{"sentence":"Ayrıca düz ünlülerden sonra düz, yuvarlak ünlülerden sonra dar yuvarlak veya düz geniş ünlüler gelebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Maddrell öldüğündeyse, dilini akıcı konuşan başka kimse kalmamıştı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak edatların anlamları tek başlarına değil, oluşturdukları öbeklerde ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede sayılabilir adlar/sayılamayan adlar ayrımı yoktur; soyut, somut bütün adlar çoğul eki alabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böylece standart dil, asıl ağız bölgesi dışında da kullanılan ve kabul gören bölgeler üstü bir iletişim aracına dönüşür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk insanının dün ve bugünkü ahlak anlayışı diğer dünya devletlerine her zaman örnek olarak kalan bir asalettir.","label":1} {"sentence":"Konuşucuların bir yapıyı kullanma konusundaki eğilimleri değiştirilmeye çalışılmaz.","label":1} {"sentence":"Evimiz yetmiş beş metrekaredir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Çankaya sözcüğündeki ilk ünlü a, yanındaki geniz ünsüzü /n/nin etkisiyle genizsilleşerek /Çãnkaya/ şeklinde söylenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Üst katman etkisi zayıf bir dilde baskın dile özgü özelliklerin ortaya çıkması biçiminde görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Teşekkür ya da önsöz, rapora katkı sağlayanlara teşekkür edilir.","label":1} {"sentence":"Bağımsız biçimbirimler anlamlarına göre sözlüksel ve dilbilgisel olmak üzere ikiye ayrılırlar.","label":1} {"sentence":"Tipik Olmayan Sesler Geniz ünlüleri, gırtlak ünsüzleri, ayın ve hemze Türkçe için tipik olmayan seslerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu, yabancı ögelerle kurulmuş, ileri derecede seçilmiş, sadece resmi amaçlara yarayan bir tür üsluptu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Türkçeye, Karahanlı Devleti zamanında, çoğu Arap alfabesi ile yazılan metinleri dahil eden araştırmacılar da vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik fiillerde isim veya isim grubu ile fiil unsuru önce, yardımcı fiil sonra getirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil, sözcüklerden oluştuğuna göre, sözcük dağarcığımız ne kadar zenginse, dili kullanma becerimiz de o kadar yüksektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşur veya yaşarken, 264 içinde bulunan duruma göre, bu depodan bazı şeyleri seçer, cümle haline getiririz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama pratik kullanımda uzunluğu veya kısalığı göz önünde bulundurarak normal uzun sayabileceğimiz ünlüler vardır.","label":1} {"sentence":"Yazı, bu kısa tarihine rağmen kalıcı ve görünür olmasından dolayı etkili olmuş ve zaman zaman dilin yerini aldığı bile düşünülmüştür.","label":1} {"sentence":"Yazı diline temel olarak alınan ağız, genellikle o ülkenin kültür, sanayi, ticaret ve yönetim merkezinin ağzıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu anlamlı kelimeler ancak o dile has kurallara bağlı olarak doğru cümleler ortaya çıkarabilirler.","label":1} {"sentence":"Hayreddin Paşanın sadrazamlığı zamanında, Arapçanın resmi dil olmasını ben teklif ettim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilekçe normal ölçüdeki beyaz kağıda, okunabilir bir yazı ile ve mürekkepli kalem kullanılarak yazılır.","label":1} {"sentence":"Eşitlik Grubu: Eşitlik hali eki getirilen bir isimle bir başka ismin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazen son hecesinde, ince ve dar-yuvarlak sesli ü bulunan kelimelerle bitişik yazılan -ki ekinin i sesi üye dönüşür.","label":1} {"sentence":"Tamlayan ile tamlanan arasında genel bir anlamı çağrıştıran güçlü anlam ilişkisi, birleşik kelimenin oluşmasını sağlamıştır.","label":1} {"sentence":"Yeni ihtiyaçlara cevap verebilmek için gerektiğinde bir dilde yeni kelimeler türetilebilir.","label":1} {"sentence":"Kaynak: Nettle, Daniel ve Suzanne Romaine (2002). Kaybolan Sesler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hareketin asıl rahatsız edici yanı, ciddi bir dil bilincinden ziyade ideolojik düşünce temeline