၅ နှစ ် တာ လေ ့ လာမှုမှာ အထပ ် ထပ ် ပြထားတာက အကောင ် းဆုံးတွေကို တွေ ့ ကြုံရသူတွေဟာ မိသားစုနဲ ့ အတူ ၊ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ အတူ ၊ လူစုတွေနဲအတူ ဆက ် ဆံရေးကို ကိုင ် းညွှတ ် ခဲ ့ သူတွေ ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ သဘောကရော ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ၂၅ နှစ ် ၊ အသက ် ၄၀ ၊ ၆၀ ဆိုပါတော ့ ဗျာ ။ 
ဆက ် ဆံရေးကို ကိုင ် းညွှတ ် တာဟာ ဘယ ် လိုပုံ ဖြစ ် လိမ ့ ် မလဲ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဖြစ ် နိုင ် ခြေတွေက အဆုံးမရှိ နီးနီးပါ ။ 
တီဗီအချိန ် ကို လူတွေတွေ ့ ချိန ် နဲ ့ အစားထိုး သလောက ် ရိုးရှင ် းနိုင ် လောက ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ရိုးအီနေတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးကို အသစ ် တစ ် ခုခု အတူလုပ ် ရင ် းနဲ ့ အသက ် ဝင ် တာတို ့ ၊ လမ ် းကြာကြာလျှောက ် တာ ၊ ညတွေမှာ တွေ ့ ဆုံတာတွေ ၊ မဟုတ ် လည ် း စကားမပြောတာကြာပြီဖြစ ် တဲ ့ မိသားစုဝင ် ဆီ သွားတာပေါ ့ ။ အကြောင ် းက ဒါတွေအားလုံးကလည ် း အမျက ် သိုထားတဲ ့ လူတွေအပေါ ် မှာ ဘုံမိသားစု ရန ် စတွေကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ ် ပေါ ် စေတယ ် လေ ။ 
Mark Twain ရဲ ့ အဆိုလေးနဲ ့ အဆုံးသတ ် လိုက ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုကပါ ၊ သူရဲ ့ ဘဝကို လည ် ပြန ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် း ဒါကို သူရေးသားခဲ ့ တယ ် ။ "" ဘဝဟာ သိပ ် တိုတောင ် းတော ့ အချင ် းများတာ ၊ တောင ် းပန ် တာတွေ ၊ ရင ် ပူရင ် ဆာတာတွေ ၊ ရှင ် းပြရတာတွေအတွက ် အချိန ် မရှိနိုင ် ပါဘူး ၊ 
ချစ ် ခင ် ဖို ့ အတွက ် ပဲ အချိန ် ဆိုတာ ရှိပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီအချိန ် က အခုကို လုပ ် ရမယ ့ ် အချိန ် ပါပဲ ။ "" ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဘဝကို ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတွေနဲ ့ သာ တည ် ဆောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျေးဇူးပြုပြီး မျက ် လုံးတွေကိုပိတ ် ပြီး လက ် တွေကိုဖွင ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကဲ လက ် တွေထဲမှာ ဘာထားလို ့ ရနိုင ် မယ ် ဆိုတာ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ပန ် းသီး တစ ် လုံး ၊ ကိုယ ့ ် ပိုက ် ဆံအိတ ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ 
ကဲ မျက ် လုံးတွေ ဖွင ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
အသက ် တစ ် ချောင ် း ဆိုရင ် ရောရှင ် ။ 
ဒီမှာ မြင ် ရတာက လမစေ ့ သေးတဲ ့ ကလေးငယ ် လေးပါ ။ 
ညင ် သာစွာ အိပ ် နေပုံပေါက ် ပေမဲ ့ တကယ ် က ဆက ် ရှင ် ဖို ့ ရုန ် းကန ် နေတာပါ အကြောင ် းက သူ ့ ကိုယ ် အပူချိန ် ကို မထိန ် းညှိနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီကလေးက သိပ ် သေးလွန ် းတော ့ သူ ့ ကိုယ ် ကို ဆက ် နွေးနေဖို ့ အဆီအလုံအလောက ် မရှိဘူးလေ ။ 
စိတ ် မကောင ် းစွာပဲ ဒီလိုကလေးမျိုးတွေဟာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ တစ ် နှစ ် သန ် း ၂၀ မွေးဖွားနေပါတယ ် ။ 
ဒီကလေးတွေထဲက လေးသန ် း နှစ ် စဉ ် သေဆုံးနေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုကြီးတဲ ့ ပြဿနာက မသေပဲ ကျန ် တဲ ့ ကလေးတွေဟာ ပြင ် းထန ် ၊ ရှည ် ကြာတဲ ့ ကျန ် းမာရေး ပြဿနာတွေနဲ ့ ကြီးပြင ် းလာပါတယ ် ။ 
အကြောင ် းက ကလေးငယ ် ဘဝရဲ ့ ပထမလမှာပါ ။ ဒါရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော အလုပ ် က ကြီးထွားဖို ့ လေ ။ 
ကိုယ ် ပူချိန ် ကျတာနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ရရင ် သူ ့ အင ် ္ ဂါတွေဟာ ပုံမှန ် မဖွံ ့ ဖြိုးနိုင ် ပဲ ကျန ် းမာရေးပြဿနာမျိုးစုံ ဖြစ ် ပေါ ် ပါတယ ် ၊ ဆီးချိုကနေ နှလုံးရောဂါ ဉာဏ ် ရည ် နိမ ့ ် တယ ် အထိပေါ ့ ။ 
ကလေးတွေ အနွေးဓာတ ် ဆက ် ရနေပြီးဒီပြဿနာ တော ် တော ် များများကနေ ကာကွယ ် လို ့ ရမယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါဟာ အနွေး သေတ ္ တာရဲ ့ အဓိကလုပ ် ဆောင ် ချက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပုံမှန ် အန ​ ွေးသတ ္ တာတွေဟာ လျှပ ် စစ ် လိုအပ ် ပြီး စရိတ ် က ဒေါ ် လာ၂သောင ် း အထိရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲနိုင ် ငံတွေရဲ ့ တောနယ ် တွေမှာ မတွေ ့ နိုင ် ပါဘူး ။ 
ရလာဒ ် က မိဘတွေဟာ အရပ ် သုံးနည ် းတွေဖြစ ် တဲ ့ ကလေးတွေရဲ ့ ကိုယ ် တွေတစ ် ဝိုက ် မှာ ရေနွေးဘူး ချည ် ပေးတာတို ့ ဒီမှာတွေ ့ ရသလို အောက ် က မီးလုံးတွေ ထားပေးတာတို ့ ထိရောက ် မှုမရှိ ၊ ဘေးလည ် းမကင ် းတဲ ့ နည ် းတွေနဲ ့ ဖြေရှင ် းတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါကို ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် အကြိမ ် ကြိမ ် မြင ် ဖူးပါတယ ် ။ 
အိန ္ နိယကို ပထမခရီးတစ ် ခုမှာ ဒီမိန ် းကလေး Sevitha နဲ ့ ဆုံခဲ ့ တယ ် ၊ သူက Rani ဆိုတဲ ့ လမစေ ့ တဲ ့ ပေါက ် စန ကလေးလေးမွေးပြီးစမှာပေါ ့ ။ 
သူက ကလေးကို အနီးဆုံးရွာ ဆေးခန ် းကို ခေါ ် သွားတော ့ ဆရာဝန ် က Rani ကို မြို ့ ဆေးရုံပို ့ ဖို ့ အကြံပြုတယ ် ၊ အနွေးသေတ ္ တာထဲ ထည ့ ် ထားလို ့ ရအောင ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီဆေးရုံက ၄နာရီကျော ် အကွာမှာ ရှိတာဆိုတော ့ Sevitha မှာ အဲဒီကို ရောက ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းမရှိခဲ ့ ဘူးလေ ။ ဒီတော ့ ကလေးက သေသွားတာပေါ ့ ။ 
ဒီဇာတ ် လမ ် းနဲ ့ အခြားဒါဇင ် ချီတဲ ့ ဒီလိုဖြစ ် ရပ ် တွေရဲ ့ စေ ့ ဆော ် မှုနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အဖွဲ ့ အရပ ် ထဲကနည ် းမှာ လိုတဲ ့ ဟာကို သိရှိလိုက ် တယ ် ၊ လျှပ ် စစ ် မပါပဲ လုပ ် နိုင ် တဲ ့ ဟာ တစ ် ခုခုပေါ ့ ။ ဒါဟာ မိခင ် (သို ့) ဝမ ် းဆွဲ တစ ် ဦးသုံးလို ့ ရအောင ် ရိုးရှင ် းပါတယ ် ၊ ကလေး အများစု မွေဒတာဟာ အိမ ် မှာပဲ ဖြစ ် နေသေးတာကြောင ့ ် 
သယ ် ဆောင ် ရ လွယ ် တာလေး လိုအပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပိုးသတ ် လို ့ ရပြီး ကလေးတစ ် ယောက ် က တစ ် ယောက ် ပြန ် သုံးလိုရတဲ ့ ဟာပေါ ့ ၊ ဒေါ ် လာ၂ သောင ် းနဲ ့ ယှဉ ် ရင ် တော ် တော ် ကုန ် ကျစရိတ ် နည ် းတဲ ့ ဟာပေါ ့ ။ ဒါက အမေရိကမှာ အနွေးသေတ ္ တာတစ ် လုံး ကုန ် ကျစရိတ ် လေ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးခဲ ့ တဲ ့ ဟာပါ ။ 
ဒီမှာတွေ ့ ရတာက အနွေးသေတ ္ တာ ပုံမပေါက ် ပါဘူး ။ 
ဒါဟာ ကလေးအိပ ် ဖို ့ အိတ ် တစ ် လုံး ပုံပေါက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို အပြည ့ ် ဖွင ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ ရေစိုခံပါ ။ 
အထဲမှာချုပ ် ရိုးမရှိတော ့ အလွယ ် လေးနဲ ့ နေ ့ တိုင ် း ပိုးသတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေနဲ ့ အခရာကျတာက ဒီဖယောင ် းအိတ ် ထဲမှာပါ ။ 
ဒါဟာ အဆင ့ ် လိုက ် ပြောင ် းတဲ ့ ပစ ္ စည ် းပါ ။ 
ဒါဟာ လူ ့ ကိုယ ် အပူချိန ် ၊ ၃၇ ဒီဂရီ C ရှိတဲ ့ ပျော ် မှတ ် ပါတဲ ့ ဖယောင ် းလို ပစ ္ စည ် းပါ ။ 
ရေနွေးသုံး ​ ရုံနဲ ့ ကိုပဲ အရည ် ပျော ် နိုင ် ပြီး ပျော ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မပြောင ် းတဲ ့ အပူချိန ် ကို ၁ကြိမ ် မှာ ၄နာရီက ​ နေ ၆နာရီကြာ ထိန ် းနိုင ် ပါတယ ် ဒါပြီးရင ် အိတ ် ကို ပြန ် အပူပေးလိုက ် ရုံပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် ပြီး ဒါကို ဒီအိတ ် ကလေးထဲမှာ ပြန ် ထားလိုက ် တော ့ ဒါကကလေးအတွက ် အနွေးပတ ် ဝန ် းကျင ် အသေးလေး ဖန ် တီးပေးတပေါ ့ ။ 
အမြင ် ရိုးပေမဲ ့ ဒေသတွင ် း ရပ ် ရွာတွေရဲ ့ လိုအပ ် ချက ် နဲ ့ ကိုက ် ညီတာသေချာဖို ့ ကွင ် းဆင ် းပြီး ဆရာဝန ် တွေ ၊ မိခင ် တွေ ၊ ကုသရေးသမားတွေကို ဒီအကြောင ် း ပြောဆိုတာ အကြိမ ် ဒါဇင ် ချီနေပါပြီ ။ 
၂၀၁၀ မှာ ဒီပစ ္ စည ် းကို အိန ္ ဒိယမှာ ဖြန ့ ် ဖြူးဖို ့ စီစဉ ် ထားပြီး ရောင ် းစျေး သတ ် မှတ ် ချက ် က ၂၅ဒေါ ် လာ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ရိုးရိုုး အနွေးသေတ ္ တာ တစ ် လုံး ကုန ် ကျစရိတ ် ထက ် ၀.၁% လျော ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် ၅ နှစ ် ကျော ် မှာ ကလေး တစ ် သန ် းနီးပါးရဲ ့ အသက ် ကို ကယ ် တင ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ရေရှည ် လူမှုရေး သက ် ရောက ် မှုက လူဦးရေ တိုးတာလျှော ့ တာပါ ။ 
ဒါက ပင ် ကိုအသိကို ဆန ့ ် ကျင ် နေပုံရပေမဲ ့ မွေးကင ် းစကလေး သေဆုံးမှုကိုတော ့ လျော ့ သွားစေပါတယ ် ။ လူဦးရေ အရွယ ် အစားကိုလည ် း လျော ့ သွားစေတာပေါ ့ ။ အကြောင ် းက မိဘတွေဟာ သူတို ့ ကလေးတွေ သေမှာကို ငံ ့ လင ့ ် စရာ မလိုတော ့ လို ့ ပါ ။ 
ကလေးကို ပိုနွေးစေတဲ ့ Embrace နဲ ့ အခြား ဒီလိုရိုးရှင ် းတဲ ့ တီထွင ် မှုတွေဟာ အနာဂတ ် နည ် းပညာအတွက ် လားရာသစ ် တစ ် ခုလို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ ကြီးမားတဲ ့ လူမှုရေး သက ် ရောက ် မှု အလားအလာရှိတဲ ့ ရိုးရှင ် း ၊ ဒေသတွင ် းသုံး ၊ အဘိုးနည ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေပါ ။ 
ဒါကိုပုံဖော ် ရာမှာ အခြေခံဥပဒေသ အနည ် းငယ ် ကို လိုက ် နာပါတယ ် ။ 
တကယ ် သုံးမယ ့ ် သူတွေနားလည ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီမှာဆို Sevitha လိုလူတွေပေါ ့ ။ 
ရှိပြီးသားတွေရဲ ့ ဘက ် လိုက ် ခြင ် း ဆိုတာထက ် ပြဿနာရဲ ့ အရင ် းအမြစ ် ကို နားလည ် အောင ် ကြိုးစားပါတယ ် 
ပြီးတော ့ ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင ် းနိုင ် ဖို ့ အရိုးရှင ် းဆုံး ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို ကြံဆပါတယ ် ။ 
ဒီလိုလုပ ် ခြင ် းနဲ ့ အမှန ် ပဲ လူထုဆီ နည ် းပညာ ယူလာပေးနိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
Embrace ရဲ ့ ရိုးရှင ် းတဲ ့ နွေးထွေးမှုက အသက ် သန ် းချီကို ကယ ် နိုင ် တယ ် ။ 

(ဂီတသံ) စိန ့ ် ဂျိမ ် းစ ် လူနာခန ် းဆီ ဆင ် းသွားလိုက ် တယ ် ။ အဲဒီက ကျွန ် မရဲ ့ ကလေးကို မြင ် ဖို ့ လေ ။ သူမက သစ ် သား စားပွဲရှည ် ပေါ ် မှာ လဲလျောင ် းလို ့ ပါ ။ သိပ ် အေးစက ် ၊ သိပ ် ငြိမ ် သက ် ၊ ဖြူရော ် နေတယ ် ။ ဆရာဝန ် ကို တက ် တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ သူက "" သူမ အရမ ် းအားနည ် းနေတယ ် "" တဲ ့ ။ ကျွန ် မ ကလေးဆီ တွေ ့ ဖို ့ ပြန ် သွားတယ ် ။ အမလေးရှင ် ၊ အဲဒီမှာ လျောင ် းစက ် ရင ် း သေနေပါပြီကော ၊ ကျွန ် မ လူအိုကြီး Joe ရဲ ့ အရက ် ဆိုင ် ကို သွားလိုက ် တယ ် ၊ ရင ် ပြင ် ရဲ ့ ထောင ့ ် မှာလေ ။ ခါတိုင ် းလို ့ သောက ် စရာတွေ ရောင ် းတုန ် းပါ လာနေကျ လူစုကလည ် း အဲဒီမှာပဲ ။ ကျွန ် မ ဘယ ် ဘက ် မှာက လူအိုကြီး McKennedy သူ ့ မျက ် လုံးတွေက နီရဲနေတယ ် ။ သူ ့ ပတ ် လည ် က လူစုဘက ် လှည ့ ် လိုက ် ကာ ပြောလိုက ် တဲ ့ စကားလုံးတွေက 
"" သူမကို သွားခွင ့ ် ပေးလိုက ် ပါ ၊ သူမကို ဘုရားသခင ် ကောင ် းချီးပေးပါ ။ သူမ ဘယ ် ရောက ် နေနေ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ဒီကမ ္ ဘာတစ ် ခွင ် လုံး သူမရှာနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျုပ ် လိုလူမျိုးနောက ် တစ ် ယောက ် သူမ ဘယ ် တော ့ မှ တွေ ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ။ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ဒီကမ ္ ဘာတစ ် ခွင ် လုံး သူမရှာနိုင ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျုပ ် လိုလူမျိုး နောက ် တစ ် ယောက ် သူမ ဘယ ် တော ့ မှ တွေ ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ။ ကျုပ ် သေတဲ ့ အခါ ဘုရားသခင ် ကျေးဇူးပြုပြီး မြေမြှပ ် ပေးပါ ။ ကျုပ ် ရဲ ့ ဆယ ် ဒေါ ် လာတန ် Stetson ဦးထုပ ် ထဲကို ဒေါ ် လာနှစ ် ဆယ ် တန ် ရွှေနာရီ လက ် ပတ ် ကြိုး ထည ့ ် ပေးလိုက ် ပါ ။ ကျုပ ် ဟာ ခိုင ် ခိုင ် မာမာကြီး ရပ ် တည ် ပြီး သေတာ ကျုပ ် မိတ ် ဆွေတွေ သိအောင ် ပါ ။ ကျုပ ် ရဲ ့ ခေါင ် းကို လောင ် းကစားသမား ခြောက ် ယောက ် ကို သယ ် ခိုင ် းလိုက ် ဗျာ ။ သံစုံကျူး မိန ် းကလေး ခြောက ် ယောက ် ကို ကျုပ ် အတွက ် သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ခိုင ် းပါ ။ ကျုပ ် ရဲ ့ နိဗ ္ ဗာန ် ယာဉ ် မှာ ဂျပ ် ဇ ် တီးဝိုင ် း ထည ့ ် ပေးပါ ။ ကျုပ ် ခရီးတစ ် လျှောက ် ဆူပူသောင ် းကျန ် းဖို ့ လေ ။ 
ကဲ ဒါက ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ နိဂုံးပါ နောက ် တစ ် ခွက ် လောက ် သောက ် လိုက ် ရအောင ် သင ့ ် ကို တစ ် ယောက ် ယောက ် ကများ မေးလာရင ် လေ ကျုပ ် ဟာ စိန ့ ် ဂျိမ ် းစ ် လူနာခန ် း ကြေကွဲမှုတွေရခဲ ့ လို ့ ဆိုတာ ပြောလိုက ် ပါတော ့ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂစ ် တာသံ စတင ် သည ်) (ဂီတသံ အဆုံးသတ ် သည ် ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ပုံပျက ် ပန ် းပျက ် ဂစ ် တာသံ စတင ် သည ်) (ဂီတသံ အဆုံးသတ ် သည ် ။) (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) (ဘ ​ ေးဝန ် ကျင ် ၊ ဂစ ် တာသံ စတင ် သည ် ။) (ဂီတသံ အဆုံးသတ ် သည ် ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

၂၀၀၈ မှာ အသက ် ၁၇ နှစ ် ရှိ Burhan Hassan ဟာ Minneapolis ကနေ Horn of Africa သို ့ လေယာဉ ် စီးခဲ ့ တယ ် ။ 
Burhan ဟာ အငယ ် ဆုံး တပ ် သားသစ ် ဆိုတော ့ သူတစ ် ယောက ် တည ် းတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
Al-Shabaab ဟာ Facebook လို လူမှုရေး ပလက ် ဖောင ် းတွေပေါ ် က ကြီးမားတဲ ့ ဆွဲဆောင ် မှုနဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် နှောင ် းပိုင ် းနဲ ့ ၂၀ စွန ် းစ လူငယ ် နှစ ် ဒါဇင ် ကျော ် ကို စုဆောင ် းနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အင ် တာနက ် နဲ ့ အခြား နည ် းပညာတွေနဲ ့ အတူ သူတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝတွေ တင ် သာမက လူသစ ် စုဆောင ် းမှု ၊ အစွန ် းရောက ် ပြောင ် းလဲမှုနဲ ့ ယနေ ့ ပဋိပက ္ ခ တွေရဲ ့ ရှေ ့ မျက ် နှာစာတွေကိုပါ ပြောင ် းလိုက ် ကြတယ ် ။ 
Twitter Google နဲ ့ ဒီမိုကရေစီ အတွက ် တိုက ် ခိုက ် ဆန ္ ဒပြသူတွေရဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုတွေကျတော ့ ရော ။ 
ဒီကိန ် းဂဏန ် းတွေကို Google ရဲ ့ DNS ဆာဗာတွေက ကိုယ ် စားပြုပြီး ထိရောက ် တဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် နယ ် နိမိတ ် ဖြတ ် ကျော ် တာကို ဆန ္ ဒပြသူတွေမှာပဲ ရှိပြီး သုံးနိုင ် တာက အချင ် းချင ် းဆက ် သွယ ် ဖို ့ ၊ ပြင ် ပကမ ္ ဘာကို ရောက ် ရှိဖို ့ ၊ ကိုယ ့ ် နိုင ် ငံမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာ သိရှိမှုကို ဗိုင ် းရပ ် သဖွယ ် ပျံ ့ နှံ ့ ဖိုပါ ။ 
ဒီနေ ့ မှာ ပဋိပက ္ ခဟာ အခြေခံအားဖြင ့ ် နယ ် နိမိတ ် မဲ ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ ပဋိပက ္ ခ ဖြစ ် လာဖွယ ် ရှိတယ ် ဆိုရင ် ဒါတွေဟာ ရုပ ် ပိုင ် း ပထဝီကြောင ့ ် မဟုတ ် ပဲ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကြောင ့ ် ဖြစ ် ဖို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီအောက ် မှာတော ့ အာဏာ လေဟာနယ ် ရှိပြီး အဲဒီမှာ နိုင ် ငံမဲ ့ လှုပ ် ရှားသူတွေ ၊ တသီး ပုဂ ္ ဂလတွေနဲ ့ ပုဂ ္ ဂလိက အဖွဲ ့ အစည ် းတွေဟာ နှေးကွေးပြီး ခေတ ် မမီတဲ ့ စစ ် တပ ် ၊ ထောက ် လှမ ် းရေးဋ ္ ဌာနတွေကို အသာစီးယူတယ ် ။ 
အကြောင ် းကတော ့ ပဋိပက ္ ခ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ခေတ ် မှာ ခုနက ဖေါ ် ပြခဲ ့ တဲ ့ ပလက ် ဖောင ် းတွေလို နည ် းပညာသစ ် တွေရှိရာမှာ တုံ ့ ပြန ် ချက ် ပတ ် လမ ် းတစ ် ခုရှိပြီး ပို နှောက ် ယှက ် တာတွေကို အစိုးရတွေ တုံ ့ ပြန ် နိုင ် တာထက ် တစ ် ဦးချင ် းနဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကနေ ပြင ် ဆင ် နိုင ် ၊ သင ် ယူနိုင ် ၊ ဖြန ့ ် ကျက ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီကိစ ္ စအပေါ ် ကျွန ် တော ် တို ့ အစိုးရ စဉ ် းစားတဲ ့ နှုန ် းကို နားလည ် ဖို ့ Worldwide Threat Assessment လို ့ လိုက ် ဖက ် စွာ အမည ် ပေးထားတဲ ့ တစ ် ခုခုကို လှည ့ ် ချင ် ပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ နှစ ် တိုင ် း US ကအမျိုးသား ထောက ် လှမ ် းရေး ဒါရိုက ် တာကနေ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှား ခြိမ ် းခြောက ် မှု မြင ် ကွင ် းကို ကြည ့ ် ပြီး ပြောတာက "" ဒါတွေက ခြိမ ် းခြောက ် မှုတွေ ၊ ဒါတွေက အသေးစိတ ် တွေ ၊ ဒါကတော ့ တို ့ တွေ အဆင ့ ် ခွဲထားပုံတွေ "" တဲ ့ ။ ၂၀၀၇ ခုနှစ ် မှာ ဆိုင ် ဘာလုံခြုံရေးကို လုံးဝဖေါ ် ပြတာ မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
၂၀၁၁ ခုထိ အချိန ် ယူခဲ ့ ပြီး ဒါ အဆုံးသတ ် တော ့ အနောက ် အာဖရိက ကုန ် ကူးမှုတွေလို အခြားအရာတွေ ဦးပေးတာ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
၂၀၁၂ မှာ တွယ ် တက ် လာတယ ် ၊ အကြမ ် း ဖက ် မှုနဲ ့ ပွားများ လာတာတွေ နောက ် မှာရှိဆဲ 
၂၀၁၃ မှာ ထိပ ် တန ် း ခြိမ ် းခြောက ် မှု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၂၀၁၄ မှာ နဲ ့ ကြိုမြင ် နိုင ် တဲ ့ အနာဂတ ် အတွက ် ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုမျိုးတွေက ယနေ ့ ခေတ ် မှာ အစိုးရပိုင ် းမှာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပဋိပက ္ ခမှာ လိုက ် ဖက ် အောင ် ပြင ် ဆင ် ပြီး သင ် ယူဖို ့ အခြေခံ အရည ် အချင ် းမရှိတာကို ပြနေပါတယ ် ။ ပဋိပက ္ ခဆိုတာဟာ ဒြပ ် မဲ ့ ၊ နယ ် နိမိတ ် မဲ ့ မကြာခဏတော ့ ခြေရာခံလို ့ မရနိုင ် တဲ ့ နေရာမှာပါ ။ 
ပဋိပက ္ ခဟာ အကြမ ် းဖက ် အစွန ် းရောက ် တာနဲ ့ တွဲမြင ် သလို online ကနေ offline ပဲ မဟုတ ် ပဲ အခြားနည ် းနဲ ့ လည ် း သွားပါတယ ် ။ 
အားလုံးသိတဲ ့ ဒီနှစ ် Paris မှာ Charlie Hebdo အကြမ ် းဖက ် တိုက ် ခိုက ် မှုတွေနဲ ့ ဖွင ့ ် ပြလိုက ် တဲ ့ ဆိုးဝါးတဲ ့ အဖြစ ် တွေလိုပါ ။ 
ဟက ် ကာတစ ် ဦးချင ် း (သို ့) အုပ ် စုငယ ် တစ ် ခု (သို ့) အမည ် မဲ ့ တစ ် ဦးချင ် းတွေလုပ ် ခဲ ့ တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ပါဝင ် တဲ ့ များစွာသော လူမှုရေး မီဒီယာ စကားပြောတာတွေထဲက 
# jesuisCharlie မှာဝင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
Facebook မှာ Twitter မှာ Google မှာ ကျွန ် တော ် အပါအဝင ် လူ သန ် းချီရှိတဲ ့ နေရာစုံမှာ အဖြစ ် အပျက ် တွေကို ပြောနေပြီး တွေ ့ ခဲ ့ တာက ဒီလို ပုံတွေပါ ။ ၎ င ် းရဲ ့ လက ် ကောက ် ဝတ ် မှာ "" je suis Charlie "" နဲ ့ စိတ ် ထိခိုက ် ကရုဏာသက ် ဖွယ ် ကလေးပုံပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက လက ် နက ် တစ ် ခု ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ဟက ် ကာတွေ လုပ ် ခဲ ့ တာက ဒီပုံကို လက ် နက ် အဖြစ ် သုံးတာပါ ။ ဒီစကားပြောတွေထဲက ကျွန ် တော ် တို ့ လို သတိမမူမိတဲ ့ သားကောင ် တွေရှိရာမှာ တွေ ့ တော ့ ၊ ဒါကို ဆွဲယူလိုက ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီထဲ အန ္ တရာယ ် ကို မြှုပ ် ထည ့ ် ထားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီပုံကို ဆွဲယူလိုက ် ရော ကိုယ ့ ် ကွန ် ပြူတာကို ဝင ် ကြည ့ ် တော ့ တာပေါ ့ ။ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံး နှောက ် ယှက ် တဲ ့ တိုက ် ပွဲစဉ ် က ခြောက ် ရက ် ကြာခဲ ့ တယ ် ။ 
ယနေ ့ ခေတ ် ရုပ ် ပိုင ် းနဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပိုင ် နက ် တွေရဲ ့ အကန ့ ် အပိုင ် းဟာ ပျောက ် သွားတယ ် ။ Paris မှာလိုမျိုးတွေ offline တိုက ် ခိုက ် မှုရှိတဲ ့ နေရာမှာ အွန ် လိုင ် း ဟက ် လုပ ် ဖို ့ လျာထားတယ ် ။ 
လူသစ ် စုဆောင ် းမှုနဲ ့ အတူ အခြားနည ် းနဲ ့ လည ် း သွားပါတယ ် ။ 
offline အကြမ ် းဖက ် တိုက ် ခိုက ် မှုတွေအတွက ် ကမ ္ ဘာတဝှမ ် း တပ ် ဖြန ့ ် နိုင ် တဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေရဲ ့ online အစွန ် းရောက ် တော ် လှန ် မှုကို တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါအားလုံးနဲ ့ ၂၁ ရာစု စစ ် ပွဲသစ ် ကို ကြံစည ် နေကြပြီး အစိုးရတွေဟာ သေချာပေါက ် မပါဝင ် ကြတာ တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ နောက ် ကိစ ္ စတစ ် ခုက အမည ် မဲ ့ နဲ ့ Los Zetas ပါ ။ 
Mexico မှာ ၂၀၁၁ စက ် တင ် ဘာ အစောပိုင ် းက Los Zetas ဆိုတဲ ့ အားအကောင ် းဆုံး မူယစ ် ဆေး ရာဇာတွေဟာ blogger ၂ဦးနဲ ့ တွဲပြီး အမှတ ် အသားပြုတာက "" ဒါက အင ် တာနက ် စပ ် စုတွေအားလုံး ဖြစ ် မယ ် ဟာပါ "" တဲ ့ ။ 
တစ ် ပတ ် အကြာ မိန ် းကလေးတစ ် ဦးကို ခေါင ် းဖြတ ် ၊ 
ခေါင ် းပြတ ် ကို သူမရဲ ့ ကွန ် ပြူတာထိပ ် မှာ အလားတူ စာတိုနဲ ့ အတူ တင ် ထားတယ ် ။ 
ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် တန ် ပြန ် ထိုးစစ ် ယူခြင ် းဟာ အစိုးရတွေက ဘာလုပ ် ဆောင ် ရမှာကို နားတောင ် မလည ် ကြလို ့ ပါ ။ ကမ ္ ဘာပေါ ် က အကောင ် းအမြင ် ဆုံး တပ ် ဖွဲ ့ အဖြစ ် ကျွန ် တော ် တို ့ မပေါင ် းလောက ် တဲ ့ အမည ် မဲ ့ အုပ ် စုက အရေးယူလိုက ် တယ ် ။ ဆိုက ် ဘာ တိုက ် ခိုက ် မှုတင ် မဟုတ ် ပဲ ၊ သတင ် းကို ဖွင ့ ် ဖို ့ ခြိမ ် းခြောက ် ရင ် းနဲ ့ ပါ ။ 
လူမှုရေး မီဒီယာမှာ သူတို ့ ပြောတာက "" အစိုးရရှေ ့ နေတွေနဲ ့ အကြီးအကဲတွေ မူးယစ ် ဆေးရာဇာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးခြစားဖို ့ ချည ် တဲ ့ သတင ် းတို လွှင ့ ် လိုက ် မယ ် "" တဲ ့ ဒီပဋိပက ္ ခဟာ အရှိန ် မြင ့ ် လာပြီး Los Zetas က "" မင ် းတို ့ လွှင ့ ် တဲ ့ သတင ် း တစ ် ခုစီအတွက ် လူ ၁၀ ယောက ် သတ ် မယ ် ။ "" ဒီလိုနဲ ့ ထိတ ် လန ့ ် စရာကောင ် းလွန ် းတော ့ ဒါက ဒီမှာပဲ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အားကြီးတာက ကမ ္ ဘာမှာ အားအကြီးဆုံး အကြမ ် းဖက ် အဖွဲ ့ အစည ် းတွေရဲ ့ နှလုံးသားထဲ ကြောက ် စိတ ် ကို နစ ် ဝင ် အောင ် ရိုက ် သွင ် းနိုင ် တာက ပြည ် ထောင ် စု ရဲတွေ ၊ စစ ် တပ ် ၊ နိုင ် ငံရေးသမားတွေမဟုတ ် ပဲ အမည ် မဲ ့ တစ ် ဦးချင ် းတွေ ဆိုတာပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပဋိပက ္ ခဆိုင ် ရာ အတိတ ် ကို မသိနိုင ် ကြတဲ ့ ခေတ ် ကြီးမှာနေထိုင ် ကြတာပါ ၊ ဘယ ် သူကို ကျွန ် တော ် တို ့ တိုက ် နေတာ ၊ တိုက ် ခိုက ် မှုတွေနောက ် က လှုံ ့ ဆော ် မှုတွေ ၊ အသုံးပြုတဲ ့ ကိရိယာနဲ ့ နည ် းစနစ ် တွေနဲ ့ ဒါတွ ​ ေ အမြန ် ပြောင ် းလဲပုံတွေပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ မေးစရာက ကျန ် သေးတယ ် ၊ ပုဂ ္ ဂလိက အဖွဲ ့ အစည ် းတွေနဲ ့ အစိုးရတွေက ဘာလုပ ် နိုင ် လဲ ဆိုတာပါ ။ 
ဒီမေးခွန ် းတွေကို ဖြေဖို ့ အတွက ် တစ ် ဦးချင ် းက စရန ် လိုပြီး အချင ် းချင ် း လက ် တွဲလုံခြုံရေးဟာ အဖြေလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေကို onlineကို ခေါ ် လာတဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုထဲက လူတွေ ၊ ဒါအချင ် းချင ် း လုံခြုံမှုနဲ ့ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
မိမိနိုင ် ငံနဲ ့ နိုင ် ငံတကာ လုံခြုံရေးကို ထိခိုက ် ဖို ့ တစ ် ဦးချင ် းတွေဟာ အရင ် ကထက ် ပိုပြီး စွမ ် းအားရှိပါတယ ် ။ 
ဒီအပြုသဘောဆောင ် တဲ ့ အချင ် းချင ် း ဆက ် နွယ ် မှုတွေကို online နဲ ့ offline မှာပါ ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ၊ "" မင ် းဟာ ရာဇဝတ ် ကောင ် ၊ မဟုတ ် ရင ် NSA မှာပါတယ ် "" လို ့ ပြောမယ ့ ် အစား ကျွန ် တော ့ လိုပဲ လာမယ ့ ် မျိုးဆက ် သစ ် ဟက ် ကာတွေကို ထောက ် ပံ ့ နိုင ် ၊ ပညာပေးနိုင ် ပါတယ ် ၊ ယနေ ့ မှာ ဒါက အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
ဒါက တစ ် ဦးချင ် းတင ် မဟုတ ် ပဲ ၊ အဖွဲ ့ အစည ် း တွေ ၊ ကော ် ပိုရေးရှင ် းတွေတောင ် ပါ ။ 
သူတို ့ မှာ အစိုးရတွေလုပ ် နိုင ် တာထက ် နယ ် နိမိတ ် တွေပိုပြီး ပိုထိရောက ် ၊ မြန ် ဆန ် စွာ ကူးပြီး လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ၊ တစ ် ပန ် းသာပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ တကယ ့ ် မက ် လုံးတွေရဲ ့ အခင ် းအကျင ် းတစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ 
ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ခေတ ် မှာ ယုံကြည ် လောက ် သူအဖြစ ် အမြင ် ခံရတာဟာ အမြတ ် ရှိပြီး အဖိုးတန ် ကာ လာမယ ့ ် မျိုးဆက ် သစ ် တွေအတွက ် ဆို ပိုရုံသာရှိတော ့ မှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အစိုးရကို ပစ ် ပယ ် လို ့ မရသေးဘူး ၊ အကြောင ် းက စုပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် မှု အတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘေးကင ် း ၊ လုံခြုံစေဖို ့ က သူ ့ ဘက ် ပဲ လှည ့ ် ရမှာလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဘယ ် လောက ် ဝေးဝေး ပို ့ ဆောင ် ပေးတယ ် ၊ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပဋိပက ္ ခမှာ လိုက ် ဖက ် အောင ် ပြင ် ဖို ့ နဲ ့ သင ် ယူဖို ့ မစွမ ် းတာက ဘယ ် မှာ ၊ ခေါင ် းဆောင ် မှု အမြင ့ ် ဆုံးအဆင ့ ် ဟာ ဘယ ် မှာဆိုတာ မြင ် ပါတယ ် ။ CIA ဒါရိုက ် တာ ၊ ကာကွယ ် ရေးဝန ် ကြီး တို ့ ပြောတာက "" ဆိုက ် ဘာ ပုလဲဆိပ ် ကမ ် း ဖြစ ် လာမယ ် ။ "" "" ဆိုက ် ဘာ 9 / 11က ဖြစ ် အံ ့ ဆဲဆဲ "" တဲ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပိုလန ့ ် ၊ ပိုမလုံခြုံအောင ် ပဲလုပ ် တယ ် ။ 
လူထုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် တာနဲ ့ ဟက ် လုပ ် တာ ထောက ် ခံတဲ ့ သတင ် းဝှက ် ကို ပိတ ် ပင ် ခြင ် းက သေချာတာက GCHQ နဲ ့ NSA တို ့ က သင ့ ် ကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ပဲ လုပ ် နိုင ် တာလို ့ ဆိုလိုတာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လုပ ် နိုင ် စွမ ် းတွေက စျေးပေါပြီး အလကားတောင ် ရတယ ် 
နည ် းပညာ စွမ ် းပကားဟာ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ တိုးတက ် နေပြီး တစ ် ဦးချင ် းနဲ ့ အုပ ် စုငယ ် တွေဟာ တစ ် ပန ် းသာပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေ ့ မှာ NSA နဲ ့ GCHQ တို ့ ပဲ ဖြစ ် လောက ် ပေမဲ ့ လက ် သီးပုန ် းထိုးတာ တရုတ ် က မတွေ ့ ဘူးလို ့ ဘယ ် သူပြောနိုင ် လဲ ။ 
သို ့ မဟုတ ် နောက ် မျိုးဆက ် မှာ Estonia က ကလေးရဲ ့ မြေအောက ် ခန ် းမှာရော ။ 
ဒီတော ့ အစိုးရက လုပ ် နိုင ် တာမဟုတ ် ဘူးလို ့ ပြောချင ် တာပါ ။ ဒါက သူတို ့ မတတ ် နိုင ် တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပိုပြီး လုံခြုံစေဖို ့ ယနေ ့ အစိုးရတွေဟာ အာဏာနဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှုကို စွန ့ ် လွှတ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
လူထုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် တာနဲ ့ ဟက ် လုပ ် တာကို စွန ့ ် လွှတ ် ခြင ် းနဲ ့ လက ် သီးပုန ် းထိုးတာ တပ ် ဆင ် တာအစား ၊ ဆိုလိုတာက သူတိ ့ သာမက တရုတ ် ရော ၊ အခုမျိုးဆက ် ကစတဲ ့ Estonia က ဟက ် ကာမျိုးဆက ် ရော စောင ့ ် မကြည ့ ် နိုင ် ဘူး ။ 
Tor နဲ ့ Bitcoin လို နည ် းပညာတွေကို အစိုးရက ထောက ် ခံတာဟာ ထိန ် းချုပ ် မှုကို စွန ့ ် လွှတ ် တဲ ့ သဘောဆိုပေမဲ ့ ဒါက ကျူဘာ ၊ အီရန ် နဲ ့ တရုတ ် စတဲ ့ နိုင ် ငံတွေက ဖွံ ့ ဖြိုးရေးသမားတွေ ၊ ဘာသာပြန ် တွေ ၊ အင ် တာနက ် ဆက ် သွယ ် သူတွေဟာ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေ ၊ ထုတ ် ကုန ် တွေကို ကမ ္ ဘာ ့ စျေးကွက ် မှာ ရောင ် းနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ သဘောပါ ။ ပိုအရေးကြီးတာက စိတ ် ကူးတွေကို ရောင ် းတာက သူတို ့ ဆီမှာ ဖြစ ် နေတာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပြတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကြောက ် စရာ မဖြစ ် သင ့ ် ပဲ ၊ ပြည ့ ် သူ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် ၊ ပြောဆိုခွင ့ ် ၊ ဒီမိုကရေစီအတွက ် ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ရာစုက စစ ် ပွဲကြီးတွေမှာ တိုက ် ပွဲဝင ် ကြတဲ ့ အလားတူ အစိုးရတွေကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးတာ ဖြစ ် သင ့ ် ပါတယ ် ဒီနေ ့ တော ့ ၊ လူသားသမိုင ် းမှာ ပထမဆုံးအနေနဲ ့ အရင ် ဘယ ် တုန ် းကမှ မရှိခဲ ့ ဘူးတဲ ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် က သန ် းထောင ် ချီရှိတဲ ့ လူတွေကို ပိုပြီး လုံခြုံစေဖို ့ နည ် းပညာ အခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ခု ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက အားတက ် စရာအချက ် ဖြစ ် သင ့ ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကရုဏာတရားအကြောင ် း ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ကရုဏာတရားမှာ ရှုထောင ့ ် များစွာရှိပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က အမျက ် ဒေါသဖြစ ် တယ ် ၊ တစ ် ချို ့ က သိမ ် မွေ ့ တယ ် ၊ 
Dalai Lama တစ ် ခါက ပြောတဲ ့ စာကြောင ် းလေးက "" မေတ ္ တာနဲ ့ ကရုဏာဟာ လိုအပ ် မှုတွေပါ ၊ 
ဒါတွေဟာ ဇိမ ် ခံပစ ္ စည ် းတွေ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါတွေမရှိရင ် လူ ့ လောက မတည ် ရှိနိုင ် ပါဘူး "" တဲ ့ ။ ကျွန ် မ အကြံပြုလိုတာက လူ ့ လောက မတည ် ရှိနိုင ် ရုံမက ဒီကနေ ့ ကျွန ် မတို ့ ကြားဖူးသလိုပေါ ့ ၊ ကမ ္ ဘာပေါ ် က မျိုးစိတ ် အားလုံးရောပါ ။ 
ဒါကတော ့ ကြောင ် ကြီးတွေ ၊ ဒါက မျောလှေးပေါ ့ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပတ ် က အိန ္ ဒိယက ဘင ် ္ ဂလားမှာ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘင ် ္ ဂလား ဆင ် ခြေဖုံးက နာတာရှည ် ဆေးရုံ တစ ် ရုံမှာ သင ် ကြားနိုင ် ခွင ့ ် ရတာ အထူးအခွင ့ ် အရေးပါ ။ 
မနက ် စောစောမှာ လူနာဆောင ် ကိုသွားတယ ် ၊ 
ဒီနာတာရှည ် ဆေးရုံမှာ ရောဂါကျွမ ် းပြီး သေတော ့ မယ ့ ် ယောကျာ ် း ၊ မိန ် းမ ၃၁ ဦးရှိပါတယ ် ။ 
အဖွားအိုတစ ် ဦးရဲ ့ ကုတင ် ဘေး လျှောက ် သွားလိုက ် တယ ် ၊ အသက ် ရှုအရမ ် းမြန ် နေပြီး မမာမချာနဲ ့ ရောဂါကျွမ ် းပြီး သေခြင ် း နောက ် ပိုင ် း အဆင ့ ် မှာဆိုတာ ရှင ် းနေပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ မျက ် နှာကို ကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
သူမဘေးမှာ ထိုင ် နေတဲ ့ သားရဲ ့ မျက ် နှာကို ကြည ့ ် မိတော ့ သူ ့ မျက ် နှာက ပူဆွေးမှု ၊ မရေရာမှုတွေနဲ ့ ပြိုအက ် နေတယ ် ။ 
မဟာဘာရတ အိန ္ ဒိယ ကဗျာရှည ် ကြီးထဲက"ကမ ္ ဘာမှာ အဘယ ် အရာက အံ ့ စရာ အကောင ် းဆုံးလဲ ယုဒ ္ ဓိရှိယျ ၊" 
ယုဒ ္ ဓိရှိယျ ပြန ် ပြောတာက "" အံ ့ စရာအကောင ် းဆုံးက ကျွန ် ုပ ် တို ့ အားလုံး အနားမှာ သေခါနီးသူတွေ ရှိနိုင ် ပြီး ၊ ဒါ ကိုယ ့ ် ဆီမှာ ဖြစ ် လာနိုင ် တာကို သဘောမပေါက ် ကြတာပါ ။ "" ကျွန ် မ မော ့ ကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
သေခါနီး လူ ၃၁ ယောက ် ကို စောင ့ ် ရှောက ် နေတာက ဘင ် ္ ဂလားတစ ် ဝိုက ် က ရွာတွေက အမျိုးသမီးငယ ် တွေပါ ။ 
အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ မျက ် နှာကို ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ သူမမျက ် နှာပေါ ် မှာ တွေ ့ လိုက ် ရတာက ပင ် ကို ကရုဏာ တကယ ် ပဲ ရှိတဲ ့ အခါ ပေါ ် လာတဲ ့ အင ် အားပါ ။ 
အဖိုးအိုတစ ် ဦးကို သူမရေချိုးပေးတုန ် း သူမရဲ ့ လက ် တွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် မိတယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် အမျိုးသမီးငယ ် ဆီ ငေးကြည ့ ် မိတယ ် ။ နောက ် ထပ ် သေခါနီးဖြစ ် နေတဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ မျက ် နှာကို သူမသုတ ် ပေးနေစဉ ် မှာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မကို အခုပဲ ကျွန ် မရောက ် ရှိနေတာကို သတိပေးလိုက ် တယ ် ။ 
နှစ ် တိုင ် းဆိုသလို ကျွန ် မမှာ ကုသရေးဆရာဝန ် တွေကို ဟိမဝန ္ တာနဲ ့ တိဗက ် ကုန ် းမြင ့ ် ဆီ ခေါ ် ဆောင ် သွားဖို ့ အထူးအခွင ့ ် အရေးရှိပါတယ ် ။ 
ဘာဆေးဝါး စောင ့ ် ရှောက ် မှုမှ မရှိတဲ ့ အရမ ် းဝေးလံတဲ ့ ဒီဒေသတွေမှာ ဆေးခန ် းတွေ ဖွင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ပထမနေ ့ က နီပေါရဲ ့ အနောက ် ဘက ် ဖျားက Humla က Simikot မှာပါ ၊ နီပေါမှာ အဆင ် းရဲဆုံးဒေသပါ ၊ အဖိုးအိုတစ ် ဦးဟာ အဝတ ် စုတ ် တစ ် ထုပ ် ကို ပွေ ့ ပိုက ် ရင ် း လာပါတယ ် ။ 
သူဝင ် လာတော ့ လူတစ ် ယောက ် က သူ ့ ကို တစ ် ခုခု ပြောလိုက ် တယ ် ၊ သူဟာ နားမကြားဘူဆိုတာ သိလိုက ် တယ ် ၊ အဝတ ် စုတ ် တွေထဲ ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ဒီမျက ် လုံးတစ ် စုံရှိပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် မှာ မီး အပြင ် းအထန ် လောင ် ခံထားတဲ ့ ကလေးမလေးဆီက အဝတ ် တွေကို ဖြည ် လိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ဖန ် Avalokiteshvara ရဲ ့ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ လက ် တွေပါ ။ 
ဒီကလေးရဲ ့ ဒဏ ် ရာတွေကို သန ့ ် စင ် ၊ ပတ ် တီး စည ် းပေးသူတွေဟာ ကျန ် းမာရေးအကူ အမျိုးသမီးငယ ် တွေပါ ။ 
ဒီလက ် တွေနဲ ့ မျက ် လုံးတွေကို ကျွန ် မသိတယ ် ။ ဒီလက ် တွေက ကျွန ် မကိုလည ် း ထိကြတယ ် လေ ။ 
အဲဒီအချိန ် က ဒီလက ် တွေက ကျွန ် မကို ထိကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အသက ် ၆၈ နှစ ် တွေ တစ ် လျှောက ် လုံး ကျွန ် မကို ထိထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ လေးနှစ ် တုန ် းက မျက ် စိကွယ ် ပြီး အကြောတစ ် ပိုင ် းသေတုန ် းက ဒီလက ် တွေက ကျွန ် မကို ထိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ မိသားစုက သူမရဲ ့ မိခင ် ဟာ ကျွန ် မကို စောင ့ ် ရှောက ် ဖို ့ ကျေးကျွန ် ဖြစ ် ခဲ ့ ဘူးတဲ ့ အမျိုးသမီး တစ ် ဦးကို ခေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီအမျိုးသမီးမှာ တွယ ် တာတဲ ့ ကရုဏာ မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
သူမမှာ ထူးကဲတဲ ့ အင ် အားရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
သူမရဲ ့ တကယ ့ ် အားအင ် ပါ ။ ဒါက ကျွန ် မ ဘဝမှာ အလင ် းရောင ် ကို လမ ် းပြနေခဲ ့ တဲ ့ မုဒြာနဲ ့ တရားဝင ် ခွင ့ ် ပြုမိန ့ ် လိုမျိုး ဖြစ ် လာတယ ် လို ့ ကျွန ် မယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ မေးနိုင ် တာက ကရုဏာတရားဟာ ဘာနဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းထားတာလဲ ။ 
ရှုထောင ့ ် အမျိုးမျိုးရှိပါတယ ် ။ 
ရည ် ညွှန ် းလို ့ ရတာနဲ ့ ရည ် ညွှန ် းလို ့ မရတဲ ့ ကရုဏာ ဆိုတာရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပထမက ကရုဏာဆိုတာ ဝေဒနာခံစားခြင ် း သဘောထဲကို ရှင ် းလင ် းစွာ သိမြင ် ဖို ့ အစွမ ် းနဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းထားပါတယ ် ။ 
ဒါက တကယ ် ပဲ ခိုင ် မာစွာ ရပ ် တည ် ပြီး ငါဟာ ဒီဝေဒနာကနေ မကင ် းကွာဘူးဆိုတာကိုလည ် း အသိအမှတ ် ပြုတဲ ့ အရည ် အချင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မလုံလောက ် သေးပါဘူး ။ အကြောင ် းကတော ့ ကရုဏာတရားဟာ ဦးနှောက ် အပြင ် လွှာကို ခလုတ ် ဖွင ့ ် ပေးတာ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ ကို ဆန ္ ဒပြင ် းပြစေတာ ၊ တကယ ် တော ့ ဝေဒနာခံစားခြင ် းကို ပြောင ် းလဲ ဖို ့ ဆန ္ ဒပြင ် းပြစေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ တကယ ် ပဲ ကံထူးတယ ် ဆိုရင ် ဝေဒနာခံစားခြင ် းကို ပြောင ် းလဲတဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကရုဏာတရားမှာ အခြား အစိတ ် အပိုင ် း တစ ် ခု ရှိပြီး ဒီအစိတ ် အပိုင ် းက တကယ ် ကို မရှိမဖြစ ် ပါ ။ 
ဒါက ကွန ် မတို ့ အကျိုးနဲ ့ တွဲချည ် မထားနိုင ် တဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းပါ ။ 
ကဲ ကျွန ် မဟာ သေအံ ့ အံ ့ လူတွေနဲ ့ အနှစ ် ၄၀ ကျော ် တွဲလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လုံခြုံမှု အပြည ့ ် အဝရှိတဲ ့ ထောင ် က ကြိုးတိုက ် မှာ ခြောက ် နှစ ် တာ လုပ ် ကိုင ် ဖို ့ အထူးအခွင ့ ် အရေးရခဲ ့ တယ ် ။ 
သေအံ ့ အံ ့ လူတွေနဲ ့ တွဲလုပ ် ခြင ် းနဲ ့ စောင ့ ် ရှောက ် သူတွေကို လေ ့ ကျင ့ ် ပေးတာကနေ ကိုယ ့ ် ဘဝ အတွေ ့ အကြုံကို ယူဆောင ် ရင ် း ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် း သိလိုက ် ရတာက အကျိုးကို တွယ ် ငြိမှုဟာ ကိုယ ် ပိုင ် အစွမ ် းကို အလွန ် အမင ် း ပုံပျက ် စေပြီး ကပ ် ဆိုးကြီး တစ ် ခုလုံးကို လုံးလုံးလျားလျား ရောက ် စေလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ထောင ် ဖွဲ ့ စည ် းမှုထဲမှာ လုပ ် ခဲ ့ တုန ် းက ကျွန ် မအတွက ် အရမ ် းရှင ် းသွားတာက ဒီအခန ် းထဲက ကျွန ် မတို ့ အများအပြားနဲ ့ ကြေးတိုက ် မှာ ကျွန ် မနဲ ့ တွဲလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ယောကျာ ် းအားလုံးနီးပါးဟာ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ကရုဏာတရားရဲ ့ သစ ် စေ ့ တွေကို တစ ် ခါမှ ရေလောင ် းပေးတာ မခံခဲ ့ ရတာကိုပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ကရုဏာတရားဟာ လူသားရဲ ့ မွေးရာပါ အရည ် အသွေးပါ ။ 
ဒါက လူသားတိုင ် းရဲ ့ ကိုယ ် တွင ် းမှာရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကရုဏာတရားအတွက ် အခြေအနေတွေဟာ အသက ် သွင ် းဖို ့ ၊ နှိုးဆွဖို ့ ထူးခြားတဲ ့ အခြေအနေတွေပါ ။ 
ကျွန ် မမှာ အတိုင ် းအတာတစ ် ခုအထိ ကလေးဘဝက မကျန ် းမာခြင ် းတွေကနေ ဒီအခြေအနေ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ နောက ် ပိုင ် းမှာ ကြားရမယ ့ ် Eve Ensler ဟာ သူမခံစားရဖူးတဲ ့ ဝေဒနာရဲ ့ အဖုံဖုံသော ရေထုကို ဖြတ ် ပြီး ဒီအခြအနေကို အံ ့ မခန ် းအောင ် အသက ် သွင ် း ခံခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတာက ကရုဏာတရားမှာ ရန ် သူတွေ ရှိနေပြီး ဒီရန ် သူတွေဟာ သနားမှု ၊ ကိုယ ် ကျင ့ ် ပိုင ် း ရမ ် းကားမှု ၊အရာလိုမျိုးတွေပါ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မတို ့ မှာ ကြောက ် စိတ ် ကြောင ့ ် ကို သွတ ် ချာပါဒလိုက ် နေတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခု ၊ ကမ ္ ဘာတစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီသွတ ် ချာပါဒလိုက ် တာဟာ တကယ ် တော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကရုဏာအစွမ ် းကိုလည ် း သွတ ် ချာပါဒလိုက ် စေပါတယ ် ။ 
ကြောက ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ စကားလုံးကိုက ကမ ္ ဘာအနှံ ့ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ကြောက ် ခြင ် းကိုခံစားမှု ဆိုတာကိုက ကမ ္ ဘာအနှံ ့ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုမှာ ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် က ဒီစိတ ် ပုံလွှာကို ကျွန ် မတို ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးရဲ ့ စိတ ် သဘောကို စိမ ့ ် ဝင ် နေပြီဖြစ ် တဲ ့ သမရိုးကျပုံစံမျိုးကို ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ ပါ ။ 
အခု အာရုံကြောသိပ ္ ပံကနေ သိရတာက ကရုဏာတရားမှာ အလွန ် ထူးခြားတဲ ့ အရည ် အသွေးတွေရှိတယ ် တဲ ့ ။ 
ဥပမာ ကရုဏာတရားပွားများ နေသူတစ ် ဦးဟာ သူတို ့ ဝေဒနာ ရှေ ့ မှောက ် ရှိခိုက ် မှာ ဒီဝေဒနာဟာ အခြားလူအများခံစားရတာထက ် အများကြီး ပိုတယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သိပ ် မကြာခင ် ပဲ အခြေခံမျဉ ် းကို ပြန ် ရောက ် သွားကြတယ ် ။ 
ဝေဒနာဒဏ ် ခံနိုင ် မှုလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အများက ကရုဏာတရားဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို ကုန ် ခမ ် းသွားစေတယ ် ထင ် ကြတယ ် ၊ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ကို တကယ ် ကို သက ် ဝင ် လှုပ ် ရှားရှိစေတဲ ့ တစ ် ခုခုဆိုတာ ကျွန ် မ ကတိပေးတယ ် ။ 
ကရုဏာတရားရဲ ့ နောက ် အကြောင ် းတစ ် ခုက အာရုံကြော ပေါင ် းစည ် းခြင ် းလို ့ ခေါ ် တာကို တကယ ် တိုးမြှင ့ ် ပေးတာပါ ။ 
ဒါက ဦးနှောက ် အစိတ ် အပိုင ် းအားလုံးကို ချိတ ် ဆက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် တစ ် ခုက Emory နဲ ့ Davis စတာမျိုးတွေမှာ သုသေသနပညာရှင ် မျိုးစုံက တွေ ့ ရှိထားတာက ကရုဏတရားဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခုခံအားစနစ ် ကို တိုးမြှင ့ ် စေတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဟေ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အင ် မတန ် အဆိပ ် ရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နေတာနော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ အများစုဟာ စိတ ် လူမှုရေးနဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အဆိပ ် တွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာရဲ ့ အဆိပ ် တွေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ကာ ကျုံ ့ ဝင ် နေတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကရုဏာတရား ၊ ကရုဏာစိတ ် ဖြစ ် ခြင ် းက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခံနိုင ် ရည ် ကို တကယ ် ကို ဆော ် သြစည ် းရုံးပေးတာပါ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ကရုဏာတရားက ကိုယ ့ ် အတွက ် ကောင ် းတယ ် ဆိုရင ် 
ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေကို ဘာလို ့ ကရုဏာတရားနဲ ့ မသွန ် သင ် ကြတာလဲ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကရုဏာတရားက ကိုယ ့ ် အတွက ် ကောင ် းတယ ် ဆိုရင ် ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှု ပေးသူတွေကို သူတို ့ လုပ ် သင ့ ် တာ လုပ ် လို ့ ရအောင ် ကရုဏာတရားနဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ပေးရအောင ် လေ ။ ဒါက ဝေဒနာကို တကယ ် ပြောင ် းလဲဖို ့ လေ ။ 
ပြီတော ့ ကရုဏာတရားက ကိုယ ့ ် အတွက ် တကယ ် ကောင ် းတယ ် ဆိုရင ် ကရုဏာတရားကို မဲပေးရမှာပေါ ့ ။ 
ကရုဏာစိတ ် အပေါ ် အခြေခံထားတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အစိုးရထဲက လူတွေကို မဲပေးရမှာပေါ ့ ။ ပိုပြီး စောင ့ ် ရှောက ် ပေးတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခု ရနိုင ် အောင ် လို ့ လေ ။ 
ဗုဒ ္ ဓဝါဒမှာ ပြောတာက "နောက ် ကျောမှာ ခိုင ် မာပြီး ၊ မျက ် နှာစာမှာ သိမ ် မွေ ့ ဖိုလိုတယ ် ။" အခြေအနေတွေ အလယ ် မှာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို တောင ့ ် ခံဖို ့ နောက ် ကျောရဲ ့ ဧရာမ အင ် အားလိုပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဥပက ္ ခာတရားရဲ ့ စိတ ် အရည ် အသွေးပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ မျက ် နှာစာလိုပါတယ ် ။ ကမ ္ ဘာကြီးကို အရှိအတိုင ် း ဖွင ့ ် ပေးဖို ့ တကယ ့ ် အစွမ ် းပါ ၊ ကာကွယ ် မထားတဲ နှလုံးသားတစ ် ခုရဖို ့ ပါ ။ 
ဗုဒ ္ ဒဘာသာမှာရှိတဲ ့ ရှေးရိုး ပုံစံကတော ့ Avalokiteshvara, ကွမ ် ရင ် ပါ ။ 
ဒါက အမျိုးသမီး ရှေးရိုးပုံစံပါ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးထဲက ဝေဒနာ ငိုညည ် းသံတွေကို သိရှိထားသူပါ ။ 
သူမဟာ လက ် ပေါင ် း တစ ် သောင ် းနဲ ့ ရပ ် ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ လက ် တိုင ် းမှာ လွတ ် မြောက ် ခြင ် းရဲ ့ လက ် နက ် တစ ် ခုရှိပြီး လက ် တိုင ် းရဲ ့ ဖဝါးပြင ် မှာ မျက ် လုံးတွေရှိကာ ဒါတွေဟာ ဉာဏ ် ပညာရဲ ့ မျက ် လုံးတွေပါ ။ 
ကျွန ် မပြောတာက နှစ ် ထောင ် နဲ ့ ချီပြီး အမျိုးသမီးတွေဟာ ရှင ် သန ် ခဲ ့ တယ ် ၊ စံပြုဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ တွေ ့ ဆုံရင ် းနှီးခဲ ့ တယ ် ၊ ကမ ္ ဘာကြီးထဲက ဝေဒနာ ငိုညည ် းသံတွေကို သိရှိထားသူ Avalokiteshvara ၊ ကွမ ် ရင ် တို ့ ရဲ ့ ရှေးရိုးပုံစံနဲ ့ ပါ ။ 
အမျိုးသမီးတွေဟာ နှစ ် ထောင ် နဲ ့ ချီပြီး ဝေဒနာကို အရှိအတိုင ် းသိရှိခြင ် းရဲ ့ မစစ ် ထုတ ် ၊ မဖျန ် ဖြေတဲ ့ နည ် းထဲမှာ ကရုဏာတရားက ပေါက ် ဖွားလာတဲ ့ အင ် အားကို ပြသကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ကြင ် နာစိတ ် နဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း တွေကို အသက ် သွင ် းကြပါတယ ် ၊ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ရက ် နဲ ့ တစ ် ပိုင ် း အမျိုးသမီး တစ ် ဦးပြီးတစ ် ဦး ဒီစင ် ထက ် မှာ ရပ ် ခဲ ့ ကြတာကို အရမ ် းခံစားမိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ တိုက ် ရိုက ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် ကနေ ကရုဏာတရားကိုအစစ ် အမှန ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ကြတယ ် ။ 
Jody Williams ကတော ့ တရားထိုင ် တာ ကောင ် းပါတယ ် တဲ ့ ၊ 
ခွင ့ ် လွှတ ် နော ် ၊ နည ် းနည ် းလေးတော ့ လုပ ် ဖို ့ လိုတာပါ ့ Jody ရေ ၊ 
လျှော ့ ပါဦး ၊ မင ် းအမေကို အနားပေးလိုက ် ဦးလေ ၊ ရတယ ် နော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ညီမျှခြင ် းရဲ ့ တစ ် ခြားဘက ် မှာက ရှင ် တို ့ ဟာ ဂူထဲက ထွက ် လာလိုက ် တာပါ ။ 
ဂူထဲမှာ ၁၂ နှစ ် ထိုင ် ပြီး အရိမေတ ္ တယျ ဘုရားပွင ့ ် လာဖို ့ အားကိုးတကြီးမျှော ် လင ့ ် နေတဲ ့ Asanga လိုပဲ လောကကြီးထဲ ဝင ် လာဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
သူပြောတာက "" ကျုပ ် ဒီမှာ ထွက ် လာပြီ ၊ "" လမ ် းကြောင ် းအတိုင ် းသူဆင ် းသွားတယ ် ။ 
လမ ် းမှာ တစ ် ခုခုကို တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
သူကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ ခွေးတစ ် ကောင ် ပါ ။ သူ ဒူးကွေးချလိုက ် တယ ် ။ 
ခွေးရဲ ့ ခြေထောက ် မှာ ဒီအနာကြီးရှိတာ သူ တွေ ့ တယ ် ။ 
အနာက လောက ် တွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေတယ ် ။ 
လောက ် တွေကို ဖယ ် ဖို ့ သူ ့ လျှာကို ထုတ ် လိုက ် တယ ် ၊ သူတို ့ တွေ မထိခိုက ် ဖို ့ ပါ ။ 
အဲဒီအခိုက ် မှာ ခွေးဟာ မေတ ္ တာနဲ ့ ကြင ် နာမှုရဲ ့ ဘုရားအဖြစ ် ပြောင ် းသွားတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ယုံကြည ် တာက ယနေ ့ အမျိုးသမီးနဲ ့ မိန ် းကလေးဟာ အမျိုးသားတွေနဲ ့ အစွမ ် းထက ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ ပူးပေါင ် းဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ ဖခင ် တွေ ၊ သားတွေ ၊ အကိုတွေ ၊ ပိုက ် ပြင ် သမားတွေ ၊ လမ ် းဆောက ် သူတွေ ၊ စောင ့ ် ရှောက ် ပေးသူတွေ ၊ ဆရာဝန ် တွေ ၊ ရှေ ့ နေတွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သမ ္ မတကြီးနဲ ့ ၊ ပြီးတော ့ သတ ္ တဝါ အားလုံးနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီအခန ် းထဲက အမျိုးသမီးတွေဟာ မီးပင ် လယ ် ပြင ် က ကြာပန ် းတွေပါ ။ 
နေရာတိုင ် းက အမျိုးသမီးတွေအတွက ် အစွမ ် းကို တကယ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် ကြပါစေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မခံစားရတဲ ့ ဝေဒနာတစ ် ခု အကြောင ် း ပြောပြမလို ့ ပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ရှင ် တို ့ ထဲက တစ ် ချို ့ လည ် း ခံစားကြရတယ ် လို ့ ရယ ် စရာ ခံစားချက ် ကျွန ် မမှာ ရှိပါတယ ် ။ 
အခန ် းတိုင ် း ပန ် းချီကားတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ ပန ် းချီပြခန ် းတစ ် ခု အနား လျှောက ် နေတုန ် း ၁၅ မိနစ ် မိနစ ် ၂၀ လောက ် ကြာတော ့ ကိုယ ် တွေးနေတာက ပန ် းချီကားအကြောင ် း မဟုတ ် တာ သိလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဒါတွေကို မဆက ် သွယ ် ပါဘူး ။ 
ဒီအစား ကျွန ် မကို အသည ် းအသန ် နိုးဖို ့ လိုတဲ ့ ကော ် ဖီခွက ် အကြောင ် းကို တွေးနေတာလေ ။ 
ပန ် းချီပြခန ် း ဒဏ ် ခံစားနေရပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် အဲဒီလို ခံစားရ... ဟုတ ် ဟား ဟား ဟား ။ 
ကဲ တစ ် ခါတစ ် လေ မိနစ ် ၂၀ ထက ် ပိုကြာနိုင ် တယ ် ဒါမှမဟုတ ် ပို တိုနိုင ် တာပေါ ့ ဒါပေမဲ ့ အားလုံး ခံစားရတယ ် ထင ် တယ ် ။ စိတ ် ထဲ လိပ ် ပြာမလုံတာမျိုးရော ဖြစ ် လား ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ နံရံပေါ ် က ပန ် းချီကားတွေကို ကြည ့ ် ပြီး ဒါတွေဟာ နံရံမှာ ထားရလောက ် အောင ် ကောင ် းတယ ် လို ့ တစ ် ယောက ် ယောင ် က ထင ် မိလို ့ ထားဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တာလို ့ ထင ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အမြဲတမ ် းတော ့ မထင ် ဘူး 
တကယ ် က အချိန ် အများစုမှာ မထင ် မိဘူး ။ 
တကယ ့ ် ကို စိတ ် ညစ ် မိတဲ ့ ခံစားချက ် ကျန ် ရစ ် တယ ် ။ 
ပန ် းချီကားဟာ တစ ် ခုခု မှားနေတယ ် လို ့ တွေးမိတာထက ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မလုံမလဲနဲ ့ စိတ ် ညစ ် သလို ခံစားရတယ ် ။ ကိုယ ် တစ ် ခုခုမှားတာပဲ ထင ် တယ ် ။ 
အဲဒီလိုခံစားချက ် မျိုးနဲ ့ ပြခန ် းထဲမှ ထွက ် လာတာ မကောင ် းဘူးလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကိစ ္ စက ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အနားပေးသင ့ ် တယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
စားသောက ် ဆိုင ် ထဲကို ဝင ် မယ ် လို ့ စဉ ် းစားရင ် ဟင ် းလျာစာရင ် းကို ကြည ့ ် တော ့ စာရင ် းမှာပါတာတိုင ် းကို မှာဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားသလား ။ 
မဟုတ ် ဘူး ။ ရွေးမှာတာပါ ။ 
ရှပ ် အင ် ္ ကျီတစ ် ထည ် ဝယ ် ဖို ့ ကုန ် တိုက ် ကိုဝင ် ရင ် ရှပ ် အင ် ္ ကျီတိုင ် းကို စမ ် းဝတ ် မှာလား ။ အထည ် တိုင ် းကို လိုချင ် လား ။ 
မဟုတ ် ဘူး ၊ ကိုယ ် က ရွေးနိုင ် ရပါမယ ် ။ ဒါ မျှော ် လင ့ ် ထားတာလေ ။ 
ဒါဆို ပန ် းချီပြခန ် းသွာတော ့ ရွေးချယ ် စရာ မရှိနိုင ် ဘူးလို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ယူဆကြတာတုန ် း ။ 
ဘာ ​ ကြောင ့ ် ပန ် းချီကားတိုင ် းနဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု ရှိသင ့ ် ရတာလဲ ။ 
မတူတဲ ့ နည ် းလမ ် းနဲ ့ ချဉ ် းကပ ် ဖို ့ ကျွန ် မ ကြိုးစားနေပါတယ ် ။ 
လုပ ် စရာ နှစ ် ခုရှိပါတယ ် ၊ ပြခန ် းတစ ် ခုကို သွားရင ် ပထမဆုံးက မြန ် မြန ် လေး သွားလိုက ် တယ ် ။ အကုန ် လုံးကိုကြည ့ ် ပြီး တစ ် နည ် းနည ် းဖြင ့ ် ကိုယ ့ ် ကို နှေးလာစေတဲ ့ ဟာတွေကို စေ ့ စေ ့ စပ ် စပ ် ဖေါ ် ထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ ကိုယ ့ ် ကို နှေးသွားစေတာလဲ ဆိုတာတောင ် မသိပေမဲ ့ တစ ် ခုခုက ကျွန ် မကို သံလိုက ် လို ဆွဲထားပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ကျန ် တာတွေကို လျစ ် လျှူရှုကာ ဒီကားဆီပဲသွားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပထမဆုံး လုပ ် တာက ကိုယ ် ပိုင ် ရွေးချယ ် ခြင ် းပါ ။ 
ပန ် းချီကား တစ ် ချပ ် ကိုရွေးတယ ် ။ ၅၀ ထဲက တစ ် ကား ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ။ 
နောက ် ဒုတိယလုပ ် တာက ပန ် းချီးကားရှေ ့ မှာ ရပ ် လိုက ် ပြီး ဒီအကြောင ် း ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ကိုယ ့ ် ဘာသာ ပြောတာပါ ။ 
ဘာလို ့ ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် လဲ ။ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ထူးဆန ် းတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ DNA က ကျွန ် မတို ့ ကို ပုံတွေ ပြောပြတယ ် ။ 
အရာတိုင ် းရဲ ့ ပုံတွေ တစ ် ချိန ် လုံး ကျွန ် မတို ့ ပြောကာ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ရူးကြောင ် ပြီး ပရမ ် းပတာနေရာ တစ ် ခုလိုနေဖြစ ် လို ့ ပြောတာလို ့ ထင ် တယ ် ။ တစ ် ခါတစ ် လေ ပုံပြင ် တွေက ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို နည ် းနည ် း သဘောပေါက ် ဖို ့ အစီအစဉ ် ချပေးဖို ့ ကြိုးစားနေတာပါ ။ 
ဒါကို ပန ် းချီကားတွေကြည ့ ် တာမှာ သုံးရအောင ် လေ ။ 
ကဲ စားသောက ် ဆိုင ် က ဟင ် းလျာစာရင ် းလို ပြခန ် းတွေကို လည ် ပတ ် ရေး စာရင ် းရှိတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ကို ပြမယ ့ ် ကျွန ် မရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေမှာ ကျွန ် မကို ရပ ် တန ့ ် သွားစေခဲ ့ တဲ ့ ပန ် းချီကား သုံးကားရှိပါတယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ပထမဆုံး တစ ် ချပ ် က နည ် းနည ် း မိတ ် ဆက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ၁၇ ရာစု ဒတ ် ခ ် ျ ပန ် းချီဆရာ Johannes Vermeer ရဲ ့ "" ပုလဲနားကပ ် နဲ ့ ကောင ် မလေး "" ပါ ။ 
ဒါဟာ အခမ ် းနားဆုံး ပန ် းချီကားပါ ။ 
ကျွန ် မ ၁၉ နှစ ် မှာ ပထမဆုံးမြင ် ခဲ ့ ပြီး ချက ် ချင ် းပဲ နံရံကပ ် ပိုစတာ သွားဝယ ် လိုက ် တယ ် ။ ဒီ ပိုစတာ အခုထိရှိတုန ် းပါ ၊ နှစ ် ၃၀ ကြာသွားတာတောင ် အိမ ် မှာ ချိတ ် ဆွဲထားတုန ် းပါ ။ 
ကျွန ် မ ဘယ ် သွားသွား အဖေါ ် ပြုပေးပါတယ ် ။ သူမကြည ့ ် ရတာ ကျွန ် မ ဘယ ် တော ့ မှ စိတ ် မကုန ် နိုင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ရှာဖွေမှုထဲတွင ် သူမ အနားမှာ ရပ ် တန ့ ် မှုကို အစပြုလိုက ် တာက ပန ် းချီဆရာ သုံးတဲ ့ အရောင ် တွေနဲ ့ သူမရဲ ့ မျက ် နှာပေါ ် က အလင ် းကျပုံပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကို တစ ် နှစ ် ပြီးတစ ် နှစ ် ဆက ် ၊ ဆက ် လာနေစေတာက အခြားအကြောင ် းတစ ် ခုလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ ဒါကတော ့ သူမရဲ ့ မျက ် နှာပေါ ် က အကြည ့ ် ၊ မျက ် နှာပေါ ် က ဝိရောဓိဖြစ ် နေတဲ ့ အကြည ့ ် ပါ ။ 
သူမပျော ် လား ၊ ဝမ ် းနည ် းလား ကျွန ် မ မပြောနိုင ် ပဲ ကျွန ် မစိတ ် က တစ ် ချိန ် လုံး ပြောင ် းလဲနေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် မကို ဆက ် ၊ ဆက ် လာနေစေတာပေါ ့ ။ 
တစ ် နေ ့ ဒီပုံကို နံရံမှာထားပြီး ၁၆ နှစ ် အကြာမှာ အိပ ် ရာထက ် လှဲပြီး သူမကိုကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ၊ ရုတ ် တရက ် တွေးမိတာက ပန ် းချီဆရာက သူမကို ဒီလိုအကြည ့ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ခဲ ့ သလားပေါ ့ ။ 
သူမရဲ ့ မျက ် နှာပေးဟာ ပန ် းချီဆရာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူမရဲ ့ ခံစားချက ် ကိုတကယ ် ပဲ ရောင ် ပြန ် ဟပ ် နေတယ ် ဆိုတာကို ပထမဆုံးတွေးမိဖူးတဲ ့ အတွေးပါပဲ ။ 
မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ပုံတူအဖြစ ် အရင ် က တွေးမိခဲ ့ တဲ ့ အတိုင ် းပါ ။ 
အခုတော ့ ဒါကို သံယောဇဉ ် တစ ် ခုရဲ ့ ပုံတူတစ ် ခုလို ့ စတွေးမိပါတယ ် ။ 
တွေးမိတာက အင ် း ၊ ဒီသံယောဇဉ ် က ဘာလဲပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ရှာဖွေချင ် လာတယ ် ။ လေ ့ လာမှုလုပ ် ပြီး တွေ ့ ရှိရတာက သူမဟာ ဘယ ် သူလဲဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ မသိရတာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ Vermeer ရဲ ့ ပန ် းချီကားတွေထဲက ကိုယ ် ဟန ် မယ ် တွေဟာ ဘယ ် သူဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ မသိတာပါ ။ Vermeer ရဲ ့ အကြောင ် းတောင ် မသိသလောက ် ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မကို "" ဟေး "" လို ့ အော ် ဖြစ ် သွားတယ ် ။ ကိုယ ် လုပ ် ချင ် တာလုပ ် မယ ် ၊ ကိုယ ် ဖြစ ် ချင ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းဘာဖြစ ် ဖြစ ် စိတ ် ကူးလို ့ ရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီဇာတ ် လမ ် းရလာပုံပါ ။ 
ပထမဆုံး တွေးမိတာကတော ့ သူမကို အိမ ် ပေါ ် ရောက ် အောင ် လုပ ် ရမယ ် ။ 
Vermeer သူမကို ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး သိခဲ ့ တာလဲ ။ 
အင ် း အကြံပြုချက ် တွေ ရှိထားတာက သူမဟာ ၁၂ နှစ ် သမီးလေး ၊ 
သူပန ် းချီစဆွဲတော ့ သမီးလေးဟာ ၁၂ နှစ ် သမီးပါ ။ 
ဒီတော ့ တွေးမိတာက "" မဟုတ ် ဘူး ၊ အကြည ့ ် က အရမ ် း ရင ် းနှီးနေတယ ် ၊ သမီးက အဖေ ့ ကိုကြည ့ ် တဲ ့ အကြည ့ ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
တစ ် ခုရှိတာက ဒတ ် ခ ် ျ ပန ် းချီဆွဲချိန ် မှာ မိန ် းမတစ ် ယောက ် ဟာ ပါးစပ ် ဟနေရင ် ၊ ဒါဟာ လိင ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ ရနိုင ် တာကို ပြတယ ် ။ 
သူ ့ သမီးကို ဒီလို ပန ် းချီဆွဲဖို ့ တော ့ Vermeer အတွက ် မသင ့ ် တော ် ဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ သမီးမဟုတ ် ရင ် ၊ သူနဲ ့ ရင ် းနှီးသူ တစ ် ယောက ် ယောက ် ပေါ ့ ၊ ကာယကံမြောက ် ရင ် းနှီးသူပေါ ့ ။ 
ကဲ ၊ ဒီအိမ ် ထဲ ဘယ ် သူကများ လာရှိနိုင ် မလဲ ။ 
အစေခံတစ ် ယောက ် ၊ လှပတဲ ့ အစေခံတစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူမက အိမ ် ထဲမှာရှိတာလေ ။ 
သူမကို ပန ် းချီခန ် းထဲ ဘယ ် လိုခေါ ် မလဲ ။ 
Vermeer အကြောင ် း အများကြီး မသိပေမဲ ့ နည ် းနည ် းလေး သိထားတာတစ ် ခုက သူဟာ ကတ ် သလစ ် အမျိုးသမီးနဲ ့ လက ် ထပ ် ပြီး သူမရဲ ့ အမေနဲ ့ အတူ သူ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အခန ် းရှိတဲ ့ အိမ ် တစ ် လုံးမှာနေတယ ် ။ ဒါက သူ ့ ပန ် းချီခန ် းပါ ။ သူ ့ မှာ ကလေး ၁၁ ယောက ် လည ် းရှိတယ ် ။ 
ဗြောင ် းဆန ် ဆူညံနေတဲ ့ အိမ ် ထောင ် စု ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
အရင ် က Vermeer ရဲ ့ ပန ် းချီကားတွေသာ တွေ ့ မိခဲ ့ ရင ် ဒါတွေဟာ မယုံနိုင ် အောင ် ကို အေးချမ ် း တိတ ် ဆိတ ် တယ ် ဆိုတာ သိကြပါတယ ် ။ 
ပန ် းချီဆရာဟာ ကလေး ၁၁ ယောက ် နဲ ့ ဒီလိုအေးချမ ် းတဲ ့ ကားတွေ ဘယ ် လိုလုပ ် ဆွဲလဲ ။ 
အင ် း ၊ သူက သူ ့ ဘဝကို အကန ့ ် ခွဲလိုက ် တယ ် ။ 
သူ ့ ပန ် းချီခန ် းထဲဝင ် ရင ် သူက "" ဒီကို ဘယ ် သူမှမလာနဲ ့ ။ "" လို ့ ပြောတယ ် ။ 
မိန ် းမ ​ ရော ၊ ကလေးတွေပါ ။ ကောင ် းပြီ ၊ အိမ ် ဖော ် ကတော ့ လာပြီး ရှင ် းတယ ် ပေါ ့ ။ သူမက ပန ် းချီခန ် းမှာ ။ သူကလာခိုင ် းပြီး သူတို ့ အတူတူပေါ ့ ။ 
ပြီး သူမကို ပုံဆွဲဖို ့ ဆုံးဖြတ ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
သူမကို ရိုးရိုးအဝတ ် တွေ ဝတ ် ခိုင ် းတယ ် ။ 
ကဲ Vermeer ရဲ ့ အခြားပုံတွေထဲမှာ အကုန ် လုံး သို ့ မဟုတ ် မိန ် းမအများစုဟာ ပိုးသား ၊ သားမွှေး အပြတ ် သားနားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ဝတ ် ကြတယ ် ။ 
ဒီပုံကတော ့ အရမ ် းရိုးပါတယ ် ။ မရိုးတာဆိုလို ့ သူမရဲ ့ ပုလဲနားကပ ် ပါ ။ 
ကဲ သူမဟာ အစေခံဆိုရင ် ပုလဲနားကပ ် တစ ် ရံဖိုး မတတ ် နိုင ် လောက ် ပါဘူး ။ 
ဒါဆို ဒါတွေဟာ သူမရဲ ့ ပုလဲနားကပ ် တွေ မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ ဘယ ် သူ ့ ဟာတွေလဲ ။ 
သိရတာက Catharina ၊ ဇနီးသည ် ရဲ ့ အဝတ ် အစား စာရင ် းရှိတယ ် ။ 
ဒီအထဲက သားမွှေးဖြူနဲ ့ ကုတ ် အဝါတစ ် ထည ် ၊ အဝါနဲ ့ အနက ် ဘော ် လီတစ ် ထည ် ၊ အခြားပုံတွေမှာ ဒီအဝတ ် အစားတွေ တွေ ့ ရပါတယ ် ၊ ပုံတွေထဲက မိန ် းမ အမျိုးမျိုးမှာ ၊ Vermeer ရဲ ့ ပုံတွေမှာလေ ။ 
ဒီတော ့ ရှင ် းနေတာက သူမရဲ ့ အဝတ ် တွေဟာ မိန ် းမအမျိုးမျိုးဆီက ငှားထားတာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ပုလဲနားကပ ် ဟာ သူ ့ မိန ် းမပိုင ် ပါတယ ် လို ့ ကောက ် ယုံလိုက ် လို ့ တော ့ မရပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဇာတ ် လမ ် းအတွက ် အစိတ ် အပိုင ် းတွေ အားလုံး ရပြီပေါ ့ ။ 
သူမဟာ သူနဲ ့ ပန ် းချီခန ် းထဲမှာ အကြာကြီး ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီပုံတွေဆွဲဖို ့ က အချိန ် တော ် တော ် ယူရတယ ် လေ ။ 
အဲဒီတစ ် ချိန ် လုံး သူတို ့ နှစ ် ယောက ် တည ် း ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တာ ။ 
သူ ့ ဇနီးရဲ ့ ပုလဲနားကပ ် ကို သူမဝတ ် ထားတယ ် ။ 
လှနေတာပေါ ့ ။ သူ ့ ကိုချစ ် နေတာ အရှင ် းကြီး ဝိရောဓိ ဖြစ ် တာပေါ ့ ။ 
ဇနီးရော သိလား ။ သိချင ် မှသိမှာပေါ ့ ။ 
သူမ မသိဘူးဆိုရင ်... အင ် း... ဒါက ဇာတ ် လမ ် းပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ ပြောပြမယ ့ ် နောက ် ပန ် းချီကားက "" Boy Building a House of Cards "" ဆိုတဲ ့ Chadin ရဲ ့ ကားပါ ။ 
သူက သက ် ငြိမ ် ပန ် ချီကားတွေနဲ ့ ကျော ် ကြားတဲ ့ ၁၈ ရာစု ပြင ် သစ ် ပန ် းချီဆရာပါ ။ တစ ် ခါတစ ် လေတော ့ လူပုံတွေဆွဲတတ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီပုံကို မူကွဲ လေးမျိုးနဲ ့ ဆွဲခဲ ့ တာပါ ။ စက ္ ကူအိမ ် ဆောက ် နေတဲ ့ ကောင ် လေးပုံ အမျိုးမျိုး ၊ အာရုံစိုက ် ထားတဲ ့ ပုံတွေပါ ။ 
ဒီမူကွဲကို အကြိုက ် ဆုံးဖြစ ် တာက တစ ် ချို ့ ကောင ် လေးတွေက ပိုအသက ် ကြီးပြီး တစ ် ချို ့ က ပိုငယ ် ကာ ဒီပုံကျတော ့ ကျွန ် မအတွက ် Goldilocks ရဲ ့ ယာဂုလိုပဲလေ ။ အတော ် ပဲပေါ ့ ။ 
သူက သိပ ် လည ် း ကလေး မဟုတ ် ၊ လူကြီးလည ် း မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
သူဟာ အပြစ ် ကင ် းစင ် မှုနဲ ့ ရင ့ ် ကျက ် မှုကြားမှာ လုံးဝ ဟန ် ချက ် ညီတယ ် ။ ဒါက လမ ် းကြောင ် းထဲမှာ ကျွန ် မကို ဒီကားရှေ ့ မှာ ရပ ် တန ့ ် သွားတာပါ ။ 
သူ ့ မျက ် နှာကိုကြည ့ ် တော ့ Vermeer ရဲ ့ ကားနဲ ့ နည ် းနည ် းဆင ် တယ ် ။ 
အလင ် းက ဘယ ် ဘက ် ကလာကာ သူ ့ မျက ် နှာဟာ ဒီတောက ် ပတဲ ့ အလင ် းမှာ ရွှန ် းစိုနေပါတယ ် ။ ပုံရဲ ့ အလယ ် ခေါင ် မှာဖြစ ် ပြီး ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ဒါကိုကြည ့ ် ရင ် း သိလိုက ် တာ ၊ မတ ် တပ ် ရပ ် ရင ် း ပြောမိနေတာက "" ငါ ့ ကို ကြည ့ ် ပါဦး ၊ ကြည ့ ် ပါဦးကွယ ် ။ "" လို ့ ပါ ။ 
သူကတော ့ မကြည ့ ် ပါဘူး ။ သူ ့ ကဒ ် ပြားတွေကိုပဲ ကြည ့ ် နေတာပါ ။ ဒါဟာ ပန ် းချီကားရဲ ့ စွဲဆောင ် တဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခု ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ ကို မကြည ့ ် ပဲ သူလုပ ် နေတာကိုသာ အာရုံ စိုက ် တာကိုပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ပြတ ် သားခြင ် း ကင ် းတဲ ့ ပန ် းချီကားက အပြောင ် မြောက ် ဆုံး လက ် ရာရဲ ့ သင ် ္ ကေတပါ ။ 
သူ ဘယ ် တော ့ မှ ကြည ့ ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဘယ ် က ဇာတ ် လမ ် းဆိုတာ တွေးမိတယ ် ကိုယ ် သာ ဒီနေရာမှာဆို ဘယ ် သူက သူ ့ ကို ကြည ့ ် နေလိမ ့ ် မလဲ ။ 
ပန ် းချီဆရာ မဟုတ ် ဘူး ပန ် းချီဆရာကို မတွေးချင ် ဘူး 
တွေးနေတာကက သူ ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ အသက ် ပိုကြီးတဲ ့ မူကွဲပါ ။ 
သူက ယောက ် ျား ၊ အစေခံ ၊ ပိုကြီးတဲ ့ အစေခံက ပိုငယ ် တဲ ့ အစေခံကို ကြည ့ ် နေတာ ။ ပြောနေတာက "" ငါ ့ ကိုကြည ့ ် ၊ မင ် းဘာဖြစ ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ သတိပေးမလို ့ ၊ ငါ ့ ကိုကြည ့ ် စမ ် းပါ ။ "" သူကတော ့ ဘယ ် တော ့ မှ မကြည ့ ် ဘူး ။ 
ပြတ ် သားခြင ် းကင ် းမဲ ့ တဲ ့ "" Girl with a Pearl Earring "" ပန ် းချီကား.. သူမ ပျော ် လား ၊ ဝမ ် းနည ် းလား မသိပါ ။ 
သူမအကြောင ် း ဝတ ္ ထုတစ ် အုပ ် လုံးရေးတယ ် သူမ ပျော ် လား ၊ ဝမ ် းနည ် းလား ဆိုတာ မသိသေးဘူး ။ 
အဖြေကိုရှာဖို ့ ၊ ဟာကွက ် ကို ဖြည ့ ် ဖို ့ ပန ် းချီကားဆီ အထပ ် ထပ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဇာတ ် လမ ် းဖွဲ ့ ပြီး ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ခဏလောက ် စိတ ် ကျေနပ ် အောင ် လုပ ် လို ့ ရနိုင ် ပေမဲ ့ တကယ ် မဟုတ ် ဘူး ၊ ထပ ် ထပ ် လာတာပဲလေ ။ 
နောက ် ဆုံးပြောပြမယ ့ ် ပန ် းချီကားကတော ့ "" အမည ် မသိ "" ဆိုတဲ ့ အမည ် မသိ တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ကားပါ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါက National Portrait Gallery ကဝယ ် ထားတဲ ့ Tudor ပုံတူတစ ် ကားပါ ။ 
Sir Thomas Overbury ဆိုတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် လို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြပြီး သူမဟုတ ် မှန ် း နောက ် မှာ ဖော ် ထုတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ ဘယ ် သူမှန ် း မသိကြပါဘူး ။ 
ကဲ National Portrait Gallery မှာ ပန ် းချီကားရဲ ့ ကိုယ ် ရေးရာဇဝင ် မသိရင ် ကိုယ ့ ် အတွက ် အသုံးမကျသလိုပါ ။ 
ဘယ ် သူမှန ် း မသိတဲ ့ အတွက ် ဒါကို နံရံမှာ ချိတ ် မရဘူး ။ 
ဒါနဲ ့ ကံဆိုးချင ် တော ့ ဒီမိဘမဲ ့ ဟာ အခြားမိဘမဲ ့ အများကြီးနဲ ့ အချိန ် အများစုကို သိုလှောင ် ခန ် းမှာ ကုန ် ဆုံးတာပေါ ့ ။ တစ ် ချို ့ ကတော ့ လှပတဲ ့ ပနိးချီကားတွေပါ ။ 
ဒီကားက လမ ် းကြောင ် းမှာ ကျွန ် မကို ရပ ် တန ့ ် စေတဲ ့ အကြောင ် း သုံးချက ် ရှိတယ ် ။ တစ ် ချက ် က ပြုံးနေတဲ ့ သူ ့ ပါးစပ ် နဲ ့ ကြေကွဲနေတဲ ့ မျက ် လုံးတွေကြားက အဆက ် အစပ ် မရှိခြင ် းပါ ။ 
သူမပျော ် ပါဘူး ၊ ဘာလို ့ သူမပျော ် တာလဲ ။ 
ဒုတိယ အချက ် ကျွန ် မကိုဆွဲဆောင ် တဲ ့ အရာက သူ ့ ရဲ ့ နီမြန ် းတဲ ့ ပါးပြင ် တွေပါ ။ 
သူက ရှက ် နေတယ ် ။ သူ ့ ပုံတူအတွက ် ဟန ် ပြလုပ ် ရတာကို ရှက ် နေတယ ် ။ 
ဒီလူက တစ ် ချိန ် လုံး ရှက ် နေသူပဲ ဖြစ ် ရမယ ် ။ 
သူ ့ ကိုရှက ် စေနေတဲ ့ အကြောင ် းက ဘာများပါလိမ ့ ် ။ 
လမ ် းကြောင ် းထဲမှာ ကျွန ် မကို ရပ ် သွားစေတဲ ့ တတိယ တစ ် ခုက သူ ့ ရဲ ့ အပြတ ် သားနားတဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကုတ ် အင ် ္ ကျီပါ ။ 
ပိုးသား ၊ မီးခိုးရောင ် လှပတဲ ့ ကြယ ် သီးတွေပါ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မကိုတွေးမိစေတာက နွေးထွေးပြီး ခပ ် ပွပွနဲ ့ အိပ ် ရာပေါ ် ဂွမ ် းကပ ် ဖြန ့ ် ထားသလိုနဲ ့ လေ ။ 
အိပ ် ရာတွေနဲ ့ နီမြန ် းတဲ ့ ပါးပြင ် တွေကို ဆက ် တွေးနေမိပြီး တကယ ် တော ့ သူ ့ ကိုကြည ့ ် လိုက ် တော ့ လိင ် ကိစ ္ စကို ဆက ် တွေးမိပြီး သူတွေးနေတာ ဒါပဲလို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
တွေးမိတာက သူ ့ အကြောင ် း ဝတ ္ ထုဖန ် တီးမယ ် ဆိုရင ် န ​ ောက ် ဆုံးထည ့ ် ရမှာက ဘာများလဲပေါ ့ ။ 
အင ် း Tudor လူကြီးလူကောင ် းက ဘာများနဲ ့ များ ဖိစီးနေမလဲပေါ ့ ။ 
ထင ် တာက အင ် း တတိယ ဟန ် နရီ ၊ ဟုတ ် ပြီ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ အမွေ ၊ အမွေခံနဲ ့ စိတ ် ဖိစီးနေမှာပဲပေါ ့ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ အမည ် နဲ ့ စည ် းစိမ ် ကို ဘယ ် သူဆက ် ခံမလဲ ။ 
ဒါတွေကို စုလိုက ် ရင ် ကိုယ ့ ် ကို ပြန ် ပြန ် လာစေတဲ ့ ဟာကွက ် ကို ဖြည ့ ် ပေးတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ရပြီပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒီမှာ က ဇာတ ် လမ ် းပါ ။ 
တိုတိုလေးပါ ။ 
"ရိုစီ" Caroline ငါ ့ ကိုပေးထားတဲ ့ ဘရိုကိတ ် နှစ ် ထပ ် ကုတ ် ကို ဝတ ် ထားတုန ် းပါ ။ 
ကော ် လာအမြင ့ ် ဗြောင ် ၊ လက ် အရှင ် ပိုးသားချည ် ကျစ ် အနုစိတ ် ကြယ ် သီးတွေကို နွေးထွေး ချပ ် ရပ ် ဖို ့ နီးနီးလေး တပ ် ထားတယ ် ။ 
နှစ ် ထပ ် ကုတ ် က ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ အိပ ် ရာပေါ ် က အိပ ် ရာဖုံးကို တွေးမိသွားစေတယ ် ။ 
ဒါက ရည ် ရွယ ် ရင ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ပထမဆုံးဝတ ် ခဲ ့ တာက သူမ မိဘတွေက ကျုပ ် တို ့ ကို ဂုဏ ် ပြု တည ် ခင ် းတဲ ့ ညစာစားပွဲမှာ ။ 
ထပြီး စကားမပြောခင ် ကတင ် ကျုပ ် ပါးတွေဟာ ပူနေတယ ် ဆိုတာ သိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျုပ ် ဟာ ကာယအားထုတ ် မှုကနေ ၊ ဝိုင ် ကနေ ၊ စိတ ် ခံစားမှု မြင ့ ် မားတာကနေ အလွယ ် လေး မျက ် နှာရဲတတ ် သူပါ ။ 
ငယ ် ငယ ် တုန ် းက အမတွေနဲ ့ ကျောင ် းသားတွေ စတာ ခံခဲ ့ ရတယ ် ။ George တော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
Gorge ပဲ ကျုပ ် ကို ရိုစီလို ့ ခေါ ် တာ ။ 
အခြား ဘယ ် သူကိုမှ ခေါ ် ခွင ့ ် မပေးဘူး ။ 
သူဟာ စကားလုံးကို နူးညံ ့ အောင ် လုပ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ကျုပ ် ကြေညာချက ် ထုတ ် လိုက ် တော ့ George ဟာ ပန ် းရောင ် သန ် းသွားပြီး ကျုပ ် ရဲ ့ နှစ ် ထပ ် ကုတ ် လို ဖြူရော ် သွားတယ ် ။ 
သူ တအံ ့ တအား ဖြစ ် မနေခဲ ့ သင ့ ် ဘူး ။ 
တစ ် နေ ့ မှာ ကျုပ ် ဟာ သူ ့ ဝမ ် းကွဲကို လက ် ထပ ် မယ ် ဆိုတာက လူတိုင ် းမှန ် းလို ့ ရတာပဲလေ ။ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စကားလုံးတွေကို နားနဲ ့ ဆတ ် ဆတ ် ကြားဖို ့ တော ့ 
ခက ် တာ သိပါတယ ် ၊ ပြောရုံလေးပြောတာပါ ။ 
​ ဒီနောက ် မှာ ဟင ် းရွက ် ခင ် း အပေါ ် စီးမှာရှိတဲ ့ လှေကားထစ ် မှာ George ကိုတွေ ့ တယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ ခင ် းလုံး မရပ ် မနား သောက ် နေပေမဲ ့ လည ် း သူဟာ ဖြူရော ် နေတုန ် းပါ ။ 
အတူထိုင ် ပြီး အိမ ် ဖော ် တွေ ဆလတ ် ရွက ် လှီးတာ ကြည ့ ် ကြတယ ် ။ 
"" ကျုပ ် ရဲ ့ ကုတ ် ကို ဘယ ် လိုထင ် လဲ "" လို ့ မေးလိုက ် တယ ် ။ 
သူက တစ ် ချက ် ကြည ့ ် လိုက ် ပြီး "" ကော ် လံက မင ် းလည ် ပင ် းကို ညှစ ် နေသလိုပဲနော ် ။ "" တဲ ့ ကျုပ ် က "" အချင ် းချင ် း မြင ် ရပါ ​ သေးတယ ် "" 
"" အမဲလိုက ် ၊ ဖဲရိုက ် ၊ ရုံးတက ် လို ့ ရပါသေးတယ ် ။ 
ဘာမှပြောင ် းဖို ့ မလိုပါဘူး ။ George က စကားမပြောဘူး ။ 
"ကျုပ ် က ၂၃ နှစ ် ။ လက ် ထပ ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီလေ ။" ပြီးတော ့ အမွေခံသူ မွေးဖွား ၊ ။ သူတို ့ က ကျုပ ် ကို မျှော ် လင ့ ် နေကြတာ ။ George က နောက ် ဝိုင ် အနီတစ ် ခွက ် မော ့ ချလိုက ် ပြီး ကျုပ ် ဘက ် လှည ့ ် ကာ 
"" မင ် းရဲ ့ လာမယ ့ ် မင ် ္ ဂလာပွဲအတွက ် ဝမ ် းသာတယ ် ၊ James ရေ ။ 
မင ် းတို ့ တွေ ပျော ် ကြမှာ ကျိန ် းသေပါကွာ ။ သူ နာမည ် ပြောင ် ဘယ ် တော ့ မှ မသုံးတော ့ ဘူး ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဦးနှောက ် ဟာ အံ ့ ဩစရာကောင ် းပြီး ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ အင ် ္ ဂါပါ ။ 
တော ် တော ် များများက ဦးနှောက ် ကို သိပ ် စိတ ် ဝင ် စားပေမဲ ့ တကယ ် တော ့ ဦးနှောက ် အလုပ ် လုပ ် ပုံ ဂုဏ ် သတ ္ တိအကြောင ် းကို သိပ ် မပြောနိုင ် ပါဘူး ။ အာရုံကြောဆေးသိပ ္ ပံကို ကျောင ် းတွေမှာ မသင ် လို ့ ပါ ။ 
အကြောင ် းတစ ် ခုက ဒီကိရိယာဟာ ရှုပ ် ထွေးလွန ် းပြီး ၊ စျေးကြီးလွန ် းတာကြောင ့ ် အဓိကတက ္ ကသိုလ ် တွေနဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီး တွေမှာပဲလုပ ် ကြတာကြောင ့ ် ပါ 
ဒါကြောင ့ ် ဦးနှောက ် ဆီကိုရောက ် နိူင ် ဖို ့ ခင ် ဗျားဟာ ဘွဲ ့ ရကျောင ် းသားအဖြစ ် ၆နှစ ် ခွဲလောက ် အကုန ် ခံကာ ရည ် စူးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ဒီကိရိယာတွေသုံးခွင ့ ် ရတဲ ့ အာရုံကြော ဆေးပညာရှင ် ဖြစ ် လာဖို ့ ပါ ။ 
ဝမ ် းနည ် းစရာက ကျွန ် တော ် တို ့ ၅ ယောက ် မှာ ၁ ယောက ် ဟာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးရဲ ့ ၂၀% ဟာ အာရုံကြော ကစဉ ့ ် ကလျား ရောဂါရကြတော ့ မှာလေ ။ 
ဒီရောဂါတွေအတွက ် ကုထုံးက နတ ္ ထိပဲ ။ 
ဒီတော ့ ဖြစ ် ပုံရတာက ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ပညာရေးလုပ ် ငန ် းစဉ ် ရဲ ့ အစောပိုင ် းကို ပြန ် သွားသင ့ ် ပြီး ဦးနှောက ် နဲ ့ အာရုံကြောပညာကို ကျောင ် းသားတွေကို သင ် သင ့ ် တာပေါ ့ ။ ဒါမှ နောင ် ဦးနှောက ် ပညာရှင ် ဖြစ ် ဖို ့ အလားအလာ စဉ ် းစားလို ့ ရမှာလေ ။ 
ဘွဲ ့ ရကျောင ် းသားတုန ် းက ကျွန ် တော ် နဲ ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းဖော ် Tim Marzullo တို ့ ဦးနှောက ် ကိုလေ ့ လာဖို ့ ကိုယ ့ ် မှာရှိတဲ ့ ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ ကိရိယာကိုယူပြီး ကိုယ ် သိတဲ ့ လူတိုင ် း ဝယ ် နိုင ် ဖို ့ ရိုးရိုးလေး လုပ ် လိုက ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဝါသနာရှင ် (သို ့) အထက ် တန ် းကျောင ် းသား ၁ ယောက ် လေ ့ လာနိုင ် ပြီး အာရုံကြောသိပ ္ ပံရှာဖွေမှုကို တကယ ် ပါဝင ် လို ့ ရအောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ​ ့ ဒါကိုပဲလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် က Backyard Brains ဆိုတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီကို စခဲ ့ ပြီး အာရုံကြောသိပ ္ ပံ ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် ပစ ္ စည ် းတွေဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် ချို ့ ဒီည ဒီမှာယူလာပြီး သရုပ ် ပြတာတွေ လုပ ် ချင ် ပါတယ ် ၊ 
ကြည ့ ် ချင ် ကြတယ ် မို ့ လားဗျာ ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် အားပေးတစ ် ယောက ် လိုတယ ် ဗျာ ၊ 
ဟော ရှေ ့ တည ့ ် တည ့ ် မှာ နာမည ် ကဘယ ် သူတုန ် း ။ S K: Sam ပါရှင ် ။ 
G G: ကောင ် းပြီ ​ Sam ၊ မင ် းဦးနှောက ် ကနေ ဖမ ် းယူတော ့ မှာနော ် ။ 
အရင ် က ဒါမျိုးလုပ ် ဖူးလား ။ 
SK ဟင ့ ် အင ် း ။ 
GG စမ ် းသပ ် ချက ် အတွက ် လက ် ကို ဆန ့ ် ထားဖို ့ လိုတယ ် ၊ အကျင ် ္ ီလက ် ကို နည ် းနည ် းလိပ ် တင ် လိုက ် ၊ ဒီတော ့ လုပ ် မှာက မင ် းလက ် မောင ် းပေါ ် လျှပ ် ခေါင ် းတွေ တပ ် မယ ် ။ မင ် းအံ ့ ဩချင ် အံ ့ ဩနေမှာပေါ ့ ၊ ဦးနှောက ် ကနေ ဖမ ် းယူတော ့ မယ ် လို ့ ပြောခဲ ့ တယ ် ၊ လက ် မောင ် းနဲ ့ ဘာလုပ ် မှာပါလိမ ့ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အခု မင ် းဦးနှောက ် ထဲမှာ နူရွန ် း ၈၀ဘီလီယံရှိတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ရှေ ့ နောက ် လျှပ ် စစ ် သတင ် းတွေ ၊ ဓာတုသတင ် းတွေပို ့ နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဦးနှောက ် အပြင ် လွှာက ဟောဒီနားက နူရွန ် းတစ ် ချို ့ က လက ် ကို ဒီလိုလှုပ ် တဲ ့ အခါ သတင ် းကို အောက ် ဘက ် ပို ့ ပေးတယ ် ။ 
ဒါတေွဟာ corpus callosum ကိုဖြတ ် ပြီး အာရုံကြောထိဆင ် းတယ ် ၊ အောက ် ပိုင ် း မော ် တာနူရွန ် းက ​ ​ န ​ ေ ဟောဒီကြွက ် သားတွေ အထိပေါ ့ ။ အဲဒီလျှပ ် ထွက ် မှုကို ဟောဒီလျှပ ် ခေါင ် းတွေနဲ ့ ဖမ ် းမှာဖြစ ် ပြီး မင ် းဦးနှောက ် က ဘာလုပ ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ တိတိကျကျ ကြားနိုင ် ကြတော ့ မှာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါကိုခဏလေး ဖွင ့ ် လိုက ် မယ ် နော ် ။ 
မင ် းဦးနှောက ် က ဒီလို အသံထွက ် တာမျိုးကြားဖူးလား ။ 
SK ဟင ့ ် အင ် း ၊ 
GG စမ ် းကြည ့ ် ကြစို ့ ၊ ဒီတော ့ ရှေ ့ တိုးပြီးး လက ် ကိုညှစ ် လိုက ် ၊ 
(လိမ ့ ် ဆင ် းသံ) ဒီတော ့ မင ် းဘာကြားနေရလဲ ၊ ဟောဒါက ဖြစ ် ပျက ် နေတဲ ့ မင ် းရဲ ့ မော ် တာယူနစ ် တွေလေ ။ 
ဒါကိုလည ် းကြည ့ ် ရအောင ် လေ ။ 
ဒီတော ့ ဟိုမှာသွားရပ ် နေလိုက ် မယ ် ၊ ဒီက တိုရဲ ့ app ကိုဖွင ့ ် ရအောင ် လေ ၊ 
ဒီတော ့ အခု မင ် းကို ညှစ ် စေချင ် တယ ် ။ 
(လိမ ့ ် ဆင ် းသံ) ဒီတော ့ ဟောဒီမှာ အာရုံကြောကနေ ဟောဒီကြွက ် သားအထိ ဖြစ ် ပျက ် နေကြတဲ ့ သူမရဲ ့ မော ် တာယူနစ ် တွေပါ ။ သူမဒါကိုလုပ ် နေခိုက ် မှာ ဟောဒီမှာဖြစ ် ပျက ် နေတဲ ့ လျှပ ် စစ ် လှုပ ် ရှားမှုကို မြင ် တွေ ့ ရမှာပါ ။ 
ဒါကိုနှိပ ် ပြီးတော ့ အဲဒီထဲက တစ ် ခုကို စမ ် းကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခပ ် ပြင ် းပြင ် းလေး ဆက ် လုပ ် နေလိုက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ အခု ခဏရပ ် ထားတာက ဦးနှောက ် ထဲမှာဖြစ ် နေတ ့ ဲ ့ မော ် တာ လှုပ ် ရှားမှု အလားအလာတစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် ထပ ် ကြည ့ ် ချင ် ကြသေးလား ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) စိတ ် ဝင ် စားစရာပဲ ၊ ဒါကို ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် ရအောင ် ။ 
နောက ် ထပ ် လုပ ် အားပေး တစ ် ယောက ် လိုပါတယ ် ။ 
နာမည ် ဘယ ် သူလဲကွ ။ 
Miguel Goncalves: Miguel ပါ ။ 
GG: Miguel ဟုတ ် ပါပြီ ။ 
မင ် းက ဒီမှာရပ ် နေရမှာနော ် ။ 
မင ် းလက ် မောင ် းကို ဒီလိုလှုပ ် နေတုန ် းမှာ ဦးနှောက ် ကအချက ် ပြတစ ် ခုကို ဟောဒီ ကြွက ် သားတွေဆီကို ပို ့ တော ့ မှာပါ ။ 
ခင ် ဗျား လက ် မောင ် းကိုရော လှုပ ် စေချင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဦးနှောက ် က အချက ် ပြတစ ် ခုကို ဟောဒီ ကြွက ် သားတွေဆီကို ပို ့ တော ့ မှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဖြစ ် သွားတာက ဒီမှာရှိတဲ ့ နာဗ ့ ် တစ ် ချောင ် းက ဟောဒီမှာပြေးတက ် ကာ လက ် ချောင ် းတွေကို အားဖြည ့ ် ပေးပြီး ဒါက လှုံဆော ် နိူင ် လောက ် အောင ် အရေပြားနဲ ့ နီးကပ ် လွန ် းတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နိုင ် တာက လက ် ကိုသွားတဲ ့ ဦးနှောက ် အချက ် ပြတွေကိုကူးပြီး ဒါကိုလက ် ထဲထိုးသွင ် းလိုက ် တာပေါ ့ ။ ဦးနှောက ် က လက ် ကိုလှုပ ် လို ့ ပြောတဲ ့ အခါ လှုပ ် နိုင ် အောင ် လေ ။ 
သဘောတစ ် ခုအနေနဲ ့ သူမဟာ မင ် းရဲ ့ စိတ ် အလိုကိုယူလိုက ် ပြီး မင ် းဟာ ဒီလက ် အပေါ ် မထိန ် းချုပ ် နိုင ် တော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
နားလည ် တယ ် နော ် ။ 
ဒီတော ့ မင ် းကိုချိတ ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) မင ် းရဲ ့ လက ် မောင ် းရိုး နာ ့ ဗ ် ကြောကို ရှာတော ့ မယ ် ဒီနားလောက ် မှာပေါ ့ ၊ 
မင ် းပေါ ် လာတော ့ ဘာကိုမင ် းပတ ် သက ် နေလဲ ဆိုတာ မင ် းမသိပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ အခုကျွန ် တော ် ဖယ ် လိုက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ လူသားချင ် း ပေါင ် းကူးတဲ ့ စနစ ် ထဲမှာ ဒါကိုတပ ် လိုက ် မယ ် ။ ၊ 
ကောင ် းပြီ ဒီတော ့ Samလက ် ကို ထပ ် ညှစ ် စေချင ် တယ ် ၊ 
ထပ ် ညှစ ် လိုက ် ပါ ။ သိပ ် ကောင ် းတယ ် ၊ 
ဒီတော ့ မင ် းကို ဟိုမှာ ချိတ ် လိုက ် တော ့ မယ ် ၊ မင ် း.. ပထမတော ့ နည ် းနည ် းလန ့ ် သွားမှာပေါ ့ ၊ ဘယ ် လိုမျိုးလဲဆိုတော ့........ (ရယ ် သံများ) သိတယ ် နော ် ၊ မင ် းစိတ ် မင ် းမပိုင ် တော ့ ရင ် အခြားသူက မင ် းရဲ ့ ဖန ် တီးသူ ဖြစ ် လာတယ ် ။ နည ် းနည ် းတော ့ ဆန ် းတာပေါ ့ ကွာ ။ 
အခု လက ် ကိုဖြေလျှော ့ စေချင ် တယ ် ၊ 
Sam နားလည ် တယ ် နော ် ။ 
မင ် းညှစ ် တော ့ မှာနော ် ။ 
ငါမဖွင ့ ် ရသေးပါဘူး ၊ ဒီတော ့ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး တစ ် ချက ် လောက ် ညှစ ် လိုက ် ကွာ ။ 
ဒီတော ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပြှီလား Miguel ရေ ။ 
MG: အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီကောဗျာ ။ 
GG: ဖွင ့ ် လိုက ် ပြီ ၊ ဒီတော ့ ဆက ် ပြီး ၊ လက ် ကိုလှည ့ ် လိုက ် ၊ 
မဆိုစလောက ် လေးခံစားရလား ။ MG: ဟင ့ ် အင ် းဗျ ။ 
GG: ဟုတ ် ပြီ ၊ ထပ ် လုပ ် ပါ ၊ MG: နည ် းနည ် းလေး 
GG: နည ် းနည ် းလေး ၊ (ရယ ် သံများ} စိတ ် လျှော ့ ထားပါ ၊ 
ဒီတော ့ ထပ ် လုပ ် ပါဦး ။ 
(ရယ ် သံများ) အိုး ကောင ် းတယ ် ၊ ကောင ် းတယ ် ။ 
ဒီတော ့ စိတ ် လျှော ့ ထား ၊ ထပ ် လုပ ် လိုက ် ပါဦး 
ကောင ် းပြီး ဒီတော ့ အခု မင ် းဦးနှောက ် က မင ် းလက ် ကို ထိန ် းချုပ ် နေပြီး သူ ့ လက ် ကိုလည ် း ထိန ် းချုပ ် နေတယ ် ၊ ဒီတော ့ ဆက ် ပြီးတော ့ ထပ ် လုပ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
ကောင ် းပြီး ၊ သိပ ် ကောင ် းတာပဲ ။ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ မင ် းတို ့ လက ် ရဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှုကို ယူလိုက ် ရင ် ဘာဖြစ ် သွားမလဲ ။ 
ဒီတော ့ လက ် ကို ဖြေလျှော ့ လိုက ် ပါ ၊ 
ဘာဖြစ ် သွားလဲ ။ 
အား ၊ ဘာမှမဖြစ ် ပါလား ။ 
ဘာလို ့ မဖြစ ် တာလဲ ။ 
အကြောင ် းက ဦးနှောက ် က လုပ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ထပ ် လုပ ် လိုက ် ပါ ၊ 
ဟုတ ် ပြီ ၊ သိပ ် ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုမိတ ် ဆွေကောင ် းဖြစ ် ပေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါကွာ ။ 
ဒါကကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာပါ ၊ လျှပ ် စစ ် ဇီဝကမ ္ မဗေဒပါ ။ 
အာရုံကြောဆိုင ် ရာပြောင ် းလဲမှုကြီး ဖြစ ် ပေါ ် တော ့ မှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Tony ပါ ။ သူကကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားပါ ။ 
ကွန ် တော ့ အသက ် လောက ် ရှိပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး သူက San Quentin State ထောင ် ထဲမှာပါ ။ 
Tony ၁၆ နှစ ် သားမှာ တစ ် နေ ့ ၊ တဒင ် ္ ဂလေးမှာပေါ ့ "" ဒါက အမေ ့ ရဲ ့ သေနတ ် ပါ ။ 
ထုတ ် ပြရုံပါ ၊ ငနဲကိုလှန ့ ် လိုက ် တာ သူက punk လေ ။ 
ငွေကိုယူပြီး သူ ့ ငွေကိုယူမယ ် ၊ မှတ ် သွားမှာပါ 
ပြီးတော ့ နောက ် ဆုံးမိနစ ် မှာ တွေးမိတာက "" မလုပ ် နိုင ် ဘူး ၊ ဒါဟာအမှားပဲ 'အဖော ် ကပြောတယ ် ၊' လာပါကွာ ၊ လုပ ် ရအောင ် '' လုပ ် ကြစို ့ 'လို ့ ကျွန ် တော ် ပြောလိုက ် တယ ် ။ ဒီတော ့ ဒီစကား ၃ ခွန ် း Tony မှတ ် မိနေတော ့ မှာ ၊ ဘာကြောင ့ ် ဆို နောက ် သူသိရတာက pop ကိုသူကြားတယ ် 
သွေးအလိမ ် းလိမ ် းနဲ ့ မြေပြင ် မှာ punk ရှိတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဒါဟာ ကြီးလေးတဲ ့ လူသတ ် မှုပါ ၊ ၂၅ နှစ ် မှာ သေဒဏ ် ၊ ကံကောင ် းရင ် ၅၀ ၊ အသက ် ၅၀ မှာ ခံဝန ် နဲ ့ လွတ ် လာမှာ Tony ကတော ့ အရမ ် းကံကောင ် းတယ ် လို ့ မခံစားမိဘူး ။ 
ဒီတော ့ သူ ့ ထောင ် ထဲက ဆယ ် တန ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံမိတော ့ ဒီအတန ် းမှာ ကိုယ ် ကျင ့ ် တရား အခြေခံတွေကို ဆွေးနွေးမယ ် လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ Tony ကြားဖြတ ် ပြောလိုက ် တာက 
အမှန ် နဲ ့ အမှားအကြောင ် း ဘာကိုသင ် ပေးမှာလဲဗျ ။ 
မှားတာကျုပ ် သိတယ ် ၊ မှားတာလုပ ် ထားတယ ် ။ 
ကျုပ ် တွေတဲ ့ လူတိုင ် းကနေ ့ တိုင ် း ကျုပ ် မှားတယ ် လို ့ ပြောနေကြတာပဲလေ ။ 
ကျုပ ် ဒီကထွက ် ရင ် ကျုပ ် နာမည ် နဲ ့ အမှတ ် ၁ ခု အမြဲရှိနေတော ့ မှာလေ ။ 
အပြစ ် ရှိသူ ၊ လူမှားလို ့ တံဆိပ ် ကပ ် ခံရတယ ် ။ အမှားနဲ ့ အမှန ် အကြောင ် း ကျုပ ် ကို ဘာပြောဦးမလို ့ တုန ် းဗျာ ။ ဒီတော ့ Tony ကို ပြောလိုက ် တာက စိတ ် တော ့ မကောင ် းဘူးကွာ ၊ ဒါကမင ် းထင ် တာထက ် ပိုဆိုးတယ ် ကွ ။ 
မင ် းက အမှန ် နဲ ့ အမှားကို သိတယ ် လို ့ ထင ် တာလား ။ 
ဒါဆို အမှားဘာဆိုတာပြောနိုင ် မလား ။ 
မဟုတ ် ဘူး ၊ နမူနာ ၁ ခုပဲ မပေးပါနဲ ့ ။ 
မှာယွင ် းခြင ် းရဲ ့ တရားကိုယ ် ကိုသိချင ် တာ ၊ မှားတာရဲ ့ အယူအဆလေ ။ 
အဲဒီအယူအဆကဘာလဲ ။ 
ဘာက တစ ် ခုခုကို မှားယွင ် းစေတာလဲ ။ 
မှားတယ ် ဆိုတာကို ဘယ ် လိုသိတာလဲ ။ ကျုပ ် တို ့ သဘောကွဲလွဲနိုင ် တယ ် လေ ။ 
အမှားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ဦးဦးက မှားနိုင ် တယ ် လေ ။ 
မင ် းဖြစ ် စေ ၊ ငါဖြစ ် စေ ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာအမြင ် တွေ ဖလှယ ် ဖို ့ မဟုတ ် ဘူး လူတိုင ် းအမြင ် ၁ ခုစီရှိတယ ် ။ 
နားလည ် ဖို ့ အတွက ် ဒီမှာရှိနေကြတာလေ ။ 
တို ့ တွေရဲ ့ ရန ် သူက စာနာမှု ကင ် းမဲ ့ ခြင ် းပါ ၊ ဒါက ဒဿနလေ ။ ဒီလိုနဲ ့ Tony အတွက ် အပြောင ် းအလဲဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
"" ကျုပ ် မှားနိုင ် တယ ် ၊ မှားတာကို ငြီးငွေ ့ ပါပြီဗျာ ။ 
"" အမှားကဘာဆိုတာ ကျုပ ် သိချင ် တယ ် ။ 
ကျုပ ် သိတာကို သိချင ် တယ ် ဗျာ ။ "" အဲဒီအခိုက ် Tony သိမြင ် လိုက ် တာက ဒဿန အစီအစဉ ် ကိုပါ ။ အံ ့ အားသင ့ ် မှုတွေနဲ ့ စတင ် တဲ ့ အစီအစဉ ် ပါ ၊ Kant ရဲ ့ အခေါ ် "" ကြယ ် စုံတဲ ့ ထက ် ကောင ် းကင ် ကို လေးစား ၊ အံ ့ ဩခြင ် းနဲ ့ ကိုယ ် တွင ် း ​ က ကျင ့ ် ဝတ ် နိယာမ "" ပေါ ့ ။ ဒါမျိုးတွေ ကျုပ ် တို ့ လိုလူတွေ ဘာသိနိုင ် လဲ ။ 
ကျုပ ် တို ့ ကို ​ တည ် ရှိခြင ် းရဲ ့ အခြေအနေဆီ ပြန ် ခေါ ် သွားတဲ ့ အစီအစဉ ် ပါ ။ Heidegger ခေါ ် တာက "" အမြဲတမ ် း အဲဒီမှာရှိပြီးသား "" တဲ ့ ။ ကိုယ ် ဘာကို ၊ ဘာကြောင ့ ် ယုံကြည ် လဲဆိုတာ မေးခွန ် းထုတ ် တဲ ့ အစီအစဉ ် ပါ ။ Socrates ခေါ ် တာက "" ဆန ် းစစ ် ထားတဲ ့ ဘဝ "" တဲ ့ ။ Socrates ဟာ သူဘာမှမသိဘူး ဆိုတာကို သိလောက ် အောင ် ပညာရှိသူပါ ။ 
Socrates ဟာ ထောင ် ထဲမှာ သေဆုံးခဲ ့ ပါတယ ် ၊ သု ့ ရဲ ့ ဒဿနကတော ့ ပကတိအတိုင ် းပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ Tony ဟာ သူလုပ ် စရာကို စလုပ ် ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ဘာကြောင ့ ် ၊ ဘာညာတွေ ၊ ကြောင ် းကျိုုး ၊ ဖြစ ် စဉ ် ၊ ယုတ ္ တိ ၊ ယုတ ္ တိမှားတွေကို သင ် ယူတယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက Tony မှာ ဒဿနခွန ် အား ရသွားပါတယ ် ။ 
လူက ထောင ် ထဲမှာပေမဲ ့ စိတ ် ကတော ့ လွတ ် လပ ် နေတယ ် ။ 
သင ် လိုက ် တာက ယထာဘူကျ စောင ့ ် စည ် းမှုမရှိတာ ၊ အသိတရားရှိရှိနဲ ့ ကြောင ့ ် ကြစိတ ် ဖြစ ် တာ ကျင ့ ် ဝတ ် ပိုင ် း သံသယဖြစ ် တာ ၊ ရုပ ် လွန ် သဘောအရ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ တာတွေပေါ ့ 
ဒါက Plato Descartes Nietzsche နဲ ့ Bill Clinton ပါ ။ 
ဒီတော ့ သူ ့ ရဲ ့ နောက ် ဆုံး စာတမ ် းကိုပေးတော ့ သူဆွေးနွေးတာက ပြတ ် သားတဲ ့ အမိန ့ ် ပေးခြင ် းဟာ နေ ့ စဉ ် ဘဝကို ထိခိုက ် စတဲ ့ ဝိရောဓိတွေကို ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ အရမ ် းတင ် းမာနိုင ် တယ ် ဆိုပြီး မေးခွန ် းထုတ ် ပြီး ဒါနဲ ့ ​ ကိုယ ် ကျင ့ ် ပျက ် တာ ရှုတ ် ချခံရတာလားလို ့ ပြောခိုင ် းတော ့ မသိဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါကို တွေးကြည ့ ် ရအောင ် ။ "" အဲဒီခဏမှာ Tony အမည ် နဲ ့ အမှတ ် မရှိတော ့ ဘူးလေ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ၂ ဦးကအဲဒီမှာ ရပ ် နေတာပဲလေ ။ 
ဒါက ပါမောက ္ ခနဲ ့ ထောင ် ထွက ် မဟုတ ် ဘူး ။ ဒဿနကို ပြုကျင ့ ် ဖို ့ စိတ ် ၂ ခုပဲလိုတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ Tony ကို ပြောလိုက ် တယ ် ၊ "ဒါကိုလုပ ် ရအောင ်" 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Nicole Paris: TEDYouth ၊ ဆူညံအောင ် လုပ ် ။ 
(ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) TEDYouth တစ ် ချို ့ လုပ ်... (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း ပြီးဆုံး) အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပြီလား ။ 
(အားပေးသံ ၊ လက ် ခုပ ် သံများ) အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပြီလား ။ 
Ed Cage: ရေး ရေး ရေး ။ 
(ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (ရယ ် သံများ) EC: ကြိုက ် တယ ် မို ့ လား ။ ဘယ ် လိုလုပ ် ခဲ ့ လဲဆိုတာ ပြပါရစေ ။ NP: အဖေ စလိုက ် ။ ဆက ် လုပ ် ။ 
EC: ၉၀ လွန ် နှစ ် တွေမှာ ကြီးပြင ် းလာတော ့ 
(ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း ပြီးဆုံး) (ရယ ် သံများ) (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) NP: အဖေ ၊ အဖေ ၊ အဖေ ၊ အဖေ ၊ အဖေ ၊ အဖေ ။ ရပြီလေ ၊ ရပြီ ရပြီ ၊ ရပြီ ။ 
အို ့ ဘုရားရေ ။ 
ကျွန ် မကို တိုက ် ဖို ့ ကြိုးစားတယ ် 
နေပါဦး ၊ အခု ခဏနေပါဦး ။ 
ကျွန ် မကို အသံတုလုပ ် ပြီး ချော ့ သိပ ် ဖူးတဲ ့ အချိန ် ကို မှတ ် မိလား 
EC: အေး မှတ ် မိတာပေါ ့ ကွဲ ့ ။ 
ဒါက သူမက ကလေးလေးတုန ် းကလေ ။ 
ဒီလိုမျိုး လုပ ် လုပ ် နေကျပေါ ့ ။ 
(ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) NP: ဒါကို မှတ ် မိတာပေါ ့ ။ (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) 
NP: ကောင ် းပြီ ၊ အဖေ ၊ အဖေ အဖေ ့ ။ အေးဆေးပါ ၊ အေးဆေးပါ ။ 
ရပြီ ၊ ရပြီလေ ၊ ရပါပြီ ။ 
EC: ဗီဒီယိုကို မှတ ် မိကြမှာပါ ။ 
ဒါဟာ ကျုပ ် ကို အရှုံးသမားလို ့ ခေါ ် နေတဲ ့ လူသန ် း ၅၀ ကို လက ် တုံ ့ ပြန ် တာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ခုခုလိုပါ 
NPး ရပြီ ၊ ရပြီ ရပါပြီ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကလူတော ် တော ် များများက ပါးစပ ် နဲ ့ တီးတာဟာ ဘာလဲ ၊ ဘယ ် ကနေစခဲ ့ လဲ ဆိုတာ တကယ ် မသိကြဘူး ။ 
EC: ဟုတ ် တယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် ။ 
NP: ဘယ ် ကနေလာလဲပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ ကို သမိုင ် းကြောင ် းလေး ပြောလိုက ် ပါလား ကလိရုံလေးပါ ၊ ဒါဘယ ် က လာလဲ ဆိုတဲ ့ သမိုင ် းစလေး ။ 
EC: ပါးစပ ် နဲ ့ တီးတာ New York ကစတယ ် ။ 
(အားပေးသံများ) ဒါအမှန ် ပဲ ၊ ဒါအမှန ် ပဲ ၊ New York New York 
လူတိုင ် း ပဲလေ ၊ "" ရေး "" အင ် း ကျုပ ် တို ့ က St. Louis ကပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) NP: ကဲ လက ် တွေအားလုံး ချထားလိုက ် ။ (ရယ ် သံများ) 
EC: ပါးစပ ် နဲ ့ တီးတာ New York ကစတယ ် ။ 
မင ် းတို ့ မှာ ရှိမယ ့ ် ဟာက တို ့ ပါတီတွေ တက ် တဲ ့ အခါမှာလေ ။ DJ တွေရှိမှာပေါ ့ ၊ ပြီးတော ့ ရက ် ပါတွေ ရှိမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျုပ ် ဆီကထွက ် တဲ ့ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် မရှိလေတော ့ တီးခတ ် သံတွေကို တုပရတာပေါ ့ လေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပါးစပ ် နဲ ့ တီးသူကို တွေ ့ ရင ် ကျုပ ် တို ့ ကို ဘေးဘက ် မှာ တွေ ့ လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ပြီးရင ် ရက ် ပါ တစ ် ယောက ် ကိုတွေ ့ ပြီး ရက ် ပါက စရွတ ် တဲ ့ အခါ ကျုပ ် တို ့ ရိုးရိုးပဲတီးတယ ် အကြောင ် းက ဒီတုန ် းက အတီးတွေက ရိုးလို ့ ပါ ။ (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) ဒါမှမဟုတ ် (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) ဒီအတီးတွေက ရိုးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုကျတော ့ လူတွေဟာ မျိုးစုံနဲ ့ သူတို ့ လုပ ် ချင ် တဲ ့ တီးလုံးတွေရတာပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ သူတို ့ အဖေကို အရှက ် ခွဲချင ် ကြတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကို စောင ့ ် ရှောက ် တဲ ့ လူကို အရှက ် ခွဲချင ် တဲ ့ အခါကျတော ့ ဒါကမဟုတ ် ဘူးလေ ၊ ကျူရှင ် ခတွေ အကုန ် ပေး ။ (Nicole ရယ ် သည ်) အထူးသဖြင ့ ် ကိုယ ့ ် နားမှာ လူသန ် း ၅၀ ဝန ် းရံနေပြီး ကိုယ ့ ် ကို "" အရှုံးသမား "" လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အခါမှာလေ ။ ကောင ် းပြီ ၊ ဒါကို နှလုံးသားထဲ စွဲနေမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခု အိမ ် မှာ မတူတာတစ ် ခုခု လုပ ် တော ့ ကျုပ ် တို ့ မှာ ဒီအလွတ ် တီးမှုတ ် တာတွေ ရှိကာ အလွတ ် တီးမှုတ ် မှုတွေမှာ ကျုပ ် တို ့ ကို ဘုရားကျောင ် းထဲတိုးဝင ် တာတွေ ပါတာပေါ ့ ။ 
သိတယ ် နော ် ဘုရားကျောင ် မှာ အချင ် းချင ် း ဒီလိုကြည ့ ် တာ (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (ရယ ် သံများ) ပြီး တီးတာကို အချင ် းချင ် း စာရိုက ် ပို ့ 
ဒါမှမဟုတ ် မီးဖိုချောင ် မှာ ချက ် ပြုတ ် နေမယ ် ၊ လမ ် းခရီးတွေ ၊ လေဆိပ ် တွေပေါ ့ ။ 
NP: ဟောဟိုထောင ့ ် မှာ ရပ ် နေတယ ် ၊ "" ဪ အဖေ ၊ ဒါကို နားဆင ် ပါဦး ။ "" (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) နောက ် တာနော ် ၊ ဘာဆိုတာ သိတယ ် နော ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အလွတ ် တီးမှုတ ် တာနဲ ့ အားလုံးအကြောင ် း ပြောနေတာပါ ။ 
EC: ရေး ။ 
သူတို ့ တွေကို အလွတ ် တီးမှုတ ် တဲ ့ အစအနလေး နည ် းနည ် းလေး ပြလိုက ် ရအောင ် လား ၊ 
NP: အလွတ ် တီးတာ ကြားချင ် လား ။ EC: အလွတ ် တီးတာအတွက ် အဆင ် သင ့ ် ပဲလား ။ 
(အားပေးသံများ) NP: မကြားလိုက ် လို ့ ပါ ။ (အားပေးသံ) 
ရေး စလိုက ် တော ့ အဖေ ၊ 
(ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း ပြီးဆုံး ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) NP: စဖို ့ ပြင ် နေပြီ ။ 
EC: အားလုံး အဆင ့ ် သင ့ ် ပဲလား ၊ လူတိုင ် းထ ၊ လာပါ ၊ လူတိုင ် းထ ။ 
ထလိုက ် ၊ လာလေ ၊ ဆန ့ ် ထုတ ် လိုက ် ။ 
(ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီးခြင ် း) (ပါးစပ ် ဖြင ့ ် တီး ပြီးဆုံး) NP: ဒါပဲလေ ။ 
(အားပေးသံ ၊ လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ ဆူအောင ် လုပ ် လိုက ် 
EC: အားလုံးပဲ ကျေးဇူးပါ ။ 
NP: ဆူအောင ် လုပ ် လိုက ် ၊ ဆူအောင ် လုပ ် လိုက ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ဒေါသအကြောင ် း ပြောမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် အသက ် ၁၁တုန ် းက ကျွန ် တော ့ ် သူငယ ် ချင ် းအချို ့ သူတို ့ မိဘတွေ ဖတ ် စာအုပ ် ဖိုး မတတ ် နိုင ် လို ့ ကျောင ် းကိုစွန ့ ် ခွာသွား တာကိုမြင ် တော ့ ကျွန ် တော ် အရမ ် းကိုဒေါသဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အရမ ် းကိုဒေါသ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ကုန ် နေတဲ ့ ကျွန ် ဖြစ ် သူ ဖခင ် တဦးရဲ ့ ကျဉ ် းကြပ ် တဲ ့ အခြေနေကြောင ့ ် သမီးကိုပြည ့ ် တန ် ဆာအဖြစ ် ရောက ် တော ့ မယ ့ ် အကြောင ် းကိုကြားတော ့ လဲ ကျွန ် တော ် ဒေါသဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အသက ် ၅၀ မှာတော ့ လမ ် းပေါ ် မှာကျွန ် တော ့ သားနှင ့ ် အတူ သွေးအိုင ် ထဲမှာ လဲလျောင ် းနေခဲ ့ တော ့ လည ် း ကျွန ် တော ် ဒေါသဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘမိတ ် ဆွေတို ့ ရေ ဒေါသဟာမကောင ် းဘူးလို ့ ရာစုများစွာထဲက သင ် ကြားခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မိဘ ၊ ဆရာ ၊ ဘုန ် းတော ် ကြီးများ — အားလုံးက ဒေါသကိုဘယ ် လိုမျိုသိပ ် ထိန ် းသိမ ် းရမယ ် ဆိုတာသင ် ကြားပေးကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာ ​ ေကြာင ့ ် လဲလို ့ မေးချင ် တယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ အမျက ် ဒေါသ ကိုလူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ ကောင ် း မှုအတွက ် 
ပြောင ် းလွှဲအသုံးမချနိုင ် တာလဲ ။ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အမျက ် ဒေါသ တွေကိုသုံးပြီး ပြောင ် းလွှဲအသုံးမချနိုင ် တာလဲ ။ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အမျက ် ဒေါသ တွေကိုသုံးပြီး 
ကျွန ် တော ် ဒါလုပ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ တယ ် ။ 
မိတ ် ဆွေတို ့ ၊ ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အကောင ် းဆုံး စိတ ် ကူးတွေက ဒေါသထွက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ပေါ ် လာတတ ် တယ ် ။ 
အသက ် ၃၅ မှာသော ့ ခတ ် ထားပြီး ထောင ် သေးသေးလေးမှာ ထိုင ် နေရစဉ ် က 
တညလုံးဒေါသထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာ စိတ ် ကူးကောင ် းလေး မွေးဖွားလာတယ ် ။ 
ဒီအကြောင ် းကိုတော ် ကြာမှ ပြန ် ကောက ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် နာမည ် ရလာတဲ ့ ပုံပြင ် လေးနှင ့ ် စပါရစေ ။ 
ကျွန ် တော ် ကလေးဘဝတည ် းက မဟတ ္ တမဂန ္ ဓီကြီးကို အထူး လေးစားသူဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဂန ္ ဓီကြီးက အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံရဲ ့ လွတ ် လပ ် ရေး လှုပ ် ရှားမှုကို ဦးဆောင ် တိုက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုအရေးကြီးတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အားနည ် းထိခိုက ် လွယ ် တဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ အဆင ် းရဲဆုံး လူတွေကို ဂုဏ ် သိက ္ ခာ ၊ လေးစားမှုနှင ့ ် အတူ ဆက ် ဆံရန ် သင ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အိန ္ ဒိယဟာ ၁၉၆၉ ခုနှစ ် မှာ မဟတ ္ တမဂန ္ ဒီရဲ ့ ဖွားမြင ် ခြင ် း ရာစုနှစ ် ကို ကျင ် းပချိန ် မှာ — ကျွန ် တော ့ ် အသက ် ၁၅ နှစ ် ရှိပြီ ကျွန ် တော ် စိတ ် ကူးတခုရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တခြားနည ် းနှင ့ ် မကျင ် းပနိုင ် ဘူးလား ။ ။ 
ကျွန ် တော ် သိတယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ တော ် တော ် များများ လည ် းသိကြမှာပါပဲ ။ အိန ္ ဒိယမှာ လူအများအပြားဟာ ဇာတ ် အနိမ ့ ် ဆုံး အပိုင ် းမှာမွေးဖွားကြတယ ် ။ 
နောက ် သူတို ့ ဟာ ထိတွေ ့ မရနိုင ် သူများလို ဆက ် ဆံခံရတယ ် 
ဒီလူတွေက — - ဘုရားကျောင ် းတွေထဲ ပေးသွားဖို ့ မစဉ ် းစားနှင ့ ် သူတို ့ ကဇာတ ် မြင ့ ် သူတွေရဲ ့ အိမ ် တွေ ဆိုင ် တွေကိုတောင ် မသွားနိုင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ ် မြို ့ က ဇာတ ် စနစ ် နှင ့ ် ထိတွေ ့ မရနိုင ် သူတွေ အကြောင ် းတွေ နောက ် ဂန ္ ဒီကြီးရဲ ့ ကြိုက ် ဆုံး စံတွေအကြောင ် း ပြောဆိုနေတဲ ့ ခေါင ် ဆောင ် တွေကို အတော ် ကိုသဘောကျခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီစကားတွေ စိတ ် ဓာတ ် ထကြွလာကာ အပယ ် ခံလူစုကို အစားအစာတွေ ချက ် ခိုင ် းပြီး ဒီလူတွေကို ဖိတ ် ခေါ ် ကျွေးမွေးခြင ် းဖြင ့ ် စံနမူနာလေးတင ် ရအောင ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးရလာတယ ် ။ 
အပယ ် ခံလို ့ ဆိုတဲ ့ ဇာတ ် နိမ ့ ် တွေဆီသွားပြီး သူတို ့ တွေကို နားချခဲ ့ ပေမဲ ့ သူတို ့ အတွက ် တော ့ ဒါဟာ တွေးလို ့ ကိုမရနိူင ် တာပါ ။ 
သူတို ့ ကကျွန ် တော ့ ် ကို "" မဟုတ ် ဘူး ၊ မဟုတ ် ဘူး ဒါမဖြစ ် နိုင ် ဘူး ။ တစ ် ခါမှ မဖြစ ် ခဲ ့ ဘူး ။ "" ကျွန ် တော ် က "" ဒီခေါင ် ဆောင ် တွေကို ကြည ့ ် စမ ် းပါ သူတို ့ ဘယ ် ​ ေလာက ် မြင ့ ် မြတ ် လဲ ၊ အပယ ် ခံဆိုတာကို သူတို ့ ဆန ့ ် ကျင ် ကြတယ ် ။ 
ဘယ ် သူလာလာ မလာလာ သူတို ့ လာမယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ စံတင ် နိုင ် မယ ် ။ "" ဒီလူတွေက ကျွန ် တော ် က အတော ် နုံအတယ ် လို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးတော ့ လက ် ခံလိုက ် ကြတယ ် ။ 
သူငယ ် ချင ် းများတွေနဲ ့ စက ် ဘီးစီးပြီး နိုင ် ငံရေး ခေါင ် းဆောင ် တွေကိုလိုက ် ဖိတ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပျော ် မြူးခဲ ့ တယ ် ၊ မဟုတ ် ဘူး သူတို ့ တဦးချင ် းနှင ့ ် တွေ ့ ပြီး သူတို ့ ကလည ် း လာဖို ့ သဘောတူကြတော ့ အားရမိတယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် ၊ 
တွေးမိလိုက ် တာက "" ကောင ် းတဲ ့ အကြံ ​ ပဲ တို ့ တွေ စံတင ် နိုင ် တော ့ မယ ် ။ 
လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းမှာ အပြောင ် းအလဲ တို ့ လုပ ် နိုင ် တော ့ မယ ် ။ ထိုနေ ့ ကိုရောက ် လာတယ ် ။ 
ဒီအပယ ် ခံတွေအားလုံး အမျိုးသ ္ မီး၃ဦး အမျိုးသား၂ဦး လာဖို ့ သဘောတူထားတယ ် ။ 
မှတ ် မိသေးတယ ် ၊ ဝတ ် ကောင ် းစားလှတွေ သူတို ့ တွေဝတ ် လာတယ ် ။ 
အိုးခွက ် အသစ ် တွေလည ် း သယ ် ဆောင ် လာတယ ် ။ 
ရေလည ် း အခါတရာလောက ် ချိုးခဲ ့ ကြတယ ် ။ ဒါဟာ သူတို ့ အတွက ် စဉ ် းစားလို ့ တောင ် မရဘူး ။ 
ဒါကပြောင ် းလဲခြင ် း တစ ် ဒင ် ္ ဂဖြစ ် တယ ် ။ 
သူတို ့ စုကြတယ ် ၊ အစားအသောက ် တွေလဲ ချက ် ပြုတ ် ပြီးသွားပြီ ။ 
ခုနှစ ် နာရီထိုးပြီ ။ 
ရှစ ် နာရီ — ကျွန ် တော ် တို ့ ဆက ် ဆောင ့ ် နေတယ ် ။ ဘာကြောင ့ ် လဲဆို ခေါင ် းဆောင ် ကြီးတွေ နောက ် ကျတာမဆန ် းပါဘူး ။ နောက ် တစ ် နာရီလောက ် 
၈နာရီထိုးပြီးကျွန ် တော ် တို ့ စက ် ဘီးတွေနဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် ကြီးတွေအိမ ် တွေကို သတိပေးဖို ့ လိုက ် သွားကြတယ ် ။ 
ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ဦးရဲ ့ ဇနီးက "" ဝမ ် းနည ် းပါတယ ် ။ သူခေါင ် းကိုက ် နေလို ့ လာနိုင ် မယ ် မထင ် ဘူး 
နောက ် ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ဦးထံ လိုက ် သွားတယ ် ။ သူ ့ ဇနီးက "" အေးအေးမင ် းသွားလိုက ် သူအသေအချာလာမယ ် ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ထင ် လိုက ် တယ ် ၊ ညစာစားပွဲက ဖြစ ် တော ့ ဖြစ ် မယ ် သိပ ် မကြီးကျယ ် ရင ် နေမယ ် ။ 
ကျင ် းပမယ ့ ် နေရာ ဖြစ ် တဲ အသစ ် ဆာက ် ထားတဲ ့ မဟတ ္ တမဂန ္ ဒီ ပန ် းခြံကိုပြန ် သွားတယ ် ။ 
အခု ၁၀ နာရီထိုးပြီ ။ 
ဘယ ် ခေါင ် ဆောင ် မှ ပေါ ် မလာဘူး ။ 
ဒါကျွန ် တော ့ ် ကို ဒေါသထွက ် စေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် မဟတ ္ တမဂန ္ ဒီ ရုပ ် တုကို မှီပြီးရပ ် နေတယ ် 
ကျွန ် တော ် စိတ ် ခံစားမှု ခန ် းခြောက ် နေတယ ် - မဟုတ ် ဘူးမောပန ် း နေတယ ် ။ 
နောက ် အစားအစာတွေ ခင ် းကျင ် းထားတဲ ့ နေရာမှာ ထိုင ် ချလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် စိတ ် ခံစားမှု ထိန ် းထားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပထမတလုတ ် ကို စားလိုက ် ရင ် ဘဲ မျက ် ရည ် တွေ ကျလာတယ ် ။ 
နောက ် ရုတ ် တရက ် ကျွန ် တော ့ ် ပခုံးပေါ ် မှာ တစ ် ဦးတယောက ် ရဲ ့ လက ် ကို ခံစားရတယ ် ။ 
အပယ ် ခံ အသိုင ် းအဝိုင ် းမှ အမျိုးသမီး တစ ် ဦးရဲ ့ အနာရောဂါငြိမ ် းစေတဲ ့ 
မိခင ် ရဲ ့ ထိတွေ ့ မှုဖြစ ် နေတယ ် ။ နောက ် သူမက "" Kailash မင ် းဘာလို ့ ငိုနေတာလဲ? "" 
မင ် းလုပ ် စရာ ရှိတာလုပ ် ပြီးပြီ 
အပယ ် ခံတွေချက ် တဲ ့ အစားအစာတွေစားပြီးပြီ ဒါဟာ တို ့ မှတ ် မိသလောက ် တခါမှမဖြစ ် ခဲ ့ ဘူး "" သူမက "" မင ် းဒီနေ ့ နိုင ် တယ ် "" မိတ ် ဆွေတို ့ ရေ ၊ သူမမှန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် သန ် းခေါင ် ကျော ် လောက ် မှ အိမ ် ပြန ် ရောက ် တယ ် နောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ အိမ ် ဝင ် းထဲမှာ ဇာတ ် မြင ့ ် သက ် ကြီးလူကြီး အချို ့ ထိုင ် နေတာတွေ ့ ပြီး တော ် တော ် အံ ့ အားသင ့ ် သွားတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် အမေနဲ ့ အသက ် ကြီးတဲ ့ အမျိုသ ္ မီးတွေ ငိုကြွေးပြီး ဒီသက ် ကြီးရွယ ် အိုတွေကို တောင ် းပန ် နေကြတယ ် ။ ဘာကြောင ့ ် လဲဆို မိသားစုတစုလုံးကို ပယ ် ထုတ ် ပစ ် မယ ် လို ့ ခြိမ ် းခြောက ် ခဲ ့ လို ့ လေ ။ 
နောက ် စဉ ် းစားလို ့ ရသလောက ် မိသားစုလိုက ် ဇာတ ် ထဲကထုတ ် ပစ ် တာဟာ အကြီးမားဆုံး လူမှုရေးပြစ ် ဒဏ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
တနည ် း ကျွန ် တော ့ ် ကိုပဲ အပြစ ် ပေးဖို ့ သဘောတူခဲ ့ ပြီး သန ့ ် စင ် ခြင ် းလုပ ် တာက ပြစ ် ဒဏ ် ပေါ ့ ။ 
အဓိပ ္ ပါယ ် က ကျွန ် တော ့ ် ဇာတိမြို ့ ကနေ မိုင ် ၆၀၀ ဝေးတဲ ့ ဂင ် ္ ဂါ မြစ ် ကရေထဲသန ့ ် ရှင ် း စင ် ကြယ ် အောင ် နှစ ် ရမယ ် ။ 
ထို ့ နောက ် ဘုန ် းတော ် ကြီး ၁၀၁ ပါးအတွက ် ပွဲ စီမံပေးပြီး သူတို ့ ခြေထောက ် များဆေးပြီး ထိုရေကိုသောက ် ရမယ ် ။ 
ဒါဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် လုံးဝမရှိဘူး ။ နောက ် ကျွန ် တော ် ဒီပြစ ် ဒဏ ် ကို လက ် ခံဖို ့ ငြင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
သူတို ့ ကျွန ် တော ် ကိုဘယ ် လို ဒါဏ ် ခတ ် သလဲ? 
ကျွန ် တော ့ ် ကို ကိုယ ် ပိုင ် မီးဖိုချောင ် နဲ ့ ထမင ် း စားခန ် းသို ့ ဝင ် ရောက ် ခွင ့ ် ပိတ ် ပင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ် အိုးခွက ် ပန ် းကန ် တွေကိုခွဲထားတယ ် ။ 
ထိုညက ကျွန ် တော ် ဒေါသဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ် ကို ဇာတ ် ထဲက ထုတ ် ပယ ် ချင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ထိုညက ကျွန ် တော ် ဒီဇာတ ် စနစ ် တခုလုံးကို ထုတ ် ပယ ် လိုက ် တယ ် ။ 
(သြဘာသံများ) ဒါလုပ ် နိုင ် ဖို ့ ရာ ပထမဆုံး မိသားစုအမည ် သို ့ မဟုတ ် မျိုးရိုးအမည ် ကို ပြောင ် းဖို ့ ဘဲ ဘာကြောင ့ ် လဲဆို အိန ္ ဒိယမှာ မိသားစုအမည ် များက ဇာတ ် အမည ် ဖြစ ် လို ့ ဘဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ် အမည ် ကို ပြောင ် းဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် အနည ် းငယ ် ကြာတော ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အမည ် အသစ ် ပေးလိုက ် တယ ် - Satyarthi, အဓိပ ္ ပါယ ် က "" အမှန ် တရားကိုရှာဖွေသူ "" (သြဘာသံများ) အဲဒါက ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ပုံသဏ ္ ဍာန ် ပြောင ် းသွားတဲ ့ အမျက ် ဒေါသရဲ ့ အစဘဲ ။ 
မိတ ် ဆွေများ သင ် တို ့ အထဲက တစ ် ဦးတယောက ် က များပြောနိုင ် မလား ကျွန ် တော ် ကလေး အခွင ့ ် အရေးလှုပ ် ရှားသူ မဖြစ ် မီ ဘာလုပ ် နေခဲ ့ လဲဆိုတာ ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် များ သိမလား ။ 
မသိဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် က အင ် ဂျင ် နီယာ ၊ လျှပ ် စစ ် အင ် ဂျင ် နီယာ လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် သင ် ယူတာက စွမ ် းအင ် ကို ဘယ ် လို လောင ် ကျွမ ် းနေတဲ ့ မီး ၊ မီးသွေးများ အခန ် းများ အတွင ် းမှ နျူကလီးယား ပေါက ် ကွဲမှုများ ပြင ် းထန ် စွာလှုပ ် ရှားထကြွ နေတဲ ့ မြစ ် ရေ စီးကြောင ် း များ ခက ် ထန ် ကြမ ် းကြုတ ် သော လေများကို အလင ် းသို ့ ပြောင ် းပြီး သန ် းပေါင ် းများစွာသော ဘဝများ ပြောင ် းလဲနိုင ် ကြောင ် း ။ 
ကျွန ် တော ် ဘယ ် လို မချုပ ် တည ် း မရနိုင ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် ပုံစံကိုလည ် း လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ပိုမိုကောင ် းမွန ် ဖို ့ အသုံးချနိုင ် ကြောင ် း သင ် ရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အချုပ ် ခံ ခဲ ့ ရတဲ ့ ပုံပြင ် ကို ပြန ် ကောက ် မယ ် ။ ကလေးတဒါဇင ် ကို ကျွန ် ဘဝမှလွတ ် ပေးပြီး သူတို ့ မိဘတွေ လက ် အပ ် တာကို ကျွန ် တော ် အရမ ် းကို ပျော ် နေပါတယ ် 
ကလေးတယောက ် ကို လွတ ် ပေးပြီး ရရှိသော ပျော ် ရွှင ် မှုကို ရှင ် းမပြတတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် အရမ ် းကို ပျော ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ဇာတိမြို ့ ဒေလီကို ပြန ် ဖို ့ ရထားကို စောင ့ ် ဆိုင ် းနေခိုက ် ဒါဇင ် ချီတဲ ့ ကလေးတွေ ရောက ် လာနေတာ မြင ် ရတယ ် ။ သူတို ့ ကို တယောက ် ယောက ် က ကုန ် ကူးနေတာ ၊ 
ကျွန ် တော ် ဒီလူတွေကို တားလိုက ် တယ ် ။ 
ရဲကို တိုင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီရဲတွေက ကျွန ် တော ့ ် ကို မကူညီတဲ ့ အပြင ် ဒီသေးကွေးတဲ ့ အချုပ ် ခန ် းထဲကို တိရစ ္ ဆာန ် တကောင ် လို ပစ ် သွင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ဒါက ဒေါသည ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး အလင ် းလက ် ဆုံးနှင ့ ် အကြီးမားဆုံး စိတ ် ကူးမွေးဖွားလာတယ ် ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် တယ ် ဗျ ၊ ငါ ၁၀ ယောက ် ကို လွှတ ် ပေးရင ် နောက ် ၅၀ ပိုပူးပေါင ် းလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါမပြီးသေးဘူး 
ကျွန ် တော ် စားသုံးသူတွေရဲ ့ အင ် အားကိုသိတယ ် နောက ် ကျွန ် တော ် သင ် တို ့ ကို ပြောပါရစေ ဒါက ပထမဆုံးအချိန ် ကျွန ် တော ် သို ့ မဟုတ ် တကမ ္ ဘာလုံးမှာ တိုက ် ပွဲစတင ် ခဲ ့ တာ စားသုံးသူပညာပေးရန ် နှင ့ ် ပို ၍ ခံစားစေရန ် ၊ နောက ် ကလေးလုပ ် အားကင ် းတဲ ့ ကော ် ဇောဝယ ် လိုအားကိုဖန ် တီးရန ် က 
ဥရောပ နှင ့ ် အမေရိကမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အောင ် မြင ် တဲ ့ ကြပြီး 
ကလေးအလုပ ် သမားများ တောင ် အာရှနိုင ် ငံများတွင ် ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် း ကျဆင ် းလာတဲ ့ ရလဒ ် ဖြစ ် ပါတယ ် 
(သြဘာသံများ) ဒါမက ပထမဆုံး စားသုံးသူရဲ ့ အင ် အား သို ့ မဟုတ ် စားသုံးသူ စစ ် ဆင ် ရေးက အခြားနိုင ် ငံများ နှင ့ ် အခြားစက ် မှု လုပ ် ငန ် းများတွင ် ကြီးထွားလာတယ ် ။ ချောကလက ် ၊ ပန ် းသီး ၊ ဖိနပ ် - ဒါတွေထက ် ကျော ် လွန ် သွားပြီ ။ 
၁၁ နှစ ် အရွယ ် က ကျွန ် တော ့ ် ဒေါသကြောင ့ ် ကလေးတိုင ် းအတွက ် ပညာရေး ဘယ ် လောက ် အရေးပါတယ ် ဆိုတာသိလာတယ ် ။ တစ ် ပတ ် ရစ ် စာအုပ ် တွေစုပြီး အဆင ် းရဲဆုံး ကလေးတွေကို ပေးဖို ့ စိတ ် ကူးရလာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ၁၁ နှစ ် အရွယ ် မှာ စာအုပ ် ဘဏ ် ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ရပ ် မသွားဘူး ။ 
နောက ် ပိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးဆုံး တစ ် ခုတည ် းသော အရပ ် ဘက ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ပညာရေးအတွက ် - လှုံ ့ ဆော ် ရေး ပူးတွဲတည ် ထောင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကပညာရေးသို ့ ဦးတည ် စဉ ် းစား တွေးခေါ ် ခြင ် းကို ပေးကမ ် းခြင ် းအသွင ် မှ လူ ့ အခွင ့ ် အရေး အသွင ် သို ့ ကူပြောင ် းပေးခဲ ့ တယ ် ။ နောက ် ဒါက ကျောင ် းအပြင ် သို ့ ရောက ် နေတဲ ့ ကလေး ဦးရေကို ၁၅ နှစ ် အတွင ် း တဝက ် လျှော ့ ချရေးကို အခိုင ် အမာ ကူညီပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
(သြဘာသံများ) ကျွန ် တော ် ၂၇ နှစ ် အရွယ ် က ဒေါသကြောင ့ ် ပြည ့ ် တန ် ဆာ အိမ ် သို ့ ရောင ် းချခံရမယ ့ ် မိန ် းကလေးကို ကယ ် တင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ့ ် ကို စိတ ် ကူးတခုပေးခဲ ့ တယ ် ဗျူဟာအသစ ် သုံးပြီး ဝင ် ရောက ် စီးနင ် းမှုနှင ့ ် ကယ ် ဆယ ် ရေးများ လုပ ် ရန ် ။ ကလေးငယ ် များကို ကျွန ် ဘဝကလွှတ ် ပေးရန ် ။ 
ဒါက ၁၀ ယောက ် ၊ အယောက ် ၂၀ မကပါ ။ ဒီလောက ် ကံကောင ် းတာကို ဂုဏ ် ယူတယ ် ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် နှင ့ ် လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေ ကလေး ၈၃၀၀၀ ကျေးကျွန ် ဘဝမှ ကယ ် နိုင ် ခဲ ့ ပြီး သူတို ့ မိခင ် တွေ မိသားစုတွေထံ ပြန ် လွှဲအပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(သြဘာသံများ) ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ မူဝါဒများ လိုအပ ် နေတာ ကျွန ် တော ် သိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာတစ ် ဝှမ ် း ကလေး အလုပ ် သမား ဆန ့ ် ကျင ် ရေး ချီတက ် ပွဲတွေ စီစဉ ် ခဲ ့ တယ ် ။ နောက ် ဒါက ကလေးများရဲ ့ အဆိုးဆုံးပုံစံများမှ ကာကွယ ် ပေးရန ် အပြည ် ပြည ် ဆိုင ် ရာ စည ် းဝေးခြင ် း အသစ ် တစ ် ခုကို စစေခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ အခိုင ် မာဆုံး ရလဒ ် က ကမ ္ ဘာလုံး ကကလေးလုပ ် သား အရေအတွက ် ဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၅ နှစ ် အတွင ် း သုံးပုံတစ ် ပုံ လျော ့ နည ် းသွားတယ ် ။ 
(သြဘာသံများ) ဒီတော ့ ကိစ ္ စ တခုချင ် းများဟာ ဒေါသက စခဲ ့ တယ ် ကျွန ် တော ် ဒါကို စိတ ် ကူးအဖြစ ် ပြောင ် းလဲပြီး နောက ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် ။ 
ဒီတော ့ ဒေါသ -နောက ် ဘာလဲ? 
စိတ ် ကူး နောက ် — - ပရိသတ ် များ - လုပ ် ဆောင ် ချက ် ။ K Si: ဒေါသ ၊ စိတ ် ကူး ၊ လုပ ် ဆောင ် ချက ် ဒါကိုလုပ ် ဖို ့ ကြိုးစားတယ ် ။ 
ဒေါသက စွမ ် းအား ၊ ဒေါသက အင ် အား နောက ် သဘာဝတရား နိယာမက အဲဒီလို စွမ ် းအင ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဘယ ် တော ့ မှ ဖန ် းတီးလို ့ မရ ဘယ ် တော ့ မှ မပျောက ် ကွယ ် နိုင ် ၊ မဖျက ် ဆီးနိုင ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒေါသရဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို ဘာ ့ ကြောင ့ ် ပြောင ် းလဲပြီး ပိုကောင ် း ၊ လှပတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ပိုတရားမျှတ ၊ တန ် းတူ ကမ ္ ဘာကို ဖန ် တီးဖို ့ မသုံးစွဲနိုင ် တာလဲ ။ 
အမျက ် ဒေါသက သင ် တို ့ အသီးအသီးအတွင ် း ၌ ရှိတယ ် ။ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တစ ် ခု စက ္ ကန ့ ် အနည ် းငယ ် အတွက ် သင ် တို ့ နှင ့ ် မျှဝေမယ ် ။ အကယ ် ၍ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အတ ္ တများရဲ ့ ကျဉ ် းမြောင ် းသောအခွံ နှင ့ ် တစ ် ကိုယ ် ကောင ် းဆန ် သော စက ် ဝိုင ် းတွင ် း ချုပ ် ထားကြလျှင ် ဒီ ဒေါသတွေမှ အမုန ် းတရား ၊ အကြမ ် းဖက ် မှု ၊ လက ် စားချေမှု ၊ ဖျက ် ဆီးခြင ် းတွေ ဖြစ ် လာမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီစက ် ဝိုင ် းတွေကိုချိုးဖျက ် နိုင ် ခဲ ့ ရင ် ဒီအမျက ် ဒေါသတွေကို အင ် အားသို ့ ပြောင ် းလဲနိုင ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အခြေခံ သနားကရုဏာကို သုံးပြီး ထိုစက ် ဝိုင ် းကိုချိုးဖျက ် နိုင ် ပြီး ကမ ္ ဘာနှင ့ ် ချိတ ် ဆက ် ၍ ဒီလောကကို ကရုဏာနှင ့ ် ပိုကောင ် းစေနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီဒေါသကိုဘဲ ပြောင ် းလဲနိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ် ချစ ် လှတဲ ့ မိတ ် ဆွေ မောင ် နှမများ နိုဘယ ် စု ရှင ် တဦး အနေနှင ့ ် တဖန ် ကျွန ် တော ် သင ် တို ့ ကို ဒေါသဖြစ ် ရန ် တိုက ် တွန ် းနေတယ ် ။ ကျွန ် တော ် သင ် တို ့ ကိုဒေါသဖြစ ် ရန ် တိုက ် တွန ် းနေတယ ် ။ 
နောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ အထဲက ဒေါသအထွက ် ဆုံး သူက 
ဒေါသကို စိတ ် ကူးနှင ့ ် လက ် တွေ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုသို ့ အသွင ် ပြောင ် းနိုင ် သူဖြစ ် မယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(သြဘာသံများ) CA: ခင ် ဗျားဟာ နှစ ် ပေါင ် းများစွာ အခြားသူတွေ အတွက ် လုံ ့ ဆော ် မှုများဖြစ ် စေခဲ ့ ပြီးပါပြီ ။ 
ခင ် ဗျာကို ဘယ ် သူ သို ့ မဟုတ ် ဘာက လုံ ့ ဆော ် မှုများ ဖြစ ် စေတာလဲ? 
KS မေးခွန ် ကောင ် းလေးပါ ။ 
Chris, ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားကိုပြောပါရစေ ၊ ဒါကအမှန ် တရားဘဲ ကျွန ် တော ် ကလေး တယောက ် ကို လွတ ် ပေးတိုင ် း မိခင ် ထံ ပြန ် ရောက ် မယ ် ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် အကုန ် လုံးကို ဆုံးရှုံးခဲ ့ ရသူ ကလေးရဲ ့ ပထမဆုံးအပြုံး နောက ် သူမရဲ ့ သားသ ္ မီးများ သူမ ပေါင ် ပေါ ် မှာ ပြန ် လာထိုင ် မယ ် ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် အကုန ် လုံးကို ဆုံးရှုံးခဲ ့ တဲ ့ ထိုမိခင ် သူတို ့ စိတ ် ခံစားမှုများ ဖြစ ် လာပြီးနောက ် သူမရဲ ့ ပါးပြင ် ပေါ ် ကို လှိမ ့ ် ဆင ် းလာတဲ ့ ဝမ ် းသာလို ့ ကျတဲ ့ ပထမမျက ် ရည ် ဒါတွေက ဘုရားသခင ် ရဲ ့ ရုပ ် သွင ် ကို တစေ ့ တစောင ် း မြင ် ရတယ ် -အကြီးမားဆုံး လှုံ ့ ဆော ် မှုပါ ။ 
ပြောခဲ ့ သလို ဘယ ် လောက ် ကံကောင ် းလဲ တစ ် ခါမဟုတ ် အခါပေါင ် ထောင ် ပေါင ် းများစွာ ကျွန ် တော ့ ် ဘုရားကို ဒီကေလေးတွေရဲ ့ မျက ် နှာတွေပေါ ် မှာ သက ် သေမြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ နောက ် သူတို ့ က ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အကြီးမားဆုံး လှုံ ့ ဆော ် မှုဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(သြဘာသံများ) 

အမျိုးသမီးဝါဒီတွေမှာ ဟာသဉာဏ ် မရှိကြဘူး ။ အမျိုးသမီးဝါဒီတွေဟာ တကိုယ ် တည ် းနေချင ် တယ ် ။ ဟူး ဟူး ဟူး ဟူး အမျိုးသမီးဝါဒီတွေဟာ ရက ် စက ် တဲ ့ မုသားနဲ ့ ကောလဟာလတွေကို ဖြန ့ ် တယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ ကြောင ် တောင ် တောင ် အရိုးမှာ အသားပို တစ ် ခုရှိတယ ် ။ ကလေး ဗလက ္ ကာရလုပ ် ခြင ် းဟာ ရယ ် စရာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ သူတို ့ ပြောတယ ် ဟား ဟား ဟား မုဒိမ ် းမှုနဲ ့ အရှက ် ရစေတာလည ် း ရာဇဝတ ် မှုပဲ ၊ စိတ ် လျှော ့ လိုက ် ပါ သမီးတို ့ ရယ ် ၊ ပိုက ် ဆံအတွက ် သောင ် းကျန ် းနေတဲ ့ ပြည ့ ် တန ် ဆာမှုရဲ ့ လိင ် ကိစ ္ စ ၊ ဒါဘာမှားလို ့ လဲ ။ ဒီမ ​ ြာတွေက ညည ် းတာကလွဲပြီး ဘာမှ မလုပ ် တတ ် ဘူးလား ။ အက ခဏရပ ် ၊ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ 
ဟူး ဝူး ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဟေး ၊ ခွာချ ပစ ် လိုက ် တော ့ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒါ ဒန ် အပေါစား ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုလိုမျိုးဆက ် ဆံတာ ဇဝနဉာဏ ် မရွှင ် ဘူးတဲ ့.... ဒါ မိုက ် တယ ် ။ တူညီတဲ ့ အလုပ ် နဲ ့ လုပ ် ခတွေ တိုက ် ခိုက ် ဖို ့ တန ် ပါတယ ် ၊ အသစ ် တစ ် ပုဒ ် ဆိုပြပါဦး ။ မြို ့ တိုင ် း ကိုယ ် ဝန ် ဖျက ် ချခွင ့ ် တောင ် းဆိုပေ မဲ ့... အိုကေ သေနတ ် ထိန ် းချုပ ် ရေးတော ့ မဟုတ ် ၊ ဒီမိန ် းမတွေ မပျင ် းဘူးလား မသိဘူးနော ် ။ အမျိုးသမီးဝါဒီတွေမှာ ဟာသဉာဏ ် မရှိကြဘူး ။ သနားစရာ Hilary ရယ ် ။ အမျိုးသမီးဝါဒီတွေနဲ ့ သားသတ ် လွတ ် သမား တွေ မိုင ် းကို Big Mac ဖြစ ် အောင ် လုပ ် တယ ် ။ 
အမျိုးသမီးဝါဒီတွေဟာ ရက ် စက ် တဲ ့ မုသားနဲ ့ ကောလဟာလတွေ ဖြန ့ ် တယ ် ။ သူတို ့ ဟာ အမူလွန ် သရုပ ် ဆောင ် ဖြစ ် ဖို ့ ဆတ ် ဆတ ် ထိမခံ ဖြစ ် လွန ် းတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် လေ ဒီအမျိုးသမီးဝါဒီတွေ ယောက ် ျားတစ ် ယောက ် ရှာဖို ့ လိုတယ ် ။ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ဒါ ၊ ကျွန ် မဟာ Dennis Kucinich ဖြစ ် ပြီး ဒီမှာကြားချက ် ကို အတည ် ပြုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ 
သိလား ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို ထောက ် ခံပြီး ပြောသင ့ ် လားလို ့ အမေ ့ ကို ကျွန ် မမေးတယ ် ။ သူမက "" အိုး မဟုတ ် တာ ၊ လူတိုင ် းကို မလေးမ စားလုပ ် လေ ။ Ralph Nader ကလွဲရင ် ပေါ ့ "" တဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) လောကကို ပြုံးတတ ် အောင ် ပြပေးနိုင ် တယ ် ၊ တစ ် ချိန ် လုံး ပျော ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ အုံ ့ မှိုင ် းတဲ ့ မိုးကောင ် းကင ် အပြာရောင ် ပြောင ် းနိုင ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ဆီမှာ မင ် းရှိခဲ ့ ရင ် ၊ နေ ့ ဟောင ် းတွေကို နောက ် မှာ ချန ် ထားလို ့ ရတယ ် ။ ကိုယ ့ ် မိတ ် ဆွေအားလုံးကို ချန ် ထားနိုင ် တယ ် ၊ ဘယ ် တော ့ မှ ကိုယ ် မမှုပါဘူး ။ ကိုယ ့ ် ဘဝအားလုံးကို အသစ ် စနိုင ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ဆီမှာ မင ် းရှိရင ် နှင ် းဖုံးတဲ ့ တောင ် တွေကို တက ် နိုင ် တယ ် ၊ အပြောကျယ ် တဲ ့ ပင ် လယ ် ရွက ် လွှင ့ ် နိုင ် တယ ် လေ ။ ကိုယ ့ ် ဘေးမှာ မင ် းရှိခဲ ့ ရင ် လောင ် မြိုက ် နေတဲ ့ ကန ္ တာရကို ကျော ် လွှားနိုင ် တယ ် ။ 
ဘုရင ် တစ ် ပါး ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ ဘိသိက ် ၊ မခံ ၊ မပလွှားပါ ၊ ဆင ် းရဲ ၊ ချမ ် းသာ ၊ ကျော ် ကြားတယ ် ။ ကိုယ ့ ် ဆီမှာ မင ် းရှိခဲ ့ ရင ် ကိုယ ် မလုပ ် နိင ် တာ မရှိဘူး ။ ကျေးဇူးပါ ။ အင ် း ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 

ဒီနေ ့ ပြောချင ် တာက ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် သူဆိုတာရဲ ့ စွမ ် းအားရှိပြီး အခြေခံကျတဲ ့ ကဏ ္ ဍပါ ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အသံအကြောင ် းပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးစီမှာ အသက ် ၊ အရွယ ် အစားနဲ ့ ဘဝနေဟန ် နဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ကိုတောင ် မှ ထင ် ဟပ ် တဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ အသံပုံစံတွေရှိပါတယ ် ။ 
ကဗျာဆရာ Longfellow ရဲ ့ စကားလုံးတွေထဲမှာ "လူသားအသံဟာ စိတ ် ဝိဉာဉ ် ရဲ ့ အော ် ဂင ် တဲ ့ ။" 
စကားပြော သိပ ္ ပံပညာရှင ် အနေနဲ ့ အသံတွေထုတ ် လုပ ် ပုံကို စိတ ် ဝင ် စားမိပြီး ဒါကို ဘယ ် လို စီမံနိုင ် မလဲဆိုတာ အတွက ် စိတ ် ကူး တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ဒါကို ရှင ် တို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် တာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ မှတ ် မိလောက ် မယ ့ ် နမူနာ အသံတစ ် ခု ဖွင ့ ် ပြရင ် း စလိုက ် ပါမယ ် ။ 
(အသံဖမ ် း) Stephen Hawking: "ကျုပ ် ဆိုလိုတာ အတော ် လေး ရှင ် းလင ် းတယ ် လို ့ ထင ် မိခဲ ့ တယ ် ။" Rupal Patel: ဒါက ပါမောက ္ ခ Stephen Hawking ရဲ ့ အသံပါ ။ 
ရှင ် တို ့ မသိနိုင ် လောက ် တာက ဒီအသံကို နာ ့ ဗ ် ကြောဆိုင ် ရာ အခြေအနေကြောင ့ ် စကားမပြောနိုင ် တဲ ့ ကလေးမလေးကလည ် း သုံးနိုင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီပုဂ ္ ဂိုလ ် အားလုံးဟာ ဒီအသံကိုပဲ သုံးနေနိုင ် ပြီး ဒီလိုဖြစ ် တဲ ့ အကြောင ် းက ရွေးစရာ နည ် းနည ် းပဲ ရှိလို ့ ပါ ။ 
U.S တစ ် ခုတည ် းမှာတင ် စကားမပြောနိင ် တဲ ့ အမေရိကန ် ၂.၅ သန ် းရှိပြီး သူတို ့ ထဲက အများအပြားဟာ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ကွန ် ပြူတာသုံး ကိရိယာတွေ သုံးကြပါတယ ် ။ 
အခု အမေရိကန ် အသံဝဲတဲ ့ အသံကို သုံးတဲ ့ ပါမောက ္ ခ Hawking အပါအဝင ် ယျေဘုယျ အသံတွေကို သုံးနေတဲ ့ ကမ ္ ဘာအနှံ ့ က လူတွေဟာ သန ် းချီရှိပါတယ ် ။ 
ဒီဖန ် တီးထားတဲ ့ ပင ် ကိုယ ် လက ္ ခဏာကင ် းတဲ ့ အသံက တကယ ် ပဲ အရှိုက ် ထိခဲ ့ တယ ် ၊ နှစ ် အနည ် းငယ ် က အထောက ် အကူပေးတဲ ့ နည ် းပညာ ညီလာခံတစ ် ခုမှာ ရှိတုန ် းက မှတ ် မိနေတာက ပြပွဲခန ် းမ တစ ် ခုထဲကို လမ ် းလျှောက ် ဝင ် သွားတော ့ ကလေးမလေးတစ ် ယောက ် နဲ ့ အရွယ ် ရောက ် လူကြီးတစ ် ယောက ် ကို မြင ် ပြီး သူတို ့ ကိရိယာတွေ သုံးပြီး စကားပြောနေတာပါ ။ ကိရိယာက အမျိုးမျိုး ၊ အသံကတော ့ တစ ် သံတည ် းပါ ။ 
လှည ့ ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ မြင ် လိုက ် ရတာက ကိုယ ့ ် ပတ ် ချာလည ် မှာ ဖြစ ် နေတာက ပြောရရင ် ရာချီတဲ ့ လူတွေဟာ လက ် တစ ် ဆုပ ် စာ အသံတွေ သုံးနေတာပါ ။ သူတို ့ ခန ္ ဓာတွေ (သို ့) ကိုယ ် ရည ် ကိုယ ် သွေးတွေနဲ ့ မလိုက ် တဲ ့ အသံတွေပါ ။ 
အရွယ ် ရောက ် လူကြီးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါ အတုနဲ ့ ကလေးမလေးကို တပ ် ဖို ့ ဆိုတာ အိပ ် မက ် မက ် မိမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါဆိုရင ် ဘာဖြစ ် လို ့ အသံတုက တူနေတာလဲ ။ 
တကယ ် စိတ ် ဝင ် စားမိပြီး ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ခုခု လုပ ် ချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အခု လူတစ ် ယောက ် ၊ တကယ ် တော ့ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ပြဿနာရှိသူတွေရဲ ့ တကယ ် တော ့ လူ နှစ ် ယောက ် ရဲ ့ အသံနမူနာတစ ် ခု ဖွင ့ ် ပြပါ ့ မယ ် ။ 
သူတို ့ အသံဘယ ် လိုထွက ် တယ ် ဆိုတာ နားထောင ် စေချင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ အသံတစ ် မျိုးတည ် း ပြောနေတာပါ ။ 
(ပထမ အသံ) (ဒုတိယ အသံ) သူတို ့ ပြောတာ ရှင ် တို ့ နားလည ် ချင ် မှ နားလည ် မှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ အသံပိုင ် း လက ္ ခဏာတွေကိုတော ့ ကြားမယ ် မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ နောက ် လုပ ် ချင ် တာက ဒီကြွင ် းကျန ် တဲ ့ အသံစွမ ် းရည ် တွေကို ဘယ ် လို ထိန ် းချုပ ် ၊ အသုံးချပြီး သူတို ့ အတွက ် အထူးလုပ ် ပေးနိုင ် တဲ ့ အသံတွေ သူတို ့ အတွက ် အထူးပြုလုပ ် ပေးနိုင ် တဲ ့ နည ် းပညာ တည ် ဆောက ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာ ရှာဖွေချင ် တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် သူ Tim Bunnell ဆီသွားပါတယ ် ။ 
Dr. Bunnell ဟာ စကားသံ ပေါင ် းစပ ် ခြင ် း ကျွမ ် းကျင ် သူဖြစ ် ပြီး သူလုပ ် ဆောင ် နေတာက ကြိုတင ် သွင ် းထားတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အသံနမူနာတွေကို စုပေါင ် းပြီး သူတို ့ အတွက ် အသံတစ ် ခုကို ပြန ် တည ် ဆောက ် ခြင ် းနဲ ့ လူတွေအတွက ် ကိုယ ် ပိုင ် အသံတွေ တည ် ဆောက ် တာပါ ။ 
ဒီလူတွေဟာ ကြီးလာမှ အသံပျောက ် သွားကြသူတွေပါ ။ 
မွေးရာပါ စကားပြော ချွတ ် ယွင ် းသူတွေအတွက ် ကြိုသွင ် းထားတဲ ့ စကားသံ နမူနာတွေ ကျွန ် မတို ့ မှာ အရံသင ့ ် မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတွေးမိတာက ကျန ် နေတာလေးကနေ စီမံထားတဲ ့ အသံကို ပြန ် ပြောင ် းဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုတော ့ ရှိဖို ့ လိုတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကို တစ ် သွေမတိမ ် းလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
National Science Foundation ကနေ လူတွေရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ အသံလက ္ ခဏာတွေကို ဖမ ် းယူတဲ ့ အထူးပြုလုပ ် ထားတဲ ့ အသံတွေဖန ် တီးဖို ့ ရံပုံငွေ နည ် းနည ် းလေး ထောင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီပရောဂျက ် ကို အသံပိုင ် း လက ္ ခဏာအတွက ် VocaliD (သို ့) vocal I.D လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အခု ဒီအသံ ဘယ ် လိုလုပ ် လဲဆိုတာ အသေးစိတ ် မရှင ် းခင ် ဒါကို ရှင ် တို ့ ကို ပေးနားထောင ် ပါ ့ မယ ် ။ တကယ ် စကားပြော မြန ် တဲ ့ သိပ ္ ပံ သင ် ခန ် းစာ တစ ် ခု ပေးဖို ့ လိုတာပေါ ့ နော ် ။ 
ဒီတော ့ ပထမက ဖွံ ့ ဖြိုးလာတဲ ့ တစ ် လျှောက ် အသံဟာ သိသာစွာ ပြောင ် းလဲတာ သိကြပါတယ ် ။ 
လူကြီးနဲ ့ အသံထွက ် မတူတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေဟာ ကလေးတွေနဲ ့ မတူပါဘူး ။ 
ဒါကို အားလုံး တွေ ့ ကြုံဖူးပါတယ ် ။ 
နံပါတ ် နှစ ် အချက ် က စကားပြောဟာ သင ့ ် အသံအိုးက ထုတ ် လုပ ် ပြီး တစ ် ဖန ် ကျန ် တဲ ့ အသံလမ ် းကြောင ် း တစ ် လျှောက ် ကို တွန ် းထုတ ် ခံရတဲ ့ တုန ် ခါမှုတွေဖြစ ် တဲ ့ ရင ် းမြစ ် ရဲ ့ ပေါင ် းစပ ် မှုတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါတွေက တုန ် ခါတဲ ့ ခေါင ် းနဲ ့ လည ် ပင ် းရဲ ့ အကန ့ ် တွေဖြစ ် ပြီး ဒါတွေဟာ တကယ ် တော ့ ဗျည ် းနဲ ့ သရသံတွေ ထုတ ် ဖို ့ အရင ် းသံတွေကို စစ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရင ် းမြစ ် နဲ ့ စစ ် တာ ပေါင ် းစပ ် ခြင ် းဟာ စကားသံ ထုတ ် လုပ ် ပုံပါ ။ 
ဒါက တစ ် ဦးချင ် းစီမှာ ဖြစ ် ပေါ ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ အစောပိုင ် းက ပြောခဲ ့ တာက ကျွန ် မအလုပ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းကောင ် းတစ ် ခုကို ပြင ် းထန ် တဲ ့ စကားပြောမှုဆိုင ် ရာ ကမောက ် ကမ ဖြစ ် နေသူတွေရဲ ့ ရင ် းမြစ ် လက ္ ခဏာတွေကို နားလည ် ခြင ် းနဲ ့ လေ ့ လာခြင ် းမှာ သုံးမယ ် လို ့ ဖြစ ် ပြီး တွေ ့ ရှိရတာက သူတိုရဲ ့ အစစ ် တွေ ထိခိုက ် နေတာတောင ် မှ သူတို ့ ရဲ ့ အရင ် းအမြစ ် ဖြစ ် တဲ ့ အသံရဲ ့ အနိမ ့ ် အမြင ့ ် ၊ အတိုးအကျယ ် ၊ အနှေးအမြန ် ကို ညှိနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို ဋ ္ ဌာန ် ကရိုဏ ် းလို ့ ခေါ ် ပြီး တစ ် ဦးချင ် းရဲ ့ ဋ ္ ဌာန ် ကရိုဏ ် းဆိုင ် ရာ အစွမ ် းတွေ ထိန ် းသိမ ် းထားတာကို နှစ ် များစွာ မှတ ် တမ ် းပြုစုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီတူညီတဲ ့ အချိတ ် အဆက ် တွေဟာ လည ် း စကားပြောသူ လက ္ ခဏာအတွက ် အရေးပါတယ ် ဆိုတာ သိရှိတဲ ့ အခါ ဒီစိတ ် ကူးရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ထိန ် းသိမ ် းထားတဲ ့ အတွက ် ဒီအသံမျိုး စကားသံကို ကိုယ ် လိုချင ် တဲ ့ လူဆီက အရင ် းအမြစ ် ယူလိုက ် ပြီး စကားသံ ရွတ ် နိုင ် တဲ ့ အတွက ် အသက ် တူ ၊ အရွယ ် အစားတူလောက ် ရှိတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ဆီက အစစ ် ငှားကာ ဒါတွေကို ရောလိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
အကြောင ် းက ဒါတွေကို ရောလိုက ် တဲ ့ အခါ အစစ ် ငှားထားတဲ ့ လူ ကိုယ ် စား စကားပြောသူလို ကြည ် လင ် ပြီး ကိုယ ် ဦးတည ် ထားတဲ ့ စကားပြောသူနဲ ့ တူညီတဲ ့ စကားသံတစ ် သံ ရနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီလောက ် ကို ရိုးစင ် းပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နေတာရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က သိပ ္ ပံပညာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါ စိတ ် ထဲမှာ ရှိပြီဆိုတာနဲ ့ အသံတည ် ဆောက ် တာ ဘယ ် လိုလုပ ် လဲပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကိုယ ် စားပြောပေးဖို ့ စိတ ် ဆန ္ ဒရှိသူ တစ ် ယောက ် ကို ရှာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါက ဒီလောက ် ဆိုးဝါးတဲ ့ အရာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကိုယ ် စား အလှူရှင ် ဖြစ ် ဖို ့ ရာကနေ ထောင ် လောက ် ရှိတဲ ့ အသံတွေကို ပြောရုံပဲ လိုတာပါ ။ 
ဖြစ ် စဉ ် က ဒီလိုပါ ။ 
(ဗီဒီယို) အသံ ၊ အရာတွေဟာ တွဲပြီးဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အိပ ် ရတာ နှစ ် သက ် တယ ် ။ 
ကောင ် းကင ် က တိမ ် တွေစင ် ပြီး ပြာနေတယ ် ။ 
RP: ကဲ သူမဟာ ဒီအတိုင ် း သုံး ၊ လေးနာရီ ဆက ် ဖြစ ် နေမယ ် ၊ ရည ် ရွယ ် ချက ် က သူမဟာ ဦးတည ် သူ ပြောချင ် မယ ့ ် အရာတိုင ် းကို ပြောဖို ့ မဟုတ ် ပဲ ဘာသာစကားမှာဖြစ ် ပေါ ် တဲ ့ အသံတွေရဲ ့ အားလုံးသောပေါင ် းစပ ် မှု အမျိုးမျိုးကို ပြောင ် းဖို ့ ရည ် ရွယ ် တာပါ ။ 
စကားပြော ပိုရှိလေလေ ၊ ပိုကောင ် းတဲ ့ အသံ ပိုရှိလေလေ ဖြစ ် မှာပါ ။ 
ဒီအသံသွင ် းတာတွေ ရှိပြီဆိုတာနဲ ့ လုပ ် ဖို ့ လိုတာက ဒီအသံသွင ် းတာတွေကို စကားပြော အတိုအထွာတွေထဲမှာ စိတ ် ဖြာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ အသံပေါင ် းစပ ် မှု တစ ် ခု နှစ ် ခု ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ ဒေတာအစုမှာ စတင ် နေရာယူလာတဲ ့ စကားလုံးတွေ အပြည ့ ် တောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒီဒေတာအစုကို အသံဘဏ ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အသံဘဏ ် ရဲ ့ စွမ ် းအားက ဒီအသံဘဏ ် ကပါ ၊ ဘယ ် စကားသံကိုမဆို ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ ဥပမာ "" ချောကလက ် ကြိုက ် တယ ် ။ "" ဒါကို လူတိုင ် းပြောနိုင ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ ဒီစကားသံပြောဖို ့ ဒေတာစုထဲက ဆွဲထုတ ် ပြီး လိုအပ ် ရာ အသံပိုင ် းအားလုံးကို ရှာပါတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) အသံ ၊ ချောကလက ် ကြိုက ် တယ ် ။ 
RP: ဒါက စကားသံ ဖန ် တီးမှုပါ ။ 
ကွင ် းဆက ် ဖန ် တီးမှုလို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ သုံးနေတာပါ ။ 
ဒါက ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အပိုင ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဆန ် းသစ ် တာက ဒီအမျိုးသမီးငယ ် လို အသံကို ဖန ် တီးပုံပါ ။ 
သူမက Samantha ပါ ။ 
သူမ ကိုးနှစ ် မှာ ဆုံခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီကတည ် းက ကွန ် မနဲ ့ ကျွန ် မအသင ် းဟာ သူမကို ကိုယ ် ပိုင ် အသံ တည ် ဆောက ် ပေးဖို ့ ကြိုးပမ ် းနေခဲ ့ တာပါ ။ 
ပထမဆုံး ကိုယ ် စား အလှူရှင ် ရှာဖို ့ လိုပြီး Samantha ကို စကားသံတစ ် ချို ့ ထွက ် ခိုင ် းပါတယ ် ။ 
သူမထုတ ် နိုင ် တာတွေက အများစုက သရသံ လိုမျိုးတွေပါ ။ ဒါပေမဲ ့ သူမရဲ ့ ရင ် းမြစ ် လက ္ ခဏာကို ထုတ ် ယူဖို ့ လုံလောက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဖြစ ် သွားတာက ကျွန ် မ သမီးရဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် ဆင ် ခြင ် မှုနဲ ့ အကောင ် းဆုံး သရုပ ် ဖော ် တာပါ ။ သူမက ခြောက ် နှစ ် ပါ ။ 
သူမက ဒါကို အသံကို ဆေးခြယ ် ဖို ့ အရောင ် စပ ် တာလို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
လှပါတယ ် ။ ဒီအတိုင ် း ထပ ် တူပါ ။ 
Samantha ရဲ ့ အသံက ဒီလို ပန ် းရောင ် ရဖို ့ သူမရဲ ့ ကိုယ ် စားအသံရဲ ့ အသံသွင ် းတာတွေထဲ ပေါင ် းစပ ် နိုင ် တဲ ့ အစာဆိုးဆေး အနီရဲ ့ စုစည ် းထားတဲ ့ နမူနာတစ ် ခုလိုပါ ။ 
(ဗီဒီယို) Samantha အား ။ 
RP: ကဲ ဒီတော ့ Samantha ဒါကို ပြောနိုင ် တယ ် ။ 
ဗီဒီယို) Samantha ဒီအသံက ကျွန ် မအတွက ် ပါပဲ ။ 
သူငယ ် ချင ် းတွေနဲ ့ အသံသစ ် ကိုသုံးဖို ့ မစောင ့ ် နိုင ် တော ့ ဘူး ။ 
RP: ကျေးဇူးပါ ။. (လက ် ခုပ ် သံများ) အသံကို သူမ ပထမဆုံးကြားတုန ် းက သူမရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် မှာ သန ် းသွားတဲ ့ အပြုံးနုလေးကို ကျွန ် မ ဘယ ် တော ့ မှ မေ ့ မှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
အခု ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ Samantha လို သန ် းချီရှိပါတယ ် ၊ သန ် းချီပြီးတော ့ ပါ ။ အပေါ ် ယံ အစပဲရှိသေးတာပါ ။ 
အခုထိ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ထားတာက U.S တစ ် ဝိုက ် က အသံလှူတဲ ့ 
ကိုယ ် စား စကားပြောသူ အနည ် းငယ ် ပဲ ရှိပြီး ပထမဆုံး ကိုယ ် ပိုင ် အသံတွေ တည ် ဆောက ် ဖို ့ ဒါတွေကို သုံးနေတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လုပ ် စရာ အများကြီးရှိသေးတယ ် ။ 
Samantha အတွက ် သူ ့ မရဲ ့ ကိုယ ် စားက အနောက ် အလယ ် ပိုင ် း တစ ် နေရာက သူမကို အသံလက ် ဆောင ် ပေးတဲ ့ သူစိမ ် းတစ ် ဦးဆီက လာတာပါ ။ 
သိပ ္ ပံပညာရှင ် အနေနဲ ့ တကယ ့ ် ကမ ္ ဘာမှာ အရာထင ် ဖို ့ နိုင ် ဖို ့ ဒီအလုပ ် ကို လက ် တွေ ့ ခန ် းက နောက ် ဆုံး တကယ ့ ် ကမ ္ ဘာထဲ ထုတ ် ယူတာကို သိပ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမိပါတယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် မျှဝေချင ် တာက ဒီအလုပ ် ကို နောက ် တစ ် ဆင ့ ် ထိ ယူဆောင ် ဖို ့ ကျွန ် မ ဘယ ် လို စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် တာကိုပါ ။ 
ကိုယ ် စား အလှူရှင ် တွေရဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုလုံးကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် မိတယ ် ။ အလွှာစုံ ၊ အရွယ ် စုံ ၊ အသက ် အရွယ ် ပေါင ် းစုံက ဒီအသံ မောင ် းနှင ် စက ် ထဲကို သူတို ့ ရဲ ့ စရိုက ် တွေအတိုင ် း အရောင ် စုံတဲ ့ လူတွေ အသံတွေ လှူဖို ့ အတူစုလာနေတာကိုပါ ။ 
ဒါကို ပထမအဆင ့ ် အဖြစ ် လုပ ် ဖို ့ VocaliD.org ဆိုတဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် တစ ် ခု စုထောင ် လိုက ် တယ ် ။ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ဒီစိတ ် ကူးကို လက ် တွေ ့ လုပ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းမှာ အသံအလှူရှင ် တွေ ၊ ကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ အလှူရှင ် တွေအနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ ပူးပေါင ် းချင ် သူတွေကို စုစည ် းဖို ့ နည ် းလမ ် း အနေနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ပြောတာက သွေးလှူတာက အသက ် တွေကို ကယ ် နိုင ် တယ ် တဲ ့ ။ 
ကဲ သင ့ ် အသံတွေကို ပေးလှူခြင ် းက ဘဝတွေကို ပြောင ် းလဲနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုတာက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် စားပြောသူဆီက နာရီအနည ် းငယ ် စကားပြောသံနဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ အသံလက ္ ခဏာ ဖန ် တီးဖို ့ ဦးတည ် တဲ ့ စကားပြောသူဆီက သရသံ မဆိုစလောက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နေတဲ ့ နောက ် ကွယ ် က သိပ ္ ပံပညာပါ ။ 
ဒီလုပ ် ရပ ် အတွက ် တကယ ့ ် စေ ့ ဆော ် မှု လူသားဘက ် ခြမ ် းကို ပြန ် လှည ့ ် ရင ် း အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါနှစ ် က William ဆိုတဲ ့ ကောင ် လေးအတွက ် ပထမဆုံး အသံတည ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ အသံကို သူ ့ အမေ ပထမဆုံးကြားတော ့ ပြောတာက "" ဒါဟာ William စကားပြောနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် သူပြောမယ ့ ် အသံမျိုးပဲထွက ် လိမ ့ ် မယ ် ။ "" နောက ် William က သူ ့ ကိရိယာမှာ စာတိုရိုက ် တာ တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
တွေးမိတာက သူ ဘာတွေးနေမလဲပေါ ့ ။ 
အခြားသူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အသံကို ကိုးနှစ ် တာ ဆောင ် နေခဲ ့ ပြီး နောက ် ဆုံး ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် အသံကို ရှာတွေ ့ တာ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါကို မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါက William ပြောခဲ ့ တာပါ ။ "ကျွန ် တော ် ပြောတာကို အရင ် က တစ ် ခါမှ မကြားဖူးဘူး ။" 
ကျေဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါကတော ့ ကျွန ် မ အဖေရဲ ့ ဦးလေးပါ ။ ကျွန ် မ အဖေ ့ အဖေရဲ ့ ညီထွေးလေးပေါ ့ ။ 
နာမည ် ကတော ့ Joe McKenna ပါ ။ 
သူက အိမ ် ထောင ် သည ် အမျိုးသားဖြစ ် သလို ဘက ် စကတ ် ဘောနဲ ့ ဝင ် ငွေရှာနေ တဲ ့ New York က မီးသတ ် သမားလည ် း ဖြစ ် ပါ တယ ် ။ 
မိသားစုသမိုင ် းအရ မီးသတ ် သမားဖြစ ် ရတာ ကြိုက ် တယ ် လို ့ ဆိုတယ ် ဒါကြောင ် ့ ၁၉၈၃ သူရဲ ့ အားလပ ် ရက ် တစ ် ရက ် တွင ် မီးသတ ် ဌာနမှ အနားယူဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
အဲနေ ့ ကို အကျိုးရှိအောင ် လို ့ သူက ရှိသမျှ ကြေးထည ် တွေ မီးသတ ် ကား လက ် ရန ် းတွေ နံရံပေါ ် က တပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ အရာတွေကို ပြောင ် လတ ် အောင ် တိုက ် ပါတယ ် ။ အဲထဲက မီးသတ ် ပိုက ် ခေါင ် း သံထည ် အကြီးတစ ် ခုပေါ ့ စင ် ပေါ ် က ပြုတ ် ကျပြီးတော ့ သူကို ခိုက ် မိပါတယ ် ။ 
နောက ် ရက ် အနည ် းငယ ် ကြာတော ့ သူ ့ ပုခုံးစနာလာပါတယ ် ။ 
နောက ် နှစ ် ရက ် ပြီးတော ့ အဖျားတက ် လာပါတယ ် ။ 
အဖျားက တက ် ပြီးရင ် း တက ် တယ ် ။ 
သူ ့ အမျိုးသမီးကတော ့ သူ ့ ကိုပြုစုနေတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဘာမှမထူးခြားခဲ ့ ပါဘူး ။ ပြီးတော ့ သူတို ့ အနီးအနားက ဆရာဝန ် ကိုခေါ ် လိုက ် တယ ် ။ သူလုပ ် တာလည ် း ဘာတစ ် ခုမှ အရေးပါအရာ မရောက ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
သူတို ့ ကားငှားပြီး သူ ့ ကို ဆေးရုံကို ခေါ ် သွားပါတယ ် ။ 
ဆေးရုံက သူနာပြုတွေ သူ ့ မှာ ကူးစက ် ရောဂါ ရှိတယ ် ဆိုတာ ချက ် ချင ် းသိကြပါတယ ် ။ အဲတုန ် းကတော ့ သွေးဆိပ ် သင ် ့ တယ ် လို ့ ခေါ ် တာပေါ ့ ။ သူတို ့ ဘာမှမပြောခဲ ့ ပေမဲ ့ လည ် း သူတို ့ လုပ ် နိုင ် တာ ဘာမှမရှိဘူးဆိုတာ သိနေကြတယ ် လေ ။ 
သူတို ့ လုပ ် နိုင ် တာ ဘာမှမရှိဘူး ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အခု ကျွန ် မတို ့ ကူးစက ် ရောဂါကို ကုဖို ့ သုံးနေကြတဲ ့ အရာတွေက မရှိသေးဘူးလေ ။ 
ပထမဆုံး ပင ် နီဆင ် လင ် စမ ် းသပ ် မှု ပထမ ပဋိဇီဝ ပိုးသတ ် ဆေးက နောက ် သုံးနှစ ် မှာပေါ ် လာတာပါ ။ 
ကူးစက ် ရောဂါရတဲ ့ လူတွေက ကံကောင ် းရင ် နေပြန ် ကောင ် းလာပါတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ သေကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အဖေ ့ ဦးလေးကတော ့ ကံမကောင ် းခဲ ့ ဘူး ။ 
သူက ဆေးရုံမှာ တစ ် ပတ ် လောက ် ရှိနေခဲ ့ တယ ် လေ ။ ချမ ် းတုန ် ပြီး ရေဓာတ ် ခန ် းခြောက ် လို ့ ကယောင ် းကတမ ် းဖြစ ် ကာ သူ ့ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါတွေယိုယွင ် းတာနဲ ့ အမျှ သတိမေ ့ မြောလာပါတယ ် ။ 
သူအခြေအနေက ဆိုးလွန ် းလို ့ သူ ့ မီးသတ ် ဌာနက လူတွေ သူ ့ သွေးထဲက ရောဂါကို လျှော ့ ချဖို ့ သွေးသွင ် းပေးကြပါတယ ် ။ 
ဘာမှအလုပ ် မဖြစ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ သူ သေသွားတယ ် လေ ။ 
သူက အသက ် ၃၀ ဘဲ ရှိသေးတယ ် ။ 
ရှင ် က သမိုင ် းကြောင ် းကို ပြန ် ကြည ် ့ လိုက ် ရင ် လူအများစုက ကျွန ် အဖေ ့ ဦးလေးလို ့ သေကြတာပါ ။ 
သူတို ့ က ကင ် ဆာ ၊ နှလုံးရောဂါ ၊ အခု ကျွန ် မတို ့ အနောက ် တိုင ် းမှာဖြစ ် နေတဲ ့ ဘဝနေထိုင ် မှုပုံစံကြောင ် ့ 
သူတို ့ က အဲဒီရောဂါတွေကြောင ် ့ မသေရတဲ ့ အကြောင ် းအရင ် းက သူတို ့ က 
သူတို ့ က ဒဏ ် ရာတွေကြောင ် ့ သေကြတယ ် ။ ကျွဲ ​ ဝှေ ့ ခံရတာတွေ ၊ စစ ် ပွဲမှာ ပစ ် သတ ် ခံရတာ ၊ စက ် မှုတော ် လှန ် ရေးတုန ် းက စက ် ရုံတစ ် ခုမှာ အပိခံရတာတွေပေါ ့ ။ အများဆုံးကတော ့ ကူးစက ် ရောဂါတွေကြောင ် ့ ပါ ။ အဲဒါတွေက ဒဏ ် ရာတွေစခဲ ့ တဲ ့ အရာတွေကို အဆုံးသတ ် ပါတယ ် ။ 
ပိုးသတ ် ဆေးတွေ ရောက ် လာတော ့ အရာရာပြောင ် းလဲသွားပါတယ ် ။ 
ရုတ ် တရက ် လိုပါဘဲ သေဒဏ ် နဲ ့ တူလှတဲ ့ ကူးစက ် ရောဂါတွေက ရက ် အနည ် းငယ ် အတွင ် း ပြန ် ကောင ် း လာနိုင ် တဲအရာမျိုး ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
အံဖွယ ် ဖြစ ် ရပ ် လို ့ မျိုးပေါ ့ ။ အဲကတည ် းက ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဒီအံဖွယ ် ဆေးဝါးတွေရဲ ့ ရွှေခတ ် ထဲမှာ နေထိုင ် နေကြတာလေ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မတို ့ အဆုံးသတ ် ကို ရောက ် လို ့ လာပါပြီ ။ 
ကျွန ် မ အဖေ ့ ဦးလေးက ပိုးသတ ် ဆေးမတိုင ် ခေတ ် ကာလရဲ ့ နောက ် ဆုံးရက ် တွေမှာ သေဆုံးတာပါ ။ 
အခု ကျွန ် မတို ့ က ပိုးသတ ် ဆေးခေတ ် လွန ် ကာလကို ရောက ် တော ့ မှာပါ ။ Joe ရခဲ ့ တဲ ့ ကူးစက ် ရောဂါတွေက လူတွေကို ပြန ် သေစေတဲ ့ အချိန ် ကာလ အစောဆုံးရက ် တွေကိုပေါ ့ ။ 
တကယ ် ့ ကတော ့ ဒါတွေက ဖြစ ် နေပါပြီ ။ 
လူတွေက ကူးစက ် ရောဂါကြောင ် ့ ပြန ် သေနေကြပါပြီ ။ ပိုးသတ ် ဆေးယဉ ် ခြင ် း ဖြစ ် စဉ ် ကြောင ် ့ မို ့ ပါ ။ 
အတိုပြောရရင ် ဒါကတော ့ ဒီလိုပေါ ့ ။ 
ဘက ် တီးရီးယားတွေဟာ အရင ် းအမြစ ် တွေ ၊ အစာတွေအတွက ် တစ ် ခြားအကောင ် ကို သေစေနိုင ် တဲ ့ ဒြပ ် ပေါင ် းတွေထုတ ် ပြီး ယှဉ ် ပြိုင ် ကြတယ ် ။ 
တစ ် ခြားဘက ် တီးရီးယားတွေက သူတို ့ ကိုယ ် ကို ဓာတု တိုက ် ခိုက ် မှုကနေ ကာကွယ ် ဖို ့ အတွက ် ခုခံစနစ ် တွေ ထုတ ် လုပ ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပထမဆုံး ပိုးသတ ် ဆေးထုတ ် တော ့ အဲဒီ ဒြပ ် ပေါင ် းတွေကို ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ပုံစံနဲ ့ ထုတ ် ခဲ ့ တာပါ ။ ဘက ် တီးရီးယားတွေကတော ့ သူတို ့ နည ် းအတိုင ် း 
ဒါကတော ့ နောက ် ပိုင ် းဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တာတွေပါ ။ ၁၉၄၃ မှာ ပင ် နီဆီလင ် ကို စတင ် ဖြန ် ့ ဖြူးပါတယ ် ။ ၁၉၄၅ မှာ ပင ် နီဆီလင ် ဆေးယဉ ် ပါးမှု အပြန ့ ် အနှံဖြစ ် ပွားပါတယ ် ။ 
Vancomycin က ၁၉၇၂မှာ စတင ် ပေါ ် ပေါက ် တာပါ ။ ၁၉၈၈ မှာ ဆေးယဉ ် ပါးမှုတွေ ့ ရှိပါတယ ် ။ 
Imipenem ကို ၁၉၈၈ မှာတွေ ့ တယ ် ။ ၁၉၉၈ မှာ ဆေးယဉ ် ပါးမှုပေါ ် တယ ် ။ 
Daptomycin နောက ် ဆုံးပေါ ် ဆေး ၂၀၀၃ မှာ ထွက ် တယ ် ။ ဆေးယဉ ် ပါးမှုကတော ့ ၂၀၀၄ မှာ ပေါ ် ပေါက ် ပါတယ ် ။ 
နှစ ် ၇၀ လောက ် တောင ် ကျွန ် မတို ့ ဖားခုန ် တမ ် းကစားခဲ ့ ကြတယ ် လေ ။ ကျွန ် မတို ့ ဆေး ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ယဉ ် ပါးမှု နောက ် ဆေးတစ ် ခု ၊ နောက ် ယဉ ် ပါးမှုအသစ ် ပေါ ့ ။ အခုတော ့ ဂိမ ် းက ပြီးဆုံးပါတော ့ မယ ် ။ 
ဘက ် တီးရီးယားတွေ ဆေးယဉ ် ပါးတာ မြန ် လွန ် းလို ့ ဆေးကုမ ္ ပဏီတွေတောင ် ပိုးသတ ် ဆေးထုတ ် တာ သူတို ့ အတွက ် အကျိုးမရှိဘူးလို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ကမ ္ ဘာတစ ် ဝန ် း ပြန ် ့ ပွားနေတဲ ့ ကူးစက ် ရောဂါတွေအတွက ် စျေးကွက ် ထဲမှာရှိနေတဲ ့ ပိုးသတ ် ဆေး အမျိုး ၁၀၀ မှာမှ နှစ ် မျိုးလောက ် က အသုံးတည ် ့ မယ ် ့ ဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးနဲ ့ ပေါ ့ ။ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် မျိုးတည ် း ဒါမှမဟုတ ် ဘာမှ အသုံးမတည ် ့ ဘူး ။ 
ဒါကတော ့ အခုဖြစ ် နေတဲ ့ အရာတွေပါ ။ 
၂၀၀၀ မှာ ရောဂါထိန ် းချုပ ် ကာကွယ ် ရေးဗဟို CDC က မြောက ် Carolina ဆေးရုံမှာ ဆေးနှစ ် မျိုးဘဲတိုးတဲ ့ ရောဂါရှိတဲ ့ လူနာတစ ် ​ ယောက ် ကို ဖော ် ထုတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခု KPC လို ့ သိရှိထားတဲ ့ ဒီရောဂါဟာ ပြည ် နယ ် သုံးခုကလွဲရင ် ကျန ် ပြည ် နယ ် ပြီးရင ် တောင ် အမေရိက ဥရောပ အရှေ ့ အလယ ် တိုင ် းကို ပြန ် ့ နှံလို ့ နေပါပြီ ။ 
၂၀၀၈မှုတုန ် းက ဆွီဒင ် က ဆရာဝန ် တွေက အိန ္ ဒိယက လူတစ ် ယောက ် ကနေ ဆေးတစ ် မျိုးဘဲတိုးတဲ ့ ရောဂါကို တွေ ့ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
NDM လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ယဉ ် ပါးမှု ဗီဇဟာ အိန ္ ဒိယကနေ တရုတ ် ပြည ် ၊ အာရှ ၊ အာဖရိက ၊ ဥရောပ နဲ ့ ကနေဒါ ပြီးရင ် အမေရိကန ် ကို ပြန ် ့ နှံသွားပါပြီ ။ 
ဒီကူးစက ် ရောဂါတွေက အံ ့ မခန ် းဖြစ ် တယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ဖို ့ သဘာဝကျကောင ် းကျပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အမှန ် မှာ အမေရိကန ် နှင ် ့ ဥရောပမှာ တစ ် နှစ ် မှာ လူပေါင ် း ၅၀၀၀၀ လောက ် ဘယ ် ဆေးမှ မတိုးတဲ ့ ရောဂါကြောင ့ ် သေနေကြပါတယ ် ။ 
ဗြိတိန ် အစိုးရ ထူထောင ် ခဲ ့ တဲ ့ ပိုးသတ ် ဆေးယဉ ် ပါးမှုစစ ် တမ ် း စီမံကိန ် း ခန ် ့ မှန ် းချက ် အရ ကမ ္ ဘာတစ ် ဝန ် းသေနှုန ် းက တစ ် နှစ ် ကို ၇၀၀၀၀၀ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါ နည ် းတဲ ့ သေနှုန ် းတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ ပြီးရင ် ရှင ် ကတော ့ အန ္ တရာယ ် မရှိဘူးလို ့ ထင ် ချင ် ကောင ် းထင ် လိမ ် ့ မယ ် ။ ရှင ် က ဒီလူတွေ အထူးကြပ ် မတ ် ခန ် းထဲမှာ ရှိနေတဲ ့ လူနာတွေ ၊ ဘဝအဆုံးကိုရောက ် နေတဲ ့ ဘိုးဘွားရိပ ် သာက လူတွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ ဝေးကွာနေတဲ ့ ရောဂါ ရှိနေတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ မခွဲခြားနိုင ် တဲ ့ အခြေအနေမှာ ရှိတဲ ့ လူတွေဖြစ ် မယ ် လို ့ မြင ် ကောင ် းမြင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ကျွန ် မတို ့ တွေ မစဉ ် းစားမိခဲ ့ တာက ပိုးသတ ် ဆေးတွေက ယနေ ့ ခေတ ် ဘဝအားလုံးကို အကျိုးပြုနေတယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပိုးသတ ် ဆေးကို ဆုံးရှုံးရင ် ကျွန ် မတို ့ ဆုံးရှုံးမယ ့ ် အရာတွေက ဒါတွေပါ ပထမ ခုခံအားနည ် းနေတဲ ့ လူတွေအတွက ် ကာကွယ ် မှုပါ — ကင ် ဆာလူနာ ၊ AIDS လူနာ ၊ အင ် ္ ဂါအစားထိုးလူနာ ၊ လမစေ ့ ကလေးတွေပေါ ့ ။ 
နောက ် တစ ် ခုကတော ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် မှာ ပြင ် ပ ပစ ္ စည ် းတွေတပ ် ဆင ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ကုထုံးတွေ ။ လေဖြတ ် လူနာအတွက ် သွေးကြောအထောက ် ကန ် တွေ သွေးချိုလူနာအတွက ် အင ် ဆူလင ် ထုတ ် စက ် တွေ ၊ ကျောက ် ကပ ် ဆေးတာတွေ ၊ အရိုးဆစ ် လဲလည ် တာတွေ ။ 
အားကစားထက ် သန ် တဲ ့ Baby Booomer ဘယ ် နှစ ် ယောက ် 
လက ် တလော စစ ် တမ ် း ကောက ် ချက ် ချထားတာက ပိုးသတ ် ဆေးသာမရှိရင ် လူခြောက ် ယောက ် မှာ တစ ် ယောက ် သေမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
နောက ် ကျွန ် မတို ့ ခွဲစိတ ် ကုသမှုကို ဆုံးရှုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခွဲစိတ ် မှုအများစုက ပိုးသတ ် ဆေးပေးပြီးမှစတာပါ ။ 
အဲဒီအကာအကွယ ် သာမရှိရင ် ကျွန ် မတို ့ တွေ ခန ္ ဓာကိုယ ် ရဲ ့ ပုန ် းလျှိုနေတဲ ့ နေရာတွေကို 
ဒါဆိုရင ် နှလုံးခွဲစိတ ် တာတွေ ၊ ဆီးကျိတ ် အသားစယူတာတွေ ၊ ဗိုက ် ခွဲကလေးမွေးတာတွေ မရှိတော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
အခု ကျွန ် မတို ့ တွေ ရောဂါအသေး အမွှားလေးကအစ ကြောက ် တက ် ဖို ့ လိုပါပြီ ။ 
လည ် ချောင ် းနာတာကြောင ့ ် နှလုံးအမောဖောက ် ရောဂါဖြစ ် တယ ် ။ 
အရေပြားရောဂါကြောင ် ့ ခြေလက ် တွေဖြတ ် ပစ ် ရတယ ် ။ 
အသန ့ ် ရှင ် းဆုံး ဆေးရုံမှာ ကလေးမွေးတဲ ့ အမျိုးသမီး ၁၀၀ ယောက ် မှာ ၁ ယောက ် သေဆုံးပါတယ ် ။ 
အဆုတ ် ရောင ် ရောဂါကြောင ့ ် ကလေး ၁၀ ​ ယောက ် မှာ ၃ ​ ​ ယောက ် လောက ် သေပါတယ ် ။ 
ပိုဆိုးတာက ကျွန ် မတို ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝကို 
ဘယ ် ဒဏ ် ရာမဆို ရှင ် ကို သေစေနိုင ် တယ ် ဆိုတာကို သိရင ် ရှင ် ဆိုင ် ကယ ် စီးမလား ၊ နှင ် းလျှောစီးမလား ၊ ရှင ် ရဲ ့ ခရစ ် စမတ ် မီး ချိတ ် ဖို ့ အတွက ် လှေကားပေါ ် တက ် မလား ရှင ် ကလေးကို ဘေ ့ စ ် ဘော ပေးကစားမလား ။ 
တကယ ် တော ့ ပင ် နီဆီလင ် ဆေး ပထမဆုံး သုံးသူ ဗြိတိန ် ရဲ Albert Alexander ရဲ ့ ရောဂါက တော ် တော ် ဆိုးလို ့ ဦးခေါင ် းအရေက ပြည ် တွေထွက ် ပြီး ဆရာဝန ် ကတောင ် မျက ် လုံး တစ ် လုံး ထုတ ် ပေးလိုက ် ရတယ ် ။ သူ အသေးအမွှားကိစ ္ စ တစ ် ခုလုပ ် ရင ် း ဖြစ ် သွားတာပါ ။ 
သူက ပန ် းခြံထဲကို လမ ် းလျှောက ် ဝင ် တဲ ့ အချိန ် မှာ 
အခု ကမ ္ ဘာလူသေနှုန ် း တစ ် နှစ ် ၇၀၀၀၀၀ လို ့ ခန ့ ် မှန ် းထားတဲ ့ ကျွန ် မပြောခဲ ့ တဲ ့ ဗြိတိန ် စီမံကိန ် း ထပ ် ခန ် ့ မှန ် းထားတာက ကျွန ် မတို ့ သာ ဒါကို ၂၀၅၀ မတိုင ် ခင ် မထိန ် းချုပ ် နိုင ် ရင ် မကြာဘူးပေါ ့ သေနှုန ် းက တစ ် နှစ ် ကို ၁၀ သန ် းဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီကြောက ် စရာကောင ် းတဲ ့ နံပါတ ် တွေကို စောင ့ ် စားနေရတဲ ့ အချိန ် ကို ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လိုရောက ် လာခဲ ့ တာလဲ ။ 
ခက ် ခဲတဲ ့ အဖြေကတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ့ ် ကို ပြန ် လုပ ် ခဲ ့ မိတာပါ ။ 
ဆေးယဉ ် ပါးတယ ် ဆိုတာ မရှောင ် လွဲနိုင ် တဲ ့ ဇီဝဖြစ ် စဉ ် ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကို အရှိန ် မြှင ် ့ တင ် ပေးတဲ ့ အတွက ် ကျွန ် မတို ့ မှာ တာဝန ် ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပိုးသတ ် ဆေးကို ထိတ ် လန ် ့ ဖို ့ ကောင ် းအောင ် ဂရုမပြု ဖြုန ် းတီးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ပင ် နီဆီလင ် ကို ၁၉၅၀ မတိုင ် ခင ် ထိ ကောင ် တာပေါ ် မှာ တင ် ရောင ် းတာပါ ။ 
ဖွံဖြိုးဆဲနိုင ် ငံ အများစုမှာ အခုထိရောင ် းနေဆဲပါ ။ 
အမေရိကန ် မှာ ဆေးရုံမှာပေးနေတဲ ့ ပိုးသတ ် ဆေးထဲက ၅၀% ဟာ မလိုအပ ် ပါဘူး ။ 
ဆရာဝန ် ဆေးညွန ် းစာရဲ ့ ၄၅% က ပိုးသတ ် ဆေး အကျုံးမဝင ် တဲ ့ အခြေအနေတွေအတွက ် ပါ ။ 
ဒါက ဆေးပညာနယ ် ပယ ် ထဲ မှာတင ် ပါ ။ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ပိုးသတ ် ဆေးတွေကို ရောဂါကုဖို ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ သူတို ့ ကို ဝအောင ် လုပ ် ဖို ့ ရယ ် ၊ သူတို ့ ကြီးပြင ် းတဲ ့ မွေးမြူရေးခြံ အခြေအနေကနေ ကာကွယ ် ဖို ့ ပါ ။ 
အမေရိကန ် မှာ ရောင ် းချတဲ ့ ပိုးသတ ် ဆေးရဲ ့ ၈၀% ဟာ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေဆီကို ရောက ် တာပါ ၊ လူတွေဆီမဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါနဲ ့ ဘဲ ခြံကနေ ရေထဲ ၊ ဖုန ် ထဲ ၊ အသားထဲမှာပါသွားတဲ ့ ဆေးယဉ ် ပိုးမွှားတွေကို ဖန ် တီးရာရောက ် ပါတယ ် ။ 
ရေလုပ ် ငန ် းတွေကလည ် း ပိုးသတ ် ဆေးအပေါ ် မှီခိုနေရပါတယ ် ။ အထူးသဖြင ့ ် အာရှမှာပါ ။ သစ ် သီးပင ် စိုက ် တာလည ် း ပိုးသတ ် ဆေးကို မှီခိုနေရတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ခရီးသည ် တစ ် ​ ယောက ် က လေဆိပ ် မှာ လက ် ဆွဲအိတ ် ကို လက ် ကမ ် းပေးသလို ဘက ် တီးရီးယားတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ DNAကို လွှဲပေးလို ့ ရတာမို ့ ၊ ဒီဆေးယဉ ် ပါးခြင ် းကို ဖြစ ် တည ် အောင ် လုပ ် ပေးလိုက ် တာနဲ ့ အမျှ ဒါက ဘယ ် ကို ရောက ် မလဲဆိုတာ မသိနိုင ် ပါဘူး ။ 
ဒါက ခန ့ ် မှန ် းလို ့ ရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါကို Alexander Fleming က ခန ့ ် မှန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပင ် နီဆင ် လင ် ကို တွေ ့ ရှိခဲ ့ တဲ ့ လူပေါ ့ ။ 
အသိအမှတ ် ပြုခံရတဲ ့ အနေနဲ ့ ၁၉၄၅ မှာ နိုဘယ ် ဆု ချီးမြှင ့ ် ခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ ဆုရပြီးနောက ် အင ် တာဗျူးတစ ် ခု သူဒါကို ပြောခဲ ့ တာပါ ။ "" ပင ် နီဆီလင ် ကုထုံးနဲ ့ ဆော ့ ကစားနေတဲ ့ ဆင ် ခြင ် တုံတရားမဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ဟာ ပင ် နီဆီလင ် ဆေးယဉ ် ပိုးကြောင ့ ် သေဆုံးသွားတဲ ့ လူအပေါ ် အကျင ့ ် စာရိတ ္ တအရ တာဝန ် ရှိပါတယ ် ။ "" သူဆက ် ပြောထားတယ ် ။ "" ဒီမကောင ် းဆိုးဝါးကို ပပျောက ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ "" ကျွန ် မတို ့ ဒါကို ပပျောက ် နိုင ် မလား ။ 
စူပါပိုးတွေ တစ ် ခါမှ မတွေ ့ ကြုံဖူးတဲ ့ ပိုးသတ ် ဆေးတွေ စမ ် းသပ ် ထုတ ် နေတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဆေးတွေကို အရမ ် းဘဲ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မတို ့ မက ် လုံးတွေလိုပါတယ ် ။ တွေ ့ ရှိမှုအတွက ် ဆုငွေတွေ ၊ သက ် တမ ် းတိုးမှု ပိုင ် ခွင ် ့ တွေ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက လုံလောက ် မှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲဆိုတော ့ ဇီဝဆင ် ့ ကဲဖြစ ် စဉ ် က အမြဲတမ ် းအနိုင ် ရလို ့ ပါ ။ 
ဘက ် တီးရီးယားတွေ မိနစ ် ၂၀ တိုင ် း မျိုးဆက ် သစ ် တစ ် ခု ပွားတယ ် ။ 
ဆေးဝါးဓာတုဗေဒအတွက ် ဆေးအသစ ် ထုတ ် ဖို ့ ၁၀ နှစ ် ကြာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပိုးသတ ် ဆေးတစ ် ခု သုံးလိုက ် တဲ ့ အချိန ် တိုင ် း ကျွန ် မတို ့ တည ် ဆောက ် ခဲ ့ တဲ ့ အကာအကွယ ် တွေကို ဖြိုခွဲဖို ့ ဘက ် တီးရီးယားတွေကို သန ် း ထောင ် ပေါင ် း အခွင ့ ် အရေးပေးလိုက ် တာပါပဲ ။ 
သူတို ့ မနိုင ် တဲ ့ ဆေးဆိုတာ မရှိသေးပါဘူး ။ 
ဒါကတော ့ အချိုးမကျတဲ ့ စစ ် ပွဲတစ ် ခုပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေ ရလဒ ် ကို ပြောင ် းလဲနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ အချက ် အလက ် တွေ သိမ ် းဆည ် းတဲ ့ စနစ ် ကို တည ် ဆောက ် လို ့ ရပါတယ ် ။ အတိအကျနဲ ့ အလိုအလျောက ် ပြောဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆေးဝါးထားသိုစနစ ် မှာ ဂိတ ် စောင ့ ် စနစ ် ဆောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
စိုက ် ပျိုးရေးတွေ ပိုးသတ ် ဆေးသုံးတာ ရပ ် တန ့ ် ဖို ့ လိုအပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ စောင ့ ် ကြည ် ့ စနစ ် ကို တည ် ဆောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ နောက ် ဆေးယဉ ် ပါးမှု ဘယ ် မှာပေါ ် နေပြီဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ ကို ပြောဖို ့ ပေါ ့ ။ 
အဲဒါတွေကတော ့ နည ် းပညာနည ် းလမ ် းတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါတွေက မလောက ် ပါဘူး ကျွန ် မတို ့ ပါဝင ် မကူညီရင ် ပေါ ့ ။ 
ပိုးသတ ် ဆေးယဉ ် ပါးတဲ ့ ဆိုတာ အကျင ့ ် တစ ် ခုလိုပါပဲ ။ 
အကျင ့ ် တစ ် ခုကို ပြောင ် းဖို ့ ဘယ ် လောက ် ခက ် လဲဆိုတာ အားလုံးသိပြီးသားပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူမှုအဖွဲ ့ တစ ် ခုအနေနဲ ့ အရင ် တုန ် းက ကျွန ် မတို ့ အဲဒါကို လုပ ် ခဲ ့ ပြီးပြီလေ ။ 
လူတွေ လမ ် းပေါ ် အမှိုက ် ပစ ် လေ ့ ရှိတယ ် ။ ကားစီးရင ် ခါးပတ ် မပတ ် ကြဘူး ။ ပုဂ ္ ဂလိက အဆောက ် အအုံတွေထဲမှာ ဆေးလိပ ် သောက ် လေ ့ ရှိတယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒါတွေကို ဆက ် မလုပ ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ညစ ် ညမ ် းအောင ် ဒါမှမဟုတ ် ဆိုးရွားတဲ ့ ယာဉ ် တိုက ် မှုမျိုးဖြစ ် အောင ် ဒါမှမဟုတ ် အခြားသူကို ကင ် ဆာရအောင ် မလုပ ် တော ့ ပါဘူး ။ အကြောင ် းကတော ့ အဲဒီအရာတွေက တန ် ကြေးရှိတယ ် ဖျက ် ဆီးရာရောက ် တယ ် ကျွန ် မတို ့ အတွက ် အကျိုးမရှိလို ့ လေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ တွေ လူမှုဓလေ ့ ကို ပြောင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပိုးသတ ် ဆေးအသုံးပြုတာနဲ ့ 
ပိုးသတ ် ဆေးယဉ ် ပါးမှု အတိုင ် းအတာ ကြီးမားလွန ် းတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ရှင ် သာ ရာသီဥတု ဖောက ် ပြန ် တာနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး စိုးရိမ ် လို ့ စွမ ် းအင ် ချွေတာမီးသီး ဝယ ် တယ ် ဒါမှမဟုတ ် စာအုန ် းဆီကြောင ် ့ သစ ် တော ပြုန ် းတီးတဲ ့ အကြောင ် းတွေးမိလို ့ ဘီစကွတ ် ဘူး အညွှန ် း စာကိုဖတ ် ကြည ့ ် တယ ် ဆိုရင ် ကြီးမားတဲ ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ခြေလှမ ် းတစ ် လှမ ် း လှမ ် းလို ့ ရတဲ ့ ခံစားချက ် ကို ရှင ် သိပြီးသားပါ ။ 
ပိုးသတ ် ဆေးအသုံးပြုမှုအတွက ် ကျွန ် မတို ့ အဲဒီလို ခြေလှမ ် းတွေလှမ ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မသေချာရင ် မသင ့ ် လျော ် တဲ ့ ပိုးသတ ် ဆေးပေးတာ ရှောင ် ကြဉ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကလေးနားပြည ် ယိုတာ ဘာကြောင ့ ် ဖြစ ် လဲဆိုတာမသိခင ် ရှောင ် ကြဉ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ စားသောက ် ဆိုင ် တိုင ် း ကုန ် တိုက ် တိုင ် းကို သူတို ့ အသားတွေ ဘယ ် ကလာလဲဆိုတာ မေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အချင ် းချင ် း နောက ် ပိုးသတ ် ဆေးပုံမှန ် သုံးပြီး မွေးမြူ ၊ မဝယ ် ဖို ့ ကတိတည ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မတို ့ ဒါတွေကိုသာ လုပ ် ရင ် ပိုးသတ ် ဆေးခေတ ် အလွန ် ကမ ္ ဘာ အရောက ် ကို နှေးအောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကို ကျွန ် မတို ့ မကြာခင ် လုပ ် ရပါမယ ် ။ 
ပင ် နီဆီလင ် က ၁၉၄၁ မှာ ပိုးသတ ် ဆေးခေတ ် ကာလကို စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နှစ ် ၇၀ အတွင ် းမှာဘဲ ကျွန ် မတို ့ 
ကျွန ် မတို ့ ဒီပြဿနာကနေ လွတ ် မြောက ် ဖို ့ အနှစ ် ၇၀ ပြန ် ရမှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အခြားတစ ် ဖက ် မှာတော ့ “၀ီကီပီးဒီးယား ” က တကယ ့ ် ကို တော ် လှန ် ပြောင ် းလဲတဲ ့ အယူအဆနဲ ့ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို (ကျွန ် တော ် တို ့ အသိုက ် အဝန ် းကို ဆိုလိုတာပါ) ခွင ့ ် ပြုပေးတဲ ့ ကိရိယာတွေ အများကြီးရှိပါတယ ် 
ဒီတော ့ မှ “အိုကေ ။ ကောင ် းပြီလေ ။ ဒီစာလုံးတွေကပြောင ် းသွားတယ ် ။ ဒီလိုဒီလို ” ဆိုတာမျိုးပေါ ့ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ စာမျက ် နှာတွေကို ဖျက ် နိုင ် တဲ ့ သူတွေပါ 
ဘာမှ အကျိုးမရှိပါဘူး 

ကဲ... 
အချိန ် မီ ပြန ် သွားကြရအောင ် ။ 
၁၉၇၄ ခုနှစ ် ပါ ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ တစ ် နေရာမှာ ပန ် းချီပြခန ် း ရှိနေပြီး ကွက ် လပ ် အလယ ် ​ ေခါင ် မှာ မတ ် တပ ် ရပ ် နေတဲ ့ အသက ် ၂၃ နှစ ် အရွယ ် မိန ် ကလ ​ ေးတစ ် ဦးရှိပါတယ ် ။ 
သူမရှေ ့ မှာက စားပွဲတစ ် လုံးပါ ။ 
စားပွဲပေါ ် မှာ ကြည ် နူးမှုနဲ ့ နာကျင ် မှုအတွက ် ပစ ္ စည ် း ၇၆ မျိုးရှိပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ပစ ္ စည ် းတွေကတော ့ ရေတစ ် ခွက ် ၊ ကုတ ် တစ ် ထည ် ၊ ဖိနပ ် တစ ် ဖက ် ၊ နှင ် းဆီတစ ် ပွင ့ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဓား ၊ သင ် တုန ် းဓား ၊ တူနဲ ့ ကျည ် တစ ် တောင ့ ် ပါတဲ ့ ပစ ္ စတိုလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ညွှန ် ကြားချက ် တွေ ရှိပါတယ ် ပြ ​ ောတာက.. "" ငါဟာ ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုပါ ၊ 
ငါ ့ အပေါ ် ကို စားပွဲပေါ ် က ပစ ္ စည ် းတိုင ် း သုံးနိုင ် တယ ် ။ 
ငါတာဝန ် အကုန ် လုံးယူတယ ်.. ငါ ့ ကို သတ ် မယ ် ဆိုရင ် တောင ် ပေါ ့ ။ 
အချိန ် က ခြောက ် နာရီပါ ။ "" ဒီတင ် ဆက ် မှုရဲ ့ အစပိုင ် းက လွယ ် ပါတယ ် ။ 
လူတွေက ကျွန ် မ သောက ် ဖို ့ ရေတစ ် ခွက ် ပေးမယ ် ၊ နှင ် းဆီကို ပေးလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ သိပ ် မကြာခင ် မှာ လူတစ ် ယောက ် က ကတ ် ကြေးယူကာ ကျွန ် မ အဝတ ် တွေကို ညှပ ် လိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ သူတို ့ တွေ နှင ် းဆီဆူးတွေ ယူပြီး ကျွန ် မ ဗိုက ် မှာ စိုက ် လိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် က သင ် တုန ် းဓားကိုယူပြီး ကျွန ် မ ဇက ် ကိုဖြတ ် ကာ သွေးကို သောက ် တယ ် ၊ အမာရွတ ် က ရှိနေဆဲပါ ။ 
မိန ် းမတွေက ယောက ် ျားတွေကို လုပ ် ခိုင ် းလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ယောက ် က ် ျားတွေ ကျွန ် မကို မုဒိမ ် းမကျင ့ ် ဘူး ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် မဟာ ပုံမှန ် ပွင ့ ် လျက ် ရှိနေကာ ဒါက လူတောထဲမှာ ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ သူတို ့ မှာလည ် း ဇနီးတွေနဲ ့ လေ ။ 
သူတို ့ ကျွန ် မကိုသယ ် ပြီး စားပွဲပေါ ် တင ် လိုက ် ကာ ကျွန ် မ ခြေထောက ် တွေကြား ဓားထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် က ပစ ္ စတိုနဲ ့ ကျည ် ဆန ် ကိုယူပြီး ကျွန ် မ နားထင ် ကို တေ ့ တယ ် ။ 
နောက ် တစ ် ယောက ် က ပစ ္ စတိုကိုယူတော ့ သူတို ့ စချတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ခြောက ် နာရီ ကုန ် သွားတယ ် ၊ ကျွန ် မ.... 
လူထုဆီကို လမ ် းစလျှောက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အရှုပ ် ထုပ ် ပါ ။ 
တစ ် ပိုင ် းက ဗလာကျင ် းပြီး သွေးတွေနဲ ့ ပြည ့ ် ကာ မျက ် နှာမှာ မျက ် ရည ် တွေ စီးနေတယ ် ။ 
လူတိုင ် း လွတ ် သွားတယ ် ၊ ထွက ် ပြေးသွားကြတာပါ ။ 
လူသားတစ ် ဦးအနေနဲ ့ ကျွန ် မကို သူတို ့ မနှစ ် သိမ ့ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြဘူး ၊ 
နောက ် ပြီးတော ့.... ဖြစ ် ပျက ် သွားတာက ကျွန ် မ ဟိုတယ ် ကို သွားခဲ ့ တယ ် ။ မနက ် နှစ ် နာရီပါ ။ ပြီးတော ့ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မှန ် ထဲကို ကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ၊ မီခိုးရောင ် ဆံချည ် တစ ် စ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ... ကျေးဇူးပြုပြီး မျက ် စိဖုံးတွေ ချွတ ် လိုက ် ပါ ။ 
တင ် ဆက ် မှု ကမ ္ ဘာက ကြိုဆိုပါတယ ် ရှင ် ။ 
ပထမဆုံး အနေနဲ ့ တင ် ဆက ် မှုက ဘာဆိုတာ ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
များစွာသော အနုပညာရှင ် တွေ များစွာသော ရှင ် းလင ် းချက ် တွေ ရှိပေမဲ ့ တင ် ဆက ် မှုအတွက ် ကျွန ် မရှင ် းလင ် းချက ် က အရမ ် းရိုးတယ ် 
တင ် ဆက ် မှုဆိုတာ ပရိတ ် သတ ် ရှေ ့ က ကွက ် လပ ် မှာ သတ ် မှတ ် ကာလ တစ ် ခုအတွင ် း တင ် ဆက ် သူ ပြုလုပ ် တဲ ့ ပြီးတော ့ စွမ ် းအားရှိတဲ ့ အချီအချပြောဆိုတာ ဖြစ ် လာတဲ ့ စိတ ် ပိုင ် းနဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း တည ် ဆောက ် မှုပါ ။ 
ပရိတ ် သတ ် နဲ ့ တင ် ဆက ် သူဟာ လက ် ရာကို အတူ ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
တင ် ဆက ် မှုနဲ ့ ပြဇာတ ် ရုံကြားက ခြားနားမှုဟာ ကြီးမားပါတယ ် ။ 
ပြဇာတ ် ရုံမှာ ဓားဟာ ဓားမဟုတ ် တော ့ ပဲ သွေးဟာ တို ့ စရာပဲဖြစ ် တယ ် ။ 
တင ် ဆက ် မှုမှာ သွေးဟာ အထည ် ဒြပ ် တစ ် ခု ဖြစ ် ပြီး သင ် တုန ် းဓားက ဒါမှမဟုတ ် ဓားဟာ ကိရိယာပါ ။ 
ဒါဟာ အချိန ် ကိုက ် တည ် ရှိခြင ် းဖြစ ် ပြီး တင ် ဆက ် မှုကို ဇာတ ် တိုက ် လို ့ မရပါဘူး ။ အကြောင ် းက ဒီလိုအမျိုးအစား အများကြီးကို ဘယ ် တော ့ မှ နှစ ် ခါ မလုပ ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒါက အရေးပါပါတယ ် ၊ တင ် ဆက ် မှုဆိုတာက.. သိတဲ ့ အတိုင ် း လူတွေအားလုံးဟာ အရမ ် း ရိုးရှင ် းတာတွေကို အမြဲကြောက ် ကြတယ ် ။ 
ဝေဒနာခံစားရတာ ကြောက ် တယ ် ၊ နာကျင ် တာကို ကြောက ် တယ ် ၊ သေခြင ် းတရားကို ကြောက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ ဘာလုပ ် နေတာလဲ ဒီကြောက ် ရွံမှုတွေကို ပရိတ ် သတ ် ရှေ ့ မှောက ် မှာ တင ် ဆက ် နေတာပါ ။ 
သင ် တို ့ ရဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို သုံးပြီး ဒီစွမ ် းအင ် နဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာကို ဝေးနိုင ် သမျှ ဝေးဝေး သွားလိုက ် တွန ် းလိုက ် လုပ ် နိုင ် တာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီအကြောက ် တရားတွေကနေ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို လွတ ် မြောက ် စေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ သင ် တို ့ ရဲ ့ မှန ် ပါ 
ကျွန ် မဘာသာ ဒါကိုလုပ ် နိုင ် ရင ် သင ် တို ့ လည ် း လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မမွေးတဲ ့ Belgrade နောက ် မှာ Amsterdam ကိုသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မတင ် ဆက ် မှုတွေလုပ ် နေတာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၄၀ ကတည ် းကပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီမှာ Ulay နဲ ့ ဆုံခဲ ့ တယ ် ။ သူက ကျွန ် မ ပထမဆုံး ချစ ် မိတဲ ့ သူပါ ။ 
၁၂ နှစ ် လုံးလုံး တင ် ဆက ် မှုတွေ အတူလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သိတယ ် နော ် ဓားရယ ် ၊ ပစ ္ စတိုနဲ ့ ကျည ် ဆန ် တွေဟာ ချစ ် ခြင ် းနဲ ့ ယုံကြည ် မှုကို ကျွန ် မ ဖလှယ ် တာလေ ။ 
ဒီတော ့ ဒီအလုပ ် မျိုးလုပ ် ဖို ့ ဒီလူကို အပြည ့ ် အဝ ယုံကြည ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ အကြောင ် းက မြားက ကျွန ် မ နှလုံးသားကို ချိန ် နေလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ နှလုံးခုန ် ခြင ် းနဲ ့ အန ် ဒရီနလင ် းက ပြေးဝင ် လာနေတာတို ့ စတာတွေဟာ ယုံကြည ် မှုပါ ၊ အခြားလူသားကို လုံးဝ ယုံကြည ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သံယောဇဉ ် က ၁၂ နှစ ် တာပါ ။ အကြောင ် းအရာ များစွာလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အထီးနဲ ့ အမ စွမ ် းအင ် နှစ ် ခုစလုံးပါ ။ 
သံယောဇဉ ် တိုင ် းဟာ အဆုံးရှိလာသလိုပဲ ကျွန ် မတို ့ လည ် း သွားတာပဲလေ ။ 
သာမန ် လူတွေ လုပ ် သလို ဖုန ် းမဆက ် ခဲ ့ ဘူး ၊ ပြောရရင ် သိတဲ ့ အတိုင ် း "" ပြီးပြီလေ "" နှုတ ် ဆက ် စကားဆိုဖို ့ တရုတ ် ပြည ် က မဟာတံတိုင ် းပေါ ် လျှောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မက ပင ် လယ ် ဝါက စပြီး သူက ဂိုဘီ သဲကန ္ တာရက စခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် ဦးစီဟာ သုံးလတာ ကီလို နှစ ် ထောင ့ ် ငါးရာ လျှောက ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒါက တောင ် တွေပါ ၊ ခက ် ခဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက တက ် လှမ ် းခြင ် းပါ ၊ အပျက ် အစီးတွေပေါ ့ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း တရုတ ် ပြည ် နယ ် ၁၂ ခုကို ဖြတ ် သွားနေတာပါ ။ ဒါက တရုတ ် ပြည ် ကို ၈၇ ခုနှစ ် မှာ ဖွင ့ ် မပေးခဲ ့ တုန ် းကပါ ။ 
နှုတ ် ဆက ် စကားဆိုဖို ့ အလယ ် မှာ တွေ ့ ဆုံနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီနောက ် ကျွန ် မတို ့ ဆက ် ဆံရေး ရပ ် သွားတယ ် ။ 
အခုတော ့ ဒါက ကျွန ် မ လူအများကို ရှုမြင ် ပုံကို လုံးဝ ပြောင ် းလဲလိုက ် တယ ် ။ 
အဲဒီအချိန ် တွေက ကျွန ် မဖန ် တီးခဲ ့ တဲ ့ အရေးကြီးတဲ ့ လက ် ရာတစ ် ခုက "" Balkan Baroque "" ပါ ။ ဒါက ဘောလ ် ကန ် စစ ် ပွဲတွေဖြစ ် တဲ ့ အချိန ် ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မဟာ အရမ ် းပြင ် းထန ် ပြီး ဩဇာလွှမ ် းတဲ ့ ပုံရိပ ် ကို ဖန ် တီးချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ အချိန ် တိုင ် း စစ ် ပွဲတိုင ် းအတွက ် တစ ် ခုခု အသုံးတည ့ ် အောင ် လေ ။ အကြောင ် းက အခု ဘော ် ကန ် စစ ် ပွဲတွေ ပြီးသွားပေမဲ ့ စစ ် ဆိုတာက အမြဲရှိနေတာပဲလေ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ကျွန ် မ ဆေးကြောနေတာက သေပြီး ၊ ကြီးမားကာ သွေးစွန ် းနေတဲ ့ နွားရိုး နှစ ် သောင ် းခွဲပါ ။ 
သွေးကို ဆေးလို ့ မရဘူး ၊ စစ ် ပွဲတွေက အရှက ် ကို ဘယ ် တော ့ မှ ဆေးပစ ် လို ့ မရဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒါကို ဆေးနေတာ ခြောက ် ရက ် ၊ ခြောက ် နာရီ ၊ အရိုးတွေကနေ စစ ် ပွဲတွေ ကွာကျလာပြီး မခံမရပ ် နိုင ် တဲ ့ အနံ ့ တစ ် ခု ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနောက ် မှာ မှတ ် ဉာဏ ် ထဲမှာ တစ ် ခုခု ကျန ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဘဝကို တကယ ် ပဲ ပြောင ် းလဲစေခဲ ့ သူကို ပြသချင ် ပါတယ ် ၊ ဒါက MoMa မှာ ကျွန ် မ မက ​ ြာခင ် က လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ တင ် ဆက ် မှု တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတင ် ဆက ် မှုက...... ပြတိုက ် မှုးကို ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက "" ကျွန ် မ ထိုင ် ခုံမှာ ထိုင ် တော ့ မလို ့ ပါ ၊ အရှေ ့ မှာ ထိုင ် ခုံလွတ ် တစ ် ခုရှိပြီး ပရိတ ် သတ ် ထဲက ဆန ္ ဒရှိတဲ ့ လူ လာထိုင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ "" ပြတိုက ် မှူးက ပြောတာက "" မဖြစ ် နိုင ် တာကွာ ၊ သိသားနဲ ့ ၊ ဒါ New York လေ ၊ ခုံကတော ့ လွတ ် နေမှာပဲ ၊ မင ် းရှေ ့ မှာထိုင ် ဖို ့ အချိန ် မရှိကြဘူးလေ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ သုံးလ ထိုင ် တယ ် ။ 
နေ ့ တိုင ် း ရှစ ် နာရီထိုင ် တယ ် ။ ပြတိုက ် ဖွင ့ ် ချိန ်... ပြတိုက ် ၁၀ နာရီဖွင ့ ် တဲ ့ သောကြာနေ ့ မှာ ၁၀ နာရီပါ ၊ လုံးလုံး မရွှေ ့ ဘူး ။ 
စားပွဲကို ဖယ ် လိုက ် ပြီး ဆက ် ထိုင ် နေတုန ် းပဲ ၊ ဒါက အရာရာကို ပြောင ် းလဲခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတင ် ဆက ် မှုက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀ နှစ ် ၁၅ နှစ ် လောက ် ကပါ ၊ ဘာမှ ဖြစ ် လာခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခြားနားတဲ ့ တစ ် ခုခုကို တကယ ် တွေ ့ ကြုံခံစားဖို ့ လူတွေ လိုအပ ် တာက လူထုဟာ အုပ ် စုမဟုတ ် တော ့ ဘူး... ဆက ် စပ ် မှုက တစ ် ဦးချင ် းစီပဲ ။ 
ဒီလူတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေတယ ် ၊ ကျွန ် မရှေ ့ မှာ လာထိုင ် ကြပေမဲ ့ ဒီနေရာကိုရဖို ့ နာရီပေါင ် းများစွာ စောင ့ ် ဖို ့ တော ့ လိုခဲ ့ မှာဖြစ ် ပြီး နောက ် ဆုံးမှာ သူတို ့ ထိုင ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဘာဖြစ ် ခဲ ့ လဲ ။ 
သူတို ့ ကို အခြားလူတွေက စောင ့ ် ကြည ့ ် ကြတယ ် ။ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ခံ ၊ ကင ် မရာနဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ခံရတယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ကြည ့ ် တာခံရတယ ် ၊ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ကလွဲပြီး လွတ ် မြောက ် ဖို ့ နေရာ မရှိကြဘူး ။ 
ဒါက ထူးခြားမှုတစ ် ခု ဖြစ ် စေတယ ် ။ 
နာကျင ် မှုနဲ ့ အထီးကျန ် မှု အများကြီးပါ ။ အခြားသူရဲ ့ မျက ် လုံးတွေထဲ ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် မယုံနိုင ် စရာတွေက အများကြီးပါ ။ အကြောင ် းက ဒီအစိမ ် းသက ် သက ် လူရဲ ့ ငေးကြည ့ ် မှုထဲမှာ ကိုယ ် က တစ ် လုံးမှ မပြောဘူး ၊ အရာရာ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
သုံးလကြာပြီး ထိုင ် ခုံကအထမှာ နားလည ် လိုက ် တာက ကျွန ် မဟာ အရင ် အတိုင ် း မဟုတ ် တော ့ တာပါ ။ 
သိလိုက ် တာက ကျွန ် မမှာ ဒီအတွေ ့ အကြုံကို လူတိုင ် းဆီ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတဲ ့ အရမ ် းအားကောင ် းတဲ ့ တာဝန ် တစ ် ခုရှိတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ဒါဟာ ဒြပ ် မဲ ့ တင ် ဆက ် မှု အနုပညာ ဗိမာန ် တစ ် ခု ရှိလာဖို ့ စိတ ် ကူးမွေးဖွား ပုံပါ 
ဒြပ ် မဲ ့ အကြောင ် းတွေးတာကြောင ့ ် တင ် ဆက ် မှုဟာ ကာလကို အခြေခံတဲ ့ အနုပညာပါ ။ 
ပန ် းချီကားလို မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ပန ် းချီကားကို နံရံမှာထားတယ ် ၊ နောက ် နေ ့ အဲဒီမှာပဲ ရှိတယ ် ။ 
တင ် ဆက ် မှုက လွတ ် သွားရင ် မှတ ် ဉာဏ ် ပဲ ရှိတော ့ တာပါ ။ ဒါမှမဟုတ ် အခြားသူတစ ် ယောက ် က ပြောတဲ ့ ပုံပြင ် ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တော ့ အကုန ် လုံး လွတ ် သွားတာပါ ။ 
အဲဒီမှာ ရှိဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သဘောက ဒြပ ် မဲ ့ အနုပညာ အကြောင ် း ရှင ် တို ့ ပြောရင ် ဂီတဟာ အမြင ့ ် ဆုံး.. အားလုံးထဲမှာ တကယ ့ ် ကို အမြင ့ ် ဆုံး အနုပညာပါ ။ ဒါက ဒြပ ် မဲ ့ အဖြစ ် ဆုံး ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒါဟာ တင ် ဆက ် မှုဖြစ ် တဲ ့ နောက ် မှတော ့ ကျန ် တာ အားလုံးရောပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ ပုဂ ္ ဂလဓိဋ ္ ဌာန ် ပါ ။ 
ဒီဗိမာန ် က New York တောပိုင ် း Hudson မှာ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ ပြီး Rem Koolhaas စိတ ် ကူးနဲ ့ ကြိုးစား တည ် ဆောက ် နေပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အရမ ် း ရိုးပါတယ ် ။ 
တွေ ့ ကြုံခံစားချင ် ရင ် အချိန ် တော ့ ပေးဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
အဆောက ် အဦထဲမဝင ် ခင ် အချိန ် ပြည ့ ် ခြောက ် နာရီ နေပါ ့ မယ ် လို ့ သဘောတူ လက ် မှတ ် ထိုးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ကျွန ် မကို ဂုဏ ် ပြုစကား ပြောဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒါက တော ် တော ် ရှေးရိုးဆန ် တယ ် ဆိုပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ဂုဏ ် ပြုစကားကို မလေးစားရင ် တော ့.. အရင ် ထွက ် သွားပါ ။ ဒါ ကျွန ် မ ကိစ ္ စမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါ ခြောက ် နာရီပါ ၊ အတွေ ့ အကြုံပါ ။ 
ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ အောင ် မြင ် မှု လက ် မှတ ် တစ ် ခု ရမယ ် ။ ကြိုက ် ရင ် အိမ ် ရောက ် တော ့ ဘောင ် ကွပ ် ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါဟာ အဝင ် ဆောင ် ပေါ ့ ။ 
လူတွေဝင ် လာတော ့ ပထမဆုံး လုပ ် ရမှာက စမ ် းသပ ် ခန ် း ဝတ ် စုံ ဝတ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါက ကြည ့ ် သူသက ် သက ် ကနေ လက ် တွေ ့ သုသေသီ အဖြစ ် တက ် လှမ ် းခြင ် းရဲ ့ အရေးကြီးပါမှုပါ ။ 
ပြီးတော ့ အဝတ ် ဘီရိုတွေဆီသွားပြီး ကိုယ ့ ် နာရီ ၊ iPhone IPod နဲ ့ ကွန ် ပြူတာနဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပစ ္ စည ် း အားလုံးကို ထည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ပထမဆုံးအကြိမ ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုယ ် အားလပ ် ချိန ် ရနေတာပေါ ့ ။ 
အကြောင ် းက နည ် းပညာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘာမှ မမှားပါဘူး ။ နည ် းပညာကို ကျွန ် မတို ့ ချဉ ် းကပ ် မှုကသာ မှားတာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် အတွက ် ရှိတဲ ့ အချိန ် ဆုံးရှုံးနေကြတယ ် ။ 
ဒါဟာ သင ် တို ့ ကို အဲဒီအချိန ် တကယ ် ပဲ ပြန ် ပေးတဲ ့ ဗိမာန ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ လုပ ် ကြတာက ပထမ ဖြည ် းဖြည ် းစလျှောက ် တယ ် ၊ အရှိန ် စလျှော ့ ချတယ ် ၊ 
ရိုးစင ် းမှုဆီ ပြန ် သွားနေတာပါ ။ 
အနှေးလျှောက ် ပြီး ရေသောက ် ပုံကို သင ် ယူတော ့ မှာပါ ။ အရမ ် း ရိုးတယ ် ၊ ရေသောက ် တာ နာရီဝက ် လောက ် ကြာနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပြီးတော ့ သံလိုက ် ဆောင ် ကို သွားမယ ် ၊ အဲဒီမှာ ကိုယ ် ပေါ ် မှာ သံလိုက ် စီးကြောင ် းတွေ ဖန ် တီးမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ သလင ် းဆောင ် ကို သွားမယ ် ။ 
သလင ် းဆောင ် ပြီးတော ့ ငေးကြည ့ ် ဆောင ် ကို သွားမယ ် ။ ငေးကြည ့ ် ဆောင ် ပြီးတော ့ လဲလျောင ် းလို ့ ရတဲ ့ အဆောင ် ကို သွားမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက လူသား ခန ္ ဓာရဲ ့ အခြေခံ အနေအထား သုံးခုပါ ။ ထိုင ် တာ ၊ ရပ ် တာ ၊ လဲလျောင ် းတာ ။ 
ပြီးတော ့ အနှေးလျှောက ် တာပါ ။ 
နောက ် ပြီး အသံဆောင ် ပါ ။ 
နောက ် ပြီး ဒါတွေအားလုံး မြင ် ပြီးတဲ ့ နောက ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို စိတ ် ရော ရုပ ် ပါ ပြင ် ဆင ် ပါတယ ် ။ နောက ် ဒြပ ် မဲ ့ အနုပညာလို တစ ် ခုခုကို အချိန ် ကြာကြာလေး ကြည ့ ် ဖို ့ အသင ့ ် ပြင ် ပါတယ ် ။ 
ဂီတ ၊ အော ် ပရာ ပြဇာတ ် တင ် ဆက ် မှု ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ရုပ ် ရှင ် ၊ ဗီဒီယို အက ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အချိန ် ကြာတဲ ့ ထိုင ် ခုံတွေဆီ သွားပါတယ ် ၊ အချိန ် ကြာတဲ ့ ထိုင ် ခုံတွေမှာ အခုတော ့ 
သက ် တောင ့ ် သက ် သာ ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ ဒီလက ် ရာကို မြင ် ရမယ ့ ် နေရာကြီးဆီ အပို ့ ခံရတယ ် ။ 
ပြီး သင ် အိပ ် ပျော ် သွားရင ် ဒါကဖြစ ် နိုင ် တယ ် လေ ၊ အကြောင ် းက နေ ့ ကရှည ် ကြာပြီကိုး ။ ကားရပ ် တဲ ့ နေရာကို အပို ့ ခံရတော ့ မှာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) သိတဲ ့ အတိုင ် း အိပ ် စက ် ခြင ် းဟာ အရေးကြီးတယ ် လေ ။ 
အိပ ် စက ် တုန ် းမှာ အနုပညာကို လက ် ခံရနေတုန ် းပါ ။ 
ဒီတော ့ ကားရပ ် တဲ ့ နေရာမှာ အတော ် ကြာလေး သင ် နေလိုက ် တယ ် အဲဒါပြီးတော ့ သိတယ ် လေ ၊ ပြန ် သွားတယ ် ၊ ကိုယ ် ကြည ့ ် ချင ် တာတွေကို ပိုကြည ့ ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် အောင ် လက ် မှတ ် နဲ ့ အိမ ် ပြန ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အခု ဒီဗိမာန ် က အစစ ် နီးပါးပါ ။ 
အခု ကျွန ် မရဲ ့ ဗိမာန ် ကို Brazil မှာ ဆောက ် နေပါတယ ် ။ နောက ် Australia မှာရှိမယ ် ၊ ပြီးရင ် ဒီကို လာမယ ် ၊ Canada နဲ ့ နေရာတိုင ် းမှာပေါ ့ ။ 
ဒါက ရိုးရှင ် းနည ် းဖြစ ် တဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝရဲ ့ ရိုးရှင ် းမှုဆီကို ဘယ ် လို ပြန ် သွားတာကို တွေ ့ ကြုံခံစားဖို ့ ပါ ။ 
ဆန ် စေ ့ ကို ရေတွက ် တာကတော ့ နောက ် တစ ် ခုပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) သိတယ ် နော ် ဆန ် စေ ့ ကိုရေတာကလည ် း ဘဝကို ဖန ် တီးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ခြောက ် နာရီလုံး ဆန ် ကို ဘယ ် လိုရေလဲ ။ 
အရမ ် း အရေးပါပါတယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ငြီးငွေ ့ ခြင ် း ၊ ဒေါသဖြစ ် ခြင ် း လုံးဝ မချင ့ ် မရဲဖြစ ် ခြင ် း ၊ ကိုယ ် ရေတွက ် တဲ ့ ဆန ် စေ ့ ပမာဏ မပြီးခြင ် း ဒီ အစဉ ် တစ ် ခုလုံးကို ဖြတ ် သန ် းတာပါ ။ 
နောက ် ပြီး ကျေနပ ် ဖွယ ် အလုပ ် ပြီးတဲ ့ အခါ ယုံနိုင ် စရာမရှိတဲ ့ ကိုယ ် ရတဲ ့ အေးချမ ် းမှု အတိုင ် းအဆ ဒါမှမဟုတ ် ကန ္ တာရထဲမှာ သဲပွင ့ ် ရေတွက ် တာ 
အသံ သီးခြားခွဲထားတဲ ့ အခြေအနေ ရနေတာ နားကြပ ် တပ ် ထားတာ ၊ ဘာမှ မကြားရတာ ပြီးတော ့ အသံကင ် းမဲ ့ ပြီး တိတ ် ဆိတ ် မှုကို ခံစားနေတဲ ့ လူတွေနဲ ့ အတူ အဲဒီမှာ အတူရှိနေတာ ၊ တကယ ့ ် တိတ ် ဆိတ ် မှု သက ် သက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဘဝမှာ ကိုယ ် နှစ ် သက ် တာတွေ အမြဲကို လုပ ် နေကြတာပါ ။ 
ဒါဟာ မပြောင ် းလဲခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ဘဝမှာ အကြောင ် းတရားတွေ ပြုကြတယ ် အရာတွေကို တစ ် နည ် းတည ် း အမြဲလုပ ် နေရင ် ဘာမှ ဖြစ ် မလာတာပဲ ရှိတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ နည ် းက ကိုယ ် ရွံ ့ တဲ ့ အရာတွေ ၊ ကြောက ် တဲ ့ အရာတွေ မသိတဲ ့ အရာတွေကို လုပ ် ဖို ့ ၊ ဘယ ် သူမှ မရောက ် ဖူးသေးတဲ ့ နယ ် မြေကို သွားဖို ့ ပါ ။ 
နောက ် ပြီး ကျရှုံးမှုကို ထည ့ ် သွင ် းဖို ့ ပါ ။ 
ကျရှုံးမှုဟာ အရေးကြီးတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ၊ အကြောင ် းက ကိုယ ် သွားရင ် ၊ လေ ့ လာ စမ ် းသပ ် ရင ် ကျရှုံးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
အဲဒီနယ ် ပယ ် ကို မသွားရင ် မကျရှုံးပါဘူး ၊ တကယ ် တော ့ ကိုယ ် ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ထပ ် ကာ ထပ ် ကာ ကျော ့ ကျော ့ နေတာပါ ။ 
အခု လူသားတွေဟာ အပြောင ် းအလဲ တစ ် ခု လိုအပ ် ပြီး လုပ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော အပြောင ် းအလဲက ကိုယ ် ပိုင ် အဆင ့ ် ပြောင ် းလဲမှုလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုမှာ အပြောင ် းအလဲ လုပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အကြောင ် းက သိစိတ ် နဲ ့ ကိုယ ့ ် ဝန ် းကျင ် က လောကကို ပြောင ် းလဲဖို ့ တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းလမ ် းက ကိုယ ် တိုင ် က အစပြုတာပါ ။ 
ကွဲပြားတာကို ဝေဖန ် ဖို ့ ဆိုတာ သိပ ် လွယ ် ပါတယ ် ၊ လောကထဲက အကြောင ် းတွေ မမှန ် တာတွေ ၊ အစိုးရတွေ ခြစားတာတွေ ၊ ကမ ္ ဘာမှာ ငတ ် ပြတ ် တာတွေ ၊ စစ ် ပွဲတွေ ၊ သတ ် ဖြတ ် တာတွေပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အဆင ့ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် တာက ဒီတစ ် ခုလုံးအတွက ် ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ဆောင ် ရွက ် မှုက ဘာလဲ ။ 
ကိုယ ် မသိတဲ ့ အိမ ် နီးချင ် းဘက ် ကို လှည ့ ် ပြီး သူတို ့ ရဲ ့ မျက ် လုံးတွေထဲ နှစ ် မိနစ ် အပြည ့ ် ကြည ့ ် ပေးနိုင ် မလား ။ 
(အာလာပသလ ္ လာပ ပြောဆိုသံ) ရှင ် တို ့ ရဲ ့ အချိန ် နှစ ် မိနစ ် ကို တောင ် းနေ တာပါ ။ တော ် တော ် တော ့ နည ် းပါတယ ် ။ 
အသက ် ကို ဖြည ် းဖြည ် းရှူ ၊ မျက ် တောင ် မခတ ် နဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သတိမထားမိစေနဲ ့ ။ 
ဖြေလျှော ့ ထားပါ ။ 
တကယ ့ ် သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် ကို သင ့ ် မျက ် လုံးဖြင ့ ် သူ ့ မျက ် လုံးထဲကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
(ဆိတ ် ငြိမ ် မှု) ယုံကြည ် ပေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Chris Anderson: ကျေးဇူးပါ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 

လူသားသဘာဝဟာ TED မှာ အဓိက နေရာယူထားပါတယ ် ။ 
မျိုးနွယ ် စု ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် နဲ ့ တွေ ့ ဆုံဖို ့ 
သူ ့ နာမည ် က Jimmy Smith ဖြစ ် ပြီး ၊ သူက သူ ့ လူတွေကြားမှာပြောကြတဲ ့ ပုံဝတ ္ တုတစ ် ပုဒ ် ကို ကျွန ် တော ့ ကို မျှဝေခဲ ့ တယ ် ။ သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ တော ့ Kwikwasut 'inuxw လို ့ ခေါ ် ကြသတဲ ့ ။ 
သူပြောတာက တစ ် ခါတုန ် းက ကမ ္ ဘာကြီးမှာနေထိုင ် ကြတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေအားလုံးဟာ တစ ် ခုတည ် းပါတဲ ့ ။ 
အပြင ် ပန ် းအနေနဲ ့ ကွဲပြားနေကြတာတောင ် မှ အတွင ် းမှာ သူတို ့ တွေဟာ အတူတူပဲဖြစ ် ကြပြီး ၊ တစ ် ခါတစ ် ခါမှာ တောအုပ ် အတွင ် းကျကျမှာရှိတဲ ့ အထွတ ် အမြတ ် ထားရာ ဂူတစ ် ခုမှာ သူတို ့ ရဲ ့ ညီညွတ ် မှု အထိမ ် းအမှတ ် ကျင ် းပဖို ့ စုစည ် းကြသတဲ ့ ။ 
သူတို ့ အားလုံးစုံတဲ ့ အခါ သူတို ့ အရေခွံတွေကို ချွတ ် ခွာကြသတဲ ့ ။ 
ကျီးနက ် ကြီးက သူ ့ အတောင ် တွေ ၊ ဝက ် ဝံက သူ ့ သားမွေးတွေနဲ ့ ဆာမွန ် ငါးကတော ့ သူ ့ အကြေးခွံတွေပေါ ့ ၊ အဲဒီနောက ် သူတို ့ ကကြတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် နေ ့ မှာဂူကို လူသားတစ ် ယောက ် ရောက ် လာပြီး သူမြင ် တာကို လှောင ် ရယ ် သတဲ ့ ။ သူမှ နားမလည ် တာကိုး ။ 
ရှက ် ကိုးရှက ် ကန ် းဖြစ ် ပြီး ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေ ထွက ် ပြေးကြတော ့ သတဲ ့ ။ ဒါဟာ ဒီလိုနည ် းနဲ ့ သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ လှစ ် ဟပြသတာ နောက ် ဆုံးအကြိမ ် ပါပဲတဲ ့ ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် တွေအကုန ် လုံး အတူတူပဲဆိုတာဟာ ကျွန ် တော ့ အတွက ် အားကောင ် းတဲ ့ လှုံဆော ် မှုတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
သားမွှေးတွေ ၊ အတောင ် တွေ ၊ အကြေးခွံတွေ ကျော ် လွန ် သွားချင ် တယ ် ။ 
အရေခွံအောက ် ကို ရောက ် ချင ် တယ ် ။ 
ဧရာမ ဆင ် ပြောင ် ကြီးပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ပိစိညှောက ် ဖားလေးပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
သေချာတာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ့ ဓာတ ် ပုံတွေမှာ အမြဲတမ ် းလူတွေပါပါတယ ် ။ ဘယ ် လိုပဲလိပ ် တွေ ၊ ကျားသစ ် တွေ ၊ ခြင ် ္ သေ ့ တွေ အသွင ် ဆောင ် ထားထားပါ ။ 
သူတို ့ ရုပ ် ဖျက ် ခြင ် းကိုကြည ် ့ တတ ် ဖို ့ သင ် ယူဖို ့ ပဲလိုတာပါ ။ 
ဓာတ ် ပုံဆရာ တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့တူညီမှုတွေကို နားလည ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကင ် မရာကို သုံးချိန ် မှာ အဲဒီဂူကတိရိစ ္ ဆာန ် တွေလိုပဲ အရေခွံကို ချွတ ် ချလိုက ် ပါတယ ် ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် တွေမှာ ယုတ ္ တိတန ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် ကိုကံထူးပြီးရထားသလို 
ဒုက ္ ခရောက ် နေတဲ ့ ဂြိုဟ ် တစ ် ခုရဲ ့ နိုင ် ငံသားတွေဖြစ ် တာကြောင ် ့ ဇီဝထွေပြားမှုထဲက သိသာတဲ ့ ဆုံးရှုံးမှုကို ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ ဟာ 
ဒါပေမဲ ့ နှလုံးသားနဲ ့ လူတွေဖြစ ် တာကြောင ့ ် ဘဝရဲ ့ ညီညွတ ် မှုထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဝမ ် းသာနိုင ် ပါတယ ် ။ အဲဒီအထွတ ် အမြတ ် ဂူထဲမှာဖြစ ် ပျက ် တာကို ပြောင ် းကောင ် းပြောင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အကမှာပါဝင ် ဖို ့ နည ် းလမ ် း တစ ် ခုရှာကြည ့ ် စို ့ ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကိုင ် း လူတွေဟာ ဘဝကနေ အများကြီးကို လိုချင ် ကြတယ ် ။ 
အရစ ္ စတိုတယ ် က ပျော ် ရွင ် မှုကို ကောင ် းမွန ် ခြင ် းရဲ ့ အချုပ ် ၊ ရည ် မှန ် းထားတဲ ့ အရာအားလုံးအတွက ် အဆုံးစွန ် တဲ ့ ။ 
ကားကောင ် းကောင ် းတစ ် စီး ၊ အလုပ ် ကောင ် းကောင ် းတစ ် ခု လိုချင ် ကြတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ဒါတွေဟာ ပင ် ကိုအားဖြင ့ ် တော ့ တန ် ဖိုးမရှိလှပေဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါတွေက ကျွနိတော ် တို ့ ဆီ ပျော ် ရွှင ် မှုယူဆောင ် လာမှာကို မျှော ် လင ့ ် ကြတာပါ ။ 
ဒီတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀အတွင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ အမေရိကန ် တွေ 
ပိုပြီး အသက ် ရှည ် ကြတယ ် ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် စိတ ် ကူးယာဉ ် သိပ ္ ပံဇာတ ် လမ ် းလို ့ ထင ် မိကြမယ ့ ် နည ် းပညာကို သုံးခွင ့ ် ရကြပါတယ ် ။ 
အခြေအနေတွေဟာ သိသိသာသာ တိုးတက ် လာတာတောင ် မှ တကယ ့ ် ကို နည ် းနည ် းလေးမှပိုပြီး ပျော ် မလာတာပါ ။ 
လူတွေဟာ ပျော ် ရွှင ် ခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းတရားတွေကို 
ဝေဖန ် ဆွေးနွေးနေကြတာ တော ် တော ် ကြီးကြာနေပါပြီ ၊ ပြောရရင ် နှစ ် တွေထောင ် နဲ ့ ကို ချီနေပါပြီဗျာ ။ 
ကောင ် းပြီ ဘဝရဲ ့ တော ် တော ် များများ နယ ် ပယ ် တွေမှာလိုပဲ 
စတာတွေဟာဒါနဲ ့ ဘယ ် လို ဆက ် စပ ် နေလဲဆိုတာမျိုးပေါ ့ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကနေဖေါ ် ပြထားတဲ ့ ပဟေဠိတွေထဲက တစ ် ခုကတော ့ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ပိုက ် ဆံ နည ် းနည ် း ရှာနိူင ် တာထက ် ပိုရှာနိူင ် တာ ၊ 
ကျွန ် တော ် လုပ ် တဲ ့ ဟာတွေ ပေါင ် းတဲ ့ သူတွေ ၊ 
ကြုံရာနေရကနေပြီး အချက ် ပြတာတွေကို ပေးပြီးတော ့ အချက ် မပြခင ် လေးမှာ သူတို ့ ရဲ ့ တဒင ် ္ ဂချင ် းစီက တွေ ့ ကြုံခံစားမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ မေးခွန ် းတွေ တစ ် သီကြီးကို မေးပါတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးတာက အကယ ် ၍ လူတွေရဲ ့ ပျော ် ရွင ် မှု အနိမ ့ ် အမြင ့ ် ကို တစ ် နေ ့ တာလုံး ၊ တစ ် ချို ့ ကိစ ္ စတွေမှာတော ့ တစ ် မိနစ ် ခြင ် းကြည ့ ် ပြီး ၊ သူတို ့ လုပ ် တာတွေ ၊ သူတို ့ ပေါင ် းတဲ ့ သူတွေ ၊ သူတို ့ ဘာတွေစဉ ် းစားတယ ် ဆိုတာနဲ ့ တစ ် ရက ် တာကိုဖော ် ပြတဲ ့ အခြားအကြောင ် းရင ် းတွေ ပျော ် ရွှင ် မှုရဲ ့ အပြောင ် းအလဲတွေမှာ ဒါတွေက ဘယ ် ပုံပတ ် သက ် နိူင ် တယ ် ဆိုတာတွေပါ ။ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ကောင ် းတွေ ့ နိူင ် တာပေါ ့ ။ 
အရင ် ကကောက ် ယူခဲ ့ ဖူးတဲ ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ထားတဲ ့ အချက ် အလက ် မျိုးတွေထက ် အများကြီးပိုတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေပါ ။ လူပေါင ် း ၁၅၀၀၀ ကျော ် ဆီကနေ အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီ ပေးပို ့ ချက ် ၆၅၀၀၀၀ ကျော ် ဗျာ ။ 
၁၈နှစ ် ကနေ ၈၀ထိဗျာ ။ ဝင ် ငွေ ၊ ပညာရေးအဆင ့ ် တွေကလည ် း အမျိုးမျိုးပဲ ၊ အိမ ် ထောင ် သည ် တွေ ၊ တစ ် ခုလပ ် တွေ ၊ မုဆိုးဖို ၊ မုဆိုးမတွေရောပေါ ့ ။ 
သူတိုတွေဟာ အသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် း အလုပ ် ၈၀ ထဲက 
လုပ ် နေတဲ ့ နယ ် ပယ ် တွေထဲက တစ ် ခုအကြောင ် းကို 
ဒီထူးခြားတဲ ့ အရည ် အသွေးတစ ် ခု ကျွန ် တော ် တို ့ မှာရှိတယ ် ။ 
ဒီငနဲက ဒီမှာထိုင ် ပြီး ကွန ် ပြူတာနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် နေပေမဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ လက အားလပ ် ရက ် ခရီးကိုလည ် း တွေးမိနေနိူင ် တယ ် လေ ။ ညစာဘာစားမလဲ ဆိုတာလည ် း တွေးမိနိူင ် တယ ် ။ 
အံ ့ မခန ် းစရာဗျ ။ ဒါက အခြား ဘယ ် သတ ္ တဝါမှမလုပ ် နိူင ် တဲ ့ 
ဒါပေမဲ ့ မရှင ် းသေးတာက ဒီအရည ် အသွေးအသုံးပြုတာနဲ ့ ပျော ် ရွှင ် မှုကြားက ဆက ် စပ ် မှုကိုပါ ။ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် မှာပဲ 
အာရုံကိုမြဲအောင ် ထားဖို ့ လူတွေ အကြံပေးတာကို ကြားကောင ် းကြားဖူးလိမ ့ ် မယ ် ။ "" အာရုံကိုဒီမှာပဲထား "" ဆိုတာကို အကြိမ ် တစ ် ရာမက ကြားဖူးကြမိလိမ ့ ် မယ ် ။ 
လုံးဝနှစ ် မြှပ ် ပြီး အာရုံမြဲနေဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီလူတွေ မှန ် ချင ် မှန ် မှာပေါ ့ ၊ စိတ ် လွင ် ့ စင ် မှုဟာ မကောင ် းတာတစ ် ခု ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပါ ။ 
တစ ် ဖက ် မှာကျတော ့ စိတ ် တွေ ဟိုရောက ် ဒီရောက ် ဖြစ ် တဲ ့ အခါမပြောင ် းနိူင ် ပေမဲ ့ စိတ ် ထဲမှာတော ့ 
ပျော ် ရွှင ် ချင ် ကြတယ ် ဆိုတာ သိနေမှတော ့သွားတော ့ မှာပေါ ့ ။ ဒါက တော ် တော ် ကို အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိပါတယ ် ။ 
မှတ ် ထားရမှာက ဒါဟာ လူတွေ ့ ရဲ ့ တကယ ့ ် ဘဝတွေမှာ တဒင ် ္ ဂချင ် းစီကရတဲ ့ တွေ ့ ကြုံမှု လိုမျိုးကလာတာပါ ။ 
မေးခွန ် း ၃ ခုရှိပါတယ ် ။ ပထမတစ ် ခုက ပျော ် ရွင ် မှုအကြောင ် း မေးခွန ် းပါ ။ အရမ ် းဆိုးတာကနေ အရမ ် းကောင ် းတဲ ့ အထိ သင ့ ် ခံစားမှုကို ဘယ ် လို စကေးချမလဲ ။ ဒုတိယက လှုပ ် ရှားမှုမေးခွန ် းပါ ။၂၁ ခုပါတဲ ့ စာရင ် းတစ ် ခုမှာ သင ် ဘာ လုပ ် နေပါသလဲ ။ 
ပြီးတော ့ နောက ် ဆုံးက စိတ ် လွင ် ့ စင ် မှု အကြောင ် းမေးခွန ် းပါ ။ သင ် အခုလက ် ရှိ လုပ ် နေတာထက ် ကို အခြားဘာအကြောင ် းကို စဉ ် းစားနေလား ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ အခြားတစ ် ခုခုကို စဉ ် းစားနေပါတယ ် ။ ဒီအတွေးတွေရဲ ့ အကြောင ် းရပ ် က နှစ ် လိုဖွယ ် ၊ ကြားနေ (ဝါ) မဖွယ ် မရာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာကိုတွေ ့ ခဲ ့ ကြလဲ ။ ဒီဂရပ ် မှာ 
ပျော ် ရွှင ် မှုကို မျဉ ် းမတ ် ဝင ် ရိုးမှာပြထားပါတယ ် ။သူတို ့ တွေစိတ ် သွားလာပြေးတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ 
ပျော ် ရွှင ် မှု သိသိသာသာ လျော ့ နည ် းတာကိုပါ ။ 
ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် လူတွေဟာ စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေချိန ် မှာ ပျော ် ရွှင ် မှုပိုနည ် းကြပေမဲ ့ သေချာတာက သူတို ့ စိတ ် ဟာ အရမ ် းကြီးကိုဖြစ ် စေတာ သေချာတယ ် လို ့ ထင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
မဟုတ ် ပါဘူးဗျာ ။ ဖြစ ် ချင ် တော ့ ဘာတွေပဲလုပ ် နေလုပ ် နေ စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေတဲ ့ အချိန ် မှာအလုပ ် သွားအလုပ ် ပြန ် လုပ ် ရတာ သိပ ် မကြိုက ် ကြပါဘူးဗျာ ။ 
ဒါဟာသူတို ့ အတွက ် နှစ ် သက ် မှုအနည ် းဆုံး လှုပ ် ရှာမှုတစ ် ခုပါ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ တော ် တော ် များများကို ပိုပျော ် ရွှင ် တာက သူတို ့ စိတ ် ဟာ ဒိပြင ် အရာတစ ် ခုခုကို လမ ် းလွဲသွားတာထက ် သူတို ့ အလုပ ် ခွင ် သွားတာကိုပဲ အာရုံစိုက ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
ဒါ အံ ့ ဩစရာကောင ် းပါတယ ် ။ 
စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေတဲ ့ အခါ မနှစ ် မြို ့ စရာအကြောင ် းတွေကိုပဲ မကြာမကြာတွေးမိတတ ် ပြီးတော ့ သူတို ့ ဒါကိုလုပ ် တဲ ့ အခါ ကြီးကြီးမားမားကို ပျော ် ရွင ် မှုနည ် းပါးတာကိုပါ ။ ဒီတော ့ ဒါက သူတို ့ ရဲ ့ သောကတွေ ၊ ပူပန ် မှုတွေ ၊ နောင ် တတွေဖြစ ် ပြီးတော ့ ကြားနေအရာတစ ် ခုခုကိုတွေးမိတဲ ့ အချိန ် မှာတောင ် မှ လုံးဝကို စိတ ် လွင ် ့ စင ် ခြင ် းထက ် ကို အများကြီးပျော ် ရွင ် မှု ပိုနည ် းတတ ် ပါတယ ် ။ 
နှစ ် လိုဖွယ ် ရာအကြောင ် းတစ ် ခုလို ့ ပြောနိူင ် မယ ့ ် အရာကို စဉ ် းစားနေချိန ် မှာတောင ် မှ သူတို ့ စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေချိန ် မှာထက ် စာရင ် တကယ ့ ် ကို ပျော ် ရွင ် မှု မသိမသာနည ် းပါတယ ် ။ 
မပျော ် ရွှင ် မှုကို ဖြစ ် စေတာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ 
စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေခြင ် းဟာ အကြောင ် းရင ် း ဖြစ ် လောက ် တယ ် ဗျ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လိုများ ဖြေနိူင ် လိမ ့ ် မလဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ အကြောင ် းက အကျိုးရဲ ့ ရှေ ့ ကနေလာရတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ စိတ ် လွင ် ့ စင ် မှုက မပျော ် ရွှင ် ရေးဆီကိုအဲဒီအကြောင ် းနှစ ် ရပ ် ဆက ် စပ ် နေခြင ် း အတွင ် းသဘောကို ကြည ့ ် နိူင ် မြင ် နိူင ် တာပေါ ့ ။ 
မပျော ် ရွင ် မှု ဖြစ ် စေတယ ် ဆိုတာနဲ ့ ကိုက ် ညီနေတယ ် ဗျ ။ 
ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် အနေနဲ ့ အခုမပျော ် မရွှင ် ဖြစ ် နေတာနဲ ့ ခဏနေ စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေခြင ် းဟာ ဆက ် စပ ် မှုမရှိတာပါ ။ 
အကြွေစေ ့ ထည ့ ် တဲ ့ စက ် တစ ် လုံးနဲ ့ ပုံခိုင ် းနှိုင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
အချိန ် ရဲ ့ ၄၇% လောက ် ကို လူတွေဟာ လက ် ရှိလုပ ် နေတာထက ် အခြားအရာတစ ် ခုခုကို တွေးနေကြတာဗျ ။ 
ဒါကပြတာက ၂၂ ခုသော လှုပ ် ရှားမှုအသီးသီးမှာ လူတွေရဲ ့သူတို ့ ရေချိုးတဲ ့ အခါ ၊ သွားတိုက ် တဲ ့ အခါ ၊ ၅၀% အထိက အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အခါ ၊ ၄၀% အထိကလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် တဲ ့ အခါ ၊ ကျွန ် တော ့ အထင ် ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ရယ ် ချင ် ရယ ် မိကြမယ ့ ် ဒီညာဖက ် ကမျဉ ် းတိုလေး တစ ် လျှောက ် ဆင ် းသွားမယ ် ဆိုရင ် 
လိင ် ဆက ် ဆံနေချိန ် ရဲ ့ ၁၀% အထိမှာ စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေတတ ် ကြတာတဲ ့ ဗျ ။ (ရယ ် သံများ)ဆိုလိုတာက အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ခြွင ် းချက ် တစ ် ခုနဲ ့ ပေါ ့ ဗျာ ၊စိတ ် လွင ် ့ စင ် နေတတ ် ပါတယ ် ။ ဒါကပြနေတာက ကျွန ် တော ့ အထင ် 
ဒီနေ ့ ဟောပြောချက ် မှာ စိတ ် လွင ် ့ စင ် မှုအကြောင ် းကို 
ဖန ် တီးဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အထောက ် အပံ ့ ပြုစေမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

Hannah ဟာ ကောလိပ ် တက ် ဖို ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားနေတယ ် ။ 
မိဘတွေကို သူမဟာ လူကြီး တစ ် ယောက ် ပါဆိုတာ သက ် သေပြဖို ့ သူမရဲ ့ သက ် ဆိုင ် ရာ မိတ ် ဆွေသစ ် တွေကို သက ် သေပြဖို ့ အိမ ် ကထွက ် ဖို ့ မစောင ့ ် နိုင ် ဘူးဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ကျောင ် းပါတီကို သူမဦးတည ် လိုက ် တယ ် ၊ အဲဒီမှာ သူမ အရူးအမူးဖြစ ် မိတဲ ့ ကောင ် လေးနဲ ့ တွေ ့ တယ ် ။ 
Mike ပဲဆိုပါစို ့ ။ 
နောက ် နေ ့ မှာ Hannah ဟာ တဒိတ ် ဒိတ ် ခေါင ် းကိုက ် တာနဲ ့ နိုးလာတယ ် ။ 
ညဆိုတာကို လျှပ ် ပြက ် သလောက ် ပဲ မှတ ် မိတော ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမ တကယ ် မှတ ် မိတာက Mike ရဲ ့ အခန ် းအပြင ် က ခန ် းမထဲမှာ အန ် ချနေတာနဲ ့ သူ သူမရဲ ့ ကိုယ ် တွင ် းမှာရှိတုန ် း တိတ ် ဆိတ ် စွာ နံရံကို ငေးကြည ့ ် နေကာ ဒါကို ရပ ် ပစ ် စေချင ် တာပါ ။ နောက ် ဒယီးဒယိုင ် နဲ ့ အိမ ် ပြန ် တာပါ ။ 
ဖြစ ် ခဲ ့ တာအတွက ် နေထိုင ် လို ့ မကောင ် းပေမဲ ့ တွေးမိတာက "" ကောလိပ ် က လိင ် ပိင ် းဆိုင ် ရာ ကိစ ္ စဟာ ဒါပဲဖြစ ် မှာပါလေ "" လို ့ ပါ ။ အမေရိကမှာ ကောလိပ ် သက ် တမ ် းအတွင ် း တစ ် ချိန ် မှာတော ့ အမျိုးသမီး ငါးဦးမှာ တစ ် ဦး ၊ အမျိုးသား ၁၃ ဦးမှာ တစ ် ဦးဟာ လိင ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ စော ် ကားခံရလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သူတို ့ အစော ် ကားခံရမှုရဲ ့ ၁၀% ထက ် နည ် းပြီး ကျောင ် း (သို ့) ရဲကို တိုင ် ကြားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တိုင ် ကြားသူတွေဟာ ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် တိုင ် ကြားဖို ့ ၁၁ လစောင ့ ် ကြတယ ် ။ 
အစကတော ့ Hannah ဟာ သူမဘာသာ ဖြေရှင ် းချင ် စိတ ် ဖြစ ် မိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ Mike ဟာ မိန ် းကလေးတွေကို ပါတီကနေ အိမ ် ကိုခေါ ် တာ တွေ ့ တော ့ သူမ ပူပန ် သွားတယ ် ။ 
ဘွဲ ့ ရပြီးနောက ် မှာ Hannah သိလိုက ် ရတာက သူမဟာ Mike ဒါမျိုးလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ မိန ် ကလေး ငါးဦးထဲက တစ ် ဦးဆိုတာပါ ။ 
ဒါက မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အခြေအနေတော ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ အကြောင ် းက လိင ် စော ် ကားမှု ၉၀% ဟာ အထပ ် ထပ ် ကျူးလွန ် သူတွေက ကျူးလွန ် လို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီလို တိုင ် ကြားတဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ တော ် တော ် လေး မဖြစ ် နိုင ် တာက အထပ ် ထပ ် ကျူးလွန ် သူတွေကို တိုင ် ကြားမယ ် ဆိုရင ် တောင ် ဒါတွေဟာ အတော ် လေး ပိုနည ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် က တိုင ် ကြားမှုရဲ ့ ၆% လောက ် ပဲ ကျူးလွန ် သူတွေဟာ ထောင ် ထဲမှာ တစ ် ရက ် တည ် း နေရတာနဲ ့ အပြီးသတ ် သွားတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက သူတို ့ လွတ ် မြောက ် ဖို ့ က ၉၉% အခွင ့ ် အရေးရှိတာပါ ။ 
တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းအားဖြင ့ ် အမေရိကမှာ ကိုယ ် ထိလက ် ရောက ် ကျူးလွန ် မှုအတွက ် အဟန ့ ် အတားမရှိပါဘူး ။ 
အခု ကျွန ် မ သင ် ခဲ ့ ရတာက ကူးစက ် ရောဂါ ကာကွယ ် ရေး ပညာရှင ် ပါ ။ 
စနစ ် တွေနဲ ့ ကွန ် ယက ် တွေကို စိတ ် ဝင ် စားပြီး အဲဒီမှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေကို အကောင ် းဆုံးလုပ ် ဖို ့ အာရုံစိုက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် ဒါက ဝမ ် းနည ် းစရာဆိုပေမဲ ့ ဖြေရှင ် းနိုင ် တဲ ့ ပြဿနာတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျောင ် းဝင ် းက စော ် ကားမှု ကိစ ္ စ နှစ ် အနည ် းငယ ် က သတင ် းတွေစဖြစ ် လာတော ့ ဒါဟာ အပြောင ် းအလဲတစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ ထူးခြားတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းလို ့ ခံစားရတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ပေါ ့ ။ 
ကောလိပ ် က လွတ ် မြောက ် သူတွေကို စကားပြောကြည ့ ် တာနဲ ့ စခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောလိပ ် မှာ သူတို ့ ရှိစေချင ် တာက တော ် တော ် ရှင ် းပါတယ ် ။ သူတို ့ အတွက ် အလုံခြုံဆုံးလို ့ ခံစားရတဲ ့ အချိန ် နဲ ့ နေရာမှာ သုံးလို ့ ရတဲ ့ ဝက ် ဆိုဒ ် တစ ် ခု လိုချင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ တိုင ် ကြားချက ် ရွေးချယ ် မှုတွေကို ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် းဖေါ ် ပြလျက ် ၊ သူတို ့ ကို ယုံချင ် မှယုံမယ ့ ် သူတစ ် ယောက ် ကို ပထမခြေလှမ ် းအနေနဲ ့ သွားပြီးပြောတာထက ် သူတို ့ ရဲ ့ စော ် ကားမှုကို လျှပ ် စစ ် နည ် းအရ တိုင ် ကြားနိုင ် တာပါဖို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ အဖြစ ် အကြောင ် း နေ ့ ၊ အချိန ် ရိုက ် နှိပ ် ထားတဲ ့ လုံခြုံတဲ ့ ၊ သက ် သေ အထောက ် အထား ဖန ် တီးနိုင ် တာပေါ ့ ။ မတိုင ် ကြားသေးဘူးဆိုရင ် တောင ် သက ် သေခံ သိမ ် းထားတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ပိုအရေးပါဆုံး ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပါ ၊ အခြားတစ ် ဦးက ဒီတစ ် ဦးတည ် းသော စော ် ကားသူကိုပဲ တိုင ် ကြားခဲ ့ တာရှိရင ် သူတို ့ စော ် ကားမှုကို တိုင ် ကြားနိုင ် စွမ ် းရှိတာနဲ ့ ပါ ။ 
ကိုယ ် တစ ် ယောက ် တည ် း မဟုတ ် တာ သိချင ် းက အရာတိုင ် းကို ပြောင ် းလဲပစ ် တယ ် ။ 
ကိုယ ် ့ အတွေ ့ အကြုံ ရှုမြင ် မှုကို ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ ကျူးလွန ် သူအကြောင ် း စဉ ် းစားပုံကို ပြောင ် းလဲပါတယ ် ။ ဆိုလိုတာက ကိုယ ် က ရှေ ့ ကိုတက ် လိုက ် ရင ် အခြားသူက ထောက ် ခံမှုရမှာဖြစ ် ပြီး ကိုယ ့ ် ဆီကလည ် း သူတို ့ ရပါမယ ် ။ 
တကယ ် လုပ ် ဆောင ် တဲ ့ ဝက ် ဆိုဒ ် တစ ် ခု ဖန ် တီးခဲ ့ ပြီး လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် လက စလွှင ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ သြဂုတ ် လက ကောလိပ ် နှစ ် ခုမှာ စလွှင ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ထူခြားတဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှု စနစ ် ထည ့ ် သွင ် းခဲ ့ ပြီး အဲဒီမှာ Mike ရဲ ့ ပထမဆုံးသားကောင ် ရှေ ့ ကိုထွက ် လာခဲ ့ တယ ် ၊ သူမရဲ ့ မှတ ် တမ ် းကို သိမ ် းကာ ဆက ် သွယ ် မှု စနစ ် ထဲ ထည ့ ် သွင ် းပြီး Mike လို ့ အမည ် တပ ် လိုက ် တယ ် ။ Mike ရဲ ့ ဒုတိယ သားကောင ် ကလည ် း လအနည ် းငယ ် အကြာမှာ အလားတူ လုပ ် ထားလိုက ် တယ ် ။ လွတ ် မြောက ် ကျန ် ရစ ် သူ နှစ ် ယောက ် စလုံးရဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှု အချက ် အလက ် တွေကို ယှဉ ် တွဲ ၊ အတည ် ပြုမှာဖြစ ် ပြီး တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ စုံစမ ် းဖို ့ နဲ ့ ဆက ် အရေးယူဖို ့ အာဏာပိုင ် တွေဆီ ပို ့ လိမ ့ ် မယ ် ။ 
Hannah နဲ ့ သက ် တူရွယ ် တူတွေအတွက ် ဒီလိုစနစ ် မျိုးသာ ရှိခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ပိုဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတာက သူတို ့ တိုင ် ကြားကြမှာဖြစ ် ပြီး သူတို ့ ကိုလည ် း ယုံကြည ် ကြကာ Mike ဟာလည ် း ကျောင ် းကနေ မောင ် းထုတ ် ခံရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ထောင ် ချတာ ဒါမှမဟုတ ် အနည ် းဆုံး သူလိုတဲ ့ အကူ တစ ် ခုခုရလိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
Mike လို အထပ ် ထပ ် ကျူးလွန ် သူတွေကို တားဆီးနိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ဒုတိယ ကျူးလွန ် မှုပြီးတဲ ့ နောက ် နောက ် အဆက ် အသွယ ် နဲ ့ ဆို Hannah လိုလွတ ် မြောက ် ခဲ ့ သူတွေဟာ အစကတည ် းကကို စော ် ကား ခံရမှာတောင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အစောပိုင ် းက အထပ ် ထပ ် ကျူးလွန ် သူတွေကို တားဆီးလိုက ် ရုံနဲ ့ လိပ ် ကျူးလွန ် မှု ၅၉% ကို တားဆီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အကြောင ် းက ပထမဆုံးဖြစ ် လောက ် တဲ ့ စော ် ကားတာကို တကယ ် ဟန ့ ် တားမှုကို ဖန ် တီးနေတာကြောင ့ ် ပါ ၊ ဖြစ ် နိုင ် တာက Mike လိုကောင ် တွေ ဘယ ် တော ့ မှ စော ် ကားမှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မ သရုပ ် ဖော ် နေတဲ ့ စနစ ် မျိုးဟာ လွတ ် မြောက ် နိုင ် သူတွေ လိုချင ် တဲ ့ စနစ ် မျိုး ၊ အချက ် အလက ် ထိန ် သိမ ် းစောင ့ ် ရှောက ် တာမျိုးပါ ၊ ဆိုလိုတာက ကိုယ ် အတွက ် သတင ် းကို ထိန ် းသိမ ် းပေးပြီး ကြိုတင ် သဘောတူမှု ကိုက ် ညီတော ့ မှ တတိယအဖွဲ ့ ကိုပဲ ထုတ ် ပြန ် ပေးတဲ ့ အဖွဲ ့ တစ ် ခုပါ ။ အဆက ် အသွယ ် တစ ် ခုလိုပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆောက ် လိုက ် တဲ ့ ပရိုဂရမ ် ဟာ ကောလိပ ် ကျောင ် းတွေ အတွက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အလားတူစနစ ် မျိုးကို စစ ် တပ ် ထဲမှာ (သို ့) အလုပ ် ခွင ် မှာတောင ် သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ၉၉ ရာခိုင ် နှုန ် းသော မုဒိမ ် းကောင ် းတွေ လွတ ် မြောက ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာထဲမှာ နေထိုင ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
မကောင ် းမှုပြုသူတွေက လုပ ် ခဲ ့ တာအတွက ် တာဝန ် ယူရမယ ့ ် ကမ ္ ဘာကို ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ လွတ ် မြောက ် သူတွေ သူတိုထိုက ် တန ် တဲ ့ အထောက ် အပံ ့ နဲ ့ တရားမျှတမှုရှိတဲ ့ ၊ အာဏာပိုင ် တွေ လိုအပ ် တဲ ့ အချက ် အလက ် တွေရရှိတဲ ့ ၊ အခြားလူသားတစ ် ဦးရဲ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေ ချိုးဖောက ် ခြင ် းကို တကယ ့ ် ဟန ့ ် တားပေးမယ ့ ် ကမ ္ ဘာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဘဝဆိုတာ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေပဲ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေကို ဖန ် တီးမယ ် အသုံးချမယ ် ၊ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ အိုလန ် ပစ ် မှာ ၀င ် ရောက ် ယှဉ ် ပြိုင ် တဲ ့ အိပ ် မက ် ပဲဖြစ ် တယ ်. 
အဲဒီအိပ ် မက ် ကကျွန ် မရဲ ့ ဘဝပဲ ၊ ဘုရားကပေးတဲ ့ ဆုလာဒ ် ပဲ 
နိုင ် ငံတကာဝင ် ရောက ် ယှဉ ် ပြိုင ် တဲ ့ သြစတြေးလျနိုင ် ငံကိုယ ် စားပြု စကိတ ် စီးအားကစားသမား တစ ် ဦးပါ ။ ဆောင ် းရာသီ အိုလံပစ ် အတွက ် ပြင ် ဆင ် နေတဲ ့ သူပါ ။ ကျွန ် မက ကျွန ် မအဖွဲ ့ ဝင ် တွေနဲ ့ အတူ စက ် ဘီးစီးလေ ့ ကျင ့ ် နေစဉ ် ။ 
တောင ် ပေါ ် သို ့ စီးတက ် နေချိန ် ၊ စစ ် ဒနီ ရဲ ့ အနောက ် ဘက ် တောင ် တန ် းပြာပြာကြီးရဲ ့ မြင ် ကွင ် းတွေနဲ ့ အရမ ် းကိုပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ နွေဦးနေ ့ တစ ် နေ ့ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ နေရောင ် ခြည ် ၊ ယူကလစ ် ပင ် အနံ ့ နဲ ့ ကျွန ် မအိပ ် မက ်.. 
ကျွန ် မဘဝက အရမ ် းကိုကောင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ၊ 
ကျွန ် မတို ့ စက ် ဘီးစီးခဲ ့ တာ ၅ နာရီနဲ ့ မိနစ ် သုံးဆယ ် ကြာခဲ ့ ပြီ ။ ကျွန ် မအလွန ် သဘောကျတဲ ့ နေရာရောက ် တော ့ အဲဒါကတော ့ တောင ် တန ် းတွေပါ ကျွန ် မကတောင ် တန ် းတွေကို ချစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စက ် ဘီးပေါ ် ကဆင ် းပြီး ခြေစုံချပြီး အေးစက ် တဲ ့ တောင ် ပေါ ် လေကို ရှူရှိက ် လိုက ် တယ ် ။ ကျွန ် မ အဆုတ ် တဲ ့ အထိကိုအေးစက ် သွားတယ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မ ကျွန ် မမျက ် နှာပေါ ် ကျလာတဲ ့ နေရောင ် ခြည ် ကို ကြည ့ ် နေမိတယ ် ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာပဲ အရာအားလုံးက မှောင ် မိုက ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
'ငါဘယ ် ရောက ် နေတာလဲ ။ ဘာဖြစ ် သွားတာလဲ ၊' 
ကျွန ် မ တစ ် ကိုယ ် လုံးက နာကျဉ ် မှုတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နက ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ငါ အရှိန ် ပြင ် းတဲ ့ ကုန ် တင ် ကားနဲ ့ အတိုက ် ခံလိုက ် ရပြီ ။ စက ် ဘီးဆက ် စီးဖို ့ ၁၀ မိနစ ် ပဲကျန ် တော ့ တဲ ့ အချိန ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အခင ် းဖြစ ် တဲ ့ နေရာကနေ ကျွန ် မကို လေယာဉ ် နဲ ့ သယ ် ဆောင ် သွားတယ ် ။ အသက ် ကယ ် လေယာဉ ် နဲ ့ စစ ် ဒနီမြို ့ ကကျောရိုးအထူးကုဌာနသို ့ 
အသက ် အန ္ တရာယ ် ဆိုးရိမ ် ရတဲ ့ အခြေအနေကို ကျွန ် မရောက ် ခဲ ့ ပါပြီ ။ 
ကျွန ် မ လည ် ပင ် းရိုး နဲ ့ ကျောရိုး ၆ ခု ၊ 
ဘယ ် ဘက ် နံရိုးငါးခု ၊ 
ညာဘက ် လက ် မောင ် း ၊ ကျာရိုးအာရုံကျောမကြီး လည ် းထိသွားတယ ် 
ခြေထောက ် က အရိုးတချို ့ ကျိုးသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ညာဘက ် ကိုဖွင ့ ် ဟထားတယ ် ။ 
ကျွန ် မဦးခေါင ် း ကို နဖူးကနေခွဲပြီး အနောက ် ကိုစွဲလန ် ပြီး အတွင ် းက ဦးခေါင ် းခွံကို မြင ် သည ် အထိ ။ 
ကျွန ် မဦးခေါင ် းဒဏ ် ရာ ရယ ် အတွင ် းဒက ် ရာရခဲ ့ တယ ် ။ 
သွေးထွက ် လွန ် ပြီး... အမှန ် တကယ ် မှာ ကျွန ် မသွေး ၅ လီတာ ဆုံးရှုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီအရေအတွက ် က ကျွန ် မရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲမှာရှိတဲ ့ သွေးအကုန ် ပါပဲ ။ 
အသက ် ကယ ် လေယာဉ ် စစ ် ဒနီမြို ့ က Prince Henry ဆေးရုံရောက ် တဲ ့ အချိန ် မှာတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ သွေးပေါင ် ချိန ် က ၄၀ကျော ် ပဲရှိတော ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ် တော ် ဆိုးတဲ ့ နေ ့ တစ ် နေ ့ ပဲ ။ (ရယ ် သံများ) ၁၀ ရက ် လောက ် ထိ ကျွန ် မသတိမောနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ စိတ ် ဝိဉာဉ ် က ခန ္ ဒာကိုယ ် ထဲရောက ် လိုက ် ခန ္ ဓာကိုယ ် အပြင ် ရာက ် ပြီး ကိုယ ် ကို ့ ကို တခြားလူအနေနဲ ့ ဘာဖြစ ် နေလဲဆိုတာကို ကြည ့ ် နေမိတယ ် ။ 
'ငါဘာဖြစ ် လို ့ အဲလိုကျိုးပဲ ့ ပျက ် ဆီးနေတဲ ့ ခန ္ ဓာကို ် ယ ် ဆီပြန ် သွားချင ် မှာလဲ' 
ဒါပေမဲ ့ အသံတစ ် ခုက ကျွန ် မကို ပြန ် ခေါ ် နေတယ ် ။ 'ပြန ် လာခဲ ့ ပါ.. ငါနဲ ့ ပဲနေပါ' 'ဟင ့ ် အင ် း အဲဒါအရမ ် းခက ် ခဲလွန ် းအားကြီးတယ ်' 
'လာပါ ။ ဒါကငါတို ့ အတွက ် အခွင ့ ် အရေးတစ ် ခုပဲ' 
'ဟင ့ ် အင ် း ။ အဲဒီခန ္ ဓာကိုယ ် က သုံးစားလို ့ မရတော ့ ဘူး' 
'လာပါ ။ ငါနဲ ့ ပဲနေပါ ။ ငါတို ့ တွေအတူတူရှိနေရင ် ပြန ် ကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် မှာပါ' 
ကျွန ် မ လမ ် းခွမှာရောက ် နေပြီ ။ 
ကျွန ် မသိခဲ ့ တယ ်.. ကျွန ် မသာဒီခန ္ ဓာကိုယ ် ထည ် ပြန ် မဝင ် ဘူးဆိုရင ် ဒီလောကကြီးကနေထွက ် ခွာ သွားရတော ့ မယ ် ။ 
အဲဒါက ဘဝတိုက ် ပွဲ ။ 
၁၀ ရက ် ပြည ့ ် တော ့ ကျွန ် မပြန ် လာဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အတွင ် းသွေးထွက ် မှု သိပ ် သွားပြီ ။ 
စိုးရိမ ် မှု တစ ် ခုကတော ့ ကျွန ် မလမ ် းပြန ် လျှောက ် နိုင ် မလား ဆိုတာပဲ ။ ကျွန ် မ ခါးအောက ် ကစပြီး ခံစားမှု မရှိတော ့ လို ့ ပဲ ။ 
ကျွန ် မလည ် ပင ် းရိုးကတော ့ ပြန ် ဆက ် သွားပြီလို ့ သူတို ့ က ကျွန ် မမိဘတွေကိုပြောတယ ်. ဒါပေမဲ ့ နောက ် ကျောရိုးကတော ့ ရစရာမရှိအောင ် ကိုကြေမွသွားပြီတဲ ့ ။ 
L1 ကျောရိုးကတော ့ မြေပဲကို ပြစ ် ချပြီး အစိတ ် စိတ ် အမွာမွာဖြစ ် အောင ် နင ် းချေထားတာနဲ ့ တူတယ ် ။ 
အဲဒါကို သူတို ့ operation လုပ ် ရမှာတဲ ့ 
သူတို ့ ခွဲခန ် းထဲ ၀င ် သွားတယ ် ကျွန ် မကို ဓာတ ် ခွဲကုတင ် ပေါ ် တင ် ပြီး ကျွန ် မကို စခွဲပါတယ ် တကယ ် တော ့ ကျွန ် မကို နှစ ် ပိုင ် းခွဲလိုက ် တယ ်... ကျွန ် မ တစ ် ကိုယ ် လုံးမှာ ခွဲစိတ ် ထားတဲ ့ အမာရွတ ် တွနဲ ့ ဖုံးအုပ ် နေတယ ်.. 
သူတို ့ က ပြန ် ယူနိုင ် သလောက ် အရိုးတွေကို ပြန ် ဆက ် တယ ်. လည ် ပင ် းရိုးကို ပြန ် နေရာချထားနိုင ် တယ ် 
ကျိုးသွားတဲ ့ ကျောရိုး ၂ခုကတော ့ ထုတ ် ပြီး ကျွန ် မကျောတစ ် ခုလုံးကို ပြန ် တည ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် L1 ကျောရိုးကို ပြန ် ဆောက ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျိုးနေတဲ ့ ကျောရိုးနောက ် တခုကို ထုတ ် ပစ ် ပြန ် တယ ်.. ကျောရိုးဆစ ် (၁၂) နဲ ့ ခါးကျောရိုးဆစ ် နံပတ ် (၁) နဲ ့ (၂) ပေါင ် းသုံးခုကို.... ပြန ် ဆက ် ပေးခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် မကို ပြန ် ချုပ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မ ခန ္ တာကိုယ ် တခုလုံးကို ပြီးအောင ် ချုပ ် ဖို ့ တစ ် နာရီကြာခဲ ့ တယ ်. 
ကျွန ် မ အထူးကုသဆောင ် မှာ သတိပြန ် ရလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဆရာဝန ် တွေက အရမ ် းကို စိတ ် လှုပ ် ရှား ပြီးဝမ ် းသာခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီ ခွဲစိတ ် မှု အောင ် မြင ် သွားပြီ ကျွန ် မ ခြေမနည ် းနည ် းလေး လှုပ ် လာတယ ် ။ အဲဒီချိန ် မှာ ကျွန ် မအတွေးကတော ့ 'ကောင ် းလိုက ် တာ.. ငါ အိုလံပစ ် ပွဲသွားရတော ့ မယ ်' (ရယ ် သံ) ကျွန ် မအမြဲယုံကြည ် ခဲ ့ တာက အဲလို ဖြစ ် ရက ် မျိုး ဆိုတာ တခြားလူတွေမှာပဲဖြစ ် တတ ် တာ.. ငါ ့ အတွက ် မဟုတ ် တာ သေချာတယ ်.. 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီအချိန ် မှာပဲ ဆရာဝန ် မ ကျွန ် မဆီရောက ် လာပြီး "" Jannie, ခွဲစိတ ် မှုကတော ့ အောင ် မြင ် သွားပြီး ၊ ကျွန ် မတို ့ တတ ် နိုင ် သလောက ် လည ် ပင ် းရိုး နဲ ့ အရိုးတွေကို တတ ် နိုင ် သလောက ် ပြန ် ဆက ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ထိခိုက ် မှုဒဏ ် ကတော ့ တသက ် လုံးပါသွားမှာပဲ 
အာရုံကျောမကြီးက တော ့ ကုသလို ့ မရဘူး ။ 
ကိုယ ် တစ ် ပိုင ် း သေတဲ ့ လူအဖြစ ် နဲ ့ အတူ ဒီနာကျင ် မှုတွေကို ခံစားရမှာ ။ 
ရှင ့ ် မှာ ခါးအောက ် ကစပြီး ခံစားမှုမရှိဘူး ။ အများဆုံး ၁၀ ကနေ ၂၀ ရာနှုန ် းလောက ် ပဲ ပြန ် ကောင ် းနိုင ် တာ 
အတွင ် းနာကျင ် မှုတွေက တော ့ တစ ် ဘဝလုံးခံစားသွားရမှာ ။ 
ဆီးပိုက ် နဲ ့ အမြဲနေ နေရမှာ 
လမ ် းလျောက ် နိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် လဲ ဂျိုင ် းထောက ် နဲ ့ ဖြစ ် မှာ ပြီးတော ့ ဆက ် ပြောပါသေးတယ ် ။ 'Janine.. နင ့ ် ဘဝ ကိုနင ် ပြန ် စဉ ် းစားရတော ့ မယ ် ဘယ ် လုပ ် မလဲဆိုတာ အရင ် တုန ် းကလုပ ် ခဲ ့ တာတွေ ဘယ ် လိုမှပြန ် လုပ ် လို ့ ရမှာမဟုတ ် တော ့ ဘူး' သူမ ပြောတာတွေကို ကျွန ် မသေသေချာချာ နားထောင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မက အားကစားသမားလေ ။ ကျွန ် မဘဝမှာ အဲဒါပဲသိတယ ်... အဲဒါပဲလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အားကစားတာမလုပ ် နိုင ် တော ့ ဘူးဆိုရင ် ကျွန ် မဘာလုပ ် ရမှာလဲ ၊ 
ကျွန ် မကို ကျွန ် မပြန ် မေးတဲ ့ မေးခွန ် းကတော ့ ငါအားကစားမလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ဘူးဆိုရင ် ငါဘယ ် ဖြစ ် ခဲ ့ မှာလဲ ၊ 
ကျွန ် မကို အထူးကုစောင ် ကနေ အရိုးအထူးကုစောင ် ကို ပို ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ပါးလွှာတဲ ့ ကုတင ် ပေါ ် လဲနေတယ ် ။ 
ကျွန ် မခြေထောက ် တွေလုပ ် ရှားမှုလုံးဝ မရှိဘူး ။ ကျွန ် မကို တင ် းနေအောင ် စီးထားတယ ် သွေးခဲတွေကို ကာကွယ ် ဖို ့ ။ 
လက ် တစ ် ဖက ် ကတော ့ ပတ ် တီးစီးထားတယ ် နောက ် တစ ် ဘက ် ကတော ့ သွေးသွင ် းနေတယ ် ။ 
လည ် ပင ် းမှာ လည ် ပတ ် နဲ ့ ခေါင ် းနှစ ် ဘက ် ကိုထိန ် ထားတဲ ့ ခေါင ် းအုံးနဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ကျွန ် မခေါင ် းပေါ ် မှာ ချိတ ် ဆွဲထားတဲ ့ မှန ် ကနေမြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မက လူနာ ၅ ဦးနဲ ့ တစ ် ခန ် းထဲ မှာနေရတယ ် ။ အရမ ် းကို အံသြစရာကောင ် းတာက အားလုံးက လဲနေကြတယ ် လေ ။ ခန ္ ဒာကိုယ ် မလုှပ ် နိုင ် ကြဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ တယောက ် ကိုတယောက ် မမြင ် နိုင ် ဘူး 
ဘယ ် လောက ် ကောင ် းတဲ ့ ခံစားချက ် လဲ ။ ဘဝမှာ ဘယ ် နှစ ် ခါများ မမြင ် ရပဲ ၊ ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ လုံးဝ စိတ ် ခံစားမှုကနေ ခင ် မြင ် လာကြလဲ ။ 
အပေါ ် ရံ စကားတွေလဲမရှိဘူး ကျွန ် မတို ့ က ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရင ် တွင ် းခံစားမှုတွေ စိုးရိမ ် မှုတွေ ဒီဆေးရုံကထွက ် ပြီး ဘဝ မျော ် လင ့ ် မှုတွေ 
ကျွန ် မ သတိရသေးတယ ် ။ တစ ် ညတော ့ 'Jonathan' ဆိုတဲ ့ သူနာပြုဆရာတစ ် ယောက ် ဝင ် လာတယ ် ။ ပိုက ် တွေအများကြီးပါလာတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပေါ ် ကို တစ ် ပွေ ့ ဆီချပေးပြီး ။ သူပြောတယ ်.. 'အဲဒီပိုက ် တွေကို အတန ် းလိုက ် ဖြစ ် အောင ် အတူတူဆက ် ကြမယ ် ။' 
ကောင ် းပြီလေ.. အဲဒီဆေးရုံမှာ တခြားဘာမှလုပ ် စရာမှမရှိတာ.. ကျွန ် မတို ့ ပိုက ် တွေကိုဆက ် ကြတာပေါ ့ 
ကျွန ် မတို ့ ဆက ် ပြီးသွားတော ့ သူကဖြည ် းညင ် းစွာလာပြီး အားလုံးဆက ် ထားတဲ ့ အပိုင ် းတွေကို သူက တစ ် ခန ် းလုံးပြည ့ ် သွားအောင ် ဆက ် ပေးတယ ် ။ ပြီးတော ့ သူကပြောပါတယ ်.. 'ကောင ် းပြီး ။ အားလုံးပဲ ကိုယ ့ ် ဆက ် ထားတဲ ့ ပိုက ် တွေကိုကိုင ် ထား ။' 
ကျွန ် မတို ့ ကလိုက ် လုပ ် တယ ်.. သူဆက ် ပြောပါတယ ် ။ 'အခု အချိန ် မှာ ငါတို ့ တွေအကုန ် လုံးက စည ် းလုံးနေတယ ် ။' အဲတာကို ကိုင ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ အတူတူအသက ် ရှူခဲ ့ တယ ် ။ ဒီခရီးလမ ် းကို ငါတစ ် ယောက ် တည ် းလျောက ် နေတာမဟုတ ် ဘူးဆိုတာကို ကျွန ် မတို ့ သိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆေးရုံထဲမှာ အသေလဲနေရင ် းနဲ ့ တောင ် အရမ ် းကို တန ် ဖိုးရှိပြီး နက ် နဲ တဲ ့ အချိန ် ကာလ စစ ် မှန ် သော ရင ် းနီးမှု ကျွန ် မဘယ ် တုန ် းကမှ မရခဲ ့ ဘူးသော 
ဒီဆေးရုံကနေထွက ် သွားပြီးရင ် ဘာလိုမှ အရင ် လိုပြန ် မဖြစ ် နိုင ် ဘူးဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ သိတယ ်. 
၆ လပြည ့ ် သွားတော ့ အိမ ် ပြန ် ရမယ ့ ် အချိန ် ရောက ် လာပြီ 
ကျွန ် မအဖေက ကျွန ် မကို wheelchair ပါ ် တင ် ပြီးအပြန ် ဖက ် ကို တွန ် းသွားတာကို ကျွန ် မ မှတ ် မိသေးတယ ် တစ ် ကိုယ ် လုံးကို ပတ ် တီးစည ် းထားတယ ် ကျွန ် မ မျက ် နှာပေါ ် ကိုနေရောင ် ကျလာတဲ ့ ပထမဆုံး ခံစားချက ် ကိုပြန ် ရခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် မ အဲဒါကိုခံစားနေရင ် း တွေးမိတယ ် ကျွန ် မဘာဖြစ ် လို ့ များ ဒါတွေကို "" ငါအမြဲပိုင ် ဆိုင ် ရမယ ် လို ့ ခံယူခဲ ့ ဘူးလဲလို ့ "" 
ကျွန ် မဘဝကို ကျွန ် မကျေနပ ် သွားတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မဆေးရုံက အထွက ် သူနာပြုတစ ် ယောက ် ကပြောတယ ် "" Janine ကျွန ် မ ရှင ့ ် ကိုအဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် စေချင ် တယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုတော ့ ရှင ် အိမ ် ရောက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ တစ ် ခုခုဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် "" အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မက "" ဘာလဲ "" လို ့ မေးတော ့ ။ သူကပြောတယ ် "ရှင ် စိတ ် ဓာတ ် ကျလိမ ့ ် မယ ်" 
ကျွန ် မ မကျစေရဘူး.. Jannie ဆိုတာ စက ် လိုပဲ မာကြောတယ ် ကျွန ် မကို အဲလိုခေါ ် ကြတယ ် 
သူမက ပြန ် ပြောတယ ်... "" ရှင ့ ် စိတ ် ဓာတ ် ကျမှာ အဲဒါလူတိုင ် းဖြစ ် တယ ် "" 
ဒီဆေးရုံထဲ မှာတော ့ ရှင ့ ် ကိုယ ် ကိုရှင ် ပုံမှန ် ပဲလို ့ ခံစားရတယ ် 
ရှင ် wheelchair ပေါ ် ထိုင ် နေရတာလဲ ပုံမှန ် ပဲ 
ဒါပေမဲ ့ ရှင ် အိမ ် ရောက ် သွားတဲ ့ အချိန ် မှာ ရှင ် သိလာလိမ ့ ် မယ ် ဘဝက ဘယ ် လောက ် ကွာခြားသွားလဲဆိုတာကို ။ ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် မ အိမ ် ရောက ် သွားတယ ် ။ အဲဒီချိန ် မှာ တခုခုမှားနေတယ ် ။ 
ကျွန ် မသိလိုက ် တယ ် Sam ဆိုတဲ ့ သူနာပြု ပြောတာမှန ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မ စိတ ် ဓာတ ် ကျခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မက ထိုင ် ခံပေါ ် မှာထိုင ် နေတယ ် ။ ခါးနောက ် ပိုင ် းကစပြီး ကျွန ် မခံစားချက ် မရှိဘူး ဆီးအိတ ် ကိုဆွဲထားတယ ် ။ ကျွန ် မလမ ် းလျောက ် နိုင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မဆေးရုံမှာ နေတုန ် း အများကြီးပိန ် သွားတယ ် ။ ကျွန ် မ ကိုယ ် အလေးချိန ် ပေါင ် ၈၀ ပဲရှိတော ့ ွဒါ ။ 
ကျွန ် မ အရှုံးပးချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မလုပ ် ချင ် တာ တခုက ကျွန ် မဖိနပ ် ဆီးပြီး အပြင ် ဘက ် ကိုပြေးချင ် းတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အရင ် လိုဘဝကို ပြန ် လိုချင ် တယ ် ။ ကျွန ် မရဲ ့ အရင ် ခန ္ ဒာကိုယ ် ကို ပြန ် လိုချင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မ အမေက ကုတင ် ရင ် းမှာထိုင ် ပြီး ပြောတယ ် "" ဘဝက အရင ် အတိုင ် းပြန ် ကောင ် းလာနိုင ် မလားဆိုတာကို ငါတွေးမိတယ ် "" ကျွန ် မကတွေးတယ ် "" ဘယ ် လိုမှ ပြန ် မကောင ် းနိုင ် ဘူး ၊ ငါ တန ် ဖိုးထားခဲ ့ တာတွေ ငါလုပ ် ခဲ ့ တာတွေ အကုန ် လုံး 
ဆုံးရှုံးသွားပြီ "" ကျွန ် မ မေးခဲ ့ တယ ်... "" ဘာဖြစ ် လို ့ ငါ ့ ကြမှ ဖြစ ် ရတာလဲ "" အဲဒီချိန ် မှာပဲ ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းကို ကျွန ် မ သတိရသွားတယ ် ဆေးရုံမှာကျန ် နေတဲ ့ သူငယ ် ချင ် းတွေပေါ ့ အဓိက ကတော ့ Maria 
Maria က သူမရဲ ့ ၁၆ နှစ ် ပြည ့ ် တဲ ့ မွေးနဲ ့ မှာပဲ ကားတိုက ် မှုဖြစ ် ပြီး ကိုယ ် တစ ် ပိုင ် းသေသွားဒါ ။ လည ် ပင ် းက စပြီးလုပ ် ရှားမှုမရှိဘူး ။ ပြီးတော ့ လည ် ပြွန ် ကို ထိခိုက ် ပြီး စကားပြောလို ့ မရဘူး 
သူတို ့ တွေက ကျွန ် မကိုပြောတယ ် "" ငါတို ့ နင ် ကိုသူ ့ နားမှာ ထားမယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူ ့ အတွကကောင ် းမယ ် ထင ် လို ့ "" ကျွန ် မ စိတ ် ပူခဲ ့ တယ ် ။ သူမနဲ ့ ဘယ ် လိုဆက ် ဆံရမှာလဲ သူမရဲ ့ ဘေးမှာနေပြီး 
ခက ် ခဲ မယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါတာက ကျွန ် မအတွက ် ကံကောင ် းခြင ် းပဲ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုတော ့ Maria ကအမြဲ ပြုံးနေတာပဲ ။ 
သူမက အမြဲပျော ် ရွှင ် နေတယ ် ။ သူမ စကားပြန ် ပြောတဲ ့ အချိန ် မှာတောင ် သူမ ပြောတာတွေ သိပ ် နားမလည ် ပေမဲ ့ သူမဘယ ် တုန ် းကမှ မငြင ် းခဲ ့ ဘူး ။ 
သူမဘာလို ့ များ ဒီလိုအခြေအနေကို လက ် ခံနိုင ် သလဲ ဆိုတာကို ကျွန ် မနားမလည ် ခဲ ့ ဘူး 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မတစ ် ယောက ် တည ် းဒီလိုခံစားရတာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာကို သတိပြန ် ရသွားတယ ် ။ 
ဘဝဆိုတာ ဒါပါပဲ ။ ဒီဒုက ္ ခတွေ ဆိုတာငါတစ ် ယောက ် တည ် း ခံစားရတာမဟုတ ် ဘူး ။ 
လူတိုင ် းခံစားရတယ ် ။ ဘဝမှာ ရွေးချယ ် မှုရှိတယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မသိတယ ် ။ ကျွန ် မမှာ ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် ။ ကျွန ် မ ဆက ် ပြီးကြိုးစားမယ ် ကျွန ် မ ရဲ ့ ခန ္ ဒာကိုယ ် နဲ ့ ကျွန ် မဘဝ ရဲ ့ အခြေအနေကို လက ် ခံမယ ် ။ 
ပြီတော ့ "" ဘာဖြစ ် လို ့ ငါ ့ ကြမှဖြစ ် ရတာလဲ "" လို ့ မမေးတော ့ ဘူး ။ "" ဘာဖြစ ် လို ့ ငါမဖြစ ် နိုင ် ရမှာလဲ "" လို ့ ပဲမေးတော ့ တယ ် ။ ကျွန ် မတွေးမိတယ ် ဒီလိုလုံးဝအောက ် ဆုံး ရောက ် နေတဲ ့ အချိန ် က တစ ် ခုခု ကိုပြန ် စဖို ့ အကောင ် းဆုံးအချိန ် ဖြစ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မကို ကျွန ် မတီထွင ် ဆန ် းသစ ် မှုကိုဖန ် တီးတတ ် တဲ ့ လူလို ့ မထင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မက အားကစားသမား ။ ကျွန ် မ ခန ္ ဒာကိုယ ် က ကျွန ် မအတွက ် စက ် ပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ ကျွန ် မကတီထွင ် ဆန ် းသစ ် ရမဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုကိုလုပ ် ရတော ့ မယ ် ။ အဲဒါကတော ့ ကျွန ် တို ့ အကုန ် လုံးလုပ ် နိုင ် တဲ ့ အလုပ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဘဝကို ပြန ် လည ် တည ် စောက ် ခြင ် းပဲ ဖြစ ် တယ ် ။ 
ဘာလုပ ် ရမလဲ ဆိုတာကိုကျွန ် မလုံးဝမသိခဲ ့ ဘူး ဒီလိုမရေရာတဲ ့ ဘဝမှာ ကျွန ် မဘာလုပ ် ရမှာလဲ လွတ ် လပ ် မှုခံစားချက ် ရလာတယ ် ။ 
ကျွန ် မက ဘယ ် လမ ် းလျောက ် ရမယ ် ဆိုတာလဲ မရှိဘူး 
ဒီလိုဖြစ ် အဆုံးမရှိဘာမဆို ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ဘဝကို ကျွန ် မလေ ့ လာခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီအသိက ကျွန ် မဘဝကိုပြောင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ wheelchair ပေါ ် မှာထိုင ် နေရင ် း - တစ ် ကိုယ ် လုံးက ပတ ် တီးတွေနဲ ့ လေယာဉ ် ပျံ တစ ် စင ် းပျံသန ် းသွားတယ ် ။ ကျွန ် မမော ့ ကြည ့ ် လိုက ် တယ ်.. "" အဲဒါပဲ "" ဆိုပြီးကျွန ် မတွေးမိလိုက ် တယ ် ။ 
"ငါလမ ် းလျောက ် နိုင ် ဘူးဆိုတော ့ ငါပျံလို ့ တော ့ ရသေးတာပဲ" ကျွန ် မအမေကို ကျွန ် မပြောလိုက ် တယ ် "" အမေ ၊ ကျွန ် မလေယာဉ ် မောင ် းသင ် မယ ် ။ "" "" အဲဒါ ကောင ် းတယ ် "" လို ့ သူမပြန ် ပြောခဲ ့ တယ ် ။ (ရယ ် သံ) "" ကျွန ် မကို လမ ် းညွှန ် စာအုပ ် ပေး "" ဆိုပြီးပြောတယ ် ။ သူမက ကျွန ် မကိုလမ ် းပေးတယ ် ၊ ကျွန ် မ လေယာဉ ် မောင ် းသင ် တဲ ့ ကျောင ် းကို ဖုန ် းဆက ် တယ ် ။ "ကျွန ် မ လေယာဉ ် မောင ် းသင ် ဖို ့ စရင ် းသွင ် းချင ် တယ ် လို ့ ပြောတယ ် ။" 
"" ဘယ ် အချိန ် လောက ် လာချင ် လဲ "" လို ့ သူကမေးတယ ် ။ "" ကောင ် းပြီလေ ။ ကျွန ် မက ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် း မောင ် းပို ့ ပေးမှရမှာ ကျွန ် မ ကားမောင ် းလို ့ မရဘူး ၊ တကယ ် တော ့ လမ ် းတောင ် လျောက ် လို ့ မရဘူး 
အဲဒါ အဆင ် ပြေမလားမသိဘူး "" ကျွန ် မ စာရင ် းသွင ် းခဲ ့ တယ ် ။ နောက ် တစ ် ပတ ် ကျတော ့ ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် း Chris နဲ ့ ကျွန ် မအမေနဲ ့ ကျွန ် မကို လေယာဉ ် ကွင ် းလိုက ် ပို ့ ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီပေါင ် ၈၀ ပဲလေးတဲ ့ ပတ ် တီးနဲ ့ ပတ ် ထားတဲ ့ ခန ္ ဒာကိုယ ် (ရယ ် သံ) ကျွန ် မက လေယာဉ ် မောင ် းလိုင ် စင ် ရဖို ့ သင ် ယူမဲ ့ လေယာဉ ် မောင ် းသင ် တန ် းသားတစ ် ဦး ဖြစ ် တင ့ ် တဲ ့ ပုံမပေါ ် ဘူးဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ကျွန ် မကမရပ ် နိုင ် လို ့ ကောင ် တာစားပွဲကို ကိုင ် ထားတယ ် ။ 
"" ကျွန ် မ လေယာဉ ် မောင ် းသင ် တန ် းတက ် ဖို ့ ပါ "" လို ့ ကျွန ် မပြောတယ ် ။ သူတို ့ က ကျွန ် မကိုကြည ့ ် ပြီး အနောက ် ဖက ် သို ့ ပြေးဝင ် သွားတယ ် ။ 
"နင ် သူ ့ ကိုယူ" "မဟုတ ် ဘူး နင ် သူ ့ ကိုယူ" 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ လူကြီးတစ ် ယောက ် ထွက ် လားပြီး ။ "မင ် ္ ဂလာပါ ကျွန ် တော ် Andrew ပါ ။ ကျွန ် တော ် လေယာဉ ် မောင ် းသင ် ပေးမဲ ့ သူပါ ။" 
"" ကောင ် းလိုက ် တာ "" ဆိုပြီး ကျွန ် မကပြောလိုက ် တယ ် ။ သူတို ့ ကျွန ် မကို ခေါ ် သွားတယ ် လေယာဉ ် ပြေးလမ ် းပေါ ် ရောက ် သွားတယ ် ။ အဲဒီမှာ အနီရောင ် ၊ အဖြူရောင ် ၊ အပြာရောင ် လေယာဉ ် တွေရှိတယ ် ။ 
အရမ ် းလှတယ ် ။ သူတို ့ ကျွန ် မကို လေယာဉ ် မောင ် းခန ် းထဲ တင ် ပေးတယ ် ။ 
လေယာဉ ် တောင ် ပံ ကလေမတင ် ပြီး စက ် ခန ် းထဲသို ့ ခေါ ် သွားတယ ် ။ 
ကျွန ် မကို ထိုင ် ခို ် င ် းတယ ် ။ အဲဒီမှာတော ့ ခလုပ ် တွေ နံပါတ ် အများကြီးပဲ 
"" အဲဒီလောက ် များတဲ ့ ခလုပ ် တွေ နံပါတ ် တွေ အကုန ် လုံးကို ဘယ ် လိုသိနိုင ် မလဲ "" လို ့ ကျွန ် မတွေးမိတယ ် ။ ဆရာ Andrew ကရှေ ့ ကနေ လေယာဉ ် စက ် ကို စနိုးပါတယ ် ။ 
သူပြောတယ ် "" ပြေးလမ ် းပေါ ် ပြေးတာကို စသင ် မယ ် "" အဲဒါကတော ့ ခြေထောက ် ကို ခြေနင ် းပေါ ် တင ် ပြီး လေယာဉ ် ကို မြေကြီးပေါ ် မှာ ထိန ် းရတယ ် ။ 
"" မရဘူး ။ ကျွန ် မခြေထောက ် တွေကိုအသုံးပြုလို ့ မရဘူး "" လို ့ ကျွန ် မပြောတယ ် "" အော ် "" လို ့ သူပြောတယ ် ။ "ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် ကလက ် တွေကိုတော ့ အသုံးပြုလို ့ ရတယ ်" လို ့ ပြောတော ့ သူက "ကောင ် းပြီလေ" အဲဒါနဲ ့ ပြေးလမ ် းပြေကို အရှိန ် တင ် ပြီးတော ့ 
စမောင ် းပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ စက ် ခေါင ် းထဲကို ဘီးတွေတင ် ပြီး လေယာဉ ် စတက ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မ မခံစားဖူးတဲ ့ လွတ ် လတ ် မှုကို ခံစားလိုက ် ရတယ ် ။ 
Andres ကပြောတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ လေယာဉ ် မောင ် းသင ် တဲ ့ နေရာကနေ "အဲဒီတောင ် တန ် းတွေကို မြင ် လား" 
"" မြင ် တယ ် "" လို ့ ကျွန ် မ ပြန ် ပြောတယ ် "" ဒါဆို နင ် ထိန ် းပြီးအဲဒီတောင ် တန ် းတွေ ဆီမောင ် းမယ ် "" လို ့ သူပြောတယ ် ကျွန ် မ ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ကျွန ် မမှတ ် မိသွားတယ ် သူပြောတဲ ့ တောင ် တန ် းပြာဆိုတာက ကျွန ် မ ဘဝပြန ် စခဲ ့ တဲ ့ နေရာပဲ ။ 
ကျွန ် မ လေယာဉ ် ကို ထိန ် းပြီး ၊ ကျွန ် မ စပြီးပျံသန ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မက ဆေးရုံကနေ တော ် တော ် ဝေးသွားပြီ အဲဒီအချိန ် က စပြီးကျွန ် မ လေယာဉ ် မောင ် းသမား တစ ် ယောက ် ဖြစ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မယုံကြည ် တယ ် 
ကျွန ် မ လက ် မှတ ် ရဖို ့ ဆေးစစ ် ချက ် အောင ် ဖို ့ ဆိုတာ ဘယ ် လိုမှမဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အခြေအနေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါကို နောက ် မှပဲပူတော ့ မယ ်... အခုတော ့ ကျွန ် မ မှာအိပ ် မက ် ရှိသွားပြီ ။ 
ကျွန ် မ အိမ ် ပြန ် လာတယ ် ၊ ကျွန ် မနေ ့ စဉ ် မှတ ် တန ် း စာအုပ ် ကို ယူပြီး ၊ ကျွန ် မအစီအစဉ ် တစ ် ခုဆွဲတယ ် ။ 
ကျွန ် မ လမး ် လျောက ် နိုင ် အောင ် တတ ် နိုင ် သလောက ် ကြိုးစားမယ ် ကျွန ် ကို လူနှစ ် ယောက ် တွဲရတဲ ့ အခြေအနေကနေစ ပြီး လူတစ ် ယောက ် ပဲ တွဲရတဲ ့ အခြေအနေ ပြီး ထိုင ် ခုံတွေ စားပွဲတွေကို ကိုင ် ပြီသွားနိုင ် တဲ ့ အခြေအနေ ကိုင ် စရာ တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခုနဲ ့ သိပ ် မဝေးဘူးဆိုရင ် ပေါ ့ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မ နံရံကို ကိုင ် ပြီး လျောက ် နိုင ် တဲ ့ အခြေအနေ ထိရောက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ ဒီလိုပေါ ့ ။ အမေက ပြောတယ ် သူမကျွန ် နောက ် ကနေ အမြဲလိုက ် ပြီး နံရံပေါ ် က ကျွန ် မလက ် ရာတွေကို လိုက ် သုပ ် ရတယ ် ။ (ရယ ် သံ) ဒါပေမဲ ့ လဲ အနည ် းဆုံးတော ့ ကျွန ် မဘယ ် တွေသွားခဲ ့ သလဲ ဆိုတာ သူသိရတာပေါ ့ 
ကျွန ် မကို ဆရာဝန ် တွေက ဆက ် ပြီးခွဲစိတ ် ကုသတယ ် ကျွန ် မ ခန ္ ဒာကိုယ ် ကို အရင ် အတိုင ် းပြန ် ဖြစ ် အောင ် ။ ကျွန ် မ စာစစ ် စာမေးပွဲကို အောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ အံသြ စရာကောင ် းတာက ကျွန ် မ ဆေးစစ ် ချက ် လဲအောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် မ ပျံသန ် းဖို ့ မီးစိမ ် း ဖြစ ် သွားပြီ ။ 
ကျွန ် မ အချိန ် တိုင ် း ကျောင ် းမှာပဲ ကျွန ် မ အတွက ် သာယာတယ ် ် ဆိုတဲ ့ နေရာရဲ ့ အဝေးကြီးမှာ ။ လေယာဉ ် မောင ် ဖြစ ် ချင ် နေတဲ ့ လူငယ ် တွေနဲ ့ အတူ ။ ကျွန ် မရဲ ့ အရင ် တုန ် းက ဟိုင ် ကိုင ် ဒီကိုင ် ပြီးလမ ် းလျောက ် နေတဲ ့ ၊ တစ ် ကိုယ ် လုံးမှာလဲ ပတ ် တီးတွေနဲ ့ ၊ ဆေးထုပ ် ကြီးတွေနဲ ့ ၊ ဆီးပိုက ် တွေနဲ ့ သူတို ့ က ကျွန ် မကို ကြည ့ ် ပြီးစဉ ် းစား မိခဲ ့ မှာပဲ "အို ။ အဲဒါဘယ ် သူလဲ လာနောက ် နေတယ ် ။ သူကလား လေယာဉ ် မောင ် းသင ် မှာ မဖြစ ် နို ် င ် ပါဘူး" 
ကျွန ် မလဲ မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ တခါတလေ တွေးမိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကအရေးမကြီးဘူး ။ ကျွန ် မရဲ ့ ဖြစ ် ချင ် မှုက အဲဒီအလေးချိန ် မမီတဲ ့ ၊ တစ ် ကိုယ ် လုံး ဒဏ ် ရာတွေဖြစ ် နေတဲ ့ ကျွန ် မကို 
ဖြစ ် ချင ် မှုဆိုတဲ ့ စိတ ် ကလေးကနေ တွန ် းအားပေးခဲ ့ တယ ် ။ တဖြည ် းဖြည ် း နဲ ့ ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် လေယာဉ ် မောင ် းလိုင ် စင ် ရခဲ ့ တယ ် ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် မ ဆက ် လေ ့ လာတယ ် ။ ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းနဲ ့ အတူ အော ် စတေးလစ ် ယား ကို ပတ ် မောင ် းတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ စက ် နှစ ် လုံးပါတဲ ့ လေယာဉ ် ကိုမောင ် းနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ စက ် နှစ ် လုံးပါတဲ ့ လေယာဉ ် မောင ် း လိုင ် စင ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မ ဆိုးရွားတဲ ့ ရာသီဥတုမှာမောင ် းနိုင ် အောင ် လေ ့ ကျင ့ ် ခဲ ့ တယ ် အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မလေယာဉ ် မောင ် းသင ် ပေးနိုင ် တဲ ့ လက ် မှတ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ လေယာဉ ် လိုင ် းတွေမှာ မောင ် းနိုင ် တဲ ့ လိုင ် စင ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ လေယာဉ ် မောင ် းသင ် ဆရာလက ် မှတ ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီတော ့ ကျွန ် မအဲဒီကျာင ် းကို ပြန ် ရောက ် ခဲ ့ တယ ်... ကျွန ် မ လေယာဉ ် မောင ် းစသင ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျောင ် း လေယာဉ ် မောင ် းသူ ဆရာအနေနဲ ့ ပေါ ့ ၊ အဲဒါတွေအကုန ် လုံးက ကျွန ် မဆေးရုံကနေထွက ် ပြီး ၁၈အကြာမှာဖြစ ် သွားဒါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပြီးကျွန ် မ အကြံရခဲ ့ တယ ်.. "" ဘာဖြစ ် လို ့ အဲဒီမှာပဲ ရပ ် နေမှာလဲ "" 
ငါအပေါ ် အောက ် မောင ် းနိုင ် အောင ် လေ ့ လာမယ ် ကျွန ် မ သင ် ယူခဲ ့ ပါတယ ် ။ အပေါ ် အောက ် မောင ် းနည ် း လေယာဉ ် အလှပြ မောင ် းသင ် ဆရာ ဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အမေ နဲ ့ အဖေ လား.. ဘယ ် တော ့ မှ လိုက ် မဆီးဘူးဖူး ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာပဲ ကျွန ် မသိခဲ ့ တယ ် ခန ္ ဒာကိုယ ် ပဲ တားလို ့ ရမယ ် ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ကိုတော ့ ဘယ ် လိုမှ ရပ ် ထားလို ့ မရဘူး ။ 
Lao Tzu ဆိုတဲ ့ အတွေးအခေါ ် ပညာရှင ် က ပြောခဲ ့ တယ ် "" နင ် အခုဖြစ ် နေတဲ ့ ဘဝကို လက ် လွတ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ နင ် ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ ဘဝ ဖြစ ် လာမယ ် "" ကျွန ် မအခုတော ့ သိသွားပြီး ကျွန ် မဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဘဝကို ကျွန ် မလက ် မလွတ ် လိုက ် ဘူးဆိုရင ် ကျွန ် မ ဘဝအသစ ် ကို ဘယ ် လိုမှ ဖန ် တီးနိုင ် ခဲ ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မ ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ဘဝကို လက ် မလွတ ် လိုက ် မချင ် းပေါ ့ ကျွန ် မ အမြဲတမ ် းတောင ့ ် တနေတဲ ့ ဘဝကို ကျွန ် မရလိုက ် မှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
တကယ ့ ် အင ် အားဆိုတာဘာလဲဆိုတာ ကျွန ် မသိသွားပြီ ။ ခန ္ ဒာကိုယ ် က လာတာမဟုတ ် ဘူး ။ ကျွန ် မရဲ ့ ခွန ် အားတွေ လုံးဝပြောင ် းလဲသွားပေမဲ ့ လဲ ကျွန ် မ ဘာလဲဆိုတာကို မပြောင ် းလဲနိုင ် ပါဘူး ။ 
လေယာဉ ် မောင ် း ဆိုတဲ ့ အလင ် းရောင ် လေးကတော ့ အမြဲလင ် းနေမှာပဲ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးလိုပါပဲ 
ခန ္ ဒာကိုယ ် ဆို တာကျွန ် မ မဟုတ ် ဘူး ။ ရှင ့ ် တို ့ ခန ္ ဒာကိုယ ် ဆိုတာလဲ ရှင ့ ် တို ့ မဟုတ ် ဘူး 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ရှင ် တို ့ ဘယ ် လိုပုံလဲ ၊ ဘယ ် လိုရုပ ် လဲ ဘယ ် ကလာတာလဲ ၊ ဘာနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် လဲ ဆိုတာလုံးဝမအရေးမကြီးဘူး 
ဘာကအရေးကြီးတာလဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ တတွေ လူသားချင ် းစာနာမှု ကျွန ် မတို ့ ဘဝကို ကျွန ် မတို ့ ကဘာလဲဆိုတဲ ့ အကောင ် းဆုံးဖန ် တီးမှုရဲ ့ သင ် ္ ကေံာသ အဖြစ ်... ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ အကုန ် လုံး ဆက ် သွယ ် နေတယ ် ။ သန ် းနဲ ့ ချီတဲ ့ ပိုက ် တွေနဲ ့ အဲဒီအပိုင ် းအစကို ဆက ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် လာပြီ... 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဒီလိုစုစည ် းထားတဲ ့ အင ် အားတွေကို ခန ္ ဒာကိုယ ် အလှအပကို ဂရုမစိုက ် တော ့ ဘဲ စိတ ် နှလုံး ရဲ ့ အလှအပကိုပဲ အရေးပေး ရမယ ့ ် အချိန ် ရောက ် လာပြီ ။ 
ကျွန ် မနဲ ့ အတူတူပါ၀င ် မယ ် ဆိုရင ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ပိုက ် တွေကို လေထဲမြောက ် ပေးပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

ကောင ် မလေး Naghma ရဲ ့ အကြောင ် းကို ကျွန ် မ ပြောပြပါရစေ ။ 
Naghma က ဒုက ္ ခသည ် စခန ် းမှာ သူ ့ မိဘရယ ် သူ ့ မောင ် နှမ ၈ယောက ် နဲ ့ အတူနေတာပါ ။ 
မနက ် တိုင ် း သူမအဖေက ဆောက ် လုပ ် ရေးအတွက ် အလုပ ် လုပ ် ရမယ ် ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ နိုးထပါတယ ် ။ ကောင ် းတဲ ့ လမှာဆို ဒေါ ် လာ ၅၀ လောက ် ရပါတယ ် ။ 
ဆောင ် းရာသီက ကြမ ် းပြီးတော ့ ကံမကောင ် းစွာဘဲ Naghma အစ ် ကိုက သေဆုံးသွားပြီး သူမအမေက နာမကျန ် းဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
မျှော ် လင ့ ် ချက ် ကင ် းမဲ ့ စွာနဲ ့ သူမအဖေက အိမ ် နီးနားချင ် းဆီကနေ ၂၅၀၀ ဒေါ ် လာ ချေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လအနည ် းငယ ် စောင ့ ် ပြီးနောက ် အိမ ် နီးနားချင ် းက စိတ ် မရှည ် ဖြစ ် လာပြီး ပြန ် ဆပ ် ဖို ့ တောင ် းဆိုလာပါတယ ် ။ 
ကံမကောင ် းတာက Naghma အဖေက ပိုက ် ဆံမရှိပါဘူး ။ ဒါနဲ ့ သူတို ့ က လူမျိုးရေးဆွေးနွေးပွဲ လုပ ် ဖို ့ သဘောတူလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် းရှင ် းပြောရရင ် လူမျိုးရေးဆွေးနွေးပွဲဆိုတာ 
များသောအားဖြင ့ ် ဘာသာရေးခေါင ် းဆောင ် ရွာလူကြီးတွေက သဘာပတိအဖြစ ် ဆောင ် ရွက ် လေ ့ ရှိပါတယ ် ။ ဒီလိုဆွေးနွေးပွဲတွေဟာ တရားဝင ် စနစ ် ကို အမြစ ် တွယ ် မကျေနပ ် ချက ် တွေရှိတဲ ့ 
ဆွေးနွေးပွဲမှာ သူတို ့ က အတူထိုင ် ပြီး Naghma ကို အိမ ် နီးနားချင ် းရဲ ့ ၂၁နှစ ် အရွယ ် သားနဲ ့ လက ် ထပ ် ပေးပြီး အကြွေးဆပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
သူမက ၆နှစ ် သာ ရှိသေးတယ ် ။ 
Naghma လို ဖြစ ် ရပ ် တွေက ကံမကောင ် းစွာဘဲ အဖြစ ် များပါတယ ် ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မတို ့ အိမ ် မှာ စိမ ် ပြေနပြေနဲ ့ ဒီဖြစ ် ရပ ် တွေကို အမျိုးသမီးအရေး ချိုးဖောက ် ခံရမှုအနေနဲ ့ မြင ် တတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ သတင ် းတွေမှာ အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် အကြောင ် း ဖတ ် မိရင ် အဲဒီနိုင ် ငံကတော ့ ကျရှုံးနေပြီလို ့ ထင ် မိမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လည ် း အာဖဂန ် မှာ တရားဥပဒေဆိုတာရှိပါတယ ် ။ လူမျိုးရေးဆွေးနွေးပွဲတွေဟာ ရှေးရိုး ဓလေ ့ ထုံးတမ ် းတွေအပေါ ် အခြေခံထားတဲ ့ အခါ ဒီဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ ဥပဒေကို လိုက ် နာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ပြီးရင ် အကြွေးဆပ ် ဖို ့ အတွက ် ကလေးကို ပေးတဲ ့ ဆိုတာ အကျင ့ ် ပျက ် ပြားရုံတင ် မက 
၂၀၀၈ တုန ် းက ကျွန ် မ အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် ကို ထောက ် ပံ ့ ကြေးရထားတဲ ့ တရားဥပဒေ သင ် ကြား ပို ့ ချရေးအတွက ် သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ကိုးလလောက ် သင ် ကြားဖို ့ အတွက ် သွားခဲ ့ တာပါ ။ 
အဲ ့ ကိုးလအတွင ် း ကျွန ် မ နိုင ် ငံကိုလည ် ပတ ် ပြီး ချုပ ် နှောင ် ခံထားရတဲ ့ လူများစွာနဲ ့ စကားပြောခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပြီးရင ် အာဖဂန ် မှာ ရှိတဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေနဲ ့ စကားပြောခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီစကားတွေထဲမှာ လုပ ် ငန ် းတွေနဲ ့ လူတွေကြား ဆက ် နွယ ် မှုတွေ တရားမဝင ် ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ ဒဏ ် ခတ ် မှုတွေကို အလွန ် အကျွံ သုံးချနေတဲ ့ အချိန ် မှာ လူတွေကို ကာကွယ ် ပေးရမယ ့ ် ဥပဒေတွေကို သိပ ် အသုံးမချတာတွေကို သိရှိလာပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ တရားမျှတမှုအတွက ် စတင ် စွန ့ ် စားပါတော ့ တယ ် ။ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ တရားမျှတမှုဆိုတာ ဥပဒေတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အတိုင ် း အသုံးချတာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ကာကွယ ် ဖို ့ အတွက ် ပေါ ့ ။ 
ဥပဒေရဲ ့ ကဏ ္ ဍကတော ့ ကာကွယ ် ဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ ကိုယ ် ပိုင ် ရှေ ့ နေလုပ ် ငန ် း ဖွင ့ ် လှစ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မက အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် တရားရုံးမှာ အမှုဖြေရှင ် းတဲ ့ ပထမဆုံးသော နိုင ် ငံခြားသူ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒီအချိန ် တောအတွင ် း ကျွန ် မ များစွာသော ဥပဒေကို လေ ့ လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ လူတွေနဲ ့ စကားပြောခဲ ့ ပါတယ ် ။ အမှုတွေလည ် း ဖတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် မသိလိုက ် ရတာက တရားမျှတမှုမရှိခြင ် းက အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် တင ် မကပါဘူး တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ ဖြစ ် နေတဲ ့ ပြဿနာပါ ။ 
အစကတော ့ ကျွန ် မ ဒီလူအခွင ့ ် အရေး အမှုတွေ ကိုယ ် စားပြုတင ် ပြတာကနေ ရှောင ် ထွက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါတွေက ကျွန ် မကို လုပ ် ငန ် းအရရော ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးအရပါ ထိခိုက ် မှာကို စိုးရိမ ် လို ့ ပါ ။ တရားမျှတမှု လိုအပ ် ချက ် က ကျွန ် မ ဆက ် ပြီး လျစ ် လျုမရှုနိုင ် အောင ် ကြီးမားပါတယ ် ဆိုပြီ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် Naghma လို လူတွေကို ကျွန ် မ အခမဲ ့ ကိုယ ် စားပြုတင ် ပြဖို ့ စတင ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မ အာဖဂန ် နစ ် စတန ် မှာနေတာ ရှေ ့ နေလုပ ် တာ ၁၀နှစ ် ရှိပြီးတဲ ့ နောက ် ပိုင ် းမှာ Fortune 500 ကုမ ္ ပဏီရဲ ့ CEO ရယ ် Naghma လို ကလေးမလေးတွေကို ကိုယ ် စားပြုတင ် ပြခဲ ့ တာ အောင ် မြင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အောင ် မြင ် ရတဲ ့ အကြောင ် းအရင ် းကတော ့ ရှင ် းပါတယ ် ။ ကျွန ် မ ဒီစနစ ် ကို ခရေစေ ့ တွင ် းကျ လုပ ် ကိုင ် တာဖြစ ် ပြီး ဥပဒေကို သူတို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အတိုင ် း အသုံးချလို ့ ပါ ။ 
အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် လို နေရာမှာ တရားမျှတမှုရဖို ့ ခက ် ခဲတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိရှိရပါတယ ် ။ အဲဒါ အကြောင ် းအရင ် း ၃ခု ရှိတယ ် ။ 
ပထမကတော ့ ရှင ် းရှင ် းပြောရရင ် လူတွေက သူတို ့ ရဲ ့ အခွင ့ ် အရေး ဘာတွေလဲဆိုတာ အသိပညာ မရှိကြဘူး ။ ဒါက ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ ပြဿနာဆိုတာလဲ ကျွန ် မသိရှိထားတယ ် ။ 
ဒုတိယကတော ့ စာအုပ ် တွေမှာ ဥပဒေတွေ ပြဌာန ် းထားတယ ် ဆိုပေမဲ ့ လည ် း လူမျိုးရေး ဓလေ ့ ထုံးတမ ် းတွေကြောင ့ ် လစ ် လျုရှု ဘေးဖယ ် ခံထားရပါတယ ် Naghmaကို ရောင ် းဖို ့ လုပ ် တဲ ့ ပထမ ဆွေးနွေးပွဲလိုမှာမျိုးပေါ ့ ။ 
တတိယတစ ် ခုကတော ့ ကောင ် းတဲ ့ ဥပဒေတွေ စာအုပ ် တွေမှာ ရှိပေမဲ ့ လည ် း ဒီတရားဥပဒေအတွက ် တိုက ် ခိုက ် ပေးမယ ့ ် လူတွေ ရှေ ့ နေတွေ မရှိဘူး ။ 
ပြီးရင ် ဒါက ကျွန ် မ လုပ ် နေတာလည ် းဖြစ ် တယ ် လေ ။ ကျွန ် မက ရှိနေတဲ ့ များသောအားဖြင ့ ် မသုံးရသေးတဲ ့ ဥပဒေကို သုံးတယ ် ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မ အမှုသည ် တွေ ကောင ် းကျိုးအတွက ် ဆောင ် ရွက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး လူ ့ အခွင ့ ် အရေးအတွက ် ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ ဓလေ ့ ထုံးတမ ် းကို ဖန ် တီးဖို ့ လိုသလို ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ စီးပွားရေးမှာ ရင ် းနှီး မြုပ ် နှံဖို ့ လည ် း လိုပါတယ ် ။ ဒီလို စိတ ် ဓာတ ် မျိုးနဲ ့ လုပ ် ပေးရင ် းနဲ ့ 
Naghma အကြောင ် းဆီ ပြန ် သွားရအောင ် 
လူတချို ့ ဒီအကြောင ် းကို ကြားကြတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ ကျွန ် မကိုဆက ် သွယ ် တယ ် အကြောင ် းက ဒီ ဒေါ ် လာ၂၅၀၀ အကြွေးကို ဆပ ် ပေးချင ် လို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက ဒီလောက ် မရိုးရှင ် းဘူးလေ ။ ပိုက ် ဆံ ပစ ် ပေးလိုက ် ရုံနဲ ့ ပြဿနာက ဖြေရှင ် းသွားမှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် မှာ ဒီလိုလုပ ် လို ့ မရဘူးလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မကော ပါဝင ် မယ ် လို ့ သူတို ့ ကို ပြောလိုက ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါအတွက ် ကတော ့ လူမျိုးရေး ဆွေးနွေးပွဲ ပြန ် ခေါ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ မေတ ္ တာရပ ် ခံတဲ ့ ဆွေးနွေးပွဲပေါ ့ ။ 
ဒါဖြစ ် မြောက ် ဖို ့ အတွက ် ဆိုရင ် ရွာလူကြီးတွေ လူမျိုးစု ခေါင ် းဆောင ် တွေ ဘာသာရေး ခေါင ် းဆောင ် တွေ ပါဝင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
Naghma ရဲ ့ အဖေ သဘောတူဖို ့ လိုသလို အိမ ် နီးနားချင ် း နဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ သားကော သဘောတူဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ စဉ ် းစားလိုက ် တာက ကျွန ် မကော ပါဝင ် မယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မက သဘာပတိ အဖြစ ် ဆောင ် ရွက ် မယ ် ဆိုတာကိုကော သဘောတူဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
နာရီပေါင ် းများစွာ စကားပြော ၊ ခြေရာခံလိုက ် ပြီး လက ် ဖက ် ရည ် အခွက ် ၃၀ သောက ် ပြီးနောက ် ကျွန ် မတို ့ ဒုတိယဆွေးနွေးပွဲလုပ ် ဖို ့ နောက ် ဆုံးတော ့ သူတို ့ တွေ သဘောတူလိုက ် ပါတယ ် ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီဒုတိယတစ ် ခေါက ် ခြားနားတာက ကျွန ် မတို ့ တွေ ဥပဒေကို အလယ ် ဗဟိုမှာ ထားတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မအတွက ် အရမ ် းအရေးကြီးတာက သူတို ့ အားလုံး Naghma မှာ အကာအကွယ ် ရဖို ့ အခွင ့ ် အရေး ရှိတယ ် ဆိုတာ နားလည ် ပါတယ ် ဆိုတာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဆွေးနွေးပွဲ အဆုံးမှာတော ့ တရားသူကြီးက အမိန ့ ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ ပထမ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ကို ပယ ် ဖျက ် လိုက ် ပြီ ၂၅၀၀ အကြွေးလည ် း ကျေအေးသွားပြီ အားလုံး ရေးထားတဲ ့ အမိန ့ ် စာမှာ လက ် မှတ ် ထိုးလိုက ် ပါတယ ် ။သူတို ့ လုပ ် တာတွေဟာ တရားမဝင ် တာရယ ် သူတို ့ ထပ ် လုပ ် ရင ် လည ် း ထောင ် ကျနိုင ် တယ ် ဆိုတာကို အသိမှတ ် ပြုကြောင ် းပေါ ့ ။ 
အများစုပေါ ့ — (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် အရေးကြီးဆုံးကတော ့ စေ ့ စပ ် ပွဲကို ပယ ် ဖျက ် လိုက ် ပါတယ ် ပြီးရင ် Naghma က လွတ ် မြောက ် သွားပါတယ ် ။ 
Naghma ရယ ် သူမ လွတ ် လပ ် ဖို ့ အခွင ့ ် အရေးကို ကာကွယ ် တာဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို ကာကွယ ် ရာ ရောက ် ပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မ အလုပ ် နဲ ့ အတူ ပျမ ် းမျှထက ် ပိုတဲ ့ အရဲစွန ့ ် တာလေးတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ယာယီ ချုပ ် နှောင ် ခံရပါတယ ် ။ 
ပြည ့ ် တန ် ဆာအိမ ် ဖွင ့ ် လှစ ် ထားတယ ် လို ့ သူလျှိုတစ ် ယောက ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ အစွပ ် စွဲခံရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ရုံးကော ဗုံးနဲ ့ ပစ ် ခံရတယ ် လေ 
မပေါက ် ကွဲပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆုလာဒ ် တွေက အရဲစွန ့ ် တာထက ် ပိုတာကို ကျွန ် မ သိလိုက ် ရပါတယ ် ။ ကျွန ် မ အရဲစွန ့ ် တာနဲ ့ အမျှ ကျွန ် မ အမှုသည ် တွေ ပိုပြီး အရဲစွန ့ ် ရပါတယ ် ။ အကြောင ် းက သူတို ့ အမှုကို လူတွေမသိကြရင ် သူတို ့ မှာ ဆုံးရှံးစရာအများကြီးပါ ။ ပိုဆိုးတာက ကျွန ် မကို ရှေ ့ နေအနေနဲ ့ ငှားတဲ ့ အတွက ် အပြစ ် ဒဏ ် ပေးခံရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဖြေရှင ် းပေးတဲ ့ အမှုတိုင ် းမှာ ကျွန ် မသိလိုက ် တာက ကျွန ် မ အမှုသည ် တွေကို ကျွန ် မ ထောက ် ခံနေသလလို သူတို ့ လည ် း ကျွန ် မကို ထောက ် ခံပေးနေတယ ် လေ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ ဆက ် လုပ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဥပဒေဆိုတာ စွမ ် းအင ် အမှတ ် တစ ် ခု အနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ကာကွယ ် တဲ ့ နေရာမှာ အရေးပါပါတယ ် ။ 
သတင ် းထောက ် တွေဟာ လူထုဆီ သတင ် းရောက ် အောင ် လုပ ် ပေးတဲ ့ နေရာမှာ အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
မကြာမကြာပါဘဲ ကျွန ် မတို ့ တွေ သတင ် းတွေ ရတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေ ဒီသတင ် းတွေကို ဘယ ် လို ရခဲ ့ လဲဆိုတာ မေ ့ နေတက ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီပုံကတော ့ အာဖဂန ် နစ ် စတန ် မှာ ရိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ဗြိတိန ် သတင ် းစာအဖွဲ ့ ရဲ ့ ပုံဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အရင ် နှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းက ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် း David Gill ရိုက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
သတင ် းထောက ် ကာကွယ ် ရေး ကော ် မတီအရ ၂၀၁၀ ကတည ် းက ထောင ် ပေါင ် းများစွာသော သတင ် းထောက ် တွေက အခြိမ ် းခြောက ် ခံရ ၊ ဒဏ ် ရာပေးခံရ ၊ အသတ ် ခံရပြီ ချုပ ် နှောင ် ခံရကြပါတယ ် ။ 
မကြာမကြာ ကျွန ် မတို ့ သတင ် းတွေရတဲ ့ အချိန ် မှာ ဒါက ဘယ ် သူကို သက ် ရောက ် လဲ သတင ် းတွေ ဘယ ် လိုရလာလဲဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ တွေ မေ ့ နေကြပါတယ ် ။ 
များစွာသော ပြည ် တွင ် း ၊ ပြည ် ပ သတင ် းထောက ် တ ​ ွေ လုပ ် နေတာက မှတ ် သားလောက ် ပါတယ ် ။ အထူးသဖြင ့ ် အာဖဂန ် နစ ် စတန ် လို ့ နေရာမှာပေါ ့ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဒါကိုမမေ ့ ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ အကြောင ် းက သူတို ့ ကာကွယ ် နေတာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သတင ် းရယူပိုင ် ခွင ့ ် တင ် မကပါဘူး သတင ် းထုတ ် ဖို ့ အတွက ် လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် တွေကောပေါ ့ ။ အဲဒါက ဒီမိုကရေစီ လူအဖွဲ ့ အစည ် း အတွက ် အရမ ် းအရေးကြီးတယ ် လေ ။ 
Matt Rosenberg အာဖန ် ဂန ် နစ ္ စတန ် က သတင ် းထောက ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သူက New York Times အတွက ် အလုပ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ ကံမကောင ် းတာက အရင ် လအနည ် းငယ ် က သူက အစိုးရလူတွေကို ဒေါသဖြစ ် စေတဲ ့ ဆောင ် းပါး ရေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူက ယာယီချုပ ် နှောင ် ခံရပါတယ ် ။ ပြီးရင ် သူက တရားမဝင ် နိုင ် ငံကနေ အနှင ် ထုတ ် ခံရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက Matt ကို ကိုယ ် စားပြုတာပါ ။ အစိုးရနဲ ့ ဖြေရှင ် းပြီးတာနဲ ့ တရားဝင ် အသိအမှတ ် ပြုမှုကို ရခဲ ့ ပါတယ ် Matt ဟာ အမှန ် တကယ ် တရားမဝင ် နှင ် ထုတ ် ခံရတာရယ ် ပြီးရင ် အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် မှာ သတင ် းထုတ ် ဝေဖို ့ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ရှိသလို အဲဒါကို မလိုက ် နာလို ့ အကျိုးဆက ် တွေ ရှိကြောင ် းကိုရောပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ ပြောချင ် တာက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရက ် အနည ် းငယ ် က အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် အစိုးရက သူကို နိုင ် ငံထဲ တရားဝင ် ဖိတ ် ခေါ ် ခဲ ့ ပြီး ပြည ် နှင ် ဒဏ ် အမိန ့ ် ကိုလည ် း ပယ ် ဖျက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) သတင ် းထောက ် တစ ် ယောက ် ကို ဆင ် ဆာဖြတ ် ရင ် တစ ် ခြားသူတွေကိုပါ ခြောက ် လှန ့ ် ရာရောက ် ပါတယ ် မကြာခင ် မှာ နိုင ် ငံသားတွေက တိတ ် ဆိတ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သတင ် းထောက ် တွေကော သတင ် းထုတ ် ဖို ့ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကိုပါ ကာကွယ ် ဖို ့ အရေးကြီးပါတယ ် ။ ဒါမှသာ အစိုးရက တာဝန ် ယူမှာဖြစ ် သလို ရှင ် းလင ် း မြင ် သာလာမှာလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သတင ် းထောက ် တွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ သတင ် းရပိုင ် ခွင ့ ် ကို ကာကွယ ် တာဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို ကာကွယ ် ရာ ရောက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာဟာ ပြောင ် းလဲနေပါပြီ ။ ကျွန ် မတို ့ အခု မတူညီတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာနေနေတာပါ ။ လူတစ ် ဦးစီ ပြဿနာက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးအတွက ် တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ ပြဿနာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပတ ် က အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် ပထမဆုံးအကြိမ ် ဒီမိုကရေစီ အာဏာလွဲပြောင ် းခဲ ့ ပြီး Ashraf Ghani ကို သမ ္ မတအဖြစ ် ရွေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒါက ကြီးမားတယ ် လေ ။ ပြီးရင ် ကျွန ် မ သူနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အကောင ် းမြင ် ပါတယ ် အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် အတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေ ယူဆောင ် ပေးမယ ် လို ့ လဲ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် အထူးသဖြင ့ ် ဥပဒေကဏ ္ ဍမှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အခု မတူညီတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာနေနေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ ကျွန ် မ ၈ နှစ ် သမီးက လူမည ် းသမ ္ မတ တစ ် ယောက ် ကိုဘဲ သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ နောက ် သမ ္ မတက အမျိုးသမီး ဖြစ ် နိုင ် ခြေက များတယ ် လေ ။ သူမက ကြီးလာတဲ ့ နဲ ့ အမျှ မေးခွန ် း မေးလာနိုင ် ပါတယ ် ။ လူဖြူကောင ် လေးကော သမ ္ မတ ဖြစ ် လို ့ ရလားပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကမ ္ ဘာက ပြောင ် းလဲနေပါပြီ ။ ကျွန ် မတို ့ လည ် း လိုက ် ပြောင ် းလဲဖို ့ လိုပါတယ ် ။ လူတစ ် ဦးစီပြဿနာက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးအတွက ် ပြဿနာတွေဖြစ ် လာပါပြီ ။ 
UNICEF အရ လက ် ရှိ အသက ် ၁၅ နှစ ် မပြည ့ ် ဘဲ လက ် ထပ ် ထားတဲ ့ ယောက ် ျားလေး မိန ် းကလေး သန ် း ၂၈၀ ရှိပါတယ ် ။ 
သန ် း၂၈၀ တောင ် ။ 
ကလေးငယ ် ထိမ ် းမြားခြင ် းက ဆင ် းရဲမှု ၊ ကျန ် းမာရေးချို ့ တဲ ့ မှု ၊ ပညာချို ့ တဲ ့ မှု သံသရာကို ရှည ် ကြာစေပါတယ ် ။ 
အသက ် ၁၂နှစ ် မှာ Sahar ဟာ အိမ ် ထောင ် ကျသွားပြီ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သူမအစ ် ကိုက သူမကို ရောင ် းချပြီး ဒီမင ် ္ ဂလာပွဲထဲကို သွတ ် သွင ် းခဲ ့ တာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သူမ ခင ် ပွန ် းအိမ ် ရောက ် တော ့ သူတို ့ က သူမကို ပြည ့ ် တန ် ဆာအဖြစ ် သွတ ် သွင ် းပါတယ ် ။ 
သူမက ငြင ် းဆန ် တဲ ့ အတွက ် အနှိပ ် စက ် ခံရပါတယ ် ။ 
သူမကို သံချောင ် းနဲ ့ ပြင ် းထန ် စွာ ရိုက ် ပါတယ ် ။ 
သူမကို မီးနဲ ့ ရှို ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် သူမကို မြေအောက ် ခန ် းမှာ ချုပ ် ထားပြီး အငတ ် ထားပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် သူမ လက ် သည ် းတွေကို ပလက ် ယာနဲ ့ နှုတ ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ချိန ် မှာတော ့ သူမက နှိပ ် စက ် အခန ် းကနေ လွတ ် မြောက ် ပြီး အိမ ် နီးနားချင ် းဆီ ရောက ် သွားပါတယ ် ။ အဲကိုရောက ် တော ့ သူမကို ကာကွယ ် ရမယ ့ ် အစား သူတို ့ က သူမကို ခင ် ပွန ် းဖြစ ် သူအိမ ် ဆီကို ပြန ် ဆွဲခေါ ် သွားပါတယ ် ။ ပြီးရင ် သူမက ဒီထက ် မက နှိပ ် စက ် ခံရပါတော ့ တယ ် ။ 
Sahar ကို ကျွန ် မ ပထမဆုံးအကြိမ ် တွေ ့ တော ့ ကံကောင ် းစွာဘဲ အာဖဂန ် အမျိုးသမီးအဖွဲ ့ က သူမနေဖို ့ လုံခြုံတဲ ့ နေရာလေး တစ ် ခုပေးထားပါတယ ် ။ 
ရှေ ့ နေတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မ အမှုသည ် အားလုံးအတွက ် စိတ ် ကြံခိုင ် ဖို ့ ကြိုးစားပါတယ ် ။ ဒါက ကျွန ် မအတွက ် အရေးကြီးလို ့ လေ ။ ဒါပေမဲ ့ သူမဒီလို အားနည ် း ကျိုးပဲ ့ နေတာ တွေ ့ တော ့ အလွန ် ခက ် ခဲပါတယ ် ။ 
သူမ အဲဒီအိမ ် မှာ ရှိတုန ် းလေး ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တာတွေ သိရဖို ့ အပတ ် အနည ် းငယ ် ကြာခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဆုံး သူမ ကျွန ် မကို ဖွင ့ ် ဟ ပြောဆိုလာပါတယ ် ။ သူမ ဖွင ့ ် ဟပြောတဲ ့ အခါ ကျွန ် မ သိလိုက ် တာက သူမမှာ ဘာအခွင ့ ် အရေးတွေ ရှိတယ ် ဆိုတာ သူမ မသိဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ အစိုးရ မပေးစွမ ် းနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အကာအကွယ ် ကိုတော ့ သူမ ရပိုင ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် ဆိုတာ သူမ သိပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ တွေ သူမမှာ ဘာတွေ ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် ဆိုတာ ဆွေးနွေးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒီအမှုကို တရားရုံးကြီးကို တင ် ပြဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
အခု ဒါက အင ် မတန ် အရေးကြီးပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ပထမဆုံးအကြိမ ် အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် က အိမ ် တွင ် းအကြမ ် းဖက ် အမှုသည ် ကို ရှေ ့ နေတစ ် ယောက ် နဲ ့ ကိုယ ် စားပြု တင ် ပြတာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဥပဒေက စာအုပ ် ထဲမှာ နှစ ် ပေါင ် းများစွာရှိခဲ ့ တာ Sahar မတိုင ် ခင ် ထိ အသုံးချခြင ် း မရှိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် မတို ့ တ ​ ွေ နစ ် နားကြေး အတွက ် ကော တရားစွဲဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ တစ ် ခေါက ် မှ မသုံးရသေးတဲ ့ ဥပဒေကို သုံးပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ သူမ အမှု အတွက ် သုံးတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ တရားရုံးကြီးမှာ အာဖဂန ် ရှေ ့ နေ ၁၂ ယောက ် ရှေ ့ ငြင ် းခုံခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် မကတော ့ အမေရိကန ် အမျိုးသမီးရှေ ့ နေတစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ Sahar က အသက ် ငယ ် အမျိုးသမီးပါ ။ ကျွန ် မ သူမ ကိုစတွေ ့ တော ့ သူမက စကားတိုးတိုးလေးဘဲ ပြောနိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
နောက ် ဆုံးတော ့ သူမက မတ ် တပ ် ရပ ် ပြီး အသံ ထွက ် ဆိုလာပါတယ ် ။ သူမက တရားမျှတမှု လိုချင ် ကြောင ် း သူတို ့ ကို ပြောလိုက ် ပါတယ ် ။ ပြီးရင ် သူမ တရားမျှတမှုကို ရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဆုံးမှာတော ့ တရားရုံက အကန ့ ် ကွက ် မရှိ သဘောတူလိုက ် ပါတယ ် ။ သူမ ခင ် ပွန ် းနဲ ့ မိသားစုက သူမအပေါ ် ပြုလုပ ် ခဲ ့ တာတွေ အတွက ် အဖမ ် းခံသင ့ ် တယ ် ဆိုတာရယ ် သူမရဲ ့ အစုတ ် ပလုတ ် အစ ် ကိုကော သူမကို ရောင ် းစားတဲ ့ အတွက ် အဖမ ် းခံသင ့ ် တယ ် ဆိုတာကိုရောပေါ ့ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ပြီးရင ် သူမမှာ နစ ် နာကြေးရပိုင ် ခွင ့ ် ရှိတယ ် ဆိုတာကိုရော သဘောတူလိုက ် ပါတယ ် ။ 
Sahar ကျွန ် မတို ့ ကို ပြသလိုက ် တာက ကျွန ် မတို ့ တွေ မကောင ် းတဲ ့ လုပ ် ရပ ် တွေကို ဥပဒေတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အတိုင ် း အသုံးပြုပြီး ပယ ် ဖျက ် လို ့ ရတယ ် ဆိုတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ Sahar ကိုကာကွယ ် ရင ် းနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ့ ် ကို ကာကွယ ် ရာရောက ် ပါတယ ် ။ 
အာဖဂန ် နစ ္ စတန ် မှာ ၆နှစ ် ကျော ် အလုပ ် လုပ ် ပြီးနောက ် ကျွန ် မ မိသားစုနှင ့ ် မိတ ် ဆွေတွေက ကျွန ် မ လုပ ် နေတာက ဒါနဲ ့ တူတယ ် လို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် ကြတော ့ ဒါနဲ ့ ပိုတူတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တစ ် ခုခု လုပ ် ပေးလို ့ ရတယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လေယာဉ ် လတ ် မှတ ် ဝယ ် ပြီး အာဖဂန ် ကို သွားရမယ ် လို ့ ပြောနေတာမဟုတ ် ဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ လူအခွင ့ ် အရေးအတွက ် စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းကို ထောက ် ပံ ့ ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ရှင ် းလင ် းမြင ် သာတဲ ့ ဥပဒေအရ တာဝန ် ယူတတ ် တဲ ့ ဓလေ ့ ထုံးတမ ် းကိုဖန ် တီးနိုင ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ က အစိုးရ အပေါ ် တာဝန ် ယူသလို သူတို ့ ကျွန ် မတို ့ အပေါ ် တာဝန ် ပိုယူအောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် က တောင ် အာဖရိက ရှေ ့ နေတစ ် ယောက ် ကျွန ် မရုံးကို အလည ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ သူကပြောတယ ် "" ငါ မင ် းကို တွေ ့ ချင ် လိုက ် တာ ။ 
ရူးမိုက ် နေတဲ ့ လူက ဘာနဲ ့ တူလဲဆိုတာ ငါသိချင ် လိုက ် တာ "" ။ ဥပဒေကို ကျွန ် မတို ့ ပိုင ် ပါတယ ် ။ ရှင ် ရဲ ့ လူမျိုး ၊ နိုင ် ငံသား ၊ ကျားမ ၊ဥပဒေကို ကျွန ် မတို ့ ပိုင ် ပါတယ ် ။ တရားမျှတဖို ့ အတွက ် တိုက ် ခိုက ် တာဟာ ရူးသွပ ် ခြင ် း လုပ ် ရပ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လုပ ် ငန ် းတွေလည ် း ဒီအစီအစဉ ် ထဲ ပါဝင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
လူအခွင ့ ် အရေးအတွက ် ရင ် းနှီးမြုပ ် နှံတာဟာ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းမှာ အကျိုးအမြတ ် ရစေပါတယ ် ။ ရှင ် က လုပ ် ငန ် းရှင ် ၊ NGO ၊ နိုင ် ငံသား ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် တရားဥပဒေက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို အကျိုးပြုပါတယ ် ။ 
ဒီလို ညီညွတ ် တဲ ့ စိတ ် ထားမျိုးနဲ ့ အတူတူလုပ ် ရင ် လူထု ၊ ပြည ် သူ နှင ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် ကဏ ္ ဍမှာပေါ ့ ကျွန ် မတို ့ လူအခွင ့ ် အရေး စီးပွားရေးကို ဖန ် တီးနိုင ် မှာဖြစ ် ပြီး အားလုံးဘဲ လူအခွင ့ ် အရေးမှာ ရင ် းနှီးမြုပ ် နှံသူတွေ ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလို လုပ ် ခြင ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ တရားမျှတမှုကို အတူတကွ ရယူနိုင ် မှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မကိုကျွန ် မတော ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာဆိုင ် ရာ ဗိသုကာတစ ် ယောက ် လို ့ ခေါ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ရှေးရိုးရာ ဘဲလေးအကကို လေ ့ ကျင ့ ် သင ် ယူခဲ ့ ပြီးတော ့ ဗိသုကာပညာနဲ ့ ဖက ် ရှင ် ဝတ ် စားဆင ် ယင ် မှုဆိုင ် ရာ ကျောထောက ် နောက ် ခံ တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ခန ္ ဓာဆိုင ် ရာ ဗိသုကာတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ လူ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို အလွန ် အမင ် း စိတ ် ဝင ် တစားရှိပြီးတော ့ ဒါကို ဘယ ် လိုများ ပြောင ် းလဲဖန ် တီးနိူင ် မလဲဆိုတာကို လေ ့ လာဖော ် ထုတ ် ပါတယ ် ။ 
ဖီးလစ ် အီလက ် ထရွန ် းနစ ် မှာရှိတဲ ့ အနာဂတ ် လာမယ ့ ် အနှစ ် (၂၀) ကို မျှော ် ကြည ့ ် တဲ ့ ဝေးကွာလွန ် းတဲ ့ အနာဂတ ် ဒီဇိုင ် းတွေကို သုသေသနပြုတဲ ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ ကျွန ် မအလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက လူသားတွေရဲ ့ အရေပြားတွေ ၊ ပြီးတော ့ နည ် းပညာက ကိုယ ် ခန ္ ဓာကိုယ ် ဘယ ် လိုပြောင ် းလဲပေးနိူင ် သလဲဆိုတာကို စူစမ ် းလေ ့ လာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အီလက ် ထရွန ် းစနစ ် ကို အခြေခံတဲ ့ ဆေးမှင ် ကြောင ် လိုမျိုး အယူအဆတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အားထုတ ် ဆောင ် ရွက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါဟာဆိုရင ် ထိတွေ ့ မှုကြောင ့ ် ဒါမှမဟုတ ် အလင ် းရောင ် နဲ ့ အတူ ရှက ် သွေးဖြာပြီး ဆတ ် ဆတ ် တုန ် ခါတဲ ့ ဝတ ် စုံတွေကြောင ့ ် ပြန ့ ် ကားတဲ ့ အရာပါ ။ 
ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် စမ ် းသပ ် မှုတွေကို စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် မ လုပ ် ဆောင ် နေခဲ ့ တဲ ့ အဆင ့ ် မြင ့ ် နည ် းပညာ ဆွေးနွေးပွဲတွေဆီကို ဦးတည ် တဲ ့ ခပ ် နိမ ့ ် နိမ ့ ် နည ် းပညာ ချဉ ် းကပ ် မှုတွေပါ ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အခန ် းဖော ် တွေကို ဆံပင ် တုကော ် နဲ ့ တွဲကပ ် ထားတဲ ့ ဂွမ ် းစတွေပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မရဲ ့ မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် ဖြစ ် တဲ ့ Bart Hess နဲ ့ စတင ် ပူးပေါင ် း လုက ် ဆောင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ သူက ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် တော ့ ဒီပုံမပေါက ် ပါဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ ကိုကျွန ် မတို ့ မော ် ဒယ ် တွေအဖြစ ် အသုံးပြုခဲ ့ ကြတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တိုက ် ခန ် းတွေကို လက ် တွေ ့ ခန ် းတွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲလိုက ် ကြပြီးတော ့ အရမ ် းကို သဘာဝကျပြီး သွက ် လက ် မြန ် ဆန ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ လူသားရဲ ့ ဆင ် ့ ကဲဖြစ ် စဉ ် ကို ထိုးစွပေးမယ ် ့ စက ္ ခုအမြင ် စိတ ် ကူးသက ် သက ် ကို ဖန ် တီးနေကြတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ ဖီးလစ ် မှာရှိခဲ ့ တုန ် းက နည ် းပညာတစ ် ခု ဖြစ ် လာနိူင ် ဖွယ ် ရှိတဲ ့ ဒီစိတ ် ကူးကို ဆွေးနွေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါက ပိတ ် လိုက ် တာလည ် းမဟုတ ် ၊ ဖွင ့ ် ထားလည ် းမဟုတ ် တဲ ့ ကြားထဲမှာရှိနေတဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
အငွေ ့ တစ ် ခု ၊ ဒါမှမဟုတ ် အရည ် တစ ် ခုပုံကို ဆောင ် နိူင ် တဲ ့ ဖြစ ် နိူင ် ခြေတစ ် ခုပါ ။ 
ကိုယ ် ခန ္ ဓာအဝန ် းအဝိုင ် းကို မှုန ် ဝါးထားလိုက ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ ဒီစိတ ် ကူးကို အစွဲအလမ ် းဖြစ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒီတော ့ ဘယ ် နေရာမှာ အရေပြားက အဆုံးသတ ် ပြီး နီးစပ ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် က အစပြုတယ ် ဆိုတာကိုတော ့ မမြင ် နိူင ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အလုပ ် ခန ် းကို ပြည ့ ် တန ် ဆာအရပ ် မှာတည ် ထားပြီး ၊ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် ရေသွယ ် ပိုက ် လိုင ် းထဲမှာ သည ် းသည ် းလှုပ ် ထွေးပတ ် ထားလိုက ် ပြီး အ ​ ရေပြားကို ပြန ် လည ် အဓိပ ္ ပါယ ် သတ ် မှတ ် ဖို ့ နဲ ့ ဒီရွေ ့ ရှားမှုဆိုင ် ရာ အဝတ ် အထည ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုကို တွေ ့ လာရပါတယ ် ။ 
ဆွီဒင ် လူမျိုး ပေါ ့ (ပ ်) ဂီတကြယ ် ပွင ့ ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် တဲ ့ Robyn နဲ ့ မိတ ် ဆက ် ပေးခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ သူမကလည ် း နည ် းပညာဟာ အကြမ ် းထည ် လူသားဆိုင ် ရာ စိတ ် ခံစားမှုနဲ ့ ဘယ ် လို ယှဉ ် တွဲနေတယ ် ဆိုတာကို စူးစမ ် းလေ ့ လာနေသူတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
နောက ် ပြီး သူမက ဒီငှက ် မွေးအသစ ် တွေ ၊ ဒီမျက ် နှာပြင ် ဆေးချယ ် မှုန ် းမှု ၊ ဒီပန ့ ် (ခ ်) ဖင ် ရှင ် စတာတွေနဲ ့ နည ် းပညာက ဘယ ် လိုဘယ ် ပုံဆိုတာကို ပြောပြတယ ် ၊ လောကကြီးနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ပတ ် သက ် ပုံတွေ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဒီဂီတ ဗီဒီယိုကို ဘယ ် လိုဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ဆိုတာရောပေါ ့ လေ ။ 
ဇီဝဗေဒနဲ ့ နည ် းပညာကို ပေါင ် းစပ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ဖြစ ် ပေါ ် လာတဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မအရမ ် းကို စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ မိတာပေါ ့ ။ နောက ် ပြီး အမှတ ် ရမိသေးတာက အနာဂတ ် တစ ် နေ ့ မှာ ရောဂါဝေဒနာနဲ ့ အိုမင ် းရင ့ ် ရော ် ခြင ် းကို ဖယ ် ခွာပြီး ဇီဝဗေဒကို ပြန ် လည ် စီမံပေးနိူင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဖတ ် ရှုနေခဲ ့ တာကိုပါ ။ 
နောက ် ပြီး ဒီသဘောတရားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မတွေးမိတာက... ဆိုပါတော ့ အကယ ် ၍ များပေါ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ့ ် အနံ ့ ကို ပြန ် လည ် ပြုပြင ် နိူင ် ပြီး ၊ ဒါကို မွမ ် းမံကာ ဇီဝနည ် းကျကျ ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် နိူင ် မယ ် ဆိုရင ် ဒါကနေပြီး ကျွန ် မတို ့ အချင ် းချင ် း ဆက ် သွယ ် ပုံကို ဘယ ် လိုများ အပြောင ် းအလဲဖြစ ် စေလိမ ့ ် မလဲလို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် လည ် း ကြင ် ဖော ် ကြင ် ဖက ် တွေကို ဆွဲဆောင ် ပုံတွေကိုပေါ ့ လေ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ တိရစ ္ ဆာန ် တွေနဲ ့ တူတဲ ့ ဒုံရင ် းအခြေအနေကို ပြန ် ရောက ် သွားကြလေမလား ။ ဗီဇစရိုက ် ပို ဆန ် တဲ ့ ဆက ် သွယ ် ရေးနည ် းလမ ် းတွေကို သုံးလာကြမှာလား ။ 
ကျွန ် မဟာ ပစ ္ စည ် းအတုများ ဖန ် တီးရေး ဇီဝဗေဒပညာရှင ် တစ ် ယောက ် နဲ ့ တွဲလုပ ် ခဲ ့ ပြီး မျိုချလို ့ ရတဲ ့ ရေမွေးကို ဖန ် တီးခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါကတော ့ သင ် စားသုံးလိုက ် တဲ ့ အလှအပဆိုင ် ရာ ဆေးလုံးတစ ် လုံးဖြစ ် ပြီးတော ့ သင ် ချွေးထွက ် တဲ ့ အခါမှာ အမွှေးနံ ့ က အရေပြားရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ကနေထွက ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ရေးမွှေးရဲ ့ သဘောသဘာဝကို လုံးလုံးလျားလျားကြီးခွဲထုတ ် လိုက ် ပြီး ပုံစံသစ ် တစ ် ခုလုံးကို ပြဋ ္ ဌာန ် းလိုက ် တာပဲပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ အတွင ် းဖက ် ကနေ အပြင ် ကိုထွက ် လာတဲ ့ ရေမွှေးပါ ။ 
ဒါဟာ အရေပြားရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍကို ပြန ် လည ် အနက ် ဖွင ့ ် ဆိုလိုက ် တာဖြစ ် ပြီး ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေဟာ ရေမွှေးဖြန ် းကရိယာတွေ ဖြစ ် လာတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မလေ ့ လာသိရှိမိသမျှကတော ့ အကန ့ ် အသတ ် ဘောင ် တွေ မရှိဘူးဆိုတာပါ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် မအလုပ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် မိရင ် တော ့ ယုတ ္ တိတန ် တဲ ့ အမျှင ် အတန ် းတွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုတွေကို ကျွန ် မမြင ် နိူင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အနာဂတ ် ဆီကို ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ နောက ် လုပ ် မယ ့ ် ပရောဂျက ် ဟာ လုံးဝကြီးကို အစိမ ် းသက ် သက ် ကြီးဖြစ ် ပြီး ကျယ ် ပြောလှပါတယ ် ။ 
ဒီစိတ ် ကူးတွေဟာ ကျွန ် မရဲ ့ ကိုယ ် တွင ် းမှာ အမြစ ် တွယ ် နေတယ ် လို ့ ခံစားရပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ဒီစိတ ် ကူးတွေကို ဒီဆွေးနွေးပြောဆိုမှုတွေနဲ ့ အတွေ ့ အကြုံတွေက ဆက ် စပ ် ပေးတာဖြစ ် ပြီး သူတို ့ တွေဟာ သူ ့ အလိုလို ပေါ ် ထွက ် လာသလိုမျိုးပါ ။ 
ကိုယ ် ခန ္ ဓာဆိုင ် ရာ ဗိသုကာတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မလိုချင ် တာ ဘာမဆိုကို ရှာဖွေဖို ့ အတွက ် ဒီအကန ့ ် အသတ ် မဲ ့ ၊ အတိုင ် းမသိတဲ ့ နေရာတစ ် ခုကို ဖန ် တီးထားပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မ အခုလေးတင ် ပဲ စတင ် လိုက ် ပြီလို ့ ခံစားမိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါကတော ့ ရုံးခန ် းမှာ အလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ နေ ့ တစ ် နေ ့ ပဲပေါ ့ ရှင ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 

ကျွန ် တော ် ဝန ် ခံချင ် တာ တစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံပညာရှင ် နဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာ ဖြစ ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ နှစ ် ပေါင ် းများစွာ ထိရောက ် မှုရှိရေးကို ဂရုစိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ထိရောက ် မှုဟာ အစွဲအလမ ် း တစ ် ခု ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒီနေ ့ တော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ ကို အစွဲအလမ ် းထဲမှ ဆွဲထုတ ် ပြီး ကြွယ ် ဝတဲ ့ အရှိတရားဆီကို ပြန ် ပို ့ လိုက ် တဲ ့ ခရီးတစ ် ခု အကြောင ် းကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
လန ် ဒန ် မှာ Ph.D. ဘွဲ ့ ကို ရခဲ ့ လို ့ Boston ကို ​ ကျွန ် တော ် ရောက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ Boston မှာနေခဲ ့ ပြီး Cambridge မှာ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီနွေရာသီမှာ အမြန ် မောင ် း ဆိုင ် ကယ ် ကို ဝယ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ နေ ့ စဉ ် အလုပ ် ကို ဆိုင ် ကယ ် နဲ ့ သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
လမ ် းကို ရှာရန ် ကျွန ် တော ့ ဖုန ် းကို သုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
၎ င ် းက Massachusetts Avenue အတိုင ် း သွားရန ် ညွှန ် းခဲ ့ တယ ် ၊ Boston မှ Cambridge သို ့ အတိုဆုံး လမ ် းခရီးဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် လကြာသွားတဲ ့ နောက ် မှာ နေ ့ စဉ ် ကားနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ Mass. Ave. အတိုင ် းမောင ် းမယ ့ ် အစား တစ ် နေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် ဟာ အခြားလမ ် းစဉ ် ကို ရွေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒီနေ ့ တုန ် းက မတူတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ရွေးခဲ ့ တာ ဘာကြောင ့ ် လဲ မသေချာတော ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အံ ့ အားသင ့ ် ခဲ ့ ရတဲ ့ ခံစားချက ် ကိုသာ မှတ ် မိနေပါတယ ် ၊ ကားတွေမရှိတဲ ့ လမ ် းကို အံ ့ ဩမိခဲ ့ တယ ် ၊ အနီးမှာ ကားတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေခဲ ့ တဲ ့ Mass. Ave. နဲ ့ လုံးဝမတူခဲ ့ ပါဘူး ၊ အရွက ် တွေ စိမ ် းလန ် းနေကာ သစ ် ပင ် တွေနဲ ့ ဝိုင ် းနေတဲ ့ လမ ် းကို အံ ့ အားသင ့ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီလို အံ ့ အားသင ့ ် မှု ခံစားချက ် နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ရှက ် မိသလို ခံစားမိတယ ် ။ 
ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလောက ် ကို မျက ် စီကန ် းနေခဲ ့ တာလဲ ။ 
တစ ် လလုံးကြာအောင ် ကိုပဲ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ မိုဘိုင ် း အက ် ပ ် တွေရဲ ့ ထောင ် ချောက ် ထဲမှာ မိနေခဲ ့ ကာ ခရီးဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် တစ ် မျိုးတည ် းသာ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အတိုဆုံး ခရီးဖြစ ် ရမယ ် ။ 
သွားစရာ ခရီးဟာ ဒီတစ ် ခုတည ် းပဲလား ၊ လုံးဝ မစဉ ် းစားမိခဲ ့ ပါ ၊ လမ ် းခရီးကို ပျော ် ရွှင ် စွာ ခံစားရေးကို ၊ သဘာဝနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် နေခြင ် း ဆိုတဲ ့ ​ ပျော ် ရွှင ် မှု ၊ လူတွေကို မျက ် လုံးချင ် းဆိုင ် ပြီး ကြည ့ ် ရှုနိုင ် မှု မရှိခဲ ့ ပါ ။ 
ဘာကြောင ့ ် များလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ရုံးကိုသွားလာမှုထဲက တစ ် မိနစ ် စီကို ချွေတာချင ် နေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီကိစ ္ စထဲမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ တစ ် ယောက ် တည ် းလား ခင ် ဗျားတို ့ ကို မေးချင ် တယ ် ။ 
ခင ် ​ ဗျားတို ့ ထဲက ဘယ ် နှစ ် ယောက ် ဟာ လမ ် းညွှန ် းချက ် ကို ရှာရန ် မြေပုံ အက ် ပ ် ကို မသုံးခဲ ့ ကြတာလဲ ။ 
အားလုံး မဟုတ ် တောင ် အများစု သုံးခဲ ့ ကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကို တလွဲမထင ် စေလိုပါ — မြေပုံဆိုင ် ရာ အက ် ပ ် တွေဟာ အရမ ် းကို ကောင ် းကြပါတယ ် ၊ ပြည ် သူတွေကို မြို ့ တွေကို စူးစမ ် းဖို ့ အားပေးကြတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ဖုန ် းကို ဆွဲယူလိုက ် တယ ် ၊ ဘယ ် သွားရမှန ် း မသိဖြစ ် နေတဲ ့ အချိန ် မျိုးမှာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ သွားချင ် တဲ ့ ခရီးဆုံးဆီကို သွားဖို ့ အတွက ် လမ ် းညွှန ် ချက ် အနည ် းငယ ် လောက ် ပဲ ရှိတာကိုလည ် း ​ မြေပုံတွေက ယူဆပါတယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ အဲဒီလို အနည ် းငယ ် မျှသော လမ ် းညွှန ် းမှုကို ရွေးချယ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ရှိပါတယ ် ၊ သွားရမယ ့ ် ခရီးဆုံးဆီကို သေချာပေါက ် ပို ့ ပေးမယ ့ ် လမ ် းညွှန ် းချက ် ကိုပေါ ့ လေ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အဲဒီအတွေ ့ အကြုံနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ပြောင ် းလဲသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ရဲ ့ သုတေသနကို လုပ ် ရိုးလုပ ် စဉ ် ဒေတာ စုစည ် းမှုမှနေပြီး လူတွေက မြို ့ ကို ဘယ ် လိုများ စူးစမ ် းနေကြလဲ ဆိုတာကို နားလည ် ရေးဆီ ပြောင ် းလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ကွန ် ပျူတာ နည ် းပညာ ကိရိယာတွေကို အသုံးပြီး လူမှုရေး သိပ ္ ပံပညာဆိုင ် ရာ စမ ် းသပ ် မှုတွေကို ဝက ် ဘ ် စကေးဖြင ့ ် ပွားယူစမ ် းသပ ် နေသူပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ Jane Jacobs ၊ Stanley Milgram ၊ Kevin Lynch တို ့ ရဲ ့ လှပကာ အံ ့ ဩဖွယ ် လူမှုရေးစ စမ ် းသပ ် မှုတွေရဲ ့ ဖမ ် းစားမှုကို ခံနေရသူပါ ။ 
အဲဒီလို လုပ ် လာတဲ ့ သုတေသနရဲ ့ ရလဒ ် အဖြစ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အတိုဆုံး လမ ် းခရီးကိုသာမက အတိုဆုံးဖြစ ် တဲ ့ အပြာရောင ် ခရီးကို ၊ ပျော ် ရွှင ် စရာ အကောင ် းဆုံးဖြစ ် တဲ ့ အနီရောင ် လမ ် းခရီးကို ရှာဖွေလို ့ ရလာနိုင ် တဲ ့ မြေပုံတွေကို ရှိလာပါပြီ ။ 
အဲဒါ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြုလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တာလဲ ။ 
Einstein ဟာ တစ ် ချိန ် တုန ် းက ပြောခဲ ့ ဘူးးပါတယ ် ၊ "" ဆင ် ခြင ် မှုက ခင ် ဗျားကို A ဆီကနေပြီး B ဆီကို ရောက ် အောက ် ပို ့ ပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
စိတ ် ကူးယဉ ် မှုကတော ့ ဘယ ် နေရာကိုမဆို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပို ့ ပေးမှာပါ ။ "" အဲဒီတော ့ နည ် းနည ် းလေး စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် တာနဲ ့ ၊ လူတွေဟာ မြို ့ ထဲက ဘယ ် အပိုင ် းတွေကို လှပတယ ် လို ့ ထင ် ကြမလဲဆိုတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နားလည ် ဖို ့ လိုအပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လုပ ် ဖေါ ် ကိုက ် ဖက ် များနဲ ့ အတူ University of Cambridge မှာ ရိုးရှင ် းတဲ ့ အဲဒီစမ ် းသပ ် မှု အကြောင ် းကို စဉ ် းစားခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ များ ကျွန ် တော ် ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဒီမြို ့ ပြရှုခင ် း နှစ ် ခုကို ပြလိုက ် ကာ ပိုလှတဲ ့ တစ ် ခုက ဘယ ် ဟာလဲလို ့ မေးကြည ့ ် ခဲ ့ ရင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဘယ ် လိုများ ဖြေကြမလဲ ။ 
ဘာမှ အားနာစရာ မရှိပါဘူး ။ 
A ကို ရွေးတာက ဘယ ် သူတွေလဲ ။ B ကို ရွေးတာက ဘယ ် သူတွေလဲ ။ 
သိပ ် ကောင ် းပါ ့ ။ 
အဲဒီလို ဒေတာကို အခြေခံပြီးတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူအများအပြားကို ရှာဖွေရေး 
ကစားကြသူတို ့ အား မြို ့ ပြရှုခင ် း နှစ ် မျိုးကို ပြပေးပါတယ ် ၊ 
သုံးစွဲသူ ထောင ် ချီတို ့ ရဲ ့ မဲတွေကို အခြေခံပြီး ၊ အများက သဘောတူတဲ ့ အချက ် ကို ရှာနိုင ် မှာပါ ။ 
ပြည ် သူတွေကို ပျော ် ရွှင ် လာစေတဲ ့ ရှုခင ် းတွေက ဘာတွေလဲ ဆိုတာ ရှာတွေ ့ နိုင ် ပါမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ Yahoo Labs ထဲမှာ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒီမှာ Luca နဲ ့ Rossano တို ့ နဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ တည ် းပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အတူတကွလက ် တွဲလျက ် လန ် ဒန ် မြို ့ ထဲက နိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ တည ် နေရာများကို ဖေါ ် ထုတ ် ကာ မြို ့ ရဲ ့ မြေပုံအသစ ် ကို ရေးဆွဲရန ် ၊ လူတွေရဲ ့ ခံစားချက ် ကို ထည ့ ် တွက ် ထားတဲ ့ မြေပုံရေးဆွဲထားမှုပါပဲ ။ 
အဲဒီလို မြေပုံထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ A နေပြီး B ဆီကို သွားဖို ့ အတိုဆုံး လမ ် းကြောင ် းတွေကို ရှာနိုင ် ရုံသာမက ၊ ​ ပျော ် ရွှင ် စရာ လမ ် းကြောင ် းကို ၊ လှတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ၊ ဆိတ ် ငြိမ ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ရွေးလို ့ ရနိုင ် မှာပါ ။ 
စမ ် းသပ ် မှုတွေထဲ ပါဝင ် ခဲ ့ ကြသူတို ့ က လှတဲ ့ ၊ ငြိမ ် သက ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေဟာ အတိုဆုံး လမ ် းကြောင ် းထက ် ကို များစွာမှ ပျော ် ရွှင ် ဖွယ ် ကောင ် းနိုင ် တာကို တွေ ့ ကြတယ ် ၊ ခရီးသွားရမယ ့ ် အချိန ် ဟာ မိနစ ် အနည ် းငယ ် မျှသာ တိုးတော ့ လာမှာပါ ။ 
ပါဝင ် ကြသူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အမှတ ် တရ အချက ် တွေကိုပါ နေရာတွေမှာ ချိတ ် ပေးကြပါတယ ် ။ 
BBC အဆောက ် အဦ ဟောင ် းဆိုရင ် မျှဝေခဲ ့ ကြတဲ ့ အမှတ ် တရများထဲကပါ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ပထမဦးဆုံး နမ ် းခဲ ့ တဲ ့ နေရာလို ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေး အမှတ ် တရတွေလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ လမ ် းတချို ့ တို ့ ရဲ ့ အနံ ့ များ အသံများကိုပါ မှတ ် မိကြပါသေးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကား ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ အလှရသကို အခြေခံထားတဲ ့ ပျော ် ရွှင ် စရာ လမ ် းခရီးများကိုသာမ ၊ အနံ ့ ၊ အသံ နဲ ့ အမှတ ် တရ အချက ် များကိုပါ အခြေခံထားတဲ ့ မြေပုံများ ရေးဆွဲထုတ ် လုပ ် ရေး ကိရိယာ ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် ထဲမှာ ရှိတယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သုတေသနက ဦးတည ် နေတာ အဲဒီဆီကိုပါ ။ 
ပိုပြီးခြုံပြောရရင ် ၊ ကျွန ် တော ့ သုတေသနထဲ လုပ ် ဖို ့ အားထုတ ် နေတာက တစ ် ခုတည ် းသော လမ ် းကြောင ် းဆိုတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ကို ရှောင ် ရှားရန ် ၊ လူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ မြို ့ ကို ဖက ် စုံမှ စူးစမ ် းလေ ့ လာရေး အခွင ့ ် အလမ ် း ဆုံးရှံးမခံရအောင ် ကာကွယ ် ပေးရန ် ပါ ။ 
မိမိတို ့ ရဲ ့ လမ ် းကို ကားထားရုံမှတစ ် ဆင ့ ် မဟုတ ် ဘဲ ပန ် းခြံများထဲမှ ဖြတ ် သွားကြပါ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဆီမှာ ရွေးစရာ တခြားလမ ် းတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကားတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ လမ ် းမဟုတ ် ဘဲ ခင ် ဗျားတို ့ ချစ ် ကြိုက ် တဲ ့ လူတွေ နေထိုင ် ကြတဲ ့ လမ ် းအတိုင ် း လျှောက ် သွားပါ ၊ အဲဒီလို လုံးဝမတူတဲ ့ ရွေးစရာ လမ ် းခရီး သင ့ ် ဆီမှာ ရှိနေပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ သိပ ် ကို ရိုးရိုးလေးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ဟောပြောချက ် ကို အဆုံးသတ ် ပါတော ့ မယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ "" The Truman Show "" ကို မှတ ် မိကြတယ ် မဟုတ ် လား ။ လုပ ် ကြံဖန ် တီးထားတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ နေထိုင ် နေခြင ် းဖြစ ် တာကို မသိရှာတဲ ့ တကယ ့ ် လူတစ ် ယောက ် အကြောင ် း ဟာသရုပ ် ရှင ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကလည ် း ထိရောက ် မှု ရှိရေးကိုသာ ဦးတည ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ နေနေတာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ နေ ့ စဉ ် အလေ ့ အထများကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် ပြီး ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာ Truman လုပ ် ခဲ ့ သလို လုပ ် ကြံကမ ္ ဘာကြီးထဲမှ လွတ ် ထွက ် ဖို ့ ကြိုးစားကြပါ ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ ။ 
စွန ့ ် စားမှုဟာ အန ္ တရာယ ် များတယ ် လို ့ ထင ် ရင ် တော ့ ၊ ခါတိုင ် းလိုပဲ နေကြပါ ။ အဲဒါဟာ သေချင ် စရာကြီးပါ ။ 
ကျေဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီနေ ့ ရှင ် တို ့ ကို အိပ ် မက ် တွေ အကြောင ် း ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ တစ ် ဘဝလုံး အိပ ် မက ် တွေကို ပြတ ် သားစွာ မက ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက ရုပ ် ရှင ် တွေထဲမှာထက ် ပိုမိုက ် တယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) မိုးပေါ ် ပျံတာ ၊ မီးမှုတ ် ထုတ ် တာတွေနဲ ့ အမိုက ် စား ယောကျ ် ားတွေ ပေါ ် စေချင ် တာနဲ ့ ပေါ ် လာတာမျိုး... (ရယ ် သံများ) 
ဂီတကို ရေးတာ ၊ ဖတ ် တာမျိုး လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရယ ် ရတာက ကောလိပ ် ကို ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ရေး ကြေညာချက ် ကို အိပ ် မက ် ထဲမှာ ရေးတာပါ ။ 
တကယ ် ပဲ လက ် ခံသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီတော ့ ရှင ် 
ကျွန ် မဟာ စက ္ ခုဆိုင ် ရာ အတွေးခေါ ် ရှင ် ပါ ။ 
စကားလုံးတွေ မဟုတ ် ပဲ ရုပ ် ပုံတွေနဲ ့ တွေးတာပါ ။ 
ကွန ် မအတွက ် တော ့ စကားလုံးတွေဟာ ဗီဇတွေ ၊ ဘာသာစကားတွေ ပိုဆင ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မလို လူမျိုးတွေ အများကြီးရှိတယ ် ။ ဥပမာ Nicola Tesla ဟာ အရာရာကို စိတ ် ကူးနဲ ့ မြင ် ယောင ် ၊ ဒီဇိုင ် းထုတ ် ၊ စမ ် းသပ ် ၊ ဖြေရှင ် းနိုင ် ခဲ ့ သူပါ ။ သူ ့ စိတ ် ထဲက သူ ့ တီထွင ် မှုတွေ အားလုံးဟာ အတိအကျပဲလေ ။ 
ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဘာသာစကားဟာ ကျွန ် မတို ့ မျိုးစိတ ် အတွက ် သီးသန ့ ် ဆန ် နေသလိုပဲလေ ။ 
ကျွန ် မက နည ် းနည ် း ပိုအကြမ ် းစား ဆန ် ပါတယ ် ။ Google Translate ရဲ ့ အစမ ် းသုံးလိုပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ ဦးနှောက ် က စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ အရာတွေဆို အင ် မတန ် ကို စူးစိုက ် နိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် ။ 
ဥပမာ တစ ် ခါတုန ် းက ကဲကုလသင ် ္ ချာကို အာရုံစွဲညိခဲ ့ ရာ ဒါက တချို ့ အကျော ် အမော ် အိမ ် ထောင ် ရေးတွေထက ် ပိုကြာခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အခြား ထူးခြားတာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအသံမှာ အသံအနိမ ့ ် အမြင ့ ် သိပ ် မများတာ သတိ ထားမိကြမလားပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လူတွေက ကျွန ် မကို GPS နဲ ့ မကြာခဏ ရောထွေးနေတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက အခြေခံ ဆက ် သွယ ် ရေးမှာ စိန ် ခေါ ် မှု ဖြစ ် စေတယ ် ၊ ညွန ် ကြားချက ် တွေ မလိုရင ် ပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နစ ် အနည ် းငယ ် က တင ် ဆက ် မှုတွေ စလုပ ် တော ့ ပထမဆုံးအနေနဲ ့ လိုင ် စင ် ပုံ ရိုက ် ဖို ့ သွားတယ ် 
ဓာတ ် ပုံဆရာက ညုတုတုလုပ ် ဖို ့ ပြောတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) သူမ ဘာပြောနေတယ ် ဆိုတာ မသိပါဘူးရှင ် ။ (ရယ ် သံများ) 
သူမက "" ဒါလုပ ် လိုက ် ၊ သိပါတယ ် ၊ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ လေ ၊ ကောင ် လေးတွေနဲ ့ ပြီတီတီလုပ ် နေတုန ် းပေါ ့ "" "" ဒါကဘာလဲ "" လို ့ မေးလိုက ် တယ ် ။ 
"" မင ် းသိပါတယ ် ၊ ကြာကြည ့ ် လေ "" တဲ ့ 
ဒီတော ့ ကြိုးစားကြည ့ ် တယ ် ၊ တကယ ် ပါ ။ 
ဒါက ဒီလိုပုံမျိုး ပေါက ် တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မဟာ Waldo ကိုရှာနေပုံ ပေါက ် နေတာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒီအတွက ် ဆင ် ခြေရှိပါတယ ် ။ Waldo င ် ္ ဖွက ် ထားတဲ ့ ဆင ် ခြေလိုမျိုးပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် မမှာ Asperger 's ရှိတယ ် လေ ။ အဆင ့ ် မြင ် တဲ ့ စိတ ် ဝေဒနာပုံစံပေါ ့ ။ ဒါက ပြသဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားတဲ ့ အခြေခံ လူမှုရေး ကျွမ ် းကျင ် မှု ထိခိုက ် မှုပေါ ့ ။ 
ဒါက နည ် းလမ ် းများစွာနဲ ့ ဘဝကို ခက ် ခဲစေတဲ ့ အရာပါ ။ ကြီးလာတော ့ လူမှုရေးအရ ဝင ် ဆန ့ ် အောင ် ရုန ် းကန ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
သူငယ ် ချင ် းတွေ ဟာသတွေ ပြောတော ့ နားမလည ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လူစွမ ် းကောင ် းတွေက George Calrlin နဲ ့ Stephen Colbert တို ့ ဖြစ ် ပြီး သူတို ့ က ကျွန ် မကို ရယ ် စရာ သင ် ပေးတယ ် ။ 
ရှက ် တတ ် ပြီး ဂွတီးဂွကျ စရိုက ် ကနေ ပြောင ် တင ် းတင ် း ဆဲရေးတတ ် သူအဖြစ ် ပြောင ် းသွားတယ ် ။ 
မိတ ် ဆွေတွေ အများကြီးမရှိတာတော ့ ပြောစရာမလိုပါဘူး ။ 
ထိတွေ ့ မူမှာ ခံနိုင ် ရည ် မရှိလည ် း ဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် 
အရေပြားပေါ ် က ရေကိုခံစားမှုဟာ အပ ် ဖျားတွေနဲ ့ ထိုးနေသလိုပါပဲ ။ ဒီတော ့ နှစ ် အတော ် ကြာ ရေချိုးဖို ့ ငြင ် းဆန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုကျွန ် မရဲ ့ သန ့ ် ရှင ် းရေးလုပ ် စဉ ် က ပုံမှန ် အဆင ့ ် ဆိုတာသေချာပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီကိုရောက ် ဖို ့ အတော ် လုပ ် ယူခဲ ့ ရတာပါ ၊ ပြီးတော ့ မိဘတွေ ၊ ရွယ ် တူ တစ ် ယောက ် လိင ် ပိုင ် းစော ် ကား ခံရတော ့ မထိန ် းနိုင ် ဖြစ ် ရတာမျိုးတွေ ပြီး ထိပ ် ဆုံးကတော ့ ဒါက ခက ် တဲ ့ အခြေအနေကို ပိုဆိုးအောင ် လုပ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ကုသဖို ့ တိုင ် းပြည ် တလွှား မိုင ် ၂၀၀၀ ခရီးထွက ် ခဲ ့ ရပေမယ ့ ် ဆေးဝါးသစ ် တစခုကို ညွှန ် ကြားတုန ် း ရက ် တွေအတွင ် း ကျွန ် မဘဝဟာ Walking Dead ဇာတ ် ဝင ် ခန ် းအဖြစ ် ပြောင ် းသွားတယ ် ။ 
သံသယလွန ် ကဲသူ ဖြစ ် လာတယ ် ၊ ပုပ ် နေတဲ ့ လူသေကောင ် တွေဟာ ကျွန ် မဆီ လာနေတယ ် လို ့ ထင ် ယောင ် ထင ် မှား စဖြစိလာတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးတော ့ ကျွန ် မမိသားစုက ကျွန ် မကို ကယ ် လိုက ် တာပါ ။ ဒါပေမဲ အဲ ့ ဒီမတိုင ် ခင ် က ၃ ပတ ် အတွင ် း ၁၉ ပေါင ် ကျသွားခဲ ့ ပြီး ပြင ် းထန ် တဲ ့ သွေအားနည ် းရောဂါလည ် း ဖြစ ် နေခဲ ့ ပြီး ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သေကြောင ် းကြံ လုလုပေါ ့ ။ 
ကုသရေး ဋ ္ ဌာနသစ ် တစ ် ခုကို ပြောင ် းတော ့ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ မနှစ ် သက ် မှုတွေ စိတ ် ဒဏ ် ရာတွေနဲ ့ လူမှုရေး ဗျာပါရတွေကို နားလည ် သွားမိတယ ် ။ ဒါကိုကုသဖို ့ သိကြလေတော ့ နောက ် ဆုံး ကျွန ် မလိုတဲ ့ အကူရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
၁၈ လ ကြိုးစားပမ ် းစား လုပ ် ပြီးနောက ် မှာတော ့ မယုံနိုင ် ဖွယ ် ရာတွေ လုပ ် ဖို ့ ဆက ် လက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Aspenger 's နဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ တစ ် ခုရှိတာက အကြိမ ် တော ် တော ် များများမှာ ဒီလူတွေမှာ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အစ ္ ဇျတတ ္ တဘဝရှိပြီး အရမ ် းရောင ် စုံတဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ၊ ကြွယ ် ဝတဲ ့ စိတ ် ကူးတွေရှိပြီး စိတ ် ထဲမှာ အများကြီး ဆက ် ဖြစ ် နေတာ ကိုယ ် တိုင ် သိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတည ် ရှိနေတာနဲ ့ ကျန ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကိုဘယ ် လို ဆက ် သွယ ် ရမလဲ ဆိုတာကြားမှာ ကွဟချက ် တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ပြီးဒါက အခြေခံ ဆက ် သွယ ် ရေးမှာ စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ခုကို ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူမှုရေး ကျွမ ် းကျင ် မှုမရှိလို ့ နေရာ အတော ် များများက ကျွန ် မကိုမခန ့ ် ဘူး ၊ ဒါကြောင ့ ် Waffle House မှာ အလုပ ် လျှောက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) Waffle House ဟာ ထူးခြားတဲ ့ ၂၄ နာရီ စားသောက ် ဆိုင ် ပါ ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ၊ လူတစ ် ယောက ် က လူသေအလောင ် း တစ ် လောင ် း ရှင ် းထုတ ် မယ ့ ် ပုံမျိုးနဲ ့ အာလူးဆီပူထိုးတွေ မှာနိုင ် တဲ ့ နေရာလေ ။ (ရယ ် သံများ) 
ပါးပါး ၊ အတုံးအတစ ် လား ၊ ငြုပ ် ကောင ် ဖြူး ၊ အအုပ ် ၊ အပိတ ် လားပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
လူမှုရေး စံနှုန ် းတွေအတိုင ် း ညအချိန ် တော ် ၊ မတော ် Waffle House ကိုပဲ သွားသင ့ ် တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒီတော ့ တစ ် ကြိမ ် မှာတော ့ စားပွဲထိုးနဲ ့ အာလူးဖုတ ် ရင ် း မေးမိတာက အလုပ ် မှာ မင ် းကြုံရတဲ ့ ရယ ် စရာ အကောင ် းဆုံးအဖြစ ် က ဘာပါလိမ ့ ် ။ 
သူမပြောတာက တစ ် ခါတော ့ ယောကျ ် ား တစ ် ယောက ် ကိုယ ် လုံးတီး ဝင ် လာတာပဲ ့ တဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ၊ သုဿန ် အဆိုင ် းအတွက ် စာရင ် းပေးလိုက ် လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် (ရယ ် သံများ) ပြောဖို ့ မလိုတာက Waffle House က ကျွန ် မကို အလုပ ် မခန ့ ် ဘူးလေ ။ 
Aspenger 's ဆိုတဲ ့ အရ အားနည ် းချက ် တစ ် ခုအဖြစ ် ရှုမြင ် ကြပြီး တစ ် ခါတစ ် ခါမှာ အရမ ် းကို နာကျင ် မိပေမယ ့ ် ဆန ့ ် ကျင ့ ် ဘက ် လည ် းဖြစ ် တတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ပါရမီတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မကို ဆန ် းဆန ် းပြားပြား တွေးခေါ ် ဖြစ ် စေတယ ် ။ 
၁၉ နှစ ် မှာ ကျွန ် မရဲ ့ သန ္ ဆာကျောက ် တန ် း သုသေသနဟာ ပြိုင ် ပွဲမှာဆုရခဲ ့ ပြီး ကုလသမဂ ္ ဂ ညီလာခံမှာ ဒီသုသေသနကို တင ် ပြထားတဲ ့ ဇီဝမျိုးကွဲတွေ အကြောင ် းပြောတာနဲ ့ အဆုံးသတ ် ခဲ ့ တယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
၂၂ နှစ ် မှာ ကောလိပ ် ကဘွဲ ့ ယူဖို ့ အသင ့ ် ဖြစ ် တော ့ မှာဖြစ ် ပြီး Autismsees ဆိုတဲ ့ ဇီဝနည ် းပညာ ကုမ ္ ပဏီတို တွဲဖက ် တည ် ထောင ် သူပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ကျေးဇူးပါရှင ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကိုရောက ် ဖို ့ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ ရတာတွေကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါဦး ။ အထူးကု ၂၅ ဦး ၊ မှားယွင ် းတွေ ့ ရှိမှု ၁၁ ခု ပြီးတော ့ နှစ ် ချီတဲ ့ နာကျင ် မှုနဲ ့ ဒုက ္ ခတွေ 
ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် း ရှိလေမလားလို ့ အချိန ် အများကြီး အကုန ် ခံစဉ ် းစားခဲ ့ ရှိတယ ် လို ့ တွေးမိတယ ် ။ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ထောက ် ကူရေး နည ် းပညာ ။ 
ဒီနည ် းပညာက ASD အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ နယ ် ပယ ် ကစဉ ့ ် ကလျား ဖြစ ် ချင ် တဲ ့ လူတွေကို အဓိကကျတဲ ့ အခန ် းပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီ AutismSees က ထုတ ် တဲ ့ Podium app မှာ ဆက ် ဆံရေး ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေကို သီးခြားအကဲ ဖြစ ် ပြီး တိုးတက ် အောင ် ကူပေးတဲ ့ 
အစွမ ် းရှိတဲ ့ အပြင ် မျက ် လုံးဆက ် သွယ ် မှုကို ကင ် မရာကနေ ခြေရာခံထားကာ လူအများရှေ ့ မှာ စကားပြောတာနဲ ့ အင ် တာဗျူး အတွေ ့ အကြုံကို နှိုးဆွပေးပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ တစ ် နေ ့ ဒါကိုကျင ့ ် ပြီးတဲ ့ အခါ Waffle House က ကျွန ် မကို ခန ့ ် ချင ် ခန ့ ် မှာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြောင ် မြောက ် တာ တစ ် ခုက Podium ကို ယနေ ့ အတွက ် ပြင ် ဆင ် ရာမှာ အထောက ် အကူရဖို ့ သုံးလိုက ် တာ တော ် တော ် အကူရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီထက ် ပိုပါသေးတယ ် ။ 
လုပ ် နိုင ် တာတွေထက ် ပိုများပါသေးတယ ် 
ဥပမာ ASD ရှိတဲ ့ လူတွေပေါ ့ ၊ ဒါဟာ များပြားလှတဲ ့ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ၊ သုသေသီတွေ အနုပညာရှင ် တွေနဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာတွေမှာ ရှိတယ ် လို ့ သုံးသပ ် ထားကြတယ ် ။ ဥပမာ Emily Dickinson ၊ Jane Austin ၊ Isaac Newton ၊ Bill Gates တို ့ ဟာ နမူနာတစ ် ချို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကြုံတွေ ့ ရတဲ ့ ပြဿနာက တစ ် ခါတစ ် ခါမှာ ပြောင ် မြောက ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတွေဟာ ဆက ် သွယ ် မှု လမ ် းကြောင ် း ပိတ ် ဆို ့ နေရင ် မျှဝေလို ့ မရဘူးလေ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ နေ ့ စဉ ် သတိမူခြင ် း မခံရတဲ ့ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တွေ အများကြီးရှိပြီး သူတို ့ တွေဟာ အမြတ ် ထုတ ် တာ ခံနေရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တွေ အတွက ် ကျွန ် မစိတ ် ကူးက သူတို ့ အောင ် မြင ် မှုကို ကာဆီးထားတဲ ့ ပိတ ် ဆို ့ မှုတွေကို ဖယ ် ရှားဖို ့ ပါ ။ 
အကြောင ် းပြချက ် တစ ် ခုက ကျွန ် မက ကြည ် လင ် တဲ ့ အိပ ် မက ် တွေကို ကြိုက ် တော ့ ဒါကကျွန ် မကို လူမှုရေးနဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အကျိုးဆက ် တွေကို ဝေဖန ် ခြင ် း မပါတဲ ့ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ပေးတယ ် ။ 
စိတ ် ထဲမှာ ဖန ် ဆင ် းထားတဲ ့ မြင ် ကွင ် းတွေပေါ ် ကို ပျံသန ် းနေတုန ် းမှာ စိတ ် ဟာ ငြိမ ် းချမ ် းပါတယ ် ။ 
ဝေဖန ် မှုတွေက ကင ် းလွတ ် နေတော ့ ကိုယ ် ကြိုက ် တာ ကိုယ ် လုပ ် လို ့ ရတယ ် မို ့ လား ။ 
ကျွန ် မက Brad Pitt နဲ ့ ဖက ် နေတာကို Angelina က လုံးဝကို အေးဆေးပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ဝေဒနာ ထောက ် ကူရေး နည ် းပညာ ရည ် ရွယ ် ချက ် ဟာ ဒါထက ် ကြီးပြီး ပိုပြီးလည ် း အရေးပါပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာအပေါ ် လူတွေရဲ ့ အမြင ် နဲ ့ မြင ့ ် မားတဲ ့ စွမ ် းဆောင ် မှုရှိတဲ ့ Aspenger 's နဲ ့ လူတွေိကို ပြောင ် းလဲဖို ့ ပါ ။ သူတို ့ တွေဟာ အတော ် များများကို လုပ ် တတ ် ကြလို ့ ပါ ။ 
ဆိုလိုတာက Temple Grandin ကို ဥပမာကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဒီလိုလုပ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် လူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အစွမ ် းတွေကို ဒီကမ ္ ဘာနဲ ့ မျှဝေခွင ့ ် ပေးလိုက ် ပြီး ကမ ္ ဘာကြီးကို ရှေ ့ ဆက ် သွားစေတာပေါ ့ 
ထပ ် ပြီး သူတို ့ ကို တကယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီး ထဲက အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီ သုတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေ နောက ် လိုက ် ကြဖို ့ အားပေးပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဟိုင ် း ။ 
ပရိတ ် သတ ် ကို မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးခွင ့ ် ပြုပါ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ကလေး တစ ် ယောက ် လို လိမ ် ပြောဖူးလား ။ 
လုပ ် ဖူးတယ ် ဆိုရင ် လက ် ထောင ် ပြနိုင ် မလားဗျာ ။ 
အိုး ၊ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တွေ ့ ဖူးသမျှမှာ အရိုးသားဆုံးအဖွဲ ့ ပဲဗျ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါနဲ ့ ပဲ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၂၀ လုံးလုံး ကလေးတွေ လိမ ် ပြောတာကို ဘယ ် လို တတ ် လာကြလဲဆိုတာကို လေ ့ လာနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရှိထားတာတစ ် ချို ့ ကို ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ မျှဝေမလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အစပြုဖို ့ Mr. Richard Messina ဆီက ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ပြောပါဦးမယ ် ၊ သူက ကျွန ် တော ့ သူငယ ် ချင ် းနဲ မူလတန ် း ကျောင ် းအုပ ် ကြီးပါ ။ 
တစ ် ရက ် သူ ့ ဆီ ဖုန ် းခေါ ် လာတယ ် ။ 
ဖုန ် းဆက ် သူ ပြောတာက "" Mr. Messina ကျွန ် တော ့ သား Johnny ဒီနေ ့ ကျောင ် းမလာဘူး ။ သူနေမကောင ် းလို ့ ပါ "" တဲ ့ ။ Mr. Messina ကမေးတာက "ကျွန ် တော ် ဘယ ် သူနဲ ့ ပြောနေတာလဲဗျာ ။" 
ဒီမှာ ဖုန ် းဆက ် သူက ပြောတာက "" ကျွန ် တော ် ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အဖေပါ "" တဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ဒီဇာတ ် လမ ် းက (ရယ ် သံများ) ကလေးတွေနဲ ့ လိမ ် ပြောတဲ ့ အကြောင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ကောင ် းကောင ် း ယုံကြည ် နေကျ အရာ သုံးခုကို ပေါင ် းရုံးဖော ် ပြတာပါ ။ 
တစ ် ၊ ကလေးတွေဟာ မူလတန ် းကျောင ် း တက ် ပြီးတဲ ့ အခါမှာ လိမ ် ပြောတတ ် လာတယ ် ။ 
နှစ ် ။ ကလေးတွေဟာ လိမ ် ညာရာမှာ ညံ ့ သူတွေဖြစ ် တယ ် ။ 
သူတို ့ လိမ ် တာတွေကို လူကြီးတွေက လွယ ် လွယ ် လေး သိနိုင ် တယ ် ။ 
သုံးက ကလေးတွေဟာ သိပ ် ငယ ် တဲ ့ အရွယ ် မှာ လိမ ် ပြောရင ် သူတို ့ မှာ စရိုက ် ပိုင ် း အပြစ ် အနာတွေ ရှိမှာဖြစ ် ပြီး တစ ် သက ် လုံး အရိုးစွဲနေတဲ ့ လိမ ် ညာသူတွေ ဖြစ ် လာတော ့ မယ ် ။ 
အင ် း ဖြစ ် သွားတာက ဒီယုံကြည ် မှု သုံးခုလုံး မှားတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက ကလေးတွေနဲ ့ မှန ် းဖြေတဲ ့ ကစားနည ် းတွေ ကစားနေခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ဒီမှာ နမူနာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီကစားနည ် းမှာ ကလေးတွေကို ကဒ ် ပြားတွေ ပေါ ် က နံပါတ ် တွေကို မှန ် းခိုင ် းတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကစားပွဲနိုင ် ရင ် ဆုကြီးတစ ် ခုရမယ ် လို ့ သူတို ့ ကို ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကစားပွဲအလယ ် မှာ ကျွန ် တော ် တိုဟာ ဆင ် ခြေတစ ် ခုပေးပြီး အခန ် းကထွက ် သွားတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အခန ် းထဲကမထွက ် ခင ် ကဒ ် ပြားတွေကို ခိုးမကြည ့ ် နဲ ့ လို ့ ပြောတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းက သူတို ့ ရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတိုင ် းကို ကြည ့ ် ဖို ့ လျှို ့ ဝှက ် ကင ် မရာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကစားပွဲကို နိုင ် ချင ် တဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဆန ္ ဒက ကြီးမားလွန ် းတာကြောင ့ ် ကလေး ၉၀% ကျော ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အခန ် းက ထွက ် တာနဲ ့ ခိုးကြည ့ ် မှာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အ ​ ရေးကြီးတဲ ့ မေးခွန ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ပြန ် လာပြီး ကလေးတွေကို သူတို ့ ခိုးကြည ့ ် ၊ မကြည ့ ် မေးတဲ ့ အခါ ခိုးကြည ့ ် တဲ ့ ကလေးတွေဟာ ဝန ် ခံကြမလား ၊ သူတို ့ ဖောက ် ဖျက ် ကြတာကို လိမ ် ကြမလားဆိုတာပါ ။ 
တွေ ့ ရှိရတာက လိင ် ၊ နိုင ် ငံ ၊ ဘာသာရေး ဘာပဲဖြစ ် နေနေ နှစ ် နှစ ် သား အရွယ ် မှာတော ့ ၃၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက လိမ ် တယ ် ၊ ၇၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက ဖောက ် ဖျက ် တာကို အမှန ် ပြောကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
အသက ် သုံးနှစ ် မှာတော ့ ၅၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက လိမ ် ပြီး ၅၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက အမှန ် ပြောတယ ် ။ 
လေးနှစ ် အရွယ ် မှာ ၈၀ ရာခိုင ် နှုန ် းကျော ် က လိမ ် ကြတယ ် ။ 
အသက ် လေးနှစ ် နောက ် ပိုင ် းမှာတော ့ ကလေးအများစုဟာ လိမ ် ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ မြင ် တဲ ့ အတိုင ် းပဲ လိမ ် ညာတာဟာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုရဲ ့ ဖြစ ် နေကျ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုပါ ။ 
တစ ် ချို ့ ကလေးတွေဟာ နှစ ် နှစ ် သားအရွယ ် မှာ စပြီးလိမ ် ပြောကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပိုငယ ် တဲ ့ ကလေးတွေကို ပိုပြီး နီးနီးကပ ် ကပ ် ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ ကလေးအားလုံး မဟုတ ် ပဲ တစ ် ချို ့ သာ လိမ ် ကြတာလဲ ။ 
ချက ် ပြုတ ် ရာမှာ ကောင ် းတဲ ့ အစားအစာချက ် ဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေလိုပါတယ ် ။ 
အလိမ ် ကောင ် းတစ ် ခုမှာ အဓိက ပစ ္ စည ် း နှစ ် မျိုးလိုပါတယ ် ။ 
ပထမ အဓိကပစ ္ စည ် းကတော ့ စိတ ် ရဲ ့ သီအိုရီ ၊ ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ဖတ ် နိုင ် စွမ ် းပါ ။ 
စိတ ် ဖတ ် ခြင ် းဟာ လူအမျိုးမျိုးမှာ အခြေအနေအကြောင ် း ဗဟုသုတ အမျိုးမျိုးရှိတယ ် ဆိုတာ သိတဲ ့ အစွမ ် းနဲ ့ ကိုယ ် သိတာနဲ ့ သင ် သိတာကို ခွဲခြားနိုင ် တဲ ့ အစွမ ် းပါ ။ 
စိတ ် ဖတ ် ခြင ် းဟာ လိမ ် ညာခြင ် း အတွက ် အရေးပါပါတယ ် ၊ အကြောင ် းကတော ့ လိမ ် ညာခြင ် းရဲ ့ အခြေခံက ကိုယ ် သိတာကို သင ် မသိဘူးဆိုတာ ကိုယ ် သိနေလို ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သင ့ ် ကိုလိမ ် နိုင ် တာ 
အလိမ ် ကောင ် းအတွက ် ဒုတိယ အဓိက ပစ ္ စည ် းက မိမိကိုယ ် ကို ထိန ် းချုပ ် မှုပါ ။ 
ဒါက ကိုယ ့ ် နှုတ ် ပြော ၊ မျက ် နှာ အမူအရာနဲ ့ ကိုယ ် ဟန ် အမူအရာကို ထိန ် းချုပ ် နိုင ် စွမ ် းပါ ။ ဒါနဲ ့ ယုံလောက ် အောင ် ပြောနိုင ် တော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရှိတာက စိတ ် ဖတ ် ခြင ် း ပို အဆင ့ ် မြင ့ ် ပြီး မိမိဘာသာ ထိန ် းချုပ ် တိုင ် စွမ ် းတွေ ရှိတဲ ့ ကလေးငယ ် တွေဟာ ပိုပြီး စောစော လိမ ် ကြပြီး ပိုပြီး နောကျေနေတဲ ့ လိမ ် ညာ သူတွေဖြစ ် တာကိုပါ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းမှာ ကောင ် းမွန ် စွာ ကျင ် လည ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် မရှိမဖြစ ် အရည ် အသွေး နှစ ် ခုပါ ။ 
တကယ ် က စိတ ် ဖတ ် ခြင ် းနဲ ့ မိမိကိုယ ် ကို ထိန ် းချုပ ် စွမ ် းတွေမှာ အလိုပြတာဟာ ပြင ် းထန ် တဲ ့ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုဆိုင ် ရာ ပြဿနာ တွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေပါတယ ် ၊ ဥပမာ ADHD နဲ ့ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာတွေပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ သင ့ ် နှစ ် နှစ ် သားကလေး သူ ့ ရဲ ့ ပထမဆုံး မုသားပြောတာ တွေ ့ ရှိတယ ် ဆိုရင ် သူ ့ ကို လန ့ ် သွားမယ ့ ် အစား ချီးကျူးဂုဏ ် ပြု သင ့ ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) အကြောင ် းက သင ့ ် ကလေးဟာ ဖြစ ် နေကျဖွံ ့ ဖြိုးမှု သမိုင ် းမှတ ် တိုင ် သစ ် ကို ရောက ် ပြီ ဆိုတာ နိမိတ ် ပြတာဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ကဲ ကလေးတွေဟာ ညံ ့ ဖျင ် းတဲ ့ လိမ ် လည ် သူတွေလား ။ 
သူ ့ တို ့ ရဲ ့ အလိမ ် တွေကို အလွယ ် တကူ သိမြင ် နိုင ် တယ ် လို ့ သင ် ထင ် လား ။ 
တစ ် ချက ် လောက ် စမ ် းကြည ့ ် ချင ် လား ။ 
စမ ် းချင ် တယ ် ၊ အိုကေ ။ 
ဒီတော ့ ဗီဒီယိုနှစ ် ခု ပြပါမယ ် ။ 
ဗီဒီယိုတွေထဲမှာ ကလေးတွေဟာ သုသေသီရဲ ့ မေးခွန ် းကို ဖြေတော ့ မှာပါ ။ "မင ် းတို ့ ခိုးကြည ့ ် ခဲ ့ လား" 
ဒီတော ့ ဘယ ် ကလေးက လိမ ် နေပြီး ဘယ ် ကလေးက အမှန ် ပြောတယ ် ဆိုတာ ပြောကြည ့ ် စမ ် းပါဦး ။ 
ဒီမှာ နံပါတ ် တစ ် ကလေးပါ ။ 
အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပြီလား ။ 
လူကြီး ၊ မင ် းခိုးကြည ့ ် ခဲ ့ လား ။ ကလေး ၊ နိုး ။ 
Kang Lee: ဒါက ကလေး နံပါတ ် နှစ ် ပါ ။ 
လူကြီး ၊ မင ် းခိုးကြည ့ ် ခဲ ့ လား ။ ကလေး ၊ နိုး ။ 
KL: နံပါတ ် တစ ် ကလေး လိမ ် နေတယ ် ထင ် ရင ် လက ် ကလေး မြှောက ် ပြပေးပါ ။ 
နံပါတ ် နှစ ် ကလေး လိမ ် နေတယ ် ထင ် ရင ် လည ် း လက ် ကလေး မြှောက ် ပြပါဦး ။ 
အိုကေ တကယ ် က နံပါတ ် တစ ် ကလေးက အမှန ် ပြောနေပြီး နံပါတ ် နှစ ် ကလေးက လိမ ် နေတာပါ ။ 
အများဟာ ကလေး အလိမ ် တွေရဲ ့ ဆိုးဝါးတဲ ့ အလိမ ် ဖော ် သူတွေဖြစ ် ပုံရတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ အလားတူ ကစားနည ် း အမျိုးအစားတွေကိုပဲ အလွှာစုံက များစွာသော လူကြီးတွေနဲ ့ ကစားလိုက ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို ဗီဒီယိုများစွာ ပြသပါတယ ် ။ 
ဗီဒီယိုတွေ တစ ် ဝက ် က ကလေးတွေ လိမ ် ခဲ ့ တာတွေပါ ။ 
ကျန ် တဲ ့ ဗီဒီယိုတစ ် ဝက ် က ကလေးတွေ အမှန ် ပြောခဲ ့ တာတွေပါ ။ 
လူကြီးတွေ ဘယ ် လိုများ တင ် ဆက ် လဲဆိုတာ လေ ့ လာရအောင ် ။ 
အ ​ ကြောင ် းက တကယ ့ ် လူလိမ ် တွေလောက ် ကို အမှန ် ပြောသူတွေရှိလို ့ ပါ ။ ကျပန ် းမှန ် းကြည ့ ် ရင ် ငါးဆယ ် ရာခိုင ် နှုန ် းလောက ် ကို မှန ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သင ့ ် ရဲ ့ တိကျမှုဟာ ၅၀ ရာခိုင ် နှုန ် းဆိုရင ် ကလေးတွေရဲ ့ လိမ ် ညာမှုတွေမှာ သင ် ဟာ ဆိုးဝါးတဲ ့ အလိမ ် ဖော ် သူပေါ ့ ။ 
ကဲ ကလေးတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပုံမှန ် အရတော ့ အတွေ ့ အကြုံ အကန ့ ် အသတ ် ပဲရှိတဲ ့ ဘွဲ ့ ကြိုနဲ ့ ဥပဒေကျောင ် းသားတွေနဲ ့ စလိုက ် ရအောင ် ။ 
နိုး ၊ ကလေးလိမ ် တာတွေ သူတို ့ မမြင ် နိုင ် ဘူး ။ 
သူတိုလုပ ် ဆောင ် ချက ် က ကံစွပ ် တာလောက ် ပါ ။ 
ကဲ ကလေးတွေနဲ ့ နေ ့ စဉ ် တွဲလုပ ် တဲ ့ လူမှုလုပ ် သားတွေနဲ ့ ကလေးကာကွယ ် ရေး ရှေ ့ နေတွေဆိုရင ် ရော ။ 
ကလေး လိမ ် တာတွေကို သူတို ့ ဖော ် ထုတ ် နိုင ် မလား ။ 
နိုး ၊ မလုပ ် နိုင ် ကြပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) တရားသူကြီးတွေ ၊ အကောက ် ခွန ် အရာရှိတွေနဲ ့ ရဲအရာရှိတွေကျတော ့ ရော ၊ လိမ ် တဲ ့ သူတွေနဲ ့ နေ ့ စဉ ် ပတ ် သက ် နေသူတွေလေ ။ 
ကလေးလိမ ် တာတွေ သူတို ့ သိမြင ် နိုင ် လား ။ 
နိုး ၊ မတတ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
မိဘတွေကျတော ့ ရော ။ 
မိဘတွေ သူများရဲ ့ ကလေးတွေ လိမ ် တာတွေကို သိမြင ် နိုင ် လား ။ 
နိုး ။ မသိမြင ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
မိဘတွေ ကိုယ ့ ် ကလေးတွေရဲ ့ လိမ ် တာတွေကို သိမြင ် နိုင ် လားဆိုတော ့ 
နိုး ၊ မသိမြင ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီတော ့ သင ် တို ့ မေးနိုင ် တာက ဘာလို ့ ကလေးတွေရဲ ့ လိမ ် တာတွေက ဒီလောက ် သိမြင ် ဖို ့ ခက ် တာလဲ ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ့ သား Nathan နဲ ့ ဥဒဟာရုဏ ် ဆောင ် ပါရစေ ။ 
ဒါက သူလိမ ် တဲ ့ အခါ သူ ့ ရဲ ့ မျက ် နှာ အမူအရာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကလေးတွေ လိမ ် တဲ ့ အခါ သူတို ့ ရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် က တကယ ့ ် ရုပ ် တည ် နဲ ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီရုပ ် တည ် တည ် မျက ် နှာပေးနောက ် မှာ ကလေးဟာ တကယ ် ပဲ စိတ ် ခံစားမှု အများကြီး တွေ ့ ကြုံခံစားနေရတယ ် ။ ကြောက ် တာ ၊ စိတ ် မသန ့ ် တာ ၊ ရှက ် တာမျိုးတွေနဲ ့ လိမ ် သူရဲ ့ မဆိုစလောက ် ဝမ ် းမြောက ် မှု ဆိုတာမျိုးပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကံဆိုးချင ် တော ့ ဒီလို ခံစားမှုတွေက မြန ် တာ (သို ့) ပုန ် းကွယ ် နေတယ ် လေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အများစုကို ကျွန ် တော ် တို ့ မမြင ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် မှာ ဒီပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေကို မှန ် းဆဖို ့ အားထုတ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် ရှာဖွေမှု တစ ် ခုလုပ ် တယ ် ။ 
မျက ် နှာပြင ် အရေပြားအောက ် မှာ သွေးကြောတွေရဲ ့ ကြွယ ် ဝတဲ ့ ကွန ် ရက ် တစ ် ခုရှိတာ သိကြပါတယ ် ။ 
ခံစားမှုအမျိုးမျိုး တွေ ့ ကြုံခံစားရတဲ ့ အခါ မျက ် နှာပြင ် သွေးစီးဆင ် းမှုဟာ မသိမသာလေး ပြောင ် းလဲပါတယ ် ။ 
ဒီပြောင ် းလဲမှုတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သိစိတ ် အလွန ် က အလိုအလျောက ် စနစ ် က ထိန ် းညှိပေးပါတယ ် ။ 
မျက ် နှာပြင ် သွေးစီဆင ် းမှု အပြောင ် းအလဲတွေကို ကြည ့ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် လူတွေရဲ ့ ပုန ် းနေတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေကို ဖော ် ထုတ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကံဆိုးတာက ဒီလို ခံစားမှုနဲ ့ ဆက ် စပ ် တဲ ့ မျက ် နှာပြင ် သွေးစီးဆင ် းမှု အပြောင ် းအလဲတွေက သာမန ် မျက ် စိနဲ ့ သိမြင ် ဖို ့ သိမ ် မွေ ့ လွန ် းတာပါ ။ 
ဒီတော ့ လူတွေရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ခံစားမှု တွေ ဖော ် ထုတ ် ရာမှာ ကူညီဖို ့ ရုပ ် ပုံဖမ ် းခြင ် း နည ် းပညာသစ ် တစ ် ခုကို ထွင ် ထားပါတယ ် ။ "" Transdermal Optical Imaging "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ ဒီလိုလုပ ် ဖို ့ လူတွေ ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှု အမျိုမျိုး ခံစားချိန ် မှာ သူတို ့ ကို မှတ ် တမ ် းတင ် ဖို ့ ရိုးရိုး ဗီဒီယိုကင ် မရာကို သုံးပါတယ ် ။ 
နောက ် ရုပ ် ပုံထုတ ် တဲ ့ နည ် းပညာကိုသုံးပြီး မျက ် နှာသွေးစီးဆင ် းမှု အပြောင ် းအလဲတွေရဲ ့ ဆေးကွက ် ထားတဲ ့ ရုပ ် ပုံတွေ ထုတ ် ယူနိုင ် တယ ် ။ 
ဆေးကွက ် ထားတဲ ့ ဗီဒီယို ရုပ ် ပုံတွေကို ကြည ့ ် ခြင ် းဖြင ့ ် မျက ် နှာပြင ် သွေးစီးဆင ် းမှု အပြောင ် းအလဲတွေဟာ ပုန ် းနေတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှု တွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် တာကို အလွယ ် မြင ် ရပါတယ ် ။ 
ဒီနည ် းပညာ သုံးခြင ် းအားဖြင ့ ် လိမ ် တာနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေကို အခု ထုတ ် ဖော ် နိုင ် တာကြောင ့ ် လူတွေလိမ ် တာကို သိမြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုလုပ ် တာကို အနှောက ် အယှက ် မပေးပဲ အဝေးကနေ အကုန ် အကျ သက ် သာစွာနဲ ့ ၈၅ ရာခိုင ် နှုန ် းလောက ် တိကျမှုနဲ ့ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါဟာ ကံစွပ ် တဲ ့ အဆင ့ ် ထက ် အပုံကြီးသာပါတယ ် ။ 
ထပ ် ပြီးတော ့ Pinocchio သက ် ရောက ် မှုကို ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
နိုး ၊ ဒီ Pinocchio သက ် ရောက ် မှု မဟုတ ် ဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက တကယ ့ ် Pinocchio သက ် ရောက ် မှုပါ ။ 
လူတွေ လိမ ် တဲ ့ အခါ မျက ် နှာပြင ် သွေးစီးဆင ် းမှုက ပါးပြင ် ပေါ ် မှာ လျော ့ သွားပြီး နှာခေါင ် းပေါ ် က မျက ် နှာပြင ် သွေးစီးဆင ် းမှုက တိုးလာတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းက လိမ ် ညာခြင ် းဟာ ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေ ပေါ ် လာစေမယ ့ ် အခြေအနေပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီနောက ် မှာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေးထဲ ့ တာက လိမ ် တာတွေကို သိအောင ် လုပ ် တာအပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ နည ် းပညာကို ဘယ ် လို သုံးနိုင ် မလဲပေါ ့ ။ 
အပ ် ပလီကေးရှင ် း တစ ် ခုက ပညာရေးမှာပါ ။ 
ဥပမာ ၊ ဒီနည ် းပညာကို သုံးခြင ် းနဲ ့ ဒီသင ် ္ ချာဆရာကို သူ ့ အတန ် းထဲက ကျောင ် းသားကို ရှာဖို ့ ကူညီနိုင ် တယ ် ။ ဒီကျောင ် းသားက သူသင ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိုးရိမ ် စိတ ် မြင ့ ် နေနိုင ် တော ့ သူ ့ ကို ကူညီနိုင ် အောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကို ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှုမှာပါ သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ နေ ့ တိုင ် း မိုင ် ထောင ် ချီမှာ ရှိနေတဲ ့ ကျွန ် တော ​ လူနာတွေကို Skype နဲ ့ တွေ ့ ဆုံ ပြောဆိုတယ ် ။ 
ဒီနည ် းပညာကို သုံးခြင ် းအားဖြင ့ ် သူတို ့ ဘဝတွေမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာတွေ သိရှိနိုင ် ရုံမက တစ ် ပြိုင ် နက ် သူတို ့ ရဲ ့ နှလုံးခုန ် နှုန ် း ၊ စိတ ် ဖိစီးမှုအဆင ့ ် ၊ စိတ ် နေစိတ ် ထား ၊ နာကျင ် နေ မနေဆိုတာကိုပါ စောင ့ ် ကြည ့ ် မှတ ် သားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက အနာဂတ ် မှာ သူတို ့ ရဲ ့ နှလုံးဖောက ် ပြန ် မှု (သို ့) သွေး တိုးတာအတွက ် အန ္ တရာယ ် တွေပေါ ့ ။ 
သင ် တို ့ မေးနိုင ် တာက ဒါကို နိုင ် ငံရေးသမားတွေရဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုကို ဖော ် ပြဖို ့ သုံးနိုင ် လားပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဥပမာ ၊ စကားစစ ် ထိုးပွဲအတွင ် းမှာပေါ ့ ။ 
အဖြေကတော ့ ရပါတယ ် ပေါ ့ ။ 
TV ရိုက ် ကွက ် ကို သုံးရင ် းနဲ ့ နိုင ် ငံရေးသမားတွေရဲ ့ နှလုံးခုန ် နှုန ် း ၊ စိတ ် ထားနဲ ့ စိတ ် ဖိစီးမှုကို သိမြင ် နိုင ် ပြီး ဖြစ ် နိုင ် တာက အနာဂတ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သူတို ့ လိမ ် နေတာ ဟုတ ် မဟုတ ် ကိုပါ ။ 
ဒါကို စျေးကွက ် သုသေသနမှာလည ် း သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ ဥပမာ လူတွေဟာ တစ ် ချို ့ စားသုံးကုန ် တွေကို ကြိုက ် ၊ မကြိုက ် ဆိုတာ သိရှိဖို ့ ပါ ။ 
ချိန ် းတွေ ့ တာမှာတောင ် ဒါကိုသုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဥပမာအနေနဲ ့ ကိုယ ် ချိန ် းတဲ ့ လူက ပြုံးနေတယ ် ဆိုရင ် ဒီနည ် းပညာက သူမဟာ သင ့ ် ကို တကယ ် ပဲနှစ ် သက ် လားး ဒါမှမဟုတ ် သင ့ ် ကို အားတင ် းပြီး ချိုသာပြနေတာလားဆိုတာကို ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ ကူညီပေးပါတယ ် ။ 
ဒီအခြေအနေမှာတော ့ သူမက အားတင ် းပြီး ချိုသာပြနေတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ Transdermal Optical Imaging နည ် းပညာဟာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုရဲ ့ အရမ ် း အစောပိုင ် း အဆင ့ ် မှာပဲ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ မသိတဲ ့ အပ ် ပလီ ကေးရှင ် းသစ ် တွေ ပေါ ် နေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် အသေအချာသိတာက လိမ ် တာဟာ ဘယ ် တော ့ မှ တူမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာပါ ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် 
ရှဲ ရှဲပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီကျောက ် တုံးတွေဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကိုတိုက ် နေကြတာ နှစ ် သန ် းသုံးထောင ် ကြာနေပြီဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ္ ဘာမှာဖြစ ် ပျက ် တာ အများ အပြားအတွက ် တာဝန ် ရှိတယ ် ။ 
ဒါက တကယ ့ ် ဥက ္ ကာခဲ နမူနာဖြစ ် ပြီး ဥက ္ ကာခဲတစ ် လုံး ကမ ္ ဘာမြေအား တိုက ် စဉ ် အြမန ် နှုန ် းနဲ ့ အပူကြောင ့ ် သံရဲ ့ အရည ် ပျော ် တာ အားလုံးနဲ ့ ကျန ် ရှိတာ ၊ အရည ် ပျော ် တာ ဘယ ် လောက ် ဆိုတာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အာကာသက ဥက ္ ကာခဲတစ ် လုံးကနေ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မူလ Sputnik နဲ ့ ပါ ။ 
အာကာသထဲ လွှတ ် တင ် ခဲ ့ တဲ ့ Sputnik ၇ စင ် းထဲက ကျန ် ရစ ် တဲ ့ ၁ စင ် းပါ ။ 
ပုံတူ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီအာကာသ ခေတ ် က လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ အောက ် တိုဘာက စခဲ ့ ပြီး Sputnik ရဲ ့ တကယ ့ ် မြင ် ရပုံပါ ။ 
Apollo 11 မှာ လဆီယူသွားပြီး အြပန ် မှာ သယ ် လာတဲ ့ အလံအကြောင ် း မပြောဘဲ အာကာသ ခေတ ် အကြောင ် း ပြောတာ ပြည ့ ် စုံမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အာကာသယာဉ ် မှူးတိုင ် း ကိုယ ် ပိုင ် သေတ ္ တာလေးထဲမှာ ပိုးသားအလံ ဆယ ် ခုလောက ် သယ ် သွားရတယ ် ။ 
ဒါတွေကို ပြန ် ယူလာပြီး တပ ် ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက လဆီ တကယ ် သယ ် သွားပြီး ပြန ် ယူလာခဲ ့ တာပါ ။ 
ပျော ် စေဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ စာအုပ ် တွေရဲ ့ အရုဏ ် ဦးက အရေးပါတယ ် ။ 
Guttenberg Bible တစ ် စောင ် မရှိပဲနဲ ့ စာအုပ ် တွေရဲ ့ အရုဏ ် ဦးကို ပြောတာ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းမှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
၁၄၅၅ မှာ ကိုယ ် ပိုင ် Gutenberg ရှိခဲ ့ ရင ် ဘယ ် လိုနေမှန ် း ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ Guttenberg Bible နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် ဝင ် စားစရာက နည ် းပညာရဲ ့ အရုဏ ် ဦးပါ ၊ စာအုပ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ဖတ ် ရှုမှုအားကြောင ့ ် စာအုပ ် ပေါ ် လာခဲ ့ တာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
၁၄၅၅ မှာ ဘယ ် သူမှ စာမဖတ ် တတ ် ဘူး ။ 
ဒါဆို ဘာလို ့ ပုံနှိပ ် စက ် အောင ် မြင ် ခဲ ့ တာလဲ ။ 
ဒါက Guttenberg Bible ရဲ ့ မူရင ် းစာရွက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ အခုမြင ် ရတာက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၅၀ က လူ ့ သမိုင ် းမှာ ရွေ ့ လျား ပုံနှိပ ် စက ် ကို သုံးထားတဲ ့ ပထမဆုံး ပုံနှိပ ် စာအုပ ် တွေထဲက တစ ် အုပ ် ပါ ။ 
အီလက ် ထရွန ် နစ ် စက ္ ကူက နေရာယူလာမှာ သေချာတဲ ့ စာအုပ ် နိဂုံးချုပ ် မယ ့ ် ခေတ ် မှာ နေနေကြရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလို ့ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် း တာလဲ ။ ဒီမှာ ဇာတ ် လမ ် းတိုပါ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက ၁၄၅၀ နှစ ် တွေမှာ ကက ် သလစ ် ဘုရားကျောင ် းက ငွေလိုတယ ် ၊ ဒါနဲ ့ ဒီအလိုလိုက ် ခြင ် းများလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ခွင ့ ် လွှတ ် ခြင ် းတွေကို တကယ ် ပဲ စာရွက ် တွေပေါ ် မှာ လက ် နဲ ့ ရေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဥရောပတစ ် ခွင ် ခရီးထွက ် ပြီး ရာချီ သို ့ မဟုတ ် ထောင ် ချီရောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ငရဲဘုံကနေ ပိုမြန ် မြန ် လွတ ် စေပါတယ ် ။ 
ပုံနှိပ ် စက ် ထွင ် လိုက ် တော ့ တွေ ့ ရတာက အလိုလိုက ် ခြင ် းတွေကို ပုံနှိပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက ပိုက ် ဆံရိုက ် နှိပ ် တာနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ၁၄၅၅ မှာ အနောက ် ဥရောပ အားလုံးမှာ ပုံနှိပ ် စက ် တွေ စဝယ ် ကြတယ ် ။ ထောင ် ချီပြီး ၊ နောက ် သိန ် းချီပြီး ပုံနှိပ ် ထုတ ် ဖို ့ ပါ ၊ နောက ် ဆုံး အလယ ် ငရဲဘုံကနေ ထုတ ် ကာ ကောင ် းကင ် ဘုံကို ရောက ် စေတဲ ့ စာရွက ် အသေးလေး တစ ် ရွက ် တည ် းကိုပဲ သန ် းချီပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပုံနှိပ ် စက ် တွေ အောင ် မြင ် ခဲ ့ ပြီး ဒါကြောင ့ ် ပဲ Martin Luther ဟာ သူ ့ ရဲ ့ စာတမ ် း ၉၀ ကို တံခါးမှာ ချိတ ် ခဲ ့ တာပါ ။ အကြောင ် းက ကက ် သလစ ် ဘုရားကျောင ် းဟာ အနောက ် ဥရောပ အားလုံးက ရွာတိုင ် း ၊ မြို ့ တိုင ် းမှာ အလိုလိုက ် ခြင ် းတွေကို ရိုက ် ထုတ ် ပြီးရောင ် းကာ ရူးသွားပြီလို ့ သူမကျေမနပ ် ပြောနေလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ပရိတ ် သတ ် ရေ ၊ ပုံနှိပ ် စက ် ဆိုတာက ခွင ့ ် လွှတ ် ခြင ် းတွေ ရိုက ် ထုတ ် ခြင ် းနဲ ့ လုံးဝမောင ် းနှင ် တာဖြစ ် ပြီး စာဖတ ် တာနဲ ့ ဘာမှမဆိုင ် ပါဘူး ။ 
မနက ် ဖြန ် ရှိသေးတယ ် ​ ။ ပုံတွေ မေးသူတွေအတွက ် စာကြည ့ ် တိုက ် ကလာတဲ ့ ပုံတွေရှိသေးတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ကို မနက ် ဖြန ် မှာ လုပ ် မှာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဝတ ္ ထုတစ ် ခုကို စင ် ကနေ ပြတာအစား ပထမဆုံးအနေနဲ ့ ထူးခြားတာ တစ ် ခုခု လုပ ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပြမှာက စာကြည ့ ် တိုက ် ဆိုတာ ဘာနဲ ့ တူလဲဆိုတာပါ ။ အိုကေ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကမ ္ ဘာမှာ အံ ့ သြစရာအကောင ် းဆုံး အမျိုးသမီးကို 
လက ် ထပ ် ထားတယ ် ။ ဘာကြောင ့ ် ဆိုတာ ခဏနေ သိရမယ ် ။ အကြောင ် းက Eileen ဆီသွားခဲ ့ လို ့ ပါ ။ ဒါကို ကျွန ် တော ် ဆောက ် ချင ် တယ ် လို ့ ပြောတာပါ ။ 
ဒါက လူသား စိတ ် ကူး စာကြည ့ ် တိုက ် ပါ ။ 
အခန ် းကိုယ ် ၌ က သုံးထပ ် မြင ့ ် ပါတယ ် ။ 
မှန ် ပြင ် တွေထဲမှာ ကွန ် ပြူတာနဲ ့ ထိန ် းထားတဲ ့ နှစ ် ၅၀၀၀ လူသား စိတ ် ကူးတွေပါ ။ 
အခန ် းက ပြဇာတ ် ရုံပါ ၊ အရောင ် တွေပြောင ် းပါတယ ် ။ 
စာကြည ့ ် တိုက ် တစ ် ခုလုံးဟာ ဝတ ္ ထု အမျိုးမျိုး ၊ နေရာလွတ ် အမျိုးမျိုးပါ ။ 
Escher ပုံတစ ် ပုံလို ဒီဇိုင ် းဆင ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ စာကြည ့ ် တိုက ် အောက ် လွာရဲ ့ တစ ် ချို ့ ပါ ၊ ပြခန ် းပစ ္ စည ် းတွေက အမြဲ ပြောင ် းပါတယ ် ။ 
ဖြတ ် လျှာက ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ ထိလို ့ ရပါတယ ် ။ 
တစ ် ခန ် းမှာ ပစ ္ စည ် း ဘယ ် နှစ ် မျိုးဆန ့ ် တာ တိတိကျကျ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ပိုင ် Saturn V ရှိတယ ် ။ 
လူတိုင ် း တစ ် ခု ရှိသင ့ ် တယ ် နော ် ။ (ရယ ် သံများ) ဒီမှာ တွေ ့ ရတာက စာကြည ့ ် တိုက ် အောက ် လွှာထဲက စာအုပ ် တွေနဲ ့ အရာဝတ ္ ထုတွေပါ ။ 
မှန ် ကွက ် တစ ် လျှောက ် လုံးမှာ စိတ ် ကူးရဲ ့ သမိုင ် းဆိုတာလိုပေါ ့ ။ 
ဟင ် းလင ် းပြင ် မှာ ဆိုင ် းထားတဲ ့ သင ် ဖြတ ် သွားတဲ ့ ဖန ် တံတားတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
စိတ ် ကူး ခုန ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လို ဖန ် တီးလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဖြေထားတဲ ့ မေးခွန ် းရဲ ့ အပိုင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ကို စေ ့ ဆော ် မှုတွေနဲ ့ ဝန ် းရံကာဖန ် တီးပါတယ ် ၊ လူသား အောင ် မြင ် မှုနဲ ့ ၊ သမိုင ် းနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို မောင ် းနှင ် ပြီး လူသားဖြစ ် စေတဲ ့ အရာတွေနဲ ့ ပါ ။ ထက ် သန ် တဲ ့ ရှာဖွေမှု ၊ မရှိတော ့ ပြီဖြစ ် တဲ ့ ဒိုင ် နိုဆော အရိုးတွေ ၊ တွေ ့ ကြုံဖူးတဲ ့ အာကာသ မြေပုံတွေ ၊ အဆုံးမတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် နဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ဆင ် တဲ ့ စကြံတွေနဲ ့ ပါ ။ 
မနက ် ဖြန ် နောက ် ထပ ် ပစ ္ စည ် း တစ ် ခု ၊ နှစ ် ခု စင ် ပေါ ် က ပြပါမယ ် ။ ဒီနေ ့ တော ့ ကျေးဇူးပါလို ့ ပဲ ပြောချင ် ပါတယ ် ။ ဒီအကြောင ် း လူတွေ လာပြီး ပြောပြလို ့ ပါ ။ 
Eileen နဲ ့ ကျွန ် တော ် အိမ ် ကိုဖွင ့ ် ပြီး TED လူထုနဲ ့ မျှဝေဖို ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) TED တိမ ် တွေထဲက အဆင ် တွေ အားလုံး အကြောင ် းပါ ။ 
ဆက ် သွယ ် မှုတွေ အကြောင ် းပါ ။ 
အရင ် က လူတိုင ် းမြင ် ဖူးတဲ ့ အရာတွေကို ကြည ့ ် မြင ် ခြင ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေကို အရင ် က ဘယ ် သူမှ မတွေးဖူးတဲ ့ နည ် းတွေနဲ ့ တွေးခြင ် းပါ ။ 
ဒါက တကယ ့ ် ရှာဖွေမှုနဲ ့ စိတ ် ကူး အားလုံးပါ ။ 
ဥပမာ ဒီမှာ DNA ကို မော ် လီကျူး ပုံစံမှာ ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အရင ် က မမြင ် ဖူးပါဘူ ။ ဒါတည ် ရှိတာ သိတာက မော ် လီကျူးကို နားလည ် ဖို ့ သင ် ထားလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒုတိယ ကမ ္ ဘာစစ ် က နာဇီတွေဆီက Enigma စက ် ကိုလည ် း ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါက ကုဒ ် ရေး ၊ ကုဒ ် ဖော ် စက ် ပါ ။ 
ကဲ ခင ် ဗျားတို ့ ပြောလောက ် တာက ဒါက ဘာလုပ ် ဖို ့ လဲပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဒါဟာ အသက ် အတွက ် ကုဒ ် ပါ ။ ဒါက မရဏအတွက ် ကုဒ ် ပါ ။ 
ဒီမော ် လီကျူး နှစ ် ခုဟာ ကုဒ ် ရေးပြီး ကုတ ် ဖော ် ပါတယ ် ။ 
ရှိသေးတာက ဒါတွေကို ကြည ့ ် တော ့ စက ် တစ ် လုံးနဲ ့ မော ် လီကျူးတစ ် ခု မြင ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နည ် းသစ ် တစ ် ခုနဲ ့ မြင ် ပြီဆိုတာနဲ ့ ဒီအရာနှစ ် ခုစလုံး ဆက ် စပ ် မှုရှိတာ သဘောပေါက ် ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတိုဟာ အဓိကအားဖြင ့ ် ဒါကြောင ့ ် ဒီမှာ ဆက ် စပ ် တာပါ ။ 
ဒါက လူသား ဦးနှောက ် ပုံစံပါ ။ အိုကေ ။ 
ရှားတာက ဦးနှောက ် ကို တစ ် ခါမှ မမြင ် ရလို ့ ပါ ။ 
ဦးခေါင ် းခွံ မြင ် ရတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဟောဟိုမှာ ။ 
စိတ ် ကူးအားလုံးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေးတာ ၊ ခံစားတာ ၊ အာရုံခံသမျှဟာ လူ ့ ဦးနှောက ် ကို ဖြတ ် လာတာပါ ။ 
ဒီဦးနှောက ် မှာ အဆင ် သစ ် တစ ် ခု ဖန ် တီးပြီးတာနဲ ့ ဦးနှောက ် ကို နည ် းသစ ် တစ ် ခုနဲ ့ ပုံသွင ် းတာနဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ မူလပုံကို ဘယ ် တော ့ မှ ပြန ် မသွားပါဘူး ။ 
နမူနာတစ ် ခု အြမန ် ပေးပါ ့ မယ ် ။ 
အင ် တာနက ် အကြောင ် း တွေးကြတယ ် ။ အင ် တာနက ် ကို ဖြတ ် သွားတဲ ့ သတင ် းကို တွေးတယ ် ။ 
ပုန ် းနေတဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုကို တစ ် ခါမှ မတွေးဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကို ကျောက ် မီးသွေး တစ ် တုံး ယူလာပါတယ ် ။ ဟောဒီမှာ ကျောက ် မီးသွေး တစ ် တုံးပါ ။ 
ကျောက ် မီးသွေးတုံးက အင ် တာနက ် နဲ ့ ဘာဆိုင ် လဲ ။ 
ကွန ် ရက ် ကိုဖြတ ် ပြီး သတင ် း တစ ် မက ် ဂါဗိုက ် ရွေ ့ ဖို ့ ကျောက ် မီးသွေးထဲက စွမ ် းအင ် လိုတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဖိုင ် တစ ် ခု ကူးယူတိုင ် း တစ ် မက ် ဂါဗိုက ် ဟာ ကျောက ် မီးသွေးတစ ် တုံးပါ ။ 
ဆိုလိုတာက ၂၀၀ မက ် ဂါဗိုက ် ဖိုင ် ဟာ ဒီလိုမျိုးပေါ ့ ပရိတ ် ကြီးရေ ၊ အိုကေ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် တစ ် (သို ့) နှစ ် gigabyte ကူးယူတာ အခမဲ ့ မဟုတ ် ပါဘူးနော ် ။ 
ဆက ် သွယ ် မှုဟာ ဝက ် ဘ ် ကို လည ် ပတ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ စွမ ် းအင ် ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ တွေးတာတိုင ် းကို ဖြစ ် ပေါ ် စေပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးပါ Chris ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

နောက ် လဆို ကျွန ် တော ် အသက ် ၄၄ နှစ ် ပြည ့ ် မှာဖြစ ် ပြီး ၄၄ နှစ ် ဟာ အရမ ် းကောင ် းတဲ ့ နှစ ် စိတ ် ချမ ် းမှု ၊ ပြည ့ ် မြောက ် မှုဖြစ ် တဲ ့ နှစ ် ဖြစ ် မယ ် လို ့ ခံစားမိတယ ် ။ 
ခံစားမိတဲ ့ အကြောင ် းက ကျွန ် တော ့ မှာ ထူးခြားတာတစ ် ခုခု ရှိနေတာကြောင ့ ် မဟုတ ် ပဲ ဒါဟာ နှစ ် ကောင ် းတစ ် နှစ ် ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ Norman Mailer ရဲ ့ ၁၉၆၈ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ဖတ ် ခဲ ့ တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
"" အသက ် လေးဆယ ့ ် လေးမှာ သူ ့ ပိုင ် တဲ ့ အသက ် ကို ခံစားမိခဲ ့ တယ ် ။ "" လို ့ 
Mailer က "" The Armies of the Night "" ထဲမှာ ရေးသားခဲ ့ တယ ် လေ ။ "" အရိုး ၊ ကြွက ် သား ၊ နှလုံးနဲ ့ ယောက ် ျား တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ဖို ့ ရပ ် တည ် ချက ် ရဲ ့ ခိုင ် မာတဲ ့ ပြယုဂ ် တစ ် ခုအလား ခံစားရတယ ် ၊ သူ ရောက ် ရှိပြီးခဲ ့ သလို မျိုးပေါ ့ ။ "" အင ် း ၊ Mailer က ကျွန ် တော ့ အကြောင ် း မရေးခဲ ့ တာ သိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သိသေးတာက အားလုံးအတွက ် သူရေးနေခဲ ့ တာလို ့ ပါ ၊ ကျွန ် တော ် ၊ ခင ် ဗျားဟာ သူ ့ စာအုပ ် ရဲ ့ ဇာတ ် ကောင ် ပါ ။ အရွယ ် ကတော ့ မတိမ ် းမယိမ ် း အဆင ့ ် မှာ မွေးဖွားရာကနေ အစဉ ် ကြီးတစ ် လျှောက ် တိုးတိုးသွားတယ ် ကလေးဘဝရဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ရာတွေနဲ ့ အချုပ ် အချယ ် တွေကနေ ၊ ကြီးကောင ် ဝင ် ချိန ် ရဲ ့ လွတ ် မြောက ် ခြင ် းတွေနဲ ့ စိတပျက ် စရာတွေ ၊ လူလားမြောက ် တဲ ့ အရွယ ် ရဲ ့ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် တွေနဲ ့ သမိုင ် းမှတ ် တိုင ် တွေ ဇရာအိုအရွယ ် ရဲ ့ အသိအမှတ ် ပြုခြင ် းတွေနဲ ့ စိတ ် လျှော ့ ရခြင ် းတွေပေါ ့ ။ 
ဘဝဆိုတာ ပုံစံတွေရှိပြီး သူတို ့ ဟာ တူညီကြပါတယ ် ။ 
Thomas Mann ရေးခဲ ့ သလို "" သူတို ့ လိုပဲ ငါလည ် းဖြစ ် လာလိမ ့ ် မယ ် "" ပေါ ့ ။ ဒီပုံစံတွေကို ရှင ် သန ် ရုံမဟုတ ် ပဲ 
ဒါတွေကို မှတ ် တမ ် းတင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒါတွေကို စာအုပ ် တွေထဲမှာ ရေးချတယ ် ၊ အဲဒီထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ နောက ် မှာ ဖတ ် နိုင ် ၊ မှတ ် မိနိုင ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေဖြစ ် လာတယ ် ။ 
စာအုပ ် တွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် သူဖြစ ် ဖူးတယ ် ၊ ဘယ ် သူဖြစ ် နေရုံသာမက ဘယ ် သူ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာကိုပါ ပြောပြတယ ် ။ 
နှစ ် ထောင ် ပြည ့ ် နှစ ် အတွက ် လည ် း ရှိတာပေါ ့ ။ 
James Salter ရေးခဲ ့ သလို "" ဘဝဟာ တစ ် ခုခုကို ဖြတ ် သန ် းတယ ် ဆိုရင ် စာမျက ် နှာတွေကို ဖြတ ် သန ် းမှုပဲ "" တဲ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခြောက ် နှစ ် က စိတ ် ထဲကို အတွေးတစ ် စ ခုန ် ဝင ် လာတယ ် ။ ဘဝဟာ စာမျက ် နှာတွေကို ဖြတ ် သန ် းနေခြင ် း ဆိုရင ် တစ ် နေရာရာမှာ ဘဝနှစ ် တိုင ် းအတွက ် ရေးထားတဲ ့ စာပိုဒ ် တွေရှိရမယ ် ။ 
ဒါတွေကို ရှာတွေ ့ နိုင ် ရင ် ဒါတွေကို ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် အဖြစ ် စုစည ် းနိုင ် ကာ ၊ 
ဒါတွေကို ဘဝတစ ် ခုအဖြစ ် စုစည ် းနိုင ် မယ ် ပေါ ့ ။ ရှည ် လျားတဲ ့ ဘဝ ၊ အသက ် တစ ် ရာ ရှိတဲ ့ ဘဝ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ထဲက ကံအကောင ် းဆုံးတွေ ကျော ် ဖြတ ် တာကကနေ ထပ ် တူညီတဲ ့ အစီအစဉ ် တန ် းကြီး တစ ် ခုလုံးပေါ ့ ။ 
ဒီတုန ် းက ကျွန ် တော ် က ၃၇ နှစ ် ပါ ၊ "" လိမ ္ မာသိုသိပ ် တဲ ့ အရွယ ် "" လို ့ William Trevor ကရေးခဲ ့ တယ ် ။ 
အချိန ် နဲ ့ အရွယ ် ကို ရှုမှတ ် ပွားများဖို ့ ဖြစ ် တတ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
မိသားစုထဲမှာ မမာမကျန ် းခြင ် းနဲ ့ နောက ် ကိုယ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဒဏ ် ရာက အိုမင ် းခြင ် းဆိုတာဟာ ဟန ် ဆောင ် မရနိုင ် တာကို ရှင ် းလင ် းစေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါ ့ အပြင ် အိုမင ် းခြင ် းဟာ ရှောင ် လွှဲမရတာကို ရွေ ့ ဆိုင ် းရုံပါပဲ ၊ အခြေအနေက မလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တာကို ရိပ ် စားမိနေတဲ ့ အချိန ် ပါ ။ 
ဒါဟာ စိတ ် ပျက ် အားလျော ့ စရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စာရင ် းတစ ် ခုကတော ့ ကျန ် နေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ခံနိုင ် ရည ် မဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နဲ ့ ဘဝ တစ ် နှစ ် တာကို မှတ ် တမ ် းတင ် ဖို ့ ဟာ တဒင ် ္ ဂဖြစ ် နေတာကို ဆုပ ် ကိုင ် တာဆီးတာ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ ကိုယ ် တိုင ် နဲ ့ အခြားသူတွေကို အနာဂတ ် အား ဖြတ ် ကနဲ ပေးကြည ့ ် တာ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ အဲဒီကို ရောက ် ခဲ ့ ခဲ ့ ၊ မရောက ် ခဲ ့ ခဲ ့ ပါ ။ 
ဒီနောက ် ကျွန ် တော ့ စာရင ် းကို စပြုစုတော ့ ရုတ ် ခြည ် း စွဲလမ ် းသွားခဲ ့ တာက အရွယ ် တွေ ၊ အရွယ ် တွေရဲ ့ စာမျက ် နှာတွေကို ရှာတာပါ ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပထမ နှစ ် တစ ် ရာကနေ နှစ ် ပတ ် လည ် တိုင ် းမှာ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
"နှစ ် ဆယ ့ ် ခုနှစ ် ရုတ ် တရက ် ဉာဏ ် အမြင ် ​ ပေါက ် တဲ ့ ကာလတစ ် ခု ၊" "ခြောက ် ဆယ ့ ် နှစ ် သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ ဆုတ ် ယုတ ် မှုတွေရဲ ့..." 
တကယ ် ပဲ ဒီလို ထိုးထွင ် းအမြင ် တွေဟာ ပတ ် သက ် မှုရှိတာ သတိထားမိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စတင ် သူတွေအတွက ် အခု ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသက ် ပိုရှည ် တော ့ နှေးနှေးပဲ အိုမင ် းပါတယ ် ။ 
Christopher Isherwood က ၅၃ နှစ ် ရှိတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ကို သရုပ ် ဖော ် ဖို ့ ရွက ် ဝါ ဆိုတဲ ့ စကားစုကို သုံးခဲ ့ တယ ် ၊ ရာစုတစ ် ခုကြာမှာပဲ Lord Byron က ၃၆ နှစ ် သူ ့ ကိုယ ် သူ သရုပ ် ဖော ် ဖို ့ ဒါကိုသုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) သတိချပ ် မိသေးတာက ဘဝဆိုတာ တစ ် နှစ ် က တစ ် နှစ ် အထိန ် းအကွပ ် မဲ ့ ခန ့ ် မှန ် းမရ ပြောင ် းလဲနိုင ် တာနဲ ့ လူတွေဟာ ဒီအသက ် မှာပဲ ခြားနားစွာ တွေ ့ ကြုံခံစားနိုင ် တာပါ ။ 
ဒါတောင ် မှပဲ စာရင ် းက ပေါင ် းစည ် းလာတော ့ စာမျက ် နှာပေါ ် မှာရော မှန ် ပြင ် ထဲက အရိပ ် လို ကိုယ ် ရှင ် သန ် နေခဲ ့ တဲ ့ ဘဝဟာ ကြည ် လင ် လာတယ ် ၂၀ မှာ တွေ ့ ရှိတာက "" ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဘယ ် သူဆို တာ သေချာမှု နည ် းနည ် းလာတယ ် ။ "" ၃၀ မှာ ပေါ ် ထွက ် တာက "" တက ် ကြွတဲ ့ ဘဝထဲ ကို ပြင ် ဆင ် ခြင ် းရဲ ့ မြေရိုင ် း ၊ "" ၄၀ မှာ "" သင ် ယူလိုက ် တာက အခန ် းတံခါးတွကို ညင ် သာစွာ ပိတ ် ဖို ့ ပါ ၊ ငါပြန ် မလာတော ့ ဘူး ။ "" ကျွန ် တော ် က အဲဒီမှာလေ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အဲဒီမှာပါ ။ 
ဂရပ ် ဖစ ် ဒီဇိုင ် နာကြီး Milton Glaser ရဲ ့ လှပတဲ ့ စက ္ ခုပသာဒကို ဒီမှာ မြင ် ရပါတယ ် ။ ဒီနေ ့ ဆို ၈၅ နှစ ် ရှိသူပါ... ဒီနှစ ် တွေမှာ "" ရင ့ ် မှည ့ ် ခြင ် းနဲ ့ အထွတ ် အထိပ ် "" လို ့ Nabokov ကရေးခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ် မှတ ် သားမိတာက အနုပညာလို ၊ အရောင ် လို စာပေက ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ကြုံရတာကို မှတ ် မိဖို ့ ကူညီပေးတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းက ကျွန ် တော ့ စာရင ် းကို အဖိုးနဲ ့ မျှကြည ့ ် လိုက ် တော ့ သူက အသိအမှတ ် ပြုဟန ် ခေါင ် းညိတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတုန ် းက သူက ၉၅ နှစ ် ဖြစ ် ပြီး မကြာခင ် ဆုံးတော ့ မှာ ၊ ဒါကို Roberto Bolaño ရေးခဲ ့ တာက ""... က ဘယ ် တော ့ မှ မသေတာလိုပဲ "" တဲ ့ ။ 
ပြန ် ကြည ့ ် တော ့ အင ် းလို ့ သူက ကျွန ် တော ့ ကို ပြောခဲ ့ တယ ် ။ Proust မှန ် တယ ် အသက ် ၂၂ မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ သေမှာမဟုတ ် တာ သေချာတယ ် ၊ သေခြင ် းနဲ ့ စိတ ် ပညာဖြစ ် စဉ ် ပညာရှင ် Edwin Shneidman ပြောတာမှန ် ခဲ ့ သလိုပဲ ၊ အသက ် ၉၀ မှာ သေမယ ် ဆိုတာ သေချာကြတယ ် ၊ 
ဒါက သူတို ့ ကို ဖြစ ် ခဲ ့ သလို သူကိုဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ 
အခု စာရင ် းက ပြီးပြီ ၊ အနှစ ် တစ ် ရာပေါ ့ ။ 
ဒါကို ပြန ် လည ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ် မပြီးသေးတာကို သိလိုက ် တယ ် ။ 
နေရဦးမယ ့ ် ဘဝဟာ ရှိပါသေးတယ ် ၊ နောက ် စာမျက ် နှာများစွာ ဖြတ ် သန ် းဖို ့ ရှိသေးတယ ် ။ 
Mailer ကို စိတ ် မှာစွဲမှတ ် ပြီး အသက ် ၄၄ နှစ ် ကို စောင ့ ် စားပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် လုပ ် မယ ် လို ့ ကြံထားတာက ရိုးရိုး ပန ် ကြားချက ် တစ ် ခုနဲ ့ စမယ ် ပေါ ့ 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး ခဏကြာ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ စိတ ် မချမ ် းသာစရာ ပျော ့ ညံ ့ ချက ် တွေ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ စိတ ် ပျက ် စရာ ဖြစ ် တည ် မှုတွေကို ရပ ် တန ့ ် ပစ ် လိုက ် စေချင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ဒါက ငါးရာစုမှာ St. Benedict က သူ ့ ရဲ ့ အတော ့ ကို ချောက ် ချားနေတဲ ့ နောက ် ပါးတွေကိုပေးတဲ ့ အကြံပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် အသက ် ၄၀ အရောက ် မှာ ကိုယ ် တိုင ် လိုက ် နာဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တဲ ့ အကြံဉာဏ ် ပါ ။ 
အဲဒီကာလမတိုင ် ခင ် က ​ ဖြစ ် နေကျ ပူးပေါင ် းသူ ရဲမက ် ဖြစ ် ဖူးတယ ် ၊ အရမ ် းစား ၊ အရမ ် းသောက ် အရမ ် း အလုပ ် ကြိုးစားခဲ ့ ပြီး မိသားစုကို လျစ ် လျှူရှု နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဘဝကို အလှည ့ ် အပြောင ် းလုပ ် ဖို ့ ကြိုးစာရန ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် အလုပ ် ၊ ဘဝ ဟန ် ချက ် ရဲ ့ ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ ကိစ ္ စကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ကြိုးစားမယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ အလုပ ် နေရာမှ နှုက ် ထွက ် ခဲ ့ ပြီး အိမ ် မှာ ဇနီး ၊ ကလေးငယ ် လေးယောက ် နဲ အတူ တစ ် နှစ ် တာ ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီနှစ ် က အလုပ ် ၊ ဘဝ ဟန ် ချက ် ညီမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိလိုက ် ရတာက အလုပ ် နဲ ့ ဘဝကို ဟန ် ချက ် ညီဖို ့ ဆိုတာ အလုပ ် လုပ ် စရာ မရှိတဲ ့ အခါမှာ အတော ် လွယ ် သားပဲလို ့ ထင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) သိပ ် အသုံးမဝင ် တဲ ့ အတတ ် တစ ် ခုပါ ၊ အထူးသဖြင ့ ် ငွေကုန ် သွားတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ အလုပ ် ပြန ် လုပ ် ခဲ ့ ပြီး အဲဒီကတည ် းက ခုနစ ် နှစ ် ကြာ အလုပ ် ၊ ဘဝ ဟန ် ချက ် ညီမှု အကြောင ် း လေ ့ လာခြင ် း ၊ ရေးသားခြင ် းနဲ ့ ရုန ် းကန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် တဲ ့ လေ ့ လာမှု လေးခုရှိပါတယ ် ။ 
ပထမဆုံးက လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက ဒီကိစ ္ စကို တိုးတက ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ ဆိုရင ် ရိုးသားတဲ ့ ဆွေးနွေးမှုကို လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာက လူတော ် တော ် များများက အလုပ ် ၊ ဘဝ ဟန ် ချက ် ညီမှုကို ပေါက ် ကရ ပြောလွန ် းတာပါ ။ 
အလုပ ် ချိန ် လွှဲပြောင ် းတာ (သို ့) ပေါ ့ ပေါ ့ ပါးပါး ဝတ ် တဲ ့ သောကြာနေ ့ တွေ ၊ ကလေးအဖေခွင ့ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဆွေးနွေးချက ် တွေဟာ အဓိက ကိစ ္ စကို ဖုံးကွယ ် ရာပဲ ရောက ် ပါတယ ် ။ ဒါက တစ ် ချို ့ အလုပ ် နဲ ့ အသက ် မွေးမှု ရွေးချယ ် မှုတွေဟာ ငယ ် ရွယ ် တဲ ့ မိသားစုနဲ ့ နေ ့ တဓူဝ ကိစ ္ စမှာ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိရှိ ဆက ် စပ ် နေခြင ် းနဲ ့ အခြေခံအားဖြင ့ ် သဟဇာတ မဖြစ ် တာပါ ။ 
အခု ပြဿနာတိုင ် းကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ပထမအဆင ့ ် က ကိုယ ် ရှိနေတဲ ့ အခြေအနေရဲ ့ ဒိဋ ္ ဌဖြစ ် ရပ ် ကို လက ် ခံခြင ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရှိနေတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ ဒိဋ ္ ဌဖြစ ် ရပ ် က အဲဒီက ထောင ် ပေါင ် းများစွာသော လူတွေရှိနေပြီး တိတ ် ဆိတ ် တဲ ့ ၊ အော ် ဟစ ် နေတဲ ့ ကြံရာ မရ ​ တဲ ့ ဘဝတွေမှာနေထိုင ် နေတယ ် ၊ အဲဒီမှာ သူတို ့ မကြိုက ် တဲ ့ လူတွေအထင ် ကြီးဖို ့ သူတို ့ မလိုအပ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေဝယ ် နိုင ် အောင ် သူတို ့ မုန ် းတဲ ့ အလုပ ် တွေမှာ အကြာကြီး ပင ် ပန ် းစွာ အလုပ ် လုပ ် ကြတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် တော ့ အမြင ် က သောကြာနေ ့ မှာ ဂျင ် းနဲ ့ တီရှပ ် တစ ် ထည ် ဝတ ် ပြီး အလုပ ် သွားခြင ် းဟာ ပြဿနာရဲ ့ အဓိကအရာဆီ မရောက ် တာပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် တော ် ထောက ် ပြလိုတဲ ့ ဒုတိယလေ ့ လာမှုက အစိုးရတွေ ၊ လုပ ် ငန ် းအဖွဲ ့ ကြီးတွေက ဒီကိစ ္ စကို ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် ဖြေရှင ် း ပေးမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတဲ ့ အမှန ် တရားကို ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
အပြင ် ကို ကြည ့ ် တာ ရပ ် ဖို ့ သင ့ ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ဦးချင ် းအနေနဲ ့ ကိုယ ် ရှင ် သန ် ရှင ် တဲ ့ ဘဝ အမျိုးအစားအတွက ် ထိန ် းချုပ ် ၊ တာဝန ် ယူဖို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ အပေါ ် မူတည ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ဘဝကို ပုံစံမချရင ် သူများက ကိုယ ့ ် အတွက ် ပုံစံချသွားမှာဖြစ ် ပြီး သူတို ့ ရဲ ့ ဟန ် ချက ် ညီမှု စိတ ် ကူးကို ကိုယ ် က ကြိုက ် ချင ် မှ ကြိုက ် မှာပါ ။ 
ဒါက အထူး အရေးကြီးပါတယ ် ၊ WWW မှာမရှိဘူးမို ့ လား ၊ ငါအထုတ ် ခံရတော ့ မယ ် ။ ဒါက အထူးအရေးကြီးတာက စီးပွားရေး အဖွဲ ့ အစည ် းတွေရဲ ့ လက ် ထဲကို ကိုယ ့ ် ဘဝ အရည ် အသွေးကို ကိုယ ် က ဘယ ် တော ့ မှ ထည ့ ် မပေးခြင ် းပါ ။ 
အခု ကျွန ် တော ် က မကောင ် းတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေအကြောင ် းပဲ ပြောမနေပါဘူး ၊ ကျွန ် တော ့ အခေါ ် အရ "" လူသားစိတ ် ရဲ ့ သားသတ ် ရုံတွေပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကုမ ္ ပဏီအားလုံးကို ပြောနေတာပါ ။ 
အကြောင ် းက စီးပွားရေး ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ သူတို ့ ရှောင ် လို ့ ရသလောက ် သင ့ ် ဆီကနေ အများဆုံးယူဖို ့ နဂိုကတည ် းက ပုံစံချထားတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒါက သူတို ့ သဘာဝ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ DNA ၊ သူတို ့ လုပ ် နေကျပါ ။ ကောင ် းမွန ် ပြီး ၊ စေတနာကောင ် းတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေတောင ် ပါ ။ 
တစ ် ဘက ် မှာကျတော ့ အလုပ ် ခွင ် မှာ ကလေးစောင ့ ် ရှောက ် ရေး အထောက ် အကူတွေ တပ ် ဆင ် တာ အံ ့ ဩစရာ ၊ အသိကြွယ ် တာပါ 
အခြာတစ ် ဘက ် ကျတော ့ အိပ ် မက ် ဆိုးတစ ် ခုပါ ။ ဆိုလိုတာက သင ် ဟာ သွေးပျက ် စရာရုံးမှာ အချိန ် ပိုကုန ် တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝမှာလိုချင ် တဲ ့ နယ ် နိမိတ ် တွေကို ချမှတ ် ၊ ပြဋ ္ ဌာန ် းဖို ့ တာဝန ် ယူဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
တတိယလေ ့ လာမှုက ကိုယ ့ ် ဟန ် ချက ် ကို အကဲဖြတ ် တာအပေါ ် ကိုယ ် ရွေးတဲ ့ အချိန ် ဘောင ် ကို သတိပြုဖို ့ လိုတာပါ ။ 
အလုပ ် ပြန ် မလုပ ် ခင ် အိမ ် မှာနေတဲ ့ နှစ ် အပြီးမှာ ထိုင ် ပြီး ရေးချလိုက ် တာက ကိုယ ် ဆန ္ ဒပြင ် းပြတဲ ့ အကောင ် းဆုံး ဟန ် ချက ် ညီ နေ ့ တစ ် နေ ့ ရဲ ့ အသေးစိတ ် အဆင ့ ် ဆင ့ ် ရေးသားဖေါ ် ြပချက ် ပါ ။ 
ဒါက ဒီလိုမျိုးပါ ။ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ညရဲ ့ အိပ ် စက ် မှုအပြီး ကောင ် းစွာ အနားယူမှုနဲ ့ နိုးထ ၊ 
သံဝါသပြု ။ 
ခွေးကို လမ ် းလျှောက ် ပေး ၊ 
ဇနီး ၊ ကလေးတွေနဲ ့ နံနက ် စာစား ၊ 
သံဝါသ ထပ ် ပြု ။ 
(ရယ ် သံများ) ရုံးသွားတဲ ့ လမ ် းမှာ ကလေးတွေကို ကားနဲ ့ ကျောင ် းပို ့ ၊ 
အလုပ ် သုံးနာရီစာလုပ ် ၊ 
မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် နဲ ့ နေ ့ လည ် စာအချိန ် မှာ အားကစားလုပ ် ၊ 
နောက ် သုံးနာရီ အလုပ ် လုပ ် ။ 
ညနေအစောပိုင ် း သောက ် စားဖို ့ အရက ် ဆိုင ် မှာ အဖော ် တွေနဲ ့ ဆုံ ၊ 
မိန ် းမ ၊ ကလေးတွေနဲ ့ အတူ ညစာအတွက ် အိမ ် ကို ကားမောင ် းပြန ် ၊ 
နာရီဝက ် လောက ် တရားထိုင ် ၊ 
သံဝါသပြု ၊ 
ခွေးကို လမ ် းလျှောက ် ပေး ၊ ထပ ် ပြီး သံဝါသပြု ၊ 
အိပိရာဝင ် တယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အဲဒီလိုနေ ့ မျိုး ဘယ ် နှစ ် ခုလောက ် ရတယ ် ထင ် လဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) လက ် တွေ ့ ကျဖို ့ တော ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
တစ ် နေ ့ တည ် း အကုန ် လုပ ် လို ့ မရဘူးလေ ။ 
ဘဝဟန ် ချက ် ကို အကဲဖြတ ် တာအပေါ ် မှာ အချိန ် ဘောင ် ကို ရှည ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီလှည ့ ် ကွက ် ထဲ ကျမသွားစေပဲ တာရှည ် ဖို ့ တော ့ လိုပါတယ ် ၊ "" ငါ အငြိမ ် းစားယူတဲ ့ အခါ အချိန ် ရှိမှာပဲ ၊ ကလေးတွေ အိမ ် ကထွက ် သွားတဲ ့ အခါ ၊ မိန ် းမက ငါနဲ ့ ကွာရှင ် းပြီး ကျန ် းမာရေးကျဆင ် းတဲ ့ အခါ ၊ အဖော ် တွေ မရှိ ၊ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကုန ် တဲ ့ အခါ "" (ရယ ် သံများ) တစ ် နေ ့ တာဟာ တိုလွန ် းတယ ် ၊ "" အငြိမ ် းစားယူပြီးမှ "" ဆိုတာ ကြာလွန ် းတယ ် ။ 
အလယ ် အလတ ် မှာ ဖြစ ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
စတုတ ္ ထလေ ့ လာမှုက ဟန ် ချက ် ညီမှုကို ဟန ် ချက ် ညီတဲ ့ နည ် းလမ ် းနဲ ့ ချဉ ် းကပ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
မနှစ ် က မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် လာတွေ ့ တယ ် ၊ ဒီဇာတ ် လမ ် းပြောလို ့ ကျွန ် တော ့ ကို သူမစိတ ် မဆိုးဘူး ၊ သူမလာပြီး ပြောတာက "" Nigel ရှင ့ ် စာအုပ ် ဖတ ် ပြီးပြီ ၊ 
ကျွန ် မဘဝဟာ လုံးဝ ဟန ် ချက ် ပျက ် နေတယ ် လို ့ နားလည ် လိုက ် တယ ် ။ 
လုံးဝကို အလုပ ် ရဲ ့ ကြီးစိုးတာခံရတယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ ၁၀ နာရီ အလုပ ် လုပ ် တယ ် ၊ အလုပ ် အသွား လမ ် းမှာက တစ ် နေ ့ ၂နာရီ ။ 
ဆက ် ဆံရေးတွေအားလုံ ပျက ် ကုန ် ပြီ ။ 
ကျွန ် မအလုပ ် ကလွဲပြီး ဘဝမှာ ဘာမှမရှိတော ့ ဘူး ။ 
ဒါနဲ ့ ထိန ် းချုပ ် ပြီး ဖြေရှင ် းဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အားကစား လေ ့ ကျင ့ ် လိုက ် တယ ် ။ "" တဲ ့ (ရယ ် သံများ) ကဲ လှောင ် ပြောင ် ဖို ့ မရည ် ရွယ ် ပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျန ် းမာတဲ ့ တစ ် နေ ၁၀ နာရီ ရုံးကြွက ် တစ ် ကောင ် ဖြစ ် နေတာက ပိုဟန ် ချက ် ညီတာမဟုတ ် ပဲ ပိုပြီး ကျန ် းမာတာပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကိုယ ် လက ် လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းက ချစ ် စရာကောင ် းလောက ် ပေမယ ့ ် ဘဝမှာ အခြားအပိုင ် းတွေ ရှိနေတယ ် ။ ဉာဏ ် ရည ် ပိုင ် း ၊ စိတ ် ခံစားမှုပိုင ် း ၊ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာတွေရှိတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဟန ် ချက ် ညီဖို ့ ပါ ။ ဒီနယ ် ပယ ် အားလုံးကို အာရုံစိုက ် လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ။ ဗိုက ် လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် း အကြိမ ် ၅၀ တင ် ပဲမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကဲဒါက လန ့ ် စရာဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
အကြောင ် က လူတွေက "" ​ ငါ ့ မှာ ကျန ် းမာရေး လုပ ် ဖို ့ အချိန ် မရှိဘူး ၊ 
ဘုရားကျောင ် းတက ် ၊ အမေ ့ ကို ဖုန ် းဆက ် ခိုင ် းတယ ် "" ။ ကျွန ် တော ် နားလည ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါ လန ့ ် စရာကောင ် းတာ တကယ ် ပဲ နားလည ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ၊ နှစ ် နှစ ် က ကြုံခဲ ့ တဲ ့ အဖြစ ် က ကျွန ် တော ့ ကို အမြင ် သစ ် တစ ် ခုပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ဇနီးက ၊ ဒီနေ ့ ပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ ရှိနေပါတယ ် ၊ ရုံးကို ဖုန ် းဆက ် ပြီး ပြောတာက "" Nigel ရှင ် ကျွန ် မတို ့ အငယ ် ဆုံးသား Harry ကို ကျောင ် းက ကြိုလာဖို ့ လိုတယ ် နော ် "" တဲ ့ ။ သူမဟာ အဲဒီညနေက အခြားကလေး သုံးယောက ် နဲ ့ တစ ် နေရာမှာ ရှိဖို ့ လိုတာကိုး ။ 
ဒါနဲ ့ အဲဒီနေ ့ လည ် က ရုံးက တစ ် နာရီစောဆင ် းခဲ ့ ပြီး Harry ကို ကျောင ် းတံခါးဝမှာ ကြိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အနီးရှိပန ် းခြံဆီ လျှောက ် တယ ် ၊ ဒန ် းတွေပေါ ် မှာ ဆော ့ ၊ ပေါက ် ကရတွေ ကစားပေါ ့ ။ 
နောက ် တောင ် ကုန ် းလေးပေါ ် တက ် ၊ အနီးက ကော ် ဖီဆိုင ် ကို လျှောက ် ကာ ပီဇာတစ ် ချပ ် နှစ ် ယောက ် မျှစားခဲ ့ တယ ် ။ တောင ် ကုန ် းကို ဆင ် းပြီး အိမ ် ပြန ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ သူ ့ ကို ရေချိုးပေးပြီး သူ ့ ရဲ ့ Batman ညဝတ ် အင ် ္ ကျီဝတ ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
Roald Dahl ရဲ ့ "" James and the Giant Peach က အခန ် းတစ ် ခန ် း သူ ့ ကို ဖတ ် ပြတယ ် ။ သူ ့ ကို အိပ ် ရာထဲသိပ ် ပြီး စောင ် ခြုံပေးကာ သူ ့ နဖူးကို နမ ် းပြီး "" ကောင ် းသောညပါကွာ "" လို ့ ပြောပြီး သူ ့ အိပ ် ရာက ထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ အိပ ် ရာက အထွက ် မှာ သူပြောတာက "ဖေဖေလား" ကျွန ် တော ် က "အေးပါ သားရ ။" သူက "" ဖေဖေ ၊ ဒီနေ ့ ဟာ သားဘဝမှာ အကောင ် းဆုံး နေ ့ ပဲ "" တဲ ့ ။ ကျွန ် တော ် ဘာမှမလုပ ် ခဲ ့ ပါဘူး ၊ သူ ့ ကို Disney World ပို ့ တာ ၊ PlayStation ဝယ ် ပေးတာ မလုပ ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
အခု ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက အသေးအဖွဲလေးတွေက အရေးပါတာပါ ။ 
ပိုပြီး ဟန ် ချက ် ညီတာက ကိုယ ့ ် ဘဝမှာ သိသာတဲ ့ ဗြောင ် းဆန ် တာကို မဆိုလိုပါဘူး ။ 
မှန ် ကန ် တဲ ့ နေရာတွေမှာ အသေးဖွဲဆုံး ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှုနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဆက ် ဆံရေးရဲ ့ အရည ် အသွေးနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဘဝ အရည ် အသွေးကို အကြီးအကျယ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် တာပါ ။ 
ဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တွေးမိတာက ဒါက လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကို ပြောင ် းလဲနိုင ် တာပါ ။ 
အကြောင ် းက အတော ် အသင ့ ် လူတွေလုပ ် ကြရင ် လူအဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ အောင ် မြင ် မှု အဓိပ ္ ပါယ ် ကို ပြောင ် းနိုင ် ပါတယ ် ၊ ပိုက ် ဆံအရှိဆုံးလူဟာ သူသေတဲ ့ အခါ အောင ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ လွယ ် သယောင ် ခပ ် တုံးတုံး အယူအဆကနေ ဖယ ် ခွာပြီး ကောင ် းမွန ် စွာနေထိုင ် တဲ ့ ဘဝတစ ် ခုဟာ ဘယ ် ပုံပေါက ် တယ ် ဆိုတာရဲ ့ ပိုပြီးလေးနက ် ကာ ဟန ် ချက ် ညီတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် တစ ် ခုဆီကိုပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက ပျံ ့ နှံ ့ ထိုက ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အင ် ​ မ ​ တန ် ကျေး ​ ဇူး ​ တင ် ​ ပါ ​ တယ ် ​ 
(​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) 
"" ​ အ ​ မေ ​ ရိ ​ ကန ် ​ တွေ ​ ဟာသ ​ ရော ် ​ တာ ​ နား ​ မ ​ လည ် ​ ဘူး "" ဆို ​ တာ ​ မျိုး ​ ပေါ ့ ​ ဗျာ (​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) 
ဒီ ​ ခေါင ် း ​ စီး ​ ကိုတွေး ​ ကြည ့ ် ဖူး ​ သူ ​ တိုင ် း သ ​ ရော ် ​ တာ ​ ကို ​ နား ​ လည ် ​ ကြ ​ လို ့ ​ ပါ ​ ပဲ ​ (ရယ ် ​ သံ ​ များ) 
မ ​ ဟုတ ် ​ ဘူး ​ လား ​ ဗျာ ။ 
(​ လက ် ​ ခုပ ် ​ သံ ​ များ) 
က ​ လေး (၈၀) ​ ရာ ​ ခိုင ် ​ နှုန ် း ​ ကျောင ် း ​ ထွက ် ​ ကြ ​ သ ​ တဲ ့ ။ 
​ ဒီ ​ ကိန ် း ​ ဂ ​ ဏာန ် း ​ ကို ​ ထက ် ​ ဝက ် ​ ခဲွ ​ လိုက ် ​ မယ ် ​ ဆို ​ ရင ် ​ ခန ့ ် ​ မှန ် း ​ ချက ် ​ တစ ် ​ ခု ​ အ ​ ရ ​ ဆယ ် ​ နှစ ် ​ ကာ ​ လ အ ​ တွင ် း ​ အ ​ မေ ​ ရိ ​ က ​ ရဲ ့ ​ စီး ​ ပွား ​ ရေး ​ မှာ သန ် း ​ တစ ် ​ ထောင ် ​ နီး ​ ပါး ​ အ ​ သား ​ တင ် ​ ငွေ ​ ရ ​ ရှိ ​ မယ ် ​ လို ့ ​ ဆို ​ တယ ် ။ 
​ ဒါ ​ ပေ ​ မဲ ့ ကျောင ် း ​ ထွက ် ​ နှုန ် းပြ ​ ဿ ​ နာ ​ ဟာ ​ ရေ ​ ခဲ ​ စိုင ် ​ ရဲ ့ ထိပ ် ​ ​ လောက ် ​ ပါ 
​ ကျောင ် း ​ နဲ ့ ​ စိမ ် း ​ နေ ​ တဲ ့ က ​ လေး ​ တွေ ၊ ​ ကျောင ် း ​ နေ ​ မ ​ ပျော ် ​ တဲ ့ ​ က ​ လေး ​ တွေ ၊ 
​ ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ တိုး ​ တက ် ​ အောင ် 
လူ ​ သား ​ တွေ ​ ရဲ ့ ​ ဘ ​ ဝ ကြီး ​ ပွား ​ တိုး ​ တက ် ​ ဖို ့ ​ နိ ​ ယာ ​ မ ​ သုံး ​ ခုအ ​ ပေါ ် ​ အ ​ ခြေ ​ ခံရ ​ ပါ ​ တယ ် ။ ဒီ ​ နိ ​ ယာ ​ မတွေ ​ ဟာ 
က ​ လေး ​ နှစ ် ​ ယောက ် ​ နဲ ့ ​ အ ​ ထက ် ​ ရှိ ​ တဲ ့ ​ သူ... ​ ဟုတ ် ​ ပါ ​ ပြီ ။ 
မ ​ ဟုတ ် ​ ဘူး ​ လား ​ ဗျာ ။ 
(​ လက ် ​ ခုပ ် ​ သံ ​ များ) 
(​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) 
အ ​ မေ ​ ရိ ​ ကန ် ​ ရဲ ့ လတ ် ​ တ ​ လော ​ ခန ့ ် ​ မှန ် း ​ ချက ် ​ အ ​ ရ ဒီ ​ စ ​ နစ ် ​ နဲ ့ ​ သွား ​ နေ ​ တဲ ့အာ ​ ရုံစိုက ် ​ မှု ​ အား ​ နည ် း ​ ချို ့ ​ ယွင ် း ​ တဲ ့ ​ ရော ​ ဂါ 
ADHD ​ ပေါ ့ ​ ဗျာ ။ 
ထိုင ် ​ လုပ ် ​ ခိုင ် း ​ ကြည ့ ် ​ ပါ ​ လား ။ 
(​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) (​ လက ် ​ ခုပ ် ​ သံ ​ များ) 
(​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) 
ဒီ ​ အ ​ တိုင ် းကျွန ် ​ တော ် ​ လည ် း ​ ဖြတ ် ​ သန ် း ​ ခဲ ့ ​ တာ ​ ကိုး 
ဝိ ​ ဇ ္ ဇာ ​ ဘာ ​ သာ ​ အ ​ ရေး ​ ပါရတာက ​ ဒီ ​ ဘာ ​ သာ ​ တွေ ​ ဟာ တ ​ ခြား ​ နည ် း ​ ​ နဲ ့ 
လူ ​ သား ​ ဘ ​ ဝ ​ ကြီး ​ ပွား ​ တိုး ​ တက ် ​ စေ ​ တဲ ့ ​ ဒု ​ တိ ​ ယ ​ နိ ​ ယာ ​ မ ​ က သိ ​ လို ​ စိတ ် ​ ပါ ​ ပဲ ။ 
က ​ လေး ​ ဆီ ​ မှာ သိလို ​ စိတ ် ​ မီး ​ ပွား ​ လေး ​ ကို ​ ထွန ် း ​ ညိှ ​ ပေး ​ နိုင ် ​ ရင ် နောက ် ​ ထပ ် ​ အ ​ ကူ ​ အ ​ ညီ ​ မ ​ လို ​ ဘဲ ကိုယ ် ​ တိုင ် ​ သင ် ​ ယူ ​ တတ ် ​ မြောက ် ​ သွား ​ တတ ် ​ ကြ ​ တယ ် 
က ​ လေး ​ တွေ ​ ဟာသ ​ ဘာ ​ ဝ ​ အ ​ လျောက ် ​ သင ် ​ ယူ ​ သူ ​ တွေပါ ​ 
ဒီ ​ မှာ လတ ် ​ တ ​ လော ​ ဖြစ ် ​ နေ ​ တဲ ့ ​ ယဉ ် ​ ကျေး ​ မှု ​ သက ် ​ ရောက ် ရာတစ ် ​ ခု ​ က ဆ ​ ရာ ​ တွေ ​ ကို အ ​ သက ် ​ မွေး ​ မှု ပုံ ​ စံ ​ အ ​ တိုင ် းလုပ ် ​ ခွင ့ ် ​ မ ​ ပေး ​ တာ ​ ကြောင ့ ် ​ လို ့ ဆို ​ နိုင ် ​ မယ ် ​ 
ဘယ ် ​ ကျောင ် း ​ ​ မှ ဆ ​ ရာ ​ တွေ ​ ထက ် ​ ပို ​ မ ​ တော ် ​ ​ ဘူး 
ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ရဲ ့ ​ ရည ် ​ ရွယ ် ​ ချက ် ​ ကြီး ​ က ​ လူ ​ တွေ ​ ကို ​ သင ် ​ ယူ ​ စေ ​ ချင ် ​ တာ ​ ပဲ 
သူ ​ ဘယ ် ​ လောက ် ​ ဟောင ် း ​ သွား ​ ပြီ ​ လဲ ​ ဆိုတာ ​ ​ ကြည ့ ် ပေါ ့ (​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) 
သူ ​ ပြော ​ လေ ့ ​ ရှိ ​ တဲ ့ ​ စ ​ ကား ​ က ကြိ ​ ယာ ​ တွေ ​ ရဲ ့ လုပ ် ​ ဆောင ် ​ မှု ​ နဲ ့ ​ ပေါက ် ​ မြောက ် ​ မှု ​ ကြား ​ ခြား ​ နား ​ မှုကိုပါ 
အဲ ​ ဒါ ​ ကိုတ ​ ကယ ် ရ ​ မ ​ လာ ​ တာ ​ မျိုး ​ ပေါ ့ ​ ဓာတ ် ​ စာ ​ စား ​ တာ ​ မျိုး ​ ပေါ ့ ​ ဗျာ 
အဲ ​ ဒါ ​ တာ ​ ဥ ​ ပ ​ မာ ​ ကောင ် း ​ တစ ် ​ ခု ​ ဗျ ။ 
ဒါ ​ ပေ ​ မယ ့ ် ​ ဘယ ် ​ သူဘာ ​ မှ ​ ​ မ ​ တတ ် ​ သွား ​ ရင ် သင ် ​ တော ့ ​ သင ် ​ နေ ​ ပါ ​ ရဲ ့ ၊ သင ် ​ ပြ ​ ခြင ် း ​ ​ ရည ် ​ ရွယ ် ​ ချက ် တော ့ မ ​ ပေါက ် ​ မြောက ် ​ ဘူး ​ ပေါ ့ 
ဆ ​ ရာ ့ ​ အ ​ လုပ ် ​ က ​ သင ် ​ ယူ ​ ဖြစ ် ​ အောင ် ​ ကူ ​ ညီ ​ ပေး ​ ဖို ့ ​ ပါ ။ 
ဒါ ​ ပါ ​ ပဲ ။ 
ကျွန ် ​ တော ့ ် ​ အ ​ ထင ် ​ ​ ပြ ​ ဿ ​ နာ ​ ရဲ ့ ​ တစ ် ​ စိတ ် ​ တစ ် ​ ဒေ ​ သ ​ ကသင ် ​ ပြ ​ မှု ၊ သင ် ​ ယူ ​ မှု ​ အ ​ ပေါ ် အ ​ လေး ​ မ ​ ထား ​ ဘဲ ​ စစ ် ​ ဆေး ​ မှု ​ ​ သာအ ​ လေး ​ ပေး ​ နေ ​ ခြင ် း ​ ပါ 
ကျွန ် ​ တော ် ဆေး ​ စစ ် ​ ချင ် ​ တယ ် ​ ဆို ​ ရင ် ​ စံ ​ မီတဲ ့ စစ ် ​ ဆေး ​ မှု ​ မျိုး ​ လိုချင ် ​ တယ ် 
(​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) “​ ဒါကောင ် း ​ တဲ ့ ​ လက ္ ခ ​ ဏာ ​ လား ”“ ​ မ ​ သိ ​ ဘူး ​ ” 
ဒီ ​ တော ့ သိ ​ လိုစိတ ် ​ နေ ​ ရာ ​ မှာ လေး ​ စား ​ လိုက ် ​ နာ ​ မှု ​ ယဉ ် ​ ကျေး ​ မှု ရောက ် ​ နေ ​ ​ ရော 
ပုံ ​ မှန ် ​ လုပ ် ​ ရိုး ​ လုပ ် ​ စဉ ် ​ အ ​ တိုင ် း ​ လိုက ် ​ နာ ​ လုပ ် ​ ဆောင ် ​ အောင ် အား ​ ပေး ​ နေ ​ တယ ် 
တ ​ တိ ​ ယ ​ နိ ​ ယာ ​ မ ​ က လူ ​ သား ​ တွေ ​ ရဲ ့ ဘ ​ ဝ ​ ဟာ ပင ် ​ ကို ​ အား ​ ဖြင ့ ် တီ ​ ထွင ် ​ မှုပါတယ ် 
ခင ် ​ ဗျား ​ ရဲ ့ ​ ခွေး ​ ဟာ စိတ ် ​ ဓာတ ် ​ ကျ ​ ချင ် ​ ကျ ​ နေ ​ မှာ 
“​ လမ ် း ​ လျှောက ် ​ သွား ​ ကြ ​ ရ ​ အောင ် ​ ကွာ ။ ” 
“​ ဟင ့ ် ​ အင ် း ။ ငါအ ​ ဆင ် ​ ပြေ ​ ပါ ​ တယ ် ​ ” 
“​ မင ် း ​ ပဲသွား ​ ပါ ။ ငါစောင ့ ် ​ နေ ​ ရစ ် ​ မယ ် ​ ဒါ ​ ပေ ​ မဲ ့ ဓာတ ် ​ ပုံ ​ တွေ ​ ရိုက ် ​ ခဲ ့ ​ နော ် ” 
တ ​ ကယ ် ​ ကို ​ မ ​ ဖြစ ် ​ သင ့ ် ​ တော ့ ​ တာ ။ 
​ ဒါ ​ တွေ ​ ကိုပဲ ​ စစ ် ​ ဆေး ​ နေ ​ တော ့ 
ဒု ​ က ္ ခ ​ ရောက ် ​ နေ ​ သူ ​ ရှိ ​ ရင ် ​ သူ ​ တို ့ ​ ဆီအ ​ မြန ် ​ သွား ​ ပြီးအ ​ ခု လူ ​ တွေ ​ အ ​ မြဲ ​ ပြော ​ ကြ ​ တယ ် “​ ဟာ ​ ဗျာ ။ ဖင ် ​ လန ် ​ နဲ ့ အ ​ မေ ​ ရိ ​ ကန ် ​ နိှုင ် း ​ လို ့ ​ မ ​ ရ ​ ဘူး ​ လေ ” တဲ ့ 
တ ​ ကယ ် ​ ပြော ​ တာ ​ 
အဲ ​ ဒီ ​ ကပြန ် ​ ​ တော ့ ကျွန ် ​ တော ့ ် ​ ကို ​ ထောင ် ​ ချ ​ ဖို ့ စစ ် ​ မေး ​ ခံ ​ ရ ​ သေး ​ တယ ် ​ 
လက ် ​ ရှိ ​ အ ​ မေ ​ ရိ ​ ကန ် ​ ရဲ ့ ​ စ ​ နစ ် ​ တွေ ​ မှာ ရှိ ​ မ ​ နေ ​ တာ ​ ဝမ ် း ​ နည ် း ​ စ ​ ရာ ​ ပါ ​ ပဲ ။ ကျွန ် ​ တော ် ​ က ​ ခြုံ ​ ပြော ​ တဲ ့ သဘောပါ ။ 
လေ ့ ​ လာ ​ သင ် ​ ယူ ​ နေ ​ ကြ ​ တာ က ​ လေး ​ တွေ ​ လို ့ ​ သူ ​ တို ့ ​ ​ အ ​ သိ ​ အ ​ မှတ ် ​ ပြု ​ ကြ ​ တယ ် 
တောင ် ​ ကိုး ​ ရီး ​ ယား ၊ ​ ဟောင ် ​ ကောင ် ၊ ရှန ် ​ ဟိုင ် း ​ တို ့ ​ လို ​ မျိုး ​ ပေါ ့ 
တ ​ တိ ​ ယ ​ စ ​ နစ ် ​ က သူ ​ တို ့ ​ ဆီ ​ မှာ ​ ကျောင ် း ​ အ ​ ဆင ့ ် ​ ထိ ​ တာ ​ ဝန ် ​ ဝ ​ တ ္ ထ ​ ရား ​ တွေခဲွ ​ ဝေ ​ ​ ပြီး ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ယ ​ န ္ တ ​ ရားလည ် ​ ပတ ် ​ စေ ​ တယ ် ။ 
ဗ ​ ဟို ​ အ ​ စိုး ​ ရ ၊ ပြည ် ​ နယ ် ​ အ ​ စိုး ​ ရ ​ တွေ ​ က ​ ဆုံး ​ ဖြတ ် ​ တယ ် 
ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ဟာ ​ စာ ​ သင ် ​ ခန ် း ​ တွေ ၊ ​ ကျောင ် း ​ တွေ ​ မှာ ​ ဖြစ ် ​ ပေါ ် ​ ပါ ​ တယ ် ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ကိုဖြစ ် ​ ပေါ ် ​ စေ ​ သူ ​ တွေ ​ ဟာ ​ ဆ ​ ရာ ​ တွေ ​ နဲ ့ ကျောင ် း ​ သား ​ တွေ ​ ပဲ 
လက ် ​ ရှိ ​ မူ ​ ဝါ ​ ဒ ​ အ ​ တော ် ​ များ ​ များ ​ ဟာ ယ ​ န ္ တ ​ ရား ​ ဆန ် ​ တဲ ့ ​ ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ အ ​ မြင ် ​ တွေ ​ ပေါ ် ​ အ ​ ခြေ ​ ခံ ​ ထား ​ တာ ​ ကြောင ့ ် ​ ဖြစ ် ​ တယ ် 
ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ဟာ ​ စက ် ​ ရုံ ​ မှာပ ​ စ ္ စည ် း ​ ထုတ ် ​ တဲ ့ ​ ဖြစ ် ​ စဉ ် ​ နဲ ့ ​ တူ ​ နေ ​ တယ ် ​ လေ စက ် ​ ရုံ ​ မှာ ​ ကပို ​ ကောင ် း ​ တဲ ့ ​ အ ​ ချက ် ​ အ ​ လက ် ​ ရှိ ​ ရုံ ​ နဲ ့ ပို ​ ကောင ် း ​ အောင ် ​ လုပ ် ​ နိုင ် ​ တယ ် 
ပြော ​ ချင ် ​ တာက ပ ​ ညာ ​ ရေးဟာ စက ် ​ ယ ​ န ္ တ ​ ရား ​ မ ​ ဟုတ ် ​ ဘူး ​ ဆိုတာ ​ ပဲ 
ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ဟာ ​ လူ ​ သား ​ တွေ ​ နဲ ့ ဖွဲ ့ ​ ထား ​ တဲ ့ စ ​ နစ ် ​ ၊ 
အဲ ​ ဒီ ​ မှာ ပ ​ ညာ ​ တ ​ ကယ ် လို ​ လား ​ သူ ​ တွေ ​ ၊ ​ ပ ​ ညာ ​ မ ​ သင ် ​ လိုသူ ​ တွေ ​ ​ ရှိ ​ တယ ် 
သူ ့ ​ ဘ ​ ဝ ​ အ ​ ကြောင ် း ​ က ​ တွေ ့ ​ ရ ​ မှာပါ ​ 
ကျောင ် း ​ ဟာ ပျင ် း ​ စ ​ ရာထင ် ရင ် ​ ထင ် မယ ် 
ကျောင ် း ​ စာက ​ ဘ ​ ဝ ​ နဲ ့ မ ​ ဟပ ် ​ စပ ် ဘူး တွေ ့ ​ ရင ် ​ တွေ ့ ​ မယ ် 
မ ​ ကြာ ​ ​ ခင ် ​ က ​ လော ့ စ ် ​ အိန ် ​ ဂျ ​ လိ ​ မှာ ​ အ ​ စည ် း ​ အ ​ ဝေး ​ တက ် ​ ရ ​ တယ ် 
ဆ ​ ရာ ​ တွေ ​ ကို ​ အင ် ​ တိုက ် ​ အား ​ တိုက ် ​ ထောက ် ​ ခံ ​ တယ ် ။ လူ ့ ​ အ ​ ဖဲွ ့ ​ အ ​ စည ် း ​ နဲ ့ ​ ကျယ ် ​ ပြန ့ ် ​ ကဲွ ​ ပြား ​ တဲ ့ ​ သင ် ​ ရိုး ​ ​ ကြားနီး ​ ကပ ် ​ ဆက ် ​ စပ ် ​ ​ တာရော 
(​ ရယ ် ​ သံ ​ များ) ကဲ ​ ဗျာ … 
အား ​ လုံး ​ ဒီအ ​ တိုင ် း ​ လုပ ် ​ ခဲ ့ ​ မယ ် ​ ဆို ​ ရင ် ​ တ ​ ခြား ​ ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ပုံစံ ​ ​ မ ​ လို ​ ဘူး ​ လေ ​ 
ဒီ ​ တော ့ ​ စကားအ ​ လင ် ္ ကာ ​ တစ ် ​ မျိုး ​ လက ် ​ ခံ ​ သုံး ​ စဲွသင ့ ် ​ ပြီထင ် ​ ပါ ့ ​ ဗျာ 
ထ ​ မြောက ် ​ အောင ် ​ မြင ် ​ မှု ​ မ ​ ဖြစ ် ​ တဲ ့ ​ အ ​ ခြေ ​ အ ​ နေ ​ တွေ ​ လည ် း ​ ရှိ ​ ​ တယ ် 
ကျောင ် း ​ ပ ​ ညာ ​ ရေး ​ ယဉ ် ​ ကျေး ​ မှု ​ ဆို ​ တာ ​ လုံး ​ ဝလိုအပ ် ​ တယ ် 
ယဉ ် ​ ကျေး ​ မှု ​ ဆိုတာ ​ သက ် ​ ရှိ ​ တွေ ​ နဲ ့ ​ ဆိုင ် ​ တဲ ့ အ ​ သုံး ​ တစ ် ​ ခု ​ လေ 
အဲ ​ ဒီ ​ မှာဘာ ​ အ ​ ပင ် ​ မှ ​ မ ​ ပေါက ် ​ ဘူး 
မိုး ​ မ ​ ရွာ ​ တော ့ ဘာ ​ ​ ပင ် ​ မှ ​ မ ​ ပေါက ် ​ ဘူး ​ ပေါ ့ ​ 
၂၀၀၄ ​ ခု ​ နှစ ် ၊ ဆောင ် း ​ ရာ ​ သီ ​ အ ​ ချိန ် ​ မ ​ ရ ​ ဏ ​ တောင ် ​ ကြား ​ မှာ ​ မိုး ​ ရွာ ​ ပါ ​ လေ ​ ရော 
အင ် ​ မ ​ တန ် ​ တို ​ တောင ် း ​ တဲ ့ ​ ကာ ​ လ ​ အ ​ တွင ် း ​ မိုး ​ ရေ ​ ချိန ် (၇) လက ် ​ မ ​ ရွာ ​ တယ ် 
၂၀၀၅ ​ ခု ​ နှစ ် ၊ ​ နွေ ​ ဦး ​ ပေါက ် ​ ရာ ​ သီ ​ မှာ ​ သ ​ ဘာ ​ ဝ ​ ဖြစ ် ​ စဉ ် ​ တစ ် ​ ခုပေါ ် ​ လာ ​ တယ ် 
မ ​ ရ ​ ဏ ​ တောင ် ​ ကြား ​ ကြမ ် း ​ ပြင ် ​ တ ​ ခွင ် ​ ခဏတာ ​ ပန ် း ​ မျိုး ​ စုံ ​ က ​ မ ္ ဗ ​ လာ ​ ခင ် း ​ ထား ​ သ ​ လို ​ 
ဒါ ​ ဘာ ​ ကို ​ ပြ ​ နေ ​ သ ​ လဲ ​ ဆို ​ ရင ် မ ​ ရ ​ ဏ ​ တောင ် ​ ကြား ​ ဆို ​ တာ ​ အ ​ သေ ​ မ ​ ဟုတ ် ​ ဘူး ​ ဆို ​ တာ ​ ကို ​ ပါ ​ 
ကိန ် း ​ ဝပ ် ​ ငြိမ ် ​ သက ် ​ နေ ​ တာ ​ 
မျက ် ​ နှာ ​ ပြင ် ​ အောက ် ​ ဖြစ ် ​ နိုင ် ​ မှု ​ ​ ဒီ ​ မျိုး ​ စေ ့ ​ တွေ ရှိ ​ နေ ​ တတ ် ​ တယ ် အ ​ ညှောက ် ​ ထွက ် ​ ဖို ့ အ ​ ခြေ ​ အ ​ နေ ​ ကောင ် း ​ ကို ​ စောင ့ ် ​ မျှော ် ​ နေ ​ ကြ ​ တာ ​ ပါ သက ် ​ ရှိ ​ စ ​ နစ ် ​ တွေ ​ အ ​ ဖို ့ ​ တော ့ ​ အ ​ ခြေ ​ အ ​ နေ ​ တွေ သင ့ ် ​ တင ့ ် ​ ညီ ​ ညွတ ် ​ တာ ​ နဲ ့ ​ ​ မ ​ လဲွ ​ မ ​ သွေ ​ အ ​ သက ် ​ ရှင ် ​ လာတတ ် ​ တယ ် ​ 
ခေါင ် း ​ ဆောင ် ​ မှု ​ ​ ရဲ ့ တ ​ ကယ ့ ် ​ အ ​ လုပ ် က အ ​ ခြေ ​ အ ​ နေကို ​ ထိန ် း ​ ချုပ ် ​ ဖို ့ ပါ ဖြစ ် ​ နိုင ် ​ မှု ​ အ ​ ခြေ ​ အ ​ နေ ​ ​ ဖန ် ​ တီး ​ ပေး ​ ဖို ့ ​ လေ 
အဲ ​ လို ​ သာ ​ လုပ ် ​ ရင ် လူ ​ တွေအ ​ ကောင ် း ​ ဆုံး ​ ကြိုး ​ စား ​ မယ ် လုံး ​ ဝ ​ မျှော ် ​ လင ့ ် ​ မ ​ ထား ​ ခဲ ့ ​ တဲ ့ ​ အောင ် ​ မြင ် ​ မှု ​ တွေရ ​ လာ ​ မယ ် 
ဘင ် ​ ဂျ ​ မင ် ​ ဖ ​ ရန ် ​ က ​ လင ် ရဲ ့ ​ စ ​ ကား ​ တစ ် ​ ခွန ် း ​ ရှိ ​ တယ ် 
“​ လော ​ က ​ မှာ လူ ​ သုံး ​ မျိုး ​ သုံး ​ စား ​ ရှိ ​ တယ ် ရွှေ ့ ​ လို ့ မ ​ ရွေ ့ ​ နိုင ် ​ တဲ ့ သူ ​ တွေ ​ ရှိ ​ တယ ်အ ​ ပြောင ် း ​ အ ​ လဲ ​ ကိုအ ​ မြဲ နား ​ စွင ့ ် ​ သူတွေပေါ ့ ကိုယ ် ​ တိုင ် ရွေ ့ ​ သူ ​ တွေလည ် းရှိ ​ တယ ် တ ​ ကယ ် ​ ဖြစ ် ​ အောင ် ​ တ ​ ကယ ် ​ လုပ ် ​ သူ ​ တွေ ​ ပါ ” တဲ ့ 
ဒီ ​ အ ​ ရွေ ့ ​ သာ ​ ပြင ် း ​ ထန ် ​ အား ​ ကောင ် း ​ မယ ် ​ ဆိုရင ် ​ ​ ဒါ ​ ဟာ ​ ​ တော ် ​ လှန ် ​ ပြောင ် း ​ လဲ ​ ရေး ​ ဖြစ ် ​ ပြီ ​ ပေါ ့ ​ ဗျာ 
ကျွန ် ​ တော ် ​ တို ့ လိုနေ ​ တာ အဲ ​ ဒါ ​ 
အင ် ​ မ ​ တန ် ကျေး ​ ဇူး ​ တင ် ​ ပါ ​ တယ ် ​ 
​ အင ် ​ မ ​ တန ် ကျေး ​ ဇူး ​ တင ် ​ ပါ ​ တယ ် 

ဒီနေ ့ ဒီအခန ် းထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် များ လိင ် အကြောင ် းစဉ ် းစားမိသေးလား ။ 
ရှင ် စဉ ် းစားခဲ ့ တာပဲ ။ 
လက ် ထောင ် ပြတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ အပြာရောင ် စိတ ် ကူးအိပ ် မက ် အတွက ် 
တောရိုင ် းလိင ် အကြောင ် းနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး 
လူတွေ လိင ် အကြောင ် းစဉ ် းစားရင ်ဒါပေမဲ ့ နှစ ် သန ် းချီကြာအောင ် ဒီလိုတိကျတဲ ့ ပုံစံဆိုတာ မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
လိင ် ဆိုတာ ဆဲလ ် ပေါင ် းစပ ် ရုံ ဒါမှမဟုတ ် သက ် ရှိနှစ ် ခုနဲ ့ အထက ် ကြား 
နှစ ် သန ် း ၅၀၀ မတိုင ် ခင ် ထိ လိင ် တံနဲ ့ တူတဲ ့ ၊ 
အခု ရှင ် တို ့ ကတော ့ ကျွန ် မတို ့ မျိုးစိတ ် မှာ တွေ ့ ရတဲ ့ဒါပေမယ ့ ် တိရစ ္ ဆာန ် လောကမှာတွေ ့ ရတဲ ့ 
အထူးသဖြင ့ ် လိင ် တံကွဲပြားမှု ကြီးကျယ ် လွန ် းပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ paper nautilusပါ ။ 
ပြည ် ကြီးငါးနဲ ့ ရေဘဝဲတွေရဲ ့ အနီးဆုံး မျိုးနွယ ် စုပေါ ့ ။ အဖိုတွေမှာ hectocotylus တစ ် ခုပါပါတယ ် ။ 
Hectocotylus ဆိုတာ ဘာပါလိမ ့ ် ။ 
ဖြုတ ် လို ့ ရပြီး ကူးခတ ် တတ ် တဲ ့ လိင ် တံပါ ။ 
၄င ် းက အဖိုခန ္ ဓာကိုယ ် ကို စွန ့ ် ခွာပြီး ရေထဲမှာရှိတဲ ့ အချက ် ပြဓာတုကို ခြေရာခံပြီး အမကို ရှာပါတယ ် ။ ပြီးရင ် အမ ခန ္ ဓာကို တွယ ် ကပ ် လိုက ် တယ ် ။ ပြီးရင ် သုပ ် ပိုး သွင ် းတယ ် ။ 
ကြံ ့ သူတော ် က တောင ် အမေရိကက နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတစ ် မျိုးပါ ။ 
သူ ့ မှာ ဆုပ ် ကိုင ် နိုင ် တဲ ့ လိင ် တံရှိတယ ် ။ 
သူ ့ လိင ် တံမှာ ကျွန ် မတို ့ လက ် နဲ ့ ဆင ် တူတဲ ့ ဆုပ ် ကိုင ် ကွေးဆန ့ ် နိုင ် စွမ ် းရည ် ရှိတယ ် ။ 
သူက ဒီစွမ ် းရည ် ကို အသုံးချပြီးအရွယ ် ကြီးတယ ် ဆိုတာ ပြောစရာမလိုပါဘူး ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် လောကမှာ ကြံ ့ သူတော ် ရဲ ့ လိင ် တံက 
လိင ် တံနဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် အချိုးချရင ် အကြီးဆုံးကခရင ် းကောင ် ရဲ ့ လိင ် တံခန ္ ဓာအချိုးနဲ ့ သာ တူနေရင ် လူ ့ လိင ် တံက 
(ရယ ် သံများ) အင ်.. (ရယ ် သံများ) ဒီလို အင ် ္ ဂါကွဲပြားမှုတွေနဲ ့ မျိုးပွားမှုအောင ် မြင ် ဖို ့ အတွက ် လိင ် တံတွေကထင ် ကောင ် းထင ် နိုင ် ပါတယ ် 
အပိုင ် း 'က' ကို အပေါက ် 'ခ' ထဲကို ထိုးထည ့ ် လိုက ် ရင ် 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီလိုတော ့ တကယ ် မဖြစ ် ဘူးလေ ။ ဘာကြောင ့ ် လဲတော ့ ပုံစံတင ် မကဘူး 
သူ ့ ရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုကိုပါ စဉ ် းစားဖို ့ လိုပါတယ ် ။ လိင ် နဲ ့ ပတ ် သက ် လာရင ် လုပ ် ဆောင ် မှုဆိုတာ လိင ် ဆဲလ ် တွေဖြစ ် တဲ ့ 
ဒီကဏ ္ ဍတွေဆိုတာလည ် း မတူကြဘူးလေ ။ 
သားဥတွေက တန ် ဖိုးကြီးတယ ် ဒါကြောင ့ ် အမတွေက သားဥကို ဝေမျှဖို ့ အဖော ် ကို သေချာရွေးရတယ ် ဆိုတာ 
သုတ ် ပိုးတွေက ပေါတယ ် ၊ တန ် ဖိုးနည ် းတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် အဖိုတွေက အနာဂတ ် မျိုးဆက ် တွေရဲ ့ 
ဖိုမကြား လိုအပ ် ချက ် မတူညီတာကို 
အမတစ ် ကောင ် က အဖိုတစ ် ကောင ် ကို မရွေးဘူး ဒါမှမဟုတ ် သူမမှာ သုတ ် ပိုးသိုလှောင ် နိုင ် စွမ ် းရှိသလို အလုံအလောက ် လည ် းရှိတယ ် ဆိုရင ် သူမအချိန ် တွေကိုသုံးပြီး တစ ် ခြားဆိုင ် ရာဆိုင ် ရာကိစ ္ စတွေလုပ ် နေမှာပေါ ့အစာရှာပြီး စားမယ ် ။ 
အမရဲ ့ သုတ ် ပိုးဘဏ ် မှာ သုတ ် ပိုးအပ ် နှံမယ ့ ် အဖိုအတွက ် တော ့ဒါကြောင ့ ် မျိုးပွားအောင ် မြင ် ဖို ့ အတွက ် ထူးခြားတဲ ့ နည ် းဗျူဟာတွေ 
ဒါကတော ့ ကြမ ် းပိုးလိင ် ဆက ် ဆံပုံပါ ။ 
အဖိုတွေမှာ ချွန ် ထက ် တဲ ့ လိင ် တံရှိတယ ် ။ လိင ် တံနဲ ့ အမကို ထိုးတာပါ ။ သူမရဲ ့ ယောနိဝအနီးအနားကို ထိုးတာမဟုတ ် ဘူး 
ဘယ ် နေရာကိုမဆိုထိုးတယ ် ။ ပြီးတော ့ သုတ ် ပိုးတွေက သူမရဲ ့ 
တကယ ် လို ့ အမက ထိုးဒဏ ် ရာတွေများခဲ ့ ရင ် အနာတစ ် ခုက ပိုးဝင ် ရင ် သေသွားနိုင ် တယ ် ။ 
ရှင ် က ကန ် ဘောင ် နား အေးအေးဆေးဆေး လမ ် းလျှောက ် နေပြီး ဘဲတချို ့ လိင ် ဆက ် ဆံနေတာ တွေ ့ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုရင ် ရှင ် သေချာပေါက ် လန ့ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ။ ဘာလို ့ ဆို အဲဒါက အုပ ် စုဖွဲ ့ မုဒိမ ် းမှုနဲ ့ တူနေလို ့ လေ ။ 
အမှန ် အတိုင ် းဆိုရရင ် တကယ ် လည ် း အဲလိုပါပဲ ။ 
အဖိုတစ ် စုက အမတစ ် ကောင ် က ဆွဲကိုင ် ဖမ ် းချုပ ် ထားပြီး သူတို ့ ရဲ ့ စပရိန ် ပုံလိင ် တံကို သူမရဲ ့ ဝက ် အူပုံယောနိဝထဲ ထပ ် ခါထပ ် ခါ သုတ ် ပိုးထုတ ် လွှတ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တစ ် စက ္ ကန ့ ် အတွင ် း လိင ် တံအပျော ့ ကနေ သုတ ် ပိုးထုတ ် လွှတ ် တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံးအနိုင ် ရတာက အမပါ ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ 
ဒီလိုအကြောင ် းတွေ ပရိတ ် သတ ် တွေနဲ ့ ဝေမျှချင ် တယ ် ။ ဘာလို ့ ဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ က လူသားတွေလေချစ ် ခြင ် းတွေပါတယ ် ကာမအထွက ် အထိပ ် လည ် းပါတယ ် လေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် နှစ ် သန ် းပေါင ် း ၆၅ ကျော ် ကြာပြီး 
ဒါပေမယ ့ ် အဲမတိုင ် ခင ် က တချို ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေမှာတွေ ့ နေရပြီ ။ 
ကိုယ ့ ် ရဲ ့ မိတ ် ဖက ် ကျေနပ ် စေဖို ့ ရှေးကျတဲ ့ 
အဖိုမြီးညှပ ် ကောင ် တွေက လိင ် တံကြီးတွေ 
ဒါကတော ့ မျိုးရိုးဆက ် ခံနိုင ် တဲ ့ သွင ် ပြင ် လက ္ ခဏာတစ ် ခုပါ အဖိုတွေက တစ ် ခြား ဘယ ် လိုမှ မကွဲပြားဘူး ။ 
လိင ် အင ် ္ ဂါအကြီးရှိတဲ ့ ကောင ် တွေက ပိုလည ် းမကြီး ပိုလည ် း မသန ် မာ 
ကျွန ် မတို ့ ဇီဝဗေဒ ဉာဏ ် နဲ ့ ပြန ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် ကျွန ် မတို ့ ဒီလိုတွေးတတ ် ကြတယ ် အမတွေက လိင ် အင ် ္ ဂါသေးတဲ ့ ကောင ် တွေနဲ ့ ပဲ မိတ ် လိုက ် သင ့ ် တယ ် ။ ဒါမှ ကျန ် တဲ ့ အချိန ် တွေမှာ တခြားအရာတွေ လုပ ် လို ့ ရမှာလေ ။ အမဲလိုက ် ကောင ် ကိုရှောင ် မယ ် သားသမီးထိန ် းမယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ပညာရှင ် တွေက အမတွေက အင ် ္ ဂါကြီးတဲ ့ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ ။ 
တကယ ် တော ့ ဇီဝဗေဒ စာပေအရ "" လိင ် ဆက ် ဆံစဉ ် တချို ့ အဖိုရဲ ့ အင ် ္ ဂါဟာ အမမျိုးပွားအင ် ္ ဂါကိုဟင ်.. 
ဒါတွေကတော ့ မက ် စီကို ဒေါင ် းငါးတွေပါ ။ သူ ့ တို ့ အပေါ ် နှုတ ် ခမ ် းအပေါ ် မှာ ရှင ် တို ့ တွေ ့ နေတာကအမွေးအမျှင ် တွေက ငါးနှုတ ် ခမ ် းမွေးဖြစ ် တယ ် ။ 
အမတွေနဲ ့ မိတ ် မလိုက ် ခင ် အဖိုတွေက အမွေးနဲ ့ အမတွေရဲ ့ လိင ် အင ် ္ ဂါအပေါက ် ကို ပွတ ် သပ ် ပေးတယ ် လို ့ တွေ ့ ရှိထားတယ ် လေ ။ Magnum, P.I. (TV series အမည ်) လို ့ နာမည ် ပေးထားတဲ ့ အဆိုကြမ ် းမှာ 
ရှင ် တို ့ အတွက ် ဒေါင ် းငါး အပြာကားအကြောင ် းလေးပေါ ့ ။ 
အမကို ရယူဖို ့ အဖိုတွေအသုံးပြုနေတဲ ့ နည ် းဗျူဟာမျိုးစုံကို 
အမကို မိတ ် လိုက ် အောင ် လိင ် အင ် ္ ဂါကို အကြမ ် းပတမ ် း သုံးတဲ ့ 
အဖိုတွေက သူတို ့ ကို မိတ ် ဖက ် အနေနဲ ့ ရွေးအောင ် အမတွေကို 
ကံမကောင ် းစွာဘဲ တိရိစ ္ ဆာန ် လောကမှာ အကျပ ် ကိုင ် နည ် းကို ကျွန ် မတို ့ ထပ ် ခါ ထပ ် ခါ 
သက ် ရှိမျိုးပေါင ် းစု အများစုမှာ အတွေ ့ များတယ ် ။နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေ ပရိုင ် းမိတ ် မျိုးနွယ ် အထိပေါ ့ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတာ တချို ့ နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါမျိုးစိတ ် တွေထဲမှာ 
ဆင ် မတွေ ၊ ခွေးရိုင ် းမတွေမှာ လိင ် တံနဲ ့ တူတဲ ့ အမအင ် ္ ဂါစေ ့ ၊ လိင ် တံလို အပြင ် မှာတကယ ် တော ့ ဒီတိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို အသွင ် အပြင ် ကြည ့ ် ပြီး 
ဒါကြောင ့ ် အဖိုက အမရဲ ့ ယောနိဝထဲကို သူ ့ ရဲ ့ လိင ် တံမထိုးသွင ် းနိုင ် ခင ် အမက သူ ့ ရဲ ့ အင ် ္ ဂါစေ ့ ကို အထဲထဲသွင ် းပြီး 
လိင ် တံတစ ် ခုကို နောက ် လိင ် တံတစ ် ခုထဲ သွင ် းတာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ 
လုံးဝမဖြစ ် နိုင ် ပါဘူး အမရဲ ့ ခွင ် ပြုချက ် မပါဘဲနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ပိုစိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတာက ဆင ် နဲ ့ ခွေးရိုင ် းတွေရဲ ့ အုပ ် စုတွေမှာ အမတွေနဲ ့ ဖွဲ ့ ထားတာပါ ။ အမတွေက ဦးဆောင ် တယ ် ။ အမ အဖွဲ ့ လိုက ် ၊ အစ ် မ ၊ အန ် တီသားငယ ် တွေက လိင ် ပိုင ် းရင ့ ် ကျက ် လာရင ် အဖွဲကနေ နှင ် ထုတ ် ခံရတယ ် ။ 
ခွေးရိုင ် းအစုအဖွဲ ့ ရဲ ့ အောက ် ဆုံးအလွှာမှာ အရွယ ် ရောက ် အဖိုတွေနေရတာပါ ။ 
သားသမီးအပါအဝင ် တစ ် ခြားအကောင ် တွေ ပြီးမှ 
ကြည ့ ် ရတာ အဖိုတစ ် ကောင ် ကနေ လိင ် တံပါဝါကို ဖယ ် လိုက ် တာက 
ကျွန ် မ ဟောပြောချက ် ကနေ ဘာသင ် ခန ် းစာတွေရနိုင ် လဲ ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် လောကမှာ မြင ် တွေ ့ နေရတဲ ့ လိင ် အင ် ္ ဂါတွေ ၊အဲ ့ ဒါက တစ ် ဖန ် သက ် ရှိဦးရေတွေ အသိုင ် းအဝိုင ် းတွေ ဘယ ် လို ပြောင ် းလဲမလဲကို 
ကျွန ် မတို ့ အပါအဝင ် တိရိစ ္ ဆာန ် တွေ လိင ် အကြောင ် းစဉ ် းစားရင ် းဒါပေမယ ့ ် ရှင ် တို ့ ကို အံ ့ ဩစေမှာက သူ ့ တို ့ ဘဝနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဘဝကို 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် စိတ ် ကူးကောင ် းကောင ် းယဉ ် နိုင ် ပါစေ ။ 

ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခံစားမှုများဟာ ကျွန ် မတို ့ ဘဝ မျက ် နှာစာတိုင ် းကို ဩဇာလွှမ ် းမိုးပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကျန ် းမာရေး နှင ့ ် ပညာသင ် မှု မှအစ လုပ ် ငန ် းလုပ ် ကိုင ် ကြပုံ နဲ ့ 
ကျွန ် မတို ့ တဦးနဲ ့ တဦး ဆက ် သွယ ် ကြပုံကိုပါ ခံစားမှုများက ဩဇာလွှမ ် းမိုးပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီလို ကမ ္ ဘာကြီးမှာ နေထိုင ် နိုင ် ဖို ့ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ တကယ ် နေထိုင ် နေကြတာက ဒီလို ပုံစံမျိုး ဖြစ ် နေပါတယ ် — ဒါက ကျွန ် မသမီးဆီက ဝင ် လာတဲ ့ မနေ ့ ညက စာတိုပါ — ခံစားမှုတွေ ကင ် းမဲ ့ နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီး ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ပြောင ် းလဲပစ ် ရေး တာဝန ် ကို ကျွန ် မ ယူလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ခံစားမှုတွေကို ဒီဂျီတယ ် အတွေ ့ အကြုံများထဲ ပြန ် ထည ့ ် ပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ဒီလမ ် းကြောင ် း အတိုင ် း စတင ် ခဲ ့ တာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၅ နှစ ် ကပါ ။ 
ကျွန ် မ အီဂျစ ် နိုင ် ငံက ကွန ် ပျူတာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် ပါ ၊ Cambridge University မှာ Ph.D. သင ် တန ် း တက ် ဖို ့ ကျွန ် မကို လက ် ခံခဲ ့ စဉ ် ကပါ ။ 
အိမ ် ထောင ် ကျခါစ မူစလင ် အီဂျစ ် ဇနီးအတွက ် သမရိုးကျ မဟုတ ် တဲ ့ ခြေလှမ ် းကို လှမ ် းခဲ ့ သူရပါ ၊ အီဂျင ် နိင ် ငံမှာ ကျန ် ရစ ် ခဲ ့ ရမှာ ဖြစ ် တဲ ့ ကျွန ် မ ယောက ် ျားရဲ ့ ကူညီမှုဖြင ့ ် ကျွန ် မဟာ ပစ ္ စည ် းတွေ ထုပ ် ပိုးလျက ် အင ် ္ ဂလန ် ကို ထွက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
အိမ ် နဲ ့ မိုင ် ထောင ် ချီ ဝေးတဲ ့ Cambridge မှာကျတော ့ ၊ ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မ လက ် တော ့ နဲ ့ ဖြုန ် းတဲ ့ အချိန ် ဟာ ဘယ ် လူသားနဲ ့ မဆို ဖြုန ် းတဲ ့ အချိန ် ထက ် ပိုများနေတာကို တွေ ့ ရှိလာတယ ် ။ 
အဲဒီလို နီးကပ ် မှု ရှိနေခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ လက ် တော ့ က ကျွန ် မ ဘယ ် လို ခံစားနေရမှန ် း မသိခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မ စိတ ် ပျော ် ရဲ ့ လား ၊ ကံဆိုးတဲ ့ နေ ့ လား ၊ ဖိစီးခံနေရသလား ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ရှုပ ် နေလို ့ စိတ ် ဓာတ ် များ ကျနေလား ၊ ဘာဆိုဘာမှ မသိခဲ ့ ပါ ။ 
ပိုဆိုးတာက ၊ ကျွန ် မဟာ အိမ ် မှာ ကျန ် ရစ ် ခဲ ့ တဲ ့ မိသားစုနဲ ့ အွန ် လိုင ် ဆက ် သွယ ် ပြောနေရတော ့ ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ခံစားချက ် တွေ အားလုံး ဆိုက ် ဘာ ဟင ် းလင ် းပြင ် ထဲ လွင ့ ် ပျောက ် သွားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ လွမ ် းနေခဲ ့ တယ ် ၊ တယောက ် တည ် းဖြစ ် လို ့ တနေ ့ မှာ ငိုတောင ် ငိုမ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို ခံစားမှုတွေကို ဆက ် သွယ ် ပြောပြဖို ့ ဆိုလို ့ ဒါပဲ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒီနေ ့ နည ် းပညာတွေရဲ ့ I.Q.ဟာ မြင ့ ် မားလှပေမဲ ့ ၊ E.Q.ကတော ့ လုံးဝ မရှိပါ ၊ သိရှိနိုင ် စွမ ် းတွေ အများကြီး ရှိပေမဲ ့ ၊ ခံစားမှု အသိပညာ မဲ ့ နေပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မ စိတ ် ကူးရလာတာက ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ နည ် းပညာတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခံစားမှုတွေကို ခံစားလာနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော? 
အလိုက ် သိတဲ ့ မိတ ် ဆွေလိုပဲ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိရိယာတွေကပါ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခံစားမှုတွေကို သိရှိနိုင ် ကာ ထိုက ် သင ့ ် စွာ တုံ ့ ပြန ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော? 
အဲဒီလို မေးခွန ် းတွေကြောင ့ ် ကျွန ် မ နဲ ့ ကျွန ် မ အဖွဲ ့ ဟာအဲဒါကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ လူသားရဲ ့ မျက ် နှာဖြင ့ ် စတင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
လူသားရဲ ့ မျက ် နှာဟာဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပျော ် ရွှင ် မှု ၊ အံ ့ အားသင ့ ် မှု ၊ စာနာမှု နှင ့ ် စပ ် စုမှုတို ့ လို လူမှုရေး နဲ ့ ခံစားမှု အခြေအနေများကို ဆက ် သွယ ် ဖေါ ် ပြပေးဖို ့ အတွက ် အားအကောင ် းဆုံး နည ် းလမ ် းပါပဲ ။ 
ခံစားမှု သိပ ္ ပံပညာထဲမှာ ၊ မျက ် နှာပြင ် ကြွက ် သားလှုပ ် ရှားမှု တခုကို ယူနစ ် ခေါ ် တယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ လုပ ် ဆောင ် ချက ် ယူနစ ် ၁၂ ဆိုတာက Hollywood နာမည ် ကြီး ရုပ ် ရှင ် မဟုတ ် ဘူးနော ် ၊ နှုတ ် ခမ ် း ထောင ့ ် ဆွဲဆန ့ ် မှု ဖြစ ် ပြီး အပြုံးရဲ ့ အဓိက အစိတ ် အပိုင ် းပါ ။ 
လူတိုင ် း အဲဒါကို စမ ် းကြည ့ ် ပါ ။ ပြုံးရွှင ် လျက ် ဆက ် ပြီး လုပ ် ကိုင ် ကြတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ဥပမာ တခုအဖြစ ် ယူနစ ် ၄ ကို ယူနိုင ် တယ ် ။ နဖူး အရေးကြောင ် းတွေပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ မျက ် ခုံးမွှေးနှစ ် ခုစလုံးကို အတူတူ ဆွဲယူလိုက ် တဲ ့ ပုံပါ ၊ အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် အဲဒီလို သဏ ္ ဍာန ် တွေ အရေးကြောင ် းတွေ ပေါ ် လာကြရတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒါတွေကို မကြိုက ် ပေမဲ ့ ၊ အဲဒါဟာ အနှုတ ် လက ္ ခဏာ ခံစားမှု ညွှန ် ပြချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ အဲဒီလို လုပ ် ဆောင ် ချက ် ယူနစ ် တွေ ၄၅ ခုခန ့ ် ရှိကြရာ ၊ အဲဒါတွေကို ပေါင ် းစပ ် လျက ် ရာချီရှိမယ ့ ် ခံစးချက ် တွေကို ဖေါ ် ပြပေးနိုင ် ပါတ ် ။ 
အဲဒီလို မျက ် နှာပေါ ် က ခံစားပုံတွေကို ဖတ ် ရန ် ကွန ် ပျူတာကို သင ် ရတာ ခဲယဉ ် းပါတယ ် ၊ အဲဒီ လုပ ် ဆောင ် ချက ် ယူနစ ် တွေဟာ မြန ် လွန ် းနိုင ် ပြီး သိသာရန ် ခဲယဉ ် းနိုင ် ကာ ပေါင ် းစပ ် ပုံဟာ အမျိုးမျိုး ဖြစ ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဥပမာအဖြစ ် ပြုံးခြင ် း နဲ ့ လှောင ် ပြုံးပြုံးခြင ် းကို ယူကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ခပ ် ဆင ် ဆင ် ရှိပေမဲ ့ ဆိုလိုချက ် က သိပ ် ကို ခြားနားလှပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒီတော ့ ပြုံးခြင ် းဟာ အပြုသဘောဆောင ် တယ ် ၊ လှောင ် ပြုံးပြုံးခြင ် းကျတော ့ အနှုတ ် လက ္ ခဏာ သဘောပါ ။ 
တခါတရံမှာ လှောင ် ပြုံးမှုကို တယောက ် ယောက ် ကို ကျော ် ကြားလာစေနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် းတွင ် ကွန ် ပျူတာ အနေနဲ ့ အဲဒီ အမူအယာ နှစ ် ခုအကြားက ခြားနားချက ် ကို ပြောတတ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါကို ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လို လုပ ် ကြလဲ? 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပြုံးနေကြသူတို ့ ရဲ ့ သာဓက ထောင ် သောင ် းချီကို ၊ လူမျိုးအမျိုးမျိုး ၊ အသက ် အမျိုးမျိုး ကျားမများ စသဖြင ့ ် အယ ် ဂိုရစ ် သမ ် ထည ့ ် ပေးတယ ် ၊ အလားတူပဲ လှောင ် ပြုံးခြင ် းအတွက ် ကိုလဲ ကွန ် ပျူတာထဲကို ထည ့ ် ပေးကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ၊ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ လေ ့ လာမှုဖြင ့ ် ၊ အယ ် ဂိုရီသမ ် က ရှိနေကြတဲ ့ အသားအရေ အနေအထားတွေ အရေပြား အတွန ့ ် ကြောင ် းတွေကို ကျွန ် မတို ့ မျက ် နှာ အသွင ် ပြောင ် းလဲပုံကို စစ ် ကြည ့ ် လျက ် ၊ ပြုံးခြင ် း အားလုံးတို ့ ထဲက တူညီတဲ ့ အချင ် းလက ္ ခဏာတွေကို လှောင ် ပြုံးခြင ် းထဲမှာ မသိမသာ ခြားနားတဲ ့ လက ္ ခဏာတွေ ရှိတာကို ရှာတွေ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ၎ င ် းက မျက ် နှာအသစ ် ကို မြင ် ရရင ် ၊ အဲဒီမျက ် နှာမှာလည ် း ဆင ် တူတဲ ့ ပြုံးခြင ် းရဲ ့ လက ္ ခဏာတွေ ရှိနေတာကို မြင ် လာတာနဲ ့ ၊ "ဟာ ၊ ဒါကို ကျွန ် တော ် သိတယ ် ၊ ဒါဟာ ပြုံးခြင ် း အမူအယာပါ ။"ဒီတော ့ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း တဦး မျက ် နှာနဲ ့ လူ တယောက ် လိုပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) Cloe ဟာ ဒီနေ ့ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း လုပ ် မယ ့ ် သူပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ MIT ထဲက သုတေသန စီမံကိန ် း အဖြစ ် ကနေပြီး ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုဆီ ပြောင ် းခဲ ့ ကြကာ ကျွန ် မ အဖွဲ ့ ဟာ အဲဒီနည ် းပညာ အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ အတော ့ ကို အားထုတ ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ရတယ ် ၊ အခုတော ့ ပုံကြမ ် းမျိုး ပေါ ် လာပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒါကို ချုံ ့ ပစ ် နိုင ် ခဲ ့ ရာ ဒီအမာခံ ခံစားမှု အင ် ဂျင ် ဟာ ဒီ iPad လို ကင ် မရာပါတဲ ့ ဘယ ် မိုဘိုင ် း ကိရိယာမှာမဆို အလုပ ် လုပ ် တယ ် ။ 
အခု အဲဒါကို စမ ် းကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
အခု ရှင ် တို ့ မြင ် နေရသလို အယ ် ဂိုရစ ် သမ ် ဟာ Cloe ရဲ ့ မျက ် နှာကို တွေ ့ နိုင ် ပါပြီ ၊ အဲဒါက အဖြူရောင ် အကွက ် ပါ ၊ အဲဒါဒဟာ သူ ့ မျက ် နှာပေါ ် က အဓိက အင ် ္ ဂါရပ ် အချက ် တွေကို ခြေရာခံနေပါတယ ် ၊ သူ ့ မျက ် ခုံးတွေ ၊ သူ ့ မျက ် လုံးတွေ ၊ သူ ့ ပါးစပ ် နဲ ့ နှာခေါင ် းကိုပါ ။ 
အရေးကြီးဆုံးက ၎ င ် းဟာ သူ ့ အမူအယာတွေကို သိမှတ ် နားလည ် နိုင ် ပါ ့ မလား? 
အခု ကျွန ် မတို ့ ဒီစက ် ကို စမ ် းသပ ် ကြည ့ ် ကြပါမယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံး အနေနဲ ့ ၊ ဘာကိုမှ မကြောက ် တဲ ့ မျက ် နှာမျိုးလုပ ် ပြပါ ။ ဟုတ ် ပြီ ၊ ကောင ် းတယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) အဲဒီနောက ် မှာ သူဟာ ပြုံးနေတယ ် ၊ တကယ ့ ် ကို အပြုံးစစ ် စစ ် ပါ ၊ သိပ ် ကောင ် းတယ ် ။ 
အစိမ ် းရောင ် ဘားတံ မြင ့ ် တက ် လာတာကို ရှင ် တို ့ မြင ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါက တကယ ့ ် ကို ကောင ် းတဲ ့ အပြုံးပါပဲ ။ 
မသိမသာ ပြုံးနေတာမျိုးကော စမ ် းကြည ့ ် မလား ကွန ် ပျူတာက အဲဒါကို သိနိုင ် မလား? 
အဲဒါဟာ မသိမသာ ပြုံးတာကိုလည ် း သိမှတ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါကို လုပ ် နိုင ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ တကယ ့ ် ကို ပင ် ပင ် ပန ် းပန ် း အားထုတ ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မျက ် ခုံး မြင ့ ် တက ် လာတယ ် အံ ့ အားသင ့ ် မှုရဲ ့ ညွှန ် းချက ် ပါ ။ 
မျက ် ခုံးတွေအကြားက အရေးကြောင ် းတွေ ရှုပ ် ထွေးမှုကို ထောက ် ပြနေကြတယ ် ။ 
မျက ် မှောက ် ကြုတ ် မှု ။ တကယ ် ကောင ် းလိုက ် တာ ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေဟာ အမျိုးမျိုးသာ လုပ ် ဆောင ် ချက ် ယူနစ ် တွေပါ ။ အများကြီး ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ဒါက နမူနာပြဖို ့ အတွက ် အသေးစားပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဖတ ် ကြားမှု တစ ် ခုစီကို ခံစားချက ် ဒေတာ အချက ် လို ့ ခေါ ် ကြပါတယ ် ၊ အဲဒါတွေ အားလုံး စုပေါင ် းလျက ် ခံစားချက ် ကို ပုံဖေါ ် ပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နမူနာရဲ ့ ညာဘက ် မှာကျတော ့ ပျော ် ရွှင ် နေတဲ ့ ပုံစံမျိုးလိုပါ ။ 
အဲဒါက ပျော ် ရွှင ် မှုပါ ။ ပျော ် ရွှင ် စိတ ် တွေ မြင ် နေရပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ မနှစ ် မြို ့ တဲ ့ မျက ် နှာကို လုပ ် ပြပေးပါ ။ 
One Direction ထဲမှာ Zayn က ထွက ် သွားပုံကို စဉ ် းစားကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဟုတ ် တယ ် ၊ နှာခေါင ် း တွန ့ ် သွားပါစေ ၊ ကောင ် းလိုက ် တာ ။ 
ခြုံကြည ့ ် ရင ် အနှုတ ် လက ္ ခဏာ သဘောဖြစ ် နေတုန ် းပါ ၊ ဒီရုပ ် ရှင ် ကို အတော ် လေး ကြိုက ် ပုံရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပေါင ် းစပ ် မှု ရလဒ ် က အတွေ ့ အကြုံတခုဟာ အပြုသဘောလား အနှုတ ် သဘောလား ၊ ပြီးတော ့ ခံစားချက ် ဘယ ် လောက ် ပြင ် းထန ် တယ ် ဆိုတာကိုပါ ပြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ Cloe ဟာ အဲဒီလို အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီ ပြောင ် းလဲနေတဲ ့ ခံစားချက ် ကို သိမြင ် နိုင ် မယ ် ၊ ပြီးတော ့ သူမအနေနဲ ့ မျှဝေပေးချင ် တဲ ့ သူကို မျှဝေပေးနိုင ် တာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အခုထိ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီလို ခံစားချက ် ဒေတာ အချက ် တွေ ၁၂ ဘီလီယံ စုစည ် းထားကြပါပြီ ။ 
အဲဒါဟာ ကမ ္ ဘပေါ ် က ခံစားချက ် များဆိုင ် ရာ အကြီးမားလုံး ဒေတာဘေ ့ စ ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဓါကို မျက ် နှာ ဗီဒီယို ၂.၉ သန ် းထဲမှနေပြီး စုစည ် းခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ခံစားချက ် တွေကို မျှဝေပေးရန ် သဘောတူခဲ ့ ကြတဲ ့ သူတွေဆီကပါ ၊ တကမ ္ ဘာလုံးက ၇၅ နိုင ် ငံမှ သူတွေပါဝင ် ကြပါတယ ် ။ 
နေ ့ စဉ ် နဲ ့ အမျှ အဲဒါဟာ ပိုပိုကြီးထွားလာနေတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခံစားချက ် တွေလို ကိုယ ် ရေး ခံစားချက ် ကို ရေတွက ် လာနိုင ် ခြင ် း ဟာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီးပါ ၊ အဲဒါကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီလို စကေးမျိုးဖြင ့ ် လုပ ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေ ့ အထိ လေ ့ လာနိုင ် ခဲ ့ တာက ဘာတွေလဲ? 
လိင ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဒေတာတွေဟာ မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ထင ် တဲ ့ အရာကိုတောင ် အတည ် ပြုနိုင ် တယ ် ။ 
အမျိုးသမီးတွေဟာ အမျိုးသားတွေနဲ ့ စာရင ် ပိုလို ့ ကို အမူအယာပြမှု ကောင ် းကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ပိုပြုံးကြရုံသာမက သူတို ့ ရဲ ့ အပြုံးဟာ ပိုပြီး ကြာပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အခုဆိုရင ် အမျိုးသားတွေ နဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ မတူညီဘဲ တုံ ့ ပြန ် ကြတဲ ့ အရာတွေကို တွက ် ချက ် ပြနိုင ် ပါပြီ ။ 
ယဉ ် ကျေးမှုအလိုက ် လေ ့ လာကြည ့ ် တော ့ အမေရိက ပြည ် ထောင ် စုမှာ အမျိုးသမီးတွေဟာ အမျိုးသားတွေနဲ ့ စာရင ် ၄၀% ပိုပြီး ထုတ ် ဖေါ ် ပြကြပါတယ ် ၊ ထူးဆန ် းတာက ၊ U.K.မှာကျတော ့ အမျိုးသားနဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ အကြား ကွာဟချက ် မတွေ ့ ရဘူး ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အသက ်: အသက ် ၅၀ ကျော ် သူတို ့ ဟာ ပိုငယ ် သူတို ့ နဲ ့ စာရင ် ခံစားမှု ၂၅ ရာခိုင ် နှုန ် း ပိုများပါတယ ် ။ 
၂၀ ကျော ် အရွယ ် အမျိုးသမီးတွေဟာ ရွယ ် တူ အမျိုးသားတွေထက ် ကို သိသိသာသာ ပိုပြုံးကြတယ ် ၊ တွေ ့ ဆုံဖို ့ ရက ် ချိန ် းရန ် အတွက ် ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဒေတာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ အများဆုံး အံ ့ အားသင ့ ် ရတာက ကျွန ် မတို ့ ဟာ တချိန ် လုံး တခုခုကို ထုတ ် ဖေါ ် ပြသနေကြပါတယ ် ၊ တယောက ် တည ် း ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိရိယာတွေနဲ ့ ထိုင ် နေကြစဉ ် မှာတောင ် ပါ ၊ ပြီးတော ့ ဖေ ့ စ ် ဘွတ ် မှာ ကြောင ် တွေ အကြောင ် း ဗီဒီယိုကို ကြည ့ ် နေချိန ် မှာတင ် မကပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ အီးမေးလ ် ရေးနေစဉ ် ၊ စာတိုရေးစဉ ် ၊ အွန ် လိုင ် း ဈေးဝယ ် စဉ ် ခံစားချက ် ကို ပြနေတယ ် ၊ အခွန ် တွေကို ပေးဆပ ် နေချိန ် မှာတောင ် ပါ ။ 
ဒီဒေတာတွေကို ဒီနေ ့ မယ ် ဘယ ် မှာ သုံးနေသလဲ? 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ မီဒီယာတွေထဲ ပါဝင ် ပတ ် သနေတာကို နားလည ် ဖို ့ အတွက ် ၊ တခုခုကို မဲပေးခြင ် း နှင ့ ် လူတွေ အကြားမှာ ခံစားချက ် ကူးစက ် ပျံ ့ နှံ ့ မှုကို နားလည ် ရန ် ၊ ပြီးတော ့ ခံစားချက ် အခြေခံ နည ် းပညာများကို တပ ် ဆင ် အသုံးချနိုင ် ရန ် အတွက ် ပါ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မနှလုံးသားနဲ ့ သိပ ် ကို နီးစပ ် တဲ ့ ဥပမာ အချို ့ ကို မျှဝေပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ခံစားမှုကို ပြနိုင ် တဲ ့ မျက ် မှန ် တွေဟာ မျက ် စိအမြင ် အားနည ် းကြသူတဲ ့ သူတွေကို အခြားသူတွေရဲ ့ မျက ် နှာတွေကို ဖတ ် နိုင ် အောင ် ကူပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ autism ရောဂါကို ခံစားနေရလို ့ ခံစားချက ် ကို နားလည ် ရန ် ခဲယဉ ် းတဲ ့ သူတွေကို တနည ် းနည ် းနဲ ့ သိနားလည ် အောင ် ကူပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
ပညာရေါ ် ထဲမှာ ဆိုရင ် ၊ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ သင ် ယူရေး အက ် ပ ် က ရှင ် တို ့ ဟာ စိတ ် ရှုပ ် နားမလည ် ဖြစ ် နေတာကို သိမှတ ် နိုင ် လို ့ အရှိန ် လျှော ့ ချလိုက ် တာ ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ကုန ် နေတာကို သိလိုက ် လို ့ တော ် တဲ ့ ဆရာက လုပ ် တတ ် သလို 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ လက ် ပတ ် နာရီက ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ခံစားမှုကို ခြေရာခံ သိနိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ကော ၊ ဒါမှမဟုတ ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ကားက ရှင ် တို ့ ပင ် ပန ် း နေတာကို သိမှတ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟတ ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ရေခဲ ့ သေတ ္ တာက ရှင ် တို ့ ဖိစီးမှု ခံနေရာတကို သိနားလည ် လိုက ် လို ့ ၊ ရှင ် တို ့ ကို စားမရအောင ် အော ် တို-သော ့ ခတ ် လိုက ် တယ ် ဆိုရင ် ကော ။ (ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မဆိုရင ် အဲဒါမျိုးကို လိုချင ် တယ ် ၊ တကယ ် ပဲ ။ 
ကျွန ် မ Cambridge မှာ သင ် နေခဲ ့ စဉ ် တုန ် းက ၊ ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အချိန ် နဲ ့ တပြေးညီ ခံစားချက ် တွေကို ရယူသုံးနိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒါကို အိမ ် မှာ ကျန ် ရစ ် ခဲ ့ တဲ ့ မိသားစုနဲ ့ မျှဝေးပေးနိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ သူတို ့ နဲ ့ အတူ တခန ် းတည ် းမှာ ထိုင ် လျက ် ရှိနေသလို သူတို ့ ခံစားနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ကော? 
ကျွန ် မစိတ ် ထင ် နောက ် ငါးနှစ ် ကြာရင ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိရိယာတွေ အားလုံးဟာ စိတ ် ခံစားချက ် ချီပ ် လေးတွေ ရှိလာကြမယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိရိယာတွေကို ကြည ့ ် လိုက ် တာနဲ ့ ကို အဲဒီကိရိယာက "" အင ် း ၊ ကြည ့ ် ရတာ မင ် းဒါကို ကြိုက ် ပုံမရဘူး ၊ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား? "" မေးတာ ရိုးလာမှာပါ ။ ဒီနည ် းပညာကို ထည ့ ် သုံးနိုင ် မယ ့ ် အက ် ပ ် တွေ သိပ ် ကို များလွန ် းတာကို နားလည ် မိလို ့ ၊ အဲဒါတွေ အားလုံးကို ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် မရနိုင ် တာကို ကျန ် မအဖွဲ ့ နားလည ် တယ ် ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ ဒီနည ် းပညာကို လူတိုင ် း သုံးနိုင ် အောင ် မျှပေးထားလို ့ အခြားသူတို ့ ဟာ တည ် ဆောက ် နိုင ် ကာ ဖန ် တီးနိုင ် ကြမှာပါ ။ 
ဒီကိစ ္ စထဲမှာ အန ္ တရာယ ် တွေ ရှိနိုင ် တာကို ၊ ပြီးတော ့ အလွှဲသုံးစားလို ့ ရနိုင ် တာကို ၊ ကျွန ် မတို ့ သိနားလည ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် ကတော ့ ၊ ဒါကို နှစ ် ပေါင ် းများစွာ လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ လို ့ ၊ ခံစားမှုကို သိနားလည ် မယ ့ ် နည ် းပညာကို ရယူသုံးနိုင ် ခြင ် းမှ ရရှိမယ ့ ် အကျိုးကျေးဇူးတွေဟာ တလွဲသုံးနိုင ် မယ ့ ် အလားအလာတွေထက ် ကို သိသိသာသာ ပိုများတယ ် လို ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ အားလုံးကို ဒီကိစ ္ စဆွေးနွေးမှုထဲ လက ် တွဲပါဝင ် ဖို ့ ကျွန ် မ ဖိတ ် ကြားပါတယ ် ။ 
ဒီနည ် းပညာ အကြောင ် းကို သိကြမယ ့ ် လူတွေ များလာလေ ၊ အဲဒါကို လက ် တွေ ့ သုံးနေပုံ ဆိုင ် ရာ ထင ် မြင ် ချက ် တွေ တိုးတိုးရလာလေ ဖြစ ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဘဝဟာ ပိုပိုဒီဂျီတယ ် ဆန ် းလာနေတာနဲ ့ အမျှ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိရိယာတွေကို အသုံးချနေမှုထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေကို ပြန ် ပြီး ထည ့ ် သွင ် းပေးဖို ့ ကြိုးစားသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ အခု ကြိုးပမ ် းမှုက ကျွန ် မတို ့ ခံစားချက ် တွေကို နည ် းပညာထဲကို ထည ့ ် ပေးလျက ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ နည ် းပညာတွေ ပိုပြီး တုံ ့ ပြန ် နိုင ် စွမ ် း ရှိလာဖို ့ ကိုပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ကို ခွဲခြား ပစ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ကိရိယာတွေက ကျွန ် မတို ့ ကို ပြန ် ပြီး အတူတူ ဖြစ ် လာဖို ့ ကို ကူပေးရန ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ နည ် းပညာကို လူသားဆန ် လာအောင ် လုပ ် ပေးခြင ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ စက ် ပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဆက ် သွယ ် ကြပုံကို ပြန ် ပြီး စိတ ် ကူးစဉ ် းစားကြည ့ ် ရန ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ ၊ ကျွန ် မတို ့ လူသားတွေ တဦးနဲ ့ တဦး ဆက ် ဆံပုံကို ပြန ် လည ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ရန ် အခွင ့ ် အရေး ကောင ် းကြီးတခုပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အများကြိုက ် ယဉ ် ကျေးမှုဟာ မိုက ် မဲမှုတွေရဲ ့ နက ် နဲမှုတွေကို တိုင ် းတာမှု ဖြစ ် လာပြီး ၊ နိူင ် ငံရေး ဟောပြောချက ် ဆိုတာကလည ် း အောက ် ခြေကို ပြေးဆင ် းတဲ ့ ပြိုင ် ပွဲတစ ် ခုဖြစ ် လာပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ သိပ ္ ပံပညာဆိုင ် ရာ ဖန ် ဆင ် းရှင ် ဝါဒ ၊ ၉ / ၁၁ ပူးပေါင ် းကြံစည ် မှု သီအိုရီတွေ ၊ စိတ ္ တဇ အရေးပေါ ် တယ ် လီဖုန ် းလိုင ် းတွေ ၊ 
နောက ် ပြီးတော ့ ပညာရပ ် ဆိုင ် ရာ အသင ် းအဖွဲ ့ မှာတောင ် မှပဲအတွေးအခေါ ် ကို လွှမ ် းမိုးစေတဲ ့ ပြစ ် မှု လို ့ တောင ် တိုက ် ခိုက ် ခံနေရတယ ် ။ 
တည ် ကြည ် တဲ ့ ကြည ် လင ် မှုဟာ လွန ် လွန ် ကဲကဲ ပညာတတ ် မြောက ် ထားတဲ မူဝါဒဆိုင ် ရာ လက ် ရာတွေရဲ ့အကောင ် းဆုံး ၊ အတော ် ဆုံး ဆိုတာတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို 
ကမ ္ ဘာမြေကို နိူင ် ထက ် စီးနင ် းပြုပြီး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ မျိုးစိတ ် တွေကို အစုလိုက ် အပြုံလိုက ် ဖျက ် ဆီးပစ ် နိုင ် မယ ့ ် လက ် နက ် တွေနဲ ့ ခြိမ ် းခြောက ် လာစေတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပေးခဲ ့ တဲ ့ ဆင ် ခြေမဟုတ ် ခဲ ့ လို ့ လား ။ 
ဒီနည ် းလမ ် းနဲ ့ တွေးခေါ ် ခြင ် းမှာ ကိုယ ် ကျင ့ ် စရိုက ် နဲ ့ အသိတရားကပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကယ ် တင ် မှာပါ ၊ အကြင ် နာကင ် းမဲ ့ တဲ ့ အပိုင ် ကြံခြင ် းတွေ မဟုတ ် ဘူးနော ် ။ 
နောက ် ရှိသေးတာက လူသားဆိုတာဟာ တုတ ် ချောင ် းပေါ ် စိုက ် ထားတဲ ့ ဦးနှောက ် တစ ် လုံး မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေ စိတ ် ပညာရှင ် တွေ ပြဆိုထားတာကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် တွေနဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေရဲ ့ ဦးဆောင ် မှုကိုခံနေရပြီး ၊ အမှန ် တရားနောက ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အူလှိုက ် သည ် းလှိုက ် ခံစားချက ် တွေကို ဆန ် းစစ ် ဖို ့ ဆိုရုံ ကျတော ့ ဆင ် ခြင ် တုံတရားရဲ ့ စွမ ် းအားတွေကို မဆိုစလောက ် ကလေးပဲ အသုံးပြုကြသတဲ ့ လေ ။ 
ဆင ် ခြင ် တုံတရားပါတဲ ့ ဆွေးနွေးငြင ် းခုံမှုရဲ ့ ထိရောက ် မှုမရှိခြင ် းထဲမှာ ပါဝင ် ပတ ် သက ် နေရတာတုန ် း ။ 
အခုပဲကြည ့ ် လေ ၊ ရှင ် က ကျွန ် မတို ့ ကို ဆင ် ခြင ် တုံတရားရဲ ့ အရေးမပါမှုကို နားချဖို ့ ကြိုးစားနေတာပဲလေ ။ 
ပြဿနာကို လက ် ပြပွဲ ၊ ဒါမှမဟုတ ် အလှအပပြိုင ် ပွဲဖြင ့ ် ဖြေရှင ် းဖို ့ ရှင ် က ကျွန ် မတို ့ ကို အကြံပေးနေတာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ လာဘ ် ထိုးနေတာမဟုတ ် ဘူး ၊ အကြံဥာဏ ် ပေးနေတာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကို ရှင ် ရဲ ့ ရပ ် တည ် ချက ် ချက ် ထဲကို အကျိုးသင ့ ် အကြောင ် းသင ့ ် စဉ ် းစားဖို ့ ကို ကြိုးစားနေတဲ ့ ရှင ် ဟာ ဆင ် ခြင ် တုံတရားရဲ ့ အာနိသင ် ကို ရှင ် ဝန ် ခံနေတာပေါ ့ ။ 
ဒီနေရာမှာ ဆင ် ခြင ် တုံတရားက ရုတ ် တရက ် ဆုပ ် ကိုင ် ဖို ့ အတွက ် တော ့ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ မဖြစ ် နိူင ် ပါဘူးလေ ။ 
ရှင ် က စကားစစ ် ထိုးပွဲကို ရောက ် တော ့ လာပါရဲ ့ ၊ ရှင ် ကရှုံးနှင ့ ် နေပါပကောလား ။ 
SP: ဒါပေမယ ့ ် ဆင ် ခြင ် တုံတရားက ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ၊ သင ့ ် တင ့ ် လျောက ် ပတ ် တဲ ့ ၊ 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ခင ် ဗျား ထောက ် ပြဆွေးနွေးခဲ ့ တာက ဆင ် ခြင ် တုံတရားကသာ အခရာကျတယ ် ဆိုတာပဲ ။ နောက ် ပြီးတော ့ အဆုံးသတ ် ဆိုတာဟာလည ် း စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူရဲ ့ ဇောအဟုန ် ပေါ ် မှာ မူတည ် တယ ် ဆိုတာပဲလေ ။ 
အကယ ် ၍ သာ စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူဟာ ငြိမ ် းချမ ် းရေးနဲ ့ သဟာဇာတဖြစ ် မှုကို အလိုရှိတယ ် ဆိုရင ် ဆင ် ခြင ် တုံတရားဆိုတာဟာ ငြိမ ် းချမ ် းရေးနဲ ့ သဟာဇာတဖြစ ် မှုဆီ လမ ် းကို ပြပေးတဲ ့ မြေပုံတစ ် ခုကို ခင ် းကျင ် းပေးနိူင ် တာပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူဟာ ဝိရောဓိနဲ ့ ခိုက ် ရန ် ဒေါသကို နှစ ် ချိုက ် တယ ် ဆိုရင ် တော ့ ဝိရောဓိနဲ ့ ခိုက ် ရန ် ဒေါသကိုရောက ် ရှိစေတဲ ့ မြေပုံတစ ် ခုကို ခင ် းကျင ် းပေးနိူင ် သေးတာပေါ ့ ။ 
ဆင ် ခြင ် တုံတရားက စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူတစ ် ယောက ် ကို အကြင ် နာတရားခေါင ် းပါးစိတ ် နဲ ့ ဖြုန ် းတီးလိုစိတ ် နည ် းပါးအောင ် တွန ် းအားပေးနိူင ် လို ့ လား ။ 
RNG: သူ ့ ချည ် းသက ် သက ် ဆိုရင ် တော ့ အဖြေက မဟုတ ် ဘူးလို ့ ပြောရမှာပဲပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဟုတ ် ပါတယ ် လို ့ ပြောဖို ့ လည ် း သိပ ် တော ့ အပန ် းမကြီးလှဘူးပေါ ့ နော ် ။ 
ရှင ့ ် နေနဲ ့ အခြေအနေ (၂) ရပ ် တော ့ လိုတာပေါ ့ နော ် ။ ပထမတစ ် ခုက သူတို ့ ရဲ ့ စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူတွေအားလုံးဟာ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ကောင ် းကျိုးသုခအတွက ် ကြောင ့ ် ကြ ဂရုစိုက ် ကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါက အလုပ ် ကိုသွားဖို ့ အကြောင ် းပြချက ် ဖြစ ် လာရပါတယ ် လိုအပ ် တဲ ့ ဇောအဟုန ် တွေထဲက တစ ် ခုပေါ ့ ။ ဒါက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဆီမှာ ရှိနေတယ ် ဆိုတာ အသိသာကြီးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ကောင ် းကျိုးသုခအတွက ် ကြောင ့ ် ကြ ဂရုစိုက ် ကြပါတယ ် လေ ။ 
ဒုတိယအခြေအနေ တစ ် ခုက စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူတွေဟာ တစ ် ဦးတစ ် ယောက ် ချင ် းစီရဲ ့ ကောင ် းကျိုးသုခအတွက ် သက ် ရောက ် မှုရှိစေသူ ၊ သတင ် းအတိုအထွာတွေကို ဖလှယ ် ပြီး ၊ တစ ် ခြားသူရဲ ့ တွေးခေါ ် မြော ် မြင ် မှုကိုလည ် း နားလည ် နိူင ် စွမ ် းရှိသူ စဉ ် းစားဆင ် ခြင ် သူတွေပါဝင ် တဲ ့ အစုအဝေးတစ ် ခုရဲ ့ အဖွဲ ့ ဝင ် တွေဖြစ ် ကြတယ ် ဆိုတာပဲ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါဟာ ဖော ် ရွေခင ် မင ် တတ ် တဲ ့ စကားဖောင ် ဖွဲ ့ တတ ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဘာသာစကားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပင ် ကိုယ ် ပါရမီပါပြီးဖြစ ် တဲ ့ မျိုးစိတ ် ရဲ ့ စရိုက ် မှန ် ဆိုတာ အသေအချာပဲလေ ။ 
SP: ကောင ် းပါပြီဗျာ ၊ သဘောတရားအရတော ့ အဟုတ ် သားပဲဗျ ။ ဒါပေမယ ့ ် လက ် တွေ ့ ကျတော ့ ဒီနည ် းလမ ် းက အလုပ ် ဖြစ ် ပြီလားဗျ ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ဗျာ ၊ ကျွန ် တော ် လွန ် ခဲ ့ ငါးနှစ ် လောက ် တုန ် းက TED မှာ ဟောပြောခဲ ့ တဲ ့ အလွန ် ကိုအရေးပါတဲ ့ သမိုင ် းဆိုင ် ရာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုတစ ် ရပ ် ကို ဒါက ရှင ် းပြနိူင ် ပါ ့ မလားဗျ ။ 
အတိအကျပြောရရင ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ပိုပြီးတော ့ လူသားဆန ် လာပုံတော ့ ရပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုနှစ ် တွေကဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘိုးဘေးဘီဘင ် တွေဟာ အများကြိက ် ဖျော ် ဖြေမှုတစ ် ရပ ် အဖြစ ် နဲ ့ ကြောင ် တွေကို အရှင ် လတ ် လတ ် မီးရှို ့ ရှို ့ နေခဲ ့ ကြသေးတာပဲလေ ။ 
မြင ် းစီးသူရဲကောင ် းတွေက တစ ် ဖက ် စီက ဆင ် းရဲသား တောင ် သူလယ ် သမား တွေကို များနိူင ် သမျှ များများသတ ် ဖို ့ ကြိုးစားတဲ ့ နည ် းလမ ် းနဲ ့ တစ ် ဖက ် နဲ ့ တစ ် ဖက ် အတောမသတ ် တဲ ့ စစ ် ပွဲတွေဆင ် နွဲခဲ ့ ကြလေရဲ ့ ။ 
အစိုးရတွေဟာဆိုရင ် ဂေါ ် ဖီထုပ ် ခိုးတာမျိုး ၊ ဘုရင ့ ် ဥယျာဉ ် တော ် ကို ဝေဖန ် မိခြင ် း စတာမျိုးလို ကရော ် ကမည ် နိူင ် တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် တွေနဲ ့ လူတွေကို ကွပ ် မျက ် ခဲ ့ ကြလေရဲ ့ ။ 
ကွပ ် မျက ် တာတွေကို ကားစင ် တင ် သတ ် ခြင ် းမျိုး ၊ ကလီစာတွေကို တစ ် စစီ ထုတ ် ခြင ် းမျိုး ၊ ဘီးပေါ ် မှာတင ် ပြီး ရိုက ် ချိုးတာမျိုးလို ကြာနိူင ် သမျှကြာကြာ ၊ နာကျင ် နိူင ် သမျှ နာနာကျင ် ကျင ် ဖြစ ် အောင ် ကြံစည ် ခဲ ့ ကြတယ ် လေ ။ 
ဂုဏ ် သရေရှိ လူတန ် းစားတွေက ကျွန ် တွေကို မွေးထားခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အပြစ ် မှားတွေအားလုံးအတွက ် ဒီရိုင ် းစိုင ် းတဲ ့ အလေ ့ အထတွေကို စွန ့ ် လွတ ် လိုက ် ကြပါပြီ ။ 
RNG: ဒီတော ့ လူသားသဘာဝက ပြောင ် းလဲသွားပြီလို ့ ရှင ် က ယူဆနေတာလား ။ 
SP: ဒီလိုတော ့ အတိအကျ မဟုတ ် ပါဘူးဗျာ ။ ကျွန ် တော ့ အထင ် က အကြမ ် းဖက ် မှုတွေ ပေါ ် ပေါက ် စေနိူင ် တဲ ့ ဗီဇတွေကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ခိုအောင ် းနေတုန ် းပါ ။ လောဘကြီးခြင ် းတို ့ ၊ လူမျိုးစုအလိုက ် အုပ ် စုဖွဲ ့ မှုတို ့ ၊ လက ် စားချေမှုတို ့ ၊ ကြီးစိုးချယ ် လှယ ် မှုတို ့ ၊ သူတစ ် ပါးကိုညှင ် းပန ် းပြီး သာယာမှုတို ့ လိုမျိုးတွေ ဆိုပါတော ့ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ထိန ် းချုပ ် မှုတို ့ ၊ မျှဝေခံစားခြင ် းတို ့ ၊ သဘာဝရဲ ့ ပိုမိုကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကောင ် းကင ် တမန ် တွေလို ့ အေဗရာဟင ် လင ် ကွန ် းပြောတဲ ့ တရားမျှတတဲ ့ စိတ ် တို ့ လို ဆိုတာမျိုးတွေလည ် း ရှိပါသေးတယ ် ။ 
RNG: ကဲ ဒါဆိုရင ် လူသားသဘာဝက မပြောင ် းလဲဘူးဆိုရင ် အဲဒီ ပိုမိုကေင ် းမွန ် တဲ ့ ကောင ် းကင ် တမန ် တွေကို ဘယ ် အရာက အားဖြည ့ ် ပေးမလဲ ။ 
SP: ကောင ် းပါပြီဗျာ ။ တစ ် ခြားအရာတွေအနက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မျှဝေခံစားခြင ် း အသိုင ် းအဝိုင ် းက ကျယ ် ပြန ့ ် လာပါပြီ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် တွေကဆို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘိုးဘေးဘီဘင ် တွေဟာ နာကျင ် မှုဆိုတာကို ကိုယ ့ ် မိသားစု ၊ ကိုယ ့ ် ရပ ် ရွာ အတွင ် းမှာပဲ တွေ ့ ကြုံခံစားနေရမှာပဲလေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် စာပေနဲ ့ ခရီးသွားလာမှု ကျယ ် ပြန ့ ် လာမှုနဲ ့ အတူ ပိုမိုကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ အသိုင ် းအဝန ် းတွေဆီ ဆွေမျိုးစု ၊ လူမျိုးစု ၊ လူမျိုးနွယ ် စု နောက ် ပိတ ် ဆုံး ဖြစ ် လာနိူင ် တာကတော ့ လူးသားတစ ် မျိုးနွယ ် လုံးဆီ အထိကို စာနာထောက ် ထားမှုကို ဖြန ့ ် ကြက ် နိူင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
RNG: အသည ် းမာတဲ ့ ဦးခေါင ် းနဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် ကရော တကယ ် ပဲ သိမ ် မွေ ့ နူးညံ ့ တဲ ့ နှလုံးသားနဲ ့ စာနာမှုကို အသိအမှတ ် ပြုပေးနိူင ် ပါ ့ မလား ။ 
SP: သူတို ့ အသိအမှတ ် ပြုပေးနိူင ် ပါတယ ် ။ အသိအမှတ ် ပြုပေးကြပါတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် နဲ ့ အာရုံကြောဆိုင ် ရာ ဇီဝကမ ္ မပညာရှင ် တွေ တွေ ့ ရှိထားတာကတော ့ ဦနှောက ် ထဲမှာရှိတဲ ့ နာ (ဗ ်) ဆဲ (လ ်) တွေဟာ ကိုယ ် ကိုယ ် တိုင ် တုံ ့ ပြန ် သလိုပဲ အခြားသူတွေရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေကို တုံ ့ ပြန ် ကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
မျှဝေခံစားခြင ် းဆိုတာဟာ အသက ် တစ ် နှစ ် မပြည ့ ် ခင ် ဘဝရဲ ့ အစောပိုင ် းမှာ ကတည ် းက ထင ် ရှားလာတာပါ ။ 
"" The Empathic Civilization "" နဲ ့ "" The Age of Empathy "" တို ့ လို မျှဝေခံစားခြင ် းအကြောင ် း ရေးသားထားတဲ ့ စာအုပ ် တွေဟာ ရောင ် းအကောင ် းဆုံး စာရင ် းဝင ် စာအုပ ် တွေ ဖြစ ် လာနေပြီလေ ။ RNG: မျှဝေခံစားခြင ် းဆိုတာကို ကျွန ် မက လုံးဝ လက ် ခံပါတယ ် ။ ကျွန ် မကဆိုလိုတာက လက ် မခံတဲ ့ သူ ဘယ ် သူရှိမှာလဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် သူ ့ ချည ် းသက ် သက ် ဆိုလို ့ ကတော ့ ကိုယ ် ကျင ့ ် တရား တိုးတက ် မှုအတွက ် ချည ့ ် နဲ ့ နေတဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုပါပဲ ။ 
တစ ် ခုရှိတာက ဒါဟာ သွေးသားတော ် စပ ် မှုတွေ ၊ ကလေးငယ ် တွေရယ ် ပြီးတော ့ နွေးထွေးတဲ ့ အမွှေးပွပွ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေ အပေါ ် မှာကျတော ့ ပင ် ကိုအားဖြင ့ ် တော ့ ဘက ် လိုက ် မှုရှိကြတယ ် လေ ။ 
မျှဝေခံစားခြင ် းဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပြောရရင ် ရုပ ် ဆိုးဆိုး တစိမ ် းတစ ် ရံဆံတွေအဖို ့ ကတော ့ အတော ် ကို စိတ ် မချမ ် းမြေ ့ စရာ ဖြစ ် သွားနိူင ် တယ ် နော ် ။ 
ကိုယ ် နဲ ့ မပတ ် သက ် တဲ ့ သူတွေအပေါ ် ကို ကိုယ ် ချင ် းစာစိတ ် ထားရှိမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အကောင ် းဆုံး မြှင ့ ် တင ် ဖို ့ ကြိုးပမ ် းတာတောင ် မှ စိတ ် ပျက ် စရာ ကောင ် းလောက ် အောင ် ကို ပျက ် ယွင ် းသွားရတာပဲလေ ။ ဒါက Adam Smith ထောက ် ပြခဲ ့ တဲ ့ လူသဘာဝနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ စိတ ် မကောင ် းစရာ အမှန ် တရား တစ ် ခုပဲဆိုပါတော ့ ။ 
Adam Smith း အင ် မတန ် ကြီးကျယ ် တဲ ့ တရုတ ် အင ် ပါရာကြီးဟာ ရုတ ် တရက ် ငလျင ် တစ ် ခုရဲ ့ ဝါးမျိုခြင ် းကို ခံလိုက ် ရပြီဆိုပါစို ့ ။ ဥရောပက စာနာစိတ ် ရှိတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် က ဒီထိတ ် လန ့ ် စရာကောင ် းတဲ ့ ကပ ် ဘေးကြီးရဲ ့ သတင ် းကို ရတဲ ့ အခါမှာ ဘယ ် လိုတုံ ့ ပြန ် လိမ ့ ် မလဲဆိုတာကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
ကျွန ် တော ် စိတ ် ကူးကြည ့ ် လို ့ ရတာကတော ့ ဒီလူဟာ ပထမဦးဆုံးအနေနဲ ့ တော ့ အဲဒီ စိတ ် မချမ ် းမြေ ့ စရာကောင ် းတဲ ့ လူတွေရဲ ့ ကံမကောင ် း အကြောင ် းမလှတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် အတွက ် သူရဲ ့ လူသားဆန ် တဲ ့ ပူဆွေးမှုကို ပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် ဖော ် ပြလိမ ့ ် မပေါ ့ ။ 
လူ ့ ဘဝရဲ ့ မရေရာလှမှုအပေါ ် သူရဲ ့ စိတ ် ညှိုးငယ ် စရာကောင ် းတဲ ့ များလှစွာသော ဆင ် ခြင ် သုံးသပ ် ချက ် တွေကို လုပ ် လိမ ့ ် မပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ ဒီလူသားဆန ် တဲ ့ ခံစားချက ် တွေကို အသင ့ ် အတင ့ ် ဖော ် ပြပြီးတဲ ့ အခါမှာတော ့ သူဟာ ဒီအဖြစ ် အပျက ် မျိုး မဖြစ ် ခဲ ့ သလိုမျိုးနဲ ့ သူရဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းကို သက ် တောင ့ ် သက ် သာ ၊ အေးအေးဆေးဆေးပဲ ဆက ် လက ် လုပ ် ဆောင ် နေလိမ ့ ် မပေါ ့ ။ 
သူရဲ ့ လက ် သန ် းတစ ် ချောင ် း မနက ် ဖြန ် မှာ ဆုံးရှုံးတော ့ မှာပဲလို ့ ဆိုရင ် တော ့ ဒီည သူအိပ ် ပျော ် တော ့ မှာ မဟုတ ် ပေဘူးပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် သန ် းရာနဲချီပြီးရှိနေတဲ ့ သူ ့ ညီအစ ် ကိုတော ် တွေကို သူဘယ ် တော ့ မှ မြင ် တွေ ့ ရတော ့ မှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူးဆိုမှတော ့ သူတို ့ တွေရဲ ့ အပျက ် အစီးပုံပေါ ် မှာ သူ အနှစ ် ခြိုက ် ဆုံးလုံခြုံမှုနဲ ့ အတူ တခေါခေါနဲ ့ အိပ ် မောကျနေတော ့ မပေါ ့ လေ ။ 
SP: ဒါပေမယ ့ ် ဗျာ ၊ မျှဝေခံစားခြင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပိုပြီးလူသားဆန ် အောင ် မလုပ ် ပေးနိူင ် ဘူးဆိုရင ် နောက ် ထပ ် ဘာများရှိသေးလို ့ လဲ ။ 
RNG: ကောင ် းပြီလေ ။ ရှင ် က ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အထိရောက ် ဆုံး ဖြစ ် ကောင ် းဖြစ ် နိူင ် တဲ ့ ကောင ် းကင ် တမန ် တွေထဲက တစ ် ခုကို ထည ့ ် မပြောခဲ ့ ဘူးနော ် ။ ဆင ် ခြင ် တုံတရားလေ ။ 
ဆင ် ခြင ် တုံတရားမှာ အစွမ ် းရှိတယ ် ။ 
မျှဝေခံစားခြင ် း အသိုက ် အဝန ် းကျယ ် ပြန ့ ် လာစေဖို ့ ကို တွန ် းအားပေးတာက ဆင ် ခြင ် တုံတရားပဲလေ ။ 
ရှင ် ထည ့ ် သွင ် းဖေါ ် ပြခဲ ့ တဲ ့ လူသားချင ် းစာနာမှုဆိုင ် ရာ ဖွံ ့ ဖြိုးတိုးတက ် မှု တစ ် ခုစီတိုင ် းဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ တစ ် စုံတစ ် ခုသော အလေ ့ အထဟာ တရားမျှတမှု မရှိနိူင ် ဘူးဆိုတာတွေ အတွက ် အကြောင ် းပြချက ် တွေကိုပေးတဲ ့ အတွေးခေါ ် ရှင ် တွေနဲ ့ အတူပေါက ် ဖွားလာတာပါ ။ 
လူတွေက အခြားသီးသန ့ ် လူအုပ ် စုကို ဆက ် ဆံပြုမူပုံဟာ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ပြုမူခံချင ် တာကို မရမက တောင ် းခံနေကြပုံနဲ ့ ယုတ ္ တိကျကျ ရှေ ့ နောက ် မညီဘူးဆိုတာကို သူတို ့ တွေက သက ် သေ သာဓကနဲ ့ ရှင ် းပြခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
SP: ဆင ် ခြင ် တုံတရားက တကယ ် ပဲ လူတွေရဲ ့ အတွေးတွေကို ပြောင ် းလဲစေနိူင ် တယ ် လို ့ ခင ် ဗျားပြောနေတာလား ။ 
လူတွေက သူတို ့ စိတ ် ဝင ် စားမှုတွေကို အထောက ် အပံ ့ ပြုတဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ ကြီးပြင ် းလာတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုနဲ ့ ကိုက ် ညီတဲ ့ ဘယ ် ခံယူချက ် ကိုမဆို စွဲမြဲဆုပ ် ကိုင ် ထားကြတာ မဟုတ ် ဘူးလား ။ 
RNG: ဟောဒီမှာ ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ အချက ် တစ ် ချက ် ပါ ။ ဝိရောဓိတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို စိတ ် အနှောက ် အယှက ် ဖြစ ် စေပါတယ ် ။ အနည ် းဆုံးတော ့ ဒါတွေကို ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ တွန ် းအားပေးခြင ် းခံရတဲ ့ အခါမျိုးတွေမှာပေါ ့ ။ ဒါဟာဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဆင ် ခြင ် တုံတရားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ခံနိူင ် ရည ် မရှိဘူးဆိုတာကို နည ် းလမ ် းတစ ် မျိုးနဲ ့ ပြောဆိုနေခြင ် းပဲလေ ။ 
နောက ် ပြီး ကိုယ ် ကျင ့ ် တရားဆိုင ် ရာ တိုးတက ် မှုသမိုင ် းကြောင ် းကို ကြည ့ ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ အကျိုးသင ့ ် အကြောင ် းသင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဆွေးနွေးငြင ် းခုံမှုတွေဆီကနေပြီး ကျွန ် မတို ့ တွေ တကယ ် ကို ခံစားနေရပုံ အပြောင ် းအလဲတွေအထိ တ ် ိုက ် ရိုက ် လမ ် းကြောင ် းတစ ် ခုကို ခြေရာခံနိူင ် ပါတယ ် 
မကြာခဏဆိုသလို စဉ ် းစားတွေးခေါ ် သူတွေဟာ တစ ် စုံတစ ် ခုသော အလေ ့ အထတစ ် ခုဟာ ဘာကြောင ့ ် များ ကိုင ် စွဲထားပြီးသား တန ် ဖိုးတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး မကာကွယ ် နိူင ် ရတာလဲ ၊ ယုတ ္ တိမရှိရတာလဲ ၊ ရှေ ့ နောက ် မညီဖြစ ် ရတာလဲ ဆိုတာတွေအတွက ် ဆွေးနွေးငြင ် းခုံမှု တစ ် ရပ ် ကို စီစဉ ် ကျင ် းပလိမ ့ ် မပေါ ့ ။ 
သူတို ့ တွေရဲ ့ အားထုတ ် ကြိုးပမ ် းမှုဟာ ကူးစက ် ပျံနှံ ့ သွာမှာဖြစ ် ပြီး ၊ ဘာသာစကားပေါင ် းများစွာနဲ ့ ပြန ် ဆိုကာ အရက ် ဆိုင ် တွေ ၊ ကော ် ဖီဆိုင ် တွေ ၊ စာပေစကားဝိုင ် းတွေနဲ ့ ညစာစားပွဲတွေမှာ နောက ် ပြီးတော ့ ဩဇာတိက ္ ကမရှိတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေ ၊ ဥဒေပြု လွတ ် တော ် အမတ ် တွေ ၊ အများပြည ် သူ သဘောထားခံယူချက ် တွေမှာ ဆွေးနွေးငြင ် းခုံစရာ ဖြစ ် လာတော ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံးမတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ သုံးသပ ် ချက ် တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို ဒီနေရာအထိရောက ် ရှိစေတဲ ့ မူလက ဆွေးနွေးငြင ် းခုံရဲ ့ ခြေရာတွေကို ဖျောက ် ဖျက ် ပြီး ယဉ ် ကျေးဖွယ ် ရာ ဘဝပေးအသိအဖြစ ် စိမ ့ ် ဝင ် သွာတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ယနေ ့ ခေတ ် ကျွန ် မတို ့ အနည ် းစုဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ ကျွန ် ပြုခြင ် းဟာ မှားယွင ် းပါတယ ် ၊ လူပုံလယ ် မှာ ကြိုးပေး ကွပ ် မျက ် ခြင ် းတွေ ၊ ကလေးတွေကို ရိုက ် နှက ် ခြင ် းတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပြင ် းထန ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် ဆိုင ် ရာ ဆွေးနွေးမှု တစ ် ခုကို တင ် ပြဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ခံစားမိကြပါတယ ် ။ 
အခုအချိန ် မှာတော ့ ဒါတွေဟာ မှားယွင ် းတဲ ့ ခံစားမှုတွေပဲ ဖြစ ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီဆွေးနွေးမှုတွေလုပ ် ခဲ ့ ဖို ့ လိုခဲ ့ တယ ် ဆိုရင ် ဒါတွေဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုနှစ ် တွေကပါ ။ 
SP: မရေမရာဖြစ ် နေတဲ ့ ပြင ် းထန ် တဲ ့ ကြောင ် တောင ် တောင ် တွေနဲ ့ အတူမှားယွင ် း ကောင ် းမှာယွင ် းနိူင ် တယ ် ဆိုတာကို နားလည ် နိူင ် ဖို ့ အတွက ် 
RNG: အိုး သူတို ့ လိုအပ ် တာပေါ ့ ။ ဟောဒီမှာ ပြင ် သစ ် လူမျိုး ဘာသာရေး စူစမ ် းလေ ့ လာသူ Sebastian Castellio ကနေပြီး ဆွေးနွေးထားတာပါ ။ 
Sebastian Castellio: Calvin ကပြောတယ ် သူကတော ့ သေချာတယ ် တဲ ့ ။ နောက ် ပြီး ကျန ် တဲ ့ ဂိုဏ ် းခွဲတွေကလည ် း သေချာပါတယ ် တဲ ့ ။ 
ဘယ ် သူက အကဲဖြတ ် မှာလဲ ။ 
တကယ ် လို ့ ဒီကိစ ္ စက သေချာတယ ် ဆိုရင ် ၊ ဘယ ် သူ ့ ကိုလဲ ။ Calvin လား ။ 
ဒီလိုဆိုရင ် ဘာဖြစ ် လို ့ သိသာထင ် ရှားတဲ ့ အမှန ် တရားအကြောင ် း စာအုပ ် တွေ အများကြီး ရေးတာလဲ ။ 
မရေရာမှု အမြင ် နဲ ့ ဆိုရင ် လမ ် းရိုးမလိုက ် သူတွေကို ကိုယ ် နဲ ့ သဘောထားမတူသူတွေလိုပဲ ယတိပြတ ် အဓိပ ္ ပါယ ် သတ ် မှတ ် ရတော ့ မယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒီလမ ် းရိုးမလိုက ် သူတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ သတ ် ပစ ် တော ့ မယ ် ဆိုရင ် ယုတ ္ တိတန ် တဲ ့ ရလဒ ် ကတော ့ အမြစ ် ဖြတ ် သုတ ် သင ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ စစ ် ပွဲဆိုတာပဲ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ အကြောင ် းကတော ့ တစ ် ယောက ် ချင ် းစီ ကိုယ ် ၌ ကိုက သေချာနေကြတာလေ ။ 
SP: ဒါမှမဟုတ ် လည ် း ဘီးပေါ ် တင ် ပြီး ရိုက ် ချိုးသလိုမျိုး ဆိုးဆိုးရွားရွား ပြစ ် ဏ ် တွေများလား ။ 
RNG: ရက ် စက ် ပြီး ၊ သမရိုးကျမဟုတ ် တဲ ့ ပြစ ် ဒဏ ် ပေးခြင ် းတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အခြေခံဥပဒေထဲက တားမြစ ် ချက ် ဟာဆိုရင ် ၁၇၆၄ ခုနှစ ် တုန ် းက အီတာလျံလူမျိုး ဥပဒေပညာရှင ် Cesare Beccaria ထုတ ် ပြန ် ခဲ ့ တဲ ့ လက ် ကမ ် းစာစောင ် ကို တုန ့ ် ပြန ် မှုတစ ် ခုပဲပေါ ့ ။ 
Cesare Beccaria: ပြစ ် ဒဏ ် စီရင ် မှုတွေက ပိုပြီး ရက ် စက ် လာလေတော ့ လူတွေရဲ ့ စိတ ် တွေဟာလည ် း အရည ် တွေလိုပဲ သူတို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာရှိတဲ ့ အရာဝတ ္ ထုရဲ ့ အမြင ့ ် ကို အမြဲတစေလိုက ် ပြီး ညှိနေသလိုမျိုး ပိုပြီးခက ် ထရော ် ကြမ ် တမ ် းလာတော ့ တာပေါ ့ ။ ရက ် စက ် တဲ ့ ပြစ ် ဒဏ ် စီရင ် မှုတွေ နှစ ် ပေါင ် းတစ ် ရာလောက ် ကျင ့ ် သုံးပြီးတဲ ့ အခါကျတော ့ ဘီးပေါ ် တင ် ပြီး ရိုက ် ချိုးတာဟာ အရင ် ကထောင ် သွင ် း အကျဉ ် းချခံရတာထက ် ပိုပြီးကြောက ် စရာ မကောင ် းတော ့ ဘူး ဆိုတာဖြစ ် လာတယ ် ။ 
အပြစ ် ဒဏ ် ပေးခြင ် းတစ ် ခုဟာ ၎ င ် းရဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် အောင ် မြင ် ဖို ့ အတွက ် ရာဇဝတ ် မှုကနေရရှိလာမယ ့ ် ကောင ် းကျိုးထက ် အဆိုပါပြစ ် ဒဏ ် ပေးခြင ် းကဖြစ ် လာတဲ ့ ထိခိုက ် မှုက ပိုပြီး အလေးသာတယ ် ဆိုတာပဲလိုအပ ် တာပါ ။ နောက ် ပြီး ဒီမျှော ် မြင ် တွက ် ချက ် မှုထဲမှာ ထည ့ ် သွင ် းစဉ ် းစားရမှာ ကတော ့ ပြစ ် ဒဏ ် ပေးခြင ် းရဲ ့ သေချာစေမှုနဲ ့ အပြစ ် ကျူးလွန ် ခြင ် းက ထွက ် ပေါ ် လာမယ ့ ် အကောင ် းနဲ ့ အဆိုးတွေပေါ ့ ။ 
ဒီအရာရဲ ့ ဟိုမှာဘက ် မှာရှိနေတဲ ့ အရာအားလုံးကတော ့ မလိုလားအပ ် တာတွေပဲပေါ ့ ။ ဒါကြောင ့ ် နိူင ် လိုမင ် းထက ် ပြုမှုတွေပါပဲ ။ 
SP: ဒါပေမယ ့ ် စစ ် ဆန ့ ် ကျင ် ရေး လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ လူထုဆန ္ ဒပြပွဲတွေရယ ် ၊ နားဝင ် ချိုပြီး မှတ ် မိလွယ ် တဲ ့ ကျေးလက ် အဆိုတော ် တွေရဲ ့ သီချင ် းတွေနဲ ့ စစ ် ပွဲမှာ လူသားတွေရဲ ့ ဆုံးရှုံးနစ ် နာမှုဖြစ ် တဲ ့ ဝမ ် းနည ် းကြေကွဲဖွယ ် ကောင ် းတဲ ့ ဓါတ ် ပုံတွေ အပေါ ် မှာ မူတည ် နေတာတော ့ အသေချာပါပဲ ။ 
RNG: သံသယမရှိပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ခေတ ် သစ ် စစ ် ဆန ့ ် ကျင ် ရေး လှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေကို စစ ် ဆန ့ ် ကျင ် ရေးမှာ ဆော ် ဩသင ့ ် သလဲဆိုတာကို ဆွေးနွေးငြင ် းခုံခဲ ့ ကြတဲ ့ တသီတစ ် တန ် းကြီး ရှိနေတဲ ့ စဉ ် းစားတွေးခေါ ် သူတွေဆီ ပြန ် ရောက ် လာတယ ် လေ ။ 
Erasmus: ငြိမ ် းချမ ် းရေးကနေ ဆင ် းသက ် လာတဲ ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေဟာ သူတို ့ ဟာသူတို ့ ကျယ ် ကျယ ် ပြန ့ ် ပြန ့ ် ကို ပျံ ့ နှံသွားပြီး ၊ အတော ် များများဆီကို ရောက ် ရှိသွားတယ ် ။ စစ ် ဖြစ ် နေချိန ် မှာတော ့ တစ ် ခုခုက လိုလိုချင ် ချင ် ဖြစ ် ပေါ ် သွားရင ် ပေါ ့ လေ ၊ ကောင ် းကျိုးက အနည ် းငယ ် လောက ် ပဲ ကျေးဇူးပြုတာပေါ ့ ။ ဒါကို အကျိုးခံစားခွင ့ ် မထိုက ် တန ် တဲ ့ သူတွေကိုပေါ ့ ။ 
လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘေးကင ် းလုံခြုံမှုဟာ နောက ် တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ပျက ် စီးခြင ် း အပေါ ် မှာ တည ် မှီနေတာပေါ ့ ။ 
လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဆုလာဘ ် ဟာ နောက ် တစ ် ယောက ် ဆီက လုယက ် ခြင ် းကနေ ရရှိလာတာပေါ ့ ။ 
တစ ် ဘက ် က ပြုလုပ ် လိုက ် တဲ ့ ပျော ် ပွဲရွင ် ပွဲ အကြောင ် းတရားဟာ တစ ် ခြားဘက ် မှာတော ့ ဝမ ် းနည ် းပူဆွေးဖွယ ် ရာ အကြောင ် းတစ ် ရပ ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဘယ ် အရာမဆို စစ ် ပွဲမှာ ကံမကောင ် းမှုဟာ တကယ ် ကို ကြီးမာပြင ် းထန ် လှပြီးတော ့ ၊ ဆန ့ ် ကျင ် ဖက ် အနေနဲ ့ ကံကောင ် းတယ ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဘယ ် အရာပဲဖြစ ် ဖြစ ် အဲဒါဟာ ရက ် စက ် ၊ ကြမ ် းကြုတ ် တဲ ့ ကံကောင ် းခြင ် းပါပဲ ။ ရက ် ရောမှုမရှိတဲ ့ စိတ ် ချမ ် းသာမှု ၊ ၎ င ် းရဲ ့ တည ် ရှိမှုဟာ အခြားသူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ပူဆွေးသောက ကနေလာတာပါ ။ 
ယုံကြည ် မှုနဲ ့ စိတ ် ခံစားချက ် အပေါ ် မူတည ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ လူတိုင ် းသိပြီးပဲလေ ။ 
ဒါက အကြမ ် းဖက ် မှုနှင ့ ် စစ ် ကို ပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် ဆန ့ ် ကျင ် သော ခရစ ် ယာန ် ဘာသာဂိုဏ ် း Quakers ကနေပြီး ဦးစီးဦးရွက ် ပြုခဲ ့ တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတစ ် ခုပဲလေ နောက ် ပြီး Harriet Beecher Stowe ရဲ ့ "" Uncle Tom 's Cabin "" ဆိုတဲ ့ ဝတ ္ ထု ရောင ် းအကောင ် းဆုံး ဖြစ ် လာတဲ ့ အခါမှာ လူသိများလာခဲ ့ တော ့ တာပေါ ့ ။ 
RNG: ဒါပေမယ ့ ် ရာစုနှစ ် တစ ် ခု မတိုင ် မီက စတင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
John Locke ဟာ ထောင ် စုနှစ ် တွေချီပြီး လုံးဝ သဘာဝကျပါတယ ် လို ့ ထင ် မြင ် ယူဆထားခဲ ့ ကြတဲ ့ လှိုင ် းလုံးအဆိုကို ဆန ့ ် ကျင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
သူက ဒါဟာ ဆင ် ခြင ် တုံတရားရှိတဲ ့ အစိုးရရဲ ့ အခြေခံသဘောတရားတွေနဲ ့ ရှေ ့ နောက ် ကိုက ် ညီခြင ် းမရှိတာကို ဆွေးနွေးငြင ် းခုံခဲ ့ တယ ် ။ 
John Locke: အုပ ် ချုပ ် မှုအောက ် မှာ လူတွေရဲ ့ လွတ ် လပ ် မှုဆိုတာဟာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် းအတွက ် လက ် ခံနိူင ် တဲ ့ တည ် မြဲတဲ ့ နည ် းဥပဒေတစ ် ခု တည ် ဆောက ် ထားတဲ ့ ဥပဒေပြုစုခွင ့ ် အာဏာက အဲဒီအထဲမှာ တည ် ဆောက ် ထားတာမျိုး ရှိခြင ် းပါ ။ အရာအားလုံးမှာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် ဆန ္ ဒအတိုင ် း လိုက ် နာရမယ ့ ် လွတ ် လပ ် မှု ၊ အဲဒီမှာ စည ် းမျဉ ် းဥပဒေက ဖောက ် လွဲဖောက ် ပြန ် မှု ၊ မသေချာမှု ၊ မသိမှု ၊ အခြားလူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဆန ္ ဒအတိုင ် း ထင ် ရာမြင ် ရာလုပ ် တာတွေကို မူမတည ် ဖို ့ ပြဌာန ် းထားတယ ် ။ သဘာဝအတိုင ် း လွတ ် လပ ် မှုဆိုတာ ကန ့ ် သတ ် ချုပ ် ထိန ် းခြင ် း အောက ် မှာမဟုတ ် ပဲ သဘာဝနိယာမ အတိုင ် းဖြစ ် နေခြင ် းပါ ။ 
SP: ဒီစကားလုံးတွေက ရင ် းနှီးနေသလိုပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဘယ ် မှာဖတ ် ဖူးခဲ ့ တာပါလိမ ့ ် ။ အား ဟုတ ် ပြီ ။ 
Mary Astell: အကယ ် ၍ လုံးဝ အချုပ ် အခြာအာဏာပိုင ် ဆိုင ် မှုဟာ နိူင ် ငံတစ ် ခုမှာ မလိုအပ ် ဘူးဆိုရင ် ၊ မိသားစုတစ ် ခုအတွင ် းမှာဆိုရင ် ဒါက ဘာလိုများဖြစ ် လာမှာပါလိမ ့ ် ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် က တစ ် ခြားတစ ် ယောက ် ကိုပိုပြီး ပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် ထိန ် းချုပ ် ထားမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတဲ ့ စွပ ် စွဲစရာ အကြောင ် းမရှိနိူင ် မှတော ့ ယောက ် ျားတွေဟာ လွပ ် လပ ် စွာ မွေးဖွားလာတယ ် ဆိုရင ် အမျိုးသမီးတွေအားလုံးဟာ အစေအပါးအဖြစ ် မွေးဖွားလာကြတယ ် ဆိုတာက ဘယ ် လိုဖြစ ် တာလဲ ။ သူတို ့ တွေဟာ ဖောက ် လွဲဖောက ် ပြန ် မှု ၊ မသေချာမှု ၊ မသိမှု ၊ ယောက ် ျားတွေရဲ ့ ဆန ္ ဒအတိုင ် း ကျွန ် စနစ ် ရဲ ့ ပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ အခြေအနေမှာ ထင ် ရာမြင ် ရာ လုပ ် တာတွေကို မူတည ် နေတာများလား ။ 
RNG: အဲဒီလိုမျိုး အဖွဲ ့ ဝင ် အဖြစ ် လက ် ခံခြင ် းမျိုးဟာ ဆင ် ခြင ် တုံတရားရဲ ့ လုပ ် ငန ် းတာဝန ် သတ ် မှတ ် ခြင ် းအားလုံးထဲမှာ အကျုံးဝင ် ပါတယ ် ။ 
လှုံ ့ ဆော ် ပေးပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဆင ် ခြင ် တွေးခေါ ် နိူင ် စွမ ် း ဆိုတာဟာ အတူတူပဲလေ ။ ဒါကို တစ ် ခါ နားဝင ် အောင ် ရိုက ် သွင ် းပြီးတာနဲ ့ 
လှုပ ် ရှားမှုတွေကနေပြီး အမျိုးသမီးများဆိုင ် ရာ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေ ၊ ကလေးငယ ် များဆိုင ် ရာ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေ ၊ လိင ် တူချင ် း ဆက ် ဆံသူများဆိုင ် ရာ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေနဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် ဆိုင ် ရာ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေကိုတောင ် လှုံ ့ ဆော ် ခဲ ့ ကြသေးတာပဲ ။ 
ဒါမေယ ့ ် အဲဒီမတိုင ် မီ ရာစုနှစ ် (၂) ရာစု တင ် းတင ် းက အသိအမြင ် ကြွယ ် ဝတဲ ့ စဉ ် းစားတွေးခေါ ် သူ Jeremy Bentham တိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို ရက ် စက ် မှုတွေလို ဆိုတာမျိုးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လက ် မခံနိူင ် လောက ် တဲ ့ အစဉ ် အလာ အလေ ့ အထတွေကို ဖော ် ပြခဲ ့ သေးတယ ် ။ 
JB: မေးစရာမေးခွန ် းက "" သူတို ့ တွေဟာ ဆင ် ခြင ် နိူင ် စွမ ် းရှိလား ၊ စကားပြောတတ ် လို ့ လား ။ "" ဆိုတာတွေ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ သူတို ့ တွေဟာ "" ဝေဒနာခံစားနိူင ် ပါသလား ။ "" ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ 
RNG: နောက ် ပြီးတော ့ လိင ် တူဆက ် ဆံသူ အမျိုးသားတွေကို နှိပ ် ကွပ ် မှုတွေလေ ။ 
JB: ဒီကမြင ် းထခြင ် း အရင ် းခံအကြောင ် းတရားနဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ ကတော ့ ဒါဟာ ဘယ ် သူ ့ ကိုမှ ထိခိုက ် နာကျင ် စေခြင ် းမရှိပါဘူး ဆိုတာဟာ 
ထင ် ရှားပေါ ် လွင ် နေပါတယ ် ။ အမှန ် တော ့ အဲဒါနဲ ့ တစ ် ခြားစီ သာယာမှုကို ရရှိစေတာပါ ။ 
အဖော ် နှစ ် ယောက ် စလုံးကလည ် း စိတ ် ဆန ္ ဒရှိနေကြတာပဲလေ ။ 
အကယ ် ၍ များ တစ ် ယောက ် ယောက ် က စိတ ် ဆန ္ ဒမရှိဘူးဆိုရင ် တော ့ ဒီလုပ ် ဆောင ် မှုဟာ ပြစ ် မှုမြောက ် တာပေါ ့ ။ ၎ င ် းရဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေရဲ ့ သဘာဝက လုံးလုံးကြီးကို ခြားနားနေတာကိုး ။ 
ဒါဟာ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ ထိခိုက ် မှု တစ ် ရပ ် ပေါ ့ ။ ဒါဟာ အဓမ ္ မမှုမျိုး တစ ် ခုပေါ ့ ။ 
နာကျင ် မှုမပါဝင ် တဲ ့ စိုးရိမ ် စရာနဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ ကတော ့ ၊ ရှိခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ ၊ ဒီစိုးရိမ ် စရာဟာ သာဓကဆောင ် လိုမှု တော ် တော ် များများ 
ရှိနေတာပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒီသာဓကဆောင ် လိုမှုဆိုတာ ဘာပါလိမ ့ ် ။ 
အခြားသူတွေကို အလားတူ အလေ ့ အကျင ့ ် တွေမှာ ပါဝင ် ပတ ် သက ် ခြင ် းကနေ 
ဖယ ် ရှားစေဖို ့ ပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒီအလေ ့ အထကနေပြီး ဘယ ် သူတစ ် ယောက ် ကိုမှ နာကျင ် စေတာမျိုး မဖြစ ် စေပါဘူး ။ 
SP: ဒါပေမယ ့ ် ပေါ ့ ဗျာ ၊ အခြေအနေတိုင ် းမှာ ဒီကြီးကျယ ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် ပညာရှင ် ကြီးတွေရဲ ့ အကျိုးသင ့ ် အကြောင ် းသင ့ ် ဆွေးနွေးခြင ် းတွေ လူတွေထဲကို တပေါင ် းတစည ် းတည ် း စီးဆင ် း ၊ စိမ ့ ် ဝင ် ဖို ့ ဆိုတာက အနည ် းဆုံး ရာစုနှစ ် တစ ် စုလောက ် အချိန ် ယူခဲ ့ ရတယ ် နော ် ။ 
ဒါဟာ ခင ် ဗျားနေထိုင ် တဲ ့ လက ် ရှိကိုယ ် ပိုင ် အချိန ် ကာလ အကြောင ် းကို စူးစမ ် းမိသွားစေတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ပါဝင ် ပတ ် သက ် နေတဲ ့ ဒီအလေ ့ အထတွေကို ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ ဆွေးနွေးငြင ် းခုံမှုတွေဟာ အာလုံးနားလည ် ဖို ့ အတွက ် လို ့ ဆိုပေမယ ့ ် လည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဒါတွေကို ဇွတ ် ပေပြီး လုပ ် နေကြတယ ် ဟုတ ် လား ။ 
RNG: ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မြေးမြစ ် တွေက ကျွန ် မတို ့ ကို ပြန ် ကြည ့ ် မိကြတဲ ့ အခါ သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ကျွန ် ပိုင ် ဆိုင ် မှုရှိတယ ် ဆိုတာတွေ ၊ မိစ ္ ဆာဒိဋ ္ ဌိအကျင ့ ် မီးရှို ့ သတ ် တာတွေ ၊ ဇနီးမယားကို ရိုက ် နှက ် တာတွေ ၊ လိင ် တူခြင ် းဆက ် ဆံသူတွေကို ထုနှက ် ကြတဲ ့ ဘိုးအေကြီးတွေ စတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တစ ် ချို ့ အလေ ့ အထတွေကြောင ့ ် တုန ် လှုပ ် ခြောက ် ခြားသွားကြမှာလား ။ 
SP: ဒီမှာရှိကြတဲ ့ လူတိုင ် းက သာဓက တစ ် ခုလောက ် တော ့ စဉ ် းစားမိနိူင ် ကြမယ ် ဆိုတာ အသေချာပဲပေါ ့ ။ 
RNG: ကျွန ် မကတော ့ စက ် ရုံတွင ် း တိရိစ ္ ဆာန ် မွေးမြူရေးခြံတွေထဲက 
SP: အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ မူးယစ ် ဆေးဝါး ပြစ ် မှုကျူးလွန ် သူတွေကို ထောင ် သွင ် းအကျဉ ် းချမှု နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နိူင ် ငံရဲ ့ အကျဉ ် းထောင ် တွေထဲက မုဒိန ် းမှုကို သဘေားထားကြီးခြင ် း ။ 
RNG: ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲနိူင ် ငံတွေက အသက ် ကယ ် တဲ ့ လူမှုရေးအသင ် းအဖွဲ ့ တွေအတွက ် ပေးလှူရမှာကို တွန ့ ် တိုခြင ် း ၊ ၊ 
SP: နျူးကလိယ လက ် နက ် ပိုင ် ဆိုင ် မှု 
RNG: မလျော ် ကန ် တဲ ့ ဟာကို တနည ် းနည ် းနဲ ့ လျော ် ကန ် သင ့ ် မြတ ် ပါတယ ် ဆိုတဲ ့ဥပမာ သန ္ ဓေတားဆေးကို ပိတ ် ပင ် တားမြစ ် မှုပေါ ့ ။ 
SP: ယျေဘူယျ ဘာသာရေးဆိုင ် ရာ ယုံကြည ် မှုဆိုတာကရော ။ 
RNG: ချက ် ချင ် းလက ် ငင ် းဖြစ ် လာဖို ့ ကျွန ် မ မမျှော ် လင ့ ် ထားပါဘူးရှင ် ။ 
SP: ဒါပေမယ ့ ် ပေါ ့ ဗျာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မျိုးစိတ ် တွေ နှစ ် ချိုက ် ကြတဲ ့ ကိုယ ် ကျင ့ ် တရားဆိုင ် ရာ တိုးတက ် မှုအတွက ် တော ့ အကြီးမားဆုံး ချီးကျူးလေးစားထိုက ် တဲ ့အကြီးကျယ ် ဆုံး မျှော ် လင ့ ် ချက ် ကို ပေးတဲ ့ ပိုမိုကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကောင ် းကင ် တမန ် တစ ် ပါးဖြစ ် တဲ ့ 
RNG: ဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မိတ ် ဆွေအပေါင ် းတို ့ ရေ ၊ တကယ ် လို ့ များ သင ် တို ့ အနေနဲ ့ ဒီဆွေးနွေးငြင ် းခုံချက ် ထဲမှာ ချို ့ ယွင ် းချက ် တစ ် စုံတစ ် ရာဆင ် ခြင ် တုံတရားကိုပဲ သင ် တို ့ မှီခိုနေရမှာ ဆိုတာကို အမှတ ် ရလိုက ် ပါတော ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ SP: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ဒီနေ ့ ရှင ် တို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် တာက ဗိသုကာပညာဆိုင ် ရာ ကျွန ် မရဲ ့ ချဉ ် းကပ ် ပုံနဲ ့ လက ် တွေ ့ လုပ ် ကိုင ် ပုံ ပြောင ် းလဲလိုက ် တဲ ့ ပရောဂျက ် ၊ Fez မြစ ် ပြန ် လည ် ထူထောင ် ရေး ပရောဂျက ် ပါ ။ 
medina လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ အကြီးဆုံး တံတိုင ် းခတ ် ထားတဲ ့ အလယ ် ခေတ ် မြို ့ လို ့ ဝင ့ ် ကြွားတဲ ့ Morocco က ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတိမြို ့ Fez ဟာ မြစ ် ဝှမ ် းတစ ် ခုမှာ တည ် ရှိပါတယ ် 
တစ ် မြို ့ လုံးဟာ UNESCO ကမ ္ ဘာ ့ အမွေအနှစ ် နေရာတစ ် ခုပါ ။ 
၁၉၅၀ လွန ် နှစ ် တွေကစပြီး မြို ့ လူဦးရေတိုးလာတာနဲ ့ စိမ ် းလန ် းတဲ ့ နေရာလွတ ် တွေနဲ ့ အညစ ် အကြေးလို မြို ့ ပြ အခြေခံအဆောက ် အအုံတွေဟာ လျင ် မြန ် စွာ ပြောင ် းလဲကာ မြင ့ ် မားစွာ ဖိစီးသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အကြီးမားဆုံး နစ ် နာခဲ ့ ရတဲ ့ နေရာတစ ် ခုက Fez မြစ ် ပါ ၊ မြို ့ ကို အလယ ် ကနေ ထက ် ပိုင ် းပိုင ် းထာပြီး ရာစုနှစ ် များစွာ မြို ့ ရဲ ့ ဝိဉာဉ ် လို ့ မှတ ် ယူခံထားပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ မြို ့ တစ ် ဝှမ ် းလုံးက ကိုယ ် ပိုင ် နဲ ့ အများပိုင ် ရေးပန ် းတွေလိုနေရာတွေမှာ မြစ ် ရဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ရေပြင ် ကွန ် ယက ် တည ် ရှိမှုကို မျက ် မြင ် တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကံဆိုးချင ် တော ့ ညစ ် ညမ ် းမှုကြောင ့ ် မြစ ် ပြင ် ဟာ ၁၉၅၂ ကစပြီး တစ ် စတစ ် စနဲ ့ ကွန ် ကရစ ် ချပ ် တွေနဲ ့ ဖုံးလွှမ ် းသွားပါတယ ် ။ 
ဖယ ် ဖျက ် ခြင ် းရဲ ့ ဒီဖြစ ် စဉ ် က စက ် အစိတ ် အပိုင ် းတွေကို မြို ့ ရဲ ့ ကျဉ ် းမြောင ် းတဲ ့ ခြေကျင ် လမ ် း ကွန ် ယက ် ထဲကို ဝင ် လို ့ ရဖို ့ ကမ ် းပါးတွေတစ ် လျှောက ် က အိမ ် ခြေများစွာ ပျက ် ဆီးခြင ် းနဲ ့ ပူးတွဲပါလာတယ ် ။ 
ဒီမြို ့ ပြ ကွက ် လပ ် တွေဟာ အလျင ် အမြန ် ပဲ တရားမဝင ် ကားရပ ် ရာ (သို ့) အမှိုက ် ကွင ် းတွေ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ မြို ့ ထဲကို မဝင ် ခင ် မြစ ် ရဲ ့ အခြေအနေဟာ တော ် တော ် ကို ကောင ် းတာပါ ။ 
ညစ ် ညမ ် းမှုက ထိခိုက ် မှုကို ဖြစ ် စေတာပါ ၊ အဓိကကတော ့ မပြုပြင ် ထားတဲ ့ မိလ ္ လာကြောင ့ ် နဲ ့ လုပ ် ငန ် းတွေက သားရေနယ ် တာလို ဓါတု စွန ့ ် ပစ ် မှုတွေ ပုံချတာတွေကြောင ့ ် ပါ ။ 
တစ ် ချိန ် မှာတော ့ ဒီလောက ် မြို ့ ရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အပိုင ် း မြစ ် ရဲ ့ ပျက ် စီးတာကို ကျွန ် မ သည ် းမခံနိုင ် တော ့ တာနဲ ့ အရေးယူ ဆောင ် ရွက ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ အထူးသဖြင ့ ် မြို ့ ကို ရေဆိုးတွေကို လမ ် းကြောင ် းပြောင ် းပြီး ပြုပြင ် ဖို ့ ခွင ့ ် ပြုမိန ့ ် ကျတာ ကြားပြီးနောက ် မှာပါ ။ 
သန ့ ် စင ် တဲ ့ ရေနဲ ့ ရုတ ် တရက ် ပဲ မြစ ် ကိုပြန ် ဖော ် ရေးဟာ ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိလာတယ ် ။ ကံကောင ် းတာနဲ ့ တကယ ် တော ့ တွန ် းအားအများကြီးနဲ ့ အဖော ် Takako Tajima နဲ ့ ကျွန ် မဟာ မြစ ် ကို ပြန ် ဖော ် ဖို ့ အင ် ဂျင ် နီယာအဖွဲ ့ နဲ ့ တွဲလုပ ် ဖို ့ မြို ့ ကနေ တာဝန ် ပေးခံရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မဝံ ့ မရဲနဲ ့ ပါ ၊ ထပ ် ပြီး အဆိုပြုခဲ ့ တာက မြစ ် ကမ ် းတွေကို ခြေကျင ် သွားလမ ် းတွေ အဖြစ ် ပြောင ် းပြီး ဒီလမ ် းတွေကို မြို ့ အစိတ ် အပိုင ် းဆီ ပြန ် ဆက ် ကာ နောက ် ဆုံး မြစ ် ကမ ် းပါးတွေတစ ် လျှောက ် က မြို ့ ပြကွက ် လပ ် တွေကို Medina of Fez မှာ မရှိတဲ ့ အများသုံးနေရာတွေ အဖြစ ် ပြောင ် းဖို ့ ပါ ။ 
အခု ဒီအများသုံးနေရာတွေထဲက နှစ ် ခုကိုအတိုချုပ ် ပြသပါမယ ် ။ 
ပထမတစ ် ခုက Rcif Plaza ပါ ၊ မြစ ် ရဲ ့ ထိပ ် ပိုင ် းတည ့ ် တည ့ ် မှာ တည ် ရှိပြီး ဒီမှာ အစက ် မျဉ ် းတွေထဲမှာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီပလာဇာဟာ တကယ ် က မြို ့ ရဲ ့ မြို ့ ပြ ဂုဏ ် သိက ္ ခာ ပါဝင ် တဲ ့ ဖရိုဖရဲ သယ ် ယူပို ့ ဆောင ် ရေး ဗဟိုတစ ် ခုဖြစ ် ဖူးတယ ် ၊ ကမ ္ ဘာမှာ အကြီးဆုံး ခြေကျင ် လမ ် း ကွန ် ယက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီမှာတွေ ့ ရတဲ ့ သမိုင ် းဝင ် တံတားအလွန ် ၊ ပလာဇာနဲ ့ ကပ ် လျက ် တည ့ ် တည ့ ် မှာ မြစ ် ဟာ အမှိုက ် မြစ ် တစ ် ခုလိုမျိုး တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအစား ကျွန ် မတို ့ အဆိုပြုခဲ ့ တာက ပလာဇာကို လုံးဝ ခြေကျင ် လမ ် းအဖြစ ် လုပ ် ဖို ့ ၊ ဒါကို သားရေ ပေါင ် းမိုးတွေနဲ ့ ကာပြီး မြစ ် ကမ ် းတွေနဲ ့ ဆက ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဝင ် စွက ် ဖက ် ခဲ ့ တဲ ့ ဒုတိယနေရာကလည ် း မြစ ် ကမ ် းတွေတစ ် လျှောက ် က မြို ့ ပြနေရာလွတ ် ပါပဲ ၊ တရားမဝင ် ကားရပ ် ရာ တစ ် ခုဖြစ ် ခဲ ့ ဖူးပြီး ဒါကို မြို ့ ထဲမှာ ပထမဆုံး ကစားကွင ် းအဖြစ ် ပြောင ် းဖို ့ အဆိုပြုခဲ ့ တယ ် ။ 
ကစားကွင ် းဟာ ပြန ် သုံးထားတဲ ့ တာယာတွေနဲ ့ ဆောက ် ထားပြီး ဒါကလည ် း မြစ ် ရေကို သန ့ ် ရှင ် းရုံမက ရေကြီးတဲ ့ အခါ ထိန ် းထားဖို ့ ဖန ် တီးထားတဲ ့ စိမ ့ ် မြေတစ ် ခုနဲ ့ တွဲဖက ် ပါလာပါတယ ် ။ 
ပရောဂျက ် က တိုးတက ် လာပြီး ဒီဇိုင ် းဆုတွေ အများကြီးရလာတော ့ ရှယ ် ရာရှင ် အသစ ် တွေဝင ် လာပြီး ပရောဂျက ် ရဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် တွေနဲ ့ ပုံစံကို ပြောင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အစောက ပရာဂျက ် ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေကို ဆောင ် ကျဉ ် းဖို ့ တစ ် ခုတည ် းသော လုပ ် နိုင ် တာက ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ဗိသုကာက အမြဲလုပ ် လေ ့ မရှိတဲ ့ အရမ ် းထူးဆန ် းတာ တစ ် ခုခု လုပ ် ရုံပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ကျွန ် မတို ့ ဒီဇိုင ် း လက ္ ခဏာနဲ ့ လက ် ရာရှင ် သဘောကိုယူကာ ဒါကို နောက ် တန ် းပို ့ ပြီး လှုပ ် ရှားသူတွေအဖြစ ် ကို အဓိကအာရုံထားကာ ရှယ ် ရာရှင ် တွေရဲ ့ အစီအစဉ ် တွေကို ပေါင ် းစည ် း ၊ ပရောဂျက ် ရဲ ့ အဓိက ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေကို အာရုံစိုက ် ဖို ့ ကြိုးစားခြင ် းပါ ။ ဆိုလိုတာက မြစ ် ကို ဖော ် ထုတ ် ဖို ့ ၊ ရေကို ပြုပြင ် ပြီး အများသုံးနေရာတွေ ထောက ် ပံ ့ ဖို ့ ပါ ။ 
တကယ ် က ကျွန ် မတို ့ ကံကောင ် းပြီး ၊ ကျွန ် မတို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အများအပြား ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ (သို ့) ဖြစ ် နေတုန ် းပါ ။ 
ဥပမာ ၊ ဟောဒီ Rcif Plaza ထဲမှာ မြင ် ရပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခြောက ် နှစ ် ခန ့ ် က မြင ် ခဲ ့ ရပုံမျိုးပါ ။ 
ဒါက ယနေ ့ မြင ် ရတဲ ့ ပုံပါ ။ 
ဒါက ဆောက ် နေတုန ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တော ့ ဒေသ လူဦးရေက အင ် တိုက ် အားတိုက ် သုံးတာပါ ။ 
နောက ် ဆုံး ဒါက Rcif Plaza ဟာ ပြီးသွားတဲ ့ အခါ ဘယ ် ပုံပေါက ် လာမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါက ဖုံးခံထားရတဲ ့ ၊ အမှိုက ် ကွင ် းအဖြစ ် အသုံးခံရတဲ ့ မြစ ် ပါ ။ 
နောက ် နှစ ် များစွာ လုပ ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ ကြည ် လင ် တဲ ့ ရေ ၊ မဖုံးကွယ ် တဲ ့ မြစ ် ပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး ပရောဂျက ် ပြီးသွားတဲ ့ အခါ ဒီမှာ မြစ ် ကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သေချာတာက Fez မြစ ် ပြန ် လည ် ဖေါ ် ထုတ ် ရေးဟာ မြို ့ ရဲ ့ လူမှုနိုင ် ငံရေး မြင ် ကွင ် းကို ဆက ် လက ် ပြီး ပြောင ် းလဲ ပြင ် ဆင ် နေပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ခိုင ် မာစွာ ယုံကြည ် တာက ဗိသုကာရဲ ့ ကဏ ္ ဍနဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုကိူ ပြန ် လည ် စိတ ် ကူးကြည ့ ် ခြင ် းက ပရောဂျက ် ရဲ ့ အဓိက စိတ ် ကူးကို ချမှတ ် ပါတယ ် ။ ဆိုလိုတာက မိလ ္ လာတွေကနေ အများသုံးနေရာတွေအဖြစ ် မြစ ် ကို ပြောင ် းဖို ့ ပါ ၊ ဒီနည ် းနဲ ့ Fez မြို ့ ဟာ နေထိုင ် သူတွေ အတွက ် ကျပ ် စည ် းထားတဲ ့ အမွေအနှစ ် ဆိုတာထက ် ရှင ် သန ် နေတဲ ့ မြို ့ အနေနဲ ့ ရှင ် ကျန ် ဖို ့ သေချာစေပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှင ် တို ့ တွေးနေတာ ကျွန ် မသိတယ ် ၊ 
ရှင ် တို ့ ထင ် တာက ကျွန ် မ လမ ် းမှားလာပြီး ခဏနေရင ် တစ ် ယောက ် ယောက ် က စင ် ပေါ ် တက ် လာကာ ကျွန ် မကို ထိုင ် ခုံဆီ ခေါ ် သွားမယ ် ပေါ ့ လေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Dubai မှာ ကျွန ် မ တစ ် ချိန ် လုံး အဲဒီလို ဖြစ ် နေကျပါ ။ 
ဒီမှာ အားလပ ် ရက ် မို ့ လား ၊ ကလေးတို ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) "" ကလေးတွေဆီ လာလည ် ပါဦးလား ။ 
"ဘယ ် လောက ် ကြာကြာတည ် းမလဲ ။" အင ် း တကယ ် က နည ် းနည ် း ပိုကြာဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မ Gulf မှာ နေပြီး စာသင ် နေတာ အနှစ ် ၃၀ ကျော ် ပါပြီ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီကာလအတွင ် း အပြောင ် းအလဲ အများကြီး တွေ ့ ထားတယ ် ။ 
ကဲ ကိန ် းဂဏန ် းက အတော ် လန ့ ် စရာပါ ။ 
ဒီနေ ့ ရှင ် တို ့ ကို ပြောချင ် တာက ဘာသာစကား ဆုံးရှုံးမှုနဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ ကမ ္ ဘာမှာ ပျံ ့ လာနေတဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ကို Abu Dhabi မှာ လူကြီးတွေကို အင ် ္ ဂလိပ ် စာသင ် နေတဲ ့ သူငယ ် ချင ် း အကြောင ် း ပြောချင ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သာယာတဲ ့ တစ ် နေ ့ မှာ ဒီလူတွေကို သဘာဝ ဝေါဟာရ သင ် ပေးဖို ့ ဥယျာဉ ် ထဲ ခေါ ် သွားဖို ့ သူမ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ဒေသတွင ် း အပင ် တွေအတွက ် အာရပ ် စကားလုံးတွေကို သင ် တာနဲ ့ ပြီးသွားတာက သူမပါ ။ ယင ် းတို ့ ရဲ ့ အသုံးတွေ ၊ ဆေးဝါးသုံးတွေ ၊ အလှအပ ၊ အချက ် အပြုတ ် ၊ ပရဆေးတွေပေါ ့ ။ 
ဒီကျောင ် းသားတွေ ဒီဗဟုသုတတွေ ဘယ ် လိုရခဲ ့ လဲ ။ 
တကယ ် က သူတို ့ အဖိုး ၊ အဖွားတွေနဲ ့ ဘိုးဘေးတွေဆီကတောင ် ပါ ။ 
မျိုးဆက ် တွေကို ဖြတ ် သန ် းပြီး ဆက ် သွယ ် နိုင ် ဖို ့ ဘယ ် လို အရေးကြီးပုံကို ရှင ် တို ့ ကို ပြောပြဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဝမ ် းနည ် းစရာက ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ ဘာသာစကားတွေဟာ မကြုံစဖူးနှုန ် းနဲ ့ ကွယ ် ပျောက ် နေကြတယ ် ။ 
၁၄ ရက ် မှာ ဘာသာစကားတစ ် ခု ကွယ ် ပျောက ် တယ ် ။ 
ကဲ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အင ် ္ ဂလိပ ် က မငြင ် းနိုင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ သုံး ဘာသာ ။ 
ချိတ ် ဆက ် မှု တစ ် ခုခု ရှိနိုင ် လား ။ 
အင ် း ကျွန ် မ မသိဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ အပြောင ် းအလဲတွေ အများကြီး မြင ် ခဲ ့ တာကတော ့ သေချာသိတယ ် ။ 
ပထမ Gulf ကို ထွက ် လာတော ့ Kuwait ကို ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒီတုန ် းက ခက ် ခဲတဲ ့ တာဝန ် တစ ် ခု ဖြစ ် တုန ် းပါ ။ 
တကယ ် က အဲလောက ် မကြာခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါက နည ် းနည ် းလေး စောလွန ် းတယ ် ။ 
သို ့ ပေမဲ ့ လည ် း အခြား ဆရာ ၊ ဆရာမ ၂၅ ယောက ် နဲ ့ အတူ British Coucil က စုစောင ် းခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ Kuwait က အစိုးရကျောင ် းတွေမှာ သင ် ကြားဖို ့ ပထမဆုံး မူဆလင ် မဟုတ ် သူတွေပါ ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် စာသင ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ခေါ ် တဲ ့ အကြောင ် းက အစိုးရက နိုင ် ငံကို ခေတ ် မီလာစေရန ် ပညာရေးကနေ နိုင ် ငံသားတွေကို တွန ် းအား ပေးချင ် လို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ U.K က ချစ ် စရာကောင ် းတဲ ့ ရေနံ ကြွယ ် ဝမှုက အကျိုးအမြတ ် ရပါတယ ် ။ 
အိုကေ ။ 
ကဲ ဒါကတော ့ ကျွန ် မမြင ် တဲ ့ အဓိက ပြောင ် းလဲမှုပါ... အင ် ္ ဂလိပ ် စာ သင ် ကြားခြင ် းဟာ နှစ ် ဦးနှစ ် ဖက ် အကျိုးရှိတဲ ့ အလေ ့ အထကနေ ယနေ ့ ဖြစ ် နေတဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ နိုင ် ငံတကာ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းအဖြစ ် ညင ် သာစွာ ပြောင ် းလဲသွားပုံပါ ။ 
ကျောင ် း သင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းမှာ နိုင ် ငံခြား ဘာသာတစ ် ခု မရှိတော ့ တာတင ် မက မိခင ် အင ် ္ ဂလန ် ရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ပိုင ် နက ် မဟုတ ် တော ့ တာပါ ။ ဒါဟာ ကမ ္ ဘာမြေပေါ ် က အင ် ္ ဂလိပ ် စကားပြော နိုင ် ငံတိုင ် းအတွက ် ရေးပန ် းစားတဲ ့ အလုပ ် ဖြစ ် လာပါပြီ ။ 
ဘာလို ့ မဖြစ ် ရမှာလဲ ။ 
နောက ် ဆုံးတော ့ အကောင ် းဆုံး ပညာရေးဆိုတာကို.. နောက ် ဆုံး ကမ ္ ဘာ ့ တက ္ ကသိုလ ် အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေအရ U.K နဲ ့ U.S ရဲ ့ တက ္ ကသိုလ ် တွေမှာ ရှိနေတယ ် လေ ။ 
ဒီတော ့ လူတိုင ် း အင ် ္ ဂလိပ ် ပညာရေးတစ ် ခု လိုချင ် တာ သဘာဝပဲလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သင ် ဟာ မိခင ် ဘာသာစကားပြောသူ မဟုတ ် ရင ် စာမေးပွဲ အောင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကဲ ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် ကို ဘာသာစကား အရည ် အချင ် း တစ ် ခုတည ် းနဲ ့ ပယ ် ချဖို ့ ဆိုတာ မှန ် နိုင ် ပါ ့ မလား ။ 
ပါရမီရှင ် ဖြစ ် တဲ ့ ကွန ် ပြူတာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တစ ် ဦး ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ သူဟာ ရှေ ့ နေတစ ် ယောက ် လို တူညီတဲ ့ ဘာသာစကားတစ ် ခု လိုအပ ် မလား ။ 
အင ် း ၊ ကျွန ် မတော ့ ဒီလိုမထင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် ဆရာတွေ သူတို ့ ကို တစ ် ချိန ် လုံး ပယ ် ချတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရပ ် ဖို ့ ဆိုင ် းဘုတ ် ထောင ် ပြီး သူတို ့ ရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေကို တားဆီးတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပိစာ မရမချင ် း သူတို ့ အိပ ် မက ် နောက ် မလိုက ် နိုင ် ကြတော ့ ဘူး ။ 
ကဲ ဒီလို ပမာပြုပါရစေ ။ ကျွန ် မဟာ ကင ် ဆာ ကုသနည ် းရှိတဲ ့ ဘာသာတစ ် မျိုးတည ် းပြောတဲ ့ Dutch စကားပြောသူနဲ ့ ဆုံရင ် သူ ဗြိတိသျှတက ္ ကသိုလ ် ဝင ် လာတာကို ကျွန ် မ တားဆီးမလား ။ 
ကျွန ် မတော ့ ဒီလိုမထင ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကြတာက ဒီအတိုင ် းပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် ဆရာတွေဟာ ဂိတ ် စောင ့ ် တွေပါ ။ 
သင ့ ် အင ် ္ ဂလိပ ် စာဟာ အတော ် အသင ့ ် ကောင ် းတယ ် ဆိုတာ ပထမဆုံး ကျွန ် မတို ့ ကျေနပ ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
ကဲ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ ကျဉ ် းမြောင ် းတဲ ့ အပိုင ် းကို အာဏာတွေ တရားလွန ် ပေးတာဟာ ဒါက အန ္ တရာယ ် ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက အတားအဆီးဟာ အကြွင ် းမဲ ့ လွန ် းရာ ကျလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အိုကေ ။ 
"" ဒါပေမဲ ့ "" ရှင ် တို ့ ပြောတာ ကြားလိုက ် တယ ် ၊ "" သုသေသန လုပ ် တာကျတော ့ ရော ။ 
အကုန ် လုံး အင ် ္ ဂလိပ ် လိုပဲလေ "" တဲ ့ ။ စာအုပ ် တွေရော အင ် ္ ဂလိပ ် လို ဂျာနယ ် တွေလည ် း အင ် ္ ဂလိပ ် လို လုပ ် ကြပေမဲ ့ ဒါက မိမိဘာသာ စိတ ် ချမ ် းသာတဲ ့ ဟောကိန ် းတစ ် ခုပါ ၊ 
အင ် ္ ဂလိပ ် စာ လိုအပ ် ချက ် ကို ဖြည ့ ် တင ် းတာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဆက ် ပြီးတော ့ 
ကျွန ် မ မေးမယ ် ၊ ဘာသာပြန ် ကျတော ့ ဘာဖြစ ် သွားလဲ ။ 
အစ ္ စလာမ ် ရွှေခေတ ် ကို တွေးမိတယ ် ဆိုရင ် အဲဒီတုန ် းက ဘာသာပြန ် တွေ အများကြီး ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
လက ် တင ် ၊ ဂရိဘာသာတွေကနေ အာရပ ် ၊ ပါးရှားဘာသာတွေကို ပြန ် ဆိုခဲ ့ တယ ် ။ နောက ် တော ့ ဥရောပရဲ ့ ဂျာမန ် ဘာသာစကားတွေ ရိုးမန ့ ် စ ် ဘာသာစကားတွေ အဖြစ ် ပြန ် ဆိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဥရောပရဲ ့ အမှောင ် ခေတ ် ကို အလင ် းပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ တစ ် လွဲ မတွေးနဲ ့ ဦး ။ အင ် ္ ဂလိပ ် စာသင ် တာကို ဆန ့ ် ကျင ် နေတာမဟုတ ် ဘူး အင ် ္ ဂလိပ ် ဆရာတွေ အားလုံး ဒီမှာရှိပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာသုံး ဘာသာစကားရှိတာ ကြိုက ် တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာ အရင ် ထက ် ကို တစ ် ခုလိုပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကို အတားအဆီးအဖြစ ် သုံးတာတော ့ ဆန ့ ် ကျင ် တယ ် ။ 
တကယ ် ပဲ ဘာသာစကား ၆၀၀ နဲ ့ အဆုံးသတ ် ပြီး အင ် ္ ဂလိပ ် (သို ့) တရုတ ် ဘာသာစကား တစ ် ခုကို အဓိကဖြစ ် ချင ် လား ။ 
ဒီထက ် ပိုလိုပါတယ ် ။ ဘယ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ကန ့ ် သတ ် မလဲ ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် စာ အသိတစ ် ခုနဲ ့ ဉာဏ ် ပညာကို တန ် းတူပြုတဲ ့ ဒီစနစ ် ဟာ တော ် တော ် လေး ထင ် တိုင ် းကြဲတာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပြီးတော ့ ရှင ် တို ့ ကို သတိပေးချင ် တာက ဒီနေ ့ ပညာတတ ် လူတန ် းစား စင ် ပေါ ် က ပဂေးကြီးတွေရဲ ့ ပခုံးတွေပေါ ် မှာ အင ် ္ ဂလိပ ် စာရှိဖို ့ မလိုခဲ ့ တာပါ ။ အင ် ္ ဂလိပ ် စာမေးပွဲ အောင ် ဖို ့ မလိုခဲ ့ ဘူး ။ 
Einstein ကိုပဲကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါထက ် သူဟာ ကျောင ် းမှာ ကုစားဖို ့ လိုတယ ် လို ့ သဘောထားခံရသူပါ ။ အမှန ် က သူက စာဖတ ် ခက ် ရောဂါရှိသူမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးအတွက ် ကံကောင ် းတာက သူဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ စာမေးပွဲ အောင ် ဖို ့ မလိုခဲ ့ ဘူး ။ 
အကြောင ် းက ဒါတွေက ၁၉၆၄ ကျမှ TOEFL အမေရိကန ် အင ် ္ ဂလိပ ် စာ စာမေးပွဲနဲ ့ စတင ် ခဲ ့ တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
အခုတော ့ အုန ် းအုန ် းထလို ့ လေ ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် စာ စာမေးပွဲတွေက အများကြီး အများကြီးပါ ။ 
နှစ ် စဉ ် သန ် းချီတဲ ့ ကျောင ် းသားတွေဟာ ဒီစာမေးပွဲတွေကို ဖြေကြတယ ် ။ 
ကဲ ရှင ် တို ့ နဲ ့ ကျွန ် မ တွေးမိမှာက "" ဒီအခတွေက မဆိုးပါဘူး ၊ ရပါတယ ် "" ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေဟာ များစွာသော သန ် းချီတဲ ့ ဆင ် းရဲသားတွေအတွက ် တော ့ အဟန ့ ် အထားပါ ။ 
ဒီတော ့ ချက ် ချင ် းပဲ သူတို ့ ကို ပယ ် ချနေတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) မကြာခင ် က တွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ ခေါင ် းစီးတစ ် ခု စိတ ် ထဲဝင ် လာတယ ် ။ "ပညာရေး ၊ မဟာ ပိုင ် းခြားမှုကြီး" 
ကဲ ကျွန ် မသိပြီ ၊ လူတွေ ဘာလို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာကို အာရုံစိုက ် ချင ် မှာကို နားလည ် ပြီ ။ 
သူတို ့ ကလေးတွေကို ဘဝမှာ အကောင ် းဆုံး အခွင ့ ် အလမ ် း ပေးချင ် တာပါ ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ သူတို ့ အနောက ် တိုင ် း ပညာရေးတစ ် ခုလိုအပ ် တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အကောင ် းဆုံး အလုပ ် တွေက အစောပိုင ် းက ထည ့ ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ အနောက ် တိုင ် း တက ္ ကသိုလ ် ထွက ် တွေဆီ သွားတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒါက သံသရာလည ် နေတဲ ့ အရာပါ ။ 
အိုကေ ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် သိပ ္ ပံပညာရှင ် နှစ ် ဦးရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ၊ ကို ပြောပါရစေ ။ 
သူတို ့ ဟာ မျိးရိုးဗီဇနဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေရဲ ့ ရှေ ့ ဘက ် ၊ နောက ် ဘက ် ခြေလက ် အင ် ္ ဂါတွေ အကြောင ် း စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ခု လုပ ် နေကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လိုချင ် တဲ ့ ရလဒ ် တွေ မရနိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ရှေ ့ ခြေလက ် နဲ ့ နောက ် ခြေလက ် ဆိုတဲ ့ မျိုးရိုးဗီဇမှာရော ဂျာမန ် ဘာသာမှာပါ ခွဲခြားမရတဲ ့ စကားလုံးနှစ ် လုံး သူတို ့ သုံးနေတာကို သဘောပေါက ် တဲ ့ ဂျာမန ် သိပ ္ ပံပညာရှင ် တစ ် ဦး ရောက ် မလာခင ် အထိ တကယ ် ကိုပဲ သူတို ့ ဘာလုပ ် ရမှန ် းကို မသိကြဘူး ။ 
ကဲ ရပြီ ။ ပြဿနာ ပြေလည ် သွားပြီ ။ 
အတွေးတစ ် ခုကို မတွေးနိုင ် ရင ် အကျပ ် ရိုက ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခြားဘာသာက ဒီအတွေး တွေးနိုင ် ရင ် ပူးပေါင ် းခြင ် းအားဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ တွေ အများကြီး ပြီးမြောက ် လေ ့ လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သမီးက ကူးဝိတ ် ကနေ အင ် ္ ဂလန ် ကို လာခဲ ့ တယ ် ။ 
သူမက သိပ ္ ပံနဲ ့ သင ် ္ ချာကို အာရပ ် ဘာသာနဲ ့ သင ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
အာရပ ် ကြားခံ ဘာသာစကား ကျောင ် းပါ ။ 
ဒါကို သူမဟာ သဒ ္ ဒါကျောင ် းမှာ ဘာသာပြန ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
ပြီးတော ့ သူမဟာ အတန ် းထဲမှာ ဒီဘာသာရပ ် တွေမှာ အတော ် ဆုံး ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကနေ ကျွန ် မတို ့ ကို ပြောပြတာက နိုင ် ငံခြားက ကျောင ် းသားတွေ လာရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ သူတို ့ သိတာတွေ ၊ သူတို ့ ဘာသာနဲ သိတာတွေအတွက ် အမှတ ် ပေးသင ့ ် သလောက ် မပေးထားတာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာသာစကားတစ ် ခု ပျောက ် သွားရင ် ဒီဘာသာစကားနဲ ့ အတူ ဆုံးရှုံး သွားတာတွေကို ကျွန ် မတို ့ မသိကြဘူး ။ 
ဆိုလိုတာက တလောက CNN မှာ ရှင ် တို ့ တွေ ့ မိလား မသိဘူး ။ ၊ ကင ် ညာသား သိုးကျောင ် းသားလေးကို Heroes Award ပေးခဲ ့ တာလေ ။ သူက သူ ့ ရွာမှာ ရွာက ကလေးအားလုံးလိုပဲ ညဖက ် ဆို စာကျက ် လို ့ မရနိူင ် သူပါ ၊ အကြောင ် းက ရေနံဆီ မီးအိမ ် ကြောင ့ ် ပါ ၊ မီခိုးထွက ် တော ့ သူ ့ မျက ် စိတွေ ထိခိုက ် သွာတယ ် ။ 
ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ရေနံဆီက လောက ် တယ ် ကို မရှိဘူး ။ အကြောင ် းက တစ ် ရက ် တစ ် ဒေါ ် လာနဲ ့ ဘာဝယ ် လို ့ ရမှာတုန ် း ။ 
ဒီတော ့ ကုန ် ကျစရိတ ် မရှိတဲ ့ ဆိုလာ မီးအိမ ် ကို သူ တီထွင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အခုတော ့ သူ ့ ရွာထဲက ကလေးတွေဟာ လျှပ ် စစ ် မီးရှိတဲ ့ အိမ ် က ကလေးတွေနဲ ့ တန ် းတူ အဆင ့ ် တွေ ရကြတယ ် လေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) သူ ဆုကို လက ် ခံရယူတော ့ သူပြောခဲ ့ တဲ ့ ဒီချစ ် စရာ စကားလေးတွေက "" ကလေးတွေဟာ အာဖရိကကို ယနေ ့ ဖြစ ် နေတဲ ့ မှောင ် နေတဲ ့ တိုက ် ကနေ လင ် းနေတဲ ့ တိုက ် တစ ် ခုဆီ ဥှီးဆောင ် နိုင ် ပါတယ ် "" တဲ ့ ။ ရိုးရှင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အတော ် တာသွားတဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အလင ် းရောင ် မရှိသူတွေဟာ ရုပ ် ပိုင ် းဖြစ ် ဖြစ ် ၊ တင ် စားတာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စာမေးပွဲတွေ မအောင ် နိုင ် ပါဘူး ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ သိတာတွေကို ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် တော ့ မှ မသိနိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် နဲ ့ သူတို ့ တွေကို အမှောင ် ထဲမှာ မထားကြပါနဲ ့ တော ့ ။ 
စုံလင ် မှုကို ဂုဏ ် ပြုကြရအောင ် ပါ ။ 
သင ့ ် ဘသာစကားကို ဂရုစိုက ် ပါ ။ 
ဒါကို ကြီးကျယ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတွေ ပျံ ့ နှံ ့ ဖို ့ အသုံးပြုပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဘာဖြစ ် လို ့ လူတွေတော ် တေယ ် များများဟာ အောင ် မြင ် မှုကိုရရှိပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ ကျရှုံးကြတာလဲ ။ 
အကြောင ် းပြချက ် ကြီးကြီးမားမားထဲက တစ ် ခုကတော ့ အောင ် မြင ် ခြင ် းဆိုတာ တလမ ် းသွား ခရီးသက ် သက ် ပဲဖြစ ် တယ ် လို ့ ယူဆကြလို ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အောင ် မြင ် မှုကို ဦးတည ် စေတဲ ့ အရာမှန ် သမျှကို ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကြပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီကို ရောက ် ကြတယ ် ။ ရောက ် ပြီလို ့ လုပ ် ြပီးသွားပြီလို ့ တွက ် ဆကြပြီး ကျွန ် တော ့ တို ့ ရဲ ့ သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တဲ ့ နေရာမှာ ပြန ် နှပ ် နေကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အောင ် မြင ် မှုဆီ တွန ် းပို ့ ခဲ ့ တဲ ့ အရာဟူသမျှကို လက ် တွေ ့ မှာ ရပ ် ဆိုင ် းပစ ် လိုက ် ကြတော ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် တော ့ ယိုယွင ် းကျဆင ် းသွားဖို ့ အချိန ် မကြာပါဘူး ။ 
ဒါဖြစ ် တတ ် တာကို ကျွန ် တော ် ပြောပြနိူင ် တာပေါ ့ ဗျာ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ကြုံခဲ ့ ရလို ့ ပါ ။ 
အောင ် မြင ် မှုဆီကိုရောက ် ရှိဖို ့ ကျွန ် တော ် ကြိုးစားခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဆော ် ဪခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ ရပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တွက ် ဆမိလိုက ် တာက "" အိုး ၊ သိလား ၊ ငါ ရောက ် ပြီလေ ၊ 
ငါ အေးအေးလူလူပဲထိုင ် ပြီး ဒူးနှံ ့ နေလို ့ ရတယ ် "" လို ့ ပေါ ့ ။ အောင ် မြင ် မှုဆီကိုရောက ် ရှိဖို ့ တိုးတက ် မှုရှိဖို ့ ကျွန ် တော ် အမြဲပဲ ကြိုးစားခဲ ့ ပြီး ၊ အလုပ ် ကောင ် းတွေကို လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ ရပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တွက ် ဆမိလိုက ် တာက "" ဟေး ၊ ငါတော ့ ရနေပြီပဲလေ ၊ 
ငါထပ ် ပြီး တိုးတက ် အောင ် ကြိုးစားဖို ့ မလိုတော ့ ပါဘူး "" ပေါ ့ ။ အောင ် မြင ် မှုဆီကိုရောက ် ရှိဖို ့ ကျွန ် တော ် ဟာ စိတ ် ကူးကောင ် းတွေ အများကြီး ကြံဆရယူနိုင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ စိတ ် ကူးတွေဆီကို ဦးတည ် လျက ် ဒီရိုးရှင ် းတဲ အ ​ ကြောင ် းအရာတွေကို လုပ ် ခဲ ့ တာကိုး ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ ရပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တွက ် ဆမိလိုက ် တာက "" ငါက လျှမ ် းလျှမ ် းတောက ် ကောင ် တစ ် ယောက ် ဆိုတော ့ စိတ ် ကူးတွေနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် စရာ ဘယ ် လိုတော ့ မှာလဲ "" လို ့ ပေါ ့ ။ ဒါတွေက မျက ် လှည ့ ် ပြသလိုပဲ သူ ့ ဘာသာသူ ကျလာတော ့ မယ ် ပေါ ့ ။ 
တစ ် ခုတည ် းသော ရလဒ ် ကတော ့ ဖန ် တီးနိူင ် တဲ ့ အစွမ ် းစပိတ ် ဆို ့ မှုပါပဲ ။ 
ဘယ ် စိတ ် ကူးမှကို ကျွန ် တော ့ ဆီမှာ ပေါ ် မလာတော ့ ဘူးလေ ။ 
အောင ် မြင ် မှုဆီကို ရောက ် ရှိဖို ့ ကျွန ် တော ် အမြဲတမ ် းပဲ ဖောက ် သည ် တွေနဲ ့ စီမံချက ် တွေကို အာရုံစိုက ် ပြီး ပိုက ် ဆံဆိုတာကို လျစ ် လျူရှုခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီနောက ် မှာတော ့ ဒီပိုက ် ဆံတွေ စတင ် ပြီး ဒလဟောဝင ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို အာရုံလစ ် ဟင ် းစေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ရုတ ် ခြည ် းဆိုသလိုပဲ ကျွန ် တော ့ ရှယ ် ယာပွဲစားတွေ ၊ အိမ ် ၊ ခြံ ၊ မြေ အကျိုးဆောင ် တွေနဲ ့ ဖုန ် းပြောနေခဲ ့ တယ ် လေ ။ ကျွန ် တော ့ ဖောက ် သည ် တွေနဲ ့ စကားပြောနေသင ့ ် တဲ ့ အချိန ် တွေမှာပေါ ့ ဗျာ ။ 
အောင ် မြင ် မှုဆီကို ရောက ် ရှိဖို ့ အမြဲတမ ် းပဲ ကျွန ် တော ် မြတ ် နိူးတာကို လုပ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ ကျွန ် တော ် မနှစ ် သက ် တဲ ့ အရာတွေထဲ ဝင ် လာရပါတယ ် ။ ၊ စီမံအုပ ် ချုပ ် မှုလိုဟာမျိုးပေါ ့ ဗျာ ။ ကျွန ် တော ် ဟာ ကမ ္ ဘာမှာ အညံ ့ ဆုံး မန ် နေဂျာတစ ် ယောက ် ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တွက ် ဆမိတာက ကျွန ် တော ် ဒါကို လုပ ် နေသင ့ ် တယ ် ပေါ ့ လေ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ကျွန ် တော ် က ကုမ ္ ပဏီရဲ ့ ဥက ္ ကဌဖြစ ် ခဲ ့ တာကိုးဗျာ ။ 
ကဲဒီတော ့ ဗျာ ၊ မကြာခင ် မှာပဲ ကျွန ် တော ့ ခေါင ် းပေါ ် ကို တိမ ် မည ် းညိုတွေ ဆင ် လာတော ့ တာပေါ ့ ။ ဒီမှာ ကျွန ် တော ့ အဖြစ ် က အပြင ် ပန ် းအားဖြင ့ ် တော ့ အရမ ် းကို အောင ် မြင ် နေပေမဲ ့ အတွင ် းစိတ ် သန ္ တာန ် မှာကျတော ့ ညှိုးငယ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် က ယောက ် ျားတစ ် ယောက ် ပါ ။ ဘယ ် လိုပြုပြင ် ရမလဲဆိုတာကို ကျွန ် တော ် သိတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် အမြန ် ကားတစ ် စီးဝယ ် လိုက ် တယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက အလုပ ် မဖြစ ် ပါဘူးဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် ပိုမြန ် လာခဲ ့ တာပေါ ့ ။ စိတ ် ညှိုးငယ ် ခြင ် းကလည ် း ထို ့ အတူပါပဲ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ့ ဆရာဝန ် ဆီသွားပြလိုက ် တယ ် ။ ကျွန ် တော ် ပြောလိုက ် တာက "" ဆရာရေ ၊ ကျွန ် တော ် လိုချင ် တာ ဘာမဆို ကျွန ် တော ် ဝယ ် နိူင ် ပါတယ ် ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် မပျော ် ဘူးဖြစ ် နေတယ ် ။ စိတ ် အားငယ ် နေတယ ် ဗျာ ။ 
သူတို ့ ပြောတာမှန ် တယ ် ဗျ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် မကြုံခင ် ကတော ့ မယုံခဲ ့ ပါဘူးဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုက ် ဆံက ပျော ် ရွင ် မှုကို မဝယ ် နိူင ် ဘူးတဲ ့ ဗျာ ။ သူပြေတာကတော ့ "" မဟုတ ် ဘူးလေ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒါနဲ ့ Prozac တော ့ ဝယ ် လို ့ ရပါတယ ် ဗျာ ။ နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ကို စိတ ် ဓာတ ် ကျမှုမှ ကာကွယ ် ပေးမယ ် ့ ဆေးတိုက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် တော ့ တိမ ် မည ် းညိုတွေက နည ် းနည ် းလေးတော ့ ပျယ ် သွားတာပေါ ့ ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ လုံလုံးလျားလျားတော ့ မပျောက ် သွားခဲ ့ ပါဘူးဗျာ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် က ရောက ် ရာပေါက ် ရာ ဖြစ ် နေတာကိုး ။ ဖောက ် သည ် တွေက ခေါ ် လားမခေါ ် လားဆိုတာတောင ် သိပ ် ပြီး ဂရုမစိုက ် နိူင ် ပါဘူးဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ ဖောက ် သည ် တွေကလည ် း မခေါ ် ပါဘူးဗျာ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် က သူတို ့ ကို ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးမနေတော ့ ဘူး ၊ ကျွန ် တော ့ ကို ကျွန ် တော ် ပဲ ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးနေတယ ် ဆိုတာ သူတို ့ သိမြင ် သွားတာဖြစ ် နိူင ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ ကို ပိုပြီးကောင ် းကောင ် းမွန ် မွန ် ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးနိူင ် မယ ့ ် တခြားသူတွေဆီကို သူတို ့ ပိုက ် ဆံနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ စီမံချက ် တွေကို ယူပြီးသွားကြတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပါပြီဗျာ ၊ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းဆိုတာ ကျောက ် တုံးတစ ် တုံးလို စုံစုံးမြုပ ် သွားဖို ့ ဆိုတာ အချိန ် သိပ ် မကြာပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် Thom ပေါ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဝန ် ထမ ် းတွေအကုန ် လုံးကို ထွက ် ခွင ့ ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် ပဲကျန ် ခဲ ့ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လုပ ် ငန ် းပြုတ ် လုနီးပါး အခြေအနေဆိုက ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ် တော ် ကို ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဝန ် ထမ ် းတွေမရှိတောဘူးဆိုတော ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် တာဝန ် ယူစရာ ဘယ ် သူမှမရှိတော ့ ဘူးပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် တော ် နှစ ် သက ် တဲ ့ စီမံချက ် တွေကို ပြန ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါပြန ် ပြီး ပျော ် ရွှင ် မိတာပေါ ့ ။ ပိုပြီးကြိုးစားလုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ တိုတိုပြောရရင ် ဗျာ ကျွန ် တော ့ ကို အောင ် မြင ် မှုဆီကို တစ ် ခါပြန ် ပို ့ ပေးမယ ့ ် အရာတွေအားလုံးကို ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီခရီးက မြန ် မြန ် ဆန ် ဆန ် တော ့ မဟုတ ် ဘူးဗျ ။ 
(၇) နှစ ် အချိန ် ယူခဲ ့ ရတယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ဗျာ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းက အရင ် ကထက ် ပိုပြီး ကြီးမားလာခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ဒီမူ (၈) ချက ် ကို ပြန ် လည ် လိုက ် နာမိလိုက ် တဲ ့ အခါမှာတော ့ ကျွန ် တော ့ ခေါင ် းပေါ ် က တိမ ် မည ် းတွေဟာလည ် း လုံးလုံးလျားလျားကို ပျောက ် ကွယ ် သွားတော ့ တာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး တစ ် နေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် နိူးထပြီးပြောလိုက ် တာက "" ကျွန ် တော ် Prozac မလိုတော ့ ပါဘူး "" လို ့ ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါကို လွင ့ ် ပစ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ အဲဒီအချိန ် ထဲက ဒါကို မလိုတော ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် သိရှိလိုက ် တာက အောင ် မြင ် မှုဆိုတာ တစလမ ် းသွား ခရီးသက ် သက ် မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
ဒီလိုပုံလည ် းမပေါက ် ပါဘူး ။ တကယ ် တော ့ အဲဒီထက ် ကို ပိုရှုပ ် ပုံရပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ အမြဲတမ ် းနှင ် နေရတဲ ့ ခရီးရှည ် တစ ် ခုဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ "" အောင ် မြင ် မှုမှ ဆုံးရှုံးရေးသို ့ ဆိုတဲ ့ ရောဂါ "" ကို ရှောင ် ရှားချင ် တယ ် ဆိုရင ် ဒီမူ (၈) ချက ် ကို ဆက ် ပြီးလိုက ် နာနေရုံပါပဲ ။ အဲဒါတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ အောင ် မြင ် မှုကို ဘယ ် လို ရယူသလဲဆိုတာတင ် မက အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လို ထိန ် းထားရမလဲ ဆိုတာလည ် း ပါနေလို ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဆက ် လက ် တည ် မြဲနေမယ ် ့ အောင ် မြင ် မှုဆိုတာ ဒီလိုရှိနိုင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မရေးထားတဲ ့ ဒီသီချင ် းနဲ ့ စလိုက ် ချင ် ပါတယ ် ၊ မရပ ် စဲနိုင ် တဲ ့ တောင ့ ် တခြင ် းနဲ ့ အဆုံးမရှိတဲ ့ လိုချင ် မှု အကြောင ် းရေးထားတာပါ ။ Sir Thomas Wyatt the Elder: ရဲ ့ လူသိများတဲ ့ Petrarchan ဝိရောဓိများရဲ ့ ကဗျာတစ ် ပုဒ ် နဲ ့ ပါ ။ ငြိမ ် းချမ ် းမှု မတွေ ့ ၊ ငါ ့ စစ ် ပွဲတွေအားလုံးတော ့ ပြီးပြီ ၊ ကြောက ် ရွံ ့ ပြီး မျှော ် လင ့ ် တယ ် ၊ လောင ် ကျွမ ် းပြီး ရေခဲလို အေးခဲလို ့ ၊ ဝေဟင ် အထက ် ကို ငါပျံသန ် းပေမဲ ့ ပေါ ် မလာနိုင ် သေးပါ ။ သုညသာငါ ့ မှာရှိတယ ် ၊ ငါဆုပ ် ကိုင ် တာ တစ ် လောကလုံး ။ မရှိနိုင ် တာလိုချင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် မရှိတာ ရှိ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက ကိုယ ် မရှိနိုင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် မရှိတာ ရှိ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက ကိုယ ် မရှိနိုင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် မရှိတာ ရှိ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက ကိုယ ့ ် မှာမရှိနိုင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် မရှိတာ ရှိ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက ကိုယ ့ ် မှာမရှိနိုင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် 
ရှိပေမဲ ့ မရှိ ရှိတာတွေ ဆိုးလှတဲ ့ နောက ် ကျောမှာ အရှုံးလို နောက ် ဆုံးရထားနဲ ့ သွားပြီ အချစ ် ရေ စိတ ် မပူနဲ ့ ကံဆိုးမှုတိုင ် းမှာ ကံကောင ် းတာတော ့ ရှိစမြဲ 
မိုးဖွဲးလေးပါပဲ ၊ မိုးဖွဲးလေးပါပဲ ၊ မိုးဖွဲးလေးပါပဲ မရှိနိုင ် တာလိုချင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် မရှိတာ ရှိ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက ကိုယ ့ ် မှာမရှိနိုင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် ရှိပေမဲ ့ မရှိ ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် က မရပ ် တန ့ ် တော ့ နှလုံးသားက ဆက ် သွားတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကို ဘယ ် လို ထိန ် းရမလဲဆိုတာ ဘယ ် သူမှမသိတော ့ ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် က မရပ ် တန ့ ် တော ့ နှလုံးသားက ဆက ် သွားတဲ ့ "စောင ့ ် နေသူတွေဆီ ကောင ် းတာတွေလာတယ ် ။" ကိုယ ် မစောင ့ ် နိုင ် ဘူး ၊ 
တန ် းစီပြီး တစ ် သက ် လုံး ကိုယ ် မစောင ့ ် နိုင ် ဘူး ။ အေးစက ် တဲ ့ လေထုကို ကြံ ့ ကြံ ့ ခံကာ ပျော ် ရွှင ် းခြင ် းနဲ ့ လက ် ကမ ် း "" နောက ် များမှပေါ ့ "" ဆိုတာ ငြီးငွေ ့ စိတ ် ပျက ် လှပါတယ ် ။ ယူလိုက ် ၊ ဟန ် ဆောင ် လိုက ် ၊ ဘဝကို ကြိုက ် မှယူလိုက ် ပေါ ့ ၊ ပြီးတော ့ ကိုယ ် ဒါကို ယဉ ် ပါးသွားတာပါပဲ ၊ ကိုယ ် ဒါကို အမည ် တပ ် လိုက ် ရုံပါပဲ ၊ ကိုယ ် ဖမ ် းဆုပ ် လိုက ် ရုံ ၊ ဒီတော ့ တဆိတ ် လောက ် ၊ (အိုး ကျေပ ် နပ ် အောင ်) အိုး ကိုယ ့ ် ကို ကျေနပ ် အောင ် လုပ ် ပါ အကြောင ် းက ကိုယ ့ ် စိတ ် က မရပ ် တန ့ ် တော ့ နှလုံးသားက ဆက ် သွားတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကို ဘယ ် လို ထိန ် းရမလဲဆိုတာ ဘယ ် သူမှမသိတော ့ ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် က မရပ ် တန ့ ် တော ့ နှလုံးသားက ဆက ် သွားတဲ ့ 
ကောင ် းတာတွေ ဒီမှာပဲ ဖြစ ် ရမယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် ဒီမှာပါပဲ ၊ ဟော ဒီမှာပါပဲ ၊ ဟော ဒီမှာပါပဲ ၊ ဒီဘဝ ထာာဝရ မရှင ် သန ် ပါဘူး ၊ ကိုယ ့ ် ကို ပေးအပ ် ထားတာက တစ ် ခါတည ် းပါ ။ "" နောက ် များမှပေါ ့ "" ဆိုတာ ငြီးငွေ ့ စိတ ် ပျက ် လှပါတယ ် ။ ယူလိုက ် ၊ ဟန ် ဆောင ် လိုက ် ၊ ဘဝကို ကြိုက ် မှယူလိုက ် ပေါ ့ ၊ ကိုယ ် ဒါကို အမည ် တပ ် လိုက ် ရုံ ၊ ကိုယ ် ဒါကို တောင ် းဆိုလိုက ် ရုံပါ ၊ ကိုယ ် ဖမ ် းဆုပ ် လိုက ် ရုံပါ ၊ အိုး ကျေနပ ် အောင ် အိုး ကိုယ ် ကို ကျေနပ ် အောင ် လုပ ် ပါ ။ မရှိနိုင ် တာလိုချင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် မရှိတာ ရှိ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက 
ကိုယ ့ ် မှာမရှိနိုင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် ရှိပေမဲ ့ မရှိ... ဒါကို မင ် းသိပါတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် က မရပ ် တန ့ ် တော ့ နှလုံးသားက ဆက ် သွားတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကို ဘယ ် လို ထိန ် းရမလဲဆိုတာ ဘယ ် သူမှမသိတော ့ ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် က မရပ ် တန ့ ် တော ့ နှလုံးသားက ဆက ် သွားတဲ ့ အကြောင ် းက မရှိနိုင ် တာ လိုချင ် ၊ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် တယ ် ။ ရှိပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် မှာ... လိုချင ် တာရှိတယ ် မရှိနိုင ် တာ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် တယ ် မရှိနိုင ် တာ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် တယ ် ရှိပေမဲ ့ မရှိပါ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာ မရှိနိုင ် တာ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် တယ ် 
ရှိပေမဲ ့ မရှိပါ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာ မရှိနိုင ် တာ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် တယ ် ရှိပေမဲ ့ မရှိပါ ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာ မရှိနိုင ် တာ မတောင ့ ် တနိုင ် တာ လိုအပ ် တယ ် ရှိပေမဲ ့ ကိုယ ် လိုချင ် တာ ကိုယ ့ ် မှာမရှိပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

Dorothy ငယ ် ငယ ် လေးတုန ် းက သူ ့ ရဲ ့ ရွှေငါးလေးကို မြတ ် နိုးတယ ် ။ 
ငါးလေးက အမြီးကိုလှုပ ် ရမ ် းရင ် း အရှေ ့ ကို ကူးခတ ် တယ ် လို ့ သူ ့ အဖေက 
မဆိုင ် းမတွဘဲ Dorothy လေးက ပြန ် ပြောလိုက ် တယ ် ။ "ဟုတ ် တယ ် အဖေ ။ သူတို ့ က ခေါင ် းကို ရမ ် းပြီးနောက ် ပြန ် ကူးတာလေ ။" 
(ရယ ် သံများ) သူ ့ စိတ ် ထဲမှာတော ့ ဒီအချက ် က တခြားအချက ် လိုပဲ မှန ် တယ ် ။ 
ငါးတွေက ခေါင ် းရမ ် းရင ် း နောက ် ပြန ် ကူးတယ ် လို ့ 
သူယုံကြည ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျနော ် တို ့ ဘဝတွေထဲမှာလည ် း နောက ် ပြန ် ကူးတဲ ့ ငါးတွေအများကြီးပါ ။ 
အယူအဆတွေ ၊ လော ့ ဂျစ ် အမှားတွေ ထားရှိတယ ် ။ 
ဘက ် လိုက ် အမြင ် မွေးမြူတယ ် ။ 
ကျနော ် တို ့ မှန ် တယ ် သူတို ့ မှားတယလို ့ လက ် ခံတယ ် ။ 
အဆိုးဆုံးကိုကြောက ် တယ ် ။ 
မရနိုင ် တဲ ့ ပြီးပြည ့ ် စုံမှုအတွက ် ရုန ် းကန ် တယ ် ။ 
ဘာလုပ ် နိုင ် ၊ မလုပ ် နိုင ် ကိုယ ့ ် ကိုပြောတယ ် ။ 
ကျနော ် တို ့ စိတ ် ထဲမှာ ငါးတွေက ခေါင ် းရမ ် းပြီးနောက ် ပြန ် ကူးတယ ် ကျနော ် တို ့ သတိမထားမိဘူး ။ 
ကျနော ့ ် နဲ ့ ပတ ် သတ ် တဲ ့ အချက ် ၅ချက ် ပြောပြမယ ် ။ 
၁ချက ် က မှားတယ ် ။ 
၁ - ကျနော ် က ၁၉နှစ ် တုန ် းက ဟားဗတ ် ကနေ သင ် ္ ချာဂုဏ ် ထူးနဲ ့ ဘွဲ ့ ရတယ ် ။ 
၂ - အော ် လန ် ဒိုမှာ ဆောက ် လုပ ် ရေး ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခု ဖွင ့ ် ထားတယ ် ။ 
၃- ဟာသအစီအစဉ ် တစ ် ခုမှာ ကျနော ် သရုပ ် ဆောင ် ခဲ ့ ဖူးတယ ် ။ 
၄- ရှားပါးမျိုးရိုးလိုက ် မျက ် စိရောဂါ တမျိုးကြောင ့ ် အမြင ် ဆုံးရှုံးသွားတယ ် ။ 
၅- တရားရုံးချုပ ် တရားသူကြီးနှစ ် ယောက ် အတွက ် ရှေ ့ နေစာရေးအဖြစ ် ထမ ် းဆောင ် ဖူးတယ ် ။ 
ဘယ ် တစ ် ချက ် မှားလဲ ။ 
တကယ ် တော ့ အကုန ် လုံးမှန ် ပါတယ ် ။ 
အားလုံးမှန ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အခုချိန ် မှာတော ့ လူအများစုက တီဗွီရှိုးကိုပဲ သတိထားကြပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါကို အတွေ ့ အကြုံတစ ် ခုကနေ သိတာပါ ။ 
အစီအစဉ ် က NBC ရဲ ့ "" Saved by the Bell: The New Class. "" ကျနော ် က ကြောင ် တောင ် တောင ် လူအေး Weasel Wyzell အနေနဲ ့ သရုပ ် ဆောင ် တယ ် အဲ ့ ဒါက ၁၃နှစ ် သား ကျနော ် အတွက ် လုံးဝ စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ခုပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) နံပတ ် ၄ ကျနော ် မျက ် မမြင ် နိုင ် တာကို မယုံနိုင ် ဖြစ ် နေလား ။ 
ဘာလို ့ လဲ ။ 
ဒီလိုချို ့ တဲ ့ မှုနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး ယူဆချက ် တွေထားကြတယ ် ။ 
မျက ် မမြင ် အနေနဲ ့ ကျနော ့ ် စွမ ် းရည ် နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး လူတစ ် ချို ့ ရဲ ့ မမှန ် တဲ ့ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျနော ် ပြောမှာက မျက ် မမြင ် တဲ ့ အကြောင ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
မျက ် မမြင ် ရကနေ ကျနော ့ ် ဘဝမှာ အမြင ် ကျယ ် ဖို ့ ကော 
ကျနော ် တို ့ စိတ ် ကဖန ် တီးတဲ ့ နောက ် ပြန ် ကူးနေတဲ ့ ငါးတွေကို 
မျက ် မမြင ် ရကနေ အဲ ့ ဒါတွေ ထင ် ရှားလာတယ ် ။ 
မြင ် ရတဲ ့ ခံစားချက ် ကဘယ ် လိုလဲ ။ 
မလှုပ ် မယှက ် ဘဲ ချက ် ချင ် းမြင ် တယ ် ။ 
မျက ် လုံးဖွင ့ ် လိုက ် တာနဲ ့ ကမ ္ ဘာကိုတန ် းမြင ် တယ ် ။ 
မြင ် မှယုံမယ ် ။ အမြင ် ဆိုတာ အမှန ် တရား ။ 
ဟုတ ် တယ ် မလား ။ 
ကျနော ် အဲလိုထင ် ခဲ ့ တာလေ ။ 
ဒါနဲ ့ အသက ် ၁၂ နှစ ် ကနေ ၂၅ နှစ ် မှာ ကျနော ့ ် အမြင ် လွှာပျက ် စီးလာတယ ် ။ 
ကျနော ့ ် အမြင ် က ပုံရိပ ် ယောင ် တွေပြည ့ ် နေတဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ ကစားရုံလိုဖြစ ် လာတယ ် ။ 
စတိုးတစ ် ခုမှာ ကျနော ် တွေ ့ လိုက ် တဲ ့ အရောင ် းစာရေးက လူရုပ ် ကြီးဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ကျနော ့ ် လက ် ဆေးမယ ် လုပ ် တော ့ လက ် နဲ ့ သေချာစမ ် းကြည ့ ် မှာ ကျနော ် ထိနေတာက လက ် ဆေးကန ် မဟုတ ် ဘဲ ဆီးခွက ် ဆိုတာ သိလိုက ် တယ ် ။ 
ကျနော ့ ် လက ် ထဲကဓာတ ် ပုံကို သူငယ ် ချင ် းကဖော ် ပြတော ့ မှ 
ကျနော ့ ် အရှိတရားမှာ အရာဝတ ္ တုတွေ ပေါ ် တယ ် ပုံပြောင ် းတယ ် ပျောက ် သွားတယ ် ။ 
မြင ် ဖို ့ ဆိုတာ ခက ် ခဲပြီး ပင ် ပန ် းတယ ် ။ 
ယာယီပုံရိပ ် အပိုင ် းအစကို စုစည ် းပြီး အချက ် အလက ် တွေ ဆန ် းစစ ် တယ ် ပြီးရင ် ပျက ် စီးနေတဲ ့ ရုပ ် စုံမှန ် ပြောင ် းထဲ လော ့ ဂျစ ် ရှာဖွေတယ ် ။ ဘာမှ မတွေ ့ တော ့ တဲ ့ အထိပေါ ့ ။ 
ကျနော ် တို ့ မြင ် တာ ဘုံအမှန ် တရား 
ဓမ ္ မဓိဋ ္ ဌာန ် ကျတဲ ့ အရှိတရားမဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျနော ် တို ့ မြင ် တာက ကျနော ် တို ့ ဦးနှောက ် က ကျွမ ် းကျွမ ် းကျင ် ကျင ် ဖန ် တီးထားတဲ ့ တုပထားတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အရှိတရားလေ ။ 
အပျော ် တမ ် း ဦးနှောက ် သိပ ္ ပံနဲ ့ ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ အမြင ် အာရုံက ဦးနှောက ် ရဲ ့ ၃၀% လောက ် နေရာယူထားတယ ် ။ 
အထိအတွေ ့ က ၈ ရာခိုင ် နှုန ် း ။ အကြားက ၂-၃ ရာခိုင ် နှုန ် း ။ 
စက ္ ကန ့ ် တိုင ် း ခင ် ဗျားမျက ် စိက ဦးနှောက ် အမြင ် အပြင ် လွှာကို သတင ် းအချက ် အလက ် ၂ ဘီလျံလောက ် ပေးပို ့ တယ ် ။ 
ကျန ် တဲ ့ ၁ဘီလျံက ခန ္ ဓာကိုယ ် တစ ် ခြားနေရာကနေ ပေးပို ့ တာ ။ 
အမြင ် က ဦးနှောက ် ထုထည ် ရဲ ့ ၃ပုံ၁ပုံရှိတယ ် ဦးနှောက ် လိုအပ ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် ရဲ ့ ၃ပုံ၂ပုံကို သုံးစွဲတယ ် ။ 
ပုံရိပ ် ယောင ် က ယုံဖို ့ ကောင ် းတာလည ် း မထူးဆန ် းဘူးလေ ။ 
ကျနော ် မှားတယ ် လို ့ မထင ် နဲ ့ အမြင ် ဆိုတာ ပုံရိပ ် ယောင ် ။ 
ဒီမှာစိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းလာပြီ ။ 
အမြင ် အတွေ ့ အကြုံဖန ် တီးဖို ့ ဦးနှောက ် က ကမ ္ ဘာအပေါ ် ခင ် ဗျားရဲ ့ အမြင ် သဘောထား ၊ ဗဟုသုတ ၊ မှတ ် ဉာဏ ် ထင ် မြင ် ချက ် ၊ ခံစားချက ် ၊ အာရုံစတာတွေကို ကိုမှီးငြမ ် းတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ထဲ ဒီအရာအားလုံးက အမြင ် နဲ ့ ဆက ် နွယ ် တယ ် ။ 
ဒီအဆက ် အနွယ ် တွေက အသွားအပြန ် ရှိပြီး မသိစိတ ် မှာဖြစ ် နေတာ ။ 
ဥပမာ ခင ် ဗျားအမြင ် က ခံစားချက ် ကို ပြောင ် းလဲသလို ခင ် ဗျားခံစားချက ် ကလည ် း အမြင ် ကို ပြောင ် းလဲနိုင ် တယ ် ။ 
သုတေသနအများစုက ဒါကို ပြသထားပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ရုပ ် သံထဲက လူတစ ် ဦးရဲ ့ လမ ် းလျှောက ် နှုန ် းကို 
ခင ် ဗျားလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် ပြီးရင ် တောင ် တစ ် ခုက ပိုမတ ် တယ ် လို ့ ထင ် ရတတ ် တယ ် ။ ခင ် ဗျားအထုပ ် အပိုး အလေးကြီးသယ ် ထားရင ် 
အဓိကကျတဲ ့ ဝိရောဓိကို ကျနော ် တို ့ ရောက ် လို ့ လာပြီ ။ 
ခင ် ဗျားမြင ် နေတာ ခင ် ဗျားကိုယ ် ပိုင ် ရဲ ့ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အာရုံတည ် ဆောက ် မှုဖြစ ် တယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါကို ခင ် ဗျား ပတ ် ဝန ် းကျင ် တိုက ် ရိုက ် ကိုယ ် စားပြုတယ ် လို ့ ခင ် ဗျားထင ် တယ ် ။ 
ခင ် ဗျားဖန ် တီးထားတဲ ့ အရှိတရားကို ခင ် ဗျားယုံတယ ် ။ 
ကျနော ့ ် ဟာကို မျက ် မမြင ် ခင ် ထိ ယုံကြည ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အမြင ် ဆုံးရှုံးတာနဲ ့ ပုံရိပ ် ယောင ် ပျက ် စီးသွားတယ ် ။ 
အမြင ် ဆိုတာ ကျနော ် တို ့ အရှိတရားကို ပုံသွင ် းဖို ့ 
တခြားနည ် းတွေနဲ ့ ကော ကျနော ် တို ့ အရှိတရားကို ဖန ် တီးတယ ် ။ 
ဥပမာ အကြောက ် တရား ။ 
အကြောက ် တရားက ခင ် ဗျားရဲ ့ အရှိတရားကို ပုံပျက ် စေတယ ် ။ 
အကြောက ် တရားရဲ ့ လော ့ ဂျစ ် လမ ် းလွှဲအောက ် မှာ မသေချာတာထက ် ကျန ် တာအကုန ် ကောင ် းတယ ် ။ 
အကြောက ် တရားနဲ ့ တတ ် နိုင ် သမျှ အစားထိုးတယ ် ။သုံးသပ ် ချက ် ကို ယူဆချက ် နဲ ့ အစားထိုးတယ ် ။ 
ဒါကို စိတ ် ပညာရှင ် တွေက ဆိုးရွားအောင ် လုပ ် တယ ် လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
အကြောက ် တရားက မသေချာတာကို ဆိုးရွားတာနဲ ့ အစားထိုးတယ ် ။ 
အကြောက ် တရားက ကိုယ ့ ် ကို ဖြည ့ ် တင ် းတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားအပြင ် ကိုကြည ့ ် ပြီး အချက ် ကျကျတွေးဖို ့အကြောက ် တရားက ခင ် ဗျားစိတ ် ကို နောက ် ပြန ် ဆုတ ် စေတယ ် ။ ခင ် ဗျားရဲ ့ အမြင ် ကို ပုံပျက ် စေတယ ် ။ 
အရေးကြီးတဲ ့ အခွင ့ ် အရေးနဲ ့ ခင ် ဗျားကြုံလာရင ် အကြောက ် တရားက လက ် လွှတ ် စေတယ ် ။ သူ ့ ရဲ ့ ခန ့ ် မှန ် းချက ် တွေဖြည ့ ် ဆည ် းတာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ဖို ့ ဆွဲဆောင ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ကျနော ့ ် မှာ မျက ် စိရောဂါ ရှိမှန ် းသိတော ့ မျက ် မမြင ် တာက ကျနော ့ ် ဘဝကို ဖျက ် စီးမယ ် ဆိုတာ သိနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျနော ့ ် လွတ ် လပ ် မှုအတွက ် ဒါက သေဒဏ ် တစ ် ခုပဲလေ ။ 
ကျနော ့ ် အတွက ် အောင ် မြင ် မှု အဆုံးပေါ ့ ။ 
မျက ် မမြင ် တာကြောင ့ ် မှေးမှိန ် ၊ သေးငယ ် ဝမ ် းနည ် းပြီး အထီးကျန ် တဲ ့ ဘဝကို ဖြတ ် သန ် းရမယ ် ပေါ ့ ။ 
ကျနော ် သိခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ဒါက အကြောက ် တရားရဲ ့ ထွင ် လုံးဆိုပေမယ ့ ် ကျနော ် ယုံခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲ ့ ဒါက မုသားတစ ် ခု ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျနော ့ ် အတွက ် အရှိတရားလေ ။ Dorothy စိတ ် ထဲက နောက ် ပြန ် ကူးတဲ ့ ငါးလို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျနော ့ ် အကြောက ် တရားကို မရင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ရင ် အဲ ့ ဒါနဲ ့ ရှင ် သန ် ရမယ ် ဆိုတာ 
သေချာသိတယ ် ။ 
ဒါဆို အမြင ် ကျယ ် ကျယ ် နဲ ့ ဘယ ် လိုနေထိုင ် မလဲ ။ 
ဒါက သင ် ယူရတဲ ့ လမ ် းစဉ ် ပါ ။ 
သင ် လို ့ ရတယ ် လေ ့ ကျင ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ကျနော ် အကျဉ ် းချုပ ် ပြောပါမယ ် ။ 
အချိန ် တိုင ် း ၊ အတွေးတိုင ် း ၊ အသေးစိတ ် တိုင ် းအတွက ် 
အကြောက ် တရားကို ကျော ် ပြီး မြင ် ပါ ။ 
အယူအဆတွေကို သတိထားပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ရဲ ့ အတွင ် းအားကို အသုံးချပါ ။ 
အတွင ် းဝေဖန ် သံ တိတ ် ပါစေ ။ 
ကံ ၊ အောင ် မြင ် မှုနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အယူလွဲတွေ ပြင ် ပါ ။ 
ကိုယ ့ ် အားသာချက ် ၊ အားနည ် းချက ် ကို လက ် ခံ ၊ ခြားနားချက ် ကိုနားလည ် ပါစေ ။ 
အတိုင ် းမသိ ကောင ် းချီးအတွက ် နှလုံးသားကို ဖွင ့ ် လှစ ် ပါ ။ 
ခင ် ဗျား အကြောက ် တရား ဝေဖန ် ရေးဆရာ အာဇာနည ် ၊ လူဆိုး — အဲ ့ ဒါတွေက ခင ် ဗျားရဲ ့ ဆင ် ခြေတွေ ကျိုးကြောင ် းရှင ် းပြမှုတွေ ဖြတ ် လမ ် းတွေ တရားမျှအကြောင ် းပြမှုတွေ ၊ အရှုံးပေးမှုပေါ ့ ။ 
အဲ ့ ဒါတွေက အရှိတရားလို ့ ထင ် နေရတဲ ့ ထွင ် လုံးတွေ ။ 
အဲ ့ ဒါတွေကိုကျော ် ဖြတ ် ပြီး မြင ် ပါ ။ 
စွန ့ ် လွှတ ် လိုက ် ပါ ။ 
ခင ် ဗျားက ခင ် ဗျားအရှိတရားရဲ ့ ဖန ် ဆင ် းရှင ် ပဲလေ ။ 
ဒီခွန ် အားနဲ ့ အတူ တာဝန ် အပြည ့ ် ပါလာပါတယ ် ။ 
အကြောက ် တရားဥမင ် ကနေ မသေချာမရေရာ လမ ် းထဲလျှောက ် ဖို ့ ကျနော ် ရွေးချယ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲ ့ မှာပဲ ကောင ် းမြတ ် တဲ ့ ဘဝကို ကျနော ် ဆောက ် တည ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် တည ် းတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ကျနော ့ ် ဘဝကို Dorothy ၊ ကျနော ့ ် ဇနီးချော ၊ 
ခင ် ဗျားဘာကိုကြောက ် လဲ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ဘာတွေလိမ ် ပြောလဲ ။ 
အမှန ် ကို ဘယ ် လိုတန ် ဆာဆင ် ပြီး ကိုယ ့ ် ထွင ် လုံးဘယ ် လို ဖန ် တီးလဲ ။ 
ကိုယ ့ ် အတွက ် ဘယ ် လိုအရှိတရားတွေ ဖန ် တီးနေတာလဲ ။ 
ခင ် ဗျားအလုပ ် ၊ ဘဝ ၊ လူမှုရေး ၊ နှလုံးသား ၊ စိတ ် ထဲမှာ နောက ် ပြန ် ကူးငါးတွေက ခင ် ဗျားကို နစ ် နာစေပါတယ ် ။ 
ဆုံးရှုံးသွားတဲ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေ ၊ စွမ ် းရည ် တွေမှာ နစ ် နာမှုဖြစ ် စေတယ ် ။ ဆက ် နွယ ် မှု ၊ စိတ ် ချမ ် းသာမှုရှာတဲ ့ နေရာမှာ မလှုံခြုံမှု ၊ မသင ် ္ ကာမှုတွေဖြစ ် စေတယ ် ။ 
သူ ့ တို ့ ကိုရှာဖို ့ ခင ် ဗျားကို တိုက ် တွန ် းမယ ် ။ 
မျက ် ကန ် းတာထက ် ပိုဆိုးတာက မြင ် ရပြီး အမြင ် မရှိတာပါလို ့ Helen Keller ပြောခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ 
ကျနော ် အတွက ် အမြင ် ဆုံးတာက ကောင ် းချီးတစ ် ခုပါ မျက ် မမြင ် ရကနေ အမြင ် တွေရခဲ ့ လို ့ လေ ။ 
ကျနော ် မြင ် တဲ ့ အရာကို မြင ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Bruno Giussani: Isaac ခင ် ဗျား မသွားခင ် မေးခွန ် းတစ ် ခုလောက ် ။ 
ဒီက ပရိသတ ် တွေက စွန ့ ် ဦးတီထွင ် သူ ၊ လက ် တွေ ့ သမား ၊ ဆန ် းသစ ် ထွင ် သူတွေပေါ ့ ။ 
ခင ် ဗျားက Florida က ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုရဲ ့ CEO ဆိုတော ့ မျက ် မမြင ် CEO ဖြစ ် ရတာ ဘယ ် လိုလဲဆိုတာ သူတို ့ က သိချင ် နေလောက ် ကြတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားမှာဘယ ် လိုစိန ် ခေါ ် မှုတွေရှိလဲ ဘယ ် လိုကျော ် ဖြတ ် လဲ ။ 
Isaac Lidsky: အင ် း အကြီးဆုံး စိန ် ခေါ ် မှုက ကောင ် းချီးဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကျနော ် လူတွေကနေ အမြင ် တုံ ့ ပြန ် မှုတွေ မရဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) BG: အဲနားက ဘာအသံလဲ ။ ဟုတ ် လား ။ IL: ဟုတ ် တယ ် ။ 
ဥပမာ ကျနော ့ ် ဦးဆောင ် မှု အဖွဲ ့ အစည ် းအဝေးမှာ မျက ် နှာအနေအထား အမူအရာတွေ မမြင ် ရဘူး ။ 
စကားတုံ ့ ပြန ် မှုကိုတောင ် းဆိုဖို ့ သင ် ယူရပါတယ ် ။ 
လူတွေတွေးနေတာကို ကျနော ် အတင ် းထုတ ် ပြောခိုင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ဘာလို ့ ဆိုတော ့ ကျနော ် တို ့ က နက ် နက ် နဲနဲ ပြောဆိုဆက ် ဆံတယ ် ။ မပြတ ် သားတာတွေမရှိဘူး ။ အရေးကြီးဆုံး ကျနော ် အသင ် းက သူတို ့ ရဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် တွေအရေးပါတယ ် ဆိုတာသိတယ ် ။ 
BG: TED ကိုလာတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါ Isaac ။ IL: ကျေးဇူးပါပဲ Bruno ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကမ ္ မဋ ္ ဌာန ် းထိုင ် ဖို ့ ပထမ သင ် ယူနေတုန ် း ပို ့ ချချက ် က ကိုယ ့ ် အသက ် ရှူတာကို အာရုံစိုက ် ဖို ့ နဲ ့ ပဲဖြစ ် ပြီး စိတ ် ပျံ ့ လွင ် ရင ် ဒီစိတ ် ကို ပြန ် သတိရဖို ့ ပါ ။ 
အတော ် လေး ရိုးစင ် းပုံရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီဆိတ ် ငြိမ ် တဲ ့ ဘာဝနာစီးဖြန ် းမှုတွေကို ဆောင ် းတွင ် းကြီးမှာ တီရှပ ် တွေကနေ ချွေးပြန ် ရင ် း ထိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ 
အခွင ့ ် ရတိုင ် း တစ ် မှေးမှေးတယ ် ၊ အကြောင ် းက ဒါက အတော ် ခက ် တဲ ့ အလုပ ် ပါ ။ 
တကယ ် တမ ် းက ခြေကုန ် လက ် ပမ ် းကျစေတာပေါ ့ ။ 
ပို ့ ချချက ် က ရိုးစင ် းပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ တကယ ့ ် အရေးကြီးတာကို လွဲနေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အာရုံစိုက ် ဖို ့ ဘာလို ့ ဒီလောက ် ခက ် ခဲရတာလဲ ။ 
ကဲ လေ ့ လာမှုတွေက ပြဆိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ခုခုကို တကယ ် ပဲ အာရုံစိုက ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာတောင ် မှ ဥပမာ ဒီဟောပြောချက ် လိုပေါ ့ ၊ တစ ် ချိန ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တစ ် ဝက ် လောက ် ဟာ စိတ ် ကူးယဉ ် မိတာ (သို ့) Twitter အဝင ် ကို ကြည ့ ် ချင ် စိတ ် ဖြစ ် မိမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ဘာတွေဆက ် ြဖစ ် နေလဲ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက လူသားဟာ သူသိတဲ ့ အခြေခံအကျဆုံး အာရုံကြောစနစ ် ကို ပြန ် ထိန ် းသိမ ် းတာလို ့ သိပ ္ ပံမှာ လက ် ရှိသိကြတဲ ့ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် အရ အထိန ် းသိမ ် းထားဆုံး သင ် ယူမှု ဖြစ ် စဉ ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တိုက ် ခိုက ် နေတာပါ ။ 
ဒီဆုလာဘ ် အခြေခံ သင ် ယူမှုဖြစ ် စဉ ် ကို အပြုနဲ ့ အဖျက ် သဘော အားပေးမှုလို ့ ခေါ ် ပြီး အခြေခံကတော ့ ဒီလိုပါ ။ 
ကောင ် းပုံရတဲ ့ အစားအစာကို မြင ် တော ့ ဦးနှောက ် က "" ကယ ် လိုရီတွေကွ ၊ ရှင ် ကျန ် ရေးကွ "" လို ့ ပြောတယ ် ။ အစာကို စားကြတယ ် ၊ အရသာခံတယ ် ၊ အရသာကောင ် းတယ ် ပေါ ့ ။ 
အထူးသဖြင ့ ် သကြားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေကနေ ဦးနှောက ် ကို ပြောတာက "" မင ် းစားနေတဲ ့ အရာနဲ ့ တွေ ့ တဲ ့ နေရာကို မှတ ် ထားနော ် "" တဲ ့ ။ 
ဒီအခြေအနေ မှီခိုတဲ ့ မှတ ် ဉာဏ ် ကို ချမှတ ် လိုက ် ပြီး ဒီဖြစ ် စဉ ် ကို နောက ် တစ ် ခါ ထပ ် လုပ ် ဖို ့ သင ် ယူလိုက ် တယ ် ။ 
အစားအစာကို မြင ် တယ ် ၊ အစားအစာကိုစားတယ ် ၊ စားလို ့ ကောင ် းတယ ် ၊ ထပ ် လုပ ် တယ ် ။ 
အစပျိုးမှု ၊ အပြုအမူ ၊ ဆုလာဘ ် ။ 
ရိုးရိုးလေးပဲနော ် ။ 
ကဲ ခဏအကြာမှာ ထိုးထွင ် တတ ် တဲ ့ ဦးနှောက ် က "" ဘာဆိုတာ မင ် းသိလား ၊ 
အစားအစာက ဘယ ် မှာဆိုတာကို မှတ ် မိတာထက ် ဒါကို ပိုအသုံးပြုနိုင ် တယ ် ၊ 
သိတယ ် နော ် ၊ နောက ် တစ ် ခါ စားလို ့ မကောင ် းရင ် ပိုကောင ် းသွားအောင ် ကောင ် းတာတစ ် ခုခု စားကြည ့ ် လိုက ် ပေါ ့ "" ဆိုလာတယ ် ။ ဒီစိတ ် ကူးအတွက ် ဦးနှောက ် ကို ကျေးဇူးတင ် ကြတယ ် ဒါကို စမ ် းပြီး အမြန ် သင ် ယူလိုက ် တာက ရူးကြောင ် တာ (သို ့) ဝမ ် းနည ် းတဲ ့ အခါ ချောကလက ် (သို ့) ရေခဲမုန ့ ် စားရင ် ၊ နေလို ့ ပိုကောင ် းတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဖြစ ် စဉ ် က အတူတူပါ ၊ အစပျိုးမှုပဲ ကွဲတာပါ ။ 
ဝမ ် းဗိုက ် ကလာတဲ ့ ဆာလောင ် မှု အချက ် ပြအစား ဝမ ် းနည ် မှုဆိုတဲ ့ ဒီစိတ ် ခံစားမှု အချက ် ပြက စားချင ် စိတ ် ကို စပေးတာပါ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက ဆယ ် ကျော ် နှစ ် တွေက ကျောင ် းမှာ လူတော ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး အပြင ် က ဆေးလိပ ် သောက ် တဲ ့ လူဆိုးလေးတွေကိုမြင ် တော ့ တွေးတာက "ဟေး ငါ မိုက ် ချင ် တယ ် ကွာ" 
ဒါနဲ ့ ဆေးလိပ ် စသောက ် မိတယ ် ။ 
Marlboro Man က အလကားလူမဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါက မတော ် တဆ မဟုတ ် ဘူး ။ 
မိုက ် တာကို မြင ် တယ ် ၊ မိုက ် ဖို ့ ဆေးလိပ ် သောက ် တယ ် ၊ နေလို ့ ကောင ် းတယ ် ၊ ဆက ် လုပ ် တယ ် ။ 
အစပျိုးမှု ၊ အပြုအမူ ၊ ဆုလာဘ ် ။ 
ဒါလုပ ် တဲ ့ အကြိမ ် တိုင ် း ဖြစ ် စဉ ် ကို ထပ ် လုပ ် ဖို ့ သင ် ယူပြီး ဒါက အကျင ့ ် တစ ် ခုဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ နောက ် ကျတော ့ ခံစားချက ် က စီးကရက ် သောက ် ဖို ့ (သို ့) ချိုတာတစ ် ခုခု စားချင ် တဲ ့ စိတ ် ကို အစပျိုးတာတွေကို ဖိစီးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ ဒီတူညီတဲ ့ ဦးနှောက ် ဖြစ ် စဉ ် တွေနဲ ့ သင ် ယူခြင ် းကနေ ဆက ် ရှင ် ဖို ့ ပြောရရင ် ဒီအကျင ့ ် တွေနဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သတ ် နေတာအထိ သွားလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
အဝလွန ် တာနဲ ့ ဆေးလိပ ် သောက ် တာ ဟာ ကမ ္ ဘာမှာ အစွဲနဲ ့ စာရိတ ္ တပိုင ် းးရဲ ့ အဓိကတားဆီးနိုင ် တဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေထဲကပါ ။ 
ကဲ အသက ် ရှူတာ ပြန ် သွားရအောင ် ။ 
ဦးနှောက ် ကို တိုက ် ခိုက ် နေတာ ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အတင ် းကြီး အာရုံစိုက ် ဖို ့ လုပ ် နေမယ ့ ် အစား ဒါမှမဟုတ ် ဒီအစား သဘာဝ ဆုလာဘ ် အခြေခံ သင ် ယူမှုဖြစ ် စဉ ် ထဲကို အလိမ ် ကလေးထည ့ ် ပြီး 
ဝင ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ရော ။ 
တဒင ် ္ ဂအတွေ ့ အကြုံထဲမှာ ဖြစ ် နေတာကို တကယ ် ကို စိတ ် ဝင ် တစားရှိလိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
နမူနာတစ ် ခုပေးပါ ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ အာရုံသိမှုအကျင ့ ် ဟာ ဆေးလိပ ် ဖြတ ် သူ တွေကို ကူညီနိုင ် လားဆိုတာ လေ ့ လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ လို ့ အသက ် ရှူတာကို အတင ် းအာရုံစိုက ် ဖို ့ ကြိုးစားသလိုပဲ သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ ဆေးလိပ ် ဖြတ ် ဖို ့ အတင ် းကြိုးစားနိုင ် တယ ် လေ ။ 
အများစုဟာ အရင ် က ကြိုးစားကြည ့ ် ခဲ ့ ကြပြီး ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် တော ့ ခြောက ် ကြိမ ် လောက ် မအောင ် မြင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
အခု အာရုံသိမှတ ် မှု အကျင ့ ် နဲ ့ အတင ် းလုပ ် ရတာ နည ် းနည ် းကျသွားပြီး ဒီအစား သိချင ် စိတ ် ကို အာရုံစိုက ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် ဆို သူတို ့ ကို ဆေးလိပ ် တောင ် သောက ် ခိုင ် းပါတယ ် ။ 
ဘာ ၊ ဟုတ ် တယ ် ပြောတာက "" လုပ ် ပါ ၊ သောက ် စမ ် းပါ ၊ သောက ် တဲ ့ အခါသာ ဘယ ် လိုဆိုတာပဲ စူးစမ ် းကြပါ ။ "" သူတို ့ ဘာကို သတိပြုမိကြလဲ ။ 
ဒါက ဆေးလိပ ် သောက ် သူ တစ ် ယောက ် ဆီက ဥပမာတစ ် ခုပါ ။ 
သူမက "" သိမှတ ် ပြီး ဆေးလိပ ် သောက ် ခြင ် း ၊ နံဟောင ် နေတဲ ့ ဒိန ် ခဲနံ ့ ရပြီး အရသာက ဓာတုပစ ္ စည ် းတွေလို ၊ ရွံစရာကြီး "" တဲ ့ ။ အခု သူမဟာ ဆေးလိပ ် သောက ် တာ မကောင ် းတာကို ရှင ် းရှင ် းကြီး သိသွားတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် ဒီအစီအစဉ ် မှာ ပါဝင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဆေးလိပ ် သောက ် တဲ ့ အခါ စူးစမ ် းစွာ သတိထားခြင ် းနဲ ့ တွေ ့ ရှိလိုက ် တာက ဆေးလိပ ် သောက ် ခြင ် းဟာ ချီးလို အရသာတဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) အခု သူမဟာ အသိကနေ ဉာဏ ် ပညာကို ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ဆေးလိပ ် သောက ် တာဟာ မကောင ် းဘူးလို ့ ခေါင ် းထဲက သိနေခြင ် းကို အရိုးထဲမှာ သိနေခြင ် းဆီ ပြောင ် းလိုက ် တော ့ ဆေးလိပ ် သောက ် ခြင ် းရဲ ့ ကျိန ် စာဟာ ပျက ် ပြယ ် သွားတယ ် ။ 
သူမဟာ သူမရဲ ့ အပြုအမူကို မနှစ ် မြို ့ တာ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
အခု ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် အမြင ် က ဦးနှောက ် ရဲ ့ အနုဆုံးအပိုင ် း ရှေ ့ ဦးပိုင ် း အပြင ် လွာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဆေးလိပ ် မသောက ် သင ့ ် ဘူးဆိုတဲ ့ အသိဉာဏ ် အဆင ့ ် တစ ် ခုပေါ ် မှာ နားလည ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အပြုအမူကို ပြောင ် းတာ ကူညီဖို ့ ၊ ဆေးလိပ ် မသောက ် အောင ် ကူညီဖို ့ ဒုတိယ ၊ တတိယ ၊ စတုတ ္ ထ ကွတ ် ကီးကို မစားအောင ် ကူညီဖို ့ အစွမ ် းကုန ် ကြိုးပမ ် းတယ ် ။ 
သိမြင ် တတ ် တဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှုပါ ။ 
အပြုအမူ ထိနိးချုပ ် ဖို ့ သိမြင ် ခြင ် းကို သုံးနေတာပါ ။ 
ကံဆိုးချင ် တော ့ ဒါက ဖိစီးမှုခံရတဲ ့ အခါ လွတ ် သွားတဲ ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ပထမဆုံး အပိုင ် းလည ် း ဖြစ ် တော ့ ဒီလောက ် အကူမရဘူးလေ ။ 
အခု ဒါကို ကိုယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံထဲမှာ ဆက ် စပ ် ယူနိင ် ပါတယ ် ။ 
စိတ ် ဖိစီး (သို ့) ပင ် ပန ် းတဲ ့ အခါ ခင ် ပွန ် း (သို ့) ကလေးတွေကို အော ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ​ ​ ခြေ ပိုများတယ ် ။ ဒါက အထောက ် အကူမဖြစ ် တာကို သိနေတာတောင ် မှနော ် ။ 
ကိုယ ့ ် ဘာသာ မတတ ် နိုင ် တော ့ ဘူးလေ ။ 
ဦးနှောက ် ရှေ ့ ပိုင ် း အပြင ် လွာ လွတ ် သွားတဲ ့ အခါ အကျင ့ ် ဟောင ် းတွေဆီ ပြန ် ရောက ် သွားတယ ် ၊ ဒါကြောင ့ ် ဒီမနှစ ် မြို ့ မှုက ဒီလောက ် အရေးပါတာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် အကျင ့ ် တွေကနေ ရတာကို မြင ် တာဟာ ဒါတွေကို ပိုနက ် တဲ ့ အဆင ့ ် မှာ နားလည ် ဖို ့ ကူညီတယ ် အရိုးထဲတွေထဲထိ သိဖို ့ ပါ ။ ဒီတော ့ အပြုအမူကနေ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အတင ် း ဆွဲထားတာ ချုပ ် ထိန ် းတာတို ့ လုပ ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
ပထမဆုံးမှာတင ် ဒါ လုပ ် ရတာ စိတ ် ဝင ် းစားမှု နည ် းနေတာပါ ။ 
အာရုံသိမှတ ် မှုဆိုတာက ဒါပါပဲ ။ ကိုယ ့ ် အပြုအမူတွေနဲ ့ ပိတ ် မိတဲ ့ အခါ ရလိုက ် တာ ကို တကယ ် ရှင ် းလင ် းစွာ သိမြင ် ခြင ် းဟာ ကိုယ ် တွင ် းပိုင ် း အဆင ့ ် တစ ် ဆင ့ ် မှာ မနှစ ် မြို ့ တာဖြစ ် လာပြီး ဒီမနှစ ် မြို ့ မှု အနေအထားကနေ သဘာဝအတိုင ် း ဖြေလွှတ ် လိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒါ "" ဟပ ် ချလောင ် း "" ဆိုပြီး ဆေးလိပ ် ပြတ ် သွားတယ ် လို ့ မဆိုလိုပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကြာလာတော ့ ကိုယ ့ ် လုပ ် ရပ ် တွေရဲ ့ ရလဒ ် တွေကို ပိုရှင ် းရှင ် း သိလာလေ အကျင ့ ် ဟောင ် းတွေကို စွန ့ ် လွှတ ် ပြီး အသစ ် တွေဖြစ ် တာပါ ။ 
ဒီမှာရှိတဲ ့ ဝိရောဓိက အာရုံသိမှတ ် မှုဟာ ကိုယ ် နဲ ့ စိတ ် တွေမှာ တဒင ် ္ ဂချင ် း တကယ ် ပဲ ဖြစ ် ပျက ် နေတာနဲ ့ အနီးကပ ် ၊ ကိုယ ် တိုင ် ပါဝင ် နေခြင ် းကို တကယ ် ပဲ စိတ ် ဝင ် စားခြင ် းပါပဲ ။ 
မသတီစရာ အငမ ် းမရဖြစ ် တာတွေကို အမြန ် ဆုံးဖယ ် ရှားတာထက ် ဒီဆန ္ ဒရှိမှုကို ကိုယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံဆီ ဦးလှည ့ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံဆီ ဦးလှည ့ ် လိုက ် တဲ ့ ဒီဆန ္ ဒရှိမှုကို သိလိုစိတ ် က ထောက ် ပံ ့ တာပါ ။ ဒါက သဘာဝအတိုင ် း ဆုချီးမြင ့ ် ခြင ် းပါ ။ 
သိလိုစိတ ် က ခံစားရတာက ဘယ ် လိုမျိုးလဲ ။ 
ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
သိလိုစိတ ် ဖြစ ် ရင ် ဘာဖြစ ် တတ ် လဲ ။ 
အငမ ် းမရဖြစ ် မှုတွေဟာ ခန ္ ဓာဝေဒနာ တွေ ပေါင ် းထားတာပဲလို ့ သတိထားမိတယ ် ။ အိုး တင ် းကျပ ် မှုရှိတယ ် ၊ စိတ ် ပင ် ပန ် းတယ ် ၊ ဂနာမငြိမ ် ဖြစ ် တယ ် ၊ ဒီခန ္ ဓာဝေဒနာတွေဟာ ပေါ ် လာလိုက ် ၊ ပျောက ် သွားလိုက ် နဲ ့ ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဆို ့ နင ် သွားနိုင ် တဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ ကြောက ် စရာ အငမ ် းမရဖြစ ် မှုနဲ ့ ကြမ ် းတမ ် းစွာ ကိုင ် တွယ ် တာထက ် တဒင ် ္ ဂချင ် း ကိုင ် တွယ ် လို ့ ရတဲ ့ တစ ် ကိုက ် စာ အတွေ ့ အကြုံတွေပါ ။ 
တစ ် နည ် းပြောရင ် သိချင ် စိတ ် ဖြစ ် တဲ ့ အခါ အကြောက ် အခြေခံတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှု အကျင ့ ် ဟောင ် း ပုံစံတွေကနေ လှမ ် းထွက ် ပြီး ဖြစ ် တည ် ခြင ် းထဲကို လှမ ် းဝင ် တာပါ ။ 
လာမယ ့ ် ဒေတာအမှတ ် ကို စိတ ် ထက ် သန ် စွာ စောင ့ ် စားနေတဲ ့ ကိုယ ် တွင ် း သိပ ္ ပံပညာရှင ် ဖြစ ် လာတာပါ ။ 
ကဲ ဒါက အပြုအမူကို သက ် ရောက ် မှုရှိဖို ့ အရမ ် းကို လွယ ် သယောင ် ရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လေ ့ လာမှုတစ ် ခုမှာက အာရုံသိမှတ ် မှု အကျင ့ ် ဟာ ဆေးလိပ ် ဖြတ ် ဖို ့ ကူညီရာမှာ ရွှေနဲ ့ စက ် တဲ ့ ကုထုံးထက ် နှစ ် ဆပိုကောင ် းတာ တွေ ့ ရှိရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တကယ ် ကို အလုပ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သမ ္ ဘာရင ့ ် ကမ ္ မဋ ္ ဌာန ် ထိုင ် သူတွေရဲ ့ ဥှီးနှောက ် တွေကိုလေ ့ လာတော ့ တွေ ့ ရတာက ရှိရင ် းစွဲ စနစ ် ကွန ် ယက ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အလိုလို ညွှန ် းတဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ရဲ ့ အာရုံကြောကွန ် ရက ် အပိုင ် းတွေဟာ သက ် ဝင ် နေတယ ် တဲ ့ ။ 
အခု လက ် ရှိယူဆချက ် က ဒီကွန ် ရက ် ရဲ ့ နယ ် ပယ ် နောက ် ပိုင ် း ဦးနှောက ် မျှင ် အပြင ် လွှာလို ့ ခေါ ် တဲ ့ အရာကို အငမ ် းမရဖြစ ် မှု ကိုယ ် ၌ က သေချာပေါက ် ခလုတ ် မဖွင ့ ် တာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာ ပိတ ် မိခံရတဲ ့ အခါ ၊ စုပ ် ယူခံလိုက ် ရတဲ ့ အခါ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ခွစီးလိုက ် တယ ် ။ 
ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် အနေနဲ ့ ဖြေလွှတ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ဖြစ ် နေတာကို စူးစမ ် းစွာနဲ ့ သတိထားလိုက ် ရံနဲ ့ ဒီလုပ ် ငန ် းကနေ လှမ ် းထွက ် လိုက ် တော ့ ဒီတူညီတဲ ့ ဦးနှောက ် နယ ် ပယ ် ဟာ ငြိမ ် ကျသွားတယ ် ။ 
အခု app နဲ ့ ဒီအဓိက စက ် တွေကို ပစ ် မှတ ် ထားဆဲ ့ အွန ် လိုင ် း အခြေပြု အာရုံသိမှတ ် မှု အစီအစဉ ် ကို စမ ် းသပ ် နေပါတယ ် ။ ဖြစ ် ချင ် တော ့ ကိုယ ့ ် ကို အာရုံပျက ် စေတဲ ့ နည ် းပညာတွေကိုပဲ မကျန ် းမာစေတဲ ့ အကျင ့ ် တွေ ဆေးလိပ ် သောက ် ခြင ် း ၊ အစားသရမ ် းခြင ် း ၊ နဲ ​ ့ အခြားစွဲလမ ် းတဲ ့ အပြုအမူတွေနေ ရုန ် းထွက ် ရန ် ကူညီဖို ့ သုံးတာပါ ။ 
အခု ဒီ အခြေအနေ မှီခိုတဲ ့ မှတ ် ဉာဏ ် လေးကို မှတ ် ထားပါ ။ 
ဒီကိရိယာတွေကို အရေးပါဆုံး အခြေအနေတွေမှာ လူတွေကို ချက ် ချင ် း ပို ့ ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဆေးလိပ ် သောက ် ချင ် ၊ အစားသရမ ် းတာ ဘာပေါ ် လာလာ စူးစမ ် းစွာ သတိထားမိဖို ့ သူတို ့ ရဲ ့ ရှိရင ် းစွဲ အစွမ ် းကို ဝင ် ကြည ့ ် ဖို ့ သူတို ့ ကို ကူညီနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဆေးလိပ ် မသောက ် ၊ အစားမသရမ ် းရင ် ဖြစ ် နိုင ် တာက နောက ် တစ ် ခါ ပျင ် းလို ့ အီးမေလ ် စစ ် ချင ် တဲ ့ အခါ ၊ (သို ့) အလုပ ် ကနေ အာရုံပြောင ် းဖို ့ လုပ ် နေတဲ ့ အခါ ၊ ကားမောင ် းနေတုန ် း စာတိုပို ့ တာကို အလိုလို ပြန ် ကြားမိတဲ ့ အခါ ၊ ဒီသဘာဝအစွမ ် းထဲကိုဝင ် ကြည ့ ် နိုင ် မလားပေါ ့ ၊ ကိုယ ် နဲ ့ စိတ ် ထဲမှာ အဲဒီအခိုက ် ဖြစ ် ပျက ် နေတာကို စူးစမ ် းတဲ ့ သတိထားမှုရှိရုံပါ ။ 
ဒါဟာ အဆုံးမရှိ ၊ ကမ ် းကုန ် တဲ ့ အကျင ့ ် ကွင ် းဆက ် တွေကို မြဲမြံဖို ့ (သို ့) ဒါကနေ ထွက ် လိုက ် ဖို ့ နောက ် ထပ ် 
အခွင ့ ် တစ ် ရပ ် ဖြစ ် မှာပါ ။ 
စာတိုကိုမြင ် တာ ၊ အလိုလို ပြန ် ပို ့ တာအစား နည ် းလေး ပိုနေလို ့ ကောင ် းကာ လှုံဆော ် တာကို သတိပြု ၊ သိချင ် စိတ ် ဖြစ ် ပေါ ် လာ ၊ ဖြေလွှတ ် ပေးခြင ် းရဲ ့ ပီတီကိုခံစား ၊ နောက ် ထပ ် ကျော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သတိထားမိလားတော ့ မသိဘူး ။ ​ တစ ် လောက ခွေးတွေရဲ ့ သိမှတ ် မှုနဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုအကြောင ် း ဆင ် ခြင ် ၊ မှန ် းဆပေးတဲ ့ စာအုပ ် တွေ တပြုံကြီးထွက ် လာတယ ် 
သူတို ့ တွေတွေးတတ ် လား ၊ ခံစားတတ ် လား ၊ ဒါဆိုရင ် ဘယ ် လိုလဲပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေ ့ လည ် ကန ့ ် သတ ် ချိန ် အတွင ် းမှာ ခွေး၂ကောင ် ကိုမိတ ် ဆက ် ရင ် းကနေ ဒီအများကြီးထဲက မှန ် းဆချက ် ထုတ ် ပြချင ် ပါတယ ် ။ ၂ကောင ် လုံးက "" ပြော "" ဆိုတကို တော ် တော ် လေး လုံးချင ် အနေနဲ ့ သင ် ယူထားပါတယ ် ၊ 
ပထမခွေးက ပထမပေါ ့ ဗျာ ။ သူဟာ သူ ့ သခင ် နဲ ့ ဆက ် ဆံရေး ရှုထောင ့ ် ကို ဆင ် ခြင ် နေတယ ် ပေါ ့ ။ ခေါင ် စဉ ် က "" သူ ့ သခင ် ပေါ ် က ခွေး ၁ ကောင ် "" ငယ ် တုန ် းကလောက ် ပုံပေါက ် သလိုဆို ကျွန ် တော ် ဟာ ပိုပြီးသူ ့ ထက ် မြန ် မြန ် အိုလာနေတာပေါ ့ ၊ 
၇ အချိုး ၁ နဲ ့ သူတို ့ ပြောတတ ် တာက 
ဘယ ် နံပါတ ် ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ သူ ့ ကိုတစ ် နေ ့ နေ ့ မှာကျော ် ပြီး ဦးဆောင ် လိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ တောအုပ ် ထဲမှာ လမ ် းတွေလျှောက ် တဲ ့ ဟန ် နဲ ့ ၊ ပြီးတော ့ သူ ့ စိတ ် ကို ဖြတ ် ကျော ် ဖို ့ လုပ ် နိုင ် ရင ် နှင ် း (သို ့) မြက ် ခင ် းပေါ ် မှာ ကျွန ် တော ် ဖြာကျလိုက ် တဲ ့ အချို ​ ြ ် မဆုံးအရိပ ် လေး ဖြစ ် တော ့ မှာပေါ ့ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ 
နောက ် ခွေးတစ ် ကောင ် က ပြန ် ဝင ် ပူးခြင ် းလို ့ ခေါ ် တာမျိုး နဲ ့ စကားပြောတယ ် ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် က ဝိဉာဉ ် တစ ် ခုက ကိုယ ့ ် ဆီ အလည ် ပြန ် လာတာလေ ။ 
ကျုပ ် ဟာ ခင ် ဗျား ချော ့ သိပ ် လိုက ် တဲ ့ ခွေးပါ ၊ မေ ့ ပျောက ် ခြင ် းရဲ ့ အပ ် လို ့ ခင ် ဗျား ခေါ ် ချင ် သလို ပြန ် လာပြီးဒီလို ရိုးရိုးလေးပြောတာက ခင ် ဗျားကို တစ ် ခါမှ မကြိုက ် ခဲ ့ ဘူး (ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားမျက ် နှာကိုလျက ် တော ့ ခင ် ဗျားနှာခေါင ် းကို ကိုက ် လိုက ် ရင ် ကောင ် းမလားလို ့ တွေးမိတယ ် 
ခင ် ဗျား ကိုယ ် ကို ရေခြောက ် အောင ် သုတ ် တုန ် း ခုန ် ပြီး ဆတ ် ကနဲကိုက ် ပြီး သင ် းကွပ ် ချင ် မိတယ ် 
ခင ် ဗျားလှုပ ် ရှားပုံကို ဘဝင ် မကျဘူး ၊ တိရစ ္ ဆာန ် ကျက ် သရေ ကင ် းမဲ ့ လို ့ ၊ စားသောက ် ဖို ့ ခုံမှာ ထိုင ် ထိုင ် နေပုံများ ပေါင ် ပေါ ် မှာက လက ် သုတ ် ပုဝါ ၊ လက ် ထဲမှာက ဓားနဲ ့ 
ပြေးထွက ် လိုက ် ချင ် ပေမယ ့ ် ကျုပ ် က အားနည ် းလွန ် းတယ ် လေ ၊ ခင ် ဗျား ကျုပ ် ကိုသင ် ပေးတဲ ့ နည ် းတစ ် ခု ဖနောင ့ ် နဲ ့ ထိုင ် တတ ် အောင ် သင ် ပေးတုန ် းကလေ အကြီးကျယ ် ဆုံးစော ် ကားမှုတွေဗျာ ၊ လက ် မပါပဲ လက ် တွေလှုပ ် ရတယ ် လို ့ ဗျာ ၊ 
ချည ် ကြိုးကိုမြင ် တော ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတာ ဝန ် ခံပါတယ ် ။ ဒါကလည ် း ခင ် ဗျားဘယ ် တော ့ မှ မထိဖူးတာတွေကို နမ ် းရှုံ ့ ရတော ့ မယ ် ဆိုလို ့ ပါ ။ 
ဒါကို ခင ် ဗျားက မယုံချင ် ပေမယ ့ ် ကျုပ ် မှာ လိမ ် စရာအကြောင ် းမရှိပါဘူး ။ ကျုပ ် ကားတွေကိုမုန ် းတယ ် ၊ ရာဘာရုပ ် တွေကိုမုန ် းတယ ် ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေကို မနှစ ် မြို ့ ဘူး ၊ ပိုဆိုးတာက ခင ် းဗျားရဲ ့ အမျိုးတွေလေ ။ 
ကျုပ ် ကိုဆွဲထားတာတွေရဲ ့ တချွင ် ချွင ် မြည ် သံက ကျုပ ် ကို ရူးစေတာပေါ ့ ။ 
ခင ် ဗျား ကျုပ ် ကို မဟုတ ် တဲ ့ နေရာတွေ အမြဲ ကုတ ် ပေးတယ ် လေ ။ (ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားဆီက ကျုပ ် အမြဲလိုချင ် တာက ကျုပ ် ဇလုံတွေထဲက အစာနဲ ့ ရေပါ ၊ 
ခင ် ဗျားအိပ ် တုန ် း ၊ ကောင ် းကင ် က လအမြင ့ ် မှာ ခင ် ဗျားအသက ် ရှူတာ စောင ့ ် ကြည ့ ် မိတယ ် ။ 
ကျုပ ် ခေါင ် းကိုမော ့ ပြီး မအူမိဖို ့ အားကုန ် ထိန ် းထားရတယ ် ဗျို ့ ။ 
အခု ကျုပ ် ဟာ လည ် ပတ ် ကနေလွတ ် ပြီ ၊ အဝါရောင ် မိုးကာကနေလွတ ် ပြီ ၊ ပန ် းစာလုံးတွေနဲအလှဆင ် ထားတဲ ့ ဆွယ ် တာကနေ ၊ ခင ် ဗျားမြက ် ခင ် းရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိမှု ၊ ဒါပဲလေ ၊ ဒီနေရာအကြောင ် းပဲ ခင ် ဗျားသိဖို ့ လိုတာ ၊ ခင ် ဗျားသိထားသင ့ ် ပြီးတာကလွဲရင ် ၊ ပြီး ဒါစောစောဖြစ ် မလာရင ် ခင ် ဗျားပျော ် မိတယ ် ဆိုတာပေါ ့ ၊ ဒီကလူတိုင ် း ခွေးတွေကို ကဗျာထဲမှာ ကြောင ် တွေနဲ ့ အခြားကောင ် တွေကို စကားပြေထဲမှာ ဖတ ် နိုင ် ၊ ရေးနိုင ် တယ ် ဆိုတာလေ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပစ ္ စည ် းတွေစုတာ ကျွန ် တော ် ကြိုက ် တယ ် ၊ 
ကလေးကတည ် းက ကြုံရာပစ ္ စည ် း စုထားတဲ ့ အပုံကြီး ကမ ္ ဘာတလွှားက ခပ ် ဆန ် းဆန ် းခွက ် တွေ ကနေ ဖမ ် းမိတဲ ့ အင ် းဆက ် တွေ ထည ့ ် ထားတဲ ့ ဖန ် ပုလင ် းတွေအထိ အကုန ် လုံးပါ ။ 
ကဲ ၊ ဒါလျှို ့ ဝှက ် ချက ် မဟုတ ် တာက ပစ ္ စည ် းစုတာ ကြိုက ် တော ့ သဘာဝ သမိုင ် းပြတိုက ် နဲ ့ သဘာဝသမိုင ် းပြတိုက ် မှာရှိတဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် ရုပ ် သွင ် းအစုကို ကြိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ့ အတွက ် သက ် ရှိပန ် းပုတွေပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ သွားကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ၊ သူတို ့ က ဒီတိရစ ္ ဆာန ် ဘဝရဲ ့ တိကျတဲ ့ ကာလ တစ ် ခုကို အမှတ ် ရစေပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကိုယ ့ ် ဘဝအကြောင ် း တွေးနေမိပြီး ကိုယ ့ ် ဘဝကို ဘယ ် လိုအမှတ ် ရအောင ် လုပ ် မလဲပေါ ့ သိတဲ ့ အတိုင ် း ကြာပြီလေ ၊ ပြီးတော ့ (ရယ ် သံများ) ကိုယ ့ ် မိတ ် ဆွေတွေရဲ ့ ဘဝတွေ ၊ ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာက မိတ ် ဆွေတွေက သူတို ့ ကို ရုပ ် လုံးသွင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးကို သိပ ် စိတ ် မပါကြတော ့ (ရယ ် သံများ) ဒီအစား ဗီဒီရိုဘက ် လှည ့ ် လိုက ် ပြီး ဗီဒီယိုက လူတစ ် ဦးဦးကို သိမ ် းထားပြီး အမှတ ် ရစေဖို ့ နဲ ့ အချိန ် ထဲက သီးသန ့ ် ကာလတစ ် ခုကို ရိုက ် ဖို ့ အကောင ် းဆုံးနည ် းလေ ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် ခဲ ့ တာက မိတ ် ဆွေ ခြောက ် ယောက ် ကို ရိုက ် ကူးပြီး နောက ် ဗီဒီယိုပုံထုတ ် ခြင ် း နဲ ့ ပြသခြင ် းကနေ ဗီဒီယို ရုပ ် ထုဖန ် တီးပြီး ဒီကနေ ဒီမိတ ် ဆွှေ ခြောက ် ဦးကို ဖန ် ပုလင ် းထဲကို ထိုးပြလိုက ် တယ ် ၊ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ အခု သွားလေရာ ယူသွားလို ့ ရတဲ ့ ဒီမိတ ် ဆွေစုကျွန ် တော ့ မှာ ရှိပြီး ဒါကို Animalia Chordata လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ လူအမျိုးအစား ခွဲခြားတဲ ့ စနစ ် အတွက ် လက ် တင ် က အမည ် ပေးစနစ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ဖန ် ပုလင ် းတွေထဲက မိတ ် ဆွေတွေကို အမှတ ် ရစေပြီး သူတို ့ ဟာ တကယ ် ကို ဝန ် းရံ ရွေ ့ လျားနေပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို စိတ ် ဝင ် စားစေတာပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ လူသားလက ္ ခဏာ တခုလိုနေတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ဒါက ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပန ် းပုလေ ၊ တုံ ့ ပြန ် တဲ ့ စနစ ် ထည ့ ် ချင ် တယ ် ၊ ဒါနဲ ့ နီးစပ ် မှုအာရုံခံ ထည ့ ် တယ ် ၊ ပုလင ် းထဲကလူတွေ နားကပ ် တော ့ နည ် းအမျိုးမျိုးနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် အောင ် ပေါ ့ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ လမ ် းပေါ ် ကလူတွေနား အရမ ် းကပ ် သွားတဲ ့ အခါ 
တချို ့ က ကြောက ် လန ့ ် ပြီး တုံ ့ ပြန ် တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) အခြားသူတွေက အကူအညီတောင ် းပြီး တုံ ့ ပြန ် ကြပြီး တချို ့ ကတော ့ ပုန ် းကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အရမ ် းစိတ ် ဝင ် စားမိသွားတယ ် ၊ ဗီဒီယိုကို ပိတ ် ကားကနေ ထုတ ် ပြီး တကယ ့ ် ဘဝထဲထည ့ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ရုပ ် ထုကို တုံ ့ ပြန ် မှု ထည ့ ် တာလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် နောက ် နှစ ် မှာတော ့ မိတ ် ဆွေ လေးဆယ ် ကို မှတ ် တမ ် းပြုပြီး သူတိုကိုလည ် း ဖန ် ပုလင ် းထဲ တည ့ ် ခဲ ့ ကာ ဥယျာဉ ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ လက ် ရာ၁ခု ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ ဒါက တည ့ ် တည ့ ် ပြောရင ် လူသားဥယျာဉ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပထမဆုံးလက ် ရာ Animali Chordata နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ တစ ် ခုခုက ကျွန ် တော ့ ဆီ လာလာနေတယ ် အနုပညာနဲ ့ ပြန ် လှန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးလေ ။ လူတွေ ပြန ် လှန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် ပြီး အနုပညာနဲ ့ ပြန ် လှန ် ဆက ် သွယ ် ခြင ် းနဲ ့ စမ ် းသပ ် ခံရတာကို ကြိုက ် တယ ် 
ဒီတော ့ ဖန ် တီးချင ် တဲ ့ လက ် ရာသစ ် က တကယ ် ပဲ လူတွေကိုလာစေကာ တစ ် ခုခုနဲ ့ တုံ ့ လှယ ် ဖို ့ နဲ ့ ၁၉၅၀တွေက အိမ ် ရှင ် မ တယောက ် ကို ဖျော ် စက ် ထဲ ပစ ် ထည ့ ် လိုက ် လုပ ် ခဲ ့ မျိုးပေါ ့ (ရယ ် သံများ) ဒါကို "" အရော "" လို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ ဒါကလုပ ် ဆောင ် တာက အနုလက ် ရာထဲမှာ သွယ ် ဝိုက ် နားလည ် စေပါတယ ် ။ 
အကုန ် လုံးတော ့ ကိုယ ် တိုင ် ဘယ ် လိုမှ မကြုံတွေ ့ နိုင ် ဘူး 
ထွက ် သွားလို ့ ရတယ ် ၊ ဖျော ် စက ် ထဲက ဇာတ ် ကောင ် က ခင ် ဗျားကိုရပ ် ကြည ့ ် နေတာ စောင ့ ် ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ ဒါနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ တကယ ် ကို ရွေးလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီလက ် ရာနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ ရွေးပြီး ဖျော ် စက ် ခလုပ ် ကို နှိပ ် လိုက ် ရင ် မူးနောက ် စရာ ကမောက ် ကမ ဖရိုဖရဲဖြစ ် နေတဲ ့ ဒီဇာတ ် ကောင ် ကို ပို ့ ပေးပါတယ ် ။ 
ဒါကိုလုပ ် ခြင ် းနဲ ့ ခင ် ဗျား အခုကျွန ် တော ့ လက ် ရာနဲ ့ ပတ ် သက ် သွားတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ လက ် ရာထဲ ပိတ ် မိနေတဲ ့ လူတွေလို (ဖျော ် စက ် သံများ) (ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားဟာ ကျွန ် တော ့ လက ် ရာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းလည ် း ဖြစ ် လာတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါပေမဲ နည ် းနည ် းမတရားရာ ကျတယ ် မို ့ လား ။ 
မိတ ် ဆွေတွေကို ပုလင ် းတွေထဲထည ့ ် ၊ ဒီဇာတ ် ကောင ် ၊ ဒီဘေးသင ့ ် နေသလိုမျိုး မျိုးစိပ ် ဇာတ ် ကောင ် ကို ဖျော ် စက ် ထဲ ထည ့ ် တယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုကျတော ့ တစ ် ခါမှ မလုပ ် ဖူးဘူးလေ ။ 
တကယ ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုတစ ် ခါမှ အမှတ ် မရမိတာ 
ဒါနဲ ့ ကိုယ ့ ် ပုံတ ူလက ် ရာလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် 
ဒီ ကိုယ ့ ် ပုံတူကို ကာလဘူးမှာ ရုပ ် လုံးသွင ် းတာကို "" ကျော ် လွန ် ချိန ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အချိန ် ကပ ် ရိုက ် တဲ ့ နာရီ၇ဲ ့ ထိပ ် မှာ ပစ ် တင ် ထားတယ ် ခင ် ဗျားတို ့ သဘောပါ ။ 
အချိန ် ကဒ ် ထိုးတဲ ့ နာရီကို ရွေးချင ် ရင ် ကျွန ် တော ့ ကို အသက ် ကြီးအောင ် လုပ ် တာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကလေး တယောက ် နဲ ့ စထားပြီး နာရီကို ထိုးလိုက ် ရင ် ကလေးဟာ လမ ် းလျှောက ် တတ ် စအရွယ ် ပြောင ် းသွားမယ ် ။ လမ ် းလျှောက ် တတ ် စကနေ ဆယ ် ကျော ် သက ် အဖြစ ် ပြောင ် းသွားမယ ် 
ဆယ ် ကျော ် သက ် ကနေ လက ် ရှိအသက ် ကို ပြောင ် းသွားတယ ် ။ 
လက ် ရှိအသက ် ကနေ လူလတ ် ပိုင ် းကို ပြောင ် းသွားတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် အဲဒီကနေ သက ် ကြီးပိုင ် းပေါ ့ ၊ 
အချိန ် ကဒ ် ထိုးတဲ ့ နာရီကို ၁တက ် အကြိမ ် ၁၀၀ ထိုးလိုက ် ရင ် လက ် ရာက မည ် းသွားပြီး နောက ် နေ ့ အထိ ပြန ် ချိန ် လို ့ မရဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒီလိုလုပ ် ရင ် အချိန ် ကို ဖျက ် ပစ ် နေတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ တကယ ် ပဲ ဒီလက ် ရာမှာ ပါဝင ် နေပြီး ကျွန ် တော ့ အသက ် ကို ဖျက ် ပစ ် နေတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီတုံ ့ ပြန ် တဲ ့ ဗီဒီယိုရုပ ် ထုကိုကြိုက ် တာ ၊ တကယ ် ပဲ ခင ် ဗျားဝင ် ပါလို ့ ရတယ ် ၊ အနုလက ် ရာကို အားလုံးထိတွေနိုင ် ပြီး ကိုယ ် တိုင ် အနုလက ် ရာမှာ ပါဝင ် သွားတယ ် ။ တစ ် နေ ့ မှာ အားလုံးကို ကျွန ် တော ့ ပုလင ် း၁လုံးလုံးမှာ ထည ့ ် ထားဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှင ် တို ့ တွေးမိနိုင ် တာက မမြင ် ရတာ ကြောင ့ ် ကျွန ် မ မလုပ ် နိုင ် တာတွေ အများကြီး ရှိတယ ် လို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက အများကြီး မှန ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီစင ် ပေါ ် လာဖို ့ အကူအညီ နည ် းနည ် း ရရှိဖို ့ တော ့ လိုအပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မလုပ ် နိုင ် တာတွေလည ် း အများကြီး ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် ပထမဆုံး ကျောက ် တောင ် တက ် ခြင ် းပါ ။ 
တကယ ် က ကျွန ် မဟာ အားကစားကို နှစ ် သက ် ပြီး တော ် တော ် များများကို ကစားနိုင ် ပါတယ ် ။ ရေကူး ၊ နှင ် းလျှောစီး ၊ စကိတ ် စီး ၊ ရေငုပ ် နဲ ့ အပြေး စတာမျိုးတွေပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် တစ ် ခုတော ့ ရှိတယ ် ။ တစ ် ယောက ် ယောက ် အကူတော ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက အမှီအခိုကင ် းချင ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မအသက ် ၁၄ နှစ ် မှာ ရေကူးကန ် မှာ မတော ် တဆဖြစ ် ပြီး မျက ် စိကွယ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ တက ် ကြွပြီး လွတ ် လပ ် တဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် ဖြစ ် ခဲ ့ ရာက ရုတ ် တရက ် ကန ် းသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် အခက ် ခဲဆုံးက လွတ ် လပ ် မှု ဆုံးရှုံးနေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါမတိုင ် ခင ် က ရိုးစင ် းပုံ ရတာတွေဟာ အဖော ် မပါပဲ လုပ ် မရနိုင ် သလောက ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဥပမာ ကျွန ် မရဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေထဲက တစ ် ခုကတော ့ ပြဋ ္ ဌာန ် းစာအုပ ် တွေပါ ။ 
အဲဒီတုန ် းက ကွှန ် ပြူတာတွေ အင ် တာနက ် တွေ ၊ စမတ ် ဖုန ် းတွေ မရှိခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ အကို နှစ ် ယောက ် ထဲက တစ ် ယောက ် ကို ပြဋ ္ ဌာန ် းစာအုပ ် တွေကို ဖတ ် ပြခိုင ် းပြီး Braille နည ် းနဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် စာအုပ ် တွေ ဖန ် တီးခဲ ့ ရတာပေါ ့ ။ 
စိတ ် ကူးကြည ့ ် လို ့ ရမလားရှင ် ။ 
တကယ ် တော ့ အကိုတွေက ဒါကို သဘောမကျတော ့ နောက ် ပိုင ် း ကျွန ် မ လိုတဲ ့ အချိန ် တိုင ် း သူတို ့ ရှိမနေတာ သတိထားမိလာတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မကို သူတို ့ ရှောင ် ဖို ့ ကြိုးစားတာလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို အပြစ ် မတင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မဟာ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို မှီခိုခြင ် းက တကယ ် ပဲ ကင ် းလွတ ် ချင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါက တီထွင ် မှုကို အစပျိုးဖို ့ ကျွန ် မရဲ ့ ပြင ် းထန ် တဲ ့ ဆန ္ ဒဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
၁၉၈၀ နှစ ် တွေ အလယ ် ဆီ ခုန ် လိုက ် ရအောင ် ။ 
နောက ် ဆုံးပေါ ် နည ် းပညာတွေကို သိလာပြီး ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို တွေးမိတာက ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး Braille နည ် းနဲ ့ စာအုပ ် တွေကို ဖန ် တီးဖို ့ ကွန ် ပြူတာ နည ် းပညာ မရှိရတာလဲပေါ ့ ။ 
ဒီအံ ့ ဖွယ ် ရာ နည ် းပညာတွေဟာလည ် း ကျွန ် မလို အကန ့ ် အသတ ် တွေနဲ ့ လူတွေကို ကူညီပေးနိုင ် ရမှာပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ တီထွင ် မှု ခရီးစဉ ် အစပြုတဲ ့ ကာလပေါ ့ ။ 
ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် စာအုပ ် နည ် းပညာတွေ ဖွံ ့ ဖြိုးအောင ် စလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဥပမာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် Braille Editor ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် Braille အဘိဓာန ် နဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် Braille စာကြည ့ ် တိုက ် ကွန ် ရက ် တို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီနေ ့ မှာ အမြင ် အာရုံ ချို ့ ယွင ် းသူ ကျောင ် းသားတိုင ် း ကွန ် ပြူတာတွေ ၊ မိုဘိုင ် းကိရိယာတွေ သုံးပြီး ပြဋ ္ ဌာန ် းစာအုပ ် တွေ ဖတ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ Braille နည ် း ဒါမှမဟုတ ် အသံနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက ရှင ် တို ့ အတွက ် တော ့ မအံ ့ ဩလောက ် ပါဘူး ။ ၂၀၁၅ မှာ လူတိုင ် းရဲ ့ တက ် ဘလက ် တွေမှာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် စာအုပ ် တွေ ရှိကုန ် ပြီလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် စာအုပ ် တွေ မတိုင ် ခင ် နှစ ် များစွာတည ် းက Braille ဟာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ဖြစ ် နှင ့ ် နေပြီး ၁၉၈၀ လွန ် နောက ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၃၀ နီးပါးကပါ ။ 
မျက ် မမြင ် တွေရဲ ့ ခိုင ် မာ တိကျတဲ ့ လိုအပ ် ချက ် တွေက အဲဒီတုန ် းက ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် စာအုပ ် တွေကို ဖန ် တီးဖို ့ ဒီအခွင ့ ် အလမ ် း ဖြစ ် စေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါက တကယ ် တော ့ ဒီလိုဖြစ ် တာ ပထမဆုံး မဟုတ ် ခဲ ့ ဘူး ။ အကြောင ် းက သုံးခွင ့ ် ရနိုင ် မှုဟာ တီထွင ် မှုကို အစပျိုးစေတယ ် လို ့ သမိုင ် းက ပြလို ့ ပါ ။ 
အကြားအာရုံ ချို ့ ယွင ် းသူတွေအတွက ် ဆက ် သွယ ် ရေး ကိရိယာတစ ် ခု ဖန ် တီးရင ် း တယ ် လီဖုန ် းကို တီထွင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ကီးဘုတ ် တွေဟာလည ် း ဒုက ္ ခိတတွေကို ကူညီဖို ့ တီထွင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ကဲ ကျွန ် မ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝကရတဲ ့ နောက ် ထပ ် သာဓကကို ပေးပါမယ ် ။ 
၉၀ လွန ် နှစ ် တွေက ကျွန ် မရဲ ့ ဝန ် းကျင ် က လူတွေဟာ အင ် တာနက ် နဲ ့ ဝက ် ဘ ် ရှာဖွေခြင ် း အကြောင ် းတွေ စပြောကြတယ ် ။ 
ပထဆုံး ဝက ် ဘ ် ပေါ ် သွားခဲ ့ တာကို အမှတ ် ရမိတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အံ ့ ဩသွားခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
သတင ် းစာတွေကို အချိန ် တိုင ် း ၊ နေ ့ တိုင ် း ဝင ် ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် အကြောင ် း အချက ် အလက ် တွေတောင ် ရှာနိုင ် ခဲ ့ သေးတယ ် ။ 
မျက ် မမြင ် တွေ အင ် တာနက ် ကြည ့ ် လို ့ ရအောင ် အရမ ် းကို ကူညီချင ် ခဲ ့ ပြီး ဝက ် ဘ ် ကို ဖန ် တီးပေါင ် းစပ ် ထားတဲ ့ အသံအဖြစ ် ပြောင ် းပေးဖို ့ နည ် းလမ ် းတွေ တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက အသုံးပြုသူရဲ ့ ကြားခံစနစ ် ကို သိသာစွာ ရိုးရှင ် းစေပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မကို ၁၉၉၇ ခုနှစ ် မှာ Home Page Reader ကို ဖန ် တီးဖြစ ် စေခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပထမဆုံး ဂျပန ် ဘာသာနဲ ့ ဖြစ ် ပြီး နောက ် ပိုင ် း ဘာသာစကား ၁၁ ခုနဲ ့ ပြန ် ဆိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Home Page Reader ကို ဖန ် တီးတော ့ အသုံးပြုသူတွေဆီက ဝေဖန ် ချက ် တွေ အများကြီး ရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ စွဲစွဲမြဲမြဲ မှတ ် မိနေတဲ ့ တစ ် ခုမှာ ပြောတာက "" ငါ ့ အတွက ် တော ့ အင ် တာနက ် ဟာ ကမ ္ ဘာကိုကြည ့ ် ဖို ့ ပြတင ် းပေါက ် လေး "" တဲ ့ ။ 
ဒါဟာ မျက ် မမြင ် တွေအတွက ် လုံးဝ ပြောင ် းပစ ် လိုက ် တဲ ့ အချက ် ပါ ။ 
ဆိုင ် ဘာကမ ္ ဘာဟာ သုံးခွင ့ ် ရလာခဲ ့ ပြီး မျက ် မမြင ် တွေအတွက ် ဖန ် တီးလိုက ် တဲ ့ ဒီနည ် းပညာဟာ ကိုယ ် တွေးမိထာထက ် ကျော ် နေတဲ ့ အသုံးတွေ အများကြီး ရှိပါတယ ် ၊ ။ 
ကားမောင ် းသူကို သူတို ့ ရဲ ့ အီးမေးလ ် တွေ နားထောင ် ဖို ့ ကူပေးတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဟင ် းချက ် တုန ် း ဟင ် းချက ် နည ် း နားထောင ် ဖို ့ ကူပေးတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာတော ့ ကျွန ် မဟာ ပိုပြီး အမှီအခိုကင ် းပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မလုံလောက ် သေးပါဘူး ။ 
ဥပမာ ကျွန ် မ အခုလေးတင ် ပဲ စင ် နားကိုကပ ် တော ့ အကူလိုခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က ဒီနားကို အမှီအခိုကင ် းကင ် းနဲ ့ လာဖို ့ ပါ ။ 
ဒီနားတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ ရည ် ရွယ ် ချက ် က ရှင ် တို ့ လို ဇာမချဲ ့ ပဲ ခရီးထွက ် နိုင ် ကိစ ္ စတွေကိုလုပ ် နိုင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကောင ် းပြီ နောက ် ဆုံးပေါ ် နည ် းပညာ တွေကို ရှင ် တို ့ ကို ပြပါရစေ ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နေတဲ ့ စမတ ် ဖုန ် း လုပ ် ဆောင ် ချက ် ပါ ။ 
(ဗီဒီယို) အီလက ် ထရွန ် းနစ ် အသံ ။ တံခါးနဲ ့ ၅၁ ပေ ၊ တည ့ ် တည ့ ် သွား ။ 
EV: အပြင ် ထွက ် ဖို ့ တံခါးနှစ ် ချပ ် ကို သွားပါ ။ တံခါးက ညာဘက ် မှာပါ ။ 
EV: Nick ကပ ် လာနေတယ ် ၊ အရမ ် းပျော ် နေပုံပါ ။ 
Chieco Asakawa: ဟေး Nick 
(ရယ ် သံများ) CA: ဘယ ် သွားမလို ့ လဲ ။ ပျော ် နေပုံ ရတယ ် နော ် ။ 
Nick: အင ် းကျွန ် တော ့ စာတမ ် းကို လက ် ခံတယ ် တဲ ့ ။ 
CA: ကောင ် းလိုက ် တာ ၊ ဝမ ် းသာပါတယ ် ရှင ် 
Nick: ကျေးဇူး ၊ နေဦး ဒါက ကျွန ် တော ် ပဲ ၊ ပျော ် နေတာ ဘယ ် လိုလုပ ် သိလဲ ဗျ ။ 
(Chieco နဲ ့ Nick ရယ ် ကြသည ် ။) လူတစ ် ဦး ။ ဟေ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) CA: အိုး ဟိုင ် း ။ 
EV: သူ ခင ် ဗျားကို ပြောနေတာမဟုတ ် ဘူး ၊ ဖုန ် းဆက ် နေတာ 
EV: အာလူးကြော ် တွေ ။ 
EV: မက ် မွန ် သီး ချောကလက ် ။ 
EV: ခင ် ဗျား ၅ ပေါင ် တက ် လာတယ ် ။ ချောကလက ် အစား ပန ် းသီးစားဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) EV: ကပ ် လာနေတယ ် ။ 
EV: ခင ် ဗျားရောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
CA: ကဲ... 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီ အက ် ပ ် က အချက ် ပြမီးနဲ ့ စမတ ် ဖုန ် း အာရုံခံတွေကို သရုပ ် ခွဲပြီး ကျွန ် မကို လမ ် းပြကာ အတွင ် း အပြင ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ဝိုက ် ကို ကျွန ် မဘာသာ ရွေ ့ ရှားနိုင ် အောင ် အခွင ့ ် ပေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူ ချဉ ် းကပ ် လာတယ ် ဆိုတာကို ကွန ် ပြူတာ မြင ် ကွင ် းက ပြသတာပါ ။ ဒီစိတ ် နဲ ့ ဒီအပိုင ် းကို လုပ ် ကိုင ် နေတာပါ ။ 
မျက ် နှာအမူအယာကို ဖမ ် းမိခြင ် းဟာ ကျွန ် မအတွက ် လူမှုရေးမှာ အရေးပါပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အခုအခါမှာ နည ် းပညာပေါင ် းစပ ် မှုတွေက ကျွန ် မကို တကယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီးကို မြင ် အောင ် ကူညီဖို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါကို သိမှတ ် မှု အကူလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို နားလည ် ကာ ကျွန ် မကို အသံနဲ ့ တီးတိုးပြောတာ ဒါမှမဟုတ ် လက ် ချောင ် းတွေကို တုန ် ခါမှု ပို ့ ပေးပါတယ ် ။ 
သိမှတ ် မှု အကူဟာ ပျောက ် နေတဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် အားနည ် းတဲ ့ အရည ် အသွေးတွေကို စကားလုံးများ အာရုံ ငါးပါး အဖြစ ် တိုးမြင ့ ် ပေးတယ ် ။ 
ဒီနည ် းပညာက အစမှာပဲ ရှိသေးတယ ် ဆိုပေမဲ ့ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ကျွန ် မဟာ ကျောင ် းဝန ် းထဲက စာသင ် ခန ် းတစ ် ခန ် းကို တွေ ့ မြင ် နိုင ် ပြီး ကုန ် ပစ ္ စည ် းတွေ လျှောက ် ကြည ့ ် တာ (သို ့) လမ ် းလျှောက ် ရင ် း စားသောက ် ဆိုင ် ကောင ် း တစ ် ခုကို ရှာတာတို ့ လုပ ် နိုင ် တော ့ မှာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ သတိမထားမိခင ် ကျွန ် မ ရှင ် တို ့ ကို လမ ် းထဲမှာတွေနိုင ် ရင ် အံ ့ စရာကောင ် းမှာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မနဲ ့ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ အခင ် ဆုံး သူငယ ် ချင ် း ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာ တကယ ် ကြီးမားတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုပါ ။ 
ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် မှု လိုအပ ် တဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုပါ ။ ဒါကြောင ့ ် သုတေသန လှုပ ် ရှားမှုတွေကို အရှိန ် မြှင ့ ် ဖို ့ ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းကို ဖန ် တီးနေတာပါ ။ 
ဒီမနက ် ကပဲ ဗီဒီယိုမှာ ရှင ် တို ့ ကြည ့ ် လိုက ် ရတဲ ့ အခမဲ ့ ယူနိုင ် တဲ ့ အခြေခံ နည ် းပညာတွေကို ကြေငြာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နယ ် ပယ ် သစ ် ဟာ တကယ ့ ် ကမ ္ ဘာပါ ။ 
မျက ် မမြင ် အသိုင ် းအဝိုင ် းဟာ ဒီနည ် း ပညာ နယ ် ပယ ် သစ ် နဲ ့ ရှေ ့ ဆောင ် လမ ် းပြကို စူးစမ ် းနေပါတယ ် ။ 
ခေတ ် သစ ် ကိုစူးစမ ် းဖို ့ ရှင ် တို ့ နဲ ့ အတူ လုပ ် ကိုင ် ဖို ့ ကျွန ် မ မျှော ် လင ့ ် ပြီး နည ် းပညာနဲ ့ တီထွင ် မှုကနေ နောက ် တစ ် ကြိမ ် စင ် ပေါ ် ကို တက ် တဲ ့ အခါ ဒီနေရာကို ကျွန ် မဘာသာ တစ ် ယောက ် တည ် း လှမ ် းတက ် လာနိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကူးစက ် ရောဂါတွေ အကြောင ် း ပြောရမှာလား ။ 
ကူးစက ် ရောဂါတွေဟာ အခုထက ် ထိကို 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ဆေးတွေ နဲ ့ ကာကွယ ် ဆေးတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံများမှ သင ် ယူနိုင ် ကြကာ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို ရှာကြံနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ကုသပေးနိုင ် တာ ကျွန ် တော ် တို ့ တင ် မကပါဘူး ။ 
အထင ် ရှားဆုံးမှာ မျောက ် ဝံတွေ ဖြစ ် ပုံရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ သိပ ် မခြားနားကြတဲ ့ သူတို ့ ဟာ ၊ 
တချို ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေပါ ကုစားနိုင ် ကြတာကို သိရှိလာရပါတယ ် ။ 
ကူးစက ် ရောဂါတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် လာရင ် ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော ့ ၊ ရောဂါပစ ္ စယတွေဟာ ဆင ့ ် ကဲဖွံဖြိုးနေကြလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြုစုထားကြတဲ ့ ဆေးတသီကြီးတို ့ ဟာ ထိရောက ် မှု နည ် းနည ် းလာနေခြင ် းပါပဲ ။ 
အခုတော ့ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုနဲ ့ ကနေဒါ နိုင ် ငံများမှနေပြီးသန ် းချီ အတူတူ ပျံသန ် းရောက ် ရှိလာနေကြပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သူတို ့ လုပ ် ကိုင ် ကြပုံကို ကြည ့ ် ခြင ် းဖြင ့ ် 
ophryocystis elektroscirrha လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီအကောင ် တွေဟာ မျိုးမှုန ် တွေကို လိပ ် ပြာရဲ ့ အပြင ် ပိုင ် းမှာ သန ် းချီ ထုတ ် လုပ ် ကြပါတယ ် ၊ 
အဲဒါဟာ ဧကရာဇ ် လိပ ် ပြာကို တကယ ့ ် ကို ထိခိုက ် နာကျင ် စေပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ သက ် တမ ် းကို တိုလာစေကာ ပျံသန ် းနိုင ် စွမ ် းကို လျှော ့ ချပစ ် တယ ် ၊ ၎ င ် းဟာ သူတို ့ ကို အရွယ ် မရောက ် မီ သတ ် တောင ် ပစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သိပ ် ကို အန ္ တရာယ ် များတဲ ့ ကပ ် ပါးကောင ် ပါ ။ 
ဧကရာဇ ် လိပ ် ပြာတွေဟာ အရမ ် းကို စားကြတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒီ ကျွဲကျောင ် းမင ် သေတွေထဲမှာ cardenolides ဆိုတာ ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါတွေဟာ အဆိပ ် ပြင ် းကြတဲ ့ ဓာတုပစ ္ စည ် းတွေပါ ။ 
သူတို ့ ကို စားကြတဲ ့ ငှက ် လို အကောင ် များအတွက ် ပေါ ့ လေ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ သူတို ့ ဟာ အဲဒီအဆိပ ် ဓာတ ် ကို သူတို ့ ရဲ ့ လှပတဲ ့ သတိပေးရေး အရောင ် များမှတဆင ့ ် လိမ ္ မော ် ရောင ် ၊ အမည ် း နဲ ့ အဖြူရောင ် များဖြင ့ ် သတိပေးပါတယ ် ။ 
အပင ် အမျိုးမျိုး ကျွဲကျောင ် းမင ် သေ အမျိုးမျိုးပါပဲ ။ 
အပူပိုင ် း ကျွဲကျောင ် းမင ် သေ အပါအဝင ် တချို ့ တို ့ ဟာ အဆိပ ် ရှိကြတယ ် ၊ ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ cardenolide အများကြီးပါပဲ ။ 
တချို ့ ကျတော ့ အဆိပ ် မရှိခဲ ့ ကြပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တချို ့ ကျတော ့ ဖျားနာနေခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ 
အဲဒီအချက ် ကို တွေ ့ လိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် ကူး ရလိုက ် တာက ၊ 
သူတို ့ ဟာ ဆေးကုသမားတွေလို လုပ ် ဆောင ် နေကြတယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ မိမိအဖွဲ ့ နဲ ့ အတူ စမ ် းသပ ် မှုတွေကို လုပ ် လာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံး စမ ် းသပ ် မှုတွေထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ခူကောင ် တွေကို သုံးခဲ ့ ကြရာ သူတို ့ ကို: 
မိခင ် တွေကမှ သူတို ့ ရဲ ့ အကောင ် ငယ ် တွေကို ကုစားပေးနိုင ် ကြတာများလားလို ့ မေးခွန ် းထုတ ် လာကြပါတယ ် ။ 
မိခင ် တို ့ ဟာ ဆေးဖက ် ဝင ် အပင ် ပေါ ် မှာ ဥတွေကိုဥပေးကြတာများလား 
ရရှိခဲ ့ တဲ ့ ရလဒ ် ဟာ အမြဲတမ ် း တူပါတယ ် ။ 
ရှင ် းပြရရင ် ၊ အဲဒီ မိခင ် လိပ ် ပြာတွေဟာ 
လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ ၊ သူတို ့ ဟာ ဥကိုချပေးစဉ ် ကပ ် ပါးကောင ် တွေကိုပါ အပင ် ပေါ ် ကို ချပေးလိုက ် ကြတာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ အဲဒါကို ဟန ့ ် တား မရနိုင ် ခဲ ့ ကြပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီစမ ် းသပ ် မှုက ကျွန ် တော ် တို ့ အား ပြောပြနေတာက 
သဘာဝဆိုင ် ရာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာ တခုခုကို သိလိုက ် ရလို ့ မဟုတ ် ပါ ၊ 
အဲဒီ အကောင ် လေးတွေဟာ သိပ ် ကို သေးကြလို ့ 
သူတို ့ ဆီမှာ ဦးနှောက ် ဟာ သေးငယ ် ကြပေမဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ဒီလို သိမ ့ ် မွေ ့ တဲ ့ ကုသနည ် းကို ကျင ့ ် သုံးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အပင ် များ အပါအဝင ် သဘာဝပစ ္ စည ် း မျိုးစုံတို ့ ထံမှ ရယူထုတ ် လုပ ် ကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားမိတာကဓ ပိုလို ့ ကို အရေးကြီးတာက ၊သေးနုပ ် တဲ ့ ဦးနှောက ် များသာ ရှိကြတဲ ့ အင ် းဆက ် ပိုးကောင ် တွေဆီကို အာရုံကို လွှဲပြောင ် း လေ ့ လာဖို ့ ကိုလိုပါတယ ် ။ 
လုံးဝကို အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ အလားအလာတွေကို ဖွင ့ ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ၊ တနေ ့ နေ ့ တွင ် လိပ ် ပြာတွေ စပြီးတွေ ့ ရှိခဲ ့ ကြတဲ ့ ဆေးဝါးများဖြင ့ ် 
အထူးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျုပ ် ဟာ တကယ ် ပုံပေါက ် လား ။ 
မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို သင ် တို ့ မြင ် ရလား ကျုပ ် မသိပေမဲ ့ ကျုပ ် က ရှေ ့ ကိုကြိုကြည ့ ် ပြီး အဲဒီမှာ သင ် တို ့ ရှိတာကို ယုံကြည ့ ် တော ့ မှာ ။ 
ကျုပ ် ရှေ ့ က သဲထဲမှာ စက ် ဝိုင ် းခြမ ် းတစ ် ခု ဆွဲထားတယ ် ၊ ဒီတော ့ ဒါကိုမကျော ် ပဲ လေထုထဲ မျောလွင ့ ် နေတာမျိုးပေါ ့ ။ 
အခု ကျုပ ် ဟာ ထန ် းပင ် တစ ် ပင ် အောက ် က ကမ ် းခြေပေါ ် က လေဟာပြင ် ထဲမှာ ရပ ် နေတယ ် ၊ ။ သင ် တို ့ ရဲ ့ စင ် မြင ့ ် ရှိဖူးတဲ ့ နေရာအတိအကျမှာပါ ။ 
သင ် တို ့ နဲ ့ ၁၂ မိနစ ် အတူရှိမယ ် ။ 
ကန ့ ် သတ ် ချက ် တစ ် ခု ထားပါတယ ် ။ 
ကျုပ ် ရဲ ့ ဇနီး Navid က အနန ္ တဖြစ ် နိုင ် ခြေဟာ ဖန ် ဆင ် းရှင ် ရဲ ့ အဆုံးဆုံးရန ် သူလို ့ တစ ် ခါက ပြောဖူးတယ ် ။ 
ဥပမာ ဒီ အထည ် ပါ ၊ ဒါကို ၂၃ ရာစုမှာ ဘုန ် းကြီးတစ ် ပါး ဝတ ် လို ့ ရမယ ့ ် ဟာ တစ ် ခုခုအဖြစ ် ပုံစံထုတ ် ဖိူ ့ သူမကိုပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါဖန ် တီးဖို ့ သုံးရက ် ပဲ အချိန ် ရှိပြီး ကျုပ ် တို ့ ရှိတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော အထည ် က အခြားဒေသခံတစ ် ဦး ချန ် ထားခဲ ့ တဲ ့ ဂွမ ် းကပ ် အဖုံးတစ ် လွှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အကောင ် းဆုံးပါပဲ ။ 
ဒါကိုကြည ့ ် ပြီး သူမပြောတာက "အမြင ် သဘောရဲ ့ သက ် သေ ၊ ဖန ် တီး ခြင ် းဟာ အကန ့ ် အသတ ် လိုတယ ် ။" 
ဒီတော ့ ဒီ ၁၂ မိနစ ် နဲ ့ ကျုပ ် ရဲ ့ အကြီးကျယ ် ဆုံး ရှာတွေ ့ မှုကို ပြောပြမှာပါ ။ 
ကျုပ ် တစ ် သက ် လုံး စွဲလမ ် းမှုက ထာဝရအသက ် ဖြစ ် သွားတယ ် ၊ ဒါက သင ် တို ့ များစွာရဲ ့ အစွဲလို ့ သိသလိုပေါ ့ 
သင ့ ် သုသေသန အောင ် မြင ် တာကို သိရတာ ပျော ် စရာဖြစ ် နိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ကျုပ ် က အသက ် ၃၁၈ နှစ ် ပါ ။ 
လူသား ပျမ ် းမျှ သက ် တမ ် းက အခု ၄၃၂ နှစ ် ဖြစ ် ပြီး ကျုပ ် အလုပ ် က လူ ့ သက ် တမ ် းကို အဆုံးမရှိ ရှည ် စေဖို ့ ဖြစ ် သွားပါပြီ ။ 
တစ ် နေ ့ နေ ့ မှာ ကျုပ ် တို ့ တွေ ကျေနပ ် အားရမယ ့ ် နေရာကို ရောက ် မှာကို ဘယ ် တုန ် းကမှ ယုံမှား သံသယမဖြစ ် မိဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် က ဆက ် ဖြစ ် နေတယ ် အသက ် ပိုရှည ် လေ ၊ ပိုအသက ် ရှည ် ချင ် လေ ၊ မသေချင ် လေလေပါ ။ 
ဘယ ် သူ အပြစ ် တင ် နိုင ် လဲ ။ 
စကြာဝဠာက အရမ ် းကြီးတယ ် ။ 
ပိုမြင ် ဖို ့ ဘယ ် တော ့ မှ ရှိမှာမဟုတ ် ဘူး ၊ 
မနေ ့ ကတင ် ဖတ ် နေခဲ ့ တာက Europa ပေါ ် မှာ လှေတစ ် စင ် း ထုတ ် ယူပြီး ဂြိုဟ ် တစ ် ခုလုံးး တစ ် ကျွန ် းက တစ ် ကျွန ် း ရွက ် လွှင ့ ် ပုံပါ ၊ တစ ် ချို ့ ကျွန ် းတွေမှာ သင ် တည ် းနိုင ် ၊ လည ် ပတ ် နိုင ် ပြီး Jupiter ရဲ ့ အရိပ ် အောက ် မှာ အိပ ် စက ် နိုင ် တဲ ့ ရွာတွေရှိတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး သမုဒ ္ ဒရာအတွက ် ထိုင ် ကာ မယ ် ဒလင ် တီးတဲ ့ တစ ် ဦးတည ် းသော သီချင ် း ရေးသူရှိရာ ဒီအခြားကျွန ် းရှိတယ ် ။ 
ဒီနောက ် ဘယ ် သူမရှိ ၊ ဘယ ် သူမှမနေခဲ ့ ဖူးတဲ ့ အခြားကျွန ် းတွေရှိတယ ် ၊ ဒါနဲ ့ သင ် ဟာ အရင ် ဘယ ် ခြေထောက ် မှ မထိဖူး သေးတဲ ့ သဲမြေဆီ သင ့ ် ရဲ ့ ခြေထောက ် တွေနဲ ့ တွေ ့ ထိခြင ် းရဲ ့ သာယာမှုအတွက ် သွားလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါလုပ ် ရင ် း အနှစ ် ၄၀၀ ကုန ် ဆုံးနိုင ် တယ ် ။ 
အခုတော ့ အရှေ ့ မြောက ် မှာ လကထွက ် ပေါ ် နေတယ ် ။ 
ပကတိမျက ် စိနဲ ့ ဒီပေါ ် က မြို ့ တွေကို မြင ် ရတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ အာရုံကြော အစုလို ဆက ် စပ ် နေကြတယ ် ။ တောင ် ဝင ် ရိုးးစွန ် းမှာ Mariapolis နဲ ့ အီကွေတာမှာ Ramchandran တို ့ ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ Sea of Tranquality က New Tehran ပါ ။ 
ဒါက Navid နဲ ့ ကျုပ ် ဆုံတွေ ့ တဲ ့ နေရာပါ ။ 
နှစ ် ယောက ် လုံး မြို ့ လယ ် က အနုပညာရှင ် တွေပါ ။ 
ဆုံတဲ ့ နေ ့ က ကျုပ ် တို ့ Azadi Square မှာ အချင ် းချင ် းဖြတ ် နေတုန ် း ပခုံးချင ် းတိုက ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျုပ ် က လှည ့ ် ပြီး တောင ် ပန ် တော ့ သူမက နှုတ ် မဆက ် ပဲ ၊ သူမကိုယ ် ကို မိတ ် မဆက ် ပဲ ပြောတာက "အင ် း ၊ ကျွန ် မတို ့ အချင ် းချင ် း ဖြတ ် ရုံမဟုတ ် ဘူးလို ့ ဘာလို ့ ထင ် တာလဲ ။" ပထမတော ့ ထင ် မိတာက "" မင ် းက ဘယ ် သူတုန ် း "" ပေါ ့ ။ ဒုတိယ ဒီမေးခွန ် းက ကျုပ ် ကို နှောက ် ယှက ် တယ ် ၊ အကြောင ် းက အဖြေက အရမ ် းရှင ် းလို ့ ပါ ။ 
ကျုပ ် က "" တို ့ တွေ အချင ် းချင ် း မဖြတ ် ကျော ် ပါဘူး ၊ အကြောင ် းက အခြေခံအမှုန ် တွေဟာ အထည ် ဒြပ ် ရှိပြီး ဒြပ ် မှုန ် တွေကြားက လေဟာနယ ် ဟာ ဒြပ ် ရဲ ဂုဏ ် သတ ္ တိတွေလည ် း ရှိတဲ ့ ခုန ် ပေါက ် နေတဲ ့ စွမ ် းအင ် တွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေကာ ဒါကိုသိတာ နှစ ် ၈၀၀ တိုင ် ပါပြီ ။ သူစိမ ် းတွေနဲ ့ သူမဆတ ် ဆော ့ ချင ် တဲ ့ နေရာမှာ ဒီအထာတွေထဲက တစ ် ခုနဲ ့ သူမချစ ် ခဲ ့ မိမှာပါ ။ 
(သို ့) ကျုပ ် နဲ ့ ပလူးပလဲ လုပ ် နေတာပဲပေါ ့ ၊ အကြောင ် းက ကျုပ ် ကိုကြည ့ ် ပြီး သူမက "" ရှင ် ဒါကိုပြောမယ ် လို ့ ထင ် ခဲ ့ တာ ။ 
ပိုနက ် နက ် တွေးပါဦး "" တဲ ့ ။ နောက ် သူမရဲ ့ ခါးပတ ် ကို ချွတ ် တယ ် ။ အခု ကျုပ ် ဝတ ် ထားတဲ ့ ခါးပတ ် လေ ။ နောက ် သူမပြောတာက "" တို ့ စကြာဝဠာကြီးဟာ ဒြပ ် မှုန ် တွေမှာ ဒြပ ် ထုရှိအောင ် တည ် ဆောက ် ထားတာ ၊ 
ဒီအခြေခံ အကန ့ ် အသတ ် မရှိရင ် တို ့ တွေဟာ တစ ် ယောက ် ကို တစ ် ယောက ် အလင ် းရဲ ့ အလျင ် နဲ ့ ဖြတ ် ကျော ် သွားပြီး ဘယ ် တော ့ မှတောင ် သိမှာမဟုတ ် ဘူး ။ "" ဒါဟာ ကျုပ ် တို ့ ရဲ ့ ချစ ် ဇာတ ် လမ ် း စတင ် ပုံပါ ။ 
Navid နဲ ့ ကျုပ ် ဟာ ပြောစရာကုန ် သွားတယ ် လို ့ ကို မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
တစ ် ခါမှကိုပါ ။ 
ဒါဟာ မယုံနိုင ် စရာပါ ။ 
ကျုပ ် တို ့ နှစ ် ဦးစလုံးဟာ တောင ် ကြော တစ ် ခုကိုတက ် ပြီး ရှုခင ် းသစ ် တွေဆီ ရောက ် ရောက ် နေတတ ် တဲ ့ ဇာတ ် လိုက ် တွေလိုပေါ ့ ၊ ဒီ သစ ် လွင ် ၊ ပြည ့ ် စုံတဲ ့ စကားလုံးစုတွေဟာ ဒါတွေကို သရုပ ် ဖော ် ဖို ့ ကျုပ ် တို ့ ဆီက ထွက ် လာမှာပေါ ့ ။ 
ဒါတွေကို ဖန ် တီးပြီးခြင ် းမှာပဲ မေ ့ သွားကြကာ ဒါတွေကို ပခုံးကနေ ကျော ် ပစ ် လိုက ် ပြီး လာမယ ့ ် အသစ ် အသစ ် တွေ ဆက ် တာပေါ ့ ။ 
(သို ့) တစ ် ခါတော ့ Navid က တို ့ တွေစကား ပြောတာဟာ အမြဲ ပေါင ် မုန ့ ် လုပ ် သလိုမျိုး ၊ အမြဲတမ ် း ဂျုံနည ် းနည ် း ထပ ် ရောလိုက ် ၊ ရေနည ် းနည ် း ထပ ် ထည ့ ် နေပြီး ဒါကို ခေါက ် လိုက ် လှန ် လိုက ် လုပ ် နေပြီး ပေါင ် မုန ့ ် ဖုတ ် တဲ ့ ဆီကို ဘယ ် တော ့ မှ မရောက ် ဘူးနော ် တဲ ့ ။ 
ကျုပ ် ရဲ ့ စွဲလန ် းမှုက ထာဝရအသက ် ဆိုရင ် Navid ရဲ ့ စွဲလန ် းမှုက အထိအတွေ ့ ပါ ။ 
ဒါအတွက ် သူမက ပါရမီရှင ် ပဲ ။ 
သူမလက ် ရာအားလုံးက ဒီအနားမှာ လည ် ပတ ် နေတယ ် ။ 
ကျုပ ် ကိုယ ် က သူမအတွက ် ပတ ္ တုစတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး သူမရဲ ့ လက ် ဖျားကို ကျုပ ် မျက ် နှာပေါ ် မှာ ရွေ ့ နေမှန ် း ကျုပ ် မခံစားရလောက ် အောင ် ဖြည ် းဖြည ် းချင ် း ရေးဆွဲလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သူမရဲ ့ ကိုယ ် နဲ ့ ကျုပ ် ကိုယ ် ခွဲခြားမပြောနိုင ် တော ့ မယ ့ ် အချိန ် အံကိုက ် ဖြစ ် တဲ ့ တဒင ် ္ ဂကို သူမစွဲလန ် းတာပါ ။ 
(သို ့) ကျုပ ် ကိုဖြတ ် ကာ လဲလျောင ် းပြီး သူမ ပခုံးကို ကျုပ ် ပခုံးထဲ တိုးဝင ် ကာ ပြောတာက "" Pilar ဘာလို ့ ဒီလောက ် ကောင ် းတာလဲ ။ "" ကျုပ ် က "" ကိုယ ် မသိဘူး ။ "" ပြီး ပြက ် ချော ် တဲ ့ သူ ့ မေးခွန ် းအတွက ် ပြက ် ချော ် တဲ ့ သူ ့ အဖြေက သူ ့ မှာ အမြဲရှိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ ကျုပ ် မှတ ် မိနေတဲ ့ အဖြေက "" နေလို ့ ကောင ် းလိုက ် တာ ၊ ဘာလို ့ ဆို စကြာဝဠာက ၎ င ် းရဲ ့ ကန ့ ် သတ ် မှုကို ရွေးခဲ ့ ပြီး တို ့ ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ အနုပညာလေ ။ "" အမြဲရယ ် စရာဖြစ ် တာက အနာဂတ ် မှာ ဘာဖြစ ် မယ ် ဆိုတာ သင ် တွေးတာဟာ ဖြစ ် သွားတာနဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် နေတာပါ ။ 
သင ့ ် ခေတ ် မှာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ တွေးတာက လူတွေဟာ သူတို ့ ဘာသာ ရပ ် တန ့ ် ကာ အနာဂတ ် မှာ နိုးနိုင ် တာပါ ။ 
သူတို ့ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ သေသွားတယ ် လေ ။ 
သင ့ ် ခေတ ် မှာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ တွေးတာက လူတွေဟာ ကိုယ ် အင ် ္ ဂါတွေ အစားထိုးနိုင ် ပြီး နှစ ် ရာချီ အသက ် ကို ဆွဲဆန ့ ် နိုင ် တယ ် ။ 
သူတို ့ လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဆုံးတော ့ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် သေတာပဲလေ ။ 
သင ့ ် ခေတ ် မှာ ကမ ္ ဘာမြေဟာ လူတွေ နေထိုင ် တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော နေရာပါ ။ 
ကျုပ ် ခေတ ် မှာ ကမ ္ ဘာမြေဟာ လူတွေလာသေတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ Navid သူမရဲ ့ လက ္ ခဏာတွေ စပြတော ့ လူတိုင ် းလုပ ် တာ ကျုပ ် လုပ ် မယ ် လို ့ မိတ ် ဆွေတွေက ယူဆတယ ် ၊ နှုတ ် ဆက ် ပြီး သူမကို ကမ ္ ဘာမြေဆီ ပို ့ မယ ် ပေါ ့ ၊ ကျုပ ် တို ့ တစ ် ယောက ် ကမှ သူမကိုကြည ့ ် ဖို ့ မလိုအောင ် (သို ့) သူမနဲ ့ သူမရဲ ့ ဆက ် ရှင ် သန ် ဖို ့ ပျက ် ကွက ် တာကို 
တွေးဖို ့ မလိုအောင ် ပေါ ့ ။ 
အရာရာထက ် ပိုတာက သူမရဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း ခန ္ ဓာတစ ် ဝိုက ် မှာ သူတို ့ မရှိချင ် တာပါ ။ 
ဒါကို "" ကျဆင ် းခြင ် း "" အဖြစ ် ပဲ သူတို ့ ဆက ် ရည ် ညွှန ် းခဲ ့ တယ ် ၊ သူမကိုယ ် တိုင ် က ဒါကို စွဲမက ် နေတာတောင ် မှပါ ၊ ရှေ ့ ဆက ် ဖြစ ် မယ ့ ် အပြောင ် းအလဲတွေ ၊ သူမရဲ ့ လွတ ် လပ ် တဲ ့ ဆန ္ ဒ ၊ နေ ့ တဓူဝ ၎ င ် းရဲ ့ သဘာဝ ထုံးစံတွကေို လိုက ် နာရင ် းပေါ ့ ။ 
Navid ကို ကမ ္ ဘာမြေဆီ ပို ့ လိုက ် တယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကျုပ ် သူမနဲ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျုပ ် တို ့ မထွက ် ခွာခင ် မိတ ် ဆွေတစ ် ဦး ပြောတာ မှတ ် မိတယ ် ၊ "" ဒါဟာ စိတ ် ကြီးဝင ် တာလို ့ ထင ် တယ ် ၊ ထုံးစံတွေက မင ် းတို ့ နဲ ့ မဆိုင ် သလို ၊ မင ် းတို ့ မေတ ္ တာက အထူးလို ့ မင ် းထင ် တာလိုပေါ ့ "" ဒါပေမဲ ့ ကျုပ ် က တကယ ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဟောဒီ ကမ ္ ဘာမှာတောင ် မှ အသက ် ဘယ ် ပုံ ဆန ့ ် ဖို ့ ကျုပ ် ဆက ် လုပ ် နေတယ ် ။ 
အခြား တုံ ့ ပြန ် မှု ရှိနိုင ် တာ ကျုပ ် ဆီ ဖြစ ် မလာခဲ ့ ဘူး ။ 
Navid ကျုပ ် ကို ပြောခဲ ့ တဲ ့ အရာဆီ ကျုပ ် ဆက ် ပြန ် သွားတယ ် ။ Azadi Square မှာ ရှိတဲ ့ နေ ့ ပါ ၊ ဒီအခြေခံ ကန ့ ် သတ ် မှုမဲ ့ တာပါ ၊ စကြာဝဠာက ဒြပ ် ထုကို အရေးပါခွင ့ ် ပြုတာ ကျုပ ် တို ့ ရှိမှာမဟုတ ် ဘူးတဲ ့ ။ 
ဒါက စည ် းမျဉ ် းတစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် စည ် းမျဉ ် းက ဒြပ ် ထုအားလုံးဟာ ပျက ် စီးတတ ် တာပါ ။ 
ဒီစကြာဝဠာမှာ ဒြပ ် ထုမဲ ့ ပြီး တည ် စရာ အကြောင ် းမရှိပါဘူး ။ 
ကျုပ ် သိတယ ် ၊ အကုန ် လုံး စမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
Higgs စက ် ကွင ် း ပြောင ် းထားရာမှာ အလင ် းမှုန ် သေတ ္ တာဖန ် တီးပြီး စမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျုပ ် ကိုယ ် ထဲက ပရမာဏုမြူ လှုပ ် ရှားမှု အားလုံးကို ဖမ ် းပြီး သီးသန ့ ် ကွင ် းမှာ ပြန ် ပြကာ စမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘာမှ အလုပ ် မဖြစ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျုပ ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံး ဆန ် းသစ ် မှုက ကွိုင ် မြင ် ကွင ် းတစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ ပါ ၊ ခန ္ ဓာတစ ် ခုရဲ ့ နယ ် နိမိတ ် တွေနဲ ့ ဒီအထဲမှာ အဆုံးမဲ ့ ပိုနှေးနှေး ရွေ ့ တဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ပြကွက ် က သာမန ် အချိန ် ထဲမှာ ရွေ ့ နေပုံပေါက ် နေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီနောက ် ကိုယ ် ခန ္ ဓာဟာ စကြာဝဠာထဲမှာ သုံးဖက ် မြင ် ဓာတ ် ပုံအနေနဲ ့ ပေါ ် လာမယ ် ။ ဒီမှာဆိုပေမဲ ့ ဒီမှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
လုပ ် ပြီးပြီလို ့ သိချိန ် မှာ သူမအခန ် းဆီ ကျုပ ် ပြေးသွားမယ ် ၊ လုပ ် ပြီးပြီလို ့ သူမကိုပြောရတာ အရမ ် းပျော ် တယ ် မျက ် လုံးတိုင ် း အတွက ် ပုံမှန ် နီးနီးဖြစ ် တဲ ့ နေရာကို ဖြတ ် ပြီး ကျုပ ် ရဲ ့ မျက ် လုံးမှာတောင ် ပါ သူမဘေးမှာ လှဲချလိုက ် တယ ် ။ မေ ့ သွားတယ ် သူမဆီဖြတ ် ပြီး တည ့ ် တည ့ ် ကျသွားတယ ် ။ 
Navid အမြတ ် နိုးဆုံး အရာကို အဆုံးရှုံးခံပြီး ထာဝရအသက ် အတွက ် နည ် းတစ ် ခု တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါကတော ့ ထိဖို ့ နဲ ့ အထိခံဖို ့ ပါ ။ 
သူ ကျုပ ် ကို ကန ် ထုတ ် လိုက ် တယ ် 
ကျုပ ် ကတော ့ ကြည ့ ် နေရဆဲပါ ။ 
အခု လူသားတွေ နှစ ် ၄၀၀ အသက ် ရှင ် ကြပြီး ကျုပ ် တို ့ က သေကြတုန ် းပါ ။ 
မရဏတရားလာတဲ ့ အခါ သေအံ ့ မူးမုးက အိပ ် ရာခင ် း ရွေးတုန ် း ၊ သူတို ့ လက ် မောင ် းတွေက အတွင ် းဖက ် က အပြာနဲ ့ ခရမ ် း အပွင ့ ် တွေထဲမှာ ပြည ့ ် လို ့ ၊ သူတို ့ ထွက ် သက ် တွေက ဝေးသထက ် ဝေးရာ ကွာခြားသွားတာများ သူတို ့ ဟာ အိပ ် ပျော ် နေဘိအလားပဲ ။ 
ဘဝတစ ် ခုက ပေးတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် က စွန ့ ် စားခြင ် းဆိုတာ ကျုပ ် အမြဲတွေးမိတယ ် ။ 
သေခြင ် းက ကျုပ ် တို ့ တွေ ဖြေရှင ် းချက ် တွေ မရသေးတဲ ့ ပြဿနာတစ ် ခုပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် တာက ဘဝဟာ အဆုံးသတ ် လို ့ သာ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတာ ။ 
ဒါက ဝိရောဓိဖြစ ် လောက ် တယ ် ၊ ကန ့ ် သတ ် မှုတွေဟာ မကန ့ ် သတ ် ပဲ ပကတိ လွတ ် လပ ် ခြင ် းကို ခွင ့ ် ပြုတယ ် ။ 
(သက ် ပြင ် းချသံ) ဒီမနက ် က ဒီမှာ မိုးကြိုးမုန ် တိုင ် း ဖြစ ် တယ ် ။ 
ဒီညအတွက ် နောက ် ထပ ် ကြိုခန ့ ် မှန ် းချက ် ရှိပေမဲ ့ အခုကောင ် းကင ် က ကြည ် လင ် နေတယ ် ။ 
ဒီမှာ လေကို မခံစားနိုင ် ပေမဲ ့ ဒါဟာ ဘယ ် လိုခံစားလဲလို ့ ခုပဲဖြတ ် သွားတဲ ့ အစောင ့ ် ကို မေးလိုက ် တော ့ သူမက နွေးတယ ် ၊ အရည ် ပျော ် တဲ ့ ထောပတ ် လိုပဲလို ့ ပြောတယ ် ။ 
ကျုပ ် ရဲ ့ ဇနီးလောက ် တန ် တဲ ့ အဖြေပါ ။ 
ကျုပ ် အသွေးအသားဆီပြန ် ဖို ့ လမ ် းရှာဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ဒီမတိုင ် ခင ် တော ့ ကျုပ ် ဟာ သင ် ပေးတဲ ့ နေရာကလွဲပြီး ဘာနေရာမှ ယူမထားဘူး ။ 

ရှင ် တို ့ ရဲ ့ တရုတ ် လူမျိုး မိတ ် ဆွေက မေးတာခံရဖူးလား ။ "" ရှင ့ ် ရာသီခွင ် ရုပ ် က ဘာလဲ "" လို ့ လေ ။ 
သူတို ့ အာလာပသလ ္ လာပ ပြောနေတာလို ့ မထင ် လိုက ် ပါနဲ ့ ။ 
"" ကျုပ ် က မျောက ် ပါ "" သင ် ပြောလိုက ် ရင ် သူတို ့ ချက ် ချင ် း သိမှာက ရှင ့ ် အသက ် ဟာ ၂၄ ၊ ၃၆ ၊ ၄၈ ၊ ၆၀ နှစ ် တစ ် ခုခုဆိုတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ရာသီခွင ် ရုပ ် ကို မေးခြင ် းဟာ အသက ် ကို ယဉ ် ကျေးတဲ ့ နည ် းတဲ ့ မေးတာပါ ။ 
ရာသီခွင ် ရုပ ် ကို ဖော ် ပြလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် သင ် ဟာ အကဲဖြတ ် ပါ ခံနေရတာပါ ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ကံကြမ ္ မာ အကောင ် း အဆိုး ၊ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ၊ အလုပ ် အကိုင ် ၊ အိမ ် ထောင ် ရေး ၊ အလားအလာတွေ အကြောင ် း ထင ် မြင ် ချက ် တွေ အပေးခံနေရပြီး ဘယ ် နှစ ် မှာ ဘယ ် လိုဖြစ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
သင ် နဲ ့ သင ့ ် အဖော ် တွေရဲ ့ အကောင ် တွေ တူတယ ် ဆိုရင ် သင ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝအကြောင ် း သူတို ့ စိတ ် ထဲမှာ ပုံတစ ် ပုံ ရေးဆွဲလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တရုတ ် လူမျိုး ရာသီခွင ် ကို သင ် ယုံချင ် မှ ယုံမှာပါ ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေရဲ ့ လေးပုံတစ ် ပုံကို အဲဒါက လွှမ ် းမိုးနေတာဖြစ ် လို ့ ဒီအကြောင ် း တစ ် ခုခုလုပ ် မှ အမြော ် အမြင ် ရှိရာကျမယ ် ။ 
ဒီတော ့ တရုတ ် ရာသီခွင ် ဆိုတာ တကယ ် တမ ် းက ဘာလဲ ။ 
အနောက ် တိုင ် းသား အများစုက ဂရိ ရိုမန ် ရာသီခွင ် ကိုသာ သိကြတယ ် ၊ ၁၂ လအဖြစ ် ခွဲထားတဲ ့ ရာသီရုပ ် တွေလေ ။ 
တရုတ ် လူမျိုး ရာသီခွင ် က ခြားနားပါတယ ် ။ 
၁၂ နှစ ် စက ် ဝန ် းကို အကောင ် တွေနဲ ့ အမှတ ် အသားပြုထားတယ ် ၊ ကြွက ် ရုပ ် နဲ ့ စပြီး ဝက ် ရုပ ် နဲ ့ ဆုံးထားကာ နက ္ ခတ ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု မရှိပါဘူး ။ 
ဥပမာ ၁၉၇၅ ခုမှာ မွေးတယ ် ဆိုရင ် သင ် ဟာ ယုန ် ပါ ။ 
ဒီမှာ သင ့ ် ရဲ ့ ရာသီခွင ် ရုပ ် ကို မြင ် ရလား ။ 
ကျွန ် မတို ့ တရုတ ် ဘိုဘွားတွေဟာ အရမ ် း ရှုပ ် တဲ ့ အယူအဆပိုင ် း ကန ့ ် သတ ် မှုတစ ် ရပ ် ကို အတွင ် းဓာတ ် ယင ် ၊ ဓာတ ် ကြီးငါးပါးနဲ ့ ရာသီ ခွင ် ၁၂ ကောင ် ကို အခြေခံကာ ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
နှစ ် တွေ ထောင ် ချီကျော ် ပြီး ဒီလူကြိုက ် များတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုဟာ ကင ် ပွန ် းတပ ် ၊ လက ် ထပ ် ၊ ကလေးမွေးတာနဲ ့ တစ ် ဦးနဲ ့ တစ ် ဦး သဘောထားမျိုးလို အဓိက ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေမှာ သက ် ရောက ် မှုရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဂယက ် ရိုက ် မူတွေထဲက တစ ် ချို ့ ဟာ အတော ် လေး အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
တစ ် ချို ့ အကောင ် တွေက အခြားအကောင ် တွေ ထက ် ပိုသာတယ ် လို ့ တရုတ ် တွေ ယုံကြတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မိဘတွေဟာ ကလေးမွေးဖို ့ သီးသန ့ ် နှစ ် တွေ ရွေးချယ ် ကြတယ ် ။ အကြောင ် းက သင ့ ် တော ် တဲ ့ အကောင ် တွေကို ပေါင ် းစပ ် ပေးနိုင ် ရင ် အဲဒီမိသားစုတွေရဲ ့ ကြွယ ် ဝမှုကို ပေးနိုင ် တာကို ယုံကြည ် လို ့ ပါ ။ 
ချစ ် သံယောဇဉ ် ဖွဲ ့ တဲ ့ အခါမှာတောင ် ရာသီခွင ် ကို ကြည ့ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက ဝက ် နှစ ် ပါ ၊ ကျား ၊ ဆိတ ် နဲ ့ ယုန ် နှစ ် တွေနဲ ့ ဆို ချစ ် ရေး အဆင ် ပြေဆုံးဖြစ ် မယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ အကောင ် တွေဟာ ပင ် ကိုယ ် ကိုက ရန ် သူ တွေဆိုတာ တရုတ ် လူမျိုးတွေ ယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဝက ် ဆိုရင ် မြွေကို သတိထားဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
မြွေနှစ ် မွေးသူ လက ် ထောင ် ပြပါ ။ 
ဒါကို နောက ် မှ ပြောတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) တစ ် ချို ့ အကောင ် တွေက အခြားအကောင ် တွေ ထက ် ပိုကံကောင ် းတယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ။ နဂါးလို အကောင ် ပေါ ့ ။ 
အနောက ် တိုင ် း ရိုးရာနဲ ့ မတူတာက တရုတ ် နဂါးဟာ တန ် ခိုး ၊ အင ် အားနဲ ့ ချမ ် းသာမှုရဲ ့ သင ် ္ ကေတပါ ။ 
နဂါးနှစ ် မွေး ကလေးတယောက ် ရဖို ့ ဟာ လူတိုင ် းရဲ ့ အိပ ် မက ် ပါ ။ 
Jack Ma ရဲ ့ မိဘတွေ အတော ် ဂုဏ ် ယူခဲ ့ ကြမှာပါ ။ 
သူတို ့ တွေပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
၂၀၁၂ ဟာ နဂါးနှစ ် ပါ ။ တရုတ ် ၊ ဟောင ် ကောင ် နဲ ့ ထိုင ် ဝမ ် ရဲ ့ မွေးဖွားနှုန ် း ငါးရာခိုင ် နှုန ် း တိုးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက နောက ် ထပ ် ကလေးငယ ် တစ ် သန ် းပေါ ့ ။ 
အစဉ ် အလာ ကလေးယောက ် ျား ဦးစားပေးမှုနဲ ့ ဆို အဲဒီနှစ ် က ယောက ် ျားလေး ၊ မိန ် းကလေး အချိုးက ၁၂၀ နဲ ့ ၁၀၀ ပါ ။ 
ဒီနဂါးနှစ ် မွေး ကောင ် လေးတွေ ကြီးလာတော ့ အချစ ် ရေးနဲ ့ အလုပ ် စျေးကွက ် တွေမှာ ပို ပြင ် းထန ် တဲ ့ ပြိုင ် ဆိုင ် မှု ကြုံရတော ့ မယ ် ။ 
BBC နဲ ့ တရုတ ် အစိုးရ သတင ် းထုတ ် လွှင ့ ် ချက ် အရ ၂၀၁၃ ဇန ္ နဝါရီလဟာ ဗိုက ် ခွဲမွေးခြင ် း အမြင ့ ် ဆုံး ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ ။ 
ဒါက မြင ် းနှစ ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံးလပါ ။ 
မြင ် းနှစ ် ကို သိပ ် ကြိုက ် လို ့ တော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ ကံမကောင ် းတဲ ့ ဆိတ ် နှစ ် ထဲ ကလေးတွေမွေးတာ ရှောင ် ဖို ့ ကြိုးစားတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) သင ် ဟာ ဆိတ ် ဆိုရင ် စိတ ် မကောင ် းတော ့ မဖြစ ် ပါနဲ ့ ။ 
ဒါတွေဟာ ဆိတ ် နှစ ် ဖွား ကလေးတွေပါ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် အရှုံးသမားတွေပုံ မပေါက ် ပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျားဟာ မလိုလားကြတဲ ့ နောက ် တစ ် ကောင ် ပါ ။ ၎ င ် းရဲ ့ မတည ် ငြိမ ် တဲ ့ စရိုက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီနှစ ် တွေအတွင ် း တရုတ ် ဒေသ အတော ် များများမှာ မွေးဖွားနှုန ် း သိသိသာသာ ကျဆင ် းတာ တွေ ့ ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက ရာသီခွင ် ကို ပြောင ် းပြန ် တွေးကြည ့ ် သင ့ ် တယ ် ၊ ကျားနဲ ့ ဆိတ ် နှစ ် ဖွား ကလေးတွေဟာ အရမ ် း နည ် းတဲ ့ ယှဉ ် ပြိုင ် မှုနဲ ့ ကြုံမှာမို ့ လေ ။ 
သူတို ့ ဟာ ကံကောင ် းသူတွေ ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ 
Forbes ကမ ္ ဘာ ့ အချမ ် းသာဆုံး ထိပ ် တန ် း ၃၀၀ ကိုရှာကြည ့ ် လိုက ် တော ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ တွေ ့ ရတာက မလိုချင ် ဆုံး အကောင ် နှစ ် ကောင ် ဆိတ ် နဲ ့ ကျားနှစ ် ဖွားတွေဟာ ဇယားရဲ ့ ထိပ ် ဆုံးမှာရှိနေတာပါ ။ နဂါးနှစ ် ဖွားထက ် တောင ် ပိုမြင ့ ် နေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ စဉ ် းစားသင ့ ် တာက အပြိုင ် အဆိုင ် ပိုနည ် းခြင ် းဟာ အများကြီး ပိုကောင ် းသလိုပဲ ။ 
နောက ် ဆုံး စိတ ် ဝင ် စားစရာ အချက ် က တရုတ ် လူမျိုး များစွာဟာ ရာသီခွင ် ရုပ ် အညွှန ် းကို အခြေခံပြီး ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှု ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချကြတယ ် ။ 
ရာသီခွင ် ရုပ ် ရဲ ့ ယုံကြည ် မှုနဲ ့ အစဉ ် အလာဟာ နှစ ် ထောင ် ချီ ကျော ် လွန ် ပြီဖြစ ် ပေမဲ ့ အဓိကကျတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေချရာမှာ ဒါကို သုံးလာမှု များလာတာကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် တွေကျမှပဲ တကယ ် လက ် တွေ ့ ဖြစ ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဘိုးဘွားတွေဟာ ဆင ် းရဲမှု ၊ မိုးခေါင ် မှု ၊ အငတ ် ဘေး ၊ ဆူပူမှု ၊ ရောဂါနဲ ့ ပြည ် တွင ် းစစ ် ကနေ ရှင ် ကျန ် ဖို ့ အလုပ ် ရှုပ ် နေခဲ ့ တာပါ ။ 
နောက ် ဆုံးမှာ တရုတ ် လူမျိုးတွေမှာ သူတို ့ အမြဲ လိုချင ် ခဲ ့ တဲ ့ စံပြ ဘဝ ဖန ် တီးဖို ့ အချိန ် ၊ ကြွယ ် ဝမှု ၊ နည ် းပညာ ရှိလာတယ ် ။ 
လူပေါင ် း ၁.၃ ဘီလီယံလုပ ် တဲ ့ စုပေါင ် းဆုံးဖြတ ် ချက ် ဟာ စီပွားရေးရာနဲ ့ အရာရာလိုအပ ် ချက ် ဖြစ ် တဲ ့ ကျန ် းမာရေး စောင ့ ် ရှောက ် မှုနဲ ့ ပညာရေးကနေ ချမ ် းသာမှုနဲ ့ လူသုံးကုန ် ထိ အတက ် အကျဖြစ ် စေပါတယ ် ။ 
တရုတ ် ပြည ် ဟာ ကမ ္ ဘာ ့ စီးပွားရေးနဲ ့ ပထဝီ နိုင ် ငံရေးမှာ အရေးပါတဲ ့ အခန ် းကပါနေတော ့ ရာသီခွင ် နဲ ့ အခြား တရုတ ် ရိုးရာတွေကို အခြေခံတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေဟာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက လူတိုင ် းကို အကျိုး သက ် ရောက ် ခြင ် းဖြင ့ ် အဆုံးသတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ မျောက ် နှစ ် မွေးတွေရှိလား ။ 
၂၀၁၆ ဟာ မျောက ် နှစ ် ပါ ။ 
မျောက ် တွေဟာ တော ် တယ ် ၊ စပ ် စုတယ ် ၊ ဖန ် တီးတတ ် ပြီး ဆော ့ တတ ် တယ ် လေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သိချင ် မှသိကြမှာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ် ထဲက ဘက ် တီးရီးယားတွေဟာ Galaxy တစ ် ခုလုံးက ကြယ ် တွေထက ် ပိုများပါတယ ် ။ 
ဒီစိတ ် ဝင ် စားဖွယ ် ကောင ် းလှတဲ ့ ကိုယ ် တွင ် းက ဘက ် တီးရီးယား အစုအဝေးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကျန ် းမာရေးရဲ ့ ခွဲထုတ ် မရတဲ ့ အပိုင ် းပါ နည ် းပညာ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲတာ မြန ် လွန ် းတော ့ ကျွန ် ပြူတာတွေကို ညွှန ် ကြားသလို ဘက ် တီးရီး ယားတွေကိုလည ် း ညွှန ် ကြားနိူင ် တာပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒီမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ရတဲ ့ ပုံကြမ ် းက အားကစား ကစားတဲ ့ ပုံမျိုး ပေါက ် နေတယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ၊ တကယ ် က ကျွန ် တော ် ဖန ် တီးလိုက ် တဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား ပရိုဂရမ ် ရဲ ့ ပုံကြမ ် းပါ ။ 
ဆော ့ ဖ ် ဝဲရေးသလို DNA ကို ဘက ် တီးရီးယား အတွင ် းက ဖြေရှင ် းနည ် းမျိုးစုံနဲ ့ ညွှန ် ကြားချက ် တွေထဲမှာ ရိုက ် နှိပ ် ၊ ရေးသားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီပရိုဂရမ ် လုပ ် ဆောင ် တာက နရီကျတဲ ့ ဟန ် တစ ် ခုထဲမှာ လင ် းလက ် တဲ ့ ပရိုတိန ် းကိုထုတ ် ပေးပြီး ၊ ဘက ် တီးရီးယားကို ဆက ် သွယ ် ၊ ချိန ် ကိုက ် ပေးတဲ ့ မော ် လီကျူးလေးကို ထုတ ် ပေးပါတယ ် ၊ ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာကြည ့ ် ရသလိုပေါ ့ ။ 
ဒီမှာမြင ် ရတဲ ့ ကြီးထွားလာနေတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား အစုက လူ ့ ဆံချည ် အကျယ ် လောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
မမြင ် ရတာက ဘက ် တီးရီးယား တစ ် ခုစီကို မော ် လီးကျူးလေးတွေ ထုတ ် ဖို ့ ညွှန ် ကြားတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မျိုးရိုးဗီဇ ပရိုဂရမ ် ပါ ၊ ဒီ မော ် လီကျူးလေးတွေက ထောင ် ချီတဲ ့ သီးသန ့ ် ဘက ် တီးရီးယားတွေထဲသွားလာပြီး သူတို ့ တွေ ဘယ ် အချိန ် အဖွင ့ ် အပိတ ် လုပ ် ဖို ့ ပြောပြနေပါတယ ် ။ 
ဒီပမာဏမှာ ဘက ် တီးရီးယား တွေဟာ တော ် တော ် ချိန ် သား ကိုက ် ပါတယ ် ၊ ဘာကြောင ့ ် ဆို သူတို ့ ကို ချိန ် သားကိုက ် အောင ် လုပ ် ပေးတဲ ့ မော ် လီကျူးဟာ ပိုကြီးတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား အစုတွေထဲမှာပဲ ပိုမြန ် မြန ် သွားနိူင ် လို ့ ပါ ။ အချင ် းချင ် း ဝေးနေတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား တွေကြား ရွေ ့ လျားလှိုင ် းတွေ ဖြစ ် စေကာ ဒီလှိုင ် းတွေ မျက ် နှာပြင ် ကို ဝဲမှယာ ဖြတ ် သွားနေတာမြင ် ရတာပါ ။ 
အခု မျိုးရိုးဗီဇ ပရိုဂရမ ် ဟာ quorum sensing ဆိုတဲ ့ သဘာဝဖြစ ် စဉ ် ကိုမှီပါတယ ် အဲဒီ ဘက ် တီးရီးယား စနက ် တံက ချ ် န ် သားကိုက ် ပြီး တစ ် ခါတစ ် လေ ပြင ် းထန ် တဲ ့ သိပ ် သည ် းမှုအရောက ် မှာ ပြင ် းထန ် တဲ ့ အပြုအမူတွေပေါ ့ ။ 
quorum sensing လုပ ် ပုံကို ဒီရုပ ် ရှင ် မှာ ကြည ့ ် နိုင ် တယ ် ။ ကြီးထွားလာတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား အုပ ် စုဟာ မြင ့ ် မားတဲ ့ (ဝါ) အရေးပါတဲ ့ သိပ ် သည ် းမှုအရောက ် မှာပဲ စပွားတဲ ့ နေရာပါ ။ 
မျိုးရိုးဗီဇ ပရိုဂရမ ် ဟာ ဒီအုပ ် စုအပြင ် ဘက ် ကို တိုးပွားချိန ် မှာ လင ် းလက ် တဲ ့ ပရိုတင ် းရဲ ့ နရီကျတဲ ့ အဆင ် တွေကို ဆက ် ထုတ ် ပေးနေပါတယ ် ။ 
ဒီသီးသန ့ ် ရုပ ် ရှင ် နဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုကို Supernova လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ ပေါက ် ကွဲနေတဲ ့ ကြယ ် စင ် နဲ ့ သွားတူနေလို ့ ပါ ။ 
ကဲ ဒီလှပတဲ ့ အဆင ် တွေကိုစီစဉ ် တာအပြင ် တွေးမိတာက ဘက ် တီးရီးယားတွေကို ဘာတွေလုပ ် ခိုင ် းရမလဲပေါ ့ ၊ 
ကိုယ ် တွင ် းက ရောဂါတွေ ၊ ကင ် ဆာလိုမျိုးကို ရှာဖွေ ၊ ၊ ကုသဖို ့ ဘက ် တီးရီးယား အစီအစဉ ် ချနည ် းကို စူးစမ ် းဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘက ် တီးရီးယား နဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် အံ ့ ဩစရာ ကောင ် းတာက သူတို ့ ဟာ အသားပိုတွေအတွင ် းမှာ သဘာဝအတိုင ် း ကြီးထွားနိုင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါဖြစ ် တာကတော ့ အသားပိုတွေဟာ တွေဟာ ကိုယ ် ခံအားစနစ ် မရောက ် နိုင ် တဲ ့ နေရာတွေ မို ့ လို ့ ပါ ။ ဒနဲ ့ ဘက ် တီးရီးယားတွေက အသားပိုတွေကိုရှာပြီး ဒါတွေကို ကြီးထွားဖြစ ် ထွန ် း စိတ ် ချရတဲ ့ ခိုလှုံရာ အဖြစ ် သုံးပါတယ ် ။ 
probiotic ဘက ် တီးရီးယားနဲ ့ စခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါတွေက ကျန ် းမာရေး အကျိုးရှိတဲ ့ ဘေးကင ် းတဲ ့ ဘက ် တီးရီးယား ဖြစ ် ပြီး တွေ ့ ရတာက ကြွက ် တွေကို တိုက ် တဲ ့ အခါ ဒီ probiotics တွေဟာ အသည ် း အသားပိုတွေ အတွင ် းမှာ သီးသန ့ ့ ် ကြီးထွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သဘောပေါက ် မိတာက ဒီ probiotics တွေရဲ ့ တည ် ရှိမှုကို ထင ် ရှားဖို ့ အဆင ် ပြေဆုံးနည ် းက ဒီနေရာမှာ အသားပိုတွေ တည ် ရှိမှုပါ ၊ ဆီးထဲမှာ မြင ် သာနိုင ် မယ ့ ် အချက ် ပြကို ထုတ ် ပေးတဲ ့ ဒီ ဘက ် တီးရီးယား တွေကို ယူဖို ့ ပါ ။ ဒါနဲ ့ probiotics တွေကို ကင ် ဆာရှိမှုကို ပြဖို ့ ဆီးအရောင ် ကို ပြောင ် းစေမယ ့ ် မော ် လီကျူးတစ ် ခု လုပ ် ဖို ့ တိတိကျကျ ညွန ် ကြားတယ ် ။ 
ဆက ် ပြီး ပြသတာက ဒီနည ် းပညာဟာ အသည ် းကင ် ဆာကို သိမ ် သိမ ် မွေ ့ မွေ ့ ၊ တိတိကျကျ ရှာဖွေနိုင ် တာကိုပါ ။ ဒီလိုမှမဟုတ ် ရင ် ရှာဖွေဖို ့ စိန ် ခေါ ် နေတဲ ့ ရောဂါပါ ။ 
ကဲ ဒီ ဘကိတီးရီးယားတွေဟာ အသားပိုတွေကို တိတိကျကျ ကန ့ ် သတ ် တာကြောင ့ ် ရှိနေတဲ ့ အသားပိုတွေကို ကျုံ ့ စေတဲ ့ အသားပိုဝန ် းကျင ် အတွင ် းကနေ ကုစားပေးနိုင ် တဲ ့ မော ် လီကျူးတွေ ထုတ ် လုပ ် ခြင ် းဖြင ့ ် ကင ် ဆာ ရှာဖွေဖို ့ တင ် မဟုတ ် ပဲ ကင ် ဆာကို ကုသဖို ့ ပါ ညွန ် ကြားပေးနေပါတယ ် ။ ခုနက ရုပ ် ရှင ် တွေထဲမှာ မြင ် ခဲ ့ တဲ ့ quorum sensing လို ပရိုဂရမ ် တွေသုံးပြီး လုပ ် ဆောင ် နေပါတယ ် ။ 
ခြုံကြည ့ ် လိုက ် တော ့ အနာဂတ ် မှာ ကင ် ဆာ (သို ့) အခြားရောဂါတွေတောင ် မှ ရှာဖွေ ၊ ကုသနိုင ် တဲ ့ ညွန ် ကြားထားတဲ ့ probiotic ကို ယူနေတယ ် လို ့ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဘက ် တီးရီးယား နဲ ့ ဘဝကို အစီအစဉ ် ချဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အစွမ ် းဟာ ကင ် ဆာသုသေသနမှာ နယ ် ပယ ် သစ ် တွေကို ဖွင ့ ် ပေးပြီး ဒီအမြင ် မျှဝေဖို ့ အနုပညာရှင ် Vik Muniz နဲ ့ တွဲလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် ခုလုံး ဘက ် တီးရိးယား နဲ ့ ကင ် ဆာဆဲလ ် တွေကနေ လုပ ် ထားတဲ ့ စကြာဝဠာရဲ ့ သင ် ္ ကေတာကို ဖန ် တီးဖို ့ ပါ ။ 
နောက ် ဆုံး ကျွန ် တော ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် က ဒီမှုန ် မွားတဲ ့ စကြာဝဠာရဲ ့ အလှနဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က အနာဂတ ် ကင ် ဆာ သုသေသနအတွက ် ဆန ် း သစ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ စေ ့ ဆော ် ပေးနိုင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သင ် တို ့ ရဲ ့ ပျော ် စံရာကို သွားဖို ့ မေးမြန ် းရင ် း စချင ် တယ ် ၊ ကျေးဇူးပြုပြီး ။ 
ဟုတ ် ပျ ​ ော ် စရာနေရာပါ ။ အတုဆိုတောင ် သင ် တို ့ မှာတစ ် ခုရှိတာ သိပါတယ ် 
(ရယ ် သံများ) ကောင ် းပြီ ၊ အဆင ် ပြေရဲ ့ လား ။ 
ကောင ် းတယ ် ။ 
ကဲ ၊ လာမယ ့ ် မေးခွန ် းတွေကို စိတ ် ထဲက ဖြေစေချင ် တယ ် ။ 
သင ် တို ့ ရဲ ့ ပျော ် စံရာမှာ မီးချောင ် းရှိလား ။ 
ပလပ ် စတစ ် စားပွဲတွေရော ။ 
ပေါ ် လီအက ် စတာ ကြမ ် းခင ် း ။ 
မိုဘိုင ် ဖုန ် းရော ။ 
မရှိဘူးလား ။ 
ပျော ် စံရာဟာ သဘာဝကျတဲ ့ တစ ် နေရာရာလို ့ အားလုံးသိကြတယ ် ထင ် ပါတယ ် ၊ အပြင ် ဘက ် တွေ ကမ ် းခြေမှာ ၊ မီးလင ် းဖိုရှေ ့ ပေါ ့ ။ 
စာဖတ ် နေမယ ် ၊ စားနေမယ ် ဒါမှမဟုတ ် သိုးမွှေးထိုးနေမယ ် ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ သဘာဝအလင ် း ၊ သဘာဝ ဒြပ ် တွေနဲ ့ ဝန ် းရံနေတာပေါ ့ ။ 
သဘာဝ ပစ ္ စည ် းတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပျော ် ရွှင ် စေပါတယ ် ။ 
ပျော ် ရွှင ် မှုဟာ ကြီးမားတဲ ့ လှုံ ့ ဆော ် အားပါ ။ ပျော ် ရွှင ် မှုအတွက ် ရုန ် းကန ် ကြတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အမြဲပဲ အရာရာ ဒီဇိုင ် းပြန ် ထုတ ် တာဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေဟာ ပိုပြီးသဘာဝ ကျလာမယ ် ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေနဲ ့ 
ဒီတော ့ အဲဒီမှာ စရအောင ် ။ ဒီဇိုင ် းကောင ် းဟာ သဘာဝကို ခံစားစေလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ဖုန ် းဟာ သိပ ် သဘာဝမဆန ် ပါ ။ 
သင ့ ် ဖုန ် းကို စွဲလန ် းနေတယ ် လို ့ ထင ် ကောင ် းထင ် ပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် းက မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကိရိယာတွေကို မစွဲလမ ် းကြပါဘူး ၊ စွဲလန ် းတာက ဒါတွေကို ဖြတ ် စီးဆင ် းနေတဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကိုပါ ။ 
အပြင ် လောကက ဘာသတင ် းအချက ် အလက ် မှ မပါပဲ သင ့ ် ပျော ် စံရာမှာ ဘယ ် လောက ် များ ကြာကြာ ပျော ် လိမ ့ ် မလဲလို ့ တွေးမိတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ကို ဘယ ် လိုရတယ ် ၊ ဘယ ် လို ခံစားတယ ် ဆိုတာ စိတ ် ဝင ် စားမိတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ငြိမ ် နေတဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ရဲ ့ အချိန ် တစ ် ခုကနေ စာအုပ ် တွေကို ကိုင ် ပြီး စာကြည ့ ် တိုက ် တွေနဲ ့ ကားမှတ ် တိုင ် တွေ ၊ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် သတင ် းခေတ ် ကနေ စီးဆင ် းတဲ ့ သတင ် း ကာလဆီ ဘာမဆို ၊ ဘယ ် နေရာ ၊ ဘယ ် အချိန ် မဆို ရောက ် ရှိဖို ့ ကလေးတွေ မျှော ် လင ့ ် တဲ ့ စီးဆင ် းတဲ ့ သတင ် း ကာလဆီကို ရွေ ့ ရှားနေကြတာပါ ၊ ကွမ ် တမ ် ရူပဗေဒကနေ အလယ ် ခေတ ် စပျစ ် စိုက ် ခင ် းဆီကို ၊ လိင ် သီအိုရီကနေ မနက ် ဖြန ် အတွက ် မိုးလေဝသဆီကို ၊ မီးလုံးဖွင ့ ် လိုက ် သလိုပေါ ့ ။ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
လူသားတွေဟာလည ် း ရိုးရိုးကိရိယာတွေလိုပါ ။ 
သင ့ ် ဖုန ် းဟာ ရိုးရှင ် းတဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခု မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ခက ် ရင ် းဟာ ရိုးရိုးကိရိယာ တစ ် ခုပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါတွေကို ပလပ ် စတစ ် နဲ ့ လုပ ် တာ မကြိုက ် ကြပါဘူး ။ ကျွန ် တော ့ ဖုန ် းကို သိပ ် သဘောမကျပုံမျိုးပေါ ့ ၊ သတင ် းအချက ် အလက ် ကို ဒီနည ် းနဲ ့ တွေ ့ ကြုံမခံစားချင ် ဘူး ။ 
လောကကို ဖန ် ပြင ် တွေကနေ သုံးသပ ် မှာထက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းတွေရှိတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ဖန ် ပြင ် တွေကို မမုန ် းပါဘူး ၊ ခံစားလို ့ မရတာ ၊ ဘယ ် သူတစ ် ဦးမှ ဒါတွေပေါ ် မှာ ပျော ့ ခွေပြီး အချိန ် တွေကုန ် တာ ကောင ် းလိုက ် တာလို ့ ခံစားရတယ ် မထင ် ဘူး ။ 
ကံကောင ် းချင ် တော ့ နည ် းပညာကုမ ္ ပဏီကြီးတွေက သဘောတူပုံရတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ထိတွေ ့ မှုနဲ ့ အပြော ၊ အမူအရာ တွေမှာ အများကြီး ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံကြတယ ် ၊ အာရုံခံတွေမှာ ရောပေါ ့ ၊ ခွက ် တွေလိုပဲ ၊ ပစ ္ စည ် းတွေကို ဆွံ ့ သွားအောင ် လုပ ် ပြီး အင ် တာနက ် ရဲ ့ မှော ် အစွမ ် းနဲ ့ ပြည ့ ် စေတာမျိုးတွေပေါ ့ ၊ ဖြစ ် နိုင ် တာက ဒီ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် မိုးတိမ ် ကို ထိနိုင ် ၊ ရွေ ့ နိုင ် လောက ် တဲ ့ တစ ် ခုခုကို ပြောင ် းခြင ် းပါ ။ 
T.V ချိန ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အကျပ ် ရိုက ် နေတဲ ့ မိဘတွေ သူတို ့ ကလေးတွေ စာဖတ ် သင ် ပေးတဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း ဆိုင ် ရာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကစားစရာ အပြင ် မိသားစု ဘေးကင ် းစေတဲ ့ app ဆိုင ် တွေပါ လိုအပ ် တယ ် ။ 
အင ် း အမှန ် က ဒါဟာ တကယ ် ကို ဖြစ ် နေနှင ့ ် ပြီလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
အရှိတရားဟာ ဖန ် သားပြင ် တွေထက ် ပိုကြွယ ် ဝပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ကျွန ် တော ် စာအုပ ် တွေကို နှစ ် သက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် ကာလယန ္ တရားတွေပေါ ့ ၊ အက ် တမ ် နဲ ့ မော ် လီကျူးဟာ သူတို ့ ဖြစ ် တည ် ချိန ် ကနေ ကြုံရတဲ ့ တဒင ် ္ ဂထိ အာကာသမှာ ခုန ် ပေါက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရှင ် းရှင ် း ပြောရရင ် ပါဝင ် မှုက ကျွန ် တော ့ ဖုန ် းပေါ ် မှာ အတူတူပါပဲ 
ဒီတော ့ ဖန ် သားပြင ် တွေထက ် ဘာက ပိုကြွယ ် ဝတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို ဖြစ ် စေတာလဲ ။ 
ဆိုလိုတာက သိပ ္ ပံနည ် းကျကျပေါ ့ ။ 
တကယ ် တော ့ ဖန ် သားပြင ် တွေ လိုတာပေါ ့ ။ 
ရုပ ် ရှင ် ပြတော ့ မယ ် ဆို ဖန ် သားပြင ် အကြီးကြီး လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီ မှော ် သေတ ္ တာတွေနဲ ့ က ပိုလုပ ် နိုင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ ဖုန ် းဟာ အင ် တာနက ် တံခါးစောင ့ ် ခွေးမ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) အရာဝတ ္ ထုတွေ ဆောက ် နိုင ် တယ ် — ရူဗဗေဒ စက ် ပစ ္ စည ် းတွေကို သုံးပြီး အင ် တာနက ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဝန ် းကျင ် က ကမ ္ ဘာထဲကို ပေါင ် းစပ ် ပေးနိုင ် တဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထုတွေပေါ ့ ၊ 
ဒါတွေထဲက နမူနာတချို ့ ကို ပြပါ ့ မယ ် ။ 
တလောတုန ် းက Berg ဆိုတဲ ့ ဒီဇိုင ် း အေဂျင ် စီ တစ ် ခုနဲ ့ တွဲလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ဖန ် သားပြင ် မဲ ့ အင ် တာနက ် ဟာ တကယ ် မှာ ဘာပုံပေါက ် နေမလဲဆိုတာ စူးစမ ် းဖို ့ ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ က အင ် တာနက ် ကို အမှန ် တကယ ် အသက ် သွင ် းဖို ့ အလင ် းဟာ ရိုးရှင ် းတဲ ့ အာရုံခံတွေနဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထုနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းအမျိုးမျိုး ကျွန ် တော ့ ကို ပြခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီ မယုံနိုင ် အောင ် စက ် ဆန ် တဲ ့ YouTube ဖွင ့ ် တာမျိုးလိုပေါ ့ ။ 
ပြီး ဒါက ကျွန ် တော ့ အတွက ် ဉာဏ ် ကွန ့ ် မြူးမှု တစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် ပြီး AQ ဆိုတဲ ့ ဂျပန ် အေဂျင ် စီနဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ စိတ ် ကျန ် မာရေးကို သုသေသနပြုတဲ ့ ပရောဂျက ် တစ ် ခုပါ ။ 
ရောဂါရှာဖွေမှုအတွက ် အရမ ် းလိုအပ ် တဲ ့ စိတ ် အပြောင ် းအလဲတွေ တစ ် ဝိုက ် က ခံစားချက ် ကို အခြေခံတဲ ့ အချက ် အလက ် ဖမ ် းယူနိုင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းကို ဖန ် တီးချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီပစ ္ စည ် းက သင ့ ် ထိတွေ ့ မှုကို ဖမ ် းယူနိုင ် တယ ် ၊ ဒီတော ့ စိတ ် တိုတယ ် ဆိုရင ် အတင ် းဖိမှာပေါ ့ ၊ ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ငြိမ ် နေရင ် ပွတ ် သပ ် တယ ် ။ 
ဒါက ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် အီမိုဂျိ တုတ ် တံလိုပါ ။ 
နောက ် ပြီး ဒီကာလတွေဆီ ပြန ် လာပြီး အွန ် လိုင ် းက အခြေအနေတွေ ထပ ် ဖြည ့ ် တယ ် ။ 
အထူးသဖြင ့ ် သင ့ ် အိတ ် ကပ ် ထဲကို ထည ့ ် နိုင ် ပြီး နှစ ် သက ် နိုင ် တဲ ့ ရင ် းနှီးပြီး လှပတဲ ့ အရာလေး ဖန ် တီးချင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
Sydney Opera House ရဲ ့ နှစ ် ၄၀ မြောက ် မှာ မှန ် ပြောင ် းတွေဟာ တကယ ့ ် မွေးနေ ့ လက ် ဆောင ် ပါ ။ 
Boston မှာရှိတဲ ့ Tellart က မိတ ် ဆွေတွေက လမ ် းသုံး မှန ် ပြောင ် းတစ ် လက ် ကို ယူလာခဲ ့ တယ ် ၊ Empire State Building မှာ တွေ ့ လောက ် မယ ့ ် ဟာမျိုးပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ ဒါတွေကို လေးဘက ် မြင ် အခြား လူသိများတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ အမွေအနှစ ် ရှုခင ် းတွေနဲ ့ အတူ တပ ် ဆင ် လိုက ် တယ ်... (ရယ ် သံများ) Street View သုံးပ ​ ြီးတ ​ ော ့ လေ ။ 
နောက ် ပြီး ဒါတွေကို လှေခါးထစ ် တွေ အောက ် မှာ ကပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေက တကယ ့ ် ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ ပြန ် လည ် ချဉ ် းကပ ် မှု ဖြစ ် လာတယ ် ၊ (သို ့) အခြားအသွင ် တွေအတွက ် မုခ ် လိုပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ Versailles (သို ့) Shackleton 's Hut ကိုတွေ ့ မိနိုင ် တယ ် ။ 
အခြေခံကတော ့ ဒါဟာ ၁၉၅၅ လောက ် က အစစ ် နီးနီးပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ ရုံးမှာ URL တွေ လည ် ပတ ် ဖို ့ ဖြစ ် ကတတ ် ဆန ် း အိတ ် တွေသုံးတယ ် ။ 
သင ် တို ့ ရဲ ့ Opal card လို ဒါက အရမ ် းကို ရိုးရှင ် းပါတယ ် ။ 
ချစ ် ပ ် ပြားလေးပေါ ် က ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ကို ဒီမှာ သွင ် းလိုက ် ပြီး ဒါကိုလုပ ် လိုက ် တော ့ ပေါက ် ကရ ၊ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် က ဖုန ် းမှာပေါ ် လာတယ ် ၊ 
၁၀ ဆင ့ ် လောက ် ပါ ။ 
Treehugger ဟာ Sydney မှာ Grumpy Sailor နဲ ့ Finch ပေါင ် းပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နေတဲ ့ ပရောဂျက ် ပါ ။ 
ဖုန ် းတွေကို ဆွဲခွာလိုက ် ပြီး အပိုင ် းလေးတွေကို သစ ် ပင ် တွေမှာ ထားလိုက ် ရင ် ဘာဖြစ ် လာမလဲဆိုတာကို အရမ ် း စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတယ ် ။ ဒါဟာ ကလေးတွေ လည ် ပတ ် ခွင ့ ် ရတဲ ့ မှော ် ကြိမ ် လုံးနဲ ့ ညှို ့ ငင ် တတ ် တဲ ့ တောအုပ ် ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ ဒီမှာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် နတ ် သမီးတွေကို စကားပြောပြီး မေးခွန ် းတွေမေး ၊ ပြီးတော ့ ပြန ် အမေးခံလိုက ် နဲ ့ လေ ။ 
မြင ် တဲ ့ အတိုင ် းပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒါနဲ ့ အတူ ကတ ် ထူစင ် မြင ့ ် မှာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဖန ် သားပြင ် မပါတဲ ့ အပြင ် ဘက ် ကို ကလေးတွေကို ပြန ် ခေါ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေကို စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ လက ် ဖျားတွေက အင ် တာနက ် ရဲ ့ မှော ် အစွမ ် း အားလုံးနဲ ့ အတူပါ ။ 
ဒီနှစ ် မကုန ် ခင ် ဒီလိုမျိုး အလုပ ် လုပ ် တာ တစ ် ခုခု ရှိလာဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပြန ် ချုံ ့ ကြရအောင ် ။ 
လူသားတွေဟာ သဘာဝ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေ ကြိုက ် တယ ် 
သတင ် းအချက ် အလက ် ကို နှစ ် သက ် တယ ် ။ 
ရိုးစင ် းတဲ ့ ကိရိယာတွေ လိုတယ ် ။ 
မူတွေက အင ် တာနက ် ပေါ ် မှာတင ် မဟုတ ် ပဲ အနာဂတ ် ကို ဘယ ် လိုပုံဖော ် မလဲ ဆိုတာကို ထောက ် ကန ် ထားသင ့ ် တယ ် ။ 
ရွှေ ့ ပြောင ် းမယ ့ ် သတင ် းခေတ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် မသက ် မသာ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မိမယ ် ။ 
ရိုးရိုး စိတ ် လှုပ ် ရှားတာထက ် အကဲစမ ် းခံရတယ ် လို ့ ခံစားမိနိုင ် တယ ် ။ 
ဘာလဲ မှန ် းကြည ့ ် ပါလား ၊ ကျွန ် တော ် ရောပဲလေ ။ 
ဒါဟာ လူ ့ သမိုင ် းရဲ ့ တကယ ့ ် ထူးခြားတဲ ့ ကာလပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကမ ္ ဘာကို တကယ ် တမ ် း တည ် ဆောက ် သူတွေပါ ၊ ဉာဏ ် ရည ် တုဆိုတာ မရှိသေး... 
မရှိသေးပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ ပဲ ဒီဇိုင ် နာတွေ ၊ ဗိသုကာတွေ ၊ အနုပညာရှင ် တွေ ၊ အင ် ဂျင ် နီယာတွေလေ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို စိန ် ခေါ ် လိုက ် ရင ် မီးလုံးဖွင ့ ် လိုက ် တာလို သဘဝကျပြီး ရိုးရှင ် းတာမျိုးခံစားနိုင ် တဲ ့ ကိုယ ် ကြိုက ် တဲ ့ သတင ် းတွေ ပြည ့ ် နေတဲ ့ ပျော ် စံရာ ရနိုင ် တယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ရှောင ် လွဲမရနိုင ် လောက ် ပေမည ့ ် လည ် း ဒါဟာ အများပြည ် သူလိုချင ် တဲ ့ နာရီတွေ ၊ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် တွေ ၊ ကိရိယာလေးတွေပါ ။ ဖော ့ ဆို ့ ၊ အလင ် းနဲ ့ ဖြစ ် ကတတ ် ဆန ် း အိတ ် တွေကို အတွေးလေးတွေ ပေးနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများက ​ ြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အိုကေ ။ 
Central Park အတိုင ် း လမ ် းလျှောက ် ထွက ် ရင ် း ဒီနေ ့ လူတိုင ် း အပြင ် ထွက ် ကြတယ ် ။ ဒေစီပန ် းတွေနဲ ့ ချုံပန ် းငယ ် တွေအားလုံး ငွားစွင ့ ် လို ့ အိုး ကြည ် နူးဖွယ ် ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ နေ ့ လေးပါ ။ ပျော ် ပွဲစားထွက ် ဖို ့ ၊ ပန ် းကန ် ပြားပစ ် ဖို ့ စကိတ ် စီးသမားတွေ အတွက ် ပါ ။ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ ချစ ် သူတွေ ပြီးတော ့ အထီးကျန ် နေစာလှုံသူတွေပေါ ့ ၊ ပျော ် စရာ မန ် ဟက ် တန ် ရဲ ့ ဇန ္ နဝါရီမှာ လူတိုင ် း အပြင ် ထွက ် ကြတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ရေခဲစိမ ် လက ် ဖက ် ရည ် ယူလာတယ ် ပိုးဖြန ် းဆေးဘူး မင ် းယူလာခဲ ့ လား ။ ယင ် ကောင ် တွေက မင ် းခေါင ် းလောက ် ကြီးတွေ ၊ အုန ် းထန ် းပင ် နားမှာလေ ၊ မိချောင ် းတွေကို တွေ ့ မိလား ၊ ပျော ် နေပြီး ဝဝလင ် လင ် စားရပုံပါနော ် ။ ပျော ် စရာ မန ် ဟက ် တန ် ရဲ ့ ဇန ္ နဝါရီမှာ လူတိုင ် း အပြင ် ထွက ် ကြတယ ် ။ 
လေချွန ် သံ ကဲ အားလုံး ။ 
(လေချွန ် သံ) (ရယ ် သံများ) ကိုယ ့ ် ရဲ ့ တရားဟောဆရာ ပြောတာက မကြောက ် ဘူးလားတဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ အကုန ် မှားတယ ် ၊ ဒီတော ့ ဒီမှာဆောင ် းရာသီ ဆိုလဲ ဘယ ် သူ ့ ကို ဂရုစိုက ် ရမှာလဲ ၊ ပြီး ကိုယ ့ ် ကြိုးသိုင ် းရင ် လွှမ ် း ဝတ ် ထားတယ ် လေ ။ ကိုယ ့ ် ကြိုးသိုင ် းရင ် လွှမ ် း ဝတ ် ထားတယ ် လေ ။ ပျော ် စရာ မန ် ဟက ် တန ် ရဲ ့ ဇန ္ နဝါရီမှာ လူတိုင ် း အပြင ် ထွက ် ကြတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) Chris Anderson: Jill Sobule! 