dayanmış olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı şekilde cümleler veya sözcükler arasında kısa veya nispeten uzun süreli duraklamalar yaparız.","label":1} {"sentence":"Böylece Kurumun 1951 yılına kadar süren devlet himayesindeki dernek statüsüne son verilmiştir.","label":1} {"sentence":"Türk Akdenizinin ovalarında her gün yeni bir kanal, hayatı bir bahar gibi yeşertmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Beşinci bölümde de değinildiği gibi, ekler anlam ve görevlerine göre türetim ve çekim ekleri olarak iki grupta toplanır.","label":1} {"sentence":"Tekil/Çoğul Sayı bakımından isimler, Türkçede bir ve daha fazlası anlamında tekil ve çoğul olarak ikiye ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tomsen tarafından okunmuş, ilk yayın ise Alman asıllı Rus türkolog W. Radlof tarafından yapılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vurgu ve Yazı Dili Doğrudan konuşma diline özgü olan bürünsel özellikler yazıda gösterilmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer Arap alfabesinde olduğu gibi harekeler varsa, bunlar küçük harfe gösterilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümlenin ögeleri; Cümlenin Temel Ögeleri ve Cümlenin Tamamlayıcı Ögeleri başlıkları altında daha ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı doğa görünümünün Fransızcası cascade ya da chutte deaudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yerleştirme aşamasında ölçünlü dilin eğitim, devlet yönetimi vb. kamusal alanlarda kullanılması sağlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şimdi kuşkusuz o dağ köyünde beni düşünüyor olmalı.","label":1} {"sentence":"FİİLDEN FİİL YAPAN EKLERİN BİÇİMBİLGİSEL ÖZELLİKLERİ Bu bölüm, söz konusu eklerin biçimbilgisel özellikleri üzerine yoğunlaşacaktır.","label":1} {"sentence":"Karşı kaldırıma geçtiler, sağa sola saptılar, demiryoluna çıktılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tibet yazısı da Uygurlarca Brahmi yazısı gibi çok kullanılmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil biliminin insan dilinin sesleriyle ilgilenen iki farklı kolu vardır: fonetik ve fonoloji.","label":1} {"sentence":"Oğuz grubu Türk dilleri arasında Türkmence ve Türkiye Türkçesi, Ana Oğuzcanın arkaik özelliklerini korur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim soylu kelimelere çekim eki olarak sırasıyla çoğul, iyelik ve durum ekleri gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir fiil kök/gövdesine kural gereği bütün çatı ekleri gelebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumda borçlu ögesi, sanki dolaylı nesne ve dolaylı tümleç istiyor gibi görünmektedir.","label":1} {"sentence":"O akşam yatağına sırt üstü yatar, türlü türlü hayaller kurar, Allahla ortaklığını bozar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede [ñ] sesi [n] sesinin bir değişkesi iken, yani sesbirimcikken, İngilizcede /ñ/ ve /n/ iki ayrı sesbirimdir.","label":1} {"sentence":"Birinci Meşrutiyet ve İstibdat devirlerinde, bütün aydınları ilgilendiren bir konu durumuna geldiği görülmektedir.","label":1} {"sentence":"Zamansa olayların şimdi ve buraya göre önceliğini, sonralığını veya eş zamanlılığını bildirir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mersin: Mersin Üniversitesi Yayınları. 1-9. Tekin, Talat (1973). Türkçenin Yapısı ve Eşsesli İsimFiil Kökleri.","label":1} {"sentence":"Herhangi bir dilde, sözcükleri oluşturan seslerin bir araya gelme koşulları aşağı yukarı bellidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir parça eğitim almış biri, nasıl söylenirse söylensin, bir sözcüğün yazımı konusunda öğrenilmiş bir fikre sahiptir.","label":1} {"sentence":"Karşıt anlamlı, İyi x kötü, gece x gündüz gibi anlam bakımından birbirine karşıt sözcüklerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda biçim birim niteliği bulunmayan yardımcı sesler parantez içinde gösterilmiştir.","label":1} {"sentence":"Topluluk karşısında konuşmak karşılıklı sohbet etmekten daha zordur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Karpuzla kurabiye arasındaki ince benzerliği ve çok manalı ortak