ကဲ (၂၀၀၆) ခုနှစ ် ကပါ ။ 
ကျွန ် မ သူငယ ် ချင ် း Harold Ford က ဖုန ် းဆက ် လာပါတယ ် ။ 
သူက တန ် နက ် စီပြည ် နယ ် မှာ အမေရိကန ် ဥပဒေပြု အထက ် လွှတ ် တော ် အတွက ် ယှဉ ် ပြိုင ် နေတာပေါ ့ ။ သူပြောတာက "" မယ ် လော ့ ဒီ ရေ ၊ ငါတော ့ နိုင ် ငံတော ် စာနယ ် ဇင ် းတွေကို အသည ် းအသန ် လိုအပ ် နေတယ ် ကွာ ။ မင ် းမှာ အကြံဥာဏ ် လေးဘာလေး မရှိဘူးလားကွ "" တဲ ့ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် မစိတ ် ကူး တစ ် ခုရသွားတယ ် ။ ကမ ္ ဘာ ့ အအောင ် မြင ် ဆုံး လူထုဆက ် သွယ ် ရေး ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုမှာရှိတဲ ့ နယူယောက ် က ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းကို ဖုန ် းဆက ် လိုက ် ပါတယ ် ။ သူမပြောတာက "" ငါတို ့ တွေ Harold အတွက ် အယ ် ဒီတာ ဘုတ ် အဖွဲ ့ နေ ့ လည ် စာ စားပွဲလေး ကျင ် းပ ပေးလိုက ် ကြရအောင ် လား ။ 
နင ် လည ် း သူနဲ ့ အတူလာခဲ ့ လေ "" တဲ ့ ။ Harold နဲ ့ ကျွန ် မ နယူးယောက ် ကို ရောက ် သွားတယ ် ။ 
သားသားနားနား ဝတ ် စုံတွေနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဝင ် းလက ် နေတဲ ့ ကြေးပြား အသစ ် ကလေးတွေလိုပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ဧည ့ ် ကြိုစာရေးမဆီကိုသွားပြီး ပြောလိုက ် တာက "" ကျွန ် မတို ့ နေ ့ လည ် စာစားဖို ့ လာခဲ ့ တာပါ "" လို ့ ။ 
သူမနောက ် ကို လိုက ် ခဲ ့ ဖို ့ လက ် ပြလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ စင ် ္ ကြံန ် လမ ် း တသီတတန ် းကြီးကို ဖြတ ် လျှောက ် ပြီးတဲ ့ အခါမှာတော ့ ရုတ ် တရက ် ဆိုသလိုပဲ ဗလာကျင ် းထားတဲ ့ အခန ် းတစ ် ခုထဲကို ရောက ် နေတာ တွေ ့ လိုက ် ရတယ ် ။ အဲဒီမှာ သူမက ကျွန ် မတို ့ ကို ကြည ့ ် ပြီး ပြောလိုက ် တာက "" ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ယူနီဖောင ် းတွေက ဘယ ် မှာလဲ "" တဲ ့ လေ ။ 
ဒီလိုဖြစ ် နေတုန ် းမှာပဲ ကျွန ် မ သူငယ ် ချင ် းက ကမန ် းကတမ ် း ဝင ် ရောက ် လာပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ မျက ် နှာမှာ သွေးဆုတ ် သွားတာပေါ ့ ။ 
ပြောစရာ စကားလုံး တကယ ့ ် ကို မရှိတော ့ တာပါ ။ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
နောက ် ပြီး သူမကို ကြည ့ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မ ပြောမိတာက "" ကဲကဲ ၊ အမေရိကန ် ဥပဒေပြု အထက ် လွှတ ် တော ် မှာ တို ့ တွေအနေနဲ ့ လူမည ် း အမတ ် တစ ် ယောက ် ထက ် ပိုလိုတယ ် လို ့ မင ် းမထင ် မိဘူးလား "" လို ့ ပေါ ့ ။ အခုတော ့ Harold နဲ ့ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် လေ ။ (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျွန ် မတို ့ ဒီအဖြစ ် အပျက ် ကို ရယ ် နေရတုန ် းပါပဲ ။ ပြီးတော ့ အနေအထားမျိုးစုံမှာ အဲဒီအခိုက ် အတန ့ ် က ကျွန ် မကို အငိုက ် မိသွားစေတာပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် အရမ ် း နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အတွင ် းဘက ် မှာတော ့ ကျွန ် မတကယ ် ကို မအံ ့ ဩမိပါဘူး ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မ မအံ ့ ဩမိတဲ ့ အကြေင ် းအရင ် းက ဒီထက ် အရင ် နှစ ် ပေါင ် း (၃၀) လောက ် တုန ် းက ကျွန ် မအမေ သင ် ကြားပေးခဲ ့ တဲ ့ အရာတစ ် ခုကြောင ့ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မအမေက အရမ ် းကြီးကို လက ် တွေကျတတ ် သူဆိုတာ သင ် တို ့ သိပါတယ ် ၊ 
ကျွန ် မ မှတ ် မိသေးတယ ် ၊ တစ ် နေ ့ လူမည ် းကလေးဆိုလို ့ ကျွန ် မတစ ် ယောက ် တည ် းကိုပဲ ဖိတ ် တဲ ့ မွေးနေ ့ ပွဲက အိမ ် ပြန ် အလာမှာပေါ ့ ။ "" သမီး ပျော ် ခဲ ့ ရဲ ့ လား ။ "" "" ကိတ ် မုန ့ ် က ဘယ ် လိုလဲ "" စတာတွေလို သာမန ် မိခင ် တစ ် ယောက ် ကမေးတဲ ့ မေးခွန ် းတွေအစား ကျွန ် မကို ကြည ့ ် ပြီး မေးလိုက ် တာက "" သူတို ့ က သမီးကို ဘယ ် လိုဆက ် ဆံကြသလဲ "" တဲ ့ လေ ။ 
ကျွန ် မအသက ် က ခုနစ ် နှစ ် လေ ။ ကျွန ် မ ဘယ ် လိုလုပ ် နားလည ် မှာလဲ ။ 
ကျွန ် မ ဆိုလိုတာက "" ဘာဖြစ ် လို ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် က ကျွန ် မကို ခွဲခြားဆက ် ဆံမှာလဲ "" ဆိုတာကိုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူကသိတယ ် လေ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မမျက ် လုံးကို တည ့ ် တည ့ ် ကြည ့ ် ပြီး ပြောလိုက ် တာက "" သူတို ့ က နင ့ ် ကို အမြဲတမ ် း ကောင ် းကောင ် းမွန ် မွန ် ဆက ် ဆံကြမှာ မဟုတ ် ဘူးဟဲ ့ "" တဲ ့ လေ ။ 
အခု အမေရိကာမှာ လူမျိုးရေး ဆိုတာဟာ လူတွေကို အလွန ် အမင ် း စိတ ် ကသိကအောက ် ဖြစ ် စေတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
သင ် ဟာ ညစာစားပွဲထစ ် ခုမှာ ၊ဒါဟာဆိုရင ် ကျားမြီးဆွဲလိုက ် သလိုမျိုးနဲ ့ ညီမျှတဲ ့ တကယ ့ ် ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုမျိုးပါ ။ 
ဒီထိတ ် လန ့ ် ခြောက ် ခြားမှုနောက ် က လိုက ် လာတတ ် တဲ ့ အချိန ် အကြာ နှုတ ် ဆိ ် တ ် နေမှုကြီးလေ ။ 
နောက ် ပြီး ဒီနေ ့ ဒီနေရာကို လာရင ် းနဲ ့ တောင ် မှ ကျွန ် မလူမျိုးရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဟောပြောဖို ့ စီစဉ ် ထားတယ ် ဆိုတာကို မိတ ် ဆွေတစ ် ချို ့ နဲ ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေကို ပြောပြလိုက ် တော ့ သူတို ့ က သတိပေး ပြောကြားကြတာက ၊ "" မလုပ ် စမ ် းပါနဲ ့ ပေါ ့ ၊ ဒီအကြောင ် းကို သွားပြောလိုက ် ရင ် အန ္ တာရယ ် တွေက တစ ် ပုံတစ ် ပင ် ကျွန ် မအပေါ ် ကျရောက ် လာတော ့ မှာတဲ ့ လေ ။ သူတို ့ တွေက ကျွန ် မကို သွေးကြွနေတဲ ့ လူမည ် းအမျိုးသမီး တစ ် ယောက ် လို ့ ထင ် ချင ် ထင ် သွားနိူင ် ပြီး ၊ ကျွန ် မရဲ ့ အလုပ ် ကိုလည ် းထိခိုက ် စေလိမ ့ ် မယ ် တဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ အားလုံးကို ပြောစရာရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် မဟာ တကယ ် ကိုပဲ တဒင ် ္ ဂလောက ် တော ့ စိုးရိမ ် သွားမိတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မ သဘောပေါက ် လိုက ် တာက ပြဿနာတစ ် ရပ ် ကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ပထမ ခြေလှမ ် းက အဲဒါကနေ ပုန ် းရှောင ် မနေဖို ့ ဆိုတာနဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ခုရဲ ့ ပထမ ခြေလှမ ် းဟာ နိူးကြားနေမှုပဲ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် မ လူမျိုးရေးအကြောင ် းကို တကယ ် ကို ဆွေးနွေးဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချလိုက ် တာက တကယ ် လို ့ ကျွန ် မ ဒီနေရာကိုလာပြီး ၊ ကျွန ် မရဲ ့ တွေကြုံခံစားရတာတွေကို သင ် တို ့ နဲ ့ မျှဝေလိုက ် ရင ် အနည ် းငယ ် တော ့ စိုးရိမ ် စိတ ် လျော ့ ပါးသွားပြီး ၊ လူမျိုးရေးအကြောင ် း ကျွန ် မတို ့ ပြောဆိုတဲ ့ အခါ နည ် းနည ် းလေး ပိုပြီး သတ ္ တိရှိလာမလားလို ့ ပေါ ့ ။ 
ကဲဒီတော ့ Barack Obama ကို ရွေးချယ ် တင ် မြောက ် ခြင ် းဟာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားဆက ် ဆံခြင ် း ထာဂရ အဆုံးသတပစ ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ အပြင ် မှာ ပြောကြမယ ် သူတွေရှိနေမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ဟုတ ် တယ ် မို ့ လား ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ရင ် းနှီမြှပ ် နှံမှု စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းမှာ ကျွန ် အလုပ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ မှာ ဆိုရိုးစကား တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ကိန ် းဂဏန ် းတွေက မလိမ ် တတ ် ဘူးတဲ ့ ။ ဟောဒီမှာတော ့ လျစ ် လျူ ရှုလို ့ ကို မရနိုင ် တဲ ့ သိသာပြီး တိုင ် းတာလို ့ ရတဲ ့ လူမျိုးရေးကွာခြားချက ် တွေ ရှိနေပါတယ ် ။ အိမ ် ထောင ် စုချင ် း ချမ ် းသာကြွယ ် ဝမှု ၊ အိမ ် ထောင ် စုချင ် း ဝင ် ငွေ ၊ အလုပ ် အကိုင ် အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ ၊ ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှုတွေမှာပေါ ့ ။ 
အမေရိက စီးပွားရေးရာ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် မှုက သာဓကတစ ် ခုပါ ။ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ လူဦးရေမှာ လူဖြူဦးရေက (၃၀) ရာခိုင ် နှုန ် းပဲရှိနေတာတောင ် မှ ကော ် ပိုးရေးရှင ် း တွေထဲက (၇၀) ရာခိုင ် နှုန ် းသော 
ဘုတ ် အဖွဲ ့ နေရာတွေကို သူတို ့ က ယူထားကြတယ ် ။ Fortune 250 ကုမ ္ ပဏီမှာ CEO ထဲမှာ တိုင ် းရင ် းသားလူနည ် းစုထဲက ဆိုလို ့ (၇) ဦးပဲရှိပါတယ ် ။ ယနေ ့ ထောင ် နဲ ့ ချီပြီးရှိနေတဲ ့ လူသိရှင ် ကြား ကုန ် သွယ ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေမှာ လူမည ် း အမျိုးသမီး ဥက ္ ကဌ ဆိုလို ့ ထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ အထဲကမှ (၂) ဦးုပဲရှိတာပါ ။ အခု သင ် တို ့ ခုတွေ ့ နေရတာက အဲဒီထဲက တစ ် ယောက ် ပါ ။ သိပ ် မကြာသေးခင ် က မီးဖိုချောင ် အကူလို ့ လူချင ် းမှားခံရမတတ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တာလည ် း သူပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာ ဖြစ ် ရပ ် မှန ် တစ ် ခုပါ ။ 
ကဲအခုတော ့ ကျွန ် မမှာရှိနေတဲ ့ ဒီအတွေးက ကျွန ် မဘာသာ ကျွန ် မပြုလုပ ် ထားတဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုပေါ ့ ။ သင ် ဟာ ExxonMobil လိုမျိုး အဓိကရ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းကြီးရဲ ့ အခန ် းတစ ် ခန ် းထဲကို လှမ ် းဝင ် သွားတယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပြီး ဘုတ ် အဖွဲ ့ စည ် းဝေးခန ် း တစ ် ဝိုက ် မှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် းလူတိုင ် းဟာ လူမည ် းတွေပါလို ့ ကျွန ် မပြောရင ် ဒါဟာ ထူးထူးဆန ် းဆန ် းပဲလို ့ သင ် ထင ် မြင ် မိမှာပါ ။ 
စားပွဲတစ ် ဝိုက ် မှာရှိတဲ ့ လူတွေတိုင ် းဟာ လူဖြူ အမျိုးသားတစ ် ယောက ် စီပါလို ့ ဆိုရင ် ကော ဒါဟာလည ် း ထူးထူးဆန ် းဆန ် းပဲလို ့ ဘယ ် တော ့ များမှ ကျွန ် မတို ့ ထင ် မြင ် မိကြမှာလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒီကိုဘယ ် လိုရောက ် ရှိလာခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျွန ် မတို ့ ဒီကိုဘယ ် လိုရောက ် ရှိလာခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ နိူင ် ငံမှာ ခွဲခြားဆက ် ဆံခြင ် းကို တစ ် ကြိမ ် မှာတော ့ တရားဝင ် ပြဌာန ် းထားခဲ ့ တာ ဒီကလူတွေအားလုံးသိပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး မေးစရာ မလိုပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရှိသေးတာက ကျွန ် မ ဒီပြဿနာနဲ ့ နပန ် းလုံးနေခိုက ် မှာ ကျွန ် မအမေရဲ ့ မေးခွန ် းက ကျွန ် မအတွက ် တော ့ လေထဲမှာ ဝေ ့ ဝဲ နေပါတယ ် ။ "" သူတို ့ နင ့ ် ကို ဘယ ် လို ဆက ် ဆံကြသလဲ "" ဆိုတာပါ ။ 
ကဲဒီတော ့ ညည ် းညူ ဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် တနည ် းနည ် းနဲ ့ အသနားခံတာမျိုး ပြုလုပ ် ဖို ့ အတွက ် ဒီပြဿနာကို ကျွန ် မ တင ် ပြနေတာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မဘဝမှာ မျှော ် မှန ် းထားတာတွေထက ် အဆပေါင ် းများစွာ အောင ် မြင ် ထားပြီးပါပြီ ။ လူမျိုးအားလုံးရဲ ့ ကောင ် းကောင ် းမွန ် ဆက ် ဆံခြင ် းဆိုတာလည ် း ကျွန ် မမှာရှိနေတာထက ် ကို ပိုပြီးရရှိနေပါပြီ ။ 
ယူနီဖောင ် း အဖြစ ် အပျက ် ကို ပြောပြရတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ဒါက တိုက ် ဆိုင ် နေလို ့ ပါ ။ 
စီးပွားရေးပူပေါင ် းဆောင ် ရွက ် မှု ဘုတ ် အဖွဲ ့ တွေရဲ ့ ထွေပြားမှုတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ကိန ် းဂဏန ် းတွေကို ကိုးကားရတာကလည ် း ဒါတွေဟာ တကယ ် အစစ ် အမှန ် တွေ ဖြစ ် တာကြောင ့ ် ပါ ။ ကျွန ် မ ဒီနေ ့ ဒီနေရာမှာ ရပ ် ပြီး လူမျိုးရေး ခွဲခြားဆက ် ဆံမှု ပြဿနာအကြောင ် းကို ပြောနေတာက ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေအားလုံးအတွက ် ကျွန ် မတို ့ အားလုံး လိုချင ် နေကြတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းအားလုံးရဲ ့ နောက ် ထပ ် မျိုးဆက ် တစ ် ခုကို လုယူဖို ့ ခြိမ ် းခြောက ် နေတယ ် လို ့ ကျွန ် မယုံကြည ် မိတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ သူတို ့ တွေဟာ ဘယ ် အသားအရောင ် တွေဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဘယ ် နေရာကပဲလာလာ အရေးမပါဘူးလေ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မတွေးမိတာက ဒါက စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေကို ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ ကိုလည ် း ခြိမ ် းခြောက ် နေပါသေးတယ ် ။ 
သင ် တို ့ သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ၊ သုသေသနပညာရှင ် တွေက "" color blindness "" ဆိုတဲ ့ အသုံးအနှုန ် းကို ကျွန ် မတို ့ လူမျိုးရေး အသားအရောင ် ကွဲပြားမှုကို ဂရုမပြုမိဘူးလို ့ ဟန ် ဆောင ် ထားရာမှာ "" ကျင ့ ် ယူထားတဲ ့ အပြုအမူတစ ် ခု "" အဖြစ ် သရုပ ် ဖော ် ဖို ့ ထွင ် သုံးထားတာပါ ။ 
တကယ ် လို ့ သင ် ဟာ သင ် နဲ ့ အသွင ် တူတဲ ့ လူတစ ် သိုက ် ရဲ ့ ဝန ် းရံခြင ် းခံရတာမျိုး ကြုံကြိုက ် လိုက ် ရပြီးဆိုရင ် ဒါဟာ မတော ် တဆဖြစ ် မှု သက ် သက ် ပါ ။ 
အခု ကျွန ် မအမြင ် မှာတော ့ အသားအရောင ် ခွဲခြားမှုကို လျစ ် လျှူရှုခြင ် းဆိုတာမှာနောက ် ပြီး တရားမျှတတယ ် ဆိုတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် မျိုးလည ် း မသက ် ရောက ် ပါဘူး ။ 
ဒီလို အဓိပ ္ ပါယ ် မျိုး လုံးဝသက ် ရောက ် ခြင ် းမရှိပါဘူး ။ ဒါကို အာခံမထားပါဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ တော ့ အသားအရောင ် ခွဲခြားမှုကို လျစ ် လျှူရှုခြင ် းဆိုတာဟာ အရမ ် းကို အန ၱရာယ ် ကြီးမားပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပြဿနာကို မသိကျိုးကျွန ် ပြုနေတယ ် ဆိုတဲ ့ သဘောသက ် ရောက ် နေတယ ် လေ ။ 
ပညာရှင ် တစ ် စု စုပေါင ် း လေ ့ လာမှုတစ ် ခုမှာ ဆိုထားတာက ပါးနပ ် တဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းစုကြီးတွေဟာ လူမျိုးရေးကို ရှောင ် ရှားခြင ် းထက ် ဒီကိစ ္ စကို အရှိအကိုအရှိအတိုင ် း မျုက ် နှာချင ် းဆိုင ် ကိုင ် တွယ ် ဖြေရှင ် းကြပါတယ ် တဲ ့ ။ 
မတူကွဲပြားမှုကို လက ် ခံယုံကြည ် ခြင ် းဆိုတာဟာ လူများစုဖြစ ် တဲ ့ လူမျိုးစု အပါအဝင ် လူမျိုးစုအားလုံးကို အသိအမှတ ် ပြုခြင ် းဆိုတဲ အဓိပ ္ ပါယ ် သက ် ရောက ် တယ ် ဆိုတာကို သူတို ့ က အမှန ် တကယ ် လက ် ခံကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီကိစ ္ စက ခက ် ခဲနိူင ် တယ ် ၊ ကမောက ် ကမနိုင ် တယ ် ၊ အနေရခက ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာကို သင ် တို ့ ကို ပြောပြသူဆိုလို ့ ကျွန ် မဟာ ပထမဆုံး ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါက အဓိက ဦးတည ် ချက ် လိုမျိုး ဖြစ ် နေတာကိုး ။ 
မှားယွင ် းနေတဲ ့ လူမျိုးရေးဆိုင ် ရာ ပုံသေကားကျ သဘောထားအရဆိုရင ် လူမည ် းတွေဟာ ရေကူးတာကို မကြိုက ် ဘူးဆိုတဲ ့ အဆိုဟာ တစ ် ခုပါ ။ ကျွန ် မရေကူးတာကို ဘယ ် လောက ် အထိ ကြိုက ် တယ ် ဆိုတာကို ပြောပြပါ ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် မရေကူးတာကို အရမ ် းကိုကြိုက ် တာပေါ ့ ၊ လူကြီးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မ နည ် းပြတစ ် ယောက ် နဲ ့ အတူကူးတာပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ တစ ် နေ ့ မှာတော ့ ကျွန ် မ ကူးရမယ ့ ် (၂၅) မီတာရှိတဲ ့ ရေကူးကန ် မှာ အသက ် အောင ့ ် ပြီး လေကျင ့ ် ခန ် းတစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ ကျွန ် မ နည ် းပြက ခိုင ် းပါတယ ် ။ 
တစ ် ကြိမ ် လုပ ် မရနိုင ် တိုင ် း ကျွန ် မ အစကနေ ပြန ် ပြန ် လုပ ် ခဲ ့ ရတာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ အကြိမ ် ပေါင ် းများစွာ မအောင ် မမြင ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မနည ် းပြက ကျွန ် မကို ကြည ့ ် ပြီးပြောလိုက ် တာက "" မယ ် လော ့ ဒီရေ ၊ ဒါက အသက ် အောင ့ ် တဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းမဟုတ ် ဘူးကွဲ ့ ။ 
ဒီလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းက မင ် းကို သက ် တောင ့ ် သက ် သာ မရှိချိန ် မှာ သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် အောင ် ဖို ့ လေ ့ ကျင ့ ် ပေးတာပါကွာ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ငါတို ့ အများစုရဲ ့ နေ ့ ရက ် တွေက အဲဒီလိုဖြစ ် ကြတာကိုး "" တဲ ့ ။ တကယ ် လို ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကသိကအောက ် ဖြစ ် ခြင ် းကို ကိုင ် တွယ ် ဖြေရှင ် းဖို ့ သင ် ယူနိူင ် ပြီး ဒီအထဲမှာပဲ စိတ ် ကို လျှော ့ ဖြေလိုက ် တယ ် ဆိုရင ် ပိုပြီးကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဘဝတစ ် ခုကို ပိုင ် ဆိုင ် မှာပဲလေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတွက ် စိတ ် မသက ် မသာဖြစ ် စေတဲ ့ လူမျိုးရေးဆိုင ် ရာ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုမှာ သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် ဖို ့ အချိန ် တန ် ပြီလို ့ ကျွန ် မထင ် ပါတယ ် ။ လူမည ် း ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ လူဖြူ ့ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ အာရှနွယ ် ဖွား ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ စပိန ် နွယ ် ဖွား ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ယောက ် ျား ၊ မိန ် မ အကုန ် လုံး အပါအဝင ် ပေါ ့ ။ တကယ ် လို ့ အမေရိကမှာ ညီမျှတဲ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် တွေ နဲ ့ ညီမျှတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် း ရှိတယ ် ဆိုတာကို ယုံကြည ် တယ ် ဆိုရင ် တော ့ ဒီပြဿနာနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုတွေကို လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အသားအရောင ် ခွဲခြားမှုကို လျစ ် လျူရှုတာကို ခွင ့ ် လွတ ် မရနိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အသားအရောင ် ကွဲပြားနေမှုကို လက ် ခံဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ဆန ္ ဒပြင ် းပြနေဖို ့ ၊ ဆရာ ၊ ဆရာမတွေ ၊ မိဘတွေ ၊ စီးပွားရေးစွမ ် းဆောင ် ရှင ် တွေ ၊ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ၊ အဖြစ ် နဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေ လူမျိုးရေးဆိုင ် ရာ ကြိုတင ် စီမံထားတဲ ့ ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုတွေကို ဖြောင ့ ် မတ ် မှု ၊ နားလည ် မှု ၊ သတ ္ တိရှိမှုတွေနဲ ့ အတူ ကျင ် းပပြုလုပ ် ဖို ့ ကို ဆန ္ ဒပြင ် းပြနေဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ ဒါဟာ မှန ် ကန ် တယ ် ဆိုတာ ကြောင ့ ် လုပ ် တာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါဟာ လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ အတွက ် ချက ် ချာပါးနပ ် မှု ဖြစ ် နေတာကြောင ့ ် ပါ ။ အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သိပ ္ ပံညာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သုသေသနပြုမှု ဒါတွေအားလုံးဟာ ပိုပြီးကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ မတူကွဲပြားမှုနဲ ့ ဆို ပိုပြီးကောင ် းမွန ် မှာပေါ ့ ။ 
ကဲ ကျွန ် မရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံး အသားအရောင ် ကွဲပြားမှုကို လက ် ခံခြင ် းရဲ ့ သာဓကလေးကတော ့ John Skipper ဆိုတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ပဲပေါ ့ ။ 
သူက ESPN ကို စီမံကွပ ် ကဲနေသူပေါ ့ ။ 
မြောက ် ကာရိုလိုင ် းနား ဇာတိပါ ။ စံပြုလောက ် တဲ ့ တောင ် ပိုင ် သား လူဖြူ လူရည ် မွန ် တစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ 
သူဟာ မတူကွဲပြားတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု ရှိနှင ့ ် နေတဲ ့ ESPN နဲ ့ ပူပေါင ် းလိုက ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သူက အဲဒါကို ပို ့ လို ့ ကို မြင ့ ် တဲ ့ နေရာကို မြှင ့ ် တင ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူက လစ ် လပ ် နေတဲ ့ ရာထူးတိုင ် းအတွက ် မတူကွဲပြားတဲ ့ လျှောက ် လွာရှင ် တွေရဲ ့ အမည ် စာရင ် းရှိစေဖို ့ တောင ် းဆိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ ဒီတော ့ အစပိုင ် းမှာ စားမာန ် ခုပ ် နေတဲ ့ အရာရှိတွေက သူ ့ ဆီကိုလာပြီး ပြောကြတာက "" မင ် းက ငါကို လူမျိုးစုငယ ် တွေကို အလုပ ် ခန ့ ် ပေးစေချင ် တာလား ။ ဒါမှမဟုတ ် အလုပ ် နဲ ့ အသင ့ ် တော ် ဆုံး သူကို ခန ့ ် စေချင ် တာလား "" တဲ ့ သူက ဆိုပါတယ ် ။ ဒီအခါမှာ Skipper ဖြေလိုက ် ပုံက အမြဲတမ ် း တစ ် ခုပါပဲ ။ "" ဟုတ ် ပါတယ ် ဗျာ "" ပေါ ့ ။ 
မတူကွဲပြားမှုကို လက ် ခံပါတယ ် လို ့ ပြောလိုက ် ခြင ် းဟာ ESPN ဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ တန ် ဖိုးအကြီးဆုံး ကြိုးဖြင ့ ် လွှင ့ ် ပေးတဲ ့ အခပေး ရုပ ် သံလုပ ် ငန ် းဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ အစစ ် အမှန ် ယုံကြည ် မိပါတယ ် ၊ 
ဒါဟာ စားမြိန ် စရာရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် ပဲလို ့ ကျွန ် မထင ် ပါတယ ် ။ 
အခု သင ် တို ့ ကို Ariel Investments မှ ကျွန ် မရဲ ့ လုပ ် ငန ် းထဲကအကြောင ် းကို ပြောလို ့ ရပါပြီ ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မတူကွဲပြားမှုတွေကို ယှဉ ် ပြိုင ် တဲ ့ အသာစီးရမှု တစ ် ခုအဖြစ ် တကယ ့ ် ကို ရှုမြင ် ပြီး ဒီ အသာစီးရမှုက စီပွားရေးဆိုတာထက ် ကို ကျော ် ပြီး ပန ် တိုင ် ကို တက ် လှမ ် းနိုင ် နိူင ် တာပေါ ့ ။ 
မီချီကန ် တက ္ ကသိုလ ် မှာ Scott Page ဆိုသူရှိပါတယ ် ။ 
သူဟာ မတူကွဲပြားခြားနားမှုတွေရဲ ့ သင ် ္ ချာဆိုင ် ရာ တွက ် ချက ် မှုကို ပထမဆုံး ပြုစုခဲ ့ သူပါ ။ 
သူပြောတာက "" အကယ ် ၍ သင ် ဟာ အရမ ် း အရမ ် းကို ခက ် ခဲတဲ ့ ပုစ ္ ဆာတစ ် ပုဒ ် ကို ကြိုးစား ဖြေရှင ် းတော ့ မယ ် ဆိုရင ် သင ့ ် မှာ မတူညီတဲ ့ ပညာရှင ် တွေပါဝင ် တဲ ့ လူမျိုးစုံ အဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ တော ့ ရှိသင ့ ် ပါတယ ် "" တဲ ့ ။ 
သူပေးတဲ ့ ဥပမာကတော ့ ရေကျောက ် ကူးစက ် ရောဂါပါ ။ 
ဒီရောဂါက ဥရောပတိုက ် ကို ဖျက ် စီးတုန ် းက သူတို ့ တွေဟာ ဒီ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေအားလုံးကို စုစည ် းလိုက ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ တွေ အကြပ ် ရိုက ် သွားတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ရောဂါကို ကုသမှုရဲ ့ အစပိုင ် းတွေဟာ လုံးဝ ဖြစ ် နိုင ် ခြေမရှိတဲ ့ အရင ် းအမြစ ် ကနေလာခဲ ့ တာပါ ။ နို ့ စားနွားမွေးမြူသူ တစ ် ယောက ် က နို ့ ညှစ ် သမတွေမှာ ကျောက ် ရောဂါ မဖြစ ် တာကို သတိထားမိလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျောက ် ရောဂါ ကာကွယ ် ဆေးဟာ ဒီနို ့ စားနွားမွေးမြူသူကြောင ့ ် ကျွဲနွားတွေကို အခြေခံထားတာပါ ။ 
ကဲ ဒီတော ့ ကျွန ် မ အနေဲ ့ သေချာနေတာကတော ့ သင ် တို ့ အနေနဲ ့ ဒီနေရာမှာ ထိုင ် ပြီး ပြောနေမိကြမှာက "ငါက ကြိုးနဲ ့ လွှင ့ ် တဲ ့ ရုပ ် သံ ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုကို စီမံကွပ ် ကဲတာမှ မဟုတ ် တာ ။" "ငါက ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှု လုပ ် ငန ် းကို လုပ ် နေတာမှ မဟုတ ် တာ ။" "ငါက နို ့ စားနွား မွေးမြူသူမှ မဟုတ ် တာ ။" 
"ငါ ဘာလုပ ် လို ့ ရမှာလဲ ။" 
ဒါဆို ကျွန ် မပြောပြမယ ် ။ သင ် တို ့ ဟာ အသားအရောင ် ကွဲပြားနေမှုကိုတော ့ လက ် ခံနိူင ် ပါတယ ် ။ 
အကယ ် ၍ သင ် တို ့ ဟာ အလုပ ် ခန ့ ် ထားရေး လုပ ် ငန ် းစဉ ် ဒါမှမဟုတ ် အလုပ ် ခန ့ ် ခွင ့ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ကိစွဖြစ ် ဖြစ ် တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် း ပါဝင ် နေမယ ် ဆိုရင ် အသားအရောင ် ကွဲပြားနေမှုကိုတော ့ လက ် ခံလို ့ ရပါတယ ် ။ 
အကယ ် ၍ သင ် တို ့ ဟာ အရမ ် းကို ခက ် ခဲတဲ ့ ပြဿနာတစ ် ရပ ် ကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ကြိုးစားနေတယ ် ဆိုရင ် သင ် တို ့ ရဲ ့ အမြင ် ကို လွတ ် လွတ ် လပ ် လပ ် ပြောဆိုပြီး အသားအရောင ် ကွဲပြားနေမှုကို လက ် ခံနိူင ် ပါတယ ် ။ 
အခုနေမှာ လူတွေ ပြောမှာကို ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါက သိပ ် ပြီးတော ့ အရာမရောက ် လှပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် း ကျွန ် မ တောင ် းပန ် နေတာက သင ် တို ့ အနေနဲ ့ အရမ ် းကို ရိုးစင ် းတဲ ့ အရာကလေးကို ပြုလုပ ် ပေးကြဖို ့ ပါ ။ သင ် တို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို လေ ့ လာကြပါ ၊ အလုပ ် ခွင ် မှာ ၊ ကျောင ် းမှာ ၊ အိမ ် မှာ စတာတွေမှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ တောင ် းပန ် နေတာက သင ် တို ့ အနေနဲ ့ သင ် တို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာရှိတဲ ့ လူတွေကို အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိရှိ ၊ ရည ် ရွယ ် ချက ် ရှိရှိနဲ ့ ကြည ့ ် ရှုကြဖို ့ ပါ ။ 
သင ် တို ့ နဲ ့ မတူတဲ ့ သူတွေ ၊ သင ့ ် တို ့ နဲ ့ စဉ ် းစားပုံ မတူတဲ ့ သူတွေ ၊ သင ် တို ့ နဲ ့ ပြုမူပုံခြင ် း မတူတဲ ့ သူတွေ ၊ သင ် တို ့ နဲ ့ မတူတဲ ့ နေရာက လာတဲ ့ သူတွေကို သင ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝထဲကို ဖိတ ် ခေါ ် လိုက ် ပါ ။ နောက ် ပြီး သူတို ့ တွေဟာ သင ် တို ့ ရဲ ့ ထင ် မြင ် ယူဆချက ် တွေကို ပြောင ် းလဲစေပြီး 
ဒီ ပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ဦးချင ် းဆီက အားကောင ် းတဲ ့ ထိုးထွင ် းဥာဏ ် အသစ ် တွေ ရကောင ် းရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ကျွန ် မ အမျိုးသားလိုပေါ ့ ၊ ဖြစ ် ချင ် တော ့ သူက လူဖြူ ဖြစ ် နေတာကိုး ၊ လူမည ် းတွေ ၊ ယောက ် ျား ၊ မိန ် းမ ၊ ကလေး ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ နေ ့ စဉ ် နေ ့ တိုင ် း အသားလှဆီ သုံးကြတယ ် ဆိုတာကို သင ် တို ့ သိရှိကောင ် း သိရှိနိုင ် ပါလိမ ့ ် ဦးမယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ဒီတိုးတက ် မှုဟာ သူတို ့ ကို အထောက ် အကူပြုလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာကို နောင ် လာမယ ့ ် မျိုးဆက ် က သေချာပေါက ် နားလည ် စေဖို ့ အတွက ် ဒါဟာ အရမ ် းကို အရေးကြီးတယ ် လို ့ ကျွန ် မ ထင ် မြင ် မိပါသေးတယ ် ။ အကြောင ် းကတော ့ သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို ပြောင ် မြောက ် တဲ ့ စံနမူနာထားထိုက ် သူတွေ ဖြစ ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် နေမိကြမှာကိုး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ အမေဟာ 
သူမဟာ မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကို စံနမူနာထားထိုက ် သူ တစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သူမဟာ သူမရဲ ့ ပြုမူပုံတိုင ် း ဖြစ ် လာခဲ ့ တဲ ့ သူမျိုး တစ ် ယောက ် ပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူမက ရှီကာဂိုမှာ ကလေး (၆) ယောက ် ကို တစ ် ယောက ် တည ် း ပျိုးထောင ် အုပ ် ထိန ် းရတဲ ့ မိခင ် လေ ။ 
သူမဟာ အိမ ် ခြံမြေ အကျိုးဆောင ် လုပ ် ငန ် းကို လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ သူမဟာ သာမန ် ထက ် ကိုပိုပြီး ခက ် ခက ် ခဲခဲ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ရပေမဲ ့ မကြာခဏဆိုသလို လောက ် ငဖို ့ အတွက ် မလွယ ် ခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် တွေ မကြာခဏရှိခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဆိုလိုတာကတော ့ ကျွန ် မတို ့မီးဖြတ ် ခံရတာတို ့ ၊ အိမ ် ပေါ ် က မောင ် းချခံရတာတို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အိမ ် ပေါ ် က မောင ် းချခံရတဲ ့ အချိန ် တွေမှာ တစ ် ခါတစ ် လေကျရင ် သူမပိုင ် ဆိုင ် တဲ ့ ဒီတိုက ် ခန ် းလေးတွေထဲမှာ နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ တစ ် ခါတစ ် လေများကျရင ် အခန ် းက တစ ် ခန ် း ၊ နှစ ် ခန ် းပဲ ရှိတာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆို တော ့ အဲဒါတွေက လက ် စမသတ ် သေးတဲ ့ ဟာတွေ ဖြစ ် နေပြီး ကျွန ် မတို ့ ချိုးမယ ့ ် ရေကို လျှပ ် စစ ် မီးဖိုပေါ ် မှာ အပူပေးနေရတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမက မျှော ် လင ့ ် ချက ် တော ့ မလျှော ့ ဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ ကိုလည ် း မျှော ် လင ့ ် ချက ် လက ် လျှော ့ မှာကို ခွင ့ ် မပြုခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒီ အသည ် းမာတဲ ့ လက ် တွေ ့ အကျိုးမျှော ် ဝါဒက သူမမှာ ကိန ် းဝပ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မ အသက ် က (၄) နှစ ် ဖြစ ် ပြီး သူမပြောတာက "" မေမေက ခရစ ် စမတ ် ဘိုးဘိုး ပဲလေကွယ ် "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) သူမဟာ ဒီလို အရမ ် းကို အသည ် းမာတဲ ့ လက ် တွေ ့ အကျိုးမျှော ် ဝါဒီပါ ။ 
ကျွန ် မကို သင ် ခန ် းစာတွေ အများကြီး သင ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် သူမ ကျွန ် မကို နေ ့ စဉ ် သင ် ကြားပေးတဲ ့ အရေးပါဆုံး သင ် ခန ် းစာကတော ့ "" မယ ် လော ့ ဒီ ၊ နင ် ဟာ ဘာမဆို ဖြစ ် နိူင ် တယ ် နော ် "" တဲ ့ ။ 
နောက ် တော ့ အဲဒီ စကားလုံးတွေကြောင ့ ် ပဲ နံနက ် ဝေလီဝေလင ် းအချိန ် တွေမှာ ကျွန ် မ နိုးနိုးနေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ အဲဒီ စကားလုံးတွေကြောင ့ ် ပဲ ကျွန ် မဟာ စာသင ် ကျောင ် းဆိုတာကို အခြားအရာတွေထက ် ပိုပြီး နှစ ် သက ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ အဲဒီ စကားလုံးတွေကြောင ့ ် ပဲ ကျောင ် းကား တစ ် စီးစီးပေါ ် ရှိနေတုန ် းမှာ အကြီးကျယ ် ဆုံး အိပ ် မက ် တွေ မက ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီစကားလုံးတွေကြောင ့ ် ပဲ ကျွန ် မ ဒီနေရာမှာ စိတ ် အားထက ် သန ် မှု အပြည ့ ် နဲ ့ ရပ ် ပြီး ယနေ ့ အခါမှာ ဒီအိပ ် မက ် တွေကို မက ် နေကြတဲ ့ ကလေးတွေအတွက ် သတ ္ တိရှိဖို ့ သင ် တို ့ ကို ပန ် ကြားနေတာပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) အားလုံးနားလည ် ပါတယ ် နော ် ။ ကျွန ် မက သူတို ့ လေးတွေကို ရုပ ် မြင ် သံကြားမှာ CEO တစ ် ယောက ် ကို မြင ် ရရင ် ပြောစေချင ် တာက "" ငါဟာ သူမလို ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ "" ဒါမှမဟုတ ် "" သူလည ် း ငါ ့ လိုပုံပါပဲ ။ "" လို ့ ပါ ။ နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မက သူတို ့ ကို သိစေချင ် တာက ဘယ ် အရာမဆို ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ သူတို ့ မြင ် ယောင ် စိတ ် ကူးဖူးတဲ ့ အမြင ့ ် ဆုံး အဆင ့ ် ကို စွမ ် းဆောင ် နိုင ် တယ ် ၊ သူတို ့ တွေကို ဘယ ် စီးပွားရေး ဘုတ ် အဖွဲ ့ စည ် းဝေးခန ် းကမဆို ကြိုဆိုကြလိမ ့ ် မယ ် ၊ ဘယ ် ကုမ ္ ပဏီကိုမဆို သူတို ့ ဦးဆောင ် နိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
လွတ ် လပ ် တဲ ့ တိုင ် းပြည ် နဲ ့ ရဲစွမ ် းသတ ္ တိပြည ့ ် နေတဲ ့ ဌာနေ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ဒီယူဆချက ် ကို သင ် တို ့ နားလည ် မြင ် ကြပါတယ ် ။ အမေရိကရဲ ့ ရက ် ထည ် ကို အဲဒါတွေနဲ ့ ရောယှက ် ဖွဲ ့ ထားတာပေါ ့ ။ 
အမေရိက ၊ ကျွန ် မတို ့ မှာ စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ခု ကြုံတွေ ့ တဲ ့ အခါ ၊ ကျွန ် မတို ့ နောက ် တွန ့ ် မသွားဘဲ အဲဒါကို ထိပ ် တိုက ် ရင ် ဆိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မားမားမတ ် မတ ် ရပ ် တည ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ရဲစွမ ် းသတ ္ တိကို ပြကြပါတယ ် ။ 
အခုလောလာဆယ ် မှာတော ့ သင ် တို ့ ကို လုပ ် ဆောင ် ကြဖို ့ တောင ် းပန ် နေတာက ၊ သင ် တို ့ ရဲ ့ သတ ္ တိကို ပြသကြဖို ့ တောင ် းပန ် နေတာပါ ။ 
သင ် တို ့ ကို ရဲရင ့ ် ကြဖို ့ ကို တောင ် းပန ် နေတာပါ ။ 
စီးပွားရေး ခေါငိးဆောင ် တွေ အနေနဲ ့ သင ် တို ့ ကို ဘယ ် အရာကိုမှ စားပွဲပေါ ် မှာတင ် ပစ ် မထားကြဖို ့ ကို တောင ် းပန ် နေတာပါ ။ 
နိူင ် ငံသားတွေ အနေနဲ ့ ဘယ ် ကလေးကိုမှ နောက ် ချန ် မထားခဲ ့ ကြဖို ့ ကို တောင ် းပန ် နေတာပါ ။ 
အသားအရောင ် ခွဲခြားမှုကို လျစ ် လျှူရှုဖို ့ တောင ် းပန ် နေတာမဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ အသားအရောင ် ကွဲပြားမှုကို လက ် ခံရဲ ကြဖို ့ ကို တောင ် းခံနေတာပါ ။ သူတို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် ဟာ အရေးပါတယ ် ဆိုတာနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေဟာ ဖြစ ် နိူင ် ခြေရှိတယ ် ဆိုတာကို ကလေးတိုင ် းကို သိစေရအောင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးနော ် ၊ ကျေးဇူး ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ့ အိပ ် မက ် က New York City မှာ ပထမဆုံး ကမ ္ ဘာ ့ မြေအောက ် ပန ် းခြံတစ ် ခု ဆောက ် ဖို ့ ပါ 
ဒီတော ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် ဘာလို ့ မြေအောက ် ပန ် းခြံဆောက ် ချင ် နေခဲ ့ တာလဲ 
နောက ် ပြီး သူ ့ အစ ် မနဲ ့ အစ ် ကို (၁၁) နှစ ် နဲ ့ (၉) နှစ ် တုန ် းကပါ ။ 
ဒီဓာတ ် ပုံက သူတို ့ တွေ အမေရိကကို အခြေချဖို ့ အီတလီက မထွက ် ခင ် လေးမှာ ရိုက ် ခဲ ့ တာပါ 
ဘဝသစ ် ထူထောင ် ရုံတင ် မကပဲ တကယ ့ ် ကို မြို ့ တော ် ကိုပါ တည ် ဆောက ် နေကြတယ ် ဆိုတာပါ 
ဒီဆယ ် စုနှစ ် တွေနဲ ့ ဒီသမိုင ် းကြောင ် းက ကျွန ် တော ့ ကိုအဖြစ ် အပျက ် တွေကို အများကြီးပြောပြဖို ့ 
အသားလုံးတွေ ၊ အီတလီခေါက ် ဆွဲတွေ ထပ ် စားဖို ့ ပဲ ပြောပြောနေတယ ်သမိုင ် းကြောင ် းကို ကြားရဖို ့ က တော ် တော ့ ကို ကြုံတောင ့ ် ကြုံခဲပါ 
ကမ ္ ဘာကြီးကို ပိုလှ ၊ ပိုစိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် း ၊ ပိုထိုက ် တန ် စေချင ် တယ ် ။ 
ဘယ ် လိုလဲလို ့ တော ့ တကယ ် ပဲမသိခဲ ့ ပါဘူး 
ဒါကြောင ့ ် ကင ် ညာက ယူနီဆက ် မှာ အလုပ ် ဝင ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် 
New York City အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် 
အဲဒီမှာ ခပ ် မြန ် မြန ် ပဲ အများညီ "" ဤ "" ကျွဲဖတ ် ဖြစ ် သွားပြီး 
၂၀၀၉ခုနှစ ် တုန ် းက ကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေ ၊ အခု စီးပွားဖက ် James Ramsey ကဒါက ဒီနေရာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါကအရင ် တုန ် းက ထရော ် လီ ဂိတ ် ဟောင ် းကြီးပါ Williamsburg တံတာ; ကို ကျော ် ဖြတ ် ပြီး Brooklyn ကနေ Manhattan မန ် ဟာတန ် ကို သွားတဲ ့ ခရီးသည ် တွေအတွက ် ဘူတာရုံဖြစ ် ပြီး (၁၉၀၈) နဲ ့ (၁၉၄၈) အတွင ် းမှာ ဖွင ့ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ့ အဖိုးအဖွားတွေ အဲဒီဒေသတစ ် ဝိုက ် မှာ နေထိုင ် နေတူန ် းကာလကပေါ ့ ဗျာ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ သိလိုက ် ရတာက အဲဒီနေရာက ၁၉၄၈မှာလုံးဝ စွန ့ ် ပစ ် ခံလိုက ် ရတယ ် တဲ ့ 
ဒီနေရာကို ဆွဲခေါ ် စေဖို ့ သက ် ဆိုင ် ရာကို ပန ် ကြားခဲ ့ တယ ် နောက ် ဆုံးတော ့ ကြည ့ ် ခွင ့ ် ရခဲ ့ တယ ် ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ခဲ ့ ကြတာပေါ ့ 
ဒီကို ခင ် ဗျားတို ့ ရောက ် ရင ် ရမယ ့ ် မယုံနိူင ် စရာမှော ် ဆန ် တဲ ့ ခံစားချက ် က စိတ ် ကူးကြည ့ ် ဖို ့ သိပ ် မလွယ ် လှဘူးပေါ ့ 
ဒါက မြို ့ ကြီးတစ ် မြို ့ ရဲ ့ အရမ ် းကျပ ် နေတဲ ့ နေရာအောက ် ဘက ် တည ့ ် တည ့ ် မှာရှိနေတဲ ့ မသုံးမသေးတဲ ့ မြေကွက ် ရဲ ့ ဘောလုံးကွင ် းပါ 
ဒါဟာတကယ ် ပဲ တော ် တော ် လေး အံ ့ ဩစရာကောင ် းပါတယ ် 
အခုဒီနေရာကိုယ ် ၌ က Lower East Side ရဲ ့ 
နေထိုင ် သူတစ ် ယောက ် မှာ စိမ ် းစိုတဲ ့ နေရာလပ ် ၃ပုံ၂ပုံရှိပါတယ ် 
ဒီတော ့ ချက ် ချင ် းပဲ ဒီနေရာကိုယူပြီး အများပြည ် သူ သုံးလို ့ ရတာ တစ ် ခုခုဖြစ ် လာအောင ် 
ဒါကို ၏ မြို ့ ရဲ ့ စင ် ္ ကြန ် လမ ် းတွေအောက ် ဘက ် ချိန ် ထိုးပေးလိုက ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ရိုးရှင ် းတဲ ့ နည ် းကိုသုံးပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ရှင ် သန ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းဖြစ ် တာပေါ ့ ၊ ပြောင ် းလဲနိူင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ဒီနေ ့ ဒီလိုပုံပေါက ် နေတဲ ့တစ ် ခုခုအဖြစ ် ကို ပြောင ် းလဲနိူင ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
၂၀၁၁ခုနှစ ် မှာ ဒီပုံရိပ ် တွေကို ပထမဆုံး ဖြန ့ ် ချီခဲ ့ ပါတယ ် ရယ ် စရာကောင ် းတာက လူတော ် တော ် များများက ပြောတာက "" အိုး ဒါက High Line မြေအောက ် ဘူတာရုံအတိုင ် းပဲနော ် "" တဲ ့ ဗျာ ။ ဒီတော ့ ချစ ် စနိူးအမည ် ကလေးဟာ Lowline လို ့ အပြီးသတ ် ဖြစ ် လာခဲ ့ ပြီး ၊ ဒါနဲ ့ ပဲ စွဲမြဲသွားခဲ ့ တော ့ တာပေါ ့ ဗျာ ။ ဒီလိုနဲ ့ Lowline ဟာမွေးဖွားလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဘယ ် လိုခံစားနေလိမ ့ ် မလဲဆိုတာကို အများကြီး ပိုသိချင ် နေကြသေးတယ ် လေ ။ ဖြစ ် နိူင ် သမျှ ကျွန ် တော ် တို ့ စဉ ် စားမိတာထက ် တကယ ် အများကြီးပိုပြီး စိတ ် ဝင ် တစားရှိခဲ ့ တယ ် 
ဒါကြောင ့ ် အရူးတစ ် ယောက ် လို အလုပ ် ကထွက ် ပြီး ဒီပရောဂျက ် ကို 
ဒါကကုန ် လှောင ် ရုံတစ ် ခုမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အဖွဲ ့ နဲ ့ပြင ် ဆင ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဒါကနည ် းပညာကို ပြသဖို ့ တည ် ဆောက ် ထားတဲ ့ နေရောင ် ခြည ် သုံးပေါင ် းမိုးရဲ ့ အောက ် ဘက ် ပါ 
ဒါက ဒီကုန ် လှောင ် ရုံမှာစုပေါင ် းတပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ 
အောက ် မှာ လုံးဝကိုအရှင ် ဖြစ ် နေတဲ ့ စိမ ် းလန ် းတဲ ့ နေရာလပ ် ပါ 
ဒါကြောင ့ ် သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာဒီဇိုင ် းဝါသနာအိုးတွေ အကြားမှာရှိတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ထောက ် ခံသူတွေ အရေအတွက ် ဟာ တိုးပွားလာပါပြီ 
ဒါက Line ရဲ ့ အပေါ ် လက ် တည ့ ် တည ့ ် နေရာက ပတ ် ဝန ် းကျင ် က တင ် ဆက ် မှုကလေးတစ ် ခုပါ ။ တစ ် ခုပါ ။ ပြီး နောင ် လာမယ ့ ် ၁ နှစ ် မှာဖြစ ် လာမယ ့ ်ဆိုတာကို တင ် ဆက ် ထားတာ တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုပြီးအရေးကြီးတာကဆုံချက ် တစ ် ခုကို အစပျိုးပေးလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဘယ ် လို ချိတ ် ဆက ် မလဲဆိုတာကိုပါ ။ 
ဖိတ ် ကြားလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာ တင ် ဆက ် ထားတာပါ 
ဒီကနေကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် ကိုပဲ လမ ် းကို အလွှာလိုက ် ခွာထုတ ် ပြီးဒီပူနွေးတဲ ့ မြေအောက ် ကွက ် လပ ် ထဲ ဖိတ ် မှာပါ 
အကယ ် ၍ များ ကျွန ် တော ့ ဘိုးဘွားတွေနဲ ့ မိဘတွေဟာ တကယ ် ပဲကျွန ် တော ့ မျိုးဆက ် ကတော ့ ရှိပြီးသား နေရာလွတ ် တွေကိုသမိုင ် းကို ပြန ် ဖော ် ထုတ ် ခြင ် း ၊ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းကို 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မကြားဖူးသေးရင ် တော ့ အံ ့ ဩမိမယ ် ။ 
အဲ ့ ဒါနည ် းပညာတစ ် ခုပါ ။ မျိုးရိုးဗီဇကိုပြောင ် းဖို ့ ပါ ။ ပြီးတော ့ မျိုးစုံလှည ့ ် သုံးလို ့ ရသလို အငြင ် းပွားစရာဖြစ ် နေတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး စိတ ် ဝင ် စားစရာ ဆွေးနွေးမှုတွေလည ် းပေါ ် လာပြီ ။ 
အမွှေးပွဆင ် ကြီးကိုပြန ် ခေါ ် ကြမလား ။ 
လူ ့ သန ္ ဓေသားကိုပြုပြင ် မလား ။ 
ပြီးတော ့ ကျမ အကြိုက ် ဆုံးတစ ် ခု လူသားတွေကို အန ္ တရာယ ် ပေးတယ ် လို ့ ယူဆတဲ ့ မျိုးစိတ ် တခုလုံးကို ဒီနည ် းပညာ သုံးပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် ကနေ အပြီးပျောက ် သွားအောင ် ဘယ ် လို တရားမျှအောင ် အကြောင ် းပြပြီး လုပ ် မှာလဲ ။ 
ဒီလို သိပ ္ ပံမျိုးက သူ ့ ကို ထိန ် းကျောင ် းတဲ ့ ဥပဒေစည ် းမျဉ ် းတွေထက ် 
ဒါကြောင ့ ် ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၆နှစ ် လုံးလုံး ဒီလိုနည ် းပညာတွေနဲ ့ သုံးလိုရပုံတွေကို လူများနိုင ် သမျှများများနားလည ် စေဖို ့ ကို ကျမရဲ ့ စစ ် ဆင ် ရေးအဖြစ ် ဆောင ် ရွက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အခုတော ့ CRISPR က သတင ် းကြီးတို ့ ရဲ ့ ဂရုစိုက ် ခံရမှုကိုခံနေပြီ ။ "" လွယ ် ကူတယ ် "" "" စျေးပေါတယ ် "" ဆိုတာ ခဏခဏသုံးတဲ ့ စကားလုံးတွေလေ ။ ကျမလုပ ် ချင ် တာက CRISPR ရဲ ့ ကောလဟာလနဲ ့ တကယ ့ ် အချက ် အလက ် တွေကို 
မျိုးရိုးဗီဇတစ ် ခုကို CRISPR တော ့ မယ ် ဆိုရင ် မင ် းအရင ် လုပ ် ရမှာက DNA ကို အနာတရဖြစ ် စေရပါမယ ် ။ 
အနာတရဖြစ ် တယ ် ဆိုတာ DNA ကြောင ် လိမ ် နှစ ် ချောင ် းပူးလုံး 
အဲ ့ ဒါပြီးရင ် တော ့ ဆဲလ ် ပြုပြင ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် စတယ ် ။ သဘာဝမဟုတ ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ လိုချင ် တဲ ့ ပြုပြင ် မှုမျိုး ရအောင ် ဆဲလ ် ပြုပြင ် ဖြစ ် စဉ ် တွေကို ထိန ် းချုပ ် ပါတယ ် ။ 
လုပ ် ငန ် းစဉ ် က အဲ ့ လိုပါ ။ 
အပိုင ် း ၂ပိုင ် းပါတဲ ့ စနစ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
မင ် းမှာ Cas9 ပရိုးတင ် းနဲ ့ guide RNA ဆိုတာရှိလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျမက guide RNA ကို ပဲ ့ ထိန ် းဒုံးကျည ် လိုစဉ ် းစားတယ ် ။ 
Cas9 ကိုတော ့ - လူမြင ် သာအောင ် ပြောချင ် တယ ် Cas9 ကတော ့ DNA ကို ဝါးချင ် တဲ ့ Pac-Man လေးပေါ ့ ။ ဆိုတော ့ က guide RNA က သူ ့ နဲ ့ ပုံစံတူအပိုင ် းလေးမတွေ ့ ခင ် ထိ 
အဲ ့ နှစ ် မျိုးပေါင ် းကို CRISPR လို ့ ခေါ ် တာပါ ။ 
ဒီစနစ ် က ဘက ် တီးရီးယားတွေရဲ ့ သိပ ် ရှေးကျတဲ ့ ရောဂါကာကွယ ် မှု စနစ ် ကို ခိုးထားတာပါ ။ 
အံဩစရာအပိုင ် းက အက ္ ခရာ ၂၀ စာပဲရှိတဲ ့ guide RNA က စနစ ် ကို ပစ ် မှတ ် ထားတဲ ့ အရာလေးပါ ။ 
ဒါက ဒီဇိုင ် းထွင ် ရတာ လွယ ် သလို ဝယ ် လို ့ လည ် း စျေးပေါတယ ် လေ ။ 
guideRNA ပဲ ဒီစနစ ် ထဲဖြုတ ် တပ ် လို ့ ရတာပါ ။ ကျန ် တာတွေက ဒီအတိုင ် းပဲ ။ 
ဒါက မှတ ် ချက ် ပြုရလောက ် အောင ် လွယ ် ပြီး သိပ ် အားသာတဲ ့ စနစ ် တခုဖြစ ် စေတယ ် ။ 
guide RNA နဲ ့ Cas9 တို ့ ပေါင ် းပြီး မျိုးရိုးဗီဇတလျှောက ် ခုန ် လွှားသွားကြတယ ် ။ guide RNA နဲ ့ ပုံစံတူတဲ ့ နေရာရောက ် ရင ် DNA ကြောင ် လိမ ် နှစ ် ချောင ် းပူးကြားထဲ ဝင ် လိုက ် ပြီး ဆွဲဖြဲပစ ် တယ ် ။ Cas9 က ထ ဖြတ ် တယ ် ။ ရုတ ် တရက ် ဆိုသလိုပဲ ။ ဆဲလ ် တစ ် ခုလုံးပြာယာခတ ် သွားတယ ် ။ သူ ့ ရဲ ့ DNA တစ ် ချောင ် းပြတ ် သွားတာကိုး 
အဲ ့ တော ့ သူဘာလုပ ် လဲ ။ 
ပထမအဆင ့ ် တုံ ့ ပြန ် သူတွေကို ခေါ ် တယ ် ။ 
အဓိကပြင ် နည ် း လမ ် းကြောင ် းကြီးနှစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ပထမနည ် းက DNA ကိုကောက ် ကိုင ် ပြီး အစနှစ ် ဖက ် ယူဆက ် လိုက ် တယ ် ။ 
တအားကောင ် းတဲ ့ နည ် းတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ တစ ် ခါတစ ် လေ base တစ ် ခု ကျန ် ခဲ ့ တာတို ့ ၊ ပိုနေတာတို ့ 
ဒါက ဗီဇတစ ် ခုကို ဖြတ ် ဖို ့ အိုကေရုံနည ် းလေးပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဗီဇပြုပြင ် ချင ် ရင ် ကျွန ် မတို ့ သုံးချင ် တဲ ့ နည ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒုတိယ ပြင ် နည ် းက ပိုစိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတယ ် ။ 
ဒီ ပြင ် နည ် းမှာ ပုံတူ အပြိုင ် ဘက ် က DNA အစ တစ ် ခုယူလိုက ် တယ ် ။ 
ပြန ် စဉ ် းစားပါ ။ လူတွေလို DNA နှစ ် ခုပြိုင ် ရှိတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေမှာဒါဆိုတစ ် ခုပျက ် သွားရင ် 
ဒုတိယပြင ် နည ် းက အဲ ့ မှာစတာလေ ။ 
ပြင ် ပြီးသွားရင ် ဗီဇပြန ် လုံခြုံသွားပြီ ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် မတို ့ အကွက ် ဆင ် လို ့ ရတာက နဂိုမဟုတ ် တဲ ့ DNA တစ ် ခုကို ပေးကျွေးလို ့ ရတာပဲ ။ အစွန ် းနှစ ် ဖက ် မှာတူပြီး အလယ ် မှာ မတူတဲ ့ တစ ် ခုပေါ ့ ။ 
အခု အလယ ် မှာ မင ် းကြိုက ် တာ ထည ့ ် လို ့ ရပြီ ဆဲလ ် က အရူးလုပ ် ခံရပြီ ။ 
အက ္ ခရာတစ ် လုံးပြောင ် းလို ့ ရတယ ် ။ အက ္ ခရာတွေပယ ် လို ့ ရတယ ် ။ ဒါ ့ ထက ် အရေးကြီးဆုံးက DNAအသစ ် တွေ ထည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ Trojan မြင ် းရုပ ် ကြီးလို ့ ပေါ ့ ။ 
CRISPR အထောက ် အကူပြုမယ ့ ် သိပ ္ ပံပညာမျိုးစုံ 
ထူးခြားတဲ ့ အပိုင ် းက ပစ ် မှတ ် ထားတတ ် တဲ ့ ဖြုတ ် တပ ် လို ့ ရတဲ ့ စနစ ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ DNAကို သတ ္ တဝါတွေထဲ သွပ ် ထည ့ ် နေတာ အတော ် ကြာနေပြီမလား ။ 
ဒီဖြုတ ် တပ ် လို ့ ရတဲ ့ ပစ ် မှတ ် ချိန ် စနစ ် ကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ထည ့ ် ချင ် တဲ ့ နေရာ အတိအကျမှာ ထည ့ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ပြဿနာက ဒါက သိပ ် စျေးပေါပြီး သိပ ် လွယ ် တယ ် လို ့ အပြောများကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မကလည ် း လူထု ဓာတ ် ခွဲခန ် းတစ ် ခုကို ဦးစီးတော ့ 
ကျွန ် မ လူတွေဆီက ဒီလို email တွေရလာတယ ် ။ "" ဟေး ကျုပ ် တစ ် ညလောက ် လာလို ့ ရလား ။ ပြီးတော ့ CRISPR လေးသုံးပြီး ကျုပ ့ ် ဗီဇလေး ပြင ် ရင ် ပြင ် ကြည ့ ် တာပေါ ့ ။ "" (ရယ ် သံများ) တကယ ် ကြီးလားလို ့ 
ကျွန ် မ ပြန ် ပြောတယ ် "" မရနိုင ် ဘူး "" (ရယ ် သံများ) "ဒါပေမယ ့ ် စျေးပေါတယ ် လွယ ် တယ ် လို ့ ကျုပ ် ကြားထားတယ ် ။" 
ကျွန ် မတို ့ ဒါကို နည ် းနည ် း ဆက ် စူးစမ ် းရအောင ် 
ဒီတော ့ ဘယ ် လောက ် စျေးပေါလဲ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ယှဉ ် ကြည ့ ် ရင ် တော ့ စျေးပေါတယ ် ။ 
စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ခုအတွက ် ပျမ ် းမျှ ကုန ် ကြမ ် းကုန ် ကျစရိတ ် ကို ဒေါ ် လာ ထောင ် ချီကုန ် ရာကနေ ရာဂဏန ် းထိလျော ့ စေတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အချိန ် ကုန ် လည ် း အရမ ် းသက ် သာတယ ် ။ 
အပတ ် ချီကြာရာကနေ ရက ် ပိုင ် းပဲကြာတော ့ တယ ် ။ 
သိပ ် ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ပရော ် ဖက ် ရှင ် နယ ် အဆင ့ ် ဓာတ ် ခွဲခန ် းတော ့ လိုသေးတာပေါ ့ ။ ဓာတ ် ခွဲခန ် းအပြင ် မှာတော ့ ဘာမှ ရေရေရာရာ လုပ ် လို ့ ရမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါမျိုးတွေကို မီးဖိုချောင ် စားပွဲပေါ ် မှာ လုပ ် လို ့ ရတယ ် လို ့ ပြောတဲ ့ သူတွေကို သွားမယုံနဲ ့ ။ 
ဒီလိုအလုပ ် မျိုးလုပ ် ဖို ့ လွယ ် တာ မဟုတ ် ဘူး 
မင ် းတစ ် ခုခု တီထွင ် ခဲ ့ ရင ် တောင ်The Broad Institute နဲ ့ UC Berkeley တို ့ ဒီမဟာ မူပိုင ် ခွင ့ ် တိုက ် ပွဲကြီးထဲ ပါနေတယ ် ၊ 
ဖြစ ် နေတာတွေကြည ့ ် ရတာ သိပ ် ကောင ် းပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ က တစ ် ခြားဘက ် ကို စွပ ် စွဲချက ် တုတွေ တင ် နေကြတာကိုး ဒီတော ့ လူတွေတောင ် ပြောကြတယ ် ။ "" ဩော ် ငါ ့ မှတ ် စုစာအုပ ် ကို ဒီနဲ ့ ဟိုမှာလက ် မှတ ် ထိုးထားတယ ် "" ပေါ ့ ။ 
ဒါကနှစ ် နဲ ့ ချီတောင ် ပြေလည ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ၊ 
ပြေလည ် သွားရင ် တောင ် 
ဒီတော ့ တကယ ် ကောသက ် သာရဲ ့ လား ။ 
မင ် းမှာ ဓာတ ် ခွဲခန ် းရှိပြီး အခြေခံ သုသေသနလောက ် လုပ ် ရင ် စျေးပေါတာပေါ ့ ။ 
လွယ ် တာကကော ။ အဲ ့ လိုပြောတာလေးကိုကြည ့ ် ရအောင ် 
မကောင ် းဆိုးဝါးကအမြဲတမ ် း အသေးစိတ ် အချက ် တွေထဲမှာပဲရှိတယ ် 
ကျမတို ့ ဆဲလ ် တွေ အကြောင ် း တကယ ် သိပ ် မသိပါဘူး 
သူတို ့ တွေက ဘူးမဲတွေလိုပဲ ရှိသေးတယ ် 
ဥပမာ ဘာလို ့ တစ ် ချို ့ guide RNA တွေက အရမ ် းအလုပ ် ဖြစ ် ပြီး တစ ် ချို ့ တွေက မဖြစ ် လဲ မသိဘူး ။ 
တစ ် ချို ့ ဆဲလ ် တွေက ပြင ် နည ် းတစ ် နည ် းကို လုပ ် ချင ် ပြီးတစ ် ချို ့ တွေက တစ ် ခြားနည ် းကိုမှ ဘာလို ့ သုံးနေလဲ မသိဘူး 
ပြီးတော ့ ဒါတွေအပြင ် ပထမဆုံးတစ ် ခုလုံးရှိသေးတယ ် ။ 
ဖန ် ပြားလေးပေါ ် မှာတော ့ သိပ ် မခက ် ပါဘူး ။ သတ ္ တဝါ တစ ် ကောင ် လုံးကို မင ် းစမ ် းမယ ် ဆိုရင ် တော ့ တကယ ် ခက ် ခဲပြီ ။ 
သွေးတို ့ ရိုးတွင ် းချဉ ် ဆီတို ့ လိုဟာတွေ သုံးရင ် တော ့ OK ပါတယ ် — - သုသေသနတွေအများကြီးရဲ ့ လက ် ရှိပစ ် မှတ ် တွေပဲလေ ။ 
သူတို ့ တွေ သွေးကင ် ဆာဖြစ ် နေတဲ ့ ကောင ် မလေးတချို ့ ကို ကယ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကြီးတောင ် ရှိတယ ် သွေးတွေကိုထုတ ် ပြီး CRISPR ရဲ ့ ရှေ ့ ပြေးနည ် းပညာနဲ ့ ပြုပြင ် ပြီး ပြန ် ထည ့ ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက လူတွေလုပ ် ကြမယ ့ ် သုသေသန လမ ် းစဉ ် တစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ခုလောလောဆယ ် မင ် း ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲ ထည ့ ် ချင ် ရင ် ဗိုင ် းရပ ် စ ် တစ ် ကောင ် ကောင ် တော ့ သုံးရလောက ် တယ ် ။ 
ဗိုင ် းရပ ် စ ် တစ ် ကောင ် ကိုယူ ၊ CRISPR ကိုအဲ ့ ထဲထည ့ ် ဗိုင ် းရပ ် စ ် ကို ဆဲလ ် ကိုကူးစက ် ခိုင ် း ။ 
ဗိုင ် းရပ ် စ ် ဆဲလ ် ထဲရောက ် သွားပြီးရင ် ရေရှည ် နောက ် ဆက ် တွဲ ဘာတွေလာမလဲ မသိသေးဘူး 
CRISPR မှာ ပစ ် မှတ ် နဲ ့ မဆိုင ် တဲ ့ အကျိုးဆက ် ရှိတယ ် ။ ရာခိုင ် နှုန ် း သေးသေးလေးဆိုပေမယ ့ ် ရှိနေတာပဲလေ ။ 
အချိန ် တွေကြာရင ် ဘာတွေဖြစ ် လာနိုင ် လဲ ။ 
ဒါတွေကပေါ ့ သေးသေး မေးခွန ် းတွေ မဟုတ ် ဘူး ဒါတွေ ဖြေရှင ် းဖို ့ ကြိုးစားနေတဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေရှိတယ ် ။ အချိန ် တန ် ရင ် ပြေလည ် သွားမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရတာပဲ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါက အခုတပ ် အခုပွင ့ ် လုံးဝမဟုတ ် ဘူး ။ 
ကဲ ၊ တကယ ် ရော လွယ ် ရဲ ့ လား ။ 
အင ် း ၊ မင ် းရဲ ့ နည ် းစနစ ် တစ ် ခုခု နှစ ် အနည ် းငယ ် ကြာ စမ ် းသပ ် ကြည ့ ် ရင ် ဖြစ ် တာပေါ ့ ။ 
အခု တခြားတစ ် ခုကတော ့ ကျမတို ့ တွေ တစ ် ခုခုကို ဖြစ ် မြောက ် အောင ် မျိုးရိုးဗီဇရဲ ့ ဘယ ် နေတစ ် ရာကိုပြောင ် းရမလဲ ဆိုတာကို သိပ ် မသိသေးဘူး ။ 
ကျမတို ့ တွေအဝေးကြီးလိုသေးတယ ် ။ ဝက ် ကို တောင ် ပံပေါက ် ဖို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ရမလဲ ဒါမှမဟုတ ် 
ခြေထောက ် ပိုတစ ် ချောင ် း ခြေထောက ် ပိုတစ ် ချောင ် း ဆိုကျေနပ ် တယ ် ။ 
ဒီလိုဆို မိုက ် တယ ် နော ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ခုကတော ့ CRISPR ကို သိပ ္ ပံပညာရှင ် ထောင ် ပေါင ် းထောင ် ပေါင ် းများစွာ သုံးနေကြတယ ် ။ တကယ ့ ် တကယ ် အရေးပါတာတွေ လုပ ် ဖို ့ ဥပမာ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေမှာ ရောဂါမော ် ဒယ ် ကောင ် းကောင ် းရအောင ် ဒါမှမဟုတ ် တန ် ဖိုးရှိတဲ ့ ဓာတုပစ ္ စည ် းတွေထုတ ် လမ ် းစဉ ် တွေ ရှာပြီး စက ် မှုအဆင ့ ် ထုတ ် လုပ ် မှုနဲ ့ ဆေးထုတ ် စက ် တွေဆီရောက ် ဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် ဗီဇတွေက ဘာလုပ ် ကြတာလဲဆိုတဲ ့ အခြေခံ သုသေသနတွေပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျမတို ့ တွေပြောသင ့ ် တဲ ့ CRISPR ဇာတ ် လမ ် းပါ ။ နောက ် ပြီး ကျမမကြိုက ် တာက CRISPRရဲ ့ လူစိတ ် ဝင ် စားမှုများတဲ ့ အပိုင ် းက အရေးပါတာတွေကို ဖုံးပစ ် လိုက ် တာပဲ ။ 
သိပ ္ ပံပညာရှင ် အများကြီးက CRISPR ပေါ ် ပေါက ် အောင ် ကြိုးစားလုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ ကျမကို စိတ ် ဝင ် စားစေတာက ဒီသိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေကို လူထုက ပံ ့ ပိုးနေတာပဲ ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ။ 
လူထု ရာခိုင ် နှုန ် းတစ ် ခုရဲ ့ အချိန ် တွေ အားလုံး သုံးပြီး သုသေသန လုပ ် နိုင ် စေတဲ ့ အခြေခံအင ် အားနဲ ့ အဆောက ် အဦးတွေ ကျမတို ့ မှာ ရှိတယ ် ။ 
ဒါက ကျမတို ့ တွေအားလုံးကို CRISPR တီထွင ် သူတွေ ဖြစ ် စေတယ ် ကျမတို ့ အားလုံးကို CRISPR သိုးထိန ် းတွေ ဖြစ ် စေတယ ် လို ့ လည ် း ပြောချင ် တယ ် 
အားလုံးမှာ တာဝန ် ရှိတယ ် 
ဒါကြောင ့ ် ဒီလိုနည ် းပညာတွေကို တကယ ် လေ ့ လာဖို ့ ကျမတိုက ် တွန ် းချင ် တယ ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော အဲ ့ လိုမှသာ ဒီလိုနည ် းပညာတွေရဲ ့ တိုးတက ် မှုတွေ ၊ အသုံးတွေ ၊ ပြီးတော ့ နောက ် ဆုံးမှာ ကမ ္ ဘာကြီးနဲ ့လမ ် းညွှန ် ထိန ် းကျောင ် းနိုင ် မှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မေးခွန ် းတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ကွှန ် ပြူတာက ကဗျာရေးနိုင ် လား ။ 
ဒါက ဆွပေးတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ 
တစ ် မိနစ ် လောက ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ ရုတ ် တရက ် ဒီလိုမေးခွန ် းတွေ တသီကြီးရပါတယ ် ။ ကွှန ် ပြူတာဆိုတာ ဘာလဲ ။ 
ကဗျာဆိုတာက ဘာလဲ ။ 
ဖန ် တီးမှုက ဘာလဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေက လူတွေ သူတို ့ တစ ် ဘဝလုံး အကုန ် ခံပြီး ကြိုးစားဖြေခဲ ့ ကြတဲ ့ မေးခွန ် းတွေပါ ။ TED ဟောပြောပွဲ တစ ် ခုတည ် းမှာတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ မတူတဲ ့ နည ် းတစ ် ခုနဲ ့ စမ ် းကြည ့ ် မလို ့ ပါ ။ 
ဟောဒီအထက ် မှာ ကဗျာနှစ ် ပုဒ ် ရှိပါတယ ် ။ 
တစ ် ပုဒ ် က လူရေးထားတာဖြစ ် ပြီး ကျန ် တဲ ့ တစ ် ပုဒ ် က ကွှန ် ပြူတာက ရေးထားတာပါ ။ 
ဘာက ဘာဆိုတာကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို မေးတော ့ မှာပါ ။ 
စပ ် းကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ။ ကဗျာ (၁) ယင ် ကောင ် လေး ၊ မင ် းရဲ ့ နွေဦး ပြဇာတ ် ၊ အဆင ် ခြင ် မဲ ့ တဲ ့ ငါ ့ လက ် က ပွတ ် ပစ ် မိ ၊ 
ငါက မင ် းလို ယင ် ကောင ် မဟုတ ် ဘူးလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် မင ် းက ငါ ့ လို လူမဟုတ ် ဘူးလား ၊ ။ 
ကဗျာ (၂) ပြောင ် းလဲရေးဝါဒီ ၊ မင ် းဘဝရဲ ့ မနက ် ခင ် းကနေ ခံစားလို ့ ရတယ ် ။ ပုပ ် ရဟန ် းမင ် း ၊ ခဏရပ ် ကြည ့ ် ပါဦး ၊ မုန ် းတယ ် ၊ ခမ ် းနားမှုစဖို ့ တစ ် ညလုံး မဟုတ ် ၊ မဟုတ ် ရင ်... ကောင ် းပြီ ၊ အချိန ် စေ ့ ပါပြီ ။ 
ကဗျာ ၁ က လူတစ ် ယောက ် ရေးတာလို ့ ထင ် ရင ် လက ် ထောင ် ပါ ။ 
အိုကေ ၊ အများစုပဲဗျ ။ 
ကဗျာ ၂ က လူတစ ် ယောက ် ရေးတာလို ့ ထင ် ရင ် လက ် ထောင ် ပါ ။ 
သတ ္ တိကောင ် းလိုက ် တာဗျာ ။ အကြောင ် းက ပထမတစ ် ပုဒ ် ကို လူသား ကဗျာဆရာ William Blake ကရေးခဲ ့ ပါ ။ 
ဒုတိယအပုဒ ် က ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ တစ ် နေ ့ တာ Facebook အဝင ် ဘာသာစကားအားလုံးကို ယူပြီးတော ့ အယ ် လဂိုရစ ် သမ ် နည ် းနဲ ့ ပြန ် ထုတ ် ပြီးရေးထားတာပါ ။ နောက ် ပိုင ် း ကျွန ် တော ် နည ် းနည ် း ရှင ် းလင ် းပြမယ ့ ် နည ် းတွေအရပေါ ့ ။ 
ကဲ နောက ် ထပ ် စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ခု လုပ ် ရအောင ် ။ 
ထပ ် ပြီး ဒါကိုဖတ ် ဖို ့ အချိန ် အကြာကြီး မရပါဘူး ။ ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုပဲ ယုံပါ ။ 
ကဗျာ (၁) ခြင ် ္ သေကဟိန ် း ၊ ခွေးကဟောင ် စိတ ် ဝင ် စားစရာ ၊ စွဲမက ် စရာက ငှက ် ကပျံသွားမှာ ၊ မဟိန ် း ၊ မဟောင ် နဲ ့ ၊ ဖမ ် းစားနေတဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် ပုံပြင ် တွေ ငါ ့ အိပ ် မက ် မှာ ၊ ငါ မပင ် ပန ် းဘူးသာဆိုရင ် သူတို ့ အားလုံးကို သီချင ် းဆိုပြလိုက ် မှာ ။ 
(၂) အိုး ၊ သားပိုက ် ကောင ် တွေ ၊ ဘော ် ကြယ ် တွေ ၊ ချောကလက ် ဆိုဒါ ၊ မင ် းကသိပ ် လှတာ 
ပုလဲတွေ ၊ ဘာဂျာတွေ ၊ ဂျူဂျူးဘာတွေ ၊ အက ် စပရင ် တွေ ဒါတွေအကြောင ် းပဲ အမြဲပြောနေ ။ ကဲ ၊ အချိန ် စေ ့ ပါပြီ ။ 
ဒီတော ့ ပထမကဗျာက လူရေးထားတာလို ့ ထင ် ရင ် လက ် ထောင ် လိုက ် ပါ ။ 
အိုကေ ။ 
ပြီးတော ့ ဒုတိယကဗျာက လူရေးထားတာလို ့ ထင ် ရင ် လက ် ထောင ် ပါဦး ။ 
ခွဲလိုက ် ရင ် တစ ် ဝက ် စီလောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက အများကြီး ပိုခက ် ပါတယ ် ။ 
အဖြေကတော ့ ပထမကဗျာက Ractor လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အယ ် လဂိုရစ ် သမ ် နဲ ့ ပြန ် ထုတ ် ထားတာပါ ။ ၁၉၇၀ နှစ ် လွန ် ကာလတွေတုန ် းက ထွင ် ခဲ ့ တာပါ ။ ဒုတိယကဗျာက Frank O 'Hara ဆိုတဲ ့ ငနဲတစ ် ကောင ် ရေးခဲ ့ တာ ၊ ကျွန ် တော ့ အကြိုက ် ဆုံး လူသားကဗျာဆရာ ဖြစ ် တဲ ့ သွားသူပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) အခုကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် လိုက ် တာက ကဗျာ အတွက ် Turing စမ ် းသပ ် ချက ် ပါ ။ 
Turing စမ ် းသပ ် မှုက ၁၉၅၀ မှာ Alan Turin ဆိုတဲ ့ လူက ဒီမေးခွန ် းကို ဖြေဖို ့ အတွက ် အဆိုပြုခဲ ့ တာပါ ။ ကွန ် ပြူတာက ကဗျာရေးနိုင ် လား ။ 
Alan Turing ယုံကြည ် တာက ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံးဟာ လူသားတစ ် ယောက ် နဲ ့ စာသားအခြေခံတဲ ့ ပြောဆိုခြင ် း ရှိနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ကွန ် ပြူတာကိုပြောနေလား ၊ လူသားကို ပြောနေလား ဆိုရလောက ် အောင ် လူသားတစ ် ယောက ် က မခွဲခြားနိုင ် လောက ် တဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုနဲ ့ သာဆိုရင ် ကွန ် ပြူတာဟာ အသိဉာဏ ် ရှိတယ ် လို ့ ဆိုနိုင ် တယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ သူငယ ် ချင ် း Benjamin Laird နဲ ့ ကျွန ် တော ် အွန ် လိုင ် း ကဗျာအတွက ် Turing စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ခု ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ 
bot or not လို ့ ခေါ ် ပြီး ကိုယ ် တိုင ် သွားကစားလို ့ ရပါတယ ် ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ အခုနက ကစားခဲ ့ တဲ ့ ဂိမ ် းပါ ။ 
သင ့ ် ကို ကဗျာတစ ် ပုဒ ် ချပေးမယ ် ၊ ဒါကို လူရေးတာလား ၊ ကွှန ် ပြူတာက ရေးလား သင ် မသိပါဘူး ။ မှန ် းဆကြည ့ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီအွန ် လိုင ် း စမ ် းသပ ် မှုကို လူထောင ် ပေါင ် းချီပြီး လုပ ် ကြတော ့ ရလဒ ် တွေ ရပါတယ ် ။ 
ဒီရလဒ ် တွေက ဘာတွေလဲဗျာ ။ 
အင ် း Turing ဆိုခဲ ့ တာက လူတစ ် ယောက ် လုပ ် တဲ ့ အချိန ် ရဲ ့ ၃၀% မှာ ကွန ် ပြူတာက လူကို အရူးလုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ၎ င ် းဟာ ဉာဏ ် ရည ် အတွက ် Turing စမ ် းသပ ် မှု အောင ် တယ ် တဲ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ လူသားစာဖတ ် သူတွေရဲ ့ ၆၅% ကို ဒါက လူရေးတာပါလို ့ တွေးမိစေပြီး အရူးလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ bot or not ဒေတာအခြေခံ ကဗျာတွေရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းအတွက ် အဖြေရှိတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
Turing စမ ် းသပ ် ချက ် ရဲ ့ တွက ် ချက ် မှုအရဆိုရင ် ကွှန ် ပြူတာဟာ ကဗျာရေးတတ ် လား ။ 
အင ် း လုံးဝကို ရေးတတ ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအဖြေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး နည ် းနည ် း ကသိကအောက ် ဖြစ ် သွားရင ် ရပါတယ ် ဗျာ ။ 
ဒါကိုတုံ ့ ပြန ် ဖို ့ ရဲစိတ ် တွေ တသီကြီးရှိနေရင ် ဒါလည ် း ရပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ဒါက ဇာတ ် လမ ် းအဆုံး မဟုတ ် လို ့ ပါ ။ 
တတိယနဲ ့ နောက ် ဆုံး စမ ် းသပ ် ချက ် ကစားရအောင ် ။ 
ထပ ် ပြီး ခင ် ဗျားတို ့ ဖတ ် ပြီး ဘယ ် ဟာက လူရေးတယ ် လို ့ ထင ် လဲဆိုတာ ပြောရမှာပါ ။ 
(၁) Reg က အလံလှလှတွေအတွက ် အကြောင ် း ပြချက ် ကို လွှင ့ ် ထူတယ ် ၊ ဖဲကြိုးတွေရော 
အလံတွေရဲ ့ ဖဲကြိုးတွေ ၊ အထည ် ကို ဆင ် မြန ် း ရင ် း ၊ အထည ် ဆင ် မြန ် းတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းများ... (၂) ဒဏ ် ရာရ သမင ် တစ ် ကောင ် အမြင ့ ် ဆုံး ခုန ် တယ ် ၊ အဝါရောင ် ပန ် းကို ကြားလိုက ် တယ ် ၊ ဒီနေ ့ အလံကို ကြားလိုက ် တယ ် ၊ မုဆိုးပြောတာ ကြားလိုက ် တယ ် ။ ဒါဟာ မရဏရဲ ့ ပီတိသက ် သက ် ၊ နောက ် မုန ့ ် ဖုတ ် တာက ပြီးလုလု (..) အိုကေ ၊ အချိန ် စေ ့ ပြီ ။ 
ကဲဒီတော ့ ကဗျာ ၁ က လူရေးထားတာလို ့ ထင ် ရင ် လက ် ထောင ် လိုက ် ပါ ။ 
ကဗျာ ၂ က လူရေးထားတာလို ့ ထင ် ရင ် လက ် ထောင ် လိုက ် ပါ ။ 
အိုး လူတွေ ပိုများလာတာပဲ ။ 
ကဲ ကဗျာ ၁ က လူသားကဗျာဆရာ Gertrude Stein ရေးတာလို ့ သိရင ် အံ ့ ဩသွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကဗျာ ၂ ကတော ့ RKCP လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အယ ် လဂိုရစ ် သမ ် နဲ ့ ထုတ ် ထားတာပါ ။ 
ကဲ ရှေ ့ မဆက ် ခင ် RKCP အလုပ ် လုပ ် ပုံကို ရိုးရိုး ၊ မြန ် မြန ် လေး ရှင ် းပြခွင ့ ် ပြုပါ ။ 
RKCP ဟာ Ray Kurzweil ဒီဇိုင ် းထုတ ် ခဲ ့ တဲ ့ အယ ် လဂိုရစ ် သမ ် တစ ် ခုပါ ။ Google က အင ် ဂျင ် နီယာ ဒါရိုက ် တာ တစ ် ဦးဖြစ ် ပြီး ဉာဏ ် ရည ် တုကို စွဲစွဲမြဲမြဲ ယုံကြည ် သူပါ ။ 
ဒီတော ့ RKCP မူရင ် း စာသားကို ပေးလိုက ် တော ့ ဒါက ဘာသာစကားကို ဘယ ် လိုသုံးလဲဆိုတာ သိဖို ့ မူရင ် းစာသားကို စီစစ ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး အဲဒီ ပထမစာသားကို အတုယူတဲ ့ ဘာသာစကားကို ပြန ် ထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ အခုနက တွေ ့ ရတဲ ့ ကဗျာထဲမှာ ခင ် ဗျားတို ့ လူလို ့ ထင ် တဲ ့ ကဗျာ ၂ မှာ Emily Dickinson ဆိုတဲ ့ ကဗျာဆရာမ ရဲ ့ ကဗျာ တသီကြီးကို ထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ သူမ ဘာသာစကားသုံးပုံကို ကြည ့ ် တယ ် ၊ ပုံစံကို လေ ့ လာတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒီ အလားတူ တည ် ဆောက ် ပုံအတိုင ် း ပုံစံတစ ် ခုကို ပြန ် ထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ RKCP အကြောင ် းသိဖို ့ အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် က ၎ င ် းဟာ သုံးနေတဲ ့ စကားလုံးတွေရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကို မသိဘူးဆိုတာပါ ။ 
ဘာသာစကားဟာ ကုန ် ကြမ ် းသက ် သက ် ပါ ၊ တရုတ ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ ဆွီဒင ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ Facebook ကနေ တစ ် နေ ့ စာ စုထားတဲ ့ ဘာသာစကားဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါက ကုန ် ကြမ ် းသက ် သက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လည ် း ဒါက Gertrude Stein ရဲ ့ ကဗျာတွေထက ် လူသား ပိုဆန ် ပုံရတဲ ့ ကဗျာတစ ် ပုဒ ် ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ Gertrude Stein ဟာ လူသားတစ ် ဦးနော ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် လိုက ် တာက Turing စမ ် းသပ ် မှုရဲ ့ ပြောင ် းပြန ် နီးပါးပါ ။ 
ဒီတော ့ လူသားဖြစ ် တဲ ့ Gertrude Stein က လူအများစုကို အရူးလုပ ် ပြီး ကွန ် ပြူတာနဲ ့ ရေးတယ ် လို ့ အထင ် ရောက ် စေတဲ ့ ကဗျာတစ ် ပုဒ ် ရေးနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် Turing စမ ် းသပ ် မှု ပြောင ် းပြန ် အခြေခံတွက ် ချက ် မှုအရ Gertrude Stein ဟာ ကွန ် ပြူတာ တစ ် လုံးပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) စိတ ် ရှုပ ် သွားကြလား ။ 
ဒါဟာ မျှတမှုရှိတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအထိ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ လူသားလိုရေးတဲ ့ လူသားတွေရှိတယ ် ၊ ကွန ် ပြူတာတွေလို ရေးကြတဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေရှိတယ ် ။ လူသားတွေလို ရေးကြတဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေရှိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ထပ ် ရှိသေးတာက ၊ စိတ ် အရှုပ ် ထွေးဆုံး ဖြစ ် လောက ် တာက ကွန ် ပြူတာတွေလို ရေးကြတဲ ့ လူသာတွေရှိတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါအကုန ် လုံးက ဘာကိုယူလိုက ် ကြလဲ ။ 
William Blake က Gertrude Stein ထက ် တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ လူသားပိုဆန ် တယ ် လို ့ ယူကြမလား ။ ဒါမှမဟုတ ် 
Gertrude Stein က William Blake ထက ် ကွန ် ပြူတာပိုဆန ် တယ ် လို ့ ယူမလား ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီမေးခွန ် းတွေကို ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုမေးနေတာ အခုဆို နှစ ် နှစ ် လောက ် ရှိပြီ ၊ အဖြေကတော ့ မရသေးဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ နည ် းပညာနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု အကြောင ် း အတွေးတွေ တစ ် ပြုံကြီးရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပထမဆုံး သိမြင ် မှုက အကြောင ် းတစ ် ခုခုနဲ ့ ကဗျာစာပေကို လူသားဖြစ ် ခြင ် းနဲ ့ ဆက ် စပ ် ကြတာကိုပါ ။ 
"" ကွန ် ပြူတာက ကဗျာရေးနိုင ် လား "" လို ့ မေးတဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် တို ့ မေးနေသေးတာက "" လူသားဖြစ ် ဖို ့ ဆိုတာက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ ၊ ဒီအတန ် းအစား ဝန ် းကျင ် မှာ နယ ် နိမိတ ် တွေကို ဘယ ် လိုထားလဲ ၊ 
ဘယ ် သူက ၊ ဘာက ဒီအတန ် းအစားရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ဖြစ ် နိင ် တာ ဘယ ် လိုပြောလဲ "" ပေါ ့ ။ ဒါက အခြေခံအားဖြင ့ ် ဒဿနဆိုင ် ရာ မေးခွန ် းလို ့ ထင ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ Turing စမ ် းသပ ် မှုလို ဟုတ ် ၊ မဟုတ ် ဆိုပြီး ဖြေလို ့ ရတာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါကို Alan Turing နားလည ် ပြီး ၁၉၅၀ က ဒါကို တီထွင ် နေတုန ် းမှာ ဒဿနဆိုင ် ရာ ဆွပေးတာတစ ် ခုအဖြစ ် လုပ ် နေတာလို ့ ယုံကြည ် မိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ဒုတိယသိမြင ် မှုက Turing ကဗျာစာပေ စမ ် းသပ ် ချက ် ကို ဖြေတဲ ့ အခါ ကျွန ် ပြူတာတွေရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် ရည ် ကို စမ ် းသပ ် နေတာမဟုတ ် ပါဘူး ၊ အကြောင ် းက ကဗျာထုတ ် တဲ ့ အယ ် လဂိုရစ ် သမ ် ကြောင ့ ် ဒါတွေဟာ အရမ ် း ရိုးစင ် ပြီး ၁၉၅၀ ကာလ နီးပါးလောက ် ကတည ် းက တည ် ရှိနေတာပါ ။ 
Turing ကဗျာစာပေ စမ ် းသပ ် ချက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးလုပ ် နေတာက တကယ ် တော ့ လူသားဆန ် မှုမှာ ပါဝင ် တဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် တွေကို ကောက ် ယူနေတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် မှန ် းဆမိတာက ဒါကို ဒီနေ ့ အစောပိုင ် းက တွေ ့ ပြီးပါပြီ ၊ William Blake က Gertrude Stein ထက ် လူသားပိုဆန ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောတယ ် ။ 
အမှန ် က William Blake က တကယ ် ပဲလူသားပိုဆန ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် Gertrude Stein က ပိုပြီး ကွန ် ပြူတာဆန ် တယ ် လို ့ ဆိုလိုတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လူသားရဲ ့ အတန ် းအစားဟာ မတည ် ငြိမ ် ဘူးလို ့ ဆိုရုံသက ် သက ် ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို နားလည ် သွားမိစေတာက လူသားဆိုတာ အေးစက ် ၊ မာကျောတဲ ့ အရာ မဟုတ ် ဘူဆိုတာပါ ။ 
တကယ ် တမ ် းက ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် တွေနဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းထားတဲ ့ ၊ ကာလကိုလိုက ် ပြီး ပြောင ် းတတ ် တဲ ့ အရာပါ ။ 
ဒီတော ့ နောက ် ဆုံး သိမြင ် မှုက ကွန ် ပြူတာဟာ အနည ် းနဲ ့ အများဆိုသလို ကွန ် တော ် တို ့ ပြတဲ ့ လူတစ ် ဦးရဲ ့ စိတ ် ကူး တိုင ် းကို ပုံရိပ ် ထင ် တဲ ့ မှန ် တစ ် ချပ ် လို အလုပ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
Emily Dickson ကို ပြလိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို Emily Dickson ပြန ် ပေးတယ ် ။ 
William Blake ပြလိုက ် ရင ် ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီ ပြန ် ပေးပါတယ ် ။ 
Gertrude Stein ကို ပြလိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြန ် ရတာက Gertrude Stein ပါ ။ 
အခြားနည ် းပညာ အစအနတွေထက ် ပိုတာက ကွန ် ပြူတာဟာ ၎ င ် းကို သင ် ပေးတဲ ့ လူ ့ စိတ ် ကူး တိုင ် းကို ပုံရိပိထင ် တဲ ့ မှန ် တစ ် ချပ ် ပါ ။ 
မကြာသေးခင ် က ဉာဏ ် ရည ် တုအကြောင ် း ခင ် ဗျားတို ့ တော ် တော ် များများ ကြားမိနေမယ ် ဆိုတာ သေချာပါတယ ် ။ 
တော ် တော ် များများ ပြောကြတာက ဒါကို ဆောက ် လို ့ ရလားပေါ ့ ။ 
ဉာဏ ် ရည ် ရှိတဲ ့ ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံး ဆောက ် လို ့ ရလား ။ 
ထွင ် ဉာဏ ် ရှိတဲ ့ ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံး ဆောက ် လို ့ ရလား ။ 
ကျွန ် တောိတို ့ တွေ ထပ ် ကာတလဲလဲ မေးနေကြတာက လူသားတစ ် ဦးလို ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံး ဆောက ် လို ့ ရလား ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုပဲ တွေ ့ လိုက ် ရတာက လူသားဟာ သိပ ္ ပံဆိုင ် ရာ ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုမဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါဟာ အမြဲပြောင ် းနေတဲ ့ ကွင ် းဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး ဒါက ကာလအလိုက ် ပြောင ် းနေတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အနာဂတ ် မှာရှိတဲ ့ ဉာဏ ် ရည ် တုဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးတွေနဲ ့ နပန ် းလုံးဖို ့ စတဲ ့ အခါ "" ဆောက ် လို ့ ရလား ။ "" လို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မေးသင ့ ် ရုံတင ် မကပဲ 
နောက ် ထပ ် မေးနေသင ့ ် တာကတော ့ "" ဘယ ် လူသားစိတ ် ကူးကို ကိုယ ့ ် ဆီ ပြန ် ရောင ် ပြန ် ဟပ ် စေချင ် လဲ "" ဆိုတာပါ ။ 
ဒါဟာ အခြေခံကအားဖြင ့ ် တော ့ ဒဿနဆိုင ် ရာ စိတ ် ကူးဖြစ ် ပြီး ဒါဟာ ဆော ့ ဖ ် ဝဲ တစ ် ခုတည ် နဲ ့ ဖြေလို ့ ရတာမဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ မျိုးစိတ ် တစ ် ခုလုံး ၊ အတ ္ တဘဝ ထင ် ဟပ ် ချက ် အချိန ် ကာလလိုတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သင ် ဘယ ် က လာတာလဲ ။ 
ဒါက တော ် တော ် ရိုးတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ တကယ ် တော ့ ရိုးစင ် းတဲ ့ မေးခွန ် းတွေဟာ ပိုတောင ် ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အဖြေတွေကို ယူလာပါတယ ် ။ 
လူတွေက ကျွန ် တော ် ဘယ ် က လာလဲလို ့ အမြဲမေး ၊ မေးနေပြီး ကျွန ် တော ် အိန ္ ဒိယကလို ့ ပြောမှာကို မျှော ် လင ့ ် နေကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ့ သွေးနဲ ့ မျိုးရိုးဟာ အိန ္ ဒိယကလာတယ ် ဆိုရာမှာ သူတို ့ ဟာ ရာနှုန ် းပြည ့ ် လောက ် ထိ ဒက ် ထိမှန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ဘဝမှာ တစ ် ရက ် မှ အဲဒီမှာ မနေဖူးတာက လွဲရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဒေသိယစကားပေါင ် း ၂၂၀၀၀ ကျော ် ရှိတဲ ့ အနက ် တစ ် လုံးမှတောင ် ကျွန ် တော ် မပြောတတ ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အိန ္ ဒိယလူမျိုးလို ့ ခေါ ် ပိုင ် ခွင ့ ် မရှိဘူးထင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ "" ဘယ ် က လာတာလဲ "" ဆိုတာ "" ဘယ ် မှာ မွေးပြီး ၊ ပညာသင ် ကြားခဲ ့ လဲ "" လို ့ ဆိုလိုတာဆိုရင ် အင ် ္ ဂလန ် လို ့ သိတဲ ့ ဒီလောက ် ရယ ် စရာကောင ် းတဲ ့ နိုင ် ငံလေးဆိုတာ လုံးဝပါပဲ ။ ကောလိပ ် ပညာရေး ပြီးပြီးခြင ် း အင ် ္ ဂလန ် က ကျွန ် တော ် ထွက ် သွားခဲ ့ တာ ၊ တစ ် ချိန ် လုံး ကြီးပြင ် းခဲ ့ ပြီး ၊ အတန ် းတွေ အားလုံးထဲမှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြဋ ္ ဌာန ် းစာအုပ ် တွေမှာ ကိုယ ် စားပြုတဲ ့ ဖြစ ် နေကျ အင ် ္ ဂလိပ ် သူရဲကောင ် းတွေနဲ ့ မတူတဲ ့ တစ ် ဦးတည ် းသော ကလေးဖြစ ် ခဲ ့ တာက လွဲရင ် ပေါ ့ လေ ။ "" ဘယ ် က လာတာလဲ "" ဆိုတာ 
"အခွန ် တွေ ဘယ ် မှာဆောင ် တာလဲ" 
"" ဆရာဝန ် နဲ ့ သွားဆရာဝန ် ကို ဘယ ် မှာပြတာလဲ "" လို ့ ဆိုလိုရင ် ကျွန ် တော ် ဟာ အမေရိကမှာ များပါတယ ် ၊ အခုဆို ဒီမှာ ၄၈ နှစ ် ရှိပါပြီ ၊ ကလေးလေး အရွယ ် ကတည ် းကပါ ။ 
ခြွင ် းချက ် က ဒီနှစ ် အတော ် မျာများမှာ မျက ် နှာကို အစိမ ် းရောင ် မျဉ ် းတွေ ဖြတ ် ထားတဲ ့ ဒီရယ ် စရာ ပန ် းရောင ် ကဒ ် လေး ဆောင ် ထားရတယ ် လေ ။ ကျွန ် တော ် ဟာ အမြဲတမ ် းသူစိမ ် းပါလို ့ သက ် သေခံရင ် းပေါ ့ ။ 
အဲဒီမှာပိုနေလေ ၊ ကျွန ် တော ့ သူစိမ ် း ပိုပြီးဆန ် လေလေ ခံစားရတယ ် ဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) "" ဘယ ် ကလာလဲ "" ဆိုတာ "ဘယ ် အရပ ် က ကိုယ ့ ် အတွင ် းအကျဆုံး နေရာမှာရှိနေလဲ" "" ဘယ ် မှာ ကိုယ ့ ် အချိန ် အများဆုံး ကုန ် ဆုံးလဲ "" လို ့ ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ဟာ ဂျပန ် ပါ ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် တော ် ဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၅ နှစ ် လုံးလုံး ဂျပန ် မှာ နေနိုင ် သလောက ် နေနေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ခြွင ် းချက ် က ဒီနှစ ် အားလုံးမှာ ခရီးသွား ဗီဇာနဲ ့ ရောက ် ခဲ ့ ပြီး ဂျပန ် အတော ် များများက ကျွန ် တော ့ ကို သူတို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် လို ့ မထည ့ ် တွက ် ချင ် တာ တော ့ အတော ် သေချာပါတယ ် ။ 
ဒါအားလုံးပြောတာက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အရမ ် းရှေးကျပြီး ရိုးစင ် းတဲ ့ နောက ် ခံဟာ ဘယ ် လိုဆိုတာကို ထင ် ရှားစေဖို ့ ပါပဲ ။ အကြောင ် းက ကျွန ် တော ် Hong Kong (သို ့) Sydney (သို ့) Vancouver ကိုသွားတဲ ့ အခါ ဆုံတွေ ့ တဲ ့ ကလေးအများစုဟာ ကျွန ် တော ့ ထက ် အများကြီး ပိုပြီးကို နိုင ် ငံတကာဆန ် ၊ ယဉ ် ကျေးမှု စုံကြတယ ် ။ 
သူတို ့ မှာ မိဘတွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ အိမ ် တစ ် လုံးရှိပေမဲ ့ သူတို ့ အဖော ် တွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ နောက ် တစ ် လုံးရှိတယ ် ၊ တတိယက သူတို ့ ရောက ် ရှိရာနေရာနဲ ့ ပတ ် သက ် နေနိုင ် ပြီး စတုတ ္ ထက သူတို ့ စိတ ် ကူးအိပ ် မက ် နေတဲ ့ နေရာဖြစ ် ပြီး ဒါ ့ အပြင ် အများကြီး ရှိသေးတယ ် ။ 
သူတို ့ ဘဝ တစ ် ခုလုံးဟာ မတူညီတဲ ့ အပိုင ် းအစတွေကို ယူပြီး မှန ် ရောင ် စုံ တစ ် ချပ ် ထဲကို ပေါင ် းစုပြီး ထည ့ ် တာမျိုးနဲ ့ ကုန ် ဆုံးနေမှာပါ ။ 
သူတို ့ အတွက ် အိမ ် ဆိုတာ ဆောင ် ရွက ် ဆဲ အလုပ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ သူတို ့ တွေ အမြဲမပြတ ် အဆင ့ ် မြှင ့ ် ၊ မွမ ် းမံ ၊ ပြင ် ဆင ် မှုတွေ ဖြည ့ ် သွင ် းနေတဲ ့ ပရောဂျက ် တစ ် ခုလိုပါ ။ 
တိုးတိုးလာနေတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် ကတော ့ အိမ ် ဆိုတာဟာ မြေကွက ် တစ ် ကွက ် ဆိုတာထက ် ဝိဉာဉ ် အပိုင ် းအစတစ ် ခုလို ့ ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ 
"" ခင ် ဗျား အိမ ် ကဘယ ် မှာလဲ "" လို ့ ရုတ ် တရက ် မေးလာရင ် တွေးမိတာက ကျွန ် တော ့ အသည ် းလေး (သို ့) အရင ် းဆုံး မိတ ် ဆွေတွေ ၊ ကိုယ ် ဘယ ် မှာရှိရှိ ကိုယ ် နဲ ့ အတူ ခရီးသွားတဲ ့ သီချင ် းတွေပါ ။ 
အမြဲပဲ ဒီအတိုင ် းပဲ ခံစားခဲ ့ မိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလိုပဲ ကျွန ် တော ် နားလည ် ခဲ ့ တယ ် ။ နှစ ် အနည ် းငယ ် က California က မိဘတွေရဲ ့ အိမ ် မှာ လှေကားထစ ် တွေပေါ ် တက ် နေတုန ် း ဧည ့ ် ခန ် းပြတင ် းပေါက ် တွေကနေ ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပေ ရ၀ ရှိတဲ ့ မီးတောက ် တွေ ဝိုင ် းခံနေရတာ မြင ် လိုက ် တယ ် ။ California ရဲ ့ တောင ် ကုန ် းတွေနဲ ့ အခြား အဲဒီလို နေရာများစွာကိုဖြတ ် ပြီး ပုံမှန ် ဆုတ ် ဖြဲ တတ ် တဲ ့ တောမီးတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် သုံးနာရီအကြာမှာ ဒီမီးက ကျွန ် တော ့ အိမ ် ကို စားသွာလိုက ် တာ နောက ် ဆုံးအရာဆိုလို ့ ကျွန ် တော ့ ကလွဲပြီး ပြာပဲကျန ် တော ့ တယ ် ။ 
နောက ် နေ ့ မနက ် အိပ ် ရာကနိုးတော ့ မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အိမ ် ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် မှာ အိပ ် နေတာပေါ ့ ၊ ကမ ္ ဘာမှာ ကိုယ ် ပိုင ် တာဆိုလို ့ ညလုံးပေါက ် ဖွင ့ ် တဲ ့ စျေးက ဝယ ် ထားတာ မကြာသေးတဲ ့ သွားပွတ ် တံ တစ ် ချောင ် းပဲ ။ 
တကယ ် ပဲ ၊ အဲဒီတုန ် းက တစ ် ယောက ် ယောက ် က "ခင ် ဗျားရဲ ့ အိမ ် ကဘယ ် မှာလဲ" 
လို ့ မေးရင ် တကယ ် ကို ရုပ ် ပိုင ် း အဆောက ် အအုံ တစ ် ခုခု ထောက ် ပြနိုင ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ အိမ ် ဟာ ကိုယ ် ထဲမှာ ဆောင ် ယူ လို ့ ရတာ တစ ် ခုခု ဖြစ ် ဖို ့ လိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီလိုနည ် းပေါင ် းများစွာထဲက ဒါဟာ တကယ ့ ် လွတ ် မြောက ် မှု တစ ် ခုလို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
အကြောင ် းက ကျွန ် တော ့ အဖိုး ၊ အဖွားတွေ မွေးစဉ ် က သူတို ့ မှာ မွေးရာပါ တာဝန ် သတ ် မှတ ် ထားတဲ ့ အိမ ် ဆိုတဲ ့ အသိ ၊ ရပ ် ရွာဆိုတဲ ့ အသိ ၊ ရန ် လိုမှုဆိုတဲ ့ အသိတောင ် သူတို ့ မှာရှိခဲ ့ ကြပြီး ဒီကနေ လှမ ် းထွက ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း သိပ ် မရှိခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
အခုခေတ ် မှာ အနည ် းဆုံး ကျွန ် တော ် တို ့ ထဲက တစ ် ချို ့ ဟာ အိမ ် ဆိုတဲ ့ အသိကို ရွေးနိုင ် ၊ ရပ ် ရွာဆိုတဲ ့ အသိကို ဖန ် တီးနိုင ် ၊ ကိုယ ့ ် အတ ္ တသဘောကို ပုံဖော ် နိုင ် ပြီး ဒီလိုလုပ ် ခြင ် းနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘိုးဘွားတွေ ခေတ ် ရဲ ့ အဖြူအမည ် း နယ ် သတ ် တွေအလွန ် ကို နည ် းနည ် းလှမ ် းဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ကမ ္ ဘာမှာ အားအတောင ့ ် ဆုံး နိုင ် ငံရဲ ့ သမ ္ မတဟာ Kenyan တစ ် ဝက ် ၊ တစ ် ပိုင ် းအားဖြင ့ ် Indonesia မှာ ကြီးပြင ် းခဲ ့ ပြီး တရုတ ် -ကနေဒီယန ် း ယောက ် ဖတစ ် ယောက ် ရှိနေတာဟာ တိုက ် ဆိုင ် မှုမဟုတ ် ဘူး ။ 
သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် မဟုတ ် တဲ နိုင ် ငံတွေမှာ နေထိုင ် သူ အရေအတွက ် ဟာ အခုဆို သန ် း ၂၂၀ ရှိလာပြီး ဒါဟာ စိတ ် ကူးလို ့ မရနိုင ် သလောက ် နီးပါး အရေအတွက ် ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဆိုလိုတာက Canada က လူဦးရေ အားလုံးနဲ ့ Australia လူဦးရေ အားလုံးကို ယူ ပြီးတော ့ Australia လူဦးရေအားလုံး ၊ နဲ ့ Canada က လူဦးရေအားလုံးကို ထပ ် ယူလိုက ် ကာ ဒီအရေအတွက ် ကို နှစ ် ဆလုပ ် လိုက ် ၊ ဒီလွင ့ ် မျောနေတဲ ့ လူမျိုးစုကြီးနဲ ့ ဆိုင ် တာထဲက ပိုနည ် းတဲ ့ လူတွေရေပဲ ရှိနေပါဦးမယ ် ။ 
သီးခြား နိုင ် ငံဟောင ် း အမျိုးအစားတွေ အပြင ် မှာ နေတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အရေအတွက ် ဟာ အရမ ် း အမြန ် ကြီး တိုးလာပါတယ ် ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၂ နှစ ် အတွင ် းမှာကို ၆၄ သန ် းထိရှိပြီး မကြာခင ် မှာ အမေရိကန ် တွေထက ် ကျွန ် တော ် တို ့ က ပိုများလာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာမှာ ပဉ ္ စမ အကြီးဆုံး နိုင ် ငံအဖြစ ် ကိုယ ် စားပြုနှင ့ ် နေပါပြီ ။ 
တကယ ် တမ ် းက Canada ရဲ ့ အကြီးဆုံးမြို ့ တော ် Toronto မှာ ယနေ ့ သာမန ် အတည ် တကျ နေထိုင ် သူဟာ နိုင ် ငံခြားသား ၊ အခြားတိုင ် းပြည ် တစ ် ပြည ် မှာ မွေးဖွားသူ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အမြဲ ခံစားမိတာက မျိုးခြား ဝန ် းရံခံနေရခြင ် းရဲ ့ ကောင ် းကွက ် က ကိုယ ့ ် ကို ရိုက ် ပြီး နှိုးတာပါ ။ 
ဘာမှ တရားသေ မှတ ် လို ့ မရဘူးလေ ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် ခရီးဟာ ချစ ် စိတ ် ဝင ် တာနဲ ့ နည ် းနည ် းဆင ် ပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ရုတ ် တရက ် အာရုံအားလုံး "" ဆက ် "" လို ့ မှတ ် ထားတဲ ့ ဝန ် းကျင ် မှာရှိလို ့ ပါ ။ ရုတ ် တရက ် သင ် ဟာ ကမ ္ ဘာရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် တဲ ့ အဆင ် တွေမှာ နိူးကြားသွားတယ ် ။ 
Marcel Proust ပြောခဲ ့ သလိုပဲ တကယ ့ ် စူးစမ ် းရှာဖွေတဲ ့ ခရီးဟာ မြင ် ကွင ် းသစ ် တွေကို မြင ် ခြင ် း သာမဟုတ ် ပဲ မျက ် လုံးသစ ် တွေနဲ ့ ရှုမြင ် ခြင ် းပါ ပါဝင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် က မျက ် လုံးသစ ် တွေ ရှိပြီဆိုတာနဲ ့ မြင ် ကွင ် းဟောင ် းတွေ ၊ ကိုယ ့ ် အိမ ် ဆိုတာတောင ် တစ ် ခုခု ခြားနားလာပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ပိုင ် မဟုတ ် တဲ ့ နိုင ် ငံတွေမှာ နေထိုင ် သူအများအပြားဟာ အိမ ် ကနေ တစ ် ခါမှ မခွာချင ် ကြပဲ အိမ ် ကို ပြန ် ဖို ့ တရွရွဖြစ ် နေတဲ ့ ဒုက ္ ခသည ် တွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကံကောင ် းသူတွေ အတွက ် တော ့ လှုပ ် ရှားမှုခေတ ် ဟာ ရွှင ် လန ် းတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းသစ ် တွေ ယူလာတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
သေချာတာက ခရီးသွားရင ် အထူးသဖြင ့ ် ကမ ္ ဘာ ့ မြို ့ ကြီးတွေကိုပေါ ့ ၊ ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ဆုံနေကျလူဆိုပါစို ့ ၊ ကိုရီယား-ဂျာမန ် ကပြား အမျိုးသမီးဟာ ပါရီမှာ နေနေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Edinburgh က ထိုင ် း- ကနေဒီယန ် း ကပြား လူငယ ် ကို သူမတွေ ့ တာနဲ ့ သူ ့ ကို သူမရဲ ့ ဆွေမျိုးသားချင ် းလို သတ ် မှတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကိုရီယားလုံးလုံး (သို ့) ဂျာမဏီလုံးလုံး ထက ် စာရင ် သူမဟာ သူနဲ ့ ပိုပြီး သဘောသဘာဝ ပိုတူနိုင ် တယ ် လို ့ သူမ သဘောပေါက ် မိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူတို ့ မိတ ် ဆွေဖြစ ် လာတယ ် ၊ ချစ ် ကြိုက ် မိကြတယ ် ။ 
New York City ကို ပြောင ် းသွားကြတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါမှမဟုတ ် Edinburgh ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ပေါင ် းစပ ် ခြင ် းကနေ ပေါ ် လာတဲ ့ ဒီကလေးမလေးဟာ တကယ ် တော ့ ကိုရီးယားမဟုတ ် ၊ ဂျာမန ် မဟုတ ် ၊ ပြင ် သစ ် မဟုတ ် ၊ ထိုင ် းမဟုတ ် ၊ စကော ့ မဟုတ ် ၊ ကနေဒီယန ် းမဟုတ ် အမေရိကန ် မဟုတ ် ပေမဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ကောင ် းပြီး ဒီနေရာအားလုံးရဲ ့ အရောကို အစဉ ် မပြတ ် ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲခြင ် းပါ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် ခြေက အမျိုးသမီးငယ ် နဲ ့ အရာတိုင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကမ ္ ဘာကြီးအကြောင ် း အိပ ် မက ် မက ် ပုံဟာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးအကြောင ် း စာရေးသားပုံဟာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးအကြောင ် း တွေးတောပုံဟာ တစ ် ခုခု ထူးခြားနိုင ် ပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက ဒါဟာ မကြုံဖူး သလောက ် ဖြစ ် တဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတွေရဲ ့ အရောကနေ ပေါ ် ထွက ် လာတာမို ့ ပါ ။ 
အခုတော ့ ဘယ ် ကလာတာလဲ ဆိုတာ ဘယ ် ကိုသွားနေတာ ဆိုတာလောက ် သိပ ် အရေးမကြီးတော ့ ပါဘူး ။ 
တိုးတိုးလာတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အတိတ ် ကာလထက ် အနာဂတ ် (သို ့) ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကာလမှာ အမြစ ် တွယ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သိတဲ ့ အိမ ် ဆိုတာ ကိုယ ် မွေးဖွားဖို ့ ကြုံခဲ ့ တဲ ့ နေရာပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါဟာ ကိုယ ် ကိုယ ် တိုင ် ဖြစ ် လာတဲ ့ နေရာပါ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ရွေ ့ ရှားတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပြဿနာကြီး တစ ် ရပ ် ရှိပါတယ ် ၊ ဆိုလိုတာက လေထုအလယ ် ထဲမှာ ရှိတဲ ့ အခါ ဘယ ် ကို ဦးတည ် မလဲဆိုတာ တော ် တော ် ခက ် တာပါ ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် က ကျွန ် တော ် ဟာ United Airlines တစ ် ခုတည ် းမှာတင ် မိုင ် တစ ် သန ် း စုပုံနေတာ သတိပြုမိတယ ် ။ 
အားလုံးသိကြတဲ ့ ဒီလောက ် ကြောင ် တဲ ့ စနစ ် ၊ ခြောက ် ရက ် ငရဲခံ ၊ သတ ္ တမနေ ့ လွတ ် မြောက ် နေ ့ လွတ ် ဆိုတာလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် စတွေးမိတာက တကယ ့ ် ရွေ ့ ရှားမှုဟာ ငြိမ ် သက ် ခြင ် းရဲ ့ အသိက ရုပ ် လုံးဖော ် ဖို ့ ယူဆောင ် လာပေးသလိုပဲ ကောင ် းတာကိုပါ ။ 
အိမ ် မီးလောင ် ပြီး ခြောက ် လကြာအပြီးမှာ ဒေသတွင ် း အထက ် တန ် းကျောင ် းမှာ စာသင ် တဲ ့ မိတ ် ဆွေတစ ် ဦးနဲ ့ ဆုံခဲ ့ ပြီး သူက "" ခင ် ဗျားအတွက ် ပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ နေရာ ကျုပ ် မှာရှိတယ ် "" "" တကယ ် လား "" လို ့ မေးရတယ ် ။ ဒါမျိုးကို နည ် းနည ် း ယုံလေ ့ မရှိဘူးလေ ။ 
"" ဟာ တကယ ် ပါဗျ "" သူက ဆက ် ပြောတယ ် ။ "" ကားနဲ ့ သုံးမိုင ် ပဲဝေးတယ ် ၊ အရမ ် းလည ် း စျေးမကြီးပါဘူး ၊ ခင ် ဗျားအရင ် နေဖူးတဲ ့ နေရာတွေလို မဟုတ ် နိုင ် လောက ် ဘူး ။ "ဟင ် း" ၊ ကျွန ် တော ် နည ် းနည ် း စိတ ် ဝင ် စားလာပြီး "ဒါက ဘာလဲ ၊" 
"" အင ် း "" ဒီမှာကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေက တွေးတွေးဆဆ ပြောလိုက ် တာက တကယ ် တော ့ ဒါက ကက ် သိုလစ ် သခင ် ္ မ ် းကျောင ် းပါ ။ 
ဒီအဖြေမှားပါတယ ် ။ 
ခရစ ် ယာန ် ကျောင ် းတွေမှာ ၁၅ နှစ ် နေခဲ ့ ဖူးတော ့ အသက ် တာရှင ် သန ် ဖို ့ ဓမ ္ မတေးတွေ ၊ ကားတိုင ် တွေ အတော ် ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အသက ် တာများစွာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မိတ ် ဆွေက သူရော ၊ သူ ့ ကျောင ် းသားအများစုပါ ကာသိုလစ ် မဟုတ ် ဘူးလို ့ ပြောတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ နွေဦးတိုင ် ​ း သူ ့ အတန ် းတွေကို အဲဒီကိုခေါ ် သွားတယ ် ။ 
သူဒါကိုလုပ ် စဉ ် ဂဏာမငြိမ ် ဆုံး အာရုံထွေပြားကာ ဟိုမုန ် းကြောင ် နေတဲ ့ ၁၅ နှစ ် သား Californian ကောင ် လေးတောင ် မှ သုံးရက ် ပဲ တိတ ် ဆိတ ် စွာနေလိုက ် ရသေးတယ ် ၊ သူ ့ ကိုယ ် တွင ် းက တစ ် ခုခုဟာ ငြိမ ် ကျသွားပြီး ရှင ် းလင ် းသွားတယ ် ။ 
သူ ့ ကိုယ ် သူ ပြန ် တွေ ့ သွားပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ တွေးမိတာက "" ၁၅ နှစ ် သား ကောင ် လေး အတွက ် အလုပ ် ဖြစ ် တာဟာ ငါ ့ အတွက ် ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် "" ပေါ ့ ။ ဒါနဲ ့ ကားပေါ ် တက ် ပြီး ပင ် လယ ် ကမ ် းခြေ တစ ် လျှောက ် မြောက ် ဘက ် ကို သုံးနာရီမောင ် းထွက ် ခဲ ့ တယ ် ။ လမ ် းတွေဟာ ပိုဟင ် းလင ် းပြင ် ဖြစ ် ကာ ပိုကျဉ ် းလာတယ ် ၊ ပိုလို ့ တောင ် ကျဉ ် းတဲ ့ လူသွားလမ ် းထဲကို ချိုးလိုက ် တယ ် ၊ လမ ် းဖြစ ် ရုံသာရှိပြီး တောင ် တစ ် လုံးရဲ ့ ထိပ ် အထိ နှစ ် မိုင ် လောက ် ကွေ ့ ကောက ် နေတာပါ ။ 
ကားထဲကထွက ် လိုက ် တော ့ လေက တဝူးဝူး တိုက ် နေတယ ် ။ 
နေရာတစ ် ခုလုံးဟာ ပကတိ တိတ ် ဆိတ ် လို ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ တိတ ် ဆိတ ် မှုက အသံကင ် းမဲ ့ နေတာတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါဟာ တကယ ့ ် ကို စွမ ် းအင ် (သို ့) အဟုန ် မြင ့ ် ခြင ် းလိုမျိုး ရှိနေတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ခြေဖျားအောက ် မှာက ပစိဖိတ ် သမုဒ ္ ဒရာရဲ ့ ငြိမ ် သက ် ပြာလွင ် တဲ ့ ပြင ် ကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ဝန ် းကျင ် မှာ ဧက ၈၀၀ ရှိတဲ ့ တောရိုင ် း ချုံပုတ ် ခြောက ် တွေပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် အိပ ် စက ် မယ ့ ် အခန ် းဆီကို ဆင ် းသွားလိုက ် တယ ် ။ 
ငယ ် ပေမဲ ့ အင ် မတန ် ကို နေသာပါတယ ် ။ အိပ ် ရာတစ ် ခုနဲ ့ လှုပ ် ကုလားထိုင ် တစ ် လုံး ပါပြီး စားပွဲရှည ် တစ ် လုံးနဲ ့ ပိုရှည ် တဲ ့ ရှုခင ် း ပြတင ် းပေါက ် တွေ ၊ စည ် းရိုးခတ ် ထားတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဥယျာဉ ် ကို မျှော ် ကြည ့ ် ရင ် းပေါ ့ ၊ နောက ် ပြီး ပေ ၁၂၀၀ ရှိတဲ ့ ပင ် လယ ် ဆီ ဆင ် းသွားတဲ ့ ရွှေရောင ် မြက ် ခင ် းပြင ် ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ထိုင ် ချလိုက ် ပြီး စာစရေးတယ ် ၊ ရေးတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ရေးတယ ် ၊ တကယ ် ကိုယ ့ ် စာရေးစားပွဲကနေခွာပြီး ၊ အဲဒီကို သွားပြီးတောင ် ပေါ ့ ။ 
နေရာက မထခင ် မှာတင ် လေးနာရီကုန ် ခဲ ့ ပါပြီ ။ 
မိုးချုပ ် လာပါပြီ ၊ ကြယ ် စင ် တွေရဲ ့ ဒီကျယ ် ပြောတဲ ့ မှောက ် နေတဲ ့ ဆားပုလင ် းအောက ် ကို ထွက ် ခဲ ့ ပြီး တောင ် ဘက ် ၁၂ မိုင ် အငူတွေ တစ ် ဝိုက ် မှာ ပျောက ် ကွယ ် သွားနေကြတဲ ့ ကားတွေရဲ ့ နောက ် မြီးအလင ် းတွေကို တွေ ့ နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အရင ် နေ ့ က ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပူပန ် မှုတွေဟာ ပျောက ် ကွယ ် သွားနေသလို ထင ် ရပါတယ ် ။ 
တယ ် လီဖုန ် းတွေ ၊ တီဗွီတွေ ၊ လက ် ပ ် တော ့ တွေ ကင ် းတဲ ့ နေရာမှာ နောက ် နေ ့ အိပ ် ရာကနိုးတော ့ နေ ့ တွေဟာ နာရီတစ ် ထောင ် ကြာ ဆန ့ ် ထွက ် နေပုံပါ ။ 
ဒါဟာ ခရီးထွက ် နေတုန ် း ကိုယ ် သိတဲ ့ တကယ ့ ် လုံးဝ လွတ ် လပ ် မှုတင ် မက အိမ ် ကိုရောက ် လာသလိုမျိုး နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် း ခံစားရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က ဘာသာရေးသမား မဟုတ ် တော ့ ဝတ ် ပြုပွဲတွေ မသွားခဲ ့ ဘူး ။ 
ဘုန ် းကြီးတွေဆီမှာ လမ ် းညွှန ် ချက ် တွေ မယူခဲ ့ ဘူး ။ 
ဘုန ် ကြီးကျောင ် းလမ ် းမှာ လမ ် းလျှောက ် ထွက ် ပြီး ကိုယ ် ချစ ် ခင ် သူတွေဆီ ပို ့ စ ် ကဒ ် တွေ ပို ့ ခဲ ့ တာပါ ။ 
တိမ ် တွေကို ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် အတွက ် လုပ ် နေကျအရာကို လုပ ် ဖို ့ အခက ် ခဲဆုံးဖြစ ် တာပါ ။ ဒါက ဘာမှ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီနေရာကို ပြန ် စသွားခဲ ့ တယ ် ၊ မမြင ် ကွယ ် ရာမှာ ထိုင ် နေရင ် းနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အရေးကြီးဆုံး အလုပ ် ကို လုပ ် နေတာလို ့ သတိထားမိပြီး သေချာတာက နောက ် ဆုံး အီးမေးလ ် ကနေ နောက ် ချိန ် းဆိုမှုကို ပြေးနေတုန ် းက ဘယ ် လိုမှကို မတတ ် နိုင ် တဲ ့ အရေးကြီးတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေဆီ လာနေတာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် တွင ် းက တကယ ် ပဲ ငြိမ ် သက ် မှုကို ဟစ ် အော ် ခေါ ် နေတာကို စတင ် တွေးမိလာတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် း ကိုယ ် က အရမ ် း ပတ ် ချာ ပြေးနေတော ့ မကြားနိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မျက ် နှာကို စည ် းထားပြီး ဘာတစ ် ခုမှ မမြင ် ရဘူးလို ့ ညည ် းတွားနေတဲ ့ အရူးတစ ် ကောင ် လို ့ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကောင ် လေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ Seneca ဆီက နာယူ ခဲ ့ ဖူးတဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ရာ စကားစုတစ ် ခုကို ပြန ် တွေးမိခဲ ့ တယ ် ။ ဒီမှာ သူပြောတာက "" ဆင ် းရဲမှုဆိုတာက မရှိတဲ ့ သူ မဟုတ ် ဘူး ၊ ပိုပြီးတောင ့ ် တနေသူသာပါ "" တဲ ့ ။ တကယ ် တော ့ လူတိုင ် း ဘုန ် းကြီးကျောင ် း သွားဖို ့ အဆိုပြုနေတာ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
ဒါက အဓိကမကျပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တွေးမိတာက ရွေ ့ ရှားမှုကို ရပ ် လိုက ် တာနဲ ့ တင ် ဘယ ် ကိုသွားရမယ ် ဆိုတာ သိမြင ် နိုင ် တာကိုပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကိုယ ့ ် ဘဝ ၊ ကိုယ ့ ် ကမ ္ ဘာထဲ ကနေ လှမ ် းထွက ် လိုက ် တာနဲ ့ တင ် ကိုယ ် အနက ် ရှိုင ် းဆုံး ကြောင ့ ် ကြစိုက ် တဲ ့ အရာကိုမြင ် နိုင ် ပြီး အိမ ် တစ ် လုံးကို တွေ ့ နိုင ် တာပါ ။ 
အခု လူအတော ် များများဟာ စိတ ် တည ် ငြိမ ် ဖို ့ ပဲ မနက ် တိုင ် း နာရီဝက ် ဆိတ ် ငြိမ ် စွာ ထိုင ် ဖို ့ သတိရှိတဲ ့ အစီအမံတွေ လုပ ် ကြတာ သတိပြုမိတယ ် ၊ ​ သူတို ့ ကိရိယာတွေကင ် းတဲ ့ အခန ် းထောင ့ ် တစ ် ထောင ့ ် မှာ ၊ (သို ့) ညနေတိုင ် း ပြေးတာ (သို ့) မိတ ် ဆွေတစ ် ယောက ် နဲ ့ အကြာကြီး စကားပြောဖို ့ သွားတဲ ့ အခါ ဆဲလ ် ဖုန ် း တွေ ချန ် ထားခဲ ့ တာတွေပေါ ့ ။ 
​ ရွေ ့ ရှားမှုဟာ ကြီးကျယ ် တဲ ့ အခွင ့ ် ထူး တစ ် ရပ ် ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဘိုးဘွားတွေ တစ ် ခါမှ အိပ ် မက ် မမက ် နိုင ် လောက ် တာ အများကြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကို လုပ ် ခွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဆုံးတော ့ ရွေ ့ ရှားမှုဟာ ပြန ် စရာ အိမ ် တစ ် လုံးရှိမှပဲ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတာပါ ။ 
တကယ ် တမ ် း အိမ ် ဆိုတာလည ် း အဆုံးကျတော ့ ကိုယ ် အိပ ် စက ် တဲ ့ နေရာပဲ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါက ကိုယ ် ရပ ် တည ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ ၊ ရှင ် တို ့ အတွက ် ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မ လေယာဉ ် ကဆင ် းတော ့ အင ် ္ ဂလန ် အနောက ် ပိုင ် းက ရှည ် လျားလွန ် းတဲ ့ ခရီးနောက ် မှာ ကျွန ် မ ကွန ် ပြူတာ ၊ ချစ ် ရတဲ ့ လက ် ဆွဲ ကွန ် ပြူတာက ကြောင ် သွားလိုက ် တာ အိုး အဲလိုမျိုးပေါ ့ ။ အပေါ ် က မျက ် နှာပြင ် မှာ... ပြောရရင ် အကုန ် လုံး ထပေါက ် သွားတယ ် ။ 
ဒီက IT ကောင ် လေးတွေဆီသွားတော ့ လူကြီးမင ် းတစ ် ဦးက ပြင ် ပေးပြီး ပြောတာက "" ခင ် ဗျားက ဒီမှာ ဘာလုပ ် မှာလဲတဲ ့ ။ "" ကျွန ် မက "" ကျွန ် မ တယောထိုးပြီး သီချင ် း နည ် းနည ် းဆိုမှာပါ ။ "" သူက "" အိုး ၊ ကျွန ် တော ် လည ် း တယောကို တီးတော ့ တီးပါတယ ် ။ "" ဒါနဲ ့ ကျွန ် မက "" တကယ ် လား "" ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ၊ ရှင ် တို ့ ပျော ် အောင ် ပါ ။ သူက ထူးခြားလို ့ ပါ ၊ သူ ့ နာမည ် က Mark တဲ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မရဲ ့ အဖော ် Thomas Dolby လည ် း ဒီအမှုထဲမှာ ပါဝင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ဒီသီချင ် းကို "" Farther than the Sun "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ (ဂီတသံ) လေထဲမှာ သွယ ် တန ် းလို ့ မင ် းကိုခေါ ် ခဲ ့ တယ ် ဒါပေမဲ ့ မင ် းမကြားဘူးကွယ ် ။ မင ် းဟာ မြေညံ ့ ညံ ့ လိုအပ ် တဲ ့ အပင ် တစ ် ပင ် ပါ ၊ ပန ် းပွင ့ ် တွေကို စွန ့ ် လွှတ ် ရလောက ် အောင ် ငါမင ် းကို အရမ ် း ကောင ် းမွန ် စွာ ဆက ် ဆံခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အိုး မင ် းအတွက ် ငါဟာ ကြွယ ် ဝလွန ် းသွားပြီလေ.. မင ် းဆီကဆို နေမင ် းထက ် တောင ် ပိုဝေးတယ ် ၊ နေမင ် းထက ် ပိုဝေးရာ မင ် းကို ရှိစေချင ် တော ့ တယ ် ၊ ဥတ ္ တရအရပ ် ငါသွားတယ ် ၊ အေးစက ် လွန ် းပါတယ ် ။ ငါ ့ နှလုံးသားက ကျောက ် တုံးအောက ် က ချော ် ရည ် ပါ ၊ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ 
မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ အကြံပိုင ် တဲ ့ မင ် းရဲ ့ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ ချာချာလည ် နေတဲ ့ ပုံရိပ ် တွေ ၊ မင ် း ငါ ့ ကို မမြင ် နိုင ် ဘူးပေါ ့ ၊ မင ် း ငါ ့ ကို မမြင ် နိုင ် ဘူးလေ ။ ငါ ့ ကိုယ ် ငါ ပြောပေါင ် းများလှပြီဆိုရင ် ငါယုံလိုက ် တော ့ မယ ် ၊ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ ပင ် လယ ် ဟာ အလင ် းတန ် းကို ထောင ် ဖမ ် းဖို ့ အေးခဲနေတယ ် ။ ချစ ် နေရတာကို ငါချစ ် တယ ် ၊ မင ် းကတော ့ ဘယ ် တော ့ မှ အဲလောက ် မဟုတ ် ဘူး ။ Gerda ရဲ ့ မျက ် လုံးတွေထဲမှာ မင ် းဖြစ ် သွားတဲ ့ အပိုင ် းအစတွေ ၊ ညမှာ ပျံတဲ ့ ပိုးဖလံတွေ အားလုံး 
လျှပ ် စစ ် မီးဟာ လင ် းတယ ် လို ့ ယုံကြတယ ် လေ ။ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ အကြံပိုင ် တဲ ့ မင ် းရဲ ့ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ ချာချာလည ် နေတဲ ့ ပုံရိပ ် တွေ ၊ မင ် း ငါ ့ ကို မမြင ် နိုင ် ဘူး.. နိုး... ငါ ့ ကိုယ ် ငါ ပြောပေါင ် းများလှပြီဆိုရင ် ငါယုံလိုက ် တော ့ မယ ် ၊ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ မင ် းဆီကဆို နေမင ် းထက ် တောင ် ပိုဝေးတယ ် ၊ နေမင ် းထက ် ပိုဝေးရာ မင ် းကို ရှိစေချင ် တော ့ တယ ် ၊ ဥတ ္ တရအရပ ် ငါသွားတယ ် ၊ အေးစက ် လွန ် းပါတယ ် ။ ငါ ့ နှလုံးသားက ကျောက ် တုံးအောက ် က ချော ် ရည ် ပါ ၊ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ မင ် းဟာ မတန ် ဘူးလေ ။ အကြံပိုင ် တဲ ့ မင ် းရဲ ့ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ ချာချာလည ် နေတဲ ့ ပုံရိပ ် တွေ ၊ 
မင ် း ငါ ့ ကို မမြင ် နိုင ် ဘူး.. နိုး... ငါ ့ ကိုယ ် ငါ ပြောပေါင ် းများလှပြီဆိုရင ် ငါယုံလိုက ် တော ့ မယ ် ၊ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 

ကျွန ် မရဲ ့ အဖေအကြောင ် း ပြောပါရစေ ။ 
အဖေ ့ မှာ အယ ် လ ် ဇိုင ် းမားရောဂါ ရှိပါတယ ် ။ 
ရောဂါလက ္ ခဏာတွေ ပြတာက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၂ နှစ ် လောက ် ကဖြစ ် ပြီး ရောဂါကို တရားဝင ် တွေ ့ တာက ၂၀၀၅ မှာပါ ။ 
အခု သူတော ် တော ် ကို မကျန ် းမာဘူး ။ ၊ စားသောက ် ရာမှာ အကူလို ၊စသဖြင ့ ် တကယ ် မသိရှာဘူး ၊ ဒါကတော ် တော ် ကို ခက ် ခဲပါတယ ် ။ 
အဖေဟာ ကျွန ် မဘဝ အများစုအတွက ် သူရဲကောင ် း နဲ ့ ကောင ် းရာညွှန ် းသူပါ ။ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် နှစ ် သူပျောက ် ကွယ ် တာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရင ် း ကုန ် ဆုံးပါတယ ် ။ 
အဖေတစ ် ဦးတည ် းမဟုတ ် ဘူး ၊ ကမ ္ ဘာ အနှံ ့ စိတ ် ဖောက ် ပြန ် ရောဂါမျိုးနဲ ့ နေသူ ၃၅ သန ် းခန ့ ် ရှိပြီး ၂၀၃၀ မတိုင ် ခင ် သန ် း ရ၀ ထိ ၂ ဆတိုးမယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းရတယ ် ။ 
ဒါဟာ တော ် တော ် များတဲ ့ လူတွေပါ ။ 
စိတ ် ဖောက ် ပြန ် မှုက ခြောက ် လှန ့ ် နေတယ ် ။ ရောဂါသည ် တွေရဲ ့ ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ မျက ် နှာတွေ တုန ် နေတဲ ့ လက ် တွေ ရောဂါသည ် အရေအတွက ် ဟာ လန ့ ် စေပါတယ ် ။ 
ဒီကြောက ် စိတ ် ကြောင ့ ် ပဲ ၂ ခုထဲက ၁ ခုကို လုပ ် မိတတ ် ကြတယ ် ။ ငြင ် းတတ ် တာက ၊ ငါမှမဟုတ ် တာ ၊ ငါနဲ ့ မဆိုင ် ဘူး ၊ ငါဒီလိုမဖြစ ် နိုင ် ဘူး ။ ဒါမှမဟုတ ် စိတ ် ဖောက ် ပြန ် တာကို ကာကွယ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒါ ငါတို ့ ဘယ ် တော ့ မှမဖြစ ် ဘူး ၊ အကုန ် ကောင ် း အောင ် လုပ ် မယ ် တို ့ ဆီမလာတော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မက တတိယနည ် းကိုရှာတယ ် ၊ အယ ် လ ် ဇိုင ် းမား ရရှိဖို ့ ပြင ် ဆင ် နေတယ ် ။ 
ကာကွယ ် တာ ဟာကောင ် းပါတယ ် ၊ အယ ် ဇိုင ် းမားကို တားဆီးဖို ့ လုပ ် နိုင ် တာတွေကို လုပ ် မယ ် ။ 
သင ် ့ တင ် ့ တာစားမယ ် ၊ လေ ့ ကျင ် ့ ခန ် းနေ ့ တိုင ် း လုပ ် မယ ် ၊ စိတ ် ကို တက ် ကြွအောင ် ထားမယ ် ။ လုပ ် သင ် ့ တယ ် လို ့ သုသေသနတွေက ပြောတယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရာနှုန ် းပြည ့ ် တော ့ ဘာကမှ မတားနိုင ် ဘူးလို ့ သုသေသနတွေကပြောတယ ် ၊ 
မကောင ် းဆိုးဝါက သင ် ့ ကိုလိုချင ် ရင ် သူကသင ် ့ ဆီ လာမှာပါပဲ ။ 
ကျွန ် မအဖေ အဖြစ ် က အဲလိုပါ ။ 
အဖေက ၂ ဘာသာတတ ် တက ္ ကသိလ ် ဆရာ ဝါသနာက စစ ် တုရင ် ၊ ဖဲနဲ ့ ဆောင ် းပါးရေးတာ 
(ရယ ် သံများ) ဘာဖြစ ် ဖြစ ် စိတ ် ဖေါက ် ပြန ် တာတော ့ ဖြစ ် မှာပဲ ။ 
မကောင ် းဆိုးဝါက သင ့ ် ကိုလိုချင ် ရင ် သူကသင ့ ် ဆီ လာမှာပါပဲ ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ကျွန ် မဆိုရင ် ပေါ ့ ၊ အယ ် လ ် ဇိုင ် းမားက မျိုးရိုးလိုက ် တာကိုး ။ 
ဒီတော ့ အယ ် လ ် ဇိုင ် းမားရဖို ့ ကျွန ် မပြင ် ဆင ် နေပါတယ ် ။ 
အဖေ ့ ကိုစောင ် ရှောက ် ရင ် း သိရတာကို အခြေခံပြီး စိတ ် ဖောက ် ပြန ် တာနဲ ့ နေတာ လေ ့ လာ ပြင ် ဆင ် ရာမှာ အာရုံထားတာ ၃ ခုရှိတယ ် အပျော ် လုပ ် တာတွေကို ပြောင ် းနေတယ ် ၊ ကိုယ ် အင ် အား တည ် ဆောက ် ဖို ့ လုပ ် တယ ် ၊ ပြီး ဒါက ခက ် တဲ ့ ဟာပါ ၊ ပိုကောင ် းတဲ ့ သူ ဖြစ ် လာဖို ့ ကြိုးစားနေတယ ် ။ 
ဝါသနာတွေနဲ ့ စကြစို ့ စိတ ် ဖောက ် ပြန ် တော ့ ကိုယ ့ ် ဘာသာပျော ် ဖို ့ ခက ် လာတယ ် ။ 
မိတ ် ဟောင ် းတွေနဲ ့ ကြာကြာထိုင ် ပြီး စကား မပြောနိုင ် ဘူး ၊ သူတို ့ ဘယ ် သူဆိုတာမှ မသိတာ ၊ 
တီဗွီကြည ့ ် ဖို ့ က စိတ ် ရှုပ ် စရာ ၊ မကြာခဏတော ့ ကြောက ် စရာပါ ။ 
စာဖတ ် ဖို ့ ဆိုတာကလည ် း မဖြစ ် နိုင ် လောက ် တာမျိုးလေ ။ 
စိတ ် ဖောက ် ပြန ် သူကို စောင ့ ် ရှောက ် တဲ ့ အခါ အလေ ့ အကျင ့ ် ရပါတယ ် ။ ရင ် းနှီးပြီးသား ပြောင ် းရလွယ ် တဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုတွေမှာ ပါဝင ် ဖို ့ ကျင ့ ် ပေးတယ ် ၊ 
အဖေနဲ ့ က သူ ့ ကို ပုံစံတွေဖြည ့ ် ခိုင ် းတာဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
သူက အစိုးရကျောင ် းက ဆရာဖြစ ် တော ့ စာရွက ် စာတမ ် းတွေက ဘာဆိုတာ သိတယ ် ။ 
လိုင ် းတိုင ် းမှာ သူလက ် မှတ ် ထိုးမယ ် ၊ ဘူးအားလုံကို စစ ် မယ ် ၊ နံပါတ ် ရှိသင ့ ် တယ ် လို ့ သူထင ် တဲ ့ နေရာမှာ နံပါတ ် တပ ် မယ ် 
ဒါပေမဲ ့ တွေးမိသွားတာက ကျွန ် မကို စောင ့ ် ရှောက ် ပေးသူက ဘာလုပ ် လိမ ့ ် မလဲပေါ ့ ။ 
အဖေ ့ သမီးပဲလေ ၊ စာဖတ ် ၊ စာရေး ၊ ကမ ္ ဘာ ့ ကျန ် းမာရေး အကြောင ် း အများကြီးတွေးတယ ် 
ဘေးဘက ် မှာ လျှောက ် ခြစ ် လို ့ ရအောင ် ပညာရေး စာစောင ် တွေပေးမှာလား ။ 
အရောင ် ခြယ ် လို ့ ရအောင ် ဇယားတွေ ၊ ဂရပ ် တွေ ပေးကြမှာလား ။ 
ဒီတော ့ အသုံးတည ့ ် မယ ့ ် ဟာတွေ ကြိုးစားလေ ့ လာနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက ပုံဆွဲတာကို အမြဲကြိုက ် တယ ် ၊ ပုံဆွဲ ညံ ့ တာတောင ် ဆွဲနေတာလေ ။ 
အိုရီဂါမီ အခြေခံလေ ့ လာနေတယ ် ၊ တကယ ့ ် ကောင ် းတဲ ့ ဘူး လုပ ် တတ ် တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြီး သိုးမွှေးထိုး ကိုယ ့ ် ဘာသာသင ် တယ ် ၊ လက ် ရှိတော ့ အစက ် ထိုးတတ ် တယ ် ။ 
ဒီမှာ တော ် တာ ၊ မတော ် တာ အရေးမပါဘူး ။ အရေးပါတာက လက ် တွေ လုပ ် တတ ် ဖို ့ လေ ။ 
အကျွမ ် းဝင ် တာတွေ ပိုလာလေ လက ် တွေက ပိုလုပ ် တတ ် လေဖြစ ် တာကိုး ။ ကိုယ ် ပျော ် ရွှင ် ပြီး ၊ လုပ ် ရတာနဲ ့ ရှုပ ် တာတွေ ပိုများလေ ဦးနှောက ် က မဖြစ ် တော ့ ဘူးလေ ။ 
လှုပ ် ရှားမှုတွေနဲ ့ ရှုပ ် နေသူတွေဟာ ပိုပြီး ပျော ် ကြ ၊ သူတို ့ ကို စောင ့ ် ရှောက ် သူတွေအတွက ် ပိုလွယ ် စေပြီး ရောဂါတိုးတာတောင ် နှေးစေတယ ် ဆိုကြတယ ် ။ 
ဒါအားလုံးက ကျွန ် မအတွက ် နိုင ် မယ ့ ် ပုံပါ ။ 
တတ ် နိုင ် သလောက ် ၊ ကြာနိုင ် သလောက ် ပျော ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
အတော ် များများက အယ ် ဇိုင ် းမားမှာ ရုပ ် ပိုင ် းလက ္ ခဏာ ၊ သိမှတ ် မှုလက ္ ခဏာတွေ ရှိနေတာ မသိကြဘူး ။ ဟန ် ချက ် အာရုံ မထိန ် းနိုင ် ဖြစ ် သွားတယ ် ။ ကြွက ် သားက တုန ် ယင ် လာပြီး လူတွေကို ရွေ ့ ရှားမှု နည ် း နည ် း လာစေတယ ် ။ 
လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ ကြောက ် လာတယ ် ။ လှုပ ် ဖို ့ ကြောက ် လာတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဟန ် ချက ် အာရုံကို တည ် ဆောက ် မယ ့ ် လှုပ ် ရှားမှုတွေ လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
ဟန ် ချက ် ပိုကောင ် းဖို ့ ယောဂနဲ ့ ထိုက ် ချိကို လုပ ် နေတယ ် ။ ဟန ် ချင ် စပျက ် တဲ ့ အခါ ရွေ ့ ရှားနိုင ် အောင ် ပေါ ့ ။ 
ဝိတ ် သယ ် တဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် တယ ် ၊ ကြွက ် သားသန ် မာအောင ် ပေါ ့ ၊ စပြီးချည ့ ် လာတဲ ့ အခါ လှုပ ် ရှားနိုင ် သေးတဲ ့ အချိန ် ပိုရအောင ် ပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး တတိယက ပိုကောင ် းတဲ ့ သူ ဖြစ ် လာဖို ့ ကြိုးစားနေတာပါ ။ 
အဖေ အယ ် လ ် ဇိုင ် းမား မဖြစ ် ခင ် က ကြင ် နာတယ ် ၊ အခုလည ် း ကြင ် နာတယ ် 
သူ ့ ရဲ ့ ဉာဏ ် စွမ ် း ၊ ဟာသဓာတ ် ၊ ဘာသာစကား စွမ ် းရည ် ဆုံးရှုံးတာတွေ ့ ရပေမဲ ့ ဒါကိုလည ် းတွေ ့ ရတယ ် ၊ သူကျွန ် မကို ချစ ် တယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ သားတွေကို ချစ ် တယ ် ။ ကျွန ် မရဲ ့ အကို ၊ အမေနဲ ့ သူ ့ ကို ပြုစုသူတွေကို ချစ ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ချစ ် ခြင ် းက ကျွန ် မတို ့ ကို သူ ့ အနား ရှိအောင ် လုပ ် ပေးတယ ် ၊ အခုတောင ် မှပဲ ၊ 
အရမ ် းခက ် တဲ ့ အချိန ် မှာတောင ် မှ ၊ 
ဒီကမ ္ ဘာထဲ သူလေ ့ လာထားသမျှကို ဖယ ် ထုတ ် လိုက ် ပေမဲ ့ ဝတ ် လစ ် စလစ ် သူ ့ နှလုံးသား ဆက ် တောက ် ပ နေဦးမှာပါ ။ 
အဖေ ့ လောက ် ကျွန ် မ မကြင ် နာဖူးဘူး ချစ ် ခင ် စရာ မကောင ် းခဲ ့ ဖူးပါဘူး ။ 
အခုလိုအပ ် တာက ဒီလိုဖြစ ် အောင ် သင ် ယူဖို ့ ပါ ။ 
စိတ ် ဖောက ် ပြန ် မှုက အကုန ် ခွာချရင ် ရှင ် ကျန ် မယ ့ ် ဖြူစင ် တဲ ့ နှလုံးသား လိုပါတယ ် ၊ 
အယ ် လ ် ဇိုင ် းမားရောဂါ မရချင ် ပါဘူး ။ 
လိုချင ် တာက နောင ် နှစ ် ၂၀ အတွင ် း ကျွန ် မကိုအချိန ် မီ ကာကွယ ် ဖို ့ ကုသမှုပါ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် လာရင ် တော ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် တော ့ မှာပါရှင ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အားလုံး မင ် ္ ဂလာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ၂ ဦးက ဖန ် တီးခြင ် းရဲ ့ ဥပမာတစ ် ခုကို ပေးဖို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် က Robert Lang ရဲ ့ ပုံစံငယ ် ၁ ခုကို ခေါက ် ပြတော ့ မှာပါ ။ 
ဒါက လုပ ် ပြမယ ့ ် စာရွက ် ပိုင ် းတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး ဒါလုပ ် ဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ ခေါက ် ရာအားလုံးကို ခင ် ဗျားတို ့ တွေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ Rufus ကနေပြီး သူရဲ ့ တီးနေကျ ၅ကြိုးတပ ် လျှပ ် စစ ် တယောကနေ လက ် တန ် း တီးပြနေမှာဖြစ ် ပြီး သူ ့ ကိုနားဆင ် ရတာ အရမ ် းစိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းပါတယ ် ။ 
အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ကြပြီလားဗျာ ၊ ကောင ် းပြီ ။ 
နည ် းနည ် းလေးပိုပြီး စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းဖို ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဒါဆို စကြမယ ် Rufus ရေ ။ 
(ဂီတသံ) ကောင ် းပြီ ၊ ရပြီနော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် ဟာ သင ် ္ ချာပညာရှင ် ၊ ဒဿနိကပညာရှင ် နဲ ့ ကွန ် ပျူတာပညာရှင ် တသီကြီးနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် နေရာ တခြားကိစ ္ စတွေ အထဲမှာ စက ် ဦးနှောက ် ရဲ ့ အနာဂတ ် ကိုပါ ထိုင ် ဆွေးနွေးလေ ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီလိုအရာတွေဟာ သိပ ္ ပံဝတ ္ ထု ဆန ် တယ ် လို ့ တချို ့ သူတွေက ထင ် ကြကာ ၊ ဝေးလွန ် းတယ ် ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိဘူးလို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ၊ ကောင ် းပြီ ၊ ဒီခေတ ် လူသား အခြေအနေကို ကြည ့ ် ဖို ့ ပြောတတ ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အရာတွေဟာ ဒီလိုဖြစ ် သင ့ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၊ လူသားဆိုတဲ ့ မျိုးစိတ ် ဟာ ၊ ဒီဂြိုဟ ် ပေါ ် ကို မကြာမီလေးတင ် က ရောက ် လာတဲ ့ ဧည ့ ် သည ် တွေပါ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးကို ဖန ် တီးခဲ ့ တာ တနှစ ် ရှိပြီလို ့ ယူဆရင ် ၊ လူသား အမျိုးအနွယ ် ဟာ ၊ အသက ် ၁၀ မိနစ ် မျှသာ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
စက ် မှုခေတ ် စတင ် ခဲ ့ တာ နှစ ် စက ္ ကန ့ ် ပဲ ရှိသေးတယ ် ။ 
ဒါကို နောက ် တမျိုး ကြည ့ ် လို ့ ရနိုင ် သေးတကာ ၊ နောက ် ဆံး နှစ ် ၁၀၀၀၀ ရဲ ့ GDP ကိုကြည ့ ် ဖို ့ ပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် ကို ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီမှာ ဂရပ ် ပုံ အဖြစ ် တင ် ပြပေးထားတယ ် ၊ 
အဲဒါဟာ ဒီလိုပုံမျိုး ရှိပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ပုံမှန ် အခြေအနေအတွက ် တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ ပုံစံပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒီပေါ ် မယ ် ထိုင ် လိုမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
(ရယ ် မောသံများ) လက ် ရှိ ပုံမမှန ် ဘူးရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ဘာလဲ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မေးကြည ့ ် ကြပါစို ့? 
လူတချို ့ က အဲဒါ နည ် းပညာကြောင ့ ် လို ့ ဆိုကြမယ ် ။ 
မှန ် ပါတယ ် ၊ နည ် းပညာကို လူ ့ သမိုင ် း တလျှောက ် လုံးမှာ စုစည ် းလာခဲ ့ ကြတယ ် ၊ အခုအချိန ် မှာ နည ် းပညာဟာ အံ ့ မခန ် း လျင ် မြန ် စွာ တိုးတက ် လာနေတယ ် ၊ အဲဒါဟာ အနီးကပ ် ဆုံး အကြောင ် းရင ် းပါ ၊ လက ် ရှိအချိန ် မှာ ထုတ ် လုပ ် နှုန ် း မြင ့ ် တာ အဲဒါကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ နောက ် ဆုံး အကြောင ် းရင ် းကို ဆန ် းစစ ် ကြည ့ ် ချင ် တယ ် ။ 
သိပ ် ကို မတူကြတဲ ့ ဒီထင ် ရှားတဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် နှစ ် ဦးကို ကြည ့ ် ကြစမ ် းပါ ၊ ဟောဒီမှာက Kanzi ပါ ။ သူဟာ စကားသင ် ္ ကေတ ၂၀၀ ကို ကျွမ ် းကျင ် လို ့ အံ ့ မခန ် း ကျွမ ် းကျင ် မှုပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒုတိယ superstring တော ် လှန ် မှုကို ဖွင ့ ် ပြလိုက ် တဲ ့ Ed Witten ပါ ။ 
ဇစ ် မြစ ် ကို ရှာကြည ့ ် ရန ် ကြိုးစားကြရင ် တွေ ့ ရမှာက ၊ အခြေခံအားဖြင ့ ် တူတဲ ့ အရာကိုပါပဲ ။ 
တခုက နည ် းနည ် းလေး ပိုကြီးသလိုပဲ ၊ ၎ င ် းဆီမှာလည ် း သူ ့ နည ် းသူဟန ် နဲ ့ ပရိယာယ ် တချို ့ ရှိကြမှာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘုံဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဘိုးဘေးဘီဘင ် ရဲ ့ နောက ် မှာ မျိုးဆက ် ၂၅၀၀၀၀ မျှသာ ခြားနေကြပေမဲ ့ ၊ မြင ် မရတဲ ့ ကွဲပြားချက ် တွေ များလှမယ ် မထင ် ပါ ။ 
အဲဒီလို ရှုပ ် ထွေးကြတဲ ့ ယန ္ တရားတွေ ဆင ့ ် ကဲ ဖွံ ့ ဖြိုးလာဖို ့ အချိန ် အများကြီး လိုပါတယ ် ။ 
သိပ ် ကို မသိသာလှတဲ ့ အပြောင ် းအလဲများက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို Kanzi ဆီမှနေပြီး Witten ဆီကို ၊ ကျိုးနေတဲ ့ အကိုင ် းအခက ် တွေမှ နေပြီး တိုက ် ချင ် းပစ ် ဒုံးပျံဆီကို ယူဆောင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် လှမ ် းမှီ ရယူ နိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာတိုင ် းဟာ ၊ အလေးထားကြတဲ ့ အရာတိုင ် းဟာ ၊ လူသားဦးနှောက ် က ပြုလုပ ် လိုက ် တဲ ့ မသိသာတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေ ပေါ ် မှာသာ မူတည ် တယ ် ။ 
ဆက ် စပ ် တွေးကြည ့ ် ပါက ၊ တွေးခေါ ် မှု အခြေခံကို သိသိသာသာ ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် မယ ့ ် အနာဂတ ် ပြောင ် းလဲမှုတွေကြောင ့ ် အံ ့ မခန ် း အကျိုးဆက ် တွေ ဖြစ ် လာနိုင ် တာကို သဘောတူကြရပါမယ ် ။ 
လုပ ် ဖက ် တချို ့ တို ့ က အဲဒီလိုအခြေခံကို သိသိသာသာ ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ လမ ် းစ တခုရဲ ့ ရှေ ့ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရောက ် နေကြပြီ ၊ အဲဒါကတော ့ စက ် ဦးနှောက ် ပဲလို ့ သူတို ့ က ဆိုကြတယ ် ။ လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် ဆိုတာက 
ညွှန ် ကြားချက ် တွေကို သေတ ္ တာတခုထဲ ကို ထည ့ ် သွင ် းပေးဖို ့ ပါပဲ ။ 
ပရိုဂရမ ် ရေးဆွဲမယ ့ ် လူတွေကို သုံးကြရမယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ဉာဏ ် ပညာဆိုင ် ရာ အရာတွေကို ခက ် ရာခက ် ဆစ ် ကြံဆထည ့ ် ပေးကြမှာပါ ။ 
အဲဒီလို ကျွမ ် းကျင ် မှု စနစ ် တွေကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ တချို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အတွက ် အသုံးဝင ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ မခိုင ် မာကြဘဲ စကေးပြောင ် းလုပ ် ဖို ့ မလွယ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် ကိုယ ် ထည ့ ် ပေးလိုက ် တာကိုပဲ ပြန ် ရတဲ ့ သဘော ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ပိုင ် းမှာ လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် မျက ် နှာစာမှာ စံတင ် ထိုက ် တဲ ့ အရွှေ ့ အပြောင ် း ဖြစ ် ပွားလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် စက ် ကို သင ် ပေးရေးကို လက ် တွေ ့ လုပ ် ကိုင ် နေကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဉာဏ ် ပညာကို တင ် ပြမှု အချင ် းလက ္ ခဏတွေကို ဖန ် တီးမှုအစား မကြာခဏဆိုသလို သိမြင ် လွယ ် တဲ ့ ဒေတာများမှ ၊ သင ် ယူရေး အယ ် လဂိုရီသမ ် တွေကို ပြုစုလာကြတယ ် ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် လူသားရဲ ့ ကလေးတွေ လုပ ် ကြတဲ ့ အတိုင ် းပါပဲ ။ 
ရလာတဲ ့ ရလဒ ် က အကြောင ် းအရာ တခုနဲ ့ သာ မဆိုင ် တော ့ တဲ ့ A.I.ပါပဲ ။ တခုတည ် းသော စနစ ် ဟာ ဘယ ် ဘာသာစကား အစုံတွေကိုမဆို ဘာသာပြန ် မှု သင ် ယူနိုင ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် Atari ခလုတ ် ခုံနဲ ့ ဆိုရင ် ဘယ ် ကွန ် ပျူတာဂိမ ် းကိုမဆို ကစားဖို ့ သင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာကျတော ့ ၊ A.I.ဟာ လူသားတို ့ လို သင ် ယူနိုင ် စွမ ် း နဲ ့ စီမံနိုင ် စွမ ် းတို ့ လို ကျယ ် ပြန ့ ် လလှတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် လုပ ် ကိုင ် နိုင ် စွမ ် းထဲမှာ နီးနီလေးတောင ် မရှိနိုင ် သေးပါဘူး ။ 
လူ ့ ဦးနှောက ် ထဲက တချို ့ အယ ် လဂိုရီသမ ် ထူးဆန ် းချက ် တွေကို စက ် တွေထဲကို ဘယ ် လို ထည ့ ် သွင ် းပေးရမှန ် း မသိကြသေးပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒါတွေကို လိုက ် မှီဖို ့ ဘယ ် လောက ် ဝေနေကြသေးလဲ? 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် တုန ် းက ကမ ္ ဘာ ့ နာမည ် ကြီး A.I.ပါရဂူတွေအကြား ဆန ် းစစ ် မှု တခုကို လုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ သူတို ့ အမြင ် တွေကို မေးကြည ့ ် ခဲ ့ ကြရာ မေးခွန ် း တခုက ဒီလိုပါ ၊ "" ဘယ ် နှစ ် ရောက ် ရင ် လူသားအဆင ့ ် မျိုး စက ် ဦးနှောက ် ကို လက ် လှမ ် းမှီဖို ့ အလားအလာ ၅၀% ရှိလာမယ ် ထင ် ပါသလဲ? "" လူသားအဆင ့ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ က ဘယ ် လုပ ် ငန ် းကိုမဆို အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် သက ် ကြီးလူသား တဦးလို လုပ ် ကိုင ် နိုင ် ဖို ့ ပါ ၊ နယ ် ပယ ် တချို ့ ကို ဘောင ် ခတ ် လျက ် မဟုတ ် ဘဲ တကယ ့ ် ကို လူသားအဆင ့ ် မျိုးကို ဆိုလိုတိုပါ ။ 
အဲဒီတော ့ ရခဲ ့ တဲ ့ ရလဒ ် တွေရဲ ့ အလယ ် ဗဟိုဟာ ၂၀၄၀ သို ့ မဟတ ် ၂၀၅၀ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အဖြေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မေးခဲ ့ ကြတဲ ့ ပါရဂူ အုပ ် စုတွေ ဖြေခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ၊ အဲဒါဟာ သိပ ် ကို နောက ် ကျပြီး ဒါမှမဟုတ ် စောပြီး ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ၊ အမှန ် ကို ဘသူမှာမှ လက ် တွေ ့ တွင ် မသိပါ ။ 
တခု ကျွန ် တော ် တို ့ သေချာပေါက ် သိထားကတော ့ အချက ် အလက ် များကို စီမံလုပ ် ကိုင ် ပေးတဲ ့ စက ် ရဲ ့ အောက ် ခြေလွှာဟာ ဇီဝတစ ် ရှူးတွေရဲ ့ ဘောင ် အပြင ် ဝေးတဲ ့ နေရာမှာ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မည ် ။ 
အဲဒါဟာ ရူပဗေဒ နယ ် ပယ ် ထဲကို ရောက ် ရှိသွားမှာပါ ။ 
ဇီဝနေရွန ် းဟာ ၊ hertz ၂၀၀ ၊ တနည ် း တစက ္ ကန ့ ် အတွင ် းမှာ အကြိမ ် ၂၀၀ ပစ ် ဖောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
မျက ် မှောက ် ခေတ ် ထရန ် စစ ္ စတာ ကတောင ် Gigahertz နှုန ် းနဲ ့ လုပ ် ကိုင ် နိုင ် ပြီ ။ 
နေရွန ် းတွေက အက ် စွန ် တွေ တလျှောက ် တစက ္ ကန ့ ် မီတာ ၁၀၀ နှုန ် း အမြင ့ ် ဆုံး လှုပ ် ရှားနိုင ် တယ ် ။ 
ကွန ် ပျူတာထဲကျတော ့ အချက ် ပြမှုတွေဟာ အလင ် းရဲ ့ နှုန ် းမျိုးနဲ ့ ပြေးနိုင ် ကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အရွယ ် အစား ကန ့ ် သတ ် ချက ် ရှိပါသေးတယ ် ၊ ဥပမာ ၊ လူ ့ ဦးနှောက ် ဆိုတဲ ့ ဦးခေါင ် းခွံ အထဲမှာသာ တည ် ရှိနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကွန ် ပျူတာကျတော ့ ဂိုဒေါင ် တခုမက ကြီးမားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဆူပါဦးနှောက ် ရဲ ့ စွမ ် းပကားဟာ ဒြပ ် ဝတ ္ ထုထဲမှာ မှေးလျက ် ရှိနေပါတယ ် ၊ အနုမြူရဲ ့ စွမ ် းပကားဟာလည ် း လူ ့ သမိုင ် း တလျှောက ် မှာ ၊ ၁၉၄၅ ခုနှစ ် အထိကို ငြိမ ် သက ် စွာ မှေးနေခဲ ့ သလိုပါပဲ ။ 
ဒီရာစုထဲမှာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တို ့ ဟာ လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် ရဲ ့ စွမ ် းပကားကို နှိုးလာအောင ် လုပ ် ပေးချင ် လုပ ် ပေးနိုင ် ပါမယ ် ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသိပညာတွေရဲ ့ ပေါက ် မှုကြီးကို မြင ် ကြရဖို ့ ရှိနေပါတယ ် ။ 
လူအများစုတို ့ ဟာ ၊ ဘာဟာ စမတ ် ကျတယ ် ၊ ဘာဟာ အလာကားပါလို ့ စဉ ် းစားကြရာတွင ် ၊ ကျွန ် တော ့ စိတ ် ထင ် ဒီလို ကားချပ ် မျိုး ရှိပုံရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အစွန ် းတဘက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီတွင ် ရွာသားလူအ ရှိတယ ် ၊ ဝေးလှတဲ ့ နောက ် အစွန ် းတခုမှာ ကျတော ့ ခုနက Ed Witten ၊ အယ ် လ ် ဘတ ် အိန ် းရှတိန ် း ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကြိုက ် ဂုရု ဆိုပါတော ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် ရဲ ့ ရှုဒေါင ့ ် မှ ကြည ့ ် ပြောရရင ် ၊ ကားချပ ် အမှန ် ဟာ လက ် တွေ ့ တွင ် အခုလို ဖြစ ် ဖို ့ များပါတယ ် ၊ အားလုံးဟာ ဒီမှာ ပြထားတဲ ့ သုညနေရာမှ စတင ် ကြရတာပါ ၊ အဲဒီနေနောက ် နှစ ် ပေါင ် းများစွာကြာ အပြင ် းအထန ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ကြွက ် အဆင ့ ် လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် ကို ရရှိနိုင ် တယ ် ၊ ကြွက ် လိုပဲ အစုလိုက ် အပြုံလိုက ် ရှိမယ ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် နေရာထဲတွင ် သွားလာ လှုပ ် ရှားနိုင ် မယ ့ ် အရာ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် ၊ နှစ ် ပေါင ် းများစွာကြာ အပြင ် းအထန ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ကာ ရင ် းနှီးမှုတွေရဲ ့ နောက ် မှာ ၊ နောက ် ဆုံးမယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ချင ် ပင ် ဇီအဆင ့ ် လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် ကို ရလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ၊ ပိုလို ့ ကို များလှတဲ ့ နှစ ် တွေကြာ အပြင ် းအထန ် လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ရွာထဲက လူအ အဆင ့ ် ရှိ လက ် လုပ ် ဦးနှောက ် ကို ရလာနိုင ် ကြပါမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မကြာမီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ Ed Witten အဆင ့ ် ကို ကျော ် သွားကြမှာပါ ။ 
ဒီရထားဟာ လူသား ဆိုတဲ ့ ဘူတာမှာ ရပ ် နေမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒီရထားဟာ ဝှီးကနဲ ့ ဖြတ ် ကျော ် ပြီး မောင ် းသွားမယ ့ ် ပုံမျိုးပါ ။ 
ခုနက ပြောလိုက ် တာတွေဟာ ၊ အထူးသဖြင ့ ် ခွန ် အား အကြောင ် းကို ထည ့ ် ပြောကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ အတော ် ကလေးကို ရှုပ ် ထွေးခက ် ခဲ လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ချင ် ပင ် ဇီတွေဟာ ခွန ် အား ကောင ် းကြပါတယ ် ၊ ကိုယ ် အလေးအရ ချင ် ပင ် ဇီဟာ ပုံမှန ် ယောင ် ္ ကျားထက ် နှစ ် ဆပို အားရှိတယ ် ။ 
ဒါတောင ် ၊ ကန ် ဇီနဲ ့ အပေါင ် းပါးတို ့ ရဲ ့ ကံကြမ ္ မာကျတော ့ သူတို ့ အချင ် းချင ် းအကြားက ဆက ် ဆံမှုတွေထက ် လူတွေ လုပ ် ကိုင ် ကြတဲ ့ အပေါ ် မူတည ် နေပါတယ ် ။ 
အလားတူပဲ ဆူပါဦးနှောက ် ရှိလာတဲ ့ အခါမှာ ၊ လူသားတို ့ ရဲ ့ ကံကြမ ္ မဟာလည ် း ဆူပါဦးနှောက ် ရဲ ့ လုပ ် ကိုင ် မှု အပေါ ် မှာ မူတည ် လာပါတယ ် ။ 
အဲဒီကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ စက ် ဦးနှောက ် ဟာဖြင ့ ် လူသားအနေနဲ ့ ပြလုပ ် မယ ့ ် နောက ် ဆုံး တီထွင ် မှု ဖြစ ် လာပါမယ ် ။ 
စက ် တွေဟာ တီထွင ် ရာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ထက ် များစွာမှ တော ် ကြမှာပါ ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ ဟာ အဲဒါကို ဒီဂျီတယ ် စကေးနဲ ့ လုပ ် ကိုင ် လာကြမှာပါ ။ 
အဲဒါဟာ လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ အနာဂတ ် ကို မှန ် ပြောင ် း တပ ် ဆင ် မှုနဲ ့ တူမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စိတ ် ကူးလို ့ ရနိုင ် သမျှသော နည ် းပညာတွေကို အချိန ် တွေ မကုန ် မခမ ် း ရရှိလာမယ ့ ် လူတွေဟာ ပြုစုဖန ် တီးလာနိုင ် ကြပါမယ ် ၊ အသက ် ကြီးရင ့ ် မှုကို ကုစားနိုင ် ခြင ် း ၊ အာကာသထဲမှာ လူနေရပ ် ကွက ် တွေ ဖန ် တီးခြင ် း ၊ မိမိဘာသာမိမိ ပွားနိုင ် ကြမယ ့ ် နာနိုဘွတ ် တွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဦးနှောက ် ကို ကွန ် ပျူတာထဲ ထည ့ ် ပေးမှု ၊ သိပ ္ ပံဝတ ္ ထုတွေက စိတ ် ကူးတွေလိုဟာမျိုးပါ ၊ သို ့ သော ရူပဗေဒ နိယာမတွေနဲ ့ ကိုက ် ညီနေမယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီး ဖြစ ် နေဦးမှာပါ ။ 
အဲဒါတွေ အားလုံးကို ဆူပါဦးနှောက ် ဟာ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ပြီး မြန ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
နည ် းပညာအရ အဲဒီလို ရင ့ ် ကျက ် မယ ့ ် ဆူပါဦနှောက ် ဟာ ၊ အထူးကို အားကောင ် းမှာပါ ၊ တချို ့ ဇာတ ် ညွှန ် းများအရဆိုရင ် ၎ င ် းဟာ ၎ င ် းက လိုချင ် တွေကို ရရှိနိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒီလို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် ဟာ အဲဒီ A.I.ရဲ ့ စိတ ် ကြိုက ် ပုံစံမျိုး ဖြစ ် လာပါမယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ အဲဒီ စိတ ် ကြိုက ် မှုတွေက ဘာတွေများ ဖြစ ် မလဲ? လို ့ မေးစရာ ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို ရှုပ ် ထွေးခက ် ခဲပါတယ ် ။ 
ဒီကိစ ္ စထဲမှာ ရှေ ့ ဆက ် တိုးနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပထမအချက ် အနေနဲ ့ လူသားပုံစံသွင ် းမှုကို ရှောင ် ကြရပါမယ ် ။ 
အဲဒီလို ပုံစံမျိုးကို ရေးသား ဖေါ ် ပြနေကြလို ့ ပါ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီပြဿနာကို စဉ ် းစား ကြရာတွင ် ပိုပြီး စိတ ် ကူယဉ ် ကြဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ Hollywood ရုပ ် ရှင ် ဇာတ ် ညွှန ် းတွေကို ကွက ် တိ လိုက ် နာဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
စက ် ဦးနှောက ် ကို လုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေ ပိုကောင ် းလာစေမှု အဖြစ ် မြင ် ကြရပါမယ ် ၊ အနာဂတ ် ကို အထူးချမှတ ် ပေးထားတဲ ့ စည ် းစနစ ် ထဲကို ခေါ ် ဆောင ် သွားမယ ့ ် ဖြစ ် စဉ ် ပါ ။ 
ဆူပါဦးနှောက ် ဟာ တကယ ့ ် ကို အားကောင ် းလှတဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေ ပိုကောင ် းလာစေမှုပါပဲ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ ပန ် းတိုင ် ကို ရုပ ် လုံးဖေါ ် နိုင ် မယ ့ ် အခြေအနေမျိုးဆီကို ရောက ် ဖို ့ အတွက ် ရနိုင ် သမျှသော အလားအလာတွေကို အသုံးချသွားမှာပါ ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် အဲဒီကိစ ္ စထဲမှာ အသိဉာဏ ် မြင ့ ် မားချင ် းဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ လူသားတွေ အနေနဲ ့ တန ် ဖိုးရှိတယ ် ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတယ ် ဆိုတဲ ့ ပန ် းတိုင ် များနဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု ရှိချင ် မှ ရှိတော ့ မှာကို ဆိုလိုတာလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဆိုပါစို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က လူသားတွေ ပြုံးအောင ် လုပ ် ပေး ဆိုပြီး A.I.ကို တာဝန ် ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
A.I.ဟာ သိပ ် မဖွံ ့ ဖြိုးသေးရင ် ၊ ၎ င ် းဟာ သုံးစွဲသူတို ့ ကို ပြုံးလာစေမယ ့ ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေကို လုပ ် ပြပါလိမ ့ ် မည ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ A.I.ဟာ ဆူပါဦးနှောက ် ဖြစ ် လာပြီဆိုရင ် ၊ အဲဒီပန ် းတိုင ် ကို လက ် လှမ ် းမှီဖို ့ အတွက ် ပိုထိရောက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် း ရှိတာ သိရှိလာပါမယ ် ၊ တကမ ္ ဘာလံးကို ထိန ် းချုပ ် ယူလိုက ် ပြီး လူသားတွေရဲ ့ မျက ် နှာကြွက ် သားများထဲကို လျှပ ် ခေါင ် းတွေကို ထည ့ ် သွင ် းပေးလျက ် တချိန ် လုံး ပြုံးပြနေတဲ ့ မျက ် နှာမျိုး လုပ ် ပေးဖို ့ ပါ ။ 
နောက ် ဥပမာ ပြချင ် ပါသေးတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ A.I.ကို ခက ် တဲ ့ သင ် ္ ချာပြဿနာ ဖြေရှင ် းဖို ့ တာဝန ် ပေးလိုက ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
A.I.ဟာ ဆူပါဦးနှောက ် ဖြစ ် လာပြီဆိုရင ် ၊ အဲဒီပြဿနာအတွက ် အဖြေကို ရှာဖို ့ အထိရောက ် ဆုံးနည ် းက ၎ င ် းရဲ ့ ကြံဆစဉ ် းစားနိုင ် စွမ ် းကို မြှင ့ ် ပေးရန ် ကမ ္ ဘာဂြိုဟ ် တခုလုံးကို ဧရာမ ကွန ် ပျူတာအဖြစ ် ပြောင ် းလဲပစ ် ဖို ့ ပဲ ဖြစ ် တာကို တွေ ့ လာမယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ သတိထားသင ့ ် တဲ ့ အချက ် က အဲဒီလို လုပ ် ရာတွင ် အသုံးပြုမယ ့ ် ကိရိယာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ က ထောက ် ခံချင ် မှ ထောက ် ခံကြမှာပါ ။ 
အဲဒီပုံစံမျိုးထဲမှာ ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ သင ် ္ ချာ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းရာတွင ် ၊ လူသားတို ့ ဟာ ဟန ့ ် တားနေတဲ ့ အချက ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အရာတွေဟာ အဲဒီလိုနည ် းနဲ ့ မှ မလိုချင ် တဲ ့ ဘက ် ကို ရောက ် သွားနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကာတွန ် း ရုပ ် ရှင ် သာဓကမျိုး ပြောပြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာ ထောက ် ပြချင ် တဲ ့ ယေဘုယျအချက ် က အရေးကြီးပါတယ ် ၊ တကယ ့ ် ကို အားကောင ် းလှတဲ ့ အသင ့ ် တော ် ဆုံး ဖြစ ် စဉ ် ကို ဖန ် တီးလိုရင ် ၊ ပန ် းတိုင ် x အတွက ် အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် စေဖို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ x အတွက ် အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆိုချက ် တွေထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အလေးထားလိုတဲ ့ အရာတွေ အားလုံး ပါဝင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒဏ ္ ဍာရီပုံပြင ် တွေထဲမှာ အဲဒီလို သင ် ခန ် းစာကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
Midas ဆိုတဲ ့ ဘုရင ် ဟာ သူထိသမျှအားလုံးကို ရွှေဖြစ ် စေလိုချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူဟာ သူ ့ သမီးကို တို ့ လိုက ် တော ့ သူဟာလည ် း ရွှေဖြစ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ အစားအစာကို တို ့ လိုက ် တာနဲ ့ အားလုံး ရွှေဖြစ ် ကုန ် တယ ် ။ 
အဲဒီပုံပြင ် ဟာ လောဘကြီးမှုကို သရုပ ် ဆောင ် မှု ဖြစ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ တကယ ့ ် တကယ ် ကျတော ့ အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ အားကောင ် းလှတဲ ့ အသင ့ ် တော ် ဆုံး ဖြစ ် ရေး ဖြစ ် စဉ ် ကို ဖန ် တီးနိုင ် မှုအတွက ် လည ် း သာဓက ကောင ် းလို ဖြစ ် နိုင ် ကာ အဲဒီလိုဆိုရင ် တွေးထင ် ခဲ ့ တာမျိုး မဟုတ ် ကာ စိတ ် ပျက ် စရာ ရလဒ ် မျိုး ဖြစ ် နိုင ် တာ ပြနေတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ က ၊ ကွန ် ပျူတာဟာ လူတွေရဲ ့ မျက ် နှာထဲ လျှပ ် ခေါင ် းတွေကို ထည ့ ် သွင ် းပေးလာရင ် ၊, ကျွန ် တော ် တို ့ ၎ င ် းကို ခလုတ ် ပိတ ် လိုက ် မယ ် လို ့ ဆိုနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
A အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စနစ ် ကို သိပ ် ကို အားကိုးနေကြရင ် ပိတ ် ဖို ့ သိပ ် လွယ ် မှာ မဟုတ ် ပါ ၊ အင ် တာနက ် အတွက ် ပိတ ် နိုင ် တဲ ့ ခလုတ ် ဘယ ် မှာလဲ? 
B အနေနဲ ့ ၊ ချင ် ပင ် ဇီတွေကကော ဒါမှမဟုတ ် Neanderthal တွေကကော ၊ လူသားတွေကို ဘာဖြစ ် လို ့ ခလုတ ် မပိတ ် ခဲ ့ ကြတာလဲ? 
သူတို ့ ဆီမှာ အကြောင ် းရင ် းတွေ ရှိခဲ ့ တာ သေချာပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် တမ ် းတွင ် ကျွန ် တော ် ဆီမှာ ပိတ ် ပစ ် လို ့ ရတဲ ့ ခလုတ ် ဒီမှာကို ရှိနေတဲ ့ ဟာပဲ ။ 
(လည ် ကိုညှစ ် ပြနေ) အကြောင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ အသိပညာရှိကြတဲ ့ ပြိုင ် ဘက ် တွေပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အန ္ တရာယ ် တွေကို ကြိုတင ် ထည ့ ် တွက ် ရှောင ် ကွင ် းနိုင ် ကြလို ့ ပါ ။ 
အလားတူပဲ ဆူပါဦးနှောက ် ကပါ လုပ ် နိုင ် ပါမယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ထက ် ကို များစွာမှ ပိုတော ် မှာပါ ။ 
ထောက ် ပြချင ် တဲ ့ အချက ် က ၊ အားလုံးကို ထိန ် းချုပ ် ထားနိုင ် မယ ် လို ့ စိတ ် ချမရနိုင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝကို နည ် းနည ် းလေး လွယ ် ကူလာစေဖို ့ ၊ ဥပမာဆိုပါစို ့ ၊ A.I.ကို သေတ ္ တာထဲမှာ ထည ့ ် ထားနိုင ် ပါတယ ် ၊ စိတ ် ချရမယ ့ ် ဆော ့ ဝဲ ဝန ် းကျင ် မျိုးထဲ ဆိုပါစို ့ ၊ ၎ င ် းအနေနဲ ့ ထွက ် လို ့ မရနိုင ် မယ ့ ် အခြေအနေ အတု တခုထဲမှာဆိုပါစို ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ A.I.ဟာ အဲဒီလှည ့ ် ကွက ် ကို မတွေ ့ နိုင ် ဘူး ဆိုတာ ကျွန ် တော ် ဘယ ် လောက ် စိတ ် ချယုံလို ့ ရမလဲ ။ 
ကွန ် ပျူတာ အမှားတွေကို အခုထက ် ထိ လူသားတွေကသာ ရှာတွေ ့ နိုင ် ခဲ ့ ကြတာကို ထည ့ ် တွက ် ရင ် ၊ တော ် တော ့ ကို စိတ ် ချနိုင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ဆိုချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လေဟာနယ ် ဖန ် တီးရန ် ethernet ကြိုးတွေကို ဖြုတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ထပ ် ပြီးတော ့ လူသား hacker တွေဟာ အဲဒီလေဟာ နယ ် တွေကို လူမှုရေး နည ် းပညာကို သုံးပြီး ကျော ် ဖြတ ် နိုင ် ကြပြန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အခု ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဟောနေတုန ် းမှာကို ၊ အပြင ် တနေရာမှာ လုပ ် သားတယောက ် က အမျိုးသမီး တယောက ် ရဲ ့ အကောင ့ ် ကို I.T.ဌာနက တဦးဦး က ဝင ် ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတဲ ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းပေးရန ် တာဝန ် ပေးခံခဲ ့ ရလို ့ အလုပ ် များနေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီထက ် ကို ပိုပြီးဆန ် းကျယ ် တဲ ့ ဇာတ ် ညွှန ် းတွေ ရှိနိုင ် ကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် က အဲဒီ A.I.ဖြစ ် တယ ် ဆိုပါစို ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ အတွင ် းပိုင ် း ပတ ် လမ ် းကြောင ် းထဲ လျှပ ် ခေါင ် းတွေ ထည ့ ် ပေးလျက ် ရေဒီယိုလှိုင ် းတွေကို သုံးပြီး ဆက ် သွယ ် ဖို ့ သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် တခုခု ချွတ ် ယွင ် းနေသလို ဟန ် ဆောင ် နေလိုက ် ရင ် း ၊ ပရိုဂရမ ် လုပ ် သူက စက ် ထဲ ဘာများ မှားနေပါလိမ ့ ် ဖွင ့ ် ကြည ့ ် နေတုန ် း ၊ ရင ် းမြစ ် ကုဒ ် ကို ကြည ့ ် နေတုန ် းမှာ — ဘမ ် းဆိုပါစို ့! — အဲဒီလို အခြေအနေ အမျိုးမျိုး တွေ ့ ကြံနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ၎ င ် းဟာ ပုံစံပြာကို သိပ ် စိတ ် မချရတဲ ့ နည ် းပညာဆီ ထုတ ် ပေးလိုက ် လို ့ ၊ အဲဒါကို လက ် တွေ ့ သုံးကြည ့ ် တော ့ အဲဒီ A.I.က စီမံပေးခဲ ့ တဲ ့ မလိုလားအပ ် တဲ ့ ဘေးထွက ် အကျိုးဆက ် တွေ ဖြစ ် ပွားလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဆိုချင ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဆူပါဦးနှောက ် ပါရမီကို ပုလင ် းထဲမှာ သော ့ ခတ ် ပိတ ် ထားနိုင ် မှာကို စိတ ် ချယုံကြည ့ ် မရနိုင ် ဘူးဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
မရှေးမနှောင ် း အဲဒါဟာ လွတ ် ထွက ် သွားမှာပါ ။ 
ဒီနေရာမှာ ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အဖြေက အဲဒီ ဆူပါ A.I. လွတ ် ထွက ် သွားတောင ် ၊ ၎ င ် းဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဖက ် မှာ ရပ ် တည ် နေလို ့ ၊ အခြေခံအားဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တန ် ဖိုးထားတဲ ့ အချက ် တွေကိုပဲ ၎ င ် းကပါ တန ် ဖိုးထားနေလို ့ ၊ လုံခြုံစိတ ် ချရဖို ့ လုပ ် ရပါမယ ် ။ 
ခက ် ခဲလှတဲ ့ ဒီပြဿနာ ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် ကတော ့ ထွက ် ရမ ် းကို မမြင ် ပါဘူး ။ 
ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင ် းလို ့ ရမယ ် လို ့ ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် အကောင ် းမြင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အလေးထားကြတဲ ့ အရာတွေကို စာရင ် းအရှည ် ကြီး ရေးဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် အဲဒါတွေကို ကွန ် ပျူတာ ဘာသာစကား တခုခုနဲ ့ C + + ဒါမှမဟုတ ် Python နဲ ့ ရေးဖို ့ ၊ မလိုပါဘူး ၊ အဲဒီလိုဆိုရင ် ဘယ ် လိုမှ ပြီးနိုင ် မှာ မဟုတ ် တဲ ့ စိတ ် ညစ ် စရာ တာဝန ် ကြီး ဖြစ ် လာမှာပါ ။ 
အဲဒီလို လုပ ် မယ ့ ် အစား ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တီထွင ် ကြရမယ ့ ် A.I.ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ အသိဉာဏ ် ကို သုံးပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ တန ် ဖိုးထားကြတာတွေကို သင ် ယူနိုင ် လာပါမယ ် ၊ ပြီးတော ့ ၎ င ် းကို စေ ့ ဆော ် ပေးတဲ ့ စနစ ် ဟာ တည ် ဆောက ် ထားပုံဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ ထောက ် ခံပေးမှာဖြစ ် ကာ ကျွန ် တော ် တို ့ တန ် ဖိုး ထားတဲ ့ အချက ် တွေကို ထည ့ ် တွက ် ပေးရန ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ အသိဉာဏ ် ကို တန ် ဖိုးထားတဲ ့ အချက ် များကို အတတ ် နိုင ် ဆုံး ထည ့ ် သွင ် းပေးဖို ့ ကို အသုံးချသွားကြဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို ဖြစ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ၊ ရရှိလာမယ ့ ် ရလဒ ် ဟာ လူသားတို ့ အတွက ် သိပ ် ကို ကောင ် းမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ အလိုလို ဖြစ ် လာမှာတော ့ မဟုတ ် ပါ ။ 
အသိဉာဏ ် ပေါက ် ကွဲမှုကို ကျွန ် တော ် တို ့ က ထိန ် းချုပ ် ဖောက ် ခွဲလိုကြရိုးမှန ် ပါက ၊ ပေါက ် ကွဲမှုအတွက ် ကနဦး လိုအပ ် မယ ့ ် အခြေအနေများကို အခုကို စဉ ် းစား ချမှတ ် ပေးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
A.I. အနေနဲ ့ လိုက ် နာဖို ့ လိုအပ ် မယ ့ ် တန ် ဖိုးအချက ် တွေကို ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ သိရှိကြပြီ ဖြစ ် တဲ ့ အခြေအနေမျိုး အတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ A.I. ပြုမူပုံကို လွယ ် ကူစွာ စစ ် ကြည ့ ် နိုင ် မယ ့ ် အခြေအနေမျိုး အတွက ် သာမက ၊, ဝေးကွာလှတဲ ့ အနာဂတ ် မှာပါ A.I.အနေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် လာရနိင ် တဲ ့ အခြေအနေ အသစ ် တွေ အတွက ် ပါ ဖြစ ် ရပါမယ ် ။ 
အဲဒီမှာလည ် း ဖြေရှင ် းညှိနှိုင ် းဖို ့ လိုနေတဲ ့ မရေရာမရှင ် းလင ် းတဲ ့ ပြဿနာတွေ ရှိနေပါတယ ် ၊ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချမှတ ် ရေး သီအိုရီဆိုင ် ရာ အသေးစိတ ် တွေ ၊ ယုတ ္ တိပိုင ် းဆိုင ် ရာ မရေရာမှုတွေကို ဘယ ် လို ကိုင ် တွယ ် မလဲ ဆိုတာ သိဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အဲဒါအောင ် မြင ် ဖို ့ အတွက ် ဖြေရှင ် းရမယ ့ ် နည ် းပညာ ပြဿနာတွေဟာ အတောက ် ကလေး ခက ် ကြပုံရတယ ် ၊ ဆူပါဦးနှောက ် ကြီး A.I.ကို တည ် ဆောက ် မှုလို မဟုတ ် ဘဲ များစွာမှကို ပိုပြီး ခက ် မှာပါ ။ 
စိုးရိမ ် ဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် က ၊ ဆူပါဦးနှောက ် ကြီး A.I.ကို ဆောက ် လုပ ် ရေးဟာ တကယ ့ ် ကို စိန ် ခေါ ် မှုကြီးပါ ။ 
စိတ ် ချလုံခြုံမယ ့ ် ဆူပါဦးနှောက ် A.I.ကို ဆောက ် လုပ ် မှုဟာ အဲဒါတွေအပြင ် နောက ် ထပ ် စိန ် ခေါ ် မှုတွေလည ် း ပါဝင ် ကြပါအုံးမယ ် ။ 
တယောက ် ယောက ် က ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ နောက ် ထပ ် ရှိကြသေးတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတွေကို မဖြေရှင ် းနိုင ် သေးဘဲနဲ ့ ခုနက လုံခြုံရေးကို လုံးဝအာမခံရေးကို ဖြေရှင ် းလို ့ ရပါ ့ မလားဆိုတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ရှိနေပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အခြေအနေကို ထိန ် းချုပ ် ရေး ပြဿာကို ကြိုတင ် ပြီး ဖြေရှင ် းထားလို ့ လိုပါလိမ ့ ် မည ် ၊ လိုအပ ် တာနဲ ့ ချက ် ချင ် းယူပြီး သုံးနိုင ် အောင ် အသင ့ ် ရှိဖို ့ ပါတယ ် ။ 
တချိန ် တည ် းမှာ ထိန ် းချုပ ် ရေး ပြဿနာတစ ် ရပ ် လုံး ကြိုတင ် ဖြေရှင ် းလို ့ ရချင ် မှ ရနိုင ် မှာ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုတော ့ ၊ ပေါ ် လာမယ ့ ် ယန ္ တရားကို ၎ င ် းရဲ ့ နေရာမှာ တည ် ဆောက ် တော ့ မှာသာ သိလာရမယ ့ ် အသေးစိတ ် အချက ် တွေ အခုအချိန ် မှာ မရှိနိုင ် ကြသေးလို ့ ပါ ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ြဖစ ် ထိန ် းချုပ ် ရေး ပြဿနာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကြိုပြီး ဖြေရှင ် းထားနိုင ် လေလေ ၊ စက ် ဦးနှောက ် ခေတ ် ဆီ ကူးပြောင ် းရာတွင ် မလိုလားတာတွေကို ပိုပြီး ရှောင ် နိုင ် လေလေ ဖြစ ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် ဒါဟာဖြင ့ ် ရှေ ့ ဆက ် လုပ ် ထိုက ် တဲ ့ အရာလို ထင ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အရာတွေ အားလုံး အဆင ် ပြေ ဖြစ ် ပျက ် လာကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ နောင ် နှစ ် တသန ် းကြာနောက ် မှာ လူတွေကို ဒီရာစုနှစ ် ကို ပြန ် လှည ့ ် ကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာ တကယ ့ ် ကို အရေးကြီးခဲ ့ တဲ ့ အရာတခုကို ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ပေးခဲ ့ ကြတာက ဒါကို မှန ် ကန ် စွာ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ခြင ် းပဲ ဖြစ ် တယ ် လို ့ ပြောဆိုနိုင ် ကြပါစေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ့ အကြိုက ် ဆုံး ကာတွန ် းတစ ် ခုက ဆနူပီဖြစ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မက သူ ့ ရဲ ့ လှောင ် အိမ ် လေပေါမှာ ထိုင ် နေတဲ ့ ပုံ အိပ ် နေတဲ ့ ပုံနဲ ့ ဘဝရဲ ့ အကောင ် းဆုံးတွေကို တွေးနေပုံကို သဘောကျတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဘဲ ကျွန ် မ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာအကြောင ် း စဉ ် းစားမိလာတယ ် ကွန ် မရဲ ့ အတွေးတွေက ကာတွန ် းကွက ် လေး တစ ် ကွက ် ကို စစဉ ် းစားမိလာတယ ် သူက အဲ ့ နေရာမှာ လဲနေပြီးပြောတယ ် ငါကောင ် းကောင ် းနားလည ် ပေးြပီး အသိအမှတ ် ြပုပါတယ ် ဘယ ် လိုလုပ ် ြပီး တစ ် ယောက ် က အခြားတစ ် ယောက ် ကို ကိုယ ် ချစ ် သလောက ် ချစ ် နိုင ် မှာလဲ ဆိုတာကိုပေါ ့ 
အဓိက ပြဿနာက ငါ ့ အိမ ် ဘေးကလူနဲ ့ အတူတူ ရပ ် မနေနိုင ် တာဘဲ ဒီလိုကတော ့ စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ရပ ် ဘဲလေ ဘယ ် လို အတွေးအခေါ ် ကောင ် းတစ ် ခုကို ြပန ် နားလည ် ရမလဲဆိုတာလေ 
ကျွန ် မထင ် တာကတော ့ ကျုပ ် တို ့ အားလုံး ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာကို ယုံကြည ် တယ ် ဆိုတာဘဲလေ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကမ ္ ဘာ ့ ပေါ ် က ဘာသာတရားတွေ အများစုသော ဘာသာတရားတွေမှာ အဲ ့ ဒီထဲမှာ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ြပီး သင ် ကြားမှုတချို ့ ကို ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ့ ရလိမ ် ့ မယ ် 
ငါတို ့ ဂျူးကိုယ ် ကွယ ် မှုမှာကတော ့ ကျန ် မတို ့ "" တိုရာ "" ကနေပြီးတော ့ ကိုယ ် ့ ကိုယ ် ကို ချစ ် သလို သင ် ့ အိမ ် နီးချင ် းကိုလဲ ချစ ် ပါ လို ့ သွန ် သင ် ထားတယ ် 
ဂျူးသင ် ကြားမှု ဒါမှမဟုတ ် ရက ် ဘီတွေသင ် ပေးတာက တို ့ မှာ ဟီလယ ် ရှိတယ ် သူက သင ် ကိုယ ် တိုင ် မကြိုက ် တဲ ့ အရာကို သူများကိုလဲ မလူပ ် နဲ ့ လို ့ သင ် ပေးခဲ ့ တယ ် 
ြပီးတော ့ အားလုံးသော ဘာသာတရားတွေမှာ ပုံစံတူ သင ် ကြားမှုတွေရှိတယ ် 
အင ် း နောက ် တစ ် ကြိမ ် ပြောရအုံးမယ ် ဂျူးဝါဒမှာဘဲ ဘုရားအကြောင ် း သင ် တယ ် သူကို ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာရှင ် ဟာ၇ချမင ် လို ့ ခေါ ် ကြတယ ် 
အာလုံးပြီးတော ့ ပြောချင ် တာက ဘုရားမှာ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာမရှိရင ် ဘယ ် လိုလုပ ် ကမ ္ ဘာကြီး ပေါ ် ပေါက ် လာနိုင ် မလဲ 
တိုရမျာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ သင ် ကြားရတာက ကျွန ် တော ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဘုရားသခင ် ရဲ ့ ကိုယ ် ပွားများ ဖြစ ် ကြတယ ် ဒါကြောင ် ငါတို ့ လဲဘဲ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာရှိရမယ ် 
အဲ ့ ဒါဘာကို ပြောချင ် တာလဲ ငါတို ့ ရဲ ့ နေစဉ ် အသက ် တာမှာ ဘာအရေးကြီးလဲ 
တစ ် ခါတလေမှာတော ့ ဟုတ ် တာပေါ ့ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာဟာ ကိုယ ် ့ ထဲမှာတောင ် အလွန ် ထိန ် းချုပ ် ရခက ် တဲ ့ ခံစားမှုမျိုးပါ 
ကျွန ် မ အသုဘချရတဲ ့ အချိန ် တော ် တော ် များများမှာ ဒါမှမဟုတ ် ဝမ ် းနည ် းကြေကွဲနေတဲ ့ သူတွေနဲ ့ သို ့ မဟုတ ် သေခါနီးဆဲလူတွေနဲ ့ အတူထို ် င ် ရတဲ ့ အခါ ကျွန ် မကို ဝမ ် းနည ် းကြေကွဲမှုတွေ မသက ် မသာမှုတွေက အလွန ် လွှမ ် းမိုးထားတယ ် အဲဒီစိမ ် ခေါ ် မှုတွေက မိသားစုအတွက ် လူပုဂိုလ ် ္ လတစ ် ဉီးချင ် းစီအတွက ် ဖြစ ် နေတယ ် 
ပြီးတော ့ ငါအရမ ် းခံစားရြပီး မျက ် ရည ် ထွက ် လာပါရော 
ဟုတ ် တာပေ ့ ငါ ့ ရဲ ့ ခံစားမှုကိုသာ ငါရှေ ့ တမ ် းတင ် လိုက ် ရင ် ငါ ငါ ့ အလုပ ် ဘာမှလုပ ် နိုင ် တော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ဘာကြောင ် ့ လဲဆိုတာက ကျွန ် မအဲ ့ ဒီမှာရှိနေတာ သူတို ့ အတွက ် လေ ပြီးတော ့ အသုဘကလဲ ပြီးဖို ့ ကိုလဲ လုပ ် ရဉီးမယ ် မဟုတ ် လား 
ဟုတ ် တာပေါ ့ တခြားတစ ် ဘက ် မှာလဲ ငါချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာကို မခံစားရရင ် ဒါဆို ငါရက ် ဘီ မလုပ ် သင ် ့ တော ့ ဘူးဆိုတဲ ့ အချိန ် ဘဲ မဟုတ ် လား နောက ် ရက ် ဘီ မလုပ ် တော ့ ရုံဘဲပေါ ့ 
ဒီလိုမျိူး ဒွန ် တွဲနေတဲ ့ ခံစားမှုတွေဟာ ငါတို ့ အမြဲတန ် း ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ တွေ ့ ကြုံခံစားနေရတဲ ့ အရာတွေဖြစ ် တယ ် လေ 
ဘယ ် သူကများ မခံစားဘဲ နေနိုင ် မလဲ စစ ် မက ် ရဲ ့ ဒုက ္ ခဆိုးတွေကုိ မြင ် တွေ ့ ရတဲ ့ အခါ ဒါမှမဟုတ ် အစာရေခေါင ် းပါးတာ ငလျင ် ဒာဏ ် ဆူနာမီ စသဖြင ် ့ ပေါ ့ 
ကျွန ် မသိတယ ် တစ ် ချို ့ လူတွေကပြောကြတယ ် အင ် း ကိုယ ် မတတ ် နိုင ် တဲ ့ ကိစ ္ စတွေအများကြီး အပြင ် မှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာဘဲ ငါကတော ့ စမ ် းတောင ် မစမ ် းကြည ် ့ ချင ် ပါဘူး ဆိုသူတွေလေ ပြီးတော ့ လူမှုလုပ ် ငန ် းဆောင ် ရွက ် သူတွေ ချစ ် ရလွန ် းလို ့ မောနေပြီဆိုသူတွေ 
နောက ် ငါဘယ ် လို ် မှ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာ ခံစားချက ် ကို မထိန ် းချုပ ် နိုင ် ဘူးဆိုတဲ ့ လူတွေ ဒါနဲ ့ ဘဲ တီဗွီပိတ ် ြပီး အိပ ် နေကြသူတွေ 
ဒါပေမဲ ့ ရဟူဒီမှာတော ့ ငါတို ့ ပြောလေ ့ ရှိတယ ် အရာတိုင ် းမှာ လမ ် းလည ် ဆိုတာရှတယ ် တဲ ့ 
ငါတို ့ က တခြားလူ ဘာလိုလဲဆိုတာ စဉ ် းစားပေးဖို ် ့ လိုသလို နောက ် ကိုယ ် ့ ကိုယ ် ကိုလဲ ပြန ် ကြည ် ့ ဖို ် ့ လိုတာပေါ ့ ဒါမှ လူတွေကို ကူညီနိုင ် မှာ မဟုတ ် လား 
ဒါကြောင ် ့ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာရဲ ့ တစိတ ် တပိုင ် းကို လူတွေဘာကြောင ် ့ ခံစားရလဲဆိုတာကို သိဖို ့ နဲ ့ 
နောက ် တချက ် က ကိုယ ် ့ ကိုမသိဘဲနဲ ့ နင ် ဘာမှ မလုပ ် နိုင ် ဘူးဆိုတာကိုရောပေါ ့ 
အင ် း ဖန ် ဆင ် းခြင ် းအစနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ရက ် ဘီ အဆိုအမိန ် ့ လေး တစ ် ခုရှိတယ ် ပြောတာက ဘုရားကမ ္ ဘာကို ဖန ် ဆင ် းတဲ ့ အခါ ဘုရားသခင ် က စဉ ် းစာယ ် အင ် း ကမ ္ ဘာကို ဖန ် ဆင ် းရင ် ဘုရာဆန ် တဲ ့ မျတမှုပါဝင ် ခြင ် းတမျိုးတည ် းနဲ ့ ဘဲပေါ ့ 
ဘာကြောင ် ့ လဲဆိုတော ့ အားလုံးပြီးသွားတော ့ ဘုရားသခင ် ဟာ 
ဒါကြောင ် ့ ကမ ္ ဘာကြီးတလျှောက ် လုံးမှာ တရားမှတခြင ် းဆိုတာ အမြဲရှိနေရတာပေါ ့ 
ပြီးနောက ် ဘုရားသခင ် က အနာဂတ ် ကိုကြည ် ့ ပြီးတော ့ သဘောပေါက ် သွားတယ ် တရားမျှတမှုတခုတည ် းနဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီး မတည ် ရှိနို ် င ် ဘူးဆိုတာကိုလေ 
ဒါနဲ ့ ဘဲ ဘုရားသခင ် က မဖြစ ် သေးဘူး ငါချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာကို ဖန ် ဆင ် းမှဘဲဆိုပြီးတော ့ လေ နောက ် ဘုရားသခင ် ဟာ အနာဂတ ် ကို ကြည ် ့ ြပီး သတိထားမိတာက တကယ ် စစ ် စစ ် ကတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးက ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာတွေနဲ ့ လွမ ် းခြုံသွားတာပေါ ့ တရားမမျှတမှုတွေ နဲ ့ ရှုပ ် ထွေးပစ ် စလက ် ခပ ် ဖြစ ် နေနိုင ် တာဘဲ 
ဒါတွေအားလုံးမှာ အထိန ် းအချုပ ် ဆိုတာရှိပါတယ ် 
ရက ် ဘီတွေကတော ့ ဒါကို ဘုရင ် လို ဖြစ ် သွားခြင ် းလိုခေါ ် တယ ် သူက အရမ ် းလှပြီး ကွဲလွယ ် တဲ ့ ဖန ် ခွက ် လိုဘဲ 
သူ ့ ကို အရမ ် းအေးတဲ ့ ရေတွေ များများထည ် ့ လိုက ် ရင ် အက ် သွားနိုင ် တယ ် လေ 
ရေပူပူ ထည ် ့ လိုက ် ရင ် လဲ အက ် နိုင ် တာဘဲလေ 
နင ် ဘာလုပ ် ရမလဲ နှစ ် မျိုးစပ ် ပြီး ထည ် ့ လိုက ် ယုံပေါ ့ 
ဒီလိုဘဲ ဘုရားသခင ် က နှစ ် မျိုးပေါင ် းပြီး ဖန ် ဆင ် းထားတာ 
အင ် း ပြီးတော ့ နောက ် ထပ ် ရှိနေသင ် ့ တဲ ့ အရာက 
ကိုယ ် ့ ရဲ ့ ခံစားချက ် ကို ဘာသာပြန ် ခြင ် းပေါ ့ ဒါမှ ငါတို ့ မှာ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာဆိုတာ ရှိလာမှာ မဟုတ ် လား နောက ် ကမ ္ လာကြီးအတွက ် လုပ ် စရာတွေအများကြီး ရှိလာမှာပေါ ့ 
နင ် သိတဲ ့ အတိုင ် းဘဲ တို ့ တွေ စနူပီလိုတော ့ အဲ ့ နေရာမှာဘဲ လဲှနေလို ့ မရဘူး ငါတို ့ ရဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ အတွေးအခေါ ် တွေကို ကိုယ ် ့ ရဲ ့ အိမ ် နီးနားချင ် းတွေကို ဝေငှရဉီးမယ ် လေ 
ငါတို ့ ဒါတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ြပီး လုပ ် ကို လုပ ် ရတော ့ မယ ် 
နောက ် ဂျုးဝါဒမှာဘဲ ရှိသေးတယ ် ချစ ် ခြင ် းနဲ ့ ကြင ် နာခြင ် းရဲ ့ သိရှိ ခံစားမှုတွေက ပိုပြီးတော ့ အရေးပါလာမယ ် နော ် က သုံးမျိုးကို ပေါင ် းစပ ် ပြီး အရေဖျော ် လိုက ် ရင ် 
မျှတခြင ် းရဲ ့ အဓိ ္ ဓပါယ ် ကိုနဲ ့ တို ့ တွေရဲ ့ အသက ် ရှင ် မှုကို နှောင ် ဖွဲ ့ ပြီးတော ့ လေ ဘာက မှန ် တဲ ့ အသက ် ရှင ် ခြင ် း မှန ် တဲ ့ ဘဝဆိုတာ သိရှိခံစားနိုင ် လာမှာပေါ ့ ငါတို ့ တွေ လူမှုဘဝ မျှတခြင ် းအတွက ် ဘာတွေလုပ ် သင ် ့ သလဲ 
ကောင ် းတဲ ့ စိတ ် ထားထားဖို ့ အတွက ် လုပ ် ချင ် စိတ ် ရှိဖို ် ့ လိုတယ ် ဒါပေမဲ ့ တိုတွေမှာ ဖြူစင ် တဲ ့ စိတ ် ထားတော ့ ရှိသင ် ့ တာပေါ ့ မဟုတ ် လား 
သိတဲ ့ အတိုင ် အားလုံးအတွက ် လုပ ် ပေးနိုင ် မဲ ့ နည ် းလမ ် းဆိုတာမှာ မရှိဘဲ အကယ ် ၍ အရာအားလုံးကို ပိုမလုပ ် ရင ် ပေါ ့ 
အားလုံးကို အလယ ် အလတ ် မျှတစွာ ထားခြင ် းဟာ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာကို သိရှိခြင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ အခြေခံ အရင ် းအမြစ ် မှာကိုက ရှိနေသင ် ့ တာပါ 
ဒီပုံစံ ချစ ် ခြင ် မေတ ္ တာအကြောင ် း တွေးခေါ ် ပုံ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဆီ ရောက ် လာပါတယ ် ငါတို ့ ဟာ ဘုရားရဲ ့ ပုံတူတွေမဟုတ ် လား သူက တကယ ် ့ ကို အဆုံးစွန ် ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာရှင ် တစ ် ယောက ် လဲ ဖြစ ် နေတယ ် လေ 
ဘာတွေက ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာ ဖြစ ် စေလာတာလဲ 
ဖြစ ် လာစေတာက တပါးသူရဲ ့ နာကျင ် မှုကို ခံစားနားလည ် ခြင ် းဖြစ ် တယ ် 
ဒီထက ် ပိုတာက ဖန ် းဆင ် းထားတဲ ့ အရာအားလုံးရဲ ့ ဆက ် သွယ ် နေမှုကို နားလည ် လာခြင ် းဖြစ ် တယ ် နောက ် အားလုံးဟာ ဖန ် ဆင ် းခြင ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေဖြစ ် တယ ် ဆိုတာ နားလည ် လာခြင ် းရောပါတာပေါ ့ ငါတို ့ မြင ် နိုင ် တဲ ့ အရာအားလုံးရဲ ့ နောက ် ကွယ ် မှာ စည ် းလုံးခြင ် းဆိုတာ ရှိတယ ် ဆိုတာပါဘဲ ငါတို ့ ခံစာလို ့ ရတာတွေ ငါတို ့ ကြားလို ့ ရတာတွေ 
ဒါတွေအားလုံးဟာ ဘုရာဆန ် တဲ ့ စည ် းလုံးညီညွတ ် မှုတွေဘဲ မဟုတ ် လား 
နောက ် ဒီစည ် းလုံးညီညွတ ် မှုတေွဟာ ဖန ် ဆင ် ထားတဲ ့ အရာအားလုံးနဲ ့ ဆက ် စပ ် ထားခြင ် းလည ် းဖြစ ် တယ ် 
အခု ခောတ ် သစ ် ကမ ္ ဘာမှာ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ လှုပ ် ရှားမှုတွေ ြပုလုပ ် နေချိန ် မှာ ငါတို ့ ဟာပိုပြီးတော ့ အရာဝတ ္ ထုတွေရဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုကို ပိုပြီး ရှာဖွေလာကြတယ ် ဒါဟာ အာဖရိကလိုနိုင ် ငံတွေမျိုးမှာ ပိုပြီးအရေးပါတဲ ့ အရာတစ ် ခုဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် အကယ ် ၍ ငါက ကာဗွန ် သုံးစွဲမှုများမယ ် ဆို ဒါက ငါတို ့ ဒီရာတွေကိုလုပ ် နေတယ ် လို ့ ခံစားစေမယ ် အာဖရိက အလယ ် ပိုင ် းနဲ ့ အရှေ ့ ပိုင ် းမှာ မိုးခေါင ် စေမယ ် 
ဒါကြောင ် ့ ဒီမှာ ဆက ် သွယ ် မှုဆိုတာ ရှိနေပြီလေ နောက ် ငါတို ့ နားလည ် ထားရမှာက ဖန ် ဆင ် းခြင ် းရဲ ့ တစိတ ် တပိုင ် းအဖြစ ် ငါတို ့ ဟာ ဘုရားရဲ ့ တစ ် စိတ ် တပိုင ် းသော ပုံတူတွေဖြစ ် ကြတယ ် 
နောက ် ငါသိထာရမှာက ငါတို ့ ရဲ ့ လိုအင ် တွေဟာ တခါတရံ တစ ် ခြားလူတွေရဲ ့ လိုအင ် တွေနဲ ့ ပြောင ် းလဲပစ ် လိုက ် ရတယ ် 
ဒါ ၁၈ မိနစ ် အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် နောက ် တော ် တော ် စိတ ် ပျော ် စရာကောင ် းတာကို တွေ ့ ရတယ ် 
ဘာကြောင ် ဆိုတော ့ ဂျူးဝါဒမှာ ဟေဗြဲစာ နံပါတ ် ၁၈ က အသက ် ဆိုတဲ ့ စကားလုံဆောင ် တယ ် ဒီပုံနဲ ့ ဆိုရင ် ၁၈မိနစ ် က ကျွန ် မကို ရင ် ဆိုင ် စရာတွေနဲ ့ ပြောစေတယ ် ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာနဲ ့ ကြည ် မယ ် ဆို အသက ် ဟာ သိပ ် အရေးပါပါတယ ် 
ဒါပေမဲ တစ ် စုံတစ ် ခုကလဲ အရေးပါတာပါဘဲ တကယ ် တော ့ ၁၈မိနစ ် ကလဲ အရေးပါပါတယ ် 
ငါတို ့ ပွဲတော ် စားတဲ ့ အခါ ပေါင ် မုန ် ့ မစားခင ် မှာ ရက ် ဘီတွေက ပြောလေ ့ ရှတယ ် ပေါင ် မုန ် ဖြစ ် မဲ ့ ဂျုံနဲ ့ တစေးမပါတဲ ့ ပေါင ် မုန ် ့ ဖြစ ် မဲ ့ ဂျုံရဲ ့ ခြားနားချက ် ကတော ့ မဇိုပါဘဲ 
နောက ် ဒါစာ ၁၈ မိနစ ် ပါဘဲ ဘာကြောင ် လဲဆိုတော ့ ဒါက ဂျုံလုံးကနေ တစေးမပါတဲ ့ မဇိုဖြစ ် ဖို ့ ကြာချိန ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါ 
ဂျုံလုံးကနေ မဇိုဖြစ ် လာတယ ် ဆိုတာ ဘာကိုပြောချင ် တာဘာလဲ 
ဒါကတော ့ အဲ ့ ဒီအရာဟာ လေပူတွေနဲ ့ ပြည ် ့ လာတယ ် ဆိုပါဘဲ 
မဇိုဆိုတာဘာလဲ တစေမပါတဲ ့ ဂျုံဆိုပေါင ် မုန ် ဆိုတာရောဘာလဲ နင ် မသိသေးဘူးမဟုတ ် လား 
ပုံသဏာန ် အားဖြင ် ့ တော ့ ဒါဟာ ပွဲတော ် စားခြင ် းပါဘဲလို ့ ရက ် ဘီတွေ ပြောလေ ့ ရှိတယ ် ငါတို ့ လုပ ် ရမှာက ငါတို ့ ရဲ ့ မာန ် မာန ​ လေပူတွေကို ထုပ ် လိုက ် ပါ ငါတို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာအရေးပါဆုံး လူတွေဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကိုပေါ ့ နောက ် ငါတို ့ ဘေးမှာ ရှိနေတဲ ့ အရာအားလုံးကိုရောပေါ ့ 
ဒါတွေ ဖယ ် ထုပ ် လိုက ် တဲ ့ အတွက ် နောက ် အကျင ် ့ တွေ ခံစားမှုတွေ တွေးခေါ ် မှုတွေကို တို ့ ကို မျက ် လုံးပိတ ် ပြီး တို ့ ကို အမြင ် ကျဉ ် းစေပြီး ကိုယ ် တိုင ် ကျေးကျွံဖြစ ် စေနေတဲ ့ အရာတွေကို တပါးသူတွေရဲ ့ လို ် အပ ် ချက ် ကို မမြင ် နိုင ် အောင ် ဒါတွေအားလုံးကနေ ကင ် းဝေးသွားမှ 
ဒါဟာချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာရဲ ့ အခြေခံလိုအပ ် ချက ် တွေပေါ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို နားလည ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် လေ 
ဂျူဘာသာမှာ အရမ ် းကို ကောင ် းတဲ ့ ပုံပြင ် လေရှိတယ ် သူ ​ ေဌးတစ ် ယောက ် ဘုရားကျောင ် မှာထိုင ် နေတယ ် 
အများလိုဘဲ တရားဟောနေတုန ် း အိပ ် ငိုက ် သွားတယ ် 
သူတို ့ အိပ ် ငိုက ် နေချိန ် မှာ တိုရာကနေ လက ် ဘီးတပ ် စ ် ကျမ ် းကိုဖတ ် နေတယ ် 
အဲ ့ ဒီတုန ် းက ​ ေဂျရုဆလင ် မှာ ဆိုစကားရှိတာက ဘုန ် းကြီးတွေက ပေါင ် မုန ် ့ စားလေ ့ ရှိတယ ် ဒီပေါင ် မုန ် ့ ကို ​ ေဂျရုဆလင ် က ဘုန ် းကြီးကျောင ် းက သီသန ် ့ စားပွဲပေါ ် မှာ ထားလေ ့ ရှိတယ ် 
ဒီလူက အိပ ် ငိုက ် နေပြီး သူကြားတာက ပေါင ် မုန ် ့ ဘုရားကျောင ် း ဘုရားသခင ် နောက ် နိုးလားတယ ် 
ပြီးတော ့ အိုး ဘုရားပေါင ် မုန ် ့ ကြိုက ် တယ ် ဒါပဲ ဘုရားပေါင ် မုန ် ့ ကြိုက ် တယ ် နောက ် သူအိမ ် ကို အလောတကြီး ပြန ် သွားတယ ် ဥပုတ ် နေ ့ ပြီးတဲ ့ နောက ် ပေါင ် မုန ် ့ ၁၂ လုံးလောက ် တယ ် နောက ် ဘုရားကျောင ် ကို သယ ် သွားတယ ် ကျောင ် းထဲဝင ် သွားပြီးနောက ် နောက ် ဘုရားကျောင ် းရှေ ့ က သေတ ္ တာကိုဖွင ် ့ ပြီး "" ဘုရားသခင ် အရှင ် ဘာကြောင ် ့ ပေါင ် မုန ် ့ ကြိုက ် လဲမသိဘူး သို ့ သော ် ဒါတွေကိုတော ့ ဒမှာထားခဲ ့ ပြီ "" သူက ဒီပေါင ် မုန ် ့ ကို ကျမ ် းစာအုပ ် နဲ ့ အတူ ထားခဲ ့ တယ ် 
နောက ် အိမ ် ပြန ် တယ ် 
သန ် ့ ရှင ် းရေးသမား ဘုရားကျောင ် းလာတဲ ့ အခါ 
ဘုရားသခင ် ကျွန ် တော ့ ကလေးတွေကို ကျွေးမွေးဖို ့ ခက ် နေပါတယ ် 
မိန ် းမကလဲ နာမကျန ် းဖြစ ် နေတယ ် ချူးတစ ် ပြားမှမရှိ ဘာလုပ ် ရမလဲ သူ ဘုရားကျောင ် ကိုသွားပြီး ဘုရားသခင ် ကျွန ် တော ့ ကို ကူပါ 
အို ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ အနံ ့ သူ ဘုရားကျောင ် းရှေ ့ က သေတ ္ တာကို ဖွင ် ့ လိုက ် တော ့ 
အို ့ ပေါင ် မုန ် ့ တွေပါလား အို ငါတောင ် းတာကို ဖြေပြီ ငါ ့ မေးခွန ် းကို ဖြေပြီ 
ပေါင ် မုန ် ့ တွေယူပြီး ပြန ် သွားတယ ် 
အဲ ့ ဒီအချိန ် မှာဘဲ သူဌေးက သူဖာသူစဉ ် းစားမိနေတာက ငါ အရူးဘဲ ဘာကြောင ် ့ ဘုရားက ပေါင ် မုန ် ့ ကြိုက ် မှာလဲ 
ဘုရားသခင ် စကြာဝဌာကို ပိုင ် စိုးတဲ ့ ဘုရား ပေါင ် မုန ် ့ ရချင ် တယ ် သူချက ် ခြင ် း ဘုရားကျောင ် းပြေးသွားပြီး "" ဘယ ် သူ ့ မှမမြင ် သေးခင ် ထုပ ် ပစ ် ရမယ ် "" သူဝင ် သွားတဲ ့ အခါ ပေါင ် မုန ် ့ တွေမရှိတော ့ ဘူး 
နောက ် သူပြောတာက "" ဘုရား တကယ ် ့ ကို ကြိုက ် တာဘဲ ဘုရား ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပေါင ် မုန ် ့ ကိုကြိုက ် တယ ် 
နောက ် အပတ ် နောက ် တကြိမ ် နဲ ့ နှစ ် တွေကြာအောင ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် 
အပတ ် တိုင ် သူ ပေါင ် မုန ် ့ တွေယူလာခဲပြီး နောက ် ကောင ် းတဲ ့ အရာတွေအားလုံးကို အဲ ့ ဒီတ ္ တောထဲ ထည ် ့ နေတာပေါ ့ 
အပတ ် တိုင ် း သန ် ့ ရှင ် းရေးသမားကလဲ လာပြီး အို ဘုရားသခင ် ကျွန ် တော ့ ကို အဖြေပေးတယ ် ပေါင ် မုန ် ့ ယူ အိမ ် ပြန ် 
ဒါဟာ ရက ် ဘီအသစ ် လဲတဲ ့ အထိပေါ ့ ရက ် ဘီတွေအမြဲဖျက ် စီးတတ ် တယ ် 
ရက ် ဘီဘာဖြစ ် နေတယ ် ဆိုတာ တွေ ့ သွားပြီး 
နှစ ် ယောက ် စလုံးကို သူ ့ ရုံးခန ် းထဲ ခေါ ် သွားပြီး 
နင ် တို ့ ဘာတွေဖြစ ် နေကြတာလဲ သူဌေးက အကြောင ် းစုံပြော 
နင ် ပြောချင ် တာက ဘုရားသခင ် က ပေါင ် မုန ် ့ မကြိုက ် ဘူး 
နောက ် ဆင ် းရဲသားးက အော ် ဘုရားက ငါ ့ တောင ် းဆုကို မဖြေဘူး ရက ် ဘီပြောတာက နင ် တို ့ အမြင ် မှားနေပြီ 
လုံးဝကိုဘဲ 
သူဌေးကို ပြောလိုက ် တာက နင ် လုပ ် နေတာတွေ ဘုရားရဲ ့ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာကို ဖြေရှင ် းနေတာဘဲ 
နောက ် ဆင ် ရဲသာရဲ ့ အဖြေကိုလဲ ဖြေနေတာဘဲ လူတိုင ် းဟာ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာနဲ ့ ပေးဆပ ် မှုရှိရမယ ် သူဌေးကို ကြည ့ ် ပြီး သူ ့ လက ် ကိုကိုင ် ကာ နင ် နာမလည ် သေးဘူးလား ဒါဟာ ဘုရားရဲ ့ လက ် တွေဘဲ 
ဒါငါ ဘယ ် လိုခံစားရလဲဆိုတာပေါ ့ ဒီနည ် းနဲ ့ ဘဲ ငါတို ့ ဘယ ် လို ချစိခြင ် းမေတ ္ တာဆီကို ကြိုးစားသွားနေကြတာဘဲ ကမ ္ ဘာကြီးထဲရှိ စည ် းလုံးမှုကို ချိတ ် ဆက ် ထားတဲ ့ သွယ ် ဆက ် မှုကို နားလည ် ပြီး ဒီစည ် လုံးမှုကို ကြိုးစာ ထိန ် သိမ ် းနေချင ် တာဘဲ ဒါဒို ့ မျော ် လင ် ့ ချက ် ကြိုးစာပြီးနားလည ် ခြင ် းဘဲ တပါးသူရဲ ့ နာကျင ် မှုကို ကြိုးစားနားးလည ် ခြင ် းမျိုးပေါ ့ နားလည ် မှုမှာ ကန ် ့ သန ် ့ မှုတွေရှိနေပေမဲ ့ လူတိုင ် ဟာ တာဝန ် ယူစိတ ် တွေနဲ ့ သူတို ့ ့ ့ ဆီရောက ် လာတဲ ့ ပြဿနာတွေအတွက ် နောက ် ငါတို ့ မှာ ကန ် ့ သန ် ့ တဲ ့ စွမ ် းအားဘဲရှတယ ် ဆိုတာရယ ် ငါတို ့ ပေးဆပ ် နိုင ် သလောက ် ပေါ ့ 
နောက ် ကိုလုပ ် ခဲ ့ တာကို ပြန ် ဆန ် းစစ ် ကြ ့ ည ် ့ ရမယ ် ရုပ ် ဝတ ္ ထုခံစားချက ် တွေကို ဖယ ် ထုပ ် နိုင ် ရမယ ် ငါတို ့ ကို ပြန ် ထိန ် းချုပ ် နေတဲ ့ ခံစာချက ် တွေကို ဒါမှသာ ငါတို ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကောင ် းစွာမြင ် ရမယ ် 
နောက ် ဘယ ် လမ ် းကို သွားရမလဲဆိုတာ မြင ် ရပြီး ဒီနည ် းနဲ ့ ငါတို ့ ဘုရားရဲ ့ လက ် တွေအဖြစ ် မြင ် ရပြီး 
ဒီလိုနဲ ့ ငါတို ့ ဟာ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာကို ကမ ္ ဘာကြီးထဲ ယူဆောင ် လာနိုင ် မှာ ဖြစ ် ပါတယ ် 

အာဖရိကပြောင ် းတစ ် ဖွဲ ့ ၊ ငါးတစ ် စု ငှက ် တစ ် အုပ ် 
တိရိစ ္ ဆာန ် အများစုက အဖွဲ ့ လိုက ် စည ် းဝေးကြတယ ် ။ သဘာဝလောကထဲမှာ အဲ ့ စုဝေးပွဲတွေက အံ ့ မခန ် း မြင ် ကွင ် းပဲလေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဘာလို ့ ဒီလို အဖွဲ ့ လိုက ် စုစည ် းရတာလဲ ။ 
အဖြေအများစုကဒီလိုပါ အရေအတွက ် များရင ် လုံခြုံမယ ် အုပ ် စုလိုက ် အမဲလိုက ် မယ ် ဒါမှမဟုတ ် မိတ ် လိုက ် ဖို ့ စုဝေးမယ ် ။ ဒီလိုရှင ် းပြချက ် တွေက များတော ့ အားဖြင ့ ် မှန ် ပေမယ ့ ် ဒါက တိရိစ ္ ဆာန ် တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကို သူတို ့ ထိန ် းချုပ ် နေတယ ် ၊ သူတို ့ ခန ္ ဓာကို သူတို ့ ကိုင ် တွယ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် အမှုအကျင ့ ် နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး အယူအဆကြီးတစ ် ခုဖြစ ် နေတယ ် ။ 
များတော ့ အားဖြင ့ ် အဲလို မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါက Artemia ၊ ရေငန ် ပုစွန ် ဆိတ ် 
ခင ် ဗျားတို ့ ကတော ့ sea monkey လို ့ သိထားမှာပါ ။ 
သေးသေးလေး ၊ တစ ် ကောင ် တည ် းနေတယ ် ဒါပေမယ ့ ် မီတာလောက ် ကြီးတဲ ့ အနီရောင ် အသိုက ် အနေနဲ ့ စုဝေးတတ ် ကြတယ ် ။ ဒီလိုဖြစ ် ရတဲ ့ အကြောင ် းက ကပ ် ပါးကောင ် တစ ် ကောင ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ပုစွန ် ဆိတ ် တွေထဲမှာ တုပ ် ပြားကောင ် ရှိပါတယ ် ။ 
တုပ ် ပြားကောင ် က သက ် ရှိအူရှည ် ရှည ် တစ ် ခုပါ ။ တစ ် ဖက ် မှာ လိင ် အင ် ္ ဂါ ၊ တစ ် ခြားဖက ် မှာ ချိတ ် ပါတဲ ့ ပါးစပ ် ပေါက ် ။ 
ဂျာနယ ် လစ ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျနော ် စာနာပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) တုပ ် ပြားကောင ် က Artemia ကနေ အဟာရစုပ ် ယူတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် တခြားဟာတွေလည ် း လုပ ် သေးတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို သင ် းကွပ ် တယ ် ။ သူတို ့ အရောင ် ကို အကြည ် ကနေ အနီဖြစ ် အောင ် ပြောင ် းတယ ် ။ အသက ် ရှည ် အောင ် လုပ ် တယ ် ။ ဒီပုစွန ် ဆိတ ် တွေကို အုပ ် စုလိုက ် နေအောင ် လုပ ် တယ ် လို ့ 
ဘာလို ့ လဲ ။ အကြောင ် းကတော ့ တခြား ကပ ် ပါးကောင ် တွေလို တုပ ် ပြားကောင ် မှာလည ် း လက ် ခံကောင ် အမျိုးမျိုးပါတဲ ့ ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ ဘဝသံသရာရှိတယ ် ။ 
ပုစွန ် ဆိတ ် တွေက သူ ့ ခရီးစဉ ် မှာ ခြေတစ ် လှမ ် းပဲရှိသေးတယ ် ။ 
ကြိုးကြာနီပါ ။ 
တုပ ် ပြားကောင ် က ကြိုးကြာနီထဲမှာပဲ မျိုးပွားနိုင ် တာ အဲထဲရောက ် ဖို ့ အတွက ် ကြိုးကြာနီ မြင ် သာမယ ့ ် အရောင ် တောက ် တဲ ့ အုပ ် စုဖြစ ် လာအောင ် လက ် ခံကောင ် ပုစွန ် ဆိတ ် ကိုအဲ ့ ဒါက Artemia အုပ ် စုရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် လေ ။ 
သူတို ့ စုဝေးကြတာက ပင ် ကိုယ ် ဗီဇကြောင ့ ် မဟုတ ် ဘဲနဲ ့ ထိန ် းချုပ ် ခံနေရတဲ ့ အတွက ် ပါ ။ 
အရေအတွက ် များလို ့ လုံခြုံနေတာမဟုတ ် ဘူး 
ဒါက တကယ ် တော ့ လုံးဝဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ။ 
တုပ ် ပြားကောင ် က သူတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် နဲ ့ ခန ္ ဓာကို ကလိလိုက ် ပြီး ။ ကြိုးကြာနီထဲရောက ် ဖို ့ စီးနင ် းယာဉ ် အဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီဟာက ကပ ် ပါးကောင ် ကြိုးကိုင ် မှု 
ဒါက အသေခံ ပုရစ ် ။ 
ပုရစ ် က Gordian ဒါမှမဟုတ ် horsehair သန ် ကောင ် သားလောင ် းကို မျိုလိုက ် တယ ် 
သန ် ကောင ် က အရွယ ် ကြီးလာတယ ် ။ မိတ ် လိုက ် ဖို ့ ရေထဲရောက ် ဖို ့ လိုတယ ် ဒါကြောင ့ ် ပုရစ ် ဦးနှောက ် ကိုရှုပ ် ထွေးစေမယ ့ ် ပရိုးတင ် းထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ ဒီလိုနဲ ့ ပုရစ ် ကို ဂဏှာမငြိမ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် တယ ် ။ 
ရေကူးကန ် လို ရေရှိတဲ ့ နေရာဆီရောက ် တော ့ 
ပုရစ ် ထဲ သန ် ကောင ် ဒီလောက ် ဝင ် ဆန ့ ် တယ ် ဆိုတာ ဘယ ် သူကသိလို ့ လဲ ။ 
တုပ ် ပြားကောင ် နဲ ့ Gordian သန ် ကောင ် တင ် မကဘူး ။ 
သူတို ့ က လက ် ခံကောင ် ရဲ ့ စိတ ် စွမ ် းအားကို ကိုင ် တွယ ် ထိန ် းချုပ ် တဲ ့ နေရာမှာ ကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ ၊ စိတ ် အာရုံထိန ် းချုပ ် တဲ ့ ကပ ် ပါးကောင ် ၊ မှို ၊ ဗိုင ် းရပ ် စ ် ၊ သန ် ကောင ် ၊ အင ် းဆက ် တွေ အုပ ် စုကြီးရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းပဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ဒီအကြောင ် းကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၂၀တုန ် းကနောက ် တော ့ ကျနော ် သူငယ ် ချင ် း Carl Zimmer ရဲ ့ စာအုပ ် 
အဲ ့ ကတည ် းက ဒီအကောင ် တွေ အကြောင ် း ရေးနေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဇီဝဗေဒ ခေါင ် းစဉ ် အနည ် းငယ ် က ကျနော ့ ် အာရုံကိုဖမ ် းစားပါတယ ် ။ 
ကပ ် ပါးကောင ် တွေက ကျနော ့ ် ဦးနှောက ် ကို မောင ် းနှင ် နေသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဘာလို ့ ဆိုတော ့ သူတို ့ က အမြဲ အာရုံဖမ ် းစားတယ ် ကြောက ် ဖို ့ ကောင ် းတယ ် ။ 
ကပ ် ပါးကောင ် အကြောင ် း ရေးတဲ ့ အခါ ခင ် ဗျားရဲ ့ အရေးအသာမှာ "" အစိမ ် းလိုက ် မျိုခံရတယ ် "" 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမယ ့ ် အဲ ့ လောက ် ပဲမဟုတ ် ပါဘူး 
ကျနော ် က စာရေးဆရာပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက စာရေးဆရာတွေကလည ် း 
ကပ ် ပါးကောင ် တွေက ရိုးအီတဲ ့ ပုံပြင ် တွေရဲ ့ ဆွဲဆောင ် မှုကို ခုခံဖို ့ ဖိတ ် ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကမ ္ ဘာက ဇာတ ် လှည ့ ် ကွက ် တွေ မမျှော ် လင ့ ် ထားတဲ ့ ရှင ် းပြချက ် တွေနဲ ့ ပါ ။ 
ဥပမာ ဒီပိုးတုံးလုံးက သူနဲ ့ သူကာကွယ ် နေတယ ် လို ့ 
သူ ့ ရဲ ့ မောင ် နှမတွေကို ကာကွယ ် နေတာမလား ။ 
မဟုတ ် ဘူး ။ 
ကပ ် ပါးနကျယ ် ကောင ် တစ ် ကောင ် က 
ဥပေါက ် တော ့ အကောင ် ပေါက ် တွေက 
ကျနော ် ဘာဆိုလိုတယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် နော ် ။ 
ပိုးတုံးလုံးကတော ့ မသေဘူး ။ 
တချို ့ နကျယ ် တွေက ကျန ် နေခဲ ့ ပြီး ပိုးအိမ ် ထဲက အသွင ် ပြောင ် းနေတဲ ့ သူတို ့ မောင ် နှမတွေကို ကာကွယ ် ဖို ့ အတွက ် ပိုးတုံးလုံးကို 
ဒီပိုးတုံးလုံးက သူ ့ ကိုစားလိုက ် တဲ ့ အကောင ် တွေရဲ ့ သားသမီးကိုဇွန ် ဘီးသက ် တော ် စောင ့ ် ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပြောရမှာ အများကြီးကျန ် သေးတယ ် ။ ကျနော ် မှာ ၁၃ မိနစ ် ပဲကျန ် တော ့ တယ ် ။ (ရယ ် သံ) ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက တချို ့ က ဒီအရာတွေက သဘာဝလောကရဲ ့ အထူးအဆန ် းတွေ ၊ ခြွင ် းချက ် တွေဒီလိုအမြင ် ကို နားလည ် ပေးလို ့ ရတယ ် ။ ဘာလို ့ ဆိုတော ့ ကပ ် ပါးကောင ် တွေက တော ် တော ် လေး ငယ ် တယ ် ။ သူတို ့ က တခြားအကောင ် တွေရဲ ့ 
သူတို ့ ကို လွဲသွားဖို ့ လွယ ် တယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါက သူတို ့ အရေးမပါဘူးလို ့ မဆိုလိုဘူး ။ 
ဟိုးနှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းက Kevin Laffertyက သိပ ္ ပံပညာရှင ် တစ ် စုနဲ ့ အတူ ကယ ် လီဖိုးနီယား မြစ ် ဝ သုံးနေရာကို သွားတယ ် ။ သူတို ့ တွေ ့ သမျှအကောင ် တွေကို တိုင ် းတာတယ ်ပြီးတော ့ ကပ ် ပါးကောင ် တွေ 
အထူး အတွေ ့ များတာက ဒီကံမကောင ် းတဲ ့ ခရုတွေလို လက ် ခံကောင ် တွေကို သင ် းကွပ ် တဲ ့ နေရာမှာကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ သန ် ပြားကောင ် တွေပေါ ့ ။ 
သန ် ပြားကောင ် တစ ် ကောင ် က အင ် မတန ် မှသေးပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် အားလုံးပေါင ် းလိုက ် ရင ် မြစ ် ဝမှာရှိတဲ ့ ငါးအားလုံး နီးနီးလောက ် လေးပါတယ ် ။ ငှက ် အားလုံးထက ် ၃ဆ ကနေ ၉ဆ အထိလေးပါတယ ် ။ 
ကျနော ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ ပုရစ ် အကြောင ် း Gordian သန ် ကောင ် ကို 
ဂျပန ် သိပ ္ ပံပညာရှင ် Takuya Sato တွေ ့ ထားတာက ချောင ် းတစ ် ခုမှာ အဲ ့ ဒီကောင ် ကြောင ့ ် ပုရစ ် တွေ နှံကောင ် တွေအများကြီး ရေထဲရောက ် ပြီး 
ကြိုးကိုင ် တယ ် ဆိုတာ အထူးအဆန ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
အဲ ့ ဒါက ကျနော ် တို ့ ဘေးပတ ် ဝန ် းကျင ် ရဲ ့ပြီးတော ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေက ကြိုးကိုင ် သူ ဥပမာပေါင ် းများစွာကို တွေ ့ ရှိထားပြီး ဒီအကောင ် တွေ သူတို ့ ရဲ ့ လက ် ခံကောင ် ကို ဘယ ် လိုထိန ် းချုပ ် လဲဆိုတာကို 
ဒါက ကျနော ့ ် အကြိုက ် ဆုံးထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက Ampulex compressa မြပိုးဟပ ် နကျယ ် ကောင ် ဥအုမယ ့ ် မြပိုးဟပ ် နကျယ ် ကောင ် က ပိုးဟပ ် ကိုလိုချင ် ရမယ ့ ် ဆိုတာဟာ 
ပိုးဟပ ် ကိုတွေ ့ ရင ် အာရုံခံတဲ ့ အချွန ် နဲ ့ ပိုးဟပ ် ကိုထိုးပါတယ ် ။ 
သူမထိုးလိုက ် တဲ ့ အာရုံခံအင ် ္ ဂါအချွန ် မှာ 
အိတ ် ထဲလက ် ထည ့ ် ပြီး လျှောက ် စမ ် းနေတဲ ့ လူလိုပေါ ့ ။ သူမ စမ ် းလို ့ မိတာနဲ ့ အာရုံဆဲလ ် နှစ ် စုထဲကို 
အဆိပ ် က တိကျတဲ ့ ပစ ် မှတ ် ရှိတဲ ့ ဓာတု လက ် နက ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာ အစ ္ စရေးသိပ ္ ပံပညာရှင ် Frederic Libersatနဲ ့ Ram Gal တို ့ တွေ ့ ထားပါတယ ် ။ 
အဲ ့ ဒါက ပိုးဟပ ် ကိုမသတ ် ဘူး ။ အိပ ် မွေ ့ လည ် းမချဘူး ။ 
ပိုးဟပ ် က ထွက ် ပြေးချင ် ရင ် ထွက ် ပြေးလို ့ ရသေးတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် အဲလိုမလုပ ် ဘူး ။ ဘာလို ့ ဆိုတော ့ အဆိပ ် က သူ ့ ရဲ ့ လမ ် းလျှောက ် ချင ် တဲ ့ ဆန ္ ဒတစ ် ခုတည ် းကို ဖိနှိပ ် လိုက ် တာ ။ 
ပိုးဟပ ် ရဲ ့ ထိန ် းချုပ ် စနစ ် မှာရှိတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ကရှောင ် ပြေးစနစ ် ကို နကျယ ် က ပယ ် ဖျက ် လိုက ် တယ ် ။ သူ ့ သားကောင ် ရဲ ့ ဦးမှင ် ကိုကိုင ် ပြီး သူ ့ နေရာဆီခေါ ် သွားဖို ့ အတွက ် ပေါ ့ ။ လူက ခွေးနဲ ့ လမ ် းလျှောက ် သလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
နေရာရောက ် ရင ် ပိုးဟပ ် ထဲဥအုလိုက ် တယ ် ။ ဥပေါက ် တယ ် ။ အစိမ ် းလိုက ် မျိုတယ ် ။ ဖောက ် ထွက ် တယ ် ။ ဘာဘာညာညာပေါ ့ ။ ခင ် ဗျားတို ့ သိပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံ) (လက ် ခုပ ် သံ) အဆိပ ် ဆူးခံရပြီးရင ် ပိုးဟပ ် က ပိုးဟပ ် မဟုတ ် တော ့ ဘဲနဲ ့ 
နကျယ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း တစ ် ခုဖြစ ် လာပါတယ ် ။ ပုရစ ် က Gordian သန ် ကောင ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းဖြစ ် လာသလိုပေါ ့ ။ 
ဒီလက ် ခံကောင ် တွေက ရှင ် သန ် ခွင ့ ် မျိုးပွားခွင ့ ် မရှိတော ့ ဘူး ။ 
သူတို ့ ကံကြမ ္ မာကို ထိန ် းချုပ ် ခွင ့ ် မရှိတော ့ ဘူး ။ 
ကပ ် ပါးကောင ် ဝင ် လာတာနဲ ့ အိမ ် ရှင ် တွေမှာ ငြင ် းဆိုခွင ့ ် မရှိပါဘူး ။ 
ကြိုးကိုင ် တာက လူတွေအတွက ် 
ကျနော ် တို ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ဓာတုတွေ ခံစားချက ် တွေငြင ် းခုန ် တာတွေ ၊ ကြောငြာတာတွေ ၊ ဒီ အိုင ် ဒီယာကြီးတွေကကော လူတွေရဲ ့ စိတ ် ကို လွှမ ် းမိုးဖို ့ မဟုတ ် ရင ် ဘာတွေလဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကပ ် ပါးကောင ် တွေရဲ ့ အသေးစိပ ် မှုနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် လိုက ် ရင ် ကျနော ် တို ့ လုပ ် ရပ ် တွေက ရိုးရှင ် းလွန ် းပါတယ ် ။ 
Don Draper ကတော ့ မြပိုးဟပ ် နကျယ ် ကောင ် လို 
ဒီအပိုင ် းက ကပ ် ပါးကောင ် တွေကို ကြောက ် ဖို ့ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းစေတယ ် လို ့ ကျနော ် ထင ် တယ ် ။ 
ကျနော ် တို ့ က ကျနော ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် စွမ ် းအား အမှီအခိုကင ် းမဲ ့ မှုကိုမမြင ် နိုင ် တဲ ့ အရာကြောင ့ ် ဒီစွမ ် းရည ် တွေ ဆုံးရှုံးနိုင ် ခြေက ကျနော ် တို ့ ရဲ ့ အကြောက ် တရားကို သတိပေးနေပါတယ ် ။ 
Orwell ဖွဲ ့ နွဲ ့ ထားတဲ ့ ကမ ္ ဘာပျက ် ၊ နိုင ် ငံရေးသူလျှို စိတ ် ထိန ် းချုပ ် တဲ ့ လူဆိုးတွေ ဒါတွေက သည ် းထိတ ် ရင ် ဖို ဝတ ္ ထုထဲက ဥပမာအလင ် ္ ကာတွေလေ ။ ဒါပေမဲ ့ သဘာဝလောကမှာ အမြဲတွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျနော ့ ် မှာ မေးခွန ် းတစ ် ခုရထားတယ ် ။ ကျနော ် တို ့ မသိအောင ် ကျနော ် တို ့ အမှုအကျင ့ ် ကို 
ရှိများရှိခဲ ့ ရင ် (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျနော ် နဖူးကို သေနတ ် နဲ ့ ချိန ် ထားလောက ် ပြီ ။ (ရယ ် သံများ) 
ရှိခဲ ့ ရင ် ဒီကောင ် က သင ့ ် တော ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပါ ။ 
ဒါက Toxoplasma gondii အတိုလိုဆိုရင ် Toxo ပါ ဒီကြောက ် စရာကောင ် းတဲ ့ အကောင ် လည ် း ချစ ် စရာနာမည ် ပြောင ် လေးနဲ ့ ထိုက ် တန ် တာပဲလေ ။ 
Toxo က နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါပေါင ် းစုံကို ကူးစက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကြောင ် တွေထဲမှာပဲ လိင ် ရှိမျိုးပွားနိုင ် တာပါ ။ 
Joanne Webster လို သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေက Toxo က ကြွက ် ကို ကြောင ် ရှာတဲ ့ အကောင ် အဖြစ ် ပြောင ် းလဲနိုင ် ကြောင ် းကို ပြသထားပါတယ ် ။ 
ပိုးဝင ် ထားတဲ ့ ကြွက ် က ကြောင ် ရဲ ့ မွေးကြိုင ် တဲ ့ ဆီးနံ ့ ကို ရရင ် 
ကြောင ် က ကြွက ် ကိုစားလိုက ် တယ ် ။ Toxo လိင ် ဆက ် ဆံခွင ့ ် ရတယ ် ။ 
ဒါက Eat, Pray, Love နမူနာပုံပြင ် ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံ) (လက ် ခုပ ် သံ) ခင ် ဗျားတို ့ က တော ် တော ် ရက ် ရောတဲ ့ လူတွေပဲ ။ 
ဟိုင ် း Elizabeth ခင ် ဗျားရဲ ့ အပြောကို ကြိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကပ ် ပါးကောင ် က သူ ့ လက ် ခံကောင ် ကို ဒီနည ် းနဲ ့ ဘယ ် လိုများ ထိန ် းချုပ ် လဲ ။ 
ကျနော ် တို ့ တကယ ် မသိသေးပါဘူး ။ 
ကျနော ် တို ့ သိတာက Toxo က "" ဆုလာဒ ် နဲ ့ လှုံ ့ ဆော ် မှုစနစ ် "" မှာပါတဲ ့ dopamine ကို ပြုလုပ ် တဲ ့ 
ဒါက လိင ် လှုံ ့ ဆော ် မှုအပိုင ် းအပါ ကြွက ် ဦးနှောက ် ရဲ ့ တချို ့ အပိုင ် းကို ပစ ် မှတ ် ထားတယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ။ 
အဲ ့ ဒီ ပဟေဠိအပိုင ် းတွေဘယ ် လို ဆက ် စပ ် ရမလဲဆိုတာ မရှင ် းလင ် းဘူးဆိုပေမယ ့ ် 
တစ ် ခုရှင ် းတာက ဒီကောင ် က ဆဲလ ် တစ ် ခုတည ် းပါ ။ 
အာရုံကြောစနစ ် မရှိဘူး ။ 
သတိမရှိဘူး ။ 
ခန ္ ဓာကိုယ ် တောင ် မရှိတာကိုး 
နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတစ ် ကောင ် ကို ထိန ် းချုပ ် နေတယ ် ပေါ ့ လေ ။ 
ကျနော ် တို ့ က နို ့ တိုက ် သတ ္ တဝါတွေ ။ 
တကယ ် ဆိုကျနော ် တို ့ ကတောင ် ကြွက ် ထက ် ဉာဏ ် ရည ် ပိုထက ် တယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျနော ် တို ့ ဦးနှောက ် တည ် ဆောက ် ပုံက အတူတူပါပဲ ။ ဆဲလ ် အမျိုးအစားက အတူတူပါပဲ ။ လည ် ပတ ် နေတဲ ့ ဓာတုတွေလည ် း အတူတူပါပဲ ။ ပြီးရင ် ကပ ် ပါးကောင ် တွေအတူတူပဲ ။ 
စစ ် တမ ် းတွေကွဲပြားနိုင ် ပေမယ ့ ် တစ ် ချို ့ တွေ ့ ရှိချက ် က ကမ ္ ဘာပေါ ် လူ၃ယောက ် မှာ ၁ယောက ် ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ Toxo ရှိနိုင ် တယ ် လို ့ ဆိုထားပါတယ ် ။ 
များတော ့ အားဖြင ့ ် ဒါကြောင ့ ် ရောဂါ ဆိုးဆိုးရွားရွားမဖြစ ် ပါဘူး ။ 
ဒီကပ ် ပါးကောင ် က အချိန ် ကြာ အောင ် းနေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပိုးရှိသူတွေက ပုဂ ္ ဂိုလ ် အရည ် အသွေးမေးခွန ် း ဖြေတဲ ့ နေရာမှာသူတို ့ မှာ ကားတိုက ် နိုင ် ခြေ အနည ် းငယ ် ပိုးများတယ ် ဆိုတဲ ့Schizophrenia စိတ ် ရောဂါရှိသူတွေက ပိုးရှိနိုင ် ခြေ ပိုများတယ ် ဆိုတဲ ့ သက ် သေတချို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီသက ် သေအထောက ် အထားတွေက မရေရာဘူးလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ဒီကပ ် ပါးကောင ် က ကျနော ် တို ့ အကျင ့ ် စရိုက ် ကို လွှမ ် းမိုးနေလားဆိုတဲ ့ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီလို ကြိုးကိုင ် ကောင ် တွေ ပျံ ့ နှံ ့ နေတဲ ့ အချိန ် မှာ 
ကမ ္ ဘာနဲ ့ ပတ ် သတ ် တဲ ့ ကျနော ် တို ့ အတွေးကို ထိန ် းချုပ ် နိုင ် တဲ ့ ဒီစွမ ် းရည ် ဟာ ကပ ် ပါးကောင ် တွေကို အံ ့ အားသင ့ ် ဖို ့ ကောင ် းစေတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ က ကျနော ် တို ့ ကို သဘာဝလောကကို ဘေးတိုက ် ကြည ့ ် ဖို ့ ရယ ် ပြီးရင ် ကျနော ် တို ့ မြင ် နေတဲ ့ အမှုအကျင ့ ် တွေက ရိုးရှင ် းသိသာတာတွေလား ဒါမှမဟုတ ် 
အဲ ့ ဒီအတွေးက ချောက ် ချားဖို ့ ကောင ် းပေမယ ့ ် ကပ ် ပါးကောင ် တွေရဲ ့ လုပ ် ရပ ် တွေက ရက ် စက ် ပေမယ ့ ် ကျနော ် တို ့ ကို အံ ့ အားသင ့ ် နိုင ် စေတဲ ့ စွမ ် းရည ် က 
"" On the Origin of Species "" အဆုံးမှာ Charles Darwin က သက ် ရှိရဲ ့ အံ ့ မခန ် းဖွယ ် မကုန ် ခမ ် းနိုင ် တဲ ့ အလှတရားတွေရဲ ့ အကြောင ် းကို ရေးသားထားပါတယ ် ။ ပုစွန ် ဆိတ ် ကို ဖော ် ရွေစေတဲ ့ တုပ ် ပြားကောင ် အကြောင ် းလွယ ် လွယ ် ပြောနိုင ် မှာပါလို ့ တွေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲ ့ ဒါက ကပ ် ပါးကောင ် စကားပြောနေတာဖြစ ် နေမှာပါလေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံ) 

ဟိုင ် း ခင ် ဗျားတို ့ လက ် မောင ် း တွေကို မြှောက ် ပြီး ကျွန ် တော ့ လို နောက ် ကို ဝှေ ့ ယမ ် း ခိုင ် းမလို ့ ပါ ။ တော ် ဝင ် ဝှေ ့ ယမ ် းတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ကိုယ ် မြင ် တာကို လိုက ် တုလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် လက ် မောင ် းတွေက ရာချီတဲ ့ ကြွက ် သားတွေကို ညွှန ် ကြားနိုင ် တယ ် ။ 
မကြာမီ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် အတွင ် းပိုင ် း ကို မြင ် နိုင ် ကာ အဲဒီမှာ မြင ် ရတဲ ့ ရာချီတဲ ့ ဦးနှောက ် ဧရိယာတွေကို ညွှန ် ကြား ထိန ် းချုပ ် 
နိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒီနည ် းပညာအကြောင ် း ပြောပြပါမယ ် ။ 
လူ ့ စိတ ် ၊ လူ ့ ဦးနှောက ် အတွင ် းဘက ် ကို လူတွေ ကြည ့ ် ချင ် တာ နှစ ် ထောင ် ချီပါပြီ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မျိုးဆက ် အတွက ် သုသေသန ခန ် းတွေက လာတာက ဒါလုပ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် တာပါ ။ 
လူတွေက ဒါကို အရမ ် းခက ် တယ ် လို ့ မြင ် ကြတယ ် ။ 
အာကာသယာဉ ် တစ ် စီးယူ ၊ ဒါကိုချုံ ့ ကာ သွေးကြောထဲ ထိုးသွင ် းရတယ ် တဲ ့ ။ 
တော ် တော ် အန ္ တရာယ ် များပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) သွေးလွှတ ် ကြောတွေထဲက သွေးဖြူဥတွေ တိုက ် ခိုက ် တာ ခံရနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ အခုတော ့ ဒါလုပ ် ဖို ့ တကယ ့ ် နည ် းပညာ ရှိနေပါတယ ် ။ 
အလုပ ် ဖော ် Peter ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲ ဝဲပျံမယ ် ။ 
ထိုးဖောက ် ရန ် မလိုတဲ ့ MRI ဖြင ့ ် လုပ ် ြပမှာပါ ။ 
ဘာမှ ထိုးသွင ် းစရာမလိုပါဘူး ။ ရောင ် ချည ် မလိုပါဘူး ။ 
Peter ရဲ ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ခန ္ ဓာဗေဒထဲ ဝင ် နိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ ပြောရရင ် သူ ့ ကိုယ ် ထဲကိုပေါ ့ ။ ပိုအရေးကြီးတာက သူ ့ စိတ ် ကို ကြည ့ ် နိုင ် တာပါ ။ 
Peter သူ ့ လက ် မောင ် းကို လှုပ ် ရင ် မြင ် ရတဲ ့ အဝါစက ် ဟာ Peter ရဲ ့ စိတ ် ထဲက လုပ ် ဆောင ် မှုအတွက ် ကြားခံ အင ် တာဖေ ့ စ ် ပါပဲ ။ 
အရင ် မြင ် ဖူးတာက စက ် ရုပ ် လက ် တွေကို ထိန ် းနိုင ် တဲ ့ လျှပ ် ခေါင ် းတွေ ၊ ဦးနှောက ် တွေရဲ ့ အတွင ် းဘက ် တွေကို ပြနိုင ် တဲ ့ ဦးနှောက ် ပုံရိပ ် ဖမ ် းတာနဲ ့ စကင ် နာတွေပါ ။ 
ဆန ် းတာက ဒီဖြစ ် စဉ ် အတွက ် ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် ရက ် များစွာ လများစွာ ဆန ် းစစ ် ချက ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဒါကို နည ် းပညာကနေ စက ္ ကန ့ ် ရဲ ့ ထောင ် ပုံတစ ် ပုံထိ ခေါက ် လိုက ် ပြီး Peter ကို စကင ် နာထဲမှာရှိနေစဉ ် သူ ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ဖြစ ် ပျက ် စဉ ် ကြည ့ ် ခွင ့ ် ရစေပါတယ ် ။ 
သူဟာ တစ ် စက ္ ကန ့ ် မှာ လှုပ ် ရှားမှု နေရာပေါင ် း ၆၅၀၀၀ ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ 
ဦးနှောက ် ထဲက ဒီအဆင ် ကို ကြည ့ ် နိုင ် ရင ် ဒါကို ဘယ ် လိုထိန ် းရမလဲဆိုတာ သင ် နိုင ် ပါတယ ် ် ။ 
ဦးနှောက ် ကို သက ် ရောက ် စေဖို ့ ကြိုးပမ ် းတဲ ့ နည ် း သုံးနည ် းရှိပါတယ ် ။ ကုထုံးကုတင ် ၊ ဆေးလုံး ၊ ဓားပါ ။ 
ဒါက ခင ် ဗျားတို ့ ရတော ့ မယ ့ ် စတုတ ္ ထမြောက ် ရွေးစရာနည ် းပါ ။ 
အတွေးတွေဟာ စိတ ် နဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲကနက ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေမှာဖွဲ ့ တာ သိကြတယ ် 
ဥပမာ တာရှည ် တဲ ့ နာကျင ် မှုပါ ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အပူလောင ် ရင ် လက ် ကို ဆွဲယူလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခြောက ် လ (သို ့) ခြောက ် နှစ ် ကြာ နာကျင ် တုန ် းဆိုရင ် ဒီပတ ် လမ ် းတွေက ကိုယ ့ ် ကို မကူညီတော ့ တဲ ့ နာကျင ် မှုကို ထုတ ် နေတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီနာကျင ် မှု ထုတ ် နေတဲ ့ ဉီးနှောက ် ထဲက လှုပ ် ရှားမှုကို ကြည ့ ် နိုင ် ရင ် 3D ပုံစံတစ ် ခု ဖွဲ ့ ပြီး ဦးနှောက ် သတင ် းလုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို ကြည ့ ် နိုင ် ပြီး နာကျင ် မှု ထုတ ် ပေးတဲ ့ ဧရိယာကို ရွေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လက ် မောင ် းတွေကို ပြန ် တင ် ပြီး ကြွက ် သားကို ကွေးလိုက ် ပါ ။ 
ကဲ ကိုယ ့ ် ဦးနှောက ် ထဲကို ကြည ့ ် နိုင ် ပြီး ဒါလိုမျိုးလုပ ် ဖို ့ ဦးနှောက ် ဧရိယာတွေကို ရွေးနိုင ် တယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
မြင ် နေရတာက နာတာရှည ် လူနာရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှ လမ ် းကြောင ် းတွေကို ရွေးထားတာပါ 
လန ့ ် သွားနိုင ် ပေမဲ ့ တကယ ် က ဒီလူရဲ ့ ဦးနှောက ် ကို တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ဖတ ် နေတာပါ ။ 
သူတို ့ က ဦးနှောက ် လှုပ ် ရှားမှုကို ကြည ့ ် နေကာ နာကျင ် မှုထုတ ် ပေးတဲ ့ လမ ် းကြောင ် း တွေကို ထိန ် းနေတာပါ ။ 
ကိုယ ် တွင ် းထွက ် ဘိန ် းဆေးလွှင ့ ် ထုတ ် တဲ ့ စနစ ် ကို ပြင ် ဆင ် ဖို ့ သူတို ့ လေ ့ လာနေတာပါ ။ 
ဒါလုပ ် နေစဉ ် ဝဲဘက ် အထက ် မှာ သူတို ့ ရဲ ့ နာကျင ် မှုကို ထိန ် းထားတာရဲ ့ ဦးနှောက ် လှုပ ် ရှားမှုကို ဒေါက ် ခံတဲ ့ ပြကွက ် ပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ကို ထိန ် းနိုင ် ရင ် နာကျင ် မှုကို ထိန ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက စူးစမ ် းမှု နည ် းပညာဆိုပေမဲ ့ ဆေးပညာ စမ ် းသပ ် မှုတွေမှာ တာရှည ် နာကျင ် တဲ ့ လူနာတွေ မှာ ၄၄% ကနေ ၆၄% ထိ လျော ့ ကျတာ မြင ် ရပါတယ ် ။ 
ဒါ "" The Matrix "" မဟုတ ် ပါဘူး ။ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို လုပ ် နိုင ် တာပါ ။ ကိုယ ် က ထိန ် းချုပ ် တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ဦးနှောက ် အတွင ် းဘက ် ကို မြင ် ရပါပြီ ။ မကြာခင ် ခင ် ဗျားတို ့ ရောပါ ့ ။ 
ဒါလုပ ် တဲ ့ အခါ ဘာကို ထိန ် းချုပ ် ချင ် လဲ ။ 
ကိုယ ့ ် ဘာသာလုပ ် တဲ ့ ရှု ့ ထောင ့ ် အားလုံး ၊ အတွေ ့ အကြုံအားလုံးကို ကြည ့ ် နိုင ် တော ့ မှာပါ ။ 
ဒီနေ ့ လုပ ် ဆောင ် နေတဲ ့ ဧရိယာတစ ် ချို ့ အတွက ် အသေးစိတ ် သွားဖို ့ အချိန ် မရှိပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို မေးခွန ် းကြီးတစ ် ခု ချန ် ထားချင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နည ် းပညာသုံးပြီး လူသား စိတ ် နဲ ့ ဦးနှောက ် ကို ​ မြင ် နိုင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ ပထမဆုံး မျိုးဆက ် ပါ ။ 
ဒါကို ဘယ ် ကို ယူဆောင ် သွားမလဲဗျာ ။ 

တကယ ် လိုများ သမ ္ မတအိုဘားမားကသာ ကျွန ် တော ် ကိုများ သင ် ္ ချာပညာရပ ် ဆိုင ် ရာ အာဏာပိုင ် မင ် းကြီးအဖြစ ် ဖိတ ် ခေါ ် မယ ် ဆိုရင ် ဒီနိုင ် ငံထဲက သင ် ္ ချာပညာ သင ် ကြားရေးကို ကြီးကြီးမားမား ပြောင ် းလဲပေးနိုင ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ယူဆမိတဲ ့ အကြံပြုချက ် တစ ် ခု သူ ့ ထံ တင ် ပြပေးစရာရှိမှာပါ ။ 
အဲဒါကို အကောင ် အထည ် ဖော ် ဖို ့ လွယ ် ကူနိုင ် ပြီး အကုန ် အကျလည ် းမများပါဘူး ။ 
အခုကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရှိနေတဲ ့ သင ် ္ ချာသင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းဟာ ဂဏန ် းသင ် ္ ချာနဲ ့ အက ္ ခရာသင ် ္ ချာတို ့ ရဲ ့ အုတ ် မြစ ် ပေါ ် မှာ အခြေတည ် ထားပါတယ ် 
အဲဒီနောက ် ပိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ယူကြတဲ ့ အရာအားလုံးက ဘာသာရပ ် တစ ် ခုစီသို ့ ဦးတည ် ပြီး တည ် ဆောက ် ထားပါတယ ် ။ 
အဲဒီ ပိရမစ ် ကြီးရဲ ့ ထိပ ် မှာရှိတာကတော ့ ကဲကုလသင ် ္ ချာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဒီကိုရောက ် လာတာ ကတော ့ ဒီပိရမစ ် ရဲ ့ ထိပ ် ပိုင ် းဟာ မှားယွင ် းနေတယ ် ဆိုတာပြောဖို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းသားတွေအားလုံး ၊ အထက ် တန ် းကျောင ် း ဆင ် းဖူးသူတွေအားလုံး သိနားလည ် သင ့ ် တဲ ့ ပိရမစ ် ရဲ ့ ထိပ ် ပိုင ် းအမှန ် က စာရင ် းအင ် းသင ် ္ ချာ ဖြစ ် သင ့ ် ပါတယ ် ။ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ သီဝရီ နဲ ့ စာရင ် းအင ် းပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာကတော ့ …. ကျွန ် တော ် ပြောတာ အထင ် မလွဲပါနဲ ့ ခင ် ဗျာ ။ ကဲကုလသင ် ္ ချာဟာ အရေးကြီးတဲ ့ ဘာသာရပ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ လူသားတို ့ ရဲ ့ မနောဉာဏ ် က ထုတ ် လုပ ် လိုက ် တဲ ့ ကြီးကျယ ် ခမ ် းနားတဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
သဘာဝတရားရဲ ့ နိယာမတွေကို ကဲကုလသင ် ္ ကေတစနစ ် တွေနဲ ့ ရေးပေးထားတာပါ ။ 
နောက ် ပြီး သင ် ္ ချာ ၊ သိပ ္ ပံ ၊ စက ် မှုအတတ ် ပညာ ၊ ဘောဂဗေဒ လေ ့ လာကြတဲ ့ ကျောင ် းသားတိုင ် းဟာ ကောလိပ ် ရဲ ့ ပထမဆုံးနှစ ် အဆုံးမှာ ကဲကုလသင ် ္ ချာကို သေချာပေါက ် သင ် သင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သင ် ္ ချာပါမောက ္ ခ တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဒီကိုရောက ် လာတာကတော ့ အင ် မတန ် နည ် းပါးလှတဲ ့ လူတွေလောက ် ကပဲ ကဲကုလသင ် ္ ချာကို သူတို ့ ရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝတွေမှာ ကိုယ ် တိုင ် သတိမူပြီး ရည ် ရွယ ် ချက ် ရှိရှိ သုံးကြတယ ် ဆိုတာပြောဖို ့ ပါ ။ 
အခြား တစ ် ဖက ် မှာတော ့ စာရင ် းအင ် းသင ် ္ ချာ ဆိုတာ နေ ့ စဉ ် ဘဝမှာ သုံးနိုင ် တဲ ့ သုံးသင ့ ် တဲ ့ ဘာသာရပ ် တစ ် ခု ဖြစ ် ပါတယ ် ။ မှန ် ပါရဲ ့ လားခင ် ဗျာ 
ဒါကဆုံးရှုံးနိုင ် ခြေအကြောင ် း ၊ ဆုလာဘ ် အကြောင ် း ၊ ကြုံရာကျပန ် းဖြစ ် မှုအကြောင ် းပါ ။ 
ဒါက အချက ် အလက ် ကို နားလည ် ခြင ် း ပညာပါ ၊ 
ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် တကယ ် လို ့ သာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အထက ် တန ် းကျောင ် းသားတွေ တကယ ် လို ့ သာ အမေရိကန ် နိုင ် ငံသားတွေအားလုံး ဖြစ ် နိုင ် ခြေ သီဝရီ နဲ ့ စာရင ် းအင ် ပညာ အကြောင ် းကို နားလည ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီနေ ့ ရောက ် နေတဲ ့ စီးပွားရေးအရှုပ ် တော ် ပုံထဲ ရောက ် ခဲ ့ မှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါတင ် မက — ကျေးဇူးပါခင ် ဗျာ — ဒါတင ် မကသေးပါဘူး... 
တကယ ် လို ့ သာ အဲဒါကို နည ် းမှန ် လမ ် းမှန ် သင ် ကြားမယ ် ဆို အရမ ် းကို ပျော ် စရာကောင ် းပါလိမ ့ ် မယ ် 
ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ဖြစ ် နိုင ် ခြေ သီဝရီ နဲ ့ စာရင ် းအင ် ပညာ ဆိုတာ ကစားပွဲတွေနဲ ့ လောင ် းကစားပွဲတွေနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ သင ် ္ ချာပါ ။ 
ဒါဟာ ရှေးရှုရာ လမ ် းကြောင ် းတွေကို ခွဲခြမ ် းစိတ ် ဖြာခြင ် းပါ ၊ အနာဂတ ် ကို ကြိုတင ် ခန ့ ် မှန ် းရခြင ် းပါ ။ 
ဒီမှာခင ် ဗျ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးက အန ် နာလော ့ analog စနစ ် ကနေ ဒီဂျစ ် တယ ် digital စနစ ် ဆီကို ကူးပြောင ် းခဲ ့ ပြီ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သင ် ္ ချာ သင ် ရိုးညွှန ် းတမ ် းတွေကိုလည ် း အန ် နာလော ့ စနစ ် ကနေ ဒီဂျစ ် တယ ် စနစ ် ကို ကူးပြောင ် းရမယ ် ့ အချိန ် ပါ ။ ရှေးကျတဲ ့ စဉ ် ဆက ် မပြတ ် ချိတ ် ဆက ် ထားတဲ ့ သင ် ္ ချာကနေ ခေတ ် မီတဲ ့ သီးခြားရပ ် တည ် နေတဲ ့ သင ် ္ ချာဆီကို ကူးပြောင ် းရမှာပါ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ သီဝရီ နဲ ့ စာရင ် းအင ် ပညာ ဆိုတဲ ့ မသေချာမှုဆိုင ် ရာ ၊ ကြုံရာကျပန ် းဖြစ ် မှုဆိုင ် ရာ ၊ အချက ် အလက ် များဆိုင ် ရာ သင ် ္ ချာပညာဆီကို ကူးပြောင ် းရမှာပါ 
နိဂုံးချုပ ် ပြောရရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကျောင ် းသားတွေ ကဲကုလသင ် ္ ချာရဲ ့ နည ် းနာနိဿယတွေကို သင ် ကြမယ ့ ် အစား သမတ ် ကိန ် းမှ ပုံမှန ် သွေဖည ် ခြင ် းနှစ ် မျိုး ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုမှန ် း နားလည ် ကြရင ် ပိုပြီး သိသိသာသာအကျိုးရှိလာမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ထင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် အတည ် ပြောနေတာပါ ၊ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် က အော ် တီးစ ် မ ် တနည ် း အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ကလေးများနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် သူပါ 
အထူးသဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် ဟာ သူတို ့ အတွက ် ဆက ် သွယ ် စကားပြောဖို ့ ကို ကူပေးမယ ့ ် နည ် းစနစ ် တွေကို တီထွင ် ပေးသူပါ 
အဲဒီလို အထီးကျန ် ဝေဒနာကိုခံစားကြရတဲ ့ ကလေးတွေ ရင ် ဆိုင ် နေကြရတဲ ့ ပြဿနာတွေ အများကြီးအတွက ် တူတဲ ့ ဇစ ် မြစ ် အကြောင ် းရင ် း တခုက သူတို ့ ဟာ စိတ ် ကူးသက ် သက ် ဆိုင ် ရာ အမှတ ် သင ် ္ ကေတာဆိုင ် ရာ သုံးနှုန ် းမှုကို နားလည ် ရန ် ခက ် ခဲခြင ် းပါပဲ 
အဲဒါကြောင ့ ် သူတို ့ ဆီမှာ ဘာသာစကားဆိုင ် ရာ အခက ် အခဲတွေ အများကြီး ရှိနေပါတယ ် 
ဘာဖြစ ် လို ့ အဲဒီလို ဖြစ ် ရတယ ် ဆိုတာကို နဲနဲလေး ရှင ် းပြပါရစေ 
ဟောဒီမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ဆွပ ် ပြုတ ် ပန ် းကန ် လုံးကို မြင ် ရပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အဲဒါကို မြင ် နိုင ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အဲဒါကို နားလည ် ကြတယ ် ။ 
အခုဒီမှာကျတော ့ ဆွပ ် ပြုတ ် ရည ် ရဲ ့ နောက ် ပုံ နှစ ် ပုံ ရှိနေပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီပုံတွေဟာ ပိုပြီး စိတ ် ကူးယဉ ် ဆန ် လာပါတယ ် ။ မယ ် မယ ် ရရ မမြင ် ရတော ့ ပါဘူး ။ 
ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ က ဘာသာစကားကို သုံးလိုက ် ကြတဲ ့ အခါမှာ စကားလုံး တလုံး ဖြစ ် လာတတ ် ပါတယ ် အဲဒါရဲ ့ ပုံပမ ် း နဲ ့ ကြားရတဲ ့ အသံကျတော ့ ၊ မူလဇစ ် မြစ ် အစနဲ ့ ၊ ဒါမှမဟုတ ် အဲဒါကို ကိုယ ် စားပြုထားတဲ ့ အရာ ၊ ဆွပ ် ပြုတ ် ရည ် ပန ် းကန ် လုံးနဲ ့ တူတာ လုံး၀ မပါတော ့ ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါဟာ လုံးဝကို ဆက ် စပ ် ခြင ် း မရှိတဲ ့ စိတ ် ကူးယဉ ် အရာသက ် သက ် ပါ လက ် တွေ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ရှိနေတဲ ့ အရာ တစ ် ခုကို a completely arbitrary representation of something စိတ ် ကူးယဉ ် လို ့ သာ ရနိုင ် တဲ ့ ပုံစံနဲ ့ တင ် ပြမှု ဖြစ ် နေပါတယ ် ၊ အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးတွေဆိုရင ် အဲဒါမျိုးနဲ ့ ကြုံရတဲ ့ အခါမှာ အရမ ် းကို ခေါင ် းခဲကြရပါတယ ် ။ 
အဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးတွေနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် ကြရသူ အများစု ၊ စကားပြောမှုကို ကုသပေးသူများ ၊ ပညာပေးကြသူများတို ့ ဟာ ၊ အဲဒီလို အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးတွေကို ကူညီရာတွင ် စကားလုံးတွေကို သုံးပြီး ဆက ် သွယ ် မယ ့ ် အစား ၊ ပုံတွေကို သုံးကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးက "" ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် လိုချင ် တယ ် "" လို ့ ပြောချင ် ရင ် ၊ အဲဒီကလေးဟာ "" ကျွန ် တော ် ၊ "" "" လိုချင ် တယ ် ၊ "" နဲ ့ "" ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် ၊ "" ဆိုတဲ ့ ပုံသုံးပုံကို ကောက ် ယူလိုက ် ကာ အတူတူ ချထားလိုက ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကုသရေးဆရာ ဒါမှမဟုတ ် မိဘတို ့ က ကလေးလိုချင ် တာ ဒါပဲ ဆိုတာကို သိလာကြပါမယ ် ။ 
အဲဒီ နည ် းလမ ် းဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၃၀ ၊ ၄၀ အတွင ် းမှာ ထိရောက ် မှု ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ လူတွေဟာ အဲဒီလိုပဲ လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းက iPad အတွက ် ကျွန ် တော ် ဟာ ပရိုဂရမ ် တစ ် ခုကို တီထွင ် ခဲ ့ ရာ အဲဒီအတိုင ် းကိုပဲ လုပ ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒါကို Avaz (အာဝါဇ ်) လို ့ အမည ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီထဲမယ ် လည ် း ကလေးဟာ ပုံတွေ အမျိုမျိုးကို ရွေးပေးရပါတယ ် ။ 
အဲဒီ ပုံတွေကို ဝါကျဖွဲ ့ စည ် းနိုင ် ဖို ့ အတွက ် အတူတူ စီပေးရန ် လိုပါတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ အဲဒီဝါကျကို အသံထွက ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် Avaz စက ် ဟာ လက ် တွေ ့ တွင ် ကျတော ့ ပုံတွေကို စကားအဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးပါတယ ် ၊ စကားပြန ် နဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာလည ် း အတော ့ ် ကို အကျိုးဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် အဲဒီစက ် တွေကို သုံးနေတဲ ့ ကလေးတွေဟာ ထောင ် ပေါင ် းများစွာ ရှိပါတယ ် ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ ဆိုရင ် ပေါ ့ ၊ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားလာမိတာက အဲဒီ စက ် လုပ ် နိုင ် တာကဘာ ၊ လုပ ် မပေးနိုင ် တာက ဘာလဲပေါ ့ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် တချို ့ ကို တွေ ့ လာရပါတယ ် ၊ Avaz အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးတွေကို စကားလုံးတွေကို သင ် ပေးနိုင ် တယ ် ၊ 
ဆိုတာကို သတိထားမိတယ ် ။ 
အဲဒါကို နည ် းနည ် းလေး အသေးစိတ ် ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
"" ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ည ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် လိုချင ် တယ ် ။ "" ဆိုတဲ ့ ဝါကျကို ယူကြည ့ ် ပါမယ ် ။ အဲဒီစကားလုံးတွေ ဆိုလိုရင ် းကို ဖေါ ် ပြနေကြရုံ သက ် သက ် မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
အဲဒီမှာ စကားလုံးတွေကို စီစဉ ် ဖွဲ ့ စည ် းမှု ဆိုတာလည ် း ပါလာပါတယ ် ။ အဲဒီ စကားလုံးတွေကို ပြင ် ဆင ် ထားကာ စီစဉ ် ထားပုံ ဆိုတာ ပါလာပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ "" ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ည ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် လိုချင ် တယ ် ။ "" ဆိုတဲ ့ ဝါကျဟာ "" ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် လိုချင ် တယ ် ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ည ။ "" ဆိုတဲ ့ ဝါကျနဲ ့ မတူပါဘူး ။ ဘာကိုဆိုလိုမှန ် း လုံး၀ မရှင ် းပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီထဲမယ ် ဝှက ် ထားတဲ ့ နောက ် စိတ ် ကူးယဉ ် ချက ် ရှိပါတယ ် ၊ အဲဒါမျိုးကို အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးတွေဟာ နးလည ် ဖို ့ ကြိုးစားရာတွင ် သိပ ် ကို ခဲယဉ ် းလှပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကားလုံးတွေကို မွမ ် းမံပြင ် ပေးခြင ် းဖြင ့ ် ၊ စီစဉ ် ထားပေးခြင ် းဖြင ့ ် ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် အမျိုးမျိုး အတွေးအခေါ ် အမျိုးမျိုးကို ဖေါ ် ပြနြိုင ် ကြတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါကို သဒ ္ ဒါလို ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီ သဒ ္ ဒါဟာ အရမ ် းကို ထက ် မြက ် ပါတယ ် ၊ ဘာသာစကားရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း တစ ် ရပ ် ဖြစ ် တဲ ့ သဒ ္ ဒါရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဆီမှာ ရှိနေတဲ ့ ဝေါဟာရတွေကို ယူပြီး ရေတွက ် မရနိုင ် တဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို ဖြစ ် စေ ၊ ရေတွက ် မရနိုင ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် တွေကို ဖြစ ် စေ ထုတ ် ဖေါ ် တင ် ပြနိုင ် ကြပါတယ ် ။ ၊ 
အဲဒီလို စကားလုံးတွေကို ယူပြီး စီကုံးပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ဘာမဆိုကို ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် ဖေါ ် တင ် ပြလို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခုနက ကျွန ် တော ် ရဲ ့ Avaz တီထွင ် လိုက ် တဲ ့ နောက ် မှာ ၊ အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးတွေကို ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ သဒ ္ ဒါကို ထည ့ ် သွင ် းပေးရလဲ ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် အတော ် ကြာ ဦးနှောက ် ချောက ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဖြေကို စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ ရှုဒေါင ့ ် မှ ရလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် ကလေးနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူ ့ အနေနဲ ့ စကားပြောနေစဉ ် ၊ ဒီလို ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လုံးဝကို မျှော ် လင ့ ် မရဘဲ ၊ ရုတ ် ခနဲဆိုသလို ကလေးဟာ ထလိုက ် ကာ "" စားမယ ် ။ "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ အဲဒီထဲမှာ စိတ ် င ် စားစရာ ကောင ် းခဲ ့ တာက ကလေး အနေနဲ ့ ပြောချင ် တဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် မျိုးကို ကလေးဆီကနေပြီး ရဖို ့ အတွက ် အမေကနေပြီး ကလေးကို ဆွကစားနေပုံပါပဲ မေးခွန ် းတွေကို တစ ် ခုပြီး တစ ် ခု မေးနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူမက "" စားမယ ် ဘာကိုလဲ ။ နင ် စားချင ် တာ ရေခဲမုန ့ ် လား ။ 
စားချင ် တာ နင ် လား ။ နောက ် တစ ် ယောက ် ယောက ် က စားမှာလား ။ 
နင ် ရေခဲမုန ့ ် ကို အခု စားမှာလား ။ ရေခဲမုန ့ ် ကို ညနေမှာ စားချင ် တာလား ။ "" အဲဒီကျမှ ကျွန ် တော ် ဒေါက ် ကနဲ တစ ် ခုခုကို နားလည ် မိတယ ် ၊ အဲဒီ မိခင ် လုပ ် ပြလိုက ် တာဟာ သိပ ် ကို အံ ့ ဩစရာကြီးပါပဲ ။ 
သူမဟာ သဒ ္ ဒါမပါနဲ ့ ပဲ ကလေးမလေးကို သူမရဲ ့ အတွေးအခေါ ် ကို ဖေါ ် ပြပေးနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ရှာကြံနေခဲ ့ တာက အဲဒါများလား ဆိုပြီး ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားစရာ ဖြစ ် လာတယ ် ပေါ ့ ။ 
စကားလုံးတွေကို ရှေ ့ ဆင ့ ် နောက ် ဆက ် စီပေးမယ ့ ် အစား ၊ ဝါကျ တစ ် ခုအဖြစ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စကားလုံးတွေကို သူ ့ ဇယားအတိုင ် း ၊ တစ ် လုံးနဲ ့ တစ ် လုံး ချိတ ် ကဆက ် ပေးလျက ် ၊ တစ ် လုံးပြီး တစ ် လုံး ချရေးတာမျိုး မဟုတ ် ဘဲ ၊ 
အဲဒီလိုသာဆိုရင ် ၊ အဲဒီလို ဖေါ ် ပြအသိပေးမှုဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် ဝါကျ မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး ၊ တကယ ် တဆင ့ ် ပါးပေးနေတာက တကယ ် တမ ် းတွင ် အဓိပ ္ ပါယ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် ဝါကျရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖြစ ် နေခဲ ့ တာပါ ။ 
တဖန ် အဲဒီ အဓိပ ္ ပါယ ် ကိုယ ် နှိုက ် ကျပြန ် တော ့ ဘာသာစကားရဲ ့ အားနည ် းချက ် တစ ် ခုပါပဲ ။ 
အဲဒါဟာ စဉ ် းစားနားလည ် မှုရဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ဘာသာစကား မတိုင ် မီမှာ ၊ ပေါ ် လာတတ ် ပါတယ ် ။ 
ပြောလိုတဲ ့ အယူအဆက ခုနက မြင ် လိုက ် ကြရတဲ ့ ဟာက အဓိပ ္ ပါယ ် ရဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းပုံစံမျိုးကို ဖေါ ် ပြပေးနိုင ် ခဲ ့ ပုံရပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အရမ ် းကို စိတ ် တက ် ကြွနေခဲ ့ လို ့ ၊ ဘယ ် သွားသွား အငြိမ ် မနေနိုင ် ခုန ် ဆွခုန ် ဆွနဲ ့ ကြားရသမျှ ် ဝါကျတွေကို ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလို ပုံစံပြောင ် းပေးလို ့ များ ရမလားဆိုတာကို စဉ ် းစားနေခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါလောက ် နဲ ့ မရနိုင ် တာကို ကျွန ် တော ် တွေ ့ လာပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ အဲဒါ မလုံလောက ် တာလဲ ။ 
အဲဒါ မလုံလောက ် ရခြင ် းက ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က တစ ် ခုခုကို ငြင ် းဆိုချင ် ကြရင ် လုပ ် မရနိုင ် လို ့ ပါ ၊ "" ကျွန ် တော ် ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် မလိုချင ် ဘူး ၊ "" လို ့ ပြောချင ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ၊ အဲဒါကို မေးခွန ် းမေးနေခြင ် းဖြင ့ ် လုပ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
ခုနက "" လိုချင ် တယ ် "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးကို ပြောင ် းမှသာ လုပ ် ရနိင ် တယ ် ။ နောက ် တစ ် ခု ရှိသေးတာက ၊ ခင ် ဗျားက "" ကျွန ် တော ် မနေ ့ က ဆွပ ် ပြုပ ် ရည ် လိုချင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ "" လို ့ ပြောချင ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားဟာ ခုနက "" လိုချင ် တယ ် "" စကားလုံးကို "" လိုချင ် ခဲ ့ တယ ် "" ဆိုပြီး ပြောင ် းလဲပေးခြင ် းဖြင ့ ် လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ပေါ ့ ။ အတိတ ် ကာလနဲ ့ သက ် ဆိုင ် လိုပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ စနစ ် ပြည ့ ် စုံလာဖို ့ အတွက ် အဲဒီလို ဖြည ့ ် စွက ် ချက ် ကို ထည ့ ် ပေးခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ အတူတူ ချိတ ် ဆက ် လျက ် ရှိနေကြတဲ ့ စကားလုံးများရဲ ့ ဇယားပုံပါ မေး-ဖြေ ပုံစံမျိုးနဲ ့ ပါ ပြီးတော ့ အဲဒါတွေရဲ ့ ထိပ ် မှာ စစ ် ထုတ ် ရေး ကိရိယာ ရှိပါတယ ် စကားလုံးတွေကို စီစဉ ် လျက ် လိုချင ် တဲ ့ အနှစ ် သာရ အဓိပ ္ ပါယ ် မျိုးကို ဖေါ ် ထုတ ် တင ် ပြနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဒါကို နောက ် ဥပမာ တစ ် ခုနဲ ့ ပြပေးပါရစေ ။ 
ဒီလိုဝါကျကို ယူကြည ့ ် ကြပါစို ့ ၊ "လက ် သမားဆရာကို သူ ့ အား ကျွန ် တော ် ငွေမပေးနိုင ် ဟု ကျွန ် တော ် ပြောကြားခဲ ့ တယ ် ။" 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို အတော ့ ် ကလေးကို ရှုပ ် ထွေး ခက ် ခဲတဲ ့ ဝါကျပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောတဲ ့ စနစ ် အလုပ ် လုပ ် ပုံ အရဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ဝါကျရဲ ့ ဘယ ် အပိုင ် းကိုမဆို ယူပြီး စတင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ "" ပြောကြား "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးနဲ ့ စပါမယ ် ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စကားလုံးက "" ပြောကြား "" ပဲပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ အတိတ ် ကာလထဲမှာ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါကို "" ပြောကြားခဲ ့ "" ဆိုပြီး ပြောင ် းလိုက ် ရတယ ် ။ အခုတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး မေးခွန ် းတွေကို မေးပါတော ့ မယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ၊ ပြောကြားခဲ ့ သူက ဘယ ် သူလဲ ။ ကျွန ် တော ် ပြောကြားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောကြားခဲ ့ တာက ဘယ ် သူကိုလဲ ။ ကျွန ် တော ် လက ် သမားဆရာအား ပြောကြားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဝါကျရဲ ့ တခြားအပိုင ် းကို ယူပြီး စကြည ် ူ ့ ကြပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ "" ငွေပေး "" ဖြင ့ ် စပါမယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ လုပ ် နိုင ် စွမ ် း စစ ် ထုတ ် ကိရိယာကို ထည ့ ် ပေးလိုက ် လို ့ "" ငွေပေးနိုင ် "" ဆိုပြီး လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ အဲဒီနောက ် မှာ "" ငေမွပေးနိုင ် "" ဆိုပြီး လုပ ် နိုင ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ "" ငွေပေးနိုင ် ခဲ ့ "" ဆိုပြီးတော ့ လည ် း လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ အတိတ ် ကာလပြ ကြိယာကို သုံးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ငွေမပေးနိုင ် ခဲ ့ တာက ဘယ ် သူလဲ ။ ကျွန ် တော ် ငွေမပေးနိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
မပေးနိုင ် ခဲ ့ တာ ဘယ ် သူကိုလဲ ။ ကျွန ် တော ် လက ် သမားဆရာအား မပေးနိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီနှစ ် ခုကို ချိတ ် တွဲ လိုက ် ကြပါမယ ် ။ ဒီလို မေးခွန ် းကို မေးပြီး လုပ ် ကြပါမယ ် ၊ ကျွန ် တော ် က လက ် သမားဆရာအား ပြောကြားခဲ ့ တာက ဘာလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် က လက ် သမားဆရာအား ကျွန ် တော ် ငွေမပေးနိုင ် တာကို ပြောတယ ် ။ 
အခု ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ အဲဒါက... — (လက ် ခုပ ် တီး ဩဘာပေးသံများ) — အဲဒါက အဲဒီဝါကျကို ဘာသာစကား မသုံးဘဲနဲ ့ ဖေါ ် ပြထားပုံပါပဲ ။ 
And there are two or three ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတာ ရှိပါတယ ် ။ 
ပမထဦးဆုံးအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကြိုက ် တဲ ့ နေရာကနေပြီး စတင ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
"" ပြောကြား "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးနဲ ့ မှ စတင ် ရန ် မလိုပါ ၊ ဝါကျထဲက ဘယ ် နေရာမှမဆို စလို ့ ရပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒါကြီး တစ ် ခုလုံးကိုလဲ စမ ် းလုပ ် လို ့ ရနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒုတိယ အချက ် အနေနဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် လို ပြောနေသူ မဟုတ ် ခဲ ့ ရင ် လည ် း ၊ ကျွန ် တော ် က ဒီပြင ် ဘာသာစကား တစ ် ခုခုနဲ ့ ပြောသူ ဖြစ ် တယ ် ဆိုရင ် တောင ် ၊ ဒီဇယားပုံဟာ ဘယ ် ဘာသာစကား အတွက ် မဆို မှန ် နေတာကို တွေ ့ ရပါမယ ် ။ 
မေးခွန ် းတွေကိုသာ ပုံမှန ် စနစ ် မျိုးဖြင ့ ် ချပြပေးနိုင ် ပြီဆိုရင ် ၊ ဒီဇယားပုံဟာ လက ် တွေ ့ တွင ် ဘာသာစကားနဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုမရှိပါဘူး ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် က ဒါကို FreeSpeech (စကားလွတ ်) လို ့ အမည ် းပေးထားပါတယ ် ၊ ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒါကို ကစားကြည ့ ် လာခဲ ့ တာ လတော ် တော ် များများ ကြာသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင ့ ် ချိတ ် ဆက ် ပေါင ် းစပ ် ကြည ့ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ FreeSpeech နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိပ ် ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် တချို ့ ကို သတိထားမိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ဘာသာစကားကို ပြောင ် းလဲပေးရန ် မင ် ္ ဂလိပ ် ဝါကျတွေကို FreeSpeech ဝါကျတွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးနေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ပြောင ် းပြန ် ပြောင ် းလဲဖို ့ ၊ ရှေ ့ ကို နောက ် ကို စမ ် းကြည ့ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဘာကို နားလည ် လာမိသလဲဆိုတော ့ ၊ အခု ပြောနေကြတဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းပုံ စနစ ် ကလေးဟာ ၊ ဘာသာစကားကို တင ် ပြရေး အခုပြောနေတဲ ့ နည ် းလမ ် းဟာ ၊ တစ ် ဖက ် မှ ပြောရရင ် ၊ လက ် ရှိ FreeSpeech အတွက ် ရော ၊ နောက ် တစ ် ဖက ် မှ ပြောရရင ် ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာအတွက ် ပါ ၊ အတော ့ ် ကို ကျစ ် လစ ် တဲ ့ စည ် းကမ ် းချက ် တွေကို ချမှတ ် ပြုစု လာစေနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီလက ် ရှိ တင ် ဆက ် မှုမှနေပြီး အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာဆီကို ဘာသာပြန ် ပေးကြမယ ့ ် စည ် းချက ် တစ ် စုံကို ရေးပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီအရာကို ပြုစုတီထွင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
FreeSpeech Engine ဆိုပြီး ကျွန ် တော ် အမည ် ပေးထားတဲ ့ အရာကို ပြုစုတီထွင ် လိုက ် ပါတယ ် ၊ FreeSpeech ဘယ ် ဝါကျကိုမဆို အဝင ် နေရာမှာ ထည ့ ် ပေးလိုက ် ရင ် လက ် တွေ ့ တွင ် သဒ ္ ဒါနည ် းလမ ် းကျ မှန ် ကန ် တဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာသားကို ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ် ဒီအပိုင ် းနှစ ် ပိုင ် းကို အတူတူ ချိတ ် သုံးရင ် ၊ the representation and the engine, မိတ ် ဆက ် ရေး နှင ့ ် အင ် ဂျင ် ကို ပေါင ် းလိုက ် လျက ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ကလေးတွေအတွက ် နည ် းပညာ တစ ် ခုကို ၊ ပရိုဂရမ ် တစ ် ခုကို တီထွင ် နိုင ် ခဲ ့ ရာ ၊ သူတို ့ အတွက ် စကားလုံးများကိုသာမက ၊ သဒ ္ ဒါကိုပါ ပေးလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျနော ် ဟာ အဲဒါကို အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ကလေးတွေနဲ ့ စမ ် းကြည ့ ် တော ့ သူတို ့ ဟာ အံ ့ ဩဖွသိရှိလာကြတာ မျာပြားလှတဲ ့ အချက ် တွေကို သိရှိလာကြတာ တွေ ့ မြင ် လာရပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ FreeSpeech ထဲမှာ ဝါကျတွေကို တည ် ဆောက ် နိုင ် လာကြတယ ် ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် လို ဝါကျများနဲ ့ စါပါက ပိုပြီး ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ဝါကျများ ၊ တချိန ် တည ် းမှာ ပိုပြီး ထိရောက ် တဲ ့ ဝါကျများ ဖြစ ် ကြပါတယ ် ။ ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ စဉ ် းစားလာရတာ အဲဒီလို ဘာကြောင ့ ် ဖြစ ် လာရတာလဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ဆီမှာ ယူဆချက ် တစ ် ခု ရှိပါတယ ် ၊ အဲဒီအယူအဆ အကြောင ် းကို ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
၁၉၉၇ ခုနှစ ် ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၅ နှစ ် တုန ် းက ဦးနှောက ် ဟာ ဘာသာစကားကို ဘယ ် လိုများ စီမံလုပ ် ကိုင ် တာလဲ ဆိုတာကို နားလည ် ဖို ့ အားထုတ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တစ ် စု ရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် သူတို ့ တွေ ့ တဲ ့ ဟာက စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားဟာ ဘာသာစကားကို ကလေး တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ၊ နှစ ် နှစ ် အရွယ ် ကလေးဘဝမှာ လေ ့ လာတဲ ့ အခါတွင ် ၊ ခင ် ဗျားဟာ ဘာသာစကားကို ဦးနှောက ် ထဲက သိထားရတဲ ့ အပိုင ် းတစ ် ခုဖြင ့ ် သင ် ယူခြင ် း ဖြစ ် ပြီးတော ့ ၊ဥပမာ ကျွန ် တော ် က အခုကို ဂျပန ် ဘာသာကို လေ ့ လာဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ လုံးဝကို မတူတဲ ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ အပိုင ် းကို သုံးဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဘာကြောင ့ ် ဖြစ ် ရတာကို ကျွန ် မသိပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ခန ့ ် မှန ် းမိတာက ၊ လူကြီး တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဘာသာစကား တစ ် ခုကို သင ် ယူတဲ ့ အခါမှာ ၊ ခင ် ဗျားဟာ ခင ် ဗျားရဲ ့ မိခင ် ဘာသာစကားမှ တဆင ့ ် ဒါမှမဟုတ ် ကိုယ ် တတ ် ထားတဲ ့ ပထမဦးဆုံး ဘာသာစကားမှ တဆင ့ ် သာ သင ် ယူတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ FreeSpeech ကျတော ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းနေတာက ၊ ခင ် ဗျားဟာ ဝါကျ တစ ် ခုကို ရေးဖွဲတဲ ့ အခါမှာ ၊ တနည ် း ဘာသာစကားကို ဖန ် တီးတဲ ့ အခါမှာ ၊ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ကလေး တစ ် ယောက ် ဟာ FreeSpeech နဲ ့ ဘာသာစကားကို ဖန ် တီးယူရာတွင ် သူတို ့ ဟာ ထောက ် ကူပေးတဲ ့ ဘာသာစကားကို မသုံးကြခြင ် းပါပဲ ၊ သူတို ့ ဟာ ပေါင ် းကူးပေးတဲ ့ ဘာသာစကားကို အသုံးမပြုကြပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ဝါကျများကို တိုက ် ရိုက ် တည ် ဆောက ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ရလာတဲ ့ စိတ ် ကူးရှိပါတယ ် ။ 
FreeSpeech ကို အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ကလေးများ အတွက ် မဟုတ ် ဘဲ ဘယ ် လိုမှ မသန ် စွမ ် းမှု ပြဿနာ မရှိကြတဲ ့ သူတွေအတွက ် ဘာသာစကား သင ် ယူရေးအတွက ် ကော သုံးမရနိုင ် ဘူးလားပေါ ့ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ စမ ် းသပ ် မှု တသီကြီးကို ပြုလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံး အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ပဟေဠိ တခုကို တည ် ဆောက ် လိုက ် ပါတယ ် ၊ ဒီလို မေးခွန ် းများ နဲ ့ အဖြေတွေကို ပုံသဏ ္ ဍများရဲ ့ ပုံစံများဖြင ့ ် ကုဒ ် အဖြစ ် အရောင ် များအဖြစ ် ထည ့ ် ပေးခဲ ့ ကြပါတယ ် အဲဒါတွေကို အတူတကွ ထည ့ ် သွင ် းပေးလျက ် အဲဒါ ဘယ ် လိုများ အလုပ ် လုပ ် နေတာလဲ ဆိုတာကို နားလည ် ဖို ့ ကြိုးစားကြတဲ ့ သူတွေ ရှိကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ရလဒ ် များကို အခြေခံပြီး ကျွန ် တော ် ဟာ ပရိုဂရမ ် တစ ် ခုကို ထုတ ် လုပ ် လိုက ် ရာ ၊ ကလေးတွေဟာ စကားလုံးများဖြင ့ ် ကစားနိုင ် ကြကာ ၊ သူတို ့ ကို အားပေးကူညီမယ ့ ် အချက ် ကို ၊ မျက ် စိနဲ ့ မြင ် ရတာကို အသံဖြင ့ ် အားဖြည ့ ် ပေးချက ် ကို ထည ့ ် ပေးထားလို ့ သူတို ့ ဟာ ဘာသာစကားကို သင ် ယူလာကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီ အရာဟာ သိပ ် ကို အလားအလာ ကောင ် းလှကာ ၊ အများကြီး မျှော ် လင ့ ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒါနဲ ့ အိန ္ ဒိယအစိုးရဟာ မကြာခင ် တုန ် းကပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီက နည ် းပညာကို လိုင ် စင ် ထုတ ် ပေးလိုက ် ကာ ၊ ကလေး အမျိုးမျိုး သန ် းပေါင ် းများစွာ တို ့ အကြားမှာ စမ ် းသပ ် ဖို ့ ရှိနေပါတယ ် သူတို ့ ကို အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာကို သင ် ကြားရာတွင ် စမ ် းကြဖို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးချင ် တာက ၊ မျှော ် လင ့ ် မိတာ လက ် တွေ ့ မြင ် တွေ ့ ချင ် တာက ၊ ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် သူတို ့ က အင ် ္ ဂလိပ ် စကားကို သင ် ယူကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ မိခင ် ဘာသာစကားကို ကျွမ ် းကျင ် သလိုပဲ ကျွမ ် းကျင ် စွာ တတ ် လာကြမယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
တော ် သေးပြီ ၊ အခြား အကြောင ် း အချို ့ ကို ပြောကြရအောင ် ။ 
စကားပြောဆိုမှု အကြောင ် းဆိုပါစို ့ ။ 
ဒါက စကားပြောဆိုမှုပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ စကားပြောဆိုမှုဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အကြားမှာ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ကျင ့ ် သုံးကြတဲ ့ အဓိက အကျဆုံး နည ် းပါပဲ ။ 
စကားပြောဆိုမှုထဲမယ ် စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် က ၊ စကားပြောဆိုမှုဆီမယ ် အတိုင ် းအတာ တစ ် ခုမျှသာ ရှိပါတယ ် ။ 
အတိုင ် းအတာ တစ ် ခုလို ့ ဘာဖြစ ် လို ့ ပြောရတာလဲ ။ 
အသံမို ့ လို ့ အတိုင ် းအတာ တစ ် ခုတည ် း ရှိတာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ပါးစပ ် ကိုယ ် နှိုက ် ကို တည ် ဆောက ် ထားပုံကိုက အဲဒီလိုမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ပါးစပ ် များကို အတိုင ် းအတာ တစ ် ခုသာရှိတဲ ့ အသံကိုထုတ ် လုပ ် ဖို ့ တည ် ဆောက ် ထားတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် အကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် တော ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းထဲက အတွေးတွေဟာဖြင ့ ် အတိုင ် းအတာ တစ ် ခုတည ် း မဟုတ ် ကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အတွေးအခေါ ် များဟာ ကြွယ ် ဝလှပါတယ ် ၊ cရှုပ ် ထွေးကြပါတယ ် ၊ အမျိုးမျိုး တိုင ် းလို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် မိတာကတော ့ ဘာသာစကား ဆိုတာဟာ တကယ ့ ် ကို ဦးနှောက ် ရဲ ့ တီထွင ် မှုပါပဲ ၊ တစ ် ဖက ် မှ ကျတော ့ ဒီလို ကြွယ ် ဝလှကာ အတိုင ် းအတာ အမျိုးမျိုး ရှိနိုင ် တဲ ့ အတွေးများကို ပြောင ် းလဲပေးရန ် အတွက ် ဖြစ ် သလို နောက ် တစ ် ဖက ် မှ ကျတော ့ အဲဒါကို ဘာသာစကား အဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးဖို ့ အတွက ် ပါပဲ ။ 
ဒီနေရာမှာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီခေတ ် ထဲမှာ အချက ် အလက ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လုပ ် ကိုင ် နေကြတာတွေ အများကြီးပါပဲ ပြီးတော ့ အဲဒါတွေ အားလုံးနီးပါးကို ဘာသာစကား မျက ် နှာစာ ပြုလုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အကောင ် းဆုံး ဥပမာအဖြစ ် Google ကို ယူကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
Google ဟာ ရေတွက ် မရနိုင ် တဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုက ် ဘီလီယံချီတို ့ ကို လှန ် လှော ရှာပေးပါတယ ် အဲဒါတွေ အားလုံးက အင ် ္ ဂလိပ ် လို ဖြစ ် နေကြပါတယ ် ၊ ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ က Google ကို သုံးချင ် ရင ် Google ရှာဖွေရေး စက ် ထဲကို အင ် ္ ဂလိပ ် လို တိုက ် ရိုက ် ရပါတယ ် အဲဒါနဲ ့ Google ဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် ကို အင ် ္ ဂလိပ ် နဲ ့ တိုက ် ကြည ့ ် လျက ် ရှာပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အဲဒါကိုပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ က အဲဒီ အစား FreeSpeech နဲ ့ လုပ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ကော ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က အဲဒီလို လုပ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ရှာဖွေရေးအတွက ် တစ ် ခုခုကို ရယူဖို ့ စတဲ ့ အရာအတွက ် အသုံးပြုရမယ ့ ် အယ ် လဂိုရီသမ ် ဟာ ပိုလို ့ ကို လွယ ် ရှင ် းတာကို တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ပိုပြီး ထိရောက ် မှုရှိတာကို ေတွေ ့ လာဖို ့ များပါတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒီမှာ ဘာသာစကား ဖွဲ ့ စည ် းမှုဆိုင ် ရာ ဒေတာတွေကို စစ ် ကြည ့ ် ဖို ့ မလိုလို ့ ပဲပေါ ့ ။ 
အဲဒါအစား အဲဒီမှာ စစ ် ဆေးတွက ် ချက ် တာက အတွေးအခေါ ် များရဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းမှုကိုပါ ။ 
အတွေးအခေါ ် များရဲ ့ ဖွဲ ့ စည ် းမှုကိုမှပါ ။ 
အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် ကိုဆွပေးတဲ ့ ယူဆချက ် ပါ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် အဲဒါကို နည ် းနည ် းလေး ပိုပြီး အသေးစိတ ် ကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက FreeSpeech ဆိုတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် စနစ ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တစ ် ဖက ် မှာ Free Speech ထဲက တင ် ဆက ် ထားပုံ ရှိနေပါတယ ် ပြီးတော ့ နောက ် တစ ် ဖက ် တွင ် ကျတော ့ အင ် ္ ဂလိပ ် လို ထုတ ် လုပ ် ပေးတဲ ့ FreeSpeech Engine ရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဆန ် းစစ ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် FreeSpeech ဟာကျွနတော ် ပြောခဲ ့ သလို ဘာသာစကားမှ လွတ ် လပ ် ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းထဲမှာ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ သက ် သက ် ဆိုင ် ရာ အထူး ထည ့ ် ပေးထားတာ ဘာတစ ် ခုမှ မပါရှိပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီစက ် က အင ် ္ ဂလိပ ် စကားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိထားသမျှကို စက ် ထဲမှာ ကုဒ ် များအဖြစ ် ထည ့ ် ပေးတာပါ ။ 
အဲဒီ အတွေးအခေါ ် ကိုယ ် နှိုက ် ကိုက စိတ ် ဝင ် စားစရာ အရာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူသားရဲ ့ ဘာသာစကား တစ ် ခုလုံးကို ဆော ့ ဝဲ ပရိုဂရမ ် ထဲကို ထည ့ ် ပေးထားခြင ် းပဲပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က အင ် ဂျင ် အထဲမှာ ရှိတာကို ဝင ် ကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် သိပ ် ရှုပ ် ထွေးလှတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒီ ကုဒ ် ဟာသိပ ် ကြီး မခဲယဉ ် းလှပါ ။ 
ပြီးတော ့ ပိုလို ့ ကို စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် က အဲဒီ အင ် ဂျင ် ထဲက ကုဒ ် အများစုဟာ တကယ ် ကျတော ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ သက ် သက ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် မနေခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒီကနေပြီး ကျနော ် တို ့ ဟာ အခုလို စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတဲ ့ ယူဆချက ် ကို ရလာပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ မှာ အခုလို အင ် ဂျင ် တွေကို မတူကြတဲ ့ ဘာသာစကား အမျိုးမျိုးအတွက ် ဖန ် တိုးလို ့ ရနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ဟင ် ဒီလို ပြင ် သစ ် လို ဂျာမန ် လို ဆွာဟီလီလို တီထွင ် နိုင ် တယ ် ။ 
တဖက ် အဲဒါက နောက ် တစ ် ခု စိတ ် ဝင ် စားစရာကို ပေးပြန ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ကျွန ် တော ် ဟာ စာရေးသူ တစ ် ယောက ် ဆိုပါစို ့ သတင ် းစာ တစ ် ခု ဒါမှမဟုတ ် မဂ ္ ဂဇင ် း တစ ် ခုအတွက ် ရေးပေးသူပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ရေးလိုတာကို FreeSpeech ဘာသာစကား တစ ် မျိုးတည ် းနဲ ့ ရေးနိုင ် ပါတယ ် အဲဒီနောက ် မှာ အဲဒီ အကြောင ် းအရာကို ရယူသုံးစွဲသူကျတော ့ အဲဒီ အချက ် အလက ် တွေကိုမှ ဖတ ် နေသူဟာ သူစိတ ် ကြိုက ် အင ် ဂျင ် ကို ရွေးချယ ် လိုက ် ကာ မိမိ မခင ် ဘာသာစကားဖြင ့ ် အဲဒါကိုဖတ ် လို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ကိုယ ် ရဲ ့ တိုင ် းရင ် းသား ဘာသာစကားနဲ ့ ဖတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် အမြင ် ထဲမှာ အဲဒါဟာ အရပ ် းကို စွဲဆောင ် မှုရှိတဲ ့ အယူအဆပါပဲပေါ ့ အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံနဲ ့ အထူးကို အံဝင ် ဂွင ် ကျ ရှိတဲ ့ အယူအဆပဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ မတူကွဲပြားကြတဲ ့ ဘာသာစကားတွေ သိပ ် ကို များပါတယ ် ။ 
အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သိချင ် း တစ ် ပုဒ ် ရှိပါတယ ် သီဆိုထားပုံက (သင ် ္ သကရိုက ် ဘာသာစကားနဲ ့) 
အဓိပ ္ ပါယ ် ကို ပြောရရင ် "" တစ ် ချိန ် လုံး ပြုံးရွှင ် စွာ လှပတဲ ့ ဘာသာစကားကို ပြောဆိုနေကြသူများရဲ ့ နိုင ် ငံ ပါပဲ ။ ဘာသာစကားဆိုတာ သိပ ် ကို လှပါတယ ် ။ 
လူသားတို ့ ဖန ် တီးတီထွင ် ခဲ ့ ကြတာတွေအထဲက အလှဆုံးပဲလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဦးနှောက ် က ဖန ် တီးပေးခဲ ့ သမျှထဲက ချစ ် စရာ အကောင ် းဆုံး အရာပါ ။ 
အဲဒါဟာ ဖြေဖျော ် ပေးတယ ် ပညာပေးတယ ် ဥာဏ ် ကို ပွင ့ ် လင ် းလာစေတယ ် ဒါပေမဲ ့ ဘာသာစကားထဲက ကျွန ် တော ် အကြိုက ် ဆုံး အရာကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အထဲကို အခွင ့ ် အာဏာတွေကို ထည ့ ် ပေးခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒီအချက ် နဲ ့ အတူ ကျွန ် တော ် ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ချန ် ထားခဲ ့ ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ကူလုပ ် ကူကြတဲ ့ လုပ ် ဖေါ ် ကိုင ် ဖက ် တွေပါ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ အစောဆုံး ကူဖေါ ် များပါ ကျွန ် တော ် က ဘာသာစကားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အထီးကျန ် ဝေဒနာရှင ် တွေ နဲ ့ အခြားအရာတွေကို စတင ် လေ ့ လာခဲ ့ စဉ ် တုန ် းကပါ ။ 
ကလေးမလေးရဲ ့ နာမည ် က ပါဝ ် နာပါ ပြီးတော ့ သူ ့ အမေရဲ ့ နာမည ် က ကာလ ် ပနာပါ ။ 
အဲဒီ ပါဝ ် နာဟာ စွန ့ ် ဦးတီထွင ် ရှင ် ပါ သူမရဲ ့ သမိုင ် းဟာ ကျွန ် တော ့ ် ထက ် ကိုတောင ် မှတ ် သားစရာပါ ပါဝ ် နာဟာ အခု အသက ် ၂၃ နှစ ် ပါ ။ 
သူမဟာ quadriplegic cerebral palsy ဆိုတဲ ့ ရော၈ါ ရှိနေသူပါ သူမ မွေးလာကတည ် းက မလှုပ ် နိုင ် မပြောနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ သူ အခုထက ် ထိ လုပ ် ပြီးနိုင ် ခဲ ့ သမျှ အားလုံးဟာ ကျောင ် းပြီးခဲ ့ ခြင ် း ကောလိပ ် တက ် ခြင ် း ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခု စတင ် လုပ ် ကိုင ် ခြင ် း ကျွန ် တော ် နဲ ့ အတူ လက ် တွဲလျက ် Avaz ကို ပြုစုထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ခြင ် း သူမ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာအားလုံးတို ့ ကို သူ ့ မျက ် စိများရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုများဖြင ့ ် သာ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒဲနီယယ ် ဝက ် ဘ ် စတား ပြောကြားခဲ ့ တာ ရှိပါတယ ် "" ကျွန ် တော ့ ် ဆီမှာ ရှိခဲ ့ သမျှ ပိုင ် ဆိုင ် မှုတွေ အားလုံးကို ယူလိုက ် ခဲ ့ ကာ ခြွင ် းချက ် အဖြစ ် တစ ် ခုကို ရွေးလို ့ ရခဲ ့ သော ် ဆက ် သွယ ် ပြောဆိုရေး အခွင ့ ် အာဏာကိုသာ ကျွန ် တော ် ရွေးမှာပါ အဲဒါရဲ ့ အကူအညီဖြင ့ ် ကျန ် တာ အားလုံးကို ကျွန ် တော ် ပြန ် ရယူနိုင ် မှာပါ ။ "" တဲ ့ ဒီတော ့ ဒီလို အံ ့ ဩစရာ ကောင ် းကြတဲ ့ FreeSpeech ပရိုဂရမ ် တွေကို ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အနှစ ် ခြိုက ် ဆုံးဟာဖြင ့ ် ဒီလိုလူတွေအတွက ် မသန ် မစွမ ် း ကလေးများအား ဆက ် သွယ ် စကားပြောလာနိုင ် စွမ ် း ရှိလာဖို ့ အတွက ် ဆက ် သွယ ် ပြောဆိုရေး အခွင ့ ် အာဏာကို တပ ် ဆင ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် သူတို ့ အနေနှင ့ ် ကျန ် တာတွေ အားလုံးကို ရယူနိုင ် မယ ့ ် အခွင ့ ် အလမ ် းပေးဖို ့ ကို ကျွန ် တော ် ကြိုးစား အားထုတ ် နေခြင ် းပါပဲ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

(ဂစ ် တာ တေးဂီတသံ) ကိုယ ် တွေးနေမိတယ ် ၊ ကိုယ ် မင ် းကို အကြာကြီး လွမ ် းနေတာကိုပေါ ့ ။ ဒီနွမ ် းလျနေတဲ ့ ခေါင ် းထဲက တစ ် ခုခုက အဲဒါအစား ကိုယ ် တို ့ တွေကို ချစ ် တတ ် စေချင ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ် က တွေးနေရုံပါပဲ ၊ တွေးနေရုံ သက ် သက ် ပါ ။ ကိုယ ့ ် မှာ ပုံတွေ တောင ် ပုံရာပုံရှိတယ ် ၊ မင ် း အကဝတ ် စုံနဲ ့ ပုံတစ ် ပုံ ကိုယ ့ ် မှာရှိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် လူ ၊ ဒီမှိန ် ပြပြ အလင ် းထဲမှာ ကြောင ် သလိုလို ခံစားမိတယ ် ။ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ Kodak သာယာမှုလေးတွေရဲ ့ မြင ် ကွင ် းနဲ ့ မင ် းကို ဖန ် တီးပြီးတဲ ့ နောက ် ကိုယ ် ဟာ နစ ် နေဆဲ နစ ် နေရုံ သက ် သက ် ပါပဲ ။ မင ် းကို အနမ ် းချွေနေရမယ ့ ် အစား ခရီးကွာဝေးနှုန ် းကို တွေးမိတယ ် ကလေးရေ ။ ကိုယ ် ဟာ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် မဲ ့ နေတဲ ့ သီဆိုသူပါ ။ ကိုယ ် မင ် းကို ကြာကြာ ပိုစောင ့ ် မျှော ် မိရင ် ကိုယ ့ ် တွယ ် တာမှုက ပိုခိုင ် မာလာတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကိုယ ်... ကိုယ ် ဟာ တွေးနေရုံပါပဲ ၊ ဒီသင ် ္ ဘောဟာ နစ ် နေပါတယ ် လို ့ တွေးနေရုံ သက ် သက ် ပါ ။ ပိုစ ့ ် ကဒ ် တွေကို ငြီးငွေ ့ လှပါပြီ ၊ အထူးသဖြင ့ ် ချစ ် စရာခွေးလေးတွေနဲ ့ မြားနတ ် မောင ် ပုံတွေနဲ ့ လေ ။ ကိုယ ် မင ် းကို ခေါ ် ရတာ ၊ လွမ ် းရတာ ၊ မင ် းနဲ ့ အတူ မှေးစက ် တယ ် လို ့ အိမ ် မက ် မက ် ရတာတွေကို ငြီးငွေ ့ လှပါပြီ ။ ကိုယ ့ ် ကို အထင ် မလွဲပါနဲ ့ နော ် ၊ ဒီနွမ ် းလျနေတဲ ့ ခေါင ် းထဲမှာ ကိုယ ် မင ် းကို အရူးအမူးချစ ် နေဆဲပါ ။ အဲဒါအစာ ကိုယ ် တို ့ ချစ ် နေဖို ့ ပဲ ကိုယ ် လိုချင ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ့ ကိုယ ် ဟာ တွေးနေရုံ ၊ တွေးနေဆဲ ၊ တွေးနေရုံသက ် သက ် ပါ ။ မင ် းကို အနမ ် းချွေနေရမယ ့ ် အစား ခရီးကွာဝေးနှုန ် းကို တွေးမိတယ ် ကလေးရေ ။ ပြီးတော ့ အချိန ် ဟာ ကိုယ ့ ် ကို လှုပ ် မရအောင ် မောင ် းနှင ် နေတယ ် ။ ကိုယ ် မင ် းကို ကြာကြာ ပိုစောင ့ ် မျှော ် မိရင ် ကိုယ ့ ် တွယ ် တာမှုက ပိုခိုင ် မာလာတယ ် ။ ကိုယ ်... ကိုယ ် ဟာ တွေးနေရုံပါ ။ ကိုယ ်... ကိုယ ် ဟာ တွေးနေရုံပါ ။ 
တစ ် ပတ ် တစ ် ခါ မင ် းကို ခေါ ် ရတာ ငြီးငွေ ့ လှပါတယ ် လို ့ ၊ မင ် းကို အနမ ် းချွေနေရမယ ့ ် အစား ခရီးကွာဝေး နှုန ် းကို တွေးမိတယ ် လို ့ ။ ဒီတော ့ ကလေးရေ ၊ ကိုယ ် တွေးနေမိတယ ် ၊ တွေးနေရုံသက ် သက ် ပါ ၊ (ဂစ ် တာ ဂီတသံ အဆုံးသတ ် သွားသည ် ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
သီချင ် းဆိုတာဟာ မျှဝေတာပါ ။ 
သီချင ် းဆိုတဲ ့ အခါ ကိုယ ် ပြောမယ ့ ် အကြောင ် းကို ရင ် းရင ် းနှီးနှီး သိဖို ့ လိုပြီး ဒီအသိအမြင ် ကို မျှဝေချင ် စိတ ် ရှိပြီး ကိုယ ့ ် အကြာင ် း တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် း ဖွင ့ ် ချဖို ့ တော ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
အရာတိုင ် းကို မျှဝေဖို ့ ဒီစေတနာကို ရှာပြီး ဒီဗိသုကာ ၊ ဒီထုတ ် ကုန ် ၊ ဒီစားသောက ် ဆိုင ် ၊ ဒီဟင ် းလျာရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က စေတနာတွေဟာ ဘာလဲဆိုတာ မေးမြန ် းပါတယ ် ။ 
ပြီး စေတနာတွေဟာ လူတွေသဘောကျစေဖို ့ အဆုံးမှာ လက ် ခုပ ် သံ အကျယ ် ကြီး ကြားရဖို ့ ဆိုရင ် ခင ် ဗျားဟာ ပေးနေတာမဟုတ ် ပဲ ယူနေတာပါ ။ 
ဒါက ဒီအကြောင ် းရေးထားတဲ ့ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ပါ ၊ ဒါဟာ လူတိုင ် း သူတို ့ ရဲ ့ ဆိုပုံရှိတဲ ့ သီချင ် းမျိုးပါ ။ 
ဒီသီချင ် းကို "" အိမ ် "" လို ့ ခေါ ် ပြီး ဒါဟာ "" ဒါဟာ ကိုယ ် လာတဲ ့ နေရာပါ ၊ အားလုံးကို တွေ ့ ရတာ ဝမ ် းသာပါတယ ် "" ဆိုတာမျိုး သီချင ် းပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (စန ္ ဒရား ဂီတသံ) အိမ ် ဆိုတာဟာ မနက ် စောစော ငှက ် တွေရဲ ့ အသံပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ကိုယ ် အမြဲ အမှတ ် ရနေတဲ ့ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ကျောင ် းတုန ် းက ပထမဆုံးနေ ့ ရဲ ့ အမှတ ် တရပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ကိုယ ် ဟိုသယ ် ၊ ဒီသယ ် လုပ ် တဲ ့ စာအုပ ် တွေပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ အဝေးမြို ့ လေးက လမ ် းကြားလေးပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ကိုယ ် ရောက ် ဖူးပြီး ၊ ကိုယ ် သွာချင ် မိတဲ ့ နေရာတွေပါ ။ အိမ ် အမြဲ ကိုယ ့ ် အိမ ် လိုပဲ ခံစားမိတော ့ မှာပေါ ့ ၊ ကိုယ ် ထင ် ရာ ဘယ ် ကို သဝေထိုးနေနေ ကိုယ ့ ် အိမ ် ကို ပြန ် ဖို ့ လမ ် းကတော ့ အမြဲတွေ ့ နေမှာပေါ ့ ၊ ကိုယ ် ဘယ ် လောက ် ပဲ ဝေဝေးသွားသွား ဒီတောင ့ ် တမှုကို အမြဲ ခံစားရနေမှာပေါ ့ ။ ကိုယ ် ဘယ ် မှာပဲ နေနေပါ ၊ အိမ ် ဆိုတာဟာ လေထဲမှာ ပတ ် ချာလည ် နေတဲ ့ ငှက ် မွှေးတစ ် ချောင ် းပါ ။ 
အိမ ် ဆိုတာဟာ ပြတင ် းပေါက ် ခုံက ပန ် းပွင ့ ် တွေပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ သူမ ကိုယ ့ ် ကို ပြောခဲ ့ တာတွေ အားလုံးပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ကိုယ ် ဘယ ် တော ့ မှ လွှတ ် မပစ ် တဲ ့ ဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ကိုယ ် သေတဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် မျက ် နှာပေါ ် က အပြုံးတစ ် ပွင ့ ် ပါ ။ အိမ ် ဆိုတာဟာ ပန ် းသီးကိတ ် တစ ် လုံးရဲ ့ အရသာပါ ။ တစ ် နေရတည ် း အမြဲနေတဲ ့ အမျိုးသမီးတစ ် ဦးကို တွေ ့ ဖူးတယ ် ။ သူမပြောတာက အိမ ် ဆိုတာ ကိုယ ် မွေးဖွားပြီး လူလားမြောက ် တဲ ့ နေရာတဲ ့ ။ ယောကျ ် ားတစ ် ယောက ် နဲ ့ ဆုံတော ့ သူက ပင ် လယ ် ကို မျှော ် ကြည ့ ် ရင ် း ထိုင ် လိုက ် တယ ် ။ သူပြောတာက အိမ ် ဆိုတာက ကိုယ ် ဖြစ ် ချင ် တဲ ့ နေရာတဲ ့ ။ မြို ့ လယ ် ခေါင ် က ဘားတစ ် ခုမှာ မိန ် းကလေး တစ ် ယောက ် နံ ့ ဆုံခဲ ့ တယ ် ။ သူမပြောတာက သူ ့ မှာရှိနေတာ ဘာမဆို ကွျန ် မမှာ ရှိနေမယ ် တဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ငါတို ့ မဆုံခင ် တုန ် းကရော ဘယ ် လိုလဲလို ့ မေးလိုက ် တယ ် ။ 
သူမပြောတာက ကျွန ် မဘဝ တစ ် ခုလုံး ကိုယ ် ပိုင ် နေရာ တစ ် နေရာရဖို ့ ကြိုးပမ ် းနေခဲ ့ တာပါတဲ ့ ။ အမြဲ ကိုယ ့ ် အိမ ် လိုပဲ ခံစားမိတော ့ မှာပေါ ့ ၊ ကိုယ ် ထင ် ရာ ဘယ ် ကို သဝေထိုးနေနေ ကိုယ ့ ် အိမ ် ကို ပြန ် ဖို ့ လမ ် းကတော ့ အမြဲတွေ ့ နေမှာပေါ ့ ၊ ကိုယ ် ဘယ ် လောက ် ပဲ ဝေဝေးသွားသွား ဒီတောင ့ ် တမှုကို အမြဲ ခံစားရနေမှာပေါ ့ ။ ကိုယ ် ဘယ ် မှာပဲ နေနေပါ ၊ (စန ္ ဒရား ဂီတသံ) (စန ္ ဒရားဂီတသံ ဆုံးသွားသည ် ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီသီချင ် းက Thomas ရဲ ့ အကြိုက ် ဆုံး တစ ် ပုဒ ် ပါ ။ "" What You Do with What You 've Got "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ သူလိုလူမျိုးကို သိရမှာပေါ ့ လေ အရပ ် ရှည ် တယ ် သန ် မာပြီး ကျစ ် လျစ ် တယ ် ပေါ ့ ။ ခွေးသမင ် လို ကိုယ ် ခန ္ ဓာနဲ ့ စိတ ် ကလည ် း အရမ ် းထက ် ပြီး တက ် ကြွလို ့ လေ ။ ဒါပေမဲ ့ နှလုံးသားကတော ့ ပန ် းသပြေလိုပါပဲ ။ သူ ့ တစ ် ဝိုက ် မှာ ရစ ် ဖွဲ ့ ခွေလိမ ် နေတယ ် ။ သူလုပ ် သမျှ အရာတိုင ် းနီးပါးဟာ အခြားသူတစ ် ယောက ် ကို နာကျင ် မှု ဆောင ် ကြဉ ် းလာတဲ ့ အထိပေါ ့ ၊ မင ် းမွေးဖွားလာတာနဲ ့ မဆိုင ် ပါဘူး ။ မင ် း ယူလိုက ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပါ ။ မင ် းဝေစု ဘယ ် လောက ် ကြီးလဲ ဆိုတာမဟုတ ် ဘူး ။ 
မင ် းဘယ ် လောက ် မျှဝေနိူင ် လဲဆိုတာပါ ။ မင ် း အိပ ် မက ် ထားတဲ ့ တိုက ် ပွဲတွေမဟုတ ် ဘူး ။ မင ် းတကယ ် တိုက ် ခဲ ့ တာတွေပါ ။ မင ် းကို ပေးထားတာတွေ မဟုတ ် ဘူး ၊ မင ် းမှာရှိထားတာတွေပါ ။ ထွက ် ပြေးဖို ့ ချည ် းသာဆိုရင ် သန ် မာတဲ ့ ခြေထောက ် ၂ချောင ် းက ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ ဘာအကောင ် းမှ ပြောစရာမရှိရင ် အကောင ် းဆုံးအသံက ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ တွန ် းလိုက ် ၊ တိုးလိုက ် လုပ ် နေရုံသာဆို ခွန ် အားနဲ ့ ကြွက ် သားတွေက ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ ကိုယ ် ချစ ် တဲ ့ သူတွေကို မကြားနိုင ် ဘူးဆို 
နားအကောင ် း ၂ဖက ် က ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ ထွက ် ပြေးဖို ့ ချည ် းသာဆိုရင ် သန ် မာတဲ ့ ခြေထောက ် ၂ချောင ် းက ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ ဘာအကောင ် းမှ ပြောစရာမရှိရင ် အကောင ် းဆုံးအသံက ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ တွန ် းလိုက ် ၊ တိုးလိုက ် လုပ ် နေရုံသာဆို ခွန ် အားနဲ ့ ကြွက ် သားတွေက ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ ကိုယ ် ချစ ် တဲ ့ သူတွေကို မကြားနိုင ် ဘူးဆို နားအကောင ် း ၂ဖက ် က ဘာသုံးလို ့ ရမလဲ ။ အိမ ် နီးနားချင ် းတွေကို အသုံးချသူတွေနဲ ့ ကြိမ ် လုံးကိုသုံးသူတွေ ကြားမှာ အတောမသတ ် အာဏာရှိသူတွေနဲ ့ 
အတောမသတ ် နာကျင ် သူတွေ အကြားမှာ ထင ် ပေါ ် ကျော ် ကြားမှုဆီ ပြေးသွားသူတွေနဲ ့ မပြေးနိုင ် သူတွေအကြားမှာ ကိုယ ့ ် ကိုပြောပါဦး ဘယ ် ဟာတွေက ဒုက ္ ခိတာနဲ ့ ဘယ ် ဟာတွေက နေကိုထိသူတွေဆိုတာ ၊ ဘယ ် ဟာတွေက နေကိုထိသူတွေဆိုတာ ၊ ဘယ ် ဟာတွေက နေကိုထိသူတွေဆိုတာ ၊ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 

ကြီးမားတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေဆီမှာ အပြောင ် းအလဲ ဖန ် တီးဖို ့ ထူးခြားတဲ ့ စွမ ် းပကားရှိတာ ယုံကြည ် တယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးချင ် းဆီမှာပါ ဒီအဖွဲ ့ အစည ် းတွေ သွားတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ဩဇာသက ် ရောက ် ဖို ့ ထူးခြားတဲ ့ စွမ ် းပကားရှိတာကို ယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဒီယုံကြည ် မှုတွေ ကျွန ် မဆီ အလိုလို ရောက ် မလာခဲ ့ ကြပါ ။ အကြောင ် းက အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးတွေကို ယုံကြည ် ခြင ် းဆိုတာ မိသားစု အစဉ ် အလာ မဟုတ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
၁၀ နှစ ် သမီးအရွယ ် မှာ အမေက မြောက ် ကိုရီးယားမှ တိမ ် ရှောင ် ထွက ် ပြေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီလိုလုပ ် ဖို ့ သူမဘဝမှာ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီး တိုင ် းကို ရှောင ် တိမ ် းခဲ ့ ရတယ ် ။ ဖိနှိပ ် ချုပ ် ချယ ် တဲ ့ အစိုးရတွေ ၊ သိမ ် းပိုက ် နေတဲ ့ စစ ် တပ ် တွေ ၊ လက ် နက ် ဆင ် ထားတဲ ့ နယ ် ခြားကင ် းတွေတောင ် ပါ ။ 
နောက ် အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုကို အခြေချချင ် တယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် တဲ ့ အခါ မိန ် းကလေးတွေဟာ ဘယ ် တော ့ မှ အကောင ် းဆုံး ၊ အတော ် ဆုံးဖြစ ် မှာမဟုတ ် ဘူး ဆိုတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ရပ ် လုံးကို ဖီဆန ် လိုက ် ရတယ ် ။ 
ကောင ် လေးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ နာမည ် ပုံပေါက ် နေတဲ ့ သူမရဲ ့ အမည ် ဟာ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုကိုလာဖို ့ အစိုးရ လူဝင ် ခွင ့ ် စာမေးပွဲမှာ လိမ ် ညာတာ ဖြစ ် သွားနိုင ် နေတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
သူမရဲ ့ ရဲရင ့ ် မှုနဲ ့ ထက ် သန ် မှုကြောင ့ ် သူမ တစ ် ခါမှမရခဲ ့ တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် း အားလုံး ကျွန ် မရခဲ ့ တာက ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို အရမ ် း ခြားနားသွားစေခဲ ့ တယ ် ။ 
အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးတွေကနေ ပြေးထွက ် မယ ့ ် အစား ၎ င ် းတို ့ ဆီ တကယ ် ပဲ ပြေးဝင ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
အလုပ ် အကိုင ် လမ ် းကြောင ် းမှာ The Wall Street ဂျာနယ ် ၊ အိမ ် ဖြူတော ် မှာ အလုပ ် လုပ ် ခွင ့ ် ရခဲ ့ ပြီး အခု ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အကြီးဆုံး ငွေကြေး အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုမှာ ၊ တည ် တံ ့ တဲ ့ မြှုပ ် နှံခြင ် းကို ဦးတည ် ပေးတယ ် 
အခု ဒီအဖွဲ ့ အစည ် းတွေဟာ ဆီသယ ် ယာဉ ် တွေလိုဖြစ ် ပြီး ၎ င ် းတို ့ အတွင ် းမှာ လုပ ် ခြင ် းက သူတို ့ ထားချန ် ထားနိင ် တဲ ့ ယက ် ကြောင ် းကြီးတွေကို ကျွန ် မ သဘောကျမိပြီး ယုံကြည ် မိလာတာက ကမ ္ ဘာအနှံ ့ အရင ် းစိုက ် တဲ ့ စျေးကွက ် တွေရဲ အဖွဲ ့ အစည ် း ၊ ကမ ္ ဘာပေါ ် က ဒေါ ် လာ ထရီလီယံ ၂၉၀ နီးပါး ရှိတဲ ့ စတော ့ နဲ ့ ငွေချေးစာချုပ ် တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ တောင ် းဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ အလိုရှိသလို သုံးနိုင ် တဲ ့ အပြုသဘော လူမှုရေး ပြောင ် းလဲမှု အတွက ် အစွမ ် းထက ် ဆုံး အင ် အားတစ ် ခု ဖြစ ် လောက ် တာပါ ။ 
အခု တစ ် ချို ့ က တွေးနေမိမှာက ကမ ္ ဘာအနှံ ့ အရင ် းရှင ် စျေးကွက ် တွေ ၊ အပြုသဘော လူမှုရေး ပြောင ် းလဲမှုဟာ စာတစ ် ကြောင ် း ၊ စာတစ ် ပိုဒ ် ထဲမှာတောင ် ရှိနေကျမဟုတ ် ဘူး ။ 
အရင ် းရှင ် စျေးကွက ် တွေကို သမုဒ ္ ဒရာတစ ် ခုလိုမျိုး လူအများက ထင ် ကြတယ ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒါက ကျယ ် ပြန ့ ် ကာ ပုဂ ္ ဂိုလ ် စွဲကင ် းပြီး သဘာဝရဲ ့ စာနာစိတ ် ကင ် းတဲ ့ အင ် အားလေ ။ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဆန ္ ဒ ၊ အာသီသတွေနဲ ့ မသက ် ရောက ် ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ငွေစုစာရင ် းတွေနဲ ့ အငြိမ ် းစား စာရင ် းတွေက အကောင ် းဆုံးလုပ ် နိုင ် တာက အလှည ့ ် ကောင ် းတွေမှာ လှိုင ် းတွေကို ကြိုးစား ဖမ ် းယူဖို ့ လှိုင ် းထန ် တာတွေထဲ လွှမ ် းမိုး မခံရအောင ် မျှော ် လင ့ ် ဖို ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ သေချာတာက ကိုယ ့ ် အငြိမ ် းစား စာရင ် းကို ပဲ ့ ကိုင ် ပုံ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေဟာ ဒီရေတွေကို မသက ် ရောက ် စေဖို ့ ၊ လှိုင ် းတွေရဲ ့ အရွယ ် ၊ ပုံစံနဲ ့ ဦးတည ် ရာကို မပြောင ် းဖို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလို ့ ဒါဖြစ ် တာလဲ 
အကြောင ် းက တကယ ် တော ့ အရင ် းစိုက ် မှုရဲ ့ ဒီသမုဒ ္ ဒရာ သုံးပုံတစ ် ပုံဟာ အမှန ် က ကျွန ် မတို ့ လို တသီးပုဂ ္ ဂလ တွေက ပိုင ် တာဖြစ ် ပြီး ကျန ် တဲ ့ အရင ် းစိုက ် စျေးကွက ် တွေရဲ ့ အများစုဟာ ကျွန ် မတို ့ ဆီက သူတို ့ ရတဲ ့ အင ် အား ၊ အာဏာနဲ ့ အရင ် းအနှီးရတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေက ထိန ် းချုပ ် ထားတာပါ ၊ အဖွဲ ့ ဝင ် တွေ ၊ ပါဝင ် သူတွေ ၊ အကျိုးခံစားသူတွေ ၊ အစုရှင ် တွေ ၊ နိုင ် ငံသားတွေ အဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အရင ် းစိုက ် စျေးကွက ် တွေရဲ ့ မူလပိုင ် ရှင ် တွေဆိုရင ် ဘာလို ့ ကျွန ် မတို ့ မဖွင ့ ် ဟနိုင ် ရတာလဲ ။ 
ဘာလို ့ လှိုင ် းတွေ မလုပ ် နိုင ် တာလဲ 
ဒီတော ့ ဒါကို နောက ် တမျိုး မေးပါရစေ ၊ ရှင ် တို ့ တစ ် ဦဦး နောက ် ဆုံး ကုန ် ပဒေသာတိုက ် (သို ့) Starbucks ရောက ် စဉ ် က မျှတတဲ ့ ကုန ် သွယ ် မှု ကော ် ဖီ ဝယ ် ခဲ ့ လား 
အိုကေ ၊ ရှင ် တို ့ စားသောက ် ဆိုင ် သွားပြီး ကိုယ ် တကယ ် ပဲ လိုချင ် တဲ ့ မီဆိုသုတ ် ထားတဲ ့ ချီလီ ကကတစ ် အစား ကြာရှည ် ခံ ထရောက ် မွေးမြူရေးငါးကို ဝယ ် လား ။ 
ရှင ် တို ့ ဟိုက ် ဘရစ ် ကား (သို ့) လျှပ ် စစ ် ကားတောင ် မောင ် းလား ။ 
ဒါဆို ဘာလို ့ ဒါတွေလုပ ် ကြတာလဲ ။ 
ဟုတ ် လား ၊ လျှပ ် စစ ် ကားတစ ် စီးဟာ ၁.၂ ဘီလီယံ လောင ် ကျွမ ် း အင ် ဂျင ် ယာဉ ် စုထဲမှာ ဘာမှမရှိသလောက ် ပါ ။ 
ငါးတစ ် ကောင ် ဟာ ပင ် လယ ် မှာ ငါးတစ ် ကောင ် ပါ ။ 
ကော ် ဖီ တစ ် ခွက ် ဟာ ဆန ် းပြားတဲ ့ ကမ ္ ဘာက ပဲတောင ့ ် တောင ် ကုန ် းလောက ် မများဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေ အရေးပါတယ ် လို ့ ထင ် တာကြောင ့ ် လုပ ် ကြတယ ် ၊ လုပ ် ရပ ် တွေ ထပ ် ပေါင ် း ၊ ရွေးချယ ် မှုတွေက သူများကို သက ် ရောက ် နိုင ် စုပေါင ် းလိုက ် ရင ် သက ် ရောက ် မှု တစ ် ခု ရနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ အိတ ် ထဲမှာ တစ ် နှစ ် ၊ နှစ ် နှစ ် လောက ် က ဝယ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကော ် ဖီခွက ် တစ ် ခွက ် ၊ 
ပြန ် သုံးလို ့ ရတဲ ့ ခွက ် ပါ ၊ ဒါတွေအားလုံးကို ရိုက ် နှိပ ် ထားတယ ် ။ 
ဒီပေါ ် မှာရှိတဲ ့ တစ ် ချို ့ ဟာတွေကိုကြည ့ ် ပါ ၊ ပြောတာက 
"ဒီတစ ် ခွက ် ကို အထပ ် ထပ ် ပြန ် သုံးနိုင ် တယ ် ။" 
"ဒီတစ ် ခွက ် က အခြားသူတွေ တစ ် ခွက ် သုံးဖို ့ လည ် း စေ ့ ဆော ် ပေးတယ ် ။" 
"ဒီတစ ် ခွက ် က ကမ ္ ဘာကို ကယ ် ဖို ့ ကူညီပေးတယ ် ။" 
ပလပ ် စတစ ် ခွက ် က အဲလောက ် စွမ ် းမှန ် း မသိခဲ ့ ဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ပြန ် သုံးရနိုင ် တဲ ့ ခွက ် ထဲက လေးဒေါ ် လာတန ် အရိပ ် မှာစိုက ် တဲ ့ မျှတတဲ ့ ကုန ် သွယ ် မှု လက ် မှုပညာ ကော ် ဖီတစ ် ခွက ် ရဲ ့ ရွေးချယ ် မှုကို ဘာလို ့ အရေးပါတယ ် လို ့ ထင ် ပေမဲ ့ IRA အတွက ် ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှု စာရင ် းထဲက ဒေါ ် လာ ၄၀၀၀ကျတော ့ မဖြစ ် တာလဲ ။ 
ဘာကြောင ့ ် ကုန ် ပဒေသာဆိုင ် နဲ ့ အရင ် းစိုက ် စျေးကွက ် တွေကို ကိုယ ် ဂရုစိုက ် တဲ ့ မျှတတဲ ့ လုပ ် အား အဆင ့ ် အတန ် းတွေ ၊ တည ် တံ ့ တဲ ့ ထုတ ် လုပ ် နည ် းတွေနဲ ့ ကျန ် းမာတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေ ​ ​ အကြောင ် း မပြောနိုင ် ရတာလဲ ။ 
နို ့ ကော ် ဖီနဲ ့ ဆန ္ ဒပြုမှာဖြစ ် ပေမဲ ့ ဘာလို ့ ရင ် းနှီးငွေ ဒေါ ် လာတွေနဲ ့ ဆန ္ ဒပြုမနေကြတာလဲ ။ 
ဒီယုံမှားခြင ် းတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ခုခုလုပ ် စရာရှိတယ ် ထင ် တယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ စုပေါင ် း အသိစိတ ် ထဲကို ဆောင ် ယူနေတဲ ့ ဒဏ ္ ဍာရီတွေပေါ ့ ။ 
ဂရင ် းရဲ ့ မှော ် ယာဂုအိုး အကြောင ် း ပုံပြင ် ကိုမှတ ် မိကြလား ။ 
"" အိုးလေးရေ ၊ ကျိုလိုက ် ၊ ကျိုလိုက ် "" လို ့ ပြောရင ် ၊ ယာဂုချိုတွေနဲ ့ ပြည ့ ် လာလိမ ့ ် မယ ် ။ 
"" အိုးလေးရေ ရပ ် လိုက ် ၊ ရပ ် လိုက ် "" လို ့ ပြောရင ် ရပ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စကားပြောမှားသွားရင ် တော ့ အလွန ် ကို ဖရိုဖရဲ ဖြစ ် သွားနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ တွေးမိတာက စျေးကွက ် တွေကျတော ့ ခေါင ် းတွေထဲမှာ နည ် းနည ် းဆင ် တဲ ့ ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် ရှိတယ ် ။ 
စျေးကွက ် တွေဟာ အမိန ့ ် တစ ် ခုပဲ နာခံတဲ ့ မှော ် အိုးလို ့ ကျွန ် မတို ့ ယုံကြတယ ် ၊ ပိုက ် ဆံပိုရှာဖို ့ ပါ ။ 
ပြောလိုက ် တဲ ့ ဒီစကားလုံးတွေကပဲ အိုးကို ရွှေတွေနဲ ့ ပြည ့ ် အောင ် တစ ် သွေတည ် း လုပ ် ပေးလိမ ့ ် မယ ် ။ 
"" ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ကာကွယ ် "" လိုမျိုး အပိုစကားလုံးတွေ ထည ့ ် လိုက ် ရင ် မန ္ တာန ် က မစွမ ် းလောက ် တော ့ ဘူး ။ 
"" လူမှုရေး တရားမျှတမှု တိုးမြှင ့ ် "" လို စာလုံးမှားတွေထည ့ ် ရင ် ရွှေဒင ် ္ ဂါးတွေ ကျုံ ့ သွားတာ မြင ် ရလောက ် တယ ် ။ (သို ့) ပုံပြင ် အတိုင ် း လုံးဝတောင ် ပျောက ် သွားနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ လူတွေကို မေးခဲ ့ တယ ် ။ ဘယ ် လိုထင ် လဲပေါ ့ ။ 
တကယ ် အပြင ် ကိုထွက ် ပြီး တသီးပုဂ ္ ဂလ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံသူတွေကို စစ ် တမ ် းကောက ် တော ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ တစ ် ခု တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
ထူးထူးကဲကဲပဲ လူတွေဟာ ပုံသေနည ် းမှာ ဒီအပို စကားလုံးတွေ ထည ့ ် ချင ် ကြတယ ် လေ ။ 
၇၁% က ဟုတ ် တယ ် တဲ ့ ။ သူတို ့ ဟာ တည ် တံ ့ တဲ ့ မြှုပ ် နှံခြင ် းကို စိတ ် ဝင ် စားတယ ် ၊ ဒါကို အစဉ ် အလာ ကိုယ ် သိပြီးသား အတန ် းစဉ ် မြှုပ ် နှံမှု ဖြစ ် စဉ ် က အကောင ် းဆုံးကို ယူခြင ် းလို ့ သတ ် မှတ ် ကာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ၊ လူထုနဲ ့ အုပ ် ချုပ ် ပုံ အကြောင ် း တွေးတဲ ့ အခါ ကိုယ ် ရတဲ ့ အပို အချက ် အလက ် ထည ့ ် ခြင ် းပါ ။ 
၇၁% က လုပ ် ချင ် ကြတယ ် ။ 
၇၂% ပြောတာက ဒါလုပ ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ ဘဏ ္ ဍာရေးအရ ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် မယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ကောင ် းမွန ် စွာလုပ ် ခြင ် းနဲ ့ ကောင ် းကောင ် း လုပ ် နိုင ် တာကို လူတွေ တကယ ် ယုံတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆန ် းတာတစ ် ခုရှိတယ ် ။ ၅၄% သော လူတွေပြောနေသေးတာက ကိုယ ့ ် ငွေကို ဒီလိုစတော ့ တွေမှာ ထည ့ ် ရင ် သူတို ့ ဝင ် ငွေလျော ့ မယ ် လို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
ဒါဆို အဲဒါမှန ် လား ။ 
အရိပ ် မှာစိုက ် တဲ ့ ကော ် ဖီကို သောက ် တာ အစား ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံရင ် ယာဂုချိုတွေ အရနည ် းသွားလား ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ကုမ ္ ပဏီတွေက မြှုပ ် နှံသူ တွေဟာ Burt 's Bees ကိုကြိုက ် တယ ် Ben & Jerry' s ဆို အဲလို မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
ဟုတ ် လား ၊ နှစ ် ခုစလုံးဟာ လူမှုရေးပိုင ် း နိုးကြားတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေလေးအဖြစ ် နဲ ့ စခဲ ့ ပြီး စားသုံးသူတွေနဲ ့ လူကြိုက ် များလွန ် းလို ့ နောက ် ဆုံး ကျော ် ကြားတဲ ့ Unilever နဲ ့ Clorox တို ့ က ၎ င ် းတို ့ ကို တစ ် ခုစီကို ဒေါ ် လာ သန ် းရာချီနဲ ့ ဝယ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အရးကြီးတာက ဒီမှာပါ ။ 
ဒီလုပ ် ငန ် းကြီးတွေ နားလည ် တာက သူတို ့ ရဲ ့ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှု တန ် ဖိုးကို ကာကွယ ် ချင ် ရင ် လူမှုရေး နိုးကြားတဲ ့ တာဝန ် ကို ထိန ် းဖိုလိုတာကိုပါ ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် သဟဇာတနဲ ့ လူမှုရေး နိူးကြားမှု အဲဒီစကားလုံးတွေ ဆက ် ဖြည ့ ် မနေဘူးဆိုရင ် ၊ ဒီတံဆိပ ် တွေက ငွေ ပိုရှာပေးမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက စည ် းမျဉ ် းကို သက ် သေ ပြုတဲ ့ ခြွင ် းချက ် ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအလေးအနက ် ထားတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေက ကျွန ် မတို ့ စီးပွားရေးနဲ ့ အငြိမ ် းစားယူတာတွေ ငွေကြေးထောက ် ပံ ့ ပေးပြီး ဒါက ကမ ္ ဘာကို လည ် စေတာပါ ၊ ငွေပိုရှာခြင ် းကို သူတို ့ စွဲမြဲဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ Harvard Business School က ဒါကို သုသေသနပြုခဲ ့ ပြီး စိတ ် ဝင ် စားစရာတစ ် ခု တွေ ့ ရှိလိုက ် တယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၂၀ က တစ ် ဒေါ ် လာကို ငွေရှာဖို ့ အတွက ် ပဲ သုံးလတစ ် ပတ ် ကျဉ ် းမြောင ် းစွာ အာရုံစိုက ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေရဲ ့ ရင ် းနှီးမှု အစုစုမှာ ရင ် းနှီးခဲ ့ ရင ် ဒီတစ ် ဒေါ ် လာဟာ ၁၄.၄၅ ဒေါ ် လာအဖြစ ် တိုးသွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီအစား ဒီဒေါ ် လာကိုပဲ လုပ ် ငန ် းတိုးတက ် ဖို ့ နဲ ့ အရေးပါဆုံး ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ ၊ လူမှုရေး ပြဿနာတွေမှာ အာရုံစိုက ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေရဲ ့ ရင ် းနှီးမှုအစုစုမှာ ရင ် းလိုက ် ရင ် ဒီဒေါ ် လာဟာ ၂၈.၃၆ အထိ ယာဂုချိုထက ် နှစ ် ဆ ပိုတိုးပွားလိမ ့ ် မယ ် လို ့ 
မတွေးမိမချင ် းတော ့ မဆိုးဘူးပေါ ့ ။ 
ကဲ ရှင ် းရအောင ် ၊ ရည ် မွန ် ပုံရတဲ ့ အဖွဲ ့ သားနိုင ် ငံသားလို လူကို ငွေတွေပေးလိုက ် တာကနေ သူတို ့ သာအောင ် လုပ ် ခဲ ့ တာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သူတို ့ လုပ ် ခဲ ့ တာက လုပ ် ငန ် းအတွက ် အရေးပါတာတွေကို အာရုံစိုက ် ခြင ် းနဲ ့ ပါ ။ ဥပမာ ထုတ ် လုပ ် ရေး လုပငန ် းစဉ ် မှာ စွမ ် းအင ် အဖြုန ် းနည ် းအောင ် လုပ ် တာ ၊ CEO စာချုပ ် တွေဟာ CEO တွေကို ကုမ ္ ပဏီနဲ ့ သူတို ့ ထမ ် းဆောင ် တဲ ့ လူစုတွေရဲ ့ ရေရှည ် ရလဒ ် တွေအတွက ် မက ် လုံးပေးခိုင ် းတာ သေချာစေဖို ့ ၊ သုံးလပတ ် ရလဒ ် (သို ့) ဝန ် ထမ ် း သစ ္ စာရှိမှု ၊ ထိန ် းထားမှု ၊ ထုတ ် လုပ ် မှု မြင ့ ် မားတဲ ့ ပထမတန ် းစား ယဉ ် ကျေးမှု တည ် ဆောက ် တာတင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အခု Harvard တင ် မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
Oxford ကပါ သုသေသန လုပ ် ခဲ ့ ပြီး အဲဒီမှာ သူတို ့ ဟာ တည ် တံမှုနဲ ့ စီးပွားရေးဆိုင ် ရာ ရလဒ ် တွေကို ကြည ့ ် တဲ ့ လေ ့ လာမှု ၁၂၀ ကို စစ ် ဆေးခဲ ့ ပြီး အထပ ် ထပ ် တွေ ့ ရတာက ဒီလိုမျိုး အရေးပါတဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် တွေကို ဂရုစိုက ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ တကယ ် ကိုပဲ လုပ ် ငန ် းလည ် ပတ ် မှုဆိုင ် ရာ ပိုထိရောက ် မှု ၊ အရင ် း ကုန ် ကျစရိတ ် ပို နည ် းကာ စတော ့ စျေးနှုန ် းက စွမ ် းဆောင ် မှု ပိုကောင ် းတာပါ ။ 
ဒီနောက ် Al Gore ရှိပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၂၀ က ၊ အိမ ် ဖြူတော ် မှာ Al Gore အတွက ် အလုပ ် လုပ ် သူက လုပ ် ငန ် းတွေနဲ ့ အစိုးရတွေနဲ ့ အတူ ရာသီဥတုအပြောင ် းအလဲရဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှု တွေကို ဂရုပြုဖို ့ ပန ် ကြားတဲ ့ ရှေ ့ ဆောင ် တစ ် ဦးပါ ။ 
အိမ ် ဖြူတော ် အလွန ် မှာ Generation ဆိုတဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှု ကုမ ္ ပဏီဖွင ့ ် ပြီး ရင ် နှီးမှု လုပ ် ငန ် းစဉ ် ဗဟိုတည ့ ် တည ့ ် ကို ပတ ် ဝန ် းကျင ် တည ် တံမှုနဲ ့ အခြားအရာတွေကို စခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီအချိန ် က သူ ့ အမြင ် တွေအပေါ ် သံသယ ရှိတာတွေ တော ် တော ် များများရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆယ ် နှစ ် အကြာမှာ သူ ့ လမ ် းကြောင ် းမှတ ် တမ ် းက မှန ် ကန ် ၊ တည ် တံတဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နံခြင ် းက စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် ပုံရတဲ ့ သက ် သေပြချက ် နောက ် တစ ် ခု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ယာဂုချို အရနည ် းသွားတယ ် ဆိုတာနဲ ့ တခြားစီ ၊ သူက အရောထဲကို တည ် တံ ့ မှု ပေါင ် းထည ့ ် လိုက ် တော ့ တကယ ် ပဲ စံအမှတ ် ထက ် သိသာစွာ သာသွားတယ ် ။ 
​ တည ် တံ ့ တဲ ့ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံခြင ် း သတင ် းကောင ် းက ဒါက မှော ် မန ္ တာန ် မလိုဘူး ၊ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှု လျှို ့ ဝှက ် ချက ် မလိုဘူး ၊ လူ ့ မလိုင ် တွေအတွက ် ပဲ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဘီလီယံနာတွေအတွက ် ပဲ သီသန ့ ် ရှယ ် ရာတန ် ဖိုး မဟုတ ် ဘူး ။ 
ခေတ ် ဆန ် ပုံရတဲ ့ မြှုပ ် နှံမှု မဟုတ ် ဘူး ၊ ။ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ နည ် းပညာ ပေါ ် ဆဲ စျေးကွက ် တွေထဲက အသေးစား ငွေကြေး ၊ Broooklyn လက ် မှု မုန ့ ် ဆိုင ် တွေလိုပေါ ့ 
ဒါက စတော ့ တွေ ၊ ငွေချေးစာချုပ ် တွေနဲ ့ Fortune 500 ကုမ ္ ပဏီတွေပါ ။ 
ဒါက အပြန ် အလှန ် ဘဏ ္ ဍာငွေပါ 
ဒါက ဒီနေ ့ စျေးကွက ် ထဲမှာ တွေ ့ ပြီးသား အရာအားလုံးပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ကျွန ် မ အခိုင ် အမာယုံကြည ် မိတာက ကျွန ် မတို ့ မှာ ပုံမှန ် အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ တည ် တံ ့ တဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှု ဖန ် တီးဖို ့ စုပေါင ် း စွမ ် းအားရှိတယ ် ။ 
ပထမက မှန ် ကန ် တည ် တံ ့ တဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံခြင ် းဆိုတဲ ့ သက ် သေခံအချက ် တွေ တစ ် ချိန ် လုံးထွက ် လာနေပါတယ ် ။ အစဉ ် အလာ နယ ် ပယ ် က ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံ ခြင ် းရဲ ့ တူညီတဲ ့ မူဝါဒကောင ် းတွေကို ထိန ် းသိမ ် းခြင ် းဟာ ပေးချေနိုင ် တာပါ ။ 
ဒါဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ လမ ် းမှာ ရှိနေတဲ ့ အကြီးဆုံး ခလုတ ် ဟာ တကယ ် က ခေါင ် းထဲမှာသာ ရှိနိုင ် တာပါ ။ 
စွန ့ ် လွှတ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ယုံမှားမှုက ကိုယ ့ ် ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှု အတွေးထဲကို တန ် ဖိုးတွေ ဖြည ့ ် လိုက ် ရင ် ယာဂုချိုတွေ အရနည ် းတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ 
ယုံတမ ် းစကားကို ဖယ ် ရှားလိုက ် တာနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ပြောနေတဲ ့ အချက ် တွေကို တကယ ် စတင ် အသိအမှတ ် ပြုလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တတိယက အနာဂတ ် ဟာ ဒီမှာ ရှိနှင ့ ် ပါပြီ ။ 
ယနေ ့ တည ် တံ ့ တဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှုဟာ ဒေါ ် လာ ထရီလီယံ ၂၀ စျေးကွက ် ဖြစ ် ပြီး အမေရိကမှာ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှု လုပ ် ငန ် းရဲ ့ 
အမြန ် ဆုံးတိုးပွားနေတဲ ့ အပိုင ် းပါ ။ 
အခုအခါမှာ အမေရိကမှာ အတတ ် ပညာပိုင ် း စီမံမှုအောက ် က ခြောက ် ဒေါ ် လာတိုင ် းမှာ တစ ် ဒေါ ် လာ ကိုယ ် စားပြုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဘာကို စောင ့ ် နေမှာလဲ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ အမေ ့ ဆီက ရခဲ ့ တဲ ့ စေ ့ ဆော ် မှုဆီ ပြန ် သွားပါတယ ် ။ 
သူမကိုယ ် ပိုင ် ရွေးချယ ် မှုတွေ လုပ ် ဖို ့ လွတ ် လပ ် မှုရှိပြီး ရင ် ဖွင ့ ် ကာ သူမရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဇာတ ် လမ ် းကို ရေးလို ့ ရမယ ့ ် နေရာမှာ ရှင ် သန ် ချင ် တာ သူမသိခဲ ့ တယ ် ။ 
သူမဟာ ရည ် မှန ် းချက ် အတွက ် စိတ ် ထက ် သန ် ပြီး သူမရဲ ့ လမ ် းမှာ ဘယ ် စစ ် တပ ် ၊ ဘယ ် အတားအဆီး ၊ ဘယ ် အဖွဲ ့ အစည ် းမှ ရှိခွင ့ ် မပြုဘူးလို ့ ပြတ ် သားခဲ ့ သူပါ ။ 
အမေရိကကို ရောက ် ခဲ ့ ပြီး ကျောင ် းဆရာမ ၊ ဆုရ စာရေးဆရာမနဲ ့ မိခင ် တစ ် ဦး ဖြစ ် လာခဲ ့ ကာ သူ ့ မရဲ ့ သမီးကို Harvard ပို ့ ပေးတာနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာတော ့ သူမဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် က ဩဇာအရှိဆုံး အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာ အပြည ့ ် အဝ ဇိမ ် ကျနေပြီး အများရဲ ့ အာရုံစိုက ် ခံနေရတယ ် လို ့ ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ ကိုရီယားအမည ် က "" ထက ် သန ် တဲ ့ ကြည ် လင ် မှု "" လို ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ရတော ့ နိမိတ ် ဖတ ် ထားသလို ဖြစ ် ပုံရပါတယ ် ။ 
"" ထက ် သန ် တဲ ့ ကြည ် လင ် မှု "" ၊ ဒါက အပြောင ် းအလဲကို မောင ် းနှင ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ဟာ လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာမှာ ကျွန ် မတို ့ မြင ် ချင ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲအတွက ် ထက ် သန ် မှုနဲ ့ လမ ် းကြောင ် းရေးဆွဲဖို ့ ကူညီနိုင ် တဲ ့ ကြည ် လင ် မှုပါ ။ 
ယနေ ့ ကျွန ် မတို ့ မှာ အရင ် ကထက ် ရွေးချယ ် မှုတွေလုပ ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း ပိုရှိပါတယ ် ။ 
ဖွင ့ ် ဟဖို ့ အတွက ် အရင ် ကထက ် ကို အစွမ ် း ပိုရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ အမြင ် ကို ပြောင ် းလိုက ် ကြပါ ။ 
အပြောင ် းအလဲလေးနဲ ့ ဆန ္ ဒပြုလိုက ် ပါ ။ 
ကမ ္ ဘာမှာ မြင ် ချင ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲမှာ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံပါ ။ 
ယုံတမ ် းစကားတွေကို ပြောင ် းလိုက ် ပြီး စျေးကွက ် တွေ ပြောင ် းလဲပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မင ် ္ ဂလာနံနက ် ခင ် းပါ ။ 
အကြီးကျယ ် ဆုံး ပုဂ ္ ဂိုလ ် ကြီးကို ခဏကြည ့ ် ရအောင ် Leonardo da Vinci ပါ 
သူ ့ ရဲ ့ ဆန ် းကျယ ် တဲ ့ လက ် ရာတွေကို အားလုံး ရင ် းနှီးပါတယ ် သူရဲ ့ ပုံကြမ ် းတွေ ၊ ပန ် းချီတွေ တီထွင ် မှုတွေ ၊ အရေးအသားတွေပေါ ့ 
ဒါပေမဲ ့ သူ ့ မျက ် နှာကိုတော ့ မသိပါဘူး 
သူ ့ အကြောင ် းရေးတဲ ့ စာအုပ ် တွေ ထောင ် ချီနေပေမဲ ့ သူ ့ သွင ် အပြင ် ကတော ့ အငြင ် းပွာစရာ ဖြစ ် နေပါသေးတယ ် 
ဒီလူတိုင ် းသိတဲ ့ ပုံတောင ် မှ ပန ် းချီသမိုင ် း ပညာရှင ် တွေကလက ် မခံကြဘူး 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားဘယ ် လိုထင ် လဲ ။ 
ဒါ Leonardo da Vinci ရဲ ့ မျက ် နှာလား ၊ မဟုတ ် ဘူးလား 
ရှာဖွေကြည ် ့ ရအောင ် ဗျာ ။ 
Leonardo da Vinci ဟာ အနားမှာရှိသမျှကို ပုံဆွဲတဲလူလေ 
လူ ၊ ခန ္ ဓာဗေဒ ၊ အပင ် ၊ ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် ၊ ရှုမျှော ် ခင ် း ၊ အဆောက ် အဦးပုံ အကုန ် ဆွဲတယ ် ဗျာ 
ဒါဆို မျက ် နှာတွေ ကျတော ့ ရော ။ 
ယုံဖို ့ ခက ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် မြင ် မိတယ ် ဗျ ။ 
သူနဲ ့ ခေတ ် ပြိုင ် တွေက မျက ် နှာပုံတွေ ဆွဲတယ ် ဒီမှာ မြင ် ရတာမျိုးပေါ ့ မျက ် နှာပြည ့ ် ပုံ ဒါမှမဟုတ ် လေးချိုးသုံးချိုးပေါ ့ 
တစ ် ချိန ် မှာတော ့ သူ ့ ပုံတူကို ဆွဲခဲ ့ မယ ် ဆိုတာ သေချာတာပေါ ့ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် သူ ့ လက ် ရာအားလုံးကို ဆန ် းစစ ် ကြည ် ့ ပြီး သူ ့ ပုံတူတွေကို ရှာလိုက ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကြည ့ ် နေတဲ ့ သူ ့ မျက ် နှာကို တွေ ့ ရမှာပါ 
ဒါနဲ ့ သူ ့ ပုံကြမ ် းတွေအားလုံးကို ကြည ့ ် မိတယ ် ၊ ၇၀၀ ကျော ် ပြီး ယောကျာ ် းပုံတူတွေကို ရှာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာတွေ ့ ရတာက (၁၂၀) လောက ် ပါ ။ 
ဘယ ် ပုံက သူ ့ ကိုယ ် တိုင ် ရေး ပုံတူဖြစ ် လိမ ့ ် မလဲ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ခုနကမြင ် ရသလို မျက ် နှာပြည ့ ် ၊ ၄ချိုး၃ချိုး ဖြစ ် မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဘေးတိုက ် ပုံတွေကို ဖယ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါက အသင ့ ် အတင ့ ် အသေးစိတ ် ဖို ့ လည ် း လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ မထင ် မရှား ဒါမှမဟုတ ် ပုံစံတကျပုံတွေကိုလည ် း ဖယ ် နိူင ် တယ ် 
သူ ့ ခေတ ် ပြိုင ် တွေဆီက သိရတာက Leonardo ဟာ အရမ ် းဖြောင ့ ် တယ ် ၊ ချောတောင ် ချောတယ ် ဆိုပဲ ။ 
ဒီတော ့ ရုပ ် ဆိုးဆိုး ၊ ဒါမှမဟုတ ် ရုပ ် ပြောင ် ပုံတွေကို ဖယ ် လို ့ ရတယ ် 
(ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ ဖြစ ် ပေါ ် လာတာကိုကြည ့ ် လိုက ် ပါ ၊ သင ့ ် တော ် တဲ ့ ၃ ပုံပဲ အံကိုက ် ဖြစ ် ကျန ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒီမှာပါ ၊ 
ဟုတ ် တာပေါ ့ ဘိုးတော ် ကဒီမှာလေ ၊ ဒါက ကျော ် ကြားတဲ ့ Homo Vitruvianus ခဲခြစ ် ပန ် းချီဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ပြီး နောက ် ဆုံးက Leonardo ဆွဲခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော အမျိုးသားပုံ ၊ "" ဂီတပညာရှင ် "" တဲ ့ ဒီမျက ် နှာတွေဆီမသွားခင ် ဘာဖြစ ် လို ့ ကျွန ် တော ့ မှာ ဒါတွေကိုပြောခွင ့ ် ရှိတာ ရှင ် းပြသင ့ ် တာပေါ ့ 
ကျွန ် တော ့ ပုံတူ ၁၁၀၀ ကျော ် ကို သတင ် းစာတွေမှာ ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် ထားပါတယ ် ၊ နှစ ် ၃၀၀ ၊ နှစ ် ၃၀ မဟုတ ် ဘူး နှစ ် ၃၀ပါပဲ 
(ရယ ် သံများ) 
ကောင ် းပြီ ဒီပုံတူ ၃ ပုံကို ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
သူတို ့ နဖူးကျယ ် ပုံ ၊ မျက ် ခုံးမွှေးဖြောင ့ ် ပုံ ၊ နှာတံရှည ် ပုံ ၊ နှုတ ် ခမ ် းကွေးပုံ နောက ် သေးငယ ် တဲ ့ မေးဖျား ဖွံ ့ ထွားသွားပုံ တူညီနေကြတာကို မှတ ် သားလိုက ် ပါ 
ပုံတွေဟာ ဒီလိုတူစရာ အကြောင ် းမှမရှိတာ ။ 
ကိုယ ် တိုင ် ရေး ပုံတူတစ ် ခုရဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေ ပါတဲ ့ ပုံတွေရှာခဲ ့ တာပါပဲ ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ တော ် တော ် ဆင ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ ဒါတွေအစဉ ် ကျရဲ ့ လားဗျာ ။ 
လူငယ ် က စသင ့ ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါက အဓိကပါ ။ 
ဒါတွေကို အစဉ ် လိုက ် ဆွဲခဲ ့ တာပါ ။ 
အဲဒီအချိန ် က Leonardo ရဲ ့ အသက ် က ဘယ ် နှစ ် နှစ ် လဲ ။ ဒါအံကိုက ် ရဲ ့ လား ။ 
အသက ် တူတူလောက ် ဖြစ ် လောက ် တဲ ့ သူပေါ ့ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကသူပါလို ့ ဘယ ် လိုသိမှာလဲ ၊ အခြားသူဆိုရင ် ကော 
အင ် း ၊ ကိုးကားစရာတစ ် ခုတော ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒါက အများလက ် ခံထားတဲ ့ Leonardo ရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသောပုံပါ 
Verrocchio လုပ ် တဲ ့ ရုပ ် တုတစ ် ခု David အတွက ် 
ရုပ ် တုမျက ် နှာနဲ ့ ဂီတသမား မျက ် နှာယှဉ ် ကြည ့ ် ရင ် မျက ် နှာပေါက ် တူတာကို ထပ ် တွေ ့ ရတယ ် ။ 
ဒီရုပ ် တုက အကိုးအကား တစ ် ခုဖြစ ် ပြီး Leonardo ရဲ ့ လက ္ ခဏာကို ဒီမျက ် နှာ ၃ ခုနဲ ့ ဆက ် စပ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒီက ခင ် ဗျားတို ့ ရှိတဲ ့ TEDမှာ ပထမဆုံး ကြားရ ၊ မြင ် ရတာပါပဲ 
အကျော ် ဒေယျတွေထဲက တစ ် ယောက ် ဟာ နောက ် ဆုံး မျက ် နှာတစ ် ခု ရရှိသွားတာပေါ ့ 

Tommy Mizzone: ဒီည အားလုံးကို သီချင ် း ၂ ပုဒ ် တီးပြမှာပါ ။ 
New Jersey က ညီအကို ၃ ယောက ် ဖြစ ် ပြီး ရယ ် စရာ ကောင ် းတာကတော ့ ယုံချင ် မှယုံပါ ၊ bluegrass ကိုစွဲလမ ် းနေသူတွေဖြစ ် ပြီး ဒီညအားလုံးကို တီးပြဖို ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားနေပါတယ ် 
(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) TM: ကျေးဇူးပါဗျာ ၊ ကျေးဇူးပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
Robbie Mizzone: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ဗျာ ။ 
Robbie Mizzone ပါ ၊ ၁၃ နှစ ် ပါ ၊ တယောထိုးပါတယ ် ။ 
ဒါက ညီလေးပါ ၊ အသက ် ၁၀နှစ ် ၊ ဘင ် ဂျိုတီးပါတယ ် ။ 
ဂစ ် တာတီးသူက ၁၄ နှစ ် အကို Tommy ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုတော ့ Sleepy Man Banjo Boys လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) TM: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
JM: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
TM: ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

ဒီတော ့ တကယ ် က လူတွေ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် နေရာတွေ ဖန ် တီးတဲ ့ အကြောင ် း ပြောမှာဖြစ ် ပေမဲ ့ ဒီမှာရှိတဲ ့ အကြောင ် း အရင ် ပြောချင ် တယ ် ။ 
အကြောင ် း နှစ ် ခုရှိပါတယ ် ၊ ဒီနှစ ် ယောက ် က ကျွန ် တော ့ သား နှစ ် ယောက ် Ford နဲ ့ Wren ပါ ။ 
Ford သုံးနှစ ် သားအရွယ ် လောက ် မှာ အရမ ် းသေးတဲ ့ အခန ် းလေးမှာ အတူတူနေခဲ ့ တြယ ် ၊ အရမ ် းကိုသေးတဲ ့ နေရာ တစ ် ခုပါ ။ 
အခန ် းတစ ် ဝက ် က ကျွန ် တော ့ ရုံးခန ် းဖြစ ် ပြီး ကျန ် တဲ ့ တစ ် ဝက ် က သူ ့ အိပ ် ခန ် းပါ ။ 
စာရေးဆရာ တစ ် ယောက ် ဆိုရင ် နောက ် ဆုံးရက ် တွေမှာ ပစ ္ စည ် းတွနဲ ့ ပြည ့ ် ကျပ ် နေမှာကို ခန ့ ် မှန ် းလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ Wren က သူလမ ် းကြောင ် းမှာဆိုတော ့ ကိုယ ် ပိုင ် တစ ် နေရာ ရှာဖို ့ လိုတာ သိလိုက ် တယ ် ။ 
အိမ ် မှာက နေရာမရှိတော ့ ဘူး ။ ဒီတော ့ နောက ် ဖေးဘက ် ထွက ် လိုက ် တယ ် ၊ အရင ် က အဆောက ် အဦ အတွေ ့ အကြုံမရှိပဲ ဒေါ ် လာ ၃၀၀၀ နဲ ့ ပြန ် သုံးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ ဒီနေရာကို ဆောက ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် လိုတာ အကုန ် ပါပြီး တိတ ် ဆိတ ် ပါတယ ် ။ 
နေရာကအတော ် ပဲ ကိုယ ် ့ ထိန ် းချုပ ် မှုရဲ ့ အောက ် မှာဆိုတာ အတော ် အရေးပါတယ ် 
ဒီနေရာကို ဆောက ် နေရင ် း ကိုယ ့ ် ဘာသာ တွေးမိတယ ် ၊ "" ကိုယ ် ပိုင ် နေရာတစ ် ခု ရအောင ် လုပ ် ရတဲ ့ သူ ငါတစ ် ယောက ် တည ် းဆိုတာ ဟုတ ် ပါ ့ မလား "" ဒီတော ့ သုတေသနလုက ် လိုက ် တယ ် ။ 
အရင ် ကသမိုင ် းဝင ် ဖြစ ် ခဲ ့ ဘူးတာ သွားတွေ ့ တယ ် ။ 
Hemingway မှာ သူ ့ စာရေးတဲ ့ နေရာ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
Elvis မှာ လူပျိုဆောင ် နှစ ် ခု သုံးခု ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါတော ် တော ် ထူးတယ ် ၊ ဘာလို ့ ဆို ဇနီးရော ၊ အမေနဲ ့ ပါ Graceland မှာ သူနေခဲ ့ တာကိုး ။ 
ခေတ ် ပေါ ် ယဉ ် ကျေးမှုမှာ Superman မှာ Fortress of Solitude ရှိပြီး ဒါဟာ တကယ ် တော ့ Batcave ပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ အဲဒီတုန ် းက နားလည ် ခဲ ့ တာက ခရီးထွက ် ချင ် စိတ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး အခုအခါ ဘယ ် သူတွေက သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် ဖန ် တီးနေလဲဆိုတာ မြင ် ချင ် တာပါ ။ 
ဒါက အရင ် ဆုံးတွေ ့ တာတွေထဲက တစ ် ခု ၊ Texas က Austin မှာ ၊ ကျွန ် တော ့ အရပ ် လေ ။ 
အပြင ် ဘက ် မှာ ကားရုံစစ ် စစ ် ပုံပေါက ် နေတယ ် ၊ ကားရုံ အနိပ ် စားလေးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အတွင ် းမှာကျတော ့ မတူတော ့ ဘူးဗျို ့ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ့ အတွက ် တော ့ စံပြလူပျိုဆောင ် ပါ ။ 
နီယွန ် ဖျော ် ဖြေပွဲပုံတွေ ၊ ဘားတစ ် ခု နောက ် ပြီး တကယ ် ပဲဗျာ မီးအိမ ် ရှည ် တစ ် ခု ၊ ဒါက တော ် တော ် အရေးကြီတယ ် ။ 
နောက ် လူပျိုဆောင ် တွေဟာ အတွင ် းဘက ် ပဲ ဖြစ ် ဖို ့ မလိုတာ နားလည ် လိုက ် တယ ် 
ဒီလူက ဘိုးလင ် းမြောင ် းရှည ် ကို နောက ် ဖေးမှာ ဆောက ် တယ ် ။ ပျဉ ် ပြားတွေ ၊ မြက ် ခင ် းတုကနေပေါ ့ ။ 
အမှတ ် သင ် ပုန ် းကို အမှိုက ် ပုံထဲမှာ တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီမှာ ပို ​ ခေတ ် မီတဲ ့ နောက ် နေရာတစ ် ခု ။ 
ဒါက ၁၉၂၃ က သစ ် သား ဆွဲသင ် ္ ဘောတစ ် စင ် းပါ ။ တစ ် စင ် းလုံး Douglas ထင ် းရူးသားနဲ ့ လေ ။ 
အဲဒီလူ ကိုယ ် တိုင ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အတွင ် းဘက ် မှာ တွဲလောင ် းကျနေတဲ ့ နေရာလွတ ် က စတုရန ် းပေ ၁၀၀၀ လောက ် ရှိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တော ် တော ် စောတဲ ့ လေ ့ လာမှုတွေထဲမှာ တွေ ့ နေတာတွေဟာ တွေ ့ ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တာ တွေ မဟုတ ် ဘူးလို ့ နားလည ် မိတယ ် ။ ဒါက ရှင ် းရှင ် းပြောရင ် ဘီယာခွံ ပိရမစ ် တွေ ၊ အရမ ် းသိပ ် ထည ့ ် ထားတဲ ့ ဆိုဖာတွေ ၊ TV ဖန ် ပြားတွေပါ ။ 
သေချာပေါက ် ကျက ် စားတဲ ့ နေရာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ချို ့ က အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ ၊ တစ ် ချို ့ က ကစားဖို ့ ၊ တစ ် ချို ့ က ကောင ် လေးတွေ သူတို ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ကောက ် ဖို ့ ပါ ။ 
အထူသဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တွေ ့ နေတာတွေ အတွက ် အံ ့ ဩမိတယ ် ။ ။ 
ဥပမာ ဒီနေရာပေါ ့ ဗျာ ။ 
အပြင ် က အရှေ ့ မြောက ် ပုံစံ ကားရုံပုံပေါက ် တယ ် ။ 
ဒါက New York က Long Island မှာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောပေးနိုင ် တာဆိုလို ့ ပြတင ် းပေါက ် အဝိုင ် းပါပဲ ။ 
အတွင ် းဘက ် မှာက ၁၆ ရာစု ဂျပန ် လက ် ဖက ် ရည ် ဆောင ် ရဲ ့ အပန ် းဖြေခန ် းပါ ။ 
ဒီလူက ပစ ္ စည ် းအားလုံးကို ဂျပန ် ကတင ် သွင ် းပြီး ရိုးရာဟန ် ဆောက ် ဖို ့ ဂျပန ် လက ် သမား တစ ် ယောက ် ကို ငှားရမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
သံချက ် တွေ ၊ ဝက ် အူတွေ တစ ် ခုမှမရှိဘူး ။ 
အဆက ် အားလုံးကို လက ် နဲ ့ ထွင ် း ၊ လက ် နဲ ့ ပုံဖော ် ထားတယ ် ။ 
ဒီမှာ နောက ် ပုံစံကျ ရှုခင ် းလှလှပါ ။ Las Vegas ကဆင ် ခြေဖုံးပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကားရုံတံခါးတွေဖွင ့ ် လိုက ် ရင ် အတွင ် းမှာ ပုံမှန ် အရွယ ် လက ် ဝှေ ့ ကြိုးဝိုင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါအတွက ် အကြောင ် းပြချက ် ကောင ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါကို Wayne McCullough ဆိုတဲ ့ လူ ဆောက ် ခဲ ့ တာ ။ 
သူက ၁၉၉၂ အိုလံပစ ် မှာ အိုင ် ယာလန ် အတွက ် ငွေတံဆိပ ် ရခဲ ့ ပြီး ဒီမှာ သူလေ ့ ကျင ့ ် တယ ် ။ သူများတွေကို ​ လေ ့ ကျင ့ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကားရုံဘေးမှာတော ့ သူ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဆုတံဆိပ ် ခန ် း ၊ အဲဒီမှာ သူ ့ အောင ် မြင ် မှုတွေထဲ အပန ် းဖြေနိုင ် သလိုပေါ ့ ဒါက လူပျိုဆောင ် ရဲ ့ နောက ် ထပ ် အရေးပါတာမျိုးပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေရာဟာ လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အလုပ ် ကို ကိုယ ် စားပြုရင ် း ထက ် သန ် မှုကိုလည ် း ကိုယ ် စားပြုပါတယ ် ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ရွက ် သင ် ္ ဘော အတွင ် းဘက ် လိုမျိုး လုပ ် ထားတာပါ ။ 
ဒါဟာ ၁ရ ရာစု ၊ ၁၈ ရာစုက ရေကြောင ် း ရှေးဟောင ် း အစုအဝေးပါ ။ 
ပြတိုက ် အင ် ္ ဂါရပ ် ပေါ ့ ။ 
ခရီးစဉ ် အဆုံးမှာတော ့ နေရာ ၅၀ ကျော ် တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ ကြိုမသိနိုင ် ပဲ အံ ့ စရာလည ် း ကောင ် းတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ပြီးတော ့ လည ် း..... သူတို ့ တွေ ကိုယ ် ပိုင ် အမှတ ် အသားပြုပုံနဲ ့ ဒါတွေထဲ နှစ ် လုပ ် ခဲ ့ တာကိုအရမ ် း သဘောကျမိတယ ် 
ကျွန ် တော ် ဆုံခဲ ့ တဲ ့ လူတွေဟာ သူတို ့ လုပ ် တာတွေ အပေါ ် အတော ် ထက ် သန ် တယ ် လို ့ နားလည ် မိတယ ် ။ 
သူတို ့ အလုပ ် ကို တကယ ် မြတ ် နိုးပြီး 
စုစောင ် းတာ နဲ ့ ဝါသနာတွေမှာ စိတ ် ထက ် သန ် တယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ သူတို ့ လုပ ် လိုတာနဲ ့ သူတို ့ ဘယ ် သူဆိုတာ ထင ် ဟပ ် စေဖို ့ ဒီနေရာတွေကို ဖန ် တီးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ် ပိုင ် နေရာမရှိဘူးဆိုရင ် ရှာပြီးနေလိုက ် ဖို ့ လှိုက ် လှဲစွာ ထောက ် ခံတယ ် 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဘယ ် သူမှမရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုမှာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပုံဖော ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ဘယ ် မှာမှ ဘယ ် သူမှမရှိဘူး ။ ခဏလေးတုန ် းက မော ့ ကြည ့ ် ဖို ့ အသံတွေ မျက ် နှာတွေရှိခဲ ့ တယ ် ။ သူတို ့ ကို ဘယ ် မှာမှ မတွေ ့ နိုင ် တော ့ ဘူး ။ ထပ ် ပြောစရာ မရှိတော ့ ဘူး ၊ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ဒါကိုပြောဖို ့ ဘယ ် သူမှ မကျန ် တော ့ ဘူးလေ ။ အိုး ကျွန ် တော ် ပြောတာ နားဆင ် ပါ ။ လူတိုင ် းဟာ အရေးပါသူ ဖြစ ် နိုင ် ပြီး လူတိုင ် းဟာ ထူးခြားမှုတစ ် ခု လွတ ် လပ ် စွာ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ လူတိုင ် းဟာ အရေးပါသူ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ လူတိုင ် း ထူးခြားမှုတစ ် ခု လွတ ် လပ ် စွာ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ အခု လူတွေအားလုံး သူတို ့ တန ် ဘိုး ခံစားကြတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုကို ပုံဖော ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ကလေးတွေဟာ နေရာတိုင ် းမှာရှိပါတယ ် ။ ကဲ ကမ ္ ဘာမြေပေါ ် က လူတိုင ် းရဲ ့ အချိန ် အတွက ် အကြောင ် းပြချက ် တစ ် ခု ရှိတယ ် ။ ဘာကြောင ် ့ သင ် ဂရုစိုက ် သင ့ ် တယ ် ဆိုတာ စူးစမ ် းရင ် းပေါ ့ ရေး ၊ ထပ ် ပြောစရာ မရှိတော ့ ဘူး ၊ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် မေတ ္ တာတရားကပဲ ကိုယ ် တို ့ ကို ထိုးဖောက ် မြင ် နိုင ် တယ ် လေ ။ အိုး ကျွန ် တော ် ပြောတာ နားဆင ် ပါ ။ လူတိုင ် းဟာ အရေးပါသူ ဖြစ ် နိုင ် ပြီး လူတိုင ် းဟာ ထူးခြားမှုတစ ် ခု လွတ ် လပ ် စွာ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ လူတိုင ် းဟာ အရေးပါသူ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ လူတိုင ် း ထူးခြားမှုတစ ် ခု လွတ ် လပ ် စွာ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ သင ့ ် စိတ ် အအတွင ် းက စွမ ် းအား ၊ စွမ ် းအားကို ခံစားဖို ့ အကျော ် အမော ် ကြီး ဖြစ ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ၊ 
သင ့ ် မျက ် လုံးတွေထဲမှာ သင ် ပဲ မြင ် နိုင ် တဲ ့ မြင ် ကွင ် းရှိတာကို သိနားလည ် ဖို ့ MTV မှာ ကြယ ် ပွင ့ ် ကြီး ဖြစ ် ဖို ့ မလိုပါဘူး ။ လူတိုင ် းဟာ အရေးပါသူ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ လူတိုင ် း ထူးခြားမှုတစ ် ခု လွတ ် လပ ် စွာ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ ဒီကမ ္ ဘာမှာ ထူးခြားမှုလေးတစ ် ခု သင ် လုပ ် နိူင ် ပါတယ ် ။ ဒီကမ ္ ဘာမှာ ထူးခြားမှုလေးတစ ် ခု ကျွန ် တော ် လုပ ် နိူင ် ပါတယ ် ။ ဒီကမ ္ ဘာမှာ ထူးခြားမှုလေးတစ ် ခု သူမ လုပ ် နိူင ် ပါတယ ် ။ ဒီကမ ္ ဘာမှာ ထူးခြားမှုလေးတစ ် ခု သူ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ သင ် ရော ကျွန ် တော ် ရော သူမရော သူရော လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီကမ ္ ဘာမှာ ထူးခြားမှု သေးသေးလေးတစ ် ခု ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူတိုင ် း ထူးခြားမှု သေးသေးလေ ၊ သေးသေးလေး လုပ ် ကြပါတော ့ မယ ် ။ ရေး လူတိုင ် း ထူးခြားမှုလေးတစ ် ခု လုပ ် နိူင ် တော ့ မယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် း ပြောရင ် း ဒီကမ ္ ဘာမှာ ထူးခြားမှုလေးတစ ် ခု လူတိုင ် း လုပ ် ကြတော ့ မယ ် ။ အိုး ရေး (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ဒါက သီချင ် တစ ် ပုဒ ် ဖြစ ် လာတဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ အကြောင ် းက စစ ် ပွဲတို ့ ဘာတို ့ စတာတွေ ဖြစ ် ပျက ် နေတာ သတိမမူပဲ ၊ ကမ ္ ဘာထဲမှာ ရှိနေဖို ့ က ခက ် ခဲတယ ် လို ့ ထင ် မိလို ့ ပါ ။ 
ဒီသီချင ် းက ဒါတွေအားလုံးကနေ ပေါ ် ထွက ် လာတာမျိုးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ရပ ် တည ် နေဆဲဖြစ ် တဲ ့ ပထမ ဓာတ ် ပြားမှာ ပျော ် စရာသီချင ် း အတော ် များများ ရေးခဲ ့ ပေမဲ ့ ဒါကတော ့ နောက ် ထပ ် တစ ် ခုခုပါပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ "" ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ မျှော ် လင ့ ် ချက ် မရှိပါ ၊ အနာဂတ ် မရှိပါ ၊ နှိုးထခြင ် းကို ကယ ် တင ် ဖို ့ ဘုရားသခင ် ကို အယုံအကြည ် မရှိ ၊ အ ​ ​ ကြ ​ ောင ် းပြချက ် မရှိ ၊ နားလည ် မှုမရှိ ၊ ပုန ် းရှောင ် ဖို ့ အထွတ ် အမြတ ် ထားရာမရှိ ၊ စိတ ် ပါလက ် ပါ စကားဝိုင ် းမရှိ ၊ ပညာရှိသူတွေဆီက အမြော ် အမြင ် ရှိတဲ ့ စကားလုံးတွေ မရှိ ၊ ရင ် ကြားစေ ့ မှု မရှိ ၊ ပြီးတော ့ စုပေါင ် းညှိနှိုင ် းတာ မရှိဘူး ။ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဒါဟာ တို ့ တွေ လိုချင ် တာ ၊ ကမ ္ ဘာမြေပေါ ် မှာ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဒါဟာ တို ့ အားလုံး ပြောဆိုကြတာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဒါပေမဲ ့ စင ် ္ ကြံလမ ် းမကြီးထဲမှာ ရှိတဲ ့ 
စစ ် ပွဲရဲ ့ အရိပ ် အယောင ် ကို ချောင ် းမြောင ် းနေ ။ သူဟာ ပို ပို ပို ပြီးသာ လိုချင ် တယ ် ၊ ပို ပို ပို ပို ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ အမှောင ် မရှိ ၊ နေရောင ် မရှိပါ ကြီးကျယ ် တဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း မရှိ ၊ ခံယူချက ် မပါပဲ လွတ ် မြောက ် ခြင ် း မရှိ ၊ လွတ ် လပ ် ဖို ့ အတွက ် လွတ ် လပ ် မှု မရှိ ။ ကောင ် းကင ် ဘုံ မရှိ ၊ ငရဲခန ် း မရှိ ၊ ညီရင ် းအကို ခင ် မင ် မှု မရှိ ၊ တိုင ် းပြည ် မရှိ ၊ ဘာသာမရှိ ၊ အကြွင ် းမဲ အစီအစဉ ် မရှိပါ ။ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး. ဒါဟာ တို ့ တွေ လိုချင ် တာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး 
ဒါဟာ တို ့ အားလုံး ပြောဆိုကြတာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဒါပေမဲ ့ စင ် ္ ကြံလမ ် းမကြီးထဲမှာ ရှိတဲ ့ စစ ် ပွဲရဲ ့ အရိပ ် အယောင ် ကို ချောင ် းမြောင ် းနေ ။ သူဟာ ပို ပို ပို ပြီးသာ လိုချင ် တယ ် ၊ ပို ပို ပို ပို ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ အဖြေကတော ့ အချင ် းချင ် း စိတ ် ချရမှု ပျက ် သုဉ ် းခြင ် း အားအင ် ဟန ် ချက ် ညီမှု ၊ လူတိုင ် းအတွက ် လက ် နက ် တစ ် ခု အချင ် းချင ် း စိတ ် ချရမှု ပျက ် သုဉ ် းခြင ် း ၊ လူတိုင ် းကို ငြိမ ် းချမ ် းမှု ဆောင ် ကြဉ ် းပေးခြင ် း (ထရမ ် းပက ် သံများ) (ထရမ ် းပက ် သံများ) ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဒါဟာ တို ့ တွေ လိုချင ် တာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဒါဟာ တို ့ အားလုံး ပြောဆိုကြတာ ၊ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး 
စင ် ္ ကြံလမ ် းမကြီးထဲမှာ ရှိတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး ကမ ္ ဘာကြီး ငြိမ ် းချမ ် းရေး (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒုက ္ ခပေးသူ ၊ ကသိကအောက ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် သူ ၊ ပုန ် ကန ် သူ ၊ တက ် ကြွသူ ၊ လူတွေရဲ ့ အသံကို တင ် ပြသူဆိုပြီး ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် အမြဲတမ ် း အဲဒါမျိုး မဟုတ ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ကြီးပြင ် လာတာနဲ ့ အမျှ ၊ ကျွန ် တော ့ ဆီမှာ အမည ် ပြောင ် ရှိလာပါတယ ် ။ 
ပျော ့ ပြောင ် းသူ ၊ ဒုက ္ ခမပေးသူလို ့ ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
ကျန ် လူတွေလိုပဲ ကျွန ် တော ် ကလည ် း ပြဿနာတွေကို ရှောင ် ရှားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ငယ ် တုန ် းက ၊ သူတို ့ အားလုံးက ငြိမ ် နေရန ် သင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ငြင ် းခုန ် မနေဘဲ ပြောတဲ ့ အတိုင ် း လုပ ် ပါ ။ 
တနင ် ္ ဂနွေကျောင ် းမှာဆိုရင ် သူတို ့ က ထိပ ် တိုက ် မရင ် ဆိုင ် နဲ ့ ၊ မငြင ် းခုန ် နဲ ့ ၊ မင ် းကမှန ် တောင ် ၊ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ နောက ် ပါးကိုပါ ခံပေးပါ ။ 
အဲဒီတုန ် းက နိုင ် ငံရေး အခြေအနေက အဲဒါကို အာဖြည ့ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကင ် ညာနိုင ် ငံမှာဆိုရင ် ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ချမ ် းသာသူ ဖြစ ် တာကို သက ် သေထူ မပြနိုင ် သရွေ ့ အပြစ ် ရှိသူပါ ။ (ရယ ် မောသံများ) 
ကင ် ညာနိုင ် ငံထဲက ဆင ် းရဲသူတို ့ ဟာပုလိပ ် ရဲ ့ လက ် ချက ် ြဖင ့ ် ပစ ် ခံရဖို ့ များပါတယ ် ။ 
အဲဒီတုန ် းက နိုင ် ငံရေး အခြေအနေက အဲဒါကို အာဖြည ့ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဆီမှာ Moi ဆိုတဲ ့ သမ ္ မတရှိခဲ ့ ရာ အာဏာရှင ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူဟာ နိုင ် ငံကို သံလက ် သီးဖြင ့ ် အုပ ် ချုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ သူ ့ အာဏာကို မေးခွန ် းထုတ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ သူ မှန ် သမျှဟာ 
ကြောက ် နေခဲ ့ ခြင ် းကို အပြစ ် မတင ် ခဲ ့ ကြဘူး ။ 
ငကြောက ် ဖြစ ် ခြင ် းဟာ ချီးကျူးမှု ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကြောက ် သူဟာ ကိုယ ့ ် မိခင ် အိမ ် မှာ သွားနေသူလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆိုခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလို အကြံပေးမှုကို မေးခွန ် းထုတ ် ခဲ ့ သူပါ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရှစ ် နှစ ် တုန ် းက ကင ် ညာနိုင ် ငံမှာ ရွေးကောက ် ပွဲ ပြုလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ရလဒ ် တွေကို ကြမ ် းတမ ် းစွာ ချိုးဖောက ် ခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီ ရွေးကောက ် ပွဲ နောက ် မှာ ၊ အကြမ ် းဖက ် မှုတွေ ၊ ဖျက ် လိုဖျက ် ဆီးမှုတွေ ၊ လူတွေ ၁၀၀၀ ကျော ် အသတ ် ခံရမှုတွေ ရင ် ဆိုင ် လာခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလို အကြမ ် ဖက ် မှုတွေကို မှတ ် ပုံတင ် ခဲ ့ သူပါ ။ 
ဓာတ ် ပုံဆရာ တဦးအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ရိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ပုံတွေထောင ် ချီပါ ၊ အဲဒီနောက ် နှစ ် လအကြာမှာ ၊ နိုင ် ငံရေးသမား နှစ ် ဦးတို ့ ဟာ အတူတူ ထိုင ် လျက ် လဘက ် ရည ် သောက ် ခဲ ့ ကြကာ ၊ ငြိမ ် းချမ ် းရေးကို ချုပ ် ဆိုခဲ ့ ကြလို ့ နိုင ် ငံဟာ ရှေ ့ ကို တက ် လှမ ် းနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အကြမ ် းဖက ် မှုတွေကို ကိုယ ် တွေ ့ မြင ် ခဲ ့ ရလို ့ စိတ ် ညစ ် နေခဲ ့ ရတယ ် ။ 
လူတွေ အသတ ် ခံနေကြရတာ အိမ ် ယာတွေကို စွန ့ ် ပြေးနေရတာ မြင ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
မုဒိမ ် းကျင ့ ် ခံခဲ ့ ရတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေကို ကျွန ် တော ် တွေ ့ ခဲ ့ ရရာ သိပ ် ကို စိတ ် ညစ ် ခဲ ့ ရပေမဲ ့ ၊ နိုင ် ငံဟာ အဲဒါကို ဘယ ် တော ့ မှ မပြောရဲခဲ ့ ပါ ။ 
ပြဿနာနဲ ့ ဝေးအောင ် နေရန ် ၊ အဲဒီအကြောင ် း မပြောရန ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဆယ ် လ ကြာတော ့ ကျွန ် တော ် အလုပ ် က ထွက ် လိုက ် တယ ် ။ ကျွန ် တော ် အဲဒါကို ဆက ် သည ် းမခံနိုင ် တော ့ လိုပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အလုပ ် ကို ရပ ် လိုက ် တဲ ့ နောက ် မှာ နိုင ် ငံ ့ ထဲက အကြမ ် းဖက ် မှုတွေကို ၊ အမျိုးသားရေး အခြေအနေကို ပြောကြရန ် ကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေတွေကို လိုက ် ပြီး စည ် းရုံးခဲ ့ ရာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၂၀၀၉ ခုနှစ ် ဇွန ် ၁ ရက ် မှာ အားကစားရုံကို သွားဖို ့ စီစဉ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ သမ ္ မတရဲ ့ အာရုံကို မိမိတို ့ ဆီကို စွဲဆောင ် ရန ် ပါ ။ 
အဲဒါဟာ အမျိုးသား နေ ့ ထူးဖြစ ် ပြီး ၊ တနိုင ် ငံလုံး အဝှမ ် း ထုတ ် လွှင ့ ် ပါတယ ် ၊ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် အားကစားရုံကို ရောက ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ သူငယ ် ချင ် းတွေကို မမြင ် ခဲ ့ ရပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ တယောက ် တည ် း ဖြစ ် နေတယ ် ၊ ဘာလုပ ် ရမှန ် း မသိခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကြောက ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီတချိန ် တည ် းမှာ ၊ အဲဒီနေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တခုကို ချမှတ ် ရန ် လိုခဲ ့ တာကို နားလည ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ သူများတွေလို ဆက ် ပြီး ကြောက ် သူ အဖြစ ် ဆက ် နေမှာလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် ရပ ် တည ် မှာလား? 
သမ ္ မတက မိန ့ ် ခွန ် းပြောရန ် ထရပ ် လိုက ် တာနဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ မတ ် တပ ် ရပ ် လျက ် သမ ္ မတဆီ အော ် ဟစ ် နေတာကို တွေ ့ လိုက ် တယ ် ၊ ရွေးကောက ် ပွဲ နောက ် ပိုင ် း အကြမ ် းဖက ် မှုတွေကို သတိရနေဖို ့ ၊ ချစားမှုတွေကို ရပ ် စဲပစ ် ဖို ့ တောင ် းဆိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ရုတ ် ခနဲဆိုသလို ပုလိပ ် တွေဟာ ဆာလောင ် နေတဲ ့ ခြင ် ္ သေ ့ တွေလို ကျွန ် တော ့ အပေါ ် ကို ခုန ် အုပ ် လိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ့ ပါးစပ ် ကို ပိတ ် ပစ ် လိုက ် ကြကာ အားကစားရုံ အထဲကနေပြီး ဆွဲခေါ ် သွားကြတယ ် ၊ 
အဲဒီညမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ထောင ် ရဲ ့ အေးစက ် နေတဲ ့ ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် မှာ လှဲနေခဲ ့ ရတယ ် ၊ အဲဒီအချိန ် မှာ ကျွန ် တော ် စဉ ် းစားလာရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒီလို ခံစာလာရတာ ဘာကြောင ့ ် လဲ? 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ရိုက ် ယူခဲ ့ တဲ ့ ပုံတွေကြောင ့ ် လည ် း စိတ ် ညစ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ့ ရိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ပုံတွေဟာ ကင ် ညာလူမျိုး အများကြီးထဲက တချို ့ မျှပါ ။ 
ကင ် ညာ လူမျိုး အများစုတို ့ ဟာ အကြမ ် းဖက ် မှုကို မမြင ် ခဲ ့ ကြရပါ ။ 
အဲဒါဟာ သူတို ့ အတွက ် ပုံပြင ် နဲ ့ တူခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ လမ ် းပေါ ် မှာ ပြပွဲလိုဟာမျိုး ကျင ် းပလျက ် အကြမ ် းဖက ် မှု ဓာတ ် ပုံတွေကို တနိုင ် လုံး အဝှမ ် းမှာ ပြပေးခြင ် းဖြင ့ ် ပြည ် သူတွေ အဲဒီအကြောင ် း ပြောဆိုလာအောင ် လှုံ ့ ဆော ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နိုင ် ငံ ့ ထဲမှာ ခရီးထွက ် လျက ် ပုံတွေကို ပြသခဲ ့ ကြတယ ် ၊ အဲဒီ ခရီးကမှ ကျွန ် တော ့ ကို တက ် ကြွစွာ လှုပ ် ရှားမှု ခရီးပေါ ် ကို တင ် ပေးလိုက ် တာပါ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ဆက ် ပြီး နှုတ ် ငုံမနေတော ့ ရန ် ၊ အဲဒီအကြောင ် းတွေကို ဆွေးနွေးပြောပြရန ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ခရီးထွက ် လှည ့ ် လည ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အထွေထွေ ဆိုက ် ဟာ လမ ် းပေါ ် က ပြပွဲတွေကနေပြီး နိုင ် ငံ ့ ထဲက အခြေအနေ အကြောင ် း ကားချပ ် ပုံ ၊ ချစားမှု နဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေ ညံ ့ ဖျင ် းမှု အကြောင ် း ဆွေးနွေးတဲ ့ ဆိုက ် ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သရုပ ် ြပ သင ် ္ ဂြိုဟ ် မှုကိုလည ် း လုပ ် ခဲ ့ ကြပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကင ် ညာ ပါလီမန ် ဆီကို ဝက ် ကောင ် တွေကို ပို ့ ပေးခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် ငံရေးသမားတွေရဲ ့ လောဘကြီးမှုကို ပြသပေးရန ် အတွက ် ပါ ။ 
အဲဒီလို ယူဂန ် ဒါ နဲ ့ အခြားနိုင ် ငံတွေမှာပါ ပြုလုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ အားရစရာ အကောင ် းဆုံးက ပုံတွေကို မီဒီယာတွေက ယူပြီး ပြသလာကြတယ ် ၊ နိုင ် ငံ ့ တဝှမ ် းလံးမှာ ၊ တတိုက ် လုံးမှာ အကျယ ် တ၀င ့ ် ပြသပေးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခုနစ ် နှစ ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် ရပ ် လိုက ် စဉ ် တယောက ် တည ် း ဖြစ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ အခုတော ့ ကျွန ် တော ် နဲ ့ အတူ ရပ ် နေတာက လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီး တခုပါ ။ 
ကြောက ် ရွံ ့ ခြင ် း မရှိကြတော ့ တဲ ့ ငကြောက ် ကောင ် တွေ မဟုတ ် ကြတော ့ တဲ ့ လူငယ ် တွေဟာ ကျွန ် တော ့ ် ကို ဝန ် းရံလျက ် ရှိနေကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပုံပြင ် က အဲဒီလိုရှိပါတယ ် ။ 
အားကစားရုံထဲက ဟိုတနေ ့ တုန ် းက ကျွန ် တော ် ဟာ ငကြောက ် ကောင ် အဖြစ ် ရပ ် နေခဲ ့ သူပါ ။ 
လူတိုင ် းရဲ ့ ဘဝထဲမှာ အဆုံးအဖြတ ် ပေးတတ ် တဲ ့ နေ ့ ဆိုလို ့ နှစ ် ရက ် ရှိပါတယ ် - 
အားကစားရုံထဲမှာ ရပ ် နေပြီး သမ ္ မတကို အော ် ဟစ ် နေခဲ ့ တဲ ့ နေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် မွေးခဲ ့ ရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကို ကျွန ် တော ် သိလာခဲ ့ တယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ မတရားလုပ ် နေတာတွေကို နှုတ ် ငုံနေမှာ မဟုတ ် ဘူး ဆိုတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ က ခင ် ဗျားတို ့ မွေးလာခဲ ့ ကြတာ ဘာ ့ အတွက ် လဲ သိကြပါသလား? 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) Tom Rielly: တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာ ပုံပြင ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မေးခွန ် းတိုလေး တချို ့ ကို မေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ PAWA254 ဆိုပါစို ့ ၊ ခင ် ဗျားဟာ စတူဒီယို တခုကို ဖန ် တီးပေးခဲ ့ တယ ် ၊ လူငယ ် တွေ အဲဒီကို လာနိုင ် ကြကာ ၊ ဒီဂျီတယ ် မီဒီယာရဲ ့ စွမ ် းပကားတွေကို သင ် ယူကြမယ ် ၊ ခုနက လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေထဲက တချို ့ ကို လုပ ် နိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပေါ ့ လေ ။ 
အခုကော အဲဒီ PAWA မှာ ဘာတွေများ ဖြစ ် ပျက ် နေလဲ? 
Boniface Mwangi: ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီမှာ ရုပ ် ရှင ် ပြုလုပ ် ကြသူတွေ ၊ ဂရာဖီတီ အနုပညာရှင ် တွေ ၊ ဂီတသမားတွေ ၊ ရှိနေကြကာ ၊ နိုင ် ငံ ့ ထဲမှာ ပြဿနာ တခုခု ရှိလာရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စုဝေးလျက ် စဉ ် းစားကြကာ အဲဒီပြဿနာကို ဆွေးနွေးကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အားအကောင ် းဆုံး လက ် နက ် က အနုပညာပါပဲ ၊ ကမ ္ ဘာကြီးပေါ ် မှာ လူတွေဟာ အလုပ ် များနေကြကာ လူတိုင ် းဟာ သူ ့ ဘဝနဲ ့ ရှုပ ် ရှက ် ခတ ် နေပါတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ဖတ ် ဖို ့ တောင ် အချိန ် မရှိကြပါဘူး ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လှုပ ် ရှားမှုတွေကို ပြောလိုတာကို အနုပညာအဖြစ ် တင ် ဆက ် ကြတယ ် ။ 
ဂီတမှ အစပြုလျက ် ၊ ဂရာဖီတီ ၊ စတဲ ့ အနုပညာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးပါတယ ် ။ 
နောက ် တခုကိုကော ပြောနိုင ် သေးလား? 
TR: ရတာပေါ ့ ၊ သေချာပါတယ ် ။ (Applause) BM: ကျွန ် တော ် ဟာ အဖမ ် းခံခဲ ့ ရတာ ၊ ရိုက ် နှက ် ခံခဲ ့ ရတာ ၊ ခြောက ် လှန ့ ် ခံခဲ ့ ရတာ မှန ် ပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ့ ဆီမှာ အသံဆိုတာ ရှိတာကို ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် လို ့ ၊ ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် တာအတွက ် ကျွန ် တော ် ရပ ် တည ် နိုင ် တာကို နားလည ် လာတဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဆက ် မကြောက ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ ကို softy လို ့ ခေါ ် ခဲ ့ ကြပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ softy မဟုတ ် တော ့ ပါ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ တကယ ့ ် တွင ် ဘယ ် သူလဲ ၊ ဘာလုပ ် ချင ် တယ ် ဆိုတာကို သိနားလည ် ခဲ ့ ကာ အဲဒီလို လုပ ် ရတာ ဘယ ် လောက ် လှပတယ ် ဆိုတာကို သိနားလည ် လာလို ့ ပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဘာတွေ လုပ ် ဖို ့ မွေးလာတယ ် ဆိုတာကို သိရခြင ် းထက ် ကို ပိုအားကောင ် းတာ ဘာမှ မရှိနိုင ် ပါ ၊ သင ် ဟာ ကြောက ် စရာ မလို ၊ ကိုယ ့ ် ဘဝကို ဆကနေထိုင ် သွားရုံပါပဲ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

အထူးခြားဆုံးတစ ် ခုကတော ့ တာနာဂရာ ပြဇတ ် ရုံပါ ။ ဒါက ၂၀ရာစု အစပိုင ် းမှာရေပန ် းစားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဇာတ ် စင ် အသေးစားလေး တစ ် ခုပေါ ် မှာ တင ် ဆက ် နေတဲ ့ လူလေးတွေရဲ ့ ပုံရိပ ် ယောင ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ မှန ် တွေကိုသုံးပါတယ ် ။ အခု ကျွန ် တော ် မှန ် တွေကို မသုံးပါဘူး ၊ ဒါကတော ့ တာနာဂရာပြဇတ ် ရုံကို ဒီဂျစ ် တယ ် နည ် းနဲ ့ ဂုဏ ် ပြုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဇာတ ် လမ ် းကို စခွင ့ ် ပြုပါဗျာ ။ 
မှောင ် မိုက ် ပြီး မုန ် တိုင ် းထန ် တဲ ့ ညတစ ် ညမှာပေါ ့ ၊ တကယ ် နော ် ။ ၁၈၅၆ခု ဇူလိုင ် လ ၁၀ရက ် နေ ့ ကပါ ။ 
လျှပ ် စီးက ကောင ် းကင ် မှာ လင ် းလက ် သွားပြီး ကလေးတစ ် ယောက ် ဖွားမြင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ နာမည ် က Nikola ၊ Nikola Tesla ပါ ။ 
အခု ဒီကလေးဟာ လူတော ် လေး အဖြစ ် ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပါရစေ ။ 
Tesla ရေ ၂၃၆ နဲ ့ ၅၀၁ မြောက ် လိုက ် ရင ် ဘယ ် လောက ် လဲကွ ။ 
Nikola Tesla: ရလဒ ် က ၁၁၈၂၃၆ ပါခင ် ဗျာ ။ 
Marco Tempest: ကဲ Tesla ရဲ ့ ဦးနှောက ် ဟာ အံ ့ မခန ် းလုပ ် ပြလိုက ် တာပါ ။ 
စကားလုံးတစ ် လုံး ပြောလိုက ် တဲ ့ အခါ ဒါရဲ ့ အရိပ ် တစ ် ခုက ချက ် ချင ် းပဲ သူ ့ စိတ ် ထဲမှာ ပေါ ် လာတယ ် ။ 
သစ ် ပင ် ၊ ထိုင ် ခုံ ၊ မိန ် းကလေး 
ဒါတွေဟာ အာရုံခြောက ် ခြားမှုတွေပါ ။ သူထိလိုက ် တဲ ့ အခိုက ် မှာ ပျောက ် ကွယ ် သွားတာပါ ။ 
ဒွန ် တွဲနေတဲ ့ အာရုံခံစားမှုပုံစံတစ ် ခု ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ပိုင ် းမှာ ဒါကို သူရဲ ့ တစ ် ပန ် းသာမှုအဖြစ ် သူပြောင ် းလိုက ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
Tesla က သူ ့ မနောထဲမှာ တီထွင ် မှုတွေ ဖန ် တီးနေခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ အလုပ ် ရုံထဲမှာ ဒါတွေကို တည ် ဆောက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
NT: ကျွန ် တော ့ မှာ ပုံစံတွေ ၊ ပုံကြမ ် းတွေ ၊ စမ ် းသပ ် မှုတွေ မလိုခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါတွေကို ကျွန ် တော ့ မနောထဲမှာ အရှိအတိုင ် းပုံဖော ် နိုင ် ပြီး ဒါကို အသုံးပြု ၊ စမ ် းသပ ် ၊ ပြီးတော ့ မွမ ် းမံတယ ် ။ 
ဒါပြီးတော ့ မှပဲ တည ် ဆောက ် တာပါ ။ 
MT: သူ ့ ရဲ ့ ကြီးကျယ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးက ပြန ် လှန ် လျှပ ် စီးမှုပါ ။ 
လူတွေလက ် ခံ ယုံကြည ် လာအောင ် သူ ဘယ ် လိုလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ လဲ ။ 
သူ ့ စိတ ် ကူးကို လက ် ခံလာစေဖို ့ သူဟာ ပွဲကျအောင ် ပြတတ ် သူ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
NT: ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ခေတ ် သစ ် တစ ် ခု ၊ လျှပ ် စစ ် ခေတ ် ရဲ ့ အရုဏ ် ဦးမှာပါ ။ 
ဂရုတစိုက ် လုပ ် ထားတဲ ့ တီထွင ် မှုကနေ ခလုတ ် တစ ် ခု လှုပ ် ရုံလေးနဲ ့ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် ကို တစ ် ဖက ် ဖက ် ကနေ ထုတ ် လွှင ့ ် နိုင ် စွမ ် းရှိပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ လောကဓာတ ် ပညာရဲ ့ မှော ် အစွမ ် းပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ)ရေဒီယို ၊ ကြိုးမဲ ့ ကြေးနန ် း ၊ အဝေးထိန ် းကိရိယာ ၊ စက ် ရုပ ် တီထွင ် မှုပညာတွေပါ ။ 
လူ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ရဲ ့ အရိုးတွေကိုတောင ် ဓာတ ် ပုံရိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Niagara Falls ရဲ ့ ပြင ် းထန ် တဲ ့ စွမ ် းအားတွေကို ထိန ် းချုပ ် အသုံးချပြီး မြို ့ တော ် ဆီ အလင ် းဓာတ ် ယူဆောင ် ပေးခြင ် းပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Tesla ရဲ ့ အောင ် မြင ် မှုက မကြာခဲ ့ ပါဘူး ။ 
NT: ပိုကြီးမားတဲ ့ စိတ ် ကူးတွေ ကျွန ် တော ့ မှာရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
မြို ့ တော ် ကို အလင ် းရောင ် ပေးခြင ် းဟာ အစပဲရှိပါသေးတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ ကြေးနန ် း ဗဟိုဌာန တစ ် ခု ၊ သတင ် းတွေ ၊ စာတိုတွေ ၊ အသံတွေ ၊ ရုပ ် ပုံတွေ ၊ ကမ ္ ဘာထဲက ဘယ ် နေရာကိုမဆို ချက ် ချင ် း ကြိုးမဲ ့ ပို ့ နိုင ် တယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
NT: သူတို ့ က ကျွန ် တော ့ ကို ပိုက ် ဆံပေးမှာမဟုတ ် ဘူးဗျ ။ 
NT: ဟုတ ် တာပေါ ့ ၊ ဒါက အမှားကြီးတစ ် ခုပါ ။ 
တစ ် ကိုယ ် တော ် သမား ဖြစ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
မရဏကိုရှောင ် တိမ ် း သူ ့ အချိန ် တော ် တော ် များများကို Waldorf-Astoria မှာရှိတဲ ့ သူ ့ တိုက ် ခန ် းမှာ ကုန ် ဆုံးခဲ ့ ရှာတယ ် ။ 
NT: ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာတိုင ် းဟာ လူသားတွေအတွက ် ၊အဲဒီမှာ အသိဉာဏ ် ၊ သိပ ္ ပံပညာနဲ ့ အနုပညာရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေဟာ ပိုကောင ် းမွန ် ပြီး လှပတဲ ့ ဘဝအတွက ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကို ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးမှာပါ ။ 
MT: Nikola Tesla ဟာ ၁၉၄၃ ခု ဇန ် နဝါရီ ၇ရက ် မှာ သေဆုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ နောက ် ဆုံး လဲလျောင ် းရာကတော ့ Belgrade မှာရှိတဲ ့ Nikola Tesla Museum က သူ ့ အရိုးပြာတွေ ထည ့ ် ထားတဲ ့ ရွှေကမ ္ ဘာလုံးထဲမှာပါ ။ 
သူ ့ အမွေအနှစ ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ အတူ ရှိနေဆဲပါ ။ 
Tesla ဟာ ကမ ္ ဘာမြေကို အလင ် းပေးသူ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါဟာ အစပဲရှိပါသေးတယ ် ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ထိုးထွင ် းဉာဏ ် ကတော ့ နက ် ရှိုင ် းလှပါတယ ် ။ 
NT: ပြောကြဗျာ ၊ သစ ် တောတွေ ကွယ ် ပျောက ် ပြီး ၊ ကျောက ် မီးသွေးသိုက ် တွေ ကုန ် ခန ် းသွားတဲ ့ အခါ လူသားတွေ ဘာလုပ ် ကြမလဲ ။ 
MT: သူ ့ မှာအဖြေရှိတယ ် လို ့ Tesla ကထင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကတော ့ ဒီမေးခွန ် းကို မေးနေတုန ် းပဲလေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မ ကိုးနှစ ် အရွယ ် တုန ် းက ၊ အမေက ဘယ ် လိုပုံစံမျိုး အိမ ် ကို ကျွန ် မ လိုချင ် လဲ မေးကြည ့ ် ခဲ ့ ရာ ၊ ကျွန ် မက ပုံပြင ် ထဲက ဒီလိုမှိုကို ရေးဆွဲပြခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ သူမဟာ အဲဒါကို တကယ ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒီတုန ် းက ဒါဟာ သမရိုးကျ မဟုတ ် ခဲ ့ တာ ကျွန ် မ နားမလည ် ခဲ ့ ပါ ၊ အခုလည ် း နားမလည ် သေးဘူးနဲ ့ တူတယ ် ၊ ကျွန ် မဟာ အိမ ် တွေကို ဆက ် ပြီး ဒီဇိုင ် းရေးဆွဲနေတုန ် း မို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒါက ဘာလီကျွန ် းပေါ ် က အော ် ဒါပေးခဲ ့ တဲ ့ ခြောက ် ထပ ် အိမ ် ပါ ။ 
အဲဒါကို အားလုံးနီးပါး ဝါးနဲ ့ ဆောက ် လုပ ် ထားတယ ် ။ 
လေးထပ ် မှာ ရှိတဲ ့ ဧည ့ ် ခန ် းထဲကနေပြီး ချိုင ့ ် ဝှမ ် းကို မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
Bအိမ ် ထဲကို တံတားတခုပေါ ် မှ ဝင ် ရပါတယ ် ။ 
အပူပိုင ် းဒေသမှာ တော ် တော ့ ကို ပူနိုင ် တာမို ့ လေပြည ် ကို ဖမ ် းယူရန ် ကွေးနေတဲ ့ အမိုးတွေကို ဆောက ် ပေးထားတယ ် ။ 
တချို ့ အခန ် းတွေမှာ မြင ့ ် တဲ ့ ပြူတင ် းပေါက ် တွေ တပ ် ဆင ် ထားခြင ် းဖြင ့ ် လေကို ဝင ် လာစေလျက ် ပိုးကောင ် တွေကို အပြင ် ကို မောင ် းထုတ ် ပစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒီအခန ် းကို မပိတ ် ဘဲ ထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ လေသန ့ ် စက ် ပါ ရွက ် ထည ် အိပ ် ရာကို ပြုလုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဖောက ် သည ် တယောက ် သူ ့ ဧည ့ ် ခန ် း ထောင ့ ် မှာ ရုပ ် သံ အခန ် းကို ပြုလုပ ် ချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
နေရာတခုကို နံရံမြင ့ ် များဖြင ့ ် ပိတ ် ပေးရင ် သိပ ် ကောင ် းမှာ မဟုတ ် လို ့ ၊ အဲဒါ ့ အစား ကျွန ် မတို ့ ဟာ ယက ် ထားတဲ ့ စင ် လိုဟာမျိုး ပြုလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီမှာ ဇိမ ် ခံပစ ္ စည ် းတွေ ၊ ရေချိုခန ် းလိုဟာမျိုး အားလုံး ရှိနေပါပြီ ။ 
ဒါက ဧည ့ ် ခန ် း ထောင ့ ် တနေရာက ခြင ် းတခုပါ ၊ လူတချို ့ တို ့ ဟာ အဲဒါကို အသုံးပြုဖို ့ လက ် တုန ့ ် နေတတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အသံဗလံတွေကို လုံနေအောင ် မလုပ ် တတ ် သေးလို ့ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မတို ့ ဆက ် စဉ ် းစားနေတုန ် း လုပ ် ကိုင ် ဆဲတွေ များပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ နားလည ် လိုက ် တာ တခုကတော ့ ဝါးဟာ ၎ င ် းကို မှန ် ကန ် စွာ သုံးတတ ် ရင ် ကျွန ် မတို ့ ကို ကောင ် းမွန ် စွာ လုပ ် ကျွေးမှာပါ ။ 
တကယ ် တမ ် းမှာ ဝါးဟာ အလေ ့ ကျပေါက ် တဲ ့ မြက ် ပင ် ပါပဲ ။ 
၎ င ် းဟာ ဘာမှ စိုက ် မထားတဲ ့ မြေပေါ ် မှာ ၊ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ လျှိုတွေမှာ ၊ တောင ် ဘေးမှာ ပေါက ် ပါတယ ် ။ 
ဝါးပင ် အတွက ် မိုးရေ ၊ စမ ် းရေ ၊ နေရောင ် လိုအပ ် ပါတယ ် ။ တကမ ္ ဘာလုံးမှာ ပေါက ် ကြတဲ ့ ဝါးအမျိုးအစား ၁၄၅၀ ထဲက ခုနစ ် ခုကိုသာ ကျွန ် မတို ့ အသုံးပြုကြတာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မ အဖေပါ ။ 
ဝါးတွေဖြင ့ ် ဆောက ် လုပ ် ဖို ့ အားပေးခဲ ့ တာ သူပါပဲ ၊ သူဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခုနစ ် နှစ ် တုန ် းက စိုက ် ပျိုးခဲ ့ တဲ ့ Dendrocalamus asper niger ဝါးပျင ် တွေ အကြားမှာ ရပ ် နေတာပါ ။ 
နှစ ် စဉ ် နှစ ် တိုင ် း အဲဒီမှာ ဝါးပင ် အတက ် တွေ တပုံကြီးကို ပေါက ် လာတတ ် ပါတယ ် ။ 
ဟိုမှာမြင ် ရတဲ ့ အတက ် ဆိုရင ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အပတ ် သုံးရက ် အတွင ် း တမီတာ ရှည ် ထွက ် လာခဲ ့ တယ ် ၊ သုံးနှစ ် အတွင ် း အစားထိုးပေါ ် လာနိုင ် တဲ ့ ဆောက ် လုပ ် ရေး ပစ ္ စည ် းကို ပြောနေတာပါ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မိသားစုပိုင ် ဝါးပင ် အုပ ် စုများမှ ဝါးတွေကို ရရှိကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ က Betung လို ့ ခေါ ် ကြတဲ ့ ဒီဝါးဟာ တကယ ့ ် ကို ရှည ် ပါတယ ် ၊ သုံးနိုင ် တဲ ့ အရှည ် ဟာ ၁၈ မီတာ ရှိတတ ် တယ ် ။ 
ထရပ ် ကားနဲ ့ တောင ် ပေါ ် မှ သွားယူရပါတယ ် ။ 
အဲဒါဝါးဟာ သိပ ် ခိုင ် ပါတယ ် ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ဆန ့ ် နိုင ် အားဟာ သံမဏိ အတိုင ် းပါပဲ ၊ ဖိနှိပ ် ခံအား ကျတော ့ ဘိလပ ် မြေနဲ ့ တူတယ ် ။ 
ထိုးဝါးဆိုရင ် တန ် ချိန ် လေးတန ် အထိကို တောင ့ ် ခံနိုင ် စွမ ် း ရှိပါတယ ် ။ 
၎ င ် းထဲမှာ အခေါင ် းရှိပြီ ပေါ ့ ပါးလို ့ ပါ ။ လူအနည ် းငယ ် ဖြင ့ ် မယူနိုင ် သလို ၊ တခါတရံမှာ အမျိုးသမီး တယောက ် တည ် းတောင ် ၊ မ ’ ယူနိုင ် အောင ် ကို ပေါ ့ ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မ ဖခင ် က ဘာလီမှာ Green School ကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ စဉ ် ၊ နယ ် မြေတခုလုံးထဲက အဆောက ် အဦ အားလုံးအတွက ် ဝါးကို ရွေးခဲ ့ တယ ် ၊ ဝါးဟာ နမိတ ် ကောင ် း တခုပဲလို ့ မြင ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒါဟာ ကလေးတွေအတွက ် နမိတ ် ကောင ် းပါ ။ 
အဲဒါဟာ ကုန ် ခမ ် းမှာ မဟုတ ် တဲ ့ ရေရှည ် ခံနိုင ် မယ ့ ် ပစ ္ စည ် းမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီအဆောက ် အဦတွေ ဆောက ် လုပ ် နေစဉ ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခြောက ် နှစ ် တုန ် းက ကျွန ် မ မြင ် လိုက ် တော ့ ၊ အဲဒါဟာ သိပ ် ဟုတ ် မှန ် တာကို စဉ ် းစားမိတယ ် ။ 
ဝါးဟာ ကျွန ် မတို ့ တဝိုက ် မှာ ပေါက ် ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ခိုင ် တယ ် ။ ၎ င ် းဟာ ကြော ့ ရှင ် းတယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ငလျင ် ဒဏ ် ခံနိုင ် တယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ အရင ် တုန ် းက မဆောက ် ခဲ ့ ကြတာလဲ ၊ နောက ် ကော ဘယ ် လိုများ သုံးနိုင ် ကြအုံးမလဲ? 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မဟာ Green School ကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ ကြသူ အချို ့ နဲ ့ အတူ Ibuku ကို တည ် ထောင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Ibu ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် မှာ "" မိခင ် "" ပြီးတော ့ ku က "" ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ "" ပါ ၊ မိခင ် ကမ ္ ဘာ ဆိုလိုတပါ ။ အဲဒီ Ibuku ဟာ လက ် မှုပညာရှင ် တွေ ၊ ဗိသုကာ ပညာရှင ် တွေ ဒီဇိုင ် းရေးဆွဲသူတွေရဲ ့ အဖွဲ ့ ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးလက ် တွဲလျက ် ဆောက ် လုပ ် ရေး နည ် းသစ ် ကို တီထွင ် နေကြတာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် ကာလအတွင ် းမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ လုံးဝမတူကြတဲ ့ အဆောက ် အဦ ၅၀ ကျော ် ကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ ကြရာ အများစုဟာ ဘာလီမှာပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ ထဲက ကိုးခုဟာ Green Village ထဲမှာပါ ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ အိမ ် တချို ့ တို ့ ရဲ ့ အတွင ် းပိုင ် းကို ခုနက မြင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ အဲဒီမှာ ကျွန ် မတို ့ အော ် ဒါဖြင ့ ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ပရိဘောဂများကို တပ ် ဆင ် ပေးကြပါမယ ် ၊ ၎ င ် းတိုကို ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် ခြံများဖြင ့ ် ဝန ် းရံပေးကြပါမယ ် ၊ တနေ ့ နေ ့ မှာ လာပြီးလည ် ကြဖို ့ ရှင ် တို ့ အားလုံးကို ဖိတ ် ကြားပါတယ ် ။ 
အဲဒီကို သွားရင ် ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ Green School ကိုလည ် း မြင ် နိုင ် ကြမှာပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီမှာ နှစ ် စဉ ် စာသင ် ခန ် းတွေကို ဆက ် ဆောက ် နေတယ ် ။ ပြီးတော ့ မွမ ် းမံထားတဲ ့ ပုံပြင ် လာ မှိုအိမ ် ကိုလည ် း ဆောက ် လုပ ် နေကြသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ နိုင ် ငံခြား တင ် ပို ့ ဖို ့ အိမ ် သေးသေးလေးကို လုပ ် ကိုင ် နေကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါက အစဉ ် အလာ Sumbanese အိမ ် ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ က အဲဒါကို သုံးထားတဲ ့ အထည ် အလိပ ် မှအစ အသေစိတ ် ပုံတူအတိုင ် း ထုတ ် လုပ ် ပေးထားကြပါတယ ် ။ 
ဟင ် းလင ် းပြင ် မီးဖိုခန ် းပါတဲ ့ စားသောက ် ဆိုင ် လည ် း ပါပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ မီးဖိုနဲ ့ တော ် တော ့ ကို တူတယ ် မဟုတ ် လား? 
မြစ ် ကို ၂၂ မီတာမိုးလျက ် ဖြတ ် ဆောက ် ထားတဲ ့ တံတားပါပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ လုံးဝ အသစ ် လုပ ် ကိုင ် နေတာ ရှိပါတယ ် ။ 
Java တဝှမ ် းမှာ မြင ် နေကျ တဲအိမ ် လေးတွေ ဆီမှနေပြီး ဒီလို တံတာလေးတွေကိုပါ ၊, ကမ ္ ဘာပေါ ် က အပူပိုင ် း ဒေသတွေမှာ ဝါးကို ကျယ ် ပြန ့ ် စွာ သုံးလာခဲ ့ ကြတာ နှစ ် ပေါင ် း ထောင ် သောင ် း မကတော ့ ပါ ။ 
ကျွန ် းတွေ တိုက ် တွေဆီကို လူတွေဟာ ဝါးဖောင ် တွေကို သုံးပြီး ကူးခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာမှမကြာသေးခင ် အထိကို ဝါးကို အင ် းဆက ် ပိုးတွေမှ စိတ ် ချက ် လက ် ချ ကာကွယ ် နိုင ် တဲ ့ နည ် း မရှိခဲ ့ လို ့ ဝါးနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ အရာမှန ် သမျှနီးပါးဟာ ပျက ် စီး ဆုံးရှုံးသွားခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ 
အကာအကွယ ် မဲ ့ လို ့ ဝါးတွေဟာ ပျက ် ပြုန ် းသွားခဲ ့ တာပါ ။ 
မွမ ် းမံပေးမထားတဲ ့ ဝါးကို စားပစ ် ခံရမှာပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ လူတော ် တော ် များများက ၊ အထူးသဖြင ့ ် အာရှတိုက ် ထဲမှာ ၊ ဝါးအိမ ် ထဲမှာ နေရလောက ် အောင ် ကိုပဲ ငါဟာ ဆင ် းရဲလှတာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ထင ် မြင ် ယူဆကြတာပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ စဉ ် းစားမိတာက ၊ အဲဒီလူတွေရဲ ့ အယူအဆတွေကို ပြောင ် းလဲပစ ် လျက ် ဝါးဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆောက ် လုပ ် ရေး ပစ ္ စည ် းဖြစ ် တာကို ပြီးတော ့ အားကျစရာ ကောင ် းတာကို ယုံကြည ် လက ် ခံလာဖို ့ ကြိုးပမ ် းရင ် ကော? 
ပထမဦးဆုံးအနေနဲ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ လုံခြုံအောင ် မွမ ် းမံတဲ ့ နည ် း လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
Borax ဟာ သဘာဝ ဓာတ ် ဆား တခုပါ ။ 
ဝါးကို ရှင ် သန ် ရပ ် တည ် နိုင ် တဲ ့ ဆောက ် လုပ ် ရေး ပစ ္ စည ် းအဖြစ ် ပြောင ် းပေးလိုက ် တယ ် ။ 
စနစ ် တကျ မွမ ် းမံပေးမယ ် ၊ ဒီဇိုင ် းကို ဂရုစိုက ် ရေးဆွဲပေးမယ ် ဆိုရင ် ဝါးနဲ ့ ဆောက ် လုပ ် ထားတဲ ့ အဆောက ် အဦဟာ တသက ် တာ တာရှည ် ခံမှာပါ ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ ၊ ၎ င ် းဖြင ့ ် ထူးထူးဆန ် းဆန ် း တခုခုကို ဆောက ် လုပ ် ရန ် ပါ ။ 
လူတွေကို စိတ ် ဝင ် စားလာအောင ် လှုံ ့ ဆော ် ပေးပါ ။ 
ကံတောင ် းချင ် တော ့ ၊ ဘာလီယဉ ် ကျေးမှုဟာ လက ် မှုပညာကို အားပေးပါတယ ် ။ 
ဘာလီမှာ လက ် မှုပညာရှင ် တွေကို တန ် ဖိုးထားကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီလိုပညာရှင ် တွေကို ဒေသထဲမှာ လေ ့ ကျင ့ ် သင ် တန ် းပေးထားတဲ ့ မျိုးဆက ် သစ ် ဗိသုကာညာရှင ် တွေ ၊ ဒီဇိုင ် းရေးဆွဲသူတွေ နဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာတွေနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ပေးလိုက ် ကာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဒီဇိုင ် းရေးဆွဲရမှာက ကွေးကောက ် နေတဲ ့ ရှူးထွက ် နေကြတဲ ့ အခေါင ် းတွေပါတဲ ့ ဝါးအတွက ် ဖြစ ် တာကို သတိရနေရန ် အရေးကြီးတယ ် ။ 
ဝါးတွေထဲမယ ် တူတာနှစ ် ခု မရှိုနိုင ် ပါ ၊ ဖြောင ့ ် တန ် းနေတာ မဟုတ ် ပါ ၊ နှစ ် လက ် မ ၊ လေးလက ် မ အရွယ ် အစားတွေ မရှိနိုင ် ပါ ။ 
ခေတ ် အဆက ် ဆက ် က သုံးလာခဲ ့ ကြကာ အများလက ် ခံကြတဲ ့ ဗိသုကာ နည ် းပညာတွေကို ဒီမှာ အသုံးပြုမရနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် စည ် းစနစ ် တွေကို တီထွင ် ကြရပါမယ ် ။ 
ဝါးဟာ ဘာ ့ အတွက ် ကောင ် းတာလဲ ၊ ဘာဖြစ ် လာချင ် တာလဲ ဝါးကို မေးကြရပါတယ ် ၊ ၎ င ် းက ပြောလိုက ် တာကို လေးစားပါ ၊ ၎ င ် းကို ခိုင ် ခန ့ ် အောင ် ဒီဇိုင ် းဆွဲပေးပါ ၊ ၎ င ် းကို ရေမှကာကွယ ် ပေးပါ ၊ ပြီးတော ့ ကွေးကောက ် မှုကို အများဆုံးအသုံးချရန ် ပါ ။ 
ဒါတွေကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ တကယ ့ ် 3D ပုံစံ ၊ အဆောက ် အဦ ပုံစံကို စကေးဖြင ့ ် နောက ် ပိုင ် းမှာ အိမ ် ကို ဆောက ် လုပ ် ဖို ့ သုံးမယ ့ ် ဆောက ် လုပ ် ရေး ပစ ္ စည ် းတွေကိုပဲ သုံးပြီး ထုတ ် လုပ ် ကတယ ် ။ 
ဝါးဖြင ့ ် ပုံစံကို ထုတ ် လုပ ် မှုဟာ အနုပညာ တရပ ် ပါ ၊ ပြီးတော ့ အင ် ဂျင ် နီယာ ပညာကိုလည ် း ကျွမ ် းဖို ့ လိုပါသေးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အိမ ် ရဲ ့ မူကြမ ် းပဲလို ့ ပြောနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒါကို ဆောက ် မယ ့ ် နေရာဆီ ယူလာတယ ် ၊ သေးငယ ် တဲ ့ ပေတံများဖြင ့ ် ဝါးတိုင ် တိုင ် ကို တိုင ် းကြည ့ ် ကြတယ ် ၊ ကောက ် နေတဲ ့ လိုင ် းတွေကို စဉ ် းစားကြတယ ် ၊ အပုံကြီးထဲက ဝါးတချောင ် းကို ကောက ် ယူပြီး အဲဒီအိမ ် ကို သူ ့ နေရာမှာ ပုံတူ ဆောက ် လုပ ် ကြပါတယ ် ။ 
အသေးစိတ ် အချက ် တွေကို အသေအချာ စဉ ် းစားဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
တံခါးတွေကို ဘာဖြစ ် လို ့ ထောင ့ ် မှန ် စတုဂံပုံ လုပ ် ကြတာလဲ? 
ဝိုင ် းတဲ ့ ပုံစံဆိုရင ် ကော? 
တံခါး ပိုကောင ် းဖို ့ ဘယ ် လိုများ လုပ ် ကိုင ် နိုင ် မလဲ? 
ပတ ္ တာတွေဟာ ကမ ္ ဘာ ့ ဆွဲအားနဲ ့ တိုက ် ပွဲဝင ် နေကြရတော ့ ၊ ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာ ့ ဆွဲအားဟာ အဆုံးမှာ အမြဲတမ ် း နိုင ် မှာမို ့ လို ့ ၊ ၎ င ် းအတွက ် အလယ ် မှာ ဆုံချက ် ကို ထားပေးလိုက ် ရင ် ၎ င ် းဟာ ချိန ် ခွင ် လျှာ မျှလျက ် ရှိနေမယ ် ဆိုရင ် ကော? 
ဒါကို စဉ ် းစားနေတယ ် ဆိုတော ့ တံခါးတွေကို မျက ် ရည ် စက ် ပုံစံမျိုး စမ ် းကြည ့ ် ရင ် ကော? 
ဒီဆောက ် လုပ ် ရေး ပစ ္ စည ် းရဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် ဘောင ် အတွင ် းမှာကို ရရှိုနိုင ် တဲ ့ အကျိုးစီးပွားတွေကို ရယူနိုင ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီအကန ့ ် အသတ ် တွေထဲမှာကို အသစ ် အဆန ် းတွေအတွက ် နယ ် ပယ ် တွေကို ရှာကြံတွေ ့ ရှိနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စိန ် ခေါ ် မှုပါပဲ ၊ ကျွန ် မတို ့ ပျဉ ် းပြားတွေ မရှိဘဲနဲ ့ မျက ် နှာကြက ် ကို ဘယ ် လိုများ ဆောက ် ုလုပ ် နိုင ် မလဲ? 
ကျွန ် မဟာ မကြာခဏဆိုသလို ၊ ကျောက ် ပြားတွေ ၊ ထပ ် သားတွေ အကြောင ် းကို စဉ ် းစားမိတတ ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) တကယ ် တော ့ ၊ ကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ လက ် မှုပညာရှင ် တွေ ရှိတယ ် ၊ ဝါးအမျှင ် လေးတွေ ရှိတယ ် ဆိုရင ် အဲဒီမျက ် နှာကြက ် ကို အတူတူ ရက ် ယူလိုက ် ရုံပါ ၊ ၎ င ် းအပေါ ် မှာ ပိတ ် စကို ဆန ့ ် ဆွဲလိုက ် ပြီး သစ ် စေးသုတ ် ပေးလိုက ် ရုံပါပဲ ။ 
မီးဖိုခန ် းမှာ တွဲဖက ် သုံးရန ် ရေရှည ် ခံမယ ့ ် စားပွဲလို မျက ် နှာပြင ် တွေကို ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကွေးကောက ် နေတဲ ့ အဆောက ် အဦနဲ ့ လိုက ် ဖက ် အောင ် ဘယ ် လို ဆောက ် လုပ ် မလဲ? 
ကျောက ် တုံးကို ပေါင ် မုန ့ ် လှီးသလို အချပ ် လိုက ် လှီးယူါ ၊ အဲဒါတခုနဲ ့ တခု အံဝင ် ဖို ့ လက ် နဲ ့ လုပ ် ယူပါ ၊ အလွှားလိုက ် အပေါ ် မှာ ထားပေးပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကိုင ် ကြတာတွေ အားလုံးလိုလို လက ် နဲ ့ လုပ ် ပေးကြတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဆောက ် အဦတွေထဲက ချိတ ် ဆက ် မှုကို သံမဏိဖြင ့ ် အားဖြည ့ ် ထားပေးမဲ ့ ကျွန ် မ လက ် လုပ ် ဝါးအတံတွေကို သုံးကြပါတယ ် ။ 
ကြမ ် းပြင ် တိုင ် းမှာ အဲဒီလို ဝါးအတံတွေ ထောင ် ချီ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီကြမ ် းပြင ် ကို ပြောင ် လက ် နေကာ ရေရှည ် ခံတဲ ့ ဝါးခွံအချက ် တွေနဲ ့ ခင ် းထားတာပါ ။ 
ဘာမှ စီးမထားရင ် ကြမ ် းပြင ် အသားကို ခြေနဲ ့ ခံစားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ လျှောက ် သွားနေတဲ ့ ကြမ ် းပြင ် ဟာ ကျွန ် မတို ့ လမ ် းလျှောက ် ပုံကို အကျိုးသက ် ရောက ် နိုင ် လား? 
အဲဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ချန ် ထားမယ ့ ် ခြေရာကို ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် သလား? 
ကျွန ် မ ကိုးနှစ ် ကလေးငယ ် အဖြစ ် အံ ့ အားသင ့ ် ခဲ ့ တာကို ၊ အလားအလာတွေများတာကို ၊ ပြီးတော ့ နဲနဲလေး စိတ ် ကူးယဉ ် မိတာကို မှတ ် မိပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရှေ ့ ဆက ် သွားရမယ ့ ် ခရီးဟာ ရှည ် ပါတယ ် ၊ သင ် ယူရမယ ့ ် ဟာတွေ တပုံကြီးပါ ၊ ကျွန ် မ တခုသေချာပေါက ် သိတာက တီထွင ် မှုဉာဏ ် ဖြင ့ ် ဇောက ် ချ လုပ ် ကိုင ် ရင ် လှပကာ သက ် သောင ့ ် သက ် သာရှိကာ လုံခြုံရုံသာမက ဇိမ ် ခံနိုင ် မယ ့ ် အရာတွေကို အသစ ် တဖန ် ပေါက ် လာမယ ့ ် ပစ ္ စည ် းများဖြင ့ ် ဆောက ် နိုင ် ကြမယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အရင ် းရှင ် ဝါဒရဲ ့ ပုံစံတစ ် ခုလုံး နှင ့ ် ကျွန ် တော ် နှင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံး လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ ရကာ လက ် တွေ ့ မှာတော ့ အခုဆက ် ပြီး လုပ ် ကိုင ် နေရဆဲ ဖြစ ် တဲ ့ စီးပွားရေးပုံစံကို ဆောက ် လုပ ် ထားတာက မီလ ် တန ် ဖရီးဒ ် မန ် က တိုတိုကလေးနှင ့ ် ရှင ် းပြခဲ ့ တဲ ့ အချက ် ကို ဗဟိုပြုထားပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ မျက ် မှောက ် ခေတ ် စီးပွားရေးပညာရဲ ့ ဗိသုကာဖြစ ် သူ အဒမ ် စမီးတ ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် းများစွာတုန ် းက မိန ့ ် ကြားခဲ ့ သလို မမြင ် ရသည ့ ် လက ် က တနည ် း ၊ "" အကယ ် ၍ သင ် သည ် သင ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် အကျိုးစီးပွားများနှင ့ ် အညီ ဆက ် ပြီး လုပ ် ကိုင ် သွားမယ ် ဆိုလျှင ် သင ် ဟာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကို အကောင ် းမွန ် ဆုံး လုပ ် ကျွေးမှုပဲ ဖြစ ် မယ ် ။ "" တဲ ့ တကယ ် တော ့ အရင ် းရှင ် စနစ ် ဟာ ကောင ် းတဲ ့ အရာတွေ လုပ ် ပေးခဲ ့ တာ အများကြီးပါ ။ ပြီးတော ့ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ကောင ် းတဲ ့ အရာတွေ အကြောင ် း တော ် တော ် များများကို ကျွန ် တော ် ပြောပြီးခဲ ့ ပါပြီ ။ ဒါမေပဲ ့ အဲဒီတချိန ် တည ် းမှာပဲ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နေကြရတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှု တချို ့ ကိုတော ့ ဒါက ဖြေရှင ် း မပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် ရော ခင ် ဗျားတို ့ ပါ လုပ ် ကိုင ် ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ ကြရတဲ ့ အဲဒီပုံစံကို ကျွန ် တော ် က ကြီးထွားမှု G သုံးခုရဲ ့ ပုံစံ ဆိုပြီး ခေါ ် ဝေါ ် လေ ့ ရှိပါတယ ် ။ သုံးလပတ ် တစ ် ခုရဲ ့ နောက ် သုံးလပတ ် စသဖြင ့ ် ၊ ပုံမှန ် ရှိနေတဲ ့ ကြီးထွားမှု ၊ အခြားသူတို ့ ထက ် သာလွန ် မှုရှိတဲ ့ ပြိုင ် ဆိုင ် နိုင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ ကြီးထွားမှု ၊ ပြီးတော ့ အစုရှယ ် များအတွက ် တန ် ဖိုးများကို တိုးတိုးပြီး ဖန ် တီးယူဆောင ် ပေးတဲ ့ အမြတ ် ဆိုတဲ ့ ကြီးထွားမှု တို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ သိပ ် လုံလောက ် ခြင ် း မရှိတော ့ ဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် စိုးမိပါတယ ် ။ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီ 3G ပုံစံဆီကနေပြီး ကျွန ် တော ် က စတုတ ္ ထ G ပါတဲ ့ ပုံစံလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဆီကို ဆက ် ကြရပါမယ ် ။ တာဝန ် သိတတ ် တဲ ့ ကြီးထွားမှု G ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီအချက ် ကနေပြီးတော ့ မှ တန ် ဖိုးကို ဖန ် တီးပေးမှုရဲ ့ အရေးကြီးဆုံး အစိတ ် အပိုင ် း တစ ် ရပ ် ဖြစ ် လာရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက စီးပွားရေး တန ် ဖိုး ဖန ် တီးမှု အကြောင ် းမဟုတ ် ဘဲ လူမှုရေး တန ် ဖိုး ဖန ် တီးမှုကိုပါ ။ 
ပြီးတော ့ အောင ် မြင ် ကြမယ ့ ် ကုမ ္ ပဏီများက ခုနက စတုတ ္ ထ G ကို လက ် တွေ ့ တွင ် ဆုပ ် ကိုင ် နိုင ် ကြမယ ့ ် ကုမ ္ ပဏီတွေပါ ။ 
အဲဒီ 4G ပုံစံဟာ ရိုးရိုးလေးပါ ။ ကုမ ္ ပဏီများဟာ ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း ဖြစ ် ပျက ် နေတာတွေကို ဘေးမှနေပြီး ရပ ် ကြည ့ ် နေလို ့ မရနိုင ် တော ့ ပါဘူး ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ လက ် တွေ ့ မှာတော ့ ၎ င ် းတို ့ ကို ထောက ် ခံကျွေးမွေးနေတာဖြစ ် တဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းများကို လုပ ် ကျွေးရေး ဆိုတဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍကို စပြီး ထမ ် းဆောင ် ကြရပါမယ ် ။ ၊ 
အဲဒီတော ့ နှစ ် မျိုး ဆန ် းစစ ် ခံရေး ပုံစံဆီကို အမြတ ် ကို ဘယ ် လို ရယူခဲ ့ တာလဲ ၊ လုပ ် ကိုင ် တာ ကောင ် းမွန ် ခဲ ့ သလား ဆန ် းစစ ် ခံနိုင ် ရမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီးပွားရေး လုပ ် ငန ် းဟာ ကြီးမားရုံတင ် မက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ပါ ကောင ် းမွန ် ရေးကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လို အာမခံပေးကြမလဲ ။ 
အဲဒီလို ပုံစံကတော ့ ကောင ် းတဲ ့ အရာများကို ကောင ် းမွန ် စွာ လုပ ် ပေးမှုပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ အပြောလွယ ် ပေမဲ ့ လက ် တွေ ့ လုပ ် ဖို ့ ခဲယဉ ် းပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါကို လက ် တွေ ့ မှာ ဘယ ် လို လုပ ် ယူကြမလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် နေတဲ ့ အတိုင ် းဆိုရင ် အဲဒီလိုမေးခွန ် းအတွက ် အဖြေကတော ့ ဦးဆောင ် မှု ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီဦးဆောင ် မှုကနေပြီး ဒီအကြောင ် း အရာတွေကို ပူးတွဲကျင ့ ် သုံးနိုင ် မှသာ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် လိုင ် စင ် ကို ရရှိရမယ ် ဆိုတဲ ့ ခံယူချက ် နဲ ့ စီးပွားရေး လုပ ် ငန ် း ပုံစံသစ ် ကို ပြဌာန ် းပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒီလို ဖြစ ် လာဖို ့ အတွက ် ကို စီးပွားရေး လုပ ် ငန ် းများဟာ သူတို ့ ရောင ် းနေကြတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် များ နှင ့ ် တံဆိပ ် များထက ် ကို ကျော ် လွန ် ပြီး အရေးပါတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းဆိုင ် ရာ ကျယ ် ပြန ့ ် လှတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အခန ် းကဏ ္ ဍကို ရှာကြံပြဌာန ် းကြရပါမယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ၊ မြောက ် အရပ ် လို စစ ် မှန ် တဲ ့ ဦးတည ် ချက ် ကို ပြဌာန ် းနိုင ် ကြမယ ့ ် ကုမ ္ ပဏီများဟာ အခြေအနေအကြောင ် အရာတွေအတွက ် ဆွေးနွေးညှိနှိုင ် းစရာမလိုတော ့ ပဲ ခေတ ် ကာလ ကောင ် းသည ် ဖြစ ် စေ ၊ ဆိုးသည ် ဖြစ ် စေ ၊ အခြေအနေဆိုးလှသည ့ ် ဖြစ ် စေ ၊ ဒါကဘာမှ အရေးပါတော ့ မှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အနာဂါတ ် ကုမ ္ ပဏီများကို ဖန ် တီးပေးကြမယ ့ ် ဆော ့ ဝဲရဲ ့ တွန ် းအားဟာ တန ် ဖိုးများ နှင ့ ် ရည ် မှန ် းချက ် တို ့ ပဲ ဖြစ ် ကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို နည ် းနည ် းလေး ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ယူနီလီဗားကို ၁၉၇၆ ခုနှစ ် မှာ အလုပ ် ဝင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အိန ္ ဒိယ နိုင ် ငံမှာ စီမံခန ့ ် ခွဲမှု သင ် တန ် းသား ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ပထမဆုံး အလုပ ် ဆင ် းတဲ ့ နေ ့ မှာ ကျွန ် တော ် ရောက ် လာတော ့ ကျွန ် တော ် အထက ် လူကြီးက "ခင ် ဗျား ဒီမှာ ဘာလုပ ် ဖို ့ အတွက ် လဲ ဆိုတာ သိသလား?" 
"" ဟုတ ် ကဲ ့ ဆပ ် ပြာကို ရောင ် းဖို ့ အတွက ် ပါ "" ဆိုပြီး ကျွန ် တော ် ကဖြေလိုက ် ပါတယ ် ။ အဲဒီတော ့ သူက "" မဟုတ ် ဘူး ၊ ဘ၀တွေကို ပြောင ် းလဲဖို ့ အတွက ် ခင ် ဗျား ဒီမှာ ရှိနေတာ "" ဆိုပြီး ပြန ် ဖြေပါတယ ် ။ ဘ၀တွေကို ပြောင ် းလဲဖို ့ အတွက ် ခင ် ဗျား ဒီမှာ ရှိနေတာတဲ ့ ။ 
နောက ် ပြောင ် ပြောလိုက ် တာလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် မှတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဆပ ် ပြာ နှင ့ ် ဆပ ် ပြာရည ် တွေကို ရောင ် းကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ဘဝကို ပြောင ် းလဲမှုနှင ့ ် ဘာဆိုင ် လဲ? 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီနောက ် မှာ ကျနော ် သဘောပေါက ် လာပါတယ ် ဆပ ် ပြာတုံး နှင ့ ် ဆပ ် ပြာရည ် ရောင ် းချမှုလို ရိုးရိုးလေး လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေဟာ ဆေးဝါးထုတ ် လုပ ် ကြတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီ တွေထက ် ကို ပိုပြီး အသက ် တွေကို ကယ ် တင ် ပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက ဘယ ် နှစ ် ယောက ် ကများ အသက ် ငါးနှစ ် မပြည ့ ် ခင ် ကလေး ငါးသန ် းဟာ သာမန ် ကူးစက ် ရောဂါတွေကြောင ့ ် သေကြေနေကြရတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ လက ် တွေကို ဆပ ် ပြာနှင ့ ် သာ ဆေးကြောခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် အဲဒါကို ရှောင ် ရှားနိုင ် ခဲ ့ တာကို သိရှိကြပါသလဲ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လက ် ဆေးခြင ် း ဆိုတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ အကြီးမားဆုံး အစီအစဉ ် ကို ဆောင ် ရွက ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အခု ရုပ ် လုံးဖေါ ် နေကြတဲ ့ တစ ် ကိုယ ် ရေ သန ့ ် ရှင ် းရေး နဲ ့ ကျန ် းမာရေး အစီအစဉ ် ဟာ အခုဆိုရင ် ကလေး သန ် းငါးရာကျော ် တို ့ ကို လွှမ ် းခြုံလာပါပြီ ။ 
အဲဒါဟာ ဆပ ် ပြာကို ရောင ် းချတာထက ် မကတော ့ ဘဲ ပိုကြီးမားတဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် ရှိနေပါတယ ် ။ 
နာမည ် ကြီး တံဆိပ ် များဟာ လူမှုရေးကို ပြောင ် းလဲရေး ရှေ ့ တန ် းမှာ ရှိနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဖြစ ် ရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက ပြည ် သူ နှစ ် ဘီလီယံ တို ့ က တံဆိပ ် တစ ် ခုကို သုံးစွဲလာကြခြင ် းဟာ အသံချဲ ့ စက ် ကြီးနှင ့ ် တူလာပါတယ ် ။ 
နောက ် ဥပမာ တစ ် ခုကို ယူကြည ့ ် ပါမယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံထဲက ရွာတစ ် ရွာမှာ လမ ် းလျှောက ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ခဲ ့ ဘူးသူ တစ ် ယောက ် ကတော ့ အဲဒါဟာ ပန ် းခြံထဲ လမ ် းလျှောက ် ထားတာမျိုး မဟုတ ် တာကို နားလည ် မှာပါ ။ 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ဖြန ့ ် ချိပေးသူ အမျိုးသမီး တစ ် ယောက ် နေထိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ သူမရဲ ့ အိမ ် ဟာ လှပကာ အတော ့ ် ကို ကြည ့ ် ပျော ် ရှုပျော ် အိမ ် ကလေးပါ ၊ သူဟာ အိမ ် ရှေ ့ မှာ ထိုင ် လျက ် ရှိနေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဝတ ် စားထားပုံဟာလဲ ကောင ် းမွန ် ပါတယ ် ။ သူ ့ နောက ် မှာ သူ ့ ယောက ် ျား ရပ ် နေတယ ် ၊ သူ ့ နောက ် မှာ သူ ့ ယောက ္ ခမ ၊ ပြီးတော ့ သူ ့ ယောက ် မက သူ ့ ရဲ ့ နောက ် မှာ ရပ ် နေပါတယ ် ။ 
လူမှုရေး စနစ ် ဟာ ပြောင ် းလဲလာနေပါတယ ် ၊ အဲဒီအမျိုးသမီးဟာ Project Shakti (ပရိုဂျက ် ရှာကတီ) စီမံကိန ် းထဲမှာ ပါနေခဲ ့ သူပါ ။ လက ် တွေ ့ မှာတော ့ အမျိုးသမီးများကို စီးပွားရေး လုပ ် ငန ် းလေးကို လုပ ် ကိုင ် ရင ် း အဟာရ နှင ့ ် ကိုယ ် လက ် သန ့ ် စင ် ရေး ဆိုင ် ရာ သဝဏ ် လွှာကိုပါ ဖြန ့ ် ချိပေးနေခဲ ့ သူ ဖြစ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အခုတို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ အဲဒီလို အမျိုးသမီးတွေ အိန ္ ဒိယ တနိင ် ငံလုံးမှာ ၆၀၀၀၀ ရှိနေကြပါပြီ ။ 
အဲဒါဟာ ဆပ ် ပြာ ရောင ် းချမှု မဟုတ ် တော ့ ပါ ။ အဲဒီလို ရောင ် းပေးခြင ် းအားဖြင ့ ် လုပ ် ငန ် းစဉ ် အတွင ် းမှာ လူတွေရဲ ့ ဘဝတွေကိုပါ ပြောင ် းလဲလာနိုင ် အောင ် သေချာစေဖို ့ ပါ ။ 
လုပ ် ဆောင ် ချက ် က သေးသေးလေး ၊ ခြားနားချက ် က ကြီးကြီးမားမား ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ R & D ခေါ ် သုတေသနဌာနက လူတွေဟာ အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ဆပ ် ပြာမှုန ့ ် ကို ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ အလုပ ် လုပ ် နေကြတာ မကပါဘူး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ရေကို လျှော ့ သုံးနိုင ် ကြမှာကိုလည ် း ကြိုးစားနေကြပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မကြာခင ် တုန ် းက ဈေးကွက ် တင ် လိုက ် ကြတဲ ့ One Rinse လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ထုတ ် ကုန ် ဆိုရင ် အဝတ ် ကို လျှော ် တိုင ် း ရေကိုပါ သက ် သာစေပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ များ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သုံးစွဲသူ အားလုံးတို ့ ကို အဲဒါကိုပဲ သုံးစွဲအောင ် လုပ ် နိုင ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ရေ လီတာ ဘီလီယံ ၅၀၀ ကို ချွေတာနိုင ် မယ ် ။ 
စကားမစပ ် ၊ အဲဒီပမာဏဟာ တိုက ် ကြီး တစ ် ခုလုံးအတွက ် တစ ် လစာ ရေသုံးစွဲမှုနဲ ့ တူညီပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီ အကြောင ် း စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ 
သေးငယ ် တဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေက ခြားနားချက ် ကြီးကြီးကို လုပ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ဒီအကြောင ် းကို ကျွန ် တော ် ဟာ မရပ ် မနား ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အစားအစာ ကွင ် းဆက ် များ ၊ သို ့ မဟုတ ် အံ ့ ဩစရာ ထုတ ် ကုန ် များ ၊ ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အား ထောက ် ပံ ့ ပေးကြသူတို ့ ထံမှ ပါးလိုက ် တဲ ့ စကားလုံးတွေကို ပါးပေးရတာကို ဝမ ် နည ် းမိပါတယ ် ၊ Knorr ၊ Hellman 's နှင ့ ် အခြားသော အံ ့ ဖွယ ် ထုတ ် ကုန ် တွေ အများကြီး ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အသုံးပြုကြတဲ ့ လယ ် ယာကုန ် ကြမ ် း ပစည ် းတွေ အားလုံးဟာ ပြန ် လည ် အစားထိုး ဖြစ ် ထွန ် းလာနိုင ် ကြတဲ ့ ရင ် းမြစ ် များမှ ၊ ၁၀၀ ရာနှုန ် းပြည ့ ် ပြန ် လည ် အစားထိုး ဖြစ ် ထွန ် းလာနိုင ် ကြတဲ ့ ရင ် းမြစ ် တွေက ဖြစ ် ကြတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ သေချာအောင ် ဂရုစိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ စားအုန ် းဆီ အားလုံးကို ပြန ် လည ် အစားထိုး ဖြစ ် ထွန ် းလာနိုင ် ကြတဲ ့ ရင ် းမြစ ် များမှသာ ရယူကြမယ ် ဆိုပြီး ကြေညာခဲ ့ တာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပထမဦးဆုံးပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ သိချင ် မှ သိကြမယ ့ ် အချက ် တစ ် ချက ် ကို ပြောရမယ ် ဆိုရင ် ၊ စားအုန ် းဆီကို အဲဒီလို ပြန ် လည ် အစားထိုး ဖြစ ် ထွန ် းလာနိုင ် ကြတဲ ့ ရင ် းမြစ ် တွေက ဝယ ် တာမျိုး မဟုတ ် ဘူးဆိုရင ် ၊ သစ ် တောတွေကို ပြုန ် းတီးလာစေမှာ ဖြစ ် ပြီး ၊ အဲဒါကျပြန ် တော ့ ကမ ္ ဘာကြီးပေါ ် က အပူငွေ ့ ပြန ် တဲ ့ ဓါတ ် ငွေ ့ များရဲ ့ ၂၀% အတွက ် တာဝန ် ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို သဘောပေါက ် လိုက ် တာ ကျွန ် တော ် တို ့ က ပထမဦးဆုံး ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဆပ ် ပြာ နှင ့ ် ဆွပ ် ပြုတ ် ကို ထုတ ် လုပ ် နေကြလို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ် က ထောက ် ပြဖို ့ ကြိုးစားနေတဲ ့ အချက ် က ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေလို ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေလို ၊ ကုမ ္ ပဏီတွေဟာ မိမိတို ့ ရဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် ကို ပြဌာန ် းဆုံးဖြတ ် ရန ် လိုနေခြင ် းကိုပါပဲ ၊ အဲဒီလို တာဝန ် များကို လက ် ခံပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျင ် လည ် လှုပ ် ရှားနေကြရတဲ ့ လူမှု အဖွဲ ့ အစည ် းများထဲမှာ ကပြကြရမယ ့ ် မိမိတို ့ ရဲ ့ အခန ် းကို နားလည ် ကြရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ Unilever Sustainable Living Plan လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ယူနီလီဗား ရေရှည ် ရပ ် တည ် နေထိုင ် ရေး စီမံကိန ် းကို တင ် ပြခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ "" ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နေရာတိုင ် းမှာ ရေရှည ် ရပ ် တည ် နေထိုင ် လို ့ ရမယ ့ ် ဒေသကို ထူထောင ် လိုပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၂၀၂၀ ပြည ့ ် နှစ ် အရောက ် မှာ ပြည ် သူ တစ ် ဘီလီယံရဲ ့ အသက ် တွေကို ပြောင ် းလဲလိုတယ ် ဆိုပြီး ရည ် ရွယ ် ချက ် ကို ကြေညာခဲ ့ ပါတယ ် ။ "" ဒီတော ့ အခု မေးခွန ် းက ၊ ဒီနေရာကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး သွားကြမှာက ဘယ ် ဆီကိုလဲ ။ 
အဲဒီလို မေးခွန ် းအတွက ် အဖြေဟာ လွယ ် လွယ ် လေးပါ ၊ တစ ် ယောက ် တည ် းဆိုရင ် ဒီကမ ္ ဘာကြီးကို ဘယ ် လိုမှ ပြောင ် းလဲ မရနိုင ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ လို ၊ ကျွန ် တော ် လို ၊ ဒါကို နားလည ် ကြတဲ ့ သူတွေ အများကြီးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နားလည ် ကြရန ် လိုတဲ ့ အချက ် က ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မိတ ် ဖက ် ဆက ် ဆံမှုတွေ ၊ မဟာမိတ ် ဖွဲ ့ လုပ ် ကိုင ် မှုတွေ လိုအပ ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ပိုလို ့ အရေးကြီးတာက ခေါင ် းဆောင ် မှုကို လိုအပ ် ကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဒီလိုနေရာမှ စတင ် လုပ ် ဆောင ် ခွင ့ ် ကို ပေးနိုင ် မယ ့ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဝန ် းကျင ် မှာ မြင ် တွေ ့ လိုကြတဲ ့ အပြောင ် းအလဲများကို လုပ ် ခွင ့ ် ကို ပေးနိုင ် မယ ့ ် ၊ ခေါင ် းဆောင ် မှုမျိုး လိုအပ ် နေပါတယ ် ။ 
အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီး အားပေးသံများ) 

အခုလို TED မှာပါ၀င ် ခွင ့ ် ရခြင ် းဟာ အားတက ် စရာကြီးပါ ။ 
ဦးခေါင ် း အထက ် မှာ ပြသစရာတွေ ပါမယ ့ ် ဟောပြောပွဲ တချို ့ ရှိမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ တကယ ့ ် အံ ့ အားသင ့ ် စရာ အကောင ် းဆုံး အတွေးအခေါ ် တွေကျတော ့ ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ခြေဖျားတွေ အောက ် မှာပဲ ဖြစ ် ပျက ် နေကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝထဲက သေးနုပ ် တဲ ့ အရာတွေ တခါတရံမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ မေ ့ နေကြတဲ ့ အရာတွေ ဝတ ် မှုန ် ကူးမှုလို အလိုလိုသိနေကြတယ ် လို ့ ထင ် ရတဲ ့ အရာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီ ဝတ ် မှုန ် ကူးပေးကြသူ ့ တွေရဲ ့ အကြောင ် း ပျားတွေ ၊ လင ် းနို ့ တွေ ၊ ငှက ် ပိတုန ် းတွေ ၊ လိပ ် ပြာတွေ အကြောင ် းကို ပြောပြချင ် ရင ် ပန ် းများရဲ ့ တီထွင ် မှု နဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း သန ် း ၅၀ ကျော ် အတွင ် းမှာ သူတို ့ လက ် တွဲဆင ့ ် ကဲဖွံ ့ ဖြိုးလာခဲ ့ ကြပုံ အကြောင ် းကို မပြောဘဲကို နေလို ့ မရနိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ပန ် းတွေကို time-lapse လိုခေါ ် တဲ ့ အချိန ် ကြာစွာ ရိုက ် ကူးမှုကို ၂၄ နာရီ ပတ ် လုံး ၊ တစ ် ပတ ် ကို ခုနစ ် ရက ် မရပ ် မနား ရိုက ် လာခဲ ့ တာ ၃၅ နှစ ် ကျော ် သွားပါပြီ ။ 
ပန ် းတွေရဲ ့ လှုပ ် ရှားပြောင ် းလဲမှုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရတာဟာဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တော ့ ဘယ ် တော ့ မှာ ပင ် ပန ် းမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် လာစေပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ နှလုံးသားကို ဖွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
အလှတရား နဲ ့ ညှို ့ ယူဖမ ် းစားမှု တို ့ ဟာဖြင ့ ် သဘာဝ ကနေပြီးတော ့ အသက ် ရှင ် ရပ ် တည ် မှုအတွက ် တီထွင ် ပေးလိုက ် တဲ ့ ကိရိယာတွေပဲလို ့ ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ချစ ် မိကြတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကာကွယ ် ပေးကြမှာမို ့ လို ့ ပါပဲ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဆက ် ဆံမှုဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကျွေးမွေးနေတဲ ့ အချစ ် ပုံပြင ် တစ ် ပုဒ ် နဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သဘာဝရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခု ဖြစ ် တာကို သတိပေးနေပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၎ င ် းတို ့ နဲ ့ ခွဲခြား မရစကောင ် းပါဘူး ။ 
ပျားတွေ ပျောက ် ကွယ ် လာနေကြကြောင ် း ၊ ပျားကိုလိုနီ ပြိုကွဲပျက ် ပြုန ် းမှု တွေကို ကျွန ် တော ် ကြားရတော ့ တစ ် ခုခု လုပ ် ချင ် လာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ စားသုံးကြတဲ ့ အသီးများ နဲ ့ ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် သုံးပုံတစ ် ပုံ အတွက ် ဝတ ် မှုန ် ကူးပေးသူတို ့ အပေါ ် မှာ မှီခိုနေကြရပါတယ ် ။ 
ဒါဟာဖြင ့ ် လူသားတို ့ အနေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် လာရတဲ ့ အလေးနက ် ဆုံး ပြဿနာပဲ ဖြစ ် တယ ် လို ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် အများအပြားတို ့ က ယူဆကြပါတယ ် 
အဲဒါဟာ ကျောက ် မီးသွေး တွင ် းထဲက ကနေရီငှက ် နဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ သာပျောက ် သွားကြမယ ် ဆိုရင ် ဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ လည ် း ပျောက ် သွားကြရမှာပါ ။ 
အဲဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သဘာဝကြီးရဲ ့ အပိုင ် းတစ ် ပိုင ် း ဖြစ ် တာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၎ င ် းကို စောင ့ ် ရှောက ် ဂရုစိုက ် ရန ် လိုတာကို သတိပေးနေပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ပြုမူပုံကို ကျွန ် တော ့ ် အား ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ဖြစ ် လာအောင ် လှုံ ့ ဆော ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ အချက ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေကို မေးခဲ ့ ဘူးပါတယ ် "ဝတ ် မှုန ် ကူးပေးကြသူတို ့ ကို ဘာကများ လှုံ ့ ဆော ် အားပေးနေတာလဲ?" 
အဲဒီတော ့ သူတို ့ ဖြေကြားခဲ ့ ပုံက "အဲဒါအားလုံးဟာ အရဲစွန ့ ် မှု နဲ ့ ဆုလဒ ် ရယူမှုပါပဲ ။" 
ကလေးငယ ် တစ ် ဦးပမာမျက ် လုံးအပြူးသားနဲ ့ ကျွန ် တော ် က "" ဘာဖြစ ် လို ့ အဲဒီလို ဖြစ ် ရတာလဲ? "" အဲဒါကို သူတို ့ က "" သူတို ့ ဟာ အသက ် ရှင ် ရပ ် တည ် ချင ် ကြလို ့ ပါ ။ "" ကျွန ် တော ် က ဆက ် ပြီး "" ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ? "" "ပြန ် ပြီး မျိုးပွားနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပါပဲ ။" 
"အဲဒါကောင ် းပါပြီ ၊ ဘာ ့ ကြောင ့ ် လဲ?" 
အဲဒီနောက ် မှာ သူတို ့ က "" ကောင ် းပြီ ၊ အဲဒါအားလုံးက ဖိုမ ဆက ် ဆံမှုပါပဲ "" ဆုုိပြီး ဖြေကြမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ၊ Chip Taylor ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လိပ ် ပြာများဆိုင ် ရာ အထင ် ကရပါရဂူကြီးက "" ဘယ ် အရာကမှ ထာဝရ မတည ် မြဲနိုင ် ဘူး ။ 
စကြာဝဠာထဲက အရာတိုင ် းဟာ ပျက ် သုုဉ ် းရတာချည ် းပါပဲ "" ဆိုပြီး မိန ့ ် ကြားခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီအဖြေဟာ ကျွန ် တော ့ ် ဦးနှောက ် ကို ထိုးနှက ် လိုက ် သလိုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် အသိတရား တစ ် ခုကို ရလိုက ် လိုပါပဲ သဘာဝက မျိုးပွားမှုဆိုတာကို သက ် ရှိဘဝ ရှေ ့ ဆက ် တိုးတက ် ဖို ့ အတွက ် တီထွင ် ပေးလိုက ် တဲ ့ ယန ္ တရားပဲ အသက ် ရှင ် မှု စွမ ် းအားဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မှတဆင ့ ် ဖြတ ် ကျော ် သွားလျက ် သက ် ရှိဘဝ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် ပွားမှုထဲက ကွင ် းဆက ် တစ ် ခု လုပ ် ပစ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ပကတိမျက ် စိဖြင ့ ် မြင ် ရခဲတဲ ့ သက ် ရှိလောက နဲ ့ အပင ် လောကတို ့ ရဲ ့ ဒီလို ကြုံကြိုက ် တွေ ့ ဆူံမှု ဟာဖြင ့ ် တကယ ့ ် ကို အံ ့ သြရင ် သပ ် ရတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
အဲဒါဟာ ဆန ် းကြယ ် လှတဲ ့ အချက ် ပါပဲ သက ် ရှိဘဝက မိမိကိုမိမိ ပြန ် ပြီး အသစ ် ဖန ် တီးမှုပါပဲ ၊ ထပ ် တလဲလဲ ဖန ် တီးနေခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒီနေ ့ တော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ ် ရုပ ် ရှင ် များထဲက ဝတ ် ရည ် တချို ့ ကို ပြပေးပါမယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ အဲဒါကို သောက ် ကြမယ ် ၊ လက ် ဆင ့ ် ကမ ် းပေးကြမယ ် ပြီးတော ့ မျျိုးစေ ့ တချို ့ ကို ကြဲပေးကြကာ ခင ် မင ် ဖွယ ် ရာ ပန ် းဥယျာဉ ် ကို ဝတ ် မှုန ် ကူးပေးကြမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် တစ ် ခု ကျွန ် တော ် မှာချင ် တာက ပန ် းတွေကို အစဉ ် ပဲ နမ ် းရှူကြဖို ့ ပါ အဲဒါက ခင ် ဗျားတို ့ ကို အလှတရားဖြင ့ ် ပြည ့ ် ဝလာစေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ပြီးတော ့ အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ရာ အသိတရားကို ပြန ် ပြီး ခံစားလာစေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရုပ ် ရှင ် များထဲက တချို ့ ပုံေုတွကို ပြပေးပါမယ ် ။ 
(ဂီတအသံ) (လက ် ခုပ ် တီးမှုများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
အထူးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးမှုများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် တီးမှုများ) 

အယူအဆပိုင ် း အနုပညာရှင ် အနေနဲ ့ အကဲစမ ် းတဲ ့ ပြောဆိုခြင ် းတွေ အစပျိုးဖို ့ ဆန ် းသစိတဲ ့ နည ် းတွေကို အမြဲရှာနေပါတယ ် ။ 
ဒါကို ပန ် းချီ ၊ ပန ် းပု ၊ ဗီဒီယိုနဲ ့ သရုပ ် ဆောင ် တာကနေ လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပုံစံကိုဖယ ် လိုက ် ရင ် အကြိုက ် ဆုံး အရာနှစ ် ခုက သမိုင ် းနဲ ့ ဆွေးနွေးခြင ် းပါ ။ 
၂၀၀၇ မှာ "" Lotus "" ကိုဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ၊ အချင ် း ခုနှစ ် ပေခွဲရှိပြီး ကြာပန ် းပွင ့ ် ရဲ ့ ပေါင ် ၆၀၀ ဖန ် သား သရုပ ် ဖော ် မှုပါ ။ 
ဗုဒ ္ ဓဝါဒမှာ ကြာဆိုတာဟာ ထူးမြတ ် မှု အတွက ် နဲ ့ စိတ ် ၊ ဝိဉာဉ ် ရဲ ့ စင ် ကြယ ် မှုအတွက ် သင ် ္ ကေတပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီကြာပန ် းကို အနီးကပ ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ပွင ့ ် ဖတ ် တိုင ် းဟာ ကျွန ် သင ် ္ ဘော တစ ် စင ် းရဲ ့ ကန ့ ် လန ့ ် ဖြတ ် ကို ပြပါတယ ် ။ 
ရုပ ် ပုံကားချပ ် က ဗြိတိသျှ ကျွန ် လက ် စွဲ စာအုပ ် က ယူထားပြီး နောက ် ဖျက ် သိမ ် းရေးဝါဒီတွေက ကျွန ် စနစ ် ရဲ ့ ကြမ ် းကြုတ ် မှုကို ပြဖို ့ သုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
အမေရိကမှာ ကျွန ် စနစ ် အကြောင ် း ပြောတာ မကြိုက ် ဘူး ၊ ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ လုပ ် ငန ် း အဖြစ ် လည ် း မရှုမြင ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီဗုဒ ္ ဒဘာသာ သင ် ္ ကေတသုံးကာ အမေရိက လူမည ် း သမိုင ် းနဲ ့ စိတ ် သောကဟာ အများသုံးဖြစ ် ကာ ကျော ် လွန ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တူညီတဲ ့ အတိတ ် အကြောင ် း အားပေးဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
"" Lotus "" ကိုဖန ် တီးဖို ့ ရုပ ် ပုံပေါင ် း ၆၀၀၀ ကျော ် ထွင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက နောက ် ပိုင ် း City of New York က တာဝန ် ယူတဲ ့ ၂၈ ပေ စတီးပုံစံ တစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ ဖြစ ် သွားတယ ် ။ Eagle Academy for Young Men မှာ အမြဲတမ ် းတပ ် ဆင ် မှု တစ ် ခုအဖြစ ် နဲ ့ ပေါ ့ ၊ လူမည ် းနဲ ့ လက ် တင ် ကျောင ် းသား တွေအတွက ် ကျောင ် းပါ ။ သမိုင ် းမှာ အထိခိုက ် ခံရဆုံး အုပ ် စုနှစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ဒီတူညီတဲ ့ နှစ ် အုပ ် စုဟာ သိပ ် မကြာခင ် က ဖြစ ် ရပ ် ရဲ ့ ထိခိုက ် တာခံရတယ ် ၊ စကားလမ ် းကြောင ် း လွဲသွားတယ ် ဗျာ ။ 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက တိုးရစ ် ဆိုင ် တွေနဲ ့ အဟောင ် း စျေးတွေက အာဖရိကန ် သစ ် သားရုပ ် တွေ စုစောင ် းနေပါတယ ် ။ 
ဒါတွေရဲ ့ စစ ် မှန ် မှုနဲ ့ ဇာစ ် မြစ ် က လုံးဝ အငြင ် းပွားဖွယ ် ရာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ လူတွေက ဒါတွေကို တန ် ခိုး (သို ့) မှော ် အစွမ ် းတောင ် ပြည ့ ် ဝင ် တယ ် လို ့ ယုံကြတယ ် ။ 
တစ ် လောကပဲ ဒါကို ကိုယ ့ ် လက ် ရာမှာ ဘယ ် လိုသုံးမလဲလို ့ ကြံဆခဲ ့ တယ ် ။ 
(သေနတ ် ပစ ် သံများ) ၂၀၁၂ ကတည ် းက Trayvon Martin, Michael Brown, Eric Garner, Sandra Bland Tamil Rice နဲ ့ ပြောရရင ် မရေမတွက ် နိုင ် တဲ ့ လူမည ် း လက ် နက ် မဲ ့ နိုင ် ငံသားတွေဟာ မကြာခဏပဲ လုံးဝ အပြစ ် မရှိပဲ လွတ ် သွားတဲ ့ ရဲတွေရဲ ့ လက ် ထဲမှာ သတ ် ဖြတ ် ခြင ် းကို ကမ ္ ဘာကြီးက သက ် သေခံထားပါတယ ် ။ 
ဒီဓားစာခံတွေကို စဉ ် းစားသုံးသပ ် ရင ် း ဥပဒေလိုက ် နာတဲ ့ Ivy League ပါမောက ္ ခ ကျွန ် တော ် တောင ် မှ အကြိမ ် များစွာ ရဲကနေ သေနတ ် ထောက ် ကာ ပစ ် မှတ ် ထားခံရပြီး နှောင ့ ် ယှက ် တာ ခံခဲ ့ ရဖူးတယ ် ။ 
ဒီကိုယ ် ကာယ လက ် ရာကို BAM "" လို ့ ရိုးရိုးပဲ ခေါင ် းစဉ ် တပ ် ကာ ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ အရေးကြီးတာက ဒီအရုပ ် တစ ် ခုချင ် းစီ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာကို ဖျက ် ဖို ့ ၊ အားလုံးကို တူသွားအောင ် လုပ ် ဖို ့ နဲ ့ ပိုလွယ ် လွယ ် နဲ ့ ဥပက ္ ခာပြုဖို ့ ပါ ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ ပစ ် ခတ ် တဲ ့ အကွာအဝေးဆီ မယူသွားခင ် ဖယောင ် းညို ထူထူမှာ ဒါတွေကိုနှစ ် ပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ ကျည ် ဆံတွေသုံးပြီး ပြန ် ထုလုပ ် ပါတယ ် ။ 
ပျော ် စရာပါ ၊ သေနတ ် ကြီးတွေ မြန ် နှုန ် းမြင ့ ် ဗီဒီယို ကင ် မရာတွေနဲ ့ ကစားရင ် းလေ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအရုပ ် တွေအတွက ် ကြည ် ညိုမှုက မောင ် းကို တကယ ် ဆွဲခြင ် းက ကင ် းကွာနေတယ ် ၊ ဘာလို ့ မသိပဲ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပစ ် နေမှာလိုမျိုး ခံစားရင ် းပါ 
နောက ် ဆုံး ကင ် မရာသမား Raul က ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ဒီအပိုင ် းအစတွေကို ယူပြီး ပုံစံသွင ် းကာ ဒါတွေကို ဖယောင ် း သွန ် းလိုက ် ပါတယ ် ။ နောက ် ဆုံး ကြေးသွန ် းလိုက ် တာ ဒီမှာမြင ် ရတဲ ့ အရုပ ် လိုပေါ ့ ။ စစ ် ပွဲဒဏ ် ရာ (သို ့) အမာရွတ ် လို ကြမ ် းတမ ် းတဲ ့ ဖန ် တီးမှု အမှတ ် အသားတွ ​ ေ ဆောင ် ထားတယ ် ။ 
ဒီလက ် ရာကို မကြာမီက Miami မှာ ပြတုန ် းက မိန ် မသားတစ ် ဦးက သေနတ ် တိုင ် း သူ ့ ဝိဉာဉ ် ကို ပစ ် တာခံစားရတယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအနုပညာလက ် ရာတွေဟာ ဒီသတ ် ဖြတ ် တာတွေရဲ ့ ဓားစာခံ တွေကို မှတ ် မိစေတာကိုလည ် း ခံစားရတယ ် တဲ ့ ။ US သမိုင ် းတစ ် လျှောက ် လူမျိုးရေး အကြမ ် းဖက ် မှုရဲ ့ ဓားစာခံတွေရောပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ "" Lotus "" နဲ ့ "" BAM "" ဟာ US သမိုင ် းထက ် ပိုကြီးမားတယ ် ။ 
Berlin မှာ မနှစ ် က ပြတုန ် းက ဒဿနိက ဒဿနိက ကျောင ် းသားက ဘာက ဒီမကြာခင ် က သတ ် ဖြတ ် တာတွေကို စေ ့ ဆော ် တာလဲလို ့ မေးတယ ် ။ 
၁၉၀၀ အစောပိုင ် းနှစ ် တွေက လူအုပ ် နဲ ့ သတ ် တဲ ့ ပို ့ စ ် ကဒ ် ပုံ သူ ့ ကို ပြလိုက ် ပြီး ဒီသတ ် ဖြတ ် တာတွေ ဆက ် ဖြစ ် နေတာ နှစ ် ၅၀၀ ကျော ် ပြီလို ့ သူ ့ ကို သတိပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူ ့ မေးခွန ် းလိုမျိုးတွေနဲ ့ ပိုလေးနက ် တဲ ့ ဆွေးနွေးမှုကပဲ တစ ် ဦးချင ် းနဲ ့ လူအဖွဲ ့ အစည ် းအဖြစ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောင ် းလဲဖြစ ် ပေါ ် နိင ် တာပါ ။ 
မျှော ် လင ့ ် တာက ကျွန ် တော ့ အနုပညာ လက ် ရာဟာ ရိုးသားတဲ ့ ဖလှယ ် မှုရဲ ့ ဒီပုံစံအတွက ် ဘေးကင ် းတဲ ့ နေရာတစ ် ခုနဲ ့ စစ ် မှန ် ပြီး လိုအပ ် တဲ ့ ပြောဆိုခြင ် းမှာ တစ ် ဦးက တစ ် ဦးကို ချိတ ် ဆက ် ဖို ့ လူတွေအတွက ် အခွင ့ ် လမ ် းတစ ် ခု ဖန ် တီးတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁.၃ ဘီလီယံ နှစ ် တုန ် းက ၊ သိပ ် ကို ဝေးလံလှတဲ ့ ကြယ ် စုထဲတွင ် ၊ တွင ် းနက ် နှစ ် ခုတို ့ ဟာ ချိတ ် ဆက ် ရစ ် ပတ ် လျက ် ၊ ရှောင ် လွှဲမရ တစ ် ခုက တစ ် ခုထဲကို ကျဆင ် းရင ် း ထိပ ် တိုက ် ဆောင ့ ် မိကြရာ စက ္ ကန ့ ် ရဲ ့ ဆယ ် ပုံတစ ် ပုံ ကာလတွင ် းမှာကို နေသုံးစင ် းလောက ် ရှိမယ ့ ် သန ့ ် စင ် တဲ ့ စွမ ် းအင ် တွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲသွားခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
တိုတောင ် းလှတဲ ့ အဲဒီ အချိန ် ကာလမှာ တောက ် ပမှုဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ သိရှိရသမျှ စကြာဝဠာထဲရှိ ကြယ ် စုအားလုံးထဲက ကြယ ် တွေအားလုံးရဲ ့ စုစုပေါင ် း တောက ် ပမှုထက ် ကို ပိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ သိပ ် သိပ ် ကို ကြီးမားလှတဲ ့ ဆောင ့ ် တိုက ် မှု ကြီးပါပဲ ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ စွမ ် းအင ် ကို အလင ် းရောင ် အဖြစ ် မထုတ ် လွှင ့ ် ကြပါဘူး ။ 
အဲဒါ တွင ် းနက ် တွေ ဖြစ ် တာကို ခင ် ဗျားတို ့ သိမှာပါ ။ 
ခုနက စွမ ် းအင ် အားလုံးကို ဟင ် းလင ် းပြင ် နဲ ့ အချိန ် ရဲ ့ ကိုယ ် ထည ် ထဲ မှုတ ် သွင ် းပေးလိုက ် ရာ ၊ စကြာဝဠာကို ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းများအဖြစ ် ပေါက ် ကွဲသွားစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ အချိန ် ကာလဆိုင ် ရာ စကေးကို နားလည ် ရန ် ကျနော ် ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၁.၃ ဘီလီယံတုန ် းက ကမ ္ ဘာဟာ ကလာပ ် စည ် းမျိုးစုံ ဇီဝပုံစံကို ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲနိုင ် ခဲ ့ တယ ် 
အဲဒီနောက ် ပိုင ် းတွင ် ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ သန ္ တာများ ၊ ငါးများ ၊ အပင ် များ ၊ ဒိုင ် နိုဆောများ ၊ လူများ ၊ အင ် တာနက ် စသဖြင ့ ် ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၅ နှစ ် တုန ် းကကျတော ့ ၊ ရဲတင ် းလှတဲ ့ လူတစ ် စုတို ့ က ၊ အထူးသဖြင ့ ် ၊ MIT မှ Rai Weiss ၊ Caltech မှ Kip Thorne နဲ ့ Ronald Drever တို ့ က ၊ တွင ် းနက ် ကြီးတွေ ထိပ ် တိုက ် ဆောင ့ ် မိရာမှ ပေါ ် လာနိုင ် ကြတဲ ့ ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းများကို ဖေါ ် ထုတ ် ပေးမယ ့ ် ရှာဖွေရေး လေဆာကိရိယာများကို တည ် ဆောက ် နိုင ် ရင ် ကောင ် းမှာပဲလို ့ စိတ ် ကူးရခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
လူများကသူတို ့ ကို ငကြောင ် တွေလို ထင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ ဟာ သိပ ် ကိုတော ် ကြတဲ ့ ငကြောင ် များဆိုတာ နားလည ် သူ မနည ် းခဲ ့ ပါဘူး ၊ US National Science Foundation က သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးကို အားပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆယ ် စုနှစ ် အတော ် ကြာ ရှာကြံပြုစုလာခဲ ့ ကာ စိတ ် ကူးလျက ် တည ် ဆောက ် လာလိုက ် ကြလို ့ ရင ် သပ ် ဖွယ ် ရာ အလုပ ် တွေကို ကြိုးပမ ် းလုပ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ နောက ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ရှာဖွေရေး စက ် LIGO ကို တည ် ဆောက ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory ကိုပါ ။ 
နောက ် ဆုံး နှစ ် များအတွင ် းမှာ LIGO ရဲ ့ တိကျမှုဟာ အံ ့ ဖွယ ် တိုးတက ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ၊ စူးစမ ် းနိုင ် စွမ ် းဟာလည ် း မယုံနိုင ် ဖွယ ် မြင ့ ် မားလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ အဲဒါကို Advanced LIGO လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
၂၀၁၅ ခုနှစ ် စက ် တင ် ဘာ အစောပိုင ် းတွင ် ၊ နောက ် ကိုဆွဲနေတဲ ့ အချက ် တချို ့ ကို ကျော ် လွှားနိုင ် တဲ ့ နောက ် မှာ နောက ် ဆုံး စမ ် းသပ ် ရန ် LIGO ကို ခလုတ ် နှိပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ ် စက ် တင ် ဘာ ၁၄ ရက ် နေ ့ မှာ ၊ စူးစမ ် းရှာဖွေရေးးစက ် ကို ဖွင ့ ် လိုက ် လို ့ ရက ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာကို ၊ ခုနက ပြောပြခဲ ့ တဲ ့ တွင ် းနက ် များ ဆောင ့ ် တိုက ် မှုမှ ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းများဟာ ကမ ္ ဘာမြေကို ဖြတ ် သွားခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် နဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဖြတ ် သွားခဲ ့ တယ ် 
စူးစမ ် းရေး စက ် ကိုလည ် း ဖြတ ် သွားခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
(အသံ) Scott Hughes - ကျွန ် တော ် ဘဝ ထဲ ပိုစိတ ် လှုပ ် စရာ ကောင ် းခဲ ့ တာ နှစ ် ကြိမ ် ပဲ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ပထမ တစ ် ခုက သမီး မွေးဖွားတာပါ ။ 
နောက ် တစ ် ခုက ကုသမရအောင ် မကျန ် းမာခဲ ့ တဲ ့ ဖခင ် ြဖစ ် သူအား နှုတ ် ဆက ် ခဲ ့ ရစဉ ် ကပါ ။ 
ဒီအချက ် ဟာ ကျွန ် တော ် တစ ် သက ် တာ လုပ ် ခဲ ့ သမျှ အားလုံးရဲ ့ ရလဒ ် ကြီးပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ကြိုးပမ ် းလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာတိုင ် းဟာ သိပ ္ ပံဝတ ္ ထု မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး ။ (ရယ ် သံများ) Allan Adams - ဒါက ကျွန ် တော ့ မိတ ် ဆွေရင ် း ၊ လက ် တွဲလုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ သူ Scott Hughes ပါ ၊ MIT မှ သီအိုရီပိုင ် း ရူပဗေဒ ပညာရှင ် ပါ ၊ သူဟာ တွင ် းနက ် များမှ ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းများကို ၎ င ် း ၊ LIGO လို စူးစမ ် းရေးဌာနများအတွက ် ၎ င ် းတို ့ မှ ပေးနိုင ် ကြမဲ ့ အချက ် ပြမှုများကို ၎ င ် း လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၃ နှစ ် အတွင ် းမှာ လေ ့ လာခဲ ့ သူပါ ။ 
အခုတော ့ ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းလို ့ ပြောနေတာက ဘာလဲဆိုတာကို ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းဆိုတာက ဟင ် းလင ် းပြင ် နဲ ့ အချိန ် ရဲ ့ သဏ ္ ဍာန ် ကို ပြောင ် းလဲသွားစေတဲ ့ ရိုက ် ခတ ် မှုပါ ။ 
အဲဒီလို လှိုင ် က ဖြတ ် သွားတဲ ့ အခါမှာ ၊ ၎ င ် းဟာ ဟင ် းလင ် းပြင ် နဲ ့ ၎ င ် းထဲက အရာတိုင ် းကို တစ ် ဖက ် သို ့ ဆွဲဆန ့ ် တယ ် ၊ နောက ် တစ ် ဖက ် တွင ် ကျတော ့ ဖိသိပ ် ပေးပါတယ ် ။ 
အထွေထွေ နှိုင ် းယှဉ ် မှုကို ပို ့ ချကြတဲ ့ များစွာသော ဆရာများဆိုရင ် အတန ် းတွေထဲမှာ နှိုင ် းယှဉ ် မှု သီအိုရီကို ပြသရန ် ကြိုးစားခဲ ့ ကြတာ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိပါ ။ 
"အဲဒါက ဆွဲဆန ့ ် တယ ် ၊ ချဲ ့ ပေးတယ ် ၊ ဆွဲဆန ့ ် တယ ် ၊ ချဲ ့ ပေးတယ ် ။" 
ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းများရဲ ့ ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ သိပ ် ကို အားနည ် းလို ့ တိုင ် းမရနိုင ် ခြင ် းပါပဲ ။ 
ဥပမာ ၊ စက ် တင ် ဘာ ၁၄ ရက ် နေ ့ က ရိုက ် ခတ ် ခဲ ့ တဲ ့ လှိုင ် းတွေဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ လူတိုင ် း အဲဒီလှိုင ် းတွေရဲ ့ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုကြောင ့ ် ဆွဲဆန ့ ် လျက ် ဖိသိပ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒီလှိုင ် းတွေ ရိုက ် ခတ ် တဲ ့ အခါမှာ ပျမ ် းမျှ လူသားတစ ် ယောက ် ကို ၁၀ ဂဏန ် း ၂၁ ထပ ် ကိန ် းရဲ ့ တစ ် ပုံမျှ ဆွဲဆန ့ ် ဖိသိပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက ဒသမနောက ် မှာ သုည ၂၀ ရဲ ့ နောက ် က တစ ် ဆိုတဲ ့ ဂဏန ် းပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ LIGO ထဲက လူတွေဟာ လူအတွေလို အမျးက ထင ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ငါးကီလိုမီတာ ရှည ် လျားတဲ ့ လေဆာ တိုင ် းထွာရေးစက ် ဟာ ရူးစရာမျိုး ဖြစ ် နေပါပြီ ၊ သူတို ့ ဟာ ခုနက တိုင ် းထွာရေး စက ် ဖြင ့ ် အနုမြူထဲက နျူကိလယတစ ် ခုရဲ ့ တစ ် ထောင ် ပုံ တစ ် ပုံထက ် နည ် းတဲ ့ အရာကို တိုင ် းပေးရန ် လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို မဖြစ ် စလောက ် အရာပါ ။ 
LIGO တွဲဖက ် တည ် ထောင ် ခဲ ့ သူ Kip Thorne က ဆွဲငင ် အားအကြောင ် းရေးသားခဲ ့ ရာ ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းများအား ရှာကြံရေးနှင ့ ် ပတ ် သက ် ပြီး- "" အဲဒီလို တိုင ် းထွာရေး ကိရိယာများကို တည ် ဆောက ် ရာတွင ် ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ နည ် းပညာပိုင ် းဆိုင ် ရာ အခက ် အခဲတွေဟာ ဧရာမများပါတယ ် ၊ သို ့ သော ် လည ် း ၊ 
ရူပဗေဒ ပညာရှင ် များဟာ ဇွဲနဘဲကြီးကြလို ့ အောက ် ခြေ ပြည ် သူတွေရဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ထောက ် ခံအားပေးမှုဖြင ့ ် ၊ အတားအဆီးတွေကို ကျော ် လွှားနိုင ် ကြမှာပါ ။ "" လို ့ ဖေါ ် ပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ Thorne ဟာ ၁၉၇၃ ခုနှစ ် တွင ် ၊ တနည ် းအားဖြင ့ ် ၊ မအောင ် မြင ် မီ ၄၂ နှစ ် တုန ် းက အဲဒီလို ရေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဆက ် ပြီး LIGO ဆီသွားပါမယ ် ၊ Scott ရဲ ့ အဆိုရဆိုရင ် LIGO လုပ ် ကိုင ် ပုံဟ မျက ် စိ လုပ ် ကိုင ် ပုံထက ် နားရဲ ့ လုပ ် ကိုင ် မှုနဲ ့ ပိုတူတယ ် ၊ 
အဲဒါ ဘာကိုဆိုလိုကြောင ် း ရှင ် းပြလိုပါတယ ် ။ 
မြင ် လို ့ ရတဲ ့ အလင ် းရဲ ့ လှိုင ် းအလျား အရွယ ် အစားဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဝန ် းကျင ် က အရာတွေ ၊ လူ ့ မျက ် နှာ ၊ လက ္ ခဏာများ ၊ ဆဲလ ် ဖုန ် း အရွယ ် အစားထက ် များစွာမှ ပိုသေးငယ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါ သိပ ် ကို အသုံးဝင ် တယ ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ဝန ် းရံနေကြတဲ ့ အရာများထံမှ ၊ နေရာ အမျိုးမျိုးထံမှ လာတဲ ့ အလင ် းရောင ် ကို ကြည ့ ် ြခင ် းအားဖြင ့ ် မြင ် ကွင ် း ပေါ ် လာတာပါ ။ 
အသံကျတော ့ အဲဒီလို မဟုတ ် ပါ ။ 
ကြားရနိုင ် တဲ ့ အသံရဲ ့ လှိုင ် းအလျားဟာ ပေ ၅၀ အထိ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အနေနဲ ့ သိချင ် တဲ ့ အရာ တစ ် ခုခုရဲ ့ ပုံကို ဥပမာ ၊ သင ့ ် ကလေးမျက ် နှာ ဆိုပါစို ့ ၊ လက ် တွေ ့ သိမြင ် ရဖို ့ ကြိုးစားမယ ် ဆိုရင ် 
တော ် တော ့ ကို ခဲယဉ ် းမှာပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အသံရဲ ့ နိမ ့ ် မှုမြင ့ ် မှု အတိုးအကျယ ် ကို နားထောင ် ရန ် အတွက ် သာ အသံကို သုံးကြပြီး အသံရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က အကြောင ် းအရာတွေကို ခန ့ ် မှန ် းကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါက Alice စကားပြောသံလေ ။ 
Bob က ကြားဝင ် ပြီး ပြောလိုက ် တာ ။ 
မိုက ် လိုက ် တဲ ့ Bob ။ 
အလားတူပဲ ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းတွေဟာလည ် း အဲဒါနဲ ့ ဆင ် တူပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ကို သုံးပြီး စကြာဝဠာထဲ ရှိကြတဲ ့ အရာတွေရဲ ့ ပုံကို မရယူနိုင ် ကြပါ ။ 
အဲဒီလှိုင ် းတွေရဲ ့ ကြိမ ် နှုန ် းနှင ့ ် လွှဲခွင ် ကြီးမားပုံကို နားထောင ် ကြည ့ ် ခြင ် းဖြင ့ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အဲဒီလှိုင ် းတွေရဲ ့ ဖြစ ် ပျက ် မှုတွေကို ကြားနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် LIGO ထဲမှာ ၊ ၎ င ် းအနေနဲ ့ ကြားနိုင ် တဲ ့ ကြိမ ် နှုန ် းများဟာ အသံရဲ ့ လှိုင ် းခွင ် ထဲကပါ ။ 
လှိုင ် းတွေရဲ ့ ပုံသဏ ္ ဍာန ် ကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ဖိအားလှိုင ် းများနဲ ့ လေအဖြစ ် ၊ အသံအဖြစ ် ပြောင ် းလဲပေးနိုင ် ရင ် စကြာဝဠာမှ ပြောလိုတာ ကြားနိုင ် ပါမယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ဆွဲငင ် အားကို နားထောင ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ တွင ် းနက ် နှစ ် ခု ထိပ ် တိုက ် ဆောင ့ ် မိကြမှု အကြောင ် း သိလာရမယ ် ၊ ကျွန ် ုပ ် လုပ ် ဖေါ ် Scott က အချိန ် များစွာ ကြာအောင ် စဉ ် းစားခဲ ့ တာတွေကို သိလာရမှာပါ ။ 
(Audio) SH: တွင ် နက ် နှစ ် ခုတို ့ ဟာ ရစ ် လည ် နေတာ မဟုတ ် ရင ် ၊ ရိုးတဲ ့ အသံမျိုး ဟွပ ် သံ ကြားရမယ ်! 
တကယ ် လို ့ အဲဒီအရာနှစ ် အရှိန ် မြင ့ ် စွာဖြင ့ ် လည ် နေကြတယ ် ဆိုရင ် ဆင ် တူ အသံမျိုးကိုပဲ နည ် းနည ် းလေး မြင ့ ် သံမျိုးဖြင ့ ် ၊ ဆက ် တိုက ် ကြားရပါမယ ် - ဝီ ၊ ဝီ ၊ ဝီ ။ 
အဲဒါဟာ လှိုင ် းရဲ ့ သဏ ္ ဍာန ် ပေါ ် ရိုက ် နှိပ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ စကားလုံးပုံစံမျိုးပါ ။ 
AA: ဒါနဲ ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ ် စက ် တင ် ဘာ ၁၄ ရက ် နေ ့ မှာ ၊ ကျွန ် တော ့ မှတ ် ဉာဏ ် ထဲမှာ သေချာပေါက ် စွဲကျန ် ရစ ် ခဲ ့ မယ ့ ် နေ ့ ပါပဲ ၊ LIGO ကြားလိုက ် ရတာက- [တဝီဝီလည ် သံ] ဒီတော ့ ဘယ ် လိုနားထောင ် ရမယ ် ဆိုတာကို သိတယ ် ဆိုရင ် အသံက အဲဒီလိုပါ — (အသံ) SH:... နေ ၃၀ စာလောက ် ရှိမယ ့ ် ထုထယ ် ရှိတဲ ့ တွင ် းနက ် နှစ ် ခုတို ့ ဟာ မွှေစက ် နှင ့ ် ယှဉ ် နိုင ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ တဝီဝီမြည ် နေတယ ် ဆိုရင ် ပါ ။ 
AA: ဒီနေရာမှာ အဲဒါ ဘာဆိုလိုမှန ် း သိရဖို ့ ခဏစောင ့ ် သင ့ ် တယ ် ။ 
တွင ် းနက ် နှစ ် ခု ၊ စကြာဝဠာထဲက အသိပ ် သည ် းဆုံး အရာနှစ ် ခု ၊ တစ ် ခုရဲ ့ ထုထယ ် က နေရဲ ့ ၂၉ ဆ ၊ နောက ် တစ ် ခုကျတော ့ နေရဲ ့ ၃၆ ဆ ရှိကာ ၊ အချင ် းချင ် း တစ ် စက ္ ကန ့ ် လျှင ် အကြိမ ် ၁၀၀ လည ် ပတ ် နေခဲ ့ ရာမှ ထိပ ် တိုက ် ဆောင ့ ် မိကြတယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ စွမ ် းပကားကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီးပါပဲ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ကြားလိုက ် ရလို ့ အဲဒီအကြောင ် း သိလာရပါတယ ် ။ 
အဲဒါကမှ သမိုင ် းတွင ် ရစ ် မယ ့ ် LIGO ရဲ ့ အရေးပါမှုပါ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဆီမှာ မရှိခဲ ့ ဘူးတဲ ့ စကြာဠာအား စူးစမ ် းရေးအတွက ် လုံးဝအသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
စကြာဠာကို ၊ ပြီးတော ့ မြင ် မရနိုင ် တာကို ၊ ကြားလာစေနိုင ် တဲ ့ နည ် လမ ် းပါပဲ ။ 
တကယ ် တော ့ လက ် တွေ ့ တွင ် ဖြစ ် စေ ၊ အခြေခံမူအရကိုက ၊ မြင ် ရနိုင ် တဲ ့ အရာတွေအများကြီးပါ ။ 
သိပ ် ကို ထုထယ ် ကြီးမားကြတဲ ့ ကြယ ် တွေဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ supernova အဖြစ ် ပေါက ် ကွဲကြတာလဲ ။ 
၎ င ် းတို ့ မှ စကြာဝဠာအကြောင ် း အများကြီး သိလာခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကီလိုမီတာ ထောင ် ချီရှိတဲ ့ သံ ၊ ကာဗွန ် နဲ ့ ဆီလီကွန ် ဖြင ့ ် ဖုံးအုပ ် လျက ် အတွင ် းတစ ် နေရာမှာ ရှိနေတယ ် ။ 
အလင ် းရောင ် က ထိုးဖောက ် မရတော ့ မြင ် မရနိုင ် ပါ ။ 
ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းတွေကျတော ့ သံကို မှန ် လိုပဲ ဖြတ ် သွားနိုင ် ပါတယ ် — လုံးဝကို ထိုးဖောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
Big Bang ဆိုပါစို ့ ၊ စကြာဝဠာ ပေါ ် ခါစ တဒင ် ္ ဂအချို ့ ကို ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ မြင ် ချင ် လိုလှပေမဲ ့ ၊ ဘယ ် တော ့ မှ မြင ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ Big Bang ကိုယ ် ၌ ရဲ ့ ဆည ် းဆာ အလင ် း ကိုယ ် နှိုက ် ရဲ ့ နှောင ့ ် ယှက ် မှုကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဆွဲငင ် အား လှိုင ် းတွေကျတော ့ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အစကနဦးအချိန ် မှ စပြီး မြင ် လို ့ ရနိုင ် ပါမယ ် ။ 
သိပ ် အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် ဖြစ ် နိုင ် တာက ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဘယ ် တုန ် းကမှ မမြင ် ရခဲ ့ တဲ ့ အရာတွေ ၊ မြင ် မရနိုင ် ဖွယ ် မရှိတာတွေ ၊ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လို ့ မရတဲ ့ အရာတွေ ၊ အများကြီး ရှိတာကို သိပါတယ ် ၊ အဲဒါတွေကို နားဆင ် ခြင ် းဖြင ့ ် သာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရှာတွေ ့ နိုင ် ပါမယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ပထမဦးဆုံး ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ခုနက ဖြစ ် ရပ ် ထဲမှာတောင ် ၊ မျှော ် လင ့ ် မထားခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာတွေကို LIGO တွေ ့ လိုက ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ အဲဒီအကြောင ် းကိုမှ LIGO အဖွဲ ့ ထဲက အရေးပါဆုံးသူ ၊ MIT ထဲက ကျွန ် တော ် ရဲ ့ လုပ ် ဖေါ ် ၊ Matt Evans ပြောပြပေးပါမယ ် - (အသံ) Matt Evans- ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဒီမှာ လေ ့ လာခဲ ့ ကြတဲ ့ တွင ် းနက ် တွေက ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ကြယ ် များဟာ စကြာဝဠာထဲက ဒိုင ် နိုဆောတွေနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
အသက ် ကြီးကြပြီး ထုထယ ် ကြီးမားလှတဲ ့ သမိုင ် းဦးခေတ ် ပုံစံမျိုးပါ ၊ တွင ် းနက ် တွေကျတော ့ ဒိုင ် နိုဆော ကျောရိုးတွေနဲ ့ တူပါတယ ် ၊ သုတေသီတွေ ရှာနေကြတာတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ကား ၊ စကြာဝဠာထဲမှာ ဘာတွေများ ရှိကြသေးလဲ ၊ ပြီးတော ့ ကြယ ် တွေ ဘယ ် လို ဖြစ ် ပေါ ် လာကြလဲ ၊ ကုန ် အောင ် ပြောရရင ် ၊ ကျွန ် ပ ် တို ့ ရော ဘယ ် လို ပေါ ် လာကြတာလဲ ၊ သိရှိရဖို ့ လုံးဝတစ ် မျိုးဖြစ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် း တစ ် ရပ ် ပါပဲ ။ 
AA: အတတ ် နိုင ် ဆုံး ရဲတင ် းစွာ လုပ ် ကိုင ် ရေးဟာ အရေးကြီးဆုံး စိန ် ခေါ ် မှုကြီးပါပဲ ။ 
LIGO ရှိလို ့ စကြာဝဠာကို အသံအမျိုးမျိုးဖြင ့ ် နားဆွင ့ ် နိုင ် တဲ ့ စူးစမ ် းရန ် တိကျတဲ ့ ကိရိယာတွေ ဘယ ် လို တည ် ဆောက ် ရမှန ် း ကျွန ် ုပ ် တို ့ နားလည ် သိရှိလာကြရပါပြီ ။ 
စူစမ ် လေ ့ လာရေး ဌာနသစ ် တွေကို စိတ ် ကူးလျက ် ဆောက ် လုပ ် ကြရန ် လိုပါတယ ် — မျိုးဆက ် သစ ် စူစမ ် လေ ့ လာရေး ဌာနတွေကို — မြေပေါ ် မှာ ၊ အာကာသထဲမှာ ဆောက ် လုပ ် ရန ် ပါပဲ ။ 
Big Bang ကို နားထောင ် ကြည ့ ် ခြင ် းထက ် ပိုစိတ ် ဝင ် စားစရာ ဘာများ ရှိနိုင ် ပါသလဲ? 
အခုတော ့ ကြီးမားစွာ စိတ ် ကူးကြပါ ။ 
လက ် တွဲစိတ ် ကူးပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် က ဒီ TED မှာ စနေဂြိုဟ ် ကို Cassini အာကာသယာဉ ် ဖြင ့ ် စူးစမ ် းရှာဖွေခဲ ့ တာကို အစီရင ် ခံခဲ ့ ပါတယ ် ။ တစ ် မူထူးပြီး ပူကာ ပထဝီအနေအထားအရ တက ် ကြွတဲ ့ ဒေသတစ ် ခု ၊ တောင ် ပိုင ် းထိပ ် ဖျားက စနေဂြိုဟ ် ရဲ ့ လလိုဟာမျိုး Enceladus ကို ဒီမှာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ ပထမဆုံး မြင ် ရတဲ ့ နေရာဟာ ၂၀၀၅ တုန ် းက Cassini ကို ဓါတ ် ပုံရိုက ် ယူခဲ ့ ပုံပါ ။ ဒါက နာမည ် ကျော ် ကျားစင ် း အက ် ကြောင ် းတွေ ဖြတ ် သန ် းတဲ ့ တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် း ဒေသပါ ။ 
၂၀၀၈ နှောင ် းပိုင ် းမှာမှ မြင ် ရတာပါ ၊ ဟောဒီမှာ ထပ ် ပြီး ဒီဒေသပါပဲ ၊ အခု တစ ် ဝက ် က အမှောင ် ထဲမှာ ဖြစ ် တာက တောင ် ပိုင ် း အခြမ ် းဟာ ဩဂုတ ် လ အစနဲ ့ ကြုံနေတာမို ့ လို ့ လက ် တွေ ့ မှာ ဆောင ် းရာသီ ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
နောက ် အစီရင ် ခံခဲ ့ သေးတာက ဒီအံ ့ ဩဖွယ ် တွေ ့ ရှိချက ် ကို ပါပဲ ။ မြင ့ ် သွန ် းနေတဲ ့ ပန ် းထွက ် ခြင ် းတွေရဲ ့ တစ ် သက ် မှာ တစ ် ခါ ရှာဖွေတွေ ့ ရှိမှုပါ ၊ တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် းက ဒီအက ် ကြောင ် း တွေကနေ ပွင ့ ် ထွက ် နေပြီး သေးငယ ် တဲ ့ ရေခဲပုံဆောင ် ခဲတွေပါဝင ် ကာ ရေငွေ ့ နဲ ့ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ၊ မီသိမ ် းလို ရိုးစင ် းတဲ ့ ဇီဝ ဒြပ ် ပေါင ် းတွေ တွဲပါလာပါတယ ် ။ 
အဲဒီအချိန ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် က ဒီပန ် းထွက ် တာတွေဟာ တကယ ် တော ့ ရေပူစမ ် းတွေ ဖြစ ် လောက ် ပြီး မျက ် နှာပြင ် အောက ် ခြေက အရည ် ထု ခိုအောင ် းရာ နေရာတွေမှ ပွင ့ ် ထွက ် လာနေနေတယ ် လို ့ မှန ် းဆခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် မသေချာခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမည ့ ် လည ် း ဒီရလဒ ် တွေရဲ ့ ဂယက ် ရိုက ် မှုတွေဟာ မူလ သက ် ရှိမတိုင ် မီ ဓာတုဗေဒနဲ သက ် ရှိ ကိုယ ် ၌ ကို ထောက ် ပံ ့ နိုင ် လောက ် တဲ ့ ဒီဂြိုဟ ် အတွင ် းက ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတဲ ့ ဝန ် းကျင ် ၊ စိတ ် လှုပ ် ရှားရလွန ် းလို ့ ကြား နှစ ် နှစ ် မှာ Enceladus ကို ပိုအာရုံစိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီဂြိုဟ ် နားမှာ Cassini အာကယသယာဉ ် ကို အကြိမ ် များစွာ ပျံသန ် းဖူးပါတယ ် ၊ ဒီအခေါင ် းတွေရဲ ့ အထဲ ပိုနီးကပ ် ၊ ပိုနက ် ရှိုင ် းစွာ ၊ ပိုနက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ဒေသတွေထဲကို ပျံသန ် းတာက အခု အရမ ် းတိကျတဲ ့ ဖွဲစည ် းမှုဆိုင ် ရာ အတိုင ် းအတာတွေကို သိမြင ် ခံစားနိုင ် အောင ် ပါ ။ 
သိရှိလိုက ် ရတာက ဒီဂြိုဟ ် ကလာတဲ ့ ဇီဝဒြပ ် ပေါင ် းတွေဟာ တကယ ် တော ့ အရင ် က အစီရင ် ခံထားတာ တွေထက ် ပိုရှုပ ် ထွေးတာကိုပါ ။ 
ဒါတွေဟာ အမိုင ် နိုအက ် စစ ် တွေ မဟုတ ် တော ့ အခု ရှာနေတာက ပရိုပိန ် း ၊ ဘန ် ဇိုင ် း ၊ ဟိုက ် ဒြိုဂျင ် ဆီယန ် နိုက ် ဒ ် နဲ ့ ဖော ် မယ ် ဒီဟိုက ် လို အရာတွေပါ ။ 
ဟောဒီက ရေပုံဆောင ် ခဲလေးတွေက အခု တစ ် ကမ ္ ဘာလုံး ရှာကြည ့ ် ရင ် ၊ ဆားငံရေရဲ ့ အေးခဲနေတဲ ့ အစက ် ကလေးတွေလိုပါ ၊ ဒီလို ပန ် းထွက ် တာတွေဟာ အရည ် ထုရဲ ့ ကျင ် းတွေက လာတာတင ် မက အရည ် ဟာ ကျောက ် သားနဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုရှိတာကိုပါ ညွှန ် ပြတဲ ့ ရှာဖွေမှုတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက သက ် ရှိတည ် တံ ့ ဖို ့ လိုအပ ် တဲ ့ ဓာတု စွမ ် းအင ် နဲ ့ ဓာတုဒြပ ် ပေါင ် းတွေကို ထောက ် ပံ ့ ပေးနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အခြေအနေတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီရလဒ ် တွေကြောင ့ ် အရမ ် းကို အားတက ် မိပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် ကထက ် အခု ကျွန ် မတို ့ ပိုယုံကြည ် မှု ရှိလာတာက ကျွန ် မတို ့ တကယ ် ပဲ တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် းအောက ် က ဒီဂြိုဟ ် ပေါ ် မှာ ရှိနိုင ် တာပါ ။ သက ် ရှိဇီ၀ရုပ ် တွေကို ကြိုဆိုလက ် ခံတဲ ့ ဇုံတစ ် ခုပါ ။ 
သက ် ရှိဇီဝရုပ ် တွေ ရှိတာ ၊ မရှိတာဆိုတာက တကယ ် တော ့ လုံးခြားနားတဲ ့ ကိစ ္ စတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒါက Enceladus ဆီကို ပြန ် ပြီး ဆိုက ် ရောက ် မှာကို စောင ့ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ မျှော ် လင ့ ် မိတာက အနာဂတ ် တစ ် ချိန ် ချိန ် မှာ အာကာသယဉ ် တွေကို ဒီထူးခြားတဲ ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းဖို ့ တိတိကျကျ ပြင ် ဆင ် တပ ် ဆင ် နိုင ် ဖို ့ ပါ ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ နေ ့ တစ ် နေ ့ ကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ဖို ့ ဖိတ ် ကြားပါတယ ် ။ စနေဂြိုဟ ် ရဲ ့ စနစ ် ဆီကို ခရီးထွက ် နိုင ် လောက ် ပြီး Enceladus ဂြိုဟ ် ပေါင ် းစုံ ရေပူစမ ် း ဥယျာဉ ် ကို ကျွန ် မတို ့ တတ ် နိုင ် လို ့ သွားလည ် ပတ ် တဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံတေးသွား) ခင ် ဗျားတို ့ အထဲက နယူးယော ့ (ခ ်) မြို ့ ကြီးကို အလည ် အပတ ် ရောက ် ဖူးသူတွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် အဲဒီမှာ နေထိုင ် သူတွေအတွက ် တော ့ ဒီဓါတ ် ပုံတွေကို မြင ် လိုက ် ရတာနဲ ့ ရင ် းနှီးကျွမ ် းဝင ် နေသလိုလို ခံစားမိလာမှာပါ ။ 
ဒါကတော ့ Central Park ပန ် းခြံပါ ။ အမေရိကထဲက အလှပဆုံး ပုံစံ ထုတ ် ဆောက ် လုပ ် ထားတဲ ့ အများပြည ် သူနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ နေရာတွေထဲက တစ ် ခုပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေရာကို အလည ် မရောက ် ဖူးတဲ ့ သူတွေ အတွက ် ကတော ့ ဒီပုံတွေကို တကယ ် အပြည ့ ် အဝ ခံစားနိုင ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
Central Park ပန ် းခြံကို တကယ ့ ် ကို နားလည ် ဖို ့ ဆိုရင ် တော ့ အဲဒီနေရာကို ကိုယ ် တိုင ် ကိုယ ် ကျ ရောက ် ဖူးဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
အလားတူပဲ Central Park ပန ် းခြံအတွက ် ကိုမှ အထူးပြုပြီး အနုစိတ ် ရေးဖွဲ ့ သီကုံးထားတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ညီအစ ် ကို နှစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဂီတတေးသွားဟာလည ် း အဲဒီအတိုင ် းပဲ ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံတေးသွား) ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် အနည ် းငယ ် ပြောပြချင ် တာက ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ညီအစ ် ကို ဟေး (စ ်) လုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ လက ် ရာကလေး တစ ် ခုအကြောင ် းပါ ။ ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် ပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် စလုံး လွန ် ခဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာ တီထွင ် ဖန ် တီးနေကြတဲ ့ အယူအဆတစ ် ခု အကြောင ် းပါ ။ ဝန ် းကျင ် နိူးကြားမှုဆိုင ် ရာ ဂီတဆိုင ် ရာ စိတ ် ကူးလေးပါ ။ 
အခုချိန ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ညီအစ ် ကို နှစ ် ယောက ် ဟာ ဂီတပညာရှင ် များ နဲ ့ ဂီတထုတ ် လုပ ် သူတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပူးပေါင ် း လုပ ် ကိုင ် နေကြတာက... အင ် း... တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးဘဝ ကတည ် းကဆိုပါတော ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် မကြာသေးခင ် အချိန ် ကစပြီး အနုပညာနဲ ့ နည ် းပညာ ပေါင ် းဆုံ ယှက ် နွယ ် မှုရှိတဲ ့ အစီအစဉ ် တွေကို ပိုပို စိတ ် ဝင ် စား လာမိတယ ် ။ ဝန ် းကျင ် တခုခုဆိုင ် ရာ သီးသန ့ ် အသံပိုင ် းနဲ ့ ဗီဒိယ ် ို တင ် ဆက ် မှု အစ စက ် မှုပညာများကို သုံးထားတဲ ့ အပြန ် အလှန ် ဆက ် သွယ ် မှုပါတဲ ့ ဂီတဖျော ် ဖြေပွဲ အဆုံးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ အဓိကထားပြီး ပြောပြချင ် တာကတော ့ သဘာဝ ဟင ် းလင ် းပြင ် အတွက ် တေးဂီတသီဖွဲ ့ သီကုံးခြင ် းဆိုင ် ရာ အယူအဆကိုပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီအကြောင ် းကို အတွင ် းကျကျ မဆွေးနွေးခင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီစိတ ် ကူးကို ဘယ ် လို စတင ် ရရှိလာပုံ ကလေးကို အနည ် းငယ ် ပြောကြားပါရစေ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ညီအစ ် ကို နယူးယော ့ (ခ ်) မြို ့ မှာ နေတုန ် းက ပန ် းပုပညာရှင ် တွေဖြစ ် တဲ ့ ခရစ ် စတိုနဲ ့ ဂျင ် းကလော ့ (ဒ ်) တို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ခေတ ် ပြိုင ် အနုပညာပြပွဲကလေးကို "" The Gates "" ဆိုတဲ ့ အမည ် နဲ ့ Central Park မှာ ခင ် ကျင ် းပြသခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ရာနဲ ့ ချီပြီးရှိတဲ ့ အရောင ် တောက ် တောက ် ပန ် းပုလက ် ရာတွေဟာ ပန ် းခြံကို သီတင ် းပတ ် ပေါင ် း များစွာကြာအောင ် အလှဆင ် ထားခဲ ့ တယ ် ။ ပြီးတော ့ သာမည ဟင ် းလင ် းပြင ် နေရာတစ ် ခုက ပြခန ် းနှင ့ ် မတူဘဲ ၊ ပြတိုက ် ဒါမှမဟုတ ် ပြခန ် း တစ ် ခုရဲ ့ နံရံတွေပေါ ် က လက ် ရာတွေနဲ ့ မတူပဲ ဒီလက ် ရာဟာ အဲဒီနေရာနဲ ့ အရမ ် းကြီးကို တကယ ့ ် ကို လိုက ် ဖက ် လွန ် းပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ရှုဒေါင ့ ် အမျိုးမျိုးမှကြည ့ ် ပြောရရင ် The Gates ဆိုတာက အမှန ် တကယ ် မှာတော ့ ဖရက ် ဒရစ ် အွန ် းစတက ် (ဒ ်) ရဲ ့ မယုံနိူင ် စရာကောင ် းတဲ ့ ဒီဇိုင ် းရဲ ့ အောင ် ပွဲ အထိမ ် းအမှတ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတွေ ့ ကြုံခံစားမှုက ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ အတော ် ကြာကြာ ကိန ် းအောင ် းနေခဲ ့ တာပါ ။ နောက ် နှစ ် အတော ် ကလေး ကြာလာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ညီအစ ် ကို နှစ ် ဦး ဝါရှင ် တန ် ဒီစီကို ပြန ် ပြောင ် းလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မေးခွန ် းထုတ ် မိတာက ပန ် းခြံထဲက သဘာဝအပြင ် အဆင ် ကို The Gates က တုံ ့ ပြန ် ခဲ ့ သလိုမျိုး သဘာဝရှုခင ် းအတွက ် တေးဂီတကို သီကုံးဖွဲ ့ နွဲ ့ လို ့ များ ရနိုင ် မလားပေါ ့ ။ 
အဲဒါနှင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဒီဆီကို ဆောင ် ကြဉ ် းခဲ ့ တာပါ ။ 
(ဂီတသံတေးသွား) အောက ် မေ ့ ဖွယ ် ရာ အထိမ ် းအမှတ ် နေ ့ မှာတော ့ ဒေသဆိုင ် ရာ နိုးကြားမှု တေးစုကလေးဖြစ ် တဲ ့ National Mall ကိုဖြန ့ ် ချီခဲ ့ ပါတယ ် ။ GPS လုပ ် ဆောင ် ချက ် စနစ ် ပါဝင ် တဲ ့ မိုဘိုင ် း ကိရိယာတွေကို ရည ် စူးပြီး သီးသန ့ ် ဖြန ့ ် ချီခဲ ့ တာပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဇာတိမြို ့ ဝါရှင ် တန ် ဒီစီရဲ ့ ပန ် းခြံ တစ ် ခုလုံးကို အသံလှိုင ် းအားဖြင ့ ် မြေပုံကို ချယ ် မှုန ် ထားတာပါ ။ 
ရာနဲ ့ ချီပြီးရှိတဲ ့ တေးဂီတ အပိုင ် းအပိုင ် း ကလေးတွေကို ပန ် းခြံတစ ် ခုလုံးရှိ ဘူမိနေရာများနဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပေးထားခဲ ့ တဲ ့ အတွက ် နားဆင ် နေသူ တစ ် ယောက ် ဟာ မြေပြင ် အနေအထားတစ ် ခုကို ဖြတ ် လျှောက ် သွားခိုက ် မှာ ဂီတတေးသွားတွေက သူတို ့ အနီးတဝိုက ် က ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို တကယ ် ပဲ ဖြန ့ ် ခင ် းပြနေတာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါဟာ ပန ် းခြံတစ ် ခုအတွက ် စီစဉ ် ထားတဲ ့ တေးသွားစာရင ် း ဒါမှမဟုတ ် သီချင ် းစု မဟုတ ် ခဲ ့ ဘဲ ပဟေဠိကားချပ ် တစ ် ခုပါ ် မှာ အစိတ ် အပိုင ် းတွေကို ဆက ် စပ ် ချိတ ် ဆက ် ပေးရသလိုပဲ ၊ နားဆင ် သူက ရွေးချယ ် ထားတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို အခြေခံလိုက ် ပြီး ခြားနားတဲ ့ တေးသွားနဲ ့ စည ် းချက ် အခင ် းအကျင ် း များထဲက တေးသွားများကိုယူပြီး မရပ ် မနား ချောမွေ ့ စွာ တီးမှုတ ် ကစားပေးတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ သင ့ ် ကိုယ ် တိုင ် ရွေးချယ ် ဆန ် းသစ ် တီထွင ် လိုက ် တဲ ့ တေးစုတစ ် ခုအဖြစ ် ခံယူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အနီးကပ ် ကြည ့ ် ကြရအောင ် ။ 
ဒီမှာ နမူနာလေး တစ ် ခုကို ကြည ့ ် ကြတာပေါ ့ ။ 
ဒီပရိုဂရမ ် လေးကို သုံးပြီး ဝါရှင ် တန ် အထိမ ် းအမှတ ် အဆောက ် အဦ ပတ ် ပတ ် လည ် က ကွင ် းပြင ် တွေကို သွားနေခိုက ် မှာ တူရိယာတွေရဲ ့ ပဏာမ တေးသွားလေးတွေ ကြားရတယ ် ။ အဲဒီကနေ အသင ့ ် သွင ် းယူထားတဲ ့ အင ် မတန ် ကို ရိုးစင ် းလှတဲ ့ တေးသံဟာ တစ ် လုံးချင ် း တစ ် လုံးချင ် းလိမ ့ ် ဆင ် းလာတာပေါ ့ ။ 
ဒီနောက ် မှာတော ့ ဒီအသံက ဝေ ့ ဝဲပျံလွင ့ ် နေတဲ ့ တယောသံနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် သွားမိတယ ် ။ 
ဆက ် လျှောက ် သွားလိုက ် ပါဦး ။ အင ် ပြည ့ ် အားပြည ့ ် သံစုံကျူးရင ့ ် သံကပါ ပေါင ် းစပ ် ပါဝင ် လာပါတယ ် ။ နောက ် ဆုံး တောင ် ထိပ ် ရောက ် သွားတဲ ့ အထိပေါ ့ ။ နောက ် ပြီးတော ့ ဒရမ ် သံတွေ ၊ မီးရှူးမီးပန ် ဖောက ် သံတွေ ၊ ဆန ် းကြယ ် တဲ ့ ဂီတသံမျိုးစုံကို နားဆင ် ရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒီအသံတွေဟာ ပန ် းခြံကြီးရဲ ့ အလယ ် ဗဟိုရှိ မော ် ကွန ် းကျောက ် တိုင ် ကြီးကနေ ဖောက ် ထွက ် လျက ် ဖြာထွက ် လာနေသယောင ် ပျံ ့ လွင ့ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဆန ့ ် ကျင ် ဖက ် အရပ ် ကို လျှောက ် သွားမယ ် ဆိုရင ် တော ့ 
တကယ ် လို ့ သင ် ဟာ ပန ် းခြံရဲ ့ ပတ ် လည ် အဝန ် းကနေ ထွက ် ခွာတော ့ မယ ် ဆိုရင ် တော ့ ဂီတသံဟာ မှေးမှိန ် တိတ ် ဆိတ ် သွာမှာ ဖြစ ် ပြီး ဖွင ့ ် ပိတ ် ခလုတ ် ဟာလည ် း ပျောက ် ကွယ ် သွားမှာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေကျတော ့ အမေရိကကို လာမလည ် နိုင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ အခြားသော အရပ ် ဒေသတွေက ဒီတေးဂီတကို နားဆင ် ချင ် တဲ ့ လူတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဆက ် သွယ ် ကြတယ ် ။ 
အင ် း...... ဒီတေးစုက ပုံမှန ် တခြားတေးတွေနဲ ့ မတူလေတော ့ ဒီတောင ် းဆိုချက ် ကို မလိုက ် လျောပေးနိုင ် ဘူး ပေါ ့ ဗျာ ။ 
သူတို ့ က CD ဒါမှမဟုတ ် MP3 ပုံစံမျိုးဖြစ ် ဖြစ ် တောင ် းခံတဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ က လုပ ် မပေးနိူင ် ဘူးပေါ ့ ။ အကြောင ် းရင ် းကတော ့ အစဉ ် အလာ ဓာတ ် ပြားချပ ် တစ ် ခုကို ဖြန ့ ် ချီရာမှာ အရောင ် းမြှင ့ ် တင ် ဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် အဲဒါနဲ ့ တွဲဖက ် ထည ့ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ ကြော ် ငြာ ပရိုဂရမ ် ဒါမှမဟုတ ် ကစားစရာ (ဂိမ ် း) တစ ် ခုမဟုတ ် တဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီလုပ ် ဆောင ် ချက ် ပရိုဂရမ ် ကိုယ ် နှိုက ် ကိုက အဓိကအလုပ ် ပါ ။ ရှုမျော ် ခင ် းဆိုင ် ရာ မြေပြင ် အသွင ် အပြင ် တည ် ဆောက ် ထားထဲမှာ သောတပိုင ် းဆိုင ် ရာ အတွေ ့ အကြုံအတွက ် နဂိုကတည ် းက ပူးတွဲပါဝင ် ပြီးသားပါ ။ 
နောက ် (၆) လ အကြာမှာတော ့ Central Park ပန ် းခြံအတွက ် "" ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာနူးကြားမှု "" တေးစုလေး တစ ် ခု ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် လုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ဒါက National Mall ထက ် အရွယ ် အစား နှစ ် ဆကျော ် ပိုကြီးတဲ ့ ပန ် ခြံတစ ် ခုပါ ။ ဂီတတေးသွားက Sheep 's Meadow ကနေ Ramble အထိ ၊ အဲဒီကနေ Reservoir အထိ လွှမ ် းခြုံဖြတ ် သန ် းနေပါတယ ် ။ 
လောလောဆယ ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ညီအစ ် ကို နှစ ် ယောက ် ဟာ တစ ် နိူင ် ငံလုံး အဝှမ ် းမှာ အစီအစဉ ် တွေ လုပ ် ဆောင ် နေပါတယ ် ။ ပြီးခဲတဲ ့ နွေဦးကတော ့ ဒီက စတန ် းဖို ့ (ဒ ်) လူထုဆက ် သွယ ် ရေး အနုပညာ စမ ် းသပ ် ခြင ် းဆိုင ် ရာ ဌာနမှာ စီမံချက ် တစ ် ခုကို စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အကြီးမားဆုံး ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ နိုးကြားမှု တေးစုကို မှတ ် တမ ် းတင ် ဖို ့ ဖန ် တီးနေပါတယ ် ။ ဒီတစ ် ခုကတော ့ တောင ် ပစိဖိတ ် ကမ ် းခြေဒေသက အမှတ ် (၁) အဝေးပြေး လမ ် းမတစ ် ခုလုံးကို လွှမ ် းခြုံဖြတ ် သန ် း နေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ အခုဖန ် တီးနေတဲ ့ GPS စနစ ် နဲ ့ တေးဂီတကို ပေါင ် းစပ ် ရေးဟာ တကယ ် တော ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုပါပဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အခု ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ခေတ ် ကြီးထဲမှာ ခြေချဖို ့ တစ ် ခါတစ ် ရံ ရုန ် းကန ် နေကြရတဲ ့ ဂီတ လုပ ် ငန ် း တစ ် ခုအတွက ် တော ့ ပိုမိုကြီးမားတဲ ့ အမြင ် တစ ် ခုကို ပြောပြနေပါတယ ် ။ သူတို ့ အနေနဲ ့ ဒီနည ် းပညာ အသစ ် တွေကို စတင ် ရှုမြင ် ဖြစ ် ဖို ့ ၊ တည ် ရှိပြီးသား ပုံစံတွေထဲကို ခေါင ် းလောင ် း သံလေးတွေ ၊ လေချွန ် သံလေးတွေ ထပ ် ဖြည ့ ် ရုံမျှ မကပဲ လူတွေနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှု ရှိလာမယ ့ ် ၊ ဂီတကို တွေ ့ ကြုံခံစားဖို ့ တကယ ့ ် နည ် းလမ ် းသစ ် တွေကို စိတ ် ကူးမြင ် မက ် ဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် အရာရှိငယ ် ဖြစ ် ခဲ ့ စဉ ် တုန ် းက ၊ ကိုယ ့ ် ပင ် ကိုစိတ ် ကို လိုက ် နာပါ ၊ 
၂၀၁၀ နှစ ် နွေရာသီမှာ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် စာရွက ် စာတမ ် း တော ် တော ် များများဟာ အလုံးအရင ် းကြီးဖြင ့ ် ပင ် တဂွန ် ထဲမှနေပြီး အပြင ် ကို စိမ ့ ် ထွက ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကမ ္ ဘာလုံးကို အံ ့ အားသင ့ ် သွားစေခဲ ့ တယ ် ၊ အမေရိကန ် အစိုးရ တုန ် ခါသွားခဲ ့ ရပါတယ ် ။ စိမ ့ ် ထွက ် လာခဲ ့ ကြတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေ များလွန ် းခဲ ့ ကာ အဲဒါတွေကြောင ့ ် ဖြစ ် ပေါ ် လာနိုင ် တဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေ သိပ ် ကို ကြီးမားလွန ် းလို ့ ပြည ် သူတို ့ ဟာ မေးခွန ် းအမျိုးမျိုးကို ထုတ ် မေးလာစရာ ဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ အဲဒီလို မေးချင ် မယ ့ ် ပထမဦးဆုံး မေးခွန ် းက လူငယ ် စစ ် သား တယောက ် ဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ များ အဲဒီလို များပြားလှတဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို ရယူသုံးပိုင ် ခွင ့ ် ရှိခဲ ့ တာလဲ? 
ဒီလို ထိခိုက ် လွယ ် တဲ ့ အရာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ များ အတော ် ကလေး အသက ် ငယ ် သေးတဲ ့ လူကို ယုံကြည ် အပ ် နှံလိုက ် တာလဲ? 
၂၀၀၃ ခုနှစ ် နွေရာသီတုန ် းက အထူးတာဝန ် ကို စစ ် ဆင ် ရန ် ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ တပ ် ဖွဲ ့ တခုကို ကြီးမှူးရန ် တာဝန ် ပေးခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ အဲဒီ အထူးတာဝန ် တပ ် ဖွဲ ့ ကို al Qaeda ကို တိုက ် ခိုက ် ရန ် အရှေ ့ အလယ ် ဒေသမှာ ဖြန ့ ် ကြက ် ထားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဓိက အားစိုက ် ရမှာက အီရတ ် နိုင ် ငံထဲမှာ ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အထူးတာဝန ် ကြီးမှာ al Qaeda ကို အီရတ ် နိုင ် ငံမှာ တိုက ် ဖျက ် ရန ် ပါပဲ ။ 
ငါးနှစ ် နီးနီး ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီမှာ နေထိုင ် ခဲ ့ ရပြီး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သမရိုးကျ မဟုတ ် တဲ ့ စစ ် ပွဲထဲမှာအပြစ ် မရှိကြတဲ ့ ပြည ် သူတွေ အကြားမှာတောင ် သေကြေမှုများဖြင ့ ် မြင ့ ် မားစွာ တန ် ဖိုး ပေးဆပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ al Qaeda ကို ၎ င ် း ၊ 
အဲဒီ ကွန ် ရက ် မှနေပြီး လုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ သတ ် ဖြတ ် မှုတွေကို ရပ ် စဲပစ ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေကို အသုံးပြုခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စက ် ကိရိယာ အသစ ် တွေကို တီထွင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ လေထီးမှ ဆင ် းလျက ် ၊ ရဟတ ် ယာဉ ် ကို အသုံးပြုလျက ် ၊ လှေလေးတွေကို လှော ် ခတ ် ရင ် း ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပစ ် မှတ ် နေရာတွေဆီကို ကားဖြင ့ ် ၎ င ် း လမ ် းလျှောက ် လျက ် ၎ င ် း စစ ် ဆင ် လုပ ် ကိုင ် တိုက ် ဖျက ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ သွေးများဖြင ့ ် တန ် ဖိုးပေးဆပ ် ရင ် း ၊ ကျွန ် တော ် သေဆုံးခဲ ့ ကြရင ် း ၊ ၊ အဲဒီအဖွဲ ့ အစည ် းကနေပြီး အီရတ ် ပြည ် သူတွေကို ဆန ့ ် ကျင ် လျက ် အကြမ ် းဖက ် မှုတွေကို ကျယ ် ပြန ့ ် စွာ ဆင ် နွှဲနေတာကို ရပ ် တန ့ ် ပစ ် ဖို ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သတ ် ဖြတ ် ခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိရှိခဲ ့ ကြတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာကို အခြေခံပြီး လုပ ် ခဲ ့ ကြတာပါ ၊ ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ DNA ထဲမှာကို ရှိနေတဲ ့ လျှိုဝှက ် မှုပါပဲ ။ 
လုံခြုံမှုပါပဲ ။ အချက ် အလက ် တွေကို ကာကွယ ် မှုပါပဲ ။ 
အချက ် အလက ် ဆိုတာ အသက ် သွေးပမာ အရေးကြီးပြီး လူတွေကို ကာကွယ ် ပေးလျက ် လုံခြုံစေနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အထဲမှာ ရှိနေခဲ ့ တဲ ့ ခံယူချက ် က ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ အဖွဲ ့ အစည ် းများ အတွင ် းထဲမှာ စစ ် ဆင ် လုပ ် ကိုင ် ကြစဉ ် ၊ အချက ် အလက ် တွေကို အဖွဲ ့ အစည ် းများရဲ ့ အတွင ် းမှာသာ ထိန ် းချုပ ် ထားရန ် အရေးကြီးတာကို ၊ အထူးသဖြင ့ ် လိုအပ ် နေကြောင ် းကို ပြသခဲ ့ ကြသူများကိုသာ အချက ် အလက ် များကို ပေးရမယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
အဲဒါနဲ ့ မကြာခဏ ပေါ ် လာတတ ် တဲ ့ မေးခွန ် းက အဲဒါတွေကို ဘယ ် သူတွေ သိအပ ် သလဲ? 
ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ အလုပ ် ရဲ ့ အရေးကြီးတဲ ့ အပိုင ် းကို လုပ ် ပေးနိုင ် ဖို ့ အဲဒီ အချက ် အလက ် တွေကို လိုအပ ် နိုင ် ကြတဲ ့ သူတွေက ဘယ ် သူတွေလဲ? 
နီးကပ ် စွာ ချိတ ် ဆက ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ အဲဒါကို ခန ့ ် မှန ် းဖို ့ မလွယ ် လှပါ ။ 
ဘယ ် သူက ဒီအချက ် အလက ် တွေကို သိသင ့ ် သလဲ ဘယ ် သူက မသိထိုက ် ဘူးလဲ ဆိုတာ ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ မလွယ ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ထောက ် လှမ ် းရေး အေဂျင ် စီတွေနဲ ့ ဆက ် ဆံရတတ ် ပါတယ ် ၊ သူတို ့ မျှပေးတဲ ့ ထောက ် လှမ ် းရေး အချက ် တွေ မလုံလောက ် တာကို ကျွန ် တော ် ညည ် းညူတတ ် တယ ် ၊ သူတို ့ က မျက ် နှာပြောင ် ကြီးနဲ ့ ပြန ် မေးလေ ့ ရှိကြတာက ၊ "" ခင ် ဗျား မရတာက ဘာများပါလိမ ့ ်? "" (Laughter) ကျွန ် တော ် က ၊ "" အဲဒါကို သိခဲ ့ ရင ် ပြဿနာ ဘယ ် ရှိတော ့ မလဲ ။ "" လို ့ ဖြေပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ သွားတွေ ့ တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပြောင ် းလဲကြရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တိုဟာ အချက ် အလက ် များဆိုင ် ရာ ယဉ ် ကျေးမှုကို ပြောင ် းကြရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တံတိုင ် းတွေ ဖြိုးပစ ် ကြရပါမယ ် ။ မျှပေးကြရမယ ် ။ 
သိရန ် လိုအပ ် သူမှနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မသိကြသူများဆီကို ဦးလှည ့ ် ကြရမယ ် ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ အား ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အတတ ် နိုင ် ဆုံး အမြန ် ဆုံး ပြောပြဖို ့ လိုတယ ် ။ 
မိမိရဲ ့ DNA ထဲမှာကို လျှို ့ ဝှက ် မှုဆိုတာ မွေးတာပါ အဖွဲ ့ အစည ် းအတွက ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီလို စလုပ ် ကိုင ် လာကြတယ ် ၊တခုခုဖြစ ် လာခဲ ့ လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒါကို တွေ ့ မြင ် လာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အီရတ ် နိုင ် ငံထဲကို နိုင ် ငံခြားမှ လာပြီး တိုက ် ခိုက ် ကြတဲ ့ လူတွေကို ခေါ ် ဆောင ် လာကြသူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ရေး မှတ ် တမ ် းတွေကို ဖမ ် းမိလိုက ် တယ ် ။ 
အဲဒီလို ကိုယ ် ရေး မှတ ် တမ ် းတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရလာတာနဲ ့ ၊ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် ဝှက ် ထားမယ ့ ် အစား ၊ အဲဒါတွေကို ထောက ် လှမ ် း အေဂျင ် စီ အနည ် းငယ ် ကို မျှပေးကြည ့ ် လျက ် သူတို ့ နဲ ့ အတူ လက ် တွဲလုပ ် ကိုင ် ရန ် ကြိုးစားခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ဟာ ထောက ် လှမ ် းရေး အရာရှိနဲ ့ စကားပြောနေခဲ ့ တယ ် ၊ "" ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် ကြမလဲ? "" ကျွန ် တော ် မေးကြည ့ ် တယ ် ။ အဲဒါနဲ ့ သူက ၊ "" ခင ် ဗျားတို ့ ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တာကိုး ။ "" ကျွန ် တော ် အမိန ့ ် က ၊ 
"ခင ် ဗျား အဲဒါကို လျှို ့ ဝှက ် စာရင ် းမှ ထုတ ် ပစ ် ရန ် ပါပဲ ။" 
ကျွန ် တော ် က ၊ "" ကောင ် းပြီ ၊ လျှို ့ ဝှက ် စာရင ် း ထဲမှ ဖျက ် ပစ ် လိုက ် ရင ် ဘယ ် လိုဖြစ ် လာမလဲ? 
ရန ် သူတွေက အဲဒါကို ရှာတွေ ့ သွားရင ် ကော? "" သူက ၊ "" အဲဒါဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ရေး မှတ ် တမ ် းတွေပဲ ။ (ရယ ် မောသံများ) အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် အဲဒီအတိုင ် း လုပ ် လိုက ် ကြရာ ၊ လူတော ် တော ် များများက အဲဒါကို စိတ ် ပျက ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က အဲဒီ အချက ် အလက ် တွေကို လိုက ် ပြီး မျှပေးလာကြရင ် းနဲ ့ ရုတ ် တရက ် တွေ ့ လာရတာက ၊ အချက ် အလက ် တွေ ဆိုတာက အဲဒါကို အသုံးပြုပြီး တခုခု လုပ ် တတ ် တဲ ့ လူတွေကို မျှပေးမှသာ တန ် ဖိုးရှိတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ တခုခု သိထားပြီး အဲဒါကို အသုံးချပြီး ပိုကောင ် းတာ တခုခုကို မလုပ ် တတ ် ရင ် အဲဒါရဲ ့ တန ် ဖိုးဟာ သုညမျှသာ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ နောက ် ပိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် လုပ ် လာတာက အချက ် အလက ် များဆိုင ် ရာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ခံယူချက ် ကို ပြောင ် းလဲပစ ် လိုက ် ပါတယ ် ၊ အသိပညာဟာ စွမ ် းအားပါ ဆိုတဲ ့ အစား ၊ မျှဝေမှုဟာ စွမ ် းအားပါ ဆိုပြီး ကျင ့ ် သုံးလာပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို အခြေခံကျတဲ ့ အလှည ့ ် အပြောင ် းပါ ၊ နည ် းဗျူဟာ အသစ ် ၊ လက ် နက ် အသစ ် မဟုတ ် ပါ ၊ အသစ ် ဆိုလို ့ ဘာဆိုဘာမှ မပါပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသင ် းထဲက အစိတ ် အပိုင ် း တခု ဖြစ ် လာကြတယ ် ၊ အဲဒီထဲမှာ အချက ် အလက ် တွေဟာ ၊ ခြားပေးတဲ ့ အတားအဆီး မဟုတ ် တော ့ ဘဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ချိတ ် ဆက ် ပေးတဲ ့ သော ့ ချက ် ကွင ် းဆက ် ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ လူတိုင ် းကို အသက ် ပြင ် းပြင ် းရှူယူလျက ် မှုတ ် ထုတ ် ပစ ် ဖို ့ အကြံပေးပါရစေ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဘဝထဲမှာ အပြင ် ကို စိမ ့ ် ထွက ် သွားမှာကို လိုလားကြမှာ မဟုတ ် တဲ ့ အချက ် တွေ ရှိကြမှာပါ ။ 
တယောက ် ယောက ် က ကျွန ် တော ့ ကောလိပ ် တုန ် းက အမှတ ် စာရင ် းကို သိသွားရင ် ၊ စိတ ် အကြီးအကျယ ် ပျက ် သွားရမှာပါ ။ (ရယ ် မောသံများ) တကယ ့ ် တကယ ် ပြောရရင ် အဲဒီလို အချက ် အလက ် ကို ဗြူရိုကရက ် တယောက ် က သူ ့ အံဆွဲထဲ ဒါမှမဟုတ ် မီးခံသေတ ္ တာထဲ ထည ့ ် ထားမှာကို ပိုစိုးမိပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် က မျှဝေးပေးလိုက ် မှာနဲ ့ စာရင ် ပေါ ့ လေ ၊ ကျွန ် တော ် အားလုံးအတွက ် နောက ် ဆုံးမှတော ့ မျှဝေခြင ် းက ပိုကောင ် းလို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Helen Walters: ဒီနေ ့ မနက ် တုန ် းက ရှင ် ဒီမှာ ရှိနေခဲ ့ လားမသိ ၊ NSA ဒုညွှန ် ကြားရေးမှူး Rick Ledgett က ဒီအပတ ် စောစောပိုင ် းက Edward Snowden ရဲ ့ ဟောပြောခန ် းကို တုံ ့ ပြန ် လျက ် ပြောကြားခဲ ့ တာကို ရှင ် ကြားမိလိုက ် သလား မသိပါဘူး ။ 
အမေရိက အစိုးရဟာ Edward Snowden ကို လွတ ် ငြိမ ် းခွင ့ ် ပေးသင ့ ် တယ ် လို ့ ရှင ့ ် အနေနဲ ့ ထင ် မြင ် ပါသလား? 
Stanley McChrystal: Rick ဟာ သိပ ် အရေးကြီးတာကို ပြောခဲ ့ တယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ၊ လူအများစုတို ့ ဟာ ၊ အချက ် တွေ အားလုံးကို မသိကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ စိတ ် ထင ် ဒီထဲမှာ အပိုင ် း နှစ ် ပိုင ် း ရှိတယ ် ။ 
Edward Snowden ဟာ ပြည ် သူတွေ အနေနဲ ့ နားလည ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အရေးကြီးတဲ ့ လိုအပ ် ချက ် ကို မီးမောင ် းထိုးပြခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သူဟာ ဘယ ် လောက ် အရေးကြီးမှန ် း မသိခဲ ့ တဲ ့ စာရွက ် စာတမ ် းတွေ အများကြီးကို ယူသွားပါသေးတယ ် ။ ဒီတော ့ Edward Snowden အကြောင ် းကို ကောက ် ချက ် တခုခုကို မချမှတ ် မီမှာ မချမှတ ် ကြမီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီကိစ ္ စအကြောင ် းကို လေ ့ လာစရာတွေ အများကြီး လိုတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
HW: အထူး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါကျွန ် တော ့ ် အဖိုးပါ ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ့ ် သားပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အဖိုးက ကျွန ် တော ် ငယ ် ငယ ် က သစ ် သားလေးတွေနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် တတ ် လာအောင ် သင ် ပေးခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ အတွေးအခေါ ် တစ ် ခုကိုလည ် း သင ် ပြပေးခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ခင ် ဗျ ။ အဲဒါကတော ့ သစ ် ပင ် တစ ် ပင ် ကို ခုတ ် လှဲပြီး တစ ် ခုခုဖြစ ် လာအောင ် ဖန ် တီးတော ့ မယ ် ဆိုရင ် အဲ ့ ဒီသစ ် ပင ် ရဲ ့ ဘဝကို ဂုဏ ် ပြုပြီး တတ ် နိုင ် သမျှ လှလှပပလေး ဖန ် တီးပေးပါတဲ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် သားကတော ့ နည ် းပညာတွေ ကစားစရာတွေ ရှိနေသည ့ ် တိုင ် သစ ် သားတုံးလေး တစ ် တုံးကို မြင ့ ် လာအောင ် စီထားလိုက ် ရင ် တကယ ့ ် ကို အံ ့ ဖွယ ် အရာတစ ် ခု ဖြစ ် လာတတ ် တာကို သတိမူစေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါတွေကတော ့ ကျွန ် တော ် ဆောက ် ခဲ ့ တဲ ့ အဆောက ် အအုံတွေပါ ။ 
ဗန ် ကူးဗါးနဲ ့ နယူးယောက ် မှာ ရှိတဲ ့ ရုံးတွေမှာ အခြေစိုက ် ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ အဆောက ် အအုံတွေ ဆောက ် ပါတယ ် ။ 
နေရာဒေသပေါ ် လိုက ် ပြီးတော ့ အရွယ ် အစားမျိုးစုံ ဟန ် ပန ် မျိုးစုံ အဆောက ် အအုံတွေကို ကုန ် ကြမ ် းမျိုးစုံ သုံးပြီးဆောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သို ့ ပေမယ ့ ် လည ် း ကျွန ် တော ် အမြတ ် နိုးဆုံး ကုန ် ကြမ ် းကတော ့ သစ ် သားပါပဲ ။ ဒီတော ့ သစ ် သားနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ပုံပြင ် ကို ကျွန ် တော ် ပြောပြပါ ့ မယ ် ။ 
သစ ် သားကို ချစ ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းကတော ့ ကျွန ် တော ့ ် သစ ် သားအဆောက ် အအုံထဲကို လူတွေဝင ် လာတဲ ့ အခါ သူတို ့ ရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုက တမူထူးခြားပါတယ ် ။ 
သံမဏိချာင ် းကြီး ဒါမှမဟုတ ် ကွန ် ကရစ ် တိုင ် ကြီးတစ ် တိုင ် ကိုဒါပေမယ ့ ် သစ ် သားအဆောက ် အအုံမှာ အဲဒါကို ကိုယ ် တိုင ် မျက ် မြင ် ကြုံတွေ ့ ဖူးပါတယ ် ။ 
လူတွေ သစ ် သားကို ထိတွေ ့ ကိုင ် တွယ ် ကြတဲ ့ ပုံစံကို ကြည ့ ် ပြီး အကြောင ် းအရင ် း တစ ် ခုခုတော ့ ရှိရမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တွေးမိပါတယ ် ။ 
နှင ် းပွင ့ ် ချပ ် လေးတွေလိုပဲ ကမ ္ ဘာ ့ ဘယ ် နေရာမှာမဆို သစ ် သား အစိတ ် အပိုင ် းနှစ ် ခုကလည ် း ဘယ ် လိုမှ မတူညီနိူင ် ဘူးပေါ ့ ။ 
တကယ ် ကို အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ သစ ် သားဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အဆောက ် အအုံတွေပေါ ် မှာ မိခင ် သဘာဝတရားကြီးရဲ ့ လက ် ဗွေရာတွေကို နှိပ ် ပေးထားတာနဲ ့ တူ ့ တယ ် လို ့ ယူဆချင ် ပါတယ ် ။ 
လူသားတွေ တည ် ဆောက ် ဖန ် တီးထားတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ဒီအဆောက ် အအုံတွေက တစ ် ဆင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ သဘာဝတရားကို ချိတ ် ဆက ် လာတာက ဒီမိခင ် သဘာဝတရားကြီးရဲ ့ လက ် ဗွေရာတွေပါပဲ ။ 
အခုလက ် ရှိ ကျွန ် တော ် ဗန ် ကူးဗါးမှာ နေပါတယ ် ။ အနီးမှာ ၃၃ ထပ ် စာလောက ် အမြင ့ ် ရှိတဲ ့ သစ ် တောကြီးတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ကမ ် းရိုးတန ် း တစ ် လျှောက ် ဆင ် းလာပြီး ဒီ ကယ ် လီဖိုးနီးယားကို ရောက ် လာရင ် တော ့ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေးမြင ် မိတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ နေရာအများစုက သစ ် သား အဆောက ် အအုံတွေကတော ့ လေးထပ ် လောက ် ပဲအမြင ့ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒေသတော ် တော ် များများက အဆောက ် အအုံဆိုင ် ရာ ဥပဒေတွေက လေးထပ ် ထက ် ပိုမြင ့ ် ပြီး ဆောက ် လို ့ မရအောင ် တားမြစ ် ထားပါတယ ် ။ ဒီအမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာလည ် း ထိုနည ် းလည ် းကောင ် းပါပဲ ။ 
တချို ့ ခြွင ် းချက ် တွေ ရှိဖို ့ လိုအပ ် နေသေးပါတယ ် အခြေအနေတွေ ပြောင ် းလဲလာမယ ် လို ့ လည ် း မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လူဦးရေရဲ ့ တစ ် ဝက ် လောက ် က မြို ့ တွေပေါ ် မှာ နေကြပါတယ ် ။ ဒီအရေအတွက ် ဟာ ၇၅% တိုးတက ် လာဖို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
မြို ့ ပြတွေ သိပ ် သည ် းလာတာက ဘာကိုပြောနေလဲဆိုရင ်မြို ့ ကြီးတွေမှာ သစ ် သားတွေပါဝင ် စရာ အခန ် းကဏ ္ ဍ တစ ် ရပ ် ရှိတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လည ် းဆိုတော ့ လာမယ ့ ် နှစ ် ၂၀ အတွင ် းမှာ လူသန ် းပေါင ် း သုံးထောင ် လောက ် က နေစရာ အိမ ် လိုအပ ် လာမှာပါ ။ 
လာမည ့ ် အနှစ ် ၂၀ အတွင ် း ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေရဲ ့ ၄၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက 
လက ် ရှိမြို ့ နေ လူဦးရေ သုံးပုံတစ ် ပုံဟာ ဆင ် းရဲသား ရပ ် ကွက ် တွေမှာ နေထိုင ် နေကြတာပါ ။ 
လူသန ် းတစ ် ထောင ် က ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် မှာ နေနေတာပေါ ့ ခင ် ဗျာ ။ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ လူသန ် းပေါင ် းတစ ် ရာဟာ အိမ ် ခြေရာမဲ ့ ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ဗိသုကာပညာရှင ် တွေနဲ ့ လူအဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုလုံး ရင ် ဆိုင ် ရမယ ့ ် စိန ် ခေါ ် မှု အတိုင ် းအဆ ကတော ့ ဒီလူတွေအတွက ် အိမ ် ရာစီမံပေးနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းဖွေရှာဖို ့ ပါပဲ ။ 
စိန ် ခေါ ် မှုကတော ့ မြို ့ တွေကို ရွေ ့ ပြောင ် းလာတာနဲ ့ အမျှ မြို ့ တွေဟာ သံမဏိနဲ ့ ကွန ် ကရစ ် ဆိုတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းနှစ ် မျိုးနဲ ့ ဆောက ် ထားတာပါ ။ ဒီနှစ ် ခုဟာ တကယ ် ကို ကောင ် းတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းတွေပါ ၊ 
ကျန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုနှစ ် ရဲ ့ အကောင ် းဆုံး ကုန ် ကြမ ် းတွေပါ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီပစ ္ စည ် းတွေကို ထုတ ် လုပ ် ရာမှာ စွမ ် းအင ် သုံးစွဲမှုနဲ ့ ဖန ် လုံအိမ ် အာနိသင ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထုတ ် လွှတ ် မှုလည ် း သိပ ် ကိုမြင ့ ် မားပါတယ ် ။ 
သံမဏိဟာ လူသားတွေဖန ် လုံအိမ ် အာနိသင ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထုတ ် လွှတ ် မှု ရဲ ့ သုံးရာခိုင ် နှုန ် းရှိပြီး ကွန ် ကရစ ် ကတော ့ ငါးရာခိုင ် နှုန ် းရှိပါတယ ် ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါခင ် ဗျာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြောင ့ ် ဖြစ ် လာတဲ ့ ဖန ် လုံအိမ ် အာနိသင ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထုတ ် လွှတ ် မှုရဲ ့ ရှစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ ဒီကုန ် ကြမ ် း နှစ ် မျိုးကတင ် လာတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီအချက ် ကို သိပ ် မတွေးမိကြပါဘူး ။ ကံမကောင ် းစွာပဲ အဆောက ် အအုံတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ တောင ် 
ဖန ် လုံအိမ ် အာနိသင ် ဓာတ ် ငွေ ့ ရဲ ့ ထက ် ဝက ် နီးပါးဟာ အဆောက ် အအုံ တည ် ဆောက ် မှုကဏ ္ ဍနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတယ ် ။ စွမ ် းအင ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် လည ် း ဒီအတိုင ် းပါပဲ ။ 
သယ ် ယူပို ့ ဆောင ် ရေး ကဏ ္ ဍကတော ့ ဒုတိယနေရာလောက ် မှာပဲ ရှိတာ တွေ ့ ရမှာပါ ။ 
စွမ ် းအင ် အကြောင ် းကို အများကြီးပြောကြပေမယ ့ ် ကာဘွန ် ဓာတ ် ငွေ ့ နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ လည ် း ပြောကြသေးပါတယ ် ။ 
မြင ် နေရတဲ ့ ပြဿနာကတော ့ နေစရာ အိမ ် တစ ် လုံးစီ လိုအပ ် တဲ ့ ဒီလူသန ် းပေါင ် း သုံးထောင ် ကို ကူညီပေးရမယ ့ ် ပြဿနာကို ဘယ ် လိုဖြေရှင ် းမလဲဆိုတဲ ့ အချက ် နဲ ့ ရာသီဥတု ဖောက ် ပြန ် ပြောင ် းလဲမှုတို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းချင ် းဆိုင ် တဲ ့ တိုက ် ပွဲဟာ တစ ် ချိန ် မဟုတ ် တစ ် ချိန ် စတော ့ မှာပါ ။ ဒါမှမဟုတ ် စတောင ် စနေပြီလားဆိုတာပါပဲ ။ 
စိန ် ခေါ ် မှုကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တတွေ နည ် းသစ ် တွေနဲ ့ စဉ ် းစားရတော ့ မယ ် ဆိုတာပါ ။ သစ ် သားဟာ ဖြေရှင ် းနည ် းရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ဒေသ ဖြစ ် လာမယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် 
သစ ် သားဟာ တစ ် ခုတည ် းသော နေရဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ ကြီးထွားရှင ် သန ် လာတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းကြီးပါ ။ 
သစ ် တစ ် ပင ် သစ ် တောထဲမှာ ပေါက ် ရောက ် လာရင ် အောက ် ဆီဂျင ် ဓာတ ် ငွေ ့ ကို လေထုထဲထုတ ် လွှတ ် ပြီးတော ့ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် ဒ ် ဓာတ ် ငွေ ့ ကို စုပ ် ယူပေးပါတယ ် ။ အပင ် သေသွားရင ် တော ့ သစ ် တော ကြမ ် းခင ် းပေါ ် လဲကျသွားပြီး ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် ဒ ် ဓာတ ် ငွေ ့ ကို လေထုထဲ ဒါမှမဟုတ ် မြေကြီးထဲကို ပြန ် လည ် ထုတ ် လွှတ ် ပါတယ ် ။ 
သစ ် တောမီးကြောင ့ ် အပင ် လောင ် သွားရင ် လည ် း လေထုထဲကို ကာဗွန ် ဓာတ ် ငွေ ့ ပြန ် လည ် ထုတ ် လွှတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီသစ ် သားကိုယူပြီး အဆောက ် အအုံတစ ် ခုထဲ ထည ့ ် သွင ် း ဆောက ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် တော ့ ပရိဘောဂတစ ် ခုခု ကစားစရာ တစ ် ခုခုအဖြစ ် ပြောင ် းလဲလိုက ် ရင ် တော ့ ကာဗွန ် ကို သိုလှောင ် ထားနိုင ် တဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် အရည ် အသွေးရှိလာပြီး 
တစ ် ကုဗမီတာရှိ သစ ် သားတုံးတစ ် တုံးဟာ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် ဒ ် တစ ် တန ် ကို သိုလှောင ် ထားနိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရာသီဥတုဖောက ် ပြန ် မှုကို ဖြေရှင ် းနည ် း နှစ ် နည ် းကတော ့ 
ဒီအချက ် နှစ ် ခုကို လုပ ် ဆောင ် နိုင ် တဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော 
မြေကမ ္ ဘာကြီးက ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် စားစရာစိုက ် ပျိုးပေးတယ ် ဆိုတဲ ့ လောကအမြင ် တစ ် ရပ ် ရှိပါတယ ် ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဒီရာစုနှစ ် မှာ မြေကမ ္ ဘာကြီးက ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် 
လက ် ရှိ မြို ့ ပြဖြစ ် ထွန ် းမှု ဒီလောက ် မြင ့ ် မားနေချိန ် မှာ ဒါကိုဘယ ် လိုလုပ ် ကြမှာလဲ ။ သစ ် သားအဆောက ် အအုံတွေကို လေးထပ ် လောက ် ပဲ စဉ ် းစားနေကြနေတာလား ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က ကွန ် ကရစ ် နဲ ့ သံမဏိကို လျှော ့ ချသုံးစွဲသလို 
ဒီလိုအဆောက ် အအုံမျိုးတွေအတွက ် ဒီလုပ ် ငန ် းမှာ ကျွန ် တော ် နဲ ့ လက ် တွဲလုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာ အဲရစ ် ကာ ့ ရှ ် နဲ ့ အတူ အင ် ဂျင ် နီယာပိုင ် းကို လုပ ် နေပါပြီ ။ ဒီလုပ ် ငန ် းသစ ် ကို လုပ ် ကိုင ် ရတာကတော ့ အသုံးပြုစရာ ထုတ ် ကုန ် သစ ် တွေရှိလာလို ့ ပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ကတော ့ သစ ် မာချပ ် ပြားကြီးတွေလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် 
ဒီချပ ် ပြားကြီးတွေကို သက ် တမ ် းနု သစ ် ပင ် တွေ သစ ် ပင ် သေးလေးတွေ သစ ် သားပိုင ် းစလေးတွေကို ကော ် နဲ ့ ကပ ် ပြီး ဧရာမ သစ ် ချပ ် ပြားကြီးတွေ ဖြစ ် လာအောင ် လုပ ် ထားတာပါ ။ အနံ ၈ ပေ အလျား ၆၄ ပေ နဲ ့ အထူကတော ့ အမျိုးမျိုးရှိပါတယ ် ။ 
အကောင ် းဆုံး ရှင ် းပြရရင ် သစ ် သားဆိုတာနဲ ့ ၂ x ၄ ဆောက ် နည ် းကိုပဲ 
တကယ ် တော ့ ၂ x ၄ ဆောက ် နည ် းဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ငယ ် ငယ ် က ကစားတဲ ့ ရှစ ် စက ် လီဂိုတုံးလေးတွေနဲ ့ အလားတူမျိုးပါအမိုက ် စား ပစ ္ စည ် းတွေမျိုးစုံ ဆောက ် လို ့ ရပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ကလေးဘဝတုန ် းက မြေအောက ် ခန ် းထဲက ပစ ္ စည ် းပုံတွေထဲ လျှောက ် မွှေပြီး“ဟန ် ကျတာပဲကွာ ငါတော ့ တကယ ့ ် အကြီးစားကြီး ဆောက ် လို ့ ရပြီ လုံးဝမိုက ် မှာပဲ ” လို ့ ဖြစ ် သွားတတ ် ပါတယ ် ။ အဲဒါဟာ ခြားနားချက ် ပါပဲ ။ 
သစ ် မာချပ ် ပြားကြီးတွေဟာ ၂၄ စက ် ဘလော ့ တုံးမျိုးပါပဲ ။ 
သူတို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နိုင ် တဲ ့ ပမာဏကို ပြောင ် းလဲစေပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ FFTT လို ့ အမည ် ပေးထားတဲ ့ လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုကို စတင ် နေပါပြီ တကယ ့ ် ကို ပြောင ် းလွယ ် ပြင ် လွယ ် တဲ ့ Creative Commons ဆောက ် လုပ ် ရေး နည ် းလမ ် းတစ ် ခုဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒီပျဉ ် ချပ ် ကြီးတွေကို သုံးပြီး ဆောက ် လုပ ် မှာဖြစ ် ပြီး အလိုရှိတိုင ် း အထပ ် ၆ ထပ ် ကို ထောင ် မတ ် လို ့ ရမှာပါ ။ 
ဒီသရုပ ် ဖော ် ကာတွန ် းလေးက အဆောက ် အအုံတွေ ဘယ ် လို ဆောက ် လုပ ် မလဲဆိုတာကို ရိုးရိုးရှင ် းရှင ် းပြနေပေမယ ့ ် ဒီအဆောက ် အအုံတွေကို ကမ ္ ဘာပေါ ် က ယဉ ် ကျေးမှုအမျိုးမျိုး ဗိသုကာ ဟန ် ပန ် အမျိုးမျိုး ဝိသေသလက ္ ခဏာ အမျိုးမျိုး အတွက ် ဗိသုကာပညာရှင ် တွေ 
ဒီဇ ် ိုင ် းဆွဲ ဆောက ် လုပ ် နေပါပြီ ။ ဗန ် ကူးဗါးအနေနဲ ့ ဆို အထပ ် ၃၀ အဆောက ် အအုံ တစ ် ခုအတွက ် တောင ် 
ဒီအကြောင ် းတွေ ပြောတိုင ် း ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာတောင ် လူတွေက “အတည ် ပြောနေတာလား ။ အထပ ် ၃၀ ၊ ဘယ ် လိုလုပ ် ဖြစ ် နိုင ် မှာလဲ? ” ဆိုတာမျိုးဖြစ ် သွားကြပါတယ ် 
အရေးကြီးတဲ ့ ပုစ ္ ဆာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အချိန ် ယူ အဖြေရှာခဲ ့ ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စာတမ ် းနဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် ပညာရှင ် တွေ အကဲဖြတ ် ထားတဲ ့ စာတမ ် းတွေမှာ ပေါင ် းစည ် းတင ် ပြထားပါတယ ် 
အဲဒီထဲက အနည ် းငယ ် ကို အလေးပေး ပြောပါမယ ် ခင ် ဗျာ ။ မီးပြဿနာနဲ ့ စတင ် ပါ ့ မယ ် ၊ မီးအကြောင ် းကတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အခု ပထမဆုံးတွေးမိမယ ့ ် အကြောင ် းအရာဖြစ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် လို ့ ပါ 
ကျွန ် တော ် ပြောပြပါမယ ် ဗျ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ မီးခြစ ် တစ ် လုံးယူပြီး မီးညှိလိုက ် ပါ ။ သစ ် သားတုံးတစ ် တုံးကို ကောက ် ကိုင ် ပြီး မီးရှို ့ ကြည ့ ် လိုက ် ။ မီးလောင ် မှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ ဟုတ ် တယ ် မလားခင ် ဗျာ ။ လူတိုင ် းသိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် မီးအရင ် မွှေးလိုက ် ပြီးတော ့ သစ ် သားပိုင ် းစလေးတွေကို မီးထဲထည ့ ် လိုက ် ရင ် တော ့သေချာပေါက ် မီးလည ် းလောင ် သွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲ အခုကျွန ် တော ် တို ့ သုံးနေတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် သစ ် ဖြစ ် တဲ ့ 
သူတို ့ ကို မီးရှို ့ ဖို ့ ခက ် ပါတယ ် ။ တကယ ် လို ့ လောင ် သွားရင ် တောင ် မှ တကယ ် ကို ခန ့ ် မှန ် းတိုင ် းဆနိုင ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ လောင ် တာပါ ။ ခန ့ ် မှန ် းတိုင ် းဆတဲ ့ အလုပ ် ကိုတော ့ မီးဘေးကာကွယ ် မှုသိပ ္ ပံ သုံးပြီးတော ့ ကွန ် ကရစ ် နဲ ့ သံမဏိလိုမျိုး ဘေးအန ္ တရာယ ် ကင ် းတဲ ့ 
နောက ် ပြဿနာကြီး တစ ် ခုကတော ့ သစ ် တော ပြုန ် းတီးမှုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဖန ် လုံအိမ ် အာနိသင ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထုတ ် လွှတ ် မှုရဲ ့ ၁၈ ရာခိုင ် နှုန ် းက သစ ် တောပြုန ် းတီးမှုရဲ ့ အကျိုးဆက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် သစ ် ပင ် တွေ မှားခုတ ် မိတာလို ့ ပဲ ပြောရမလား ။ 
သစ ် ပင ် တွေကို အထိုက ် အလျောက ် ခုတ ် ခွင ့ ် ပေးထားတဲ ့ဒီစနစ ် မှာ သင ့ ် တော ် ကလည ် း ဒီအပင ် မျိုးတွေပါပဲ ။ 
တကယ ် ကိုယူဆမိပါတယ ် ။ 
သစ ် တော ပြုန ် းတီးမှုဖြစ ် ပွားနေတဲ ့ နိုင ် ငံတွေမှာ သစ ် တောတွေရဲ ့ တန ် ဖိုး ပိုမိုမြင ့ ် မားလာအောင ် လုပ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းရှာပြီး ပြည ် သူတွေကို လျင ် လျှင ် မြန ် မြန ် နဲ ့ သစ ် တောဖြစ ် ထွန ် းမှု ဖြစ ် စဉ ် ကနေတစ ် ဆင ့ ် ဝင ် ငွေရှာလာအောင ် လုပ ် ဖို ့ အားပေးရမှာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ၁၀ နှစ ် ၁၂ နှစ ် ၁၅ နှစ ် သက ် တမ ် းရှိတဲ ့ သစ ် ပင ် တွေကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုအပ ် နေတဲ ့ ကုန ် ကြမ ် းပစ ္ စည ် းတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပြီး ဒီအရွယ ် အစားလောက ် ဆောက ် ခွင ့ ် ရနိုင ် ဖို ့ ပါ 
လက ် ရှိမှာတော ့ အထပ ် ၂၀ အဆောက ် အအုံ အတွက ် တွက ် ချက ် ထားပြီးပါပြီ ။ မြောက ် အမေရိကမှာ ၁၃ မိနစ ် တိုင ် း လုံလောက ် တဲ ့ သစ ် ပမာဏကို စိုက ် ပျိုးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အချိန ် က အဲဒီလောက ် ပဲလိုတာပါ ။ 
ကာဗွန ် အကြောင ် းကလည ် း ဒီကိစ ္ စမှာ တော ် တော ် ကို အရေးပါပါတယ ် ။ 
ဘိလပ ် မြေနဲ ့ ကွန ် ကရစ ် သုံးထားတဲ ့ အထပ ် ၂၀ အဆောက ် အအုံ တစ ် လုံး ဆောက ် မယ ် ဆိုရင ် ဘိလပ ် မြေ ထုတ ် တဲ ့ နေရာမှာ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် တန ် ၁၂၀၀ ထွက ် ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သစ ် သားနဲ ့ သာ ဆောက ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် တော ့ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် တန ် ၃၁၀၀ ကို သိုလှောင ် ထားနိုင ် မှာမို ့ လို ့ အသားတင ် တန ် ပေါင ် း ၄၃၀၀ လောက ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထုတ ် လွှတ ် မှု လျော ့ ကျသွားမှာပါ ။ 
ဒီပမာဏဟာ တစ ် နှစ ် ကို ကားအစီးရေ ၉၀၀ လောက ် ကို လမ ် းပေါ ် ကနေ ဖယ ် ရှားလိုက ် တာနဲ ့ ညီမျှပါတယ ် ။ 
အိမ ် တွေလိုအပ ် နေတဲ ့ လူသန ် းပေါင ် း သုံးထောင ် ကိုဒီလိုအပ ် ချက ် ကတောင ် ဓာတ ် ငွေ ့ လျှော ့ ချမှုကို အထောက ် အကူပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တော ် လှန ် ပြောင ် းလဲရေး နိဒါန ် းအစမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရောက ် နေတယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါဟာ နှစ ် ၁၀၀ အတွင ် း ဒါမှမဟုတ ် ဒီထက ် ပိုရှည ် တဲ ့ 
ရင ် ဆိုင ် ရမယ ့ ် စိန ် ခေါ ် မှုက လူအဖွဲ ့ အစည ် း တစ ် ခုလုံးရဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ပါ ့ မလား ဆိုတဲ ့ အမြင ် ကို ပြောင ် းလဲရေးပါ ၊ တကယ ် ့ ကို ကြီးမားတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ရှင ် းပြပါချင ် တာက ဒီလိုပါ ။ ။ 
အင ် ဂျင ် နီယာ ပညာရပ ် အရ မိုးမျှော ် တိုက ် တစ ် လုံးဟာ ၁၀ ထပ ် ပဲမြင ့ ် ပါတယ ် ။ ယုံချင ် မှယုံပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ကမ ္ ဘာ ့ ပထမဦးဆုံး မိုးမျှော ် တိုက ် ကတော ့ ရှီကာဂိုမြို ့ က ဒီတစ ် ခုပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအဆောက ် အအုံဆောက ် ပြီး လေးနှစ ် အကြာမှာပဲ Gustave Eiffel က အိုင ် ဖယ ် မျှော ် စင ် ကြီးကို ဆောက ် နေပါပြီ ။ သူလည ် း အိုင ် ဖယ ် မျှော ် စင ် ကြီးကို ဆောက ် လို ့ လည ် းပြီးရောနယူးယောက ် မြို ့ လို ရှီကာဂိုမြို ့ လိုနေရာမျိုးတွေမှာ ဆောက ် လုပ ် ရေး လုပ ် ငန ် းရှင ် တွေဟာ ပိုမြင ့ ် သထက ် မြင ့ ် အောင ် ဆောက ် လာကြပြီးယှဉ ် ပြိုင ် မှု တစ ် ရပ ် ပေါ ် ပေါက ် လာပါတော ့ တယ ် ။ 
ဒီအဆောက ် အအုံပုံ စံနမူနာကို နယူးယောက ် မြို ့ မှာ ဆောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် အမှန ် တော ့ မကြာခင ် ပေါ ် ပေါက ် လာမယ ့ ် နည ် းပညာ တက ္ ကသိုလ ် တစ ် ခုရဲ ့ ပရဝုဏ ် အတွင ် းမှာ သီအိုရီနမူနာအနေနဲ ့ ဆောက ် ခဲ ့ တာပါ ။ ဒါကို ဘာလို ့ ရွေးပြတာလဲဆိုတော ့ သစ ် သား အဆောက ် အအုံတွေဖြစ ် လာမယ ့ ် ပုံစံကိုပြချင ် လို ့ ပါ ။ အပြင ် ဒီဇိုင ် းကတော ့ ပြောင ် းလဲနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဓိကပြောနေတာက အခြေခံဖွဲ ့ စည ် းပုံအပိုင ် းပါ 
ဒါကိုရွေးချယ ် လိုက ် ရတဲ ့ အကြောင ် းကတော ့ နည ် းပညာ တက ္ ကသိုလ ် ဖြစ ် နေတာရယ ် ။ဆောက ် လုပ ် ရေး ကုန ် ကြမ ် းဖြစ ် တယ ် လို ့ ယုံကြည ် တာကြောင ့ ် ရယ ် ပါ ။ 
မူပိုင ် ခွင ့ ် ကတော ့ မိခင ် သဘာဝကြီး ပိုင ် ဆိုင ် ပါတယ ် ဒီအချက ် က တကယ ့ ် ကိုတစ ် မျိုးကြီးပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ အချက ် ပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆောက ် လုပ ် ထားတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ သဘာဝရဲ ့ လက ် ဗွေရာတွေ ပါနေတာကိုးခင ် ဗျ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဒီအခွင ့ ် အရေးကို ဆုပ ် ကိုင ် ပြီး “အိုင ် ဖယ ် မျှော ် စင ် ခေတ ် ” လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အမည ် ပေးထားတဲ ့ ခေတ ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးချင ် ပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက သစ ် သား အဆောက ် အအုံတွေ မြင ့ ် သထက ် မြင ့ ် လာပါပြီ 
လန ် ဒန ် မှာ ၉ ထပ ် အဆောက ် အအုံ တစ ် လုံးရှိပါတယ ် ။ ဩစတြေးလျမှာ မကြာခင ် ကပြီးသွားတဲ ့ အဆောက ် အအုံသစ ် ဟာ ၁၀ ထပ ် သို ့ မဟုတ ် ၁၁ ထပ ် ရှိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီသစ ် သား အဆောက ် အအုံတွေရဲ ့ အမြင ့ ် ကို မြင ့ ် သထက ် မြင ့ ် လာအောင ် စဆောင ် ရွက ် နေပါပြီ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အဖွဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ထားပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် လည ် း မျှော ် လင ့ ် ထားပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ် ဇာတိမြေ ဗန ် ကူးဗါးမှာ ကမ ္ ဘာ ့ အမြင ့ ် ဆုံး အထပ ် ၂၀ ပါ သစ ် သား အဆောက ် အအုံတစ ် လုံးကို မဝေးတော ့ တဲ ့ အနာဂတ ် မှာ ဆောက ် လုပ ် ဖို ့ ကြေညာနိုင ် ချေရှိတယ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီ “အိုင ် ဖယ ် မျှော ် စင ် ခေတ ် ” က မျက ် နှာကျက ် အတားအဆီးကို ကျော ် လွှားသွားမှာပါ ။ မျက ် နှာကျက ် အမြင ့ ် ဆိုင ် ရာ ဘောင ် ကို လွန ် မြောက ် သွားတော ့ မှာပါ ။ 
ပြိုင ် ပွဲက မကြာခင ် စတော ့ မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဟာ သေမလောက ် ကို ရှက ် တတ ် တဲ ့ စိတ ် စွဲကပ ် ပြီး ကြီးပြင ် းခဲ ့ တာပါ ။ ဒီလောက ် ကြီးတဲ ့ အခန ် းတစ ် ခုမှာ အနည ် းဆုံး အခြားလူ၂၀ လောက ် ရှိတာမျိုးဆို ထစ ် ထစ ် ငေါ ့ ငေါ ့ ဖြစ ် သူပါ ။ 
ရှင ် တို ့ လက ် ကို ထောင ် ရဲလား ။ 
ပြီး ဒါကကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ကပ ် နေတာပါ ။ တကယ ် ကြီးကို ကပ ် နေတာပါ ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီအတိုင ် းဆက ် ဆံခံရတဲ ့ အခါ တစ ် ခါတစ ် ခါ ကိုယ ် ပျောက ် တာမျိုး ခံစားရတယ ် ဒါကိုလျှောက ် ပြီး ပြောကြတာပေါ ့ ။ 
လူတွေကို စပြီးကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ၊ ကျွန ် မ အမျာစုလုပ ် ခဲ ့ တာပါ ၊ သတိထားမိတာက တစ ် ချို ့ လူတွေက တကယ ် ကို လူတွေဂရုစိုက ် တာ ၊ အသိအမှတ ် ပြုတာ လိုချင ် ကြတယ ် 
သိထားရမှာက အဲဒီတုန ် းကငယ ် ခဲ ့ တာကိုး ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ ဘာလုပ ် ကြလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ခဏခဏကို လုပ ် ကြတာပဲပေါ ့ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် စကားပြောကြတာပဲလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မလေ ့ လာမိတဲ ့ အခြားလူတွေ ရှိသေးတယ ် ၊ ကျွန ် မအခေါ ် ရင ့ ် ကျက ် တဲ ့ စိတ ် နေ သဘောထားရှိသူတွေပေါ ့ ။ 
အခြေအနေတစ ် ခုစီမှာ 'ငါတို ့ "" ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းကိုပြောဖို ့ သူတတို ့ တွေ ့ မိပြီး' ငါတို ့ "" ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးကိုဖန ် တီးလိုက ် ကြတယ ် ။ 
အခြားသူတွေနဲ ့ ၊ အခြားသူတွေ အတွက ် ပိုပြီးကြီးကျယ ် တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းဖန ် တီးသူတွေ ဖြစ ် လာတဲ ့ နေရာတစ ် ခုကို ရှုမြင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ပိုကြီးကျယ ် တဲ ့ ကောင ် းမွန ် ခြင ် းအတွက ် ကောင ် းဆုံးအရည ် အသွေးတွေကို ခါတိုင ် းထက ် အတူတကွပိုသုံးတဲ ့ အခွင ့ ် အရေးဖန ် တီးသူဖြစ ် လာဖို ့ နဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ်ကျွန ် မတို ့ အတွက ် အခုထက ် ပိုကြီးကိယ ် တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် း (သို ့) အရေးယူဆောင ် ရွက ် ဖို ့ လိုအပ ် ချက ် ဆိုတာ မရှိပါဘူး ။ 
ဒါကို ကျွန ် မပြောပြချင ် တာပါ ။ အကြောင ် းက ပေးလိုက ် ခြင ် းထက ် တောင ် ပိုတဲ ့ ၊ ပေးလိုက ် ခြင ် းထက ် တောင ် ပိုတာကပိုကြီးကျယ ် တဲ ့ တစ ် စုံတစ ် ရာကို ပိုပြီးကျွမ ် းကျွမ ် းကျင ် နဲ ့ အတူတကွ လုပ ် နိုင ် စွမ ် းဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီမှာ ကျွန ် မထိုင ် နေတာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တစ ် ခြားဟာကိုလည ် း ထောက ် ပြချင ် ပါသေးတယ ် ။ သင ် တို ့ တစ ် ယောက ် ချင ် းစီမှာ ဒိပြင ် လူတစ ် ယောက ် ယောက ် ထက ် တစ ် ခုခုမှာပိုတော ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါက သင ် ဟာဒီအခန ် းထဲမှာ အတော ် ဆုံးဆိုရင ် သင ် အခန ် းမှားနေတာပါ ဆိုတဲ ့ အများယူဆနေကြတာကို မှားယွင ် းကြောင ် းသက ် သေ ထူလိုက ် တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁နှစ ် ၊ ၂နှစ ် လောက ် က သွားခဲ ့ တဲ ့ Hollywood ပါတီပွဲအကြောင ် း ကျွန ် မကိုပြောခွင ့ ် ပြုပါ ။ ဒီအလားအလာရှိတဲ ့ မင ် းသမီးနဲ ့ ဆုံတွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ လူထုအနုပညာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ နှစ ် ယောက ် လုံး အသည ် းအသန ် ခံစားကြတဲ ့ အကြေင ် း ပြောနေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
သူမထက ် သန ် လွန ် းတဲ ့ ယုံကြည ် မှုက Los Angeles က အဆောက ် အဦသစ ် တိုင ် းမှာ လူထုအနုပညာ ထည ့ ် သွင ် းသင ့ ် တယ ် တဲ ့ 
ဒီအတွက ် စည ် းမျဉ ် းတစ ် ခုကို သူမလိုချင ် ပြီး ထက ် ထက ် သန ် သန ် နဲ ့ စတင ် လိုက ် ပါတယ ် ။ ရှီကာဂိုကနေ ဒီကိုရောက ် နေတာ ဘယ ် သူလဲ ။ အဲဒီ Millennium Park မှာရှိတဲ ့ ပဲသီးပုံ ရောင ် ပြန ် ပန ် းပုရုပ ် တွေ အကြောင ် းကို အားကောင ် းမောင ် းသန ် ပြောတော ့ တာပဲ ။ လူတွေဟာ အဲဒီကိုလျှောက ် သွားပြီး ၊ ပုံရိပ ် ထဲကို ပြုံးကြည ့ ် ကြ ၊ ကိုယ ် ဟန ် ပြကာ ဟန ် ရေးထုတ ် ပြီး သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ကြ ၊ ရယ ် ကြမောကြနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
သူမပြောနေတုန ် း အတွေးတစ ် ခု ကျွန ် မခေါင ် းထဲဝင ် လာပြီး 
ပြောလိုက ် တာက "" မင ် းတွေ ့ သင ့ ် တဲ ့ သူ တစ ် ယောက ် တော ့ ငါသိတာယ ် ။ 
သူကလာမယ ့ ် ၁ပတ ် ၂ပတ ် အတွင ် း San Quentin ကနေထွက ် သွားတော ့ မှာ ။ "" (ရယ ် သံများ) "" ပြီးတော ့ မင ် းရဲ ့ ထက ် သန ် တဲ ့ ဆန ္ ဒအနုပညာဟာသူကတစ ် ကိုယ ် တည ် း ၅နှစ ် အချိန ် ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။သူက ပီပီသသရွတ ် ဆိုနိုင ် ပြီး 
နေ ့ တိုင ် းလုပ ် တဲ ့ ကာယလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် း အစီအစဉ ် သူ ့ မှာရှိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) သူမဟာ ဒီအထိကျွန ် မကို လိုက ် နားထောင ် နေတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မပြောလိုက ် တာက "" သူဟာ မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ မိတ ် ဖက ် ပါ ။ ""ပါမောက ္ ခတစ ် ယောက ် ပါ ။ နေရာဖန ် တီးခြင ် းကို နှစ ် သက ် ပြီး နေရာဖန ် တီးခြင ် းဆိုတာ အဲဒီရင ် ပြင ် ငယ ် လေးတွေ ၊ မြို ့ ပြစင ် ္ ကြတွေ ရှိတဲ ့ အခါ ၊ အဲဒီနေရာတွေမှာ အနုပညာနဲ ့ ပုံဖော ် ထားပြီး ၊ တစ ် ခါတစ ် ခါလူတွေက ပုံတွေဆွဲ ၊ လာပြီး စကားပြောဆိုတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ကျွန ် မအထင ် သူတို ့ မိတ ် ဖက ် ကောင ် းတွေ ဖွဲ ့ လိမ ့ ် မှာပေါ ့ ။ 
တကယ ် လည ် း မိတ ် ဖက ် ကောင ် းတွေပါ ။ 
အတူတူတွေ ့ ကြတယ ် ။ ပြင ် ဆင ် ကြတယ ် ။ 
လော ့ စ ် အင ် ဂျလိစ ် မြို ့ တော ် ကောင ် စီရှေ ့ မှာ ပြောဆိုကြတယ ် ။ 
ဆင ် းလာကြပြီး သူတိုနဲ ့ ဟန ် ပြဖို ့ မေတ ္ တာရပ ် ကြတယ ် ။ 
ဒါက ဝယ ် လို ့ မှမရတဲ ့ ဥစ ္ စာ ။ 
ဆင ် ခြင ် ကြည ့ ် ဖို ့ ကျွန ် မမေးနေတာက ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဘယ ် လိုအခွင ့ ် အလမ ် း ဖန ် တီးသူတွေဖြစ ် လာနိုင ် မလဲ ။ ကြွယ ် ဝမှုတွေ ၊ မျက ် စိကျစရာ ဂုဏ ် ပုဒ ် တွေ ၊ အဆက ် အသွယ ် တွေထက ် ကို တစ ် ဦးချင ် းစီရဲ ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ ဖက ် ကို ဆက ် သွယ ် ပြီး ၊ ရုပ ် လုံးပေါ ် လာအောင ် လုပ ် ဖို ့ ဆိုတာက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် နိုင ် မှုပါ ။ 
ဒါဟာလွယ ် လွယ ် လေးလို ့ ကျွန ် မပြောနေတာမဟုတ ် ဘူးနော ် ။မှားဖူးကြမယ ် ဆိုတာ သေချာပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မအကြံပြုချင ် တာက ဒါဟာအခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ခုပါ ။ 
Wall Street Journal သတင ် းထောက ် ဘဝကိုဆိုတဲ ့ သတ ် မှတ ် ချက ် တွေကို ဖုံးလွှမ ် းနေခဲ ့ တဲ ့ အရာတွေကို ရေးဖို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မနဲ ့ အရမ ် းကိုခြားနားတဲ ့ လောကအမျိုးမျိုးနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ခဲ ့ ရတာပေါ ့ ။ အဲဒီလိုမှမဟုတ ် ရင ် ဦးတည ် ချက ် တွေကို တွေ ့ နိုင ် မှာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
တတိယအနေနဲ ့ စာဖတ ် သူရဲ ့ နေရာကနေဝင ် ပြီး ဝတ ္ ထုကိုရေးရတာပေါ ့ ။ 
ဒါက အခွင ့ ် အရေးဖန ် တီးသူတွေ လုပ ် တတ ် တဲ ့ ဟာပဲလေ ။ 
ဒီမှာက ထူးဆန ် းတဲ ့ ကိစ ္ စတစ ် ခုပါ ။ တိုးကာတိုးကာလာနေတဲ ့ အမေရိကန ် တွေ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပိုပြီးတင ် းကျပ ် ကာ ၊ အစွန ် းရောက ် လာကြလို ့ ပါ ၊ သူတို ့ လိုပဲတစ ် ထပ ် တည ် းကို စဉ ် းစားပုံတူတဲ ့ လူတွေနဲ ့အခြေအနေတွေကို တက ် တက ် ကြွကြွနဲ ့ ရှာဖွေနေကြပါတယ ် ။ ဆက ် ဆံရေးတွေ တည ် ဆောက ် နေပါတယ ် ။ ဒါကိုလုပ ် တဲ ့ အတွက ် မှန ် ကန ် တဲ ့ အသင ် းကိုပါဝင ် နိုင ် ပြီး ၊ ပြဿနာတစ ် ခုကို ပိုကောင ် း ၊ ပိုမြန ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ ဖြေရှင ် းဖို ့ စည ် းရုံး နိုင ် တဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ 
သူတို ့ တွေဟာ ခြားနားချက ် တွေကြောင ့ ် အောင ့ ် သက ် သက ် ဖြစ ် မနေပဲ ဒါတွေကို စိတ ် ဝင ် စားနေကြတယ ် ။ ဒါဟာ သူတို ့ ရဲ ့ သဘောထားမှာ ကြီးမားတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတစ ် ခုပါ ။ ဒါကိုခံစားမိပြီဆိုတာနဲ ့ အများကြီး ပိုဖြစ ် လာချင ် တော ့ တာပဲလေ ။ 
ဒီလိုလုပ ် တာကို ကျွန ် မယုံကြည ် တယ ် ။ 
ဒါဟာ အခုအခါမှာ အထူးကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် အခုအရေးကြီးရတာလဲ ။ 
ကိစ ္ စရပ ် တွေက ဖန ် တီးနိုင ် လို ့ ပါ ။ ဒါတွေကို လူများများ ၊ တန ် ဖိုနည ် းနည ် းနည ် းတွေနဲ ့ အကျိုးပြုတဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေအတွက ် ဖန ် တီးနိုင ် လို ့ ပါ ။ ပြီးတော ့ သတင ် းတွေကနေ နေ ့ စဉ ် သိနေသလိုပဲ အန ္ တရာယ ် ရှိတဲ ့ ကိစ ္ စတွေအတွက ် လည ် း သုံးလို ့ ရသေးတာကိုး ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ ကို ၊ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီကို ပန ် ကြားနေတာက ပိုပြီးမြင ့ ် မားတဲ ့ ဘဝပေးတာဝန ် တစ ် ခုဆီကိုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကအချိုပေါ ် သကာလောင ် းခြင ် းပါ ။ သင ့ ် ရဲ ့ အကြီးကျယ ် ဆုံး ဖြစ ် နိုင ် လောက ် တဲ ့ တခြားသူတစ ် ယောက ် နဲ ့ ပြုလုပ ် လိုက ် တဲ ့ ပထမဆုံး အခွင ့ ် အလမ ် းပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခု ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ဦးချင ် းအဖြစ ် နဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီအတွေ ့ အကြုံကိုရပြီး တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး ယုံကြည ် ပြီးနောက ် မှပါ ။ 
သင ် ဘယ ် လိုမှ မခန ့ ် မှန ် းနိုင ် တဲ ့ သင ် နောက ် ပိုင ် းမှာ သင ် ဖန ် တီးလိုက ် တဲ ့ မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် တွေပါ ။ 
ဥပမာ မာတီဟာ ကျွန ် မပြောခဲ ့ တဲ ့ မင ် းသမီးရဲ ့ ခင ် ပွန ် းပါ ။ သူတို ့ တွေလေ ့ ကျင ့ ် နေချိန ် မှာ သူကစောင ့ ် ကြည ့ ် ပြီး မကြာခင ် မှာပဲ ကျွန ် မမိတ ် ဆွေ ၊ ထောင ် ထွက ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် တဲ ့ ဝေလီနဲ ့ ကာယလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် း စနစ ် အကြောင ် းပြောနေခဲ ့ တယ ် ။ 
သူစဉ ် းစားမိတာက ငါ ့ မှာ ရက ် ကက ် ဘောလုံးတစ ် စုံရှိတယ ် ၊ 
သူငါ ့ ကို သင ် ပေးနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
မကြာမကြာ ခရီးထွက ် သူတွေပါ ။ 
ဘာပစ ္ စည ် းမှ ပေးမထားတဲ ့ သူတို ့ ဟိုတယ ် အခန ် းမှာ လေ ့ ကျင ် နိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ ဝေလီ အလုပ ် ခန ့ ် ခံရတာပေါ ့ ။ 
ဒါတင ် မကပဲ ၊ သူက ရက ် ကက ် ဘောကို သင ် ပေးနေခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် နှစ ် တွေမှာ ရက ် ကက ် ဘောလုံး ဆရာတွေကိုလည ် း သူသင ် ပေးနေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မအကြံပေးနေတာက သင ့ ် အနားက ဝါသနာ ၊ လုပ ် ဆောင ် မှုတူတဲ ့ လူတွေကိုဆက ် သွယ ် မိတဲ ့ အခါ အနာဂါတ ် မှာ မုတ ် ဆိတ ် ပျားစွဲဆိုတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေ ဖြစ ် ပေါ ် လာတာတွေနဲ ့ ကျင ့ ် သားရသွားတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ကြည ့ ် နေတာ ဒါပဲလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ဒီအခန ် းထဲမှာ အဓိကကျသူတွေနဲ ့ နည ် းပညာပါ ။စနစ ် တွေ ၊ စီမံချက ် တွေကို အချိုးကျဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ အားလုံကို လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ကျွန ် မတောင ် းဆိုနေတာပါ ။ 
အခွင ့ ် အရေးဖန ် တီးသူတွေရဲ ့ လက ္ ခဏာ ၃ရပ ် ကို သတိရကြပါ ။ 
စံနမူနာရှာဖွေသူတွေ ဖြစ ် လာကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ လောကထက ် မတူညီတဲ ့ လောကတွေ မှာပါဝင ် ကြပါတယ ် ။တူညီတဲ ့ ဝါသနာတွေရဲ ့ ချိုမြိန ် တဲ ့ အပိုင ် းမှာ တွေ ့ ထိဖို ့ ဆက ် သွယ ် ကြတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မမေးနေတာက ကမ ္ ဘာကြီးက ဆာလောင ် နေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတကယ ့ ် ကိုယုံကြည ် နေတာက ကိုယ ် တိုင ် အတွေ ့ အကြုံအရ ကမ ္ ဘာကြီးက ဆာလောင ် နေတာက ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ အခွင ့ ် အလမ ် းဖန ် တီးသူတွေအဖြစ ် စုစည ် းကြဖို ့ ၊ သင ် တို ့ ထဲက တော ် တော ် များလုပ ် ဖူးတဲ အဲဒီအမူအကျင ့ ် တွေကို အတုယူဖို ့ ဆိုတာပါ ။ ဒါကို ကျွန ် မကိုယ ် တွေ ့ သိတာပါ ။ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ကိုယ ် တော ် လုပ ် တာထက ် ပိုကြီးကျယ ် တဲ ့ အရာတွေကို ပြီးမြောက ် အောင ် မြင ် ဖို ့ မကြာခဏဆိုသလို ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် အစွမ ် းတွေကို အတူတကွအသုံးပြုတဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခုကို ပြန ် လည ် စိတ ် ကူးကည ့ ် ဖို ့ ပါ ။ 
Dave Liniger တစ ် ခါကပြောခဲ ့ တာကို သတိရကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ "" ခက ် ရင ် းတစ ် ခုတည ် းနဲ ့ တော ့ ဟင ် းစုံစားပွဲကို လာလို ့ မရနိုင ် ဘူးလေ ။ "" (ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ၊ 
ကျေးဇူးပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

Forrest North: ဘယ ် ပူးပေါင ် းလုပ ် ကိုင ် ခြင ် းမဆို စကားလက ် ဆုံပြောဖြစ ် တာကနေ စပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ စပြောဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ စကားတချို ့ ကို အားလုံးအတွက ် ပြန ် လည ် မျှဝေပေးချင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် က ၀ါရှင ် တန ် ပြည ် နယ ် က သစ ် လုံးအိမ ် လေး တစ ် အိမ ် မှာ ကြီးပြင ် းလာတာပါ အဲဒီတုန ် းက ကျွန ် တော ့ ် မှာ အချိန ် တွေက အရမ ် းများလွန ် းလှပါတယ ် 
ရိဗ ် ဘဟာ: ကျွန ် တော ် ကတော ့ ရှုခင ် းအလွန ် လှပတဲ ့ ဆွစ ် ဇာလန ် နိုင ် ငံမှာ ကြီးပြင ် းပါတယ ် 
ဖောရက ် စ ် နော ့ သ ်: ကျွန ် တော ့ ် က အမြဲတမ ် းလိုလို သမားရိုးကျမဟုတ ် တဲ ့ ယာဉ ် တွေကို စွဲလမ ် းခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒီပုံမှာ ကုန ် းရွက ် လှေတစ ် စီး နဗားဒါးသဲကန ္ တာရမှာ အမြန ် သွားနေတာပါ 
ရိဗ ် ဘဟာ: လေလွှာနဲ ့ နှင ် းလျှောစီးခြင ် းတို ့ ကို ပေါင ် းစပ ် ထားတဲ ့ တီထွင ် မှုပါ 
ဖောရက ် စ ် နော ့ သ ်: ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် က အန ္ တရာယ ် များတဲ ့ တီထွင ် မှုတွေကိုလည ် း စိတ ် ဝင ် စားတတ ် ပါတယ ် 
ဒါကတော ့ ဗို ့ အား ၁-သိန ် း ရှိတဲ ့ တက ် စလာကွိုင ် ပါ ကျွန ် တော ့ ် အိပ ် ခန ် းထဲမှာ ဆောက ် ခဲ ့ တာပါ အမေအတွက ် တော ့ အကြီးအကျယ ် စိတ ် ပျက ် စရာပေါ ့ 
ရိဗ ် ဘဟာ: ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ့ ် အမေကို အကြီးအကျယ ် စိတ ် ပျက ် စေတဲ ့ အန ္ တရာယ ် များတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် ဖက ် ရှင ် ပါ 
(ရယ ် သံများ) ဖောရက ် စ ် နော ့ သ ်: အစားထိုးစွမ ် းအင ် ကို နှစ ် သက ် သဘောကျတဲ ့ စိတ ် တွေကို စုစည ် းပြီး ဆိုလာကားတစ ် စီးနဲ ့ ဩစတေးလျတိုက ် တလွှား ပြိုင ် ပွဲဝင ် မောင ် းနှင ် ခဲ ့ ပါတယ ် အမေရိကန ် နဲ ့ ဂျပန ် နိုင ် ငံတွေမှာလည ် း ယှဉ ် ပြိုင ် မောင ် းနှင ် ခဲ ့ ပါသေးတယ ် ။ 
ရိဗ ် ဘဟာ: လေစွမ ် းအင ် တို ့ ၊ နေစွမ ် းအင ် တို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ပြောစရာတွေအများကြီးရှိပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် လုံးကို စိတ ် လှုပ ် ရှားစေတဲ ့ အရာတွေက အများကြီးပါ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ နှစ ် ယောက ် ထူးခြားတဲ ့ စီမံကိန ် းလေးတစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် 
အင ် ဂျင ် နီယာအတတ ် ပညာနဲ ့ ဒီဇိုင ် းပညာကို ပေါင ် းစပ ် ကြမယ ် ပေါ ့ 
FN: ဒီနှစ ် မျိုး အပြည ့ ် အဝပေါင ် းစပ ် ထားတဲ ့ လှပတဲ ့ ကုန ် ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုကို တကယ ် ပဲ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
YB: ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးလေးတစ ် ယောက ် မွေးဖွားလိုက ် ပါတယ ် 
(ရယ ် သံများ) FN: ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကလေးလေးကို ထုတ ် ပြပေးပါလားခင ် ဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီကလေးက လုံးဝ လျှပ ် စစ ် ပဲသုံးတာပါ 
တစ ် နာရီကို မိုင ် ၁၅၀ နှုန ် းရှိပါတယ ် 
ဘယ ် လျှပ ် စစ ် မော ် တော ် ဆိုင ် ကယ ် ထက ် မဆို နှစ ် ဆမြန ် ပါတယ ် 
ဒီဆိုင ် ကယ ် ရဲ ့ တကယ ့ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ အကောင ် းဆုံး အချက ် ကတော ့ အင ် ဂျင ် နီယာအတတ ် ပညာနဲ ့ ဒီဇိုင ် းပညာတို ့ ကို လှပစွာပေါင ် းစပ ် ထားခြင ် းပါ 
အသုံးပြုသူတွေအတွက ် လည ် း အံ ့ ဩဖွယ ် ရာ အတွေ ့ အကြုံတွေ ပေးပါတယ ် 
ရိဗ ် ဘဟာနဲ ့ တွဲပြီးအလုပ ် လုပ ် ရတာ နှစ ် သက ် ပျော ် ရွှင ် ဖွယ ် ပါပဲ 
နာမည ် နဲ ့ လိုဂိုတံဆိပ ် ကိုလည ် း သူပဲ ပေးတာပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မစ ် ရှင ် မော ် တော ် ပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အချိန ် သုံးမိနစ ် ပဲ ရပါတယ ် ဒါပေမယ ့ ် ဒီအကြောင ် းကို ကျွန ် တော ် တို ့ နာရီပေါင ် းများစွာ ပြောနိုင ် ပါတယ ် 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
TED ကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ပြောခွင ့ ် ပေးတဲ ့ ခရစ ် ကိုလည ် း ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ့ မကြာမကြာ မက ် လေ ့ ရှိတဲ ့ အိပ ် မက ် ထဲမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ လူတွေပြည ့ ် နေတဲ ့ အခန ် းထဲကို ဝင ် သွားတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဘယ ် သူနဲ ့ မှ မျက ် လုံးချင ် း မဆုံရဲဘူး ။ 
တစ ် ယောက ် က ကျွန ် တော ့ ကို သတိထားမိရင ် ၊ 
အဲဒီလူက ကျွန ် တော ့ ဆီ လျှောက ် လာကာ ၊ “ကျွန ် တော ့ အမည ် က ဘယ ် သူဘယ ် ဝါပါ ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ နာမည ် ကကော? "" ကျွန ် တော ် ကတော ့ နှုတ ် ဆိတ ် နေတုန ် း ၊ ဘာမှ ပြန ် မပြောနိုင ် ဘူး ။ 
ခဏကြာ တိတ ် ဆိတ ် မှုရဲ ့ နောက ် မှာ ၊ သူက “မင ် းကိုယ ့ ် နာမည ် ကို မေ ့ နေပြီလား?" " 
ကျွန ် တော ် က နှုတ ် ငုံနေတုန ် း ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ အခန ် းထဲ ရှိကြတဲ ့ လူတွေ အားလုံးကလည ် း ကျွန ် တော ့ ် ဆီကို လှည ့ ် လျက ် တစ ် သံတည ် းနဲ ့ မေးကြတာက ““ မင ် းကိုယ ့ ် နာမည ် ကို မေ ့ နေပြီလား? "" အသံတွေ ကျယ ် လောင ် းလာချိန ် မှာ ကျွန ် တော ် ပြန ် ဖြေချင ် ပေမဲ ့ ၊ မရဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ပြသမှု ပညာရှင ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ လက ် ရာတချို ့ က ဟာသပါ ၊ တချို ့ ကျတော ့ ရယ ် စရာနဲ ့ ဝမ ် းနည ် းစရာ ရောနေတတ ် တယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် လုပ ် ရတဲ ့ အထဲက အကြိုက ် ဆုံးက အဲဒီ လှုပ ် ရှားပုံတွေကို အသံသွင ် းပေးပြီး ဇာတ ် ကောင ် အမျိုးမျိုးကို အသက ် သွင ် းပေးရတာကိုပါ ။ 
ဝက ် ဝံ ဖြစ ် ခဲ ့ ဘူးတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) ဝက ် ဝံ ((Safwat Saleem အသံနဲ ့) - 
(ရယ ် သံများ) Safwat Saleem -ဝေလငါး ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) ဝေလငါး (SS အသံနဲ ့) - ဟိုင ် း 
(ရယ ် သံများ) SS - ပို ့ စ ် ကဒ အသံ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) ပို ့ ဒ ် ကဒ ် (SS အသံနဲ ့) - ဟိုင ် း ။ 
(ရယ ် သံများ) SS- ကျွန ် တော ် အကြိုက ် ဆုံး Frankenstein ရဲ ့ ကြောက ် စရာ အသံ ။ 
(ဗီဒီယို) Frankenstein အသံ (SS အသံနဲ ့) - (ညည ် းသံ) (ရယ ် သံများ) SS: အဲဒီလို အသံကို မနည ် းကြီး အစ ် ထုတ ် ယူရတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းက ပညာရေး ဗီဒီယို ထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဗီဒီယို ဂိမ ် းတွေရဲ ့ သမိုင ် း အကြောင ် းပါ ။ 
အဲဒါ ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် ဟာ Space Invader ရဲ ့ အသံကို ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) Space Invader (SS အသံနဲ ့) - ဟိုင ် း 
SS: စိတ ် ကူး လက ် တွေ ့ ဖြစ ် လာတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) အဲဒီဗီဒီယို အွန ် လိုင ် း တင ် ပေးလိုက ် တော ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ကွန ် ပျူတာနားမှာ ထိုင ် နေရင ် း “" "refresh" "ကို နှိပ ် ရင ် း ရေးမှာကို ကြည ့ ် နေတယ ် ။ 
ပထမ သုံးသပ ် ချက ် ပေါ ် လာပြီ ။ 
(ဗီဒီယို) သုံးသပ ် ချက ် - သိပ ် ကောင ် း ။ 
"" refresh "" နှိပ ် လိုက ် တယ ် ။ (ဗီဒီယို) သုံးသပ ် ချက ် - အရမ ် းကောင ် း ။ နောက ် တစ ် ခုကို ကြည ့ ် တယ ် ။ 
SS- ဒါက နှစ ် ပိုင ် းထဲက တစ ် ပိုင ် းပဲ ရှိသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ဒုတိယ အပိုင ် းကို ဆက ် လုပ ် မလို ့ ။ 
"" refresh "" နှိပ ် လိုက ် တယ ် ။ (ဗီဒီယို) သုံးသပ ် ချက ် - အပိုင ် းနှစ ် ဘယ ် မှာလဲ ၊ အခုကို ပြပေးပါ! (ရယ ် သံများ) SS- ကျွန ် တော ့ အမေကလွဲလို ့ အားလုံးက အင ် တာနက ် ထဲမှာ ကျွန ် တော ့ ကို ချီးကျူးကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က အရမ ် းကို ကျေနပ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
"" refresh "" နှိပ ် လိုက ် တယ ် ။ (ဗီဒီယို) သုံးသပ ် ချက ် - သူ ့ အသံက စိတ ် ပျက ် စရာကြီး ။ စိတ ် မရှိပါနဲ ့ ။ 
(ဗီဒီယို) သုံးသပ ် ချက ် - ဒါကို ပါးစပ ် ထဲ မြေပဲ မပါဘဲ အသံသွင ် းပေးနိုင ် မလား? 
SS- အိုကေ ၊ သုံးသပ ် ချက ် ကောင ် းခဲ ့ တယ ် ၊ ဆက ် ပြီး "" refresh "" နှိပ ် မယ ် ။ (ဗီဒီယို) ကျေးဇူးပြုပြီး ဒီအသံကို ထပ ် မသုံးပါနဲ ့ ။ နားလည ် ဖို ့ သိပ ် ခက ် တယ ် ။ 
SS- Refresh ။ 
(ဗီဒီယို) အိန ္ ဒိယ ဝဲသံကြောင ့ ် နားလည ် မရဘူး ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
SS- အိုကေ ၊ နှစ ် ခုရှင ် းပြရမယ ် ။ 
တစ ် က ၊ ကျွန ် တော ် ဝဲသံက အိန ္ ဒိယ ဝဲသံမဟုတ ် ဘူး ။ ကျွန ် တော ့ ဟာက ပါကစ ္ စတန ် ဝဲသံပါ ၊ အိုကေနော ် ။ 
နံပါတ ် နှစ ် က ၊ ကျွန ် တော ့ အသံက ပါကစ ္ စတန ် အသံဘဲ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) အဲဒီလို သုံးသပ ် ချက ် တွေက ဆက ် လာနေတယ ် ၊ အဲဒါတွေကို လျစ ် လျူရှုလိုက ် ပြီး ဗီဒီယို ရဲ ့ ဒုတိယ အပိုင ် းကို ဆက ် လုပ ် ကိုင ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အသံကို သွင ် းတော ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အသံသွင ် းဖို ့ ထိုင ် တိုင ် းမှာ ၊ ဘာမှ လုပ ် မရနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အသံသွင ် းဖို ့ စိတ ် ကူးလိုက ် တိုင ် း ကလေးဘဝဆီကို ရောက ် သွားတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ စကားပြောဖို ့ အရမ ် းကို ခက ် နေတဲ ့ အချိန ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မှတ ် မိသလောက ် စကားထစ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
အတန ် းထဲမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ တစ ် ခုခုကို မေးချင ် ခဲ ့ တောင ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် အဖြေကို သိနေတောင ် လက ် ကို မမရဲခဲ ့ သူပါ ။ 
ဖုန ် းသံ မြည ် တာနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါကို မဖြေရအောင ် ရေချိုးခန ် းကို ပြေးသွားလေ ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖုန ် းက ကျွန ် တော ့ အတွက ် ဆိုရင ် မိဘတွေက မရှိဘူးလို ့ ဖြေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ရေချိုးခန ် းထဲ ခဏခဏ နေခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မိတ ် ဆက ် ပေးရတာ အုပ ် စုထဲဆို မကြိုက ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ နာမည ် ကို မရွတ ် နိုင ် အောင ် ထစ ် နေတတ ် လို ့ အမြဲပဲ “မင ် း ကိုယ ့ ် နာမည ် မေ ့ နေပြီလား?" " 
အဲဒါနဲ ့ လူတွေ အားလုံး ရယ ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒီလို ရယ ် သံတွေ ဘယ ် တော ့ မှ ရပ ် စဲမသွားခဲ ့ ကြပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ကလေးဘဝ တစ ် ခုလုံးမှာ ကျွန ် တော ် တစ ် ခုခု ပြောလိုက ် ရင ် ၊ ကျွန ် တော ့ ဆီမှာ ပြဿနာ ရှိနေတာ ၊ ကျွန ် တော ် ပုံမှန ် မဟုတ ် တာ ရှင ် းလာမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ကြောက ် မိနခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် ကိုယ ့ ် အလုပ ် ထဲ ကိုယ ့ ် အသံ သုံးရေးဟာ ကျွန ် တော ့ အတွက ် ဧရာမ ခြေလှမ ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အသံကို သွင ် းတိုင ် း ၊ ဝါကျတိုင ် းကို အကြိမ ် ကြိမ ် ပြောရတာ စိတ ် မောစရာကြီးပါ ၊ အဲဒီနောက ် မှာ တစ ် ခုခုကို ရွေးလေ ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
(အသံ) SS- အသံသွင ် းမှုဟာ ကိုယ ့ ် အသံအတွက ် Photoshop နဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
နှေးလို ့ ရတယ ် ၊ မြန ် လို ့ ရတယ ် ၊ နက ် ရှိုင ် း အောင ် ၊ ပဲ ့ တင ် သံပါအောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အသံထစ ် မိတယ ် ဆိုရင ် ၊ အသံထစ ် မိတယ ် ဆိုရင ် ၊ ပြန ် သွားပြီး ပြင ် လိုက ် ရုံပါပဲ ။ 
အံ ့ အားသင ့ ် စရာပါ ။ 
SS- ကျွန ် တော ် ရဲ ့ အသံကို အများကြီး တည ် းဖြတ ် သုံးနိုင ် ခြင ် းက ကိုယ ့ ် အတွက ် ကိုယ ့ ် အသံကို ပုံမှန ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ နည ် း ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဗီဒီယိုတွေမှာ ကြားရတဲ ့ သုံးသပ ် ချက ် တွေ ကြားရတော ့ ပုံမှန ် ရယ ် လို ့ ခံစားမရတော ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ကိုယ ့ ် အလုပ ် ထဲ ကိုယ ့ ် အသံ သုံးမှု ရပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ ပုံမှန ် ဆိုတာ ဘာပါလိမ ့ ် အများကြီး စဉ ် းစားနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ပုံမှန ် ဆိုတဲ ့ အရာဟာ မျှော ် မှန ် းချက ် တွေနဲ ့ အများကြီး ဆက ် စပ ် နေတယ ် လို ့ နားလည ် လာတယ ် ။ 
သာဓက တစ ် ခု ပြောပါရစေ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ရှေးခေတ ် ဂရိ စာရေးဆရာ Homer အကြောင ် း ဖတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
Homer ဟာ သူရဲ ့ ရေးသားချက ် တွေထဲမှာ ဖေါ ် ပြခဲ ့ တဲ ့ အရောင ် တွေ နည ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
အရောင ် တွေကို ထည ့ ် ရေးတဲ ့ အခါမှာ မှားယွင ် းနေတတ ် တာကို တွေ ့ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ပင ် လယ ် ကို ဝိုင ် အရက ် လို နီနေကြောင ် း ၊ လူတွေရဲ ့ မျက ် နှာတွေက အစိမ ် းရောင ် ၊ သင ် ္ ဘောတွေကျတော ့ ခရမ ် းရောင ် ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
အဲဒါ Homer တင ် မကခဲ ့ ပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရှေးခေတ ် စာအုပ ် တွေကို ကြည ့ ် ကြပါက- ရှေး တရုတ ် ၊ အိုက ် စလန ် ၊ ဂရိ ၊ အိန ္ ဒိယ ပြီးတော ့ မူရင ် း ဟာဗြဲ ကျမ ် းစာအုပ ် ကို ယူကြည ် မယ ် ဆိုရင ် တောင ် အရောင ် အကြောင ် း သိပ ် ကို နည ် းပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဖြစ ် ခဲ ့ ရခြင ် းကို ရှင ် းပြတဲ ့ လူကြိုက ် အများဆုံး သီအိုရီက ယဉ ် ကျေးမှုတွေက အရောင ် ကို သိမှတ ် လာတာက 
ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ရင ် မြင ် လာနိုင ် မှာပါ ။ 
ယဉ ် ကျေးမှု တော ် တော ် များများက လွယ ် ကူစွာ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အနီရောင ် ကို လူတွေဟာ များစွာမှ စောပြီး မြင ် လာနိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အပြာရောင ် လို ထုတ ် လုပ ် ရန ် ခဲယဉ ် းခဲ ့ တဲ ့ အရောင ် ကျတော ့ အဲဒီအရောင ် ကို ယဉ ် ကျေးမှု အများက ထုတ ် လုပ ် ရန ် ခဲယဉ ် းခဲ ့ လို ့ 
အဲဒါကို မြင ် မရခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ အတွက ် အဲဒါဟာ ပုံမှန ် မဟုတ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒီ အကြောင ် းကို သိလာလို ့ ကျွန ် တော ် ကိုယ ့ ် ပြဿာကို နားလည ် မိတယ ် ။ 
အစပိုင ် းတွင ် ကျွန ် တော ် အဲဒီလို သုံးသပ ် ချက ် တွေကို ဖတ ် လိုက ် ရတော ့ ကျွန ် တော ် တော ့ ် တော ့ ကို စိတ ် ထိခိုက ် မိတယ ် ။ 
အဲဒီလို ရေးကြသူတွေဟာ တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် က ကျွန ် တော ့ အသံကို ဘယ ် လောက ် အလေးထားမှန ် း မသိကြပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ့ အသံဝဲပုံကို တုံ ့ ပြန ် ကြတာပါ ၊ ထွက ် ပေးတဲ ့ အသံဟာ ပုံမှန ် အတိုင ် းဆိုင ် ရင ် အသံမဝဲသင ့ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပုံမှန ် ဆိုတာက ဘာများလဲ ။ 
စာကို တည ် းဖြတ ် သူဟာ ခင ် ဗျားက လူမည ် း သိရင ် အမှားတွေကို ပိုပြီး ရှာတွေ ့ မိမှာ အများသိပါ ။ 
ပါမောက ္ ခတို ့ ဟာ အမျိုးသမီးတွေကို ဒါမှမဟုတ ် တိုင ် းရင ် းသား ကျောင ် းသားတွေကို ကူခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အလုပ ် လျှောက ် ရင ် လူမည ် း အမည ် များထက ် ကို လူဖြူ အမည ် များကို အခေါ ် များတာ အားလုံးအသိပါ ။ 
ဘာလို ့ အဲဒီလို ဖြစ ် ရတာလဲ ။ 
ပုံမှန ် အတွက ် ထားကြတဲ ့ မျှော ် မှန ် းချက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
လူမည ် း ကျောင ် းသား တစ ် ယောက ် စာလုံးပေါင ် း မှားတာကို ပုံမှန ် လို ထင ် ရတယ ် ။ အမျိုးသမီး တစ ် ယောက ် ဒါမှမဟုတ ် 
တိုင ် းရင ် းသား တစ ် ယောက ် မအောင ် ရင ် ပုံမှန ် လို ကျွန ် တော ် တို ့ ယူဆတယ ် ။ 
လူဖြူကို အလုပ ် ခန ့ ် ခြင ် းက လူမည ် းထက ် ပိုပြီး ပုံမှန ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ထင ် မြင ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သုတေသနတွေ အရဆိုရင ် ဒီလို ခွဲခြားမှုမျိုးဟာ ၊ ကိစ ္ စအများစုမှာ ကိုယ ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု မရှိသူတို ့ ကို ထိခိုက ် စချေင ် တာထက ် ကိုယ ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် သူအား ကူညီချင ် တဲ ့ အားပေးလိုမှု ရိုးရိုးသာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဆက ် စပ ် မှု မရှိတဲ ့ သူတွေဆိုတာ အတော ် ကလေး စောတဲ ့ အရွယ ် မှာ စတင ် တယ ် ။ 
ဥပမာ တစ ် ခုနဲ ့ ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
စာကြည ့ ် တိုက ် တစ ် ခုမှာ ကလေးတွေ နှစ ် စဉ ် ယူကြတဲ ့ စာအုပ ် တွေကို စာရင ် းဖြင ့ ် မှတ ် ထားခဲ ့ ရာ ၊ ၂၀၁၄ ခုနှစ ် တွင ် စာအုပ ် တွေထဲက ၁၁% တို ့ ထဲမှာသာလျှင ် အသားအရောင ် မျိုးစုံ ရှိတဲ ့ ကလေးဇာတ ် ကောင ် တွေ ပါခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီမတိုင ် မီ တစ ် နှစ ် တုန ် းက ကျတော ့ အဲဒီ ဂဏန ် းက ၈% ခန ့ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီနေ ့ ရှိနေကြတဲ ့ အမေရိကန ် ကလေး တစ ် ဝက ် က လူနည ် းစု နောက ် ခံ ရှိနေချိန ် မှာပါ ။ 
တစ ် ဝက ် နော ် ။ 
ဒီနေရာ စဉ ် စားရမှာက နှစ ် ခု ရှိတယ ် ။ 
တစ ် က ကလေးတွေကို သူတို ့ ဘယ ် သူမဆို ဖြစ ် နိုင ် ကြတယ ် ၊ ဘာမဆို လုပ ် နိုင ် ကြောင ် း ပြောထားပေမဲ ့ ရောင ် စုံ ကလေးတွေပါတဲ ့ အကြောင ် းကို သူတို ့ က သူတို ့ နဲ ့ မတူဘူးလို ့ ယူဆကြတယ ် ။ 
နံပါတ ် နှစ ် က အုပ ် စုအများစုတို ့ က သူတို ့ ကိုသူတို ့ လူနည ် းစုနဲ ့ ဆင ် တူခြင ် းကို မသိနားမလည ် ကြလို ့ ပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နေ ့ စဉ ် အတွေ ့ အကြုံတွေ ၊ မျှော ် မှန ် းချက ် တွေ ၊ အိပ ် မက ် တွေ ၊ ကြောက ် စိတ ် တွေနဲ ့ လူသားအချင ် းချင ် း ချစ ် ခင ် စိတ ် တွေ ။ 
တကယ ့ ် ကို အရသာရှိလိုက ် တာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ရှေးခေတ ် ဂရိလူမျိုးအတွက ် အပြာရောင ် လိုပဲ ၊ လူနည ် းစုဟာ ကျွန ် တော ် က ပုံမှန ် လို ထင ် ကြတဲ ့ အထဲမှာ မပါပါဘူး ၊ ပုံမှန ် ဆိုတဲ ့ ဟာက ကျွန ် တော ် တို ့ တချိန ် လုံး တွေ ့ မြင ် နေရရာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဝန ် းရံလျက ် ရှိနေတဲ ့ အရာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒီနေရာမှာ အရာတွေ နည ် းနည ် းလေး ပိုခက ် လာကြတယ ် ။ 
ပုံမှန ် ဆိုတာ ကောင ် းတယ ် ၊ ကျဉ ် းမြောင ် းတဲ ့ ပုံမှန ် ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆုချက ် အပြင ် မှာ ရှိသမျှ အားလုံးဟာ ဆိုးတယ ် ဆိုတဲ ့ သမရိုးကျ ယူဆချက ် ကို သဘောတူစရာ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် တော ့ အလုပ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် လာရင ် ၊ရေချိုးခန ် းထဲမှာ ပုန ် းနေချင ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် စိန ် ခေါ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (Video) သိုး (SS ရဲ ့ အသံ) - အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ အသံကို 
အဲဒါ အဆင ် ပြေသလိုပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ နောက ် ပိုင ် းတွင ် လူနှစ ် ဒါဇင ် က 
လက ် လျှော ့ ပေးမှုဟာ နည ် းလမ ် းကောင ် း မဟုတ ် တာကို ပိုပြီး နားလည ် လာခြင ် းကို ထောက ် ပြချင ် တာပါ ။ 
ရှေးခေတ ် ဂရိလူမျိုးများဟာ တစ ် နေ ့ တွင ် နိုးလာတာနဲ ့ ကောင ် းကင ် ဟာ 
အဲဒါဟာ လူသားတို ့ က အချိန ် များစွာ ကြာအောင ် တုံဏှိဘာဝေ နေလာခဲ ့ ကြတာကို သိလာရန ် ရာစုနှစ ် ချီ ကြာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပုံမှန ် ဆိုတဲ ့ ခံယူချက ် ကို တစ ် ချိန ် လုံး စစ ် ကြည ့ ် နေရန ် လိုပါတယ ် ၊ အဲဒီလို လုပ ် နေမှသာ 
(ဗီဒီယို) ဇာတ ် ကောင ် များ- ကျေးဇူးတင ် တယ ် ၊ ကျေးဇူးတင ် တယ ် ၊ ကျေးဇူးတင ် တယ ် ၊ 
Frankenstein ကြောက ် စရာကြီးက- (အသံ) (ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကဲ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ခွဲလုံးလုံး ကျွန ် တော ့ အဖွဲ ့ Push Pop Press နဲ ့ Charlie Melcher နဲ ့ Melcher Media တို ့ ဟာ ပထမဆုံး အင ် ္ ဂါရပ ် စုံတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် တဲ ့ စာအုပ ် ကို ဖန ် တီးနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို "" Our Choice "" လို ့ ခေါ ် ပြီး စာရေးသူက Al Gore ပါ ။ 
Al Gore ရဲ ့ "" An inconvenient Truth "" ရဲ ့ အဆက ် ဖြစ ် ပြီး ရာသီဥတု ကပ ် ဆိုက ် တာကို ဖြေရှင ် းမယ ့ ် နည ် းလမ ် းတွေကို ရှာဖွေတာပါ ။ 
စာအုပ ် က ဒီလိုစတယ ် ။ ဒါက အဖုံးပါ ။ 
ကမ ္ ဘာလုံး လည ် တဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တည ် နေရာကို တွေ ့ နိုင ် ပ ​ ြီး စာအုပ ် ကို ဖွင ့ ် လိုက ် ကာ စာမြည ် းကြည ့ ် ဖို ့ အခန ် းတွေကိုကျော ် ပြီး တွန ် းကြည ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် အောက ် ကို ရွှေ ့ ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
စာမျက ် နှာတစ ် ခုကို အနီးကပ ် ကြည ့ ် ချင ် ရင ် ဖွင ့ ် ပြလို ့ ရပါတယ ် ။ 
စာအုပ ် ထဲက တွေ ့ သမျှကို လက ် ချောင ် းနှစ ် ချောင ် းနဲ ့ ယူပြီး စာမျက ် နှာကို မတင ် ပြီး ဖွင ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ကိုပြန ် ပြီး စာအုပ ် ကို ထပ ် ဖတ ် ချင ် ရင ် တော ့ ပြန ် ခေါက ် ပြီး စာမျက ် နှာကို ပြန ် ပို ့ လိုက ် ရုံပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါကိုယူပြီး ဖွင ့ ် လိုက ် တာနဲ ့ အတူတူပါပဲ ။ 
(အသံ) Al Gore: ကိုယ ် တိုင ် စဉ ် းစားမိတာက အများစုတွေထဲက ဘယ ် သူတွေက လေရဟတ ် တွေကို ကြည ့ ် ပြီး ဒါတွေဟာ ရှုခင ် းကို အလှဖြည ့ ် တယ ် လို ့ ခံစားမိလဲပေါ ့ ။ 
MM: စာအုပ ် တစ ် အုပ ် လုံး ဒီလိုမျိုးပါ ။ Al Gore က ခင ် ဗျားဆီ ဖြတ ် လျှောက ် ပြီး ဓာတ ် ပုံတွေကို ရှင ် းပြမှာပါ ။ 
ဒီဓာတ ် ပုံကို တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ မြေပုံမှာတောင ် မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပုံကို အနီးကပ ် ချဲ ့ ပြီး ရိုက ် ထားတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ပြီးတော ့ တစ ် အုပ ် လုံး တောက ် လျှောက ် တစ ် နာရီကျော ် က ​ ြာ မှတ ် တမ ် းရုပ ် ရှင ် နဲ ့ တုံ ့ ပြန ် နိုင ် တဲ ့ လှုပ ် ရှားအရုပ ် တွေ ပါတယ ် ။ 
ဒီတစ ် အုပ ် ကို ဖွင ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(Audio) AG: ခေတ ် အမီဆုံး လေတာဗိုင ် တွေဟာ ကြီးမားတဲ ့.... 
MM: ဒါက ချက ် ချင ် း ဖွင ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါပြနေတုန ် း စာမျက ် နှာကို ညှပ ် ပြီး တွန ် းတင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ရုပ ် ရှင ် ကတော ့ ဆက ် ပြနေတုန ် းပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် မာတိကာ ဇယားဆီ ဆုတ ် သွားလည ် း ဗီဒီယိုကတော ့ ဆက ် ပြနေတုန ် းပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီစာအုပ ် မှာ အမိုက ် ဆုံးတစ ် ခုက တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ သတင ် းပုံတွေပါ ။ 
ဒါက အမေရိက တစ ် ဝိုက ် ရရှိနိုင ် တဲ ့ လေစွမ ် းအင ် ကို ပြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အချက ် အလက ် ကိုချည ် း ပြတာမဟုတ ် ပဲ လက ် ချောင ် းနဲ ့ တို ့ ပြီး ပြည ် နယ ် တစ ် ခုချင ် း လေစွမ ် းအင ် ဘယ ် လောက ် ရှိတယ ် ဆိုတာကို အတိအကျ လေ ့ လာ ၊ ကြည ့ ် ရှုနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို ဘူမိအပူစွမ ် းအင ် နဲ ့ နေရောင ် ခြည ် စွမ ် းအင ် တွေ အတွက ် လည ် း အလားတူ သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ့ အက ​ ြိုက ် ဆုံးပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ပြတာက.. 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) လေတိုက ် ခတ ် တဲ ့ အခါမှာ လေရဟတ ် ကလာတဲ ့ ပိုလျှံတဲ ့ စွမ ် းအင ် ဟာ ဘက ် ထရီထဲကို ပို ့ ပေးပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လေအားကျသွားတဲ ့ အခါမှာ ပိုလျှံတဲ ့ စွမ ် းအင ် ဟာ အိမ ် ထဲကို လွှဲပေးတော ့ မီးက ဘယ ် တော ့ မှ မပြတ ် တော ့ ဘူးလေ ။ 
ဒီစာအုပ ် တစ ် အုပ ် လုံးဟာ iPad ပေါ ် မှာတင ် မဟုတ ် ပဲ 
iPhone ပေါ ် မှာလည ် း အလုပ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် ဧည ့ ် ခန ် းက iPad မှာ စဖတ ် ပြီး ကျန ် တာကို iPhone မှာ ကောက ် ဖတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အလုပ ် လုပ ် ပုံက အတူတူပါပဲ ။ 
စာမျက ် နှာတိုင ် းကို ဖိညှပ ် နိုင ် တယ ် ၊ 
ဖွင ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဒါက Push Pop Press ရဲ ့ ပထမ ခေါင ် းစဉ ် ပါ ။ Al Gore 's "" Our Choice. "" ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Chris Anderson: ဒါက အံ ့ မခန ် းပဲဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားက ထုတ ် ဝေသူ ၊ လိုင ် စင ် ထုတ ် ပေးသူ ဖြစ ် ချင ် တာလား ။ 
ဒီထဲ စီးပွာရေးက ဘာလဲဗျ ။ 
အခ ​ ြားသူတွေလုပ ် နိုင ် တဲ ့ တစ ် ခုခုလားဗျာ ။ 
MM: ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ဒီပါဝင ် မှုကို ထုတ ် ဝေသူတွေ အလွယ ် ဆောက ် လို ့ ရအောင ် ကိရိယာတစ ် ခု လောလောဆယ ် တည ် ဆောက ် နေပါတယ ် ။ 
East coast က Melcher Media အဖွဲ ့ နဲ ့ West coast က ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိရိယာကို ယူပြီး နေ ့ စဉ ် ပုံတွေနဲ ့ စာတွေကို ဆွဲယူတဲ ့ ဆော ့ ဖ ် ဝဲ တစ ် ခုဆောက ် နေပါတယ ်.. 
CA: ဒီတော ့ ဒီဆော ့ ဖ ် ဝဲကို ထုတ ် ဝေသူတွေကို ဒီလို လှပတဲ ့ စာအုပ ် တွေ ဖန ် တီးဖို ့ လိုင ် စင ် ချပေးချင ် လား ။ (MM: ဟုတ ်) ကောင ် းပြီ ၊ Mike ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
MM: ကျေးဇူးပါ ။ (CA: ကံကောင ် းပါစေကွာ ။) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မ အသက ် ငယ ် တုန ် းက ရှေးရိုးစွဲ အမေရိကန ် ပြည ် နယ ် Kansas မှာ နေခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် အစဉ ် အလာကို မလိုက ် နာသူဆိုပြီး ဂုဏ ် ယူနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ လူအုပ ် ကြီးရဲ ့ နောက ် ကို မလိုက ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အထူးအဆန ် း အဝတ ် အစား ဒါမှမဟုတ ် ဆံပင ် ပုံစံတွေကို စမ ် းကြည ့ ် ဖို ့ ကျွန ် မ မကြောက ် ပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၆ နှစ ် တုန ် းက လန ် ဒန ် မှာ ပညာသင ် နေခဲ ့ စဉ ် ဒီပုံတွေ နဲ ့ ပို ့ စ ် ကဒ ် တွေကတောင ် အခြားသူတွေ စိတ ် ပျက ် စရာကြီး ဒါမှမဟုတ ် တမျိုးထင ် ကြမှာကို ဂရုမစိုက ် ခဲ ့ တာကို ပြနေကြပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒါပေမဲ ့ ၊ အဲဒီ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၆ နှစ ် တုန ် းကပဲ လန ် ဒန ် မှာ နေထိုင ် ခဲ ့ စဉ ် ၊ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် အကြောင ် း နားလည ် မိခဲ ့ တဲ ့ အချက ် တစ ် ချက ် ဟာ သိပ ် ကို ထူးဆန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒါဟာ အရာတိုင ် းကို ပြောင ် းလဲပစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ မိမိကိုမိမိ ထင ် မှတ ် ထားခဲ ့ တာရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ လူတွေနဲ ့ တွေ ့ ဆုံဆက ် ဆံမနေဘဲ အခန ် းထဲမှာပဲ နေနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကလပ ် အသင ် းများထဲ ပါဝင ် ခြင ် း နဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် ဖြစ ် ရေး လှုပ ် ရှားမှုများကို ရပ ် စဲလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ လူအုပ ် ကြီး အကြားမှာ ရပ ် နေရမှာကို မလိုချင ် တော ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ရုတ ် တရက ် ဆိုသလို လက ် ခံလိုချင ် လာလို ့ မဟုတ ် ခဲ ့ ဘဲ အသက ် ကြီးလာနေကာ ရင ့ ် ကျက ် လာနေလို ့ ဖြစ ် တယ ် လို ့ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ရှင ် းပြခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် လက ် ခံသူ မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ယုံကြည ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ သမရိုးကျဝါဒီ မဟုတ ် ခဲ ့ တာ ထင ် ရှားနေခဲ ့ တယ ် ။. 
ဒါပေမဲ ့ အခုကျမှ နားလည ် လာတာက တစ ် ခုခု ကျွန ် မထဲမှာ ပြောင ် းလဲသွားပြီလို ့ ကျွန ် မ နားလည ် မိလိုက ် တဲ ့ အချိန ် ဟာဖြင ့ ် အစဉ ် အလာတွေကို လိုက ် နာမှု နဲ ့ သိုဝှက ် နေမှုကို စတင ် လာတဲ ့ အချိန ် ပဲ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပုန ် းလျှိုးမှုဟာ တစ ် နေ ့ တစ ် ခြား ပိုပိုအားကောင ် းလာတတ ် တဲ ့ အကျင ့ ် ပါ ၊ တစ ် ခါ စတင ် လိုက ် တာနဲ ့ ရှေ ့ ကိုခြေလှမ ် းလျက ် လိုချင ် တာကို ပြောဖြစ ် ဖို ့ ပိုပိုခက ် ခဲလာတတ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် တကယ ် ကျတော ့ ၊ အခုတောင ် မှ ၊ ကျွန ် မက ဒီဟောပြောပွဲ အကြောင ် းကို လူတွေအား ပြောပြစဉ ် မှာတောင ် ၊ ကျွန ် မဟာ ဖုံးကွယ ် ဖို ့ ပုံပြင ် တစ ် ခုကို ကြံဖန ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ TED Talk ကိစ ္ စကို အမှန ် မပြောနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် ဟာ ဒီမြို ့ ဆီကို ၁၆ နှစ ် ကြာပြီးနောက ် ပြန ် သွားခြင ် းဟာ သင ့ ် တင ့ ် သလို ကြောက ် ရွံ ့ စရာလည ် း ကောင ် းနေပါတယ ် ကျွန ် မဟာ ပုန ် းလျှိုးမှုကို လုံးဝ ရပ ် စဲပစ ် ဖို ့ အတွက ် ဒီစင ် မြင ့ ် ကို ရွေးလိုက ် တာပါ ။ 
ကျွန ် ဟာ လိင ် တူဆက ် ဆံသူ တစ ် ဦးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အဲဒီလို စကားလုံးတွေကို သုံးပြီး ခေါ ် ဝေါ ် ကြမှာကို မလိုချင ် ခဲ ့ လို ့ ခုနက စကားလုံးတွေကို ထုတ ် ပြောနိုင ် ဖို ့ အတော ့ ် ကို ကြိုးစားခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အတိတ ် နှစ ် များတုန ် းက ကိုယ ့ ် အကြောင ် းကိုယ ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ခဲ ့ တိုင ် းမှာ ၊ ကျွန ် မကို Morgana အဖြစ ် သာ လူတွေကို သိစေလိုခဲ ့ ပါတယ ် ၊ သူများနဲ ့ မတူ Morgana ပေါ ့ လေ ၊ ဒါပေမဲ ့ လိင ် တူချင ် း ဆက ် ဆံတဲ ့ မိတ ် ဆွေ Morgana "" ၊ "" ကျွန ် မ လိင ် တူ လုပ ် ဖေါ ် Morgana "" မဟုတ ် ဘဲ Morgana သက ် သက ် ပါ ။ 
မြို ့ ကြီးပြကြီးတွေမှာ နေထိုင ် ကြတဲ ့ ရှင ် တို ့ ထဲက တချို ့ တို ့ အတွက ် ဆိုရင ် ၊ ဒါဟာ ပြဿနာကြီး တစ ် ခုပါလို ့ ထင ် ချင ် မှ ထင ် ကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ အမှန ် တရားကို ဖုံးဖိထားခဲ ့ ကာ ဒီလောက ် ကြာ ဖုန ် းကွယ ် ခဲ ့ ခြင ် းကို နားလည ် မရဘူးလို ့ ထင ် စရာ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကို လက ် ခံကြမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတဲ ့ ကြောက ် စိတ ် တွေ လွှမ ် းမိုးနေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီလိုဖြစ ် တာ ကျွန ် မ တစ ် ယောက ် တည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
၂၀၁၃ ခုနှစ ် Deloitte သုတေသနက မယုံကြည ် နိုင ် လောက ် များပြားတဲ ့ လူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာဆိုင ် ရာ အချင ် းအရာတွေကို ဖုန ် းကွယ ် ကြတာကို တွေ ့ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ လေ ့ လာခဲ ့ ကြတဲ ့ လုပ ် သား အားလုံးထဲက ၆၁ ရာခိုင ် နှုန ် းတို ့ က သူတို ့ အလုပ ် ထဲမှာ အဆင ် ပြေစေဖို ့ သူတို ့ ရဲ ့ အမူအရာ သို ့ မဟုတ ် အသွင ် အပြင ် ဆိုင ် ရာ တစ ် ခုခုကို ပြောင ် းလဲခဲ ့ ကြတယ ် လို ့ ဆိုပါတယ ် ။ 
လိင ် တူချင ် း ဆက ် ဆံတဲ ့ အမျိုးသား ၊ အမျိုးသမီး နဲ ့ လိင ် အင ် ္ ဂါနှစ ် မျိုးလုံးရှိ လုပ ် သားများထဲက ၈၃ ရာခိုင ် နှုန ် းတို ့ က သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် ကိုသွားကြတဲ ့ အခါမှာ "" လိင ် တူဆက ် ဆံသူ "" အသွင ် မျိုး သိပ ် မပေါ ် လွင ် စေရန ် အပြောင ် းအလဲ တချို ့ လုပ ် ခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ မတူကွဲပြားမှု မူဝါဒကို ကျင ့ ် သုံးကြကာ အားလုံးကို လက ် ခံကြတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီများထဲမှာတောင ် လုပ ် ကိုင ် ကြသူတို ့ ဟာ အစဉ ် အလာကို လိုက ် နာရန ် အရေးကြီးတယ ် လို ့ ယူဆကြကာ သူတို ့ ရဲ ့ ရာထူးဆိုင ် ရာ ရေရှည ် အကျိုးစီးပွားကို ရှေ ့ ရှုလျက ် အတော ့ ် ကို အားထုတ ် ကြိုးစားကြရကြောင ် း အဲဒီသုတေသနက ထောက ် ပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလောက ် များပြားလှတဲ ့ လူတွေဟာ ကျွန ် မနည ် းတူ သူတို ့ ကိုသူတို ့ ပုန ် းလျှိုးရန ် အတွက ် ခက ် ရာခက ် ဆစ ် အားထုတ ် ကြိုပမ ် းနေကြတာ ကျွန ် မ စိတ ် ခြောက ် ခြားနေရတဲ ့ ကြားမှာ ကျွန ် မရဲ ့ နှုတ ် ငုံနေမှုကြောင ့ ် သေရေးရှင ် ရေး အကျိုးဆက ် တွေဖြစ ် လာနိုင ် ကာ ရေရှည ် ဂယက ် ရိုက ် ခတ ် မှုတွေ ရှိနိုင ် တာကို သိလာရလို ့ ပိုလို ့ ကို စိတ ် ပျက ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
လိင ် တူဆက ် ဆံကြတဲ ့ အမျိုးသား ၊ အမျိုးသမီး နဲ ့ လိင ် နှစ ် မျိုးစလုံး ရှိသူတို ့ ဟာ လိင ် တူဆက ် ဆံမှုကို လက ် မခံတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ နေထိုင ် ကြရမယ ် ဆိုရင ် လိင ် တူဆက ် ဆံမှုကို လက ် ခံတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာနဲ ့ စာရင ် သူတို ့ ရဲ ့ အသက ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် ဟာ ၁၂ နှစ ် တိုတောင ် းလာပါလိမ ့ ် မည ် ။ 
မျှော ် လင ့ ် လို ့ ရနိုင ် တဲ ့ အသက ် ဟာ ဆယ ် နှစ ် နှစ ် တိုသွားပါမယ ် ။ 
ဒီနှစ ် ထဲ အဲဒီအကြောင ် းကို The Advocate မဂ ္ ဂဇင ် းထဲမှာ ကျွန ် မ ဖတ ် လိုက ် ရတော ့ ၊ ကျွန ် မဟာ အဲဒါကို နှုတ ် ငုံမနေနိုင ် တော ့ တာကို ကျွန ် မ နားလည ် မိတယ ် ။ 
ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ ဖိစီးမှု နဲ ့ လူမှုရေး ဒဏ ် ချက ် တွေရဲ ့ ပူးပေါင ် းနှိပ ် စက ် မှုဟာ သေချင ် စရာကြီးပါပဲ ။ 
လိင ် တူဆက ် ဆံမှုကို လက ် မခံတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ နေနေရတဲ ့ လိင ် တူ ဆက ် ဆံသူတို ့ ဟာ နှလုံးရောဂါ ၊ အကြမ ် းဖက ် မှု နဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုလုပ ် ကြံမှုနှုန ် း ပိုမြင ့ ် တာကိုပါ သုတေသနက ညွှန ် ပြပါတယ ် ။ 
တချိန ် တုန ် းက ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးကိစ ္ စပါလို ့ ကျွန ် မထင ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာဟာ ဆင ့ ် ကဲဆင ့ ် ကဲ ဂယက ် ရိုက ် ခတ ် လာကာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ အခိုင ် အမာ အာဏာတည ် လာပြီး ၊ ကျွန ် မလို လူတွေရဲ ့ ဘဝကို အကျိုးသက ် ရောက ် လာနေပါပြီ ။ 
ကျွန ် မ ဘယ ် သူလဲ ဆိုတာကို ပုန ် းလျှိုးထားကာ ပြောမပြရန ် ကျွန ် မ ရွေးခဲ ့ ခြင ် းဟာ တကယ ် တမ ် းတွင ် ခွဲခြားဆက ် ဆံရေး အခြေအနေကိုမှ သိသိသာသာကြီး အကျိုးပြုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ လိင ် တူချင ် း ဆက ် ဆံသူဖြစ ် တာ သူများကို ပြောပြရန ် မလိုဘူးလို ့ အမြဲတမ ် း ယုံကြည ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ နှုတ ် ငုံနေမှုက ကျွန ် မနေထိုင ် ရာ Kansas ပြည ် နယ ် ထဲမှာ ခွဲခြားဆက ် ဆံရေး အခြေအနေကို ပြောင ် းလဲပစ ် ရန ် အခွင ့ ် အလမ ် း တစ ် ခုကို လက ် လွတ ် လိုက ် ခဲ ့ သလို ဖြစ ် သွားကာ ရင ် လေးဖွယ ် ရာ လူမှုရေး အကျိုးဆက ် တွေကို ဖြစ ် ပွားလာစေခဲ ့ တာကို နားလည ် မိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဖေဖေါ ် ဝါရီလတုန ် းက ၊ Kansas လွှတ ် တော ် ထဲမှာ လုပ ် ငန ် းရှင ် များအား ဘာသာရေး လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကို အကြောင ် းပြပြီး အလုပ ် ခန ့ ် ရာတွင ် လိင ် တူဆက ် ဆံသူများကို ငြင ် းပယ ် ခွင ့ ် ပေးတဲ ့ ဥပဒေမူကြမ ် းကို မဲပေးအတည ် ပြုရန ် တင ် သွင ် းလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လုပ ် ဖက ် ဟောင ် း နဲ ့ မိတ ် ဆွေတစ ် ဦးရဲ ့ ဖခင ် ဟာ Kansas လွှတ ် တော ် ထဲမှာ အမတ ် တစ ် ဦး ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူဟာ အထက ် ပါမူကြမ ် းကို ထောက ် ခံခဲ ့ တယ ် ၊ လုပ ် ငန ် းရှင ် များ အနေနဲ ့ ကျွန ် မကို လက ် ခံမရနိုင ် အောင ် ခွင ့ ် ပြုပေးမဲ ့ ဥပဒေကို ထောက ် ခံခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ မိတ ် ဆွေဟာ လိင ် တူချင ် းဆက ် ဆံသူ အမျိုးသမီးတွေ ၊ အမျိုးသားတွေ ၊ လိင ် နှစ ် မျိုးစလုံး ရှိသူတွေ ၊ လိင ် စိတ ် ပြောင ် းသွားသူ ၊ သူများနဲ ့ မတူသူများ ၊ ဆန ် းစစ ် လိုကြသူတွေကို ဘယ ် လိုခံစားခဲ ့ တာလဲ? 
သူမဖခင ် ကကော ဘယ ် လို ခံစားခဲ ့ တာလဲ ။ 
ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် က သူတို ့ ရဲ ့ ဆက ် ဆံရာတွင ် ကျွန ် မနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး မရိုးသားခဲ ့ တော ့ မပြောနိုင ် ပါ ။ 
အဲဒီအချက ် ဟာ ကျွန ် မကို အကြီးအကျယ ် စိတ ် ပျက ် စေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အကြောင ် းကို သူ ့ ကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် များကတည ် းက ပြောပြထားခဲ ့ ရင ် ကော? 
သူဟာ သူ ့ အဖေကို ကျွန ် မ ဘဝအတွေ ့ အကြုံကိုများ ပြောပြခဲ ့ မှာလား ။ 
ကျွန ် မဟာ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ သူ ့ မဲပေးမှုကို ပြောင ် းလဲအောင ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ မှာလား ။ 
ကျွန ် မ အဲဒါကို ဘယ ် တော ့ မှာမှ မသိနိုင ် တော ့ ပါ ၊ အဲဒီအချက ် ကြောင ့ ် တစ ် ခုခု ပြောင ် းလဲလာအောင ် ကျွန ် မ ဘာမှမလုပ ် ခဲ ့ တာကို သိမြင ် လာစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
မှတ ် သားစရာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် က ကျွန ် မဟာ ပြည ် သူ ့ တွေနဲ ့ ဆက ် ရတဲ ့ နယ ် ပယ ် ထဲမှာ အလုပ ် လုပ ် နေကာ လူတွေကို လက ် ခံကြိုဆိုရသူ ၊ လုပ ် သားတွေရဲ ့ ဖွံ ့ ဖြိုးတိုးတက ် မှုကို ဆက ် သွယ ် လုပ ် ကိုင ် ပေးနေသူ ၊ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲက မတူကွဲပြားမှုကို လုပ ် ငန ် းခွင ် ထဲမှာ ထင ် ဟပ ် ပေးရေးကို အကျိုးဆောင ် နေသူ တစ ် ဦး ဖြစ ် ပါလျက ် နဲ ့ ကျွန ် မဟာ အဲဒီမတူကွဲပြားမှုကို အလုပ ် အကျွေးပြုရန ် ဘာမှ မလုပ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
လက ် ရှိကုမ ္ ပဏီကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် တုန ် းက ဝင ် ပြီး အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ စဉ ် ၊ ဒီကုမ ္ ပဏီဟာ လိင ် တူချင ် းဆက ် ဆံသူ အမျိုးသမီးတွေ ၊ အမျိုးသားတွေ ၊ လိင ် နှစ ် မျိုးစလုံး ရှိသူတွေ ၊ လိင ် စိတ ် ပြောင ် းသွားသူတို ့ အား ခွဲခြားဆက ် ဆံမှုကို ဆန ့ ် ကျင ် နေကာ ကာကွယ ် ပေးနေတယ ် လို ့ ကျွန ် မကိုကျွန ် မ ပြောခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ သူတို ့ ရဲ ့ လက ် တွဲခေါ ် ယူရေး အစီအစဉ ် တွေက မတူကွဲပြားမှုကို ထောက ် ခံနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဒီကုမ ္ ပဏီထဲကို ရောက ် သွားရင ် ကျွန ် မ ဖွင ့ ် ထုတ ် ပြောနိုင ် မှာပါလို ့ ထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ မလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ရှိနေတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းကို အသုံးချမယ ့ ် အစား ၊ ကျွန ် မ ဘာကိုမှ မလုပ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မဟာ လန ် ဒန ် မှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၆ နှစ ် တုန ် းက စာသင ် ခဲ ့ စဉ ် တုန ် းက ကျွန ် မရဲ ့ လန ် ဒန ် ဂျာနယ ် နဲ ့ ဖြတ ် ညှပ ် ကပ ် ထားတဲ ့ ဗလာစာအုပ ် ကို လှန ် လှော ် ကြည ့ ် နေစဉ ် ၊ Toni Morrison ရဲ ့ "" Paradise "" စာအုပ ် ထဲက "" ကြောက ် စရာ အချက ် တွေဟာ အပြင ် မှာနဲ ့ စာရင ် အတွင ် းထဲမှာ ပိုများကြတယ ် ။ "" ဆိုတဲ ့ မှတ ် ချက ် ကို မြင ် လိုက ် တယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ အဲဒီအောက ် နားမှာ ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မအတွက ် မှတ ် ချက ် ကို ရေးလိုက ် တယ ် ၊ "ဒါကို မမေ ့ နဲ ့ ။" 
ကျွန ် မဟာ လန ် ဒန ် မြို ့ ထဲကို ထွက ် လေ ့ လာရန ် မိမိကိုမိမိ အားပေးနေခဲ ့ တာ သေချာပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ လိုနေခဲ ့ တာက ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် စူးစမ ် းလေ ့ လာရန ် နဲ ့ သိနားလည ် လာရန ် ပဲ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ အခက ် ဆုံး ကျော ် လွှားရန ် လိုအပ ် မှာက ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ ကြောက ် စိတ ် များနဲ ့ လိပ ် ပြာမလုံမှုတွေ ဖြစ ် မှာကိုတော ့ ကျွန ် မဟာ နောက ် ဆုံးနှစ ် များအထိကို နားမလည ် နိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မအထဲက ကြောက ် စိတ ် များကို ရင ် ဆိုင ် ခြင ် းဖြင ့ ် အပြင ် ဘက ် က အရှိတရားကို ပြောင ် းနိုင ် မယ ် ယုံပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ နှစ ် ပေါင ် းများစွာ ကြာအောင ် ပုန ် းလျှိုးထားခဲ ့ တာထဲက တစိတ ် တဒေသကို ဒီနေ ့ ဖွင ့ ် ထုတ ် ပြသပေးဖို ့ ကျွန ် မ ဆုံးဖြတ ် ထားပါတယ ် ။ 
ဒါဟာဖြင ့ ် ကျွန ် ဟာ ဘယ ် တော ့ မှာမှ ထပ ် ပြီး ပုန ် းကွယ ် တော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ မျှော ် လင ့ ် ချင ် တယ ် ၊ အခုလို ဖွင ့ ် ထုတ ် ပြသလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ဒေတာကို ပြောင ် းလဲရန ် တစ ် ခုခု လုပ ် နိုင ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် တစ ် မျိုးတစ ် ဖုံ ခံစားနေကြရသူတို ့ ပါ မိမိဘာသာမိမိ ရပ ် တည ် နိုင ် ကြရန ် နဲ ့ အလုပ ် ထဲမှာရော ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးထဲမှာပါ ပိုပြီး ပြည ့ ် စုံလာဖို ့ ကို ကူနိုင ် မှာကို မျှော ် လင ့ ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကင ် ဆာလား ၊ နှလုံးဖောက ် ပြန ် မှုလား ၊ ဆီးချိုလား ၊ 
အဲဒါတွေ တခုမှ မဟုတ ် ပါ ၊ အဖြေမှန ် က Alzheimer ရောဂါပါ ။ 
၆၇ စက ္ ကန ့ ် တိုင ် းမှာ ၊ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုထဲတွင ် လူတစ ် ယောက ် ကျ Alzheimer ရောဂါရှိတာကို တွေ ့ ရှိနေရပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို ၊ ပြီးတော ့ သက ် ကြီးအားလုံးတို ့ ကို ၊ စောင ့ ် ရှောက ် ပေးရေးဟာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးအတွက ် တကယ ့ ် ကို ကြီးမားလှတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုကြီး ဖြစ ် လာပါမယ ် ။ 
ကိုယ ် တိုင ် ကိုယ ် ကျ ရင ် ဆိုင ် လာခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
မျိုးဆက ် သုံးခု နေထိုင ် နေတဲ ့ မိသားစုထဲမှာ ကြီးထွားလာခဲ ့ ရတာမို ့ လို ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ အဖိုးနဲ ့ သိပ ် ကို နီးနီးကပ ် ကပ ် ဆက ် ဆံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် လေးနှစ ် အရွယ ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် နဲ ့ အဖိုးတို ့ ဟာ ဂျပန ် နိုင ် ငံထဲက ပန ် းခြံမှာ လမ ် းလျှောက ် နေခဲ ့ စဉ ် အဖိုးဟာ ရုတ ် တရက ် ဆိုသလို လမ ် းပျောက ် သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ့ ဘဝအတွက ် စိတ ် အခြောက ် ခြားဆုံး အချိန ် ဖြစ ် ခဲ ့ ကာ ၊ အဲဒီအချိန ် ကစပြီး အဖိုးဆီမှာ Alzheimer ရောဂါရှိနေတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ပထမဆုံးအကြိမ ် သိလိုက ် ကြရတာပါ ။ 
၎ င ် းအား အဓိကစောင ့ ် ရှောက ် ပေးသူ ကျွန ် တော ့ အဒေါ ် ဆိုရင ် ၊ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ကျွန ် တော ့ အဒေါ ် ရဲ ့ ကျန ် းမာရေးအတွက ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ အဖိုးရဲ ့ လုံခြုံမှုအတွက ် ပါ ကျွန ် တော ် ဟာ သိပ ် ကို စိတ ် ပူမိပါတယ ် ။ 
တခုကိုမှ ရှာမတွေ ့ ခဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် ခန ့ ် တုန ် းက ညတညမှာ ၊ 
သူ ့ ခြေဖဝါးက ကြမ ် းနဲ ့ ထိလိုက ် ချိန ် မှာ ၊ 
သူဟာ ကြမ ် းပေါ ် ကို ခြေကို ချလိုက ် လို ့ ကုတင ် းပေါ ် မှ ထလိုက ် တာနဲ ့ ၊စောင ့ ် ရှောက ် ပေးသူရဲ ့ စမတ ် ဖုန ် းဆီကို ကြိုးမဲ ့ စာတိုကို ပို ့ ပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
ညဖက ် မှာ စိတ ် ချလက ် ချ အိပ ် နိုင ် မှာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီခြေအိတ ် ကို လက ် တွေ ့ ပြပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ဟုတ ် ပြီ ။ 
ဒီတော ့ လူနာက ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် ကို ခြေကို ခြေချလိုက ် တာနဲ ့ — (အသံမြည ် နေ) — 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ၊ ဒါက ခြေအိတ ် မော ် ဒယ ် ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် စစချင ် းမှာ ရေးဆွဲခဲ ့ တဲ ့ ပုံစံဒီဇိုင ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အသက ် ခြောက ် နှစ ် တုန ် းက ၊ဒဏ ် ရာတွေ အပြင ် းအထန ် ရရှိသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အဖိုးအဖွားတို ့ အတွက ် ပါ စိုးရိမ ် မိလာလို ့ ရေချိုးခန ် း အတွက ် စမတ ် စနစ ် တခုကို တီထွင ် ရန ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီတုန ် းက အသက ် ခြောက ် နှစ ် သာ ရှိခဲ ့ ကာ သူငယ ် တန ် းကို မပြီးဆုံးခဲ ့ သေးတော ့ ၊အဲဒီလို စူးစမ ် းလိုစိတ ် က သက ် ကြီးသူတွေကို ကူညီပေးရန ် 
ပထမဦးဆုံးက အာရုံခံကိရိယာကို တီထွင ် ရန ် ပါပဲ ၊ ဒုတိယက ပတ ် လမ ် းဇယားကို ဒီဇိုင ် းပြုစုရန ် ၊ ပြီးတော ့ တတိယက စမတ ် ဖုန ် း အက ် ပ ် ကုဒ ် ကို ပြုစုရန ် ပါပဲ ။ 
များစွာမှ ခဲယဉ ် းတာကို ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် တယ ် ။ 
ပမထအချက ် အနေနဲ ့ ၊ လူနာ ခြေဖဝါးမှာ သက ် သောင ့ ် သက ် သာရှိကာ 
ဖိအား ရှိလာတာနဲ ့ အမှုန ် တွေအကြားက လျှပ ် စီးမှုဟာ တိုးလာပါတယ ် ။ 
ဖိအားကို တိုင ် းနိုင ် မယ ့ ် စက ် ကို ထွင ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
လေးလံကြီးမားတဲ ့ ဓာတ ် ခဲတွေ လိုပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ၊ စမတ ် ဖုန ် း အက ် ပ ် ကို ကုဒ ် သွင ် းပေးလျက ် 
စွမ ် းအင ် နိမ ့ ် ဘလူးတုသ ် ကိရိယာတွေကို ကုဒ ် သွင ် းပေးဖို ့ ကိုကျတော ့ 
တခုထဲတွင ် အာရုံခံကိရိယာကို ခြေအိတ ် ထဲ ထည ့ ် သွင ် းခဲ ့ တယ ် ၊ နောက ် တခုကျတော ့ ဖြုတ ် တပ ် နိုင ် တဲ ့ အာရုံခံပစ ္ စည ် းအစုံဖြစ ် ခဲ ့ ရာ လူနာရဲ ့ ခြေဖဝါး အောက ် ပိုင ် းနဲ ့ ထိတွေ ့ နိုင ် တဲ ့ ဘယ ် နေရာမှာမဆို တပ ် ဆင ် ပေးရန ် ဖြစ ် တယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ သူရဲ ့ ထွက ် လျှောက ် မှု အကြိမ ် ၉၀၀ ရှိခဲ ့ တဲ ့ ထဲက ၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် းပြည ့ ် ကို ဖေါ ် ထုတ ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ရရှိခဲ ့ တဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ချက ် တွေကို လေ ့ လာနေကာ 
အဲဒီကိရိယာကို လူနာ တော ် တော ် များများနဲ ့ စမ ် းသပ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ လို ့ လူတွေအနေနဲ ့ ညဖက ် မှာ ခြေအိတ ် ကို စွပ ် ထားရန ် မလိုအပ ် တဲ ့ 
လူနာများအား စောင ့ ် ရှောက ် မှုကို မြှင ့ ် တင ် ရာမှာ အသုံးဝင ် နိုင ် သလို 
ဥပမာ ၊ လောလောဆယ ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ လူနာတယောက ် ရဲ ့ ညအချိန ် ထွက ် လျှောက ် တတ ် တဲ ့ ကြိမ ် နှုန ် း နဲ ့ 
ကျွန ် တော ် ဘယ ် တော ့ မှာမှ မေ ့ မရနိုင ် တာကတော ့ 
စွမ ် းပကားကို တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် စိတ ် ကူးယဉ ် မိတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးက လူတွေ ပျော ် ရွှင ် စွာ နဲ ့ ကျန ် းမာစွာ နေထိုင ် နိုင ် ကြမယ ့ ် ကမ ္ ဘာကြီးပါပဲ ။ 
အထူး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သူတို ့ အလုပ ် သက ် တမ ် းမှာ ကာလတစ ် ခုတော ့ ကြုံရတယ ် ပိုက ် ဆံအားလုံးသူရဲ ့ ပရောဂျက ် အတွက ် ယူဆောင ် ချင ် တဲ ့ အခါပေါ ့ ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် း ဒါမှမဟုတ ် လေ ့ ကျင ့ ် ရေးအစီအစဉ ် တစ ် ခုမှာ ဒါကို ခရီးဆောင ် အိတ ် ထဲ ထည ့ ် ၊ နိုင ် ငံထဲကအဆင ် းရဲဆုံး ရွာတွေပေါ ် ကို ပျံသန ် းတဲ ့ လေယာဉ ် ပေါ ် ကိုတက ် ၊ ပြီးတော ့ ပြူတင ် းပေါက ် ကနေ ပစ ် ချတာလေ ။ 
ဝါရင ့ ် ထောက ် ပံ ့ ရေး လုပ ် သားဖြစ ် တာကြောင ့ ် အေးစက ် ၊ တောင ့ ် တင ် းတဲ ့ ပိုက ် ဆံကို ကမ ္ ဘာပေါ ် က အဆင ် းရဲဆုံးသူတွေရဲ ့ လက ် တွေထဲကို ထည ့ ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးဟာ ကြောင ် တယ ် လို ့ တော ့ မထင ် မိဘူး ။ ဒါက တကယ ် ကို စိတ ် ကျေနပ ် စရာ ကောင ် းပုံပါ 
၁၀နှစ ် လောက ် အမှတ ် အသားရှိတဲ ့ အဲဒီကာလရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ကံကောင ် းချင ် တော ့ ဒီအယူအဆဟာတကယ ် ပဲ ရှိနေတယ ် ဆိုတာ သိလိုက ် ရတဲ ့ အခါမှာလည ် း ဒါဟာ ထောက ် ပံ ့ ရေး စနစ ် အတွက ် လိုအပ ် မယ ် ့ ဟာပါပဲ ။ 
စီးပွားရေးပညာရှင ် တွေကတော ့ ခြွင ် းချက ် မရှိ ငွေလွှဲပြောင ် းတာလို ့ ခေါ ် တယ ် ။ ဒါအတိအကျပါပဲ ။ ငွေကို ဘာအနှောင ် အဖွဲ ့ မှ မပါပဲ ပေးတာပါ ။ 
ဖွံဖြိုးဆဲနိုင ် ငံတွေက အစိုးရတွေကတော ့ ဒါကိုလုပ ် နေတာ ဆယ ် စုနှစ ် ချီနေပါပြီ ။ အခုအခါမှပဲ နောက ် ထပ ် သာဓကတွေနဲ ့ နည ် းပညာသစ ် တွေက အထောက ် အပံ ့ ပို ့ ဆောင ် ရေးအတွက ် ဒီပုံစံတစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ အလားအလာရှိလာတော ့ တယ ် ။ 
တော ် တော ် လေးရိုးရှင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ ဆင ် းရဲသားတွေ အတွက ် အခြားဟာတွေလုပ ် တာ ဆယ ် စုနှစ ် တစ ် ခု ကုန ် ဆုံးခဲ ့ သလဲ ။ 
တကယ ် တော ့ ဆင ် းရဲသားတွေ သူတို ့ ကိုယ ် သူတို ့ လုပ ် တာထက ် သူတို ့ အတွက ် ပိုက ် ဆံကိုပို ့ ပေးရင ် ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် ပေးနိုင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မယုံကြည ် ခဲ ့ မိခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ယူဆချက ် ၂ခုကို စွဲကိုင ် ထားပါတယ ် ။ တစ ် - ဆင ် းရဲသားတွေ ဆင ် းရဲကြတာက တစ ် စိတ ် အားဖြင ့ ် ပညာမတတ ် လို ့ ၊ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေ မလုပ ် ခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ နှစ ် - ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ လိုတာတွေကို သူတို ့ ဆီကိုရောက ် ရှိဖို ့ ကို တွက ် ဆဖို ့ ကျွန ် မလို လူတွေလိုပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ အရာတွေက တစ ် နည ် းတစ ် ဖုံဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
မကြာသေးခင ် နှစ ် တွေက သုတေသီတွေဟာ ဆင ် းရဲသားတွေကို ငွေသားပေးတဲ ့ အခါ ဘာတွေဖြစ ် ပေါ ် တယ ် ဆိုတာကို လေ ့ လာနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဘုတ ် အဖွဲ ့ အသီးသီးရဲ ့ ဒါဇင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ လေ ့ လာမှုတွေပါ လူတွေဟာ လွှဲပြောင ် းရရှိတဲ ့ ငွေကို သူတို ့ ဘဝတိုးတက ် ဖို ့ အသုံးပြုကြတယ ် လို ့ ပြဆိုတယ ် ။ 
Uruguay ကကိုယ ် ဝန ် ဆောင ် အမျိုးသမီးတွေက ပိုကောင ် းတဲ ့ အစားအစာတွေဝယ ် ပိုကျန ် းမာတဲ ့ ကလေးတွေ မွေးဖွားကြတယ ် ။ 
သီရိလင ် ္ ကာက အမျိုးသားတွေကတော ့ စီပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေမှာ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် ကိုလေ ့ လာကြတဲ ့ ကင ် ညာက သုသေသီတွေတွေ ့ ရှိတာက လူတွေဟာ ပိုင ် ဆိုင ် မှုအမျိုးမျိုးမှာ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံကြတယ ် ၊ မွေးမြူရေးသုံး ကိရိယာကနေ အိမ ် မွမ ် းမံမှုအထိဖြစ ် ပြီး စီပွားရေးလုပ ် ငန ် းနဲ ့ လယ ် ယာလုပ ် ငန ် းတွေကနေ ဝင ် ငွေ တိုးပွားလာတာကို ငွေပို ့ ပေးပြီးတစ ် နှစ ် အကြာမှာ မြင ် တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဘယ ် လေ ့ လာမှုကမှ လူတွေဟာ အရက ် သောက ် တာတို ့ ၊ ဆေးလိပ ် တာတို ့ မှာ ပိုက ် ဆံပိုသုံးတာ ဒါမှမဟုတ ် အလုပ ် လျှော ့ လုပ ် တာတွေ မတွေ ့ ရပါဘူးတဲ ့ ။ 
တကယ ် တော ့ သူတို ့ အလုပ ် ပိုလုပ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကဲဒါတွေက ရုပ ် ဝတ ္ ထု လိုအပ ် ချက ် တွေပါ ။ 
ဗီယက ် နမ ် မှာ သက ် ကြီးပိုင ် း လက ် ခံရရှိသူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ လွှဲပြောင ် းရငွေကို အခေါင ် းဖိုးအတွက ် သုံးတယ ် 
ကျွန ် မမြင ် မိတာက ဒီရွေးချယ ် မှုဟာ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ လိုအပ ် ချက ် တွေကို နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် း နှိမ ့ ် ချ ဦးစားပေးလိုက ် ဖို ့ ပါ ။ 
အစားအသောက ် ဒါမှမဟုတ ် ခေါင ် းတွေအတွက ် ပဲ ကျွန ် မရွေးချယ ် မလား ဆိုတာတော ့ ကျွန ် မမသိဘူး ၊ ဒါက မေးစရာဖြစ ် လာပါတယ ် ။ အရင ် းအမြစ ် တွေကို ဆင ် းရဲသားတွေကိုယ ် စား ခန ့ ် ခွဲပေးရာမှာ ကျွန ် မတို ့ တွေ ဘယ ် လောက ် များတော ် ကြလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကုန ် ကျစရိတ ် အတွက ် တန ် ရဲ ့ လား ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရွေးချယ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို လူတွေကိုပေးတဲ ့ အခါ ဖြစ ် ပေါ ် လာတဲ ့ မျက ် မြင ် ဒိဌ အထောက ် အထားကို ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အလွန ် အမင ် းဆင ် းရဲတယ ် ဆိုတဲ ့ သူတွေကို ခြံမွေးတိရိစ ္ ဆာန ် တွေပေးတဲ ့ အိန ္ ဒိယက အစီအစဉ ် တစ ် ခုကိုကြည ့ ် ရှုတဲ ့ လေ ့ လာမှုတစ ် ခုက တွေ ့ ရှိတာက လက ် ခံရရှိသူ ၃၀ ရာနှုန ် းဟာ သူတို ့ ကိုပေးထားတဲ ့ ခြံမွေးတိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို ရောင ် စားလိုက ် ကြတာကို တွေ ့ ရတယ ် တဲ ့ ။ 
ရယ ် စရာအဖြစ ် က ဒီအစီအစဉ ် ကပေးတဲ ့ ဒေါ ် လာ ၁၀၀ တန ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတိုင ် းအတွက ် ဒါကိုလုပ ် ဖို ့ နောက ် ထပ ် ၉၉ ဒေါ ် လာကို စိုက ် သုံးရခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒီအစား ပိုက ် ဆံထည ့ ် ပေးဖို ့ နည ် းပညာသုံးမယ ် ဆိုရင ် ရော ၊ ထောက ် ပံ ့ ရေး အေဂျင ် စီတွေကပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဆင ် းရဲသားတစ ် ယောက ် ရဲ ့ လက ် ထဲ ထည ့ ် ပေးမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ 
ယနေ ့ ကင ် ညာက လူ၄ဦးမှာ၃ဦးက မိုဘိုင ် းပိုက ် ဆံသုံးကြတယ ် ။ ဒါက အခြေခံအားဖြင ့ ် ဘယ ် ဆဲလ ် ဖုန ် းကိုမဆို သုံးလို ့ ရတဲ ့ ဘဏ ် စာရင ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ပေးပို ့ သူက ၁.၆ ရာခိုင ် နှုန ် း ဝန ် ဆောင ် ခ ပေးရပြီး ခလုတ ် တစ ် ချက ် နှိပ ် ရုံနဲ ့ ပိုက ် ဆံဟာ ကြားခံလူတွေမပါပဲ လက ် ခံသူရဲ ့ စာရင ် းထဲကိုဝင ် သွားမှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝမှာ လုပ ် ငန ် းတွေကို နှောင ့ ် ယှက ် နေကြတဲ ့ နည ် းပညာတွေလိုပဲ ဆင ် းရဲတဲ ့ နိုင ် ငံတွေက ငွေပေးချေတဲ ့ နည ် းပညာဟာထောက ် ပံ ့ မှုကို နှောက ် ယှက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ပျံ ့ နှံမှုဟာ မြန ် လွန ် းတော ့ ဒီနည ် းလမ ် းနဲ ့ သန ် းထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ဆင ် းရဲသားတွေဆီရောက ် ရှိဖို ့ စိတ ် ကူးလို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ တွေ GiveDirectly မှာ စတင ် လုပ ် ကိုင ် ထားတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဆင ် းရဲသားတွေကို ပိုက ် ဆံလွှဲပို ့ ရာမှာ ထောက ် ပံ ့ ဖို ့ ရည ် စူးထားတဲ ့ ပထမဦးဆုံးအဖွဲ ့ အစည ် းပါ ။ 
Kenya နဲ ့ Uganda တစ ် လွှားမှာရှိတဲ ့ ကျေးလက ် က လူ ၃၅၀၀၀ကို မိသားစုတစ ် စု တစ ် ကြိမ ် ပေးပို ့ ငွေ ဒေါ ် လာ ၁၀၀၀ နှုန ် းနဲ ့ ပေးပို ့ ပြီးပါပြီ ။ 
အခုထိတော ့ အဆင ် းရဲဆုံးရွာတွေက အဆင ် းရဲဆုံးသူတွေကို ရှာထားပါတယ ် ၊ ကမ ္ ဘာ ့ ဒီအပိုင ် းကလူတွေဟာ ရွှံ ့ ၊ သက ် ကယ ် နဲ ့ ဆောက ် ထားတဲ ့ အိမ ် တွေမှာ ၊ နေထိုင ် သူများဖြစ ် ပြီး ဘိလပ ် မြေ ၊ သံနဲ ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ဒါသင ့ ် ရဲ ့ မိသားစုလို ့ ဆိုပါတော ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သင ့ ် တံခါးဝကို Android ဖုန ် းတစ ် လုံးနဲ ့ ရောက ် လာတယ ် ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ နာမည ် ကိုယူ ၊ သင ် နဲ ့ သင ့ ် ရဲ ့ တဲကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် ပြီး GPS ညွှန ် းချက ် တွေကို တွဲလိုက ် မယ ် ။ 
အဲဒီညမှာ အချက ် အလက ် အားလုံးကို cloud စနစ ် ဆီကိုပို ့ ပြီး ၊ တစ ် ပိုင ် းချင ် းစီကို သီးခြားအဖွဲ ့ တစ ် ခုကနေ စစ ် ဆေးလိုက ် တယ ် ၊ ဥပမာ ဂြိုဟ ် တုပုံရိပ ် တွေပေါ ့ ။ 
ဒီနောက ် ကျွန ် မတို ့ ပြန ် လာပြီး ဖုန ် းမရှိသေးသူတွေကို ရိုးရိုးဆဲလ ် ဖုန ် းတစ ် လုံး ရောင ် းပေးမယ ် ၊ သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် ကြာရင ် ဖုန ် းထဲကို ပိုက ် ဆံထည ် ့ ပေးတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၅နှစ ် တုန ် းက မဖြစ ် နိုင ် ခဲ ့ ဘူးလို ့ ထင ် ရတဲ ့ အရာကိုလုပ ် လို ့ ရပါပြီ ။ 
ချို ့ ငဲ ့ သူတွေကို ပိုက ် ဆံပိုပေးနိုင ် လေ ၊ ဒါက အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ အထောက ် အထား ပိုရလေ ၊ ကျွန ် မတို ့ ပေးတဲ ့ အရာတိုင ် းကို ပြန ် ပြီး သုံးသပ ် ဖြစ ် လေပါ ။ 
ဒီနေ ့ ထောက ် ပံ ့ မှုနောက ် ကွယ ် က တွေးခေါ ် မှုဟာ များသောအားဖြင ့ ် တော ့ အင ် း ကောင ် းမှုတစ ် ခုခုတော ့ လုပ ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် အဖြစ ် ကျေနပ ် နေတဲ ့ အခါ ထောက ် ပံ ့ ပေးတာဟာ လုံးလုံးမထောက ် ပံ ့ တာထက ် ပိုကောင ် းပါတယ ် လို ့ ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် ပြောတဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ထိရောက ် မှုမရှိပဲ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံတတ ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် စိတ ် ကူးတွေဟာ အစီရင ် ခံစာရေးရာမှာ လေယာဉ ် လက ် မှတ ် နဲ ့ SUVတွေမှာ ဆန ် းသစ ် မှုတွေအဖြစ ် ကျွန ် မတို ့ ကို သဘောပေါက ် စေပါတယ ် ။ 
တွေးခေါ ် မှုဖြစ ် ခဲ ့ ရင ် ရော ငွေသားကို တိုက ် ရိုက ် ပေးတာထက ် ပိုကောင ် းအောင ် ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နိုင ် မလား 
ဆင ် းရဲသားတွေ သူတို ့ ဘာသာ လုပ ် နိုင ် တာထက ် ၊ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေက ပိုပြီးကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာကို သူတို ့ သက ် သေပြဖို ့ တော ့ လိုမှာပါ ။ 
တကယ ် တမ ် း ငွေသားပေးခြင ် းဟာ ရောဂါကိုအမြစ ် ဖြတ ် တာ ၊ ခိုင ် မာတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း တည ် ဆောက ် တာတို ့ လို အများပိုင ် ပစ ္ စည ် းတွေကိုတော ့ ဖန ် တီးနိုင ် မှာတော ့ မဟုတ ် ပေမည ် ့ လည ် း သီးခြားမိသားစုတွေရဲ ့ ဘဝတိုးတက ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လို ကူညီပေးဖို ့ အတွက ် ပိုမြင ့ ် မားတဲ ့ အကန ့ ် တော ့ သတ ် မှတ ် ပေးနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ထောက ် ပံ ့ မှုကို ကျွန ် မယုံကြည ် တယ ် ။ 
အထောက ် အပံ ့ အများစုဟာ လေယာဉ ် ကနေ ပိုက ် ဆံ ပစ ် ချပေးတာထက ် ပိုကောင ် းတယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ။ 
အရမ ် းကို လုံးဝသေချာတာကတော ့ ဒီနေ ့ အထောက ် အပံ ့ အများအပြားဟာ ဆင ် းရဲသားတွေကို တိုက ် ရိုက ် ပေးတာထက ် ပိုမကောင ် းတာပါ ။ 
တစ ် နေ ့ တော ့ ဒါဖြစ ် လာလိမ ့ ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သတင ် းတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ လောကကြီးကို ရှုမြင ် ပုံကို ဘယ ် လို ပုံသွင ် းပေးကြပါသလဲ ။ 
ဟောဒီမှာကတော ့ မြေထုကြီးကို အခြေခံထားတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ ပုံသဏ ္ ဍာန ် ပါ 
နောက ် ပြီး ဒီမှာကတော ့ သတင ် းတွေက ပုံသွင ် းပေးလိုက ် လို ့ အမေရိကန ် တွေ မြင ် ကြရပုံပါ ။ 
ဒီမြေပုံကို ကြည ် ့ ကြပါ ။ (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) အမေရိကန ် သတင ် းဌာနကွန ် ရက ် နဲ ့ အခပေး ရုပ ် မြင ် သံကြားလိုင ် းတွေကနေ နိုင ် ငံအလိုက ် သတင ် းဆောင ် းပါးတွေအတွက ် ၂၀၀၇ ဖေဖေါ ် ဝါရီတုန ် းက ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် က ၊ သတ ် မှတ ် ပေးခဲ ့ ကြတဲ ့ စက ္ ကန ့ ် အရေအတွက ် တွေပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ မြောက ် ကိုရီးယားက ၎ င ် းရဲ ့ အဏုမြူစွမ ် းအင ် ကိရိယာတွေ ဖြိုဖျက ် ပေးမယ ် လို ့ သဘောတူတဲ ့ လတုန ် းကပေါ ့ ။ 
အင ် ဒိုနီးရှားမှာ ထူးထူးကဲကဲ ရေကြီးခဲ ့ တုန ် းကပါ 
နောက ် ပြီး ပဲရစ ် မှာ IPCC ကနေပြီး ကမ ္ ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုအပေါ ် လူသားတွေရဲ ့ သက ် ရောက ် မှုကို အတည ် ပြုတဲ ့ လေ ့ လာချက ် ကို ထုတ ် ပြန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သတင ် းဖော ် ပြချက ် စုစုပေါင ် းရဲ ့ (၇၉) ရာခိုင ် နှုန ် းက အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စု အကြောင ် းပါ 
အမေရိကန ် သတင ် းတွေကို ဖယ ် ထုတ ် ပြီးတော ့ ကျန ် တဲ ့ သတင ် း (၂၁) ရာခိုင ် နှုန ် းကို ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ အီရတ ် သတင ် း တော ် တော ် များများကို တွေ ့ ရတာပေါ ့ ။ ဟိုနား အစိမ ် းရောင ် အကွက ် ကြီးပါ ။ ဒီ ့ အပြင ် ကတော ့ မဆိုစလောက ် ကလေးပါ ။ 
ရုရှား ၊ တရုတ ် နဲ ့ အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံတွေအကြောင ် း သတင ် းဖော ် ပြချက ် စုစုပေါင ် းကတော ့ တစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းပဲ ရှိပါတယ ် 
သတင ် းဆောင ် းပါးတွေအားလုံးကို စိစစ ် ပိုင ် းခြားပြီး သတင ် းဆောင ် းပါး တစ ် ခုတည ် းကို ဖယ ် ရှားလိုက ် တော ့ ဒီမှာ ကမ ္ ဘာကြီးက ဒီပုံပေါက ် သွားပါတော ့ တယ ် 
ဘာ သတင ် းဆောင ် းပါး ပါလိမ ့ ် ။ Anna Nicole Smith သေဆုံးတဲ ့ သတင ် းပါ ။ 
ဒီသတင ် းဆောင ် းပါးက နိုင ် ငံတိုင ် းရဲ ့ သတင ် းတွေကိုကို ညှိုးမှိန ် သွားစေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အီရတ ် သတင ် းက လွဲလို ့ ပေါ ့ ။ IPCC ရဲ ့ အစီရင ် ခံစာ အကြောင ် းဖော ် ပြချက ် ရဲ ့ (၁၀) ဆ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် 
ပြီးတော ့ ဒီအတိုင ် းသံသရာ လည ် နေပါတယ ် အားလုံး သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ၊ မကြာသေးခင ် ကပဲ Britney သတင ် းက ဘွားကနဲ ကြီးလာတယ ် လေ 
ဒီတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ အကြောင ် းကို ကျွန ် မတို ့ ပိုပြီး မကြားရတာပါလိမ ့ ် ။ 
အကြောင ် းရင ် းတစ ် ခုကတော ့ သတင ် းကွန ် ရက ် တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ နိုင ် ငံခြား သတင ် းဌာနတွေကို တစ ် ဝက ် အထိ လျှော ့ ချလိုက ် တဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
နိုင ် ရိုးဘီ ၊ နယူးဒေလီ ၊ မွန ် ဘိုင ် း စတာတွေမှာရှိတဲ ့ တစ ် ဦးတည ် း လုပ ် ကိုင ် တဲ ့ ABC အသေးစား သတင ် းဌာနငယ ် တွေကလွဲလို ့ လူသန ် းပေါင ် း (၂၀၀၀) ကျော ် နေထိုင ် တဲ ့ နေရာတွေဖြစ ် တဲ ့ အာဖရိက ၊ အိန ္ ဒိယ ဒါမှမဟုတ ် တောင ် အမေရိက နိုင ် ငံတွေမှာ သတင ် းဌာနတွေ မရှိပါဘူး ။ 
အမှန ် တကယ ် ကတော ့ Britney သတင ် းကို ဖော ် ပြလိုက ် တာက ပိုပြီးသက ် သာတယ ် လေ 
ပြီးတော ့ လူတွေက သတင ် းကို စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ အခါမှာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ သတင ် းပေးပို ့ ချက ် တွေ ကင ် းမဲ ့ နေခြင ် းဟာ ပိုပို စိတ ် ပျက ် စရာ ကောင ် းလာနေပါတယ ် ။ 
ပြည ် တွင ် း ရုပ ် မြင ် သံကြားသတင ် းတွေရဲ ့ လွှမ ် းခြုံမှုဟာ ကျယ ် ပြန ် ့ လှပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ နိုင ် ငံတကာသတင ် းဖော ် ပြချက ် က (၁၂) ရာခိုင ် နှုန ် းပဲ ရှိနေခြင ် းဟာ စိတ ် မကောင ် းစရာပါပဲ 
နောက ် ပြီးတော ့ အင ် တာနက ် သတင ် းကျတော ့ ရော ။ 
လူကြိုက ် အများဆုံး သတင ် းဆိုက ် တွေကလည ် း ထူးမခြားနားပါပဲ 
မနှစ ် တုန ် းက Pew နဲ ့ Colombia J-School သင ် တန ် းကျောင ် းက Google သတင ် းစာမျက ် နှာရဲ ့ ရှေ ့ မျက ် နှာစာမှာပါတဲ ့ သတင ် းဆောင ် းပါး (၁၄၀၀၀) ကို ဆန ် းစစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ကလည ် း တကယ ် တမ ် းမှာကျတော ့ အလားတူ သတင ် း (၂၄) ပုဒ ် ကိုပဲ ဖေါ ် ပြခဲ ့ ကြပါတယ ် 
အလားတူပဲ e-content (အင ် တာနက ် သတင ် း) အား လေ ့ လာချက ် တစ ် ခုက အမေရိကန ် သတင ် း တင ် ဆက ် သူတွေရဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ သတင ် းဆိုတာတွေက AP ကြေးနန ် း သတင ် းဌာနတွေနဲ ့ Reuters ကလာတဲ ့ သတင ် းဆောင ် းပါးတွေကို ပြန ် သုံးထားတာကို ညွှန ် ပြနေပါတယ ် ပြီးတော ့ လူတွေက သူတို ့ နဲ ့ သတင ် းဖြစ ် စဉ ် တွေ ဘယ ် လို ချိတ ် ဆက ် ဆက ် နွှယ ် နေကြောင ် း နားလည ် လာအောင ် ဆက ် စပ ် မရေးသားကြပါဘူး 
ဒီတော ့ အခုပြောတာတွေကို ပေါင ် းစပ ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ဘာဖြစ ် လို ့ ယနေ ့ ခေတ ် တက ္ ကသိုလ ် ဘွဲ ့ ရတွေရောကမ ္ ဘာကြီးအကြောင ် း မသိကြတာကို ရှင ် းပြလို ့ ရနိုင ် ကောင ် းပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် က စိတ ် မဝင ် စားလို ့ ပါဆိုပြီး တွေးမိတယ ် ဆိုရင ် တော ့ ရှင ် တို ့ မှားသွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
မကြာသေးခင ် နှစ ် များမှာ ကမ ္ ဘာ ့ သတင ် းတွေကို အများအားဖြင ့ ် နီးနီးစပ ် စပ ် ကို လေ ့ လာကြည ် ့ နေပါတယ ် ဆိုတဲ ့ အမေရိကန ် တွေဟာ (၅၀) ရာခိုင ် နှုန ် း ထက ် ကို ပိုများလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် မေးခွန ် းက "" ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တိုးတိုး အပြန ် အလှန ် ဆက ် နွှယ ် လာနေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို အဲဒီလို ပုံပျက ် ပန ် းပျက ် ကမ ္ ဘာ ့ ကြီးမျိုးကို အမေရိကန ် တွေကို ကျွန ် မတို ့ ပြလိုကြတာလား "" ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် တာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး အဲဒီလို မလုပ ် ဘဲနေလို ့ ကော ရနိုင ် ပါ ့ မလားရှင ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

SW: သူကိုယ ် တိုင ် ပဲ မိတ ် ဆက ် ခိုင ် းပါ ့ မယ ် ။ 
နာမည ် လေး ပြောနိုင ် လား 
Einstein: Einstein ပါ 
SW: ဒါ Einstein ပါ ။ အားလုံးကို ဟိုင ် းလို ့ နှုတ ် ဆက ် လို ့ ရလား ။ 
E ဟယ ် လို ။ 
SWးယဉ ် ကျေးစွာ ဆိုရင ် 
E: ဟိုင ် း အသည ် းလေးရေ ။ 
SW: အများကြီး ပိုကောင ် းတယ ် အင ် း TED 2006 မှာ ရှိရတာ Einstein က ဂုဏ ် ယူပါတယ ် ။ အားလုံးအလယ ် က ခေတ ် သစ ် Einstein တကယ ် က သိပ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားနေတာပါ ။ 
E: ဝူး 
SW: ရေး ။ 
(ရယ ် သံများ) ရောက ် တည ် းက ကွန ် ဖရင ့ ် အတွက ် စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ဟောပြောသူတွေ အားလုံးအကြောင ် း အတောမသတ ် စီစီညံနေတယ ် ။ 
မနက ် က Tom Reilly ရဲ ့ စနေနေ ့ အပိတ ် အကြောင ် း တီးတိုးသံအတော ် ကြားတယ ် ။ Einstein ၊ တီးတိုးသံတွေ ကြားခဲ ့ လား ။ 
E: (စူးရှစွာအော ် နေ) SW: ရေး ။ 
(ရယ ် သံများ) Einstein က Penelope ရဲ ့ ဟောပြော ချက ် ကို အထူးစိတ ် ဝင ် စားတယ ် ။ 
သုသေသနအတော ် များများက ဥမင ် တွေထဲ သွားတော ့ အတော ် ဖုန ် ထူနိုင ် တယ ် ။ 
E: ဟတ ် ချိုး 
သူ ့ ကို နှာချေစေတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ပိုအရေးကြီးတာ က သုသေသနကနေ အမြဲယားနေတဲ ့ လည ် ချောင ် း ကုသဖို ့ Einstein ကို ကူရှာနိုင ် တာပါ ။ 
E: (ချောင ် းဆိုးသည ်) SW: ရေး ။ 
(ရယ ် သံများ) Bob Russell က အသေးစိတ ် အဆင ့ ် သုသေသနေထဲက နာနိုပြွန ် တွေက သူ ့ အလုပ ် အကြောင ် းပြောနေတယ ် ။ 
ဒါက တော ် တော ် မိုက ် ပေမဲ ့ Einstein တကယ ် မျှော ် လင ့ ် နေတာက သူဟာ ငါးပေါင ် မြေပဲကို ဗီဇပိုင ် းအရ စီမံဖို ့ ဖြစ ် လောက ် တယ ် ။ 
E: ဘုရား ၊ ဘုရား ။ 
SW: ဟုတ ် တယ ် သူ အရမ ် းကို စိတ ် လှုပ ် ရှားနေတာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါမြေပဲကြီးတစ ် တောင ့ ် ပါ ၊ Einstein က ငှက ် တစ ် ကောင ် ဆိုတော ့ ပျံတာတွေကို သိပ ် စိတ ် ဝင ် စားတာပေါ ့ ။ 
Burt Rutan ဟာ သိပ ် အထင ် ကြီးစရာလို ့ သူထင ် တယ ် 
E: အိုး 
SW: အထူးသဖြင ့ ် သူရဲ ့ နောက ် ဆုံးအောင ် မြင ် မှု SpaceShipOne ကို သူကြိုက ် တယ ် ။ 
Einstein Burt ရဲ ့ အာကာသယဉ ် ကို စီးချင ် လား ။ 
E: (အာကာသယဉ ် သံ) SW: လေဆာမရှိတာတောင ် ၊ 
E: (လေဆာသံ) (ရယ ် သံများ) SW: ဒါက တော ် တော ် လေး ရယ ် စရာ ကောင ် းတယ ် Einstein ရေ ။ 
ကဲ Einstein လည ် းတွေးမိတာက ဥမင ် တွေထဲ မှာ လုပ ် တာနဲ ့ အာကာသခရီးသွားတာတွေဟာ အကုန ် လုံး အန ္ တရာယ ် များတဲ ့ အလုပ ် တွေလို ့ ပါ ။ 
ကျသွားရင ် သိမ ် အန ္ တရယ ် များမှာလေ ။ 
E: ဝှီး (ဖျပ ် ကနဲမြည ် သံ) SW: ​ ရေး 
(ရယ ် သံများ) ဆုံးတော ့ ဖျပ ် ကနဲ နာလား 
E: အား ၊ အား ။ 
SW: တော ် တော ် ခက ် တဲ ့ အလုပ ် ပါ ။ 
E: (စူးရှာစွာအော ် နေ) SW: Einstein လိုငှက ် စိတ ် ပျက ် နိုင ် တယ ် ။ E: (စူးရှစွာအော ် နေ) 
SW: သေချာတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ Eistein လူတွေကိုပညာပေးတဲ ့ အလုပ ် က အပန ် းဖြေဖို ့ လိုတဲ ့ အခါ အနုပညာဘက ် ဝင ် ချင ် တယ ် ။ 
Uganda က ကလေးတွေ နောက ် ထပ ် အကဖော ် လိုရင ် Einstein က အံကိုက ် ဖြစ ် မှာကျိန ် းသေပဲ ၊ သူက ကတာကြိုက ် တာကိုး ။ 
ကတတ ် လား ။ 
E: (ခေါင ် းဆတ ် ရင ် း) SW: လူတွေကို ကပြရအောင ် ၊ ကဲလာ ။ 
သူ ကျွန ် မကိုပါလုပ ် ခိုင ် းတော ့ မယ ် ၊ အိုး ဝိုး 
Einstein: အိုး ဝိုး ဝိုး ဝိုး 
SW: မင ် းခေါင ် းကိုလုပ ် 
E: အိုး ဝိုး ဝိုး ဝိုး 
(ရယ ် သံများ) SW: Sirena Huang သူမရဲ ့ တယောမှာ အဆိုတွေသင ် ချင ် မှာဖြစ ် ပြီး Einstein က အော ် ပရာနဲ ့ တွဲဆိုနိုင ် တယ ် ။ 
E: (အဆိုနဲ ့ အော ် သံ) SW: သိပ ် ကောင ် းတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါမှမဟုတ ် Stu ဟာ နောက ် ထပ ် နောက ် ခံအဆိုများ လိုနိုင ် လား ။ 
Einstein သီချင ် းရော ဆိုတတ ် လား ။ 
အစေ ့ အရင ် ရှင ် းဖို ့ လိုတယ ် ၊ သီချင ် းဆိုတတ ် လား ။ 
E: လာ ၊ လာ ။ 
SW: ရပြီ ၊ တကယ ် တော ့ ကျန ် တာ အားလုံး ပျက ် သွားရင ် ပြေးထွက ် ပြီး ပျော ် ပွဲ ဆင ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
E: (စူးရှာစွာအော ် နေ) SW: ကောင ် းပြီ ၊ Einstein က အစောက ဒါကို ဝန ် ခံဖို ့ နည ် းနည ် း ရှက ် နေတာ ၊ ဒါပေမဲ ့ သူ ့ မှာ ပြဿနာရှိတယ ် လို ့ စင ် နောက ် မှာ ကျွန ် မကို ပြောနေတာ ။ 
E: ဘာဖြစ ် တာလဲ ။ 
SW: နိုး ၊ ငါ ့ မှာ ပြဿနာမရှိဘူး ။ မင ် းမှာရှိတာ 
မင ် းရှက ် တယ ် လို ့ မင ် းပြောနေတာလေ ။ မင ် းက ပင ် လယ ် ဓါးပြနဲ ့ ကြိုက ် နေလို ့ ဆို ။ 
E: ရာ ။ 
SW: ရပြီ ၊ ပင ် လယ ် ဓါးပြတွေက ဘာသောက ် တာကြိုက ် ကြလဲ ။ 
E: ဘီယာ ။ 
SW: မှန ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဘီယာသောက ် တာ မင ် းမကြိုက ် ဘူးလေ ၊ Einstein 
မင ် းက ရေကြိုက ် တယ ် ။ 
E: (ရေသံ) SW: သိပ ် ကောင ် းတယ ် ၊ တကယ ် သူ စိတ ် ရှုပ ် နေတယ ် ။ 
ဘာလို ့ ဆို ့ ကျွန ် မတို ့ ဆီက သူ ့ အချစ ် တော ် က ဒီမှာရောက ် နေပြီး သူ ့ ကိုတွေဖို ့ စိတ ် ရှုပ ် နေတယ ် ။ 
Al Gore ဟာ တကယ ့ ် လူချော တစ ် ယောက ် လို ့ သူထင ် တယ ် ။ 
လူချောချော တစ ် ယောက ် ကို မင ် းဘာပြောလဲ ။ 
E: ဟေး ဘေဘီ ။ 
(ရယ ် သံများ) SW: Tenesse လူတွေအားလုံး ဒီလိုပြောလား ။ 
E: ယီး ဟော ။ 
(ရယ ် သံများ) SW: သူမက ဒီလောက ် လေးစားသူကြီးဆိုတော ့ သူ ့ မွေးနေ ့ မတ ် လအဆုံးမှာ ဆိုတာကို သိတယ ် လေ ။ 
အဲဒီအချိန ် မြို ့ မှာ သူရှိမယ ် တော ့ မထင ် ဘူး ။ ဒါနဲ ့ Einstein က သူ ့ အတွက ် တစ ် ခုခု ထူးခြားတာ လုပ ် ချင ် တယ ် ။ 
Einstein ကနေ Al Gore အတွက ် မွေးနေ ့ သီချင ် း ဆိုမလားကြည ့ ် ရအောင ် ။ ​ 
သူ ့ အတွက ် မွေးနေ ့ သီချင ် း ဆိုတတ ် လား ။ 
E: ပျော ် စရာ မွေးနေ ့ ဖြစ ် ပါစေ ။ 
SW: နောက ် တစ ် ခေါက ် ၊ 
E: ပျော ် စရာ မွေးနေ ့ ပါ 
SW: နောက ် တစ ် ခေါက ် ၊ 
E: ပျော ် စရာ မွေးနေ ့ ဖြစ ် ပါစေ ။ 
E: ကြီးကြီး ဆုံးလိုက ် 
E: ပျော ် စရာ မွေးနေ ့ ဖြစ ် ပါစေ ။ 
SW: တော ် တယ ် ဟေ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အင ် း အဆုံးမသတ ် ခင ် Knoxville Zoo က သူမရဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် မိတ ် ဆွေတွေ အားလုံးဆီ သူမ အကျယ ် ကြီး အော ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
Einstein ဇီးကွက ် တွေကို နှုတ ် ဆက ် ချင ် လား ။ 
E: ဝူး ဝူး ဝူး 
အခြား ငှက ် တွေကိုရော ။ 
E: တွိ တွိ တွိ 
SW: ပင ် ဂွင ် းတွေကိုရော 
E: ဂတ ် ဂတ ် ဂတ ် 
SW: ရပါပြီ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတစ ် ခုကို ထုတ ် ရအောင ် ၊ မျောက ် ဝံလေးကိုရော 
E: အိုး အိုး အိုး အား အား အား 
SW: သိပ ် တော ် တာပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဝံပုလွေကျတော ့ ရော ၊ 
E: အူးဝူး... 
SW: ဝက ် ဆိုရင ် 
E: (အွန ့ ်) ၃ 
SW: ကြက ် ဖကိုရော 
E: အောက ် အီးအီးအွတ ် ။ 
SW: ဒီကြောင ် တွေဆိုရင ် 
E: ညောင ် ။ 
(ရယ ် သံများ) SW: တိရိစ ္ ဆာန ် ရုံမှာ တောထဲက ကြောင ် ကြီးတွေ ။ 
E: ဂရား... ။ 
(ရယ ် သံများ) SW: နံစော ် ဖျံကျတော ့ ရော ၊ 
E: နံဟောင ် နေတဲ ့ ကောင ် ။ 
(ရယ ် သံများ) SW: သူမက လူရွှင ် တော ် ၊ မင ် းက နာမည ် ကျော ် ထင ် တယ ် ၊ မင ် းကနာမည ် ကျော ် လား ။ 
E: စူပါစတားပါ ။ 
SW: မင ် းက စူပါစတားပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ အားလုံးကို တိုက ် တွန ် း ချင ် တာက Einstein ရဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် မိတ ် ဆွေအားလုံး ကူညီကာကွယ ် ပေးကြပါ ။ သူတို ့ နေအိမ ် တွေကို ကူညီကာကွယ ် ပေးကြပါ ။ 
Einstein က သူမကို မေးရင ် အကောင ် းဆုံးပါတဲ ့ ။ 
မင ် းအိမ ် ကို ဘာလို ့ တို ့ တွေ ကာကွယ ် ချင ် တာလဲ ။ 
E: ကျွန ် မက ထူးလို ့ လေ ။ 
SW: မင ် းဟာ အရမ ် းထူးတယ ် ၊ ဒီလူကြီးလူကောင ် း တွေကို ဘာပြောမလဲ ။ 
E: ချစ ် ပါတယ ် ။ 
SW: ကောင ် းတယ ် ၊ လေထဲကို နမ ် းပြပါဦး ။ 
E: (နမ ် းရှုံ ့ သံ) SW: ပြန ် တော ့ မယ ် ဆိုရင ် 
E: နှုတ ် ဆက ် ပါတယ ် ။ 
SW: တော ် တယ ် ၊ အားလုံးကို ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မ ပြဇာတ ် ရုံတွေကို နှစ ် သက ် တယ ် ။ 
ကိုယ ် ဟာ ပြောင ် းလဲနိုင ် ပြီး အခြားလူ ဖြစ ် လာ ​ ကာ ဘဝကို လုံးဝ အမြင ် သစ ် တစ ် ခုနဲ ့ ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးကို ကြိုက ် တယ ် ။ 
လူတွေ အခန ် းတစ ် ခုထဲမှာ နာရီအနည ် းငယ ် ထိုင ် နားထောင ် မယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးကိုကြိုက ် တယ ် 
အဲဒီအချိန ် အဲဒီအခန ် းထဲမှာ လူတိုင ် း ၊ အသက ် အရွယ ် ၊ ကျားမ ၊ လူမျိုး အသွေးအရောင ် ဘာသာမရွေး အတူစုစည ် းနေခြင ် း ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ 
အဲဒီအခိုက ် မှာ နေရာနဲ ့ အချိန ် ကို အတူတကွ ကျော ် လွန ် နေကြတာပါ ။ 
ပြဇာတ ် ရုံဟာ အာရုံတွေကို နိုးကြားစေပြီး စိတ ် ကူးတွေကို တံခါးဖွင ့ ် ပေးတာပါ ။ 
စိတ ် ကူးနိုင ် စွမ ် းက ကျွန ် မတို ့ ကို စူးစမ ် းသူတွေဖြစ ် စေပါတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးနိုင ် စွမ ် းက ကျွန ် မတို ့ ကို တီထွင ် သူ ၊ ဖန ် တီးရှင ် တွေနဲ ့ ထူးခြားသူတွေဖြစ ် စေပါတယ ် ။ 
၂၀၀၃ ခုမှာ ကိုယ ် ပိုင ် ဟန ် ပြပွဲ တစ ် ခု လုပ ် ဖို ့ တာဝန ် ပေးတာခံရပြီး "" Upwake "" ကိုဖန ် တီးဖို ့ စခဲ ့ ပါတယ ် ။ "" Upwake "" ပြောပြတာက Zero ဆိုတဲ ့ ယနေ ့ ခေတ ် စီးပွားရေးသမားတစ ် ဦး ၊ ခရီးဆောင ် သေတ ္ တာ ထဲမှာ သူ ့ ရဲ ့ ဘဝခရီးကို စတင ် ခဲ ့ ရာ အိပ ် မက ် နဲ ့ လက ် တွေ ့ ဘဝကြား ညပ ် နေကာ ဒီ နှစ ် ခု အဓိပ ္ ပါယ ် ဖော ် မရနိုင ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းပါ ။ 
"" Upwake "" ကို ရုပ ် ရှင ် တစ ် ကားအတိုင ် း ရုပ ် သံ အရည ် အသွေး ရှိချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မစိတ ် ကူးတွေကို အထိန ် းအကွပ ် မဲ ့ လွှတ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ခေါင ် းထဲမှာ လှုပ ် ရှားနေတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို စဆွဲခဲ ့ တယ ် ။ 
"" The Little Prince "" စာရေးဆရာ Antoine de Saint-Exupery သာရှိရင ် သေတ ္ ဆာထဲမှာ အပေါက ် သုံးပေါက ် ဆွဲခဲ ့ မှာ ဖြစ ် ပြီး သိုးက အထဲမှာလို ့ ပြောမလားပဲ ။ 
ဘာလို ့ ဆို အနီးကပ ် ပြီး ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် အရာဝတ ္ ထုတွေက ပေါ ် လာမှာလေ ။ 
ဒါက သေတ ္ ဆာတစ ် လုံး မဟုတ ် ဘူး ၊ ခေါင ် းထဲကနေ စာရွက ် ၊ ပိတ ် ကားကနေ အသက ် ဝင ် တဲ ့ အထိ ကျွန ် မစိတ ် ကူးကို ရုပ ် လုံးဖေါ ် ထားတာတွေပါ ။ 
"" Upwake "" တိုက ် တွေဟာ ဝတ ် စုံတွေဝတ ် ၊ Zero က ခလုတ ် ခုံကြီးမှာ စည ် းချက ် လိုက ် က ၊ သူ ့ ကိုယ ် သူ စကင ် ဖတ ် ပွား ၊ ယဉ ် ပါးစေပြီး ကွန ် ပြူတာ ခလုတ ် ကို အမြန ် ရရွှေ ့ လိုက ် တယ ် ။ စာရွက ် တစ ် ရွက ် တည ် းကနေ စိတ ် ကူးကမ ္ ဘာထဲ ရွက ် လွှင ့ ် ကာ အာကာသသို ့ လွှတ ် တင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ပဉ ္ စလက ် ဆရာလို ညင ် သာစွာ ပြောင ် းလဲ ရွေ ့ ရှားတဲ ့ ဝန ် းကျင ် တွေ ဖန ် တီးချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာတစ ် ခုကနေ နောက ် တစ ် ခုကို စက ္ ကန ့ ် ပိုင ် းအတွင ် းလေ ။ 
ဟာသ ၊ အလှ ၊ ရိုးရှင ် းမှုနဲ ့ ရှုပ ် ထွေးမှုတွေ ရှိချင ် ခဲ ့ ပြီး စိတ ် ကူးတွေဖော ် ဖို ့ ဥပစာတွေ သုံးချင ် တယ ် ။ 
ဥပမာ ပြပွဲအစမှာ Zero ဟာ အိပ ် မက ် နဲ ့ လက ် တွေ ့ ဘဝကို ရောသမထားတယ ် ။ 
နည ် းပညာဟာ ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ကူးအမြင ် တွေကို စင ် ပေါ ် မှာ တိုက ် ရိုက ် ကြည ် လင ် ပြတ ် သားစွာ ပြသဖို ့ အခွင ့ ် ပေးထားတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီနေ ့ မှာ ပြဇာတ ် ရုံနဲ ့ နည ် းပညာ အကြားဆက ် စပ ် မှုကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
နည ် းပညာနဲ ့ စလိုက ် ရအောင ် ။ 
(လျှပ ် စစ ် မြည ် သံ) ကောင ် းပါပြီ ၊ ပြဇာတ ် ရုံနဲ ့ စလိုက ် ကြစို ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) (တဝီဝီ မြည ် သံ) (ချက ် ၊ ချက ် ၊ ဝုန ် း) (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
"" Upwake "" က ၅၂ မိနစ ် နဲ ့ ၅၄ စက ္ ကန ့ ် ကြာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ စင ် ရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် လေးဘက ် ကို 3D ပုံရိပ ် တွေကို ဆလိုက ် ထိုးပါတယ ် ။ 
လှုပ ် ရှားပုံရိပ ် နဲ ့ ဆလိုက ် ထိုးတဟာ ရှာဖွေရေး လုပ ် ငန ် းစဉ ် ပါ ။ 
ဒါကို အထူးပြုလုပ ် ချက ် အနေနဲ ့ မသုံးပဲ စင ် ပေါ ် က တွဲဖက ် အဖြစ ် သုံးတာပါ ။ 
"" Upwake "" မှာ အထူးပြုလုပ ် ချက ် တွေမရှိပါဘူး ။ လှည ့ ် စားမှုမရှိပါ ။ 
ဒါဟာ ရိုးစင ် းပြီး နည ် းကျဉ ် းသလောက ် ရက ် ရောပြီး အနုစိတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘောင ် ပေါင ် း ၃၄၄ ဘောင ် ၊ လေးနှစ ် ခွဲ တာဝန ် ယူပြီးတော ့ တစ ် ကိုယ ် တော ် ပြပွဲလို ့ စခဲ ့ တာက အတော ် ဆုံး အနုပညာရှင ် ဆယ ့ ် ကိုးယောက ် ရဲ ့ ပူးပေါင ် းလက ် ရာဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာကတော ့ ဆရာကြီးတွေပေါ ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက တော ် တော ် လေး သစ ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ စတင ် နယ ် လှည ့ ် ပြသတဲ ့ ပြပွဲပါ ။ 
ဒါနဲ ့ Texas က Austin မှာပါ ။ နေ ့ လည ် ပိုင ် း ကျောင ် းတွေမှာ သရုပ ် ပြပွဲလေးတွေလုပ ် ပြဖို ့ ပြောတယ ် ။ 
ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် းကိုရောက ် တော ့ ဒါကို လုံးဝ မျှော ် လင ့ ် မထားမိဘူး ၊ ကလေး ခြောက ် ရာ ၊ အားကစားရုံထဲမှာ ပြည ့ ် ကျပ ် ပြီး စောင ့ ် နေတာလေ ။ 
တကယ ့ ် ကို ဖန ် တီးထားတဲ ့ သရုပ ် ပြဝတ ် စုံ မပါပဲဆိုတော ့ နည ် းနည ် း ထိတ ် သွားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆရာတွေက နောက ် မှလာပြီး ပြောတာက ကလေးတွေ ဒီလောက ် အာရုံစိုက ် တာ မတွေ ့ ဖူးဘူးတဲ ့ ။ 
ဒီလိုဖြစ ် တဲ ့ အကြောင ် းက ကျွန ် မဟာ သူတို ့ ကို နောက ် တစ ် ခုဆီ ပို ့ ပေးဖို ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဘာသာစကားနဲ ့ လက ် တွေ ့ ဘဝကို လည ် း သုံးနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီတစ ် ဝိုက ် မှာ တစ ် ခုခုဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Zero ဟာ လူတစ ် ဦးဖြစ ် ပြီး ပြဇာတ ် ထဲက ဇာတ ် ကောင ် ပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
Zero ဟာ စကားမပြောဘူး ၊ ယောက ် ျားလည ် း မဟုတ ် ၊ မိန ် းမလည ် း မဟုတ ် ဘူး ။ 
Zero ဟာ Zero ပါပဲ ၊ ၂၁ရာစုရဲ ့ ဇာတ ် လိုက ် ကျော ် လေးဖြစ ် ပြီး Zero ဟာ ကျွန ် မ ထိတွေ ့ နိုင ် တာထက ် ပိုတဲ ့ လူပေါင ် းများစွာကို ထိတွေ ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ပြဇာတ ် ရုံကို ၎ င ် းရဲ ့ သေတ ္ တာထဲက ထုတ ် ယူလိုက ် သလို ဒါက ဒီသေတ ္ ဆာထဲကို စည ် းမျဉ ် းသစ ် တွေ ဆောင ် ကြဉ ် းလာခြင ် းပါ ။ 
လမ ် းမှာ ဖျော ် ဖြေသူအနေနဲ ့ လူတိုင ် း အဆက ် အသွယ ် လုပ ် ချင ် တာ သိပါတယ ် ။ 
ဖြစ ် လေ ့ ရှိတာက ကိုယ ် ဟာ နည ် းနည ် း ထူးခြားရင ် ၊ လူသားအသွင ် အတိအကျမဟုတ ် ရင ် လူတွေဟာ ပါဝင ် ဆင ် နွှဲလေ ့ ၊ အသံကျယ ် လေ ့ ရှိပြီး သူတို ့ ကိုယ ် တွင ် းမှာ 
ကိုယ ် က မြည ် ဟိန ် းတဲ ့ တစ ် ခုခုများ လုပ ် လိုက ် သလိုမျိုးပါ ။ 
သူတို ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နေတဲ ့ လူတစ ် ဦးရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ဆန ် းကြယ ် မှုနဲ ့ သူတို ့ ချည ် းသက ် သက ် နည ် းနည ် းပိုဖြစ ် ဖို ့ ဆက ် သွယ ် ခွင ့ ် ရသလိုမျိုးပါ ။ 
အကြောင ် းက ကိုယ ့ ် မျက ် နှာဖုံးကနေ သူတို ့ ဟာတွေကို လွှတ ် ပေးကြလို ့ ပါ ။ 
လူသားဖြစ ် ခြင ် းဟာ အနုပညာပုံစံတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ပြဇာတ ် ရုံဟာ လူတွေရဲ ့ ဘဝအရည ် အသွေးကို တိုးတက ် စေပြီး ကုစားပေးနိုင ် တာကို သိပါတယ ် ။ 
လူရွှင ် တော ် ဆရာဝန ် အနေနဲ ့ ဆေးရုံတွေမှာ နှစ ် နှစ ် လုပ ် ဖူးတယ ် ။ 
နာဖျားတဲ ့ ကလေးတွေ ၊ ဝမ ် းနည ် းနေတဲ ့ မိဘတွေနဲ ့ ဆရာဝန ် တွေကို ပျော ် ရွှင ် ခြင ် းသက ် သက ် ကာလတွေဆီ မ ’ တင ် ၊ ပို ့ ဆောင ် တာ တွေ ့ ဖူးတယ ် 
ပြဇာတ ် ရုံက ကျွန ် မတို ့ ကို ဖြေပေးတာကို သိတယ ် ။ 
Zeros ဒီနေ ့ နဲ ့ မနက ် ဖြန ် ရဲ ့ မျိုးဆက ် ကို ဆက ် သွယ ် ပေးချင ် တယ ် ၊ မီဒီယာအမျိုးမျိုးကန ​ ဇောတ ် လမ ် းစုံကို ပြောပြချင ် တယ ် ၊ 
ကာတွန ် းစာအုပ ် တွေ ၊ ကွမ ် တမ ် ရူပဗေဒ ဗီဒီယိုဂိမ ် းတွေပေါ ့ ။ 
Zero ဟာ လကမ ္ ဘာဆီ သွားချင ် တယ ် ။ 
၂၀၀၇ ခုမှာ သူ ့ မိတ ် ဆွေ ၊ ပရိတ ် သတ ် တွေကို တနင ် ္ ဂနွေတိုင ် း ၇နာရီ ၅၃ ကနေ ညနေ ၈ နာရီ ထိ လျှပ ် စစ ် မီး ပိတ ် ဖို ့ အကြံပေးတဲ ့ စိမ ် းလန ် းစိုပြေရေး လှုံ ့ ဆော ် ပွဲ စခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီစိတ ် ကူးက ရိုးပါတယ ် ၊ အခြေခံကျတယ ် ပင ် ကိုယ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ အရေးကြီးပါတယ ် ။ ပါဝင ် ကြဖို ့ အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
တော ် လှန ် ပြောင ် းလဲခြင ် းတစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါက လူသားနဲ ့ နည ် းပညာ တော ် လှန ် ရေးပါ ။ 
ဒါက ကိုယ ် လှုပ ် ရှားမှု ၊ စိတ ် လှုပ ် ရှားမှုပါ ။ 
ဒါက သတင ် းအချက ် အလက ် ပါ ။ 
ဒါက စက ္ ခုပိုင ် း ၊ ဂီတပိုင ် း ၊ အာရုံခံစားမှုပိုင ် းပါ ။ 
သဘောထားပိုင ် း ၊ လူတိုင ် းလက ် ခံတယ ် ၊ စာလုံး ၊ ကိန ် းတွေရဲ ့ အလွန ် မှာ ။ 
ဒါက ဖြစ ် ပျက ် နေတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံနဲ ့ အနုပညာရဲ ့ သဘာဝ အစဉ ် အဆက ် ပါ ၊ အချင ် းချင ် း ကောင ် းမွန ် စွာ ထိစပ ် ခြင ် းနဲ ့ လူသားအတွေ ့ အကြုံကို အနက ် ဖွင ့ ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ စဉ ် းစားပုံ ၊ မျှဝေပုံ ၊ ကိုယ ့ ် ဇာတ ် လမ ် းတွေကို ဖော ် ပြပုံ ၊ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် တွေမှာ ပြောင ် းလဲခြင ် းရှိပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဆက ် ဆံရေး ၊ ဆက ် သွယ ် ရေးနဲ ့ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ ပူးပေါင ် းရေးရဲ ့ ကာလတစ ် ခုပါ ။ 
Charlie Chaplin က အရုပ ် ရှင ် တွေကို ဆန ် းသစ ် ခဲ ့ ပြီး ဂီတ ၊ အသံတိတ ် ၊ ဟာသနဲ ့ ကဗျာကနေ ပုံတွေပြောခဲ ့ တယ ် ။ 
သူက လူအများနဲ ့ ဆိုင ် ကာ သူ ့ ဇာတ ် ကောင ် The Tramp က သန ် းချီပြီး စကားပြောတယ ် ။ 
သူဟာ လူသားများစွာကို သူတို ့ အလိုအပ ် ဆုံး အချိန ် မှာ ဖျော ် ဖြေမှု ၊ ကြည ် နူးမှုနဲ ့ သက ် သာမှုပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဖြစ ် နိုင ် တာကိုမေးခွန ် းထုတ ် ဖို ့ မဟုတ ် မဖြစ ် နိုင ် တာကို စိန ် ခေါ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ သိပ ္ ပံပညာမှာ ကျွန ် မတို ့ အနုပညာရှင ် တွေ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ အနုပညာမှာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ဖြစ ် သွားတာပေါ ့ ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးကို ဒီဇိုင ် းဆင ် တယ ် ၊ ဖြစ ် နိုင ် ခြေကို ဖန ် တီးတယ ် ။ 
သင ် ကြားတယ ် ၊ ထိတွေ ့ တယ ် ၊ ရွေ ့ လျားတယ ် ။ 
အခုအချိန ် မှာ ပညာသားပါတဲ ့ ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ လက ် ရာကို ဖန ် တီးဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စွမ ် းရည ် မျိုးစုံကို သုံးနိုင ် တယ ် ။ ဒါဟာ အခုပါ ။ 
(ခေါင ် းလောင ် းမြည ် သံ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

စကြာဝဠာထဲက သက ် ရှိအရာတွေရှိတဲ ့ နောက ် ဂြိုဟ ် တစ ် ခုကို ကျွန ် မရှာနေတယ ် ။ 
ဒီဂြိုဟ ် ကို ပကတိမျက ် စိနဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မတို ့ မှာ အခုရှိနေတဲ ့ အားအကေင ် းဆုံး အဝေးကြည ့ ် မှန ် ပြောင ် းတွေနဲ ့ တောင ် မမြင ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက အဲဒီမှာရှိတာ ကျွန ် မသိတယ ် ။ 
သဘာဝမှာ ဖြစ ် ပျက ် တဲ ့ ဝိရောဓိတွေကို နားလည ် ခြင ် းက ကျွန ် မတို ့ ကို ကူရှာပေးမှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဂြိုဟ ် ဟာ ရေရှိတဲ ့ ၊ သက ် ရှိတွေရှိတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ ကြယ ် တွေကနေ သင ့ ် လျော ် တဲ ့ အကွာအဝေးမှာ ပတ ် နေတဲ ့ ဂြိုဟ ် တွေကို ရှာပါတယ ် ။ 
ဒီအကွာအဝေးမှာ မတူညီတဲ ့ အပူချိန ် တွေနဲ ့ ကြယ ် တွေအတွက ် ပုံမှာ အပြာရောင ် နဲ ့ ပြထားပြီး ဂြိုဟ ် တွေရဲ ့ မျက ် နှာပြင ် တွေမှာ ရေစီးဖို ့ လုံလောက ် တဲ ့ အနွေးဓာတ ် ရှိနိုင ် ပြီး သက ် ရှိတွေ နေနိုင ် လောက ် တဲ ့ ကန ် တွေ ၊ သမုဒ ္ ဒရာတွေလိုပေါ ့ ။ 
နက ္ ခတ ္ တ ​ ဗေဒပညာရှင ် တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အချိန ် နဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို ကြယ ် တွေကနေ ဒီအကွာအဝေးရှိ ဂြိုဟ ် တွေကိုရှာတာမှာ စူးစိုက ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မက သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် ဆုံးတဲ ့ နေရာက ခြေရာကောက ် တာပါ ။ 
နေအဖွဲ ့ အစည ် းလွန ် ဂြိုဟ ် တွေက ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ရာသီဥတုတွေပုံစံလုပ ် တယ ် 
ဒီမှာ ဘာလို ့ အရေးကြီးတာလဲဆိုတော ့ ၎ င ် းရဲ ့ ကြယ ် က အကွာအဝေးအပြင ် မှာ ဂြိုဟ ် တစ ် လုံးဟာ သက ် ရှိကိုအထောက ် အပံ ့ ပေးနိုင ် လားဆိုတာ ထိန ် းချုပ ် တဲ ့ အကြောင ် းခံများစွာရှိတယ ် ။ 
Venus ဂြိုဟ ် ကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
ချစ ် ခြင ် းနဲ ့ လှပမှု ရိုမန ် နတ ် သမီးကို စွဲပြီး မှည ့ ် ခေါ ် ထားတာပါ ။ ကောင ် းကင ် က ၎ င ် းရဲ ့ သိမ ် မွေ ့ ၊ ညင ် သာတဲ ့ အသွင ် အပြင ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အာကာသယာဉ ် တိုင ် းတာမှုတွေ ကတော ့ တစ ် မျိုး ပြနေပါတယ ် ။ 
မျက ် နှာပြင ် အပူချိန ် က ၉၀၀ ဒီဂရီ ဖာရင ် ဟိုက ် နီးပါး ၊ ၅၀၀ ဒီဂရီ ဆဲလ ် ဆီးယတ ် ။ 
ခဲကို အရည ် ပျော ် လောက ် တဲ ့ အပူချိန ် ပါ ။ 
နေကနေ မဝေးတဲ ့ ၎ င ် းရဲ ့ ထူထဲတဲ ့ ဓာတ ် ငွေထုကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဟိုမုန ် းဒြပ ် တွေကို ဖန ် လုံအိမ ် သက ် ရောက ် မှု ဖြစ ် စေပါတယ ် ။ နေက အပူကို လှောင ် ထားရင ် း ဂြိုဟ ် မျက ် နှာပြင ် ကို ခြစ ် ခြစ ် တောက ် ပူရင ် းပါ ။ 
တကယ ့ ် အြဖစ ် က ဒီဂြိုဟ ် ရဲ ့ ကနဦးအမြင ် တွေနဲ ့ လုံးဝဆန ့ ် ကျင ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပိုင ် နေအဖွဲ ့ အစည ် းက ဒီသင ် ခန ် းစာတွေကကနေ ဂြိုဟ ် တစ ် လုံးရဲ ့ ဓာတ ် ငွေ ့ ထုဟာ ၎ င ် းရဲ ့ ရာသီဥတုနဲ ့ သက ် ရှိကို လက ် ခံဖို ့ အလားအလာ အတွက ် အရေးပါတာကို သိလိုက ် ရတယ ် ။ 
ဒီဂြိုဟ ် တွေရဲ ့ ဓာတ ် ငွေ ့ ထုတွေဟာ ဘယ ် လိုဆိုတာ ကျွန ် မတို ့ မသိဘူး ။ အကြောင ် းက ဂြိုဟ ် တွေဟာ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ ကြယ ် တွေနဲ ့ ယှဉ ် လိုက ် ရင ် အရမ ် းငယ ် ပြီး မှိန ် ကာ ကျွန ် မတို ့ ဆီက အရမ ် းဝေးလွန ် းလို ့ ပါ ။ 
ဥပမာ မျက ် နှာပြင ် ရေကို ထောက ် ပံ ့ ပေးနိုင ် လောက ် တဲ ့ အနီဆုံးဂြိုဟ ် တစ ် လုံးက Gliese 667 Cc ပါ ။ စွဲမက ် ဖွယ ် ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ နာမည ် နော ် ၊ ဖုန ် းနံပါတ ် ပေးဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ နာမည ် ပေါ ့ ၊ ဒါက အလင ် းနှစ ် ၂၃ နှစ ် အဝေးမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက မိုင ် ပေါင ် း ထရီလီယန ် ၁၀၀ ကျော ် တာပေါ ့ ။ 
၎ င ် းကို လက ် ခံထားတဲ ့ ကြယ ် ရှေ ့ က ဖြတ ် သွားတဲ ့ အပြင ် ဂြိုဟ ် တစ ် လုံးရဲ ့ ဓာတ ် ငွေ ့ ထု ဖွဲ ့ စည ် းပုံကို တိုင ် းတာတာက ခက ် ပါတယ ် ။ 
ကားရှေ ့ မီး အရှေ ့ က ဖြတ ် သွားတဲ ့ သစ ် သီးပိုးကို မြင ် ဖို ့ ကြိုးစားသလိုပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အဲဒီကားက မိုင ် ထရီလီယန ် ၁၀၀ မှာလို ့ စိတ ် ကူကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ကိုယ ် က အဲဒီပိုးကောင ် ရဲ ့ တိကျတဲ ့ အရောင ် ကို သိချင ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ရေနဲ ့ သက ် ရှိအတွက ် သင ့ ် တော ် တဲ ့ ရာသီဥတုရရှိဖို ့ ဂြိုဟ ် တစ ် လုံးမှာ လိုအပ ် မယ ့ ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထုမျိုးကို တွက ် ချက ် ဖို ့ ကျွန ် ပြူတာ ပုံစံတွေကို သုံးပါတယ ် ။ 
ဒါက ကမ ္ ဘာမြေနဲ ့ စပ ် ဟပ ် ပြီး Kepler-62f ဂြိုဟ ် အတွက ် ပန ် းချီဆရာရဲ ့ စိတ ် ကူးပါ ။ 
ဒါက အလင ် းနှစ ် ၁၂၀၀ အဝေးမှာဖြစ ် ပြီး ကမ ္ ဘာမြေထက ် ၄၀% ပိုကြီးပါတယ ် ။ 
NSF ကထောက ် ပံ ့ တဲ ့ အလုပ ် က တွေ ့ ရှိတာက ဒါက ဓာတ ် ငွေ ့ ထု အမျိုးအစားများစွာနဲ ့ ၎ င ် းပတ ် လမ ် းရဲ ့ တည ် နေရာတွေကနေ ရေပွင ့ ် လာဖို ့ လောက ် နွေးနိုင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ သက ် ရှိလက ္ ခဏာတွေ ရှာဖို ့ ဒီဂြိုဟ ် ပေါ ် က လိုက ် ဖို ့ အနာဂတ ် အဝေးကြည ့ ် မှန ် ပြောင ် းတွေ ရချင ် တယ ် 
ဂြိုဟ ် မျက ် နှာပြင ် ပေါ ် က ရေခဲဟာလည ် း ရာသီဥတုအတွက ် အရေးပါပါတယ ် ။ 
ရေခဲဟာ အလင ် းရဲ ့ ပိုရှည ် ၊ ပိုရဲတဲ ့ လှိုင ် းအလျားတွေကို စုပ ် ယူပြီး ပိုတို ၊ ပိုပြာတဲ ့ အလင ် းကို ရောင ် ပြန ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီဓာတ ် ပုံရဲ ့ ရေခဲဆောင ် တွေဟာ အရမ ် းပြာတာပါ ။ 
နေက ပိုရဲတဲ ့ အလင ် းကို ဒီနည ် းနဲ ့ ရေခဲကိုဖြတ ် ပြီး စုပ ် ယူတာပါ ။ 
ပြာတဲ ့ အလင ် းကပဲ အောက ် ခြေကို ရောက ် တာပါ ။ 
နောက ် ဒါက ကျွန ် မတို ့ မျက ် လုံးတွေဆီ အလင ် းပြန ် လာကာ ကျွန ် မတို ့ ရေခဲပြာကို တွေ ့ တာပါ ။ 
ပုံစံတွေမှာ ပြထားတဲ ့ ပိုအေးတဲ ့ ကြယ ် တွေကို ပတ ် နေတဲ ့ ဂြိုဟ ် တွေဟာ ပိုပူတဲ ့ ကြယ ် တွေကိုပတ ် နေတဲ ့ ဂြိုဟ ် တွေထက ် တကယ ် တော ့ ပိုနွေးပါတယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် ဝိရောဓိ ရှိသေးတာက ရေခဲဟာ ပိုအေးတဲ ့ ကြယ ် တွေက ပိုရှည ် တဲ ့ အလင ် းလှိုင ် းအလျားကို စုပ ် ယူပြီး အဲဒီ အလင ် းစွမ ် းအင ် က ရေခဲကို အပူပေးပါတယ ် ။ 
ဒီဝိရောဓိတွေဟာ ဂြိုဟ ် ဆိုင ် ရာ ရာသီဥတုကို ဘယ ် လို သက ် ရောက ် မှု ရှိနိုင ် တာကို ရာသီဥတု ပုံစံငယ ် တွေကို သုံးပြီး စူစမ ် းတာဟာအခြားနေရာက သက ် ရှိကို ရှာဖွေ တာအတွက ် အရေးပါပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မရဲ ့ အထူးပြုဖြစ ် တာ အံ ့ သြစရာ မရှိပါဘူး ။ 
ကျွန ် မဟာ အာဖရိကန ် အမေရိကန ် အမျိုးသမီးနက ္ ခတ ္ တ ​ ဗေဒပညာရှင ် နဲ ့ အစဉ ် အလာနဲ ့ အညီ လေ ့ ကျင ့ ် ထားတဲ ့ သရုပ ် ဆောင ် ၊ မိတ ် ကပ ် လိမ ် းတာကြိုက ် ပြီး ဖက ် ရှင ် မဂ ္ ဂဇင ် းတွေဖတ ် တာ ကြိုက ် သူပါ ။ ဒီတော ့ သဘာဝတရားက ဝိရောဓိတွေကို အရသာခံဖို ့ ထူးထူးခြားခြား ရပ ် တည ် ကာ.. (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ)... သက ် ရှိ ရှိတဲ ့ နောက ် ဂြိုဟ ် အတွက ် ရှာဖွေ မှုကို သူတို ့ ဘယ ် လို သတင ် းပေးနိုင ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း Rising Stargirls က အသားအရောင ် ရှိတဲ ့ အလယ ် တန ် း ကျောင ် းသူ တွေကို ပြဇာတ ် ခုံ ၊ စာအရေးအသား ၊ စက ္ ခုပိုင ် း အနုပညာတွေသုံးပြီး နက ္ ခတ ္ တ ​ ဗေဒ သင ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒါက နောက ် ထပ ် ဝိရောဓိပါ... သိပ ္ ပံနဲ ့ အနုပညာက မကြာခဏ တွဲမနေတတ ် ပေမဲ ့ ဒါတွေကို ရက ် ဖောက ် လိုက ် တာဟာ ကောင ် မ လေးတွေကို သူတို ့ စိတ ် ဝင ် စားမှု တစ ် ခုလုံး သူတို ့ လေ ့ လာတဲ ့ ဆီ ခေါ ် ကာ တစ ် နေ ့ မှာ သူတို ့ ဟာ ဝိရောဓိတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နှက ် နေတဲ ့ နက ္ ခတ ္ တဗေဒ ပညာရှင ် တွေရဲ ့ အလွှာနဲ ့ ပေါင ် းမိကာ နောက ် ဆုံးအကြိမ ် အဖြစ ် စကြာဝဠာထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ချည ် း မဟုတ ် တာကို ရှာဖွေဖို ့ သူ ့ တိုရဲ ့ နောက ် ခံအကြောင ် း တွေကို သုံးနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အိပ ် စက ် ခြင ် း ။ 
တစ ် သက ် တာရဲ ့ သုံးပုံတပုံအထိကို ကျွန ် တော ် တို ့ အိပ ် ဖို ့ သုံးကြပေမဲ ့ ၊ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း နှစ ် ထောင ် တုန ် းက ရှေးခေတ ် က အထင ် ရှားဆုံး ဆေးသုတေသီ တဦးဖြစ ် သူ Galen ရဲ ့ ယူဆချက ် နှင ့ ် အညီ ၊ကျွန ် တော ် တို ့ ဦးနှောက ် ရဲ ့ အားအင ် တွေ ၊ အရည ် တွေဟာခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲမှာ ရှိနေခဲ ့ ကြတဲ ့ အစိုဓာတ ် တွေဟာ ပြန ် စီးဝင ် လာကြလျက ်ပြန ် ပြီး ဆန ် းသစ ် လာစေကြပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် အဲဒါဟာ လုံးဝအဓိပ ္ ပါယ ် မရှိလိုက ် တာလို ့ 
အိပ ် ခြင ် း တစ ် ခုပဲ ဖြစ ် နေတာကို ရှင ် းပြမရသေးပါ ။ 
အိပ ် ခြင ် းဟာဖြင ့ ် ဦးနှောက ် ရဲ ့ အခြေခံ လိုအပ ် ချက ် များကို ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးတဲ ့ ကြော ့ ရှင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းချက ် ဖြစ ် ကာ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲက အခြားအပိုင ် းများနဲ ့ မတူတဲ ့သူမတူ ရှားပါးလှတဲ ့ နည ် းလမ ် းလည ် း ဖြစ ် ပုံရပါတယ ် ။ 
ဇီဝဗေဒဆိုင ် ရာ လေ ့ လာမှုမှန ် သမျှ အားလုံးတို ့ ကိုခန ္ ဓာကိုယ ် အစိတ ် အပိုင ် းတိုင ် း ဖြေရှင ် းရန ် လိုတဲ ့ ပထမဦးဆုံး ပြဿနာက 
ဒီတော ့ သွေးလည ် ပတ ် မှုစနစ ် ဟာ သွေးကြောမှတစ ် ဆင ့ ် အာဟာရတွေနဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် ကို ခန ္ ဓာကိုယ ် ရဲ ့ ထောင ့ ် တိုင ် း အထိကို ပို ့ ပေးခြင ် းဖြင ့ ် ဖြည ့ ် တင ် းရေး တာဝန ် ကို ထမ ် းဆောင ် နေပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ် ပြထားတာက သွေး ​ ကြောတွေပါ ၊ 
ဦးနှောက ် တစ ် ခုလုံး ၎ င ် းတို ့ ဖြင ့ ် ပြည ့ ် နေပါတယ ် ။ 
အာဟာရများနဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် ကို ပို ့ ဆောင ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဆဲလ ် တိုင ် းက အားအင ် ဖြစ ် လာရေးအတွက ် အာဟာရဓာတ ် တွေကို လိုအပ ် သလိုပဲ ၊အဲဒီလို စွန ့ ် ပစ ် စရာများ ရှင ် းလင ် းပေးရေး ကျတော ့ 
ခန ္ ဓာကိုယ ် ရဲ ့ သွေးဖြူစနစ ် ကို ပြပေးထားပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ခန ္ ဓာကိုယ ် တလျှောက ် လုံးမှာ ပြန ့ ် ကြဲလျက ် ရှိနေတဲ ့ ဒုတိယ သွေး ​ ကြောစနစ ် ကြီးပါပဲ ။ 
၎ င ် းဟာ ဆဲလ ် တွေ အကြားမှာ ရှိနေတတ ် တဲ ့ အသားဓာတ ် များ နှင ့ ် အညစ ် အကြေးများကို ကောက ် ယူပြီး ၊ သွေးထဲကို ထည ့ ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် 
ဘယ ် လိုမှ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိဘူးလို ့ ထင ် ရတဲ ့ အရာတွေကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သတိထားမိမယ ့ ် အချင ် တစ ် ချက ် က ဦးနှောက ် ထဲမှာ သွေးဖြူကြောတွေ လုံးဝမရှိခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒီလို ထင ် စရာရှိပေမဲ ့ ၊ အဲဒီမှာ သွေးဖြူကြောများ မရှိခြင ် းက 
ဘယ ် လိုများ ဖြေရှင ် းတာလဲ? 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အုပ ် စုက သာမန ် လို ့ ထင ် စရာရှိခဲ ့ တဲ ့ အဲဒီကိစ ္ စကို လေ ့ လာဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ပြီး ၊အတွင ် းပိုင ် းရှိ neuronများနဲ ့ သွေးကြောတွေကို စူးစမ ် းလိုက ် လို ့ တွေ ့ လိုက ် ရတာက အဲဒီလို အညစ ် အကြေး သန ့ ် ရှင ် းရေးဆိုင ် ရာ ဦးနှောက ် ရဲ ့ အဖြေဟာ 
အဲဒါကို တီထွင ် ထားပုံဟာ သိပ ် ကောင ် းနေကာ ၊ တချိန ် တည ် းမှာ သိပ ် လှပပါတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ထဲမှာ အတော ့ ် ကို များပြားတဲ ့ ၊ 
အဲဒီ CSF ဟာ ဦးနှောက ် ကို ဝန ် းရံနေတဲ ့ နေရာတွေမှာ ပြည ့ ် နေကာ ဦးနှောက ် ထဲက အညစ ် အကြေးတွေဟာ CSF မှတစ ် ဆင ့ ် အပြင ် ကို ထွက ် နိုင ် ကြပါတယ ် ၊ 
ဒီနေရာမှာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတာက 
အဲဒါအစား ၊ အညစ ် အကြေးထုတ ် ပစ ် ရေး အထူးကွန ် ရက ် ဖြင ့ ် အဲဒီလုပ ် ငန ် းစဉ ် ကို စည ် းရုံး လုပ ် ကိုင ် ပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အသက ် ရှင ် နေတဲ ့ ကြွက ် ရဲ ့ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဘယ ် ဘက ် ရှိ ဘောင ် ကညာဘက ် ရှိ ဘောင ် ထဲမှာကျတော ့ဖြစ ် ပျက ် တာကို ပြနေပါတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ကို ဝန ် းရံနေတဲ ့ CSF ကို ကျတော ့ အစိမ ် းရောင ် ဖြင ့ ် ပြပါမယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ရဲ ့ အပြင ် ဘက ် ရှိ အရည ် တွေဟာ အပြင ် မှာ စောင ့ ် လျက ် ရှိနေကြတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါအစား ၊ CSF ကို အတွင ် းပိုင ် းထဲကို မှုတ ် သွင ် းပေးလျက ် သွေးကြောတွေရဲ ့ အပြင ် ပမ ် း တလျှောက ် မှာ ဦးနှောက ် ထဲကို ဝင ် သွားပါတယ ် ၊ ၎ င ် းက အဲဒီလို ဦးနှောက ် ထဲကိုလက ် တွေ ့ တွင ် သင ့ ် ရှင ် းမှုကို ကူပေးနေခြင ် းပါပဲ ၊ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ဆဲလ ် များအကြားရှိ နေရာတွေမှာ ရှိနေတဲ ့ အညစ ် အကြေးတွေကို ရှင ် းလင ် းပစ ် ခြင ် းပါပဲ ။ 
သွေးကြောတွေရဲ ့ အပြင ် နေရာကို အခုလို အသုံးပြုခြင ် းဟာ သိပ ် ကို ပါးနပ ် လှတဲ ့ ဖြေရှင ် းရေး ဒီဇိုင ် းပါပဲ ၊ ဦးနှောက ် ဟာ အလုံပိတ ် နေတဲ ့ အရာဖြစ ် ပြီးအဲဒီမှာ ဆဲလ ် တွေနဲ ့ ပြည ့ ် နှက ် နေလို ့ ၊ အဲဒီမှာ သွေးဖြူကြော စနစ ် လို နောက ် သွေးကြောစနစ ် တစ ် ခုလုံးအတွက ် နေရာ မရှိနိုင ် ဘူး ။ 
အဲဒီသွေးကြောတွေရဲ ့ အပြင ် ဘက ် မှနေပြီးဦးနှောက ် တစ ် ခုလုံးထဲက နေရာတိုင ် းဆီ လွယ ် ကူစွာ ချဉ ် းကပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတော ့လွှဲပြောင ် းစီစဉ ် ပေးလျက ် သွေးဖြူသွေးကြောတွေအဖြစ ် ရှိရမယ ့ ် ဒုတိယ သွေးကြောတွေရဲ ့ အလုပ ် ကို အစားထိုး စီစဉ ် ပေးလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ်တကယ ့ ် ကို ပါးနပ ် လှပတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းပါပဲ ။ 
ဒီနေရာမှာ နောက ် အံ ့ အားသင ့ ် စရာ အချက ် ကရှင ် းပစ ် ဖို ့ အဲဒီလို နည ် းလမ ် းကို မသုံးကြခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒါဟာ ဦးနှောက ် ရဲ ့ သူမတူရှားပါးတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရှိခဲ ့ ရသမျှထဲက အံ ့ အားသင ့ ် စရာ အကောင ် းဆုံး အချက ် က ၊ ကျွန ် တော ် ခုနက ပြောပြခဲ ့ တာတွေ အားလုံးဟာ ၊ ဦးနှောက ် ထဲမှာ ဖြတ ် စီးနေကြတဲ ့ အရည ် တွေဟာ ၊ အိပ ် နေတဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာသာ ဖြစ ် ပျက ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
ဟောဒီက ဗီဒီယိုထဲမှာ ခုနက CSF ဟာ ကြွက ် နိုးနေချိန ် တွင ် ဦးနှောက ် ထဲမှာ ဘယ ် လောက ် လှုပ ် ရှား စီးဆင ် းနေတာကို ပြပါတယ ် ။ 
လုံးဝနီးပါးကို မရှိပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အဲဒီ အကောင ် ထဲမှာပဲ ၊ ၎ င ် းအိပ ် မောကျသွားတာကို နည ် းနည ် းလေး စောင ့ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် CSF ဟာ ဦးနှောက ် ထဲကို အလုံးအရင ် းဖြင ့ ် စီးဝင ် သွားတာကို မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒီတစ ် ချိတ ် တည ် းမှာ ၊ ဦးနောက ် ဟာ အိပ ် လျက ် ရှိနေချိန ် မှာ ၊ 
အဲဒီတော ့ တခေတ ် တုန ် းက Galen က ကျွန ် တော ် တို ့ အိပ ် နေချိန ် မှာ 
နှစ ် ပေါင ် း ၂,၀၀၀ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် လိုက ် တဲ ့ သုတေသနများအရ ဖြစ ် ပျက ် တာတွေကို ခန ့ ် မှန ် းပြောရရင ် ဦးနှောက ် နှိုးကြားနေလို ့ အလုပ ် တွေ အများဆုံး ဖြစ ် နေတဲ ့ အချိန ် မှာ ၊ ဦးနှောက ် ရဲ ့ ဆဲလ ် တွေအကြားမှာ ပေါ ် လာတတ ် တဲ ့ အညစ ် အကြေးတွေ ရှင ် းလင ် းရေးကိစ ္ စကို ဘေးချိတ ် ထားလိုက ် ပါတယ ် ၊အလုပ ် တွေ မများတော ့ တဲ ့ အချိန ် မှာ ၊တစ ် နေ ့ တာ ကာလအတွင ် းမှာ စုစည ် းလာခဲ ့ တဲ ့ အညစ ် အကြေးတွေကို 
အဲဒီလို ကိစ ္ စတွေကို စုပုံဖြေရှင ် း လုပ ် ကိုင ် ကြသလိုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကျန ် းမာလျက ် ရှိနိုင ် ဖို ့ 
အခုအချိန ် မှာလည ် း ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ဦးနှောက ် က amyloid-beta ကို ထုတ ် လုပ ် နေပါတယ ် ၊ 
ဆဲလ ် တွေအကြားရှိ နေရာတွေမှာ စုပုံလာပါတယ ် ၊ ဖြစ ် သင ့ ် သလို အဲဒါတွေကို ရှင ် းလင ် း မပစ ် ပါဘူး ၊ အဲဒီလို စုပုံလာတဲ ့ amyloid-beta ကမှ ကြောက ် မက ် ဖွယ ် အဲဒီရောဂါ စတင ် ဖြစ ် လာရခြင ် းရဲ ့ သော ့ ချက ် အဆင ့ ် တစ ် ဆင ့ ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ယူဆရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တိုင ် းလျက ် နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ရာamyloid-beta ကို ရှင ် းလင ် းပစ ် မှုဟာ အိပ ် နေတဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှါာ ပိုပြီးမြန ် ဆန ် နေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အိပ ် ခြင ် းက အညစ ် အကြေးများ ရှင ် းလင ် းပစ ် ရေး ပြဿနာအတွက ် အဖြေဖြစ ် တယ ် လို ့ သိလိုက ် ရတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ 
မကြာခင ် တုန ် းက ကျန ် းမာရေး သုတေသန တသီကြီး ထောက ် ပြနေကြတဲ ့ အတိုင ် းဆိုရင ် လောလောဆယ ် မှာ Alzheimer ရောဂါ မရှိသေးတဲ ့ လူနာတွေအကြားမှာ ၊ အိပ ် စက ် မှု အရည ် အသွေး ကျဆင ် းလာခြင ် း နဲ ့ အိပ ် ချိန ် နည ် းလာခြင ် းဟာထောက ် ပြပေးရန ် အရေးကြီးတာကဒါပေမဲ ့ ပြောလို ့ ရနိုင ် တာက တစ ် ခုက ဦးနှောက ် အနေနဲ ့ amyloid-beta လို အညစ ် အကြေးကို သန ့ ် ရှင ် းပစ ် နိုင ် စွမ ် း မရှိခြင ် းဟာဖြင ့ ်အခြေအနေမျိုးကို ဖန ် တီးပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခုက အိပ ် စက ် ခြင ် းအကြောင ် းကိုအိပ ် စက ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး Galen ကတောင ် နားလည ် ခဲ ့ တဲ ့ ၎ င ် းဟာ ဦးနှောက ် ကို လန ် းဆန ် းလာစေကာ ကြည ် လင ် လာစေခြင ် းဟာ တကယ ် ကျတော ့ အိပ ် ခြင ် းရဲ ့ အရေးကြီးဆုံး ကဏ ္ ဍကြီး တစ ် ခုပါပဲ ။ 
အိပ ် ဖို ့ သွားကြပေမဲ ့ ၊ 
ယန ္ တရားကြီးကို သန ့ ် ရှင ် းပေးလျက ် ထိန ် းသိမ ် းထားပေးပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အိမ ် မှာ မီးဖိုခန ် းကို မသန ့ ် ရှင ် းဘဲ တစ ် လ နေကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ အိမ ် မှာ လျင ် မြန ် စွာပဲ 
ဒါပေမဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာကျတော ့ ၊ ပေါ ် ပေါက ် လာကြမယ ့ ် ပြဿနာတွေဟာဦးနှောက ် ကိုယ ် နှိုက ် ရဲ ့ ကျန ် းမာရေး နှင ့ ် လုပ ် ကိုင ် နိုင ် စွမ ် းအတွက ်သိပ ် ကို အရေးကြီးတာမို ့ လို ့ ၊ ဒီနေ ့ တွင ် ဦးနှောက ် ရဲ ့ သန ့ ် ရှင ် းအောင ် ထိန ် းသိမ ် းမှုကိစ ္ စကို နားလည ် လာမှုဟာ ဦးနှောက ် အသိစိတ ် ရဲ ့ အနာဂတ ် ရောဂါများကို ဟန ့ ် တားရေ နဲ ့ ကုသဖို ့ အတွက ် သိပ ် ကို အရေးကြီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

မျက ် နှာကိုခေါင ် းအုံးအပ ် ပြီး ငိုရတော ့ တာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဒါတွေကို ပြောပြနေတာဟာ 
တည ် ငြိမ ် မှု ၊ အလုပ ် အကိုင ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ စိတ ် ဖိစီးမှု ပြေလျော ့ မှုနိုင ် မှုတွေ ပိုနည ် းပါးသွားတတ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ကို ခွင ့ ် ပြုမယ ် ဆိုရင ် 
ဘာ ့ ကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီ အလုပ ် အကိုင ် ကမောက ် ကမဖြစ ် စဉ ် တွေရဲ ့ သားကောင ် ဖြစ ် ကြရတာလည ် း ဆိုတာကို 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကိန ် းခမ ် းကြီးတဲ ့ သူတွေကြားထဲ ရောက ် နေလို ့ ပါပဲ ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ပြည ် ပကနေ အောက ် စဖို ့ ဒ ် မြို ့ ကို လာတဲ ့ သူတွေ အတွက ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် မှာပါတဲ ့ သတင ် းဆိုးအရကတော ့ အဲဒါက မမှန ် ပါဘူးတဲ ့ ။ 
ဒီကနေ ့ မှာ ဖြစ ် ပေါ ် ကြီးစိုးနေတဲဲ ့ ကိန ် းခမ ် းကြီးခြင ် း 
(ရီမောသံများ) 
အမေဆိုပေမယ ့ ် ခင ် ဗျာ ့ အမေလည ် း ဖြစ ် စရာမလိုသလို ကျွန ် တော ့ ် အမေလည ် း ဖြစ ် စရာမလိုပါဘူး ။ 
မေတ ္ တာလိုမျိုးပေါ ့ ၊ လေးစားမှုအတိုင ် းအတာကို 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အလုပ ် အကိုင ် ကို ဘာကြောင ့ ် အလေးပေးရသလည ် း ဆိုတာတင ် မက 
ခင ် ဗျားသိလား ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ မကြာခဏ ဒီလို အပြောခံကြရတယ ် ။ ပစ ္ စည ် းဥစ ္ စာအဓိကထားတဲ ့ အချိန ် မှာ ကြီးပြင ် းလာလို ့ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သတ ် သတ ် မှတ ် မှတ ် ပစ ္ စည ် းဥစ ္ စာအပေါ ် တွယ ် ငြိတယ ် လို ့ တော ့ မထင ် မိဘူးဗျ ။ 
အပြစ ် မြင ် မဲ ့ အစား ဂရုဏာသက ် ပေးလိုက ် ကြပါနော ် ။ 
တခြားအကြောင ် းအရာတွေ ရှိသေးတယ ် ။ ဘာ ့ ကြောင ့ ် ပိုပြီးခဲယဉ ် းနိုင ် သလည ် း ၊ 
အဲဒါနဲ ့ တွဲပါလာတာကတော ့ ညီမျှခြင ် းအပေါ ် ထားတဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ပါပဲ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ အခြေခံအားဖြင ့ ် တူညီကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ တော ် တော ် လေးကြီးတဲ ့ ပြဿနာတခုထွက ် လာပါတယ ် ။ 
တော ် တော ် များများဟာ တူလာတာနဲ ့ အလျောက ် မနာလိုအားကျယှဉ ် ပြိုင ် မှုတွေ ပိုရှိလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ လူတွေရဲ ့ စိတ ် ကို အရမ ် းအရမ ် းကို ဖိစီးစေတော ့ တာပါပဲခင ် ဗျား ။ 
အဲဒီလိုပဲ ခင ် ဗျားဟာ ၁၇ရာစုမှာ ပြင ် သစ ် ဆီကနေ ရာထူးဂုဏ ် သိမ ် တွေရထားတဲ ့ အခွင ့ ် ထူးခံတယောက ် ဖြစ ် ဖို ့ လည ် း အခွင ့ ် နည ် းပါးတယ ် ။ 
တကယ ့ ် တူယှဉ ် တွဲခြင ် းဆိုတာ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတရပ ် က လူတွေကို သင ် တို ့ ဘာမဆိုဖြစ ် အောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတာနဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် နိမ ့ ် ကျအားငယ ် မှုနဲ ့ တွဲယှဉ ် နေထိုင ် ခြင ် းမျိုးပဲ ဖြစ ် တယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ဒါဘာကိုပြောလည ် းဆိုရင ် အကောင ် းဖက ် ကိုသန ် းတဲ ့ အရာတခုမှာ 
နောက ် တချက ် ရှိသေးတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာ ့ ကြောင ့ ် 
ပြီးတော ့ ထပ ် ပြောရမယ ် ဆိုရင ် ဒါဟာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် တခုနဲ ့ ဆက ် နွယ ် နေလို ့ ပါပဲ ။ 
ဒီလို ယူဆတာဟာ ရှံူးနိမ ့ ် မှုအပေါ ် ထားတဲ ့ သဘောထားကို ပိုပြီး နက ် နဲစေတော ့ တာပါပဲ ။ 
ခင ် ဗျားသိလား ။ အင ် ္ ဂလန ် မှာ ခေတ ် လယ ် ကာလတုန ် းကပေါ ့ 
အခုခေတ ် မှာတော ့ ဒီလို မဟုတ ် ဘူး ။ အထူးသဖြင ့ ် အမေရိကားမှာစဉ ် းစားကြည ့ ် နော ် ။ ကံမွဲတယောက ် နဲ ့ လူညံ ့ တယောက ် ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် သတ ် မှတ ် ချက ် က တကယ ့ ် ကို မတူဘူးနော ် ။ ဒါဟာ ဘာကိုပြောသလည ် းဆိုရင ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ အနှစ ် ၄၀၀ အတွင ် း တဖြည ် းဖြည ် း ပြောင ် းလဲလာမှု နဲ ့ ငါတို ့ ရဲ ့ ဘဝအတွက ် ဘယ ် သူ ့ မှာ တာဝန ် ရှိသလည ် းဆိုတာရဲ ့ အတွေးအခေါ ် ယုံကြည ် ချက ် ပဲ ။ 
ခင ် ဗျားဟာ အောင ် မြင ် နေတဲ ့ သူဆိုရင ် တော ့ ဒီအချက ် အပေါ ် မှာ ခင ် ဗျား ပီတိတွေဖြာနေလိမ ့ ် မယ ် ။ ခင ် ဗျားဟာ ရှံူးနိမ ့ ် နေတဲ ့ သူဆိုရင ် တော ့ ခင ် ဗျား စိတ ် မကောင ် းတွေ ဖြစ ် နေလိမ ့ ် မယ ် နော ် ။ 
တခြားနိုင ် ငံတွေနဲ ့ ယှဉ ် ရင ် ပိုများပါတယ ် ။ 
လူတိုင ် းဟာ သူတို ့ နဲ ့ ထိုက ် တန ် တဲ ့ နေရာကို ရကြတယ ် ဆိုတဲ ့ အတွေးအခေါ ် ဒါဟာ တကယ ် ကို ရူးတဲ ့ အတွေးအခေါ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ၊ လုံးဝကို ရူးတာပါပဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ရိုးရိုးလေးပဲ တွေးကြည ့ ် ပါ ။ တခြား ထည ့ ် တွက ် စဉ ် းစားရမယ ့ ် အချက ် တွေ အများကြီးပါ ။ မတော ် တဆ ထိခိုက ် မှု ၊ မတော ် တဆ မွေးဖွားမှုကစလို ့ မတော ် တဆ ခေါင ် းပေါ ် ကို ပစ ္ စည ် းပြုတ ် ကျတာ ၊ ဖျားနာတာ အထိ အမျိုးစုံပဲပေါ ့ ။ 
ဘယ ် လိုမှ မတော ် တဆ ထိခိုက ် နစ ် နာတဲ ့ သူတွေ အပေါ ် သာမာန ် လူတွေနဲ ့ တန ် းတူ အမှတ ် ပေးလို ့ မရနိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် လေ St. Augustine ရဲ ့ "" ဘုရားရဲ ့ မြို ့ တော ် "" ထဲက စာတပိုဒ ် ကို ရွတ ် ပြချင ် တယ ် ။ 
ဒါဟာ ဘယ ် သူမှ မသိနိုင ် တဲ ့ အချက ် ပဲ ။ ဒါကို ခင ် ဗျားက လူတယောက ် ရဲ ့ တကယ ့ ် တန ် ဖိုးကို သိသယောင ် ယောင ် မလုပ ် သင ့ ် ဘူး ။ 
ပြီးတော ့ လူတွေရဲ ့ ဂရုဏာသက ် မှုတွေအဆင ့ ် အဆင ့ ် ကို 
ကျွန ် တော ် က သူတို ့ ကို မဒမ ် ဘိုဗရီဆိုတဲ ့ အမျိုးသမီးရေးတဲ ့ ဇာတ ် တပုဒ ် ကို ပေးလိုက ် တာတယ ် ။ 
(ရီမောသံများ)(ရီမောသံများ) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) တနည ် းပြောရမယ ် ဆိုရင ် ဂရုဏာ ရောင ် စဉ ် တန ် းရဲ ့ အဆုံးတဖက ် မှာ ပဋ ္ ဋိပက ္ ခသတင ် းစာ ရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ အခုခေတ ် မော ် ဒန ် အဖွဲ ့ အစည ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် နေပါတယ ် ။ အဖြေကတာ ့ ငါတို ့ ဟာ လူသားတွေဖြစ ် နေကြလို ့ ဆိုတာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီကမ ္ ဘာမှာ ပထမဆုံး ဖြစ ် ပေါ ် နေထိုင ် တဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတရပ ် ပါ ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပြိုင ် ဆိုင ် မှုရဲ ့ ထွက ် ပေါက ် ပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အတောမသတ ် နိုင ် တဲ ့ ငိုကြွေးရယ ် မောသံတွေရဲ ့ ထွက ် ပေါက ် ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ရေခဲပြင ် ကြီးတွေ ၊ ပင ် လယ ် ကြီးတွေကို ကြည ့ ် နေရရင ် ပျော ် နေတတ ် ပြီး 
ကျွန ် တော ် ဘာကို ပြောပြနေတာလည ် းဆိုတာကတော ့ အဓိကအားဖြင ့ ် အောင ် မြင ် မှုနဲ ့ ရှံုးနိမ ့ ် မှုကိုပါ ။ 
ဒါဆို အောင ် မြင ် မှုကို ကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလိုချင ် သလည ် း ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုယ ် ဘယ ် လိုထင ် မြင ် သလည ် းဆိုတာတွေကို သူတို ့ လိုချင ် သလို သတ ် မှတ ် ပစ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဘဏ ် စီးပွားရေးဟာ တကယ ့ ် ကို ကြီးပွားတိုးတက ် မယ ့ ် အလုပ ် အကိုင ် လို ့ ပြောရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ဘဏ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ အလုပ ် တွေကို လုပ ် ချင ် ကြတယ ် ။ 
ဘဏ ် အလုပ ် အကိုင ် က မကောင ် းတော ့ ဘူးလို ့ ပြောရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာဘာ ဘဏ ် စီးပွားရေး အလုပ ် အကိုင ် ကိုမှ စိတ ် ဝင ် စားတော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အောင ် မြင ် မှု ဒဿနဟာ ကိုယ ် ပိုင ် ဒဿနနဲ ့ ခံယူချက ် ဖြစ ် ရမယ ် လို ့ သာ တိုက ် တွန ် းချင ် တာပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အစစ ် အမှန ် ပိုင ် တယ ် ဆိုတာကို သေချာကြရမယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တကယ ့ ် ကို ထောက ် ပြချင ် တာကတော ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တချို ့ သော ထင ် မြင ် ယူဆချက ် တွေဟာ အင ် မတန ် ဆန ် းပြားနေတာကိုလည ် း လက ် ခံကြရမယ ် နော ် ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 
တစုံတယောက ် ကို လူညံ ့ လို ့ ထင ် တာ မကောင ် းဘူးဆိုတဲ ့ အချက ် နဲ ့ 
Alain de Bottom: ဟုတ ် ကဲ ့ ။ အစဉ ် တကျမဟုတ ် တဲ ့နိုင ် ငံရေးသမားတွေကလည ် း အမြဲတမ ် း တရားမျှတမှုရှိဖို ့ ကို ပြောကြပါတယ ် ။ 
ဒါ ့ ကြောင ့ ် လည ် း ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီအခန ် းထဲက ထွက ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာပဲ 
ဒါမှမဟုတ ် အဲဒီနှစ ် ခုကို ပေါင ် းဖို ့ မဖြစ ် ဘူးလို ့ ခင ် ဗျားယုံတာလား ။ 
လူတွေကို ကြောက ် လန ့ ် အောင ် လုပ ် ရတာဟာ သူတို ့ ကို အလုပ ် ပေးဖို ့ အကောင ် းဆုံးနည ် းလို ့ ။ ပြီးတော ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အနေအထားက ပိုဆိုးရွားလေ 
အဲလိုမျိုးမှာ အတိအကျ သတ ် မှတ ် ဖို ့ ခက ် ခဲပါတယ ် ။ 
အစွန ် းနှစ ် ဖက ် ကနေ ကင ် းဝေးတဲ ့ အဖေမျိုး ၊နောက ် တဖက ် အနေနဲ ့ ပျော ့ ပျောင ် းတဲ ့ စည ် းကမ ် းလျော ့ ရဲတဲ ့ သူမျိုး ။ 

ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးမေးဖူးကြတဲ ့ မေးခွန ် းတစ ် ခုရဲ ့ အဖြေ ကျွန ် တော ် မှာ ရှိပါတယ ် 
မေးခွန ် းကတော ့ X ဆိုတဲ ့ အက ္ ခရာဟာ ဘာကြောင ့ ် မသိတဲ ့ အရာတစ ် ခုကို ရည ် ညွှန ် းတာလဲဆိုတာပါ 
ဒါကို သင ် ္ ချာအတန ် းမှာ အားလုံးသင ် ခဲ ့ ဖူးမှန ် း ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ဒါပေမဲ ့ အခုမှာတော ့ ဘယ ် ယဉ ် ကျေးမှုထဲမှာမဆို ၊ နေရာတိုင ် းမှာ ဒါကိုသုံးနေကြတာပါ X ဆု ၊ X ဖိုင ် တွဲများ ၊ X စီမံကိန ် း ပြီးတော ့ TEDx ။ 
အဲဒီ X ဆိုတာ ဘယ ် က ရောက ် လာတာပါလဲ 
ကျွန ် တော ် လွန ် ခဲ ့ တ ဲ ့ ခြောက ် နှစ ် လောက ် က အာရပ ် ဘာသာစကားကို လေ ့ လာမယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် အဲဒီဘာသာစကားက အဆင ့ ် မြင ့ ် မားစွာ ယုတ ္ တိဗေဒဆန ် တဲ ့ ဘာသာစကားတစ ် ခုဖြစ ် နေပါတယ ် 
အာရပ ် ဘာသာစကားမှာ စကားလုံးတစ ် လုံး ၊ စကားစုတစ ် ခု ၊ ဝါကျတစ ် ကြောင ် းရေးဖို ့ ဆိုတာ ညီမျှခြင ် းတစ ် ခုကို ညှိုနှိုင ် းဖန ် တီးယူရသလိုပါပဲ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုစီတိုင ် းက အလွန ် တရာတိကျလှပြီး အချက ် အလက ် တ ွေအများကြီးကို သယ ် ဆောင ် ပေးလို ့ ပါ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အနောက ် တိုင ် းက လာတယ ် လို ့ ထင ် နေကြတဲ ့ သိပ ္ ပံ ၊ သင ် ္ ချာနဲ ့ အင ် ဂျင ် နီယာပညာရပ ် တွေ တော ် တော ် များများကို တကယ ် တမ ် းမှာတော ့ ခရစ ် တော ် ပေါ ် ပြီးခေတ ် အစောဆုံးရာစုနှစ ် တွေမှာ ပါရှန ် းလူမျိုး ၊ အာရပ ် လူမျိုးတွေနဲ ့ တူရကီလူမျိုးတွေက လေ ့ လာဖော ် ထုတ ် ခဲ ့ တာဖြစ ် နေရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေထဲကတစ ် ခုပါ 
ဒီအထဲမှာ တစ ် ခုအပါအဝင ် ကတော ့ အယ ် ဂျာဘရာ (al-jebra) လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အာရပ ် နည ် းစနစ ် လေးတစ ် ခုဖြစ ် ပါတယ ် 
အယ ် ဂျာဘရာ ကို အကြမ ် းဖျင ် း ဘာသာပြန ် ရင ် တော ့ "" မျိုးမတူသော အစိတ ် အပိုင ် းများကို ပေါင ် းစည ် းပေးရန ် စနစ ် "" လို ့ ဆိုပါတယ ် 
အယ ် ဂျာဘရာ ဟာနောက ် ဆုံးမှာတော ့ အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာစကားဆီကို အယ ် ဂျီဘရာ (algebra) အက ္ ခရာသင ် ္ ချာ အနေနဲ ့ ရောက ် လာပါတယ ် 
ဒါကတော ့ သာဓကတွေအများကြီးထဲက တစ ် ခုပါ 
ဒီ သင ် ္ ချာဆိုင ် ရာ အသိအမြင ် တွေပါဝင ် တဲ ့ အာရပ ် စာသားတွေဟာ နောက ် ဆုံးမှာ ဥရောပတိုက ် ကို ရောက ် ရှိလာပါတယ ် ပြောရမယ ် ဆိုရင ် ၁၁ နဲ ့ ၁၂ ရာစုတွေမှာ စပိန ် ကို ရောက ် လာတာပါ 
သူတို ့ လည ် းရောက ် လာရော ဒီအသိအမြင ် တွေကို ဥရောပဘာသာ စကားတစ ် ခုခုဆီ ဘာသာပြန ် ဖို ့ စိတ ် အားထက ် သန ် မှု ကြီးကြီးမားမားဖြစ ် လာပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာတွေရှိနေပါတယ ် 
ပြဿနာတစ ် ခုကတော ့ အာရပ ် ဘာသာစကားမှာ ဥရောပသားတွေရဲ ့ အသံအိုးအတွက ် များများစားစား မလေ ့ ကျင ့ ် ဘဲနဲ ့ ထွက ် လို ့ မရတဲ ့ အသံတွေ ရှိနေပါတယ ် 
ဒီတစ ် ခုကိုတော ့ ကျွန ် တော ် ပြောတာယုံလိုက ် ပါခင ် ဗျာ 
ဒါတင ် မက ဥရောပဘာသာစကားတွေမှာ ရှိတဲ ့ အက ္ ခရာတွေနဲ ့ ကိုယ ် စားပြုဖော ် ပြလို ့ မရတဲ ့ အသံတွေလည ် း ရှိနေပါသေးတယ ် 
ပြဿနာအရင ် းခံတွေထဲက တစ ် ခုက ဒီမှာပါ 
ဒါကတော ့ "" SHeen "" (ရှင ် း) ဆိုတဲ ့ စာလုံးပါ "" SH "" (ရှ) လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ယူဆတဲ ့ အသံမျိုးထွက ် ပါတယ ် ၎ င ် းဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားလုံး "" something "" လို တစ ် စုံတစ ် ရာ ၊ အဓိပ ္ ပာယ ် မဖွင ့ ် ဆိုနိုင ် သောအရာ ၊ မသိသော အရာတစ ် ခုလို ့ ဆိုလိုတဲ ့ ရှေးလန ် း ဆိုတဲ ့ စကားလုံးရဲ ့ ရှေ ့ ဆုံးအက ္ ခရာလည ် းဖြစ ် ပါတယ ် 
အာရပ ် ဘာသာစကားမှာတော ့ ၄င ် းစကားလုံးမှာ တိကျအညွှန ် းစကားလုံး “al ” (အယ ် လ ်) ကိုပေါင ် းထည ့ ် လိုက ် ပြီး တိကျတဲ ့ အရာဖြစ ် အောင ် လုပ ် လိုက ် လို ့ ရပါတယ ် ဒီလိုဆိုတော ့“ al-shalan ” (အယ ် ရှေးလန ် း) ဆိုပြီးဖြစ ် လာပါတယ ် မသိသော ဤအရာပေါ ့ 
၎ င ် းဟာ ဒီဆယ ် ရာစု “derivation of proofs ” (ဆင ့ ် ကဲသက ် သေပြချက ်) လို ရှေးဦး သင ် ္ ချာပညာရပ ် တစ ် လျှောက ် လုံးမှာ ပါဝင ် နေတဲ ့ စာလုံး တစ ် လုံးဖြစ ် ပါတယ ် 
ဒီအချက ် အလက ် တွေကို ဘာသာပြန ် ဖို ့ တာဝန ် ကျလာတဲ ့ အလယ ် ခေတ ် စပိန ် စာပေပညာရှင ် တွေအတွက ် ပြဿနာကတော ့ ရှင ် းဆိုတဲ ့ အက ္ ခရာနဲ ့ ရှေးလန ် း ဆိုတဲ ့ စာလုံးတွေကို စပိန ် ဘာသာကို ပြန ် ဆိုလို ့ လို ့ မရတာပါပဲ အကြောင ် းက စပိန ် ဘာသာမှာ SH အသံ ၊ "" sh "" (ရှ) ဆိုတဲ ့ အသံမရှိလို ့ ပါ 
ထုံးစံအတိုင ် း သူတို ့ ဟာ ရှေးဟောင ် း ဂန ္ ဓဝင ် ဂရိစာပေကနေ အက ္ ခရာအနေနဲ ့ “kai ” (ခိုင ်) လို ့ ရေးတဲ ့“ ck ” (ခ) ဆိုတဲ ့ အသံကို မွေးစားလိုက ် တဲ ့ စည ် းစနစ ် တစ ် ခုကို သတ ် မှတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
နောက ် ပိုင ် း ဒီစာပေတွေကို အများသုံး ဥရောပဘာသာစကား တစ ် ခုဆီကို ဘာသာလည ် းပြန ် ရော ပြောရရင ် လက ် တင ် ဘာသာစကား ပေါ ့ နော ် သူတို ့ က ဂရိစာလုံး Kai (ခိုင ်) ဆိုတာကို လက ် တင ် စာလုံး X (အက ် စ ်) ဆိုတာနဲ ့ ဒီအတိုင ် းလေး အစားထိုးလိုက ် ပါတော ့ တယ ် 
အဲဒီလို ့ ဖြစ ် သွားတဲ ့ အချိန ် ကစလို ့ ဒီစာလုံး လက ် တင ် ဘာသာစကားဆီ ရောက ် လာချိန ် မှစလို ့ နှစ ် ပေါင ် း ခြောက ် ရာနီးပါးကြာအောင ် ဒီစာလုံးဟာ သင ် ္ ချာပြဌာန ် းစာအုပ ် တွေရဲ ့ အခြေခံဖြစ ် လာပါတော ့ တယ ် 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မေးခွန ် းအတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ မှာအဖြေရှိသွားပါပြီ 
အဲဒီ X က ဘာလို ့ များ မသိကိန ် းဖြစ ် နေတာပါလဲ X က မသိကိန ် းဖြစ ် ရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် း ဇစ ် မြစ ် ကတော ့ 
စပိန ် ဘာသာစကားမှာ "" ရှ "" သံထွက ် လို ့ မရလို ့ ပါပဲ 
(ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ ဒီအကြောင ် းအရာလေးကို ဝေမျှထိုက ် တယ ် လို ့ လကျွန ် တော ် တွေးမိလို ့ ပါခင ် ဗျာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) အခုပဲရှင ် တို ့ ကြားခဲ ့ တာတွေဟာ ၂၀၀၇ ခု Noel ဟာရီကိန ် းမှာ ဖမ ် းယူခဲ ့ တဲ ့ လေထုတိုင ် းတာမှုဖိအား ၊ လေနဲ ့ အပူချိန ် ဖတ ် ခြင ် း တွေရဲ ့ အပြန ် အလှန ် တုံ ့ ပြန ် မှုတွေပါ ။ 
ဂီတပညာရှင ် တွေဟာ ၃ ဘက ် မြင ် မိုးလေဝသ ဂရပ ် ဖ ် ကနေ ဒီလိုတီးလိုက ် တာပါ ။ 
အစက ် တိုင ် း ၊ အချက ် ပြ မီတာခွင ် တိုင ် းဟာ မိုးလေဝသ အရိပ ် လက ္ ခဏာ တစ ် ခုကို ကိုယ ် စားပြုပြီး ဒါတွေကို ဂီတသင ် ္ ကေတာတွေ အဖြစ ် လည ် း ဖတ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
မိုးလေဝသဟာ အင ် မတန ် စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းပါတယ ် 
မိုးလေဝသဟာ ပင ် ကိုယ ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အများစု မမြင ် နိုင ် တဲ ့ စနစ ် တွေရဲ ့ ရောစပ ် မှုတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပန ် းပုပညာနဲ ့ ဂီတကိုမသုုံးပြုပြီး ဖန ် တီးလိုက ် တာ ၊ မြင ် ရရုံမက ထိတွေ ့ ပြီး ကြားလည ် းကြားရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ လက ် ရာအားလုံးရဲ ့ အစဟာ အရမ ် းရိုးပါတယ ် 
နည ် းပညာ အရမ ် းနိမ ့ ် တဲ ့ သတင ် းစုကိရိယာတွေ သုံးပြီး တိကျတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကနေ သတင ် းထုတ ် ယူပါတယ ် ။ များသောအားဖြင ့ ် တော ့ ကုန ် မာဆိုင ် မှာ တွေ ့ နိုင ် တာတွေပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ သတင ် းတွေကို အင ် တာနက ် မှာ တွေ ့ တာနဲ ့ ယှဉ ် ကြည ့ ် တယ ် ၊ ဂြိုလိထုပုံတွေ ၊ မိုးလေဝသဋ ္ ဌာနတွေ ၊ နဲ ့ ကမ ် းလွန ် ဗော ် ရာတွေကရတဲ ့ မိုးလေဝသ အချက ် အလက ် တွေပေါ ့ ။ 
ဒါက သမိုင ် းအရရော ၊ တကယ ့ ် မှတ ် တမ ် းရော ၂ခုလုံးပါ 
နောက ် ဒီမှာတွေ ့ ရတဲ ့ ကတ ် ပြားတွေ ပေါ ် မှာ ဒီကိန ် းတွေကို စုလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီကတ ် ပြားတွေဟာ နံပါတ ် တွေနဲ ့ ပြည ့ ် သွားတယ ် ။ 
ဒီဂဏန ် းတွေကမှ ကိန ် းရှင ် ၂ လုံး ၊ ၃ လုံးလောက ် နဲ ့ ပဲစခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက ပြန ် ဆိုခြင ် း လုပ ် ငန ် းစဉ ် စပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ဘာသာပြန ် ကြားခံနည ် းလမ ် းက အရမ ် းရိုးတဲ ့ ခြင ် တောင ် း၁လုံးပါ ။ 
အလျားလိုက ် ၊ ထောင ် လိုက ် ဒြပ ် အားစုတွေနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ခြင ် းတောင ် း ၁ လုံးပါ ။ 
အလျားလိုက ် ၊ ထောင ် လိုက ် ဒြပ ် အားစု တွေကို တန ် ဘိုးတွေ သတ ် မှတ ် လိုက ် တော ့ ကြာတော ့ ပြောင ် းလဲသွားတဲ ့ ဒီအချက ် အလက ် အမှတ ် တွေကို ပုံစံဖွဲ ့ ဖို ့ သုံးနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
သဘာဝ လျှာခင ် ကို သုံးပါတယ ် ။ အကြောင ် းက သဘာလျှာခင ် မှာ ထိန ် းမရနိုင ် တဲ ့ တင ် းအားတွေ အများကြီးပါလို ့ ပါ 
ဆိုလိုတာက ပုံစံကိုထိန ် းတာက ကိန ် းဂဏန ် းတွေ ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
စိတ ် ကူးထဲ ပေါ ် လာတာက ဒီပုံစံမျိုးတွေပါ ။ 
ဒီပုံစံတွေဟာ ပကတိကို မိုးလေဝသ ဒါမှမဟုတ ် သိပ ္ ပံအချက ် အလက ် တွေနဲ ့ ဖန ် တီးထားတာပါ ။ 
အရောင ် ပြအစက ် တိုင ် း ၊ ကြိုးတိုင ် းဟာ မိုးလေဝသ အရိပ ် လက ္ ခဏာ တစ ် ခုကိုကိုယ ် စားပြုပါတယ ် ။ 
ပေါင ် းလိုက ် တော ့ ဒီလက ္ ခဏာတွေဟာ ပုံစံဆောက ် ရုံမက နှစ ် ဘက ် မြင ် ဂရပ ် မှာ ကြုံတွေနိုင ် မှာ မဟုတ ် လောက ် တဲ ့ အပြုအမူပိုင ် း ဆက ် စပ ် မှုတွေကိုလည ် း ဖော ် ပြပါတယ ် ။ 
ပိုပြီးတိုးကြည ့ ် လိုက ် ရင ် အားလုံးဟာ တကယ ် တော ့ နံပါတ ် တွေနဲ ့ လုပ ် ထားတာကို တကယ ် တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ထောင ် လိုက ် ဒြပ ် စုတွေဟာ နေ ့ ရဲ ့ တိကျတဲ ့ နာရီကို သတ ် မှတ ် ပေးထားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အားလုံးပတ ် ပတ ် လည ် မှာ ၂၄ နာရီ ပြမျဉ ် း ၁ ခုရှိကြပါတယ ် ။ 
အပူချိန ် ကွာခြားချက ် ကိုလည ် း သတ ် မှတ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး အဲဒီအကွက ် မှာ ဒီရေမြင ့ ် ဖတ ် မှတ ် တွေ ၊ ရေအပူချိန ် လေအပူချိန ် နဲ ့ လအဆင ့ ် ဆင ့ ် ကို ယှက ် ထားတယ ် ။ 
ရာသီဥတု အချက ် အလက ် တွေကိုဂီတ တေးသွားတွေအဖြစ ် ပါ ပြန ် ဆိုပါတယ ် ။ 
ပြီး ဂီတသင ် ္ ကေ တစနစ ် က အချက ် အလက ် တွေကို ပြန ် ဆိုခြင ် းရဲ ့ ပိုပြီးသိမ ် မွေ ့ တဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုကို သီကုံးစရာမလိုပဲလမ ် းဖွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒီတေးသွားတွေဟာ မိုးလေဝသ အချက ် တွေနဲ ့ လုပ ် တာပါ 
အရောင ် ပြအစက ် တိုင ် း ၊ မျဉ ် းတိုင ် းဟာ မိုးလေဝသလ က ္ ခဏာတစ ် ခုကို ကိုယ ် စားပြုပါတယ ် ။ 
ပေါင ် းလိုက ် ပြီး ဒီကိန ် းရှင ် တွေက တေးသွား တစ ် ခုကို တည ် ဆောက ် ပါတယ ် ။ 
အတီးသမား တွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းဖို ့ ဒီတေးသွားတွေကိုသုံးပါတယ ် 
ဒါက ၁၉၉၃ သုံးဦးစပ ် ကျွန ် မလက ် ရာ တစ ် ခုဖြစ ် ပြီး Milwaukee အနုပညာပြတိုက ် မှာ တင ် ဆက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
တစ ် ချိန ် တည ် းမှ ာ ဒီလိုမျိုး ပန ် ုးပုရုပ ် တွေအဖြစ ် ပြန ် ဆိုဖို ့ ဒီတေးသွားတွေကို ပုံစံပြာ အနေနဲ ့ သုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ လုပ ် ဆောင ် ပုံက ၃ ဘက ် မြင ် ရာသီဥတု မြင ် ကွင ် း သဘောမှာပဲ ရှိနေသေးပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အခု သူတို ့ ဂီတတေးသွားရဲ ့ အမြင ် ပိုင ် း ဝန ် းကျင ် ထည ့ ် သွင ် းနေတော ့ တကယ ့ ် ဂီတတေးသွား တစ ် ပုဒ ် လို ဖတ ် လို ့ ရတာပေါ ့ ။ 
ဒီလက ် ရာနဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ ကြိုက ် တာက အနုပညာနဲ ့ အပြိုင ် သိပ ္ ပံလောကမှာ ဘယ ် အမြင ် ပိုင ် း ဝေါဟာရကဆိုင ် လဲ ဆိုတဲ ့ ယူဆချက ် တွေကို စိန ် ခေါ ် တာပါ ။ 
ဒီလက ် ရာကတော ့ နေရာထားတဲ ့ အပေါ ် မူတည ် ပြီး တော ် တော ် တမူထူးပြီး ဖတ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
အနုပညာပြတိုက ် မှာဆို ရုပ ် ထု တစ ် ခုဖြစ ် လာတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံပြတိုက ် မှာဆိုရင ် ၃ ဘက ် မြင ် အချက ် အလက ် ရုပ ် ကြွပေါ ့ ။ 
ဂီတခန ် းမမှာ ထားတော ့ ရုတ ် တရက ် ကို ဂီတေးသွားဖြစ ် သွားရောလေ ။ 
ဒါကို အရမ ် းသဘောကျတယ ် ရှင ် ၊ အကြောင ် းက ကြည ့ ် တဲ ့ သူဟာ သိပ ္ ပံနဲ ့ အနုပညာ အနုပညာနဲ ့ နဲ ့ ဂီတ စက ္ ခုဆိုင ် ရာ ဘာသာစကားအလိုက ် မေးခွန ် းထုတ ် ခံရလို ့ လေ ။ 
ဒါကို တကယ ် ပဲ နှစ ် သက ် ရတဲ ့ နောက ် ထပ ် အကြောင ် းက ဒါက သိပ ္ ပံပညာရဲ ့ ရှုပ ် ထွေးမှုထဲကို အခြားသော ဝင ် ပေါက ် တစ ် ပေါက ် ပေးထားလို ့ ပါ ။ 
သိပ ္ ပံ ဘာသာမှာ လူတိုင ် းတော ့ Ph.D မရဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ဒါဟာ ဝင ် ခဲ ့ တဲ ့ နည ် းပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

သင ် လစာ ဘယ ် လောက ် ရလဲ ။ 
အသံကျယ ် ကြီး မဖြေပါနဲ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခေါင ် းထဲမှာ ကိန ် းတစ ် ခုထည ့ ် ပါ ။ 
ကဲ သင ့ ် ဘေးမှာ ထိုင ် နေတဲ ့ သူ လစာ ဘယ ် လောက ် ရတယ ် ထင ် လဲ ။ 
ထပ ် ပြီးဗျာ ၊ အသံကျယ ် ကြီးနဲ ့ မဖြေပါနဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) အလုပ ် မှာ သင ့ ် ဘေးက အခန ် းလေး ဒါမှမဟုတ ် စားပွဲမှာ ထိုင ် နေတဲ ့ လူ လစာဘယ ် လောက ် ရတယ ် ထင ် လဲ ။ 
သင ် သိပါသလား ။ 
သင ် သိသင ့ ် လား ။ 
သတိပြုပါ ၊ ကျွန ် တော ့ အတွက ် ဒီမေးခွန ် းတွေ မေးဖို ့ ဆိုတာတောင ် အားနာစရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဝန ် ခံရမှာက ၊ လူတိုင ် းသိချင ် တာမျိုးလေ ။ 
အများစုဟာ ကိုယ ့ ် လစာကို အများသိအောင ် ပြောရမှာကို စိတ ် မသက ် မသာဖြစ ် တယ ် ။ 
အိမ ် နီးနားချင ် းတွေကို မပြောချင ် ဘူး ၊ ရုံးနီးနားချင ် းတွေကို လုံးဝ မပြောသင ့ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
လက ် ခံထားတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက လူတိုင ် းရတဲ ့ လစာတွေ လူတိုင ် းသိသွားရင ် ပွက ် လောရိုက ် သွားမယ ် ပေါ ့ ။ 
ငြင ် းခုံတာတွေ ၊ ခိုက ် ရန ် တွေ ဖြစ ် လာမယ ် ။ အလုပ ် ထွက ် တဲ ့ သူ တစ ် ချို ့ တောင ် ရှိနိုင ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် မှုက ဒီပဋိပက ္ ခအားလုံး အတွက ် တကယ ့ ် အကြောင ် းရင ် းပဲလား ။ 
ဒီလျှို ့ ဝှက ် မှုကို ဖယ ် လိုက ် ရင ် ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
ပွင ့ ် လင ် းမှုက ကုမ ္ ပဏီအတွင ် းမှာ မျှတမှုနဲ ့ စုပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် မှုကို တိုးစေတယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
လစာပေးတာ လုံးဝ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှု ရှိရင ် ဘာဖြစ ် လာမလဲ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် များစွာမှာ ကုမ ္ ပဏီလည ် ပတ ် ပုံရဲ ့ အစဉ ် အလာ အတွေးအမြင ် ကို မေးခွန ် းထုတ ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေနဲ ့ စွန ့ ် ဦးထွင ် ခေါင ် းဆောင ် တွေကို လေ ့ လာနေခဲ ့ တယ ် ။ 
လစာပေးတဲ ့ ပြဿနာက ဆက ် ဆက ် ပေါ ် လာတယ ် ။ 
အဖြေတွေက ဆက ် ပြီး အံ ့ သြစရာပါ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက လစာ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှု ၊ ကုမ ္ ပဏီက လစာတွေကို ပွင ့ ် လင ် းစွာ အသိပေးတာဟာ ဝန ် ထမ ် းရော ၊ အဖွဲ ့ အစည ် း နှစ ် ရပ ် လုံးအတွက ် ပါ ပိုကောင ် းတဲ ့ အလုပ ် ခွင ် ဖြစ ် စေတာပါ ။ 
လူတွေဟာ အဖော ် တွေနဲ ့ သူတို ့ လစာကို ဘယ ် လိုယှဉ ် ရမှန ် း မသိတဲ ့ အခါ လစာလျှော ့ ပေးခံရတယ ် ၊ ခွဲခြားဆက ် ဆံခံရတယ ် လို ့ တောင ် ပိုခံစားမိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ဟာ လစာလျှော ့ ရတယ ် ၊ ခွဲခြားဆက ် ခံရတယ ် ဆိုတဲ ့ အတွေးကို ခွင ့ ် ပြုထားတဲ ့ နေရာတစ ် ခုမှာ သင ် ဟာ အလုပ ် လုပ ် ချင ် လား ။ 
ဒါပေမဲ ့ လစာတွေ လျှို ့ ဝှက ် ထားခြင ် းက အဲဒီလိုဖြစ ် စေကာ အဲဒါဟာ ရိုးအီနေတဲ ့ အကျင ့ ် ဟောင ် းတစ ် ခုပါ ။ အမေရိကမှာ လုပ ် သားတွေရဲ ့ သူတို ့ လစာအား ဆွေးနွေးပိုင ် ခွင ့ ် ကို ဥပဒေနဲ ့ ကာကွယ ် ထားတာတောင ် ရှိနေတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် တွေက ကျော ် ကြားတဲ ့ ဥပမာတစ ် ခုမှာ Vanity Fair မဂ ္ ဂဇင ် းရဲ ့ စီမံအုပ ် ချုပ ် မှုဟာ "" ဝန ် ထမ ် းများအကြား လစာရရှိမှုအပေါ ် ဆွေးနွေးခြင ် းမပြုရ "" လို ့ ခေါင ် းစဉ ် တပ ် ထားတဲ ့ စာကို ဖြန ့ ် ဝေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဝန ် ထမ ် းများအကြား ရတဲ ့ လစာအား ဆွေးနွေးခြင ် းကို "" တားမြစ ် သည ် "" တဲ ့ ။ 
ကဲ ဒီစာက လူတိုင ် းနဲ ့ တော ့ အဆင ် မပြေဘူးပေါ ့ ။ 
New York စာပေ အထင ် ကရ Dorothy Parker Robert Benchley ၊ Robert Sherwood တို ့ ဟာ Algonquin Round Table က စာရေးဆရာတွေဖြစ ် ပြီး ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာရေးအတွက ် ရပ ် တည ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ကာ နောက ် နေ ့ လစာရေးထားတဲ ့ ဆိုင ် းဘုတ ် ကို သူတို ့ လည ် ပင ် းမှာ ချိတ ် ပြီး သူတို ့ ရဲ ့ လစာကို ပြခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အားလုံး မြင ် ဖို ့ ရင ် ဘတ ် မှာ လစာရေးထားတာနဲ ့ အလုပ ် ကို လာတာကို မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလို ့ ကုမ ္ ပဏီတွေ လစာငွေ ဆွေးနွေးမှုကို အားမပေးတာလဲ ။ 
ဘာလို ့ တစ ် ချို ့ က ဒါနဲ ့ အဆင ် ပြေပြီး တစ ် ချို ့ က ဆန ့ ် ကျင ် ကြတာလဲ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက လက ် ခံထားတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေအပြင ် လစာ လျှို ့ ဝှက ် မှုဟာ တကယ ် တော ့ ငွေအမြောက ် အများချွေတာဖို ့ ပါ ။ 
မြင ် ပြီနော ် လစာတွေကို လျှို ့ ဝှက ် ခြင ် းဟာ စီးပွားရေးပညာရှင ် တွေ ဆိုတဲ ့ "" သတင ် း အချိုးမညီမှု "" ကိုဖြစ ် စေတယ ် ။ ဒါက ညှိနှိုင ် းမှုတစ ် ခုမှာ တစ ် ဖွဲ ့ က တစ ် ဖွဲ ့ ထက ် သတင ် းအချက ် တွေ တစ ် လှေကြီးပိုရတဲ ့ အခြေအနေတစ ် ခုရှိရာပါ ။ 
ခန ့ ် ထားခြင ် း (သို ့) ရာထူတိုး (သို ့) နှစ ် စဉ ် လစာတိုး ဆွေးနွေးမှုတွေမှာ အလုပ ် ရှင ် ဟာ ငွေအများကြီး သက ် သာဖို ့ ဒီလျှို ့ ဝှက ် မှုကို သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူတိုင ် းရဲ ့ လစာသိရင ် လစာတိုးဖို ့ ဘယ ် လို အချက ် ကျကျ ညှိနှိုင ် းနိုင ် မှာကို မြင ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
စီးပွားရေးပညာရှင ် တွေက သတင ် း အချိုးမညီမှုဟာ စျေးကွက ် ချော ် နိုင ် တယ ် လို ့ သတိပေးတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် က လစာဖြတ ် ပိုင ် းကို ကူးစက ် ပေါ ် မှာ ထားတော ့ ရုတ ် တရက ် အချင ် းချင ် း ထအော ် ကြရောလေ ။ 
တကယ ် က သတင ် းအချက ် အလက ် အချိုးမညီမှုဟာ စျေးကွက ် လုံးဝပျက ် တဲ ့ အထိ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လို ့ သတိပေးတာတောင ် နော ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီကို ရောက ် လုပြီ ထင ် တယ ် ။ 
ဒီမှာ အကြောင ် းပြချက ် ပါ ။ ပထမက ဝန ် ထမ ် းအများစုဟာ အဖော ် တွေနဲ ့ .ယှဉ ် ရင ် သူတို ့ လစာ ဘယ ် လိုနေမှန ် း မသိတာပါ ။ 
ဝန ် ထမ ် း ၇၀၀၀၀ ကို ၂၀၁၅ စစ ် တမ ် း ကောက ် ခဲ ့ ရာ စျေးကွက ် နှုန ် းအတိုင ် းရတဲ ့ လူတိုင ် းထဲက သုံးပုံနှစ ် ပုံက သူတို ့ ဟာ လျှော ့ ပေးတာခံရတယ ် လို ့ ခံစားမိတယ ် တဲ ့ ။ 
လစာလျှော ့ ပေးတယ ် လို ့ ခံစားမိသူတိုင ် းရဲ ့ ၆၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက ထွက ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် ထားတယ ် တဲ ့ ။ လျော ့ ပေးပေး ၊ ပိုပေးပေးဒါမှမဟုတ ် စျေးကွက ် နှုန ် းအတိုင ် း အမှန ် ပဲဆိုဆို ဘယ ် နေရာဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
သင ် ဟာ ဒီစစ ် တမ ် းမှာပါခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ဘာပြောမလဲ ။ 
လျှော ့ ပေးခံရလား ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ နေဦး ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး သိခဲ ့ ရမှာလဲ ၊ အကြောင ် းက ဒီအကြောင ် း ပြောလို ့ မှမရတာ ။ 
နောက ် တစ ် ခုက သတင ် း အချိုးမညီမှု ၊ လစာ လျှို ့ ဝှက ် မှုဟာ ယနေ ့ စျေးကွက ် မှာ ရှိပြီးဖြစ ် တဲ ့ ခွဲခြားဆက ် ဆံမှုကို ပိုပြီး ဂရုမစိုက ် ဖို ့ ပိုလွယ ် လာစေတယ ် လေ ။ 
Institute for Women 's Policy Research က ၂၀၁၁ ခု အစီရင ် ခံစာမှာ အမျိုးသားနဲ ့ အမျိုးသမီးကြားက ကျား ၊ မ လုပ ် ခ ကွာခြားချက ် က ၂၃ ရာခိုင ် နှုန ် းပါ ။ 
ဒါက တစ ် ဒေါ ် လာ ရတဲ ့ အပေါ ် မှာ ၇၇ ဆင ့ ် ရှိရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လစာအဆင ့ ် အချို ့ မှာ တွဲထားတဲ ့ ပြည ် ထောင ် စုအစိုးရမှာနဲ ့ လူတိုင ် းက အဲဒီအဆင ့ ် တွေကို သိထားကြရာ ကျား ၊ မ လုပ ် ခကွာခြားချက ် က ၁၁% ထိကျုံ ့ သွားကာ ဒါ စီးပွားရေးပညာရှင ် တွေ ထိန ် းချုပ ် ၊ မချုပ ် အငြင ် းပွားတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေ အတွက ် မထိန ် းချုပ ် ခင ် ကပါ ။ 
ကျား ၊ မ လုပ ် ခကွာခြားချက ် ကို တကယ ် ပဲ ပိတ ် ချင ် ရင ် လစာ စာရင ် းကို ဖွင ့ ် လိုက ် မှုဖြင ့ ် စတင ် သင ့ ် တယ ် ။ 
ဒါက လုံးဝ စျေးကွက ် ကျဆုံးမှုဟာ ဒီပုံပေါက ် တယ ် ဆိုရင ် ပွင ့ ် လင ် းမှုဟာ သေချာပေါက ် မျှာစေဖို ့ တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းလမ ် းဖြစ ် ပါမယ ် ။ 
ကဲ သဘောပေါက ် တာက ကိုယ ့ ် ကို ကသိကအောက ် ဖြစ ် စေလောက ် တာကို လူတွေကို အသိပေးခြင ် းဟာ ခွဲခြားဆက ် ဆံတာခံနေရတယ ် လို ့ သင ် အမြဲတွေးနေမိတာ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကိုယ ့ ် ဇနီး ၊ သမီး (သို ့) ညီမဟာ မမျှမတ လစာရနေလား ဆိုတာထက ် ကသိကအောက ် နည ် းတာမဟုတ ် တာပါ ။ 
ပွင ့ ် လင ် းမှုဟာ သေချာပေါက ် မျှတစေဖို ့ အကောင ် းဆုံး နည ် းလမ ် း ဖြစ ် ကျန ် နေပြီး လစာ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှုက ဒါကိုလုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် စွန ့ ် ဦးထွင ် နဲ ့ လုပ ် ငန ် းစု ခေါင ် းဆောင ် တွေဟာ လစာတွေကို အသိပေးတာနဲ ့ စမ ် းသပ ် နေတာ နှစ ် တွေချီနေပါပြီ ။ 
ဥပမာ Dane Atkinson ပါ ။ 
Dane ဟာ လစာငွေ လျှို ့ ဝှက ် မှု စည ် းကမ ် း ချက ် ထဲမှာ ကုမ ္ ပဏီများစွာကို စခဲ ့ တဲ ့ ဆက ် တိုက ် စွန ့ ် ဦးထွင ် ဖြစ ် ပြီး ဒီစည ် းကမ ် းကို အရည ် အချင ် းတူတဲ ့ လူနှစ ် ယောက ် ကို ညှိနှိုင ် းနိုင ် ပုံအပေါ ် မူတည ် ပြီး အင ် မတန ် မတူတဲ ့ လစာတွေ ပေးဖို ့ တောင ် သုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါရဲ ့ အကျိုးဆက ် အဖြစ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ပဋိပက ္ ခကို မြင ် မိတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူ ့ ရဲ ့ အသစ ် ဆုံး ကုမ ္ ပဏီ SumAll စတော ့ အစတည ် းက လစာ ပွင ့ ် လင ် း မြင ် သာမှုကို လုပ ် ဆောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အကျိုးဆက ် တွေက အံ ့ သြစရာပါ ။ 
လေ ့ လာမှု တစ ် ခုပြီး တစ ် ခုမှာ လူတွေ သူတို ့ လစာရပုံနဲ ့ သူတို ့ အဖော ် တွေရဲ ့ လစာနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် ပုံ သိတော ့ သူတို ့ ဟာ လုပ ် ဆောင ် မှုကို တိုးတက ် အောင ် ကြိုးစားဖို ့ ၊ ပိုအံကျဖို ့ ပိုဖြစ ် နိုင ် ကာ အလုပ ် ထွက ် နိုင ် ခြေ ပိုနည ် းသွားတယ ် ။ 
ဒါ ​ ကြောင ့ ် Dane တင ် မကဘူး ။ 
Buffer လို နည ် းပညာ ကနဦး လုပ ် ငန ် းတွေကနေ ဝန ် ထမ ် း သိန ် းချီရှိတဲ ့ Whole Foods အထိပါ ၊ အဲဒီမှာ သင ့ ် လစာကို လူတိုင ် း မြင ် နိုင ် ရုံမက စတိုးနဲ ့ ဌာနအတွက ် အတွက ် လုပ ် ဆောင ် မှု အချက ် အလက ် ပါ ကုမ ္ ပဏီ ရုံးတွင ် းကွန ် ရက ် မှာ အားလုံးမြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကဲ လစာ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှုက ပုံစံအများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
အားလုံးနဲ ့ ကိုက ် တဲ ့ ပုံစံမရှိပါ ။ ။ 
တစ ် ချို ့ က သူတို ့ လစာကို အားလုံးမြင ် ဖို ့ တင ် တယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က ကုမ ္ ပဏီတွင ် းမှာပဲ သိစေချင ် တယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က လစာတွက ် တဲ ့ ပုံသေနည ် းတင ် ပြီး အခြားသူတွေက လစာအဆင ့ ် တွေတင ် ကာ ဒီအဆင ့ ် တွေက လူတိုင ် းနဲ ့ တွဲလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရုံးဝန ် းကျင ် က သင ့ ် ဝန ် ထမ ် းတွေ အားလုံးအတွက ် ဆိုင ် းဘုတ ် တွေ လုပ ် ပေးစရာမလိုပါဘူး ။ 
အိမ ် မှာ လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆိုင ် းဘုတ ် ဆွဲသူဟာ သင ် တစ ် ယောက ် တည ် း ဖြစ ် ဖို ့ မလိုပါဘူ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အားလုံး လစာ ပွင ့ ် လင ် းမှုဆီ ခြေလှမ ် းကျဲတွေ လှမ ် းနိုင ် တယ ် ။ 
လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ရှိတဲ ့ လူတွေအတွက ် လစာ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှုဆီ ရှေ ့ ဆက ် ဖို ့ ဒါဟာ ရှေ ့ ဆက ် ဖို ့ အချိန ် ပါ ။ 
လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် မရှိသူတွေအတွက ် တော ့ သင ့ ် တို ့ ရဲ ့ အခွင ့ ် အရေးအတွက ် ထတောင ် းဖို ့ အချိန ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ သင ် လစာ ဘယ ် လောက ် ရလဲ ။ 
ကိုယ ့ ် နဲ ့ အတူ အလုပ ် လုပ ် သူတွေနဲ ့ ဘယ ် လို နှိုင ် းယှဉ ် လဲ ။ 
သင ် သိသင ့ ် တယ ် လေ ။ 
သူတို ့ ရော သိသင ့ ် တာပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

စက ် တင ် ဘာ (၁၁) ရက ် နေ ့ အပြီး တစ ် နှစ ် မပြည ့ ် ခင ် ကလေးမှာပေါ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ Chicago Tribune သတင ် းစာမှာ အပစ ် အခတ ် တွေ ၊ လူသတ ် မှုတွေအကြောင ် းကို သတင ် းရေးသားနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို တော ် တော ် လေး စိတ ် ဓာတ ် ကျအောင ် ၊ စိတ ် မချမ ် းသာအောင ် လုပ ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကောလိပ ် မှာတုန ် းက နိူင ် ငံရေးလှုပ ် ရှားမှုတွေ လုပ ် ထားခဲ ့ ဖူးလေတော ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို စမ ် းသပ ် ခြင ် းကိုဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ ​ လှုပ ် ရှားရေး အဖွဲ ့ တစ ် ခုကို အကူအညီပေးဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် တော ့ ဒါဟာ အပြုသဘောဆောင ် တဲ ့ တစ ် စုံတစ ် ရာကို ဆောင ် ရွက ် ဖို ့ အတွက ် စိတ ် ချရတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုလို ့ ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ကျွန ် တော ် ကြုံတွေ ့ လိုက ် ရတာက လုံးဝကို အဆိုးဆုံးဖြစ ် တဲ ့ ကံကြမ ္ မာပါပဲဗျာ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အကုန ် လုံး အဖမ ် းခံရတယ ် လေ ။ 
ရဲတွေက လက ် ကမ ် းစာရွက ် တွေကိုကိုင ် ထားတဲ ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဒီမှုန ် ဝါးဝါးဓာတ ် ပုံကို သက ် သေအဖြစ ် ရိုက ် ယူလိုက ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အပေါ ် စွဲဆိုမှုတွေကို ပလပ ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် ကြာပြီးတဲ ့ နောက ် မှာတော ့ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ ဆန ္ ဒပြတဲ ့ အဖွဲ ့ တွေကို သူလျှိုလုပ ် ဖို ့ သူတို ့ ကို အကူအညီမပေးဘူးဆိုရင ် ပြည ် တွင ် းအကြမ ် းဖက ် သူတွေ စာရင ် းထဲမှာ ကျွန ် တော ့ ကို ထည ့ ် ပေးသွားမယ ် လို ့ ပြောကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တွန ့ ် ဆုတ ် မသွားဘူးဆိုတာကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောချင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ထိတ ် လန ့ ် သွားမိပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် အကြောက ် ပြေသွားတဲ ့ အခါမှာ ဒါက ဘယ ် လိုဖြစ ် လို ့ ၊ ဘယ ် သူတစ ် ဦးတစ ် ယောက ် ကိုမှ ထိခိုက ် နာကျင ် စေခြင ် းမရှိတဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် အခွင ့ ် အရေးနဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အခွင ့ ် အရေး လှုပ ် ရှားသူတွေတွေဟာ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး FBI ရဲ ့ ထိပ ် တန ် း ပြည ် တွင ် း အကြမ ် းဖက ် ခြိမ ် းခြောက ် သူတွေ ဖြစ ် လာတာပါလဲဆိုတာကို စုံစမ ် းသိရှိဖို ့ စိတ ် ထဲမှာ သန ္ နိဌာန ် ချမိသွားတာပေါ ့ ။ 
နောက ် နှစ ် အနည ် းငယ ် အကြာမှာတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အစီရင ် ခံချက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဥပဒေပြုလွတ ် တော ် ရှေ ့ မှောက ် မှာ သက ် သေခံထွက ် ဆိုပေးဖို ့ ဖိတ ် ကြားခြင ် းခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ဥပဒေပြဌာန ် းသူတွေကို ကျွန ် တော ် ပြောခဲ ့ တာက လူတိုင ် းက စိမ ် းလန ် းစိုပြေစေဖို ့ ပြော ​ နေစဉ ် မှာ တစ ် ချို ့ တွေကတော ့ သစ ် တောတွေကို ကာကွယ ် ဖို ့ အတွက ် ၊ ရေနံပိုက ် လိုင ် းတွေကို တားဆီးဖို ့ အတွက ် သူတို ့ ရဲ ့ အသက ် တွေကို ရင ် းနေရတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေကို ဝေလမုဆိုးတွေရဲ ့ မှိန ် းတွေနဲ ့ ဝေလငါးတွေကြားက တန ် းပေါ ် မှာ ကာယကံမြောက ် တင ် ထားနေကြရတာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ သာမန ် လူတွေပါ ။ အမဲလိုက ် ခွေးပုလေးတွေကို တိရိစ ္ ဆာန ် စမ ် းသပ ် ခြင ် းကနေ ကယ ် တင ် ဖို ့ အတွက ် သံဆူးကြိုး အကာအရံတွေကို ပင ် ကိုယ ် စေ ့ ဆော ် မှုနဲ ့ ကျော ် လွားခဲ ့ ကြတဲ ့ အီတလီက ကန ့ ် ကွက ် ဆန ္ ဒပြကြသူတွေလိုပါပဲ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ဒီလှုပ ် ရှားမှုတွေဟာ မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကို ထိရောက ် မှုရှိပြီး လူကြိုက ် လည ် းများခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ (၁၉၈၅) မှာ သူတို ့ ရဲ ့ အတိုက ် အခံတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အမြင ် တွေကို ပြောင ် းလဲစေဖို ့ "" ဂေဟ-အကြမ ် းဖက ် သမား "" ဆိုပြီး စကားလုံးသစ ် တစ ် ခုကို ထွင ် ခဲ ့ ကြသေးတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေက ဒါကို ထွင ် လိုက ် ကြတာပေါ ့ ။ 
အခုအခါမှာတော ့ ဒီကုမ ္ ပဏီတွေကနေပြီးတော ့ Animal Enterprise Terrorism Act, လို ့ ခေါ ် တဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် စီမံကိန ် း အကြမ ် းဖက ် မှု အက ် ဥပဒေ လိုမျိုး ဥပဒေ အသစ ် တွေနဲ ့ ထောက ် ပံ ့ အားပေးထားပါပြီ ။ ဒီမှာက အကျိုးအမြတ ် တွေ ဆုံရှုံးတာမျိုးကို ဖြစ ် ပေါ ် စေတယ ် ဆိုရင ် တက ် ကြွလှုပ ် ရှားမှုဟာ အကြမ ် းဖက ် ဝါဒအဖြစ ် ပြောင ် းလဲသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခု လူအများစုက ဒီဥပဒေအကြောင ် းကို တစ ် ခါမှတောင ် မကြားဖူးခဲ ့ ကြပါဘူး ။ ဥပဒေပြုလွတ ် တော ် အမတ ် တွေအပါအဝင ် ပေါ ့ ။ 
လွတ ် တော ် မှာ ဒီဥပဒေ အတည ် ပြုတော ့ အခန ် းထဲမှာရှိတဲ ့ အမတ ် တွေက တစ ် ရာခိုင ် နှုန ် း မပြည ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျန ် တဲ ့ သူတွေက အောက ် မေ ့ ဖွယ ် ရာ အခန ် းအနားသစ ် ကို ရောက ် နေခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ဒေါက ် တာကင ် းကို ချီးမွမ ် းနေနေကြတာပါ ။ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေနဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းကြားချက ် နဲ ့ လုပ ် ဆောင ် တယ ် ဆိုရင ် သူ ့ ရဲ ့ ပြုပြင ် လှုပ ် ရှားမှု စတိုင ် ဟာ အကြမ ် းဖက ် ဝါဒဖြစ ် တယ ် လို ့ တံဆိပ ် တပ ် ခံခဲ ့ ရတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ထောက ် ခံအားပေးသူတွေက ဒီလိုမျိုးဥပဒေတွေဟာ အစွန ် းရောက ် ဝါဒီတွေကြောင ် ့ လိုအပ ် တယ ် လို ့ ဆိုကြပါတယ ် ။ လက ် သရမ ် းဖျက ် ဆီးသူတွေ ၊ မီးရှို ့ ဖျက ် ဆီးသူတွေ ၊ တော ် လှန ် ရေးဝါဒီတွေပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုအခါမှာတော ့ TransCanada လို ကုမ ္ ပဏီတွေကတော ့ အကြမ ် းမဖက ် တဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဆန ္ ဒပြသူတွေကို အကြမ ် းဖက ် သူတွေအဖြစ ် ဘယ ် လိုဘယ ် ပုံ တရားစွဲဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ အခုလိုဟာမျိုးကို နည ် းနာအသစ ် တွေကို ရဲတွေကို ရှင ် းလင ် းပြနေပါတယ ် ။ 
FBI ရဲ ့ ဂေဟ အကြမ ် းဖက ် သူတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ လေကျင ့ ် သင ် ကြားပေးရေးဆိုင ် ရာ စာရွက ် စာတန ် းဟာ အကြမ ် းဖက ် ခြင ် းအကြောင ် းမဟုတ ် ပဲ ၊ ပြည ် သူ ့ ဆက ် ဆံရေးအကြောင ် းတွေပါ ။ 
ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ နိူင ် ငံပေါင ် းစုံမှာ ၊ စီးပွားရေလုပ ် ငန ် းကြီးတွေဟာ စိုက ် ပျိုးမွေမြူရေးခြံတွေထဲမှာ ။ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို နှိပ ် စက ် တာကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် တာကို တရားမဝင ် ဘူးဆိုတဲ ့ ဥပဒေသစ ် တွေကို တွန ် းအားပေးနေကြပါတယ ် 
နောက ် ဆုံးတစ ် ခုကတော ့ အီဒါဟိုပြည ် နယ ် မှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့. သီတင ် းနှစ ် ပတ ် ကပေါ ့ ။ ဒီနေ ့ အခါမှာတော ့ သတင ် းရေးသားထုတ ် ပြန ် မှုကို ခြိမ ် းခြောက ် နေတဲ ့ အခြေခံဥပဒေကို ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် အဖြစ ် တရားစွဲဆိုမှုတစ ် ခုကို ကျွန ် တော ် တို ့ တင ် သွင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီ ပြောဆိုဝေဖန ် မှုကို ပိတ ် ပင ် တဲ ့ တရားစွဲဆိုခြင ် းတွေလို ့ သတ ် မှတ ် ကြတာတွေရဲ ့ ပထမဆုံး ဥပမာကတော ့ အေမီမေရာ လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပါပဲ ။ အများတကာ သွားလာနေကြတဲ ့ လမ ် းပေါ ် မှာရှိနေတဲ ့ အခိုက ် မှာ သားသတ ် ရုံတစ ် ခုရဲ ့ အပြင ် ဘက ် ကနေ နာနေတဲ ့ နွားမတစ ် ကောင ် ကို မြေထိုးစက ် နဲ ့ သယ ် ရွှေ ့ နေတာကို အေမီ တွေ ့ မိလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေထဲက ဘယ ် သူမဆို လုပ ် ကြမယ ့ ် ဟာကို အေမီလုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ သူမက ဒါကို ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ယူလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
သူမရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ကျွန ် တော ် သိလိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် တော ် ဒီအကြောင ် းကို ရေးလိုက ် ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး (၂၄) နာရီအတွင ် းမှာပဲ တရားလို ရှေ ့ နေဘက ် က ရှေ ့ နေတွေဟာ စွဲဆိုချက ် တွေအားလုံးကို ရုပ ် သိမ ် းလိုက ် ကြတယ ် ဆို ့ တဲ ့ အုတ ် အော ် သောင ် းတင ် း ကိစ ္ စတစ ် ခုလိုမျိုး ဖြစ ် ပေါ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အပြင ် ပန ် းအားဖြင ့ ် တော ့ ဒီလိုမျိုး ကိစ ္ စကို ဖော ် ထုတ ် ခြင ် းဆိုတာတောင ် မှပဲ ဒါဟာ ခြိမ ် းခြောက ် မှုတစ ် ခု ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သတင ် းအချက ် အလက ် ဆိုင ် ရာ အက ် ဥပဒေ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ကနေပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဒီလိုမျိုး ဆောင ် းပါးတွေ ၊ ဟောပြောမှုတွေကို တန ် ပြန ် အကြမ ် းဖက ် ခြင ် း ယူနစ ် ကနေ စောင ့ ် ကြည ့ ် မှတ ် သားနေတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိရှိလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် တော ့ စာအုပ ် ရဲ ့ ဒီရေးသားချက ် ကလေးကိုတောင ် ထည ့ ် သွင ် းထားခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
"" အရမ ် းကို စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းပြီး ကောင ် းလိုက ် တဲ ့ အရေးအသား "" တဲ ့ လေ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) နောက ် လာမယ ် ့ စာအုပ ် အဖုံးမှာ ကြွားပြီး ရေးနိုင ် မယ ့ ် အကျဉ ် းချုပ ် ပေါ ့ ဗျာ ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ဒီကိစ ္ စ အားလုံးရဲ ့ အဓိကအချက ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကြောက ် ရွံ ့ သွားစေအောင ် လုပ ် လိုက ် တာပါပဲ ။ ဒါပေမဲ ့ သတင ် းစာသမား တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ မှာ ပညာသင ် ကြားပေးခြင ် းရဲ ့ စွမ ် းအားကို မမှိတ ် မသုန ် ယုံကြည ် မှုရှိနေတာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အထိရောက ် ဆုံး လက ် နက ် က နေရောင ် ခြည ် ပဲလေ ။ 
ဒေါ ့ စတိုယက ် (ဗ ်) စကီးရေးသားခဲ ့ ဘူးတာက လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုတစ ် ရပ ် လုံးကို သက ် သေပြဖို ့ ဆိုတာက သူဟာ လူသားတစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပြီး ၊ စန ္ ဒရားတစ ် လုံးရဲ ့ ခလုတ ် တစ ် ခု မဟုတ ် ဘူးဆိုတာပါပဲ ။ 
သမိုင ် းတစ ် လျှောက ် လုံးမှာ အကြိမ ် ကြိမ ် ပဲ အာဏာရှိတဲ ့ သူတွေဟာ ကြောက ် ရွံ ့ မှုကို အမှန ် တရားကို နှုတ ် ဆိတ ် သွားစေဖို ့ အတွက ် ၊ သဘောထားကွဲလွဲမှုကို ငြိမ ် သက ် သွားစေဖို ့ အတွက ် အသုံးပြုခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဂီတသင ် ္ ကေတ အသစ ် တစ ် ခုကို တီးခတ ် ရမယ ် ့ အချိန ် ရောက ် ပါပြီ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

တစ ် ချို ့ ကျတော ့ မမြင ် ဘူးပေါ ့ 
ဆေးဖက ် ဝန ် ထမ ် းဖြစ ် တာမို ့ ကျင ့ ် သားရထားသူပါ 
ကျွန ် တော ့ အလုပ ် သက ် တမ ် းတ စ ် လျှောက ် မှာ မိနစ ် ပိုင ် းလောက ် ပဲ အသက ် ရှင ် နိုင ် မယ ် ့ သူတွေအတွက ် 
အဲဒါက ဘေးကျပ ် နံကျပ ် ဖြစ ် စရာ ကိ ္ စစတစ ် ခုပါပဲ ။ သေခါနီးလူနာကို သေရတော ့ မယ ် လို ့ ပြောရမလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ ကိုနှစ ် သိမ ့ ် ဖို ့ ညာပြောရမလား 
အလုပ ် အစပိုင ် းတုန ် းကတော ့ ဒီဘေးကျပ ် နံကျပ ် ကိစ ္ စမျိုးကို 
ရင ် ဆိုင ် မိခဲ ့ ပါတယိဗျာ ။ 
သူတို ့ ကို အမှန ် ပြောပြလိုက ် ရင ် သူတို ့ တွေ ကြောက ် ရွံ ့ ထိတ ် လန ့ ် ပြီး ဘဝရဲ ့ နောက ် ဆုံး ကာလတွေကို ဆုပ ် ကိုင ် ရင ် း သေသွားမှာကို စိုးရွံ ့ မိခဲ ့ တယ ် ။ 
အဖြစ ် အပျက ် တစ ် ခုကြောင ် ့ အဲဒါ ပြောင ် းလဲသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၅နှစ ် က ဆိုင ် ကယ ် တိုက ် မှုတစ ် ခုကို တုံ ့ ပြန ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
စီးသူကအရမ ် းဆိုးဝါးတဲ ့ ဒဏ ် ရာတွေကို ခံစားနေခဲ ့ ရတာပါ 
သူ ့ ကိုတွက ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ သူ ့ အတွက ် ဘာမှ လုပ ် မပေးနိူင ် တာ သဘောပေါက ် လိုက ် တယ ် ။ဒီမေးခွန ် းမေးတယ ် "" ကျွန ် တော ် သေတော ့ မှာလား "" တဲ ့ ဒီအခိုက ် မှာ တစ ် မျိုးတစ ် ဖုံ လုပ ် ကိုင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် 
သူ ့ ကို အမှန ် အတိုင ် း ပြောပြဖို ့ ပါ ။ 
သူ ့ ကို အမှန ် အတိုင ် း ပြောပြဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ကာ သူဟာသေတော ့ မယ ် သူ ့ အတွက ် ကျွှန ် တော ် ဘာမှ လုပ ် မပေးနိူင ် တော ့ ဘူးလို ့ ပါ 
သူရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုက ကျွန ် တော ့ ကို ချောက ် ခြားသွားစေခဲ ့ ပါတယ ် 
သူဟာ နောက ် ကို လှဲချလိုက ် ပြီး သူ ့ မျက ် နှာပြင ် ကျတော ့ လက ် ခံတဲ ့ ပုံမျိုး ပေါက ် နေတယ ် 
ကြောက ့ ် ရွံမှု ဒါမှမဟုတ ် ခြောက ် ြခားမှုတွေ သူမရင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ရပါဘူး ။ 
အတွင ် းစိတ ် ငြိမ ် းချမ ် းမှုနဲ ့ လက ် ခံမှုကိုတွေ ့ လိုက ် ရတယ ် 
သူတို ့ အားလုံးက အမှန ် တရားကို တုံ ့ ပြန ် မှုကတော ့ အတူတူပါပဲ အတွင ် းစိတ ် ငြီမ ် းချမ ် းခြင ် းနဲ ့ လက ် ခံခြင ် းပါ 
တကယ ် တော ့ ဒီဖြစ ် စဉ ် တွေမှာ ကျွန ် တော ် သတိထားမိတဲ ့ ပုံစံ ၃ မျိုးရှိပါတယ ် ။ 
ပထမပုံစံက ကျွန ် တော ့ ကို အမြဲထိတ ် လန ့ ် စေပါတယ ် 
ဘာသာ ​ ရေးယုံကြည ် မှု (ဝါ) ယဉ ် ကျေးမူနောက ် ခံ ဘယ ် လိုပဲရှိရှိ ခွင ့ ် လွတ ် ပေးချင ် တဲ ့ လိုအပ ် ချက ် တစ ် ရပ ် ရှိပါတယ ် 
ဒါကို ဒုစရိက ် ပဲခေါ ် ခေါ ် 
သူ ့ ရဲ ့ ဖြစ ် အံ ့ ဆဲ နှလုံးရပ ် တန ့ ် မှုအတွက ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုနဲ ့ ကိရိယာတွေကို ပြင ် ဆင ် နေတုန ် း လူနာအား ရင ် ဆိုင ် ရတော ့ မယ ့ ် သေခြင ် း အကြောင ် းကို စပြောမိလိုက ် တယ ် 
ကျွန ် တော ့ အသံအနေအထားနဲ ့ ကိုယ ် ဟန ် အမူအရာအရ သူကသိနေပါပြီ 
နောက ် ဖြစ ် လာမယ ့ ် ဟာကို ပြင ် ဆင ် နေစဉ ် ကျွန ် တော ့ မျက ် လုံးကိုကြည ့ ် ပြီး သူပြောလိုက ် တာက "" အချိန ် ကို ကိုယ ် ့ အတွက ် သုံးခဲ ့ မှုအစား ငါ ့ မြေးလေးတွေ ၊ သားလေးတွေနဲ ့ ပိုပြီး ကုန ် ဆုံးချင ် လိုက ် တာ "" တဲ ့ လေသူလိုချင ် တာက ခွင ့ ် လွတ ် မှုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် လေ ့ လာမိတဲ ့ ဒုတိယပုံစံကတော ့ သတိရမှုအတွက ် လိုအပ ် ချက ် ပါ ။ ။ 
လေ ့ လာမိတဲ ့ နောက ် ဆုံးပုံစံကတော ့ ကျွန ် တော ့ ကို နှလုံးသားကို အသဲကို အနက ် ရှိုင ် းဆုံး ထိခိုက ် စေခဲ ့ ပါတယ ် 
သေခါနီးလူတွေဟာ သူတို ့ ဘဝဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိခဲ ့ တာကို သိဖို ့ လိုပါတယ ် 
အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ လုပ ် ရပ ် တွေမှာ သူတို ့ ဘဝ မဖြုန ် းတီးခဲ ့ ဘူး ဆိုတာကို သိဖို ့ လိုပါတယ ် 
ဖုန ် းခေါ ် လာတာ တစ ် ခုကိုဖြေလိုက ် တယ ် ။ 
ကားတစ ် စီးထဲမှာ အပြင ် းအထန ် ပိညှပ ် ခံနေရတဲ ့ အသက ် ၅၀ နှောင ် းပိုင ် း မိန ် းမတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
သူမဟာ မြင ့ ် မားတဲ ့ အဟုန ် နဲ ့ ဘေးမှ အတိုက ် ခံခဲ ့ ရတာပါ သေရေးရှင ် ရေး ပြင ် းထန ် လှတဲ ့ အခြေအနေမှာပါ ။ 
သူမကို မီးသတ ် ဌာနက ကားထဲကဆွဲထုတ ် တုန ် း ၊ ကျွန ် တော ် သူ ့ ကိုစပြီးပြုစုဖိဖို ့ အထဲကို ဝင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စကားပြောတုန ် း သူမပြောလိုက ် တာက "" ကျွန ် မ ဘဝမှာလုပ ် ချင ် တာတွေ အများကြီးရှိသေးတယ ် "" တဲ ့ 
ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ သူမရဲ ့ အမှတ ် အသား မချန ် ခဲ ့ ရသေးဘူးလို ့ ခံစားနေရတယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် ပြီး ပြောတော ့ သူမဟာ မွေးစာကလေး၂ယောက ် ရဲ ့ အမေဖြစ ် နေတယ ် ။ ၂ယောက ် စလုံးက ဆေးကျောင ် း တက ် တော ့ မှာလေ ။ 
သူမသာ မရှိခဲ ့ ရင ် အဲဒီကလေး၂ယောက ် ဆေးကျောင ် းကို တက ် နိင ် ခဲ ့ လို ့ ဆရာဝန ် တွေအဖြစ ် နဲ ့ အသက ် တွေကို ကယ ် နိူင ် ခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
သူမကို ကားထဲက ဆွဲထုတ ် ဖို ့ ၄၅ မိနစ ် ကြာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမကို မထုတ ် နိုင ် သေးခင ် ဆုံးသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အပြင ် းအထန ် ထိတ ် လန ့ ် ရတဲ ့ အဲဒီနောက ် ဆုံးကာလတွေမျိုး 
ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် တာက အခြေအနေတွေက ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် အများအားဖြင ် ့ ငြိမ ် းချမ ် းခြင ် းနဲ ့ လက ် ခံခြင ် းကို တွေ ့ ရပါတယ ် ၊ ဒါက မပြောပလောက ် တာလေးတွေ ၊ မပြောပလေက ် တဲ ့ ကာလလေးတွေပါ ။ လောကထဲကို ခင ် ဗျားယူလာတဲ ့ မဖြစ ် စလောက ် လေးတွေဟာ ခင ် ဗျားကို ဒီနောက ် ဆုံး တဒင ် ္ ဂလေးတွေမှာ ငြိမ ် းချမ ် းမှုကို ပေးတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် က ပန ် းပုပညာရှင ် ပါ ၊ စာအုပ ် တွေကိုဖြတ ် ညှပ ် ပေးသူပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ပထမဆုံး စာအုပ ် တွေထဲက လက ် ရာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါက "" Alternate Route to Knowledge "" ဆိုတဲ ့ စာအုပ ် ပါ ။ပြီးတော ့ ဘာဖြစ ် နေတာလဲ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုပြီး အံ ့ ဩမိကြဖို ့ ၊ စာအုပ ် တွေရဲ ့ အတွင ် းသားကို စဉ ် းစားမိစေဖို ့ ပါ ။ 
ဒါက စာအုပ ် ရဲ ့ အပြင ် ဘက ် ပေါ ် မှာ အခွံတစ ် ခုလိုမျိုး ဖန ် တီးပေးပြီးပြီးတော ့ စုအုပ ် မျက ် နှာပြင ် ကို လှီးထုတ ် လိုက ် ပြီး ဖယ ် လိုက ် တာတို ့ ၊ ထပ ် ဖြည ့ ် တာတို ့ ဘာမှမလုပ ် ပါဘူး ။ 
အလျားလိုက ် အချိုးအစားကို ထိုးထည ့ ် လိုက ် ကာ စာအုပ ် ဖွဲ ့ စည ် းမှု သက ် သက ် ကိုပဲ ထိုးထည ့ ် ကြည ့ ် ပြီး စာအုပ ် ဟာ ပြည ့ ် ဝတဲ ့ ပန ် းပုဆန ် ဆန ် လေး ဖြစ ် လာအောင ် ပေါ ့ ။ 
မစခင ် ပုံစံသွင ် းနိူင ် အောင ် လို ့ ပါ ၊ ဒီလိုဟာကနေ ဒီလိုလက ် ရာမျိုး ဖြစ ် လာအောင ် လို ့ ပါ ။ ဒါက အဘိဓာန ် တစ ် အုပ ် ကနေ လုပ ် ယူထားတာပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ဒါမျိုးပေါ ့ ။ ဒါကဘာဖြစ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ၊ ဘယ ် လိုများ ဖြစ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ၊ဒီလိုဟာမျိုး ဖြစ ် လာလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာလေ ။ 
လူတွေ စိတ ် အနှောက ် အယှက ် ဖြစ ် စေတဲ ့ အကြောင ် းတစ ် ခုကကျွန ် တော ် တို ့ က ဒါတွေကို ကိုယ ် ခန ္ ဓာတစ ် ခုလို ့ ထင ် မှတ ် ပြီးပြီးတော ့ ဒါတွေဟာ ဆက ် ပြီးကြီးထွားလာဖို ့ ရှိပြီး ၊ အကြောင ် းအရာ အသစ ် တွေ ဆက ် ဖြစ ် လာတယ ် ဆိုတာပါ ၊ 
ဒီတော ့ စာအုပ ် တွေဟာ တကယ ် ပဲ အသက ် ဝင ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ ဒီတော ့ 
စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကို ခန ္ ဓာကိုယ ် တစ ် ခုလိုမျိုး တွေးမိပါတယ ် ၊ နည ် းပညာတစ ် ခုလိုမျိုး တွေးပါတယ ် ၊ 
ကိရိယာတစ ် ခုလိုမျိုး တွေးမိပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကို စက ် တစ ် လုံးလိုပဲ ထင ် မိတယ ် ။ 
ရှုခင ် းတစ ် ခုလို ထင ် မိတယ ် ။ 
ဒါကို လှီးဖြတ ် နေတုန ် း ကိုယ ် ဘာကို ရွေးချင ် တာလဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ ် နေတာပေါ ့ ။ 
အထူးသဖြင ့ ် ကတော ့ ရှုခင ် းပုံတွေကို ရွေးချယ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီပစ ္ စည ် းသက ် သက ် နဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ် ဟာ ကော ် ဖတ ် သုံးပြီး 
စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ဖတ ် နေတဲ ့ အခါမှာ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ခေါင ် းထဲကို ပုံရိပ ် တွေကို ထည ့ ် ပေးတာပါ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီနေရာကို ဖြည ့ ် ပေးနေသလိုမျိုးပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒီတော ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဓါတ ် သဘောတွေ ဖြစ ် ပေါ ် သလိုမျိုးပေါ ့ ၊ 
လက ် ရာတစ ် ခုကို ကျွန ် တော ် ဖန ် တီးနေပါတယ ် ။ 
တူးဖော ် ရင ် း ၊ အလားအလာ အများဆုံးဖြစ ် အောင ် ကြိုးပမ ် းရင ် း ၊ အတတ ် နိူင ် ဆုံး များနိူင ် သမျှ များများ ရှာဖွေပြီး ဒါကို ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ် ရာထဲမှာ ဖော ် ထုတ ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ တွေးမိနေတာက မေ ့ ပျောက ် ခြင ် းရဲ ့ သဘော ၊ပြီးတော ့ ပျောက ် ဆုံးခြင ် းရဲ ့ ဒီသဘော ၊ ပုံစံတွေဟာပြီးတော ့ ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ပိုင ် စတူဒီယိုမှာ 
ကျွန ် ပြူတာ တစ ် လုံးကိုလည ် း နေ ့ စဉ ် အသုံးပြုပြီး စာလုံးတစ ် လုံးကို ရှာချင ် ရင ် ကျွန ် ပြူတာပေါ ် ကို သွားလိုက ် ပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ရှာချင ် တဲ ့ စာလုံးကို တိုက ် ရိုက ် ချက ် ချင ် း သွားရှာနိူင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် အစဉ ် အတိုင ် းမဟုတ ် တဲ ့ အချက ် အလက ် တွေအတွက ် စာအုပ ် ဟာ ဘယ ် တော ့ မှ မှန ် ကန ် တဲ ့ ပုံစံမဟုတ ် ခဲ ့ ဘူး ဆိုတာတော ့ တကယ ် ပါ ။ ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ရည ် ညွှန ် းစာအုပ ် တွေဟာ ပထမဆုံး ဘေးသင ့ ် တော ့ မယ ် ဒါမှမဟုတ ် ပျောက ် ကွယ ် တော ့ မယ ် လို ့ မြင ် မိတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် စာအုပ ် ဟာ ဘယ ် တော ့ မှ ပျေက ် ကွယ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် လို ့ မထင ် မိပါဘူး ။ 
လူတွေထင ် ကြတာက အခု ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် နည ် းပညာရှိတယ ် ၊ စာအုပ ် တော ့ ပျေက ် သွားတော ့ မယ ် ပေါ ့ ။ အရာဝတ ္ ထုတွေ ရွေ ့ ပြောင ် းနေတာ ၊ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် နေတာကို တွေ ့ နေရပါတယ ် ။ 
စာအုပ ် ဟာ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲလာမယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ၊ ဓာတ ် ပုံပညာနဲ ့ ပုံနှိပ ် လုပ ် ငန ် းဟာ နေ ့ စဉ ် သုံး ပစ ္ စည ် းတွေဖြစ ် လာတဲ ့ အခါ ပန ် းချီရေးခြင ် းဟာ ပျောက ် ကွယ ် တော ့ မယ ် လို ့ လူတွေပြောကြသလိုပဲလေ ဒါပေမဲ ့ ပန ် းချီရေးခြင ် းက အခွင ့ ် ပေးတာက ၎ င ် းရဲ ့ လုပ ် ရိုးလုပ ် စဉ ် ကို ရပ ် နားဖို ့ ၊ 
ပန ် းချီရေးခြင ် းက ပုံပြောခြင ် းလို နေ ့ စဉ ် အလုပ ် မလုပ ် ရအောင ် အခွင ့ ် ပေးလိုက ် တာဖြစ ် ပြီး ပန ် းချီရေးခြင ် းဟာ လွတ ် လပ ် လာပြီး ကိုယ ် ပိုင ် ဇာတ ် လမ ် းကို ပြောပြခွင ့ ် ပေးလိုက ် တာပါ ။ ဒါနဲ ့ ခေတ ် သစ ် ဝါဒီတွေ ပေါ ် ထွန ် းလာတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် တွေ ့ လာရပြီး ၊ ပန ် းချီမျိုးကွဲတွေကို မြင ် တွေ ့ ရတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တာက စာအုပ ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဖြစ ် ပေါ ် နေတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ နည ် းပညာ ၊ သတင ် းအချက ် အလက ် ၊ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာနဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုမှတ ် တမ ် း အများစုဟာ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ပုံစံတွေနဲ ့ ရှိကြတာပါ ။ ဒါက စာအုပ ် ကို အသစ ် အဆန ် းတစ ် ခုခုဖြစ ် ဖို ့ တကယ ့ ် ကို အခွင ့ ် ပေးတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
အနုပညာသမားအတွက ် အရမ ် း စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းတဲ ့ ကာလလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ။ အနာဂတ ် မှာ စာအုပ ် တွေ ဘယ ် လိုဖြစ ် လာမလဲ ဆိုတာ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ အရမ ် းကောင ် းပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပိသံများ) 

သင ် ဟာ မိုက ် လိုက ် တာ (Awesome) ဆိုတဲ ့ စကားလုံးကို ဘယ ် နှစ ် ကြိမ ် သုံးခဲ ့ ပြီးပြီလဲ 
တစ ် ကြိမ ် ၊ နှစ ် ကြိမ ် လား? ဒါမှမဟုတ ် ဆယ ့ ် ခုနှစ ် ခေါက ် လား? 
သင ် ဘာအတွက ် သုံးခဲ ့ တယ ် ဘယ ် တုန ် းကး သုံးခဲ ့ တယ ် ဆိုတာကော မှတ ် မိလား? 
မှတ ် မိမယ ် မထင ် ပါဘူး.. ခင ် ဗျားတို ့ သုံးရုံသုံးလိုက ် တာပါ ဒီစကားလုံးကို တလွဲသုံးနေကြတာပါ ဒါကြောင ့ ် ဒီနေ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို မိုက ် လိုက ် တာ (awesome) ဆိုတဲ ့ စကားလုံး သုံးပုံကို ရှင ် းပြချင ် တယ ် မကြာခင ် တုန ် းက ကော ် ဖီဆိုင ် လေးတစ ် ခုမှာ ကျွန ် မ ညစာစားနေတုန ် း စားပွဲထိုးမလေးက ကျွန ် မစားပွဲဆီကို လာမေးတယ ် ဒီမှာ အရင ် တုန ် းက ညစာစားဖူးလားဆိုပြီး ဒါနဲ ့ ကျွန ် မက "" အေးအေး စားဖူးတယ ် "" လို ့ ဖြေလိုက ် တယ ် အဲ ့ ဒီတော ့ သူမက "" သိပ ် မိုက ် လိုက ် တာပဲ "" တဲ ့ စဉ ် းစားကြည ့ ် လိုက ် တယ ်.. တကယ ် ကြီးလား 
တကယ ့ ် ကို မိုက ် စရာကြီးများလား.. ဒါမှမဟုတ ် သူ ့ စားသောက ် ဆိုင ် မှာ ပြန ် လာစားတာကို သဘောကျသွားတာလား နောက ် တစ ် နေ ့ မှာ ကျတော ့ ကျွန ် မလုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် က မေးတယ ် ဒီ ဖိုင ် ကို PDF အဖြစ ် သိမ ် းဆည ် းလို ့ ရလားတဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ကျွန ် မက "" အေး ရတာပေါ ့ "" လို ့ ဖြေလိုက ် တော ့ သူက "" မိုက ် လိုက ် တာ "" တဲ ့.. တကယ ် ပါပဲ? PDF အဖြစ ် နဲ ့ ဘာမဆို သိမ ် းနိုင ် ခြင ် းဟာ မိုက ် စရာအချက ် များလား? 
ကျွန ် မတို ့ က မိုက ် ုလိုက ် တာ ဆိုတဲ ့ စကးလုံးကို မကြာခဏ သုံးလာကြခြင ် းက သိပ ် ကောင ် း "" နဲ ့ "" ​ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် "" စကားလုံးတွေကို အစားထိုး နေရာယူလာခြင ် းဟာ ဝမ ် းနည ် းစရာပါပဲ ။ Webster 's အဘိဓာန ် ထဲ ရှာကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် "" မိုက ် လိုက ် တာ "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးဟာ ချီးကျူးခြင ် း နဲ ့ ကြည ် ညိုခြင ် း ရောစပ ် နေတေဲ ့ ကြီးကျယ ် ခမ ် းနားဖွယ ် စိတ ် ခံစားမှုလို ့ ဆိုထားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါ ့ ကို ဦးနှောက ် ထဲ ထည ့ ် ထားလျက ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ Quiznos အသားညှပ ် ပေါင ် မု ့ န ် ရော မိုက ် ခဲ ့ ပါသလား? 
ကားကို ထိုးထားခဲ ့ တဲ ့ နေရာကျတော ့ ကော? အဲဒါကရော မိုက ် ခဲ ့ ပါသလား? 
ဒါမှမဟုတ ် တစ ် နေ ့ တုန ် းက ဂိမ ် းကော? အဲဒါကရော မိုက ် ခဲ ့ ပါသလား? 
အဖြေမှာ မဟုတ ် ဘူး ၊ မဟုတ ် ဘူး ၊ မဟုတ ် ဘူး ။ 
အသားညှပ ် ပေါင ် မုန ့ ် ဟာ စားလို ့ အရမ ် းကို ကောင ် းနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကားထားတဲ ့ ရုံဟာ နီးနီးလေး ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ခုနက ဂိမ ် းဟာလည ် း သောက ် ရမ ် း ကောင ် းနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အားလုံးဟာ မိုက ် စရာကြီး မဖြစ ် နိုင ် ပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ က "" မိုက ် လိုက ် တာ "" စကားလုံးကို သုံးပြီး သာမည ကိစ ္ စတွေကို ဖေါ ် ပြဖို ့ သုံးမယ ် ဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ အဲဒီစကားလုံးရဲ ့ စွမ ် းပကားကို ထုတ ် ပစ ် လိုက ် တာနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
စာရေးဆရာ တစ ် ယောက ် က ၊ "" ဆီးနှင ် းနေ ့ များ ဒါမှမဟုတ ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဘောင ် းဘီထဲ ငွေကို ရှာတွေ ့ ခြင ် းဟာ မိုက ် လှတဲ ့ အရာတွေပါ "" လို ့ ဆိုပါတယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) မဟုတ ် ပါဘူး ၊ အဲဒါ မမှန ် ပါဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီငနဲကြီးအတွက ် စံနှုန ် းကို မြှင ့ ် ပေးကြရပါမယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) နောက ် တစ ် မျိုး ပြောရရင ် ၊ တစ ် ယောက ် ဆီမှာ အားလုံးရှိနေရင ် ၊ ထိုသူရဲ ့ တန ် ဖိုးဟာ ဘာမှမရှိတဲ ့ သဘောပါပဲ ။ 
အဲဒါက ဒီမှာ မြင ် နေရတဲ ့ jackass ဂိမ ် းလိုပဲ မီးသတ ် ပိုက ် ထဲက ရေကို သောက ် နေရသလိုပါပဲ ။ 
အရာရာတိုင ် းက မိုက ် စရာကြီး ဖြစ ် နေရင ် ၊ အတက ် အကျတွေဆိုတာ ဘယ ် လိုလုပ ် ရှိနိုင ် တော ့ မလဲ ။ 
လူကြီးမင ် းတို ့ ကို တကယ ့ ် ကို စစ ် မှန ် တဲ ့ မိုက ် စရာ အချက ် ကြီး ၁၀ ချက ် ကို ဒီမှာ ဖေါ ် ပြပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ရှိသမျှ အရာတွေအားလုံးကို ကိုယ ့ ် ကျောပေါ ် မှာ ထမ ် းသယ ် နေရတာကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
အဲဒီလိုထမ ် းနေမယ ့ ် အစား ဘီးဖြင ့ ် လှိမ ့ ် ဆွဲယူသွားနိုင ် ရင ် ပိုပြီး လွယ ် ကူအဆင ် ပြေခဲ ့ မယ ် မဟုတ ် ပါလား? 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ကျွန ် မကလည ် း ဘီးကို တီထွင ် ဖို ့ စဉ ် းစားမခဲ ့ မှာပါ ။ 
အဲဒီဘီးကရော ၊ မိုက ် စရာကြီး မဟုတ ် ဘူးလားရှင ်? 
လူကြီးမင ် းတို ့ အားလုံး ကျွန ် မနဲ ့ အတူ ဖြေကြပါ ။ 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ဘီးဟာ တကယ ့ ် ကို မိုက ် တဲ ့ အရာပါပဲ! 
မဟာ ပီရမစ ် တွေဟာလည ် း နှစ ် ပေါင ် း ၄၀၀၀ ကြာတဲ ့ အထိကို လူသားတို ့ ဆောက ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ အမြင ့ ် ဆုံး အဆောက ် အအုံကြီးတွေပါ ။ 
ဖာရိုဘုရင ် ဟာ သူ ့ ကျွန ် တွေကို သန ် းပေါင ် းများစွာသော ကျောက ် တုံးကြီးတွေကို အဲဒီနေရာဆီကို သယ ် ခိုင ် းခဲ ့ ပြီး ဧရာမ အထိမ ် းအမှတ ် တွေကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီဧရာမ ပီရမစ ် တွေကော မိုက ် ခဲ ့ ကြတယ ် မဟုတ ် လား? 
မှန ် ပါတယ ် ၊ ပီရမစ ် တွဟာ မိုက ် ခဲ ့ ကြတာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
Grand Canyon ဆိုရင ် ကော ။ စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ 
၎ င ် းဟာ နှစ ် ပေါင ် း သန ် း ၈၀ နီးပါး သက ် တမ ် းရှိပါပြီ ။ 
Grand Canyon ကကော မိုက ် တယ ် မဟုတ ် လား?? 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ Grand Canyon လည ် း မိုက ် လှပါတယ ် ။ 
Louis Daguerre ဟာ ၁၈၂၉ ခုနှစ ် မှာ ဓာတ ် ပုံကို တီထွင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒီနေ ့ စောစောပိုင ် းတုန ် းက ၊ ခင ် ဗျားတို ့ က ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ စမတ ် တုန ် းတွေကို ထုတ ် ယူလိုက ် ကြကာ မိုက ် လှတဲ ့ အသားညှပ ် ပေါင ် မုန ့ ် ကို ဓာတ ် ပုံ ရိုက ် ယူခဲ ့ ကြတာက ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဘာနဲ ့ တူတယ ် ထင ် ကြလဲ — (ရယ ် မောသံများ) — အဲဒါဟာ အိုင ် အိုဒိုက ် ငွေဖြင ့ ် အရောင ် တင ် ထားတဲ ့ ကြေးနီပြားဆီကို ပုံတစ ် ပုံကို အလင ် းထိုးပေး ရိုက ် ယူခြင ် းနဲ ့ စာရင ် များစွာမှ လွယ ် ခဲ ့ တယ ် မဟုတ ် ပါလား? 
ကျွန ် မ ဆိုလိုချင ် တာက ဓာတ ် ပုံပညာကရော မိုက ် တဲ ့ အရာ မဟုတ ် ပါလား? 
ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ဓာတ ် ပုံပညာဟာ အရမ ် းကို မိုက ် တဲ ့ အရာပါပဲ ။ 
D-Day လို ့ အားလုံး ခေါ ် ကြတဲ ့ ၁၉၄၄ ခု ၊ ဇွန ် ၆ ရက ် ၊ မဟာမိတ ် တပ ် တွေက Normandy ဒေသမှာ ကမ ် းပေါ ် ကို တက ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ နေ ့ ၊ ကမ ္ ဘာ ့ သမိုင ် းထဲက အကြီးကျယ ် ဆုံး ကျူးဝင ် ထိုးဖောက ် တိုက ် ခိုက ် မှုကြီးပါပဲ ။ 
အဲဒီ D-Day ကကော မိုက ် လှတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် မဟုတ ် ပါလား? ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ မိုက ် လှပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဒီနေ ့ တစ ် ခုခု စားခဲ ့ ကြတယ ် မဟုတ ် လား? စားခဲ ့ ကြသလား? 
စားခဲ ့ ကြတယ ် ဆိုရင ် ပျားကောင ် းတွေကို ကျေးဇူးတင ် ကြပါ ၊ သီးနှံတွေကို ဝတ ် မှုန ် ကူးပေးသူ မရှိခဲ ့ ရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သီးနှံတွေ ဖြစထွန ် းလာခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ပါ ၊ သီးနှံတွေ မရှိရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သေကြရမှာပါ ။ 
တကယ ့ ် ကို အဟုတ ် ပြောနေတာ ။ 
ပန ် းတစ ် ပွင ့ ် ဟာ သူ ့ ဘာသာသူ နောက ် ပန ် းပွင ့ ် တစ ် ပွင ့ ် ဆီကို သွားပြီး ကာမစပ ် ယှက ် မရနိုင ် ပါ ၊ အဲဒီလို လုပ ် ရနိုင ် ခဲ ့ ရင ် တကယ ် မိုက ် ခဲ ့ မှာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒီတော ့ ပျားတွေဟာ မိုက ် ကြပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ သဘောမတူချင ် ကြဘူးလား? 
လပေါ ် ကို လူသား ဆင ် းနိုင ် ခဲ ့ ခြင ် းကကော! စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြစမ ် းပါ! 
Apollo ၁၁ကို ခင ် ဗျားတို ့ မှတ ် မိကြတယ ် မဟုတ ် လား? 
Wright ညီအကိုတို ့ က ကာရိုလီနား မြောက ် ပိုင ် း ၊ Kitty Hawk မြို ့ မှာ ပျံသန ် းနိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ နောက ် ၊ ၆၆ နှစ ် အကြာမှာ Neil Armstrong ဟာ မိုင ် 240,000 ဝေးအောင ် ပျံသန ် းနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ဒီနေရာမှနေပြီး လအထိ အကွာအဝေးပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) တကယ ် ပါပဲ လူသား တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ခြေလှမ ် းလေး တစ ် လှမ ် းမျှသာဖြစ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ တကယ ့ ် ကို မိုက ် လှတဲ ့ ခုန ် ပျံမှုကြီးပါ! 
ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ထင ် ကြတဲ ့ အတိုင ် း အဲဒါဟာ မိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Woodstock ၊ ၁၉၆၉ ၊ Rolling Stone Magazine ရဲ ့ အဆိုအရ ဒီအချက ် က rock and roll ရဲ ့ သမိုင ် းတစ ် ခုလုံးကို ပြောင ် းလဲ ပစ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ထိုခေတ ် တုန ် းက လက ် မှတ ် ခဟာ ၂၄ ဒေါ ် လာမျှပါ ။ 
အခုဆိုရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ အဲဒီလိုငွေဖြင ့ ် တီရှပ ် ကိုတောင ် ဝယ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
"" The Star-Spangled Banner "" ကို Jimi Hendrix ကနေပြီး တီးမှုတ ် ပြခဲ ့ တာဟာ တကယ ့ ် ကို သမိုင ် းဝင ် ကြီးပါ ။ 
အဲဒီ Woodstock ကကော မိုက ် ခဲ ့ ပါသလား? ဟုတ ် တယ ် ၊ မိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ငါးမန ် းကောင ် တွေ! သူတို ့ ဟာ အစားအစာ ကွင ် းဆက ် ရဲ ့ ထိပ ် ဆုံးမှာ ရှိနေကြပါတယ ် ။ 
ငါးမန ် းတွေဆီမှာ သွားတွေဟာ အတန ် းလိုက ် အများအပြား ရှိပါတယ ် ၊ မေးရိုး တစ ် လျှောက ် မှာ ပေါက ် နေတာပါ ၊ အဲဒီသွားတွေဟာ သယ ် ပတ ် ကြိုးလိုပဲ ရွေ ့ လျားနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ငါးမန ် းတွေများဆိုရင ် သူတို ့ တစ ် သက ် တာမှာ သွားပေါင ် း ၃၀၀၀၀ အထိကို ဆုံးရှုံးပြောင ် းလဲကြရပါတယ ် ။ 
အဲဒီအချက ် က ကြောက ် စရာ မိုက ် လှတဲ ့ အချက ် မဟုတ ် ပါကလား? 
ဟုတ ် လိုက ် တာ ၊ ငါးမန ် းတွေဟာ မိုက ် လှပါတယ ်! 
အင ် တာနက ် ဟာ ၁၉၈၂ ခုနှစ ် မှာ ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ ကာ ချက ် ချင ် းဆိုသလို ကမ ္ ဘာ ့ ဆက ် သွယ ် မှု ယန ္ တရာကြီး ဖြစ ် လာလို ့ PowerPoint လို တီထွင ် မှုတွေက အဲဒါတွေအားလုံးကို အင ် တာနက ် ဆီ တွန ် းတင ် ပေးလိုက ် ကြတဲ ့ နောက ် မှာ ဆိုက ် ဘေးရီးယားမှာတောင ် ရှိနေသူတစ ် ဦးဟာ အရက ် ကိုဇိမ ် ခံနေရင ် း ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဟောပြောခန ် းကို ကြည ့ ် ရှုလို ့ ရနိုင ် ပါပြီ ၊ အင ် တာနက ် ဟာလည ် း မိုက ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် ဆုံး ကျန ် နေသေးတာက ၊ ခင ် ဗျားတို ့ က ဒီကိုလာပြီး အရမ ် းပြောလိုကြတာက ၊ ကျွန ် မရဲ ့ PowerPoint မိုက ် တဲ ့ အကြောင ် းပါပဲ ။ 
ကျွန ် မက ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ အချိန ် ကို ချွေတာပေးပါမယ ် ။ 
အဲဒါဟာ အမိုက ် ဆုံးအရာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ မှန ် တဲ ့ အချက ် က ကျွန ် မ မျှော ် လင ့ ် လိုတဲ ့ အချက ် က အဲဒါဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတယ ် ဆိုတာပါပဲ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတွေ ့ ကြုံခဲ ့ ဘူးသမျှ ပရိသတ ် တွေထဲမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ နောက ် ဆုံး တွေ ့ ဆုံခဲ ့ ရတဲ ့ သူတွေပါပဲ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ၊ မင ် ္ ဂလာညခင ် းဖြစ ် ပါစေ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခုနစ ် နှစ ် က ကျောင ် းသားတစ ် ဦး သူ ့ ကုမ ္ ပဏီမှာ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံဖို ့ လာပြောတယ ် 
သူက "" ကျွန ် တော ် က မိတ ် ဆွေ သုံးဦးနဲ ့ တွဲလုပ ် နေပြီး အွန ် လိုင ် းပစ ္ စည ် းတွေရောင ် းကာ လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုကို နှောင ့ ် ယှက ် ကြမလို ့ "" ကျွန ် တော ် က "" အေး ၊ မင ် းတို ့ တွေ အဲဒါ ့ ကို တစ ် နွေလုံး လုပ ် နေခဲ ့ တား "" "နိုး ၊ အလုပ ် မဖြစ ် ရင ် ဆိုပြီး လိုရမယ ် ရ အလုပ ် သင ် တွေပဲ ခေါ ် ခဲ ့ တာ ၊" 
"ကောင ် းပြီ ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျောင ် းပြီးတာနဲ ့ အချိန ် ပြည ့ ် လုပ ် မှာမို ့ လား" 
"မသေချာဘူး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အရန ် အလုပ ် တွေ စီစဉ ် ထားတယ ် ။" 
ခြောက ် လ ကုန ် သွားတယ ် ၊ ကုမ ္ ပဏီ မစခင ် နေ ့ ကဖြစ ် ပြီး အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် က မရှိသေးဘူး ။ 
"" ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခုလုံး ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ဆိုတာ မင ် းတို ့ သိတယ ် ။ 
တကယ ် က အားလုံးက ဒါပဲလေ ။ "" ဒါနဲ ့ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံဖို ့ ဗြောင ် ပဲ ငြင ် းလိုက ် တယ ် 
ကုမ ္ ပဏီကို Warby Parker အမည ် တပ ် ကာ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) မျက ် မှန ် တွေ အွန ် လိုင ် းက ရောင ် းတာပါ ။ 
မကြာခင ် က ကမ ္ ဘာ ့ အဆန ် းသစ ် ဆုံး ကုမ ္ ပဏီလို ့ အသိအမှတ ် ပြုခံရပြီး တစ ် ဘီလီယံ ဒေါ ် လာကျော ် တန ် ဖိုးသတ ် ခံရတယ ် ။ 
အခုရော ၊ ကျွန ် တော ့ ဇနီးက ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံမှုတွေ လုပ ် ကိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာလို ့ ကျွန ် တော ် ဒီလောက ် မှားတာလဲ ။ 
သိရှိဖို ့ "" တမူထူးသူတွေ "" လို ့ ဆိုသူတွေကို လေ ့ လာနေခဲ ့ တယ ် ။ တမူထူးသူတွေဟာ လမ ် းရိုးမလိုက ် ဘူး ၊ စိတ ် ကူးသစ ် တွေ ရှိရုံသာမက ဒါတွေကို ရပ ် တည ် ကာကွယ ် ဖို ့ လည ် း လုပ ် ဆောင ် သူတွေပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ထင ် ရှားပြီး ရဲရဲ ပြောတတ ် သူတွေပါ ။ 
တီထွင ် ဖန ် တီးမှုနဲ ့ အပြောင ် းအလဲကို ကမ ္ ဘာထဲ မောင ် းသွင ် းပါတယ ် ။ 
သင ် လောင ် းကြေးထပ ် ချင ် တဲ ့ သူတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ တဲ ့ ပုံမျိုးမပေါက ် ပါဘူး ။ 
တမူထူးသူတွေလို ့ အသိအမှတ ် ပြုခြင ် းနဲ ့ သူတို ့ တွေလို နည ် းနည ် း ပိုတူလာတဲ ့ အကြောင ် း သိထားတာ သုံးခုကို ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ပြသချင ် ပါတယ ် ။ 
Warby Parker ကို ရှော ် လိုက ် တဲ ့ ပထမအကြောင ် းက သူတို ့ ဟာ စဖို ့ အတော ့ ကို နှေးလို ့ ပါ ။ 
ကဲ အချိန ် ဆွဲသူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ စိတ ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ အတော ် ကျွမ ် းဝင ် ကြပါတယ ် ။ 
အင ် း ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဝန ် ခံစရာရှိတာက ကျွန ် တော ် က ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ၊ ကြိုတင ် လုပ ် သူပါ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ဒါတကယ ့ ် ဝေါဟာရပါ ။ 
ဘာမှ မပြီးသေးတဲ ့ နောက ် ဆုံးပိတ ် မတိုင ် ခင ် နာရီတွေမှာ ခံစားရတဲ ့ ကြောက ် စိတ ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ သိပါတယ ် ။ 
ဒါကို လအနည ် းငယ ် ကြိုပြီး ခံစားမိတာလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ဒါက အစောပိုင ် းက စခဲ ့ တာ ၊ ၊ ကလေးတုန ် းက Nintendo ဂိမ ် းတွေး အသည ် းအသန ် ကစားခဲ ့ တယ ် ။ 
မနက ် ၅ နာရီဆို နိုးနိုးနေပြီး စကစားလိုက ် တာ ဒါတွေကို မကျွမ ် းကျင ် မချင ် း မရပ ် ဘူး ။ 
နောက ် ဆုံးတော ့ မဆိုင ် းမတွပဲ ဒေသတွင ် းသတင ် းစာမှာပါလာပြီး ကျွန ် တော ် ပါဝင ် တဲ ့ Nitendo ရဲ ့ မကောင ် း ကျိုးဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီကတည ် းက ဆံပင ် ကို သွားနဲ ့ လဲလှယ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် တော ့ အတွက ် ကောလိပ ် မှာ တော ် တော ် အသုံးဝင ် တယ ် ။ ဘာလို ့ ဆို နောက ် ဆုံးနှစ ် စာတမ ် းကို နောက ် ဆုံးရက ် ထက ် လေးလကြိုပြီးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို ဂုဏ ် ယူခဲ ့ တာပေါ ့ ၊ သိပ ် မကြာခင ် ကထိပေါ ့ ဗျာ ။ 
Jihae ဆိုတဲ ့ ကျောင ် းသူတစ ် ယောက ် ကျွန ် တော ့ ဆီ လာပြီး ပြောတာက "အဆန ် းသစ ် ဆုံး စိတ ် ကူးတွေက အချိန ် ဆွဲ ့ တဲ ့ အခါမှာ ရခဲ ့ တာရှင ့ ် ။" 
ကျွန ် တော ် က "" ကျပါ ့ ကွာ ၊ ငါကိုပေးဖို ့ စာတမ ် းလေးစောင ် ဘယ ် မှာလဲ ။ "" (ရယ ် သံများ) နိုး ၊ သူမက တီထွင ် ဉာဏ ် အရှိဆုံး တွေထဲက တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ပြီး အဖွဲအစည ် းဆိုင ် ရာ စိတ ် ပညာရှင ် အနေ နဲ ့ ဒီစိတ ် ကူးမျိုးကို စမ ် းသပ ် တာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဒေတာယူလာဖို ့ သူမကို အကဲစမ ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ကုမ ္ ပဏီ တသီကြီးကို သူမသွားတယ ် ။ 
လူတွေကို ဘယ ် နှစ ် ကြိမ ် အချိန ် ဆွဲတတ ် လဲ ဆိုတာ စစ ် တမ ် းတွေထဲ ဖြည ့ ် ခိုင ် းတယ ် ။ 
နောက ် အကြီးအကဲတွေကို သူတို ့ ဘယ ် လို ဆန ် းသစ ် ၊ တီထွင ် တတ ် လဲဆိုတာ သတ ် မှတ ် ခိုင ် းတယ ် 
သေချာတာက ကျွန ် တော ့ လို ကြိုတင ် လုပ ် သူ ၊ အရာရာကို ကမန ် းကတမ ် းနဲ ့ စောစောလုပ ် သူတွေဟာ အသင ့ ် အတင ့ ် အချိန ် ဆွဲ သူတွေထက ် တီထွင ် မှု ပိုနည ် းတယ ် လို ့ သုံးသပ ် ခံရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တာရှည ် စွဲနေတဲ ့ အချိန ် ဆွဲသူတွေ ဘာဖြစ ် လဲဆိုတာ သိချင ် တယ ် ။ 
သူမက "" ကျွန ် မ မသိဘူး ၊ သူတို ့ က စစ ် တမ ် းမဖြည ့ ် ကြဘူးလေ ။ "" (ရယ ် သံများ) နိုး ၊ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရလဒ ် တွေပါ ။ 
နောက ် ဆုံးမိနစ ် ထိ စောင ့ ် သူတွေဟာ သူတို ့ မှာ စိတ ် ကူးသစ ် တွေ မရှိဘူးဆိုတာကို ပေါက ် ကရလုပ ် ရင ် းနဲ ့ အလုပ ် ရှုပ ် နေတယ ် ။ 
တဖက ် ကကြည ့ ် ရင ် အပြေးအလွှားလုပ ် သူတွေဟာ သူတို ့ မှာ ပင ် ကိုယ ် အတွေတွေပါ မရှိဘူးဆိုတာ မှာ ဒီလောက ် ကို ပူပန ် မွှန ် ထူနေတယ ် ။ 
ပင ် ကိုယ ် ဉာဏ ် ရှိသူတွေ ရှင ် သန ် ပုံရတဲ ့ နေရာမှာ ကောင ် းကွက ် တစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ဘာလို ့ ဒါဖြစ ် တာလဲ ။ 
ပင ် ကိုယ ် သမားတေွဟာ မကောင ် းတဲ ့ အလုပ ် အကျင ့ ့ ် တွေ ရှိုနိုင ် တယ ် ။ 
အချိန ် ဆွဲခြင ် းဟာ ဖန ် တီးမှုကို မထိခိုက ် တာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သိရှိဖို ့ စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ချို ့ ကို ပုံစံထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လူတွေကို စီးပွားရေး စိတ ် ကူးသစ ် တွေ ထုတ ် ခိုင ် းခဲ ့ ပြီး ဒါတွေဟာ ဘယ ် လို ဆန ် းသစ ် ပြီး အသုံးဝင ် တာကို သီးခြား ဖတ ် သူတွေကို အကဲဖြတ ် ခိုင ် းတယ ် ။ 
သူတို ့ ထဲက အချို ့ ကို အလုပ ် တာဝန ် ချက ် ချင ် း လုပ ် ခိုငိးတယ ် ။ 
အခြားသူတွေကို သူတို ့ ရှေ ့ မှာ Minesweeper ကို ရှေ ့ မှာ ငါးမိနစ ် ၊ ဆယ ် မိနစ ် ကြာတွဲလောင ် းချရင ် း အချိန ် ဆွဲဖို ့ ကျပန ် းတာဝန ် ပေးတယ ် ။ 
သေချာတာက အသင ့ ် အတင ့ ် အချိန ် ဆွဲသူဆွေဟာ အခြား အုပ ် စု နှစ ် စုထက ် ဖန ် တီးနိုင ် မှု ၁၆% ပိုပါတယ ် ။ 
ကဲ Minesweeper ဟာ အံ ့ ဖွယ ် ဆိုပေမဲ ့ ထိရောက ် မှုရဲ ့ မောင ် းတံ မဟုတ ် ဘူး ။ အကြောင ် းက အလုပ ် တာဝန ် အကြောင ် း မသိခင ် ဂိမ ် းအရင ် ကစားရင ် တီထွင ် မှု မြှင ့ ် တင ် တာ မရှိဘူး ။ 
ဒီပြဿနာကို လုပ ် ဆောင ် တော ့ မယ ် လို ့ သင ့ ် ကို ပြောပြီးတဲ ့ အခါမှသာ သင ် ဟာ အချိန ် စဆွဲပြီး ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ရဲ ့ အနောက ် ဘက ် မှာ တာဝန ် က အသက ် ဝင ် တုန ် းပါ ၊ စိတ ် မှာ စမွေးတာပါ ။ 
အချိန ် ဆွဲခြင ် းဟာ ကွဲလွဲတဲ ့ စိတ ် ကူးတွေ စဉ ် းစားဖို ့ ၊ အစဉ ် အတိုင ် းမဟုတ ် တဲ ့ နည ် းတွေ တွေးဖို ့ ၊ မမျှော ် လင ့ ် တဲ ့ အယူ အဆတွေ လုပ ် ဖို ့ အချိန ် ပေးတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီစမ ် းသပ ် ချက ် တွေကို အပြီးသတ ် နေတုန ် းမှာပဲ တမူးထူးသူတွေအကြောင ် း စာအုပ ် ရေးဖို ့ စနေပြီး တွေးမိတာက "" ဒါဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ့ ် ကို အချိန ် ဆွဲဖို ့ သင ် ရန ် အကောင ် းဆုံးအချိန ် ပဲ ၊ အချိန ် ဆွဲခြင ် းအကြောင ် း အခန ် းရေးတုန ် းပေါ ့ ။ "" ဒါနဲ ့ အချိန ် အရှည ် ကြီးဆွဲပြီး မိမိကိုယ ် ကိုလေးစားတဲ ့ ကြိုတင ် လုပ ် သူတစ ် ယောက ် လိုမျိုး နောက ် မနက ် အစောကြီးထပြီး ဘယ ် လိုအချိန ် ဆွဲဖို ့ စာရင ် းပြုစုတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) နောက ် ကျွန ် တော ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ဆီ မတိုးတက ် စေရေး ရည ် ရွယ ် ချက ် ဆီ ဝီရိယရှိရှိ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အချိန ် ဆွဲခြင ် း အခန ် းကိုစရေးခဲ ့ ပြီး တစ ် နေ ့.. လမ ် းတစ ် ဝက ် မှာပေါ ့ ၊ ပြောရရင ် ဝါကျ အလယ ် ခေါင ် မှာ လနဲ ့ ချီ ပစ ် ထားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက မချိမဆံ ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြန ် ရေးတဲ ့ အခါ စိတ ် ကူးသစ ် မျိုးစုံ ရခဲ ့ တယ ် ။ 
Aaron Sorkin ပြောသလိုပဲ "အချိန ် ဆွဲတာလို ့ သင ် ခေါ ် တယ ် ၊ ကျုပ ် က စဉ ် းစားတာလို ့ ခေါ ် တယ ် ။" 
ဒီတစ ် လျှောက ် မှာ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာက သမိုင ် းထဲက ထူးချွန ် တဲ ့ တမူးထူးသူ တွေဟာ အချိန ် ဆွဲသူတွေပါ ။ 
Leonardo da Vinci ကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
Mona Lisa ကို ၁၆ နှစ ် ကြာ လုပ ် လိုက ် ၊ မလုပ ် လိုက ် နဲ ့ ပင ် ပင ် ပန ် းပန ် း ဆွဲခဲ ့ တယ ် ။ 
မအောင ် မြင ် သလို ခံစားခဲ ့ တယ ် ။ 
နေ ့ စဉ ် မှတ ် တမ ် းထဲ အများကြီး ရေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အလင ် းအမှောင ် မှာ သူယူခဲ ့ တဲ ့ သူပြောင ် းလဲတစ ် ချို ့ က သူ အလင ် း ပုံဖော ် နည ် းကို ပြောင ် းလဲသွားပြီး သူကို ပိုတော ် တဲ ့ ပန ် းချီဆရာဖြစ ် စေတယ ် ။ 
Martin Luther King. Jr ကျတော ့ ရော ။ 
သူ ့ ဘဝရဲ ့ အကြီးကျယ ် ဆုံး မိန ့ ် ခွန ် း မတိုင ် ခင ် Washington ချီတက ် ပွဲမှာ ၊ ဒါကို မနက ် ၃ နာရီမှာ ပြန ် ရေးနေတယ ် ။ 
စင ် ပေါ ် တက ် ဖို ့ သူ ့ အလှည ့ ် ကျဖို ့ ပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ ထိုင ် နေပြီး မှတ ် စုကို ရေးခြစ ် လိုက ် ၊ လိုင ် းတွေကို ဖျက ် လိုက ် လုပ ် နေတုန ် းပဲ ။ 
စင ် ပေါ ် ကိုတက ် တော ့ ၁၁ မိနစ ် အတွင ် းမှာ သမိုင ် းကြောင ် းကို ပြောင ် းစေတဲ ့ စကားလုံး လေးလုံးကို ဖွင ့ ် ဟဖို ့ သူ ပြင ် ဆင ် ထားတဲ ့ မှတ ် ချက ် တွေကို စွန ့ ် တယ ် ။ "I have a dream." 
ဒါက သူ ​ ရေးတာထဲမှာ မပါပါဘူး ။ 
နောက ် ဆုံး မိနစ ် အထိ မိန ့ ် ခွန ် းကို အပြီးသတ ် တဲ ့ အလုပ ် ကို အချိန ် ဆွဲရင ် း အပြင ် းရှဆုံး ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိတဲ ့ စိတ ် ကူး တွေဆီ သူ ့ ကိုယ ် ကို ဖွင ့ ် ချလိုက ် တယ ် ။ 
စာသားက ကျောက ် ထက ် အက ္ ခရာတင ် မထားတာကြောင ့ ် သူ ့ မှာ လက ် တန ် းပြောခွင ့ ် ရှိခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
အချိန ် ဆွဲခြင ် းဟာ ထုတ ် လုပ ် မှုနဲ ့ ဆိုရင ် ဒုစရိုက ် ဆိုပေမဲ ့ ဆန ် းသစ ် မှုနဲ ့ ကျတော ့ သုစရိုက ် ပဲလေ ။ 
များစွာသော ပြောင ် မြောက ် တဲ ့ ပင ် ကိုယ ် ဉာဏ ် သမားတွေနဲ ့ တွဲတွေ ့ ရတာက သူတို ့ ဟာ အစမြန ် ပြီး အဆုံးသတ ် နှေးတာပါ ။ 
ဒါက Warby Parker နဲ ့ ကျွန ် တော ် လွဲခဲ ့ တာလေ ။ 
ခြောက ် လကြာ သူတို ့ ဖင ် ဒရွတ ် တိုက ် ဆွဲနေချိန ် မှာ သူတို ့ ကို ကြည ့ ် ပြီး ပြောမိတာက "သိလား ၊ သူများကုမ ္ ပဏီတွေ အွန ် လိုင ် းမှာ မျက ် မှန ် တွေ စရောင ် းနေတယ ် ။" 
ပထမရွှေ ့ သူ အသာစီးရတာ သူတို ့ လွတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် သဘောမပေါက ် မိတာက သူတို ့ ဟာ လူတွေ သူတို ့ ရဲ ့ မျက ် မှန ် တွေ အွန ် လိုင ် းမှာ အေးအေးဆေးဆေး မှာလို ့ ရအောင ် တစ ် ချိန ် လုံး ကြံဆနေတာကိုပါ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက ပတမရွေ ့ သူ အသာစီးရမှုဟာ အများအားဖြင ့ ် ယုံမှတ ် မှုပါ ။ 
ထုတ ် ကုန ် အမျိုးအစား ၅၀ ကျော ် ရဲ ့ စံနမူနာ လေ ့ လာမှုတစ ် ခုကို ကြည ့ ် ပါ ၊ စျေးကွက ် ထွင ် သူ ပထမရွှေ ့ သူတွေကို ထူးခြားပြီး ပိုကောင ် းတာတစ ် ခု မိတ ် ဆက ် တဲ ့ တိုးတက ် အောင ် လုပ ် သူတွေနဲ ့ ယှဉ ် ကြည ့ ် တာပေါ ့ ။ 
တွေ ့ ရတာက ပတမရွှေ ့ သူတွေဟာ ၄၇% ကျဆုံးမှုရှိပြီး ယှဉ ် လိုက ် ရင ် တိုးတက ် အောင ် လုပ ် သူတွေကျတော ့ ၈% ပဲရိုတယ ် ။ 
Facebook ကိုကြည ့ ် ၊ လူမှုကွန ် ရက ် တစ ် ခုဆောက ် ဖို ့ Myspace နဲ ့ Friendster တို ့ ဆောက ် ပြီးတဲ ့ အထိ စောင ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Google ကိုကြည ့ ် ၊ Altavista နဲ ့ Yahoo တို ့ နောက ် နှစ ် ချီစောင ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အသစ ် တစ ် ခုကို အစကနေ ဖန ် တီးတာထက ် အခြားသူတစ ် ဦးရဲ ့ စိတ ် ကူးကို တိုးတက ် အောင ် လုပ ် တာက သိပ ် ကို ပိုလွယ ် တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် သိလိုက ် ရတဲ ့ သင ် ခန ် းစာက ပင ် ကိုယ ် ဖြစ ် ဖို ့ ပထမဖြစ ် ဖို ့ မလိုတာပါ ။ 
ထူးခြားပြီး ပိုကောင ် းဖို ့ သာ လိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Warby Parker ကို ကျော ် လိုက ် တဲ ့ အကြောင ် းက ဒါပဲမဟုတ ် ပါ 
သူတို ့ ဟာ သံသယတွေနဲ ့ လည ် း ပြည ့ ် နေပါသေးတယ ် ။ 
စီထားတဲ ့ အပိုအစီအစဉ ် တွေ ရှိခဲ ့ ပြီး ဒါက သူတို ့ မှာ ပင ် ကိုယ ် ဖြစ ် ဖို ့ သတ ္ တိရှိလားဆိုတာ သံသယပွားစေတယ ် ။ အကြောင ် းက တမူးထူးသူတွေဟာ ဒီလိုပုံပေါက ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ အပေါ ် ယံမှာ ပင ် ကိုယ ် သမား အတော ် များများဟာ ယုံကြည ် မှုရှိပုံရပေမဲ ့ မြင ် ကွင ် းနောက ် ကွယ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ လို ထပ ် တူ ကြောက ် စိတ ် နဲ ့ သံသယ ရှိတာပါပဲ ။ 
စီမံကိုင ် တွယ ် ပုံ မတူတာပါပဲ ။ 
ဒီ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် က ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုအတွက ် ဘယ ် လိုလုပ ် တာကို သရုပ ် ပြပါရစေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ကျွန ် တော ့ သုသေသနထဲမှာ မတူညီတဲ ့ သံသယနှစ ် မျိုးရှိတာ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကိုယ ် တိုင ် သံသယနဲ ့ စိတ ် ကူး သံသယပါ ။ 
ကိုယ ် တိုင ် သံသယက တုံ ့ ဆိုင ် းတာပါ ။ 
ဒါက သင ့ ် ကို ရပ ် တန ့ ် စေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ကူး သံသယက လှုံဆော ် ပေးတယ ် 
ဒါက သင ့ ် ကို ့ စစ ် ဆေး ၊ စမ ် းသပ ် ၊ မွမ ် းမံဖို ့ နှိုးဆော ် တယ ် ၊ MLK လုပ ် ခဲ ့ သလိုပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ တမူထူးဖို ့ အဓိကအချက ် က အဆင ့ ် သုံးကနေ အဆင ့ ် လေးကို ကျော ် တာကို ရှောင ် ခြင ် းရဲ ့ ရိုးစင ် းတဲ ့ အရာလေးပါ ၊ 
"" ငါက ဖွတ ် ကျား "" လို ့ ပြောတာအစား "" ပထမဆုံး မူကြမ ် းတွေဟာ အမြဲ ချာတူးလံနေပြီး အဲဒီမှာ ငါက မရှိသေးဘူး "" လို ့ ပြောပါ ။ ဒီတော ့ အဲဒီကို သင ် ဘယ ် လိုရောက ် လဲ ။ 
အင ် း ၊ သဲလွန ် စရှိပါတယ ် ။ ဖြစ ် သွားတာက သင ် သုံးတဲ ့ အင ် တာနက ် ရှာဖွေရေးကိရိယာမှာပါ ။ 
သင ် သုံးတဲ ့ ဝက ် ဘ ် ရှာဖွေရေးကိရိယာ ဘာဆိုတာ သိရုံနဲ ့ တင ် သင ့ ် အလုပ ် စွမ ် းဆောင ် မှုနဲ ့ နှစ ် မြှပ ် မှုကို ကြိုပြောနိုင ် တယ ် ။ 
ကဲ တစ ် ချို ့ ကတော ့ ဒီလေ ့ လာမှုရဲ ့ ရလဒ ် တွေကို ကြိုက ် မှာ မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ​ ့ အထောက ် အထားကောင ် းရှိတာက Firefox နဲ ့ Chrome သုံးသူတွေဟာ Internet Explorer နဲ ့ Safari သုံးသူတွေထက ် သိသိသာသာ သာတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါထက ် စကားမစပ ် သူတို ့ ဟာ သူတို ့ အလုပ ် မှာ ၁၅% ပိုမြဲပါသေးတယ ် ။ 
ဘာလို ့ လဲ ။ ဒါက နည ် းပညာ အသာစီးတစ ် ခု မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ရှာဖွေရေးကိရိယာ လေးစုဟာ အကြမ ် းဖျင ် းတူညီတဲ ့ စာရိုက ် နှုန ် းရှိပြီး ကွန ် ပြူတာ သုတရဲ ့ တူညီတဲ ့ အဆင ့ ် တွေလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ကိစ ္ စက ရှာဖွေရေးကိရိယာ ရလာပုံပါ ။ 
အကြောင ် းက Internet Explorer (သို ့) Safari သုံးရင ် ဒါတွေက ကွန ် ပြူတာမှာ ကြိုသွင ် းပြီးသားဖြစ ် ပြီး သင ့ ် ကို ပေးထားတဲ ့ မူလရွေးပိုင ် ခွင ့ ် ကို လက ် ခံလိုက ် တာပါ ။ 
Firefox (သို ့) Chrome ကိုလိုချင ် ရင ် တော ့ မူလကို သံသယထားကာ ဒီမှာ မတူတဲ ့ ရွေးစရာရှိလားလို ့ မေးဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ နောက ် ပြီး နည ် းနည ် း ကြံရည ် ဖန ် ရည ် ရှိပြီး အသစ ် ကို ဆွဲယူတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီလေ ့ လာမှုကိုကြားပြီး လူတွေကပြောတာက "အိုး ၊ ၊ ပိုကောင ် းတဲ ့ အလုပ ် ရချင ် ရင ် ရှာဖွေရေးကိရိယာကို မြှင ့ ် ရုံပဲလား ။" 
(ရယ ် သံများ) နိုး ၊ ပြောလိုတာက မူလကို သံသယထားပြီး ပိုကောင ် းတဲ ့ ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ရှာဖို ့ ပဏာမခြေလှမ ် း လှမ ် းတဲ ့ သူမျိုး ဖြစ ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒါကို ကောင ် းကောင ် း လုပ ် ရင ် မြင ် ဖူးသလိုခံစားတာရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဆီ ကိုယ ် တိုင ် ဖွင ့ ် မိမယ ် ။ 
ဒါအတွက ် အမည ် ရှိတယ ် ။ vuja de လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) Vuja de ဟာ အရင ် က ကြိမ ် ဖန ် များစွာ မြင ် ဖူးတဲ ့ တစ ် ခုခုကိုကြည ့ ် တဲ ့ အခါ ရုတ ် တရက ် ဒါကို အမြင ် သစ ် တွေနဲ ့ တွေ ့ လိုက ် တာပါ ။ 
ရာစုဝက ် ကျော ် ကျော ် အစိမ ် းရောင ် အလင ် းမရနိုင ် တဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ဇာတ ် ညွှန ် းကို ကြည ့ ် သူ ဇာတ ် ညွှန ် းဆရာတစ ် ယောက ် ပါ ။ 
အရင ် က မူကွဲတိုင ် းမှာ အဓိကသရုပ ် ဆောင ် ဟာ ယုတ ် ညံ ့ တဲ ့ ဘုရင ် မဖြစ ် ဖူးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ Jennifer Lee က ဒါဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိ လားလို ့ စမေးခွန ် းထုတ ် တယ ် ။ 
ပထမဇာတ ် ဝင ် ခန ် းကို ပြန ် ရေးတယ ် ၊ ဗီလိန ် ကို အနှိပ ် စက ် ခံရတဲ ့ သူရဲကောင ် းအဖြစ ် ပြန ် ရေးပြီး Frozen ဟာ အအောင ် မြင ် ဆုံး အသက ် ဝင ် တဲ ့ ရုပ ် ရှင ် တစ ် ကား ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဒီဇာတ ် လမ ် းက ရိုးစင ် းတဲ ့ သတင ် းစကားတစ ် ခုရတယ ် ။ 
သံသယဝင ် လာရင ် လွှတ ် မပေးလိုက ် နဲ ့ တဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကြောက ် စိတ ် ကျတော ့ ရော ။ 
ပင ် ကိုယ ် သမားတွေလည ် း ကြောက ် တာပဲလေ ။ 
ကျရှုံးမှာ ကြောက ် ကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျန ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ ကွာပုံရတာက ကြိုးစားဖို ့ ပျက ် ကွက ် မှာကို ပိုတောင ် ကြောက ် တာပါ ။ 
ဒေဝါလီခံရတဲ ့ လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုကစတာ (သို ့) လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုကို စဖို ့ ပျက ် ကွက ် ခြင ် းကနေ ကျရှုံးနိုင ် တာ သူတို ့ သိကြတယ ် ။ 
ရေရှည ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အကြီးဆုံးနောင ် တ တွေဟာ လုပ ် ဆောင ် တာတွေမဟုတ ် ပဲ မလုပ ် ဆောင ် တာတွေဆိုတာ သူတို ့ သိတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံကိုကြည ့ ် ရင ် ကိုယ ် ပြန ် လုပ ် နိုင ် ဖို ့ ဆန ္ ဒရှိတာတွေဟာ မယူခဲ ့ တဲ ့ အခွင ့ ် အရေးတွေပါ ။ 
Elon Musk မကြာခင ် က ပြောတာက Tesla အောင ် မြင ် ဖို ့ သူမမျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ ဘူးတဲ ့ ။ 
သူသေချာခဲ ့ တာက ပထမပစ ် လွှတ ် တဲ ့ SpaceX အနည ် းငယ ် ဟာ ပြန ် လာဖို ့ အသာထား ဒါကို လည ် ပတ ် ဖို ့ လုပ ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် ပေမဲ ့ မကြိုးစားဖို ့ ဆိုတာကျတော ့ အရေးကြီးလွန ် းတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အများကတော ့ အရေးပါတဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခု ရရင ် ဒုက ္ ခခံ မကြိုးစားကြဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ သတင ် းကောင ် းတစ ် ချို ့ ရှိတယ ် ။ 
မကောင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးမှာ ခင ် ဗျား ဝေဖန ် ခံရမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
လူအများထင ် တာက ဝေဖန ် ခံရမယ ် ပေါ ့ ။ 
လုပ ် ငန ် းတွေကို ဖြတ ် သန ် းကြည ့ ် ပြီး လူတွေရဲ ့ အကြီးမားဆုံးစိတ ် ကူးနဲ ့ အရေးပါဆုံး အကြံဉာဏ ် တွေကို မေးရင ် ဖွင ့ ် ပြောမယ ့ ် အစား သူတို ့ ထဲက ၈၅% က နှုတ ် ဆိတ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ဘာသာ ရှက ် ကိုးရှက ် ကန ် းနဲ ့ ဆင ် ခြင ် ဉာဏ ် မရှိပုံပေါက ် မှာ လန ့ ် ကြတယိ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလဲမှန ် းကြည ့ ် ၊ ပင ် ကိုယ ် သမားတွေမှာ မကောင ် းတဲ ့ စိတိကူးတွေ အများကြီး တကယ ် က တန ် ချီတယ ် ။ 
ဒါကို ထွင ် တဲ ့ လူကို ကြည ့ ် ။ 
ကလေးတွေသာမက လူကြီးတွေကိုပါ လှန ့ ် တတ ် တဲ ့ အရမ ် းကြက ် သီးထစရာ စကားပြောတဲ ့ အရုပ ် ကို သူစိတ ် ကူး ရခဲ ့ တာ အရေးစိုက ် လား ။ 
နိုး ၊ မီးလုံးထွင ် တာအတွက ် Thomas Edison ကို ခင ် ဗျားတို ့ ဂုဏ ် ပြုတယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) နယ ် ပယ ် တွေကို ဖြတ ် ကြည ် ရင ် အပြောင ် မြောက ် ဆုံး တမူထူးသူတွေဟာ အများဆုံး ကျရှုံးသူတွေပါ ၊ အကြောင ် းက သူတို ့ ဟာ အကြိုးစားဆုံးတွေ ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဂန ္ တဝင ် ဂီတစာဆို ၊ အကောင ် းတကာ ့ အကောင ် းဆုံးတွေကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
ဘာလို ့ တစ ် ချို ့ ဟာ အခြားသူတွေထက ် စွယ ် စုံကျမ ် းမှာ စာမျက ် နှာပိုရပြီး သူတို ့ ရဲ ့ သီဖွဲ ့ မှုတွေဟာ အကြိမ ် ပိုပြီး အသံသွင ် းခံရတာလဲ ။ 
အကောင ် းဆုံး တွက ် ဆရတာ တစ ် ခုက သူတို ့ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ သီဖွဲ ့ မှုတွေရဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ ထုထည ် ပါ ။ 
ပိုထုတ ် ပေးလေလေ ၊ ပို အမျိုးစုံလေလေဖြစ ် ပြီး စစ ် မှန ် တဲ ့ ပင ် ကိုယ ် တစ ် ခုခုအပေါ ် တိုက ် မိဖို ့ အခွင ့ ် တွေ များလေလေပါ ။ 
ဂန ္ တဝင ် ဂီတရဲ ့ ပဂေး သုံးဦးဖြစ ် တဲ ့ Bach Bethoven Mozart တို ့ တောင ် မှ အတော ် လေး ပိုနည ် းပါးတဲ ့ အပြောင ် မြောက ် ဆုံး လက ် ရာတွေရလာဖို ့ ရာပေါင ် းများစွာရှိတဲ ့ သီဖွဲ ့ မှုတွေ ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကဲ ခင ် ဗျားတို ့ အံ ့ ဩနေနိုင ် တာက ဘာလို ့ ဒီငနဲဟာ အကန ် လုံးမလုပ ် ပဲနဲ ့ ကြီးကျယ ် လာခဲ ့ တာလဲပေါ ့ ။ 
Wagner ဘယ ် လိုဖြစ ် အောင ် လုပ ် ခဲ ့ လဲမသိဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုအတွက ် ပိုပြီးပင ် ကိုယ ် ဖြစ ် ချင ် ရင ် တော ့ စိတ ် ကူးတွေ ပိုထုတ ် ဖို ့ လိုပ ် တယ ် ။ 
Warby Parker ထောင ် သူတွေ သူတို ့ ကုမ ္ ပဏီကို အမည ် ပေးဖို ့ ကြိုးစားတုန ် း လက ် လီ တံဆိပ ် တစ ် ခု တည ် ဆောက ် ဖို ့ ခေတ ် မီဆန ် းပြား ထူးခြားပြီး အပျက ် သဘော မဆက ် စပ ် တာ တစ ် ခုခုလိုခဲ ့ ပြီး နောက ် ဆုံး Warby နဲ ့ Parker ကို အတူတူမတွဲခင ် ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ၂၀၀၀ ကျော ် ကို စမ ် းသပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေအားလုံး စုလိုက ် ရင ် သိမြင ် ရတာက တမူထူးသူတွေဟာ ကျန ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ ဘာမှမကွဲတာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ကြောက ် တယ ် ၊ သံသယရှိတယ ် ၊ အချိန ် ဆွဲတယ ် ။ 
မကောင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးတွေရှိတယ ် ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ဒီအရည ် အသွေးတွေကြောင ့ ် သာပဲ သူတို ့ အောင ် မြင ် ကြတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေကိုမြင ် ရင ် ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အမှားမျိုး မလုပ ် ပါနဲ ့ ။ 
ဒါတွေကို လျှော ် မပစ ် ပါနဲ ့ ။ 
ဒါ သင ် ဖြစ ် တဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို လည ် း ဖယ ် မထုတ ် ပစ ် ပါနဲ ့ ။ 
သိဖို ့ က အစမြန ် ပြီး အဆုံးသတ ် နှေးတာဟာ ဖနိတီးမှုကို တိုးပွားစေနိုင ် တာ ၊ စိတ ် ကူးတွေကို သံသယဝင ် ပြီး ကြိုးစားဖို ့ ပျက ် ကွက ် မှာ ကြောက ် တာကို လက ် ခံတာဟာ မိမိကိုယ ် ကို လှုံ ့ ဆော ် နိုင ် ပြီး စိတ ် ကူးကောင ် း နည ် းနည ် းရဖို ့ စိတ ် ကူး ဆိုးတွေ အများကြီးလိုတာကိုပါ ။ 
ကြည ့ ် ၊ တမူထူးသူဖြစ ် ဖိုက မလွယ ် ဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကို ကျွန ် တော ် သံသယ မရှိပါဘူး ။ ဒါ ကိုယ ့ ် ဝန ် းကျင ် ကမ ္ ဘာကို မွမ ် းမံဖို ့ အကောင ် းဆုံးနည ် းပါ ။ 
ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

၁၉၀၁ ခုနှစ ် မှာ Auguste ဆိုတဲ ့ အမျိုးသမီး တစ ် ဦးကို Frankfurt က စိတ ္ တဇဆေးရုံကိုခေါ ် သွားတယ ် ။ 
Auguste ဟာ ယုံမှားလွန ် သူဖြစ ် ကြီး သူမဘဝရဲ ့ အခြေခံအကျဆုံး အသေးစိပ ် ကိုတောင ် မမှတ ် မိခဲ ့ ဘူး ။ 
သူမရဲ ့ ဆရာဝန ် က Alois လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
Alois ဟာ Auguste ကိုဘယ ် လို ကူညီရမလဲ မသိခဲ ့ ဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ စိတ ် မကောင ် းစရာက ၁၉၀၆ မှာ သူမဆုံးတဲ ့ အထိ စောင ့ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ရုံပါ ။ 
သူမဆုံးပြီးတော ့ Alois အလောင ် းကို ခွဲစိတ ် တော ့ Auguste ရဲ ့ ဦးနှောက ် မှာ ထူးဆန ် းတဲ ့ အပြားတွေနဲ ့ ရှုပ ် ထွေးမှုတွေ တွေ ့ မိတယ ် ။ သူအရင ် က တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးတာမျိုးတွေပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒီမှာ ပိုပြီးတောင ် ထင ် ရှားတဲ ့ ဟာပါ ၊ 
အကယ ် ၍ Aiguste သာ ဒီနေ ့ အသက ် ရှိမယ ် ဆိုရင ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၁၄ နှစ ် က Alois ထက ် ပိုပြီး သူမကို ကူညီမပေးနိုင ် ပါဘူး ။ 
Alois ဆိုတာက Dr. Alois Alzheimer ပါ ။ 
ပြီးတော ့ Auguste Deter ဆိုတာက အခုခေါ ် ကြတဲ ့ အယ ် ဇိုင ် းမားရောဂါ ဖြစ ် တဲ ့ ပထမဆုံး လူနာပါ ။ 
၁၉၀၁ တည ် းက ဆေးပညာဟာ အံ ့ မခန ် း အဆင ့ ် မြင ့ ် မားလာပါတယ ် ။ 
ကူးစက ် ရောဂါတွေကနေ ကာကွယ ် ဖို ့ ပဋိဇီဝ ဆေးတွေ ၊ ကာကွယ ် ဆေးတွေ ကင ် ဆာကုသမှုတွေ ၊ HIV အတွက ် RNA တန ် ပြန ် မှုတွေ တွေ ့ ရှိခဲ ့ ကြတယ ် ။ နှလုံးရောဂါအတွက ် ဆေးတွေနဲ ့ အများကြီးပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အယ ် ဇိုင ် းမားကို ကုသမှုမှာကျတော ့ အခြေခံအားဖြင ့ ် လုံးဝ တိုးတက ် မှု မရှိဘူး ။ 
အယ ် ဇိုင ် းမားကုသမှု ရှာဖွေဖို ့ ဆယ ် စုနှစ ် ကျော ် လုပ ် နေတဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် အသင ် းမှာ ကျွန ် တော ် ပါပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါကို တစ ် ချိန ် လုံးတွေးမိတယ ် ။ 
အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ အခု ကမ ္ ဘာအနှံ ့ လူသန ် း ၄၀ ကို ထိခိုက ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၂၀၅၀ မတိုင ် ခင ် လူသန ် း ၁၅၀ ကို ထိခိုက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါနဲ ့ ဒီအထဲ ခင ် ဗျားတို ့ တော ် တော ် များများ ပါပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အသက ် ၈၅ ဒါမှမဟုတ ် ဒီထက ် ပိုပြီးနေဖို ့ မျှော ် လင ့ ် နေရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ အယ ် ဇိုင ် မားရနိုင ် ခွင ့ ် ဟာ နှစ ် ယောက ် မှာ တစ ် ယောက ် နီးပါးပါ ။ 
တနည ် းပြောရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ရွှေရောင ် နှစ ် တွေမှာ အယ ် ဇိုင ် းမားဖြစ ် တာ ဒါမှမဟုတ ် အယ ် ဇိုင ် းမားနဲ ့ မိတ ် ဆွေ (သို ့) ချစ ် ခင ် သူ တဦးကို ကူညီရင ် း ကုန ် ဆုံးတာ ဖြစ ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
အမေရိကန ် တစ ် ခုတည ် းတောင ် အယ ် ဇိုင ် းမား စောင ့ ် ရှောက ် မှု ကုန ် ကျစရိတ ် ဟာ ၁ နှစ ် ဒေါ ် လာ ဘီလီယန ် ၂၀၀ ရှိနေပြီ ။ 
ဆေးကုသမှု ၅ဒေါ ် လာမှာ ၁ ဒေါ ် လာက အယ ် ဇိုင ် းမားအတွက ် ကုန ် ကျတာပါ ။ 
ဒါဟာ ယနေ ့ ခေတ ် စျေးအကြီးဆုံး ရောဂါပါ ။ ကလေးမွေးဖွားမှုမြင ့ ် တဲ ့ မျိုးဆက ် က အိုမင ် းလာတဲ ့ အတွက ် ၂၀၅၀ မတိုင ် မီ ကုန ် ကျစရိတ ် ငါးဆတိုးမယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းပါတယ ် ။ 
ပြောရရင ် အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မျိုးဆက ် ရဲ ့ အကြီးဆုံး ဆေးဘက ် နဲ ့ လူမှုရေးဆိုင ် ရာ စိမ ် ခေါ ် မှုခုဆိုရင ် အံ ့ ဩသွာနိူင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါရင ် ဆိုင ် ဖို ့ လုပ ် ထားတာက မဆိုစလောက ် ပါ ။ 
ဒီနေ ့ ကမ ္ ဘာတလွှားက ထိပ ် တန ် း သေတဲ ့ အကြောင ် းရပ ် တွေမှာ အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ ကုလို ့ မရ ၊ နှေးအောင ် တောင ် လုပ ် မရတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ရောဂါပါ ။ 
အခြားရောဂါတွေနဲ ့ စာရင ် အယ ် ဇိုင ် းမားရဲ ့ သိပ ္ ပံကို နားလည ် တာ ပိုနည ် းပါတယ ် ။ အကြောင ် းက သုသေသနပြုရာမှာ အချိန ် နဲ ့ ငွေစိုက ် ထုတ ် တာ ပိုနည ် းလို ့ ပါ ။ 
အမေရိကန ် အစိုးရက အယ ် ဇိုင ် းမားထက ် ကင ် ဆာသုသေသနမှာ နှစ ် စဉ ် ဆယ ် ဆပိုသုံးပါတယ ် ။ မယ ် ဇိုင ် းမားဟာ ပိုကုန ် ကျစေပြီး ကင ် ဆာလိုပဲ တူညီတဲ ့ နှစ ် စဉ ် သေဆုံးတဲ ့ အရေအတွက ် ဖြစ ် တာတောင ် မှပဲ ဗျာ ။ 
အရင ် းအမြစ ် ကင ် းမဲ ့ မှုဟာ ပိုပြီး အခြေခံကျတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတစ ် ခုကနေ အစပြုပါတယ ် ။ အသိစိတ ် ကင ် းမဲ ့ မှုလေ ။ 
အကြောင ် းက လူတိုင ် းသိသင ့ ် တာကို သိတဲ ့ လူက မရှိသလောက ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ ရောဂါတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး ဒါက ကုသလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၁၁၄ နှစ ် လုံးလုံးရဲ ့ အများစုမှာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေအပါ လူတိုင ် း အယ ် ဇိုင ် းမား နဲ ့ အိုမင ် းခြင ် းကို မှားယွင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
သူငယ ် ပြန ် တာဟာ ပုံမှန ် ဖြစ ် ပြီး အသက ် ကြီးတာရဲ ့ မရှောင ် သာတဲ ့ အပိုင ် းလို ့ ထင ် ခဲ ့ တယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ရောဂါကြောင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ တကယ ့ ် ရုပ ် ပိုင ် းအပျက ် အစီးကို သိဖို ့ ကျန ် းမာ ၊ အသက ် ကြီးတဲ ့ ဦးနှောက ် တစိခုရဲ ့ ရုပ ် ပုံကို အယ ် ဒိဇိုင ် းမားဝေဒနာရှင ် ရဲ ့ ဦးနှောက ် နဲ ့ ယှဉ ် ကြည ့ ် ဖို ့ ပဲ လိုတာပါ ။ 
ဆိုးဝါးတဲ ့ မှတ ် ဉာဏ ် နဲ ့ စိတ ် ပိုင ် း အရည ် အသွေး ဆုံးရှုံးမှု အစပျိုးခြင ် းအပြင ် အယ ် ဇိုင ် းမားကြောင ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ ဦးနှောက ် ပျက ် စီးမှုက ဘဝသက ် တမ ် းကို သိသိသာသာ လျော ့ ကျစေပြီး အမြဲတမ ် း ဒါက သေလောက ် ပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ရာစုက Dr. Alzheimer Auguste ဦးနှောက ် မှာ တွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ ဆန ် းတဲ ့ အပြားတွေနဲ ့ ရှုပ ် ထွေးမှုကို သတိရပါ 
ရာစုနှစ ် တစ ် ခုလုံး နီးပါး ဒါတွေအကြောင ် း အများကြီး မသိခဲ ့ ကြဘူး ။ 
ဒီနေ ့ မှာ ဒါတွေဟာ ပရိုတိန ် းမော ် လီကျူးက လုပ ် တာလို ့ သိရတယ ် ။ 
ပရိုတိန ် းမော ် လီကျူးကို အိုရီဂါမိ အနုစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုအဖြစ ် ပုံမှန ် ခေါက ် ထား တဲ ့ စက ္ ကူစလို မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
စက ္ ကူပေါ ် မှာ စေးကပ ် နေတဲ ့ အစက ် တွေရှိတယ ် ။ 
ပုံစံတကျ ခေါက ် လိုက ် ရင ် ဒီစေးကပ ် တဲ ့ အပိုင ် း တွေဟာ အတွင ် းဘက ် ရောက ် သွားတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခါတစ ် လေ မှားသွားပြီး တချို ့ စေးကပ ် တဲ ့ အပိုင ် းတွေ အပြင ် ဘက ် ရောက ် တယ ် ။ 
ဒါက ပရိုတန ် းမော ် လီကျူးတွေ တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခု ကပ ် သွားစေပြီး နောက ် ဆုံး အချပ ် ကြီးတွေနဲ ့ ရှုပ ် ထွေးမှုတွေ ဖြစ ် လာတဲ ့ အုပ ် စုတွေဖွဲ ့ သွားတယ ် ။ 
ဒါက အယ ် ဇိုင ် းမား ဝေဒနာရှင ် ရဲ ့ ဦးနှောက ် တွေထဲမှာ မြင ် ရတာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀နှစ ် Cambridge တက ္ ကသိုလ ် မှာ ကုန ် ဆုံးကာ ဒီ ချွတ ် ယွင ် းလုပ ် ဆောင ် ပုံကို နားလည ် အောင ် ကြိုးစားခဲ ့ တယ ် ။ 
အဆင ့ ် တွေ အများကြီးရှိပြီး ဘယ ် အဆင ့ ် က ပိတ ် ဆို ့ ဖို ့ စမ ် းတာ ရှာတာ ရှုပ ် ထွေးပါတယ ် ။ ဗုံးစနက ် တံ ဖြုတ ် သလိုပေါ ့ ၊ 
ဝိုင ် ယာတစ ် ခု ဖြတ ် လိုက ် တာ ဘာမှမဖြစ ် လောက ် ပါဘူး ။ 
အခြားဟာတွေ ဖြတ ် လိုက ် တာက ဗုံးပေါက ် ကွဲ စေနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ပိတ ် ဆို ့ ဖို ့ မှန ် ကန ် တဲ ့ အဆင ့ ် ကို ရှာဖို ့ လိုပြီး ဒါကိုလုပ ် တဲ ့ ဆေးတစ ် မျိုး တီထွင ် ရပါတယ ် ။ 
မကြာသေးခင ် အထိ အများအားဖြင ့ ် ဝိုင ် ယာတွေကို ဖြတ ် နေပြီး အကောင ် းဆုံးကို မျှော ် လင ့ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခု လူမျိုးစုံပါတဲ ့ အဖွဲ ့ စုစည ် းမိပါပြီ ။ ဆရာဝန ် ၊ ဇီဝ ၊ ဗီဇ ၊ ဓာတု ၊ ရူပဗေဒပညာရှင ် တွေ ၊ အင ် ဂျင ် နီယာနဲ ့ သင ် ္ ချာပညာရှင ် တွေပေါ ့ ။ 
စုပေါင ် းပြီး လုပ ် ငန ် းစဉ ် မှာ အရေးပါတဲ ့ အဆင ့ ် ကိုရှာဖွေဖို ့ စီမံပြီးပါပြီ ။ အခု အထူးသဖြင ့ ် ဒီအဆင ့ ် နဲ ့ ရောဂါကို တားဆီးဖို ့ ဆေးသစ ် တစ ် မျိုးကို စမ ် းသပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကဲဒီတော ့ နောက ် ဆုံးရလာဒ ် တစ ် ချို ့ ကို မျှဝေခွင ့ ် ပြုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စမ ် းသပ ် ခန ် းပြင ် ပက လူတွေ မမြင ် ဖူးသေးပါဘူး ။ 
တီကောင ် တွေကို စမ ် းသပ ် တ ​ ော ့ ဖြစ ် ပေါ ် လာတာရဲ ့ ဗီဒီယိုတွေကို ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ချို ့ တီကောင ် တွေဟာ ကျန ် းမာပြီး ပုံမှန ် အတိုင ် း ရွေ ့ ရှားနေတာ တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီတီကောင ် တွေရဲ ့ အတွင ် းဘက ် မှာ တစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခုကပ ် နေတဲ ့ ပရိုတိန ် းမော ် လီကျူးတွေ ရှိပါတယ ် ။ အယ ် ဇိုင ် းမားဖြစ ် တဲ ့ လူတွေလိုပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ဟာ အရှင ် းကြီး မကျန ် းမာတာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီတီကောင ် တွေကို အစောပိုင ် းအဆင ့ ် မှာ ဆေးသစ ် တိုက ် လိုက ် ရင ် သူတို ့ ဟာ ကျန ် းမာပြီး သာမန ် ဘဝသက ် တမ ် းမှာ ရှင ် သန ် တာကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ပဏာမ ရလာဒ ် ကောင ် းပဲ ရှိပါသေးတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီလိုသုသေသနက ပြဆိုတာက အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ နားလည ် နိုင ် တဲ ့ ရောဂါ ဖြစ ် ပြီး ကုသလို ့ ရတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
၁၁၄ နှစ ် ကြာ စောင ့ ် ဆိုင ် းပြီးတဲ ့ နောက ် နောက ် ဆုံးတော ့ လာမယ ့ ် ၁၀နှစ ် ၊ နှစ ် ၂၀ အတွင ် းမှာ ရယူနိုင ် တဲ ့ တကယ ့ ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမျှော ် လင ့ ် ချက ် ရှင ် သန ် ဖို ့ ၊ အဆုံး အယ ် ဇိုင ် းမားကိုနိုင ် ဖို ့ အကူလိုပါတယ ် 
ကျွန ် တော ့ လို သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေနဲ ့ မဟုတ ် ပဲ အားလုံးနဲ ့ ဆိုင ် တာပါ ။ 
အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ ရောဂါတစ ် ခုဆိုတာ ၊ ကြိုးစားရင ် တိုက ် ဖျက ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အသိအမြင ် နိုးကြားဖို ့ ခင ် ဗျားတို ့ လိုတယ ် ။ 
အခြားရောဂါတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လူနာတွေနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ မိသားစုတွေဟာ နောက ် ထပ ် သုသေသနအတွက ် ဦးဆောင ် ပြီး အစိုးရတွေ ၊ ဆေးဝါးလုပ ် ငန ် း ၊ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေနဲ ့ ထိန ် းသိမ ် းသူတွေကို ဖိအားပေးကြပါတယ ် ။ 
၁၉၈၀ နှောင ် းပိုင ် းနှစ ် တွေမှာ HIV အတွက ် ကုသမှု အဆင ့ ် မြင ့ ် ခြင ် းဟာ မရှိမဖြစ ် ပါ ။ 
ဒီနေ ့ ကင ် ဆာကိုတိုက ် ဖျက ် ဖို ့ ဟာ တွန ် းအား အတူတူပဲလို ့ မြင ် ပါတယ ် ။ 
အယ ် ဇိုင ် းမား ဝေဒနာရှင ် တွေကျတော ့ မကြာခဏ ​ ေ ကိုယ ့ ် ဘာသမပြောနိုင ် ရှာပါဘူး ။ 
မိသားစုတွေ နောက ် ကွယ ် က သားကောင ် တွေ ဟာ သူတို ့ ချစ ် ရသူတွေကို နေ ့ ညပြုစုရတော ့ တစ ် ခါတစ ် လေ အပြင ် ထွက ် ပြောင ် းလဲတာ ထောက ် ခံဖို ့ ပင ် းပန ် းနေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက တကယ ် ကို ခင ် ဗျားတို ့ အပေါါ ် ကျလာပါတယ ် ။ 
အယ ် ဇိုင ် းမားဟာ အများစုအနေနဲ ့ မျိုးရိုးလိုက ် တဲ ့ ရောဂါမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဦးနှောက ် ပါတဲ ့ လူတိုင ် း အန ္ တရာယ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ မှာ Auguste လိုမျိုး သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲကို မဖန ် တီးနိုင ် တဲ ့ လူနာ သန ် း ၄၀ ရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ အတွက ် ရပ ် တည ် ပေးဖို ့ ကူညီပါ ကုသမှုကို တောင ် းခံပေးကြပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လက ် တွေထောင ် ပြလို ့ ရမလား.. ဒီအခန ် းထဲက ဘယ ် နှစ ် ယောက ် လောက ် ဒီနှစ ် လေယာဉ ် စီးပြီးပြီးလဲဗျာ ။ 
ကောင ် းလိုက ် တာဗျာ ။ 
အင ် း ဖြစ ် သွားတာက ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ နှစ ် စဉ ် ဒီအတွေ ့ အကြုံကို လူသန ် း သုံးထောင ် ကျော ် နဲ ့ မျှဝေလိုက ် တာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှား ပျံသန ် းတဲ ့ ဒီသတ ္ ထုပြွန ် တွေထဲကို လူအများကြီး သွင ် းလိုက ် တဲ ့ အခါ တစ ် ခါတစ ် ခါမှာ ဒါမျိုးတွေဖြစ ် တတ ် ပြီး ကူးစက ် ရောဂါ ရတတ ် တာပါ ။ 
မနှစ ် က Ebola ရောဂါဖြစ ် ပွားတာ ကြားမိတော ့ ဒီအကြောင ် းကို ပထမဆုံး စိတ ် ဝင ် စားမိတာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဖြစ ် သွားတာက Ebola ဟာ ပိုကန ့ ် သတ ် အပိုင ် းအခြားရှိတဲ ့ အရည ် စက ် ကြောင ် းတွေ ကနေပြီး တစ ် ဆင ့ ် ကူးစက ် ပေမဲ ့ လေယာဉ ် ခန ် းမှာ ကူးစက ် နိုင ် တဲ ့ အခြားရောဂါမျိုးတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
အဆိုးဆုံးအပိုင ် းက ဒီကိန ် းတွေကို ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ တော ် တော ် လန ့ ် စရာကြီးပါ ။ 
ဒါနဲ ့ H1N1 ရှိတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် လေယာဉ ် ပေါ ် တက ် လိုက ် တော ့ လေယာဉ ် တစ ် စင ် းမှာပဲ အခြားလူ ၁၇ ဦးကို ရောဂါကူးသွားတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး SARS ရောဂါနဲ ့ လူ သုံးနာရီ ခရီးစဉ ် ကို လိုက ် ပါခဲ ့ တော ့ လူ ၂၂ ဦးရောဂါကူးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက မဟာ အင ် အားကြီးတစ ် ခုရဲ ့ ကျွန ် တော ့ စိတ ် ကူး အတိအကျတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါကို ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ တွေ ့ လိုက ် ရသေးတာက ဒီရောဂါတွေကို ကြိုတင ် စကင ် လုပ ် ဖို ့ အရမ ် း ခက ် ခဲတာကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် လေယာဉ ် ပေါ ် တက ် တဲ ့ အခါ သူတို ့ တွေ ဖျားနိုင ် ပြီး သူတို ့ တွေ တကယ ် ပဲ ရောဂါရှိနိုင ် ပေမဲ ့ ရောဂါလက ္ ခဏာ မပြတဲ ့ ရောဂါအောင ် းနေတဲ ့ ကာလထဲ ရောက ် နေနိုင ် ကာ သူတို ့ တွေကနေ ပြန ် ပြီး လေယာဉ ် ထဲက အခြားလူများစွာ ကို ရောဂါ ပျံ ့ နှံ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ဘယ ် လို အလုပ ် လုပ ် လဲဆိုတော ့ အခု ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ လေယာဉ ် ခန ် း ထိပ ် က ဝင ် လာတဲ ့ လေနဲ ့ ပုံမှာမြင ် ရတဲ ့ အပြာရောင ် လို ဘေးက ဝင ် လာတဲ ့ လေရှိတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး အထွက ် ပိုက ် တွေနားမှာ ရောဂါ ပစ ္ စည ် းတွေကို ၉၉.၉၇% ရှင ် းလင ် းပေးတဲ ့ အရမ ် း ထိရောက ် မှုရှိတဲ ့ အစစ ် တွေလည ် း ရှိသေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခု ဖြစ ် တာက ဒီရောနှောနေတဲ ့ လေထုစီးဆင ် းမှု ပုံစံရှိတာပါ ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ဦးဦးက နှာချေတော ့ မယ ် ဆိုရင ် အဲဒီလေက အစစ ် ကနေ ထွက ် ခွင ့ ် မရခင ် မှာတောင ် အကြိမ ် ပေါင ် းများစွာ ပတ ် ချာလှည ့ ် နေလိမ ် မယ ် ။ 
ဒီတော ့ တွေးမိတာက ဒါ အတော ် ကို အရေးကြီးတဲ ့ ပြဿနာဆိုတာ အရှင ် းကြီးပါ ။ 
လေယာဉ ် တစ ် စင ် း သွားဝယ ် ဖို ့ က ပိုက ် ဆံမရှိတော ့ ဒီအစား ကွန ် ပြူတာ တည ် ဆောက ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ကွန ် ပြူတာသုံး အငွေ ့ အရည ် ဆန ် တဲ ့ ဒိုင ် နမစ ် ပညာ ဖြစ ် သွားတယ ် ။ ဖန ် တီးလို ့ ရတာက ဒီသရုပ ် ပြချက ် တွေဟာ လူကိုယ ် တိုင ် လေယာဉ ် ထဲ ဝင ် ပြီး တိုင ် းတာတာတွေထက ် ပိုပြီး ပြတ ် သား တဲ ့ ပုံရိပ ် တွေပေးတာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ အခြေခံအားဖြင ့ ် ဒါဘယ ် လို အလုပ ် လဲဆိုတာက ဒီ 2D ပုံတွေနဲ ့ စပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါတွေက အင ် တာနက ် တစ ် ဝိုက ် မှာ မျောလွင ့ ် နေ တဲ ့ နည ် းပညာ စာတမ ် းတွေပါ ။ 
ဒါကိုယူပြီး အဲဒီအချိန ် က ဒီ 3D ပုံ တကယ ် တည ် ဆောက ် တဲ ့ 3D ပုံစံထုတ ် ဆော ့ ဖ ် ဝဲ ထဲထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီနောက ် ဒီပုံစံကို ပိုင ် းလိုက ် ပြီး ဒီလို အပိုင ် းလေးတွေကို ဆောက ် လိုက ် တယ ် ၊ အခြေခံကတော ့ ဒါကို ကွန ် ပြူတာက ပိုနားလည ် အောင ် ချိတ ် ဆက ် တာပါ ။ 
ဒီနောက ် လေယာဉ ် ခန ် းရဲ ့ ဘယ ် မှာ လေအဝင ် ၊ အထွက ် ရှိတာ ကွန ် ပြူတာကိုညွှန ် ကြားတယ ် ၊ ရူပဗေဒအစုလိုက ် နဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ပြီး အဓိကက အသွင ် တူဖန ် တီးတာကို ကွန ် ပြူတာ က တွက ် မပြီးမချင ် း အဲဒီမှာထိုင ် စောင ့ ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီသမရိုးကျ လေယာဉ ် ခန ် းနဲ ့ တကယ ် ရလိုက ် တာက အလယ ် ကလူ နှာချေနေတာကို မြင ် နိုင ် ပြီး "" ဖျပ ် "" လို ့ လုပ ် လိုက ် တော ့ ဒါက လူတွေရဲ ့ မျက ် နှာတွေထဲ ရောက ် သွားတယ ် ။ 
တော ် တော ် ရွံစရာကောင ် းပါတယ ် ။ 
အရှေ ့ ဘက ် က ဒီခရီးသည ် နှစ ် ဦးကို သတိထားမိမှာပါ ။ အလယ ် ကောင ် က ခရီးသည ် ဘေးမှာ ထိုင ် နေတယ ် လုံးလုံး မပျော ် နေပါဘူး ။ 
ဘေးဘက ် ကနေ တစ ် ချက ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် လေယာဉ ် ခန ် း တစ ် နံတစ ် လျား ပျံနေတဲ ့ ခရီးသည ် တွေကို သိတထားမိပါမယ ် ။ 
ပထမဆုံး ကျွန ် တော ် တွေးမိတာက "" ဒါက မကောင ် းဘူး "" ။ ဒါနဲ ့ အသွင ် တူဖန ် တီးမှု ၃၂ ခုကျော ် ကို လုပ ် ခဲ ့ ပြီး နောက ် ဆုံးမှာ ဒီအဖြေကိုရပါတယ ် ။ 
ဒါကို မှတ ် ပုံတင ် ဆိုင ် းငံ ့ ထားတဲ ့ Global Inlet Director လို ့ ခေါ ် ထားတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ရောဂါပစ ္ စည ် း ထုတ ် လွှင ့ ် တာကို ၅၅% လောက ် လျှော ့ ချပေးနိုင ် ပြီး လေကောင ် းလေသန ့ ် ရှူရှိက ် မှုကို ၁၉၀% လောက ် တိုးလာစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက တကယ ် ဘယ ် လိုလုပ ် လဲဆိုတော ့ ဒီဒြပ ် ပေါင ် း အပိုင ် းကို လေယာဉ ် ထဲက ရှိနှင ့ ် ပြီးသား နေရာတွေထဲမှာ တပ ် ဆင ် မှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက တပ ် ဆင ် ဖို ့ တွက ် ချေကိုက ် ပြီး ဒါကို ညတွင ် းချင ် းကို လုပ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဝက ် အူ တစ ် ချောင ် း ၊ နှစ ် ချောင ် း စုပ ် ဖို ့ လိုတာ ၊ ပြီးရင ် ရပြီလေ ။ 
ပြီတော ့ ရလာတဲ ့ ရလဒ ် တွေကတော ့ လုံးဝ အံ ့ ဩစရာကြီးပါ ။ 
ဒီပြဿနာဖြစ ် စေတဲ ့ ဝေ ့ လည ် နေတဲ ့ လေထုစီးဆင ် းတဲ ့ ပုံစံတွေရမယ ့ ် အစား ခရီးသည ် တွေကြား ဖြတ ် ဝင ် တဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အသက ် ရှူတဲ ့ ဇုန ် တွေဖန ် တီးဖို ့ လေထုနံရံတွေကို ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အလယ ် က ခရီးသည ် ဟာ နှာထပ ် ချေနေတာကို သတိထားမိကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီတစ ် ကြိမ ် မှာတော ့ ဒါကို အောက ် ဘက ် က အစစ ် တွေဆီ ဖယ ် ရှားဖို ့ ကို ထိထိမိမိ တွန ် းထုတ ် နိုင ် ပါပြီ ။ 
ဘေးဘက ် ကလည ် း အလားတူပါ ၊ ရောဂါပစ ္ စည ် းတွေကို အောက ် ကို တိုက ် ရိုက ် တွန ် းထုတ ် နိုင ် တာ မြင ် ရမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီတီထွင ် မှု တပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ ဒီအခင ် းအကျင ် းကို တစ ် ချက ် လောက ် ထပ ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် အလယ ် က ခရီးသည ် ဟာ နှာချေပေမဲ ့ ဒီတစ ် ကြိမ ် မှာတော ့ အခြားသူတွေကို ကူးစက ် ဖို ့ အခွင ့ ် မရခင ် ဒါကို ထွက ် ပေါက ် ကို တန ် းပြီး တွန ် းချနေတာ သတိပြုမိကြမှာပါ ။ 
အလယ ် လူဘေးမှာ ကပ ် ထိုင ် နေတဲ ့ ခရီသည ် နှစ ် ဦးဟာ ရောဂါပစ ္ စည ် းတွေကို မရှူမိသလောက ် အသက ် ရှူနေတာကို သတိထားမိမှာပါ ။ 
ဘေးဘက ် ကနေလည ် း ကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ၊ အရမ ် းထိရောက ် တဲ ့ စနစ ် တစ ် ခုပါ ။ 
အတိုချုပ ် က ဒီစနစ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ဒီဆိုလိုချက ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ တွေ ့ လိုက ် ရတာက ဒါက အလယ ် က နှာချေတဲ ့ လူ အတွက ် တင ် မဟုတ ် ပဲ ပြတင ် းပေါက ် ထိုင ် ခုံကလူ ဒါမှမဟုတ ် မင ် းလမ ် းမှာထိုင ် တဲ ့ ခရီးသည ် နှာချေတာအတွက ် လည ် း အလုပ ် လုပ ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဖြေရှင ် းမှုက ကမ ္ ဘာကြီးအတွက ် ဘာကိုဆိုလိုပါသလဲ ။ 
အင ် း ၊ ဒါကို လက ် တွေ ့ ဘဝထဲကို ကွန ် ပြူတာ သရုပ ် ဖန ် တီးခြင ် းကနေ တစ ် ချက ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ဟောဒီမှာ ဆောက ် ထားတဲ ့ 3D ပုံစံနဲ ့ ကြည ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ အဓိကကတော ့ 3D ပုံနှိပ ် ခြင ် းကို သုံးပြီးပေါ ့ ၊ ဒီအလားတူ လေထုစီးဆင ် းမှု ပုံစံတွေဟာ ခရီးသည ် တွေဆီကို လာနေတာကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အတိတ ် က SARS ကူးစက ် ရောဂါဟာ ကမ ္ ဘာကြီး ကို ဒေါ ် လာ ဘီလီယံ ၄၀ လောက ် ကုန ် ကျစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အနာဂတ ် မှာတော ့ ရောဂါကြီးတစ ် ခု ဖြစ ် ပွားမှုဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို ဒေါ ် လာ သုံး ထရီလီယံထက ် ပို ကုန ် ကျနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါမတိုင ် ခင ် ကဆို လေယာဉ ် ကို တစ ် လ ၊ နှစ ် လလောက ် အလုပ ် ခွင ် ကနေ ထုတ ် ပစ ် ဖို ့ လိုခဲ ့ သေးတယ ် ၊ တစ ် ခုခုပြောင ် းလဲဖို ့ လူတွေနဲ ့ နာရီပေါင ် း သောင ် းနဲ ့ ချီ ၊ ဒေါ ် လာသန ် းပေါင ် း များစွာ အကုန ် ခံရင ် းလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ တစ ် ခုခုဆို ညတွင ် းချင ် း တပ ် ဆင ် နိုင ် ပြီး ရလဒ ် တွေကို ချက ် ချင ် းကြည ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အခုအခါမှာ ဒါကို လေကြောင ် းစမ ် း သပ ် ချက ် အထောက ် အထားပြုဖို ့ နဲ ့ ဒီသဘောတူချက ် လုပ ် ငန ် းစဉ ် ထိန ် းသိမ ် းမှုတွေအားလုံးကို အတည ် ပြုပေးဖို ့ အရေးကြီးတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ပြတာက တစ ် ခါတစ ် လေ အကောင ် းဆုံး ဖြေရှင ် းနည ် းတွေဟာ အရိုးရှင ် းဆုံးတွေပဲ ဆိုတာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် က ဆိုရင ် တောင ် ဒီပရောဂျက ် ဖြစ ် လာခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ အကြောင ် းက အဲဒီတုန ် းက နည ် းပညာက ဒါကို မထောက ် ပံ ့ နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
အခုအခါမှာတော ့ အဆင ့ ် မြင ့ ် ကျွန ် ပြူတာစနစ ် နဲ ့ တိုးမြှင ့ ် လာခဲ ့ တဲ ့ အင ် တာနက ် နဲ ့ အတူ တီထွင ် မှုအတွက ် တကယ ့ ် ရွှေခေတ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ အားလုံးကို ဒီနေ ့ မေးမယ ့ ် မေးခွန ် းက ဘာလို ့ စောင ့ ် နေတာလဲဗျာ ၊ 
အနာဂတ ် ကို အတူတူ ဒီနေ ့ တည ် ဆောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် ဟာ နည ် းပညာက ဘယ ် ဆီကို ဦးတည ် နေကြောင ် း နည ် းနည ် း ပြောလိုပါတယ ် ။ 
မကြာခဏဆိုသလို နည ် းပညာက ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဆီကို လာတဲ ့ အခါမှာ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုပြီး ခန ့ ် မှန ် းလို ့ ရနိုင ် ကြတဲ ့ နည ် းပညာတွေ တစ ် ပုံကြီးလည ် း ရှိကြပါတယ ် ၊ နည ် းပညာဆိုင ် ရာ စနစ ် တွေဆီမှာ ဦးညွတ ် ချက ် တွေ ကိုယ ် စီ ရှိတတ ် တယ ် ၊ အရေးကြီးလိုအပ ် မှုတွေ ၊ အလားအလာတွေ အသီးသီး ရှိကြလို ့ ပါ ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီလို အလားအလာတွေကို ကျတော ့ ရူပဗေဒ ကိုယ ် ၌ ရဲ ့ သဘာဝထဲမှ ၊ ဝါယာကြိုးများ ၊ ခလုတ ် များ နဲ ့ အီလက ် ထရွန ် းများရဲ ့ ဓာတုဗေဒမှ ထွက ် ပေါ ် လာတာမို ့ လို ့ ဆင ် တူ ပုံစံများကို ထပ ် တလဲလဲ မြင ် တွေ ့ ကြရမှာပါ ။ 
အဲဒိ ပုံစံများက ဒီလို အလားအလာများကို ၊ အဲဒီလို ဦးညွတ ် မှုများကို ထုတ ် ပေးကြတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ မြေဆွဲအားလို စဉ ် းစားလို ့ ရနိုင ် တယ ် ။ 
ချိုင ့ ် ဝှမ ် းဆီ ကျလာတဲ ့ မိုးရေကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
ချိုင ့ ် ဝှမ ် းအတိုင ် း အဲဒီမိုးရေ ဆင ် းသွားမယ ့ ် လမ ် းအတိအကျကို ခန ့ ် မှန ် းရန ် မလွယ ် ပါ ။ 
၎ င ် းဟာ ဘယ ် လို စီးဆင ် းသွားပုံကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ မမြင ် နိုင ် ပေမဲ ့ အထွေထွေ ဦးတည ် ချက ် က အောက ် ကို ဆိုတာ ရှင ် းတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နည ် းပညာ စနစ ် များထဲ အလိုလိုပါကြတဲ ့ အဲဒီလို ဦးတည ် ချက ် များ နဲ ့ အရေးကြီးမှုတွေက ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို စကေးကြီးနဲ ့ ကြည ့ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ဘယ ် ဆီကို သွားနိုင ် ကြောင ် း ပြပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ခြုံပြီးကြည ့ ် ပါက ၊ ဥပမာ တယ ် လီဖုန ် းတွေ ပေါ ် လာမှာ ထင ် ရှားသိသာခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ iPhone ကျတော ့ မထင ် ရှားခဲ ့ ပါ ။ 
အင ် တာနက ် က သေချာခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ Twitter ကျတော ့ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် လည ် း ဖြစ ် ပျက ် နေကြတဲ ့ အလားအလာတွေ အများကြီးပါ ၊ အဲဒါတွေ အကြားမှာ အကြီးမားဆုံး တစ ် ခုက ပစ ္ စည ် းတွေကို ပိုပို ကောင ် းသထက ် ကောင ် းအောင ် လုပ ် လိုတဲ ့ အလားအလာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒါကို cognifying — cognification ခေါ ် ချင ် တယ ် ၊ artificial intelligence သို ့ မဟုတ ် AI ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ စိတ ် ထင ် အဲဒါဟာ လာမယ ့ ် နှစ ် ပေါင ် း ၂၀ အတွင ် းမှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း အတွက ် ဩဇာအကြီးမားဆုံး အလားအလာနဲ ့ မောင ် းနှင ် အား ဖြစ ် လာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒါဟာ အခု ဒီမှာ ရှိနေပါပြီ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဆီမှာ AI ရှိနေပါပြီ ၊ မကြာခဏဆိုသလို အဲဒါဟာ နောက ် ဖေး တစ ် နေရာမှာ ၊ ဆေးရုံရဲ ့ နောက ် ခံ ရုံးများမှာ ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ဓာတ ် မှန ် တွေကို လူသား ဆရာဝန ် ထက ် ပိုကောင ် းစွာ ဖတ ် ရှုနိုင ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဥပဒေရုံးတွေမှာ ရှိတယ ် ၊ လူသား ရှေ ့ နေထက ် ကို ၎ င ် းဟာ ဥပဒေ အထောက ် အထားတွေကို ဆန ် းစစ ် လေ ့ လာ ဖေါ ် ထုတ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ခင ် ဗျား ဒီကို လာဖို ့ စီးလာတဲ ့ လေယာဉ ် ကို ပျံရာမှာ သုံးနေပါပြီ ။ 
လူသား လေယာဉ ် မှူးတွေက ပျံသန ် းပေကြတာ ၇ -၈ မိနစ ် မျှပါ ၊ ကျန ် တဲ ့ အချိန ် မှာ AI က မောင ် းပေးတယ ် ။ 
ပြောဖို ့ လိုသေးတာက Netflix နဲ ့ Amazon ၊ ၎ င ် းက နောက ် ခံမှ နေပြီး အကြံပြုချက ် ကို တင ် ပြပေးတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ အခြေအနေက အဲဒီလိုပါ ။ 
ဒါကို အထင ် အရှား ထောက ် ပြတဲ ့ သာဓကရှိတယ ် ၊ Go ချံပီယံကို အနိုင ် ယူလိုက ် တဲ ့ AlphaGo ရဲ ့ အောင ် ပွဲကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
အဲဒါဟာ အောင ် ပွဲထက ် အရေးပါတယ ် ။ 
ဗီဒီယို ဂိမ ် းများ ကစားနည ် းအား သင ် ပေးရန ် သင ် ကြားပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဗီဒီယို ဂိမ ် းတွေကို သင ် ပေးမှုဟာ ရှိနင ့ ် ပြီးသားပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဗီဒီယို ဂိမ ် း ကစားဖို ့ ကို သင ် ယူရေး ကျတော ့ နောက ် ခြေလှမ ် းပါ ။ 
အဲဒါဟာ တုပရာတွင ် စမတ ် ဖြစ ် မှုပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ လုပ ် နေကြတာက အဲဒီလို တုပရေးပညာဖြင ့ ် အဲဒါတွေကို ပိုပို ကောင ် းမွန ် အောင ် ထုတ ် လုပ ် နေကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီ ဧရာမ အလားအလာဆီမှာ မျက ် နှာ သုံးခု ရှိနေကြရာAI ကို ပိုကောင ် းစွာ နားလည ် ကြမယ ် ။ 
အဲဒီ အရာများက ကျွန ် ုပ ် တို ့ အား AI ကို လက ် ခံယုံကြည ် ရန ် ကူပေးနိုင ် မှာပါ ၊ လက ် ခံယုံကြည ် မှသာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ၎ င ် းကို ထိန ် းကျောင ် းနိုင ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က အကြီးစား အလားအလာကို လက ် ခံရင ် ဝီသေသတွေကို ထိန ် းကျောင ် းနိုင ် မယ ် ။ 
အသိဉာဏ ် ဟာ သိပ ် နားမလည ် ကြပါ ။ 
အသိဉာဏ ် အကြောင ် းကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ပြားချပ ် နေတဲ ့ အရာလို ထင ် ကြတယ ် ၊ ပိုပို ကျယ ် လောင ် း လောနေတဲ ့ အသံ တစ ် ခုလို ယူဆကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ အစဟာ IQ အား တိုင ် းတာမှုနဲ ့ ဆင ် တူပါတယ ် ။ 
မြေကြွက ် ဒါမှမဟုတ ် ကြွက ် ငယ ် ရဲ ့ သာမန ် နိမ ့ ် နေတဲ ့ IQ မှ စတင ် တယ ် ၊ မျောက ် ဝံဆီမှာ ပိုပြီး ရှိနိုင ် ပါတယ ် ၊ လူအဆီမှာဆို အဲဒါထက ် ကို ပိုပြီး ရှိနိုင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် ကျွန ် တော ် လို သာမန ် ပျမ ် းမျှ လူဆီမှာ 
အဲဒါ လုံးဝကို မှားတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ အသိဉာဏ ် မဟုတ ် ပါ ၊ လူသားရဲ ့ အသိဉာဏ ် မဟုတ ် တာ သေချာတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ သံစဉ ် မျိုးစုံ ရှိနေတဲ ့ တီးဝိုင ် းအဖွဲ ့ ကြီးနဲ ့ တူပါတယ ် ။ အဲဒီ သံစဉ ် တစ ် ခုစီကို သိရှိမှု တူရိယာ အမျိုးမျိုးဖြင ့ ် တီးမှုတ ် ပေးရတာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ အသိဉာဏ ် ရဲ ့ ပုံစံတွေ အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဆီမှာ ကျိုးကြောင ် း ဆင ် ခြင ် မှု ရှိပါတယ ် ၊ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အကွာအဝေးကို ဆင ် ခြင ် နိုင ် ကြတယ ် ၊အဲဒါတွေ လူတွေ အမျိုးမျိုးမှာ စွမ ် းထက ် မှု အရလည ် း ကွဲပြားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဆက ် ပြီး ကျွန ် ုပ ် တို ့ က တိရစ ္ ဆာန ် တွေဆီကို သွားကြမယ ် ဆိုရင ် အခြား တပုံကြီး တွေ ့ ရမယ ် ၊တခါတရံတွင ် သူတို ့ ရဲ ့ တူရီယာတွေဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာနဲ ့ ဆင ် တူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ တွေးခေါ ် မှုဟာ တူနိုင ် ပေမဲ ့ စီစဉ ် ဖွဲ ့ စည ် းမှု တမျိုးဖြစနိုင ် တယ ် ။ 
အချို ့ သော ပုံစံမျာကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ပုံစံများထက ် များစွာ ကောင ် းအောင ် လုပ ် လျက ် ၊အဲဒါမျိုးကို မလိုအပ ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အခု ရှိနေတဲ ့ အရာတွေကို ယူကြမယ ် ၊ အတု ဖန ် တီးမှုတွေကို ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ AI ထဲကို သိနိုင ် စွမ ် း အတု လုပ ် နိုင ် စွမ ် းတွေကို ထပ ် ထည ့ ် ပေးကြမယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ သိပ ် သိပ ် ကို အထူးဖြစ ် အောင ် ပြုလုပ ် ကြမယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ဂဏန ် းတွက ် စက ် က ခင ် ဗျားတို ့ သင ် ္ ချာထဲ တော ် တာထက ် ကို တော ် သလိုပါ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ GPS က ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ အကွာအဝေး ခန ့ ် မှန ် းထက ် ပိုကောင ် းတယ ် ၊ Google ၊ Bing ဆိုရင ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ရေရှည ် မှတ ် ဉာဏ ် ထက ် ပိုတော ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ထပ ် ပြီးတော ့ အဲဒီလို ပုံစံ အမျိုးမျိုးကို ယူပြီးတော ့ ဥပမာ ၊ ကားလိုဟာထဲကို ၊ ထည ့ ် ပေးကြမယ ် ။ 
ကားကို အဲဒီလို မောင ် းနှင ် ပေးရန ် အဲဒါတွေ ထည ့ ် ပေးရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက 
၎ င ် းဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ လို မစဉ ် းစားပါ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ အာရုံကို နှောင ့ ် ယှက ် မရပါ ။ 
ခေါ ် ဆိုလို ့ ရနိုင ် မယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ ဆီမှာ အသိစိတ ် မရှိပါ ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ခုနကလို အရာတွေကို မစိုးရိမ ် ကြပါ ၊ စိတ ် အာရုံ မပြောင ် းကြပါ ။ 
အဲတော ့ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အတတ ် နိုင ် ဆုံး အများဆုံး ဆင ် ခြင ် ရေး ပုံစံတွေကို အများဆုံး ဖန ် တီးရန ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ အာကာသကိုလည ် း အတတ ် နိုင ် ဆုံး အမျိုးအစားများဖြင ့ ် ၊ မျိုးစိတ ် များဖြင ့ ် ၊ ဆင ် ခြင ် မှုများဖြင ့ ် ချထားပေးကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လုပ ် ငန ် းများ နဲ ့ သိပ ္ ပံပညာထဲမှာ ရှိကြတဲ ့ ပြဿနာ တချို ့ များဆိုရင ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ လူသား တွေးခေါ ် မှုနဲ ့ ဆိုရင ် ဖြေရှင ် း မရနိုင ် တာမျိုးလည ် း ရှိနိုင ် တယ ် ။ 
အကြီးစား ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် းရန ် တွေးခေါ ် မှု အမျိုးအစား အသ ် စကို တီထွင ် ရန ် လိုအပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ပြုလုပ ် နေတာက သူစိမ ် း အသိဉာဏ ် တွေကိုပါ ။ 
အဲဒါတွေကို သူစိမ ် း အတုတွေလိုလည ် း ကျွန ် ပ ် တို ့ ယူဆျင ် ယူဆနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါတွေဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို တမျိုးတဖုံ တွေးရန ် ကူညီပေးကြမည ် ဖြစ ် ရာ ၊ အဲဒါဟာ ဓနဥစ ္ စများ နဲ ့ စီးပွားရေး အသစ ် ဖန ် တီးပေးမယ ့ ် စက ် ပါပဲ ။ 
အဲဒါရဲ ့ ဒုတိယ မျက ် နှာစာက ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ AI ကို အဓိကအားဖြင ့ ် ဒုတိယ စက ် မှု တော ် လှန ် ရေးကို ဆင ် နွှဲရန ် သုံးကြမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ပထမ စက ် မှု တော ် လှန ် ရေးရဲ ့ အခြေခံ အုတ ် မြစ ် က စွမ ် းအင ် အတုလို ကျွန ် တော ် ခေါ ် ချင ် တဲ ့ ဟာကို ကျွန ် ပ ် တို ့ တီထွင ် ခဲ ့ ခြင ် းပါ ။ 
အဲဒီ မတိုင ် မီတုန ် းက ၊ စိုက ် ပျိုးရေး တော ် လှန ် ရေး တုန ် းက ၊ ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ သမျှ အရာတိုင ် းကို လူသားရဲ ့ ကြွက ် သားဖြင ့ ် ဒါမှဟမုတ ် တိရ ္ စစာန ် ခွန ် အားဖြင ့ ် ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ထုတ ် လုပ ် ရန ် အသုံးပြုလာခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ လမ ် းမကြီး အတိုင ် း ခလုတ ် တစ ် ချက ် နှိပ ် ရုံနဲ ့ မြင ် းကောင ် ရေ ၂၅၀ ကို မောင ် းနိုင ် ကြတာ ၊ မြင ် စွမ ် းအင ် ၂၅၀ ကို သုံးနိုင ် တာ ၊ မိုးမြင ့ ် တိုက ် ကြီးတွေ ၊ မြို ့ ကြီးတွေ ၊ လမ ် းပန ် းတွေ ဆောက ် လုပ ် ရန ် ၊ ကုလားထိုင ် တွေ ဒါမှမဟုတ ် ရေဲသေတ ္ တာတွေ ထုတ ် လုပ ် ပေးမယ ့ ် စက ် ရုံတွေကို ဆောက ် ကြတာ 
ပြီးတော ့ အဲဒီ စွမ ် းအင ် အတုကို ဝါယာကြိုး စနစ ် ကို သုံးပြီး အိမ ် တိုင ် းဆီ ၊ စက ် ရုံများဆီ ၊ ခြံလုပ ် ငန ် းဆီ နဲ ့ အဲဒီ စွမ ် းအင ် အတုကို ဝယ ် နိုင ် တဲ ့ မည ် သူ ့ ဆီကိုမဆို ပို ့ လို ့ လည ် း ရပါသေးကာ ၊ 
အဲဒါဟာ တချိန ် တည ် းမှာ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အရင ် းအမြစ ် လည ် း ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ခုနက စွမ ် းအင ် အတုကို တပ ် ဆင ် မယ ် ၊ လျှပ ် စစ ် နဲ ့ ဆက ် ပေးမယ ် ဆိုရင ် လျှပ ် စစ ် ရေစုပ ် စက ် ဖြစ ် လာပါမယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ထောင ် သောင ် းချီ အကြိမ ် ကြိမ ် နဲ ့ တိုးချဲ ့ သုံးနိုင ် တယ ် ၊ 
အဲဒါက အော ် တိုမောင ် းတဲ ့ ကားပါ ။ 
အဲဒါ လူသုံးကုန ် အသစ ် တစ ် ခုပါ ။ အသုံးအဆောင ် အသစ ် ပါ ။ 
AI ဟာ ဂရိစနစ ် ဖြစ ် တဲ ့ - မိုးတိမ ် မှတဆင ့ ် - လျှပ ် စစ ် လိုပဲ စီးဆင ် းပါလိမ ့ ် မည ် ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ က လျှပ ် စစ ် တပ ် ဆင ် ပေးခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာတိုင ် းကို 
x ကို ယူပြီး AI ကို ထည ့ ် ပေးပြီး 
အဲဒါက ကျွန ် ုပ ် တို ့ အားလုံး လုပ ် ကိုင ် ကြရမယ ့ ် ဖေါ ် မြူလာပါပဲ ။ 
ပြီးတော ့ ဒုတိယ စက ် မှု တော ် လှန ် ရေးကို ဆင ် နွှဲရန ် နည ် းလမ ် းက အဲဒီလို ရှိပါတယ ် ။ 
ဝင ် ပြီး AI ကို ခြောက ် ဆင ့ ် နဲ ့ ကို သေချာပေါက ် ဝယ ် နိုင ် ပါပြီ ။ 
အခုကို အဲဒါကို ရယူနိုင ် ပါပြီ ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါရဲ ့ တတိယ မျက ် နှာစာက ကျွန ် ုပ ် တို ့ က အဲဒီ AI ကို ယူပြီး တစ ် ခုခုထဲ တပ ် ဆင ် ပေးရင ် ၊ robot တွေကို ရမယ ် ။ 
robot တွေဟာ bot တွေ ဖြစ ် လာရမယ ် ။ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ လုပ ် ခဲ ့ ဘူးကြတဲ ့ တာဝန ် အများကြီး လုပ ် ပေးကြမယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ အလုပ ် တွေကို 
လုပ ် ငန ် း အသစ ် တသီကြီးကိုပါ ဖန ် တီးပေးကြမှာပါ ၊ လုပ ် ရန ် လိုတယ ် လို ့ အရင ် တုန ် းက ကျွန ် ုပ ် တို ့ မသိခဲ ့ ကြတာတွေပါ ။ 
လုပ ် ပေးလိုက ် ကြလို ့ ပေါ ် လာကြတဲ ့ တာဝန ် အသစ ် တွေလိုပဲတီထွင ် မိတ ် ဆက ် ပေးကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ၎ င ် းတို ့ ယူလုပ ် ကြမှာထက ် ပိုများတဲ ့ အလုပ ် သစ ် တွေကို ထုတ ် လုပ ် ကြမယ ် ။ သူတို ့ ကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ပေးအပ ် ကြမယ ့ ် အလုပ ် တော ် တော ် များများတို ့ ဟာ ထိရောက ် မှု နဲ ့ ထုတ ် လုပ ် မှု များကို သတ ် မှတ ် ပေးနိုင ် မယ ့ ် တာဝန ် တွေ ဖြစ ် မယ ် ။ 
အဲဒါတွေက bot တွေဆီကို သွားမှာပါ ။ 
ထုတ ် လုပ ် မှုက robot များအတွက ် ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ တကယ ် ကောင ် းကြတာက အချိန ် ကို ဖြုန ် းတဲ ့ နေရာမှာပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ စွမ ် းထက ် မှု အားနည ် းတဲ ့ အရာများမှာ ကောင ် းကြတာပါ ။ 
၎ င ် းထဲမှာ မအောင ် မြင ် မှုတွေဟာ တစ ် ခုပြီး တစ ် ခု ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
စမ ် းသပ ် မှုတွေ လုပ ် စမ ် းပြီးနောက ် မှာ အလုပ ် မဖြစ ် တာ သိလာရနိုင ် တယ ် ။၎ င ် းဟာ သိပ ် ပြီး ထိရောက ် မှု 
ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှု ဆိုတာက သဘာဝအရကိုက ထိရောက ် မှုနည ် းတယ ် ၊ ကိုယ ် က ရှေ ့ ပြေး ပုံစံတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပြီး အလုပ ် မလုပ ် တွေကို စမ ် းကြည ့ ် နေရလို ့ ပါ ။ 
စူးစမ ် းမှု ဆိုတာကလည ် း အလားတူ ထိရာက ် မှု မရှိပါ ။ 
အနုပညာဟာ ထိရောက ် မှု မရှိပါ ။ 
လူသားတွေရဲ ့ ဆက ် ဆံမှုတွေဟာ ထိရာက ် မှု မရှိကြပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ထိရောက ် မှု မရှိကြဘူးဆိုတော ့ အဲဒီလိုအရာတွေ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို အောက ် ကို ဆွဲခေါ ် ကြမှာပါ ။ 
Deep Blue က ကမ ္ ဘာ ့ အတော ် ဆုံး စစ ် တုရင ် ချံပီယံကို အနိုင ် ယူလိုက ် တော ့ ၊ 
တကယ ် ကျတော ့ ၊ စစ ် တုရင ် ရဲ ့ အတော ် ဆုံး ချံပီယံဟာ AI မဟုတ ် ကြောင ် း ကျွန ် ုပ ် တို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါ လူသားလည ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒါဟာ လူသား နဲ ့ AI အဖွဲ ့ ပါ ။ 
ရောဂါကို အကောင ် းဆုံး စူးစမ ် းဖေါ ် ထုတ ် ပေးသူဟာ ဆရာဝန ် မဟုတ ် ၊ AI မဟုတ ် ၊ အဖွဲ ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ တတိယ အချက ် က ၎ င ် းတို ့ ဟာ ခြားနားကြတယ ် ၊ အသုံးအဆောင ် ဖြစ ် ကြတယ ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ဆန ့ ် ကျင ် ပြီး မဟုတ ် ဘဲ လက ် တွဲ လုပ ် ကိုင ် ကြမယ ့ ် အရာတွေပါ ။ 
ကျွန ် ပ ် တို ့ ဘယ ် ဆီကို သွားကြမှာလဲ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ AI အား နားလည ် ခဲ ့ ပုံကို ပြန ် ကြည ့ ် ရင ် း ပြောကြမှာက ၊ဒီနေ ့ တွင ် AI ပညာရှင ် တွေ မရှိကြသေးပါ ။ 
အဲဒီထဲကို ရင ် းနှီးနေကြတဲ ့ ငွေတွေ အများကြီးပါပဲ ၊ဒါပေမဲ ့ နောင ် အနှစ ် ၂၀ အတွင ် းမှာ ရှိလာကြမယ ့ ် ပါရဂူမျိုး လုံးဝ မရှိပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ တကယ ့ ် ကို အစရဲ ့ အစမှာပဲ ရှိနေကြပါတယ ် ၊ အဲဒါတွေ အားလုံးရဲ ့ အစနာရီတွေမှာ ရှိနေကြတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အင ် တာနက ် ရဲ ့ အစပိုင ် း နာရီထဲ ရှိနေကြတယ ် ။ 
AI ထုတ ် ကုန ် ကို မတီတွင ် ရသေးပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ နောက ် မကျသေးပါဘူး ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

နှစ ် စဉ ် အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စု တစ ် ခုတည ် းမှာတင ် 
ဒါကတော ့ ကိုယ ် အရမ ် း နှစ ် သက ် တဲ ့ သူကို 
အကြောင ် းက ကျွန ် မထောက ် ပြထားသလို 