vasıfları, zeki Türk halkı, nasıl ve nereden bulur?","label":1} {"sentence":"Çünkü sıfatlar bir ismi çeşitli bakımlardan niteleyip belirtirken zamirler, geçici olarak ismin yerine kullanılan kelimelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelime, yapısında herhangi bir değişme olmadığı halde, zarf işleviyle kullanılıyor, yani bir fiili niteliyor.","label":1} {"sentence":"Bilim terimleri üzerine çalışmaların günümüzde de yürütülmekte olduğunu belirtmek gerekir.","label":1} {"sentence":"Fiile gelen yapım ekleri ile isimlere gelen yapım ekleri farklıdır.","label":1} {"sentence":"Günümüzde ise birçok Orta Asya Türk topluluğu Kiril alfabesinden tekrar latin alfabesine geçiş yapmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfat ve belirteçlerin taşıdığı bu ulam yalnızca derecelendirilebilir niteliklerin kodlanmasına izin verir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca Karadenizin kuzeyi ile Kafaslar bölgesinde Kuzey Türkçesiyle Ermeni harfi dini bir edebiyat oluşmuştur.","label":1} {"sentence":"Ayrıca Alpaslanın ikinci büyük desteği de, Doğu ve Güneydoğu bölgesinin sakinleri idi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama yukarıdaki sözcüklerde bulunan anlam ayırıcı öge, diğer seslerden bağımsız olarak ortaya çıkmaz.","label":1} {"sentence":"Örneğin: çağlayan, Türkçede, bir akarsuyun yüksekten dökülüp köpürerek aktığı yerdir.","label":1} {"sentence":"İhtiyar kadın beni elimden tutarak dar bir taşlıktan geçirdi, eskilikten basamakları oynayan karanlık bir merdivenden çıktık.","label":1} {"sentence":"Araştır 2 Deli Yusuf hala olduğu yerde kaba sesiyle bağırmaktaydı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özellikle gelişen teknolojiye paralel olarak ağızlar son yıllarda yeni kullanım alanları bulmuşlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edebi eserler dışında mektup gibi, dilekçe gibi yazılı anlatım türleri de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil edinimi bu bakımdan daha ileri yaşlarda bilinçli olarak yürütülen dil öğreniminden farklı bir süreçtir.","label":1} {"sentence":"Bağımlı biçimbirimler olan ekler, bağımsız biçimbirimler olan kelime kök ve gövdelerine gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcüklerin bazı hecelerini, sözcük öbeklerinin bazı sözcüklerini daha baskılı, vurgulu söyleriz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bu sahiplik anlamları; belirtisiz tamlamalar, mastarlar ve bağımlı cümlelerdeki iyelik ekleri için geçerli değildir.","label":1} {"sentence":"Edindiğimiz bilgi ve düşünceleri sentez yapıp yeni düşünce ve bilgilere ulaşmaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü deyimler, bir dilin kullanımında en az sözcükler kadar değerli ve gerekli yapılardır.","label":1} {"sentence":"Bu üretkenlik sanıldığı gibi sadece kelimelerle sınırlı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşlevselci yaklaşımlarda dil yetisi, dünya bilgisi ve diğer bilişsel işlemler birlikte ilerler.","label":1} {"sentence":"Alınan sözcüğün söylenişini koruma sonucu dilde yeni sesler, sesbirimler ortaya çıkabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün de hala geleneksel dil bilgisi çalışmalarında nedenliliğin savunulduğu görülebilir.","label":1} {"sentence":"Gösterge Aralarında gösteren-gösterilen ilişkisi bulunan her nesne ya da durum bir göstergedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böylece Türkçede [p] sesbiriminin soluklu [ph] ve soluksuz [p] olarak iki sesbirimciği olduğu ortaya çıkmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bu güçlü dil, bu bilim, eğitim, kültür ve uygarlık dili tarih içinde zaman zaman talihsizlikler yaşamıştır.","label":1} {"sentence":"Dilin söz varlığında yer almayan ve sadece belli bir bağlamda kullanılan sözcüklerde ise durum farklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca ikileme içerisindeki sözcüklerin bir kısmı tek başına kullanılacak bir anlam yüküne de sahip değillerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soru eki yüklemden sonra geldiğinde yüklemde bildirilen durumun veya işin olup olmadığını sorgular.","label":1} {"sentence":"Birçok