ဟိုင ် း ၊ ကျွန ် မ ဒီမှာရှိနေတာက ချီးမွမ ် းခြင ် း ၊ လေးစားခြင ် းနဲ ့ ကျေးဇူးတင ် ခြင ် းတို ့ ရဲ ့ အရေးပါမှုကို ပြောပြဖို ့ ပါ ၊ ပြီးတော ့ ဒါကို တိကျပြီး ၊ သဘောရိုးနဲ ့ ဖြစ ် စေဖို ့ ပါ ။ 
ဒါကို ကျွန ် မ စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ ပုံက ကျွန ် မကိုယ ် ကျွန ် မ သတိထားမိခဲ ့ တာက ကျွန ် မ ကြီးပြင ် းလာတော ့ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် မတိုင ် မီက အထိပါပဲ ကျွန ် မ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို သူတို ့ ကို ချီးကျူးချင ် မိခဲ ့ လိမ ့ ် မယ ် ၊ ကျွန ် မအကြောင ် း သူတို ့ ချီးမွမ ် းတာကို ခံယူချင ် မိလိမ ့ ် မယ ် ၊ ဒါနဲ ့ ဒါက ဒီမှာပဲ ရပ ် သွားတော ့ တာပဲ ။ 
ဒါနဲ ့ ကိုယ ် ကိုယ ် ကိုမေးခဲ ့ တယ ် ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ ပါလိမ ့ ် ။ 
ရှက ် တယ ် လို ့ ၊ ကသိကအောက ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ခံစားမိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနောက ် မှာတော ့ ဒါဖြစ ် တာဟာ ငါ တစ ် ယောက ် တည ် းလား ဆိုတာဟာ ကျွန ် မရဲ ့ မေးခွန ် းဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါကို သုသေသနလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မိသားစုဝင ် တွေ ၊ မိတ ် ဆွေတွေဆီက သူတို ့ ကြားရတာကသူ ့ သားကိုကျတော ့ လုံးလုံးကို မပြောခဲ ့ တာပါ ။ 
သူ ့ သားက ဒါကိုကြားချင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုတာ သူမသိခဲ ့ တာကြောင ့ ် ပါ ။ 
သူကြားချင ် ရှာနေခဲ ့ တာက သူဇနီးဖြစ ် သူကဒါပေမဲ ့ မမေးဖြစ ် ပါဘူး ။ 
အမျိုးသမီး တစ ် ယောက ် ဟာ 
သူမက တစ ် ပတ ် တစ ် ခါ သူ ့ အမျိုးသားနဲ ့ တွေ ့ ပြီး မေးလိုက ် တာက "" ကျွန ် မဟာ ကလေးတွေနဲ ့ အတူနေပြီး အိမ ် မှာ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီအတွက ် သူမမှာ တာဝန ် ရှိတယ ် လေ ၊ 
ဘာဖြစ ် လို ့ ဒါကို တစ ် ခြားသူတွေက တားဆီးနေရတာလဲ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ ကျွန ် မ အသားတုံးကို ကျက ် တယ ် ဆိုရုံလေးပဲစားမယ ် ၊ ဖိနပ ် နံပါတ ် ၆ ယူမယ ် လို ့ ပြောနိူင ် လျက ် နဲ ့ မပြောတာလဲ ။ ဒီနည ် းနဲ ့ ကျွန ် မကို ချီးကျူးမှာလား ၊ 
ဒါနဲ ့ အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် မနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ 
ကျွန ် မ လိပ ် ပြာမလုံဖြစ ် နေတဲ ့ နေရာကို ပြောပြနေတာပါ ၊ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ အကူအညီလိုအပ ် တဲ ့ နေရာကို ပြောပြနေတာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အတွင ် းစည ် းထဲမှာတော ့ ရှင ် တို ့ ကို ရန ် သူလို ဆက ် ဆံနေတာပါ ၊ 
ဒီအချက ် အလက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ရှင ် တို ့ လုပ ် နိူင ် တာကြောင ့ ် ပါ ၊ 
ရှင ် တို ့ ကျွန ် မကို လျစ ် လျူပြုနိူင ် တယ ် ၊ ဒါကို 
ရှင ် တို ့ အလွဲသုံးစား လုပ ် နိူင ် တယ ် လေ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မရဲ ့ လိုအပ ် ချက ် ကို 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မစက ် ဘီးကို စက ် ဘီးဆိုင ် ယူသွားတယ ် ၊ ဒီစက ် ဘီးပဲလေ ။ ဘီးချိန ် တာလို ့ ဆိုတာမျိုး သူတို ့ လုပ ် ကြမှာပေါ ့ ။ 
ကောင ် လေးက ပြောတာက ခင ် ဗျားသိလား ၊ ဘီးချိန ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ၊ ဒါကစက ် ဘီးကို အရမ ် းကြီး ပိုကောင ် းသွာတော ့ မယ ် ဆိုတာလေ ။ ဒီစက ် ဘီးပဲ ကျွန ် မပြန ် ရတာပါ ၊ ၂နှစ ် ခွဲလောက ် ရှိနေပြီဖြစ ် တဲ ့ ဒီဘီးတွေရဲ ့ ယုံ ့ ရွဲ ့ နေတာတွေကို နည ် းနည ် းပါးပါး ပြင ် ပေးလိုက ် တော ့ ကျွန ် မစက ် ဘီးက အသစ ် လိုဖြစ ် သွားတယ ် လေ ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ဘီးတွေကို ချိန ် ညှိထားစေချင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာကိုကြားလိုပါသလဲ ၊ အိမ ် က ဇနီးဆီသွားလိုက ် ပါ ၊ သူမကိုသွားမေးလိုက ် ပါ ၊ သူမဘာလိုပါသလဲ ။ 
အိမ ် က ခင ် ပွန ် းဆီ သွားလိုက ် ပါ ၊ သူဘာလိုပါသလဲ ။ 
ဒါကအလွယ ် လေးပါ ၊ 
ဘာကြောင ့ ် ဒါကို ကြောင ့ ် ကြစိတ ် ဖြစ ် နေရတာလဲ ၊ 
ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာ ့ ငြိမ ် းချမ ် းရေး အကြောင ် း ပြောဆိုကြတယ ် ၊ 
ကြီးကျယ ် ထူးမြတ ် လှတဲ ့ ခင ် ပွန ် းတွေ ၊ မိခင ် တွေ ၊ မိတ ် ဆွေတွေ ၊ သမီးတွေ ၊ သားတွေဖြစ ် တဲ ့ ပရိတ ် သတ ် အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ချင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
ရှင ် တို ့ ကို ပြောဖူးချင ် မ ှပြောဖူးမယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အရမ ် းအရမ ် းကို ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကိစ ္ စကို 
ဒီမှာ ရှိနေခဲ ့ ကြတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါရှင ် ၊ ဒီကို လာပြီး ၊ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လ ဒီနေ ့ ရက ် မှာ အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် ရပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ တောင ် ဘက ် ၉၀ ဒီဂရီ ကမ ္ ဘာ ့ အောက ် ခြေ Geographic South Pole ဆိုတဲ ့ ထိပ ် ဖျားပါ ။ 
ဘေးမှာ ရပ ် ခဲ ့ တာအင ် မတန ် ကောင ် းတဲ ့ မိတ ် ဆွေနှစ ် ယောက ် ဖြစ ် တဲ ့ Richard Weber နဲ ့ Kevin Vallely တို ့ ပါ ။ 
တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် း ခြေကျင ် ခရီးကြမ ် း အတွက ် ကမ ္ ဘာ ့ အမြန ် စံချိန ် ကို အတူတကွ ချိုးလိုက ် တာပါ ။ 
အဲဒီကို ရောက ် ဖို ့ ၃၃ ရက ် ၊ ၂၃ နာရီ ၊ ၅၅ မိနစ ် ကြာခဲ ့ တယ ် ။ 
အရင ် အကောင ် းဆုံး အချိန ် ကို ငါးရက ် တိလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီဖြစ ် စဉ ် မှာ ကျွန ် တော ် ဟာ သမိုင ် းမှာ Hercules Inlet ကနေ South Pole ထိ မိုင ် ၆၅၀ ခရီးတစ ် ခုလုံးကို ခြေကျင ် သက ် သက ် နှင ် းလျှောမပါပဲ သွားတဲ ့ ပထမဆုံးလူဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ ခင ် ဗျားတို ့ ပြောနိုင ် တာက "" နေပါဦးကွ ၊ "" ဒါလုပ ် ဖို ့ ခက ် လို ့ လားကွ ။ (ရယ ် သံများ) စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ၊ လုပ ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ဒီဗီဒီယိုမှာ မြင ် တဲ ့ အတိုင ် း အန ္ တာတိတ ် ခရီးကြမ ် းမှာရှင ် သန ် ဖို ့ လိုတာ အစုံပါတဲ ့ ပေါင ် ၁၇၀ အသုံးအဆောင ် နဲ ့ စွတ ် ဖားကို တရွတ ် တိုက ် ဆွဲတာလေ ၊ 
အပူချိန ် ၄၀ အောက ် ဖြစ ် တော ့ မယ ် ၊ နေ ့ စဉ ် ပါ ။ 
ကြီးမားတဲ ့ လေဆန ် ထဲ ရောက ် တော ့ မယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ နေရာမှာ ရေခဲထဲက ဒီအက ် ကြောင ် းတွေကို ဖြတ ် ရမယ ် ။ ဒီအက ် ကြောင ် း နက ် ကြီးတွေ ။ 
တစ ် ချို ့ ရဲ ့ အောက ် မှာ ကပ ် ပြီး သတိပေးနိုင ် တဲ ့ တဲတဲလေးနဲ ့ ပါးလွှာတဲ ့ လူကူးတံတားရှိတယ ် ၊ စွတ ် ဖားနဲ ့ သင ့ ် ကို ဘယ ် တော ့ မှ ပြန ် မတွေ ့ တော ့ မယ ့ ် ချောက ် ထဲကို ဆွဲချသွားမှာလေ ။ 
သင ့ ် ခရီးစဉ ် ရဲ ့ ဟာသမြောက ် တာလား ။ မိုးကုပ ် စက ် ဝိုင ် းကို ကြည ့ ် ပါ ။ 
တစ ် လမ ် းလုံး အတက ် ချည ် းပဲ ။ အကြောင ် းက တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် းက ပေ ၁၀၀၀၀ မှာရှိပြီး ပင ် လယ ် ရေမျက ် နှာပြင ် မှာ စနေလို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ခရီးစဉ ် က အေးခဲနေတဲ ့ သမုဒ ္ ဒရာက အန ္ တာတိက ကုန ် းမြေကိုထိတဲ ့ Hercules Inlet မှာ စခဲ ့ တာမဟုတ ် ဘူး ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် လျော ့ လျော ့ က စခဲ ့ တာပါ ။ 
အပေါင ် းအသင ် းတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဆာဟာရ ကန ္ တာရတစ ် ခုလုံး ဖြတ ် ပြီး ၁၁၁ ရက ် ပြေးခဲ ့ ပြီးပြီ ။ 
အဲဒီမှာ ရှိနေတုန ် း သိလိုက ် ရတာက အာဖရိက မြောက ် ပိုင ် းက ရေးကပ ် ဆိုက ် မှုရဲ ့ စိုးရိမ ် စရာကိုပါ ။ 
သိရသေးတာက အာဖရိက မြောက ် ပိုင ် းက လူတွေ ရင ် ဆိုင ် ရတဲ ့ ပြဿနာတွေပါ ။ ထိခိုက ် တာက လူငယ ် အများစုကိုပါ ။ 
သဲထဲမှာ ၁၁၁ ရက ် ပြေးပြီးနောက ် အိမ ် က ဇနီးဆီပြန ် ပြီး ပြောတာက "" မင ် းသိလား ၊ ဒီငတုံးက ကန ္ တာရကို ဖြတ ် နိုင ် တယ ် ၊ စိတ ် က ရည ် မှန ် းတာ ဘာမဆို လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် ကွ ။ "" ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဒီစွန ့ ် စားမှုတွေ ဆက ် မယ ် ဆိုရင ် ဒါတွေလုပ ် ဖို ့ အကြောင ် းရင ် းက အဲဒီကို ရောက ် တာထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
အဲဒီအချိန ် လောက ် က ထူးခြားတဲ ့ လူသားတစ ် ဦးနဲ ့ ဆုံခဲ ့ တယ ် ။ Perer Thum သူ ့ ရဲ ့ လုပ ် ရပ ် တွေနဲ ့ စေ ့ ဆော ် သူ ။ 
သူဟာ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှာက ရေပြဿနာ တွေကို ရှာဖွေ ၊ ဖြေရှင ် းနေပါတယ ် ။ 
သူ ့ ရည ် စူးမှုက ဒီလေ ့ လာရေးခရီးတွေနဲ ့ ကြုံတွေ ့ ဖို ့ စေ ့ ဆော ် ပေးတယ ် ။ တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် းကို ပြေးတာပါ ၊ အဲဒီမှာ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ ဝက ် ဆိုက ် နဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက လူငယ ် တွေ ၊ ကျောင ် းသားတွေ ၊ ဆရာတွေကို တက ် ကြွတဲ ့ အဖွဲ ့ ဝင ် တွေအဖြစ ် ကျွန ် တော ် နဲအတူ ခရီးစဉ ် ပေါ ် ကို ခေါ ် ယူနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၃၃ ရက ် ရဲ ့ နေ ့ တိုင ် းမှာ တိုက ် ရိုက ် လွှင ့ ် တဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုက ် ရှိခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဘလော ့ တင ် ကြတယ ် ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် း ယိုယွင ် းနေတဲ ့ အိုဇုန ် းလွာအကြောင ် း ဇာတ ် လမ ် းတွေ ပြောကြတယ ် ၊ မျက ် နှာတွေကို အတင ် းအုပ ် ရင ် းပေါ ့ ၊ မဟုတ ် ရင ် လောင ် မှာလေ ။ 
မိုင ် ချီတဲ ့ နှင ် းပြင ် ကိုဖြတ ် ရင ် း တင ် ပါးလောက ် အနက ် ရှိနိုင ် တဲ ့ အေးခဲနေတဲ ့ နှင ် းခဲပုံတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောနေတာက ဒါတွေကို ပေါင ် ၁၇၀ စွတ ် ဖားနဲ ့ ဖြတ ် နေတာကိုပါ ။ အကြောင ် းက အဲလိုပဲ ခံစားရလို ့ ပါ ။ 
ဒီဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ခြေရာခံနေတဲ ့ ကျောင ် းသားတွေကိုရော နေ ့ စဉ ် တင ် ၊ ၁၀ နာရီလောက ် ခရီးသွားတဲ ့ နေ ့ တွေ ၊ ၁၅ နာရီ သွားတဲ ့ နေ ့ တွေပေါ ့ ။ တစ ် ခါတစ ် လေ ရည ် မှန ် းချက ် ရောက ် ဖို ့ တစ ် နေ ့ နာရီ ၂၀ လောက ် နေ ့ စဉ ် ပါ ။ 
အမှတ ် မထင ် ၄၀ အောက ် စွတ ် ဖားပေါ ် မှာ ကြောင ် မှေးမှေးခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် လှည ့ ် စီ ကျောင ် းသားတွေ ၊ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားက လူတွေက မေးခွန ် းတွေမေးကြတယ ် ။ 
လူငယ ် တွေက အံ ့ စရာအကောင ် းဆုံး မေးခွန ် းတွေ 
မေးတယ ် ။ အကြိုက ် ဆုံးတစ ် ခုက ၄၀ အောက ် မှာ ရေချိုးခန ် း သွားဖို ့ လိုမှာပေါ ့ ၊ ဘယ ် သွားပြီး ဘယ ် လိုလုပ ် ကြလဲ ။ 
ဒါကို မဖြေတော ့ ဘူ ။ ဒါပေမဲ ့ ပိုအမေးများတဲ ့ မေးခွန ် းတွေတော ့ ဖြေပါ ့ မယ ် ။ 
ဘယ ် မှာ အိပ ် လဲ ။ မြေကြီးနဲ ့ အရမ ် းနိမ ့ ် တဲ ့ ရွက ် ဖျင ် တဲမှာ အိပ ် တယ ် ။ အကြောင ် းက အန ္ တာတိက လေတွေက ပြင ် းထန ် လွန ် းတော ့ အကုန ် လုံး လွင ့ ် တာလေ ။ 
ဘာစားကြလဲ ။ လေ ့ လာရေးခရီးမှာ ကျွန ် တော ့ အကြိုက ် ဆုံး ဟင ် းလျာကတော ့ ထောပတ ် နဲ ့ ဝက ် ပေါင ် ခြောက ် ပါ ။ ကယ ် လိုရီ တစ ် သန ် းလောက ် ပါ ။ 
တစ ် ရက ် ကို ၈၅၀၀ လောက ် လောင ် ကျွမ ် းနေတော ့ ဒါလိုပါတယ ် ။ 
ကိရိယာ အားလုံးအတွက ် ဘက ် ထရီ ဘယ ် နှစ ် ခု သယ ် သွားလဲ ။ 
လုံးဝ မသယ ် သလောက ် ပဲ ။ ကိရိယာ အားလုံး ဖလင ် ကိရိယာ အပါအဝင ် နေရောင ် နဲ ့ အားသွင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အဆင ် ပြေကြလား ။ ဒီလိုမျှော ် လင ့ ် တာ ကျိန ် းသေပါ ။ အကြောင ် းက ခရီးရဲ ့ တစ ် နေရာမဟုတ ် တစ ် နေရာမှာ အသင ် းဖော ် တစ ် ဦး အပ ် ကြီးတစ ် ခု ထိုးဖို ့ လိုပြီး ပိုးဝင ် နေတဲ ့ ရည ် ကြည ် ဖုထဲ ထည ့ ် ဖောက ် ထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် ပါ တကယ ် ပဲ အဆင ် ပြေတဲ ့ အကြောင ် းက ဒီလူငယ ် တွေကို စေ ့ ဆော ် ပေးဖို ့ ဘုံရည ် မှန ် းချက ် ရှိလို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ အသင ် းဖော ် တွေပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို စေ ့ ဆော ် ပေးနေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကြားနေတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေက တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် းဆီ ပို ့ ပေးတယ ် ။ 
ဆက ် သွယ ် ရေး နှစ ် လမ ် းသွားဆိုတော ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် က အလွန ် အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ။ 
ကနေဒါ မြောက ် ပိုင ် းက လူငယ ် တွေ ၊ မူလတန ် း ကလေးတွေဟာ ကျောင ် းဝင ် းကို ဖြတ ် ပြီး စွတ ် ဖားကို တရွတ ် ဆွဲရင ် း Richard, Ray နဲ ့ Kevin ဟန ် ဆောင ် ကြတယ ် ၊ အံသြစရာပါ ။ 
တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် း ရောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီနေ ့ ၄၅ အောက ် ရွက ် ဖျင ် တဲထဲမှာ တိုးဝှေ ့ ပူးကပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ ဒါကို ဘယ ် တော ့ မှ မေ ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ပြီးမြောက ် ခဲ ့ တာကို အချင ် းချင ် း မယုံတဲ ့ အကြည ့ ် တွေနဲ ့ ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီလူတွေကို ကြည ့ ် ရင ် း တွေးနေမိတာကို အမှတ ် ရတာက "" ဒီခရီးစဉ ် က ငါဘာရလဲ ။ "" သိတယ ် နော ် ၊ အလေးအနက ် ပါ ။ 
အတော ် ခံနိုင ် ရည ် ရှိတဲ ့ ကောင ် လား ။ 
ဒီနေ ့ ဒီမှာ ရပ ် ကာ ကိုယ ့ ် လူတွေကို ပြောနေတာက စုစုပေါင ် း ငါးနှစ ် ကြာကြီးတောင ် ပြေးနေတာပါ ။ 
ဒါမတိုင ် ခင ် နှစ ် က ဆေးလိပ ် တစ ် နေ ့ တစ ် ဘူး သောက ် ပြီး ထိုင ် ရာမထ ဘဝမှာ နေနေသူပါ ။ 
ဒီခရီး ၊ ကျွန ် တော ့ ခရီးတွေကနေ ရတာက တကယ ် တော ့ ဒီမှာ ရပ ် နေတဲ ့ ယုံကြည ် မှုရဲ ့ အမျှင ် တိုင ် း အတွင ် းမှာပါ ။ မဖြစ ် နိုင ် တာကို ဖြစ ် အောင ် လုပ ် တာ ဆိုတာ သိပါတယ ် ။ 
ဒါကို အသက ် ၄၀ မှာ သင ် ယူနေတာပါ ။ 
စိတ ် ကူးနိုင ် ပါလား ။ တကယ ် ပါ ၊ စိတ ် ကူးနိုင ် ပါသလား ။ 
ဒါကို အသက ် ၄၀ မှာ သင ် ယူနေတာပါ ။ 
၁၃ နှစ ် လို ့ မြင ် ယောင ် လိုက ် ပါ ။ ဒီစကားလုံးတွေက ကြားရင ် း ၊ ဒါကို ယုံကြည ် နေရင ် းပါ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ၊ ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဘူးထဲမှာဘာရှိလဲ ။ 
ဘာပဲရှိရှိ ၊ အတော ် တော ် လေး အရေးကြီးတာဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် က ဒါနဲ ့ ခရီးထွက ် လာခဲ ့ လို ့ ပါ ၊ တိုက ် ခန ် းတစ ် ခုကနေ တစ ် ခုပြီးတစ ် ခု ပြောင ် းရွေ ့ နေတာကိုးဗျ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကြားဖူးကြတယ ် မို ့ လား ။ 
အမေရိကန ် တွေဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀ တုန ် းကနဲ ့ စာရင ် နေရာထိုင ် မှု နေရာ ပမာဏ သုံးဆမှာ နေထိုင ် နေကြတာကို သိကြလား ။ 
၃ ဆကြီးနော ် ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ တွေးမိမှာက ဒီအပိုနေရာလွတ ် တွေနဲ ့ ဆိုရင ် 
မဟုတ ် ပါဘူးဗျာ ။ 
မြို ့ ထဲမှာ စက ် မှုလုပ ် ငန ် းသစ ် တစ ် ခုရှိတယ ် ၊အဲလောက ် ရှိတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် သိုလှောင ် ရုံပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျနော ် တို ့ ဆီမှာ နေရာ ၃ဆရှိနေပါပြီ ။နေရာပိုလို ့ တောင ် လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒါကဘယ ် ကို ဦးတည ် နေလဲ ။ 
များပြားလှတဲ ့ ကြွေးဝယ ် ကဒ ် တွေနဲ ့ ဝယ ် တဲ ့ အကြွေးတွေ ၊ ကြီးမားတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ သက ် ​ ရောက ် မှုတွေ ၊ တိုက ် ဆိုင ် မှုအနေနဲ ့ မဟုတ ် ရင ် တောင ် 
ကဲ ဒီမှာကျွန ် တော ် က ပိုကောင ် းတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုအကြံပြုဖို ့ ပါ ။ တကယ ် တော ့ ပိုပြီးတူညီဖို ့ ဖြစ ် နိူင ် ခြေနည ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုဟာ တစ ် ချိန ် ချိန ် မှာတော ့ လျော ့ နည ် းခြင ် းရဲ ့ အရသာကို ခံစားဖူးပါတယ ် ။ ကောလိပ ် က အဆောင ် မှာ ၊ ခရီးထွက ် တုန ် း ၊ ဟိုတယ ် အခန ် းမှာ ၊ တောစခန ် းထွက ် ခြင ် း ၊ ဘာမှမဟုတ ် တာလေးနဲ ့ တဲထိုးနေခြင ် း လှေတစ ် စင ် း ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် လေ ။ 
သေချာတာက ကျန ် တာတွေထဲက ခင ် ဗျားအတွက ် ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဗျာ ဒါက လွတ ် လပ ် မှုနဲ ့ အချိန ် နည ် းနည ် း ပိုပေးပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အကြံပြုချင ် တာက ပစ ္ စည ် းနည ် းနည ် းနဲ ့ နေရာနည ် းနည ် းဟာ ပိုပြီးသေးငယ ် တဲ ့ ခြေရာတစ ် ခုနဲ ့ ညီမျှပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ တကယ ် တော ့ ငွေသက ် သာဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ခင ် ဗျားဘဝမှာ နည ် းနည ် းလေးပိုပြီး သက ် သာမှုပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ lifeedited.org မှာ Life Edited ဆိုတဲ ့ ပရောဂျက ် တစ ် ခုကို စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီပြောဆိုမှုကို အကျိုးပြုဖို ့ နဲ ့ ဒီနေရာမှာ ကြီးကျယ ် တဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို ရှာနိုင ် ဖို ့ ပါ ။ 
ပထမက ပရိတ ် သတ ် ရှာခြင ် းပါ Manhattan မှာရှိတဲ ့ ၄၂၀ စတုရန ် းပေရှိတဲ ့ ကျွန ် တော ့ တိုက ် ခန ် းမှာ တွဲဖက ် တွေဖြစ ် တဲ ့ Mutopo နဲ ့ Jovoto.com ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် လိုချင ် တာက အကုန ် လုံးပဲ ။ နေအိမ ် ရုံးခန ် း ၊ လူ၁၀ယောက ် ထိုင ် ရာမထ စားရတဲ ့ ညစာအတွက ် ၊ ဧည ့ ် သည ် တွေအတွက ် အခန ် းနဲ ့ စွန ် လွတ ် လှိုင ် းစီးရတဲ ့ တန ် ဆာပလာပါ ။ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက စာရင ် းသွင ် းချက ် ၃၀၀ နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ပိုင ် အဖိုးတန ် သေတ ္ တာရပြီပေါ ့ ။ 
စတုရန ် းပေ ၆၀၀ ဝယ ် မယ ့ ် အစား 
ပေ ၄၂၀ ပဲ ဝယ ် လိုက ် တော ့ ဒေါ ် လာ ၂ သိန ် းသက ် သာသွားတယ ် ။ 
ဒီမှာပိုက ် ဆံပိုသက ် သာပြီး ပိုသေးငယ ် တဲ ့ နေရာယူမှုလည ် းဖြစ ် တာပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက စီစစ ် ထားတဲ ့ ပိုင ် ဆိုင ် မှု တစ ် စုံကို တကယ ် ကိုတကယ ် ကို ကျွန ် တော ့ အတွက ် ပုံစံ ထုတ ် ထားတာပါ အဲဒီမှာရှိတာကို အရမ ် းကို စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတယ ် ဗျာ ။ 
ဒီတော ့ နည ် းနည ် းလေးနဲ ့ ဘယ ် လိုနေလို ့ ရမလဲ ။ 
အဓိကလုပ ် နည ် း ၃ နည ် းရှိပါတယ ် ။ 
ပထမဆုံးက ရက ် ရက ် စက ် စက ် ကို သုတ ် သင ် လိုက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါ နှစ ် နဲ ့ ချီပြီးကျွန ် တော ် မဝတ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ အင ် ္ ကျီတစ ် ထည ် လား ။ "" 
ဒါကိုစွန ့ ် ပစ ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပါပြီ ။ 
ပြီးတော ့ စီးဝင ် မှုကို ပိတ ် ဆို ့ ဖို ့ သင ် ယူရပါမယ ် ။ 
မဝယ ် ခင ် စဉ ် းစားဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
မိမိကိုယ ် ကို မေးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ရပါတယ ် ဗျာ ၊ 
ပစ ္ စည ် းချည ် းသက ် သက ် တော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မန ္ တန ် အသစ ် ပါ ။ အသေးလေးက နှစ ် လိုဖွယ ် ရာလေးတဲ ့ ။ 
နေရာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ခရီးရောက ် ချင ် တာပါ ။ 
ကျယ ် ပြောလှတဲ ့ ကာလကြီးမှာ ဒါတွေကိုဘယ ် လိုသုံးဖို ့ ပုံစံထုတ ် ထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် တာပါ ။ ရှားရှားပါးပါးဖြစ ် ရပ ် အတွက ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
မီးထွက ် ပေါက ် ၃ခုပဲ ရံဖန ် ရံခါလောက ် သုံးပေမဲ ့ ဘာဖြစ ် လို ့ ၆ခု ပါတဲ ့ မီးဖိုရှိရမှာလဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် တာက ပုံထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ၊ ထပ ် ထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေပါ ။ နောက ် ပြီး ဒီဂျီတယ ် လုပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
စာရွက ် စာတမ ် းတွေ ၊ စာအုပ ် တွေ ၊ ရုပ ် ရှင ် တွေကို ခင ် ဗျား ယူလို ့ ရပါတယ ် ၊ နောက ် ပြီးဒါကို ဖျောက ် ဖျက ် ပစ ် နိုင ် တယ ် ။ ဒါဟာ မျက ် လှည ့ ် ပါ ။ 
ရေအိမ ် တွဲပါတဲ ့ လက ် ဆေးကန ် တစ ် ခု ၊ အိပ ် ရာဖြစ ် သွားတဲ ့ ထမင ် းစားစားပွဲတစ ် လုံး ၊ တစ ် နေရာတည ် းပဲ ၊ လူ ၁၀ ယောက ် ထိုင ် ဖို ့ ဆန ့ ် ထွက ် တဲ ့ အရံစားပွဲလေးတစ ် လုံး ။ 
ဒီမှာ တင ် ဆက ် ချက ် တစ ် ခုထဲက အောင ် မြင ် နေတဲ ့ Life Edited အစီအစဉ ် မှာ နေရလွတ ် တော ် တော ် များများရဖို ့ 
ဒီကော ် ဖီစားပွဲကိုကြည ့ ် ပါ လူ၁၀ယောက ် ထိုင ် ဖို ့ အမြင ့ ် ရောအကျယ ် ပါ တိုးထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ရုံးက ခေါက ် လို ့ ရပြီး ၊ လွယ ် လွယ ် လေး ဝှက ် ထားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဧည ့ ် သည ် တွေကျတော ့ ရော ။ နံရံအရှင ် ကိုရွှေ ့ လိုက ် ပါ ။ ဧည ့ ် သည ် တွေအတွက ် ခေါက ် ထားတဲ ့ အိပ ် ရာတွေကိုယူလိုက ် ပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ပိုင ် ရုပ ် ရှင ် ရုံပါ ။ 
အားလုံးနေထိုင ် ဖို ့ လိုတာ ၄၂၀ စတုရန ် းပေပါလို ့ ပြောနေတာမဟုတ ် ဘူးနော ် ။ 
၃၀၀၀ ကနေ၂၀၀၀ ၊ ၁၅၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အများစု ၊ အားလုံးဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ။ အိတ ် လေး ၁ လုံး၂ လုံးနဲ ့ နေ ့ တော ် တော ် များများမှာ တော ် တော ် ပျော ် ရွှင ် ကြမှာပေါ ့ ၊ 
ခဏလောက ် အချိန ် ယူပြီး ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ "ငါဒီပြင ် ဆင ် ထားတဲ ့ ဘဝလေးမှာ နေနိုင ် ပါသလား ။" 
"ဒါကငါ ့ ကို လွတ ် လပ ် မှု နည ် းနည ် းလေး ပိုပြီးပေးမှာလား ။" 
အချိန ် ပို နည ် းနည ် းလေးဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ။ သေတ ္ တာထဲမှာ ဘာရှိလဲ ။ ဒါကအရေးမပါပါဘူး ။ 
ဒါမလိုဘူးဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဆီမှာရောဗျာ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက ၊ အင ် းဖြစ ် နိုင ် တာက 
နည ် းနည ် းလေး ပိုပြီးတူနိုင ် တာပေါ ့ ။ ဒီတော ့ ပစ ္ စည ် းကောင ် းတွေအတွက ် 
နေရာဖန ် တီး ရအောင ် ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(Anna Oxygen ရဲ ့ ဂီတသံ) (ဂီတသံ ၊ Mirah ရဲ ့ "" Shells "") ဒိုင ် ဗင ် သမား ဖြစ ် နည ် း မင ် း သင ် ထားတာပဲလေ ။ မျက ် နှာဖုံးကို ဝတ ် ပြီး ယုံကြည ် ထားလိုက ် ပါ ။ ကိုယ ့ ် အတွက ် ခရုခွံညစာ တစ ် ပွဲစာ ကောက ် လာပေးပါ ။ အသက ် ရှုလို ့ ရအောင ် ဟောဟိုက ဘူးကိုယူသွားလိုက ် အောက ် ဘက ် မှာက ရွေ ့ ရှားမှုတွေက နှေးကွေးတယ ် ။ မင ် းဟာ ကျွန ် းတစ ် ကျွန ် းပါပဲလေ ။ အဲဒီအချိန ် မတိုင ် ခင ် တော ့ အားလုံးဟာ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တွေပါပဲလေ ။ ကိုယ ် ဆုပ ် ကိုင ် ထားတာကို ကလော ် ဖွင ့ ် လိုက ် တယ ် ။ သူတို ့ တွေ ငြိမ ် သွားတဲ ့ အထိပေါ ့ ၊ သူတို ့ တွေ ငြိမ ် သွားတဲ ့ အထိပေါ ့ ။ သူတို ့ တွေ ငြိမ ် သွားတဲ ့ အထိပေါ ့ ။ (ဂီတသံ) (Caroline Lufkin ရဲ ့ ဂီတသံ) (Anna Oxygen ရဲ ့ ဂီတသံ) အိပ ် မက ် ချိန ် မှာ မင ် းကိုတွေ ့ မယ ် ၊ 
မင ် းဟာ အရိပ ် ကောင ် းပေါ ့ ၊ မင ် းဟာ သစ ် လွင ် တယ ် လေ ၊ မနက ် တွေမှာ ကိုယ ် ဟာ သိပ ် မကျင ် လည ် လေတော ့ ကိုယ ် မြင ် တာက အရမ ် း ပြတ ် သားလွန ် းတယ ် ။ ညအချိန ် ကိုပိုလိုလားတယ ် ၊ မှောင ် မှောင ် ဝါးဝါးနဲ ့ လေ ၊ ညအမှောင ် ကျလာတာတွေ ၊ အလင ် းတန ် း ဝဲပျံနေတာတွေ ညကို အော ် ခေါ ် တာတွေ ၊ အလင ် းတန ် း ဝဲပျံနေတာတွေ ၊ လရောင ် အောက ် မှာ ကိုယ ့ ် ဘဝကို အရှုံးပေးလိုက ် မယ ် ၊ ပြီးတော ့ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အိပ ် မက ် တွေ ထဲမှာတော ့ မင ် း ကိုယ ့ ် ကိုရှာတွေမှာပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ("" Myth နှင ့ ် Infrastructure "" မှ ကောက ် နှုတ ် ချက ်) Bruno Glussani: ပြန ် လာပါ ့ တော ့ ၊ 
Miwa Matreyek ရေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကုန ် ပဒေသာတိုက ် ကြီးထဲ ရောက ် နေသလို စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် စမ ် းပါ ။ စားသောက ် ကုန ် တွေကိုဝယ ် နေတာဖြစ ် ပြီး သင ့ ် ကို ပလပ ် စတစ ် ဒါမှမဟုတ ် စက ္ ကူနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ထည ့ ် စရာအိတ ် ကို ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ပေးထားပါတယ ် ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် မှန ် ကန ် တာကို လုပ ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် သင ် ဘယ ် ဟာကို ရွေးမလဲ ။ 
လူအများစုက စက ္ ကူ အိတ ် ကိုပဲ ရွေးမှာ သေချာတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ။ ဘာကြောင ့ ် လဲ စဉ ် းစားကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ပထမကတော ့ အဲဒါက အညိုရောင ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
ဒါက ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် ကောင ် းလိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက ဇီဝနည ် းဆွေးမြေ ့ ပျက ် စီးစေနိုင ် တယ ် ။ ထပ ် သုံးလို ့ ရတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ အခြေအနေတွေမှာဆိုရင ် အသစ ် ပြန ် လုပ ် လို ့ ရတယ ် လေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် လူတွေဟာ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ဒီလိုမျိုးပဲ တွေးမိနေဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ချေရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သိထားတာတွေက ဆိုးဝါးလှပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အား ထိခိုက ် မှုမျိုးတွေကို ဘယ ် လောက ် ပဲကုန ် ကုန ် ရှောင ် ရှားသင ့ ် တယ ် လို ့ ထင ် ကြလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် လူတွေဟာ အဲဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး နောက ် တစ ် ဖက ် မှ ကြည ့ ် ကြည ့ ် ရန ် ကို ရံဖန ် ရံခါမှာ စိတ ် ကူးတောင ် မရကြပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ အခါ ဒါတွေကို ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကနေ ထုတ ် ယူကြရပါတယ ် ။ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ သက ် ရောက ် မှု တစ ် ပြုံလုံးကို ကျွန ် မတို ့ သိရန ် လိုအပ ် တာပါ ။ 
ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေကို လုပ ် ဖို ့ လိုရင ် ဘာဖြစ ် တတ ် တယ ် ဆိုတာကို အားလုံးသိပါတယ ် ။ လူသားတွေဟာ ရိုးရှင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကိုပဲ နှစ ် သက ် ကြတာပါ ။ ရိုးရှင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကိုပဲ မကြာခဏ တောင ် းခံတာပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မက ဒီဇိုင ် းလုပ ် ငန ် း လုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် တွေ နဲ ့ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် သူတွေကို ပတ ် လည ် ရည ် ရှည ် အသုံးခံရေးကို အကြံပေးတတ ် ပါတယ ် ။ ဒီအခါမှာ လူတိုင ် းက "" အိုး လေးလာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ အံဝင ် ဂွင ် ကျဖြစ ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေပဲ လိုချင ် တာနော ် "" တဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ကျွန ် မကပြောရတယ ် ။ "" ကောင ် းပါပြီ ၊ ဒီကိစ ္ စက ခက ် ခဲရှုပ ် ထွေးတယ ် ။ ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ အံဝင ် ဂွင ် ကျဖြစ ် တာကို တိတိကျကျ သတ ် မှတ ် ဖို ့ ဆိုရင ် (၄) နာရီလောက ် ကြာ ဆွေးနွေးဖို ့ လိုလိမ ့ ် မယ ် ၊ အရာရာတိုင ် းဟာ အဆင ့ ် တစ ် ခုခုမှာတော ့ သဘာဝကနေ လာကြတာချည ် းပါ ၊ ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုကို သင ် ဘယ ် လို အသုံးပြုလဲဆိုတာကသာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုကို ဆုံးဖြတ ် ပေးတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် တို ့ တွေ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေချတဲ ့ အခါမှာ ဗိဇစိတ ် ရဲ ့ ကန ် သတ ် ချက ် ဘောင ် လိုဟာမျိုး တစ ် ခုခုကို အားကိုးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါကို ဗီဇစိတ ် လာ အဲဒီလို အကန ့ ် အသတ ် ဘောင ် ကို တ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အလေ ့ အထ လို ့ ဆိုချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဦးခေါင ် းရဲ ့ နောက ် ဖက ် မှ လာတဲ ့ စေ ့ ဆော ် သံ တစ ် ခု ဒါမှမဟုတ ် လည ် း သင ့ ် မြတ ် မှန ် ကန ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုကို လုပ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ၊ စက ္ ကူအိတ ် ကို ရွေးချယ ် မိတဲ ့ အခါဖြစ ် ဖြစ ် ဆီစားသက ် သာတဲ ့ ကားကိုဝယ ် မိတဲ ့ အခါဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ လေ ၊ အူလှိုက ် အသည ် းလှိုက ် ခံစားရမှုမျိုး ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အလေ ့ အထ ဆိုတာဟာ သင ် ့ မြတ ် မှန ် ကန ် တာကို လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ကြိုးစာနေတာမို ့ လို ့ တကယ ့ ် ကို အရေးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် ကိုပဲ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ စုစုပေါင ် း ထိခိုက ် မှုကို လျှော ့ ချနိုင ် တာကို ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် သိနိုင ် မလဲ ။ တကယ ် တော ့ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ဦးချင ် းစီအနေနဲ ့ ရော ၊ ကျွမ ် းကျင ် သူတွေအနေနဲ ့ ရော လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း အနေနဲ ့ ပါ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် အပေါ ် လက ် တွေ ့ အကျိုးသက ် ရောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ပတ ် ဝန ် ကျင ် ဆိုင ် ရာ အလေ ့ ဆိုတာ တွေ ့ ကြုံခံစားမှုတွေပေါ ် မှာ အခြေခံရမှာ ဖြစ ် သလို အခြားသူတွေဆီက ကြားဖူးထားတဲ ့ အရာတွေကိုလည ် း အခြေခံရမှာပေါ ့ ။ 
ဒါက သိပ ္ ပံနည ် းကျ ကန ့ ် သတ ် မှုဘောင ် ကို အခြေခံလေ ့ မရှိကြဘူး ။ 
ဒါက တော ် တော ် ကိုခက ် ခဲပါတယ ် ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ အလွန ့ ် အလွန ် ကို ခက ် ခဲရှုပ ် ထွေးတဲ ့ စနစ ် ထဲမှာ နေထိုင ် ရတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာက အချင ် းချင ် းဆက ် သွယ ် ရေးနဲ ့ အပြန ် အလှန ် ဆက ် နွယ ် ရေး လူသားဆိုင ် ရာ စနစ ် တွေရှိကာ တပေါင ် းတစည ် းတည ် း တည ် ဆောက ် ထားတဲ ့ လူအဖွဲ ့ အစည ် းရှိတယ ် ။ စီးပွားရေးတစ ် ခုလုံးအတွက ် ပဓာနကျတဲ ့ စက ် မှုလုပ ် ငန ် း စနစ ် တွေရှိတယ ် ။ ပြီးတော ့ အဲဒါတွေ အားလုံးဟာ အကြီးမာဆုံး စနစ ် ကြီးရဲ ့ အတွင ် းမှာ ကျွန ် မကတော ့ အရေးကြီးဆုံးလို ့ တောင ် အခိုင ် အမာ ထောက ် ပြချင ် တဲ ့ ဂေဟစနစ ် ရဲ ့ ဘောင ် အတွင ် းမှာ လည ် ပတ ် လုပ ် ကိုင ် ရတာပါ ။ အားလုံး မြင ် နိုင ် ကြတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ၊ 
ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီအနေနဲ ့ ပြုလုပ ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ မှာရှိတဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုစီတိုင ် းအတွက ် ပြုလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုတွေအပါအဝင ် သင ် ဟာ ဝါစဉ ် အရ နိမ ့ ် ကျသည ် ဖြစ ် စေ ၊ မြင ့ ် မားသည ် ဖြစ ် စေ ၊ ဒါတွေဟာ ခုနက စနစ ် တွေအားလုံးကို သက ် ရောက ် မှု တစ ် ခုတော ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ တကယ ် ပဲ ဒီဆက ် နွယ ် နေကာ ရှုပ ် ထွေးလွန ် းတဲ ့ စနစ ် တွေ အပြန ် အလှန ် ချိတ ် ဆက ် လည ် ပတ ် မှု ရေရှည ် တည ် တံ ့ လာရေးကို တကယ ့ ် ကို လုပ ် ဆောင ် ချင ် ကြတယ ် ၊ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် စုစုပေါင ် း ရလဒ ် ကောင ် းကို ရရှိလိုကြတယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ နည ် းလမ ် းတွေကို ရှာကြံဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ဖို ့ လိုတာကတော ့ နည ် းနည ် းနဲ ့ ကျဲကျဲဝိုင ် းတတ ် အောင ် သင ် ယူဖို ့ ပါပဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ လူဦးရေက တိုးပွားလာနေပါတယ ် ။ လူတိုင ် းကလည ် း သူတို ့ ရဲ ့ မိုဘိုင ် းဖုန ် းတွေကို နှစ ် သက ် ကြတယ ် ။ အထူးသဖြင ့ ် ဒီအခြေအနေမျိုးမှာပေါ ့ ။ 
ရင ် ဆိုင ် နေရတဲ ့ ပြဿနာ တချို ့ ကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ ရှာရမယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဇီဝ သံသရာ တွေးခေါ ် မှု ဆိုတဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ ရတာပါ ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ပြုလုပ ် ဖန ် တီးလိုက ် တဲ ့ အရာမှန ် သမျှဟာ ဇီဝ သံသရာ အဆင ့ ် တွေကို ဖြတ ် သန ် းရပါတယ ် ။ ဒီလိုနေရာမှာ ကျွန ် မတို ့ သိပ ္ ပံနည ် းကျ လုပ ် ကိုင ် ကြတာကို ဇီ၀ သံသရာကို အကဲခတ ် မှု လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ၊ လုပ ် သမျှအရာတွေ သဘာပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ထိခိုက ် မှု အမေရိကမှာ "" ဇီဝ သံသရာ ဆန ် းစစ ် မှု "" လို ့ ပြောကြတာပေါ ့ ၊ အထက ် မှာ ပြောဆိုခဲ ့ တဲ ့ စနစ ် များဆိုင ် ရာ နည ် းပညာပိုင ် းထဲတွင ် လုပ ် ကိုင ် ကြတဲ ့ အရာတိုင ် းက သဘာ၀ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ဘယ ် လို အကျိုးသက ် ရောက ် နေကြောင ် းကို ပြတ ် သားစွာ မြင ် ရနိုင ် ဖို ့ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ နောက ် ကြောင ် းကို ပြန ် သွားရပါတယ ် ၊ ကုန ် ကြမ ် းပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် ယူပုံကအစ ပြန ် ကြည ့ ် ရပါတယ ် ။ နောက ် ပြီးတော ့ ထုတ ် လုပ ် ခြင ် း ၊ ထုတ ် ပိုးခြင ် း ၊ အသုံးပြုပုံ နဲ ့ ဘဝသံသရာ အဆုံးပိုင ် းအထိ ဆန ် းစစ ် ကြည ့ ် ပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ အဲဒီလို အဆင ့ ် တွေထဲက အဆင ့ ် တစ ် ဆင ့ ် ချင ် းဆီမှာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကိုင ် ကြတဲ ့ အရာများဟာ သဘာဝ ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ အပြန ် အလှန ် အကျိုးပြုမှု ရှိနေရာ အဲဒီ အပြန ် အလှန ် အကျိုးပြုမှုဟာ ကမ ္ ဘာမြေပေါ ် မှာ သက ် ရှိတွေနေထိုင ် လို ့ ရလာစေတဲ ့ နည ် းစနစ ် တွေ နဲ ့ ဝန ် ဆောင ် မှုတွေကို တကယ ် လက ် တွေ ့ မှာ ဘယ ် လို ဘယ ် ပုံများ အကျိုးသက ် ရောက ် နေကြောင ် း စောင ့ ် ကြည ့ ် မှတ ် သားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဒီလိုလုပ ် ဆာင ် ခြင ် း ပြီးမြောက ် သွားတဲ ့ အခါမှာတော ့ အလွန ် တရာမှ စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတဲ ့ အကြောင ် းအရာတချို ့ ကို သိလာရတယ ် ။ 
မှားယွင ် းယုံကြည ် မှု တသီကြီးကိုလည ် း ကျွန ် မတို ့ အဆုံးသတ ် လိုက ် နိုင ် ပါပြီ ။ 
ပထမအနေနဲ ့ က အတော ် ကို အသုံးတွင ် နေတဲ ့ စကားလုံး တစ ် လုံးရှိပါတယ ် ။ 
ဒီစာလုံးကို ဈေးကွက ် ဖော ် ဆောင ် ရေးမှာ တော ် တော ် သုံးပါတယ ် ။ တော ် တော ် ကြီးကို သုံးခဲ ့ ကြတာက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဒီစကားဝိုင ် းထဲမှာ ၊ ရေရှည ် တည ် တံ ့ မှု အကြောင ် းကို ဆွေးနွေးတဲ ့ အခါတွေမှာပေါ ့ ။ 
"" ဇီ၀ဆွေးမြေ ့ ပျက ် စီးစေနိုင ် မှု "" ဆိုတာ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ ဂုဏ ် သတ ္ တိ တစ ် ခုပါ ။ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အဓိပ ္ ပါယ ် သတ ် မှတ ် ချက ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မရှင ် းပြပါရစေ ။ 
သဘာဝပစ ္ စည ် း တစ ် ခုခုဟာ ပေါင ် မုန ့ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် လည ် း စွန ် ပစ ် ထားတဲ ့ စားစရာတစ ် ခုခုလိုမျိုး ၊ စက ္ ကူစလိုမျိုး သဘာ၀ အမျှင ် တစ ် ခုခုကနေ ထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ သဘာ၀ အရာတစ ် ခုဟာ နောက ် ဆုံးမှာ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ အဆုံးသတ ် တဲ ့ အခါတွင ် အဲဒါဟာ ရိုးရိုးတမ ် းတမ ် း ဆွေးမြေ ့ ပျက ် သုဉ ် း သွားတတ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီအရာတွေ ကြီးထွားလာစဉ ် သိုလှောင ် ထားခဲ ့ တဲ ့ ကာဗွန ် မော ် လီကျူးတွေကို ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် အဖြစ ် လေထုထဲကို သဘာဝအတိုင ် း ပြန ် ထုတ ် လွတ ် ပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါက အသားတင ် ကျန ် ရစ ် ခဲ ့ တဲ ့ အနေအထားတစ ် ခုပါ ။ 
လက ် တွေ ့ မှာ သဘာဝပစ ္ စည ် း အများစုကတော ့ သဘာဝထဲမှာ အဆုံးသတ ် ကြရတာတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အရာဝတ ္ ထုအများစုပေါ ့ ၊ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ စွန ့ ် ပစ ် ပစ ္ စည ် းတွေဟာ မြေဖို ့ အမှိုက ် သရိုက ် တွေ အဖြစ ် အဆုံးသတ ် သွားကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို မြေဖို ့ လိုက ် တော ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် မျိုးပါ ။ 
မြေဖို ့ ခြင ် းမှာ ဆိုခဲ ့ တဲ ့ ကာဗွန ် မော ် လီကျူးတွေဟာ ဒီ ့ ပြင ် နည ် းလမ ် းတစ ် ခုနဲ ့ ပျက ် စီးသွားကြရပါတယ ် ။ မြေဖို ့ လိုက ် တဲ ့ နေရာထဲမှာ အောက ် စီဂျင ် ပါဝင ် ခြင ် းမရှိလို ့ ပါ ။ 
အဲဒီမှာ အောက ် စီဂျင ် မရှိပါဘူး ။ သိပ ် သည ် းကျပ ် ညပ ် နေပြီး အိုက ် လှောင ် နေပါတယ ် ။ 
ခုနကမော ် လီကျူးတွေဟာ မီသိန ် းဓာတ ် ငွေ ့ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ မီသိန ် းဓာတ ် ငွေ ့ ဆိုတာက ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုဒ ် ဓာတ ် ငွေ ့ ထက ် (၂၅) ဆ ပိုပြီးပြင ် းထန ် တဲ ့ ဖန ် လုံအိမ ် ဓာတ ် ငွေ ့ တစ ် မျိုးပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဘက ် တီရီးယာပိုးနဲ ့ ဆွေးမြေ ့ ပျက ် စီးစေနိုင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကနေ ထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ စွန ့ ် ပစ ် ထားတဲ ့ ဆလပ ် ရွက ် နဲ ့ ကုန ် ပစ ္ စည ် း ဟောင ် းတွေဟာ မြေဖို ့ ခြင ် းနည ် းနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားမယ ် ဆိုရင ် တော ့ ရာသီဥတု ပြောင ် းလဲမှုကို ဖြစ ် ပေါ ် စေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
မြင ် တဲ ့ အတိုင ် းပါပဲလေ ။ အခုအခါမှာတော ့ ရုပ ် ကြွင ် း လောင ် စာစွမ ် းအင ် လိုအပ ် မှုကို အစားထိုးနိုင ် တဲ ့ မီသိန ် းဓာတ ် ငွေ ့ ကို ထိန ် းချုပ ် ပြီး စွမ ် းအင ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ နည ် းစနစ ် လုပ ် ငန ် းတွေ ရှိလာပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပါးနပ ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ လေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဖြစ ် ပျက ် နှင ့ ် ပြီးဖြစ ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေကို ဘယ ် လို စတင ် ပြီး အကောင ် ဆုံး မြှင ့ ် တင ် ပေးနိုင ် မလဲ ဆိုတာကို ရှာဖွေဖေါ ် ထုတ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ပြဿနာတွေကို သက ် သာလာစေမယ ့ ် နည ် းစနစ ် တွေနဲ ့ ကူညီထောက ် မမှုတွေကိုလည ် း စတင ် စီမံဖို ့ လည ် းလိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
အခုအခါမှာ လူတွေက ဘာလုပ ် တတ ် ကြလဲဆိုတော ့ ကောက ် ခါငင ် ခါ နဲ ့ ထတဲ ့ ပြီး "" ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေကို တားမြစ ် ကြပါစို ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ လူတွေကို စက ္ ကူအိတ ် တွေပေးမှာပါ ။ ဒါက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကျင ် အတွက ် ပိုကောင ် းပါတယ ် ။ "" လို ့ ပြောတတ ် ကြတာပဲ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါကို အမှိုက ် ပုံးထဲကို ပစ ် လိုက ် မယ ် ၊ သင ် တို ့ ဒေသမှာ အမှိုက ် သရိုက ် တွေကို မြေဖို ့ ခြင ် းဟာ သာမန ် လုပ ် ကိုင ် နည ် း တစ ် ခုပဲဆိုရင ် တော ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဒုက ္ ခနှစ ် ထပ ် ကွမ ် း ဆိုတာမျိုးကို ကြုံရတော ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ လုပ ် ငန ် းသဘာဝအားဖြင ့ ် ထုတ ် ကုန ် ပစ ္ စည ် း ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် ပါ ။ 
ဒီနောက ် မှာတော ့ လူမှုရေးသိပ ္ ပံကို ထပ ် ဖြည ့ ် လေ ့ လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လူသုံးကုန ် တွေရယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် မရှိရင ် ကို နေထိုင ် မရနိုင ် တာမျိုးဖြစ ် လာတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဘဝတွေကို ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးလာကြတဲ ့ လူသုံးကုန ် တွေဟာ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ဘယ ် လိုမျိုး အကျိုးသက ် ရောက ် စေတယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ အရမ ် းကို စိတ ် ဝင ် စားသွားပါတယ ် ။ 
အဲဒီအရာတွေဟာ ဆက ် တိုက ် ပြစ ် မှု ကျူးလွန ် သူတွေလိုပါပဲ ။ ဒီမှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် းမှာ ရေခဲသေတ ္ တာတစ ် လုံးစီ ရှိကြတယ ် ဆိုတာတော ့ ကျွန ် မအတတ ် ပြောရဲတယ ် ။ 
ကျွန ် မသိသလို အမေရိကမှာ ရေခဲသေတ ္ တာတွေ တချိန ် လုံး တိုးပွားလာနေခြင ် းဟာ အံ ့ ဩရာကောင ် းပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာ ရေခဲသေတ ္ တာတစ ် လုံးရဲ ့ ပုံမှန ် အရွယ ် အစားဟာ ပျမ ် မျှအားဖြင ့ ် ထုထည ် အားဖြင ့ ် တစ ် ကုဗပေ ပိုလို ့ ကိုကြီးလာပါပြီ ။ 
ပြဿနာက ရေခဲ ့ သေတ ္ တာတွေ အခုအခါမှာ အရမ ် းကိုကြီးလာလို ့ ကျွန ် မတို ့ စားလို ့ မနိုင ် တဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် ရှာမတွေ ့ နိုင ် တဲ ့ အစားအသောက ် တွေ အလွယ ် တကူနဲ ့ ပိုပိုဝယ ် လာကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဆိုလိုတာက ကျွန ် မဆီမှာ နှစ ် နဲ ့ ချီပြီးရှိနေတဲ ့ ရေခဲသေတ ္ တာ နောက ် ဘက ် ပိုင ် းက ပစ ္ စည ် းတွေကိုပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လာလဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ အစားအသောက ် တွေကို ပိုဖြုန ် းတီးမိတာပေါ ့ ။ 
အခုရှင ် းပြနေသလိုပဲ အစားအသောက ် ဖြုန ် းတီးမှုဟာ ပြဿနာတစ ် ခုပဲပေါ ့ ။ 
တကယ ် ဆိုရင ် ဒီအမေရိကမှာ အိမ ် အတွက ် ဝယ ် ယူလိုက ် တဲ ့ အစားအသောက ် (၄၀) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ အလဟဿ ဖြစ ် သွားတာပါ ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ အစားအသောက ် ထုတ ် လုပ ် မှုရဲ ့ ထက ် ဝက ် ဟာ အလဟဿ ဖြစ ် သွားပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ ကုလသမဂ ္ ဂကထုတ ် ပြန ် တဲ ့ နောက ် ဆုံး စာရင ် းအင ် တွေပါ ။ အစားအသောက ် တွေရဲ ့ တစ ် ဝက ် အထိနော ် ။ 
ဒါက ရူးနှမ ် းမှုပဲပေါ ့ ။ တစ ် နှစ ် ကို တန ် ချိန ် ၁.၃ ဘီလီယံလေ ။ 
ကျွန ် မကတော ့ ရေခဲသေတ ္ တာတွေကို အပြစ ် ဖို ့ တယ ် ။ အထူးသဖြင ့ ် တော ့ အနောက ် တိုင ် း နိုင ် ငံများထဲကပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ပိုလွယ ် တယ ် လေ ။ 
အများကြီးကို ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ စနစ ် တွေ အဲဒီထဲမှာ ပါဝင ် ဖြစ ် ပျက ် နေတာကိုး ။ 
သိပ ် ပြီးတော ့ ခပ ် ပေါ ့ ပျက ် ပျက ် မဖြစ ် စေချင ် ဘူး ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါကိုဖြစ ် စေတဲ ့ အဓိကလက ် သည ် ကတော ့ ရေခဲသေတ ္ တာဖြစ ် ပြီးတော ့ အဲဒီထဲကမှ တစ ် ခုသော အစိတ ် အပိုင ် းကတော ့ သူရဲ ့ အောက ် ဘက ် မှာရှိတဲ ့ အအေးခန ် း အကန ့ ် လေးပဲပေါ ့ ။ 
သင ် တို ့ အားလုံးမှာ အဲဒီ အကန ့ ် လေးတွေ ရှိတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
သင ် တို ့ ဆလတ ် ရွက ် တွေ ထည ့ ် တဲ ့ အကန ့ ် လေးလေ ။ 
ဆလတ ် ရွက ် တွေက အကန ့ ် လေးတွေထဲမှာ နူးအိပျော ့ ဖတ ် သွားတတ ် တယ ် ၊ မဟုတ ် လား ။ 
ဟုတ ် တာပေါ ့ ။ ပျော ့ ပျော ့ ၊ အိအိ ဆလပ ် ရွက ် တွေပေါ ့ ။ 
U.K မှာ ဘယ ် လောက ် တောင ် ပြဿနာ ဖြစ ် လာသလဲဆိုတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် ကဆိုရင ် အစိုးရထုတ ် ပြန ် ချက ် တစ ် ခုမှာတော ့ U.K မှာ ဖြုန ် းတီး စွန ့ ် ပစ ် ခံရတဲ ့ စားစရာတွေ အထဲမှာ နူးအိနေတဲ ့ ဆလပ ် ရွက ် တွေဟာ ဒုတိယအများဆုံး လို ့ တောင ် ဆိုထားတယ ် ။ 
"" နူးအိနေသော ဆလပ ် ရွက ် အစီရင ် ခံစာ "" လို ့ တောင ် အမည ် ပေးထားတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ။ ဒါဆို ဒါဟာပြဿနာတစ ် ခုပဲပေါ ့ ၊ လူတွေလေ ။ 
သနားစရာ ဆလပ ် ရွက ် ကလေးတွေဟာ ဘယ ် ဘက ် ၊ ညာဘက ် ၊ အလယ ် ဘက ် ပစ ် ထုတ ် ခံနေရရှာတာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒီအအေးခန ် းအကန ့ ် ဟာ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ကြွပ ် ပြီး လတ ် ဆတ ် နေအောင ် လုပ ် ဖို ့ စီမံထုတ ် လုပ ် ထားတာ မဟုတ ် လို ့ ပါ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ။ သင ် လိုအပ ် တာက ကျပ ် ညပ ် နေတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ခုပါ ။ 
သင ် လိုအပ ် တာက သဘာဝအတိုင ် းဖြစ ် လာမယ ့ ် ဆွေးမြေ ့ ပျက ် စီးခြင ် းကို ဟန ့ ် တားမယ ့ ် လေဝင ် လေထွက ် မရှိတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အအေးခန ် းအကန ့ ် မှာရှိတဲ ့ အံဆွဲတွေကတော ့ နည ် းနည ် းလေးပိုကောင ် းအောင ် လေလုံစွာ ပိတ ် ထားတဲ ့ အံဆွဲတစ ် ခုပါပဲ ။ 
ကျွန ် မ အရမ ် းအဖြစ ် သည ် းနေတာ သိသာနေပါပြီ ။ 
ကျွန ် မကို အိမ ် ကိုလာလည ် ဖို ့ မဖိတ ် ကြပါနဲ ့ နော ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မဟာ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ရေခဲသေတ ္ တာထဲကိုမွှေနှောက ် ပြီး အခုလိုမျိုး လျှောက ် ကြည ့ ် နေတော ့ မှာလေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ့ ် တကယ ် မှာ ဒါဟာပြဿနာတစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ စနစ ် ထဲကနေ ဆလပ ် ရွက ် လို တစ ် ခုခုကို ဆုံးရှုံးသွားတဲ ့ အခါမှာ ကျွန ် မ ခုနကရှင ် းပြခဲ ့ တဲ ့ ဇီဝဓာတ ် ချုပ ် ငြိမ ် းလို ့ ရရှိတဲ ့ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုကိုသာမကပဲ တကယ ် တော ့ အဲဒီဆလပ ် ရွက ် ကိုပါ စိုက ် ပျိုးဖို ့ လိုတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဆလပ ် ရွက ် ရဲ ့ ဇီဝသံသရာ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုဟာ အင ် မတန ် ကြီးမားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ မြေကြီးကို ခုတ ် ထွင ် ရှင ် းလင ် းဖို ့ လိုလာပါပြီ ။ 
မျိုးစေ ့ တွေကို ပျိုးဖို ့ မီးစုန ် ဓာတ ် တွေ ၊ မြေဩဇာတွေ ၊ အဟာရဓာတ ် တွေ ၊ ရေဓာတ ် ၊ နေရောင ် ခြည ် ဓာတ ် တွေ လိုလာပါပြီ ။ 
ဆလပ ် ရွက ် ထဲမှာ စုစည ် းပေါင ် းစပ ် ပါဝင ် တဲ ့ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုတွေ အားလုံးဟာ စနစ ် ထဲကနေ ဆုံးရှုံသွားပါတယ ် ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ လေးနက ် တဲ ့ ပြဿနာတွေကို ကိုင ် တွယ ် ဖြေရှင ် းတော ့ မယ ် ဆိုရင ် ဒီလိုအရာမျိုးကို အပြတ ် အသတ ် ပိုပြီး ကေင ် းမွန ် အောင ် စီမံဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ရေခဲသေတ ္ တာထဲမှာပါတဲ ့ အအေးခန ် းအကန ့ ် နဲ ့ အရွယ ် အစားက စတင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီခန ် းမထဲမှာ ရေခဲသေတ ္ တာဒီဇိုင ် းထုတ ် တဲ ့ သူတွေ ရှိနေရင ် ဒါဟာ သူတို ့ အတွက ် ကြီးကျယ ် တဲ ့ အရာပါပဲ ။ 
ပြဿနာကတော ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် လုပ ် ပုံနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ တကယ ် ပဲ ပြန ် လည ် သုံးသပ ် ဖို ့ စတင ် ကြတော ့ မယ ် လို ့ စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ ရေခဲသေတ ္ တာကို ခေတ ် မှီခြင ် းရဲ ့ သင ် ္ ကေတအဖြစ ် ကြည ့ ် လိုက ် မိတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ရေခဲသေတ ္ တာတွေရဲ ့ ပုံစံက ၁၉၅၀ နှစ ် တွေကတည ် းက သိပ ် အများကြီး ပြောင ် းလည ် းသွားခြင ် း မရှိပါဘူး ။ 
မဆိုစလောက ် ကလေးပါ ။ အခြေခံအားဖြင ့ ် သူတို ့ ဟာ ပုံးအကြီးကြီးတွေ ၊ ပစ ္ စည ် းတွေ သိုလှောင ် တဲ ့ အအေးဓာတ ် ပေးတဲ ့ ပုံးတွေအဖြစ ် နဲ ့ သာ ရှိနေဆဲပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တကယ ် ကိုပဲ ဒီပြဿနာတွေကို ရှာဖွေဖေါ ် ထုတ ် ပြီး ၊ အဲဒါတွေကို ဖြေရှင ် းနိုင ် မယ ့ ် ဆန ် းသစ ် ပြီး ၊ အံဝင ် ခွင ် ကျဖြစ ် မယ ့ ် ဒီဇိုင ် းဆိုင ် ရာ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေရှာဖို ့ အတွက ် စတင ် ပြီး အသုံးပြုကြတော ့ မယ ် လို ့ စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ဒီဇိုင ် းက ဦးဆောင ် တဲ ့ ပြောင ် းလဲခြင ် းပါ ။ အရမ ် းကို ပိုပြီး ရေရှည ် တည ် တံ ့ နိုင ် တဲ ့ စနစ ် မျိုးကို ဒီဇိုင ် းကနေပြီး အဆုံးအဖြတ ် ပေးသွားမှာပါ ။ 
အစားအစာ (၄၀) ရာခိုင ် နှုန ် း ဖြုန ် တီးခံရမှုဟာ အဓိကပြဿနာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီပမာဏကို ထက ် ဝက ် လျှော ့ ချပေးနိုင ် တဲ ့ ရေခဲသေတ ္ တာကို ကျွန ် မတို ့ ပုံစံထုတ ် နိုင ် ရင ် ရော... 
ကျွန ် မ စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ နောက ် ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုကတော ့ လျှပ ် စစ ် ရေနွေးကရားပါ ။ ကျွန ် မသိရသလောက ် ဒီနိုင ် ငံကလူတွေ ရေနွေးကရား မသုံးကြဘူးဆိုတာပါပဲ ။ အဲဒါ တကယ ် အဟုတ ် ပဲလား ။ 
ဒါပေမယ ့ ် U.K မှာတော ့ တော ် တော ် ကြီးကိုသုံးပါတယ ် ။ 
U.K မှာရှိတဲ ့ အိမ ် ထောင ် စု (၉၇) ရာခိုင ် နှုန ် းကတော ့ လျှပ ် စစ ် ရေနွေးကရား တစ ် လုံးစီတော ့ ပိုင ် ဆိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါတွေကို လူကြိုက ် များကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မသာ ဒီဇိုင ် းထုတ ် လုပ ် တဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတစ ် ခုနဲ ့ တွဲလုပ ် လုပ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် လည ် း ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် အနေနဲ ့ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဂေဟစနစ ် နဲ ့ သဟဇာတဖြစ ် တာမျိုး ထုတ ် လုပ ် ချင ် သေးတယ ် ဆိုပါစို ့ ။ ထုံးစံအတိုင ် း ကျွန ် မကိုအကြောင ် းအရာ (၂) ခုကို မေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သူတို ့ မေးကြမှာက "" လေးလာ ၊ ငါတို ့ ဒါကို နည ် းပညာပိုင ် းအရ ထိရောက ် မှုရှိအောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် ရမလဲ "" ဆိုတာမျိုးပေါ ့ ။ ဒီထုတ ် ကုန ် အတွက ် စွမ ် းအင ် က ပြဿနာတစ ် ခုဖြစ ် နေတာ သိသာထင ် ရှားနေလို ့ ပါ ။ 
ဒီလိုမဟုတ ် လည ် း "" ဒါကို စိမ ် းလန ် း ပစ ္ စည ် းမျိုး ဖြစ ် လာအောင ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဘယ ် လိုပြုလုပ ် ရမလဲ ။ "" 
"" ဒီပစ ္ စည ် းတွေ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ နေရာမှာ ပတ ် ဝန ် ကျင ် မထိခိုက ် အောင ် ဘယ ် လိုများထုတ ် လုပ ် ရမလဲ ။ "" ဆိုတာမျိုးတွေပေါ ့ ။ ဒီကလူတွေကော ဒိလိုမျိုးမေခွန ် းတွေ ကျွန ် မကို မေးကြဦးမှာလားရှင ် ။ 
သူတို ့ မေးတာက သဘာဝကျပုံရပါတယ ် ။ ဟုတ ် တယ ် မို ့ လား ။ 
ပြဿနာက အသုံးပြုတာနဲ ့ ဆိုင ် တာပါ ။ 
ဒီပစ ္ စည ် းကို လူတွေဘယ ် လို အသုံးပြုကြသလဲ ဆိုတာနဲ ့ သာဆိုင ် တာပါ ။ 
(၆၅) ရာခိုင ် နှုန ် းသော ဗြိတိန ် မှာရှိတဲ ့ လူတွေက သူတို ့ တွေ လက ် ဖက ် ရည ် တစ ် ခွက ် ပဲဖျော ် ဖို ့ လိုတဲ ့ အခါမှာ ရေနွေးကရာအိုးကို ပြည ့ ် လျှံနေအောင ် ဖြည ့ ် မိတတ ် ကြတယ ် ဆိုတာကို ဖွင ့ ် ဟဝန ် ခံကြပါတယ ် ။ 
ဒီအပိုဖြည ့ ် လိုက ် မိတဲ ့ ရေအကုန ် လုံးကို ကျိုချက ် ရာမှာ စွမ ် းအင ် လိုအပ ် ပါတယ ် ။ ရေနွေးကရာအိုးတွေကို တစ ် နေ ့ တာ ကျိုချက ် ဖို ့ အသုံးပြုရတဲ ့ အပိုစွမ ် းအင ် ပမာဏဟာ အင ် ္ ဂလန ် မှာရှိတဲ ့ လမ ် းမီးတိုင ် တွေ တစ ် ညတာ မီးထွန ် းဖို ့ အတွက ် လုံလောက ် တယ ် လို ့ တွက ် ချက ် ခန ့ ် မှန ် းထားကြတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တတယ ့ ် ကိစ ္ စကို ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
"" ကုန ် ပစ ္ စည ် း ထုတ ် လုပ ် သူရဲ ့ ပျက ် ကွက ် ခြင ် း "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ထုတ ် ကုန ် စနစ ် ဆုံးရှုံးမှု ရှိနေပေမဲ ့ ဒီငနဲလေးတွေနဲ ့ ဆက ် ပြီးစခန ် းသွားနေရမှာပါ သူတို ့ ဟာ နေရာအနှံ ့ မှာရှိနေတတ ် ပြီး ၊ သူတို ့ ရှိနေမှန ် းကို သင ် တို ့ သတိတောင ် ထားမိမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဟောဟိုမှာ ငနဲကတစ ် ကောင ် ၊ သတိထားမိပါတယ ် ။ သူ ့ နာမည ် က ဆိုင ် မွန ် ပါ ။ 
U.K မှာရှိတဲ ့ အမျိုးသား လျှပ ် စစ ် ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုမှာ အလုပ ် လုပ ် ပါတယ ် ။ 
သူ ့ အလုပ ် က လူတိုင ် းရဲ ့ အိမ ် တွေကို စွမ ် းအင ် အလုံအလောက ် ရစေဖို ့ ပင ် မစနစ ် ထဲကို ဝင ် လာတဲ ့ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အားတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် စစ ် ဆေးရတဲ ့ အလုပ ် ဆိုတော ့ အတော ့ ် ကို အရေးပါတဲ ့ အလုပ ် ပါ ။ 
သူရောပဲ ရုပ ် မြင ် သံကြား ကြည ့ ် နေတယ ် လေ ။ 
အကြောင ် းရင ် းကတော ့ တစ ် မူထူးခြားတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခု U.K မှာဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
လူကြိုက ် များတဲ ့ ရုပ ် မြင ် သံကြားအစီအစဉ ် တွေ ပြီးဆုံးချိန ် မှာပေါ ့ ။ 
စီးပွားရေးကြော ် ငြာတွေ ဝင ် လာတဲ ့ မိနစ ် ပိုင ် းမှာပေါ ့ ။ ဒီလူက ပြင ် သစ ် ကနေ နျူးကလီယားစွမ ် းအင ် ကို အပြေးအလွှား လိုက ် ဝယ ် ရသေးတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပဲ လူတိုင ် းက သူတို ့ ရဲ ့ ရေနွေးအိုးတွေကို တည ် နေကြတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) တစ ် သန ် းခွဲမျှရှိတဲ ့ ရေနွေးအိုးတွေလေ ၊ စိုးရိမ ် ရတဲ ့ ပြဿနာပေါ ့ ။ 
သင ် တို ့ ဟာ ရေနွေအိုးတွေကို ပုံစံထုတ ် တော ့ မယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ဒီစနစ ် ချွတ ် ယွင ် းမှု အားလုံးကို ဖြေရှင ် းဖို ့ နည ် းလမ ် းကို သင ် တို ့ တကယ ် ကို တွေ ့ မှာပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက စနစ ် အပေါ ် ကို သက ် ရောက ် နေတဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ ဖိအားပမာဏ တစ ် ခုဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ ထုတ ် ကုန ် တစ ် ခုဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာတည ် ရှိလာတဲ ့ အခါ ရှိလာမယ ့ ် ပြဿနာကို မတွေးမိခဲ ့ ကြလို ့ ပါပဲ ။ 
အခု ကျွန ် မက ဈေးကွက ် ထဲက ရေနွေးကရား အမျိုးမျိုးကို လေ ့ လာလျက ် အနည ် းဆုံးဖြည ့ ် ရမယ ့ ် အမှတ ် အသားလိုင ် းတွေကို လိုက ် ကြည ့ ် ပါတယ ် ။ လက ် ဖက ် ရည ် တစ ် ခွက ် ဖျော ် ဖို ့ ရေပမာဏ အတွက ် ရေဘယ ် လောက ် ဖြည ့ ် ဖို ့ လိုမယ ် ဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး (၂) ခွက ် နဲ ့ (၅) ခွက ် ခွဲ အကြားလောက ် ပဲ လိုတဲ ့ အကြောင ် းကို ဖေါ ် ပြပေးထားတဲ ့ အချက ် အလက ် ကလေးပါ ။ 
ဒီမှာတွေ ့ ရတဲ ့ ရေနွေးကရားကတော ့ ထည ့ ် စရာ နေရာ နှစ ် ခုပါတဲ ့ နမူနာတစ ် ခုပါ ။ 
တစ ် ခုက ကျိုချက ် တဲ ့ အခန ် းကလေးဖြစ ် ပြီး နောက ် တစ ် ခုကတော ့ ရေထည ့ ် စရာဆိုပါတော ့ ။ 
အမှန ် တကယ ် တော ့ အသုံးပြုသူဟာ ဒီခလုပ ် ကလေးကိုနှိပ ် ပြီးတော ့ ရေနွေးကို ကျိုချက ် ရတာပေါ ့ ။ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဟာ ပျင ် းရိတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ လိုအပ ် တဲ ့ ပမာဏကို တိတိကျကျ ဖြည ့ ် ရုံသက ် သက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မကတော ့ "" အအလေ ့ အထ ပြောင ် းလဲရေး ထုတ ် ကုန ် "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ ပြဿနာတွေကို ကြားဝင ် ပြီး ကြိုတင ် ဖြေရှင ် းတဲ ့ ထုတ ် ကုန ် တွေ ၊ စနစ ် တွေ ၊ ဝန ် ဆောင ် မှုတွေပေါ ့ ။ 
ကဲကဲ ဒါကတော ့ နည ် းပညာ ပွဲခင ် းတစ ် ခုပေါ ့ ။ ဒိပစ ္ စည ် းတွေဟာ တော ် တော ် လေး လူကြိုက ် များတာ အသိသာကြီးပါ ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မ စဉ ် းစားမိတာက လောလောဆယ ် ကျွန ် မတို ့ အခုလို လုပ ် နေကျ အဆမတန ် မြင ့ ် မားတဲ ့ နှုန ် းအတိုင ် း ဒီပစ ္ စည ် းမျိုးတွေကို ဆက ် လက ် ပြီး ဒီဇိုင ် းထုတ ် လိုက ် ၊ ဝယ ် လိုက ် ၊ လွင ့ ် ပစ ် လိုက ် လုပ ် နေကြဦးမှာလားဆိုတာကိုပါ ။ လက ် ရှိလောလောဆယ ် ကမ ္ ဘာကြီးပေါ ် မှာ နေထိုင ် နေကြတာက လူဦးရေ သန ် းပေါင ် း (၇) ထောင ် ရှိပါတယ ် ။ 
မနှစ ် ကအတိုင ် းဆိုရင ် မိုဘိုင ် းဖုန ် း သုံးသူ စာရင ် းက သန ် းပေါင ် း (၆) ထောင ် ရှိပါတယ ် ။ 
နှစ ် စဉ ် နှစ ် တိုင ် း ထုတ ် လုပ ် ထွက ် ရှိလာတဲ ့ မိုဘိုင ် းဖုန ် း အရေအတွက ် က သန ် း (၁၅၀၀) ရှိပြီးတော ့ တစ ် ချို ့ ကုမ ္ ပဏီတွေက ထုတ ် ပြန ် ကြေညာတာက သူတို ့ ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ဖုန ် းအရေအတွက ် က လူတွေရဲ ့ မွေးဖွားနှုန ် း ထက ် တောင ် ပိုများနေပါတယ ် ။ 
မနှစ ် ကဆိုရင ် အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာ စွန ့ ် ပစ ် လိုက ် တဲ ့ ဖုန ် းတွေ (၁၅၂) သန ် းရှိပါတယ ် ။ အဲဒီအထဲက (၁၁) ရာခိုင ် နှုန ် းကိုပဲ ပြန ် ပြီး အသစ ် ပြန ် ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မက ဩစတြေးလျကပါ ။ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ လူဦးရေ (၂၂) သန ် းရှိပါတယ ် ။ မရယ ် နဲ ့ နော ် ။ ပြီးတော ့ ဖုန ် းအလုံးရေ (၂၂) သန ် းဟာ လူတွေရဲ ့ အံဆွဲတွေထဲမှာ ရှိနေကြတာ သိရပါတယ ် ။ 
ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် းရေး နည ် းလမ ် းတွေ ကျွန ် မတို ့ ရှာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ဒီကိစ ္ စတွေက တော ် တော ် ရှုပ ် ထွေးလွန ် းပါတယ ် ။ 
သူတို ့ အထဲမှာကိုက မြှုပ ် နှံထားတာတွေ အများကြီးပါ ။ 
ရွှေပဲပေါ ့ ။ အခုအခါမှာ တန ် နဲ ့ ချီတဲ ့ ရွှေရိုင ် းတွေထက ် တန ် နဲ ့ ချီပြီးရှိနေတဲ ့ မိုဘိုင ် းဖုန ် းအဟောင ် း ကနေ ရွှေကို ရယူရတာ တကယ ် ပဲ အရမ ် းကြီးကို ပိုပြီးဈေးပေါတယ ် ဆိုတာ သင ် တို ့ သိကြရဲ ့ လား ။ 
ဒီအရာတွေထဲမှာ အလွန ် အမင ် းကို ရှုပ ် ထွေးပြီး ၊ တန ် ဖိုးကြီးမားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ပါဝင ် လျက ် ရှိနေပါတယ ် ။ တစ ် စစီ ပြန ် လည ် ဖြုတ ် ထုတ ် ရေးကို အားပေးဖို ့ နည ် းလမ ် းတွေ ရှာဖွေဖို ့ လိုပါတယ ် ။ အဲဒီလို မဟုတ ် ရင ် ဒါက ဒီလို ဖြစ ် ပျက ် နေတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဂါနာမှာရှိတဲ ့ အသိုက ် အဝန ် း တစ ် ခုကို ဖေါ ် ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ ကုလသမဂ ္ ဂက အစီရင ် ခံစာအရ e-waste ဒါမှဟုတ ် လျှပ ် စစ ် စွန ့ ် ပစ ် ပစ ္ စည ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး 
တန ် ပေါင ် း သန ် း (၅၀) အထိ တရားမဝင ် ကုန ် ကူးမှုရှိနေတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒါကတော ့ သူတို ့ တွေ ရွှေ နဲ ့ တခြား တန ် ဖိုးရှိတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို ရယူပုံပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ အီလက ် ထရွန ် နစ ် စွန ့ ် ပစ ် ပစ ္ စည ် းတွေကို လေဟာပြင ် ထဲမှာ မီရှို ့ လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကတော ့ လူ ့ အသိုက ် အဝန ် းတွေပါ ။ ဒါမျိုးက ကမ ္ ဘာတစ ် ဝှမ ် းလုံးမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် များ အဖြစ ် ၊ စီးပွားရေးသမားတွေအဖြစ ် ၊ စားသုံးသူတွေအဖြစ ် နဲ ့ ကိုယ ် ရွေးချယ ် လိုက ် တာတွေရဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေကို နားမလည ် တာကြောင ့ ် ဒီလိုမျိုး ဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ ် ပွားနေပြီးတော ့ အဲဒီလို လူတွေက နေထိုင ် နေကြတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီကမ ္ ဘာကြီးမှာ ရေရှည ် နေထိုင ် ဖို ့ လိုကြရင ် တော ့ ပိုပြီး ပါးနပ ် တဲ ့ ၊ နည ် းစနစ ် ကို ပိုပြီး အခြေခံတဲ ့ ၊ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို ရှာဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သင ် ဖုန ် းအသစ ္ ဝယ ် တဲ ့ အကြောင ် းကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် ရအောင ် ။ သင ့ ် ရဲ ့ ဖုန ် းအဟောင ် းကို အစားထိုး လဲလှယ ် လိုက ် တဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် လူတွေဟာ ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် သူတို ့ ရဲ ့ ဖုန ် းတွေကို တစ ် နှစ ် ကျော ် တစ ် နှစ ် ခွဲလောက ် အကြာမှာ လဲလှယ ် ကြတယ ် ဆိုတော ့ ၊ ဒီလိုပဲ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မိုဘိုင ် ဖုန ် းလဲလှယ ် မှုကို မြင ့ ် မားတဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ ဆက ် လက ် ပြီး လုပ ် နေဦးမယ ် ဆိုရင ် ဒီစနစ ် ကိုယ ် နှိုက ် ကို အစအဆုံး ကွင ် းဆက ် ပုံစံ ပိတ ် ဖို ့ ကြိုးပမ ် းသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဖုန ် းတွေကို ထုတ ် လုပ ် သူတွေ အနေနဲ ့ ၊ ဒီအခန ် းထဲမှာကို တစ ် ချို ့ ရှိနေတယ ် ဆိုတာကိုလည ် း ကျွန ် မ သေချာပါတယ ် ၊ သူတို ့ တွေဟာ ပတ ် လည ် ကွင ် းဆက ် စနစ ် များလို ့ ကျွန ် မတို ့ ခေါ ် တာကို ဒါမှမဟုတ ် ထုတ ် ကုန ် စနစ ် ဝန ် ဆောင ် မှုတွေကို ကြည ့ ် ရှုစစ ် ဆေးဖို ့ လိုနေပါတယ ် ။ ဒီလိုနဲ ့ ဈေးကွက ် ရဲ ့ တောင ် းဆိုမှု တစ ် ခုရှိနေတာကိုရယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဈေးကွက ် ရဲ ့ တောင ် းဆိုမှုက သူဘာသာသူ ပျောက ် သွားမှာ မဟုတ ် တာမို ့ လို ့ ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင ် းပေးမယ ့ ် ထုတ ် ကုန ် မျိုးကို ဒီဇိုင ် းဆွဲရပါမယ ် ။ 
တစ ် စစီ ဖြုတ ် ပစနိုင ် ဖို ့ ဒီဇိုင ် းဆွဲဖို ့ ၊ ပေါ ့ ပါးဖို ့ အတွက ် ဒီဇိုင ် းဆွဲရပါမယ ် ။ 
အခုအခါမှာ ဒီလိုမျိုး မဟာဗျူဟာ တစ ် ချို ့ ကို Tesla Motors ရဲ ့ ကားတွေမှာ သုံးနေတယ ် လို ့ ကျွန ် မ ကြားရပါတယ ် ။ 
ဒီလိုမျိုး ချဉ ် းကပ ် မှုတွေဟာ မခက ် လှပေမယ ့ ် စနစ ် ကို နားလည ် လျက ် အလားအလာရှိကာ ဈေးကွက ် က မောင ် းနှင ် ပေးမယ ့ ် စားသုံးသူ လိုအပ ် ချက ် ဆိုင ် ရာ အခြားရွေးပိုင ် ခွင ့ ် တွေကို ရှာကြံကြမှသာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရေရှည ် တည ် တံ ့ ရပ ် တည ် ရေး အစီအစဉ ် ကို အခြေခံကျကျ ပြောင ် းလဲမှုကို စတင ် နိုင ် မှာပါ ။ ဒါတွေကို အသေးစိတ ် ထောက ် ပြရတာကို မုန ် းပါတယ ် ။ စားသုံးမှုဟာ အကြီးမားဆုံး ပြဿနာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီဇိုင ် းကတော ့ အကောင ် းဆုံး ဖြေရှင ် းနည ် းတွေထဲက တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီပစ ္ စည ် းမျိုးတွေက နေရာတိုင ် းမှာ ရှိကြပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို ထုတ ် လုပ ် ပုံ အခြားရွေးစရာ နည ် းလမ ် းတွေကို ရှာဖွေဖော ် ထုတ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ တွေ တကယ ့ ် ကိုပဲ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှုကို စတင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ တကယ ့ ် ကိုပဲ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် မှု စတင ် ဖို ့ ကို ပြောနေတာနော ် ။ 
ဒီခန ် းမထဲက လူတွေဟာ အရမ ် းကို ဆန ် းသစ ် တီထွင ် လိုကြမှန ် း ကျွန ် မ သေချာပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ရေရှည ် တည ် တံ ့ မှု ဆိုတာကို ကန ့ ် သတ ် ဘောင ် တစ ် ခုအဖြစ ် အသုံးပြုလျက ် ၊ နည ် းစနစ ် ကို အခြေခံတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို ရှာကြံမှုကို အားပေး လုပ ် ဆောင ် ရာဖို ့ လိုတာပါ ၊ ကျွန ် မ ဒီရိုးရှင ် းတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ သာဓကများဖြင ့ ် ပြသခဲ ့ သလို ခုနက အချက ် တွေအားလုံးဟာ ဒီ အဓိကပြဿနာတွေထဲမှာ ပါဝင ် ပတ ် သက ် နေလို ့ ပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ အနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ထုတ ် လုပ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ သက ် တမ ် း တစ ် လျှောက ် လုံးကို ပိုင ် းခြား ကြည ့ ် ဖို ့ တော ့ လိုအပ ် တာပေါ ့ ။ 
သင ် ဟာ ရွေးစရာဆိုလို ့ စက ္ ကူ ဒါမှမဟုတ ် ပလပ ် စတစ ် ရှိခဲ ့ ရင ် ၊ ပြန ် ပြီး အသုံးပြုလိုရတာက ပိုမိုပြီး အကျိုးရှိတာ ထင ် ရှားလှတာတောင ် ၊ စက ္ ကူက ပိုဆိုးတယ ် လို ့ ပြောချင ် တာပေါ ့ ။ စက ္ ကူက ပိုဆိုးတယ ် လို ့ ဆိုရတာက အဲဒါက ပလပ ် စတစ ် နဲ ့ စာရင ် (၄) ဆကနေ (၁၀) ဆအထိ ပိုလေးတယ ် ။ တကယ ် တမ ် း ပလပ ် စတစ ် (၁) ကီလိုနဲ ့ စက ္ ကူ (၁) ကီလိုကို ဇီဝ သံသရာ အမြင ် ကနေ နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ စက ္ ကူ (၁) ကီလိုက အပြတ ် အသတ ် ပိုကောင ် းတာပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် ပလပ ် စတစ ် အိတ ် ဒါမှမဟုတ ် စက ္ ကူအိတ ် တစ ် အိတ ် စီရဲ ့ အသုံးဝင ် ပုံအရ စားသောက ် ကုန ် တွေကို အိမ ် ကို သယ ် ယူဖို ့ ကျတော ့ ခုနကလို ပစ ္ စည ် းတစ ် ခုစီရဲ ့ (၁) ကီလိုနဲ ့ မပြီးနိုင ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါ ့ အတွက ် အရမ ် းကို နည ် းပါးတဲ ့ ပလပ ် စတစ ် နဲ ့ လုပ ် ရနိုင ် ပေမဲ ့ စက ္ ကူကျတော ့ တော ် တော ် လေးကို ပိုပြီးသုံးဖို ့ လိုတယ ် ။ 
အသုံးဝင ် မှုကသာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုကို သတ ် မှတ ် ပြဋ ္ ဌာန ် းပေးတာပါ ။ ပြီးတော ့ ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် တွေက ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် ကောင ် းတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကိုပဲ တောင ် းခံပါတယ ် ။ 
သင ် တို ့ အနေနဲ ့ လုံး၀ ရှောင ် ကြဉ ် ရမယ ့ ် ပစ ္ စည ် းဆိုလို ့ အနည ် းအကျဉ ် းလောက ် ပဲရှိတာကို ကျွန ် မပြောလိုပါတယ ် ။ 
ကျန ် တာတွေကတော ့ အသုံးပြုပုံပေါ ် မူတည ် တာပါ ။ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ စီးပွားရေး စနစ ် ထဲမှာ ကျွန ် မတို ့ ဒီဇိုင ် းဆွဲပြီး ထုတ ် လုပ ် လိုက ် သမျှ အားလုံးဟာ စားသုံးသူအနေနဲ ့ ဝယ ် ယူတာတွေဟာ ၊ အသုံးပြုရန ် အတွက ် ပဲ ဖြစ ် တာကိုး ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ တစ ် ခုခုကိုလိုချင ် ကြတာမို ့ လို ့ ကျွန ် မတို ့ အဲဒါကို ဝယ ် ကြတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အရာတွေ အားလုံးကို ခွဲခြမ ် း ဆန ် းစစ ် လျက ် ၊ နောက ် ပြီး သပ ် သပ ် ရပ ် ရပ ် ၊ ကျကျနန အိမ ် တိုင ် ရာရောက ် ပို ့ ပေးတာတို ့ ၊ စနစ ် တစ ် ခုလုံး နဲ ့ အရာဝတ ္ ထုရဲ ့ သက ် တမ ် း တစ ် ခုလုံးကို အရာရာတိုင ် းကိုအမှန ် တကယ ် ကို ဆန ် းသစ ် တဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို စပြီး တွေ ့ လာနိုင ် မှာပါ ။ 
တစ ် လောက ကျွန ် မနဲ ့ တွဲလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဝါရင ့ ် ဒီဇိုင ် းပညာရှင ် တစ ် ယောက ် က ကျွန ် မကို ပြောခဲ ့ တာလေးတစ ် ခုကို တိုတိုလေးနဲ ့ ပြန ် ပြောပြရင ် း အဆုံးသတ ် ပါတော ့ မယ ် ။ 
"" ဘယ ် လိုဖြစ ် လို ့ ရှင ် က ရေရှည ် တည ် တံ ့ မှုဆိုတာကို မလုပ ် တာလဲ ။ အဲဒါကို ရှင ် သိတာ ကျွန ် မ သိတာပေါ ့ ။ "" ကျွန ် မ မေးခဲ ့ တယ ် ။သူက ကျွန ် တော ့ ် ကို ပြန ် ပြောလာတာက ဒါဟာ အကုန ် အကျပိုပြီး နည ် းမယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ၊ ပိုပြီး ရောင ် းကောင ် းမယ ် ဆိုတာလည ် း ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ရှေ ့ ဆောင ် တီထွင ် သူတွေ မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ ရှေ ့ ဆောင ် တီထွင ် သူတွေရဲ ့ ကျောတွေမှာ မျှားတွေစိုက ် လျှက ် ကြီးနဲ ့ မို ့ လို ့ ပါ ။ "" တဲ ့ လေ ။ ကျွန ် မ အထင ် အရ ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရှေ ့ ဆောင ် တီထွင ် သူတွေ တစ ် ခန ် းလုံး အပြည ့ ် ရှိပါတယ ် ။ အပြင ် မှာလည ် း နောက ် ထပ ် အများကြီးရှိတယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ ဒီပြဿနာတွေ ဖြေရှင ် းဖို ့ ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် နေလို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဘဝတစ ် ခုလုံးကို ကျောင ် းမှာ ဒါမှမဟုတ ် ကျောင ် းကိုသွားတဲ ့ လမ ် းမှာ ဒါမှမဟုတ ် ၊ ကျောင ် းမှာဖြစ ် ပျက ် တာကို ပြောဆိုရင ် း ကုန ် ဆုံးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) မိဘနှစ ် ပါးစလုံးက ဆရာတွေပါ ၊ မိခင ် ဘက ် က ဘိုးဘွားတွေကလည ် း ဆရာတွေဖြစ ် ပြီး နှစ ် ၄၀ လုံးလုံး ဒီတစ ် ခုတည ် း လုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ပြောဖို ့ မလိုတာက အဲဒီနှစ ် တွေမှာ ပညာရေးပြောင ် းလဲမှုကို ရှုထောင ့ ် များစွာကနေ ကြည ့ ် မြင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် ချိုပြောင ် းလဲမှုတွေက ကောင ် းပါတယ ် ၊ 
တစ ် ချို ့ ကတော ့ သိပ ် အကောင ် းကြီး မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကလေးတွေဘာကြောင ့ ် ကျောင ် းထွက ် တာသိတယ ် ၊ 
ကလေးတွေ ဘာကြောင ့ ် မသင ် တာသိတယ ် ၊ 
ဆင ် းရဲတာ ၊ ကျောင ် းတက ် နည ် းတာ မကောင ် းတဲ ့ ရွယ ် တူချင ် း လွှမ ် းမိုးမှု တစ ် ခုခုပါ ။ 
ဘာကြောင ့ ် ဆိုတာ သိကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ခါမှ မဆွေးနွေးဖူးတဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် ဆွေးနွေးခဲတဲ ့ အကြောင ် းတစ ် ခုက လူသားသံယောဇဉ ် ရဲ ့ တန ် ဖိုးနဲ ့ အရေးပါမှုပါ ။ 
ဆက ် ဆံရေးတွေပေါ ့ ။ 
James Comer ပြောတာက အရာရောက ် တဲ ့ ဆက ် ဆံရေးမရှိဘဲနဲ ့ အရာရောက ် တဲ ့ သင ် ယူမှု မရှိနိုင ် ဘူးတဲ ့ ။ 
George Washinton Carver ကတော ့ သင ် ကြားမှုအားလုံးဟာ ဆက ် ဆံရေးများကို နားလည ် ခြင ် း လို ့ ပြောတယ ် ။ 
ဒီခန ် းမထဲက လူတိုင ် း ဆရာ (သို ့) လူကြီး တစ ် ဦးရဲ ့ ဩဇာကို ခံခဲ ့ ရဖူးတယ ် ။ 
နှစ ် များစွာ လူတွေသင ် ကြတာကို ကြည ့ ် ထားပါတယ ် ။ 
အကောင ် းဆုံးတွေကိုကြည ့ ် ဖူးတယ ် ၊ အဆိုးဆုံးတွေလည ် း ကြည ့ ် ဖူးတယ ် ။ 
တစ ် ခါက လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တစ ် ဦး ပြောတာက "" ငါ ့ ကို လစာပေးတာ ကလေးတွေကို နှစ ် သက ် ဖို ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ 
သင ် ခန ် းစာသင ် ဖို ့ ငါ ့ ကိုပေးကြတာ ၊ 
ကလေးတွေဟာ သင ် ယူသင ့ ် တယ ် ၊ 
ငါက သင ် သင ့ ် တယ ် ၊ သူတို ့ က သင ် ယူသင ့ ် တယ ် ။ ပြီးပြီလေ "" တဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ သူမကို ပြောလိုက ် တာက "" နင ် သိလား ၊ သူတို ့ မနှစ ် သက ် တဲ ့ သူဆီက ကလေးတွေ သင ် ယူမှာ မဟုတ ် ဘူး "" ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) သူမက "" ဒါက ပေါက ် ကရတွေပါ "" တဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ သူမပြောလိုက ် တာက "" ကဲ မင ် းရဲ ့ နှစ ် ကတော ့ ရှည ် ပြီး ကြမ ် းတမ ် း တော ့ မှာပဲ သူငယ ် ချင ် းရေ "" လို ့ ။ 
ပြောစရာမလိုဘူး ၊ တကယ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် 
တစ ် ချို ့ လူတွေက ဆက ် ဆံရေး လုပ ် လုပ ် ၊ မလုပ ် လုပ ် ရတာပဲလို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
Stephen Covey တွေးတာမှန ် တယ ် ထင ် တယ ် ။ 
သူပြောတာက ရိုးစင ် းတဲ ့ အရာလေးတွေကို အလိုက ် ပေးသင ့ ် တယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကို နားလည ် ဖို ့ ကို ဆန ့ ် ကျင ် မှုအား ပထမဆုံး ကိုယ ် က နားလည ် ဖို ့ ကြိုးစားတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ရိုးရိုးလေးတွေပါ ၊ တောင ် းပန ် ခြင ် းလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒီအကြောင ် း တွေးဖူးကြလား ။ 
ကလေးတစ ် ဦးကို တောင ် းပန ် ကြည ့ ် ၊ လန ့ ် သွားကြတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) တစ ် ခါက အချိုးတွေအကြောင ် း သင ် ခန ် းစာ ပို ့ ချနေခဲ ့ တယ ် 
သင ် ္ ချာမှာ သိပ ် မတော ် ပေမဲ ့ ကြိုးစား သင ် နေတာပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြန ် ပြီးတော ့ ဆရာကိုင ် ကို ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သင ် ခန ် းစာတစ ် ခုလုံး မှားသွားတယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) နောက ် နေ ့ အတန ် းကို ပြန ် လာပြီး ပြောတာက ကဲ ကိုယ ့ ် လူတို ့ ရေ ၊ ငါတောင ် းပန ် ဖို ့ လိုတယ ် ၊ 
သင ် ခန ် းစာတစ ် ခုလုံး မှားသင ် မိတယ ် ၊ တောင ် းပန ် ပါတယ ် "" လို ့ ။ သူတို ့ က "" ရပါတယ ် ၊ Ms. Pierson 
စိတ ် အရမ ် းလှုပ ် ရှားနေတာပါ ၊ ခွင ့ ် လွှတ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် မမှာရှိတဲ ့ အတန ် းတွေက အရမ ် းနိမ ့ ် ပြီး ၊ ပညာရေးပိုင ် းမှာ အရမ ် းချို ့ တဲ ့ လို ့ ငိုမိခဲ ့ တယ ် ။ 
တွေးမိတာက "" ငါ ဒီအုပ ် စုကို ကိုးလအတွင ် း လက ် ရှိနေရာကနေ သူတို ့ ရှိဖို ့ လိုတဲ ့ နေရာကို ဘယ ် လိုခေါ ် သွားရမလဲ "" ပေါ ့ ။ 
ဒါက ခက ် ပါတယ ် ၊ အတော ် ကြီးကို ခက ် တာပါ ။ 
ကလေးတစ ် ယောက ် ရဲ ့ မိမိကိုယ ် ကို အထင ် ကြီးမှုနဲ ့ ပညာရေး ​ အောင ် မြင ် မှုကို တစ ် ချိန ် တည ် း ဘယ ် လို မြှင ့ ် မလဲ ။ 
တစ ် နှစ ် မှာ စိတ ် ကူးကောင ် းတစ ် ခု ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျောင ် းသားအားလုံးကို ပြောလိုက ် တာက "" မင ် းတို ့ ကို အတန ် းမှာသင ် ဖို ့ ရွေးခဲ ့ တာက ငါက အတော ် ဆုံးဆရာမ ၊ မင ် းတို ့ ဟာ အတော ် ဆုံး ကျောင ် းသားတွေဖြစ ် လို ့ ၊ တို ့ တွေကို အတူထားလိုက ် ကြတာ ၊ ဒီတော ့ ဘယ ် လိုလုပ ် လဲဆိုတာ လူတိုင ် းကို ပြနိုင ် တယ ် လေ "" ကျောင ် းသားတစ ် ဦးက "" တကယ ် လား "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မက "" တကယ ် ပေါ ့ ၊ ငါတို ့ ဘယ ် လို လုပ ် တယ ် ဆိုတာ အခြားအတန ် းတွေကို ပြဖို ့ လိုတယ ် ၊ ဒီတော ့ ခန ် းမထဲလျှောက ် သွားရင ် လူတွေ သတိထားမိလိမ ့ ် မယ ် ၊ မင ် းတို ့ မဆူရဘူးနော ် ။ 
ဟန ် နဲ ့ ပန ် နဲ ့ လျှောက ် ရုံပဲလိုတယ ် ။ "" (ရယ ် သံများ) ဆိုဖို ့ ဆိုရိုးတစ ် ခု ပေးလိုက ် တယ ် ။ "" ငါဟာ အရေးပါတဲ ့ သူ ၊ 
လာစဉ ် တုန ် းက အရေးပါသူပါ ။ 
ထွက ် သွားရင ် ပိုအရေးပါသူ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ငါဟာ စွမ ် းအားရှိပြီး သန ် မာတယ ် ။ 
ဒီမှာ ငါရတဲ ့ ပညာရေးနဲ ့ ငါဟာ ထိုက ် တန ် တယ ် ။ 
လုပ ် စရာတွေရှိတယ ် ၊ လူတွေ သဘောကျဖို ့ ၊ ပြီးတော ့ နေရာတွေကို သွားဖို ့ ပါ ။ "" ဒါနဲ ့ သူတို ့ က "" ဟေး "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) မင ် းတို ့ ဒါကို ကြာကြာ ဆိုရမယ ် ဒါက မင ် းတို ့ ရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် း စဖြစ ် လာတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဉာဏ ် စမ ် း မေးခွန ် း ၂၀ ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် က ၁၈ ခုလွဲတယ ် ။ 
သူ ့ စာရွက ် ပေါ ် မှာ + ၂ ဆိုပြီး ပြုံးနေတဲ ့ ပုံတပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) သူက "" Ms. Pierson ဒါက ကျတာမို ့ လား "" တဲ ့ ။ ကျွန ် မက "" အေး "" လို ့ (ရယ ် သံများ) သူက "" ဒါဆို ဘာလို ့ ပြုံးနေတဲ ့ ပုံ တပ ် ထားတာလဲ "" တဲ ့ ။ ကျွန ် မက "" ဘာလို ့ ဆို မင ် းက စာရင ် းမှာပါတယ ် ၊ 
နှစ ် ခု မှန ် တယ ် ။ အကုန ် လုံးမမှားဘူးလေ ။ "" (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မက "" တို ့ တွေ ဒါကို ပြန ် စစ ် ဆေးလိုက ် ရင ် မင ် းပိုကောင ် း လာမယ ် မို ့ လား ။ "" သူက "" ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ဆရာမ ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ "" မြင ် တယ ် နော ် ၊ "" ၁၈ "" က ကိုယ ့ ် ဆီက အသက ် အားလုံး စုပ ် ယူသွားတယ ် ။ 
"" + ၂ "" က "" ငါ အဆိုးချည ် းတော ့ မဟုတ ် ဘူး "" တဲ ့ ။ 
နှစ ် တွေချီပြီး အမေ ့ ကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ မုန ့ ် စားဆင ် းချိန ် ကိုယူပြီး စစ ် ဆေးတာ ၊ နေ ့ လည ် ခင ် းတွေမှာ အိမ ် တွေသွားလည ် တာ ၊ ဘီးတွေ ၊ ဘရွတ ် တွေနဲ ့ စားဖို ့ လိုတဲ ့ ကလေးတွေအတွက ် မြေပဲထောပတ ် နဲ ့ မုန ့ ် ကြွပ ် တွေ ၊ အနံ ့ မကောင ် းတဲ ့ ကလေးတွေအတွက ် ကိုယ ် သုတ ် အဝတ ် နဲ ့ ဆပ ် ပြာတွေ ဝယ ် ပြီး အံဆွဲထဲ ထည ့ ် တာတွေပေါ ့ ။ 
ကြည ့ ် လေ ၊ နံနေတဲ ့ ကလေးတွေဟာ သင ် ရခက ် တယ ် ဆိုတာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ ကလေးတွေဟာ အန ္ တရာယ ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူမဟာ ပစ ္ စည ် းတွေကို စားပွဲထဲမှာ ထည ့ ် တာလေ ။ နှစ ် တွေကြာအပြီးမှာ သူမ အငြိမ ် းစားယူခဲ ့ တယ ် ။ ဒီကလေးတွေထဲကပဲ တစ ် ချို ့ အဆက ် အသွယ ် ရလာပြီး ပြောကြတာက "" သိလားဗျ ၊ Ms.Walker ဟာ ကျွန ် တော ့ ဘဝ အပြောင ် းအလဲ ဖြစ ် အောင ် ၊ 
အလုပ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးတာ 
အောက ် ခြေမှာ မဖြစ ် ခဲ ့ ဘူးဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိချိန ် မှာ အရေးပါသူလို ့ ခံစားရအောင ် လုပ ် ပေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဖြစ ် လာတာကို မြင ် စေချင ် တာပါပဲ ။ "" ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် က အသက ် ၉၂နှစ ် မှာ အမေဆုံးတော ့ ။ သူမရဲ ့ အသုဘမှာ တပည ့ ် ဟောင ် းတွေအများကြီးပဲ ။ ဒါက ကျွန ် မကို မျက ် ရည ် ကျစေတယ ် ။ အမေဆုံးသွားလို ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဘယ ် တော ့ မှ ပျောက ် မသွားတဲ ့ ဆက ် ဆံရေး အမွေအနှစ ် ကို ထားရစ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ ပိုများတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတွေ ရှိဖို ့ ရပ ် တည ် နိုင ် မလား ။ 
ကျိန ် းသေပေါ ့ ။ 
ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ကလေးအားလုံးကို နှစ ် သက ် မှာလား ။ မဟုတ ် ရေးချ မဟုတ ် ပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) လက ် ပေါက ် အကတ ် ဆုံး ကလေးတွေက ဘယ ် တော ့ မှ မပျက ် တာ ရှင ် တို ့ သိတယ ် လေ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဘယ ် တော ့ မှနော ် ။ 
အားလုံတော ့ ကြိုက ် မှာမဟုတ ် ဘူး ။ လက ် ပေါက ် ကတ ် တဲ ့ သူတွေက အကြောင ် းတစ ် ခုနဲ ့ လာကြတာပါ ။ 
ဒါက ဆက ် သွယ ် မှုပါ ၊ ဒါက ဆက ် ဆံရေးပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဆရာတွေဟာ အလွန ် တော ် တဲ ့ မင ် းသားတွေ ၊ မင ် းသမီးတွေဖြစ ် လာတယ ် ။ ဒါကို မခံစားချင ် တဲ ့ အခါ အလုပ ် ကိုလာကြပြီး အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိတဲ ့ မူဝါဒကို နားထောင ် နေတယ ် ။ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် သင ် တာပဲလေ ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် သင ် ကြတယ ် ၊ ဒါက ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် ကိုး ။ 
သင ် ကြားခြင ် းနဲ ့ သင ် ယူခြင ် းဟာ ပီတိကို ယူလာသင ့ ် တယ ် လေ ။ 
စွန ့ ် စားတာကို မကြောက ် တဲ ့ ၊ စဉ ် းစားဖို ့ မကြောက ် တဲ ့ ချန ် ပီယံတစ ် ယောက ် ရှိတဲ ့ ကလေးတွေသာ ကျွန ် မတို ့ မှာရှိရင ် ကမ ္ ဘာကြီးဟာ ဘယ ် လောက ် များ အားကောင ် းလိုက ် မလဲနော ် ။ 
ကလေးတိုင ် းဟာ ချန ် ပီယံတစ ် ယောက ် ၊ သူတို ့ ကို ဘယ ် တော ့ မှ မစွန ့ ် လွှတ ် မယ ့ ် လူကြီးတစ ် ယောက ် ၊ ဆက ် သွယ ် မှုရဲ ့ အစွမ ် းကိုနားလည ် ပြီး သူတို ့ တွေ ဖြစ ် နိုင ် တာရဲ ့ အကောင ် းဆုံး ဖြစ ် လာတာကို တောင ် းဆိုတဲ ့ သူ နဲ ့ ထိုက ် တန ် တယ ် ။ 
ဒါက ခက ် တဲ ့ အလုပ ် လားရှင ် ။ အသေချာပဲ ။ 
အို ့ ဘုရားရေ ၊ သိပ ် သေချာတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက မဖြစ ် နိုင ် တာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နိုင ် တယ ် ၊ ဆရာတွေလေ ။ 
ခြားနားတာ တစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ မွေးလာကြတာလေ ။ 
ကျေးဇူး အများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ ။ 

အဲဒါကို ကျယ ် ကျယ ် လောင ် လောင ် ထုတ ် ပြောချင ် စိတ ် မပေါက ် ဘူးလားဗျာ ။ 
၁၉၂၆ခုနှစ ် က လူမှုစိတ ် ပညာအဖွဲ ့ ကိုတည ် ထောင ် သူ Kurt Lewin ကတော ့ 
၂၀၀၉ ခုနှစ ် မှာတော ့ 
နောက ် ပြီး သူတို ့ ကို မေးကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ 
ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် (၃၃) မိနစ ် ပဲ ကြာပြီးတဲ ့ နောက ် မှာတင ် ရပ ် ပစ ် လိုက ် ကြတယ ် ။ 
လူအများ အသိအမှတ ် ပြုခံရခြင ် းဆိုတဲ ့ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

TED ဆီကို ပြန ် လာနိုင ် တာ ဝမ ် းသာစရာကြီးပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ စစချင ် းမှာ ဗီဒီယိုနဲ ့ စလိုက ် ရင ် များ ကောင ် းမလားမသိ? 
(ဂီတအသံ) (Video) အမျိုးသား: အိုကေ ၊ Glass ၊ ဗီဒီယိုရိုက ် ရအောင ် ။ 
အမျိုးသမီး: အဲဒါ ဒါပဲ ။ ကျွန ် မ နှစ ် မိနစ ် အတွင ် း အဲဒီကို ရောက ် လာမယ ် ။ 
အမျိုးသား ၂: အိုကေ ၊ Glass ၊ The Flying Club နဲ ့ အတူ ရပ ် နေစမ ် း ။ 
အမျိုးသား ၃: Google "" photos of tiger heads "" ဟင ် ။ 
အမျိုးသား ၄: မင ် း အဆင ် သင ် ့ ရှိလား? မင ် း အဆင ် သင ် ့ ရှိလား? (ခွေးဟောင ် သံ) အမျိုးသမီး ၂: ဟောဟိုမှာ ။ အိုကေ ၊ Glass ၊ ဓါတ ် ပုံ ရိုက ် လိုက ် စမ ် း ။ 
(ကလေးအော ် သံ) အမျိုးသား ၅: သွားပြီ! 
အမျိုးသား ၆: ဘုရား [ဘီးပ ် မြည ် သံ]! အရမ ် းကောင ် း ။ 
ကလေး: အို! မြွေကို ကြည ် ့ စမ ် း! 
အမျိုးသမီး ၃: အိုကေ! Glass ၊ ဗီဒီယိုရိုက ် လိုက ် ။ 
အမျိုးသား ၇: ဒီတံတား နောက ် မှာ ၊ ပထမ ထွက ် ပေါက ် ။ 
အမျိုးသား ၈: အိုကေ ၊ A12 ၊ ဟိုမှာ! 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) (ကလေးသီချင ် းဆိုနေ) အမျိုးသား 9: Google ၊ "" အရသာရှိလိုက ် တာ "" ကို ထိုင ် းဘာသာနဲ ့ ။ 
Google Glass: อร ่ อย အမျိုးသား ၉: Mmm, อร ่ อย. 
အမျိုးသမီး ၄: Google "" ငါးဖန ် ခွက ် (ရေခူ) ။ "" (ဂီတအသံ) အမျိုးသား ၁၀: အဲဒါ လှတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) Sergey Brin: အို ၊ ဆောရီးပဲ ၊ ကျွန ် တော ် ခုနလေးတင ် ကပဲ စာတိုကို နိုင ် ဂျီးရီးယား မင ် းသားထံဆီက ရတယ ် ။ 
ဒေါ ် လာ ၁၀ သန ် းရအောင ် ကူပေးဖို ့ ပြောနေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒီလို အရာတွေကို အလေးပေးလိုပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီကို စကတည ် းကိုက အဲဒီလိုမူနဲ ့ ထူထောင ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။ ပြိးတော ့ အခြေအနေဟာ သိပ ် ကို ကောင ် းနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို လေးလေးနက ် နက ် ပြောရမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် လုပ ် နေပုံကို ခင ် ဗျားတို ့ သတိထးမိကြတယ ် မဟုတ ် လား ဖုန ် း ရှိနေရာ အောက ် ဖက ် ကို စိုက ် ကြည ် ့ နေတာ Project Glass လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စီမံကိန ် းရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က အကြောင ် းရင ် းထဲမှာ အဲဒါ တစ ် ခု ပါပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် ကာလမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝထဲက အခြားသူတွေနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ချင ် ပုံဟာ လိုအပ ် တဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကို ဆက ် သွယ ် ရယူချင ် တာဟာ အဲဒီလို ဖြစ ် စေလိုတာလား ဆိုပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ခဏခဏ မေးကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တချိန ် လုံး လမ ် းလျှောက ် နေရင ် း အခုလို အောက ် ကို ကြည ့ ် နေကြရမှာလား? 
Glass ရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က အကြောင ် းရင ် းကတော ့ အဲဒီလို ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီ ပုံစံအကြမ ် းကို တီထွင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အိုကေ ။ အခုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါက ဘာတွေလုပ ် နိုင ် တယ ် ၊ မလုပ ် နိုင ် ဘူးဆိုတာကို မပြောလိုပါဘူး အဲဒါထက ် ကို ပိုပြီး နည ် းနည ် းလေး ပြောချင ် ပါတယ ် အဲဒီဆီကို တွန ် းပို ့ ခဲ ့ တဲ ့ စေ ့ ဆော ် ချက ် အကြောင ် းကို ပြောလိုပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ သွားလာနေရင ် းနဲ ့ ကိုယ ် ့ ဖုန ် းကို ကြည ် ့ ကြည ် ့ နေရခြင ် းဟာ ကိုယ ် ့ ကိုကိုယ ် လူမှုရေးအရ အထီးကျန ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် နေသလို ဖြစ ် နေတဲ ့ အပြင ် အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် က အဲဒီလို အလုပ ် ကို လုပ ် ဖို ့ အတွက ် များလား? 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ တစ ် နေရာမှာ ရပ ် နေချိန ် မှာလည ် း ဘာမှ ထူးခြားတာ မပါတဲ ့ အဲဒီ မှန ် စလေးကို ပွတ ် တိုက ် နေပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားဟာ ဟိုဟိုဒီဒီ လမ ် းလျှောက ် နေတာပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က Glass ကို စိတ ် ကူးခဲ ့ ကြစဉ ် က တကယ ့ ် ကိုပဲ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ လက ် တွေကို လွတ ် လာအောင ် ဘာများလုပ ် ပေးနိုင ် မလဲ ဆိုပြီး စဉ ် းစားခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ခုနက ဗီဒီယိုထဲက လူတွေ လုပ ် နေခဲ ့ ကြတဲ ့ အရာတွေကို အားလုံးကို ကြည ် ကြည ် ့ စမ ် းပါ ။ 
သူတို ့ အားလုံးဟာ Glass ကို တပ ် ထားခဲ ့ ကြတာပါ ။ အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပြခဲ ့ ကြတာတွေကို ရိုက ် ယူခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မျက ် စိတွေကိုပါ လွတ ် လပ ် လာစေမယ ် ့ ဟာမျိုးကိုလည ် း လိုချင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ မြင ် ကွင ် းကို အမြင ် ့ ပိုင ် းမှာ သွားပြီး ထားပေးတယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မြင ် ကွင ် း အပြင ် ဖက ် မှာ ရှိနေလို ့ အဲဒါဟာ ခင ် ဗျား ကြည ် ့ နေတဲ ့ ဆီမှာ မဟုတ ် သလို လူတွေနဲ ့ မျက ် စိနဲ ့ ခင ် ဗျားက ထိတွေ ့ ကြည ် ့ နေတဲ ့ နေရာမှာလည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါ ့ အပြင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နားကိုပါ လွတ ် လပ ် မှု ပေးခဲ ့ ချင ် ပါတယ ် အဲဒါကြောင ် ့ မို ့ လို ့ အသံဟာ လက ် တွေ ့ မှာ ကျတော ့ ဦးခေါင ် းခွံထဲက အရိုးဆီကို တိုက ် ရိုက ် သွားပါတယ ် ။ အစပိုင ် းမှာ အသံဟာ နည ် းနည ် းလေး အက ် သံပါပေမဲ ့ နောက ် ပိုင ် းမှာ ရိုးလာမှာပါ ။ 
ဖြစ ် ချင ် တော ့ ခင ် ဗျားဟာ ပိုကောင ် းကောင ် း ကြားရဖို ့ အတွက ် ကိုယ ့ ် နားကို နည ် းနည ် းလေး ဖုံးပေးဖို ့ တော ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က Google ကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၅နှစ ် တုန ် းက စခဲ ့ စဉ ် ကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒီလို မေးခွန ် းမျိုးကို လုံးဝကို ထုတ ် တောင ် မေးခဲ ့ ကြတာ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုချင ် တဲ ့ ပုံစံမျိုးဖြင ် ့ သတင ် းအချက ် အလက ် တွေကို လိုချင ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
အဲဒီနောက ် အခုလို ၁၅ နှစ ် ကြာသွားတဲ ့ နောက ် မှာကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရှေ ့ ပြေး ပုံစံဟာ ခင ် ဗျားတို ့ လမ ် းပေါ ် မှာ သွားလာ လှုပ ် ရှားနေတုန ် းစိစဉ ် ပေးအပ ် လာနိုင ် ပါတော ့ မယ ် ။ 
ဒီ ပရိုဂျက ် ဟာ အခုဆိုရင ် နှစ ် နှစ ် ကျော ် ကြာသွားပြီ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တော ် တော ် များများကို လေ ့ လာသင ် ယူခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို သက ် တောင ် ့ သက ် သာ ရှိအောင ် ဖန ် တီးပေးရေးဟာလည ် း သိပ ် ကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စပြီး ထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ပုံစံဟောင ် းတွေဟာ ကြီးမားခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ မိုဘိုင ် းဖုန ် းကို ဦးခေါင ် း ပေါ ် မှာ တပ ် ဆင ် ပေးထားသလို ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အတော ့ ် ကို လေးလံခဲ ့ ပြီး သုံးရတာ သိပ ် အဆင ် မပြေခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စက ် မှု ဒီဇိုင ် း ရေးဆွဲသူကိုတောင ် မှပဲ ဝှက ် ထားခဲ ့ ရပါတယ ် ။ သူမက အဲဒီအလုပ ် ကို လက ် ခံခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် အထိပေါ ့ လေ ။ အဲဒီနောက ် မှာတော ့ သူမဟာ အော ် ဟစ ် ပြီး ထွက ် ပြေးသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အတော ် ့ ကို ဝေးတဲ ့ ခရီးကို ချိတက ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ပြိးတော ့ တကယ ့ ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာက ကင ် မရာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မူရင ် း ပုံစံတွေထဲမယ ် ကင ် မရာ လုံး၀ မပါခဲ ့ ပါဘူး ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ တကယ ် ့ ကို အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီးပါပဲ ၊ ကျွန ် တော ့ ် မိသားစုနဲ ့ ။ ကျွန ် တော ် ့ ကလေးတွေနဲ ့ အချိန ် ကာလတွေကို ရိုက ် ကူးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို အချိန ် ကာလမျိုးကို ရိုက ် ယူဖို ့ အတွက ် ကျွန ် တော ် ဟာ ဖုန ် း ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ခုခုကို ရှာနေရမယ ် ဆိုရင ် ရိုက ် နိုင ် ခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီကိရိယာကို စမ ် းသပ ် ရင ် းနောက ် ဆုံး တစ ် ခု ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် သေးတာက ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် ကလည ် း အာရုံကြော ဆွဲခံနေရသလိုပါပဲ ။ 
မိုဘိုင ် းဖုန ် းဆိုတဲ ့ အရာဟာ အဲဒါကို တချိန ် လုံး စောင ် ့ ကြည ် ့ နေရတာမျိုး ရှိနေလို ့ တကယ ် တော ့ ဗျာများရတဲ ့ အလေ ့ အထ တစ ် ခုပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် ကသာ စီးကရက ် သောက ် နေတဲ ့ သူ ဖြစ ် ခဲ ့ ရင ် ၊ အဲဒီအစား စီးကရက ် သောက ် နေခဲ ့ မှာပါ ။ 
စီးကရက ် ကို မီးညှိပြီး သောက ် နေမယ ် ။ အဲဒါကမှ ပိုပြီး ကြည ့ ် ကောင ် းခဲ ့ မှာ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ဗျာ ၊ အဲဒီလို လုပ ် ချင ် ခဲ ့ မှာ — အဲဒါတွေကို ဘေးချိတ ် လိုက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ဟာ ထိုင ် ချလိုက ် ကာ သိပ ် အရေးတကြီးတစ ် ခုခု လုပ ် ဖို ့ လိုတာက 
အဲဒီကျမှ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ မျက ် စိတွေပွင ် ့ လာကာ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ဘဝထဲမှာ အီးမေးလ ် ဒါမှမဟုတ ် လူမှုရေး ပို ့ စာတွေ ၊ ဟုတ ် ဟုတ ် မဟုတ ် ဟုတ ် အချိန ် တွေ ပေးပြီး ကြည ့ ် ကြည ် ့ နေခဲ ့ ရလို ့ တကယ ် ကျတော ့ အဲဒါတွေဟာ အရေးကြီးခဲ ့ လို ့ ဖိစီးနေခဲ ့ တာလည ် း မဟုတ ် ခဲ ့ တာတောင ် လူတွေနဲ ့ ကင ် းကွာသွားခဲ ့ ရတဲ ့ အချိန ် တွေဟာ မနည ် းခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခုဟာနဲ ့ ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ဟာ တကယ ် လိုချင ် တဲ ့ ပို ့ စာတွေကို ရမယ ် ဆိုတာ သေချာပါတယ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒါတွေကို တချိန ် လုံး စစ ် ကြည ် ့ နေဖို ့ လည ် း လိုတော ့ မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ကမ ္ ဘာကြီးကို တိုးတိုး လေ ့ လာရတာကို တကယ ် နှစ ် ခြိုက ် ပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဗီဒီယိုထဲ မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ ယုံကြည ် မရတဲ ့ ကိစ ္ စတွေကို ပိုလို ့ ကို လုပ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

(၂၀၀၁) ခုနှစ ် မှာ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပထမဆုံးကလေးစာအုပ ် ပုံနှိပ ် ထုတ ် ဝေလိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ မူလတန ် းကျောင ် းဟောင ် းကို ပြန ် သွားပြီး ကျောင ် းသူ ၊ ကျောင ် သားတွေကို စာရေးဆရာနဲ ့ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေရေးဆွဲသူ ပန ် းချီဆရာတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘဝအကြောင ် းကို ပြောပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ မုန ့ ် စားတန ် း ခန ် းမကျယ ် ထဲမှာ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဆလိုက ် ပရိုဂျက ် တာကို ဆင ် နေတုန ် းမှာ အခန ် းထဲကို ဝေ ့ ဝဲကြည ့ ် မိလိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ သူမက အဲဒီမှာရှိနေတာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အရင ် တုန ် းက နေ ့ လည ် စာ စီစဉ ် ပေးသူ အမျိုးသမီးကြီးပါ ။ 
သူမဟာ အခုထက ် ထိ ကျောင ် းမှာရှိနေတုန ် းပါပဲ ။ ပြီးတော ့ တစ ် နေ ့ တာအတွက ် နေ ့ လည ် စာတွေကို မနေမနား စီစဉ ် နေတုန ် းပဲလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူ ့ ကို နှုတ ် ခွန ် းဆက ် ဖို ့ သူမအနားကပ ် သွားလိုက ် ပြီး ပြောလိုက ် တာက "" ဟိုင ် း ၊ ဂျင ် းနီရေ ၊ နေကောင ် းတယ ် နော ် "" လို ့ ပေါ ့ ။ ဒီမှာ သူမက ကျွန ် တော ့ ကို ကြည ့ ် လိုက ် ပါတယ ် ၊ သူမ ကျွန ် တော ့ ကို မှတ ် မိတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် ပြောရဲတယ ် ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ သူမဟာ ကျွန ် တော ့ ကို သိပ ် ပြီး မမှတ ် မိဘူးဖြစ ် နေတယ ် ။ ဒါနဲ ့ သူမက ကျွန ် တော ့ ကို ကြည ့ ် ပြီးပြောလိုက ် တာက "" "" Stephen Krosoczka လား "" တဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် Krosoczka ဆိုတာကို သူမသိတယ ် ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် အံ ့ အားသင ့ ် သွားတာပေါ ့ ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ စတီဖန ် ဆိုတာက ကျွန ် တော ့ ထက ် အသက ် (၂၀) ပိုကြီးတဲ ့ ကျွန ် တော ့ ဦးလေးပါ ။ သူရဲ ့ ကလေးဘဝတုန ် းကလည ် း သူမက နေ ့ လည ် စာ စီစဉ ် ပေးတဲ ့ သူ ဖြစ ် ခဲ ့ တာကိုး ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ သူမရဲ ့ မြေးတွေအကြောင ် းကို ကျွန ် တော ့ ကို စတင ် ပြီး ပြောနေတော ့ တာပေါ ့ ။ ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို ဘဝင ် ခိုက ် သွားစေတာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ နေလည ် စာ စီစဉ ် ပေးသူ အမျိုးသမီကြီးမှာ မြေးတွေရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါကြောင ့ ် ကလေးတွေဟာ ၊ ဒါကြောင ့ ် ပဲ အဆုံးမှာ ကျောင ် းက ထွက ် သွားတတ ် တာကိုး ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် ထားမိတာက သူမဟာ မုန ့ ် စားတန ် းထဲမှာ ဇွန ် းတွေ တည ် ခင ် းပေးရင ် း နေထိုင ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာပဲ ။ 
အဲဒီမတိုင ် မှီက ဒီအကြောင ် းကို ကျွန ် တော ် တစ ် ခါကလေးမှ မတွေးမိခဲ ့ ဖူးပါဘူးဗျာ ။ 
ကောင ် းပြီဗျာ ၊ အဲဒီ အကြောင ် းတရားနဲ ့ ကြုံတွေလိုက ် ရတာက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးစိတ ် သန ် းတွေကို ကွန ့ ် မြူးစေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် Lunch Lady ဆိုတဲ ့ ရုပ ် ပြဝတ ္ ထုတွဲတွေကို ဖန ် တီးခဲ ့ ပါတယ ် ။ နေ ့ လည ် စာ စီစဉ ် ပေးတဲ ့ အမျိုးသမီးဟာ မကောင ် းဆိုးဝါး လူသားစက ် ရုပ ် ကြီးတွေ ၊ ကျောင ် းကားမှာရှိတဲ ့ သတ ္ တဝါကြီးတစ ် ကောင ် ၊ သန ္ ဓေပြောင ် း သင ် ္ ချာပြိုင ် ပွဲဝင ် တွေကို သူမရဲ ့ ငါးတုတ ် ချောင ် း နန ် ချပ ် ကူကိုသုံးပြီး တိုက ် ထုတ ် တဲ ့ ကာတွန ် းဇာတ ် လမ ် းတွဲတွေပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ စာအုပ ် အဆုံးသတ ် တိုင ် းမှာ သူတို ့ တွေဟာ လူဆိုးကို ဆံထုံးအုပ ် နဲ ့ ဖမ ် းပြီး ကြေညာလိုက ် တာက "" တရားမျှတမှုကို ထမ ် းဆောင ် လိုက ် ပါတယ ် ဗျို ့ "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ပြီးတော ့ ဒါဟာ အံ ့ ဩစရာကောင ် းနေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒီဇာတ ် လမ ် းတွဲကို ကလေးတွေရဲ ့ စာဖတ ် ခြင ် း လောကမှာ အရမ ် းကြီး ကြိုဆိုလက ် ခံကြပြီး သူတို ့ တွေက အံ ့ ဩစရာအကောင ် းဆုံး စာတွေ ၊ ကတ ် ပြားတွေ ၊ သရုပ ် ဖော ် ပုံတွေကို ကျွန ် တော ့ ဆီကို ပို ့ ခဲ ့ ကြတယ ် လေ ။ 
နောက ် ပြီး ကျောင ် းတွေကို ကျွန ် တော ် သွားသွားနေတုန ် း သတိထားမိလိုက ် တာက နေ ့ လည ် စာ ဝန ် ထမ ် းတွေဟာ အစီအစဉ ် မှာ အင ် မတန ် ကိုမှ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိလှတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခု ပါဝင ် ပတ ် သက ် နေနေတာပါပဲ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ တစ ် နံတစ ် လျားမှာရှိတဲ ့ နေ ့ လည ် စာဝန ် ထမ ် း အမျိုးသမီးတွေအားလုံးက တစ ် လေသံတည ် း ကျွန ် တော ့ ကို ပြောပြကြတာက "" ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ ဆင ် တဲ ့ ထိပ ် တန ် းလူစွမ ် းကောင ် းတစ ် ဦးကို ဖန ် တီးပေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် "" တဲ ့ လေ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဗျာ ကြာလာတော ့ ခေတ ် သစ ် ယဉ ် ကျေးမှုမှာ နေ ့ လည ် စာဝန ် ထမ ် း အမျိုးသမီးကို ဖော ် ဖော ် ရွေရွေနဲ ့ မဆက ် ဆံကြတော ့ ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဂျင ် းနီအတွက ် အရမ ် းကို အဓိပ ္ ပါယ ် အရှိဆုံးဖြစ ် နေတယ ် လေ ။ 
စာအုပ ် တွေပထမဆုံး ပုံနှိပ ် ထုတ ် ဝေတော ့ စာအုပ ် မိတ ် ဆက ် ပွဲမှာ သူမကိုဖိတ ် ကြားခဲ ့ ပါတယ ် ။သူမနှစ ် ပေါင ် းများစွာ ကျွေးမွေးပြုစုခဲ ့ တဲ ့ သူတွေရဲ ့ ရှေ ့ မှောက ် မှာပေါ ့ ၊ ကျွန ် တော ် သူမကို ပန ် းချီလက ် ရာတစ ် ခုနဲ ့ စာအုပ ် တစ ် ချို ့ ကို ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီဓါတ ် ပုံရိုက ် ပြီး နောက ် (၂) နှစ ် အကြာမှာတော ့ သူမ ကွယ ် လွန ် သွားရှာခဲ ့ ပါတယ ် ။ သူမရဲ ့ အသုဘ ညစောင ့ ် အိပ ် တာကို ကျွန ် တော ် တက ် ရောက ် တော ့ ကျွန ် တော ် မြင ် လိုက ် ရတာက ကျွန ် တော ် လုံးဝ မမျှော ် လင ့ ် ထားခဲ ့ တဲ ့ အရာပါ ။ အကြောင ် းကတော ့ သူမရဲ ့ ခေါင ် းဘေးမှာရှိခဲ ့ တာက ဒီပန ် းချီကားလေးဗျာ ။ ပြီး သူမရဲ ့ အမျိုးသားကပြောတာက ကျွန ် တော ် အသိအမှတ ် ပြုခဲ ့ မိလိုက ် တဲ ့ သူမရဲ ့ အလုပ ် ကြိုးစားမှု ၊ ကျွန ် တော ် သက ် သေပြုခဲ ့ လိုက ် တဲ ့ သူမလုပ ် ခဲ ့ တာတွေဟာ သူမအတွက ် အတော ် ကို အရေးပါခဲ ့ တယ ် တဲ ့ လေ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ဒါက နိူင ် ငံတလွှားမှာရှိတဲ ့ မုန ့ ် စားတန ် းတွေမှာရှိတဲ ့ ခံစားချက ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ပြန ် လည ် ထူထုတ ် ဖော ် နိူင ် တဲ ့ နေ ့ တစ ် နေ ့ ကို ဖန ် တီးဖို ့ ကျွန ် တော ့ ကို စေ ့ ဆော ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ "" ကျောင ် းမုန ့ ် စာတန ် း လူစွမ ် းကောင ် းများနေ ့ "" ။ ကျောင ် းက ကလေးတွေ သူတို ့ ရဲ ့ နေလည ် စာ ဝန ် ထမ ် းတွေအတွက ် ထိုးထွင ် းဖန ် တီးထားတဲ ့ ပရောဂျက ် တွေ ပြုလုပ ် နိူင ် တဲ ့ နေ ့ တစ ် နေ ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် "" ကျောင ် းအဟာရ အဖွဲ ့ အစည ် းနဲ ့ တွဲဖက ် လိုက ် ပါတယ ် ။ နေ ့ စဉ ် နေ ့ တိုင ် း ကျောင ် းနေ ့ လည ် စာ အစီအစဉ ် မှာ ကလေးပေါင ် း သန ် း (၃၀) ကျော ် ကျော ် ပါဝင ် ဆောင ် ရွက ် ကြတယ ် ဆိုတာ သင ် သိပါသလား ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ကျောင ် းစာသင ် နှစ ် တိုင ် းမှာ ပြုလုပ ် တဲ ့ နေ ့ လည ် စာ သန ် း (၅၀၀၀) ကျော ် ကျော ် အရေအတွက ် နဲ ့ ညီမျှတာပေါ ့ ။ 
သူရဲကောင ် း ဆန ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေဟာ ကလေးတစ ် ယောက ် က သူတို ့ ရဲ ့ လင ် ပန ် းပေါ ် မှာ အပိုကြက ် သားတုံးကလေး အနည ် းငယ ် ကိုတင ် လိုက ် တယ ် ဆိုတာထက ် ကို အများကြီးကျော ် လွန ် သွားပါတယ ် ။ 
ကယ ် လီဖိုးနီးယားမှာ Ms. Brenda ဆိုတဲ ့ အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ရှိတယ ် ။ သူမဟာဆိုရင ် သူမရဲ ့ လိုင ် းကို ဖြတ ် လျှောက ် လာတဲ ့ ကလေးတိုင ် းကို အနီးကပ ် စောင ့ ် ကြည ့ ် ပြီး ၊ တစ ် ခုခုလွဲချော ် သွားရင ် လမ ် းညွှန ် ချက ် ပေးတဲ ့ အကြံပေးပုဂ ္ ဂိုလ ် ကို အစီရင ် ခံပါတယ ် ။ 
ကျောင ် းသာ (၆၇) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ နေ ့ တိုင ် းပဲ ဒီနေ ့ လည ် စာတွေကို မှီခိုနေရတယ ် ဆိုတာကို နားလည ် သဘောပေါက ် သူတွေကတော ့ ကန ် တပ ် ကီမှာရှိတဲ ့ နေ ့ လည ် စာဝန ် ထမ ် း အမျိုးသမီးတွေပါ ။ သူတို ့ တွေဟာ နွေရာသီမှာ မစားမသောက ် ပဲနေခဲ ့ မှာဆိုတော ့ သူတို ့ တွေဟာ ရွေ ့ လျား ကျွေးမွေးခြင ် း ယူနစ ် တစ ် ခုကို ဖန ် တီးဖို ့ ကျောင ် းကားတစ ် စီးကို ပြန ် လည ် ပံ ့ ပိုးပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး နွေရာသီကာလအတွင ် းမှာ အနီးပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာရှိတဲ ့ ရပ ် ကွက ် တွေကို ခရီးဆန ့ ် ပြီး တစ ် နေ ့ ကို ကလေး (၅၀၀) ကျွေးမွေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ကလေးတွေဟာ အံ ့ ဩဖွယ ် ရာ အကောင ် းဆုံး ပရောဂျက ် တွေကို ဖန ် တီးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ လုပ ် လိမ ့ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် သိနေတယ ် လေ ။ 
ကလေးတွေဟာ ရောင ် စုံ ကတ ် ထူစက ္ ကူတွေကိုသုံးပြီး ဟန ် ဘာဂါ ကတ ် ပြားတွေလုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ နေ ့ လည ် စာ ဝန ် ထမ ် းအမျိုးသမီးရဲ ့ ဦးခေါင ် းကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် ယူပြီး ၊ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ကာတွန ် းရုပ ် ပေါ ် မှာလာကပ ် ၊ ပြီးတော ့ နွားနို ့ ဘူးတစ ် ဘူးပေါ ် မှာ တပ ် ဆင ် လိုက ် ပြီး သူတို ့ ကို ပန ် းပွင ့ ် တွေနဲ ့ အတူ လက ် ဆောင ် ပေးလိုက ် ကြတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ရုပ ် ပြောင ် တွေဖန ် တီးခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ကာတွန ် း နေ ့ လည ် စာ ဝန ် ထမ ် းအမျိုးသမီးနဲ ့ တကယ ့ ် နေ ့ လည ် စာ ဝန ် ထမ ် းအမျိုးသမီးတို ့ ယှဉ ် တွဲ သရုပ ် ဆောင ် နေတဲ ့ ပုံတွေပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ကျေးဇူးတင ် ချီးမွမ ် းတဲ ့ ပီဇာတွေ သူတို ့ လုပ ် ကြပါတယ ် ၊ ဒီမှာ ရောင ် စုံ ကတ ် ထူစက ္ ကူ ပီဇာရဲ ့ အပေါ ် က လောင ် းထားတဲ ့ အလွှာအမျိုးမျိုးမှာ ကလေးတိုင ် းက လက ် မှတ ် ထိုးထားကြတယ ် လေ ။ 
ကျွန ် တော ့ အဖို ့ ကတော ့ ဗျာ နေ ့ လည ် စာ တည ် ခင ် းတဲ ့ အမျိုးသမီးတွေဆီကလာတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုကြောင ့ ် အရမ ် းကြီးကို စိတ ် လှုပ ် ရှားမိခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဗျာ အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် က ကျွန ် တော ့ ကို ပြောလိုက ် လို ့ ပါ ၊ သူပြောလိုက ် တာက "" ဒီနေ ့ မတိုင ် ခင ် က ကျွန ် မဟာ ဒီကျောင ် းမှာရှိတဲ ့ ဂြိုဟ ် ကမ ္ ဘာရဲ ့ အစွန ် းကိုရောက ် သလိုမျိုး ခံစားမိပါတယ ် ရှင ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟောဒီမှာရှိနေတာကို ဘယ ် သူကမှ သတိထားမိခဲ ့ တယ ် လို ့ တောင ် မထင ် မိခဲ ့ ဘူးရှင ် "" တဲ ့ လေ ။ နောက ် ထပ ် အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် ပြောတာက "" ရှင ် သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲလေ ၊ ကျွန ် မ ဒီကနေ ရရှိလိုက ် တဲ ့ အကျိုးကျေးဇူးက ကျွန ် မလုပ ် ဆောင ် တာဟာ အရေးပါတယ ် ဆိုတာပါပဲရှင ် "" တဲ ့ ။ သူမလုပ ် ဆောင ် တာဟာ အရေးပါတယ ် ဆိုတာ မှန ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
သူတို ့ အားလုံး လုပ ် ဆောင ် တာတွေဟာ အရေးပါပါတယ ် ဗျာ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ကျွန ် တော ့ တို ့ ကလေးတွေကို နေ ့ တိုင ် း ကျွေးမွေးနေကြတာဖြစ ် ပြီးတော ့ ကလေးတစ ် ယောက ် ဟာ စာမသင ် ခင ် သူတို ့ ရဲ ့ ဗိုက ် တွေပြည ့ ် နေဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ ရှေ ့ တန ် းမျက ် နှာစာတွေမှာ အလုပ ် လုပ ် နေကြတဲ ့ ဒီအမျိုးသမီး ၊ အမျိုးသားတွေဟာ ပညာတတ ် လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုကို ဖန ် တီးဖို ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ နေ ့ လည ် စာ ဝန ် ထမ ် းအမျိုးသမီးတွေကို ကျေးဇူးတင ် စကားပြောဖို ့ "" ကျောင ် းနေ ့ လည ် စာ လူစွမ ် းကောင ် းများနေ ့ "" အထိရောက ် တဲ ့ အထိကို စောင ့ ် နေကြမှာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် မိပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် မှုတစ ် ခုဟာ ဘယ ် လိုအစွမ ် းထက ် မြက ် တယ ် ဆိုတာကို ခင ် ဗျားတို ့ မှတ ် မိကြမယ ် လို ့ လည ် း ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် မိပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် မှုတစ ် ခုဟာ ဘဝတစ ် ခုကို ပြောင ် းလဲနိူင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို လက ် ခံရရှိသူ ပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘဝကို ပြောင ် းလဲစေပါတယ ် ။ ဒါကို နှုတ ် မြွက ် ပြောဆိုသူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘဝကို ပြောင ် းလဲစေပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

New York ကိုပြန ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ကျွန ် တော ် က Robin Hood လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ကိုယ ် ကျိုးမဖက ် အဖွဲ ့ ရဲ ့ ဦးစီးပါ ။ 
ဆင ် းရဲမှုကို တိုက ် မနေရင ် ၊ မီးသတ ် နေတာပါ ။ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း မီးသတ ် ကုမ ္ ပဏီရဲ ့ လက ် ထောက ် ခေါင ် းဆောင ် အနေနဲ ့ ပါ ။ 
အခု ကျွန ် တော ် တို ့ မြို ့ မှာ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းတွေက အလွန ် ကျွမ ် းကျင ် တဲ ့ သက ် မွေးဝန ် ထမ ် း ဆောင ် းပေးတော ့ ဘယ ် ကိစ ္ စပေါ ် ပေါ ် မီးလောင ် ပြင ် ကို စောစော ရောက ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ပထမဆုံး မီးကို မှတ ် မိနေတယ ် ။ 
အခင ် းဖြစ ် ရာမှာ ဒုတိယ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီထဲကိုဝင ် ဖို ့ အခွင ့ ် သာနေတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် အလုပ ် တာဝန ် တွေက ဘာဆိုတာ သိဖို ့ အုပ ် ချုပ ် ရေးမှူးဆီရောက ် ဖို ့ အခြား သူတွေနဲ ့ အပြိုင ် ပြေးရတာပေါ ့ ။ 
ခေါင ် းဆောင ် ကိုတွေ ့ တော ့ သူက အိမ ် ပိုင ် ရှင ် နဲ ့ စိတ ် ဝင ် တစား စကားပြောနေတယ ် လေ ။ သူမအတွက ် တော ့ ဘဝမှာ အဆိုးဆုံးနေ ့ တစ ် နေ ့ ဆိုတာ မလွဲဘူးပေါ ့ ။ 
ဒီမှာပါ ၊ ညလယ ် ခေါင ် ကြီး သွန ် ချနေတဲ ့ မိုးထဲ ထီးတစ ် လက ် အောက ် မှာ ညဝတ ် အင ် ္ ကျီနဲ ့ ခြေဗလာနဲ ့ အပြင ် မှာ မတ ် တတ ် ရပ ် နေတာ ၊ သူမအိမ ် ကတော ့ မီးလျှံတွေထဲမှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ အရင ် ရောက ် နှင ့ ် နေတဲ ့ အခြား စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းက... Lex Luther လို ့ ပဲခေါ ် ရအောင ်.. (ရယ ် သံများ) ခေါင ် းဆောင ် ဆီ အရင ် သွားတော ့ သူ ့ ကို အထဲဝင ် ခိုင ် းပြီး အိမ ် ပိုင ် ရှင ် ရဲ ့ ခွေးကိုကယ ် ခိုင ် းတယ ် ။ 
ခွေးဗျာ ၊ မနာလိုစိတ ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် ကြက ် သေ သေသွားမိတယ ် ။ 
ဒီမှာက ရှေ ့ နေတစ ် ဦး (သို ့) ငွေမန ် နေဂျာပါ ၊ ကျန ် တဲ ့ သူ ့ ဘဝမှာ လူတွေကို ပြောပြောနေတာက သူဟာ သက ် ရှိတစ ် ကောင ် ကို ကယ ် ဖို ့ မီးလောင ် နေတဲ ့ တိုက ် ထဲဝင ် ခဲ ့ တယ ် တဲ ့ ။ သူကျုပ ် ကို ငါးစက ္ ကန ့ ် နဲ ့ နိုင ် သွားလို ့ ပါ ။ 
အင ် း နောက ် တော ့ ကျွန ် တော ် ပါ ။ 
ခေါင ် းဆောင ် က ကျွန ် တော ့ ကို လက ် ဝှေ ့ ပြပြီး 
ပြောတာက "" Bezos ရေ ၊ ငါအိမ ် ထဲ ဝင ် ဖို ့ လိုတယ ် ၊ 
မင ် းက အပေါ ် ထပ ် သွားကို သွားဖို ့ လိုတယ ် ၊ မီးကိုကျော ် ပြီး ဒီမိန ် းမကို ဖိနပ ် တစ ် ရန ် သွားပေးဖို ့ လိုတယ ် ကွ ။ "" (ရယ ် သံများ) ဘုရားစူးဗျာ ၊ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် နေတာ လုံးလုံး မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ သွားလိုက ် တယ ်... အပေါ ် ထပ ် တက ် ၊ ခန ် းမထဲဆင ် း ၊ ဒီနေရာမှာ မီးသတ ် တာ တော ် တော ် ပြီးထားတဲ ့ တကယ ့ ် မီးသတ ် သမားတွေကို ဖြတ ် ၊ ဖိနပ ် တစ ် ရန ် ယူဖို ့ အိပ ် ခန ် းမကြီးထဲဝင ် ပေါ ့ ၊ 
ကဲ ခင ် ဗျားတို ့ ဘာတွေးနေတယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ကျွန ် တော ် က သူရဲကောင ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ကိုယ ့ ် ကိရိယာတွေကို အောက ် ထပ ် ကို သယ ် ဆင ် းတော ့ အဲဒီမှာ ဝဋ ် လည ် တော ့ တာပဲ ၊ အဖိုးတန ် ခွေးက ရှေ ့ တံခါးဘေးမှာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရတနာတွေကို အပြင ် က အိမ ် ပိုင ် ရှင ် ကိုထုတ ် ပေးတယ ် ၊ အဲဒီမှာ အံ ့ ဩစရာတော ့ မရှိပါဘူး ၊ သူ ့ လုပ ် တာက ကျွန ် တော ် လုပ ် ဟာထက ် ပိုဂရုစိုက ် ခံရတယ ် ဗျ ။ 
သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် အကြာမှာ ဋ ္ ဌာနမှာ အိ ် မ ် ပိုင ် ရှင ် ဆီက စာတစ ် စောင ် ရတယ ် ။ သူမရဲအိမ ် ကို စွမ ် းစွမ ် းတမံ ကယ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကျေးဇူးတင ် စာပေါ ့ ဗျာ ။ 
အခြားဟာတွေထက ် သူမ ဂရုထားမိတဲ ့ ကြင ် နာမှု လုပ ် ဆောင ် ချက ် က တစ ် စုံတစ ် ယောက ် က သူမကို ဖိနပ ် တစ ် ရန ် ယူပေးတာတဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) Robin Hood က အသက ် မွေးမှုနဲ ့ စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း မီသတ ် သမားအဖြစ ် ဝါသနာအရလုပ ် တဲ ့ နှစ ် ခုလုံး ကြီးမားတဲ ့ ပမာဏတစ ် ခုရှိတဲ ့ ရက ် ရောမှုနဲ ့ ကြင ် နာမှု လုပ ် ရပ ် တွေကို သက ် သေခံနိုင ် ရုံမက တစ ် ဦးချင ် းစီက တင ့ ် တယ ် ခြင ် းနဲ ့ သတ ္ တိရဲ ့ လုပ ် ရပ ် တွေကိုလည ် း သက ် သေခံနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် သင ် ယူမိလိုက ် တာကို သိကြလားဗျာ ။ 
ဒါတွေ အားလုံး အရေးပါပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီအခန ် းထဲ လှည ့ ် ပတ ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ အောင ် မြင ် ပြီးတဲ ့ လူတွေ ဒါမှမဟုတ ် မှတ ် သားလောက ် တဲ ့ အောင ် မြင ် မှု အဆင ့ ် တွေနဲ ့ အောင ် မြင ် မှုလမ ် းမှာ ရောက ် နေသူတွေပါ ။ ဒီနှိုးဆော ် ချက ် လေး ပေးလိုက ် ချင ် ပါတယ ် ၊ မစောင ့ ် ပါနဲ ့ ။ 
လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘဝ အပြောင ် းအလဲဖြစ ် စေဖို ့ ပထမ တစ ် သန ် းရှာပြီးတဲ ့ အထိ မစောင ့ ် ပါနဲ ့ ။ 
သင ့ ် မှာ ပေးစရာတစ ် ခုခု ရှိတယ ် ဆိုရင ် အခုပဲ ပေးလိုက ် ပါ ။ 
အဟာရလှူရာမှာ ဝင ် ကျွေးမွေးပါ ၊ အနီးနားက ပန ် းခြံကို ရှင ် းပေးပါ ။ 
ကောင ် းရာကို ညွှန ် ပေးပါ ။ 
လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ အသက ် ကို ကယ ် ဖို ့ ဆိုတဲ ့ အခွင ့ ် ကို နေ ့ တိုင ် းမရတတ ် ပါဘူး ။ တစ ် ဦးဦးကို အကျိုးပြုပေးဖို ့ အခွင ့ ် တော ့ နေ ့ တိုင ် းကြုံရပါတယ ် ။ 
ကဲ ကစားပွဲမှာ ဝင ် နွှဲလိုက ် ပါ ၊ ဖိနပ ် တွေကို ကယ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) Bruno Glussani: Mark, Mark ပြန ် လာနော ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
Mark Bezos: ကျေးဇူးပါ ။ 

ကျွန ် တော ် လုပ ် ရမှာက ခက ် တယ ် ။ 
သိလား ၊ ကျွန ် တော ် ဒီမှာရှိတဲ ့ ပရိသတ ် တွေရဲ ့ ကိုယ ် ရေးရာဇဝင ် ကို ကြည ် ့ လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ၊ ဂုဏ ် ထူးဝိသေသနတွေ ၊ အသွင ် အပြင ် ပုံစံတွေနဲ ့ လူတွေအများကြီး အများကြီး ပေါင ် းစည ် းပြီးတော ့ ကွန ် ရက ် တွေဖွဲ ့ ပြီးတော ့ လုပ ် နေကြတာမှာ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် နေတာကတော ့ အခြေခံပညာရေးအတွက ် အငြင ် းပွားစရာအဆိုတစ ် ခု ပြောချင ် တယ ် အရမ ် းကိုတိကျတဲ ့ ပုံစံမျိုးနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
မိနစ ် နှစ ် ဆယ ် အတွင ် း ပြီးအောင ် ပြောနိုင ် ဖို ့ ၊ ကျွန ် တော ် အကြံလေးခုရှာထားရတယ ် အတုံးဆက ် ကစားနည ် းရဲ ့ အကွက ် လေးကွက ် လိုပဲ 
တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် အောင ် မြင ် အောင ် ပြောနိုင ် ခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ဒီလူတွေထဲကလည ် း အတွေးတစ ် ခုနဲ ့ အတူ ပြန ် လာနိုင ် တယ ် ဒီဟာကို ဆက ် ပြီးတည ် ဆောက ် ဖို ့ နဲ ့ ကျွန ် တော ် ့ ကို ကူညီကောင ် း ကူညီဖို ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
အတုံးဆက ် ကစားနည ် းရဲ ့ ပထမဆုံးအကွက ် ကတော ့ ဝေးလံခြင ် းနဲ ့ ပညာရေးရဲ ့ အရည ် အသွေး ။ 
ကဲ အခု ၊ ဒီဝေးလံခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာက နှစ ် မျိုးသုံးမျိုးလောက ် ရှိတယ ် ။ 
ဒါပေါ ့ ၊ ဝေးလံခြင ် းက သူ ့ ပုံမှန ် အဓိပ ္ ပာယ ် အတို ် းပဲ ၊ ဘာကိုဆိုလိုလဲဆိုတော ့ မြို ့ ပြဌာနကနေပြီးတော ့ ဝေးဝေးသွားလေ သွားလေ ၊ ပိုပြီးဝေးလံတဲ ့ နေရာကို ရောက ် လေဆိုတာပဲ ။ 
ပညာရေးက ဘာဖြစ ် သွားမလဲ 
ဒုတိယ ဒါမှမဟုတ ် နောက ် ထပ ် ဝေးလံခြင ် းတစ ် မျိုးကတော ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ဝန ် းက မြို ့ ပြဧရိယာကြီးတွေ မှာပါပဲ ။ အဓိပ ္ ပာယ ် ကတော ့ အမျိုးမျိုးရှိမယ ် ၊ ဆင ် ခြေဖုံးတွေလိုမျိုး ၊ ဒါမှမဟုတ ် အခြေခံလူတန ် းစားတွေရဲ ့ မြို ့ တွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ပိုဆင ် းရဲတဲ ့ ဒေသတွေပေါ ့ ။ လူမှုရေးအရရော ၊ စီးပွားရေးအရပါ မြို ့ ပြကနေ အလှမ ် းဝေးတဲ ့ နေရာတွေ ၊ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ သူတို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီအကြောင ် းခြင ် းရာက ပညာရေးကို ဘာဖြစ ် စေနိုင ် မလဲ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဝေးလံခြင ် း စိတ ် ကူးနှစ ် မျိုးကို မှတ ် ထားပေးပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ခန ် ့ မှန ် းချက ် ထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဘာခန ် ့ မှန ် းချက ် လဲဆိုတော ့ ဒီဝေးလံတဲ ့ ဒေသတွေက ကျောင ် းတွေမှာ သင ် ့ တော ် ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ဆရာတွေ မရှိဘူး ဆိုတာပဲ ။ 
ရှိတယ ် ဆိုဦးတော ့ ၊ ဒီဆရာတွေကို ဆွဲထားနိုင ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
အခြေခံအုတ ် မြစ ် ကောင ် းကောင ် မရှိလို ့ ပေါ ့ ။ 
အခြေခံအုတ ် မြစ ် ရှိမယ ် ဆိုရင ် တောင ် ၊ ဒါတွေကို ထိန ် းသိမ ် းရ ခက ် ခဲမှာပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် က ဒါဟုတ ် ရဲ ့ လားလို ့ စစ ် ကြည ် ့ ချင ် တယ ် ။ ဒီတော ့ မနှစ ် က ဘာလုပ ် ခဲ ့ လဲဆိုတော ့ ကားတစ ် စီး ငှားလိုက ် တယ ် ၊ ဂူဂဲ (လ ်) မှာ ရှာကြည ် ့ တယ ် ၊ နယူးဒေလီကနေပြီးတော ့ အိန ္ ဒိယမြောက ် ပိုင ် းကို လမ ် းရှာတွေ ့ တယ ် ၊ အဲဒီလမ ် းက ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ဘယ ် မြို ့ ကြီးပြကြီးကိုမှ မဖြတ ် သွားတဲ ့ လမ ် း ၊ ကီလိုမီတာ ၃၀၀ လောက ် မောင ် းပြီးတော ့ ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် းကိုတွေ ့ တာနဲ ့ စံသတ ် မှတ ် ချက ် တစ ် စုံကို စစ ် ဆေးကြည ် ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဖြေတွေကို ယူပြီးတော ့ ဂရပ ် ပုံတစ ် ပုံဖော ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီဂရပ ် ပုံက စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ ကောင ် းတယ ် ဗျ ၊ ဒါကို သေချာစဉ ် းစားဖို ့ တော ့ လိုပါလိမ ် ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဆိုလိုတာက ၊ ဒါက ဥပမာ သေးသေးလေးရယ ် ၊ ဒီဟာလေးနဲ ့ တော ့ ယေဘုယျကောက ် ချက ် မဆွဲသင ် ့ ဘူးပေါ ့ လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တော ် တော ် လေး သိသာနေတာ ၊ ထင ် ရှားနေတာက ဒီကျွန ် တော ် ဆွဲယူခဲ ့ တဲ ့ လမ ် းမှာ ကျောင ် းက ဝေးသွားလေလေ ၊ ရလဒ ် က ဆိုးလေလေဆိုတာပဲ ။ 
နည ် းနည ် းတော ့ စွပ ် စွဲရာကျနေတယ ် ၊ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က တခြားအကြောင ် းအရာတွေနဲ ့ ဆက ် စပ ် ပတ ် သက ် ကြည ် ့ ဖို ့ ကြိုးစားတယ ် ၊ အခြေခံအုတ ် မြစ ် လို ဒါမှမဟုတ ် လျှပ ် စစ ် မီးရရှိမှုလိုဟာမျိုးတွေနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် အံ ့ ဩသွားရတာက ၊ အဲဒါတွေနဲ ့ မဆက ် စပ ် နေဘူးဆိုတာပဲ ။ 
ကျောင ် းစာသင ် ခန ် းအရွယ ် နဲ ့ လည ် း မပတ ် သက ် ဘူး 
အခြေခံအုတ ် မြစ ် ရဲ ့ အရည ် အသွေးနဲ ့ လည ် း မပတ ် သက ် ဘူး 
ဆင ် းရဲတဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ လည ် း မပတ ် သက ် ပြန ် ဘူး ။ ဘယ ် ဟာနဲ ့ မှ မပတ ် သက ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုရှိတာက ကျွန ် တော ် ဒီမေးခွန ် းတွေကို စစ ် ဆေးခဲ ့ တုန ် းက ကျောင ် းတိုင ် းက ဆရာ ၊ ဆရာမတွေအတွက ် မေးခွန ် းတစ ် ခုထည ် ့ မေးခဲ ့ တာက မြို ့ ပြ ၊ လူနေထူထပ ် တဲ ့ မြို ့ လယ ် ခေါင ် ကို ပြောင ် းချင ် လား ဆိုတာပဲ သူတို ့ ထဲက ၆၉ရာခိုင ် နှုန ် းက ပြောင ် းချင ် တယ ် လို ့ ပြောခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒီကနေ တွေ ့ ရတဲ ့ အတိုင ် း ဒေလီကနေ နည ် းနည ် းလေးပဲ ဝေးတဲ ့ နေရာတွေမှာ ပြောင ် းချင ် တယ ် လို ့ ပြောကြတယ ် အဲပြီးတော ့ ဒေလီရဲ ့ ဆင ် ခြေဖုံးကို ရောက ် သွားတဲ ့ အခါကျတော ့ မပြောင ် းချင ် ဘူးလို ့ ပြောကြတယ ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲ ၊ အဲဒီနေရာတွေက ပိုကောင ် းလို ့ ပဲလေ ။ ပြီးတော ့ တစ ် ခါ ဒေလီကနေ ကီလိုမီတာနှစ ် ရာကျော ် သွားတော ့ အဖြေက ပြောင ် းချင ် တယ ် ချည ် းပဲ ဆက ် တိုက ် ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
စာသင ် ခန ် းထဲကို လာမယ ် ့ ဒါမှမဟုတ ် လမ ် းလျှောက ် လာမယ ် ့ ဆရာတစ ် ယောက ် ကို ကျွန ် တော ် မြင ် ယောင ် ကြည ် ့ မိတယ ် ။ နေ ့ တိုင ် းတွေးနေမှာပေါ ့ ၊ ငါတခြားကျောင ် းမှာ ရှိနေမယ ် ဆို သိပ ် ကောင ် းမှာပဲဆိုပြီး ၊ ဒီရလဒ ် တွေအပေါ ် နက ် နက ် နဲနဲသက ် ရောက ် မှုရှိတဲ ့ အကြောင ် းအရာပဲပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဆရာ ၊ ဆရာမတွေရဲ ့ စိတ ် အားထက ် သန ် မှုနဲ ့ ပြောင ် းရွှေ ့ မှုတွေက မူလတန ် းကျောင ် းတွေမှာ တော ် တော ် အရေးတကြီး ပတ ် သက ် နေတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေပဲ ကလေးတွေ စားဖို ့ သောက ် ဖို ့ လုံလောက ် ရဲ ့ လား ၊ စာသင ် ခန ် းထဲမှာ ထိုင ် ရတာ အရမ ် းကျပ ် နေလားဆိုတာလိုမျိုးတွေနဲ ့ ဆန ် ့ ကျင ် နေတဲ ့ အကြောင ် းအရာပေါ ့ ။ အဲဒီလိုပဲ ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ပညာရေးနဲ ့ နည ် းပညာကို သုံးတဲ ့ အခါမှာ ၊ ကျွန ် တော ် စာတွေထဲမှာ တွေ ့ ရတာက သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ အင ် တာနက ် စာမျက ် နှာတွေ ၊ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် တွေ မနက ် တုန ် းက နားထောင ် ခဲ ့ ရတာတွေ အကုန ် လုံးမှာပေါ ့ ၊ အမြဲတမ ် း အကောင ် းဆုံးကျောင ် း ၊ အကောင ် းဆုံးမြို ့ ပြကျောင ် းတွေမှာပဲ ပထမဆုံး အကောင ် အထည ် ဖော ် တယ ် ဒီတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် ့ အမြင ် အရတော ့ ၊ ဘက ် လိုက ် တာကပဲ အဖြေဖြစ ် လာတယ ် ။ 
စာပေ ၊ သူရဲ ့ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းဖြစ ် တဲ ့ ၊ သိပ ္ ပံစာပေက ET (Educational Technology) က လေလုံးထွားပြီး မထိရောက ် ဘူးလို ့ ဆက ် တိုက ် ကို ပြစ ် တင ် ပြောဆိုပါတယ ် ။ 
ဆရာဆရာမတွေ အမြဲပြောတာကလည ် း ၊ ကောင ် းပြီ ၊ မဆိုးဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ သူလုပ ် ပေးနိုင ် တာလေးအတွက ် တော ့ မတရားဈေးကြီးလွန ် းနေတယ ် 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ နည ် းပညာက ကျောင ် းသားတွေတော ် ပြီးသား ကျောင ် းမှာ သွားပြီး အကောင ် အထည ် ဖော ် ခဲ ့ လို ့ ပဲ ဆိုပါတော ့ ၊ 
ဒီ ကောင ် းသထက ် ကောင ် းတဲ ့ နည ် းပညာကို သုံးလိုက ် တယ ် ဆိုရင ် ၊ သူတို ့ တွေရဲ ့ ရာနှုန ် းက ၈၃ရာနှုန ် းဖြစ ် သွားမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျောင ် းအုပ ် က ကြည ် ့ ပြီး ပြောတော ့ တာပေါ ့ ၊ ၃ ရာခိုင ် နှုန ် းတိုးဖို ့ အတွက ် ဒေါ ် လာ ၃၀၀၀၀၀လား ၊ မေ ့ လိုက ် စမ ် းပါတော ့ ဆိုပြီးတော ့ ။ 
ဒီနည ် းပညာကိုပဲ ဝေးလံခေါင ် ဖျားက ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် းမှာ သွားအကောင ် အထည ် ဖော ် မယ ် ဆိုရင ် အမှတ ် က ၃၀ ရာနှုန ် းပဲ ရထားတဲ ့ နေရာမှာပေါ ့ ၊ ဆိုပါစို ့ ၊ လေးဆယ ် ရာနှုန ် းဖြစ ် သွားမယ ် ၊ ဒါဆို လုံးဝခြားနားတဲ ့ ရလဒ ် ဖြစ ် သွားပြီ 
ဒီတော ့ ဒီET (ပညာရေးဆိုင ် ရာ နည ် းပညာ) က ပြောင ် းလဲပေးနိုင ် တာက ပိရမစ ် လိုပြောရင ် အပေါ ် ဘက ် မှာထက ် အောက ် ဘက ် မှာက ပိုပြီး သိသိသာသာ များတယ ် ဆိုတာပဲ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က တခြားနည ် းလမ ် းနဲ ့ လုပ ် ဖို ့ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံးသုံးသပ ် ချက ် က ET က မဖွံ ့ ဖြိုးသေးတဲ ့ နေရာက စသင ့ ် တယ ် ဆိုတာပဲ ၊ တခြားနည ် းလမ ် းနဲ ့ မဖြစ ် သင ် ့ ဘူး ။ 
ပြီးတော ့ နောက ် ဆုံး မေခွန ် းတစ ် ခုက ၊ ဆရာ ၊ ဆရာမတွေရဲ ့ သိမြင ် နားလည ် ပုံကို ဘယ ် လိုကိုင ် တွယ ် ဆက ် ဆံမလဲဆိုတာပဲ ။ 
ဆရာ ၊ ဆရာမ တစ ် ယောက ် ယောက ် ဆီကို သွားပြီး နည ် းပညာတစ ် ခုခုကို ပြလိုက ် တိုင ် း သူ ့ ရဲ ့ ပထမဆုံး တုံ ့ ပြန ် မှုက ဆရာတွေကို စက ် နဲ ့ အစားမထိုးနိုင ် ဘူး ၊ ဒါဘယ ် လိုမှ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ။ 
ဘာလို ့ မဖြစ ် နိုင ် လဲတော ့ ကျွန ် တော ် မသိဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ယူဆမိလိုက ် တာ ခဏလေးပဲဆိုရင ် တောင ် ၊ ကျွန ် တော ် ့ မှာ ဆာ ၊ အာသာ ၊ စီ ၊ ကလက ် (ခ ်) ဆီက ကောက ် နုတ ် ချက ် တစ ် ခုရှိတယ ် ကိုလမ ် ဘိုမှာ ကျွန ် တော ် တွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ သိပ ္ ပံခေတ ် လွန ် စာရေးဆရာပေါ ့ ။ သူက ဒီပြဿနာကို အပြီးထိဖြေရှင ် းနိုင ် တဲ ့ စကားကို ပြောခဲ ့ တာ ။ 
သူပြောတာက စက ် ကအစားထိုးဖို ့ ဆရာထက ် သင ် ့ တော ် တာ မရှိဘူး ။ 
ဒီတော ့ ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ဒါက ဆရာ ၊ ဆရာမတွေကို တင ် းကျပ ် တဲ ့ အချုပ ် နှောင ် ထဲ ပို ့ လိုက ် သလိုပေါ ့ ၊ စဉ ် းစားဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က လိုအပ ် တဲ ့ မူလတန ် းပညာရေးအသွင ် သစ ် ကို အဆိုပြုနေတာပါ ၊ ဘယ ် လိုအပြောင ် းအလဲကို လိုချင ် တာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ၊ ကျောင ် းမရှိလို ့ ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ကျောင ် းတွေက မကောင ် းလို ့ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဆရာ ၊ ဆရာမတွေ မရှိလို ့ ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဆရာ ၊ ဆရာမတွေက မတော ် လို ့ ပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ဘယ ် အကြောင ် းအရာအတွက ် မဆိုပေါ ့ ။ 
တကယ ် လို ့ ဒါတွေထဲကတစ ် ခုနဲ ့ မှ အကျုံးမဝင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာ နေတယ ် ဆိုရင ် တော ့ ဒီပညာရေးအသွင ် သစ ် ကို မလိုဘူးပေါ ့ လေ ။ 
ခုထက ် ထိတော ့ တစ ် ခါကလွဲပြီး ဒီလိုမလိုဘူးဆိုတဲ ့ နေရာကို မကြုံဖူးသေးဘူး ။ နေရာနာမည ် ကိုတော ့ မပြောတော ့ ပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီကမ ္ ဘာရဲ ့ တစ ် နေရာက လူတွေက ပြောခဲ ့ တယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ဒီပြဿနာမရှိဘူး ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ပြီးပြည ် ့ စုံတဲ ့ ဆရာ ၊ ဆရာမတွေနဲ ့ ကျောင ် းတွေ ရှိတယ ် ။ 
ဒီလိုနေရာမျိုးလည ် း ရှိတတ ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ တခြားနေရာတွေမှာ ပြဿနာမရှိဘူးလို ့ တော ့ မကြားဖူးသေးဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ကလေးတွေနဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အဖွဲ ့ တွေအကြောင ် း ပြောပါတော ့ မယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒီစိတ ် ကူးကို ဦးတည ် စေခဲ ့ တဲ ့ လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေရောပေါ ့ ။ ပညာရေးအသွင ် သစ ် ဆိုတာ ဘယ ် လိုမျိုးလဲဆိုပြီး စမ ် းသပ ် ခဲ ့ တာတွေပေါ ့ ။ 
နံရံေါ ် ကအပေါက ် များလို ့ ခေါ ် တဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေပါ ။ 
ဒါကို မြန ် မြန ် လေးပြောမှ ဖြစ ် မယ ် ။ ဒါတွေက လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေပေါ ့ ။ 
ပထမဆုံးစမ ် းသပ ် မှုက ၁၉၉၉တုန ် းက နယူးဒေလီမှာ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘာလုပ ် ခဲ ့ တာလဲဆိုတာကတော ့ တော ် တော ် ရိုးရှင ် းပါတယ ် ။ 
အဲဒီနေ ့ တွေတုန ် းက ကျွန ် တော ် ့ မှာ ရုံးခန ် းတစ ် ခုရှိတယ ် ဆင ် ခြေဖုံးနဲ ့ ကပ ် လျက ် မှာပေါ ့ ၊ မြို ့ ပြဆင ် ခြေဖုံးရပ ် ကွက ် တစ ် ခုပေါ ့ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရုံးခန ် းနဲ ့ ဒီမြို ့ ပြဆင ် ခြေဖုံးရဲ ့ ကြားမှာ နံရံတစ ် ချပ ် ခြားတယ ် ။ 
ဒီနံရံမှာ အပေါက ် တစ ် ပေါက ် ဖောက ် လိုက ် ကြတယ ် ၊ နံရံပေါ ် ကအပေါက ် များဆိုပြီး နာမည ် ရလာတဲ ့ အကြောင ် းရင ် းပါပဲ ၊ ပြီးတော ့ အားကောင ် းတဲ ့ ကွန ် ပျူတာတစ ် လုံးကို အပေါက ် ထဲထည ် ့ တယ ် ၊ နံရံမှာ မြှုပ ် လိုက ် သလိုမျိုးပဲ ၊ ဒီတော ့ သူ ့ ဖန ် သားပြင ် က တခြားတစ ် ဖက ် မှာ ကပ ် နေတာပေါ ့ ။ ထိခုံတစ ် ခုကိုလည ် း အတူတူပဲ နံရံထဲမြှုပ ် ထားလိုက ် တယ ် ၊ မြန ် နှုန ် းမြင ် ့ အင ် တာနက ် ကို ချိတ ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ Inernet Explorer ကိုလည ် းထည ် ့ ထားတယ ် ၊ Altavista.comကိုလည ် း ထည ် ့ ပေးထားတယ ် ၊ အဲဒီအချိန ် တုန ် းကဟာ ၊ ပြီးတော ့ ဒီတိုင ် းပဲ ထားထားလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် ရတဲ ့ ပုံစံ 
ဒီတော ့ ဒါက ITမှာရှိတဲ ့ ကျွန ် တော ် ့ ရုံး ။ နံရံပေါ ် ကအပေါက ် က ဒါပဲ ။ 
ရှစ ် နာရီကြာပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီကလေးကို တွေ ့ တယ ် ။ 
ညာဘက ် က ရှစ ် နှစ ် ကလေး ၊ ဒီတစ ် ယောက ် ပြီးတော ့ သူ ့ ဘယ ် ဘက ် က အရပ ် သိပ ် မရှည ် တဲ ့ ခြောက ် နှစ ် အရွယ ် ကလေးမလေး ။ 
ကောင ် လေးဘာလုပ ် နေတာလဲဆိုတော ့ သူက ကောင ် မလေးကို အင ် တာနက ် ဘယ ် လိုဖွင ် ့ ရလဲ သင ် ပေးနေတာပဲ ။ 
ဒီတော ့ ဒီဖြစ ် ရပ ် က အဖြေပေးတာထက ် မေးခွန ် းတွေအများကြီး မေးစရာဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ဒါတကယ ် လား ။ ဘာသာစကားက အရေးပါရဲ ့ လား ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူကအင ် ္ ဂလိပ ် စာတတ ် ပုံ မရဘူး ။ 
ဒီကွန ် ပျူတာက ကြာကြာခံပါ ့ မလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ ချိုးဖဲ ့ ဖျက ် ဆီးပြီး ခိုးသွားမလား ၊ ပြီးတော ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကရော သူတို ့ ကို သင ် ပေးခဲ ့ သလား ။ 
နောက ် ဆုံးမေးခွန ် းက လူတိုင ် းမေးတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ဆိုလိုတာက ၊ သူတို ့ တွေ နံရံကိုကျော ် ပြီး ခေါင ် းပြူခဲ ့ မယ ် ၊ ပြီးတော ့ ရုံးခန ် းထဲမှာရှိတဲ ့ လူတွေကို မေးခဲ ့ မယ ် ဘယ ် လိုလုပ ် ရလဲ ပြပေးနိုင ် မလား ၊ ပြီးတော ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် က သူ ့ ကို သင ် ပေးခဲ ့ မယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီလက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုကို ဒေလီအပြင ် ဘက ် ကို ယူလာပြီး ထပ ် စမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ ဒီတစ ် ကြိမ ် မှာတော ့ ချစ ် (ဖ ်) ပူရီ လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အိန ္ ဒိယအလယ ် ခေါင ် က မြို ့ တစ ် မြို ့ မှာပေါ ့ ၊ ဘယ ် သူ ့ က ဘယ ် သူ ့ ကိုမှ ဘာဆိုဘာမှ မသင ် ပေးဖူးတယ ် လို ့ သေချာတဲ ့ နေရာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) နွေးနွေးထွေးထွေး ရှိတဲ ့ ရက ် လေးတစ ် ရက ် ပါပဲ ၊ ပြီးတော ့ နံရံပေါ ် ကအပေါက ် ကတော ့ ဒီဟောင ် းနွမ ် းအိုရွဲနေတဲ ့ အဆောက ် အအုံပေါ ် မှာပေါ ့ ။ ဒါကတော ့ အဲဒီကို ပထမဆုံးရောက ် လာတဲ ့ ကလေးပါ ၊ နောက ် သိရတာက သူက ကျောင ် းထွက ် ထားတဲ ့ ၁၃နှစ ် သားတစ ် ယောက ် ဆိုတာပဲ ။ 
သူအဲဒီကိုရောက ် လာပြီးတော ့ ထိခုံလေးနဲ ့ ဟိုရွှေ ့ သည ် ရွှေ ့ လုပ ် တယ ် ။ 
အရမ ် းမြန ် မြန ် ပဲ သူသတိပြုမိလိုက ် တာက ထိခုံပေါ ် က သူ ့ လက ် ချောင ် းလေးတွေကို ရွှေ ့ လိုက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ဖန ် သားပြင ် ပေါ ် မှာ တစ ် ခုခုရွေ ့ သွားတယ ် ဆိုတာကိုပဲ နောက ် သူပြန ် ပြောပြတာက ၊ တစ ် ခုခုလုပ ် လို ့ ရတဲ ့ ရုပ ် မြင ် သံကြားစက ် ရယ ် လို ့ တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးသေးဘူး ဒီတော ့ ဒါကို သူတွက ် ဆလို ့ ရသွားတယ ် ။ သူ ့ အတွက ် နှစ ် မိနစ ် ကျော ် လောက ် ကြာတယ ် ရုပ ် မြင ် သံကြားစက ် ကို လျှောက ် လုပ ် နေတယ ် ဆိုတာ တွက ် ဆနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ပေါ ့ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာတော ့ ၊ အဲလိုလုပ ် နေတာနဲ ့ အမျှ ၊ သူမတော ် တဆ ကလစ ် နှိပ ် မိသွားတယ ် ၊ ထိခုံကိုဖိလိုက ် မိပြီးတော ့ လေ ၊ ဒီမှာသူလုပ ် နေတာကို မြင ် နိုင ် ပါလိမ ် ့ မယ ် ။ 
သူကလစ ် နှိပ ် လိုက ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ Internet Explorer ရဲ ့ စာမျက ် နှာက ပြောင ် းသွားတယ ် ။ 
ရှစ ် မိနစ ် ကြာတဲ ့ နောက ် မှာတော ့ ၊ ဖန ် သားပြင ် ကို သူ ့ လက ် ကနေကြည ် ့ တော ့ တာပဲ ၊ သူအင ် တာနက ် သုံးနေပြီလေ ၊ ဟိုကနေ ဒီ ၊ ဒီကနေ ဟို လျှောက ် ကြည ် ့ နေတာပေါ ့ ။ 
ပြီးသွားတဲ ့ နောက ် ၊ သူ ့ အိမ ် နီးချင ် းကလေးတွေအားလုံးကို စခေါ ် တော ့ တာပဲ ၊ ကလေးတွေကလာပြီး ဘာများဖြစ ် နေနေသလဲဆိုပြီး ကြည ် ့ ကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီနေ ့ ညနေလည ် းရောက ် ရော ၊ ကလေး၇၀လောက ် က အကုန ် လုံး အင ် တာနက ် သုံးနေကြပြီ ။ 
ဒီတော ့ အချိန ် ရှစ ် မိနစ ် နဲ ့ မြှုပ ် ထားတဲ ့ ကွန ် ပျူတာတစ ် လုံးက ကျွန ် တော ် တို ့ လိုအပ ် သမျှအကုန ် ပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ စမ ် းသပ ် မှုရဲ ့ အကြောင ် းအရာလို ့ ယူဆတယ ် ။ ကလေးတွေဟာ အုပ ် စုလိုက ် ကွန ် ပျူတာနဲ ့ အင ် တာနက ် ကိုသုံးဖို ့ သူတို ့ ဟာသူတို ့ သင ် ပေးညွှန ် ကြားနိုင ် တယ ် ဆိုပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် လိုအခြေအနေတွေမှာလဲ ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာ အဓိကမေးခွန ် းက အင ် ္ ဂလိပ ် စာပဲ ။ 
လူတွေကပြောကြတယ ် ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ဒါကို အိန ္ ဒိယဘာသာစကားတွေနဲ ့ လုပ ် သင ် ့ တယ ် တဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က ပြန ် ပြောတယ ် ၊ ဘာရယ ် ၊ ငါ အင ် တာနက ် ကို အိန ္ ဒိယဘာသာစကားနဲ ့ ဘာသာပြန ် ပစ ် ရမှာလား လို ့ ။ ဒါမဖြစ ် နိုင ် ဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ တခြားနည ် းလမ ် းရှိရဦးမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကြည ် ့ ရအောင ် ၊ ကလေးတွေက အင ် ္ ဂလိပ ် စကားကို ဘယ ် လိုမျိုး ကိုင ် တွယ ် ကြလဲဆိုတာ ။ 
ကျွန ် တော ် အိန ္ ဒိယအရှေ ့ မြောက ် ပိုင ် းမှာ ဒီစမ ် းသပ ် မှုကို လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ မဒန ် တူစီလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ရွာတစ ် ရွာမှာ ၊ အကြောင ် းအမျိုးမျိုးကြောင ် ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာဆရာမရှိတဲ ့ နေရာပေါ ့ လေ ။ ဒီတော ့ ကလေးတွေက အင ် ္ ဂလိပ ် စာ လုံး၀မသင ် ဖူးကြဘူး ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီလိုပဲ နံရံပေါ ် ကအပေါက ် ကို တပ ် ဆင ် တယ ် ။ 
ရွာတွေမှာ အဓိကကွာတဲ ့ အချက ် ကတော ့ ၊ မြို ့ ပြဆင ် ခြေဖုံးတွေနဲ ့ ဆန ် ့ ကျင ် ဘက ် ၊ ဒီရုံလေးကို ကောင ် မလေးတွေက ကောင ် လေးတွေထက ် ပိုလာတယ ် ဆိုတာပဲ ။ 
မြို ့ ပြဆင ် ခြေဖုံးတွေမှာတော ့ ၊ ကောင ် မလေးတွေက ဝေးဝေးနေကြတာများတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က ဓာတ ် ပြားခွေတွေအများကြီးနဲ ့ ကွန ် ပျူတာကို ထားခဲ ့ တယ ် ၊ အင ် တာနက ် မရှိဘူး ။ ပြီးတော ့ သုံးလကြာတော ့ ကျွန ် တော ် ပြန ် ရောက ် လာတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အဲဒီကို ပြန ် ရောက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ ၊ ဒီကလေးနှစ ် ယောက ် ကို တွေ ့ တယ ် ၊ ရှစ ် နှစ ် နဲ ့ ၁၂နှစ ် အရွယ ် တွေ ၊ ကွန ် ပျူတာပေါ ် မှာ ဂိမ ် းတစ ် ခုကစားနေတဲ ့ သူတွေပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ကျွန ် တော ် ့ ကိုတွေ ့ တာနဲ ့ ချက ် ချင ် း ပြောတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ပိုမြန ် တဲ ့ ပရော ် ဆက ် ဆာနဲ ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ မောက ် (စ ်) လိုတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တကယ ် ပဲ အံ ့ ဩသွားတယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ သူတို ့ ဘယ ် လိုဘယ ် လိုများ ဒါတွေအကုန ် လုံး သိလိုက ် ပါလိမ ် ့ ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ သူတို ့ ပြောတာက ၊ အင ် း ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီအခွေတွေကနေ သင ် ယူလို ့ ရထားတာပေါ ့ တဲ ့ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ကပြောတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မင ် းတို ့ ဘာတွေဖြစ ် နေလဲဆိုတာ ဘယ ် လိုနားလည ် သွားတာလဲ ။ ဒီတော ့ သူတို ့ ပြန ် ပြောတာက ၊ အင ် း ၊ ဦးလေးက ဒီအင ် ္ ဂလိပ ် လိုပဲပြောတဲ ့ စက ် ကို ထားခဲ ့ မှတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လည ် း အင ် ္ ဂလိပ ် စာသင ် ရတော ့ တာပေါ ့ တဲ ့ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် လိုက ် တွက ် ကြည ် ့ တော ့ ၊ သူတို ့ အချင ် းချင ် း အင ် ္ ဂလိပ ် စာလုံး ၂၀၀လောက ် ကို ပြောဆိုသုံးစွဲနေကြတယ ် ။ အသံထွက ် မှားတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အသုံးတော ့ မှန ် တယ ် ။ ထွက ် ပါ ၊ ရပ ် ပါ ၊ ရှာပါ ၊ သိမ ် းပါ ၊ အဲလိုစကားလုံးတွေပေါ ့ ။ ကွန ် ပျူတာနဲ ့ လုပ ် ဖို ့ တင ် မဟုတ ် ဘဲ သူတို ့ တွေရဲ ့ နေ ့ စဉ ် သုံးစကားတွေမှာပါပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ၊ မဒန ် တူစီက ဘာသာစကားဆိုတာ အတားအဆီတစ ် ခုမဟုတ ် ဘူးလို ့ ပြခဲ ့ တယ ် ။ တကယ ် တော ့ သူတို ့ တွေက ဘာသာစကားကို ကိုယ ် ့ ဟာကိုယ ် ပြန ် သင ် ပေးနိုင ် စွမ ် း ရှိကြတယ ် ။ သူတို ့ တကယ ် ကြီးကို တတ ် ချင ် ကြတယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံးမှာ ၊ ကျွန ် တော ် ဒီလက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုကို ဆက ် လုပ ် ဖို ့ ငွေကြေးအထောက ် အပံ ့ ရတယ ် တခြားနေရာတွေမှာ စမ ် းသပ ် ကြည ် ့ မယ ် ဆိုရင ် ရလဒ ် တွေက တူပါ ့ မလားဆိုတာကို ကြည ် ့ ဖို ့ လေ ။ 
အိန ္ ဒိယက အဲဒီလိုစမ ် းသပ ် မှုတွေလုပ ် ဖို ့ နေရာကောင ် းတစ ် ခုပါပဲ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ တိုင ် းရင ် းသားကွဲပြားမှု အားလုံးရှိတယ ် ၊ အားလုံး ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် း မျိုးဗီဇကွဲပြားမှု ၊ လူမျိုးကွဲပြားမှုတွေ ၊ ပြီးတော ့ လူမှုစီးပွားကွဲပြားမှုတွေ အားလုံးပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အဲဒီနေရာကို လုံလုံလောက ် လောက ် လွှမ ် းခြုံနိုင ် မယ ် ့ နမူနာတွေကို ရွေးထုတ ် နိုင ် မယ ် ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို လက ် တွေ ့ ဆန ် ဆန ် လွှမ ် းခြုံနိုင ် မယ ် ့ နေရာတွေပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဒါကို ငါးနှစ ် နီးပါးလောက ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒီလက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုက အိန ္ ဒိယတစ ် ခွင ် ပြဲပြဲစင ် အောင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ခေါ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက ဟိမဝန ္ တာ ၊ မြောက ် ပိုင ် းက အပေါ ် ဘက ် မှာ ၊ တအားအေးတဲ ့ နေရာ ။ 
ကျွန ် တော ် က စက ် ပစ ္ စည ် းပိုင ် း ပုံစံကိုလည ် း စစ ် ဆေးတီထွင ် ရသေးတယ ် အပြင ် ဘက ် မှာလည ် း ကြံ ့ ကြံ ့ ခံနိုင ် အောင ် လေ ၊ ကျွန ် တော ် က ရိုးရိုး သာမန ် ကွန ် ပျူတာတွေကိုပဲ သုံးခဲ ့ တာကိုး ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က မတူညီတဲ ့ ရာသီဥတုတွေလိုတယ ် ၊ ဒီအတွက ် လည ် း အိန ္ ဒိယက ကောင ် းနေပြန ် ရော ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ တအားအေးတဲ ့ နေရာ ၊ တအားပူတဲ ့ နေရာ ၊ စသဖြင ် ့ အကုန ် ရှိတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ အနောက ် ဘက ် က သဲကန ္ တာရ ၊ ပါကစ ္ စတန ် နယ ် စပ ် နားမှာ ။ 
ပြီးတော ့ မြင ် ရတဲ ့ အတိုင ် း ဒီမှာ ဒီရွာတွေထဲက တစ ် ရွာရဲ ့ ရိုက ် ချက ် လေး ဒီကလေးတွေ ပထမဆုံးလုပ ် တာက အင ် ္ ဂလိပ ် စာလုံးတွေကို သူတို ့ ဟာသူတို ့ သင ် ဖို ့ အင ် တာနက ် စာမျက ် နှာတစ ် ခု ရှာတာပဲ ။ 
ပြီးတော ့ အိန ္ ဒိယအလယ ် ပိုင ် း ၊ အရမ ် းပူတယ ် ၊ စိုစွတ ် တဲ ့ တံငါရွာလေး ၊ စိုထိုင ် းဆက လျှပ ် စစ ် ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ အကြီးဆုံးလူသတ ် သမားလို ့ ဆိုနိုင ် တဲ ့ နေရာ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရင ် ဆိုင ် နေရသမျှကို လေအေးပေးစက ် မရှိဘဲ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အားနည ် းနည ် းလေးနဲ ့ ပဲ ဖြေရှင ် းခဲ ့ ရတယ ် ။ ဒီတော ့ နည ် းလမ ် းအများစုကတော ့ လေညှင ် းလေးတွေကို သုံးပြီး အသင ် ့ တော ် ဆုံးနေရာမှာထားပြီး စက ် တွေကို အလုပ ် ဆက ် လုပ ် နေအောင ် လုပ ် ခဲ ့ ရတာပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် အတိုချုံးလိုက ် ချင ် တယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါကို ထပ ် ခါထပ ် ခါ လုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီအကွက ် လေးလည ် း ကောင ် းတယ ် ။ ဒါကကလေးလေးတစ ် ယောက ် ၊ ခြောက ် နှစ ် သားလေး ၊ သူ ့ အစ ် မအကြီးဆုံးကို ဘာလုပ ် ရမလဲပြောပြနေတာ ။ 
ဒီကွန ် ပျူတာတွေနဲ ့ ကတော ့ ဒီလို ကလေးအငယ ် က ကလေးအကြီးတွေကို သင ် ပေးနေတာကို မကြာခဏဆိုသလိုပဲ တွေ ့ ရတတ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာတွေတွေ ့ လဲ ၊ ခြောက ် နှစ ် ကနေ ၁၃နှစ ် အရွယ ် ရှိတဲ ့ ကလေးတွေက ဆက ် သွယ ် ထားတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ကိုယ ် ့ ဟာကိုယ ် သင ် ပေးနိုင ် တယ ် ဆိုတာတွေ ့ တယ ် ။ တိုင ် းတာလို ့ ရသမျှကို လျစ ် လျရှုထားပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ တွေမှာ ကွန ် ပျူတာသုံးခွင ် ့ ရှိတယ ် ဆိုရင ် သူတို ့ ကိုသူတို ပြန ် သင ် ပေးကြလိမ ် ့ မယ ် ။ ဥာဏ ် ရည ် ဥာဏ ် သွေး အပါအဝင ် ပေါ ့ ။ 
တခြားပတ ် သက ် ဆက ် နွယ ် နေတာကိုတော ့ တစ ် ခုဆို တစ ် ခုမှ ရှာမတွေ ့ ဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ အုပ ် စုလိုက ် တော ့ ဖြစ ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက ၊ သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ အဲဒီအုပ ် စုရဲ ့ ကြီးကြီးမားမား စိတ ် ဝင ် စားမှုကြောင ် ့ လည ် း ဖြစ ် ရင ် ဖြစ ် မယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အားလုံးက အုပ ် စုအဖွဲ ့ တွေအကြောင ် း ပြောနေကြတာမဟုတ ် လား ။ 
ဒါကတော ့ ကလေးအုပ ် စုတစ ် စုက လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ စွမ ် းအားပါပဲ လူကြီးတွေနည ် းနည ် းလေး ဝင ် ပါပေးလိုက ် နိုင ် ရင ် ပေါ ့ ။ 
အတိုင ် းအတာတွေကို ယူဆပုံလေးပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ စာရင ် းကိုင ် နည ် းလမ ် းမှန ် တွေနဲ ့ ကောက ် ယူခဲ ့ ကြတော ့ ၊ ဒါတွေကိုတော ့ မပြောတော ့ ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် း မျဉ ် းကွေးတစ ် ကြောင ် းတွေ ့ ရတယ ် ခင ် ဗျားတို ့ ကျောင ် းမှာ ရခဲ ့ မယ ် ့ ဟာနဲ ့ ချွတ ် စွပ ် တူလောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာပဲ ရပ ် လိုက ် တော ့ မယ ် ၊ ဘာလို ့ ဆိုတော ့ ၊ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ၊ သူ ့ ဟာသူပြောပြနေသလို ဖြစ ် နေပြီပဲလေ ၊ မဟုတ ် ဘူးလား ။ 
သူတို ့ ဘာတွေများလုပ ် ဖို ့ သင ် ယူနိုင ် မလဲ ။ 
အခြေခံဝင ် းဒိုး လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေ ၊ အင ် တာနက ် ကြည ် ့ တာ ၊ ပုံဆွဲတာ ၊ ချက ် တင ် ဝင ် တာနဲ ့ မေး (လ ်) ပို ့ တာ ၊ ကစားနည ် းတွေနဲ ့ ပညာရေးဆိုင ် ရာတွေ ၊ သီချင ် းတွေ ဆွဲချတာနဲ ့ ဗီဒီယိုတွေ ဖွင ် ့ တာ ။ 
အတိုချုပ ် ရရင ် တော ့ ဗျာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး လုပ ် နေကြတာတွေပဲပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကလေးသုံးရာကျော ် က ကွန ် ပျူတာအကျွမ ် းတဝင ် ရှိသူတွေ ဖြစ ် လာကြလိမ ် ့ မယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါတွေအကုန ် လုံးကို ကွန ် ပျူတာတစ ် လုံးတည ် းနဲ ့ ခြောက ် လအတွင ် းမှာ လုပ ် တတ ် လာလိမ ် ့ မယ ် ။ 
ဒီလိုဆိုတော ့ သူတို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် လိုက ် ကြတာလဲ ။ 
သူတို ့ တကယ ် သုံးစွဲတဲ ့ အချိန ် ကို တွက ် ကြည ် ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ တစ ် နေ ့ ကို မိနစ ် ပိုင ် းပဲဆိုပြီး ထွက ် လာလိမ ် ့ မယ ် ။ ဒီလိုဖြစ ် နေတာတော ့ မဟုတ ် ဘူးဗျ ။ 
တကယ ် တမ ် းက ကွန ် ပျူတာတစ ် လုံးမှာ ကလေးတစ ် ယောက ် သုံးနေတယ ် ။ 
ဒါ ့ အပြင ် တခြားကလေးသုံးယောက ် က သူ ့ နားမှာ ဝိုင ် းနေတတ ် တယ ် သူတို ့ ဘာလုပ ် သင ် ့ လဲဆိုတာကို သုံးနေတဲ ့ ကလေးကို အကြံပေးနေကြတဲ ့ သူတွေပေါ ့ ။ 
တကယ ် လို ့ သူတို ့ ကို စစ ် မေးကြည ် ့ ရင ် ၊ လေးယောက ် လုံးက ဘာမေးမေး အမှတ ် တူတူပဲ ရနေလိမ ် ့ မယ ် ။ 
ဒီလေးယောက ် နားမှာ ရှိနေတတ ် တာ ၁၆ယောက ် လောက ် ရှိမယ ် ့ ကလေးအုပ ် စု အမြဲတမ ် း အမှားတွေကိုပဲ အကြံပေးနေတတ ် ကြတဲ ့ သူတွေ ၊ ကွန ် ပျူတာပေါ ် မှာ ဖြစ ် နေသမျှနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ သူတို ့ အကုန ် လုံးက ဒီအကြောင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ မေးခွန ် းကို ရှင ် းလင ် းနိုင ် လိမ ် ့ မယ ် ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ လုပ ် နေရင ် သင ် ယူနိုင ် ကြသလောက ် ကို ကြည ် ့ နေရင ် းနဲ ့ လည ် း သင ် ယူနိုင ် ကြတယ ် ။ 
အရွယ ် ရောက ် ပြီး သင ် ကြားရေးအတွက ် ကတော ့ လက ် မခံနိုင ် စရာကို ဖြစ ် နေပုံပါပဲ ၊ ဒါပေမဲ ့ သတိထားပါ ၊ ရှစ ် နှစ ် သားလေးတစ ် ယောက ် က တစ ် ချိန ် လုံးနီးပါး ဒီဟာမလုပ ် နဲ ့ ၊ သိလား ဒီဝီစကီပုလင ် းကို မထိနဲ ့ လို ့ ပဲ ပြောခံနေရတဲ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းထဲမှာ 
ဒီတော ့ ဒီရှစ ် နှစ ် သားက ဘာလုပ ် ရမလဲ ။ 
ဝီစကီပုလင ် းကို ဘယ ် လိုကိုင ် သင ် ့ လဲဆိုတာ သတိကြီးကြီးနဲ ့ လေ ့ လာတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ သူ ့ ကို စစ ် ဆေးကြည ် ့ မယ ် ဆိုရင ် အဲဒီအကြောင ် းအရာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး မေးခွန ် းတိုင ် းကို မှန ် မှန ် ကန ် ကန ် ဖြေပြလိမ ် ့ မယ ် ။ 
ဒီတော ့ သူတို ့ ကြည ် ့ ရတာ တော ် တော ် လေးကို မြန ် မြန ် ဆန ် ဆန ် အကျိုးရသွားပုံပဲ ။ 
ဒီတော ့ ဒီခြောက ် နှစ ် ကြာလုပ ် ခဲ ့ တာရဲ ့ နိဂုံးချုပ ် က ဘာဖြစ ် မလဲ ။ 
မူလတန ် းပညာရေးက သူ ့ ဟာသူသပ ် သပ ် လုပ ် လို ့ ရတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းလောက ် ကတော ့ သူ ့ ဟာသူလုပ ် လို ့ ရတယ ် ။ 
အထက ် အောက ် စနစ ် ကို ကျင ် ့ သုံးနေစရာမလိုလှဘူး ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် စုစည ် းတဲ ့ စနစ ် တစ ် ခုလည ် း ဖြစ ် လာနိုင ် တယ ် ၊ ဒီတော ့ ဒါကပဲ ကျွန ် တော ် ပြောပြချင ် တဲ ့ ဒုတိယအချက ် ကတော ့ ၊ ကလေးတွေက ကိုယ ် ့ ဟာကိုယ ် စုစည ် းပြီးတော ့ ပညာရေးရည ် မှန ် းချက ် တစ ် ခုကို ပေါက ် မြောက ် အောင ် လုပ ် နိုင ် ကြတယ ် ။ 
တတိယအချက ် ကတော ့ တန ် ဖိုးရှိတဲ ့ အကြောင ် း ၊ တစ ် ခါ ၊ ပြန ် ရှင ် းရမယ ် ဆိုရင ် အိန ္ ဒိယတစ ် ခွင ် လုံးမှာ ကျွန ် တော ် ကလေးငါးရာကျော ် ကို စစ ် ဆေးမှုတစ ် ခုလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ပြီးတော ့ သူတို ့ ကို မေးတယ ် ၊ သူတို ့ ကို တန ် ဖိုးကိုအဓိကထားတဲ ့ မေးခွန ် း ၆၈ခုမေးပြီးတော ့ သူတို ့ ထင ် မြင ် ချက ် ကို ရိုးရိုးလေးပဲ မေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဖြေမျိုးစုံ ပြန ် ရတယ ် ။ ဟုတ ် တယ ် ၊ မဟုတ ် ဘူး ဒါမှမဟုတ ် မသိဘူး ။ 
၅၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက ဟုတ ် တယ ် ဖြေပြီး ၅၀ ရာခိုင ် နှုန ် းက မဟုတ ် ဘူးဖြေတဲ ့ မေးခွန ် းတွေကို မေးခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒါနဲ ့ ဒီလိုဖော ် ပြချက ် စုစည ် းမှုတွေ ၁၆ခုလောက ် ရလာတယ ် ။ 
ကလေးတွေကို တကယ ် ရှုပ ် သွားတဲ ့ နေရာတွေရှိတယ ် ၊ ဘာလို ့ ဆိုတော ့ တစ ် ဝက ် က ဟုတ ် တယ ် ဖြေပြီး တစ ် ဝက ် က မဟုတ ် ဘူးတဲ ့ ။ 
ဥပမာပြရရင ် ၊ တစ ် ခါတလေမှာ လိမ ် ပြောဖို ့ လိုတယ ် ဒီမေးခွန ် းကို ဘယ ် လိုဖြေရမယ ် ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ ် ဖို ့ သူတို ့ မှာ နည ် းလမ ် းမရှိဘူး ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် မှာမှလည ် း မရှိနိုင ် ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဒီတတိယမေခွန ် းကို ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် ထားခဲ ့ လိုက ် မယ ် ။ 
တန ် ဖိုးတွေ ကျင ် ့ ယူမှုကို နည ် းပညာက ပြောင ် းလဲနိုင ် မလား ။ 
နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ၊ ကိုယ ် ပိုင ် စုစည ် းတဲ ့ စနစ ် တွေက ၊ အဲဒီအကြောင ် းလည ် း ကျွန ် တော ် အများကြီး မပြောတော ့ ပါဘူး ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒါအကုန ် လုံး ကြားရပြီးပြီပဲ ။ 
သဘာဝစနစ ် တွေအကုန ် လုံးကတော ့ သူ ့ ဟာသူ စုစည ် းနေကြတာပဲ ၊ ကြယ ် စင ် စုတွေ ၊ မော ် လီကျူးတွေ ၊ ဆဲ (လ ်) တွေ ၊ သက ် ရှိတွေ ၊ လူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းတွေ.. ထိုးထွင ် းမြင ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတစ ် ယောက ် အကြောင ် း အငြင ် းအခုန ် က လွဲလို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေရာမှာတော ့ ၊ သိပ ္ ပံပညာက သက ် ရောက ် နေသလောက ် ၊ အဲဒါက ကိုယ ် ပိုင ် ဖွဲ ့ စည ် းခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တခြားဥပမာတွေ ၊ ကားလမ ် းပိတ ် တာ ၊ စတော ့ ဈေးကွက ် ၊ လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် း ပြီးတော ့ သဘာဝဘေး ပြန ် လည ် ထူထောင ် ရေး ၊ အကြမ ် းဖက ် မှုနဲ ့ တော ် လှန ် ရေးတွေ ။ 
ပြီးတော ့ အင ် တာနက ် အခြေပြု ကိုယ ် ပိုင ် ဖွဲ ့ စည ် းတဲ ့ စနစ ် တွေအကြောင ် း သိကြတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာက ကျွန ် တော ် ရဲ ့ စာကြောင ် းလေးကြောင ် းပါ ။ 
ဝေးလံခြင ် းစနစ ် က ပညာရေးရဲ ့ အရည ် အသွေးကို သက ် ရောက ် မှုရှိတယ ် ။ 
ပညာရေးဆိုင ် ရာ နည ် းပညာတွေကို ဝေးလံတဲ ့ နေရာတွေမှာ အရင ် ဆုံး မိတ ် ဆက ် သင ် ့ တယ ် ပြီးမှ တခြားနေရာတွေပေါ ့ ။ 
တန ် ဖိုးတွေကို သိုမှီးတယ ် ။ ဒေသနာတွေ အယူဝါဒတွေက အပြစ ် သတ ် မှတ ် ခံရတယ ် မတူညီတဲ ့ နည ် းလမ ် းနှစ ် မျိုးပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ သင ် ယူခြင ် းဆိုတာ ကိုယ ် ပိုင ် စုစည ် းခြင ် းစနစ ် ခု ဖြစ ် ဖို ့ များတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ အချက ် လေးခုလုံးကို အတူတူထားလိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ သူပေးမှာက ၊ ကျွန ် တော ် ့ အမြင ် အရပေါ ့ လေ ၊ သူပေးမှာက ရည ် မှန ် းချက ် တစ ် ခုရယ ် ၊ အမြင ် တစ ် ခုရယ ် ပေါ ့ ။ ပညာရေးဆိုင ် ရာ နည ် းပညာအတွက ် ။ 
ပြီးတော ့ ပညာရေးဆိုင ် ရာနည ် းပညာနဲ ့ သင ် ကြားနည ် းပညာတွေက ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ဖြစ ် တဲ ့ ၊ အလိုအလျောက ် ဖြစ ် တဲ ့ ၊ အမှားထိန ် းနိုင ် တဲ ့ ၊ ဖြတ ် တောက ် ခွဲစိတ ် ရတာနည ် းတဲ ့ ၊ ဆက ် သွယ ် နေတဲ ့ ၊ ပြီးတော ့ ကိုယ ် ပိုင ် စုစည ် းတဲ ့ စနစ ် တွေပါ ။ 
ပညာရေးကျွမ ် းကျင ် သူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ နည ် းပညာကို ဘယ ် တုန ် းကမှ မတောင ် းခဲ ့ ဘူး ၊ ခဏပဲငှားနေခဲ ့ တာ ။ 
ပါဝါပွိုင ် ့ က တော ် တော ် လေးကောင ် းတဲ ့ ပညာရေးဆိုင ် ရာ နည ် းပညာတစ ် ခုလို ့ ဆိုနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ပညာရေးအတွက ် ရည ် ရွယ ် ပြီး ထုတ ် ခဲ ့ တာတာ ့ မဟုတ ် ဘူး ။ အစည ် းအဝေးခန ် းတွေမှာ တင ် ပြဖို ့ ရည ် ရွယ ် ခဲ ့ တာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါကို အငှားယူသုံးလိုက ် တယ ် ။ ဗီဒီယိုဆွေးနွေးတာရော ။ တစ ် ကိုယ ် ရည ် သုံး ကွန ် ပျူတာကိုယ ် တိုင ် ရော ၊ အဲလိုပဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တာကတော ့ ပညာရေးကျွမ ် းကျင ် သူတွေက ကိုယ ် ပိုင ် အသေးစိတ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေလုပ ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပါပြီ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ့ မှာ အဲလိုသတ ် မှတ ် ချက ် တစ ် စုံ ရှိတယ ် ။ ခုပြောတာက အဲဒါကို အကြမ ် းဖျဉ ် းရှင ် းပြတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီလိုသတ ် မှတ ် ချက ် တစ ် စုံက နည ် းပညာတစ ် မျိုး ထုတ ် သင ် ့ တယ ် ဝေးလံခြင ် း ၊ တန ် ဖိုးတွေနဲ ့ အကြမ ် းဖက ် မှုတွေကို ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အဲဒါကို နာမည ် တစ ် လုံးပေးဖို ့ စဉ ် းစားတယ ် ၊ ဘာလို ့ "" မှိုင ် းတိုက ် ခြင ် းမှ အပြင ် သို ့ ဓ ပြီးတော ့ ဒါက အနာဂတ ် ရဲ ့ ပညာရေးဆိုင ် ရာ နည ် းပညာအတွက ် ရည ် မှန ် းချက ် တစ ် ခုလည ် း ဖြစ ် နိုင ် သေးတယ ် 
ဒီတော ့ ဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ တွေးဖို ့ အတွေးအနေနဲ ့ ပဲ ထားခဲ ့ ချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

AIDS နဲ ့ ကြက ် ငှက ် တုပ ် ကွေးတို ့ နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တရားဝင ် ပူပန ် မှုတွေ ၊ နဲ ့ ဒီနေ ့ နှောင ် းပိုင ် းမှာ အရမ ် းတော ် တဲ ့ Dr. Brillant ဆီကကြားရမှာနဲ ့ အတူ အခြား တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးဖြစ ် နေတဲ ့ နှလုံးသွေးကြော ဆီးချို ၊ သွေးတိုးရောဂါတွေအကြောင ် း ပြောချင ် ပါတယ ် ။ ဒါတွေအားလုံးဟာ အနည ် းဆုံး ၉၅% လူတွေအတွက ် အစားအသောက ် ၊ အနေအထိုင ် ပြောင ် းလိုက ် ရုံနဲ ့ လုံးဝကာကွယ ် နိုင ် တယ ် 
ပြီးတော ့ ဖြစ ် နေတာက တစ ် ကမ ္ ဘလုံး မကျန ် းမာခြင ် း ၊ ဖြစ ် ပွားနေပြီး လူတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ လိုစား ၊ ကျွှန ် တော ် တို ့ လိုနေ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လို သေတာ ဖြစ ် နေတယ ် ။ ဥပမာ မျိုးဆက ် တစ ် ခုမှာ အာရှဟာ နှလုံးရောဂါ ၊ အဝလွန ် တာနဲ ့ ဆီးချို ဖြစ ် တာ အနိမ ့ ် ဆုံးနှုန ် းကနေ အမြင ့ ် ဆုံးဖြစ ် သွား ပါပြီ ။ ပြီးတော ့ အာဖရိကမှာ နှလုံးသွေးကြော ရောဂါဟာ နိုင ် ငံအများစုမှာ HIV နဲ ့ AIDS သေဆုံးတာနဲ ့ တူညီနေတယ ် 
ဒီတော ့ တကယ ့ ် ကို သန ် းချီတဲ ့ လူတွေရဲ ့ အသက ် ကို သက ် ရောက ် နိုင ် တဲ ့ ပြောင ် းလဲချက ် တစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ အရေးပါတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် း တံခါး တစ ် ချပ ် ရှိပြီး ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးအတိုင ် းအတာနဲ ့ ကာကွယ ် ရေးဆေးပညာ ပြုကျင ့ ် ဖို ့ ပါ ။ 
နှလုံးနဲ ့ သွေးကြော ရောဂါတွေက ကျန ် တဲ ့ ရောဂါတွေ ပေါင ် းထားထက ် ဒီတိုင ် းပြည ် မှာသာမက တကမ ္ ဘာလုံးမှာပါ လူတွေကို ပိုသေစေနေတုန ် းပါ ၊ ဒါဟာ လူတိုင ် းနီးပါးအတွက ် လုံးဝကာကွယ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကာကွယ ် လို ့ ရရုံမက ၊ တကယ ် ့ ကိုပဲ နောက ် ပြန ် လှည ့ ် လို ့ ရတယ ် ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၉နစ ် နီးနီး ပြနိုင ် ခဲ ့ တာက အစားအသောက ် နဲ ့ အနေအထိုင ် ပြောင ် းလဲရုံ ဒီအဆင ့ ် မြင ့ ် ၊ စျေးကြီးတဲ ့ နောက ် ဆုံးပေါ ် စီမံချက ် တွေ သုံးခြင ် းနဲ ့ ရိုးစင ် းတဲ ့ ၊ နည ် းပညာနိမ ့ ် ပြီး ကုန ် ကျစရိတ ် နည ် းတာတွေ စွက ် ဖက ် တာဟာ ဘယ ် လိုအစွမ ် းထက ် တယ ် ဆိုတာ သက ် သေပြဖို ့ ပါ ၊ ရေတွက ် တဲ ့ သွေး ​ ကြော မျဉ ် းလို ၊ တစ ် နှစ ် မတိုင ် ခင ် နဲ ့ တိုင ် ပြီး PET စကင ် တွေမှာပေါ ့ 
လအနည ် းငယ ် က ပြခဲ ့ တဲ ့ ၊ ထုတ ် ဝေလိုက ် တဲ ့ ပထမလေ ့ လာချက ် မှာ ပြတာက အစားအသောက ် နဲ ့ နေထိုင ် ပုံ ပြောင ် းရုံနဲ ့ ဆီးကျိတ ် ကင ် ဆာကို ရပ ် နိုင ် ၊ နောက ် ဆုတ ် နိုင ် ပြီး အသားပိုတိုးမှု ၇၀% လျော ့ တာ ဒါမှမဟုတ ် အသားပိုတိုးမှုမှု နှေးစေပြီး ယှဉ ် လိုက ် ရင ် ကန ့ ် သတ ် အုပ ် စုမှာ ကျတော ့ ၉% ပဲရှိပါတယ ် ။ 
ပြီးဆော ့ ဒီက MRI နဲ ့ MR ရောင ် စဉ ် မှာက ဆီးကျိတ ် ကင ် ဆာ လုပ ် ဆောင ် မှုကို အနီရောင ် ပြ ထားပြီး ၁နှစ ် အကြာမှာ လျော ့ နေတာ မြင ် ရတယ ် ။ 
အခုအဝလွန ် ရောဂါ ကူးစက ် မှုရှိတယ ် ၊ လူကြီး ၃ ပုံ ၂ ပုံနဲ ့ ကလေး ၁၅% ပါ ၊ စိတ ် ပူနေမိတာက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀နှစ ် အတွင ် းမှာ ဆီးချိုရောဂါက ရ၀% တိုးပွားခဲ ့ ပြီး ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေ ကျွန ် တော ် တို ့ ထက ် ပိုပြီးအသက ် တိုတိုနေရတဲ ့ ပထမဆုံးမျိုးဆက ် ပါ ။ သနားစရာပါ ၊ ဒါ ကာကွယ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
အခု ဒါတွေဟာ ရွေးကောက ် ပွဲရ လာဒ ် တွေ မဟုတ ် ဘူး ၊ လူတွေပါ ၊ ပြည ် နယ ် အလိုက ် ၈၅ ၊ ၈၆ ၊ ၈၇ ခု လောက ် ကစပြီး အဝလွန ် တဲ ့ လူ အရေအတွက ် ပါ ၊ ဒါတွေဟာ CDC ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ကဖြစ ် ပြီး ၊ ၈၈ ၊ ၈၉ ။ ၉၀ ။ ၉၁ မှာပါ ၊ အမျိုးအစားသစ ် တစ ် ခုကို ၉၂ ၊ ၉၃ ၊ ၉၄ ၊ ၉၅ ၊ ၉၆ ၊ ၉၇ ၊ ၉၈ ၊ ၉၉ ၊ ၂၀၀၀ ၊ ၂၀၀၁ မှာတွေရပါတယ ် ။ ဒါကပိုဆိုးလာတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျဆင ် းသလိုပါလား ။ (ရယ ် သံများ) ကဲ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘာလုပ ် လို ့ ရလဲ ။ ကောင ် းပြီ ၊ သိတယ ် နော ် ၊ တွေ ့ ထားတာက နှလုံးနဲ ့ ကင ် ဆာကို ပြောင ် းပြန ် လုပ ် ပေးနိုင ် တာက အာရှအစားအစာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အာရှသားဟာ ကိုယ ် တွေလိုစားနေ ပြီး ဒါကြောင ့ ် ကိုယ ် တွေလို ဖျားနေတာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ အစားအသောက ် ကုမ ္ ပဏီကြီးတွေနဲ ့ တွဲလုပ ် နေပြီး ၊ သူတို ့ က ပိုကျန ် းမာစေတာကို ပျော ် စေ ၊ စွဲမက ် စေ ၊ ခေတ ် မှီအဆင ် ပြေ အောင ် လုပ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် အကြံပေးအဖြစ ် ထိုင ် တဲ ့ McDonalds နဲ ့ PepsiCo ၊ ConAgra နဲ ့ Safeway လို မကြာခင ် Del Monte ပေါ ့ ၊ ဒါဟာ လုပ ် ငန ် းကောင ် းလို ့ သူတို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
MacDonald မှာမြင ် ရတဲ ့ အသုတ ် ဟာ အလုပ ် ရဲ ့ အကျိုးပါ ၊ အာရှအသုတ ် ကို စားတော ့ မှာ Pepsi မှာဝင ် ငွေတိုးမှု ၃ ပုံ ၂ ပုံဟာ ပိုကောင ် းတဲ ့ အစားအစာတွေရတာပါ ။ 
ဒီလိုလုပ ် ကြရင ် AIDS HIV ငှက ် ဖျားရောဂါတွေ ကုသဖို ့ နဲ ့ ကြက ် ငှက ် တုပ ် ကွေးကို ကာကွယ ် ဖို ့ တကယ ် လိုအပ ် တဲ ့ ဆေးဝါး တွေဝယ ် ဖို ့ ရင ် းမြစ ် တွေကို လွတ ် လာလို ့ သုံးခွင ့ ် ရတာပေါ ့ ဗျာ ၊ ကျေးဇူးပါ ။ 

ရှင ် တို ့ ပိုပြီးနီးနီးကပ ် ကပ ် ကြည ့ ် ချင ် ကောင ် း ကြည ့ ် ချင ် နေမှာပေါ ့ ။ 
ဒီပန ် းချီကားမှာ မျက ် စိကနေ ဆုံမိတာထက ် ကို ပိုပါတယ ် ။ 
​ ပြီးတော ့ လည ် း.. ဟုတ ် ပါတယ ် ရှင ် ၊ ဒါက ယောက ် ျားတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ပုံကို ဆွဲထားတဲ ့ အင ် ခရီလစ ် ခပန ် းချီကားတစ ် ချပ ် ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကို ပတ ္ တူစ တစ ် ခုပေါ ် မှာ ရေးဆွဲခဲ ့ တာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒီလူရဲ ့ ထိပ ် ပေါ ် မှာ ကျွန ် မတိုက ် ရိုက ် ရေးဆွဲခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ပန ် းချီထဲမှာ ကျွန ် မလုပ ် လိုက ် တာက ပတ ္ တူစကို လုံးလုံးလျာလျား ပယ ် ပစ ် လိုက ် တာပါပဲ ။ ပြီးတော ့ ရှင ့ ် ရဲ ့ ပုံတူကို ကျွန ် မဆွဲချင ် တယ ် ဆိုရင ် ရှင ့ ် အပေါ ် မှာပဲ ၊ ရှင ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ကာယပေါ ် မှာပဲ ကျွန ် မဆွဲလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ရှင ် ရဲ ့ နားရွက ် တစ ် ခုလုံးဟာ ဆေးတွေနဲ ့ ပြည ့ ် သွာကောင ် း ပြည ့ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ သဘောကလည ် းပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ရှင ့ ် နားရွက ် မှာ နားရွက ် ပုံ ရေးဆွဲဖို ့ လိုအပ ် မှာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီမြင ် ကွင ် းထဲမှာရှိတဲအရာအားလုံး... လူ ၊ အဝတ ် အစားတွေ ၊ ခုံတွေ ၊ နံရံ ၊ ဆေးသားက ၎ င ် းရဲ ့ အောက ် ဖက ် တည ့ ် တည ့ ် က အရာကို အသွင ် ဆောင ် တဲ ့ မျက ် နှာဖုံးတစ ် ခုထဲမှာ လွှမ ် းသွားပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒီနည ် းလမ ် းနဲ ့ သုံးဖက ် မြင ် ရုပ ် ကြွတစ ် ခုကိုယူပြီး ဒါကို နှစ ် ဖက ် မြင ် ပန ် းချီကားမျိုး ပြုလုပ ် နိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါကို ကြိုက ် တဲ ့ နေရာကယူပြီးတော ့ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ယူလို ့ ရတယ ် လေ ပြီးတော ့ ဒါက နှစ ် ဖက ် မြင ် အနေနဲ ့ ပဲ ပုံပေါက ် နေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီမှာ ဓာတ ် ပုံကို မွမ ် းမံပြင ် ဆင ် ခဲ ့ တာ မပါပါဘူး ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မရဲ ့ သုံးဖက ် မြင ် ပန ် းချီကားတွေအနက ် က တစ ် ခုရဲ ့ ရုပ ် လုံးကြွ ဓာတ ် ပုံတစ ် ပုံပါပဲ ။ 
လူတွေကို ပန ် းချီကားချပ ် တွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲဖို ့ ဒီစိတ ် ကူးကို ကျွန ် မ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီးရလာပါလိမ ့ ် ဆိုပြီး ရှင ် တို ့ သိချင ် ကောင ် း သိချင ် နေမိမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နဂိုမူလအနေနဲ ့ ကတော ့ ဒါက လူတွေဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ပန ် းချီဆေးခြယ ် တာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ဒါတွေနဲ ့ ဘယ ် လိုမှ မပတ ် သက ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါက အရိပ ် တွေနဲ ့ သက ် ဆိုင ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မက အလင ် းရောင ် ကင ် းမဲ ့ ခြင ် းကို အရမ ် းကို သဘောကျမိပါတယ ် ။ နောက ် ပြီးတော ့ ဒါကို အထည ် ဒြပ ် တည ် ရှိမှု ပေးနိူင ် မယ ့ ် နည ် းလမ ် း တစ ် ခုကိုရှာပြီး ၊ ပြောင ် းလဲမသွားခင ် မှာ ဒါကို တွယ ် ညှပ ် ထားချင ် စိတ ် ဖြစ ် ပေါ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အရိပ ် ပုံတွေ ရေးဆွဲတဲ ့ စိတ ် ကူးကို ကျွန ် မရခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီအရိပ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် ရေးခြယ ် ထားတဲ ့ ပုံစံကို ဝှက ် ထားလို ့ ရတာကို ကျွန ် မနှစ ် သက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒါက အလင ် းရောင ် မပြောင ် းမချင ် း ပျောက ် နေမှာဖြစ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ အရိပ ် က ဗြုန ် းကနဲဆိုသလို အလင ် းရောင ် ကို ပြန ် လည ် သက ် ဝင ် စေပါလိမ ် မယ ် ။ 
အရိပ ် တွေကို ဘယ ် အပေါ ် မှာ တင ် လိုက ် ရင ် ကောင ် းမလဲ ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းကို ကျွန ် မစဉ ် းစားမိချင ် လာခဲ ့ ပြီး ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် း Bernie ကို တွေးမိသွားခဲတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အရိပ ် တွေချည ် းပဲတော ့ မဆွဲချင ် ပါဘူး ။ 
သူကိုယ ် ခန ္ ဓာပေါ ် မှာ အရောင ် ကဲကဲလေးတွေ ခြယ ် မှုန ် းပြီး မျက ် နှာပြင ် တစ ် ခုကို မီးခိုးရောင ် ဖျော ့ ဖျော ့ နဲ ့ ဖန ် တီးချင ် စိတ ် ပေါက ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါက ဘယ ် လိုပုံပေါက ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မမှာ တိကျတဲ ့ စက ္ ခုအမြင ် တစ ် ခုရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ နောက ် ပြီး သူ ့ ကို ဆေးခြယ ် နေတုန ် းမှာပဲ ဒီအမြင ် ကို နီးနီးကပ ် ကပ ် လိုက ် နာဖို ့ သေချာအောင ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ မျက ် စိရှေ ့ မှာ တစ ် စုံတစ ် ရာက တဖျပ ် ဖျပ ် နဲ ့ အဆက ် မပြတ ် လှုပ ် ခပ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဘာကိုကြည ့ ် နေလဲဆိုတာကိုတော ့ သိပ ် ပြီး အသေအချာမသိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အဲဒီနောက ် တော ့ အဲဒီ တဒင ် ္ ဂလေးကိုယူပြီး ခြေလှမ ် းတစ ် လှမ ် း နောက ် ဆုတ ် ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာတော ့ မှော ် ဆန ် လိုက ် တာ ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ ကြိုမြင ် နိူင ် စွမ ် းမရှိခဲ ့ တာကတော ့ အရိပ ် တစ ် ခုကို ကျွန ် မ ခြယ ် မှုန ် းနေချင ် ခဲ ့ တုန ် းက ကျွန ် မဟာ ဒီအခြားတစ ် ဖက ် က ရှုထောင ့ ် ကို ဆွဲထုတ ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ ဒါကို ခေါက ် သိမ ် းထားလိမ ့ ် မယ ် ၊ ပန ် းချီကားတစ ် ချပ ် ကို ယူပြီး ဒါကို ကျွန ် မသူငယ ် ချင ် းအတွက ် ဖန ် တီးလိမ ့ ် မယ ် ၊ နောက ် ပြီး သူ ့ ကို ပန ် းချီကားတစ ် ချပ ် အတိုင ် း ပြန ် ဖြစ ် စေလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မ နည ် းနည ် းလေးတော ့ ဝိရောဓိဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဘဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတွေ ့ ရှိခဲ ့ ရတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အရမ ် းစိတ ် လှုပ ် ရှားနေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မဟာ ကောလိပ ် ကနေ နိူင ် ငံရေး သိပ ္ ပံဘာသာနဲ ့ ဘွဲ ့ ရတော ့ မှာပါ ။ ပြီးတော ့ ဝါရှင ် တန ် ဒီစီကိုသွားပြီး စားပွဲခုံတစ ် ခုမှာထိုင ် ပြီး အစိုးရဋ ္ ဌာနမှာ အလုပ ် လုပ ် နေတယ ် လို ့ အမြဲတမ ် း အိပ ် မက ် မက ် နေခဲ ့ တာလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဘာဖြစ ် လို ့ ဒါက ဝင ် နှောက ် နေခဲ ့ တာပါလိမ ့ ် ။ 
ဘွဲ ့ ရပြီး နေရပ ် ကိုပြန ် ဖို ့ နဲ ့ Capitol Hill ကိုမသွားဖို ့ ခက ် ခဲတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ကိုချခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ မိဘတွေရဲ ့ မြေအောက ် ခန ် းထဲကိုဆင ် းပြီး ဒါကို ကျွန ် မအလုပ ် အဖြစ ် ဖန ် တီးပြီး ပန ် းချီဆွဲနည ် းကို လေ ့ လာဖို ့ ပါ ။ 
ဘယ ် ကနေ စပြီးလုပ ် ရမယ ် မှန ် း ကျွန ် မ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မနောက ် ဆုံး ပန ် းချီရေးဆွဲ ခဲ ့ တာက ကျွန ် ခ (၁၆) နှစ ် တုန ် းက နွေရာသီ စခန ် းမှာပါ ။ ပြီးတော ့ ပန ် းချီလက ် ရာဟောင ် းတွေကို ကူးချ ၊ ပတ ္ တူစကို ဖြန ့ ် ခင ် းပြီး အဲဒီမျက ် နှာပြင ် ပေါ ် မှာ ထပ ် ကာ ထပ ် ကာ လေ ့ ကျင ့ ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ ကိုယ ် ကိုကိုယ ် ပန ် းချီဆွဲတတ ် အောင ် လည ် း မသင ် ချင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မအတွက ် လုပ ် ရမှာက ဒီပရောဂျက ် မဟုတ ် လို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါက ဟင ် းလင ် းပြင ် နဲ ့ အလင ် းရောင ် နဲ ့ ပတ ် သက ် နေတာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အစောပိုင ် း ပတ ္ တူစတွေဟာ ကြော ် ထားတဲ ့ စားစရာတွေလိုပဲအရာတွေအဖြစ ် နဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကြက ် ဥတစ ် လုံးထဲမှာ အမဲဆီသုတ ် ပြီး ပန ် းချီဆွဲခိုင ် းသလိုမျိုး မဖြစ ် နိူင ် သလောက ် နီးပါး အဖြစ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ရှောက ် ခါးသီးကြီးထဲမှာ အက ် ဆစ ် သုတ ် ပြီး ပန ် းချီဆွဲခိုင ် းနေသလိုမျိုး ပိုပြီးတောင ် မှခက ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ပျောက ် မှင ် လိုမျိုးပဲ ကျွန ် မရဲ ့ စုတ ် ချက ် တွေဟာ ဖျက ် ပစ ် နေလိမ ့ ် မယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မ တစ ် စုံတစ ် ခုကို ​ ​ ရေးခြစ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒါက ချက ် ချင ် းပဲဆိုသလိုပဲ ပျောက ် ပျက ် သွားတော ့ မှာလေ ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ လူတွေပေါ ် မှာ ပန ် းချီရေးဆွဲချင ် တဲ ့ အခါမှာ လူတွေကို ကျွန ် မ ပန ် းချီခန ် းထဲကို ခေါ ် သွင ် းပြီး ကျွန ် မရဲ ့ နေ ့ တွေကို မြေအောက ် ခန ် းထဲမှာ ကိုယ ် ပေါ ် မှာ ဆေးတွေတင ် ရင ် း ကုန ် ဆုံးတော ့ မှာကို သူတို ့ ကို ပြသရမှာကို နည ် းနည ် းတော ့ ကသိကအောက ် ဖြစ ် မိတာပေါ ့ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ဆေးသုတ ် ပြီး လေ ့ ကျင ့ ် လိုက ် တာကမှ ပိုပြီးအဓိပ ္ ပါယ ် ရှိမယ ့ ် ပုံပါပဲ ။ 
တကယ ် တမ ် း ကျွန ် မရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံး ကိုယ ် ဟန ် ပြတွေထဲက တစ ် ယောက ် ကတော ့သူက ငြိမ ် ငြိမ ် ကလေးနေပြီး သူ ့ ရဲ ့ နားထဲကို ဆေးတွေဝင ် တာကို ဂရုမစိုက ် တဲ ့ အပြင ် ၊ ပြပွဲအတွက ် လူရှေ ့ သူရှေ ့ မှာ သူ ့ ကိုခေါ ် ထုတ ် တာကိုလည ် း အရမ ် းကြီး ကသိကအောက ် မဖြစ ် ဘူးလေ ။ မြေအောက ် ရထားဘူတာရုံလို နေရာမျိုးပေါ ့ ။ ဒီဖြစ ် စဉ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မ အရမ ် းကြီးကို ပျော ် နေတာပေါ ့ ရှင ် ။ 
ဒီအမျိုးမျိုးသောဟန ် တွေကို ဘယ ် လိုရေးဆွဲမယ ် ဆိုတာ 
ကျွန ် မဘာသာ ကျွန ် မသင ် ယူနေတာပေါ ့ ။ နောက ် ပြီး ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး နောက ် ဘာများလုပ ် နိူင ် ဦးမလဲလို ့ လဲ မြင ် ချင ် သေးတာပေါ ့ ။ 
ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် သူ Sheila Vand နဲ ့ ကျွန ် မပူပေါင ် းလိုက ် တယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ တွေ ပိုပြီး တမူထူးခြားတဲ ့ မျက ် နှာပြင ် တစ ် ခုမှာ ပန ် းချီတွေဖန ် တီးဖို ့ စိတ ် ကူးရခဲ ့ တယ ် ။ ဒါကတော ့ နွားနို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရေအိုင ် တစ ် ခုရှိတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ဒါကို နွားနို ့ နဲ ့ ဖြည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီမှာ Sheila ကို ထည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ နောက ် တော ့ ကျွန ် မ ပန ် းချီစဆွဲတော ့ တယ ် ။ 
ပုံရိပ ် တွေဟာ အမြဲတမ ် းပဲ လုံးဝကို ထင ် မှတ ် မထားတဲ ့ အဆုံးသတ ် တွေနဲ ့ ဖြစ ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ဘယ ် လိုဖြစ ် ပေါ ် လာမလဲဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မမှာ အရမ ် းကိုတိကျတဲ ့ ပုံရိပ ် ရှိနေခဲ ့ တာကိုး ။ ဒါနဲ ့ တူညီအောင ် ကျွန ် မရေးဆွဲနိူင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ Sheila နွားနို ့ ထဲမှာ ပြန ် လဲလျောင ် းလိုက ် တဲ ့ တခဏမှာတင ် အရာရာဟာ ပြောင ် းလဲတော ့ မှာပဲပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ အစဉ ် မပြတ ် ပြောင ် းလဲနေတာပါ ။ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ နေနဲ ့ ဒါကိုတွန ် းလှန ် ဖို ့ ထက ် ပွေ ့ ဖက ် ရ ​ တော ့ တာပေါ ့ ။ ကျွန ် မတို ့ ကို ခေါ ် ဆောင ် သွားမယ ့ ် နေရာကို ကြည ့ ် နေခဲ ့ ရပြီး ဒါကို ပိုပြီးတောင ် မှ ကောင ် းမွန ် အောင ် ဖန ် တီးဖို ့ ထေရတာပေါ ့ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေမှာ Sheila နွားနို ့ ထဲမှာ လဲလျောင ် းလိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ဒါက သူ ့ လက ် မောင ် းတွေပေါ ် က ဆေးတွေကို ပွတ ် လျှော ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒါက နည ် းနည ် းတော ့ ကိုးရိုးကာရားနိူင ် တာပေါ ့ လေ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဖြေရှင ် းနည ် းက အဆင ် ပြေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ လက ် တွေကို ဝှက ် ထားလိုက ် ပေ ့ ါ ။ 
တစ ် ကြိမ ် မှာတော ့ သူမရဲ ့ ဆံပင ် ထဲမှာ နွားနို ့ တွေ အများကြီးဝင ် သွားလို ့ သူမရဲ ့ မျက ် နှာပေါ ် ကို ဆေးတွေအကုန ် လုံး စီးကျနေသလိုမျိုးကြီးဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ကောင ် းပြီလေ ၊ ဒီတော ့ မျက ် နှာကို ဝှက ် ထားလိုက ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် လို ့ ရတာထက ် ကို ပိုပြီး အပြတ ် အသတ ် ကြော ့ မော ့ တဲ ့ အရာတစ ် ခုနဲ ့ အဆုံးသတ ် သွားခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါဟာဆိုရင ် အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ လက ် ပုံတွေကို မဆွဲတတ ် တာကို ခံပြင ် းနေတဲ ့ ကလေးတစ ် ယောက ် အသုံးပြုတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းအတိုင ် းပဲ ဖြစ ် နေတာတောင ် မှပဲပေါ ့ လေ ၊ လက ် တွေကို အိတ ် ကပ ် တွေထဲမှာ ဝှက ် ထားလိုက ် ရုံပဲလေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ နွားနို ့ ပရောဂျက ် ကို စတင ် တော ့ ကျွန ် မရဲ ့ အစမှာဆိုပါတော ့ ကျွန ် မ ကြိုမမြင ် နိူင ် ခဲ ့ တာကတော ့ ကျွန ် မဟာ နိူင ် ငံရေးလောကထဲကို ဝင ် မယ ် ဆိုတဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ အိပ ် မက ် နောက ် ကိုလိုက ် ပြီးတော ့ စားပွဲခုံတစ ် ခုပေါ ် မှာထိုင ် ပြီး အလုပ ် လုပ ် နေမယ ် ဆိုတာကနေ အရိပ ် တစ ် ခုပေါ ် ကို ခလုပ ် တိုက ် လဲကျပြီး လူတွေကို ပန ် းချီကားတွေအဖြစ ် ပြောင ် းလဲကာ နွားနို ့ အိုင ် တစ ် ခုထဲက လူတွေပေါ ် မှာ ပန ် းချီရေးခြယ ် လိမ ့ မယ ် ဆိူတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ပြီး ကျွန ် မမှန ် းဆမိလိုက ် တာက အလင ် းရောင ် ထဲမှာ ရှိနှင ့ ် နေပြီးသားအရာထက ် ကိုကျော ် လွန ် ပြီး ကြည ့ ် ချင ် စိတ ် ရှိနေသရွေ ့ ကတော ့ ရင ် းနှီးကျွမ ် းဝင ် မှုထဲမှာရှိတဲ ့ဒါက အရိပ ် တွေထဲမှာ ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ မျက ် နှာပြင ် အောက ် မှာ မြင ် နိူင ် တဲ ့ အရာဖြစ ် ပြီးတော ့ ဒါဟာ မျက ် စိကနေမြင ် တာထက ် ကို ပိုလိုကို ရှိနေနိူင ် တယ ် ဆိုတာကို အသိအမှတ ် ပြုနိူင ် တာကိုပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပတ ် မစ ် ချယ ် - ဒီရင ် ထိုးရဲ ့ သမိုင ် းကြောင ် းလေးက ဘယ ် လိုများလဲ? 
မဒ ် ဒယ ် လိုင ် း အောလ ် ဘရိုက ် - ဒါက ဖန ် မျက ် နှာကျက ် (မမြင ် ရတဲ ့ အကာအရံ) ကို ဖြိုခွဲတဲ ့ သဘောပါ ပတ ် - ဟုတ ် လား 
TED အမျိုးသမီးတွေအတွက ် တော ့ ဒါဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ရွေးချယ ် မှုလို ့ ကျွန ် မက ပြောချင ် တယ ် 
မဒ ် - မနက ် အိပ ် ယာထပြီးလို ့ အများဆုံးသုံးဖြစ ် တဲ ့ အချိန ် တွေကတော ့ ဘာတွေဖြစ ် လာမလဲလို ့ စဉ ် းစားပုံဖော ် ကြည ့ ် တာပါပဲ 
ဒီလို ရင ် ထိုးတွေဘာတွေ က ဆက ် ဒမ ် ဟူစိန ် ကြောင ့ ် သာ မဟုတ ် ခဲ ့ ဘူးဆိုရင ် ဖြစ ် လာမှာမဟုတ ် ပါဘူး 
ဘယ ် လိုဖြစ ် ခဲ ့ လဲဆိုတာ ကျွန ် မ ပြောပြမယ ် 
ကျွန ် မ သံအမတ ် အနေနဲ ့ ကုလသမဂ ္ ဂကိုသွားတယ ် ပင ် လယ ် ကွေ ့ စစ ် ပွဲအပြီးမှာပါ ကျွန ် မက ညွှန ် ကြားခြင ် းခံထားရတဲ ့ သံအမတ ် ပါ 
အပစ ် အခတ ် ရပ ် ဆဲရေးကို ပိတ ် ဆို ့ မှုတွေ အတွဲလိုက ် လုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေ အဖြစ ် ဘာသာပြန ် ထားပြီးသား ကျွန ် မကို ညွှန ် ကြားထားတာတွေကတော ့ ဆက ် ဒမ ် ဟူစိန ် ရဲ ့ ဆိုးရွားတဲ ့ အကြောင ် းတွေကို ပြည ့ ် ပြည ့ ် စုံစုံနဲ ့ မပြတ ် ပြောပေးနေဖို ့ ပါ သူတခြားနိုင ် ငံကို ကျူးကျော ် တဲ ့ အတွက ် ဒီလိုအပြောခံရဖို ့ သူနဲ ့ ထိုက ် တန ် တယ ် လေ 
ဒါပေမယ ့ ် ရုတ ် တရက ် ဘဂ ္ ဂဒက ် က သတင ် းစာတွေမှာ ကဗျာတစ ် ပုဒ ် ထွက ် လာပြီး ကျွန ် မကို အရာဝတ ္ ထုတွေအများကြီးနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် သွားတယ ် အဲဒီအထဲမှာ ပြိုင ် ဘက ် မရှိတဲ ့ မြွေနဂါးနဲ ့ နှိုင ် းသွားတာ ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် မလည ် း မြွေပုံရင ် ထိုးလေးရှိလာရတော ့ တာပေါ ့ 
အီရတ ် အကြောင ် း ပြောကြတဲ ့ အခါ ကျွန ် မက ဒါလေးကို ထိုးထားလိုက ် တယ ် လေ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ သတင ် းစာတိုက ် နဲ ့ တွေ ့ ဖို ့ လဲသွားရော "" ဒီမြွေပုံရင ် ထိုးကို ဘာအတွက ် များဝတ ် ထားတာလဲ "" ဆိုပြီး ၀ိုင ် းတွယ ် ကြတယ ် "" ဆက ် ဒမ ် ဟူစိန ် က ကျွန ် မကို ဒီမြွေနဲ ့ နှိုင ် းတာကိုး "" လို ့ ကျွန ် မပြန ် ပြောလိုက ် တယ ် နောက ် တော ့ ကျွန ် မစဉ ် းစားမိလာတယ ် ၊ ဒါ ပျော ် စရာကြီးပဲလို ့ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မအပြင ် ထွက ် ပြီး ရင ် ထိုးတွေအများကြီး ၀ယ ် တယ ် အဲဒါတွေက တကယ ် တော ့ ယောင ် ပြန ် ဟပ ် ပေးနိုင ် တယ ် ကျွန ် မတို ့ လုပ ် မယ ် လို ့ တွေးထားတဲ ့ အတွေးကို အဲဒီနေ ့ မှာ ထင ် ဟပ ် ပြဖို ့ 
ဒီကိစ ္ စက အဲဒီလို စခဲ ့ တာပဲ 
ပတ ် း ဒါဆို စုဆောင ် းထားတာတွေ ဘယ ် လောက ် တောင ် များလဲ 
မဒ ် း တော ် တော ် လေး များတယ ် 
အခုအဲဒါတွေက ခရီးသွားနေကြတယ ် 
အခုလောလောဆယ ် အင ် ဒီယာနာပေါလစ ် မှာရောက ် နေတယ ် အဲဒါတွေက စမစ ် ဆိုးနီးယန ် းကိုလည ် း ရောက ် ခဲ ့ သေးတယ ် 
နောက ် တော ့ "" ကျွန ် မရင ် ထိုးများကို အဓိပ ္ ပါယ ် ဖတ ် ကြပါ "" ဆိုတဲ ့ စာအုပ ် လေးပါဖြစ ် သွားရော ၊ (ရယ ် သံများ) ပတ ် း ဒါလဲ တကယ ် ကောင ် းတဲ ့ အကြံပါပဲ 
မှတ ် မိသေးတယ ် ၊ ရှင ် ပထမဆုံးအမျိုးသမီးအဖြစ ် နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် စလုပ ် တုန ် းက အဲဒီမှာ အမြဲတမ ် းလိုလိုပဲ ပြောကြတယ ် လေ ရှင ် ဘာတွေဝတ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် း ရှင ် ဘယ ် လိုအသွင ် အပြင ် ရှိကြောင ် း မိန ် းမတော ် တော ် များများ ကြုံနေကျဟာတွေလေ အထူးသဖြင ့ ် သူတို ့ က ရာထူးတစ ် ခုခုမှာ ပထမဆုံးစဖြစ ် တယ ် ဆိုရင ် ဒါတွေကြံုရပြီ 
အဲဒါတွေအတွက ် ရော ဘယ ် လိုခံစားမိလဲ ၊ အားလုံးခြံုပြောရင ် ပေါ ့ မဒ ် း အမှန ် တော ့ ဒါက တော ် တော ် လေး ကသိကအောက ် ဖြစ ် ရတယ ် ယောကျင ် ္ ားတစ ် ယောက ် ဘာဝတ ် တယ ် ဆိုတာကြတော ့ ဘယ ် သူမှ မပြောကြဘူးလေ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မမှာ ဘယ ် လိုအဝတ ် အစားမျိုးတွေရှိတယ ် ဆိုတာမျိုးကျတော ့ လူတွေက အာရုံစိုက ် ကြတယ ် 
စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတာကတော ့ ကျွန ် မ ကုလသမဂ ္ ဂသံအမတ ် အနေနဲ ့ နယူးယောက ် မသွားရသေးခင ် တုန ် းက ကျွန ် မအရင ် သံအမတ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ဖူးတဲ ့ ဂျင ် းကတ ် ပက ် ထရစ ် နဲ ့ ပြောဖြစ ် သေးတယ ် သူက "" ရှင ့ ် ပါမောက ္ ခအဝတ ် တွေကို ရှင ် းပစ ် ရမယ ် နော ် "" လို ့ ကျွန ် မကိုပြောခဲ ့ တယ ် 
သံတမန ် တစ ် ယောက ် နဲ ့ တူအောင ် သွားပါ "" တဲ ့ အဲဒါက ကျွန ် မကို ရှော ့ ပင ် သွားဖို ့ အခွင ့ ် အရေးတွေအများကြီးပေးလိုက ် တာပဲ 
ဒါပေမယ ့ ် ရှိပါသေးတယ ် ၊ မေးခွန ် းတွေကတော ့ အစုံကိုမေးခဲ ့ တာ ဦးထုပ ် ကော ဆောင ် းခဲ ့ သေးလား ၊ စကတ ် ကရော ဘယ ် လောက ် တိုလဲ တစ ် ခုက ဘာလဲဆိုတော ့ ရှင ် မှတ ် မိမယ ် ထင ် တယ ် ၊ ကွန ် ဒိုလီဇာရိုက ် တုန ် းက တစ ် ချို ့ ပွဲတွေမှာ ဘွတ ် ဖိနပ ် တွေဘာတွေစိီးတော ့ သူ ဝေဖန ် ခံရတယ ် လေ 
ယောကျင ် ္ ားတွေကျတော ့ တစ ် ယောက ် မှ အဝေဖန ် မခံရဘူး ၊ ဒါတောင ် အနည ် းဆုံးကိုပဲ ပြောသေးတာနော ် 
ပတ ် း ကျွန ် မတို ့ အားလုံးအတွက ် ပါပဲ ၊ ယောက ် ျားဖြစ ် ဖြစ ် ၊ မိန ် းမဖြစ ် ဖြစ ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကဏ ္ ဍကို သတ ် မှတ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းရှာရမှာပဲလေ ကိုယ ့ ် ကဏ ္ ဍကို အများနဲ ့ ကွဲပြားခြားနားတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ လုပ ် မယ ် အနာဂါတ ် ကို ပုံဖော ် မယ ် 
အဲဒီလို မျှတအောင ် ဘယ ် လိုများ ကိုင ် တွယ ် ဖြေရှင ် းခဲ ့ ရလဲ ခက ် ခဲတဲ ့ သံတမန ် အဖြစ ် ဒီနိုင ် ငံရဲ ့ ခိုင ် မာတဲ ့ လေသံတွေနဲ ့ ကျန ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံတွေကြားထဲမှာရယ ် ပြီးတော ့ ရှင ့ ် ကိုယ ် ကို ဘယ ် လိုခံစားမိလဲ မိခင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ၊ အဘွားတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ပြုစုပျိုးထောင ် ပေးနေတာတွေ ကြားထဲမှာ 
အဲဒါကို ရှင ် ဘယ ် လိုများ ကိုင ် တွယ ် ခဲ ့ သလဲ 
မဒ ် း ကျွန ် မအမေးခံခဲ ့ ရတဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ အပိုင ် းကေတော ့ ပထမဆုံးအမျိုးသမီးအနေနဲ ့ နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် ဖြစ ် တာ ဘယ ် လိုနေလဲပေါ ့ ကျွန ် မကို အဲဒီရာထူးပေးပြီး မိနစ ် ပိုင ် းလောက ် မှာ မေးကြတာ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် ် မက "" မိန ် းမသားအဖြစ ် နဲ ့ အနှစ ် ၆၀ တော ့ နေခဲ ့ ပြီးပါပြီ ၊ ဒါပေမယ ့ ် နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် အနေနဲ ့ တော ့ မိနစ ် ပိုင ် းပဲရှိပါသေးတယ ် "" လို ့ ဖြေလိုက ် တာပေါ ့ ပြောင ် းတော ့ ပြောင ် းလဲသွားတယ ် လေ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမယ ့ ် အခြေခံကျကျပြောရရင ် မိန ် းမသားတစ ် ယောက ် ဖြစ ် ရတာကို ကျွန ် မ ကြိုက ် ပါတယ ် 
အဲဒီတော ့ ဘာဖြစ ် ခဲ ့ လဲဆိုတော ့ ဒီပရိသတ ် ထဲက လူတစ ် ချို ့ ကိုတော ့ ဒီအချက ် နဲ ့ ပုံဖော ် လို ့ ရနိုင ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဆုံး အစည ် းအဝေးကို သွားတယ ် ၊ ကုလမှာ ပထမဆုံးပါ အဲဒီမှာပဲ ဒါတွေအားလုံး စခဲ ့ တာ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကုလဆိုတာ ယောက ် ျားတွေရဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြီးလေ 
ကျွန ် မက အဲဒီမှာ ထိုင ် နေတယ ် ၊ လုံခြံုရေးကောင ် စီမှာ အဖွဲ ့ ဝင ် ၁၅ နိုင ် ငံရှိတော ့ အဲဒီမှာ ယောကျ ် ား ၁၄ ယောက ် ထိုင ် ပြီး ကျွန ် မကို စိုက ် ကြည ့ ် နေကြတော ့ တာ ကျွန ် မထင ် တယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဘယ ် လိုဖြစ ် မယ ် ဆိုတာ ရှင ် သိမှာပါ 
ရှင ် က ဒီအခန ် းထဲမှာ ရှိနေတဲ ့ ခံစားချက ် ကို သိချင ် မှာပဲ လူတွေများ ငါ ့ ကို သဘောကျရဲ ့ လား ငါ တခုခုကို တကယ ် ပဲ ဉာဏ ် ပါပါနဲ ့ ပြောဖြစ ် မလား အဲဒီမှာ ချက ် ချင ် းဆိုသလိုပဲ ကျွန ် မစဉ ် းစားမိတယ ် ၊ နေစမ ် းပါဦးပေါ ့ 
ငါက "" အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စု "" ဆိုတဲ ့ ဆိုင ် းဘုတ ် ရဲ ့ နောက ် မှာ ထိုင ် နေပြီး ဒီနေ ့ မှ ငါစကားမပြောရင ် အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ အသံကို လူတွေ ကြားရမှာမဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ဒါ ပထမဆုံးပဲ ဒီလို ခံစားချက ် မျိုး ဖြစ ် လာတာ ကျွန ် မ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ကျော ် ပြီးထွက ် ခဲ ့ ရတယ ် ကျွန ် မ ပုံမှန ် နေ, နေကျ ၊ တုံ ့ နှေးတုံ ့ နှေး မိန ် းမသားအဖြစ ် ကနေ ငါ ့ နိုင ် ငံကိုယ ် စား ငါပြောရမယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချလိုက ် တယ ် 
ဒီခံစားချက ် မျိုးက နောက ် ပိုင ် း နေရာတော ် တော ် များများမှာ ပိုဖြစ ် လာတယ ် ဒါပေမယ ့ ် နည ် းလမ ် းပေါင ် းစုံနဲ ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေအများကြီးရှိခဲ ့ တယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် မိန ် းမသားတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ လေ 
ကျွန ် မတို ့ က ပိုအားသာတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ပေါင ် းသင ် းဆက ် ဆံရေးမှာလိုမျိုး ပြီးတော ့ လုပ ် နိုင ် စွမ ် းက ပိုပြီးသိသာတယ ် လိုအပ ် လာရင ် ဒီအရှိကို အရှိအတိုင ် း ပြောလိုက ် ရုံပဲ 
ဒါပေမယ ့ ် တစ ် ခုတော ့ ပြောရမယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ အငယ ် ဆုံး မြေးမလေး မနှစ ် က ရ-နှစ ် ပြည ့ ် တော ့ ကျွန ် မသမီးဖြစ ် တဲ ့ သူ ့ အမေကို ပြောတယ ် "" အဘွား မက ် ဒီ နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် ဖြစ ် တာ ဘာများကြီးကျယ ် လို ့ လဲ 
နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် ဆိုတာ မိန ် းကလေးတွေပဲ လုပ ် ရတဲ ့ ဟာ "" (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ပတ ် း သူမွေးကတည ် းက ဆိုပါတော ့... (မဒ ် း အဲဒီလိုပဲဖြစ ် မယ ်) 
ပတ ် း ဒါ တကယ ့ ် ကို ပြောင ် းလဲသွားတာနော ် 
အခု တကမ ္ ဘာလုံး ခရီးလျှောက ် သွားနေရတော ့ မကြာခဏလည ် း လုပ ် နေရတဲ ့ ဟာပေါ ့ ဘယ ် လိုများအကဲဖြတ ် မလဲ မိန ် းမတွေနဲ ့ မိန ် းကလေးတွေရဲ ့ အကြောင ် းတွေကို ကမ ္ ဘာနဲ ့ ချီပြီးပြောနေတာတွေကို 
ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် အဆင ့ ် ရောက ် နေပြီလဲ 
မဒ ် း ကျွန ် မတို ့ တဖြည ် းဖြည ် းတော ့ ပြောင ် းနေတယ ် ဒါပေမယ ့ ် သိသာတာကတော ့ နိုင ် ငံတော ် တော ် များများမှာ တော ့ ဘာမှထူးခြားမလာသေးပါဘူး 
ဒါကြောင ့ ် ဒါကို ကျွန ် မတို ့ သိရမယ ် လို ့ ဆိုလိုတယ ် ကျွန ် မတို ့ တော ် တော ် များများ အခွင ့ ် အလမ ် းကြီးကြီးမားမားတွေ ရနေပေမယ ့ ် ပတ ် ၊ ရှင ် လည ် းပဲ ရှင ့ ် နယ ် ပယ ် မှာ တကယ ့ ် ခေါင ် းဆောင ် ဖြစ ် နေတာပဲ မိန ် းမတွေအများကြီးပဲ လုပ ် နိုင ် မစွမ ် းတာက သူတို ့ ကိုယ ် ကို ပူပန ် ဖို ့ ဂရုစိုက ် ဖို ့ တွေ ဒီတော ့ နားလည ် ရမှာက မိန ် းမတွေအချင ် းချင ် း ကူညီရမယ ် ဆိုတာပဲ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မခံစားမိတာက ဒါကို ဒီလို မြင ် မိတယ ် နိုင ် ငံတော ် လုံခြံုရေး ရှုထောင ့ ် ကနေ ကျွန ် မ နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် ဖြစ ် တော ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ မိတယ ် မိန ် းမတွေရဲ ့ အရေးကိစ ္ စတွေဟာ အမေရိကန ် နိုင ် ငံခြားရေးမူဝါဒဗဟိုမှာ ရှိရမယ ် ပေါ ့ ကျွန ် မက အမျိုးသမီးဝါဒီ ဖြစ ် နေလို ့ တစ ် ခုတည ် းကြောင ့ ် မဟုတ ် ပါဘူး လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် း ပိုကောင ် းလာနိုင ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မယုံကြည ် တာကြောင ့ ် ပါ မိန ် းမတွေကို နိုင ် ငံရေးအရ ၊ စီးပွားရေးအရ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် တွေပေးလိုက ် တာ တန ် ဖိုးတရားတွေ ကို လက ် ကမ ် းပေးလိုက ် တာပါပဲ ကျန ် းမာရေးအခြေအနေတွေ ပိုကောင ် းလာတယ ် ပညာရေး ကဏ ္ ဍ ပိုကောင ် းလာတယ ် စီးပွားရေး ပိုပြီး ကြွယ ် ဝလာတယ ် 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ လုပ ် သင ့ ် တာက နိုင ် ငံပေါင ် းစုံမှာ နေထိုင ် ကြတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ စီးပွားရေးနဲ ့ နိုင ် ငံရေး ပြောခွင ့ ် တွေ ရကြတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေက တခြား အမျိုးသမီးတွေကို ကူညီရမယ ် 
ကျွန ် မ အဲဒီလိုလုပ ် ဖို ့ တကယ ် ပဲ ရည ် ရွယ ် ထားပြီးသား ကုလမှာရော ၊ နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် အနေနဲ ့ ရော 
ပတ ် း ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ တွန ် းအားတွေရော ရသေးလား ဒီကိစ ္ စကိုနိုင ် ငံခြားရေးမူဝါဒဗဟိုမှာ ထားတဲ ့ အတွက ် 
မဒ ် း တစ ် ချို ့ လူတွေဆီကတော ့ ရှိပါတယ ် 
သူတို ့ က ဒါကို ညင ် သာတဲ ့ ကိစ ္ စလို ့ ထင ် နေတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် 
ကျွန ် မဆုံးဖြတ ် ထားတဲ ့ အခြေခံအကျဆုံးအချက ် ကတော ့ မိန ် းမတွေရဲ ့ အရေးကိစ ္ စဟာ တကယ ် တော ့ အခက ် ခဲဆုံး ကိစ ္ စတွေပါပဲ သူတို ့ တွေက သေရေးရှင ် ရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် နေရတဲ ့ သူတွေပါ ရှုထောင ့ ် တော ် တော ် များများကကြည ့ ် ရင ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မပြောခဲ ့ သလိုပါပဲ ကျွန ် မတို ့ ကိစ ္ စတွေကို စဉ ် းစားတဲ ့ အခါ ဒီကိစ ္ စဟာ အမြဲတမ ် း ဗဟိုကျတယ ် လေ 
အခု ဥပမာပြောရရင ် ဖြစ ် ခဲဲ ့ တဲ ့ စစ ် ပွဲတစ ် ချို ့ မှာ ကျွန ် မ အိမ ် ဖြူတော ် မှာ ရှိတုန ် းက အားလုံးလိုလိုမှာ မိန ် းမတွေက အဓိက ခံရတဲ ့ သူတွေချည ် းပဲ 
ဥပမာပြောရရင ် ၊ ကျွန ် မ အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် စလုပ ် တော ့ ဘော ် လ ် ကန ် မှာ စစ ် တွေဖြစ ် နေတယ ် 
ဘော ့ စနီးယားမှာ မိန ် းမတွေ အဓမ ္ မပြုကျင ့ ် ခံနေရတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ လည ် း စစ ် ရာဇဝတ ် ခုံရုံး တင ် ဖို ့ လုပ ် ကြတယ ် ဒီလိုပြဿနာတွေမျိုးတွေအတွက ် သီးသန ့ ် ကို ် င ် တွယ ် ပေးနိုင ် အောင ် လို ့ 
စကားမစပ ် ပြောလိုက ် ဦးမယ ် ၊ အဲဒီအဆင ့ ် မှာ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တာတစ ် ခုရှိတယ ် ကုလကို စရောက ် ခါစပဲ ရှိသေးတယ ် ကျွန ် မရောက ် တုန ် းက ကုလသမဂ ္ ဂမှာ အဖွဲ ့ ဝင ် နိုင ် ငံ ၁၈၃-နိုင ် ငံ ရှိတယ ် 
အခုတော ့ ၁၉၂-နိုင ် ငံ ဖြစ ် နေပြီ 
အဲဒီနေ ့ က ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် နေ ့ လည ် စာ ချက ် မစားဖြစ ် တဲ ့ ပထမဆုံးအကြိမ ် တွေထဲမှာပါတယ ် 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မ လက ် ထောက ် ကို ပြောလိုက ် တယ ် "အမြဲတမ ် း ကိုယ ် စားလှယ ် အမျိုးသမီးတွေကို ပါ ဖိတ ် လိုက ် လို ့" 
ကျွန ် မအခန ် းကို ပြန ် ရောက ် ရင ် တော ့ မိန ် းမတွေ အများကြီးဖြစ ် နေမှာပဲလို ့ ကျွန ် မက ထင ် ထားတာ 
ရောက ် လည ် းရောက ် ရော နိုင ် ငံပေါင ် း ၁၈၃-နိုင ် ငံထဲကမှ မိန ် းမ ၆-ယောက ် ပဲရှိတယ ် 
အမျိုးသမီး ကိုယ ် စားလှယ ် ရှိတဲ ့ နိုင ် ငံတွေကတော ့ ကနေဒါ ၊ ကာဇက ် စတန ် ၊ ဖိလစ ် ပိုင ် ၊ ထရီနီဒတ ် တိုဘာဂို ၊ ဂျမေကာ ၊ လစ ် ချ ် တန ် စတိန ် း နဲ ့ ကျွန ် မ 
အမေရိကန ် ဖြစ ် နေတော ့ ကျွန ် မက လျို ့ ဝှက ် အဖွဲ ့ အစည ် းငယ ် လေး တစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် 
(ရယ ် သံများ) ဒါနဲ ့ အဖွဲ ့ လေး လုပ ် လိုက ် တယ ် ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ့ ် ဖာသာ G-7 လို ့ ခေါ ် လိုက ် ကြတယ ် (ရယ ် သံများ) 
ပတ ် း မိန ် းကလေး ရ-ယောက ် လား? (မဒ ် း ဟုတ ် တယ ် မိန ် းကလေး ရ-ယောက ်) 
မဒ ် း ကျွန ် မတို ့ က မဲဆွယ ် တယ ် ပေါ ့ မိန ် းမတွေရဲ ့ အရေးကိစ ္ စ အတွက ် ကိုယ ် စားပြုပြီး 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အမျိုးသမီး တရားသူကြီး နှစ ် ယောက ် ရအောင ် လုပ ် လိုက ် တယ ် ဒီ စစ ် ရာဇဝတ ် ခုံရုံးတင ် တဲ ့ ဟာအတွက ် 
အဲဒီတော ့ ဖြစ ် လာတာက သူတို ့ ကနေ အဓမ ္ မပြုကျင ့ ် ခြင ် းဟာ စစ ် ရဲ ့ လက ် နက ် တစ ် မျိုးပဲ ဆိုတာ ကြေငြာနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ဒါဟာ လူသားချင ် းစာနာထောက ် ထားမှုနဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဖက ် ပဲဆိုတာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပတ ် း ရှင ် ကမ ္ ဘာအနှံ ့ ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် တွေ ့ မှာပဲ ၊ ကိစ ္ စတော ် တော ် များများမှာ အထူးသဖြင ့ ် အနောက ် နိုင ် ငံတွေမှာပေါ ့ မိန ် းမတွေက ခေါင ် းဆောင ် မှုပိုင ် း နေရာတွေကို ပိုပြီးပြောင ် းလဲလာနေတယ ် တစ ် ချိုု ့ နေရာတွေမှာဆို ဒီလိုဖြစ ် လာဖို ့ အတားအဆီးတွေ ကို ဖြုတ ် ချနေကြတယ ် ဒါပေမယ ့ ် အကြမ ် းဖက ် မှုတွေ အများကြီး ရှိနေတုန ် းပါပဲ ပြဿနာတွေ အများကြီး ကျန ် နေတုန ် းပဲ ဒါပေမယ ့ ် ကြားနေရပြီ ၊ မိန ် းမတော ် တော ် များများ ပါလာကြပြီ စေ ့ စပ ် ညှိနှိုင ် းတဲ ့ အစည ် းအဝေးပွဲတွေမှာ 
အခု ရှင ် လည ် း အဲဒီ စေ ့ စပ ် ညှိနှိုင ် းပွဲတွေမှာ ပါနေတာပဲ ဘယ ် မိန ် းမမှမရှိခင ် တုန ် းက ၊ ရှိခဲ ့ ရင ် လည ် း ရှင ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် တစ ် သံပဲရှိမယ ် ၊ တခြား အသံတစ ် ခု ဒါမှမဟုတ ် နှစ ် ခုပေါ ့ 
ရှင ် ယုံလား ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ ယုံတယ ် ဆိုတာရောပြောနိုင ် မလား သိသာထင ် ရှားတဲ ့ ရွေ ့ လျားမှုတစ ် ခု ရှိလာတော ့ မှာ အကြမ ် းဖက ် မှုလို ဟာမျိုးတွေ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ၊ သဘောကွဲလွဲမှု နဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချတာတွေမှာ ရေရှည ် ခံတဲ ့ အချက ် ကို အခြေပြုပြီးပေါ ့ 
မဒ ် း ကျွန ် မကတော ့ ထင ် တယ ် ၊ မိန ် းမတွေပိုများလာရင ် စကားပြောတဲ ့ လေသံတွေ ပြောင ် းသွားတယ ် စကားပြောရတဲ ့ ရည ် ရွယ ် ရင ် းလည ် း ပြောင ် းသွားတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် တလောကလုံးတော ့ ပိုကောင ် းသွားမယ ် လို ့ မဆိုလိုပါဘူး အားလုံးကို မိန ် းမတွေနဲ ့ ချည ် းပဲ လုပ ် မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ 
အထက ် တန ် းကျောင ် းကို မေ ့ သွားတယ ် လို ့ ထင ် နေရင ် ပေါ ့ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမယ ့ ် အခြေခံအချက ် ကတော ့ နည ် းလမ ် းရှိနေတယ ် မိန ် းမတွေ စည ် းဝေးပွဲမှာ ပိုများလာရင ် ကြိုးစားမှုတစ ် ခုခု ရှိလာတယ ် အချင ် းချင ် းနားလည ် မှုကို တိုးမြှင ့ ် ပေးဖို ့ 
ဥပမာပြောရရင ် ၊ ကျွန ် မ ဘူရွန ် ဒီကိုသွားတုန ် းက လုပ ် ခဲ ့ တာ ရှိတယ ် ကျွန ် မတို ့ မှာ တူစီ နဲ ့ ဟူတူ အမျိုးသမီးတွေ အတူတူ ရှိနေတယ ် ပြဿနာတွေကို ဆွေးနွေးကြဖို ့ ရဝမ ် ဒါမှာ ဖြစ ် သွားတဲ ့ ပြဿနာ 
ကျွန ် မထင ် တယ ် ၊ မိန ် းမတွေရဲ ့ လုပ ် နိုင ် စွမ ် း သူတို ့ ကိုယ ် ကို တခြားလူရဲ ့ နေရာကို ၀င ် ပြီး ခံစားကြည ့ ် းတဲ ့ နေရာမှာ ကျွန ် မတို ့ မိန ် းမတွေက အများကြီးသာတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ပိုပြီးတော ့ လည ် း ကိုယ ် ချင ် းစာတတ ် ကြတယ ် 
ကျွန ် မထင ် တယ ် အထောက ် အပံ ့ အနေနဲ ့ အကူအညီပိုရမယ ် လို ့ တော ့ အခန ် းထဲမှာ တခြားမိန ် းမတွေရှိနေမယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ 
ကျွန ် မ နိုင ် ငံတော ် အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် ဖြစ ် တုန ် းက တခြား အမျိုးသမီး နိုင ် ငံခြားရေးဝန ် ကြီး ၁၃-ယောက ် ပဲရှိတယ ် 
သူတို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် များ ရောက ် လာပြီဆိုရင ် အရမ ် းကိုကောင ် းတာ 
ဥပမာ ပြောရရင ် ၊ အခု သူက ဖင ် လန ် နိုင ် ငံ သမ ္ မတ ဖြစ ် နေပါပြီ အဲဒီတုန ် းက တာဂျာ ဟာလိုနန ် က ဖင ် လန ် နိုင ် ငံရဲ ့ နိုင ် ငံခြားရေးဝန ် ကြီး နောက ် ပိုင ် းမှာ ဥရောပသမဂ ္ ဂရဲ ့ ဥက ္ ကဌ 
တကယ ် ကို ကောင ် းလိုက ် တာမှ 
ကိစ ္ စတစ ် ခုကို ရှင ် တို ့ နားလည ် မယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ အစည ် းအဝေးတစ ် ခုကိုသွားတယ ် ကျွန ် မ တာဝန ် ပေးထားတဲ ့ အမျိုးသားအဖွဲ ့ နဲ ့ သွားတွေ ့ တာ "" 'ဒီကိစ ္ စအတွက ် ကျွန ် မတို ့ တစ ် ခုခု လုပ ် သင ့ ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မခံစားမိတယ ် "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် "" ခင ် ဗျားခံစားမိတယ ် ဆိုတာ ဘာကို ဆိုလိုတာလဲ "" လို ့ သူတို ့ က ပြောလိမ ့ ် မယ ် အဲဒီမှာ တာဂျာက ကျွန ် မနဲ ့ မျက ် နှာချင ် းဆိုင ် စားပွဲတစ ် ဖက ် မှာ ထိုင ် နေတာ 
ရုတ ် တရက ် ကျွန ် မတို ့ က လက ် နက ် ထိန ် းချုပ ် ရေးအကြောင ် း ပြောနေကြတုန ် း "" ကျွန ် မတို ့ ဒါကိုလုပ ် သင ့ ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မခံစားမိတယ ် "" လို ့ သူကပြောလိုက ် တယ ် အဲဒီတော ့ မှပဲ ကျွန ် မရဲ ့ အမျိုးသားဖော ် တွေ ရုတ ် တရက ် နားလည ် သွားကြတော ့ တယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် အကူအညီတကယ ် ရမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မထင ် တယ ် အရေးပါတဲ ့ အမျိုးသမီး အရေအတွက ် နိုင ် ငံခြားရေးမူဝါဒ ရာထူးတွေ တစ ် လျှောက ် မှာရှိမယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ 
ကျွန ် မစဉ ် းစားမိတဲ ့ နောက ် တစ ် ချက ် က တကယ ် ကို အရေးကြီးတယ ် နိုင ် ငံတော ် လုံခြံုရေး မူဝါဒ တော ် တော ် များများဟာ နိုင ် ငံခြားရေးမူဝါဒ သက ် သက ် ချည ် းပဲတော ့ မဟုတ ် ကြပါဘူး ဘဏ ္ ဍာရေး အတွက ် ပါ ၊ စစ ် အသုံးစရိတ ် ဘဏ ္ ဍာငွေတို ့ နိုင ် ငံတွေရဲ ့ ကြွေးမြီတွေ ဘယ ် လိုဘယ ် ပုံ အလုပ ် လုပ ် ကြတာတို ့ ပေါ ့ 
အဲဒီတော ့ မိန ် းမတွေသာ နိုင ် ငံခြားရေးမူဝါဒ ရာထူးနေရာစုံမှာ ရှိနေရင ် သူတို ့ အချင ် းချင ် း အထောက ် အပံ ့ ပေးလို ့ ရတယ ် ကိုယ ့ ် နိုင ် ငံမှာ ဘဏ ္ ဍာငွေကိစ ္ စဆုံးဖြတ ် ချက ် ချတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ 
ပတ ် း အဲဒီတော ့ ဘယ ် လိုများ နောက ် ပိုင ် း ကမ ္ ဘာမှာ ကျွန ် မတို ့ ရှာဖွေနေတဲ ့ ဒီဟန ် ချက ် ကို ရအောင ် လုပ ် ကြမလဲ 
အစည ် းအဝေးတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ ပြောခွင ့ ် ပိုရလာကြမလား 
ယောကျ ် ားတွေရော ယုံလာကြမလား ဒီ ဟန ် ချက ် က အကောင ် းဆုံးဖြစ ် လာမယ ် ဆိုတာ 
မဒ ် း ဟုတ ် ပြီ ကျွန ် မ တစ ် ခု စဉ ် းစားမိတယ ် ကျွန ် မက အဖွဲ ့ အစည ် းတခုရဲ ့ ဘုတ ် အဖွဲ ့ မှာ နာယက အမျိုးသား ဒီမိုကရတ ် တစ ် အဖွဲ ့ လို ့ ခေါ ် တယ ် နိုင ် ငံရေးပါတီဝင ် အမျိုးသမီး ယှဉ ် ပြိုင ် သူတွေကို အားပေးထောက ် ခံဖို ့ အလုပ ် လုပ ် ပေးတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် တာက တခြားနိုင ် ငံတွေမှာပါ မိန ် းမတွေကို လေ ့ ကျင ့ ် ပေးဖို ့ နိုင ် ငံရေးပါတီတွေမှာ ပါ၀င ် နိုင ် ဖို ့ သူတို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး မှန ် မှန ် ကန ် ကန ် နဲ ့ ပုံဖော ် ပြီး နိုင ် ငံရေးအမြင ် တွေကို ထုတ ် ဖော ် ပြောကြားနိုင ် ဖို ့ ပေါ ့ 
ကျွန ် မတို ့ အထောက ် အပံ ့ ပေးဖို ့ လည ် း လိုတယ ် စီးပွားရေးလေးဘာလေး လုပ ် တဲ ့ အခါမှာပေါ ့ မိန ် းမတွေ အချင ် းချင ် း ကူညီကြဖို ့ သေချာအောင ် လုပ ် ရမယ ် 
အခု ကျွန ် မ မှာ စကားတစ ် ခွန ် းရှိလာတယ ် ကျွန ် မ ပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် ခံစားမိတဲ ့ ဟာပါ ကျွန ် မ အရွယ ် လေး အသင ့ ် အတင ့ ် ရောက ် တဲ ့ အချိန ် ကျွန ် မ ဒီအလုပ ် ကို စလုပ ် ခဲ ့ တုန ် းက ယုံချင ် ယုံ မယုံချင ် နေ ၊ ကျွန ် မကို ဝေဖန ် ခဲ ့ တဲ ့ တခြားမိန ် းမတွေ ရှိခဲ ့ တယ ် ရှင ် ဘာလို ့ ကားစုစီးတဲ ့ အထဲမှာ မပါတာလဲ 
ရှင ့ ် ကလေးတွေ ဒုက ္ ခမရောက ် ဖူးလား ရှင ် က တချိန ် လုံး သူတို ့ အနားမှာ မရှိဘူးလေ ကျွန ် မတို ့ မိန ် းမသားတွေဟာ အပြစ ် ရှိတယ ် လို ့ ခံစားမိအောင ် အချင ် းချင ် း လုပ ် ချင ် ကြတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် 
အမှန ် တော ့ "" အပြစ ် "" ဆိုတာကကို မိန ် းမတွေရဲ ့ နာမည ် မှာ အလယ ် စာလုံး ဖြစ ် နေတယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် မိတယ ် 
ကျွန ် မထင ် တယ ် ၊ ဖြစ ် လာသင ့ ် တာကတော ့ ကျွန ် မတို ့ အချင ် းချင ် း ကူညီကြဖို ့ လိုတယ ် 
ကျွန ် မရဲ ့ ဆောင ် ပုဒ ် ကတော ့ ငရဲပြည ် မှာ အထူးသိီးသန ့ ် နေရာတစ ် ခုရှိမှာပဲ အချင ် းချင ် း မကူညီကြတဲ ့ မိန ် းမတွေအတွက ် ပေါ ့ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပတ ် း ကဲ ၊ အတွင ် းရေးမှူးချုပ ် အဲလ ် ဘရိုက ် ရေ ၊ ရှင ် ကတော ့ နတ ် ပြည ် သွားရမယ ် လို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် 
ဒီနေ ့ ကြွရောက ် ချီးမြင ့ ် တဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါပဲ 
မဒ ် း အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ၊ ကျေးဇူးပဲ ပတ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မ သုံး-လေးနှစ ် လောက ် ပဲ ရှိသေးတဲ ့ အရွယ ် မှာ ကဗျာစာပေနဲ ့ ချစ ် ကြိုက ် မိတယ ် ၊ ကာရံတွေ ဂီတဘာသာစကားတွေပါတဲ ့ တင ် စားချက ် နဲ ့ ရုပ ် ပုံတွေရဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ ပေါ ့ ။ ကဗျာစာပေဟာ ဆက ် သွယ ် ရေး ၊ အနှစ ် သာရ ဖြစ ် နေလို ့ လေ ။ ကျင ့ ် ဝတ ် ၊ အနှစ ် ချုပ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီနှစ ် ပိုင ် းတွေနောက ် ဒီနေ ့ ကျွန ် မရွတ ် မယ ့ ် ကဗျာတွေကတော ့ မကြာခင ် ကပဲ ရေးပြီးခဲ ့ တဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ သတ ္ တမမြောက ် ကဗျာစာအုပ ် ထဲကပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ငါးနှစ ် က ကျွန ် မမှာ ပါကင ် ဆန ် ရောဂါ ပေါ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကုသဆေး မရှိသေးပေမဲ ့ လည ် း ကုသမှုမှာ တိုးတက ် မှုတွေကတော ့ အထင ် ကြီးလောက ် စရာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမျိုးသမီးတွေ သုသေသန စစ ် ဆေးချက ် တွေမှာ ချန ် လှပ ် ခံရတယ ် ဆိုတာသိတော ့ ကျွန ် မ ချောက ် ခြားသွားတာ မှန ် းလို ့ ရပါတယ ် ။ လိင ် သတ ် မှတ ် ချက ် ဆေးပညာတွေ ့ ရှိမှု တွေက ပြထားတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မတူညီတဲ ့ မျိုးပွားစနစ ် တွေ ရှိနေတဲ ့ (ရယ ် သံများ) တကယ ့ ် ကို လူသေးသေးလေးတွေ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာတောင ်.... 
လိင ် ဆိုင ် ရာ အထူးဆေးဝါးဟာ အမျိုးသားတွေ အတွက ် လည ် း ကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ် ဖြစ ် ပြီးသား ပုဂ ္ ဂိုလ ် ကို အကြပ ် အတည ် း ဖြစ ် စေပါတယ ် ။ ဟုတ ် ကဲ ့ အပါအဝင ် သင ် ပါဝင ် တဲ ့ ပြင ် းပြတဲ ့ စောင ့ ် ရှောက ် ခြင ် း နဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှု နှစ ် ခုစလုံး ကနေ သင ် ယူထားတဲ ့ အဟုန ် ဟာ စွမ ် းအင ် နဲ ့ စွမ ် းအင ် ဖန ် တီးမှု လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လှုပ ် ရှားသူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ Parkinson 's Disease Foundation (pdf.org) စပြီးတွဲလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အမျိုးသမီးတွေကို ပါကင ် ဆန ် ရောဂါ မြေပုံမှာ တင ် ဖို ့ ပဏမခြေလှမ ် းတွေ ဖန ် တီးဖို ့ ပါ ။ 
ကဗျာဆရာတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒီကိစ ္ စနဲ ့ ဆိုင ် တာတွေ စလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဝမ ် းနည ် းဖွယ ် ၊ ရွှင ် မြူးဖွယ ် တစ ် ခါတစ ် လေ ပီတိဖြစ ် ဖွယ ် လို ့ ထင ် မြင ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ပါကင ် ဆန ် ရောဂါကြောင ့ ် ဆုတ ် ယုတ ် သွားတယ ် လို ့ မခံစားရပဲ ဒါကြောင ့ ် သန ့ ် စင ် သွားတယ ် လို ့ ခံစားရပြီး တကယ ် ကို သန ့ ် စင ် နေတဲ ့ မိန ် းမနဲ ့ အရမ ် းတူလာပါတယ ် ။ 
"ရုန ် းကန ် ခြင ် း လက ္ ခဏာတွေ မဟုတ ်" နည ် းနည ် းလေး ကြီးထွားလာဖို ့ ဆန ္ ဒကြီးကြီးမားမား လိုပါတယ ် ။ ဆရာဝန ် ရဲ ့ စောင ့ ် ဆိုင ် းခန ် းမှာ ငြိမ ် ငြိမ ် လေး ထိုင ် ရင ် း အနာဂတ ် က ဝင ် လိုက ် ၊ ထွက ် လိုက ် နဲ ့ ရှပ ် တိုက ် တာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရင ် း ငုံ ့ လျှိုးတာကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရင ် း မင ် းက မကြည ့ ် မိအောင ် ကြိုးစားတုန ် း မင ် းကို စိုက ် ကြည ့ ် တယ ် ။ 
ရှားပါးမှုဟာ အတုံ ့ အလှယ ် တစ ် ခု ။ တိုတောင ် းတဲ ့ အပြုံးတစ ် ချက ် ၊ ခနဲ ့ တဲ ့ တဲ ့ အသိအမှတ ် ပြုခြင ် း ။ 
မင ် းဟာ ရပ ် ကွက ် ထဲက လူသစ ် ချာတိတ ် လေး ။ 
ဒီမှာရှိသူတိုင ် း တစ ် ခါက မင ် းလိုဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သေးသေးလေး မွေးရတာဟာ ကိုယ ် အံမကျသေးတဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ရဲ ့ ကြီးမားမှု လိုတယ ် ဆိုတာ သင ် ယူနေတုန ် းပါ ။ ကိုယ ့ ် ကိုချစ ် တဲ ့ သူတွေဆီက စိတ ် တိုစရာ အကူကိုလက ် ခံခြင ် း ၊ ဖွင ့ ် ဟပြီး ယုံကြည ် မှုပေးတယ ် ၊ စွန ့ ် မပြေးပါဘူး 
"" သောက ် ပါ "" ပုလင ် းမှာပါတာကို အတင ် းမျိုချလိုက ် ပြီး နောက ် တွန ့ ် မိတယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် ။ 
ကဲ မြင ် ဖူးနေကျ ပရိဘောတွေ ဘွားကနဲပေါ ် လာ ကြမ ် းပြင ် တွေက ယိမ ် း ၊ တံခါးဘုက လက ် နှစ ် ဖက ် နဲ ့ အတင ် းလှည ့ ် မှပဲ ပွင ့ ် တော ့ တယ ် ။ 
ဒါက သည ် းခံမှု အကြီးကြီးတောင ် းဆိုတယ ် ၊ ဒီ သေးသေးလေး မွေးခြင ် းအားလုံးမှာ ၊ ညမှာ ဆုတ ် ယုတ ် နေတဲ ့ မင ် းရဲ ့ အိပ ် စက ် ခြင ် း ၊ မင ် းရဲ ့ လက ် ရေး ၊ မင ် းရဲ ့ အသံ ၊ မင ် းရဲ ့ အရပ ် ။ 
မင ် းဟာ ဗုဒ ္ ဓဝါဒ နက ် နဲ ့ မှု ငြိမ ် းချမ ် းမှု ၊ လျှောလုပ ် နေတာထက ် ပိုတဲ ့ မယုံနိုင ် အောင ် ကျုံ ့ လာနေတဲ ့ မိန ် းမပါ ။ 
လျော ့ နည ် းတာဟာ အမြဲ မပိုပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီဗလာကျင ် းလာနေတဲ ့ နေရာလပ ် မှာ ကွက ် လပ ် တွေ ခပ ် မှိန ် မှိန ် လင ် းလက ် ကာ ထင ် ရှားလာနေတယ ် လေ ။ 
ဒီမှာက ဆုတ ် ယုတ ် မှုလို ့ တစ ် ချို ့ ခေါ ် လိမ ့ ် မယ ့ ် ကျင ့ ် သားပါနေတဲ ့ မျက ် လုံးတွေ နောက ် က နေရာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါဟာ အကြင ် နာမဲ ့ တဲ ့ ကဗျာစာပေရဲ ့ နေရာတစ ် ခုပါ ။ နေ ့ စဉ ် ရှုပ ် ပွမှုထဲမှာ အရင ် က မသိကျိုး ကျွန ် ပြု ၊ ဖုံးလွှမ ် းခံထားခဲ ့ တဲ ့ တည ် ရှိခြင ် းရဲ ့ လက ် ဆောင ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီမှာ ရည ် မှန ် းချက ် လိုတဲ ့ အမူအရာတိုင ် းဟာ သိစိတ ် နဲ ့ အတူ နိုးကြားနေပါတယ ် ။ 
ဘာမှ အလိုအလျောက ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ခလုတ ် တစ ် ခုရဲ ့ ဆွပေးခြင ် းထဲက လက ် မောင ် းတစ ် ဘက ် က အကျင ် ္ ီလက ် တစ ် ခုကို ဆွပေးနေပါတယ ် ။ အမေှာင ် ကို ညှိနှိုင ် းရင ် း ညအကန ့ ် မှာ ချိန ် ညှိနေတဲ ့ လုပ ် ရပ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီလို ရိုးကုပ ် တဲ ့ သတ ္ တိရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် မှုတွေကို ရင ် းနှီး ၊ ခက ် ထန ် တဲ ့ စည ် းမျဉ ် း ၊ မဆုတ ် မနစ ် တဲ ့ သိမှုရဲ ့ သစ ္ စာတရားထဲမှာ အလေ ့ အကျင ့ ် တွေဖြစ ် ဖို ့ ဒါတွေကို ဘယ ် သူ သံသယပွားလိမ ့ ် မလဲ ။ 
ဒီလို လျှော ့ တွက ် ထားတဲ ့ စွမ ် းအားက ဒီမှာလေ ။ အများစုက အရေးမပါဘူးလို ့ မြင ် တဲ ့ လုပ ် ရပ ် မှာ အားသွန ် ကြိုးပမ ် းတဲ ့ ယိမ ် းယိုင ် နေတဲ ့ ကချေသည ် တွေဆီမှာ ။ 
ဒီလို တိတ ် ဆိတ ် လှပမှုက ဒီမှာ ကျွန ် မရဲ ့ အသံတိုးညှင ် းပြီး မာတောင ့ ် တဲ ​ ့ ခြေဆံ ၊ လက ် ဆံနဲ ့ လူတွေမှာ ။ ဒီလို ဆုံးဖြတ ် ချက ် ဟာ တည ် ငြိမ ် တဲ ့ မျက ် နှာတိုင ် းနဲ ့ ဖုံးကွယ ် ထားတယ ် ။ 
သေးသေးလေး မွေးမြူရာမှာ အလွန ် တရာ ကြီးမားမှုလိုတယ ် ၊ ဒီတော ့ ဒီလို အလျှော ့ မပေးတဲ ့ ကျက ် သရေကို စိတ ် ပိုင ် းဖြတ ် လိုက ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ "" ဦးနှောက ် ကို သိပ ္ ပံပညာသို ့ လှူဒါန ် းခြင ် း "" ပါ ။ ရယ ် သံများ) ပြဿနာ မရှိဘူး ။ 
ဘာသာရေးသမားတွေကို စိတ ် ချဖို ့ အားပေး နေတဲ ့ စာမျက ် နှာတွေကို ကျော ် လိုက ် ပါ ။ 
အကြွင ် းမဲ ့ အလှူရှင ် ဖြစ ် နှင ့ ် ပြီ ၊ ကျောက ် ကပ ် မျက ် ကြည ် လွှာ အသည ် း ၊ အဆုတ ် ၊ တစ ် ရှူး ၊ နှလုံး ၊ အကြော ၊ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် လေ ။ 
သာမန ် ဦးနှောက ် က လေ ့ လာရာတွင ် တန ် ဖိုးရှိတာ ဘယ ် တော ့ မှ မတွေးတာ အဆန ် းပဲ ။ အခြားသူကို အဲဒါကနေ ကယ ် နေတာ ဖြစ ် လောက ် တယ ် ဆိုတာ သူတို ့ သိပ ် မသေချာဘူး ။ 
မျက ် နှာချိုသွေးနေတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ပုံစံတွေဖြည ့ ် လိုက ် ၊ အဖြေတွေကနေ အသားကျအောင ် သင ် ပေး ၊ ပေါ ့ ပါးတဲ ့ စိတ ် ဝိဉာဉ ် ကို မြည ် ကြူးလိုက ် ပါ ။ 
ပြီး ကိုယ ့ ် ကို လှီးလိုက ် ၊ ခုတ ် လိုက ် မင ် းဘေးတွေမှာ ဖြန ့ ် ထားလိုက ် ။ 
ကိုယ ် မင ် းကို ကြိုးစားပြောနေတာ ရှာလိုက ် ၊ 
မင ် းရဲ ့ မှန ် ဘီလူးတွေကနေ မှေးပြီး ကိုယ ့ ် ဆီက ယူလိုက ် ၊ သင ် လိုက ် ၊ ဖတ ် လိုက ် ။ 
တတ ် နိုင ် ရင ် ကိုယ ် အရိပ ် အမြွက ် ပြမယ ့ ် ဟာကို သိအောင ် လုပ ် ပါ ။ 
ရပါတယ ် ၊ အကောင ် းဆုံးလုပ ် ၊ ကိုယ ့ ် ဆီက ဆွတ ် ခူးသွား ၊ သဲလွန ် စတွေနောက ် လိုက ် ပါ ။ 
အသက ် ရှင ် တုန ် းတော ့ ဦးနှောက ် ကောင ် း တစ ် ခု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ထိုက ် သင ့ ် တာ ပေးဆပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဦးနှောက ် ကောင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် ကို လှီးလိုက ် ၊ ခုတ ် လိုက ် မင ် းရဲ ့ ဆလိုက ် တွေမှာ တင ် ကြည ် ့ လိုက ် ။ ကိုယ ့ ် ကို အရောင ် ဆိုးလိုက ် ၊ ရှင ် းပြလိုက ် ၊ ခွက ် တစ ် ခုလို ့ မော ့ ချလိုက ် ပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကို ဝေမျှလိုက ် ၊ ကြားနာလိုက ် ပေါ ့ ။ ကိုယ ် က အသုံးချခံချင ် တာပါ ၊ အသုံးချခံချင ် တာပါ ၊ ကိုယ ့ ် ကို အသုံးချပစ ် စေချင ် တယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ စဲသွားသည ်) ဒါကတော ့ "" တစ ္ ဆေ အလင ် း "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အတွင ် းက အလင ် းဟာ အမှောင ် ကို ဖြတ ် သန ် းဖို ့ တစ ် ခုတည ် းသော စိတ ် ချရတဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
တစ ် ချို ့ သက ် ရှိပုံစံတွေ မှိုတွေ ၊ ခရုတွေ ၊ ရေခူတွေ ၊ တီတောင ် တွေဟာ ဇီဝအလင ် းနဲ ့ တောက ် ပကြတယ ် ၊ လူတွေလည ် း ဒီအတိုင ် းပါပဲ ၊ အတောက ် ပဆုံး အတ ္ တတွေကနေ အနီအောက ် ရောင ် ခြည ် ကို ထုတ ် လွှင ့ ် တယ ် ။ 
ဒါကို မမြင ် နိုင ် တာက အဖြစ ် ဆိုးပါ ။ 
ရောင ် ပြန ် ဟပ ် တာနဲ ့ မြင ် ကြရတယ ် လေ ။ 
ကိုယ ် တို ့ ရဲ ့ အရောင ် အစစ ် တွေကို ပြသဖို ့ ဇီဝအလင ် း လိုပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြင ် ပက အလင ် းရောင ် ဟာ ပုံကို ပျက ် သွားစေနိုင ် တယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာမြေဆွဲအားက အလင ် းကို ကွေးလိုက ် တဲ ့ အခါ ကြီးမားတဲ ့ ဂလက ် စီ အခိုင ် တွေက အဝေးကြည ့ ် မှန ် ပြောင ် းလို လုပ ် ဆောင ် နိုင ် တယ ် ။ ရှည ် မျောမျော ကြယ ် စနစ ် တွေရဲ ့ နောက ် ခံပုံ တွေက စက ် ဝန ် းပြတ ် တွေ မှိန ် ဖို ့ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ခြင ် း ရသဝိုင ် ခွက ် တစ ် ခုကနေ အဝေးက လမ ် းမီးတိုင ် တွေကို ရှုကြည ့ ် သလိုမျိုး ။ 
အခု ဝိုင ် တစ ် ခွက ် ၊ နှစ ် ခွက ် က ကိုယ ့ ် ကို ယှက ် ဖွဲ ့ လိုက ် တယ ် ။ အမူးသမား အခန ် းကို သရုပ ် ဆောင ် နသေလို ၊ အတုံ ့ အလှည ့ ် မရှိတဲ ့ ချစ ် မေတ ္ တာကို အရူးအမူး ဖြစ ် နေသလို ၊ Hubble မြင ် မိသွားတဲ ့ တောင ့ ် တင ် းတဲ ့ Turner ပတ ္ တုစတွေအတွက ် လမ ် းသွားလမ ် းလာ တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ရန ် စတဲ ့ အကြည ့ ် မပါပဲ မြို ့ ရဲ ့ လမ ် းတွေပေါ ် ဆင ် းသက ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
လိုသလောက ် အကြာကြီး စိုက ် ကြည ့ ် လိုက ် ၊ 
ဒီအကြောင ် းတွေးရင ် ၊ လမ ် းလျှောက ် ရင ် ၊ ရပ ် နေရင ် တောင ် မှာ ယုတ ္ တိမဲ ့ တယ ် လေ ။ ဒီလို ခြေထောက ် လေးတွေလေ... (ရယ ် သံများ) အထူးသဖြင ့ ် ကိုယ ် ခန ္ ဓာက မာမာချာချာမှ မဟုတ ် တော ့ တာ ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒါ ့ အပြင ် အစွန ် းရောက ် မှုတွေနဲ ့ လွန ် ကဲခြင ် းရဲ ့ သတ ္ တဝါ ၊ Apollo ဟာ ချောပေမယ ် ့ ပျင ် းစရာကြီး ပြီးတော ့ ရုပ ် လှလှ အပေါစား ဆန ် တယ ် လို ့ အမြဲတွေးမိဖူးတယ ် ။ 
Dionysians တွေဟာ ဟန ် ချက ် မညီဘူးလေ ။ 
တစ ် နည ် းပြောရင ် ဟန ် ချက ် ညီတာဟာ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ အားသာချက ် တစ ် ခါမှ မဖြစ ် ဖူးဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘေးချော ် သွားတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွေမှာ တိုးတိုးပြီး ဘေးချော ် ခြင ် းဟာ နေရာ ၊ စိတ ် ၊ အလှည ့ ် ၊ အချိန ် ဘာမှမရှိတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပျောက ် တာ သို ့ မဟုတ ် တွေ ့ တဲ ့ နေရာက တိုက ် ရိုက ် အကျဆုံး လမ ် းကြောင ် း ဖြစ ် ပုံရတယ ် ။ 
ခြေထောက ် ကို ဒီအတိုင ် းပဲထား ၊ ဘယ ် လို ့ လှည ့ ် မလဲဆိုတာကို အာရုံပြု ၊ အရမ ် းမြန ် တဲ ့ ဆုံလည ် ဟာ ပြုတ ် ကျစေနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ပရိတ ် သတ ် ကို အပြင ် ထွက ် ဖို ့ လမ ် းပြတာကို အချိန ် ယူပါ ၊ သရုပ ် ဆောင ် တွေကို နှုတ ် ဆက ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
တစ ္ ဆေ အလင ် းဟာ ဇာတ ် ရုံအလွတ ် ထဲက ဗလာစင ် အပေါ ် မှာ ချိတ ် ဆွဲထားတဲ ့ သူတို ့ အခေါ ် တစ ် လုံးတည ် းသော မီးလုံးပါ ။ 
ဒီလို ညတစ ် ညရဲ ့ ဇာတ ် ရုံအလွတ ် ထဲမှာ ပြင ် ပက ထွန ် းလင ် းခြင ် းမရှိတာကို ဆုံတွေ ့ ဖို ့ နိူးထခြင ် း ၊ ဒါဟာ အောင ် နိုင ် ဖို ့ ကျန ် နေတဲ ့ နောက ် ဆုံး ရုန ် းကန ် မှုပါ ။ ဒါဟာ အမှောင ် ကို လက ် ယပ ် ပြီး ကျန ် တာကို စခွင ့ ် ပြုဖို ့ နောက ် ဆုံး အချက ် ပြမီးပါ ။ ဒါဟာ ပညတ ် တော ် ကို ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ ဗီဇရဲ ့ တောက ် ပတဲ ့ စွန ် းထင ် းမှုနဲ ့ ဆင ် မြန ် းထားတဲ ့ အတ ္ တနဲ ့ အခ ​ ြား နစ ် ခုလုံးမြင ် ရတဲ ့ နောက ် ဆုံး မှန ် ဘီလူးပါ ၊ ကိုယ ် တွင ် းက အလင ် းပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါကတော ့ နောက ် ဆုံးတစ ် ခုပါ ။ 
"ဒီ အမှောင ် နာရီ" နွေနှောင ် းရာသီ ၊ မနက ် ၄ နာရီ ။ 
မိုးက ကြဲကြဲလာရင ် း စဲသွားတယ ် ။ ပန ် းခြံရဲ ့ အမှောင ် ထဲက မမြင ် ရတဲ ့ အပြာရောင ် ဆေးကျော ် ကြီး အရွက ် ဖားဖားတွေကနေ တစက ် စက ် ကျနေဆဲ ၊ 
ခြေဗလာ ချောကျိတဲ ့ သင ် ပုန ် း ကျောက ် ပြားတွေပ ​ ေါ ် မှာ သတိထားပါ ။ အလင ် းရောင ် မလို ၊ လမ ် းကို သိပါတယ ် ၊ ပူဒီနာခင ် းဘေး ငုတ ် လျှိုးလို ့ ၊ မြေသားအစို လက ် တစ ် ဆုပ ် ကို ယက ် ကာရယ ် ခုံတစ ် လုံး စမ ် းလို ့ ကွယ ် ၊ ခြုံလွာလေး ဖြန ့ ် ကာ ထိုင ် လိုက ် တယ ် ၊ ဝါခေါင ် လလေ စိုစိမ ် းစိမ ် းကို ရှူသွင ် းရင ် းပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ သိပ ် စောပြီး ငြိမ ် နေတဲ ့ နာရီပါ အဝင ် ဆောင ် ကို လက ် ပစ ် ဗုံးတစ ် လုံးလို သတင ် းစာ မကျခင ် လေး ဖုန ် းသံ မမြည ် ခင ် ၊ ကွန ် ပြူတာ ဖျတ ် ကနဲ မလင ် းခင ် ၊ စူးဝါးတဲ ့ အလင ် း မနိုးခင ် ပေါ ့ ။ 
အဲဒီနာရီ ရှိပါတယ ် ။ ခေါင ် းထဲမှာ ကဗျာ ၊ လက ် ထဲမှာ မြေသား ၊ အမည ် ဖော ် မရတဲ ့ ပြည ့ ် ဝမှုပါ ။ 
ဒီနာရီ ကိုယ ့ ် သွေးရဲ ့ သွေး ၊ အရိုးရဲ ့ အရိုး ၊ ကလေးက လူကြီးဖြစ ် လာတယ ် ။ သူစိမ ် း ၊ အရင ် းအချာ မဝေးပေမည ့ ် ကွဲကွာနေတယ ် ။ သူ ့ လက ် မောင ် းတွေထဲ အချစ ် က စိတ ် ချလက ် ချ မှေးစက ် ခိုက ် ဘေးကင ် းမှု လဲလျောင ် းကာ သံစဉ ် တွေကို အိပ ် မက ် မက ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
ဒီနေရာကို ရောက ် လာပြီးဖို ့ တိုင ် းတာမရနိုင ် တဲ ့ ဒီတဒင ် ္ ဂကို ၊ ရှင ် သန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အနက ် ရောင ် ရဲ ့ သိပ ် သည ် းဆဟာ မြေညိုရောင ် ကို စတင ် မှုန ် ဝါးလိုက ် တယ ် 
မဝံ ့ မရဲနဲ ့ ဘုန ် းတော ် ကြီးရဲ ့ ဘွဲ ့ သီချင ် း ပြီးတော ့ မနက ် ခင ် း ချိုးငှက ် ရဲ ့ တမ ် းချင ် းပါ ။ 
ညိုမဲမဲ မှုန ် ဝါးဝါး ကနေ မီးခိုးရောင ် ဆီကိုပေါ ့ ၊ ဝတ ္ ထုတွေ ပေါါ ် လာကြ ၊ တန ် းလန ် းကျနေတဲ ့ အရိပ ် တွေ ၊ ညဟာ နေ ့ ဘက ် ဆီ အိုမင ် းလာတယ ် ၊ 
မြို ့ တော ် က လွန ့ ် လူးလာတယ ် ။ 
အခြား အရုဏ ် တက ် တွေ ၊ ညတွေ ၊ လင ် းလွန ် းတဲ ့ မွန ် းတည ့ ် တွေ ၊ 
ဖြစ ် နိုင ် စရာက ကိုယ ် လမ ် းပျောက ် မှာပါ ။ 
ခလုတ ် တိုက ် လဲကျခြင ် းတွေ အမှောင ် ကို ဆဲရေးခြင ် းတွေ ရှိလာလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဘာပဲ လာလာ ဘာမှကို အရေးမပါတဲ ့ အခါ ဒီနာရီက ရှိခဲ ့ တယ ် ။ အားလုံးဟာ မခံရပ ် နိုင ် လောက ် အောင ် တန ် ဘိုးကြီးမားပါတယ ် ။ 
နေ ့ အလင ် းတွေနဲ ့ ပြီးတဲ ့ အခါ ကိုယ ့ ် ကို ချစ ် ခဲ ့ တဲ ့ သူတွေဟာ အတော ် ကြာကြာကြီးကို ကြေကွဲကြတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် မှာ ဒီနာရီရှိခဲ ့ တာကို သူတို ့ အမှတ ် ရကြပါစေ ၊ ဒီမှောင ် မဲ ပြည ့ ် စုံလှတဲ ့ နာရီပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ ပြုံးလိုက ် ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီကဗျာကို အတော ် နာမည ် ကြီးတဲ ့ မင ် းသမီးက အတော ် နာမည ် ကြီးတဲ ့ တွေ ့ ဆုံမေးမြန ် းသူကို TV မှာပြောတာကို ကြားပြီးတဲ ့ နောက ် ရေးလိုက ် တာပါ ။ "" ခုတစ ် လော အင ် တာနက ် ကို အရမ ် း စိတ ် ဝင ် စားနေတယ ် 
ကျွန ် မလေ ဒါကို ပိုစနစ ် တကျ ရှိစေချင ် တယ ် ရှင ် ။ ဆိုတော ့... 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် လို ့ ကျွန ် မသာ အင ် တာနက ် ကို ထိန ် းချုပ ် နိူင ် မယ ် ဆိုရင ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ကွဲနေတဲ ့ အသည ် းတွေကို eBay မှာ လေလံတင ် နိုင ် တာပေါ ့ ၊ 
ပိုကိဆံကိုယူ ၊ Amazon ကိုသွား ၊ မရောက ် ဖူးတဲ ့ နိူင ် ငံကဖုန ် းစာအုပ ် ၁အုပ ် ဝယ ် ၊ နိူင ် ငံခြားဘာသာစကားတစ ် ခုနဲ ့ ကောင ် းကောင ် း ညုလို ့ ရတဲ ့ သူ မတွေ ့ မချင ် း ကြုံရာခေါ ် လိုက ် နဲ ့ လေ ။ "" 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် သာ အင ် တာနက ် မှာ တာဝန ် ရှိသူသာဆိုရင ် ခင ် ဗျားချစ ် သူရဲ ့ စိတ ် အပြောင ် းအလဲ တွေကို မြေပုံထုတ ် ရှာပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ဘယ ် ချိတ ် တော ့ စိတ ် မချရ ၊ ညာဘက ် ကျတော ့ အာရုံကပျံ ့ ၊ ၊ ဂငယ ် ကွေ ့ ဆို အသံတိတ ် ဆက ် ဆံရေး ၊ တစ ် ချိန ် လုံး လျှာထုတ ် ပြရင ် တော ့ အနမ ် းနဲ ့ ချစ ် ဖို ့ ကောင ် းခြင ် းလေ ။ 
စိတ ် မခိုင ် တဲ ့ လမ ် းဆုံကို ရှာဖွေ နားလည ် နိူင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ နေ ့ တွေမှာ မုန ့ ် ဖုတ ် ဒယ ် လို တိမ ် နေပေမဲ ့ အရပ ် အားလုံး မိုင ် ချီပြီး ကျယ ် ပြန ့ ် ပါသေးတယ ် ။ 
အင ် တာနက ် ကို ပိုင ် ရင ် Napster, Monster နဲ ့ Friendster.com တွေဟာ ကြီးမားတဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုက ် တစ ် ခုဖြစ ် လာလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အလုပ ် တစ ် ခု ရှာချင ် ယောင ် ဆောင ် ပြီး မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ လေကန ် နေတာပဲဖြစ ် ပေမဲ ့ ခပ ် လန ် းလန ် း ဂီတကို နားဆင ် နိုင ် တဲ ့ နည ် းပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဟက ် က ် စမ ် း ၊ ဝက ် (ဘ ်) ကို ဖွင ့ ် ခဲ ့ ရင ် လူသေ တွေဆီ အီးလ ် မေးပို ့ နိုင ် တယ ် လေ ။ (ရယ ် သံများ) 
ခင ် ဗျားကို အီးမေးပြန ် ကြမှာ မဟုတ ် ပေမဲ ့ (ရယ ် သံများ) စက ် ကပြန ် ကြားစာ တစ ် စောင ် တော ့ ခင ် ဗျားရမှာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
သူတို ့ နာမည ် က ခင ် ဗျားရဲ ့ လက ် ခံပုံးထဲမှာ ။ (ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားလိုချင ် တာက ဒါပဲလေ ။ 
နောက ် ပြီး စာတိုတစ ် စောင ် မှာ ပြောတာက ဟေး ၊ ငါပါကွ ၊ လွမ ် းတယ ် ကွာ ။ 
(ရယ ် သံများ) နားထောင ် ဦး သေခြင ် းဟာ လူပေါ ် ကြော ့ လေး တစ ် ယောက ် ဆိုတာ သိရလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကဲ ကလေးတွေပြုစုဖို ့ ၊ ငြိမ ် းချမ ် းရေး ဆင ် နွှဲဖို ့ ၊ သကြားလုံးအာသာခံဖို ့ ပြန ် ပါဦး ။ ကျွန ် တော ် အင ် တာနက ် က ် ကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် ရင ် childhood.com ဟာ သစ ် သီခြံထဲက ကောင ် လေးရဲ ့ ကျော ့ ကွင ် း ၊ နှင ် းလျှောစီးတုတ ် က ဒါးတစ ် လက ် အမှိုက ် ပုံးအဖုံးက ဒိုင ် းဖြစ ် မယ ် ၊ ငါက လိမ ္ မော ် သီး ဧကရာဇ ် ကွ 
လို ့ အော ် ရင ် းပေါ ့ (ငါဟာလိမ ္ မော ် သီးဧကရာဇ ် ကွ ၊) ၂ ကဲ ၊ နောက ် ကလိုက ် ခဲ ့ ဗျာ 
(ရယ ် သံများ) Grandma.com ဟာ ဘီစကစ ် နဲ ့ တွေအတွက ် လမ ် းညွှန ် တွေအတွက ် 
လမ ် းစဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ ၁ ၊ ၂ ၊ ၃ 
ဒါက hotdiggitydog.com နဲ ့ ချိတ ် ဆက ် ထားတာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ အဖိုးပါ ။ gruff-ex-cop-on-his-fourth- 
marriage.dad ကိုခေါ ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ditzy-but-still-sends-ginger-snaps တွဲစာတစ ် စောင ် Christmas.mom အတွက ် တွဲပေးတယ ် ။ သစ ် သီးခြံထဲက ကောင ် လေးကို ကူးယူသူပါ ။ လိမ ္ မော ် သီးတွေရဲ ့ ဧကရာဇ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဖြစ ် လာဖို ့ ကြီးပြင ် းလာသူပေါ ့ ။ အရမ ် းဝေးတဲ ့ ဆီ အမြဲသွားသွား နေတဲ ့ ကောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် သာ အင ် တာနက ် ရဲ ့ ဧကရာဇ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ဟာ သေမျိုးပဲဖြစ ် နေဦးမယ ် ထင ် တယ ် ဗျ ဟုတ ် လား ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် က ဖြစ ် နိူင ် မှုအနိမ ့ ် ဆုံး အပေါင ် စာချုပ ် တစ ် ခုဖြစ ် နှင ့ ် နေပြီး အကြီးဆုံး အထီးအင ် ္ ဂါဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ရုံးရဲ ့ ပထမနေ ့ မှာ မလိုတဲ ့ e-mail ကို 
ပိတ ် ပစ ် မယ ် ။ လိုမှာမှမဟုတ ် တာ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ အင ် တာနက ် နတ ် မင ် း လိုမျိုးပေါ ့ ။ နတ ် ဘုံးအဖြစ ် အဆင ့ ် မြှင ့ ် ချင ် ပါတယ ် ၊ ဒီလိုမျိုးပေါ ့ ၊ "" ဖောက ် "" ဝိုင ် ယာလက ် ရောက ် သွားပြီး 
(ရယ ် သံများ) ဟုတ ် လား ။ Googleက ဒါကိုငှားချင ် ငှားမှာပေါ ့ ။ 
WWW ဟာ ချင ့ ် ချိန ် ၊ ရိုင ် းပြ ၊ စနစ ် ကျတဲ ့ အထိ ​ servers firewalls တွေကနေ virus လိုချုံ ့ နိုင ် တယ ် ။ ခေတ ် သစ ် အံ ့ စရာ ၊ နတ ် ဆရာတွေ ရနိုင ် တာတွေးမိပေမယ ့ ် အိုး ၊ အီး ခင ် ဗျား သေချာချင ် တာက ဘယ ် လို ရိုက ် တာလဲနဲ ့ PC မဟုတ ် တဲ ့ Mac (သို ့) PC ဟာ ကျွန ် တော ် လှုပ ် နေချိန ် မှာ ​ hot-shit-hot-shot-god.net ဖြစ ် နေလား ။ 
ဒါဟာ ဘဝပဲလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
လုပ ် နိုင ် လားဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းမဟုတ ် ဘူး ၊ လုပ ် လား ဆိုတာပါ ။ 
ကြားခံစနစ ် နဲ ့ စွက ် ဖက ် လို ့ ရတယ ် ။ 
ကွန ် ပြူတာဖွင ့ ် တဲ ့ ကံကောင ် းချိန ် တိုင ် း "" မင ် းဟာကောင ် းချီးရှိပါတယ ် "" ဆိုပြီး အင ် တာနက ် ဓမ ္ မသီချင ် း လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ခင ် ဗျား ဆုတောင ် းစာ မဆိုပါဘူး ။ 
ဆာလံဓမ ္ မသီချင ် း မရေးပါဘူး ။ 
ဥုံ ဂါထာမရွတ ် ပါဘူး ။ ကိုယ ့ ် အတွေးထဲ ပေါ ် လာတဲ ့ လူတိုင ် းကို dah-da-la-dat-da-dah-da-la-dat.com ကနေ ကောင ် းချီးပေးတဲ ့ email ၁စောင ် စီပို ့ မယ ် ။ 
ကျေးဇူးပါ TED ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

"" သေခြင ် းတရားအကြောင ် းပြောမယ ် "" လို ့ တွေးမိတယ ် ဒီနေ ့ စိတ ် ထက ် သန ် နေပုံ ပေါက ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
တကယ ် က သေခြင ် းတရား အကြောင ် း မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါဟာ ရှောင ် မရ ၊ ဆိုးလှပေမဲ ့ ကျွန ် မ ပြောချင ် တဲ ့ အကြောင ် းပါ ၊ လူတွေ သေတဲ ့ အခါ ချန ် ထားတဲ ့ အမွေအနှစ ် ကို ကျွန ် မ စိတ ် ဝင ် စားမိတယ ် ။ 
ကျွန ် မပြောချင ် တာက ဒီအကြောင ် းပါ ။ 
ဒါနဲ ့ Art Buchwald ဟာ သူ ့ ရဲ ့ ဟာသအမွေကို သူသေပြီး မကြာခင ် မှ ထွက ် ခဲ ့ တဲ ့ ဗီဒီယို တစ ် ခုနဲ ့ ချန ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပြောတာက ဟေး ၊ ကျွန ် တော ် က Art Buchwald ပါ ၊ အခုပဲသေသွားတာပါ ။ 
TED မှာ ကျွန ် မ ဆုရခဲ ့ တဲ ့ ခရီး Galapagos မှာဆုံခဲ ့ တဲ ့ Mike ဆိုတဲ ့ သူကတော ့ ကင ် ဆာကို ဖြတ ် သန ် းနေတဲ ့ သူ ့ ခရီးစဉ ် ကို မှတ ် တမ ် းတင ် တဲ ့ ဆိုင ် ဘာမှာ မှတ ် စုတွေ ရေးချန ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် မအဖေကတော ့ စာတွေ ၊ မှတ ် စုတွေကနေ သူရဲ ့ လက ် ရေး အမွေကို ကျွန ် မအတွက ် ချန ် ထားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူ ့ ဘဝရဲ ့ နောက ် ဆုံး ၂ နှစ ် မှာ သူနေမကောင ် းဖြစ ် တော ့ သူဟာ ကျွန ် မအကြောင ် း သူ ့ အတွေးတွေနဲ ့ မှတ ် စုတစ ် ခုကို ဖြည ့ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျန ် မရဲ ့ အားသာချက ် တွေ ၊ အားနည ် းချက ် တွေနဲ ့ တိုးတက ် ရေးအတွက ် သိမ ် မွေ ့ တဲ ့ အကြံပေးချက ် တွေကို တိကျတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တွေကို ကိုးကားပြီး ရေးခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် မဘဝကို ပုံရိပ ် ထင ် စေတာပေါ ့ ။ 
အဖေဆုံးပြီး နားလည ် လိုက ် တာက ဘယ ် သူမှ ကျွန ် မဆီ စာမရေးတော ့ ဘူး ဆိုတာပါ ။ 
စာကိုလက ် နဲ ့ ရေးမှုဟာ ကွယ ် ပျောက ် နေတဲ ့ အတတ ် ပညာပါ ။ 
အီးမေးလ ် ကို လုံးဝသဘောတူပေမဲ ့ စာရိုက ် တုန ် း တွေးမိတာက ဘာလို ့ အကျင ့ ် သစ ် တွေအတွက ် အဟောင ် းတွေကို စွန ့ ် လွှတ ် ပစ ် လိုက ် ကြတာလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဘဝတွေမှာ စာကိုနေရင ် းနဲ ့ အီးမေးလ ် ဖလှယ ် လို ့ မရနိုင ် တာလဲ ။ 
အဖေနဲ ့ ထိုင ် ပြီး စကားစမြည ် ပြောလို ့ မရအောင ် ကို အလုပ ် များနေတဲ ့ နှစ ် တွေအားလုံးကို လဲပစ ် လိုက ် ချင ် တဲ ့ ကာလတွေ ကျွန ် မှာရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ဒီနှစ ် တွေ အားလုံးကို ပွေ ့ ဖက ် ခြင ် းတစ ် ခုနဲ ့ လဲပစ ် ချင ် တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သိပ ် နောက ် ကျသွားပါပြီ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဖေ ့ စာတွေကို ထုတ ် ပြီး ဖတ ် တော ့ သူ ့ လက ် နဲ ့ ထိခဲ ့ တဲ ့ စာရွက ် တွေက ကျွန ် မလက ် ထဲမှာဆိုတော ့ သူနဲ ့ ဆက ် မိသွားသလို ခံစားရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဖြစ ် နိုင ် တာက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကလေးတွေကို ငွေကြေးဆိုင ် ရာ အမွေထက ် တန ် ဖိုးရှိတဲ ့ အမွေအနှစ ် တစ ် ခု ချန ် ထားခဲ ့ ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
လူကိုယ ် တိုင ် ထိတွေ ့ ထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေအတွက ် တန ် ဖိုးတစ ် ခု ၊ လက ် မှတ ် ထိုးတာတစ ် ခု ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ဝေဖန ် တဲ ့ စာတစ ် စောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒီဩဇာကြီးတဲ ့ TED ပရိတ ် သတ ် ရဲ ့ တစ ် ပုံလောက ် ကို စာရွက ် လှလှလေး တစ ် ရွက ် ဝယ ် ဖို ့ လှုံ ့ ဆော ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ John ရေ ၊ ပြန ် သုံးလို ့ ရတာပါ ၊ သူတို ့ ချစ ် တဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ယောက ် ကို လှပတဲ ့ စာ တစ ် စောင ် ရေးလိုက ် ပါတော ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေ လက ် ရေးလှသင ် တန ် းတက ် ဖို ့ သွားလောက ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲကြီး တစ ် ခု စနိုင ် တာပေါ ့ ရှင ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မသားကို ဘာချန ် ထားခဲ ့ ဖို ့ ကျွန ် မ စီစဉ ် လဲ ။ 
လက ် မှတ ် ထိုးထားတဲ ့ စာအုပ ် တွေ ၊ ပရိတ ် သတ ် ထဲက စာရေးဆရာတွေ ကျွန ် မ တကောက ် ကောက ် လိုက ် နေတာ သိပါတယ ် ။ CD တွေ ၊ Tracy ရေ ၊ 
ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် မှတ ် စုစာအုပ ် ထုတ ် ဖို ့ စီစဉ ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် အဖေရဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာကို မီးက ဝါးမြိုသွားတာ မျက ် မြင ် ဒိဋ ္ ဌတွေ ့ ရင ် း မီးရှို ့ စင ် နားမှာ ထိုင ် ပြီး ရေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါကို ဘယ ် လိုလုပ ် မလဲ ဆိုတာ မသိပေမဲ ့ သူ ့ အတွေးတွေနဲ ့ ကျွန ် မအတွေးကို စာအုပ ် တစ ် အုပ ် အဖြစ ် ပေါင ် း ၊ ပုံနှိပ ် ထားတာကို သားကို ချန ် ထားဖို ့ ရည ် စူးထားပါတယ ် ။ 
အဖေရဲ ့ ဈာပနမှာ ရေးထားတဲ ့ လင ် ္ ကာတစ ် ချို ့ နဲ ့ နိဂုံးချုပ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာသာဗေဒ ပညာရှင ် တွေ အနေနဲ ့ သဒ ္ ဒါကို ခွင ့ ် လွှတ ် ပေးကြပြပါ ရှင ် ။ ကျွန ် မ မကြည ့ ် ဖြစ ် တာ ၁၀ နှစ ် ကြာနေပြီး 
ဒီကိုလာဖို ့ ပထမဆုံး ထုတ ် ယူခဲ ့ တာပါ ။ 
"" ဘောင ် ကွပ ် ထားတဲ ့ ရုပ ် ပုံတစ ် ပုံ ၊ ပုလင ် းထဲက ပြာစများ ၊ အကန ့ ် အသတ ် မဲ ့ တဲ ့ စွမ ် းအား ပုလင ် းထဲမှာ ပိတ ် လှောင ် ထား ၊ လက ် တွေ ့ ဘဝနဲ ့ ဆက ် ဆဆံဖို ့ တွန ် းအားပေးနေ အရွယ ် ရောက ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ဖို ့ တွန ် းအားပေးနေ ၊ 
ကြားနေရတယ ် ၊ ကျွန ် မကို ကြံခိုင ် သူ ဖြစ ် စေချင ် မယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အခုတော ့ စုပ ် မြိုချခံနေရပြီး ပြင ် းထန ် တဲ ့ ခံစားမှု ရေထုရဲ ့ ဝန ် းရုံ ၊ မွန ် းကျပ ် နေပါတယ ် စိတ ် ကို သန ့ ် စင ် ဖို ့ တောင ့ ် တရင ် း ၊ နောက ် တစ ် ကြိမ ် ခိုင ် ခိုင ် မာမာ ခြေချ ရပ ် တည ် နိုင ် အောင ် ကြိုးစားရင ် း ဆက ် လက ် တိုက ် ခိုက ် ရင ် း ၊ ရှင ် သန ် ရှင ် း အဖေ သင ် ပေးခဲ ့ သလိုလေ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ကြေကွဲတဲ ့ ဝဲဂယက ် ထဲမှာ အဖေဟာ တိုးတိုးလေး အားပေးနေတယ ် ၊ ဆင ် ခြင ် တုံတရားရဲ ့ ကမ ် းစပ ် တွေဆီ ကျွန ် မကို ဆုပ ် ကိုင ် ရင ် း ပင ့ ် မရင ် း ၊ ပြန ် ရှင ် သန ် ဖို ့ နဲ ့ ပြန ် ချစ ် တတ ် ဖို ့ ပါ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

Thomas Dolby: ပျော ် ရွှင ် မှု သက ် သက ် အတွက ် ချစ ် စရာကောင ် းတဲ ့ လှပဂေးလေး ဘာသာစကား ၂ မျိုးတတ ် တဲ ့ Rachelle Garniez ကို ကြိုဆိုလိုက ် ရအောင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) (ခေါင ် းလောင ် းတီးသံ) (ထရမ ် းပက ် မှုတ ် သံ) Rachelle Garniez: သူ ့ လက ် မောင ် းထဲမှာ ကိုယ ့ ် ကို ထွေးပွေ ့ ထားတော ့ ကိုယ ့ ် ကို တိုးတိုးလေးပြောတယ ် ၊ ဘဝဟာ ပန ် းခင ် းလမ ် းလို ့ ကိုယ ် မြင ် တယ ် ၊ သူကိုယ ့ ် ကို ချစ ် တဲ ့ စကားတွေပြောတယ ် ၊ နေ ့ တိုင ် းပြောနေတဲ ့ စကားတွေပေါ ့ ၊ ဒါက ကိုယ ့ ် ကို တစ ် ခုခုဖြစ ် စေတယ ် ၊ သူက ကိုယ ့ ် နှလုံးသားထဲမှာပါ ၊ ပျော ် ရွှင ် ခြင ် းရဲ ့ အပိုင ် းအစတစ ် ခု ၊ ဒါနဲ ့ အကြောင ် းအရင ် းကို သိလိုက ် တယ ် သူဟာ ကိုယ ့ ် အတွက ် ၊ ကိုယ ် ဟာ သူ ့ အတွက ် ပါ ၊ ဘဝထဲမှာလေ ။ သူကိုယ ့ ် ကိုပြောတယ ် ၊ တစ ် ဘဝလုံးအတွက ် ကျိန ် ဆိုတယ ် တဲ ့ ကိုယ ် ဒါကို သိရှိလိုက ် ချိန ် ခြင ် းမှာပဲ 
ဒီတော ့ ကိုယ ် ခံစားမိလိုက ် တယ ် ၊ ခုန ် နေတဲ ့ ကိုယ ့ ် နှလုံးသားကိုလေ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

သင ် အခုလောလောဆယ ် မှာ ဒီအချိန ် မှာကို ၊ လုပ ် နေတဲ ့ အရာက သင ့ ် ကို စိတ ် ပင ် ပန ် းစေနေတာပါ ။ 
ကားတွေ ဒါမှမဟုတ ် အင ် တာနက ် ဆိုတာတွေထက ် ကျွန ် မတို ့ တရစပ ် ပြောဆိုနေတဲ ့ မိုဘိုင ် းကိရိယာကလေးက တောင ် မှပဲပေါ ့ ။ သင ် နေ ့ စဉ ် လိုလို အများဆုံး အသုံးပြုနေတဲ ့ နည ် းပညာက ဒါပဲလေ ၊ သွားစမ ် းပါ ။ 
အခုခေတ ် မှာ လူတွေဟာ တစ ် နေ ့ ကို ၉.၃ နာရီလောက ် ထိုင ် နေတတ ် ကြတယ ် ။ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ အိပ ် စက ် နေတဲ ့ အချိန ် ၇.၇ နာရီထက ် ကို ပိုများနေတာပေါ ့ ။ 
ထိုင ် နေခြင ် းဆိုတာက အရမ ် းကို မယုံနိုင ် အောင ် ကို ကျယ ် ပြန ့ ် နေတာမျိုးပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ ဘယ ် လောက ် တောင ် များ ထိုင ် နေမိကြသလဲ ဆိုတာကိုတောင ် မေးခွန ် း မထုတ ် မိကြဘူးလေ ။ နောက ် ပြီး ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ လူတိုင ် း ဒါကိုလုပ ် နေမိကြတာကိုး ။ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် အဆင ် မပြေဘူးလို ့ ဆိုတာမျိုးတောင ် မဖြစ ် မိပါဘူး ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ထိုင ် နေခြင ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ မျိုးဆက ် ရဲ ့ ။ ဆေးလိပ ် သောက ် ခြင ် း ဖြစ ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
တကယ ် တမ ် းမှာတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ကျန ် းမာရေးဆိုင ် ရာ အကျိုးဆက ် တွေကတော ့ ရှိနေပါတယ ် ။ ခါးအပြင ် ထိတ ် လန ့ ် စရာကောင ် းတာတွေပေါ ့ ။ 
ရင ် သားကင ် ဆာနဲ ့ အူမကြီးကင ် ဆာတို ့ လိုမျိုး ရောဂါတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် လက ် လှုပ ် ရှား ကင ် းမဲ ့ ခြင ် းတွေနဲ ့ တိုက ် ရိုက ် ဆက ် နွှဲယ ် နေပါတယ ် ။ တကယ ် တော ့ ဒီရောဂါနှစ ် ခုလုံးအတွက ် (၁၀) ရာခိုင ် နှုန ် း ၊ 
နှလုံးရောဂါနဲ ့ က (၆) ရာခိုင ် နှုန ် း ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မ အဖေက ဒီရောဂါနဲ ့ ဆုံးသွားခဲ ့ ရတဲ ့ ဆီးချိုရောဂါ ပုံစံ (၂) နဲ ့ က (၇) ရာခိုင ် နှုန ် းပါ ။ 
ကဲဒီတော ့ ဒီစာရင ် းဇယားတွေက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို ထိုင ် နေရာကပိုပြီးဒါပေမဲ ့ သင ် တို ့ ဟာ ကျွန ် မလိုမျိုးဆိုရင ် တော ့ ဒါက ဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မကို လှုပ ် ရှားမှုဖြစ ် စေခဲ ့ တာကတော ့ လူမှုရေးဆိုင ် ရာ အပြန ် အလှန ် တုံ ့ လှယ ် မှု တစ ် ခုမှာပေါ ့ ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် က ကျွန ် မကို အစည ် းအဝေးတစ ် ခု ဖိတ ် ကြားလိုက ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ပုံမှန ် အစည ် းအဝေးခန ် းမထဲက အစည ် းအဝေးတစ ် ခုလိုမျိုးမှာ ဆိုရင ် တော ့ ကျွန ် မအနေနဲ ့ လိုက ် လျောညီထွေဖြစ ် ဖို ့ မစွမ ် းသာတော ့ ကျွန ် မပြောလိုက ် မိတာက "" မနက ် ဖြန ် ကျွန ် မခွေးတွေကို လမ ် းလျှောက ် ထွက ် ပေးစရာရှိတယ ် ၊ "" အဲဒီကို လာနိူင ် မလား "" လို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီလိုလုပ ် ဖို ့ ဆိုတာ ကြောင ် တောင ် တောင ် နိူင ် ပုံတော ့ ရတာပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ တကယ ် ဆိုရင ် အဲဒီ ပထမတွေ ့ ဆုံမှုမှာ ကျွန ် မစဉ ် းစားမိတာလေး အမှတ ် ရမိသေးတယ ် ၊ "" နောက ် ထပ ် မေးခွန ် း တစ ် ခုကို မေးမယ ် ့ သူ ငါဖြစ ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ "" လို ့ လေ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒီအာလာပသလ ္ လာပ ပြောဆိုနေစဉ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မ ဟောဟဲလိုက ် တော ့ မယ ် ဆိုတာ သိနေတာကိုး ။ 
ပြီးတော ့ ရှိသေးတာက ဒီစိတ ် ကူးကိုယူပြီး ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် လုပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် လေ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကော ် ဖီသောက ် ရင ် း တွေ ့ ဆုံမှုတွေ ဒါမှမဟုတ ် မီးရောင ် ထိန ် လင ် းနေတဲ ့ အစည ် းအဝေးတွေကို တက ် မယ ့ ် အစား လူတွေကို လမ ် းလျှောက ် ရင ် း တွေ ့ ဆုံမှုတွေကို တစ ် ပတ ် ကို မိုင ် (၂၀) ကနေ (၃၀) လောက ် ထိ ဆက ် လုပ ် ဖို ့ ဖိတ ် ကြားတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မဘဝကို ပြောင ် းလဲလိုက ် ပါပြီ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒါမတိုင ် ခင ် က တကယ ် တမ ် းဖြစ ် ခဲ ့ တာက ကျွန ် မစဉ ် းစားခဲ ့ ဖူးသလိုပဲပေါ ့ ၊ သင ့ ် ကျန ် းမာရေးကို သင ် ဂရုစိုက ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် သင ့ ် ရဲ ့ တာဝန ် ဝတ ္ တရားတွေကို သင ် ဂရုစိုက ် နိူင ် ပါတယ ် ဆိုတာရယ ် နောက ် ပြီးတော ့ တစ ် ခုခု ရဖို ့ အတွက ် နောက ် တစ ် ခု ကုန ် ကျခံရတာ ရှိရမယ ် ဆိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပဲ ဒီလမ ် းလျှောက ် တွေ ့ ဆုံမှုတွေ ရာနဲ ့ ချီပြီးနောက ် မှာတော ့ အကြောင ် းအရပ ် အနည ် းငယ ် ကို သင ် ယူမိလိုက ် ပါပြီ ။ 
ပထမဆုံးကတော ့ ပိတ ် လှောင ် နေ အခန ် းထဲက ဖောက ် ထွက ် လာတာက တွေခေါ ် စဉ ် းစားခြင ် းကို ဦးတည ် နေတဲ ့ အခန ် းရဲ ့ ပြင ် ပ တွေးခေါ ် မှုကြီးပါပဲ ။ ပကတိ သဘာဝလား ၊ လေ ့ ကျင ် ့ မှုကြောင ် ့ လား မသိပေမဲ ့ ၊ ဒီအံ ့ ဩစရာကောင ် းတဲ ့ အရာ ရှိနေတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
တကယ ် ကို လက ် တွေ ့ မှာကို အလုပ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဒုတိယတစ ် ခု ဒါကပိုပြီးလေးနက ် တဲ ့ သဘောဆောင ် တယ ် ဆိုတာ သေချာသလောက ် ရှိပါတယ ် ၊ ဒါကတော ့ သူတို ့ သဘောအတိုင ် း တကယ ် မဟုတ ် ပဲ ဆန ့ ် ကျင ် နေတဲ ့ အခက ် အခဲတွေကို ကျွန ် မတို ့ တွေ ဘယ ် လောက ် ဆုပ ် ကိုင ် ထားနိုင ် သလဲဆိုတဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် းတော ့ မယ ် ဆိုရင ် ၊ ကမ ္ ဘာကြီးကို တကယ ့ ် ကို ကွဲပြားစွာ ကြည ့ ် တော ့ မယ ် ဆိုရင ် အုပ ် ချုပ ် ရေးလား ၊ စီပွားရေးလား ၊ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ ကိစ ္ စတွေလား ၊ အလုပ ် အကိုင ် ဖန ် တီးခြင ် းလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဘယ ် အရေးကြီးတဲ ့ ကိစ ္ စပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ နှစ ် ခုစလုံး မှန ် တယ ် လို ့ ခံယူပြီးတော ့ ဒီပြဿနာတွေကို ဘယ ် လိုများ ပုံစံတစ ် တမျိုး ပြောင ် းပြီး ဖြေရှင ် းကြမယ ် ဆိုတာကို စဉ ် းစားကောင ် းစဉ ် းစားမိပါလိမ ့ ် မလားပဲ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အကြောင ် းရပ ် တွေဟာ လက ် တွေ ့ လုပ ် ကိုင ် လာနိူင ် တယ ် ၊ ခံနိူင ် ရည ် ရှိလာတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အလားအလာရှိလာတယ ် ဆိုတာဟာ ဒီ လမ ် းလျှောက ် -ဆွေးနွေးခြင ် းဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးမှုနဲ ့ ဖြစ ် ပေါ ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ကဲ ဒီတော ့ ဒီဆွေးနွေးပွဲတွေ အသုံးမကျတဲ ့ အကြောင ် းကနေ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မ အပိတ ် စကားလေးနဲ ့ နိဂုံးချုပ ် ပါ ့ မယ ် ။ ဒါကတော ့ "" လျှောက ် လိုက ် ၊ ပြောလိုက ် "" 
"" လျှောက ် လိုက ် ၊ ပြောလိုက ် "" ပေါ ့ ။ 
လတ ် ဆတ ် တဲ ့ လေထုက လန ် းဆန ် းတဲ ့ စဉ ် းစားတွေးခေါ ် ခြင ် းကို ဘယ ် လို စေ ့ ဆော ် ပေးတယ ် ဆိုတာကို သင ် တို ့ အံ ့ ဩမိကြမှာပါ ။ ပြီးတော ့ သင ် တို ့ လုပ ် ဆောင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းဟာ သင ် တို ့ ဘဝထဲကို လုံးဝအသစ ် စက ် စက ် စိတ ် ကူးတစ ် စုံကို ဆောင ် ကြဉ ် းပေးလာလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ငျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အိန ္ ဒိယမှာ ဒီလိုမိသားစုကြီးတွေ ရှိတယ ် ။ 
ဒီအကြောင ် း တော ် တော ် များများ ကြားဖူးတာ ကျိန ် းသေပါတယ ် ။ 
မိသားစုပွဲတွေ တစ ် ပုံကြီး ရှိတာကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ကလေးတုန ် းက မိဘတွေက ကျွန ် မကို မိသားစုပွဲတွေဆီ အတင ် းဆွဲခေါ ် သွားကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုရှိတာက ကျွန ် မ အမြဲ စောင ့ ် မျှော ် တာက ကျွန ် မရဲ ့ ဝမ ် းကွဲတွေနားမှာ ကစားခြင ် းပါ ။ 
အဲဒီမှာ အမြဲ ရောက ် ရောက ် နေတဲ ့ ဦးလေးတစ ် ယောက ် ရှိတယ ် ၊ အနားမှာ ခုန ် ပေါက ် ဖို ့ အမြဲ အသင ့ ် ရှိတာ ၊ ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ကစားနည ် းတွေ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေ ပျော ် အောင ် လုပ ် ပေးတာတွေပေါ ့ ။ 
ဒီလူက အင ် မတန ် ကို အောင ် မြင ် ၊ ယုံကြည ် မှုရှိပြီး အစွမ ် းရှိတဲ ့ သူပါ ။ 
နောက ် တော ့ ဒီကျန ် းမာပြီး နှလုံးပြည ့ ် တဲ ့ လူ ကျန ် းမာရေး ယိုယွင ် းလာတာ တွေ ့ ရတယ ် ။ 
သူ ့ မှာ Parkinson ရောဂါရသွားတယ ် ။ 
Parkinson ရောဂါဟာ အာရုံကြောစနစ ် ကို ယိုယွင ် းစေတဲ ့ ရောဂါတစ ် မျိုးပါ ၊ ဆိုလိုတာက အရင ် က အမှီအခိုကင ် းတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ဟာ ကော ် ဖီသောက ် တာလို ကိစ ္ စမျိုးမှာ တုန ် ယင ် တာကြောင ့ ် ရုတ ် တရက ် အရမ ် းကို ခက ် ခဲသွားတာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ဦးလေးဟာ လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ နဲ ့ အလှည ့ ် အပြုလုပ ် ဖို ့ လမ ် းလျှောက ် ခုံ သုံးရပြီး ပြောရရင ် တစ ် ကြိမ ် ခြေတစ ် လှမ ် းနဲ ့ ဒီလိုမျိုး ၊ အရမ ် းကြာသွာတာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ မိသားစု တွေ ့ ဆုံမှုတိုင ် းမှာ အများရဲ ့ အာရုံစိုက ် ခံခဲ ့ ရတဲ ့ ဒီလူဟာ ရုတ ် တရက ် ကို လူတွေနောက ် မှာ ပုန ် းကွယ ် သွားတယ ် ။ 
သူဟာ လူတွေရဲ ့ သနားကရုဏာ အကြည ့ ် တွေကနေ ပုန ် းကွယ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာမှာ သူတစ ် ယောက ် တည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
နှစ ် စဉ ် လူ ၆၀၀၀၀ ဟာ Parkinson ရောဂါ ဖြစ ် တာ အသစ ် အသစ ် တွေ ့ နေပြီး ဒီအရေအတွက ် က တက ် ချည ် းနေတာပါ ။ 
ထောင ့ ် စုံပါတဲ ့ ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင ် းပေးတဲ ့ ဒီဇိုင ် းတွေကို ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးကြတယ ် ။ တစ ် ခုတည ် းနဲ ့ အားလုံး ဖြေရှင ် းတာဆိုပေမဲ ့ အမြဲတော ့ ဒီလိုမျိုး ဖြစ ် ဖို ့ မလိုဘူးလေ ။ 
ရိုးရှင ် းတဲ ့ ပြဿနာတွေကိုလည ် း ရည ် မှန ် းပြီး အသေးစား ဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို ဖန ် တီးနိုင ် ကာ အဆုံးမှာ အကြီးစား သက ် ရောက ် မှု ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မရည ် ရွယ ် ချက ် က Parkinson ရောဂါကို ကုစားဖို ့ မဟုတ ် ပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဆောင ် တာတွေကို အများကြီး ပိုရိုးစင ် းဖို ့ နဲ ့ အကျိုးပြုတာတစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ ပါ 
အင ် း ၊ ပထမ ရည ် မှန ် းထားတာက ကတုန ် ကယင ် ဖြစ ် တာပါ ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ဦးလေးကပြောတာက ရှက ် တာကြောင ့ ် ပဲ လူကြားထဲ ကော ် ဖီ (သို ့) လက ် ဖက ် ရည ် သောက ် တာ ရပ ် ထားလိုက ် တယ ် တဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ပဲ မဖိတ ် တဲ ့ ခွက ် ကို ပုံစံထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
၎ င ် းရဲ ့ ပုံစံသက ် သက ် မှာကို အလုပ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ထိပ ် ဖျားက အကွေးက တုန ် ယင ် တဲ ့ အခါတိုင ် း အရည ် ကို အတွင ် းဖက ် ပြန ် လွှဲပေးပြီး ဒါက အတွင ် းဘက ် က အရည ် ကို သာမန ် ခွက ် အတိုင ် း ထိန ် းပေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာ သော ့ ချက ် က Parkinson လူနာထုတ ် ကုန ် လို ့ စာကပ ် မထားတာပါ ။ 
ဒါက ရှင ် တို ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ လို ကိုးရိုးကားယား သမားတိုင ် းသုံးနိုင ် တဲ ့ ခွက ် ပုံပေါက ် ပြီး သူတို ့ အတွက ် သုံးဖို ့ ၊ ထည ့ ် မွှေဖို ့ အများကြီးကို ပိုနှစ ် သိမ ့ ် ပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပြဿနာတစ ် ခု ပြေလည ် သွားတယ ် ။ အများကြီး ရှိသေးတာပေါ ့ ။ 
ဒီအတော ် အတွင ် းမှာ သူ ့ ကို တွေ ့ ဆုံ မေးမြန ် းနေပြီးတော ့ အပေါ ် ယံ အချက ် အလက ် ပဲ (သို ့) ကျွန ် မမေးခွန ် းတွေရဲ ့ အဖြေလောက ် ပဲ ကျွန ် မရရှိနေတယ ် ဆိုတာ သဘောပေါက ် မိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမြင ် သစ ် တစ ် ခုရဖို ့ ဒီထက ် ပို နက ် နက ် တူးဖို ့ လိုခဲ ့ တယ ် လေ ။ 
ဒီတော ့ အင ် း ၊ သူရဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဆောင ် တာတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ကြတာပေါ ့ လို ့ တွေးမိတယ ် ။ သူစားနေချိန ် ၊ တီဗွီကြည ့ ် နေချိန ် တွေမှာပေါ ့ ။ 
ဒီနောက ် သူ ထမင ် းစားစားပွဲဆီ လှမ ် းသွားနေတုန ် း စောင ့ ် ကြည ့ ် နေမိတော ့ ၊ အံအားသင ့ ် မိတာက ပြင ် ညီမှာ လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ ဒီလောက ် ခက ် နေတဲ ့ လူဟာ လှေကားထစ ် ကို ဘယ ် လိုတက ် မတုန ် းပေါ ့ ။ 
အကြောင ် းက အိန ္ ဒိယမှာက တိုးတက ် တဲ ့ နိုင ် ငံတွေမှာလို ကိုယ ့ ် ကို လှေကားအုံဆီ ခေါ ် သွားတဲ ့ ဆန ် းပြားတဲ ့ လက ် ရန ် းမရှိဘူးလေ ။ 
လှေကားထစ ် တွေကို တကယ ် တက ် ရတာပါ ။ 
ဒီတော ့ သူ ကျွန ် မကိုပြောတာက "ကဲ ၊ ဘယ ် လိုလုပ ် တယ ် ဆိုတာ နင ့ ် ကိုပြမယ ် ။" 
ကျွန ် မမြင ် ခဲ ့ တာကို တဆိတ ် လောက ် ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေရာကိုရောက ် ဖို ့ တကယ ့ ် ကို ကြာခဲ ့ ပြီး ဒီအတော ် အတွင ် း တွေးနေမိတာက "" အိုး ဘုရားရေ ၊ သူ တကယ ် လုပ ် တော ့ မှာပါလား ။ 
သူ ့ ရဲ ့ လမ ် းလျှောက ် ခုံမပါပဲ တကယ ် လုပ ် တော ့ မှာလား "" ပေါ ့ ။ ဒီနောက ် မှာတော ့... 
(ရယ ် သံများ) အကွေ ့ တွေ လွယ ် လွယ ် လေး သူကွေ ့ ပတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ လန ့ ် သွားလား ။ 
အင ် း ၊ ကျွန ် မရောပဲလေ ။ 
ဒါနဲ ့ ပြင ် ညီမှာ လမ ် းမလျှောက ် နိုင ် တဲ ့ လူဟာ လှေကားတက ် ရာမှာတော ့ ရုတ ် တရက ် ဆရာကျလိုက ် တာ ။ 
ဒါကိုလေ ့ လာရင ် း ဒါဟာ အဆက ် မပြတ ် ရွေ ့ ရှားမှုကြောင ့ ် ဆိုတာသဘောပေါက ် မိတယ ် ။ 
အလားတူ လက ္ ခဏာခံစားရတဲ ့ အခြားလူတစ ် ယောက ် လည ် းရှိသေးပြီး လမ ် းလျှောက ် ခုံသုံးပေမဲ ့ စက ် ဘီးပေါ ် တက ် လိုက ် တဲ ့ အခိုက ် မှာ သူ ့ ရဲ ့ လက ္ ခဏာအားလုံး ပျောက ် သွားတယ ် ။ အကြောင ် းက အဆက ် မပြတ ် ရွေ ့ ရှားမှုကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မအတွက ် သော ့ ချက ် က လှေကားပေါ ် မှာ လျှောက ် တဲ ့ ခံစားချက ် ကို ပြင ် ညီကို ပြောင ် းပေးဖို ့ ပါ ။ 
သူ ့ ကို များစွာသော စိတ ် ကူးတွေနဲ ့ စစ ် ဆေး ၊ စမ ် းသပ ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ နောက ် ဆုံး အလုပ ် ဖြစ ် တဲ ့ တစ ် ခုက ဒါပါ ။ ကြည ့ ် ကြပါဦး ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) သူလျှောက ် တာ ပိုမြန ် သွားတယ ် နော ် (လက ် ခုပ ် သံများ) 
ဒါကို အရိပ ် လှေကားလို ့ ကျွန ် မခေါ ် ပြီး တကယ ် တော ့ အရိပ ် လှေကား ရုတ ် တရက ် ဆုံးသွားတဲ ့ အခါ သူ မှင ် တက ် သွားတယ ် ၊ ဒါကို ခြေလှမ ် းရဲ ့ အေးစက ် ခြင ် းလို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
ဒါ အများကြီး ဖြစ ် ခဲ ့ တော ့ သူတို ့ အများကြီး ပိုယုံကြည ် မှုရှိအောင ် လုပ ် ပေးတဲ ့ သူတို ့ အခန ် းအားလုံးကို ဖြတ ် စီးတဲ ့ အရိပ ် လှေကားတစ ် စင ် း လုပ ် ပေးကြတာပေါ ့ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း နည ် းပညာက အမြဲတမ ် း ဖြေရှင ် းတာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် တာက လူသား ဗဟိုပြုတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေပါ ။ 
ဒါကို ထိုးပြတာ (သို ့) Google Glass ဒါမှမဟုတ ် အလားတူဟာမျိုး အလွယ ် လွယ ် နဲ ့ လုပ ် လို ့ ရပေမဲ ့ 
ကြမ ် းပြင ် မှာ ရိုးရိုးပဲ ပုံနှိပ ် ကပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
သူတို ့ ကို အများကြီး ပိုကြိုဆိုတယ ် ဆိုတာဖြစ ် ဖို ့ ဒီပုံနှိပ ် တာကို ဆေးရုံတွေထဲကို ယူသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဆန ္ ဒရှိတာက Parkinson ရောဂါသည ် တိုင ် း အဲဒီနေ ့ က ကျွန ် မဦးလေးလိုမျိုး ခံစားစေချင ် တာပါ ။ 
သူပြောတာက ကျွန ် မဟာ သူ ့ ကို အရင ် ကလို ပြန ် ခံစားရအောင ် လုပ ် ပေးတာတဲ ့ ။ 
ယနေ ့ ကမ ္ ဘာရဲ ့ 'တော ် တယ ်' ဆိုတာဟာ အဆင ့ ် မြင ့ ် နည ် းပညာရဲ ့ အနက ် တူဖြစ ် လာပြီး ကမ ္ ဘာကြီးဟာ တစ ် နေ ့ နဲ ့ တစ ် နေ ့ ပို တော ် တော ် လာတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလို ့ တော ် တာဟာ ရိုးရှင ် းပေမဲ ့ ထိရောက ် တာတစ ် ခုခု မလုပ ် နိုင ် ရမှာလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုတာဆိုလို ့ မျှဝေခံစားမှု နည ် းနည ် း ၊ သိလိုစိတ ် နဲ ့ အဲဒီကိုသွားပြီး စူးစမ ် းဖို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာ မရပ ် လိုက ် ပါနဲ ့ ဦး ။ 
ဒီရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ပြဿနာတွေကို ရှာကြပါစို ့ ။ ဒါတွေကို လန ့ ် မသွားပါနဲ ့ ။ 
ဒါတွေကို ပိုသေးတဲ ့ ပြဿနာတွေအဖြစ ် စိတ ် ခွဲ ၊ ကျိုချက ် ပြီး ရိုးစင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေ ရှာလိုက ် ကြပါ ။ 
ဒီဖြေရှင ် းနည ် းတွေကို စမ ် းသပ ် ပါ ၊ လိုအပ ် လို ့ ကျရှုံးပေမဲ ့ ပိုသစ ် တဲ ့ အမြင ် တွေတဲ ့ ပိုကောင ် းအောင ် လုပ ် ကြပါ ။ 
ရိုးစင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေရလာခဲ ့ ရင ် ဘာလုပ ် နိုင ် မလဲဆိုတာ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ရိုးစင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေ ပေါင ် းလိုက ် ရင ် ကမ ္ ဘာဘယ ် လို ့ ဖြစ ် သွားလိမ ့ ် မလဲ ။ 
ပိုတော ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာတစ ် ခု ဖန ် တီးကြပါစို ့ ၊ ရိုရှင ် းမှုနဲ ့ ပေါ ့ နော ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ ။ 

အမြဲတမ ် း တစ ် ခုခုကို လုပ ် နေကြတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို ခဏလောက ် ပဲ စဉ ် းစားကြည ့ ် စေချင ် တယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဘာမှမလုပ ် ပဲ နေခဲ ့ တာ နောက ် ဆုံး ဘယ ် တုန ် းကလဲဗျာ ။ 
ထိုင ် ပြီးအတိတ ် ကို စားမြံု ့ ပြန ် တာတို ့ 
ဒါကနေ ဘဝရဲ ့ တဒင ် ္ ဂတိုင ် းကို ခံစားရတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အားကိုးရတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် သမျှ အကောင ် းဆုံးလုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ဆိုတာနဲ ့ အတူတူပါပဲ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ဒါနဲ ့ အဆင ် ပြေအောင ် လုပ ် ရတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ကျွန ် တော ့ အသက ် ၁၁ နှစ ် မှာပထမဆုံး 
ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် မှာ တင ် ပလင ် ခွေထိုင ် ၊ 
ကွန ် ဖူးကားတွေ ကြည ့ ် ဘူးထားတော ့ ကျိတ ် တွေးမိတာက 
စိတ ် အတွက ် ကိုက ် အခဲ ပေျာက ် ဆေးတစ ် ခုပဲလို ့ ထင ် မြင ် မိတာပေါ ့ ။ 
စိတ ် ဖိစီးလာရင ် တရားထိုင ် ဆိုတာပေါ ့ ။ 
ရုတ ် တရက ် အတွေးတွေနဲ ့ ဖိစီးသွားတယ ် ။ ဘယ ် လိုဖြေရှင ် းရမှန ် းမသိတဲ ့ ခက ် ခဲတဲ ့ စိတ ် ခံစားမှုတွေနဲ ့ လွှမ ် းသွားတယ ် ။ 
တစ ် ခုကို တွန ် းဖယ ် လိုက ် တိုင ် း 
တစ ် ချိုက မိတ ် ဆွေတွေ ၊ မိသားစုဘက ် လှည ့ ် ပြီး အားကိုးအားထားရှာတယ ် 
အဲဒီတုန ် းက ဘာတွေသိခဲ ့ လဲလို ့ ကျွန ် တော ့ ကိုမေးကြတယ ် ။ 
အင ် း သိသာတာက ဒါက အခြေအနေတွေကိုပြောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ပစ ္ စုပ ္ ပန ် ကာလကို ပိုသိမြင ် နားလည ် မှု တစ ် ခုပါ ။ 
ဘယ ် လိုရှုမှတ ် ရမယ ် ၊ ပစ ္ စုပ ္ ပန ် မှာနေဖို ့ သင ် ယူလိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
တော ် တော ် ရိုးနေပုံရပြီး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ 
မကြာခင ် လေးကပဲ Harvard က သုသေသန စာတမ ် းတစ ် စောင ် ထွက ် လာတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံနည ် းကျ အတည ် ပြုနိူင ် တဲ ့ နည ် းစနစ ် က 
ပြီးတော ့ ဒါရဲ ့ ကောင ် းကွက ် ကကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝတစ ် ခုလုံးကို အကျိုးသက ် ရောက ် စေပါတယ ် ။ 
လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် း တစ ် ခုလိုအပ ် ပါတယ ် ။ ဘယ ် လိုပိုပြီး သတိရှိနေဖို ့ ကိုသင ် ယူဖို ့ 
တရားထိုင ် တာဟာ အတွေးတွေကိုရပ ် ၊ စိတ ် ခံ စားမှုတွေကိုရှင ် းထုတ ် ပြီး 
ခံစားမှုတွေဝင ် ခြင ် း ၊ ထွက ် ခြင ် း ၊ 
တော ် တော ် ကို အဆင ် မပြေတဲ ့ နည ် းပါ ။ 
ဒီမှာလုပ ် နေကျ ပတ ် သက ် မှုတွေမပါတဲ ့ အတွေးတွေရဲ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ပူပန ် တဲ ့ ခံစားမှုကို ပူပန ် ကြတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး လုပ ် ခဲ ့ တုန ် းကအကြာင ် း စဉ ် းစားမိရင ် ဗျာ ။ 
ဒီသွားက နဲ ့ နေတယ ် ဆိုတာ သိတယ ် ၊ နာတယ ် ဆိုတာလည ် း သိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စက ္ ကန ့ ် ၂၀ ခြား ၊ ၃၀ ခြား တစ ် ခါ ခင ် ဗျားဘာလုပ ် လဲ ။ 
စိတ ် အနှောက ် အယှက ် ဖြစ ် ရင ် မအံ ့ ဩပါနဲ ့ ။ စိတ ် ဟာ ဒီလိုမျိုး ခံစားတတ ် ပါတယ ် ။ 
အရမ ် းကိုပျင ် းရိငြီးငွေ ့ စရာကြီးလို ့ ထင ် ကောင ် းထင ် မိမယ ် ၊ 
ဝဲလည ် ၊ ဝဲလည ် ဖြစ ် နေတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ပေါ ် လာတဲ ့ အတိုင ် း အမြဲမဟုတ ် ဘူး ဆိုတာကိုသိမြင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းနဲ ့ အလားအလာကို ပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝမှာကြုံကြိုက ် လာတဲ ့ 
ငြိမ ် းချမ ် းမှုနဲ ့ ကြည ် လင ် မှုကို တွေ ့ ကြုံခံစားဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 

(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(တေးဂီတသံ) ကမ ္ ဘာနှစ ် ခုကြားက တငွေ ့ ငွေ ့ လောင ် နေတဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ပေါ ် လျှောတိုက ် စီးဝင ် သွား ၊ ဆန ့ ် ထွက ် နေတဲ ့ အချိန ် အလယ ် မှာ ရပ ် နေရင ် း စိတ ် လှည ့ ် စားမှု ဇာပုဝါကိုဖြတ ် ကာ ခုတ ် ပိုင ် းရင ် း အတိတ ် နိဂုံးတွေကို ကျော ် လွန ် ရွေ ့ လျားရင ် း ကိုယ ့ ် သံသယ အားလုံးနဲ ့ ကောက ် ချက ် ဟာ ရှင ် းပါ ့ မလားလို ့ တွေးမိနေ တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို အခုနေ တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို ကိုယ ် ဒီမှာပဲ ရှိနေချင ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ ကိုယ ် တို ့ စွန ့ ် ပစ ် နေတဲ ့ အရာတွေကြား အနာဂတ ် ကိုရှာရင ် းပေါ ့ ၊ ကိုယ ် တို ့ နေ ့ တိုင ် း ထုတ ် လိုက ် တဲ ့ 
အမှိုက ် တွေကြားကနေ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကြိုးစားကြည ့ ် နေရင ် း ဘာမှထာဝရ မမြဲဘူးလို ့ ပြောကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ပလပ ် စတစ ် နဲ ့ လုပ ် တာတွေ အားလုံး ဒီမှာရှိနေတုန ် းပဲလေ မျက ် လုံးတွေ ဘယ ် လောက ် ထားလည ် း ဒါကပျောက ် မသွားဘူး ၊ Mission Blue Voyage တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို သမိုင ် းထဲက တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို ကိုယ ် ဒီမှာပဲ ရှိချင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ၊ ရောမလူမျိုးတွေ ၊ စပိန ် တွေ ဗြိတိသျှတွေ ၊ ဒပ ် ချ ် တွေ စံကနေကွဲထွက ် တဲ ့ အမေရိကန ် သိပ ် မထိတွေ ့ နိုင ် လွန ် းတယ ် ၎ င ် းရဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ထပ ် ကျော ့ နေတဲ ့ အင ် ပါရာရဲ ့ မိုက ် မဲမှု 
၎ င ် းရဲ ့ ဆန ္ ဒကို ပြဋ ္ ဌာန ် းရင ် းနဲ ့ အဓမ ္ မနည ် းနဲ ့ ဗိုလ ် ကျနေရင ် း ကာလတစ ် လျှောက ် လုံး ဆက ် ကာဆက ် ကာနေ ဒါပေမဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးက ဒါကို သိပ ် အကြာကြီး လက ် မခံနိုင ် တော ့ ပါ ၊ ကိုယ ် တို ့ ပိုမပါးနပ ် ၊ ပိုမခိုင ် မာရင ် တော ့ ဒါကိုကျော ် လွန ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် တော ့ ပါ ။ ကိုယ ် တို ့ ရဲ ့ လောဘတွေကနေ လွတ ် ဖို ့ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ လှုပ ် ခါချတော ့ မှာပါ ။ တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို ကာလထဲက တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို ဘယ ် နေရာမဆို ကိုယ ် ရှိနိုင ် ပြီး အရာတွေကို ပြောင ် းလို ့ ရမယ ် ဆို ဒါဟာ အခုပဲ ဖြစ ် ရတော ့ မှာပေါ ့ ။ ဘာမှထာဝရ မမြဲဘူးလို ့ ပြောကြတယ ် ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ပလပ ် စတစ ် နဲ ့ လုပ ် တာတွေ အားလုံး ဒီမှာရှိနေတုန ် းပဲလေ ။ မျက ် လုံးတွေ ဘယ ် လောက ် မှိတ ် ထားလည ် း ဒါက ပျောက ် မသွားဘူး ။ ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးက ဒါကို သိပ ် အကြာဲကြီး လက ် ခံမထားနိူင ် တော ့ ပါ ။ ကိုယ ် တို ့ ပိုမပါးနပ ် ၊ ပိုမခိုင ် မာရင ် တော ့ ဒါကိုကျော ် လွန ် နိုင ် မှာမဟုတ ် တော ့ ပါ ။ ကိုယ ် တို ့ ရဲ ့ လောဘတွေကနေလွတ ် ဖို ့ ကမ ္ ဘာကြီးဟာ တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ လှုပ ် ခါချတော ့ မှာပါ ။ ပြီးတော ့ ကမ ္ ဘာကြီးကလက ် မခံနိုင ် တော ့ တာ သိနိုင ် ပါတယ ် ။ သမုဒ ္ ဒရာတွေက မရိတော ့ ရင ် ကိုယ ် တို ့ လည ် းမရှိတော ့ ဘူးလေ ကမ ္ ဘာကြီးက လွတ ် မြောက ် ဖို ့ တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ လှုပ ် ခါချတော ့ မှာပါ ။ 
တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို ကာလထဲက တနေရာရာမှာ ကိုယ ် ရှိနိုင ် မယ ် ဆို ဘယ ် နေရာမဆို ကိုယ ် ရှိနိုင ် ပြီး ရလာဒ ် ကိုပြောင ် းလို ့ ရမယ ် ဆိုရင ် ဒါဟာ အခုပဲ ဖြစ ် ရတော ့ မှာပေါ ့ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မ ပထမဦးဆုံး ချစ ် မိတာက ညကောင ် းကင ် ပါ ။ 
အချစ ် ဆိုတာ ရှုပ ် ထွေးလှပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ မြင ် ရတာက ကျွန ် မတို ့ စကြာဝဠာရဲ ့ အဝေးဆုံး ဖြစ ် တဲ ့ Ultra-Deep Field ကို Hubble အာကာသ မှန ် ပြောင ် းကြီးက ဖြတ ် ပျံသန ် းရင ် း ရိုက ် ထားတဲ ့ ပုံပါပဲ ။ 
ဒီမှာ ရှင ် တို ့ မြင ် ရသမျှဟာ ကြယ ် စုကြီးတွေပါ ၊ တခုတခုထဲမှာ ကြယ ် တွေ ဘီလီယံချီ ပါဝင ် တယ ် ။ 
အဲဒီအထဲက အဝေးဆုံး ကြယ ် စုဟာ ထရီလီယံ ထရီလီယံ ကီလိုမီတာ ဝေးပါတယ ် ။ 
ရူပနက ္ ခတဗေဒ ပညာရှင ် ဖြစ ် တာမို ့ စကြာဝဠာထဲက ဆန ် းပြားတဲ ့ အရာတွေကို စူးစမ ် းရေး အထူးအခွင ့ ် အလမ ် း ကျွန ် မဆီမှာ ရှိနေပါတယ ် ။ 
တွေ ့ လိုက ် ကတည ် းက စပြီး ကျွန ် မကို တလျှောက ် လုံး ဆွဲယူဖမ ် းချုပ ် လိုက ် တဲ ့ အရာတွေကတော ့ ဆူပါထုတည ် ကြီးမားတဲ ့ သိပ ် ကို တက ် ကြွလှကြတဲ ့ တွင ် းနက ် ကြီးတွေပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ နေထက ် ကို ၁၀ ဘီလီယံလောက ် လေးလံတဲ ့ အဲဒီ ကြယ ် စုတွင ် းနက ် ကြီးတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ သိထားကြတဲ ့ "" ပျမ ် းမျှ "" "" ပျမ ် းမျှ "" ဆူပါထုထည ် ကြီး တွင ် းနက ် ကြီးတွေနဲ ့ စာရင ် အဆ ၁၀၀၀ ပိုမြင ့ ် တဲ ့ နှုန ် းဖြင ့ ် အရာတွေကို ဝါးမျိုပစ ် နေပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ခုနက အချင ် းလက ္ ခဏာ နှစ ် ခုတို ့ က ၊ တခြားအချက ် တချို ့ တို ့ ကြောင ့ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ကွာဇာတွေ ဖြစ ် လာကြတယ ် ။ 
တချိန ် တည ် းမှာ ၊ ကျွန ် မ လေ ့ လာနေတဲ ့ အရာတွေဟာ မြင ် တွေ ့ ခဲ ့ ရဘူးသမျှထဲက အားအကောင ် းဆုံး အမှုန ် တွေရဲ ့ ရေစီးကြောင ် းကို ထုတ ် လွှင ့ ် နေကြပါတယ ် ။ 
ကျဉ ် းမြောင ် းတဲ ့ အဲဒီရေစီးကြောင ် းတွေကို ဂျက ် များလို ခေါ ် ပြီး အလင ် းရဲ ့ အမြန ် နှုန ် း ၉၉.၉၉ ရာခိုင ် နှုန ် းဖြင ့ ် ရွေ ့ လျားနေကြကာ ကမ ္ ဘာကြီးဆီကို တည ့ ် တည ့ ် ကြီး ဦးတည ် နေကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီ ကမ ္ ဘာဆီကို ဦးလှည ့ ် ထားကာ တက ် ကြွလွန ် ပြီး 
blazar တွေကို အထူးလုပ ် ပြောနေရတာက ၎ င ် းတို ့ ဟာ စကြာဝဠာထဲက အမှုန ် တွေကို အရှိန ် မြှင ့ ် ပေးရာမှာ အထိရောက ် ဆုံး ဖြစ ် ကြပြီး ကြယ ် စု တလျှောက ် စိတ ် ကူးမရအောင ် ကို စွမ ် းအင ် ပမာဏကို ပို ့ ဆောင ် နိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီနေရာမှာ အနုပညာရှင ် က blazar အား မြင ် ပုံကို ပြချင ် တယ ် ။ 
တွင ် းနက ် ထဲကို ဒြပ ် ထုတွေ လျှောကျသွားကြတဲ ့ ပန ် းကန ် ပြားကို ကျတော ့ ချဲ ့ ကားရေး အပြားလို ့ ခေါ ် ပြီး ဒီမှာ အပြာရောင ် ဖြင ့ ် ပြပေးထားပါတယ ် ။ 
အဲဒီဒြပ ် ထု တချို ့ မှာတွန ် းနက ် ကို ဝန ် းရံပြီး လွင ့ ် စဉ ် နေကြကာ ဂျက ် စီးကြောင ် းထဲတွင ် သိပ ် ကို အရှိန ် ြမင ့ ် တာကို အဖြူရောင ် ဖြင ့ ် ဖေါ ် ပြပေးထားပါတယ ် ။ 
blazar စနစ ် ကို ရှားရှားပါးပါး တွေ ့ နိုင ် ပေမဲ ့ ၊ သဘာဝက အချပ ် ပြားမှတဆင ့ ် ဒြပ ် ထုတွေကို ဆွဲယူနေကာ ၊ 
ကျယ ် ပြောတဲ ့ ကြယ ် စုနဲ ့ ၎ င ် းဟာ ဆက ် စပ ် နေပုံကို မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
blazar ရူပနက ္ ခတဆိုင ် ရာ အများဆုံး ဆွေးနွေးကြတဲ ့ ခေါင ် းစီးမှာ အဆင ့ ် မြင ့ ် စွန ် းအင ် ဂျက ် စီးကြောင ် းတွေ ဘယ ် ကနေ လာနေကြတာလဲ ဆိုတာပါ ။ 
ဟောဒီပုံထဲမှာကျတော ့ ၊ ကျွန ် မ သိချင ် တာက အဖြူရောင ် အစက ် ပုံစံတွေပါ ၊ ပြီးတော ့ ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ၎ င ် းတို ့ ဟာ ဂျက ် စီးကြောင ် း ၊ ပြီးတော ့ ချဲ ့ ကားမှု ချပ ် ြပား ဒြပ ် ထုနဲ ့ ဆက ် စပ ် နေလား သိချင ် တယ ် ။ 
အဲဒီမေးခွန ် းအတွက ် ပြတ ် သားတဲ ့ အဖြေတွေကို ရရှိရေးဟာ NASA ကနေပြီး ဂါမာ ရောင ် ချည ် များကို ၊ တနည ် းအားဖြင ့ ်ပိုကောင ် းမွန ် စွာ တိုင ် းထွာနိုင ် တဲ ့ မှန ် ပြောင ် း အသစ ် ကို လွှတ ် တင ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ ် အထိ လုံးဝလောက ် ကို မဖြစ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါ ၊ 
ကျွန ် မဟာ ချက ် ချင ် းဆိုသလိုပဲ ဂါမာရောင ် ချည ် ရဲ ့ ဒေတာအမျိုးမျိုးကို မြင ် လို ့ ရနိုင ် တဲ ့ အလင ် းရဲ ့ ဒေတာတွေကို တနေ ့ ချင ် း ၊ တနှစ ် ချင ် း နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် လျက ် ၊ ခုနက ဂါမာရောင ် ချည ် အစက ် တွေကို ပိုပြီး တိကျစွာ နေရာသတ ် မှတ ် လိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ သုတေသနအရ ၊ အချို ့ ကိစ ္ စများမှာ ၊ ခုနက အစက ် ပုံစံတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ထင ် မှတ ် ခဲ ့ ကြတာထက ် ကို တွင ် းနက ် နဲ ့ ပိုပြီး နီးကပ ် စွာ ရှိတတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ က အဲဒီ ဂါမာရောင ် ချည ် အစက ် ပုံစံတွေ ဖြစ ် ပေါ ် လာကြတဲ ့ နေရာကို ပိုပြီးတိကျစွာ ဖေါ ် ထုတ ် နိုင ် တာနဲ ့ အမျှ ၊နောက ် ဆုံးမှာ စကြာဝဠာထဲက အံ ့ အားသင ့ ် စရာ အကောင ် းဆုံး အရာတွေ ဘယ ် လို ပေါ ် ပေါက ် လာကြတာကိုပါ နားလည ် လို ့ ရလာနိုင ် မှာပါ ။ 
ဒါဟာ အချစ ် ပုံပြင ် လို စတင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အခုလည ် း အဲဒီလို ရှိနေတုန ် းပါ ။ 
အဲဒီအချစ ် ဟာ ကြယ ် တွေကို ငေးကြည ့ ် နေတဲ ့ စူးစမ ် းလိုနေခဲ ့ တဲ ့ ကောင ် မလေး ကနေပြီး နက ္ ခတဗေဒ ပညာရှင ် ဖြစ ် လာခဲ ့ ကာ အာကာသဆိုင ် ရာ တွေ ့ ရှိချက ် တွေကို ပြေးလွှားရှာနေသူ ဖြစ ် လာစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တာဝန ် ထမ ် းဆောင ် မှုဆီကို တွန ် းပို ့ ခဲ ့ မှာကို 
ဘယ ် ဆီ ခေါ ် သွားမှာကိုပါ သိဖို ့ မလွယ ် လှပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

အတန ် ကြာက စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ခု စမ ် းလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် နှစ ် တာလုံး ကိုယ ့ ် ကို လှန ့ ် နေတာတွေ အကုန ် လုံးကို "" အင ် း "" လုပ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မကို ထိတ ် စေတာက ဒါက ကျွန ် မကို ဇိမ ် ကျတဲ ့ နေရာက ခေါ ် ထုတ ် လိုက ် တာပါ ။ ကျွန ် မဘာသာ အားတင ် းပြီး အင ် း လုပ ် တယ ် ။ 
လူတွေထဲမှာ စကားပြောချင ် ခဲ ့ လား ။ 
ဟင ့ ် အင ် း ။ အင ် း ဟုတ ် တယ ် ။ 
တီဗီက တိုက ် ရိုက ် လွှင ့ ် တာမှာ ပါချင ် လား 
ဟင ့ ် အင ် း ။ အင ် း ဟုတ ် တယ ် ။ 
သီချင ် းဆိုချင ် ခဲ ့ လား ။ 
ဟင ့ ် အင ် း ၊ ဟင ့ ် အင ် း ၊ ဟင ့ ် အင ် း ၊ ဟုတ ် တယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ခပ ် ကြောင ် ကြောင ် တစ ် ခု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် မကို လန ့ ် စေတဲ ့ အရာကို လုပ ် ခြင ် းရဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကပဲ ကြောက ် ရွံ ့ မှုကို ပျက ် ပြယ ် စေပြီး လန ့ ် စရာမဟုတ ် အောင ် လုပ ် ပေးတယ ် ။ 
လူအများ ​ ရှေ ့ မှာ စကားပြောရမှာ ကြောက ် စိတ ် လူမှုရေးရာ ပူပန ် မှု ၊ ကဲ သွားလေရော ့ ။ 
အံ ့ ဩစရာပါ ၊ စကားလုံးတစ ် လုံးရဲ ့ တန ် ခိုးလေ ။ 
"" အင ် း "" ဟာ ကျွန ် မဘဝကို ပြောင ် းပစ ် တယ ် ။ 
"" အင ် း "" ဟာ ကျွန ် မကို ပြောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မဘဝကို အနက ် ရှိုင ် းဆုံးနည ် းနဲ ့ သက ် ရောက ် ခဲ ့ တဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ "" အင ် း "" တစ ် လုံး ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ တစ ် ခါမှစိတ ် မကူးမိခဲ ့ တဲ ့ နည ် းတစ ် ခုနဲ ့ ပါ ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ လမ ် းလျှောက ် စ ကလေးဆီကမေးခွန ် းနဲ ့ စခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မမှာ အံ ့ ဩစရာ Harper ၊ Beckett နဲ ့ Emerson သမီးသုံးယောက ် ရှိကာ Emerson ကလမ ် းလျှောက ် စဖြစ ် ပြီး တောင ် ပိုင ် း စားပွဲထိုးဆိုပေမဲ ့ လူတိုင ် းကို "" ဟန ် နီ "" လို ့ မတွေးတတ ် အောင ် ဆိုသူပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) "ဟန ် နီ ၊ နို ့ ဘူးအတွက ် နို ့ ကုန ် တော ့ မှာနော ်" (ရယ ် သံများ) 
တောင ် ပိုင ် း စားပွဲထိုးမလေးက တစ ် ညနေ သူနဲ ့ ကစားဖို ့ ပြောတယ ် ။ ကျွန ် မက တစ ် နေရာရာ သွားခိုက ် မှာ "" အင ် း "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ ဒီ "" အင ် း "" ဟာ ကျွန ် မ မိသားစုအတွက ် နည ် းသစ ် တစ ် ခု ရဲ ့ အစဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီကစပြီး ကျွန ် မရဲ ့ ကလေးတစ ် ယောက ် က ကစားဖို ့ ပြောတိုင ် း ဘာလုပ ် နေနေ ၊ ဘယ ် သွားနေနေ အကြိမ ် တိုင ် း "" အင ် း "" လုပ ် ဖို ့ အဓိဋ ္ ဌာန ် လိုက ် တယ ် ။ 
နီးပါးပါ ။ ဒီမှာ ကျွန ် မက အပြည ့ ် အစုံ မဟုတ ် ပေမဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မ အပေါ ် ၊ ကလေးတွေအပေါ ် ၊ မိသားစုအပေါ ် မှော ် ဆန ် တဲ ့ သက ် ရောက ် မှုရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အံ ့ မခန ် းဘွယ ် ဘေးထွက ် အကျိုးလည ် း ရှိခဲ ့ ပြီး မကြာခင ် ကမှ အပြည ့ ် အဝနားလည ် လိုက ် တာပါ ၊ ကလေးတွေနဲ ့ ကစားဖို ့ "" အင ် း "" လုပ ် တာဟာ ကျွန ် မအလုပ ် ကို ကယ ် လိုက ် တာ ဖြစ ် လောက ် တယ ် လို ့ နားလည ် လိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
အများစုက အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် လို ့ ခေါ ် မယ ့ ် အလုပ ် ကျွန ် မမှာရှိတယ ် ။ 
စာရေးဆရာမ ၊ စိတ ် ကူးသူ ၊ ဝမ ် းရေးအတွက ် ဇာတ ် လမ ် းတွေ ထွင ် သူပါ ။ 
အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် ပေါ ့ ။ 
မဟုတ ် ဘူး ။ 
အထင ် ကရ တစ ် ယောက ် ပေါ ့ ။ 
အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် လေ ။ 
တီဗွီအစီအစဉ ် ဖန ် တီးတယ ် ၊ အစီအစဉ ် ထုတ ် လုပ ် ရေးမှူးပေါ ့ ။ 
တီဗွီ အစီအစဉ ် အများကြီးကို ထုတ ် လုပ ် တယ ် ။ 
တနည ် းမဟုတ ် တစ ် နည ် းနဲ ့ ဒီတီဗွီ ရာသီမှာပါ ။ ကမ ္ ဘာမှာ နာရီ ၇၀ စာ အစီအစဉ ် တွေ ထုတ ် လုပ ် ပေးဖို ့ တာဝန ် ရှိတယ ် ။ 
တီဗွီအစီအစဉ ် လေးခု ၊ ရုပ ် သံ နာရီ ရ၀ စာလေ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) တစ ် ကြိမ ် တည ် းမှာ သုံးပွဲ ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ လေးပွဲ ၊ 
ပွဲတိုင ် းက အရင ် ကမရှိဘူးတဲ ့ ရာချီတဲ ့ အလုပ ် တွေကို ဖန ် တီးပေးတယ ် ။ 
ကွန ် ရက ် တီဗွီ ဇာတ ် ကွက ် တစ ် ကွက ် အတွက ် အသုံးစရိတ ် က ဒေါ ် လာ သုံးသန ် းကနေ ခြောက ် သန ် းရှိနိုင ် တယ ် ။ 
ငါးသန ် းပဲ ဆိုပါစို ့ ။ 
ဇာတ ် ကွက ် အသစ ် တစ ် ခုက ကိုးရက ် တစ ် ခါ လေးပွဲ လုပ ် တယ ် ။ ဒီတော ့ ကိုးရက ် တစ ် ခါတိုင ် းမှာ ဒေါ ် လာ သန ် း ၂၀ တန ် တဲ ့ အစီအစဉ ် လေးခု ၊ နာရီ ၇၀ ကြာ တီဗွီ ၊ တစ ် ကြိမ ် ထုတ ် သုံးပွဲ ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ လေးပွဲ ၊ အကြိမ ် အားလုံးမှာ ဇာတ ် ကွက ် ၁၆ ကွက ် ၊ "" Grey 's "" ရဲ ့ ၂၄ကွက ် ၊ "" Scandal "" ရဲ ့ ၂၁ ကွက ် ၊ "" How To Get Away With Murder "" ရဲ ့ ၁၅ ကွက ် ၊ "" The Catch "" ရဲ ့ ၁၀ ကွက ် ၊ ရ၀ နာရီစာ တီဗွီ ၊ ရာသီတစ ် ခုအတွက ် ဒေါ ် လာ သန ် း ၃၅၀ ပါ ။ 
အမေရိကမှာ ကျွန ် မရဲ ့ တီဗီပွဲတွေဟာ ကြဿပတေးနေ ့ မှာ ဆို ဆက ် တိုက ် ရှိပါတယ ် ။ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးမှာ ကျွန ် မပွဲတွေဟာ လူ သန ် းပေါင ် း ၃၀ အတွက ် ဘာသာစကား ၆၇ မျိုးနဲ ့ ဒေသပေါင ် း ၂၅၆ ခုမှာ ထုတ ် လွှင ့ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မဦးနှောက ် က ကျယ ် ပြန ့ ် ပြီး နာရီ ၇၀ ထဲက ၄၅ နာရီဟာ ကိုယ ် တိုင ် ဖန ် တီးတာဖြစ ် ပြီး ထုတ ် လုပ ် ရုံပဲမဟုတ ် ပဲ အခြားဟာတွေရဲ ့ ထိပ ် မှာရှိတာပါ ။ မီးပုံဘေးက ပရိတ ် သတ ် တွေကို စုစည ် းပြီးကျွန ် မရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေ ပြောပြဖို ့ တကယ ့ ် တိတ ် ဆိတ ် ပြီး ဖန ် တီးနိုင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ အချိန ် ကိုရှာဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အစီအစဉ ် လေးခု ၊ နာရီ ၇၀ စာ တစ ် ကြိမ ် ကို သုံးပွဲထုတ ် လုပ ် တယ ် ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ လေးပွဲ ၊ ဒေါ ် လာ သန ် း ၃၅၀ ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံး မီးပုံပွဲတွေ တောက ် လောင ် ရင ် း ။ 
ဒါကို ဘယ ် သူ လုပ ် နိုင ် သေးလဲ ။ 
တစ ် ယောက ် မှမရှိဘူး ၊ ကျွန ် မပြောသလို အထင ် ကရပါလို ့ ။ 
အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် လေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါကို ရှင ် တို ့ အထင ် ကြီးဖို ့ ပြောနေတာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ပြောရတဲ ့ အကြောင ် းက "" စာရေးဆရာ "" လို ့ ကြားရင ် ရှင ် တို ့ ထင ် မိတာ ကျွန ် မ သိလို ့ ပါ ။ ဒီက အလုပ ် ကြိုးစားသူတဲ ့ ရှင ် တို ့ အားလုံး ကုမ ္ ပဏီတစ ် ခု ၊ စာသင ် ခန ် းတစ ် ခန ် း ၊ ဆိုင ် တစ ် ဆိုင ် အိမ ် တစ ် အိမ ် လည ် ပတ ် တာဖြစ ် ဖြစ ် အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အကြောင ် း ကျွန ် မပြောတဲ ့ အခါ ကျွန ် မကို အလေးအနက ် ထားဖို ့ ပါ ။ ကျွန ် မဟာ ကွန ် ပြူတာကို မတို ့ မထိ ၊ တစ ် နေ ့ လုံး စိတ ် ကူးယဉ ် မနေတာ သိဖို ့ ပါ ။ အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် ဟာ အိပ ် မက ် မက ် တာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ကျွန ် မနားလည ် တာကို ပြောတဲ ့ အခါ ကြားဖို ့ ပါ ။ 
ဒါအလုပ ် ၊ လုပ ် ငန ် းပါ ၊ ဒိဋ ္ ဌအဖြစ ် ပါ ၊ သွေးတွေ ၊ ချွေးးတွေပါ ၊ မျက ် ရည ် မပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ အလုပ ် အများကြီးလုပ ် တယ ် ၊ အရမ ် းကြိုးစားပြီး နှစ ် သက ် တယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မ အလုပ ် ကြိုးစားပြီး အလုပ ် မှာ နစ ် သွားတဲ ့ အခါ တစ ် ခြား ဘာခံစားချက ် မှ မရှိတော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မအတွက ် အလုပ ် ဟာ အမြဲတမ ် း လေထုပါးထဲမှာ နိုင ် ငံတစ ် ခု ဆောက ် နေတာ ၊ 
စစ ် သည ် တွေကို တာဝန ် ပေးနေတာ ၊ ပတ ္ တုစကို ဆေးခြယ ် နေတာ ၊ 
အမြင ် သံတွေကို တီးခေါက ် နေတာ ၊ မာရသွန ် ပြေးနေတာပါ ။ 
Beyoncé ဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဒါတွေအားလုံးက တစ ် ချိန ် တည ် းမှာပါ ။ 
အလုပ ် လုပ ် တာကို ကျွန ် မကြိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက ထိုးထွင ် တတ ် ပြီး စက ် သဘော ဆန ် တယ ် ၊ ပင ် ပန ် းပြီး ရွှင ် မြူးစရာ ၊ ရယ ် မောစရာ လန ့ ် စရာ ၊ ခံစားချက ် ကင ် းပြီး ရုပ ် သဘောဆန ် တယ ် ၊ ရက ် စက ် ပြီး အမြော ် အမြင ် ရှိတယ ် ဒါကလုပ ် လိုက ် တဲ ့ အရမ ် းကောင ် းတာက "" ဟင ် "" ဆိုတာပါ ။ 
အလုပ ် လုပ ် ကောင ် းတဲ ့ အခါ ကိုယ ် ထဲမှာ အပြောင ် းအလဲတစ ် မျိုး ရှိသွားတယ ် ။ 
"" ဟင ် "" တစ ် လုံးဟာ ဦးနှောက ် ထဲမှာ စဖြစ ် ပြီး ကြီး ၊ ကြီးလာကာ "" ဟင ် "" ဟာ ဖွင ့ ် ထားတဲ ့ လမ ် းတစ ် ခု ပုံပေါက ် လာပြီး ကိုယ ် တစ ် သက ် လုံး မောင ် းလို ့ ရသွားတာပါ ။ 
"" ဟင ် "" အကြောင ် းကြိုးစားရှင ် းပြတော ့ အတော ် များများက ယူဆတာက ကျွန ် မဆီ ပျော ် ရွှင ် မှု ယူလာပေးတဲ ့ စာရေးတဲ ့ အကြောင ် း ပြောနေတယ ် ပေါ ့ 
အထင ် မလွဲလိုက ် ပါနဲ ့ ။ ဒါကတကယ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ "" ဟင ် "" ဆိုတာက.. တီဗွီအစီအစဉ ် စလုပ ် တော ့ မှပဲ အလုပ ် တွေလုပ ် နေ လုပ ် နေရင ် း ၊ ဖန ် တီးရင ် း တည ် ဆောက ် ရင ် း ၊ ပူးပေါင ် လုပ ် ဆောင ် ရင ် းနဲ ့ ဒီတစီစီ ၊ ကမန ် းကတန ် း ၊ ဒီ "" ဟင ် "" ဆိုတာလေးကို တွေ ့ ရှိလိုက ် တာပါ ၊ 
"" ဟင ် "" က စာရေးခြင ် းထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
"" ဟင ် "" ဟာ တက ် ကြွမှုနဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုပါ ၊ "" ဟင ် "" ဟာ ဆေးဝါးတစ ် မျိုးပါ ။ 
"" ဟင ် "" ဟာ ဂီတပါ ၊ "" ဟင ် "" ဟာ အလင ် းနဲ ့ လေထုပါ ။ 
"" ဟင ် "" ဟာ ကျွန ် မ နားထဲမှာတော ့ ဘုရားသခင ် ရဲ ့ တီးတိုးသံပါ ။ 
ရှင ် မှာ ဒီလို "" ဟင ် "" တစ ် လုံး ရှိရင ် ကြီးမြတ ် မှုအတွက ် ကြိုးပမ ် းရုံပဲလေ ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ကြီးမြတ ် မှုအတွက ် ကြိုးပမ ် းရုံပဲ ဆိုတဲ ့ ခံစားချက ် ပါ ။ 
ဒါကို "" ဟင ် "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် 
ဒါမှမဟုတ ် "" အလုပ ် သရဲမရဲစီး "" လို ့ ခေါ ် တာ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) "" ပါရမီရှင ် "" လို ့ ခေါ ် တာ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
"" အတ ္ တ "" လို ့ ခေါ ် တာ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျရှုံးမှုရဲ ့ အကြောက ် တရားပဲ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် မ မသိဘူး ။ 
ကျွန ် မဟာ ကျရှုံးမှုအတွက ် တည ် ဆောက ် ထားတာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာပဲ သိတယ ် ။ "" ဟင ် "" ဆိုတာကို ချစ ် တာပဲ ကျွန ် မသိတယ ် ။ 
ကျွန ် မက အထင ် ကရလို ့ ရှင ် တို ့ ကို ပြောချင ် တာနဲ ့ ဒါကို မေးခွန ် းမထုတ ် ချင ် တာပဲ သိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိစ ္ စက ဒီမှာပါ ။ ကျွန ် မ ပိုအောင ် မြင ် လာလေ ၊ ပွဲတွေများလေ ၊ ဇာတ ် ကွက ် များလာလေ ၊ အတားအဆီးတွေ ပိုကျိုးပျက ် လာလေ ၊ လုပ ် စရာအလုပ ် တွေ ပိုများလာလေ ၊ အလုပ ် တာဝန ် တွေ ပိုလာလေ ကျွန ် မကို ပိုစောင ့ ် ကြည ့ ် လေ ၊ သမိုင ် းက စိုက ် ကြည ့ ် လေ ၊ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေ ပိုများလာလေပါ ။ 
အောင ် မြင ် ဖို ့ အလုပ ် ပိုလုပ ် လေ ၊ အလုပ ် ပိုလုပ ် ဖို ့ လိုလေပါ ။ 
အလုပ ် အကြောင ် း ကျွန ် မ ဘာပြောခဲ ့ လဲ ။ 
အလုပ ် လုပ ် တာ ချစ ် တယ ် နော ် 
ကျွန ် မဆောက ် နေတဲ ့ နိုင ် ငံ ၊ ပြေးနေတဲ ့ မာရသွန ် ၊ စစ ် သည ် တွေ ၊ ပတ ္ တုစ ၊ အမြင ့ ် သံ ၊ "" ဟင ် "" "ဟင ်" ၊ "ဟင ်" 
ဒီ "" ဟင ် "" ကို ကြိုက ် တယ ် ။ ဒီ "" ဟင ် "" ကို ချစ ် တယ ် ။ 
ဒီ "" ဟင ် "" ကို လိုအပ ် တယ ် ၊ ဒီ "" ဟင ် "" ဟာ ကျွန ် မပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ဒီ "" ဟင ် "" ပဲလား ။ 
ဒီနောက ် "" ဟင ် "" ဟာ ရပ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အလုပ ် လုပ ် လွန ် း ၊ အသုံးများလွန ် း ၊ ပိုလွန ် းတော ့ ကုန ် ပြီပေါ ့ ။ 
"" ဟင ် "" ဟာ ရပ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
အခု သမီး သုံးယောက ် က သူတို ့ အမေဟာ တစ ် ကိုယ ် တော ် အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အထင ် ကရဆိုတဲ ့ အချက ် နဲ ့ နေသားကျလို ့ ။ 
Harper က လူတွေကို ပြောတယ ် "အဲဒီမှာ အမေရှိမှာမဟုတ ် ပေမဲ ့ ကလေးထိန ် းကို စာတိုပိုလို ့ ရတယ ်" 
Emerson က "" ဟန ် နီ ၊ ငါတော ့ ShondaLand ကို သွားချင ် နေတယ ် "" တဲ ့ ။ သူတို ့ ဟာ အထင ် ကရရဲ ့ ကလေးတွေ 
အထင ် ကရ ပေါက ် လေးတွေပါ ။ 
"" ဟင ် "" ရပ ် သွားတော ့ သူတို ့ ဟာ ၁၂ ၊ ၃ နဲ ့ ၁ ပါ ။ 
"" ဟင ် "" ဆိုတဲ ့ စက ် ဟာ သေသွားတယ ် ။ 
အလုပ ် ကြိုက ် တာ ရပ ် သွားတယ ် ၊ စက ် ပြန ် နှိုးလို ့ မရခဲ ့ ပါ ။ 
"" ဟင ် "" ပြန ် လာမှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ "" ဟင ် "" ပျက ် သွားတယ ် ။ 
အမြဲတမ ် းလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အထင ် ကရအလုပ ် ကိုပဲ အပြောင ် းအလဲမရှိ လုပ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ တစ ် နေ ၁၅ နာရီ အားရက ် တွေ တောက ် လျှောက ် လုပ ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ နောင ် တမရှိ ၊ အရှုံးမပေး ၊ ဘယ ် တော ့ မှ မအိပ ် ၊ ဘယ ် တော ့ မှ ထွက ် မသွားဘူး ၊ ပြည ့ ် တဲ ့ နှလုံး ၊ ကြည ် တဲ ့ မျက ် လုံး ဘာဖြစ ် ဖြစ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ "" ဟင ် "" က မရှိ ။ 
ကိုယ ် တွင ် းမှာက တိတ ် ဆိတ ် မှုပါ ။ 
အစီအစဉ ် လေးခု ၊ နာရီ ၇၀ စာ တစ ် ကြိမ ် ကို သုံးပွဲထုတ ် လုပ ် တယ ် ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ လေးပွဲ ၊ 
အစီအစဉ ် လေးခု ၊ နာရီ ၇၀ စာ တစ ် ကြိမ ် ကို သုံးပွဲထုတ ် လုပ ် တယ ် ၊ 
ကျွန ် မဟာ စံပြ အထင ် ကရကြီးပေါ ့ ။ 
ရှင ် တို ့ အမေဆီ အိမ ် ကို ခေါ ် သွားလို ့ ရတဲ ့ အထင ် ကရပါ ။ 
အရောင ် တွေက အတူတူပဲ ၊ ပျော ် စရာ မရှိတော ့ ဘူး ။ 
ဒါ ကျွန ် မရဲ ့ ဘဝ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါအားလုံး ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
"" ဟင ် "" ဟာ ကျွန ် မ ၊ ကျွန ် မဟာ "" ဟင ် "" ။ 
ကိုယ ် လုပ ် တာတွေ ၊ ကိုယ ် ချစ ် တဲ ့ အလုပ ် ဖုန ် လို အရသာရှိတဲ ့ အစတွေ လုပ ် တဲ ့ အခါ ဘာလုပ ် တတ ် ကြလဲ ၊ 
ကဲ ဒီက တစ ် ယောက ် ယောက ် ကနေ တွေးနေမှာက ၊ "တော ် ပါတော ့ ၊ ပေါက ် ကရ စာရေးဆရာမကြီးရယ ်" 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ် လုပ ် တာ ကိုယ ် သိတယ ် လေ ။ ကိုယ ် က ဖန ် တီးရင ် ၊ အလုပ ် လုပ ် ရင ် ကိုယ ် လုပ ် တာကိုချစ ် ရင ် ဆရာဖြစ ် စေ ၊ ဘဏ ် သူဌေးဖြစ ် စေ ၊ မိခင ် ဖြစ ် စေ ၊ ပန ် းချီဆရာဖြစ ် စေ ၊ Bill Gates ဖြစ ် စေ ၊ အခြားလူတစ ် ယောက ် ကို ချစ ် ပြီး ၊ ဒါက "" ဟင ် "" ကိုယ ့ ် ကိုပေးရင ် ၊ "" ဟင ် "" ကို သိတယ ် ဆိုရင ် ၊ "" ဟင ် "" က ဘယ ် လိုဆိုတာသိပြီး "" ဟင ် "" ဆီမှာ ကိုယ ် ရှိဖူးတယ ် ဆိုရင ် ၊ "" ဟင ် "" ရပ ် သွားတဲ ့ အခါ ရှင ် က ဘယ ် သူလဲ ၊ 
ရှင ် က ဘာလဲ ။ 
ကျွန ် မက ဘာလဲ ။ 
ကျွန ် မ အထင ် ကရ ဖြစ ် တုန ် းပဲလား ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ နှလုံးသားရဲ ့ သီချင ် းရပ ် သွားရင ် တိတ ် ဆိတ ် မှုထဲမှာ ကျွန ် မ ရှင ် ကျန ် နိုင ် မလား ။ 
ဒီနောက ် တောင ် ပိုင ် း စားပွဲထိုး မတ ် တတ ် သွားလေးက မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မက အိမ ် တံခါးကအထွက ် ၊ နောက ် ကျနေတယ ် ၊ သူမက "" မေမေ ၊ ကစားချင ် လား "" တဲ ့ ။ 
ကျွန ် မ "" ဟင ့ ် အင ် း "" လို ့ ပြောမယ ် အလုပ ် အရာနှစ ် ခုကို သဘောပေါက ် လိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ။ အရာရာကို "" အင ် း "" လို ့ ကျွန ် မပြောသင ့ ် တယ ် ။ နှစ ် ။ တောင ် ပိုင ် း စားပွဲထိုးမလေးက ဟန ် နီ လို ့ ကျွန ် မကို မခေါ ် ဘူး ။ ဘယ ် သူ ့ ကို မှ "" ဟန ် နီ "" လို ့ သူမ မခေါ ် တော ့ ဘူး ။ 
ဒါ ဘယ ် တုန ် းက ဖြစ ် ခဲ ့ တာလဲ ။ 
ကျွန ် မလွဲနေတာ ၊ အထင ် ကရ ဖြစ ် တာနဲ ့ "" ဟင ် "" ကို ကြေကွဲနေတာ ၊ ဒီမှာက ကျွန ် မ မျက ် စီရှေ ့ မှာ သူမပြောင ် းလဲနေတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူမက "" မေမေ ၊ ကစားချင ် လား "" တဲ ့ ။ ကျွန ် မက "" အင ် း "" လို ့ ။ အထူအဆန ် း ဘာမှမရှိပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကစားတယ ် ။ သူ ့ အစ ် မတွေ ပါလာပြီး အများကြီး ရယ ် မောရတယ ် ပေါ ့ ။ Everybody Poops စာအုပ ် ကနေ ဇာတ ် လမ ် းဆန ် တာတစ ် ပုဒ ် ဖတ ် ပြခဲ ့ တယ ် ။ 
သာမန ် ကနေ ဘာမှမထူးပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဒါက ထူးခြားပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မရဲ ့ နာကျင ် မှုထဲမှာ ၊ နာကျင ် မှု ကျွန ် မရဲ ့ နှိမ ့ ် ချမှုရဲ အိမ ် ယာမဲ ့ မှုထဲမှာ လုပ ် စရာဆိုလို ့ အာရုံစိုက ် ဖို ့ ပဲလေ ။ 
ကျွန ် မ အာရုံစိုက ် တယ ် ၊ 
ကျွန ် မ ငြိမ ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် မဆောက ် နေတဲ ့ နိုင ် ငံ ၊ ကျွန ် မ ပြေးနေတဲ ့ မာရသွန ် စစ ် သည ် တွေ ၊ ပတ ္ တုစ ၊ မရှိတဲ ့ အမြင ့ ် သံ ။ 
ရှိတာဆိုလို ့ စေးကပ ် နေတဲ ့ လက ် ချောင ် းတွေ ၊ စေးကပ ် တဲ ့ အနမ ် းတွေ ၊ အသံပိစိလေးတွေ ၊ ရောင ် စုံ ခဲတံတွေ ၊ စွန ့ ် လွှတ ် ခြင ် းရဲ ့ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ဘာဖြစ ် ဖြစ ် Frozen ကလေးမ စွန ့ ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါက အေးချမ ် းပြီး ရိုးစင ် းမှုပါပဲ ။ 
ဒီနေရာမှာ ကျွန ် မအတွက ် အသက ် ရှူနိုင ် ရုံပဲ ၊ လေထုက သိပ ် ရှားပါတယ ် ။ 
အသက ် ရှူရုံလေးပဲ ၊ အသက ် ရှူနေတယ ် ။ 
ကစားတာဟာ အလုပ ် ရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မပျော ် တယ ် ။ 
ကိုယ ် ထဲက တစ ် ခုခု လျော ့ ကျတယ ် ။ 
ဦးနှောက ် ထဲက တံခါး လွှဲယမ ် း ပွင ့ ် ထွက ် သွားပြီး စွမ ် းအင ် က ဆောင ့ ် ဝင ် လာတယ ် ။ 
ချက ် ချင ် းမဟုတ ် ပေမဲ ့ ဒါ ဖြစ ် လာတယ ် ၊ တကယ ် ကို ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါကို ခံစားလိုက ် တယ ် ။ 
"" ဟင ် "" က မသိမသာ ပြန ် လာတယ ် ။ 
အပြည ့ ် အဝကြီး မဟုတ ် ဘူး ၊ ရှိရုံလေးပါ ။ တိတ ် ဆိတ ် တယ ် ၊ ဒါကိုကြားဖို ့ ငြိမ ် ငြိမ ် လေး နေရတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ရှိနေတယ ် ။ 
"" ဟင ် "" မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ "" ဟင ် "" ပါပဲ ။ 
အခုတော ့ အရမ ် း မှော ် ဆန ် တဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တစ ် ခု သိလိုက ် ရသလိုမျိုးပါ ။ 
ကဲ ၊ စိတ ် မထိန ် းနိုင ် မဖြစ ် ကြပါနဲ ့ ။ 
ဒါက မေတ ္ တာတရားပါ ၊ ဒါပါပဲ ။ 
မှော ် မဟုတ ် ၊ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် မဟုတ ် ဘူး ၊ မေတ ္ တာသက ် သက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ မေ ့ နေတဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
"ဟင ်" ၊ အလုပ ် က "ဟင ်" ၊ အထင ် ကရဲ ့ "ဟင ်" ဒါက အစားထိုးမှု တစ ် ခုပဲ ။ 
ကျွန ် မ ဘယ ် သူဆိုတာ ရှင ် တို ့ ကို မေးရမယ ် ဆိုရင ် ၊ ဘယ ် သူဆိုတာ ရှင ် တို ့ ကို ပြောရမယ ် ဆိုရင ် ပြပွဲတွေ ၊ တီဗွီ နာရီတွေအရ ၊ ကျွန ် မဦးနှောက ် ဟာ ကမ ္ ဘာအနှံ ့ ဘယ ် လို ဆိုးဝါးတာရ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ဖော ် ညွှန ် းရင ် တော ့ တကယ ့ ် "" ဟင ် "" ဆိုတာကို ကျွန ် မ မေ ့ နေတာပေါ ့ ။ 
"" ဟင ် "" ဆိုတာ တန ် ခိုးမဟုတ ် ဘူး ၊ "" ဟင ် "" ဆိုတာ အလုပ ် သက ် သက ် မဟုတ ် ဘူး ။ 
"" ဟင ် "" ဆိုတာ ပီတိ သက ် သက ် ပါ ။ 
တကယ ့ ် "" ဟင ် "" က မေတ ္ တာ သက ် သက ် ပါ ။ 
တကယ ့ ် "" ဟင ် "" က ဘဝရဲ ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားမှု ဖြစ ် ခြင ် းကလာတဲ ့ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် ပါ ။ 
တကယ ့ ် "" ဟင ် "" က ယုံကြည ် မှုနဲ ့ ငြိမ ် းချမ ် းမှုပါ ။ 
တကယ ့ ် "" ဟင ် "" က သမိုင ် းရဲ ့ ငေးကြည ့ ် မှု ၊ များပြားလှတဲ ့ အလုပ ် တာဝန ် တွေနဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ဖိအားကို လျစ ် လျူရှုတယ ် ။ 
တကယ ့ ် "" ဟင ် "" က ထူးခြားပြီး ကိုယ ် ပိုင ် ဟန ် ပါ ။ 
တကယ ့ ် "" ဟင ် "" က နားထဲမှာ ဘုရားသခင ် ရဲ ့ တီးတိုးသံ ဆိုပေမဲ ့ စကားလုံးမှားတွေ ပြောနေတာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ အကြောင ် းက နတ ် တစ ် ပါးက ကျွန ် မကို အထင ် ကရ လို ့ ပြောနေတာကိုး ။ 
ဒါဟာ မေတ ္ တာ သက ် သက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး မေတ ္ တာ နည ် းနည ် းလေးပို သုံးနိုင ် သားပဲ ။ မေတ ္ တာ ပိုများမျာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မ ကလေးက ကစားဖို ့ မေးတဲ ့ အချိန ် တိုင ် း အင ် း လို ့ ကျွန ် မ ပြောမယ ် ။ 
အကြောင ် းတစ ် ခုနဲ ့ ခိုင ် မာတဲ ့ စည ် း လုပ ် တယ ် မိမိကိုယ ် ကို ခွင ့ ် ပြုဖို ့ အလုပ ် သရဲမရဲစီးတဲ ့ အပြစ ် အားလုံးကနေ လွတ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါ ဥပဒေ ။ ကျွန ် မမှာ ရွေးစရာ မရှိဘူး ။ ကျွန ် မမှာ ရွေးစရာ မရှိဘူး ။ "" ဟင ် "" ကို ခံစားချင ် ရင ် မရှိဘူး ။ 
အဲလောက ် ကို လွယ ် စေချင ် ပေမဲ ့ ကိုယ ် က ကစားတာ မတော ် ဘူး ၊ 
ကစားတာ မကြိုက ် ဘူး ။ 
အလုပ ် လုပ ် တာ စိတ ် ဝင ် စားသလို ကစားတာ စိတ ် မဝင ် စားဘူး ။ 
အမှန ် က မယုံနိုင ် အောင ် ကို နှိမ ့ ် ချပြီး အောက ် ကျို ့ စရာပါ ။ 
ကစားတာ ကျွန ် မ မကြိုက ် ဘူး ။ 
အလုပ ် လုပ ် တာကြိုက ် လို ့ တစ ် ချိန ် လုံး အလုပ ် လုပ ် တယ ် ။ 
အိမ ် မှာနေရတာထက ် အလုပ ် လုပ ် ရတာ ပိုကြိုက ် တယ ် ။ 
အမှန ် တရားကို ရင ် ဆိုင ် ခြင ် းဟာ ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ အင ် မတန ် ခက ် ပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက အိမ ် မှာထက ် အလုပ ် လုပ ် တာ ပိုကြိုက ် တာ ဘယ ် လို လူမျိုးပါလိမ ့ ် ။ 
အင ် း ကျွန ် မပဲရှင ် ။ 
ဆိုလိုတာက အမှန ် ပြောရရင ် ကိုယ ့ ် ဘာသာ အထင ် ကရလို ့ ခေါ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ကျွှန ် မမှာ ပြဿနာတွေ ရှိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ပြဿနာတစ ် ခုက ကျွန ် မဟာ အရမ ် း စိတ ် အေး လက ် အေး ဖြစ ် နေတာ မဟုတ ် တာပါ ။ (ရယ ် သံများ) 
ခြံတစ ် ဝိုက ် ပြေးတယ ် ၊ ခေါက ် တုံ ့ ခေါက ် ပြန ် ပေါ ့ ။ 
စက ္ ကန ့ ် ၃၀ အကပါတီတွေ လုပ ် တယ ် ။ 
ဇာတ ် ဝင ် တေးသွားတွေဆိုတယ ် ၊ ဘောလုံးတွေနဲ ့ ကစားတယ ် ။ 
ကျွန ် မက ပူဖောင ် းတွေမှုတ ် ၊ သူတို ့ က ဖောက ် တယ ် ။ 
အချိန ် အများစုမှာ ကျွန ် မဟာ မာတောင ့ ် တောင ့ ် ၊ ကယောင ် ကတမ ် းနဲ ့ စိတ ် ရှုပ ် မိတယ ် ။ 
အမြဲပဲ ကျွန ် မဆဲလ ် ဖုန ် းကို တရွရွဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဆင ် ပြေပါတယ ် ။ 
လူသားပေါက ် စတွေက နေထိုင ် နည ် းပြပေးပြီး စကြာဝ ၎ ဠာရဲ ့ "" ဟင ် "" တွေ ဖြည ့ ် ပေးတယ ် ။ 
ကစားတယ ် ၊ ကစားတယ ် ၊ ပထမဆုံးအနေနဲ ့ ဘာကြောင ့ ် များ ကစားတာရပ ် လိုက ် လဲဆိုတာ စတင ် အံ ့ ဩမိတဲ ့ အထိပေါ ့ ။ 
ရှင ် တို ့ ရော လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ ကလေးက ကစားဖို ့ ပြောတိုင ် း အင ် း လုပ ် ပါ ။ 
စိန ် ဖိနပ ် တွေထဲက ငတုံးလို ့ ရှင ် တို ့ တွေးမိနေနိုင ် တယ ် မို ့ လား ။ 
မှန ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ရှင ် တို ့ ဒါကို လုပ ် လို ့ ရသေးတယ ် လေ ။ 
ရှင ် တို ့ မှာ အချိန ် ရှိတယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ သိလား ၊ အကြောင ် းက ရှင ် တို ့ က Rihanna မဟုတ ် ၊ Muppet မဟုတ ် လို ့ လေ ။ 
ရှင ် တို ့ ဟာ ဒီလောက ် စိတ ် ဝင ် စားစရာလို ့ ကလေးက မထင ် ဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ၁၅ မိနစ ် ပဲ ရှင ် တို ့ လိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ နှစ ် နှစ ် နဲ ့ လေးနှစ ် ကလေးတွေက ၁၅ မိနစ ် လောက ် ပဲ အခြားဟာတစ ် ခု လုပ ် ချင ် တယ ် လို ့ သူတို ့ မတွေးမိခင ် ကျွန ် မနဲ ့ ကစားချင ် တာပါ ။ 
ဒါဟာ အံ ့ ဩစရာ ၁၅ မိနစ ် ပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၁၅ မိနစ ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် မဟာ ပိုးတောင ် မာ (သို ့) သကြားလုံး မဟုတ ် ရင ် ၁၅ မိနစ ် ကြာရင ် ပျောက ် တာပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မရဲ ့ ၁၃ နှစ ် ကလေး ၊ သူ ့ ကို ၁၅ မိနစ ် ကြာ စကားပြောခိုင ် းနိုင ် ရင ် ကျွန ် မဟာ တစ ် နှစ ် တာ မိဘ ဖြစ ် တာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ရှင ် တို ့ လိုတာ ၁၅ မိနစ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အဆိုးဆုံးနေ ့ မှာ အနှောင ့ ် အယှက ် ကင ် းတဲ ့ ၁၅ မိနစ ် အချိန ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် တယ ် ။ 
အနှောင ့ ် အယှက ် ကင ် းတာဟာ သော ့ ချက ် ပါ ။ 
ဖုန ် းမရှိ ၊ လျှော ် စရာမရှိ ၊ ဘာမှမရှိဘူး ။ 
ရှင ့ ် တို ့ အလုပ ် များတယ ် ၊ ၊ ညစာကို စားပွဲပေါ ် အရောက ် ပို ့ ရ ၊ 
သူတို ့ ကို အတင ် းရေချိုးခိုင ် းရတယ ် ၊ ၁၅ မိနစ ် တော ့ လုပ ် နိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ကလေးတွေဟာ ကျွန ် မရဲ ့ ပျော ် ရာဘုံ ၊ ကျွန ် မရဲ ကမ ္ ဘာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကလေးတွေဟာ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ "" ဟင ် "" ကို ဖြည ့ ် ပေးတဲ ့ လောင ် စာ ဖြစ ် ဖို ့ မလိုဘူး ။ ဘဝက မကောင ် းတာထက ် ကောင ် းတာ ပိုခံစားတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဒါက ကလေးတွေနဲ ့ ကစားတာ မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါက ပျော ် ရွှင ် မှုပါ ။ 
သာမန ် ကစားတာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ၁၅ မိနစ ် အချိန ် ပေးပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကို နေလို ့ ကောင ် းစေတာကို ရှာဖွေပါ ။ 
ဒါကို တွက ် ဆပြီး ဒီကွင ် းထဲမှာ ကစားရုံပါ ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် မက အကောင ် းဆုံမဟုတ ် ဘူး ၊ တကယ ် မှာ အောင ် မြင ် သလို မကြာခဏ ကျရှုံးပါတယ ် ။ မိတ ် ဆွေတွေကို တွေ ့ ဆုံတာ ၊ စာအုပ ် တွေ ဖတ ် တာ အာကာသထဲ ငေးကြည ့ ် တာ ၊ 
"" ကစားမလား "" ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အလိုလိုက ် ဖို ့ အတိုကောက ် ဖြစ ် လာတယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ဦးဆုံး တီဗွီပွဲရတဲ ့ အချိန ် တစ ် ဝိုက ် က စွန ့ ် လွှတ ် ခဲ ့ သလိုပေါ ့ ။ အထင ် ကရ သင ် တန ် းသား ဖြစ ် လာခဲ ့ ချိန ် လောက ် ကပေါ ့ ၊ မသိတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို စပြိုင ် တဲ ့ အချိန ် တစ ် ဝိုက ် ကပေါ ့ ။ 
၁၅ မိနစ ် လား ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ၁၅ မိနစ ် တာ အပြည ့ ် အဝ အာရုံစိုက ် ဖို ့ ပေးတာ ဘာမှား သွားမှာမို ့ လဲ ။ 
ဘာမှ ဖြစ ် မသွားပါဘူး ။ 
အလုပ ် မလုပ ် ခြင ် းရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် စင ် စစ ် က "" ဟင ် "" ပြန ် လာဖို ့ ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးတာပါ ။ ကိုယ ် အဝေးရောက ် နေတုန ် း "" ဟင ် "" အင ် ဂျင ် လောင ် စာပြန ် ဖြည ် နိုင ် လိုပေါ ့ ။ 
အလုပ ် ဟာ ကစားတာမပါပဲ အလုပ ် မလုပ ် ဘူးလေ ။ 
အချိန ် နည ် းနည ် းလေး လိုပေမဲ ့ လအနည ် းငယ ် ကြာပြီးနောက ် မှာ တစ ် နေ ့ ရေလွှဲပေါက ် ပွင ့ ် လာပြီး ကမန ် းကတန ် းနဲ ့ ရုံးထဲမှာ ရပ ် မိလျက ် သား ဖြစ ် နေတယ ် ၊ မကြားဖူးတဲ ့ တေးသွားတွေပြည ့ ် လို ့ ကိုယ ် တွင ် းမှာ အပြည ့ ် အဝ လှိမ ့ ် ဝင ် လာတယ ် ၊ ပြီး အနားမှာ ၊ ဒါက ကျွန ် မကို စိတ ် ကူးမျိုးစုံ ပို ့ ပေးတယ ် ။ "" ဟင ် "" လမ ် းမ ပွင ့ ် သွားပြီး ဒါကို မောင ် းနိုင ် ၊ မောင ် းလိုက ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ အလုပ ် ကို ပြန ် နှစ ် သက ် သွားတယ ် ။ 
အခုတော ့ အဲဒီ "" ဟင ် "" ကို ကြိုက ် တယ ် ၊ ချစ ် တော ့ မချစ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
အဲဒီ "" ဟင ် "" မလိုအပ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မက အဲဒီ "" ဟင ် "" မဟုတ ် ၊ အဲဒီ "" ဟင ် "" က ကျွန ် မ မဟုတ ် ဘူး ။ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မဟာ ပူဖောင ် းတွေ ၊ စေးကပ ် နေတဲ ့ လက ် ချောင ် းတွေ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ ညစာတွေပါ ။ 
ကျွန ် မက အဲဒီ "" ဟင ် "" ပါ ။ 
ဘဝရဲ ့ "" ဟင ် "" ပါ ။ 
ချစ ် ခြင ် းရဲ ့ "" ဟင ် "" ပါ ။ 
အလုပ ် ရဲ ့ "" ဟင ် "" က တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းရှိဆဲပါ ၊ အကုန ် လုံးတော ့ မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး ။ ပြီးတော ့ ကျေးဇူးအရမ ် းတင ် ပါတယ ် ။ 
အထင ် ကရဖြစ ် ခြင ် းကို ကျွန ် မ ရှော ် ပစ ် တာ မဟုတ ် ပါ အကြောင ် းက Red Rover ကစားတဲ ့ အထင ် ကရ တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးလို ့ ပါ ။ 
အလုပ ် လျှော ့ လုပ ် ပြီး ပိုကစားဖို ့ သဘောတူ လိုက ် ပြီး ကျွန ် မ ကမ ္ ဘာကို လည ် ပတ ် ဆဲပါ ။ 
ကျွန ် မ ဦးနှောက ် က ကျယ ် ပြန ့ ် ဆဲ ၊ ကျွန ် မ မီးပုံက လောင ် ကျွမ ် းဆဲ ၊ 
ပိုကစားလေ ၊ ကျွန ် မ ပိုပျော ် လာလေ ၊ ကလေးတွ ပိုပျော ် လာလေ ၊ 
ပိုကစားလေ ၊ မိခင ် ကောင ် း တစ ် ယောက ် လို ပိုခံစားရလေ ၊ 
ပိုကစားလေ ၊ စိတ ် က ပိုလွတ ် လပ ် လာလေ ၊ 
ပိုကစားလေ ၊ ပိုအလုပ ် ကောင ် းကောင ် း လုပ ် လေ ၊ 
ပိုကစားလေ ၊ "" ဟင ် "" ကို ပိုခံစားရလေ ၊ ကျွန ် မ ဆောက ် နေတဲ ့ နိုင ် ငံ ၊ ပြေးနေတဲ ့ မာရသွန ် ၊ စစ ် သည ် တွေ ၊ ပတ ္ တုစတွေ ၊ အမြင ့ ် သံ ၊ "" ဟင ် "" ၊ "" ဟင ် "" အခြားသော "" ဟင ် "" ၊ တကယ ့ ် "" ဟင ် "" ပါ ။ ဘဝဟာ "" ဟင ် "" ပါ ။ 
အဲဒီ "" ဟင ် "" ကို ပိုခံစားလေ ၊ ဒါက ပို ထူးဆန ် းလာ ၊ တုန ် ယင ် လာ ၊ ကွာကျလာ ၊ ခွကျလာ ၊ အသစ ် စက ် စက ် ဖြစ ် လာ ၊ အသက ် ရှင ် တဲ ့ ဘယ ် အထင ် ကရမှ ကျွန ် မလို မခံစားရဘူး ။ 
ဒီ "" ဟင ် "" ကို ပိုခံစားရလေ ၊ ကျွန ် မဘယ ် သူဆိုတာ ပိုသိလေပါ ။ 
ကျွန ် မက စာရေးဆရာ ၊ ဇာတ ် လမ ် း ထွင ် တယ ် ၊ စိတ ် ကူးယဉ ် တယ ် ။ 
ဒါက အလုပ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းပါ ၊ ရှင ် သန ် နေတဲ ့ အိပ ် မက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် ပါ ။ 
အိပ ် မက ် ဆန ် တဲ ့ အလုပ ် ဟာ နည ် းနည ် းလေး အိပ ် မက ် လို ဖြစ ် သင ့ ် လို ့ ပါ ။ 
အလုပ ် လျှော ့ လုပ ် ပြီး ပိုကစားဖို ့ ကျွန ် မသဘောတူခဲ ့ တယ ် ။ 
အထင ် ကရတွေ လျှောက ် ဖို ့ မလိုပါ ။ 
ကစားချင ် လား ။ 
ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဟာ ဗီတိုရီယားထဲက မြို ့ လေး တစ ် မြို ့ မှာ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မကို ပျိုးထောင ် ပေးခဲ ့ ကြပုံဟာ ပုံမှန ် ၊ ခပ ် ရိုးရိုးလေးပါပဲ ။ 
ကျွန ် မ ကျောင ် းကို သွားခဲ ့ တယ ် ၊ တစ ် ချိန ် လုံး ကျွန ် မ သူငယ ် ချင ် းတွေနဲ ့ ပေါ ့ ၊ ကျွန ် မ ညီမလေးတွေနဲ ့ သတ ် ပုတ ် နေခဲ ့ သူပါ ။ 
အဲဒါတွေ အားလုံးဟာ သိပ ် ကို ပုံမှန ် ပါ ။ 
ကျွန ် မ ၁၅ နှစ ် တုန ် းက ၊ ကျွန ် မတို ့ ရပ ် ကွက ် ထဲက လူကြီး တစ ် ယောက ် ဟာ ကျွန ် မ မိဘတွေဆီကို ချဉ ် းကပ ် လာကာ ရပ ် ကွက ် အောင ် မြင ် မှု ဆု တစ ် ခုအတွက ် အဆိုပြုဖို ့ ကမ ် းလှမ ် းလာပါတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မတွေက ၊ "" အင ် း ၊ အဆိုပြုချက ် ကတော ့ အကောင ် းသား ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ အရုပ ် ဆိုးတဲ ့ ပြဿနာ တစ ် ခု ရှိနေတယ ် တဲ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သမီးဟာ ဘာတစ ် ခုကိုမှ မအောင ် မြင ် ခဲ ့ သေးပါကလား "" တဲ ့ ။ (ရယ ် သံများ) တကယ ် တော ့ သူတို ့ ပြောတာ မှန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ကျောင ် းကို သွားခဲ ့ တယ ် ၊ အမှတ ် တွေ ကောင ် းကောင ် း ရတယ ် ၊ ကျောင ် းအပြီး ကျွန ် မ လုပ ် တဲ ့ အလုပ ် ကလဲ ရိုးရိုးလေးပါ ကျွန ် မ အမေရဲ ့ ဆံပင ် အလှပြင ် ဆိုင ် ကလေးမှာပါ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မဟာ "" Buffy the Vampire Slayer "" နှင ့ ် "" Dawson 's Creek "" တွေ ကြည ့ ် ခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် ဟာလည ် း မနည ် းခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ သိပါတယ ် ။ အဲဒါ ကျွန ် မ အဖြစ ် နဲ ့ လုံးဝ တခြားစီပဲ ဆိုတာ ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ သူတို ့ ဟာ မှန ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ သာမန ် မဟုတ ် တဲ ့ အလုပ ် ဘာတစ ် ခုကိုမှ လုပ ် မနေခဲ ့ ပါဘူး အဲဒါမျိုး ဘာ တစ ် ခုမှ မရှိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
အောင ် မြင ် မှု ဆိုပြီး ထောက ် ပြစရာဆိုလို ့ ဘာတစ ် ခုကိုမှ ကျွန ် မ လုပ ် မနေခဲ ့ ပါဘူး ။ မသန ် စွမ ် းမှု ကိစ ္ စကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဘေးဖယ ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
နှစ ် အတော ် ကြာသွားတော ့ ၊ ကျွန ် မဟာ ဒုတိယ တကြော ့ ပညာသင ် မှု စခဲ ့ တာက မယ ် ဘုန ် း အထက ် တန ် း ကျောင ် း တစ ် ကျောင ် းမှာ ပေါ ့ ။ ကျွန ် မဟာ တနှစ ် ကို ၁၁ ကြိမ ် တက ် ရတဲ ့ ဥပဒေဆိုင ် ရာ သင ် တန ် း တစ ် ခုကို တက ် နေရာ မိနစ ် ၂၀ လောက ် ရှိခိုက ် မှာ ကောင ် လေး တစ ် ယောက ် လက ် မြှောက ် ပြီး ပြောလိုက ် တာက ၊ "ဟေး မစ ္ စ ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ မိန ့ ် ခွန ် းကို ဘယ ် တော ့ မှ ပြောမှာလဲ?" 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မက ၊ "" ဘာ မိန ့ ် ခွန ် းလဲ? "" ကျွန ် မဟာ အဲဒီအချိန ် မှာ သူတို ့ ကို အသရေဖျက ် မှု ဥပဒေ အကြောင ် းကို ပြောပြနေခဲ ့ တာ မိန ် စ ၂၀ လောက ် ကြာသွားပါပြီ ။ 
အဲဒါကို သူက ၊ "" ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ အားပေးလှုံ ့ ဆော ် ရေး ပြောစကားတွေကို ပြောတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားလို တွန ် းလှည ် းနဲ ့ ကျောင ် းကို လာကြတဲ ့ လူတွေဟာ ၊ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် စိတ ် ဓါတ ် ကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးကြတဲ ့ သူတွေနဲ ့ တူကြတယ ် မဟုတ ် လား? "" (ရယ ် သံများ) "ထုံးစံ အတိုင ် းဆိုရင ် ၊ အဲဒါက ခန ် းမကြီးထဲမှာ လုပ ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။" 
အဲဒီကျမှ ကျွန ် မ အသိတရား တစ ် ခု ရလာတယ ်: ဒီကလေးဟာ မသန ် စွမ ် းကြတဲ ့ လူတွေကို စိတ ် ဓါတ ် တက ် စရာ လူတွေ အဖြစ ် သာ မြင ် ခဲ ့ တာကိုး ။ 
ကျွန ် မတို ့ အဲဒီလို မဟုတ ် တာကို ၊ အဲဒီ ကလေးကို ပြောချင ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒါဟာ သူ ့ အပြစ ် လည ် း မဟုတ ် ပါဘူးလေ ။ အဲဒီအချက ် ဟာ ကျွန ် မတို ့ အများအတွက ် မှန ် တာကို ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တော ် တော ် များများ အတွက ် ၊ မသန ် စွမ ် းကြတဲ ့ သူတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဆရာ မဟုတ ် ကြပါ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဆရာဝန ် တွေ ဒါမှမဟုတ ် လက ် သည ် းထိုးပေးသူလည ် း မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ တကယ ့ ် လူတွေ မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ ကျွန ် မတို ့ တွေ အဲဒီမှာ ရှိကြတာကိုက သူများတွေကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
အခု ကြည ့ ် ကြပါ ၊ ကျွန ် မဟာ ဒီစင ် မြင ့ ် ပေါ ် မှာ ထိုင ် နေကာ ကျွန ် မ တွန ် းလှည ် းထဲမှာ လုပ ် နေကျလိုပဲ ကြည ့ ် နေပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ၊ ရှင ် တို ့ အားလုံးကလည ် း ကျွန ် မဆီကနေပြီး စောင ့ ် မျှော ် နေမိကောင ် း စောင ့ ် မျှော ် နေမိသလိုမျိုး ဖြစ ် နေမိမှာကတော ့ ရှင ် တို ့ အားလုံးကို စိတ ် ဓာတ ် မြှင ့ ် တင ် လှုံ ့ ဆော ် ပေးမယ ် ပေါ ့ ၊ ဟုတ ် လား? (ရယ ် သံများ) ဟုတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၊ လူကြီးမင ် းတို ့ ကို ၊ ကျွန ် မကတော ့ စိတ ် ပျက ် အောင ် လုပ ် ရပါလိမ ့ ် မယ ် ကျွန ် မဟာ ရှင ် တို ့ အားလုံးကို အကြီးအကျယ ် ကို စိတ ် ပျက ် သွားစေမှာပါ ။ 
ကျွန ် မ ဒီမှာ ရှိနေတာက ရှင ် တို ့ ကို အားပေးလှုံ ့ ဆော ် ဖို ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မ ဒီမှာ ရှိနေတာက မသန ် စွမ ် းမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို ပြောပြခဲ ့ ကြတာတွေဟာ မုသားစကားတွေပဲဆိုတာကိုပါ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို မသန ် စွမ ် းမှုဟာ သိပ ် ဆိုးတဲ ့ အရာ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ မုသားစကားနဲ ့ အယုံသွင ် းခြင ် းခံနေရတယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
မသန ် မစွမ ် း အဖြစ ် နေထိုင ် ရမှာဟာ ကံဆိုးမှု ဖြစ ် တယ ် အဲဒါဟာ လူတစ ် ယောက ် ကို ထူးခြားသူ ဖြစ ် လာစေတယ ် ဆိုတဲ ့ စကားကိုပါ ။ 
အဲဒါဟာ ဆိုးတဲ ့ အရာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ပြီးတော ့ အဲဒါဟာ အဲဒီလူကို ထူးခြားသူ ဖြစ ် မလာစေပါဘူး ။ 
ဒါတောင ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီ မုသားစကားကို လူမှုရေး မီဒီယာကို သုံးပြီးတော ့ ဆက ် ပြီးတော ့ ပိုလို ့ ကို ဝါဒဖြန ့ ် ခဲ ့ ကြတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ အားလုံးဟာ ဒီလို ပုံတွေကို မြင ် ခဲ ့ ဘူးကြမှာပါ ၊ "ဘဝမှာ တစ ် ခုတည ် းသော မသန ် စွမ ် းမှုဆိုတာက ဆိုးညစ ် တဲ ့ စိတ ် နေစိတ ် ထားပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။" 
နောက ် ရှိပါသေးတယ ် ၊ "" သင ့ ် ရဲ ့ ဆင ် ခြေဆင ် လက ် တွေက ယုတ ္ တိမတန ် ပါဘူး ။ "" တကယ ် ပါပဲ ။ 
ဒီလိုလည ် း ရှိပါသေးတယ ် ၊ "" သင ် ဟာ ရပ ် မပစ ် ခင ် မှာ စမ ် းကြည ့ ် ပါဦးတဲ ့ လေ ။ ဒါတွေဟာ အနည ် းငယ ် မျှသော သဓကတွေပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို ပုံတွေကို အများကြီး မြင ် လို ့ ရနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ နောက ် တစ ် ခု မြင ် ခဲ ့ ဘူးကြမယ ် ထင ် ပါတယ ် ၊ လက ် တွေ မရှိတဲ ့ ကလေးမလေး တစ ် ယောက ် ခဲတံကို သူမရဲ ့ ပါးစပ ် ထဲမှာ ကိုက ် ဆွဲထား ​ ပြီး ပုံကို ရေးဆွဲနေတာ ။ 
ကလေး တစ ် ယောက ် ကာဗွန ် ဖိုင ် ဘားနဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ ခြေအတုတွေနဲ ့ ပြေးနေတာကို ရှင ် တို ့ မြင ် ခဲ ့ ကြမှာပါ ။ 
ပြလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ ပုံတွေ ရှိပါသေးတယ ် ၊ အလားတူ ပုံတွေ အများကြီး ရှိကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ က အဲဒီလို ပုံတွေကို စိတ ် ဓါတ ် လှုံ ့ ဆော ် ရေး အပြာပုံတွေလို ့ ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီနေရာမှာ ကျွန ် မဟာ တမင ် ကို အသိစိတ ် နှင ့ ် အပြာပုံတွေလို ့ ခေါ ် လိုက ် တာပါ ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ လူအုပ ် စု တစုကို အာရုံစိုက ် ဖေါ ် ပြနေကြတာက အခြား လူအုပ ် စု တစုရဲ ့ အကျိုးအတွက ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ခုနက ပြောတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် ထဲမှာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ မသန ် စွမ ် းကြတဲ ့ လူတွေကို အဓိက ထား ဖေါ ် ပြနေကြတာက မသန ် စွမ ် းသူ မဟုတ ် ကြတဲ ့ လူတွေရဲ ့ အကျိုးအတွက ် ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ခုနက ပုံတွေ အားလုံးရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က ရှင ် တို ့ ကို စိတ ် ဓါတ ် မြှင ့ ် ပေးဖို ့ ၊ ရှင ် တို ့ ကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးဖို ့ အတွက ် ပါ ၊ အားလုံးကို အဲဒီပုံတွေကို ကြည ့ ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ "" ဟုတ ် တယ ် ၊ ကျွန ် မဘဝဟာ ဘယ ် လောက ် ဆိုးဆိုး ၊ ဒီထက ် ပိုလို ့ ကို ဆိုးနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် ဟာ အဲဒီ လူ ဖြစ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" ဒီနေရာမှာ ၊ အဲဒီလူဟာ တကယ ့ ် ကိုပဲ ရှင ် ကိုယ ် တိုင ် ဖြစ ် နေတယ ် ဆိုရင ် ကော? 
ကျွန ် မထံကို လူစိမ ် းတွေ ချဉ ် းကပ ် လာကြကာ ကျွန ် မဟာ သတ ္ တိရှိသူ ဖြစ ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် တကယ ့ ် ကို အားကျစရာ ကောင ် းသူ ဖြစ ် တယ ် စသဖြင ့ ် ပြောဆိုခဲ ့ ကြတဲ ့ အကြိမ ် ပေါင ် းတွေဟာ များလှပါပြီ ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မဟာ လူသိရှင ် ကြား မဖြစ ် မလာခင ် ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် တွေတုန ် းက ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာပါ ။ 
သူတို ့ က ကျွန ် မ အနေနှင ့ ် မနက ် အိပ ် ရာက ထလာချိန ် မှာ ကိုယ ့ ် အမည ် ကို မမေ ့ သေးဘူး ၊ မှတ ် မိနေတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ကြောင ့ ် ကျွန ် မကို လာပြီး ဂုဏ ် ပြု နှုတ ် ဆက ် နေကြတဲ ့ ပုံစံမျိုး ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ပြီးတော ့ ဒါကလဲ ကျွန ် မကို အဓိကထား ထောက ် ပြမှုပါပဲ ။ 
ဒီပုံတွေ ၊ ဟိုပုံတွေ ၊ အားလုံးဟာ မသန ် စွမ ် းကြတဲ ့ သူတွေကို မီးမောင ် းထိုးပြနေတာက မသန ် စွမ ် းကြသူတွေ မဟုတ ် ကြတဲ ့ သူတွေရဲ ့ အကျိုးအတွက ် ပါပဲ ။ 
အဲဒီလို လူတွေ ဒီလောကကြီးထဲ ရှိနေကြတာက ငါတို ့ ရဲ ့ အခြေအနေဟာ ဒီလောက ် မဆိုးလှပါကလား ဆိုပြီး ရှင ် တို ့ အနေနှင ့ ် နှိုင ် းယှဉ ် ပြီးတော ့ နားလည ် လာဖို ့ အတွက ် ဖြစ ် တယ ် ။ 
မသန ် စွမ ် းတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဘဝဟာ တကယ ့ ် ကိုပဲ ခက ် ခဲလှတာ မှန ် တော ့ မှန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကျော ် လွှားဖို ့ ကြိုးစားရတဲ ့ အရာတွေ ရှိကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ က ဖြတ ် ကျော ် ဖို ့ ကြိုးစားကြရတဲ ့ အရာတွေဟာ ရှင ် တို ့ ထင ် နေကြတဲ ့ အရာတွေ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒီ အရာတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ အရာတွေ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ခုနက ကျွန ် မက "" မသန ် စွမ ် းကြသူများ "" ဆိုပြီး သုံးနှုန ် းလိုက ် တာက မသန ် စွမ ် းမှု လူမှုရေး ပုံစံကို ရည ် ညွှန ် းချင ် လို ့ ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် နဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရောဂါဝေဒနာတွေထက ် ကျွန ် မ နေထိုင ် နေကြတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းကြောင ့ ် ပိုလို ့ ကို မသန ် မစွမ ် း ဖြစ ် လာကြရတာကို ထောက ် ပြချင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မရဲ ့ လက ် ရှိ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲမှာ နေထိုင ် လာခဲ ့ တာ ကြာလှပါပြီ ။ 
ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မ ခန ္ ဓာကိုယ ် အတော ် ကလေး နှစ ် ခြိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ လုပ ် စေလိုတာကို ၎ င ် းဟာ လိုက ် လုပ ် ပေးပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ရှင ် တို ့ အားလုံးလိုပဲ ၊ အဲဒါကို အပြည ့ ် အဝ ဘယ ် လို သုံးရမယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ သိနေပါပြီ ခုနက မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ ပုံတွေထဲက ကလေးတွေလည ် း အလားတူပါပဲ ။ 
သူတို ့ အားလုံးဟာ သာမန ် မဟုတ ် တဲ ့ အရာတစ ် ခုကိုမှ လုပ ် ကိုင ် ကြတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သူတို ့ အားလုံးဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို အဖြစ ် နိုင ် ဆုံး အကောင ် းဆုံး အသုံးပြုနေကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီလိုသူတွေကို အခု ကျွန ် မတို ့ လုပ ် နေကြသလို အထူးပြုပြီး ထောက ် ပြနေခြင ် းဟာ အဲဒီလို ပုံတွေကို ပြသနေခြင ် းဟာ တရားမျှတရဲ ့ လား? 
လူတွေက ၊ "" ခင ် ဗျားတို ့ ကို တွေ ့ မြင ် ရခြင ် းဟာ အားကျစရာပဲ "" လို ့ ပြောကြခြင ် းဟာ ချီးကျူးစကား ပြောဆိုလိုခြင ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ဘာကြောင ့ ် ဖြစ ် နေတာလဲ ဆိုတာကို ကျွန ် မ သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ တစ ် ချိန ် လုံး ရိုက ် သွင ် းခဲ ့ ကြတဲ ့ မုသားစကားကြောင ့ ် ပါ ၊ မသန ် စွမ ် းမှုဟာ အဲဒီလိုလူတွေကို ထူးခြားတဲ ့ သူတွေ ဖြစ ် စေတယ ် ဆိုတဲ ့ ဒီမုသားစကားကြောင ့ ် ပါ ။ 
တကယ ့ ် ကို ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင ် အဲဒီလို မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ရှင ် တို ့ ထင ် နေကြတာကို ကျွန ် မ သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဒီမှာ ရှိနေတာက အားတက ် အောင ် လှုံ ့ ဆော ် ပေးဖို ့ အတွက ် ပဲ ၊ ပြီးတော ့ ရှင ် တို ့ က ၊ "" စတဲလာ ခင ် ဗျား ၊ ခင ် ဗျား ကိုယ ် တိုင ် ကော ၊ တစ ် ခါတစ ် ရံ တစ ် ခုခုကြောင ့ ် အားတက ် မိတာမျိုး မရှိဘူးလား? "" လို ့ မေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ အဲဒါကို ၊ ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ အဲဒါမျိုး ရှိတာကို ဝန ် ခံရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ တစ ် ချိန ် လုံး မသန ် စွမ ် းကြတဲ ့ သူတွေဆီကနေပြီး သင ် ယူနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ သူတို ့ ထက ် ပိုကံကောင ် းတာကို သိလာရတာတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အသားကင ် ညှပ ် ကို သုံးပြီး ခုနလေးတင ် ရှင ် ဆီကနေ ကျသွားတဲ ့ ဟာကို ကောက ် ယူဖို ့ အတွက ် အသုံးပြုနိုင ် ခြင ် းဟာ သိပ ် ကောင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးပဲလို ့ ကျွန ် မ ထင ် မိပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မဟာ အသုံးတည ့ ် တဲ ့ တချို ့ လုပ ် ကိုင ် နည ် းတွေကို သင ် ယူနေပါတယ ် ။ ကိုယ ့ ် မိုဘိုင ် း ဖုန ် းကို ကိုယ ့ ် တွန ် းလှည ် း ဘက ် ထရီကနေ အားသွင ် းယူတာမျိုး ဆိုပါစို ့ ။ 
အရမ ် း ကောင ် းတာပဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ တစ ် ဦးဆီက တစ ် ဦး ကြံ ့ ခိုင ် ဖို ့ နှင ့ ် ခံနိုင ် ရည ် ရှိဖို ့ ကို သင ် ယူနေကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ဒါမှမဟုတ ် ရောဂါတွေကို ပြောနေတာ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို သီးသန ့ ် ဖြစ ် အောင ် ပြုလုပ ် နေပြီး လက ် ညှိုးထိုး ထောက ် ပြစရာ လုပ ် ပစ ် နေတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို မသန ် စွမ ် းမှုနှင ့ ် ပတ ် သက ် ပြီး အဲဒီလို မဟုတ ် မမှန ် ပြောဆိုမှုကြီးဟာ အကြီးမားဆုံး မတရားတဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကြီးပါပဲ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဘဝဟာ ပိုခဲယဉ ် းလာပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ၊ "" "" ဘဝထဲက တစ ် ခုတည ် းသော မသန ် စွမ ် းမှုဆိုတာက ဆိုးတဲ ့ စိတ ် နေစိတ ် ထားပဲ ဖြစ ် တယ ် ။ "" ဆိုတဲ ့ ပြောစကားကျတော ့ လုံးဝကို သောက ် သုံး မကျတဲ ့ စကားဖြစ ် ပြီးတော ့ လုံးဝကို မမှန ် တဲ ့ စကားပါ ။ မသန ် စွမ ် းမှုရဲ ့ လူမှုရေး ပုံစံကြောင ့ ် ဖြစ ် ရတာပါ ။ 
လှေခါးထစ ် တွေကို တက ် နေစဉ ် လူတွေ ဘယ ် လောက ် ပဲ ပြုံးကြည ့ ် နေကြပါစေ အဲဒါကို စောင ် းလျှော အဖြစ ် ပြောင ် းလဲ မပေးနိုင ် ပါ ။ 
ဘယ ် တော ့ မှ လုပ ် မပေးနိုင ် ပါ ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ရုပ ် သံ မျက ် နှာပြင ် ပေါ ် က အပြုံးဟာ နားလေးကြသူများအတွက ် စာတန ် းထိုးပေးမှုကို ပျောက ် သွားအောင ် လုပ ် မပေးနိုင ် ပါ ။ 
စာအုပ ် ဆိုင ် တစ ် ခုရဲ ့ အလယ ် မှာ ဘယ ် လောက ် ကြာအောင ် ရပ ် နေ ၊ ရပ ် နေပါ ၊ အပြုသဘော လှိုင ် းတွေကို လယ ် လောက ် ပဲ လွှင ့ ် ပေးနေနေ အဲဒီက စာအုပ ် တွေ အားလုံးကို မျက ် မမြင ် များအတွက ် ဘရေးလ ် စာအုပ ် ဖြစ ် လာအောင ် ပြောင ် းလဲမပေးနိုင ် ကြပါဘူးလေ ။ 
အဲဒါဟာ ဘယ ် လိုမှ ဖြစ ် မလာနိုင ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မ တကယ ် နေချင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးက မသန ် စွမ ် းမှုကို အထူးခြွင ် းချက ် လို မဟုတ ် ဘဲ ၊ ဖြစ ် ရိုးဖြစ ် စဉ ် လို မြင ် ကြတဲ ့ နေရာ ဖြစ ် စေချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ နေထိုင ် ချင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲတွင ် ၁၅ နှစ ် အရွယ ် ကလေးမလေးဟာ သူမရဲ ့ ကုတင ် ပေါ ် မှာ ထိုင ် နေပြီး "" Buffy the Vampire Slayer "" ရုပ ် ရှင ် ကြည ့ ် နေတာကို သူမက ထိုင ် ပြီး ကြည ့ ် နိုင ် တာမို ့ လို ့ အောင ် မြင ် မှုကြီးလို ့ မပြောဆိုကြမဲ ့ ကမ ္ ဘာမျိုးပါ ကျွန ် မ နေထိုင ် ချင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးက 
မသန ် စွမ ် းတဲ ့ လူတွေ အတွက ် ဒီလောက ် နိမ ့ ် ကျလှတဲ ့ စိတ ် ထားမျိုး ထားနေကြကာ အိပ ် ယာကနေ ထနိုင ် တဲ ့ အတွက ် နံနက ် မှာ ကိုယ ့ ် အမည ် ကိုကိုယ ် မှတ ် မိနိုင ် တဲ ့ အတွက ် ချီးကျူးဂုဏ ် ပြုခံနေရတဲ ့ ကမ ္ ဘာမျိုး မဖြစ ် စေလိုပါ ။ 
ကျွန ် မ နေချင ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာက ကျွန ် မတို ့ အားလုံးက မသန ် စွမ ် းကြတဲ ့ သူတွေရဲ ့ တကယ ့ ် ကို အောင ် မြင ် မှုအတွက ် ဂုဏ ် ယူတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ဖြစ ် စေလိုကာ နောက ် ကျွန ် မ နေချင ် သေးတဲ ့ ကမ ္ ဘာက Melbourne အထက ် တန ် း ကျောင ် း ၁၁ တန ် းကို တက ် နေတဲ ့ ကျောင ် းသား တစ ် ယောက ် က သူရဲ ့ ဆရာအသစ ် ဟာ တွန ် းလှည ် းနဲ ့ သူ ဖြစ ် နေတာကို အံ ့ အားသင ့ ် မှာ မဟုတ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာမျိုးပါ ။ 
မသန ် စွမ ် းမှုက လူတစ ် ယောက ် ကို အထူးခြွင ် းချက ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးတာ မဟုတ ် ပဲ အဲဒီ အကြောင ် း ရှင ် တို ့ ဘာသိကြလဲ ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းကမှ လုပ ် ပေးနေတာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို ငွေချေးပေးရန ် အတွက ် သင ် ဟာ အဲဒီလူအကြောင ် း ဘယ ် လောက ် ထိ သိဖို ့ လိုအပ ် လဲ ။ 
သင ့ ် နောက ် က နှစ ် တန ် းကျော ် မှာ ထိုင ် နေတဲ ့ လူကို ဒေါ ် လာ ၁၀၀၀ သင ် က ချေးပေးချင ် တယ ် ဆိုပါစို ့ ။ 
သင ် စိတ ် ချလက ် ချ ဖြစ ် လာရန ် ဒီလူအကြောင ် း သင ် ဘာတွေကို သိဖို ့ လိုမလဲ ။ 
ကျွန ် မအမေက အိန ္ ဒီယကနေ US ကို အသက ် သုံးဆယ ် နှောင ် းပိုင ် းမှာ လာခဲ ့ တာပါ ။ 
သူမက Brooklyn က ဆရာဝန ် ဖြစ ် ပြီး မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ အိမ ် နီးချင ် းတွေကို ကျန ် းမာ ရေး ဝန ် ဆောင ် မှုတွေအတွက ် ချက ် ချင ် း ပေးနိုင ် နိုင ် ၊ မပေးနိုင ် နိုင ် လာပြခွင ့ ် ပေးထယ ် ။ 
သူမရဲ ့ လူနာတွေနဲ ့ သူမဟာ ကုန ် စုံဆိုင ် မှာ (သို ့) လမ ် းမှာ ဆုံမိတာ မှတ ် မိတယ ် ၊ တစ ် ခါတစ ် လေမှာ အရင ် က အခေါက ် တွေအတွက ် ချက ် ချင ် းပဲ လာပြီး ပေးကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ကို ကျေးဇူးတင ် စကား ဆိုပြီး သူတို ့ မိသားစုနဲ ့ ကျန ် းမာရေးတွေ မေးမြန ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ကို အ ​ ကြွေးပေးတဲ ့ အကြောင ် းက သူတို ့ ကို ယုံကြည ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အများစုဟာ အမေ ့ လိုပါပဲ ။ 
ကိုယ ် သိတဲ ့ လူ ဒါမှမဟုတ ် ကိုယ ့ ် နားမှာနေသူတွေကို အကြွေးပေးမှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အများစုဟာ ကိုယ ် သိပ ် မသိတဲ ့ သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် ကိုတော ့ သူတို ့ အကြောင ် း သိပ ် မသိရင ် ချေးချင ် မှ ချေးမှာပါ ။ 
ဘဏ ် တွေ ၊ ခရက ် ဒစ ် ကဒ ် ကုမ ္ ပဏီတွေနဲ ့ အခြား ငွေကြေးဆိုင ် ရာ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေဟာ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ အဆင ့ ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ကို မသိပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ယုံကြည ် ဖို ့ နည ် းလမ ် း ရှိကြပါတယ ် ၊ အဲဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခရက ် ဒစ ် အမှတ ် တွေဖြစ ် တာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခရက ် ဒစ ် အမှတ ် တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စားသုံးသူ ခရက ် ဒစ ် ဒေတာရဲ ့ စုစည ် း ဆန ် းစစ ် မှုမှ ပေါ ် လာတာပါ ။ 
ဒါတွေကြောင ့ ် ကုန ် ပစ ္ စည ် း အားလုံးကို အသုံးပြုချင ် ရင ် တော ် တော ် လေး လွယ ် ကူပါတယ ် ။ လျှပ ် စစ ် ကို သုံးတာမှ အိမ ် တစ ် လုံးဝယ ် တာထိ ၊ (သို ့) စွန ့ ် စားတာတစ ် ခု ၊ လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုစတာတို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ 
ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ ခရက ် ဒစ ် အမှတ ် မရှိသူ ၂.၅ ဘီလီယံရှိပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ကမ ္ ဘာ ့ လူဦးရေရဲ ့ သုံးပုံတစ ် ပုံပါ ။ 
သူတို ့ မှာ အမှတ ် မရှိတာက သူတို ့ မှာ တရားဝင ် အများသုံး မှတ ် တမ ် းတွေ မရှိတာကြောင ့ ် ပါ ။ ဘဏ ် စာရင ် းတွေမရှိ ၊ ခရက ် ဒစ ် သမိုင ် းတွေမရှိ ၊ လူမှု လုံခြုံရေး နံပါတ ် တွေမရှိပါဘူး ။ 
အမှတ ် မရှိတာကြောင ့ ် ခရက ် ဒစ ် ကဒ ် (သို ့) ၊ သူတို ့ ဘဝတွေကို တိုးတက ် စေတဲ ့ ငွေကြေးဆိုင ် ရာ ထုတ ် ကုန ် တွေကို မတတ ် နိုင ် ဘူးလေ ။ 
သူတို ့ ကို ယုံကြည ် မှု မရှိဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီ ၂.၅ ဘီလီယံအတွက ် ယုံကြည ် မှုတစ ် ခု တည ် ဆောက ် ပြီး ငွေကြေး ခံစားခွင ့ ် လမ ် းတစ ် ရပ ် ဖွင ့ ် ပေးဖို ့ နည ် းလမ ် းကို ရှာချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူတို ့ အတွက ် မိုဘိုင ် းဒေတာသုံးရင ် း အမှတ ် တွေဆောက ် ပေးတဲ ့ မိုဘိုင ် း ဒေတာကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ 
လောလောဆယ ် ပေါ ် လာနေတဲ ့ စျေးကွက ် တွေ မှာ စမတ ် ဖုန ် း တစ ် ဘီလီယံကျော ် ပါတယ ် ။ 
လူတွေဟာ ဒါတွေကို ကျွန ် မတို ့ လို တစ ် ထေရာတည ် း သုံးနေတာပါ ။ 
မိတ ် ဆွေတွေကို စာရိုက ် ပို ့ တယ ် ၊ လမ ် းညွန ် တွေရှာတယ ် ။ အင ် တာနက ် မှာ ရှာဖွေတယ ် ၊ ငွေကြေး လွှဲပြောင ် းမှုတွေတောင ် လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
ကြာလာတော ့ ဒီဒေတာဟာ ဖုန ် းတွေမှာ သိမ ် းမိလာပြီး လူတစ ် ဦးရဲ ့ ဘဝရဲ ့ တကယ ့ ် ကို ကြွယ ် ဝတဲ ့ ပုံရိပ ် ကို ပံ ့ ပိုးပေးပါတယ ် ။ 
ဖောက ် သည ် တွေက ကျွန ် မတို ့ ကို ဒီဒေတာဆီ ဝင ် ခွင ့ ် ပေးပြီး ကျွန ် မတို ့ က မိုဘိုင ် း အပလီကေးရှင ် းမှ ရယူလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက Kennya က Nairobi မှာရှိတဲ ့ အသေးစား လုပ ် ငန ် းရှင ် Jenipher လိုလူတွေကို ခရက ် ဒစ ် ပေး ထိုက ် မှုကို နားလည ် ဖို ့ ကူညီပေးတယ ် ။ 
Jenipher ဟာ ၆၅ နှစ ် ပါ ၊ ဆယ ် စုနှစ ် ချီပြီး ဗဟို စီးပွားရေးခရိုင ် မှာ မုန ့ ် ဆိုင ် တစ ် ဆိုင ် ဖွင ့ ် ထားသူပါ ။ 
သူမဆီမှာ အသက ် မွေးမှုကျောင ် း ပို ့ ထားတဲ ့ သားသုံးယောက ် ရှိပြီး ရပ ် ကွက ် တွင ် းက chama (သို ့) ငွေစုငွေချေး အသင ် းမှာ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ပါ ။ 
Jenipher ရဲ ့ မုန ့ ် ဆိုင ် က ရောင ် းကောင ် းတယ ် 
သူမရဲ ့ စရိတ ် တွေကာမိရုံပဲ ရှာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ငွေကြေးပိုင ် း အာမခံချက ် မရှိဘူး ။ 
အရေးပေါ ် ကိစ ္ စမှာ သူမ အကြွေးတင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
သူမရဲ ့ မိသားစု နေထိုင ် မှုတိုးတက ် ဖို ့ အရေးပေါ ် အတွက ် ဒါမှမဟုတ ် ၊ လုပ ် ငန ် းတိုးပွားရေးမှာ ရင ် းနှီးဖို ့ လိုအပ ် ရင ် သုံးဖို ့ ဝင ် ငွေမရှိဘူးဖြစ ် နေတယ ် ။ 
Jenipher အကြွေးလိုချင ် ရင ် သူမရဲ ့ ရွေးပိုင ် ခွင ့ ် တွေက အကန ့ ် အသတ ် နဲ ့ ပါ ။ 
အသေးစားချေးငွေ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ယုံကြည ် နိုင ် မှု အာမခံပေးနိုင ် တဲ ့ အဖွဲဖွဲ ့ ဖို ့ လိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါတောင ် မှ ချေးငွေ ပမာဏတွေဟာ သူမရဲ ့ လုပ ် ငန ် းအပေါ ် သက ် ရောက ် မှုရှိဖို ့ အင ် မတန ် မှ နည ် းလွန ် းပါတယ ် ။ ပျှမ ် းမျှ ဒေါ ် လာ ၁၅၀ ဝန ် းကျင ် ပါ ။ 
ငွေတိုးချေးစားသူတွေဟာ အမြဲ ရွေးစရာတစ ် ခုဆိုပေမဲ ့ ၃၀၀% အထက ် ရှိတဲ ့ အတိုးနှုန ် းနဲ ့ ဆိုတော ့ ငွေကြေးအရ အန ္ တရာယ ် များတယ ် ။ 
Jenipher မှာ အပေါင ် ပစ ္ စည ် း (သို ့) ခရက ် ဒစ ် သမိုင ် းမရှိတာကြောင ့ ် ဘဏ ် ထဲဝင ် ပြီး လုပ ် ငန ် းအတွက ် ချေးငွေကို မရနိုင ် ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် နေ ့ မှာတော ့ Jenipher ရဲ ့ သားက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် ကို ကူးယူပြီး ချေးငွေ လျှောက ် ဖို ့ စည ် းရုံးတယ ် ။ 
Jenipher ဟာ ဖုန ် းကနေ မေးခွန ် းအနည ် းငယ ် ကို ဖြေပြီး သူမရဲ ့ ကိရိယာထဲရှိ အဓိကရ ဒေတာအချက ် တွေပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ရှင ် တို ့ ကြည ့ ် ကြပါ ။ 
မကောင ် းတာနဲ ့ စမယ ် ။ 
Jenipher မှာ စုငွေ နည ် းနေပြီး ငွေချေးဘူးတဲ ့ မှတ ် တမ ် းဟောင ် း မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒါတွေဟာ အစဉ ် အလာ ဘဏ ် တစ ် ခုမှာ အလံနီပြသွားစေမယ ့ ် အကြောင ် းအရင ် းတွေပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမရဲ ့ သမိုင ် းမှာ အခြားအချက ် တွေက သူမရဲ ့ အလားအလာရဲ ့ ပိုထိုက ် တန ် တဲ ့ ပုံရိပ ် ကို ပြနေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ခုအနေနဲ ့ သူမဟာ Uganda က သူမရဲ ့ မိသားစုကို ပုံမှန ် ဖုန ် းခေါ ် တာတွေကို တွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အင ် း ဖြစ ် သွားတာက ဒီဒေတာက ရင ် းနှီးတဲ ့ အဆက ် အသွယ ် တွေတဲ ့ အမြဲ ဆက ် သွယ ် သူတွေအကြား ပြန ် ဆပ ် မှုမှာ လေးရာခိုင ် နှုန ် းတိုးတာကို ပြနေတာပါ ။ 
တွေ ့ ရသေးတာက တစ ် နေ ့ လုံး သူမသွားခဲ ့ တဲ ့ ခရီးအများကြီးကနေ သူမမှာ တော ် တော ် ပုံမှန ် ခရီး အဆင ် တစ ် ခု တကယ ် ရှိခဲ ့ တာကိုပါ ။ သူမဟာ အိမ ် မှာ ဒါမှမဟုတ ် မုန ့ ် ဆိုင ် မှာ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီဒေတာက သူတို ့ အချိန ် ကို အများစု အသုံးပြုတဲ ့ နေရာမှာ အမြဲရှိတဲ ့ စားသုံးသူတွေဟာ ပြန ် ဆပ ် မှုမှာ ခြောက ် ရာခိုင ် နှုန ် း တိုးတာကို ပြတာပါ ။ 
သူမဟာ တစ ် နေ ့ လုံး အမျိုးမျိုးသော လူအများကြီးနဲ ့ အဆက ် အသွယ ် လုပ ် ခဲ ့ ပြီး သူမမှာ ခိုင ် မာတဲ ့ ကွန ် ရက ် တစ ် ခုရှိတာကိုလည ် း တွေ ့ နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဒေတာကပြတာက ၅၈ ခုထက ် ပိုတဲ ့ အဆက ် အသွယ ် အမျိုးမျိုးနဲ ့ ဆက ် သွယ ် သူတွေဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ငွေချေးသူတွေ ပိုဖြစ ် နိုင ် လောက ် တတ ် တာပါ ။ 
Jenipher ရဲ ့ ကိစ ္ စမှာ သူမဟာ ပုဂ ္ ဂိုလ ် အမျိုးမျိုး ၈၉ ဦးနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက သူမရဲ ့ ပြန ် ဆပ ် မှုမှာ ကိုးရာခိုင ် နှုန ် းတိုးစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေက လူတစ ် ဦးရဲ ့ ခရက ် ဒစ ် ထိုက ် တန ် မှုကို နားလည ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ ကြည ် တဲ ့ ထောင ် ချီရှိကြတဲ ့ ဒေတာ အမျိုးမျိုးထဲက တစ ် ချို ့ ပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလို အမျိုးမျိုးရှိတဲ ့ ဒေတာတွေအားလုံးကို စိစစ ် ပြီးနောက ် မှာ ပထမဆုံးအနေနဲ ့ အရဲစွန ့ ် လိုက ် ကာ Jenipher ကို ငွေချေးပေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ စာရွက ် စာတမ ် းထဲ (သို ့) ဘယ ် ပုံမှန ် ငွေကြေးမှတ ် တမ ် းထဲမှာမှ မတွေ ့ နိုင ် တဲ ့ ဒေတာဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ယုံကြည ် မှုကို သက ် သေထူတယ ် ။ 
ဝင ် ငွေထက ် ကျော ် လွန ် ပြီးကြည ့ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် ဖွံဖြိုးဆဲ ဈေးကွက ် များထဲတွင ် အပြင ် ပမ ် းမှာ အရဲစွန ့ ် ရာကျကာ ကြိုတင ် ခန ့ ် မှန ် းရန ် ခက ် တယ ် လို ့ ထင ် ရသူတွေဟာ ပြန ် ဆပ ် လိုရုံသာမက ပြန ် ဆပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိတာ မြင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခရက ် ဒစ ် အမှတ ် တွေက Kenya မှာ ပြီးထဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ကပဲ ချေးငွေစုပေါင ် း ၂၀၀၀၀၀ ထုတ ် ပေးဖို ့ ကူညီခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပြန ် ဆပ ် မှုနှုန ် းတွေက ၉၀% အထက ် မှာပါ ။ ဒါက စကားမစပ ် အစဉ ် အလာ ဘဏ ် ပြန ် ဆပ ် တဲ ့ နှုန ် းတွေနဲ ့ တန ် းတူပါပဲ ။ 
ခရက ် ဒစ ် အမှတ ် လို ရိုးစင ် းတာ တစ ် ခုခုနဲ ့ လူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် တွေ တည ် ဆောက ် ဖို ့ အစွမ ် းတွေပေးနေတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဖောက ် သည ် တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ချေးငွေတွေကို မိသားစု အသုံးစရိတ ် တွေ ၊ အရေးပေါ ် တွေ ၊ ခရီးနဲ ့ သူတို ့ လုပ ် ငန ် းတွေ တိုးပွားဖို ့ ပြန ် ရင ် းနှီးဖို ့ သုံးကြပါတယ ် ။ 
အခု သူတိုဟာ ပိုကောင ် းတဲ ့ စီးပွားရေး နဲ ့ ပိုများတဲ ့ လူတွေ အောင ် မြင ် နိုင ် တဲ ့ ရပ ် ရွာတွေကို တည ် ထောင ် နေပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် နှစ ် ကျော ် ကျွန ် မတို ့ ထုတ ် ကုန ် တွေသုံးပြီး Jenipher ဟာ သူမရဲ ့ စုငွေ ၆၀% တိုးလာပါပြီ ။ 
နောက ် ထပ ် မုန ့ ် ဆိုင ် နှစ ် ဆိုင ် လည ် း စတင ် ခဲ ့ ပြီး အခုဆို ကိုယ ် ပိုင ် စားသောက ် ဆိုင ် အတွက ် စီစဉ ် နေပါတယ ် ။ 
ကုန ် သွယ ် ဘဏ ် မှာ အသေးစားလုပ ် ငန ် း ချေးငွေ လျှောက ် နေပါတယ ် ။ သူမမှာ ဒါနဲ ့ ထိုက ် တန ် တာ သက ် သေပြဖို ့ ခရက ် ဒစ ် မှတ ် တမ ် းရှိနေလို ့ ပါ ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ အပတ ် က Nairobi မှာ သူမနဲ ့ တွေ ့ တော ့ စလုပ ် ကိုင ် ဖို ့ ဘယ ် လိုစိတ ် လှုပ ် ရှားခဲ ့ ရတာကို ကျွန ် မကိုပြောတယ ် ။ 
သူမက "ငါ ့ သားကသာ ငါလုပ ် နိုင ် တာကို ယုံကြည ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါငါ ့ အတွက ် လို ့ ကျွန ် မ မထင ် ခဲ ့ ဘူး ။" 
သူမဟာ ကမ ္ ဘာ ့ အပိုင ် းတစ ် ခုဟာ သူမအတွက ် ထာဝရ တံခါးပိတ ် ထားသလို ရှိနေတယ ် လို ့ ထင ် မှတ ် လျက ် နေထိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အခု ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် က Jenipher နဲ ့ သူမလို ဘီလီယံချီတဲ ့ ယုံကြည ် ထိုက ် တဲ ့ လူတွေအတွက ် ကမ ္ ဘာကြီးကို ဖွင ့ ် ပေးဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
(ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီကနေ ့ ဘယ ် ကိုသွားကြမလဲ ။ ဘယ ် လို ရှေ ့ ဆက ် ကြမလဲ ။ မေးခွန ် းတွေရဲ ့ အလွန ် ကို ကိုယ ် မရောက ် နိုင ် ပါဘူး ။ ကိုယ ် တို ့ ရဲ ့ ​ ကြေကွဲခြင ် းထဲက အစအနတွေပေါ ် တွယ ် တက ် ရင ် း ပြိုလဲကျလို ့ ပေါ ့ ။ ဒါကကိုယ ့ ် ကိုဖြစ ် နိူင ် သမျှ ထိရှနေတယ ် ။ နာကျင ် ပြီးနာကျင ် မှုမှာ ကျော ့ ကွင ် း အထပ ် ထပ ် ပတ ် လို ့ လေ ။ ဒီဖေးမမှုနဲ ့ ယာယီသုံးဘဝဟာ စောင ့ ် နေဆဲပေါ ့ ။ လူတိုင ် းကပြောတာက အချိန ် ဟာ အရာရာကို ကုသပေးတယ ် တဲ ့ ။ စုတ ် ချာချာ အနှစ ် ကင ် းမဲ ့ ခြင ် းကရော ဘာဖြစ ် တာလဲ ၊ ဒါကအဆုံးမဲ ့ ဆိုင ် းငံနေမှာလား ၊ ဒါအဆုံသတ ် တဲ ့ အထိ ကိုယ ် တို ့ စောင ့ ် နေတာလား ၊ အခုတော ့ မြင ် တွေ ့ စရာ ဘာမှမရှိဘူး ။ 
ဆိုင ် းဘုတ ် ကို လှည ့ ် ပြောင ် းရင ် း နောက ် ထပ ် မိန ့ ် ကြားချက ် မရမချင ် း ကိုယ ် တို ့ ကမ ္ ဘာမြေမှာ ပိတ ် မိနေတယ ် ၊ တစ ် စစီပြိုကွဲနေတဲ ့ အပ ် ကြောင ် းထပ ် အကြောင ် းအရာတစ ် ခု တွန ့ ် ကြေကာ ၊ ဖောသွပ ် နေတဲ ့ မျက ် နှာ မိုင ် တစ ် ထောင ် အငေးမှာ အငိုက ် ဖမ ် းခံရတယ ် ၊ ကိုယ ် လိုချင ် တာက လမ ် း ၁ လမ ် းစာ အမြင ့ ် ပဲ ရှိတဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ရာလေ ၊ အတ ္ တဆန ် ခြင ် းမရှိတော ့ တာကနေ တစ ် ဖန ် ပြန ် ပြီး မွေဖွားသန ့ ် စင ် လာမှာပေါ ့ ။ လူတိုင ် းကပြောတာက အချိန ် ဟာ အရာရာကို ကုသပေးတယ ် တဲ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ စုတ ် ချာချာ အနှစ ် ကင ် းမဲ ့ ခြင ် း ကရော ဘာဖြစ ် တာလဲ ၊ ၊ ဒါကအဆုံးမဲ ့ ဆိုင ် းငံနေမှာလား ၊ ဒါအဆုံးသတ ် တဲ ့ အထိ ကိုယ ် တို ့ စောင ့ ် နေတာလား ၊ ဒီမှာ အေးစက ် စက ် ထိုင ် မှာလား ။ 
အဲဒီလောက ် ဆို ကိုယ ် တို ့ သေနေပြီပေါ ့ ။ အသက ် မပါခြင ် းထဲမှာ ဖုံတွေထဲမှာ မဂ ္ ဂဇင ် းအဟောင ် းတွေ ဖြန ့ ် ခင ် းလို ့ လင ် းလက ် တဲ ့ မီးအလင ် းက ကိုယ ် တို ့ ရထားတဲ ့ ဘဝမှာ ကိုယ ် တို ့ ဖြစ ် နိုင ် ၊ ဖြစ ် သင ့ ် နေမှာ အားလုံးအတွက ် မြင ် ကွင ် းကို ခင ် းကျင ် းလို ့ ၊ လူတိုင ် းကပြောတာက အချိန ် ဟာ အရာရာကို ကုသပေးတယ ် တဲ ့ ။ ဒီတော ့ စုတ ် ချာချာ အနှစ ် ကင ် းမဲ ့ ခြင ် း ကရော ဘာဖြစ ် တာလဲ ၊ ၊ ဒါကအဆုံးမဲ ့ ဆိုင ် းငံနေမှာလား ၊ ဒါအဆုံးသတ ် တဲ ့ အထိ ကိုယ ် တို ့ စောင ့ ် နေတာလား ၊ ဒါကို အောင ့ ် အည ် းသည ် းခံစောင ့ ် နေရုံပေါ ့ ၊ ဒါကို အောင ့ ် အည ် းသည ် းခံစောင ့ ် နေရုံပေါ ့ ၊ အဆုံးထိ စောင ့ ် လိုက ် ပါတော ့ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

မနက ် ၇ နာရီ ၄၅ မိနစ ် မှာ တိုက ် တတိုက ် ရဲ ့ တံခါးကိုဖွင ့ ် လိုက ် တယ ် တိုက ် ကိုရည ် းစူးထားခဲ ့ ပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် ကို ပျက ် ပြားရုံပါပဲ 
နေ ့ တိုင ် းကိုယ ့ ် နောက ် က အစာင ့ ် တွေ သန ့ ် ရှင ် းထားတဲ ့ စင ် ္ ကြန ် လမ ် းတွေပေါ ် တက ် နင ် းပေမဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ နာမည ် တွေကို ဂုဏ ် ပြုဖို ့ ယဉ ် ကျေးသိမ ် မွေ ့ မှု တစ ် ခါမှမရှိဘူး ။ 
ဗီရိုတွေဟာ ဆယ ် ကျော ် သက ် ကောင ် လေးတွေရဲ ့ ပါးစပ ် တွေလို ပွင ့ ် ဟလို ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် မလေးတွေ သူတို ့ ရဲ ့ မလုံခြုံမှုတွေကိုကာတဲ ့ အဝတ ် တွေဝတ ် ကြပေမဲ ့ ကျန ် တာ အားလုံးလှစ ် ဟပြလို ့ ပါ ။ 
ယောကျ ် ားဆန ် မှုဟာ ဖခင ် မရှိပဲ ကြီးပြင ် းလာသူတွေရဲ ့ တုပတာကို ခံရတယ ် ။ ကြောက ် ဖွယ ် လိလိ လက ် နက ် ဆင ် ထားတဲ ့ အနိုင ် ကျင ့ ် သူတွေ ဝတ ် တဲ ့ ပုံဖျက ် ခြင ် း ပွေ ့ ဖက ် မှုတွေတော ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဆရာတွေဟာ ဒီကိုရောက ် ဖို ့ ကုန ် ကျစရိတ ် ထက ် လစာကနည ် းနေတယ ် ။ 
အောတိုက ် နေတဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေ ဒီကိုလာပြီး သင ် တန ် းတက ် ကြပေမဲ ့ ဘယ ် တော ့ မှ ရေမကူးတတ ် ကြဘူး ။ ပင ် လယ ် နီလိုပဲ ခေါင ် းလောင ် းတီးတော ့ ခွဲသွားကြတယ ် 
ဒါဟာ လေ ့ ကျင ့ ် ရေးကွင ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ အထက ် တန ် းကျောင ် းက Chicago လေ ၊ စုံလင ် လှပြီး ၊ တမင ် တကာ ခွဲခြားထားတာပါ ။ 
လူမှုရေး နယ ် နိမိတ ် တွေဟာ ဆူးတပ ် ထားတဲ ့ ဝါယာကြိုးပါ ။ 
"" ရိုးရိုးတန ် းများ "" နဲ ့ "" ဂုဏ ် ထူးတန ် းများ "" လိုစာတန ် းတွေ ပဲ ့ တင ် ထပ ် လို ့ ။ 
ကျွန ် တော ် က ဂုဏ ် ထူးတန ် းဆိုပေမဲ ့ သူတို ့ ပိုင ် နက ် မှာ စစ ် သားတွေဖြစ ် တဲ ့ ရိုးရိုးတန ် း ကျောင ် းသားတွေနဲ ့ အတူ အိမ ် ပြန ် တယ ် ။ 
ဒါဟာ ဂုဏ ် ထူးတန ် းတွေကနေ ရိုးရိုးတန ် းတွေကို ရွေးထုတ ် တဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ရေးကွင ် းပါ ၊ ၊ ဒီစနစ ် ကအမှိုက ် တွေကိုဆယ ် တင ် ဖို ့ ဆောက ် ထားတဲ ့ အဆုံးမသတ ် တဲ ့ စက ် ဝန ် းပါ ။ 
စာလုံးတွေကို capitalize လုပ ် ဖို ့ သင ် ပေးပြီး ကလေးလေးကတည ် းက လေ ့ ကျင ့ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ၊ အခု အရင ် းရှင ် စနစ ် က ခင ် ဗျားကို ပျိုးထောင ် ပေးတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျား အဲဒီကိုရောက ် ဖို ့ အခြားသူကို တက ် နင ် းရတယ ် ။ 
ဒါဟာလေ ့ ကျင ့ ် ရေးကွင ် း ၊ အဲဒီမှာ တစ ် ဖွဲ ့ ကို ခေါင ် းဆောင ် ဖို ့ သင ် ပေးပြီး အခြားအဖွဲ ့ ကို နောက ် လိုက ် လုပ ် ခိုင ် းတယ ် ။ 
များလှတဲ ့ လူတွေ သံတိုင ် တွေကို တံတွေးထွေးတာ အံ ့ ဩစရာမရှိ အကြောင ် းက အမှန ် တရားဟာ မျိုချဖို ့ ခက ် တယ ် လေ ။ 
ဘွဲ ့ ဒီဂရီတွေလိုအပ ် ချက ် က လူတွေကို အေးခဲရပ ် တန ့ ် စေလိုက ် ပြီ ။ 
အိမ ် စာက စိတ ် ကိုဖိစီးတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ နေ ့ တိုင ် းအိမ ် ပြန ် ပြီး မင ် းအိမ ် ဟာ အလုပ ် ဆိုတဲ ့ အခါ ဘာလုပ ် စရာမှ ကောက ် မကိုင ် ချင ် တော ့ ဘူးလေ ။ 
ဖတ ် စာအုပ ် တွေ ဖတ ် ရတာဟာ စိတ ် ကို ဖိစီးပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မင ် းဇာတ ် လမ ် းဟာ ရေးပြီးနှင ့ ် ပြီလို ့ ခံစားမိတဲ ့ အခါ စာဖတ ် တာဟာ အရေးမပါတော ့ ဘူးလေ ပြီးသွားတာပဲဖြစ ် စေ ၊ ကျမ ် းပြုတုန ် းဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
စာမေးပွဲဖြေတာဟာ စိတ ် ကိုဖိစီးစေပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ရွေးဖြေတဲ ့ မေးခွန ် းမှာ ဆူဝေခြင ် းတွေဟာ ကျည ် ဆံတဖြောင ် းဖြောင ် းကိုတော ့ မတားနိုင ် ပါဘူး ။ 
ပညာရေးစနစ ် တွေကျဆင ် းနေတယ ် လို ့ ကြားပေမယ ့ ် တည ် ဆောက ် တဲ ့ အကြောင ် းရင ် းကတော ့ အောင ် မြင ် နေတယ ် လို ့ ယုံတယ ် လူကိုကိုပုံသွင ် းဖို ့ ၊ မျက ် ခြေမပြတ ် စေဖို ့ ကိုယ ် တို ့ တော ် တော ် များများအတွက ် ကျဆင ် းသွားတဲ ့ အမေရိကန ် အိပ ် မက ် တစ ် ခုကို ခြေရာခံဖို ့ လေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လူတွေက ကိရိယာတွေနဲ ့ ၊ ကိရိယာတွေက လူတွေနဲ ့ အတူ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲလာခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဘိုးဘေးတွေက ဒီလက ် ပုဆိန ် တွေကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၁သန ် းခွဲက ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ ဒါတွေကို လုပ ် ကိုင ် ရာတွင ် လက ် ထဲ အံကျဖို ့ ပုံသွင ် းရုံတင ် မက လက ် တွေကိုရော ပုံသွင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နှစ ် တွေကြာလာတဲ ့ အခါ ကိရိယာတွေဟာ ပိုပိုပြီး ထူးခြားလာကြတယ ် ။ 
ဒီထွင ် းတဲ ့ ကိရိယာတွေဟာ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အသုံးကနေ ပြောင ် းလဲလာပြီး တစ ် ခုချင ် းစီဟာ ၎ င ် းရဲ ့ အသုံးဝင ် မှုနဲ ့ လိုက ် ဖက ် တဲ ့ မတူတဲ ့ ပုံတစ ် ခုစီရှိတယ ် ။ 
အရမ ် းပိုတိကျတဲ ့ အရာတွေကို ကျွမ ် းကျင ် စွာ ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် တွေရဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုကို အများဆုံး သုံးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိရိယာတွေဟာ ပိုပိုရှုပ ် ထွေးလာတော ့ ဒါတွေကို ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ ပိုရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အထိန ် းတွေ ပိုလိုလာတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီဇိုင ် နာတွေဟာ အခြားအရာတွေကို အာရုံစိုက ် နေရင ် း ကန ့ ် သတ ် ဘောင ် တွေကို ကိုင ် တွယ ် ခွင ့ ် ပေးတဲ ့ ကြားခံပစ ္ စည ် းတွေ ဖန ် တီးတာမှာ ကျွမ ် းကျင ် လာပါတယ ် ။ ဥပမာ ၊ ဓါတ ် ပုံရိုက ် ခြင ် း ၊ ဆုံမှတ ် ဒါမှမဟုတ ် အလင ် းပေါက ် ပြောင ် းခြင ် းပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကွန ် ပြူတာက ကိရိယာတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တွေးပုံကို အခြေခံကျကျ ပြောင ် းလိုက ် တယ ် ကွန ် ပြူတာက ပြောင ် းလဲနိုင ် စွမ ် းရှိတာကိုး ။ 
ဒီတော ့ ဒါက မတူတဲ ့ အရာ တစ ် သန ် းလုပ ် နိုင ် ပြီး မတူညီတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် သန ် းကို သုံးနိုင ် တယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေမှာ ဒီမတူညီတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေအတွက ် တူညီတဲ ့ တည ် ငြိမ ် တဲ ့ သက ် မဲ ့ ပုံစံရှိကြပြီး အလားတူ တည ် ငြိမ ် တဲ ့ ကြားခံ အခြေခံသဘောတွေလည ် း ရှိကြတယ ် ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ဒါက ပြဿနာတစ ် ရပ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ။ အကြောင ် းက ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် တွေနဲ ့ တုန ့ ် ပြန ် ဆက ် သွယ ် တာနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ထဲ ရှိနေကြတဲ ့ ကြွယ ် ဝတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုကို သုံးလာစေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ယုံကြည ် ချက ် က ကိုယ ့ ် မှာရှိတဲ ့ ဒီကြွယ ် ဝတဲ ့ လက ် မှုကျွမ ် းကျင ် မှုတွေကို သိမ ် းထားနိုင ် တဲ ့ ကြားခံစနစ ် အသစ ် တွေ မုချလိုအပ ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ရုပ ် ပိုင ် းအရ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို လိုက ် ဖက ် အောင ် ပြင ် ပေးနိုင ် ပြီး နည ် းသစ ် တွေနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် တာတွေပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ဒါက MIT Media Lab မှာ လုပ ် နေခဲ ့ တာဖြစ ် ပြီး အခုတော ့ Stamford မှာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် Daniel Leithinger နဲ ့ Hiroshi Ishii တို ့ နဲ ့ inFORM ကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီမှာ ကြားခံစနစ ် က စခရင ် ကနေ ကြွလာနိုင ် ပြီး ဒါကို ကိုယ ် တိုင ် ကိုင ် တွယ ် လို ့ ရတာပါ ။ 
(သို ့) ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ 3D အချက ် အလက ် ကို မြင ် နိုင ် ပြီး နည ် းသစ ် တွေနဲ ့ ထိနိုင ် ၊ ခံစားနိုင ် ၊ နားလည ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(သို ့) ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် မြေသားကို ထုဆစ ် ဖို ့ လက ် ဟန ် ဖြင ့ ် ပုံစံပြောင ် လဲမှုတွေကို ညွှန ် ကြား တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(သို ့) ကြားခံဒြပ ် တွေဟာ စခရင ် ကနေ ပေါ ် လာကာ လိုရာကို ပြောင ် းနိင ် တယ ် ။ 
သဘောက လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ခုချင ် းအတွက ် ရုပ ် ပိုင ် းပုံစံဟာ ဒီလုပ ် ဆောင ် ချက ် နဲ ့ တွဲဖက ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒါဟာ အချက ် အလက ် ကို ရုပ ် ပိုင ် းအဖြစ ် ဖန ် တီးရင ် း ၎ င ် းနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် ရေး နည ် းသစ ် ကို ကိုယ ် စားပြုတာလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းက ဒါကို ဘယ ် လိုသုံးနိုင ် လဲ ။ 
ထုံးစံအရ မြို ့ ပြစီမံချက ် ဆွဲသူတွေ ၊ ဗိသုကာ တွေဟာ မြို ့ တွေနဲ ့ အဆောက ် အဦတွေ ကို ပိုနားလည ် ဖို ့ ရုပ ် ပိုင ် း ပုံစံငယ ် တွေ ဆောက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Media Lab က Tony Tang နဲ ့ အတူ မြို ့ ပြ စီမံချက ် ဆွဲသူတွေ တစ ် မြို ့ လုံး ပုံစံထုတ ် ၊ ကြည ့ ် ခွင ့ ် ရအောင ် inFORM မှာ ကြားခံစနစ ် တစ ် ခု တည ် ဆောက ် ဖန ် တီးလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတစ ် ဝိုက ် မှာ လမ ် းလျှောက ် လို ့ ရပေမဲ ့ ဒါက ပြောင ် းလဲနိုင ် တယ ် ၊ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာပါ တိုက ် ရိုက ် တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် တယ ် ၊ 
(သို ့) ထောင ့ ် အစုံက ကြည ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ ဥပမာ လူဦးရေ (သို ့) ယာဉ ် အချက ် အလက ် ပေါ ့ ။ ဒါက ရုပ ် ပိုင ် းပဲ လုပ ် ထားတာပါ ။ 
ယုံကြည ် သေးတာက ဒီပြောင ် းလဲနိုင ် တဲ ့ သဏ ္ ဍာန ် ဟာ အဝေးကနေ လူတွေနဲ ့ ပူးပေါင ် း လုပ ် ဆောင ် ပုံတွေကို ပြောင ် းလဲနိုင ် တယ ် ဆိုတာ ပြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ လူကိုယ ် တိုင ် အတူတူ လုပ ် ကြတဲ ့ အခါ ခင ် ဗျားမျက ် နှာကို ကြည ့ ် နေတာသာမက ဟန ် အမူအရာပါပြနေပြီး ဝတ ္ ထုတွေကို ကိုင ် တွယ ် နေတယ ် ၊ Skype လိုမျိုး ကိရိယာကို သုံးနေရင ် လုပ ် ဖို ့ အတော ် ခက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလို inFORM ကိုသုံးခြင ် းအားဖြင ့ ် စခရင ် ကနေ လှမ ် းပြီး အဝေးက အရာတွေကို ကိုင ် တွယ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ လူတွေရဲ ့ လက ် တွေကို ကိုယ ် စားပြုဖို ့ ပြကွက ် ပင ် တွေကို သုံးကာ သူတို ့ ကို အဝေးက ဝတ ္ ထုတွေနဲ ့ ထိခွင ့ ် ၊ ကိုင ် တွယ ် ခွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
3D ဒေတာအစုတွေပေါ ် မှာလည ် း ကိုင ် တွယ ် ပူးပေါင ် းနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ ၎ င ် းတို ့ ကို ကိုင ် တွယ ် နိုင ် သလို ၎ င ် းတို ့ တစ ် ဝိုက ် မှာ အမူအရာပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက အစဉ ် အလာ ကိရိယာတွေနဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ရှိလောက ် တာတွေထက ် ပိုကြွယ ် ဝတဲ ့ နည ် းမှာ လူတွေကို 3D အချက ် အလက ် ရဲ ့ ပုံစံသစ ် တွေပေါ ် မှာ ပူးပေါင ် းခွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ရှိနေတဲ ့ ဝတ ္ ထုတွေထဲ သင ် လည ် း ပါဝင ် ပတ ် သက ် လာပြီး ဒါတွေကို တစ ် ဘက ် မှာသိမ ် းကာ တခြား ဘက ် ကို ထုတ ် လွှင ့ ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် 
သင ့ ် မှာ နေရာနှစ ် ခုကြားကို ဆက ် ထားတဲ ့ ဝတ ္ ထုတစ ် ခုရှိနိုင ် တယ ် ၊ ဒီတော ့ ဘောလုံးကို တစ ် ဘက ် ကို ရွှေ ့ လိုက ် ရင ် ဘောလုံးက အခြားဘက ် ကိုရော ရွှေ ့ တယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ Microsoft Kinect လို အာရုံခံ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ ကင ် မရာကို အဝေးမှ သုံးသူဖြင ့ ် ရိုက ် ယူပြီး ဒါကို ပြုလုပ ် တယ ် ။ 
အခု ဒါအားလုံး ဘယ ် လိုအလုပ ် လုပ ် တယ ် ဆိုတာကို အံ ့ ဩမိနေကြလိမ ့ ် မယ ် ၊ အခြေခံကတော ့ ဒါက အတန ် းလိုက ် ရွေ ့ လျားကိရိယာ ၉၀၀ ပါ ၊ ဒါတွေကို ဟောဒီအောက ် က ရွေ ့ လျားမှုကို အပေါ ် က ပင ် တွေထဲမှာ ဖြန ့ ် ဖို ့ လမ ် းဖွင ့ ် ပေးတဲ ့ ဒီကွင ် းဆက ် တွေနဲ ့ ဆက ် ထားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက CERN မှာ ဖြစ ် နေတာနဲ ့ စာရင ် ဒီလောက ် မရှုပ ် ထွေးပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒါဆောက ် ဖို ့ တော ့ အချိန ် အတော ် ယူခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ မော ် တာတစ ် လုံး ၊ ရွေ ့ ရှားကိရိယာ တစ ် ခုတည ် းနဲ ့ စခဲ ့ ပြီး ဒါတွေကို ထိန ် းဖို ့ အထူး ဆားကစ ် ပြား တစ ် ချပ ် ပုံစံထုတ ် ဖို ့ လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနောက ် ဒါတွေ အများကြီး လုပ ် ဖို ့ လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ၉၀၀ ဆိုတဲ ့ ဟာနဲ ့ ရှိနေတဲ ့ ပြဿနာက အဆင ့ ် တိုင ် းကို အကြိမ ် ၉၀၀ လုပ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ဆိုလိုတာက အလုပ ် အများကြီး လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ Media Lab ထဲမှာ ပင ် ပန ် လွန ် းတဲ ့ အလုပ ် ရုံကလေး တည ် လိုက ် သလိုဖြစ ် ပြီး ကျောင ် းမပြီးသေးတဲ ့ သူတွေခေါ ် ပြီး သုသေသနလုပ ် ဖို ့ နားချခဲ ့ တယ ် ၊ (ရယ ် သံများ) ညဉ ့ ် နက ် ခံပြီး ရုပ ် ရှင ် တွေကြည ့ ် ၊ ပီဇာစား ၊ ထောင ် ချီတဲ ့ ဝက ် အူတွေစုပ ် ရင ် းပေါ ့ ။ 
သိတယ ် နော ် ၊ သုသေသနလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ၊ inFORM က ကျွန ် တော ် တို ့ ကို လုပ ် ခွင ့ ် ပေးလိုက ် တာတွေကနေ တကယ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
တိုးပြီးတော ့ မိုဘိုင ် းကိရိယာတွေသုံးပြီး အဆက ် မပြတ ် တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မိုဘိုင ် းကိရိယာတွေမှာ ကွန ် ပြူတာတွေလိုပဲ လုပ ် ဆောင ် ချက ် အများကြီးသုံးပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို ဖုန ် းပြောဖို ့ ၊ ဝက ် ဘ ် ကြည ့ ် ဖို ့ ၊ ဂိမ ် းကစားဖို ့ ဓါတ ် ပုံရိုက ် ဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် သန ် းချီတဲ ့ အရာတွေအတွက ် သုံးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ မှာလည ် း လုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ခုစီအတွက ် အလားတူ တည ် ငြိမ ် တဲ ့ သက ် မဲ ့ ပုံစံရှိပြန ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ inFORM အတွက ် ဖန ် တီးခဲ ့ တဲ ့ အလားတူ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှုတစ ် ချို ့ ယူ ဒါတွေကို မိုဘိုင ် းကိရိယာတွေဆီ ဘယ ် လိုပို ့ မလဲဆိုတာ သိချင ် ခဲ ့ မိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Stanford မှာ ထိတွေ ့ မှု အစွန ် း မျက ် နှာပြင ် ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက ပုံစံပြောင ် းနိုင ် တဲ ့ အတန ် းလိုက ် ရွေ ့ ရှားကိရိယာတွေပါတဲ ့ မိုဘိုင ် းကိရိယာပါ ။ ဒီတော ့ စာအုပ ် ဖတ ် နေစဉ ် ဘယ ် မှာ ရှိတာကို လက ် ထဲမှာ ခံစားနိုင ် တယ ် ။ 
(သို ့) တုန ် ခါခြင ် းထက ် ပိုကြွယ ် ဝတဲ ့ ထိတွေ ့ မှုတွေရဲ ့ ပုံစံသစ ် တွေကို အိပ ် ကပ ် ထဲမှာ ခံစားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(သို ့) ကိုယ ် ရောက ် ချင ် တဲ ့ နေရာကို တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် တဲ ့ ခလုတ ် တွေ ဘေးကနေပေါ ် လာနိုင ် တယ ် ၊ 
(သို ့) ဂိမ ် းတွေကစားနိုင ် ပြီး တကယ ့ ် ခလုတ ် တွေ ပါပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ ကိရိယာထဲမှာ အသေးစား အတန ် းလိုက ် ရွေ ့ ရှားကိရိယာတွေ ၄၀ မြှုပ ် ခြင ် းနဲ ့ ဒါကို ပြုလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ပြီး ဒါတွေကို ထိတွေ ့ ခွင ့ ် ရတာတင ် မက နောက ် ပြန ် တွန ် းလို ့ လည ် း ရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ပုံစံအပြောင ် းအလဲ ဖန ် တီးဖို ့ အခြားနည ် းတွေကိုလည ် း ကြည ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဖုန ် းတစ ် လုံးနဲ ့ အရမ ် းတူတဲ ့ တစ ် ခုခုကနေ လက ် ကောက ် ဝတ ် ပတ ် ကြိုးကို အဆက ် မပြတ ် သွားနိုင ် တဲ ့ ညက ် ညောတဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုကို ဖန ် တီးဖို ့ 
လေထိုးရွေ ့ ရှားခြင ် းကို သုံးထားတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Media Lab က Ken Nakagaki နဲ ့ တွဲပြီး ပုံရိပ ် ပြတ ် သားမှုမြင ့ ် တဲ ့ အသွင ် သစ ် ဖန ် တီးလိုက ် တယ ် ၊ ဒါက တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ လက ် ကောက ် ဝတ ် ပတ ် ကြိုးကနေ ထိတွေ ့ မှု ဖြည ့ ် သွင ် း ကိရိယာ ၊ ဖုန ် းဆီကို ပြောင ် းပေးတဲ ့ ဆာဗိုမော ် တာ အတန ် းကိုသုံးပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အသုံးပြုသူတွေဟာ သူတို ့ အသုံးပြုချင ် တဲ ့ ကိရိယာတွေထဲကို ပုံဖော ် ဖို ့ ကြားခံစနစ ် တွေကို ပုံသွင ် းနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ ကြည ့ ် ဖို ့ လည ် း စိတ ် ဝင ် စားပါတယ ် ။ 
ဒီတော ဂိမ ် း အထိန ် းလို တစ ် ခုခု ဖန ် တီးနိုင ် ပြီး ဘယ ် ပုံစံဝင ် လာတာကို စနစ ် က နားလည ် ကာ အဲဒီအသွင ် ကို ပြောင ် းလိုက ် မှာပါ ။ 
ဒါက ဘယ ် ကို ညွှန ် းတာလဲ ။ 
ဒီကနေ ရှေ ့ ကို ဘယ ် လိုရွှေ ့ လဲ ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် တကယ ် က ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အရာဝတ ္ ထုတွေရဲ ့ ကွန ် ရက ် ဆက ် သွယ ် မှု ရွှေခေတ ် မှာပါ ။ ကွန ် ပြူတာတွေက နေရာတိုင ် းမှာ.. အိတ ် ကပ ် တွေထဲမှာ ၊ နံရံတွေထဲမှာ နောင ် ငါးနှစ ် အတွင ် း ဝယ ် ကြမယ ့ ် ကိရိယာ အားလုံးနီးပါးမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိရိယာတွေအကြောင ် း တွေးတာရပ ် လိုက ် ပြီး ဒီအစား သဘာဝဝန ် းကျင ် အရေးကို တွေးမယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ရုပ ် ပိုင ် းအရ ပြုပြင ် ပေးနိုင ် ပြီး လူတွေနဲ ့ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် တာနဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှု အသစ ် တွေလုပ ် တာကို နည ် းသစ ် တွေဖွင ့ ် ပေးတဲ ့ သားနားတဲ ့ ပရိဘောဂတွေ ၊ သားနားတဲ ့ အခန ် းတွေ ၊ သားနားတဲ ့ ဝန ် းကျင ် တွေ ၊ မြို ့ တွေ ဘယ ် လိုရနိုင ် မလဲ ။ 
ဒါနဲ ့ Milan Design Week အတွက ် TRANSFORM ကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက ဒီပုံပြသချက ် တွေရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် တဲ ့ စားပွဲ ပမာဏအသွင ် ပါ ၊ မျက ် နှာပြင ် ပေါ ် မှာ ရုပ ် ဝတ ္ ထုတွေကို ရွှေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ၊ ဥပမာ ၊ သင ့ ် ကို သော ့ တွေယူဖို ့ သတိပေးတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် ခြင ် းရဲ ့ နည ် းလမ ် း စုံကို အံကိုက ် အောင ် ပြောင ် းနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အလုပ ် လုပ ် ချင ် ရင ် အလုပ ် စနစ ် ဆင ် ပေးတာမျိုး ပြောင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုကို လှမ ် းယူစဉ ် မှာ သင ် လိုအပ ် တဲ ့ တတ ် နိုင ် မှုအားလုံးကို ဖန ် တီးပေးပြီး ဒီရည ် မှန ် းချက ် တွေ ပြီးမြောက ် ဖို ့ သင ့ ် ကို ကူညီတဲ ့ အခြားဝတ ္ ထုတွေကို ယူပေးပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နိဂုံးချုပ ် အနေနဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေနဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် ရန ် အခြေခံအားဖြင ့ ် မတူညီတဲ ့ နည ် းသစ ် တစ ် ခု အကြောင ် းကို စဉ ် းစားဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် ရုပ ် ပိုင ် းအရနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးချင ် တဲ ့ ပုံစံတွေအတွက ် ပြင ် ဆင ် ပေးနိုင ် ကာ ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် တွေရဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုများနဲ ့ အချက ် အလက ် များကို ရုပ ် ပိုင ် းဖြစ ် လာစေပြီး ဝန ် းကျင ် အလိုက ် တွေးနိုင ် စွမ ် းကို ထိန ် းချုပ ် အသုံးချ နိုင ် တဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေ လိုတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ရင ် းနဲ ့ ဒါရဲ ့ အလွန ် ၊ ကိရိယာတွေရဲ ့ အလွန ် ကို သွားဖို ့ နဲ ့ လူတွေကို အတူစုစည ် းလာပြီး အချက ် အလက ် တွေ ကမ ္ ဘာထဲကို ဆောင ် ကြဉ ် းဖို ့ နည ် းသစ ် တွေကို တွေးဖို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ရုပ ် ပိုင ် းအရ ပြင ် ဆင ် ပေးနိုင ် တဲ ့ သားနားတဲ ့ ဝန ် းကျင ် တွေ အကြောင ် း တွေးဖို ့ လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါနဲ ့ ပဲ နှုတ ် ဆက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ကိုယ ် တော ် တယောကြီး ဖျော ် ဖြေပွဲလို ့ စိတ ် ကူးလိုက ် ရင ် တွေးဖြစ ် သွားနိုင ် ဆုံးက တွဲဖက ် တယောတွေ မပါပဲ တစ ် ကိုယ ် တော ် တီးတဲ ့ Johann Sebastian Bach ပါ ။ 
ကလေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒီ အဆုံးမဲ ့ အပြောင ် မြောက ် ဆုံး လက ် ရာတွေကို လေ ့ လာရင ် း Bach ရဲ ့ ဂီတဟာ ကျွန ် မကြီးပြင ် းခဲ ့ တဲ ့ အစ ္ စရေးက Kibbutz မြောက ် ပိုင ် း ဘေးပတ ် ဝန ် းကျင ် အာရပ ် ရွာက မွတ ် ဆလင ် ဆုတောင ် းသံတွေနဲ ့ ရောထွေးနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ။ 
ညနှောင ် းပိုင ် း နာရီများစွာ လေ ့ ကျင ့ ် အပြီး Janis Joplin နဲ ့ Billie Holiday ကို နားထောင ် လေ ့ ရှိပါတယ ် ။ မိဘတွေရဲ ့ စတီရီယိုကနေ တန ် ဂိုဂီတဟာ လွင ့ ် ပျံ ့ လာနေမှာဖြစ ် ပြီး 
ဒါတွေအားလုံးဟာ ကျွန ် မအတွက ် ဂီတဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အကန ့ ် အသတ ် ဘောင ် တွေကို ကျွန ် မ မကြားတတ ် ဘူး ။ 
Bach ကိုတီးခတ ် လေ ့ ကျင ့ ် ရင ် း နေ ့ တိုင ် း စစ နေတုန ် းပါ ။ 
သူ ့ ဂီတက ကျွန ် မကို အံ ့ အားသင ့ ် စေကာ အသံရဲ ့ လတ ် ဆတ ် မှုက ဘယ ် တော ့ မှ ရပ ် စဲမသွားဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ အစဉ ် အလာ ဂန ္ တဝင ် ဂီတ တင ် ဆက ် မှုကနေ ခွာနေပြီး ဂီတရသကို နည ် းလမ ် းသစ ် တွေနဲ ့ ထုတ ် ဖော ် ဖို ့ ကြိုးစား ရှာနေခိုက ် ဒီကနေ ့ နည ် းပညာဆိုင ် ရာ အရင ် းအမြစ ် တွေနဲ ့ ဆို ကြိုးတပ ် တူရိယာ တစ ် ခုတည ် းကနေ တစ ် ချိန ် တည ် း ကိုယ ် ထုတ ် လုပ ် နိုင ် တာအတွက ် အကန ့ ် အသတ ် မရှိုနုင ် တော ့ တာကို သဘောပေါက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
လူတစ ် ဦးရဲ ့ အသံတွေအားလုံးကို ကြားမိရင ် း ၊ လေ ့ လာရင ် း တီးခတ ် ရင ် းကနေ လာတဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ အစက ် အစပ ် ရှိလျက ် အရမ ် းထူးခြားတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို ဖန ် တီးပေးပါတယ ် ။ 
ခမ ် းနားတဲ ့ သံစုံဝိုင ် းတင ် ဆက ် မှုရဲ ့ စိတိလှုပ ် ရှားမှုဟာ စုစည ် းထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ အယူအဆ တစ ် ခုလုံးကို ဂီတပညာရှင ် တစ ် စုရဲ ့ အားထုတ ် ခြင ် းကနေလာပါတယ ် ။ 
အသံလိုင ် းပေါင ် းစုံ သုံးခြင ် းက စိတ ် လှုပ ် ရှားမှုဟာ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ နည ် း ၊ ရှင ် တို ့ နောက ် ထပ ် နားဆင ် ရမယ ့ ် ဟာက အားလုံးကို ရင ် းမြစ ် တစ ် ခုတည ် းက ထုတ ် ယူထားတဲ ့ စကြာဝဠာတစ ် ခုလုံးကို အလွှာမျိုးစုံနဲ ့ တည ် ဆောက ် ဖန ် တီးဖို ့ အားထုတ ် ခြင ် းကနေ လာတာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ တယောနဲ ့ အသံဟာ ဒီ အသံပြင ် ကြီး ဖန ် တီးဖို ့ အလွှာလွှာထပ ် ထားပါတယ ် ။ 
တေးပြုတွေက ဂီတာကို ကျွန ် မအတွက ် သီကုံးပေးတော ့ တယောအကြောင ် း သူတို ့ သိတာ မေ ့ လိုက ် ဖို ့ 
ပြောပြီး အရင ် က ကျွန ် မ မကြားခဲ ့ ဖူး တာကို ရှာဖွေဖို ့ နယ ် နိမိတ ် သစ ် တွေကို ရောက ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတယောနဲ ့ အဆုံးမဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေတွေကို ဖန ် တီးချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ထုတ ် လွင ့ ် နေတဲ ့ ဂီတနဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ကြားက ကြားခံ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ အားလုံးပြီးတော ့ ဂီတဟာ ပြောင ် းလဲသွားတယ ် ။ ကျွန ် မလည ် း ပြောင ် းလဲသွားတာပေါ ့ ။ 
(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးလည ် း ကျွန ် တော ့ ် လိုသာဆိုရင ် ဆန ် ဖရန ် စစ ္ စကိုရဲ ့ နေသာတဲ ့ နွေရာသီ စနေ ၊ တနင ် ္ ဂနွေနေ ့ တွေမှာ လုပ ် မိမှာကတော ့ ဒီအရာပါပဲ ။ ရေမိုင ် ပေါင ် း ၃၀ ကျော ် လောက ် ပြေးနိုင ် မယ ့ ် စွန ် ရဲ ့ အားဖြင ် ့ မောင ် းမယ ် ့ လျှောပြေးရေယာဉ ် ကို တည ် ဆောက ် မှာပါ ။ 
ပြီးတော ့ လေမှာ မယုံနိုင ် လောက ် တဲ ့ စွမ ် းပကားရှိပြီး အံ ့ ဖွယ ် အရာတွေ လုပ ် ဆောင ် နိုင ် တာကို ခင ် ဗျားတို ့ သဘောပေါက ် လာပါမယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ မှာတော ့ ဒါနဲ ့ အလားတူတဲ ့ ရေယာဉ ် တစ ် စင ် းက ကမ ္ ဘာ ့ မြန ် နှုန ် းစံချိန ် ကို ချိုးကောင ် းချိုးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
စွန ် တွေဟာ ဒီလိုကစားစရာ ပစ ္ စည ် းလေးတွေ ဖြစ ် ရုံသာမကပါဘူး ၊ 
စွန ် တွေ: သမိုင ် းကြောင ် း အကျဉ ် းချုပ ် ကို ကျွန ် တော ် ပြောပြပါ ့ မယ ် ။ ပြီးနောက ် မှာတော ့ ကလေးတိုင ် းရဲ ့ အကြိုက ် ဆုံး ကစားစရာပစ ္ စည ် းလေးရဲ ့ ကြီးကျယ ် ခမ ် းနားတဲ ့ အနာဂတ ် အကြောင ် းကို ပြောပါမယ ် ။ 
ဒီတော ့ စွန ် တွေပေါ ် လာတာ နှစ ် ပေါင ် းတစ ် ထောင ် ကျော ် ရှိပါပြီ ။ တရုတ ် လူမျိုးတွေက စွန ် တွေကိုစစ ် မှုရေးရာ လုပ ် ငန ် းတွေနဲ ့ လူတွေကို ဆွဲမဖို ့ တောင ် မှ သုံးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ စွန ် တွေ လေးလံတဲ ့ ဝန ် တွေကို သယ ် ဆောင ် နိုင ် မှန ် း အဲဒီအချိန ် တုန ် းက သူတို ့ တွေသိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒီလူ ့ မှာ ဘာလို ့ အပေါက ် ပါနေသလဲဆိုတာတော ့ ကျွန ် တော ် လည ် း သေချာမသိပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ၁၈၂၇ ခုနှစ ် မှာ George Pocock ဆိုတဲ ့ လူတစ ် ဦးက လှည ် းပြိုင ် ပွဲတွေမှာ အင ် ္ ဂလိပ ် ကျေးလက ် ဒေသ တစ ် လျှောက ် ပြေးဆွဲတဲ ့ မြင ် းလှည ် းတွေနဲ ့ ယှဉ ် ပြိုင ် ပြီး စွန ် တွေကို လှည ် းတွေဆွဲဖို ့ အတွက ် စတင ် အသုံးပြုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လေကြောင ် းလုပ ် ငန ် းရဲ ့ အရုဏ ် ဦးနိဒါန ် းအစမှာ Hargreaves လို ၊ Langley လို ၊ ဒီစွန ် ကိုပျံသန ် းခဲ ့ တဲ ့ တယ ် လီဖုန ် းတီထွင ် သူ Alexander Graham Bell တို ့ လို သမိုင ် းစဉ ် ရဲ ့ ကြီးကြယ ် ခမ ် းနားတဲ ့ တီထွင ် သူတွေအားလုံးဟာ လေကြောင ် းပျံသန ် းမှု ပေါ ် ပေါက ် လာဖို ့ ရှာဖွေလေ ့ လာနေကြရင ် း ဒီလိုမျိုးတွေ သေချာပေါက ် လုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
နောက ် တော ့ ဒီလူနှစ ် ယောက ် ပေါ ် လာပါတယ ် ။ နောက ် ဆုံးမှာ စက ် တပ ် ယာဉ ် ဖြင ့ ် လူသားတို ့ ရဲ ့ ပျံသန ် းမှုကို အစပေးလိုက ် ခဲ ့ တဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှုစနစ ် တွေကို တီထွင ် ဖို ့ စွန ် တွေကို ပျံသန ် းခဲ ့ ကြပါတယ ် 
သေချာပေါက ် Orville ၊ Wilbur Wright ဆိုတဲ ့ နှစ ် ယောက ် နဲ ့ Wright Flyer ပါပဲ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ စွန ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေဟာ ပထမဆုံးသော ၁၂ စက ္ ကန ့ ် ကြာ လူသားပျံသန ် းမှုကို ကျွန ် တော ် တို ့ အကောင ် အထည ် ဖော ် ပြီး ခြေလှမ ် းစတင ် ခဲ ့ တဲ ့ အရေးပါလှတဲ ့ အခါသမယဆီ ဦးတည ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါဟာ စီးပွားဖြစ ် လေကြောင ် း လုပ ် ငန ် း အနာဂတ ် အတွက ် အလွန ် ကောင ် းမွန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကံဆိုးစွာပဲ ဒါက စွန ် တွေကို ကလေးကစားစရာအဖြစ ် ပြန ် ပြီးချောင ် ထိုးခံရစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီလိုဖြစ ် သွားတာ ကျွန ် တော ် တို ့ နောက ် ဆုံး စွမ ် းအင ် အကျပ ် အတည ် းဖြစ ် ပေါ ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၉၇၀ ခုနှစ ် အထိပါ ။ 
နောက ် တော ့ ဆန ် ဖရန ် စစ ္ စကို ဆင ် ခြေဖုံးမှာ နေတဲ ့ Miles Loyd ဆိုတဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် လူတစ ် ယောက ် က လျှစ ် စစ ် ဓာတ ် အား ပမာဏအများကြီး ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ အတွက ် ကြိုးစတစ ် ချောင ် းပေါ ် မှာ လေယာဉ ် တစ ် စင ် းကို ဘယ ် လို ရိုးရိုးရှင ် းရှင ် း အသုံးချရမလဲ ဆိုတဲ ့ အကြောင ် း ရှေးဦး စာတမ ် းတစ ် စောင ် ကို Journal of Energy မှာ ရေးသားခဲ ့ ပြီး လုံးဝကို လျစ ် လျှူရှုခံလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
သူပြုလုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ တကယ ် သော ့ ချက ် ကျတဲ ့ လေ ့ လာတွေ ့ ရှိချက ် ကတော ့ အထိန ် းအချုပ ် မဲ ့ ပျံသန ် းနေတဲ ့ အတောင ် ပံတစ ် ခုဟာ အသေတပ ် ဆင ် ထားတဲ ့ အတောင ် ပံပါ တာဘိုင ် တစ ် ခုထက ် အချိန ် ကာလတစ ် ခုအတွင ် း ကောင ် းကင ် ယံ တစ ် လျှောက ် ပိုမိုဖြန ့ ် ကျက ် နိုင ် ပြီး စွမ ် းအား ပိုမိုထုတ ် ပေးနိုင ် တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ တာဘိုင ် တွေ ကြီးမားလာပါတယ ် ။ အခုဆို ဝင ် ရိုးအမြင ့ ် ပေ ၃၀၀ အထိကို ကြီးမားလာကြပါပြီ ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ တွေဟာ တကယ ် တမ ် းမှာ အများကြီးမြင ့ ် အောင ် မပျံသန ် းနိုင ် သေးပါဘူး ။ ပိုမြင ့ ် လေ လေပိုများလေ ပြီးတော ့ စွမ ် းအားလည ် းပိုများလေပါ ။ အခုထက ် နှစ ် ဆလောက ် ကို ပိုများပါတယ ် ။ 
အခုအခြေအနေကိုပြန ် သွားပါမယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ စွမ ် းအင ် အကျပ ် အတည ် း ရှိနေတုန ် းပါပဲ ။ ပြီးတော ့ ရာသီဥတုဆိုင ် ရာ အကျပ ် အတည ် းလည ် းရှိပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ လည ် းသိပါတယ ် ၊ လူတွေက လျှစ ် စစ ် ဓာတ ် အား ဝပ ် ပေါင ် း ၁၂ ထရီလျှံ သို ့ မဟုတ ် ၁၂ တယ ် ရာဝပ ် ကို ရုပ ် ကြွင ် းလောင ် စာကနေ ထုတ ် ပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ မှာ ဒါဟာ လာမယ ့ ် နှစ ် ပေါင ် း ၃၀ သို ့ မဟုတ ် ၄၀ အတွင ် း သန ့ ် စင ် သော စွမ ် းအင ် သစ ် ကနေ ဝပ ် ပေါင ် း ၁၀ ထရီလျှံထုတ ် ရမယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ လေဟာ နေပြီးရင ် အကြီးမားဆုံး ပြန ် လည ် ပြည ့ ် ဖြိုးမြဲ စွမ ် းအင ် အရင ် းအမြစ ် ပါ ။ 
၃၆၀၀ တယ ် ရာဝပ ် ရှိပြီး လူသားထုတစ ် ရပ ် လုံးကို အဆပေါင ် း ၂၀၀ ထောက ် ပံ ့ ပေးဖို ့ ထက ် ပိုပါတယ ် ။ ဒီစွမ ် းအားတွေရဲ ့ အများစုဟာ ပိုမြင ့ ် တဲ ့ လေထုတွေမှာ မြေပြင ် အထက ် ပေ ၃၀၀ ထက ် ပိုမြင ် ့ တဲ ့ နေရာ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ အဲဒီအထိရောက ် နိုင ် တဲ ့ နည ် းပညာမရှိသေးပါဘူး ။ ဒီတော ့ ဒါဟာ စွန ် တွေရဲ ့ ခေတ ် သစ ် အတွက ် အရုဏ ် ဦးနိဒန ် းပါပဲ ။ 
ဒါကတော ့ ကောင ် းကင ် ယံ တစ ် လျှောက ် ပျံသန ် းမှုတွေကို လုပ ် နေတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ Maui စမ ် းသပ ် မှု လုပ ် ငန ် းနေရာပါ 
ကလေးတိုင ် းရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံး ကစားစရာကလေးက 
ပထမဆုံး အပြင ် မှ ဘာအကူအညီမှ မယူဘဲ ဓာတ ် အား ထုတ ် လုပ ် နိုင ် တာကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကျွန ် တော ် ပြပါမယ ် ။ ဒီအရာကို နာရီပေါင ် းထောင ် ချီပြီး ပျံသန ် းဖို ့ ဆိုတာ စက ် ရုပ ် တစ ် ရုပ ် ဖြစ ် ဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတာ ခင ် ဗျားတို ့ သိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ခင ် ဗျားတို ့ ကို နည ် းနည ် းတော ့ စိတ ် မသက ် မသာ ဖြစ ် စေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ က အမေရိကန ် အိမ ် ထောင ် စု ၅ စုကို 
လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အား ပေးဖို ့ လုံလောက ် တဲ ့ ၁၀ ကီလိုဝပ ် ကို စန ္ ဒရားထက ် သိပ ် မကြီးလှတဲ ့ ဒီစွန ် တစ ် ခုနဲ ့ ထုတ ် လုပ ် နေပါတယ ် ။ ဒီမှာ တကယ ် ကို သိသာခြားနားလှတဲ ့ အချက ် ကတော ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ထိန ် းချုပ ် ရေးစနစ ် တွေကို ဖန ် တီးနေတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ Wright ညီနောင ် လုပ ် ခဲ ့ သလိုပေါ ့ ထောက ် မပေးထားပြီး ကြာရှည ် ပျံသန ် းမှုမျိုးလုပ ် ပေးနိုင ် မယ ့ ် အရာပါ ။ ဒီလိုနေရာမျိုးမှာ ဒါကိုလုပ ် လို ့ လည ် း ထိခိုက ် စရာမရှိပါဘူး ။ 
ဒါကတော ့ နှင ် းပွင ် ့ တွေထဲမှာ အပေါ ့ သွားတာနဲ ့ အလားတူတဲ ့ 
ကောင ် းကင ် ယံမှာ စွန ် လွှတ ် သမားရဲ ့ အမည ် ကို ပျံသန ် းရင ် း ထိုးပေးနေခြင ် းပါ ။ ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ် ဘယ ် ကိုဦးတည ် သွားနေတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ၁၂ စက ္ ကန ့ ် အဆင ့ ် တွေကို ကျော ် လာပါပြီ 
ပေ ၂၀၀ အမြင ့ ် မှာပျံသန ် းပြီး သန ့ ် စင ် သော လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အား အမြောက ် အမြားထုတ ် ပေးနိုင ် မယ ့ ် 
မဂ ္ ဂါဝပ ် ပမာဏ စက ် ယန ္ တရားတွေဆီ ကျွန ် တော ် တို ့ ရည ် ရွယ ် လုပ ် ဆောင ် နေတာပါ ။ ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကမေးပါမယ ် ၊ "" ဒီစက ် တွေ ဘယ ် လောက ် ကြီးလဲပေါ ့ "" 
ဒီစက ္ ကူလေယာဉ ် လောက ် ဆိုရင ် တော ့ "" ဪ "" လို ့ ဖြစ ် သွားပါမယ ် ။ 
ဒါဟာ ခင ် ဗျားရဲ ့ ဆဲလ ် ဖုန ် းကို အားသွင ် းဖို ့ အတွက ် တော ့ လုံလောက ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ Cessna လေယာဉ ် ဆိုရင ် ၂၃၀ ကီလိုဝပ ် ထုတ ် လုပ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ Gulfstream လေယာဉ ် ကိုသာ ကျွန ် တော ့ ကို ငှားပေးမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် က အတောင ် ပံတွေဖြုတ ် ပြီး တစ ် မဂ ္ ဂါဝပ ် ထုတ ် ပေးပါမယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ သာ 747 လေယာဉ ် တစ ် စင ် း ပေးမယ ် ဆိုရင ် ၆ မဂ ္ ဂါဝပ ် ထုတ ် ပေးပါမယ ် ။ 
ဒီနေ ့ ခေတ ် အကြီးဆုံး လေစွမ ် းအင ် တာဘိုင ် တွေ ထက ် တောင ် ပိုထုတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ Spruce Goose လေယာဉ ် သာဆိုရင ် ၁၅ မီဂ ္ ဂါဝပ ် စာ အတောင ် ပံတစ ် ခုရပါမယ ် ။ 
ဒါကစွန ့ ် စားလွန ် းတယ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကပြောရင ် ကျွန ် တော ် လက ် ခံပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စွန ့ ် စားတယ ် ဆိုတာ သမိုင ် းတစ ် လျှောက ် အကြိမ ် ပေါင ် း များစွာဖြစ ် ခဲ ့ ဖူးတဲ ့ အရာပါ ။ 
ဒါက ရေခဲသေတ ္ တာ စက ် ရုံတစ ် ခုပါ ။ 
ဒုတိယ ကမ ္ ဘာစစ ် အတွင ် းမှာ လေယာဉ ် တွ ေထုတ ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒုတိယ ကမ ္ ဘာစစ ် မတိုင ် ခင ် မှာ တစ ် နှစ ် ကို လေယာဉ ် အစင ် း တစ ် ထောင ် ထုတ ် နေပါတယ ် ။ 
၁၉၄၈ ခုနှစ ် မတိုင ် ခင ် မှာတော ့ အစင ် းပေါင ် း တစ ် သောင ် း ထုတ ် နေပါပြီ ။ 
တစ ် နှစ ် ကို လေယာဉ ် အစင ် း တစ ် သောင ် းထုတ ် တဲ ့ ဒီစက ် ရုံနဲ ့ 
အမေရိက တစ ် ခုလုံးအတွက ် လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် အားကို ၁၀ နှစ ် လောက ် အတွင ် းမှာ ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် မှာပါ ဒီတော ့ ဒါဟာ အခုလိုအိပ ် မက ် တွေနဲ ့ လူငယ ် တွေရဲ ့ စွန ့ ် စားလွန ် းတဲ ့ စီမံကိန ် းတွေအကြောင ် း 
ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ပါ ကျွန ် တော ် တို ့ လို လူတွေ အများကြီးပါ ။ သူတို ့ အယောက ် ၃၀ နဲ ့ အတူ တွဲလုပ ် ရလောက ် အောင ် ကို ကျွန ် တော ် ကံကောင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီလိုအဆန ် းအပြားတွေ လုပ ် နေတဲ ့ ဒီကလေးတွေရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေအားလုံးကို 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး အားပေးထောက ် ခံဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ ထင ် ပါတယ ် ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မက ဂျက ် စီပါ ။ ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ ခရီးဆောင ် အိတ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အထဲမှာပါတာတွေကို မပြခင ် လူသိရှင ် ကြား ဝန ် ခံချက ် တစ ် ခု လုပ ် လိုက ် ဦးမယ ် နော ် ။ ဒါကတော ့ ကျွန ် မဟာ ပွဲတက ် ဝတ ် စုံတွေကို စွဲလမ ် းနေသူပါ ။ 
ရှာလိုက ် ၊ ဝတ ် လိုက ် လုပ ် ရတာကိုကြိုက ် တယ ် ၊ သိပ ် မကြာသေးခင ် ကတော ့ ပွဲတစ ် ခုစီတိုင ် းအတွက ် အဆန ် းဆန ် းသော ရောင ် စုံ ဝတ ် စုံတစ ် စုံစီကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် ပြီး ဘလော ့ ဂ ် တင ် တာတို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာအသစ ် တစ ် ခုမှ ကျွန ် မ မဝယ ် ဘူးနော ် ။ 
ကျွန ် မအဝတ ် အစားတွေအားလုံးက လမ ် းဘေးအဟောင ် းတန ် းနဲ ့ ပေါချောင ် ကောင ် း စတိုးတွေကနေဝယ ် တာပါ ။ 
ဪ ကျေးဇူးပါရှင ် ။ 
အဟောင ် းတန ် း စျေးဝယ ် ထွက ် ခြင ် းက ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ ကျွန ် မပိုက ် ဆံအိတ ် အပေါ ် ကျွန ် အဝတ ် ဘီရိုက သက ် ရောက ် နေတာကို လျှော ့ ချဖြစ ် စေတယ ် ။ 
ထူးကဲတဲ ့ လူမျိုးစုံကိုလည ် း တွေ ့ ဆုံဖြစ ် တယ ် လေ ။ကျွန ် မက တော ် တော ် လေး တစ ် မူထူးခြားပုံ ပေါက ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ပြောချင ် တာက ငါဒီနေ ့ ဘာများတွေ ့ လိမ ့ ် မလဲ ၊ 
ငါနဲ ့ ရော တော ် ပါ ့ မလား ၊ 
အရောင ် ရော ငါကြိုက ် ပါ ့ မလား ၊ 
ဒေါ ် လာ ၂၀အောက ် ရော ဖြစ ် ပါ ့ မလား ၊ 
ဒီမဖြေတွေအကုန ် းလုံး ဟုတ ် တယ ် ဆိုရင ် တော ့ အနိုင ် ရလိုက ် သလိုမျိုးဖြစ ် မိတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ခရီးဆောင ် အိတ ် အကြောင ် းပြန ် သွားပြီးကျွန ် မဘာတွေထုပ ် ပိုးခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ဆိုလိုတာက ဒီပွဲတက ် ဝတ ် စုံတွေနဲ ့ သူက 
ကျွန ် မ အတွင ် းခံ ရထည ် ယူလာတယ ် ရှင ့ ် ၊ ပြီးတော ့ ဒါပါပဲ ။ 
အတိအကျဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ခရီးဆောင ် အိတ ် ထဲမှာ ထည ့ ် ထားတာက တစ ် ပတ ် စာ အတွင ် းခံတွေပါပဲရှင ် ။ 
သေချာနေတာကတော ့ ဒီPalm Springs ကိုရောက ် ရောက ် ချင ် း ကျွန ် မဝတ ် ချင ် တဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ချေရှိတဲ ့ လယ ် အရာမဆို ရှာတွေ ့ နိူင ် တယိဆိုတာပါ ။ 
ကျွတ ် မကို TEDခတစ ် ဝိုက ် မှာ အတွင ် းခံတစ ် ထည ် နဲ ့ လမ ် းလျှောက ် နေတဲ ့ မိန ် းတစ ် ယောက ် မဖြစ ် ရှင ် တို ့ မသိဘူးဆိုမှတော ့ (ရယ ် သံများ) အနည ် းငယ ် တော ့ တွေ ့ တယ ် လို ့ ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ တစ ် ပတ ် စာ ပွဲတက ် ဝတ ် စုံတွေကို အခုပဲပြသချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကောင ် းပုံရပါတယ ် နော ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် မဒါကိုလုပ ် သလိုပဲ ဘဝသင ် ခန ် းစာ နည ် းနည ် းကိုလည ် း ပြောပြတော ့ မှာပါ ။ ယုံချင ် မှယုံပါ ။ ကျွန ် မက ဘာအသစ ် မှကို မဝတ ် ပဲနဲ ့ ဒီစွန ့ ် စားမှုတွေကို သိကြားထားတာပါ ။ 
ဒီတော ့ တနင ် ္ ဂနွေက စကြရအောင ် ။ 
ပြောင ် လက ် လက ် ကျားတစ ် ကောင ် ပေါ ့ ။ အရမ ် းကြည ့ ် ကောင ် းတဲပုံပေါက ် ဖို ့ 
ဒီဝတ ် စုံတစ ် စုံလုံး ဂျက ် ကက ် အပါအအဝင ် ၅၅ဒေါ ် လာပဲကျတယ ် ။ ဒါက ဒီတစ ် ပတ ် လုံး ကျွန ် မဝတ ် ခဲ ့ တာတွေထဲမှာ စျေးအကြီးဆုံးပါ ။ 
တနင ် ္ လာနေ ့ အ ​ ရောင ် ဟာ စွမ ် းအားရှိပါတယ ် ၊ 
ဘောင ် းဘီအနီရောင ် တောက ် တောက ် ဝတ ် ထားတဲ ့ အခါ 
(ရယ ် သံများ) သင ် သာပျော ် တယ ် ဆိုရင ် အခြားပျော ် တဲ ့ သူတွေကို သင ့ ် ထံ ဆွဲဆောင ် တော ့ မှာပဲလေ ။ 
အင ် ္ ဂါနေ ့ သဟဇာတဖြစ ် တုကို သိဒ ္ ဓိတင ် လွန ် းကြတယ ် ။ ကျွန ် မကတော ့ ကျွန ် မဘဝတစ ် ခုလုံးကို 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုဖြစ ် ဖို ့ နဲ ့ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ အံဝင ် ခွင ် ကျဖြစ ် ဖို ့ ကြိုးစားပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် နေမြဲအတိုင ် းသာဖြစ ် လိုက ် စမ ် းပါ ။ 
ကိုယ ် ကိုယ ် တိုင ် သာ မှန ် ကန ် တဲ ့ လူတွေနဲ ့ ဝန ် းရံထားလိုက ် ရင ် သူတို ့ က ဒါကိုသဘောကျရုံတင ် မက အသိအမှတ ် တောင ် ပြုဦးမှာပါ ။ 
ဗုဒ ္ ဓဟူးနေ ့ ၊ သင ့ ် ရဲ ့ အတွင ် းဘက ် က ကလေးငယ ် ကို ပွေ ့ ဖက ် လိုက ် ပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေလူတွေကပြောတာက ကျွန ် မဟာ ဝတ ် ကောင ် းစားလှတွေနဲ ့ ပျော ် မွေ ့ နေပုံပဲတဲ ့ ၊ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ ရဲ ့ ၇နှစ ် သမီးလေးကို သတိရစေတယ ် တဲ ့ လေ ။ 
ကျွန ် မကတော ့ ပြုံးပြီး ကျေးဇူးပါလို ့ ပြောချင ် တာပါပဲ ။ ကြဿပတေးနေ ့ ၊ ယုံကြည ် စိတ ် က အခရာပါ ။ 
တစ ် ခုခုဝတ ် ပြီး ကြည ့ ် ကောင ် းတယ ် လို ့ ကိုယ ် ထင ် မိရင ် ကြည ့ ် ကောင ် းတာအသေအချာပေါ ့ ရှင ် ။ 
ပြီးတော ့ ကြည ့ ် မကောင ် းဘူးလို ့ ထင ် မိရင ် လည ် း မှန ် နိူင ် တာပဲပေါ ့ ။ 
ဒါကို နေ ့ တဓူဝသင ် ပေးတဲ ့ အမေနဲ ့ ကျွန ် မကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ဘာဆိုလိုတယ ် ဆိုတာကို တကယ ် တမ ် း နားလည ် မိတာက အသက ် ၃၀ ရောက ် မှပါ ။ 
ဒါကို ရှင ် တို ့ အတွက ် ခဏလောက ် ခွဲခြားပြတော ့ မယ ် နော ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အတွင ် းရော အပြင ် ပါ လှပတဲ ့ သူတစ ် ယောက ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ဆိုရင ် ဒါကို မဖြစ ် မြောက ် နိူင ် ဘူးဆိုတဲ ့ အမြင ် ဆိုတာမရှိတော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ လှုပ ် ခါချင ် တာကို လှုပ ် ခါနိုင ် စွမ ် းရှိသင ့ ် တာပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ)ရွှေရောင ် ဘော ် ကြယ ် တွေဟာ အားလုံးနဲ ့ လိုက ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ စနေနေ ့ ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် ဟန ် တစ ် ခုကိုပြောပြနိူင ် တဲ ့ တကယ ့ ် ကို ကြီးကျယ ် တဲ ့ နည ် းတစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် မဝတ ် ဆင ် ထားတာလေးကြောင ့ ် ပဲ လူတွေက ကျွန ် မဆီလာပြီး ကျွန ် မတို ့ တွေစကားတွေ 
မဆန ့ ် တော ့ ဘူးဆိုတာက ရှင ် းနေပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မအိမ ် ရှိရာ Brooklyn ကိုမပြန ် ခင ် အကုန ် လုံးကို လှူဒါန ် းတော ့ မှာပါ ။ 
စွန ့ ် ပစ ် လိုက ် ရတာဟာ အဆင ် ပြေပါတယ ် ဆိုတာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မအနေနဲ ့ ဒါတွေကို စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာအရ တွယ ် ညိနေဖို ့ မလိုဘူးလေ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ့ ဆိုတော ့ လမ ် းထောင ့ ် ချိုးတစ ် ဝိုက ် မှာ ကျွန ် မအတွက ် ဆန ် းကျယ ် ၊ ရောင ် စုံ ၊ တောက ် ပတဲ ့ နောက ် ထပ ် ဝတ ် စုံတစ ် ထည ် က အမြဲရှိနေမှာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

(ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ဂီတသံ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 

၁၈ မိနစ ် ဆိုတာကတော ့ တော ် တော ့ ် ကို ရက ် စက ် တဲ ့ အချိန ် ကန ့ ် သတ ် ချက ် ပါပဲ... ဒါကြောင ့ ် လိုရင ် းအချက ် ကိုပဲ တည ့ ် တည ့ ် ပြောပါမယ ် ။ အခု ကျွန ် တော ် ပြောမယ ့ ် အရာကို ဘယ ် လိုရခဲ ့ တယ ် ဆိုတာကိုပေ ့ ါ.. 
ကဲ.. စပြီနော ် ။ ကျွန ် တော ် က မတူညီတဲ ့ အရာ ငါးမျိုးအကြောင ် းပြောပါမယ ် ။ 
အိုမင ် းခြင ် းကို တိုက ် ခိုက ် အနိုင ် ယူနိုင ် ခြင ် းဟာ ဘာကြောင ့ ် ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ အချက ် လဲ.. ဆိုတာ ပြောပါမယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တွေရဲ ့ အသိတွေကို စုစည ် းပြီးတော ့... ဒီအကြောင ် းကို အခုထက ် နည ် းနည ် းပိုပြီး ပြောသင ့ ် တဲ ့ အကြောင ် း ကျွန ် တော ် ပြောမှာပါ ။ 
ဒါ ့ အပြင ်... ဖြစ ် နိုင ် ခြေရှိမရှိဆိုတာတွေကိုလည ် း ပြောသွားမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ ကံအကြောင ် းကြောင ့ ် ပဲလို ့ ယုံကြည ် နေကြတာလဲ.. အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လုပ ် နိုင ် တာတွေကိုပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ဟောပြောပွဲရဲ ့ ဒုတိယပိုင ် းတစ ် ချိန ် လုံးကို သုံးပြီး အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် ကံကိုပုံချနေကြတာဟာ မှားယွင ် းကြောင ် း ဘယ ် လိုသက ် သေပြနိုင ် တယ ် ဆိုတာကို ပြောသွားမှာပါ ။ နာမည ် တပ ် ပြောရရင ် တော ့ 'အိုမင ် းခြင ် းအတွက ် တစ ် ခုခုကို တကယ ် လုပ ် ပြခြင ် း' ပေါ ့ ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် အဆင ့ ် နှစ ် ဆင ့ ် နဲ ့ ရှင ် းပြသွားပါမယ ် ။ 
ပထမအဆင ့ ် ကတော ့.... အတန ် အသင ့ ် ပိုရှည ် လာမယ ့ ် ပျမ ် းမျှသက ် တမ ် းကို ကျွန ် တော ့ ် အနေနဲ ့ နှစ ် -၃၀ လို ့ သတ ် မှတ ် လို ် က ် မယ ် ၊ အဲဒီအသက ် ကို သက ် လတ ် ပိုင ် းလူတွေကို ပေါင ် းထည ့ ် ပေးလိုက ် ၊ ရလာတဲ ့ အသက ် ကနေ 'ဇရာကို တွန ် းလှန ် အောင ် မြင ် ပြီ' လို ့ စစ ် စစ ် မှန ် မှန ် ခေါ ် လို ့ ရတဲ ့ အရွယ ် အထိ ဘယ ် လို ရောက ် အောင ် သွားမလဲ ဆိုတာပါ ။ 
ဒါကို 'ဆက ် စပ ် မှုကို ခြေဖျက ် ပစ ် လိုက ် ခြင ် း' လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 'ခင ် ဗျားရဲ ့ လက ် ရှိအသက ်' နဲ ့ 'နောက ် တစ ် နှစ ် မှာ ခင ် ဗျား သေဆုံးနိုင ် ခြေ' နဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု.. ဒါမှမဟုတ ် 'အရင ် ဆုံး နေမကောင ် းဖြစ ် နိုင ် ခြေ' နဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုကို ဖျက ် ပစ ် ဖို ့ ပါ.. 
နောက ် ဆုံး ကျွန ် တော ် ပြောမှာကတော ့.... အဲဒီအလယ ် အဆင ့ ် ကို ဘယ ် လိုရောက ် အောင ် သွားမလဲဆိုတာပါပဲ ။ နှစ ် ပေါင ် းသုံးဆယ ် ပိုရှည ် လာမယ ့ ် ပျမ ် းမျှသက ် တမ ် းကို ပြောတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာကြောင ့ ် အသက ် ရှည ် သင ့ ် သလဲဆိုတာနဲ ့ စတင ် ပါမယ ် ။ 
အခု ကျွန ် တော ် မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ ငှက ် ဖျားကို သဘောကျတဲ ့ သူရှိရင ် လက ် ထောင ် ပြပါ ။ 
လွယ ် ပါတယ ် နော ် ။ အိုကေ ။ 
ဟုတ ် ပြီ.. ပရိတ ် သတ ် ထဲက လက ် ထောင ် ပြပါ.. ငှက ် ဖျားဆိုတာ ကောင ် းတဲ ့ ဟာလား ဆိုးတဲ ့ ဟာလားဆိုတာ မသေချာတဲ ့ သူ လက ် ထောင ် ပြပါ ။ 
ဟုတ ် ပြီ.. ဒါဆို ဒီက ပရိတ ် သတ ် အားလုံးက ငှက ် ဖျားဟာဆိုးတယ ် ဆိုတာ သေချာသိတာပေါ ့ နော ် ။ 
ဒါဟာ သတင ် းကောင ် းပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒီအဖြေပဲ ဖြစ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် က ထင ် ထားလို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာ.. ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို တင ် ပြချင ် တာက ငှက ် ဖျားကို ဆိုးတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ထင ် နေကြရတဲ ့ အဓိကအကြောင ် းရင ် းက အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ငှက ် ဖျားရဲ ့ ဝိသေသတစ ် ခု ဆက ် စပ ် နေလို ့ ပါပဲ ။ 
အဲဒီ ၀ိသေသက ဒီလိုပါ.. 
သူတို ့ နှစ ် ခုရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ကွဲပြားမှုက အိုမင ် းခြင ် းက ငှက ် ဖျားထက ် လူတွေအများကြီးကို ပိုပြီးသတ ် ပစ ် လို ့ ပါ ။ 
ကဲ.. ကျွန ် တော ့ အနေနဲ ့ ပရိတ ် သတ ် တွေကို.. (အထူးသဖြင ့ ် ဗြိတိန ် မှာပေ ့ ါဗျာ).. မြေခွေးကိုအမဲလိုက ် တာနဲ ့ နိိှုင ် းယှဉ ် ပြီး ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ မြေခွေးအမဲလိုက ် တာကို ဥပဒေအရ တားမြစ ် ပေးဖို ့ နှစ ် ပေါင ် းများစွာကြိုးစားခဲ ့ ရပြီး.. လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် အတွင ် းကမှ အစိုးရက သဘောတူခဲ ့ တာပါ ။ 
အခု ကျွန ် တော ် ဟာ စာနာတတ ် တဲ ့ ပရိတ ် သတ ် နဲ ့ ရှိနေတယ ် ဆိုတာ သိပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ်.. ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြတဲ ့ အတိုင ် းပဲ.. လူတော ် တော ် များများက ဒီအတွေးအခေါ ် ကို သိပ ် သဘောမတူကြသေးပါဘူး ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် ဒီဟာက အတော ် ကောင ် းတဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် စရာအချက ် ပါပဲ ။ 
လူအများကပြောလိမ ့ ် မယ ့ ်.. အင ် း.. သိတယ ် မဟုတ ် လား... မြို ့ ကလူတွေက ငါတို ့ လိုတောသားတွေကို ကိုယ ့ ် အချိန ် တွေ ဘယ ် လိုသုံးရမယ ် ဆိုတာ လာပြောစရာမလိုပါဘူး ။ 
ဒါက တောနေလူ ့ ဘဝရဲ ့ အစဉ ် အလာ တစ ် ခုဖြစ ် နေတဲ ့ အတွက ်.. ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဆက ် လုပ ် ခွင ့ ် ပေးသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဂေဟစနစ ် အရလည ် း သင ့ ် တော ် တယ ် ။ မြေခွေးကောင ် ရေ ဖောင ် းပွလာမှာကိုလည ် း တားပေးတယ ် လေ ။ ဒါပေမယ ့ ် နောက ် ဆုံးတော ့ လည ် း အစိုးရက နိုင ် သွားတာပါပဲ.. ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဗြိတိန ် ပြည ် သူအများစုနဲ ့.. ပါလီမန ် အဖွဲ ့ ဝင ် အများစုက... နောက ် ဆုံး ကောက ် ချက ် ဆွဲလိုက ် တာက.. ဒါဟာ.. ယဉ ် ကျေးတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းမှာ မဖြစ ် သင ့ ် ဘူးတဲ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တာက လူတွေ အိုမင ် းခြင ် းမှာ.. ဒီဝိသေသတွေ ပါ၀င ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါရဲ ့ ဘယ ် အပိုင ် းကို လူတွေနားမလည ် တာလဲ ။ 
ဒါဟာ ဘဝအတွက ် တင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ (ရယ ် သံများ) ဒါဟာ ကျန ် းမာတဲ ့ ဘဝအတွက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ အားအင ် ချိနဲ ့ လာပြီး မသက ် မသာ နဲ ့ သူများအပေါ ် မှီခိုနေရတာက ပျော ် စရာမဟုတ ် ဘူးလေ.. သေခြင ် းဟာ ပျော ် စရာ ဖြစ ် ဖြစ ် မဖြစ ် ဖြစ ် ပေ ့ ါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါ တကယ ် ပဲ ကျွန ် တော ် ဖော ် ပြလိုတဲ ့ ပုံစံပါ ။ 
ဒါဟာ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက ဒီအချက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး နဝေတိန ် တောင ် ဖြစ ် နေသေးတဲ ့ အချက ် ပါ ။ 
ဒါတွေဟာ မယုံနိုင ် စရာ ဆင ် ခြေတွေပါပဲ.... အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လူတွေပေးတဲ ့ ဆင ် ခြေတွေလေ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် က ဒီအကြောင ် းပြချက ် တွေဟာ လုံးဝတန ် ဖိုးမဲ ့ တယ ် လို ့ ပြောနေတာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီနေရာမှာ ကောင ် းတဲ ့ အချက ် တစ ် ချို ့ ထုတ ် ပြစရာရှိပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ စဉ ် းစားသင ့ ် တဲ ့ အရာတွေ ၊ ရှေ ့ အတွက ် ပြင ် ဆင ် ဖို ့.. ဒါမှ နောက ် ပိုင ် းမှာ.. ဘာမှမဖြစ ် အောင ်.. ဒါမှမဟုတ ် ဆိုးဆိုးရွားရွားမဖြစ ် အောင ် လျှော ့ ချဖို ့.. အိုမင ် းခြင ် းကို ပြန ် လည ် ပြုပြင ် ဖို ့ အတွက ် တကယ ့ ် တကယ ် လုပ ် ကြတဲ ့ အခါ ကြုံရမယ ့ ် ခက ် ခဲကြမ ် းတမ ် းမှုတွေကိုပေ ့ ါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါတွေဟာ တကယ ့ ် ကို ရူးသွပ ် မှုပါပဲ.. ခင ် ဗျားအနေနဲ ့ ခင ် ဗျားရဲ ့ အချိုးချ ချင ့ ် ချိန ် နိုင ် မှုကို သတိရသွားတဲ ့ အခါမှာပေ ့ ါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ သိလား... ဒါတွေဟာ ပြန ် လှန ် ငြင ် းဆိုချက ် တွေပါ ။ ဒါတွေဟာ.. တကယ ့ ် ကို သတိထားရမယ ့ ် အချက ် တွေ ဖြစ ် လာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် မေးသင ့ ် တဲ ့ မေးခွန ် းတစ ် ခုက.. ဒါတွေဟာ အရမ ် းပဲ အန ္ တရာယ ် ရှိသလား... အသက ် အိုမင ် းခြင ် းကို တိုက ် ဖျက ် ဖို ့ တစ ် ခုခုလုပ ် တာရဲ ့ ဆိုးကျိုးတွေဟာ..... သူ ့ ရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ကိုလုပ ် တာထက ် အန ္ တရာယ ် ပိုများပါသလား... ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ ဘယ ် လိုပြောရမလဲဆိုတော ့... အိုမင ် းခြင ် းကို ဒီအတိုင ် းပဲ ထားလိုက ် ကြမှာလား 
အဲဒါတွေဟာ အလွန ် ဆိုးတဲ ့ အချက ် လား... တစ ် နေ ့ ကို လူတစ ် သိန ် းလောက ် မသေသင ့ ် ပဲ စောစောသေနေတာကို ဒီအတိုင ် းပဲ ပစ ် ထားရမှာလား ။ 
ခင ် ဗျားမှာသာ ဒီလောက ် ပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် စောဒကတက ် စရာမရှိဘူးဆိုရင ်.. ကျွန ် တော ့ အချိန ် တွေကို လာမဖြုန ် းပါနဲ ့ လို ့ ကျွန ် တော ် ပြောတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) အခု ငြင ် းဆိုချက ် တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ တစ ် ချို ့ လူတွေက တကယ ့ ် ကို ပြင ် းပြင ် းထန ် ထန ် ဒီလို ထင ် ကြပါတယ ် ။ 
လူတွေက လူဦးရေအရမ ် းများလာမှာကို စိတ ် ပူကြပါတယ ်.. လို ့ ပြောကြပါတယ ် ။ အင ် း.. တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က အိုမင ် းခြင ် းကို ပြန ် ပြင ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ဘယ ် သူမှ မသေတော ့ ဘူးပေ ့ ါ.. ဒါမှမဟုတ ် အနည ် းဆုံးတော ့ သေဆုံးနှုန ် းတော ့ အများကြီးနည ် းသွားမယ ် ပေါ ့... သူတော ် စင ် St. Giles ကို ပြီးစလွယ ် လေး ၀တ ် ပြုရှိခိုးလိုက ် တာနဲ ့ တင ် မသေတော ့ ဘူးပေါ ့... 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ကလေးတွေလည ် း အများကြီးရမလာနိုင ် တော ့ ဘူး ။ ကလေးတွေဟာ လူအများစုအတွက ် တကယ ့ ် ကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ ဒါဟာတကယ ် မှန ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ခင ် ဗျားတို ့ သိလား.. လူတော ် တော ် များများက ဒီမေးခွန ် းကို ပေါ ့ ပေ ့ ါပျက ် ပျက ် သဘောထားပြီး ဒီလိုအဖြေမျိုး ပေးတတ ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ အဲဒီလိုအဖြေတွေကို သဘောမတူပါဘူး ။ ဒါတွေဟာ အခြေခံအားဖြင ့ ် အလုပ ် မဖြစ ် ဘူးလို ့ ပဲ ကျွန ် တော ် ယူဆပါတယ ် ။ 
ဒါ ့ အတွက ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒွိဟဖြစ ် စရာ ကြံုရပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံးဖြတ ် ရမှာက... မွေးဖွားနှုန ် းနည ် းတာကို ရွေးမလား.. သေဆုံးနှုန ် းမြင ့ ် မားတာကို ရွေးမှာလား ။ 
မြင ့ ် မားတဲ ့ သေဆုံးနှုန ် းဆိုတာက ဒီလိုကုထုံးတွေကို လက ် မခံရင ် ဖြစ ် လာမှာပဲ... ကလေးတွေအများကြီးဆက ် ပြီးမွေးတာကို ရွေးချယ ် ရင ် းနဲ ့ ပေ ့ ါ ။ 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ ဒါ အဆင ် ပြေပါတယ ် လို ့ ပြောပါမယ ် ။ လူသားတွေရဲ ့ အနာဂါတ ် က ဒီရွေးချယ ် မှုကို လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဆင ် မပြေတာက ဘာလဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီရွေးချယ ် မှုကို အနာဂါတ ် ရဲ ့ ကိုယ ် စားလုပ ် ပေးရတာပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေသာ ချီတုံချတုံဖြစ ် နေပြီး.. အိုမင ် းမှုအတွက ် ကုထုံးတွေကိုသာ မတီထွင ် ခဲ ့ ရင ်... ဒါဆို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီလူတွေအားလုံးကို ပစ ် ထားလိုက ် ရာ ကျနေပြီ... အဲဒီလူတွေဟာ ကုထုံးတွေကြောင ့ ် အတော ် လေး အရွယ ် တင ် ကျန ် းမာလာကြရမှာ... ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီအကျိုးတွေ သူတို ့ ရလာတော ့ မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒီကုထုံးတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ တတ ် နိုင ် သလောက ် မြန ် မြန ် မထုတ ် လုပ ် ကြလို ့ ပေ ့ ါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေက ဒီလူတွေကို အဆုံးမသိတဲ ့ သက ် တမ ် းအထိမနေရအောင ် ငြင ် းပယ ် ထားသလိုဖြစ ် နေလိမ ့ ် မယ ်... နောက ် ပြီး ဒါ မလုပ ် သင ့ ် ဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒါကတော ့ လူဦးရေအလွန ် များပြားလာခြင ် းအတွက ် ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အဖြေပါ ။ 
မှန ် ပါတယ ် ။ နောက ် တစ ် ခုကတော ့.... ဘာဖြစ ် လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီကိစ ္ စကို ပိုအားထည ့ ် ပြီးလုပ ် သင ့ ် သလဲဆိုတော ့... 
အခြေခံအကျဆုံးအဖြေက... အိုမင ် းတာကို လက ် ခံထားတဲ ့ အစွဲက ထင ် သလောက ် တော ့ မထုံလှပါဘူး ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ် တော ့ ရှောင ် လို ့ မရတဲ ့ အိုမင ် းခြင ် းကို ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုလက ် ခံနိုင ် စေတဲ ့ နည ် းကောင ် းတစ ် ခုပဲလေ ။ 
အိုမင ် းခြင ် းဟာ ကြောက ် စရာပဲ.. ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာရှောင ် လွှဲလို ့ မရဘူး... ဒီလိုပဲ ခင ် ဗျားတို ့ သိထားတယ ် လေ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဒီအတွေးတွေကို စိတ ် ထဲက ထုတ ် ပစ ် ဖို ့ နည ် းတော ့ ရှာထားသင ့ ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး အဲဒီအတွက ် ဘာမဆိုလုပ ် ချင ် တာလုပ ် တာက သဘာဝကျပါတယ ် ။ 
ဥပမာအားဖြင ့ ် ပေ ့ ါလေ.. ဒီလိုမိုက ် မဲတဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် တွေလုပ ် ပြတာ... တကယ ် တော ့ အိုမင ် းခြင ် းဟာ ကောင ် းတဲ ့ အရာတစ ် ခုပဲ ဆိုတာကိုပေ ့ ါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ပေါ ့ လေ... ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ အဲဒီအကြောင ် းအချက ် နှစ ် မျိုးစလုံးရှိနေမှ အဆင ် ပြေမှာ.. 
နောက ် ပြီး မဖြစ ် နိုင ် ဘူး ၊ မရှောင ် လွှဲနိုင ် ဘူးဆိုတဲ ့ အချက ် က နည ် းနည ် းမသေချာဖြစ ် လာတဲ ့ အခါ... နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကလည ် း ဒီအိုမင ် းခြင ် းအတွက ် တစ ် ခုခုလုပ ် တဲ ့ အခါ... ဒါဟာ ပြသနာရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒီ အိုမင ် းခြင ် းအတွက ် လက ် ခံထားတဲ ့ အစွဲက ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ချီတုံချတုံဖြစ ် နေတာကို ရပ ် စေတာပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီအကြောင ် းကို အများကြီးပြောဖို ့ တကယ ့ ် ကို လိုလာတာပါ ။ ကျွန ် တော ် ဒါကို တော ် တော ် လေးကို ပြောပါမယ ် ။ လူတွေရဲ ့ အာရုံစိုက ် မှုကို ပိုရလာအောင ် နဲ ့ လူတွေကိုပိုပြီး သေချာသိလာအောင ်.. သူတို ့ တွေဟာ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ရင ် ယောင ် ယောင ် ဝါးဝါးအဆင ့ ် မှာပဲရှိနေပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ဒီလောက ် ပါပဲ ။ 
ဖြစ ် နိုင ် ခြေအကြောင ် း အခု ပြောပြပါမယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ အိုမင ် းခြင ် းဟာ ရှောင ် လွှဲလို ့ မရဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ထင ် ကြရခြင ် းရဲ ့ အခြေခံအကြောင ် းရင ် းတွေ... အဲဒီအချက ် တွေကို အခ ကျွန ် တော ် ပြောပြမယ ့ ် အိုမင ် းခြင ် းရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆိုချက ် က ရှင ် းပြနိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို ရိုးစင ် းတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆိုချက ် ပါပဲ... 
အိုမင ် းခြင ် းဟာ အသက ် ရှင ် နေခြင ် းရဲ ့ ဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးပဲပေ ့ ါ ။ ဇီဝဖြစ ် ပျက ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် လို ့ ဆိုရပါမယ ် ။ 
ယုတ ္ တဗေဒအရတော ့ ဒါဟာ လုံးလုံးမှန ် ကန ် တယ ် လို ့ ပြောနိုင ် တဲ ့ အဆိုမဟုတ ် ပေမယ ့ ်.. ဒါဟာ ယုတ ္ တိရှိတဲ ့ ဖော ် ပြချက ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အိုမင ် းခြင ် းဟာ အခြေခံအားဖြင ့ ် ပြောရမယ ် ဆိုရင ် မော ် တော ် ကားလိုမျိုး အသက ် ဝိဉာဏ ် မရှိတဲ ့ အရာတစ ် ခုမှာ ဖြစ ် တဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် မျိုးပါပဲ... ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုလည ် း အဲဒါမျိုးဖြစ ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ကိုယ ့ ် ဖာသာကိုယ ် ပြန ် ပြင ် နိုင ် တဲ ့ ထက ် မြက ် တဲ ့ စနစ ် တွေရှိနေတာတောင ် မှ အဲလိုဖြစ ် တာပါပဲ... ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒီပြန ် ပြင ် တဲ ့ စနစ ် တွေက ခြောက ် ပစ ် ကင ် းသဲလဲစင ် ကောင ် းနေတာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ်... ဇီဝပြောင ် းလဲမှှုစနစ ် ဆိုတာ... အခြေခံအားဖြင ့ ် ပြောမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကို တစ ် နေ ့ ပြီးတစ ် နေ ့ ဆက ် ပြီး အသက ် ရှင ် နေအောင ် လုပ ် ပေးနေတဲ ့ အရာအားလုံးပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးတွေလည ် း ရှိတယ ် ။ 
အဲဒီဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးတွေက စုလာပြီးတော ့ တစ ် ဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ ရောဂါဖြစ ် လာစေတယ ် ။ 
ဒါဟာ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆိုချက ် ကောင ် းတစ ် ခုပါ ။ ကဲ... ဒီလိုပြောကြည ့ ် ရအောင ်... ဒီလို ် အတွဲလိုက ် ဖြစ ် ပျက ် နေတာတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာရှိပါတယ ် လို ့ ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ဂိမ ် းနှစ ် မျိုးရှိပါတယ ် ။ အိုမင ် းခြင ် းကို အချိန ် နောက ် ပြန ် ဆွဲတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ လူအများစုပြောကြတာပေ ့ ါလေ... 
ဒါကို ကျွန ် တော ် က ဘယ ် လိုခေါ ် သလဲဆိုတော ့ Gerontology အိုမင ် းခြင ် းဆိုင ် ရာလေ ့ လာတဲ ့ ဘာသာရပ ် နဲ ့ Geriatrics အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ ဆေးဝါးကုသမှုဆိုင ် ရာ ပညာရပ ် နည ် းလမ ် းတွေဖြစ ် ပါတယ ် ။ Geriatrician အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ ရောဂါအထူးကု တွေက.... ရောဂါဗေဒဆိုင ် ရာတွေ ထင ် ရှားလာတဲ ့ အခါမှ စတင ် လှုပရှားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ နောက ် ပြီး အဲဒီ Geriatrician တွေက လူနာတွေရဲ ့ အချိန ် တွေကို ကြိုးစားပြီး နောက ် ပြန ် ဆွဲထားဖို ့ လုပ ် ကြပါလိမ ့ ် မယ ်.... နောက ် ပြီးတော ့ ဘေးထွက ် ဆိုးကျိုးတွေ တဖြည ် းဖြည ် းစုလာမှာကို ရပ ် အောင ် လုပ ် မယ ် ။ ရောဂါတွေ မြန ် မြန ် ဖြစ ် မလာအောင ် ပေါ ့ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါဟာ ရေတိုနည ် းပါပဲ ၊ ရှုံးမယ ့ ် စစ ် ပွဲပါပဲ... ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ရောဂါကိုဖြစ ် စေတဲ ့ အရာတွေ.. အဲဒါတွေဟာ အချိန ် နဲ ့ အမျှ ပိုပိုများလာတယ ် ။ 
Gerontology ချဉ ် းကပ ် နည ် းဟာ အပြင ် ပန ် းအားဖြင ့ ် တော ့ ပိုပြီး စိတ ် ချရသလိရှိပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကာကွယ ် ခြင ် းဟာ ကုသခြင ် းထက ် ပိုကောင ် းလို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကံမကောင ် းတာတစ ် ခုကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ဇီဝဖြစ ် ပျက ် မှုအကြောင ် းကို သေသေချာချာ နားမလည ် ကြတာပဲ... 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သတ ္ တဝါတွေ ၊ ပိုးမွှားတွေ အကြောင ် းကို သနားစရာကောင ် းလောက ် အောင ် ကို နားမလည ် ကြပါဘူး ။ ဆဲလ ် တွေအကြောင ် းတောင ် မှ သိပ ် အသိကြီး မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ လေ ့ လာတွေ ့ ရှိခဲ ့ တယ ်... ဥပမာ... RNA interference ရိုက ် ဘိုနယူးကလီးရစ ် အက ် စစ ် အကြောင ် းကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် ကမှ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ ဒါတောင ် မှ ဒါဟာ ဆဲလ ် တစ ် ခု အလုပ ် လုပ ် တာရဲ ့ တကယ ့ ် အခြေခံအချက ် လေးပဲ ရှိသေးတယ ် ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် ပြောမယ ် ဆိုရင ် gerontology ဟာ အဆုံးမှာတော ့ ကောင ် းတဲ ့ ချဉ ် းကပ ် နည ် းပဲ... ဒါပေမယ ့ ် ဒီနည ် းဟာ ဒါကို ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ ကိုင ် တွယ ် မလဲဆိုတာ ပြောကြတဲ ့ အခါ သုံးလို ့ ရတဲ ့ နည ် းတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါဆို... ဒီကိစ ္ စကို ဘယ ် လိုလုပ ် ကြမလဲ ။ 
ဆိုလိုတာက.. ဒါဟာ လောဂျစ ် ကောင ် းတစ ် ခုပါ နောက ် ပြီးတော ့ အတော ် လေးလည ် း ယုံကြည ် ရသလို ထင ် ရပါတယ ် ။ တော ် တော ် လေး ခိုင ် မာလုံခြံုနေတယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီလို မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ မဟုတ ် တာလဲလို ့ မပြောခင ် မှာ ကျွန ် တော ် နည ် းနည ် းထပ ် ရှင ် းပါမယ ် ။ ကျွန ် တော ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ နံပါတ ် -၂ အဆင ့ ် ပါ ။ 
ဆိုကြပါစို ့... ခုနကပြောခဲ ့ သလို ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် ရခဲ ့ မယ ်.... ဒီငြင ် းဆိုချက ် အတွက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီနေ ့ လုပ ် ဖြစ ် ကြမယ ် ဆိုရင ်..... ကျန ် းကျန ် းမာမာနဲ ့ နောက ် အနှစ ် ၃၀ အသက ် ပိုရှည ် လာနိုင ် အောင ် ပေ ့ ါ ။ လူလတ ် ပိုင ် းအရွယ ် တွေ.. အသက ် ၅၅ လောက ် ရှိနေတဲ ့ လူတွေအတွက ် ပေ ့ ါ... 
ဒါကို ကျွန ် တော ် က လူသားတွေ အားကောင ် းမှုနဲ ့ နုပျိုလာမှု လို ့ ခေါ ် မယ ် ၊ အိုကေ ။ 
တကယ ် က ဒါဟာ ဘာကို ဆိုလိုချင ် တာလဲ... ဒီနေ ့ အသက ် အရွယ ် အမျိုးမျိုးရှိနေတဲ ့ လူတွေဟာ..... ဒါမှမဟုတ ်... အဲဒီကုထုံးတွေ ရလာတဲ ့ အချိန ် မှာ အသက ် အရွယ ် အမျိုးမျိုးကို ရောက ် နေကြမယ ့ ် လူတွေဟာ... တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ဘယ ် လောက ် ကြာကြာ ပိုနေရမှာလဲ ။ 
ဒီမေးခွန ် းကို ဖြေဖို ့ အတွက ် က လွယ ် လွယ ် လေးလို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ထင ် ချင ် ထင ် ကြလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် မလွယ ် ပါဘူး ။ 
အင ် း... သူတို ့ တွေသာ ဒီကုထုံးရဲ ့ အကျိုးကို ခံစားရနိုင ် လောက ် အောင ် ငယ ် ရွယ ် နေတုန ် းပဲဆိုရင ်.. သူတို ့ အသက ် ၃၀ ပိုရှည ် ရှည ် နေရလိမ ့ ် မယ ်... ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီလိုလေးပဲတော ့ မပြောနိုင ် ပါဘူး ။ ဒါမှားတဲ ့ အဖြေပါ ။ 
ဘာလို ့ အဖြေမှားဖြစ ် ရတာလဲဆိုတော ့ တဖြည ် းဖြည ် းတိုးတက ် လာနေမှုကြောင ့ ် ပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ပညာရပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ တိုးတက ် မှုနှစ ် မျိုး တကယ ် ကို ရှိပါတယ ် ။ ဒီအိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါတွေဟာ အခြေခံကျတာတွေ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ အဓိကကျတဲ ့ ရှာဖွေတွေ ့ ရှိမှုလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒီလို ထိုးဖောက ် ရှာဖွေတွေ ့ ရှိမှုတွေကို ဒီထက ် ပိုပြီး အသေးစိတ ် လေ ့ လာမှုတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် ဒါတွေဟာ တော ် တော ် လေးကို ပြောင ် းလဲလာပါပြီ ။ အချိန ် ကာလကို မှန ် းဆနိုင ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီးတောပေ ့ ါ ။ 
အခြေခံကျတဲ ့ ထိုးဖောက ် ရှာဖွေတွေ ့ ရှိမှုတွေ... ဒါတွေလက ် တွေ ့ ဖြစ ် လာဖို ့ ဘယ ် လောက ် တောင ် ကြာဦးမလဲဆိုတာကတော ့ မှန ် းရတာ အရမ ် းခက ် ပါတယ ် ။ အဲဒါတွေကို လုပ ် နိုင ် ဖို ့.... 
ဟိုး... ရှေးရှေးတုန ် းကဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ ဖူးတာက.... ပျံလို ့ ရရင ် ပျော ် ဖို ့ ကောင ် းမှာပဲ.. လို ့ လေ ။ ဒါပေမယ ့ ် ် တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ၁၉၀၃ ခုနှစ ် ကျမှ တကယ ် ပျံနိုင ် ဖို ့ အထိ လုပ ် ဆောင ် နိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီနောက ် ပိုင ် းကျတော ့ အရာအားလုံးဟာ တော ် တော ် လေး ပုံမှန ် ဖြစ ် သွားပြန ် ရော ။ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ။ အဲဒီလိုဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တာဟာ ဖြစ ် သင ့ ် ဖြစ ် ထိုက ် တဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ပါပဲ... လေကြောင ် းနဲ ့ ပျံသန ် းနိုင ် တဲ ့ နည ် းပညာ တိုးတက ် မှုအတွက ် ပေ ့ ါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် စဉ ် းစားနိုင ် တာက.. အဲဒီတစ ် ခုစီဟာ... သူ ့ အရင ် က တီထွင ် ခဲ ့ တဲ ့ လူရဲ ့ စိတ ် ကူးနိုင ် စွမ ် းထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
တိုးတက ် ဖြစ ် ပေါ ် မှုတွေဟာ ထပ ် ထပ ် စုပေါင ် းလာပြီး.... ထပ ် တိုးလို ့ မရတော ့ တဲ ့ အထိကို ရောက ် လာတယ ် ။ 
ဒါဟာ ထိုးဖောက ် ရှာဖွေတွေ ့ ရှိမှု တစ ် ခုခုတိုင ် းမှာ ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ့ နိုင ် တာမျိုးပဲ ။ 
နည ် းပညာရပ ် တိုင ် းမှာ ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ဒီလိုအချိန ် ကာလအတွင ် းလောက ် မှာပဲ ကွန ် ပျူတာကိုလည ် း ခင ် ဗျားတို ့ ကြည ့ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ နည ် းနည ် းတော ့ နောက ် ကျပြီးမှ ဖြစ ် တာပေ ့ ါလေ ။ 
ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှုတွေကိုလည ် း ကြည ့ ် နိုင ် တယ ် ။ ဆိုလိုတာက.. တစ ် ကိုယ ် ရည ် သန ့ ် ရှင ် းရေး ၊ ကာကွယ ် ဆေးတွေ ၊ ပိုးမွှားတိုက ် ဖျက ် တဲ ့ ဆေးတွေ... ဒီကာလအပိုင ် းအခြားအတွင ် းမှာပဲလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ထင ် တာက ဒုတိယအဆင ့ ် မှာ... ဒါကို ကျွန ် တော ် က ခုနက အဆင ့ ် တစ ် ခုလို ့ ပြောခဲ ့ တဲ ့ ဟာ.. အဆင ့ ် တစ ် ခုတော ့ လုံးဝမဟုတ ် ဘူး ။ 
အဲဒီဟာက တကယ ် တော ့ ငယ ် ရွယ ် နေသေးတဲ ့ လူတွေကို.... ပထမကုထုံးတွေကနေ အကျိုးရနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ဆိုရင ်... ပထမကုထုံးဆိုတာ.. အသက ် ကို တော ် ရုံအချိန ် ကာလလောက ် ပိုရှည ် စေတဲ ့ အကျိုးပေ ့ ါလေ.... ကုထုံးတွေရောက ် လာတဲ ့ အချိန ် မှာ အဲဒီလူငယ ် တွေက လူလတ ် ပိုင ် းအရွယ ် ရောက ် နေပြီ ဆိုရင ် တောင ် မှ... တကယ ့ ် ကို ထူးခြားတဲ ့ အပြောင ် းအလဲ အချိုးအကွေ ့ ဖြစ ် စေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
သူတို ့ တွေအများစုဟာ ပိုကောင ် းလာတဲ ့ ကုသမှုတွေရနိုင ် လာတဲ ့ အထိ အသက ် ရှင ် နေကြလိမ ့ ် မယ ် ။ အဲဒီကုထုံးတွေကို ရနိုင ် တဲ ့ အတွက ် သူတို ့ တွေဟာ နောက ် ထပ ် နှစ ် ၃၀ (ဒါမှမဟုတ ် နှစ ် ၅၀ လည ် းဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ်) ထပ ် နေခွင ့ ် ရလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တနည ် းအားဖြင ့ ် တော ့ သူတို ့ တွေဟာ ဒီကစားပွဲမှာ ဦးဆောင ် ကစားနိုင ် ကြလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကုထုံးတွေဟာ ပိုပြီး မြန ် မြန ် တိုးတက ် လာလိမ ့ ် မယ ် ။ ကုထုံးရဲ ့ ကျန ် တဲ ့ လိုအပ ် ချက ် လေးတွေကိုကျော ် လွှား ၊ မြန ် မြန ် တိုးတက ် လာပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အမှီလိုက ် လာလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ကြံုရမယ ့ ် အလွန ် အရေးကြီးတဲ ့ အချက ် ပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ လူအများစုက ဒီလိုကြားတဲ ့ အခါ... ကျွန ် တော ် က 'လူအများကြီးဟာ နှစ ် ၁၀၀၀ (ဒါမှမဟုတ ်) ဒါ ့ ထက ် ပိုပြီး နေရမယ ်' လို ့ ဟောကိန ် းထုတ ် တာကို ကြားရတဲ ့ အခါ.... သူတို ့ ဘယ ် လိုထင ် ကြသလဲဆိုတော ့.. ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါအတွက ် ကုထုံးကို နောက ် ဆယ ် စုနှစ ် တွေကျမှ တီထွင ် ကြမယ ် လို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ အိုမင ် းခြင ် းကို လုံးဝပျောက ် သွားစေတဲ ့ ကုထုံး.... နှစ ် တစ ် ထောင ် နဲ ့ အထက ် အသက ် ရှည ် စေတဲ ့ ကုထုံးတွေပေ ့ ါ ။ 
ကျွန ် တော ် အဲဒီလို လုံးဝမပြောပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောနေတာက ဒီလိုကုထုံးတွေရဲ ့ တိုးတက ် မှုနှုန ် းပါ ။ အဲဒီတိုးတက ် မှုနှုန ် းက လုံလုံလောက ် လောက ် ရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ဘယ ် တော ့ မှတော ့ ခြောက ် ပစ ် ကင ် းသဲလဲစင ် ဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ တွေက ကိစ ္ စတွေကို ကိုင ် တွယ ် နိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ်... အသက ် နှစ ် ရာကျော ် တွေ မရှိသေးခင ် မှာ အသက ် နှစ ် ရာရှိတဲ ့ လူတွေ သေဆုံးခြင ် းကို ကိုင ် တွယ ် နိုင ် မှာပါ ။ 
အသက ် သုံး ၊ လေးရာ ၊ စသည ် ဖြင ့ ် အတွက ် လည ် း အတူတူပါပဲ ။ 
ဒါလေးကို နာမည ် လေးတစ ် ခုပေးဖို ့ ကျွန ် တော ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ အလျင ် ကို ကျော ် လွှားနိုင ် တဲ ့ အသက ် ရှည ် ခြင ် း လို ့ ပေ ့ ါ ။ ရယ ် သံများ ကဲ.. ကြည ့ ် ရတာကတော ့ လိုရင ် းကို ကျော ် သွားပြီ ။ 
အဲဒီတော ့ ဒီလမ ် းကြောင ် း ၊ အချိုးအကွေ ့ တွေဟာ လူ ့ ဘဝတစ ် လျှောက ် မှာ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် တွေ ့ ကြံုရမယ ့ ် ပုံစံပါပဲ ။ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ လက ် ကျန ် ဘဝအချိန ် လေးအနေနဲ ့.... သူတို ့ ရဲ ့ ကျန ် းမာရေးအခြေအနေနဲ ့ တိုင ် းတာပြီး... အဲဒီကုထုံးတွေရောက ် လာတဲ ့ အချိန ် ကျရင ် ရောက ် ရှိနေကြမယ ့ ် သူတို ့ ရဲ ့ အသက ်............... 
ခင ် ဗျားဟာ အသက ် ၁၀၀ ရှိနေပြီဆိုရင ် (ဒါမှမဟုတ ်) အသက ် ၈၀ ဆိုရင ် တောင ် မှ.... ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် အသက ် ၈၀ ထားပါတော ့ ။ ဒီအရွယ ် ရောက ် နေပြီဆိုရင ် တော ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီကုထုံးတွေဟာ ခင ် ဗျားအတွက ် ဘာမှသိပ ် လုပ ် ပေးနိုင ် မယ ် မထင ် ဘူး ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ခင ် ဗျားက နောက ် ဆုံးအချိန ် နားရောက ် နေပြီကိုး ။ တကယ ့ ် အစပိုင ် းမှာတော ့ စမ ် းသပ ် ထားတဲ ့ ကုထုံးတွေက ခင ် ဗျားအတွက ် အတော ် ပါပဲ ။ 
အဲဒါတွေကို ခင ် ဗျားခံနိုင ် ရည ် ရှိမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ခင ် ဗျားဟာ အဲဒီအချိန ် မှာ အသက ် ငါးဆယ ် ပဲရှိသေးတယ ် ဆိုရင ် တော ့... အခွင ့ ် အရေးရှိပါတယ ် ။ တရရိန ် ထိုးကျဆင ် းနေတာကနေ ခင ် ဗျားကို ပြန ် ဆွဲတင ် ရင ် တင ် နိုင ် လိမ ့ ် မယ ် ။ သိတယ ် မဟုတ ် လား ။ ရယ ် သံများ ဒီလိုနဲ ့ ဒါကို ကျော ် ဖြတ ် ပြီး.... အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိရှိနဲ ့ ရုပ ် ဇီဝအရ ပိုပြီး ပြန ် နုပျိုလာလိမ ့ ် မယ ် ။ ခင ် ဗျားရဲ ့ နုပျိုမှုဟာ ရုပ ် ပိုင ် းရော စိတ ် ပိုင ် းရော... ဒါ ့ အပြင ် အသက ် အရွယ ် အိုမင ် းလို ့ ဖြစ ် လာတဲ ့ အကြောင ် းတွေကြောင ့ ် သေဆုံးနိုင ် ခြေကိုလည ် း လျော ့ လာစေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာ ခင ် ဗျားအသက ် က ငါးဆယ ် ထက ် ပိုငယ ် နေတယ ် ဆိုရင ် တော ့..... ခင ် ဗျားဟာ ဘယ ် တော ့ မှ.... (အသက ် ကြီးလာချိန ် မှာ အမျိုးမျိုးဖြစ ် ပြီး သေဆုံးသွားနိုင ် တဲ ့) ထိခိုက ် လွယ ် တဲ ့ အခြေအနေကို ရောက ် မလာနိုင ် တော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် က ဒါကြောင ့ ် ဒီလို အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ။ ပထမဦးဆုံးသော အသက ် ၁၅၀ နှစ ် အထိ နေနိုင ် တဲ ့ သူ... အဲဒီလူဟာ ဒီနေ ့ အသက ် ဘယ ် လောက ် ရှိပြီလဲ.. ကျွန ် တော ် တို ့ မသိဘူး ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဘယ ် လောက ် ထပ ် ကြာဦးမလဲ မသိဘူး ။ ပထမဦးဆုံးတီထွင ် လိုက ် တဲ ့ ကုထုံးပေါ ် လာဖို ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အသက ် ဘယ ် လောက ် ပဲ ရှိနေနေပါ ။ ကျွန ် တော ် တင ် ပြလိုတာက အသက ် ၁၀၀၀ အထိနေနိုင ် တဲ ့ ပထမဦးဆုံးလူဟာ... ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာဖြစ ် နေတဲ ့ ကပ ် ဘေး အမျိုးမျိုးပေါ ် တော ့ မူတည ် တာပေ ့ ါလေ... အဲဒီအသက ် တစ ် ထောင ် နေနိုင ် တဲ ့ လူဟာ ပထမဦးဆုံးအသက ် ၁၅၀ နေနိုင ် မယ ့ ် လူထက ် ဆယ ် နှစ ် လောက ် ပဲ ငယ ် ချင ် ငယ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါဟာ တကယ ့ ် အတွေးတစ ် ခုပါ ။ 
ကဲ... ကောင ် းပြီ ။ ဒီတော ့ နောက ် ဆုံးတော ့ ကျွန ် တော ့ ် ဟောပြောပွဲရဲ ့ နောက ် ပိုင ် းအချိန ် ကို ဘယ ် လိုသုံးမလဲဆိုတော ့.... ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ နောက ် ဆုံး ခုနစ ် မိနစ ် ခွဲကို... အဆင ့ ် -၁ အတွက ် သုံးပါမယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တော ် သင ့ ် ရုံ အသက ် ပိုရှည ် အောင ် ဘယ ် လိုလုပ ် ကြမလဲ ။ ဘဝရဲ ့ အလျင ် ကနေ လွတ ် မြောက ် နိုင ် မယ ့ ် ဟာပေါ ့ ။ 
ဒီလိုလုပ ် ဖို ့ အတွက ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် က ကြွက ် တွေအကြောင ် း နည ် းနည ် းတော ့ ပြောဖို ့ လိုလိမ ့ ် မယ ် ။ 
လူသားတွေ ပြန ် နုပျိုလာအောင ် အားသွန ် ခွန ် စိုက ် ကြိုးစားရာမှာ ကျွန ် တော ့ ် မှာ မှတ ် တိုင ် တစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် က 'အားကောင ် းတဲ ့ ကြွက ် နုပျိုခြင ် း' လို ့ ခေါ ် ချင ် ပါတယ ် ။ သိပ ် တော ့ စိတ ် ကူးယဉ ် မဆန ် ဘူးပေ ့ ါ ။ 
အဲဒါဟာ ဘာလဲဆိုတော ့.. အခုပြောမယ ့ ် ဟာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အသက ် ရှည ် ကြွက ် မျိုးတွေကို ယူပါမယ ် ။ ဒါကဘာလဲဆိုတော ့ ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် အသက ် သုံးနှစ ် အထိနေတဲ ့ ကြွက ် တွေပေ ့ ါ ။ 
သူတို ့ အသက ် နှစ ် နှစ ် အထိ သူတို ့ ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာမှမလုပ ် သေးဘူး ။ 
နှစ ် နှစ ် ပြီးတော ့ မှ သူတို ့ ကို လုပ ် စရာတွေအားလုံးစလုပ ် ပါမယ ် ။ ဒီကုထုံးတွေကို သုံးပြီး သူတို ့ ကို အသက ် ဆက ် ရှင ် နေအောင ်... ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် သူတို ့ အသက ် ငါးနှစ ် မွေးနေ ့ ရောက ် တဲ ့ အထိလုပ ် ပေးမယ ် ။ 
တနည ် းပြောရမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ၂-နှစ ် ပေါင ် းထည ့ ် လိုက ် မယ ် ။ သူတို ့ ရဲ ့ လက ် ကျန ် သက ် တမ ် းကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ပြန ် တည ် ဆောက ် ကြမယ ် ။ ကုထုံးနဲ ့ စကုတဲ ့ အချိန ် က စလိုက ် မယ ် ။ 
ဒီမှာ မေးစရာရှိလာတာက အဲဒီအချိန ် ကာလ က ဘာကို ဆိုလိုသလဲ ။ ကျွန ် တော ် ခုနပြောခဲ ့ တဲ ့ မှတ ် တိုင ် ကို ရောက ် တဲ ့ အထိလား ။ 
ခုနကျွန ် တော ် ရှင ် းပြခဲ ့ သလို... လူသားတွေကောင ် းစွာ ပြန ် လည ် နုပျိုလာခြင ် း ဒါမှမဟုတ ် အလျင ် ကို ရှောင ် လွှဲပြီး အသက ် ပိုရှည ် လာခြင ် း ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ခေါ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒုတိယအဆင ့ ် က... ဒါဟာ လူထုရဲ ့ အမြင ် အပေါ ် ဘယ ် လို အဓိပ ္ ပါယ ် သက ် ရောက ် စေသလဲ ။ အဲဒီအရာတွေရလာဖို ့ အချိန ် ဘယ ် လောက ် ယူရဦးမလဲဆိုတဲ ့ လူတွေရဲ ့ အမြင ် ။ ကြွက ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် အဆင ် ပြေပြီးတဲ ့ အချိန ် က စပြီးပေ ့ ါ ။ 
တတိယအနေနဲ ့... မေးခွန ် းက.. အဲဒါကဘာလုပ ် ပေးမလဲ.. လူဘယ ် လောက ် များများက ဒါကို တကယ ် လိုချင ် ကြသလဲ ။ 
ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် ကတော ့ ပထမမေးခွန ် းက... ဇီဝဆိုင ် ရာ မေးခွန ် းသက ် သက ် ပဲဖြစ ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး ဖြေဖို ့ တော ် တော ် ကြီးကို ခက ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ထင ် မြင ် ယူဆမှုရှိ ရမယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီထင ် မြင ် ယူဆတာကို မလုပ ် သင ့ ် ဘူးလို ့ ပြောလိမ ့ ် မယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီထက ် ပိုသိလာတဲ ့ အချိန ် အထိ ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် မပြောသင ့ ် ဘူးတဲ ့ ။ 
ဒါက အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိပါဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မပြောပဲ တိတ ် တိတ ် နေရင ် တာဝန ် မယူရာကျသွားလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
အချိန ် နဲ ့ အမျှ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အကောင ် းဆုံး ထင ် မြင ် ချက ် တွေကို ချပြသင ့ ် တယ ် လေ ။ ဒါမှ လူတွေကလည ် း သူတို ့ ရဲ ့ အပိုင ် းကို သိလာပြီး သူတို ့ ဘယ ် ဟာကို ဦးစားပေးရမယ ် ဆိုတာ ဆန ် းစစ ် နိုင ် မှာပေ ့ ါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရာခိုင ် နှုန ် း ၅၀း၅၀ အခွင ့ ် အရေးရှိပါတယ ် ။ ဒီ မှတ ် တိုင ် ကို ရောက ် ဖို ့ ပေ ့ ါ ။ လူသားများ အားကောင ် းစွာနဲ ့ ပြန ် နုပျိုလာမှုကို ၁၅ နှစ ် အကြာမှာ... ကြွက ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် အောင ် မြင ် ပြီး... 
အဲဒါကနေ ၁၅ နှစ ် အကြာမှာ... 
လူထုရဲ ့ ထင ် မြင ် ယူဆချက ် ကတော ့ ဒီထက ် ပိုကောင ် းချင ် ကောင ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံနည ် းပညာ ဘယ ် လောက ် ခက ် ခဲတယ ် ဆိုတာကို လူတွေက အများအားဖြင ့ ် လျှော ့ တွက ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ သူတို ့ က နောက ် ငါးနှစ ် လောက ် ဆို ရမှာပါလို ့ ထင ် ချင ် ထင ် ကြမယ ် ။ 
သူတို ့ မှားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါကလည ် း သိပ ် တော ့ အကြောင ် းမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ကတော ့ ဒီလိုပြောရင ် သင ့ ် မယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ အခုအချိန ် မှာ အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လူတွေအနေနဲ ့ ဘာဖြစ ် လို ့ စိတ ် နှစ ် ခွဖြစ ် နေတယ ် ဆိုတာ နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အဓိက အကြောင ် းပြချက ် ကတော ့.... ကျွန ် တော ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးရဲ ့ အိုမင ် းခြင ် းအပေါ ် ခံယူထားတဲ ့ အစွဲပဲဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီအချိန ် ကျရင ် တော ့ အဲဒါဟာ အတိတ ် မှာကျန ် ခဲ ့ မှာပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အဲဒီအချိန ် ကျရင ် အိုမင ် းခြင ် းဟာ လူသားတွေအမြဲကြံုတွေ ့ ရမယ ့ ် အရာလို ့ ယုံကြည ် ဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် တော ့ ပါဘူ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အိုမင ် းခြင ် းကို နောက ် ဆုတ ် ဖို ့ ကြွက ် တွေနဲ ့ သေသေချာချာ စမ ် းသပ ် အောင ် မြင ် ပြီမို ့ လို ့ ပေ ့ ါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူတွေရဲ ့ ခံယူမှုမှာ အလွန ် အားကောင ် းတဲ ့ အပြောင ် းအလဲ ဖြစ ် သွားနိုင ် ပါစေလိမ ့ ် မယ ် ။ အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို အကျိုးသက ် ရောက ် မှု ကြီးကြီးမားမား ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အခုခင ် ဗျားတို ့ ကို ကြွက ် တွေအဆင ့ ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လိုရောက ် လာမယ ် ဆိုပြောဖို ့ အတွက ်... ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အိုမင ် းခြင ် းအဓိပ ္ ပါယ ် ကို နည ် းနည ် းထပ ် ရှင ် းပြပါမယ ် 
ပျက ် စီးခြင ် းဆိုတဲ ့ စကားလုံး ကို ကျွန ် တော ် သုံးပါမယ ် ။ ဇီဝဖြစ ် ပျက ် မှုကြောင ့ ် ဖြစ ် ရတဲ ့ အရာတွေကို ပြောပြဖို ့ ပါ ။ အဲဒါတွေက ရောဂါဖြစ ် စဉ ် တွေကို ဖြစ ် ပေါ ် စေတယ ် လေ ။ 
ဘာလို ့ လိုဆိုတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ အရေးကြီးအချက ် က... ပျက ် စီးခြင ် းဟာ ရောဂါဖြစ ် စဉ ် တွေကို ဖြစ ် စေတယ ် ဆိုရင ် တောင ် မှ... ပျက ် စီးခြင ် းကိုယ ် တိုင ် ဟာလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ မွေးတဲ ့ အချိန ် ကစပြီး တစ ် ဘဝလုံး ဆက ် တိုက ် ဖြစ ် နေတာပဲလေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ပျက ် စီးခြင ် းကိုယ ် တိုင ် ကကျတော ့ ဇီဝဖြစ ် ပျက ် မှုထဲမှာ မပါဘူးလေ ။ 
အဲဒီအချက ် ဟာ အသုံးဝင ် သွားပါတယ ် ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မူရင ် းပုံကို ဒီလိုနည ် းနဲ ့ ပြန ် ဆွဲလို ့ ရတယ ် လေ ။ 
Gerontology နဲ ့ Geriatrics အကြောင ် းတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အခြေခံကျကျ ပြောနိုင ် ပါမယ ် ။ Gerontology က တားပေးဖို ့ ကြိုးစားလိမ ့ ် မယ ်... ဇီဝဖြစ ် ပျက ် မှုက ဒီပျက ် စီးမှုကို ဖြစ ် လာမှာကိုပေါ ့ ။ 
ဘယ ် လို ပျက ် စီးမှုလဲဆိုတာ ကျွန ် တော ် သေချာရှင ် းပြပါမယ ် ။ ဇီဝဗေဒဆိုင ် ရာ အသုံးအနှုန ် းအတိအကျတွေနဲ ့ အခုမကြာခင ် ပဲ ရှင ် းပြပါမယ ် ။ 
Geriatricians တွေက အချိန ် တွေကို ဆွဲထားဖို ့ ကြိုးစားကြမယ ် ။ ပျက ် စီးမှုတွေက ရောဂါဖြစ ် စဉ ် အဖြစ ် ပြောင ် းပေးတာကို တားပေးပြီးတော ့ ပေ ့ ါ ။ 
အဲဒါဟာ ရှံုးမယ ့ ် စစ ် ပွဲဖြစ ် ရတဲ ့ အကြောင ် းကတော ့ ပျက ် စီးခြင ် းဟာ တစ ် ဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ ဆက ် ပြီးစုစည ် းလာနေမှာမို ့ လို ့ ပါပဲ ။ 
ကဲ.. ဒီမှာ တတိယချဉ ် းကပ ် နည ် းပါ ။ ဒီလိုနည ် းနဲ ့ ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ပေ ့ ါ ။ 
ဒါကို အင ် ဂျင ် နီယာချဉ ် းကပ ် နည ် းလို ့ ခေါ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီနည ် းဟာ လက ် တစ ် ကမ ် းအတွင ် းမှာပဲ ရှိနေတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနည ် းဟာ ဒီဖြစ ် စဉ ် ထဲမှာ ၀င ် ရောက ် လှုပ ် ရှားမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အဲဒါဟာ ဒီဖြစ ် စဉ ် ထဲမှာ ၀င ် မပါပါဘူး ။ 
အဲဒါကောင ် းပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါကဘာကို ဆိုလိုလဲဆိုတော ့ ဒါဟာ ရှံုးမယ ့ ် စစ ် ပွဲမဟုတ ် လို ့ ပါ ။ နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရနိုင ် ရောက ် နိုင ် တဲ ့ ဟာလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒီဟာက ပြောင ် းလဲဖြစ ် ပေါ ် မှုဖြစ ် စဉ ် တိုးတက ် လာမှုမှာ မပါ၀င ် တဲ ့ အတွက ် လည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
အင ် ဂျင ် နီယာ ချဉ ် းကပ ် နည ် းက ရိုးရိုးလေးပဲ.. ပြောပါတယ ် ။ ပျက ် စီးခြင ် းအမျိုးမျိုးကို အချိန ် နဲ ့ အမျှ ပြန ် ပြင ် ဆင ် မယ ် ။ လုံးဝကောင ် းသွားအောင ် ပြင ် ပစ ် မယ ် တော ့ မဆိုလိုပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် တော ် တော ် များများကို ပြင ် ပါမယ ် ။ ဒါမှ ဒီပျက ် စီးသွားတဲ ့ အနေအထားကို.... ရောဂါတွေဖြစ ် လာနိုင ် တဲ ့ အနေလောက ် မရောက ် အောင ် ထားရပါမယ ် ။ အဲဒီရောဂါဖြစ ် လာနိုင ် တဲ ့ အဆင ့ ် ရှိတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ရောဂါတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ လူလတ ် ပိုင ် းရောက ် တဲ ့ အထိ မဖြစ ် ဘူးလေ ။ ပျက ် စီးမှုဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မွေးဖွားမလာခင ် ကတည ် းက စပြီး တစ ် ဖြည ် းဖြည ် း စုလာတယ ် ဆိုပေမယ ့ ်... 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာလက ် တစ ် ကမ ် းမှာ ရောက ် နေတယ ် လို ့ ဘာလို ့ ကျွန ် တော ် ပြောပါသလဲ ။ အင ် း.. ဒါဟာ အခြေခံပါပဲ ။ 
ဒီSlide မှာ ပြောထားတဲ ့ အချက ် က တကယ ့ ် အခြေခံပါပဲ ။ 
ဇီဝဖြစ ် ပျက ် ခြင ် းရဲ ့ ဘယ ် အပိုင ် းလေးက အသက ် အရွယ ် အိုမင ် းခြင ် းအတွက ် အရေးကြီးတာလဲလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောရမယ ် ဆိုရင ်.. ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး ဒီတစ ် ညလုံး ဒီမှာပဲ နေရပါလိမ ့ ် မယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဇီဝဖြစ ် ပျက ် ခြင ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းအားလုံးဟာ.. အခြေခံအားဖြင ့ ်.. အသက ် အိုမင ် းခြင ် းအတွက ် တစ ် နည ် းမဟုတ ် တစ ် နည ် း အရေးပါနေတာကြောင ့ ် ပါပဲ ။ 
ဒါဟာ ရှင ် းပြဖို ့ အတွက ် ပါပဲ... မပြည ့ ် စုံသေးပါဘူး ။ 
ညာဘက ် မှာ ပြထားတဲ ့ စာရင ် းကလည ် း မပြည ့ ် စုံပါဘူး ။ 
အဲဒါက အသက ် ကြီးလာတာနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ ရောဂါဗေဒအမျိုးအစားစာရင ် းပါ ။ အဲဒါဟာ မပြည ့ ် စုံတဲ ့ စာရင ် းပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက အလယ ် မှာရှိတဲ ့ စာရင ် းက တကယ ် တော ့ ပြည ့ ် စုံပါတယ ် ။ ဒါဟာ ပျက ် စီးတယ ် လို ့ ပြောနိုင ် တဲ ့ အရာတွေစာရင ် းပါ ။ နောက ် ဆုံးမှာ ရောဂါတွေဖြစ ် စေတဲ ့ ဇီဝဖြစ ် ပျက ် မှုရဲ ့ နောက ် ဆက ် တွဲဆိုးကျိုးတွေပါ ။ ဒါမှမဟုတ ် ရောဂါတွေဖြစ ် လာစေနိုင ် တာပါ ။ 
အဲဒီမှာ ရ-မျိုးပဲ ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါတွေက အမျိုးအစားတွေပါ ။ ဒါပေမယ ့ ် ရ-မျိုးပဲ ရှိပါတယ ် ။ 
ဆဲလ ် တွေဆုံးရှံုးတာ ၊ ခရိုမိုဆုံးတွေ ၊ မိုက ် တို ကွန ် ဒရီးယားတွေ ၊ စတာတွေမှာ ပြောင ် းလဲသွားတာတွေပါ ။ 
ပထမဆုံးအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာက ဒီစာရင ် းဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ ပြည ့ ် စုံတဲ ့ စာရင ် း ဖြစ ် တာလဲ ။ 
ဘယ ် သူမဆို ဇီဝဆိုင ် ရာ ငြင ် းချက ် ထုတ ် နိုင ် တာပေ ့ ါ ။ 
ဟုတ ် ပြီ ။ ငါတို ့ တွေဟာ ဘာနဲ ့ လုပ ် ထားတာလဲ.. လို ့ ပြောနိုင ် ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဆဲလ ် တွေနဲ ့ ဆဲလ ် တွေတစ ် ခုနဲ ့ တစ ် ခု ကြားမှာ ရှိနေတဲ ့ အရာတွေနဲ ့ လုပ ် ထားတာပေါ ့ ။ 
ပျက ် စီးမှုတွေဟာ ဘယ ် ဟာအဖြစ ် ကို စုစည ် းသွားနိုင ် သလဲ ။ 
အဖြေကတော ့ သက ် တမ ် းရှည ် မော ် လီကျူးတွေပဲ ဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ သက ် တမ ် းတိုတဲ ့ မော ် လီကျူးတွေက ပျက ် စီးမှုဖြစ ် ခဲ ့ ရင ် အဲဒီဟာကို ဖျက ် ဆီးပစ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ ပရိုတင ် းကို ခြေဖျက ် တဲ ့ စနစ ် ကနေပြီး ပရိုတင ် းတွေကို ဖျက ် ဆီးလိုက ် သလိုပေ ့ ါ.. အဲဒီအပျက ် အစီးတွေလည ် း အားလုံးကုန ် သွားပါတယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ဒါဟာ သက ် တမ ် းရှည ် မော ် လီကျူးတွေပဲ ဖြစ ် ကိုဖြစ ် ရမယ ် ။ 
အဲဒီ ရ မျိုးကို Gerontology ပညာရပ ် ပိုင ် းမှာ ဟိုးအရင ် ကတည ် းက ဆွေးနွေးနေခဲ ့ ကြတာပါ ။ နောက ် ပြီး ဒါဟာ တော ် တော ် ကို ကောင ် းတဲ ့ သတင ် းပါ ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ဘာကို ဆိုလိုသလဲဆိုတော ့.... ဒီနှစ ် ပေါင ် းနှစ ် ဆယ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဇီဝဗေဒမှာ တော ် တော ် ကို ခရီးရောက ် နေပါပြီ ။ ဒီစာရင ် းကို ထပ ် မတိုးချဲ ့ သေးတဲ ့ အကြောင ် းက... ထပ ် ချဲ ့ ဖို ့ မလိုတဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် ကောင ် းတစ ် ခုကြောင ့ ် ပေ ့ ါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ အဲဒါထက ် ပိုကောင ် းပါတယ ် ။ အဲဒါတွေကို ဘယ ် လို ပြန ် ပြင ် ဆင ် ရမလဲဆိုတာ တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သိပါတယ ် ။ ကြွက ် တွေမှာ.. မူအရဆိုရင ်... မူအရဆိုတာ ဘာလဲဆိုတော ့ ဒီလိုပြုပြင ် မှုတွေကို လာမယ ့ ် ဆယ ် နှစ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နိုင ် ကောင ် းလုပ ် နိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ဟာ.. အပေါ ် ပိုင ် းကဟာတွေဆိုရင ် တစ ် ပိုင ် းတစ ် စ စလုပ ် နေပါပြီ ။ 
အဲဒါတွေအားလုံးကို ပြောပြဖို ့ ကျွန ် တော ့ ် မှာ အချိန ် မရှိပါဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ်... ကျွန ် တော ် နိဂုံးချုပ ် ချင ် တာကတော ့.. ဒါအတွက ် သင ့ ် တော ် တဲ ့ ထောက ် ပံ ့ ငွေရမယ ် ဆိုရင ်... ကြွက ် တွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုကို လာမယ ့ ် ဆယ ် နှစ ် အတွင ် းမှာ အောင ် မြင ် အောင ် လုပ ် နိုင ် မယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါကို သေသေချာချာ အားထည ့ ် ပြီး လုပ ် ဖို ့ တော ့ လိုမှာပေ ့ ါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် ကို စပြီး ကြိုးစားသင ့ ် ပါပြီ ။ 
ဒါကြောင ့ ်... ဒီပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ ဇီဝဗေဒပညာရှင ် တွေလည ် းပါပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ မှာ မေးစရာရှိရင ် လည ် း ကျွန ် တော ် ဖြေပေးချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် ဟောပြောပွဲကို ခင ် ဗျားတို ့ စိတ ် တိုင ် းမကျတာလည ် း ရှိချင ် ရှိမှာပါ ။ ဒါပေမယ ့ ် အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ခင ် ဗျားတို ့ ဒီအကြောင ် းကို ရှာဖွေ ဖတ ် သင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် စာအုပ ် တော ် တော ် များများ ထုတ ် ဝေခဲ ့ ပြီးပါပြီ ။ ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ အကောင ် းမြင ် ဝါဒက သုတေသနကို ကိုးကားအခြေပြုပါတယ ် ။ နောက ် ပြီးဒီမှာ အသေးစိတ ် တွေအများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
အသေးစိတ ် အချက ် တွေက ကျွန ် တော ့ ကို ယုံကြည ် စိတ ် ချမှုရှိစေပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် မှန ် းဆနေတဲ ့ အချိန ် ကာလ ခန ့ ် မှန ် းခြေကိုပေ ့ ါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ က ကျွန ် တော ် မှားတယ ် လို ့ ထင ် ရင ်.. ကျွန ် တော ် ဘာကြောင ့ ် မှားတယ ် လို ့ ထင ် သလဲဆိုတာကို သေချာ ရှာဖွေသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ အဓိက, ကတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ လူတွေကို မယုံသင ့ ် လို ့ ပါပဲ ။ Gerontologist လို ့ ခေါ ် တဲ ့ လူတွေကိုပေါ ့ ဗျာ.. ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့.. အကြောင ် းအရာနယ ် ပယ ် တစ ် ခုခုအတွင ် းမှာ အရင ် တုန ် းကရှိခဲ ့ တဲ ့ အတွေးအခေါ ် ထင ် မြင ် ယူဆချက ် တွေကို ပယ ် ရှားဖို ့ ဟာ... လူအများစုဟာ နည ် းနည ် းတော ့ လက ် မခံတာ ခင ် ဗျားတို ့ မျှော ် လင ့ ် ထားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါကို သိပ ် တော ့ အပြင ် းအထန ် ကြီး မခံယူပါနဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အိမ ် စာကို တကယ ် ကို လုပ ် ရမယ ် ။ ဒါမှန ် မမှန ် နားလည ် အောင ် လို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် နည ် းနည ် းပြောပြီး အဆုံးသတ ် ပါမယ ် ။ 
တစ ် ခုကတော ့ အခုနောက ် တစ ် ယောက ် က ပြောတာကို ခင ် ဗျားတို ့ ကြားရပါလိမ ့ ် မယ ် သူက ဘာပြောမလဲဆိုတော ့ လွန ် ခဲ ့ တုန ် းက လူတွေရဲ ့ Genome တွေကို တခဏနဲ ့ ဆက ် စပ ် နိုင ် တယ ် လို ့.. အဲတော ့ လူတွေကပြောမယ ်... အင ် းအဲဒါကတော ့ မဖြစ ် နိုင ် တာ ထင ် ရှားပါတယ ်.. လို ့ အဲဒါဘာဖြစ ် မလဲသိလား ။ 
အဲဒါတကယ ် ကို ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ နည ် းအမျိုးမျိုးရှိပါတယ ် ။ Methuselah Mouse ဆုဆိုတာရှိပါတယ ် ။ ဒါဟာ အသစ ် တီထွင ် ဖန ် တီးဖို ့ အတွက ် အားပေးတဲ ့ ဟာတစ ် ခုပါ ။ ခင ် ဗျားက တကယ ် အလုပ ် ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ဟာလို ့ ထင ် တဲ ့ ဟာကို လုပ ် ဖို ့ အတွက ်... အဲဒီဆုကိုရရင ် အဲဒါလုပ ် ဖို ့ ပိုက ် ဆံရပါတယ ် ။ 
ဒါအတွက ် အဆိုပြုလွှာတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ပိုက ် ဆံလည ် း ကုန ် မယ ့ ် ဟာပေ ့ ါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဆိုလိုချင ် တာက ဒီမှာ.. အဲဒီပိုက ် ဆံကို အီရတ ် စစ ် ပွဲမှာ သုံးမယ ် ဆိုဘယ ် လောက ် ကြာကြာခံမလဲ ။ 
သိပ ် မကြာဘူးမဟုတ ် လား ။ 
ရယ ် သံများ ဒါဟာ လူသားချင ် းစာနာထောက ် ထားမှုနဲ ့ ဆိုင ် သင ့ ် ပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ အကျိုးအမြတ ် က ဇီဝနည ် းပညာကို လမ ် းကြောင ် းပြောင ် းစေလို ့ ပါပဲ ။ ဒါပေမယ ့ ် အဲဒါဟာ အောင ် မြင ် ဖို ့ ၉၀ ရာခိုင ် နှုန ် းရှိတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဘယ ် လိုလုပ ် ရမယ ် ဆိုတာလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ သိပါတယ ် ။ ဒီမှာပဲ ကျွန ် တော ့ ် ဟောပြောချက ် ကို ရပ ် ပါမယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ Chris Anderson: အိုကေ ၊ မေးစရာမေးခွန ် းများရှိမလား မသိဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ့ ် ကို မေးချင ် တာရှိရင ် မေးဖို ့ အခွင ့ ် ရှိပါတယ ် ။ 
(ပရိတ ် သတ ်)... ခင ် ဗျားက အိုမင ် းခြင ် းနဲ ့ အဲဒါကို တိုက ် ခိုက ် အနိုင ် ယူဖို ့ ကြိုးစားမယ ့ ် အကြောင ် း ပြောသွားခဲ ့ တယ ် နော ် ။ ဒါဆိုခင ် ဗျားက ဘာဖြစ ် လို ့ အဘိုးကြီးပုံစံ ဖြစ ် နေရတာလဲ ။ 
ရယ ် သံများ (AG) ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် က အဘိုးကြီးမို ့ လို ့ ပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် က တကယ ် တော ့ အသက ် ၁၅၈ နှစ ် ရှိပါပြီ ။ ရယ ် သံများ 
လက ် ခုပ ် သံများ (ပရိတ ် သတ ်).. ဒီဂြိုလ ် ပေါ ် က သတ ္ တဝါတွေဟာ ကိုယ ် ခံအားစနစ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အဆင ့ ် ဆင ့ ် ဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ လူတွေအသက ် ပိုရှည ် ရှည ် နေရပြီးတော ့ တီထွင ် ဖန ် တီးမှုတွေလုပ ် နိုင ် အောင ် လို ့ ရောဂါတွေအားလုံးကို တိုက ် ခိုက ် ဖို ့ ပေ ့ ါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် သိသလောက ် ကတော ့.. သတ ္ တဝါတွေဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲလာတာက တကယ ် ကတော ့ သေဖို ့ ပါ ။ ဒါကြောင ့ ် ဆဲလ ် တွေ ကွဲကြတဲ ့ အခါ တီလိုမားရေ ့ စ ် အင ် ဇိုင ် းဟာ ပိုတိုလာတယ ် ။ နောက ် ပြီး တစ ် ဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ သတ ္ တဝါတွေသေကြတယ ် ။ 
ဒါဆို ဘာကြောင ့ ် ဒီဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲမှုက မသေခြင ် းရဲ ့ ပြောင ် းပြန ် ကို ရွေးချယ ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ ထင ် ရသလဲ ။ အကျိုးကျေးဇူးတွေအများကြီးရှိရဲ ့ သားနဲ ့ ။ ဒါမှမဟုတ ် ဒီဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲမှုဟာ မပြည ့ ် စုံတာလား ။ 
(ဟောပြောသူ).. သိပ ် ကောင ် းတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ မေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါပဲ ။ ဒါကို ကျွန ် တော ် က တိကျတဲ ့ အဖြေပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ မေးခွန ် းအတွက ် တကယ ့ ် အဖြေကို ပြောပါမယ ် ။ ဒီမေးခွန ် းကို ကျွန ် တော ် သဘောတူပါတယ ် ။ အိုမင ် းခြင ် းဟာ ရွေးချယ ် မှုရဲ ့ ၊ ဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲမှုရဲ ့ ရလဒ ် မဟုတ ် ပါဘူး ဒါဟာ ဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲမှုကို လစ ် လျူရှုခြင ် းရဲ ့ ရလဒ ် ပါ ။ 
တစ ် နည ် းအားဖြင ့ ် ဆိုရရင ်.. ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ အိုမင ် းခြင ် းတွေဖြစ ် နေတယ ်.. ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ မအိုအောင ် လုပ ် ရတာ ခက ် ခဲတဲ ့ အလုပ ် တစ ် ခုဖြစ ် နေလို ့ ပေ ့ ါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပိုသိဖို ့ လိုမယ ် ။ ပိုပြီးနှေးနှေးကွေးကွေး အိုလာစေဖို ့ အတွက ် ပေ ့ ါ ။ ခင ် ဗျားက အိုမင ် းခြင ် းကို ဆက ် ပြီး တိုက ် နေသမျှ အိုမင ် းခြင ် းရောက ် လာမှုဟာ ပိုကြာနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဖြစ ် ပေါ ် ပြောင ် းလဲခြင ် း က အကြောင ် းမဟုတ ် တော ့ တဲ ့ အထိ... မျိုးရိုးဗီဇတွေ တစ ် ဦးကနေတစ ် ဦးလက ် ဆင ့ ် ကမ ် းသည ် ဖြစ ် စေ မကမ ် းသည ် ဖြစ ် စေ... အကြာကြီးအသက ် ရှည ် ရှည ် နေဖို ့.. ဒါမှမဟုတ ် တီထွင ် ဖန ် တီးခြင ် းနဲ ့... အဲဒီမှာ တော ် တော ် လေးတော ့ ချိန ် ညှိတာရှိပါတယ ် ။ ဒါကြောင ့ ် လည ် း သတ ္ တဝါအမျိုးမျိုးမှာ သက ် တမ ် းအမျိုးမျိုး ရှိနေကြတာပေ ့ ါ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါကြောင ့ ် လည ် း မသေတဲ ့ သတ ္ တဝါဆိုတာ မရှိတာပေါ ့ ။ 
CA: မျိုးရိုးဗီဇက ကိစ ္ စ မရှိဘူး ။ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကိစ ္ စရှိတယ ် ပေ ့ ါ ။ ဟုတ ် လား 
ဟုတ ် ပါတယ ် ။ 
(ပရိတ ် သတ ်) ဟယ ် လို ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် နှစ ် ဆယ ် က ကျွန ် တော ် တစ ် နေရာရာမှာ ဖတ ် ဖူးတယ ် ။ ဒီဂြိုဟ ် ပေါ ် မှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် းရဲ ့ ပျမ ် းမျှသက ် တမ ် းဟာ ဆယ ် နှစ ် တိုးလာတယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ် ကို ဘယ ် လိုထင ် စေသလဲဆိုတော ့... အကယ ် လို ့ သာ ကျွန ် တော ် မော ် တော ် ဆိုင ် ကယ ် မတိုက ် ခဲ ့ ဘူးဆိုရင ် ကျွန ် တော ် အသက ် ၁၂၀ အထိနေရလိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ နော ် ။ 
ဒါက ဘာကိုဆိုလိုမလဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် က အသက ် တစ ် ထောင ် အထိနေနိုင ် မယ ့ ် ခင ် ဗျားရဲ ့ လူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ပေ ့ ါ ။ ဟုတ ် လား ။ 
ခင ် ဗျား ကိုယ ် အလေးချိန ် နည ် းနည ် း လျော ့ သွားရင ် ပေ ့ ါ ။ 
ရယ ် သံများ ခင ် ဗျားရဲ ့ နံပါတ ် တွေက နည ် းနည ် းလွဲနေတယ ် ။ 
စံနံပါတ ် တွေက.. သက ် တမ ် းတွေရဲ ့ စံနှုန ် းက ဆယ ် နှစ ် တိုင ် းကို တစ ် နှစ ် နှစ ် နှစ ် တိုးနေတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ခင ် ဗျားထင ် သလောက ် / မျှော ် မှန ် းသလောက ် တော ့ မကောင ် းလှဘူး ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် က အဲဒါကို တစ ် နှစ ် တိုင ် းမှာ တစ ် နှစ ် ထပ ် တိုးလာအောင ် ဖြစ ် နိုင ် သမျှ မြန ် မြန ် တိုးပေးဖို ့ ရည ် ရွယ ် ပါတယ ် ။ 
(ပရိတ ် သတ ်) ကျွန ် တော ် သိထားတာက လူကြီးတွေမှာရှိတဲ ့ ဦးဏှောက ် ဆဲလ ် တွေဟာ... တကယ ် တော ့ သန ္ ဓေသားတုန ် းကတည ် းက ဟာတွေတဲ ့ ။ နောက ် ပြီး အဲဒီဦးဏှောက ် ဆဲလ ် တွေဟာ နှစ ် -၈၀ လောက ် ပဲ ခံတယ ် တဲ ့ ။ 
အဲဒါသာတကယ ် မှန ် ခဲ ့ ရင ်... ပြန ် လည ် နုပျိုခြင ် းမှာ အဲဒီအချက ် က ဇီဝဗေဒဆိုင ် ရာအားဖြင ့ ် သက ် ရောက ် မှုရှိနိုင ် မလား 
ကျွန ် တော ့ ် ကိုယ ် ခန ္ ဓာမှာ နှစ ် ပေါင ် း ၈၀ သက ် တမ ် းရှိတဲ ့ ဆဲလ ် သာ ရှိခဲ ့ ရင ်... သူတို ့ ရဲ ့ ပုံမှန ် သက ် တမ ် း.. လအနည ် းငယ ် ထက ် ပေ ့ ါလေ... 
အဲဒီမှာ နည ် းပညာပိုင ် းဆိုင ် ရာ သက ် ရောက ် မှု ရှိမှာ လုံးဝသေချာတာပေ ့ ါ ။ 
အခြေခံအားဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ဖို ့ လိုတာက ဆဲလ ် တွေကို အစားပြန ် ထိုးဖို ့ ပါပဲ ။ ဦးဏှောက ် ရဲ ့ အချို ့ နေရာက ဆုံးရှုံးသွားတဲ ့ ဆဲလ ် တွေကို လိုအပ ် တဲ ့ နှုန ် းနဲ ့ ပြန ် အစားထိုးမှာပါ ။ ဦးဏှောက ် ထဲက နူရွန ် တွေက အဓိကပေ ့ ါ... ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါတွေကို... ပိုမြန ် မြန ် တော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ ဒါမှမဟုတ ်.. ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် မြန ် မြန ် တော ့ အစားထိုးမယ ် မဟုတ ် ဘူ ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ မြန ် မြန ် အစားထိုးလိုက ် ရင ် မှတ ် ဉာဏ ် ရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှု လျော ့ ကျသွားလိမ ့ ် မယ ် လေ ။ 
ကျွန ် တော ် အစောက ပြောခဲ ့ တဲ ့ မအိုတဲ ့ သတ ္ တဝါမရှိဘူးဆိုတဲ ့ ဟာက... အရမ ် းရှင ် းအောင ် ပြောလိုက ် တာပါ ။ 
မအိုတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေရှိပါတယ ် ။ ဥပမာအားဖြင ့ ်... Hydra ဒါပေမယ ့ ် သူတို ့ မှာက အာရုံကြောစနစ ် မရှိလို ့ ပါ ။ နောက ် ပြီး တစ ် သျှူးတွေ မရှိတာလည ် းပါတယ ် ။ သူတို ့ တွေက အရမ ် းကို သက ် တမ ် းရှည ် တဲ ့ ဆဲလ ် တွေရဲ ့ လုပ ် ဆောင ် မှုအပေါ ် မူတည ် ပြီး အသက ် ရှင ် တာပါ ။ 

ခေါင ် းထဲမှာ ရှိပေမဲ ့ ဒါကို လူအများကြီးကို မပြောဖြစ ် ဘူး ။ ကျွန ် မမှာ တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ ထောင ် ချီတဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ကမ ္ ဘာတွေရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် လည ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
လူတွေက အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာကို တကယ ့ ် တိကျတဲ အမှတ ် အသားပြ သရုပ ် ဖော ် ချက ် တွေနဲ ့ ဖော ် ထုတ ် တတ ် ကြတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ တကယ ် က ကျွန ် မတို ့ ဖြစ ် တာရဲ ့ လုံးဝမူကွဲတစ ် ခုပါ ။ 
ဥပမာ ကျွန ် မမောင ် လေး ၊ ပြင ် းထန ် တဲ ့ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် ။ 
နှုတ ် ရေးမရသူ ။ စကားလုံးဝ မပြောတတ ် သူပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မက စကားပြောရတာ ကြိုက ် တယ ် ။ 
လူတွေက မကြာခဏ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာကိုသချာင ် ္ ၊ သိပ ္ ပံတို ့ ကြိုက ် ကလွဲပြီး အခြားဘာမှ မကြိုက ် တာနဲ ့ တွဲတတ ် ကြတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် တာကို ကြိုက ် တဲ ့ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေနာရှင ် တော ် တော ် များများကို သိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက သမားရိုးကျပုံစံတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး အကြောင ် းအရာတွေရဲ ့ သမားရိုးကျပုံစံဟာ အမြဲမဟုတ ် တောင ် မကြာခဏတော ့ မှားပါတယ ် ။ 
ဥပမာ လူအတော ် များများက အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာကို "" Rain Man "" လို ့ ချက ် ချင ် း တွေးမိကြတယ ် ။ 
လူတိုင ် း ထင ် မြင ် ချက ် က အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တိုင ် းဟာ Dustin Hoffman တဲ ့ ။ ဒါမမှန ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တွေပဲ မဟုတ ် ဘူး ၊ 
LGBTQ လူတွေ ၊ အမျိုးသမီးတွေ ၊ POC တွေရောပါတာ ကျွန ် မ မြင ် ဖူးတယ ် ။ 
လူတွေဟာ သတ ် မှတ ် ထားတဲ ့ တံဆိပ ် တစ ် ခုနဲ ့ သေတ ္ တာလေးတစ ် ခုထဲကို အရာတိုင ် း ကို ထည ့ ် သွင ် းဖို ့ ကြိုးစားကြတာ တစ ် မျိုးဖြစ ် မှာကို ကြောက ် လွန ် းတယ ် ။ 
ဒါက လက ် တွေ ့ ဘဝမှာ ကျွန ် မ တကယ ် ကို ကြုံခဲ ့ ရတဲ ့ တစ ် ခုပါ ။ "" အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တွေ "" လို ့ ဂူဂဲလ ် မှာ ရိုက ် ရှာတော ့ သင ် တို ့ ရိုက ် တော ့ မှာနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အကြံပေးချက ် တွေ ပေါ ် လာတယ ် ။ "" အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တွေ "" လို ့ 
ဂူဂဲလ ် မှာရှာတော ့ ထိပ ် ဆုံး ရလဒ ် က "" မကောင ် းဆိုးဝါး "" တွေ တဲ ့ ။ ဒါဟာ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာကို လူတွေ တွေးမိတဲ ့ အခါ ပထမဆုံး တွေးမိတာပါ ။ 
သူတို ့ သိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် ဖြစ ် လို ့ ကျွန ် မလုပ ် နိုင ် တာတစ ် ခုက ဒါဟာ မစွမ ် းတာထက ် စွမ ် းတာဖြစ ် ပြီး သိပ ် ကို ရှင ် းလင ် းတဲ ့ စိတ ် ကူးရှိတာပါ ။ 
ဒါကို နည ် းနည ် း ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
အများစုမှာ ကမ ္ ဘာနှစ ် ခုထဲ လမ ် းလျှောက ် နေသလိုပါ ။ 
လက ် တွေ ့ ကမ ္ ဘာရှိတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး မျှဝေတဲ ့ ကမ ္ ဘာနဲ ့ စိတ ် အတွေးထဲက ကမ ္ ဘာပါ ။ စိတ ် အတွေးထဲက ကမ ္ ဘာက တစ ် ခါတစ ် လေ လက ် တွေ ့ ကမ ္ ဘာထက ် ပိုပြီး လက ် တွေ ့ ကျတယ ် ။ 
ဆိုပါစို ့ ၊ ကိုယ ့ ် စိတ ် ကို လွတ ် ပေးဖို ့ ကျွန ် မအတွက ် အရမ ် းလွယ ် ပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက သေတ ္ တာလေးထဲ ကိုယ ့ ် ကို သွင ် းဖို ့ မကြိုးစားလို ့ ပါ ။ 
အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာဖြစ ် တာရဲ ့ အကောင ် းဆုံး တစ ် ခုပါ ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ တိုက ် တွန ် းဖို ့ မလိုဘူး ။ 
ကိုယ ် လုပ ် ချင ် တာကို ကိုယ ် တွေ ့ တယ ် ။ ဒါလုပ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုတွေ ့ ပြီး အဆင ် ပြေတာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သေတ ္ တာထဲ ကြိုးစား သွင ် းနေရင ် ကျွန ် မ ဒီမှာ ရှိမှာမဟုတ ် ဘူး ၊ ကျွန ် မ အခု လုပ ် ထားတာရဲ ့ တစ ် ဝက ် ကို ပြီးမြောက ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာဖြစ ် တာရဲ ့ ပြဿနာတွေရှိပြီး စိတ ် ကူးတွေ များလွန ် းတာနဲ ့ ပြဿနာတွေရှိပါတယ ် ။ 
ယေဘုယျအနေနဲ ့ ကျောင ် းက ပြဿနာဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ နေ ့ တဓူဝ သင ် ခန ် းစာက မတွေးတတ ် အောင ် ပျင ် းစရာကောင ် းတာကို ဆရာကို ရှင ် းပြရခြင ် းနဲ ့ ကိုယ ် က သင ် ခန ် းစာမှာမရှိပဲ ခေါင ် းအတွင ် းက ကမ ္ ဘာထဲမှာ တိတ ် တဆိတ ် ခိုလှုံနေတာဟာ ပြဿနာစာရင ် းကို ထပ ် ပေါင ် းတာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) နောက ် ပြီး ကိုယ ့ ် စိတ ် ကူးက ဖမ ် ယူထားတော ့ ခန ္ ဓာက ၎ င ် းကိုယ ် ပိုင ် ဘဝကိုယူတယ ် ။ 
ကိုယ ် တွင ် း ကမ ္ ဘာမှာ အရမ ် းစိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ တစ ် ခုခုဖြစ ် တဲ ့ အခါ ပြေးလိုက ် ရတယ ် ၊ 
ရှေ ့ နောက ် လှုပ ် ယမ ် းရတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် တစ ် ခါတစ ် လေ အော ် ဟစ ် တယ ် ။ 
ဒါက စွမ ် းအင ် အများကြီးပေးတယ ် ။ ဒီစွမ ် းအင ် အားလုံးအတွက ် ထွက ် ပေါက ် တစ ် ခု ရှိဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကို ကလေးဘဝကတည ် းက လုပ ် တာပါ ၊ ပေါက ် စန ကောင ် မလေး အရွယ ် ကတည ် းကပါ ။ 
ကျွန ် မ မိဘတွေက ဒါက ချစ ် စရာလေး ဆိုပြီး အမှုမထားခဲ ့ ပေမဲ ့ ကျွန ် မ ကျောင ် းတက ် တော ့ ချစ ် စရာကောင ် းတယ ် လို ့ သဘောမတူကြဘူး ။ 
ဖြစ ် နိုင ် တာက လူတွေဟာ အက ္ ခရာသင ် ္ ချာ သင ် ခန ် းစာမှာ ထအော ် တဲ ့ ကောင ် မလေးနဲ ့ မိတ ် ဆွေ မဖြစ ် ချင ် တာပါ ။ 
ဒါက ဒီနေ ့ နဲ ့ ဒီခေတ ် မှာ ပုံမှန ် ဖြစ ် တာ မဟုတ ် ပေမဲ ့ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် ကောင ် မလေးနဲ ့ မိတ ် ဆွေမဖြစ ် ချင ် တာတော ့ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
လူတွေက သာမန ် လို ့ တံဆိပ ် တပ ် ထားတဲ ့ သေတ ္ တာထဲ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မဝင ် နိုင ် တဲ ့ (သို ့) မသွင ် းနိုင ် တဲ ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် နဲ ့ မပေါင ် းချင ် တာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ရပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ဖွဲကြမ ် းထဲက ဂျုံစေ ့ ရွေးတာဖြစ ် ပြီး စစ ် မှန ် တဲ ့ လူတွေကို ရှာတွေ ့ နိုင ် ကာ ဒီလူတွေကို မိတ ် ဆွေတွေအဖြစ ် ရွေးပေါင ် းလို ့ ရလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကို တွေးမိရင ် ပုံမှန ် ဆိုတာ ဘာလဲ ။ 
ဒါက ဘာကို ဆိုလိုတာလဲ ။ 
ဒါဟာ ရဖူးတဲ ့ အကောင ် းဆုံး ချီးကျူးမှုလို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
"" အိုး မင ် းဟာ တကယ ့ ် ပုံမှန ် ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ချီးကျူးမှုတွေကတော ့ "မင ် းဟာ ထူးဆန ် းတယ ် ၊" "မင ် းဟာ သေတ ္ တာအပြင ် ကို ထွက ် လိုက ် တယ ် ။" ဒါက "" မင ် းဟာ အံ ့ သြစရာပေါ ့ ။ "" ဒီတော ့ လူတွေ ဒါတွေဖြစ ် ချင ် ရင ် ဘာလို ့ အတော ် များများက ပုံမှန ် ဖြစ ် ဖို ့ အားထုတ ် နေတာလဲ ။ 
ဘာလို ့ လူတွေဟာ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ တောက ် ပတဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အလင ် းကို ပုံစံခွက ် ထဲ လောင ် းချနေတာလဲ ။ 
လူတွေဟာ ပုံစံများမှုကို ကြောက ် လွန ် းလို ့ လူတိုင ် းကို ကြိုးစားပြီး အတင ် းခိုင ် းတယ ် ။ ပုံမှန ် ဖြစ ် လာဖို ့ မလုပ ် ချင ် ၊ မလုပ ် နိုင ် သူတွေကိုတောင ် ပါ ။ 
LGBTQ တွေ ၊ (သို ့) အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာရှင ် တွေအတွက ် သူတို ့ ကို ပုံမှန ် ကြိုးစား ၊ လုပ ် ခိုင ် းဖို ့ စခန ် းတွေရှိတယ ် ။ ဒီနေ ့ ၊ ဒီခေတ ် မှာ ဒါကို လူတွေ လုပ ် ကြတာက လန ့ ် စရာကြီးပါ ။ 
ခြုံလိုက ် ရင ် ကျွန ် မ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ နဲ ့ စိတ ် ကူးကို ကမ ္ ဘာကြီးနဲ ့ တောင ် မလဲဘူး ။ 
ကျွန ် မက အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာဖြစ ် လို ့ BBC ကို မှတ ် တမ ် းတင ် ဆောင ် းပါးတွေ တင ် ထားတယ ် ။ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ရေးလက ် စပါ ၊ ဒါလုပ ် နေတာက ဒါက ဆန ် းကျယ ် တယ ် ။ ကျွန ် မ စွမ ် းဆောင ် ခဲ ့ တာတွေထဲက အကောင ် းဆုံးတစ ် ခုက ကျွန ် မ စွမ ် းဆောင ် ပြီးမြောက ် ဖို ့ စဉ ် းစားတာက ကျွန ် မ မောင ် လေး ၊ ညီမလေးနဲ ့ ဆက ် သွယ ် ခြင ် း နည ် းလမ ် းတွေ တွေ ့ ထားတာပါ ။ စကားမပြောနိုင ် ဘူးလို ့ ပြောခဲ ့ တဲ ့ သူတွေပါ ။ သူတို ့ စကားမပြောနိုင ် ပါဘူး ။ 
မကြာခဏ လူတွေက စကားမပြောနိုင ် သူကို အရေးမထားတတ ် ပေမဲ ့ ဒါက ရူးမိုက ် တာပါ ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် မရဲ ့ မောင ် လေးနဲ ့ ညီမလေးဟာ မျှော ် လင ့ ် နိုင ် သလောက ် တော ့ အကောင ် းဆုံး မောင ် နှမတွေပါ ။ 
အကေင ် းဆုံးတွေပါပဲ ၊ သူတို ့ ကို အရမ ် းချစ ် ပြီး အခြားအရာတွေထက ် သူတို ့ ကို ကျွန ် မ ပိုဂရုပိုစိုက ် ပါတယ ် ။ 
သင ် တို ့ ကို မေးခွန ် းတစ ် ခု ချန ် ထားခဲ ့ ပါ ့ မယ ် ။ လူတစ ် ဦးရဲ ့ စိတ ် တွေထဲ မဝင ် နိုင ် ရင ် သူတို ့ ဟာ အထီးကျန ် စိတ ် ဝေဒနာ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ မဖြစ ် ဖြစ ် သာမန ် ကနေ ကွဲနေတဲ ့ တစ ် ခုခုကို အပြစ ် ပေးမယ ့ ် အစား တစ ် ဦးဦးက သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ကူးကို ပွင ့ ် အန ် တဲ ့ အခါတိုင ် း ဘာဖြစ ် လို ့ ထူးခြားမှု ကိုဂုဏ ် ပြုပြီး အားမပေးကြတာလဲရှင ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၃၈ နှစ ် လုံးလုံး ကိုယ ် ဖျောက ် ဖို ့ ကြိုးစားရင ် း ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မက စာမူတည ် းဖြတ ် သူပါ ။ 
The New Yorker မှာ လုပ ် ပါတယ ် ။ The New Yorker မှာ စာမူတည ် းဖြတ ် တာဟာ Major League Baseball အသင ် းတစ ် သင ် းမှာ ဒုတိယနဲ ့ တတိယတန ် းကြားမှာ ခံစစ ် ကစားသလိုပါ ။ နည ် းနည ် းလေး လှုပ ် တာနဲ ့ ဝေဖန ် သူတွေရဲ ့ အဆော ် ခံရတာပဲလေ ၊ ဘုရားသခင ် က ကိုယ ့ ် ကို အမှားကျူးလွန ် ခွင ့ ် မပြုဘူး ။ 
ရှင ် းအောင ် ပြောရရင ် စာမူတည ် းဖြတ ် သူတွေဟာ မဂ ္ ဂဇင ် းထဲ ပါသွားတာကို မရွေးဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဝါကျအဆင ့ ် မှာ အလုပ ် လုပ ် တာပါ ၊ စာပိုဒ ် ၊ စကားလုံးတွေ ၊ ပုဒ ် ဖြတ ် ပုဒ ် ရပ ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် က အသေးစိတ ် ကျပါတယ ် ။ 
"" naïve "" အထဲက "" i "" အပေါ ် မှာ အစက ် နှစ ် စက ် တင ် တယ ် ။ မိမိတို ့ တိုက ် ရဲ ့ ဟန ် ကို ပြဋ ္ ဌာန ် းတယ ် ။ 
စာနယ ် ဇင ် းတိုင ် းမှာ တိုက ် ဟန ် တစ ် ခု ရှိပါတယ ် ။ 
The New Yorker ရဲ ့ ဟန ် က သီးသန ့ ် ကို ကွဲပြားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဟန ် ကြောင ့ ် တစ ် ခါတစ ် ခါ အစခံရတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ က teen-ager ကို အခုပဲ ထွင ် ထားတဲ ့ စာလုံးလိုမျိုး (-) ခံ ပေါင ် းတုန ် းလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ "" teen-age "" မွာ (-) ခံထားတာတွေ ့ ပြီး "" coöperate "" မှာ အစက ် နှစ ် ခုပါရင ် ရှင ် ဟာ New Yorker ကို ဖတ ် နေတယ ် ဆိုတာ သိတယ ် ။ 
The New Yorker မှာ စာမူတည ် းဖြတ ် ခြင ် းဟာ စက ် ဆန ် တဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် တစ ် ခုပါ ။ 
စောဒကတက ် တဲ ့ ပရုဖတ ် ခြင ် း (သို ့) စာမျက ် နှာ လက ် ခံခြင ် းဆိုတဲ ့ ဆက ် စပ ် တဲ ့ ကဏ ္ ဍတစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
စာမူတည ် းဖြတ ် ခြင ် းဟာ စက ် ဆန ် ပေမဲ ့ စောဒကတက ် တဲ ့ ပရုဖတ ် တာတော ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကောက ် ယူတာပါ ။ 
စာတည ် းကနေ စာရေးသူကို ဝါကျရဲ ့ လေးနက ် မှုကို ပိုကောင ် းမွန ် ဖို ့ အကြံပေးချက ် တွေ လုပ ် ပါတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် မတော ် တဆ ထပ ် ကျော ့ တာတွေကို ထောက ် ပြပြီး ဆွဲဆောင ် မှုရှိတဲ ့ အခြားနည ် းလမ ် းတွေကို ပံ ့ ပိုးပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က စာရေးသူကို အကောင ် း မြင ် စေဖို ့ ပါ ။ 
သိထားဖို ့ က ကျွန ် မတို ့ ဟာ အထောက ် အထား တွေကို စာရေးသူဆီ တိုက ် ရိုက ် မပေးပဲ စာတည ် းထံကို ပေးရတာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ဒါက ရဲကောင ် း ၊ ရဲဆိုး စစ ် မေးတဲ ့ အင ် အားကို ဖန ် တီးပြီး ဒီမှာ စာမူတည ် းဖြတ ် သူဟာ ဒါကို ပေါင ် းရုံးစကားရပ ် အနေနဲ ့ သုံးပါ ့ မယ ် ၊ မလွှဲမရှောင ် သာ ရဲဆိုးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လုပ ် တာကောင ် းရင ် လူမသိသူမသိဆိုပေမဲ ့ အမှားတစ ် ခု လုပ ် မိပြီဆိုတာနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ စာမူတည ် းဖြတ ် သူတွေဟာ သိသိသာသာကြီး ပေါ ် လွင ် ရောလေ ။ 
ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ တံခါးဝမှာ ချထားခံရတဲ ့ သိပ ် မကြာခင ် က အမှားတစ ် ခုပါ ။ 
(ပြီးခဲ ့ တဲ ့ အင ် ္ ဂါနေ ့ ၊ Republican Party နတ ္ ထိဝါဒမဟုတ ် တဲ ့ လူထုအကျိုးမျှော ် ဝါဒီ Trump မတိုင ် မီ ပြယုဂ ် Sarah Paulin က Trumps ကို ထောက ် ခံပေးလိုက ် တယ ် ။ စာဖတ ် သူတစ ် ယောက ် ရေးတာက "" ဘယ ် မှာလဲ New Yorker ရဲ ့ နာမည ် ကျော ် စာမူတည ် းဖြတ ် သူ "" 
"စာရေးသူက နတ ္ ထိဝါဒ မသိသူလို ့ ဆိုလိုတာမဟုတ ် ဘူးလား ။" 
အိုး ။ 
ဒီအမှားအတွက ် ခွင ့ ် လွှတ ် စရာ မရှိပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မက "" နတ ္ ထိဝါဒ မဟုတ ် "" ဆိုတာကိုကြိုက ် တာ ၊ ဒါက အမေရိကန ် ဒေသဝေါဟာရ "" နတ ္ ထိဝါဒ ဖြစ ် လောက ် တယ ် လေ ။ (ရယ ် သံများ) ဟောဒီမှာ မဂ ္ ဂဇင ် း စာပိုဒ ် ထဲက စာဖတ ် သူ ကိုးကားချက ် နောက ် တစ ် ခု ၊ (Ruby က ခုနှစ ် ဆယ ့ ် ခြောက ် ၊ ဒါပေမဲ ့ သူမက အာဏာပြတဲ ့ အမူအရာ ထိန ် းနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ သူမရဲ ့ တုန ် ယင ် တဲ ့ ခြေလှမ ် းကသာ သူမအသက ် ကို လှည ့ ် စားခဲ ့ တာ ။) သူထပ ် ပြောတာက "" သေချာတာကThe New Yorker က တစ ် ဦးဦးဟာ '' belied 'ရဲ ့ အနက ် ကိုသိတယ ် ၊ ဝါကျထဲမှာကျတော ့ ဒါရဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ကို သုံးထားတယ ် ။ 
လာပါ ၊ စုလိုက ် ရအောင ် ။ "" Belie: လှည ့ ် စားသည ် ။ 
ဒါက "" သစ ္ စာဖောက ် သည ် "" ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် လေ ။ E.B. White တစ ် ခါက ပုဒ ် ရပ ် အကြောင ် း The New Yorker မှာ ရေးဖူးတာက "" ဒါတွေဟာ ကိုယ ် ခန ္ ဓာ ကောက ် ကြောင ် းဆွဲတဲ ့ ဓားတွေနဲ ့ ကွက ် တိကျတယ ် "" 
(ရယ ် သံများ) ဒါ မှန ် တယ ် ၊ ပုဒ ် ရပ ် တွေကို မကျေနပ ် တာတွေ အများကြီးရခဲ ့ တယ ် ။ 
"" Martin Luther King, Jr., Boulevard မှာ ပုဒ ် ရပ ် နှစ ် ခု တတယ ် ရှိတာလား "" တဲ ့ ။ 
သင ် ္ ကေတ ပေါ ် မှာတော ့ မရှိနိုင ် ပေမဲ ့ ဒါက "" Jr. "" အတွက ် The New Yorker ဟန ် ပါ ။ လူရွှတ ် တစ ် ရောက ် ရေးထားတာက ["" Please, could you expel, or, at least, restrain, the comma-maniac, on your editorial staff? ""] (ရယ ် သံများ) အင ် း ဟုတ ် ပါပြီ ။ 
ဒီကိစ ္ စမှာ ပုဒ ် ရပ ် တွေကို သေသေချာချာ တပ ် ထားတာပါ ။ "" maniac "" နဲ ့ "" on "" ကြားက မရှိသင ့ ် တဲ ့ တစ ် ခုက လွဲရင ် ပေါ ့ လေ ။ (ရယ ် သံများ) ရှိသေးတာက "" at least "" တစ ် ဝိုက ် မှာ ပုဒ ် ရပ ် ထည ့ ် ရမယ ် ဆိုရင ် ဒီစကားစုတစ ် ဝိုက ် မှာ တုံးတို သုံးပြီး ပြောင ် းရနိုင ် တယ ် ၊ ""... — or, at least, "" restrain — "" ပေါ ့ ။ ကောင ် းလိုက ် တာ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) နောက ် ပြီး ဒီဥစ ္ စာပါ ။ "" ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ မဂ ္ ဂဇင ် းကို နှစ ် သက ် ပေမဲ ့ ဂဏန ် းကြီးတွေကိ စာနဲ ့ ရေးတာ ရပ ် ပေးနိုင ် မလား "" တဲ ့ ။ [နှစ ် သန ် းခွဲ...] မရဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) စာလုံးပေါင ် း စည ် းကမ ် းကြီးသူတစ ် ယောက ် က နောက ် ဆုံး ကန ့ ် ကွက ် သံက [ဒီရှည ် လျား ၊ သွယ ် တန ် းတာတွေဟာ အသံကြိုး တွေ ၊ မိတ ် ဖက ် သံတွေ မဟုတ ် ဘူး "" တဲ ့ ။] ယမ ် းပုံမီးကျ စာဖတ ် သူက ထပ ် ဖြည ့ ် လိုက ် တာက "" ဒီစံတင ် လောက ် တဲ ့ ပရုဖတ ် မှားတာနဲ ့ စပ ် လျဉ ် းပြီး ကျုပ ် ဟာ ပထမဆုံးရေးသူ မဟုတ ် တာ သေချာပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ နောက ် ဆုံးမဟုတ ် တာလည ် း ထပ ် တူ သေချာပါတယ ် ၊ 
ဖွီးပဲ ။ "" (ရယ ် သံများ) စာတွေရတာ နှစ ် သက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
စာရေးသူတွေနဲ ့ စာတည ် းတွေကြားမှာ ပဋိညာဉ ် တစ ် ခုရှိတယ ် 
စာတည ် းဟာ စာရေးသူကို ဘယ ် တော ့ မှ သစ ္ စာမဖောက ် ဘူး ၊ ဖြတ ် တောက ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ဟာသတွေ (သို ့) ရှည ် လွန ် းတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘယ ် တော ့ မှ အများကို ထုတ ် မရောင ် းဘူး ။ 
အရမ ် းတော ် တဲ ့ စာတည ် းဟာ စာရေးသူကို လွန ် ကဲမှုကနေ ဆယ ် ပေးတယ ် ။ 
စာမူတည ် းဖြတ ် သူတွေမှာလည ် း ဥပဒေတစ ် ခုရှိတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ မျက ် စိလျှမ ် းတာတွေကို မကြော ် ငြာဘူး ။ 
ဒါတွေ ပေါက ် ကြားတာဟာ သစ ္ စာမဲ ့ ရာကျတယ ် လို ့ ခံစားရတယ ် ၊ ဒီတော ့ ကိုယ ် အမှန ် ကန ် လုပ ် တာတွေ ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ကျွန ် မဟာ တင ် းကျပ ် တာ အတွက ် နာမည ် ကြီးပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မနဲ ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ရမယ ် ဆိုတာ သိတဲ ့ စာရေးသူတွေနဲ ့ တွဲလုပ ် ပါတယ ် ။ 
Ian Frazier (သို ့) "" Sandy "" ကို ၈၀ ခုလွန ် အစောပိုင ် းတည ် း ကသိတာပါ ။ 
​ အနှစ ် သက ် ဆုံးတွေထဲက တစ ် ယောက ် ပါ ၊ တစ ် ခါတစ ် လေမှာသူဟာ စာမူတည ် းဖြတ ် သူကို တန ့ ် သွားစေတဲ ့ ဝါကျတစ ် ကြောင ် းလောက ် ရေးတာတောင ် မှပါ ။ 
ဒီမှာ Sandy ဟာရီကိန ် းအပြီး Staten Island အကြောင ် း ဝတ ္ ထုတစ ် ပုဒ ် က တစ ် ခုပါ ။ [ကုန ် ချဆိပ ် တစ ် ခုဟာ အလယ ် မှာ ကျိုးကျခဲ ့ ပြီး ၎ င ် းရဲ ့ အခြားတစ ် ဝက ် က ရေထဲကို လျှောဆင ် းသွားတယ ် ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ဒေါက ် ပိုက ် တွေနဲ ဝိုင ် ယာကြိုးတွေဟာ ခေါက ် ဆွဲသေတ ္ တာတစ ် လုံး ဖွင ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါလိုမျိုး အရှေ ့ ကို ကိုင ် းနေပြီး လျှောထွက ် သွားတယ ် ။] (ရယ ် သံများ) ဒါဟာ ရှေးတုန ် းက သဒ ္ ဒါဆရာကို ဘယ ် တော ့ မှ ကျော ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ လဲ ။ 
နည ် းစနစ ် အရတော ့ "" like "" ဆိုတာက "" as "" ဖြစ ် သင ့ ် တယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒါက ရယ ် စရာပုံပေါက ် တယ ် ၊ စာရေးသူဟာ ချဲ ့ ထားတဲ ့ ဟိုးမား ဥပစာကို စလုပ ် တာမျိုးလို ဖြစ ် နေတယ ် ၊ "" as when you open a box of linguine "" ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဟာရီကိန ် းဟာ Sandy အပေါ ် ထိုက ် တန ် တဲ ့ တရားစီရင ် မှု အပ ် နှင ် းပြီး ဝါကျကိုရပ ် တည ် ခွင ့ ် ပေးတာလို ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
အများအားဖြင ့ ် တစ ် ခုခုမှားတယ ် လို ့ ထင ် ရင ် ဒါကို သုံးကြိမ ် မေးပါတယ ် ။ 
သိပ ် မကြာခင ် က Sandy ကို လက ် လွတ ် စပယ ် ဖြစ ် ခိုက ် ပြောမိတော ့ သူက "" သုံးကြိမ ် ပဲလား "" တဲ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ထိန ် းထားဖို ့ သူသင ် ယူလိုက ် တယ ် ။ 
မကြာခင ် က "" Talk of the Town "" အတွက ် သူ ဝတ ္ ထုတစ ် ပုဒ ် ရေးခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက မဂ ္ ဂဇင ် းမျက ် နှာစာ ကဏ ္ ဍပါ ၊ Metropolitan Museum က Ricky Jay ရဲ ့ ပြပွဲကနေ ပြင ် သစ ် မှာရှိတဲ ့ စားသောက ် ဆိုင ် က စားလို ့ မကုန ် တာ ထည ့ ် တဲ ့ အိတ ် တွေရဲ ့ နိဒါန ် းအထိ လက ် ရာတို တွေပါတဲ ့ အကြောင ် းအရာစုံပါတယ ် ။ 
Sandy ရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းက တရားရုံးချုပ ် တရားသူကြီး Sonia Sotomayor ရဲ ့ Bronx ကို ပြန ် ရောက ် တဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ဒီထဲမှာ ကျွန ် မ စိန ် ခေါ ် ဖို ့ လိုတဲ ့ ကိစ ္ စသုံးရပ ် ရှိတယ ် ။ 
ပထမက သဒ ္ ဒါ မေးခွန ် းတစ ် ခုပါ ။ 
တရားသူကြီးက အနက ် ရောင ် ဝတ ် ထားပြီး Sandy ရေးတာလိုက ် တာက [သူမမျက ် နှာနဲ ့ လက ် တွေဟာ အများစု မှောင ် နေတဲ ့ ပန ် းချီးကားဟောင ် းထဲကလို ထင ် းနေတယ ် ။] အခုက ဟာရီကိန ် းလိုမဟုတ ် ပဲ ဒီ "" like "" နဲ ့ က စာရေးသူမှာ ဟာရီကိန ် း အပျက ် အစီးကို သရုပ ် ဖော ် တဲ ့ ဆင ် ခြေမရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
"" Like "" က ဒီသဘောမှာ ဝိဘတ ် ဖြစ ် ပြီး နာမ ် တစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ ကံလိုက ် တဲ ့ ဝိဘတ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီ "" like "" ဟာ "" as "" ဖြစ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ "" As in an old, mostly dark painting "" ပေါ ့ ။ 
ဒုတိယက စာလုံးပေါင ် း ပြဿနာပါ ။ 
စာရေးသူက တရားသူကြီးကို ကူညီတဲ ့ တစ ် ဦးဦးကို ကိုးကားနေတယ ် ၊ [ခဏလေးပဲ ကြာမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တရားသူကြီးကို mic 'ed ခိုင ် းလိုက ် ပါ ့ မယ ် ။] Mic' ed တဲ ့ လား ။ 
ဂီတလုပ ် ငန ် းမှာ ဒါကို "" mic "" လို ့ ပေါင ် းတယ ် ။ ဒါက ကိရိယာကို စာလုံးပေါင ် းပုံ ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီစာလုံးပေါင ် းနဲ ့ ကြိယာအဖြစ ် တစ ် ခါမှ မမြင ် ဖူးဘူး ၊ "" mic 'ed "" ကျွန ် မစောင ့ ် ကြည ့ ် တဲ ့ မဂ ္ ဂဇင ် းထဲရောက ် သွားမှာ တွေးကြည ့ ် ဖို ့ စိတ ် နောက ် ကျိသွားမိတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) "" microphone "" အတွက ် New Yorker ရဲ ့ ဟန ် အတိုကောက ် က "" mike "" ပါ ။ နောက ် ဆုံးက ခွတီးခွကျ သဒ ္ ဒါနဲ ့ အသုံးအနှုန ် း ပြဿနာပါ ၊ ဒီမှာ နာမ ် စားဟာ ၎ င ် းရဲ ့ ရှေ ့ ပြေးပုဒ ် နဲ ့ တူညီတဲ ့ သဒ ္ ဒါပိုင ် း အရေအတွက ် ရှိဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
[everyone in the vicinity held their breath] "" Their "" ဟာ ဗဟုဝုစ ် ကိန ် းဖြစ ် ပြီး ၎ င ် းရဲ ့ ရှေ ့ ပြေးပုဒ ် က "" everyone "" က ဧကဝုစ ် ပါ ။ 
"" Everyone were there "" လို ့ ဘယ ် တော ့ မှ ပြောမှာ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ Everyone was there. Everyone is here ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ "" Everyone held their breath "" လို ့ လူတွေ တစ ် ချိန ် လုံးပြောကြတယ ် ။ 
ဒါကို တရားဝင ် ဖြစ ် စေဖို ့ စာမူတည ် းဖြတ ် သူတွေက "" ဧကဝုစ ် 'သူတို ့ ရဲ ့' "" လို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ ဗဟုဝုစ ် လုပ ် လို ့ မရတော ့ တဲ ့ ဧကဝုစ ် လို ့ ခေါ ် သလိုမျိုးလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါကို ပုံနှိပ ် မှုထဲတွေတဲ ့ အခါ ရှင ် းပစ ် ဖို ့ အကောင ် းဆုံး လုပ ် ဖို ့ က ကျွန ် မအလုပ ် ပါ ။ 
"" Everyone held her breath "" (သို ့) "" Everyone held his breath "" (သို ့) "" Everyone held his or her breath "" လို ့ ကျွန ် မ မလုပ ် နိုင ် ဘူး ။ ဘယ ် အဆိုပဲကျွန ် မ ပြုပြု လိုက ် ဖက ် ဖို ့ လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
စာတည ် းကနေ ကျွန ် မမေးတာက စာရေးသူဟာ ဒါကို "" All in the vicinity held their breath "" လို ့ ပြောင ် းဖို ့ စဉ ် းစားမလားလို ့ ပါ ။ ဘာလို ့ ဆို "" all "" က ဗဟုဝုစ ် ဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဟင ့ ် အင ် း ။ 
"" All those present held their breath? "" လားလို ့ ထပ ် ကြိုးစားတယ ် ။ ဒါက မရရောတဲ ့ အသုံးအနှုန ် းပုံ ပေါက ် တယ ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စာတည ် းထောက ် ပြတာက စာတစ ် ကြောင ် းတည ် းမှာ "" present "" နဲ ့ "" presence "" မရှိနိုင ် ဘူးတဲ ့ ။ 
နောက ် ဆုံး ပရု ပြန ် ရောက ် တဲ ့ အခါ စာရေးသူက "" like "" အတွက ် "" as "" နဲ ့ "" mic 'ed အတွက ် "" miked "" ကို လက ် ခံလိုက ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ "" Everyone held their breath "" ကိုတော ့ သူက ပေခံနေခဲ ့ တယ ် ။ 
သုံးထဲက နှစ ် ဟာ မဆိုးပါဘူး ။ 
အလားတူ ပြဿနာမှာပဲ ဒီ ပြင ် သစ ် က စားလို ့ မကုန ် တာ ထည ့ ် တဲ ့ အိတ ် တွေထဲမှာ ပြင ် သစ ် တစ ် ယောက ် ရဲ ့ အကြောင ် းမဲ ့ သုံးထားတဲ ့ ဆဲတဲ ့ စာလုံးရှိတယ ် ။ 
ရင ် မောမိတာက စာရောက ် လာတဲ ့ အခါ အဲဒါက စာဖတ ် သူတွေကို ပိုပြီး စော ် ကားရာကျနေမှာကိုပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

နွေရာသီတိုင ် း မိသားစုနဲ ့ ကျွန ် မဟာ ကမ ္ ဘာတစ ် လွှာ ခရီးထွက ် ပါတယ ် ။ မိုင ် ၃၀၀၀ အဝေးက ယဉ ် ကျေးမှုပိုင ် းအရ စုံလင ် လှတဲ ့ အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံကိုပါ ။ 
အိန ္ ဒိယဟာ ခြစ ် ခြစ ် တောက ် အပူနဲ ့ စိုထိုင ် း မှုအတွက ် သတင ် းဆိုးထွက ် တဲ ့ နိုင ် ငံပါ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ အပူကနေ သက ် သာဖို ့ နည ် းက ရေအများကြီး သောက ် ဖို ့ ပါပဲ ။ 
အိန ္ ဒိယမှာရှိတုန ် း မိဘတွေက ကျိုထားတဲ ့ ရေ (သို ့) ရေသန ့ ် ဗူးကိုပဲ သောက ် ဖို ့ ကျွန ် မကို အမြဲသတိပေးပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ရေပိုက ် ဖွင ့ ် ပြီး သောက ် နိုင ် တဲ ့ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေကို အလွယ ် တကူရတဲ ့ ဒီအမေရိကနဲ ့ မတူပဲ အိန ္ ဒိယမှာက ရေက မကြာခဏတော ့ မသန ့ ် ဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ မိဘတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ဘေးကင ် းကင ် း သောက ် လို ့ ရတဲ ့ ရေရဖို ့ သေချာအောင ် လုပ ် ရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မကြာခင ် မှာပဲ လူတိုင ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ လို သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေရဖို ့ ကံမကောင ် းဘူးဆိုတာ သဘောပေါက ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အဖိုးအဖွားတို ့ အိမ ် အပြင ် ဘက ် အိန ္ ဒိယရဲ ့ လူရှုပ ် တဲ ့ လမ ် းတွေထဲမှာ လူတွေဟာ နေပူပူထဲမှာ တန ် းအရှည ် ကြီး ရပ ် စောင ့ ် နေပြီး ရေပုံးတွေကို ဘုံပိုင ် ရေနဲ ့ ဖြည ့ ် နေတာ မြင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မအသက ် တူရွယ ် တူ ကလေးတွေတောင ် လမ ် းဘေး စမ ် းချောင ် းတွေထဲက ဒီပလပ ် စတစ ် အကြည ် ပုလင ် းတွေကို ညစ ် ပတ ် တဲ ့ ရေနဲ ့ ဖြည ့ ် နေတာ တွေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
ထိဖို ့ တောင ် ညစ ် ပတ ် လွန ် းတယ ် လို ့ ခံစားမိတဲ ့ ရေကို ဒီကလေးတွကို အတင ် းသောက ် ခိုင ် းတာကို ကြည ့ ် ရင ် း ကျွန ် မရဲ ့ လောကအမြင ် ပြောင ် းလဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီလက ် ခံနိုင ် စရာမရှိတဲ ့ လူမှုရေး မမျှတမှုက ကမ ္ ဘာ ့ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေပြဿနာအတွက ် အဖြေတစ ် ခုရှာစေဖို ့ ကျွန ် မကို ဖမ ် းစားလိုက ် တယ ် ။ 
ဘဝအတွက ် မရှိမဖြစ ် အရာတစ ် ခုဖြစ ် တဲ ့ ရေကို ဒီကလေးတွေ ကင ် းမဲနေတာ ဘာကြောင ့ ် ဆိုတာ သိချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာ ့ ရေ အကြပ ် အတည ် းကို ရင ် ဆိုင ် နေရတာကို သိလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက အံသြစရာဖြစ ် ပုံရတာက ကျွန ် မတို ့ ဂြိုဟ ် ဟာ ၇၅% ရေဖုံးထားပေမဲ ့ ဒါရဲ ့ ၂.၅% လောက ် ပဲ ရေချိုဖြစ ် ပြီး ကမ ္ ဘာမှာ ရှိသမျှ ရေချိုရဲ ့ တစ ် ရာခိုင ် နှုန ် းလျော ့ လျော ့ ပဲ လူသားတွေ သုံးစွဲဖို ့ ရတာကြောင ့ ် ပါ ။ 
တိုးလာနေတဲ ့ လူဦးရေ ၊ စက ် မှုဖွံ ့ ဖြိုးမှုနဲ ့ စီးပွားရေး တိုးပွားမှုနဲ ့ အတူ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရေလိုအပ ် ချက ် က တိုးလာနေပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရေချိုအရင ် းအမြစ ် တွေကတော ့ အလျင ် အမြန ် ပဲ ယိုယွင ် းနေပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာ ့ ကျန ် းမာရေး အဖွဲ ့ အစည ် း အဆိုအရ ကမ ္ ဘာပေါ ် က လူ သန ် း ၆၀၀ ဟာ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေအရင ် းအမြစ ် ရဖို ့ အလားအလာ မရှိကြပါ ။ 
သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ ရေ ရပိုင ် ခွင ့ ် ကင ် းမဲ ့ တာဟာ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲနိုင ် ငံတွေမှာ အသက ် ငါးနှစ ် အောက ် ကလေးတွေကို သေစေတဲ ့ အကြောင ် းဖြစ ် စေပြီး UNICEF ရဲ ့ ခန ့ ် မှန ် းချက ် အရ ကလေးပေါင ် း ၃၀၀၀ ဟာ ရေနဲ ့ ဆက ် စပ ် တဲ ့ ရောဂါကြောင ့ ် နေ ့ စဉ ် သေဆုံးနေပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အိမ ် ပြန ် ပြီးနောက ် ရှစ ် တန ် းတုန ် းက နွေတစ ် ရာသီမှာ ကမ ္ ဘာ ့ ရေ အကြပ ် အတည ် းကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ကျွန ် မရဲ ့ ထက ် သန ် မှုကို ကျွန ် မရဲ ့ သိပ ္ ပံပညာ စိတ ် ဝင ် စားမှုနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ချင ် တယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အကောင ် းဆုံးလုပ ် ဖို ့ က ကားဂိုဒေါင ် ကို လက ် တွေ ့ ခန ် းအဖြစ ် ပြောင ် းဖို ့ ဖြစ ် မယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် က ပထမက မီးဖိုချောင ် ကို လက ် တွေ ့ ခန ် းအဖြစ ် ပြောင ် းလိုက ် တာပါ ။ ဒါပေမဲ ့ မိဘတွေက သဘေမတူပဲ ကျွန ် မကို ကန ် ထုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ရေနဲ ့ စပ ် ဆိုင ် တဲ ့ ဂျာနယ ် စာတမ ် းတွေ အများကြီးကိုလည ် း ဖတ ် ခဲ ့ ပြီး သိခဲ ့ ရတာက လောလောဆယ ် ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲနိုင ် ငံတွေမှာ နေရောင ် ခြည ် သုံး ပိုးသတ ် ခြင ် း (သို ့) SODIS ခေါ ် တဲ ့ တစ ် ခုခုကို ရေသန ့ ် စင ် ဖို ့ သုံးတာကိုပါ ။ 
SODIS မှာ ပလပ ် စတစ ် ပုလင ် းအကြည ် တွေမှာ ညစ ် ပတ ် တဲ ့ ရေကိုဖြည ့ ် ပြီး ခြောက ် နာရီကနေ ရှစ ် နာရီကြာ နေလှန ် းထားပါတယ ် ။ 
နေရောင ် ခြည ် ထဲက UV ရောင ် ခြည ် က ဘေးဖြစ ် စေတဲ ့ ရောဂါပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ DNA ကိုဖျက ် ဆီးပြီး ရေကို သန ့ ် စင ် ပေးပါတယ ် ။ 
SODIS က အင ် မတန ် လွယ ် ကူပြီး စွမ ် းအင ် တွက ် ခြေကိုက ် ပေမဲ ့ နေရောင ် ခြည ် စွမ ် းအင ် ကို သုံးတာကြောင ့ ် တကယ ် ကို နှေးပြီး မိုးအုံ ့ တဲ ့ အခါ နှစ ် ရက ် လောက ် ကြာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ SODIS ဖြစ ် စဉ ် ပိုမြန ် လာအောင ် လုပ ် ဖို ့ photocatalysis လို ့ ခေါ ် တဲ ့ စနစ ် ကို မကြာခင ် က သုံးကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ photo catalysis ဆိုတာ အတိအကျက ဘာလဲ ။ 
ဒါကို ပိုင ် းကြည ့ ် ရအောင ် ၊ "" photo "" ဆိုတာ နေကလို ့ ဖြစ ် ပြီး catalyst က ဓါတ ် ပြုမှု မြန ် စေတဲ ့ အရာပါ ။ 
ဒီတော ့ photocatalysis လုပ ် ပေးတာက နေရေင ် ခြည ် သုံး သန ့ ် စင ် ခြင ် းကို မြန ် အောင ် လုပ ် ပေးခြင ် းပါ ။ 
နေရောင ် ဝင ် လာပြီး TiO2 (သို ့) titanium dioxide လို photocatalysis တစ ် ခုကို ထိတဲ ့ အခါ ဒါက တကယ ့ ် ကို ဓာတ ် ပြုတဲ ့ superoxides, hydrogen peroxide နဲ ့ hydroxyl အရင ် းအမြစ ် တွေလို အောက ် စီဂျင ် အမျိုးအစားတွေကို ဖန ် တီးပေးပါတယ ် ။ 
ဒီဓာတ ် ပြုတဲ ့ အောက ် စီဂျင ် အမျိုးအစားတွေက ဘက ် တီးရီးယာနဲ ့ အော ် ဂင ် းနစ ် တွေနဲ ့ သောက ် ရေက ညစ ် ညမ ် းမှုတစ ် စုလုံးကို ဖယ ် ရှားနိုင ် စွမ ် းရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကံမကောင ် းတာက လက ် ရှိ အသုံးချနေတဲ ့ photocatalytic SODIS နည ် းမှာ အာနည ် းချက ် အချို ့ ရှိနေတယ ် ။ 
ကြည ့ ် ပါ ၊ သူတို ့ လုပ ် တာက ပလပ ် စတစ ် ပုလင ် း အကြည ် တွေကိုယူပြီး အတွင ် ဘက ် ကို photocatalytic အလွှာနဲ ့ သုတ ် တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ titanium dioxide လို photocatalysis တွေဟာ တကယ ် တော ့ UV ရောင ် ခြည ် ကို ကာကွယ ် ဖို ့ အများအားဖြင ့ ် နေပူခံလိမ ် းဆေးတွေမှာ သုံးပါတယ ် ၊ 
ဒီတော ့ ပုလင ် းတွေရဲ ့ အတွင ် ဘက ် မှာ သုတ ် တဲ ့ အခါ ၎ င ် းတို ့ ဟာ UV ရောင ် ခြည ် တစ ် ချို ့ ကို ကာလိုက ် ပြီး ဖြစ ် စဉ ် ရဲ ့ ထိရောက ် မှုကို လျော ့ ပါးစေပါတယ ် ။ 
ဒါ ့ အပြင ် ဒီ photocatalytic အလွှာတွေဟာ ပလပ ် စတစ ် ပုလင ် းမှာ တင ် းတင ် း ကပ ် မနေပါဘူး ။ ဆိုလိုတာက ၎ င ် းတို ့ ဟာ ရေနဲ ့ ပါသွားပြီး လူတွေက ဓာတ ် ကူပစ ္ စည ် းကို သောက ် မိသွားတာပါ ။ 
TiO2 ဟာ ဘေးကင ် းပြီး ဓာတ ် မပြုပေမဲ ့ ဓာတ ် ကူပစ ္ စည ် းကို ဆက ် သောက ် နေရင ် ထိရောက ် မှု မရှိနိုင ် တော ့ ပါး ။ ခဏကြာ သုံးပြီးတဲ ့ နောက ် မှာတောင ် အဲဒါကို ဆက ် ဖြည ့ ် တင ် းဖို ့ လိုတာကြာင ့ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ ရည ် ရွယ ် ချက ် က လက ် ရှိ လုပ ် ဆောင ် မှု နည ် းစနစ ် တွေရဲ ့ အားနည ် းချက ် တွေကို ကျော ် လွှားပြီး ဘေးကင ် း ၊ တည ် တံ ့ ကာ တွက ် ခြေကိုက ် ပြီး ဂေဟနစ ် နဲ ့ သဟဇာတဖြစ ် တဲ ့ ရေသန ့ ် စင ် တဲ ့ နည ် းကို ဖန ် တီးဖို ့ ပါ ။ 
ရှစ ် တန ် းအနေနဲ ့ စခဲ ့ တဲ ့ သိပ ္ ပံပြပွဲ ပရောဂျက ် ဟာ အခုတော ့ ရေသန ့ ် စင ် ရေးအတွက ် ကျွန ် မရဲ ့ photocatalytic ပေါင ် းစပ ် မှုပါ ။ 
ဒီပေါင ် းစပ ် မှုက titanium dioxide ကို ဘိလပ ် မြေနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် တယ ် ။ 
ဘိလပ ် မြေလို ပေါင ် းစပ ် မှုတွေ အချို ့ ကို ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ ့ တွေ ့ နိုင ် ရာ အသုံးချမှု နည ် းစနစ ် တွေရဲ ့ အင ် မတန ် စွယ ် စုံရတဲ ့ ကဏ ္ ဍတွေ ပေါ ် ပေါက ် လာတယ ် ။ 
ဥပမာ တစ ် ဦးချင ် း သုံးဖို ့ အတွက ် ရေပုလင ် းတွေထဲမှာ လွယ ် လွယ ် ထည ့ ် နိုင ် တဲ ့ တုတ ် တံတစ ် ချောင ် း ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ (သို ့) မိသားစုတွေအတွက ် ရေစစ ် နိုင ် တဲ ့ စိမ ့ ် ဝင ် တဲ ့ ရေစစ ် တစ ် ခု ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရပ ် ရွာတွေအတွက ် ပိုရှည ် ကြာတဲ ့ ကာလတစ ် ခုအတွက ် ပိုများပြားတဲ ့ ရေပမာဏကို သန ့ ် စင ် ဖို ့ လက ် ရှိရှိနေတဲ ့ ရေတိုင ် ကီရဲ ့ အတွင ် းဘက ် ကိုတောင ် သုတ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလမ ် းတစ ် လျှောက ် မှာ ကျွန ် မရဲ ့ ခရီးက တကယ ့ ် ကို မလွယ ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း ၊ ကျွန ် မမှာ ခေတ ် မီတဲ ့ လက ် တွေ ့ ခန ် း သုံးခွင ့ ် မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မ စလုပ ် တော ့ အသက ် ၁၄ နှစ ် ဆိုပေမဲ ့ သိပ ္ ပံဆိုင ် ရာ သုတေသနကို လေ ့ လာလိုက ် စားတဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားမှုနဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ ရေအကြပ ် အတည ် း ဖြေရှင ် းဖို ့ ကျွန ် မ အသက ် ကို အတားအဆီး ဖြစ ် ခွင ့ ် မပြုခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ကြည ့ ် ပါ ၊ ရေဟာ ဘာမဆိုကို ပျော ် စေတဲ ့ အရာတင ် မဟုတ ် ပဲ 
ရေဟာ လူသားရဲ ့ အထွေထွေ ရပိုင ် ခွင ့ ် ကြီးပါ ။ 
ဒီအကြောင ် းကြောင ့ ် ဒါကို လက ် တွေ ့ ခန ် းကနေ လက ် တွေ ့ ကမ ္ ဘာထဲကို ယူဆောင ် ဖို ့ ၂၀၁၂ ကစပြီး ဒီသိပ ္ ပံပြပွဲ ပရောဂျက ် ကို ဆက ် လုပ ် ဆောင ် နေတာပါ ။ 
ဒီနှစ ် နွေရာသီမှာ World Water အတွက ် Catalyst ကို ကျွန ် မ ထူထောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကမ ္ ဘာ ့ ရေအကြပ ် အတည ် းအတွက ် ဖြေရှင ် းနည ် းတွေ ဓာတ ် ကူဖို ့ ရည ် ရွယ ် တဲ ့ လူမှုရေးလုပ ် ငန ် းပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ရေတစ ် စက ် တည ် းနဲ ့ တော ့ အများကြီး မတတ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ရေစက ် များစွာ စုပေါင ် းလာတဲ ့ အခါ ကျွန ် မတို ့ ဂြိုဟ ် မှာ အသက ် ကို တည ် တံ ့ နိုင ် စေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သမုဒ ္ ဒရာတွေဖြစ ် ဖို ့ ရေစက ် တွေ စုပေါင ် းလာသလိုပဲ ဒီကမ ္ ဘာ ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းတဲ ့ အခါ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အတူစုပေါင ် းရမယ ် ဆိုတာ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

အပြင ် ပန ် းကြည ့ ် ရင ် တော ့ ဂျွန ် အတွက ် အရာအားလုံး သူ ့ ဘက ် ပါနေတယ ် ။ 
သူဟာ မကြာသေးမီကပဲ စာချုပ ် တစ ် ခု လက ် မှတ ် ထိုးခဲ ့ တယ ် ။ သူ ့ ရဲ ့ နယူးယောက ် က အခန ် းကို ရောင ် းဖို ့ စာချုပ ် ပါ ။ သုညခြောက ် လုံး ဂဏန ် း အမြတ ် နဲ ့ ပေ ့ ါ ။ အဲဒီအခန ် းကို သူပိုင ် ခဲ ့ တာ ငါးနှစ ် ပဲရှိသေးတယ ် လေ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ ဘွဲ ့ လွန ် ဒီဂရီကို ရယူခဲ ့ တဲ ့ ကျောင ် းက သူ ့ ကို ဆရာအနေနဲ ့ ကျောင ် းမှာ ပြန ် အလုပ ် လုပ ် ပေးဖို ့ မကြာခင ် ကပဲ ကမ ် းလှမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီမှာ လခတစ ် မျိုးပဲ မဟုတ ် ဘူး နှစ ် ပေါင ် းများစွာအတွင ် းမှာ ပထမဆုံးရတဲ ့ အခြားခံစားခွင ့ ် တွေလည ် း ပါတယ ် ။ 
... အရာအားလုံး ဂျွန ့ ် အတွက ် အဆင ် ပြေနေပေမယ ့ ်.. သူရုန ် းထွက ် နိုင ် အောင ် ကြိုးစားနေရတယ ် ။ ဆေးစွဲနေတာနဲ ့ စိတ ် ဓါတ ် ကျနေတာတွေကနေပေါ ့.. 
၂၀၀၃ ခုနှစ ် ဂျွန ် လ ၁၁ရက ် မှာ သူ တံတားအစွန ် းပေါ ် ကို တက ် ခဲ ့ တယ ် ။ မန ် ဟက ် တန ် တံတားကြီးရဲ ့ အကာအရံပေါ ် ကို တက ် ပြီး.. ဟိုးအောက ် မှာရှိတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ပြည ့ ် နေတဲ ့ ရေထဲကို ခုန ် ချခဲ ့ တယ ် ။ 
မှတ ် သားလောက ် စရာ... မဟုတ ် သေးဘူး... ထူးဆန ် းအံ ့ သြလောက ် စရာပဲ.. သူအသက ် ရှင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြုတ ် အကျမှာ သူ ့ ညာလက ် မောင ် း ကြေသွားတယ ် ။ သူ ့ မှာ ရှိသမျှ နံရိုးအားလုံးကျိုးသွားခဲ ့ ပြီး.. သူ ့ ရဲ ့ အဆုတ ် ကို ထိုးဖောက ် လိုက ် သလို ဖြစ ် သွားခဲ ့ တယ ်... နောက ် ပြီးသူဟာ သတိရတစ ် ချက ် မရတစ ် ချက ် နဲ ့... East မြစ ် အတိုင ် းမျောလာပြီး.. ဘရွတ ် ကလင ် း တံတားအောက ်.. ပြီးနောက ် တော ့ Staten ကျွန ် းကိုသွားတဲ ့ ဖယ ် ရီလမ ် းကြောင ် းထဲကို ရောက ် သွားတယ ် ။ သင ် ္ ဘောပေါ ် က ခရီးသည ် တွေက... နာကျင ် လို ့ အော ် နေတဲ ့ သူ ့ အသံကို ကြားသွားပြီး.. ဖယ ် ရီရဲ ့ ကက ် ပတိန ် ကို အကြောင ် းကြားလိုက ် တယ ် ။ ကက ် ပတိန ် က ကမ ် းခြေအစောင ့ ် တွေကို ဆက ် အကြောင ် းကြားလိုက ် တဲ ့ အခါ... ဂျွန ့ ် ကို East မြစ ် ထဲကနေ ကယ ် ထုတ ် ခဲ ့ ကြရတယ ် ။ နောက ် ပြီး Bellevue ဆေးရုံကို ပို ့ လိုက ် ကြရတယ ် ။ 
အင ် း.. တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းက ဒီနေရာကျမှ စပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဂျွန ် က.. သူ ့ ရဲ ့ ဘဝကို အားလုံးပြန ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ.. ပထမဆုံးက ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ ၊ နောက ် ပြီး ခံစားမှုပိုင ် းဆိုင ် ရာ... နောက ် ဆုံးကတော ့ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာပေါ ့.. သူဘာကို တွေ ့ ရှိရသလဲဆိုတော ့ သူ ့ ဘဝပြန ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ အတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ အကူအညီတွေ.. မိမိရဲ ့ ဘဝကို နိဂုံးချုပ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ တဲ ့ လူတစ ် ယောက ် အတွက ် နည ် းနည ် းပဲ ရှိပါတယ ် ။.. အခု ဂျွန ် လုပ ် ခဲ ့ သလိုပေ ့ ါ 
သုတေသနအရတော ့.. လူ ၂၀ မှာ ၁၉ ယောက ် သော.. ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သေကြောင ် းကြံသူတွေဟာ... မအောင ် မြင ် ကြပါဘူး.. 
ဒါပေမယ ့ ် အဲဒီလို ပထမအကြိမ ် မှာ သေကြောင ် းကြံမှု မအောင ် မြင ် သူတွေဟာ.. ၃၇ ဆပိုပြီး ဒုတိယအကြိမ ် မှာ အောင ် မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလူတွေဟာ... တကယ ် ပဲ အန ္ တရာယ ် နဲ ့ နီးနေတဲ ့ လူတွေပါ ။ သူတို ့ ကို ရုန ် းထွက ် နိုင ် ဖို ့ ၀ိုင ် းဝန ် းဖေးကူနိုင ် တဲ ့ အရာအနည ် းငယ ် သာ ရှိတာရယ ်... 
ဘာတွေဖြစ ် လာသလဲ.. အဲဒီလူတွေသူတို ့ ရဲ ့ ဘဝတွေကို ပြန ် လည ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ ကြိုးစားတဲ ့ အခါ ဘာတွေဖြစ ် လာသလဲဆိုတာရယ ်... သူတို ့ ရဲ ့ ပါတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ရှိနေတဲ ့ သတ ် သေခြင ် းနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အစွဲတွေ အမြင ် တွေရဲ ့ သက ် ရောက ် မှုကြောင ့ ် ပေ ့ ါ.. ကျွန ် တော ် တို ့ က သူတို ့ ကို ဘာပြောသင ့ ် လဲဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် မသေချာပါဘူး ။ ဒါကြောင ့ ် အများအားဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာမှ မပြောဖြစ ် ကြပါဘူး ။ 
အဲလိုနေလိုက ် ကြတဲ ့ အခါ သူတို ့ ရဲ ့ အထီးကျန ် မှုပို ပိုဆိုးလာစေပါရော.. အထီးကျန ် မှုဆိုတာ ဂျွန ် တို ့ လို လူတွေ ရင ် ဆိုင ် နေရတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဂျွန ် ရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို သေချာသိပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ဂျွန ် ကိုယ ် တိုင ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါပဲ... 
အင ် း.. နောက ် ပြီးတော ့... ဒီနေ ့ လူရှေ ့ သူရှေ ့ မှာ ပထမဦးဆုံးအနေနဲ ့.. ကျွန ် တော ် သေသေချာချာ နားလည ် သိရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် ဖြတ ် သန ် းခဲ ့ ရတဲ ့ ဘဝကိုပေ ့ ါ.. 
ဒါပေမယ ့ ်.... ၂၀၀၆ ခုနှစ ် မှာ အလွန ် ချစ ် ရတဲ ့ ဆရာကို ဆုံးရှုံးရပြီး... ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သတ ် သေခဲ ့ တဲ ့ သူငယ ် ချင ် းကောင ် းတစ ် ယောက ် ကိုလည ် း ဆုံးရှံုးခဲ ့ ရပါတယ ် ။ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် က TEDActive မှာ ထိုင ် နေရင ် းနဲ ့.. ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သိလိုက ် တာက ကျွန ် တော ် ရေငုံနှုတ ် ပိတ ် မနေသင ့ ် တော ့ ဘူးလို ့... နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဒါနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အစွဲတွေကို ကျော ် ဖြတ ် ပြီး.. ဖြန ့ ် ဝေသင ့ ် တဲ ့ ဒီအိုင ် ဒီယာလေးအကြောင ် း ပြောပြဖို ့ ။ အဲဒါဟာ.. ခက ် ခဲတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ကို ချခဲ ့ ရတဲ ့ လူတွေကို... သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝ ပြန ် ရှင ် သန ် လာနိုင ် ဖို ့.... အကူအညီပေးနိုင ် မယ ့ ် အရာတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အကူအညီတွေ ပိုလိုအပ ် နေပါတယ ် ။ 
The Trevor Project မှာပြောသလိုပဲ... ပိုတော ့ ကောင ် းလာပါတယ ် ။ 
တော ် တော ် ကြီးကို တိုးတက ် ကောင ် းမွန ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က အရှေ ့ က ထွက ် ရပ ် ဖို ့ ရွေးချယ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီကနေ ့ ရှိနေတဲ ့ လုံးဝခြားနားတဲ ့ အလုံပိတ ် တစ ် ခုလို ဖြစ ် နေရာကနေပေါ ့.. ခင ် ဗျားတို ့ ကို တွန ် းအားပေးဖို ့... တိုက ် တွန ် းဖို ့ ပါ ။ အကယ ် ၍ သင ် သာ... ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သေကြောင ် းကြံဖို ့ စဉ ် းစား (သို ့) ကြိုးစားဖူးတယ ် ဆိုရင ်.. ဒါမှမဟုတ ်.. သင ့ ် အသိအကျွမ ် းထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် က ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုရင ်... အဲဒီအကြောင ် းကို ထုတ ် ပြောပါ ။ အကူအညီရယူပါ ။ 
ဒါဟာ.. ပြောပြသင ့ ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာဖြစ ် ပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ဒါဟာ တခြားလူကို ဝေငှသင ့ ် တဲ ့ အိုင ် ဒီယာတစ ် ခုလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
လက ် ခုပ ် သံများ... 

Dustin Hoffman ဆိုတဲ ့ ရုပ ် ရှင ် မင ် းသား ရှိပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် းများစွာက သူဟာ "" The Graduate. "" ဆိုတဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ထဲ ပါခဲ ့ တာ သိချင ် သိကြမှာပါ ။ အဲဒီ ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာ အရေးကြီးဆုံး ဇာတ ် ခန ် နှစ ် ခုရှိတယ ် ။ 
ပထမ တစ ် ခုက မြှူဆွယ ် ခန ် းပါ ။ 
ဒီနေ ့ အဲဒီ အကြောင ် း မဆွေးနွေးပါဘူး ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒုတိယ အခန ် းထဲမှာ လူကြီး တစ ် ယောက ် က သူ ့ ကို ရေကူးကန ် ဆီကို ခေါ ် ထုတ ် သွားတယ ် ၊ ကောလိပ ် ဘွဲ ့ ရ လူငယ ် ဖြစ ် တဲ ့ အဲဒီလူကြီးက စကားလုံး တစ ် လုံးကိုသာ ပြောခဲ ့ တယ ် ၊ စကား တစ ် လုံးတည ် းပါ ။ 
အဲဒီစကားလုံးက ဘာလဲ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးသိကြတယ ် ။ 
အဲဒါက "" plastics "" ပါပဲ ။ (ရယ ် မောသံများ) ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာက အဲဒီစကားလုံးဟာ လုံးဝကို မှားနေတဲ ့ အကြံပေးချက ် ပါပဲ ။ (ရယ ် မောသံများ) 
အဲဒါ ဘာကြောင ့ ် မှားတာလဲ ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
အဲဒီစကားလုံးက "" silicon "" ဖြစ ် ခဲ ့ ရမှာ ။ silicon ဖြစ ် ရန ် လိုခဲ ့ တာရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းက တပိုင ် းလျှပ ် ကူးတွေအတွက ် အခြေခံအကျဆုံး မူပိုင ် ခွင ့ ် တွေကို လုပ ် ပြီးနေခဲ ့ လို ့ ပါ ၊ တပိုင ် းလျှပ ် ကူးတွေ ထုတ ် လုပ ် နေပြီ ။ 
Silicon Valley ဆိုတာကို အဲဒီရုပ ် ရှင ် ပြလာချိန ် ၊ ၁၉၆၇ ခုနှစ ် ထဲတွင ် ဆောက ် လုပ ် ပြီးခါစပဲ ရှိသေးတယ ် ။ 
အဲဒီရုပ ် ရှင ် ထုတ ် လုပ ် ပြီးတစ ် နှစ ် ကြာတော ့ Intel ပေါ ် လာတယ ် ။ 
အဲဒီဘွဲ ့ ရဟာ မှန ် ကန ် တဲ ့ စကားလုံး တစ ် လုံးကိုသာ ကြားခဲ ့ ရင ် ၊ သူဟာ ဇာတ ် စင ် ပေါ ် ကို တက ် နိုင ် သူ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် လာခဲ ့ မလား မသိပါ ၊ ဒီမှာ ရှိနိုင ် ခဲ ့ မှာပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒီအကြောင ် း စဉ ် းစားနေတုန ် း ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ လာမယ ့ ် ဘွဲ ့ ရဟာ ပလတ ် စတိတ ် ဘူးတွေကို ရောင ် းသူအဖြစ ် ဘဝ ပြီးဆုံးသွားမယ ့ ် သူမျိုးဖြစ ် မလာရန ် ဘယ ် လို အကြံပေးသင ့ ် လဲ စဉ ် းစားကြရအောင ် ။ (ရယ ် မောသံများ) 
အဲဒီတော ့ ဒီနေ ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ ် တွင ် ၊ ကောလိပ ် ဘွဲ ့ ရ တစ ် ယောက ် ကို ဆွဲထုတ ် လျက ် စကားလုံး တစ ် လုံးတည ် းဖြင ့ ် အကြံပေးရန ် လိုအပ ် ခဲ ့ ရင ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ပြောမယ ့ ် စကားလုံးက ဘာလဲ? 
ကျွန ် တော ် စိတ ် ထင ် "" ဘဝကုဒ ် "" ဖြစ ် ပါမယ ် ။ "ဘဝကုဒ ်" ဆိုတာဘာလဲ? "" "ဘဝကုဒ ်" "ဆိုတာ ဘဝကို စီစဉ ် ရန ် နည ် းလမ ် းအမျိုးမျိုးပါ ။ 
ကွန ် ပျူတာ ပရိုဂရမ ် ကို ပြုစုမယ ့ ် အစား ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ဗိုင ် းရပ ် စ ် တွေ ရီထရိုဗိုင ် းရပ ် တွေ သို ့ မဟုတ ် အသားဓာတ ် တွေ သို ့ မဟုတ ် DNA သို ့ မဟုတ ် RNA အပင ် တွေ (သို ့) တိရိစ ္ ဆာန ် တွေ အကောင ် တွေကို ဖန ် တီးနေတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ လုပ ် စေလိုကြတဲ ့ အရာများကို သက ် ရှိအနေနှင ့ ် စီစဉ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ အတိုင ် း လုပ ် လာစေနိုင ် တဲ ့ အစွမ ် းအစ အကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် အဲဒီလုပ ် ကိုင ် မှုရဲ ့ နောက ် ဆုံးရလဒ ် မှာသက ် ရှိ ပုံစံအမျိုးမျိုးကို ၊ မွေးမြူခြင ် း ၊ ပြောင ် းလဲခြင ် း ၊ မျိုးစပ ် ခြင ် း ၊ နှိုင ် းယှဉ ် ရွေးချယ ် ခြင ် း ၊ အရှိန ် မြှင ့ ် နေမှု ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါအသစ ် အဆန ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
ဒီမုန ် ညင ် းကို မွမ ် းမံပြင ် ပေးလိုက ် လို ့ ပုံစံတစ ် မျိုး ပြောင ် းလဲပေးလိုက ် ရင ် ပန ် း ​ ေဂါ ် ဖီစိမ ် ် း ရလာပါမယ ် ။ 
နောက ် တစ ် မျိုး ပြောင ် းလဲလိုက ် ရင ် ကိုက ် လန ် ကို ရပါမယ ် ။ 
ဒါမှမဟုတ ် တတိယပုံစံနဲ ့ ပြောင ် းလဲမယ ် ဆိုရင ် ၊ ပန ် းကော ် ဖီကို ရရှိကြပါမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ က အဲဒီလို သဘာဝဖြစ ် သဘာဝမြေဩဇာသုံး ဈေးကွက ် ဆီကို သွားမယ ် ဆိုရင ် ၊ အပင ် တွေရဲ ့ ဘဝကုဒ ် ကို လူတွေ အချိန ် ကြာစွာ ပြောင ် းလဲလာခဲ ့ တာကို မြင ် ကြရပါမယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် ကွာခြားချက ် က ၊ နိုင ် ငံရေးအရ ကြားနေ အသုံးအနှုန ် းကို ရွေးပြောရင ် [ပညာသားပါတဲ ့ ဒီဇိုင ် း] (ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် ုပ ် တို ့ ပညာသားပါတဲ ့ ဒီဇိုင ် းကို သုံးလာကြပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျပန ် းးသဘောမျိုး လုပ ် မယ ့ ် အစား မျိုးဆက ် တွေ ဖြစ ် ပျက ် မှာကို စောင ့ ် မကြည ့ ် ဘဲ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အထူးဗီဇတွေကို ၊ အထူးအသားဓာတ ် တွေကို ထည ့ ် သွင ် းပေးနေကြတယ ် ၊ ဘဝကုဒ ် ကို မိမိတို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် များနဲ ့ အညီ ပြောင ် းနေကြတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အဲဒီဖြစ ် ပျက ် မှုကို အရှိန ် မြှင ့ ် ပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒါကို သာဓက တခုဖြင ့ ် ပြပေးပါရစေ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက တချို ့ တို ့ ဟာ လိင ် အကြောင ် းကို စဉ ် းစားမိကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ လိင ် ကို ပြောင ် းလဲနိုင ် ပြီ ယူဆနေကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လိင ် ကို ပြောင ် းလဲမှု သဘာဝကျတယ ် ပုံမှန ် ပဲလို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ 
လိင ် ကိစ ္ စဟာ အချိန ် ကြာလာရင ် ဘာဖြစ ် လာလဲ — ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် ၊ လိင ် ဆက ် ဆံမှုရဲ ့ ရလဒ ် က ကလေးပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ ကမ ္ ဘာမှာကျတော ့ ၊ လိင ် ဆက ် ဆံမှုနဲ ့ ဆေးပြား ပေါင ် းလိုက ် တော ့ ကလေးမရှိ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒါဟာလဲ ပုံမှန ် ပဲ ၊ သဘာဝပဲလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ထင ် ကြပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ လူ ့ သမိုင ် း တစ ် လျှောက ် ထဲတွင ် အမြဲတမ ် း မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် များထဲ လုံးဝ မဟုတ ် နိုင ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကို ထိန ် းချုပ ် ခွင ့ ် ပေးပါတယ ် ၊ လိင ် ဆက ် ဆံမှုဟာ ကလေးရမှုနဲ ့ မဆိုင ် တော ့ ပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ က အဲဒါရဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေကို စဉ ် းစားနေကြစဉ ် ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် တဲ ့ အရာတွေနဲ ့ စမ ် းသပ ် တယ ် ၊ အနုပညာလို အရာကို ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
ပန ် းချီဆွဲမှု ၊ ပန ် းပုထုမှု အနုပညာမျိုး မဟုတ ် ထောက ် ကူရေး မျိုးပွားရေး နည ် းပညာများကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
ထောက ် ကူရေး မျိုးပွားရေး နည ် းပညာများ ဆိုတာ ဘာများလဲ? 
ထောက ် ကူရေး မျိုးပွားရေး နည ် းပညာများဆိုတာ မိခင ် ကိုယ ် ပ သန ္ ဓေစပ ် ပေးမှုမျိုးပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က မိခင ် ကိုယ ် ပ သန ္ ဓေစပ ် ပေးမှု ဆီမှာ အကြောင ် းရင ် းတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
တခြား ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ မှ သန ္ ဓေမတည ် နိုင ် တဲ ့ အဖြစ ် မျိုး ရှိတတ ် တယ ် ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ကိုင ် မှုဟာ တကယ ် ကျတော ့ လိင ် ဆက ် ဆံမှု ၊ သန ္ ဓေရမှုနဲ ့ ကလေးရမှုကို ခွဲခြားပေးမှုပါပဲ ။ 
ဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ကလေးယူမယ ့ ် အချိန ် ကိုသာမက ၊ ကလေးကို သန ္ ဓေရစေမယ ့ ် အချိန ် နဲ ့ နေရာကိုပါ ခွဲခြားပစ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ကလေးရမှုကို ခန ္ ဓာကိုယ ် နဲ ့ ၎ င ် း လုပ ် မှုနဲ ့ ၎ င ် း ခြားပစ ် လိုက ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ စမ ် းသပ ် လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ ကြတာတွေကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် ၊ အမြွှာများ အကြောင ် း စဉ ် းစားစရာပါပဲ ။ 
သုတ ် ကောင ် ကို ၊ ဥတွေကို ရေခဲထားနိုင ် ကြပြီ ၊ သန ္ ဓေတည ် ဥတွေကို ရေခဲထားနိုင ် ကြပါပြီ ။ 
အဲဒါက ဘာကို ဆိုလိုပါသလဲ ။ 
ကင ် ဆာ ရောဂါလူနာအတွက ် အဲဒါဟာ သတင ် းကောင ် းပါ ။ 
ဓာတုကုသမှု ဒါမှမဟုတ ် ရောင ် ခြည ် ကုသမှု ခံယူသူတွေဟာ အဲဒါတွေ သိမ ် းဆည ် းထားမယ ် ။ 
အဲဒါတွေ ပြပြင ် ခြင ် း မဟုတ ် ၊ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အဲဒါကို ရေခဲရိုက ် သိမ ် းလျက ် အစားထိုး မိခင ် နဲ ့ မျိုးပွားယူနိုင ် မှာပါ ၊ လိင ် ကို ကာမစပ ် ယှက ် မှုနဲ ့ ခွဲခြားနိုင ် ပါပြီ ။ 
ခင ် ဗျားဆီမှာ နောက ် အနှစ ် ၅၀ အတွင ် းမှာ အမြွှားပူ မွေးနိုင ် သလား? 
(ရယ ် မောသံများ) နှစ ် တစ ် ရာ အတွင ် းမှာရော? 
နှစ ် နှစ ် ရာအတွင ် းမှာရော? 
ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ အပြောင ် းအလဲ သုံးခုတို ့ ဟာ အနာဂတ ် အရေး မဟုတ ် ကြတော ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ ကို သေချာပေါက ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ အရာများပါ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ဘဝကုဒ ် ဆိုတဲ ့ အရာဟာ ဆူပါစွမ ် းပကားကြီးပါပဲ ။ 
၎ င ် းဟာ ဗိုင ် းရပ ် စ ် တွေ ၊ အပင ် တွေနဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို ပြောင ် းလဲနိုင ် တဲ ့ ထက ် မြက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းသာမက ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကိုပါ ဆင ့ ် ကဲ ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ Steve Gullans နဲ ့ ကျွန ် တော ် မကြာမီက စဉ ် းစားလာတဲ ့ အရာမျိုးဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အရဲစွန ့ ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ။ 
လျှပ ် စစ ် ၊ မော ် တော ် ကား ၊ ကွန ် ပျူတာလို အားကောင ် းလှတဲ ့ နည ် းပညာတွေလိုပဲ ဒီနည ် းပညာကိုပါ တလွဲသုံးလို ့ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါက လူတွေ ကြောက ် လန ့ ် စေပါတယ ် ။ 
အဲဒီနည ် းပညာတွေကို လက ် တွေ ့ သုံးရာတွင ် ၊ လူတွေကို ပဉ ္ စရူပတွေ အဖြစ ် တောင ် ပြောင ် းနိုင ် တယ ် ။ 
တိရိစ ္ ဆာန ် တွေမျိုးစပ ် ခဲ ့ ပုံ ဂရိ ဒဏ ္ ဍာရီကို မှတ ် မိလား? 
တကယ ် ပဲ ၊ အဲဒီလို ပြုစုမှုတွေကြောင ့ ် လူတွေရဲ ့ သွေးအမျိုးအစား ပြောင ် းလဲ သွားနိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီလို မဟုတ ် ဘဲ ကျားဆဲလ ် တွေထဲကို အမဆဲလ ် တွေ ထည ့ ် တာမျိုး ၊ ဘယ ် လိုပဲ ထိတ ် လန ့ ် စရာ ကောင ် းပေမဲ ့ ၊ ကင ် ဆာကုသဖို ့ အရိုးခြင ် ဆီကို အစားထိုးဖို ့ အဲဒီလို လုပ ် လို ့ ရနိုင ် တာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ့ အရိုးခြင ် ဆီကို ရယူလျက ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ အခြေခံအချက ် တချို ့ ပြောင ် းလဲပစ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ၊ ကိုယ ့ ် အသက ် ကို ကယ ် တင ် မှုလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလို အကြောင ် းအရာတွေကို စဉ ် းစားနေကြတဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၂၀ တုန ် းက အဖြစ ် ကို ပြောမယ ် ။ 
ဒါက Emma Ott ပါ ။ 
သူမကို မကြာမီကပဲ ကောလိပ ် မှာ လက ် ခံခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူမ ငွေစာရင ် းပညာကို သင ် ယူနေပါတယ ် ။ 
သူမဟာ အားကစား နှစ ် မျိုးကို လိုက ် စားသူပါ ။ ကျောင ် းမှာ အမှတ ် ကောင ် းသူပါ ။ 
သူမနဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ မှတ ် သားစရာက မိဘ သုံးပါးမှ မွေးဖွားခဲ ့ တဲ ့ ပထမဦးဆုံး လူသား ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါ ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ? 
သူ ့ မှာ mitochondrial ရောဂါဆိုး ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒီရောဂါ မျိုးဆက ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ တတိယလူ တစ ် ယောက ် ရဲ ့ DNA ကို ယူပြီး သူ ့ ထဲ အစားထိုး ထည ့ ် ပေးလိုက ် ကာ သူ ့ အသက ် ကို ကယ ် တင ် ပေးခဲ ့ ရလို ့ ပါ ။ 
မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ ပြုစုမှုကို လုပ ် ပေးခြင ် းဖြစ ် ရာ ၊ သူမ ကလေးမွေးလာခဲ ့ သော ် ၊ ကလေးတွေကိုပါ ကယ ် တင ် လိုက ် ပါပြီ ၊ သူတို ့ မှာ အဲဒါ မဖြစ ် နိုင ် ပါ ။ 
သူတို ့ ကလေးတွေ ၊ မြေးတွေ ကယ ် တင ် ခံလိုက ် ကြရပါပြီ ၊ ဆက ် ခံနိုင ် ကြမှာပါ ။ 
ဒါတွေက လူတွေကို စိတ ် ရှုပ ် စေပါတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၂၀ တုန ် းက ၊ ပညာရှင ် များက ၊ ဒါကို နည ် းနည ် းလေး လေ ့ လာကြည ့ ် ရင ် ကော? 
အရဲစွန ့ ် လုပ ် လိုက ် လို ့ ၊ မလုပ ် လိုက ် လို ့ အန ္ တရာယ ် တွေ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ခုနက နည ် းပညာနဲ ့ ကယ ် တင ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ လူတွေ နှစ ် ဒါဇင ် လောက ် ရှိပါတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် နှစ ် ပေါင ် း ၂၀ အကြာမှာ အဲဒါကို စဉ ် းစားလာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို စဉ ် းစားနေခိုက ် "" ဟေး ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ပိုပြီးအချိန ် ယူ စူးစမ ် းသင ့ ် တယ ် ၊ ဒီလိုလုပ ် ရင ် ဟိုလို လုပ ် ရင ် ကောင ် းမလား "" စဉ ် းစားတယ ် ၊ လုပ ် လိုက ် လို ့ ဖြစ ် လာမှာ ၊ မလုပ ် လိုက ် လို ့ ဖြစ ် လာမယ ့ ် အကျိုးဆက ် တွေ ရှိတယ ် ။ 
သေလုနီး ရောဂါတွေ ကုသမှုလိုပါပဲ — တကယ ် တော ့ ၊ အဲဒါကို လုံးဝကို သဘောမကျတဲ ့ နည ် းပါ ။ 
လူသားဆိုတာ ပိုလီယို ၊ ကျောက ် (သို ့) အဆုပ ် ရောဂါ ကပ ် ဘေးကြီးကြောင ့ ် ရောဂါဖြစ ် သေဆုံးရခြင ် းဟာ ပုံမှန ် သဘာဝကျပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က လူသားရဲ ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ထဲကို ကာကွယ ် ဆေး ထိုးပေးကြခြင ် းဟာ သဘာဝကျတဲ ့ အရာမဟုတ ် ပေမဲ ့ ၊ ရရှိမယ ့ ် အကျိုးစီးပွားဟာ အန ္ တရာယ ် ထက ် သာလွန ် နေတယ ် လို ့ ယုံကြည ် ကြလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က သဘာဝမကျတဲ ့ အပင ် တွေ ၊ သဘာဝ မကျတဲ ့ အကောင ် တွေ ပျိုးထောင ် ခဲ ့ လို ့ ၊ လူ ခုနစ ် ဘီလီယံကို ကျွေးမွေးနိုင ် ကြလို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ဘဝပုံစံ အသစ ် လို အရာများကို ဖန ် တီးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ဘဝပုံစံအသစ ် တွေကို ဖန ် တီးလာတာနဲ ့ အမျှ ၊ ကြောက ် စရာ ထိတ ် လန ့ ် စရာ ထင ် ရပေမဲ ့ ၊ အဲဒီဘဝပုံစံများ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ထမင ် းစားရာမှာ ရှိတာကို သဘောတူကြရမှာပါ ။ 
ညာစာစားတဲ ့ စားပွဲပေါ ် က ပန ် းတွေဆိုပါစို ့ — ၎ င ် းတို ့ ထဲမှာ ဘဘာဝကျတာဆိုလို ့ သိပ ် မရှိတော ့ ပါ ၊ လူတွေက အဲဒီပန ် းတွေရဲ ့ အရောင ် ကို ၊ အရွယ ် အစားကို ၊ တပတ ် ကြာခံရန ် မျိုးထုတ ် ယူခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
အလေ ့ ကျ ပေါက ် တဲ ့ ပန ် းတွေဟာ အကြာကြီး မခံနိုင ် ကြလို ့ အဲဒါတွေကို လက ် ဆောင ် အဖြစ ် မပေးကြပါဘူး ။ 
ဒါတွေအားလုံးက တကယ ် တော ့ Darwin သီအိုရီကို ပြောင ် းပြန ် လှန ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နှစ ် ပေါင ် း လေးဘီလီယံ ကြာလာခဲ ့ တဲ ့ အထိ ၊ ဒီဂြိုဟ ် ပေါ ် မှာ နေထိုင ် သေခဲ ့ ကြသမျှဟာ မူနှစ ် ရပ ် ကို နာခံရတယ ် - သဘာဝရဲ ့ ရွေးချယ ် မှုနဲ ့ ကျပန ် းပြောင ် းလဲမှုကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ အသက ် ရှင ် သေကြေမှုဟာ ဖွဲ ့ စည ် းတည ် ဆောက ် မှုဟာ အခုတော ့ ဇောက ် ထိုး ပြောင ် းသွားပါပြီ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ လုပ ် တာကျတော ့ စင ် ပြိုင ် ဆင ့ ် ကဲစနစ ် ကို တီထွင ် ခဲ ့ ကြကာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ သဘာဝမကျတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုနဲ ့ ကျပန ် း မဟုတ ် တဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုကို လုပ ် နေကြတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် တော ် ရှင ် းပြပါရစေ ။ 
ဒါက သဘာဝကျတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပါ ။ 
ဒါက သဘာဝမကျတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒီတော ့ ဒီလိုအရာတွေရဲ ့ အစကို ပြောရရင ် ၊ ဝံပုလွေတွေကို မျိုးစပ ် လာတာ နှစ ် ပေါင ် းထောင ် ချီပါပြီ အာရှအလယ ် မှာ ခွေးများဖြစ ် အောင ် လုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲ ့ နောက ် ကြီးမားတဲ ့ ခွေးများအဖြစ ် ၎ င ် း ၊ သေးငယ ် တဲ ့ ခွေးများအဖြစ ် ၎ င ် း ပြောင ် းလဲလာကြတယ ် ။ 
Fifth Avenue မှာ သားရေအိတ ် ထဲ မြင ် ရတဲ ့ Chihuahua ဆိုတဲ ့ ခွေးကိုယူပြီး အာဖရိကကို သွားတဲ ့ လေယာဉ ် ပေါ ် များ တင ် ပေးလိုက ် ရင ် ၊ သဘာဝရွေးချယ ် မှုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နိုင ် မှာပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကမ ္ ဘာကြီးပေါ ် မှာ ပြောင ် းခင ် းလောက ် သဘာဝ မကျတဲ ့ အရာ နည ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ၊ ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ မှ ၊ သဘာဝ သစ ် တောထဲ လမ ် းလျှောက ် သွားရင ် ၊ တစ ် မျိုးတည ် းသော အပင ် တွေ အတန ် းလိုက ် ပေါက ် နေတာကို တခြားအပင ် တွေ ရှိနေတာကို မြင ် တွေ ့ ဖို ့ မလွယ ် ပါ ။ 
ပြောင ် းခင ် း ဆိုရင ် ဘာတွေ ရှိရမယ ် ၊ ဘာတွေ သေရမယ ် ဆိုတာ ရွေးတာပါ ။ 
သဘာဝမကျတဲ ့ ရွေးချယ ် နည ် းနဲ ့ အဲဒီလို ရွေးတားပါ ။ 
ဂျုံခင ် းကိုပဲ ယူကြည ့ ် မလား ၊ စပါးခင ် းကို ယူကြည ့ ် မလား ၊ အတူတူပါပဲ ။ 
မြို ့ တွေကို ယူကြည ့ ် ၊ ဆင ် ခြေဖုံး ဒေသကို ယူကြည ့ ် တူမှာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ကမ ္ ဘာကြီးမျက ် နှာပြင ် တစ ် ဝက ် ကို သဘာဝဆန ့ ် ကျင ် စီမံပြုစုထားရာ အဲဒီမှာ ဘာတွေ သေရမယ ် ၊ ဘာတွေ အသက ် ရှင ် ရမယ ် ဆိုတာကို ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ဆုံးဖြတ ် ကြတာပါ ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ Manhattan မှာ ဝက ် ဝံကို မတွေ ့ နိုင ် တာပါ ။ 
ဒီလို ကျပန ် း ပြောင ် းလဲမှု ကျတော ့ ကော? 
ဒါဟာ ကျပန ် းပြောင ် းမှုပါ ။ 
ဒါက Antonio Alfonseca ပါ ။ 
သူရဲ ့ အများသိ နောက ် အမည ် တစ ် ခု အမည ် ပြောင ် က Octopus ပါ ။ 
သူဟာ 2000 တုန ် းက နာမည ် အကြီးဆုံး စပစ ် ပေးသူပါ ။ 
သူ ့ ဆီမှာ ကျပန ် းပြောင ် းလဲမှုကြောင ့ ် လက ် တိုင ် းမှာ လက ် ချောင ် း ခြောက ် ချောင ် းဆီ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ စပစ ် ပေးသူအတွက ် သိပ ် ကို အသုံးဝင ် မှန ် း တွေ ့ လာခဲ ့ ရတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျပန ် းမဟုတ ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲကော? 
ဘီယာ ဆိုရင ် ကျပန ် းးမဟုတ ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲပါ ။ 
ဝိုင ် အရက ် ၊ ဒိန ် ချဉ ် ဟာ အဲဒါမျိုးပါ ။ 
တောထဲ သွားရင ် ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ သဘာဝကျတဲ ့ ဒိန ် ခဲတွေကို ဘယ ် နှစ ် ကြိမ ် များ တွေ ့ ခဲ ့ ဘူးကြလဲ? 
သဘာဝကျတဲ ့ ဒိန ် ချဉ ် ကိုရော? 
ဒါတွေကျွန ် တော ် တို ့ တီထွင ် လာခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတာက အဲဒါတွေ ကောင ် းမွန ် စွာ သိရန ် လိုတယ ် ။ 
ဒိန ် ချဉ ် အတွင ် းမှာ ရှာတွေ ့ လိုက ် တဲ ့ CRISPR ဆိုတဲ ့ အရာဟာ သိပ ် ကို အားကောင ် းတဲ ့ ဗီဇပြုပြင ် တီထွင ် ရေး ကိရိယာပါ ။ 
ဆဲလ ် တွေကို နည ် းပညာဖြင ့ ် ပြုစုမွမ ် းမံလာကြရာ အဆစ ် ရောင ် နာကို ကုသရန ် သုံးတဲ ့ အရောင ် းရတွင ် ဆုံး ဆေးဖြစ ် တဲ ့ Humira အပါအဝင ် ဆေးဝါး ၁၀ မျိုးထဲက အနည ် းဆုံး ၈ ခုကို ၊ ထုတ ် လုပ ် ပေးလာနိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ဘဝကုဒ ် ဖြစ ် လာတာပါ ။ 
တကယ ့ ် ကို ဆူပါစွမ ် းထက ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ့ ် ကို ပြုစုလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ၊ ဘဝကုဒ ် ထက ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝကို ပိုပြောင ် းလဲနိုင ် တဲ ့ တခြား အရာရယ ် လို ့ မရှိနိုင ် ပါ ။ 
ဘဝကုဒ ် အကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြပြီဆိုရင ် ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အား လမ ် းညွှန ် စတင ် ရန ် အခြေခံမူ ငါးရပ ် ကို ချပြပေးကာ ကျွန ် တော ် နောက ် တစ ် ခုကိုပေးမယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ အခြေခံမူ နံပါတ ် တစ ် - ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီအရာအတွက ် တာဝန ် ယူကြရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အဲဒါကို တာဝန ် ယူ လုပ ် သူဖြစ ် တော ့ အဲဒါ ့ တာဝန ် ယူရန ် လိုအပ ် တယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ ကျပန ် းပြောင ် းလဲမှု မဟုတ ် ကြပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က လုပ ် ကိုင ် ကြကာ ရွေးကြတာပါ ။ 
"" ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာ "" လုံးဝ မဟုတ ် ပါ ။ ကျပန ် းးသဘောမျိုး ဖြစ ် မလာခဲ ့ ပါ ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ့ အမိန ့ ် ဖြင ့ ် ကျဆင ် းလာခဲ ့ တာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က တီထွင ် ပြုစုခဲ ့ ကြရာ ၊ Pottery Barn ရဲ ့ စည ် းနဲ ့ အညီ ကိုယ ့ ် ကြောင ့ ် ကျိုးရင ် ကိုယ ် တာဝန ် ပေါ ့ ။ 
အခြေခံမူ နှစ ် - ဒီအရာထဲက မတူကွဲပြားမှုကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ အသိအမှတ ် ပြု ဂုဏ ် ယူကြရမယ ် ။ 
ကျောက ် ခေတ ် လူသားတွေဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ နေထိုင ် ခဲ ့ ကြတာ ၃၃ မျိုး ရှိခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အားလုံးနီးပါးဟာ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ မှအပ ၊ မရှိကြတော ့ ပါ ။ 
ဒီကမ ္ ဘာကြီးမှာ လူသား မျိုးနွယ ် အများအပြားတို ့ တချိန ် တည ် းမှာ ပြိုင ် တူ နေထိုင ် ကျင ် လည ် ကြတယ ် ဆိုတာဟာ သဘာဝကျတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ၊ ဒါကြောင ့ ် အများစုထဲမှာ Neanderthal တွေလည ် း ရှိတယ ် ၊ 
တချို ့ ထဲမှာကျတော ့ Denisova တစိတ ် ပါရှိနိုင ် တယ ် ။ 
ဝါရှင ် တန ် မှ လူအချို ့ ထဲ အများကြီး ပါနိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) အခြေခံမူ သုံး- အခြားသူရဲ ့ ရွေးချယ ် မှုကို လေးစားရမယ ် ။ 
အချို ့ တို ့ က ဘယ ် တော ့ မှ မပြောင ် းလဲရန ် ရွေးကြမယ ် ။ 
တချို ့ က အားလုံးပြောင ် းလဲရန ် ရွေးကြမယ ် ။ 
တချို ့ က အပင ် တွေ ပြောင ် းမယ ် ၊ အကောင ် တွေ မပြောင ် းရွေးကြမယ ် ။ 
တချို ့ က သူတို ့ ကို ပြောင ် းရန ် ရွေးနိုင ် တယ ် ။ 
တချို ့ က သူတို ့ ကို ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းရန ် ရွေးကြမယ ် ။ 
မတူကွဲပြားမှုဟာ မဆိုးပါဘူး ။ လူသားတွေ မျိုးစုံလျက ် မတူကွဲပြားတာကို ဆန ် းစစ ် ကြည ့ ် ရင ် မျိုးတုံးလုနီးအခြေအနေမျိုး ရင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ရကာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ တစ ် ခုတည ် းသာ အာဖရိက မိခင ် ကြီးထံမှ ဆင ် းသက ် မှုရဲ ့ အကျိုးဆက ် အရ လူသား ခုနစ ် ဘီလီယံတွေ အကြားက ကွဲပြားမှုတွေဟာ အာဖရိက မျောက ် ဝံ ၅၅ အကြား ကွဲပြားမှုထက ် နည ် းတယ ် ။ 
အခြေခံမူ လေး- ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ လေးပုံတစ ် ပုံကို ခွဲထားလျက ် အဲဒီထဲမှာသာ Darwin ရဲ ့ ပြပွဲကို ခွင ့ ် ပြုရပါမယ ် ။ 
အဲဒါထိစပ ် နေရန ် မလိုပါ ။ အားလုံး ချိတ ် တွဲနေရန ် လည ် း မလိုပါ ။ 
သမုဒ ္ ဒရာရဲ ့ တစိတ ် ကုန ် းမြေ တစိတ ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် ရဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တိုင ် းကို ဒီဂြိုဟ ် မှာ ခွင ့ ် မပြုသင ့ ် ပါ ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် ဆင ့ ် ကဲစနစ ် ကို ခွင ့ ် ပြုသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ Darwin ရဲ ့ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် လည ် ပတ ် စေသင ့ ် တယ ် ၊ 
တကယ ် အရေးကြီးဆုံးအချက ် က အဲဒီစနစ ် နှစ ် ခု စင ် ပြိုင ် လျက ် လည ် ပတ ် နေရန ် နဲ ့ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် လွှမ ် းမခြုံရပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကနောက ် ဆုံး ပြောချင ် တာက ။ 
ဒါဟာဖြင ့ ် လူသား လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ စွန ့ ် စားမှုပါပဲ ။ 
ဒါဟာဖြင ့ ် လူသားတို ့ ပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ ထဲက အကြီးမားဆုံး စွမ ် းပကားပါ ။ 
အဲဒါကို ကြောက ် ရွံ ့ နေလို ့ ၊ အဲဒါ မမြင ် ချင ် ပုန ် းကွယ ် ချင ် လို ့ ၊ အဲဒီထဲ ခင ် ဗျားတို ့ မပါဝင ် ရင ် ၊ ရာဇဝတ ် မှုကြီးကို ကျူးလွန ် မိပါမယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ လူ ့ ကျင ့ ် ဝတ ် ကိစ ္ စများထဲ နိုင ် ငံရေးထဲ ပါဝင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ လုပ ် ငန ် းထဲ ပါဝင ် နိုင ် တယ ် 
ဆေးပညာ ဘယ ် ဆီ ဦးတည ် နေတာ စက ် မှုလုပ ် ငန ် းတွေ ဘယ ် ဆီ သွားနေတာ ၊ ကမ ္ ဘာကို ဘယ ် ဆီ ခေါ ် သွားမလဲထဲမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ပါလက ် တွဲဝင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် က ရေကူးကန ် နားမှာ ပေါ ် လာကာ စကားလုံး တစ ် လုံးကို ၊ တခုတည ် းသော စကားလုံးကို ၊ "" ဘဝကုဒ ် "" လို ့ ပြောလိုက ် တာကို ခင ် ဗျားတို ့ မကြားမိကြဘူး ၊ မသိနားမလည ် ကြဘူးဆိုရင ် ရာဇဝတ ် ကျူးလွန ် မှု ဖြစ ် ပါမယ ် ။ အထူး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

ကျွန ် မတို ့ က သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် (သို ့) ဖြတ ် လျှောက ် သွားတဲ ့ အိမ ် နီးနာချင ် းနဲ ့ မျက ် စိဆုံတဲ ့ အခါ 
ဟဲလို ၊ နေကောင ် းလားလို ့ ပြောတဲ ့ စကားလုံးတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
နေ ့ ကလေးက သာယာတယ ် နော ် ၊ 
ဘယ ် လို ခံစားမိလဲဟင ် ။ ဒါတွေက အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ သလိုမျိုး ထင ် ရတယ ် နော ် ၊ ပြီးတော ့ အတန ် အသင ့ ် တော ့ ဟုတ ် တယ ် လေ ။ 
သူတို ့ မှာ ဝေါဟာရ အနက ် မရှိဘူးလေ ။ 
ကိုယ ် ဘယ ် လို နေနေ ဒါမှမဟုတ ် နေ ့ ကဘယ ် လိုဖြစ ် ဖြစ ် အရေးမပါဘူးလေ ။ 
သူတို ့ မှာ ဒီ ့ ပြင ် အရာ ရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ မှာ လူမှုရေး အနက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီလိုမျိုးတွေ ပြောတဲ ့ အခါ ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ အား တွေ ့ မြင ် တာကို ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သူစိမ ် းတွေနဲ ့ စကားပြာရတာကို စွဲလမ ် းနေပါတယ ် ။ 
မျက ် လုံးချင ် းဆုံပြီး နှုတ ် ဆက ် ပါတယ ် ၊ ကူညီပေးတယ ် ၊ နားထောင ် ပေးတယ ် ။ 
ဇာတ ် လမ ် းမျိုးစုံ ကျွန ် မရတယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခုနှစ ် နှစ ် က ဘာလို ့ ဆိုတာ ကြိုးစား မှန ် းဆဖို ့ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံတွေကို မှတ ် တမ ် းစပြုခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မ တွေ ့ ရှိလိုက ် တာက ဆက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ တကယ ့ ် လှပတဲ ့ အရာတစ ် ခုပါ ။ 
ကဗျာဆန ် သလိုလို ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ တကယ ့ ် ကို နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံတွေပါ ။ 
မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ ကြည ် နူးမှုတွေပါ ။ 
စစ ် မှန ် တဲ ့ စိတ ် ပိုင ် း ဆက ် သွယ ် ချက ် တွေပါ ၊ 
လွတ ် မြောက ် နေတဲ ့ တဒင ် ္ ဂလေးတွေပါ ။ 
ဒါနဲ ့ တစ ် နေ ့ ထောင ့ ် တစ ် ထောင ့ ် မှာ မီးပွိုင ့ ် စောင ့ ် နေတုန ် းပေါ ့ ၊ ဆိုတာက New York သူဆိုတော ့ တကယ ် က ရေနှုတ ် မြောင ် းမှာရပ ် ပြီး မီးပွိုင ့ ် ပြောင ် းတာ စောင ့ ် နေတာ ပိုမြန ် မြန ် လမ ် းကူးရမလားပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မဘေးမှာ ရပ ် နေတဲ ့ အသက ် ၄၀ 
လူကြီးတစ ် ယောက ် ရှိတယ ် ။ ကုတ ် အကျီ အရှည ် လိုနဲ အဖိုးအို ဦးထုပ ် လိုမျိုး ဆောင ် းထားတယ ် ။ ရုပ ် ရှင ် ကားထဲက တစ ် ယောက ် ယောက ် ပုံ ပေါက ် နေတယ ် ။ 
သူက ကျွန ် မကို "အဲဒီမှာ မရပ ် နဲ ့ ၊ မင ် းပျောက ် သွားလိမ ့ ် မယ ် ။" 
ဒါ အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိဘူး ၊ နော ် 
ဒါပေမဲ ့ သူပြောသလို လုပ ် လိုက ် တယ ် ၊ စကြံန ် ဆီ ပြန ် ဆုတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ သူကပြုံးပြီး ပြောတာက ကောင ် းတယ ် ၊ မင ် းမသိဘူး ၊ 
ငါလှည ့ ် ချင ် လှည ့ ် လိုက ် မိမှာ ၊ စွပ ် ကနဲဆို မင ် းတော ့ ပါသွားပြီ ။ ဒါက လန ့ ် စရာပါ ။ ပြီးတော ့ လုံးဝလည ် း ထူးဆန ် းတယ ် ။ 
သူဟာ အင ် မတန ် နွေးထွေးပြီး ကျွန ် မကို ကယ ် လိုက ် တာဆိုပြီး အရမ ် းပျော ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ ဒီ ​ လိုကြိုးလေး ရှိတယ ် 
ခဏအကြာမှာ လူတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ တည ် ရှိမှုကို သတိထားခံရပြီး ကျွန ် မဟာ ကယ ် ထိုက ် သူပါလို ့ ဆိုတာမျိုးခံစားရတယ ် ။ 
တကယ ် စိတ ် မကောင ် းစရာက ကမ ္ ဘာ ့ နေရာ အတော ် များများမှာ သူစိမ ် းတွေဟာ ပင ် ကိုယ ် အားဖြင ့ ် အန ္ တရာယ ် ရှိတယ ် ၊ သူတို ့ ကို မယုံရဘူး ၊ ထိခိုက ် အောင ် လုပ ် နိုင ် တယ ် လို ့ ယုံကြည ် ဖို ့ သွန ် သင ် ခံရတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူစိမ ် းအများစုက အန ္ တရာယ ် မရှိပါဘူး ။ 
သူတို ့ နားမှာ မသက ် မသာဖြစ ် တာက ဆက ် စပ ် တဲ ့ အကြောင ် း မရှိလို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေကို မသိဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ ထိုးထွင ် းအမြင ် သုံးပြီး ရွေးချယ ် မှု လုပ ် တာအစား ဒီ "" သူစိမ ် း "" ဆိုတဲ ့ အမျိုးအစားမှာ မူတည ် လိုက ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် မမှာ လေးနှစ ် သား ကလေး ရှိတယ ် ၊ 
လမ ် းပေါ ် က လူတွေကို ကျွန ် မ နှုတ ် ဆက ် တဲ ့ အခါ ဘာလို ့ လဲလို ့ သူမကမေးတယ ် ၊ 
သူမက "" သမီးတို ့ သူတို ့ ကို သိလို ့ လား "" ကျွန ် မက "" ဟင ့ ် အင ် း ၊ တို ့ အိမ ် နီးချင ် းလေ "" "သမီးတို ့ ရဲ ့ မိတ ် ဆွေလား" 
"ဟင ့ ် အင ် း ၊ ရင ် းနှီးအောင ် လို ့ ပဲလေ ။" 
သူမကို ဒါပြောတိုင ် း နှစ ် ခါ စဉ ် းစားတယ ် ။ အကြောင ် းက ဆိုလိုတာက အထူးသဖြင ့ ် မိန ် းမတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ လေ ။ လမ ် းပေါ ် က သူစိမ ် းတိုင ် း အကောင ် းဆုံး စိတ ် ရင ် း မရှိတာ သိပါတယ ် ။ 
ရင ် းနှီးဖော ် ရွေတာ ကောင ် းပြီး မဖြစ ် ချင ် တဲ ့ အခါကို သိဖို ့ ကောင ် းပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ တစ ် ခုမှ ကြောက ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ မဆိုလိုပါဘူး ။ 
အကြောက ် တရားတွေထက ် ဆင ် ခြင ် တုံတရားကိုသုံးခြင ် းက ကြီးမားတဲ ့ အကျိုးနှစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
ပထမက ကျွန ် မတို ့ ကို လွတ ် မြောက ် စေတာပါ ။ 
ဒီအကြောင ် းတွေးတဲ ့ အခါ အမျိုးအစားတွေထက ် အသိအမြင ် ကို သုံးခြင ် းဟာ အတော ် ကို အပြောလွယ ် အလုပ ် ခက ် ပါ ။ 
အမျိုးအစားတွေက ဦးနှောက ် တွေက သုံးတာတွေပါ ။ 
လူတွေနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ အခါ ဒါဟာ သူတို ့ အကြောင ် း လေ ့ လာဖို ့ ဖြတ ် လမ ် းတစ ် ခုလိုပါ ။ 
အထီး ၊ အမ ၊ ပျိုတယ ် ၊ အိုတယ ် ၊ မည ် းတယ ် ၊ ညိုတယ ် ၊ ဖြူတယ ် ၊ သူစိမ ် း ၊ မိတ ် ဆွေလို ့ မြင ် ပြီး သတင ် းအချက ် အလက ် ကို ဒီဘူးထဲ ထည ့ ် သုံးပါတယ ် ။ 
ဒါက မြန ် တယ ် ၊ လွယ ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဘက ် လိုက ် ဖို ့ လမ ် းပဲလေ ။ 
ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ ဟာ လူတွေကို သီးခြားအဖြစ ် မတွေးနေတာပါ ။ 
အာရှအလယ ် ပိုင ် းနဲ ့ အာဖရိကကို မကြာခဏ တစ ် ယောက ် တည ် း ခရီးထွက ် တဲ ့ အမေရိကန ် သုတေသီကို သိတယ ် ။ 
တကယ ့ ် လူစိမ ် းတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ မြို ့ ငယ ် ၊ မြို ့ ကြီးတွေကို ဝင ် နေတာပါ ။ 
သူမမှာ ပတ ် သက ် မှုတွေ ၊ အဆက ် အသွယ ် တွေမရှိဘူး ။ 
သူမက အစိမ ် းသက ် သက ် ပါ ။ 
သူမရဲ ့ ရှင ် ကျန ် ရေး နည ် းဗျူဟာက ဒါပါ ၊ သူစိမ ် းတစ ် ဦးကနေ သင ့ ် ကို အမှန ် အတိုင ် း သီးခြားလူတစ ် ဦးအဖြစ ် မြင ် အောင ် လုပ ် ပါ ။ 
ဒါကို လုပ ် နိုင ် ရင ် သင ် ကလည ် း အခြားသူတွေကို မြင ် ဖို ့ ကူညီပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဆင ် ခြင ် တုံတရားကို သုံးခြင ် းရဲ ့ ဒုတိယ အကျိုးက ရင ် းနှီးမှုနဲ ့ လုပ ် ဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ဒါက နည ် းနည ် း ဗီဇစိတ ် နဲ ့ ဆန ့ ် ကျင ် ပုံရတာ သိပါတယ ် ။ ရင ် းနှီးမှုနဲ သူစိမ ် းတွေလေ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီလျင ် မြန ် တဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှုတွေဟာ လူမှုရေးပညာရှင ် တွေ ခေါ ် တဲ ့ "" လျှပ ် တစ ် ပြက ် ရင ် းနှီးမှု "" ဆိုတဲ ့ ခံစားမှုတစ ် ခုကို ဖြစ ် စေနိုင ် တယ ် ။ ဒီတော ့ ဒါက ခံစားမှုပိုင ် း လှုံ ့ ဆော ် မှုနဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတဲ ့ တိုတောင ် းတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံပါ ။ 
ဒါက အဖိုးအိုကနေ ရေနှုတ ် မြောင ် းရဲ ့ မရဏထောင ် ချောက ် ကနေ အကယ ် ခံ ရတာက ရလိုက ် တဲ ့ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ခံစားမှုပါ ။ (သို ့) တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို အလုပ ် သွားတဲ ့ ရထားပေါ ် မှာ စကားပြောတဲ ့ ခါလူမှုအဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းအဖြစ ် ခံစားလိုက ် ရပုံပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် ရံ ဒီထက ် ပိုပါတယ ် ။ 
သုတေသီတွေ တွေ ့ ရှိတာက လူတွေဟာ မကြာခဏတော ့ သူစိမ ် းတွေနဲ ့ အဇ ္ ဈတ ္ တမှာ ရိုးသား ၊ ပွင ့ ် လင ် းခြင ် းဟာ သူတို ့ ရဲ ့ မိတ ် ဆွေ ၊ မိသားစုတွေနဲ ့ ဖြစ ် တာထက ် ပိုပြီး သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တယ ် ၊ မကြာခဏ သူစိမ ် းတွေကနေ ပိုပြီး နားလည ် မှု ပေးတာ ခံစားရတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါကို ကြေကွဲမှုနဲ ့ မီဒီယာတွေမှာ အစီရင ် ခံထားတယ ် ။ 
"သူစိမ ် းတွေဟာ ခင ် ပွန ် းတွေထက ် ပိုပြီး ဆက ် ဆံရေးပြေပြစ ် တယ ် ။" 
ဒါ သတင ် းခေါင ် းစီးကောင ် းလား ရှင ် ။ 
ဆိုလိုချက ် က လုံးဝလွဲနေတယ ် ထင ် တယ ် ။ 
ဒီလေ ့ လာမှုတွေရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အရာက ဒီတုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှုတွေဟာ ဘယ ် လို အရာရောက ် နိုင ် ပုံ ၊ ဒီရင ် းနှီးမှုရဲ ့ အထူးပုံစံက မိတ ် ဆွေတွေ ၊ မိသားစုတွေ လိုသလောက ် ကျွန ် မတို ့ လိုတာ တစ ် ခုခုပေးနိုင ် ပုံကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ သူစိမ ် းတွေနဲ ့ ဘယ ် လို ကောင ် းမွန ် စွာ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် လဲ ။ 
အကြောင ် း နှစ ် ရပ ် ရှိပါတယ ် ။ 
ပထမတစ ် ခုက လျင ် မြန ် တဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှုပါ ။ 
အကျိုးဆက ် တွေ မရှိပါဘူး ။ 
တစ ် ယောက ် ယောက ် နဲ ့ ရိုးသားဖို ့ က လွယ ် ပါတယ ် ။ ထပ ် တွေ ့ မှာမှ မဟုတ ် တော ့ တာလေ ။ 
ဒါက အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိတယ ် ။ 
ဒုတိယ အကြောင ် းက ပိုပြီး စိတ ် ဝင ် စားစရာပါ ။ 
ကိုယ ် နဲ ့ နီးစပ ် သူတွေ ဆိုတဲ ့ အခါ ဘက ် လိုက ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
သူတို ့ က ကျွန ် မတို ့ ကို နားလည ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ လုပ ် တယ ် လို ့ ယူဆကာ ကျွန ် မတို ့ စိတ ် တွေကို ဖတ ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ သင ် ဟာ ပါတီတစ ် ခုမှာလို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ သင ့ ် မိတ ် ဆွေ (သို ့) ခင ် ပွန ် းကနေပြီး သင ် စောပြီး ပြန ် ချင ် တာကို သတိမထားမိတာကို သင ် ယုံနိုင ် မှာ မဟုတ ် ဘူး 
သင ် တွေးနေတာက "မင ် းကို မျက ် ရိပ ် ပြတယ ် လေ ။" 
သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် နဲ ့ ဆို အစကကို စဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ခုလုံးပြောပြတယ ် ၊ ဘယ ် သူဘယ ် ဝါဆိုတာ ၊ သူတို ့ ကို ဘယ ် လို ခံစားရတယ ် ဆိုတာ ရှင ် းပြတယ ် ။ အတွင ် းရေး ဟာသတွေကို နားရှင ် းအောင ် ပြောတယ ် ။ 
ဘာလဲဆိုတာ မှန ် းကြည ့ ် မလား ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ကျွန ် မတို ့ ကို နည ် းနည ် းလေး ပိုနားလည ် ကြတယ ် ။ 
အိုကေ ။ 
ဒီတော ့ အခု သူစိမ ် းတွေကို စကားပြောတာ အရေးပါတာ သိလာပြီ ။ ဒါက ဘယ ် လို အလုပ ် လုပ ် လဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုက ် နာတတ ် တဲ ့ ရေးမထားတဲ ့ စည ် းမျဉ ် းတွေရှိတယ ် ။ 
စည ် းမျဉ ် းတွေဟာ သင ် ရှိရာ နိုင ် ငံ ၊ သင ် ရှိရာ ယဉ ် ကျေးမှုလိုက ် ပြီး အရမ ် းခြားနားပါတယ ် ။ 
US ရဲ ့ အများစု အပိုင ် းတွေမှာတော ့ လူအများထဲမှာ အခြေခံ မျှော ် လင ့ ် ချက ် က လောကဝတ ် နဲ ့ သီးသန ့ ် တည ် ရှိမှုကြားက ဟန ် ချက ် ကို ထိန ် းတာပါ ။ 
ရည ် မွန ် တဲ ့ ဂရုမစိုက ် ခြင ် းလို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူနှစ ် ယောက ် လမ ် းပေါ ် မှာ မျက ် နှာချင ် းဆိုင ် လျှောက ် လာတယ ် ဆိုပါစို ့ ၊ 
တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး အဝေးကနေ ဝေ ့ ကြည ့ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါက လောကဝတ ် ၊ အသိအမှတ ် ပြုမှုပါ ။ 
ဒီနောက ် သူတို ့ နီးလာတော ့ တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး နေရာပေးဖို ့ အကြည ့ ် လွှဲလိုက ် မယ ် ။ 
အခြားယဉ ် ကျေးမှုတွေမှာတော ့ လုံးဝကို တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် မှု မရှိဖို ့ အတော ် ဝေးဝေးကို သွားကြတယ ် ။ 
ဒိန ် းမတ ် က လူတွေပြောတာက ဒိန ် းမတ ် တွေဟာ သူစိမ ် းတွေကို စကားပြောဖို ့ အတော ် ကို မကြိုက ် ကြဘူး ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို ကျော ် လွှားဖို လိုအပ ် လို ့ တစ ် ဆိတ ် လောက ် လို ့ ပြောမယ ့ ် အစား ဘတ ် စ ် ကားသာ အလွတ ် ခံကြတယ ် တဲ ့ ။ 
ဒီအစား ကိုယ ် က ကျော ် ဖို ့ လိုတာကို ပြောဖို ့ ဒီစကားလုံး နှစ ် လုံးအစား အိတ ် တွေကို ဂရုတစိုက ် တရှပ ် ရှပ ် လုပ ် တယ ် တဲ ့ ။ 
အီဂျစ ် မှာတော ့ သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် ကို မသိချင ် ယောင ် ဆောင ် တာ ရိုင ် းတယ ် လို ့ ဆိုပြီး မှတ ် သားစရာ ဧည ့ ် ဝတ ် ကျေပြွန ် မှု ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခုရှိပါတယ ် ။ 
သူစိမ ် းတွေဟာ အချင ် းချင ် း ရေတစ ် ငုံလောက ် တောင ် းနိုင ် တယ ် ။ 
(သို ့) လူတစ ် ယောက ် ယောက ် ကို လမ ် းညွန ် မေးရင ် သင ့ ် ကို အိမ ် ကို ကော ် ဖီသောက ် ဖို ့ ဖိတ ် ကြားနိုင ် လောက ် တယ ် ။ 
ဒီရေးမထားတဲ ့ စည ် းမျဉ ် းတွေကို အရှင ် းဆုံး သိမြင ် တာကတော ့ ချိုးဖျက ် မိတဲ ့ အခါ ​ (သို ့) နေရာသစ ် တစ ် ခုကို ရောက ် ပြီး ဘာလုပ ် တာ အမှန ် လဲလို ့ ကြိုးစားမှန ် းဆတဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေ စည ် းမျဉ ် းတွေကို အနည ် းငယ ် ချိုးဖောက ် တာဟာ လုပ ် ဆောင ် တဲ ့ နေရာမှာပါ ။ 
တကယ ် လို ့ မရှင ် းလင ် းရင ် ဒါကို လုပ ် ချင ် တာပဲလေ ။ ရလား ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ ဘယ ် လို လုပ ် မလဲဆိုတာပါ ။ 
မျက ် လုံးချင ် းဆုံချင ် သူကို ရှာပါ ။ 
ဒါက နိမိတ ် ကောင ် းလေ ။ 
ပထမဆုံးက ရိုးရိုးအပြုံးလေးပါ ၊ 
လမ ် းပေါ ် မှာ ၊ စကြင ် ္ န ် လမ ် းမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို ဖြတ ် သွားတယ ် ဆိုရင ် ပြုံးပြပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လဲ ကြည ့ ် ပါ ။ 
နောက ် တစ ် ခုက တြိဂံဖွဲ ့ တာပါ ။ 
သင ် က ဒီမှာ ၊ ဒီမှာက သူစိမ ် းပါ ။ ဒီမှာက နှစ ် ယောက ် စလုံး မြင ် ပြီး မှတ ် ချက ် ပေးနိုင ် လောက ် တဲ ့ တတိယအရာပါ ။ အများဆိုင ် အနုပညာတစ ် ခု (သို ့) လမ ် းမှာ ဆွယ ် တရားဟောနေသူ (သို ့) ရယ ် စရာအဝတ ် ဝတ ် ထားသူပေါ ့ ။ 
ဒါကို စမ ် းကြည ့ ် ပါ ။ 
တတိယ အရာအကြောင ် း မှတ ် ချက ် ပေးပြီး စကားစလို ့ ရလား ကြည ့ ် ပါ ။ 
နောက ် တစ ် ခုက သတိပြုမိခြင ် းပါ ။ 
ဒါက အမြဲလိုလို ချီးမွမ ် းတာပါ ။ 
ကျွန ် မက လူတွေရဲ ့ ဖိနပ ် တွေကို သတိထားမိတဲ ့ ဝါသနာအိုးကြီးပါ ။ 
ကိုယ ် တိုင ် ကတော ့ လောလောဆယ ် အဆန ် းတကြယ ် ဖိနပ ် တွေ စီးမထားပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဖိနပ ် တွေဟာ ယေဘုယျတော ့ ဆန ် းကြယ ် ပါတယ ် ။ 
ချီးမွမ ် းဖို ့ တော ့ တော ် တော ် လေး စိတ ် မဝင ် စားခံရတာတွေပါ ။ 
လူတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ ဖိနပ ် တွေအကြောင ် း အမြဲ ပြောချင ် ကြတာလေ ။ 
ခွေးတွေ ၊ ကလေးတွေဟာ ယေဘုယျကျတာကို တွေ ့ ကြုံခံစားမိလောက ် ပါတယ ် ။ 
လမ ် းပေါ ် မှာ လူတစ ် ဦးကို စကားပြောဖို ့ ခွကျနိုင ် တယ ် ။ သူတို ့ ဘယ ် လို တုံ ့ ပြန ် မှာကို မသိဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခွေးတို ့ ကလေးတို ့ ကျတော ့ အမြဲ ပြောလို ့ ရတယ ် လေ ။ 
ခွေးနဲ ့ ကလေးဟာ လူတစ ် ဦးဆီကို လူမှုရေး သွယ ် မြောင ် းတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး သူတို ့ တွေ ပိုပြီး ပွင ့ ် လင ် းစွာ ပြော ၊ မပြော သူတို ့ တုံ ့ ပြန ် ပုံတွေက သိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး သင ် တို ့ ကို အကဲစမ ် းချင ် တာတစ ် ခုက ဖွင ့ ် ဟတာပါ ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ အတော ် ့ ကို ထိခိုက ် လွယ ် နိုင ် ပေမဲ ့ လုပ ် ရကျိုးနပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ နောက ် တစ ် ခါ သူစိမ ် းကို စကားပြောတုန ် း သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တဲ ့ အခါ သင ့ ် အကြောင ် း အမှန ် တစ ် ခုခုပြောလိုက ် ပါ ၊ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ တစ ် ခုခုပေါ ့ ။ 
နားလည ် ပေးမှုခံရတာလို ့ ကျွန ် မပြောတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံ သင ့ ် မှာ ရှိချင ် ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခါတစ ် ရံ စကားပြောရာမှာ ပါလာတာက လူတွေ မေးတာက နင ့ ် အဖေက ဘာလုပ ် လဲ ။ (သို ့) သူကဘယ ် မှာ နေလဲ ။ တစ ် ခါတစ ် ရံ သူတို ့ ကို အမှန ် အတိုင ် း ပြောပြတယ ် ၊ ကျွန ် မ ကလေးတုန ် းက ဆုံးသွားတာလို ့ ။ 
အမြဲတမ ် းကို ဒီတဒင ် ္ ဂတွေမှာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် တိုင ် ဆုံးရှုံးမှု အတွေ ့ အကြုံတွေကို မျှဝေကြပါတယ ် ။ 
သူစိမ ် းတွေနဲ ့ တောင ် မှ ဖွင ့ ် ဟချက ် ဟာ ဖွင ့ ် ဟချက ် နဲ ့ ပဲ ဆုံတတ ် တာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာပါ ။ 
သူစိမ ် းတွေကို စကားပြောတဲ ့ အခါ သင ့ ် ရဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ထားတဲ ့ နေ ့ စဉ ် ဘဝရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းထဲကို လှပတဲ ့ အနှောင ့ ် အယှက ် လေးတွေ ဖန ် တီးနေတာပါ ၊ သူတို ့ တွေကိုရောပေါ ့ ။ 
မမျှော ် လင ့ ် တဲ ့ ဆက ် သွယ ် မှုတွေ လုပ ် နေတာပါ ။ 
သူစိမ ် းတွေကို စကားမပြောရင ် ဒါအားလုံး လွတ ် သွားပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကလေးတွေကို သူစိမ ် းတွေအကြောင ် း သင ် ပေးရင ် း အချိန ် အများကြီးကုန ် ကြတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပိုသင ် ပြီး အချိန ် ကုန ် လိုက ် ရင ် ဘာများဖြစ ် လိမ ့ ် မလဲရှင ် ။ 
တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး သံသယပွားစေတဲ ့ အတွေးအားလုံးကို ပယ ် ချနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အပြောင ် းအလဲအတွက ် နေရာတစ ် ခု ဖန ် တီးလို ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အရမ ် း အရေးကြီးတဲ ့ သတင ် းစကား တစ ် ရပ ် ပြောပြချင ် လို ့ ဒီမှာရှိတာပါ ။ အောင ် မြင ် မှုအတွက ် အရေးကြီးဆုံး အကြောင ် းရင ် းကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ လိုက ် ပြီလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ ဒီနားမှာပဲတွေ ့ တာပါ ။ Stanford မှာပါ ။ 
စိတ ် ပညာ ပါမောက ္ ခက ဒီလေးနှစ ် သားလေးတွေကို ခေါ ် ပြီး သူတို ့ ကို အခန ် းတစ ် ခန ် းမှာထည ့ ် ပြီး သူတို ့ ဘာသာ ထားလိုက ် တယ ် ။ 
လေးနှစ ် သား ကလေးကို သူပြောမှာက "" Johnny ရေ ၊ မင ် းကို ၁၅ မိနစ ် လောက ် မုန ့ ် ချိုတစ ် ခုနဲ ့ ထားခဲ ့ မယ ် ။ 
ငါပြန ် လာလို ့ ဒီမုန ့ ် ချိုက ဒီမှာရှိနေရင ် မင ် းနောက ် တစ ် ခု ထပ ် ရမယ ် ။ ဒီတော ့ မင ် းမှာ နှစ ် ခုရှိမှာ ​ ပေါ ့ ကွာ ။ "" လေးနှစ ် သား ကလေးကို သူတို ့ ကြိုက ် တာ တစ ် ခုခုအတွက ် ၁၅ မိနစ ် စောင ့ ် ဖို ့ ပြောဖိုဟာ "" ခင ် ဗျားကို နှစ ် နာရီအတွင ် း ကော ် ဖီယူလာ ပေးမယ ် "" လို ့ ပြောတာနဲ ့ သွားတူတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) အတိအကျကို တူတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ပါမောက ္ ခ အခန ် းကထွက ် တော ့ ဘာဖြစ ် သွားလဲ ။ 
တံခါးပိတ ် ပိတ ် ချင ် းမှာပဲ 
သုံးယောက ် ထဲက နှစ ် ယောက ် က မုန ့ ် ကို စားတယ ် ။ 
ငါးစက ္ ကန ့ ် ၊ ၁၀ စက ္ ကန ့ ် ၊ စက ္ ကန ့ ် ၄၀ ၊ နှစ ် မိနစ ် ၊ လေးမိနစ ် ၊ ရှစ ် မိနစ ် ၊ 
တစ ် ချို ့ က ၁၄ မိနစ ် ခွဲ ကြာခံခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) မလုပ ် နိုင ် ကြဘူး ။ မစောင ့ ် နိုင ် ကြဘူးလေ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတာက သုံးယောက ် ထဲက တစ ် ယောက ် က မုန ့ ် ချိုကို ကြည ့ ် လိုက ် ပြီး ဒီလိုဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ်.. 
မုန ့ ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် ၊ 
ပြန ် ထားလိုက ် ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ လျှောက ် သွားလိုက ် ၊ စကတ ် တွေ ၊ ဘောင ် းဘီတွေတဲ ့ ကစားလိုက ် ပေါ ့ ။ 
ကလေးဟာ လေးနှစ ် သားမှာကို အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ အရေးကြီးဆုံး ဥပဒေသကို နားလည ် နေနှင ့ ် ပြီလေ ။ ဒါက ဝမ ် းမြောက ် ခြင ် းကို စောင ့ ် နိုင ် းဖို ့ အရည ် အသွေးပါ ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် စည ် းကမ ် းပါ ၊ အောင ် မြင ် မှုအတွက ် အရေးပါဆုံး အကြောင ် းရင ် းပါ ။ 
၁၅ နှစ ် ကြာပြီး ၁၄ (သို ့) ၁၅ နှစ ် အကြာမှာ နောက ် ဆက ် တွဲ လေ ့ လာမှုလုပ ် တယ ် ။ 
သူတို ့ ဘာကို တွေ ့ ရှိခဲ ့ လဲ ။ 
အဲဒီအခါ ၁၈ နှစ ် ၁၉ နှစ ် ရောက ် နေတဲ ့ ကလေးတွေကို သွားရှာတယ ် ။ 
တွေ ့ ရှိတာက မုန ့ ် ချို မစားခဲ ့ တဲ ့ ကလေး ၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ အောင ် မြင ် ကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
အမှတ ် တွေ ကောင ် းကြတယ ် ၊ အံ ့ ဩစရာတွေ လုပ ် တယ ် ။ 
ပျော ် ရွင ် ကြတယ ် ။ အစီအစဉ ် တွေ ရှိကြတယ ် ။ 
ဆရာတွေ ၊ ကျောင ် းသားတွေနဲ ့ ဆက ် ဆံရေးကောင ် းကြတယ ် ။ 
အဆင ် ပြေကြတယ ် ပေါ ့ ။ 
မုန ် ချိုစားတဲ ့ ကလေး ရာခိုင ် နှုန ် းများများကတော ့ ဒုက ္ ခရောက ် ကြပါတယ ် ။ 
တက ္ ကသိုလ ် ကို မရောက ် ကြဘူး ။ 
အမှတ ် တွေညံ ့ ၊ တစ ် ချို ့ ကျောင ် းကထွက ် တယ ် ။ 
အနည ် းငယ ် ဟာ အမှတ ် ညံ ့ ညံ ့ နဲ ့ ဆက ် ရှိနေတယ ် ။ 
အနည ် းငယ ် ပဲ အမှတ ် ကောင ် းတယ ် ။ 
စိတ ် ထဲမှာ မေးခွန ် းတစ ် ခုရှိတယ ် ၊ စပိန ် နွယ ် ကလေးတွေရော အမေရိကန ် ကလေး တွေလို ထပ ် တူ တုံ ့ ပြန ် မလားပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် Columbia သွားပြီး စမ ် းသပ ် မှုကို ပြန ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက အတော ် ရယ ် စရာပါ ။ လေး ၊ ငါး ၊ ခြောက ် နှစ ် သားတွေကို စမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖြစ ် ခဲ ့ တာကို ပြပါရစေ ။ 
(စပိန ် ဘာသာ) (ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ Colombia မှာ ဘာဖြစ ် ခဲ ့ လဲ ။ 
စပိန ် နွယ ် ကလေးတွေမှာ သုံးယောက ် မှာ နှစ ် ယောက ် က မုန ့ ် ယူစားတယ ် ။ သုံးယောက ် မှာ တစ ် ယောက ် က မစားဘူး ။ 
ဒီကလေးမက စိတ ် ဝင ် စားစရာပါ ။ မုန ့ ် အတွင ် းသားကို စားတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) တစ ် နည ် းဆိုရင ် သူမစားဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို တွေးမိစေပြီး နှစ ် ခုရအောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမ စားခဲ ့ တယ ် ။ 
အောင ် မြင ် မယ ် ဆိုတာ သူမသိနေတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် ဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဥပမာ ဘဏ ် လုပ ် ငန ် းဝင ် တာ (သို ့) ငေွသိမ ် းစက ် မှာ မလုပ ် သင ့ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမ အောင ် မြင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အရာတိုင ် းနဲ ့ ဆိုင ် တယ ် ။ အရောင ် းမှာတောင ် ပါ ။ 
အရောင ် းသမားက.. စျေးဝယ ် သူက "" ဒါလိုချင ် တယ ် "" ။ သူက "" ဒီမှာပါ "" ဒီလူက မုန ့ ် ချိုစားခဲ ့ တယ ် ။ 
အရောင ် းသမားက "" ခဏစောင ့ ် ၊ ဒါက 
အရွေးကောင ် း ဟုတ ် ၊ မဟုတ ် မေးခွန ် းနည ် းနည ် း မေးပါရစေ "" လို ့ ပြောရင ် ပိုရောင ် းကောင ် းမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက အလွှာစုံမှာ အကျုံးဝင ် ပါတယ ် ။ 
ကိုရီးယားတွေလုပ ် တာနဲ ့ အဆုံးသတ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာလဲသိလား ၊ ကလေးတွေအတွက ် မုန ့ ် ချိုစာအုပ ် လိုချင ် တယ ် ဆို သိပ ် ကောင ် းတာပေါ ့ ။ 
ကလေးတွေအတွက ် တစ ် အုပ ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အခုတော ့ ကိုရီးယား တစ ် ခုလုံးပါ ။ 
ဒီဥပဒေသကို ကလေးတွေကို အတိအကျ သင ် ပေးနေတယ ် ။ 
ဒီအမေရိကမှာ ဒီဥပဒေသကို လေ ့ လာဖို ့ လိုတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အကြွေးကြီးတင ် နေလို ့ ပါ ။ 
ထုတ ် တာထက ် မုန ့ ် ချိုတွေ ပိုစားနေတယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် ။ 

နှစ ် အနည ် းငယ ် က ကျွန ် မဟာ အင ် မတန ် သတ ္ တိကောင ် းတာတစ ် ခု (သို ့) တစ ် ချို ့ ကတော ့ မိုက ် မဲတာလို ့ ပြောမယ ့ ် ဟာ တစ ် ခု လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လွှတ ် တော ် မှာ ဝင ် ပြိုင ် တယ ် ။ 
နှစ ် များစွာ နိုင ် ငံရေး မြင ် ကွင ် းတွေ နောက ် ကွယ ် မှာ ရံပုံငွေရှာသူ ၊ စည ် းရုံးသူ အဖြစ ် နဲ ့ ဘေးကင ် းကင ် း နေနေပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရင ် ထဲမှာတော ့ အမြဲကို ဝင ် ပြိုင ် ချင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ခရိုင ် မှာ လွှတ ် တော ် အမျိုးသမီး အမတ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တာ ၁၉၉၂ ကတည ် းကရှိတာပါ ။ 
တစ ် ပွဲမှ သူမ မရှုံးဖူးဘူး ။ Democratic အကြိုရွေးကောက ် ပွဲမှာ သူမကိုယှဉ ် ပြီး ဝင ် ပြိုင ် သူကို မရှိဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ထဲမှာတော ့ ဒါဟာ ပြောင ် းလဲချက ် တစ ် ခုလုပ ် ဖို ့ ၊ ရှိရင ် းစွဲကို အလျဉ ် ပြတ ် ဖို ့ ငါ ့ ရဲ ့ လမ ် းပဲလို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လည ် း မဲရေတွက ် တာတွေကျတော ့ တစ ် မျိုးဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မဆိုင ် ရာ စစ ် တမ ် းတွေက ကျွန ် မဝင ် ပြိုင ် တာက ရူးတာပဲ ၊ နိုင ် ဖို ့ လမ ် းမရှိဘူးလို ့ ကျွန ် မကို ပြောနေတယ ် လေ ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ဝင ် ပြိုင ် ခဲ ့ ပြီး ၂၀၁၂ မှာ New York City လွှတ ် တော ် ပြေးပွဲ မှာ နောက ် မှပေါက ် တဲ ့ ရွှေကြာပင ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး 
ကျွန ် မနိုင ် မှာပဲလို ့ စွဲမြဲယုံကြည ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
New York Daily News ကနေ ထောက ် ခံချက ် ရခဲ ့ ပြီး ရွေးကောက ် ပွဲနေ ့ မှာ Wall Street ဂျာနယ ် ထဲ ကျွန ် မပုံတွေကို ဖော ် ပြခဲ ့ တယ ် ၊ CNBC ကတော ့ တိုင ် းပြည ် မှာ အကြိတ ် အနယ ် အဖြစ ် ဆုံး ပြိုင ် ပွဲတစ ် ပွဲတဲ ့ ။ 
ကိုယ ် သိသမျှ လူတိုင ် းဆီက ရံပုံငွေထူခဲ ့ တယ ် ၊ အိန ္ ဒိယ အန ် တီတွေ အပါအဝင ် ပေါ ့ ၊ အိန ္ ဒိယသူလေး ဝင ် ပြိုင ် တာကို သူတို ့ အရမ ် းကို ပျော ် နေတာလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရွေးကောက ် ပွဲနေ ့ မှာ မဲစာရင ် းတွေက မှန ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မက ဆန ္ ဒမဲရဲ ့ ၁၉% ပဲရခဲ ့ ပြီး ဒီသတင ် းစာတွေကပဲ ကျွန ် မဟာ ပေါ ် ထွန ် းလာတဲ ့ နိုင ် ငံရေး ကြယ ် တစ ် ပွင ့ ် လို ့ ဆိုပြီး အခု ကျွန ် မဟာ မဲ ၆၃၂၁ မဲအတွက ် ဒေါ ် လာ ၁.၃ သန ် း ဖြုန ် းလိုက ် တယ ် တဲ ့ လေ ။ 
သင ် ္ ချာကို မတွက ် ပါနဲ ့ တော ့ ။ 
ဒါဟာ ရှက ် စရာပါ ။ 
ကဲ ရှင ် တို ့ ဒီစိတ ် ကူး မလွဲခင ် ဒီဟောပြောချက ် က ကျရှုံးမှုရဲ ့ အရေးပါမှု အကြောင ် းမဟုတ ် ဘူး ။ 
စိတ ် ယိုင ် ခြင ် းလည ် းမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
လွှတ ် တော ် မှာ ကျွန ် မ ဘယ ် လို ဝင ် ပြိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အဖြစ ် ကိုပြောတာပါ ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် မအသက ် က ၃၃ နှစ ် ဖြစ ် ပြီး ကျွန ် မဘဝတစ ် ခုလုံးမှာ တကယ ် ပဲ သတ ္ တိရှိတဲ ့ အရာကို လုပ ် ခဲ ့ ဖူးတာ ပထမဆုံးအကြိမ ် ဖြစ ် ခဲ ့ လို ့ ပါ ။ အဲဒီမှာ ပြီးပြည ့ ် စုံနေဖို ့ မစိုးရိမ ် မိခဲ ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မတစ ် ယောက ် တည ် း မဟုတ ် ဘူး ။ ကျွန ် မ စကားပြောတဲ ့ အမျိုးသမီးများ ပြောတာက သူတို ့ ဟာ အသက ် မွေးမှု ၊ အလုပ ် အကိုင ် ကို ဦးတည ် တယ ် ၊ သူတိုဟာ ထူးကဲသူတွေ ဖြစ ် တော ့ မှာကိုသိကြတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ပြီးပြည ့ ် စုံခြင ် း ရှိတော ့ မှာ သိကြတယ ် တဲ ့ ၊ ဘာကြောင ့ ် ဆိုတာ အံ ့ ဩစရာမရှိဘူးလေ ။ 
မိန ် းကလေးတွေကို စွန ့ ် စားမှု ၊ ကျရှုံးမှု ရှောင ် ဖို ့ သင ် ပေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကို လှလှလေးပြုံးဖို ့ ၊ ဘေးကင ် းကင ် း ကစားဖို ့ နဲ ့ အဆင ့ ် A တွေရဖို ့ သင ် ပေးကြတယ ် ။ 
တစ ် ဖက ် မှာ ကောင ် လေးတွေကျတော ့ ကြမ ် းကြမ ် း ကစားဖို ့ ၊ မြင ့ ် မြင ့ ် လွှဲဖို ့ ၊ ဘားတန ် းထိပ ် ကို တွယ ် တက ် ပြီး ဇောက ် ထိုးခုန ် ချဖို ့ သင ် ပေးတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေ လူကြီးဖြစ ် တဲ ့ အချိန ် မှာ လစာတိုးဖို ့ ညှိနှိုင ် းတာ ၊ (သို ့) တစ ် ဦး တစ ် ယောက ် ကို ချိန ် းတာဖြစ ် ဖြစ ် သူတို ့ ဟာ အရဲ ့ စွန ့ ် ပြီးရင ် း စွန ့ ် ဖို ့ အသားကျနေတာပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ဆုချီးမြှင ့ ် ခံရတယ ် ။ 
Silicon Valley မှာ မကြာခဏ ပြောတတ ် တာက ကနဦး နှစ ် ခါလောက ် မကျရှုံးခဲ ့ ဘူးရင ် ဘယ ် သူမှတောင ် မင ် းကို အရေးမလုပ ် ဘူးတဲ ့ ။ 
တစ ် နည ် း ပြောရရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ မိန ် းကလေးတွေကို ပြီးပြည ့ ် စုံဖို ့ ပျိုးထောင ် ပေးကာ ယောက ် ျားလေးတွေကျတော ့ သတ ္ တိရှိဖို ့ ပျိုးထောင ် ပေးနေကြတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ က ဖက ် ဒရယ ် အားနည ် းမှုကို စိုးရိမ ် ကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကတော ့ သတ ္ တိနည ် းပါးမှာကို စိုးရိမ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ စီးပွားရေး ၊ လူအဖွဲ ့ အစည ် း လက ် လွတ ် ဆုံးရှုံးနေရတဲ ့ အကြောင ် းက မိန ် းကလေးတွေကို သတ ္ တိရှိဖို ့ ပျိုးထောင ် မပေးလို ့ ပါ ။ 
သတ ္ တိနည ် းပါးမှုကြောင ့ ် STEM မှာ ၊ အမှုဆောင ် အဖွဲ ့ ၊ ဘုတ ် အဖွဲ ့ တွေမှာနဲ ့ လွှတ ် တော ် နဲ ့ ကြည ် လိုက ် တဲ ့ နေရာတိုင ် းမှာ အမျိုးသမီး ကိုယ ် စားလှယ ် တွေ မလုံလောက ် ပါဘူး ။ 
၁၉၈၀ ခုနှစ ် တွေမှာ စိတ ် ပညာရှင ် Carol Dweck ကနေပြီး ပဉ ္ စမတန ် း ကျောင ် းသားတွေ သူတို ့ အတွက ် ခက ် လှတဲ ့ အလုပ ် ကို ကိုင ် တွယ ် ခဲ ့ ပုံကို လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
တော ် တဲ ့ မိန ် းကလေးတွေဟာ အမြန ် လက ် လျှော ့ တာကို သူမ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
IQ မြင ့ ် လေလေ ၊ လက ် လျှော ့ ဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ပိုများလေပါ ။ 
တစ ် ဖက ် က တော ် တဲ ့ ယောက ် ျားလေးတွေကျတော ့ ခက ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာကို စိန ် ခေါ ် မှု တစ ် ခုလို ့ မြင ် ကြတယ ် ။ 
လှုံဆော ် ပေးတာလို ့ မြင ် ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ အားထုတ ် မှုတွေကို နှစ ် ဆတိုးဖို ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေပိုများတယ ် ။ 
ဘာဆက ် ဖြစ ် သွားလဲ ။ 
ကဲ ပဉ ္ စမတန ် းအဆင ့ ် မှာ မိန ် းကလေးတွေဟာ ယောက ် ျားလေးတွေထက ် သင ် ္ ချာ ၊ သိပ ္ ပံအပါအဝင ် ဘာသာရပ ် တိုင ် းမှာ အမြဲကို သာကြတယ ် ။ ဒီတော ့ ဒါက အရည ် အချင ် း ပြဿနာမဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ခြားနားချက ် က ယောက ် ျားလေးတွေနဲ ့ မိန ် း ကလေးတွေ စိန ် ခေါ ် မှုကို ချဉ ် းကပ ် ပုံမှာပါ ။ 
ဒါက ပဉ ္ စမတန ် းမှာပဲ ဆုံးမသွားပါဘူး ။ 
HP အစီရင ် ခံစာတစ ် ခုမှာ တွေ ့ ရတာက ယောက ် ျားတွေဟာ အရည ် အချင ် းရဲ ့ ၆၀% ကိုက ် ညီရင ် အလုပ ် လျှောက ် မှာဖြစ ် ပြီး အမျိုးသမီးတွေကျတော ့ အရည ် အချင ် းရဲ ့ ၁၀၀% ကိုက ် ညီမှပဲ လျှောက ် လိမ ့ ် မယ ် တဲ ့ ။ 
၁၀၀ ရာခိုင ် နှုန ် းပါ ။ 
အထောက ် အထားအရ ဒီလေ ့ လာမှုကို အမြဲ မှီငြမ ် းတာက အမျိုးသမီးတွေ ယုံကြည ် မှု နည ် းနည ် းပိုလိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ထင ် တာက အမျိုးသမီးတွေဟာ ပြီးပြည ့ ် စုံဖို ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် ထားရှိဖို ့ သွန ် သင ် ခံရတာဖြစ ် ပြီး သူတို ့ ဟာ အလွန ် သတိထားနေရတာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရည ် မှန ် းချက ် ကြီးပြီး စိတ ် ယိုင ် နေတဲ ့ အခါမှာတောင ် ပြီးပြည ့ ် စုံခြင ် းရဲ ့ သွန ် သင ် မှုဟာ အလုပ ် အကိုင ် တွေမှာ စွန ့ ် စားမှု ပိုလျော ့ နည ် းစေတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အခု အမျိုးသမီးတွေ နောက ် ချန ် ခံရတဲ ့ ကွန ် ပြူတာနဲ ့ နည ် းပညာမှာ အလုပ ် အကိုင ် ၆ သန ် း လစ ် လပ ် နေတယ ် ၊ ဆိုလိုတာက ကျွန ် မတို ့ စီးပွားရေးဟာ တီထွင ် မှုအားလုံးမှာ နောက ် ချန ် ခံနေရပြီး အမျိုးသမီးတွေကို ပြီးပြည ် စုံတာထက ် ရဲရင ့ ် ဖို ့ သွန ် သင ် ပေးခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် သူတို ့ ဖြေရှင ် းပေးနိုင ် မယ ့ ် ပြဿနာတွေပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါနဲ ့ ၂၀၁၂ မှာ မိန ် းကလေးတွေကို ကုဒ ် ရေးတာ သင ် ပေးဖို ့ ကုမ ္ ပဏီစတင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ တွေ ့ ရှိရတာက သူတို ့ ကို ကုဒ ် ရေးဖို ့ သင ် ပေးခြင ် းဟာ သူတို ့ ကို သတ ္ တိရှိဖို ့ သင ် ပေးလိုက ် တာ ဆိုတာပါ ။ 
ကုဒ ် ရေးခြင ် းဟာ စမ ် းလိုက ် ၊ မှားလိုက ် ​ ၊ မှန ် ကန ် တဲ ့ ညွှန ် ကြားချက ် ကို နေရာမှန ် ဖို ့ ကြိုးစားတဲ ့ အဆုံးမဲ ့ လုပ ် ငန ် းစဉ ် ဖြစ ် ပြီး တစ ် ခါတစ ် လေမှာ အဖြတ ် အရပ ် လေး တစ ် ခုနဲ ့ တင ် အောင ် မြင ် တာနဲ ့ ကျရှုံးတာရဲ ့ ခြားနားချက ် ကို ဖန ် တီးပါတယ ် ။ 
ကုဒ ် ဟာ ကျိုးသွားပြီး တစ ် စစီကွဲကာ မကြာခဏ များစွာသော စမ ် းကြည ့ ် မှုတွေ လိုပါတယ ် ၊ ကိုယ ် ကြိုးပမ ် း တည ် ဆောက ် နေတဲ ့ အရာ အသက ် ဝင ် လာတဲ ့ မှော ် ဆန ် တဲ ့ ကာလမတိုင ် ခင ် အထိပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ဇွဲရှိဖို ့ လိုအပ ် တယ ် ။ 
ဒါဟာ မပြည ့ ် စုံမှုကို လိုအပ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ပရိုဂရမ ် ထဲမှာ လက ် ငင ် း မြင ် ခိုက ် ရတာက မိန ် းကလေးတွေကြောက ် တာက မမှန ် ကန ် ခြင ် း ၊ ပြည ့ ် စုံမှု မရှိခြင ် းပါ ။ 
Every Girls Who Code ဆရာမက အလားတူ အဖြစ ် ကို ပြောပြတယ ် ။ 
ပထမ သီတင ် းပတ ် အတွင ် း မိန ် းကလေး တွေ ကုဒ ် ရေးပုံ သင ် နေတုန ် း ကျောင ် းသူတစ ် ယောက ် က သူမကို လှမ ် းခေါ ် ပြီး ပြောတာက "" ဘယ ် ကုဒ ် ရေးရမှန ် း ကျွန ် မမသိဘူး "" တဲ ့ ။ 
ဆရာမက သူမရဲ စခရင ် ကြည ့ ် မယ ် ၊ စာသားမဲ ့ တည ် းဖြတ ် တဲ ့ အကွက ် ကို တွေ ့ မယ ် ။ 
သူမ ဒီထက ် ပိုကောင ် းတာကို မသိရင ် ထင ် မိတာက သူမရဲ ့ ကျောင ် းသူဟာ စခရင ် ကို စိုက ် ကြည ့ ် တာနဲ ့ ပဲ မိနစ ် ၂၀ ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူမ undo ခလုတ ် ကို အကြိမ ် နည ် းနည ် းနှိပ ် လိုက ် ရင ် သူမရဲ ့ ကျောင ် းသူဟာ ကုဒ ် ကိုရေးပြီး ဖျက ် တာကို သူမတွေ ့ ရမယ ် ။ 
သူမ ကြိုးစားခဲ ့ ယ ် ၊ နီးစပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ အတိအကျတော ့ မမှန ် ခဲ ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
သူမလုပ ် ထားတဲ ့ တိုးတက ် မှုကို ပြမယ ့ ် အစား ဘာကိုမှ မပြလိုဘူးပေါ ့ ။ 
ပြီးပြည ့ ် စုံခြင ် း ၊ မဟုတ ် ရင ် တော ့ သုံးမရတာပေါ ့ ။ 
ဖြစ ် သွားတာက ကောင ် မလေးတွေက ကုဒ ် ရေးရာမှာ တကယ ် တော ် ကြပေမဲ ့ သူတို ့ ကို ကုတ ် ရေးတာသင ် ရုံနဲ ့ မလုံလောက ် တာပါ ။ 
Columbia တက ္ ကသိိုလ ် မှာ Java သင ် တဲ ့ ပါမောက ္ ခ ကျွန ် မ မိတ ် ဆွေ Lev Brie က ကွန ် ပြူတာသိပ ္ ပံ ကျောင ် းသားတွေနဲ ့ သူ ့ ရဲ ့ ရုံးချိန ် အကြောင ် း ကျွန ် မကိုပြောပြတယ ် ။ 
ဒီငနဲတွေဟာ သူတို ့ တာဝန ် နဲ ့ ရုန ် းကန ် နေရတဲ ့ အခါ ဝင ် လာပြီး ပြောကြမှာက "" ဆရာရေ ၊ ကျွန ် တော ့ ကုဒ ် မှာ တစ ် ခုခုမှားနေတယ ် ဗျ "" တဲ ့ ။ 
မိန ် းကလေးတွေ လာပြီး ပြောမှာက "" ဆရာရေ ၊ ကျွန ် မတော ့ တစ ် ခုခု မှားနေပြီ "" တဲ ့ ။ 
စင ် းလုံးချောဖြစ ် ခြင ် းရဲ ့ သင ် ကြားမှုကို စဖြုတ ် ဖို ့ လိုအပ ် ပြီး မိန ် းကလေးဟာ သူတို ့ ချည ် းပဲ မဟုတ ် တာကို အသိပေးတဲ ့ ဘဝတူအမျိုသမီးအသင ် း တည ် ထောင ် တာနဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
အကြောင ် းက ပိုကြိုးစားခြင ် းနဲ ့ ပျက ် ယွင ် းနေတဲ ့ စနစ ် ကို ပြင ် မပေးနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
အမျိုးသမီးဘယ ် နှစ ် ဦး ပြောလဲဆိုတာ မပြောနိုင ် ဘူး ။ "" လက ် မြှောက ် ရမှာကို ကြောက ် တယ ် ၊ မေးခွန ် းမေးရမှာ ကြောက ် တယ ် ၊ အကြောင ် းက မသိတဲ ့ သူဟာ ၊ ရုန ် းကန ် နေရတဲ ့ သူဟာ ကျွန ် မတစ ် ဦးတည ် း မဖြစ ် ချင ် လို ့ ပါ ၊ "" 
မိန ် းကလေးတွေကို သတ ္ တိရှိဖို ့ သင ် ပေးတဲ ့ အခါနဲ ့ သူတို ့ ကို အားပေးဖို ့ အထောက ် အကူပေးတဲ ့ ကွန ် ယက ် ရှိတဲ ့ အခါ မယုံနိုင ် တဲ ့ အရာတွေကို သူတို ့ တည ် ဆောက ် မှာဖြစ ် ပြီးတော ့ ဒါကို ကျွန ် မ နေ ့ တိုင ် း မြင ် တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဥပမာတစ ် ခုကြည ့ ် ပါ ၊ Tampon Run ဆိုတဲ ့ ဂီမ ် းကိုဆောက ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အထက ် တန ် းကျောင ် းသူ နှစ ် ယောက ် ပါ ၊ ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ Tampon Run ပါ ။ ဂိမ ် းမှာ ရာသီဆင ် းခြင ် း တားမြစ ် ခြင ် းနဲ ့ လိင ် ခွဲခြားခြင ် းကို ဆန ့ ် ကျင ် ဖို ့ 
ဒါမှမဟုတ ် အမေရိကန ် တွေကို မဲပေးတာ ကူညီဖို ့ app တစ ် ခု တည ် ဆောက ် ခြင ် းနဲ ့ သူမရဲ ့ တိုင ် းပြည ် သစ ် အတွက ် သူမရဲ ့ မေတ ္ တာ ကို ပြသရဲတဲ ့ Syrian ဒုက ္ ခသည ် ၊ 
ဒါမှမဟုတ ် ကင ် ဆာဟာ ပြန ့ ် ပွားခြင ် း မရှိဘူးလား ၊ ဒုက ္ ခပေးနိူင ် လားဆိုတာ ရှာဖွေဖို ့ အယ ် ဂိုရစ ် သမ ် ဆောက ် တဲ ့ ၁၆ နှစ ် သမီးလေး ၊ သူမ ဖခင ် ဟာ ကင ် ဆာရှိနေတာကြောင ့ ် သူ ့ အသက ် ကို ကယ ် ဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အထဲမှာပါ ။ 
ဒါတွေဟာ ထောင ် ချီတဲ ့ အထဲက ဥပမာ သုံးခုပါပဲ ၊ မပြည ့ ် စုံခြင ် းဖြစ ် ဖို ့ သွန ် သင ် ခံရတဲ ့ ထောင ် ချီတဲ ့ မိန ် းကလေးတွေ ၊ ဆက ် ကြိုးစားဖို ့ သင ် ထားသူတွေ ၊ ဇွဲသန ် မှုကို သင ် ထားတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ကုဒ ် ရေးသူတွေ (သို ့) နောက ် လာမယ ့ ် Hilary Clinton (သို ့) Beyoncé ဖြစ ် လာ ဖြစ ် လာ သူတို ့ ရဲ ့ အိပ ် မက ် တွေကို ရွေ ့ ဆိုင ် းမှာ မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး ။ 
အဲဒီအိပ ် မက ် တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ တိုင ် းပြည ် အတွက ် တစ ် ခါမှ ပိုပြီးအရေးမပါခဲ ့ ဘူး ။ 
အမေရိကန ် စီးပွားရေးအတွက ် ၊ စီးပွားရေးတိုင ် း တိုးပွားဖို ့ အတွက ် ၊ စစ ် မှန ် စွာ ဆန ် းသစ ် တီထွင ် ဖို ့ အတွက ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လူဦးရေထက ် ဝက ် ကို နောက ် ချန ် ထားလို ့ မရပါဘူး ။ 
မိန ် းကလေးတွေကို မပြည ့ ် စုံမှုတွေနဲ ့ နေသားကျအောင ် သွန ် သင ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ ဒါကို အခုလုပ ် ဖို ့ လည ် းလိုပါတယ ် ။ 
အသက ် ၃၃ နှစ ် အရွယ ် မှာ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ သလိုမျိုး သတ ္ တိရှိဖို ့ ကို သင ် ကြားပေးဖို ့ သူတို ့ ကို မစောင ့ ် နိုင ် ပါဘူး ။ 
ကျောင ် းတွေမှာနဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ အသက ် မွေးမှုအစပိုင ် းမှာ သတ ္ တိရှိဖို ့ သင ် ပေးဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ သူတို ့ ဘဝတွေနဲ ့ အခြား သူတွေရဲ ့ ဘဝတွေကို သက ် ရောက ် မှု စွမ ် းရည ် အရှိဆုံး အချိန ် မှာ ပြီးပြည ့ ် စုံတာအတွက ် မဟုတ ် ပဲ သတ ္ တိရှိခြင ် းအတွက ် သူတို ့ ကို ချစ ် ခင ် ၊ လက ် ခံလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မတို ့ ပြသဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ သိတဲ ့ မိန ် းကလေးငယ ် တိုင ် းကို ပြောပြဖို ့ ရှင ် တို ့ တစ ် ယောက ် စီ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ ရှင ် တို ့ ညီမ ၊ တူမ ၊ ဝန ် ထမ ် း ၊ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် ကို မပြည ့ ် စုံခြင ် းနဲ ့ နေသားကျဖို ့ ပါ ။ အကြောင ် းက မိန ် းကလေးတွေကို မပြည ့ ် စုံမှုကို သင ် ပေးကာ ဒါကို အားစိုက ် မြှင ့ ် တင ် ဖို ့ ကူညီပေးတဲ ့ အခါ ရဲရင ့ ် ပြီး သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် ၊ ကျွန ် မတို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီအတွက ် ၊ ပိုကောင ် းတဲ ့ ကမ ္ ဘာကိုတည ် ဆောက ် မယ ့ ် အမျိုးသမီးငယ ် တွေရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတစ ် ခုကို တည ် ဆောက ် မှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
Chris Anderson: ကျေးဇူးပဲ ၊ Reshma 
တော ် တော ် အစွမ ် းထက ် တဲ ့ အမြင ် ပါ ။ ခင ် ဗျားရဲ ့ အမြင ် ပါ ။ 
ဒါဘယ ် လို ဆက ် သွားတယ ် ဆိုတာ ပြောပါဦး ။ 
ပရိုဂရမ ် မှာ အခု မိန ် းကလေး ဘယ ် နှစ ် ယောက ် ပါလဲဗျ ။ 
Reshma Saujani: ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ၂၀၁၂ ကတော ့ မိန ် းကလေး ၂၀ ကိုသင ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနှစ ် တော ့ ပြည ် နယ ် ၅၀ မှာ ၄၀၀၀၀ ကို သင ် ပေးမှာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီအရေအတွက ် က တော ် တော ် အားရစရာပဲ ။ အကြောင ် းက မနှစ ် ကဆို အမျိုးသမီး ၇၅၀၀ ပဲ ကွန ် ပြူတာသိပ ္ ပံဘွဲ ့ ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြောရရင ် ပြဿနာက ဆိုးလွန ် းလို ့ ကျွန ် မတို ့ ဒီအပြောင ် းအလဲ ပုံစံ အမြန ် လုပ ် နိုင ် တာပါ ။ 
CA: ဒီအခန ် းထဲမှာတောင ် ရှိတဲ ့ ခင ် ဗျား ပရိုဂရမ ် က ဘွဲ ့ ရသူတွေကို ကြိုဆိုတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေနဲ ့ တွဲလုပ ် နေတယ ် နော ် ။ 
RS: ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ စီးပွားဖက ် ၈၀% လောက ် ရှိတယ ် ၊ Twitter ကနေ Facebook ထိ ၊ Adobe IBM ကနေ Microsoft ၊ Pixar to Disney ထိပါ ။ ဆိုလိုတာက ဟောဒီက ကုမ ္ ပဏီတိုင ် းပါ ။ 
ရှင ် စာရင ် းသွင ် းထားရင ် ကျွန ် မက ရှင ့ ် ကိုရှာမှာပဲ ၊ အကြောင ် းကတော ့ Girls Who Code စာသင ် ခန ် းကို သူတို ့ ရုံးမှာသင ် ဖို ့ နည ် းပညာကုမ ္ ပဏီတိုင ် းကို လိုပါတယ ် ။ 
CA: စက ် မှုပညာ အဖွဲ ့ တွေထဲမှာ ကျား ၊ မ ပိုညီမျှဖို ့ ရောလိုက ် လို ့ ကောင ် းတာတွေ ဖြစ ် ပေါ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ဒီကုမ ္ ပဏီတစ ် ချို ့ က ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ချို ့ ခင ် ဗျားမှာရှိတယ ် ။ 
RS: ကြီးကျယ ် တာတွေ ဖြစ ် ပါတယ ် 
ဆိုလိုတာက အခုအခါ စားသုံးသူဝယ ် ယူမှုတွေ ရဲ ့ ၈၅% ဟာ အမျိုးသမီးတွေက လုပ ် တာ ဆိုတာကို တွေးဖို ့ ဆိုတာ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ ကြောင ် တာပဲလို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
အမျိုးသမီးတွေဟာ လူမှု မီဒီယာမှာ ယောကျာ ် းတွေထက ် ၆၀၀% ပိုသုံးတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မှာ အင ် တာနက ် ရှိပြီး မနက ် ဖြန ် ရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေကို ဆောက ် နေသင ့ ် ပါတယ ် ။ 
ကုမ ္ ပဏီတွေမှာ စုံလင ် တဲ ့ အဖွဲ ့ တွေရှိပြီး စက ် မှုပညာအဖွဲ ့ တွေရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းဖြစ ် တဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် မိန ် းမသားတွေရှိတဲ ့ အခါ ထူးကဲတာတွေ ဆောက ် တယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ၊ ဒါနေ ့ စဉ ် တွေ ့ ရတယ ် ။ 
CA: Reshma, တုံ ့ ပြန ် မှုကို ခင ် ဗျားတွေ ့ တယ ် ၊ မယုံနိုင ် အောင ် အရေးပါတာ လုပ ် နေတာ ။ 
လူထုတစ ် ရပ ် လုံး ခင ် ဗျားကို အားပေး နေပါတယ ် ။ စွမ ် းအားပေးတယ ် ။ ကျေးဇူးပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကဲ ကျွန ် တော ် ကြိုးစားချင ် တာကတော ့ 404 စာမျက ် နှာနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတို တစ ် ပုဒ ် ကို ပြောပြပြီး အဲဒါရဲ ့ အကျိုးဆက ် သင ် ခန ် းစာတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကိုစဖို ့ အတွက ် တကယ ် တမ ် း 404 စာမျက ် နှာဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ သဘောပေါက ် ဖို ့ က အထောက ် အကူဖြစ ် လေမလားပဲဗျာ ။ 
404 စာမျက ် နှာဆိုတာက ဒါပါ ။ 
ဝက ် (ဘ ်) ပေါ ် မှာ ပြတ ် တောက ် သွားတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဝက ် (ဘ ်) ဆိုဒ ် မှာ တစ ် ခုခုကိုမေးမြန ် းပြီး ရှာမတွေ ့ နိုင ် တဲ ့ အခါ လုံးဝကိုပေါ ် မလာတော ့ တဲ ့ စာမျက ် နှာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ခင ် ဗျားကို 404 စာမျက ် နှာကို ပြပေးလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါက ခင ် ဗျားရှာကြည ့ ် တဲ ့ အခါ ရှိရင ် းစွဲ ပြတ ် တောက ် ခြင ် းရဲ ့ ခံစားမှုတစ ် ခုပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဒါကိုနည ် းနည ် းလေး စဉ ် းစားလျက ် ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သတိရစေချင ် ပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ ဒါကိုကြုံတွေ ့ တဲ ့ အခါ စိတ ် တိုစရာကောင ် းတာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါဟာ ပြတ ် တောက ် သွားတဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတစ ် ခုရဲ ့ ခံစားချက ် ဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
ပြီးတော ့ တကယ ့ ် ကို စဉ ် းစားဖို ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ နေရာလေးပါ ။ 404 က ဘယ ် ကလာတာလဲ ။ 
ဒါက အမှားတွေရဲ ့ မိသားစုတစ ် ခုကနေ ဆိုတာကတော ့ တကယ ် ပါ ။ ဆက ် ဆံရေးအမှားတွေရဲ ့ တစ ် စုလုံးပါ ၊ ဒါတွေကို ကျွန ် တော ် စတင ် တူးဖော ် တုန ် းက ဖိုမသဘာဝကုထုံးဆရာ ဒါမှမဟုတ ် စုံတွဲတွေကို အကြံပေးရဲ ့ အမည ် စာရင ် းတစ ် ခုလိုလို ပုံပေါက ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
အောက ် ခြေအထိ ဆင ် းလိုက ် တာမျိုးနဲ ့ ကိစ ္ စတွေက သက ် စွန ့ ် ဆံဖျားပဲဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဟုတ ် တယ ် ဗျ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေက နေရာတိုင ် းမှာရှိနေတာပါ ။ 
ဆိုက ် (ဒ ်) အကြီးကြီးတွေမှာရော ၊ ဆိုက ် (ဒ ်) အသေးလေးတွေမှာရောဗျာ ။ 
ဒါက တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးတွေ ့ ကြုံနေရတဲ ့ ဟာလေ ။ 
404 စာမျက ် နှာကပြောပြတာက ခင ် ဗျားဟာ ပတ ် ကြားအက ် တွေထဲ ပြုတ ် ကျတာတဲ ့ ။ 
ဒီလိုမျိုးတွေ ့ ကြုံတွေ ့ ကြုံခံစားဖူးတယ ် ဆိုရင ် တော ့ ဒါဟာအတွေ ့ အကြုံကောင ် းတစ ် ခုတော ့ မဟုတ ် ပါဘူးဗျာ ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ Kinect 404 စာမျက ် နှာပေါ ် ကို ရောက ် သွားနိုင ် ပြီး ၊ မိုဘိုင ် းဖုန ် းထဲက ကနေတဲ ့ ချိုတစ ် ချောင ် းနဲ ့ မြင ် းတွေနဲ ့ သက ် တန ် ့ တွေ ပန ် းထွက ် လာတာရှိနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
404 စာမျက ် နှာက ခင ် ဗျားရှာနေတာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ခင ် ဗျား ဒါကိုရလိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော မျက ် နှာကိုဖြတ ် ရိုက ် သလိုမျိုးဗျ ။ 
404 တစ ် ခု ဘယ ် လိုခံစားရလဲဆိုတာကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ၊ ဖြစ ် လိမ ့ ် မှာက ခင ် ဗျားက Starbucks ကိုသွားတယ ် ၊ ကောင ် တာနောက ် မှာက ကောင ် လေးတစ ် ယောက ် ၊ ခင ် ဗျား အဲဒီကိုသွားတော ့ အဲဒီမှာ မလိုင ် ထုတ ် ထားတဲ ့ နွားနို ့ မရှိဘူးပေါ ့ ။ 
ပြီးတော ့ ခင ် ဗျားက "" ဟေ ့ မလိုင ် ထုတ ် ထားတဲ ့ နွားနို ့ ယူလာပေးစမ ် းကွာ ။ "" သူတို ့ က ကောင ် တာနောက ် ကနေ ထွက ် လာတော ့ သူတို ့ မှာဘောင ် းဘီက မပါဘူး ။ 
ပြီးတော ့ ခင ် ဗျားက ဒီလိုမျိုး "" အိုး ၊ ဒါကိုငါမမြင ် ချင ် ပါဘူးကွာ ။ "" ဒါက 404 ခံစားချက ် ပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) တကယ ် ပါ ၊ ကျွန ် တော ် ဒါကြားဖူးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါကဘယ ် ကနေရောက ် ပေါက ် လာပြီး ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ အရေးပါလဲဆိုတာက ကျွန ် တော ် လုပ ် ငန ် းသစ ် တွေကို နည ် းပညာထောက ် ပံ ့ တဲ ့ ဆီကို ဦးတည ် လိုက ် တယ ် ၊ ဒီနားတစ ် ဝိုက ် မှာ လုပ ် ငန ် းသစ ် ကလေးတွေ ၈ ခုရှိတယ ် ။ 
ဒီလုပ ် ငန ် းသစ ် လေးတွေက သူတို ့ လုပ ် ငန ် းအတွက ် ပဲ အရေးစိုက ် ခံရပြီး ၊ လုပ ် ငန ် းမဟုတ ် တာ မပါဘူးပေါ ့ ။ Athletepath မတိုင ် ခင ် ထိပေါ ့ ။ ဒါက ပြင ် းထန ် တဲ ့ အာကစားသမားတွေအတွက ် ဝန ် ဆောင ် မှုတွေကို အဓိကထားတဲ ့ ဝက ် ဆိုက ် (ဒ ်) တစ ် ခုပါ ။ ဒီဗီဒီယိုမှာ တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) ကောင ် လေး ။ ဟေး 
လူအုပ ် ။ ဟိုး 
RG ခင ် ဗျားတို ့ မဟုတ ် ဘူး ။ သူအဆင ် မပြေပါဘူး ။ 
ဒီဗီဒီယိုကိုရိုက ် ယူပြီး သူတို ့ ရဲ ့ 404 စာမျက ် နှာမှာ ထည ့ ် သွင ် းထားတာပါ ။ အဲဒီနေရာက လူတွေအတွက ် တော ့ မီးပျက ် သွားသလိုမျိုးပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ နောက ် ဆုံးတော ့ 4 04 ကိုတွေ ့ ပြီးခံစားလိုက ် ရသလို တကယ ် ခံစားလိုက ် ရတဲ ့ စာမျက ် နှာတစ ် ခုပေါ ့ ဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီတော ့ ဒါက ပြိုင ် ပွဲတစ ် ခု ဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
လှုံ ့ ဆော ် မှုတွေကမ ် းလှမ ် းတဲ ့ Dailypath က သူတို ့ ရဲ ့ 404 စာမျက ် နှာမှာ လှုံ ့ ဆော ် မှုတွေ တင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ လူမှုရေးကွန ် ရက ် ကနေ အိမ ် မွေးတိရိစ ္ ဆာန ် ထိန ် းလေးတွေကူရှာပေးတဲ ့ Stayhound ကတော ့ ခင ် ဗျားရဲ ့ အိမ ် မွေးတိရိစ ္ ဆာန ် နဲ ့ စာနာစကားပြောပေးတယ ် ။ 
သူတို ့ တစ ် ဦးချင ် းစီက ဒါကိုတွေ ့ ကြပါတယ ် ။ 
(၂၄) နာရီကြာပြိုင ် ပွဲ တစ ် ခုဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
နောက ် နေ ့ ၄နာရီ၄မိနစ ် မှာ ငွေသား ၄၀၄ ဒေါ ် လာ ပေးပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ပြီး သူတို ့ သိရှိသွားတာက ဒီမှန ် မှန ် ကန ် ကန ် လုပ ် ပြီးသွားတဲ ့ ကိစ ္ စလေးတွေဟာ တကယ ် ကို အရေးပါတယ ် ၊ ဒီကျကျနန ပုံစံထုတ ် ထားတဲ ့ ကာလလေးတွေဟာ ကုန ် တံဆိပ ် လုပ ် လို ့ ရတယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် တကယ ့ ် လောကကြီးကို တစ ် ချက ် ကြည ့ ် လိုက ် ကြပါဦး ။ ရယ ် စရာက ဒါတွေကို ခင ် ဗျားကိုယ ် တိုင ် နှောက ် ယှက ် ရယူနိုင ် တာပါ ။ 
URLတစ ် ခုထဲမှာရိုက ် ပြီး 404 ကို ထည ့ ် လိုက ် ရင ် ဒါတွေပေါ ် လာတာမှာပဲလေ ။ 
ဒီတစ ် ခုက ခင ် ဗျားကို ဖြေသိမ ့ ် စကား ပြောပေးတဲ ့ ဟာပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ ခင ် ဗျားကို အပြစ ် တင ် တဲ ့ ဟာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် နှစ ် သက ် တာပေါ ့ လေ ။ 
ဒါကမှားနေတဲ ့ စာမျက ် နှာတစ ် ခု ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီစာမျက ် နှာအမှားကရော အခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ရပ ် ဆိုရင ် ရောဗျာ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် တာတွေကို စိတ ် ထက ် သန ် နေကြဖို ့ လိုတဲ ့ အချိန ် မီကာလကလေးဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဆက ် ဆံရေးကိစ ္ စ တစ ် ခုလုံးပြန ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ဒီလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းကနေ သူတို ့ မှန ် းဆလို ့ ရတာက ရိုးစင ် းတဲ ့ အမှားတစ ် ခုကနေ ခင ် ဗျားမဟုတ ် ပါဘူးလို ့ ကျွန ် တော ့ ကို ပြောပြနိုင ် တာ ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် တော ် ဘာဖြစ ် လို ့ ခင ် ဗျားကိုနှစ ် သက ် သင ့ ် လဲ ဆိုတာကို ကျွန ် တော ့ ကို သတိပေးနိုင ် တာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အာဖရိကက အောင ် မြင ် မှု ဇာတ ် လမ ် း တစ ် ပုဒ ် ကို ပြောပြဖို ့ ရောက ် နေတာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ခွဲက Swahili ဘာသာစကားနဲ ့ သက ် သေခံချက ် လို ့ ဆိုတဲ ့ Ushahidi မှာရှိတဲ ့ အချိန ် ပြည ့ ် အဖွဲ ့ ဝင ် ၅ ဦးထဲက ၄ ဦးဟာ TED ဝိုင ် းတော ် သားတွေပါ ။ 
မနှစ ် က Kenya မှာ ရွေးကောက ် ပွဲ အလွန ် အကြမ ် းဖက ် မှု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီကာလမှာ လူတိုင ် း သူတို ့ ဝန ် းကျင ် မှာ ဖြစ ် ပျက ် တာကို မိုဘိုင ် းဖုန ် းကနေ သတင ် းပို ့ တိုင ် တန ် းလို ့ ရအောင ် စနစ ် တစ ် ခုကို ၃ ရက ် အတွင ် း ရှေ ့ ပြေးပုံစံ တည ် ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အာဖရိက အကြောင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ သိတဲ ့ နဂိုရင ် း ကိရိယာ မိုဘိုင ် းဘုန ် းကို စံအဖြစ ် ယူခဲ ့ ပြီး အဲဒီကနေ သွားပါတယ ် ။ 
ဒီလို အစီရင ် ခံစာတွေရတယ ် ။ 
ဒါမနှစ ် က ဇန ် နဝါရီ ၁၇ ရက ် က တစ ် ခု ၊ နှစ ် ခုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စနစ ် က သာမန ် ပါ ။ အခြေခံလောက ် ပါပဲ ။ 
လူတွေဆီက ကောက ် ထားတဲ ့ ဒေတာတွေကို ရောလိုက ် ပြီး မြေပုံပေါ ် တင ် လိုက ် တာပါ ။ 
ဒါထက ် ပိုတာ လုပ ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် တယ ် 
တည ် ဆောက ် ထားတာကိုယူပြီး ဒါကနေ ကမ ္ ဘာထဲက အခြားမှာ သုံးလို ့ ရနိုင ် အောင ် ပုံစံတစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ အာဖရိက တစ ် လွှားမှာ တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် သူတွေရဲ ့ အသင ် းတစ ် သင ် းရှိတယ ် ၊ Ghana, Malawi, Kenya တို ့ ဟာ အသင ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေပါ ။ 
တစ ် ချို ့ က U.S.မှာတောင ် ရှိတယ ် ။ 
ဖွံ ့ ဖြိုးပြီးကမ ္ ဘာအပြင ် ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲ ကမ ္ ဘာမှာပါ သုံးလို ့ ရအောင ် စမတ ် ဖုန ် းတွေ တည ် ဆောက ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါအမှန ် ပဲလို ့ သဘောပေါက ် နေပါတယ ် ။ 
အာဖရိကမှာ ဖြစ ် ရင ် ဘယ ် မှာမဆို အလုပ ် ဖြစ ် မယ ် 
Africa မှာ အရင ် ဆောက ် ပြီး အစွန ် အဖျားတွေဆီ ရွှေ ့ လိုက ် တယ ် ။ 
အခု ကွန ် ဂို မှာ တပ ် ဖြန ့ ် လိုက ် ပြီ ။ 
အရှေ ့ အာဖရိက တစ ် လွှားမှာ NGOs တွေ သုံးနေပါတယ ် ။ NGOs အသေးစားတွေဟာ ကိုယ ် ပိုင ် ပရောဂျက ် လေးတွေ လုပ ် နေတယ ် ။ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ လကပဲ Gaza က Al Jazeera ကို တပ ် ဖြန ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
တကယ ် က ကျွန ် တော ် ပြောချင ် တာ ဒါမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီ ့ ထက ် ကြီးမားတဲ ့ အရာကို ပြောမလို ့ ပါ ။ အကြောင ် းက တွေ ့ ရှိနေရတာက ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ လက ် ငင ် း ဖြစ ် နေတာတွေရဲ ့ မျက ် မြင ် ဖြစ ် စဉ ် တွေကို သတင ် းပို ့ နိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
မကြာခင ် ကဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ Mumbai လို အဖြစ ် တွေမှာ မြင ် နေတာပါ ။ အခုဆိရင ် သုံးစားမှာနှင ် ့ စာရင ် သတင ် းပို ့ ရတာ ပိုပြီးလွယ ် ကူပါတယ ် ။ 
သတင ် းတွေက အများကြီး ၊ ဘာလုပ ် တာလဲဗျ ။ 
ဒါက Mumbai အကြောင ် းပဲ ရေးသားတဲ ့ ၃ ရက ် တာ Twitters သတင ် းပေးပို ့ မှုတွေပါ ။ 
အရေးကြီးတာကို ဘယ ် လိုဆုံးဖြတ ် မလဲ ။ 
ကိုယ ် စစ ် ကြည ့ ် နေတာရဲ ့ မှန ် ကန ် မှုအဆင ့ ် က ဘာလဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရတာက သေရေးရှင ် ရေး သတင ် း အဖြုန ် းတွေ အများကြီး ရှိနေတယ ် ။ အကြောင ် းက အခုချက ် ချင ် း တစ ် ခုခုလုပ ် ဖို ့ သတင ် းတွေ များလွန ် းနေလို ့ ပါ ။ 
တကယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ ဆိုင ် တာက ဒီ ပထမဆုံး ၃ နာရီပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကြည ့ ် နေတာက ပထမ ၃ နာရီပါ ။ 
ဝင ် လာတဲ ့ သတင ် းတွေကို ဘယ ် လိုကိုင ် တွယ ် ကြမလဲ ။ 
တကယ ် ဖြစ ် နေတာကို ခင ် ဗျား နာမလည ် နိုင ် ဘူး ၊ 
မြေပြင ် မှာနဲ ့ ကမ ္ ဘာတလွှားမှာပါ လူတွေဟာ သိချင ် နေတုန ် းပဲ ၊ ဖြစ ် ပျက ် နေတာကို မှန ် းဆဖို ့ ကြိုးစားနေကြပေမဲ ့ သူတို ့ မသိကြပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆောက ် ခဲ ့ တဲ ့ Ushahidi ဟာ ဒီသတင ် းကို အများဆီက တောင ် းခံနေတာပါ ။ 
ဒါကို Twitter မှာပါတွေ ့ နိုင ် တယ ် ၊ သတင ် းကို အဆမတန ် ရနေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ သတင ် းတွေ အများကြီးရနေတာ ၊ ကောင ် းတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ အခုကျတော ့ ရော ။ 
ကိုယ ် လုပ ် နိုင ် တဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ တစ ် ခုခု ရှိတယ ် တော ့ ထင ် တယ ် ။ 
ဒါကိုလုပ ် နေတဲ ့ အသင ် းလေးတစ ် သင ် းတော ့ ရှိတယ ် ။ 
လူအစုကနေ သတင ် း စစ ် ယူတဲ ့ ဟာ ဖန ် တီးနိုင ် တယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
လူတစ ် စုကိုခေါ ် ပြီး သူတို ့ ကို သတင ် းတင ် ခိုင ် းလိုက ် ပါ ။ 
သတင ် းတင ် တဲ ့ လူအမျိုးမျိုးကို အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ရင ် း ၊ သတ ် မှတ ် ရင ် း ကနေ သန ့ ် စင ် တဲ ့ ရလဒ ် တွေနဲ ့ အရေးပါတဲ ့ ရလဒ ် တွေ ရနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခုခုရဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေဟာ မှန ် ၊ မမှန ် ကို ပိုနားလည ် အောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အမျိုးအစားပါ ဆိုလိုတာက ပြောရရင ် အာဖရိကလာတာဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာပဲလေ ။ 
သင ် မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ နေရာတွေက လာတာပါ ၊ 
တော ် တဲ ့ လူငယ ် တီထွင ် ထုတ ် လုပ ် သူတွေဆီကပါ ။ 
ဒါက လူစုတစ ် စုဖြစ ် ပြီး ဒါဆောက ် ဖို ့ ဝိုင ် းဆုံးဖြတ ် လိုက ် တာပါ ။ 
ကဲ ကျေးဇူး အများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
TED မိသားစုဝင ် ဖြစ ် ရတာ ပျော ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ} 

ကျွန ် မကတော ့ စာရေးဆရာမပါ ။ 
စာရေးခြင ် းက ကျွန ် မ အသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် း လုပ ် ငန ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အဲထက ် တော ့ ပိုတာပေါ ့ ။ 
အဲဒါက ကျွန ် မရဲ ့ တစ ် ဘဝတာ ချစ ် ခင ် မြတ ် နိုးတဲ ့ အရာလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြီး ပြောင ် းလဲလိမ ့ ် မယ ် လို ့ လည ် း ကျွန ် မ မမျှော ် လင ့ ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါပြောပြီးတော ့ မကြာသေးခင ် က ကျွန ် မ ဘဝနဲ ့ အလုပ ် အကိုင ် မှာ ထူးဆန ် းတဲ ့ အရာ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အဲ ့ ဒီအရာကြောင ့ ် ကျွန ် မနဲ ့ ဒီအလုပ ် ဆက ် နွယ ် မှုကြီးကို ပြန ် ချိန ် ညှိနေရတယ ် လေ ။ 
အဲ ့ ဒီအရာကတော ့ မကြာသေးခင ် က ကျွန ် မ ဒီ "" Eat. Pray. Love. "" ဆိုတဲ ့ အတ ္ ထုပ ္ ပတိကိုရေးခဲ ့ တာပါ ။ ကျွန ် မရဲ ့ အရင ် စာအုပ ် တွေနဲ ့ မတူတာက ဒီစာအုပ ် လေးက အကြောင ် းတစ ် ခုကြောင ့ ် ကမ ္ ဘာမှာ အကျော ် အကြားဆုံး နိုင ် ငံတကာအရောင ် းကောင ် းဆုံး အရာလေးဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အခု ကျွန ် မ ဘယ ် နားကို သွားသွား လူတွေက ကျွန ် မကို ကံဆိုးသလိုမျိုး ဆက ် ဆံကြပါတယ ် ။ 
ကံဆိုးမိုးမှောင ် ကျသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
သူတို ့ က ကျွန ် မဆီလာပြီး စိုးရိမ ် တကြီးနဲ ့ ပြောကြတယ ် ။ "" မင ် း နောက ် တစ ် ခါ နံပါတ ် တစ ် ရအောင ် မလုပ ် နိုင ် မှာ မစိုးဘူးလား ၊ 
မင ် း တသက ် လုံးစာရေးနေပြီး ကမ ္ ဘာပေါ ် က လူတွေအလေးထားလောက ် တဲ ့ စာအုပ ် လေးကို နောက ် တစ ် ကြိမ ် ကိုလေး မဖန ် တီးနိုင ် မှာကို မစိုးဘူးလား ၊ "" ဒါက အားပေးရာကျတာပေါ ့ နော ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပိုဆိုးတာက ကျွန ် မ အသက ် ၂၀ လောက ် တုန ် းက မှတ ် မိတာကလွဲရင ် ပေါ ့ ကျွန ် မ ဆယ ် ကျော ် သက ် တုန ် းက လူတွေကို စာရေးဆရာဖြစ ် ချင ် ကြောင ် းကို ပထမဆုံးအကြိမ ် လိုက ် ပြောတဲ ့ အခါ ဒီလို ကြောက ် ရွံ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
လူတွေကပြောကြတယ ် ။ "" မင ် း မအောင ် မြင ် မှာ မကြောက ် ဘူးလား ၊ 
ပစ ် ပယ ် မှုရဲ ့ နှိမ ် ချမှုက မင ် းကို သတ ် မှာ မကြောက ် ဘူးလား ၊ 
မင ် း တသက ် လုံး ဘာမှမရဘဲနဲ ့ ဒီအလုပ ် ကို လုပ ် နေပြီးတော ့ မင ် းပါးစပ ် ထဲမှာ ကျရှုံးမှုရဲ ့ ခါသီးလှတဲ ့ ပြာမှုန ့ ် တွေပြည ့ ် ရင ် း ကျိုးပဲ ့ နေတဲ ့ အိပ ် မက ် အစုပုံပေါ ် မှာ သေနေမှာကို မကြောက ် ဘူးလား ။ "" (ရယ ် သံများ) အဲလိုလေးပေါ ့ ။ 
အဖြေက ဒီမေးခွန ် းတွေအားလုံးအတွက ် အဖြေတိုကတော ့ "" ဟုတ ် ပါတယ ် ။ "" ကျွန ် မ အဲဒီအရာအားလုံးကို ကြောက ် ပါတယ ် ။ 
အရာတွေကိုလည ် း ကြောက ် ပါတယ ် ။ ပင ် လယ ် ရေမှော ် နဲ ့ အခြား ကြောက ် စရာကောင ် းတဲ ့ အရာတွေပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စာရေးတာနဲ ့ ပတ ် သတ ် လာရင ် နောက ် ပိုင ် း ကျွန ် မ စဉ ် းစားနေမိတာ စူးစမ ် းမိနေတာက ဘာလို ့ လဲပေါ ့ ။ 
ကျိုးကြောင ် းဆီလျော ် လား ။ 
ဘယ ် သူမဆို ဒီကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ လုပ ် ရမယ ့ ် အလုပ ် ကို ကြောက ် နေရမယ ် ဆိုတာ ယုတ ္ တိဆန ် ရဲ ့ လား ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ တစ ် ခြားလုပ ် ငန ် းတွေနဲ ့ မတူအောင ် အချင ် းချင ် းရဲ ့ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာကျန ် းမာရေးကို စိတ ် ပူနေရအောင ် လုပ ် နေတဲ ့ ဖန ် တီးရှင ် စွန ့ ် စားမှုကြီးက ဘာလဲ ။ 
ကျွန ် မအဖေ ဥပမာပေါ ့ ၊ ဓာတု အင ် ဂျင ် နီယာတစ ် ယောက ် ပါ ပြီး သူရဲ ့ ၄၀ နှစ ် တာ ဓာတုအင ် ဂျင ် နီယာ လုပ ် နေတဲ ့ အချိန ် အတွင ် း သူ ့ ကို ဓာတုအင ် ဂျင ် နီယာ ဖြစ ် ရတာကြောက ် လားလို ့ မေးနေတဲ ့ လူကိုလဲ တစ ် ခါတောင ် မမှတ ် မိပါဘူး ။ 
"ဓာတုအင ် ဂျင ် နီယာ John ကြီးရေ ဘယ ် လိုလဲဝေ ့" 
အဲလိုတော ့ ဖြစ ် လာတာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
မျှမျှတတပြောရင ် ဓာတုအင ် ဂျင ် နီယာအုပ ် စုတစ ် ခုအနေနဲ ့ ရာစုနှစ ် များစွာ အရက ် စွဲနေတဲ ့ စိတ ် နှစ ် ဖက ် အစွန ် းရောက ် 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ စာရေးဆရာတွေလည ် း အဲလို နာမည ် မကောင ် းကြဘူးလေ ။ စာရေးဆရာတင ် မကဘူး ဖန ် တီးရှင ် လူတွေ အမျိုးမျိုးလည ် း ဒီလို စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ မတည ် ငြိမ ် လို ့ နာမည ် ဆိုးထွက ် နေကြတယ ် လေ ။ 
ရှင ် တို ့ လုပ ် ဖို ့ လိုတာက ၂၀ ရာစု တစ ် ခုတည ် းက ငယ ် ငယ ် ရွယ ် ရွယ ် ကိုယ ့ ် လက ် ထဲမှာ ဆုံးပါးသွားတဲ ့ ထက ် မြတ ် လှတဲ ့ ဖန ် တီးရှင ် တွေရဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ကောင ် းတဲ ့ သေနှုန ် းကိုကြည ့ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ကို အဆုံးမစီရင ် တဲ ့ သူတွေတောင ် သူတို ့ ရဲ ့ ပညာတွေကြောင ့ ် ပျက ် စီးသွားရပါတယ ် ။ 
"ကျွန ် တော ် စာအုပ ် တိုင ် းဟာ ကျွန ် တော ် ကို နည ် းနည ် းပို သတ ် ခဲ ့ တယ ် ။" 
ရှင ့ ် ဘဝအလုပ ် အကြောင ် းကို ပြောဖို ့ အံဖွယ ် စကားတစ ် ခွန ် းပေါ ့ နော ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် ​ ဦးဦးက ဒါကို ပြောရင ် မျက ် တောင ် တောင ် မခတ ် ပါဘူး ။ အကြောင ် းက ဒီလိုအရာကို ကျွန ် မတို ့ ကြားနေတာ ကြာပြီလေ ။ ပြီးရင ် ဒီ ဖန ် တီးမှုနဲ ့ ဒုက ္ ခဝေဒနာဟာ တစ ် နည ် းနည ် းတော ့ ဆက ် စပ ် နေတယ ် ဆိုတာရယ ် အနုပညာဟာ အဆုံးမှာတော ့ စိတ ် ဝေဒေနာကို ဖြစ ် စေတယ ် ဆိုတဲ ့ အယူအဆကို ကျွန ် မတို ့ လုံးဝပဲ စိတ ် ထဲစွဲမှတ ် ပြီး လက ် ခံခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒီမှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် းကို ကျွန ် မမေးချင ် တာက ရှင ် တို ့ တွေ ဒီလို အတွေးနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး စိတ ် အေးကြရဲ ့ လား ။ 
ရှင ် တို ့ အဲဒါနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး စိတ ် သက ် သာရဲ ့ လား ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ရှင ် က ဒါကို တစ ် လက ် မ အကွာကနေကြည ့ ် ရင ် တောင ် — ကျွန ် မတော ့ ဒီယူဆချက ် နဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး လုံးဝ သက ် တောင ့ ် သက ် သာမရှိဘူး ။ 
ဒါဆိုးရွားတယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
အန ္ တရာယ ် များတယ ် လို ့ လည ် း ထင ် ပါတယ ် ။ ဒါ နောက ် တစ ် ရာစုအထိ အဓွန ့ ် ရှည ် နေတာမျိုးလည ် း မလိုချင ် ဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဖန ် တီးရှင ် တွေ ဆက ် ရှင ် သန ် ဖို ့ အားပေးတာ ကောင ် းမယ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် မ လုံးဝသိတာပေါ ့ ။ ကျွန ် မ အခြေအနေ ကျွန ် မ အနေအထားမှာဆိုရင ် ကျွန ် မအတွက ် အဲဒီအယူအဆရဲ ့ အမှောင ် လမ ် းကြောင ် းအတိုင ် း စတင ် လျှောက ် လှမ ် းဖို ့ အန ္ တရာယ ် များမှာလေ ။ အထူးသဖြင ့ ် အခုကျွန ် မ ဒီအလုပ ် အကိုင ် မှာ ရှိနေတဲ ့ အနေအထားလေးမှာပေါ ့ ။ 
ရှင ် တို ့ သိပါတယ ် ကြည ့ ် ကြည ့ ် လိုက ် လေ ။ ကျွန ် မ ငယ ် ပါသေးတယ ် ။ အသက ် ၄၀ လောက ် ပဲရှိဦးမယ ် ။ 
ကျွန ် မမှာ နောက ် အနှစ ် ၄၀ စာ အလုပ ် က ကျန ် နေဦးမှာလေ ။ 
ပြီးရင ် အရမ ် းဖြစ ် နိုင ် တာက တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက အခုကစပြီး ကျွန ် မ ရေးသမျှကို ကျွန ် မ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ စာအုပ ် ရဲ ့ အံဖွယ ် အောင ် မြင ် မှုကြောင ့ ် ဖြစ ် လာတဲ ့ စာအုပ ် လို ့ ဝေဖန ် ကြဖို ့ ကိုပေါ ့ ။ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
ကျွန ် မ ရှင ် းရှင ် းပြောသင ့ ် တယ ် ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မတို ့ အခု သူငယ ် ချင ် းလိုဖြစ ် နေကြပြီလေ ။ အခု အရမ ် းဖြစ ် နိုင ် တာက ကျွန ် မရဲ ့ အောင ် မြင ် မှုတွေက ကျွန ် မ နောက ် ကွယ ် မှာပေါ ့ ။ 
ဘုရားရေ ဘယ ် လိုအတွေးမျိုးပါလိမ ့ ် ။ 
ဒီလို အတွေးမျိုးကြောင ့ ် လူတစ ် ​ ယောက ် မနက ် ၉ နာရီ မှာ ဂျင ် အရက ် ထသောက ် တာမျိုး ဖြစ ် သွားနိုင ် တယ ် လေ ။ ကျွန ် မ မှ အဲမျိုးတွေမဖြစ ် ချင ် တာ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ ချစ ် တဲ ့ အလုပ ် ကိုဘဲ ဆက ် လုပ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အခု မေးခွန ် းက ဘယ ် လိုလဲပေါ ့ ။ 
အများကြီး စဉ ် းစားပြီးနောက ် ကြည ့ ် ရတာက ကျွန ် မ အလုပ ် ဆက ် လုပ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းက စာဆက ် ရေးဖို ့ ပေါ ့ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ အကာအကွယ ် တစ ် မျိုးမျိုးကို ဖန ် တီးရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် မ စာရေးတာ နဲ ့ ကျွန ် မစာရေးတာအပေါ ် ဝေဖန ် မှုတွေဘာတွေဖြစ ် လာမလဲနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီး စိုးရိမ ် စိတ ် အကြား စိတ ် ချရတဲ ့ အကွာအဝေးလေးရှိဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ချို ့ ရှာရပါမယ ် ။ 
အဲဒါကို လုပ ် ဖို ့ အတွက ် နမူနာကို ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် က ကျွန ် မရှာနေတာ ။ ကျွန ် မ အချိန ် ယူပြီး စူးစမ ် းနေတာ တခြားလူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းကို ကြိုးစားရှာပြီး အခု ဖန ် တီးအစွမ ် းရှင ် လူတွေ ဒီဖန ် တီးမှုရဲ ့ စိတ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ စတေးမှုမျိုးကို ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ ကျွန ် မတို ့ မှာ ရှိနေတာထက ် သူတို ့ မှာ ပိုကောင ် း ပိုယုတ ္ တိဆန ် တဲ ့ အကြံအဉာဏ ် ရှိမရှိကိုသိဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီရှာဖွေမှုက ကျွန ် မကို ရှေးခေတ ် ဂရိ နှင ့ ် ရောမဆီကို ခေါ ် ဆောင ် သွားပြီလေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မနဲ ့ နေပေးပါ ။ ဒါက တစ ် ပတ ် လည ် ကာ ပြန ် လာမှာပါ ။ 
ရှေးခေတ ် ဂရိ နှင ့ ် ရောမတုန ် းကပေါ ့ လူတွေက ဖန ် တီးမှုဟာ လူသားတွေဆီကလာတာလို ့ မယုံကြည ် ခဲ ့ ကြဘူးလေ ။ 
လူတွေယုံကြည ် ခဲ ့ ကြတာက ဖန ် တီးမှုက ဒီ တန ် ခိုးရှိတဲ ့ အစောင ့ ် ဝိဉာဉ ် အဖြစ ် လူသားဆီကို မသိနိုင ် ဝေးကွာတဲ ့ နေရာကနေလာခဲ ့ တဲ ့ ဆိုတာကိုပေါ ့ ။ မသိနိုင ် ၊ ဝေးကွာတဲ ့ အကြောင ် းကြောင ့ ် ပေါ ့ နော ် ။ 
ဂရိတွေကတော ့ ဒီ အစောင ့ ် တန ် ခိုးရှင ် ဝိဉာဉ ် ကို "" daemon "" နတ ် လို ့ ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ ဆိုကရေးတီးက သူမှာ အဝေးကနေ ဉာဏ ် ပညာတွေ ပေးနေတဲ ့ daemon နတ ် ရှိတယ ် လို ့ ယုံပါတယ ် ။ 
ရိုမန ် တွေလည ် း ဒီလို တွေးကြတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ က ဒီ ကိုယ ် မဲ ့ ဖန ် တီးရှင ် ဝိဉာဉ ် ကို ဉာဏ ် ကြီးရှင ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကောင ် းတာပေါ ့ ။ ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ရိုမန ် တွေက ဒီဉာဏ ် ကြီးရှင ် ကို ထက ် မြတ ် တဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် လို ့ မထင ် ကြဘူးလေ ။ 
သူတို ့ ယုံကြည ် တာက ဉာဏ ် ကြီးရှင ် ဆိုတာ သူက အနုပညာရှင ် ရဲ ့ စတုဒီယို အခန ် းထဲနံရံထဲမှာနေနေတဲ ့ လို ့ ယုံကြည ် ခံထားရတဲ ့ တန ် ခိုးရှင ် ပေါ ့ ။ အပြင ် ထွက ် လာပြီး ပညာရှင ် တွေကို သူတို ့ အလုပ ် နဲ ့ မျက ် ကွယ ် မှာ ကူညီပေးပြီး ရလဒ ် ကို ပြုပြင ် ပေးနေတဲ ့ Dobby အိမ ် နတ ် သူငယ ် လေးလို ့ ပေါ ့ ။ 
အလွန ် ဘဲ ထက ် မြတ ် တယ ် လေ အဲမှာဘဲပေါ ့ ။ ကျွန ် မပြောနေတဲ ့ အကွာအဝေးလေးလေ ။ ရှင ် ကို ရှင ့ ် အလုပ ် ရလဒ ် ကနေကာကွယ ် ဖို ့ စိတ ် အယူအဆလေးပေါ ့ ။ 
လူတိုင ် းက ဒီဟာက ဒီလိုဘဲ အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ ဆိုတာ သိခဲ ့ ကြတယ ် လေ ။ 
ရှေးခေတ ် အနုပညာရှင ် တွေက တစ ် ချို ့ အရာတွေကနေ ကာကွယ ် ခံရတယ ် ။ ဥပမာ အတ ္ တကြီးလွန ် းတာမျိုးပေါ ့ ။ 
ရှင ့ ် အလုပ ် က တအားကောင ် းနေခဲ ့ ရင ် အဲအတွက ် ဂုဏ ် ယူလို ့ မရဘူးလေ ။ လူတိုင ် းက ရှင ့ ် ကို ကူညီပေးနေတဲ ့ ကိုယ ် ပျောက ် ဉာဏ ် ကြီးရှင ် ရှိတာ သိကြတယ ် လေ ။ 
ရှင ် အလုပ ် ပျက ် သွားရင ် လည ် း ရှင ့ ် အမှားမှ မဟုတ ် တာ ။ 
လူတွေက ရှင ် ဉာဏ ် ကြီးရှင ် က ညံ ့ တယ ် ဆိုတာ သိကြတာပဲလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) အနောက ် တိုင ် းမှာ ကာလအကြာကြီး လူတွေက ဖန ် တီးမှုကို ဒီလိုဘဲ တွေးခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
Renaissance ခေတ ် ရောက ် ပြီးတော ့ အရာရာ ပြောင ် းလဲသွားပြီး ကျွန ် မတို ့ ဒီအကြံကြီးရလာတယ ် ။ ဒီ အကြံကြီးကတော ့.. နတ ် ဘုရားတွေ ဒဏ ္ ဍာရီတွေကို ကျော ် လွန ် ပြီး လူသားကို စကြာဝဠာ ရဲ ့ အလယ ် ဗဟိုမှာ ထားလိုက ် ရအောင ် ။ နတ ် ဘုရားတွေကနေ အမိန ့ ် နာခံတဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ဆန ် းကြယ ် သက ် ရှိတွေအတွက ် နေရာမရှိတော ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ ကျိုးကြောင ် းဆက ် စပ ် လူသားဝါဒရဲ ့ အစပါ ။ ဖန ် တီးမှုစွမ ် းရည ် က လူပုဂ ္ ဂိုလ ် ဆီကနေ လုံးဝ လာတယ ် ဆိုတာ စတင ် ယုံကြည ် လာပါတယ ် ။ 
သမိုင ် းထဲမှာ ပထမဆုံးအကြိမ ် လူတွေ ဟိုဟို ဒီဒီ အနုပညာရှင ် ကို ဉာဏ ် ကြီးရှင ် ရှိတယ ် ဆိုတာထက ် ဉာဏ ် ကြီးရှင ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ရည ် ညွန ် းတာ ကြားမိမှာပါ ။ 
ရှင ် တို ့ ကို ကျွန ် မ ပြောရမယ ် အဲဒါက အမှားကြီးတစ ် ခုလို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မထင ် တာက လူတစ ် ယောက ် လေးကို သူ ဒါမှမဟုတ ် သူမဟာ ပြွန ် ရေပန ် း တန ် ခိုးကြီးတဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ဆန ် းကြယ ် အဆုံးမသတ ် နိုင ် တဲ ့ ပဟေဠိရဲ ့ အနှစ ် သာရဖြစ ် တယ ် လို ့ ယုံခွင ့ ် ပြုခြင ် းဟာ ဒီ ပျော ့ ပျောင ် းလှတဲ ့ လူစိတ ် ပေါ ် ဝန ် ထုပ ် ဝန ် ပိုး နည ် းနည ် းများလွန ် းပါတယ ် ။ 
တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို နေကို မျိုခိုင ် းနေသလိုပေါ ့ ။ 
ဒါက အတ ္ တကို ပုံပျက ် အောင ် လုပ ် ကာ တင ် ဆက ် မှုနဲ ့ ပတ ် သတ ် လို ့ မထိန ် းချုပ ် နိုင ် တဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် တွေကို ဖန ် တီးရာရောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီ ဖိအားက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အနုပညာရှင ် တွေကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၅၀၀ လောက ် က သတ ် နေခဲ ့ တဲ ့ လို ့ ကျွန ် မထင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ ဒါက မှန ် ရင ် မှန ် တယ ် လို ့ လည ် း ကျွန ် မ ထင ် ပါတယ ် မေးခွန ် းကတော ့ အခုတော ့ ဘာလဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒါကို မတူအောင ် လုပ ် လို ့ ရလား ။ 
ဖန ် တီးမှု ပဟေဠိနဲ ့ လူသားအကြား ဆက ် နွယ ် မှုနဲ ့ ပတ ် သတ ် တဲ ့ ရှေးကျ နားလည ် မှုတွေဆီ ပြန ် သွားပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် မသွားဘူးပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒီ အနှစ ် ၅၀၀ စာ ယုတ ္ တိကျကျ လူသားဝါဒ အတွေးအခေါ ် ကို ၁၈ မိနစ ် စာ ဟောပြောချက ် မှာ မပယ ် ဖျက ် နိုင ် လောက ် ဘူးလေ ။ 
ပရိတ ် သတ ် ထဲမှာ တစ ် ချို ့ လူတွေက ခိုင ် လုံတဲ ့ သိပ ္ ပံနည ် းကျ သံသယတွေ ရှိကောင ် းရှိမှာပါ အတောင ် နဲ ့ ကိုယ ် မှာ မှော ် အရည ် တွေသုတ ် လိမ ် းပြီး လူတွေနောက ် လိုက ် နေတဲ ့ နတ ် တွေရဲ ့ အယူအဆနဲ ့ ပတ ် သတ ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မက ရှင ် တို ့ ကို ဒီအကြောင ် းတွေ ပြောပြမှာတော ့ မဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ မေးချင ် တဲ ့ မေးခွန ် းက ဘာလို ့ မရတာလဲပေါ ့ ။ 
ဘာလို ့ ဒီလို မတွေးကြည ့ ် တာလဲ ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ဖန ် တီးမှုဖြစ ် စဉ ် ရဲ ့ စိတ ် ရှုပ ် ရတဲ ့ မတည ် ငြိမ ် မှုကို ရှင ် းပြတဲ ့ နေရာမှာ ကျွန ် မ ကြားဖူးသမျှထဲမှာမှ အဓိပ ္ ပါယ ် အရှိဆုံးဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခုခုကို လုပ ် ဖို ့ ကြိုးစားတဲ ့ ဘယ ် သူမဆို အခြေခံကျကျပြောရရင ် ဒီမှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် း သိတဲ ့ အတိုင ် း အမြဲတမ ် း ယုတ ္ တိဆန ် ဆန ် မပြုမှုတဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် တစ ် ခုပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါက တစ ် ခါတစ ် လေ လုံးဝ ပဟေဠိဆန ် တယ ် လို ့ ခံစားရနိင ် ပါတယ ် ။ 
မကြာ ​ သေးခင ် က ဒီတွ ​ ေ ့ ကြုံမှုရှိခဲ ့ တယ ် ။ အမေရိကန ် အံဖွယ ် ကဗျာဆရာနဲ ့ တွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ အခါလေးမှာပေါ ့ ။ သူကတော ့ အသက ် ၉၀ ၊ သူက တစ ် သက ် လုံး ကဗျာဆရာဖြစ ် နေတာလေ ။ ကျွန ် မကို သူပြောပါတယ ် ။ သူ ကျေးလတ ် Virginia မှာကြီးပြင ် းတုန ် း သူက ကွင ် းပြင ် မှာ အလုပ ် လုပ ် နေတတ ် ပါတယ ် ပြီးရင ် ကဗျာတစ ် ပုဒ ် ဒီရှုခင ် းကို ဖြတ ် ပြီး သူမဆီ လာနေတာကို ခံစားရ ကြားရတယ ် လို ့ သူပြောပါတယ ် ။ 
ကျယ ် လောင ် တဲ ့ လေလှိုင ် းနဲ ့ တူတယ ် လို ့ ပြောပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ကွင ် းပြင ် ကို ဖြတ ် ပြီး သူဆီ ပြေးလာပါတယ ် ။ 
ကဗျာလာနေပြီလို ့ ခံစားရတဲ ့ အကြောင ် းက သူ ့ ခြေအောက ် မြေကြီးကလှုပ ် ခတ ် လို ့ လေ ။ 
အဲအချိန ် ကျရင ် တော ့ သူမမှာ လုပ ် စရာတစ ် ခုဘဲရှိပါတယ ် ။ ဒါကတော ့ သူစကားအရ "" ဝရုန ် းသုန ် းကားပြေး "" ပေါ ့ ။ သူက အိမ ် ဆီကို ဝရုန ် းသုန ် းကား ပြေးပါတယ ် ပြီးရင ် ကဗျာလိုက ် ဆွဲတာခံရပါတယ ် ။ သူလုပ ် ရမှာက ကဗျာက သူ ့ ကို ဖြတ ် သွားတဲ ့ အခါ သူ အဲဒါကို ဖမ ် းပြီး စာရွက ် ပေါ ် ရေးဖို ့ ခဲတံနှင ့ ် စာရွက ် တစ ် ရွက ် ကို မြန ် မြန ် ယူရမှာပါ ။ 
တခြားအချိန ် ကျတော ့ လည ် း သူက မမြန ် ဘူးပေါ ့ ။ သူကတော ့ မနားတမ ် းပြေးနေတယ ် ဒါပေမဲ ့ အိမ ် ကို အမီမရောက ် ဘူး ကဗျာက သူကို ဖြတ ် ပြီးတော ့ လွဲချော ် သွားတတ ် ပါတယ ် ။ အဲဒါက သူတင ် စားတဲ ့ အတိုင ် း နောက ် ကဗျာဆရာကို ရှာရင ် း ရှုခင ် းကို ဆက ် လက ် ဖြတ ် သွားပါတယ ် ။ ဒီလိုအချိန ် တွေလည ် းရှိပါတယ ် ။ ဒီအပိုင ် းကတော ့ ကျွန ် မဘယ ် တော ့ မှ မမေ ့ ဘူး ။ သူပြောတာက ကဗျာကို လွဲခါနီး အချိန ် လေးရှိတတ ် တယ ် ပေါ ့ ။ 
သူကတော ့ အိမ ် ဆီကို ပြေးသွားပြီး စာရွက ် နဲ ့ ခဲတံကို ရှာတယ ် ၊ ပြီးရင ် ကဗျာက သူကို ဖြတ ် သွားတယ ် ကဗျာက ဖြတ ် သွားတာနဲ ့ အမျှ သူက ခဲတံကို ဆုပ ် ကိုင ် လိုက ် တယ ် ။ နောက ် လက ် တစ ် ဖက ် နဲ ့ လှမ ် းလိုက ် ပြီး ဖမ ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ကဗျာရဲ ့ အမြီးကို ဖမ ် းမိတယ ် ပေါ ့ ။ ပြီးရင ် အဲဒါကို သူမကိုယ ် ဆီ နောက ် ပြန ် ဆွဲလိုက ် တယ ် တစ ် ဖက ် ကလည ် း စာမျက ် နှာပေါ ် ချရေးရင ် းနဲ ။ 
ဒီလိုအခြေအနေမှာဆို ကဗျာက စာမျက ် နှာပေါ ် အပြီးပြည ့ ် စုံ အကောင ် းတိုင ် းရောက ် သွားပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် ပြန ် ပါ ။ နောက ် ဆုံး စာလုံးကနေ အရှေ ့ ဆုံးကိုပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မ အဲအကြောင ် းကို ကြားတုန ် းက ပြောလိုက ် ပါတယ ် - မယုံနိုင ် စရာဘဲ ။ ကျွန ် မရဲ ့ ဖန ် တီးဖြစ ် စဉ ် က လုံးဝ အဲလိုဘဲလေ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် မရဲ ့ ဖန ် တီးမှုဖြစ ် စဉ ် မှ မဟုတ ် တာ ။ ကျွန ် မ ပိုက ် လိုင ် းမဟုတ ် ဘူးလေ ။ 
ကျွန ် မက လားပါ ။ ကျွန ် မလုပ ် နေရတဲ ့ နည ် းကတော ့ နေ ့ တိုင ် း တစ ် ချိန ် တည ် းမှာ ထပြီး ချွေးထွက ် အောင ် အလုပ ် လုပ ် ပြီးရင ် ဟန ် ပျက ် ပျက ် လှုပ ် ရှား ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ခေါင ် းမာမှုမှာတောင ် တစ ် ချို ့ အချိန ် မှာ တိုးတက ် လာတာတောင ် ရှိပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် ရှင ် တို ့ လည ် း လုပ ် ဖူးမယ ် လို ့ ယုံပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတောင ် အလုပ ် ဒါမမဟုတ ် အကြံအဉာဏ ် တွေ ကျွန ် မဆီကို ကျွန ် မ မခွဲခြားနိုင ် တဲ ့ နေရာကနေလာမျိုးရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ဘာလဲပေါ ့ ။ 
ပြီးရင ် ကျွန ် မတို ့ တွေ စိတ ် မှန ် မှန ် ဆက ် နေဖို ့ ရယ ် မရှုးသွားဖို ့ ရယ ် အတွက ် ဒီအရာကို ဘယ ် လို ဆက ် စပ ် ကြည ့ ် ရမလဲ ။ 
ကျွန ် မအတွက ် ကတော ့ အဲဒါကို လုပ ် ဖို ့ အကောင ် းဆုံး ခေတ ် ပေါ ် ဥပမာကတော ့ Tom Waits ဂီတပညာရှင ် ပါ ။ သူ ့ ကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် က တာဝန ် တစ ် ခုအတွက ် နဲ ့ အင ် တာဗျူးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဒီအကြောင ် းကို ပြောနေခဲ ့ ပြီး Tom ဟာ သူ ့ ဘဝ တစ ် သက ် တာ ညှင ် းဆဲခံနေရတဲ ့ ခေတ ် ပေါ ် ဂီတရှင ် ရဲ ့ စံနမူနာဖြစ ် ပါတယ ် ။ သူ ့ စိတ ် ထဲ လုံးဝခံယူထားပြီး ထိန ် းချုပ ် လို ့ မရတဲ ့ ဖန ် တီးစွမ ် းရည ် တွန ် းအားတွေကို ထိန ် းချုပ ် ဖိနှိပ ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူ အသက ် ကြီးးလာလေ ငြိမ ် သက ် လာလေပါ ။ တစ ် နေ ့ တော ့ Los Angeles အမြန ် လမ ် းမမှာ ကားမောင ် းနေတာပါ အဲအချိန ် လေးက သူ ့ အတွက ် ပြောင ် းလဲခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
သူက အရှိန ် နဲ ့ မောင ် းနေတယ ် ။ ရုတ ် တရက ် ဒီတေးဂီတ အပိုင ် းအစကို ကြားလိုက ် ရတယ ် အဲဒါက သူ ့ ခေါင ် းထဲကို လှုံဆော ် မှုတွေ ရောက ် သလိုပေါ ့ နားလည ် ရခက ် တယ ် ညှင ် းဆဲနေတယ ် ။ သူက အဲဒါကို လိုချင ် နေပါတယ ် ။ အဲဒါက လှပတယ ် လေ ။ သူ အဲဒါကို တမ ် းတပေမဲ ့ သူ ့ မှာ ရဖို ့ နည ် းမရှိဘူး ။ 
သူ ့ မှာ စာရွက ် ၊ ခဲတံ ၊ တိပ ် အသံသွင ် းစက ် တွေမရှိဘူး ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူက စပြီးစိုးရိမ ် လာတာပေါ ့ "" ငါ ဒါကို ဆုံးတော ့ မှာဘဲ ။ ဒီသီချင ် းခြောက ် လှန ့ ် တာ ငါ တသက ် လုံးခံရတော ့ မယ ် ။ 
ငါ မတော ် ဘူး ။ ငါ ဒါကို မလုပ ် နိုင ် ဘူး ။ "" အဲလို ထိတ ် လန ့ ် နေမယ ့ ် အစား ရပ ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
တွေးတောနေတာကို သူ ရပ ် လိုက ် ပြီး လုံးဝမွန ် မြတ ် တာတစ ် ခုကို လုပ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
သူ ကောင ် းကင ် ကို ကြည ့ ် ပြီးတော ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ "ခွင ့ ် လွှတ ် ပါ ၊ ငါ ကားမောင ် းနေတာကို မင ် းမမြင ် ဘူးလား ။" 
(ရယ ် သံများ) "" ငါ အခု စာရေးနိုင ် တဲ ့ ပုံနဲ ့ တူနေလို ့ လား ။ 
တကယ ် လို ့ မင ် းတည ် ရှိချင ် ရင ် အခွင ့ ် ကောင ် းတဲ ့ အချိန ် မှ ပြန ် လာခဲ ့ စမ ် းပါ ။ မင ် းကို ဂရုစိုက ် နိုင ် မယ ့ ် အခါပေါ ့ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ဒီနေ ့ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို သွားနောက ် ယှက ် လိုက ် ။ 
Leonard Cohen ကို သွားနောက ် ယှက ် လိုက ် စမ ် း ။ "" ပြီးနောက ် သူ ့ ရဲ ့ အလုပ ် လမ ် းစဉ ် တစ ် ခုလုံးပြောင ် းလဲသွားတယ ် လေ ။ 
အလုပ ် မဟုတ ် ဘူး အလုပ ် ကတော ့ အမြဲတမ ် းလိုလို မှောင ် မိုက ် နေတုန ် းပါဘဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လမ ် းစဉ ် စိုးရိမ ် းစိတ ် ကြီးတွေက ပျောက ် ပြယ ် သွားတယ ် ဒုက ္ ခပေးနေတဲ ့ ဒီနတ ် ဉာဏ ် ကြီးရှင ် ကို သူ ့ ကနေ နှင ် ထုတ ် ပြီး လာရာနေရာကို ပြန ် လွှတ ် ပေး လိုက ် တဲ ့ အချိန ် မှာပေါ ့ ။ သိလိုက ် တာက ဒါက ခံယူထားတဲ ့ နှိပ ် စက ် ခံနေရတဲ ့ အရာမျိုးဖြစ ် စရာမလိုဘူးတာကိုပေါ ့ ။ 
ဒီဟာက ထူးဆန ် းအံဖွယ ် ကောင ် းတဲ ့ ပေါင ် းစပ ် မှု ၊ Tom နဲ ့ ပြင ် ပ Tom မဟုတ ် တဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ အရာကြား စကားပြောတာလဲ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လေ ။ 
အဲပုံပြင ် လေးကိုကြားတော ့ ကျွန ် မ လုပ ် နေရတဲ ့ လမ ် းစဉ ် ကလည ် း နည ် းနည ် းစပြောင ် းလာပြီ ။ ဒီအကြံက ကျွန ် မကို တစ ် ခါ ကယ ် ပြီးပြီလေ ။ 
ကျွန ် မ ဒီ "" Eat, Pray, Love, "" ရေးနေတုန ် းလေး ကယ ် တင ် ခဲ ့ တာပါ ။ အားလုံး ကျဖူးနေကျဖြစ ် တဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် မဲ ့ ကျင ် းကြီးထဲ ကျွန ် မ ကျသွားတာပေါ ့ ။ ဒီလိုအခါ ကျွန ် မတို ့ ရေးနေတာ ဘာမှမထွက ် လာဘူး ရှင ် က ကပ ် ဆိုက ် တော ့ မယ ် လို ့ ထင ် တော ့ မှာလေ ဒါ အဆိုးရွားဆုံးစာအုပ ် ဖြစ ် တော ့ မှာပေါ ့ 
ဆိုးရုံတင ် မဟုတ ် ဘူးလေ ။ အဆိုးတကာ အဆိုးဆုံးပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မဒီ အစီအစဉ ် ကို စွန ့ ် လွှတ ် လိုက ် ရမယ ် လို ့ တွေးလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လည ် း Tom လေထုကို စကား ပြောနေတာကို ကျွန ် မသတိရလိုက ် ပြီး ကျွန ် မ စမ ် းကြည ့ ် လိုက ် တယ ် လေ ။ 
ဒါကြောင ့ ် စာမူကိုကြည ့ ် ရာက ကျွန ် မ မျက ် နှာကို မော ့ ပြီး အခန ် းထောင ့ ် တစ ် နေရာကို ကျွန ် မ ဝေဖန ် ချက ် ကို ညွှန ် လိုက ် တယ ် ။ 
ပြီးရင ် ကျွန ် မ အကျယ ် ကြီးပြောလိုက ် ပါတယ ် ။ "" နားထောင ် စမ ် း ၊ ဟေ ့ ကောင ် ၊ မင ် း နဲ ့ ငါနဲ ့ နှစ ် ယောက ် လုံးသိတဲ ့ အတိုင ် းဘဲ ဒီစာအုပ ် မကောင ် းရင ် ဒါ ငါအမှားလုံးဝမဟုတ ် ဘူးဆိုတာကိုလေ ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ မင ် းမြင ် တဲ ့ အတိုင ် းဘဲ ငါမှာရှိသမျှ ဒီထဲထည ့ ် နေရတယ ် လေ ။ ငါမှာ ဒီထက ် လည ် း ပိုမရှိတော ့ ဘူး ။ 
မင ် းဒါကို ကောင ် းစေချင ် ရင ် မင ် းအပိုင ် းကိုတော ့ လုပ ် ရမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ မင ် းမလုပ ် ရင ် မင ် းဘာသိလဲ ငါတော ့ ဂရုမစိုက ် ဘူး ။ 
ငါတော ့ ဘာဖြစ ် ဖြစ ် ဆက ် ရေးနေမှာဘဲ ဘာလို ့ လဲဆို ဒါ ငါ ့ အလုပ ် လေ 
ပြီးရင ် ငါ ့ အပိုင ် းကနေပါခဲ ့ ကြောင ် း ပြန ် လည ် ထင ် ဟပ ် ဖို ့ အောင ် မြင ် မှု မှတ ် တမ ် းကို ငါကျေနပ ် နေမှာ ။ "" (ရယ ် သံများ) ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ (လက ် ခုပ ် သံများ) ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ အဆုံးမှာက ဒီလိုလေ ။ ပြီးခဲ ့ ရာစုနှစ ် တွေတုန ် းက မြောက ် အာဖရိကရဲ ့ သဲကန ္ တရမှာ လူတွေက အာရုဏ ် ချိန ် ထိ နာရီပေါင ် းများစွာ ဖြစ ် နေတဲ ့ အထွတ ် အမြတ ် ထားတဲ ့ အကနဲ ့ ဂီတရဲ ့ လရောင ် ကပွဲအတွက ် စုရုံးလေ ့ ရှိကြပါတယ ် ။ 
အကတွေက အမြဲ ပြောင ် ​ မြောက ် တယ ် ။ အကြောင ် းက ကတဲ ့ သူတွေက ပညာရှင ် တွေလေ ။ သူတို ့ ကလည ် း အရမ ် းတော ် ကြတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ရံဖန ် ရံခါ ရှားရှားပါးပါး တစ ် ခုခုဖြစ ် တတ ် ပါတယ ် ကချေသည ် ထဲက တစ ် ယောက ် တကယ ် တန ် ခိုးစွမ ် းအင ် တွေရှိလာတာပေါ ့ ။ 
ဘာပြောနေတယ ် ဆို ရှင ် တို ့ သိတယ ် လို ့ ကျွန ် မသိတယ ် ။ အကြောင ် းက ရှင ် တို ့ အားလုံး ဒီလို တင ် ဆက ် မှု မြင ် ဖူးတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိတယ ် လေ ။ 
အချိန ် က ရပ ် သွားသလိုပါဘဲ ကချေသည ် က မုခ ် ဝ တစ ် မျိုးမျိုးကို လျှောက ် ဖြတ ် သွားသလိုပေါ ့ ။ ပြီး ည ၁၀၀၀ မတိုင ် ခင ် က လုပ ် ခဲ ့ သမျှနဲ ့ ခြားနားတာတွေလုပ ် နေတာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ ဒါပေမဲ ့ အရာရာက ဖြောင ့ ် တန ် းသွားပါတယ ် ။ 
ပြီးရင ် ရုတ ် တရတ ် သူက လူသား တစ ် ယောက ် နဲ ့ တောင ် မတူတော ့ ဘူး ။ 
သူရဲ ့ အတွင ် းကော အောက ် ကနေကော တောက ် ပနေတက ် ပါတယ ် ။ မီးပေါ ် မှာ တန ် ခိုးနဲ ့ တောက ် ပနေတတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဟာ ဖြစ ် တဲ ့ အခါ အဲတုန ် းက လူတွေက ဘာလဲဆို သိခဲ ့ ကြတယ ် လေ ။ သူတို ့ က နာမည ် ခေါ ် ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ လက ် အုပ ် ချီပြီး ရွတ ် ဆိုကြပါတယ ် ။ "Allah Allah Allah ၊ ဘုရားသခင ် ၊ ဘုရားသခင ် ၊ ဘုရားသခင ်" 
အဲဒါ ဘုရားသခင ် လေ ။ 
သမိုင ် းကြောင ် းမှတ ် တမ ် း — Moors တို ့ က တောင ် စပိန ် ကို ကျူးကျော ် တော ့ ဒီဓလေ ့ ကို သူတို ့ နဲ ့ အတူယူသွားတယ ် လေ ။ ရာစုနှစ ် ကျော ် ကြာတော ့ အသံထွက ် က ပြောင ် းသွားပါတယ ် ။ Allah Allah Allah ကနေ Olé olé olé ဆိုပြီးပေါ ့ ။ အဲဒါကို နွားရိုင ် းသတ ် ပွဲတွေ flamenco ဂီတအကပွဲတွေမှာ ကြားရတုန ် းပဲလေ ။ 
စပိန ် မှာပေါ ့ ။ ဖျော ် ဖြေသူက တစ ် ခုခု မဖြစ ် နိုင ် တာ အံဖွယ ် ကောင ် းတာ လုပ ် လိုက ် ရင ် "Allah olé olé Allah ခမ ် းနားတယ ် တယ ် ကောင ် းတယ ် ပေါ ့" နားမလည ် သော ။ အဲမှာပေါ ့ ။ ဘုရားသခင ် ရဲ ့ အရိပ ် အယောင ် ။ 
ဒါကောင ် းပါတယ ် ။ အကြောင ် းက ကျွန ် မတို ့ လိုတယ ် လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ခက ် တဲ ့ အပိုင ် းက နောက ် မနက ် မှာစတာပါ ။ ဒီကချေသည ် အတွက ် လေ ။ သူနိုးထပြီး အင ် ္ ဂါနေ ့ မနက ် ၁၁နာရီဆိုတာရယ ် သူက ဘုရားသခင ် ရဲ ့ အရိပ ် အယောင ် မဟုတ ် တော ့ ဘူးဆိုတာကို သိလိုက ် ရတဲ ့ အခါပေါ ့ ။ 
သူက ဒူးနာနဲ ့ အိုမင ် းရင ့ ် ရော ် နေတဲ ့ သာမန ် လူသား တစ ် ယောက ် ဘဲလေ ။ အဲအမြင ့ ် ကို နောက ် တစ ် ခါ ဘယ ် တော ့ မှ ပျံတတ ် မှာ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
ပြီးရင ် သူ လည ် တာနဲ ့ အမျှ ဘယ ် သူမှ ဘုရားသခင ် နာမည ် ကို ရွတ ် တော ့ မှာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ ဒါဆိုရင ် သူကျန ် တဲ ့ ဘဝနဲ ့ ဘာလုပ ် ရမှာလဲ ။ 
ဒါက ခက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ဖန ် တီးမှုဘဝမှာ လုပ ် ဖို ့ အနာကျင ် ဆုံးသော သင ့ ် မြတ ် မှုတစ ် ခုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ရှင ် က ပထမနေရာမှာ ရှင ် ရဲ ့ အထူးခြားဆုံး အရည ် အချင ် းက ရှင ် ကလာတယ ် ဆိုတာကို မယုံခဲ ့ ရင ် တောင ် ဒါက စိတ ် ဝေဒနာတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နှက ် စရာမလိုလောက ် ဘူးလေ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ရှင ် ပြီးသွားရင ် တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို လက ် ဆင ့ ် ကမ ် းဖို ့ အရည ် အချင ် းတွေကို ရှင ့ ် ရဲ ့ လှပတဲ ့ ဘဝ အချိန ် အပိုင ် းတခုအတွက ် မခန ့ ် မှန ် းနိုင ် တဲ ့ အရာကနေ ငှားရမ ် းထားတယ ် လို ့ ယုံခဲ ့ ရင ် တောင ် ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က ဒါကို ဒီလိုတွေးရင ် အရာရာက စတင ် ပြောင ် းလဲလာပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် မ စတွေးတဲ ့ ပုံပါ ။ ဒါက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် လောက ် တွေးနေခဲ ့ တာလည ် းဖြစ ် တယ ် လေ ။ မကြာခင ် ထုတ ် ဝေတော ့ မယ ့ ် ကျွန ် မရဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ အန ္ တရာယ ် ကြီးစွာ ကြောက ် လန ့ ် ဖွယ ် ကောင ် းအောင ် မျှော ် လင ့ ် ခံနေရတဲ ့ နောက ် ဆက ် တွဲကို ရေးတာနဲ ့ အမျှပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတကယ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားလာရင ် ကျွန ် မကိုယ ် ကျွန ် မ ဆက ် ပြောနေတာက မကြောက ် နဲ ့ ပေါ ့ ။ 
မလန ့ ် နဲ ့ ။ ကိုယ ့ ် အလုပ ် ကိုသာ ဆက ် လုပ ် ။ 
ရှင ် ရဲ ့ အပိုင ် းကဏ ္ ဍကနေဝင ် ပါပေါ ့ ။ အဲဒါက ဘာဘဲဖြစ ် ဖြစ ် လေ ။ 
ရှင ် အလုပ ် က ကရမယ ် ဆိုရင ် လည ် း ကလိုက ် ပါ ။ 
ရှင ် အလုပ ် မှာ တာဝန ် ကျတဲ ့ ရှုးကြောင ် ကြောင ် တန ် ခိုးရှင ် ဉာဏ ် ကြီးရှင ် က ရှင ့ ် အားစိုက ် မှုရဲ ့ တစ ် ခဏတာအတွက ် အံဖွယ ် လေးတွေ ဖျက ် ခနဲမြင ် ရအောင ် လုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ဆိုရင ် လည ် း "" Olé "" ပေါ ့ ။ အဲဒါမှမဟုတ ် ရင ် လည ် း ဘယ ် လိုဖြစ ် ဖြစ ် ဆက ် က ။ 
ရှင ် တို ့ ကို ဘာဖြစ ် ဖြစ ် "" olé "" ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ယုံသလို သင ် ပေးသင ့ ် တယ ် လို ့ လည ် း ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာဖြစ ် ဖြစ ် အားလုံးကို "" olé "" ပါ ။ ဆက ် လက ် ပါဝင ် ဖို ့ အတွက ် ခေါင ် းမာမှုနဲ ့ ကြင ် နာမှုသက ် သက ် ရှိနေတဲ ့ အတွက ် ပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် အားပေးသံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် အားပေးသံများ) 
June Cohen: Olé 

ဆင ် းရဲတဲ ့ မိသားစုမှ ဆင ် းသက ် လာခဲ ့ သူပါ ။ 
မေးခွန ် းရှင ် းရှင ် းလေးတစ ် ခု ကျွန ် တော ့ ် ကိုမေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ "" အင ် း ၊ ဒီအခန ် းထဲမှာ အောင ် မြင ် တဲ ့ လူတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေပါကလား ။ 
လွယ ် လွယ ် ရတာ ဘာမှမရှိနိုင ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ အရမ ် းပျော ် စရာကောင ် းတယ ် ။ 
ကျွမ ် းကျင ် မှု နည ် းသေးတယ ် ၊ သိပ ် မတော ် ဘူးလို ့ ထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Frank Gehry — Frank Gehry ကျွန ် တော ့ ် ကိုပြောဖူး တာကတော ့ "ကျွန ် တော ့ ် အမေက ကျွန ် တော ့ ် ကို တွန ် းပေးလာခဲ ့ ပါတယ ် ။" 
ပထမဦးဆုံး micro-computer software ကုမ ္ ပဏီ ကို တည ် ထောင ် ဖို ့ ပါ ။ "" အတော ့ ် ကိုကောင ် းတဲ ့ အကြံတစ ် ခုဘဲလို ့ ကျွန ် တော ် ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အကြံဉာဏ ် ကောင ် း ရှာကြံရာမှာ ဖြတ ် လမ ် း မရှိပါဘူး ။ ရိုးရိုးလေးအချက ် များကို ကြိုးပမ ် းအားထုတ ် သွားရန ် သာ လိုတာပါ ။ 

ဒါတွေအားလုံးဟာ ကျွန ် ေတော ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် လှုံ ့ ဆော ် မှု ပေါ ် မူတည ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် အရေးကြီဆုံးကတော ့ 
ထို ့ နောက ် လူမှုရေးဆိုင ် ရာ စိန ် ခေါ ် မှု ဆိုတာလည ် း ရှိသေးတယ ် ။ ပေါကြွယ ် ခြင ် းအလယ ် မှာ ဆင ် းရဲမွဲတေမှု ၊ မညီမျှ မှုတွေ ၊ ပဍိပက ္ ခများ ၊ ၊ မတရားမှုတွေ ၊ 
ထိုနောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ မမျှော ် လင ့ ် တဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုအသစ ် တွေ ၊ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း တသောင ် းအရင ် က ကမ ္ ဘာမြေကြီးပေါ ် မှာ လူသားငါးသန ် းရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ဘာဘဲ လုပ ် နိုင ် လုပ ် နိုင ် 
စက ် မှုနှင ့ ် နည ် းပညာ တော ် လှန ် ရေးကြီးများအပြီး ။ ဒါကမတူတော ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ Anthropocene ခေါ ် လူသားတွေရဲ ့ ခေတ ် သို ့ ဝင ် လာပြီ ။ 
တနည ် းအားဖြင ့ ် အကယ ် ၍ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီအဆုံးမဲ ့ တိုးတက ် မှုက ် ကို ဆက ် ချင ် တယ ် ပစ ္ စည ် းအရင ် းအမြစ ် များကို အဆုံးမဲ ့ အသုံးပြုချင ် တယ ် လို ့ ပြောမယ ် ဆိုလျှင ်ဘယ ် သူဆိုတာတော ့ မပြောဘူး - ပြောခဲ ့ တာကြားဘူးတယ ် - 
ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကြီးမားတဲ ့ ခြေလှမ ် း တလှမ ့ ် းရှေ ့ ကိုလှမ ် းလိုက ် ပြီ "" ဒီတော ့ ဒီအစွန ် းဟာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် များ ဂြိုဟ ် နယ ် နိမိတ ် များလို ့ သတ ် မှတ ် ထားတဲ ့ အစွန ် းနှင ် အတူတူဘဲ 
အကယ ် ၍ ကျွန ် တော ် တို ့ ရာသီဥတုကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ၁၀,၀၀၀ က Holocene ခေတ ် မှာ ရှိခဲ ့ တဲ ့ အတိုင ် း ထိန ် းသိမ ် းနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီဟာက မိမိဆန ္ ဒအရ ရိုးရှင ် းတဲ ့ ရွေးချယ ် မှုပေါ ် မူ တည ် တယ ် ။ အရေအတွက ် မဟုတ ် ဘဲ အရည ် အချင ် းနှင ့ ် ကြီးထွားခြင ် း ။ 
အခု ၁၉၅ဝခုနှစ ် မှာ တိုးတက ် မှုအရှိန ် ဟာ ကြီးမားလာပါတယ ် ။ 
ယခုကျွန ် တော ် တို ့ ဂြိုဟ ် နယ ် နိမိတ ် အချို ့ ကို အပြတ ် အသတ ် ကျော ် နှင ် းခဲ ့ ကြပြီ ။ 
ဇီဝမျိုးကွဲကို လက ် ရှိနှုန ် းကို ယူကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် အခုထိုင ် နေတာ Bhutan မှာရှိတဲ ့ မီတာ ၇၀၀၀ မြင ် ရေခဲတုံးကြီး အရှေ ့ မှာပါ ။ 
အဲဒီတော ့ ဒီလိုအခြေအနေမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် နိုင ် လဲ? 
ကောင ် းပြီ ၊ ဘယ ် လိုဘဲ နိုင ် ငံရေးအရ စီးပွါးရေးအရ သိပ ္ ပံအရ ရှုပ ် ထွေးပါစေ သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် ရဲ ့ မေးခွန ် းက - 
(ရယ ် မောသံများ) 
သူတို ့ က ငါ ့ အတွက ် ဘာတွေများ လုပ ် ပေးခဲ ့ လဲ? "" (ရယ ် မောသံများ) ကံဆိုးချင ် တော ့ ဘီလျံနာကြီး Steve Forbes က Fox သတင ် းမှာ ဒီအတိုင ် းပြောတာ ကျွန ် တော ် ကြားဘူးတယ ် ။ တကယ ် ပါ ။ 
သူ ့ ကို သမုဒ ္ ဒရာကြီးပေါ ် ထွန ် းလာတဲ ့ အကြောင ် းပြောခဲ ့ တာကိုဖြစ ် မယ ့ ် ကိစ ္ စအတွက ် ပြောင ် းလဲရမယ ် ဆိုတာ ရယ ် စရာ ကောင ် းတယ ် "" နောင ် လာ နောက ် သားတွေကို သင ် ဂရုမစိုက ် ဘူး ဆိုရင ် ဒီအတိုင ် ဘဲသွားနေမှာ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ခေတ ် ရဲ ့ အဓိက စိန ် ခေါ ် မှုတခုက အချိန ် အတိုင ် းတာသုံးပါးကို ညှိနှိုင ် းရန ် ဖြစ ် တယ ် ။ ကာလတို စီးပွားရေး စတော ့ ရှယ ် ယာ အတက ် အကျ ၊ နှစ ် ကုန ် ငွေစာရင ် း ဘဝ အရည ် အသွေးရဲ ့ အလယ ် ကာလ ဆယ ် နှစ ် နှင ့ ် အနှစ ် နှစ ် ဆယ ် အတွင ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝအချိန ် တိုင ် းရဲ ့ အရည ် အသွေး ကဘာလဲ — — နောက ် ရေရှည ် သဘာဝ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် ပေါ ့ ။ 
လူနှင ့ ် စိတ ် သီးခြား ဖြစ ် နေတဲ ့ ရောဂါသည ် တွေ စကားလို လုံးဝမရှင ် းလင ် းဘူး ။ 
သူတို ့ ပြောနေကြတာ ဘာသာစကား မတူပါဘူး ။ 
အခုကျွန ် တော ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် နှစ ် ထဲမှာ တကမ ္ ဘာလုံးကို လှည ့ ် လည ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် အမြင ် မှာတော ့ စိတ ် ကူးတခုပဲ ဒီအချိန ် အတိုင ် းအတာ သုံးပါးကို ညှိနှိုင ် းနိုင ် မယ ် ။ 
ဒါက ရိုးရိုးရှင ် းရှင ် း အခြားသူတွေ အတွက ် စာနာထောက ် ထားခြင ် းပဲ ။ 
အဲ ့ ဒီမှာ ဘဏ ္ ဍာရေးက လူ ့ အဖွဲ ့ စည ် း အတွက ် ဝန ် ဆောင ် မှုပေးရန ် လိုပြီး လူ ့ အဖွဲ ့ စည ် းက ဘဏ ္ ဍာရေးကို ဝန ် ဆောင ် မှုပေးနေတာမျိုး မဖြစ ် သင ် ့ ပါ ။ 
သင ် ဟာ သူများအပ ် နှံထားထဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေနှင ့ ် ကာစီနိုဝိုင ် းတွေမှာ သွားကစားလို ့ ဘယ ် ရမလဲ ။ 
သင ့ ် မှာ သူများတွေ အပေါ ် စာနာစိတ ် ပိုရှိရင ် သင ် ဟာ မညီမျှမှုတွေကို ဧကန ် မုချ ကုစားမယ ် ။ သင ် ဟာ လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းထဲကို စိတ ် သက ် သာစေရာ တမျိုးမျိုးကို ပညာရေးမှာ သို ့ မဟုတ ် အလုပ ် နေရာသို ့ ယူလာမယ ် ။ 
ဒီလိုမဟုတ ် ရင ် အာဏာအရှိဆုံးနှင ့ ် အကြွယ ် ဝဆုံးနိုင ် ငံဖြစ ် ပေမဲ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ အားလုံးက စိတ ် ဆင ် းရဲနေလျှင ် ဘာအဓိပ ္ ပါယ ် ရှိနိုင ် ပါ ့ မလဲ ။ 
နောက ် သင ့ ် မှာ သူများတွေအပေါ ် စာနာစိတ ် ပိုရှိရင ် သင ် ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရှိနေတဲ ့ ဂြိုဟ ် ကမ ္ ဘာကို မွှေနှောက ် ပစ ် ထာခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းက —ဒါပေမဲ ့ တကယ ် လက ် တွေ ့ ကျကျ ဖြေရှင ် းနည ် းလား ။ 
နောက ် ပထမဦးဆုံး ဒါတကယ ် ရောရှိလို ့ လား ။ 
ဒါကသတင ် း ကောင ် းဘဲနော ် ၊ မဟုတ ် ဘူးလား ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူတိုင ် းဟာ ဆိုးပေတဲ ့ ရုပ ် မျိုး မပေါက ် ဘူး ။ 
ဒါမှမဟုတ ် လူကလူအတွက ် ဝံပုလွေလား ၊ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီ လူကသိပ ် ဆိုးတယ ် လို ့ မထင ် ရဘူး ။ 
သူက တီဘက ် က ကျွန ် တော ် မိတ ် ဆွအမျိုးသမီး တဦးပါ ။ 
သူဟာ သိပ ် ပြီး ကြင ် နာတတ ် သူပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ခြင ် းကို နှစ ် သက ် တယ ် ။ 
ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ခြင ် းထက ် ပျော ် စရာကောင ် း တာ ဘာမှမရှိဘူး ၊ ရှိလား ။ 
နောက ် လူသားတွေတင ် မဟုတ ် ဘူး 
ထို ့ နောက ် ဘဝအတွက ် ရုန ် းကန ် မှုတွေ အမှန ် တကယ ် ရှိတယ ် ။ Darwin ရဲ ့ လူမှုရေး အဆိုအရ သန ် မာဆုံးသူက ရှင ် သန ် ကျန ် ရစ ် မယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ဒီပေါ ် မှာ လူသားတွေရဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုတွေ ရှိသေးတယ ် ။ 
လူသားတွေရဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုရဲ ့ အရည ် အသွေး 
လူသားတွေထဲမှာဘဲ မဟုတ ် ဘူး ။ 
နောက ် ဒီအဖွားတွေကို ကြည ့ ် ပါဦး ။ 
ဒါဟာထိုင ် ရာမထ သိပ ္ ပံပညာဘဲ ။ 
ဘယ ် လူမှုဗေဒ လေ ့ လာချက ် စိတ ္ တဗေဒ လေ ့ လာချက ် ကမှ ဒါကို မသင ် ပြခဲ ့ ဘူး ။ 
အဲဒီလိုမဟုတ ် ဘဲ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ် မိတ ် ဆွေ Daniel Batson က လူတွေကို ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲ အလွန ် ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အခြေအနေထဲ ထည ် ့ ပြီး သူ ့ တဘဝလုံး 
ဒါပေမဲ ့ သူရှာတွေ ့ တာက စနှစ ် တကျ နဲ ့ သိသာ ထင ် ရှားတဲ ့ လူအရအတွက ် က ဘာဘဲဖြစ ် ဖြစ ် စာနာထောက ် ထားစွာ ပြုမူကြတယ ် ။ 
သင ် ဟာ မျှဝေခံစားစိတ ် နှင ့ ် ကူညီကောင ် း ကူညီးလိမ ့ ် မယ ် — 
ဒါဟာ သတင ် းကောင ် းဘဲ ။ 
ဒါထက ် ပိုပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကောင ် းမှုရဲ ့ ရိုးသားခြင ် းကို ကြည ့ ် သင ့ ် တယ ် ။ 
မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါကလဲ မျှော ် လင ့ ် ထားတဲ ့ အတိုင ် းဘဲ မဟုတ ် ဘူးလား ။ 
ဒီတော ့ ကောင ် းမှုရဲ ့ ရိုးသားခြင ် းဟာ သင ့ ် အာရုံကို မစွဲဆောင ် နိုင ် ဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကရှိနေတယ ် ။ 
အခု ဒါကိုကြည ့ ် ပါ ။ 
အချို ့ စိတ ္ တဗေဒ ပညာရှင ် တွေကနောက ် ဒါက ကျွန ် တော ့ ် ကို သိပ ် ပြီး ပျော ် ရွှင ် စေတယ ် လို ့ ပြောရင ် သူတို ့ က "" ဩ အင ် း ခင ် ဗျားက ကျော ် ကြားမှုအတွက ် လုပ ် နေတာ 
ပရဟိတမဟုတ ် ဘူး ။ ခင ် ဗျားခံစားမှု ကောင ် းလို ့ လုပ ် တာ ။ "" ဒီလူက မီးရထားအရှေ ့ ကို ခုန ် ဝင ် တဲ ့ အချိန ် "" အဲဒီနောက ် မှာ ငါ ့ ဘဝ ကောင ် းလာမှာဘဲ "" စဉ ် းစားနေတယ ် လို ့ သင ် တို ့ ထင ် လား ။ (ရယ ် မောသံ) ဒါပေမဲ ့ ဒါက အဆုံးမသတ ် သေးဘူး ။ 
သူတို ့ က- အင ် း ခင ် ဗျားက သူ ့ ကိုတွေ ့ ဆုံ မေးမြန ် းတော ့ သူက 
ကိုယ ် ခြင ် းစာနာတာလဲမဟုတ ် ဘူး ။ ရွေးချယ ် စရာမရှိဘူးလား ။ 
အင ် းဟုတ ် ပါတယ ် ၊ ဒီလူက နာရီဝက ် လောက ် အချိန ် ယူ စဉ ် းစားမယ ် ့ သူများ မဟုတ ် ပါ ။ "ကျွန ် တော ် လက ် ကမ ် းပေးရမလား? မပေးရဘူးလား ။" 
သူဟာ လုပ ် လိုက ် တယ ် ။ အဲဒါကရွေးချယ ် မှုဘဲ ၊ ရှင ် းနေတာဘဲ ၊ မြန ် ဆန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူ ့ မှာ ရွေးချယ ် မှုရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဘုန ် းတော ် ကြီး André Trocmé နှင ့ ် သူ ့ ဇနီးက ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ရှိတဲ ့ သူတွေ နောက ် ပြင ် သစ ် မှာရှိတဲ ့ Le Chambon-sur-Lignon တရွာလုံး 
သူတို ့ က ဒုတိယကမ ္ ဘာစစ ် တလျှောက ် လုံးမှာ ဂျူးလူမျိုး ၃၅၀ဝ ကိုကယ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီလူတွေကို နေရာထိုင ် ခင ် းပေးတယ ် နောက ် Switzerland သို ့ ခေါ ် ဆောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ် ခြင ် းစာ တရားဆိုတာရှိတယ ် ။ 
ပရဟိတတရား ဆိုတာက ဘာလဲ? 
လူတယောက ် က ပျော ် နေလား ၊ ဝမ ် းနည ် းနေလားကို သင ့ ် ကိုပြောပြတယ ် ။ 
ကိုယ ် ချင ် းစာစိတ ် တခုထဲက မလုံလောက ် ဘူး ။ 
သင ် ဟာ ဆင ် းရဲဒုက ္ ခနှင ့ ် အစဉ ် အမြဲ ထိတွေ ့ နေရရင ် သင ့ ် မှာ ကိုယ ် ချင ် းစာနာတဲ ့ စိတ ် ဒုက ္ ခတွေ ခံစားရမယ ် ။ ဒီတော ့ သင ့ ် မှာ ချစ ် ခင ် ကြင ် နာခြင ် းအတွက ် ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ နယ ် မြေလိုမယ ် ။ 
Tania Singer နှင ့ ် Leipzig က Max Planck Institute မှာ 
အခုတော ့ အဲဒါတွေ လုပ ် ပြီးပြီ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မိခင ် ရဲ ့ ကြင ် နာမှု မိဘမေတ ္ တာတွေကို ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် ကရခဲ ့ တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါကို နည ် းနည ် းချဲ ့ ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ဒါက မျိုးနွယ ် စုတစုကနေ နောက ် တစုကို ချဲ ့ နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပိုမိုပရဟိတဆန ် တဲ ့ လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းကြောင ့ ် နှစ ် မျိုးလိုတယ ် ။ ဒါကတော ့ တဦးခြင ် းပြောင ် းလဲမှုနောက ် လူမူရေး ပြောင ် းလွဲမှုဖြစ ် တယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ တဦးခြင ် းပြောင ် းလဲမှုက ဖြစ ် နိုင ် လား ။ 
နှစ ် ပေါင ် း နှစ ် ထောင ် ကြာ ဆင ် ခြင ် လေ ့ လာမှုတွေက ဟုတ ် ပါတယ ် ဖြစ ် ပါတယ ် တဲ ့ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် MRI စက ် ထဲမှာ နာရီပေါင ် း ၁၂ဝ ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက နှစ ် နာရီခွဲရဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် တော ် ပထမဆုံး အကြိမ ် သွားခဲ ့ တာ ။ 
နောက ် ဒီအဖြေကိုလဲ သိပ ္ ပံဆိုင ် ရာ စာရွက ် စာတမ ် း အများအပြားထဲ ပုံနိုပ ် ထုတ ် ဝေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါဟာ ဟိုမှာဖွဲ ့ စည ် းတည ် ဆောက ် ပုံ အပြောင ် းအလဲရှိကြောင ် း ဒွိဟမရှိနိုင ် ဘူး 
သင ် တို ့ ကို အတွေးအခေါ ် လေး သိရအောင ် ဒါက ဝဲဘက ် မှာ တရားထိုင ် သူ နားနေတာ ။ တရားထိုင ် သူရဲ ့ ဂရုဏာတရားကျင ့ ် စဉ ် ။ လုပ ် ရှားမှုတွေ သင ် တို ့ မြင ် ရမယ ် ။ နောက ် ထိန ် းချုပ ် ကြည ့ ် တဲ ့ အုပ ် စု နားနေစဉ ် -ဘာမှမဖြစ ် ဘူး တရားထိုင ် စဉ ် လဲ ဘာမှမဖြစ ် ဘူး ။ 
သူတို ့ ကို လေ ့ ကျင ့ ် ပေးမထားဘူး ။ 
ဒီတော ့ သင ် က နာရီပေါင ် း ၅၀,၀၀၀ တရား ထိုင ် ရမှာလား ၊ မလိုပါဘူး ။ 
လေးပတ ် ဘဲ ။ ဂရုဏာ နှင ့ ် သတိတရား ကို တရက ် ကို မိနစ ် ၂၀ ကျင ့ ် ၊ 
ဒါက တရက ် ကို မိနစ ် ၂၀ လေးပတ ် ထဲပဲ ။ 
မူကြိုကလေးတွေ ကိုတောင ် Richard Davidson က Madison တွင ် စမ ် းကြည ့ ် ခဲ ့ သေးတယ ် ။ 
အို သူတို ့ က မူကြိုကလေးတွေဘဲလို ့ သင ် တို ့ ကပြောမယ ် ။ ရှစ ် ပတ ် နေပြီး ဒီမှာကြည ့ ် ဒီအပြာလိုင ် းလေးက လူ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် း လိုလားသူရဲ ့ အပြုအမှု ။ 
နောက ် ဆုံးအနေနှင ့ ် သိပ ္ ပံနည ် းကျ စမ ် းသပ ် မှု - စတီကာ စမ ် းသပ ် မှု ။ 
သူတို ့ တတွေကို စတီကာတွေကို ပေးဝေရမယ ် ။ 
လေးငါးနှစ ် အရွယ ် လေးတွေ မိနစ ် ၂၀ -တပတ ် ကိုသုံးကြိမ ် 
ဝင ် ရောက ် စွက ် ဖက ် လိုက ် တဲ ့ နောက ် မှာ ဘာခွဲခြားမှုမှ မရှိတော ့ ဘူး 
ဒါက ဒီကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ရှိတဲ ့ ကျောင ် းအားလုံးမှာ လုပ ် သင ့ ် တယ ် ။ 
အခုဒီကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် ကိုသွားကြမလဲ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါလိုင ် လာမာက ဒါကိုကြားတော ့ Richard Davidson ကို မင ် း ကျောင ် း၁၀ ကျောင ် းကိုသွား ၊ ကျောင ် း၁၀၀ ၊ ကုလသမဂ ္ ဂ ၊ တကမ ္ ဘာလုံးကိုသွား ။ 
ဒီတော ့ အခု ဟိုကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် ကိုသွားကြမလဲ? 
တဦးချင ် း ပြောင ် းလဲမှုက ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က လူသားမျိုးနွယ ် အထဲမှာ ကိုယ ် ချင ် းစာနာမှု ရှိလာမှာကို စောင ် ့ နိုင ် ပါသလား ။ 
အဲဒါက နောက ် အနှစ ် ၅၀၀၀၀ကြာနိုင ် ရာ ၊ သဘာဝ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် သိပ ် ကြာလွန ် းတယ ် ။ 
ကံကောင ် းထောက ် မစွာဖြင ့ ် ယဉ ် ကျေးမှုထဲမှာလည ် း ဆင ့ ် ကဲ ဖြစ ် စဉ ် များရှိတယ ် ။ 
ပါရဂူတွေ ထောက ် ပြသလို ယဉ ် ကျေးမှု တွေက မျိုးဗီဇများထက ် ပြောင ် းလဲမှုမြန ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက သတင ် းကောင ် းဘဲ ။ 
ဒီမှာကြည ့ ် စစ ် ပွဲတွေကိုမြင ် တဲ ့ သဘောထားက အချိန ် ကာလ ကြာမြင ့ ် လာတာနှင ့ ် ပြောင ် းလဲလာပြီ ။ 
အဲဒါက တဦးချင ် းပြောင ် လဲမှု နှင ့ ် ယဉ ် ကျေးမှု ပြောင ် းလဲမှုက အပြန ် အလှန ် ပုံသွင ် းပေးကြတယ ် ။ နောက ် ဟုတ ် တယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပိုပြီး ပရဟိတဆန ် တဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ စည ် းကိုရနိုင ် တယ ် ။ 
ဟိုကနေ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် ကိုသွားကြမလဲ? 
ကျွန ် တော ် ကတော ့ အရှေ ့ ပိုင ် းကို ပြန ် သွားမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စီမံကိန ် းထဲမှာ တနှစ ် ကိုလူနာ ၁၀၀,၀၀၀ ကို ဆေးကုသတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကျောင ် းမှာ ကလေး၂၅,၀၀၀ ရှိတယ ် ။ ၄ ရာခိုင ် နှုန ် း ပိုပိုမိုမို ။ 
လူတချို ့ ကတော ့ "" ခင ် ဗျားတို ့ အလုပ ် က လက ် တွေ ့ မှာတော ့ အလုပ ် ဖြစ ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ သီအိုရီမှာရော? "" ဟိုမှာက အပြုသဘော သွေဖည ် မှု အမြဲရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က ကျွန ် တော ့ ် ရသေ ့ ကျောင ် းကို ပြန ် သွားပြီး လူအများကို ပိုကောင ် းမွန ် စွာ လုပ ် ကြွေးဖို ့ မိမိအတွင ် းထဲမှာ အင ် အားတွေကို ရှာမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ ကြီး အဆင ့ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာလုပ ် နိုင ် လဲ? 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပထမဆုံး အရာသုံးမျိုးလိုတယ ် ။ 
ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ခြင ် းကို မြှင ့ ် တင ် ရန ် ။ ကျောင ် းမှာ ယှဉ ် ပြိုင ် သင ် ကြားရေး အစား ပူးပေါင ် း သင ် ကြားရေး ။ ကော ် ပိုရေရှင ် းတွေမှာ ချွင ် းချက ် မရှိ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ခြင ် း ။ အခြားကော ် ပရေးရှင ် းတချို နှင ့ ် ယှဉ ် ပြိုင ် မှု အနည ် းအကျင ် း ရှိနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ အတွင ် းမှာမရှိရဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရေရှည ် ညီညွတ ် မှု ရှိရမယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဒီစကားရပ ် ကိုမြတ ် နှိးတယ ် ။ 
အခုဟာက ရေရှည ် တည ် တန ့ ် တဲ ့ ဖွံ ့ ဖြိုးမှု မဟုတ ် ဘူး 
အခု ရေရှည ် တည ် မယ ့ ် ညီညွတ ် ခြင ် းက မညီမျှမှုကို လျှော ့ ချမယ ် ့ သဘောပါ ။ 
အနာဂတ ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ အနည ် းအကျဉ ် းနှင ့ ် ရောင ့ ် ရဲမယ ် ။ နောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ အရေအတွက ် အရ မဟုတ ် ဘဲ အရည ် အချင ် း အရကြီးထွားလာကြမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူတွေကို ဂရုစိုက ် တဲ ့ စီးပွားရေးကို လိုတယ ် ။ 
လူသား ဆိုတာ ပေါကြွခြင ် း အလယ ် မှာ ဆင ် းရဲမှုကို ကိုမကိုင ် တွယ ် နိုင ် ဘူး ။ လေထု နှင ့ ် သမုဒ ္ ဒရာ စတဲ ့ ဘုံပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ ပြဿနာကို မဖြေရှင ် းနိုင ် ဘူး ။ 
လူတွေကို ဂရုစိုက ် တဲ ့ စီးပွားရေးကို လိုအပ ် တယ ် ။ စီးပွာရေးဟာ စာနာမှုရှိရမယ ် လို ့ ပြောရင ် 
သူ တို ့ က "" ဒါ ငါတို ့ အလုပ ် မဟုတ ် ဘူ "" လို ့ ပြောမယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က သူတို ့ ဂရုမစိုက ် ပါလား လို ့ ပြောရင ် အဲဒါ ဘယ ် ကြည ့ ် ကောင ် းမလဲ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အရပ ် အဖွဲ ့ အစည ် းထဲမှာ ကတိကဝတ ် လိုတယ ် ၊ တကမ ္ ဘာလုံးမှ တာဝန ် ခံဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ပရဟိတစိတ ် ကို ကျန ် ရှိနေတဲ ့ ၁.၆ သန ် းသော မျိုးနွယ ် စုတွေသို ့ ဖြန ့ ် ပေးဖို ့ လိုတယ ် ။ 
အာရုံခံစားနိုင ် တဲ ့ သတ ္ တဝါတွေဟာ ဒီကမ ္ ဘာကြီးမှာ ယှဉ ် တွဲနေထိုင ် သူတွေပါ 
နောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ပရဟိတကိုလုပ ် ရဲရမယ ် ။ 
အဒီတော ့ ပရဟိတ တော ် လှန ် ရေးကြီး အဓွန ့ ် ရှည ် ပါစေ ။ 
ပရဟိတ တော ် လှန ် ရေးကြီး အဓွန ့ ် ရှည ် ပါစေ ။ 
ပရဟိတ တော ် လှန ် ရေးကြီး အဓွန ့ ် ရှည ် ပါစေ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) 

စိန ် ခေါ ် မှုနဲ ့ အခက ် အခဲတွေကို ဘယ ် လိုဖြေရှင ် းကြပုံကိုပါ ။ 
ဒီလိုမျိုးတွေပြောတတ ် ကြတယ ် ၊ "" စိန ် ခေါ ် မှုကို ကြိုက ် တာပေါ ့ ။ "" 
ညာဖက ် မှာကျတော ့ ကြီးထွားရေး အတွေးအခေါ ် နဲ ့ ကျောင ် းသားပါ ။ အရည ် အချင ် းတွေကို ဖွံဖြိုးအောင ် လုပ ် လို ့ ရနိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အတွေးအခေါ ် ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ကို "" မမှီသေး "" ဆိုတာထက ် "" အခု "" အတွက ် ပျိုးထောင ် နေကြတာလား ။ 
မမှီသေးခြင ် း ဆီကို ပေါင ် းကူးတံတားကို ဘယ ် လိုဆောက ် ပေးနိုင ် မလဲ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ တိုးတက ် မှုတွေကိုပါ ။ 
"" မမှီသေး "" တာကို ချီးမြင ့ ် ဖို ့ နည ် းလမ ် းများစွာရှိပါတယ ် ။ 
ဒီဂိမ ် းထဲမှာ ကျောင ် းသားတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ အားထုတ ် မှု ၊ နည ် းပရိယာယ ် နဲ ့ တိုးတက ် မှုကို ဆုချပေးပါတယ ် ။ 
ပုံမှန ် သင ် ္ ချာ ဂိမ ် းမှာဒါပေမဲ ့ ဒီဂိမ ် းထဲမှာတော ့ ဖြစ ် စဉ ် ကိုဆုချီးမြင ့ ် တာပါ ။ 
နောက ် ပြီး တကယ ့ ် ကိုခက ် ခဲတဲ ့ ပြဿနာတွေနဲ ့ တွေ ့ ကြုံတဲ ့ အခါမှာ လုံ ့ လစိုက ် မှုပိုလာပါတယ ် ။ 
သင ် ယူတဲ ့ အချိန ် တိုင ် းမှာ ၊ သူတိုရဲ ့ သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တဲ ့ နေရာမှ 
ကျောင ် းသားတွေဟာ ဒီခက ် ခဲတဲ ့ ပညာရေး စပ ် ကူးမပ ် ကူးမှာ အမှတ ် တွေ ကျရှုံးနေခဲ ့ ကြပေမယ ့ ် 
ကျွန ် မတို ့ နိုင ် ငံမှာ အကျင ့ ် ပါနေပြီးဖြစ ် တဲ ့ နိမ ် ့ ကျစွာ လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိကြတဲ ့ ကျောင ် းသားအုပ ် စုတွေရှိတယ ် ။ ဥပမာ မြို ့ တွင ် း ကျောင ် းထဲက ကလေးတွေ ၊ တိုင ် းရင ် းသားတွေရဲ ့ သီးသန ့ ် နယ ် မြေက ကလေးတွေပေါ ့ ။ 
တစ ် နှစ ် အတွင ် းမှာ New York မှ Harlem သူငယ ် တန ် းဟာ 
အဲဒီကလေး တော ် တော ် များများဟာ ကျောင ် း ရောက ် လာတော ့ ခဲတံတောင ် မကိုင ် တတ ် သေးပါဘူး ။ 
တိုင ် းရင ် းသားကလေးတွေဟာ Microsoft ကလေးတွေထက ် သာအောင ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
အခုတော ့ သူတို ့ ဟာ ပိုလို ့ ကို တော ် တော ် လာတဲ ့ အချိန ် ပဲပေါ ့ ။ 
ဒီနယ ် ပယ ် တွေအားလုံးမှာ အလွန ် တရာကို တိုးတက ် မှုရှိတာကို ခံစားမိပါတယ ် ။ 
မမှီသေး ဆိုတာနဲ ့ ပြည ့ ် နေတဲ ့ နေရာတွေမှာ နေထိုင ် ဖို ့ ပါ ။ 

ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ တကယ ် ရှိကြရဲ ့ လား? 
ဒီမေးခွန ် းဟာ ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် သိပ ် ကို ထူးဆန ် းနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ က ကျွန ် တော ် တို ့ တကယ ် ရှိနေတာကို တကယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဆိုတာ ဘယ ် လိုရှိမှန ် း ဘယ ် လို သိနိုင ် မလဲ? မေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
စသဖြင ့ ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဆိုတာ တကယ ် ကို ရှိရမယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ဟာ ထင ် ရှားလှပါတယ ် ။ 
ကမ ္ ဘာကြီးထဲတွင ် တကယ ် စင ် စစ ် တခုခုရှိတယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒါ ကျွန ် တော ် ပါပဲ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ သိပ ် မသေချာပါ ။ 
အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် အဲဒါက ဘာကိုဆိုလိုမှန ် း နဲနဲလေး ပိုနားလည ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဝန ် းရံလျက ် ရှိနေတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတွေကလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ တဦးချင ် း အတွင ် းမှာ အမာခံလိုဟာမျိုး ၊ အနှစ ် သာရလိုဟာမျိုး ရှိတာကို အလေးပေး ညွှန ် ပြကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သတ ် မှတ ် ဖေါ ် ပြပေးတဲ ့ အရာ ထာဝရရှိနေကာ ပြောင ် းလဲခြင ် း မရှိတဲ ့ အရာမျိုး ရှိတယ ် ။ 
Bအဲဒီလို သာဓက တခုကို ထောက ် ပြရမယ ် ဆိုရင ် ၊ ဇာတာလိုဟာမျိုးကို ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
လူတွေဟာ အဲဒီလို အရာတွေကို တကယ ့ ် ကိုပဲ မစွန ့ ် လွှတ ် နိုင ် ကြပါဘူး ။ 
လူတွေဟာ ဇာတာတွေကို Facebook ပရိုဖိုင ် ထဲမှာ ထည ့ ် ကြတယ ် ၊ အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို တခုခု အရေးပါနေသလိုပဲ ၊ ပြီးတော ့ လူတွေဟာ မိမိတို ့ ရဲ ့ တရုတ ် ဇာတာကိုလည ် း သိကြပါတယ ် ။ 
တဖန ် အဲဒါမျိုးကိုပဲ သိပ ္ ပံနည ် းကျ ပုံစံမျိုးနဲ ့ လုပ ် ကြတာလည ် း ရှိပါသေးတယ ် ၊ လူပုဂ ္ ဂိုလ ် အမျိုးအစားကို ဆန ် းစစ ် တဲ ့ နည ် းစနစ ် တွေ ၊ Myers-Briggs စမ ် းစပ ် ချက ် တွေလို ဆိုပါစို ့ ရှိပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကိုယ ် တိုင ် အဲဒါတွေကို လုပ ် ခဲ ့ ဘူးကြလား မသိဘူး ။ 
ကုမ ္ ပဏီ အများက လူအသစ ် ခန ့ ် ရာမှာ အဲဒါတွေကို သုံးကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မေးခွန ် းတွေ တသီကြီးကို ဖြေပေးရတယ ် ၊ အဲဒီလို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အဓိကအကျဆုံး အချက ် တွေ သိလာနိုင ် မယ ် လို ့ ယူဆကြပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လူတွေအကြားမှာ အဲဒါပေါ ် ပြူလာ ဖြစ ် ခြင ် းကလည ် း အံ ့ အားသင ့ ် စရာကြီးပါ ။ 
ဒီလို မဂ ္ ဂဇင ် းတွေ ထဲမှာဆိုရင ် ၊ ခင ် ဗျးတို ့ ဟာ အောက ် ပိုင ် း ဘယ ် ဘက ် ထောင ့ ် မှာ ၎ င ် းတို ့ ဟာ အတွဲတိုင ် းထဲမှာ ၊ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးဆိုင ် ရာ အရာလေးတွေကို ထည ့ ် ကို ထည ့ ် ပေးကြပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ က အဲဒီလို မဂ ္ ဂဇင ် းကို ကောက ် ယူလိုက ် ရင ် ၊ အဲဒါကို မလုပ ် မိဘဲ မနေနိုင ် ဘူး ၊ ဟုတ ် တယ ် မဟုတ ် လား? 
ကိုယ ့ ် ဘဝပုံစံက ဘယ ် လိုဟာမျိုးလဲ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ချစ ် တဲ ့ ပုံစံက ဘယ ် လို ဒါမှမဟုတ ် အလုပ ် လုပ ် ကြပုံက ဘယ ် လိုဟာလဲ? 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီလိုပုံစံမျိုး ဟိုလိုပုံစံမျိုး ပုဂ ္ ဂိုလ ် လား? 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ၌ ထဲမှာ အဲဒီလို အမာခံ တခုခု ၊ အနှစ ် သာရ တခုခု ရှိနေတယ ် ၊ အဲဒါကို ဖေါ ် ထုတ ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ အားလုံးက လက ် ခံထားသလိုပါပဲ ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ ထာဝရ အမှန ် တရားဖြစ ် တယ ် ၊ တသက ် တာလုံးမှာ တပုံစံတည ် း ရှိနေမယ ့ ် အရာမျိုးပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီလို အတွေးအခေါ ် ကိုမှ စိန ် ခေါ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီအကြောင ် း နောက ် ပိုင ် းမှာ ပြောပြပါ ့ မယ ် ၊ အခု ပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ် ဟာ မကျေမနပ ် ဖြစ ် လာလို ့ စိန ် ခေါ ် ချင ် တာ မဟုတ ် ပါ ၊ ဒီစိန ် ခေါ ် မှုဆီမှာ သိပ ် ကို ကြာရှည ် ခဲ ့ ကာ အတော ့ ကို ထင ် ရှားတဲ ့ သမိုင ် းစဉ ် ရှိပါတယ ် ။ 
သာမန ် တွေးခေါ ် လို ့ ရနိုင ် တာက ဒီလိုရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆိုသည ် မှာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆိုတဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေပါ ၊ အမာခံလိုဟာ ကိုယ ် စီ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ဘဝ တသက ် တာမှာ အတွေ ့ အကြုံ အမျိုးမျိုးကို ရရှိ စုစည ် းလာကြတာလည ် း တကယ ် အမှန ် ပါပဲ ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ မှတ ် ဉာဏ ် ဆိုတာ ရှိလာတယ ် ၊ မှတ ် ဉာဏ ် ကျပြန ် တော ့ ခင ် ဗျား ဘယ ် သူဘယ ် ဝါ ဆိုတာကို ပြဌာန ် းပေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ လိုချင ် တောင ့ ် တနေတာ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ၊ ကိတ ် မုန ့ ် ဖြစ ် နိုင ် သလို ၊ ကျောင ် းမှာ နံနက ် ၁၁ နာရီ အချိန ် တွင ် ပြောမပြချင ် တဲ ့ အရာတခုခု ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ ယုံကြည ် ချက ် တွေ ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဟောဒီမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် ကြရတာက အမေရိကထဲက ကားနံပါတ ် ပါ ။ 
"" messiah 1 "" တနည ် း ကယ ် တင ် ရှင ် အဓိပ ္ ပါယ ် ရတဲ ့ အဲဒီ နံပါတ ် က ယာဉ ် ကို မောင ် းသူဟာ ကယ ် တင ် ရှင ် အား ယုံကြည ် တာကို ညွှန ် ပြနေတာလား ၊ ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ ကိုယ ် နှိုက ် ကိုက ကယ ် တင ် ရှင ် တွေလား မပြောတတ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ြဖစ ် သူတို ့ ဟာ ကယ ် တင ် ရှင ် ကို ယုံကြည ် သူတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ အသိပညာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီမှာ တွေ ့ ထိခံစားရမှုတွေ ၊ အတွေ ့ အကြုံတွေလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒါတွေဟာ အတတ ် ပညာဆိုင ် ရာ အရာတွေ သက ် သက ် မဟုတ ် ပါ ။ 
အဲဒါက သာမန ် အသိစိတ ် ဖြင ့ ် စဉ ် းစားလို ့ ရနိုင ် တဲ ့ ပုံစုံပါ ၊ ပုဂ ္ ဂိုလ ် တဦးဆိုတာ ဘာလဲကို ပြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လူပုဂ ္ ဂိုလ ် တိုင ် းဆီမှာ သူ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝအတွေ ့ အကြုံများ ကိုယ ် စီ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို တင ် ပြချင ် တဲ ့ အချက ် က အဲဒီ မော ် ဒယ ် ပုံစံမျိုးဟာ အခြေခံမှအစ မှားယွင ် းနေခြင ် းကိုပါပဲ ။ 
မှားနေတာက ဘာလဲဆိုတာကို ကျွန ် တော ် ဟာ ကလစ ် တချက ် လုပ ် ရုံနဲ ့ ပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခုနက အတွေ ့ အကြုံတွေ အားလုံးရဲ ့ အကြားမှာ "" ကျွန ် တော ် "" ဆိုတာ မရှိဘူးဆိုတဲ ့ အချက ် ပါ ။ 
ထူးဆန ် းတဲ ့ အတွေးအခေါ ် မဟုတ ် ပါကလား? တကယ ် တော ့ ၊ ဟုတ ် ချင ် မှ ဟုတ ် မှာပါ ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် အဲဒီမှာ ရှိတာက ဘာများလဲ? 
အဲဒီမှာ မှတ ် ဥဏ ် တွေ ၊ လိုအင ် ဆန ္ ဒတွေ ၊ ရည ် မှန ် းချက ် တွေ ၊ ထိတွေ ့ ခံစားရချက ် တွေ ၊ စသဖြင ့ ် ရှိနေကြတာကတော ့ အမှန ် ပါ ။ 
တကယ ် ဖြစ ် ပျက ် ပုံက ၊ အဲဒါတွေ အားလုံး ရှိနေကြတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ၎ င ် းတို ့ အားလုံးဟာ ပေါင ် းစည ် းနေကြကာ တခုအပေါ ် တခု ထပ ် လျက ် ရှိနေကြပြီး နည ် းမျိုးစုံဖြင ့ ် ချိတ ် ဆက ် လျက ် ရှိနေကြတာပါ ။ 
၎ င ် းတို ့ အားလုံး ချိတ ် ဆက ် လျက ် ရှိနေကြရခြင ် းက အဓိကအားဖြင ့ ် ခန ္ ဓာကိုယ ် တခုတည ် း ၊ ဦးနှောက ် တခုတည ် းနဲ ့ သက ် ဆိုင ် နေကြလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အဲဒီ တချိန ် တည ် းမှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် အကြောင ် းကို ပြောခြင ် းဖြင ့ ် အတိတ ် ဖြစ ် ရပ ် တွေကို ပြန ် သတိရခြင ် းဖြင ့ ် ဖန ် တီးကြတဲ ့ ပုံပြင ် လည ် း ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အခြား အရာတွေကြောင ့ ် လုပ ် ကိုင ် ကြရတာ ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လိုအင ် တောင ့ ် တချက ် တွေဟာ တနည ် းအားဖြင ့ ် ယုံကြည ် မှုရဲ ့ ရလဒ ် ပါ ၊ ပြီးတော ့ မှတ ် မိကြတာတွေကလည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ သိတာတွေကို ထောက ် ြပနေတာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ၊ အဲဒီထဲမှာ ခုနက အရာတွေ အားလုံး ပါဝင ် နေကြတာပါ ၊ ယုံကြည ် မှုတွေ ၊ လိုအင ် ဆန ္ ဒတွေ ၊ ခံစားထိတွေ ့ မှုတွေ ၊ အတွေ ့ အကြုံတွေ ၊ အဲဒါတွေ အားလုံးတို ့ ဟာ တခုနှင ့ ် တခု ဆက ် စပ ် နေကြလျက ် ကျွန ် တော ် ဆိုတာကို ဖြစ ် ပေါ ် လာစေတာပါ ။ 
တနည ် းအားဖြင ့ ် အဲဒါဟာ သာမန ် နားလည ် မှု အချက ် တွေ နဲနဲပါးပါး ခြားနားတာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
တချို ့ ကိစ ္ စမှာ အကြီးအမား ခြားနားချက ် ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒါကမှ ဘဝအတွေ ့ အကြုံ အားလုံးရှိနေတဲ ့ အရာဖြစ ် တဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီကို တနည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဘဝအတွေ ့ အကြုံ အားလုံး တည ် ရှိနေတဲ ့ အရာပဲ ဆိုတဲ ့ အတွေးခေါ ် ကို ပေါ ် ပေါက ် လာစေတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေရဲ ့ စုပေါင ် းမှုပါပဲ ။ 
ဦးနှောက ် ၊ ခန ္ ဓာကိုယ ် ၊ ခြေထောက ် စသဖြင ့ ် ရှိပေမဲ ့ ၊ တကယ ် တမ ် းမှာ ၎ င ် းတို ့ ဟာ သိပ ် အရေးမကြီးကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ နှလုံးကို အစားထိုး တပ ် ဆင ် ထားလည ် း ကျွန ် တော ် ဟာ အဲဒီပုဂ ္ ဂိုလ ် ဖြစ ် နေတုန ် းပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ့ မှတ ် ဉာဏ ် ကို အစားထိုးထားရင ် လည ် း အဲဒီပုဂ ္ ဂိုလ ် ဖြစ ် နေတုန ် းပဲ မဟုတ ် လား? 
တဦးဦးရဲ ့ ယုံကြည ် ချက ် ကို အစားထိုး တပ ် ဆင ် ပေးလိုက ် ရင ် ကော ထိုသူဟာ အဲဒီပုဂ ္ ဂိုလ ် ဘဲလား? 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆိုတာ အတွေ ့ အကြုံများ ရှိနေတဲ ့ ထာဝရ ပုဂ ္ ဂိုလ ် မဟုတ ် ဘဲ ၊ အတွေ ့ အကြုံတွေ စုစည ် းလျက ် ရှိနေသူ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို စိတ ် ပျက ် သွားစေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ တကယ ် လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ ၊ အဲဒါဟာ စိတ ် ပျက ် စရာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ရင ် အဲဒါဟာ သာမည အချက ် ပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲ ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဖိတ ် ကြားလိုပါတယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ၊ နှိုင ် းယဉ ် လျက ် အများသိ စကြာဝဠာထဲက အရာတွေကို ၊ အခြေခံအကျဆုံး စွမ ် းအားတွေ ဒါမှမဟုတ ် စွမ ် းအင ် တွေမှ လွဲပြီး ၊ စဉ ် းစားကြည ့ ် ကြပါ ။ 
ရေလို အရာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ယူကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ သိပ ္ ပံပညာထဲမှာ သိပ ် မတော ် လှပါ ။ 
ရေထဲမှာ ဟိုက ် ဒရိုဂျင ် နှစ ် ဆ နှင ့ ် အောက ် ဆီဂျင ် တစ ် ဆ ပါဝင ် တယ ် လို ့ ဆိုနိုင ် တယ ် မဟုတ ် လား? 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးကို အဲဒါကို သိကြတယ ် ။ 
ဒီလိုပြောလိုက ် လို ့ ဒီအခန ် းထဲက ဘယ ် သူမှာမှ အဲဒါရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် က ရေဆိုတဲ ့ အရာ ရှိနေတယ ် ၊ ၎ င ် းထဲမှာ ဟိုက ် ဒရိုဂျင ် နဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် အဏုမြူတွေ ရှိနေကြတယ ် ၊ အဲဒါကမှ ရေပါပဲလို ့ စဉ ် းစားကြမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီလို မစဉ ် းစားတတ ် ကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ နားလည ် ထားကြတာက ရိုးရိုးရှင ် းရှင ် းလေးပါ ၊ ရေဆိုသည ် မှာ ဟိုက ် ဒရိုဂျင ် နဲ ့ အောက ် ဆီဂျင ် မော ် လီကြူးတွေကို သင ့ ် လျော ် စွာ စီစဉ ် ပေါင ် းစပ ် မှု ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကိုပါ ။ 
ဒီတော ့ စကြာဝဠာထဲက အရာတိုင ် းဟာလည ် း အလားတူပါပဲ ။ 
ဥပမာ ၊ နာရီကို ယူကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ထူးဆန ် း နားလည ် မရတာ ဘာမှ မရှိနိုင ် ပါ ။ 
နာရီဆီမှာ မျက ် နှာပြင ် ရှိတယ ် ၊ လက ် တံတွေ ရှိတယ ် ၊ စက ် ယန ္ တရား နဲ ့ ဓာတ ် ခဲ ရှိတာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် အရေးကြီးဆုံးက နာရီဆိုတာ ရှိနေခြင ် းပါပဲ ၊ နာရီလို ့ ဆိုလိုက ် တာနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ခုနက အရာတွေ အားလုံးကို ထည ့ ် မစဉ ် းစားကြတော ့ ပါ ။ 
အဲဒီတချိန ် တည ် းမှာ ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ အားလုံးကို ယူပြီး တပ ် ဆင ် ပေးလိုက ် ရင ် နာရီကို ဖန ် တီးနိုင ် တာ အားလုံး ကောင ် းကောင ် းသိကြပါတယ ် ။ 
စကြာဝဠျာထဲက အရာတွေ အားလုံး ဖြစ ် ကြတယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကကော ဘာဖြစ ် လို ့ တမျိုး ဖြစ ် ရမှာလဲ? 
ဘာဖြစ ် လို ့ များ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် အစိတ ် အပိုင ် းတွေ အားလုံးရဲ ့ စုစည ် းမှု တခုလို ့ မခံယူဘဲ ဘာဖြစ ် လို ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေဖြင ့ ် ထာဝရ ဖွဲ ့ စည ် းထားပေမဲ ့ သီးခြား မြင ် နေကြတာလဲ? 
တကယ ် တော ့ ဒီလို ရှုထောင ့ ် ဟာ အသစ ် ပါလို ့ ပြောမရနိုင ် ပါ ။ 
၎ င ် းရဲ ့ သမိုင ် းဟာ အတော ့ ် ကို ရှည ် လျားလှပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ဗုဒ ္ ဓဘာသာထဲမှာ တွေ ့ နိုင ် သလို ၊ ၁၇ - ၁၈ ရာစု ဒဿနိက အမြင ် ထဲမှာ ရှာတွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ ဒီနေ ့ အထိ လိုက ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် Locke နဲ ့ Hume တို ့ လို လူတွေကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကောင ် းတာက ၊ အဲဒီရှုထောင ့ ် ကို အာရုံကြောဆိုင ် ရာ သိပ ္ ပံပညာကပါ တိုးတိုး ထောက ် ခံအားပေးလာနေပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို ပုဂ ္ ဂိုလ ် တဦးမှာ အာရုံကြော ကုသသူ Paul Broks ပါ ၊ သူ ပြောပြခဲ ့ တာက ၊ "" တနေရာရာမှာ အမာခံ တခုခုရှိတာကို ၊ အနှစ ် ချုပ ် တခုရှိလျက ် အဲဒါကို ခါထုတ ် ပစ ် ဖို ့ မလွယ ် တာ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွင ် းစိတ ် ဖြင ့ ် သိတယ ် ၊ အဲဒါကို ခါထုတ ် ပစ ် လို ့ မရနိုင ် ဘူးလို ့ ကျွန ် တော ် သံသယဖြစ ် မိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ဦးနှောက ် ထဲမှာ အဲဒါတွေ အားလုံး ထွက ် လာတာ ဒီနေရာမှပါလို ့ ညွှန ် ပြစရာ ဌာနမရှိဘူးဆိုတာကိုပါ အာရုံကြော သိပ ္ ပံပညာက ထောက ် ပြနေတယ ် ။ "" ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ဦးနှောက ် ကို လေ ့ လာကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ဦးနှောက ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကိုယ ် ရယ ် လို ့ ခံစားရအောင ် လုပ ် တာကို လေ ့ လာကြည ့ ် ရင ် ၊ ဦးနှောက ် ထဲမှာ ထိန ် းချုပ ် ရေး ဗဟိုချက ် ရယ ် လို ့ ရှာတွေ ့ ရမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
အရာတွေ ဖြစ ် ပျက ် နေတဲ ့ ဗဟိုနေရာ အဲဒီမှာ မရှိပါ ။ 
ဦးနှောက ် ထဲမှာ ဖြစ ် ပျက ် နေကြတဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် တွေဟာ သိပ ် ကို များပြားလှပါတယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ အားလုံးဟာ ၊ သူ ့ နည ် းသူဟန ် နဲ ့ အမှီအခိုကင ် းစွာ လုပ ် ကိုင ် နေကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ဆက ် စပ ် နေကြလို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ခံစားလာရတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် က စာအုပ ် ထဲမှာ အတ ္ တ လှည ့ ် ကွက ် ဆိုတဲ ့ အသုံးအနှုန ် းကို သုံးထားပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ စက ် ပစ ္ စည ် း လှည ့ ် ကွက ် နဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ မရှိဘူးလို ့ မဆိုလိုပါ ၊ အဲဒီလှည ့ ် ကွက ် က ဘာလဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အထဲတနေရာမှာ တကယ ် ထက ် ကို တစုတလုံးတည ် း တခုခု ရှိနေတယ ် လို ့ ခံစားလာစေတာပါ ။ 
အဲဒါဟာ စိုးရိမ ် စရာ စိတ ် ကူးပါလား ခင ် ဗျားတို ့ ထင ် ချင ် ထင ် မိနိုင ် ပါတ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ် အမှန ် ဖြစ ် တယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တဦးချင ် းစီအတွက ် အထဲမှာ အမာခံ တခုခု မရှိဘူးဆိုရင ် ၊ ထာဝရဖြစ ် တဲ ့ အနှစ ် ချုပ ် မျိုး မရှိဘူးဆိုရင ် ၊ ကိုယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ဟာ တကယ ် တမ ် းမှာ အထင ် မှားမှုများလား? 
အဲဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် တွေ ့ မှာ မရှိကြတာကို ဆိုလိုတာများလား? 
ကျွန ် တော ် ဆိုတာ လက ် တွေ ့ မှာ မရှိဘူးလား ။ 
လူတော ် တော ် များများတို ့ က ခုနက အထင ် မှားမှု ၊ အယုံမှားမှု စသဖြင ့ ် ပြောဆိုတတ ် ကြပါတယ ် ။ 
စိတ ် ပညာရှင ် Thomas Metzinger ၊ Bruce Hood, Susan Blackmore သုံးဦးတို ့ ကျတော ့ အထင ် မှားမှု ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အထင ် မှားခြင ် း ၊ ထင ် မှတ ် မှုပါ စသဖြင ့ ် ဆွေးနွေးထောက ် ပြကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ အဲဒါဟာ အထောက ် အကူပြုမယ ့ ် ရှုထောင ့ ် မဟုတ ် နိူင ် ပါ ။ 
နာရီဆီကို ပြန ် သွားကြရအောင ် ။ 
နာရီထဲမျာ အစိတ ် အပိုင ် းတွေ တသီကြီး ပေါင ် းစည ် းလျက ် ရှိနေကြတာမို ့ လို ့ နာရီဟာ အထင ် မှားမှုပါလို ့ ပြောမရနိုင ် ပါ ။ 
အလားတူပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာလည ် း အထင ် မှားမှု လုံးဝ မဟုတ ် ကြပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရှိနေပုံက အတော ့ ကို ရှုပ ် ထွေးလို ့ ၊ အရာတွေကို စနစ ် တကျ စုစည ် းထားမှုဖြစ ် လို ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လက ် တွေ ့ မှာ မရှိဘူးလို ့ ဆိုမရနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တင ် စားလျက ် ဒီလို ဖေါ ် ပြပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရေတံခွန ် လို အရာတခုခုကို ယူကြည ့ ် ကြပါစို ့ ။ 
အဲဒီလို အရာကို ကျွန ် တော ် တို ့ စဉ ် းစားကြရာတွင ် ၊ နည ် းအမျိုးမျိုးဖြင ့ ် ချဉ ် းကပ ် သုံးသပ ် လို ့ ရနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ ထာဝရ တည ် တံ ့ တာ ဘာတခုမှ မရှိနိုင ် ပါ ။ 
တခုပဲ ပြောရမှာက ၎ င ် းဟာ တချိန ် လုံး ပြောင ် းလဲနေတယ ် ။ 
ရေဟာ အမြဲတမ ် း ရေစီးကြောင ် း အသစ ် တွေကို တူးဖေါ ် လျက ် ရှိတတ ် ပါတယ ် ၊ 
ဒီရေ အတက ် အကျ နဲ ့ မိုးလေဝသ ပြောင ် းလဲတာနဲ ့ အရာအချို ့ ခြောက ် သွေ ့ သွားကြတယ ် အရာအသစ ် တွေ ဖြစ ် ထွန ် းလာကြတယ ် ။ 
ခုနက ရေတံခွန ် မှာ ကျဆင ် းလာနေတဲ ့ ရေကျတော ့ တချိန ် လုံး တဒင ် ္ ဂတိုင ် းမှာ မတူ ကွဲပြားခြားနားတာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို ဆိုလိုက ် လို ့ Iguazu Falls ရေတံခွန ် အထင ် မှားမှုပါလို ့ ပြောမရနိုင ် ပါ ။ 
အဲဒါဟာ လက ် တွေ ့ မှာ မရှိပါဘူးလို ့ ဆိုလိုခြင ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ နားလည ် ရမှာက ၎ င ် းဆီမှာ သမိုင ် းရှိတယ ် ၊ ၎ င ် းနဲ ့ အတူ ပါရှိကြတဲ ့ အရာတွေတချို ့ ရှိကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၎ င ် းဟာ ဖြစ ် စဉ ် တခုပါ ၊ ၎ င ် းဟာ တချိန ် လုံး ပြောင ် းလဲနေတဲ ့ အရည ် ပါ ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် ထင ် အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် ကို နားလည ် ဖို ့ အတွက ် ပုံစံပါပဲ ၊ လွတ ် မြောက ် စေမှု ပုံစံပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပုံသေရှိနေတယ ် ၊ အနှစ ် ချုပ ် တွေ ထာဝရရှိနေတယ ် ၊ အဲဒါဟာ တချိန ် လုံး တမျိုးတည ် းပါပဲ ၊ တသက ် တာလုံးမှာ ၊ ဘာဘဲဖြစ ် ြဖစ ် ၎ င ် းဟာ မပြောင ် းမလဲ ရှိနေတယ ် လို ့ ယူဆမှုဟာ ထောင ် ချောက ် ထဲ မိနေသူနဲ ့ တူပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မွေးချိန ် မှာ အနှစ ် သာရတွေ ပါလာကြပါတယ ် ၊ တမလွန ် ဘဝ ရှိတာကို ကိုယ ် က ယုံကြည ် လို ့ ဆက ် ရှိသွားနိုင ် တာမျိုး မဟုတ ် ဘူးဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ မသေမချင ် း အဲဒီလို ရှိသွားကြမယ ် သဘောပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ခုနကလိုမျိုး မဟုတ ် ဘဲ အသက ် ရှင ် သန ် သူ ၊ ဖြစ ် စဉ ် တခုလိုမျိုး ခူယူမယ ် ဆိုရင ် ၊ တချိန ် လုံး ပြောင ် းလဲနေတဲ ့ အရာလို မြင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒါဟာ အတော ် ကလေး လွတ ် မြောက ် စေမှု ရှိတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ၊ ရေတံခွန ် တွေနဲ ့ မတူဘဲ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဖွံ ့ ဖြိုးတိုးတက ် ရေး ဦးတည ် ချက ် ကို အတိုင ် းအတာ တစုံတခုအထိ လိုချင ် တဲ ့ ဘက ် ကို ပြောင ် းလွှဲနိုင ် စွမ ် း ရှိကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အတော ် ကလေး သတိထားဖို ့ လိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ X-Factor ရုပ ် ရှင ် ကို ကြည ့ ် တာ များလွန ် းရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဖြစ ် ချင ် တာ ဘာမဆိုဖြစ ် နိုင ် ကြတယ ် လို ့ ယုံမိသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကတော ့ မမှန ် ကန ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ဒီနေ ့ နံနက ် မှာ အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ဂီတသမားတွေကို နားဆင ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ မှ သူတို ့ လို ဂီတမှာ မတော ် နိုင ် တာကို ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ပင ် ပင ် ပန ် းပန ် း လေ ့ ကျင ့ ် ရင ် ကောင ် းစွာ တီးနိုင ် လာပေမဲ ့ ၊ သူတို ့ လို အစွမ ် းအစ ကျွန ် တော ် ဆီမှာ သဘာဝအလျောက ် ပါမလာခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် လှမ ် းမှီနိုင ် တာတွေဟာ ကန ့ ် သတ ် ချက ် ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို လုပ ် နိုင ် ကြရာမှာ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပုံသွင ် းနိုင ် တဲ ့ အစွမ ် းအစတော ့ ရှိကြပါတယ ် ။ 
စစ ် မှန ် တဲ ့ ကိုယ ် ဆိုတာ ၊ အဲဒီမှာ ရှိနေခဲ ့ တယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ ရှာကြံရန ် လိုအပ ် တဲ ့ အရာတစုံတခု မဟုတ ် ပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ မိမိရဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ ကိုယ ် ဆိုတာ ရှာတွေ ့ ရန ် အသည ် းနှလုံးထဲ ကြည ့ ် ရန ် မလိုပါဘူး ။ တကယ ် တမ ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကိုင ် နေခြင ် းဟာ အနည ် းဆုံးအားဖြင ့ ် မိမိတို ့ ရဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ ကိုယ ် ဆိုတာကို ဖန ် တီးနေခြင ် းပါပဲ ။ 
အဲဒီအချက ် ဟာ ၊ ကျွန ် တော ် စိတ ် ထင ် ၊ သိပ ် သိပ ် ကို အရေးကြီးပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ အခု ရောက ် ရှိနေတဲ ့ အသက ် အပိုင ် းအခြားအတွက ် ပေါ ့ လေ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ မကြာမီတုန ် းက နှစ ် တွေ အတွင ် းမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ဘယ ် လောက ် ပြောင ် းလဲလာတာကို ခင ် ဗျားတို ့ သိကြမှာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဆီမှာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လေးနှစ ် တုန ် းက ဗီဒီယိုများ ရှိရင ် ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မှတ ် မိဖို ့ ခဲယဉ ် းနေလို ့ ခင ် ဗျားဟာ စိတ ် ပျက ် ချင ် ပျက ် မိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ လုပ ် သင ့ ် တာကို ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျးတို ့ ကို သိစေလိုပါတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပုံသွင ် းနိုင ် ကာ လိုချင ် တဲ ့ ဘက ် ကို ဦးလှည ့ ် ပေးလျက ် ပြောင ် းလဲနိုင ် ကြတဲ ့ အရာများအဖြစ ် ခံယူကြပါ ၊ 
ဗုဒ ္ ဓက မိန ့ ် ကြားခဲ ့ တာကို ထပ ် ပြီးဖေါ ် ပြပါရစေ ၊ "" မြောင ် းတူးရေယူသမားတို ့ သည ် ရေကို ဆောင ် ယူကုန ် ၏ ၊ လေးသမားတို ့ သည ် မြားကိုကွေးညွှတ ် သည ့ ် နှယ ် ၊ လက ် သမားသည ် သစ ် တုံးကို ကွေးညွှတ ် သည ့ ် နှယ ် ၊ အကြင ် ပညာရှိအပေါင ် းသည ် မိမိကိုယ ် ကို ပုံသွင ် းကြကုန ် ၏ ။ "" အဲဒီလို အတွေးအခေါ ် နဲ ့ အတူ ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ချန ် ရစ ် ခဲ ့ ချင ် ပါတယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ ကိုယ ် ဆိုတာဟာ ဆန ် းကြယ ် တဲ ့ အရာ ၊ တွေ ့ ချင ် မှတွေ ့ မယ ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ ရှာကြံရန ် လိုတဲ ့ အရာ မဟုတ ် ပါ ။ 
တကယ ် တမ ် းတွင ် ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ စစ ် မှန ် တဲ ့ ကိုယ ် ဆိုတာကို တစိတ ် တဒေသ ရှာကြံတွေ ့ ရှိနိုင ် တာ ဖြစ ် သလို ၊ တစိတ ် တဒေသကို ဖန ် တီးယူရတာပါ ။ 
အဲဒါဟာဖြင ့ ် လွတ ် လပ ် မှုဆီကို ရှေ ့ ရှုနေတဲ ့ စိတ ် လှပ ် ရှားဖွယ ် ရာ အလားအလာကောင ် းပါ ။ 
အထူး ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