defa gönlümden geçirdim ki başka memleketlere gideyim de orada iyi kötü hayatımızı nasıl geçirdiğimizi kimse bilmesin.","label":1} {"sentence":"Adlar, sıfatlar, zamirler, zarfar ve ünlemler ad soylu sözcüklerdir, ad çekim ekleri alabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda görüleceği gibi bazı fiilden fiil yapım ekleri, az sayıda fiile gelir ve kullanım alanları oldukça sınırlıdır.","label":1} {"sentence":"Burada Fransız sosyolog Durkheime göre kolektif bilinç bir toplumda ortak olanların temsilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yüzyılların birikimiyle oluşan bu kalıplaşmış sözler, Türk dilinin etkili anlatımının temel unsurlarından biridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türklerin geniş coğrafyalara dağılışı Kimmerler24 ve sonra proto Türkleri ile devam eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçemizi biz nasıl kullanırsak çevremizdeki insanlar ve bizden sonraki nesiller de öyle kullanır.","label":1} {"sentence":"Yine standart yazımla verilmiş bir sözcüğü farklı okuyucular, farklı biçimlerde seslendirirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir gün, iki gün Balıkçı sarayın önünden geçtikçe Sultan Hanım bir avuç altın verdiriyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zira değişim, yaşayan bir dilin değişmez doğrusudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sayılarla belirtilmiş olan öznelerin yüklemleri tekil olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak ana vurguyu almış olan hece veya sözcük diğerlerinden daha belirgin olarak söylenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böylece, Türkçede çoğul ekinin [ler] ve [lar] olarak iki biçimbirimciği oluşturulmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Etrüsk, Sümer, Mısır gibi kimi eskil devletlerin dilleri daha yüzyıllarca önce yok olmuştu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uzaktan bir gemi geliyormuş.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yalnız taştan duvar olmaz yıkılır Koç yiğite emmi dayı el gerek. - Uzaklaşma grubu, sıfat tamlamasının sıfat ögesidir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Türkçede sekiz sesli harf varken bu sayı Arapçada üçtür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tür eklerin çoğu, sadece basit bir türetim yapmaz; türetimin yanında cümlede büyük sözdizimsel etkileri, yaptırım güçleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazen kısacık bir yanıt, bir durumu çok daha açık anlatmaya yeter. +CXk eki az sayıda zarf işlevli sözcüğe de eklenebilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durum yazı dilinin daha durağan, konuşma dilinin ise gelişmeye ve değişmeye açık olması sonucunda oluşmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kaldırarak yeni sözcük oluşturma yoludur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dört yıl sonra Güney Carolinada Kızıl Fırtınabulutu adında bir Amerika yerlisi öldü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alt ve üst bölge arasını da orta bölge diye adlandırabiliriz.","label":1} {"sentence":"Değişik seslerin oluşumunda dilin değişik bölümleri etkindir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Süleyman Şah Gaziden sonra, niçin Sungur Tekin ve Gündoğduamucaları Anayurda da, babası Kuzeybatıya?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hiçbir alfabe bir dilde kullanılan seslerin tümünü içermez ve söyleyişi eksiksiz olarak yansıtmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Oğuzca ile yazılmış ilk eserlerde Karahanlı Türkçesinin ses ve şekil özellikleri yer yer karşımıza çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fiiller cümle içinde kullanılabilmek için bir çekim ekine veya fiilimsiye ihtiyaç duyar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sapsarı, kapkara, yemyeşil gibi sıfatların pekiştirilmesinde görülen ilk hece tekrarları; ön eklere benzerler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çuvaşça da dāhil olmak üzere bütün Türk dilleri bu dönemde henüz birlik halindedir.","label":1} {"sentence":"Ses yolunu oluşturan organlar görevlerini yerine getirebilecek biçimde farklı kas yapılarıyla donatılmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uzunluk, Türkçe ve alıntı sözcükler için farklı anlamlara gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlü ile biten hecelere açık hece, ünsüz ile veya uzun ünlü ile biten hecelere ise kapalı hece adı verilir.","label":1} {"sentence":"Karışık bir taş, demir ve cam yığını bir araya geldi mi, bir mimari eseri vücuda gelmez.","label":1} {"sentence":"Bünyelerindeki ünlü ve ünsüzün durumuna göre değişken olan eklerin iki, dört ve sekiz altbiçimi olabilir.","label":1} {"sentence":"Oysa öznede böyle bir durum söz konusu değildir, nesnesi belirtisiz olan cümlelerde özne ayrıca yer alabilir: Ali, çay içti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hiç olmazsa başkalarının, kendininkine uymayan inanışlarını bilmemezlikten, duymamazlıktan gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sırrın senin esirindir; ifşa ettiğin vakit sen ona esir olursun.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çarşıda pazarda, evde okulda yaptığımız konuşmaların çoğu günlük ihtiyaçlarımızı karşılarken yaptığımız konuşmalardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sesbilim Ünlü Düşmeleri Türkçede bazı yer belirteçleri, ne-soru sözcüğü ile yapılan sorularda ses düşmeleri olmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tekrar Gruplarının Yüklem Olarak Kullanılması Tekrar grupları cümlede isim soylu ve fiil soylu yüklem olabilir.","label":1} {"sentence":"Konu Türkiye Türkçesi olduğu için açıklamalarda tarihte değil bugünkü dilde nelerin olduğu daha önceliklidir.","label":1} {"sentence":"Daha sonra Karahanlı Türkçesi döneminde İslamiyet`in kabulüyle birlikte Arapça etkisi de girmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yüklemin Yerine Göre Cümleler Türkçede söz diziminin en temel kuralı yüklemin sonda olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Az sözcükle çok şey anlatma, atasözlerinin en belirgin yapı ve anlam özelliğidir denebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fiil Çekimi: Zaman, Görünüş, Kip 109 olduğunu anlamak gerekir.","label":1} {"sentence":"Bu karşılıklı iyi dilek ifadeleri gayet doğal bir akış içerisinde yapmacıklıktan uzak olarak gerçekleşir.","label":1} {"sentence":"Türk milleti, bu büyük hasletini daha sonra kurulan diğer Türk devletlerinde özellikle Osmanlılar döneminde devam ettirmiştir.","label":1} {"sentence":"Böyle bir durumda Türkçe kullanım kılavuzu bulunmayan her üründen kaçar adet varsa her birin için ayrı ayrı ceza uygulanmaktadır.","label":1} {"sentence":"Saat, zamanı ölçen araç anlamındaki somut anlam, zaman, vakit; bir günün yirmi dörtte biri anlamındaki saatten gelişmiş olmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir sonraki aşama ise bu sözcüklerin yaygınlaşıp başkaları tarafından da kullanılır duruma gelmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hepinizin laşesini de ben yere sereceğim diye nara atarmışım.","label":1} {"sentence":"Dillerde hava akımını başlatıcı işlevini gören organlar, akciğerler, gırtlak ve damaktır.","label":1} {"sentence":"Kompozisyon derslerinin gayesi, öğrencilere kendi duygu ve düşünce dünyalarına bir çekidüzen vermektir.","label":1} {"sentence":"Ailede yıllardır süregelen kavgaların bitmesi için çok uğraştı.","label":1} {"sentence":"Bağlaçlar, edatlar gibi anlamdan çok, görev ve işlev sözcükleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Küresel etkilenmenin yalnızca İngilizcenin diğer dilleri etkilemesiyle kalmadığını da belirtmek gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Önce Türkçe sayesinde neyin ne olduğunu öğreniyoruz, yani dünyadaki şeylerin adlarını biliyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her konuşur anadilinde neyin doğru veya kabul edilebilir, neyin yanlış ya da kabul edilemez olduğu konusunda bir fikre sahiptir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu cümlede yüklem ortak kullanıldığı için ne de sen beni anladım gibi bir anlam ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu alfabe bir müddet Uygur