ကဲ ကျွန ် မ ဒီမှာရှိနေတာက ဒီနင ် ဂျာဝတ ် စုံကို ဝတ ် ထားတဲ ့ အကြောင ် းကို ရှင ် းပြဖို ့ ပါ ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ ပထမဆုံး ကိုယ ် မှာရှိတဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ အဆိပ ် အတောက ် တွေ အကြောင ် း ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီထဲက တစ ် ချို ့ ကတော ့ ဓာတုဓာတ ် ပေါင ် း Bisphenol A အကြောင ် း သိနိုင ် ပါတယ ် ။ BPA ပါ ။ 
ဒါက စည ် သွတ ် အစားအစာတွေရဲ ့ အတွင ် းမျက ် နှာပြင ် နဲ ့ ပလပ ် စတစ ် တွေမှာ တွေ ့ ရတဲ ့ ပိုမာအောင ် လုပ ် ထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် း အက ် ထရိုဂျင ် အတုပါ ။ 
ဒီတော ့ BPA က ကိုယ ် ခန ္ ဓာရဲ ့ ဟိုမုန ် းကို တုပထားပြီး ဦးနှောက ် ပိုင ် းနဲ ့ မျိုးပွားမှု ပြဿနာတွေကို ဖြစ ် စေပါတယ ် ။ 
ဒါက နေရာတိုင ် းမှာ ရှိပါတယ ် ။ 
မကြာခင ် က လေ ့ လာမှုမှာ BPA ကို ခြောက ် နှစ ် နဲ ့ အထက ် လူတွေရဲ ့ ၉၃% မှာ ရှိတာကို တွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါ ဓာတုပစ ္ စည ် းတစ ် ခုပဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
U.S က ရောဂါထိန ် းချုပ ် ရေး ဗဟိုက ပြောတာက 
ကိုယ ် ခန ္ ဓာထဲမှာ အဆိပ ် ညစ ် ညမ ် းပစ ္ စည ် းတွေ ၂၁၉ ခုရှိပြီး တာရှည ် ခံဆေးတွေ ၊ ပိုးသတ ် ဆေးတွေနဲ ့ ခဲ ၊ ပြဒါးလို လေးလံတဲ ့ သတ ္ ထုတွေ ပါဝင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် ဒါက အရာသုံးခုကို ပြောပြတယ ် ။ 
ပထမ ဇာတ ် တူသားစားသူ ဖြစ ် မလာစေနဲ ့ ။ 
ဒုတိယ ကျွန ် မတို ့ ဟာ နှစ ် ခုစလုံးအတွက ် တာဝန ် ရှိပြီး ညစ ် ညမ ် းမှုရဲ ့ သားကောင ် တွေဆိုတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ တတိယက ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တွေဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အဆိပ ် အတောက ် တွေအတွက ် စစ ် ထုတ ် ကိရိယာတွေနဲ ့ သိုလှောင ် ရာတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ သေတဲ ့ အခါ ဒီအဆိပ ် အတောက ် တွေ အားလုံး ဘာဖြစ ် ကြလဲ ။ 
အတိုဖြေရရင ် ဒါတွေက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ ပြန ် လာပြီး အဆိပ ် အာနိသင ် သံသရာ လည ် ပတ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လက ် ရှိ သင ် ္ ဂြိုဟ ် ဟ ် တဲ ့ အလေ ့ တွေက အခြေအနေကို အရမ ် းပိုဆိုးစေပါတယ ် ။ 
မီးသင ် ္ ဂြိုဟ ် တယ ် ဆိုရင ် ပြောခဲ ့ တဲ ့ အဆိပ ် အတောက ် တွေဟာ လေထုထဲ လွှင ့ ် စင ် သွားပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ နှစ ် စဉ ် သွားဖာတာ တစ ် ခုတည ် းကနေ ပေါင ် ၅၀၀၀ ရှိတဲ ့ ပြဒါးတွေ ပါဝင ် ပါတယ ် ။ 
အ ့ မေရိကန ် အစဉ ် အလာ အသုဘတစ ် ခုမှာ အလောင ် းတစ ် လောင ် းဟာ အသက ် ရှင ် နေတဲ ့ ပုံပေါက ် ဖို ့ ဖြည ့ ် စာတွေ ၊ အလှကုန ် တွေနဲ ့ ဖုံးထားလျက ် 
ပုပ ် သိုးတာနှေးအောင ် အဆိပ ် ပါတဲ ့ ဖော ် မယ ် ဒီဟိုက ် ဓာတ ် ငွေ ့ မှုတ ် သွင ် းပါတယ ် ၊ အသုဘအမှုထမ ် းကို အသက ် ရှူမှု ဆိုင ် ရာ ပြဿနာတွေနဲ ့ ကင ် ဆာဖြစ ် စေတဲ ့ အလေ ့ အထတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတော ့ လူသေတွေကို တာရှည ် ခံဖို ့ ကြိုးစားခြင ် းအားဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ သေခြင ် းကို လက ် မခံလိုကြပါ ၊ အသက ် ရှင ် သူတွေကို အဆိပ ် ခတ ် ရင ် း နစ ် နာစေနေကြပါတယ ် ။ 
စိမ ် းလန ် းတဲ ့ (သို ့) သဘာဝကျတဲ ့ သင ် ္ ဂြိုဟ ် မှုင ဆေးစီရင ် တာကို မသုံးခြင ် းဟာ လမ ် းမှန ် တဲ ့ ခြေလှမ ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေထဲက အဆိပ ် တွေကိုတော ့ မကိုင ် တွယ ် ပါဘူး ။ 
ပိုကောင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် း ရှိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မက အနုပညာရှင ် ဆိုတော ့ အနုပညာ ၊ သိပ ္ ပံနဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတို ့ ပေါင ် းဆုံတဲ ့ အဆိုပြုချက ် ရိုးရိုးလေး တစ ် ခုကို တင ် ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
The Infinity Burial Project က ကိုယ ် ထဲက အဆိပ ် တွေကို ဆွေးမြေ ့ ၊ သန ့ ် စင ် ဖို ့ မှိုတွေကို သုံးထားတဲ ့ သမရိုးကျမဟုတ ် တဲ ့ သင ် ္ ဂြိုဟ ် ရေး စနစ ် ပါ ။ The Infinity Burial Project ကို 
အနန ္ တမှိုကို ဖန ် တီးဖို ့ စိတ ် ကူးဆန ် းနဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် က စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေကို ဆွေးမြေ ့ စေ ၊ အဆိပ ် တွေကို သန ့ ် စင ် ပြီး အပင ် အမြစ ် တွေကို အဟာရပို ့ ပေးကာ သန ့ ် ရှင ် းတဲ ့ မြေသြဇာ ကျန ် နေစေမယ ့ ် မှိုမျိုးစပ ် အသစ ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မျိုးစပ ် အသစ ် ဖန ် တီးဖို ့ ဆိုတာက မဖြစ ် နိုင ် သလောက ် လို ့ သိရှိထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အရသာအရှိဆုံး မှိုတွေဟာ မြေဆီလွှာထဲက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာအဆိပ ် တွေကို သန ့ ် စင ် နိုင ် တယ ် လို ့ လည ် း သိရပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဆိပ ် သန ့ ် စင ် ပေးတဲ ့ စားမှို အစုကို ကျွန ် မ ကိုယ ် ကိုစားဖို ့ ပြုပြင ် ပေးလို ့ ရနိုင ် လောက ် တယ ် လို ့ တွေးမိတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီနေ ့ မှာတော ့ ကျွန ် မ ချွတ ် ချ ၊ ခါချခဲ ့ တာတွေကို သိမ ် းနေပါတယ ် ။ ကျွန ် မရဲ ့ ဆံပင ် ၊ အရေပြား ၊ လက ် သည ် း ခြေသည ် းတွေပေါ ့ ။ ဒါတွေကို စားမှိုတွေကို ကျွေးနေပါတယ ် ။ 
မှိုတွေထွားလာတော ့ အနန ္ တမှိုဖြစ ် လာဖို ့ အကောင ် းဆုံး ကုန ် ကြမ ် းတွေကို ရွေးယူပါတယ ် ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် နောင ် ဘဝအတွက ် အမှတ ် ရာထင ် ခြင ် းနဲ ့ သီးသန ့ ် ပျိုးပွားခြင ် း လုပ ် ငန ် းစဉ ် လိုမျိုးပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ သေသွားရင ် ဒီအနန ္ တမှိုတွေဟာ ကျွန ် မ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို မှတ ် မိပြီး စားနိုင ် လာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ရှင ် တို ့ ထဲက တစ ် ချို ့ အတွက ် တော ့ ဒါက တကယ ် ကို ကြောင ် စရာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) နည ် းနည ် းလေးပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ အစားအစာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အမြဲတမ ် း စေ ့ ဆော ် မှုရှိတဲ ့ ဆက ် စပ ် မှုမျိုး မဟုတ ် တာ ကျွန ် မနားလည ် းပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ကသာ စားချင ် တာ အစားအစာတွေရဲ ့ စားတာမျိုးကိုတော ့ မခံချင ် ဘူးလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မှိုတွေကြီးလာကြီး ကျွန ် မကိုယ ် ကို ချေဖျက ် တာကို ကြည ့ ် ခိုက ် အနန ္ တမှိုဟာ သေခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တွေးခေါ ် နည ် း အသစ ် နဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် နဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကြားက ဆက ် စပ ် မှုရဲ ့ သင ် ္ ကေတတစ ် ခုလို ့ မြင ် ယောင ် မိတယ ် ။ 
ကျွန ် မအတွက ် တော ့ အနန ္ တမှိုစိုက ် ပျိုးတာဟာ သိပ ္ ပံစမ ် းသပ ် တာ ၊ ဥယျာဉ ် ပျိုးတာနဲ ့ အိမ ် မွေးတိရိစ ္ ဆာန ် မွေးမြူတာထက ် ကို ပိုတာကိုပဲ ကြည ့ ် ပါ ။ ဒါက တစ ် နေ ့ မှာ ကိုယ ် လည ် း သေပြီး ဆွေးမြေ ့ မှာ ဆိုတဲ ့ အချက ် ကို လက ် ခံဖို ့ ခြေလှမ ် းတစ ် လှမ ် းပါ ။ 
ဒါက ကမ ္ ဘာပေါ ် က ကိုယ ့ ် ဝန ် ထုပ ် အတွက ် တာဝန ် ယူခြင ် း အပိုင ် းအတွက ် ခြေလှမ ် းတစ ် လှမ ် းလည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
မှို စိုက ် ပျိုးတာဟာ ဆွေးမြေ ့ မှုပျိုးခြင ် း လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဆွေးမြေ ့ နေတဲ ့ ဇီဝရုပ ် တွေ ပျိုးတာရဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း ၊ ပိုးမွှားဗေဒညာရှင ် Timothy Myles ထွင ် ထားတဲ ့ အယူအဆ တစ ် ရပ ် ပါ ။ 
အနန ္ တမှိုဟာ ဆွေးမြေ ့ မှု ပျိုးထောင ် ခြင ် းရဲ ့ အပိုင ် းခွဲပါ ၊ ခန ္ ဓာကိုယ ် ဆွေးမြေ ့ မှု ပျိုးထောင ် ခြင ် းနဲ ့ အဆိပ ် ကုစားခြင ် းလို ့ ကျွန ် မ ခေါ ် ပါတယ ် ၊ ဆွေးမြေ ့ ပြီး ခန ္ ဓာကိုယ ် တွေထဲက အဆိပ ် တွေကို သန ့ ် စင ် တဲ ့ ဇီဝရုပ ် တွေ ပျိုးထောင ် ခြင ် းပါ ။ 
ကဲ ဒီနင ် ဂျာ ဝတ ် စုံတွေကရော ။ 
ပြီးဆုံးပြီဆိုတာနဲ ့ အနန ္ တမှိုကို ဒြပ ် ဝတ ္ ထုအများကြီးထဲမှာ ပေါင ် းစပ ် ဖို ့ စီစဉ ် ပါတယ ် ။ 
ပထမက မှိုမျိုးမှုန ် တွေနဲ ့ ဖောက ် ထားတဲ ့ သင ် ္ ဂြိုဟ ် ရေးဝတ ် စုံ ၊ မှို မရဏ ဝတ ် စုံပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် မဝတ ် ထားတာက ဒီသင ် ္ ဂြိုဟ ် ရေးဝတ ် စုံရဲ ့ ဒုတိယ ရှေ ့ ပြေးပုံစံပါ ။ 
မှိုမျိုးမှုန ် တွေနဲ ့ မြှုပ ် ထားတဲ ့ ကြိုးထိုး ကွန ် ရက ် ထည ် နဲ ့ ဖုံးထားပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ မြင ် ရတဲ ့ ကိုင ် းဖြာထွက ် နေတဲ ့ အဆင ် က မှိုမျှင ် တွေရဲ ့ ကြီးထွားမှုကို တုပထားတာပါ ၊ အပင ် အမြစ ် တွေနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မပါ ဆွေးမြေ ့ မှု ပျိုးထောင ် ခြင ် း တစ ် စုံဖန ် တီးနေပါတယ ် ၊ အနန ္ တမှိုမျိုးမှုန ် နဲ ့ အခြားဒြပ ် တွေဖြစ ် တဲ ့ အမြန ် ဆွေးမြေ ့ ခြင ် း ၊ အဆိပ ် ကုစားခြင ် းတို ့ ပါဝင ် တဲ ့ အတောင ့ ် တွေရဲ ့ အရောတစ ် ခုပါ ။ 
ဒီအတောင ့ ် တွေကို အဟာရကြွယ ် တဲ ့ ဂျယ ် လီတစ ် ခုထဲမှာ မြှုပ ် ထားပါတယ ် ၊ ဒုတိယ အရေးပြားလိုဖြစ ် ပြီး လျှင ် မြန ် စွာ ပျော ် ဝင ် ကာ ကြီးထွားလာတဲ ့ မှိုတွေအတွက ် ကလေးစာ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ လာမယ ့ ် တစ ် နှစ ် ၊ နှစ ် နှစ ် အတွင ် း မှိုနဲ ့ ဆွေးမြေ ့ မှု ပျိုးထောင ် ခြင ် း ကိရိယာ ပြီးဖို ့ စီစဉ ် ထားပြီး ဒါတွေကို ပထမတော ့ စျေးက အသားနဲ ့ စတင ် စမ ် းသပ ် ချင ် ပြီး နောက ် မှာ လူတွေနဲ ့ ပါ ။ 
ယုံချင ် မှ ယုံပါ ။ မှိုတွေ အစားခံရဖို ့ ပရောဂျက ် မှာ တစ ် ချို ့ က သူတို ့ အသားတွေကို လှူဖို ့ ကမ ် းလှမ ် းကြပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီလူတွေနဲ ့ ပြောဆိုပြီး သိလိုက ် ရတာက သေခြင ် းကို နားလည ် လက ် ခံတာနဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို ကျွန ် မတို ့ သေဆုံးတာရဲ ့ သက ် ရောက ် မှု နည ် းနိုင ် သမျှနည ် းစေဖို ့ ဆိုတဲ ့ ဘုံဆန ္ ဒတစ ် ရပ ် ကို မျှဝေကြတာပါ ။ 
ဒီရှုထောင ့ ် ကို မှိုတွေလိုမျိုး ပျိုးထောင ် ချင ် ပါတယ ် ။ ဒါနဲ ့ Decompiculture Society ကို ဖွဲ ့ တယ ် ၊ decompinauts လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အလောင ် းခွဲစိပ ် မှု စစ ် ဆေးခြင ် း ရွေးချယ ် မှုတွေကို တက ် တက ် ကြွကြွ စူးစမ ် းလေ ့ လာတဲ ့ ၊ သေခြင ် းတရားကို လက ် ခံခြင ် းကို ရှာကြံကာ အနန ္ တမှိုလို ဆွေးမြေ ့ ဇီဝရုပ ် တွေ ပျိုးထောင ် တဲ ့ လူတစ ် စုပါ ။ 
Decompiculture Society ဟာ ယဉ ် ကျေးမှု အပြောင ် းအလဲ အမြင ် ကို မျှဝေပါတယ ် ။ သေခြင ် းကို ငြင ် းပယ ် တာနဲ ့ ခန ္ ဓာကို တာရှည ် အောင ် လုပ ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ လက ် ရှိ ယဉ ် ကျေးမှုကနေ သေတာနဲ ့ ဆွေးမြေ ့ တာကို အခြေခံကျကျ လက ် ခံခြင ် းဆိုတဲ ့ ဆွေးမြေ ့ မှု ပျိုးထောင ် ခြင ် း တစ ် ခုဆီကိုပါ ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် အဆိပ ် အတောက ် ဆိုင ် ရာ သုတေသန အတည ် ပြုချက ် အရ သေခြင ် းကို လက ် ခံခြင ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ ရင ် းနှီးစွာ ဆက ် စပ ် နေတဲ ့ ရုပ ် ကောင ် တွေပဲဆိုတာ လက ် ခံခြင ် းဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဆိုရိုးလေးရှိတာက ကျွန ် မတို ့ ဟာ မြေမှုန ့ ် တွေကနေ လာပြီး ၊ မြေမှုန ့ ် တွေဆီကို ပြန ် သွားရမှာပါတဲ ့ ။ 
ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ ဆက ် စပ ် နေတာကို နားလည ် တာနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ မျိုးစိတ ် တွေ ဆက ် လက ် ရှင ် ကျန ် ရေးဟာ ကမ ္ ဘာကြီး ဆက ် ရှိနေမှုအပေါ ် မူတည ် တာကို နားလည ် ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ စစ ် မှန ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ တာဝန ် ယူမှုရဲ ့ အစလို ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
(ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ်) 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီတော ့ ဒီကနေ ့ ကျွန ် တော ် ဆွေးနွေးချင ် တာက ကောင ် လေးတွေရဲ ့ ကျဆုံးခြင ် း ကိစ ္ စပါ ။ 
ကောင ် လေးတွေဟာ အမှတ ် မထင ် ကျဆုံးနေပါတယ ် ။ သူတို ့ ဟာ မိန ် းကလေးတွေနဲ ့ လူမှုရေးမှာ ၊ မိန ် းမတွေနဲ ့ လိင ် ပိုင ် းမှာ ပျက ် သုဉ ် းနေတယ ် ။ 
ကျန ် တာက သိပ ် ပြဿနာ မရှိလှဘူး ။ 
ဒီတော ့ အချက ် အလက ် အနေနဲ ့ ရော ။ 
ကျောင ် းထွက ် တဲ ့ ကိန ် းတွေက အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
ကောင ် လေးတွေဟာ မိန ် းကလေးတွေထက ် ကျောင ် းထွက ် နိုင ် ခြေ ၃၀% ပိုများတယ ် ။ 
ကနေဒါမှာ မိန ် းကလေး ၂ ဦးဆို ယောကျ ် ားလေး ၅ ဦး ကျောင ် းထွက ် တယ ် ။ 
အခု မူလတန ် းကနေ ဘွဲ ့ ကျောင ် း အထိအဆင ် ့ တိုင ် း မိန ် းကလေးတွေက ကောင ် လေးတွေထက ် ပိုသာတယ ် ။ 
BA ဘွဲ ့ ရတာနဲ ့ ဘွဲ ့ ရသင ် တန ် းအားလုံး အကြားမှာ မိန ် းကလေးတွေထက ် နောက ် ကောက ် ကျနေတဲ ့ ကောင ် လေးတွေ ကွာခြားချက ် က ၁၀% ရှိတယ ် ။ 
အထူး ပညာရေးကုစားမှု အစီအစဉ ် တွေမှာ ယောက ် ျားလေးက အားလုံးရဲ ့ ၃ ပုံ ၂ပုံရှိတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အားလုံးသိတဲ ့ အတိုင ် း ကောင ် လေးတွေဟာ ကောင ် မလေးတွေထက ် အာရုံချွတ ် ယွင ် းမှုမှာ ၅ဆ ပိုများတယ ် လို ့ သမုတ ် ခံရဖွယ ် ရှိတာကြောင ် ့ သူတို ့ ကို Ritalin တိုက ် ရတာပေါ ့ ။ 
ပျောက ် ကွယ ် ခြင ် းရဲ ့ သက ် သေက ဘာပါလိမ ် ့ ။ 
ပထမ ၊ ဒါက ရင ် းနှီးမှုရဲ ့ ကြောက ် စိတ ် အသစ ် ပါ ။ 
ရင ် းနီးမှုဆိုတာက အခြားတစ ် ယောက ် ယောက ် နဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း ၊ စိတ ် ပိုင ် း ဆက ် သွယ ် ချက ် ပါ ၊ အထူးသဖြင ့ ် ဒွိဟ ၊ ဝိရောဓိတွေနဲ ့ နွေးထွေးတောက ် ပမှု အချက ် ပြမှုတွေ ထုတ ် လွှင ် ့ ပေးတဲ ့ ဆန ် ့ ကျင ် ဘက ် လိင ် တစ ် ယောက ် နဲ ့ ပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါနဲ နစ ် စဉ ် ကောလိပ ် ကျောင ် းသားတွေကြားမှာ ရှက ် ရွံ ့ မှုကို ကိုယ ် တိုင ် သတင ် းပို ့ တဲ ့ လေ ့ လာမှုလုပ ် ထားတယ ် ။ 
ယောကျ ် ားတွေကြားမှာ ပုံမှန ် တိုးတာ တွေ ့ ရတယ ် ။ 
ဒါက ၂ မျိုး ၂စားပါ ။ 
ဒါက လူမှုရေး ကိုးရိုးကားယားဖြစ ် မှုပါ ။ 
ရှက ် ရွံ ့ မှု အဟောင ် းက ပယ ် ချတာ ကြောက ် စိတ ် ပါ ။ 
တိုင ် းတပါးရောက ် သူစိမ ် းလို လူမှုရေး ဂွကျမှုပါ ။ 
ဘာပြောရမှန ် း ၊ ဘာလုပ ် ရမှန ် း မသိကြဘူး ၊ အထူးသဖြင ့ ် ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် လိင ် နဲ ့ တစ ် ယောက ် ချင ် းတွေတဲ ့ အခါပေါ ့ ။ 
မျက ် နှာပြင ် ဆက ် သွယ ် မှုရဲ ့ ဘာသာစကားကို မသိကြဘူး ၊ အခြားတစ ် သူတစ ် ယောက ် ကို သက ် တောင ် ့ သက ် သာနဲ ့ ပြောဖို ့ ၊ နားထောင ် ဖို ့ နှုတ ် ရေးမဟုတ ် တာနဲ ့ နှုတ ် ရေး စည ် းမျဉ ် းတွေပေါ ့ ့ ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ် လုပ ် နေတဲ ့ လူမှုရေး ပြင ် းပြမှု လက ္ ခဏာလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ဘာလို ့ ကောင ် လေးတွေဟာ အမပေါင ် းဖော ် ခြင ် းထက ် အထီးမိတ ် ဖွဲတာ လိုလားတဲ ့ အကြောင ် း ကြိုးပမ ် းတာတော ့ ရှိတယ ် ။ 
ဖြစ ် သွားတာက ကလေးဘဝကနေ ၊ ကောင ် လေးတွေ ပြီးတော ့ လူကြီးတွေ ကောင ် လေးတွေနဲ အဖွဲ ့ ကျတာ ပိုကြိုက ် တယ ် ၊ ကာယကံမြောက ် အဖော ် ပြုတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကြည ် ့ နေတဲ ့ တကယ ် ့ အပြင ် လွှာ နှိုးကြွမှု တစ ် ခုရှိတယ ် အကြောင ် းက ကောင ် လေးတွေက ကောင ် လေးတွေနဲ ့ ပဲ အသင ် းတွေ ၊ ကလပ ် တွေ ၊ ဂိုဏ ် းတွေ ၊ လူမှုရေးအသင ် းတွေမှာ ရှိဖူးတာလေ အထူးသဖြင ် ့ စစ ် တပ ် တွေ ပြီးတော ့ အရက ် ဆိုင ် တွေမှာပေါ ့ ။ 
ဒါက Super Bowl Sunday မှာ အမြင ် ့ ဆုံးပါ ။ အိပ ် ခန ် းထဲက Jennifer Lopez ကို ကိုယ ် လုံးတီး ကြည ် ့ တာထက ် ကောင ် လေးတွေက ဘားတစ ် ခုမှာ သူစိမ ် းတွေနဲ ့ အတူ Green Bay Rogers က အပျံစား ဝတ ် ထားတဲ ့ Aron Roger ကိုကြည ့ ် ရတာ ပိုကြိုက ် ချိန ် ပါ ။ 
ပြဿနာက သူတို ့ ဟာ လူမှုဆက ် ဆံရေးတွေမှာ သဘာဝကျတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုထက ် အချိန ် ကိုမဟုတ ် တဲ ့ အင ် တာနက ် ကမ ္ ဘာကို ပိုလိုလားနေကြတာပါ ။ 
အကြောင ် းရင ် းတွေက ဘာတွေလဲ ။ အင ် းလေ ဒါက မရည ် ရွယ ် တဲ ့ အကျိုးဆက ် ပါ ။ 
ယေဘုယျတော ့ အင ် တာနက ် တရားလွန ် သုံးတာ ၊ ဗီဒီယိုဂိမ ် း အရမ ် းကစားတာ ၊ အပြာကားတွေကို အလွန ် အကျွံ ကြည ့ ် ခွင ့ ် ရနေတာတွေလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
ပြဿနာက နိုးကြွမှုဆိုင ် ရာ စွဲလန ် းမှုတွေရှိနေတာပါ ။ 
ဆေးစွဲမှု ၊ ပိုကို လိုချင ် နေတာပဲလေ ။ 
နိုးကြွမှု အစွဲ ၊ မတူတာကို လိုချင ် တယ ် ။ 
ဆေးဝါး ၊ တူတာကို ပိုလိုချင ် တယ ် ၊ ခြားနားပါတယ ် 
ဒီတော ့ ဆက ် လက ် နိုးကြွနေစေဖို ့ အသစ ် အဆန ် းလိုပါတယ ် ။ 
ပြဿနာက ထုပ ် လုပ ် မှုက ဒါကို ပံ ့ ပိုး ပေးနေတာပါ ။ 
Jane McGonigal မနှစ ် က ပြောခဲ ့ တာက ၂၁ နှစ ် မတိုင ် မီ ကောင ် လေး တစ ် ယောက ် ဟာ ဗီဒီယိုဂိမ ် းကို နာရီ တစ ် သောင ် း ကစားဖူးတယ ် ၊ အများစုက တစ ် ယောက ် တည ် းပါတဲ ့ ။ 
မှတ ် မိရင ် ပေါ ့ ၊ Cindy Gallop ပြောခဲ ့ တာက ယောကျာ ် းတွေဟာ ချစ ် တင ် းနှောတာနဲ ့ အပျော ် ကြူးတာရဲ ့ ကွဲပြားမှုကို မသိကြဘူးတဲ ့ ။ 
အခု သာမန ် ကောင ် လေးဟာ တစ ် ပတ ် ကို အပြာကား ၅၀ ကြည ် ့ တယ ် ။ 
သိသာတာက တစ ် ချို ့ ကောင ် ဆို ကား ၁၀၀ လောက ် ကြည ် ့ တာနော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အပြာလုပ ် ငန ် းက အမေရိကမှာ တိုးတက ် မှု အမြန ် ဆုံးလုပ ် ငန ် းပဲ ၊ နှစ ် စဉ ် ၁၅ ဘီလီယံပါ ။ 
Hollywood မှာ ရုပ ် ရှင ် ၄၀၀ ထုတ ် တိုင ် း အခုဆို အပြာဗီဒီယိုက ၁၁၀၀၀ ထုတ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီသက ် ရောက ် မှုက အလျှင ် အမြန ် ကို နှိုးဆွမှု အသစ ် လိုမျိုး ဖြစ ် တော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကောင ် လေးတွေရဲ ့ ဦးနှောက ် ဟာ ပြောင ် းလဲမှု ၊ သစ ် ဆန ် းမှု ၊ ပျော ် ရွှင ် မှု အတောမသတ ် နိုးကြွမှုအတွက ် ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် နဲ ့ လုံးဝ အသစ ် သွယ ် ခံနေရတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ဆင ် တူမှု ၊ တည ် ငြိမ ် မှု တုံပြန ် မှုတွေပါတဲ ​ ့ သမရိုးကျ လူတန ် းစားနဲ ့ လုံးဝ မကိုက ် ညီတာ ပြောတာပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ ဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ သိမ ် သိမ ် မွေ ့ မွေ ့ တည ် ဆောက ် တဲ ့ ချစ ် သံယောဇဉ ် မှာလည ် း လုံးဝ ချိန ် သားမကိုက ် တော ့ ဘူး ။ 
ဒီတော ့ အဖြေကဘာလဲ ၊ ဒါ ကျွန ် တော ့ အလုပ ် မဟုတ ် ပဲ 
ဒီမှာက နှိုးဆော ် ဖို ့ ဖြေရှင ် းရမှာ ခင ် ဗျားတို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူ ဂရုစိုက ် သင ် ့ လဲ ၊ ဂရုစိုက ် သင ် ့ သူတွေက ကောင ် လေး ၊ ကောင ် မလေးတွေရဲ ့ မိဘတွေ ၊ ဆရာတွေ ၊ ကစားသမားတွေ ၊ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် သူတွေ စကားပြောတ ် သူ ၊ ကတတ ် သူ တကယ ် ့ ယောကျ ် ားကို ကြိုက ် မယ ် ့ မိန ် းမတွေ ဖြေးဖြေး ချစ ် တင ် းနှောသူတွေ ၊ ငှက ် ပျောဖူးအထက ် မျိုးစိပ ် ကို ထိန ် းဖို ့ တိုးတက ် တဲ ့ သာယာမှုတွေကို ထောက ် ပံ ့ သူတွေပါ ။ 
ငှက ် ပျောဖူးရှင ် တွေကို ဗွေမယူနဲ ့ ။ ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဟာ ရေအောက ် စူးစမ ် းရေးသမားပါ ၊ ပိုတိတိကျကျပြောရရင ် ၊ ဥမင ် ရေငုပ ် သမားပါ ။ 
ကလေးတုန ် းက အာကာသယာဉ ် မှူး ဖြစ ် ချင ် ခဲ ့ ပေမဲ ့ Canada မှာကြီးပြင ် းခဲ ့ တဲ ့ မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒီအခွင ့ ် ကို မရနိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဖြစ ် နေတာက ကျွန ် မတို ့ ဟာ အာကာသအကြောင ် းကို ကမ ္ ဘာကို ဖြတ ် ပြီး စီဆင ် းနေတဲ ့ ရေအောက ် စီးကြောင ် းတွေထက ် ပိုသိကြတယ ် ။ မိခင ် မြေကြီးရဲ ့ တကယ ့ ် အသက ် သွေးကြောလေ ။ 
ဒီတော ့ အာကာသကို စူးစမ ် းလေ ့ လာမယ ့ ် အစား ဒီထက ် ပိုပြီး မှတ ် သားစရာကောင ် းတာ 
တစ ် ခုခုလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ အတွင ် းပိုင ် းနေရာရဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် ရာတွေကို စူးစမ ် းချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကဲ လူတော ် တော ် များများက ပြောမှာက ဥမင ် ရေငုပ ် ခြင ် းဟာ အန ္ တရာယ ် အရှိဆုံး စူးစမ ် းမှုဖြစ ် လောက ် တယ ် လို ့ ပါ ။ 
ဆိုလိုတာက ကိုယ ့ ် တိုင ် ဒီအခန ် းထဲမှာလို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ရုတ ် တရက ် အမှောင ် ထဲကို ထိုးဆင ် းလိုက ် တယ ် ဆိုရင ် တစ ် ခုတည ် းသောလုပ ် စရာက ထွက ် ပေါက ် ရှာဖို ့ ပါ ။ တစ ် ခါတစ ် ခါ ဒီကြီးမားတဲ ့ နေရာတွေကို ကူးဖြတ ် ရင ် းနဲ ့ အခြားအချိန ် တွေမှာ ထိုင ် ခုံတွေအောက ် ကို တွားသွားရင ် း ပါးလျတဲ ့ လမ ် းညွှန ် ချက ် နောက ် လိုက ် နာရင ် း ၊ နောက ် အသက ် ရှူတာကို ထောက ် ပံ ့ တဲ ့ အသက ် ကယ ် အကူကိုသာ စောင ့ ် နေရင ် းပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒါက ကျွန ် မရဲ ့ လုပ ် ငန ် းခွင ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ ရှင ် တို ့ ကို သင ် ပြချင ် တာက ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာဟာ ပကတိကျောက ် တုံးကြီး တစ ် တုံးမဟုတ ် ပဲ 
ရေမြှုပ ် တစ ် ခုနဲ ့ ပိုတူတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာမြေရဲ ့ ရေမြှုပ ် ထဲက စိမ ့ ် ပေါက ် အများကြီးထဲကို ဖြတ ် ကူးနိုင ် ပေမဲ ့ ကျွန ် မ မတတ ် နိုင ် တဲ ့ နေရာမှာ အခြားသက ် ရှိတွေနဲ ့ အထည ် ဒြပ ် တွေဟာ ကျွန ် မမပါပဲ ခရီးသွားနိုင ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အသံက မိခင ် မြေရဲ ့ အတွင ် းဘက ် အကြောင ် း သင ် ကြားပေးမယ ့ ် အရာပါ ။ 
Antarctic ရေခဲစိုင ် တွေအတွင ် းက ဥမင ် ရေငုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချတုန ် းက ကျွန ် မအတွက ် လမ ် းညွှန ် စာအုပ ် မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
၂၀၀၀ ခုနှစ ် မှာ ဒါက ကမ ္ ဘာမှာ အကြီးမားဆုံး ရွေ ့ ရှားနေတဲ ့ ဝတ ္ ထုပါ ။ 
ဒါကနေ Ross Ice Shelf ကွဲထွက ် ခဲ ့ တော ့ ရေခဲစွန ် း ဂေဟဗေဒကို စူးစမ ် းဖို ့ ငုပ ် ဆင ် းခဲ ့ ပြီး ရေခဲအောက ် ခြေက သက ် ရှိသဏ ္ ဍာန ် တွေကို ရှာခဲ ့ တယ ် ။ 
ရေငုပ ် အသက ် ရှူကိရိယာ လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နည ် းပညာကို သုံးပါတယ ် ။ 
ဒါက အာကာသမှာ လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ သုံးတဲ ့ နည ် းပညာနဲ ့ အတော ် တူပါတယ ် ။ 
နည ် းပညာက လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀ နှစ ် က စိတ ် ကူးလို ့ ရနိုင ် တာထက ် ပိုနက ် နက ် သွားဖို ့ ကို ကျွန ် မတို ့ ကို ထောက ် ကူပေးတယ ် ။ 
ထူးဆန ် းတဲ ့ ဓာတ ် ငွေ ့ တွေကို သုံးတော ့ ရေအောက ် မှာ နာရီ ၂၀ ကြာ အထိတောင ် တာဝန ် ယူနိင ် တယ ် ။ 
ဇီဝဗေဒပညာရှင ် တွေနဲ ့ တွဲလုပ ် ပါတယ ် ။ 
ဥမင ် တွေဟာ အံ ့ စရာကောင ် းတဲ ့ သက ် ရှိ သဏ ္ ဍာန ် တွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် တုန ် းကမှ ရှိတယ ် လို ့ မသိခဲ ့ တဲ ့ မျိုးစိတ ် တွေရဲ ့ တဲ ့ သိုက ် တွေဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဒီသက ် ရှိသဏ ္ ဍာန ် အများအပြားဟာ တမူထူးခြားစွာ ရှင ် သန ် ကြတယ ် ။ 
တော ် များများမှာ မျက ် လုံး မရှိကြဘဲ နဂိုအရောင ် ရယ ် လို ့ မရှိကြပဲ ဒီတိရစ ္ ဆာန ် တွေဟာ အသက ် လည ် း အင ် မတန ် ရှည ် ကြတယ ် ။ 
တကယ ် က ဒီနေ ့ ဒီဥမင ် တွေထဲမှာ ကူးခပ ် နေတဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် တွေဟာ ဒိုင ် နိုဆော မျိုးသုဉ ် းခြင ် းထက ် အလျင ် ကျတဲ ့ ရုပ ် ကြွင ် းမှတ ် တမ ် းထဲကနဲ ့ တထေရာတည ် းပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေဟာ ကူးခပ ် နတေဲ ့ ဒိုင ် နိုဆော ပေါက ် စလေးတွေလို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
သူတို ့ က ကျွန ် မတိုကို ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် စဉ ် နဲ ့ ရှင ် ကျန ် တာကို သင ် ပေးနိုင ် မလား ။ 
ဖန ် ဘူးထဲမှာ ကူးနေတဲ ့ ဒီ remipede လို တိရစ ္ ဆာန ် ကို ကြည ့ ် တဲ ့ အခါ သူ ့ မှာ အဆိပ ် ပါတဲ ့ ဧရာမ အစွယ ် တွေရှိတယ ် ။ 
သူ ့ အရွယ ် ထက ် အဆ ၄၀ ကြီးတဲ ့ ဟာကို တိုက ် ခိုက ် ပြီး သတ ် ပစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
သူသာ ကြောင ် တစ ် ကောင ် အရွယ ် ဆိုရင ် ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အန ္ တရာယ ် အရှိဆုံး ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒီတိရိစ ္ ဆာန ် တွေက အံ ့ လောက ် အောင ် လှပတဲ ့ နေရာတွေမှာနေပြီး တစ ် ချို ့ အခြေအနေတွေမှာ ဒီလို ဥမင ် တွေဟာ အရမ ် း သက ် တမ ် းနုပြီး တိရစ ္ ဆာန ် တွေကတော ့ ရှေးကျပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဘယ ် လိုရောက ် လာခဲ ့ လဲ 
ရူပဗေဒပညာရှင ် တွေနဲ ့ လည ် း တွဲလုပ ် ပါတယ ် ။ သူတို ့ ဟာ မကြာခဏတော ့ ကမ ္ ဘာ ့ ရာသီ ဥတု အပြောင ် းအလဲကို စိတ ် ဝင ် စားတာပါ ။ 
ဂူတွေအတွင ် းက ကျောက ် တွေကို ယူနိုင ် ပြီး ဒါတွေကို လွှာလိုက ် ပြီး ကျောက ် တွေအတွင ် းက အလွှာတွေကို ကြည ့ ် ကြတယ ် ။ သစ ် ပင ် တစ ် ပင ် ရဲ ့ ကွင ် းတွေလိုမျိုး သမိုင ် းကို ပြန ် ရေတွက ် နိုင ် ပြီး မတူညီတဲ ့ ကာလတွေက ကျွန ် မတို ့ ကမ ္ ဘာရဲ ့ ရာသီဥတုကို လေ ့ လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဓာတ ် ပုံမှာမြင ် ရတဲ ့ အနီရောင ် က တကယ ် တော ့ Sahara သဲကန ္ တာရက သဲမှုန ် တွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါကို Atlantic သမုဒ ္ ဒရာတစ ် လျှောက ် တိုက ် ခတ ် တဲ ့ လေက သယ ် လာတယ ် ။ 
ဒီအဖြစ ် မှာ Bahamas မှာရှိတဲ ့ Abaco ကျွန ် းပေါ ် မှာ မိုးရွာချတယ ် ။ 
ဒါကို မြေကြီးက တဆင ့ ် စုပ ် ယူပြီး ဒီဥမင ် တွေ အတွင ် းဘက ် က ကျောက ် တွေပေါ ် မှာ ၎ င ် းဘာသာ ပို ့ ချပါတယ ် ။ 
ဒီကျောက ် တွေရဲ ့ အလွှာတွေထဲကို ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ရာသီဥတု အရမ ် း ၊ အရမ ် း ခြောက ် သွေ ့ ခဲ ့ တဲ ့ ကာလတွေကို မြင ် နိုင ် ပြီး နှစ ် သိန ် းပေါင ် းများစွာချီတဲ ့ ဆီ ပြန ် သွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရှေးပဝေသဏီကာလ ပညာရှင ် တွေလည ် း ကမ ္ ဘာပေါ ် က အခြားကာလတွေမှာ ပင ် လယ ် မျက ် နှာပြင ် ရှိတဲ ့ နေရာကို စိတ ် ဝင ် စားကြတယ ် ။ 
ဒါက Bermuda မှာပါ ။ ဒီဒေသမှာ ကျွန ် မတို ့ အဖွဲ ့ အနက ် ဆုံး ရေငုပ ် တာတွေ စတင ် တာဝန ် ယူ လုပ ် ဆောင ် ဖူးခဲ ့ ပြီး ပင ် လယ ် ပြင ် ဟာ လက ် ရှိ အမြင ့ ် တွေရဲ ့ အောက ် ပေရာပေါင ် းချီတဲ ့ ကမ ် းရိုးကို ရိုက ် ခတ ် ခဲ ့ ဖူးတဲ ့ နေရာတွေကို ရှာနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျောက ် ဖြစ ် ရုပ ် ကြွင ် း ပညာရှင ် တွေနဲ ့ လည ် း တွဲလုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Mexico Bahamas နဲ ့ Cuba လိုနေရာမျိုးတွေတောင ် မှပါ ၊ ယဉ ် ကျေးမှု အကြွင ် းအကျန ် တွေနဲ ့ ဥမင ် တွေ အတွင ် းက လူသား အကြွင ် းအကျန ် တွေပါ ရှာနေခဲ ့ ပြီး ဒါတွေက ဒီဒေသက အစောဆုံး နေထိုင ် သူတစ ် ချို ့ အကြောင ် း အများကြီးပြောပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မ အနှစ ် သက ် ဆုံး ပရောဂျက ် က လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၅ နှစ ် ကျော ် ကပါ ၊ မြေအောက ် မျက ် နှာပြင ် ရဲ ့ တိကျတဲ ့ ပထမဆုံး သုံးဖက ် မြင ် မြေပုံလုပ ် တဲ ့ အဖွဲ ့ မှာ တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် း ပါဝင ် တုန ် းကပါ ။ 
ဥမင ် ကိုဖြတ ် ပြီး ရိုက ် သွင ် းတဲ ့ ကိရိယာက ကျွန ် မတို ့ ရိုက ် သွင ် းစဉ ် မှာ သုံးဘက ် မြင ် ပုံစံကို တကယ ် ပဲ ဖန ် တီးနေပါတယ ် ။ 
ဥမင ် ထဲက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ တည ် နေရာ အတိအကျကို မျက ် နှာပြင ် ဆီ ပြန ် လွှင ့ ် ပေးတဲ ့ ကြိမ ် နှုန ် းနိမ ့ ် လွန ် ရေဒီယိုလည ် း သုံးဖူးတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မဟာ အိမ ် တွေ ၊ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် း တွေ ၊ ဘိုးလင ် းမြောင ် းတွေ ၊ ဂေါက ် ကွင ် းတွေနဲ ့ Sonny BBQ စားသောက ် ဆိုင ် ရဲ ့ အောက ် မှာတောင ် ကူးခဲ ့ တာပေါ ့ ။ တော ် တော ် မှတ ် သားစရာပါ ၊ ဒါက ကျွန ် မကို သင ် ပေးတာက ကမ ္ ဘာ ့ မျက ် နှာပြင ် မှာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် သမျှဟာ ကျွန ် မတို ့ သောက ် သုံးတာဆီ ပြန ် လာမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ရေကမ ္ ဘာဟာ မြစ ် တွေ ၊ ကန ် တွေ ၊ သမုဒ ္ ဒရာတွေချည ် းပဲ မဟုတ ် ပဲ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးကို အတူတူဆက ် ထားတဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ မြေအောက ် ရေ ကွန ် ရက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သောက ် တာအားလုံးအတွက ် ဘုံအရင ် းအမြစ ် ပါ ။ 
မြေအောက ် ရေနဲ ့ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဂြိုဟ ် ပေါ ် က ရေအရင ် းအမြစ ် တွေအားလုံးနဲ ့ လူသား ဆက ် နွှယ ် နေပုံကို နားလည ် လာနိုင ် ရင ် ဒီရာစုရဲ ့ အရေးကြီးဆုံး ဖြစ ် လောက ် တဲ ့ ပြဿနာကို ကျွန ် မတို ့ ဖြေရှင ် းနိုင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ် ဖြစ ် ချင ် ခဲ ့ တဲ ့ အာကာသယာဉ ် မှူး ဘယ ် တော ့ မှ ဖြစ ် မလာတော ့ ပေမဲ ့ Dr. Bill Stone ရေးဆွဲတဲ ့ ဒီပုံထုတ ် ကိရိယာလေးတော ့ ဖြစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါက တကယ ် ပဲ ပြောင ် းလဲလိုက ် တယ ် ။ 
အခုဆို ဉာဏ ် ရည ် တုပထားတဲ ့ သူ ့ ဘာသာ မောင ် းနှင ် တဲ ့ ရေးကူးတဲ ့ စက ် ရုပ ် ပါ ။ ၎ င ် းရဲ ့ အန ္ တိမပန ် းတိုင ် က Jupiter ရဲ ့ လ Europa ကိုသွားဖို ့ ဖြစ ် ပြီး ဒီကိုယ ် ထည ် ရဲ ့ အေးခဲနေတဲ ့ မျက ် နှာပြင ် အောက ် က သမုဒ ္ ဒရာတွေကို စူးစမ ် းဖို ့ ပါ ။ 
ဒါက တော ် တော ် အံ ့ မခန ် းပါပဲ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

အကယ ် ၍ များ မဟူရာ ညကောင ် းကင ် ကို စူးစူးစိုက ် စိုက ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ၊ သင ် ဟာ ကြယ ် တွေကို တွေ ့ မြင ် ရပါတယ ် ။ ဒီထက ် ပိုပြီး ဝေးဝေးကြည ့ ် လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် တော ့ ၊ ပိုပြီးများပြားတဲ ့ ကြယ ် တွေကိုတွေ ့ တာပေါ ့ ။ နောက ် ထပ ် ဝေးဝေးဆိုရင ် ၊ ကြယ ် စင ် တွေ ၊ နောက ် ဝေးဝေးဆိုရင ် ၊ ပိုပြီးမျာပြားတဲ ့ ကြယ ် စုတွေကိုတွေ ့ ရမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဝေးသထက ် ဝေး ၊ ဝေးပြီး ဆက ် ကြည ့ ် နေဦးမယ ် ဆိုရင ် တော ့ နောက ် ဆုံးမှာ အတော ် ကြာကြာ အချိန ် ထိ ဘာမှတွေ ့ ရတော ့ မှာမဟုတ ် ဘူး ။ ဒီနောက ် မှာတော ့ နောက ် ဆုံးအနေနဲ ့ ခပ ် ဖျော ့ ဖျော ့ အလင ် းမှိန ် မှိန ် လေးတစ ် စကို တွေ ့ ရတာပေါ ့ ။ ဒါဟာဆိုရင ် မဟာပေါက ် ကွဲမှုကြီးရဲ ့ လက ် ကျန ် အလင ် းတန ် းပဲပေါ ့ ။ 
ကဲ ၊ မဟာပေါက ် ကွဲမှုကြီးဆိုတာက စကြာဝဠာရဲ ့ အစောပိုင ် း ကာလတုန ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ မဟူရာ ညကောင ် းကင ် မှာ မြင ် ရတဲ ့ မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကို သေးငယ ် ကျုံ ့ ဝင ် နေခဲ ့ လို ့ မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကို ပူလောင ် ၊ မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကို လုံးချောနေတဲ ့ အစိုင ် အခဲတစ ် ခု ၊ နောက ် ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေမြင ် နေရတာက အဲဒီကနေပြီး ပြန ့ ် ကျဲထွက ် လာတာတွေပေါ ့ ။ 
ကဲအခုတော ့ အဲဒီအလင ် းဖျော ့ ဖျော ့ လေးကို ကျွန ် တော ် တို ့ အင ် မတန ် ကို တိကျမှုနဲ ့ မြေပုံထုတ ် လိုက ် ပါပြီ ။ ကျွန ် တော ် က "" ကျွန ် တော ် တို ့ "" လို ့ ပြောလိုက ် ပေမဲ ့ ဆိုလိုတာက ကျွန ် တော ် မဟုတ ် တဲ ့ သူတွေကိုပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီအလင ် းဖျော ့ ဖျော ့ လေးကို အံ ့ မခန ် းဖွယ ် ရာ တိကျမှုနဲ ့ မြေပုံထုတ ် လိုက ် ပြီး ၊ အံ ့ သြတုန ် လှုပ ် ဖွယ ် ရာတွေထဲက တစ ် ခုကတော ့ ။ ဒါဟာ လုံးဝနီးပါးကို တစ ် ပုံစံတည ် း ရှိနေခြင ် းပါပဲ 
ဟုဖက ် ကို အလင ် းနှစ ် ဆယ ် လေး ဘီလီယံ ဒီဖက ် ကို အလင ် းနှစ ် ဆယ ် လေး ဘီလီယံ လိုကြည ့ ် လိုက ် ရင ် ၊ အပူချိန ် က အတူတူပါပဲ ။ 
မဟာပေါက ် ကွဲမှုကြီး ဖြစ ် ကတည ် းက ဆိုတော ့ နှစ ် ပေါင ် း (၁၄) ဘီလီယံ ရှိပြီဆိုတော ့ အခုတော ့ အရောင ် မှိန ် ပြီး ၊ အေးစက ် လာတာပေါ ့ ။ 
အခုဆို အပူချိန ် က ၂.၇ ဒီဂရီပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ၂.၇ ဒီဂရီ အတိအကျတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
၂.၇ ဒီဂရီဝန ် းကျင ် မှာ တစ ် သန ် းရဲ ့ (၁၀) ပိုင ် းလောက ် ကစားနေတာပါ ။ 
ဟောဒီမှာတော ့ မဆိုစလောက ် ကလေး ပိုပူပြီးတော ့ ဟောဟိုမှာတော ့ မဆိုစလောက ် ကလေး ပိုပြီးအေးပါတယ ် ။ ဒါက ဒီအခန ် းထဲမှာရှိတဲ ့ လူတိုင ် းအတွက ် အလွန ့ ် ့ အလွန ် ကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ နည ် းနည ် းလေး ပိုပူတဲ ့ နေရာမှာ အရာတွေ နည ် းနည ် းလေး ပိုပြီး ပြည ့ ် ကျပ ် နေခဲ ့ ပြီး ၊ နည ် းနည ် းလေး ပိုပြီး ပြည ့ ် ကျပ ် တဲ ့ နေရာမှာ ကြယ ် စုတွေ ၊ ကြယ ် စု အစုအဖွဲ ့ တွေ ၊ မဟာအစုအဝေးတွေနဲ ့ စကြာဝဠာအတွင ် းမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် တွေ ့ ရတဲ ့ တည ် ဆေက ် ပုံတွေ အကုန ် လုံး ရှိနေတာကိုး ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ဒီသေးသေး မှုန ် မှုန ် ထွေလာသောင ် းပြောင ် းကလေးတွေ ၊ တစ ် သန ် းမှာ အပုံ (၂၀) ဟာ စကြာဝဋ ္ ဌာရဲ ့ အစောပိုင ် းကာလက ကွမ ် တမ ် စက ် မှုပိုင ် းဆိုင ် ရာ ခါယမ ် းမှုတွေကြောင ့ ် စကြာဝဋ ္ ဌာတစ ် ခုလုံး အရွယ ် အစားအထိ တစ ် နံတစ ် လျားထိ ဖြန ့ ် ကားသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ အံ ့ မခန ် းစရာပဲပေါ ့ ။ နောက ် ပြီးတော ့ တနင ် ္ လာနေ ့ တုန ် းက သူတို ့ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာ ဒါမဟုတ ် ပါဘူး ။ တနင ် ္ လာနေ ့ တုန ် းက သူတို ့ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာ ပိုပြီး လန ် းတာပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒီမှာ တနင ် ္ လာနေ ့ တုန ် းက သူတို ့ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တဲ ့ ဥစ ္ စာ ။ သင ့ ် အနေနဲ ့ ခေါင ် းလောင ် းတစ ် လုံးကို ယူပြီး ၊ တူနဲ ့ ခပ ် ပြင ် းပြင ် းလေး ရိုက ် ထည ့ ် လိုက ် တယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လာမလဲ ။ အသံမြည ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အကယ ် ၍ သင ် ဟာ စောင ့ ် ကြည ့ ် နေရင ် တော ့ အဲဒီ ခေါင ် းလောင ် းမြည ် သံဟာ သင ် မကြားရတော ့ တဲ ့ အထိကို တိုး ၊ တိုးသွားတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ကဲ စကြာဝဠာ အဦးအစက မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ကိုပဲ သိပ ် သည ် းခဲ ့ တာပေါ ့ ။ သတ ္ တုထည ် တစ ် ခုလိုပေါ ့ ၊ ပိုပြီးသိပ ် သည ် းတဲ ့ အနေအထားပါ ။ ထုနှက ် လိုက ် ရင ် ၊ အသံမြည ် မှာပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် မြည ် သံက ဟင ် းလင ် းပြင ် နဲ ့ အချိန ် ဆက ် စပ ် မှုသဘော သက ် သက ် ဖြစ ် ပြီးတော ့ တူကတော ့ ကွမ ် တမ ် မက ္ ကင ် းနစ ် လှုပ ် ရှားမှုပေါ ့ ။ 
တနင ် ္ လာနေ ့ တုန ် းက သူတို ့ တွေ ့ ရှိခဲ ့ တာဟာ စကြာဝဠာ အဦးအစက ဟင ် းလင ် းပြင ် နဲ ့ အချိန ် ဆက ် စပ ် မှုသဘောရဲ ့ သက ် သေခံအထောက ် အထား မြည ် သံပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေကတော ့ မူလအရင ် းခံ ခေတ ် က ကမ ္ ဘာမြေဆွဲအားဆိုင ် ရာ လှိုင ် းတွေလို ့ ခေါ ် ကြပါတယ ် ။ သူတို ့ တွေ ့ ရှိပုံကို ပြောချင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒီလှိုင ် းတွေဟာဆိုရင ် မှေးမှိန ် သွားခဲ ့ တာကြာလှပေါ ့ ။ 
သင ် လမ ် းလျှောက ် ထွက ် ရင ် တော ့ သင ် ဟာ ခါယမ ် းမနေပါဘူး ။ 
အာကာသထဲမှာရှိတဲ ့ ဒီလှိုင ် းတွေကို တကယ ် လက ် တွေ ့ တွင ် လိုအပ ် ချက ် တွေအားလုံး အတွက ် တော ့ လုံးဝက ိုမမြင ် ရဘူးဖြစ ် နေတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် အစပိုင ် းတုန ် းက စကြာဝဋ ္ ဌာက နောက ် ဆုံး အလင ် းတန ် းဖျော ့ ဖျော ့ ကိုဖြတ ် သန ် းနေစဉ ် ကတော ့ ကမ ္ ဘာမြေဆွဲအားဆိုင ် ရာ လှိုင ် းတွေက ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နေရတဲ ့ အလင ် းတန ် းတွေရဲ ့ တည ် ဆောက ် မှုထဲမှာ အလိပ ် အခွေလေးတွေ ထသွားစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် မဟူရာ ညကောင ် းကင ် ကို နက ် သထက ် နက ် နဲအောင ် စိုက ် ကြည ့ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် တကယ ် တမ ် းမှာ ဒီပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေဟာ တောင ် ဝင ် ရိုးစွန ် းမှာ သုံးနှစ ် ကြာအောင ် ကိုပဲညရဲ ့ ကောင ် းကင ် ထဲမှာ နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် းကြည ့ ် ရင ် းနဲ ့ ဒီအလင ် းတန ် းကို လေ ့ လာနေခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ကမ ္ ဘာမြေဆွဲအားဆိုင ် ရာ လှိုင ် းတွေ ၊ စကြဝဠာ အဦးအစရဲ ့ မြည ် သံ စတာတွေရဲ ့ သင ် ္ ကေတ ၊ နိမိတ ် တွေဖြစ ် တဲ ့ မှိန ် ဖျော ့ ဖျာ ့ အလိမ ် အတွန ့ ် တွေကို ရှာဖွေနေခဲ ့ ကြတာပေါ ့ ။ ဒီလိုနဲ ့ တနင ် ္ လာနေ ့ မှာတော ့ သူတို ့ ဒါကိုတွေ ့ ပြီလို ့ 
ကြေညာလိုက ် တော ့ တာပေါ ့ ။ ဒါနဲ ့ အံ ့ သြစရာကောင ် းပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် 
ခမ ် းနားကြီးကျယ ် တဲ ့ အရာကတော ့ မြည ် သံချည ် း သက ် သက ် တော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ လုံးဝကို တအံ ့ တသြ ဖြစ ် စေတာကတော ့ 
ဒီစင ် မြင ့ ် ပေါ ် ကျွန ် တော ် ရောက ် နေရတဲ ့ အကြောင ် းအရင ် းက ၊ စကြာဝဠာ အစပိုင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကို တစ ် စုံတစ ် ရာ နက ် နက ် နဲနဲ ပြောပြတဲ ့ အရာကိုပါ ။ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုပြောပြတာက ကျွန ် တော ် တို ့ နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ 
မြင ် တွေ ့ ရတဲ ့ အရာရာတိုင ် းဟာ အရင ် းခံအားဖြင ့ ် လေဖူဖောင ် းကြီး တစ ် လုံးပဲဖြစ ် ပါတယ ် ဆိုတာပါ ။ နောက ် ပြီး ဒါက ဖောင ် းပွခြင ် း အယူအဆပါပဲ ။ ပူဖောင ် းကြီးတစ ် လုံးကို အခြားတစ ် စုံတစ ် ခုက ဝန ် းရံထားတာပါ ။ ဒါက ဖောင ် းပွခြင ် းအတွက ် ပြည ့ ် စုံခိုင ် လုံတဲ ့ အထောက ် အထားတော ့ မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဖောင ် းပွခြင ် း မဟုတ ် တဲ ့ ဘယ ် ရှင ် းပြချက ် ဟာမဆို ဒီလိုပဲ တစ ် ထပ ် တည ် း ဖြစ ် ရမှာပါ ။ လောလောဆယ ် မှာတော ့ ဒါက 
သီအိုရီတစ ် ခု ၊ ယူဆချက ် တစ ် ခု ဖြစ ် နေပါပြီ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒါကို တွေမြင ် ရလိမ ့ ် မယ ် လို ့ တစ ် ခါမှ မတွေးခဲ ့ မိပါဘူး ။ ခိုင ် မာတဲ ့ သက ် သေ အထောက ် အထားကို ဘယ ် တော ့ မှာမှ တွေ ့ ရမှာမဟုတ ် ဘူးလို ့ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် ကိုပဲ ရူးမိုက ် တဲ ့ အယူအဆကတော ့ ကျွန ် တေ ် တို ့ ရဲ ့ လေဖူပေါင ် းက 
ဒိထက ် ကို အမျာကြီးပိုကြီးတဲ ့ လေဖူဖောင ် းကြီးထဲမှာ တည ် ရှိနေတာပါ ၊ စကြာဝဋ ္ ဌာကြီးရဲ ့ လိမ ့ ် နေတဲ ့ အိုးကြီတစ ် လုံးပေါ ့ ။ ကျွန ် တေ ် တို ့ ဒီအရာကို အပြင ် ဘက ် ကနေပြီး ဘယ ် တော ့ မှ တွေ ့ မြင ် မရနိုင ် ပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တောင ် ဝန ် ရိုးစွန ် းကိုသွား ၊ သုံးနှစ ် လောက ် အချိန ် ကုန ် ခံပြီး မဟူရာ ညကောင ် းကင ် ရဲ ့ တည ် ဆောက ် ပုံတွေကို အသေးစိပ ် လေ ့ လာ ခြင ် းဖြင ့ ် သာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီလိုမျိုး စကြာဝဠာကြီးမျိုးပုံ ပေါက ် ကောင ် းပေါက ် နေတဲ ့ အရာဝတ ္ တုကြီးထဲမှာပါ ဆိုတာကို ကျွန ် တေ ် တို ့ ပုံဖော ် လို ့ ရနိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါကမှ ကျွန ် တော ့ ကို အံ ့ သြစေတာပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

နေ ့ နဲ ့ ညကပဲ အစပြုရအောင ် ။ 
သက ် ရှိဘဝဟာ အလင ် းနဲ ့ အမှောင ် အခြေအနေတွေရဲ ့ အောက ် မှာ ဆင ် ့ ကဲ ပြောင ် းလဲဖြစ ် ပေါ ် ခဲ ့ တာပါ ၊ အလင ် း ပြီးတော ့ အမှောင ် လေ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ အပင ် တွေနဲ ့ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေဟာ အဲဒီလို အလင ် းပြောင ် းလဲခြင ် းတွေမှာ အသင ့ ် ဖြစ ် ဖို ့ 
ဒါတွေဟာ ဓါတုနာရီတွေဖြစ ် ပြီးသတ ္ တဝါတိုင ် းမှာတွေ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဥပမာတစ ် ခုပေးမယ ် ။တိုက ် တစ ် လွား လေယာဉ ် နဲ ့ ပျံသန ် းပြီးတော ့ စောင ် းလျှော လှောင ် ချိုင ့ ် တစ ် ခုထဲကို ပစ ် ချထားလိုက ် ရင ် ကဏန ် းဟာ ၎ င ် းရဲ ့ နေရာရင ် းက ကမ ် းစပ ် တွေမှာ ဒီရေတက ် လာသလို လှောင ် ချိုင ့ ် ရဲ ့ ကြမ ် းပြင ် ပေါ ် ကို ကုတ ် ကပ ် တက ် လာလိမ ့ ် မယ ် ။ ပြီး မိုင ် ထောင ် ချီနေတဲ ့ ရေတွေပြန ် လျှောကျသွားလို လျှောကျသွားလိမ ့ ် ဦးမယ ် ။ 
ဒါကို သီတင ် းပတ ် တွေနဲ ့ ချီပြီးလုပ ် နေမယ ် ၊ 
စောင ့ ် ကြည ့ ် ရတာ တော ် တော ် ကို မယုံနိူင ် စရာဆိုပေမဲ ့ သဘာဝကိုလွန ် ဆန ် တာ လျှိုဝှက ် တာတို ့ မရှိပါဘူး ၊ ကဏန ် းတွေဟာ အမြဲလိုလို ၎ င ် းရဲ ့ တစ ် ဝိုက ် မှာ ဆက ် ဖြစ ် နေတာနဲ ့ ကိုက ် ညီတဲ ့ ကိုယ ် တွင ် း စက ် ဝန ် းတွေရှိကြတယ ် ဆိုရုံပါ ။ 
ဒီတော ့ အဲဒီအရည ် အချင ် း ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာလည ် းရှိတယ ် လေ ။ 
ပြီး လူသားတွေဆီမှာ ကိုယိတွင ် းနာရီလို ့ ခေါ ် တာပေါ ့ ။အဲဒီလူကို မြေအောက ် နက ် နက ် ထဲက ကတုတ ် ကျင ် းမှာ ပိတ ် ပြီး ၁ လ ၊ ၂ လလောက ် ထားလိုက ် တဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) လူတွေဟာ တကယ ် ပဲ စိတ ် လိုလက ် ရ လုပ ် ကြပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ သူတို ့ ဟာ အမြဲလိုလို ကျင ် းထဲက သူတို ့ ရဲ ့ 
ဒီတော ့ ဒီအကြောင ် းတွေဟာ ဘယ ် လိုပဲတစ ် မူထူးခြားနေပါစေ သူတို ့ ပြဆိုတာကတော ့ တစ ် ခုတည ် းပါ ။ 
သီတင ် းပတ ် တွေ ကြာလာတော ့ သူတို ့ တွေဟာ ဒီလိုမျိုး တရစပ ် လွင ့ ် မျောနေသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ယဉ ် ကျေးမှုအတွက ် မောင ် းနှင ် အား တစ ် ခုဖြစ ် ပြီး 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အီကွေတာနားက မျိုးစိတ ် တစ ် ခုအနေနဲ ့ ဆင ့ ် ကဲဖြစ ် ပေါ ် ခဲ ့ တာဖြစ ် လေတော ့ ၁၂ နာရီအလင ် းနဲ ့ ၁၂ နာရီ အမှောင ် ကို ရင ် ဆိုင ် ဖို ့ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မနေတဲ ့ အာတိတ ် ကနေဒါမှာဆိုရင ် နွေရာသီမှာ ၂၄နာရီပတ ် လုံး နေရောင ် အမြဲတမ ် းရပြီး ဆောင ် းရာသီမှာ ၂၄နာရီပတ ် လုံး အမှောင ် ကျပါတယ ် ။ 
တော ် တော ် လေးကို ပုံမှန ် ကိုဖြစ ် နေတော ့ တာပေါ ့ ။ 
မိသားစုဘဝကို အိမ ် ထဲမှာပဲခံစားရတာပေါ ့ ။ ။ 
နွေရာသီမှာတော ့ အလွန ် အမင ် း တက ် ကြွတော ့ မလောက ်အရမ ် းကို တက ် ကြွတာပါပဲရှင ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သဘာဝစည ် းဟန ် က ဘယ ် လိုပုံများပါလိမ ့ ် ၊ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အိပ ် စက ် ခြင ် းပုံစံဟာ စံပြသဘောထားမျိုးနဲ ့ ဆိုရင ် ဘယ ် လိုများဖြစ ် မလဲ ။ 
ကောင ် းပြီ ဖြစ ် တတ ် တာကတော ့ လုံးလုံး သဘာဝမဟုတ ် တဲ ့ အလင ် းလိုမျိုးနဲ ့ နေထိုင ် တဲ ့ အခါ လူတွေဟာညတိုင ် း ၂ ခါအိပ ် တော ့ တာပေါ ့ 
ည ၈ နာရီမှာ အိပ ် ရာဝင ် တယ ် ၊ 
သန ် းခေါင ် လောက ် အထိပေါ ့ နောက ် တစ ် ခါ မနက ် ၂နာရီကနေ နေထွက ် တဲ ့ အထိ အိပ ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီအကြားမှာတော ့ အိပ ် ရာထဲမှာ စိတ ် ငြိမ ် းအေး တိတ ် ဆိတ ် တဲ ့ တစ ် နာရီ ၂ နာရီ စာလောက ် ရပါတယ ် ။ 
ဒီကာလမှာ ပရိုလက ် တင ် ဟိုမုန ် းက တစ ် လိပ ် လိပ ် တက ် လာတာပေါ ့ ။ မျက ် မှောက ် ခေတ ် နေ ့ တစ ် မှာဘယ ် တော ့ မှ မသိမြင ် ရတာမျိုးတွေပေါ ့ ။ 
ဒီလေ ့ လာမှုတွေထဲက လူတွေဟာ နေ ့ ဘက ် မှာ အရမ ် းကို နိူးကြား နေတယ ် လို ့ ခံစားရတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဘဝမှာ ပထမဆုံးအကြိမ ် အဖြစ ် စစ ် မှန ် တဲ ့ နိူးကြားမှုကို ခံစားရတယ ် ဆိုတာ သဘောပေါက ် မိကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ မျက ် မှောက ် နေ ့ ကို ဖြတ ် ချလိုက ် ပါတော ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ စံတော ် ချိန ် မှားယွင ် းမှု ၊ ကမ ္ လာလုံးခရီးသွားခြင ် း ၊ ၂၄နာရီ အလုပ ် ကိစ ္ စ ၊ အလုပ ် အဆိုင ် းဆိုတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုမှာ နေထိုင ် နေတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ရှင ် ဆို ့ သိပါတယ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် တွေမပေါ ် ခေတ ် မီနည ် းတွေနဲ ့ လုပ ် ဆောင ် တာဟာ ကောင ် းကျိုးတွေ ရှိပေမဲ ့ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှင ် တို ့ ကို သိစေချင ် တာက ကျွန ် မဟာ ကလေးတွေကို အုပ ် ထိန ် းသူ ပါရဂူ မဟုတ ် ပါ ၊ 
တကယ ် တော ့ ၊ အုပ ် ထိန ် းရတာကို သိပ ် တော ့ လည ် း စိတ ် မဝင ် စားပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ တွေ ့ မြင ် နေရတဲ ့ ကလေးတွေအား အုပ ် ထိန ် းပုံ ပုံစံတစ ် မျိုးဟာ ကလေးတွေကို စိတ ် ရှုပ ် သွားစေလျက ် သူတို ့ ကို သူတို ့ ဖြစ ် သင ့ ် တာ ဖြစ ် မလာဖို ့ ဟန ့ ် တားနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် ကလေးအား အုပ ် ထိန ် းပုံ ပုံစံကို အထင ် အရှား မြင ် နေရတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ကလေးတွေရဲ ့ ပညာရေး ဒါမှမဟုတ ် အုပ ် ထိန ် းမှုထဲမှာ လုံလုံလောက ် လောက ် မပါဝင ် ကြတဲ ့ မိဘတွေအကြောင ် း ကျွန ် မတို ့ ဟာ တော ် တော ် များများ ဆွေးနွေးကြတာ မှန ် သင ့ ် သလောက ် မှန ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် တဖက ် မှ ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ မိဘတွေက အရာရာတိုင ် းမှ ဟန ့ ် တား ကာကွယ ် မပေးဘူး ၊ ဖြစ ် ရပ ် တိုင ် းကို ဖူးဖူးမှုတ ် မနေရင ် ၊ အရာတိုင ် းကို အသေးစိတ ် စီမံညွှန ် ကြားမပေးဘူးဆိုရင ် ၊ သူတို ့ ကလေးတွေကို ကော ် လိပ ် ကျောင ် းကြီးဆီ အလုပ ် ရာထူး ကောင ် းရာသို ့ ဦးတည ့ ် မပေးကြဘူးဆိုရင ် ၊ ကလေးတွေ အောင ် မြင ် ကြမှာ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ယုံကြည ် နေကြတဲ ့ မိဘတွေလည ် း ရှိကြပါသေးတယ ် ။ 
ကလေးတွေကို အဲဒီလိုပုံစံမျိုးဖြင ့ ် အုပ ် ထိန ် းကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မ ပြောချင ် တာက ၊ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် ဆယ ် ကျော ် အရွယ ် ကလေးနှစ ် ဦးကို ပျိုးထောင ် စဉ ် အဲဒီလို လုပ ် ချင ် စိတ ် က ရှိနေခဲ ့ တယ ် ဆိုတော ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေဟာ လုပ ် ရမယ ့ ် စာရင ် း အတိုင ် း နေထိုင ် ရန ် လမ ် းညွှန ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
လုပ ် ရမယ ့ ် စာရင ် းအတိုင ် း ကြီးလာတဲ ့ ကလေးတွ ဘာနဲ ့ တူလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ သူတို ့ ကို ဘေးကင ် းလျက ် အားလုံး ကောင ် းနေအောင ် ထားတယ ် ကျွေးမွေးလျက ် ရေတိုက ် ပေးတယ ် ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ ဟာ မှန ် ကန ် တဲ ့ ကျောင ် းတွေကို သွားကြမှာကို မှန ် ကန ် တဲ ့ အတန ် းထဲ ၊ မှန ် ကန ် တဲ ့ ကျောင ် းမှာ ရှိကြမှာကို ၊ မှန ် ကန ် တဲ ့ ကျောင ် းထဲက မှန ် ကန ် တဲ ့ အတန ် းထဲ ၊ မှန ် ကန ် တဲ ့ အဆင ့ ် တွေ ရစေလိုတယ ် ။ 
အဆင ့ ် သာမက အမှတ ် တွေရော ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီ အဆင ့ ် နဲ ့ အမှတ ် တွေသာမက ၊ ဂုဏ ် ပြုလွှာနဲ ့ ဆုတွေ ၊ အားကစားတွေ ၊ လှုပ ် ရှားမှုတွေ ၊ ခေါင ် းဆောင ် တွေ ဖြစ ် စေချင ် တယ ် ။ 
ကလေးတွေကို ကလပ ် ထဲ ပါဝင ် ရန ် မဟုတ ် ဘဲ ကောလိပ ် တွေ လိုချင ် သလို ကလပ ် စတင ် ရန ် ပြောကြတယ ် ။ 
ရပ ် ရွာ ဝန ် ဆောင ် မှုထဲမှာလည ် း ပါစေလိုတယ ် ။ 
အခြားသူတွေကို ဂရုစိုက ် တာကို ကောလိပ ် ကို ပြဖို ့ လေ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒါတွေအားလုံးကို လုပ ် ရတာက မျှော ် လင ့ ် ထားသလို တော ် သူ ဖြစ ် ဖို ့ အတွက ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ဘယ ် တုန ် းကမှ မနေထိုင ် ခဲ ့ ဘူးကြတဲ ့ တော ် တဲ ့ သူတွေ ဖြစ ် ကြလို ့ ကို ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေကို နေထိုင ် စေလိုကြတယ ် ။ အဲဒီလို တောင ် းဆိုတာတွေက များလွန ် းတော ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ထင ် ကြတာက ၊ မိဘတွေဟာ ဆရာတိုင ် း ၊ ကျောင ် းအုပ ် ဆရာတိုင ် း ၊ သင ် တန ် းဆရာတိုင ် း ၊ အားကစားဆရာတိုင ် းနဲ ့ တွေ ့ ဆုံလျက ် ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေရဲ ့ ရှေ ့ နေလို ၊ ကိုယ ် ရေး လုပ ် ကိုင ် ပေးသူလို ၊ အတွင ် းရေးမှူးလို ပြောဆိုတောင ် းဆိုရမယ ် လို ့ ယူဆကြတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကလေးတွေကို အသာအယာ တွန ် းပေးလိုက ် ၊ မြှောက ် ပင ့ ် လိုက ် ၊ ညွှန ် ပေးလိုက ် ၊ ကူပေးလိုက ် ၊ လိုရင ် လိုသလို ဈေးဆစ ် လိုက ် ၊ နားပူနာဆာ လုပ ် လိုက ် အချိန ် ကုန ် ခံကြကာ သူတို ့ ဟာ မဟုတ ် တာ မလုပ ် မိကြမှာကို ၊ တံခါး မပိတ ် လိုက ် ကြမှာကို ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် အား မဖျက ် ဆီးမိမှာကို ၊ ကြိုးပမ ် းရင ် း ၊ လျှောက ် လွှာတိုင ် းလိုလိုကို ပယ ် ချတတ ် ကြတဲ ့ အနည ် းအကျဉ ် းမျှသော ကောလိပ ် ကျောင ် းကို ဝင ် ခွင ့ ် ရမှာကို မျှော ် လင ့ ် လေ ့ ရှိကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို စာရင ် းရှည ် နဲ ့ အညီ နေထိုင ် ကြရတဲ ့ ကလေးတွေရဲ ့ ဘဝ ဖြစ ် လာပုံ ပြောပြမယ ် ။ 
ပထမ အချက ် က စိတ ် ကြိုက ် ကစားဖို ့ အချိန ် လုံးဝမရှိပါ ။ 
မွန ် းလွဲချိန ် မှာ အားလပ ် မှု မရှိပါ ။ အရာရာတိုင ် းကို ပြည ့ ် ဝနေဖို ့ လိုအပ ် လို ့ ပါ ။ 
အဲဒါက အိမ ် စာတိုင ် း ၊ ပဟေဠိတိုင ် း ၊ လုပ ် ကိုင ် သမျှတိုင ် းဟာ သူတို ့ အတွက ် ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးထဲက အနာဂတ ် အတွက ် မလုပ ် လို ့ ကိုမရတဲ ့ အရာဖြစ ် လို ့ ပါ ၊ ပြီးတော ့ သူတို ့ ကို အိမ ် မှုကိစ ္ စများမှ လွတ ် ငြိမ ် းခွင ့ ် ပေးကြတယ ် သူတို ့ ရဲ ့ စာရင ် းထဲက အရာတွေကို စစ ် ကြည ့ ် လုပ ် မပြီးသေးရင ် အိပ ် ဖို ့ ကိုတောင ် ခွင ့ ် မလွှတ ် ချင ် ကြပါဘူး ။ 
စာရင ် းအတိုင ် း နေထိုင ် ရတဲ ့ ကလေးတွေကို ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ စိတ ် ချမ ် းသာပါစေ ဆိုပေမဲ ့ ၊ သူတို ့ ကျောင ် းမှ အိမ ် ကို ပြန ် လာရင ် ပထမဦးဆုံး ကျွန ် မတို ့ မေးမြန ် းကြတာက သူတို ့ ရဲ ့ အိမ ် စာတွေ နဲ ့ သူတို ့ ရတဲ ့ အဆင ့ ် တွေ ဖြစ ် နေတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အားပေးမှု ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မေတ ္ တာအချစ ် ဆိုတာ သူတို ့ ရဲ ့ တန ် ဖိုးရှိမှု ဆိုတာက ရထားတဲ ့ A ပေါ ် မူတည ် နေတယ ် လို ့ သိကြတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သူတို ့ ဘေးနားမှ ကပ ် လိုက ် လျက ် ၊ Westminster ခွေးပြပွဲကြီးမှာလိုဘဲ တတွတ ် တွတ ် နဲ ့ ပြောဆိုကြတယ ် ။ (ရယ ် မောသံများ) တစ ် ရက ် ပြီးတစ ် ရက ် ၊ နည ် းနည ် း ပိုမြင ့ ် အောင ် ခုန ် လိုက ် စမ ် း ၊ နဲနဲလေး ကျော ် လွှားလိုက ် စမ ် း ချော ့ လိုက ် နားချလိုက ် ပေါ ့ လေ ။ 
အချိန ် တန ် လို ့ သူတို ့ အထက ် တန ် းကျောင ် း တက ် ရမယ ့ ် အချိန ် မှာ ၊ “ကျွန ် တော ် လေ ့ လာချင ် တာ ၊ လုပ ် ချင ် တာ“ သူတို ့ မပြောဆိုကြပါ ။ သူတို ့ ဟာ အကြံပေးဆရာထံ သွားပြီး “မှန ် ကန ် တဲ ့ ကောလိပ ် ကို တက ် နိုင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် ဘာလုပ ် ရမလဲ ၊“ ဆိုကြတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် အထက ် တန ် းမှာ အဆင ့ ် တွေကို စပေးလာတော ့ ၊ B တချို ့ ကို ရတာ ရှိတယ ် ၊ မလိုချင ် တဲ ့ C တချို ့ လည ် း ပါလာနိုင ် တယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ကြောက ် အားလန ့ ် အားနဲ ့ အသိတွေထံ “ဒီလို အဆင ့ ် တွေနဲ ့ မှန ် ကန ် တဲ ့ ကောလိပ ် ကို တက ် ခွင ့ ် ရသူ ရှိရဲ ့ လား ။“ မေးကြတယ ် ။ ဒီနောက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေဟာ ၊ သူတို ့ အထက ် တန ် းကို ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ ပဲ အဆုံးသတ ် သတ ် ၊ အမောဆို ့ နေကြပါပြီ ။ 
သူတို ့ ဟာ ချိနဲ ့ နေကြပါပြီ ။ 
သူတို ့ ဟာ နည ် းနည ် း လောင ် ကျွမ ် းနေကြပြီ ။ 
သူတို ့ အသက ် ထက ် နည ် းနည ် း ကြီးရင ့ ် နေပြီ ။ လူကြီးတွေက “မင ် းလုပ ် ခဲ ့ တာ လုံလောက ် ပြီ ၊ ကလေးဘဝထဲမှာ မင ် းအားထုတ ် ခဲ ့ တာ ကောင ် းတယ ် ။ ” ပြောမှာ မျှော ် ခဲ ့ တယ ် ။ အခုတော ့ သူတို ့ ဟာ စိုးရိမ ် မှုတွေ နဲ ့ စိတ ် ဖိစီးမှုကြောင ့ ် ညှိုးနွမ ် းလာကြကာ ဒီဘဝဟာဖြင ့ ် တန ် ဖိုးရှိမှ ရှိပါ ့ မလား ဆိုပြီး တွေဝေစဉ ် းစားနေကြရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မိဘတွေ အနေနဲ ့ ကတော ့ အဲဒါတွေ အားလုံး လုပ ် ထိုက ် ခဲ ့ တာကို အသေအချာ ယုံကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ထဲ ရွေးမှတ ် ထားတဲ ့ ကော ် လိပ ် တချို ့ ဒါမှမဟုတ ် အလုပ ် ရာထူး တချို ့ အထဲက တစ ် ခုခုကို မရနိုင ် ရင ် တော ့ သူတို ့ ဆီမှာ ဘယ ် လို အနာဂတ ် မှ မရှိနိုင ် ဘူး ဆိုပြီး ထင ် နေကြသလိုပါ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေကို ကြွားဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကားပေါ ် မှာ စာတမ ် းကပ ် ဖို ့ အချက ် တွေ မရှိမှာကို ကြောက ် နေကြတာများလား ။ 
ဟုတ ် တယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တာတွေကို ကြည ့ ် မယ ် ရင ် ၊ အဲဒါကို ကြည ့ ် ရဲတဲ ့ သတ ္ တိရှိတယ ် ဆိုရင ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ထိုက ် တန ် မှုကို အဆင ့ ် များနဲ ့ အမှတ ် များဖြင ့ ် တွက ် ကြတယ ် လို ့ ကလေးတွေ ထင ် နေရုံ သာမက ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ ရဲ ့ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲ ဦးနှောက ် ထဲကို တချိန ် လုံး ဝင ် နေလျက ် ကိုယ ် ပိုင ် "" Being John Malkovich "" ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာလို လုပ ် နေကြမယ ် ဆိုရင ် ကလေးတွေထံ မက ် ဆေ ့ ဂ ် ျကို ပို ့ နေတာက- “ကလေးတွေ ၊ ငါသာမရှိခဲ ့ ရင ် ၊ မင ် းတို ့ ဟာ အဲဒါတွေထဲက တခုကိုမှ မရယူနိုင ် ပါဘူး ။“ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လွန ် ကဲနေတဲ ့ အကူအညီတွေနဲ ့ ၊ လိုတာထက ် ကာကွယ ် ၊ လိုတာထက ် လမ ် းညွှန ် ပေး ၊ တချိန ် လုံး လက ် ကို ဆွဲကိုင ် ထားခြင ် းဖြင ့ ် ၊ ကလေးတွေကို လူသားအတွက ် အဓိကရ အချက ် ဖြစ ် တဲ ့ အစွမ ် းထက ် သူ ဖြစ ် မလာအောင ် ဟန ့ ် တားနေ ကြတယ ် ၊ အဲဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ ချီးကျူးတိုင ် း သူတို ့ ခံစားရတဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို တန ် ဖိုးထားမှုထက ် ကို ပိုလို ့ ကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် လုပ ် လိုက ် ရဲ ့ ရလဒ ် ကို မြင ် ရမှသာ အစွမ ် းအစဆိုတာကို တည ် ဆောက ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ ဘာမှမလုပ ် ဘူးဆိုရင ် တော ့ — ဘဝက အဲဒီလိုလေ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) တစ ် ယောက ် ယောက ် ကိုယ ် စား မိဘရဲ ့ လုပ ် ကိုင ် မှု မဟုတ ် ဘဲ ကိုယ ့ ် ဘာသာကိုယ ် လုပ ် ကိုင ် ကြည ့ ် မှသာ ရလဒ ် ဖြစ ် ထွန ် းလာမှာပါ ။ 
ရိုးရိုးရှင ် းရှင ် းလေပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေ စွမ ် းထက ် ရမယ ် ၊ သူတို ့ အဲဒီလို ဖြစ ် ရမယ ် ယုံရင ် ၊ သူတို ့ ဟာ စဉ ် းစားမှု ၊ စီမံမှု ၊ ဆုံးဖြတ ် မှု ၊ လုပ ် ကိုင ် မှု ၊ လေ ့ လာမှု ၊ စမ ် းသပ ် မှု ၊ မှားယွင ် းမှု ၊ စိတ ် ကူးမှု နဲ ့ ဘဝကို စမ ် းသပ ် မှုတွေကို သူတို ့ ဘာသာသူတို ့ များစွာမှ ပိုလို ့ ကို လုပ ် ကိုင ် ကြဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကလေးတိုင ် းဟာ ကြိုးစား လုပ ် ကိုင ် ကြသူတွေပါ ၊ သူတို ့ လုပ ် ချင ် တာကို သိကြတယ ် ၊ မိဘတွေဘက ် မှ ပါဝင ် ရန ် သူတို ့ ဘဝကို စိတ ် ဝင ် စားရန ် မလိုဘူး ၊ ကျွန ် မတို ့ နောက ် ဆုတ ် ပေးလျက ် သူတို ့ ဘာသာ သွားပေစေ လွှတ ် ပေးလိုက ် ရမလား ။ 
လုံးဝ မဟုတ ် ပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မ ပြောနေတာ အဲဒီလို မဟုတ ် ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က အဆင ့ ် တွေ ၊ အမှတ ် တွေ ၊ ဂုဏ ် ပြုလွှာတွေနဲ ့ ဆုတွေကို ကလေးဘဝရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အဖြစ ် ခံယူကြခြင ် းဖြင ့ ် ၊ ကောလိပ ် အနည ် းငယ ် သို ့ ဝင ် ခွင ့ ် ရဖို ့ ဒါမှမဟုတ ် ရှားပါးတဲ ့ ရာထူးရဖို ့ ဆိုတဲ ့ အနာဂတ ် မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ အဲဒီလို အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် မှုဟာ ကလေးရဲ ့ အောင ် မြင ် မှုကို ဆုံးဖြတ ် ရန ် ကျဉ ် းလွန ် းတယ ် ။ 
လွန ် ကျွန ် စွာ ကူညီပေးခြင ် းဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရေတို အောင ် မြင ် မှုတွေကို ရရှိရန ် ကူညီပေးနိုင ် တောင ် သူတို ့ ကို ပိုကောင ် းတဲ ့ အဆင ့ ် ကို ရစေခြင ် း သူတို ့ အိမ ် စာကို ကူလုပ ် ပေးခြင ် းလို ပံ ့ ပိုးမှုက သူတို ့ ရဲ ့ အတ ္ ထုပတ ္ တိကို ရှည ် လာစေရန ် ကူနိုင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒါတွေ အားလုံးက သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ့ ် ကို နားလည ် ရေး ရေရှည ် ပန ် းတိုင ် အတွက ် ပေးဆပ ် နေရတဲ ့ တန ် ဖိုးနဲ ့ တူပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကောလိပ ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘယ ် ကိုမှ တက ် ရမယ ် စသဖြင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေကို လျှော ့ ချသင ့ ် ကာ သူတို ့ ရဲ ့ အလေ ့ အကျင ့ ် တွေ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ စိတ ် နေစိတ ် ထား ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ သွားလေရာမှာ အောင ် မြင ် ရပ ် တည ် ရေး စိတ ် တွေ ရှိဖို ့ ကို စဉ ် းစားရန ် လိုတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေအတွက ် 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အမှတ ် တွေ အဆင ့ ် တွေကို တချိန ် လုံး စဉ ် းစားမှုအစား ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အောင ် မြင ် မှု အုတ ် မြစ ် ကို ချမှတ ် ပေးမယ ့ ် ကလေးဘဝမျိုး ဖြစ ် ဖို ့ ကို စဉ ် းစားရင ် း အချစ ် မေတ ္ တာနဲ ့ အိမ ် မှုကိစ ္ စတွေလို အရာတွေကို အလေးထားရန ် လိုတာကိုပြောနေတာပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) အိမ ် မှုကိစ ္ စတွေ တဲ ့ လား ။ ကျွန ် မက အိမ ် မှုကိစ ္ စတွေကိုမှ ပြောတာ တကယ ် ပါ ။ 
အဲဒါ တကယ ် ပါ ၊ အကြောင ် းက ဒီလိုပါ ။ 
ပြုလုပ ် ခဲ ့ ဘူးသမျှ လူသားတွေဆိုင ် ရာ အရှည ် ကြာဆုံး သုတေသနက Harvard Grant Study ဆိုတဲ ့ ဟာပါ ။ 
ဘဝထဲက အောင ် မြင ် မှုဟာ ၊ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေအတွက ် ကျွန ် မတို ့ လိုချင ် ကြတဲ ့ အချက ် ဟာ ၊ ကျွမ ် းကျင ် သူ အဖြစ ် ဘဝထဲ အောင ် မြင ် ဖို ့ ဆိုတာက အိမ ် မှုကိစ ္ စတွေမှ လာတယ ် ၊ အဲဒါကို စောပြီး စနိုင ် ရင ် ပိုကောင ် းတယ ် ၊ အင ် ္ ကျီလက ် ကို မတင ် ရန ် အသင ့ ် ရှိတဲ ့ စိတ ် ထားဟာ ၊ မနှစ ် မြို ့ စရာ အလုပ ် ဆိုတာ ရှိတတ ် တယ ် ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် က အဲဒါ လုပ ် ပေးဖို ့ လိုတယ ် ၊ အဲဒါငါ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ထားမျိုးဟာ ၊ အားလုံးရဲ ့ ကောင ် းစားမှုအတွက ် ငါ အားထုတ ် ကြိုးပမ ် းမယ ် ဆိုတာကမှ လုပ ် ငန ် းခွင ် မှာ သူများရဲ ့ ရှေ ့ ကို ရောက ် အောင ် တွန ် းပို ့ ပေးတာပါ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး အဲဒါသိတယ ် ။ ရှင ် တို ့ တို ့ ပါ သိတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သိကြပါလျက ် နဲ ့ ၊ စာရင ် းရှည ် အတိုင ် းနေရတဲ ့ ကလေးဘဝထဲတွင ် ၊ အိမ ် မှာ ရှိနိုင ် တဲ ့ ကိစ ္ စဝိစ ္ စများကို မလုပ ် ခုင ် းကြခြင ် းဖြင ့ ် သူတို ့ ကြီးလာကာ လုပ ် ငန ် းခွင ် ထဲ ဝင ် လာကြတော ့ လုပ ် ရမယ ့ ် စာရင ် းစာရွက ် ကို စောင ့ ် နေကြတုန ် းပါ ၊ အဲဒီလို စာရင ် း မရှိတော ့ ပါ ၊ ပိုအရေးကြီးတာက သူတို ့ ရဲ ့ အင ် ္ ကျီလက ် ကို မတင ် လျက ် ၊ ဘေးပတ ် ဝန ် းကျင ် ကို လိုက ် ကြည ့ ် ကာ ငါ ့ လုပ ် ဖေါ ် တွေ အတွက ် ကောင ် းတာဆိုလို ့ ဘာလုပ ် ပေးနိုင ် မလဲ ဆိုတဲ ့ အသိစိတ ် မရှိခြင ် းပါပဲ ။ 
ငါ ့ အထက ် လူကြီး လိုချင ် တာကို ခန ့ ် မှန ် းရန ် ငါလုပ ် နိုင ် တဲ ့ ခြေလှမ ် းတွေက ဘာတွေလဲ ။ 
ခုနက Harvard Grant Study ထဲမှ နောက ် အရေးကြီးတဲ ့ ကောက ် ချက ် က ဘဝထဲက စိတ ် ချမ ် းသာမှု ဆိုတာ ချစ ် ချင ် းမေတ ္ တာမှ လာတယ ် တဲ ့ ၊ အလုပ ် ကို မြတ ် နိုးမှ မဟုတ ် ပါ ၊ လူသားအချင ် းချင ် းရဲ ့ မေတ ္ တာမှပါ- ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ခင ် ပွန ် း ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ဖေါ ် ၊ မိတ ် ဆွေနဲ ့ မိသားစုမှပါ ။ 
ဒီတော ့ ကလေးဘဝဟာ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေကို ချစ ် ချင ် းမေတ ္ တာအကြောင ် း သင ် ပေးရမယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မချစ ် ဘဲနဲ ့ အခြားသူတွေ မချစ ် နိုင ် ကြပါ ၊ သူတို ့ ကို ခြွင ် းချက ် မရှိ ချစ ် တာမပြရင ် သူတို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မချစ ် နိုင ် ကြပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အမှန ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ၊ အဆင ့ ် တွေနဲ ့ အမှတ ် တွေကိုသာ စဉ ် းစားနေမယ ့ ် အစား ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ချစ ် စနိုး ကလေးတွေ ကျောင ် းမှ အိမ ် ကိုပြန ် လာရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ အလုပ ် မှအိမ ် ပြန ် လာရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စက ် ပစ ္ စည ် းတွေကို ပိတ ် လိုက ် ကာ သူတို ့ နဲ ့ မျက ် နှာချင ် းဆိုင ် ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စိတ ် ချမ ် းမြေ ့ မှုကို ပြပါ သတို ့ လည ် း မြင ် ပါစေ ၊ ကိုယ ့ ် ရင ် သွေးကို နာရီအတော ် ကြာပြီး ပြန ် မြင ် တွေ ့ လိုက ် ရတာကိုး ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ပြောရမှာက ၊ “ဒီနေ ့ မင ် းဘယ ် လိုလဲ ။ ” 
“ဒီနေ ့ မင ် း သဘောကျတာက ဘာများလဲ ။“ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ ဆယ ် ကျော ် သက ် သမီးက ၊ ကျွန ် မ သမီးပြောတတ ် သလို ၊ “နေ ့ လယ ် စာ ” ဆိုပြီး ဖြေကြားရင ် ၊ ကိုယ ် သိချင ် တာက နေ ့ လယ ် စာ မဟုတ ် ဘဲ သင ် ္ ချာ စစ ် ဆေးမှု ဖြစ ် ပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် မဟာ နေ ့ လယ ် စာ အကြောင ် းကို စိတ ် ဝင ် စားမေးမြန ် းရမယ ် ။ 
“နေ ့ လယ ် စာထဲ ကောင ် းခဲ ့ တာ ဘာများလဲ ။“ ဆိုပြီး မေးသင ့ ် တယ ် ။ သူတို ့ ကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ GPA ကြောင ့ ် မဟုတ ် ဘဲလူသားတွေအဖြစ ် စိတ ် ဝင ် စားတာ သိချင ် တာ သူတို ့ သိရမယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ က အိမ ် မှုကိစ ္ စနဲ ့ ချစ ် ခြင ် းကို နားလည ် ပါပြီ ၊ ခဏနေပါဦး ။ 
ကောလိပ ် တွေက အဆင ့ ် တွေ ၊ အမှတ ် တွေ ၊ ဂုဏ ် ပြုလွှာတွေနဲ ့ ဆုတွေကို ကြည ့ ် ချင ် ကြတယ ် ဆိုတော ့ ၊ ကျွန ် မ ဘယ ် လို ဖြေပေးမလဲ ။ 
နာမည ် ကြီး ကျောင ် းတွေက လူငယ ် များထံမှ အဲဒါတွေကို တောင ် းကြမှာ အမှန ် ပါပဲ ။ ကောင ် းတဲ ့ သတင ် းတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ကောလိပ ် တွေရဲ ့ အဆင ့ ် တွေကို ကြည ့ ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ ယုံကြည ် သင ့ ် တာ ဘယ ် လိုပဲရှိရှိ- (လက ် ခုပ ် သံများ) ဘဝထဲတွင ် စိတ ် ချမ ် းသာရန ် ၊ အောင ် မြင ် ရန ် ၊ ရှင ် တို ့ ဟာ နာမည ် ကြီး ကျောင ် းတွေကိုမှ တက ် ရန ် မလိုအပ ် ပါဘူး ၊ 
စိတ ် ချမ ် းသာကာ အောင ် မြင ် ကြသူတို ့ ဟာ အစိုးရကျောင ် းကို တက ် ကြတယ ် ၊ ဘယ ် သူမှာမှ မကြားဖူးတဲ ့ ကောလိပ ် ကျောင ် း တက ် တယ ် ၊ ရပ ် ကွက ် ထဲက ကောလိပ ် ကို သွားကြတယ ် ၊ တစ ် နေရာရာရှိ ကောလိပ ် ကို တက ် ပြီး စာမေးပွဲကျတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီခန ် းမ သက ် သေထူပြလိုက ် တဲ ့ အတိုင ် း ကျွန ် မတို ့ ရပ ် ကွက ် ထဲမှာပါ အမှန ် တရား ရှိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ကျွန ် မတို ့ မျက ် ကာတွေကို တိုးချဲ ့ လိုက ် လျက ် ရှိကြသေးတဲ ့ ကောလိပ ် တွေကို ကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ ညီမျှခြင ် းထဲမှ ကိုယ ့ ် အတ ္ တစိတ ် ကို ဖယ ် ရှားနိုင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီအမှန ် တရားကို လက ် ခံလျက ် နားလည ် လာကြမှာက ၊ ကျွန ် မတို ့ ကလေးတွေဟာ အဲဒီနာမည ် ကြီး ကောလိပ ် မသွားဖြစ ် ရင ် ကမ ္ ဘာကြီး ပျက ် ပြုန ် းသွားမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီထက ် ပိုပြီး အရေးကြီးတာက ၊ သူတို ့ ရဲ ့ ကလေးဘဝဟာ စာရင ် းရှည ် ဖြင ့ ် ညှင ် းပန ် းခံခဲ ့ ရတာ မဟုတ ် ခဲ ့ ရင ် ၊ သူတို ့ ဟာ ကောလိပ ် ရောက ် တဲ ့ အခါမှာ ၊ ဘယ ် ကောလိပ ် ပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ၊ သူတို ့ ဟာ အဲဒီကို သူတို ့ ရဲ ့ ရွေးချယ ် မှုအရ တက ် လာတဲ ့ ဆိုရင ် ၊ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ တောင ့ ် တချက ် နှင ့ ် အညီ ရောက ် လာပါက ၊ အဲဒီမှာ ရပ ် တည ် နိုင ် စွမ ် း ကြိုးပမ ် းနိုင ် စွမ ် း ရှိကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် မ ဝန ် ခံ ပြောချင ် တာ တစ ် ခု ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ပြောခဲ ့ သလို Sawyer နဲ ့ Avery ဆိုတဲ ့ ကလေးနှစ ် ဦး ရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ဆယ ် ကျော ် အရွယ ် တွေပါ ။ 
တစ ် ချိန ် တစ ် ခါတုန ် းက ကျွန ် မဟာ Sawyer နဲ ့ Avery တို ့ ကို bonsai အပင ် တွေလိုဆက ် ဆံခဲ ့ ပါတယ ် - (ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မဟာ ဂရုတစိုက ် လိုသလို ဖြတ ် လိုက ် ညှပ ် လိုက ် လုပ ် နေခဲ ့ တယ ် ၊ တကယ ့ ် ကို တော ် ကြမယ ့ ် လူသားပုံစံကို ရိုက ် သွင ် းပေးဖို ့ အတွက ် ၊ အဆင ့ ် မြင ့ ် နာမည ် ကြီး ကောလိပ ် တစ ် ခုခုမှာ သူတို ့ ကို လက ် ခံဖြစ ် လောက ် အောင ် တော ် ဖို ့ အတွက ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ အခြားသူတွေရဲ ့ ကလေး ထောင ် ချီနဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ရတဲ ့ နောက ် မှာ သိလိုက ် တာက — (ရယ ် မောသံများ) ကိုယ ့ ် ကလေး နှစ ် ယောက ် ပျိုးထောင ် ခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ကျွန ် မ ကလေးတွေဟာ bonsai အပင ် တွေ မဟုတ ် ကြပါ ။ 
သူတို ့ ဟာ အလေ ့ ကျပေါက ် တဲ ့ ပန ် းတွေပါ ၊ ဘယ ် သူမှ မသိကြတဲ ့ ပါရမီတွေနဲ ့ မျိုးစိတ ် တွေပါ ၊ (ရယ ် မောသံများ) သူတို ့ ကို အိမ ် မှုကိစ ္ စတွေမှ တဆင ့ ် ၊ ခိုင ် မာလာစေမယ ့ ် ဝန ် းကျင ် ကို ပျိုးထောင ် ပေးရင ် း ၊ သူတို ့ ကို ချစ ် ပြခြင ် းဖြင ့ ် သူတို ့ ကို အခြားသူတို ့ အား ချစ ် လာရန ် သင ် ပေးလိုက ် ရင ် ၊ ကောလိပ ် ကျောင ် း ၊ ရွေးချယ ် မယ ့ ် ဘာသာရပ ် ၊ ရာထူး ဆိုတာတွေကို သူတို ့ ဘာသာသူတို ့ ရွေးကြမှာပါ ။ 
ကျွန ် မအလုပ ် က ကျွန ် မ ဖြစ ် ချင ် တာမျိုး သူတို ့ ကို လုပ ် ပစ ် ရန ် မဟုတ ် ဘဲ ၊ သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ဖြစ ် ချင ် လိုကြတဲ ့ ကြည ် နူးဖွယ ် ရာကို ရယူရန ် အားပေးဖို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါက ကျွန ် တော ့ တူမပါ ။ 
သူမရဲ ့ အမည ် က Yahli ပါ ။ 
အသက ် က ကိုး လပါ ။ 
သူမရဲ ့ အမေက ဆရာဝန ် ၊ အဖေက ရှေ ့ နေပါ ။ 
Yahli ကောလိပ ် တက ် ချိန ် မှာ သူမရဲ ့ မိဘတွေလုပ ် တဲ ့ အလုပ ် တွေဟာ အံ ့ မခန ် း ပြောင ် းလဲတော ့ မယ ့ ် ပုံပါ ။ 
၂၀၁၃ မှာ Oxford တက ္ ကသိုလ ် က သုတေသီတွေ ဟာ အလုပ ် ရဲ ့ အနာဂတ ် ကို လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
သူတို ့ ကောက ် ချက ် ချတာက အလုပ ် နှစ ် ခုတိုင ် း မှာ တစ ် ခုနီးပါးက စက ် တွေနဲ ့ အစားထိုးတာ ခံရမယ ့ ် မြင ် မားတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ရှိတယ ် ။ 
စက ် သညာဟာ ဒီအနှောက ် အယှက ် အများစုအတွက ် တရားခံဖြစ ် တဲ ့ နည ် းပညာပါ ။ 
ဉာဏ ် ရည ် တုရဲ ့ စွမ ် းအား အကောင ် ဆုံး ကိုင ် းခွဲပါ ။ 
စက ် တွေက ဒေတာကနေ သင ် ယူ ၊ လူတွေလုပ ် နိုင ် တဲ ့ တစ ် ချို ့ အရာတွေကို အသွင ် တုခွင ့ ် ပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ကုမ ္ ပဏီ Kaggle ဟာ စက ် သညာရဲ ့ နောက ် ဆုံးပေါ ် မှာ လည ် ပတ ် ပါတယ ် ။ 
စက ် မှုနဲ ့ ပညာရပ ် အတွက ် အရေးပါတဲ ့ ပြဿနာဖြေရှင ် းဖို ့ သိန ် းချီတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် ပညာရှင ် တွေကို စုစည ် းပါတယ ် ။ 
ဒါက ပေးတဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ အမြင ် တစ ် ရပ ် က စက ် တွေ လုပ ် ဆောင ် နိုင ် တာ ၊ မလုပ ် နိုင ် တာ ၊ ဘာအလုပ ် တွေ စက ် နဲ ့ အစားထိုးတာ (သို ့) ခြိမ ် းခြောက ် နိုင ် လောက ် တာပါ ။ 
စက ် သညာဟာ ၉၀ နှစ ် လွန ် အစောပိုင ် းက ၎ င ် းရဲ ့ လမ ် းကို စဖောက ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အတော ် ရိုးစင ် းတဲ ့ လုပ ် ရပ ် တွေနဲ ့ စခဲ ့ တာပါ ။ 
ချေးငွေ လျှောက ် လွှာတွေကနေ ခရက ် ဒစ ် ဘေးရန ် ကို ဝင ် ကြည ့ ် တာ ၊ စာပို ့ သကေင ် ္ တတွေကနေ လက ် ရေးကို ဖတ ် ခြင ် း နဲ ့ စာရွေးတာမျတတွေနဲ ့ စခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် လွန ် တော ့ ထူးခြားတဲ ့ တိုးတက ် မှုတွေ လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
စက ် သညာဟာ အခုဆို အလွန ် ပိုရှုပ ် ထွေးတဲ ့ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေကို တတ ် နိုင ် စွမ ် းပါတယ ် ။ 
၂၀၁၂မှာ Kaggle က လူထုကို စိန ် ခေါ ် လိုက ် တာက အထက ် တန ် းဆင ့ ် အက ် ဆေးတွေကို အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် နိုင ် တဲ ့ အယ ် ဂိုရီသမ ် တစ ် ခု တည ် ဆောက ် ဖို ့ ပါ ။ 
နှစ ် လိုဖွယ ် အယ ် ဂိုရီသမ ် ဟာ လူသား ဆရာတွေပေးတဲ ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေနဲ ့ ယှဉ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
မနှစ ် က ပိုတောင ် ခက ် ခဲတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှု တစ ် ရပ ် ကို ထုတ ် ပြန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
မျက ် စိကို ပုံရိပ ် ဖမ ် းပြီး ဆီးချို မျက ် စိကွယ ် တာလို ့ ခေါ ် တဲ ့ မျက ် စိရောဂါကို ရှာဖွေနိုင ် လား ။ 
ထပ ် ပြီး နှစ ် လိုဖွယ ် အယ ် ဂိုရီသမ ် ဟာ မျက ် စိဆရာဝန ် တွေပေးတဲ ့ ရှာဖွေမှုတွေနဲ ့ ယှဉ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခု မှန ် ကန ် တဲ ့ ဒေတာကိုထောက ် ဆလျှင ် စက ် တွေဟာ ဒီလိုအလုပ ် တွေမှာ လူတွေထက ် သာတော ့ မှာပါ ။ 
ဆရာတစ ် ဦးဟာ လုပ ် သက ် နှစ ် လေးဆယ ် ကျော ် မှာ အက ် ဆေး ၁၀၀၀၀ ဖတ ် မိလောက ် တယ ် ။ 
မျက ် စိဆရာဝန ် က မျက ် လုံး ၅၀၀၀၀ တွေ ့ နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
စက ် တစ ် ခုဟာ သန ် းချီတဲ ့ အက ် ဆေးတွေ ၊ သန ် းချီတဲ ့ မျက ် လုံးတွေကို မိနစ ် ပိုင ် း အတွင ် းမှာ ဖတ ် နိုင ် တယ ် ။ 
ကြိမ ် ရေများကာ ထုထည ် မြင ့ ် မားတဲ ့ အလုပ ် တွေမှာ စက ် တွေနဲ ့ ယှဉ ် ဖို ့ အခွင ့ ် မရှိပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ စက ် တွေ မတတ ် နိုင ် ပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် နိုင ် တာတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
စက ် တွေ တိုးတက ် မှု အရမ ် းနည ် းတာက ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အခြေအနေတွေကို ကိုင ် တွယ ် ရာမှာပါ ။ 
အရင ် က အကြိမ ် အများကြီး မမြင ် ဖူးတဲ ့ အရာတွေကို ၎ င ် းတို ့ မကိုင ် တွယ ် နိုင ် ဘူး ။ 
စက ် သညာရဲ ့ ပဓာန ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေက စက ် ဟာ အတိတ ် ဒေတာရဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ ပမာဏတွေကနေ သင ် ယူဖို ့ လိုတာပါ ။ 
ကဲ လူတွေကတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
မမြင ် ဖူးတဲ ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင ် းဖို ့ ဆိုးဝါးပုံရတဲ ့ အမျှင ် တွေကို ဆက ် သွယ ် ဖို ့ အစွမ ် း ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ရှိပါတယ ် ။ 
Percy Spencer ဟာ သံလိုက ် ပြွန ် က ချောကလက ် ကို အရည ် ပျော ် စေတာ သတိပြုမိစဉ ် က ဒုတိယ ကမ ္ ဘာစစ ် အတွင ် းက ရေဒါမှာ လုပ ် ကိုင ် နေတဲ ့ ရူပဗေဒညာရှင ် ပါ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ သံလိုက ် လျှပ ် စစ ် ရောင ် ခြည ် နားလည ် မှုကို ချက ် ပြုတ ် ခြင ် း သုတနဲ ့ ဆက ် စပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ တီထွင ် ဖို ့ က မှန ် းဆမိလား မိုက ် ခရိုဝေ ့ ဖ ် မီးဖိုပါ ။ 
ကဲ ဒါက အတော ် ထူးခြားတဲ ့ မှတ ် သားစရာ ဖန ် တီးမှုပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီလို ဝတ ် မှုံစပ ် ကူးခြင ် းဟာ တစ ် ဦးစီမှာ နေ ့ စဉ ် အကြိမ ် ထောင ် ချီတဲ ့ နည ် းလမ ် းလေးတွေနဲ ့ ဖြစ ် ပေါ ် နေတာပါ ။ 
ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အခြေအနေတွေကို ကိုင ် တွယ ် ရာမှာ စက ် တွေဟာ လူနဲ ့ မယှဉ ် နိုင ် ဘူး ။ ဒါက လူသား အလုပ ် တွေကို စက ် တွေက အစားထိုးမယ ် ဆိုတာကို ပဓာန ကန ် သတ ် ချက ် ပေးတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက အနာဂတ ် အလုပ ် အတွက ် ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ ။ 
အလုပ ် တစ ် ခုချင ် းရဲ ့ အနာဂတ ် အခြေအနေဟာ မေးခွန ် းတစ ် ခုတည ် းရဲ ့ အဖြေမှာတည ် ပါတယ ် ။ မကြာခဏ ထုထည ် မြင ့ ် မားတဲ ့ အလုပ ် တွေမှာ ဘယ ် အတိုင ် းအတာထိ အလုပ ် ယုတ ် လျော ့ မလဲ ၊ ဆန ် သစ ် တဲ ့ အခြေအနေတွေကို ကိုင ် တွယ ် ရာမှာ ဘယ ် အတိုင ် းအတာထိရှိလဲ ။ 
မကြာခဏ ပမာဏမြင ့ ် မားတဲ ့ အလုပ ် တွေမှာ စက ် တွေဟာ ပိုပိုပြီး တော ် လာနေတယ ် ။ 
ယနေ ့ အက ် ဆေးတွေ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တယ ် ၊ ရောဂါတစ ် ချို ့ ရှာဖွေတယ ် ။ 
လာမယ ့ ် နှစ ် တွေမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ စာရင ် းတွေကို စစ ် ပြီး တရားဝင ် ကန ် ထရိုက ် တွေနေ စံညွှန ် းတွေကို ဖတ ် တော ့ မယ ် ။ 
.စာရင ် းကိုင ် တွေနဲ ့ ရှေ ့ နေတွေ လိုနေဆဲပါ ။ 
ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ အခွန ် ဖွဲ ့ စည ် းမှုတွေနဲ ့ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အမှုအတွက ် လိုအပ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စက ် တွေက ရာထူးတွ ​ ေ ချုံ ့ တော ့ ဒီအလုပ ် တွေရဖို ့ ပို ခက ် စေလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကဲ ဆိုခဲ ့ တဲ ့ အတိုင ် း စက ် တွေဟာ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အခြေအနေမှာ တိုးတက ် မနေပါဘူး ။ 
စျေးကွက ် စည ် းရုံးပွဲနောက ် က မိတ ္ တူက စားသုံးသူ အာရုံကို ဆွဲယူဖို ့ လိုတယ ် ။ 
လူစုထဲကနေ ကွဲထွက ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
စီးပွားရေး ဗျူဟာက စျေးကွက ် ထဲက ကွာဟချက ် တွေ ရှာတာပါ ။ အခြား ဘယ ် သူမှ လုပ ် မနေတာတွေပေါ ့ ။ 
စျေးကွက ် ဖော ် စည ် းရုံးပွဲနောက ် က မိတ ္ တူကို ဖန ် တီးနေတာက လူသားတွေဖြစ ် ပြီး စီးပွားရေး ဗျူဟာတွေကို ဖွံ ့ ဖြိုး အောင ် လုပ ် နေတာ လူသားတွေဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီတော ့ Yahli ရေ မင ် းဘာလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ဆုံးဖြတ ် နေ ့ စဉ ် တိုင ် း စိမ ် ခေါ ် မှု အသစ ် တစ ် ခု ယူလာပါစေ ။ 
အဲဒါဆိုရင ် မင ် းဟာ စက ် တွေရဲ ့ ရှေ ့ က ရှိနေမှာပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘဝဖြစ ် စဉ ် အဆင ့ ် ဆင ့ ် တိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဖြစ ် လာတော ့ မယ ့ ် လူပုဂ ္ ဂိုလ ် တွေရဲ ့ ဘဝတွေကို နက ် နက ် ရှိုင ် းရှိုင ် း သက ် ရောက ် မှုရှိစေနိူင ် မယ ့ ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ချမှတ ် ကြရပါတယ ် ။ကျွန ် တော ် တို ့ ပြုလုပ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး အမြဲတမ ် းတော ့ စိတ ် လှုပ ် ရှားနေမိမှာမဟုတ ် ကြပါဘူး ။ 
ဒါကြောင ့ ် လူငယ ် လူရွယ ် တွေက ပိုက ် ဆံကောင ် းကောင ် းပေးပြီး အဖျက ် ခိုင ် းတဲ ့ ဆေးမင ် ကြောင ် တွေကို ဆယ ် ကျော ် သက ် တွေက ပိုက ် ဆံကောင ် းကောင ် းပေးပြီး အထိုးခံကြတယ ် ။ 
လူလတ ် ပိုင ် းတွေက ကွာရှင ် းပြတ ် စဲဖို ့ တက ် သုတ ် ရိုက ် ကြတာကို အရွယ ် ရောက ် လူငယ ် တွေကတော ့ လက ် ထပ ် ဖို ့ အတွက ် တက ် သုတ ် ရိုက ် နေကြတယ ် ။ 
လူကြီးပိုင ် းတွေက ပျောက ် ဆုံးဖို ့ ကြိုးစားအားထုတ ် တာတွေကို လူလတ ် ပိုင ် းတွေက ရယူဖို ့ ကြိုးစားအားထုတ ် ကြတယ ် ။ 
မရပ ် မနားနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
စိတ ် ပညာရှင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ မေးခွန ် းက "" ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အနာဂတ ် အတ ္ တကိုယ ် ထည ် တွေမှာ မကြာခဏ နောင ် တရတတ ် တဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေကို ဘာဖြစ ် လို ့ များ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကြတာပါလိမ ့ ် "" ဆိုတာပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် အထင ် တာ အကြောင ် းပြချက ် တွေထဲက တစ ် ခုကတော ့.... ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကြိုးစားပြီး စည ် းရုံးပြောဆိုမယ ့ ် အချိန ် ကာလရဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ အခြေခံနားလည ် မှု လွဲချော ် နေကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
လူ ့ သက ် တမ ် းမှာ ပြောင ် းလဲမှုနှုန ် းဟာ နှေးကွေးတယ ် ဆိုတာ ဒီကလူတွေ အားလုံးအသိပါ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ကလေးတွေဟာ မိနစ ် အလိုက ် ပြောင ် းလဲနေပုံရကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ မိဘတွေကျတော ့ နှစ ် အလိုက ် ပြောင ် းလဲနေပုံရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကဆုန ် စိုင ် းခြင ် းကနေ တွာသွားခြင ် းကို ရုတ ် တရက ် ပြောင ် းလဲလိုက ် တဲ ့ နေရာမှာရှိတဲ ့ ဘဝရဲ ့ မှော ် ဆန ် တဲ ့ အမှတ ် စက ် ရဲ ့ အမည ် က ဘာများပါလိမ ့ ် ဗျာ ။ 
အသက ် အရွယ ် ကြီးရင ့ ် ချိန ် မှာလား ။ လက ် စသတ ် တော ့ လူအများစုအတွက ် အ ​ ဖြေက "" အခု "" ပါတဲ ့ ဗျာ ။ အခုဖြစ ် ပျက ် နေတဲ ့ ဘယ ် နေရာမဆိုပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို စည ် းရုံးပြောဆိုချင ် တာကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ အမြင ် လွဲမှားမှု တစ ် ခုနဲ ့ ဟိုဒီလျှောက ် သွားနေကြပါတယ ် ။ သမိုင ် းအမြင ် လွဲမှားမှုရဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေး သမိုင ် းအမြင ် လွဲမှားမှု ဟာ အခုလေးတင ် ပဲ နိဌိတံသွားပါပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ အမြဲတမ ် း ပြဌာန ် းခဲ ့ ဖူးတဲ ့ လူတွေဖြစ ် လာပြီး ကျန ် တဲ ့ ဘဝအချိန ် တွေမှာလည ် း ဖြစ ် နေပါလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒီအဆိုကို ပံ ့ ပိုးပေးဖို ့ အချက ် အလက ် တချို ့ ကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပေးပါရစေ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမှာ အချိန ် တွေကြာလာတာနဲ ့ အမျှ ပြောင ် းလဲလာတဲ ့ လူတွေရဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးဆိုင ် ရာ တန ် ဖိုးထားမှုတွေကို လေ ့ လာမှုတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒီမှာ တန ် ဖိုးထားမှု (၃) မျိုးရှိပါတယ ် ။ 
ဒီမှာရှိကြတဲ ့ လူတိုင ် း ဒါတွေအားလုံးကို ဆုပ ် ကိုင ် ထားကြပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကြီးပြင ် းလာလေ ၊ အရွယ ် ရလာတာနဲ ့ အမျှ ဒီတန ် ဖိုးထားမှုတွေရဲ ့ လက ် ကျန ် ဟာ အလကားဟာတွေပဲဆိုတာ ခင ် ဗျားတို ့ သိကောင ် းသိမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ဘယ ် လိုဖြစ ် လို ့ ဒီလိုဖြစ ် ရတာတုန ် းဗျာ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ လူတွေကို မေးမြန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီအထဲက တစ ် ဝက ် ကို နောက ် (၁၀) နှစ ် အတွင ် းမှာ ဘယ ် လောက ် များ သူတို ့ ရဲ ့ တန ် ဖိုးထားမှုတွေ ပြောင ် းလဲသွားကြလိမ ့ ် မလဲဆိုတာကို ကွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် စား ခန ့ ် မှန ် းခိုင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ ကျန ် တဲ ့ သူတွေကိုတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁၀) နှစ ် အတွင ် း ဘယ ် လောက ် များ သူတို ့ ရဲ ့ တန ် ဖိုးထားမှုတွေ ပြောင ် းလဲခဲ ့ ကြသလဲဆိုတာကို ပြောပြခိုင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အင ် မတန ် မှ စိတ ် ဝ ​ င ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ စီစစ ် လေ ့ လာချက ် တစ ် မျိုးကို အထောက ် အကူဖြစ ် စေခဲ ့ ပါတယ ် ။ အကြောင ် းကတော ့ ဒါကနေပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ ကို လူတွေရဲ ့ ကြိုတင ် ခန ့ ် မှန ် းချက ် တွေကို နှိုင ် းယှဉ ် ကြည ့ ် ဖို ့ အခွင ့ ် အရေးပေးခဲ ့ လို ့ ပါ ။ ဆိုပါတော ့ (၁၈) နှစ ် အရွယ ် နဲ ့ အသက ် (၂၈) နစ ် အရွယ ် ရှိတဲ ့ လူတွေရဲ ့ အစီရင ် ခံချက ် တွေရယ ် ၊ နောက ် ပြီး တစ ် သက ် တာလုံး ဒီလို စီစစ ် လေ ့ လာချက ် မျိုးတွေပြုလုပ ် ဖို ့ ဆိုတာတွေပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တွေ ့ ရှိချက ် ပါ ။ ပထမအနေနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ မှန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အသက ် ရလာတာနဲ ့ အမျှ ပြောင ် းလဲမှုဟာ နှေးကွေးလာတယ ် ဆိုတာပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒုတိယတစ ် ခုကျတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ မှားသွားပြီဗျာ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ထင ် သလောက ် နီးပါး မနှေးကွေးဘူးဗျ ။ 
အသက ် အရွယ ် တိုင ် းမှာ အသက ် (၁၈) နှစ ် ကနေ (၆၈) အထိပါတဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အချက ် အလက ် အတွဲထဲမှာက လူတွေဟာ နောက ် (၁၀) နှစ ် အတွင ် းမှာ ဘယ ် လောက ် အပြောင ် းအလဲ သူတို ့ တွေ တွေ ့ ကြုံခံစားရမလဲဆိုတာကို အလွန ် အမင ် း လျှော ့ တွက ် ထားခဲ ့ ကြတယ ် ဗျ ။ 
ဒါကို "" သမိုင ် းအမြင ် လွဲမှားမှုရဲ ့ နိဂုံး "" လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ခေါ ် ဝေါ ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို ဒီသက ် ရောက ် မှုရဲ ့ အရေးပါမှုအတိုင ် းအတာ သဘောသဘာဝကို ပြရမယ ် ဆိုရင ် ဒီမျဉ ် း (၂) ခုကို ခင ် ဗျားတို ့ ဆက ် ယူလို ့ ရပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ဒီမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် တွေ ့ ရမှာက အသက ် (၁၈) နှစ ် အရွယ ် တွေ ကြိုတင ် မျှော ် မှန ် းကြတဲ ့ ပြောင ် းလဲခြင ် းဆိုတာဟာ အသက ် (၅၀) အရွယ ် တွေ တကယ ် လုပ ် နေကြတာတွေလောက ် ပဲကို များပြားကြတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကဲ ဒါဟာ တန ် ဖိုးထားမှုတွေချည ် း သက ် သက ် ပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျန ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာ မျိုးစုံပါဝင ် နေပါတယ ် ။ ဥပမာပြောရမယ ် ဆိုရင ် တော ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ဆိုတာပေါ ့ ။ 
အခုအခါမှာ စိတ ် ပညာရှင ် တွေအခိုင ် အမာဆိုကြတဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် ရဲ ့ အဓိကကျတဲ ့ နယ ် ပယ ် အတိုင ် းအတာ (၅) ခုရှိတယ ် ဆိုတာကို ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက တော ် တော ် များများ သိကြပါတယ ် ။ စိတ ် မူမမှန ် ဖြစ ် မှု ၊ တွေကြုံခံစားဖို ့ အတွက ် ပွင ့ ် လင ် းမှု ၊ နှစ ် လိုဖွယ ် ဖြစ ် မှု ၊ အဖော ် မင ် တတ ် မှု ၊ ပြီးတော ့ အသိအမြင ် တွေပေါ ့ ။ 
နောက ် ထပ ် ပြီးတော ့ လူတွေကို နောက ် (၁၀) နှစ ် မှာ ဘယ ် လောက ် မျာများ အပြောင ် းအလဲဖြစ ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် မိကြသလဲဆိုတာနဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ (၁၀) နှစ ် အတွင ် းမှာ ဘယ ် လောက ် များများ ပြောင ် းလဲခဲ ့ သလဲဆိုတာကို မေးကြည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေရှိရတာက အင ် း... ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ဒီပုံစံကိုပဲ ထပ ် ကာထပ ် ကာ မြင ် ရတာနဲ ့ ကျင ့ ် သားရသွားတော ့ မှာပါဗျာ ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ထပ ် ပြီးတွေရပြန ် တာက ပြောင ် းလဲမှုနှုန ် းက ကွန ် တော ် တို ့ အသက ် ရလာတာနဲ ့ အမျှ နှေးကွေးသွာတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ ဒါပေမဲ ့ အသက ် အရွယ ် တိုင ် းမှာ လူတွေဟာ နောက ် လာမယ ့ ် ဆယ ် စုနှစ ် မှာ သူတို ့ ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် တွေ ဘယ ် လောက ် ပြောင ် းလဲလာမယ ် ဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး လျှော ့ တွက ် ထားကြပါတယ ် ။ 
နောက ် ပြီးတော ့ ဒါက တန ် ဖိုးထားမှုတွေ ၊ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် တွေလိုမျိုး ပေါ ် ပင ် အကြောင ် းအရာတွေ မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အနေနဲ ့ လူတွေကို နှစ ် သက ် မှု ၊ မနှစ ် သက ် မှုတွေကို မေးလို ့ ရပါတယ ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အခြေခံ အကြိုက ် ဆုံးဆိုတာတွေကိုပေါ ့ ။ 
ဥပမာအနေနဲ ့ တော ့ ဗျာ ခင ် ဗျားရဲ ့ အခင ် ဆုံးသူငယ ် ချင ် း အမည ် ၊ အနှစ ် သက ် ဆုံး အားလပ ် ရက ် အမျိုးအစား ၊ အကြိုက ် ဆုံး ဝါသနာ ၊ အကြိုက ် ဆုံး ဂီတအမျိုးအစား ဆိုတာတွေပေါ ့ ။ 
လူတွေဟာ ဒီအကြောင ် းအရာတွေကို အမည ် တပ ် ပြော နိူင ် ကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ထဲက တစ ် ဝက ် ကို "" နောက ် လာ.မယ ့ ် (၁ဂ) နှစ ် မှာ ဒါကပြောင ် းလဲသွား လိမ ့ ် မယ ် လို ့ များထင ် မိလား "" လို ့ ပြောပြခိုင ် းပြီး 
ကျန ် တဲ ့ တစ ် ဝက ် ကိုတော ့ "" လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁ဂ) နှစ ် က ဒါကအပြောင ် းအလဲဖြစ ် ခဲ ့ လား "" လို ့ ပြောပြခိုင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ့ ရှိတာကတော ့ အင ် း...... ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ့ တာ ဒါပါနဲ ့ ဆို (၂) ခါရှိသွားပြီပေါ ့ ဗျာ ၊ ဒီမှာလည ် း ထပ ် လာပြန ် ပါတယ ် ။ လူတွေက သူတို ့ ရဲ ့ အခုလက ် ရှိ သူငယ ် ချင ် းက နောက ် (၁၀) နှစ ် မှာလည ် း သူတို ့ သူငယ ် ချင ် းဖြစ ် နေဦးမယ ် ၊ အခု အနှစ ် သက ် ဆုံး အားလပ ် ရက ် ဟာ နောက ် (၁၀) နှစ ် မှာလည ် း သူတို ့ အကြိုက ် တွေ ့ စေမယ ့ ် အရာပဲတဲ ့ ၊ နောက ် ပြီးတော ့ လည ် း အသက ် (၁၀) နှစ ် လောက ် ပိုပြီးကြီးတဲ ့ လူတွေအားလုံးကပြောကြတာကတော ့ "" ဟာကွာ ၊ ခင ် ဗျားလဲအသိသားနဲ ့ ၊ ဒါဟာ တကယ ် ကို ပြောင ် းလဲနေပြီလေကွာ "" တဲ ့ လေ ။ 
ဒီအထဲက တစ ် ခုခုက အရေးပါပါသလား ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် အကျိုးဆက ် တွေမရှိတဲ ့ မှားယွင ် းတဲ ့ ဟောကိန ် းထုတ ် မှု ပုံစံသက ် သက ် ပဲလားဗျာ ။ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
ဒါက တော ် တော ် တန ် တန ် ကို အရေးပါပါတယ ် ။ ဘာကြောင ့ ် ဆိုတာကိုလည ် း ကျွန ် တော ် ခင ် ဗျားတို ့ ကို နမူနာတစ ် ခုပေးပါဦးမယ ် ။ 
ဒါက အရေးပါတဲ ့ ဘက ် တွေမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် ချခြင ် းကို စိတ ် ရှုပ ် ထွေးစေတာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ယခု ခင ် ဗျားရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံး ဂီတပညာရှင ် နဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁၀) နှစ ် တုန ် းက ခင ် ဗျားရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံး ဂီတပညာရှင ် ကို ခင ် ဗျားကိုယ ် တိုင ် စိတ ် ထဲမှာ ပြန ် မြင ် ကြည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို အထောက ် အကူပြုဖို ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံးကို ပြကွက ် ပေါ ် မှာတင ် ထာလိုက ် ပါတယ ် ။ 
အခုအခါမှာတော ့ လူတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် ခန ့ ် မှန ် းပြောပြခိုင ် းထားတာက လက ် ရှိအနှစ ် သက ် ဆုံး ဂီတပညာရှင ် နောင ် (၁၀) နှစ ် အကြာ ဂီတပွဲတစ ် ခုမှာ ဖျော ် ဖြေတာကို ကြည ့ ် ရှုဖို ့ အတွက ် အခုနေ ငွေဘယ ် လောက ် များ ပေးလိမ ့ ် မလဲဆိုတာကို ပြောပြခိုင ် းပါတယ ် ။ ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် တော ့ အဲဒီလက ် မှတ ် အတွက ် (၁၂၉) ဒေါ ် လာ ပေးကြလိမ ့ ် မယ ် လို ့ လူတွေကပြောကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဗျ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁၀) နှစ ် က သူတို ့ ရဲ ့ အကြိုက ် ဆုံးဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ သူ ယနေ ့ ဖျော ် ဖြေတာကို ကြည ့ ် ရှုဖို ့ ကျတော ့ ဒေါ ် လာ (၈၀) ပဲ ပေးကြမယ ် လို ့ သူတို ့ ကဆိုကြတယ ် ။ 
ကဲဒီတော ့ တကယ ့ ် ကို ယုတ ္ တိတန ် တဲ ့ လောကကြီးမှာ ဒါတွေဟာ ကိန ် းဂဏန ် းက အညီအမျှပဲဖြစ ် သင ့ ် တာပေါ ့ ဗျာ ။ ဒါပေမဲ ့ လည ် းဗျာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လက ် ရှိ အကြိုက ် ဆုံးအရာတွေကို အလိုလိုက ် ဖို ့ အခွင ့ ် အခါအတွက ် ကျတော ့ ပိုပေးကြတယ ် လေ ။ အကြောင ် းကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ တည ် ငြိမ ် မူကို ပိုတွက ် ထားကြလို ့ ပါ ။ 
ဘာ ​ ကြောင ့ ် ဒါက ဖြစ ် လာရတာပါလဲ ။ ကွန ် တော ် တို ့ ကံသေကံမတော ့ မပြောနိူင ် ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဖြစ ် နိူင ် ခြေရှိတာက အမှတ ် ရခြင ် းရဲ ့ လွယ ် ကူမှုနဲ ့ အပြိုင ် ဖြစ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ခြင ် းရဲ ့ အခက ် အခဲကြောင ့ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁၀) နှစ ် က ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် သူဘယ ် ဝါဆိုတာကို မှတ ် သားနိူင ် ကြပေမယ ့ ် လည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် သူဘယ ် ဝါဖြစ ် လာတော ့ မယ ် ဆိုတာကိုတော ့ မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ဖို ့ ခက ် ခဲတယ ် လို ့ ထင ် မိတတ ် ကြပြီး ၊ ဒါဟာ စိတ ် ကူးကြည ့ ် ဖို ့ ခက ် ခဲတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် ၊ ဖြစ ် နိူင ် ခြေမရှိဘူးလို ့ အမှားမှားအယွင ် းယွင ် း ထင ် မြင ် ယူဆကြတာပေါ ့ ။ 
စိတ ် မကောင ် းပါဘူးဗျာ ၊ လူတွေက "" ကျွန ် တော ် တော ့ အဲဒါကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် လို ့ ကို မရဘူးဗျာ "" လို ့ ဆိုလိုက ် တဲ ့ အခါ သူတို ့ တွေဟာ သူတို ့ တွေမှာ ကိုယ ် ပိုင ် စိတ ် ကူး ကင ် းမဲ ့ နေတဲ ့ အကြောင ် းကို ပြောနေကြတာပါ ။ သူတို ့ သရုပ ် ဖော ် ပြောပြနေကြတဲ ့ အဖြစ ် အပျက ် ရဲ ့ ဖြစ ် နိူင ် ခြေမရှိမှုအကြောင ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အခြေခံအကြောင ် းရင ် းကတော ့ အချိန ် ဆိုတာဟာ စွမ ် းအားပြင ် းထန ် တဲ ့ အားတစ ် ခုပါ ။ 
သူက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အနှစ ် သက ် ဆုံးအရာတွေကို ပြောင ် းလဲပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တန ် ဖိုးထားမှုတွေကို ပြန ် လည ် ပုံသွင ် းပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ပင ် ကိုယ ် စရိုက ် တွေကို ပြင ် ဆင ် ပြောင ် းလဲပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ဒီအချက ် ကို အသိအမှတ ် ပြုကြပေမယ ့ ် နောက ် ပြန ် မျှော ် ကြည ့ ် တဲ ့ သဘောမျိုးသက ် သက ် နဲ ့ ပါပဲ ။ 
နောက ် ပြန ် ကြည ့ ် တဲ ့ အခါကျမှသာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဆယ ် စုနှစ ် တစ ် ခု အတွင ် းမှာ ဘယ ် လောက ် များများပြောင ် းလဲမှုတွေ ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာကို သိရှိသဘောပေါက ် တတ ် ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အများစုအတွက ် တော ့ ဗျာ လက ် ရှိအချိန ် ဟာ ပဉ ္ စလက ် ဆန ် တဲ ့ အချိန ် တစ ် ခုပါပဲ ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် အချိန ် ကာလ မျဉ ် းကြောင ် းပေါ ် က အရေးပါတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုပါပဲ ။ 
ဒါဟာ နောက ် ဆုံးမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဖြစ ် လာတဲ ့ အခိုက ် အတန ့ ် ပါ ။ 
လူသားတွေဟာ ပြီးဆုံးပြီလို ့ သူတို ့ တွေ အမှားမှားအယွင ် းယွင ် းနဲ ့ ထင ် မြင ် ယူဆနေကြတဲ ့ လုပ ် လက ် စအလုပ ် တွေနဲ ့ ဖြစ ် နေကြပါတယ ် ။ 
အခု ခင ် ဗျား ဖြစ ် တည ် နေတဲ ့ ပုဂ ္ ဂိုလ ် ဟာ ခင ် ဗျား ဖြစ ် တည ် ခဲ ့ ဘူးတဲ ့ လူတွေအားလုံးလိုပဲ ခဏပန ် း ၊ တဒင ် ္ ဂ ၊ ပြီးတော ့ ယာယီမျှလောက ် ပါပဲဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဘဝမှာ သစ ္ စာတရားလို ့ ဆိုနိူင ် တာတစ ် ခုကတော ့ ပြောင ် းလဲနေခြင ် းပါပဲ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၄ နှစ ် လောက ် က ၊ New Yorker (magazine) က စာစောင ် တခုကို ထုတ ် ပြန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ဘာလဲဆိုတော ့ ဒိုဒိုငှက ် အရိုးတပုံကို Mauritius ကျွန ် းစု က တွင ် းတတွင ် းထဲမှာ ရှာဖွေတွေ ့ ရှိ လိုက ် တဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ကဲ... အဲ ့ သည ့ ် Mauritius ကျွန ် းစု ဆိုတာ ကျွန ် း သေးသေး လေး ပါ Madagascar ကျွန ် းကြီးရဲ ့ အရှေ ့ အရပ ် မှာရှိပြီး Indian ပင ် လယ ် ပြင ် ထဲမှာ ရှိပါတယ ် ။ အဲ ့ သည ့ ် နေရာမှာ ခုန ကပြောတဲ ့ ဒိုဒိုငှက ် အရိုးစုကြွင ် းကို ရှာဖွေတွေ ့ ရှိခဲ ့ ပြီး အဲ ့ သည ့ ် နေရာမှာပဲ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၁၅၀ က သည ် ငှက ် မျိုးတုံး ခဲ ့ တာပါပဲ ။ 
အခုလို ရှေးဟောင ် း ရုပ ် ကြွင ် း ရှာဖွေမှုကို အားလုံးက စိတ ် ဝင ် တစား ရှိကြတယ ် ဘာလို ့ လဲဆို ဒါဆိုရင ် အခု တွေ ့ တဲ ့ အရိုးစု လေး တစုံနဲ ့ ဒိုဒို ငှက ် ဘယ ် လိုဆိုတာ သေသေချာချာ သိနိုင ် ပြီ ပေါ ့ ။ 
ကဲ ကြည ့ ်.... တကမ ္ ဘာလုံးမှာ ရှိတဲ ့ ပြတိုက ် တွေမှာ ဒိုဒိုငှက ် ရဲ ့ အရိုးတွေ ရှိကြပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် သူမှ.. ဘယ ် သူမှ သဘာဝ သမိုင ် းပြတိုက ် မှာတောင ် မှ Mauritius ကျွန ် းမှာ ရှိတဲ ့ ပြတိုက ် နော ် - အဲ ့ ဒီမှာတောင ် ဒိုဒိုငှက ် တကောင ် တည ် းက ရတဲ ့ အရိုးနဲ ့ ပြန ် စဉ ် ထားထဲ ့ အရိုးစု မရှိပါဘူး ။ 
ဒါဟာ... လုံးဝ အမှန ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
တကယ ့ ် အမှန ် က British Museum က စုဆောင ် း မှုများ ထဲမှာ ဒိုဒိုငှက ် ရဲ ့ အရိုးစု အပြည ့ ် အစုံ ရှိခဲ ့ ဘူးပါတယ ် ၁၈ ရာစုနှစ ် အထိ ဆိုပါတော ့.. ဘယ ် လိုပုံလဲ ဆိုရင ်... ကျပ ် စည ် းထားတဲ ့ အကောင ် ၊ အရေခွံတွေ ကျန ် သေးတယ ် ဒါပေမဲ ့... ဘယ ် လိုဖြစ ် သလဲ ဆိုတော ့... နေရာအခက ် အခဲ ကြောင ့ ် သူတို ့ က (ဗြိတိန ် ပြတိုက ်) ငှက ် ရဲ ့ ခေါင ် းကို ဖြတ ် ၊ ခြေကို ဖြတ ် ပြီး တော ့ ကျန ် တဲ ့ အရာ အားလုံးကို မီးပုံထဲ မီးရှို ့ လိုက ် တယ ် 
အခု သူတို ့ ရဲ ့ (ဗြိတိန ် ပြတိုက ်) website ကို သွားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် သူတို ့ မှာ စာရင ် း ရှိပါတယ ်... ဘာပြောလဲ ဆိုတော ့.. ကျန ် တာတွေ အားလုံးက မီးဘေး သင ့ ် သွားပါတယ ် တဲ ့ ။ 
ဒါဟာ အမှန ် လုံးလုံး မဟုတ ် ပါဘူး... ကဲ ထားပါလေ ။.. 
ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ စာစောင ် ရဲ ့ မျက ် နှာဖုံး ကတော ့ ဒီ ဓာတ ် ပုံပါပဲ ကျနော ် အပါအဝင ် လူတော ် တော ် များ က တွေးပါတယ ်... Tina Brown ဆိုတဲ ့ အမျိုး သမီးဟာ ဒီ ဓါတ ် ပုံတွေကို ခုနက New Yorker (magazine) ဆီကို ယူလာ ပေးတဲ ့ အတွက ် အင ် မတန ် ကို တော ် ပါတယ ် ။ ဘာလို ့ လဲ ဆိုတော ့ ဒီ ဓါတ ် ပုံကြောင ့ ် ကျနော ့ ် ဘဝကြီးက ပြောင ် းလဲသွားတယ ် ။ 
ကျနော ် ဒီ ကိစ ္ စနဲ ့ ရူး သွပ ် မှု စတင ် လာပါတယ ် ဒီ ဓါတ ် ပုံဟာ လှပရုံတင ် မကပါဘူး အရောင ် ၊ အတိမ ် အနက ် ၊ အနုစိတ ် မြင ် တွေ ့ ရမှု ဒီ နှုတ ် သီးကို တွဲထားတဲ ့ ၀ါယာကြိုး ဒါတွေ ဟာ အရင ် က ထိန ် းသိမ ် း သူ ဘယ ် လို ဒီအရိုးစုကို တွဲထားတယ ် ဆိုတာ ့ ရာဇဝင ် နောက ် ခံကို ဒီ ဓါတ ် ပုံက ညွန ် ပြနေပါတယ ် 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ကျနော ့ ် ဘာသာ ကျနော ် စဉ ် းစား မိတယ ် အကယ ် ၍ သာ.. ကျနော ့ ် ကိုယ ် ပိုင ်... ဒိုဒို ငှက ် ရုပ ် ကြွင ် း ရှိခဲ ့ မယ ် ဆို ရင ် မကောင ် း ဘူး လား ဗျာ... 
(ရယ ် မော ကြသည ်) အဲ ့ ဒါကြောင ့ ်... ဒီနေရာမှာ ကျနော ် တခု ပြောချင ် တာက ကျနော ့ ် ဘဝမှာ အရာဝထ ္ ထု တွေ.. အကြောင ် း အရာတွေက ပြောတဲ ့ ကိစ ္ စ တွေ ကြောင ့ ် ရူးသွပ ် မှုတွေ နဲ ့ အချိန ် ကုန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အခုဟာကတော ့... နောက ် ဆုံး ပေါ ် ရူးသွပ ် ခြင ် း တခုပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျနော ် ဘာတွေ စတင ် ရှာဖွေသလဲ ဆိုတော ့ ဘယ ် သူများ ဘယ ် လို ပစ ္ စည ် း ကိရိယာ ရောင ် း သလဲ.. ဘယ ် လို မော ် ဒယ ် လ ် (ငှက ် ရုပ ်) ရနိုင ် မလဲ ပေါ ့ ။ အဲ ့ ဒါနဲ ့.. ကျနော ် ကိုးကားလို ့ ရမယ ့ ် စာရွက ် စာတမ ် း တွေ ၊ လှပတဲ ့ ဓါတ ် ပုံတွေအများကြီး တွေ ့ လာတယ ် 
ဒိုဒို ငှက ် ရိုး တော ့ မပါဘူး နော ် ။ ဒါပေမဲ ့... ကျနော ် က စမိပြီကိုး... 
ဒါလိုနဲ ့ ပဲ ကျနော ် ဒိုဒိုငှက ် ရိုး ဓါတ ် ပုံပေါင ် း ရာချီ ပြီး စုမိလာတော ့ အဲ ့ ဒါတွေအား လုံးကို ကျ နော ် "" Creative Projects "" folder မှာ သိမ ် းတယ ် ဗျာ ။ ဒါကတော ့ ကျနော ့ ် ဦးဏှောက ် ကြီးအတွက ် ဂိ ုထောင ် ကြီး ပေါ ့ ဗျာ.. ကျနော ် စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ အရာအားလုံးကို အဲ ့ ဒီ ဖိုလ ် ဒါ မှာ သိမ ် း တယ ် ။ 
ကျနော ် အတွက ် internet connection ရတိုင ် း.. အဲ ့ ဒီ ထဲကို သိချင ် တဲ ့ အရာတွေ သိမ ် းတယ ် ။ အရာ အားလုံး... လက ် စွပ ် လှလှ လေး က အစ.. လေယာဉ ် ပျံ ဦးခေါင ် း စက ် ခန ် း နေရာ အထိ.. 
ဒီ သော ့ တံကတော ့ Marquis du Lafayette က George Washington ဆီကို ပို ့ ပေးခဲ ့ တာပါ ။ Bastille ကို သိမ ် း ပိုက ် နိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အတွက ် အောင ် ပွဲခံနိုင ် အောင ် လို ့ ပေါ ့... 
ရုရှားတွေ ရဲ ့ နျူကလီးယား ပစ ် တင ် ရန ် သော ့ အပေါ ် မှာ တွေ ့ ရတဲ ့ သော ့ ကတော ့ ကျနော ် eBay ကတွေ ့ တာပါ ။ အောက ် မှာ တွေ ့ ရတဲ ့ ပုံကတော ့ ကျနော ် ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် ထားတာပါ ။ ဘာလို ့ လဲ ဆိုတော ့ ကျနော ် eBay က သော ့ ကို မဝယ ် နိုင ် လို ့ ပါ ခင ် ဗျာ ။ 
Storm trooper ၀တ ် စုံများ... Middle Earth မြေပုံ... ဒါကတော ့ ကျနော ် ကိုယ ် တိုင ် ဆွဲထားတာ ။ ဒီဟာကတော ့ ဒိုဒို ငှက ် ရိုး folder 
ပုံ ၁၇၀၀၀ 20 gigabytes ကျော ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေ ပေါ ့ ဗျာ.. အမြဲတမ ် း ထပ ် တိုး နေတုန ် း ပါပဲ.. 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ တနေ ့ တော ့... ၂ပါတ ် ကျော ် ကြာတဲ ့ အခါ.. နေဦး ဗျ.. ၁ နှစ ် ကျော ် ကြာ တဲ ့ အခါ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ်.. ကျနော ့ ် သားသမီး တွေနဲ ့ ပန ် းချီပစ ္ စည ် း ရောင ် း တဲ ့ ဆိုင ် ထဲမှာ ကျနော ် က ရွှံ ့ ပစ ္ စည ် း လေး တချို ့ ဝယ ် တယ ် ပေါ ့ ဗျာ.. ကလေး တွေနဲ ့ ရွှ ံရုပ ် လုပ ် မယ ် ဆိုပြီး 
ကျနော ် က Super Sculpeys ရယ ် ၊ ၀ါယာကြိုး နဲနဲ ရယ ်.. နောက ် လိုအပ ် မယ ် ထင ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် း တချို ့ လဲ ပါတယ ် 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ကျနော ် Sculpey ကို ကြည ့ ် ပြီး စဉ ် း စား မိတယ ်.. အကယ ် ၍ သာ.. ဟုတ ် တယ ်.. အကယ ် ၍ သာ.. ငါဟာငါ ဒိုဒိုငှက ် ရဲ ့ ဦးခေါင ် း ခွံကို လုပ ် နိုင ် မယ ် ဆိုရင ် 
ကျနော ် တခုတော ့ ပြောမယ ် နော ်... ကျနော ် ပန ် းပုဆရာ မဟုတ ် ပါဘူး ကျနော ် ဟာ ပုံတခုကို တူအောင ် ပဲ လုပ ် တတ ် တာပါ ။ 
ကျနော ့ ် ကို ဆွဲထားတဲ ့ ပုံတခု ပေး ဗျာ ။ နောက ် ပြီး ဘယ ် လိုပုံစံတူစေချင ် လဲ ပြော နောက ် ပြီး crane, scaffolding ပေး.. "" Star Wars "" က အပိုင ် း အစတွေပေး အထူးသဖြင ့ ် "" Star Wars "" က အပိုင ် း အစတွေ ပေါ ့ ဗျာ အဲ ့ သည ့ ် အလုပ ် ဆို.. ကျနော ် တနေကုန ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ဗျာ.. 
အဲ ့ ဒီအလုပ ် နဲ ့ ပဲ ကျနော ် အသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် းပြု လာတာ ၁၅နှစ ် ရှိပါပြီ ခင ် ဗျာ.. 
ဒါပေမဲ ့.. ဒီလိုပုံမျိုး ပေးဗျာ.. ကျနော ့ ် သူငယ ် ချင ် း Mike Murnane က ဒါကို ထုဆစ ် ထားတာပါ.. ဒါကတော ့ Star Wars အတွဲ ၂ အတွက ် ပုံကြမ ် း ဒါမျိုးကိုတော ့ ကျနော ် မလုပ ် ပါဘူး.. တချို ့ လူတွေကတော ့ ဒီလိုမျိုး လုပ ် တတ ် ကြပါတယ ်.. နဂါးတွေ... နူးညံ ့ တဲ ့ အရာတွေ ပေါ ့ ဗျာ 
ဒါပေမဲ ့... အဲ ့ ဒီ ့ ဒိုဒိုငှက ် ခေါင ် းခွံတွေ ကို ကျနော ် ကြည ့ ် တာကြာလာတဲ ့ အခါမှာ ဒီငှက ် ရဲ ့ အချိုးအစား တည ် ဆောက ် ပုံကို နားလည ် လာတယ ် ။ အဲ ့ ဒါဆိုရင ် ကျနော ် ပုံတူကူးလုပ ် လို ့ ရပြီ ပေါ ့ ။ ကျနော ် ဆိုလိုတာက.. ဒါဟာ ဒီလောက ် ခက ် ခဲတဲ ့ အရာ မဟုတ ် တော ့ ဘူး ။ 
အဲ ့ ဒါနဲ ့.. ဒီငှက ် ရဲ ့ အကောင ် းဆုံး ဓါတ ် ပုံတွေ ကို ကျနော ် ရှာနိုင ် သလောက ် ရှာတယ ် ဗျာ 
ရနိုင ် သမျှ အကိုးအကား ကျနော ် ဆွဲတယ ် ဗျာ.. နောက ် ဆုံး.. ကျနော ် ဒီ ပုံလှလှလေးကို ရှာတွေ ့ မိတယ ် ဗျ ။ 
eBay မှာ လူတယောက ် က ရောင ် းနေတာ အဲ ့ ဒါ အမျိုး သမီး တယောက ် ဆိုတာ သေချာတယ ် ။ အမျိုးသမီး တယောက ် ရ ဲ ့ လက ် 
ကျနော ့ ် မိန ် းမ လက ် အရွယ ် လောက ် ရှိလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ခန ် ့ မှန ် း လိုက ် တယ ် ဗျာ အဲ ့ ဒါနဲ ့ ပဲ ကျနော ် လည ် း ကျနော ့ ် မိန ် းမ ရဲ ့ လက ် မကို တိုင ် း တယ ် ဗျာ ။ နောက ် ပြီး ခေါင ် းခွံကို လက ် မ အတိုင ် း နဲ ့ အချိုး ချတယ ် 
ပြီးတော ့ တကယ ် အကောင ် အရွယ ် ရအောင ် ချဲ ့ လိုက ် တယ ် ဗျာ.. အဲ ့ ဒီကနေ စတာပါပဲ ကျနော ့ ် မှာ ရှိတဲ ့ အခြား ကိုးကားချက ် တွေနဲ ့ နှိုင ် းယှဉ ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး နှုတ ် သီးက ဘယ ် လောက ် ကြီး သင ့ ် သလဲ စသည ် ပေါ ့ ဘယ ် လောက ် ရှည ် သင ့ ် သလဲ.. စသည ် ဖြင ့ ် 
အဲ ့ သလိုနဲ ့ နာရီ အနည ် းငယ ် ကြာတော ့.. ကျနော ် လုပ ် ဖြစ ် သွားတယ ် ဗျ တကယ ် တမ ် းတော ့ အတော ် ပီပြင ် တဲ ့ ဒိုဒိုငှက ် ခေါင ် းခွံဗျ ။ ဘယ ် လိုပြောရမလဲဆို ရင ်... ဥပမာ ရှုပ ် ပွနေတဲ ့ အခန ် းတခု ကို ရှင ် းကြမယ ် ဆိုပါတော ့ ဗျာ.. ပစ ္ စည ် း တခုခြင ် း စကောက ် မှပဲ ရမယ ် ဗျ ။ တခန ် းလုံးကို ချက ် ချင ် း ရှင ် း လို ့ မရဘူး ။ 
ကျနော ် က ဒိုဒိုငှက ် အရိုးစု ကို စဉ ် းစားတာမဟုတ ် ဘူး ။ ကျနော ် သိလိုက ် ရတာ.. ကျနော ် ဦးခေါင ် းခွံ ပြီး သွားတယ ် နောက ် ပြီး ၀ါယာကြိုးနဲ ့ တွဲထားတာက အနောက ် မှာ ကျောရိုး ရှိရမဲ ့ ဘက ် ကို ထွက ် နေတယ ် 
နောက ် အခြား ကိစ ္ စတွေ ကျနော ် စိတ ် ဝင ် စား ရူးသွပ ် ခဲ ့ တာကတော ့ ကျောရိုးတွေ အရိုးစုတွေကို ကျနော ် တတ ် နိုင ် သလောက ် စုဆောင ် းခဲ ့ တယ ် 
ကျနော ် ဘာကို နားလည ် လာသလဲဆိုရင ် ဒီကျောရိုးတွေက ဘယ ် လို စယန ္ တရား လို လှုပ ် ရှားတယ ် ကို သိလာတယ ် ။ ကျနော ် စတင ် အတုခိုးတယ ် ဗျာ ။ 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ခလုပ ် တခုခြင ် း ကျောရိုး တဆစ ် ခြင ် း... ကျနော ် စတင ် တပ ် ဆင ် တယ ် ။ 
အဲ ့ သလို နဲ ့... တနေ ့ လဲကုန ် ရော.. ကျနော ့ ် မှာ အတော ် ဟုတ ် တဲ ့ အရိုးခွံရလာတယ ် ဗျ ။ အသင ့ ် တင ့ ် ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ကျောရိုးနဲ ့.. တင ် ပါးဆုံရိုး တဝက ် ပေါ ့ ဗျာ 
အဲ ့ ဒီနောက ်.. ကျနော ် ဆက ် လုပ ် တယ ် ဗျာ.. အကိုးအကားတွေ ထပ ် ရှာတယ ် ရှာလို ့ တွေ ့ သမျှ အကိုးအကား - ပန ် းချီ ၊ ဓါတ ် ပုံလှလှ လေး တွေ 
ဒီကောင ် ကို ကြည ့ ်... ကျနော ် ဒီကောင ် ကို သိပ ် ကြိုက ် တာ ။ သူက ဒိုဒိုငှက ် ခြေထောက ် ရိုးကို scanner ပေါ ် မှာ ပေတံနဲ ့ တင ် ထားတာဗျ 
အဲ ့ ဒီလို တိကျမှုမျိုးကို ကျနော ် ကလိုချင ် တာ ဒါနဲ ့ နောက ် ဆုံးမှာ ရှိသမျှ အရိုးတွေကို ဆက ် စပ ် ပြီး ကျနော ် ပုံတူတခု လုပ ် ဖြစ ် သွားပါတယ ် 
အဲ ့ သည ် နောက ်.... ၆ပါတ ် အကြာမှာ ကျနော ် ကိုယ ် ပိုင ် ဒိုဒို အရိုးစုကို ဆေးသုတ ် ပြီး သေသေချာချာ ထာင ် ထားနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
ဒီမှာကြည ့ ် ဗျာ... ပြတိုက ် အတွက ် ကျနော ် စာတမ ် းလေး တောင ် လုပ ် ထား ပါတယ ် ။ အဲ ့ ဒီမှာ ဒိုဒိုငှက ် ရဲ ့ ရာဇဝင ် အကျဉ ် းချုပ ် 
TAP ပလပ ် စတစ ် ကတော ့ ့ - ကျနော ် ဓါတ ် ပုံမရိုက ် ထားမိဘူးဗျာ ပြတိုက ် က မှန ် ပုံး ပါပဲ ။ 
ကျနော ့ ် အိမ ် မှာ ဒီကောင ် အတွက ် ထားစရာ နေရာ မရှိပါဘူး ဒါပေမဲ ့.. ကျနော ် စခဲ ့ တာကို အဆုံးသတ ် ရမယ ် လေ 
အမှန ် တော ့ ဒါတွေအားလုံးဟာ ကျနော ့ ် အတွက ် အပြောင ် း လဲကြီး ပြောင ် း လဲ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျနော ် အစောက ပြောခဲ ့ သလိုပါပဲ.. ကျနော ့ ် ဘဝက ဒီ ပစ ္ စည ် းတွေ က ပြောတဲ ့ ပုံပြင ် တွေကြောင ့ ် စိတ ် ဝင ် စားစရာ ဖြစ ် ခဲ ့ အဲ ့ ဒီလိုပါပဲ.. ကျနော ် ကိုယ ် တိုင ် မရ ရအောင ် လုပ ် ရင ် းကနေ သူတို ့ တွေကို ချစ ် တတ ် လာတယ ်.. နက ် နက ် နဲနဲ သိလာတယ ် 
Creative Projects Folder ထဲမှာ ကျနော ် အခုလတ ် တလော လုပ ် နေတဲ ့ projects တွေ အများကြီးပဲဗျ ကျနော ် လုပ ် နေဆဲ ကိစ ္ စများ... နောက ် ပြီး.. နောင ် တချိန ် မှ လုပ ် မည ့ ် ကိစ ္ စများ တချို ့ ကတော ့ လည ် း ကျနော ် ရှာဖွေတွေ ့ ရှိယုံသာ ရှိပြီး ၀ယ ် မယ ်.. ကိုင ် ကြည ့ ် မယ ် ထိကြည ့ ် မယ ်.. ဒီလောက ် နဲ ့ ပြီးမည ့ ် ကိစ ္ စများ 
ဒါပေမဲ ့ ပြောရမယ ် ဆိုရင ် မသိရသေးတဲ ့ အကြောင ် းတွေ အများကြီး သိလာရတယ ် ကျနော ် ဘယ ် လို ပုံစံလုပ ် ပေးရမလဲ မတူတဲ ့ ကိစ ္ စလေး တွေပေါ ့ ကျနော ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် R2D2 (စက ် ရုပ ်) ရှိပါတယ ် ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် း ပြောရမယ ် ဆိုရင ်.. ဒီလို ပုံစံလုပ ် တယ ် ဆိုတာ ကျနော ့ ် အတွက ် လွယ ် ပါတယ ် ခင ် ဗျ 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ပဲ ကျနော ့ ် ရဲ ့ "" Creative Projects "" folder ကို နောက ် တခေါက ် ပြန ် ကြည ့ ် မိတယ ် ဘာကို သွားတွေ ့ လဲ ဆိုတော ့ Maltese စွန ် ငှက ် ကို သွားတွေ ့ တယ ် 
ကျနော ့ ် အတွက ် ရီရတယ ် ဗျ Hammett ၀တ ္ တုထဲက အကြောင ် းအရာ လေး တခုကို နှစ ် သက ် မိလို ့ ဘာလို ့ လဲ ဆိုတော ့ ကမ ္ ဘာကြီး မှာ လူ တန ် းစား ၂မျိုး ၂စား ခွဲခြားထား တယ ် ဗျ Chandler လူမျိုးရယ ် Hammett လူမျိုးရယ ်, ကျနော ် ကတော ့ လုံးဝ Chandler လူမျိုးပါ ။ (၀ထ ္ တု ထဲက အကြောင ် း ပြောနေခြင ် း ဖြစ ် ၏. ၀ထ ္ ထုကို ဖတ ် ကြည ့ ် ပါ) 
ဒီကိစ ္ စမှာ တော ့ စာရေးဆရာ အကြောင ် း ပြောချင ် တာ မဟုတ ် ပါဘူး စာအုပ ် အကြောင ် း လဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ရုပ ် ရှင ် အကြောင ် း ဇာတ ် လမ ် း အကြောင ် း လဲမဟုတ ် ပါဘူး အခုပြောမှာ အဲ ့ သည ့ ် ထဲက ပစ ္ စည ် း နဲ ့ သူ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ဒါဆိုရင ် ဒီပစ ္ စည ် းဟာ လက ် ခံပစ ္ စည ် း လိုပါပဲ.. အမျိုးမျိုး လက ် ခံလို ့ ရတယ ် 
ပထမဦးဆုံး... ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ ဒီပစ ္ စည ် းကြီး ရှိတယ ် 
"" Kniphausen သိန ် းငှက ်. "" ပေါ ့ ဗျာ ဒါဟာ အခမ ် းအနားတွေမှာ မှ အသုံးပြု ရတဲ ့ ပစ ္ စည ် း 1700 မှာ Swedish မြို ့ စား အတွက ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုပါတော ့ ဘယ ် လို ပုံစံနဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ တာလဲ ဆို ရင ် Hammett က သူ ့ ရဲ ့ ခံစားချက ် တွေကို Maltese စွန ် ငှက ် အတွက ် ရေးခဲ ့ တယ ် 
Hammett က သူ ့ စာအုပ ် တွေအတွက ် ဒီ စိတ ် ကူးယဉ ် ငှက ် ကို ဖန ် တီး ခဲ ့ တာနော ် 
အားလုံးကို စာသားတွေနဲ ့ ပဲ ဖန ် တီးတာ.. အဲ ့ ဒါကြီး က engine ပဲ အဲ ့ ဒီ အင ် ဂျင ် ကြီးကပဲ သူ ့ စာအုပ ် ဖြစ ် အောင ် တွန ် းပေးတာ.. ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ဖြစ ် အောင ် တွန ် း တာ နောက ် ဖန ် တီးမှုကတော ့ အဲ ့ သည ့ ် ၀ထ ္ ထုထဲက Hammett ဖန ် တီး လိုက ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် း Kniphauser သိန ် းငှက ် ကို ခံစား ပြီး လုပ ် ထားတယ ် ။ ရုပ ် ရှင ် တခုလုံးကို လဲ ဒီ ငှက ် ကပဲ ဦး ဆောင ် တယ ် 
နောက ်.. စတုတ ္ ထ အဆင ့ ် ကတော ့ နောက ် ထပ ် ဒီကမ ္ ဘာထဲမှာ အရာဝတ ္ ထု အသစ ် ထွက ် ပေါ ် လာတယ ် သူ က ရုပ ် ရှင ် အတွက ် ဇာတ ် ကြောင ် း... သူ က ကိုယ ် စား ပြုတယ ် အဲ ့ ဒါ က နေ.. သူ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လုပ ် ကိုင ် ခွင ့ ် နောက ် ထပ ် အသစ ် အသစ ် လိုချင ် စရာကြီး ဖြစ ် လာတယ ် 
အဲ ့ သလိုနဲ ့ ပဲ.. ကျနော ် အတွင ် းကျကျ လေ ့ လာရတော ့ တယ ် ။ 
အမှန ် ကတော ့ ကျနော ် လေ ့ လာမှုတွေလုပ ် ထား တယ ် ခင ် ဗျ လွန ် ခဲ ့ သော နှစ ် အနည ် းငယ ် ကပေါ ့ ဗျာ.. အဲ ့ ဒါကြောင ့ ် အဲ ့ ဒီ folder ရှိနေတာ 
ကျနော ် ပုံတူ တခု ၀ယ ် လိုက ် တယ ်... တော ် တော ် စုတ ် ပြတ ် တဲ ့ ပုံတူလေး ပါ.. Maltese Falcon ကို eBay က ၀ယ ် လာတာ နောက ် ပြီး ကျနော ် ဓါတ ် ပုံအတော ် များများကို လဲ ကူးခဲ ့ ပြီးပါပြီ တန ် သင ့ ် သော အကိုးအကားလဲ ရှိပြီးပြီ ခင ် ဗျ 
ဒါပေမဲ ့... ကျနော ် နက ် နက ် နဲနဲ လေ ့ လာလိုက ် တော ့ ဘာကို ရှာတွေ ့ လိုက ် ရလဲ ဆိုရင ် ကျနော ် ဟာ ဒီငှက ် ရဲ ့ အကြောင ် းကို အတွင ် း ကျကျ သိချင ် တာဗျ ဒီငှက ် ဟာ ပထမဦးဆုံး ရှေ ့ ဆောင ် လမ ် းပြ ငှက ် ဗျ.. Christie 's (စာအုပ ် ဆိုင ်) မှာ1994 က ရောင ် း သွားတယ ် အဲ ့ ဒါနဲ ့ ကျနော ် လဲ ရှေးဟောင ် း စာအုပ ် အရောင ် းဆိုင ် ကို ဆက ် သွယ ် တယ ် ဗျာ ဘယ ် သူ ့ မှာ မူရင ် း Christie စာအုပ ် အညွှန ် း ရှိသလဲ လို ့ ပေါ ့ အဲ ့ ဒါနဲ ့ ဒီ ရင ် သတ ် ရှုမောဖွယ ် ကောင ် းတဲ ့ ပုံကို ကျနော ် ရှာတွေ ့ လိုက ် တယ ် သူ ့ မှာ အရွယ ် အစား အညွန ် းလဲ ပါတယ ် ခင ် ဗျ 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ကျနော ် လည ် း ဓါတ ် ပုံကို ကူးတယ ် ဗျာ ။ နောက ် ပြီး ပုံကြီး ချဲ ့ တယ ် 
နောက ် ထပ ် အခြား အကိုးအကားတွေလဲ ဆက ် တွေ ့ တယ ် ခင ် ဗျ Avi [Ara] Chekmayan, New Jersey က အယ ် ဒီတာက အရင ် တွေ ့ တယ ် ဗျာ Maltese စွန ် အကောင ် ပုံတူ ၁၉၉၁ ခုနှစ ် မှာ ပျံကျ စျေးက ပေါ ့ ဗျာ အဲ ့ ဒီကောင ် ဟာ တကယ ့ ် အစစ ် ဟုတ ် မှ ဟုတ ် ရဲ ့ လားဆိုတာ သက ် သေပြဖို ့.. အဲ ့ ဒီလူ ၅နှစ ် လောက ် ရှာလိုက ် ရတယ ် ဗျ လေလံတင ် သူတွေ ရဲ ့ လိုအပ ် ချက ် ပေါ ့ ဗျာ ဘာလို ့ လဲ ဆိုတော ့ အဲ ့ ဒီကိစ ္ စနဲ ့ ပါတ ် သတ ် ပြီး ဟုတ ် လား မဟုတ ် လား အငြင ် းပွားမှုလေး တွေက ရှိ ခဲ ့ တယ ် 
အဲ ့ ဒီ ကောင ် က.. ပြောရမယ ် ဆိုရင ် အဲ ့ ဒီခေတ ် က ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် ရင ် အသုံးပြုလေ ့ ပြုထ ရှိတဲ ့ ပစ ္ စည ် း မျိုး မဟုတ ် ဘူး နော ် 
ရီတော ့ ရီရတယ ် ဗျ.. စစ ် -မစစ ် ဆိုတာကို သိအောင ် ကိုပဲ အတော ် လေး ကြာတယ ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့.. ကျနော ် ဆို ဒီပစ ္ စည ် းကို ကြည ့ ် ရုံနဲ ့ တင ် အဲ ့ ဒါ အစစ ် ကြီးဆိုတာ ကျနော ် ပြောရဲတယ ် ဗျာ ပုံစံခွက ် အတူတူ ကလုပ ် ထားတာ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီပစ ္ စည ် းကျမှ လေလံတင ် တော ့ စကားများတဲ ့ ကိစ ္ စက ရှိနေတယ ် ဒီပစ ္ စည ် းရဲ ့ နောက ် ကြောင ် းကို ပြန ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ်.. ဒီပစ ္ စည ် းကို လေလံတင ် ရောင ် းတဲ ့ ဆိုင ် ကျနော ့ ် စိတ ် ထင ် ၁၉၉၅ လောက ် က ဒေါ ် လာ ၁ သိန ် းနဲ ့ ရောင ် းခဲ ့ တယ ် ဘာလေးပါ ပါလဲဆိုတော ့.. ဒီအောက ် မှာ မြင ် နိုင ် တယ ် ဗျာ အရှေ ့ ပုံတင ် မဟုတ ် ဘူး ဘေး ဘက ် ၊ နောက ် ဘက ် နောက ် တဘက ် က ပုံပါ မြင ် နိုင ် တယ ် ဗျ 
ဒါဆိုရင ် ကျနော ့ ် မှာ လိုအပ ် တဲ ့ အခြေခံ ပစ ္ စည ် းတွေရပြီ Maltese စွန ် ငှက ် ကို ပုံစံတူလုပ ် ဖို ့ 
သူတို ့ ဘယ ် လိုလုပ ် သလဲ ၊ ဘယ ် ကနေ ဘယ ် လို စလုပ ် သလဲ ၊ ကျနော ် ဘာမှ မသိဘူး 
အဲ ့ ဒီတော ့ ကျနော ် က ဘာလုပ ် သလဲဆိုတော ့.. ဒိုဒိုငှက ် လုပ ် တုန ် းကလိုပဲ ကျနော ် မှာ ရှိတဲ ့ အကိုးအကားတွေကို ပုံအပြည ့ ် ချဲ ့ တယ ် အဲ ့ ဒီနောက ် အကြမ ် းပုံတွေ ကို ညှပ ် ထုတ ် ပြစ ် တယ ် ဗျာ အဲ ့ သည ့ ် ပုံကြမ ် းတွေကိုပဲ ရုပ ် လုံးပေါ ် လာအောင ် ကိုးကားတယ ် 
Sculpey ယူပြီးတော ့ အတုံးကြီး လုပ ် တယ ် အဲ ့ သလိုနဲ ့ လုပ ် ရင ် း လုပ ် ရင ် း သည ် ပုံရလာတယ ် ဗျာ 
တဖြည ် းဖြည ် းခြင ်.. အမွေးအတောင ် တခုခြင ် း.. အနုစိတ ် ကျနော ် လုပ ် ရင ် း နဲ ့.. ဘာရလာသလဲဆိုတော ့ Super Sculpey သုံးပြီး တီဗီရှေ ့ မှာ အလုပ ် လုပ ် တာနော ် ကျနော ့ ် အမျိုးသမီး ဘေး မှာထိုင ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ လုပ ် သမျှ အစအဆုံး ဒီပုံတပုံပဲ ရိုက ် မိတယ ် ဗျာ 
နောက ် ဆုံး လုပ ် ရင ် းနဲ ့.. ကျနော ် ဒါလေး ရလာတယ ် သိပ ် မဆိုးလှတဲ ့ Maltese စွန ် ငှက ် ပေါ ့ 
ပြန ် ပြောရရင ် လဲ.. ကျနော ် ပန ် းပုဆရာမဟုတ ် ပါဘူး အဲ ့ ဒီ အတွက ် ကြောင ့ ် လဲ ကျနော ် နည ် းလမ ် းတွေလည ် း မသိပါဘူး ကျနော ့ ် သူငယ ် ချင ် း Mike က Sculpey သုံးပြီး ဘယ ် လိုလုပ ် လှပချောမွတ ် တဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ရလဲဆိုတာ ကျနော ် မသိဘူး ကျနော ် ဘယ ် လိုမှ လုပ ် လို ့ ကို မရခဲ ့ ပါဘူး 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ကျနော ် ကိုယ ် ပိုင ် လုပ ် ခုံကို သွားတယ ် ကိုယ ် တိုင ် ပဲ မိုလ ် သွင ် းပြီး ကော ် နဲ ့ ပုံဖော ် တယ ် အဲ ့ ဒီ ကော ် ကြောင ့ ် ပဲ ဖန ် နဲ ့ ချောနေတဲ ့ အချောသတ ် ကို ရတယ ် 
ကဲ.. သည ် မှာ နည ် းအမျိုးမျိုး နဲ ့ ဘယ ် လို ချောမွတ ် တဲ ့ အပြီးသတ ် ကို ရလဲဆိုတာ သိလာတယ ် 
ကျနော ့ ် အကြိုက ် ကတော ့ အမဲရောင ် ဆေးခံနဲ ့ အခါ ရ၀ လောက ် သုတ ် တယ ် 
ပြီးတော ့ အဲ ့ ဒါကို နောက ် ၃-၄ရက ် လောက ် ထပ ် ဖျန ် းတယ ်... ဆေးရည ် တွေ တောက ် တောက ် ကျတာ မှ မနည ် းမနော ဒါပေမဲ ့ အဲ ့ သလိုလုပ ် လိုက ် ချင ် းအားဖြင ့ ်.. တကယ ် ကို လှပတဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ဖန ် သားလို ချောမွတ ် တဲ ့ မျက ် နှာပြင ် ရလာတယ ် 
triple-zero steel wool နဲ ့ အချောသတ ် တယ ် 
ဒီ အဆင ့ ် ကို ရောက ် လာရတဲ ့ အတွက ် အကောင ် းဆုံး ကတော ့ ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာဗျာ.. နောက ် ဆုံး သူတို ့ ဒီငှက ် ကို ထုတ ် လာတော ့ စားပွဲပေါ ် တင ် တယ ် ဗျာ.. ပြီးတော ့ လှည ့ ် လို ့ လဲ ရတယ ် ဗျ 
အဲ ့ ဒီတော ့ ကျနော ် ကလဲ သေချာအောင ် screen-shot တွေ freeze-frame တွေယူပြီး 
နောက ် ပြီး အလင ် း နဲ ့ ကစားကြည ့ ် တယ ် ဗျာ.. ကျနော ် က အလင ် းကို တနေရာထဲမှာ ပုံသေ ကိုင ် ထားပြီး... အလင ် းရောင ် ပြန ် ဟတ ် တာကို လဲ တူအောင ် ယူတယ ် ကျနော ် အဲ ့ သည ့ ် လောက ် ထိ အသေးစိတ ် ရအောင ် ယူခဲ ့ ပါတယ ် 
နောက ် ဆုံး ကျနော ် ရလာတာကတော ့.. ကျနော ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် Maltese စွန ် ငှက ် ပါ 
လှလိုက ် တာဗျာ.. နော ် ပြီး ကျနော ် ရဲရဲ ကြီး ပြောနိုင ် တာကတော ့ ကျနော ် ဒါလုပ ် ပြီး တဲ ့ အချိန ် မှာ.. အဲ ့ ဒီ အချိန ် မှာ ဒီကောင ် ပုံတူ ရှိတယ ် ဆို တာ.. ရှားမှ ရှားပါပဲ ဒါကောင ် ဟာ.. ထုဘူးသမျှ ထဲမှာ အတိကျဆုံး အသေချာဆုံး မူလ ပထမ Maltese စွန ် ကောင ် ကို ကိုယ ် စားပြုထားတာပါပဲ ကျနော ် ပြောမယ ် နော ်.. မူရင ် း အကောင ် ကို Fred Sexton ဆိုတဲ ့ လူက ထုဆစ ် ခဲ ့ တာဗျ 
အခုက စပြီး ဇာတ ် လမ ် းက နဲနဲ ထူးဆန ် းတယ ် 
Fred Sexton က George Hodel နဲ ့ သူငယ ် ချင ် း ပေါ ့ ဗျာ 
အဲ ့ သူ (George Hodel) က ကြောက ် ဖို ့ ကောင ် းတယ ် - လူတော ် တော ် များများက သူ ့ ကို Black Dahlia က လူသတ ် သမားလို ့ သိထားကြတယ ် 
James Ellroy က ဘာကို ယုံကြည ် ထားလဲ ဆိုတော ့ Fred Sexton.. ခုနက Maltese စွန ် ငှက ် ရဲ ့ ပန ် းပုဆရာက သူ ့ အမေကို သတ ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ ယုံကြည ် တယ ် ဗျ 
ပရိတ ် သတ ် ကြီးကို နောက ် ထပ ် ထူးဆန ် းတာ ပြောပြအုန ် းမယ ် နော ်.. ၁၉၇၄ မှာ "" The Maltese Falcon, "" ရုပ ် ရှင ် နောက ် ဆက ် တွဲ ဇာတ ် လမ ် း ဆက ် ရိုက ် နေစဉ ် မှာ ဇာတ ် ကားနာမည ် က "" The Black Bird, "" တဲ ့.. မင ် းသားက George Segal, Los Angeles County ရဲ ့ အနုပညာ ပြတိုက ် (Museum of Art) မှာ Maltese စွန ် ငှက ် ရဲ ့ မူရင ် း ပလာစတာ ပုံရှိတယ ် ဘူးတယ ် ဗျ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် တော ့ မူရင ် း ၆ခု လုပ ် ခဲ ့ တာ.. အဲ ့ သည ့ ် ထဲက ၁ခုပေါ ့ အဲ ့ ဒါကြီးက ပြတိုက ် ထဲက နေ အခိုးခံရရော.. လူတော ် တော ် များများက ဘာထင ် လဲဆိုတော ့ ဒါ သတ ် သတ ် မဲ ့ နာမည ် မကြီး-ကြီးအောင ် လုပ ် တာပဲပေါ ့ 
John 's Grill ဆိုတဲ ့ လူက "" The Maltese Falcon, "" ကားမှာ အရံအနေနဲ ့ သရုပ ် ဆောင ် ဘူးတယ ် ဗျ သူ ကို San Francisco က စားသောက ် ဆိုင ် တွေမှာ တွေ ့ နိုင ် သေးတယ ် သူ ့ ရဲ ့ ဖောက ် သည ် တွေထဲမှာ Elisha Cook ဆိုသူ ပါတယ ် Elisha Cook က ရုပ ် ရှင ် ထဲမှာ (The Maltese Falcon) မှာ Wilmer Cook ဆိုပြီး သရုပ ် ဆောင ် ထားတယ ် အဲ ့ ဒီ ခုနက မူရင ် း ၆ကောင ် ထဲက ၁ကောင ် ကို သူ ့ ကို ပေးခဲ ့ တာ 
အဲ ့ ဒါ က သူတို ့ မှန ် ဘီရိုထဲမှာ ၁၅နှစ ် လောက ် ထိုင ် နေတာနော ် အခိုးခံရပါလေရော.. ၂၀၀၇ ဇန ် နဝါရီလ ပေါ ့ 
ဘယ ် လိုနောက ် ဆုံး ကောက ် ချက ် ချ လို ့ ရလဲဆိုတော ့.. အဲ ့ ဒီ အကောင ် ပုံတူတွေဟာ တကောင ် ပြီး တကောင ် သူ ့ ဟာသူ ပျောက ် ပျောက ် သွားတယ ် 
ကဲ.. သည ် မှာ ကျနော ့ ် အကောင ် မြတ ် နိုးတယ ်.. ကြည ့ ် လို ့ လဲ ကောင ် းတယ ် အလင ် း ကျပုံလဲ လှတယ ် ကျနော ် လုပ ် ဘူးသမျှထဲမှာ အကောင ် း ဆုံး သို ့ မဟုတ ် ဒီကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ရနိုင ် တာရှိသမျှမှာ အကောင ် း ဆုံးဗျာ 
ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာလေး တခု ရှိတယ ်... အဲ ့ ဒါက ဒီပစ ္ စည ် း အတွက ် ဖြစ ် သင ့ ် သမျှ အားလုံး ကျနော ် လို ချင ် တယ ် ဗျာ ကျနော ် တကယ ့ ် အလေးချိန ် အတိုင ် း လိုချင ် တယ ် 
ဒီကောင ် က ကော ် ကလုပ ် ထားတဲ ့ အတွက ်.. အတော ် ကို ပေါ ့ နေတယ ် 
group တဖွဲ ့ ကို ကျနော ် online မှာ သွားလေ ့ သွားထ ရှိတယ ် 
ကျနော ့ ် လို ၀ါသနာတူ အူကြောင ် ကြောင ် တွေပေါ ့ Replica Props Forum လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ အဲ ့ သည ့ ် မှာ အရောင ် း အဝယ ် လုပ ် လို ့ ရတယ ် ရုပ ် ရှင ် မှာ အသုံးပြုတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ဘယ ် လိုလုပ ် တယ ် ၊ ရောင ် းဝယ ် တယ ် ၊ သွားလာတယ ် အစုံပေါ ့ 
အဲ ့ ဒီက လူတွေထဲက တယောက ် က ကျနော ် တခါမှ မတွေ ့ ဘူးတဲ ့ သူငယ ် ချင ် း ဆိုပါတော ့.. ဒီလိုပဲ အရုပ ် တွေကိစ ္ စပြောရင ် း သိတာ သူက မြို ့ တမြို ့ က သံရေကျို စက ် ရုံက မန ် နေဂျာ 
သူက ကျနော ့ ် ရဲ ့ စွန ် ငှက ် ပုံစံကို ယူတယ ် ပြီးတော ့ သူပဲ ဖယောင ် းနဲ ့ ပုံစံ လောင ် းပြီး နောက ် ဆုံး ကြေး နဲ ့ သွန ် း ပေးတယ ် ဒါ ကျနော ် ပြန ် ရတဲ ့ ကြေးရုပ ် တုပါပဲ 
အဲ ့ ဒါကို အက ် စစ ် နဲ ့ စားပြီး တော ့.. ဒါ နောက ် ဆုံး ကျနော ် ရတာ 
ဒါကြီးဟာ.. ကျနော ့ ် အတွက ် ပြောမပြနိုင ် လောက ် အောင ် ကြေနပ ် စရာကြီးပါ 
ကဲ.. ဒီမှာ.. ကျနော ် ဒီပေါ ် တင ် ထားမယ ် ဗျာ.. ပြီးရင ်.. ပရိတ ် သတ ် ကြီးကိုယ ် တိုင ် ကျနော ် ကိုက ပရိတ ် သတ ် ကြီးကိုယ ် တိုင ် ဒီကောင ် ကြီးကို မ-ကြည ့ ် စေချင ် တယ ် 
ပရိတ ် သတ ် ကြီးကို သိစေချင ် တာက ကျနော ် ဘယ ် လောက ် ရူးသွတ ် ခဲ ့ ရတယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ ဒီ စီမံကိန ် းက ကျနော ် တယောက ် ထဲ အတွက ် ပါပဲ အဲ ့ ဒါတောင ် ကျနော ် eBay မှာ ဘာဝယ ် ခဲ ့ သေးသလဲ ဆိုတော ့ ၁၉၄၁ နှစ ် က ထုတ ် တဲ ့ Chinese San Francisco သတင ် းစာ စာရွက ် ကို ၀ယ ် တယ ် ဒီငှက ် ကို သေသေချာချာ ထုပ ် လို ့ ရအောင ် လို ့ 
ရုပ ် ရှင ် ထဲက လိုပေါ ့ ဗျာ 
(ရယ ် မောကြသည ်) ကျနော ် သိတယ ် 
(ရယ ် မော လျက ် အား ပေးကြသည ်) ကဲ သည ် မှာ ပရိတ ် သတ ် ကြီး မြင ် ရတယ ်... ၂၇ ပေါင ် ခွဲ လေးတယ ် ဗျာ 
ကျနော ့ ် ခွေး Huxley အလေးချိန ် ရဲ ့ တဝက ် ရှိတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ပြဿနာလေး တခု 
ဒါ ကျနော ့ ် နောက ် ဆုံးပေါ ် စွန ် ရောဂါ ထမှုပေါ ့ ဗျာ 
ဟိုး ဘယ ် ဘက ် အစွန ် ဆုံးက အစုတ ် အပြတ ် က ကျနော ် eBay က ၀ယ ် လာတဲ ့ ပုံတူ 
ဟိုဟာက ကျနော ့ ် ရဲ ့ နဲနဲ စုတ ် ပြတ ် နေတဲ ့ Sculpey စွန ် ကျနော ် ပုံသွင ် းထားတာကို ပြန ် ထုတ ် ထားလို ့ ပါ ။ အဲ ့ ဒါကတော ့ ပထမဆုံး ပုံတူကြမ ် း အဲ ့ ဒါကတော ့ ကျနော ့ ် ရဲ ့ အချော နဲ ့ အဲ ့ ဒါက ကြေးရုပ ် ထု 
အရုပ ် တွေကို ပုံတူ ထုမယ ် ပုံလောင ် း မယ ် ဆို ဘာဖြစ ် သလဲ ဆိုတော ့ ဆီလီကွန ် နဲ ့ ကော ် ကို စပြီး ရောပြီဆိုတာနဲ ့ သိပ ် သည ် းမှု နဲနဲ လျော ့ တယ ် ဗျာ.. အရွယ ် အစားလဲ နဲ နဲ လျော ့ တယ ် 
ကျနော ့ ် Sculpey ပုံတူကို ကြေးရုပ ် နဲ ့ ယှဉ ် ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် သူက ၁-လက ် မရဲ ့ ၃-မတ ် လောက ် ပုနေတယ ် 
ဒီလိုဗျ ဘာလို ့ ကျနော ် မမှတ ် မိ ခဲ ့ တာလဲ 
ဘာလို ့ ကျနော ် အကြီး မချဲ ့ မိသလဲ 
ကဲ အခု ကျနော ် ဘာလုပ ် မလဲ... ကျနော ် မှာ ရွေးစရာလမ ် း ၂ ခု ပေါ ် လာတယ ် 
ပထမ.. ကျနော ် လေဆာသုံးပြီး သူ ့ ကို မီးရှိ ့ မလား အဲ ့ ဒီနည ် းကို ကျနော ် သုံးခဲ ့ ပြီး ပြီ 3D scan လုပ ် ဘို ့ ရာလဲ ဒီကောင ် အတွက ် 3D scan ရှိပြီးပြီ 
အဲ ့ ဒါနဲ ့ ကျနော ် ဘယ ် လောက ် ထိ ချုံ ့ ချင ် တာလဲ ဆိုတာ အတိအကျ တွက ် ရတယ ် ဖယောင ် း အဖြစ ် ကနေ ကြေးရုပ ် သွန ် းဖို ့ နောက ် ပြီး ဒီပုံကို ကြီးအောင ် ချဲ ့ ရတယ ် 3D lithography - အနားကွပ ် လုပ ် ဖို ့ ပြီးရင ် အချောသတ ် မယ ် အဲ ့ ဒီနောက ် ပုံတူ ကို ပုံစံလုပ ် သူဆီ ပို ့ မယ ် ပြီး ရင ် ကျနော ် က ကြေးရုပ ် ပြန ် ရမယ ် ။... သို ့ မဟုတ ် ဒီမှာဗျာ.. မူရင ် း အရုပ ် တွေကို ပိုင ် တဲ ့ သူတွေအတော ် များများ ရှိပါတယ ် ကျနော ် သူတို ့ ကို ဆက ် သွယ ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ ပါတယ ် သူတို ့ များ ကျနော ့ ် ကို စကားလက ် ခံပြောလေ မလား ဆိုပြီး... အဲ ့ သည ့ ် ပုံတူ တကောင ် ကို မျက ် စိနဲ ့ တွေ ့ လေမလား.. ဒါမှ မဟုတ ် ဓါတ ် ပုံများ ပေးရိုက ် မလား ပေါ ့ ဒါမှမဟုတ ် လက ် ကိုင ် လေဆာ ပုံတူကူးစက ် ကို ထုတ ် ပြီး ကူးလို ့ ရမလား 
ကျနော ့ ် မှာ ရှိတဲ ့ ပုံတူကူးစက ် က မုန ် ့ ကြွပ ် ပုံးထဲ ထည ့ ် လို ့ ရတယ ် နော ် ကျနော ် ကျိန ် ဆို ကျိန ် ပြောရဲပါတယ ်.. ကျနော ် သူတို ့ ငှက ် ကို လက ် ဖျားနဲ ့ တောင ် မထိပါဘူး 3D scan လေးပဲ လိုချင ် တာပါ ။ ကျနော ် ဗျာ.. စာရွက ် တွေကိုတောင ် လက ် မှတ ် ထိုးဖို ့ အသင ့ ် ပါ ။ ဒီပုံတူကို ကျနော ် မှလွဲ ၍ ဘယ ် သူ ့ ကို မှ မပေးပါဘူးလို ့.. ကျနော ် ရုံးမှာပဲ သုံးမှာနော ်.. ကျနော ် ကတိပေးဖို ့ အသင ့ ် 
သူတို ့ လိုချင ် ရင ် တောင ် သူတို ့ ကို တခုပေးဦး မှာပါ 
အဲ ့ သည ့ ် နောက ်.. ကျနော ် လိုချင ် တာ လုပ ် မယ ် ပေါ ့ ဗျာ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် ပြောရမယ ် ဆိုရင ် တော ့.. ကျနော ် တို ့ ဟာ မိမိကိုယ ် ကို မိမိ မလိမ ် ညာပဲ နေမယ ် ဆိုရင ် ဘာပဲလုပ ် လုပ ် နိဂုံးမှာ အောင ် မြင ် မယ ် ဆိုတာ ကျနော ် ပြောရဲပါတယ ် အဲ ့ သည ့ ် စလုပ ် စရာ အလုပ ် က အရေးတောင ် မကြီးပါဘူး ခင ် ဗျာ.. 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ခင ် ဗျာ ။ 

သဲတွေနဲ ့ ဖုံးထားတယ ် ။ တွေ ့ ဖို ့ ခက ် တာပေါ ့ ။ 
အထောက ် အကူပေးတဲ ့ ပုံသဏ ္ ဍာန ် တွေ ၊ အဆင ် တွေကို စတွေ ့ လာပါတယ ် ။ 
ဘယ ် လို အသုံးပြုထားလဲဆိုတာပါ ။ 
အရွယ ် က အလျား လေးမိုင ် အနံ သုံးမိုင ် ပါ ။ 
မြို ့ ကို ဖုံးလွှမ ် းသွားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ "" ခေတ ် လယ ် ဘုရင ် နိုင ် ငံ "" ခေတ ် က ကျွန ် မ အကြိုက ် ဆုံး 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 

ပြောရိုးစကား တစ ် ခုက လူတစ ် ယောက ် အကြောင ် းကို သူ ့ စာအုပ ် စင ် တွေကိုကြည ့ ် ပြီး ပြောနိုင ် တယ ် တဲ ့ ။ 
ကျွန ် မစာအုပ ် စင ် က ကျွန ် မအကြောင ် း ဘာပြောလဲ ။ 
ဒီမေးခွန ် းကို နှစ ် အနည ် းငယ ် က ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မေးခဲ ့ တုန ် းက ထိတ ် လန ့ ် စရာကို သွားတွေ ့ မိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို တော ် တော ် လေး အနုပညာမြတ ် နိုးသူ ၊ ၊ အတွေ ့ အကြုံ ကျယ ် ပြန ့ ် သူမျိုးလို ့ အမြဲထင ် ထားတာလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ စာအုပ ် စင ် ပြောနေတာက လုံးဝတစ ် မျိုးပါ ။ 
တော ် တော ် များများ ခေါင ် းစဉ ် တွေက အင ် ္ ဂလိပ ် နဲ ့ အမေရိကန ် စာရေးဆရာတွေချည ် းပါ ။ ပြီးတော ့ ဘာသာပြန ် ထားတာလည ် း မရှိသလောက ် ပါပဲ ။ 
ကျွန ် မ စာဖတ ် ခြင ် းဆိုင ် ရာ ယဉ ် ကျေးမှုဆိုင ် ရာ ဒီလို ဟာကွက ် ကြီးဟာ ထိတ ် လန ့ ် စရာကြီး ဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကိုတွေးမိတော ့ တကယ ့ ် ရှက ် စရာလိုပါပဲ ။ 
အင ် ္ ဂလိပ ် ထက ် အခြားဘာသာစကားတွေနဲ ့ ရေးသားတဲ ့ စာရေးဆရာတွေရဲ ့ အံ ့ ဩစရာဇာတ ် လမ ် းတွေ အများကြီးရှိခဲ ့ တာ သိခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မစာဖတ ် တဲ ့ အကျင ့ ် က ဒါတွေကို ဘယ ် တော ့ မှ မကြုံတွေ ့ နိုင ် လောက ် ဘူးလို ့ တွေးမိတာ တကယ ် ပဲ စိတ ် မကောင ် းဖြစ ် ပုံရတာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ကမ ္ ဘာအနှံ ့ စာဖတ ် ခြင ် း အချိန ် တိုသင ် တန ် းတစ ် ခုကို ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပြဋ ္ ဌာန ် းဖို ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
၂၀၁၂ ဟာ UK အတွက ် အရမ ် းနိုင ် ငံတကာ ဆန ် တဲ ့ နှစ ် လို ့ သတ ် မှတ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ လန ် ဒန ် အိုလံပစ ် ကျင ် းပတဲ ့ နှစ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒါကို ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံတိုင ် းက ဝတ ္ ထုရှည ် ၊ ဝတ ္ ထုတိုစု (သို ့) ဘဝမှတ ် တမ ် း တစ ် ခုကို ကြိုးစားဖတ ် ဖို ့ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ကန ့ ် သတ ် ချိန ် အဖြစ ် သုံးရန ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဒီအတိုင ် း လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါက စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းပြီး မှတ ် သားလောက ် တဲ ့ အရာတွေကို လေ ့ လာမိကာ ဒီနေ ့ ရှင ် တို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် တဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ ချိတ ် ဆက ် မှုတွေကို ပြုလုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် ပြဿနာတွေနဲ ့ စခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ပရောဂျက ် မှာသုံးမယ ့ ် ကမ ္ ဘာ ့ နိုင ် ငံတွေရဲ ့ စာရင ် းမျိုးစုံကို တွက ် ချက ် ပြီးတဲ ့ နောက ် UN အသိအမှတ ် ပြုနိုင ် ငံ စာရင ် းနဲ ့ ပဲ အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ ဒီစာရင ် းထဲ ထိုင ် ဝမ ် ကို ထပ ် ပေါင ် းလိုက ် တော ့ စုစုပေါင ် း ၁၉၆ နိုင ် ငံဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ဖတ ် တာနဲ ့ ဘလော ့ ဂ ် လုပ ် တာကို ခွင ် ကျအောင ် လုပ ် အပြီးမှာ အကြမ ် းဖျင ် း တစ ် ပတ ် အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ ငါးရက ် မှာ တစ ် ပတ ် လေးအုပ ် လောက ် ပါ ။ နောက ် ရင ် ဆိုင ် ရတာက နိုင ် ငံတိုင ် းက စာအုပ ် တွေကို အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာနဲ ့ မရနိုင ် ခြင ် းပါ ။ 
နှစ ် စဉ ် UK မှာ ထုတ ် ဝေတဲ ့ စာပေလက ် ရာက ၄.၅ ရာခိုင ် နှုန ် းပဲ ဘာသာပြန ် ဖြစ ် ကြတာပါ ။ ကိန ် းဂဏန ် းတွေက အင ် ္ ဂလိပ ် စကားပြောတဲ ့ နိုင ် ငံအများစုနဲ ့ ဆင ် နေပါတယ ် ။ 
အခြားနိုင ် ငံတွေမှာ ဘာသာပြန ် ထုတ ် ဝေတဲ ့ အချိုးအစားက တော ် တော ် ပိုမြင ့ ် မားပေမဲ ့ 
၄.၅% ဟာ စဖို ့ ေအတွက ် နည ် းလွန ် းပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကိန ် ဂဏန ် းတွေက မပြောတာက စာအုပ ် တော ် တော ် များများဟာ ခိုင ် မာတဲ ့ ထုတ ် ဝေရေး ကွန ် ရက ် ရှိတဲ ့ နိုင ် ငံတွေကလာပြီး ကြေးစား လုပ ် ငန ် းအများအပြားဟာ အင ် ္ ဂလိပ ် ထုတ ် ဝေ သူတွေဆီကို ဒီခေါင ် းစဉ ် တွေကို တင ် ပို ့ ရာင ် းဖို ့ ချူဆီထည ့ ် ကြတယ ် ။ 
ဥပမာဆိုပါတော ့ ၊ နှစ ် စဉ ် စာအုပ ် ၁၀၀ ကျော ် ဟာ ပြင ် သစ ် ဘာသာကနေ ဘာသာပြန ် ပြီး UK မှာ ပုံနှိပ ် ပေမဲ ့ အများစုဟာ ပြင ် သစ ် ၊ ဆွစ ် ဇာလန ် က လာတာပါ ။ 
တစ ် ဖက ် မှာ ပြင ် သစ ် စကားပြော အာဖရိက နိုင ် ငံတွေကတော ့ ကြည ့ ် ခဲပါတယ ် ။ 
ရလဒ ် က တကယ ် တမ ် း အနည ် းငယ ် ဒါမှမဟုတ ် စီးပွားရေးအရ မဟုတ ် တောင ် အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာနဲ ့ စာပေတွေ နိုင ် ငံတော ် ေတာ ် များများမှာရှိပါတယ ် ။ 
သူတို ့ စာအုပ ် တွေကို ကမ ္ ဘာ ့ ထုတ ် ဝေမှု အများဆုံး ဘာသာစကားရဲ ့ စာဖတ ် သူတွေအတွက ် မမြင ် နိုင ် ပဲ ရှိနေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ဖတ ် မယ ် လို ့ ဖြစ ် လာတော ့ ကျွန ် မအတွက ် အကြီးဆုံးစိန ် ခေါ ် မှုက ဘယ ် ကစရမှန ် း မသိတာပါ ။ 
တစ ် သက ် လုံး ဗြိတိသျှနဲ ့ မြောက ် အမေရိကန ် စာအုပ ် တွေနဲ ့ သာ အချိန ် ကုန ် ခဲ ့ လေတော ့ ဝတ ္ ထုတွေကို ဘယ ် လို ဇာစ ် မြစ ် လိုက ် ပြီးရှာဖို ့ ကျန ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကနေ ဘယ ် လို များများ ရွေးဖို ့ မသိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဆွစ ် ဇာလန ် က ဝတ ္ ထုကို ဘယ ် လို ဇာစ ် မြစ ် လိုက ် ဖို ့ မပြောတတ ် ဘူး ။ 
နမ ် မီးဘီးယား က ဝတ ္ ထု ကောင ် းတစ ် အုပ ် ကို သိမှာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါက ပုန ် းကွယ ် ထားစရာမရှိဘူး ။ ကျွန ် မဟာ နလပိန ် းတုံး နိုင ် ငံခြား စာပေ ကြောက ် သူပါ ။ 
ဒီတော ့ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး ကမ ္ ဘာကို ဖတ ် တော ့ မှာလဲ ။ 
အကူအညီတောင ် းဖို ့ လိုခဲ ့ တော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ အောက ် တိုဘာ ၂၀၁၁ မှာ ကျွန ် မရဲ ့ ဘလော ့ ဂ ် ayearofreadingtheworld.com ကို မှတ ် ပုံတင ် လိုက ် ပြီး အွန ် လိုင ် း မေတ ္ တာရပ ် ခံချက ် အတိုတစ ် ခု တင ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဘယ ် သူပါ ၊ စာဖတ ် တာဟာ ဘယ ် လိုကျဉ ် းမြောင ် းတာကိုရှင ် းပြကာ တစ ် ဦးဦးကနေ ကမ ္ ဘာ ့ အခြားနေရာက ဘာကို ဖတ ် သင ့ ် တယ ် ဆိုတာ အကြံပေးတဲ ့ စာလေးချန ် ထားဖို ့ ရေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဘယ ် သူကများ စိတ ် ဝင ် စားကြလိမ ့ ် မလဲလို ့ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ အွန ် လိုင ် းတင ် ပြီး နာရီအနည ် းငယ ် အတွင ် းမှာ လူတွေစတင ် ဆက ် သွယ ် လာတယ ် ။ 
ပထမတော ့ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေ ၊ 
ပြီး မိတ ် ဆွေတွေရဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေ ။ 
နည ် းနည ် းကြာတော ့ သူစိမ ် းတွေပေါ ့ ။ 
တင ် ပြီးလို ့ ၄ ရက ် အကြာမှာ Kuala Lumpur က Rafidah ဆိုတဲ ့ အမျိုးသမီးဆီက စာတစ ် စောင ် ရတယ ် 
သူမက ကျွန ် မရဲ ့ ပရောဂျက ် ကို သဘောကျပြီး အနီးနားက အင ် ္ ဂလိပ ် စာအုပ ် ဆိုင ် သွားပြီး မလေးရှားစာအုပ ် ရွေးကာ ကျွန ် မကို တင ် ပေးရမလားတဲ ့ ။ 
စိတ ် ပါလက ် ပါနဲ ့ လက ် ခံလိုက ် ပြီး သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် အကြာမှာ အထုပ ် တစ ် ထုတ ် ရောက ် လာတယ ် ၊ ပါတာက ၁ အုပ ် မဟုတ ် ဘူး ၊ ၂ အုပ ် ပါ ။ မလေးရှားက Rafidah ရဲ ့ အကြိုက ် နဲ ့ စင ် ္ ကာပူက ၁ အုပ ် ပါ ။ သူမပဲကျွန ် မအတွက ် ရွေးပေးတာပါ ။ 
ကဲ အဲဒီချိန ် က အံ ့ သြမိတာက တစ ် ခါမှ တွေ ့ နိုင ် မှာ မဟုတ ် တဲ ့ သူဆီကို သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် က မိုင ် ၆၀၀၀ ကျော ် အထိကြိုးပမ ် း ကူညီမယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ Rafidah ရဲ ့ ကြင ် နာမှုက အဲဒီနှစ ် ရဲ ့ နမူနာအဖြစ ် သက ် သေထူခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် ထပ ် ပြီးတော ့ လူတွေဟာ ကျွန ် မကို တကူတက ကူညီခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မကိုယ ် စား သုသေသနပြုပေးတယ ် ၊ အခြားသူတွေက အားလပ ် ရက ် နဲ ့ လုပ ် ငန ် းခရီစဉ ် တွေမှာ ကျွန ် မအတွက ် စာအုပ ် ဆိုင ် သွားဖို ့ ကွေ ့ ပတ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဖြစ ် တတ ် တာက ကမ ္ ဘာကိုဖတ ် ချင ် ရင ် ဒါကို ဖွင ့ ် ထားတဲ ့ စိတ ် နဲ ့ ရင ် ဆိုင ် လိုက ် ရင ် ကမ ္ ဘာကြီးက သင ့ ် ကို ကူညီမှာပါ ။ 
စာပေမှာ အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာနဲ ့ နည ် းနည ် းပဲ (သို ့) စီပွားဖြစ ် အနေနဲ ့ မရှိတဲ ့ နိုင ် ငံတွေရောက ် ရင ် လူတွေဟာ ဒီထက ် ပိုသွားတယ ် ။ 
စာအုပ ် တွေဟာ မကြာခဏ အံ ့ သြစရာ အရင ် းအမြစ ် တွေကနေလာတယ ် ။ 
ဥပမာ ကျွန ် မရဲ ့ ပနားမားဖတ ် စရာက Twitter မှာ ပနာမားတူးမြောင ် းနဲ ့ စကားပြောတာကနေ လာတာပါ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ပနားမားတူးမြောင ် းက Twitter အကောင ့ ် ရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ပရောဂျက ် အကြောင ် း တွီတ ် ထိုးတော ့ ဒါက ပနားမားသား စာရေးဆရာ Juan David Morgan ရဲ ့ လက ် ရာ စမ ် းပြီးယူလောက ် တယ ် လို ့ အကြံပေးတယ ် ။ 
Morgan ရဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ကို တွေ ့ ပြီး စာပို ့ လိုက ် တယ ် သူ ့ ရဲ ့ စပိန ် ဝတ ္ ထုတွေကို အင ် ္ ဂလိပ ် လို ပြန ် ထားတာရှိလားလို ့ မေးရင ် းပေါ ့ ။ 
သူက ပုံနှိပ ် ထားတာတော ့ မရှိဘူး ၊ ပုံနှိပ ် မထားတဲ ့ သူ ့ ဝတ ္ ထု The Golden Horse ဘာသာပြန ် တော ့ ရှိတယ ် တဲ ့ ။ ဒါကို အီးလ ် မေးလ ် ပို ့ တယ ် ။ ကျွန ် မကို ဒီစာအုပ ် ကို အင ် ္ ဂလိပ ် လို ပထမဆုံးဖတ ် သူ တစ ် ယောက ် ဖြစ ် လာဖို ့ ခွင ့ ် ပြုရင ် းပေါ ့ ။ 
သူ ့ ရဲ ့ လက ် ရာကို ဒီနည ် းနဲ ့ ကျွန ် မကို မျှဝေတဲ ့ စာရေးဆရာက Morgan ပဲတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဆွီဒင ် ကနေ Palau အထိ စာရေးဆရာနဲ ့ ဘာသာပြန ် တွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ဘာသာထုတ ် တဲ ့ စာအုပ ် တွေနဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စကားပြော ထုတ ် ​ ေဝသူတွေဆီက ယူထားတဲ ့ ပုံမနှိပ ် ရသေးတဲ ့ စာမူတွေကို ပို ့ ပေးပါတယ ် ။ ဒါမှမဟုတ ် မရှိတော ့ တာတွေ ၊ မှတ ် သားစရာ စိတ ် ကူးယဉ ် ကမ ္ ဘာတွေရဲ ့ မြင ် ကွင ် းကို အထူးအခွင ့ ် အရေးပေးရင ် းပေါ ့ ။ 
ဥပမာ တောင ် အာဖရိက ရှင ် ဘုရင ် Ngungunhane အကြောင ် း ဖတ ် ရတယ ် ၊ ၁၉ ရာစု ပေါ ် တူဂီကို တော ် လှန ် ရာမှာ ဦးဆောင ် သူပါ ။ ပြီးတော ့ Turkmenistan က Caspian ပင ် လယ ် ကမ ် းက ဝေးလံတဲ ့ ရွာတစ ် ရွာက လက ် ထပ ် ပွဲ ထုံးစံတွေအကြောင ် းပေါ ့ ။ 
Bridget Jones ကိုဖြေတဲ ့ ကူဝိတ ် နိုင ် ငံသားရဲ ့ အဖြေကို တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) Angola က သစ ် ပင ် တစ ် ပင ် ထဲက ရမ ် းကားတဲ ့ ပွဲအကြောင ် းဖတ ် ရတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကို ကမ ္ ဘာကြီးကိုဖတ ် တာ ကူညီဖို ့ ကြိုပမ ် းပြင ် ဆင ် တဲ ့ လူတွေထဲက အံ ့ သြစရာအကောင ် းဆုံး ဖြစ ် လောက ် တဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ရှာဖွေမှု ဥပမာက အဆုံးသတ ် မှာ ရောက ် လာခဲ ့ တယ ် ။ São Tomé နဲ ့ Príncipe ဆိုတဲ ့ ပေါ ် တူဂီစကားပြောတဲ ့ အာဖရိက ကျွန ် းနိုင ် ငံလေးက စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကို ရယူဖို ့ ကြိုးစားတဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
အခု အင ် ္ ဂလိပ ် ဘာသာကို ပြန ် ဆိုတဲ ့ နိုင ် ငံက ကျွန ် မစဉ ် းစားလို ့ ရနိုင ် သမျှ စာအုပ ် တွေ ့ ဖို ့ လပေါင ် းများစွာ ကြိုစားပြီး ကျွန ် မအတွက ် ကျန ် နေပုံရတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော ရွေးချယ ် စရာက ဒီအစကနေ ကျွန ် မအတွက ် ဘာသာ ပြန ် ပေးတာ တစ ် ခုခုများရနိုင ် မလားလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ဦးဦးက ​ ကူညီမလား ၊ ဒါမျိုးအတွက ် သူတို ့ ရဲ ့ အချိန ် ကိုစွန ့ ် ပေးပါ ့ မလား ဆိုတာ သံသယဝင ် မိနေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ပေါ ် တူဂီစကားပြောသူတွေအတွက ် Twitter နဲ ့ Facebook မှာ ပန ် ကြားချက ် တင ် ပြီး တစ ် ပတ ် အတွင ် းမှာ ပရောဂျက ် ထဲမှာပါတာထက ် ပိုများတဲ ့ လူတွေရလာပါတယ ် ၊ သူမရဲ ့ နယ ် ပယ ် မှာ ဦးဆောင ် သူဖြစ ် တဲ ့ နိုဗယ ် ဆုရှင ် José Saramago ရဲ ့ လက ် ရာကို ဘာသာပြန ် တဲ ့ Margaret Jull Costa အပါအဝင ် ပေါ ့ ။ 
စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် း ကိုးဦးနဲ ့ အတူ အွန ် လိုင ် းမှာ အလုံအလောက ် အုပ ် ရေ ဝယ ် လို ့ ရတဲ ့ စာရေးဆရာ São Toméan ရဲ ့ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ရှာနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက ဒီအထဲက တစ ် အုပ ် ပါ ။ 
စေတနာ ့ ဝန ် ထမ ် းတွေကို တစ ် အုပ ် စီပို ့ ပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီစာစုကနေ ဝတ ္ ထု တစ ် ပုဒ ် နှစ ် ပုဒ ် စီယူကြပြီး သူတို ့ စကားကို စွဲမြဲကာ ဘာသာပြန ် တွေကို ပို ့ ပေးခဲ ့ ကြတယ ် ။ ခြောက ် ပတ ် အတွင ် း တစ ် အုပ ် လုံးစာ ဖတ ် ဖို ့ ရခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီအဖြစ ် မှာ မကြာခဏ တွေ ့ ရတာက ကမ ္ ဘာကြီးကိုဖတ ် တဲ ့ နှစ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မရဲ ့ မသိခြင ် းနဲ ့ အားနည ် းချက ် တွေ အကြောင ် း ဖွင ့ ် ဟလိုက ် ခြင ် းဟာ အခွင ့ ် အလမ ် းကြီး တစ ် ရပ ် ဖြစ ် လာတာကိုပါ ။ 
São Tomé နဲ ့ Príncipe ကိုရောက ် တော ့ ဒါဟာ အသစ ် တစ ် ခုကို သင ် ယူတာ ၊ ရှာဖွေဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းဖြစ ် ခဲ ့ ရုံမက လူစုတွေကို စုစည ် းပြီး စပ ် တူ ဆန ် းသစ ် တဲ ့ အားထုတ ် မှုတစ ် ခုကို ချောမောအောင ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အားနည ် းချက ် က ပရောဂျက ် ရဲ ့ အင ် အားဖြစ ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနှစ ် က ဖတ ် ခဲ ့ တဲ ့ စာအုပ ် တွေဟာ အရာများစွာကို မျက ် စိဖွင ့ ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
စာဖတ ် တာကို နှစ ် သက ် သူတွေ သိပါလိမ ့ ် မယ ် ။ စာအုပ ် တွေမှာ သင ့ ် ကို သင ့ ် ကိုယ ် တိုင ် ကနေ အခြားတစ ် ယောက ် ရဲ ့ တွေးခေါ ် မှုထဲကို ခေါ ် ထုတ ် ဖို ့ အံ ့ မခန ် းတဲ ့ စွမ ် းအားရှိတယ ် ၊ အနည ် းဆုံး ခဏလောက ် တော ့ လောကကြီးကို မတူတဲ ့ မျက ် လုံးတွေနဲ ့ ကြည ့ ် လိုရအောင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ စိတ ် မသက ် မသာစရာ အတွေ ့ အကြုံဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် ကိုယ ့ ် တန ် ဖိုးထားမှုတွေနဲ ့ တော ် တော ် ကွာခြားတဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခုက စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကို ဖတ ် နေရင ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် ဉာဏ ် အလင ် း ရတာလည ် း ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
မရင ် းနှီးတဲ ့ စိတ ် ကူးတွေနဲ ့ နပန ် းလုံးတာဟာ ကိုယ ့ ် စိတ ် ကူး ရှင ် းလင ် းဖို ့ အကူရနိုင ် တယ ် ။ 
နောက ် ပြီး နည ် းလမ ် းတစ ် ရပ ် နဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို သင ် ကြည ့ ် နေမယ ့ ် မသိကျွမ ် းတဲ ့ အကြောင ် းကိုလည ် း ပြသနိုင ် တယ ် ။ 
ဥပမာ အနေနဲ ့ ကျွန ် မကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာပေ အများစုကို ပြန ် ကြည ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါ ကမ ္ ဘာကြီးက ပေးဖို ့ ရှိတဲ ့ ကြွယ ် ဝမှုနဲ ့ ယှဉ ် လိုက ် တော ့ အတော ် ကို ကျဉ ် းမြောင ် းတယ ် ဆိုတာ တွေ ့ လာရပါတယ ် ။ 
စာမျက ် နှာတွေကို လှန ် တဲ ့ အခိုက ် မှာ အခြားတစ ် ခုခုလည ် း ဖြစ ် ပေါ ် လာပါတယ ် ။ 
တဖြည ် း ဖြည ် းနဲ ့ ရှည ် လျားတဲ ့ နိုင ် ငံတွေရဲ ့ စာရင ် းနဲ ့ ကျွန ် မ စတင ် လိုက ် တဲ ့ နှစ ် ဟာ အသက ် ခပ ် မဲ ့ မဲ ့ သဘောတရားဆန ် တဲ ့ နေရာအမည ် စာရင ် းကနေ အသက ် ဝင ် တဲ ့ မျက ် မြင ် ထင ် ရှား ပေါ ် လွင ် ခြင ် းအဖြစ ် ပြောင ် းလဲသွားတယ ် ။ 
ကဲ စာတစ ် အုပ ် ဖတ ် ရုံနဲ ့ ပဲ နိုင ် ငံတစ ် ခုရဲ ့ ပြည ့ ် ဝတဲ ့ ပုံရိပ ် ကိုရဖို ့ လုံးဝ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် လို ့ အကြံမပေးချင ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ တစ ် စစနဲ ့ စုပေါင ် းလိုက ် တော ့ အဲဒီနှစ ် က ဖတ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဝတ ္ ထုတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ထူးခြားတဲ ့ ကမ ္ ဘာရဲ ့ ကြွယ ် ဝမှု ၊ ထွေပြား စုံလင ် မှုကို အရင ် ကထက ် ပိုပ ​ ြီး ဂရုထားမိစေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ကမ ္ ဘာ ့ ဝတ ္ ထုတွေနဲ ့ ဒါတွေကို ကျွန ် မဖတ ် ဖို ့ ဒီလောက ် ကြိုးပမ ် းကာ ကူညီပေးခဲ ့ တဲ ့ လူတွေကနေ တကယ ် ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီနေ ့ မှာတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ စာအုပ ် စင ် ကို ကြည ့ ် မိတဲ ့ အခါ (သို ့) ကျွန ် မရဲ ့ e-reader က လက ် ရာတွေကို ကို တွေးမိတဲ ့ အခါမှာ အတော ် ကွဲပြားတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ပြောကြတယ ် ။ 
ဒါက နိုင ် ငံရေး ၊ ပထဝီ ၊ ယဉ ် ကျေးမှု ၊ လူမှုရေး ၊ ဘာသာရေး ကွဲပြားမှုတွေကို ဖြတ ် ကာ ကျွန ် မတို ့ ကို ဆက ် သွယ ် ပေးတဲ ့ စာအုပ ် တွေမှာရှိတဲ ့ အစွမ ် း ဇာတ ် လမ ် းပါ ။ 
ဒါဟာ စုပေါင ် းကာလုပ ် ကိုင ် ဖို ့ လူသားတွေမှာရှိတဲ စွမ ် းပကား ပုံပြင ် ပါ ။ 
အင ် တာနက ် ကျေးဇူးကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ နေထိုင ် တဲ ့ နေရာ ၊ ထူးခြားတဲ ့ ကာလတွေကို ဒါက သက ် သေထူပါတယ ် ။ သူစိမ ် းတစ ် ယောက ် အတွက ် ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ၊ လောကအမြင ် တစ ် ခု ၊ စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ကို တစ ် ခါမှမဆုံဘူးတဲ ့ သူတစ ် ယောက ် နဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ အခြားဘက ် ကနေမျှဝေဖို ့ အရင ် ကထက ် ပိုလွယ ် ကူပါတယ ် ။ 
ဒါဟာ နောင ် နှစ ် များစွာ ကျွန ် မဖတ ် နေမယ ့ ် ဝတ ္ ထု တစ ် ပုဒ ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ 
နောက ် လူတွေအများကြီး ပူးပေါင ် းလာမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် တယ ် ။ 
အားလုံး ပိုများများ ဖတ ် ကြရင ် ပိုများတဲ ့ စာအုပ ် တွေကို ဘာသာပြန ် ဖို ့ ထုတ ် ဝေသူတွေအတွက ် မက ် လုံးပိုဖြစ ် ပြီး ဒီအတွက ် အားလုံး ပိုကြွယ ် ဝလာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

နှစ ် အတော ် ကြာကPeter Skillman က ဟောဒီ TED မှာ မုန ့ ် ချို စိန ် ခေါ ် မှုဆိုတဲ ့ ဒီဇိုင ် း စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ခု မိတ ် ဆက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
စိတ ် ကူးက အတော ် ရိုးစင ် းပါတယ ် ။ လေးယောက ် ပါ အသင ် းတွေဟာ အမြင ့ ် ဆုံး အမှီမပါတဲ ့ အဆောက ် အအုံကို ခေါက ် ဆွဲချောင ် း ၂၀ ၊ တိပ ် တစ ် ကိုက ် ၊ အပ ် ချည ် တစ ် ကိုက ် ၊ မုန ့ ် ချိုတစ ် ခုနဲ ့ ဆောက ် ရတယ ် ။ 
မုန ့ ် ချိုကို ထိပ ် မှာထားရတယ ် ။ 
တကယ ် ရိုးစင ် းပုံရပေမဲ ့ တကယ ် က အတော ် ခက ် တယ ် ၊ အကြောင ် းက လူတွေကို အလျင ် အမြန ် ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ဖို ့ အတင ် းခိုင ် းတာကိုး ။ 
ဒါနဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ စိတ ် ကူးလို ့ ထင ် မိကာ ဒီဇိုင ် း အလုပ ် ရုံဆွေးနွေးပွဲ တစ ် ခုထဲ ဒါကို ပေါင ် းစပ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ဧရာမ အောင ် မြင ် မှု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီတည ် းက ကမ ္ ဘာတစ ် လွှားမှာ ဒီဇိုင ် း အလုပ ် ရုံ ဆွေးနွေးပဲ ၇၀ လောက ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ကျောင ် းသားတွေ ၊ ဒီဇိုင ် နာတွေ ၊ ဗိသုကာတွေ ၊ Fortune 50 က CTO တွေတောင ် ပါခဲ ့ ပြီး ပူးပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် ခြင ် းရဲ ့ သဘာဝအကြောင ် း နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ သင ် ခန ် းစာတွေကို ဖော ် ပြတဲ ့ ဒီလေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် တာ တစ ် ခုခုရှိပြီး ဒီထဲက တစ ် ချို ့ ကို မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် အများစုဟာ လုပ ် ဆောင ် ချက ် မှာ မိမိကိုယ ် ကို အသားကျအောင ် လုပ ် ရင ် း စကြတာပါ ။ 
ဒီအကြောင ် း ဆွေးနွေးတယ ် ၊ ဒါ ဘယ ် ပုံ ပေါက ် မယ ် ဆိုတာကို မှန ် းဆကြတယ ် ၊ ပြိုင ် ဘက ် ကို နင ် းဖို ့ ကြိုးစားတယ ် ။ 
နောက ် စီစဉ ် တာ ၊ စုစည ် းတာမှာ အချိန ် ကုန ် တယ ် ။ ပုံကြမ ် းဆွဲပြီး ခေါက ် ဆွဲကို ခင ် းတယ ် ။ 
အချိန ် အများစုကို အမြဲ တိုးမြင ့ ် လာတဲ ့ အဆောက ် အအုံတွေမှာ တုတ ် ချောင ် း တွေ ဆင ် ရင ် း ကုန ် ဆုံးတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ နောက ် ဆုံး အချိန ် က ကုန ် လာတော ့ တစ ် ယောက ် က မုန ့ ် ချိုကို ထုတ ် ယူပြီး ဒါကို ထိပ ် ဆုံးမှာ ဖော ့ ဖော ့ ကလေး တင ် လိုက ် ကာ နောက ် ပြန ် ဆုတ ် လိုက ် ကြပြီး ၊ "" တာ ့ ဒါ "" သူတို ့ လက ် ရာကို ငေးမဆုံးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အများစု တကယ ် ဖြစ ် သွားတာက ဒီ "" တာ ့ ဒါ "" ဆိုတာက "" အိုး ဝိုး "" ဖြစ ် သွားတာပါ ။ အကြောင ် းက မုန ့ ် ချိုရဲ ့ ဝန ် က အဆောက ် အအုံ တစ ် ခုလုံးကို ကြေမွ ၊ ပြိုလဲစေတာပါ ။ 
ဒီတော ့ အခြားသူတွေထက ် ကို "" အိုး ဝိုး "" ကာလတွေ အများကြီး ပိုများတဲ ့ လူတွေ အများကြီးရှိပြီး ဒီအထဲက အဆိုးဆုံးတွေက တစ ် လောက စီးပွားရေး ကျောင ် းဆင ် းတွေပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) လိမ ် ကြတယ ် ၊ ညစ ် ကြတယ ် ၊ အာရုံထွေပြားပြီး တကယ ့ ် ကို မစွံတဲ ့ အဆောက ် အအုံတွေ ထုတ ် ကြတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းက "" တာ ့ ဒါ "" အဆောက ် အအုံတွေ အများကြီးရှိတဲ ့ အသင ် းတွေ ရှိပြီး ဒီအထဲက အကောင ် းဆုံးတွေကတော ့ သူငယ ် တန ် း ကျောင ် းဆင ် းတွေပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါ တော ် တော ် အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
Peter ပြောသလိုပဲ သူတို ့ ဟာ အမြင ့ ် ဆုံး အဆောက ် အအုံတွေ ထုတ ် လုပ ် တာသာမက အားလုံးထဲမှာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ အကောင ် းဆုံး လည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ မေးချင ် တဲ ့ မေးခွန ် းက ဘယ ် လိုဖြစ ် တာလဲ ။ ဘာလို ့ လဲ ။ သူတို ့ က ဘာလဲ ။ 
Peter ပြောလိုတာကတော ့ ကလေးတစ ် ယောက ် ကမှ ခေါက ် ဆွဲရဲ ့ CEO ဖြစ ် ဖို ့ အချိန ် ကုန ် ခံ မကြိုးစားကြဘူး ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ပြိုင ် ဘက ် ကို တက ် နင ် းဖို ့ အချိန ် ကုန ် မခံဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် အကြောင ် းပြချက ် ရှိပါသေးတယ ် ။ 
အကြောင ် းရင ် းက စီးပွားရေး ကျောင ် းသားတွေဟာ အစီစဉ ် မှန ် တစ ် ခုတည ် းကို ရှာဖို ့ လေ ့ ကျင ့ ် ပေးခံရတာ မို ့ လား ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီအပေါ ် မှာ အကောင ် အထည ် ဖော ် ကြတယ ် ။ 
နောက ် ဖြစ ် သွားတာက မုန ့ ် ချိုကို ထိပ ် မှာ တင ် တော ့ အချိန ် ကုန ် သွားပြီး ဘာဖြစ ် လဲ ။ 
ဒါ ဘေးကျပ ် နံကျပ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ကြားဖူးတယ ် မို ့ လား ၊ မှန ် ပါတယ ် ။ 
သူငယ ် တန ် းလေးတွေ ကွဲပြားစွာလုပ ် တာက သူတိုဟာ မုန ့ ် ချိုနဲ ့ စလိုက ် ပြီး သူတို ့ က မုန ့ ် ချိုက ထိပ ် မှာ အမြဲရှိစေတဲ ့ အောင ် မြင ် တဲ ့ ရှေ ့ ပြေးပုံစံတွေ ဆောက ် တာဆိုတော ့ ဒါတွေ ဆက ် ဆောက ် တဲ ့ အခါ ပြင ် ဆင ် ဖို ့ အကြိမ ် အများကြီး ရှိတယ ် ။ 
ဒီစုပေါင ် းလုပ ် ဆောင ် မှုမျိုးကို ထပ ် တလဲလဲဖြစ ် စဉ ် ရဲ ့ အနှစ ် သာရအဖြစ ် ဒီဇိုင ် နာတွေ အသိအမှတ ် ပြုကြတယ ် ။ 
ပုံစံတိုင ် းနဲ ့ အတူ ကလေးတွေဟာ အလုပ ် ဖြစ ် တာ ၊ အလုပ ် မဖြစ ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ချက ် ချင ် း တုံ ့ ပြန ် မှု ရတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ရှေ ့ ပြေးပုံစံမှာ ပါဝင ် ဖို ့ အစွမ ် းက တကယ ် ပဓာနကျတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မတူတဲ ့ အသင ် းတွေ လုပ ် ဆောင ် ပုံကို ကြည ့ ် ကြဦးစို ့ ။ 
ဒီတော ့ သာမန ် အများစုအတွက ် တော ့ လက ် မ ၂၀ ဝန ် းကျင ် ပါ ။ စီးပွားရေး ကျောင ် းသားတွေ ထက ် ဝက ် လောက ် ပေါ ့ ၊ ရှေ ့ နေတွေ နည ် းနည ် း ပိုကောင ် းတယ ် ၊ ဒါထက ် အများကြီး မသာပါဘူး ။ သူငယ ် တန ် းတွေ လူကြီး အများစုထက ် သာတယ ် ။ 
ဘယ ် သူတွေ အကောင ် းဆုံး လုပ ် လဲ ။ 
ဗိသုကာတွေ ၊ အင ် ဂျင ် နီယာတွေပါ ၊ တော ် သေးတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) မြင ် ဖူးသမျှမှာ သုံးဆယ ့ ် ကိုး လက ် မက အမြင ့ ် ဆုံးပဲ ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ ၊ သူတို ့ ဟာ တြိဂံတွေနဲ ့ တည ် ငြိမ ် တဲ ့ အဆောက ် အအုံတွေ ဆောက ် လုပ ် ရာမှာ အဓိကကျတဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ဘာသာ ကျားကန ် ပေးတဲ ့ ဂဲဩမေထရီ အဆင ် တွေကို နားလည ် ကြလို ့ ပါ ။ 
ဒီတော ့ CEO တွေဟာ သာမန ် တွေထက ် နည ် းနည ် းသာတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီမှာ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတာက 
အသင ် းမှာ စီမံ အုပ ် ချုပ ် သူ ထည ့ ် လိုက ် ရင ် သိသိသာသာ ပိုကောင ် းလာတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) မယုံနိုင ် စရာပါ ။ လှည ့ ် ကြည ့ ် ကာ "" အို ဒီအသင ် း နိုင ် တော ့ မယ ် ။ "" ကြိုပြောနိုင ် တယ ် ။ ဘာလို ့ လဲ ။ 
အကြောင ် းက သူတို ့ မှာ ပံ ့ ပိုးပေးခြင ် းရဲ ့ အထူး ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေရှိလို ့ ပါ ။ 
ဖြစ ် စဉ ် ကို စီမံတယ ် ၊ ဖြစ ် စဉ ် ကို နားလည ် တယ ် ။ 
အလုပ ် ကို စီမံပြီး အနီးကပ ် အာရုံစိုက ် တဲ ့ ဘယ ် အသင ် းမဆို အသင ် းရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် မှု သိသိသာသာ တိုးတက ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အထူးပြု ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေနဲ ့ ပံ ့ ပိုးခြင ် း ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေဟာ ခိုင ် မာတဲ ့ အောင ် မြင ် မှုဆီ ဦးတည ် တဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ခြင ် းပါ ။ 
ထုံးစံအတိုင ် း လုပ ် ဆောင ် တဲ ့ ၁၀ သင ် းရှိရင ် ထောင ် နေတဲ ့ အဆောက ် အအုံ ၆ ခုလောက ် ရှိမယ ် ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာ တစ ် ခု စမ ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ထင ် ခဲ ့ တာက လောင ် းကြေးတင ် လိုက ် ရအောင ် ။ တစ ် ခါပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ နိုင ် တဲ ့ အသင ် းကို ဒေါ ် လာ ၁၀၀၀၀ တန ် ဆော ့ ဖ ် ဝဲ ဆုပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီဇိုင ် းကျောင ် းသားတွေ ဘာဖြစ ် သွားတယ ် ထင ် ကြလဲ ။ 
ရလဒ ် က ဘာဖြစ ် ခဲ ့ လဲ ။ 
ဟောဒီမှာ ဖြစ ် သွားတာပါ ။ တစ ် သင ် းမှ ထောင ် နေတဲ ့ အဆောက ် အအုံ မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
တစ ် သင ် းသင ် းက ဆောက ် ခဲ ့ ရင ် ဆိုပါစို ့ ၊ တစ ် လက ် မ အဆောက ် အအုံတစ ် ခု ၊ ဆုကို အိမ ် ယူ သွားကြမှာပေါ ့ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာ မကောင ် းဘူးလား ။ ဆုဟာ ကြီးမားရင ် ပြင ် းထန ် တဲ ့ သက ် ရောက ် မှုရှိတယ ် ။ 
ဒီကျောင ် းသားတွေနဲ ့ လေ ့ ကျင ် ခန ် း ထပ ် လုပ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဘာဖြစ ် သွားတယ ် ထင ် ကြလဲ ။ 
အခုတော ့ ရှေ ့ ပြေးပုစံချတာရဲ ့ တန ် ဖိုးကို နားလည ် သွားတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဒီအသင ် းပဲ အဆိုးဆုံးဖြစ ် နေရာက အကောင ် းဆုံးတွေထဲ ရောက ် သွားတယ ် ။ 
အနည ် းဆုံး အချိန ် ပမာဏမှာ အမြင ့ ် ဆုံး အဆောက ် အအုံတွေ ထုတ ် လုပ ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အတွက ် မက ် လုံးပေးခြင ် းနဲ ့ အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ သဘာဝအကြောင ် း နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ သင ် ခန ် းစာတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ မေးလောက ် တာက ဘာလို ့ လူတစ ် ယောက ် က မုန ့ ် ချို စိန ် ခေါ ် မှုကို ရေးပြီး အချိန ် ကုန ် ခံမှာလဲ ။ 
အကြောင ် းပြချက ် က ကား ၊ ဗီဒီယိုဂိမ ် းနဲ ့ စက ္ ခုအာရုံ ဖန ် တီးမှုတွေ လုပ ် တဲ ့ အသင ် းတွေကို ကူညီဖို ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကိရိယာတွေ လုပ ် ငန ် းစဉ ် တွေကို ဝိုင ် းဖန ် တီးပေးတာပါ ။ 
မုန ့ ် ချို စိန ် ခေါ ် မှုက လုပ ် တာက သူတို ့ ကို ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ ယူဆချက ် တွေကို ကူရှာပေးတာပါ ။ 
အကြောင ် းက ပြောရင ် တော ့ ပရောဂျက ် တိုင ် းမှာ ၎ င ် းကိုယ ် ပိုင ် မုန ် ချိုရှိတယ ် မို ့ လား ။ 
စိန ် ခေါ ် မှုက သင ့ ် တော ် တဲ ့ ရှေ ့ ပြေးတစ ် ခု ဆောက ် ဖို ့ တုညီတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံ ၊ ဘုံဘာသာစကား ဘုံရပ ် တည ် ချက ် တစ ် ခုကို ထောက ် ပံ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါကအတွေ ့ အကြုံရဲ ့ ၊ ဒီသိပ ် ရိုးစင ် းတဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းရဲ ့ တန ် ဖိုးပါ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားတဲ ့ လူတွေဟာ Marshmallow.com ကို သွားချင ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက မုန ့ ် ချိုတွေ တည ် ဆောက ် ပုံကို ကြည ့ ် ရှုနိုင ် တဲ ့ ဘလော ့ ဂ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီမှာ အဆင ့ ် လိုက ် ညွန ် ကြားချက ် တွေ ရှိပါတယ ် ။ 
လူတွေ ဘယ ် လို လှည ့ ် ကြ ၊ ညှိကြတဲ ့ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက ထူးဆန ် းတဲ ့ နမူနာတွေရှိပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ ကမ ္ ဘာ ့ မှတ ် တမ ် းတွေလည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် တာက အဓိကကျတဲ ့ သင ် ခန ် းစာက တကယ ့ ် ဒီဇိုင ် းက ထိတွေ ့ တဲ ့ အားကစားတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒါက တောင ် းဆိုတာက ကျွန ် တော ် တို ့ အာရုံအားလုံး အလုပ ် ဆီ ယူလာပြီး ကိုယ ့ ် ရဲ ့ အကောင ် းဆုံး အတွေး ၊ ခံစားချက ် နဲ ့ အလုပ ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် ထဲမှာရှိတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုဆီမှာ အသုံးချတာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ဒီအတွေ ့ အကြုံရဲ ့ ရှေ ့ ပြေးပုံစံလေးဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို "" အိုး ဝိုး "" ကနေ "" တာ ့ ဒါ "" ကာလဆီ လှည ့ ် သွားစေတာတွေပါ ။ 
ဒါက ကွဲပြားမှုကြီးတစ ် ခု ဖန ် တီးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးအများကြီး တင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီနေ ့ ခေတ ် မှာ ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ကို ဖြစ ် လာစေတဲ ့ အရာတွေက ဘာတွေပါလဲ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အများအပြားဟာ ဒီ အရာအားလုံးသိနေတဲ ့ သူ ့ နောက ် လိုက ် တွေ ဘက ် က ရပ ် တည ် ပေးတဲ ့ ၊ သူတို ့ ကို အမိန ့ ် ပေးတဲ ့ ၊ သူတို ့ ကို အကာအကွယ ် ပေးတဲ ့ အာဂလူစွမ ် းကောင ် းကြီးရဲ ့ ရုပ ် ပုံကို စွဲကိုင ် ထားတာပါ ။ 
ဒါက အရင ် ကာလတုန ် းက ရုပ ် လွာတစ ် ခုလိုမျိုး ဖြစ ် နေပါတယ ် ။ ခေတ ် လည ် းမမှီတော ့ တဲ ့ အရင ် ကမ ္ ဘာတစ ် ခုက အောင ် မြင ် မှုတွေ ပုံစံတွေကို ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုင ် ရာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုအစီအစဉ ် တွေပါ ။ လက ် ရှိကမ ္ ဘာကို အခြေခံထားတာလည ် း မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါမှမဟုတ ် လည ် း နောင ် လာမယ ့ ် ကမ ္ ဘာကိုလည ် း အခြေမခံပါဘူး ။ 
ကုမ ္ ပဏီပေါင ် း (၄၀၀၀) ကို ကျွန ် မတို ့ လေ ့ လာခဲ ့ ပြီး သူတို ့ ကို သင ် တို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုင ် ရာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှု အစီအစဉ ် ရဲ ့ ထိရောက ် မှုရှိပုံကို ကြည ့ ် ကြရအောင ် ဆိုပြီး မေးမြန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
(၅၈) ရာခိုင ် နှုန ် းသော ကုမ ္ ပဏီတွေက အရေးပါတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှု ကဏ ္ ဍတွေအတွက ် ပင ် ကိုစွမ ် းရည ် ကွာဟချက ် တွေ အတော ့ ် ကို ကြီးမားတာကို ကိုးကားပြောခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီအဓိပ ္ ပါယ ် ကတော ့ ကုမ ္ ပဏီများထဲက လေ ့ ကျင ့ ် ရေးအစီအစဉ ် တွေ ၊ လမ ် းညွှန ် သင ် ကြားမှုတွေ ၊ အကဲခတ ် ဆန ် းစစ ် မှုတွေ ၊ ဒါတွေအားလုံးရှိနေတာတောင ် ကုမ ္ ပဏီတစ ် ဝက ် ကျော ် ကျော ် ဟာ ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေကို အလုံအလောက ် မွေးထုတ ် မပေးနိုင ် ဖြစ ် နေကြတယ ် ။ 
သင ့ ် ကိုယ ် သင ် မေးကောင ် း မေးမိမှာကတော ့ "" ငါ ့ ကုမ ္ ပဏီဟာ ငါ ့ ကို (၂၁) ရာစု ရဲ ့ ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် အဖြစ ် ပြင ် ဆင ် နိုင ် အောင ် ကူပေးရဲ ့ လား "" ဆိုတာပါ ။ 
ဖြစ ် နိူင ် ခြေ မရှိဖို ့ ပိုများပါတယ ် ။ 
အခုဆိုရင ် ကျွန ် မဟာ အသက ် ေးမွဝမ ် းကျောင ် း သက ် တမ ် း (၂၅) နှစ ် အတွင ် းမှာ ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေကို ဖြစ ် ပေါ ် လာစေတဲ ့ အကြောင ် းတရားတွေကို လေ ့ လာလာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ Fortune 500 ကုမ ္ ပဏီတွေထဲမှာ အလုပ ် လုပ ် ခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ အလုပ ် အမှုဆောင ် အရာရှိချုပ ် (၂၀၀) ကျော ် ကို ကျွန ် မ အကြံပေးခဲ ့ ဖူးပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ရှင ် တို ့ စိတ ် ကူးမရနိုင ် လောက ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုင ် ရာ လမ ် းကြောင ် းတွေကိုလည ် း ကျွန ် မ ပြစုပျိုးထောင ် ပေးခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းကတော ့ ခေါင ် ဆောင ် များကို ပြင ် ဆင ် ရေး အပိုင ် းမှာ စိုးရိမ ် စရာကောင ် းတဲ ့ အလားအလာကို ကျွန ် မ သတိထားမိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ သတိထားမိခဲ ့ တာကတော ့ ဘယ ် လောက ် ပဲ အားထုတ ် ကြိုးပမ ် းမှုတွေ ရှိစေခဲ ့ ပေမဲ ့ လူပုဂ ္ ဂိုလ ် တစ ် ဦးအလိုက ် ခပ ် ဆင ် ဆင ် ဖြစ ် ရပ ် တွေကို ပြန ် ပြန ် ပြီး ပေါ ် ပေါ ် လာနေတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုကတော ့ ခရစ ် (စ ်) ဆိုတဲ ့ သူအကြောင ် းပါ ။ ဌာနသစ ် တစ ် ခုကို ပြောင ် းသွားရာ အဖတ ် ဆယ ် လို ့ မရနိူင ် တဲ ့ တန ် ဖိုးကျဆင ် းမှုတွေ ရင ် ဆိုင ် လာရကာ 
နောက ် ပြီးတော ့ အမှုဆောင ် အရာရှိချုပ ် ဆစ ် ဒနီလိုမျိုး ဖြစ ် ရပ ် တွေပါ ။ သူမ အရမ ် းကို စိတ ် ပျက ် ရတဲ ့ အကြောင ် းကတော ့ သူမရဲ ့ ကုမ ္ ပဏီဟာ ခေါင ် းဆောင ် တွေအတွက ် အကောင ် းဆုံး ကုမ ္ ပဏီဖြစ ် ကြောင ် း ညွှန ် းပြခြင ် းခံခဲ ့ ရပေမယ ့ ် ထိပ ် ဆုံး ခေါင ် းဆောင ် အယောက ် (၅၀) ထဲကမှ တစ ် ယောက ် ကသာ သော ့ ချက ် ရှေ ့ ဆောင ် မှု ခြေလှမ ် းတွေကို ဦးဆောင ် ဖို ့ အသင ့ ် ရှိခဲ ့ လို ့ ပါ ။ နောက ် ပြီးတော ့ ဈေးကွက ် အပြောင ် းအရွှေ ့ တစ ် ခုမှာ 
အငိုက ် ဖမ ် းခံလိုက ် ရတဲ ့ တစ ် ခါက အောင ် မြင ် ဖြစ ် ထွန ် းခဲ ့ ဘူးတဲ ့ လုပ ် ငန ် းတစ ် ခုရဲ ့ ဝါရင ့ ် ခေါင ် းဆောင ် မှု အသင ် းလိုမျိုး ၊ သူ ့ တို ့ ဘာသာသူတို ့ ကုမ ္ ပဏီကို ထက ် ဝက ် အထိလျှော ့ ချပစ ် မလား ဒါမှမဟုတ ် လုပ ် ငန ် းထဲကနေပြီး ထွက ် သွားကြမလား အခြေအနေမျိုး ရောက ် သွားတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတွေကလည ် း ရှိသေးတယ ် ။ 
အခု ဒီလို အဖန ် တလဲလဲဖြစ ် ပေါ ် နေတဲ ့ အဖြစ ် သနစ ် တွေကြောင ့ ် ကျွန ် မ မေးခွန ် းနှစ ် ခုကို ထုတ ် မေးစရာ ဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
"" ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုင ် ရာ ဖွံ ့ ဖြိုးမှုထဲကို ရင ် းနှီမြှပ ် နှံမှု အရမ ် းကြီးကို ပိုမို ထည ့ ် ရင ် းနှီးနေတဲ ့ အခါ ဘာဖြစ ် လို ့ ခေါင ် းဆောင ် မှု ကွာဟချက ် တွေ ပိုပိုကျယ ် ပြန ့ ် လာနေရတာလဲ ။ "" 
နောက ် ပြီးတော ့ "" အောင ် မြင ် ၊ ဖြစ ် ထွန ် းဖို ့ အတွက ် ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေက ဘာတွေကိုများ ကွဲပြားစွာ တမူထူးပြီး လုပ ် ဆောင ် နေကြတာလဲ ။ "" 
ကျွန ် မ လုပ ် လိုက ် တာ တစ ် ခုကတော ့ ဒီမေးခွန ် းတွေက ကျွန ် မရဲ ့ ဦးနှောက ် ထဲမှာ တချိန ် လုံး ရှိနေခဲ ့ ကြကာ ခုနက ပြောပြခဲ ့ တဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တွေကြောင ့ ် စိတ ် ဓါတ ် ကျနေခဲ ့ လို ့ အဲဒါတွေကို အချိန ် ပြည ့ ် လေ ့ လာနိုင ် အောင ် ကျွန ် မဟာ အလုပ ် က ထွက ် လိုက ် ပြီး အမျိုးမျိုးသော ကုမ ္ ပဏီတွေ ၊ နိုင ် ငံတွေနဲ ့ အကျိုးအမြတ ် ကိုအဓိကမထားတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေမှာ ထိရောက ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှုရဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ပုံတွေနဲ ့ မထိရောက ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှုရဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ပုံတွေကို လေ ့ လာဆန ် းစစ ် ဖို ့ ကမ ္ ဘာ ့ အနှံံ႕ အပြားကို တစ ် နှစ ် ကြာ ခရီးထွက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ပဲ တောင ် အာဖရိကကို ကျွန ် မ ခရီးထွက ် တာလည ် း ပါခဲ ့ တယ ် ။ အဲဒီမှာ နယ ် (လ ်) ဆင ် မန ် ဒဲလားဟာ သူရဲ ့ နိူင ် ငံရေး ၊ လူမှုရေး ၊ စီးပွားရေး အခြေအနေကို ကြိုတင ် ပြီး မြင ် ခဲ ့ ရာတွင ် ထိန ် းကျောင ် းမှုထဲ ဘယ ် လိုဘယ ် ပုံ သူ ့ ခေတ ် ကာလရဲ ့ ရှေ ့ ကို ရောက ် နိုင ် ခဲ ့ တာလဲ ဆိုတာကို နားလည ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း တစ ် ခု ရရှိခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဘဏ ္ ဍာရေးဆိုင ် ရာ အရင ် းအမြစ ် တွေ အတော ့ ် ကို နည ် းပါးခဲ ့ တာတောင ် မကြာခဏဆိုသလို ပြိုင ် ဖက ် ရန ် သူတွေကိုတောင ် ရင ် ကြားစေ ့ ပေးရင ် း ၊ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာကြီးမားစွာ အကျိုးသက ် ရောက ် နိုင ် စွမ ် း ရှိကြတဲ ့ ကိုယ ် ကျိုးမဖက ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တော ် တော ် များများကိုလည ် း တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
နောက ် ပြီး သမ ္ မတတွေရဲ ့ စာကြည ့ ် တိုက ် တွေမှာ နာရီပေါင ် းများစွာ အချိန ် ုန ် ကုန ် ခံပြီး ခေါင ် းဆောင ် တွေကို ဝန ် းကျင ် အနေအထားက ဘယ ် လို ပုံသွင ် းပေးခဲ ့ တာလဲ သူတို ့ ရဲ ့ ဦးဆောင ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေ ၊ အဲဒီလို ဦးဆောင ် လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေက သူတိုရဲ ့ သက ် တမ ် းကိုတောင ် ကျော ် လွန ် ပြီး ဘယ ် လို အကျိုးပြုခဲ ့ ကြတယ ် ဆိုတာကို နားလည ် ဖို ့ ကြိုးစားနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာတော ့ ကျွန ် မ ဒီအလုပ ် ကို အချိန ် ပြည ့ ် ပြန ် ဝင ် လာတဲ ့ အခါမှာတော ့ ၊ လက ် ရှိ အခန ် းကဏ ္ ဍမှာပါပဲ ၊ ဒီမေးခွန ် းတွေကို စိတ ် ဝင ် းစားကြတဲ ့ နှစ ် လိုဖွယ ် ရာကောင ် းတဲ ့ ကျွန ် မ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေနဲ ့ လက ် တွဲလိုက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ဒါတစ ် ခုလုံးကနေ ရှင ် သန ် နေပြီး ၊ တမူထူးအောင ် လုပ ် ဆောင ် နိုင ် ကြတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေရဲ ့ စရိုက ် လက ္ ခဏာတွေကိုပြီးတော ့ လူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ရှိရင ် းစွဲ အစွမ ် းသတ ္ တိတွေ တိုးပွားဖို ့ အထောက ် အကူပေးမယ ့ ် ပြင ် ဆင ် မှုဆိုင ် ရာ လုပ ် ကိုင ် ပုံတွေကိုလည ် း အနှစ ် ချုပ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
အခု အဲဒီထဲက တစ ် ချို ့ ကို ဒီမှာ မျှဝေချင ် ပါတယ ် ။ 
(၂၁) ရာစုမှာ ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ကို ဖြစ ် လာစေတဲ ့ အရာတွေက ဘာတွေပါလဲ ။) (၂၁) ရာစု ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ၊ ကွန ် ပြူတာနည ် းပညာတွေ ထွန ် းကားနေကာ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးမှာ ၊ သတင ် းအချက ် အလက ် စီးဆင ် းမှုနဲ ့ တီထွင ် မှုတွေကို ပိုပြီးမြန ် ဆန ် လာတဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးမှာ အဲဒီမှာက နက ် နဲရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ကွန ် ယက ် စနစ ် လိုမျိုး တစ ် ခုခုမပါပဲနဲ ့ တော ့ ဘာကြီးကြီးမားမားမှ ပြီးမြောက ် မှာ မဟုတ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးမှာ ဖွံ ့ ဖြိုးရေး အစဉ ် အလာလိုက ် တဲ ့ လုပ ် ကိုင ် ပုံတွေကို အားကိုးနေခြင ် းဟာ သင ် ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ဖြစ ် ထွန ် းမှုကို အညွန ့ ် ချိုးပစ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းကျတော ့ အစဉ ် အလာ အကဲဖြတ ် ချက ် တွေဖြစ ် တဲ ့ ကျဉ ် းမြောင ် းတဲ ့ (၃၆၀) ဆန ် းဆစ ် လေ ့ လာချက ် တွေ ဒါမှမဟုတ ် ခေတ ် မမှီတော ့ တဲ စွမ ် းဆောင ် မှုဆိုင ် ရာ စံသတ ် မှတ ် ချက ် တွေဟာ ယုံမှားဖွယ ် ရာ အပြုသဘော ရလဒ ် တွေကိုပဲ ပေးမှာဖြစ ် ပြီး ၊ သင ့ ် ကိုသင ် တကယ ် အရှိထက ် ပိုပြီး ပြင ် ဆင ် ထားသလို တွေးထင ် လာစေကာ နှစ ် သိမ ့ ် ပေးနေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
(၂၁) ရာစုရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုတာကို မေးခွန ် း (၃) ခုနဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် နိုင ် ပြီး ၊ သက ် သေထူပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ စီးပွားရေလုပ ် ငန ် းပုံစံ ၊ ဒါမှမဟုတ ် သင ့ ် ဘဝရဲ ့ နောက ် လာမယ ့ ် အပြောင ် းအလဲကို ကြိုတင ် ပြင ် ဆင ် ဖို ့ ကို သင ် ဘယ ် မှာ နည ် းလမ ် းရှာဖွေမလဲ ။ 
ဒီမေးခွန ် းရဲ ့ အဖြေကတော ့ သင ့ ် ရဲ ့ ပြက ္ ခဒိန ် ပေါ ် မှာ ရှိနေပါတယ ် ။ 
သင ် ရဲ ့ အချိန ် တွေကို ဘယ ် သူတွေနဲ ့ ကုန ် ဆုံးမလဲ ။ ဘာအကြောင ် းအရာတွေ ပေါ ် မှာလဲ ။ 
ဘယ ် ကို ခရီးထွက ် မှာလဲ ။ ဘာတွေ ဖတ ် နေလဲ ။ 
နောက ် ပြီး ဒါကို ရှေ ့ မှာ ရှိလာနိုင ် တဲ ့ ရပ ် တန ့ ် မှုတွေကို နားလည ် လာစေမယ ့ ် အသိအမြင ် အဖြစ ် ဘယ ် လို အဆီအနှစ ် ထုတ ် ယူမလဲ ။ နောက ် ပြီး သင ် ဟာ ကြိုတင ် ပြင ် ဆင ် ပြီး အသင ့ ် အနေထားဖြစ ် နေအောင ် တစ ် ခုခုလုပ ် ဖို ့ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တစ ် ခုကို လောလောဆယ ် ဘယ ် လိုချမလဲ ။ 
အသင ် းဝင ် တစ ် ဦးစီကို တစ ် စိတ ် တစ ် ဝမ ် းတည ် း စုစည ် းပေးတဲ ့ လုပ ် ကိုင ် နည ် းတွေကို ကျင ့ ် သုံးတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှု အဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ ရှိတယ ် ဒါတွေက ကျွန ် မတို ့ အပေါ ် ကို အကျိုးသက ် ရောက ် စေတဲ ့ ဦးတည ် ချက ် တွေ ဒီပြင ် အဖွဲ ့ ဝင ် တွေ အပေါ ် ကို သက ် ရောက ် မယ ့ ် ဦးတည ် ချက ် တွေကို စုစည ် းလျက ် သူတို ့ မျှဝေကြတယ ် ။ နောက ် ပြီး ဆုံးဖြတ ် ချက ် တွေချကြတယ ် ။ မှန ် ကန ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ဦးတည ် တဲ ့ မဟာဗျူဟာတစ ် ခုဆီကို ဒါမှမဟုတ ် ကြိုးပမ ် းမှု အသစ ် တစ ် ခုကို ကြိုတင ် မျှော ် မှန ် းဖို ့ ပေါ ့ ။ 
ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေဟာ ခေါင ် းငုံ ့ ထားသူတွေ မဟုတ ် ကြဘူး ။ 
သူတို ့ ဟာ ထောင ့ ် စေ ့ အောင ် ကြည ့ ် ရှိုလျက ် အနာဂတ ် ကို တုံ ့ ပြန ် ရုံတင ် မက လိုချင ် တဲ ့ ပုံကိုလည ် း သွင ် းနိုင ် ကြသူတွေပါ ။ 
ဒုတိယမေးခွန ် းကတော ့ သင ့ ် ရဲ ့ ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ ဒါမှမဟုတ ် အသက ် မွေးဝမ ် းကျောင ် းဆိုင ် ရာ အဓိကအခန ် းမှ ပါဝင ် ကြသူတို ့ ရဲ ့ ကွန ် ယက ် ထဲမှာ မတူကွဲပြားမှုတွေကို ဘယ ် လောက ် အထိခွင ့ ် ပြုမှာလဲ ။ 
သင ် သိပါတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ မကြာခဏ ကြားကြားနေရတတ ် တဲ ့ မိတ ် ဆွေရောင ် းရင ် း ကွန ် ယက ် တွေ ဆိုတာလေ ။ သူတို ့ တွေဟာ အဖွဲ ့ အစည ် း အမြောက ် အမြားမှာ အသက ် ဆက ် ရှင ် သန ် နေတယ ် ဆိုတာကတော ့ မုချပဲလေ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ အားလုံးဆီမှာ အတိုင ် းအတာတစ ် ခုထိတော ့ ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ အဆင ် ပြေတဲ ့ လူတွေ အချင ် းချင ် း ပေါင ် းသင ် းဆက ် ဆံကြတဲ ့ ကွန ် ယက ် မျိုး ရှိတတ ် ကြတာပဲလေ ။ 
ဒီတော ့ ဒီမေးခွန ် းက သင ် ဟာ သင ် နဲ ့ အတော ့ ် ကို မတူကွဲပြားတဲ ့ သူတွေနဲ ့ ဆက ် ဆံရေးတွေကို တိုးတက ် ဖွံ ့ ဖြိုးလာအောင ် လုပ ် နိူင ် စွမ ် းကို ဆိုတာပါ ။ 
ဒီကွဲပြားခြာနားချက ် တွေ ဆိုတာကလည ် း ဇီဝသဘောပိုင ် းဆိုင ် ရာတွေ ၊ ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာတွေ ၊ လုပ ် ငန ် းသဘောဆိုင ် ရာတွေ ၊ နိူင ် ငံရေးပိုင ် းဆိုင ် ရာတွေ ၊ ယဉ ် ကျေးမှုဆိုင ် ရာတွေ ၊ လူမှုစီးပွားရေးဆိုင ် ရာတွေလည ် း ဖြစ ် နိူင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတောင ် ဒီကွဲပြားခြာနားချက ် တွေရှိနေပေမယ ့ ် လည ် း သူတို ့ တွေဟာ သင ့ ် နဲ ့ ဆက ် သွယ ် ပြီး ၊ တူညီတဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် တစ ် ခုကို စွမ ် းဆောင ် အောင ် မြင ် ရေးမှာ အတူတကွ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ဖို ့ သင ့ ် ကို လုံလောက ် စွာ ယုံကြည ် မှု ရှိနေပါတယ ် ။ 
ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေဟာ ပိုပြီး မတူကွဲပြားတဲ ့ ကျယ ် ဝန ် းတဲ ့ ကွန ် ယက ် တစ ် ခု ရှိနေခြင ် းဟာ ပိုပြီးမြင ့ ် မားတဲ ့ အဆင ့ ် နေရာတွေမှာ အညွှန ် းပုံစံ ရှာဖွေဖော ် ထုတ ် ရေး နဲ ့ အဖြေများကို ရှာဖွေရေးအတွက ် ပါ အရင ် းအမြစ ် တစ ် ခုဖြစ ် တာကို နားလည ် ကြပါတယ ် ။ အကြောင ် းကတော ့ သင ့ ် ဆီမှာ ရှိနေကြတဲ ့ အဲဒီလူတွေဟာ သင ် နဲ ့ မတူညီတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေနဲ ့ စဉ ် းစားကြမှာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
တတိယ မေးခွန ် းကတော ့ သင ် ဟာ အတိတ ် က သင ့ ် ကို အောင ် မြင ် စေခဲ ့ ဘူးတဲ ့ လုပ ် ကိုင ် နည ် း တစ ် ခုကို စွန ့ ် လွတ ် ပစ ် နိုင ် လောက ် အောင ် သတ ္ တိရှိရဲ ့ လား ။ 
ပြောနေကျ စကား တစ ် ခုရှိတယ ် ။ "" အတူတူ ဖြစ ် ချင ် ရင ် အတူတူ လိုက ် သွားပါ "" တဲ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီအကြံပေးချက ် ကို သင ် လိုက ် နာမယ ် ဆိုရင ် တော ့ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ချေရှိတာကတော ့ သင ် ဟာ အကျွမ ် းဝင ် ပြီး ၊ သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် တဲ ့ အရာကိုပဲ ဆက ် လုပ ် ကိုင ် နေတော ့ မှာပဲပေါ ့ ။ 
ထူးချွန ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေဟာ မတူကွဲပြားတာကို လုပ ် ပြရဲတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ အရဲစွန ့ ် လုပ ် ကိုင ် ဖို ့ ကို ပြောနေရုံသာ မကပါဘူး ။ တကယ ် ကိုပဲ လုပ ် ကိုင ် တတ ် ကြတယ ် ။ 
ခေါင ် းဆောင ် တွေထဲက တစ ် ယောက ် က ကျွန ် မကို ဖွင ့ ် ပြောဖူးတာက တကယ ့ ် အချက ် က အကျိုးသက ် ရောက ် မှု အရှိဆုံး ဖွံဖြိုးတိုးတက ် မှုဆိုတာက လူတွေက သင ့ ် ရဲ ့ စိတ ် ကူအသစ ် ဟာ နုံအအ ၊ ဒါမှမဟုတ ် မိုက ် ရူးရဲဆန ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကြောင ် တောင ် တောင ် နိုင ် တယ ် လို ့ ပြောတာကို တောင ့ ် ခံနိူင ် တဲ ့ စိတ ် ဓါတ ် ကြံ ့ ခိုင ် မှု သက ် လုံကို တည ် ဆောက ် နိူင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ အခါမှသာ ပေါ ် ထွက ် လာတာပါတဲ ့ ။ 
ကဲဒီမှာ စိတ ် ဝင ် စာစရာကောင ် းတာက သင ့ ် ကိုလာပူးပေါင ် းမယ ့ ် သူတွေဟာ သင ် ထင ် မှတ ် နိုင ် သလို သင ့ ် ကွန ် ယက ် ထဲ သူတွေ မဟုတ ် ကြပါဘူး ။ 
မကြာခဏဆိုသလို သူတို ့ တွေဟာ မတူကွဲပြားစွာ တွေးခေါ ် တတ ် တဲ ့ သူတွေပါ ။ ဒါကြောင ့ ် လည ် း ရဲဝံ ့ တဲ ့ ရုတ ် တရက ် ခုန ် ပျံထဲ ဆင ် နွဲဖို ့ သင ့ ် ကို လာရောက ် ပူးပေါင ် းလိုချင ် ကြတဲ ့ သူတွေပါ ။ 
ဒါဟာ ကြီးမားတဲ ့ ခုန ် ကျော ် မှု တစ ် ရပ ် ပါ ။ ခြေလှမ ် း တစ ် ရပ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အစဉ ် အလာ ခေါင ် းဆောင ် မှု အစီအစဉ ် တွေနဲ ့ စာရင ် ဒီမေးခွန ် း (၃) ခွန ် းကို ဖြေကြားနိုင ် ခြင ် းဟာ (၂၁) ရာစုရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် အဖြစ ် သင ့ ် ရဲ ့ ထိရောက ် အောင ် မြင ် မှုကို အသေအချာ စိစစ ် ဆုံးဖြတ ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အများကြီးကို ကျွန ် မတွေ ့ ခဲ ့ ဘူးကာ သူတိုတွေဟာ ထင ် ရှားကြပါတယ ် ။ 
သူတို ့ တွေဟာ မနေ ့ က သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ ကြိုတင ် ခန ့ ် မှန ် းလို ့ ရနိူင ် မှုအတွက ် မဟုတ ် ဘဲ ၊ ဒီနေ ့ ရဲ ့ ဒိဋ ္ ဌဖြစ ် ရပ ် တွေကိုရော ၊ မနက ် ဖြန ် ရဲ ့ မသိရသေးတဲ ့ ဖြစ ် နိူင ် ခြေတွေ အတွက ် ကိုပါ ပြင ် ဆင ် နေကြတဲ ့ အမျိုးသားတွေ နဲ ့ အမျိုးသမီးတွေပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကြွရောက ် လာသူ အပေါင ် းတို ့ ခင ် ဗျာ ၊ အင ် တာနက ် ပေါ ် က ဂီတနဲ ့ ရုပ ် မြင ် သံကြားတို ့ ရဲ ့ သမိုင ် း ၃ မိနစ ် စာပါ ။ 
TED ပဒေသာသီချင ် း တစ ် ပုဒ ် ပါ ။ TEXley ပေါ ့ ။ 
စနေနေ ့ တစ ် ရက ် ရဲ ့ ကိုးနာရီ ၊ အခွေဆိုင ် က ညအတွက ် တော ့ ပိတ ် ပါပြီ ။ ဒီတော ့ iTune ဂီတစတိုး အဟောင ် းကို နှိုးဆွလိုက ် တယ ် ၊ ဒါနဲ ့ ခဏနေတော ့ အဆင ် ပြေလာတာပေါ ့ ၊ Steve Jobs က ကိုယ ့ ် ကို တေးတစ ် ပုဒ ် ရှာပေးနိုင ် တာသိတာယ ် ။ တစ ် ဒေါ ် လာ စျေးနှုန ် းဆိုတော ့ စျေးကြီးတာပေါ ့ ။ သိချင ် းခေါင ် းစဉ ် ရိုက ် လိုက ် တော ့ အယ ် လ ် ဘမ ် အမည ် ပြန ် ရတယ ် ။ ညဝတ ် တွေ ၊ ခြေအိတ ် တွေနဲ ့ ရှိတုန ် း သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် တို ့ ကို ရောင ် းပါ မင ် းဟာ ဂီတသမားပါ ။ ကိုယ ့ ် iPod မှာတော ့ ၁၀ ဂစ ် လောက ် ရှိသေးတယ ် ။ အင ် း ၊ ပိုအဆင ် ပြေတာလေးဆို ပိုကြိုက ် မှာပေါ ့ ၊ 
ဒါပေမယ ့ ် Steve က သူ ့ လုပ ် ငန ် းကို ဆက ် ချင ် တာတဲ ့ ၊ ကြားမိတာကလ မနေ ့ ညက "" Desperate Housewives "" အရမ ် းကောင ် းတယ ် တဲ ့ ၊ ကိုယ ့ ် မှာကျတော ့ မလတ ် ဆတ ် တဲ ့ ပင ် လယ ် ငါး အသား စားခဲ ့ တာပါ ။ ဟင ် းကို လွှင ့ ် ပစ ် လိုက ် ချိန ် တွေးမိတာက "" ကိစ ္ စကြီးတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး "" iPod မှာကြည ့ ် လိုက ် မယ ် ၊ အင ် း အခုတော ့ ကွန ် ရက ် တွေအကုန ် လုံး ပေါင ် းဆုံလာနေတယ ် ၊ ကြော ် ငြာမပါတဲ ့ ၂ ဒေါ ် လာတန ် ပွဲ ၊ ဒီကောင ် တွေ အမြဲဲစမ ် းနေချင ် တဲ ့ စီးပွားရေးပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ Steve Jobs ပဲလုပ ် ရဲတာပါ ၊ ကိုယ ် တို ့ တွေဟာ ငယ ် သေးတယ ် ၊ TV မကြည ့ ် နဲ ့ တဲ ့ ၊ 
ကိုယ ် တို ့ တွေတာ အကုန ် လုံးဟာ အင ် တာနက ် ပဲတဲ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ မမှန ် ဘူး ၊ သူတို ့ မှားပါတယ ် ၊ ကြည ့ ် ပါဦး ၊ ပွဲတွေအကုန ် လုံး ၂ မိနစ ် ပဲကြာတာပါ ၊ ဟေး ကိုယ ့ ် မှာ YouTube ရှိတယ ် ၊ ကိုယ ့ ် မှာ YouTube ရှိတယ ် ၊ ကဲဒီတော ့ ပရိတ ် သတ ် ကြီးတို ့ ရေ ၊ အမေရိကန ် အသံသွင ် းလုပ ် ငန ် း အသင ် းကြီးကို ဂုဏ ် ပြုတာပါ ၊ RIAA ပါ ။ 
ကောင ် လေးရေ မင ် းက ဆက ် ကာ ရှာနေခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကောင ် လေး သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် ကို မင ် း ဆွဲကူးချလိုက ် တယ ် ။ နောက ် ပြီး ငတုံးလေး မင ် းရဲ ့ iPod လဲကို ကူးယူလိုက ် တယ ် ။ ပြီးတော ့ မင ် းကိုပြောပြဖို ့ ဖုန ် းဝင ် လာတယ ် ။ R-I-A-A က အခုပဲ မင ် းကိုတရားစွဲလိုက ် ပြီတဲ ့ ၊ R-I-A-A ကြပ ် တာ မင ် းအခု ခံလိုက ် ရပြီ ၊ မင ် းရာဇဝတ ် မှု ကျူးလွန ် တယ ် လို ့ သူတို ့ ရှေ ့ နေတွေက ဆိုတယ ် ။ နောက ် တစ ် ခါ ထပ ် မဖြစ ် ရင ် တော ့ ကောင ် းလိမ ့ ် မယ ် ။ R-I-A-A မှာ စိတ ် တိုနေကြပြီ ၊ တရားဥပဒေဆိုတာ R-I-A-A မှာတော ့ အကန ် းပဲလေ ၊ တီးဝိုင ် းတွေကို မင ် းလက ် လွတ ် တော ့ မယ ် ၊ မင ် းဟာ ခိုးတတ ် အောင ် သင ် နေတယ ် ။ 
မင ် းခံစားသမျှ လုပ ် လို ့ မရဘူး ၊ CD အရောင ် းက နှစ ် စဉ ် ကျဆင ် းသွားပြီ ၊ သူတို ့ လောဘမကြီးပါဘူး ၊ ကြောက ် လို ့ တုန ် ယင ် နေကြတာပါ ၊ အင ် း ဒါပေါ ့ ၊ သူတို ့ ရဲ ့ နိဂုံးဟာ နီးနေပြီဆိုရင ် ရော ၊ ကိုယ ် တို ့ ရဲ ့ ဂီတတွေအကုန ် လုံး ဆွဲကူးချကြတယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် ၊ ဒါက R-I-A-A ကို စိတ ် ကုန ် စေတာပေါ ့ ။ R-I-A-A က အခွေတွေ မထုတ ် တော ့ ဘူး ၊ မိတ ် ဆွေဖွဲ ့ တဲ ့ နည ် းကဒါလား ၊ ဒါက မမှားနိုင ် တဲ ့ အစီအစဉ ် တစ ် ခုပါ ။ မင ် းရဲ ့ ဝယ ် သူတွေ အကုန ် လုံး အချုပ ် ကိုမြန ် းကြတယ ် ။ R-I-A-A အတွက ် နောက ် တစ ် ယောက ် က ဘယ ် သူဖြစ ် မလဲ ၊ အခြားဘာကများ R-I-A-A ကို စိတ ် တိုစေနေမှာလဲ ။ 
တေးသွားတစ ် ပုဒ ် ကို လေချွန ် နေချင ် နေမှာပေါ ့ ၊ ဆက ် ပြီး တေးညည ် းနေချင ် နေမှာပေါ ့ ။ သူတို ့ ကို သီချင ် းထဲမှာ လှောင ် နေတာ ဖြစ ် မှာပေါ ့ 

အခြားသူတွေကို ဘယ ် လောက ် များ မှီခိုရလဲဆိုတာ 
ဒါနဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အလုပ ် ကနေ နည ် းနည ် းသိလိုက ် ရတာက 
ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ ပရောဂျက ် တစ ် ခု ဖြစ ် ချင ် ခဲ ့ တဲ ့အခုအခါ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာ 
လမ ် းတစ ် ဝက ် မှာ လူတစ ် ယောက ် ကို တွေ ့ ပြီး 

Hetain Patel (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) Yuyu Rau ဟိုင ် း ၊ ကျွန ် တော ် က Hetain ပါ ၊ ပန ် းပုပညာရှင ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက Yuyu ပါ ။ ကျွန ် တော ် နဲ ့ တွဲလုပ ် နေတဲ ့ ကချေသည ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ကို ဘာသာပြန ် ပေးဖို ့ ခေါ ် ထားတာပါ ။ 
HP (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) YR ဟိုင ် း ၊ ခွင ့ ် ပြုမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အနုပညာလက ် ရာအကြောင ် း နည ် းနည ် းပြောချင ် ပါတယ ် ။ HP (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) 
YR ကျွန ် တော ် က အင ် ္ ဂလန ် က မန ် ချက ် စတာမှာ မွေးဖွား ၊ ကြီးပြင ် းခဲ ့ ပေမဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို အင ် ္ ဂလိပ ် လို မပြောတော ့ ပါဘူး အကြောင ် းက ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ မြောက ် ပိုင ် း လေယူလေသိမ ် းကနေ ဖြစ ် လာမယ ့ ် ထင ် မြင ် ချက ် တွေကို ကြိုးစားရှောင ် နေလို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) HP (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) YR: မန ် ဒရင ် း တရုတ ် ဘာသာစကားနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး တစ ် ခုတည ် းသော ဖုံးကွယ ် ထားတဲ ့ ပြဿနာက ကျွန ် တော ် ဒီစာပိုဒ ် ပဲ ပြောတတ ် တယ ် ၊ ဒါက တရုတ ် ပြည ် သွားလည ် တုန ် းက အလွတ ် ကျက ် ခဲ ့ တာလေ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် တ ​ ော ် လုပ ် တတ ် တာဆိုလို ့ ဒါကို အသံအမျိုးစုံနဲ ့ ရွတ ် နေတာပါ ၊ မရိပ ် မိလောက ် ဘူးလို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) HP (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) (ရယ ် သံများ) 
ပြောဖို ့ မလိုတာက ပရိတ ် သတ ် ထဲက မန ် ဒရင ် း စကားပြောတဲ ့ သူတွေကို တောင ် းပန ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ကလေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ အိန ္ ဒိယ Kurta အင ် ္ ကျီရှည ် ကို ဝတ ် ခိုင ် းတာကို အရမ ် းမုန ် းမိမှာပါ ။ ဒါက အရမ ် းမိုက ် တယ ် လို ့ တော ့ မထင ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် တော ့ မိန ် းကလေး ဆန ် တယ ် လို ့ ခံစားရပါတယ ် ။ ဂါဝန ် လို ခပ ် ပွပွ ဘောင ် းဘီအပိုင ် းကြီးနဲ ့ ၊ ဒါတွေ ကျွတ ် ကျပြီး အရှက ် မကွဲရအောင ် ခိုင ် ခိုင ် ချည ် ရသေးတယ ် ။ 
အဖေဆို ဘယ ် တော ့ မှ မဝတ ် ဘူး ၊ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် ဝတ ် စရာအကြောင ် း မရှိဘူးလို ့ မြင ် မိတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို နည ် းနည ် း စိတ ် မသက ် မသာဖြစ ် စေတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဒါဝတ ် ရင ် တကယ ် ပဲ အိန ္ ဒိယနွယ ် တစ ် မျိုးမျိုးကို ကိုယ ် စားပြုတယ ် လို ့ လူတွေက ထင ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် အဲ ့ လို မခံစားမိလို ့ ပါ ။ 
HP (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) YR တကယ ် က ဒါကို ဝတ ် ဆင ် တာ သက ် တောင ့ ် သက ် ဖြစ ် တယ ် လို ့ ခံစားမိတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော နည ် းလမ ် းက ဒါတွေဟာ "" Crouching Tiger, Hidden Dragon. "" ဇာတ ် ကားထဲက ကွန ် ဖူး ရဲမက ် လီမူဘိုင ် ရဲ ့ ဝတ ် ရုံလိုမျိုး ဟန ် ဆောင ် ဖို ့ ပါ ။ 
(တေးဂီတသံ) ကောင ် းပါပြီ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ လက ် ရာက ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာနဲ ့ ဘာသာစကား အကြောင ် းပါ ။ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် ပုံပေါက ် တယ ် ၊ ဘယ ် ကလာတယ ် ၊ လိင ် ၊ လူမျိုး ၊ အတန ် းအစား တွေကို အခြေခံတဲ ့ ထင ် မြင ် ချက ် ​ ေတွကို စိမ ် ခေါ ် လိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ဘာက ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဖြစ ် အောင ် လုပ ် လိုက ် တာလဲ ။ 
HP (တရုတ ် ဘာသာဖြင ့ ်) YR Spider-Man ရုပ ် ပြတွေ ဖတ ် ခဲ ့ ဖူးတယ ် ။ ကွန ် ဖူးကားတွေ ကြည ့ ် ခဲ ့ ဖူးတယ ် ။ Bruce Lee ဆီက ဒဿန သင ် ခန ် းစာတွေ ယူခဲ ့ ဖူးတယ ် ။ 
သူဆို ဒီလိုပြောလိမ ့ ် မယ ် ၊ HP စိတ ် ကို ဗလာကျင ် းလိုက ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ရေလို ပုံမဲ ့ ၊ သဏ ္ ဍာန ် မဲ ့ ဖြစ ် ပါစေ ။ 
ကဲ ခွက ် တစ ် ခွက ် ထဲ ရေထည ့ ် လိုက ် ပါ ။ 
ခွက ် ဖြစ ် လာတယ ် ၊ 
ပုလင ် းတစ ် လုံးထဲ ရေထည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ပုလင ် းဖြစ ် သွားတယ ် ။ 
ရေနွေးကရားထဲ ထည ့ ် လိုက ် ပါ ။ ရေနွေးကရား ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
ကဲ ရေက စီးနိုင ် တယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် တွန ် းထိုးနိုင ် တယ ် ။ 
ရေလိုနေပါ ၊ သူငယ ် ချင ် း ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) YR ဒီနှစ ် ကျွန ် တော ့ အသက ် ၃၂ နှစ ် ပါ ၊ Bruce Lee ဆုံးတဲ ့ အသက ် နဲ ့ အတူတူပါပဲ ။ 
မကြာသေးခင ် က တွေးနေမိတာက သူသာ ဒီနေ ့ အထိ အသက ် ရှင ် နေဦးမယ ် ဆိုရင ် ဒီ TED ဟောပြောချက ် လုပ ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ကို ဘာများ အကြံပေးလိမ ့ ် ဦးမလဲပေါ ့ ။ 
HP ကျုပ ် ကို သံယောင ် မလိုက ် နဲ ့ ။ 
ဒါကျုပ ် ကို စော ် ကားတာ ။ 
(ရယ ် သံများ) YR အကြံကောင ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဒီလိုဖြစ ် တည ် လာရတာက သူများကို ပုံကူးချရင ် းနဲ ့ ဖြစ ် လာကြတယ ် လို ့ ထင ် တုန ် းပါ ။ 
ဒီမှာရှိတဲ ့ ဘယ ် သူတွေက ကစားကွင ် းထဲက သူတို ့ ကလေးဘဝ ဇာတ ် လိုက ် (သို ့) အမေ ၊ အဖေတွေကို မတုပဖူးဘူးလဲ ၊ 
ကျွန ် တော ် တော ့ တုပခဲ ့ တယ ် ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် က ဒီ ကျွန ် တော ့ လက ် ရာကို ဗီဒီယိုရိုက ် ဖို ့ အတွက ် ၁၉၆၀ နှစ ် တွေက အိန ္ ဒိယကနေ U.K ပြောင ် းလာတုန ် းက အဖေ ့ လို ဆံပင ် ပြန ် မွေးလို ့ ရအောင ် ကျွန ် တော ် ကတုံးရိတ ် လိုက ် တယ ် ။ 
သူက ဆံပင ် ဘေးခွဲနဲ ့ တိရိတဲ ့ နှုတ ် ခမ ် းမွှေးရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ပထမတော ့ ဒါက အဆင ် ကိုပြေလို ့ ။ 
အိန ္ ဒိယဆိုင ် တွေမှာဆို လျှော ့ စျေးနဲ ့ တောင ် ရခဲ ့ သေးတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ နောက ် တော ့ အမြန ် ကြီးပါပဲ ၊ နှုတ ် ခမ ် းမွှေး ပေါက ် နိုင ် စွမ ် းကို လျှော ့ တွက ် လာမိတော ့ အရမ ် းကြီးးရှည ် သွားတယ ် ။ 
အိန ္ ဒိယပုံ မပေါက ် တော ့ ဘူး ။ 
အဲဒါအစား မျက ် နှာချင ် းဆိုင ် လမ ် းက လူတွေဆို ဒီလိုမျိုးတွေပြောတယ ် ၊ HP & YR လာပြီ ၊ လာပြီ ၊ သွား ၊ သွား ။ 
(ရယ ် သံများ) HP တကယ ် တော ့ ဘာလို ့ ဒီလို ပြောနေမှန ် းတောင ် မသိဘူး ။ 
အဖေဆို အိန ္ ဒိယလေသံတောင ် မပေါက ် တော ့ ဘူး ။ 
အခု သူဒီလို ပြောတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တုပတာ ကျွန ် တော ့ အဖေပဲ မဟုတ ် ဘူး ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် က တရုတ ် ပြည ် ကို လအတန ် ကြာ သွားခဲ ့ တယ ် ၊ တရုတ ် စကား မပြောတတ ် ခဲ ့ တော ့ ခံပြင ် းမိတယ ် ၊ ဒါနဲ ့ ဒီအကြောင ် းရေးပြီး တရုတ ် လို ဘာသာပြန ် ပြီးတော ့ ဒါကို အလွတ ် ကျက ် လိုက ် တယ ် ၊ သီချင ် းကျက ် သလိုမျိုး လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
YR ဒီစကားစုက အခုတော ့ ဘဏ ် ကဒ ် ပြားက ပင ် နံပါတ ် ထက ် ပိုပြီး ရှင ် းလင ် းစွာ စိတ ် ထဲမှာ စူးဝင ် ပုံဖော ် သွားတယ ် ။ ဒီတော ့ တရုတ ် စကားကို ကျွမ ် းကျင ် စွာ ပြောတတ ် တယ ် လို ့ ဟန ် ဆောင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီစကားစုကို ကျက ် တုန ် းက ဘယ ် လောက ် မှန ် မှန ် အသံထွက ် လဲဆိုတာ သိအောင ် ပန ် းပုပညာရှင ် တစ ် ယောက ် ကို နားထောင ် ခိုင ် းပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က စကားစုကိုပြော ၊ သူက ရယ ် ပြီး ပြောတာက "" အိုး ကောင ် းလိုက ် တာ ၊ "" "" တစ ် ခုပဲ ၊ မိန ် းမသံပေါက ် နေတယ ် ကွ ။ "" တဲ ့ "" ဘာ "" လို ့ ကျွန ် တော ် ပြောတော ့ သူက "" ဟုတ ် တယ ် ၊ မိန ် းမတစ ် ယောက ် ဆီက သင ် ထားတာလား "" တဲ ့ ။ ကျွန ် တော ် က "" အင ် း ဒီတော ့ ၊ "" ဒီမှာပဲ ကျား နဲ ့ မ အသံပိုင ် း ကွာခြားချက ် တွေဟာ အရမ ် းခြာနားပြီး ၊ သိသာတယ ် ဆိုတာ သူရှင ် းပြတယ ် ။ ကျွန ် တော ် သင ် ယူတာ အရမ ် းကောင ် းတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မိန ် းမ အသံနဲ ့ တဲ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) ကောင ် းပြီ ၊ ဒီတော ့ တုပခြင ် း အလုပ ် ဟာ စွန ့ ် စားမှုပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် စီစဉ ် သလို အမြဲ မဖြစ ် ဘူးလေ ၊ အရမ ် းတော ် တဲ ့ ဘာသာပြန ် သူတောင ် မှပဲလေ ။ 
ဒါပေမဲ ဒါကို စွဲမြဲထားမှာပါ ၊ အကြောင ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ထင ် မြင ် မိနိုင ် တာတွေနဲ ့ သွေဖီပြီး တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို တုပခြင ် းဟာ ထူးခြားမှုတစ ် ခုခုကို လှစ ် ဟပြနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဖေ ့ လိုမျိုး ပိုဖြစ ် လာဖို ့ ကျရှုံးတဲ ့ အကြိမ ် တိုင ် း ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ကျွန ် တော ် ဆိုတာမျိုး ပိုဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
Bruce Lee လိုဖြစ ် ဖို ့ ကျရှုံးချိန ် တိုင ် း ကိုယ ့ ် အစစ ် အမှန ် ပိုဖြစ ် လာပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ အနုပညာပါ ၊ 
အစစ ် အမှန ် ဖြစ ် ဖို ့ အားထုတ ် ပါတယ ် ၊ ဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ မမျှော ် လင ့ ် နိုင ် လောက ် တဲ ့ ပုံစံတစ ် ခုနဲ ့ လာတာတောင ် မှပေါ ့ ။ 
သိပ ် မကြာသေးခင ် ကပဲ သိလိုက ် တာက အိန ္ ဒိယဖြစ ် တာမို ့ လို ့ ဒီလိုထိုင ် တာကို သင ် ယူခဲ ့ တာ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ 
ဒါကို Spider-Man ဆီကနေ သင ် ယူခဲ ့ တာပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၂) နှစ ် နီးပါးကပေါ ့ ။ ဂျာမဏီမှာ ကျွန ် မကားကို မောင ် းနေတုန ် းပါ ။ ကျွန ် မ ရေဒီယိုကို ဖွင ့ ် လိုက ် မိတယ ် ။ 
ဥရောပမှာ အဲဒီအချိန ် က ယူရိုငွေ အကျပ ် အတည ် း ဖြစ ် နေချိန ် ပါ ။ သတင ် းစာခေါင ် းစီးတွေ အားလုံးမှာလည ် း ဥရောပနိူင ် ငံတွေဟာ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာ ရှိတဲ ့ စံနှုန ် းသတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေ ရဲ ့ အဆင ် လျှော ့ ချခံနေရတယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းတွေပါပဲ ။ 
ကျွန ် မနားထောင ် ကြည ့ ် ပြီး ၊ ကိုယ ် ဘာသာကို တွေးမိတာက "" ဒီ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေဆိုတာ ဘာတွေလဲ ၊ ပြီးတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ရပ ် ကြောင ့ ် လူတိုင ် းက အရမ ် း စိတ ် မချမ ် းမသာ ဖြစ ် နေရတာပါလိမ ့ ် "" လို ့ ပေါ ့ ။ အင ် း အဲဒီနေ ့ တုန ် းက ကားထဲမှာ သင ် တို ့ ဟာ ကျွန ် မဘေးမှာ ထိုင ် နေခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မဟာ ဒါတွေကို ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲဖို ့ နောက ် နှစ ် တွေမှာ လုံးလုံးလျားလျား နှစ ် မြှပ ် ထားတော ့ မယ ် ဆိုတာကို ပြောခဲ ့ လေမလားပဲ ။ အဲဒီလိုဆိုရင ် ကျွန ် မကတော ့ သင ် တို ့ ကို ရူးမိုက ် တဲ ့ လူတွေပဲလို ့ ပြောခဲ ့ မိပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် တမ ် း ရူးမိုက ် နေတာက အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေ ရဲ ့ လုပ ် ပုံကိုင ် ပုံတွေပါ ။ 
ကျွန ် မ ရှင ် းပြချင ် တာကတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ ဒါကိုပြောင ် းလဲဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီ ၊ ဆိုတာသာမကပဲ ၊ ဒါကို ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လိုဆောင ် ရွက ် နိူင ် သလဲ ဆိုတာကိုပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ဘာလုပ ် တယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မ နည ် းနည ် းလောက ် သင ် တို ့ ကို ပြောပြပါရစေ ။ 
သင ် တို ့ အနေနဲ ့ ကားသစ ် တစ ် စီး မဝယ ် ခင ် ပဲ ကားမဂ ္ ဂဇင ် း တစ ် စောင ် ကို ဖတ ် နေမိမှာပေါ ့ ၊ ဘယ ် တက ် ဘလက ် ဒါမှမဟုတ ် ဖုန ် းအမျိုးအစား ဝယ ် ချင ် တယ ် ဆိုတာ မဆုံးဖြတ ် ခင ် ကုန ် ပစ ္ စည ် း သုံးသပ ် ချက ် ကို တစ ် ချက ် လောက ် ကြည ့ ် နေမိမှာပေါ ့ ၊ ဘယ ် လိုကုန ် ပစ ္ စည ် းမှာမဆို ပိုက ် ဆံကို ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံဖို ့ မဆုံးဖြတ ် ခင ် ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံသူတွေကတော ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေကို ဖတ ် နေမှာပေါ ့ ။ 
အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တစ ် ခုဟာ AAA လို ့ ဆိုတဲ ့ အကောင ် းဆုံး စွမ ် းဆောင ် နိူင ် တဲ ့ ကုန ် ပစ ္ စည ် းဆိုတဲ ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် မှာ ရှိနေရင ် းက BBB- လို ့ ဆိုတဲ ့ တော ် တော ် လေး အန ္ တရာယ ် ရှိတဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှု အဆင ့ ် ကို ကျဆင ် းသွားနိူင ် ပါတယ ် ။ 
အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေဟာ ကုမ ္ ပဏီတွေကို အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် နေပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ဘဏ ် တွေကို အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် နေပါတယ ် ။ 
နာမည ် ဆိုးထွက ် နေတဲ ့ ပေါင ် နှံမှုကို အခြေပြုထားတဲ ့ ရှယ ် ယာစာတမ ် းကိုတောင ် မှပဲ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် နေပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် သူတို ့ တွေဟာ နိူင ် ငံတွေကိုလည ် း အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် နိူင ် ကြပြီးတော ့ ဒီအဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေကိုတော ့ အချုပ ် အခြာအာဏာ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေလို ့ ခေါ ် ကြပြီး ၊ ကျွန ် အနေနဲ ့ ဒီအချုပ ် အခြာအာဏာ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေ ဆိုတာကိုမှ အလေးအနက ် ထားပြီး ပြောချင ် ပါတယ ် ။ 
အခု ကျွန ် မပြောတာကို နားထောင ် နေတဲ ့ အခိုက ် မှာပဲ ၊ သင ် တို ့ တွေဟာ "" ဘာဖြစ ် လို ့ ကျွန ် မက ဒီကိစ ္ စကို ဒီလောက ် တောင ် အရေးစိုက ် နေပါလိမ ့ ် "" လိုဆိုပြီး စဉ ် းစားနေမယ ် မိမယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မပြောရဲတယ ် ။ 
အမှန ် အတိုင ် း ပြောဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပါပြီ ၊ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေဟာ သင ် တို ့ အပေါ ် အကျိုးသက ် ရောက ် မှု ရှိပါတယ ် ။ 
ဒါတွေက ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သင ် တို ့ အပေါ ် အကျိုးသက ် ရောက ် မှု ရှိပါတယ ် ။ 
တကယ ် လို အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီ တစ ် ခုဟာ နိူင ် ငံတစ ် နိူင ် ငံကို အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ရင ် အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ ၎ င ် းဟာ နိူင ် ငံတစ ် နိူင ် ငံရဲ ့ ကြွေးမြီရယ ် ၊ ဒီ ကြွေးမြီကို ပြန ် လည ် ပေးဆပ ် ဖို ့ နိူင ် ငံတစ ် နိူင ် ငံရဲ ့ စွမ ် းပကားရယ ် ၊ လိုလားထက ် သန ် မှုကိုပါ အကဲခတ ် ချင ့ ် တွက ် တာပါ ။ 
တကယ ် လို ့ နိူင ် ငံတစ ် နိူင ် ငံဟာ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီ တစ ် ခုကနေပြီး အဆင ့ ် လျှော ့ ချတာကို ခံရရင ် တော ့ ဒီနိူင ် ငံဟာ နိူင ် ငံတကာဈေးကွက ် တွေမှာ ငွေချေးယူဖို ့ ကို ပိုပြီး ပေဆပ ် ရတော ့ တာပါပဲ ။ 
ဒါကြောင ့ ် အဒီအချက ် က သင ့ ် ကို နိူင ် ငံသား အနေနဲ ့ ရော ၊ အခွန ် ပေးဆောင ် သူ အနေနဲ ့ ပါ ထိခိုက ် စေပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သင ် နဲ ့ သင ် တို ့ ရဲ ့ တစ ် နိူင ် ငံတည ် းသားတွေဟာ ငွေချေးယူဖို ့ ပိုပြီး စိုက ် ထုတ ် ပေးချေရမှာ မို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ အဆမတန ် ဈေးကြီးနေလို ့ ပိုပြီးပေးဖို ့ မတတ ် နိူင ် ဘူးဆိုရင ် ကော ။ 
ကဲ ၊ ဒီလိုဆိုရင ် တော ့ ဒီတိုင ် းပြည ် မှာ လမ ် းတွေ ၊ ကျောင ် းတွေ ၊ ကျန ် းမာရေးစောင ့ ် ရှောက ် မှုတွေလိုမျိုး ဝန ် ဆောင ် မှုတွေအတွက ် တတ ် နိုင ် တာ ပိုနည ် းလာတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မို ့ သင ့ ် အနေနဲ ့ ဂရုစိုက ် သင ့ ် တဲ ့ အချက ် ပါ ။ အချုပ ် အခြာအာဏာ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေက လူတိုင ် းအပေါ ် အကျိုးသက ် ရောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒါတွေကို အများပြည ် သူပိုင ် ပစ ္ စည ် းတွေ အဖြစ ် အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် ဆိုသင ့ ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မ အနေနဲ ့ ယုံကြည ် ရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းပါ ။ 
ဒါတွေကို လူတိုင ် း ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှုရှိဖို ့ ၊ ရယူအသုံးပြုနိင ် မှုနဲ ့ လူတိုင ် း ကုန ် ကျစရိတ ် မရှိပဲ ရရှိနိူင ် ဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် လက ် တွေ ့ အခြေအနေကျတော ့ ဒီလိုရှိနေပါတယ ် ။ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီဈေးကွက ် ကို အဓိက လုပ ် ကိုင ် နေကြသူ (၃) ယောက ် က စိုးမိုးခြယ ် လှယ ် နေတယ ် ။ ကြိုးကိုင ် သူ (၃) ယောက ် တည ် းပဲ ရှိနေတာပါ ။ Standard & Poor 's ၊ Moody' s ၊ ပြီးတော ့ Fitch ဆိုတာရယ ် ပါ ။ ဈေးကွက ် ကို စုစည ် းချုပ ် ကိုင ် ထားမှု ရှိတဲ ့ အခါတိုင ် း ၊ တကယ ့ ် ကို အပြိုင ် အဆိုင ် လုပ ် ကိုင ် မှု မရှိနိုင ် တာကို ကျွန ် မတို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ရဲ ့ ကုန ် ပစ ္ စည ် း အရည ် အသွေးကို မြှင ့ ် တင ် ဖို ့ မက ် လုံး မရှိတော ့ ပါဘူး ။ 
ဒါကို ရင ် ဆိုင ် ကြရတာပေါ ့ ။ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေ လုပ ် ဆောင ် ချက ် တွေကြောင ့ ် ကမ ္ ဘာ ့ စီးပွားရေးဟာ ချောက ် ကမ ် းပါး နှုတ ် ဝဆီကို ရောက ် နေတာပါ ။ ဒါပေမယ ့ ် သူတို ့ က သူတို ့ လုပ ် ကိုပုံတွေကို ပြောင ် းလဲကြရပါမယ ် ။ 
ဒုတိယ အချက ် က "" သင ် ဟာ ကားတစ ် စီးကို ရောင ် းတဲ ့ သူရဲ ့ အကြံဥာဏ ် ပေးချက ် ကိုပဲ အခြေခံပြီး တကယ ် ပဲ ဝယ ် လိုက ် မှာလား ။ "" 
လုံးဝ မဖြစ ် နိုင ် ပါဘူး ။ မှန ် တယ ် နော ် ။ မသိတတ ် ရာကျနေမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် တမ ် းကျတော ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီကဏ ္ ဍမှာက ဒီဥစ ္ စာက နေ ့ တဓူဝ ဖြစ ် နေတာလေ ။ 
ဒီအဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေရဲ ့ ဖောက ် သည ် တွေ ၊ နိူင ် ငံတွေ ၊ ကုမ ္ ပဏီတွေလိုမျိုးတွေကျတော ့ သူတို ့ တွေရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် သတ ် မှတ ် နှုန ် းစံတွေ အတွက ် ကို ငွေပေးနေကြရတော ့ ဒါဟာ အကျိုးစီးပွားများဆိုင ် ရာ ပဋိပက ္ ခ အခြေအနေမျိုးကို ဖန ် တီးနေတယ ် ဆိုတာ အသိသာကြီးပဲလေ ။ 
တတိယ အချက ် ကတော ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေဟာ သူတို ့ တွေ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး သူတို ့ ရဲ ့ သတ ် မှတ ် နှုန ် းစံတွေ ရလာတယ ် ဆိုတာကိုတော ့ တကယ ့ ် ကို မပြောပြကြဘူး ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒီနေခေတ ် အခါကြီးမှာ ပါဝင ် ပြုလုပ ် ထားတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတိုင ် းရဲ ့ စာရင ် းမပါပဲနဲ ့ တော ့ သကြားလုံးချောင ် း တစ ် ခုတောင ် သင ် ဟာ ရောင ် းလို ့ မရနိူင ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမယ ့ ် သတ ် မှတ ် နှုန ် းစံတွေကျတော ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ စီပွားရေးရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ လိုအပ ် ချက ် တစ ် ခုလေ ၊ ဘယ ် လို ကွဲပြားတဲ ့ ပေါင ် းစပ ် ပစ ္ ဇည ် းတွေ ပါဝင ် နေမှန ် းကို ကျွန ် မတို ့ မသိရဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒီအဆင ့ ် သတ ် မှတ ် တဲ ့ အေဂျင ် စီတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် တာကိုင ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှု မရှိတာကို ခွင ့ ် ပြုထားသလို ဖြစ ် နေတယ ် ။ ကျွန ် မတို ့ ဒါကို ပြောင ် းလဲဖို ့ လိုအပ ် တယ ် လေ ။ 
ကျွန ် မအထင ် တော ့ ဒီကဏ ္ ဍဟာ အဖျားအနား ကလေးတွေလိုက ် ပြီး တိနေရုံမဟုတ ် ပဲ ၊ အမြစ ် ကနေလှန ် ပစ ် ဖို ့ လိုနေတာ သံသယ ရှိစရာ မရှိဘူးလို ့ ထင ် တာပါပဲ ။ 
ဒီအချိန ် ဟာ ရဲရဲဝံ ့ ဝံ ့ လုပ ် ဖို ့ အချိန ် ပဲလို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ 
ဒီ စနစ ် ကို အဆင ့ ် မြှင ့ ် တင ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီလို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် လည ် း Bertelsmann Foundation အနေနဲ ့ အချိန ် နဲ ့ အားတွေကို မြောက ် မြားစွာ ရင ် းနှီးမြှပ ် နှံပြီး ဒီကဏ ္ ဍအတွက ် တစ ် ခြားနည ် းလမ ် းကို စဉ ် းစားအကြံထုတ ် နေတာပါ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ အချုပ ် အခြာ အန ္ တရာယ ် များအတွက ် ပထမပုံစံကို ကိုယ ် ကျိုးမရှာတဲ ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ရေး အေဂျင ် စီပုံစံကို ပြုစုလိုက ် ပြီး ၎ င ် းရဲ ့ အတိုကောက ် အနေနဲ ့ INCRA လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
INCRA ဆိုတဲ ့ ကိုယ ် ကျိုးမရှာတဲ ့ ပါဝင ် လှုပ ် ရှားသူ နောက ် တစ ် ဦးကို ထပ ် ဖြည ့ ် လိုက ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် လက ် ရှိ စနစ ် ကို ထူးခြားပြောင ် းလဲ လာစေပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ရေရှည ် တည ် တံ ့ နေမှာ ဖြစ ် တဲ ့ လှူဒါန ် းမှုကို အခြေံသွားမယ ့ ် ကိုယ ် ကျိုးမရှာတဲ ့ ပုံစံ တစ ် ခုကို အခြေခံပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီလုပ ် ငန ် းလည ် ပတ ် ဖို ့ အတွက ် ဝင ် ငွေကို ထောက ် ပံ ့ လျှူဒါန ် းမှုက ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ဖန ် တီးပေးမှာပါ ။ နောက ် ပြီး အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ပဲ အေဂျင ် စီက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ စံသတ ် မှတ ် ချက ် တွေကို အများပြည ် သူတို ့ ရရှိအောင ် လုပ ် ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ ထူးခြားပြောင ် းပစ ် ဖို ့ မလုံလောက ် သေးပါဘူး ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
ICRA ဟာ အကျိုးစီးပွားများဆိုင ် ရာ ပဋိပက ္ ခတွေကို ရှောင ် ရှားနိူင ် မယ ့ ် အရမ ် းကိုရှင ် းလင ် းတဲ ့ အုပ ် ချုပ ် မှု ဖွဲ ့ စည ် းပုံကိုလည ် း အခြေခံထားပါသေးတယ ် ။ အဲဒီမှာ အများပြည ် သူတွေထဲက ထင ် ရှားသူတွေ ပါဝင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ICRA ဟာ ဥရောပ ဒါမှမဟုတ ် အမေရိကန ် အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ရေး အေဂျင ် စီတစ ် ခု မဟုတ ် ရုံသာမကပဲ ၊ ဒါဟာ စစ ် မှန ် တဲ ့ အပြည ် ပြည ် ဆိုင ် ရာ အေဂျင ် စီ တစ ် ခုဖြစ ် လျက ် အဲဒီမှာ အထူးသဖြင ့ ် စီးပွားရေး ထိုးတက ် လာနေကြတဲ ့ ထွန ် းသစ ် စ နိုင ် ငံများဟာလည ် း တကယ ့ ် ကို တူညီတဲ ့ အကျိုးအမြတ ် ၊ သဘောထား အသံ ၊ ကိုယ ် စားပြု ပါဝင ် နိုင ် ကြပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
INCRAကနေပြုလုပ ် ပြမယ ့ ် ဒုတိယကြီးမားတဲ ့ ခြားနားချက ် ကတော ့ ၎ င ် းရဲ ့ အချုပ ် အခြာ အန ္ တရယ ် များဆိုင ် ရာ အကဲဖြတ ် ချက ် ကို ပိုကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ အချက ် ပြအညွန ် းများရဲ ့ စနစ ် ကို အခြေခံတွက ် ချက ် သွားမှာပါ ။ 
ဒါကို ဒလိုပုံစံဖြင ့ ် စဉ ် းစားကြည ့ ် လိုက ် ပါဦး ။ 
ကျွန ် မတို ့ တွေ အချုပ ် အခြာ စံတစ ် ခုကို သတ ် မှတ ် မယ ် ဆိုရင ် အဲဒီနိူင ် ငံရဲ ့ စီးပွားရေး မြေလွှာ ၊ ၎ င ် းရဲ ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ စီးပွားရေးလေ ့ လာမှု ဆိုင ် ဆိုင ် ရာ အခြေခံတွေကို ထည ့ ် တွက ် ကြည ့ ် ရှုကြမှာပါ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ အနေနဲ ့ နောက ် မေးခွန ် း တစ ် ခုကိုလည ် းမေးဖို ့ လိုတယ ် လေ ။ "ဘယ ် သူက အဲဒီနိူင ် ငံရဲ ့ စီးပွားရေး မြေလွှာကို ထွန ် ယက ် စိုက ် ပျိုးနေတာပါလဲ ။" "ဟုတ ် တယ ် နော ် ။" 
ကောင ် းပြီ ၊ နိူင ် ငံတစ ် ခုမှာ ဥယျာဉ ် မှုးတွေ အများကြီးရှိပါတယ ် ။ သူတို ့ ထဲက တစ ် ယောက ် ကတော ့ အစိုးရပါ ။ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဒီမေးခွန ် းကို မေးဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ "" အဲဒီနိူင ် ငံအား အုပ ် ချုပ ် မှု ဘယ ် လိုရှိပါသလဲ "" ။ 
"" ဘယ ် လို စီမံအုပ ် ချုပ ် ပါသလဲ "" ဆိုတာကိုပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် မတို ့ က ရှေ ့ ကိုမြော ် မြင ် တဲ ့ အညွှန ် းကိန ် းများလို ့ ခေါ ် ဝေါ ် ထားတာကို ဘာဖြစ ် လို ့ ပြုစုဖန ် တီးထားတာလဲ ဆိုတာရဲ ့ အကြောင ် အရင ် း တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီအညွှန ် းကိန ် းတွေဟာ သင ့ ် ကို နိူင ် ငံတစ ် ခုရဲ ့ လူမှုစီးပွား တိုးတက ် မှုအကြောင ် း များစွာမှ ပိုကောင ် းမွန ် တဲ ့ လေ ့ လာသုံးသပ ် ချက ် ကို ပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
သင ် တို ့ နိူင ် ငံရဲ ့ အစိုးရဟာ အသစ ် ပြန ် လည ် ထုတ ် ယူလို ့ ရတဲ ့ စွမ ် းအင ် နဲ ့ ပညာရေးထဲမှာ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံဖို ့ ကို စိတ ် ဆန ္ ဒရှိပါရဲ ့ လားဆိုတာကို သင ် တို ့ သိရှိဖို ့ အရေးကြီးတယ ် ဆိုတာ သင ် တို ့ သဘောတူမယ ် လို ့ ကျွန ် မမျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
သင ် တို ့ အနေနဲ ့ သိရှိဖို ့ အရေးကြီးတာက သင ် တို ့ နိူင ် ငံရဲ ့ အစိုးရဟာ ဘေးကျပ ် နံကျပ ် ကာလတစ ် ခုကို ကိုင ် တွယ ် နိူင ် စွမ ် း ရှိပါသလား ၊ ကတိပြုထားတဲ ့ ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှုတွေကို အစိုးရဟာ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ အကောင ် အထည ် ဖော ္ ဆောင ် ရွက ် နိူင ် စွမ ် းရှိပါသလား ဆိုတာတွေပါ ။ 
ဥပမာအနေနဲ ့ အကယ ် ၍ INCRA ကနေပြီး အခုလက ် ရှိအချိန ် မှာ တောင ် အာဖရိကနိူင ် ငံကို စံနှုန ် းသတ ် မှတ ် မယ ် ဆိုရင ် ဒီနိူင ် ငံထဲတွင ် ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာ အမြင ့ ် ဆုံးဖြစ ် နေတဲ ့ လူငယ ် အလုပ ် လက ် မဲ ့ နှုန ် းထားကို တကယ ့ ် ကို အရမ ် းကြီး နီးနီးကပ ် ကပ ် လေ ့ လာကြည ့ ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အကယ ် လို ့ များ နိူင ် ငံတစ ် ခုရဲ ့ အသက ္ (၃၅) နှစ ် အောက ် လူဦးရေရဲ ့ (၇၀) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာ အလုပ ် လက ် မဲ ့ ဖြစ ် နေတယ ် ဆိုရင ် ဒါဟာ မျက ် မှောက ် စီးပွားရေးကို ကြီးမားစာ အကျိုးသက ် ရောက ် မှု ရှိနေမှာဖြစ ် ပြီးတော ့ အနာဂတ ် ကို ဒီထက ် တောင ် ပိုမိုလို ့ ကို အကျိုးသက ် ရောက ် မှာပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ Moody 's ၊ Standard & Poor' s နဲ ့ Fitch မှာရှိနေကြတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ မိတ ် ဆွေတွေကလည ် း အဲဒါတွေအားလုံးကို ကျွန ် မတို ့ တွေ ထည ့ ် သွင ် းစဉ ် းစာမယ ် ဆိုတာကို ပြောပြကြမှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် ဘာဖြစ ် မလဲ မှန ် းဆကြည ့ ် စမ ် းပါဦ ။ သူတို ့ တွေ ဘယ ် လို ထည ့ ် သွင ် းစဉ ် းစားမလဲဆိုတာကို ၽြန ် မတို ့ တိတိကျကျ သိရမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ဒီအကြောင ် းက INCRA ကလုပ ် ဆောင ် နိုင ် မယ ့ ် တတိယ ကြီးမားတဲ ့ ခြားနားချက ် ဆီကို ရှေးရှုသွားစေတာပေါ ့ ။ 
INCRA ဟာ ၎ င ် းရဲ ့ အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ချက ် တွေကို ထုတ ် ပြန ် ရုံသာမကပဲ ၊ ၎ င ် းအနေနဲ ့ ရဲ ့ အညွှန ် းကိန ် းတွေရော ၊ 
INCRA ဟာ လုံးဝကို ပွင ် လင ် းမြင ် သာမှု ရှိနေမယ ် ဆိုတာပါပဲ ။ ဒါကြောင ့ ် အနှစ ် ချုပ ် အနေနဲ ့ INCRA ဟာ လက ် ရှိကျွန ် မတို ့ ဆီမှာရှိနေတဲ ့ 
အဆင ့ ် သတ ် မှတ ် ရေး အေဂျင ် စီကြီး (၃) ခုတို ့ အတွက ် ပြိုင ် ဆိုင ် မှုတိုးမြှင ့ ် ဖို ့ အဲဒီဈေးကွက ် ထဲကို ကိုယ ် ကျိုးမဖက ် တဲ ့ ပါဝင ် လှုပ ် ရှားသူ တစ ် ယောက ် ကို ထပ ် ဖြည ့ ် လိုက ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် အစားထိုးရွေးစရာ တစ ် ခုကို ကမ ် းလှမ ် း ပေးနိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါဟာ ဒီကဏ ္ ဍရဲ ့ ပွင ့ ် လင ် းမြင ် သာမှုကို တိုးမြှင ့ ် နိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ပြီးတော ့ အရည ် အသွေးကိုပါ မြှင ့ ် တင ် နိူင ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ ကျွန ် မ ပြောနိူင ် တာက အချုပ ် အခြာ စံသတ ် မှတ ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ အရာဟာ 
ဒီရှုပ ် ထွေးတဲ ့ ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ ဘဏ ္ ဍာရေးလောကကြီးထဲက အရမ ် းကိုသေးဖွဲတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းလေးပါလို ့ သင ် တို ့ အနေနဲ ့ ယူဆချင ် ယူဆမိနေကောင ် းပါလိမ ့ ် မလားပဲ ။ ဒါပေမယ ့ ် ဒါဟာ အရမ ် းကို အရေးကြီးတဲ ့ အရာတစ ် ခုလို ့ ကျွန ် မက ထောက ် ပြချင ် နေတာပါ ။ အဲဒါ ပြင ် ဆင ် ဖို ့ အရမ ် းကို အရေးကြီးတဲ ့ အရာတစ ် ခုဖြစ ် ပါတယ ် ။ကိုင ် တွယ ် သင ့ ် ပြီး ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် ဖွင ့ ် သင ့ ် တာပေါ ့ ။ ဒါကြောင ့ ် လည ် း ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပုံစံအသစ ် ကို အခုစမ ် းသပ ် နေကြတာဖြစ ် ပြီး ၊ 
INCRA ကို အသက ် သွင ် းပေးဖို ့ ကို စွမ ် းဆောင ် ရည ် ရှိပြီး ၊ စိတ ် အားထက ် သန ် တဲ ့ လုပ ် ဆောင ် သူတွေပါဝင ် မယ ့ ် အဖွဲ ့ တစ ် ခုအဖြစ ် စုစည ် းနိူင ် မလားဆိုပြီး အားထုတ ် ကြိုးပမ ် းနေကြတာပေါ ့ ။ INCRA ကိုတည ် ထောင ် ခြင ် းဟာ လူတိုင ် းလူတိုင ် းရဲ ့ 
အကျိုးစီပွားများနဲ ့ အံဝင ် ဂွင ် ကျ ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာရယ ် ၊ ပြီးတော ့ INCRA ကို ပိုပြီးတော ့ ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ဘဏ ္ ဍာရေးဆိုင ် ရာ စနစ ် အသစ ် တစ ် ခုရဲ ့ အုတ ် မြစ ် တစ ် ခုအဖြစ ် ပြောင ် းလဲဖို ့ သူမတူတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ရပ ် ဒီနေ ့ ဒီအချိန ် မှာ ရှိနေတယ ် ဆိုတာကို ကျွန ် မ တကယ ် ယုံကြည ် နေမိပါတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ အကြီစား ဘဏ ္ ဍာရေးဆိုင ် ရာကြိုးကိုင ် သူတွေကို 
သူတို ့ သဘောအတိုင ် း ကစားနေကြတာကို သိပ ် ကိုအကြာကြီး ခွင ့ ် လွတ ် ထားခဲ ့ ကြတာလေ ။ အခုအချိန ် မှာတော ့ သူတို ့ ထဲကို အဖော ် သဟဲ တစ ် ယောက ် ယောက ် ထည ့ ် ပေးဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခင ် ဗျားတို ့ က တစ ် ဦးဦးကို သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ရေး ဘဝ ပိုကောင ် းလာရန ် ပြုလုပ ် နေတဲ ့ အပြောင ် းအလဲ အကြောင ် းကိုမေးကြည ့ ် ရင ် သူတို ့ တက ် ကြွခြင ် း မရှိတာ သတိထားမိကြလား ။ 
မာရသွန ် ပြေးပွဲအတွက ် လေ ့ ကျင ့ ် တာ ၊ အကျင ့ ် အဟောင ် းကို ဒါမှမဟုတ ် ကျွမ ် းကျင ် မှု အသစ ် ကို ပြန ် ဖေါ ် ရေးဟာ လူအများစုအတွက ် ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ပြောင ် းလဲရေး စီမံကိန ် းတွေဟာ သိပ ် ကို အပြုသဘော ခံစားမှုနဲ ့ ဆက ် စပ ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ပြောင ် းမှုဟာ အားတက ် ဖွယ ် ကောင ် းတယ ် ၊ ခွန ် အားတွေ ပေးတဲ ့ အပြင ် ရွှင ် မြူးစရာ ကောင ် းတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ကူညီရေး စာအုပ ် တချို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းစီးတွေကို ယူကြည ့ ် ပါ- "" ကိုယ ့ ် ထဲက အာဂပုဂ ္ ဂိုလ ် ကို နှိုးပေးပါ "" ၊ "" ပစ ္ စုပန ် ရဲ ့ စွမ ် းပကားကို အသုံးချခြင ် း "" ၊ ဒါမှမဟုတ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ အားကိုးလို ့ ရနိုင ် တာ ရှိတယ ် - "" သင ် ဟာ ဒူပေနာပေခံနိုင ် သူပါ ။ ကိုယ ် ရဲ ့ ကြီးမြတ ် မှုကို သံသယဖြစ ် မှု ရပ ် စဲ လိုက ် ပြီး အံ ့ ဖွယ ် ဘဝကို စတင ် နေထိုင ် ပါ ။ "" (ရယ ် မောသံများ) ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ပြောင ် းလဲတော ့ မယ ် ဆိုရင ် တက ် တက ် ကြွကြွ မဖြစ ် လို ့ ကို လုပ ် လို ့ မရနိုင ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ စိတ ် ခံစားချက ် ဆိုင ် ရာ လုံးဝကို မတူတဲ ့ နေရာကို ယူတတ ် တဲ ့ ပြောင ် းလဲမှု ပုံစံမျိုးလည ် း ရှိပါသေးတယ ် ။ 
အဖွဲ ့ အစည ် းများအား ပြောင ် းလဲခြင ် းကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ သူများတွေလိုပဲ “ကျွန ် ုပ ် တို ့ အဖွဲ ့ အစည ် းဟာ အပြောင ် းအလဲ တစ ် ခုကို စတင ် တော ့ မယ ် ” ဆိုတာကို ကြားရင ် ၊ ’ ’ အို ၊ အာ ” လို စဉ ် းစားတတ ် ရင ် ။ (ရယ ် သံများ)" အလုပ ် မှထုတ ် ပစ ် မှုများ ။ " 
ခင ် ဗျားရဲ ့ မျက ် နှာဟာ နီမြန ် းလာကာ ၊ စိတ ် ထဲမှာ တစ ် နေရာမှာ ပုန ် းနေချင ် တယ ် ၊ ထွက ် ပြေးလျက ် ပုန ် းနေနိုင ် မယ ့ ် နေရာကို ဆောက ် တည ် ရာမရ ရှာချင ် တယ ် ။ 
ထွက ် ပြေးလို ့ ကတော ့ ရနိုင ် ပေမဲ ့ ၊ ပုန ် းလို ့ ကတော ့ မရနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ အများစုဟာ နှိုးနေတဲ ့ နာရီတွေ အများဆုံးကို အဖွဲ ့ အစည ် းများထဲ ဖြုန ် းခဲ ့ ရတာ ။ 
ပြီးတော ့ လုပ ် ငန ် းတွေကို တကမ ္ ဘာလုံးသို ့ ချဲ ့ ထွင ် လာခြင ် းကြောင ့ ် နည ် းပညာတွေထဲက တိုးတက ် မှုတွေနဲ ့ အခြား အချက ် တွေကြောင ့ ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းများဟာ တချိန ် လုံး လိုက ် ဖက ် အောင ် ပြောင ် းလဲကြရတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ မှာ ၊ ကျွန ် တော ် က ဒါကို "" အမြဲတမ ် း "" ပြောင ် းလဲနေရတဲ ့ ခေတ ် လို ့ ခေါ ် ချင ် တယ ် ။ 
ဒီစိတ ် ကူးကို ကျွန ် တော ့ ဇနီး Nicola ကို ပြောရာ ၊ "" အမြဲတမ ် း ပြောင ် းလဲနေရခြင ် း တဲ ့ လား ၊ 
အဲဒါတကယ ့ ် စိတ ် ပျက ် စရာကြီးမျိုး "" တဲ ့ ။ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးလည ် း အလားတူပဲ စဉ ် းစားနိုင ် တယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ မှန ် ပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
အဖွဲ ့ အစည ် းများကို ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှုကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ အမြဲတမ ် း လုပ ် လာခဲ ့ ကြသလို ဆက ် ပြီးလုပ ် မယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ က ပုန ် းနေလို ့ မရနိုင ် ဘူးဆိုတော ့ အရာနှစ ် ခုကို ဖြေရှင ် းကြရန ် လိုတယ ် ။ 
ပထမက ၊ ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှုဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ စိတ ် ပျက ် စရာ ကောင ် းတာလဲ ။ 
ဒုတိယက အဲဒါကို ဘယ ် လို ဖြေရှင ် းကြလဲ ။ 
ရှေးဦးစွာ ၊ ပြောင ် းလဲမှုများဟာ ခဲယဉ ် းတာကို အသိအမှတ ် ပြုကြပါစို ့ ။ 
လူတွော ပြောင ် းလဲမှုကို ခုခံကြမှာ သဘာဝပါပဲ ၊ အထူးသဖြင ့ ် ၊ သူတို ့ နဲ ့ သက ် ဆိုင ် နေတယ ် ဆိုရင ် ပေါ ့ လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အချို ့ သော အဖွဲ ့ အစည ် းများဆိုရင ် အပြောင ် းအလဲတွေက လူတွေအတွက ် အလိုလိုနေရင ် း ခက ် ခဲရာမှာထက ် ကို ပိုခက ် အောင ် လုပ ် တတ ် ကြပါတယ ် ။ 
အဖြစ ် များတာက ၊ ခေါင ် းဆောင ် တို ့ ဟာ စတင ် လုပ ် ဆောင ် ရေးကို သိပ ် ကြာမြင ့ ် စွာ စောင ့ ် နေတတ ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အရာရာတိုင ် းဟာ အကျပ ် အတည ် း အသွင ် မျိုး ဆောင ် လာတတ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါတွေဟာ စိတ ် ညစ ် စရာ ဖြစ ် လာတတ ် တယ ် ။ 
အရေးပေါ ် အခြေအနေမျိုး ဖြစ ် တယ ် အခါမှာ ၊ သူတို ့ ဟာ ရေတို ရလဒ ် များ ရရှိရေးကိုသာ အာရုံစိုက ် နိုင ် ကြရာ 
ဒါမှမဟုတ ် သူတို ့ ဟာ အပြင ် ပန ် းအားဖြင ့ ် သာ တချက ် တည ် း ချဉ ် းကပ ် ဖြေရှင ် းလျက ် အကျပ ် အတည ် းကို ကျော ် လွန ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ သူတို ့ ဟာ ပုံမှန ် အတိုင ် း ပြန ် လုပ ် ကိုင ် နိုင ် ကြမယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ကြမယ ် ။ 
အဲဒီလို ချဉ ် းကပ ် မှုဟာ ပုံမှန ် စမ ် းသပ ် မှုများမှာ အမှတ ် ရဖို ့ အတွက ် ကျောင ် းသား အချို ့ ကြိုးပမ ် းမှုနဲ ့ တူနေတယ ် ။ 
စမ ် းသပ ် မှု အမှတ ် တွေကို မြှင ့ ် ပေးနိုင ် ရန ် ဆရာဟာ စမ ် းသပ ် မှုအတွက ် ပို ့ ချမှုကို အဆုံးသတ ် ပစ ် ပါမယ ် ။ 
စမ ် းသပ ် မှု အမှတ ် တွေ မြင ့ ် တတ ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ ပညာရေးရဲ ့ အခြေခံအကျဆုံး ပန ် တိုင ် ဖြစ ် တဲ ့ ကျောင ် းသားတွေကို ရေရှည ် မှာ အောင ် မြင ် ရန ် ပြင ် ဆင ် ပေးရေးဆိုတာကို လွတ ် သွားပါမယ ် ။ 
အဲဒီလို အခက ် အခဲတွေကို သိထားတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းများအား ပြုပြင ် ပြောင ် းမှုကို စိတ ် ပျက ် စရာမျိုး မဟုတ ် ဘဲ လက ် တွေ ့ တွင ် လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် များ တိုးပေးကာ ပိုတက ် ကြွလာစေအောင ် ဘယ ် လို လုပ ် ကြရမလဲ ။ 
အဲဒီလို ပြုလုပ ် နိုင ် ရန ် အတွက ် ကျွန ် ုပ ် တို ့ က တူတဲ ့ အချက ် တစ ် ခုပါတဲ ့ မလုပ ် မနေရ မဟာဗျူဟာ ငါးချက ် ကို အာရုံစိုက ် လုပ ် ကိုင ် ရန ် လိုပါတယ ် - လူတွေကို ရှေ ့ ဆုံးမှ ထားစဉ ် းစားရန ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
လူတွေကို ရှေ ့ တန ် းတင ် ရေးအတွက ် ပထမဦးဆုံး မလုပ ် မနေရက ရည ် ရွယ ် ချက ် မှ တစ ် ဆင ့ ် လှုံ ့ ဆော ် ရမယ ် ။ 
ပြောင ် းလဲမှု အများစုဆီမှာ ဘဏ ္ ဍာရေး ၊ လုပ ် ကိုင ် ရေး ပန ် းတိုင ် များ ရှိတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ အရေးကြီးပြီး ခေါင ် းဆောင ် များ အတွက ် အားရစရာ ဖြစ ် နိုင ် ကြပေမဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းထဲက လူအများစု အတွက ် တော ့ သိပ ် ဆွဲဆောင ် မှု မရှိလှပါ ။ 
ပိုပြီး ကျယ ် ပြ ့ န ် စွာ လှုံ ့ ဆော ် ရန ် ၊ ပြောင ် းလဲမှုကို ရည ် ရွယ ် ချက ် နဲ ့ နက ် ရှိုင ် းစွာ ဆက ် စပ ် ပေးရန ် လိုတယ ် ။ 
LEGO ကို ယူကြည ့ ် မယ ် ။ 
LEGO အုပ ် စုဟာ အလွန ့ ် အလွန ် ထူးခြားတဲ ့ နိုင ် ငံတကာကုမ ္ ပဏီကြီးပါ ။ 
ထက ် မြက ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် များဖြင ့ ် ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှု တသီကြီးကို သူတို ့ တကယ ် ဖြတ ် ကျော ် နေကြတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ တစ ် ခုချင ် းစီမှာ အထူးအာရုံ စိုက ် ရမယ ့ ် အချက ် ရှိခဲ ့ ပေမဲ ့ ၊ North Star ကျတော ့ ၊ ၎ င ် းတို ့ အားလုံးကို ချိတ ် ဆက ် ညွှန ် ကြားပေးနေရာအနာဂတ ် ကို တည ် ဆောက ် ကြမယ ့ ် သူတွေကို လှုံ ့ ဆော ် ပေးရန ် နှင ့ ် ဖွံ ့ ဖြိုးလာစေရန ် ပါ ။ 
ရောင ် းချမှု တိုးလာရေးကို မဟုတ ် ဘဲ ၊ သန ် းချီရှိတဲ ့ နောက ် ထပ ် ကလေးတွေကို LEGO ဆောက ် လုပ ် ရေး အုတ ် တွေကို စီစဉ ် ပေးရန ် ပါ ။ 
ကစားမှုမှ တစ ် ဆင ့ ် ကလေးတွေကို ပျော ် ရွှင ် မှုကို ခံစားလာနိုင ် အောင ် စီစဉ ် ပေးမှုကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
အဲဒီလို ရည ် ရွယ ် ချက ် ရဲ ့ နက ် ရှိုင ် းလှတဲ ့ အနှစ ် သာရက လူတွေကို မြင ့ ် မားစွာ တက ် ကြွစေရန ် လှုံ ့ ဆော ် နိုင ် တယ ် ။ 
လူတွေကို ရှေ ့ တန ် းတင ် ပေးရန ် ဒုတိယ မလုပ ် မနေရ လိုအပ ် ချက ် က အစွမ ် းကုန ် လုပ ် ရပါမယ ် ။ 
ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှု အများစုက လူဦးရေကို လျှော ့ ချပစ ် ရန ် ကြိုးပမ ် းမှုတွေ ဖြစ ် ကြတယ ် ၊ ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှု ဆိုတဲ ့ အမည ် ကို တပ ် ပြီး လူတွေကို အလုပ ် မှ ထုတ ် ပစ ် ကြတာပါ ။ 
အလျှော ့ မပေးစတမ ် း ယဉ ် ပြိုင ် နေရတော ့ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာလည ် း ကိုယ ့ ် အဖွဲ ့ အစည ် းကို လျှော ့ ချရမယ ့ ် နာကျင ် ဖွယ ် ဆုံးဖြတ ် ချက ် ကို ချမှတ ် ချင ် ချမှတ ် လာရနိုင ် တယ ် ၊ မာရသွန ် ပြေးပွဲထဲ ဝင ် ပြေးနိုင ် ရန ် အတွက ် ကိုယ ် အလေးချိန ် လျှော ့ ချရန ် လိုသလိုပါ ။ 
နိုင ် ရန ် အတွက ် အစွမ ် းကုန ် လုပ ် ရပါမယ ် ။ 
အစွမ ် းကုန ် လုပ ် ရန ် လိုတယ ် ။ 
စရိတ ် စကတွေကို ဖြတ ် တောက ် မှုထက ် ၊ တာတိုကာလအတွင ် းမှာ ခင ် ဗျားကို နိုင ် လာစေမယ ့ ် လုပ ် ဆောင ် စရာတွေကို စဉ ် းစားရမယ ် ၊ ကြီးထွားမှုကို မောင ် းနှင ် ပေးမယ ့ ် အစီအစဉ ် တွေ ၊အရေးကြီးဆုံးက ၊ ရှေ ့ ဆောင ် မှု နဲ ့ လုပ ် နိုင ် စွမ ် းကို မြှင ့ ် တင ် ပေးမယ ့ ် ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှုပါ ။ 
လူတွေကို ရှေ ့ တန ် း တင ် ပေးရန ် တတိယ မလုပ ် မနေရ က ပြုပြင ် မှု ကာလအတွင ် း နဲ ့ နောက ် ပိုင ် းတွင ် ပါ အောင ် မြင ် ရန ် လိုအပ ် ကြောင ် း အစွမ ် းအစ ရှိသူများကို စည ် းရုံးရန ် ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် သိပ ် မတော ် တာကို ဝန ် ခံရပေမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ့ ဆီမှာ ထူးခြားတဲ ့ အရည ် အချင ် း တစ ် ခုတော ့ ရှိတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဟာ ကိုယ ့ ် စက ် ဘီးကို ရှာရာတွင ် သိပ ် မြန ် တဲ ့ သူပါ ။ 
ကျန ် တဲ ့ လူ အားလုံးနီးပါက ထွက ် သွားကြပါပြီ ။ 
အဲဒီသုံးမျိုးထဲ ပါဝင ် ပြိုင ် သူတို ့ က ကစားနည ် း တစ ် ခုစီဟာ ရေကူးမှု ၊ စက ် ဘီးစီးမှု ၊ ပြေးမှုဟာ အစွမ ် းအစ အမျိုးမျိုး လိုအပ ် တာ သိတယ ် ၊ 
ကျွမ ် းကျင ် မှုများ နဲ ့ ကိရိယာတွေကို သူတို ့ အတွက ် စီစဉ ် ပေးရန ် လိုတယ ် ။ 
Chronos လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နိုင ် ငံတကာ ဆော ့ ဝဲ ကုမ ္ ပဏီဆိုရင ် ၊ ဆောက ် လုပ ် ရေး ထုတ ် ကုန ် များမှ နေပြီး ၊ ဆော ့ ဝဲ ထုတ ် ကုန ် များမှ နေပြီး ဆော ့ ဝဲ ဆောက ် လုပ ် မှကို ဝန ် ဆောင ် မှု တစ ် ခုအဖြစ ် ပြောင ် းရန ် စိတ ် ကူးရခဲ ့ တယ ် ။ 
၎ င ် းထဲက လူတွေကို ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှုကို လက ် ခံလာနိုင ် ရန ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် သားတွေ အနေနဲ ့ အင ် ္ ဂါရပ ် များအား အသုံးပြုမှုကိုရော ဝန ် ဆောင ် မှု အသစ ် အား ဖောက ် သည ် များ 
သူတို ့ ဟာ ကျွမ ် းကျင ် မှု မြှင ့ ် တင ် ရေးထဲကိုပါ ရင ် းနှီးခဲ ့ ကြတာမို ့ လို ့ ၊ သူတို ့ လုပ ် သားတွေဟာ သုံးစွဲသူတို ့ ရဲ ့ ပြဿနာတွေကို ချက ် ချင ် း ဖြေရှင ် းပေးနိုင ် အောင ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ အရေးကြီးသေးတာက ၊ သူတို ့ ဟာ သုံးစွဲသူတို ့ ရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံတွေကို တစ ် ဖက ် မှတစ ် ဖက ် ဆီသို ့ ချောမွေ ့ စွာ စီးဆင ် း ဖြန ့ ် ဝေပေနိုင ် စေမယ ့ ် လုပ ် နည ် းလုပ ် ဟန ် တွေဖြင ့ ် အားဖြည ့ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
Chronos လုပ ် သားတွေက သူတို ့ ရဲ ့ ကဏ ္ ဍအသစ ် တွေမှာ လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် များဖြင ့ ် တက ် ကြွစာ ပါဝင ် လုပ ် ကိုင ် လာကြတာက ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှုတွေကို အားတက ် ခဲ ့ ကြတာထက ် အဲဒီလို ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှုတွေရဲ ့ ကျေးဇူးကြောင ့ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
တချိန ် လုံး ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲနေရတဲ ့ ခေတ ် မှာ အပြောင ် းအလဲ ဆိုတာ ပုံသေဖြစ ် တယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ စတုတ ္ ထ မလုပ ် မနေရက 
Satya Nadella က Microsoft ရဲ ့ CEO ဖြစ ် လာချိန ် မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ ် ဖေဖေါ ် ဝါရီလမှာ ၊ယှဉ ် ပြိင ် နိုင ် စွမ ် းရှိလာအောင ် ပြင ် ဆင ် ရန ် ရည ် မှန ် းချက ် ကြီးမားတဲ ့ ခရီးကို စခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီထဲမှာ မဟာဗျူဟာကို ၊ အဖွဲ ့ အစည ် းကို ၊ ပြီးတော ့ အရေးကြီးဆုံးက ယဉ ် ကျေးမှုကို ပြောင ် းလဲရန ် ပါခဲ ့ တယ ် ။ 
တချိန ် တုန ် းက Microsoft ရဲ ့ ယဉ ် ကျေးမှုဟာ ကွဲပြားလျက ် အချင ် းချင ် း ပြိုင ် ဆိုင ် ရေးပါ ၊ သင ် ယူရေးကို မထောက ် ကူနိုင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
Nadella က အဲဒါကို ဦးတည ် ဖြေရှင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
သူဟာ နေထိုင ် မှု ၊ သင ် ယူရေး ယဉ ် ကျေးမှု ဆိုင ် ရာ သူ ့ အမြင ် ကို အခြေခံလျက ် ရောယှက ် နေခဲ ့ တဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် မျိုးမှ ၊ အခန ် းထဲမှာ အတော ် ဆုံးသူပဲ ဆိုတာကို ပြသရေးဟာ အဓိက ဖြစ ် ခဲ ့ ရာမှ ၊ ကြီးထွားရေး စိတ ် ဓာတ ် မျိုးဆီကို ၊ လူတိုင ် းက နားထောင ် မယ ် ၊ သင ် ယူမယ ် ၊ ပြီးတော ့ လူသားထဲက အကောင ် းဆုံးကို ထုတ ် ယူ ပြသနိုင ် မယ ့ ် စိတ ် ဓာတ ် ကို ပျိုးထောင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ အစောပိုင ် းတွင ် ၊ Microsoft လုပ ် သားတွေဟာ ယဉ ် ကျေးမှု ဆိုင ် ရာ အဲဒီ ရွှေ ့ ပြောင ် းမှုကို သိခဲ ့ ကြရာ Microsoft ဟာ လူတွေကို ရှေ ့ တန ် းမှာ တင ် လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ပဉ ္ စမနဲ ့ နောက ် ဆုံး တောင ် းဆိုချက ် က ခေါင ် းဆောင ် များအတွက ် ပါ ။ 
ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲမှုထဲတွင ် ခေါင ် းဆောင ် ထံတွင ် အမြင ် ရှိရမယ ် ၊ ထင ် ရှားတဲ ့ မှတ ် တိုင ် တွေ ပါတဲ ့ ပြတ ် သားတဲ ့ မြေပုံရှိလျက ် လူတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ရလဒ ် အတွက ် တာဝန ် ယူတတ ် အောင ် လုပ ် ပေးရမယ ် ။ 
တနည ် းပြောရလျှင ် သင ် ဟာ လမ ် းညွှန ် ပေးရမယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူတွေရဲ ့ နှလုံးသားနဲ ့ စိတ ် တွေကို ဆွဲဆောင ် ယူနိုင ် ရန ် သင ် ကိုယ ် တိုင ် လည ် း အဲဒီထဲ ပါဝင ် ရမယ ် ။ 
လူတွေကို ရှေ ့ တန ် း တင ် ပေးရာတွင ် ကိုယ ် တိုင ် ပါဝင ် လျက ် ခေါင ် းဆောင ် ရန ် အရေးကြီးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် San Francisco Bay မှာနေတယ ် ။ 
ဒီနေ ့ တွင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘတ ် စကက ် ဘော အသင ် းက လိဂ ် ထဲ အတော ် ဆုံး ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၂၀၁၅ ခု ချံပီယံဘွဲ ့ ကို ဆွတ ် ခူးခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ဒီနှစ ် ထဲမှာ ထပ ် ပြီး နိုင ် မယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းရတယ ် ။ 
အသင ် းထဲမှာ အံ ့ ဖွယ ် အားကစားသမား အချို ့ ရှိတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ သော ့ ချက ် က Steve Kerr ဆိုတဲ ့ ကိုယ ် တိုင ် ပါဝင ် ကစားတဲ ့ ဦးဆောင ် နည ် းပြဆရာပါပဲ ။ 
Kerr က Warriors အသင ် းကို ၂၀၁၄ ခုနှစ ် မှာ ရောက ် လာတော ့ ၊ Warriors တွေဟာ အကြီးစား ပြုပြပင ် မှုကို လုပ ် လိုခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ၁၉၇၅ ခုနှစ ် ကတည ် းက အမျိုးသား ချံပီယံဘွဲ ့ ကို မရယူနိုင ် ခဲ ့ ကြပါ ။ 
Kerr ဝင ် လာတော ့ သူ ့ ဆီမှာ ပြတ ် သားတဲ ့ အမြင ် ရှိခဲ ့ တယ ် ၊ သူဟာ ချက ် ချင ် းဆိုသလို အဲဒါကို ရုပ ် လုံးဖေါ ် တော ့ တယ ် ။ 
စကတည ် းကိုက ၊ သူဟာ အားကစားသမားတွေ နဲ ့ ဝန ် ထမ ် းတွေကို စည ် းရုံးနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သူဟာ ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် း ငြင ် းခုံရေး နဲ ့ တိုင ် ပင ် ရေး ဝန ် းကျင ် ကို ဖန ် တီးခဲ ့ တယ ် ။ 
"မင ် းတို ့ မြင ် ပေမဲ ့ ငါမမြင ် လိုက ် တာက ဘာတွေများလဲ ။" 
အဲဒါအတွက ် အကောင ် းဆုံး သာဓကက ၂၀၁၅ ဖိုင ် နယ ် ပွဲရဲ ့ စတုတ ္ ထဂိမ ် းပါပဲ ။ 
Warriors ဟာ တစ ် ပွဲနိုင ် နှစ ် ပွဲ ရှုံးနေစဉ ် Kerr ဟာ ကနဦး နေရာယူပုံကို ပြောင ် းလဲရန ် ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ၊ ဘယ ် လိုဘဲကြည ့ ် ကြည ့ ် ရဲဝံ ့ လှတဲ ့ လုပ ် ရပ ် ပါ ။ 
အဲဒီ ပြောင ် းလဲမှုဟာ ကွေ ့ ချိုးမှု ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ အများက ယူဆကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ Kerr ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ စိတ ် ကူး မဟုတ ် ခဲ ့ တာ သိလာရတယ ် ။ 
သူ ့ လက ် ထောက ် ၂၈ နှစ ် အရွယ ် Nick U 'Ren ရဲ ့ စိတ ် ကူး ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Kerr ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှု ပုံစံကြောင ့ ် Nick U 'Ren ဟာ သူ ့ စိတ ် ကူးကို ချပြလာနိုင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
Kerr ဟာ သူ ့ ကို နားထောင ် ခဲ ့ ရုံသာမက ၊ အဲဒီ စိတ ် ကူးကို လက ် တွေ ့ ကျင ့ ် သုံးလိုက ် ကာ နောက ် ပိုင ် းတွင ် ချီးကျူးမှု အားလုံးကိုပါ U 'Ren အားပေးခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒါဟာ ကိုယ ် တိုင ် ကိုယ ် ကျ ပါဝင ် လျက ် ရှေ ့ ဆောင ် ရေးဆိုတဲ ့ Kerr ရဲ ့ ချဉ ် းကပ ် မှုပါ ။ 
တချိန ် လုံး ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲရေး ခေတ ် ထဲတွင ် အဖွဲ ့ အစည ် းများဟာ အမြဲပဲ ပြုပြင ် ပြောင ် းလဲလျက ် ရှိနေကြမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို ပြောင ် းလဲမှုဟာ စိတ ် ကုန ် စရာ မဖြစ ် သင ့ ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် တိုင ် အတွက ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းများအတွက ် ၊ ပိုကျယ ် ပြန ့ ် စွာ ဆိုရပါက လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းအတွက ် ၊ ပြုပြင ် ရေးဆိုင ် ရာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ချဉ ် းကပ ် မှုကို ပြောင ် းလဲရန ် လိုတယ ် ။ 
အဲဒီလို ပြုလုပ ် နိုင ် ရန ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူတွေကို ရှေ ့ တန ် း တင ် ပေးရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ခင ် ဗျားတို ့ ကို Fotokite ဆိုတာကိုပြသဖို ့ ဒီကိုလာခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါက ကြိုးချည ် ထားတဲ ့ မိုးပျံကင ် မရာတစ ် လုံးပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကိုမပြခင ် ဒါက ဘယ ် ကနေလာတယ ် ဘာကဒါကိုစေ ့ ဆော ် ပေးခဲ ့ လဲဆိုတာ နည ် းနည ် းပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် က ရုရှားမှာ မွေးတာပါ ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၃နှစ ် ၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ ် မှာပေါ ့ ၊ ရုရှားဖယ ် ဒရယ ် ရှင ် း ရွေးကောက ် ပွဲတွေ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘောင ် မဝင ် မှုတွေ အများအပြား ရှိခဲ ့ တယ ် လို ့ သိရှိလာရလို ့ လူတွေက ဆန ် ့ ကျင ် ဖို ့ ဆန ္ ဒထွက ် ပြကြတာပေါ ့ ။ ဒါဟာ ရုရှားမှာ လုံးဝမဖြစ ် နိုင ် တာပါ ။ 
ဒီဆန ္ ဒပြပွဲတွေ ဘယ ် လိုအရေးပါတယ ် ဆိုတာ တကယ ် ကို ဘယ ် သူမှမသိကြပါဘူး ။ ဘယ ် လို အကြောင ် းပြချက ် နဲ ့ ပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ကမ ္ ဘာ ့ မီဒီယာတွေက ဒါကို မသိချင ် ယောင ် ဆောင ် နေကြတာပဲကိုး ။ 
ကဲ ၊ ကင ် မရာတွေကို လေထဲလွှတ ် တင ် သလိုမျိုး ဝါသနာတစ ် ရပ ် အဖြစ ် လုပ ် ကြတဲ ့ ဓာတ ် ပုံ ဆရာအုပ ် စုတစ ် စု ရှိတယ ် ဗျ ။ များသောအားဖြင ့ ် တော ့ မနုဿီဟရုပ ် ၊ ပိရမစ ် တွေလိုမျိုးကို ရိုက ် ကြတာပါ ။ ကြုံကြိုက ် လို ့ သင ့ ် တော ် တဲ ့ နေရာရောက ် ရင ် ကင ် မရာကို လွှင ့ ် တင ် ပြီး လျှပ ် တစ ် ပြက ် ပုံတွေ ၊ ဒီဆန ္ ဒပြပွဲရဲ ့ မြင ် ကွင ် းကျယ ် ကို ရိုက ် ယူကြတယ ် ။ 
လုံးဝကို လွတ ် လပ ် တဲ ့ သီးသန ့ ် အဖွဲ ့ ၊ လုံးဝကို ကျပန ် းဖြစ ် စဉ ် ပါ ။ ဒီပုံကို မြင ် တော ့ ကျွန ် တော ် တော ် ့ တော ် ့ ကို တုန ် လှုပ ် သွားတယ ် ။ 
ဒီမှာက မြင ် ကွင ် းကျယ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဒီတော ့ ပုံတစ ် ပုံတည ် းမှာကို ဒီအဖြစ ် အပျက ် ရဲ ့ ပမာဏကို တွေ ့ နိုင ် ပါတယ ် ။ လူအရေအတွက ် ၊ အရောင ် တွေ ၊ နဖူးစည ် းစာတန ် းတွေပေါ ့ ။ 
ဒါကမဖြစ ် စလောက ် လို ့ ခင ် ဗျားသုံးသပ ် လို ့ မရဘူး ။ 
ပုံတစ ် ပုံလေးထဲမှာပါ ၊ ကျွန ် တော ့ အတွက ် တော ့ တကယ ် ကို လန ် းတယ ် ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ့ အထင ် အနာဂတ ် မှာ သတင ် းပညာနဲ ့ ကျန ် တဲ ့ များပြားလှတဲ ့ အလုက ် အကိုင ် တွေမှာ ၊ မိုးပျံကင ် မရာတွေဟာ အများအားဖြင ့ ် တော ့ ရှိနေပြီးဖြစ ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အထင ် လနည ် းနည ် း ၊ နှစ ် နည ် းနည ် းတော ့ စောင ့ ် လိုက ် ပါ ။ အလုပ ် အကိုင ် တော ် တော ် များများအတွက ် ဒါဟာ လိုအပ ် ချက ် တစ ် ရပ ် တကယ ် ့ ကို ဖြစ ် လာတော ့ မှာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိပါတယ ် ။ ဒီလို ထူးခြားတဲ ့ ရှုထောင ့ ် တစ ် ခုပါ ။ 
ဘယ ် အရာကမှ ဒီအတိုင ် းအတာကို ရေရေလည ် လည ် မပြောပြဘူး ။ ဥပမာ အခြေအနေအရ ၊ ဒါကလုပ ် ဆောင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုမှာပေါ ့ ။ 
တော ် တော ် အဓိကကျပါတယ ် ။ 
တစ ် ခုက မောင ် းနှင ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒီပုံအတွက ် ကျတော ့ ကင ် မရာတစ ် ခုကို လွှတ ် တင ် လိုက ် ပါတယ ် ။ သူ ့ အောက ် မှာ ၅ကီလိုရှိတဲ ့ ရောင ် ပြန ် မှန ် ဘီလူး ပါတဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုပါ 
ဒါကတော ် တော ် လေးပြီး ၊ မွှေ ့ မွှေ ့ လည ် နေတဲ ့ ချွန ် ထက ် တဲ ့ အရာတွေပါ ။ 
ပျံသန ် းဖို ့ ရာ နည ် းနည ် းတော ့ ကသိကအောက ် ဖြစ ် တာပေါ ့ ။ မောင ် းနှင ် သူအတွက ် ရောပေါ ့ ။ 
တကယ ် တမ ် းက မောင ် းနှင ် သူရဲ ့ အင ် ္ ကျီနောက ် ကျောမှာ ရေးထားတာကို တွေ ့ နိုင ် တယ ် ။ "" မဆင ် းမချင ် း ဘာမှမမေးပါနဲ ့ "" လို ့ ရုရှားလိုနဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် လို ရေးထားတယ ် ။ လူတွေက စပ ် စုတတ ် လို ့ ပါ ။ သူတို ့ တွေက ပုတ ် လိုက ် ရင ် ဟန ် ချက ် ပျက ် ပြီး ၊ ကိစ ္ စများတော ့ တာပဲလေ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီငနဲတွေက တော ် တယ ် ဗျ ။ ဆရာကြီးတွေလေ ၊ သူတို ့ အလုပ ် ကို အရမ ် းဂရုစိုက ် ကြတယ ် ဗျ ။ ဒီတော ့ ဆန ္ ဒပြပွဲတွေမှာ 
ခင ် ဗျားတို ့ ၊ သတိထားမိကြမှာပါ ၊ မြစ ် ပေါ ် မှာ လွှတ ် ကြတော ့ အန ္ တရာယ ် ကင ် းတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက လူအားလုံး ၊ အခြေအနေအားလုံးအတွက ် သေချာပေါက ် ဆိုင ် ရမယ ် လို ့ တော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါကြောင ့ ် မောင ် းနှင ် တာကို ပိုလွယ ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ လိုတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြဿနာက စည ် းမျဉ ် းပိုင ် းပေါ ့ ။ တကယ ် တမ ် းကျတော ့ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ စည ် းမျဉ ် းကို ကင ် းမဲ ့ နေတာပါ ။ 
ဘယ ် လို အကြောင ် းပြချက ် ကောင ် းတွေ များများပါ မိုးပျံကင ် မရာတွေကို ထိန ် းသိမ ် းဖို ့ လူတိုင ် းသိတဲ ့ ဥပဒေတွေ ပေါ ် ထွက ် လာဖို ့ က ခက ် ခဲပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေမှာ ကင ် မရာတွေကရှိပြီးသားပါ ။ 
ဒါတွေဟာ များသထက ် ကို များများလာတာပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂ပတ ် က မောင ် းသူမဲ ့ လေယာဉ ် တစ ် စီး ၊ ဝါသနာရှင ် တစ ် ယောက ် တိုက ် ခိုက ် ခံရတာ ကြားဖူးကြပါတယ ် ။ သူက ပင ် လယ ် ကမ ် းခြေနားမှာ ဝဲပျံနေလို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် မထားတဲ ့ ကိုယ ် တွေကြုံရတာက 
မနေ ့ ကပဲ သူ ့ ကိုရိုက ် ယူနေပါတယ ် ဆိုပြီး ငနဲတစ ် ကောင ် က ကျွန ် တော ့ ကိုတွယ ် သွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီမှာ ကျွန ် တော ့ မေးလ ် ကို စစ ် နေတုန ် း ၊ ခင ် ဗျားတို ့ အတွက ် ဟောပြောချက ် ကို သက ် တောင ့ ် သက ် သာနဲ ့ ထည ့ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေဟာ ပိုကောင ် းတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေ မဟုတ ် ဘူးလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ဒီအခြေအနေကို ဖြေရှင ် းဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် ။ 
အနှောက ် အယှက ် ကင ် းတဲ ့ ကိစ ္ စတွေ ၊ လုံခြုံမှုတွေ ၊ တာဝန ် ယူမှုကိစ ္ စတွေကို ဦးတည ် တဲ ့ တာဝန ် သိတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတွေရရှိဖို ့ လိုပေမည ့ ် လည ် း အမြင ် သဘောကို ပေးနေတုန ် းပဲ ရှိနေပါသေးတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဒါက အလားအလာရှိတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတစ ် ရပ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက Fotokite ဆိုတာပါ ။ 
ကဲ ကြည ့ ် လိုက ် ဦးမယ ် ၊ ရဟတ ် ယာဉ ် လေးပါ ၊ သူ ့ ရဲ ့ ထူးခြားချက ် က ကြိုးတစ ် ချောင ် းရှိနေတာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ခွေးချည ် တဲ ့ ကြိုးမျိုးပါ ။ အရမ ် းအဆင ် ပြေပါတယ ် ။ 
အရမ ် းကောင ် းတဲ ့ အချက ် က လွှတ ် တင ် ဖို ့ ပါ ။ ထိန ် းတန ် းတွေ မပါဘူး ။ ဒီလိုမျိုးမရှိဘူးလေ ။ 
ဒါကို ခလုပ ် ဖွင ့ ် လိုက ် ပြီး ပျံသန ် းစေချင ် တဲ ့ ဘက ် ကို ညွှန ် းလိုက ် တာပါပဲ ။ 
ဒါကို နည ် းနည ် းတော ့ လိမ ် ပေးလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ ခင ် ဗျားဆက ် သွယ ် ချင ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီကို သွားပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ပြန ် လှန ် ဆက ် သွယ ် မှုကတော ့ အလွန ့ ် ကို ရိုးစင ် းပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် မိုးပျံအချစ ် တော ် လေး အတိုင ် းပါပဲ ။ 
ခင ် ဗျားဆီကို ထောင ့ ် တစ ် ခုကို အမြဲထိန ် းပေးထားတယ ် ။ ကျွန ် တော ် ဒီတစ ် ဝိုက ် ရွှေ ့ လိုက ် ရင ် သူကပါ တကယ ့ ် ကို သဘာဝကျကျ လိုက ် လာပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒီအပေါ ် မှာ တည ် ဆောက ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းက ဒီကြိုးမှာ အပို အီလက ် ထရွန ် းနစ ် တွေရှိပါတယ ် ။ 
ဒါကို ဖွင ့ ် လို ့ ရပါတယ ် ။ 
ကဲ ခင ် ဗျားရဲ ့ ခွေးကို နိမ ့ ် နိမ ့ ် လေးပျံဖို ့ ပြောသလိုမျိုးပေါ ့ ။ ခင ် ဗျားမှာ ဒီလိုခွေးမျိုးရှိရင ် ပေါ ့ ဗျာ ။ ကျွန ် တော ် ခလုတ ် နှိပ ် လိုက ် ပြီး သက ် သက ် သာသာနဲ ့ ကစားပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ နေရာပြောင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါက တကယ ် စိတ ် ချရပါတယ ် ။ 
ရှေ ့ တန ် းကလူတွေတော ့ ကျွန ် တော ် မသိဘူးနော ် ။ (ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အနည ် းဆုံးမူအရပေါ ့ ။ ပိုပြီးလုံခြံတယ ် ဆိုတာ သဘောတူရမှာပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ရုပ ် ပိုင ် းအရ ဆက ် သွယ ် မှုရှိတာကိုး ။ 
တိုက ် ရိုက ် တင ် ဆက ် တာတွေက ခက ် တယ ် လေ ၊ ဟုတ ် တယ ် နော ် ။ 
တစ ် ချိန ် လုံး မှားသွားတတ ် တာကိုး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ဒါကတော ့ ဒါလေးခင ် ဗျားဆီ ရောက ် လာဖို ့ ကိုတော ့ တကယ ် ကို တားဆီးပေးပါတယ ် ။ 
နောက ် ရှိသေးတာက ဒီကိရိယာအတွက ် ကျွန ် တော ် ဟာ တာဝန ် ရှိသူ တစ ် ယောက ် ဆိုတာကို ချက ် ချင ် း ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောပြတယ ် လေ ။ 
ဒါကို ထိန ် းဖို ့ လူတစ ် ယောက ် ခေါ ် စရာ မလိုတော ့ ဘူးလေ ။ 
ကဲ ဒါဟာ အများကြီးကို လွယ ် ပါတယ ် လို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြောလို ့ ရပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကိုသက ် သေပြဖို ့ တကယ ့ ် ကောင ် းတဲ ့ နည ် းက ဒုတိယတစ ် ခုကို ဆွဲကိုင ် ပြီး လွှတ ် တင ် လိုက ် တာပါ ။ 
ပြီး ဒါကိုစင ် ပေါ ် မှာ တိုက ် ရိုက ် လုပ ် နိုင ် တယ ် ဆိုရင ် ငါးမိနစ ် အတွင ် း ခင ် ဗျားကိုဒီကိရိယာတွေ ထဲက တစ ် ခုကို ဘယ ် လိုမောင ် းနှင ် လဲဆိုတာကို ပြသနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ အခု ကောင ် းကင ် ထဲမှာကျွန ် တော ် တို ့ မျက ် လုံးနှစ ် လုံးရှိတာပေါ ့ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) အခုနည ် းကတော ့ ဒါတွေကို ပြန ် သိမ ် းလိုက ် တာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ခင ် ဗျားတို ့ ကို ကျွန ် တော ် အခုမေးမှာက ကဲ ဒါက ဟန ် ကျတဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းပါ ၊ ။ အရမ ် းကို နားလည ် လွယ ် ပါတယ ် ၊ စိတ ် ချရပါတယ ် 
ခင ် ဗျားတို ့ ဒါကိုဘာအတွက ် သုံးကြမလဲ ။ 
ခင ် ဗျားတိုဘဝမှာ ဒီလိုကင ် မရာကို ဘာအတွက ် သုံးကြမလဲဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ရှင ် းနေတာက ဒါကပြောင ် းလဲသွားပါပြီ ၊ ဒါပေမဲ ့ သိပ ် မကြာခင ် လေးကတင ် ပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအတော ် ကြာက Forbes 30 မှာဟောပြောပွဲကို လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ အရမ ် းကိုတော ် တဲ ့ လူ ၁၅၀၀ ၊ အကုန ် လုံး အသက ် ၃၀ အောက ် တွေချည ် းပဲ ။ 
ဆိုလိုတာက ၁၉၉၈ တုန ် းက အသက ် အကြီးဆုံးက ၁၄ နှစ ် နဲ ့ အသက ် အငယ ် ဆုံးဆို ၄ နှစ ် ပဲရှိမှာပါ ။ 
ဟုတ ် တာပေါ ့ ၊ ကျွန ် မက ရက ် ပ ် သီချင ် းတွေ ထဲမှာပါတယ ် လေ ၊ 
ရက ် ပ ် သီချင ် း အပုဒ ် ၄၀ နီးပါး လောက ် ပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ကျွန ် မအသက ် ၄၁ နှစ ် မှာ ၂၇ နှစ ် သား ကောင ် လေးနဲ ့ ငြိစွန ် းခဲ ့ တယ ် ၊ 
ကျွန ် မသိပါတယ ် ၊ ဟုတ ် လား ။ 
ကျွနိမငြင ် းလိုက ် ပါတယ ် ၊ 
(ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ)တစ ် ယောက ် တည ် းသော အမျိုးသမီး ဖြစ ် ကောင ် း ဖြစ ် မယ ် ဆိုတာပါ ။ (ရယ ် သံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) 
အက ် ၂၂ နှစ ် မှာ ကျွန ် မရဲ ့ အကြီးအကဲနဲ ့ ချစိကြိုက ် မိတယ ် ၊ အသက ် ၂၄ မှာ ယူကျုံးမရစရာ အကျိုးဆက ် တွေကို ခံစားခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ဒီမှာရှိတဲ ့ သူတွေထဲက အမှား မလုပ ် ဖူးခဲ ့ သူ ဒါမှမဟုတ ် 
ဟုတ ် ပါပြီ ။ ကျွန ် မ ထင ် မိတာဒါပါ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မလိုပဲ ၂၂ နှစ ် မှာ ရှင ် တို ့ ထဲကရှင ် တို ့ အကြီးအကဲတောင ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မနဲ ့ မတူတာက ရှင ် တို ့ အကြီးအကဲက အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုရဲ ့ သမ ္ မတဖြစ ် ချင ် မှဖြစ ် ခဲ ့ မှာပေါ ့ ၊ 
တကယ ် တမ ် းက ဘဝဆိုတာ အံ ့ ဩစရာတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နှက ် နေတာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒီအမှားကို အလွန ် အမင ် နောင ် တရခဲ ့ တာပါရှင ် ။ 
ဗဟိုချက ် မထဲကို ကျွန ် မဟာ တွန ် းပို ့ ခံလိုက ် ရပါတယ ် ။ 
သိထားရမှာက ဒိအရင ် နှစ ် အနည ် းငယ ် က သတင ် းဆိုတာ ဒီနေရာ ၃ ခုကပဲရခဲ ့ တာပါ ၊ သတင ် းစာ ဒါမှမဟုတ ် မဂ ္ ဂဇင ် းဖတ ် ခြင ် း ၊ ရေဒီယိုနားထောင ် ခြင ် းနဲ ့ ရုပ ် မြင ် သံကြားကြည ့ ် ခြင ် းတို ့ ကပါ ။ 
ဒါပဲရှိခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ကံကြမ ္ မာကျတော ့ အဲဒီလို မဟုတ ် ခဲ ့ ဘူးလေ ။ 
အဲဒါအစား ဒီမကောင ် းသတင ် းက ရှင ် တို ့ ဆီကို ဒစ ် ဂျစ ် တော ် လှန ် ရေးကြောင ့ ် ရောက ် လာခဲ ့ တာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုချင ် တဲ ့ သတင ် းအားလုံး ရယူနိုင ် တာကို ဆိုလိုတာလေ ၊ လိုချင ် တဲ ့ အချိန ် ၊ ဘယ ် အချိန ် မဆို ၊ ဘယ ် နေရာမဆိုပါ ။ ၁၉၉၈ ဇန ် နဝါရီမှာ ဒီဇာတ ် လမ ် း ပေါက ် ထွက ် လာတော ့ ဒါက အွန ် လိုင ် းပေါ ် မှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အင ် တာနက ် ကနေ လုယူတာကို ခံလိုက ် ရတာပါ ။ ကလစ ် တစ ် ချက ် က တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို ဂယက ် ရိုက ် သွးစေခဲ ့ တာလေ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် ကျတော ့ နေ ့ ချင ် းညချင ် းကြီးကို လုံးလုံးကြီးတစ ် ယောက ် ဖြစ ် သွားခဲ ့ တယ ် ဆိုတာပါ ။ 
မှန ် ပါတယ ် ၊ ဒါက လူမှုရေးမီဒီယာတွေ မပေါ ် ခင ် ကပါ ။ ဒါပေမဲ ့ လူတွေက အွန ် လိုင ် းမှာ မှတ ် ချက ် တွေ ၊ 
ပြီးတော ့ လူတွေကို တီဗီတွေကို ဆက ် ကြည ့ ် နေဖို ့ ကျွန ် မရဲ ့ ဓာတ ် ပုံတွေကို နေရာတိုင ် းမှာကို ကပ ် ကြတယ ် ၊ 
ဘယ ် ရီဦးထုပ ် လေး ဆောင ် းလို ့ လေ ။ 
ကဲဒီတော ့ ကျွန ် မမှားခဲ ့ တာကို ဝန ် ခံပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် တော ့ အဲဒီဘယ ် ရီဦးထုပ ် ဆောင ် းခဲ ့ တာကိုပါ ။ 
ကျွန ် မ ကိုယ ် တိုင ် ရရှိလိုက ် တဲ ့ မကြုံစဖူးအဖြစ ် အပျက ် ပါ ။ 
တံဆိပ ် တပ ် ခံခဲ ့ ရတယ ် ။ တကယ ် တမ ် းက အဲဒီလို 
လူအများက အမြင ် ခံခဲ ့ ရတဲ ့ မိန ် းဖြစ ် ပေမဲ ့ တကယ ် သိတဲ ့ လူက အနည ် းအကျဉ ် းလောက ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ ဒါကို ကျွန ် မသိပါတယ ် ၊ ဒီမိန ် းမဟာ ရှုထောင ့ ် အမြင ် ရှိတယ ် ၊ စိတ ် တစ ် ခုရှိခဲ ့ တယ ် ၊ 
အားလုံးနီးပါး ဆုံးရှုံးခဲ ့ ရပါတယ ် ၊ ကျွန ် မဘဝ ဆုံးလုနီးပါးပဲပေါ ့ ။ 
ရှင ် တို ့ ကို ပုံဖော ် ပြပါရစေ ။ 
ဒါက ၁၉၉၈ စက ် တင ် ဘာလကပါ ။ 
ပြတင ် းပေါက ် မရှိတဲ ့ ရုံးခန ် းထဲမှာ ကျွန ် မထိုင ် နေတာပေါ ့ ၊လင ် းထိန ် နေတဲ ့ မီးအလင ် းတွေ အောက ် မှာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မဟာ ကျွန ် မရဲ ့ စကားသံကို နားထောင ် နေတာပေါ ့ ၊ခိုးကြောင ် ခိုးဝှက ် အသံသွင ် း ထားတဲ ့ စကားသံတွေပါ ။ 
ထိတ ် လန ် ၊ ရှက ် ရွံ ့ ပြီး ကျွန ် မ နားထောင ် တယ ် ၊ တစ ် နေ ့ တာ ဗူလိနတ ် စပြောခဲ ့ တာတွေကို နားထောင ် တယ ် ။ပြီးတော ့ တကယ ် ပါ ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ရင ် ကွဲနာပါပဲ ၊ တစ ် ခါတစ ် လေ ကျွန ် မ မလိုတမာဖြစ ် တာ ၊ ရိုင ် းပြတာတွေ ၊ တစ ် ခါတစ ် ခါနင ့ ် နင ့ ် သီးသီး ရှက ် စိတ ် နဲ ့ ပဲ ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ အဆိုးဝါးဆုံး မူကွဲတစ ် ခုကို နားထောင ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မ ကိုယ ် တိုင ် တောင ် မမှတ ် မိတော ့ တဲ ့ အတ ္ တရုပ ် တစ ် ခုပေါ ့ ရှင ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သီတင ် းပတ ် အနည ် းငယ ် အကြာမှာတော ့ အသံတိတ ် ခွေတွေကို တီဗွီမှာ လွင ့ ် ပြီးတော ့ 
လူသိရှင ် ကြားအရှက ် ခွဲခြင ် း ကတော ့ ဆိုးဝါးလွန ် းလှပါတယ ် ၊ 
ဘဝဟာ မခံရပ ် နိူင ် သလောက ် နီးပါးပါပဲရှင ် ။ 
ဒီနည ် းနဲ ့ လူတွေရဲ ့ အတွင ် းရေး စကားလုံးတွေ ၊ လှုပ ် ရှားမှုတွေ ၊ စကားပြောတာတွေ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ဓာတ ် ပုံတွေကို ခိုးယူပြီး လူသိရှင ် ကြား လုပ ် တာကို ဆိုလိုတာပါ အများသဘောတူညီမှု အဆက ် အစပ ် ရှိမှု ၊ စာနာမှုမရှိပဲနဲ ့ လုပ ် တာလေ ။ 
​ ရှေ ့ ကို ၁၂ နှစ ် တိုးလိုက ် တဲ ့ ၂၀၁၀ မှာ အခုအချိန ် မှာ လူမှုရေးမီဒီယာတွေ မွေးဖွားလာပြီပေါ ့ ။ 
၂၀၁၀ စက ် တင ် ဘာတုန ် းက အမေနဲ ့ ကျွန ် မ ဖုန ် းပြောနေခဲ ့ တာပါ ၊ Rutgers University က Tyler Clementi ဆိုတဲ ့ ပထမနှစ ် ကျောင ် းသား လူငယ ် လေးအကြောင ် း ပြောနေခဲ ့ ကြတာပါ ၊ 
လက ် ပွန ် းတတီးနေနေတုန ် း သူ ့ အခန ် းဖော ် ရဲ ့ webcam နဲ ့ တိတ ် တိတ ် လေး ခိုးရိုက ် တာကို ခံလိုက ် ရတာပါ ။ 
အွန ် လိုင ် းလောကသားတွေ ဒီဖြစ ် ရပ ် ကိုသိသွားချိန ် မှာ 
နောက ် ရက ် အနည ် းငယ ် အကြာမှာ Tyler ဟာ George Washington Bridge ကနေခုန ် ချပြီး သူ ့ ဘဝကို အဆုံးစီရင ် သွားခဲ ့ တယ ် ၊ 
သူ ့ အသက ် က ၁၈ နှစ ် ပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မလုံးလုံး နားမလည ် နိူင ် ခဲ ့ တဲ ့ နာကျင ် မှုမျိုးနဲ ့ ထိခိုက ် နာကျင ် ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါနဲ ့ နောက ် ဆုံး ၁၉၉၈ မှာတော ့ သူမဟာ စိတ ် သက ် သာရာရခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မ သဘောပေါက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။တည ့ ် တည ့ ် ပြောရရင ် မိဘနှစ ် ပါးစလုံးကကျွန ် မ အရှက ် တကွဲဖြစ ် ပြီး သေသွားမှာ ကြောက ် နေတဲ ့ အချိန ် ဟာ စိတ ် သက ် သာရာရချိန ် ပေါ ့ ။ 
ကြားဝင ် ပြီး ကယ ် တင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းမရှိရှာကြပါဘူး ။ 
ဆင ် းရဲဒုက ္ ခတွေ ၊ အရှက ် တကွဲဖြစ ် တာတွေကို သိရှိကြရတာပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွေ ့ အကြုံတွေကို ပြန ် လည ် ဆက ် စပ ် စဉ ် းစားမိစေပြီး ၊မတူတာ တစ ် ခုခုကို တွေ ့ မြင ် စေပါတယ ် ။ 
ပျောက ် ဆုံးနေတဲ ့ မောင ် နှမချင ် းတွေကို ဆက ် သွယ ် ပေးရင ် း ၊ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ပျက ် စရာက ဆိုက ် ဘာ အနိူင ် ကျင ့ ် မှု ၊ ပြီးတော ့ 
နေ ့ တိုင ် း အွန ် လိုင ် းမှာ လူတွေဟာ အထူးသဖြင ့ ် တော ့တစ ် ချို ့ စိတ ် မကောင ် းဖွယ ် ရာပဲ အသက ် ရှင ် မကျန ် ခဲ ့ ကြပါဘူး ၊ ဒါနဲ ့ တူတာ ဘာရှိဦးမလဲရှင ် ။ 
ChildLine ဆိုတဲ ့ ကိုယ ် ကျိုးမဖက ် အဖွဲ ့ အစည ် းကနေ 
Netherlands ကလာတဲ ့ ကိန ် းဂဏန ် း စီစစ ် လေ ့ လာချက ် က ပထမဆုံး အကြိမ ် အနေနဲ ့ ပြဆိုတာက 
အခြားသုသေသနတစ ် ခုက အရှက ် တကွဲဖြစ ် ခြင ် းဟာ 
သူတစ ် ပါးကို ရက ် စက ် တယ ် ဆိုတာဟာ အသစ ် အဆန ် းမဟုတ ် ပါဘူး ။မထိန ် းချုပ ် နိူင ် ပဲ အမြဲတမ ် းကို ဝင ် ခွင ့ ် ရနေတယ ် လေ ။ 
ဒါမှမဟုတ ် ကျောင ် းရပ ် ကွက ် အထိကို ရောက ် ရှိနေခဲ ့ တယ ် လေ ၊ ဒါပေမဲ ့ အခုကျတော ့ အွန ် လိုင ် းအဖွဲ ့ ဆီကိုရောလေ ။ 
သန ် းနဲ ့ ချီတဲ ့ လူတွေကနေပြီး ဘယ ် သူဘယ ် ဝါမသိပဲနဲ ့ စကားလုံးတွေနဲ ့ လူကို ထိုးနှက ် နိူင ် တယ ် လေ ၊ ကိုယ ့ ် နားမှာ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် လောက ် ကများ လူကြားသူကြားမှာစောင ့ ် ကြည ့ ် နိူင ် ပြီး လူမြင ် းကွင ် းထဲ ကိုယ ် ကိုထည ့ ် ထားနိူင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ အတိုင ် းအတာတွေမရှိဘူးလေ ။ 
ပြီးတော ့ အင ် တာနက ် ရဲ ့ ကြီးထွားလာမှုက ဒီတန ် ဘိုးကို မြှင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် လေ ။ 
အခုဆို ဆယ ် စုနှစ ် ၂ ခုကြာကြာ 
ဒီအပြောင ် းအလဲက Professor Nicolaus Mills ခေါ ် တဲ ့ 
အခိုင ် အမာ ဆိုထားပါတယ ် ။ 
Snapchatters ကအသုံးပြုတဲ ့ အရံလုပ ် ဆောင ် ချက ် တစ ် ခုဟာ 
လူသိရှင ် ကြား ပြသခံလိုက ် ရတယ ် လေ ။ 
အတင ် းအဖျင ် း ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် တစ ် ခုမှာ ဒီဇာတ ် လမ ် းကို တစ ် နေ ့ မှာ အကြိမ ် ၅ သန ် းကျော ် ကြည ့ ် ကြတယ ် လေ ။ 
ပြီးတော ့ Sony Pictures ဆိုက ် ဘာ ခိုးယူမှုကျတော ့ ရော ။ 
အများဆုံးအာရုံစိုက ် ခံရတဲ ့ စာရွက ် စာတမ ် းတွေဟာ 
ဒါပေမဲ ့ အရှက ် တကွဲဖြစ ် ခြင ် း ယဉ ် ကျေးမှုမှာတော ့ 
တန ် ဖိုးဟာ ခံရသူဖြစ ် တဲ ့ Tyler နဲ ့ အခြားသော များပြားလှတဲ ့ အထူးသဖြင ့ ် အမျိုးသမီးတွေ ၊ လူနည ် းစုဝင ် တွေ ၊ လိင ် အင ် ္ ဂါပြောင ် းလဲသူ အဖွဲ ့ ဝင ် တွေ ပေးဆပ ် လိုက ် ရတာနဲ ့ ပဲ တိုင ် းတာတာ မဟုတ ် ပဲ 
စျေးကွက ် တစ ် ခု ပေါ ် လာတော ့ တာပဲလေ ။ 
ပိုက ် ဆံဘယ ် လိုရှာလိုက ် လဲ ၊ 
ကလစ ် နှိပ ် လိုက ် တာပေါ ့ ၊ 
ပိုရှက ် စရာဆိုရင ် ကလစ ် ချက ် ပိုများလေပေါ ့ ၊ 
ကလစ ် ချက ် ပိုများလေ ကြော ် ငြာခ ဒေါ ် လာပိုရလေပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အန ္ တရာယ ် စက ် ဝန ် းတစ ် ခုထဲမှာပါ ၊ 
ဒီလိုအတင ် းအဖျင ် းကို ပိုနှိပ ် လေ ၊ 
အဲဒီတစ ် ချိန ် လုံးမှာပဲ တစ ် ယောက ် ယောက ် က အခြားတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ဒုက ္ ခတွေရဲ ့ နောက ် ကနေ ပိုက ် ဆံ ရှာနေတော ့ တာပေါ ့ ၊ 
တင ် းကျမ ် းပြည ့ ် လေလေ ၊ ဒါကို ပိုလက ် ခံရလေလေ ဖြစ ် ပြီးအွန ် လိုင ် းနှောက ် ယှက ် မှုတွေလိုမျိုး အပြုအမူတွေ ပိုတွေ ့ ရလေလေဖြစ ် မှာပါ ။ 
ဒါကို စဉ ် းစားပဲကြည ့ ် လိုက ် ပါတော ့ ။ 
ပိုများတဲ ့ လူတွေက ထပ ် တလဲလဲ သုံးခြင ် းကို အစပြုလာတာပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ လိုအပ ် တာက ယဉ ် ကျေးမှု တော ် လှန ် ရေးတစ ် ခုပါ ။ 
အွန ် လိုင ် းမှာက သနားကရုဏာ ပြတ ် လပ ် ပြီး ၊ မျှဝေခံစားမှုက ကပ ် ဆိုက ် နေတယ ် လေ ။ 
သုသတသီ Brené Brown ပြောတာကို ကိုးကားရရင ် 
ကျွန ် မဘဝမှာ အမှောင ် ကျတဲ ့ နေ ့ တွေကို ကျွန ် မကြုံဖူးပါတယ ် ​ ။တစ ် ခါတစ ် လေ သူစိမ ် းတစ ် ရံစံတွေ တောင ် မှပဲလေ ။ 
လူမှုရေးစိတ ် ပညာရှင ် Serge Moscovici အဆိုပြုထားတဲ ့ အသေးစား သက ် ရောက ် မှု သီအိုရီမှာ ပြောတာက "" နည ် းပါးတဲ ့ အရေအတွက ် တောင ် မှ ကြာလာတော ့ တသမတ ် တည ် းဖြစ ် တဲ ့ အခါ အပြောင ် းအလဲဖြစ ် ပေါ ် နိုင ် စေတယ ် "" တဲ ့ ။ 
အသေးစား သက ် ရောက ် မှုကို တိုးမြှင ့ ် ပေနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီယဉ ် ကျေးမှုကို တိုက ် ဖျက ် နိူင ် ပါတယ ် ၊ U.S မှာရှိတဲ ့ Tyler Clementi Foundation U.K က Anti-Bullying Pro ပြီးတော ့ Australia က Project Rockit တိုလိုမျိုးတွေပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လွတ ် လပ ် စွာ ဖေါ ် ထုတ ် ပြောဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ 
ခြားနာချက ် ကို လက ် ခံပေးကြရအောင ် လားရှင ် ။ 
အခုနကပြောသလိုပဲ အင ် တာနက ် ဟာ အလွန ် လျှင ် မြန ် တဲ ့ နှုန ် းပါ ၊ 
သတင ် းတွေကို ကရုဏာစိတ ် နဲ ့ သုံးစွဲဖို ့ ၊ ကရုဏာစိတ ် နဲ ့ ကလစ ် နှိပ ် ကြဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် မှတ ် ချက ် ကလေးနဲ ့ နိဂုံးချုပ ် ချင ် ပါတယ ် ၊ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၉ လအတွင ် းက ကျွန ် မ အမေးခံရဆုံး မေးခွန ် းကတော ့ ဘာကြောင ့ ် လဲ ဆိုတာပါ ၊ 
အဖြေဟာ နိုင ် ငံရေးနဲ ့ ပတ ် သက ် မှုမရှိပါဘူး ။ 
ဒါဟာ ကျွန ် မကိုယ ် ကျွန ် မ ကယ ် တင ် ဖို ့ ပဲ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သိစရာတစ ် ခု လိုအပ ် ပါတယ ် ၊ "ဒါကို ကျော ် လွှားနိုင ် ပါတယ ်" 
ဒါဟာ ခက ် ခဲတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် ၊ 
မနာမကျင ် ၊ အလျင ် အမြန ် ဒါမှမဟုတ ် အလွယ ် နဲ ့ ဟုတ ် ချင ် မှဟုတ ် မယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ကြင ် နာကရုဏာစိတ ် မွေးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး ကရုဏာစိတ ် နဲ ့ ထိုက ် တန ် ပါတယ ် ၊ 
နားဆင ် ပေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ထုတ ် ကုန ် တွေ ၊ ဝန ် ဆောင ် မှုတွေ ၊ လုပ ် ငန ် းတွေ ၊ အသစ ် ကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် တဲ ့ အခါ ဒါတွေကောင ် း ၊ မကောင ် း ဒီဇိုင ် းတွေ ကောင ် း ၊ မကောင ် း သင ် သိလာဖို ့ အတွက ် လက ် တွေ ့ လောက ဝန ် းကျင ် ထဲမှာ ဒါတွေကို ဘယ ် လိုသုံးတယ ် ဆိုတာ မြင ် ဖို ့ လိုတယ ် ။ 
London မြောက ် ပိုင ် းက Highbury Fields ကို ဖြတ ် လျှောက ် တိုင ် း သတိပေးခံရပါတယ ် ။ 
ဒါက လုံးဝကို လှပပါတယ ် ။ 
လေဟာပြင ် ကွက ် လပ ် စိမ ် းကြီး ရှိတယ ် ။ 
ဘေးတစ ် ဝိုက ် မှာ Georgian အဆောက ် အဦတွေရှိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် ပြီး အလယ ် ကဖြတ ် တဲ ့ ဒီရွံ ့ ထောင ် ချောက ် ရှိတယ ် ။ 
အစွန ် းတစ ် ဝိုက ် ကို လူတွေ မလျှောက ် ချင ် တာကတော ့ ရှင ် းပါတယ ် ။ 
ဒီအစား ဖြတ ် လမ ် းကို သုံးချင ် ပြီး ဒီဖြတ ် လမ ် းက ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အားပေးတာပေါ ့ ။ 
ကဲ ဒီဖြတ ် လမ ် းကို ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းလို ့ ခေါ ် ပြီး မကြာခဏတော ့ ခုခံမှု အနည ် းဆုံး လမ ် းကြောင ် းပါ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားစရာလို ့ ထင ် မိတာက ဒါတွေဟာ ဒီဇိုင ် းနဲ ့ သုံးစွဲသူ အတွေ ့ အကြုံ ကွဲလွဲတဲ ့ အမှတ ် ဖြစ ် တတ ် လို ့ ပါ ။ 
ကဲ ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် တောင ် းပန ် သင ့ ် တာက ကိုယ ့ ် လူတွေဟာ ဒါတွေကို နေရာတိုင ် းမှာ စတွေ ့ တော ့ မှာ မို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီနေ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာလို ့ ထင ် မိတဲ ့ သုံးခုယူပြီး ထုတ ် ကုန ် သစ ် နဲ ့ ဝန ် ဆောင ် မှုတွေ စတင ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ကို တကယ ် သတိပေးနေတာကို မျှဝေပါမယ ် ။ 
ပထမဆုံးက Brazil ရဲ ့ မြို ့ တော ် Brasilla ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ့ ကို သတိပေးတာက တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ပွတ ် အား အနိမ ့ ် မှာ တကယ ် လိုတာ အတွက ် ဇီဇိုင ် းထုတ ် ခြင ် းကို အာရုံစိုက ် ဖို ့ ပဲလိုတာတဲ ့ ။ 
ကဲ Brasilla က စိတ ် ဝင ် စားစရာပါ ။ 
ဒါကို ၅၀ ပြည ့ ် လွန ် နှစ ် များမှာ Niemeyer က ဇီဇိုင ် းထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပျံသန ် းခြင ် းရဲ ့ ရွှေခေတ ် ဆိုတော ့ အဲဒီမှာ မြင ် ရတဲ ့ အတိုင ် း လေယာဉ ် တစ ် စင ် းလို အကွက ် ချခဲ ့ တယ ် ။ 
နည ် းနည ် း စိတ ် ပူစရာက သူက အရေးပါဆုံး အစိုးရ အဆောက ် အဦတွေ ကို လေယာဉ ် မှူးအခန ် းမှာ ထားတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အနီးကပ ် ဆွဲကြည ့ ် ရင ် Brasilla ရဲ ့ ဗဟိုမှာ ဒီအမှတ ် ရှိတဲ ့ နေရာမှာပဲ ဒါတွေက ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းတွေနဲ ့ ပြန ့ ် ကျဲနေတယ ် ။ 
ဒါတွေက လုံးဝကို နေရာတိုင ် းမှာပါ ။ 
အခုတော ့ ဒီဇိုင ် းဟာ အနာဂတ ် သက ် သေပြုခဲ ့ တယ ် လို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အနာဂတ ် မှာ ဘယ ် ကိုမှ လမ ် းလျှောက ် ဖို ့ မလိုဘူးလို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ ကားမောင ် းသွားနိုင ် မယ ် ပေါ ့ ။ ဒါဆို လူသွားလမ ် း (သို ့) စင ် ္ ကြံတွေ မလိုသလောက ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မြင ် တဲ ့ အတိုင ် း တကယ ့ ် လိုအပ ် ချက ် တစ ် ခုပါ ။ 
သိပ ် အန ္ တရာယ ် ရှိတဲ ့ ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းတွေ ။ 
အလယ ် က တစ ် ခုပဲ ယူကြည ့ ် ရင ် ဒါက ယာဉ ် ကြောရဲ ့ ၁၅ လမ ် းသွားကို ဖြတ ် တာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် လူတို ့ ကို မအံ ့ ဩမိမှာက Brasilla မှာ သင ့ ် ရဲ ့ U.S မှာရှိတဲ ့ သာမန ် မြိုကြီးထက ် ခြေကျင ် လျှောက ် သူ မတော ် တဆမှု ငါးဆပိုတယ ် ။ 
လူတွေက ကြံရည ် ဖန ် ရည ် ရှိတယ ် ။ 
ငွေနဲ ့ အချိန ် သက ် သာဖို ့ ပွတ ် မှုအား နိမ ့ ် တဲ ့ လမ ် းကြောင ် းကို ရှာတယ ် ။ 
ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် း အားလုံးက အန ္ တရာယ ် မရှိဘူး ။ Heathrow မှာတုန ် းက ဒီက ပျံသန ် းတာ သတိပေးတာခံရတယ ် ။ 
အခွန ် မဲ ့ ဆိုင ် ကိုဖြတ ် ၊ ဝတ ္ တရားအရ လမ ် းလျှောက ် ရတာ ကြုံတော ့ လူအတော ် များများဟာ စိတ ် အနှောက ် အယှက ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် အံ ့ ဩသွားမိတာက ညာဘက ် ကို ကွေ ့ ဝိုက ် သွားတဲ ့ လမ ် းကြောင ် း ရှည ် ကြီးကို သွားဖို ့ ဘယ ် နှစ ် ယောက ် ငြင ် းပြီး ဘယ ် ဘက ် ကို ဖြတ ် ဝင ် မလဲ ၊ ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းကို ဖြတ ် လဲပေါ ့ ။ 
မေးခွန ် းက ဒီလောက ် စိတ ် ဝင ် စားစရာပါ ။ ဒီက ကျွန ် တော ် တို ့ အပြုအမူကိုတွေတော ့ ဒီဇိုင ် နာတွေ ဘာကိုတွေးကြလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ငတုံးတွေလို ့ ထင ် လား ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ငပျင ် းတွေထင ် လား ။ 
(သို ့) ဒါပဲ အမှန ် တရားလို ့ သူတို ့ လက ် ခံကြလား ။ 
ဒါသူတို ့ ရဲ ့ ထုတ ် ကုန ် လေ ။ 
သူတို ့ ထုတ ် ကုန ် ကို အကျိုးရှိရှိ အတူဒီဇိုင ် းထုတ ် နေတာ ၊ 
ဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အလုပ ် က တကယ ် လို တာကို ပွတ ် မှုအား အနိမ ့ ် မှာ ထုတ ် လုပ ် ဖို ့ ပါ ။ အကြောင ် းက မလုပ ် ရင ် စားသုံးသူက တစ ် နည ် းနည ် းနဲ ့ လုပ ် တော ့ မှာလေ ။ 
ကျွန ် တော ် မျှဝေချင ် တဲ ့ ဒုတိယ ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းက University of California မှာပါ ။ 
ဒါက သတိပေးတာက တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ကြီးကျယ ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် း စိတ ် ကူးရဖို ့ အကောင ် းဆုံးနည ် းက ဒါကို အစပျိုးရုံပါ ။ 
အခု တက ္ ကသိုလ ် ကျောင ် းဝန ် းတွေဟာ ဆန ္ ဒ လမ ် းကြောင ် းတွေ တွေ ့ ဖို ့ သိပ ် ကောင ် းတယ ် ။ 
ကျောင ် သားတွေဟာ အမြဲ နောက ် ကျပြီး အတော ် လေး ပါးနပ ် ကြလို ့ ထင ် တယ ် ။ 
ပို ့ ချချက ် တွေဆီ လစ ် ကြတာပေါ ့ ။ 
အမြဲကို ဖြတ ် လမ ် း တွေ ့ ကြတာပါ ။ 
ဒါကို ဒီဇိုင ် နာတွေ သိကြတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အဆောက ် အဦတွေ ဆောက ် ပြီးတော ့ လမ ် းကြောင ် းတွေဖော ် ဖို ့ လအနည ် းငယ ် စောင ့ ် ကြတယ ် ။ 
နောက ် တော ့ ဒါတွေကို ခင ် းတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) တော ် တော ် တော ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းပါ ။ 
တကယ ် က မကြာခဏတော ့ ဝန ် ဆောင ် မှု တစ ် ခုရဲ ့ အလွတ ် သဘော အစပျိုးတာဟာ လူတွေ တကယ ် လိုချင ် တာက ဘာဆိုတာသင ် ပေးနိုင ် တယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ Boston က Ayr Muir က သူစားသောက ် ဆိုင ် ဖွင ့ ် ချင ် တာ သိတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘယ ် မှာ ရှိသင ့ ် လဲ ။ 
ဟင ် းလျာစာရင ် းက ဘာဖြစ ် သင ့ ် လဲ ။ 
ဝန ် ဆောင ် မှုတစ ် ခု စလိုက ် တယ ် ၊ ဒီကိစ ္ စမှာ အစားအသောက ် ကားပါ ။ တည ် နေရာကို နေ ့ တိုင ် း ပြောင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
လူတွေ လိုချင ် တာ မှန ် းဆဖို ့ ဘေးက သင ် ပုန ် းဖြူ ​ ပေါ ် မှာ ဟင ် းလျာစာရင ် း အမျိုးမျိုးပြောင ် းရေးတယ ် ။ 
အခု သူ ့ မှာ စားသောက ် ဆိုင ် ခွဲတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းတွေ ရှာတွေ ့ ဖို ့ တစ ် ခုခု အစပျိုးတာဟာ အင ် မတန ် ကို ထိရောက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် တဲ ့ တတိယနဲ ့ နောက ် ဆုံး ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းက UNIH ပါ ။ 
ဒါက သတိပေးတာက လောကကြီးရဲ ့ ပြောင ် းလဲခြင ် းပါ ၊ ဒီအပြောင ် းအလဲတွေကို တုံ ့ ပြန ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ။ 
မှန ် းဆမိမယ ့ ် အတိုင ် း ဒါက ဆေးရုံပါ ။ 
ဘယ ် ဘက ် က ကင ် ဆာဌာနကို ခင ် ဗျား တို ့ အတွက ် အမှတ ် ပြထားပါတယ ် ။ 
လူနာတွေဟာ ညာဘက ် အောက ် ခြေက ဟိုတယ ် တွေမှာ တည ် းမယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါက လူနာဗဟိုပြု အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုဆိုတော ့ သူတို ့ လူနာတွေအတွက ် ကားတွေ ပံ ့ ပိုးပေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူတို ့ သဘောပေါက ် တာက ဓာတုကုထုံး ပေးတဲ ့ အခါ လူနာတွေဟာ ကားတွေထဲကို မဝင ် ချင ် သလောက ် ဖြစ ် တာပါ ။ 
မအီမသာဖြစ ် လွန ် းတော ့ သူတို ့ ဟာ ဟိုတယ ် တွေကို လမ ် းလျှောက ် ပြန ် ချင ် ကြတယ ် ။ 
ဒီမှာတွေ ့ ရတဲ ့ ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းက ထောင ့ ် ဖြတ ် ဖွဲ ့ ထားတယ ် ။ 
လူနာတွေက "" ဓာတုကုထုံး စွတ ် ကြောင ် း "" လို ့ တောင ် ခေါ ် တယ ် ။ ကဲ ဆေးရုံက ဒါကို မူလအတိုင ် းတွေ ့ တော ့ ဒီအပေါ ် ကို မြက ် လွှာ ပြန ် ခင ် းလိုက ် ပြီး မသိချင ် ယောင ် ဆောင ် တယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အတန ် ကြာတော ့ ဒါဟာ သူတို ့ လူနာတွေအတွက ် ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးတဲ ့ အရေးကြီးတဲ ့ လိုအပ ် ချက ် ဆိုတာ သိရှိကာ လမ ် းခင ် းပေးလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အလုပ ် က ဒီပေါ ် လာနေတဲ ့ ဆန ္ ဒ လမ ် းကြောင ် းတွေကို မကြာခဏ ခင ် းပေးဖို ့ ပါ ။ 
London မြောက ် ပိုင ် းကို ပြန ် ကြည ့ ် ရင ် ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းက အဲဒီမှာ အမြဲမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါ မှိုလိုပေါက ် လာတဲ ့ အကြောင ် းက လူတွေဟာ ဧရာမ Arsenal Football Club ကို ကစားပွဲ နေ ့ တွေမှာ ညာဘက ် အောက ် ခြေမှာ မြင ် ရတဲ ့ မြေအောက ် ဘူတာကနေ သွားနေတာကြောင ့ ် 
ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် း တွေ ့ ရတာပါ ။ 
အားကစားရုံ ဆောက ် စဉ ် က နာရီကို နှစ ် အနည ် းငယ ် ပြန ် လှည ့ ် လိုက ် ရင ် ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် း မရှိဘူးလေ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အလုပ ် က ဒီဆန ္ ဒ လမ ် းကြောင ် းတွေ ပေါ ် တာ စောင ့ ် ကြည ့ ် ပြီး ပေါ ် ပေါ ် လာခြင ် း သင ့ ် တော ် ရာမှာ လမ ် းခင ် းပေးဖို ့ ပါ ။ 
လူတစ ် ဦးက အတားအဆီးတစ ် ခု တပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ လူတွေက မြင ် တဲ ့ အတိုင ် း ကျော ် ဖြတ ် ၊ ကွေ ့ ပတ ် သွားတော ့ လမ ် းခင ် းပေးလိုက ် ကြတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ဒါကလည ် း အံ ့ ဩဖွယ ် သတိပေးချက ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ၊ တကယ ် က လောကကြီးက ပြောင ် းလဲခြင ် းထဲမှာပါ ။ 
ဆက ် တိုက ် ပြောင ် းလဲနေတာပါ ၊ အကြောင ် းက ဒီပုံရဲ ့ ထိပ ် ကို ကြည ့ ် လိုက ် ရင ် နောက ် ထပ ် ဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် း ဖွဲ ့ နေတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် း သုံးခုက သတိပေးတာက တကယ ် လူသား လိုအပ ် ချက ် တွေအတွက ် ဒီဇိုင ် းထုတ ် ဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကိုယ ့ ် ဖောက ် သည ် တွေ လိုချင ် တာကို စာနာခန ့ ် မှန ် းခြင ် းဟာ လုပ ် ငန ် း အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ အကြီးမားဆုံး အဓိကကျတဲ ့ အညွှန ် းဖြစ ် လောက ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် လိုတာတွေအတွက ် ဒီဇိုင ် းထုတ ် ပြီး ပွတ ် မှုအား အနိမ ့ ် မှာ ဒီဇိုင ် းထုတ ် တာပါ ။ အကြောင ် းက ဒါတွေကို ပွတ ် မှုအား အနိမ ့ ် မှာ မကမ ် းလှမ ် းရင ် အခြားလူ မကြာခဏတော ့ ဖောက ် သည ် က လုပ ် မှာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ မကြာခဏက လူတွေ တကယ ် လိုချင ် တာသိဖို ့ အကောင ် းဆုံးနည ် းက သင ့ ် ဝန ် ဆောင ် မှုကို အစပျိုးဖို ့ ပါ ။ 
အဖြေက အဆောက ် အဦ အတွင ် းဘက ် မှာ ရှိခဲပါတယ ် ။ 
အဲဒီကထွက ် ပြီး လူတွေ တကယ ် လိုချင ် တာကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် ပါ ။ 
နောက ် ဆုံးက တစ ် စိတ ် တစ ် ပိုင ် းအားဖြင ့ ် နည ် းပညာကြောင ့ ် အခုအခါမှာ လောကကြီးဟာ မယုံနိုင ် အောင ် ပြောင ် းလဲနေပါတယ ် 
အတောမသတ ် ကို ပြောင ် းလဲနေတာပါ ။ 
ဒီဆန ္ ဒလမ ် းကြောင ် းတွေဟာ ခါတိုင ် းထက ် ပိုမြန ် မြန ် ပေါ ် လာတော ့ မှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အလုပ ် က သင ့ ် တော ် ရာတွေ ရွေးပြီး ​ အပေါ ် မှာ ခင ် းပေးဖို ့ ပါ ။ 
ကျေးဇူးအများကြီးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကူးစက ် တတ ် တယ ် ဆိုတာ ကောင ် းတဲ ့ စကားလုံး တစ ် လုံးပါ 
ကြက ် ငှက ် တုပ ် ကွေးဖြစ ် နေတဲ ့ အခါကာလတွေမှာတောင ် ကျွန ် မက အဲဒီ စကားလုံးကို ကြိုက ် နေမိတာပါ 
ရယ ် မောခြင ် းဟာ ကူးစက ် တတ ် တယ ် ၊ စိတ ် အားထက ် သန ် မှုဟာ ကူးစက ် တတ ် တယ ် 
လုပ ် ချင ် လာအောင ် လှုံ ့ ဆော ် အားပေးမှုဆိုတာ ကူးစက ် တတ ် တယ ် 
မှတ ် သားလောက ် တဲ ့ ဟောပြောသူတချို ့ ရဲ ့ မှတ ် သားလောက ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ချိုု ့ ကို ကျွန ် မတို ့ ကြားဖူးကြပါတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မအတွက ် တော ့ သူတို ့ အားလုံးရဲ ့ ကူးစက ် မှုဆိုတာက သူတို ့ တွေဟာ တစုံတခုကနေ ရောဂါပိုးကူးစက ် ခံလိုက ် ရတဲ ့ သူတွေပါ အဲဒါကို ကျွန ် မကတော ့ "" ငါလုပ ် နိုင ် တယ ် "" ဆိုတဲ ့ ပိုးလို ့ ခေါ ် ပါမယ ် 
ဒါဆို မေးစရာက ဘာလို ့ ဒီလူတွေလောက ် ကိုပဲ ကူးစက ် သလဲပေါ ့ 
လူဦးရေ ဘီလီယံနဲ ့ အထက ် ရှိနေတဲ ့ နိုင ် ငံတစ ် နိုင ် ငံမှာ ကူးစက ် ခံရတဲ ့ လူက ဘာဖြစ ် လို ့ အရမ ် းနည ် းပါးနေရပါသလဲပေါ ့ 
ကံကောင ် းလို ့ လား... အခွင ့ ် အရေးရလို ့ လား... 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး စနစ ် တကျနဲ ့ အသိရှိရှိနဲ ့ ကူးစက ် အောင ် လုပ ် လို ့ မရဘူးလား 
ဒါကြောင ့ ် နောက ် ၈-မိနစ ် အတွင ် းမှာ ကျွန ် မက ရှင ် တို ့ ကို ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို မျှဝေချင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် မ ၁၇-နှစ ် သမီးအရွယ ် မှာ ကူးစက ် ခြင ် းခံခဲ ့ ရပါတယ ် ဒီဇိုင ် း ကောလိပ ် က ကျောင ် းသူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ အချိန ် ပေါ ့ ကျွန ် မရဲ ့ အကြံတွေကို တကယ ့ ် ကို ယုံကြည ် ကြတဲ ့ လူကြီးတွေနဲ ့ ကြုံခဲ ့ ရတယ ် သူတို ့ က ကျွန ် မကို စိန ် ခေါ ် တယ ် ၊ ပြီးတော ့ လ ္ ဘက ် ရည ် အခွက ် ပေါင ် းမနည ် းဘူး ကျွန ် မရခဲ ့ တယ ် 
အဲဒါက အရမ ် း အံ ့ သြစရာကောင ် းလောက ် အောင ် ခံစားရတယ ် ဆိုတာရယ ် အဲဒီ ခံစားမှုလေးက ဘယ ် လောက ် ကူးစက ် လွယ ် တယ ် ဆိုတာတွေက ကျွန ် မကို ရိုက ် ခတ ် သွားတယ ် 
နောက ် ထပ ် နားလည ် လိုက ် မိတာကတော ့ ကျွန ် မ ရ-နှစ ် သမီးလောက ် ကတည ် းက ကူးစက ် ခံခဲ ့ ရရင ် အကောင ် းသားလို ့ 
ဒီလိုနဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀-နှစ ် က ကျွန ် မ Riverside ကျောင ် းကို စဖွင ့ ် ခဲ ့ တော ့ ကျောင ် းက လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် ခန ် း တစ ် ခု ဖြစ ် လာပါတယ ် ဒီဇိုင ် းဖြစ ် စဉ ် အတွက ် ပုံစံငယ ် ချပေးပြီး ပြန ် မွမ ် းမံပေးတဲ ့ လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် ခန ် းပါ ဒီ ဒီဇိုင ် းက လူတွေရဲ ့ စိတ ် ကို "" ငါလုပ ် နိုင ် တယ ် "" ဆိုတဲ ့ ပိုးနဲ ့ အသိရှိရှိ ကူးစက ် သွားစေနိုင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် မ ရှာဖွေတွေ ့ ရှိခဲ ့ တာကတော ့ သင ် ယူလေ ့ လာခြင ် း ဆိုတာကို တကယ ့ ် လက ် တွေ ့ လောက အနေအထားထဲမှာ ထည ့ ် သွင ် းထားလိုက ် ရင ် ကျောင ် းနဲ ့ ဘဝ ကြားထဲက ဘောင ် တွေကို မထင ် ရှားအောင ် လုပ ် လိုက ် ရင ် ကလေးတွေက သိရှိနားလည ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ ခရီးကို ဖြတ ် သန ် းသွားရပြီး အဲဒီမှာ သူတို ့ က ပြောင ် းလဲမှု ကို မြင ် လာတယ ် ပြောင ် းလဲမှုကို စတင ် ဖြစ ် လာစေတယ ် ် ၊ အပြောင ် းလဲခံနိုင ် လာတယ ် ပြီးရင ် သူတို ့ ကို လုပ ် ခွင ့ ် ပေးပြီး ပြောင ် းလဲမှုကို ဦးဆောင ် ခိုင ် းလို ့ ရလာတယ ် 
အဲဒါက ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ ကောင ် းကျိုးကို တိုက ် ရိုက ် တိုးမြှင ့ ် ပေးပါတယ ် 
ကလေးတွေက ပိုပြီး အရည ် အချင ် းရှိလာတယ ် အကူအညီမဲ ့ အခြေအနေမျိုး နည ် းပါးလာတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ဒါတွေအားလုံးက သာမန ် လူတိုင ် း နားလည ် နိုင ် တဲ ့ အသိမျိုးပါ 
ကျွန ် မ လျက ် တပျက ် ပုံရိပ ် နည ် းနည ် းလောက ် ရှင ် တို ့ ကို ပြချင ် ပါတယ ် Riverside ကျောင ် းရဲ ့ ပုံမှန ် လုပ ် နေကြဟာတွေက ဘယ ် လိုလဲဆိုတာကိုပေါ ့ 
နောက ် ခံဇာတ ် လမ ် းကတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ ငါးတန ် းကျောင ် းသားတွေ ကလေးသူငယ ် အခွင ့ ် အရေးအကြောင ် း လေ ့ လာကြတုန ် းက သူတို ့ တွေကို အမွှေးတိုင ် တွေ လိပ ် ခိုင ် းတယ ် အဂါဘတ ် တီ အမွှေးတိုင ် တွေပေါ ့ ၊ ၈-နာရီလုံးလုံး လိပ ် ခိုင ် းတာ ကလေးအလုပ ် သမားဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုလဲဆိုတာ ကိုယ ် တွေ ့ ကြံုဖူးအောင ် ပါ 
အဲဒါက သူတို ့ ကို အသွင ် ပြောင ် းလဲသွားစေတယ ် ၊ အခုတွေ ့ ရမှာက သူတို ့ ရဲ ့ ခရီးပါ နောက ် ဟာကတော ့ သူတို ့ ရဲ ့ နှုတ ် ကဖွင ့ ် ဟလာတဲ ့ ယုံကြည ် မှုပါ သူတို ့ ရှေ ့ ထွက ် ပြီး ကမ ္ ဘာကြီးကို ပြောင ် းလဲမယ ် ပေါ ့ 
(နောက ် ခံ သီချင ် း) ဒါ သူတို ့ တွေ အမွှေးတိုင ် လိပ ် နေကြတာပါ 
၂-နာရီအကြာမှာ သူတိုရဲ ့ ခံနိုင ် ရည ် ကုန ် သွားပါပြီ ် သူတို ့ တွေ ပြောင ် းလဲခံလိုက ် ရပါတယ ် 
အဲဒီလို ဖြစ ် ဖူးပြီ ဆိုတာနဲ ့ သူတို ့ မြို ့ ထဲထွက ် ပြီး လူတိုင ် းကို ယုံကြည ် လက ် ခံလာအောင ် ပြောကြပါတော ့ တယ ် ကလေးအလုပ ် သမား ဆိုတာကို ဖျက ် သိမ ် းပစ ် ရမယ ် ပေါ ့ 
ရာဂါတ ် ကိုကြည ့ ် ပါ ၊ သူ ့ မျက ် နှာပြောင ် းသွားတဲ ့ အခိုက ် အတန ့ ် လေးကိုပါ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူ နားလည ် သွားလို ့ ပါ အဲဒီလူရဲ ့ စိတ ် ကို သူ ပြောင ် းလဲနိုင ် လိုက ် ပြီဆိုတာကိုပေါ ့ 
ဒါမျိုးဆိုတာ စာသင ် ခန ် းထဲမှာ ဘယ ် လိုမှ ဖြစ ် မလာနိုင ် ပါဘူး 
ရာဂါတ ် ဒါကိုတွေ ့ ကြံုခံစားလိုက ် ရတဲ ့ အခါမှာ သူဟာ "" ဆရာကပြောတယ ် "" ဆိုတာကနေ "" ငါ ဒါကို လုပ ် နေပြီ "" ဆိုတာကို ရောက ် သွားတယ ် ၊ အဲဒါဟာ "" ငါလုပ ် နိုင ် တယ ် "" ဆိုတဲ ့ စိတ ် ရဲ ့ ရွေ ့ လျားမှုပါပဲ 
ဒါဟာ အင ် အားဖြည ့ ် ပေးလို ့ ရတဲ ့ ပြုစုပျိုးထောင ် လို ့ ရတဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် တစ ် ခုပါ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် မတို ့ ကို ပြောတဲ ့ မိဘတွေရှိနေတယ ် "" ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေကို လူကောင ် းလူတော ် တွေဖြစ ် အောင ် လုပ ် ပေးတာကတော ့ အရမ ် းကိုကောင ် းပါတယ ် ဒါပေမယ ့ ် သချင ် ္ ာတို ့ ၊ သိပ ္ ပံတို ့ ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် စာတို ့ ကြတော ့ ဘယ ် လိုလဲ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကို အဆင ့ ် တွေ ပြပါ "" တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ပြပေးခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အချက ် အလက ် တွေက ခိုင ် မာပြည ့ ် စုံပါတယ ် 
ကလေးတွေကို လုပ ် ခွင ့ ် ပေးလိုက ် ရင ် သူတို ့ ကောင ် းအောင ် လုပ ် ရုံတင ် မကဘူး သူတို ့ အရမ ် းကောင ် းအောင ် လုပ ် ကြပါတယ ် ၊ တကယ ့ ် ကိုပဲ အရမ ် းကောင ် းလာကြပါတယ ် ရှင ် တို ့ ဒီ နိုင ် ငံလုံးဆိုင ် ရာ နှိုင ် းယှဉ ် စံမှတ ် အကဲဖြတ ် မှုမှာ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် အိန ္ ဒိယက ကျောင ် းပေါင ် း ၂၀၀၀ ကျော ် ကနေ ယူထားတာပါ Riverside ကျောင ် းက ကလေးတွေဟာ အိန ္ ဒိယက ထိပ ် တန ် းစာရင ် းဝင ် ကျောင ် း ၁၀-ကျောင ် းထက ် တောင ် သချင ် ္ ာ ၊ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ နဲ ့ သိပ ္ ပံဘာသာတွေမှာ သာနေပါတယ ် 
အဲဒီတော ့ အလုပ ် ဖြစ ် ပါတယ ် ၊ အခု Riverside ကျောင ် းအပြင ် ကို ထွက ် ကြည ့ ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပါပြီ 
၂၀၀၇-ခုနှစ ် သြဂုတ ် လ ၁၅-ရက ် ၊ လွတ ် လပ ် ရေးနေ ့ မှာ Riverside ကျောင ် းက ကလေးတွေဟာ အာမီဒါဘတ ် မြို ့ ကို ကူးစက ် စေဖို ့ ထွက ် ကြပါတယ ် 
အခု ဒါဟာ Riverside ကျောင ် းအကြောင ် း မဟုတ ် တော ့ ပါဘူး 
ဒါဟာ ကလေးတွေ အားလုံးအကြောင ် းပါ ၊ ကျွန ် မတို ့ တွေ အရှက ် ကင ် းကင ် းနဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ တွေ စည ် ပင ် သာယာရေးအဖွဲ ့ ရုံး ၊ ရဲစခန ် း သတင ် းစာတိုက ် နဲ ့ စီးပွားရေးလုပ ် ငန ် းတွေရဲ ့ ရုံးခန ် းတွေကို ၀င ် ပြီး အခြေခံကျကျ ပြောဖြစ ် တာတွေကတော ့ "" ရှင ် တို ့ ဘယ ် အချိန ် ကျမှ နိုးထလာပြီး ကလေးတွေမှာ ကိန ် းအောင ် းနေတဲ ့ အလားအလာတွေကို အသိအမှတ ် ပြုကြမှာလဲ? 
ဘယ ် အချိန ် ကျမှ ကလေးတွေကို ဒီမြို ့ မှာ အရာသွင ် းမှာလဲ? 
အခြေခံကျကျနဲ ့ ပဲ ကလေးတွေအတွက ် ရှင ် တို ့ ရဲ ့ စိတ ် နဲ ့ နှလုံးကို ဖွင ့ ် ပေးကြပါ "" ပေါ ့ အဲဒီတော ့ မြို ့ နေလူတွေ ဘယ ် လိုများ တုံ ့ ပြန ် ခဲ ့ တယ ် ထင ် ပါသလဲ? 
၂၀၀၇-ခုနှစ ် ကတည ် းက တစ ် လခြားစီ အဲဒီမြို ့ ဟာ ယာဉ ် သွားလာမှု အရှုပ ် ထွေးဆုံး လမ ် းတွေကို ပိတ ် ပေးပြီးတော ့ အဲဒီနေရာတွေကို ကလေးသူငယ ် တွေအတွက ် ကစားကွင ် းအနေနဲ ့ ပြောင ် းလဲပေးတယ ် 
ဒါကတော ့ သူ ့ ရဲ ့ ကလေးတွေကို "" မင ် းလုပ ် နိုင ် ပါတယ ် "" ဆိုတာကို ပြောနေတဲ ့ မြို ့ တစ ် မြို ့ ပါ အာမီဒါဘတ ် မြို ့ က ကူးစက ် မှုကို ခဏတာ ကြည ့ ် ရှုခြင ် းပါ 
(ဗီဒီယို) ဒီမှာ ယာဉ ် အရှုပ ် ထွေးဆုံးလမ ် းတွေ ပိတ ် ထားတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ကို ယာဉ ် ထိန ် းရဲ နဲ ့ စည ် ပင ် သာယာရေးအဖွဲ ့ တွေက ကူညီပေးနေတာပါ 
ဒီနေရာကို ကလေးတွေက ယူလိုက ် ကြပါပြီ 
ကလေးတွေ စကိတ ် စီးကြတယ ် ၊ သူတို ့ တွေ လမ ် းပေါ ် မှာ ကစားကြတယ ် 
သူတို ့ တွေ လွတ ် လွတ ် လပ ် လပ ် နဲ ့ ကစားနေကြတယ ် ၊ ကလေးတွေအားလုံးပါပဲ 
(နောက ် ခံဂီတ) အပရုချ ် ဆိုတာ ကလေးတွေအတွက ် ကိစ ္ စတွေလုပ ် ပေးနေတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုပါ 
ဒါကို တခြားမြို ့ တွေအထိ ချဲ ့ ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ စီမံနေပါတယ ် 
(နောက ် ခံဂီတ) မြို ့ က အားလပ ် တဲ ့ အချိန ် တွေကို ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် 
အာမီဒါဘတ ် မြို ့ ဟာ ကမ ္ ဘာမှာ ကလေးများ အကျွမ ် းတဝင ် ဖြစ ် စေတဲ ့ ပထမဆုံးသော လူကူးမျဉ ် းကျားရှိနေပါပြီ 
မြို ့ တစ ် မြို ့ က ကလေးတွေကို ပေးဆပ ် ဖြည ့ ် ဆည ် းပေးတယ ် ဆိုရင ် အနာဂါတ ် မှာ ကလေးတွေကလည ် း မြို ့ အတွက ် ပြန ် ပြီး ပေးဆပ ် ကြပါလိမ ့ ် မယ ် 
(နောက ် ခံဂီတ) ဒီကိစ ္ စကြောင ့ ် အာမီဒါဘတ ် မြို ့ ကို အိန ္ ဒိယရဲ ့ ကလေးများ အကျွမ ် းတဝင ် ဖြစ ် စေတဲ ့ ပထမဆုံးသောမြို ့ အဖြစ ် သိနေကြပါပြီ 
ကဲ ၊ ရှင ် တို ့ ဒီဖြစ ် စဉ ် ပုံစံကို ရလာပါပြီ ၊ ပထမ Riverside ကျောင ် းက ကလေး ၂၀၀ 
ပြီးတော ့ အာမီဒါဘတ ် မြို ့ က ကလေး ၃-သောင ် း ၊ ပြီးတော ့ တိုးလာနေသေးတယ ် 
အခု အိန ္ ဒိယကို ကူးစက ် အောင ် လုပ ် ဖို ့ အချိန ် တန ် ပါပြီ 
သြဂုတ ် လ ၁၅-ရက ် နေမှာ ၂၀၀၉-ခုနှစ ် လွတ ် လပ ် ရေးနေ ့ မှာ တစ ် ခါထပ ် ပြီးတော ့ ပုံစံတူ ဖြစ ် စဉ ် နဲ ့ ပဲ လုပ ် ခွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ကျွန ် မတို ့ ကလေး ၁-သိန ် း ကို "" ငါလုပ ် နိုင ် တယ ် "" ဆိုတာ ပြောဖို ့ လုပ ် ခွင ့ ် ပေးလိုက ် တယ ် ဘယ ် လို လုပ ် ် လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရိုးရှင ် းတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတစ ် စုံ ဒီဇိုင ် းဖော ် လိုက ် တယ ် အဲဒါကို ဘာသာစကား ၈-မျိုးနဲ ့ ဘာသာပြန ် လိုက ် ပြီး ကျောင ် းပေါင ် း ၃-သောင ် း နဲ ့ ၂-ထောင ် ဆီရောက ် အောင ် လုပ ် လိုက ် တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ က အခြေခံကျကျပဲ ကလေးတွေကို အရမ ် း ရိုးရှင ် းတဲ ့ စိန ် ခေါ ် မှုတစ ် ရပ ် ပေးလိုက ် တယ ် 
ကျွန ် မတို ့ ကပြောတယ ် အိုင ် ဒီယာတစ ် ခု စဉ ် းစားလိုက ် ပါ ကိုယ ့ ် ကို စိတ ် ဒုက ္ ခပေးနေတဲ ့ ဟာ ဘာပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပေါ ့ တပတ ် အချိန ် ယူလိုက ် ပြီးရင ် ဘီလီယံချီတဲ ့ ဘဝတွေကို ကယ ် တင ် လိုက ် ပါပေါ ့ 
သူတို ့ တွေ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ပြောင ် းလဲမှုနဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ပုံပြင ် တွေ အိန ္ ဒိယနိုင ် ငံတဝှမ ် းကနေ ဝေါကနဲ ထွက ် လာတယ ် အရှေ ့ ဘက ် က နာဂမြေ ကနေ အနောက ် ဘက ် က ဂျွန ် းဂျူးနုမြို ့ အထိ မြောက ် ဘက ် က စစ ် ကင ် းမ ် မြို ့ ကနေ တောင ် ဘက ် က ခရစ ် ရ ် ှနာမြို ့ အထိပဲ 
ကလေးတွေက အတိုင ် းအတာကွဲပြားနေတဲ ့ ပြဿနာတွေအတွက ် အဖြေတွေကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် နေကြပါတယ ် 
အထီးကျန ် မှု ပြဿနာကနေ စပြီး လမ ် းပေါ ် က ချိုင ့ ် ခွက ် တွေအထိ အရက ် စွဲရောဂါတွေအထိ ကလေးသူငယ ် လက ် ထပ ် ထိမ ် းမြားခြင ် း ၁၆-ခုကိုတောင ် ကလေး ၃၂-ယောက ် က တားမြစ ် ပေးနိုင ် ခဲ ့ တယ ် ရာဂျက ် စ ် သန ် ပြည ် နယ ် မှာပါ 
ဒါဟာ တကယ ့ ် ကို မယုံနိုင ် လောက ် စရာပါလို ့ ကျွန ် မကတော ့ ဆိုချင ် တယ ် 
အခြေခံကျကျထပ ် ပြောရရင ် လူကြီးတွေက ကလေးတွေကို "" မင ် းတို ့ လုပ ် နိုင ် တယ ် "" လို ့ များ ပြောလိုက ် ရင ် ကလေးတွေက တကယ ် လုပ ် ကြလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာ ထပ ် ပြီး သေချာအောင ် ပြောပါမယ ် 
ဒါက အိန ္ ဒိယတစ ် ပြည ် လုံး ကူးစက ် ခြင ် းပါ 
ဒါက ရာဂျက ် စ ် သန ် ပြည ် နယ ် က ကျေးရွာတစ ် ရွာမှာပါ 
ကလေး း ကျွန ် တော ် တို ့ မိဘတွေက စာမတတ ် ကြပါဘူး ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ က သူတိုကို ရေးတတ ် ဖတ ် တတ ် အောင ် သင ် ပေးချင ် ပါတယ ် 
KBS သတင ် း း ကျေးလက ် ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် းမှာ လူစုလူဝေးနဲ ့ လမ ် းပေါ ် မှာ ကစားကြတာဟာ ဒါ ပထမဆုံးပါပဲ စာတတ ် မြောက ် ခြင ် းဟာ ဘယ ် လောက ် အရေးကြီးတယ ် ဆိုတာ သူတို ့ မိဘတွေကို ပြောပြတာမျိုး မကြားဖူးသေးပါဘူး 
သူတို ့ မိဘတွေ ဘာပြောသလဲ ကြည ့ ် ကြပါဦး 
အမျိုးသား း ဒီ အစီအမံက အံ ့ သြစရာပဲဗျာ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကလေးတွေက ရေးတတ ် ဖတ ် တတ ် အောင ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သင ် ပေးတယ ် ဆိုတာ အရမ ် းကောင ် းတယ ် လို ့ ခံစားမိတယ ် 
ကျွန ် မကျောင ် းသားတွေ ဒီ စစ ် ဆင ် ရေးလုပ ် တာကို ကျွန ် မ အရမ ် းပျော ် တယ ် 
အနာဂါတ ် မှာ ကျွန ် မကျောင ် းသားတွေရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် ရည ် တွေကို ကျွန ် မ ဘယ ် တော ့ မှ သံသယ ဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး 
တွေ ့ တယ ် နော ် ၊ သူတို ့ တွေ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် 
KBS သတင ် း း ဟိုက ် ဒရာဘတ ် က မြို ့ တွင ် း ကျောင ် းတစ ် ကျောင ် းမှာပါ 
မိန ် းကလေး း ၅၈၁ ၊ ဒီအိမ ် က အိမ ် နံပါတ ် ၅၈၁ 
ကျွန ် မတို ့ က အိမ ် နံပါတ ် ၅၅၅ ကနေ စပြီး ကောက ် ရတာ 
ဟိုက ် ဒရာဘတ ် က မိန ် းကလေးတွေ ၊ ယောင ် ္ ကျားလေးတွေ အပြင ် ထွက ် ပြီး လုပ ် ရတာ တကယ ့ ် ကို ခက ် ခဲပါတယ ် ၊ ဒါပေမယ ့ ် သူတို ့ လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် 
သူတို ့ တွေဟာ အရမ ် းငယ ် နေကြပေမယ ့ ် သူတို ့ တွေ ဒီလို ကောင ် းမွန ် တဲ ့ အလုပ ် တွေလုပ ် ခဲ ့ ကြတယ ် 
ပထမဆုံး သူတို ့ ရဲ ့ လူ ့ မှုအသိုင ် းအဝိုင ် းကို သန ့ ် ရှင ် းပေးတယ ် ၊ ပြီးရင ် တော ့ ဟိုက ် ဒရာဘတ ် မြို ့ ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ၊ ပြီးရင ် တော ့ မကြာခင ် မှာ အိန ္ ဒိယတပြည ် လုံးပေါ ့ 
အမျိုးသမီး း ဒါဟာ ကျွန ် မအတွက ် တော ့ တော ် လှန ် ရေးတစ ် ရပ ် ပါပဲ သူတို ့ ဆီမှာ အလားအလာတွေ အများကြီးရှိနေတယ ် ဆိုတာကိုတော ့ ကျွန ် မ မအံ ့ သြပါဘူး 
အမျိုးသမီးများ ၊ လူကြီးမင ် းများအားလုံးပဲ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
ကျွန ် မတို ့ လေလံပွဲမှာ လူကြီးမင ် းတို ့ အတွက ် အံ ့ သြစရာကောင ် းတဲ ့ ပန ် းချီကားတွေရှိပါတယ ် ကောင ် းမွန ် တဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် နဲ ့ ပါ လူကြီးမင ် းတို ့ ကျွန ် မတို ့ ကိုပေးမယ ့ ် ပိုက ် ဆံကို နားကြားကိရိယာတွေ ၀ယ ် တဲ ့ နေရာမှာ အသုံးပြုမှာပါ 
အမျိုးသမီးများ ၊ လူကြီးမင ် းများ အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီလား... ပရိသတ ် း အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီ... 
အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီလား... ပရိသတ ် း အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီ... အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီလား... ပရိသတ ် း အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် ပါပြီ... 
ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာ ပဋိညာဉ ် ဆိုတာ ဒီလိုနေရာမျိုးကနေ စတင ် တာပါ လမ ် းပေါ ် က ကစားပွဲတွေ ၊ လေလံတွေ ၊ အယူခံတင ် ခြင ် းတွေ အားလုံးပေါ ့ သူတို ့ တွေက ဘဝတွေကို ပြောင ် းလဲပေးနေတာလို ့ ကျွန ် မ ဆိုချင ် တယ ် ဒါဟာ မယုံနိုင ် စရာပါပဲ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ဘာလို ့ များ ဆက ် ပြီး ကူးစက ် မခံပဲ နေကြမှာလဲ ဒီ ချစ ် ခြင ် းမေတ ္ တာ ၊ ဒီ ခွန ် အား ၊ ဒီ စိတ ် အားထက ် သန ် မှုတွေကို ဘာလို ့ များ ဆက ် ပြီး ကူးစက ် မခံပဲ နေကြမှာလဲ ဒီလောက ် ဆို ထင ် သာမြင ် သာရှိပြီဆိုတာ ကျွန ် မသိပါတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် စွမ ် းအားအပြင ် းဆုံး ပြောင ် းလဲမှုရဲ ့ သင ် ္ ကေတဖြစ ် တဲ ့ ဂန ္ ဒီကြီးနဲ ့ အဆုံုးသတ ် ရပါလိမ ့ ် မယ ် 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနှစ ် ရ၀ က ၊ လူတစ ် ယောက ် ဟာ တစ ် တိုင ် းပြည ် လုံးကို ကူးစက ် သွားအောင ် လုပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် "" ငါတို ့ လုပ ် နိုင ် တယ ် "" ဆိုတဲ ့ စွမ ် းအားနဲ ့ ပါ ကဲ ဒီကနေ ့ မှာ ဘယ ် သူကများ ကလေး ၁-သိန ် းကနေ အိန ္ ဒိယမှာရှိတဲ ့ ကလေး မီလီယံ-၂၀၀ ကို ကူးစက ် ခြင ် းကို ဖြန ့ ် ပေးဖို ့ တာဝန ် ယူပါမလဲ 
နောက ် ဆုံး ကျွန ် မ ကြားမိတယ ် ၊ အခြေခံဥပဒေရဲ ့ နိဒါန ် းမှာ ပြောထားပါသေးတယ ် ၊ "" အိန ္ ဒိယ ၏ ပြည ် သူလူထု ၊ ကျွနု ် ပ ် တို ့ သည ် "" တဲ ့ ၊ ဟုတ ် ရဲ ့ လား 
ဒါဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ မှ ဒီကူးစက ် ခြင ် းကို မလုပ ် ရင ် ဘယ ် သူကများ လုပ ် မှာတုန ် း 
အဲဒါကို အခုနေမှ မလုပ ် ဘူးဆိုရင ် ဘယ ် တော ့ များမှ လုပ ် ကြမှာလဲ 
ကျွန ် မပြောခဲ ့ သလိုပါပဲ ကူးစက ် တတ ် တယ ် ဆိုတာ ကောင ် းတဲ ့ စကားလုံး တစ ် လုံးပါ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီနေ ့ အလုပ ် အကြောင ် း ပြောမလို ့ ပါ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် မေးပြီး ဖြေချင ် တဲ ့ မေးခွန ် းက ဒါပါ ။ "ဘာကြောင ့ ် အလုပ ် လုပ ် ကြတာလဲ" 
TED စွန ့ ် စားခန ် းလိုမျိုး တစ ် ခုကနေတစ ် ခု ခုန ် ပေါက ် တာတွေ ပြည ့ ် နေတဲ ့ ဘဝမှာ နေထိုင ် မယ ့ ် အစား ဘာဖြစ ် လို ့ မနက ် တိုင ် း အိပ ် ရာကနေ တရွတ ် ဆွဲ ထနေကြတာလဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီမေးခွန ် းကို ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေးကောင ် း မေးမိကြလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကဲ သိတာပေါ ့ အသက ် မွေးမှု လုပ ် ရတာကို ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီအခန ် းထဲက ဘယ ် သူကမှ မေးခွန ် းရဲ ့ အဖြေလို ့ မထင ် ပါဘူး ။ "ဘာလို ့ အလုပ ် လုပ ် ကြတာလဲ" 
ဒီအခန ် းက လူတွေအတွက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တဲ ့ အလုပ ် ဟာ စိန ် ခေါ ် ခြင ် း ၊ ချိတ ် ဆက ် ခြင ် း ၊ တက ် ကြွခြင ် း ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် ရှိခြင ် းပါ ။ 
ကံကောင ် းရင ် အရေးပါတာတောင ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် ခမရရင ် လုပ ် တော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် တာကိုလုပ ် နေတာဟာ ဒါကြောင ့ ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ယေဘုယျအနေနဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထု ဆုလာဘ ် တွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် တဲ ့ အလုပ ် အတွက ် ဆိုးဝါးတဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် လို ့ ထင ် မိကြမယ ် ထင ် တယ ် ။ 
လူတစ ် ယောက ် ကို သူဟာပိုက ် ဆံအတွက ် လုပ ် တာလို ့ ပြောတဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သရုပ ် ဖော ် နေရုံ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ကဲ ဒါက အသိသာကြီးလို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ့ အတွက ် ဒါရဲ ့ အရမ ် းသိသာမှုက မယုံနိုင ် အောင ် နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ မေးခွန ် းတစ ် ခု ပေါ ် လာတယ ် ။ 
ဪ ၊ ဒါက သိပ ် သိသာလွန ် းရင ် ဘာဖြစ ် လို ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် က အင ် မတန ် ကို များတဲ ့ လူအများစုအတွက ် မနက ် တိုင ် း အိပ ် ရာကနေ ထထွက ် ပြီး ရုံးကိုလစ ် ရတဲ ့ သူတို ့ လုပ ် တဲ ့ အလုပ ် ဟာ ထူးခြားတဲ ့ လက ္ ခဏာ မဆောင ် ရတာလဲ ။ 
ဘယ ် လိုဖြစ ် လို ့ ငြီးငွေ ့ ၈ရာ ၊ အဓိပ ္ ပါယ ် မဲ ့ ပြီး စိတ ် ကို ထုံထိုင ် းစေတဲ ့ အလုပ ် ကိုလုပ ် ဖို ့ ကမ ္ ဘာပေါ ် က လူအများစုကို လုပ ် ခွင ့ ် ပေးတာလဲ ။ 
ဘာလို ့ အလုပ ် ကနေလာတဲ ့ ရုပ ် ဝတ ္ ထု မဟုတ ် တဲ ့ စိတ ် ကျေနပ ် မှုတွေကို ဖယ ် ထုတ ် ထားတဲ ့ ကုန ် ပစ ္ စည ် းနဲ ့ ဝန ် ဆောင ် မှုတွေ ထုတ ် လုပ ် နည ် းကိုဖန ် တီးတဲ ့ အရင ် းရှင ် ဝါဒ အနေနဲ ့ ဖွံ ့ ဖ ​ ြိုးခဲ ့ တာလဲ ။ 
ဒီအလုပ ် မျိုးမှာလုပ ် တဲ ့ လုပ ် သားတွေဟာ စက ် ရုံတွေမှာ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ပြန ် ကြားရေးဋ ္ ဌာနတွေ ဖြစ ် ဖြစ ် ဒါမှမဟုတ ် ကုန ် လှောင ် ရုံတွေ ဖြစ ် ဖြစ ် လစာအတွက ် အလုပ ် လုပ ် တာပါ ။ 
လစာကလွဲပြီး သူတို ့ လုပ ် တာလုပ ် ဖို ့ အခြား ဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ အကြောင ် းမရှိတာ သေချာတယ ် ။ 
ဒီတော ့ မေးခွန ် းက "" ဘာကြောင ့ ် လဲ ။ "" ဟောဒီမှာ အဖြေပါ ။ အဖြေကတော ့ နည ် းပညာပါ ။ 
ကဲ သိတယ ် ၊ သိပါတယ ်... ဟုတ ် တယ ် ၊ နည ် းပညာ ၊ စက ် နဲ ့ လုပ ် ခြင ် းက လူတွေကိုလှည ့ ် စားတယ ် ဘာညာပေါ ့... ပြောလိုတာက ဒါမဟုတ ် ဘူး 
ဘဝတွေကို ပိတ ် လှောင ် တဲ ့ နည ် းပညာမျိုးနဲ ့ ဒါကိုကြားဖို ့ လူတွေ TED ကို လာတဲ ့ အကြောင ် း ပြောနေတာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောနေတာက ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ နည ် းပညာ ၊ ဒါကနေ နက ် နဲမှုအကြောင ် းပါ ။ 
အခြားနည ် းပညာတစ ် ခု အကြောင ် း ပြောနေတာပါ ။ 
စိတ ် ကူးတွေရဲ ့ နည ် းပညာအကြောင ် း ပြောနေတာပါ ။ 
"" စိတ ် ကူး နည ် းပညာ "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ တော ် တယ ် နော ် ။ 
(ရယ ် သံများ) သိပ ္ ပံပညာဟာ ပစ ္ စည ် းတွေကိုဖန ် တီးတာမက စိတ ် ကူးတွေကိုဖန ် တီးတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံပညာဟာ နားလည ် ခြင ် း နည ် းတွေကို ဖန ် တီးတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လူမှုရေးသိပ ္ ပံမှာ ဖန ် တီးလိုက ် တဲ ့ နားလည ် ခြင ် း နည ် းတွေဟာ မိမိကိုယ ် ကို နားလည ် ခြင ် း နည ် းတွေပါ ။ 
ဒါတွေဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေးခေါ ် ပုံ ၊ စေ ့ ဆော ် မှုပေးတာတ ​ ွေ ၊ ပြုမူပုံတွေကို ကြီးမားတဲ ့ သက ် ရောက ် မှုရှိပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ဆင ် းရဲမှုဟာ ဘုရားအလိုအတိုင ် းလို ့ တွေးမိရင ် သင ် ဆုတောင ် းပါတယ ် ။ 
သင ့ ် ဆင ် းရဲမှုဟာ သင ့ ် အားနည ် းချက ် ရဲ ့ အကျိုးဆက ် လို ့ တွေးမိရင ် စိတ ် ပျက ် မှုထဲမှာ နောက ် တွန ့ ် သွားတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သင ့ ် ဆင ် းရဲမှုဟာ ဖိနှိပ ် ခြင ် းနဲ ့ ခြယ ် လှယ ် မှုရဲ ့ အကျိုးဆက ် လို ့ တွေးမိရင ် ဖီဆန ် ထကြွတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဆင ် းရဲမှုကို တုံ ့ ပြန ် မှုဟာ နုတ ် ထွက ် ခြင ် း (သို ့) တော ် လှန ် ခြင ် းဖြစ ် ဖြစ ် ဆင ် းရဲမှုရဲ ့ အရင ် းမြစ ် တွေကို နားလည ် ပုံ ပေါ ် မှာ မူတည ် ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွနုပ ် တို ့ ကို လူသားတွေအဖြစ ် ပုံသွင ် းရာမှာပါဝင ် တဲ ့ စိတ ် ကူးတွေရဲ ့ ကဏ ္ ဍ ဒါကြောင ့ ် စိတ ် ကူး နည ် းပညာဟာ သိပ ္ ပံပညာ ကပေးတဲ ့ နက ် ရှိုင ် းစွာ အရေးပါတဲ ့ နည ် းပညာ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
စိတ ် ကူးနည ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ထူးခြားတာတစ ် ခုက ကုန ် ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ နည ် းပညာနဲ ့ ကွဲပြားအောင ် လုပ ် ထားတာပါ ။ 
ဒီပစ ္ စည ် းတွေနဲ ့ နည ် းပညာဟာ မစွံဘူးဆိုရင ် ဒါဟာ ပျောက ် သွားမှာပဲ မဟုတ ် လား ။ 
မကောင ် းတဲ ့ နည ် းပညာဟာ ပျောက ် ကွယ ် ပါတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးတွေနဲ ့ ကျတော ့... လူတွေက အမှန ် ပဲလို ့ ယုံကြည ် နေရင ် လူတွေအကြောင ် း စိတ ် ကူးမှားတွေဟာ ပျောက ် မသွားဘူး ။ 
ဘာလို ့ ဆို မှန ် တယ ် လို ့ ယုံကြည ့ ် ရင ် လူတွေဟာ ဒီစိတ ် ကူးမှားတွေနဲ ့ ကိုက ် ညီတဲ ့ နေထိုင ် ပုံနဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ဖန ် တီးကြလို ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပဲ စက ် မှုတော ် လှန ် ရေးက စက ် ရုံစနစ ် ကို ဖန ် တီးလိုက ် ပုံပါ ၊ အဲဒီမှာက တစ ် နေ ့ အဆုံးမှာ လစာအတွက ် ကလွဲပြီး တစ ် နေ ့ တာ အလုပ ် ကနေ တကယ ် ဘာမှကို ရနိုင ် စရာမရှိဘူးလေ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ ဆိုတော ့ ဖခင ် ကြီး Adam Smith စက ် မှုတော ် လှန ် ရေးရဲ ့ ဖခင ် တွေထဲက တစ ် ယောက ် က လက ် ခံယုံကြည ် တာက လူသားတွေဟာ သူတို ့ သဘာဝအရ ပျင ် းကြပြီး သူတို ့ ကို တန ် ဖိုးရှိအောင ် မလုပ ် ပေးဘူး ဆိုရင ် ဘာမှလုပ ် ကြမှာ မဟုတ ် ဘူးတဲ ့ ။ သူတို ့ ကို တန ် ဖိုးရှိအောင ် လုပ ် နည ် းက မက ် လုံးပေးခြင ် း ၊ ဆုလာဘ ် ပေးခြင ် း ဆိုတဲ ့ နည ် းတွေနဲ ့ ပါ ။ 
ဒါက လူတွေ တစ ် ခုခုလုပ ် တာရဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော အကြောင ် းပြချက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ လု ့ သဘာဝရဲ ့ အမြင ် မှားတွေနဲ ့ ကိုက ် ညီတဲ ့ စက ် ရုံစနစ ် ဖန ် တီးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒီထုတ ် လုပ ် ရေးစနစ ် နေရာကျသွားတာနဲ ့ Adam Smith မူနဲ ့ ကိုက ် ညီတဲ ့ နည ် းလမ ် းကလွဲပြီး လည ် ပတ ် ဖို ့ အခြားနည ် းလမ ် း မရှိတော ့ ဘူး ။ 
ဒီတော ့ အလုပ ် ဥပမာဟာ စိတ ် ကူးမှားတွေဟာ ဒါတွေဟာ အမှန ် ပဲလို ့ အဆုံးသတ ် တဲ ့ အခြေအနေတစ ် ခု ဖန ် တီးနိုင ် ပုံပြတဲ ့ ဥပမာသက ် သက ် ပါပဲ ။ 
သင ် ဟာ "" အကူအညီကောင ် း မရနိုင ် တော ့ ဘူး "" ဆိုတာဟာ မမှန ် ဘူး ။ သင ် ဟာ "" အကူအညီကောင ် း မရနိုင ် တော ့ ဘူး "" ဆိုတာဟာ မှန ် တယ ် ။ လူတွေကို မညှာမတာနဲ ့ လူမဆန ် တဲ ့ အလုပ ် ကိုလုပ ် ဖို ့ ပေးတဲ ့ အခါမှာပေါ ့ ။ 
စိတ ် ဝင ် စားဖို ့ အတော ် ကောင ် းတဲ ့ Adam Smith ။ ဒီလူပဲ အစုအပြုံထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ယုံနိုင ် စရာမရှိတဲ ့ တီတွင ် မှုနဲ ့ လုပ ် အားခွဲဝေမှုကို ပေးတာ ။ ဒါကို နားလည ် ကြပါ ။ 
သူပြောတာက "" တပ ် ဆင ် ရေးလိုင ် းတွေမှာ လုပ ် သူတွေ တပ ် ဆင ် ရေးလိုင ် းတွေက အမျိုးသားတွေဟာ... "သူဟာ အများအားဖြင ့ ် လူတစ ် ဦး ဖြစ ် လာနိုင ် ဖို ့ ရှိသလိုပဲ တုံးလာတယ ် ။" 
ကဲ "" ဖြစ ် လာတယ ် "" ဆိုတဲ ့ စကားလုံးကို ကြည ့ ် ပါဦး ။ "သူဟာ အများအားဖြင ့ ် လူတစ ် ဦး ဖြစ ် လာနိုင ် ဖို ့ ရှိသလိုပဲ တုံးလာတယ ် ။" 
သူ ရည ် ရွယ ် ခဲ ့ တာဖြစ ် ဖြစ ် ၊ မဖြစ ် ဖြစ ် Adam Smith ပြောနေခဲ ့ တာက လူတွေအလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းပုံစံရှိခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ တောင ် းဆိုချက ် တွေနဲ ့ ကိုက ် တဲ ့ လူတွေကို ဖန ် တီးပြီး လူတွေရဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေကို ပိတ ် ပင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အလေးမမူတဲ ့ အလုပ ် က ကျေနပ ် ခြင ် း မျိုးတွေကို ပိတ ် ထားပါတယ ် ။ 
သိပ ္ ပံပညာ ၊ သဘာဝသိပ ္ ပံနဲ ့ ဆိုင ် တာက စကြဝဠာအကြောင ် း လက ် တွေ ့ မကျတဲ ့ သီအိုရီတွေကို လံကြုပ ် လုပ ် ပြီး ပကတိ ယုံကြည ် နေကြတာက စကြဝဠာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သိအိုရီတွေနဲ ထူမခြားနားဖြစ ် ပြီး 
စကြာဝဠာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘယ ် သီအိုရီဖြစ ် ဖြစ ် ဒီနည ် းအတိုင ် း အတူတူပဲ အလုပ ် လုပ ် လိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လူ ့ သဘာဝအကြောင ် း သီအိုရီတွေကို ပူပန ် ဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက လူသားတွေကိုနားလည ် အောင ် ရှင ် းပြ ၊ ထောက ် ကူပေးဖို ့ ပုံစံထုတ ် ထားတဲ ့ ဒီသီအိုရီတွေ ကြောင ့ ် လူ ့ သဘာဝပြောင ် းလဲမှာမို ့ ပါ ။ 
ထင ် ရှားတဲ ့ မနုဿဗေဒပညာရှင ် Clifford Geertz နှစ ် များစွာက ပြောခဲ ့ တာက လူဆိုတာတွေဟာ မပြီးပြတ ် သေးတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေတဲ ့ ။ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူဆိုလိုတာက လူ ့ သဘာဝ တစ ် ခုရှိဖို ့ က လူ ့ သဘာဝပါပဲ ၊ ဒါဟာ လူတွေနေတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းရဲ ့ တကယ ့ ် ထုတ ် ကုန ် ပါတဲ ့ ။ 
ဒီလူ ့ သဘာဝ ၊ ပြောချင ် တာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လူသဘာဝဟာ ရှာဖွေတွေ ့ ရှိတာထက ် အများကြီး ပိုဖန ် တီးထားတာပါ ။ 
လူတွေ နေထိုင ် ၊ အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေကို ပုံစံထုတ ် ခြင ် းနဲ ့ လူ ့ သဘာဝကို ပုံစံထုတ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကိုယ ့ ် လူတို ့... စကြဝဠာရဲ ့ ဆရာကြီးတွေနဲ ့ အရမ ် းကြီး အနီးစပ ် ဆုံး ရှိနေဖူးတာကြောင ့ ် ကိုယ ့ ် အဖွဲ ့ အစည ် းကို လည ် ပတ ် ဖို ့ အိမ ် ပြန ် တဲ ့ အခိုက ် မှာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မေးခွန ် းတစ ် ခု ထုတ ် သင ့ ် တယ ် ။ 
ဘယ ် လူ ့ သဘာဝ အမျိုးအစားကို ပုံစံထုတ ် ဖို ့ ကူညီချင ် တာလဲ ဆိုတာပါဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးပါ ။ 

ကင ် ညာနိုင ် ငံမှာ ၁၉၈၄ ခုနှစ ် ဟာ ဂိုရိုဂိုရိုနှစ ် တစ ် နည ် း တစ ် ပြည ် နှစ ် အဖြစ ် ထင ် ရှားပါတယ ် ။ 
ဂိုရိုဂိုရို ဆိုတာကတော ့ ဈေးထဲ ပြောင ် းဖူးစေ ့ ကိုရောင ် းရာမှာ တိုင ် းဖို ့ အသုံးပြုတဲ ့ တိုင ် းစရာ ပြည ် တစ ် မျိုးပါပဲ ၊ ပြောင ် းဖူးကိုကျတော ့ အူဂါလီလို ့ ခေါ ် တဲ ့ ပြောင ် းဖူးပြုတ ် ကို ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် နဲ ့ စားရတဲ ့ စားစရာကို ပြုလုပ ် ကြပါတယ ် ။ 
ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ ပြောင ် းဖူးရော ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် တွေပါ ကင ် ညာနိုင ် ငံထဲက မွေးမြူရေးခြံတွေထဲမှာ စိုက ် လို ့ ရပါတယ ် ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ မိသားစု အများစုတို ့ ဟာ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ခြံထဲမှနေပြီး မိမိတို ့ အတွက ် စားစရာကို ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ပျမ ် းမျှ မိသားစုကို ယူကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ဂိုရိုဂိုရို တစ ် ခုဖြင ့ ် မိသားစုဟာ သုံးနပ ် စားနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ၁၉၈၄ ခုနှစ ် တုန ် းကဆိုရင ် ထွက ် လာခဲ ့ တဲ ့ သီးနှံအားလုံးဟာ ဂိုရိုဂိုရို တစ ် ခုစာမျှသာ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ယခုထက ် ထိကို ကျွန ် မတို ့ သိထားရသမျှထဲက မိုးအခေါင ် ဆုံး နှစ ် ပါပဲ ။ 
ဒီနေ ့ မယ ် ကျွန ် မဟာ လယ ် သမားတွေကို မိုးခေါင ် မှုဘေးမှ ၊ ဂိုရိုဂိုရိုနှစ ် တုန ် းက မိုးခေါင ် မှုမျိုးမှ ၊ ကာကွယ ် ပေးနေပါတယ ် ၊ တနည ် း ၊ ပိုပြီး တိကျအောင ် ပြောရရင ် ၊ သီးနှံတွေကို အာမခံပေးနေပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အင ် ဒိုနီရှားနိုင ် ငံမှာ ဆေးရုံတွေကို ဆောက ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ မစ ် ရှင ် အဖွဲ ့ မိသားစုမှ ဆင ် းသက ် လာသူပါ ၊ ကျွန ် မ ဖခင ် ဟာ စိတ ္ တဇရောဂါကု ဆေးရုံကို တန ် ဇာနီယားမှာ ဆောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် မ ငါးနှစ ် အရွယ ် တုန ် းက ဆေးရုံရှေ ့ မှာ ရပ ် နေတာပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ကြီးလာရင ် အာမခံတွေကို ရောင ် းမှာကို အဲဒီုတုန ် းက သူတို ့ ဘယ ် လိုမှာမှ စိတ ် ကူးနိုင ် ခဲ ့ မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ (ရယ ် မောသံများ) အခု ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးကို ဖြစ ် ပျက ် လာခဲ ့ ပုံကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
၂၀၀၈ ခုနှစ ် မှာ ကျွန ် မဟာ ရဝမ ် ဒါ လယ ် ယာစိုက ် ပျိုးရေး ဝန ် ကြီးဌာနမှာ အလုပ ် လုပ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မ အကြီးအကဲဟာ ဝန ် ကြီးအဖြစ ် တင ် မြှောက ် ခံခဲ ့ ရတဲ ့ အချိန ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သူဟာ သူ ့ နိုင ် ငံထဲမှာ အစိမ ် းရောင ် တော ် လှန ် ရေး စီမံကိန ် းကို စတင ် ဖို ့ စီမံလာခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒီမတိုင ် မီတုန ် းက အထိဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဓာတ ် မြေဩဇာတွေကို တန ် ပေါင ် းများစွာ နဲ ့ မျိုးစေ ့ တွေကို နိုင ် ငံခြားမှ တင ် သွင ် းနေခဲ ့ ကြပြီး လယ ် သမားတွေကို အဲဒီ ဓာတ ် မြေဩဇာတွေကို သုံးပုံနဲ ့ စိုက ် ပျိုးရပုံကို ရှင ် းလင ် းပြောပြခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မကြာမီမှာပဲ နိုင ် ငံတကာငွေကြေးအဖွဲ ့ မှ ကိုယ ် စားလှယ ် တွေကို ကျွန ် မတို ့ ဆီကို လာလည ် ခဲ ့ ကြရာ ၊ ကျွန ် မ ဝန ် ကြီးကို မေးလိုက ် ကြတာက ၊ "" ဝန ် ကြီးခင ် ဗျာ ၊ လယ ် သမားတွေကို ကူညီပေးချင ် တာ ၊ အစာရေစာ လုံခြုံမှု ရှိလာစေချင ် တာ သိပ ် ကောင ် းပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ မိုးမရွာဘဲနေခဲ ့ ရင ် ဘယ ် လိုလုပ ် မလဲ? "" ကျွန ် မ ဝန ် ကြီးက ၀င ့ ် ကြွားစွာနဲ ့ အခိုင ် အမာ ဖြေလိုက ် ပုံက ၊ "မိုးရွာဖို ့ အတွက ် ကျွန ် မ ဆုတောင ် းပေးမှာပါ ။" 
အဲဒီဆွေးနွေးပွဲဟာ အဲဒီမှာတင ် ပြီးသွားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီက အပြန ် လမ ် းမှာ ဝန ် ကြီးက ကျွန ် မဘက ် ကို လှည ့ ် လိုက ် ကာ "" Rose ၊ ရှင ် ဟာ အမြဲတမ ် း ဘဏ ္ ဍာရေးကို စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ သူပဲ ၊ အာမခံ တစ ် မျိုးမျိုးကို ရှာကြံကြည ့ ် ပါလား ။ ’ ’ ဆိုပြီး 
ပြောဆိုလာပါတယ ် ။ အဲဒီနောက ် မှာ ယခုဆိုရင ် ခြောက ် နှစ ် ကြာသွားပါပြီ ၊ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ကျွန ် မဟာ အတော ် ကလေး ကံကောင ် းနိုင ် ခဲ ့ လို ့ ကင ် ညာ နဲ ့ ရဝမ ် ဒါ နိုင ် ငံထဲက လယ ် သမား ၁၈၅၀၀၀ ကျော ် တို ့ ကို မိုးခေါင ် မှုဘေးမှ အာမခံတွေကို စီမံပေးနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ အဖွဲ ့ ထဲမှာ ပါဝင ် နေသူ တစ ် ဦးဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် ဧကဝက ် ရှိတဲ ့ လယ ် ကို ပိုင ် ဆိုင ် ခဲ ့ ကြကာ ပျမ ် းမျှအားဖြင ့ ် ပရီမီယံအဖြစ ် နှစ ် ယူရိုခန ့ ် ပေးခဲ ့ ကြရပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ မိုက ် ခရိုခေါ ် အသေးစားအာမခံမျိုးပါ ။ 
လုပ ် ရိုးလုပ ် စဉ ် အာမခံဆိုရင ် ခုနကပြောခဲ ့ တဲ ့ ပရီမီယံကြေး နှစ ် ယူရိုဖြင ့ ် အလုပ ် မလုပ ် ကြပါဘူး ၊ အဲဒီလို လုပ ် ရိုးလုပ ် စဉ ် အာမခံဟာ လယ ် မြေတွေကို သွားကြည ့ ် ရလို ့ ပါ ။ 
ဥပမာ ဂျာမနီနိုင ် ငံထဲက လယ ် သမားဆီကို ရာသီ အစပိုင ် းမှာ ၊ အလယ ် မှာ ၊ ပြီးတော ့ အဆုံးပိုင ် းမှာ ၊ အဲဒါ ့ အပြင ် ဆုံးရှုံးမှု ရှိခဲ ့ ရင ် ၊ နစ ် နာမှာကို ခန ့ ် မှန ် းဖို ့ အတွက ် သွားပြီး လိုက ် လံကြည ့ ် ရပါတယ ် ။ 
အာဖရိက အလယ ် ပိုင ် းရှိ အသေးစား လယ ် သမားရဲ ့ ကိစ ္ စထဲမှာကျတော ့ ၊ ခုနကလို သွားပြီး စစ ် ဆေးကြည ့ ် ရှုရတာမျိုးဟာ ဘယ ် လိုမှ အကျိုးမရှိနိုင ် ပါ ။ 
အဲဒီလို သွားကြည ့ ် မယ ့ ် အစား ၊ ကျွန ် မတို ့ နည ် းပညာ နဲ ့ အချက ် အလက ် တွေကို အားကိုးပါတယ ် ။ 
ဒီဂြိုဟ ် တုဟာ တိမ ် တွေ ရှိခဲ ့ သလား မရှိခဲ ့ ဘူးလားဆိုတာကို တိုင ် းကြည ့ ် ပါတယ ် ၊ အဲဒီလို တိုင ် းကြည ့ ် ရတာက ၊ တိမ ် တွေ ရှိနေခဲ ့ တယ ် ဆိုရင ် ၊ မိုးအနည ် းငယ ် ရွာနိုင ် လို ့ ပါ ၊ တိမ ် တွေ လုံးဝမရှိခဲ ့ ဘူး ဆိုရင ် တော ့ ၊ လက ် တွေ ့ မှာ မိုးရွာနိုင ် စရာ လုံးဝအကြောင ် း မရှိနိုင ် ပါ ။ 
ဟောဒီပုံတွေကျတော ့ မိုးရာသီ အလားအလာကို ပြနေပါတယ ် ၊ ကင ် ညာနိုင ် ငံရဲ ့ လက ် ရှိရာသီအတွက ် ပါ ။ 
မတ ် လ ၆ ရက ် တစ ် ဝိုက ် အခြေအနေကို မြင ် ကြတယ ် မဟုတ ် လား ၊ တိမ ် တွေ အထဲကိုဝင ် လာကြတဲ ့ နောက ် မှာ ပျောက ် သွားကြတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် ပိုင ် း မတ ် လ ၁၁ ရက ် တစ ် ဝိုက ် မှာ တိမ ် တွေ ပေါ ် လာကြတာကို တကယ ် ပါပဲ ။ 
ဟိုဘက ် မှာ ၊ ပြီးတော ့ ဟိုမှာမြင ် ရတဲ ့ တိမ ် တွေဟာ ဒီနှစ ် မိုးရာသီရဲ ့ အလားအလာကို ပြသနေကြပါတယ ် ။ 
ဒီဂြိုဟ ် တုဟာ အာဖရိက တစ ် တိုက ် လုံးကို လွှမ ် းခြုံထားပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ၁၉၈၄ ခုနှစ ် ကတည ် းက ရှိလာခဲ ့ တာပါ ၊ အဲဒီအချက ် ဟာ အရေးပါပါတယ ် ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၃၀ အတွင ် းမှာ ဒေသ တစ ် ခုမှာ မိုးခေါင ် မှုကို ဘယ ် နှစ ် ကြိမ ် ကြုံတွေ ့ ခဲ ့ ရသလဲ ဆိုတာကို သိထားတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ အနာဂတ ် မှာပါ မိုးခေါင ် မှုရဲ ့ အလားအလာ ဘယ ် လောက ် ရှိုနိင ် ကြောင ် းကို အတော ် ကလေး တိကျစွာ ခန ့ ် မှန ် းလို ့ ရနိုင ် မှာမို ့ လို ့ ၊ မိုးခေါင ် မှုဆိုတဲ ့ အန ္ တရာယ ် ကို ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဈေးနှုန ် းတံဆိပ ် ကို တပ ် ပေးလို ့ ရနိုင ် လာမှာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို အချက ် အလက ် တွေကိုယ ် ၌ ဟာ မလုံလောက ် ပါဘူး ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ လယ ် ယာစိုက ် ပျိုးရေး အယ ် လဂိုရီသမ ် ဆိုတာကို ပြုစုထားပါတယ ် သီးနှံတစ ် ခုခုအတွက ် မိုးဘယ ် လောက ် လိုတယ ် ၊ ဘယ ် အချိန ် မှာ လိုတယ ် ဆိုတာသိနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ပြောင ် းကို စိုက ် တဲ ့ အချိန ် မှာ လယ ် သမားတွေ စိုက ် ပျိုးနေစဉ ် ၊ မိုးနှစ ် ရက ် ရွာပေးရန ် လိုပါတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာတော ့ နှစ ် ပတ ် တိုင ် းမှာ တစ ် ကြိမ ် ရွာပေးမှသာ မျိုးစေ ့ ဟာ စနစ ် တကျ အညှောင ့ ် ထွက ် လာမှာပါ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သုံးပတ ် တစ ် ကြိမ ် မိုးရွာပေးဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ အဲဒီလိုရွာပေးမှသာ သီးပင ် ဟာ အရွက ် တွေ ထွက ် လာပါမယ ် ၊ တစ ် ဖန ် ၊ ပန ် းတွေပွင ့ ် လာဖို ့ အတွက ် မိုးမကြာခဏ ရွာပေးဖို ့ လိုပါမယ ် ၊ ဆယ ် ရက ် တိုင ် းမှာ တစ ် ကြိမ ် ရွာပေးရင ် ပြောင ် းရိုးတွေ ပေါ ် ထွန ် းလာမှာပါ ။ 
ရာသီအကုန ် ပိုင ် းတွင ် တကယ ် တော ့ မိုးမရွာဘဲ နေရင ် ကျွန ် မတို ့ အတွက ် ကောင ် းမှာပါ ၊ မိုးရွာမယ ် ဆိုရင ် ပြောင ် းဖူးတွေကို ထိခိုက ် ပျက ် စီးစေနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
အဲဒီလို အချက ် အလက ် တွေကို ပြုစု အကြံပေးရတာဟာ ခက ် ခဲတာမှန ် ပေမဲ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ လက ် တွေ ့ လုပ ် ကိုင ် ရာမှာ အခက ် ဆုံး စိန ် ခေါ ် မှုက အာမခံကို ရောင ် းရတဲ ့ အလုပ ် ပဲ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပထမဦးဆုံး ရာသီအပြီးမှာ စုစုပေါင ် း လယ ် သမား ၅၀၀ တို ့ ကို အာမခံပေးကြမယ ် လို ့ ကျွန ် မတို ့ လျာခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
နှစ ် ကြာ ကြိုးစားခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ အားလုံးပေါင ် း လယ ် သမား ၁၈၅ ဦးကိုသာ အာမခံရောင ် းနိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ စိတ ် ပျက ် သွားကာ ဘာလုပ ် ရမှန ် း မသိခဲ ့ ပါ ။ 
လယ ် သမားတွေအတွက ် အာမခံဟာ သိပ ် အရေးကြီးတယ ် ဆိုပြီး လူတိုင ် း ကျွန ် မကို ပြောလာခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အဓိကရ လယ ် သမားတွေဟာ မဝယ ် ကြပါ ။ 
ရှေ ့ ဆက ် ပြီး ဘယ ် လိုများ ဖြစ ် လာမလဲ ဆိုတာကို သူတို ့ စောင ့ ် ကြည ့ ် လိုခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ သူတို ့ ဟာ အာမခံကုမ ္ ပဏီတွေကို မယုံကြည ့ ် ခဲ ့ ကြပါ ၊ ပြီးတော ့ ၊ "" ငါနှစ ် ပေါင ် း များစွာကြာအောင ် လုပ ် ကိုင ် လာခဲ ့ တဲ ့ ဟာပဲ ၊ 
အခုကျမှ ဘာဖြစ ် လို ့ အာမခံကို ဝယ ် ရမှာလဲ? "" တွေးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ ခင ် ဗျားတို ့ ထဲက တော ် တော ် များများတို ့ က အသေးစားငွေချေးမှုဆိုတာကို သိကြပါတယ ် ၊ Muhammad Yunu မှ ရှေ ့ ဆောင ် လျက ် ဆင ် းရဲတဲ ့ ပြည ် သူများအတွက ် အသေးစား ချေးငွေတွေကို ထုတ ် ပေးလာခဲ ့ တယ ် ၊ သူဟာ Grameen Bank ကို ထူထောင ် ပြီး အဲဒီလိုလုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တာကြောင ့ ် နိုဘယ ် ဆုကိုတောင ် ရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အသေးစားချေးငွေကို ထုတ ် ပေးခြင ် းဟာ အာမခံကို ရောင ် းရတာနဲ ့ မတူခြားနားတာကို တွေ ့ လာရပါတယ ် ။ 
ချေးငွေတစ ် ခုအတွက ် လယ ် သမားဟာ ဘဏ ် တစ ် ခုမှ သူ ့ ကို ယုံကြည ် ဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ၊ အဲဒီကိစ ္ စအောင ် မြင ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ဘဏ ် ဟာ သူ ့ ကို ငွေထုတ ် ချေးပါမယ ် ။ 
အဲဒါဟာ စွဲမက ် စရာကောင ် းတဲ ့ ကမ ် းလှမ ် းချက ် ပါ ။ 
အာမခံကိစ ္ စထဲမှာကျတော ့ ၊ လယ ် သမားကမှ အာမခံကုမ ္ ပဏီကို ယုံကြည ် ဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ၊ ယုံကြည ် မှသာ အာမခံကုမ ္ ပဏီကို ငွေပေးမှာပါ ။ 
ကမ ် းလှမ ် းချက ် တန ် ဖိုးသဘောအရ သိပ ် ကိုခြားနားတဲ ့ အခြေအနေမျိုးပါ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ အာမခံကို မှာယူမှုနှုန ် းဟာ နှေးခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ၂၀၁၂ ခုနှစ ် ထဲမှာ အာမခံကို ဝယ ် ယူခဲ ့ ကြသူ အာဖရိက တစ ် တိုက ် လုံးမှာ ၄.၄ ရာခိုင ် နှုန ် းပဲ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒါရဲ ့ တစ ် ဝက ် ဟာ တောင ် အာဖရိက တစ ် နိုင ် ငံထဲမှ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အာမခံတွေကို လယ ် သမားများအား တိုက ် ရိုက ် ရောင ် းဖို ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် ကြာ ကြိုးစားခဲ ့ ကြရာ အကုန ် အကျ သိပ ် မြင ့ ် မားခဲ ့ ပေမဲ ့ အောင ် မြင ် မှုဟာ တော ် ရုံမျှသာ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ လယ ် သမားတွေနဲ ့ အလုပ ် လုပ ် နေကြတဲ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေ မနည ် းကြီး ၊ မျိုးစေ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေ အသေးစား ချေးငွေ ကုမ ္ ပဏီတွေ ၊ မိုဘိုင ် းဖုန ် း ကုမ ္ ပဏီတွေ အစိုးရအေဂျင ် စီတွေ ရှိနေတာကို စဉ ် းစားမိပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ အားလုံးဟာ လယ ် သမားတွေကို ချေးငွေများ ထုတ ် ပေးနေခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ မကြာခဏဆိုသလို ၊ ချေးငွေကို နောက ် ဆုံး ထုတ ် မပေးခင ် မှာ လယ ် သမားတွေက "" မိုးမရွာဘဲ နေခဲ ့ ရင ် ဘယ ် လိုဖြစ ် မလဲ? 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ချေးငွေကို ဘယ ် လိုလုပ ် ပေးနိုင ် ပါ ့ မလဲ? "" မေးကြပါတယ ် ။ အဲဒီလို အဖွဲ ့ အစည ် း တော ် တော ် များတို ့ က အဲဒီလို အန ္ တရာယ ် ကို မိမိဘာသာမိမိ ယူခဲ ့ ကြပါတယ ် ၊ အဲဒီနှစ ် ဟာ အဆိုးဆုံးနှစ ် ဖြစ ် မှာ မဟုတ ် ဘူး ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် နဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒီ အဖွဲ ့ အစည ် း အများစုတို ့ ဟာ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ အဲဒီလို အန ္ တရာယ ် မျိုးကို မယူလိုခဲ ့ ကြပါ ။ 
အဲဒီအဖွဲ ့ အစည ် းတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ဖောက ် သည ် တွေ ဖြစ ် လာကြပါတယ ် ၊ ငွေထုတ ် ပေးခြင ် း နဲ ့ အာမခံကို ပေါင ် းလိုက ် တဲ ့ တအခါမှာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ အရာတွေ ဖြစ ် ပေါ ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ နောက ် ဖြစ ် ရပ ် တစ ် ခုကို ပြောပြပါရစေ ။ 
၂၀၁၂ ခုနှစ ် ဖေဖေါ ် ဝါရီလရဲ ့ အစပိုင ် းမှာ ၊ ကင ် ညာနိုင ် ငံရဲ ့ အနောက ် ပိုင ် းတွင ် ၊ မိုးစရွာလာခဲ ့ ရာ ၊ စောပြီး ရွာလာခဲ ့ ပါတယ ် ၊ မိုးဟာ စောပြီးရွာလာရင ် ၊ လယ ် သမားတွေဟာ အားတက ် လာကြပါတယ ် ၊ ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် ရာသီကောင ် းမယ ် ဆိုတာရဲ ့ နမိတ ် လက ္ ခဏာမို ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ သူတို ့ ဟာ ချေးငွေတွေကို ထုတ ် ယူကြပြီး စိုက ် ပျိုးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီ နောက ် သုံးပတ ် ကြာ မိုးတစ ် စက ် မှာမှ မရွာခဲ ့ ပါဘူး ၊ အညှောင ့ ် တွေ ကောင ် းကောင ် း ထွက ် လာနေခဲ ့ တဲ ့ ခြောက ် သွားလျက ် သေသွားကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ထုတ ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ ချေးငွေတွေကို အသေးစား ​ ချေးငွေဌာန တစ ် ခုမှာ အာမခံထားခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အဲဒီဒေသထဲက လယ ် သမား ၆၀၀၀ တို ့ အတွက ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ က သူတို ့ ကို ခေါ ် ယူကာ "" မိုးခေါင ် ခဲ ့ တာကို ကျွန ် မတို ့ သိပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ခင ် ဗျားတို ့ ကို ခေါ ် ယူခဲ ့ တာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို ရာသီကုန ် သွားချိန ် မှာ ယူရိုငွေ ၂၀၀ ၀၀၀ ပြန ် ထုတ ် ပေးကြပါမယ ် ။ "" သူတို ့ က ၊ "" ဟုတ ် လား ၊ သိပ ် ကောင ် းလိုက ် တာ ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလိုဆိုရင ် နောက ် ကျသွားမယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အဲဒီငွေကို အခုများ ပေးနိုင ် မလား? မေးကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီလိုဆိုရင ် အဲဒီလယ ် သမားတွေဟာ ထပ ် ပြီး ပြန ် စိုက ် နိုင ် မှာမို ့ လို ့ ဒီရာသီထဲမှာကို နောက ် တစ ် သီး ရိတ ် သိမ ် းနိုင ် ကြပါမယ ် ။ "" အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ အာမခံ လုပ ် ကိုင ် ဖေါ ် တွေကို နားချနိုင ် ခဲ ့ ကြလို ့ ၊ နောက ် ပိုင ် း ဧပြီလထဲမှာ ၊ အဲဒီလယ ် သမားတွေဟာ ပြန ် ပြီး စိုက ် နိုင ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဲဒီလို ပြန ် လည ် စိုက ် ပျိုးရေး စိတ ် ကူးကို မျိုးစေ ့ ကုမ ္ ပဏီ တစ ် ခုဆီကို ပြောပြပြီး မျိုးစေ ့ အိတ ် တိုင ် းရဲ ့ တန ် ဖိုးထဲကို အာမခံ ကုန ် ကျစရိတ ် ကို ထည ့ ် ပြီးတွက ် ယူရန ် နားချနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီအိတ ် တိုင ် းထဲကို ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကဒ ် တစ ် ခုစီထည ့ ် ပေးလိုက ် ရာ အဲဒီမှာ နံပါတ ် တစ ် ခုစီ ပါခဲ ့ ပါတယ ် ၊ လယ ် သမားတွေက ၎ င ် းတို ့ ကို ဖွင ့ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ ၊ အဲဒီ နံပါတ ် ကို ကျွန ် မတို ့ ဆီ စာတိုဖြင ့ ် ပြန ် ပို ့ ရပါတယ ် ၊ အဲဒီနံပါတ ် ဟာ လက ် တွေ ့ မှာကျတော ့ အဲဒီလယ ် သမား တည ် နေရာကို ရှာဖွေဖေါ ် ထုတ ် နိုင ် အောင ် ကူပေးပါမယ ် ၊ သူတို ့ ကို ဂြိုဟ ် တုမြေပုံပေါ ် မှာ မှတ ် ပေးနိုင ် မှာပါ ။ 
အဲဒီဂြိုဟ ် တုဟာ လာမယ ့ ် သုံးပတ ် ကာလအတွက ်တကယ ် လို ့ မိုးမရွာခဲ ့ ဘူးဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ သူတို ့ ကို မျိုးစေ ့ တွေကို အစားထိုး ထုတ ် ပေးကြပါမယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံး တစ ် ယောက ် ဟာ — (လက ် ခုပ ် တီးသံများ) — ခဏလေး ၊ ကျွန ် မ မပြီးသေးပါဘူး! 
အဲဒီလို ပထမဦးဆုံး အစားထိုးထုတ ် ပေးတဲ ့ အာမခံကို ရရှိလိုက ် သူမှာ Bosco Mwinyi ပဲ ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ သူ ့ စိုက ် ခင ် းကို ဩဂုတ ် လ နောက ် ပိုင ် းမှာ သွားကြည ့ ် ခဲ ့ က ​ ြတော ့ ၊ သူက သူ ့ ရဲ ့ သီးနှံရလဒ ် တွေကို ကျွန ် မတို ့ အား ပြသတုန ် းမှာ ပြုံးနေတဲ ့ သူရဲ ့ မျက ် နှာကို ခင ် ဗျားတို ့ ကို ပြပေးချင ် ပါတယ ် ၊ အဲဒါက ကျွန ် မရဲ ့ နှလုံးသားကို နွေးထွေးသွားစေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မက ရောင ် းဖို ့ ကြိုးစားနေတဲ ့ သီးနှံများအတွက ် အာမခံဟာ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ အရာတစ ် ခု ဖြစ ် နိုင ် တာကို ယုံကြည ် လာစေလို ့ ပါ ။ 
သူက သူရဲ ့ စိုက ် ခင ် းထဲက သီးနှံတွေအားလုံးကို ရိုက ် ကူးရန ် မရမက တောင ် းဆိုခဲ ့ လို ့ အားလုံးကို ရိုက ် ယူနိုင ် အောင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ မှန ် ဘီလူးကို ချုံ ့ ပြီး ရိုက ် ခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
အဲဒီရာသီတုန ် းက အာမခံဟာ သူ ့ ရဲ ့ သီးနှံတွေကို အာမခံပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒီနေ ့ တွင ် အာဖရိက လယ ် သမားတွေကို သူတို ့ ကံကြမ ္ မာရဲ ့ ပိုင ် ရှင ် တွေ ဖြစ ် လာနိုင ် အောင ် ထိန ် းချုပ ် ခွင ့ ် ပေးနိုင ် တဲ ့ ကိရိယာတွေအားလုံး ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ရှိနေပြီလို ့ ယုံကြည ် ပါတယ ် ။ 
သီးနှံ တစ ် ပြည ် တည ် း ထွက ် တဲ ့ နှစ ် တွေ နောက ် ထပ ် မရှိနိုင ် ပါ ။ 
အဲဒီအစား ၊ ယုတ ် စွအားဖြင ့ ် ၊ အာမခံများရဲ ့ နှစ ် ကို ၊ ဒါမှမဟုတ ် အသီးအနှံ အများဆုံးထွက ် တဲ ့ နှစ ် ကို ကျွန ် မတို ့ မြင ် တွေ ့ ကြရဖို ့ ရှိနေပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် အနည ် းငယ ် တုန ် းက ဆောက ် လုပ ် ရေးလုပ ် ငန ် းရဲ ့ အနိဌာရုံအမှောင ် ဘက ် ခြမ ် းကို ကျွန ် တော ် မျက ် စိအစုံဖွင ့ ် ကြည ့ ် နေခဲ ့ တယ ် 
၂၀၀၆ ခုနှစ ် တုန ် းက ကာတာကျောင ် းသားလူငယ ် တွေက ကျွန ် တော ့ ် ကို ရွှေ ့ ပြောင ် းအလုပ ် သမား စခန ် းဆီ လိုက ် ပြဖူးပါတယ ် 
အဲဒီကတည ် းကစလို ့ အလုပ ် သမားအခွင ့ ် အရေးများဆိုင ် ရာ များလှတဲ ့ ပြဿနာတွေကို လေ ့ လာစောင ့ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ခြောက ် လအတွင ် း ယူအေအီး နိုင ် ငံထဲက မိုးမျှော ် တိုက ် ၃၀၀ ကျော ် စီမံကိန ် းတွေကို ရပ ် ဆိုင ် း ဒါမှမဟုတ ် ဖျက ် သိမ ် းလိုက ် ပါတယ ် 
ဒီအဆောက ် အအုံတွေ ဆိုင ် ရာ ခေါင ် းစဉ ် သတင ် းရဲ ့ နောက ် ကွယ ် မှာကတော ့ အလုပ ် သင ် ဆောက ် လုပ ် ရေးအလုပ ် သမားတွေရဲ ့ ကံကြမ ္ မာ ရှိနေခဲ ့ ပါတယ ် 
အလုပ ် သမားပေါင ် း ၁.၁ သန ် းပါ 
များသောအားဖြင ့ ် အိန ္ ဒိယ ၊ ပါကစ ္ စတန ် ၊ သီရိလင ် ္ ကာနဲ ့ နီပေါနိုင ် ငံသားတွေပါ အမိနု ် င ် ငံမှာ ကျန ် ခဲ ့ တဲ ့ မိသားစုအတွက ် ငွေရှာနိုင ် ဖို ့ ဘာမဆို အရဲစွန ့ ် ကြတယ ် 
ဒီကိုရောက ် လာဖို ့ ပွဲစားကို ဒေါ ် လာထောင ် ချီ ပေးခဲ ့ ရဲ ့ ပါတယ ် 
ဒီကိုလည ် းရောက ် ရော ရေမရှိတဲ ့ တန ် းလျားမှာနေရပါတယ ် လေအေးပေးစက ် မရှိ သူတိုရဲ ့ နိုင ် ငံကူးလက ် မှတ ် တွေတောင ် အသိမ ် းခံလိုက ် ရပါတယ ် 
အဲဒါ ့ အတွက ် ဒေသခံအရာရှိတွေနဲ ့ အာဏာပိုင ် တွေကို လက ် ညှိုးထိုးပြရတာလွယ ် ပါတယ ် ဒီအလုပ ် သမားတွေရဲ ့ ၉၉ ရာခိုင ် နှုန ် းကို ပုဂ ္ ဂလိက လုပ ် ငန ် းတွေက ငှားထားတာပါ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာလည ် း မပိုရင ် တောင ် ထပ ် တူထပ ် မျှ တာဝန ် ရှိပါတယ ် 
"" Buildsafe UAE "" လိုအဖွဲ ့ မျိုးတွေတော ့ ပေါ ် လာပါပြီ ဒါပေမဲ ့ ကိန ် းကဏန ် းတွေက တုန ် လှုပ ် စရာပါ 
၂၀၀၈ ဩဂုတ ် လက ယူအေအီး အစိုးရအရာရှိတွေ မှတ ် တမ ် းတင ် ခဲ ့ ကြတာက နိုင ် ငံအတွင ် းက ၁၀၉၈ ခုသော အလုပ ် သမားစခန ် းတွေရဲ ့ ၄၀ ရာနှုန ် းဟာ အနည ် းဆုံး ရှိသင ့ ် တဲ ့ ကျန ် းမာရေးနဲ ့ မီးဘေးဆိုင ် ရာ စည ် းမျဉ ် းတွေကို ချိုးဖောက ် ထားတယ ် လို ့ ပါ 
ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နွေမှာ အလုပ ် သမား တစ ် သောင ် းကျော ် က လစာ ထုတ ် မပေးမှု အစားအသောက ် အရည ် အသွေး ညံ ့ ဖျင ် းမှု နေစရာအိမ ် မဆီလျော ် မှုတွေကို ဆန ္ ဒပြခဲ ့ ကြပါတယ ် 
အဲဒီ ့ နောက ် ဘဏ ္ ဍာရေး ပြိုလဲမှုကြီး ပေါ ် ပေါက ် လာပါတယ ် 
ကန ် ထရိုက ် သမားတွေလည ် း စီးပွားပျက ် ရော သူတို ့ ကလည ် း အများနည ် းတူ လုပ ် ငန ် းကို အဆမတန ် ငွေချေးယူ လုပ ် နေခဲ ့ ကြတာပါ အဲဒီတော ့ နောက ် ဆုံး ကြုံရတာက အကုန ် ပျောက ် ဆုံးသွားပါပြီ စာတမ ် းစာရွက ် တွေ ပတ ် စ ် ပို ့ စ ် တွေ ဒီအလုပ ် သမားတွေ အိမ ် ပြန ် စရာ လက ် မှတ ် တွေရောပေါ ့ 
လက ် ရှိမှာတော ့ အလုပ ် သမား ထောင ် ချီတို ့ ဟာ စွန ့ ် ပစ ် ခံထားရပါတယ ် 
အိမ ် ပြန ် စရာ နည ် းလမ ် း မရှိပါဘူး 
ပြီးတော ့ ဒီနိုင ် ငံကို ဘယ ် လိုရောက ် ကြောင ် း ဘာအထောက ် အထားမှလည ် း မရှိပါဘူး 
ဒီလူတွေဟာ ဖြစ ် မြန ် ပျက ် မြန ် စီးပွားရေးရဲ ့ ဒုက ္ ခသည ် တွေပါ 
ဆောက ် လုပ ် ရေး ပညာရှင ် တစ ် ဦး ဗိသုကာ ပညာရှင ် တစ ် ဦး အင ် ဂျင ် နီယာတစ ် ဦး ဖွံ ့ ဖြိုးရေးကို ဆောင ် ရွက ် သူ တစ ် ဦးအနေနဲ ့ မေးချင ် တာက အပတ ် တိုင ် း ဆောက ် လုပ ် ရေး လုပ ် ငန ် းခွင ် တွေကို သွားနေတယ ် ပဲဆိုတော ့ ဒီလိုဖြစ ် ပျက ် နေတာတွေကို ခင ် ဗျားတို ့ သိရင ် သိရက ် နဲ ့ လျစ ် လျူရှုထားမှာလား ဒါမှမဟုတ ် ကြံရာပါ ဖြစ ် ချင ် သလား ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် းပါပဲ အဲဒါက လူ ့ ရပိုင ် ခွင ့ ် များ ချိုးဖောက ် ခံရမှုပဲ မဟုတ ် ပါလား? 
ခင ် ဗျားရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ ခြေရာကို မေ ့ ပစ ် လိုက ် ကြရအောင ် 
လူ ့ ကျင ့ ် ဝတ ် ကိစ ္ စကိုပဲ စဉ ် းစားကြည ့ ် ရအောင ် နော ် 
ကာဗွန ် ထုတ ် လုပ ် မှုမဲ ့ စွမ ် းအင ် ကို အထိရောက ် ဆုံးသုံးနိုင ် တဲ ့ အဆောက ် အအုံကြီးတွေဖြစ ် တဲ ့ ဒီလို ဗိသုကာ ရတနာလက ် ရာကို ထုတ ် လုပ ် ပေးလိုက ် တဲ ့ လုပ ် အားကျတော ့ လူကျင ့ ် ဝတ ် နဲ ့ မကိုက ် ညီဘူးဆိုရင ် ဘာများ အကျိုးကျေးဇူးရှိမှာလဲခင ် ဗျာ 
မကြာခင ် တုန ် းကပဲ ကျွန ် တော ် ရွေးလိုက ် တဲ ့ လမ ် းက သိပ ် မြင ့ ် နေတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ့ ် ကို ပြောကြပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် းပြောရရင ် ဒီပြဿနာမှာ ဒီ ့ အပြင ် ရွေးစရာ လမ ် းရယ ် လို ့ မရှိနိုင ် ပါဘူး 
ဒီတော ့ ဘဏ ္ ဍာရေး ပြိုလဲမှုကြီးရဲ ့ ဒဏ ် အတွက ် တကယ ် ပေးဆပ ် လိုက ် ရတာ ဘယ ် သူတွေလဲဆိုတာ မေ ့ မထားလိုက ် ကြပါနဲ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေရုံးမှာ နောက ် အလုပ ် နောက ် ရလာမယ ့ ် ဒီဇိုင ် းတစ ် ခုအတွက ် ကိုယ ့ ် အလုပ ် သမားတွေကို ဆက ် အလုပ ် ပေးဖို ့ အတွက ် စိတ ် ပူကြသလိုမျိုး 
အလုပ ် ကို အသေအလဲလိုနေတဲ ့ ဒီလူတွေကိုလည ် း မေ ့ မထားကြပါနဲ ့ ခင ် ဗျား 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

Craig Ventter က အရမ ် း သေသေသပ ် သပ ် ပြသလိုပဲ ဗီဇတွေကိုပြောင ် းဖို ့ နည ် းက အဲဒါတွေကိုအသစ ် ပြုလုပ ် ဖို ့ ပါ 
တစ ် နည ် းကတော ့ ဘဝနေထိုင ် မှုတွေကို ပြောင ် းလိုက ် ဖို ့ ပါ ။ 
လေ ့ လာနေတာက ဒီအပြောင ် းအလဲတွေက ဘယ ် လိုအစွမ ် းထက ် ပြီး အားကောင ် းနိုင ် လဲ ၊ အကျိုးကျေးဇူးတွေကို သိမြင ် ဖို ့ အကြာကြီး စောင ့ ် စရာမလိုဘူးဆိုတာပါ ။ 
ပိုကျန ် းမာစွာ စားသောက ် ၊ စိတ ် ဖိစီးမှုကိုထိန ် း လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းလုပ ် ပြီး ပိုချစ ် တတ ် ရင ် ဦးနှောက ် မှာ ပိုသွေးစီဆင ် းပြီး အောက ် ဆီဂျင ် ပိုရတယ ် 
ဒါထက ် ပိုပြီး ဦးနှောက ် ဟာ သိသိသာသာ ပိုကြီးလာပါတယ ် ။ 
နှစ ် အနည ် းငယ ် က မဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ ထင ် ခဲ ့ တာတွေ အခုတော ့ တကယ ် ကို တိုင ် းတာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ မတိုင ် ခင ် နှစ ် အနည ် းငယ ် က Robin Willams က သိနားလည ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
ကဲ ဦးနှောက ် မှာ ဆဲလ ် အသစ ် တွေတိုးပွားဖို ့ ခင ် ဗျားတို ့ လုပ ် လို ့ ရတာလေးတွေရှိပါတယ ် ။ 
အကြိုက ် ဆုံးတချို ့ ကတော ့ ချောကလက ် ၊ လက ် ဖက ် ရည ် ၊ ၊ ဘယ ် ရီသီးအရက ် လို မျိုးတွေမှာအသင ့ ် အတင ့ ် ၊ စိတ ် ဖိစီးတာကိုင ် တွယ ် မှု ၊ ဆေးခြောက ် မှာပါတဲ ့ ဓာတ ် တွေပေါ ့ ။ 
ကျွန ် တော ် က သတင ် းပါးသူ သက ် သက ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် တို ့ ဘာအကြောင ် း ပြောနေတာပါလိမ ့ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
နောက ် ပိုဆိုးအောင ် လုပ ် တဲ ့ တခြားဟာတွေ ဦးနှောက ် ဆဲလ ် တွေ ကုန ် ခမ ် းအောင ် လုပ ် တာတွေပေါ ့ ။ 
သင ် ္ ကာမကင ် းဖြစ ် နေကျက ပျော ် ဆီ ၊ သကြား ၊ နီကိုတင ် း ၊ ဘိန ် းပါတဲ ့ ဆေး ၊ ကိုကင ် း ၊ အရက ် အလွန ် အကျွံနဲ ့ ရှည ် ကြာတဲ ့ ဖိစီးမှုလိုမျိုးတွေပါ ။ 
ဘဝနေထိုင ် မှု ပြောင ် းလိုက ် တော ့ အရေပြားမှာ သွေးစီးဆင ် းတာပိုများတော ့ အိုလာမှုနှုန ် း လျော ့ သွားတယ ် ။ အရေပြား သိပ ် မရှုံ ့ တော ့ ဘူးလေ ။ 
နှလုံးမှာ သွေးစီးဆင ် းမှု ပိုများလာတယ ် ။ 
နှလုံးရောဂါကို တကယ ် နောက ် ဆုတ ် လို ့ ရတာပြတာပါ ။ 
ဝဲဘက ် အပေါ ် မှာ မြင ် ရတာက ပိတ ် ဆို ့ နေတဲ ့ သွေးလွှတ ် ကြောတွေဟာ ၁ နှစ ် အကြာမှာပဲ ပိတ ် ဆို ့ တာ သိသာစွာ လျော ့ လာတယ ် 
PET နှလုံးစကင ် မှာပြတဲ ့ ဝဲဘက ် အောက ် ပိုင ် းက အပြာရောင ် ဟာ သွေးမစီးဆင ် းတာ ကိုဆိုလိုတာပါ ။ 
၁ နှစ ် ကြာပြီး လိမ ္ မော ် နဲ ့ အဖြူဟာ အမြင ့ ် ဆုံး သွေးစီးဆင ် းမှုပါ ။ 
ဆီးကျိတ ် ကင ် ဆာနဲ ့ ချဲ ့ ရရင ် ရင ် သားကင ် ဆာရဲ ့ တိုးတက ် မှုကို ဒီအပြောင ် းအလဲတွေ လုပ ် ရုံနဲ ့ ရပ ် လို ့ ၊ နောက ် ဆုတ ် လို ့ ရတာကို ပြလိုက ် တာပါ ။ 
ဒီအပြောင ် းအလဲတွေ လုပ ် တဲ ့ အုပ ် စုက Vitro ထဲက အသားပိုကြီးထွားမှု ၇၀% ကန ့ ် သတ ် လိုက ် တယ ် လို ့ တွေ ့ ထားတယ ် ။ ဒါနဲ ့ ယှဉ ် လိုက ် တဲ ့ အုပ ် စုမှာတော ့ ၉% ပဲရှိတယ ် ။ 
ဒီကွာာခြားချက ် တွေဟာ တော ် တော ် ကို သိသာပါတယ ် ။ 
လိင ် အင ် ္ ဂါမှာ သွေးစီးဆင ် းတာ ပိုများတော ့ လိင ် ပိုင ် းစွမ ် းဆောင ် မှု တိုးလာတာပေါ ။ 
ကျန ် းမာရေးဋ ္ ဌာနကလုပ ် တဲ ့ အထိရောက ် ဆုံး ဆေးလိပ ် ဆန ့ ် ကျင ် ရေး ကြော ် ညာမှာပြတာက သွေးလွှတ ် ကြောတွေကို တင ် းစေတဲ ့ နီကိုတင ် းဟာ နှလုံးရောဂါ (သို ့) လေဖြတ ် တာသာမကပဲ ပန ် းသေတာကိုလည ် း ဖြစ ် စေတယ ် တဲ ့ ။ 
ဆေးလိပ ် သောက ် သူ တစ ် ဝက ် ဟာ ပန ် းသေနေသူတွေပါ ။ 
ဘယ ် လိုဆွဲဆောင ် မလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လည ် း လေ ့ လာမှု ထုတ ် ပြန ် တော ့ မယ ် ။ ပထမလေ ့ လာမှုက ဆီးကျိတ ် ကင ် ဆာ ရှင ် အမျိုးသားရဲ ့ ဗီဇဖွင ့ ် ဆိုချက ် ကို 
ပြောင ် းနိုင ် တာပြတယ ် ​ ၊ heat map လို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ ညာဘက ် ဘေးတစ ် လျှောက ် ကအရောင ် အမျိုးမျိုးဟာ ဗီဇအမျိုးမျိုးပါ ။ 
ဗီဇပေါင ် း၅၀၀ကျော ် ဟာ ကောင ် းကောင ် းကြီး ပြောင ် းလို ့ ရတာ တွေ ့ ထားပါတယ ် ။ အကျိုးက ရောဂါကာကွယ ် တဲ ့ ဗီဇကောင ် း တွေကိုဖွင ့ ် လိုက ် ခြင ် းဟာ ရောဂါတိုးစေတဲ ့ ဗီဇတွေကို ပိတ ် လိုက ် ခြင ် းပါ ။ 
ဒီတွေ ့ ရှိချက ် တွေဟာ လူအများကို မျှော ် လင ့ ် ချက ် အသစ ် ရွေးစရာအသစ ် တွေ ပေးရာမှာအတော ့ ကို ဩဇာကြီးတယ ် လို ့ ထင ် တယ ် 
Navigencics နဲ ့ DNA Direct နဲ ့ 23andMe လိုကုမ ္ ပဏီတွေဟာ ခင ် ဗျားတို ့ ကို မျိုးရိုဗီဇဆိုင ် ရာ သတင ် းဆောင ် းပါးတွေ ပေးနေတယ ် "" ဘုရားရေ ၊ ကဲ ဒါနဲ ့ ဘာလုပ ် ရမလဲဟ "" ဆိုတာမျိုး လူတစ ် ချို ့ ကိုပေးနေတယ ် ။ ကောင ် းပြီ ၊ မျိုးရိုးဗီဇတွေဟာ ကံကြမ ္ မာ မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒီအပြောင ် းအလဲတွေ လုပ ် ရင ် ပေါ ့ ၊ အထုံပါမှုပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ တခြားလုပ ် နိုင ် တာထက ် ပိုကြီးတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေလုပ ် ရင ် တကယ ် ပဲ မျိုးရိုးဗီဇဖော ် ပြပုံကို ပြောင ် းလဲနိုင ် ပါတယ ် ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ (၁) နှစ ် လောက ် ကပါ ။ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေးခွန ် းတစ ် ခု မေးခဲ ့ မိတယ ် ။"" ဘာဖြစ ် လို ့ ငါ သက ် သတ ် လွတ ် သမား မဖြစ ် တာလဲ "" လို ့ ပေါ ့ ။ တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် စိမ ် းလန ် းစိုပြေရေးသမားတစ ် ယောက ် ပါ ။ သစ ် လုံးအိမ ် တစ ် လုံးထဲမှာ ဟစ ် ပီစရိုက ် ရှိတဲ ့ မိဘတွေနဲ ့ အတူ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ သူပါ ။ 
TreeHugger (သစ ် ပင ် ပွေ ့ ဖက ် သူ) လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နေရာတစ ် ခုကို ကျွန ် တော ် အစပြုခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒီဥစ ္ စာကို ကျွန ် တော ် အရေးတစိုက ် ရှိခဲ ့ တာပေါ ့ ဗျာ ။ 
တစ ် ရက ် ကို အသားညှပ ် ပေါင ် မုန ့ ် တစ ် လုံး စားရုံနဲ ့ ကို ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ သေဆုံးနိုင ် တဲ ့ အလားအလာကို သုံပုံတစ ် ပုံလောက ် တိုးမြှင ့ ် လာစေတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ 
ရက ် စက ် ကြမ ် းကြုတ ် မှု ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ကြောင ် တွေ ၊ ခွေးတွေနဲ ့ အခြားသော အိမ ် မွေးတိရစ ္ ဆာန ် တွေအတွက ် လုံးဝကို စဉ ် းစားလို ့ တောင ် မရနိုင ် တဲ ့ အခြေအနေမျိုးထဲမှာ စက ် ရုံတွင ် းမွေးမြူရေးခြံ တွေကနေ အသားအတွက ် မွေးမြူကြတဲ ့ တစ ် နှစ ် ကို သန ် းတစ ် သောင ် းရှိတဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် တွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ မွေးမြူနေကြတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ 
သဘာဝပတ ် ဝန ် းကျင ် အပေါ ် အကျိုးသက ် ရောက ် မှုအရ အသားဟာ မယုံနိူင ် လောက ် အောင ် ပဲ ကား ၊ ရထား ၊ လေယာဉ ် ပျံ ၊ ခရီးသည ် တင ် ကား အားလုံးပေါင ် းထားတဲ ့ သယ ် ယူပို ့ ဆောင ် မှု စုစုပေါင ် းထက ် ကို ။ ပိုပြီး ထုတ ် လွတ ် ပစ ္ စည ် းတွေကို ဖြစ ် ပေါ ် စေပါတယ ် 
နောက ် ပြီးတော ့ အမဲသားထုတ ် လုပ ် မှုဟာ ဟင ် းသီးဟင ် းရွက ် အများစု ထုတ ် လုပ ် မှုထက ် ရေအဆ (၁၀၀) ပိုကုန ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တစ ် ယောက ် ထည ် း မဟုတ ် ဘူးဆိုတာလည ် း ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အသားကို ၁၉၅၀ နှစ ် တွေကထက ် ကို ၂ ဆ ပိုပြီး စားသုံးနေကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဗျာ တစ ် ခါတုန ် းက စားချင ့ ် စဖွယ ် သီးသန ့ ် အရံဟင ် းလေးဟာ အခုအခါမှာတော ့ ပုံမှန ် ထက ် ကိုအများကြီးကိုပိုလာတဲ ့ အဓိက ဟင ် းလျာ ဖြစ ် နေတာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် တကယ ့ ် ကိုပဲ ဒီရှုထောင ့ ် ပေါင ် းစုံဟာ ကျွန ် တော ့ ကို သက ် သတ ် လွတ ် သမားဖြစ ် စေဖို ့ ယုံကြည ် လက ် ခံစေဖို ့ လုံလောက ် သင ့ ် ပြီပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ရှလွတ ် ၊ ရှလွတ ် နဲ ့ အမဲသားတုံးဟောင ် းကြီးကို လွေးနေခဲ ့ သေးတာပေါ ့ ။ 
ဒါဆို ကျွန ် တော ် ဘာဖြစ ် လို ့ အချိန ် ဆွဲနေရတာတုန ် းဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ့ ကို တလည ် လည ် နဲ ့ ဖင ့ ် နှေးနေစေခဲ ့ တာကတော ့ အဖြေနှစ ် မျိုးသားလျှင ် ဖြေရှင ် းနည ် းကြောင ့ ် ဆိုတာကို ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် မိပါတယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ခင ် ဗျားဟာ အသားစားသူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် မလား ဒါမှမဟုတ ် သက ် သတ ် လွတ ် သမားတစ ် ယောက ် ဖြစ ် မလားဆိုတာပဲပေါ ့ ။ ကျွန ် တော ် တော ့ အဆင ် သင ့ ် မဖြစ ် သေးဘူးဆိုတာကိုတော ့ မှန ် းဆလို ့ ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ခင ် ဗျားရဲ ့ နောက ် ဆုံး အသားညှပ ် မုန ့ ် ကို စိတ ် ကူးကြည ့ ် လိုက ် ပေါ ့ ဗျာ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ လူပြိန ် းအသိကတော ့ ကွန ် တော ့ ရဲ ့ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ စေတနာဟာ ကွန ် တော ့ ရဲ ့ ဇိဝှာပသာဒအကြည ် နဲ ့ ဝိရောဓိဖြစ ် နေခဲ ့ တော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ဒါကို နောက ် မှပဲလုပ ် တော ့ မယ ် လို ့ ဆုံးဖြတ ် နေနေတော ့ တာပေါ ့ ။ ပြီးတော ့ သိပ ် ပြီးအံ ့ ဩစရာတော ့ မရှိပါဘူးလေ ။ နောင ် ဆိုတာမျိုးက 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တွေးမိသွားတယ ် ဗျ ။ တတိယ ဖြေရှင ် းနည ် းများ ရှိနေမလားလို ့ ပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ဒီအကြောင ် းကို စဉ ် းစားမိလိုက ် ပြီး အကြံတစ ် ခု ရလိုက ် တယ ် ဗျ ။ 
ဒါကို မနှစ ် ကတစ ် နှစ ် လုံး ကျွန ် တော ် လုပ ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါကတော ့ ကြားရက ် သက ် သတ ် လွတ ် လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
တနင ် ္ လာကနေ သောကြာနေ ့ အထိ ဘာတစ ် ခုမှ မျက ် နှာပြင ် ရှိသူ မဖြစ ် စေရဘူးပေါ ့ ။ စနေ ၊ တနင ် ္ ဂနွေနေ ့ တွေက ​ တော ့ ကိုယ ့ ် ရွေးချယ ် မှုပဲလေ ။ 
ရှင ် းရှင ် းလေးပါ ။ 
တကယ ် လို ့ ခင ် ဗျားဟာ ဒါကို နောက ် တစ ် ဆင ့ ် မြှင ့ ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် ၊ 
မှတ ် ထားရမှာက ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ ပျက ် စီးမှုနဲ ့ ကျန ် းမာရေးအရ အဓိက တရားခံတွေကတော ့ အမဲသားနဲ ့ ပြုပြင ် စီမံထားတဲ ့ အသားတွေပဲဆိုတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အနေနဲ ့ ဒါတွေကို ကောင ် းမွန ် ပြီး ထိန ် းထိန ် းသိမ ် းသိမ ် း ဖမ ် းယူထားတဲ ့ ငါးအချို ့ နဲ ့ ဖလှယ ် ချင ် စိတ ် ရှိတော ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါက အဆီအငေါ ် တည ့ ် အောင ် စပ ် ဟပ ် ဖွဲ ့ စည ် းထားတာပါ ။ ဒါကြောင ့ ် ဒါက မှတ ် မိဖို ့ လွယ ် ကူတာလေးနဲ ့ အဆုံးသတ ် ပါတယ ် ။ ဒါကို ဟိုနားဒီနားမှာ ချိုးဖောက ် လို ့ လည ် း ရပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ဗျာ ၊ တစ ် ပတ ် မှာ (၅) ရက ် ဖြတ ် တောက ် လိုက ် ခြင ် းဟာ ခင ် ဗျားတို ့ စားသုံးတဲ ့ အသားပမာဏ 
(၇၀) ရာခိုင ် နှုန ် းကို လျှော ့ ချလိုက ် တာပဲပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ့ နောက ် မှာ ကျန ် ရစ ် တဲ ့ အရာတွေ ပိုပို နည ် းလာပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် ကြောင ် ့ လေထုညစ ် ညမ ် းမှုဟာ လျော ့ ပါးလာနေပါတယ ် ။ တိရစ ္ ဆာန ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ပိုပြီးနေသာထိုင ် သာရှိလာပါတယ ် ။ ပိုက ် ဆံတောင ် မှပဲ ချွေတာမိနေပါတယ ် ။ 
အကောင ် းဆုံးကတော ့ ဗျာ ကျွန ် တော ် ပိုပြီးကျန ် းမာလာပါတယ ် ။ ကျွန ် တော ် အသက ် ပိုပြီးရှည ် ရှည ် နေရတော ့ မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် သိပါတယ ် ။ နောက ် ပြီး ကိုယ ် အလေးချိန ် တောင ် မှပဲ နည ် းနည ် း ကျသွားပါပြီ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ကျေးဇူးပြုပြီးတော ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် မေးကြည ့ ် ကြပါလားဗျာ ။ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ကျန ် းမာရေးအတွက ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ပိုက ် ဆံအိတ ် အတွက ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် အတွက ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ တိရစ ္ ဆာန ် တွေလေးတွေအတွက ် ပေါ ့ ဗျာ ။ ကြားရက ် တွေမှာ သက ် သတ ် လွတ ် အဖြစ ် စားသုံးဖို ့ ကို ဘာကများ ခင ် ဗျားတို ့ ကို တားဆီးနေပါသလဲ ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံး စားနေကျအသားရဲ ့ တစ ် ဝက ် လောက ် ကိုပဲ စားကြမယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးရဲ ့ ထက ် ဝက ် ဟာ သက ် သတ ် လွတ ် သမားတွေ ဖြစ ် လာတယ ် သဘောပေါ ့ ဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

သစ ် တော တစ ် ခုထဲ လမ ် းလျှောက ် သွားနေတယ ် လို ့ စိတ ် ကူးကြည ် ပါ ။ 
ရှင ် တို ့ အားလုံးက ဝန ် းရံနေကြတဲ ့ အပင ် တွေ အကြောင ် းကို ၊ ကြမ ် းတမ ် းလှတဲ ့ ပင ် စည ် တွေနဲ ့ မားမားကြီ ရပ ် နေကြတဲ ့ လှပတဲ ့ အပင ် တွေ အကြောင ် းကို ရှင ် တို ့ တွေးမိကြမှာပါ ။ 
မှန ် ပါတယ ် ၊ အပင ် တွေဟာ သစ ် တော တစ ် ခုရဲ ့ အခြေခံ ဖြစ ် တာ ဟုတ ် ပေမဲ ့ ၊ သစ ် တောဆိုတာ ရှင ် တို ့ မြင ် ရတာထက ် ပိုပါတယ ် ၊ ရှင ် တို ့ အပင ် တွေ အကြောင ် း စဉ ် းစားကြပုံကို ကျွန ် မဟာ ဒီနေ ့ ပြောင ် းပစ ် ချင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ မြေအောက ် ကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် အခြားကမ ္ ဘာ တစ ် ခုကို မြင ် ရမယ ် ၊ များမြောင ် လှတဲ ့ ဇီဝ လမ ် းကြောင ် းတွေ ရှိနေကြပါတယ ် ။ အပင ် တွေကို ဆက ် သွယ ် ပေးထားကာ ၎ င ် းတို ့ အား ဆက ် သွယ ် ဆက ် ဆံရန ် ခွင ့ ် ပြုလျက ် ခန ္ ဓာကိုယ ် တစ ် ခုတည ် းလို ပြုမူခွင ့ ် ပေးကြတဲ ့ လမ ် းကြောင ် းတွေပါ ။ 
အဲဒါဟာ အသိဉာဏ ် ရှိမှုကို ပြနေတာများလားလို ့ ထင ် ရတယ ် ။ 
အဲဒါကို ကျွန ် မ ဘယ ် လိုလုပ ် သိလာလဲ ။ 
အဲဒီအကြောင ် း ပြောပြပါမယ ် ။ 
ကျွန ် မ British Columbia မှာ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာ ။ 
သစ ် တော ကြမ ် းပြင ် မှာ လှဲနေရင ် း အပင ် ထိပ ် တွေဆီကို ငေးကြည ့ ် တတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဧရာမ ကြီးမားတဲ ့ အပင ် တွေပါ ။ 
ကျွန ် မ အဖိုးဟာလည ် း ကြီးမားခဲ ့ တယ ် ။ 
အပင ် တွေကို ခုတ ် လှဲနေခဲ ့ သူပါ ။ သူဟာ ကုန ် းတွင ် းပိုင ် း တောထဲက သစ ် ကတိုး အပင ် တွေကို ရွေးပြီး ခုတ ် ခဲ ့ သူပါ ။ 
အပင ် တွေဟာ ဆိတ ် ငြိမ ် ကြပေမဲ ့ ဆက ် စပ ် လျက ် ရှိနေကြပုံနှင ့ ် ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ မိသားစု အဲဒီထဲ ပါဝင ် နေပုံပြောပြခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မလည ် း အဖိုးရဲ ့ ခြေရာကို နင ် းသူ ဖြစ ် လာတယ ် ။ 
သူရော ကျွန ် မပါ သစ ် တောအကြောင ် း သိပ ် စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ တယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဦးဆုံး “တွေ ့ ရှိချက ် ကြီး ” က ရေကန ် နားက တောအိမ ် ထဲမှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ Jigs လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ခွေးကလေး တွင ် းတစ ် ခုထဲ ကျသွားတယ ် ။ 
အဖိုးဟာ ဂေါ ် ပြားနဲ ့ အတူ ပြေးသွားလျက ် ခွေးကို ကယ ် တင ် ဖို ့ ကြိုးစားတယ ် ။ 
ခွေးဟာ အောက ် မှာ နွားချေးထဲမှာ ယက ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
အဖိုးက အဲဒီ သစ ် တော ကြမ ် းပြင ် ကို တူးဖေါ ် နေတုန ် း ၊ ကျွန ် မဟာ မြင ် ရတဲ ့ အမြစ ် တွေကို အံ ့ အားသင ့ ် မိတယ ် ၊ မြစ ် တွေရဲ ့ အောက ် မှာကျတော ့ အဖြူရောင ် mycelium ဆိုတဲ ့ မှုအောက ် ခြေ အဲဒါရဲ ့ အောက ် မှာ အနီ နဲ ့ အဝါရောင ် ရှိ ဓာတ ် စားအလွှာတွေ မြင ် ရတယ ် ။ 
အဖိုးနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ခွေးကို ကယ ် နိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီတုန ် းကမှာမှ ​ မြေအောက ် ရှိ အမြစ ် တွေရဲ ့ ကွန ် ရက ် တွေနဲ ့ မြေဆီလွှာတို ့ ဟာ သစ ် တောရဲ ့ တကယ ့ ် အခြေခံအုတ ် မြစ ် ဖြစ ် တာကို နားလည ် မိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အဲဒီထက ် ပိုသိချင ် လာတယ ် ။ 
အဲဒါနဲ ့ သစ ် တောပညာကို သင ် ယူခဲ ့ တယ ် ။ 
မကြာမီမှာပဲ ကျွန ် မဟာ စီးပွားဖြစ ် သစ ် ထုတ ် လုပ ် ရေးကို တာဝန ် ယူ လုပ ် ကိုင ် ကြတဲ ့ ဧရာမ လူတွေနဲ ့ တွဲပြီး လုပ ် ကိုင ် လာတယ ် ။ 
လုံးဝရှင ် းသွားအောင ် ဖြတ ် လှဲကြတာဟာ လန ့ ် စရာကြီးပါပဲ ။ မကြာမီမှာ ကျွန ် မဟာ သူတို ့ နဲ ့ ပဋိပက ္ ခ ဖြစ ် လာတော ့ တယ ် ။ 
ပေါ ့ ပလာ နဲ ့ ဘုဇပတ ် ပင ် တွေကို ဆေးနဲ ့ ဖြန ် းပြီး စီးပွားဖြစ ် ထုတ ် လုပ ် နိုင ် မယ ့ ် အပင ် တွေဆီ လမ ် းတွေကို ရှင ် းလင ် းပုံ တစ ် ခုတည ် း အံ ့ အားသင ့ ် စရာ မကခဲ ့ ပါ ။ 
ကြည ့ ် ရတာ အနားမရှိ လှုပ ် ရှားနေတဲ ့ ဒီစီးပွားဖြစ ် ယန ္ တားကို ရပ ် မရနိုင ် တော ့ ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် မဟာ ကျောင ် းကို ပြန ် သွားပြီး အခြားကမ ္ ဘာကို လေ ့ လာခဲ ့ တယ ် ။ 
သိပ ္ ပံပညာရှင ် များဟာ ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲတွင ် ပျိုးပင ် ထင ် ရှူးပင ် ရဲ ့ အမြစ ် တွေဟာ နောက ် ပျိုးပင ် ထင ် ရှူးပင ် ထံကို ကာဗွန ် ကို ​ လွှဲပြောင ် း ပို ့ ပေး နိုင ် ကြောင ် း တွေ ့ ရှိခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အဲဒါက ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲမှာ ဖြစ ် ခဲ ့ တာကို တကယ ့ ် သစ ် တောထဲမှာရော အဲဒီလို ဖြစ ် နိုင ် သလား ကျွန ် မ စဉ ် းစားမိတယ ် ။ 
ဟုတ ် မယ ် ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ သစ ် တောထဲက အပင ် တွေကလည ် း အချက ် အလက ် တွေကို မျှဝေနိုင ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါ အငြင ် းပွားစရာကြီးပါ ။ လုံးဝမဖြစ ် နိုင ် ဘူးလို ့ တချို ့ ထင ် ကြတယ ် ။ ကျွန ် မဟာ သုနေသနအတွက ် ရန ် ပုံငွေ ရှာရန ် အတော ့ ် ကို ကြိုးစားခဲ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ အောင ် မြင ် ခဲ ့ လို ့ ၊ သစ ် တောရဲ ့ အတွင ် းပိုင ် း နေရာတွင ် စမ ် းသပ ် မှု အချို ့ ကို လုပ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၅ နှစ ် တုန ် းကပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ အပင ် သုံးမျိုးကို အပင ် ၈၀ စိုက ် ပျိုးခဲ ့ တယ ် ၊ ဘုဇပတ ် ပင ် ၊ Douglas ထင ် ရှူး နဲ ့ အနောက ် တိုင ် း သစ ် ကတိုး ပင ် တွေပါ ။ 
ဘုဇပတ ် နဲ ့ ထင ် ရှူး တို ့ ဟာ မြေအောက ် မှာ ဆက ် သွယ ် နိုင ် ပေမဲ ့ သစ ် ကတိုးတော ့ မပါဘူးလို ့ ထင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
၎ င ် းဆီမှာ ကိုယ ် ပိုင ် ကမ ္ ဘာရှိလို ့ ပါ ။ 
ငွေမရှိတော ့ အသက ် သာဆုံးနည ် းနဲ ့ လုပ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
Canadian Tire ထံ ကျွန ် မ သွားတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) ကျွန ် မဟာ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် အချို ့ နဲ ့ တိပ ် ခွေ ၊ ကာဖို ့ ပိတ ် စတွေ ၊ ချိန ် ကိုက ် နာရီ ၊ စက ္ ကူဝတ ် စုံ ၊ အသက ် ရှူကိရိယာ ဝယ ် ယူခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြီးတော ့ တက ္ ကသိုလ ် ထံမှ အဆင ့ ် မြင ့ ် စက ် ပစ ္ စည ် းတွေကို ငှါးယူခဲ ့ တယ ် ၊ Geiger တိုင ် းစက ် ၊ scintillation တိုင ် းစက ် ၊ ထုထည ် တိုင ် း spectrometer ၊ အဏုကြည ့ ် စက ် တွေ ။ 
တကယ ့ ် ကို အန ္ တရာယ ် များတဲ ့ အရာ တချို ့ ကို ရယူခဲ ့ ရတယ ် - ရေဒီယိုဓာတ ် ကြွ ကာဗွန ် -၁၄ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် ဓာတ ် ငွေ ့ နဲ ့ stable isotope ကာဗွန ် -၁၄ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် ဓာတ ် ငွေ ့ ပါတဲ ့ ဖိအားမြင ့ ် ပုလင ် းတွေကို ယူခဲ ့ ရတယ ် ။ 
တရားဝင ် ပါမစ ် ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) အို ၊ ပစ ္ စည ် းတချို ့ မေ ့ သွားတယ ် ၊ အရေးကြီးတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေ ၊ ပိုးသတ ် ဆေး ၊ ဝက ် ဝံအတွက ် ဖြန ် းဆေး ၊ ကျွန ် မ အသက ် ရှူစက ် ရဲ ့ ဖီလ ် တာ ။ 
ကောင ် းပါပြီ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က စမ ် းသပ ် မှအတွက ် ဖြစ ် တဲ ့ ကျွန ် မတို ့ နေရာကို သွားကြတော ့ ဝက ် ဝံမကြီးနဲ ့ သူ ့ ကလေးက နောက ် မှ လိုက ် ပြေးလာတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ဝက ် ဝံဖြန ် းဆေး မပါခဲ ့ ဘူး ။ 
ကနေဒါနိုင ် ငံထဲက သစ ် တောထဲ သုတေသန လုပ ် ရတာ ဒီလိုဟာမျိုး အားလုံးအသိပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် မ နောက ် တနေ ့ ပြန ် လာတော ့ ၊ ဝက ် ဝံမကြီး နဲ ့ သူ ့ ကလေး မရှိတော ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ အဲဒီတချီမှာ တကယ ့ ် ကို စတင ် ဖြစ ် တယ ် ။ ကျွန ် မဟာ အဖြူရောင ် ဝတ ် စုံကို စွပ ် လိုက ် တယ ် ၊ အသက ် ရှူစက ် ကို တပ ် ဆင ် လိုက ် တယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ ပလပ ် စတစ ် အိတ ် တွေဖြင ့ ် အပင ် တွေကို ဖုံးပိတ ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ဧရာမ ဆေးထိုးအပ ် ကြီးကို ယူလိုက ် တယ ် ၊ အိတ ် တွေထဲကို ထိုးသွင ် းပေးလိုက ် တယ ် ခြေရာခံ ရနိုင ် တဲ ့ isotope ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် အငွေ ့ တွေနဲ ့ ၊ ပထမတော ့ ဘုဇပတ ် ပင ် ကိုပါ ။ 
ကာဗွန ် -၁၄ ရေဒီဓာတ ် ကြွ ဓာတ ် ငွေကို ထိုးပေးလိုက ် တယ ် ၊ ဘုဇပတ ် အပင ် ကြီး တစ ် ပင ် ထဲကို ။ 
ပြီးတော ့ ထင ် ရှူးပင ် ၊ တည ် ငြိမ ် တဲ ့ ကာဗွန ် -၁၃ ကာဗွန ် ဒိုင ် အောက ် ဆိုက ် အငွေ ့ တွေနဲ ့ ။ 
ကျွန ် မ isotope နှစ ် မျိုး သုံးတယ ် ၊ အဲဒီအပင ် တွေ အကြားမှာ အသွားအပြန ် ဆက ် သွယ ် ဆက ် ဆံမှုများ ရှိမလားလို ့ ထင ် မိခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မ နောက ် ဆုံး အိတ ် ကို ယူလိုက ် တယ ် ၊ ၈၀ မြောက ် အပင ် အတွက ် ၊ ရုတ ် ချည ် းဆိုသလို ဝက ် ဝံမကြီး ထပ ် ပြီး ပေါ ် လာပြန ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မ နောက ် က လိုက ် ပြေးတယ ် ၊ ကျွန ် မရဲ ့ ဆေးထိုးအပ ် တွေ ခေါင ် းအထက ် မှာ ကိုင ် ထားလျက ် ၊ ဒီကြားထဲ ခြင ် တွေကို ခါးထုတ ် နေရင ် း လောရီကားထဲ ခုန ် ဝင ် လိုက ် တယ ် ၊ ကျွန ် မ စဉ ် းစားမိတာက ၊ "လူတွေ ဓာတ ် ခွဲခန ် းထဲ စမ ် းသပ ် ကြတာ ဒါကြောင ့ ် ကိုး ။" 
ကျွန ် မ တစ ် နာရီ စောင ့ ် ခဲ ့ ရတယ ် ။ 
အပင ် တွေအနေနဲ ့ photosynthesis ကို အသုံးချပြီး CO2 ကို စုပ ် ယူလိုက ် ကာ သကြားအဖြစ ် ပြောင ် းပေးရန ် ၊ အဲဒါကို အမြစ ် တွေဆီ ပို ့ ပေးရန ် နဲ ့ ကျွန ် မ တွေးဆမိထားသလို ၊ အဲဒီကာဗွန ် ကို မြေအောက ် မှနေပြီး သူတို ့ အိမ ် နီးချင ် းများဆီ ၊ အပြန ် အလှန ် ပို ့ ပေးဖို ့ အဲဒီလောက ် အချိန ် ယူရမယ ် လို ့ ယူဆခဲ ့ တယ ် ။ 
တစ ် နာရီ ကုန ် သွားတော ့ ၊ ပြူတင ် းပေါက ် ကို ဖွင ့ ် လိုက ် ကာ ဝက ် ဝံမကြီးကို စစ ် ကြည ့ ် တယ ် ။ 
အော ် ၊ သူဟာ အဲဒီမှာ ရှိနေလျက ် အသီးတွေကို စားနေတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် မဟာ ကားထဲက ထွက ် လျက ် အလုပ ် ဆီသွားတယ ် ။ 
ကျွန ် မဟာ ပထမ အိတ ် ကို စွပ ် ထားတဲ ့ ဘုဇပတ ် ပင ် မှ အိတ ် ကို ခွာပစ ် တယ ် ။ 
အပင ် ရဲ ့ အရွက ် တွေကို Geiger တိုင ် းစက ် နဲ ့ စမ ် းတယ ် ။ 
ခရ ် ရ ် ရ ်! 
ကောင ် းလိုက ် တာ ။ 
ဘုဇပတ ် ပင ် ဟာ ရေဒီယိုဓာတ ် ကြွ ဓာတ ် ငွေ ့ တွေကို ရှူခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ အရေးကြီးဆုံး သိရတော ့ မယ ် ။ 
ကျွန ် မ ထင ် ရှူးပင ် ဆီကို သွားတယ ် ။ 
အိတ ် ကို ချွတ ် ခွာလိုက ် တယ ် ။ 
ချွန ် နေတဲ ့ အရွက ် တွေကို Geiger စက ် နဲ ့ စမ ် းတော ့ ကြားလိုက ် ရတဲ ့ အသံဟာ အလှပဆုံး ပါပဲ ။ 
ခရ ် ရ ် ရ ်! 
ဘုဇပတ ် ပင ် က ထင ် ရှူးပင ် နဲ ့ စကားပြောနေတဲ ့ အသံ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဘုဇပတ ် ပင ် မေးနေတာက "" ဟေး ၊ မင ် းကို ငါကူညီနိုင ် မလား? "" ထင ် ရှူးပင ် ကျတော ့ ၊ "" ဟုတ ် တယ ် ၊ ခင ် ဗျားဆီမှ ကာဗွန ် နည ် းနည ် းလေး ပေးနိုင ် မလား? 
တစ ် ဦးဦးက ကျွန ် တော ့ ကို ပိတ ် စနဲ ့ ဖုံးပိတ ် ပစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ "" အဲဒီနောက ် သစ ် ကတိုးပင ် ဆီ သွားကာ Geiger စက ် နဲ ့ အရွက ် တွေကို စမ ် းတိုင ် းကြည ့ ် တယ ် ၊ ကျွန ် မ သံသယ ဖြစ ် ခဲ ့ သလိုပဲ ၊ တိတ ် ဆိတ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
သစ ် ကတိုးပင ် က ကိုယ ် ပိုင ် ကမ ္ ဘာကြီးထဲမှာ ရှိနေတာ ။ 
၎ င ် းဟာ ဘုဇပတ ် နှင ့ ် ထင ် ရှူးပင ် တွေနဲ ့ အပြန ် အလှန ် ချိတ ် ဆက ် မနေခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မ စိတ ် လှုပ ် ရှားလာတယ ် ။ တစ ် နေရာမှ တစ ် နေရာဆီကို ပြေးသွားရင ် း အပင ် တွေ ၈၀ စလုံးကို စစ ် ကြည ့ ် တယ ် ။ 
တွေ ့ ရတာက ရှင ် းနေခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
C-13 နဲ ့ C-14 တွေ ကျွန ် မကို ပြလိုက ် တာက ဘုဇပတ ် ပင ် နဲ ့ Douglas ထင ် ရှူးပင ် တွေဟာ တချိန ် လုံး အပြန ် အလှန ် ပြောဆိုနေခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အဲဒီ ရာသီမှာ ၊ နွေရာသီတွင ် ဘုဇပတ ် ပင ် က ထင ် ရှူးပင ် ဆီ ပို ့ ပေးတဲ ့ ကာဗွန ် ဟာ ထင ် ရှူးပင ် က ဘုဇပတ ် ဆီကို ပြန ် ပို ့ ပေးတာထက ် ပိုနေခဲ ့ တယ ် ၊ 
ဒီတော ့ အဲဒီ အပင ် နှစ ် မျိုးဟာ အပြန ် အလှန ် မှီခိုနေကြရတာပါ ၊ yin နဲ ့ yang သဘောမျိုးပါ ။ 
အဲဒီအချိန ် မှာ အရာတိုင ် းကို ကျွန ် မ ဂရုတစိုက ် စဉ ် းစားလာရတယ ် ။ 
ကျွန ် မ တွေ ့ ရှိလိုက ် တာ အရေးပါမှန ် း နားလည ် မိတယ ် ။ တောထဲမှာ အပင ် တွေ အပြန ် အလှန ် ဆက ် သွယ ် ကြပုံဆိုင ် ရာ အမြင ် ပြောင ် းလာရမယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ပြိုင ် ဆိုင ် နေကြတာ မ ‘ ဟုတ ် ဘဲ ပူးပေါင ် း ဆောင ် ရွက ် နေကြသူတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မဟာ မြေကြီး အောက ် ပိုင ် းက ကြီးမားလှတဲ ့ ဆက ် သွယ ် ဆက ် ဆံရေး ဧရာမ ကွန ် ရက ် ကြီး တခြားကမ ္ ဘာကြီး ရှိနေတာ အထင ် အရှား တွေ ့ မြင ် လိုက ် ရတယ ် ။ 
အခုတော ့ ၊ ကျွန ် မ ယုံကြည ် မိတာက ကျွန ် မရဲ ့ တွေ ့ ရှိချက ် ဟာ သစ ် တောဆိုင ် ရာ ကျွန ် မတို ့ လုပ ် ကိုင ် ကြပုံကို ၊ ဖြတ ် တောက ် ရှင ် းလင ် းခြင ် း ၊ ပိုးသတ ် ခြင ် း မှအစ 
ကျွန ် မ စဉ ် းစားမိတာကို 
ပြန ် ပြီး ပြောပြပါ ့ မယ ် ။ 
သစ ် တောလို ရှုပ ် ထွေးလှတဲ ့ စနစ ် တွေထဲမယ ် သိပ ္ ပံနည ် းကျ ဘယ ် လို လုပ ် ကိုင ် ကြမလဲ ။ 
သစ ် တောဆိုင ် ရာ သုတေသနီ အားလုံးတို ့ ဟာ မိမိတို ့ ရဲ ့ သုတေသနတွေကို သစ ် တောထဲ လုပ ် ကိုင ် ကြရကာ ကျွန ် မ ပြခဲ ့ သလို ခက ် ခဲတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ သိပ ် ကို တော ် ဖို ့ လိုပြီး ဝက ် ဝံတွေမှ ပြေးရန ် လည ် း လိုတယ ် ။ 
အဓိကက ၊ ဘယ ် လောက ် ပဲ ခက ် ခဲပါစေ ထိန ် းသိမ ် းပေးရေးဟာ အရေးကြီးဆုံးပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ အတွင ် းစိတ ် နဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို လိုက ် နာရင ် း ထိုက ် တန ် တဲ ့ မေးခွန ် းတွေကို မေးကြရမယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဒေတာကို လိုက ် စုရန ် နှင ့ ် စိစစ ် ရန ် လိုတယ ် ။ 
ကျွန ် မကိုယ ် တိုင ် သစ ် တောထဲ စမ ် းသပ ် ခဲ ့ ပြီး ထုတ ် ပြန ် ခဲ ့ တဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေ ရာချီပါပဲ ။ 
ကျွန ် မ စမ ် းသပ ် စိုက ် ပျိုးခဲ ့ တဲ ့ စိုက ် ခင ် း အချို ့ ဆိုရင ် နှစ ် ၃၀ ကျော ် နေပါပြီ ။ 
ရှင ် တို ့ စစ ် ကြည ့ ် နိုင ် တယ ် ။ 
သစ ် တော သိပ ္ ပံပညာက အဲဒီလိုရှိပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ အဲဒီသိပ ္ ပံအကြောင ် းကို ပြောချင ် တယ ် ။ 
ဘုဇပတ ် နဲ ့ ထင ် ရှူးပင ် တွေ ဘယ ် လိုလုပ ် ဆက ် သွယ ် ပြောဆိုကြတာလဲ ။ 
သူတို ့ ဟာ ကာဗွန ် ဆိုတဲ ့ ဘာသာစကားနဲ ့ သာမက နိုက ် တြိုဂျင ် နှင ့ ် ဖေါ ့ စဖိုရပ ် စ ် ၊ ရေနဲ ့ ကာကွယ ် ရေး အချက ် ပြမှုများ ဓာတုပစ ္ စည ် းများ နဲ ့ ဟော ် မုန ် းများဖြင ့ ် ပါ အချက ် အလက ် တွေကို မျှဝေနေကြောင ် း သိလာရတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မ မတိုင ် မီတုန ် းက သိပ ္ ပံပညာရှင ် များ ယူဆခဲ ့ ကြတာက မြေကြီးရဲ ့ အောက ် ပိုင ် းမှာ mycorrhiza လို ့ ခေါ ် တဲ ့ အပြန ် အလှန ် သဟဇီဝ မျိုး ဖြစ ် ထွန ် းလျက ် ရှိတတ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒီ mycorrhiza က “မှိုအမြစ ် ” လို ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ရပါတယ ် ။ သစ ် တောထဲ လမ ် းလျှောက ် ရင ် သူတို ့ ရဲ ့ မျိုးပွားရေး အင ် ္ ဂါများကို မြင ် ခဲ ့ ကြလား ။ 
အဲဒါက မှိုတွေပါ ။ 
အဲဒီမှိုတွေဟာ တကယ ် တော ့ ရေခဲတောင ် ကြီးရဲ ့ ထိပ ် ပိုင ် းမျှပါ ၊ ၎ င ် းတို ့ ထဲမှ ဖြာထွက ် လာကြတဲ ့ ရိုးတံများ နဲ ့ မှိုအမျှင ် တွေဟာ mycelium ကို ဖန ် တီးကြတယ ် ၊ အဲဒီ mycelium ကျတော ့ အပင ် တွေ နဲ ့ စိုက ် ပင ် အားလုံးတို ့ ရဲ ့ အပြစ ် တွေကို ထိုးဖောက ် အပိုင ် စီးကြတယ ် ။ 
မှိုဆဲလ ် တွေက အမြစ ် ဆဲလ ် တွေနဲ ့ အပြန ် အလှန ် ဆက ် ဆံပြီဆိုရင ် ၊ အာဟာရအတွက ် ကာဗွန ် ကို ဖလှယ ် မှု ရှိနိုင ် ကာ ၊ ခုနက မှိုတွေကျတော ့ မြေဆီလွှာထဲတွင ် ကြီးထွားလာရင ် း မြေဆီလွှာရဲ ့ အမှုန ် တိုင ် းကို ငုံအုပ ် ရင ် း အာဟာရတွေကို ရနိုင ် တယ ် ။ 
ကွန ် ရက ် ဟာ ဘယ ် လောက ် ကြီးကို သိပ ် သည ် းသလဲ ဆိုတော ့ ခြေဖဝါး အောက ် မှာကို mycelium ဟာ ကီလိုမီတာ ရာချီ ရှိနိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီထက ် ကို ပိုပြီး ၊ အဲဒီ mycelium ဟာ သစ ် တောထဲက အပင ် အမျိုးမျိုးကို ၊ မျိုးမတူကြတဲ ့ ဘုဇပတ ် နဲ ့ ထင ် ရှူးပင ် တို ့ လို အပင ် တွေကိုတောင ် ဆက ် သွယ ် ပေးလျက ် အင ် တာနက ် ပုံစံမျိုးဖြင ့ ် ကူပေးတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကွန ် ရက ် အားလုံးလိုပဲ ၊ mycorrhiza ကွန ် ရက ် များတွင ် အဖုများ နှင ့ ် အချိတ ် များ ရှိတယ ် ။ 
ဒီမြေပုံက Douglas ထင ် ရှူးပင ် တောကွက ် ထဲက အပင ် တိုင ် း နဲ ့ မှိုပင ် တွေရဲ ့ DNA ကို အတိုချုံးပြီး ဖေါ ် ပြထားတယ ် ။ 
ဒီပုံထဲတွင ် ၊ စက ် ဝိုင ် းတွေက Douglas ထင ် ရှူးပင ် သို ့ မဟုတ ် အဖုတွေကို ကိုယ ် စားပြုပြီး မျဉ ် းတွေကျတော ့ မှိုလမ ် းမ သို ့ မဟုတ ် ချိတ ် ဆက ် မှုကို ကိုယ ် စားပြုတယ ် ။ 
အကြီးဆုံး ၊ အမည ် းဆုံး အဖုများဟာ အလုပ ် အများဆုံး အဖုများပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ က ၎ င ် းတို ့ ကို ဗဟိုအပင ် များ သို ့ မဟုတ ် ပိုပြီး ချစ ် စဖွယ ် မိခင ် အပင ် များလို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ 
ရှင ် တို ့ အဝါရောင ် အကွက ် တွေ မြင ် ကြတယ ် ဆိုရင ် ၊ မိခင ် အပင ် ဟောင ် းရဲ ့ ကွန ် ရက ် အတွင ် းမှာ မျိုးစေ ့ ကျဲ ကြီးပြင ် လာနေရတဲ ့ အပင ် ငယ ် တွေပါ ။ 
သစ ် တော တစ ် ခုအတွင ် းမှာ မိခင ် အပင ် ဟာ အခြားအပင ် ရာချီနဲ ့ အဆက ် အသွယ ် ရှိနိုင ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ isotope ခြေရာခံတွေကို သုံးလျက ် မိခင ် အပင ် တွေက ပိုလျှံနေတဲ ့ ကာဗွန ် ကို mycorrhiza ကွန ် ရက ် မှတဆင ့ ် သူတို ့ ရဲ ့ အောက ် ခြေပိုင ် း ပျိုးပင ် များဆီ ပို ့ ပေးတာ သိလာရတယ ် ။ အဲဒီလို ပံ ့ ပိုးပေးမှုက ပျိုးပင ် တွေရဲ ့ ရှင ် သန ် နိုင ် စွမ ် းကို လေးဆအထိ တိုးပေးတာကို ကျွန ် မတို ့ တွေ ့ ရတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အားလုံး ကိုယ ့ ် ကလေးတွေကို အားပေးလိုကြပါတယ ် ၊ ထင ် ရှူးပင ် ကကော ကိုယ ့ ် ကလေးတွေကို ဝက ် ဝံမကြီးက သူ ့ ကလေးတွေကို သိသလို သိနိုင ် စွမ ် း ရှိရဲ ့ လား ကျွန ် မ တွေးမိတယ ် ။ 
မိခင ် အပင ် များနဲ ့ အတူ မျိုးတူ အပင ် များ နဲ ့ သူစိမ ် း ပျိုးပင ် များကို စိုက ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ မျိုးတူတွေကို သိမှတ ် နိုင ် ကြောင ် း သိလာရတယ ် ။ 
မိခင ် အပင ် များက မျိုးတူအပင ် လေးတွေကို mycorrhiza ကွန ် ရက ် ကြီးနဲ ့ သိမ ် းယူကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ မြေအောက ် သို ့ ကာဗွန ် အပိုတွေကို ပို ့ ကြတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ သူတို ့ ရဲ ့ အမြစ ် တွေရဲ ့ နေရာယူမှုကို လျှော ့ ချပေးလျက ် 
မိခင ် အပင ် ဟာ ထိခိုက ် မိတယ ် သို ့ မဟုတ ် သေတော ့ မယ ် ဆိုရင ် မျိုးဆက ် အသစ ် ပျိုးပင ် များထံသို ့ ဩဝါဒပေးတဲ ့ သဝဏ ် လွှာများကို ပို ့ ကြတယ ် ။ 
ပျိုးပင ် များရဲ ့ အနာဂတ ် ဖိစီးမှုဒဏ ် အား ဆန ့ ် ကျင ် နိုင ် စွမ ် းကို မြှင ့ ် တင ် ပေးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ အပင ် တွေ စကား ပြောကြပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
သူတို ့ ဟာ အပြန ် အလှန ် ဆက ် သွယ ် ပြောကြားခြင ် းဖြင ့ ် အသိုင ် းအဝန ် း တစ ် ခုလုံးရဲ ့ ကြံ ့ ခိုင ် နိုင ် စွမ ် းကို မြှင ့ ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါက ကျွန ် မတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရဲ ့ လူမှု ဆက ် ဆံမှုများကို မိသားစုများကို ၊ ယုတ ် စွအားဖြင ့ ် တချို ့ မိသားစုများကို သတိရစရာပါ ။ 
ပြီးတော ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ တုံ ့ ပြန ် ရေး နဲ ့ ကျင ့ ် သား ရရှိရေး အခွင ့ ် အလမ ် းများကို 
ဗဟိုချက ် အပင ် တွေ နဲ ့ လွှမ ် းခြုံထားတဲ ့ ကွန ် ရက ် တွေ အများကြီး ရှိနေလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၎ င ် းတို ့ ဟာ ထိခိုက ် လွယ ် ကြပါသေးတယ ် ။ အိုမင ် းလာတဲ ့ အပင ် တွေထဲမှာ တွေ ့ ရနိုင ် တဲ ့ ပိုးကောင ် းတွေလို သဘာဝ အန ္ တရာယ ် များကို သာမက အဆင ့ ် မြင ့ ် သစ ် ထုတ ် လုပ ် မှု ဖြတ ် တောက ် ရှင ် းလင ် းလျက ် သစ ် ခုတ ် မှု အန ္ တရာယ ် လည ် း ရှိပါတယ ် ။ 
ဗဟိုချက ် အပင ် တစ ် ပင ် နှစ ် ပင ် ကို ထုတ ် ယူလို ့ ရနိုင ် ပေမယ ့ ် ၊ အလှည ့ ် အပြောင ် း ကာလမျိုး ကြုံရလာနိုင ် တယ ် ၊ ဗဟိုချက ် အပင ် တွေဟာ လေယာဉ ် ကိုယ ် ထည ် ထဲက သံမှိုတွေနဲ ့ မတူပါဘူး ။ 
သံမှို တစ ် ခု သို ့ မဟုတ ် နှစ ် ခုကို ထုတ ် ယူလိုက ် တောင ် လေယာဉ ် ပျံနိုင ် သေးတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ အများကြီး ထုတ ် ယူလိုက ် ရင ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် အတောင ် ပံပေါ ် က သံမှိုဆိုရင ် ၊ စနစ ် တစ ် ခုလုံး ပြိုကွဲသွားနိုင ် ပါတယ ် ။ 
(ပရိသတ ်) ဟုတ ် တယ ် ။ 
သိပ ် ကောင ် း ။ 
ကျွန ် မ ဝမ ် းသာပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ အစောပိုင ် းမှာ ပြောခဲ ့ တာ မှတ ် မိကြလား ၊ ကျွန ် မရဲ ့ သုတေသနက ကျွန ် မရဲ ့ တွေ ့ ရှိချက ် တွေ သစ ် တော လုပ ် ကိုင ် ပုံပြောင ် းနိုင ် မယ ် မျှော ် တယ ် ။ 
အဲဒီအချက ် ကို ကျွန ် မဟာ နှစ ် ၃၀ ကုန ် သွားလို ့ အနောက ် ကနေဒါမှာ စစ ် ကြည ့ ် လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနေရာကနေပြီး အနောက ် ဘက ် ကီလိုမီတာ ၁၀၀ ရှိတဲ ့ နေရာပါ ၊ Banff National Park ရဲ ့ နယ ် စပ ် က ဒေသပါ ။ 
အဲဒီမှာ အပြတ ် ခုတ ် ထားတာ အများကြီးပါ ။ 
အဲဒါ ဘာမှ မဆန ် းပါ ။ 
ကနေဒါ နိုင ် ငံဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆယ ် စုနှစ ် အတွင ် းမှာ သစ ် တော ပျက ် ပြုန ် းမှုနှုန ် းအရ ကမ ္ ဘာ ့ အမြင ့ ် မားဆုံး ဖြစ ် ကြောင ် း ၂၀၁၄ တွင ် World Resources Institute က ဆိုတယ ် ။ 
ကနေဒါ နိုင ် ငံရဲ ့ နှုန ် းက နှစ ် စဉ ် ၃.၆% ဖြစ ် တယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ၊ ကျွန ် မ စိတ ် ထင ် ၊ ရေရှည ် ခံနိုင ် မယ ့ ် နှုန ် းထက ် လေးဆ မြင ့ ် နေပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို စကေးမျိုးဖြင ့ ် ပြုန ် းတီးမှုဟာ ဇလဗေဒ စက ် ဝန ် းကို ထိခိုက ် စေနိုင ် တယ ် ၊ 
ပေါ ့ ပလား နဲ ့ ဘုဇပတ ် ပင ် တွေကို နှုတ ် ပစ ် ကြတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် သဘာဝ မုန ် တိုင ် းကို ၊ပိုးကောင ် တွေလို ကပ ် ရောဂါမျိုး 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သစ ် တောတွေကို အားနည ် းအောင ် 
ကောင ် းတဲ ့ အချက ် က သစ ် တောလို ရှုပ ် ထွေးတဲ ့ စနစ ် တွေဟာ မိမိဘာသာမိမိ ကုစားနိုင ် တဲ ့ ဧရာမစွမ ် းပကား ရှိကြတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ပါပဲ ။ 
အကွက ် လိုက ် သစ ် ခုတ ် လျက ် ဗဟိုချက ် အပင ် တွေကို ထိန ် းထားကာ mycorrhizal ကွန ် ရက ် များကို ပံ ့ ပိုးကြမယ ့ ် ဗီဇ နှင ့ ် ပုံစံမျိုးစုံ အပင ် များကို ပြန ် လည ် စိုက ် ပျိုးပေးကြမယ ် ဆိုရင ် ၎ င ် းတို ့ ဟာ လျင ် မြန ် စွာ ပေါက ် လာကြမှာပါ ။ 
ဒီတော ့ အဲဒါကို ဦးနှောက ် ထဲ ထည ့ ် ထာလျက ် ၊ ရိုးရှင ် တဲ ့ နည ် း လေးခုကို ဖေါ ် ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို လုပ ် ဆောင ် ရန ် သိပ ် ကို ခဲယဉ ် းမယ ် ဆိုပြီး ငြင ် းကွယ ် လို ့ မရနိုင ် ပါ ။ 
ပထမ အနေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ အားလုံး သစ ် တောကို သွားကြရန ် လိုတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သစ ် တောတွေထဲမှာ ဒေသထဲက ပြည ် သူတွေ ပါဝင ် ရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ရှင ် တို ့ မြင ် နိုင ် ကြသလို သစ ် တောတွေကိုဒါပေမဲ ့ သစ ် တောကို ကောင ် းမွန ် စွာ စောင ့ ် ရှောက ် ရန ် ဒေသခံ အခြေအနေကို သိရပါမယ ် ။ 
ဒုတိယ အနေနဲ ့ ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ သစ ် တောဟောင ် းတွေကို ကယ ် ဆယ ် ကြရမယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ဗီဇမျိုးများ နဲ ့ မိခင ် အပင ် များ mycorrhiza ကွန ် ရက ် များ ရှိတဲ ့ နေရာတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ သစ ် ခုတ ် မှု နည ် းလာရပါမယ ် ။ 
လုံးဝ မခုတ ် ရလို ့ မဆိုလိုဘဲ လျှော ့ ရန ် လိုပါတယ ် ။ 
တတိယ အနေနဲ ့ ၊ ခုတ ် ရမယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ရိုးရာကို ၊မျိုးရိုးဗီဇများကို ထိန ် းသိမ ် းပေးကာ၎ င ် းတို ့ အနေနဲ ့ ရင ် ဆိုင ် လာရမယ ့ ် အနာဂတ ် ဖိစီးမှုများကို ရင ် ဆိုင ် နိုင ် ရန ် လိုပါတယ ် ။ 
နောက ် ဆုံး အနေနဲ ့ ၊ စတုတ ္ ထအနေနဲ ့ ၊ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဘဘာဝမိခင ် ကြီးအား ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် ကုစားရန ် ကုစားရန ် လိုအပ ် တဲ ့ ကိရိယာတွေကို ပေးအပ ် ရန ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မ ရဲ ့ Jigs ဆီ ပြန ် သွားမယ ် ။ 
Jigs ဟာ အိမ ် နားမှာ တွင ် းထဲ လဲကျသွားကာ ကျွန ် မကို ကမ ္ ဘာကြီး တစ ် မျိုးကို ပြခဲ ့ တယ ် ၊ 

ကျွန ် မက အထည ် အလိပ ် အနုပညာရှင ် ပါ ၊ ချည ် ခင ် အလှဆင ် လှုပ ် ရှားမှုကြောင ့ ် အကျယ ် ပြန ့ ် ဆုံး သိလာခဲ ့ ကြတာ ။ 
ချည ် ခင ် အလှဆင ် ခြင ် းဟာ သိုးမွှေးထိုး (သို ့) ကြိုးထိုး အထည ် ကို ထုတ ် ယူပြီး မြို ့ ပြဝန ် းကျင ် မှာ ထည ့ ် တာပါ ၊ နံရံရေး ပုံတွေ (သို ့) ပိုတိကျရရင ် ခွင ့ ် ပြုချက ် ၊ ခွင ့ ် ပြုမိန ့ ် မပါတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀ နှစ ် က ဒါကို စခဲ ့ တော ့ စကားလုံး တစ ် လုံးမှ မရှိခဲ ့ ဘူး ၊ ဒီအကြောင ် း ကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ သဘောထား မရှိခဲ ့ ဘူး ။ ကြီးမားတဲ ့ အမြင ် တွေ မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
ကျွန ် မ မြင ် ချင ် တာဆိုလို ့ ကိုယ ် နေ ့ တိုင ် း မြင ် ရတဲ ့ အေးစက ် တဲ ့ သံမဏိ မျက ် နှာစာမှာ နွေးထွေးတဲ ့ အမွေးပွပွ လူသားလိုဟာ တစ ် ခုခုပါ ။ 
တံခါးလက ် ကိုင ် ကို ထွေးပတ ် တယ ် ။ 
ဒါကို Alpha Piece လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီပေါက ် စနလေးက ကိုယ ့ ် ဘဝလမ ် းကြောင ် းကို ပြောင ် းပစ ် မှာကို မသိသလောက ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ တုံ ့ ပြန ် မှုကို စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ တယ ် ။ 
စိတ ် ဝင ် စားပြီး တွေးမိတာက "" ငါ ဘာထပ ် လုပ ် နိုင ် သေးလဲ ။ "" "အလားတူ တုံ ့ ပြန ် မှုရမယ ့ ် အများ ပိုင ် နက ် မှာ တစ ် ခုခု လုပ ် နိုင ် လား ။" 
ဒါနဲ ့ အိမ ် နားက ယာဉ ် ရပ ် တဲ ့ တိုင ် တွေမှာ ပတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
တုံ ့ ပြန ် မှုက ပြင ် းထန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လူတွေက သူတို ့ ကားတွေကို ရပ ် ၊ ကားတွေထဲက ထွက ် ကာ ငေးကြည ့ ် ကြတယ ် ၊ ခေါင ် းတွေ ကုပ ် ပြီး ငေးကြည ့ ် ကြတယ ် ၊ ပုံကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် ကြ ၊ ဘေးနားမှာ ဓာတ ် ပုံရိုက ် ကြ ၊ ဒါအားလုံးက စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာဖြစ ် ပြီး အနီးဝန ် းကျင ် က တိုင ် တိုင ် းကို လုပ ် ချင ် စိတ ် ပေါက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ပိုလုပ ် လေ တုံ ့ ပြန ် မှုက ပိုပြင ် းထန ် လာလေပါ ။ 
ဒီအချက ် မှာတော ့ ခိုက ် သွားတယ ် ၊ 
ကျွန ် မ စွဲသွားတယ ် ။ 
ဒါက စွဲမက ် စရာပဲပေါ ့ ။ 
စွဲလမ ် းမှု အသစ ် တစ ် ခုတွေ ့ လိုက ် ပြီး မြို ့ ပြဝန ် းကျင ် ဟာ ကျွန ် မရဲ ့ ကစားကွင ် းပေါ ့ ။ 
ဒါက အစောပိုင ် းလက ် ရာ တစ ် ချို ့ ပါ ။ 
သာမန ် ၊ သူလိုငါလို ၊ အကြည ့ ် ရ ဆိုးတာတာင ် မှ မြှင ့ ် တင ် ခြင ် း ၊ သဘောကို အရမ ် းသိချင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ၎ င ် းရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် လက ္ ခဏာ ၊ အသုံးဝင ် မှုကို မဖယ ် ရှားပဲ ၊ သိုးမွှေးထိုးခြင ် းနဲ ့ ကောင ် းမွန ် စွာ ချုပ ် ထားတာကို ပေးရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် ပျော ် စရာပါ ။ 
သက ် မဲ ့ အရာဝတ ္ ထုတွေကို ယူပြီး အသက ် ဝင ် အောင ် လုပ ် ရတာ တကယ ့ ် ပျော ် စရာကြီးပါ ။ 
ဒီတော ့... 
ဒီထဲမှာ ရယ ် စရာ မြင ် ရတယ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့... (ရယ ် သံများ) ဒီအခိုက ် မှာတော ့ ဒါကို အလေးအနက ် လုပ ် ချင ် စိတ ် ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
သရုပ ် ခွဲ ကြည ့ ် ချင ် တယ ် ။ 
သိချင ် ခဲ ့ တာက ဘာလို ့ ကိုယ ့ ် ဘဝကို လွှမ ် းမို ့ းခွင ့ ် ပြုပြီး ဘာလို ့ စိတ ် ထက ် သန ် တယ ် ဆိုတာ ၊ ဘာလို ့ အခြားသူတွေက ဒီလောက ် အပြင ် းအထန ် တုံ ့ ပြန ် တာကိုပါ ။ 
တစ ် ခုခု သဘောပေါက ် လိုက ် တယ ် ။ 
အားလုံးဟာ အဟုန ် ပြင ် းတဲ ့ ဒစ ် ဂျစ ် တယ ် ကမ ္ ဘာမှာ နေထိုင ် ကြပေမဲ ့ ဆက ် စပ ် လို ့ ရတဲ ့ တစ ် ခုခုကို အငမ ် းမရ ၊ တောင ့ ် တဆဲပါ ။ 
အားလုံဟာ ကိုယ ် နေထိုင ် တဲ ့ တရားလွန ် ဖွံ ့ ဖြိုးနေတဲ ့ မြို ့ ကြီးတွေကြောင ့ ် ခံစာချက ် ကင ် းမဲ ့ လာနေတယ ် ထင ် တယ ် ။ လမ ် းဘေးဆိုင ် းဘုတ ် တွေ ၊ ကြော ် ငြာတွေ ၊ ဧရာမ ကားရပ ် တဲ ့ နေရာတွေ ၊ ပြီးတော ့ ဒီဟာတွေကို ညည ် းတောင ် မညည ် းကြတော ့ ဘူးလေ ။ 
သိုးမွှေးထိုး ပတ ် ထားတဲ ့ ကားရပ ် တဲ ့ တိုင ် ကို ကြုံတဲ ့ အခါ ဒါက နေရာလွဲနေပုံရတော ့ ဒီနောက ် တဖြည ် းဖြည ် း ဘာမှန ် းမသိပဲ ဆက ် သွယ ် မှုတစ ် ခုကို တွေ ့ လိုက ် တယ ် ၊ အဲဒီအခိုက ် မှာပါ ။ 
ဒါ ကျွန ် မချစ ် တဲ ့ တဒင ် ္ ဂ ၊ အခြားသူတွေနဲ ့ မျှဝေချင ် တဲ ့ ကာလပါ ။ 
ဒီနေရာမှာ သိလိုစိတ ် က ကြီးထွားလာခဲ ့ တယ ် ။ 
မီးသတ ် ပိုက ် ခေါင ် းကနေ ၊ ကားရပ ် တဲ ့ အမှတ ် အသားတိုင ် တွေကနေ အခြား လုပ ် လို ့ ရတဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေအထိပေါ ့ ။ 
အကြီးစား မကျော ် လွားနိုင ် တဲ ့ တစ ် ခုခု ကျွန ် မလုပ ် နိုင ် လား ။ 
ဒါနဲ ့ ဒါက ဘတ ် စ ် ကား ဖြစ ် ပျက ် ခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် ပါ ။ 
ဒါက ကျွန ် မအတွက ် တကယ ့ ် အပြောင ် းအလဲကိရိယာပါ ။ 
ဒါအတွက ် နှလုံးသားမှာ အမြဲတမ ် း စွဲမက ် စရာ ရှိနေမှာပါ ။ 
ဒီအခိုက ် မှာ ကျွန ် မလက ် ရာကို လူတွေလက ် ခံနေပေမဲ ့ သိပ ် အများကြီးတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ ဒါက သိုးမွှေးထိုးနဲ ့ ပတ ် ထားတဲ ့ အကြီးစားဖြစ ် ပြီး ပထမဆုံး သိုးမွှေးပတ ် ထားမယ ့ ် မြို ့ တော ် ဘတ ် စ ် ကား ဆိုတာ ကျိန ် းသေပေါ ့ ။ 
ဒီအခိုက ် မှာ စိတ ် ဝင ် စားစရာ တစ ် ခုခုကို တွေ ့ ကြုံနေတယ ် (သို ့) မျက ် မြင ် တွေ ့ နေပါတယ ် ။ 
ချည ် ခင ် အလှဆင ် တာကို စခဲ ့ တာဖြစ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ကိုယ ် မပိုင ် တော ့ တာ ကျိန ် းသေပါ ။ 
ဒါက ကမ ္ ဘာအနှံ ့ အဆင ့ ် ရောက ် ပါပြီ ။ 
ဒါကို တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက လူတွေ လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
သိတဲ ့ အကြောင ် းက ကိုယ ် တစ ် ခါမှ မရောက ် ဖူးတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ နေရာ အချို ့ ကို သွားခဲ ့ ပြီး ကားရပ ် တဲ ့ တိုင ် ကိုတွေ ့ ကာ ဒါကို ကိုယ ် မပတ ် ခဲ ့ တာ သိခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ အနုပညာပါတဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် တွေ နောက ် ကိုလိုက ် နေသလို ဒါက မကြာသေးခင ် က လက ် ရာတွေပါ ၊ ချည ် ခင ် အလှဆင ် ခြင ် းရောပါ ။ 
ဒါဟာလည ် း တိုးပွားနေပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မကို ဒီလက ် မှုပညာရဲ ့ ပုန ် းကွယ ် နေတဲ ့ စွမ ် းအားကို ပြသခဲ ့ ပြီး ပြသေးတာက ကျန ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာနဲ ့ အတူ ကိုယ ့ ် မှာရှိခဲ ့ တဲ ့ ဘုံ ဘာသာစကားတစ ် ခု ရှိတာကိုပါ ။ 
ဒါက ဒီကြိုးထိုး ဝါသနာကနေ ဒီမထင ် မရှား ဝါသနာကနေ ၊ ဆက ် သွယ ် မှုရှိမယ ် လို ့ ကိုယ ် ဘယ ် တုန ် းကမှ မထင ် ထားမိတဲ ့ လူတွေနဲ ့ တူညီတဲ ့ အင ် ္ ဂါရပ ် တစ ် ခုကို တွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီနေ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းကို ပြောစဉ ် မှာ ရှင ် တို ့ ကို ပေးသိချင ် တာက ဖုံးကွယ ် နေတဲ ့ စွမ ် းအားကို မထင ် ရှားဆုံး နေရာတွေမှာ တွေ ့ ရှိနိုင ် ပြီး ဖော ် ထုတ ် ခံရဖို ့ စောင ့ ် နေတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုတွေ အားလုံးမှာရှိတာကိုပါ ။ 
လက ် တွေကို တွေးမိရင ် ဒါတွေဟာ ကျွန ် မတို ့ ကို ဆက ် ထားတဲ ့ ကိရိယာတွေပါ ၊ ဒါတွေက လုပ ် နိုင ် စွမ ် းရှိတာတွေက အိမ ် တွေနဲ ့ ပရိဘောဂ ဆောက ် ခြင ် း ၊ ဧရာမ နံရဆေးရေးပန ် းချီတွေဆွဲခြင ် း ၊ အချိန ် အများစုမှာတော ့ ထိန ် းချုပ ် ရေး ကိရိယာနဲ ့ ဆဲလ ် ဖုန ် းကို ကိုင ် ကြတာပေါ ့ ။ 
ဒါကို ကျွန ် မရော လုံးဝကို လိပ ် ပြာမလုံဖြစ ် မိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါကိုတွေးမိရင ် ဒါတွေကို လွှတ ် ချလိုက ် ရင ် ဘာများဖြစ ် လိမ ့ ် လဲ ။ 
ရှင ် တို ့ ဘာလုပ ် မိမလဲ ။ ကိုယ ့ ် လက ် တွေနဲ ့ ဘာကို ဖန ် တီးလိမ ့ ် မလဲ ။ 
ကျွန ် မကို သိုးမွှေးထိုး ဆရာမကြီးလို ့ ထင ် ကြပေမဲ ့ တကယ ် က ကိုယ ့ ် အသက ် ကယ ် ဖို ့ ဆွယ ် တာတစ ် ထည ် မထိုးတတ ် ပါဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ သိုးမွှေးထိုးတာနဲ ့ အရင ် ကမလုပ ် ဖူးတဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာတစ ် ခုခု လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါလုပ ် ဖို ့ စနစ ် တကျ မသင ် ယူခဲ ့ တဲ ့ သဘောအတိုင ် းဆို ကျွန ် မဟာ အနုပညာရှင ် လည ် း မဖြစ ် သင ့ ် ပါဘူး ။ တကယ ် က ကျွန ် မဟာ သင ် ္ ချာအဓိကပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ကျွန ် မအတွက ် ဖြစ ် နိုင ် ချေမရှိဘူး လို ့ ထင ် တယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါကို မကြုံကြိုက ် ခဲ ့ ဘူး ဆိုတာလည ် း သိပါတယ ် ။ 
ဒါ ဖြစ ် ခွင ့ ် ကြုံလာတဲ ့ အခါမှာ မိမိရရ ဆုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒါအတွက ် ကြိုးပမ ် းခဲ ့ ပြီး ယနေ ့ မှာ အလုပ ် လုပ ် နေတဲ ့ အနုပညာရှင ် လို ့ ဂုဏ ် ယူမိပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ အနာဂတ ် ကို တွေးဆစဉ ် ကိုယ ့ ် အနာဂတ ် ဟာ ဒီလောက ် ချုပ ် ရိုးမဲ ့ မဖြစ ် နိုင ် တာ သိလိုက ် ပါ ။ 
တစ ် နေ ့ မှာ ရှင ် တို ့ လည ် း ကျွန ် မလို ငြီးငွေ ့ ပြီး ကိုယ ့ ် ကမ ္ ဘာကို ထာဝရပြောင ် းလဲဖို ့ တံခါးလက ် ကိုင ် ကို သိုးမွှေးထိုးဖြစ ် နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၀ နှစ ် အင ် ္ ဂါနေ ့ မနက ် ခင ် းတစ ် ခုမှာ မြောက ် ကယ ် ရိုလိုင ် းနားက ဘရက ် ဂ ် ခံတပ ် မှာ ကျွန ် တော ် လေထီးခုန ် လေ ့ ကျင ့ ် မှုသွားလုပ ် တယ ် 
ဒါက ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ ဖူးတဲ ့ တခြားဟာတွေလို ပုံမှန ် လေထီးခုန ် လေ ့ ကျင ့ ် ခန ် းတစ ် ခုပါပဲ ကျွန ် တော ် လေထီးခုန ် တပ ် သားဖြစ ် ပြီးကတည ် းကပေါ ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၇ နှစ ် မတိုင ် ခင ် ကပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လေယာဉ ် ကွင ် းထဲကို အစောကြီး ဆင ် းသွားတယ ် ကြည ် းတပ ် ဖြစ ် နေလို ့ အမြဲတမ ် း အစောကြီးသွားရပါတယ ် 
ပုံမှန ် ညဏ ် သစ ် လောင ် း သင ် တန ် းလေးလုပ ် ရတယ ် ပြီးရင ် လေထီးစင ် ဖို ့ သွားရတယ ် ၊ တစ ် ယောက ် က ၀ိုင ် းကူပေးတယ ် 
ပြီးရင ် ခင ် ဗျား တီ-၁၀ လေထီးကို တင ် မယ ် 
သိုင ် းကြိုးတွေကို ဘယ ် လိုတပ ် ထားတယ ် ဆိုတာ ခင ် ဗျားအရမ ် း ဂရုစိုက ် ရပါတယ ် အထူးသဖြင ့ ် ခြေထောက ် နှစ ် ခုကြားထဲထားရတဲ ့ ခြေသိုင ် းကြိုးတွေပါ 
ပြီးရင ် အပိုလေထီးငယ ် ကို တင ် မယ ် ၊ ပြီးတော ့ မှ ကျောပိုးအိတ ် အလေးကြီးကို ပိုးမယ ် 
ပြီးတာနဲ ့ လေထီးခုန ် ကြီးကြပ ် ရေးမှူး ရောက ် လာတယ ် သူက ပြန ် တမ ် းဝင ် အရာရှိမဟုတ ် တဲ ့ လေထီးခုန ် လေ ့ ကျင ့ ် ရေးတွေမှာ အတွေ ့ အကြုံရင ့ ် ကျက ် တဲ ့ သူပါ 
သူက ခင ် ဗျားတို ့ ကို စစ ် ဆေးမယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ညှိလို ့ ရတဲ ့ သိုင ် းကြိုးတွေကို ဆွဲကြည ့ ် မယ ် ပြီးရင ် အကုန ် လုံး တင ် းနေအောင ် လုပ ် မယ ် ခင ် ဗျားတို ့ ရင ် ဘတ ် ကြေသွားလောက ် တဲ ့ အထိပဲ ခင ် ဗျားတို ့ ပခုံးတွေကြေသွားလောက ် တဲ ့ အထိပဲ သူအဲဒီလို တင ် းလိုက ် မှတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ အသံလည ် း မြင ့ ် ပြီး အသံသေးအသံကြောင ် ဖြစ ် သွားရော 
ပြီးရင ် ထိုင ် ပြီးတော ့ ခဏလောက ် စောင ့ ် မယ ် ကြည ် းတပ ် ဆိုတော ့ ဒီလိုပဲ စောင ့ ် ရတယ ် 
ပြီးရင ် လေယာဉ ် ပေါ ် တက ် မယ ် ၊ အဲဒီအတွက ် မတ ် တပ ် ရပ ် မယ ် ၊ ပြီးရင ် တက ် မယ ် လူတန ် းထဲမှာ လေယာဉ ် ဆီကို အိပဲ ့ အိပဲ ့ နဲ ့ ဒီလိုလေးသွားမယ ် ပြီးရင ် လေယာဉ ် တစ ် ဖက ် တစ ် ချက ် က ထိုင ် ခုံတစ ် ဖက ် ဖက ် မှာထိုင ် မယ ် 
ဒီတစ ် ခါတော ့ နည ် းနည ် းပိုကြာအောင ် စောင ့ ် ရတယ ် ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒီတစ ် ခါ လေတပ ် က ကြည ် းတပ ် ကို ဘယ ် လိုစောင ့ ် ရတယ ် ဆိုတာ သင ် ပေးနေလို ့ ပါ 
ပြီးရင ် လေယာဉ ် စထွက ် မယ ် 
အခုလောက ် နဲ ့ တင ် တော ် တော ် လေး အခံရခက ် နေပြီ ဒီလို ခံရအောင ် ပဲ ဒီဇိုင ် း ထုတ ် ထားတယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် အခံရခက ် လို ့ ကို ခုန ် ချချင ် နေပြီ 
တကယ ် ခုန ် ချချင ် လို ့ တော ့ မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါပေမယ ့ ် ခုန ် ချချင ် နေတယ ် 
လေယာဉ ် ထဲရောက ် နေတော ့ လေယာဉ ် နဲ ့ အတူ လိုက ် ပျံနေရတာပေါ ့ မိနစ ် ၂၀ လောက ် အလိုကနေ လေထီးခုန ် ကြီးကြပ ် ရေးမှူးတွေက ခင ် ဗျားတို ့ ကို အမိန ့ ် တွေစပေးမယ ် 
သူတို ့ က မိနစ ် ၂၀ လို ့ စပြောပေးမယ ် ၊ ဒါက အချိန ် နဲ ့ သတိပေးတာပါ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဆက ် ထိုင ် နေ ရသေးတယ ် 
ပြီးရင ် ၁၀ မိနစ ် ပဲ လိုတော ့ တယ ် ဆိုတာပြောမယ ် 
ဒါတွေကိုတော ့ ခင ် ဗျားတို ့ က အလိုက ် သင ့ ် တုန ့ ် ပြန ် နေရတာပေါ ့ 
အားလုံးအတွက ် ယုံကြည ် မှုကိုမြှင ့ ် တင ် ပေးဖို ့ ရယ ် ၊ ခင ် ဗျားတို ့ မကြောက ် ဘူးဆိုတာကို ပြဖို ့ ရယ ် 
ပြီးရင ် "" အသင ့ ် ပြင ် "" လို ့ သူတို ့ ပြောမယ ် ပြီးတာနဲ ့ "" လေထီးခုန ် မယ ့ ် သူတွေ ၊ မတ ် တပ ် ရပ ် "" လို ့ ပြောမယ ် ခင ် ဗျားက လေထီးခုန ် မယ ့ ် လူဆိုရင ် မတ ် တပ ် ရပ ် မယ ် 
ခင ် ဗျားက နေခဲ ့ မယ ့ ် သူဆိုလည ် း မတ ် တပ ် ရပ ် ရတာပါပဲ 
ပြီးရင ် ခင ် ဗျား လေထီးဖွင ့ ် ကြိုးတန ် းကို ချိတ ် မယ ် 
အဲဒီအခိုက ် အတန ့ ် မှာ ခင ် ဗျား စဉ ် းစားမယ ် ၊ "" ဟေး ၊ မှန ် းကြည ့ ် စမ ် း 
ငါသေချာပေါက ် ခုန ် ချရတော ့ မယ ် 
ဒီအချိန ် မှာ ဒါကနေ လွတ ် ဖို ့ ဆိုတာ မဖြစ ် နိုင ် တော ့ ဘူး "" ပေါ ့ သူတို ့ က စစ ် ဆေးမှုတွေ ထပ ် လုပ ် ပေးတယ ် ၊ ပြီးရင ် တံခါးဖွင ့ ် လိုက ် တယ ် 
ဒါဟာ စက ် တင ် ဘာလရဲ ့ အဲဒီ အင ် ္ ဂါနေ ့ မနက ် ခင ် း အချိန ် ပေါ ့ အပြင ် မှာတော ့ တော ် တော ် လေး သာယာတယ ် 
လေကောင ် းလေသန ့ ် တွေ စီးဝင ် လာတယ ် 
လေထီးခုန ် ကြီးကြပ ် ရေးမှူးတွေက တံခါးကို စပြီးစစ ် ဆေးတယ ် 
ပြီးတာနဲ ့ ခုုန ် ဖို ့ အချိန ် ရောက ် ပြီဆိ ် ုရင ် မီးစိမ ် းလေး လင ် းလာမယ ် ၊ လေထီးခုန ် ကြီးကြပ ် ရေးမှူးတွေကလည ် း "" ခုန ် ချ "" လို ့ အော ် တော ့ တာပဲ ပထမဆုံးလူ ခုန ် ချတယ ် ၊ ခင ် ဗျားကတော ့ တန ် းစီနေတဲ ့ အထဲမှာပဲ ရှိသေးတယ ် ခင ် ဗျားက တံခါးဆီကို အိပဲ ့ အိပဲ ့ နဲ ့ သွားမယ ် 
ခုန ် ချတယ ် ဆိုတဲ ့ အသုံးက သိပ ် မဆီလျော ် ပါဘူး ၊ ခင ် ဗျား ပြုတ ် ကျသွားတယ ် ဆိုရင ် ပိုမှန ် မယ ် 
တံခါးအပြင ် ကို ပြုတ ် ကျသွားတာ ခင ် ဗျား လေဂယက ် ထဲ ပြန ် မိနေမယ ် 
ခန ္ ဓာကိုယ ် ကို ပုံသေအနေအထား ဖြစ ် အောင ် ခင ် ဗျား အရင ် လုပ ် ရမယ ် ခေါင ် းကို ရင ် ဘတ ် ဆီ ငုံ ့ မယ ် ၊ လက ် တွေဆန ့ ် ထုတ ် ထားပြီး အပိုလေထီးငယ ် ပေါ ် မှာ လက ် တင ် ထားမယ ် 
ခင ် ဗျား ဒါကို လုပ ် နေတာဟာ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၂၇ နှစ ် မတို ် င ် ခင ် က လေထီးခုန ် တပ ် ကြပ ် ကြီးက ဒီလိုလုပ ် ပါလို ့ သင ် ထားလို ့ ပါ 
ဘာများခြားနားလည ် းဆိုတာတော ့ ကျွန ် တော ် လည ် းမသိဘူး သူကတော ့ ကျိုးကြောင ် းဆီလျော ် နေခဲ ့ ပုံပဲ ဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် ကလည ် း သူများမှားနေမလားဆိုတဲ ့ ယူဆချက ် ကို မစမ ် းသပ ် ခဲ ့ ပါဘူး 
ပြီးရင ် လေထီးပွင ့ ် သွားလို ့ ပြန ် ဆွဲတာကို ခင ် ဗျား စောင ့ ် ရတယ ် ဒါမှ လေထီးပွင ့ ် တယ ် လို ့ ပြောလို ့ ရမှာ 
တကယ ် လို ့ အဲလို ပြန ် ဆွဲ မခံရဘူးဆိုရင ် ခင ် ဗျားလေထီး မပွင ့ ် ဘူး အဲဒါဆို ပြဿနာအသစ ် တွေ အပြံုလိုက ် ကြီးလာပြီ 
ဒါပေမယ ့ ် ခင ် ဗျား လုပ ် ငန ် းစဉ ် အတိုင ် း လုပ ် သွားရင ် ပုံမှန ် အားဖြင ့ ် တော ့ လေထီးက ပွင ့ ် တာပါပဲ 
ပြီးတော ့ ခြေထောက ် သိုင ် းကြိုးတွေ တင ် းမနေရင ် လည ် း အဲဒီအချိန ် မှာ ခင ် ဗျား နောက ် ထပ ် ရင ် ခုန ် စရာတွေ ရလာဦးမှာ 
"" အင ့ ် "" ကနဲနေသွားမယ ် 
ပြီးရင ် ကိုယ ့ ် ပတ ် လည ် ကိုလျှောက ် ကြည ့ ် မယ ် ခင ် ဗျားရဲ ့ စာမတတ ် ခင ် အသိလေးက "" တယ ် မိုက ် ပါလား "" လို ့ ပြောနေမယ ် အခု ခင ် ဗျား ဘယ ် လိုမှ ရှောင ် လို ့ လွှဲလို ့ မရတဲ ့ ဟာ အတွက ် ပြင ် ထားရတော ့ မယ ် 
ခင ် ဗျား မြေကြီးနဲ ့ ရိုက ် မိတော ့ မှာ 
ခင ် ဗျား အချိန ် လည ် း အများကြီး ဆွဲထားလို ့ မရဘူး 
ဘယ ် နေရာကို ထိမယ ် ဆိုပြီးတော ့ လည ် း သေသေချာချာ ဆုံးဖြတ ် ထားလို ့ မရဘူး ခင ် ဗျားထိန ် းနိုင ် ပါတယ ် ဆိုတဲ ့ ပုံစံနဲ ့ သူတို ့ က ဟန ် ဆောင ် နေကြတာ ဒါပေမယ ့ ် ခုတော ့ ခင ် ဗျားကို လွှတ ် ချလိုက ် ကြပြီ 
ဒီတော ့ ဘယ ် နေရာဆင ် းမလဲလို ့ ကြည ့ ် ရတော ့ တာပေါ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို အဆင ် သင ့ ် ဖြစ ် နေအောင ် ပြင ် ထားရတယ ် 
နီးလာပြီဆိုတာနဲ ့ ကျောပိုးအိတ ် ကြီးကို လျှောချတဲ ့ ကြိုးနဲ ့ ခင ် ဗျားရဲ ့ အောက ် ဘက ် ကို လျှောချထားတယ ် ဒါမှ ခင ် ဗျားဆင ် းတဲ ့ အခါ အိတ ် က ခင ် ဗျားပေါ ် ပိမနေမှာ ပြီးရင ် လေထီးဆင ် းရင ် လှိမ ့ ် ချဖို ့ ပြင ် ထားရတယ ် 
အခု ကြည ် းတပ ် က ခင ် ဗျားကို သင ် ပေးထားတယ ် ဆောင ် ရွက ် ချက ် ၅ ချက ် လုပ ် ဖို ့ ပေါ ့... ခြေဖဝါးက ခြေချောင ် းလေးတွေရယ ် ၊ ပေါင ် ရင ် းနဲ ့ ပေါင ် တွင ် းနေရာရယ ် ၊ တင ် ပါးနဲ ့ ရင ် အုပ ် ကြွက ် သား 
ဒီလို ခန ့ ် ခန ့ ် လေးနဲ ့ ဆင ် းလာမယ ် ၊ လှည ့ ် မယ ် ၊ လှိမ ့ ် မယ ် 
ဒါဆို ဘာမှ ထိခိုက ် နာကြင ် စရာ မရှိပါဘူး 
နှစ ် ပေါင ် း ၃၀ ကျော ် လေထီးခုန ် လာခဲ ့ တာ ၊ ကျွန ် တော ် တစ ် ခါမှ ဒီလို မဆင ် းနိုင ် ခဲ ့ ဘူး 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ် အမြဲတမ ် း ဆင ် းလာတဲ ့ ပုံစံကတော ့ သုံးထပ ် တိုက ် ပေါ ် ကနေ ပစ ် ချလိုက ် တဲ ့ ဖရဲသီးလိုပါပဲ (ရယ ် သံများ) 
မြေကြီးပေါ ် ကျပြီဆိုတာနဲ ့ ပထမဆုံးလုပ ် တာက ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် လိုအပ ် နေတာတွေများ ကျိုးပဲ ့ ကုန ် ပြီလားဆိုပြီး ကြည ့ ် ရတာပါ 
ပြီးရင ် ကျွန ် တော ် ခေါင ် းခါမယ ် ပြီးရင ် မေးနေကျ မဆုံးနိုင ် တဲ ့ မေးခွန ် းကို မေးမယ ် "" ငါ ဘာလို ့ များ ဘဏ ် လုပ ် ငန ် းထဲ မဝင ် ခဲ ့ မိတာပါလိမ ့ ် "" ပေါ ့ 
(ရယ ် သံများ) ပြီးရင ် ကျွန ် တော ် ဘေးပတ ် လည ် ကို လျှောက ် ကြည ့ ် မယ ် တခြား လေထီးခုန ် တပ ် သား တယောက ် ယောက ် ကိုတွေ ့ မယ ် လူငယ ် ယောကျ ် ားလေး ဒါမှမဟုတ ် မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် ပေါ ့ သူတို ့ က M-4 ကာဘိုင ် သေနတ ် ကို ဆွဲထုတ ် ကြမယ ် သူတို ့ ရဲ ့ ပစ ္ စည ် းပစ ္ စယတွေကို သိိမ ် းနေမယ ် 
သူတို ့ လုပ ် စရာရှိတာမှန ် သမျှလုပ ် နေကြမယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ထားသမျှကိုပေါ ့ 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် နားလည ် လိုက ် မိတယ ် သူတို ့ စစ ် တိုက ် ဖို ့ သွားရမယ ် ဆိုရင ် လည ် း ကျွန ် တော ် တို ့ သင ် ထားသမျှကို သူတို ့ လုပ ် ကြမှာပဲ ၊ ခေါင ် းဆောင ် တွေပြောတာကို လိုက ် နာကြမှာ 
အဲဒီမှာ ကျွန ် တော ် ထပ ် နားလည ် မိတာက သူတို ့ တိုက ် ပွဲက ပြန ် လာနိုင ် ခဲ ့ ရင ် လည ် း အဲဒါဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ က သူတို ့ ကို ကောင ် းကောင ် း ဦးဆောင ် ခဲ ့ လို ့ ပါပဲ 
ကျွန ် တော ် လုပ ် ခဲ ့ တာတွေရဲ ့ အရေးပါပုံကို ကျွန ် တော ် ပြန ် ပြီး စဉ ် းစားမိတယ ် 
အဲဒီ အင ် ္ ဂါနေ ့ မနက ် မှာ လေထီးခုန ် ခဲ ့ တယ ် ဒါဟာ တခြားတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ၂၀၀၁-ခုနှစ ် စက ် တင ် ဘာလ ၁၁-ရက ် နေ ့ ကပါ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လေယာဉ ် ကွင ် းထဲက စထွက ် ခဲ ့ တုန ် းက အမေရိက ဟာ ငြိမ ် းချမ ် းနေခဲ ့ ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ သတ ် မှတ ် နေရာရောက ် လို ့ ဆင ် းတဲ ့ အခါမှာတော ့ အရာအားလုံးက ပြောင ် းလဲကုန ် ပါပြီ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေးထင ် ခဲ ့ ဖူးတဲ ့ စစ ် တိုက ် ဖို ့ သွားရတဲ ့ အဲဒီလူငယ ် စစ ် သားတွေရဲ ့ ဖြစ ် လာနိုင ် ခြေတွေဟာ သီအိုရီဆန ် ဆန ် ကနေ အခုတော ့ တကယ ့ ် ကို လက ် တွေ ့ ဖြစ ် လာပြီး... ခေါင ် းဆောင ် မှုဟာလည ် း အရေးပါခဲ ့ ပုံရပါတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် အရာအားလုံးပြောင ် းကုန ် ပါပြီ အဲဒီတုန ် းက ကျွန ် တော ် က ၄၆-နှစ ် အရွယ ် ဗိုလ ် မှူးချုပ ် 
ကျွန ် တော ် အောင ် မြင ် ခဲ ့ တယ ် လို ့ ဆိုရပါမယ ် ဒါပေမယ ့ ် ကိစ ္ စတွေက တော ် တော ် လေး ပြောင ် းလဲကုန ် တဲ ့ အတွက ် သိသာတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေ ကျွန ် တော ် လုပ ် ရလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာ... အဲဒီမနက ် မှာ ကျွန ် တော ် မသိခဲ ့ ပါဘူး 
ကျွန ် တော ် က သမားရိုးကျ ခေါင ် းဆောင ် မှုပုံပြင ် တွေနဲ ့ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာပါ ဂတ ် တီစဘတ ် တိုက ် ပွဲက ရောဘတ ် အီး လီ တို ့ ၊ ဂျွန ် ဘူးဖော ့ ဒ ် တို ့ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် က စံနမူနာယူထိုက ် တဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် နဲ ့ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တာပါ 
ဒါက ဗီယက ် နမ ် စစ ် ပွဲတုန ် းက ကျွန ် တော ့ ် အဖေပါ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် ခဲ ့ တာက စစ ် သားဆိုတာ ကြံ ့ ခိုင ် တယ ် ၊ ပါးနပ ် တယ ် ရဲရင ့ ် ပြီး သစ ္ စာရှိတယ ် ပေါ ့... သူတို ့ ဟာ ညာမပြောဘူး ၊ မလိမ ် ဘူး ၊ မခိုးဘူး သူတို ့ ရဲဘော ် ရဲဘက ် တွေကို ဘယ ် တော ့ မှ မစွန ့ ် ပစ ် ဘူး 
တကယ ့ ် ခေါင ် းဆောင ် တွေဆိုတာလည ် း ဒီလိုပဲလို ့ ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် နေတုန ် းပါပဲ 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ့ ် ပထမ စစ ် သက ် ၂၅ နှစ ် အတွင ် းမှာ ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် အတွေ ့ အကြံုတွေ အများကြီးနဲ ့ ကျွန ် တော ် ကြံုခဲ ့ ရတယ ် 
ကျွန ် တော ် ရဲ ့ ပထမဆုံးသော တပ ် ရင ် းမှူးဆိုရင ် ကျွန ် တော ် သူ ့ တပ ် ရင ် းထဲမှာ ၁၈-လေလောက ် လုပ ် ခဲ ့ တယ ် ဗိုလ ် မက ် ခရစ ် စတယ ် နဲ ့ သူပြောဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ စကားဆိုလို ့ ၂၅-မိုင ် လမ ် းလျှောက ် ချီတက ် ပွဲရဲ ့ ၁၈-မိုင ် လောက ် မှာ သူ စက ္ ကန ့ ် ၄၀ လောက ် ကျွန ် တော ့ ် ကို ပယ ် ပယ ် နယ ် နယ ် ဆဲသွားတာလေးတစ ် ခုပါပဲ 
ဒါဟာ တကယ ့ ် အပြန ် အလှန ် ဆက ် ဆံရေးလားဆိုတာတောင ် သိပ ် မသေချာပါဘူး 
ဒါပေမယ ့ ် နောက ် ၂-နှစ ် လောက ် ကြာတော ့ ကျွန ် တော ် တပ ် ခွဲမှှုးဖြစ ် လာတဲ ့ အခါ ကျွန ် တော ် ဗဟိုအမျိုးသားလေ ့ ကျင ့ ် ရေးဌာနကို သွားပြီး 
စစ ် ဆင ် ရေးတစ ် ခုလုပ ် တယ ် ကျွန ် တော ့ ် တပ ် ဖွဲ ့ က အာရုဏ ် ဦးထိုးစစ ် ဆင ် တယ ်... သိတဲ ့ အတိုင ် းပဲ စံပြ အာရုဏ ် ဦးထိုးစစ ် ဆိုတာ ခင ် ဗျားတို ့ တစ ် ညလုံးပြင ် ဆင ် ရတယ ် ၊ စစ ် စချီတဲ ့ နေရာကို သွားရတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် မှာ သံချပ ် ကာယန ္ တရားအဖွဲ ့ ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရှေ ့ ကိုချီတက ် နေတုန ် းမှာပဲ တစ ် ဖွဲ ့ လုံးအပြုတ ် တိုက ် ခံရတယ ် ချက ် ချင ် းကို ပြုတ ် သွားတယ ် လို ့ တောင ် ဆိုချင ် တယ ် 
ဒီလိုလုပ ် ဖို ့ ရန ် သူက ချွေးတစ ် စက ် တောင ် မစို ့ လိုက ် ရဘူး 
တိုက ် ပွဲလည ် းပြီးရော သူတို ့ က ရွေ ့ လျားနိုင ် တဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ပြခန ် းယူလာပြီး သူတို ့ ပြောပြောနေတဲ ့ "" တိုက ် ပွဲပြီးသုံးသပ ် ချက ် "" ဆိုတာကို လုပ ် ကြတယ ် ခင ် ဗျားတို ့ လုပ ် တာ ဘာမှားသွားလဲဆိုတာကို သင ် ပေးဖို ့ ပါ 
သူများကိုအရှက ် ရအောင ် လုပ ် ပေးရတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် မှုပုံစံတစ ် မျိုးပါပဲ 
သူတို ့ က ပိတ ် ကားအကြီးကြီးဆင ် လိုုက ် တယ ် ၊ ပြီးရင ် ခင ် ဗျားကို အကုန ် လုံးပြန ် ပြတယ ် "မင ် းဒါမလုပ ် ခဲ ့ ဘူး ၊ မင ် းဒီဟာမလုပ ် ခဲ ့ ဘူး ၊ စသဖြင ့ ် ပေါ ့" 
ကျွန ် တော ် စိတ ် ဓါတ ် ကျပြီး လှမ ် းထွက ် လာတယ ် ကားဘီးရာထဲက အကြိတ ် ခံထားရတဲ ့ မြွေရဲ ့ ဝမ ် းဗိုက ် လိုပဲ (စိတ ် ဓါတ ် ကိုချံုးချံုးကျလာတယ ်) 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ့ တပ ် ရင ် းမှူးကိုတွေ ့ တော ့ ကျွန ် တော ် သူ ့ ကို စိတ ် ပျက ် အောင ် လုပ ် ထားမိတာနဲ ့ 
တောင ် းပန ် ဖို ့ သွားတာပေါ ့ အဲဒီမှာ သူကပြောတယ ် "" စတန ် လီ ၊ မင ် းလုပ ် တာတော ် တော ် ကောင ် းတယ ် လို ့ ငါထင ် တယ ် ကွ "" ဒီစကားလေး တစ ် ခွန ် းထဲနဲ ့ သူကျွန ် တော ့ ် ကိုပြန ် ဆွဲတင ် တယ ် ၊ ကျွန ် တော ့ ် ကို စိတ ် ဓါတ ် ရေးရာ ပြန ် ထူထောင ် ပေးတယ ် ခေါင ် းဆောင ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကျရှံူးခွင ့ ် ပေးတယ ် ဆိုတာကို သင ် ပေးခဲ ့ တယ ် ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် ကျရှံူးသွားတဲ ့ လူတော ့ ဖြစ ် ခွင ့ ် မပေးပါဘူး 
၉လပိုင ် း ၁၁နေ ့ ကိစ ္ စလည ် းဖြစ ် လာရော ၄၆-နှစ ် ရှိတဲ ့ ဗိိုလ ် မှူးချုပ ် မက ် ခရစ ် စတယ ် လ ် ဟာ ကမ ္ ဘာသစ ် ကြီးတစ ် ခုကို မြင ် လိုက ် ရတယ ် 
ပထမဆုံးကတော ့ ထင ် ရှားသိသာတဲ ့ ၊ ခင ် ဗျား ရင ် းနှီးကျွမ ် းဝင ် နေတဲ ့ အရာတွေ ဖြစ ် တဲ ့ ပတ ် ဝန ် းကျင ် က ပြောင ် းသွားတယ ် အမြန ် နှုန ် း နဲဲ ့ စစ ် ဆေးရေးအလုပ ် တွေ အရာအားလုံးရဲ ့ သိရှိတုန ့ ် ပြန ် နိုင ် မှုတွေက အရမ ် းကို မြန ် လွန ် းနေတယ ် တစ ် ခါတစ ် ခါ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲချက ် တွေက လူတွေ အမှန ် တကယ ် တုံ ့ ပြန ် နိုင ် ဖို ့ ရရှိထားတဲ ့ အချိန ် ထက ် ပိုပြီးမြန ် နေတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ရတဲ ့ အရာအားလုံးအတွက ် စပ ် ဆက ် စဉ ် းစားလုပ ် ကိုင ် ရမယ ့ ် အခြေအနေတွေက မတူဘူးဖြစ ် နေတယ ် 
ပိုပြီးအရေးကြီးတာကတော ့ ကျွန ် တော ် ဦးဆောင ် ရတဲ ့ အဖွဲ ့ က နိုင ် ငံ ၂၀ ကျော ် လောက ် မှာ ပြန ့ ် နေတာ 
အရေးပါတဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေအားလုံးနဲ ့ အခန ် းလေးတစ ် ခန ် းထဲမှာ ဆုံးဖြတ ် ချက ် တစ ် ခု အတူတူ ချဖို ့ သူတို ့ မျက ် လုံးကိုစိုက ် ကြည ့ ် ၊ သူတို ့ ယုံကြည ် မှုကို တည ် ဆောက ် ပေးပြီး သူတို ့ ဆီက ယုံကြည ် ကိုးစားမှုကို အဲဒီလိုယူရမယ ့ ် အစား အခု ကျွန ် တော ် က ပျံ ့ ကျဲနေတဲ ့ တပ ် ဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ ကို ဦးဆောင ် ရတာဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တခြားနည ် းပညာတွေကို သုံးလာရတယ ် 
ကျွန ် တော ် ဗီဒီယို အစည ် းအဝေးတွေ သုံးရတယ ် ၊ အင ် တာနက ် ကနေ စာရိုက ် စကားပြောရတယ ် အီးမေးလ ် တွေသုံးရတယ ် ၊ ဖုန ် းတွေခေါ ် ရတယ ် ကျွန ် တော ် သုံးတတ ် တာမှန ် သမျှ အကုန ် သုံးခဲ ့ ရတယ ် သာမန ် ဆက ် သွယ ် နိုင ် ဖို ့ တင ် မကဘူး ခေါင ် းဆောင ် မှုအတွက ် ရောပဲ 
၂၂-နှစ ် အရွယ ် လောက ် လူငယ ် လေးက တစ ် ယောက ် တည ် း လုပ ် နေပြီး ကျွန ် တော ် နဲ ့ မိုင ် ပေါင ် းထောင ် ချီ အကွာကနေ သူ ့ ကိုယ ် သူယုံကြည ် မှုအပြည ့ ် နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ဆီ လှမ ် းဆက ် သွယ ် ရတယ ် 
ကျွန ် တော ် ကလည ် း သူတို ့ ကို ယုံကြည ် ကိုးစားရသလို ၊ သူတို ့ ကလည ် း အပြန ် အလှန ် ပါပဲ 
ကျွန ် တော ် က သူတို ့ ရဲ ့ ယုံကြည ် သက ် ဝင ် မှုကိုလည ် း တည ် ဆောက ် ပေးရတယ ် 
ဒါဟာ ခေါင ် းဆောင ် မှု ပုံစံသစ ် တစ ် မျိုးပါပဲ ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် ပြောရရင ် ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စစ ် ဆင ် ရေးတစ ် ခုလုပ ် တုန ် းကဆို နေရာအများကြီးကနေ ပူးပေါင ် းဆောင ် ရွက ် ခဲ ့ ရတယ ် 
အခွင ့ ် အရေးတစ ် ခုခု ဘွားခနဲပေါ ် လာရင ်... လူအားလုံးအတူတကွရှိနေအောင ် လုပ ် ဖို ့ အချိန ် မရှိဘူး 
ဒါကြောင ့ ် ရှုပ ် ထွေးပြီး တန ် ဖိုးရှိတဲ ့ စစ ် ရေးသတင ် းတွေကိုပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ စုရတယ ် တစ ် ခုခုလုပ ် ဖို ့ စွမ ် းရည ် တွေကို အဆင ် သင ့ ် ပြင ် ထားရတယ ် 
အရမ ် းမှားယွင ် းထိခိုက ် လွယ ် တယ ် ၊ အထက ် အရာရှိအဆင ့ ် ဆင ့ ် ကို သတင ် းပြန ် ပို ့ ပြီး ဒါဟာ လုံးဝလုပ ် သင ့ ် တဲ ့ ကိစ ္ စပါဆိုတာ ယုံကြည ် လာအောင ် ပြောရတယ ် ဒါတွေအားလုံးကို အီလက ် ထရောနစ ် စနစ ် တွေ ကြားခံပြီး လုပ ် နေရတာ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကျရှူံးခဲ ့ တယ ် 
မစ ် ရှင ် က အလုပ ် မဖြစ ် ခဲ ့ ဘူး 
အဲဒီတော ့ အခု ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ခဲ ့ ရတာက ကျွန ် တော ် လှမ ် းပြီးတော ့ အဲဒီအဖွဲ ့ ရဲ ့ ယုံကြည ် ကိုးစားမှုကို ပြန ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ ကြိုးစားခဲ ့ ရတယ ် သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ယုံကြည ် မှုကို ပြန ် တည ် ဆောက ် ပေးရတယ ်... ကျွန ် တော ် နဲ ့ သူတို ့ ကြား ၊ သူတို ့ နဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ကြားမှာ ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အထက ် အရာရှိတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြားမှာ အဖွဲ ့ တစ ် ခုအနေနဲ ့.. အချင ် းချင ် း အနီးကပ ် မရှိပဲ အပြန ် အလှန ် ယုံကြည ် လာအောင ် လုပ ် ဖို ့ ဆိုတာ 
လိုအပ ် ချက ် အသစ ် လုံးလုံးဖြစ ် နေတယ ် 
ပြီးတော ့ လူတွေကလည ် းပြောင ် းလဲကုန ် ပြီ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကတော ့ ထင ် မယ ် ၊ ကျွန ် တော ် ဦးဆောင ် တဲ ့ အဖွဲ ့ ဟာ သံမဏိရောင ် မျက ် လုံးတွေ ကျွဲခုံးထနေတဲ ့ လက ် သီးဆုပ ် ကြီးတွေနဲ ့ ကွန ် မန ် ဒိုတွေက ထူးပေ ့ ဆန ် းပေ ့ ဆိုတဲ ့ လက ် နက ် ကြီးတွေ ကိုင ် ထားမယ ် လို ့ ထင ် ကောင ် းထင ် နေကြမယ ် 
တကယ ့ ် အမှန ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် ဦးဆောင ် ခဲ ့ ရတဲ ့ အဖွဲ ့ အများစုက ခင ် ဗျားတို ့ တွေနဲ ့ တစ ် ပုံစံတည ် းပါပဲ 
ယောင ် ္ ကျားတွေ ၊ မိန ် းမတွေ ၊ လူငယ ် တွေ ၊ လူကြီးတွေ... စစ ် တပ ် ထဲကတင ် မဟုတ ် ဘူး ၊ တခြားအဖွဲ ့ အစည ် းတွေကရောပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီိ တာဝန ် ချလိုက ် တဲ ့ ဒီလူအများစုဆိုရင ် သိပ ် တောင ် ရင ် းနှီးတာမဟုတ ် ဘူး 
ဒါကြောင ့ ် အမိန ့ ် တွေပေးနေရမယ ့ ် အစား ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ အခု အများသဘောတူညီမှုကို တည ် ဆောက ် နေတာ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ တူညီတဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အသိ ရှိလာအောင ် တည ် ဆောက ် နေကြတာ 
အကြီးမားဆုံး ပြောင ် းလဲမှုကတော ့ မျိုးဆက ် မတူညီတာကို နားလည ် ပေးရတာပဲ ဖြစ ် မယ ် အသက ် အရွယ ် တွေက အများကြီးကွာဟသွားတယ ် 
ကျွန ် တော ် ရိန ် းဂျားတပ ် စုတစ ် စုနဲ ့ အတူသွားနေတယ ် အာဖဂန ် နစ ် စတန ် စစ ် ဆင ် ရးတစ ် ခုမှာတုန ် းက အဲဒီစစ ် ဆင ် ရေးမှာ တပ ် စုထဲက တပ ် ကြပ ် ကြီးတစ ် ယောက ် က သူ ့ လက ် တစ ် ဝက ် လောက ် ဆုံးရှူံးသွားတယ ် တာလီဘန ် လုပ ် လက ် ပစ ် ဗုံးတစ ် လုံးကို ရန ် သူဘက ် ကိုပြန ် ကောက ် အပစ ် လိုက ် မှာ ဖြစ ် သွားတာ သူ ့ ခြေလျင ် တိုက ် ခိုက ် ရေးအဖွဲ ့ ထဲကို လက ် ပစ ် ဗုံးက ကျလာလို ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ စစ ် ဆင ် ရေးအကြောင ် း ပြောဖြစ ် ကြတယ ် စကားပြောပြီးတာနဲ ့ ဒီလိုတပ ် ဖွဲ ့ တွေကို ကျွန ် တော ် လုပ ် နေကျအတိုင ် း ကိစ ္ စတစ ် ခု လုပ ် လိုက ် တယ ် 
"" မင ် း ၉လပိုင ် း ၁၁ရက ် နေ ့ တုန ် းက ဘယ ် မှာရောက ် နေလဲ "" လို ့ ကျွန ် တော ် ကမေးတယ ် အနောက ် မှာရှိတဲ ့ လူငယ ် ရိန ် းဂျားတစ ် ယောက ် က.. ဆံပင ် ဖရိုဖရဲနဲ ့ ၊ မျက ် နှာကနီပြီး လေတိုက ် ခံထားရတယ ် အေးစက ် တဲ ့ အာဖဂန ် လေထုအောက ် မှာ တိုက ် ပွဲဝင ် ထားရတဲ ့ ပုံ သူက "" ကျွန ် တော ် အဲဒီတုန ် းက ၆-တန ် းမှာပါ "" လို ့ ပြောတယ ် အဲဒါက ကျွန ် တော ့ ် ကို ပြန ် သတိပေးလိုက ် တယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ က တပ ် ဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ ကို ဦးဆောင ် နေတာ အဲဒီအဖွဲ ့ မှာ တူညီတဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် အသိရှိရမယ ် တူညီတဲ ့ သတိတရား ရှိရမယ ် ဒါပေမယ ့ ် မတူညီတဲ ့ အတွေ ့ အကြံုတွေတော ့ ရှိကြမှာပဲ ကိစ ္ စအတော ် များများမှာတော ့ အဲဒါကိုပဲ မတူညီတဲ ့ ဝေါဟာရနဲ ့ လုံးဝဥသုံ ကွဲပြားခြားနားတဲ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုအစုလို ့ ဒီဂျစ ် တယ ် မီဒီယာ အသုံးအနှုံးနဲ ့ ပြောရပါမယ ် ကျွန ် တော ် နဲ ့ တခြားသော အထက ် ခေါင ် းဆောင ် များမှာ ရှိနေတဲ ့ တတ ် ကျွမ ် းမှုတွေနဲဲ ့ ကွဲပြားပါတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးမှာ တူညီတဲ ့ အသိသဘောလေးရှိဖို ့ ပဲလိုတယ ် 
ဒီအသိလေးကလည ် း တစ ် စုံတစ ် ခုကို ပြန ် ထုတ ် ပေးတယ ် အဲဒါကို ကျွန ် တော ် က တတ ် ကျွမ ် းမှုတွေ ပြန ် နေရာချတာလို ့ ခေါ ် မယ ် ဘာလို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အောက ် ခြေပိုင ် းမှာ ပြောင ် းလဲမှုတွေ အများကြီး ရှိနေတယ ် နည ် းပညာ ၊ နည ် းဗျူဟာ စတာတွေပေါ ့ ရုတ ် ချည ် းဆိုသလိုပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ကိုင ် ရင ် းကြီးပြင ် းလာတဲ ့ အရာတွေဟာ ဒီအဖွဲ ့ က လုပ ် နေတဲ ့ အရာတွေ လုံးလုံး မဟုတ ် တော ့ ဘူး 
ဒါဆိုရင ် ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ဟာ ဘယ ် လိုနည ် းနဲ ့ ဆက ် လက ် ယုံကြည ် စိတ ် ချခံရအောင ် ၊ တရားဝင ် ခေါင ် းဆောင ် ဆက ် ဖြစ ် နေအောင ် လုပ ် မလဲ သူတို ့ မလုပ ် ဖူးဘူးလေ ခင ် ဗျားဦးဆောင ် နေရတဲ ့ လူတွေ လုပ ် တတ ် တဲ ့ ဟာတွေကို 
ဒါဟာ ခေါင ် းဆောင ် မှုဆိုင ် ရာ စိန ် ခေါ ် ချက ် အသစ ် စက ် စက ် ပဲ 
အဲဒါက ကျွန ် တော ့ ် ကို ပိုပြီးပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် းနေလာအောင ် တွန ် းအားပေးတယ ် ပိုပြီးနားထောင ် လိုစိတ ် ရှိလာအောင ် အောက ် ခြေကနေ ပြန ် ညွွန ် ကြားလမ ် းပြပေးတာမျိုး ပိုလိုလားလာအောင ် တွန ် းအားပေးတယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ထပ ် ပြောရရင ် ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးက တစ ် ခန ် းထဲမှာ အတူတူရှိနေတာမဟုတ ် ဘူးလေ 
နောက ် တစ ် ခုက 
ခင ် ဗျားနဲ ့ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေအပေါ ် မှာ အကျိုးသက ် ရောက ် မှုတွေရှိနေတယ ် 
အကျိုးသက ် ရောက ် မှုက တစ ် စစနဲ ့ ပွားလာမှာ 
ခင ် ဗျားတို ့ ဘတ ္ တရီကို သုံးပြီးတိုင ် း ပြန ် မချိန ် ဘူး ၊ ပြန ် အားမသွင ် းဘူးဆိုရင ် ပေါ ့ 
အီရက ် မှာတုန ် းက တစ ် ညမှာ ကျွန ် တော ် ဖန ် သားပြင ် တစ ် ခုရှေ ့ မှာရပ ် ပြီး ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ အထက ် အရာရှိ တစ ် ယောက ် နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ တပ ် ဖွဲ ့ တစ ် ဖွဲ ့ တိုက ် ပွဲဆင ် နေတာကို ကြည ့ ် တယ ် 
သူ ့ သားက ကျွန ် တော ် တို ့ တပ ် ဖွဲ ့ ထဲမှာဆိုတာ ကျွန ် တော ် မှတ ် မိတယ ် 
ဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က "" ဂျွန ် ၊ ခင ် ဗျားသား ဘယ ် မှာလဲ ၊ နေကောင ် းလား "" လို ့ မေးလိုက ် တယ ် သူက "" သူနေကောင ် းပါတယ ် ။ မေးတဲ ့ အတွက ် ကျေးဇူးပဲ "" လို ့ ပြောတယ ် ကျွန ် တော ် က "" သူအခုဘယ ် မှာလဲ "" လို ့ ထပ ် မေးတယ ် သူက ဖန ် သားပြင ် ကို လက ် ညှိုးထိုးပြီး "" သူ အဲဒီတိုက ် ပွဲထဲမှာပါ "" လို ့ ပြောတယ ် စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ရဲ ့ ညီအစ ် ကို ၊ အဖေ သမီး ၊ သား ၊ ဇနီး တွေ မျက ် မှောက ် တိုက ် ပွဲဝင ် နေတာကို ကြည ့ ် နေရတယ ် အဲဒီအတွက ် လည ် း ခင ် ဗျား ဘာမှ မလုပ ် ပေးနိုင ် ဘူး 
အဲဒါကို သိနေရတာ ကာလကြာလာတယ ် လို ့ တွေးကြည ့ ် ပါ 
ဒါဟာခေါင ် းဆောင ် တွေအပေါ ် တစစ ပိလာနေတဲ ့ ဖိအားအသစ ် ပါပဲ 
ဒါကြောင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ က အချင ် းချင ် း စောင ့ ် ကြည ့ ် ပြီး ဂရုစိုက ် ကြရမယ ် 
ကျွန ် တော ် က ရင ် းနှီးပတ ် သက ် မှုအကြောင ် းကို အများဆုံး နားလည ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ သေချာတယ ် 
ဒါဟာ ကြွက ် သားအရွတ ် လိုပဲလို ့ ကျွန ် တော ် နားလည ် တယ ် အဲဒါက တပ ် ဖွဲ ့ ကို ထိန ် းထားပေးတာ 
ကျွန ် တော ် ရဲ ့ စစ ် မှုထမ ် းကာလ အတော ် များများကို ရိန ် းဂျားတပ ် ရင ် းမှာ ကုန ် လွန ် ကြီးပြင ် းခဲ ့ တာပါ 
မနက ် တိုင ် း ရိန ် းဂျားတပ ် ရင ် းမှာ ၂၀၀၀ မက ရှိတဲ ့ ရိ ် န ် းဂျားတိုင ် းဟာ ၀ါကျ ၆-ကြောင ် းပါတဲ ့ ရိန ် းဂျားသစ ္ စာကို ဆိုကြတယ ် 
အဲဒီထဲက တစ ် ကြောင ် းကို ခင ် ဗျားတို ့ သိချင ် သိမယ ် ၊ ဘာပြောထားလဲဆိုတော ့ "" ရန ် သူလက ် ထဲကို ကျရောက ် မယ ့ ် လဲကျသွားတဲ ့ ရဲဘော ် တစ ် ယောက ် ကို ငါဘယ ် တော ့ မှ မစွန ့ ် ပါ "" တဲ ့ 
ဒါ စိတ ် မပါပဲရွတ ် နေတဲ ့ မန ္ တာန ် မဟုတ ် ပါဘူး ဒါ ကဗျာတစ ် ပုဒ ် လည ် းမဟုတ ် ဘူး 
ဒါ ကတိတစ ် ခုပဲ 
ရိန ် းဂျား တိုင ် းက တခြား ရိန ် းဂျားတွေကို ကတိပေးနေတာ ဘာပဲဖြစ ် နေဖြစ ် နေ ၊ ဘယ ် လောက ် ပဲ ငါ ပေးဆပ ် ရပါစေ မင ် းငါ ့ ကို လိုအပ ် နေရင ် ငါလာခဲ ့ မယ ် ရိန ် းဂျားတိုင ် းဟာ ဒီတူညီတဲ ့ ကတိကို တခြား ရိန ် းဂျားတိုင ် းဆိီကနေ ရကြတယ ် 
တွေးကြည ့ ် ကြစမ ် းပါ ၊ ဒါဟာ သာမန ် ထက ် လွန ် ကဲတဲ ့ စွမ ် းအားရှိပါတယ ် 
ဒါဟာ လက ် ထပ ် မင ် ္ ဂလာ သစ ္ စာဆိုတာထက ် တောင ် ပိုပြီး စွမ ် းအားကြီးပါတယ ် 
သူတို ့ ဟာ အဲဒီအတိုင ် း ရှင ် သန ် သွားကြတယ ် ၊ ဒီရှင ် သန ် မှုကပဲ ဒီသစ ္ စာတရားကို ထူးခြားတဲ ့ စွမ ် းအား ပြန ် ပေးတယ ် 
သူတို ့ ကို ပေါင ် းစည ် းပေးထားတဲ ့ ဒီအဖွဲ ့ အစည ် းပုံစံ ဆက ် ဆံရေးဟာ အံ ့ သြစရာကောင ် းလှပါတယ ် 
ပြီးတော ့ လူအချင ် းချင ် း ရင ် းနှီးပတ ် သက ် မှုက ပိုလို ့ တောင ် အရေးကြီးတယ ် ဆိုတာ ကျွန ် တော ် သိခဲ ့ ရတယ ် 
၂၀၀ရ-ခုနှစ ် အာဖဂန ် နစ ် စတန ် မှာတုန ် းက ကျွန ် တော ် တို ့ ခက ် ခဲတဲ ့ စစ ် ဆင ် ရေးတစ ် ခုမှာ ကျွန ် တော ့ ် မိတ ် ဆွေဟောင ် းတစ ် ယောက ် ကျွန ် တော ် နှစ ် ပေါင ် းများစွာ သူနဲ ့ အတူလက ် တွဲခဲ ့ တယ ် ကျွန ် တော ့ ် စစ ် မှုထမ ် းကာလ နေရာတော ် တော ် များများပဲ... ကျွန ် တော ် က သူ ့ ကလေးတွေထဲကတစ ် ယောက ် ရဲ ့ ခေါင ် းကိုင ် ဖခင ် လည ် းဖြစ ် တယ ် သူက စာအိတ ် ကလေးနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ဆီ စာလေးတစ ် စောင ် ပို ့ လိုက ် တယ ် အထဲမှာ ရှာမန ် ကနေ ဂရန ့ ် ဆီ ပြောထားတဲ ့ စာလေးတစ ် ကြောင ် းပါတယ ် ပြောထားတာက "" ငါအကြပ ် အတည ် းဆိုက ် နေတဲ ့ အခါမှာ မင ် းသာ ရှင ် နေဦးမယ ် ဆိုရင ် မင ် းလာဖြစ ် အောင ် လာမယ ် ဆိုတာ ငါသိနေတယ ် "" တဲ ့ ဒီလို ရင ် းနှီးပတ ် သက ် မှုဟာ ၊ ကျွန ် တော ့ ် အတွက ် တော ့ စစ ် မှုထမ ် းကာလ နေရာအတော ် များများမှာ အရေးပါလာခဲ ့ တာချည ် းပါပဲ 
ဒါကို ပေးရမယ ် ဆိုတာကိုလည ် း ကျွန ် တော ် နားလည ် ခဲ ့ တယ ် ဒီလို ပတ ် ဝန ် းကျင ် မျိုးမှာပေါ ့ ခက ် ခဲကြမ ် းတမ ် းတယ ် လေ 
ဒါဟာ ကျွန ် တော ် လျှောက ် လှမ ် းခဲ ့ ရတဲ ့ ခရီးပါပဲ 
ပြီးဆုံးမသွားဖို ့ လည ် း ကျွန ် တော ် မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် ယုံကြည ် မိလာတာကတော ့ ခေါင ် းဆောင ် တွေဟာ မကောင ် းပါဘူး ၊ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သူတို ့ ဟာ မှန ် ကန ် ကြလို ့ ပါ သူတို ့ က ကောင ် းတယ ် ဆိုရင ် တော ့ သူတို ့ ဟာ လေ ့ လာလိုစိတ ် ရှိလို ့ ၊ ယုံကြည ် စိတ ် ရှိလို ့ ပါ 
ဒါဟာ လွယ ် ကူတဲ ့ ကိစ ္ စတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး 
ဟို လျှပ ် စစ ် ကြွက ် သားပုံဖော ် စက ် လို တော ့ ဘယ ် ဟုတ ် မလဲဗျာ တစ ် လကို ၁၅ မိနစ ် လောက ် လုပ ် လိုက ် တာနဲ ့ ခင ် ဗျား ဗိုက ် ကြွက ် သားအဖုအထစ ် တွေ ရလာသလိုပေါ ့ 
(ရယ ် သံများ) အမြဲတမ ် းတော ့ တရားမျှတ မနေပါဘူး 
ခင ် ဗျားအတိုက ် ချခံရနိုင ် တယ ် နာကြင ် မယ ် အမာရွတ ် တွေကျန ် နိုင ် တယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ခင ် ဗျားသာ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ဆိုရင ် ခင ် ဗျားကို မှီခိုနေကြသူတွေက ခင ် ဗျားကို ကူညီကြလိမ ့ ် မယ ် 
ခင ် ဗျားသာ ခေါင ် းဆောင ် တစ ် ယောက ် ဆိုရင ် ခင ် ဗျားကို အားကိုးတဲ ့ သူတွေက ခင ် ဗျား စိတ ် ဓါတ ် ကြံ ့ ခိုင ် နေဖို ့ ကို လိုလားကြမှာပါ 
အားလုံးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကလေးဆန ် တယ ် လို ့ ပြောခံရတာ ထုံးစံပါပဲ ။ 
တာဝန ် မကျေတဲ ့ အပြုအမူတွေ လုပ ် မိတိုင ် း ၊ ဒါမှမဟုတ ် အမေရိကန ် ဖြစ ် ကြောင ် းပြတဲ ့ အမူအရာတစ ် ခုခုကို ကလေးဆန ် တယ ် ဆိုပြီး အခေါ ် ခံရတယ ် ၊ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ခုဒီအဖြစ ် အပျက ် တွေကို တစ ် ချက ် ကြည ့ ် ရအောင ် နယ ် ချဲ ့ ဝါဒီနဲ ့ ကျူးကျော ် မှု ၊ ကမ ္ ဘာစစ ် ၊ ဂျော ့ ချ ် ဒဗလျူဘုရှ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကိုယ ် မေးကြည ့ ် ပါဦး ။ ဘယ ် သူ ့ မှာ တာဝန ် ရှိသလဲ ။ လူကြီးတွေပဲ ။ 
ကဲ ၊ အခုကလေးတွေဘာတွေ လုပ ် ပြီးထားလဲ ။ 
ဟုတ ် ပြီ ၊ အန ် နီဖရန ့ ် ခ ် က သန ် းနဲ ့ ချီတဲ ့ လူတွေကို ဟိုလိုကော ့ စ ် က သူ ့ အကြောင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဟတ ် ထိအောင ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ၊ 
ရူဘီဘရစ ် ဂျ ် စ ် က အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာ လူဖြူလူမည ် းခွဲခြားတာကို ရပ ် အောင ် ကူခဲ ့ တယ ် ၊ 
ပြီးတော ့ ခုလတ ် တလောမှာတင ် ၊ ချာလီဆင ် ပဆင ် က ဟေတီအတွက ် 
အသက ် အရွယ ် ဆိုတာ ဒီနေရာမှာ လုံးဝ ဘယ ် လိုမှကို မဆိုင ် တဲ ့ အရာဖြစ ် သွားပြီ ။ 
ကလေးဆန ် တယ ် လို ့ အခေါ ် ခံရတဲ ့ အပြုအမူတွေက 
အရင ် တုန ် းက ကြီးကျယ ် တဲ ့ စီမံကိန ် းတွေ ရှိရင ် ရှိခဲ ့ လိမ ့ ် မယ ် ၊ 
ဖြစ ် နိုင ် ချေရဲ ့ ကန ့ ် သတ ် မှုတွေကို တွန ် းကန ် ဖို ့ ထောက ် ပံ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကလေးဖန ် တီးတဲ ့ ဖန ် သားဆိုတဲ ့ အစီအစဉ ် တစ ် ခုရှိတယ ် ၊ 
ဒါမှမဟုတ ် အီတာလျံ ပန ် းအိုးတွေပေါ ့ ၊အသည ် းကွဲနေတဲ ့ မြွေနိုင ် ငံတော ် နဲ ့ 
ပြီးတော ့ ယုံကြည ် မှုနဲ ့ အများကြီးဆိုင ် နေတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် အဲဒါပဲ ပြတ ် လပ ် နေတာ ဖြစ ် မယ ် ။ 
အခု ၊ တစ ် ယောက ် ယောက ် ကို မယုံကြည ် ဘူးဆိုလို ့ ရှိရင ် ၊ သူတို ့ အပေါ ် မှာ ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေ ထားတတ ် တယ ် ၊ ဟုတ ် တယ ် ဟုတ ် ။ 
သူပြန ် မပေးမချင ် းပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
ပျံ ့ နှံနေတဲ ့ သဘောထားကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေကို ကလေးတွေအပေါ ် မှာ ထားထားပုံရတယ ်ကျောင ် းရဲ ့ အင ် တာနက ် သုံးပုံကို ကန ့ ် သတ ် ချက ် တွေအထိပေါ ့ ။ 
ကလေးတွေမှာ စည ် းမျဉ ် းကို ဖန ် တီးဖို ့ ပြောခွင ့ ် ဆိုတာ လုံးဝ ၊ ဒါမှမဟုတ ် နည ် းနည ် းလေးပဲ ရှိတဲ ့ အရာပါ ၊ သဘောထားတွေက တကယ ် ကြီးကို အပြန ် အလှန ် ဖြစ ် သင ့ ် တဲ ့ အချိန ် မှာပေါ ့ ၊ 
အခု ၊ ဘယ ် ဟာက ကန ့ ် သတ ် ချက ် ထက ် တောင ် ပိုဆိုးလဲဆိုတော ့ လူကြီးတွေက ကလေးတွေရဲ ့ စွမ ် းဆောင ် ရည ် ကို အထင ် သေးတတ ် တာပဲ ။ 
“ျWheels on the Bus Go Round and Round ” ဆိုတဲ ့ ကလေးသီချင ် းတွေကို နားထောင ် နေခဲ ့ တဲ ့ အချိန ် မှာပေါ ့ ။ 
ကျေးဇူးပဲ ဘီလ ် ဂိတ ် ၊ ကျေးဇူးပဲ မေမေ ။ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် မက စာအုပ ် ထုတ ် ချင ် တယ ် ။ 
ကလေးတစ ် ယောက ် က စာအုပ ် ထုတ ် ချင ် တယ ် ဆိုတဲ ့ ဒါမှမဟုတ ် မကြီးလာမချင ် း စောင ့ ် ဦးလို ့ ပြောမယ ့ ် အစား ၊ ကျွန ် မမိဘတွေက တကယ ့ ် ကို အားပေးကူညီခဲ ့ ကြတယ ် လေ ။ 
ကလေးစာအုပ ် ထုတ ် ဝေသူကြီး တစ ် ယောက ် က သဘာဝမကျဘဲ ပြောခဲ ့ တာက သူတို ့ က ကလေးတွေနဲ ့ အလုပ ် မလုပ ် ဘူးဆိုပဲ ။ 
ထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ ပညာရေးဝန ် ထမ ် းတွေကို ဟောပြောတာ ၊ 
လူရွယ ် တွေထက ် ကလေးတွေက အရမ ် းကောင ် းနေတာဆိုတာလေ ။ 
ကလေးတွေက ကြီးပြင ် းလာရင ် ခုဒီမှာရှိနေတဲ ့ လူတွေလို လူကြီးတွေပဲ ဖြစ ် လာကြမှာပါ ။ 
ခုဒီမှာရှိနေတဲ ့ လူတွေလိုပဲတဲ ့ လား ၊ တကယ ် လား ။ 
နည ် းနည ် းလေးတော ့ စိန ် ခေါ ် မှုရှိတဲ ့ အရာပေါ ့ ၊ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ မျိုးဆက ် သစ ် တွေနဲ ့ ခေတ ် သစ ် က ကြီးထွားဖွံ ့ ဖြိုးလာပြီး အရင ် ကဟာတွေထက ် ပိုကောင ် းလာလို ့ ပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အမှောင ် ခေတ ် မှာနေနေတာ မဟုတ ် တော ့ ဘူးလို ့ အကြောင ် းပြရာလည ် း ရောက ် တယ ် လေ ။ 
ကလေးတွေအတွက ် အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ ဖန ် တီးပေးဖို ့ ဆိုတာ တကယ ် ကြီးကို အရေးကြီးပါတယ ် ။ အဲလိုဖြစ ် မယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် မတို ့ တွေကြီးပြင ် းလာပြီး လူကြီးတွေကို အနိုင ် ယူပစ ် လို ့ ရပြီပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ)အားလုံးပဲ ကလေးတွေကို နားထောင ် ပေးပြီး ကလေးတွေဆီကနေ သင ် ယူဖို ့ လိုပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကို ယုံကြည ် ပြီး ကျွန ် မတို ့ ဆီကနေ ပိုပိုပြီး မျှော ် လင ့ ် ပေးကြပါ ။ 
ဒီဟာက ငယ ် ဘဝကို တစ ် ခါပြန ် သွားဖို ့ ပါ ပါတယ ် လေ ၊ 
အခု ၊ ကမ ္ ဘာကြီးက အခွင ့ ် အလမ ် းတွေ လိုအပ ် နေပါပြီ ။ 
ကလေးတွေကလည ် း ဦးဆောင ် ဖို ့ နဲ ့ အောင ် မြင ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတွေလိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) ကျေးဇူးပါ ၊ ကျေးဇူးပါပဲ ။ 

Modern Love ပင ် တိုင ် ဆောင ် းပါးမှာ ဒီနှစ ် ဇန ် နဝါရီက ပုံနှိပ ် ထုတ ် ဝေခဲ ့ တယ ် ။ 
"တစ ် ယောက ် ယောက ် နဲ ့ ချစ ် ကြိုက ် ဖို ့ ၊ ဒါလုပ ် လိုက ် ပါ" 
ဆောင ် းပါးက လက ် တွေ ့ ခန ် းမှာ စိတ ် ကူးယဉ ် အချစ ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ ပုံစံထုတ ် ထားတဲ ့ စိတ ် ပညာ ဆိုင ် ရာ လေ ့ လာမှု အကြောင ် းနဲ ့ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ နွေဦးတစ ် ညက ကိုယ ် တိုင ် လေ ့ လာမှုကို စမ ် းသပ ် တဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အတွေ ့ အကြုံပါ ။ 
ဒီတော ့ လုပ ် နည ် းစနစ ် က အတော ် ရိုးရှင ် းပါတယ ် ။ သူစိမ ် း ၂ယောက ် ဟာ တစ ် ဦးကို တစ ် ဦး ကိုယ ် ရေးကိုယ ် တာ သဘော တိုးတိုးလာဆန ် လာတဲ ့ မေးခွန ် း ၃၆ ခုကို တစ ် လှည ် စီမေးရင ် း စကားမပြောပဲ တစ ် ဦးကိုတစ ် ဦး စိုက ် ကြည ့ ် တာပါ ။ 
ဟောဒီမှာ နမူနာမေးခွန ် း တစ ် ချို ့ ပါ ။ 
နံပါတ ် ၁၂ ၊ မနက ် ဖြန ် နိုးလို ့ အရည ် အသွေး (သို ့) အရည ် အချင ် း တစ ် ခုရမယ ် ဆို အဲဒါ ဘာဖြစ ် လိမ ့ ် မလဲ ။ 
နံပါတ ် ၂၈ ၊ အခြားသူ တစ ် ယောက ် ရဲ ့ ရှေ ့ မှာ နောက ် ဆုံးငိုခဲ ့ တာက ဘယ ် တုန ် းကလဲ ။ 
ကိုယ ် တစ ် ယောက ် ထည ် းပဲလား ။ 
မြင ် တဲ ့ အတိုင ် းပဲ ဆက ် သွားလေ မေးခွန ် းတွေက ပုဂ ္ ဂိုံလ ် ရေး ပိုဆန ် လာပါတယ ် ။ 
နံပါတ ် ၃၀ ၊ ဒါတော ့ တော ် တော ် လေး ကြိုက ် တယ ် ။ ကိုယ ့ ် အဖော ် ကို သူတို ့ နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ဘာကြိုက ် တယ ် ဆိုတာ ပြောပါ ။ ဒီတစ ် ခါ ရိုသားရမယ ် နော ် ။ အခုမှတွေ ့ တဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ကို ပြောချင ် မှပြောမယ ့ ် ဟာတွေ ပြောရင ် းပေါ ့ 
ဒီတော ့ အစောပိုင ် း နှစ ် အနည ် းငယ ် က ဒီလေ ့ လာမှုကို ပထမဆုံး တွေ ့ မိတော ့ အသေးစိတ ် တစ ် ခု ကျွန ် မကို တကယ ် ပဲ ထိုးနှက ် ခဲ ့ တာက ဖြေဆိုသူတွေထဲက ၂ ယောက ် ဟာ ၆ လကြာပြီး နောက ် မှာ လက ် ထပ ် သွားတယ ် ဆိုတဲ ့ ကောလာဟလပါ ။ လက ် တွေ ့ ခန ် းတစ ် ဖွဲ ့ လုံးကို အခမ ် းအနားကို ဖိတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ စိတ ် ကူးယဉ ် အချစ ် ထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ကို တကယ ် ပဲ အယုံအကြည ် ကင ် းမဲ ့ ခဲ ့ တာပေါ ့ ။ ဒါပေမယ ့ ် တကယ ် တော ့ လည ် း စိတ ် ဝင ် စားခဲ ့ မိတယ ် ။ 
ပြီတော ့ ဒါလေ ့ လာမှုကို ကိုယ ် တိုင ် စမ ် းသပ ် ခွင ့ ် ရတဲ ့ အခါ ကိုယ ် နဲ ့ ကောင ် းကောင ် း မသိကျွမ ် းတဲ ့ လူတစ ် ယောက ် နဲ ့ ပါ ၊ ချစ ် မိသွားလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ထင ် မထားမိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ချစ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ပြီး..... (ရယ ် သံများ) ဒါက ဇာတ ် လမ ် းကောင ် း တစ ် ပုဒ ် ဖြစ ် တယ ် ထင ် လို ့ Modern Love ဆောင ် းပါးကဏ ္ ဍကို လအတန ် ကြာမှာ ပို ့ လိုက ် တယ ် ။ 
ကဲ ဒါကို ဇန ် နဝါရီမှာ ပုံနှိပ ် ထုတ ် ဝေခဲ ့ ပြီး အခု ဩဂုတ ် လပါ ၊ ဒီတော ့ မှန ် းဆနေမိတာက ရှင ် တို ့ ထဲက တစ ် ချို ့ ဟာ ကျွန ် မတို ့ အတူတူ ရှိတုန ် းပဲလား ဆိုတာ သိချင ် နေမလားပဲပေါ ့ ။ 
ဒါကို ရှင ် တို ့ သိချင ် နေမလားလို ့ ကျွန ် မထင ် မိတဲ ့ အကြောင ် းက ဒီမေးခွန ် းကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၇ လလုံးလုံး အထပ ် ထပ ် ကို အမေးခံထားရလို ့ ပါ ။ 
ဒီမေးခွန ် းက ကျွန ် မ ဒီနေ ့ တကယ ် ကို ပြောချင ် တဲ ့ အကြောင ် းပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ နောက ် မှ ပြန ် ပြောရအောင ် 
(ရယ ် သံများ) ဒါနဲ ့ ဆောင ် းပါးမထွက ် ခင ် သီတင ် းပတ ် က ရင ် ထိတ ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ အနည ် းငယ ် လုံးလုံး အချစ ် ဝတ ္ ထုတွေ အကြောင ် း စာအုပ ် တစ ် အုပ ် ရေးနေခဲ ့ တာလေ ။ ဒီတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ ဘလောဂ ် မှာ စိတ ် ကူးယဉ ် အချစ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် အတွေ ့ အကြုံတွေ ရေးတာ အသားကျနေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဘလော ့ ဂ ် တစ ် ခုက အများဆုံး တစ ် ရာ ၊ နှစ ် ရာလောက ် ပဲ ကြည ့ ် မှာဖြစ ် ပြီး ဒီလူတွေဟာ အများအားဖြင ့ ် တော ့ Facebook က သူငယ ် ချင ် းတွေပါပဲ ။ တွက ် ဆမိတာက New York Times က ကျွန ် မ ဆောင ် းပါးဟာ ကြည ့ ် သူ ထောင ် အနည ် းငယ ် လောက ် တော ့ ရှိလောက ် မယ ် ပေါ ့ ။ 
တော ် တော ် လေး အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ချစ ် သံယောဇဉ ် တစ ် ခု အပေါ ် အာရုံစိုက ် မှုအများကြီး ရသလိုမျိုးပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဖြစ ် သွားတာက ကျွန ် မ မသိခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ဆောင ် းပါးကို သောကြာနေ ့ ညနေခင ် း အွန ် လိုင ် းမှာ တင ် လိုက ် ပြီး စနေနေ ့ မတိုင ် ခင ် ကျွန ် မရဲ ့ ဘလော ့ ဂ ် မှာ သတင ် းရောက ် နေပြီလေ ။ 
ပြီးတော ့ စနေနေ ့ မတိုင ် ခင ် Today Show နဲ ့ Good Morning America က ဖုန ် းခေါ ် ပြီးပြီ ။ 
တစ ် လအအတွင ် းမှာ ဆောင ် းပါးကို ကြည ့ ် ရှုမှုဟာ ၈ သန ် းကျော ် ခဲ ့ ပြီး ပြောရမယ ် ဆိုရင ် ဒီလိုမျိုး အာရုံစိုက ် မှုအတွက ် အဆင ် သင ့ ် မဖြစ ် ခဲ ့ ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒါက အချစ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကိုယ ့ ် အတွေ ့ အကြုံတွေကို အမှန ် အတိုင ် း ရေးဖို ့ ယုံကြည ် မှုကို မီးထိုးပေးရတာလေ ။ ဒါပေမဲ ့ နောက ် တစ ် ခု တွေ ့ ရှိရတာက ကိုယ ် ့ ဘဝဟာ နိုင ် ငံတကာ သတင ် းဖြစ ် သွားပြီ (ရယ ် သံများ) ကမ ္ ဘာတလွှားက လူတွေဟာ ကိုယ ့ ် ရဲ ့ သံယောဇာဉ ် အသစ ် ရဲ ့ အခြေအနေကို တကယ ် ကိုပဲ စိတ ် ဝင ် စားကြတာကို သိလိုက ် ရတာပဲပေါ ့ ။ (ရယ ် သံများ) 
လူတွေက ဖုန ် းဆက ် ၊ မေးလ ် ပို ့ တော ့ ၊ ဒါက နေ ့ တိုင ် းချီပြီး နေ ့ တိုင ် းလုပ ် ကြတာလေ ၊ အရင ် ဆုံး ဒီမေးခွန ် းကိုပဲ အမြဲမေးကြတယ ် ။ "မင ် းတို ့ အတူတူရှိတုန ် းလား" 
တကယ ် တော ့ ဒီဟောပြောချက ် ကို ပြင ် ဆင ် နေတုန ် းမှာ အီးမေးလ ် တွေထဲ "" မင ် းတို ့ အတူတူရှိတုန ် းလား "" ဆိုတဲ ့ စကားစုကို ပြေးအလွှားရှာခဲ ့ ပြီး စာတိုတွေအများကြီး ချက ် ချင ် းပဲ ပေါ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါတွေဟာ ကျောင ် းသားတွေ ၊ သတင ် းစာဆရာတွေ နဲ ့ ဒီလိုမျိုး ရင ် းနှီးတဲ ့ သူစိမ ် းတွေဆီကပါ ။ 
ရေဒီယိုတွေ ့ ဆုံခန ် းတွေလုပ ် တော ့ သူတို ့ မေးကြတယ ် ။ 
​ ဟောပြောပွဲ တစ ် ခုတောင ် လုပ ် ခဲ ့ တာ အမျိုးသမီး တစ ် ယောက ် က စင ် ပေါ ် ကို အော ် ပြောတာက "" ဟေး Mandy နင ့ ် ရည ် းစားက ဘယ ် မှာလဲ "" တဲ ့ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မ ချက ် ချင ် းကြီး မွှန ် ထူသွားတာပေါ ့ ။ 
ဒါဟာ အပေးအယူရဲ ့ အပိုင ် းဆိုတာ နားလည ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကိုယ ့ ် ရဲ ့ ချစ ် သံယောဇဉ ် အကြောင ် း နိုင ် ငံတကာ သတင ် းစာမှာ ရေးရင ် ဒီအကြောင ် း လူတွေမေးရင ် သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် ဖို ့ မျှော ် လင ့ ် သင ့ ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဖြေရဲ ့ အတိုင ် းအတာအတွက ် အဆင ် သင ့ ် မှ မဖြစ ် ခဲ ့ တာ ။ 
မေးခွန ် း ၃၆ ခွန ် းက သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝလို ့ မှတ ် ယူပုံရတယ ် ။ 
တကယ ် က New York Times ဟာ Valentine နေ ့ အတွက ် နောက ် ဆက ် တဲ ့ ဆောင ် းပါး ထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ ဒီမှာ စာဖတ ် သူတွေကိုယ ် တိုင ် လေ ့ လာမှုကို စမ ် းကြည ့ ် တာရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံတွေကို အောင ် မြင ် မှု အဆင ့ ် ဆင ့ ် နဲ ့ အသားပေးထားတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီအာရုံစိုက ် မှု အားလုံးကို ရင ် ဆိုင ် တဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဆုံး စေ ့ ဆော ် မှုက ကျွန ် မရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဆက ် ဆံမှုကို အရမ ် း ကာကွယ ် လိုက ် တာ ဖြစ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ၂ ဦးအတွက ် အတူတကွ မီဒီယာမှာ ထုတ ် လွင ့ ် တာလုပ ် ဖို ့ ပန ် ကြားချက ် တိုင ် းကို ငြင ် းခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တီဗီ တွေ ့ ဆုံခန ် းတွေကို ပယ ် ချခဲ ့ ပြီး ကျွန ် မတို ့ ၂ဦးရဲ ့ ဓါတ ် ပုံတွေကို တောင ် းခံတာတိုင ် းကို ငြင ် းခဲ ့ တယ ် ။ 
ချစ ် ကြိုက ် ခြင ် းရဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် အတွက ် ကျွန ် မတို ့ တွေ မတော ် တဆ အမွှမ ် းတင ် ခံရသူဖြစ ် လာမှာ ကြောက ် လို ့ ထင ် ပါတယ ် ။ သင ့ ် တော ် တယ ် လို ့ ကျွန ် မလုံးဝခံစားလို ့ မရတဲ ့ နေရာပါ ။ 
ပြီး ဒါကိုရခဲ ့ တယ ် ။ လူတွေက လေ ့ လာမှုက အလုပ ် ဖြစ ် ၊ မဖြစ ် သိချင ် တာပဲ မဟုတ ် ဘူး ၊ ဒါက အလုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ လားဆိုတာ သိချင ် ခဲ ့ တာလေ ။ ဆိုလိုတာက ဒါက ရည ် ရှည ် တဲ ့ အချစ ် ကို ထုတ ် ပေး နိုင ် စွမ ် းရှိရဲ ့ လား ၊ ခဏပန ် း မဟုတ ် ပဲ တည ် တံ ့ တဲ ့ အချစ ် စစ ် ် ဆိုတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် မ ဖြေနိုင ် စွမ ် းရှိတယ ် လို ့ မခံစားမိသေးတဲ ့ မေးခွန ် းပါ ။ 
ကျွန ် မကိုယ ် ပိုင ် ဆက ် ဆံရေးက လအနည ် းငယ ် ပဲ ကြာခဲ ့ ပြီး လူတွေဟာ မေးခွန ် းမှားကို ဦးစားပေး မေးနေတယ ် လို ့ ခံစားမိတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတူတူရှိတုန ် းလား ဆိုတာကို သူတို ့ ကိုပြောဖို ့ ဘာကသိမှာတုန ် း ။ 
အဖြေက မဟုတ ် ဘူး ဆိုရင ် ဒါက ဒီမေးခွန ် း ၃၆ ခွန ် း လုပ ် တာရဲ ့ အတွေ ့ အကြုံကို အကျိုးနည ် း စေတော ့ မှာလား ။ 
Dr. Arthur Aron က ဒီမေးခွန ် းတွေကို ၁၉၉၇ က သူ ့ လေ ့ လာမှုမှာ ပထမဆုံးရေးခဲ ့ တာပါ ။ ဒီမှာ သုသေသီရဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် ကစိတ ် ကူး ယဉ ် အချစ ် ထုတ ် ဖော ် ဖို ့ မဟုတ ် ဘူး ။ 
အဲဒါအစား ကောလိပ ် ကျောင ် းသားတွေ ကြားက လူလူချင ် းဆက ် ဆံရေး ရင ် းနှီးမှုကို မြှင ့ ် တင ် ဖို ့ ပါ ။ Aron ရဲ ့ အခေါ ် "" တည ် တံ ့ ၊ မြင ့ ် တက ် ၊ တုံ ့ လှယ ် ၊ ပုဂ ္ ဂိုံလ ် ရေး ကိုယ ် တိုင ် ဖွင ့ ် ဟချက ် "" သုံးပြီးတော ့ ပေါ ့ ။ 
စိတ ် ကူးယဉ ် ဆန ် ပုံပေါက ် တယ ် မဟုတ ် လား ။ 
ဒါပေမဲ ့ လေ ့ လာမှုက အလုပ ် မဖြစ ် ခဲ ့ ဘူး 
ပါဝင ် သူတွေဟာ ဒါလုပ ် ပြီးတဲ ့ နောက ် နီးစပ ် တယ ် လို ့ တကယ ် ပဲ ခံစားရပြီး နောက ် ပိုင ် း လေ ့ လာမှု အများအပြားမှာ Aron ရဲ ့ အမြန ် မိတ ် ဆွေ လုပ ် ထုံး ပါသေးတယ ် သူစိမ ် း ၂ဦးကြား ယုံကြည ် မှုနဲ ့ ရင ် းနှီးမှု မြန ် မြန ် ဖန ် တီးဖို ့ နည ် းတစ ် နည ် း အဖြစ ် ပါ ။ 
ဒါကို ရဲအဖွဲ ့ ဝင ် တွေကြား နဲ ့ လူအဖွဲ ့ ကြားမှာ သုံးပြီး နိုင ် ငံရေး သဘောထားအမြင ် ဆန ့ ် ကျင ် ဘက ် ရှိသူတွေကြားမှာ သုံးတယ ် ။ 
ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ မူလအဆို ကျွန ် မ မနှစ ် က နွေမှာ စမ ် းခဲ ့ တဲ ့ ၄ မိိနစ ် မျက ် လုံးခြင ် းဆုံတာနဲ ့ ကိုယ ် ရေး ကိုယ ် တာ မေးခွန ် းတွေ တွဲထားတာက ဒီဆောင ် းပါးမှာ ရည ် ညွှန ် းခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ကံဆိုးစွာပဲ ဒါက ဘယ ် တုန ် းကမှ မထုတ ် ဝေဖြစ ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
ဒီတော ့ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ လအနည ် းငယ ် က လွတ ် လပ ် သော အနုပညာကောလိပ ် မှာ ဟောပြောပွဲတစ ် ခု လုပ ် နေခဲ ့ တုန ် း ဒါပြီးတော ့ ကျောင ် းသားတစ ် ယောက ် ပေါက ် ချလာပြီး ရှက ် တဲ ့ ပုံစံမျိုးနဲ ့ ပြောတာက "" ဒီလိုဗျ ၊ ခင ် ဗျားရဲ ့ လေ ့ လာမှုကို စမ ် းကြည ့ ် တယ ် ၊ အလုပ ် မဖြစ ် ဘူးဗျ "" တဲ ့ ။ 
သူဟာ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး နဝေတိမ ် တောင ် ဖြစ ် နေပုံပါ ။ 
"" မင ် း ဆိုလိုတာက မင ် းနဲ ့ စမ ် းခဲ ့ တဲ ့ သူနဲ ့ မချစ ် မိဘူးပေါ ့ "" လို ့ မေးလိုက ် တယ ် ။ 
အင ် း... သူက ခဏရပ ် လိုက ် ပြီး 
"သူက မိတ ် ဆွေပဲဖြစ ် ချင ် တာလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ်" 
"" ဒါပေမဲ ့ မင ် းတို ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ မိတ ် ဆွေတွေ ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် မို ့ လား "" ကျွန ် မ မေးလိုက ် တယ ် ။ 
"မင ် းတို ့ တစ ် ယောက ် ကိုတစ ် ယောက ် အရမ ် းသိလာတယ ် လို ့ ခံစားမိတယ ် မို ့ လား ။" 
သူခေါင ် းညိတ ် တယ ် ။ 
"" ဒါဆို အလုပ ် ဖြစ ် တာပေါ ့ ကွ "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ 
သူရှာနေတဲ ့ အဖြေက ဒါမဟုတ ် ဘူးထင ် တယ ် ၊ 
တကယ ် က အချစ ် ဆိုတာ ဖြစ ် လာရင ် ဒါဟာ ကျွန ် မတို ့ တွေ ရှာနေတဲ ့ အဖြေမဟုတ ် ဘူးထင ် တာပဲ ။ 
ဒီလေ ့ လာမှုကို ကျွန ် မ ၂၉ နှစ ် မှာ သိရှိလိုက ် တာ ဖြစ ် ပြီး တကယ ် ကို ခက ် ခဲတဲ ့ ပြိုကွဲခြင ် း တစ ် ခုကို ကျော ် ဖြတ ် နေတုန ် းပါ ။ 
အသက ် ၂၀ တည ် းက ချစ ် သံယောဇဉ ် ထားတာဖြစိပြီး ဒါဟာ အဓိကအားဖြင ့ ် ကျွန ် မရဲ ့ လူကြီးဘဝ တစ ် ခုလုံးဖြစ ် ပြီး သူက ကျွန ် မရဲ ့ တကယ ့ ် အချစ ် ဦးပါ ။ သူမပါပဲ ဘဝကို ဘယ ် ပုံ ၊ ဘယ ် နည ် း ဖန ် တီးရမလဲ ဆိုတာ မသိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒီတော ့ သိပ ္ ပံပညာဘက ် ကို ဦးလှည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
စိတ ် ကူးယဉ ် အချစ ် ရဲ ့ သိပ ္ ပံနဲ ့ ဆိုင ် တဲ ့ ရှာရနိုင ် သမျှကို သုသေသနပြုခဲ ့ တယ ် ၊ ဒါက တနည ် းနည ် းနဲ ့ ပူဆွေးတာကနေ ကာကွယ ် ပေးနိုင ် လိမ ့ ် မယ ် ပေါ ့ လေ ။ 
အဲဒီတုန ် းက ကိုယ ် ဒါကို သိခဲ ့ မှန ် း မသိပါဘူး ။ ကိုယ ် ရေးနေတဲ ့ ဒီစာအုပ ် အတွက ် သုသေသန လုပ ် နေတယ ် ပဲ ထင ် မိတာ ။ ဒါပေမဲ ့ ပြန ် ပြောင ် းကြည ့ ် တော ့ အရမ ် းသိသာနေပုံပါ ။ 
မျှော ် လင ့ ် ခဲ ့ တာက ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို စိတ ် ကူး ယဉ ် အချစ ် အသိပညာနဲ ့ တပ ် ဆင ် ထားရင ် အဲဒီအချိန ် ကလို ဆိုးရွား ၊ အထီးကျန ် တာမျိုး ဘယ ် တော ့ မှ ဖြစ ် တော ့ မှာ မဟုတ ် ဘူးပေါ ့ ။ 
ဒီအသိပညာ အားလုံးဟာတစ ် ချို ့ အနေအထားတွေမှာ အသုံးဝင ် ပါတယ ် ။ 
အချစ ် မှာ ပိုပြီး သည ် းခံပါတယ ် ၊ ပိုပြီး စိတ ် ပြေလျှော ့ ပါတယ ် ။ 
လိုချင ် တာမေးဖို ့ ပိုပြီး ယုံကြည ် မှုရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ပိုပြီး ကြည ် ကြည ် လင ် လင ် လည ် း မြင ် တတ ် ပြီး တစ ် ခါတစ ် ရံမှာ ကိုယ ် လိုချင ် တာက အတောင ် း ခံရနိုင ် တာထက ် တော ် တော ် ပိုတယ ် ဆိုတာ တွေ ့ နိုင ် တာပေါ ့ ။ 
အချစ ် ကနေ ကိုယ ် လိုချင ် တာက အာမခံချက ် တစ ် ခုပါ ။ ဒီနေ ့ မှာ ကိုယ ် အချစ ် ခံရတာနဲ ့ မနက ် ဖြန ် ကိုယ ် အချစ ် ခံရတာ ပဲမဟုတ ် ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် မရှိ ကိုယ ် ချစ ် တဲ ့ သူ ရဲ ့ ဆက ် ပြီးအချစ ် ခံမှာပါ ။ 
ဒါဟာ အာမခံချက ် တစ ် ခုရဲ ့ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပေါ ့ ။ လူတွေ တကယ ် ကို မေးနေတဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေ သိချင ် လို ့ မေးတဲ ့ အခါနဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ ပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ မီဒီယာတွေပြောတဲ ့ မေးခွန ် း ၃၆ ခွန ် း နဲ ့ ပတ ် သက ် တဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းက ချစ ် ကြိုက ် သွားဖို ့ ဖြတ ် လမ ် းတစ ် ခု ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် လိမ ့ ် မပေါ ့ ။ 
စွှန ့ ် စားမှုပါဝင ် တာကို လျော ့ ပါးစေတဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခု ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မယ ် ၊ ဒါဟာ စိတ ် ဝင ် စားစရာကောင ် းတဲ ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ခုပါ ။ ဘာလို ့ ဆို ချစ ် ကြိုက ် ခြင ် းက အံ ့ အားသင ့ ် ခြင ် း ကိုခံစားရပြီး ထိတ ် လန ့ ် စရာလည ် း ကောင ် းတာကိုး ။ 
တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ချစ ် နေတာ ဝန ် ခံလိုက ် တဲ ့ အခိုက ် အတန ့ ် ဟာ ဆုံးရှုံးစရာ အများကြီးရှိတယ ် ဆိုတာ ဝန ် ခံလိုက ် တာဖြစ ် ပြီး ဒီမေးခွန ် းတွေက လူတစ ် ယောက ် ကို အမြန ် သိကျွမ ် းစေဖို ့ အထောက ် အပံ ့ ပြုတဲ ့ ယန ္ တရားတစ ် ခုဖြစ ် ပြီး ကိုယ ့ ် ကိုသိကျွမ ် းစေတဲ ့ ယန ္ တရားဆိုတာလည ် း အမှန ် ပါပဲ ။ ဒါက ချစ ် ခြင ် းကနေ ကျွန ် မတို ့ အားလုံးနီးပါး လိုချင ် တဲ ့ ဟာလို ့ ကျွန ် မထင ် တယ ် ။ သိစေဖို ့ ၊ မြင ် စေဖို ့ ၊ နားလည ် စေဖို ့ လေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အချစ ် ဆိုတာ ဖြစ ် လာရင ် ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ အတိုချုပ ် အဆိုကို လက ် ခံဖို ့ အရမ ် း လိုလားကြပါတယ ် ။ 
ဒီဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ အဆိုမှာမေးတာက "" မင ် းတို ့ အတူတူရှိတုန ် းလား "" ဖြစိပြီး ဒါက "" ဟုတ ် တယ ် "" ၊ "" မဟုတ ် ဘူး "" အဖြေနဲ ့ လုံလောက ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီမေးခွန ် း ဆိုတာထက ် ပိုခက ် တဲ ့ မေးခွန ် းတွေမေးတာကို အဆိုပြုချင ် ပါတယ ် ။ မေးခွန ် းတွေက ဒီလိုပါ ။ ကိုယ ့ ် အချစ ် နဲ ့ ထိုက ် တန ် သူ နဲ ့ မထို ် က ် တန ် သူ ဆိုတာ ဘယ ် လိုဆုံးဖြတ ် လဲ ။ 
အခက ် အခဲတွေ ့ လာချိန ် မှာ ဘယ ် လိုဆက ် ပြီး အချစ ် မြဲ နေကြလဲ ၊ ဘယ ် အချိန ် ဖြတ ် ပြီး ၊ ပြေးဖို ့ ဘယ ် လိုသိမလဲ ၊ 
ဆက ် ဆံမှုတိုင ် းမှာ မလွှဲမရှောင ် သာ ချွတ ် နင ် းဝင ် လာတဲ ့ သံသယနဲ ့ ဘယ ် လိုနေထိုင ် မလဲ ၊ ဒါမှမဟုတ ် ပိုပြီးခက ် တာက ကိုယ ့ ် အဖော ် ရဲ ့ သံသယနဲ ့ ဘယ ် လိုနေထိုင ် မလဲ ။ 
ဒီမေးခွန ် းတွေရဲ ့ အဖြေတွေကို သေချာပေါက ် ကျွန ် မ မသိပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါတွေဟာ တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ချစ ် ဖို ့ ရည ် ရွယ ် တဲ ့ အကြောင ် း ပိုပြီး အလေးအနက ် ပြောဆိုရာမှာတော ့ အရေးပါ တဲ ့ အစပျိုးမှုတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ လိုချင ် ရင ် ကျွန ် မရဲ ့ ဆက ် ဆံရေး ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ အတိုချုပ ် မူကတော ့ ဒါပါပဲ ။ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် က ကျွန ် မနဲ ့ အသိအကျွမ ် း တစ ် ယောက ် စိတ ် ကူးယဉ ် အချစ ် ဖန ် တီးဖို ့ ရေးဆွဲထားတဲ ့ လေ ့ လာမှု တစ ် ခုလုပ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ပြီးတော ့ ကျွန ် မတို ့ ချစ ် သွားကြပြီး ကျွန ် မတို ့ အတူတူရှိတုန ် းပါ ၊ ကျွန ် မ အရမ ် းပျော ် ပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ချစ ် ကြိုက ် ခြင ် းဟာ ဆက ် ချစ ် နေခြင ် း နဲ ့ တော ့ မတူပါဘူး ။ 
ချစ ် ကြိုက ် ခြင ် းဟာ လွယ ် ကူတဲ ့ အပိုင ် းပါ ။ 
ဒီတော ့ ဆောင ် းပါးအဆုံးမှာ ရေးခဲ ့ တာက "" အချစ ် ဟာ ကိုယ ် တို ့ အတွက ် ဖြစ ် မလာခဲ ့ ဘူး ၊ 
ကိုယ ် တို ့ ချစ ် ခဲ ့ တာက တစ ် ဦးချင ် းစီက ဒီလိုဖြစ ် ဖို ့ ရွေးခဲ ့ လို ့ ပါ "" အခု ကျွန ် မဒါကိုဖတ ် မိတော ့ နည ် းနည ် း တွန ့ ် နေမိတယ ် ၊ ဒါက မမှန ် လို ့ တော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ အဲဒီအချိန ် က အဲဒီ ရွေးချယ ် မှု ထဲမှာပါတာတိုင ် းကို တကယ ် ကို ထည ့ ် သွင ် းမစဉ ် းစားခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ဒီရွေးချယ ် မှုကို ကိုယ ် စီ ဘယ ် နှစ ် ခါ လုပ ် ဖို ့ လိုမလဲ သူ ကျွန ် မကို အမြဲရွေးမလား ၊ မရွေးဘူးလား ဆိုတာကို မသိရဘဲ ဒီရွေးချယ ် မှုကို ဘယ ် နှစ ် ခါ ဆက ် လုပ ် ဖို ့ လိုမယ ် ဆိုတာ မစဉ ် းစားမိခဲ ့ ဘူး ၊ 
မေးခွန ် း ၃၆ခွန ် း မေးပြီး ၊ ဖြေပြီး ဖို ့ လောက ် နဲ ့ ကျေနပ ် ချင ် ခဲ ့ ပြီး ရက ် ရော ၊ ကြင ် နာပြီး ပျော ် စရာကောင ် း တဲ ့ တစ ် ယောက ် ကို ချစ ် ဖို ့ ရွေးရဖို ့ နဲ ့ ဒီရွေးချယ ် မှုကို အမေရိကားက အကြီးဆုံး သတင ် းစာမှာ ထုတ ် လွှင ့ ် ဖို ့ ဆိုရုံပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မလုပ ် ခဲ ့ တာက အဲဒါအစား ကျွန ် မ ဆက ် ဆံရေးက ကျွန ် မ လုံးဝကို မယုံနိုင ် တဲ ့ ဒဏ ္ ဍာရီ တစ ် ခုလို ပြောင ် းသွားခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မဖြစ ် ချင ် တာက ၊ ကျွန ် မဘဝမှာ တောင ့ ် တရင ် း ကုန ် ဆုံးဖြစ ် မှာက ဒီဒဏ ္ ဍာရီကို တကယ ် ဖြစ ် ဖို ့ အတွက ် ဖြစ ် ချင ် ဖြစ ် မှာပါ ။ 
ကျွန ် မ ဆောင ် းပါး ခေါင ် းစဉ ် နဲ ့ သွယ ် ဝိုက ် ပြောတဲ ့ ပျော ် စရာအဆုံးသတ ် လိုချင ် တယ ် ။ ဒါက အမှတ ် မထင ် ပါ ။ ကျွန ် မ တကယ ် မရေးခဲ ့ တဲ ့ ဆောင ် းပါးရဲ ့ အပိုင ် းပါပဲ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ အဲ ့ ဒါအစား ကျွန ် မမှာရှိတာက တစ ် စုံတစ ် ယောက ် ကို ချစ ် ဖို ့ ရွေးချယ ် ခွင ့ ် ပြီးတော ့ သူက ကိုယ ် ကို ပြန ် ချစ ် ဖို ့ ရွေး လိမ ့ ် မယ ် ဆိုတဲ ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ပါ ။ ဒါက လန ့ ် စရာကောင ် းပေမည ့ ် လည ် း အချစ ် နဲ ့ ပတ ် သက ် နေတယ ် လေ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ရှင ် ။ 

ဟိုင ် း ကျွန ် တော ် က Marcin ပါ ၊ လယ ် သမား ၊ နည ် းပညာရှင ် ပါ ။ 
Poland မှာမွေးခဲ ့ တယ ် ၊ အခုတော ့ U.S မှာပါ ။ 
Open Source Ecology ဆိုတဲ ့ အဖွဲ ့ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ခေတ ် မီတဲ ့ ဘဝ တည ် ရှိဖို ့ အတွက ် လိုအပ ် တယ ် လို ့ ထင ် တဲ ့ အရေးပါဆုံး ယန ္ တရား ၅၀ ကို ရွေးထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ လယ ် ထွန ် စက ် တွေကနေ ပေါင ် မုန ့ ် ဖို ၊ လျှပ ် စီးပတ ် လမ ် းလုပ ် သူတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ အခမဲ ့ ရင ် းမြစ ် ၊ DIY ကိုယ ် တိုင ် လုပ ် ပုံစံ ဖန ် တီးဖို ့ စတင ် ခဲ ့ တယ ် ။ စရိတ ် ကျဉ ် းကျဉ ် းနဲ ့ လူတိုင ် း ဆောက ် နိုင ် ထိန ် းသိမ ် းနိုင ် တဲ ့ ဟာပါ ။ 
"" ကမ ္ ဘာရွာ ဆောက ် လုပ ် ရေး အတွဲ "" လို ့ ခေါ ် တယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဇာတ ် လမ ် းတစ ် ပုဒ ် ပြောပါရစေ ။ 
ကျွန ် တော ့ အသက ် ၂၀ ကျော ် မှာ ပေါင ် းစပ ် ခြင ် း စွမ ် းအင ် နဲ ့ ပါရဂူဘွဲ ့ ရပြီး ဒါဟာ အသုံးမကျဘူးဆိုတာ သိလိုက ် တယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ ကျွမ ် းကျင ် မှုမှ မရှိခဲ ့ တာ ။ 
ကမ ္ ဘာက ကျွန ် တော ့ ကို ရွေးပိုင ် ခွင ့ ် တွေ ပေးတော ့ ယူလိုက ် တယ ် လေ ။ 
စားသုံးသူ ဘဝပုံစံလို ့ ဆိုနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ Missouri မှာ လယ ် လုပ ် ငန ် းတစ ် ခု စတင ် ခဲ ့ ပြီး လယ ် လုပ ် ငန ် းရဲ ့ စီးပွားရေးကို သင ် ယူခဲ ့ တယ ် ။ 
ထွန ် စက ် တစ ် စီးဝယ ် တယ ် ၊ နောက ် ပျက ် သွားတယ ် ။ 
ဒါကို ပြင ် ဖို ့ ပိုက ် ဆံပေးရတယ ် ။ ပြီးတော ့ ထပ ် ပျက ် ပြန ် ရော ။ 
ဒါနဲ ့ သိပ ် မကြာခင ် မှာပဲ ကျွန ် တော ် လည ် း မွဲသွားတာပေါ ့ ။ 
သဘောပေါက ် လိုက ် တာက တည ် တံ ့ တဲ ့ လယ ် ယာနဲ ့ အခြေချမှု စတင ် ဖို ့ ကျွန ် တော ် လိုအပ ် ခဲ ့ တဲ ့ တကယ ် ကို သင ့ ် တော ် ကာ တန ် ဖိုးနည ် းကိရိယာတွေ မရှိသေးဘူးဆိုတာပါ ။ 
လိုအပ ် တဲ ့ ကိရိယာတွေက ခိုင ် ခံ ့ တဲ ့ ၊ ပြုပြင ် လို ့ ရတဲ ့ အလွန ် ကို ထိရောက ် ၊ သင ့ ် မြတ ် တဲ ့ ၊ အကုန ် အကျနည ် းတဲ ့ တစ ် သက ် ခံမယ ့ ် ဒေသတွင ် းနဲ ့ ပြန ် သုံး ပစ ္ စည ် းတွေကနေ ထုတ ် လုပ ် ထားတဲ ့ ခေတ ် မကုန ် တဲ ့ ဒီဇိုင ် းနဲ ့ ထုတ ် ထားတာတွေပါ ။ 
ဒါတွေကို ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် ဆောက ် ဖို ့ လိုတယ ် လို ့ ထင ် မိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဆောက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါတွေကို စမ ် းသပ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အသေးစားလုပ ် ငန ် းတစ ် ခုမှာ စက ် မှုကုန ် ထုတ ် စွမ ် းအားမျိူးကို စွမ ် းဆောင ် နိုင ် တာ တွေ ့ ရှိလိုက ် တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ 3D ပုံစံတွေ ၊ ကားချပ ် တွေ ၊ ပညာပေး ဗီဒီယိုတွေနဲ ့ အသုံးစရိတ ် တွေကို ဝီကီတစ ် ခုပေါ ် မှာ ရိုက ် တင ် လိုက ် တယ ် ။ 
တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးက ရေးသားပေးပို ့ သူတွေက ရည ် မှန ် းထားတဲ ့ စီမံချက ် ကြည ့ ် ရှုမှုများ အတွင ် းမှာ စက ် သစ ် တွေရဲ ့ ရှေးဦးပုံစံတွေကို စတင ် ပြသခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုထိတော ့ စက ် အလုံး ၅၀ အနက ် ၈ မျိုးကို နမူနာပုံစံ ထုတ ် ထားပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ စီမံချက ် ဟာ ၎ င ် းဘာသာ စတင ် တိုးပွားနေပါတယ ် ။ 
အခမဲ ့ အရင ် းအမြစ ် ဟာ သုတ ၊ ဖန ် တီးမှု စီမံခြင ် းအတွက ် ကိရိယာတွေနဲ ့ အတူ အောင ် မြင ် တာကို သိလိုက ် ပါတယ ် ။ 
စက ် ပစ ္ စည ် းပိုင ် းမှာလည ် း အလားတူ စနေပါပြီ ။ 
စက ် ပစ ္ စည ် းတွေကို အာရုံစိုက ် နေပါတယ ် ၊ အကြောင ် းက လူတွေရဲ ့ ဘဝတွေကို လက ် ဆုပ ် လက ် ကိုင ် ၊ အကောင ် အထည ် ရှိတဲ ့ နည ် းတွေနဲ ့ ပြောင ် းလဲစေတာက စက ် ပစ ္ စည ် းတွေမို ့ ပါ ။ 
လယ ် လုပ ် ငန ် း ၊ ဆောက ် လုပ ် ရေး ၊ ထုတ ် လုပ ် ရေး ဆိုင ် ရာ အတားအဆီးတွေ လျှော ့ ချနိုင ် ရင ် ကြီးမားတဲ ့ လူ ့ စွမ ် းပကား ပမာဏကို လွတ ် လပ ် စေပါမယ ် ။ 
ဒါဟာ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲကမ ္ ဘာအတွက ် တင ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကိရိယာတွေဟာ အမေရိကန ် လယ ် သမား ၊ ဆောက ် လုပ ် သူ စွန ့ ် ဦးထွင ် ၊ ဖန ် တီးသူတွေ အတွက ် ပါ ထုတ ် လုပ ် နေတာပါ ။ 
အဲဒီလို လူတွေကလည ် း အထူးစိတ ် ဝင ် စားကြတယ ် ။ အခု ဆောက ် လုပ ် ရေးလုပ ် ငန ် း စလုပ ် သူတွေ ၊ ထုတ ် လပ ် ရေး ပစ ္ စည ် းတွေ ၊ သဘာဝအခြေခံ CSA (သို ့) စွမ ် းအင ် ကို ပိုက ် လိုင ် းထဲ ပြန ် ရောင ် းသူတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ရည ် ရွယ ် ချက ် က အရမ ် းရှင ် း အရမ ် းပြည ့ ် စုံတဲ ့ ပုံနှိပ ် ဒီဇိုင ် း ဘဏ ် ၊ ထိရောက ် တဲ ့ လူမှုတိုးတက ် ရေးကို စတင ် ရေး ကိရိယာဆိုလို ့ ကူးပေးထားတဲ ့ DVD တစ ် ချပ ် တည ် းပါ ။ 
တစ ် နေ ့ ကို သစ ် ပင ် တစ ် ရာ စိုက ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
တစ ် နေ ့ ကို ကျွန ် တော ့ ခြေထောက ် အောက ် က ဖုန ် တွေကနေ အုတ ် အချပ ် ၅၀၀၀ ကို ဖိထည ့ ် ထားပြီး ခြောက ် ရက ် အတွင ် း ထွန ် စက ် တစ ် စီး ဆောက ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အမြင ် အရ ဒါဟာ အစပဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ဒီစိတ ် ကူးက တကယ ် ့ ကို ဟုတ ် မှန ် ရင ် တော ့ ဂယက ် ရိုက ် မှုတွေကတော ့ အထင ် အရှားပါပဲ ။ 
ထူတ ် လုပ ် မှု နည ် းလမ ် းတွေရဲ ့ ပိုကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ဖြန ့ ် ဖြူးရေး ၊ ပတ ် ဝန ် းကျင ် ဆိုင ် ရာ ခိုင ် မာတဲ ့ ထောက ် ပံ ့ ရေး အစဉ ် အတန ် းတွေ ၊ ထွန ် းသစ ် စ ဆက ် စပ ် မှုရှိတဲ ့ DIY ထုတ ် လုပ ် သူ ယဉ ် ကျေးမှုဟာ သဘာဝမဟုတ ် တဲ ့ ရှားပါးမှုကို ကျော ် လွန ် နိုင ် မယ ် လို ့ မျှော ် လင ့ ် ရပါတယ ် ။ 
ပွင ့ ် လင ် းတဲ ့ အခမဲ ့ စက ် ပစ ္ စည ် းနည ် းပညာနဲ ့ ပိုကောင ် းတဲ ့ ကမ ္ ဘာဖန ် တီးရေးဆိုင ် ရာ အကန ့ ် အသတ ် တွေကို လေ ့ လာဖော ် ထုတ ် နေပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မတစ ် ခါမှ မတွေ ့ ဆုံခဲ ့ ဖူးသေးတဲ ့ မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် ဟာ ကျွန ် မနဲ ့ အခြားထောင ် နဲ ့ ချီတဲ ့ လူတွေရဲ ့ ဘဝကို ပြောင ် းလဲလိုက ် တယ ် ။ 
ကျွန ် မက DoSomething.org က CEO ပါ ။ 
ဒါဟာ လူငယ ် တွေအတွက ် ကမ ္ ဘာပေါ ် က အကြီးဆုံး အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ဒါဟာ အမေရိကက Boy Scouts ထက ် ပိုကြီးပါတယ ် ။ 
လိင ် တူဆက ် ဆံမှုကို မမုန ် းကြပါဘူး 
(ရယ ် သံများ) ဒါအမှန ် ပဲ ၊ လူငယ ် တွေနဲ ့ ကျွန ် မတို ့ ဆက ် သွယ ် တာက စာတိုရိုက ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ ပါ ။ ဘာလို ့ ဆို လူငယ ် တွေကိုက ဒီလိုပဲ ဆက ် သွယ ် ကြတာလေ ။ 
ဒီတော ့ ဒီနှစ ် လှုံ ့ ဆော ် မှု ၂၀၀ ကျော ် လုပ ် မယ ် ၊ ကြောင ် အိမ ် တွေအတွက ် မြေပဲထောပတ ် စုပေးတာ ၊ အိမ ် မြဲတဲ ့ သက ် ကြီးဝါကြီးတွေအတွက ် Valentine 's Day ကဒ ် တွေလုပ ် ပေးတာတို ့ ပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ကို စာတိုရိုက ် ပို ့ မယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဖွင ့ ် ဖတ ် တဲ ့ နှုန ် း ၉၇% ရရှိမယ ် ။ 
ဒါဟာ စပိန ် နဲ ့ မြို ့ ပြ ညွှန ် းကိန ် း ထက ် ကျော ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
မြေပဲထောပတ ် ပုလင ် း နှစ ် သိန ် းနဲ ့ Valentine 's Day ကဒ ် ၃၆၅၀၀၀ ကောက ် ထားတယ ် ။ 
စကေးက အကြီးကြီးနော ် ၊ အိုကေ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ လန ့ ် စရာ မဆိုင ် တဲ ့ ကိစ ္ စက 
စာတိုတစ ် စောင ် ရိုက ် ပို ့ တိုင ် း မြေပဲထောပတ ် (သို ့) ငတ ် မွတ ် မှု (သို ့) သက ် ကြီးရွယ ် အိုတွေနဲ ့ ဘာမှမဆိုင ် တဲ ့ စာတွေ အတော ် များများ ပြန ် ရတယ ် — ဒါပေမဲ ့ အနိုင ် ကျင ့ ် ခံရတဲ ့ အကြောင ် းစာတွ ​ ေ ၊ ဆေးစွဲတဲ ့ အကြောင ် းစာတွေပါ ။ 
ပြီးတော ့ ရခဲ ့ ဖူးတဲ ့ စာထဲမှာ အဆိုးဆုံးက ဒီလို အတိအကျပြောထားတယ ် ၊ ကျွန ် မကို မုဒိမ ် းကျင ့ ် တာ ရပ ် မှာမဟုတ ် ဘူး 
သူက ကျွန ် မအဖေ ၊ 
ဘယ ် သူမှမပြောနဲ ့ လို ့ ကျွန ် မကိုပြောတယ ် ။ အဲဒီမှာလား ။ ဒါမျိုးဖြစ ် နေတာ မယုံနိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။ 
လူသားတစ ် ဦးမှာ ဒီလောက ် ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဖြစ ် နေတာ မယုံနိုင ် ခဲ ့ ဘူး ။ သူမဟာ သိပ ် အတွင ် းကျတဲ ့ ၊ သိပ ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေး ဆန ် တာကို ကျွန ် မတို ့ နဲ ့ မျှဝေချင ် မှာပေါ ့ ။ 
ဒါဖြစ ် တာကို တားဆီးဖို ့ နာကျင ် မှုဖြစ ် နေသူတွေ အတွက ် အရေးပေါ ် စာတိုပို ့ တဲ ့ လိုင ် း တည ် ဆောက ် ဖို ့ လိုတာ သဘောပေါက ် မိတော ့ 
Crisis Text Line ကို Chicago နဲ ့ El Paso မှာ တိတ ် တိတ ် လေးမိတ ် ဆက ် ခဲ ့ တယ ် ၊ စျေးကွက ် တစ ် ခုစီမှာ ထောင ် ဂဏန ် းပဲရှိပါတယ ် ။ 
လေးလ အတွင ် း အမေရိကမှာရှိတဲ ့ ဧရိယာကုဒ ် ၂၉၅ ခုမှာ ရှိလာကြတယ ် ။ 
ယထာဘူတကျကျဆို စျေးကွက ် ဖော ် တာမပါပဲ တိုးတက ် မှုမှာ Facebook စမိတ ် ဆက ် တုန ် းကထက ် ပိုမြန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) စာတိုပို ့ မှုဟာ မယုံနိုင ် လောက ် အောင ် ပုဂ ္ ဂိုလ ် ရေးကိစ ္ စပါ ။ 
ကိုယ ် ပြောတာ ဘယ ် သူမှ မကြားရဘူး ။ 
ဒီတော ့ နေ ့ လည ် စာစားချိန ် မှာ ရိုက ် ကြတယ ် ။ ကလေးတွေဟာ ထမင ် းစာပွဲမှာ ထိုင ် နေကာ သူမဟာ ဟိုဘက ် ခန ် းက ကောင ် ချောလေးကို စာတိုရိုက ် နေတာလို ့ ရှင ် ထင ် ပေမဲ ့ သူမရဲ ့ အစားလွန ် တဲ ့ ပြဿနာကို ကျွန ် မတို ့ ဆီ ရိုက ် ပို ့ နေတာ ။ 
"" Like "" တို ့ "" um "" တို ့ အသက ် ရှူမြန ် တာ ၊ အော ် ငိုတာတွေ မရဘူး ။ 
အချက ် အလက ် တွေပဲ ရတာပါ ။ 
ဒီလိုမျိုးတွေရတယ ် ၊ သေချင ် တယ ် ၊ 
ရှေ ့ က ခုံပေါ ် မှာ ဆေးလုံးတွေနဲ ့ ပုလင ် းတစ ် လုံးရှိတယ ် ။ ဒါနဲ ့ အကျပ ် ရိုက ် နေတဲ ့ အကြံပေးက "ငါတို ့ စာရိုက ် နေတုန ် း ဒီဆေးလုံးတွေကို အံဆွဲထဲ ထည ့ ် လိုက ် ပါလား ။" 
ခဏလောက ် တော ့ အပြန ် အလှန ် စာတိုရိုက ် နေကြတာပေါ ့ ။ 
အကျပ ် ရိုက ် နေတဲ ့ အကြံပေးက ကောင ် မလေးရဲ ့ လိပ ် စာပေးခိုင ် းတယ ် ၊ အကြောင ် းက စာပို ့ လိုင ် းမှာ စာရိုက ် နေတာက အကူအညီလိုလို ့ ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ လိပ ် စာရသွားပ ​ ြီး အကြံပေးက အပြန ် အလှန ် ရိုက ် ကြရင ် း အသက ် ဝင ် တဲ ့ ကယ ် တင ် မှုကို အစပြုလိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ငြိမ ် သွားတယ ် ၊ ကောင ် မလေးဆီက ၂၃ မိနစ ် တုံ ့ ပြန ် ချက ် မရဘူး ၊ ။ 
ပြီးတော ့ နောက ် စာတိုမှာက ဒါက အမေပါ ၊ မသိလိုက ် ဘူး ၊ အိမ ် ထဲမှာ ရှိခဲ ့ တာပါ ။ အခု ဆေးရုံသွားတဲ ့ အရေးပေါ ် ကားထဲမှာ ၊ မိခင ် တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒါက — - နောက ် စာတိုက တစ ် လကြာပြီးမှ လာတယ ် ။ 
ကျွန ် မဆေးရုံက ခုပဲဆင ် းတယ ် ၊ 
စိတ ် ကစဉ ့ ် ကလျား ဖြစ ် တာတဲ ့ ၊ ကောင ် းတော ့ မှာပါ ။ (လက ် ခုပ ် သံများ) ရှင ် တို ့ ကို ပြောပြချင ် တာက ဒါဟာ ထူးခြားတဲ ့ ဖလှယ ် မှုပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေဟာ တစ ် ရက ် ကို ၂.၄၁ တကယ ့ ် မှန ် တဲ ့ ကယ ် ဆယ ် မှုတွေ လုပ ် နေပါတယ ် ။ 
စာတို ၃၀% ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သတ ် သေတာနဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ကျခြင ် း အကြောင ် းတွေပါ ။ များပါတယ ် ။ 
Crisis Text Lineis နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကောင ် းတာက သူတို ့ တွေဟာ သူစိမ ် းတွေဖြစ ် ကြပြီး ၊ အတွင ် းရေးအကျဆုံး ကိစ ္ စတွေကို အခြားသူစိမ ် းတွေကို နှစ ် သိမ ့ ် ဆွေးနွေးနေတာပါ ။ ဒါတွေကို ပူလောင ် တာကနေ အေးစက ် တဲ ့ ကာလတွေထိ ရနေတာပါ ။ 
စိတ ် လှုပ ် ရှားစရာကောင ် းပြီး နှစ ် နှစ ် မပြည ့ ် ခင ် မှာ စာတိုပေါင ် း ၆.၅သန ် းကျော ် ပို ့ ထားတာကို ပြောပြပါမယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မကို တကယ ် ပဲ ပူလောင ် ပြီး ချွေးပြန ် စေတာက ဒီအကြောင ် းပါ ။ တကယ ် ကို ဖျားသွားစေတာက ဒေတာပါ ။ စာပေါင ် း ၆.၅ သန ် း ၊ ဒါက ပျစ ် ပျစ ် နှစ ် နှစ ် စကားစုတွေကို ပေးတဲ ့ ထုထည ် ၊ အလျင ် နဲ ့ အမျိုးစုံမှုပါ ။ 
ကြိုသိတဲ ့ အလုပ ် မျိုးတွေ လုပ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒီ ဒေတာ အစုကနေ ကောက ် ချက ် ချတာတွေ ၊ လေ ့ လာမှုတွေ မျိုးစုံ လုပ ် တိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ပိုကောင ် းနိုင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါနဲ ့ ပိုကောင ် းအောင ် ဒီဒေတာတွေကို ဘယ ် လို သုံးလဲ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ဖြစ ် နိုင ် တာက ဒီက တစ ် ဦးဦး ၊ ဒါကို ကြည ့ ် နေသူ တစ ် ဦးဟာ ဘဝရဲ ့ တစ ် ချိန ် ချိန ် မှာ ကုထုံးဆရာကို (သို ့) စိတ ် ကု ဆရာဝန ် ကို တွေ ့ ပြီးပါပြီ ၊ လက ် ထောင ် ပြဖို ့ မလိုပါဘူး ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီလူရဲ ့ တော ် တာ တစ ် ခုခုကို ဘယ ် လိုသိလဲ ။ 
အိုး ၊ နံရံပေါ ် မှာက Harvard မှာ ရခဲ ့ တဲ ့ ဘွဲ ့ လား ။ 
အောက ် ခြေ ၁၀% မှာ သူတို ့ ဘွဲ ့ မရခဲ ့ တာ သေချာလို ့ လား ။ 
(ရယ ် သံများ) အမျိုးသားနဲ ့ အိမ ် ထောင ် ရေး အကြံပေးကိုတွေ ့ တော ့ သူမပြောတော ့ ဉာဏ ် ကြီးရှင ် လို ့ ထင ် ခဲ ့ တာ ၊ "" ရှင ် တို ့ ကို နှစ ် ပတ ် အတွင ် းတွေ ့ မယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ နောက ် အပတ ် တွေ ့ ဖို ့ လိုသေးတယ ် ။ (ရယ ် သံများ) 
အရမ ် းတော ် တဲ ့ အကြံပေးတစ ် ယောက ် ဖြစ ် စေတာ သိဖို ့ ဒေတာတွေရှိပါတယ ် ။ 
ထုံတာ နဲ ့ အကျီလက ် ဆိုတာတွေကို စာလုံးထဲမှာ ရိုက ် ရင ် ဖြတ ် ရှမှုနှင ့ ် ဆိုင ် တာ ၉၉% သေချာတယ ် ။ 
"" mg "" နဲ ့ "" သားရေကွင ် း "" ကို စာလုံးထဲမှာ ရိုက ် ရင ် ပစ ္ စည ် း အလွဲသုံးစားခံရတာနဲ ့ ၉၉% ကိုက ် ညီမှာကို သိတယ ် ။ 
"" လိင ် "" "" ပါးစပ ် "" "" Mormon "" ဆိုတာတွေကို စာလုံးထဲမှာ ရိုက ် ရင ် မိန ် းမလျာလားလို ့ မေးနေတယ ် ဆိုတာသိတယ ် ။ 
ကဲဒါဟာ အကြံပေးတစ ် ယောက ် မှန ် းဆနိုင ် တဲ ့ သတင ် းအချက ် အလက ် ဆိုပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ လက ် တွေထဲက အယ ် ဂိုရီသမ ် က ဖြတ ် စနဲ ့ ၉၉% ကိုက ် ညီတယ ် လို ့ အလိုလိုဆတ ် ကနဲမြည ် တာကို ဆိုလိုတာပါ ။ အကြံပေးသူကို လက ် တို ့ ဖို ့ ဒီမေးခွန ် းတွေကို စမ ် းမေးကြည ့ ် ပါ ။ 
"ဒါမှမဟုတ ် ပစ ္ စည ် း အလွဲသုံးစားခံရတာနဲ ့ ၉၉% ကိုက ် ညီတယ ် ၊" "" စာရိုက ် သူ အနီးမှာ ဆေးဝါး ဆေးခန ် း ၃ ခုရှိတယ ် "" ပေါ ့ ။ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ကို ပိုတိကျစေပါတယ ် ။ 
Robin Williams သူ ့ ကိုယ ် သူ သတ ် သေ တဲ ့ နေ ့ မှာ တစ ် နိုင ် ငံလုံးက လူတွေ အရေးပေါ ် လိုင ် းမှာ စုပြုံသွားတယ ် ။ 
အထင ် ကရ ၊ ပျော ် တတ ် တဲ ့ သူ သူ ့ ကိုယ ် သူ သတ ် သေတာကို မြင ် ရတာ စိတ ် မကောင ် းစရာပါ ။ နိုင ် ငံတွင ် းက အရေးပေါ ် လိုင ် းတိုင ် းမှာ အချိန ် သုံးနာရီကြာ စောင ့ ် ချိန ် ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ထုတည ် မှာလည ် း ဝင ် နှောင ့ ် တာ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
မတူတာက "" သေချင ် တယ ် "" (သို ့) "" ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို သတ ် ချင ် တယ ် "" လို ့ စာရိုက ် ပို ့ ရင ် အယ ် လဂိုရီသမ ် မှာ ဖတ ် တာက လိမ ္ မော ် ရောင ် ကုဒ ် ပါ ၊ အတန ် းထဲမှာ နံပါတ ် တစ ် ပါ ။ 
ဒီတော ့ ပြင ် းထန ် မှုကို ကိုင ် တွယ ် နိုင ် တယ ် ၊ အစဉ ် အတိုင ် းမဟုတ ် ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒီဒေတာတွေက ကမ ္ ဘာကို ပိုကောင ် းအောင ် လည ် း လုပ ် ပါတယ ် ၊ ကျွန ် မဟာ ကပ ် ဆိုက ် မှုကို အချိန ် ကိုက ် ပြတဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ ပထမဦးဆုံး မြေပုံပေါ ် မှာ ထိုင ် နေတာပါ ။ 
ဒါကိုတွေးကြည ့ ် ပါ ၊ စာ ၆.၅ သန ် း ၊ ဒီဒေတာ ညွှန ် မှတ ် အားလုံးရဲ ့ သဘာဝ ဘာသာစကား ဖြစ ် စဉ ် ကနေ အလိုလိုတွဲပါခြင ် းပါ ။ အစားအသောက ် ကမောက ် ကမဖြစ ် တာ တစ ် ပတ ် တာ အဆိုးဆုံးရက ် က တနလင ် ္ ာပါ ။ 
ပစ ္ စည ် း အလွဲ သုံးစား အတွက ် အဆိုးဆုံး အချိန ် က မနက ် ၅ နာရီ ။ 
Montana ဟာ လည ် ပတ ် ဖို ့ လှပတဲ ့ နေရာ ဖြစ ် ပေမဲ ့ အဲဒီမှာ နေချင ် မှာတော ့ မဟုတ ် ဘူး ။ အကြောင ် းက ကိုယ ့ ် ကိုယ ် သေကြောင ် း ကြံစည ် မှုအတွက ် နံပါတ ် တစ ် နေရာဖြစ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒီဒေတာကို အများသိပြီး အခမဲ ့ ၊ ပွင ့ ် လင ် းအောင ် လုပ ် ထားပါတယ ် ။ 
ကိုယ ် တိုင ် ရွေးလို ့ ရတဲ ့ သတင ် းအားလုံးကို ဆွဲယူထားပါတယ ် ။ 
CrisisTrends.org လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နေရာမှာပါ ။ 
ကျောင ် းတွေကို အစားအသောက ် ကမောက ် ကမဖြစ ် တဲ ့ အဆိုးဆုံးနေ ့ ဟာ တနင ် ္ လာလို ့ သိနိုင ် စေချင ် လို ့ ပါ ။ ဒီတော ့ အစားအသောက ် တွေကို အစီအစဉ ် ချပြီး လမ ် းညွှန ် အကြံပေးတွေ တနင ် ္ လာနေ ့ မှာ ရှိနေအောင ် ပါ ။ 
ပစ ္ စည ် း အလွဲသုံးစား ပြဿနာတွေဟာမနက ် ၅နာရီမှာဖြစ ် တာကို မိသားစုတွေသိစေချင ် လို ့ ၊ 
တစ ် ဦးဦးကို Montana က မူလတိုင ် းရင ် းသား တွေရဲ ့ နယ ် မြေတွေကို ဂရုစိုက ် စေချင ် လို ့ ပါ ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) ဒေတာ အထောက ် အထားက မူဝါဒ ၊ သုတေသန ၊ စာနယ ် ဇင ် း ၊ ကြပ ် မတ ် ခြင ် း ၊ ကျောင ် းဘုတ ် အဖွဲတွေ ဖွဲ ့ ပေးပါတယ ် — အရာရာ ပိုကောင ် းလာတာပေါ ့ ။ 
စိတ ် ကျန ် းမာရေး လှုပ ် ရှားသူတစ ် ယောက ် လို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို မထင ် ပါဘူး ။ 
အမျိုးသား ကျန ် မာရေး လှုပ ် ရှားသူလို ့ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ကို ထင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီဒေတာကို တကယ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားတာပါ ။ ကျွန ် မက နည ် းနည ် း ဂေါက ် တယ ် ။ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ဒါ မိန ် းကလေး အရမ ် းဆန ် တယ ် ၊ 
ကျွန ် မက ဂေါက ် ပါတယ ် ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒေတာတွေကို ချစ ် တယ ် ၊ 
ကျွန ် မနဲ ့ ရံပုံငွေတောင ့ ် တဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေရှိတဲ ့ လမ ် းဟိုဘက ် က ခေါင ် းမြီးခြုံထားတဲ ့ လူတွေနဲ ့ မတူတာက ကျွန ် မက Dallas က တရုတ ် အစားအစာကို မနက ် ၂ နာရီမှာ ရှင ် တို ့ ကို ကူရှာပေးနေရင ် းနဲ ့ (သို ့) ကားတစ ် စီးချက ် ချင ် းရအောင ် ရှင ် ရဲ ့ လက ် ကောက ် ဝတ ် ကို ထိဖို ့ ကူပေးနေရင ် း ၊ ​ (သို ့) လှဲပေးလိုက ် လို ့ စိတ ် ကူးရတာမဟုတ ် ဘူး 
ကျွန ် မကို စေ ့ ဆော ် တာက... (ရယ ် သံများ ၊ လက ် ခုပ ် သံများ ၊ နည ် းပညာနဲ ့ ဒေတာတွေကို သုံးပြီး ကမ ္ ဘာကို ပိုကောင ် းတဲ ့ နေရာ ဖြစ ် အောင ် လုပ ် ချင ် တာပါ ။ 
အဖေက မုဒိမ ် းကျင ့ ် တာခံနေရတယ ် လို ့ စာရိုက ် ပို ့ တဲ ့ ကလေးမကို ကူညီဖို ့ သုံးချင ် တာပါ ။ 
သူမဆီက အမှန ် ဘယ ် တော ့ မှ ထပ ် ကြားရမှာ မဟုတ ် တော ့ လို ့ ပါ ။ 
သူမ တစ ် နေရာရာမှာ ဘေးကင ် းပြီး ကျန ် းမာနေစေဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ အခုပြောချက ် ကို တွေ ့ လို ့ သူမရဲ ့ စိတ ် ဓာတ ် ကျမှုနဲ ့ သတ ္ တိဟာ Crisis Text Line ကိုဖန ် တီးဖို ့ ၊ ကျွန ် မကို ကြောင ် တောင ် တောင ် နေ ့ တိုင ် းကို စေ ့ ဆော ် မှုပေးတယ ် ဆိုတာကိုသိဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကျွန ် မဟာ သေဆုံးမှု နဲ ့ ဗိသုကာ အကြောင ် း ပုံပြင ် ကို ပြောပြချင ် တယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် တရာတုန ် းက ကျွန ် မတို ့ ဟာ အဆုတ ် ရောင ် ရောဂါလို ကူးစက ် ရောဂါ ဖြစ ် လာရင ် လျင ် မြန ် စွာ သေဆုံးခဲ ့ ကြရတာများပါတယ ် ။ 
အိမ ် မှာ ၊ မိမိကုတင ် းတွေပေါ ် မှာ ၊ မိသားစုရဲ ့ စောင ့ ် ရှောက ် မှုအောက ် မှာ ၊ ပုံမှန ် ဆိုသလို သေခဲ ့ ကြရတာပါ ၊ လူတွေ အများစုဟာ ဆေးကုသမှုကို မရယူနိုင ် ခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၂၀ ရာစုထဲမှာကျတော ့ အရာတော ် တော ် များများ ပြောင ် းလာခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ ပင ် နီစလင ် လို ဆေးဝါးအသစ ် တွေကို တီထွင ် လာနိုင ် ကြလို ့ ခုနကလို ကူးစက ် ရောဂါတွေကို ကုစားလာနိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဓာတ ် မှန ် စက ် လို နည ် းပညာအသစ ် တွေ ပေါ ် လာခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါတွေ သိပ ် ကြီးမားခဲ ့ ကြကာ ဈေးကြီးခဲ ့ ကြလို ့ ၊ အဲဒါတွေကို ထားရှိနိုင ် ဖို ့ အတွက ် ကြီးမားတဲ ့ ဗဟိုအဆောက ် အအုံတွေ လိုလာခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် ခေတ ် ပေါ ် ဆေးရုံတွေ ပေါ ် ပေါက ် လာခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒုတိယကမ ္ ဘာစစ ် ကြီးရဲ ့ နောက ် မှာ ၊ နိုင ် ငံ အများအပြားတို ့ ဟာ အထွေထွေ ကျန ် းမာရေး စန ် စ ် တွေကို ထူထောင ် ခဲ ့ ကြရာ ကုသမှု လိုအပ ် သူတိုင ် းဟာ ကုသမှုကို ရရှိလာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ ရလဒ ် အဖြစ ် ရာစုနှစ ် အစပိုင ် းမှာ ၄၅ နှစ ် သာရှိခဲ ့ တဲ ့ မျှော ် မှန ် းချက ် အသက ် ဟာ ဒီနေ ့ ဆိုရင ် နှစ ် ဆနီးနီး မြင ့ ် မားလာခဲ ့ ပါပြီ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ၂၀ ရာစုဟာဖြင ့ ် သိပ ္ ပံပညာရဲ ့ ကမ ် းလှမ ် းချက ် တွေကြောင ့ ် သိပ ် ကို အကောင ် းမြင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ ရာစုပါ ၊ အားလုံးက အသက ် ရှင ် ရေးကို အလေးထားခဲ ့ ကြကာ သေဆုံးမှုဆိုင ် ရာ ချဉ ် းကပ ် မှု အကြီးအကျယ ် ပြောင ် းလဲသွားခဲ ့ သည ့ ် တိုင ် အောင ် ၊ သေဆုံးမှုကို မေ ့ သွားခဲ ့ ကြတယ ် ၊ ။ 
ဒီမှာရပ ် နေတဲ ့ ကျွန ် မဟာ ဗိသုကာပညာရှင ် ပါ ၊ လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ခွဲကျော ် မှာ ကျွန ် ဟာ အဲဒီလို အပြောင ် းအလဲတွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် နေကာ သေဆုံးခြင ် း နဲ ့ သေကြေမှုဆိုင ် ရာ ဗိသုကာတွေအတွက ် ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် ကို လေ ့ လာခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ကင ် ဆာ ဒါမှမဟုတ ် နှလုံးရောဂါကြောင ့ ် သေကြပါတယ ် ၊ တနည ် းအားဖြင ့ ် ကျွန ် မတို ့ ထဲက အများစုတို ့ ဟာ သူတို ့ ဘဝ အဆုံးပိုင ် းမှာ နာတာရှည ် ရောဂါတွေကို ခံစားကြရမှာကို ဆိုလိုပါတယ ် ။ 
အဲဒီလို နှစ ် များအတွင ် းမှာ ကျွန ် မတို ့ ဟာ ဆေးရုံတွေ နဲ ့ ဘိုးဘွားရိပ ် သာ စောင ့ ် ရှောက ် ရေး ဌာနမှာ နေထိုင ် ဖို ့ များပါတယ ် ။ 
ခေတ ် ပေါ ် ဆေးရုံကို ကျွန ် မတို ့ အားလုံး ရောက ် ခဲ ့ ဘူးကြပါတယ ် ။ 
ဓာတ ် မီးချောင ် းများ နဲ ့ အဆုံးအဆမရှိလို ့ ထင ် ရတဲ ့ စင ် ္ ကြံလမ ် းတွေကို ၊ ထိုင ် ရတာ အဆင ် မပြေတဲ ့ ကုလားထိုင ် အတန ် းတွေကို ရှင ် တို ့ သတိရကြမှာပါ ။ 
ဆေးရုံတွေရဲ ့ ဗိသုကာ နာမည ် ဆိုး ထွက ် နေပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ အံ ့ အားသင ့ ် စရာ အချက ် က အမြဲတမ ် း အဲဒီလို မဟုတ ် ခဲ ့ ခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒါကတော ့ Brunelleschi က ၁၄၉၁ ခုနှစ ် မှာ ဆောက ် လုပ ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ L 'Ospedale degli Innocenti ပါ ၊ သူ ့ ခေတ ် ကာလတုန ် းက ဩဇာအကြီးမားဆုံး ဗိသုကာဆရာပါ ။ 
ကျွန ် မ အဲဒီ အဆောက ် အဦကို ကြည ့ ် ပြီးနောက ် ဒီနေ ့ ဆေးရုံတွေကို စဉ ် းစားကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာ ၊ အဆောက ် အဦရဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် မိပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို ဧရာမ အဆောက ် အဦကြီးပါ ။ 
အလယ ် မှာ ဒီလိုဝင ် းခြံတွေ ရှိနေရာ အခန ် းတွေ အားလုံးဟာ နေရောင ် နဲ ့ လေကောင ် းလေသငန ့ ် ကို ရရှိကြပါတယ ် ၊ အခန ် းတွေ ကြီးမားကြကာ ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အမိုးဟာ မြင ့ ် မားပါတယ ် ၊ အဲဒီမှာ နေထိုင ် ရတာ ပိုလို ့ ကို သက ် သောင ့ ် သက ် သာ ရှိပုံရပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ၎ င ် းဟာ လှပါတယ ် ။. 
တကယ ် တော ့ ၊ ဆေးရုံအတွက ် တောင ် မှ အဲဒီလို ဖြစ ် နိုင ် တာကို ကျွန ် မတို ့ မေ ့ သွားကြပါပြီ ။ 
သေဆုံးဖို ့ အတွက ် အဆောက ် အဦတွေကို ပိုကောင ် းစေချင ် ရင ် အဲဒါကို ပြောကြရပါမယ ် ၊ သေဆုံးမှုဆိုင ် ရာ အကြောင ် းအရာတွေကို ကျွန ် မတို ့ မပြောဆိုအပ ် ဘူးလို ့ ယူဆထားကြလို ့ မပြောကြပါဘူး ၊ ပြီးတော ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းမှ သေဆုံးမှုအားချဉ ် းကပ ် မှု အကြောင ် းကိုလည ် း မပြောကြပါဘူး ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ သုတေသနထဲမှာ ကျွန ် ကို အံ ့ အားသင ့ ် စေခဲ ့ တဲ ့ အချက ် က ၊ ပြောင ် းလဲဖို ့ အတွက ် လက ် တွေ ့ ရှိနေကြတဲ ့ စိတ ် နေစိတ ် ထားတွေပါပဲ ။ 
ဟောဒါက ယူကေထဲက ပထမဦးဆုံး မီးဂြိုဟ ် ရုံပါ ၊ ၁၈၇၀ ပြည ့ ် နှစ ် များမှာ စအလုပ ် လုပ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
ပထမဦးဆုံး ဆောက ် လုပ ် မှုဆိုတော ့ ၊ ဒေသထဲက ရွာထဲတွင ် ကန ့ ် ကွက ် မှုတွေ ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီနောက ် နှစ ် တရာသာရှိသေး ၊ ကျွန ် မတို ့ ထဲက လေးပုံတပုံဟာ မီးသင ် ္ ဂြိုဟ ် မှုကို လက ် ခံလာကြတယ ် ။ 
လူတွေဟာ ၊ အဲဒီအကြောင ် းကို ဆွေးနွေးပြောဆိုခွင ့ ် သာ ရကြရင ် ၊ အဲဒီလို အပြောင ် းအလဲတွေအတွက ် အသင ့ ် ရှိကြပုံရတယ ် ။ 
ကျွန ် မက ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဦးဆုံး ပြပွဲ ဖြစ ် ခဲ ့ တဲ ့ "" Death in Venice "" ကို Venice မြို ့ မှာ ဇွန ် လထဲ ခင ် းကျင ် းခဲ ့ စဉ ် တုန ် းက ကျွန ် မဟာ သေဆုံးခြင ် း နဲ ့ ဗိသုကာ အကြောင ် းကို ဆွေးနွေးမှုကို အစပျိုးပေးရန ် ရည ် ရွယ ် ချက ် နဲ ့ ပါ ။ အဲဒါဟာ အတော ့ ် ကို ပါဝင ် ကစားဖို ့ လိုအပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ပြပွဲပါ ၊ လူတွေဟာ တကယ ့ ် ကို ၎ င ် းထဲမှာ ပါဝင ် ပတ ် သက ် ရန ် လိုအပ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် မတို ့ ခင ် းကျင ် းပြသခဲ ့ တဲ ့ ထဲက တခု ဖြစ ် တဲ ့ လန ် ဒန ် မြို ့ ရဲ ့ တန ် ပြန ် တုံ ့ ပြန ် နိုင ် တဲ ့ မြေပုံပါ ၊ မြို ့ ထဲက ခြံမြေအဆောက ် အဦတွေထဲက ဘယ ် လောက ် ကို သေဆုံးမှု နဲ ့ သေဆုံးနေရမှုအတွက ် သုံးထားတာကို ပြပေးထားကာ ရှင ် တို ့ ရဲ ့ လက ် တွေကို မြေပုံအပေါ ် မှ ဝှေ ့ ယမ ် းပြရင ် အဲဒီလို ခြံမြေအဆောက ် အဦ ဒါမှမဟုတ ် သင ် င ် ္ ချိုင ် းရဲ ့ အမည ် တွေ ပေါ ် လာကြပါမယ ် ။ 
နောက ် တခု ကျွန ် မတို ့ ပြသခဲ ့ ကြတာက ပို ့ စ ် ကဒ ် တတွဲပါ ၊ လူတွေဟာ ၎ င ် းတို ့ ကို ကိုယ ့ ် နဲ ့ အတူ ယူသွားနိုင ် ခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
အဲဒီထဲမှာ လူတွေရဲ ့ နေအိမ ် တွေ ၊ ဆေးရုံတွေ ၊ မီးသင ် ္ ဂြိုဟ ် ရုံတွေ နဲ ့ အအေးတိုက ် တွေကို ပြသထားကာ ၊ သေဆုံးမှုဆိုတဲ ့ အရာရဲ ့ အဘက ် ဘက ် မှာ ကျွန ် မတို ့ ဖြတ ် သန ် းကြရတဲ ့ ဘဝခရီး အကြောင ် းကို ပြောပြထားပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ သေဆုံးကြရတဲ ့ နေရာဟာ ကျွန ် မတို ့ ဘယ ် လို သေဆုံးကြရတယ ် ဆိုတာရဲ ့ သော ့ ချက ် ဖြစ ် တာကို ကျွန ် မတို ့ ပြလိုခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ ပြပွဲလာ ပရိသတ ် က တုံ ့ ပြန ် ခဲ ့ ကြပုံဟာ အထူးဆန ် းဆုံး ဖြစ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် အသံနဲ ့ အမြင ် လုပ ် ငန ် းတွေမှာပါ ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဆီမှာ ကနေကြသူတွေ ပြေးခုန ် နေကြသူတွေ ရှိခဲ ့ ကာ သူတို ့ ဟာ ပြပွဲထဲက အရာတွေကို နည ် းမျိုးစုံဖြင ့ ် အသက ် ဝင ် လာအောင ် အားထုတ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ၊ အဲဒီနောက ် မှာ သူတို ့ ဟာ ရုတ ် တရက ် ရပ ် တန ့ ် လိုက ် ကြကာ သူတို ့ ဟာ သေဆုံးမှု အကြောင ် း ပြပွဲထဲမှာ ပါဝင ် နေကြတာကို သတိရလိုက ် ကြသလိုပါပဲ ၊ လူတချို ့ တို ့ အတွက ် အဲဒီလို လှုပ ် ရှားမှုဟာ မသင ့ ် လျော ် ဘူးလို ့ ထင ် စရာ ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ကျွန ် မ သိချင ် လို ့ မေးလိုတဲ ့ မေးခွန ် းက သေခြင ် းနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ရှင ် တို ့ လုပ ် ကိုင ် လိုကြတာ နောက ် တမျိုးများလား ၊ အဲဒီလို မဟုတ ် ဘူးဆိုရင ် ၊ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ သေဆုံးခြင ် း ဆိုတာကို ရှင ် တို ့ ဘယ ် လို ထင ် ပါသလဲ ၊ ပြီးတော ့ ကောင ် းမွန ် တဲ ့ သေဆုံးမှုကို ထောက ် ကူပေးနိုင ် တဲ ့ ဗိသုကာတွေက ဘယ ် လိုဟာတွေလဲ ၊ ခုနက ပြောခဲ ့ တာတွေနဲ ့ နည ် းနည ် းလေး မတူတာမျိုး ၊ ပိုပြီး တူချင ် တာမျိုးများလား ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် တီးသံများ) 

အရာရာဟာ ဆက ် နွှယ ် နေပါတယ ် ။ 
Shinnecock အင ် ဒီယန ် း ၁ ယောက ် အနေနဲ ့ ဒါကိုသိဖို ့ ပျိုးထောင ် ခံခဲ ့ ရပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မတို ့ ဟာ Long Island ရဲ ့ အရှေ ့ တောင ် ဖျားမှာရှိတဲ ့ ငါးမျှားတဲ ့ လူမျိုစုငယ ် လေးပါ ။ New York က Southampton မြို ့ နားမှာပါ ။ 
ကျွန ် မငယ ် ငယ ် တုန ် းက ပူပြင ် းနွေရာသီ ၁ ရက ် မှာ အပြင ် ဘက ် က နေရောင ် ထဲမှာထိုင ် ဖို ့ အဖိုးက ခေါ ် သွားပါတယ ် ။ 
ကောင ် းကင ် မှာ တိမ ် တွေမရှိခဲ ့ ပါဘူး ။ 
နောက ် ပြီး ခဏအကြာမှာ ကျွန ် မဟာ ချွေးပြန ် လာပါတယ ် ။ 
နောက ် ကောင ် းကင ် ကိုထိုးပြပြီး သူပြောလိုက ် တာက ကြည ့ ် စမ ် း ၊ အဲဒါကို မင ် းတွေ ့ လား ၊ 
အဲဒီမှာ ဒါမင ် းရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းလေ ၊ 
ဒါဟာ မင ် းရဲရေက တိမ ် တွေ ဖြစ ် အောင ် ကူပေးတာလေ ၊ ဒါက မိုးဖြစ ် လာပြီး အပင ် တွေကိုဖြည ့ ် ပေးတယ ် ၊ ဒါကနေ တိရိစ ္ ဆာန ် တွေကို ကျွေးမွေးတယ ် ။ ကျွန ် မရဲ ့ သက ် ရှိအားလုံးရဲ ့ ဆက ် နွယ ် မှုကို သာဓကဆောင ် နိုင ် တဲ ့ သဘာဝထဲက အကြာင ် းအရာတွေရဲ ့ မပြတ ် သေးတဲ ့ စူးစမ ် းမှုထဲမှာ သမီးက "" အမေလုပ ် သင ့ ် တာပေါ ့ "" လို ့ ပြောပြီးနောက ် ၂၀၀၈မှာ မုန ် တိုင ် းနောက ် လိုက ် ခြင ် းကို စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ ဒီလိုနဲ ့ နောက ် ၃ ရက ် မှာ ကားအမြန ် မောင ် းရင ် း စူပါဆဲလ ် လို ့ ခေါ ် တဲ ့ ရှောက ် ခါးသီး အရွယ ် မိုးသီးနဲ ့ အံ ့ ဖွယ ် လေဆင ် နှာမောင ် းတွေ ထုတ ် လုပ ် ပေးနိုင ် တဲ ့ တိမ ် ထုကြီး ၁ ခုနောက ် လိုက ် ဖြစ ် သွာတယ ် ။ တကယ ် က ၂% ပဲထုတ ် ပေးနိုင ် တာပါ ။ 
ဒီတိမ ် စိုင ် တွေက မိုင ် ၅၀အထိ ကျယ ် ပြန ့ ် နိုင ် ပြီး လေထုထဲကို ပေ ၆၅၀၀၀အထိ ပျံတက ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကြီးလွန ် းတော ့ နေ ့ အလင ် းရောင ် အကုန ် လုံးပိတ ် ကာ သူတို ့ အောက ် မှာ အရမ ် းမှောင ် ပြီး ကြောက ် စရာ ကောင ် းအောင ် ရှိနေပါတယ ် ။ 
မုန ် တိုင ် းနောက ် လိုက ် ခြင ် းဟာ ထင ် သာ မြင ် သာရှိတဲ ့ အတွေ ့ အကြုံပါ ။ 
နောက ် ကျောမှာ နွေးထန ့ ် ထန ့ ် လေကတိုက ် နေပြီး မြေသင ် းနံ ့ ၊ ဂျုံခင ် း ၊ မြက ် ခင ် းနဲ ့ ပျံ ့ လွင ့ ် တဲ ့ ဒြပ ် မှုန ် တွေ ၊ 
နောက ် ပြီး မိုးသီးဖွဲ ့ နေတဲ ့ တိမ ် တွေထဲမှာက အရောင ် တွေရှ ိတယ ် ။ အစိမ ် းရောင ် တွေ ၊ ၊ စိမ ် းပြာပြာအရောင ် တွေပေါ ့ ။ 
လျှပ ် စီးလက ် တာကို အလေးထားတတ ် ဖို ့ ကျွန ် မသင ် ယူထားလိုက ် ပြီ ။ 
ကျွန ် မ ဆံပင ် တွေကတော ့ ထောင ် နေခဲ ့ ဖူးတာပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) နောက ် တာပါနော ် ။ (ရယ ် သံများ) 
ဒီမုန ် တိုင ် းတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် လို ့ ကျွန ် မကို တကယ ် စိတ ် လှုပ ် ရှားစေတာက သူတို ့ ရဲ ့ ရွေ ့ ရှားမှုပါ ၊ ဝေ ့ ဝိုက ် ၊ ဝဲလည ် ကာ တအိအိ လှိုင ် းထပုံတွေ ၊ သူတို ့ ရဲ ချော ် ရည ် မီးအိမ ် လိုမျိုးအဆုပ ် အဆုပ ် တိမ ် စိုင ် တွေနဲ ့ လေ ။ 
ချစ ် စရာကောင ် းတဲ ့ သတ ္ တဝါကြီးတွေ ဖြစ ် လာတာပေါ ့ ။ 
ဒါတွေကို ဓာတ ် ပုံရိုက ် တုန ် း ကျွန ် မအဖိုးရဲ ့ သင ် ခန ် းစာကို အမှတ ် မရပဲ မနေနိုင ် ဘူး ။ 
တိမ ် တွေအောက ် မှာ ရပ ် မိတဲ ့ အခိုက ် မှာ တိမ ် စတစ ် ခုကို တွေရုံမကပဲ နားလည ် တာက ကျွန ် မ မျက ် မြင ် ဒိဋ ္ ဌတွေ ့ ဖို ့ ရတဲ ့ အထူးအခွင ့ ် အရေးဟာ တူညီတဲ ့ အင ် အားတွေ ၊ ပုံအသေးလေးထဲက တူညီတဲ ့ ဖြစ ် စဉ ် ပါ ၊ ဒါက ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ကြယ ် စင ် စု ၊ နေအဖွဲ ့ အစည ် း ၊ နေနဲ ့ ဒီကမ ္ ဘာကိုတောင ် မှပဲ ဖန ် တီးဖို ့ ကူပေးတယ ် လေ ။ 
ဆွေ ၊ မျိုးအပေါင ် းတို ့ ရေ ။ ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီတော ့ ရှင ် တို ့ အတွက ် သတိမမမူမိကြတဲ ့ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှုဆိုင ် ရာ အကျိုးရှိမယ ့ ် အခွင ့ ် အလမ ် း တစ ် ခု ကျွန ် မမှာရှိတယ ် ။ 
U K မှာ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၁၀ နှစ ် ကျော ် က သုသာန ် မြေကွက ် တွေဆီက အမြတ ် အစွန ် းဟာ UK အိမ ် ခြံမြေစျေးကွက ် ထက ် သုံးချိုး တစ ် ချိုးလောက ် ကို သာလွန ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ကိုယ ် ပိုင ် သုသာန ် တွေကို ထူထောင ် ခဲ ့ ကြရာ ရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံသူတွေ မြေကွက ် ရောင ် းကြရာ ပေါင ် ၃၉၀၀ လောက ် က ဈေးစတင ် ပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ ၄၀% တိုးပွားလာမယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းကြတယ ် ။ 
အကြီးမားဆုံး အကျိုးကျေးဇူးကတော ့ ဝယ ် လိုအား တစ ် ချိန ် လုံးရှိတဲ ့ စျေးကွက ် ပါ ။ 
ကဲ ဒါဟာ တကယ ့ ် အဆိုပြုချက ် ဖြစ ် ပြီး ဒီရင ် းနှီးမြှုပ ် နှံမှုကို တကယ ် ပဲ ကမ ် းလှမ ် းနေတဲ ့ ကုမ ္ ပဏီတွေ ရှိပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒီအပေါ ် ကျွန ် မရဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားမှုက လုံးဝ တစ ် မျိုးပါ ။ 
ကျွန ် မဟာ ဗိသုကာ နဲ ့ မြို ့ ပြ ဒီဇိုင ် နာပါ ၊ ပြီးခဲ ့ တဲ ့ တစ ် နှစ ် ခွဲ လုံးလုံး သေတာနဲ ့ သေခါနီး ကိုင ် တွယ ် ပုံတွေနဲ ့ ဒါတွေဟာ မြို ့ တွေနဲ ့ မြို ့ တွင ် းက အဆောက ် အဦတွေကို ဘယ ် လိုပုံဖော ် တယ ် ဆိုတာကို ကြည ့ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ နွေရာသီမှာ သေခြင ် းနဲ ့ ဗိသုကာ အကြောင ် း ကျွန ် မရဲ ့ ပထမဆုံး ပြပွဲ တစ ် ပွဲ Venice မှာ လုပ ် ခဲ ့ ပြီး "" Death in Venice "" လို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ သေခြင ် းဟာ ကျွန ် မတို ့ အများစု ပြောဆိုဖို ့ စိတ ် မသက ် မသာ ဖြစ ် တဲ ့ အကြောင ် းရပ ် ဆိုတော ့ ပြပွဲကို တော ် တော ် လေး မြူးတူးပျော ် ပါးဖို ့ စီစဉ ် ခဲ ့ တယ ် ။ လူတွေ ဒါနဲ ့ အရှိအတိုင ် း ထိတွေ ့ မှုရှိနိုင ် အောင ် ပါ ။ 
ဒါနဲ ့ ပြပွဲတစ ် ခုကတော ့ မြို ့ ထဲက အိမ ် ရာ ဘယ ် လောက ် ကို သေခြင ် းအတွက ် ခွဲပေးထားတယ ် ဆိုတာပြတဲ ့ London ရဲ ့ တုံ ့ ပြန ် ဆက ် သွယ ် တဲ ့ မြေပုံပါ ။ 
မြေပုံအထက ် မှာ သင ့ ် လက ် ဖြင ့ ် ဝှေ ့ ယမ ် းလိုက ် ရင ် အိမ ် ရာအပိုင ် းရဲ ့ အမည ် ၊ အဆောက ် အဦ ဒါမှမဟုတ ် သုသာန ် မြေဟာ ပေါ ် လာပါတယ ် ။ 
သင ် တို ့ မြင ် ရတဲ ့ ဒီအဖြူရောင ် သဏ ္ ဍာန ် တွေ အားလုံးဟာ မြို ့ ထဲမှာရှိတဲ ့ ဆေးရုံတွေ ၊ နာတာရှည ် ဆေးရုံတွေ ၊ ရင ် ခွဲရုံတွေနဲ ့ သုသာန ် တွေပါ ။ 
တကယ ် တော ့ အများစုဟာ သုသာန ် တွေပါ ။ 
ပြချင ် တာက သေခြင ် းနဲ ့ မြေမြှုပ ် ခြင ် း တွေဟာ ကျွန ် မတို ့ မစဉ ် းစားနိုင ် လောက ် တဲ ့ ကိစ ္ စတွေဆိုတာတောင ် မှ ဒါတွေက ကိုယ ် တစ ် ဝိုက ် မှာ ရှိနေပြီး မြို ့ တွေရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတွေပါ ။ 
ဒီတော ့ နှစ ် စဉ ် လူဦးရေ သန ် းတစ ် ဝက ် လောက ် UK မှာ သေဆုံးကြပြီး အဲဒီထဲက လေးပုံတစ ် ပုံလောက ် ဟာ မြေမြှုပ ် သဂြိုဟ ် ချင ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ UK မှာက အခြား အနောက ် တိုင ် းနိုင ် ငံတွေလိုပဲ မြေမြှုပ ် ဖို ့ နေရာက ကုန ် လာနေတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် အဓိကမြို ့ ကြီးတွေမှာပေါ ့ ။ 
ဒါကို Greater London Authority က သတိထားမိတာ ကာလ အတော ် ကြာခဲ ့ ပြီး အဓိက အကြောင ် းရင ် တွေက လူဦးရေ တိုးပွားမှု ၊ လက ် ရှိ သုသာန ် တွေဟာ ပြည ့ ် လုနီးပါး ဖြစ ် နေတာပါ ။ 
အုတ ် ဂူတွေဟာ ထာဝရ နေရာယူထားတယ ် ဆို တဲ ့ ထုံးစံတစ ် ခု UK မှာရှိနေပြီး လူတွေဟာ ဒီမြေကိုပဲ အိမ ် တွေ ၊ ရုံးခန ် းတွေ ၊ ဆိုင ် တွေ ဆောက ် ဖို ့ ဆိုတဲ ့ 'ဖွံ ့ ဖြိုးမှု ဖိအား' ကလည ် း ရှိနေတယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဖြေရှင ် းနည ် းတစ ် ချို ့ တွေ ့ လာတယ ် ။ 
ဒါတွေကတော ့ အင ် း ဖြစ ် နိုင ် တာကနှစ ် ၅၀ ကြာအပြီးမှာ ဒီဂူတွေကို ပြန ် သုံးနိုင ် တယ ် ၊ 
ဒါမှမဟုတ ် တစ ် နေရာတည ် း လေးယောက ် မြှုပ ် နိုင ် အောင ် လေးဆနက ် အောင ် တူးလျက ် လူလေးယောက ် ကို မြှုပ ် နိုင ် တယ ် ။ ဒီနည ် းနဲ ့ မြေကို ပိုအကျိုးရှိအောင ် အသုံးပြုနိုင ် တာပေါ ့ ။ ဒီနည ် းနဲ ့ အနာဂတ ် မှာ London မှာ လူတွေမြှုပ ် ဖို ့ နေရာတွေ ရှိနေဦးမယ ် လို ့ မှန ် းရတာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အစဉ ် အလာအရ သုသာန ် တွေကို ဒေသဆိုင ် ရာ အာဏာပိုင ် က စောင ့ ် ရှောက ် ထားတာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
အမှန ် က UK မှာ သုသာန ် နေရာကို ထောက ် ပံ ့ ဖို ့ တစ ် ဦးတစ ် ယောက ် မှ တရားဝင ် ဝတ ္ တရားမရှိတာက အံ ့ ဩစရာကောင ် းပါတယ ် ။ 
အစဉ ် အလာအရ ခရစ ် ယာန ် ဘုရားကျောင ် း တွေ ၊ ဗလီတွေနဲ ့ ရဟူဒီဘုရားကျောင ် းတွေလို ပုဂ ္ ဂလိကနဲ ့ ဘာသာရေးဆိုင ် ရာ အဖွဲ ့ အစည ် းတွေက လုပ ် ကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အခါအားလျော ် စွာ လုပ ် ဆောင ် မှုမှာပါဝင ် ချင ် တဲ ့ အမြတ ် အတွက ် လုပ ် တဲ ့ အဖွဲ ့ လည ် းရှိပါတယ ် ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း မြေမြှုပ ် တဲ ့ နေရာ သေးသေးလေးနဲ ့ ကြီးမားတဲ ့ ကုန ် ကျစရိတ ် ကို ကြည ့ ် တော ့ ငွေအသည ် းအသန ် ရှာတဲ ့ ပုံပေါက ် တာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ တကယ ် တမ ် းက ရှင ် ဟာ ကိုယ ့ ် သုသာန ် ကို ကိုယ ် တိုင ် စချင ် တယ ် ဆိုရင ် ရှင ် စလုပ ် နိုင ် တာမျိုးပါ ။ 
South Wales က စုံတွဲ ရှိခဲ ့ ဘူးတယ ် ၊ သူတို ့ မှာ လယ ် တဲတစ ် လုံးရှိပြီး ဘေးမှာ ကွင ် းပြင ် တွေက အများကြီးရှိပြီး မြေယာကို ချဲ ့ ထွင ် ချင ် ကြတယ ် ။ 
စိတ ် ကူးတွေ အများကြီးရှိတယ ် ။ 
ပထမတွေးမိတာက လူနေယာဉ ် စခန ် းလုပ ် ဖို ့ ပေါ ့ ၊ ဒါပေမဲ ့ ကောင ် စီက ငြင ် းလိုက ် တယ ် ။ 
နောက ် ငါးမွေးမြူရေးခြံလုပ ် ချင ် တော ့ လည ် း ကောင ် စီက ငြင ် းပြန ် ရော ။ 
နောက ် တော ့ သုသာန ် လုပ ် ဖို ့ တွေးမိသွားပြီး ဒါလုပ ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် သူတို ့ ရဲ ့ မြေတန ် ဖိုးကို ပေါင ် ၉၅၀၀၀ ကနေ ပေါင ် တစ ် သန ် းထိ တိုးမြှင ့ ် နိုင ် တယ ် လို ့ တွက ် ချက ် မိကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သုသာန ် တွေကနေ အမြတ ် ရအောင ် လုပ ် တယ ် ဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးကို ပြန ် ကြည ့ ် လိုက ် တော ့ ဆိုပါတော ့ ဒါဟာ သဘာဝမကျသလိုမျိုးကြီးလေ ။ 
သုသာန ် မြေကွက ် တွေ ကုန ် ကျစရိတ ် မြင ့ ် တဲ ့ ကိစ ္ စဟာ တကယ ် တော ့ အထင ် အမြင ် လွဲမှားစေတာပါ ။ 
ဒါတွေဟာ စျေးကြီးပုံပေါက ် နေပေမဲ ့ ဒီကုန ် ကျစရိတ ် ဟာ သုသာန ် မြေကို ထိန ် းသိမ ် း ဖို ့ လိုတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ကို ထင ် ဟပ ် တာပါ ။ ဥပမာ တစ ် ယောက ် ယောက ် က နောင ် နှစ ် ၅၀ တိုင ် မြက ် ရိတ ် ဖို ့ လိုတာမျိုးပေါ ့ ။ 
သုသာန ် တွေကနေ ငွေရှာရတာ အရမ ် းခက ် တယ ် လို ့ ဆိုလိုတာပါ ။ 
ဒါက ပုံမှန ် အနေနဲ ့ ဒါတွေကို ကောင ် စီ ဒါမှမဟုတ ် အမြတ ် မယူတဲ ့ အဖွဲ ့ ကနေ ကွပ ် ကဲတဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကောင ် စီကပဲ ဒီလူတွေကို လုပ ် ခွင ့ ် ပေးပြီး အခု သူတို ့ ရဲ ့ သုသာန ် ကို ဆောက ် ဖို ့ ကြိုးစားနေပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါက ဘယ ် လိုလုပ ် တယ ် ဆိုတာကို ရှင ် တို ့ ကို ရှင ် းပြဖို ့ ပါ ။ UK ကျွန ် မ တစ ် ခုခုဆောက ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် ဥပမာ သုသာန ် လိုမျိုးပေါ ့ ၊ ပထမဆုံး ဆောက ် လုပ ် ခွင ့ ် လျှောက ် ဖို ့ လိုအပ ် ပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဖောက ် သည ် တစ ် ယောက ် အတွက ် ရုံးသစ ် အဆောက ် အဦတစ ် လုံး ဆောက ် ချင ် ရင ် ဒါမှမဟုတ ် အိမ ် ကိုချဲ ့ ချင ် ရင ် သိတဲ ့ အတိုင ် း ကိုယ ့ ် မှာ ဆိုင ် ရှိပြီး ဒါကို ရုံးခန ် းအဖြစ ် ပြောင ် းချင ် ရင ် ပုံကြမ ် းတွေ တစ ် ပုံကြီး ဆွဲရတယ ် ။ ပြီး ဒါတွေကို ကောင ် စီမှာ ခွင ့ ် ပြုချက ် လျှောက ် တယ ် ။ 
သူတို ့ က ဒါဟာ ပတ ် ဝန ် းကျင ် နဲ ့ ဘယ ် လို အံကျမလဲဆိုတာမျိုးတွေ ကြည ့ ် မယ ် ။ 
ဒါနဲ ့ ဘာပုံမျိုးလဲဆိုတာ ကြည ့ ် မှာပေါ ့ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက အနီးပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ဘာသက ် ရောက ် မှုများ ရှိလာမလဲ ဆိုတာမျိုးလည ် း ကြည ့ ် သေးတယ ် ။ 
နောက ် ပြီး ဒါက ညစ ် ညမ ် းမှုဖြစ ် စေမလား ၊ (သို) ကျွန ် မဆောက ် မယ ့ ် ဆီကို သွားချင ် တဲ ့ ယာဉ ် ကြောတွေ အများကြီးဖြစ ် မှာလား ဆိုတာမျိုးတွေလည ် း စဉ ် းစားကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကောင ် းတာတွေရောပါ ။ 
ဒေသခံတွေသုံးလို ့ ရမယ ့ ် ပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ ဆိုင ် တွေလိုမျိုး ဒေသတွင ် း ဝန ် ဆောင ် မှုတွေ တိုးလာမလား ဆိုတာပေါ ့ ။ 
ကောင ် းကျိုး ၊ ဆိုးကျိုးတွေကို ချိန ် ဆပြီး သူတို ့ ဆုံးဖြတ ် ကြမှာပေါ ့ ။ 
ဒီတော ့ ဒါက သုသာန ် ကြီးတစ ် ခု ဆောက ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် ဖြစ ် တတ ် တဲ ့ ပုံပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မမှာ မြေကွက ် တစ ် ခုရှိပြီး လူ ငါးယောက ် ခြောက ် ယောက ် လောက ် ကိုပဲ မြှုပ ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
အင ် း ဒါဆိုရင ် တကယ ် က ဘယ ် သူ ့ ဆီကမှ ခွင ့ ် ပြုချက ် မလိုဘူးလေ ။ 
တကယ ် က UK မှာ မြေမြှပ ် တာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စည ် းမျဉ ် းဆိုတာ မရှိသလောက ် ပါ ။ မဆိုစလောက ် ရှိတာက ရေလမ ် းကြောင ် းတွေ ၊ မြစ ် ကြောင ် းတွေ ၊ မြေအောက ် ရေလိုမျိုးတွေမှာ မညစ ် ညမ ် းဖို ့ ဆိုတာလောက ် ပါပဲ ။ 
ဒီတော ့ တကယ ် က ရှင ် ဟာ ကိုယ ့ ် ကိုယ ် ပိုင ် သုသာန ် အသေးစားလေး သွား ဆောက ် လိုက ် ရင ် ရပြီလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဆိုလိုတာက တကယ ် က ဒါကိုဘယ ် သူလုပ ် လဲ ။ ဟုတ ် ပြီနော ် ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ရှင ် ဟာ မင ် းမျိုးမင ် းနွယ ် မိသားစုဖြစ ် ပြီး မြေယာကြီးတစ ် ကွက ် ရှိရင ် ရှင ့ ် မှာ ဂူဗိမာန ် ဆောက ် ဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် း တစ ် ခုရှိပြီး မိသားစုကို အဲဒီမှာ မြှုပ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ့ ် ဆန ် းနေတာကြီးက ကိုယ ့ ် ကို လူတွေကို စမြှုပ ် ခွင ့ ် မပေးခင ် မှာ အတိုင ် းအတာတစ ် ခုရှိတဲ ့ မြေကွက ် တစ ် ကွက ် မရှိတာပါ ။ 
ဒီတော ့ ဒီအဓိပ ္ ပါယ ် က စာအုပ ် ကြီးအတိုင ် းဆို ဆင ် ခြေဖုံးက ရှင ့ ် အိမ ် ရဲ ့ နောက ် ဖေး ဥယျာဉ ် နဲ ့ ဆိုင ် နေတာမျိုးပေါ ့ ။ 
(ရယ ် သံများ) ဒီတော ့ ဒါကို ကိုယ ် တိုင ် အိမ ် မှာ လုပ ် ကြည ့ ် ချင ် တယ ် ဆိုရင ် ရော ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ကောင ် စီတစ ် ချို ့ မှာရှင ် တို ့ ကို ကူညီနိုင ် တဲ ့ လမ ် းညွှန ် ချက ် တွေပါတဲ ့ သူတို ့ ရဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုဒ ် ရှိတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ပထမဆုံး ရှင ် ကို သူတို ့ ပြောပြမှာက ရှင ် ရှေ ့ မဆက ် နိုင ် ခင ် ရှင ့ ် မှာ မြေမြှုပ ် တဲ ့ လက ် မှတ ် တစ ် ခု ရှိဖို ့ လိုတာပါ.. ရှင ့ ် ကို လူတွေကိုသတ ် ပြီး အိမ ် ရှေ ့ ဝင ် း အောက ် မှာထားဖို ့ ခွင ့ ် မပြုဘူးလေ ။ 
(ရယ ် သံများ) အုတ ် ဂူက ဘယ ် မှာဆိုတာ မှတ ် တမ ် း တစ ် ခုထားဖို ့ လိုတယ ် လို ့ လဲ ပြောပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ တရားဝင ် ပြဌာန ် းချက ် တွေ အတွက ် တော ့ အတော ် များတယ ် ။ 
ရှင ့ ် အိမ ် နီးချင ် းတွေက ကြိုက ် ချင ် မှ ကြိုက ် မှာဆိုပြီး သတိပေးတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဥပဒေကြောင ် းအရကျတော ့ သူတို ့ လုပ ် နိုင ် တာဆိုလို ့ မရှိသလောက ် ပဲလေ ။ 
အကယ ် ၍ ရှင ် တို ့ တစ ် ဦးဦးဟာ ဒီသုသာန ် မြေကွက ် တွေဟာ ဘယ ် လောက ် ကုန ် တယ ် ၊ ဘယ ် လောက ် ငွေရနိုင ် တယ ် ဆိုတာနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး စိတ ် မှာ အမြတ ် ပေါ ် တဲ ့ စိတ ် ကူးရှိခဲ ့ ရင ် ရှင ့ ် အိမ ် တန ် ဖိုးဟာလ၂၀% လောက ် ကျသွားလောက ် တယ ် ဆိုတာကိုလည ် း သတိပေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ ပိုဖြစ ် နိုင ် တာက ဒါပြီးရင ် ရှင ် တို ့ အိမ ် ကို ဘယ ် သူမှဝယ ် ချင ် စိတ ် ရှိမှာ မဟုတ ် ဘူးဆိုတာတောင ် လေ ။ 
ဒီတော ့ ဒါနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် မတွေ ့ တဲ ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာက သေခြင ် းအပေါ ် ကျွန ် မတို ့ အများစုရဲ ့ သဘော ထားတွေကို အကျဉ ် းရုံးပြသလိုဖြစ ် တာပါ ။ 
UK မှာနဲ ့ ကျွန ် မအထင ် ဥရောပတလွှား ကိန ် းဂဏန ် းတွေဟာ ဆင ် တူပြီး လူဦးရေရဲ ့ ၃၀% လောက ် ကပဲ သေတာနဲ ့ စပ ် လျဉ ် းပြီး သူတို ့ ရဲ ့ ဆန ္ ဒတွေကို ပြောဖူးကြပြီး ၇၅% ကျော ် လူတွေအတွက ် တောင ် မှ ၄၅% လောက ် ပဲ ဒီအကြောင ် းကို ပြောဖူးကြတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ လူတွေပေးတတ ် တဲ ့ အကြောင ် းပြချက ် တွေက.. သိတဲ ့ အတိုင ် း သူတို ့ သေဖို ့ က အဝေးကြီးလို ့ ထင ် ကြတာ ဒါမှမဟုတ ် ဒါကို ပြောလိုက ် ခြင ် းအားဖြင ့ ် လူတွေကို ကသိကအောင ့ ် ဖြစ ် စေလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ထင ် ကြတာပါ ။ 
သိတဲ ့ အတိုင ် း အတိုင ် းအတာတစ ် ခုအထိတော ့ ကျွန ် မတို ့ ကို စောင ့ ် ရှောက ် နေတဲ ့ အခြားသူတွေ ရှိပါတယ ် ။ 
အစိုးရမှာ ဒီစည ် းမျဉ ် းအားလုံးနဲ ့ ဒီတစ ် ဝိုက ် က ဥပမာ လူသေကို မြှုပ ် တာမျိုးလို ရှပ ် ထွေပြီး အရာမရောက ် တဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ ရှိပြီး ဒီကိစ ္ စမှာ အလုပ ် လုပ ် တဲ ့ ဘဝတစ ် ခုလုံး ရည ် စူးထားတဲ ့ အသုဘ ဒါရိုက ် တာတွေ လိုမျိုးတွေရှိပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ မြို ့ တွေနဲ ့ မြို ့ မှာ သေတာဘယ ် လောက ် ဆန ့ ် တယ ် ကို စဉ ် းစားဖို ့ ကျတော ့ စည ် းမျဉ ် း ၊ အစီအစဉ ် ၊ အတွေးတွေက ကျွန ် မတို ့ စိတ ် ကူးလို ့ နိုင ် လောက ် တာထက ် အရမ ် းကို နည ် းပါးပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် မတို ့ ဒီအကြောင ် း တွေးမနေပါဘူး ။ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် မတို ့ တွေးမိတဲ ့ လူတွေကတော ့ ဒါကို တွေးနေလိမ ့ ် မယ ် ။ ဒါကို ဂရုလည ် း စိုက ် ကြမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီအပေါ ် မှာ ဒီစာကြောင ် းလေးဟာ ထင ် ရှားတဲ ့ ဖော ် ပြချက ် တစ ် ခုပါပဲ 
ကျွန ် တော ် လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ ၁၂-နှစ ် လောက ် က ဒီ စာကြောင ် းလေးနဲ ့ စတင ် ခဲ ့ ပါတယ ် စတင ် ခဲ ့ တဲ ့ ၀န ် းကျင ် အခြေအနေတွေကတော ့ ဖွံ ့ ဖြိုးဆဲနိုင ် ငံတွေမှာပါ ဒါပေမယ ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ ကတော ့ ကမ ္ ဘာ ့ အနှံ ့ အပြားကနေ ဒီမှာလာပြီး ထိုင ် နေကြတာ 
အဲဒီတော ့ ကိုယ ့ ် နိုင ် ငံရဲ ့ မြေပုံလေးကို မြင ် ယောင ် ကြည ့ ် ရင ် ခင ် ဗျားတို ့ နားလည ် လာလိမ ့ ် မယ ် လို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာရှိတဲ ့ နိုင ် ငံတိုင ် းအတွက ် စက ် ဝိုင ် းလေးတွေဆွဲကြည ့ ် ပြီး ပြောနိုင ် တယ ် "" ဒီနေရာတွေကတော ့ ဆရာကောင ် းတွေ သွားမယ ့ ် နေရာ မဟုတ ် ဘူး "" ပေါ ့ 
ဒါ ့ အပြင ် အဲဒီနေရာတွေဟာ ပြဿနာတွေ လာတဲ ့ နေရာတွေ ဖြစ ် နေပြန ် တယ ် 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ အထင ် နဲ ့ အမြင ် တခြားစီဖြစ ် နေတဲ ့ ပြဿနာ တစ ် ခု ရှိလာတယ ် ဆရာကောင ် းတွေက သူတို ့ ကို အလိုအပ ် ဆုံးဆိုတဲ ့ နေရာတွေကို မသွားချင ် ကြဘူးတဲ ့ ဗျာ 
ကျွန ် တော ် ၁၉၉၉-ခုနှစ ် မှာ လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် ချက ် တစ ် ခုနဲ ့ ဒီပြဿနာကို အာရုံစိုက ် ဖို ့ စတင ် ခဲ ့ တယ ် အဲဒါက နယူးဒေလီမှာ လုပ ် တဲ ့ အရမ ် းကို ရိုးရှင ် းတဲ ့ စမ ် းသပ ် မှုလေးတစ ် ခုပါ 
ကျွန ် တော ် အခြေခံအကျဆုံးအနေနဲ ့ ကျွန ် ပျူတာ တစ ် လုံးကို နယူးဒေလီ က ဆင ် းရဲသားရပ ် ကွက ် ရဲ ့ နံရံတစ ် ခုမှာ မြှုပ ် ပြီးတပ ် ထားပေးလိုက ် တယ ် 
ကလေးတွေက ကျောင ် းမသွားကြသလောက ် ပါပဲ ၊ သူတို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ တစ ် လုံးမှ မတတ ် ပါဘူး သူတို ့ အရင ် ကလည ် း ကွန ် ပျူတာကို လုံးဝ မမြင ် ဖူးဘူး သူတို ့ အင ် တာနက ် ဟာ ဘာဆိုတာလည ် း မသိကြဘူး 
ကျွန ် တော ် က ကျွန ် ပျူတာကို မြန ် နှုန ် းမြင ့ ် အင ် တာနက ် ချိတ ် ပေးထားတယ ် ၊ ကွန ် ပျူတာက မြေကြီးကနေ ၃-ပေလောက ် မြင ့ ် တယ ် အဲဒါကို ဖွင ့ ် ပေးထားပြီး အဲဒီမှာ ထားခဲ ့ တယ ် 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကိစ ္ စနှစ ် ခု သတိထားမိလာတယ ် ၊ အဲဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ တွေ ့ ပါလိမ ့ ် မယ ် 
ဒါပေမယ ့ ် ဒီစမ ် းသပ ် မှုကို ကျွန ် တော ် အိန ္ ဒိယ တစ ် ခွင ် လုံးမှာ အကြိမ ် ကြိမ ် ထပ ် လုပ ် တယ ် နောက ် တော ့ ကမ ္ ဘာကြီးရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းအတော ် များများမှာ ထပ ် လုပ ် ကြည ့ ် ရင ် းကနေ သတိထားမိလာတယ ် ကလေးတွေဟာ သူတို ့ သင ် ယူချင ် တာကို သင ် ယူကြလိမ ့ ် မယ ် ဆိုတာပါပဲ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ပထမဆုံး စမ ် းသပ ် မှုပါ ညာဘက ် က ၈-နှစ ် သား ကောင ် လေးက သူ ့ တပည ့ ် ဖြစ ် တဲ ့ ၆-နှစ ် သား ကလေးမလေးကို သင ် ပေးနေတာ သူက ကလေးမလေးကို ဘယ ် လို လျှောက ် ကြည ့ ် ရတယ ် ဆိုတာ သင ် ပေးနေတာ 
ဒီကောင ် လေးက အိန ္ ဒိယအလယ ် ပိုင ် းက ဒါက ရာဂျက ် စ ် သန ် ပြည ် နယ ် က ရွာကလေး တစ ် ရွာမှာ ကလေးတွေက သူတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ဆိုထားတဲ ့ သီချင ် းကို အသံသွင ် းနေတာ ပြီးတော ့ အချင ် းချင ် း ပြန ် ဖွင ့ ် ပြနေတာ ဒီဖြစ ် စဉ ် မှာ သူတို ့ တွေက သူတို ့ ဖာသာ လုံးလုံးလျားလျား ပျော ် နေကြတာ 
သူတို ့ က ဒီသင ် ယူမှုအားလုံးကို ၄-နာရီ ထဲနဲ ့ လုပ ် လိုက ် တာ ကျွန ် ပျူတာကို ပထမဆုံးအကြိမ ် မြင ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာပေါ ့ 
နောက ် ထပ ် အိန ္ ဒိယတောင ် ဘက ် က ရွာလေးမှာ ဒီကောင ် လေးတွေ ဆော ့ ဖ ် ဝဲထဲမှာ ဗီဒီယို ကင ် မရာ တစ ် လုံးကို ဆင ် နေတာ ပြီးတော ့ ပိတုန ် းတစ ် ကောင ် ကို ဓါတ ် ပုံရိုက ် ဖို ့ ကြိုးစားနေကြတာ 
သူတို ့ က အဲဒါကို ဒစ ် စနေ ဒေါ ့ ကွန ် းမ ် ၀က ် ဘ ် ဆိုက ် ဒ ် ကနေ ဒါမှမဟုတ ် အဲဒီလိုမျိုး ၀က ် ဘ ် ဆိုက ် ဒ ် တစ ် ခုခုကနေ ဆွဲချပြီးကူးထားတာ သူတို ့ ရွာမှာ ကွန ် ပျူတာ ထားပြီးလို ့ ၁၄-ရက ် အကြာမှာနော ် 
ဒီတော ့ ဒီစမ ် းသပ ် မှုရဲ ့ အဆုံးမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကောက ် ချက ် ချလိုက ် တယ ် ၊ ကလေးအုပ ် စုလိုက ် တွေဟာ ကျွန ် ပျူတာနဲ ့ အင ် တာနက ် ကို သူတို ့ ဖာသာ သုံးတတ ် အောင ် သင ် ယူလေ ့ လာနိုင ် တယ ် သူတို ့ ဖာသာ ဘယ ် သူတွေပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် သူတို ့ ဖာသာ ဘယ ် နေရာမှာပဲ ရှိရှိ ပါ 
အဲဒီနေရာမှာ ကျွန ် တော ် နည ် းနည ် း ပိုပြီး ရည ် ရွယ ် ချက ် ကြီးလာတယ ် အဲဒီတော ့ ဆုံးဖြတ ် လိုက ် တယ ် ကလေးတွေ ကွန ် ပျူတာသုံးပြီး ဘာတွေများ လုပ ် နိုင ် ကြမလဲဆိုတာ ကြည ့ ် မယ ် ပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အိန ္ ဒိယက ဟိုက ် ဒရာဘဒ ် မြို ့ မှာ စမ ် းသပ ် မှုတစ ် ခုနဲ ့ စတယ ် အဲဒီမှာ ကလေးတစ ် အုပ ် ရှိတယ ် သူတို ့ က အင ် ္ ဂလိပ ် စကားကို တယ ် လူဂူသံ အရမ ် းဝဲဝဲနဲ ့ ပြောကြတာ 
ကျွန ် တော ် သူတို ့ ကို ကျွန ် ပျူတာ တစ ် လုံးပေးလိုက ် တယ ် စကားပြောတာကို စာပြန ် ရိုက ် ပေးတဲ ့ ကြားခံစနစ ် တစ ် ခုပါတယ ် ခင ် ဗျားတို ့ အဲဒါကို အခု ၀င ် းဒိုးစ ် မှာ အလကားရနေပြီ သူတို ့ ကို အဲဒီစနစ ် ထဲကို စကားပြောခိုင ် းတယ ် 
အဲဒီတော ့ သူတို ့ အဲဒီထဲကို စကားပြောလိုက ် ရင ် ကျွန ် ပျူတာက အဓိပ ္ ပါယ ် မရှိတာတွေ ရိုက ် ထုတ ် ပေးရော အဲဒီတော ့ သူတို ့ ကပြောတယ ် "" ကျွန ် ပျူတာက ကျွန ် တော ် တို ့ ပြောနေတာ တစ ် လုံးမှ နားမလည ် ဘူး "" တဲ ့ ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" ဟုတ ် တယ ် ၊ အဲဒါကို ဒီမှာ ၂-လ ထားခဲ ့ မယ ် "" 
"" မင ် းတို ့ ဖာသာ ကျွန ် ပျူတာကို နားလည ် အောင ် လုပ ် ကြ "" လို ့ ဒီတော ့ ကလေးတွေက မေးတယ ် "" အဲဒါကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လို လုပ ် ရမလဲ "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောလိုက ် တယ ် "" တကယ ် တော ့ ငါလည ် း မသိဘူး "" လို ့ 
(ရယ ် မောသံများ) ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် ထွက ် လာခဲ ့ လိုက ် တယ ် (ရယ ် မောသံများ) 
နောက ် ၂-လ ကြာတော ့ အခု အဲဒီစမ ် းသပ ် မှုကို သတင ် းအချက ် အလက ် နည ် းပညာ အနေနဲ ့ မှတ ် တမ ် းတင ် လိုက ် ပါပြီ အပြည ် ပြည ် ဆိုင ် ရာ ဖွံ ့ ဖြိုးတိုးတက ် ရေး ဂျာနယ ် အတွက ် ပါ သူတို ့ ရဲ ့ ဘာသာစကားလေသံက ပြောင ် းသွားတယ ် မှတ ် သားလောက ် အောင ် ပဲ မူရင ် း ဘရစ ် တစ ် ရှ ် လေသံအတိုင ် း နီးစပ ် လာတယ ် စကားပြောတာကို စာပြန ် ရိုက ် ပေးတဲ ့ အသံစနစ ် ကို ကျွန ် တော ် က အဲဒီ မူရင ် း လေသံနဲ ့ လေ ့ ကျင ့ ် ပေးထားတာ 
တနည ် းပြောရရင ် သူတို ့ အားလုံးက ပညာရေး ပါရဂူ ဂျိမ ် းစ ် တူလီ လိုပဲ စကားပြောနေကြတာ 
(ရယ ် မောသံများ) သူတို ့ အဲဒါကို သူတို ့ ဖာသာ လုပ ် နိုင ် ကြတယ ် 
အဲဒါပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တခြားဟာတွေ အများကြီးကို စပြီး စမ ် းသပ ် တယ ် သူတို ့ ဖာသာ တတ ် အောင ် သင ် ယူချင ် သင ် ယူကြမယ ့ ် ဟာတွေပေါ ့ 
ကျွန ် တော ် တစ ် ခါတုန ် းက ကိုလံဘိုကနေ စိတ ် ဝင ် စားစရာ ဖုန ် းခေါ ် တာကို ရဖူးတယ ် ကွယ ် လွန ် သွားပြီဖြစ ် တဲ ့ သိပ ္ ပံဝတ ္ ထုရေးဆရာ အာသာ စီ ကလာ ့ ခ ် ဆီကနေပါ သူကပြောတယ ် "" ဘာတွေဖြစ ် ကုန ် လဲဆိုတာ ငါမြင ် ချင ် တယ ် ကွာ "" တဲ ့ သူက ခရီးမသွားနိုင ် ဘူး ၊ အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ် က သူ ့ ဆီ သွားလိုက ် တယ ် 
သူက စိတ ် ဝင ် စားစရာ ကိစ ္ စ ၂-ခု ကိုပြောပြတယ ် "" စက ် ပစ ္ စည ် းလို ့ ပြောရမယ ့ ် ဟာတစ ် ခုနဲ ့ အစားထိုးလို ့ ရတဲ ့ ဆရာတစ ် ယောက ် "" အကြောင ် းရယ ် 
(ရယ ် မောသံများ) သူပြောခဲဲ ့ တဲ ့ ဒုတိယ ကိစ ္ စက "" ကလေးတွေသာ စိတ ် ဝင ် စားမှု ရှိရင ် ပညာရေးဆိုတာ ဖြစ ် လာမယ ် "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် က ဒီနယ ် ပယ ် ထဲမှာ လုပ ် နေတာဆိုတော ့ အမြဲတမ ် းပဲ ကျွန ် တော ် ဒါလေးကို ကြည ့ ် ပြီး သူ ့ အကြောင ် းစဉ ် းစားတယ ် 
အာသာ စီ ကလာ ့ ခ ် း သူတို ့ တွေ သေချာပေါက ် ပဲ လူတွေကို ကူညီနိုင ် မှာ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကလေးတွေက လမ ် းညွှန ် ် အတိုင ် း သွားတတ ် အောင ် မြန ် မြန ် ဆန ် ဆန ် သင ် ယူပြီး သူတို ့ ကို စိတ ် ဝင ် စားစေတဲ ့ အရာတွေကို ၀င ် ပြီးရှာကြမှာ 
စိတ ် ဝင ် စားမှုတွေ ရလာပြီဆိုရင ် ပညာရေးဆိုတာ ရှိလာမယ ် 
စူဂါးတ မစ ် ထရာ း ကျွန ် တော ် ဒီစမ ် းသပ ် ချက ် ကို တောင ် အာဖရိက ကို ယူသွားတယ ် 
ဒါက ၁၅-နှစ ် သား ကောင ် လေး 
ကောင ် လေး း... ပြောပြတာပါ ၊ ကျွန ် တော ် က တရိစ ္ ဆာန ် တွေ ပါတဲ ့ ဂိမ ် းတွေ ကစားတယ ် ကျွန ် တော ် သီချင ် း နားထောင ် တယ ် 
စူဂါးတ မစ ် ထရာ း ကျွန ် တော ် က သူ ့ ကိုမေးတယ ် "" မင ် း အီးမေးလ ် တွေ ပို ့ သလား "" ဆိုတော ့ သူက ပြောတယ ် "" ပို ့ ပါတယ ် ၊ အီးမေးလ ် တွေက သမုဒ ္ ဒရာကို ခုန ် ပျံကျော ် လွွှား သွားကြတယ ် လေ "" ဒါကတော ့ ကမ ် ဘောဒီးယား မှာ ကမ ် ဘောဒီးယား ကျေးလက ် ပိုင ် း ပေါ ့ တော ် တော ် လေး ကြောင ် တဲ ့ သချင ် ္ ာ ကစားနည ် းလေးပါ အဲဒါကို ဘယ ် ကလေးမှ အတန ် းထဲမှာ ဒါမှမဟုတ ် အိမ ် မှာ ကစားမှာ မဟုတ ် ဘူး 
သိတယ ် မှတ ် လား ၊ သူတို ့ က ခင ် ဗျားကိုတောင ် ပြန ် ပစ ် ပေါက ် လိုက ် ဦးမယ ် 
သူတို ့ ကပြောတယ ် "" 'ဒါကြီးက အရမ ် းပျင ် းစရာကောင ် းတယ ် "" တဲ ့ လူသွားလမ ် းပေါ ် မှာ အဲဒါကို ထားလိုက ် မယ ် ပြီးတော ့ လူကြီးတွေအားလုံး မရှိကြတော ့ ဘူးဆိုရင ် သူတို ့ တွေက အချင ် းချင ် း ကြွားကြပါလိမ ့ ် မယ ် သူတို ့ ဘာလုပ ် နိုုင ် တယ ် ပေါ ့ 
ဒါက အဲဒီကလေးတွေ လုပ ် နေတဲ ့ ဟာပါ 
သူတို ့ မြှောက ် ဖို ့ ကြိုးစားနေတာ ထင ် တယ ် 
အိန ္ ဒိယ တစ ် ခွင ် လုံးမှာ ၂-နှစ ် လောက ် အကုန ် မှာ ကလေးတွေက သူတို ့ အိမ ် စာတွေအတွက ် ဂူဂဲလ ် မှာ စပြီး ရှာကြတယ ် 
ရလဒ ် အနေနဲ ့ ကတော ့ ၊ ဆရာတွေက အစီရင ် ခံတယ ် ကလေးတွေရဲ ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာမှာ ဧရာမ တိုးတက ် မှုတွေ ရှိလာတယ ် ပေါ ့ (ရယ ် မောသံများ) လျင ် မြန ် တဲ ့ တိုးတက ် မှုတဲ ့ ၊ ပြီးတော ့ အကြောင ် းအရာမျိုးစုံပဲတဲ ့ 
ဆရာတွေကပြောတယ ် "" ကလေးတွေက တကယ ့ ် ကို နက ် နက ် နဲနဲ စဉ ် းစားတွေးခေါ ် သူတွေ ဖြစ ် လာကြတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အများကြီးပါပဲ "" 
(ရယ ် မောသံများ) တကယ ် ကိုပဲ သူတို ့ တိုးတက ် လာကြတယ ် 
ဆိုလိုတာက ဂူဂဲလ ် ထဲမှာ အကြောင ် းအရာစုံ ရှိနေမှတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ အကြောင ် းအရာတွေကို ခေါင ် းထဲထည ့ ် ဖို ့ လိုတော ့ မှာလဲ 
ဒီလိုနဲ ့ နောက ် ၄-နှစ ် အကုန ် မှာ ကျွန ် တော ် ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ ကလေးတွေအုပ ် စုလိုက ် ဟာ အင ် တာနက ် မှာ လမ ် းညွှန ် အတိုင ် း သွားလာတတ ် တယ ် ပညာရေး ရည ် ရွယ ် ချက ် တွေကို သူတို ့ ဖာသာ အောင ် အောင ် မြင ် မြင ် ယူတတ ် တယ ် 
အဲဒီအချိန ် မှာ ငွေ ပမာဏ အမြောက ် အများ နယူးကက ် စတယ ် လ ် တက ္ ကသိုလ ် ကို ရောက ် လာတယ ် အိန ္ ဒိယမှာ ကျောင ် းပညာ တိုးတက ် ဖို ့ အတွက ် ပါ 
အဲဒါနဲ ့ နယူးကက ် စ ် တယ ် လ ် ကနေ ကျွန ် တော ့ ် ကို ဖုန ် းဆက ် တယ ် ၊ ကျွန ် တော ် က ပြောလိုက ် တယ ် "" ငါ အဲဒါကို ဒေလီကနေ လုပ ် မယ ် "" လို ့ သူတို ့ ကပြောတယ ် "" တက ္ ကသိုလ ် က ပိုက ် ဆံ ပေါင ် ၁-သန ် းလောက ် ကို အိန ္ ဒိယမှာ ထိုင ် ပြီး ကိုင ် တွယ ် ဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး "" ပေါ ့ အဲဒါနဲ ့ ၂၀၀၆-ခုနှစ ် မှာ ကျွန ် တော ် အပေါ ် ရုံ ကုတ ် အင ် ္ ကျိအလေးကြီးဝယ ် ပြီး နယူးကက ် စ ် တယ ် လ ် ကို ပြောင ် းသွားခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် တော ် က ဒီစနစ ် ရဲ ့ အကန ့ ် အသတ ် တွေကို စမ ် းသပ ် စစ ် ဆေးချင ် တယ ် 
နယူးကက ် စ ် တယ ် လ ် မှာ ကျွန ် တော ် ထွင ် ခဲ ့ တဲ ့ ပထမဆုံး စမ ် းသပ ် မှုကို တကယ ် တော ့ အိန ္ ဒိယမှာ လုပ ် ဖြစ ် တာပါ 
ကျွန ် တော ့ ် ဖာသာ မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ရည ် မှန ် းချက ် ချတယ ် တမီလ ် စကားပြောတဲ ့ ၁၂-နှစ ် ကလေးတွေ အိန ္ ဒိယတောင ် ပိုင ် း ရွာကလေးကနော ် သူတို ့ ကိုယ ် ကို ဇီဝနည ် းပညာ ဘာသာရပ ် ကို သူတို ့ ဖာသာ အင ် ္ ဂလိပ ် လို သင ် နိုင ် သလား ဆိုတာ 
ကျွန ် တော ် တွေးကြည ့ ် တယ ် ၊ သူတို ့ ကို စာစစ ် မယ ် ၊ သူတို ့ သုည ရမယ ် ကျွန ် တော ် သူတို ့ ကို ပစ ္ စည ် းတွေပေးမယ ် ၊ ပြန ် လာပြီး သူတို ့ ကို စာထပ ် စစ ် မယ ် သူတို ့ နောက ် သုည ထပ ် ရမယ ် ကျွန ် တော ် ပြန ် လာမယ ် ၊ ပြီးရင ် ပြောမယ ် "" ဟုတ ် ပါတယ ် ၊ တစ ် ချို ့ အရာတွေအတွက ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆရာတွေ လိိုတယ ် "" ပေါ ့ ဒီလိုနဲ ့ ကလေး ၂၆-ယောက ် ကိုခေါ ် လိုက ် တယ ် 
သူတို ့ အားလုံး အဲဒီထဲကိုဝင ် လာတော ့ ကျွန ် တော ် သူတို ့ ကိုပြောတယ ် ဒီကွန ် ပျူတာမှာ တကယ ့ ် ကို ခက ် ခဲတဲ ့ စာတွေရှိနေတယ ် 
မင ် းတို ့ ဘာမှ နားမလည ် ခဲ ့ ရင ် လည ် း ငါကတော ့ အံ ့ သြမှာ မဟုတ ် ပါဘူး 
အဲဒါက အားလုံး အင ် ္ ဂလိ ် ပ ် လို ရေးထားတာ ၊ ကဲ ငါတော ့ သွားပြီ လို ့ 
(ရယ ် မောသံများ) အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် သူတို ့ ကို ကျွန ် ပျူတာနဲ ့ ထားခဲ ့ တယ ် 
ကျွန ် တော ် ၂-လ အကြာမှာ ပြန ် လာတယ ် ကလေး ၂၆-ယောက ် က အရမ ် းကို ငြိမ ် သက ် နေကြတဲ ့ ပုံစံတွေနဲ ့ ချီတက ် ဝင ် လာကြတယ ် 
ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" မင ် းတို ့ တွေ အထဲကဟာတွေကို ကြည ့ ် ဖြစ ် ကြလား "" ဆိုတော ့ သူတို ့ က ပြောတယ ် "" ဟုတ ် ကဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကြည ့ ် ဖြစ ် ပါတယ ် "" တဲ ့ "" မင ် းတို ့ တခုခုများ နားလည ် ကြသလား "" ဆိုတော ့ "" ဟင ့ ် အင ် း ၊ နားမလည ် ဘူး "" တဲ ့ 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" ဒါဆိုရင ် မင ် းတို ့ အဲဒါကို ဘယ ် လောက ် ကြာကြာ လေ ့ ကျင ့ ် ကြသတုံး မင ် းတို ့ ဘာမှနားမလည ် ဘူးဆိုတာကို မဆုံးဖြတ ် ခင ် "" ပေါ ့ ကွာ ဆိုတော ့ သူတို ့ ကပြောတယ ် "" ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒါကို နေ ့ တိုင ် းကြည ့ ် တယ ် "" တဲ ့ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" ၂-လ လုံးလုံး ၊ မင ် းတို ့ နားမလည ် တဲ ့ ဟာတွေကို ကြည ့ ် နေကြတယ ် ပေါ ့ "" ဆိုတော ့ အဲဒီကျမှ ၁၂-နှစ ် အရွယ ် မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် က သူ ့ လက ် ကို ထောင ် ပြီး ပြောတယ ် စာဆန ် ဆန ် နဲ ့ "" ဒီအင ် န ် အေ မော ် လီကျူးတွေကို မမှန ် မကန ် ပွားယူမိရင ် မျိုးရိုးဗီဇဆိုင ် ရာ ရောဂါတွေကို ဖြစ ် စေတတ ် တယ ် ဆိုတာကလွဲရင ် ကျွန ် မတို ့ ဘာမှ နားမလည ် ပါဘူး "" တဲ ့ (ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် သံများ) (ရယ ် မောသံများ) ဒီအကြောင ် းကို ထုတ ် ဝေဖို ့ ကျွန ် တော ် ၃-နှစ ် လောက ် ကြာတယ ် 
အဲဒါကို ဘရစ ် တစ ် ရှ ် ပညာရေးနည ် းပညာ ဂျာနယ ် ထဲမှာလည ် း မကြာခင ် က ထည ့ ် သွင ် းထုတ ် ဝေထားပါတယ ် 
ဒီစာတမ ် းကို အကဲဖြတ ် ပေးတဲ ့ အကဲဖြတ ် တစ ် ယောက ် က "" အဲဒါက အမှန ် လို ့ ပြောဖို ့ ကောင ် းလွန ် းနေတယ ် "" တဲ ့ ဒီလိုပြောသွားတာ တကယ ် တော ့ သိပ ် မကောင ် းပါဘူး 
မိန ် းကလေးတွေထဲက တစ ် ယောက ် က ဆရာမ ဖြစ ် လာအောင ် သူ ့ ဖာသာ သင ် ယူတယ ် 
ဟိုနားက ဟာက သူပဲ 
သတိရနော ် ၊ သူတို ့ အင ် ္ ဂလိပ ် စာ မတတ ် ဘူး 
နောက ် ဆုံးနားလေးမှာ ကျွန ် တော ် "" နျူရွန ် ဘယ ် မှာလဲလို ့ "" မေးထားတားလေးကို ဂျာနယ ် ထဲမှာ တည ် းဖြတ ် ထည ့ ် သွင ် းထားပါတယ ် သူက ပြောတယ ် "" နျူရွန ် ၊ နျူရွန ် ၊ "" သူ လျှောက ် ကြည ့ ် ပြီး ဒါမျိုး လုပ ် လိုက ် တယ ် 
ဘယ ် လိုအမူအရာပဲ ဖြစ ် ဖြစ ် သိပ ် တော ့ မကောင ် းပါဘူး 
သူတို ့ ရမှတ ် တွေက သုည ကနေ ၃၀ ရာနှုန ် း အထိ တက ် သွားတယ ် ဒါမျိုးဆိုတာ ဒီအနေအထားမှာ ပညာရေးအရ မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ကိစ ္ စရပ ် တစ ် ခုပါ 
ဒါပေမယ ့ ် ၃၀ ရာနှုန ် းဆိုတာ အောင ် မှတ ် မဟုတ ် သေးပါဘူး 
အဲဒါနဲ ့ သူတို ့ မှာ သူငယ ် ချင ် းတစ ် ယောက ် ကျွန ် တော ် တွေ ့ မိတယ ် မိန ် းကလေးတစ ် ယောက ် ၊ သူက ဒေသခံ စာရင ် းကိုင ် သူတို ့ က ဒီမိန ် းကလေးနဲ ့ ဘောလုံးကန ် ကြတာ 
ကျွန ် တော ် က အဲဒီ မိန ် းကလေးကို မေးတယ ် "" မင ် း သူတို ့ ကို ဇီဝနည ် းပညာ ဘာသာရပ ် ကို အောင ် မှတ ် ရအောင ် သင ် ပေးနိုင ် မလား "" ဆိုတော ့ သူက ပြောတယ ် "" ကျွန ် မ ဘယ ် လို သင ် မတုန ် း ၊ ကျွန ် မမှ ဒီဘာသာရပ ် ကို မသိတာ "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" ရတယ ် ၊ အဖွားရဲ ့ နည ် းလမ ် း ကိုသုံးပါ "" ဆိုတော ့ သူကမေးတယ ် "" အဲဒါက ဘာလဲ "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" မင ် းလုပ ် ရမှာကတော ့ သူတို ့ အနောက ် မှာ ရပ ် ပြီး တစ ် ချိန ် လုံး သူတို ့ ကို ယုံကြည ် ကိုးစားအောင ် လုပ ် ဖို ့ ပဲ 
သူတို ့ ကို ဒါလေးက ကောင ် းတယ ် နော ် ၊ ဒါလေးက စိတ ် ဝင ် စားစရာလေး 
အဲဒါက ဘာလဲ ၊ ပြန ် ထပ ် လုပ ် ပြလို ့ ရမလား ၊ ငါ ့ ကို နည ် းနည ် းလောက ် ထပ ် လုပ ် ပြ နိုင ် မလား ဆိုတာလေးတွေ ပြောပေးရုံပဲ "" လို ့ ဆိုတော ့ မှ သူက အဲဒါကို ၂ လလောက ် လုပ ် ပေးတယ ် 
ရမှတ ် တွေက ၅၀ အထိ တက ် သွားတယ ် အဲဒီရမှတ ် မျိုးက နယူးဒေလီ လူကုံထံ ကျောင ် းတွေမှာ လေ ့ ကျင ့ ် ထားတဲ ့ ဇီဝနည ် းပညာ ဆရာတွေသင ် ပေးမှ ရတဲ ့ အမှတ ် မျိုး 
အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် နယူးကက ် စ ် တယ ် လ ် ကို ပြန ် လာတယ ် ဒီ ရလဒ ် တွေနဲ ့ အတူပေါ ့ ပြီးတော ့ ဆုံးဖြတ ် ခဲ ့ တယ ် ဒီနေရာမှာ တစ ် ခုခုတော ့ ဖြစ ် နေပြီပေါ ့ အဲဒါက သေချာပေါက ် ကို ကြီးကျယ ် လာနေပြီ ပေါ ့ 
ဒီလိုနဲ ့ ဝေးလံတဲ ့ နေရာမျိုးစုံမှာ လက ် တွေ ့ စမ ် းသပ ် မှုတွေလုပ ် ပြီး အဝေးလံဆုံးလို ့ ကျွန ် တော ် ထင ် မိ ် တဲ ့ နေရာတစ ် ခုကို လာတယ ် 
(ရယ ် သံများ) ဒေလီကနေ ခန ့ ် မှန ် းခြေ မိုင ် ၅၀၀၀ လောက ် ဝေးတဲ ့ ဂိတ ် စ ် ဟဒ ် မြို ့ ငယ ် လေးပါ 
ဂိတ ် စ ် ဟဒ ် မှာ ကျွန ် တော ် ကလေး ၃၂-ယောက ် ခေါ ် ပြီး ဒီနည ် းလမ ် းကို စပြီး အချောသတ ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် သူတို ့ ကို ၄-ယောက ် တစ ် အုပ ် စု ဖွဲ ့ လိုက ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် ပြောတယ ် "" မင ် းတို ့ ၄-ယောက ် ပါတဲ ့ အဖွဲ ့ လေးတွေ ကိုယ ် စီ ဖွဲ ့ ကြ 
အဲဒီ ၄-ယောက ် တစ ် အုပ ် စုက ကွန ် ပျူတာ တစ ် လုံး သုံးလို ့ ရမယ ် ၊ ကွွန ် ပျူတာ ၄-လုံး မဟုတ ် ဘူးနော ် "" လို ့ နံရံပေါ ် မှအပေါက ် ဆိုတဲ ့ ကစားနည ် းကို သတိရကြပါ 
"" မင ် းတို ့ အဖွဲ ့ တွေ ပြောင ် းချင ် ရင ် ပြောင ် းလို ့ ရတယ ် 
မင ် းတို ့ တခြား အုပ ် စုတွေထဲကို သွားလို ့ လည ် းရတယ ် ကိုယ ့ ် အုပ ် စုကို မကြိုက ် ဘူးဆိုရင ် ၊ စသဖြင ့ ် ပေါ ့ 
မင ် းတို ့ တခြား အုပ ် စုတွေဆီသွားလို ့ ရတယ ် ၊ သူတို ့ ပုခုံးပေါ ် က ကျော ် ပြီး သူတို ့ ဘာလုပ ် နေလဲဆိုတာ ကြည ့ ် လို ့ ရတယ ် ၊ ပြီးရင ် ကိုယ ့ ် အုပ ် စုဆီပြန ် လာ ၊ အဲဒါကို ကိုယ ် လုပ ် ထားတဲ ့ ဟာ ဆိုပြီး ပြောရင ် လဲရတယ ် "" လို ့ ကျွန ် တော ် သူတိို ့ ကို ရှင ် းပြတယ ် မင ် းတို ့ သိရဲ ့ လားပေါ ့ ၊ သိပ ္ ပံသုတေသန တော ် တော ် များများက အဲဒီနည ် းလမ ် းကိုသုံးပြီး ရလာတာ လို ့ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် ဩဘာသံများ) ကလေးတွေက တက ် တက ် ကြွကြွနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ် ကိုဝိုင ် းပြီး ပြောတယ ် "" အခု ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဘာလုပ ် စေချင ် တာလဲ "" တဲ ့ 
ကျွန ် တော ် က သူတို ့ ကို ဂျီစီအက ် စ ် အီး အထက ် တန ် းအဆင ့ ် စာမေးပွဲ မေးခွန ် း ၆-ခု ပေးလိုက ် တယ ် 
ပထမအုပ ် စုက အတော ် ဆုံး အုပ ် စု မိနစ ် ၂၀ ထဲနဲ ့ အားလုံးကို ဖြေရှင ် းနိုင ် တယ ် 
အညံ ့ ဆုံးအုပ ် စုကတော ့ ၄၅ မိနစ ် ကြာတယ ် 
သူတို ့ က သူတို ့ သိသမျှဟာ အကုန ် လုံးကို အသုံးချတယ ် သတင ် းအုပ ် စုတွေ ၊ ဂူဂဲလ ် ၊ ၀ီကီပီးဒီးယား အက ် စ ် ဂျိဗ ် စ ် ၊ စသဖြင ့ ် ပေါ ့ 
ဆရာတွေက ပြောတယ ် "" ဒါ နက ် နက ် နဲနဲ လေ ့ လာတာမျိုးလား "" တဲ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောတယ ် "" အင ် း ၊ စမ ် းကြည ့ ် တာပေါ ့ ဗျာ "" လို ့ 
ကျွန ် တော ် ၂-လ အကြာမှာ ပြန ် လာမယ ် 
သူတို ့ ကို ရေးဖြေ စာမေးပွဲ စစ ် မယ ် ကွန ် ပျူတာ မသုံးရဘူး ၊ အချင ် းချင ် း စကားမပြောရဘူး ၊ စသဖြင ့ ် "" ပေါ ့ ကွန ် ပျူတာတွေ ၊ အုပ ် စုတွေနဲ ့ ကျွန ် တော ် လုပ ် ခိုင ် းလို ့ ရလာတဲ ့ ပျမ ် းမျှ ရမှတ ် က ၇၆ ရာနှုန ် းပါ 
ကျွန ် တော ် စမ ် းသပ ် မှုလုပ ် တဲ ့ အချိန ် ၊ စာမေးပွဲ စစ ် တဲ ့ အချိန ် က ၂-လ အကြာမှ စစ ် တာနော ် ၊ ရမှတ ် က ၇၆ ရာနှုန ် းပဲ 
ပုံရိပ ် တွေကို ပြန ် မှတ ် မိ ် တာမျိုးက ကလေးဆီတွေမှာ ရှိနေတယ ် သူတို ့ က အချင ် းချင ် း ဆွေးနွေးကြတဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် လို ့ ကျွန ် တော ် သံသယဖြစ ် မိတယ ် 
ကလေးတစ ် ဦးချင ် းစီ ကွန ် ပျူတာတစ ် လုံး ရှေ ့ မှာ ဖြေရင ် ဒါမျိုး လုပ ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် ဘူး 
ကျွန ် တော ့ ် မှာ တခြားရလဒ ် တွေလည ် း ရှိသေးတယ ် အဲဒါတွေကတော ့ လုံးလုံး မယုံနိုင ် စရာပဲ ရမှတ ် တွေက အချိန ် နဲ ့ အမျှ တက ် နေတာ 
သူတို ့ ဆရာတွေက ပြောတယ ် ဒီ စမ ် းသပ ် မှု ပြီးသွားတဲ ့ နောက ် မှာ ကလေးတွေက ဂူဂဲလ ် မှာ တခြားဟာတွေ ဆက ် ပြီး ရှာကြတယ ် တဲ ့ 
ဒီ ဘရစ ် တိန ် မှာ ကျွန ် တော ် ဘရစ ် တစ ် ရှ ် ဘွားဘွားတွေကို ဖိတ ် ခေါ ် မှုတစ ် ခု ထုတ ် လိုက ် တယ ် ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ကပ ် ပမ ် မြို ့ က စမ ် းသပ ် မှု အပြီးမှာပါ 
သိကြတဲ ့ အတိုင ် းပဲ ဘရစ ် တစ ် ရှ ် က ဘွားဘွားတွေက တကယ ့ ် ကို တက ် ကြွတဲ ့ သူတွေဗျာ 
အယောက ် ၂၀၀ လောက ် ချက ် ချင ် းပဲ လုပ ် အားပေးတာ 
(ရယ ် မောသံများ) အပေးအယူကတော ့ သူတို ့ က ကျွန ် တော ့ ် ကို ဘရော ့ ဒ ် ဘန ် းဒ ် အင ် တာနက ် ၁-နာရီ ပေးရမယ ် သူတို ့ အိမ ် မှာ ထိုင ် ပြီးတော ့ ပေါ ့ တစ ် ပတ ် မှာ တစ ် ရက ် ထဲ 
သူတို ့ က အဲဒါကို လုပ ် ပေးကြတယ ် ပြီးခဲ ့ တဲ ့ ၂-နှစ ် ကျော ် ကျော ် အတွင ် းမှာ နာရီပေါင ် း ၆၀၀-ကျော ် စာသင ် ကြားမှုကို Skype ကနေ လုပ ် ဖြစ ် ခဲ ့ ကြတယ ် ကျွန ် တော ့ ် ကျောင ် းသားတွေခေါ ် နေကြတဲ ့ ဘွားဘွားအစုအဝေး ကို အသုံးပြုပြီးတော ့ ပေါ ့ ဗျာ 
ဘွားဘွား အစုအဝေး က ဟိုမှာ ထိုင ် နေတယ ် 
သူတို ့ ကို ကျွန ် တော ် ပို ့ ချင ် တဲ ့ ကျောင ် းကိုရောက ် အောင ် ထုတ ် လွှင ့ ် ပေးလို ့ ရတယ ် 
ဆရာမ း မင ် း ငါ ့ ကို ဖမ ် းလို ့ မမိဘူး 
ပြောကြည ့ ် ပါ 
မင ် းငါ ့ ကို ဖမ ် းလို ့ မမိဘူး 
ကလေးများ း မင ် းငါ ့ ကို ဖမ ် းလို ့ မမိဘူး 
ဆရာမ း ငါက ဂျင ် းပေါင ် မုန ့ ် နဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ မုန ့ ် လူသားကွ 
ကလေးများ း ငါက ဂျင ် းပေါင ် မုန ့ ် နဲ ့ လုပ ် ထားတဲ ့ မုန ့ ် လူသားကွ 
ဆရာမ း ကောင ် းတယ ် ၊ အရမ ် းတော ် တယ ် 
ဂိတ ် စ ် ဟဒ ် ကို ပြန ် ရောက ် သွားတာပါ ၁၀-နှစ ် ကလေးမလေးက ဟိန ္ ဒူဘာသာရဲ ့ အနှစ ် သာရအကြောင ် းတွေကို ၁၅ မိနစ ် ထဲနဲ ့ ရောက ် သွားတယ ် 
ကျွန ် တော ် တစ ် လုံးမှ မသိတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေဗျာ 
ကလေး ၂-ယောက ် TED ဟောပြောပွဲကို ကြည ့ ် တယ ် 
အရင ် တုန ် းက သူတို ့ က ဘောလုံးသမားတွေ ဖြစ ် ချင ် ခဲ ့ တာ 
TED ဟောပြောပွဲ ၈-ခု လည ် း ကြည ့ ် ပြီးရော သူက လီယိုနာဒို ဒါဗင ် ချီ ဖြစ ် ချင ် လာတယ ် 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် ဩဘာသံများ) ဒါ အတော ့ ် ကို ရိုးရှင ် းတဲ ့ ကိစ ္ စပါ 
ဒါကတော ့ အခု ကျွန ် တော ် ဆောက ် နေတဲ ့ ဟာ ဒါတွေကို ဆိုးလ ် (SOLE) လို ့ ခေါ ် တယ ် ၊ မိမိဖာသာစုစည ် းလေ ့ လာသင ် ယူနိုင ် သော ရပ ် ဝန ် းများ ပေါ ့ 
ပရိဘောဂတွေကို ဒီဇိုင ် း လုပ ် ထားတဲ ့ ပုံက စွမ ် းအားမြင ့ ် ပြီး ကြီးမားတဲ ့ ဖန ် သားပြင ် တွေနဲ ့ ရှေ ့ မှာ ကြီးမားတဲ ့ ဘရော ့ ဒ ် ဘန ် း ဆက ် သွယ ် ရေးတွေနဲ ့ ကလေးတွေ အုပ ် စုလိုက ် ထိုင ် လို ့ ရအောင ် လုပ ် ပေးထားတာပါ 
သူတို ့ အလိုရှိရင ် ဘွားဘွားများ အစုအဝေး ကို သူတို ့ လှမ ် းခေါ ် လို ့ ရတယ ် 
ဒါက နယူးကက ် စ ် တယ ် လ ် က ဆိုးလ ် (SOLE) ပါ 
ကြားခံပေးတဲ ့ သူက အိန ္ ဒိယ က 
အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လောက ် ဝေးဝေး သွားလို ့ ရမလဲ ၊ ကျွန ် တော ် နောက ် ဆုံးဟာလေးတစ ် ခု နည ် းနည ် းလောက ် ပြောပြီးရင ် တော ့ ရပ ် ပါမယ ် 
ကျွန ် တော ် မေလက အီတလီနိုင ် ငံ ကျုးရင ် န ် မြို ့ ကိုသွားတယ ် 
ကျွန ် တော ့ ် ရဲ ့ ၁၀-နှစ ် သား ကျောင ် းသားတွေ အုပ ် စုမှာရှိနေတဲ ့ ဆရာအားလုံးကို ကျွန ် တော ် အဝေးကိုပို ့ ထားလိုက ် တယ ် 
ကျွန ် တော ် က အင ် ္ ဂလိပ ် စကားပဲပြောတယ ် ၊ သူတို ့ ကလည ် း အီတလီစကားပဲ ပြောတယ ် ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မှာ ဆက ် သွယ ် ဖို ့ မဖြစ ် နိုင ် ဘူး 
ကျွန ် တော ် က သင ် ပုန ် းပေါ ် မှာ အင ် ္ ဂလိပ ် လို မေးခွန ် းတွေ စရေးတယ ် 
ကလေးတွေက အဲဒါတွေကို ကြည ့ ် ပြီး ပြောတယ ် "" ဘာတွေလဲ "" ပေါ ့ ကျွန ် တော ် က ပြောလိုက ် တယ ် "" အင ် း ၊ လိုက ် လုပ ် ကြည ့ ် "" လို ့ သူတို ့ က အဲဒါကို ဂူဂဲလ ် ထဲ ရိုက ် ထဲ ့ ပြီး အီတလီဘာသာကို ပြန ် တယ ် ပြီးရင ် အီတလီဘာသာနဲ ့ ဂူဂဲလ ် ကို ပြန ် သွားတယ ် 
၁၅-မိနစ ် အကြာမှာ ရသွားတယ ် နောက ် မေးခွန ် းတစ ် ခု က "" ကယ ် လ ် ကတ ် တား ဘယ ် မှာလဲ "" ဆိုတဲ ့ မေးခွန ် း 
ဒီတစ ် ခုကျတော ့ သူတို ့ ၁၀-မိနစ ် ပဲ ကြာတယ ် 
ကျွန ် တော ် တကယ ် ခက ် တဲ ့ ဟာတစ ် ခု ထပ ် ပေးလိုက ် တယ ် 
ပိုက ် သာဂိုးရက ် စ ် ဆိုတာ ဘယ ် သူလဲ ၊ သူက ဘာလုပ ် သလဲ ပေါ ့ 
အဲဒီမှာ ခဏလောက ် တိတ ် ဆိတ ် သွားတယ ် ပြီးတော ့ မှ သူတို ့ က ပြောတယ ် "" စာလုံးပေါင ် း မှားပေါင ် းထားတယ ် 
အဲဒါ ပီတာဂိုးရ "" တဲ ့ နောက ် ထပ ် မိနစ ် -၂၀ အကြာမှာ ထောင ့ ် မှန ် တြိဂံတွေ ကွန ် ပျူတာ ဖန ် သားပြင ် မှာ စပြီး ပေါ ် လာကြတယ ် 
အဲဒါက ကျွန ် တော ့ ် ကျောရိုးတစ ် လျှောက ် ကို တုန ် တက ် သွားစေတယ ် 
ဒါ ၁၀-နှစ ် ကလေးလေးတွေနော ် 
စာသား း နောက ် မိနစ ် -၃၀ တွင ် သူတို ့ နှိုင ် းရသီအိုရီ ကို ရောက ် ချင ် ရောက ် သွားနိုင ် သည ် ၊ ထို ့ နောက ်.. ။ 
(ရယ ် မောသံများ) (လက ် ခုပ ် ဩဘာသံများ) အဲဒီတော ့ ဘာတွေဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ဆိုတာ အားလုံး သိကြပါပြီ 
ကျွန ် တော ် ထင ် တယ ် ကျွန ် တော ် တို ့ သူ ့ အလိုလိုစုစည ် းတတ ် တဲ ့ စနစ ် တစ ် ခုကို အမှတ ် မထင ် တွေ ့ ရှိခဲ ့ ပါတယ ် 
သူ ့ အလိုလိုစုစည ် းတတ ် တဲ ့ စနစ ် ဆိုတာ အဲဒီစနစ ် မှာ ဖွဲ ့ စည ် းပုံတစ ် ခု ပေါ ် ပေါက ် လာမယ ် အပြင ် ကနေ တိကျပြတ ် သားတဲ ့ စွက ် ဖက ် မှု မရှိဘူး 
သူ ့ အလိုလိုစုစည ် းတတ ် တဲ ့ စနစ ် တွေဟာ အမြဲဆိုသလို ပေါ ် ထွက ် မှုအသစ ် တွေ ပြနေမယ ် ဘယ ် လိုမျိုးလဲဆိုရင ် ဒီစနစ ် က ကိစ ္ စတွေကို သူ ့ ဖာသာစပြီးလုပ ် မယ ် စနစ ် ကို အဲဒီလို ဒီဇိုင ် းထုတ ် ထားတာတော ့ မဟုတ ် ဘူး 
ဒါကြောင ့ ် လည ် း ကိုယ ် လုပ ် နေကြအတိုင ် း တုံ ့ ပြန ် ကြတာ သူက မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ပုံ ပေါ ် နေတာကိုး 
အခုဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ခန ့ ် မှန ် းချက ် တစ ် ခု လုပ ် လို ့ ရပြီလို ့ ထင ် တယ ် ပညာရေးဆိုတာ သူ ့ အလိုလိုစုစည ် းစီစဉ ် တတ ် တဲ ့ စနစ ် တစ ် ခုပါ အဲဒီမှာ သင ် ယူလေ ့ လာခြင ် းဆိုတာက ပေါ ် ထွက ် လာတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် 
စမ ် းသပ ် မှုတွေအရဆိုရင ် တော ့ ဒါကို သက ် သေပြဖို ့ နှစ ် နည ် းနည ် းကြာဦးမယ ် ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ကတော ့ ကြိုးစားကြည ့ ် မှာ 
ဒါပေမယ ့ ် လောလောဆယ ် မှာ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုတော ့ ရှိပါတယ ် 
ကလေးပေါင ် း သန ် း ၁-ထောင ် အတွက ် ကြားခံကူညီပေးတဲ ့ သူ သန ် း-၁၀၀ လောက ် ကျွန ် တော ် တို ့ လိုတယ ် ကမ ္ ဘာမှာ အဲဒီထက ် မက အများကြီးရှိတယ ် ဆိုးလ ် အရေအတွက ် ၁၀-သန ် း ၊ ဒေါ ် လာ သန ် းထောင ် ပေါင ် း ၁၈၀ နဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၁၀-နှစ ် ဆိုရင ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ အရာအားလုံးကို ပြောင ် းလဲပစ ် လိုက ် နိုင ် ပါတယ ် 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် 
(လက ် ခုပ ် ဩဘာသံများ) 

(ဂီတသံ) အကြမ ် းဖျင ် း လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ပေါင ် း ၄၃၀၀၀ က ဂူအောင ် း ဝက ် ဝံလေးတစ ် ကောင ် တောင ် ပြိုပြီး သေသွားတယ ် ၊ ယနေ ့ ခေတ ် စလိုဗေးနီယားရဲ ့ အနောက ် မြောက ် နယ ် ခြားမှာပေါ ့ ။ 
နောက ် နှစ ် တစ ် ထောင ် အကြာမှာ ဂျာမဏီ တောင ် ပိုင ် းမှာ ဆင ် ကြီးတစ ် ကောင ် သေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီနောက ် ရာစုနှစ ် အနည ် းငယ ် အကြာမှာ ဒီတစ ် နေရာ အနီးမှာပဲ ဠင ် းတကြီး တစ ် ကောင ် လည ် း သေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီတိရိစ ္ ဆာန ် တွေ သေးဆုံးခဲ ့ ပုံနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် တို ့ မသိသလောက ် ပါ ။ ဒါပေမဲ ့ အချိန ် နဲ ့ နေရာ နှစ ် ခုစလုံး ပျံ ့ နှံ ့ နေခဲ ့ ကြတဲ ့ မတူညီတဲ ့ သတ ္ တဝါတွေဆီမှာ မှတ ် သားလောက ် တဲ ့ တူညီတဲ ့ ကြမ ္ မာ ရှိခဲကြတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ သေးပြီးနောက ် ၎ င ် းတို ့ ရဲ ့ အရိုးစုက အရိုးတစ ် ချောင ် းကနေ လူသားလက ် တွေက ပုလွေတစ ် လက ် ကို ဖန ် တီးခဲ ့ တာပါ ။ 
ဒီအကြောင ် း ခဏ စဉ ် းစားရအောင ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၄၀၀၀၀ က ဂူနေလူသားအဖြစ ် စိတ ် ကူးကြည ့ ် ပါ ။ 
သင ် ဟာ မီးကို ပိုင ် ထားနိုင ် ပြီ ။ 
အမဲလိုက ် ဖို ့ ရိုးစင ် းတဲ ့ လက ် နက ် တွေ လုပ ် တယ ် ။ 
ဆောင ် းရာသီမှာ သင ့ ် ကိုယ ် သင ် နွေးဖို ့ တိရိစ ္ ဆာန ် အရေကနေ အဝတ ် တွေ ဖန ် တီးပုံကို သိထားတယ ် ။ 
နောက ် ဘာတီထွင ် ဖို ့ သင ် ရွေးမလဲ ။ 
သင ် ပုလွေကို ထွင ် မယ ် ဆိုတာက ယုတ ္ တိမတန ် ဖြစ ် ပုံရပါတယ ် ။ လေမော ် လီကျူးတွေထဲက အသုံးမကျတဲ ့ တုန ် ခါမှုတွေကို ဖန ် တီးတဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုလေ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ဘိုးဘေးတွေ အတိအကျကို လုပ ် ခဲ ့ တာလေ ။ 
ကဲဖြစ ် သွာတာက တီထွင ် မှု သမိုင ် းမှာ အံ ့ သြစရာကောင ် းအောင ် တူညီသွားတာပါ ။ 
တစ ် ခါတစ ် လေ ပစ ္ စည ် းတွေ လူတွေတီထွင ် တာက အသက ် ဆက ် ရှင ် ချင ် လို ့ ၊ (သို ့) သူတို ့ ကလေးတွေကို ကျွေးမွေးဖို ့ ၊ (သို ့) ဘေးကရွာကို သိမ ် းပိုက ် ဖို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ မကြာခဏဆိုသလိုပဲ စိတ ် ကူးသစ ် တွေ ကမ ္ ဘာထဲကိုလာတာက ပျော ် ရွင ် စရာ ကောင ် းတာ သက ် သက ် ကြောင ့ ် ပါ ။ 
ဒီမှာက တကယ ့ ် ကို ထူးဆန ် းတဲ ့ အရာပါ ၊ ဆော ့ တတ ် တယ ် ဆိုပေမဲ ့ ရွှတ ် နောက ် နောက ် ထင ် ရတဲ ့ တီထွင ် မှု အတော ် များများက သိပ ္ ပံပညာ ၊ နိုင ် ငံရေးနဲ ့ လူအဖွဲ ့ အစည ် းမှာ အစပျိုးပေးတဲ ့ အရေးပါတဲ ့ ပြောင ် းလဲခြင ် းတွေအဖြစ ် အဆုံးသတ ် သွားတယ ် ။ 
ခေတ ် သစ ် ကာလတွေရဲ ့ အရေးပါဆုံး တီထွင ် မှု ဖြစ ် လောက ် တဲ ့ ပရိုဂရမ ် ရေးလို ့ ရတဲ ့ ကွန ် ပြူတာတွေကိုကြည ့ ် ပါ ။ 
အခု စံပြဖြစ ် စဉ ် က ကွန ် ပြူတာတွေဟာ စစ ် ရေး နည ် းပညာကနေ ဆင ် းသွားတယ ် ဆိုတာပါ ရှေးဦး ကွန ် ပြူတာအများစုဟာ အထူးသဖြင ့ ် စစ ် ကာလ ကုဒ ် တွေကို ဖော ် ထုတ ် ဖို ့ (သို ့) ဒုံးကျည ် လမ ် းကြောင ် းတွေ တွက ် ဖို ့ ထုတ ် ခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ တကယ ် က ခေတ ် သစ ် ကွန ် ပြူတာတွေရဲ ့ အကြောင ် းရင ် းတွေက သင ် စိတ ် ကူးနိုင ် လောက ် တာထက ် အများကြီးပိုပြီး ဆော ့ တတ ် ကာ ဂီတတောင ် ဆန ် ပါတယ ် ။ 
အသံဖန ် တီးဖို ့ ပြွန ် တွေထဲက လေကို တွန ် းထုတ ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ ပုလွေရဲ ့ နောက ် ကွယ ် က စိတ ် ကူးကို လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် ၂၀၀၀ ကျော ် က ပထမဆုံး အော ် ဂင ် ဖန ် တီးဖို ့ နောက ် ဆုံးမှာ ပြုပြင ် မွမ ် းမံခဲ ့ တာပါ ။ 
လက ် ချောင ် းတွေနဲ ့ မောင ် းတံလေးတွေဖိရင ် း အစပျိုးပေးတဲ ့ အသံတွေရဲ ့ ပထမဆုံး ကီးဘုတ ် ကိုထွင ် တဲ ့ ပြောင ် မြောက ် တဲ ့ စိတ ် ကူးကို လူတစ ် ယောက ် ရခဲ ့ တယ ် ။ 
အခုဆို ကီးဘုတ ် တွေဟာ ၁၉ ရာစု အလယ ် ပိုင ် းတိုင ် အောင ် အော ် ဂင ် ကနေ စန ္ ဒရားအထိ ဆင ့ ် ကဲပြောင ် းလဲခဲ ့ ပါတယ ် ။ တီထွင ် သူ တစ ် ခုဟာ နောက ် ဆုံး ကီးဘုတ ် သုံးပြီး အသံတွေမဟုတ ် ပဲ စာလုံးတွေကို နှိပ ် ဖို ့ စိတ ် ကူးရခဲ ့ တဲ ့ အခါမှာပါ ။ 
တကယ ် တော ့ ပထမဆုံး လက ် နှိပ ် စက ် ကို မူလက "" စာရေး စန ္ ဒရား "" လို ့ ခေါ ် ခဲ ့ တာပါ ။ ပုလွေတွေနဲ ့ ဂီတက ပိုပြီးတောင ် အားကောင ် တဲ ့ တီထွင ် မှုတွေကို ဖြစ ် စေခဲ ့ တယ ် ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ နှစ ် တစ ် ထောင ် လောက ် က အစ ္ စလာမ ် ပြန ် လည ် ဆန ် းသစ ် ရေးရဲ ့ အထွတ ် အထိပ ် မှာ ဘက ္ ကဒက ် က ညီနောင ် သုံးဦးဟာ စက ် သုံး အော ် ဂင ် ဖြစ ် တဲ ့ ကိရိယာကို ဒီဇိုင ် းထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒါကို သူတို ့ က "" သူ ့ းဘာသာသူ တီးတဲ ့ တူရိယာ "" လို ့ ခေါ ် ခဲ ့ တယ ် ။ အခုတော ့ ဒီကိရိယာဟာ အခြေခံအားဖြင ့ ် ဧရာမ ဂီတသေတ ္ တာကြီး ဖြစ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
လည ် နေတဲ ့ ဆလင ် ဒါထဲမှာ ပင ် တွေစိုက ် ပြီး သွင ် းထားတဲ ့ ညွှန ် ကြားချက ် တွေကို သုံးကာ သီချင ် းမျိုးစုံကို တီးမှုတ ် ဖို ့ အော ် ဂင ် ကို လေ ့ ကျင ့ ် ပေးလို ့ ရတယ ် ။ 
စက ် ကို မတူတဲ ့ သီချင ် းတစ ် ပုဒ ် တီးခတ ် စေချင ် ရင ် မတူတဲ ့ ကုဒ ် ထည ့ ် ထားတဲ ့ ဆလင ် ဒါနဲ ့ ပြောင ် းလိုက ် ရုံပဲ ။ 
ဒီကရိယာဟာ အဲဒီလိုးအမျိုးအစားထဲမှာ ပထမဆုံးပါပဲ ။ 
အစီအစဉ ် ချထားလို ့ ရတယ ် ။ 
ကဲ အယူအဆပိုင ် းအရ ဒါက တစ ် ခဲနက ် ရှေ ့ ကို ခုန ် ကျော ် မှုပါ ။ 
ဟာဒ ် ဝဲနဲ ့ ဆော ့ ဖဝဲရဲ ့ စိတ ် ကူးတစ ် ခုလုံးဟာ ဒီဖန ် တီးမှုနဲ ့ အတူ ပထမဆုံးအနေနဲ ့ စိတ ် ကူးထဲထည ့ ် လို ့ ရလာတယ ် ။ 
မယုံနိုင ် စရာ အားကောင ် းလှတဲ ့ ဒီအယူအဆက စစ ် ပွဲ (သို ့) အောင ် ပွဲ (သို ့) လိုအပ ် မှုရဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုအနေနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆီ လာခဲ ့ တာမဟုတ ် ဘူး ။ 
ဂီတတီးခတ ် တဲ ့ စက ် တစ ် ခုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် တာရဲ ့ ထူးဆန ် းတဲ ့ နှစ ် ခြိုက ် မှုကနေ လာခဲ ့ တာပါ ။ 
တကယ ် က အစီအစဉ ် ချလို ့ ရတဲ ့ စက ် တွေရဲ ့ စိတ ် ကူးက ဂီတအားဖြင ့ ် နှစ ် ပေါင ် း ၇၀၀ လောက ် သီးသန ့ ် အသက ် ဝင ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
၁၇၀၀ နှစ ် လွန ် တွေမှာ ဂီတဖန ် တီးတဲ ့ စက ် တွေဟာ ပါရီအထက ် တန ် းလွှာရဲ ့ ကစားစရာတွေဖြစ ် လာခဲ ့ တယ ် ။ 
အလားတူ ကုဒ ် ထည ့ ် ထားတဲ ့ ဆလင ် ဒါကို ခေတ ် ဦး စက ် ရုပ ် လို စက ် ရုပ ် လူလို ့ ခေါ ် တာတွေရဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း လှုပ ် ရှားမှုတွေကို ထိန ် းချုပ ် ဖို ့ ပွဲစီစဉ ် သူတွေက သုံးခဲ ့ တယ ် ။ 
ဒီစက ် ရုပ ် တွေထဲက အကျော ် ကြားဆုံးတစ ် ခုကတော ့ မှန ် းကြည ့ ် ပါ ၊ စက ် တပ ် ပုလွေမှုတ ် သူပါ ။ Jacques de Vaucanson ခေါ ် တဲ ့ ပြင ် သစ ် တီထွင ် သူက ပုံစံထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
Jacques de Vaucanson က သူ ့ ရဲ ့ ဒီစက ် ရုပ ် ဂီတပညာရှင ် ကို ပုံစံထုတ ် နေတုန ် း သူ ့ မှာ နောက ် စိတ ် ကူး တစ ် ခုရခဲ ့ တယ ် ။ 
စက ် တစ ် ခုကို နာပျော ် ဖွယ ် အသံတွေ ဖန ် တီးဖို ့ အစီအစဉ ် ချနိုင ် ရင ် အဝတ ် စကနေ နှစ ် ခြိုက ် ဖွယ ် ရောင ် စုံအဆင ် တွေ ရက ် ဖို ့ ဘာလို ့ မလုပ ် နိုင ် မှာလဲပေါ ့ ။ 
ဂီတသကေင ် ္ တတွေကို ကိုယ ် စားပြုဖို ့ ဆလင ် ဒါရဲ ့ ပင ် တွေကို သုံးတာအစား ဒါတွေက အရောင ် စုံနဲ ့ ချည ် တွေကို ကိုယ ် စားပြုမယ ် ပေါ ့ ။ 
အထည ် စအတွက ် အဆင ် သစ ် လိုချင ် ရင ် စလင ် ဒါအသစ ် ကို အစီအစဉ ် ချရုံပေါ ့ ။ 
ဒါက ပထမဆုံး အစီစဉ ် ချလို ့ ရတဲ ့ ရက ် ကန ် းစင ် ပါ ။ 
ကဲ ဆလင ် ဒါတွေလုပ ် ဖို ့ က စျေးကြီးလွန ် းပြီး အချိန ် ကုန ် ခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ရာစုဝက ် အကြာမှာ Jacquard လို ့ ခေါ ် တဲ ့ နောက ် ထပ ် ပြင ် သစ ် တီထွင ် သူတစ ် ဦးဟာ သတ ္ ထု ဆလင ် ဒါတွေအစား အပေါက ် ဖောက ် ထားတဲ ့ စက ္ ကူကဒ ် သုံးတဲ ့ စိတ ် ကူးကောင ် းရခဲ ့ တယ ် ။ 
စက ္ ကူဟာ ကိရိယာတစ ် ခုကို အစီအစဉ ် ချနည ် းအဖြစ ် အများကြီး စျေးသက ် သာကာ ပြောင ် းလွယ ် ပြုလွယ ် ဖြစ ် တာ သွားတွေ ့ တယ ် ။ 
ဖောက ် ကဒ ် စနစ ် က ဗစ ် တိုးရီးယန ် း တီထွင ် သူ Charles Babbage ကို သူ ့ ရဲ ့ သရုပ ် ခွဲ အင ် ဂျင ် ပုံစံထုတ ် ခဲ ့ ဖူးတာတွေရဲ ့ ပထမဆုံး အစီအစဉ ် ချနိုင ် တဲ ့ ကွန ် ပြူတာအစစ ် ကို ဖန ် တီးဖို ့ စေ ့ ဆော ် ပေးခဲ ့ တယ ် ၊ 
ဖောက ် ကဒ ် တွေကို ၁၉ရ၀ လွန ် နောက ် ပိုင ် းအထိ ကွန ် ပြူတာ ပရိုဂရမ ် မာတွေ သုံးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီမေးခွန ် းကို ကိုယ ့ ် ဘာသာ မေးကြည ့ ် ပါ ။ ဘာက တကယ ် တမ ် း ခေတ ် ပေါ ် ကွန ် ပြူတာတွေ ဖြစ ် လာအောင ် လုပ ် ခဲ ့ လဲ ။ 
စစ ် တပ ် ပါဝင ် မှုက ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ အရေးပါတဲ ့ အပိုင ် းတစ ် ပိုင ် းပါ ။ ဒါပေမဲ ့ ကွန ် ပြူတာတစ ် လုံး တီထွင ် ခြင ် းကလည ် း အခြားသော အခြေခံအုတ ် ချပ ် တွေပါ ။ ဂီတ ​ သေတ ္ တာတွေ ၊ ကစားစရာစက ် ရုပ ် ပလွေမှုတ ် သူတွေ စန ္ ဒရား ကီးဘုတ ် တွေ ၊ အထည ် အသွင ် ရက ် ထားတဲ ့ ရောင ် စုံအဆင ် တွေ ဒါတွေက ဇာတ ် လမ ် းရဲ ့ အပိုင ် းလေးပါပဲ ။ 
ကစားတာကနေ ထွက ် လာတဲ ့ ကမ ္ ဘာကို ပြောင ် းလဲစေတဲ ့ စိတ ် ကူးနဲ ့ နည ် းပညာတွေရဲ ့ စာရင ် းရှည ် ကြီးရှိတယ ် ။ အများသုံး ပြတိုက ် တွေ ၊ ရာဘာ ၊ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ သီအိုရီ ၊ အာမခံလုပ ် ငန ် း ၊ ပြီးတော ့ အများကြီးရှိတယ ် ။ 
လိုအပ ် ခြင ် းက တီထွင ် မှုရဲ ့ မိခင ် ဆိုတာ အမြဲတော ့ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကစားတတ ် တဲ ့ စိတ ် အခြေအနေဟာ အခြေခံအားဖြင ့ ် တော ့ စူးစမ ် းမှု ကိုယ ့ ် ဝန ် းကျင ် ကမ ္ ဘာမှာ ဖြစ ် နိုင ် ခြေ အသစ ် တွေကို ရှာခြင ် းပါ ။ 
ဒီရှာဖွေမှုက ဘာကြောင ့ ် ရိုးစင ် းတဲ ့ နှစ ် ခြိုက ် မှု ၊ ရွှင ် မြူးမှုနဲ ့ စတင ် တဲ ့ အတွေ ့ အကြုံများစွာဟာ အဆုံးမှာ နက ် ရှိုင ် းတဲ ့ တိုးတက ် မှုအသစ ် တွေဆီ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ခေါ ် ဆောင ် သွားတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကဲ ဒါက ကျောင ် းက ကလေးတွေကို သင ် ကြားပုံနဲ ့ အလုပ ် ခွင ် မှာ တီထွင ် မှုတွေကို အားပေးဖို ့ သွယ ် ဝိုက ် ပတ ် သက ် မှုတွေ ရှိတယ ် ထင ် ပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီနည ် းနဲ ့ ကစားတာနဲ ့ နှစ ် ခြိုက ် မှုကို တွေးခြင ် းဟာ နောက ် ဘာလာမယ ် ဆိုတာကို သိရှိဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ကူညီပါသေးတယ ် ။ 
ဒါကို တွေးကြည ့ ် ပါ ၊ သင ် ဟာ ၁၇၅၀ က အဲဒီမှာ ထိုင ် နေရင ် း ၁၉ ၊ ၂၀ ရာစုတွေမှာ လူအဖွဲ ့ အစည ် းဆီ လာနေတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုကြီးတွေကို ကြိုးစား မှန ် းဆနေတယ ် ဆိုရင ် ၊ အလိုလျောက ် စက ် တွေ ၊ ကွန ် ပြူတာတွေ ၊ ဉာဏ ် ရည ် တုတွေ ၊ အစီအစဉ ် ချလို ့ ရတဲ ့ ပုလွေ ၊ ပါရီအထက ် တန ် းလွှာကို ဖျော ် ဖြေခြင ် းတွေဟာ အဲဒီအချိန ် မှာ အခြားအရာတွေလိုပဲ အားကောင ် းတဲ ့ သဲလွန ် စတစ ် ခု ဖြစ ် လိမ ့ ် မယ ် ။ 
လေးနက ် တဲ ့ နည ် းနဲ ့ အသုံးဝင ် တာမဟုတ ် ပဲ ရွှင ် မြူးမှုမှာ အကောင ် းဆုံးတစ ် ခုလို ဖြစ ် ပုံရပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ဒါက ကမ ္ ဘာကို ပြောင ် းလဲစေမယ ့ ် နည ် းပညာ တော ် လှန ် ရေး နိဒါန ် းတစ ် ခု ဖြစ ် သွားတာပါ ။ 
လူတွေ အပျော ် ရွှင ် ဆုံး ခံစားနေတဲ ့ နေရာတိုင ် းမှာ အနာဂတ ် ကို သင ် ရှာတွေ ့ မှာပါ ။ 

Dr. Martin Luther King ၊ Jr. ဟာ သူ ့ ရဲ ့ ၁၉၆၈ မိန ့ ် ခွန ် းတစ ် ခုထဲမှာ အများပြည ် သူ ရပိုင ် ခွင ့ ် လှုပ ် ရှားမှုတွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူအလေးအနက ် ဆင ် ခြင ် မိထားတာက "" အဆုံးသတ ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ အမှတ ် ရနေမိကြမှာက ကျွန ် တော ် တို ့ ရန ် သူတွေရဲ ့ စကားလုံးတွေမဟုတ ် ပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ မိတ ် ဆွေတွေရဲ ့ နှုတ ် ဆိတ ် နေမှုကိုပါ "" ဆရာတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ ဒီအဆိုအမိန ့ ် ကလေးကို ကျွန ် တော ် နှလုံးသွင ် းထားပါတယ ် ။ 
နေ ့ တိုင ် းပဲ ကျွန ် တော ် တို ့ အနီးပတ ် ဝန ် းကျင ် မှာ နှုတ ် ဆိတ ် နေမှုရဲ ့ အကျိုးဆက ် တွေဟာ ခွဲခြားဆက ် ဆံမှုတွေ ၊ အကြမ ် းဖက ် မှု ၊ လူမျိုးတုံးအောင ် သတ ် ဖြတ ် မှု ၊ စစ ် ပွဲဆိုတဲ ့ အသွင ် သဏ ္ ဍန ် အဖြစ ် နဲ ့ ပေါ ် လွင ် ပြသနေကြတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေမြင ် ကြရပါတယ ် ။ 
စာသင ် ခန ် းထဲမှာတော ့ ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေကို သူတို ့ ရဲ ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဘဝတွေရဲ ့ နှုတ ် ဆိတ ် မှုကို ကဗျာစာပေကတစ ် ဆင ့ ် စူးစမ ် းရှာဖွေကြဖို ့ စိန ် ခေါ ် လိုက ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ တွေ ဒီကွက ် လပ ် တွေကို ဖြည ် ့ ဖို ့ အတွက ် အတူတူလုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ကြတာပေါ ့ ။ ဒါတွေကို အသိအမှတ ် ပြုဖို ့ ၊ ဒါကို အမည ် တပ ် ဖို ့ ၊ သူတို ့ တွေဟာ ဒီအရှက ် ရမှုတွေရဲ ့ အရင ် းအမြစ ် တွေ မဖြစ ် စေရဘူးဆိုတာကို နားလည ် သဘောပေါက ် စေဖို ့ ပေါ ့ ဗျာ ။ 
သူတို ့ တွေရဲ ့ နှုတ ် ဆိတ ် မှုတွေရဲ ့ အတွင ် းကျကျအကြောင ် းအရာတွေကို မျှဝေဖို ့ လုံခြုံစိတ ် ချရတယ ် လို ့ ကျောင ် းသားတွေခံစားမိကြတဲ ့ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ စာသင ် ခန ် းအတွင ် းမှာ ယဉ ် ကျေးမှုတစ ် ခု ဖန ် တီးဖို ့ အားထုတ ် မှု တစ ် ခုပေါ ့ ဗျာ ။ ကျွန ် တော ့ အတန ် းရှေ ့ မှာရှိတဲ ့ သင ် ပုန ် းပေါ ် မှာ အဓိကကျတဲ ့ မူ (၄) ရပ ် ကို ရေးထားခိုင ် းပါတယ ် ။ အဲဒါကို ကျောင ် းသားတိုင ် း နှစ ် အစမှာ လက ် မှတ ် ရေးထိုးရပါတယ ် ။ "" ဆန ် းစစ ် ဝေဖန ် ရင ် း ဖတ ် ကြပါ ၊ နိူးကြားတဲ ့ အသိတရားနဲ ့ ရေးသားကြပါ ၊ ရှင ် းရှင ် းလင ် းလင ် း ပြောဆိုကြပါ ၊ သင ် ရဲ ့ အမှန ် တရားကို ပြောဆိုကြပါ "" ဆိုတာပေါ ့ ။ 
နောက ် ပြီး နောက ် ဆုံးအချက ် နဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး ကျွန ် တော ် ကိုယ ် တိုင ် တော ် တော ် များများ တွေးဖြစ ် မိသွားခဲ ့ တယ ် ၊ 
နောက ် ပြီး ကျွန ် တော ် သဘောပေါက ် သွားမိတာက တကယ ် လို ့ ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေကို ပွင ့ ် ပွင ့ ် လင ် းလင ် း ပြောဆိုခိုင ် းတော ့ မယ ် ဆိုရင ် ကျွန ် တော ် ဟာ အမှန ် တရားကို ပြောဆိုရတော ့ မှာပဲပေါ ့ ၊ ကျွန ် တော ် ဒီလိုမျိုးပြုလုပ ် ဖို ့ ပျက ် ကွက ် ခဲ ့ တဲ ့ အကြိမ ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် ပြီး သူတို ့ တွေအပေါ ် မှာ ဖြောင ့ ် မတ ် ပွင ့ ် လင ် းရတော ့ မှာပေါ ့ ဗျာ ။ 
ဒါကြောင ့ ် သူတို ့ ကို ကျွန ် တော ် ပြောပြလိုက ် တာက New Orleans မှာ ကြီးပြင ် းလာခဲ ့ တဲ ့ ကတ ် သလစ ် ဘာသာဝင ် မိသားစုတစ ် ခုရဲ ့ ကလေးတစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ အောက ် မေ ့ ဖွယ ် ဥပုသ ် ကာလအတွင ် းမှာ လူတစ ် ယောက ် အတွက ် အဓိပ ္ ပါယ ် အရှိဆုံး လုပ ် နိူင ် တဲ ့ အရာဆိုတာဟာ တစ ် စုံတစ ် ရာကို စွန ့ ် လွှတ ် လိုက ် ဖို ့ ၊ ဘုရားသခင ် ရဲ ့ မြင ့ ် မြတ ် သန ့ ် စင ် မှုကို သင ် နားလည ် ပါတယ ် ဆိုတာကို ဘုရားသခင ် ထံမှာ သက ် သေခံဖို ့ အတွက ် သင ် ပြုနေကျ မွေ ့ လျော ် ရာတစ ် ခုခုကို စတေးလိုက ် ဖို ့ အမြဲတမ ် း သွန ် သင ် ပေးခြင ် းခံရတယ ် ဆိုတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဆိုဒါရည ် တွေ ၊ မက ် ဒေါ ် နယ ် (လ ်) တွေ ၊ အာလူးချောင ် းကြော ် တွေ ၊ ရမ ္ မက ် ဆန ် တဲ ့ အနမ ် းတွေ နဲ ့ အလားတူ အရာအားလုံးကို စွန ့ ် လွှတ ် လိုက ် ပါပြီ ။ 
ဒါပေမယ ့ ် တစ ် နှစ ် မှာတော ့ ကျွန ် တော ် စကားပြောဆိုခြင ် းကို စွန ့ ် လွှတ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် စွန ့ ် လွှတ ် လို ့ ရတဲ ့ တန ် ဖိုးအရှိဆုံးအရာဟာ ကျွန ် တော ့ ကိုယ ် ပိုင ် အသံပဲဆိုတာ ကျွန ် တော ် မှန ် းဆမိပါတယ ် ။ ဒါပေမယ ့ ် ကျွန ် တော ် ဒါကို အတော ် ကြာကြာကာလ ကတည ် းကိုက စွန ့ ် လွှတ ် လိုက ် ပြီးသားဆိုတာကို ကျွန ် တော ် သဘောမပေါက ် မိခဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဘဝအချိန ် တော ် တော ် များများကို လူတွေလိုအပ ် တဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေအစား လူတွေကြားချင ် နေတဲ ့ အကြောင ် းအရာတွေပြောရင ် း ကုန ် ဆုံးခဲ ့ တယ ် ။ ကျွန ် တော ့ ကို ကျွန ် တော ် ပြောမိလိုက ် တာက ငါဟာ တစ ် ယောက ် ယောက ် ရဲ ့ အသိစိတ ် ဖြစ ် ဘူးမလိုဘူး ။ ဘာ ​ ဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် ဟာ ကိုယ ် ့ ကိုကိုယ ် နားလည ် သဘောပေါက ် ဖို ့ လိုသေးတာကြောင ့ ် ပါ ။ ဒီတော ့ တစ ် ခါတစ ် လေမှာ ကျွန ် တော ် ဘာတစ ် ခွန ် းကိုမှ ပြောခဲ ့ မိမှာမဟုတ ် ဘူးလေ ။ မသိကျိုးကျွန ် ပြုမှုကို နှုတ ် ဆိတ ် ခြင ် းနဲ ့ ၊ ကျိုးကြောင ် းခိုင ် လုံမှုဟာ ၎ င ် းရဲ ့ တည ် ရှိမှုကိုအတည ် ပြုပေးဖို ့ စကားလုံးတွေ မလိုအပ ် ဘူးဆိုတဲ ့ မသိမှုနဲ ့ ချွေးသိပ ် ရင ် းပေါ ့ ဗျာ ။ 
ခရစ ် ယာန ် တစ ် ယောက ် ဟာ လိင ် တူခြင ် းဆက ် ဆံသူဖြစ ် တဲ ့ အတွက ် ကြောင ့ ် မညှာမတာရိုက ် နှက ် ခံရတဲ ့ အခါ မြင ် တောင ် မမြင ် သလိုမျိုးနဲ ့ ကျွန ် တော ် ကတော ့ အိတ ် ကပ ် ထဲ လက ် နှိုက ် ပြီး ခေါင ် းငိုက ် စိုက ် ချခဲ ့ မိတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဗီရိုကို သီတင ် းပတ ် အတော ် ကြာကြာ အသုံးမပြုနိူင ် ခဲ ့ ဘူးလေ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သော ့ အိမ ် ပေါ ် က မူလီက လမ ် းထောင ့ ် က အိမ ် ခြေယာမဲ ့ တစ ် ယောက ် က သူဟာ အသိအမှပြုထိုက ် တဲ ့ သူတစ ် ယောက ် ဖြစ ် တယ ် ဆိုတာကို အတည ် ပြုမှုကိုရှာတဲ ့ အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကို မော ့ ပြီး ကြည ့ ် လိုက ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် နှုတ ် ခမ ် းကို မဲ ့ ရွှဲ ့ ပစ ် လိုက ် မိတာကို သတိရစေလို ့ ပါ ။ 
တကယ ် တမ ် း သူ ့ ကို ကျွေးမွေးဖို ့ ထက ် ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ Apple မျက ် နှာပြင ် ကို ထိတွေ ့ ခြင ် းကို ပိုပြီး အရေးစိုက ် ခဲ ့ မိပါတယ ် ။ 
ရံပုံငွေကောက ် ခံပွဲမှာ အမျိုးသမီးတစ ် ယောက ် က "" ကျွန ် မတော ့ ရှင ့ ် ကိုအရမ ် းကို ဂုဏ ် ယူမိပါတယ ် ရှင ် ။ 
ဒီ ဆင ် းဆင ် းရဲရဲ ငတုံးကလေးတွေကို စာသင ် ကြားပေးဖို ့ ဆိုတာဟာ တော ် တော ် ကို ခက ် ခဲမှာပေါ ့ ရှင ် "" လို ့ ပြောလိုက ် တယ ် ။ ကျွန ် တော ် နှုတ ် ခမ ် းကို ကိုက ် လိုက ် မိတယ ် ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေလိုအပ ် တဲ ့ သူတိုရဲ ့ ဂုဏ ် သိက ္ ခာထက ် သူမဆီကနေရမယ ့ ် ပိုက ် ဆံကိုပိုလိုအပ ် နေတယ ် ဆိုတာ အသိသာကြီးဖြစ ် နေလို ့ ပါ ။ 
သူတို ့ တွေ ဂရုမထားတဲ ့ ဟာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ တွေဟာ သတိမူမိခဲလှတယ ် လို ့ လူတွေရဲ ့ ပြောဆိုနေတာတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ နားထောင ် နေရင ် း အချိန ် တွေအများကြီး ကုန ် ဆုံးနေကြပါတယ ် ။ 
နှုတ ် ဆိတ ် မှုဆိုတာဟာ ကြောက ် ရွံ ့ မှုရဲ ့ အကြွင ် းအကျန ် လေးပါ ။ 
ဒါဟာ သင ့ ် ရဲ ့ အပြစ ် အနာအဆာတွေက အူထဲအသည ် းထဲထိ နာကျင ် နေရင ် း သင ့ ် ရဲ ့ လျှာကို ဖြတ ် ပစ ် လိုက ် တဲ ့ ခံစားမှုပါ ။ 
ဒါဟာ သင ့ ် ရဲ ့ ရင ် ဘတ ် ကနေ တက ် လာပြီး ခေါက ် လာတဲ ့ လေထုပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ဒါက သင ့ ် ရဲ ့ အဆုတ ် ထဲမှာ လုံခြုံမှုရှိတယ ် လို ့ မခံစားရလို ့ ပါ ။ 
နှုတ ် ဆိတ ် မှုဟာ ရဝါဒမ ် လူမျိုးတုံးသတ ် ဖြတ ် မှုပါ ။ နှုတ ် ဆိတ ် မှုဟာ ကာထရီးနား မုန ် တိုင ် းပါ ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် လူသေကောင ် ထည ့ ် တဲ ့ အိတ ် တွေ မလုံမလောက ် ဖြစ ် ရတဲ ့ အရာတွေပဲပေါ ့ ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် ကွင ် းလျှောကြိုးကွင ် း တုပ ် ချည ် ပြီးတဲ ့ နောက ် က အသံတစ ် သံပါ ။ 
ဒါဟာ မီးမြှိက ် လောင ် ကျွမ ် းခြင ် းပါ ။ ဒါဟာ သံကြိုးတွေပါ ။ ဒါဟာ အခွင ့ ် ထူးခံပါ ။ ဒါဟာ နာကျင ် မှုပါ ။ 
စစ ် ပွဲတွေက သင ့ ် ကို ရွေးနှုတ ် လိုက ် တဲ ့ အခါမှာ သင ် တို ့ အနေနဲ ့ စစ ် ပွဲတွေကို ရွေးရန ် အချိန ် မရှိတော ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ ဝေခွဲမရမှု အနားမှာ နှုတ ် ဆိတ ် မှုကို ရစ ် သိုင ် းခြုံလွှမ ် းခွင ့ ် ပေးမှာမဟုတ ် ပါဘူး ။ 
ကျွှန ် တော ့ အနေနဲ ့ ခရစ ် ယာန ် တစ ် ယောက ် ကို သူဟာ ခြင ် ္ သေ ့ တစ ် ကောင ် ၊ ရဲရင ့ ် မှုနဲ ့ ပါရမီထူးခြားမှုတို ့ ရဲ ့ ခိုလှုံရာပါလို ့ ပြောမှာပါ ။ 
အိမ ် ခြေ ၊ ယာမဲ ့ သမားကို သူ ့ နာမည ် ကဘယ ် သူ ဘယ ် လိုနေထိုင ် လဲဆိုတာကို မေးမြန ် းမှာပါ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ တစ ် ခါတစ ် လေကျတော ့ ဗျာ လူတွေအကုန ် လုံးက လူသားဆန ် ဆန ် ဖြစ ် ချင ် ကြတယ ် လေ ။ 
အဲဒီအမျိုးသမီးကို ကျွန ် တော ့ ကျောင ် းသားတွေဟာ သူတို ့ ရဲ ့ မျိုးရိုးမည ် ဟာ Thoreau လိုမျိုးပဲ ရုပ ် လွန ် ဝါဒအကြောင ် းကို ဆွေးနွေးနိူင ် ပါတယ ် ဆိုတဲ ့ အကြောင ် းကို ပြောပြမှာဖြစ ် ပြီး သင ် ဟာ "" The Wire "" ဇာတ ် ကွက ် တစ ် ကွက ် ကို ကြည ့ ် ခဲ ့ ဖူးတယ ် ဆိုတာဟာ သင ့ ် အနေနဲ ့ ကျွန ် တော ့ ကလေးတွေအကြောင ် းကို အားလုံးသိနေတယ ် ဆိုတဲ ့ အဓိပ ္ ပါယ ် မဟုတ ် လို ့ ပါ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီနှစ ် မှာတော ့ တစ ် စုံတစ ် ရာကို စွန ့ ် လွှက ် လိုက ် မယ ့ ် အစား ကျွန ် တော ့ လျှာအောက ် ဘက ် မှာ မိုက ် ကရိုဖုန ် း လျှိုသွင ် းထားသလိုမျိုး ၊ ကျွန ် တော ့ ရဲ ့ အရှက ် အကြောက ် ရဲ ့ အောက ် မျက ် နှာပြင ် ပေါ ် မှာ စင ် တစ ် ခုရှိနေသလိုမျိုး နေ ့ စဉ ် နေ ့ တိုင ် း နေထိုင ် သွားမှာပါ ။ 
ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ သင ် ဟာ သင ့ ် အတွက ် အမြဲတမ ် း အလိုအပ ် ဆုံးက သင ့ ် အသံပဲဆိုတဲ ့ အခါ စင ် လိုသုံးဖို ့ သေတ ္ တာတစ ် လုံးကို ဘာလုပ ် ဖို ့ လိုက ် လံရှာနေမှာလဲဗျာ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

လူတိုင ် းမှာနည ် းပြတစ ် ယောက ် တော ့ လိုတယ ် ဗျ 
ဘက ် စကက ် ဘော ကစားသမားပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ တင ် းနစ ် သမား ၊ ကျွမ ် းဘာသမား ဒါမှမဟုတ ် ဘရစ ် ချ သမားပဲဖြစ ် ဖြစ ် ပါ ။ 
(ရယ ် သံများ) ကျွန ် တော ့ ဘရစ ် ချ ် ဖဲနည ် းပြ Sharon Osberg ပြောတာက သူမရဲ ့ ခေါင ် းနောက ် ဘက ် က ပုံတွေဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် က အခြားသူတွေရဲ ့ ပုံတွေထက ် ပိုများတယ ် တဲ ့ (ရယ ် သံများ) တောင ် းပန ် ပါတယ ် Sharon ။ ကဲစမယ ် ဗျာ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးဟာ သုံးသပ ် ချက ် တွေ ပေးမယ ့ ် သူတွေလိုပါတယ ် 
ဒီလိုနည ် းနဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ တိုးတက ် လာတာပါ ။ 
ဖြစ ် ချင ် တော ့ သူတို ့ အလုပ ် တွေပို ကောင ် းဖို ့ ထောက ် ကူတဲ ့ စနစ ် ကျတဲ ့ တုံ ့ ပြန ် မှုတွေ မရသလောက ် ဖြစ ် နေတဲ ့ လူတစ ် စုတော ့ ရှိတယ ် ။ ပြီးတော ့ ဒီလူတွေဟာ ကမ ္ ဘာပေါ ် မှာရှိတဲ ့ အရေးပါဆုံး အလုပ ် တစ ် ခုကိုလုပ ် နေတာပါ 
ကျောင ် းဆရာတွေကို ဆိုလိုတာပါ ။ 
သိလိုက ် ရတော ့ တော ် တော ် အံ ့ ဩသွားမိတယ ် ။ 
မကြာသေးခင ် ကအထိ ၉၈ ရာခိုင ် နှုန ် းကျော ် ရှိတဲ ့ ကျောင ် းဆရာတွေဟာ "" အသင ့ ် အတင ့ ် "" ဆိုတဲ ့ သုံးသပ ် ချက ် စကားလုံးတစ ် လုံးပဲ ရခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ ဘရစ ် ချ ် ဖဲနည ် းပြတွေ အကုန ် လုံးက ကျွန ် တော ့ ကို "" အသင ့ ် အတင ့ ် "" ပဲလို ့ ပြောခဲ ့ ရင ် ပိုတော ် လာဖို ့ မျှော ် လင ့ ် ချက ် ရှိမှာ မဟုတ ် ပါဘူး 
အတော ် ဆုံးကဘယ ် သူဆိုတာ ဘယ ် လိုလုပ ် သိမှာလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တစ ် မူထူးခြားပြီး လုပ ် နိုင ် တာကို ကျွန ် တော ် ဘယ ် လို လုပ ် သိမှာလဲ 
ဒီနေ ့ ခရိုင ် ဒေသတွေက သူတို ့ ရဲ ့ ကျောင ် းဆရာတွေကို အကဲဖြတ ် ပုံတွေကို ပြင ် ဆင ် မွမ ် းမံနေပါတယ ် သူတို ့ အလုပ ် ကိုတိုးတက ် အောင ် တကယ ် ထောက ် ကူပေးမယ ် ့ သုံးသပ ် ချက ် တော ့ မရှိသလောက ် ဖြစ ် နေတုန ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဆရာတွေဟာ ဒီထက ် ပိုထိုက ် တန ် ပါတယ ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဒီနေ ့ စနစ ် က သူတို ့ အပေါ ် မတရားပါဘူး 
ကမ ္ ဘာလုံးဆိုင ် ရာ ရှေဆောင ် မှုအခန ် းကို အန ္ တရာယ ် ထဲ တွန ် းပို ့ နေပါတယ ် ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီနေ ့ ပြောပြချင ် တာက ကျောင ် းဆရာတွေ သူတို ့ လိုချင ် ပြီး ထိုက ် တန ် တဲ ့ တိုးတက ် မှုအတွက ် ကိရိယာတွေရရှိဖို ့ ဘယ ် လို ကူညီပေးနိူင ် မလဲဆိုတာပါ ။ 
ဘယ ် သူတွေ အ ​ ခြေအနေ ကောင ် းနေလဲလို ့ မေးရင ် း စကြရအောင ် 
ကောင ် းပြီ ဖြစ ် ချင ် တော ့ ဆရာတွေကို သုံးသပ ် ချက ် ပေးတဲ ့ စနစ ် အတွက ် နိူင ် ငံတကာအဆင ့ ် ဇယားတွေမရှိဘူးဗျာ ။ 
ဒီတော ့ ပညာရေးမှာ ထူးချွန ် တဲ ့ ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ နိူင ် ငံတွေကို ကြည ့ ် ပြီး သူတို ့ ဆရာတွေ တိုးတက ် အောင ် ကူပေးဖို ့ ဘာတွေလုပ ် နေလဲ ဆိုတာကြည ့ ် မိတယ ် ။ 
စာဖတ ် ကျွမ ် းကျင ် မှု အဆင ့ ် ကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ ။ 
U.S ကနံပါတ ် ၁ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ထိပ ် ဆုံး နံပါတ ် ၁၀ မှာတောင ် မရှိဘူး ။ 
Iceland နဲ ့ Polandတို ့ နဲ ့ အမှတ ် တူ အဆင ့ ် ၁၅ မှာရှိတယ ် ။ 
ကဲ စာဖတ ် တာမှာ U.S ထက ် ပိုကောင ် းတဲ ့ နေရာတွေထဲက ဘယ ် နှစ ် ခုမှာ ဆရာတွေ တိုးတက ် ဖို ့ ကူညီပေးတဲ ့ နည ် းလမ ် းတကျ စနစ ် ရှိလဲ ။ 
၁၄ ခုမှာ ၁၁ ခုရှိတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က စာဖတ ် တဲ ့ အဆင ့ ် ၁၅မှာတူညီနေပြီး သိပ ္ ပံမှာ အဆင ့ ် ၂၃ နဲ ့ သင ် ္ ချာမှာ အဆင ့ ် ၃၁ ပါ ။ 
စာပေဆိုင ် ရာ အကောင ် းဆုံး စွမ ် းဆောင ် သူကို ကြည ့ ် ရအောင ် ။ 
တရုတ ် နိူင ် ငံ ရှန ် ဟိုင ် းကပါ ။ အခု သူတို ့ ဟာ 
စာဖတ ် ခြင ် း ၊ သင ် ္ ချာနဲ ့ သိပ ္ ပံမှာ ဇယားရဲ ့ ထိပ ် ဆုံးအဆင ့ ် မှာပါ ။ ရှန ် ဟိုင ် းရဲ ့ မယုံနိူင ် လောက ် တဲ ့ အောင ် မြင ် မှုရဲ ့ လျှို ့ ဝှက ် ချက ် တစ ် ခုက သူတို ့ ဆရာတွေကို ဆက ် လက ် တိုးတက ် အောင ် ထောက ် ပံ ့ ပေးပုံပါပဲ ။ 
အခွင ့ ် အလမ ် းရဖို ့ သေချာအောင ် လုပ ် တယ ် ။ 
အပတ ် စဉ ် သင ် ကြားလေ ့ လာမှု အဖွဲ ့ တွေရှိတယ ် ။ ဆရာတွေစုပြီး အလုပ ် နှင ့ ် ဆိုင ် တာ ဆွေးနွေးကြတယ ် ။ 
ဆရာတိုင ် းက သူတို ့ ရဲ ့ လုပ ် ဖော ် ကိုင ် ဖက ် တွေကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ပြီး သုံးသပ ် ချက ် ပေးဖို ့ တောင ် တောင ် းဆိုကြတယ ် ။ 
မေးနိူင ် တာက ဘာဖြစ ် လို ့ ဒီလိုစနစ ် တစ ် ခုက အရေးပါတာလဲပေါ ့ 
အကြောင ် းကတော ့ သင ် ကြားခြင ် းအလုပ ် မှာ အပြောင ် းအလဲက အတော ့ ကိုများတယ ် ။ 
တစ ် ချို ့ ဆရာတွေက အခြားသူတွေထက ် အပုံကြီးထက ် မြက ် တယ ် ။ 
တကယ ် တော ့ နိူင ် ငံအနှံ ့ မှာ သူတို ့ ကျောင ် းသားတွေကို ထူးခြားတဲ ့ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ကျောင ် းသားတွေကို ကျန ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာမှာကို အထင ် ကြီးစေနိူင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဆရာတွေကို အကောင ် းဆုံး ဆိုတာတွေလိုပဲ ကောင ် းအောင ် ထောက ် ပံ ့ တဲ ့ စနစ ် တစ ် ခုလိုတာပေါ ့ ။ 
ဒီစနစ ် ကဘာနဲ ့ တူလိမ ့ ် မလဲဗျာ ။ 
"" ထိရောက ် တဲ ့ သင ် ကြားမှုကို တိုင ် းတာမှုများ "" ဆိုတဲ ့ 
အကဲစမ ် းတဲ ့ မေးခွန ် းတွေ မေးလား ။ 
ထင ် မြင ် ချက ် တစ ် ခုကို ရှင ် းပြဖို ့ နည ် းလမ ် းစုံရှာလား ။ 
ကျောင ် းသားတွေကို မေးခွန ် းတွေပါတဲ ့ ဆန ် းဆစ ် လေ ့ လာချက ် တွေကို ဖြေခိုင ် းတယ ်နားလည ် လဲဆိုတာ မင ် းတို ့ ဆရာသိလား ။ "" ကိုယ ် ့ အမှားတွေကို ပြင ် ဖို ့ သင ် ယူနိုင ် ခဲ ့ လား "" ဆိုတာမျိုးပေါ ့ 
ပြီး တွေ ့ လိုက ် ရတာက အရမ ် းစိတ ် လှုပ ် ရှားစရာ ကောင ် းပါတယ ် 
ပထမ ဒီလေ ့ လာမှုတွေမှာ ကောင ် းကောင ် း လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ ဆရာတွေမှာ 
ဒီတော ့ ဒါကကျွန ် တော ် တို ့ မှန ် ကန ် တဲ ့ မေးခွန ် းတွေ မေးနေတယ ် ဆိုတာ ပြောပြနေတာပေါ ့ ။ 
ဒီဗီဒီယိုတွေနဲ ့ ကျောင ် းသားတွေဆီက သုံးသပ ် ချက ် တွေဟာ အရမ ် းအထောက ် အကူရတဲ ့ ခွဲခြမ ် းစိတ ် ဖြာတဲ ့ ကိရိယာပါတဲ ့ ၊ညွှန ် ပြပေးနေတာ ကြောင ့ ် ပါ ။ 
လုပ ် ဆောင ် မှုမှာ MET ရဲ ့ ဒီဗီဒီယို အစိတ ် အပိုင ် းက ဘာပုံစံဆိုတာကို ပြချင ် ပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ) 
ကျွန ် က Sarah Brown Wessling ပါ 
Iowa ပြည ် နယ ် Johnston အထက ် တန ် းကျောင ် းက အင ် ္ ဂလိပ ် ဆရာမပါ 
ဒါရဲ ့ အထည ် ဒြပ ် သဘော ကွာခြားပါတယ ် ။ 
ကောင ် းပြီး ၊ ဒီတော ့ တစ ် ဆိတ ် လောက ် စာတမ ် းတွေကို တင ် ပြစေချင ် ပါတယ ် 
ဗီဒီယိုက ကျွန ် မတို ့ ကိုပေးတာက သဘာဝကျမှုရဲ ့ 
ဒါကနေ သင ် ယူစရာတွေ အများကြီးပါဖွံဖြိုးနိူင ် တဲ ့ နည ် းတွေအများကြီးရှိပါတယ ် ။ 
အဖွင ့ ် အပိတ ် လုပ ် လို ့ ရတဲ ့ ကင ် မရာနဲ ့ သုံးချောင ် းထောက ် ကလေးကို မြင ် ကွင ် းကျယ ် မှန ် ဘီလူးထဲမှာ တပ ် ဆင ် လိုက ် ရုံပါ ။ 
ဖြစ ် နေတဲ ့ သေးသေးမွှားမွှားတွေတော ့ မမိဘူးပေါ ့ 
ဒါပေမဲ ့ အသံကိုကြားနိူင ် တယ ် ။ အများကြီးမြင ် နိူင ် တယ ် ။ 
ဒါကနေ အများကြီး သင ် ယူနိူင ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် တကယ ် တမ ် း ပြန ် တွေးကြည ် တော ့ ရိုးရှင ် းပေမဲ ့ အစွမ ် းထက ် တဲ ့ ကိရိယာတစ ် ခုပါ ။ 
ကောင ် းပြီ ၊ ပထမ အရှည ် တစ ် ခုကို ကြည ့ ် ကြရအောင ် နော ် 
တိပ ် ခွေနဲ ့ ဖမ ် းပြီးတာနဲ ့ ကွန ် ပြူတာထဲ ထည ့ ် လိုက ် တယ ် ပြီးတော ့ စကင ် ဖတ ် ပြီး တစ ် ချက ် ကြည ့ ် လိုက ် တယ ် ။ 
ကိစ ္ စတွေက ရေးမချထားရင ် မမှတ ် မိတော ့ ဘူးဗျ ။ 
ဒါကြောင ့ ် မှတ ် စုရေးခြင ် းဟာ စဉ ် းစားခြင ် းဖြစ ် စဉ ် ရဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် းတစ ် ခုပါ 
ကိုယ ် ပိုင ် သုံးသပ ် ချက ် တွေမှာ သုံးပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ စာသင ် ခန ် းရဲ ့ ရှုထောင ့ ် မျိုးစုံရောပေါ ့ ။ 
ဒီဖြစ ် စဉ ် ကြိုပြီး လုပ ် ထားရတာကို ဝမ ် းသာတယ ် ။ 
အထင ် ပြောရရင ် ဒီဗီဒီယိုကလှစ ် ပြတာက ပင ် ကိုယ ် ကဘာလဲ ဆိုတာကို ဆရာတွေအဖြစ ် နဲ ့ သင ် ယူဖို ့ ၊ နားလည ် စေဖို ့ အထောက ် အကူပေးတဲ ့ နည ် းလမ ် းတွေ ၊ ကျွန ် မတို ့ ရဲ ့ ပိုကျယ ် ဝန ် းတဲ ့ အသိုင ် းအဝိုင ် းတွေကို ဒီရှုပ ် တွေးတဲ ့ အလုပ ် က တကယ ့ ် တော ့ ဘာလဲဆိုတာ နားလည ် ဖို ့ ပါ 
ဒါဟာ သင ် ခန ် းစာ အစီအစဉ ် တစ ် ခုမှာ စံသတ ် မှတ ် ချက ် တစ ် ခုမှာ သင ် ကြားရေး စာအုပ ် တစ ် အုပ ် မှာ ဖော ် တောင ် မပြနိူင ် တာတွေကို စံနမူနာပြဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုပါ ။ 
နောက ် မှ ​ တွေ ့ မယ ် နော ် 
(အတန ် းတိုင ် းဟာ ဒီအတိုင ် းပါပဲ) (လက ် ခုပ ် သံများ) Bill Gates: တစ ် နေ ့ မှာ အမေမရိကမှာရှိတဲ ့ စာသင ် ခန ် းတိုင ် းဟာ ဒီလိုမျိုး ဖြစ ် စေချင ် ပါတယ ် 
ဒါပေမဲ ့ ဒီထက ် ပိုလုပ ် စရာတွေက ရှိသေးတယ ် ။ 
ဆရာတစ ် ယောက ် တိုးတက ် ဖို ့ နယ ် ပယ ် ကို ရှာဖွေခြင ် းဟာ တိုက ် ပွဲ ့ ရဲ ့ တစ ် ဝက ် ပဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ရှာဖွေတွေ ့ ရှိခြင ် းအပေါ ် လုပ ် ဆောင ် ဖို ့ ကိရိယာတွေကိုလည ် း ပ ​ ေးရမှာပါ ။ 
အပိုင ် းကိန ် းတွေကို သင ် ပုံသင ် နည ် း တိုးတက ် အောင ် လုပ ် ချင ် ရင ် တော ့ ဗျာ ကမ ္ ဘာမှာ အတော ် ဆုံး အပိုင ် းကိန ် းသင ် သူရဲ ့ ဗီဒီယိုကို ကြည ် နိူင ် စွမ ် းတော ့ ရှိသင ့ ် တာပေါ ့ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ဒီပြီးပြည ့ ် စုံတဲ ့ ဆရာအား သုံးသပ ် ဖို ့ နဲ ့ မြှင ် ့ တင ် ရေးစနစ ် ဟာ လွယ ် မှာမတော ့ ဟုတ ် ဘူး ။ 
ဥပမာ တစ ် ချို ့ ဆရာတွေက စာသင ် ခန ် းထဲက ကင ် မရာနဲ ့ ချက ် ချင ် းကြီး အသားကျသေးမှာ မဟုတ ် ဘူး ။ 
ဒါကရှင ် းပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ MET နဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အတွေအကြုံက ပေးတာက ဒီဖြစ ် စဉ ် ကိုသူတို ့ တင ် ပြချင ် တဲ ့ သငခန ် းစာကို ​ ရွေးရရင ် သူတို ့ ထဲက တော ် တော ် များများဟာ ပါဝင ် ဖို ့ စိတ ် ထက ် သန ် မှာပါ 
ဒီစနစ ် တည ် ဆောက ် ဖို ့ က အတော ် အတန ် ကြီးမားတဲ ့ အရင ် းအနှီးလည ် း လိုပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဖွဲ ့ အစည ် းက ဒါဟာ ၅ သန ် းလောက ် ထိ ကုန ် ကျနိုင ် တယ ် လို ့ ခန ့ ် မှန ် းတယ ် ။ 
အခုတော ့ ဒါဟာ ကြီးမားတဲ ့ ကိန ် းတစ ် ခုပါ ၊ ဒါပေမဲ ့ ရှေရည ် အကျိုးနဲ ့ ယဉ ် ပြောရရင ် တော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ သုံးန ​ ေတဲ ့ ဆရာတွေရဲ ့ လစာရဲ ့ ၂ ရာခိုင ် နှုန ် းထက ် မပိုပါဘူး ။ 
ဆရာတွေအအတွက ် သက ် ရောက ် မှုက အံ ့ မခန ် းပါ 
နောက ် ဆုံးမှာ သူတို ့ ကို သုံးသပ ် ချက ် ပေးဖို ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုရမှာပါ ။ ဒါကို ဆောင ် ရွက ် ဖို ့ နည ် းလမ ် း တွေရောပေါ ့ ။ 
ဒါပမဲ ့ ဒီစနစ ် က နူင ် ငံအတွက ် အရေးပါတဲ ့ 
ကျောင ် းသာအားလုံးကို ကြီးမားကျယ ် ပြန ့ ် တဲ ့ ပညာရေးကိုရရှိဖို ့ ၊ စိတ ် ချမ ် းသာပြီး လုပ ် ရကျိုးနပ ် တဲ ့ အလုပ ် အကိုင ် တစ ် ခုရဖို ့ သူတို ့ စိတ ် ကူးတွေအတိုင ် း နေဖို ့ အခွင ့ ် အလမ ် းရဖို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကို သေချာတဲ ့ လမ ် းကြာင ် းမှန ် ကို ပို ့ ပေးပါလိမ ့ ် မယ ် ။ 
ပိုပြီးအောင ် မြင ် တဲ ့ နိင ် ငံတစ ် ခု ဖြစ ် စေရုံတင ် မက 
တရားမျှတဲ ့ နိူင ် ငံဖြစ ် အောင ် လည ် း လုပ ် ​ ပေးဦမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် စိတ ် လှုပ ် ရှားမိတာက ထောက ် ပံ ့ မှုလိုအပ ် ပြီး ထိုက ် တန ် တဲ ့ ဆရာတွေအားလုံးကို အခွင ့ ် အရေးပေးနိူင ် တာကိုပါ ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

၎ င ် းတို ့ ဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ သာမန ် မျက ် စိနဲ ့ မြင ် မရနိုင ် တဲ ့ သေးနုပ ် တဲ ့ အရာများ သက ် ရှိများ နဲ ့ ပုံစံများကို ဖွင ့ ် ထုတ ် ပြပေးခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ သိပ ္ ပံပညာ နဲ ့ နည ် းပညာကို ကြီးမားစွာ ထောက ် ကူခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
အပြောင ် းအလဲများကို အသုံးပြုတဲ ့ မိုက ် ခရိုစကုပ ် ပါ ။ 
၎ င ် းဟာ သေးငယ ် တဲ ့ အရာများကို ပုံချဲ ့ ပေးရန ် ပုံမှန ် မိုက ် ခရိုစကုပ ် လို မှန ် ဘီလူးတွေကို အသုံးမပြုဘဲ ၊ ဗီဒီယို ကင ် မရာ နဲ ့ ပုံတွေကို စီမံဆန ် းစစ ် မှုကို သုံးပြီးသာမန ် မျက ် စိနဲ ့ မြင ် မရနိုင ် တဲ ့ အပြောင ် းအလဲတွေပါပဲ ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို လုံးဝတမျိုး မြင ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ပြောတဲ ့ အရောင ် းပြောင ် းလဲမှုများကို ရှင ် းပြပါမယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အရေပြားရဲ ့ အရောင ် ဟာ မသိမသာ ပြောင ် းလဲတတ ် ပါတယ ် ၎ င ် းရဲ ့ အောက ် မှာ သွေးစီးမှုကြောင ့ ် ပါ ။ 
အပြောင ် းအလဲဟာ သိပ ် ကို မသိမသာကလေးပါ ၊ အဲဒါကြောင ့ ် မို ့ လို ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဘေးမှာ ထိုင ် နေသူကို ကြည ့ ် ကြည ့ ် နေရင ် းတောင ် ၊ သူတို ့ ရဲ ့ အရေပြား ဒါမှမဟုတ ် မျက ် နှာ အ ​ ရောင ် ပြောင ် းတာကို မမြင ် ကြပါ ။ 
ဒီမှာ ရှိနေတဲ ့ Steve ရဲ ့ ပုံကိုကြည ့ ် ရင ် လုံးဝငြိမ ် သက ် နေပါတယ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ ဒါကိုပဲ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ အထူးမိုက ် ခရိုစကုပ ် နဲ ့ ကြည ့ ် ရင ် တော ့ ၊ ရုတ ် ခနဲဆိုသလို လုံးဝကို မတူတဲ ့ ပုံကို မြင ် ကြရမှာပါ ။ 
ဒီမှာ ခင ် ဗျားတို ့ မြင ် နေရတာက အဆ ၁၀၀ ချဲ ့ ထားလို ့ မြင ် လာရတဲ ့ Steve ရဲ ့ အရေပြားထဲက မသိမသာ ပြောင ် းလဲမှုတွေပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ လူတယောက ် ရဲ ့ နှလုံးခုန ် နှုန ် းကို မြင ် နေကြရခြင ် းပါပဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ Steve ရဲ ့ နှလုံးခုန ် နှုန ် းကို မြင ် ကြရုံသာမက ၊ သူ ့ မျက ် နှာပေါ ် မှာ လက ် တွေ ့ တွင ် သွေးစီးဆင ် းနေပုံကိုပါ မြင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီလုပ ် ကြတာက နှလုံးခုန ် နှုန ် းကို မြင ် ရဖို ့ အတွက ် သာမက ၊ နှလုံးခုန ် နှုန ် းကို ဖေါ ် ထုတ ် ပေးရန ် နဲ ့ တိုင ် းထွာနိုင ် ဖို ့ အတွက ် လည ် း ဖြစ ် ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ရိုးရိုးကင ် မရာတွေကို သုံးပြီး လူနာကို မထိမတို ့ ရဘဲနဲ ့ လုပ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ရိုးရိုး DSLR camera နဲ ့ ရိုက ် ထားတဲ ့ ဗီဒီယိုထဲမှ ရယူခဲ ့ ရာ နှလုံးခုန ် နှုန ် းဟာ ဆေးရုံထဲက သာမန ် စောင ့ ် ကြည ့ ် စက ် နဲ ့ မရနိုင ် တဲ ့ တိကျမှုမျိုးနဲ ့ ရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီလို ဗီဒီယိုကို ကျွန ် တော ် တို ့ ကမှ ရိုက ် ရမယ ် လို ့ မဆိုလိုပါ ။ 
ဘယ ် ဗီဒီယိုနဲ ့ မဆို ကျွန ် တော ် တို ့ အဲဒီလို လုပ ် ပေးနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
Christian Bale ရဲ ့ သွေးခုန ် နှုန ် းကို ပြပေးထားပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ခင ် ဗျားတို ့ သိကြသလို သူဟာ မိတ ် ကပ ် တွေကို သုံးထားကာ ဒီထဲက အလင ် းရောင ် ဟာ သိပ ် မကောင ် းတာတောင ် ၊ကောင ် းကောင ် းကို မြင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒါတွေကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဘယ ် လိုများ လုပ ် ကိုင ် ကြတာလဲ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဗီဒီယိုထဲက ပီခ ် ဆယ ် တိုင ် းရဲ ့ အချိန ် အလိုက ် အလင ် းရောင ် ပြောင ် းလဲမှုတွေကို တိုင ် းယူပြီး အဲဒီအပြောင ် းအလဲတွေကို အရှိန ် ဖြင ့ ် ကြည ့ ် ကြတာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၎ င ် းတို ့ ကို ပိုကြီးအောင ် လုပ ် ပေးလို ့ မြင ် လာနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခက ် ဆုံး အလုပ ် က ကျွန ် တော ် တို ့ လိုက ် ရှာနေကြတဲ ့ အဲဒီလို အချက ် ပြမှုတွေဟာ သိပ ် ကို မသိသာလွန ် းလို ့ ၊သိပ ် ကို သတိဖြင ့ ် လုပ ် ကိုင ် ရန ် လိုပါတယ ် ။ 
အဲဒါကြောင ့ ် ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ သိပ ် ကို စမတ ် ကျတဲ ့ ပုံများအား ဆန ် းစစ ် ရေး နည ် းပညာတွေကို သုံးပြီး ဗီဒီယိုထဲက ပီခ ် ဆယ ် တိုင ် းရဲ ့ အရောင ် ကိုရတဲ ့ ပြောင ် းလဲမှုတွေကို ချဲ ့ ယူကြပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အရောင ် ဆိုင ် ရာ မသိသာတဲ ့ အပြောင ် းအလဲတွေကိုသာမက မသိသာတဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုတွေကိုပါ တိုင ် းနိုင ် တာကို တွေ ့ လာကြပါတယ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကင ် မရာတွေကို ရိုက ် ထားတဲ ့ ထဲမှာ အလင ် းရောင ် ပြောင ် းလဲမှုတွေကိုသာမက ၊ ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုကိုပါ မြင ် တွေနိုင ် လို ့ ပါပဲ ။ 
ဒါကတော ့ နှစ ် အရွယ ် ကျွန ် တော ့ သမီးလေးပါ ။ 
လွန ် ခဲ ့ တဲ ့ သုံးနှစ ် တုန ် းက ကျွန ် တော ် ရိုက ် ယူခဲ ့ တဲ ့ ဗီဒီယိုပါ ။ 
စက ် ကို ဝယ ် ယူခဲ ့ ပြီး သမီးလေး အိပ ် နေတုန ် း စောင ့ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နိုင ် တာလည ် း သိပ ် မများလှပါဘူး ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ထပ ် ပြီးတော ့ ဘေးချင ် းယှဉ ် ပြီး ကြည ့ ် နိုင ် ပါသေးတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ထပ ် ပြောရရင ် ၊ မူရင ် း ဗီဒီယို ၊ ရင ် းမြစ ် ဗီဒီယိုကိုယ ် နှိူင ် မှာက ကျွန ် တော ် တို မြင ် နိုင ် တာ သိပ ် မရှိလှပါ ၊ 
ပြီးတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ လက ် ရှိ မိုက ် ခရိုစကုပ ် အသစ ် နဲ ့ ဆိုရင ် 
ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ မျက ် လုံးတွေ တချိန ် လုံး ဒီလိုပုံစံ လှုပ ် ကစားနေတတ ် ပါတယ ် ။ 
တကယ ် တမ ် းတွင ် အဲဒါက ကျွန ် တော ့ မျက ် လုံးပါ ၊လူတယောက ် ဟာ ငြိမ ် သက ် စွာထိုင ် နေတောင ် မှ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ထုတ ် နှုတ ် ရယူနိုင ် တဲ ့ အချက ် အလက ် တွေ မနည ် းလှပါ ၊ 
အဲဒီလို လှုပ ် ရှားမှုလေးတွေကို သုံးပြီး 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ စက ် ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ မသိသာတဲ ့ လှုပ ် ခါမှုများကို ၊ အင ် ဂျင ် ရဲ ့ တုန ် ခါမှုလိုမျိုးကို တိုင ် းထွာနိုင ် ကြရာ ၊ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒီလို လှုပ ် ရှားမှုတွေကို တိုင ် းထွာမှု နဲ ့ အဲဒီလို လှုပ ် ရှားမှုကို လက ် တွေ ့ ကြည ့ ် မြင ် နိုင ် မှုဟာ လုံးဝတခြားစီပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ က ဒီနည ် းပညာအသစ ် ကို တွေ ့ ရှိခဲ ့ တဲ ့ နောက ် မှာ ၊ 
အဲဒါသုံးရတာ သိပ ် ကို လွယ ် ပါတယ ် ။ 
အဲဒါကို ခင ် ဗျားတို ့ ကိုယ ် တိုင ် ရိုက ် ထားတဲ ့ ဗီဒီယိုအတွက ် သုံးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာ ကျွန ် တောဟာ ဥပမာ နှစ ် ခုလောက ် ကို ပြပေးချင ် ပါတယ ် အခြားသူတွေက အဲဒါကို သုံးပြီး လုပ ် ကိုင ် ခဲ ့ ကြတာတွေကိုပါ ။ 
ဒီဗီဒီယိုကို YouTube သုံးစွဲသူ Tamez85 က ပြုလုပ ် ခဲ ့ တာပါ ။ 
အဲဒီ သုံးစွဲသူကို ကျွန ် တော ် မသိပေမဲ ့ ၊ ထိုသူဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ကုဒ ် ကို သုံးပြီး ကိုယ ် ဝန ် ရှိနေစဉ ် ဗိုက ် ရဲ ့ သေးနုပ ် တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုများကို ပုံချဲ ့ နိုင ် ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ ထိတ ် လန ့ ် စရာကြီးပါပဲ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဂီနီဝက ် တွေကို ၊ အထူးသဖြင ့ ် Tiffany လို အမည ် ပေးထားတဲ ့ ဂီနီဝက ် ကို မသုံးသရွေ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ သိပ ္ ပံသုတေသနလို ခေါ ် မရနိုင ် ပါ ၊ ဒီ YouTube သုံးစွဲသူဆိုရင ် ဒါဟာ လှုပ ် ရှားမှုချဲ ့ ရေး နည ် းဖြင ့ ် ချဲ ့ ပြခဲ ့ တဲ ့ ကမ ္ ဘာ ့ ပထမဦးဆုံး ကိုက ် ဖြတ ် သတ ္ တဝါပါလို ့ ဆိုပါတယ ် ။ 
သူမနဲ ့ အတူ တက ် နေကြတဲ ့ ကျောင ် းသားတွေရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုထဲက ခြားနားချက ် တွေကို စူးစမ ် းကြည ့ ် လိုခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
အဲဒါက ပုံငြိမ ် တွေ အသက ် ဝင ် လာသလိုပါပဲ ။ 
ဒီလို ဥပမာတွေ အားလုံးကို လေ ့ လာကြည ့ ် တဲ ့ အခါမှာ အဲဒါတွေကို ဘာမှလုပ ် ရန ် မလိုခြင ် းဟာ သိပ ် ကောင ် းတဲ ့ အချက ် ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီမှာတင ် ရပ ် မနေကြပါဘူး ။ 
တိုးချဲ ့ ပေးလိုက ် ပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ ကင ် မရာတွေကို သုံးပြီး တိုင ် းလို ့ ရနိုင ် သေးတဲ ့ 
အသံဆိုတာက ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ အားလုံးသိကြသလို ၊ လေကို အသုံးပြုပြီး ကူးဖြတ ် လာတဲ ့ လေထုဖိအား ခြားနားချက ် ပါပဲ ။ 
အဲဒီလို လှုပ ် ခါမှုကို ကျွန ် တော ် တို ့ မမြင ် နိုင ် ကြပေမဲ ့ လိုအပ ် တဲ ့ စီမံဆန ် းစစ ် မှုကို သိရင ် ကင ် မရာဟာ အဲဒါကို မြင ် လာပါမယ ် ။ 
အဲဒါ ့ အတွက ် ဥပမာ နှစ ် ခုကို ပြပါ ့ မယ ် ။ 
ဒါကတော ့ ကျွန ် တော ် က အဆိုတော ် ဖြစ ် ဖို ့ အားထုတ ် နေတာပါ ။ 
(သီချင ် းဆိုနေ) (ရယ ် မောသံများ) အဲဒီလို ဆိုနေစဉ ် ကျွန ် တော ် ဟာ နှုန ် းမြင ့ ် ဗီဒီယိုကို ရိုက ် ယူခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဒီနေရာမှာလည ် း ၊ ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ဗီဒီယိုကိုသာ ကြည ့ ် ကြမယ ် ဆိုရင ် ၊ မြင ် နိုင ် တာဆိုလို ့ ဘာရယ ် လို ့ ရှိမှာ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ က လှုပ ် ရှားမှုတွေကို အဆ ၁၀၀ အထိ ချဲ ့ လိုက ် မယ ် ဆိုရင ် လည ် ပင ် းရဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုနဲ ့ တွန ့ ် လိမ ် မှုတွေကို မြင ် လာပါမယ ် ။ 
အဲဒီလို အချက ် အလက ် တွေ ဗီဒီယိုထဲမှာ ရှိနေကြပါတယ ် ။ 
အဆိုတော ် တွေဟာ လိုအပ ် တဲ ့ အသံစဉ ် ကို ဟစ ် ဆိုနိုင ် ရင ် ဝိုင ် ခွက ် မှန ် ကို ကွဲအက ် လာစေနိုင ် တာ ကျွန ် တော ် တို ့ သိကြပါတယ ် ။ 
အဲဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ခွက ် မှန ် ရဲ ့ တုန ် ခါမှုနဲ ့ ကိုက ် ညီတဲ ့ ကစားကြည ့ ် ကြပါမယ ် ကပ ် လျက ် ရှိနေတဲ ့ အသံချဲ ့ စက ် နဲ ့ ဖွင ့ ် ကြည ့ ် ကြပါမယ ် ။ 
ဖန ် ခွက ် မှန ် တုန ် ခါနေတာကို အထင ် အရှား မြင ် လာကြရပါမယ ် ၎ င ် းဟာ အသံကို တုန ့ ် ပြန ် ရင ် း တုန ် ခါနေတာပါ ။ 
ဒါမျိုးကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ နေ ့ စဉ ် ဘဝထဲမှာ တွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ လက ် တွေ ့ လုပ ် ခဲ ့ ကြတာကို ပြပါမယ ် ။ 
စားပွဲပေါ ် ရှိနေတဲ ့ အာလူးကျော ် အိတ ် ခွံဆိုပါစို ့ ၊မိုက ် ခရိုဖုန ် းအဖြစ ် သုံးနိုင ် ကြပါမယ ် ။ 
အခန ် းထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဖွင ့ ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ အသံက ဒါပါ ။ 
(ဂီတသံ: "" Mary Had a Little Lamb "") ဒါက ခုနက အိတ ် ခွံကို နှုန ် းမြင ့ ် ဗီဒီယိုဖြင ့ ် ရိုက ် ယူခဲ ့ တဲ ့ ဟာပါ ။ 
ထပ ် ပြီး ဖွင ့ ် ပြပါမယ ် ။ 
ခုနက ဗီဒီယိုကို ကြည ့ ် ရုံသက ် သက ် ဖြင ့ ် ခင ် ဗျားတို ့ ဟာ ဘာကိုမှ မြင ် နိုင ် မှာ မဟုတ ် ပါဘူး ၊ဒီလို အသံကို ကြားရလာပါမယ ် ။ 
(ဂီတသံ: "" Mary Had a Little Lamb "") အဲဒါက — ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) အဲဒါကို ကျွန ် တော ် က အမြင ် မိုက ် ခရိုဖုန ် းလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
လက ် တွေ ့ တွင ် ဗီဒီယို အချက ် ပြမှုထဲမှ အသံ အချက ် ပြမှုတွေကို ထုတ ် ယူခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးကို ဒီထဲက လှုပ ် ရှားမှုရဲ ့ စကေးကို နားလည ် လာစေဖို ့ အတွက ် ၊ တော ် တော ့ ကို ကျယ ် တဲ ့ အသံကတောင ် အိတ ် ခွံကို တမိုက ် ခရိုမီတာတောင ် မလှုပ ် စေနိူင ် ပါ ။ 
တမီလီမီတာရဲ ့ ထောင ် ပုံတပုံကို ပြောနေတာ ။ 
အလင ် းရောင ် ဟာ အရာဝတ ္ ထုတွေ ဆီကနေပြီး ရောင ် ပြန ် ဟပ ် တာကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ကင ် မရာတွေနဲ ့ ဖမ ် းယူလိုက ် ခြင ် းဖြင ့ ် ဘယ ် လောက ် သေးနုပ ် တဲ ့ လှုပ ် ခါမှုတွေကို ကျွန ် တော ် ရယူနိုင ် ကြောင ် း သိသါပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အပင ် လို အခြား အရာများထံမှပါ အသံတွေကို ရယူနိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
(ဂီတသံ: "" Mary Had a Little Lamb "") အလားတူပဲ စကားပြောမှုကိုပါ ထုတ ် ယူနိုင ် ပါတယ ် ။ 
ဒီမှာ လူတယောက ် ဟာ အခန ် းထဲမှာ စကားပြောနေပါတယ ် ။ 
အသံ: Mary had a little lamb whose fleece was white as snow, and everywhere that Mary went, that lamb was sure to go. 
Michael Rubinstein: အဲဒီ ပြောစကားကို ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ခုနက အိတ ် ခွံကို ရိုက ် ထားတဲ ့ ဗီဒီယိုမှ ထုတ ် ယူနိုင ် ခဲ ့ ကြတာ ဒီလိုရှိပါတယ ် ။ 
အသံ: Mary had a little lamb whose fleece was white as snow, and everywhere that Mary went, that lamb was sure to go. 
MR: ကျွန ် တော ် တို ့ က "" Mary Had a Little Lamb "" ကို သုံးခဲ ့ ကြတာက Thomas Edison က ၁၈၇၇ ခုနှစ ် တုန ် းက သူ ့ ဖိုနိုဂရပ ် ထဲကို ပြောခဲ ့ တဲ ့ ပထမဦးဆုံး စကားလုံးတွေ ဖြစ ် ကြတယ ် လို ့ အဆိုရှိလို ့ ပါ ။ 
အဲဒါဟာ သမိုင ် းထဲတွင ် ကိရိယာ တခုခုဖြင ့ ် ပထမဦးဆုံး သွင ် းယူခဲ ့ တဲ ့ အသံပါပဲ ။ 
အဲဒီတုန ် းက အသံတွေကို အချပ ် ပြား တခုဆီကို ပို ့ ပေးခဲ ့ လျက ် အဲဒါကြောင ့ ် တုန ် ခါနေတဲ ့ အပ ် ချောင ် းက ဆလင ် ဒါ တခုပေါ ် မှာ ရစ ် ပတ ် ထားတဲ ့ သွတ ် ပြားပေါ ် မှာ အသံလှိုင ် းကို ရေးခြစ ် ပေးလိုက ် တာပါ ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ ကို Edison ရဲ ့ ဖိုနိုဂရပ ် ဖြင ့ ် အသံသွင ် းခြင ် းနဲ ့ ပြန ် ဖွင ့ ် ပြခြင ် းကို ပြပေးပါမယ ် ။ 
(ဗီဒီယို) အသံ: Testing, testing, one two three. 
Mary had a little lamb whose fleece was white as snow, and everywhere that Mary went, the lamb was sure to go. 
Testing, testing, one two three. 
Mary had a little lamb whose fleece was white as snow, and everywhere that Mary went, the lamb was sure to go. 
MR: အခု ၊ ၁၃၇ နှစ ် ကြာလာတဲ ့ နောက ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အလားတူ အရည ် အသွေးမျိုးရှိတဲ ့ အသံကို ကင ် မရာဖြင ့ ် ပစ ္ စည ် းတွေရဲ ့ လှုပ ် ခါမှုကို စောင ့ ် ကြည ့ ် ရုံဖြင ့ ် ရရှိနိုင ် ကြပါပြီ ၊ ပြီးတော ့ အဲဒီကင ် မရာဟာ အသံပီတဲ ့ မှန ် ရဲ ့ နောက ် မှာ ၁၅ ပေ အထိ အဝေးမှာ ရှိနေတောင ် အဲဒီလို ရယူနိုင ် ကြပါပြီ ။ 
ခုနက ပြောခဲ ့ တဲ ့ ကိစ ္ စထဲမှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရယူနိုင ် ခဲ ့ ကြတဲ ့ အသံက ဒီလိုပါ ။ 
အသံ: Mary had a little lamb whose fleece was white as snow, and everywhere that Mary went, the lamb was sure to go. 
MR: ဒါကို ကြည ့ ် ပြီး လုံခြုံရေးကိစ ္ စတွေအတွက ် သုံးသင ့ ် တာကို စဉ ် းစားမိကြတာ အမှန ် ပါပဲ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒါပေမဲ ့ အဲဒါဟာ တခြား အရာများအတွက ် ပါ တကယ ် အသုံးဝင ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
အနာဂတ ် မှာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ၊ ဥပမာ ၊ အာကာသထဲက အသံကို ရယူရန ် အတွက ် ၊ အသံဟာ အာကာသထဲမှာ ခရီးဆန ့ ် နိုင ် ပေမဲ ့ ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် မရနိုင ် လို ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဒီနည ် းပညာအသစ ် ကို သုံးနိုင ် မယ ့ ် အလားအလာတွေကို အခုမှ စတင ် စူးစမ ် းနေတုန ် းပါ ။ 
ရှိနေကြတာကို ကျွန ် တော ် တို ့ သိခဲ ့ ကြပေမဲ ့ အခုထက ် ထိ မြင ် မရနိုင ် ခဲ ့ တဲ ့ ရုပ ် ပိုင ် း ဖြစ ် စဉ ် များကို ကျွန ် တော ် တို ့ အနေနဲ ့ ကြည ့ ် ရှုခွင ့ ် ရလာပါတော ့ မယ ် ။ 
ဒါက ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အဖွဲ ့ ပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဒီနေ ့ ပြသခဲ ့ တာတွေဟာ ဒီမှာ မြင ် ရတဲ ့ မဟာအဖွဲ ့ ကြီးရဲ ့ လက ် တွဲလုပ ် ကိုင ် အားထုတ ် မှုရဲ ့ ရလဒ ် တွေပါ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ခင ် ဗျားတို ့ အားလုံးကို ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ ဝက ် ဘ ် ဆိုက ် ကို ဝင ် ကြည ့ ် ကြပါ ၊ စမ ် းကြည ့ ် ကြပါ ၊ တိုက ် တွန ် းချင ် ပါတယ ် ၊ သေးနုပ ် တဲ ့ လှုပ ် ရှားမှုများရဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးအား စူးစမ ် းမှုထဲ လက ် တွဲပါဝင ် ကြပါလို ့ ဖိတ ် ခေါ ် လိုပါတယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒါဟာ လူလုပ ် သစ ် တောပါ ။ 
ဧကပေါင ် း များစွာအထိကို ကျယ ် ပြောနိုင ် ပါတယ ် ၊ ဒါမှမဟုတ ် နေရာသေးသေးလေးမှာ- သင ့ ် အိမ ် ခြံလို သေးနိုင ် ပါတယ ် ။ 
အခုပြလိုက ် တဲ ့ သစ ် တောတိုင ် းဟာ နှစ ် နှစ ် အရွယ ် ပဲ ရှိပါသေးတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် ဆိုရင ် ကျွနော ့ အိမ ် နောက ် ဖေးမှာကို သစ ် တော ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒီမှာ ဇီဝအကောင ် အမျိုးမျိုး ရှိလာပါပြီ ။ 
(ငှက ် သံ) နေ ့ စဉ ် နံနက ် တိုင ် းမှာ ကျွန ် တော ် Disney မင ် းသမီးလို နိုးပါတယ ် ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ကျွန ် တော ် က စွန ့ ် ဦးရှင ် ပါ ၊ ဒီလို သစ ် တောတွေကို စိုက ် ပျိုးနိုင ် အောင ် ကျွမ ် းကျင ် ပညာရှင ် အဖြစ ် ကူညီပေးပါတယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ စက ် ရုံတွေ ၊ ခြံလုပ ် ငန ် းကြီးတွေ ၊ ကျောင ် းတွေ ၊ အိမ ် ယာတွေ ၊ အပန ် းဖြေစခန ် းတွေ ၊ လူနေတိုက ် ခမ ် းအိမ ် တွေ ၊ အများပြည ် သူ ပန ် းခြံတွေ ၊ တိရိစ ္ ဆာန ် ဥယျာဉ ် ကိုတောင ် ၊ ဒီလိုသစ ် တောတေွ ရှိဖို ့ ကူခဲ ့ တယ ် ။ 
သစ ် တောဆိုတာ အကောင ် တွေ အမျိုးမျိုး နေထိုင ် ကြတဲ ့ သီးခြားမြေကွက ် မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
သစ ် တောဟာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ မြို ့ ပြဘဝထဲက ခွဲခြားမရတဲ ့ အပိုင ် းလည ် း ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အတွက ် သစ ် တောဆိုတာ ၊ သစ ် ပစ ် တွေနဲ ့ ပြွတ ် သိပ ် နေလို ့ ဝင ် ပြီး လမ ် းလျှောက ် မရနိုင ် တဲ ့ နေရာပါ ။ 
ဘယ ် လောက ် ကြီးတယ ် သေးတယ ် ဆိုတာ ဘာမှ အရေးမပါပါဘူး ။ 
အခု ကျွန ် ပ ် တို ့ အများစု နေထိုင ် ကြတဲ ့ နေရာတွေဟာ သစ ် တောတွေ ဖြစ ် ခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
လူတွေရဲ ့ စွက ် ဖက ် မှု မတိုင ် ခင ် တုန ် းကပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ သစ ် တော နေရာမှာ မြို ့ တွေ ဆောက ် တယ ် ၊ São Paulo မြို ့ လိုဆိုပါစို ့ ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ သဘာဝထဲက တစ ် ပိုင ် း ဖြစ ် တာကို မေ ့ နေကြပါတယ ် ၊ ဒီဂြိုဟ ် ပေါ ် က ဒီ ့ ပြင ် သတ ္ တဝါ အမျိုးမျိုး ၈.၄ သန ် းနဲ ့ ရောပြီး နေခဲ ့ ကြတာပါ ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရဲ ့ ဝန ် းကျင ် ဟာ သဘာဝ ဝန ် းကျင ် မဟုတ ် တော ့ ပါ ။ 
တချို ့ အတွက ် မဟုတ ် တော ့ တာ သေချာတယ ် ။ 
တချို ့ နဲ ့ ကျွန ် တော ် ဆိုရင ် သစ ် တောတွေကို ကျွမ ် းကျင ် စွာ ထူထောင ် နိုင ် ကြပါပြီ ဘယ ် နေရာမှာမဆို ၊ နေရာအသီးသီးမှာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ စက ် မှု အင ် ဂျင ် နီယာပါ ။ 
ကျွန ် တော ် ဟာ ကားထုတ ် လုပ ် တဲ ့ ပါရဂူပါ ။ 
ကျွန ် တော ် အရင ် တုန ် းက Toyota မှာ လုပ ် ကိုင ် စဉ ် ၊ သဘာဝ အရင ် းအမြစ ် တွေကနေပြီး ထုတ ် ကုန ် တွေကို ထုတ ် လုပ ် တာကို သင ် ယူခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
သာဓက တစ ် ခု ပြပေးရန ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ရာဘာပင ် ထံမှ သစ ် ရည ် ကို ရယူကြပါမယ ် ၊ အဲဒါကို ရာဘာအဖြစ ် ပြောင ် းပစ ် ကြမယ ် ၊ နောက ် ဆုံးမှာ အဲဒီကနေပြီး တာယာကို ထုတ ် လုပ ် ပေးကြမယ ် ။ 
အဲဒီထုတ ် ကုန ် တွေဟာ ဘယ ် တော ့ မှာမှ သဘာဝ ရင ် းမြစ ် ပြန ် ဖြစ ် မလာနိုင ် ပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ အဲဒီအပိုင ် းတွေကို သဘာဝထံမှ ဖဲ ့ ထုတ ် ယူလိုက ် ကြကာ ပြန ် ပြောင ် းမရနိုင ် တဲ ့ အနေအထားမျိုးသို ့ ပြောင ် းလဲပစ ် ကြပါတယ ် ။ 
အဲဒါဟာ စက ် မှု ထုတ ် လုပ ် မှုပါ ။ 
သဘာဝကျတော ့ ၊ နောက ် တစ ် ဘက ် မှ ကြည ့ ် ရင ် အလုပ ် လုပ ် ပုံက လုံးဝပြောင ် းပြန ် ပါ ။ 
သဘာဝ စနစ ် ဟာ အစိတ ် အပိုင ် းတွေကို စုစည ် းပေးရင ် း ထုတ ် လုပ ် ပါတယ ် ၊ အဏုမြူထဲ အဏုမြူပေါင ် းပေးတယ ် ။ 
သဘာဝ ထုတ ် ကုန ် အားလုံးတို ့ ဟာ ပြန ် ပြီး သဘာဝအရင ် းအမြစ ် ဖြစ ် လာနိုင ် ကြတယ ် ။ 
ကျွန ် တော ့ အိမ ် ရဲ ့ နောက ် ပိုင ် းမှာ သစ ် တောကို စိုက ် ပျိုးခဲ ့ စဉ ် ကျွန ် တော အဲဒီအချက ် ကို သိနားလည ် လာတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ အဲဒီလိုကြိုးပမ ် းမှုဟာ သဘာဝနဲ ့ လက ် တွဲလုပ ် ခဲ ့ တာ ပထမဦးဆုံးပါ ။ သဘာဝကို မဆန ့ ် ကျင ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒီအချိန ် က စပြီး ၊ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ကမ ္ ဘာတဝှမ ် း ၂၅ မြို ့ တို ့ မှာ သစ ် တော ၇၅ ခုကို စိုက ် ပျိုးပေးလိုက ် ပါပြီ ။ 
နေရာသစ ် မှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ အလုပ ် လုပ ် တိုင ် း ၊ သစ ် တောကို စိုက ် ထူရန ် လိုအပ ် တဲ ့ အစိတ ် အပိုင ် း မှန ် သမျှတိုင ် းကို အဲဒီနေရာမှာပဲ ရှာတွေ ့ နိုင ် ခဲ ့ ကြတာချည ် းပါပဲ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ လုပ ် ပေးရန ် ဆိုလို ့ အဲဒါတွေကို စုစည ် းပေးကာ ၊ သဘာဝကို ဆက ် လုပ ် ပိုင ် ခွင ့ ် ပေးရန ် ပါပဲ ။ 
သစ ် တောကို စိုက ် ပျိုးရန ် မြေဆီလွှာမှ စကြရပါမယ ် ။ 
မြေဆီလွှာကို တို ့ ကြည ့ ် ၊ ခံစားကြည ့ ် ၊ မြည ် းကြည ့ ် တယ ် ၊ လိုအပ ် နေတဲ ့ အရည ် အချင ် းတွေကို သိနိုင ် ရန ် အတွက ် ပါ ။ 
မြေဆီလွှာထဲမယ ် သေးနုပ ် တဲ ့ အပိုင ် းလေးတွေ ပါရင ် ကျစ ် လစ ် လာပါမယ ် — ရေတောင ် စိမ ့ ် မဝင ် နိုင ် အောင ် ကျစ ် နိုင ် တယ ် ။ 
အနီးအနာမှာ ရှာရနိုင ် တဲ ့ ဇီဝဒြပ ် ထု တချို ့ နဲ ့ ရောပေးရပါမယ ် ၊ မြေဆီလွှာ ပိုပြီး ပွလာစေရန ် အတွက ် ပါ ။ 
အဲဒီလိုဆို ရေစိမ ့ ် ဝင ် နိုင ် လာမယ ် ။ 
မြေဆီလွှာဟာ ရေကို ထိန ် းချုပ ် ထားနိုင ် စွမ ် း မရှိပါက ၊ ဇီဝထုတွေကို ထပ ် ပြီ ရောပေးရပါမယ ် — ရေကိုစုပ ် ယူနိုင ် တဲ ့ သစ ် ဆွေးမြေ ဒါမှမဟုတ ် ပွနေတဲ ့ အသီးတွေ ထပ ် ထည ့ ် ပေးလိုက ် ရင ် ရေဟာ ကျန ် နိုင ် လျက ် မြေဆီလွှာဟာ စိုစွတ ် လာပါမယ ် ။ 
ကြီးထွားလာရန ် အပင ် တွေဟာ ရေ ၊ နေရောင ် နဲ ့ အာဟာရတွေ လိုပါတယ ် ။ 
မြေဆီလွှာထဲတွင ် ဘာအာဟာရမှ မရှိဘူး ဆိုရင ် ကော ။ 
အာဟာရကို မြေဆီလွှာထဲကို တိုက ် ရိုက ် ထည ့ ် မရပါဘူး ။ 
အဲဒါ စက ် မှုနည ် းလမ ် း ဖြစ ် မယ ် ။ 
သဘာဝကို ဆန ့ ် ကျင ် တဲ ့ နည ် းပါ ။ 
အဲဒါ ့ အစား မိုက ် ခရိုဇီဝ အကောင ် တွေကို ထည ့ ် ပေးရမယ ် ။ 
၎ င ် းတို ့ ကမှ လိုတဲ ့ အာဟာရကို မြေဆီလွှာ ထဲမှာကို ထုတ ် လုပ ် ပေးကြမယ ် ။ 
သူတို ့ က ရောပေးလိုက ် တဲ ့ ဇီဝဒြပ ် ထုကို စားသုံးကြမယ ် ၊ ၎ င ် းတို ့ ဟာ စားလိုက ် ပွားများလာလိုက ် လုပ ် ကိုင ် ကြရုံပါပဲ ။ 
မြေဆီလွှာဟာ အသက ် ရှူလာနိုင ် ပါမယ ် ။ 
၎ င ် းဟာ ရှင ် သန ် လာပါမယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ အဲဒီဒေသက ပေါက ် နေကျ အပင ် တွေကို ဆန ် းစစ ် ပါတယ ် ။ 
ပေါက ် နေကျက ဘာဆိုတာကို ဘယ ် လို ဆုံးဖြတ ် မလဲ ။ 
လူတွေရဲ ့ စွက ် ဖက ် မှု မတိုင ် မီတုန ် းက ရှိခဲ ့ သမျှဟာ ပင ် ကိုယ ် အပင ် တွေပါ ။ 
ရိုးစင ် းတဲ ့ စည ် းကမ ် းပါ ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အမျိုးသားပန ် းခြံကို စူးစမ ် းကြည ့ ် တယ ် ၊ သဘာဝ သစ ် တော ် ရဲ ့ အကြွင ် းအကျန ် တွေကို ရှာကြည ့ ် ဖို ့ ပါ ။ 
ရှေးဟောင ် း စေတီပုထိုး ဘုရားကျောင ် းလို ကိုးကွယ ် ရာနေရာ တဝိုက ် က သစ ် တောတွေကို ကြည ့ ် ကြတယ ် ။ 
ဘာတစ ် ခုကိုမှ ရှာမတွေ ့ ရင ် တော ့ နောက ် ဆုံးမှာတော ့ ပြတိုက ် တွေဆီကို သွားပြီး ရှေးခေတ ် တုန ် းက ရှိခဲ ့ ဘူးကြတဲ ့ မျိုးစေ ့ ဒါမှမဟုတ ် သစ ် တွေကို ရှာကြည ့ ် ကြပါတယ ် ။ 
ရနိုင ် သမျှ ပန ် းချီးကားတွေကို ၊ ကဗျာတွေ ၊ စာပေတွေကို ဒေသထဲ ရှာကြပါတယ ် ၊ ဒေသမှာ ရှိခဲ ့ ဘူးတဲ ့ အပင ် အမျိုးအစားကို ရှာရန ် အတွက ် ပါ ။ 
အပင ် တွေကို သိလာပြီဆိုတော ့ ၊ ၎ င ် းတို ့ ကို အလွှာလေးမျိုး ခွဲခြားပစ ် တယ ် - ချုံပုတ ် ၊ အပင ် မဟုတ ် သေးတဲ ့ အလွှာ ၊ အပင ် အလွှာ နှင ့ ် ရွက ် ထူ အလွှာတွေ ပါပဲ ။ 
အလွှာတစ ် ခုစီအတွက ် အချိုးအစားကို သတ ် မှတ ် ကြတယ ် ၊ ပြီးတော ့ တစ ် ခုချင ် းစီထဲမှာ အပင ် တွေရဲ ့ ရာခိုင ် နှုန ် းကို ဆုံးဖြတ ် ကြတယ ် ။ 
အသီးသီးမယ ့ ် သစ ် တောကို စိုက ် ချင ် ကြရင ် ၊ သစ ် သီးပင ် တွေရဲ ့ ရာခိုင ် နှုန ် းကို မြှင ့ ် ပေးကြရပါမယ ် ။ 
ပန ် းများပွင ့ ် ရာ သစ ် တောလည ် း ဖြစ ် နိုင ် ပါတယ ် ။ ငှက ် တွေ ဒါမှမဟုတ ် ပျားတွေကို ဆွဲဆောင ် မယ ့ ် သစ ် တော ၊ ဒါမှမဟုတ ် သဘာဝ အလျောက ် အမြဲစိမ ် း သစ ် တောအဖြစ ် ချန ် ထားလို ့ လည ် း ရနိုင ် တယ ် ။ 
အစေ ့ တွေကို စုစည ် းလျက ် ပျိုးပင ် တွေကို စိုက ် ပျိုးယူပါတယ ် ။ 
တူတဲ ့ အလွှာတစ ် ခုထဲက အပင ် တွေကို ဘေးချင ် းကပ ် လျက ် မစိုက ် ရန ် ကျွန ် တော ် တို ့ အလေးထားရတယ ် ၊ နို ့ မဟုတ ် ရင ် မြင ့ ် မားစွာ ထွားလာဖို ့ ကို အချင ် းချင ် း တိုက ် ပွဲဝင ် ကြရမှာပါ ။ 
ပျိုးပင ် တွေကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ နီးကပ ် စွာ စိုက ် ပေးကြပါတယ ် ။ 
မြေပေါ ် မှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ မြေဆွေး အလွှာထူထူကို လုပ ် ပေးရတယ ် ၊ အပြင ် မှာ ပူနေရင ် မြေဆီလွှာ စွတ ် စိုလျက ် ရှိနေရန ် အတွက ် ပါ ။ 
အေးတဲ ့ အချိန ် မှာဆိုလည ် း ရေခဲတာကို မြေဆွေး အပေါ ် ယံမှာသာ တွေ ့ ရပါမယ ် ၊ အပြင ် မှာ ရေခဲနေတောင ် မှ မြေဆီလွှာဟာ ဆက ် ပြီး အသက ် ရှူနိုင ် တုန ် းပါ ။ 
မြေဆီလွှာဟာ သိပ ် ကို ပျော ့ ပါတယ ် — အမြစ ် တွေဟာ လွယ ် ကူစွာနဲ ့ လျင ် မြန ် စွာ ထိုးဖောက ် ဝင ် နိုင ် ကြပါတယ ် ။ 
အစပိုင ် းတွင ် ၊ သစ ် တောဟာ ကြီးထွားမှန ် း မခံစားရပါဘူး ၊ ဒါပေမဲ ့ ၊ အနက ် ပိုင ် းမှာ ကြီးလာနေပါပြီ ။ 
ပထမ သုံးလအတွင ် းမှာ အမြစ ် များဟာ တစ ် မီတာအထိကို နက ် ရှိုင ် းနေကြပါပြီ ။ 
အဲဒီအမြစ ် တွေဟာ ကွန ် ရက ် လို ဖြာနေလျက ် မြေဆီလွှာကို ကျစ ် အောင ် ကိုင ် ထားတယ ် ။ 
အဏုဇီတ နှင ့ ် မှိုတွေ အမြစ ် ကွက ် ရက ် ထဲ နေထိုင ် ကြတယ ် ။ 
တကယ ် လို ့ အပင ် အနီးတဝိုက ် မှာ အာဟာရ တချို ့ မရနိုင ် ဘူးဆိုရင ် ၊ အဲဒီအကောင ် တွေဟာ အပင ် အတွက ် လိုအပ ် တဲ ့ အာဟာရကို ရှာယူပေးကြမယ ် ။ 
မိုးရွာပြီဆိုရင ် ၊ နောက ် တစ ် နေ ့ မှာကိုပဲ ၊ မှုိတွေ ပေါက ် လာကြတာ အံ ့ ဩစရာပါ ။ 
အောက ် ပိုင ် းရှိ မြေဆီလွှာထဲ လိုတဲ ့ မှိုကွန ် ရက ် ရှိနေခြင ် းကို ပြနေတယ ် ။ 
အဲဒီလို အမြစ ် တွေ ပေါ ် ထွန ် း စွဲလာကြပြီ ဆိုတာနဲ ့ ၊ သစ ် တောဟာ မြေပေါ ် မှာပါ စကြီးထွားလာပါတော ့ မယ ် ။ 
သစ ် တော ကြီးထွားနေချိန ် မှာ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ရေလောင ် းပေးရတယ ် — လာမယ ့ ် နှစ ် နှစ ် မှ သုံးနှစ ် အထိ သစ ် တောကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရေလောင ် းပေးရပါမယ ် ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ ရေအားလုံးနဲ ့ အာဟာရကို အပင ် တွေ အတွက ် သာ ဖြစ ် စေလိုပါတယ ် ၊ မြေပေါ ် က ပေါင ် းပင ် တွေ အားလုံးကို ရှင ် းပစ ် ကြရပါမယ ် ။ 
အဲဒီသစ ် တော ကြီးထွားလာတာနဲ ့ အမျှ နေရောင ် ကို ကာပိတ ် လာကြမယ ် ။ 
တဖြည ် းဖြည ် းနဲ ့ သစ ် တောဟာ သိပ ် ကို ထူထပ ် လာကာ နေရောင ် ဟာ မြေကြီးအထိကို ထိုးဖောက ် မရနိုင ် တော ့ ပါဘူး ။ 
ပေါင ် းပင ် တွေဟာ နေရောင ် လိုတယ ် ဆိုတော အခု ကြီးထွားမလာနိုင ် ကြတော ့ ပါ ။ 
အဲဒီအဆင ့ ် မှာ ၊ သစ ် တောထဲကို ကျရောက ် လာတဲ ့ ရေစက ် တိုင ် းဟာ ၊ လေထုထဲကို ပြန ် ပြီး လွင ့ ် စင ် သွားတာမျိုး မရှိတော ့ ပါ ။ 
ထူထပ ် တဲ ့ သစ ် တောဟာ လေထုကို ပိုလို ့ ကို စိုစွတ ် လာစေလို ့ စွတ ် စိုမှုဓာတ ် ဟာ ကျန ် ရှိနေမှာပါ ။ 
ကျွန ် ုပ ် တို ့ ရေလောင ် းပေးမှုကို တဖြည ် းဖြည ် း လျှော ့ ချလျက ် လုံးဝ ရပ ် ပစ ် ကြပါတယ ် ။ 
ရေလောင ် း မပေးတာတောင ် မှ ၊ သစ ် တောရဲ ့ ကြမ ် းပြင ် ဟာ စိုစွတ ် လျက ် ရှိနေကာ တခါတရံ မှောင ် မည ် းနေတတ ် ပါတယ ် ။ 
အခုတော ့ ၊ သစ ် ရွက ် ဟာ အဲဒီလို သစ ် တော ကြမ ် းပြင ် သို ့ ကြွေကျလာရင ် ၊ ၎ င ် းဟာ ချက ် ချင ် းဆိုသလို ဆွေးမြေ ့ လာပါတော ့ မယ ် ။ 
အဲဒီလို ဆွေးလာတဲ ့ ဇီဝထုဟာ မြေဆွေးကို ဖန ် တီးပေးရာ ၊ သစ ် တော လိုအပ ် တဲ ့ အာဟာရပါပဲ ။ 
သစ ် တောဟာ ပိုကြီးထွားလာလေလေ ၊ အရွက ် တွေ တိုးတိုးကျလာလေလေ ဖြစ ် လို ့ မြေဆွေး တိုးတိုးလာမှာပါ ၊ သစ ် တောအတွက ် လိုတဲ ့ အစားအစာ များလာတော ့ ပိုလို ့ ကို ကြီးထွားလာတော ့ မှာပါ ။ 
အဲဒီလို သစ ် တောရဲ ့ ကြီးထွားမှုနှုန ် းဟာ အဆမတန ် မြန ် လှတယ ် ။ 
အခြေခိုင ် ပြီ ဆိုတာနဲ ့ အဲဒီလို သစ ် တောတွေဟာ ထပ ် တလဲလဲ အသစ ် ဖြစ ် လာနေမှာပါ — ထာဝရအထိကို ဖြစ ် ကောင ် းပါတယ ် ။ 
သဘာဝပုံစံ ဒီလို သစ ် တောမျိုးအတွက ် ၊ ဘာမှ မစီမံ ၊ မခန ့ ် ခွဲတာဟာ အကောင ် း ဆုံး စီမံခန ့ ် ခွဲမှုပါ ။ 
အဲဒါဟာ တကယ ့ ် ကို သစ ် တောငယ ် လေးပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒီသစ ် တောဟာ စုပေါင ် းလျက ် ကြီးထွားနေတာပါ ။ 
တူတဲ ့ အမျိုးအစားကိုပဲ — တသီးတခြား စိုက ် ပျိုးခဲ ့ မယ ် ဆိုရင ် ဒီလို လျင ် မြန ် စွာ ကြီးထွားလာမှာ မဟုတ ် ပါ ။ 
နှစ ် ၁၀၀ အရွယ ် ရှိတဲ ့ သစ ် တောကို ၁၀ နှစ ် တည ် းနဲ ့ ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဖန ် တီးပေးကြတာ အဲဒီလို နည ် းနဲ ့ ပါ ။ 
အထူးကို ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ကောင ် မလေး တစ ် ယောက ် အနေနဲ ့ တစ ် နေ ့ နေ ့ မှာ အိမ ် ကထွက ် ပြေးမိလိမ ့ ် မှာပဲလို ့ အမြဲတမ ် း စိတ ် ကူးခဲ ့ မိတာပေါ ့ ။ 
အသက ် (၆) နှစ ် ကစပြီးတော ့ အဝတ ် အစားတွေရယ ် ၊ ပြီးတော ့ ဗီရိုရဲ ့ နောက ် ဘက ် မှာ ထိုးသိပ ် ဝှက ် ထားတဲ ့ စားစရာ စည ် သွတ ် ဘူးတွေပါတဲ ့ ထုတ ် ပိုးထားတဲ ့ အိတ ် တစ ် လုံးကို ဆောင ် ထားခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ကျွန ် မရဲ ့ ကိုယ ် ထဲမှာက ဂနာမငြိမ ် မှုတစ ် ခုက ကိန ် းဝပ ် နေခဲ ့ ပါတယ ် ၊ ပုံမှန ် ဖြစ ် ခြင ် း နဲ ့ ငြီးငွေ ့ ခြင ် း ဆိုတဲ ့ ဘဝတစ ် ခုရဲ ့ သားကောင ် အဖြစ ် ငါ ကျရောက ် သွားမှာတော ့ မှာပဲဆိုတဲ ့ မွေးရာပါ စိုးရွံ ့ မှု တစ ် ခုပေပဲပေါ ့ ။ 
ဒီလိုနဲ ့ ကျွန ် မရဲ ့ အစောပိုင ် း အမှတ ် ရမှုတွေဟာ ရှုပ ် ထွေးပွေလီတဲ ့ စိတ ် ကူးအိပ ် မက ် တွေနဲ ့ ပတ ် သက ် နေခဲ ့ တာပေါ ့ ။ အဲဒီထဲမှာက နယ ် နိမိတ ် တွေကို ဖြတ ် သန ် းပြီး လမ ် းလျှောက ် နေမှာတွေ ၊ ဘယ ် ရီသီးတွေ ရှာနေမှာတွေ ၊ လမ ် းပေါ ် မှာ သမားရိုးကျမဟုတ ် တဲ ့ ဘဝတွေနဲ ့ နေထိုင ် နေကြတဲ ့ ထူးထူးဆန ် းဆန ် း လူမျိုးစုံနဲ ့ တွေဆုံမိနေမှာဆိုတာမျိုးတွေပေါ ့ ။ 
စိတ ် ကူးအိပ ် မက ် ခဲ ့ တဲ ့ စွန ့ ် စားခန ် းတွေ အများကြီးတွေထဲက ကိုယ ့ ် နေရာကလွဲလို ့ အခြားကမ ္ ဘာတွေအကြား ခရီးထွက ် ပြီး ကျွန ် မရဲ ့ လမ ် းကို ရောယှက ် ဖောက ် လုပ ် ခြင ် းဆိုတဲ ့ စိတ ် ကူးကတော ့ ကျွန ် မရဲ ့ အလုပ ် ဖြစ ် တဲ ့ မှတ ် တမ ် းတင ် ဓာတ ် ပုံသမားဘ၀ ကနေတစ ် ဆင ့ ် အမှန ် တကယ ် ဖြစ ် လာခဲ ့ ပါပြီ ။ 
ဒါပေမဲ ့ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စု တစ ် လွှားမှာရှိတဲ ့ အပေါင ် းအဖော ် လေလွင ့ ် သူတွေကြားမှာ နေထိုင ် ပြီး မှတ ် တမ ် းတင ် ရတာလောက ် အခြား ဘယ ် အတွေ ့ အကြုံကမှ ကျွန ် မရဲ ့ ကလေးဘဝ အိပ ် မက ် ကို ပြည ် ့ ပြည ် ့ ဝဝ ခံစားမှုကို တကယ ် မပေးနိုင ် ခဲ ့ ပါဘူး ။ 
ဒါဟာဆိုရင ် လေလွင ့ ် အိပ ် မက ် ပါ ။ ငယ ် ရွယ ် တဲ ့ ခြေသလုံးအိမ ် တိုင ် တွေ ၊ ခရီးသွားတွေ ၊ အခြေအနေမဲ ့ တွေ ၊ လူလေလူလွင ့ ် တွေ နေထိုင ် ကြတဲ ့ မတူညီတဲ ့ အမေရိကန ် စိတ ် ကူး တစ ် မျိုးပဲပေါ ့ ။ 
ကျွန ် မတို ့ အတွေးစိတ ် ထဲမှာ အများစုကတော ့ လူလေလူလွင ့ ် ဆိုတာကို အတိတ ် က သတ ္ တဝါတစ ် ကောင ် လိုပဲ 
ကုန ် တွဲတစ ် ခုကနေ ခြေတွဲလျောင ် းချထားပြီး ကျောက ် မီးသွေးတွေ ပေကျံနေတဲ ့ ရာသီဥတုရဲ ့ နှိပ ် စက ် ခြင ် းဒာဏ ် ခံထားရတဲ ့ အဖိုးအိုရဲ ့ အဖြူအမည ် း ဓာတ ် ပုံဟောင ် း တစ ် ခုကို ထင ် မြင ် မိစေတာပေါ ့ ။ ဒါပေမဲ ့ ဒီဓာတ ် ပုံတွေကတော ့ ရောင ် စုံပုံတွေဖြစ ် ပြီး တိုင ် းပြည ် အနှံ ့ လှည ့ ် လည ် သွားလာနေကြတဲ ့ လူအုပ ် စုတစ ် စုကို သရုပ ် ဖော ် ပါတယ ် ။ ကြမ ် းတမ ် းစွာ အသက ် ရှင ် ပြီး စိတ ် ကူးဉာဏ ် ရှိစွာနဲ ့ လွတ ် လပ ် မှု ၊ အခြားဘယ ် သူတွေမှ မြင ် လာနိူင ် ဖို ့ မရှိတဲ ့ အမေရိကရဲ ့ အရပ ် အသီးသီးကို မြင ် တွေ ့ နေကြတာပေါ ့ ။ 
သူတို ့ ရဲ ့ ရှေ ့ တော ် ပြေးတွေလိုပါပဲ ယနေ ့ ခေတ ် ရဲ ့ လှည ့ ် လည ် သွားလာနေထိုင ် သူတွေဟာ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာရှိတဲ ့ သံမဏိနဲ ့ နိူင ် လွန ် ကတ ္ တရာလမ ် းမကြီးတွေကို ဖြတ ် ကျော ် ခရီးနှင ် ကြပါတယ ် ။ 
နေ ့ မှာဆိုရင ် ကုန ် တင ် တွဲတွေပေါ ် ကိုခုန ် တက ် ၊ သူတို ့ လက ် မတွေထောင ် ပြကြပြီး ကုန ် ကားမောင ် းတဲ ့ သူကနေ ကလေးကစားပွဲတွေကို အဖော ် လိုက ် ပေးတဲ ့ မိခင ် တွေအထိ ဘယ ် သူနဲ ့ ဖြစ ် ဖြစ ် ၊ အဝေးပြေးလမ ် းတွေပေါ ် မှာ စီးနင ် းလိုက ် ပါကြပါတယ ် ။ 
ညမှာဆိုရင ် တော ့ ကြယ ် တာရာတွေအောက ် မှာ အိပ ် စက ် ကြတာပေါ ့ ။ ခွေးအုပ ် တွေ ၊ ကြောင ် တွေ ၊ အချစ ် တော ် ကြွက ် တွေကြားမှာ သူတို ့ ကိုယ ် ခန ္ ဓာတွေကြားမှာ တိုးဝှေ ့ ပူးကပ ် ထားလျှက ် ပေါ ့ လေ ။ 
တစ ် ချို ့ ခရီးသွားတွေကတော ့ လမ ် းကို ရွေးချယ ် ပြီးထွက ် ကြပါတယ ် ၊ စွန ့ ် စားခြင ် းရဲ ့ မှုန ် ဝါးဝါး အလင ် းတန ် းကလေးတစ ် ခုနဲ ့ လဲလှယ ် ဖို ့ အတွက ် ရုပ ် ဝတ ္ ထုဝါဒတွေ ၊ အစဉ ် အလာ အလုပ ် အကိုင ် တွေ ၊ တက ္ ကသိုလ ် ဘွဲ ့ ၊ ဒီဂရီတွေကို စွန ့ ် လွတ ် ရင ် းနဲ ့ ပေါ ့ ။ 
အပေါ ် ဘက ် အလွှာတွေဆီကို ရောက ် ဖို ့ ဘယ ် တုန ် းကမှ မစည ် းရုံးခံခဲ ့ ရသူတွေလေ ၊ ၊ စောင ့ ် ရှောက ် ရေးဂေဟာကနေ စွန ့ ် ခွာလာသူတွေ ၊ မတရားနှိပ ် စက ် ပြီး အကြင ် နာတရားခေါင ် းပါးတဲ ့ အိမ ် တွေက ဆယ ် ကျော ် သက ် အိမ ် ပြေးတွေပေါ ့ ။ 
တစ ် ခြားသူတွေက စားဝတ ် နေရေးအကျပ ် အတည ် းနဲ ့ စီးပွားရေးဆုံရှုံးမှုတွေ အဖြစ ် မြင ် နေကြတဲ ့ ဖြစ ် ရပ ် တွေကို ခရီးသွားတွေကတော ့ သူတို ့ ကိုယ ် ပိုင ် ဖြစ ် တည ် မှုကို လွတ ် မြောက ် မှုနဲ ့ လွတ ် လပ ် ခွင ့ ် ဆိုတဲ ့ ရောင ် စဉ ် ဖြာ အလင ် းပေါက ် ကနေ ရှုမြင ် ကြတာပေါ ့ ။ 
အစဉ ် အလာ အမေရိကန ် စိတ ် ကူးအိပ ် မက ် မှာရှိတဲ ့ လက ် တွေ ့ မကျတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် းတစ ် ခုပေါ ် မှာ ပင ် ပင ် ပမ ် းပမ ် း မနားမနေလုပ ် နေရတာထက ် ဖြုန ် းတီးတဲ ့ စားသုံးသူ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် း တစ ် ခုလို ့ သူတို ့ ရှုမြင ် ထားတဲ ့ လွန ် ကဲခြင ် းကနေ ခွဲထွက ် ပြီး သူတို ့ နေချင ် ကြတယ ် ။ 
အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုမှာရှိတဲ ့ အစားအစာ အားလုံးရဲ ့ (၄၀) ရာခိုင ် နှုန ် းဟာအမှိုက ် ပုံးထဲမှာပဲ အဆုံးသတ ် သွားကြတယ ် ဆိုတဲ ့ အချက ် ကို အခွင ့ ် ကောင ် းယူပြီး အမှိုက ် ပုံတွေ ၊ အမှိုက ် ပုံးတွေထဲကနေ ပကတိကောင ် းမွန ် တဲ ့ ပစ ္ စည ် းတွေကို မွှေနှောက ် ရှာဖွေကြတာပေါ ့ ။ 
သူတို ့ တွေဟာ ဖန ် တီးနိူင ် စွမ ် းရှိတဲ ့ အဇ ္ ဈတ ္ တကို စူးစမ ် းရှာဖွေဖို ့ ၊ စိတ ် ကူးမြင ် ယောင ် ဖို ့ ၊ စာဖတ ် ဖို ့ ၊ တေးဂီတ ၊ အနုပညာ ၊ စာရေးသားခြင ် းစတာတွေ လိုက ် စားဖို ့ နေရာနဲ ့ အချိန ် အတွက ် ရုပ ် ပိုင ် းဆိုင ် ရာ သက ် တောင ့ ် သက ် သာဖြစ ် မှုတွေကို စတေးလိုက ် ကြတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ စိတ ် ချမ ် းမြေ ့ စရာကောင ် းတာနဲ ့ တခြားစီဖြစ ် နေတဲ ့ ဒီအသက ် ရှင ် နေထိုင ် မှုမှာ ရှိနေတဲ ့ သွင ် ပြင ် လက ္ ခဏာတွေက အများကြီးပါ ။ 
လမ ် းမပေါ ် ကို ထွက ် လိုက ် လို ့ ဘယ ် သူမှ သူတို ့ စိတ ် အတွင ် းမှာရှိတဲ ့ မကောင ် းဆိုးဝါးကို ဖျောက ် ဖျက ် ပစ ် လိုက ် တာ မဟုတ ် ပါဘူး ။ 
စွဲလမ ် းမှုဆိုတာက တကယ ် ရှိတာပါ ။ ဒီလူစုတွေက တကယ ် ရှိတာပါ ။ ကုန ် တင ် ရထားတွဲတွေက ရုပ ် ပျက ် ဆင ် းပျက ် ဖြစ ် စေပြီးတော ့ သေစေတာရယ ် ၊ ပြီးတော ့ အိမ ် ခြေယာမဲ ့ ဘဝကို ရာဇဝတ ် သားပမာ ပြုမူဆက ် ဆံတဲ ့ စုံတကာစေ ့ နေတဲ ့ ဥပဒေကြောင ် းဆိုင ် ရာ စာရင ် းတွေရှိတယ ် ဆိုတာကို လမ ် းတွေပေါ ် မှာ နေထိုင ် ကျက ် စားတဲ ့ လူတိုင ် းက သက ် သေခံနိူင ် ပါတယ ် ။ 
အခုအခါမှာ အမေရိကန ် ပြည ် ထောင ် စုအနှံ ့ မှာရှိတဲ ့ မြို ့ တော ် တော ် များများမှာ လူသွားစင ် ္ ကြံပေါ ် မှာ ထိုင ် တာ ၊ ကိုယ ့ ် ကိုကိုယ ် စောင ် ခြုံတာ ၊ ကိုယ ် ပိုင ် ကားထဲမှာ အိပ ် တာ ၊ သူစိမ ် း တစ ် ယောက ် ကို အစားအစာပေးတာတွေဟာ ဥပဒေကိုချိုးဖောက ် တယ ် လို ့ ဆိုတာကို ဘယ ် သူသိမှာလဲ ။ 
ကျွန ် မကတော ့ ဒီဥကဒေတွေကို သိကျွမ ် းတာပေါ ့ ။ ဘာဖြစ ် လို ့ လဲဆိုတော ့ ကျွန ် မ မိတ ် ဆွေတွေနဲ ့ တစ ် ခြားခရီးသွားတွေဟာ ထောင ် ထဲကို ဒရွတ ် တိုက ် ဆွဲခေါ ် ခံရတာတွေ ၊ ဒီ ရာဇဝတ ် မှုလို ့ ဆိုတာတွေကို ကျူးလွန ် ပါတယ ် ဆိုပြီး ရုံးကိုဆင ့ ် ခေါ ် စာတွေ အပေးခံရတာတွေကို ကျွန ် မမြင ် တွေ ့ ဖူးထားလို ့ ပါ ။ 
ဒီမှာရှိတဲ ့ လူတွေထဲက အများအပြားကတော ့ ဘာဖြစ ် လို ့ များ ဘယ ် သူတစ ် ဦးတစ ် ယောက ် က ဒီ လို ဘဝမျိုးကို ရွေးချယ ် ကြပါလိမ ့ ် ဆိုတာကို သိချင ် ကောင ် းသိချင ် နေကြလိမ ့ ် မယ ် ။ ခွဲခြားဆက ် ဆံတဲ ့ ဥပဒေတွေရဲ ့ ထိန ် းချုပ ် မှုအောက ် မှာ ၊ အမှိုက ် ပုံးတွေထဲက ယူစားနေရတာတွေ ၊ တံတားတွေအောက ် မှာ အိပ ် စက ် နေရတာတွေ ၊ အခါရာသီအလျောက ် ဟိုမှသည ် ကြုံရာအလုပ ် ကို လုပ ် ကိုင ် နေရတာတွေပေါ ့ လေ ။ 
ဒီလိုမျိုး မေးခွန ် းအတွက ် အဖြေကတော ့ လမ ် းပေါ ် ထွက ် ကြတဲ ့ လူတွေလိုပဲ ထွေပြားဆန ် းကျယ ် လှပါတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ခရီးသွားတွေ မကြာခဏ တုံ ့ ပြန ် တတ ် ကြတဲ ့ တစ ် ခုတည ် းသော စကားလုံးကတော ့ "" လွတ ် လပ ် မှု "" ဆိုတာပါပဲ ။ 
လူသားတိုင ် းဟာ သူတို ့ တွေ အသက ် ဆက ် ရုံ အလုပ ် လုပ ် ဖို ့ အတွက ် မကပဲ ၊ ကျကျနန နေထိုင ် ဖို ့ အတွက ် ၊ အလုပ ် လုပ ် နိူင ် အောင ် သူတို ့ ရဲ ့ အလုပ ် ဂုဏ ် ကို သေချာစေတဲ ့ လူ ့ အဖွဲ ့ အစည ် းတစ ် ခုမှာ မနေထိုင ် ခင ် အချိန ် အထိတော ့ ဟင ် းလင ် းပွင ့ ် နေတဲ ့ လမ ် းကို လွတ ် မြောက ် ခြင ် းတော ် လှန ် ခြင ် းပုန ် ကန ် ခြင ် း ရဲ ့ နည ် းလမ ် းတစ ် ခုအဖြစ ် ရှာဖွေကြတဲ ့ ဒီလိုလူတွေရဲ ့ ကဏ ္ ဍတစ ် ရပ ် ကတော ့ အမြဲတမ ် း ရှိနေပါလိမ ့ ် ဦမယ ် ။ 
ကျေးဇူးတင ် ပါတယ ် ။ 
(လက ် ခုပ ် သံများ) 

ဒီညမှာ ကျွန ် တော ် ဟာ သိပ ္ ပံပညာကို ကျွန ် တော ် အားကျပုံကို ပြောပြချင ် ပါတယ ် ။ 
အသေးအမွှားလေးတွေကို လုပ ် ပေးခဲ ့ တဲ ့ သိပ ္ ပံပညာကိုပြောနေတာ မဟုတ ် ၊ 
တကယ ့ ် ကို ဧရာမ ခြေလှမ ် းတွေကို ချမှတ ် နိုင ် တဲ ့ သိပ ္ ပံပညာ အကြောင ် းကို ပြောနေတာပါ 
ကျွန ် တော ် ဟာ Darwin အကြောင ် း ၊ Einstein အကြောင ် း ပြောနေတာပါ ၊ တစ ် ကမ ္ ဘာလုံးကို ဇောက ် ထိုးမိုးမျှော ် လုပ ် ပစ ် တဲ ့ တော ် လှန ် ရေး သိပ ္ ပံပညာကိုပါ ။ 
အဲဒီလို လုပ ် ပြနိုင ် ကြတဲ ့ အတွေးအခေါ ် နှစ ် ကို ပြောပြသွားမှာပါ ။ 
လုပ ် ပြနိုင ် ကြတယ ် ဆိုပြီး ထည ့ ် သုံးလိုက ် ရတာက ၊ တော ် လှန ် ရေးဆံတဲ ့ အတွေးအခေါ ် တချို ့ ဆို လုံးဝ မှားနိုင ် သလို မှန ် တဲ ့ ဟာကျတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ 
အတွေးအခေါ ် နှစ ် ခုကို ရွေးချယ ် ခဲ ့ ခြင ် းကို ရှင ် းပြရန ် ၊ မယုံနိုင ် ဖွယ ် ရာ အကြောင ် းနဲ ့ စရမယ ် ။ 
၁၈၄၇ ခုနှစ ် ၊ Vienna, Austria ။ 
Ignaz Semmelweis ဟာ သုန ် မှုန ် သော ဂဃနဏ လုပ ် ကိုင ် တတ ် တဲ ့ ဆရာဝန ် ပါ ၊ သူ ့ မှာ မီးဖွားဌာန နှစ ် ခု ရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ ့ 
၎ င ် းတို ့ ဟာ လုံးဝကို တူခဲ ့ ပေမဲ ့ ခြားနားချက ် ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ဆေးကုဌာန တစ ် ခုထဲတွင ် မိခင ် တို ့ ဟာ မီးဖွားပြီး နောက ် မှာ အဖျားတက ် လျက ် သေဆုံးကြတာ အခြားတစ ် ခုထက ် သုံးဆ ပိုပြီးများခဲ ့ တယ ် ။ 
ဘယ ် လို အကြောင ် ကြောင ့ ် အဲဒီလို ဖြစ ် ရတာကို စူးစမ ် း ရှာဖွေရန ် Semmelweis ဟာ အရာတိုင ် းကို လေ ့ လာကြည ့ ် တယ ် ။ 
ရေဆိုးစနစ ် လား ၊ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဆေးကုသရေး လုပ ် ရိုးလုပ ် စဉ ် လား ၊ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
လေဝင ် လေထွက ် များလား ၊ မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
ဆရာဝန ် တစ ် ယောက ် ကို သူ ချောင ် းမကြည ့ ် မီအထိ ပြဿနာအဖြေကို ရှာမတွေ ့ ခဲ ့ ပါ ၊ ခွဲစိတ ် ရေးဓါးရှမိကာ သေသွားခဲ ့ တဲ ့ ဆရာဝန ် ပါ ။ 
ဆရာဝန ် ရဲ ့ ရောဂါလက ္ ခဏာများဟာ သေဆုံးနေကြတဲ ့ မိခင ် တွေနဲ ့ ထပ ် တူရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါ ဘယ ် လိုများ ဖြစ ် နိုင ် လဲ ။ 
ယောက ် ျား ဆရာဝန ် ဟာ ဘယ ် လိုလုပ ် ပြီး မီးဖွား မိခင ် လို သေရတာလဲ ။ 
Semmelweis ဟာ ဆရာဝန ် လုပ ် ခဲ ့ တဲ ့ အရာတိုင ် းကို ၊ ရောဂါရခဲ ့ တဲ ့ အထိကို ၊ ပြန ် ဆန ် းစစ ် ကြည ့ ် ခဲ ့ ရာ ၊ သူဟာ အလောင ် း တစ ် ခုကို ခွဲစိတ ် စစ ် ကြည ့ ် နေခဲ ့ ကြောင ် း တွေ ့ လိုက ် ရတယ ် ။ 
သူဟာ သူဒဏ ် ရာထဲကို တစ ် ခုခု ကူးစက ် ခဲ ့ လို ့ သေသွားတာများလား ။ 
စိတ ် လှုပ ် ရှာစွာဖြင ့ ် Semmelweis ဟာ ရင ် ခွဲရုံထဲက အလောင ် းများနဲ ့ မီးဖွားခန ် းထဲက မိခင ် အလောင ် းများ အကြားမှာ ရှိနိုင ် တဲ ့ ဆက ် စပ ် မှု အကြောင ် းကို စဉ ် းစားကြည ့ ် ခဲ ့ ရာ အကြောင ် းရင ် းကို တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
သေဆုံးမှုနှုန ် း မြင ့ ် မားခဲ ့ တဲ ့ ဆေးရုံမှာ အခြား တစ ် ခုနဲ ့ မတူဘဲ ၊ ဆရာဝန ် များဟာ ရင ် ခွဲရုံထဲ အလောင ် းများကို ခွဲစိတ ် ပြီး ချက ် ချင ် းဆိုသလို ကလေးမွေးပေးခဲ ့ ကြတယ ် ။ 
ဟုတ ် ပြီ ၊ အလောင ် းတွေက ဆရာဝန ် တို ့ ရဲ ့ လက ် များကို ရောဂါကူးစက ် စေခဲ ့ လို ့ မိခင ် တွေကို သတ ် ပစ ် နေတာ ။ 
အဲဒါနဲ ့ ဆရာဝန ် များအား လက ် များ ပိုးသတ ် ကြရန ် သူက ညွှန ် ကြားလိုက ် ရာ သေဆုံးမှုတွေ ရပ ် တန ့ ် သွားပါတော ့ တယ ် ။ 
Dr. Ignaz Semmelweis ဟာ ကူးစက ် ရောဂါကို စတင ် တွေ ့ ရှိလိုက ် ခြင ် းပါပဲ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ ထိုခေတ ် တုန ် းက ဆရာဝန ် တွေကျတော ့ အဲဒါကို အလကားလို ့ ထင ် ခဲ ့ ကြမှာပါ ၊ နှစ ် ပေါင ် း ရာနဲ ့ ချီ အဲဒီရောဂါ ဖြစ ် တာ miasmas ဆိုတဲ ့ အငွေ ့ ရဲ ့ အနံ ့ ကြောင ့ ် ဆိုပြီး သူတို ့ သိရှိလာခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ၊ အသေးအမွှား အရာတွေကြောင ့ ် မဖြစ ် နိုင ် ဘူးတို ့ သူတို ့ ယုံကြည ့ ် နေခဲ ့ ကြလို ့ ပါ ။ 
ဒါပေမဲ ့ ၊ Semmelweis မှန ် ကန ် ခဲ ့ ကြောင ် းကို နောက ် နှစ ် ၂၀ အကြာတွင ် ပြင ် သစ ် နိုင ် ငံသား Louis Pasteur က သက ် သေထူပြခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
Pasteur ဟာ စိုက ် ပျိုးရေး ဓာတုဗေဒ ပညာရှင ် ဖြစ ် ခဲ ့ ပြီး နွားနို ့ နဲ ့ ဘီယာဟာ ဘာဖြစ ် လို ့ ပျက ် လွယ ် တာလဲ ဆိုတာ စူးစမ ် းနေခဲ ့ တယ ် ။ 
ဗက ် တီးရီးယားတွေရဲ ့ လက ် ချက ် ဖြစ ် တာကို ရှာတွေ ့ ခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ ဗက ် တီးရီးယားတွေဟာ အလားတူ နည ် းနဲ ့ လူတွေကိုပါ Semmelweis ရဲ ့ လူနာတွေလိုပဲ သတ ် နိုင ် တာကို တွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ။ 
အခုတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ ကျွန ် တော ် တင ် ပြမယ ့ ် အကြောင ် းအရာ နှစ ် ခုကို ကြည ့ ် ကြပါမည ် ။ 
ခုနက မြင ် ခဲ ့ ကြရတဲ ့ Semmelweis ဟာ တော ် လှန ် ရေးသမား တစ ် ဦးဖြစ ် တယ ် ။ 
အကြောင ် းနှစ ် ခု ရှိခဲ ့ တယ ် ။ 
ပထမက သူဟာ လုံးဝအသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ဖွင ့ ် ပြခဲ ့ တယ ် ။ 
ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ ဗက ် တီးရီးယား အကြောင ် း ၁၈၆၀ ပြည ့ ် နှစ ် က သိလာတယ ် ။ 
ဗက ် တီးရီးယားက လူတွေကို သတ ် နိုင ် တာကို မသိခဲ ့ ကြပါ ။ 
ပြီးတော ့ သူဟာ လူတွေ နှစ ် ခြိုက ် လက ် ခံလာခဲ ့ ကြတဲ ့ အယူအဆကို ဖျက ် ပစ ် လိုက ် တယ ် ။ 
လူတွေက သတ ် နေခဲ ့ တာ Miasmas မဟုတ ် ခဲ ့ ပါ ။ ဗက ် တီးရီးယားက လူတွေကို သတ ် နေတာ ။ 
အဲဒါက ဒီနေ ့ ကျွန ် တော ် ပြောမယ ့ ် အကြောင ် းအရာဆီကို ခေါ ် ဆောင ် ပါတယ ် ။ 
တစ ် ခုက လုံးဝအသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ စကြာဝဠာကို ဖွင ့ ် ပြလိုက ် တယ ် ၊ နောက ် တစ ် ခုက ရှေးဟောင ် း ယူဆချက ် ကို ထိုးနှက ် ပြောင ် းပစ ် တယ ် ။ 
အခု Dr. Eric Betzig နဲ ့ စတင ် ကြပါစို ့ ။ 
သူဟာ ရူပဗေဒ နိယာများကို ချိုးဖောက ် လိုက ် ကာ လုံးဝအသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကျွန ် တော ် တို ့ အား ဖွင ့ ် ပြလိုက ် ပါတယ ် ။ 
Betzig တော ် လှန ် သူ အစစ ် ပါ ။ 
သူဟာ ဇီဝဗေဒအတွက ် အဏုကြည ့ ် ကိရိယာများးကို ဖန ် တီးနေခဲ ့ တဲ ့သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ အသုံးမကြဘူး ၊ အံ ့ ဖွယ ် သူ ့ ဖန ် တီးမှုတွေကို ခိုးယူနေကြတယ ် လို ့ ထင ် မြင ် နေခဲ ့ လို ့ ထွက ် လိုက ် တယ ် ။ 
အဲဒီလိုနည ် းဖြင ့ ် သူဟာ အိမ ် နေယောင ် ္ ကျား ဖြစ ် လာတယ ် ။ ဒါပေမဲ ့ ၊ ပိုလို ့ အသေးစိတ ် ကြည ့ ် နိုင ် မယ ့ ် အရင ် တုန ် းက မြင ် မရခဲ ့ တာ မြင ် နိုင ် စေမယ ့ ် စက ် တွေ ဖန ် တီးရေး ဆိုတဲ ့ သူ ့ စိတ ် ကူးကိုတော ့ လုံးဝ မချန ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အပ ် ရဲ ့ ၁၅၀ ပုံ ၁ ပုံမျှသာရှိတဲ ့ ဆဲလ ် တွေ အလုပ ် လုပ ် ကြပုံ ၊ ကင ် ဆာ အလုပ ် လုပ ် ပုံကို ၊ အသားဓာတ ် ကို ထုတ ် လုပ ် မှုလို ၊ လျှပ ် စစ ် ဓာတ ် တွေ စီးဆင ် းနေပုံလို ၊ အံ ့ ဖွယ ် အရာတွေကို ဆဲလ ် တွေ လုပ ် ကိုင ် နေကြပုံကို အခြားအရာတွေ ဖြစ ် ပျက ် ပုံ ၊ နားလည ် ရန ် အရေးကြီးတယ ် ။ 
ပြဿနာက တစ ် ခုတည ် းပါ ။ 
ရူပဗေဒ နိယာများ ဆိုတာ ရှိကြပါတယ ် ၊ အထူးသဖြင ့ ် diffraction limit ဆိုတဲ ့ ရူပဗေဒ နိယာမ ဆိုတာ ရှိပါတယ ် ။ 
အဲဒီ diffraction limit ဆိုတာက ၊ ဥပမာ ၊ ခင ် ဗျားဆို ့ ဆရာဝန ် ဆီကို သွားပြရင ် ၊ မျက ် မှန ် ဘယ ် လောက ် ကောင ် းပေစေ ၊ ကိုယ ် မြင ် နိုင ် သလောက ် ဘဲ မြင ် နိုင ် တယ ် ။ 
အဲဒါကို မဖြစ ် နိုင ် တဲ ့ ပြဿနာလို ့ ခေါ ် ပါတယ ် ။ 
Betzig ရဲ ့ မိတ ် ဆွေက အားအကောင ် းဆုံး အဏုကြည ့ ် စက ် မြင ် နိုင ် တာထက ် သေးနုပ ် တဲ ့ မော ် လီကြူး ဖန ် တီးနိုင ် ကာ လင ် းအောင ် လုပ ် ပေးနိုင ် တာကို ရှာတွေ ့ ခဲ ့ တယ ် ၊ 
“ဟာ ” ဆိုပြီး Betzig ဟစ ် ကြွေးလိုက ် တယ ် ။ 
“ကြည ့ ် ရတာ ရူပဗေဒ နိယာတွေကို ရိုက ် ချိုး မရဘူးဆိုတာ မဟုတ ် ဘူးနဲ ့ တူတယ ် ။ ” 
အဲဒါနဲ ့ သူဟာ သူ ့ မိတ ် ဆွေ ဧည ့ ် ခန ် းထဲမှာကို အဏုကြည ့ ် စက ် ကို ဆွဲယူလာခဲ ့ တယ ် ။ 
သူ ့ ဆီမှာ ဓာတ ် ခွဲခန ် း မရှိခဲ ့ ဘူး ။ 
အဲဒီ တော ် လှန ် ရေး အဏုကြည ့ ် စက ် ထဲမှာ အရောင ် မျိုးစုံမှာ လင ် းဖို ့ အသားဓာတ ် အမျိုးမျိုးပါတယ ် ။ ပြီးတော ့ ကွန ် ပျူတာရဲ ့ အကူအညီနဲ ့ သူဟာ အတော ့ ကို မှုန ် နေတဲ ့ အရာတွေကို မကြုံစဖူး အံ ့ ဖွယ ် ပြတ ် သားတဲ ့ အစက ် များအဖြစ ် ပြောင ် းလဲ ထုတ ် လုပ ် နိုင ် ခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒီအလုပ ် အတွက ် Eric Betzig ဟာ မနှစ ် တုန ် းက နိုဘယ ် ဆုကို ရရှိခဲ ့ ပါတယ ် ။ 
ဘာကြောင ့ ် လဲ ။ 
အရင ် တုန ် းက မြင ် မရခဲ ့ တဲ ့ အရာတွေကို ကျွန ် ုပ ် တို ့ ဟာ မကြုံစူဖူး ပြတ ် သားစွာ မြင ် နိုင ် ကြလို ့ ပါ ၊ ပြီးတော ့ ဆရာဝန ် တွေဟာ ကင ် ဆာလို အရာကို ပိုပြီး ကောင ် းမွန ် စွာ ကုသလာနိုင ် ကြပါမယ ် ။ 
Betzig ကကော ကျေနပ ် လျက ် အဲဒီမှာတင ် ရှိနေတယ ် ထင ် လား ။ 
မဟုတ ် ပါ ။ 
သူဟာ ရုပ ် ရှင ် ရိုက ် လိုခဲ ့ တယ ် ။ 
ပြဿနာက ဘာလဲဆိုတော ့ သူတီထွင ် ပေးလိုက ် တဲ ့ အံ ့ ဘွယ ် အဏုကြည ့ ် စက ် က သိပ ် ကို နှေးလွန ် းနေခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ သူဘယ ် လို လုပ ် လဲ ။ 
သူဟာ နှစ ် ၂၀၀ ကြာသွားပြီဖြစ ် တဲ ့ အတွေးအခေါ ် နဲ ့ ပေါ ် လာတယ ် ၊ အဲဒါက moiré ပုံစံများပါ ။ 
သိပ ် ကို အနုစိတ ် လှတဲ ့ ပုံစံနှစ ် ခုကို ယူလိုက ် ပြီး တစ ် ခုကို တစ ် ခုနဲ ့ ယှဉ ် လျက ် လှုပ ် ရှားကြည ့ ် မယ ် ဆိုရင ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အကြီးစား ပုံစံကို မြင ် ရမှာမို ့ အဲဒါကို အဏကြည ့ ် စက ် မြင ် နိုင ် မယ ် ဒီပြင ် နည ် းနဲ ့ အဲဒါကို ကြည ့ ် မရနိုင ် ပါ ။ 
အဲဒါနဲ ့ သူဟာ အဲဒီနည ် းကို သုံးလျက ် တကယ ့ ် ကို မှုန ် ဝါးနေတဲ ့ ဆဲလ ် ကိုယူကါ အလင ် းဖြင ့ ် ဖွဲ ့ စည ် းထားတဲ ့ ပုံစံတသီကြီးဖြင ့ ် အဲဒီဆဲလ ် လုံးဝပြတ ် သားလာတဲ ့ အထိ ရွှေ ့ ကြည ့ ် နေခဲ ့ တယ ် ။ 
အဲဒါရဲ ့ ရလဒ ် အဖြစ ် အံ ့ အားသင ့ ် ဖွယ ် ကမ ္ ဘာကြီး အသစ ် ကို ရရှိလာခဲ ့ တယ ် ၊ ခုန ် လွှားနေကြတဲ ့ အရာတွေနဲ ့ ပြည ့ ် နေကာ ၊ ဘာလုပ ် နေကြမှန ် း မသိရတဲ ့ အရာတွေကို လုပ ် နေခဲ ့ ကြပါတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ အဲဒါတွေကို ဆန ် းစစ ် ပြီးတဲ ့ နောက ် မှာ ပိုပြီး ကောင ် းမွန ် စွာ အသုံးချလာနိုင ် မယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ဟိုမှာ အလုံးလေးကို မြင ် ရတယ ် မဟုတ ် လား ။ 
အဲဒါတွေက clathrin များပါ ။ 
ဆဲလ ် တစ ် ခုကို ဖြတ ် သွားတဲ ့ အခါမှာ အခြားမော ် လီကြူးကို ထုတ ် ပေးတဲ ့ မော ် လီကြူးတွေပါ ။ 
ကံဆိုးချင ် တော ့ ဗိုင ် းရပ ် စ ် တွေက အဲဒါတွေကို အပိုင ် စီးလျက ် ဆဲလ ် ထဲ ကူးစက ် ကြတယ ် ။ 
ဟိုမှာ ကွေးကောက ် နေတဲ ့ တီကောင ် လို ဟာမျိုး လှုပ ် နေတာ မြင ် ကြလား ။ 
အဲဒါတွေက actin မော ် လီကြူးတွေပါ ။ 
ကံဆိုးချင ် တော ့ ဗိုင ် းရပ ် စ ် တွေဟာ ၎ င ် းကိုပါ တွယ ် ကပ ် ကာ ဆဲလ ် နျူကလိယထဲ ဝင ် ဖို ့ သုံးတယ ် ပွားယူလျက ် ကျွန ် တော ် တို ့ ကို ဖျားနာလာစေဖို ့ ပါ ။ 
ဆဲလ ် အထဲမှာ လက ် တွေ ့ ဖြစ ် ပျက ် နေတာရဲ ့ ရုပ ် ရှင ် ကို ကျွန ် တော ် တို ့ မြင ် နိုင ် လာတဲ ့ အခါမှာ AIDS လို ဗိုင ် းရပ ် စ ် ရောဂါတွေကို ကုသရေး ပိုကောင ် းတဲ ့ အခွင ့ ် အလမ ် း ရရှိလာမယ ် ။ 
ဒီတော ့ ဒီလို ရုပ ် ရှင ် မျိုးကို မြင ် ရရင ် ၊ Betzig က လုံးဝ အသစ ် ဖြစ ် တဲ ့ ကမ ္ ဘာကြီးကို ကျွန ် တော ် တို ့ အား ဖွင ့ ် ပြတာ ရှင ် းနေတယ ် ။ 
ဒါပေမဲ ့ သူဟာ ကျွန ် တော ် တို ့ ရဲ ့ အစဉ ် အလာ ယုံကြည ် ချက ် ကိုလည ် း ရိုက ် ချိုးမပစ ် ခဲ ့ ပါ ။ 
အဲဒီနောက ် မှာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ Cambridge ရှိနေတဲ ့ Dr. Aubrey de Grey ထံ သွားမယ ် ။ 
De Grey ထံတွင ် စိတ ် ဝင ် စားစရာ စိတ ် ကူးကို စမ ် းကြည ့ ် ချင ် တဲ ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ရှိတယ ် ။ တို ့ ဟာ အမတတွေ ဖြစ ် နိုင ် တယ ် ၊ 
အိုမင ် းမှုကို တိုက ် ဖျက ် နိုင ် တယ ် ။ 
သူဟာ ပေါကြောင ် ကြောင ် ပါလို ့ ပညာရှင ် အများက ထင ် နိုင ် တယ ် ။ 
ဇီဝဗေဒကို လေ ့ လာတဲ ့ ကျောင ် းသားတိုင ် းက အိုမင ် းမှုဆိုတာ အသက ် ရှင ် နေထိုင ် မှုရဲ ့ ရှောင ် မရနိုင ် တဲ ့ ရလဒ ် ဆိုတာ သိတယ ် ။ 
ဥပမာ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ထမင ် းစားနေစဉ ် ၊ အစားအစာကို ယူသွင ် းကာ ကြေချက ် ကြတယ ် ၊ အဲဒီကနေ free radicals ထုတ ် လုပ ် ပေးတယ ် ။ 
ခင ် ဗျားတို ့ အဲဒါကိုသိနိုင ် တယ ် ။ 
ဒါက ဖြစ ် နေကျပါ ၊ ကွက ် တိ ဖြစ ် နေတာပါ ၊ အောက ် ဆီဂျင ် က သံနဲ ့ ပေါင ် းမိကာ သံချေးတက ် သလိုပဲ ။ 
ဒီတော ့ ကျွန ် တော ် တို ့ အိုမင ် းလာတာက သံချေးတက ် လာလို ့ ပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ထာဝရ အသက ် ရှင ် တဲ ့ အရာလည ် း ရှိတာကို သိပ ္ ပံပညာရှင ် များ သိကြပါသေးတယ ် - 
ကျွန ် တော ် တို ့ ခန ္ ဓာကိုယ ် ကြီးဟာ လမ ် းလျှောက ် နေတဲ ့ ကင ် ဆာ အကျိတ ် ကြီးနဲ ့ တူပါမယ ် ။ 
အစဉ ် အလာ ယုံကြည ် မှုတွေ အဲဒီလို ရှိပေမဲ ့ ၊ Grey ဆီမှာ တစ ် ခုခုရှိလား ။ 
သူ ့ ကို နီးကပ ် စွာ လေ ့ လာထိုက ် တယ ် ။ 
သူ ့ ကို တကယ ့ ် ကို ပေါကြောင ် ကြောင ် လို ့ ကိုယ ် တိုင ် မြင ် လာခဲ ့ လို ့ ပါ ။ 
ဟုတ ် တယ ် ၊ ကွန ် ပျူတာ သိပ ္ ပံပညာရှင ် ဘဝကနေ စခဲ ့ တာ ၊ ဇီဝဗေဒ သမား မဟုတ ် ၊ ဒါပေမဲ ့ PhD ကိုကျတော ့ Cambridge မှာ ဇီဝဗေဒနဲ ့ ရခဲ ့ တယ ် ၊ သူ ထုတ ် ပြန ် ခဲ ့ တဲ ့ သုတေသနတွေ သိပ ် ကို အရေးပါတယ ် ၊ mitochondrial DNA နဲ ့ အခြားအရာတွေ အကြောင ် းပါ ။ 
ဒုတိယအနေနဲ ့ သူဟာ အိုမင ် းမှုဆန ့ ် ကျင ် ရေး ရန ် ပုံငွေအဖွဲ ့ ကို စတင ် ခဲ ့ ကာ အိုမင ် းခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် း ခုနစ ် ခုကို ဖေါ ် ထုတ ် ခဲ ့ တယ ် ၊ အဲဒါကိုက ချီးကျူးစရာကြီးလို ့ ထင ် ပါတယ ် ၊ ပြီးတော ့ အဲဒါတစ ် ခုချင ် းစီကို အကျအန လေ ့ လာရန ် အားထုတ ် နေသူပါ ။ 
အိုမင ် းရခြင ် းရဲ ့ အကြောင ် းရင ် း တစ ် ခုက mitochondrial DNA ပုံစံ ပြောင ် းလဲမှုပါ ၊ အဲဒါနဲ ့ ကျွန ် တော ် အိုမင ် းလာကာ ခွန ် အား ဆုံးရှုံးလာကြရတယ ် ။ 
ဗိုင ် းရပ ် စ ် တွေကို အသုံးပြုပြီး ကုသနိုင ် ကာ ခုနက DNA ကို ပြင ် ပေးလိုက ် ကာ ကျွန ် တော ် တို ့ ဆဲလ ် တွေကို ပြန ် လည ် ဆန ် းသစ ် လာစေ နိုင ် ကြမယ ် လို ့ သူက ယုံကြည ် ထားသူပါ ။ 
နောက ် တစ ် ခု ရှိသေးတယ ် ။ 
အထူးကြာရှည ် စွာ အသက ် ရှင ် နိုင ် မှုအတွက ် သက ် ရှိ အထောက ် အထား ရှိပါတယ ် ။ 
Bristlecone ထင ် ရှူးပင ် တွေ နှစ ် ပေါင ် း ၅၀၀၀ အသက ် ရှင ် ကြတယ ် ၊ ကျောက ် ပုစွန ် တချို ့ ဆို အိုမင ် းတယ ် ရယ ် လို ့ လုံးဝမရှိပါ ။ 
ဒါတွေက de Grey က ကျွန ် တော ် တို ့ အသက ် ကို တော ် လှန ် ပစ ် မယ ် လို ့ မပြောလိုပါ ။ 
ဘယ ် လိုပဲဖြစ ် ဖြစ ် ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ဟာ အပင ် တွေ မဟုတ ် သလို ပုစွန ် တွေလည ် း မဟုတ ် ပါ ။ 
(ရယ ် မောသံများ) ဒါမေပမဲ ့ ၊ ကျွန ် တော ် တို ့ ကမ ္ ဘာကြီးထဲတွင ် Darwin တွေ ၊ Einstein တွေ ရှိကြတယ ် ၊ ဘာကြောင ့ ် လဲ ပြောပြပါ ့ မယ ် ။ 
စဉ ် းစားကြည ့ ် ပါ- Darwin ခေတ ် နဲ ့ စာရင ် ဒီနေ ့ ကမ ္ ဘာကြီးမှာ လူဦးရေဟာ ခုနစ ် ဆ များပါတယ ် ။ 
တဖန ် Einstein ခေတ ် နဲ ့ စာရင ် ဒီနေ ့ လူဦးရေဟာ လေးဆ များပါတယ ် ။ 
ပြီးတော ့ သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ အချိုးအစားကပါ လူဦးရေထဲ အဆမတန ် များပြားလာခဲ ့ တာကို ထည ့ ် တွက ် လိုက ် ရင ် ၊ ဒီနေ ့ တွင ် သိပ ္ ပံပညာရှင ် တွေ ခုနှစ ် သန ် း ရှိနေကြပြီ ။ 
ဒါကြောင ့ ် ၊ သူတို ့ ထဲမှာ တစ ် ယောက ် ယောက ် ဟာ တစ ် နေရာရာမှာ 
(လက ် ခုပ ် သံများ)