alfabesiyle birarada kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Fransızcada hesap kont okunur, compte diye yazılır, u düşüp p sözlü dilde saklanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sağdan itibaren ikişer veya üçer ayırıp aralarına nokta konulur: 10.00 YTL, 1.500.00 YTL, 125.350.00 YTL gibi.","label":1} {"sentence":"Her iki sözcüğün de orijinal biçimlerinde uzun ünlü bulunması bunun nedeni olmalıdır.","label":1} {"sentence":"Hoca gelir bakar ki eşek kendisinin sabah bıraktığı yerde otlamaya devam etmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitap, defter, kalem, silgi, kalem açacağı ve mürekkep Kitap, defter, kalem ve silgi Bağlama grubu yapısı en zayıf kelime grubudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tabiat ile hayat, insanoğlunun şekil vererek güzel ve faydalı eserler vücuda getirebileceği muazzam bir malzeme deposudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca ki bağlacı da açıklama cümlelerinin başında yer alabilir.","label":1} {"sentence":"Dilin işleyişindeki bir başka sistem de dil göstergesi sistemidir; yani gösterilen ve gösteren arasındaki ilişkidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses olaylarıyla ilgili ayrıntılara geçmeden önce genel bir hususa işaret etmek gerekir: Ses olayları istisnasız değildir.","label":1} {"sentence":"Böyle bir dil ile halkın ne düşüncede ne de başka herhangi bir konuda ilerlemesine olanak yoktu.","label":1} {"sentence":"Annesi kapının ipini çekti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Avustralyanın en eski yerlilerinin dillerinden her yıl biri ya da daha çoğu ölüyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çok heceli sözcüklerin sonunda /p/ sesi bulunmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin; biz, siz, gece, öğle, öğün, ağaç art zamanlı bakımdan türemiş sözcüklerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Karaağaç gibi bir bileşik sözcükte iki kök vardır.","label":1} {"sentence":"Bazı ağızlarda sayıların yeddi, sekkiz, dokkuz gibi ikiz ünsüzlü biçimleri de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcük öbekleri, kaynaklarda sözcük grupları, kelime grupları, dizim bilgisi olarak da adlandırılabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünsüzler de ötümlü-ötümsüz, patlamalı-sızıcı, ön-art, geniz-ağız, dudak-damak gibi özelliklerle birbirlerinden ayrılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilbilgisi kitaplarındaki kurallar, o dilin anadili konuşucularının dilbilgisel olarak kabul ettikleri yapı kuralları betimler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Senin için diyorlar ki, hiç derse çalışmadan yüksek notlar almayı çok iyi başarıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin; Okuldan çıkışta annen mi alacak seni? soru cümlesi kişi onaylanmasına yöneliktir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Titreşimli seslerde, ses içeriden açıkça duyulurken titreşimsizlerde hiçbir şey işitilmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ermeni Kıpçakçasının yanı sıra bir de Ermeni Türkçesi ve onunla meydana getirilmiş bir edebiyat vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İyelik ekleri çokluk eklerinden sonra, durum eklerinden önce gelir.","label":1} {"sentence":"Örneğin toz tuprak gibi iki kelimelik bir ibare Brahmi yazısı ile to ztu pra k tarzında yazılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ötümsüzleşme: Ötümlü bir ünsüzün ötümsüzleşmesi, Türkçe sözcüklerde çok yaygın değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bundan sonra Latin harfleri düşünürler ve yazarlarımız arasında yıllarca tartışma konusu oldu.","label":1} {"sentence":"Örneğin, ev-i-n-e, ev-i-n-de vb. Türkçenin ad durum ekleri Tablo 4.1de görüldüğü gibidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özet, raporda nelerden söz edildiğinin belirtilmesi; temel düşünceler, bölüm başlıkları ve varılan sonuç özette belirtilir.","label":1} {"sentence":"Biçimsel olarak deniz-ci ve deniz-ci-lik parçalarına ayrılırlar.","label":1} {"sentence":"Türkçeye kopyalanırken kapalı, yani ünsüzle biten hecelerde ret, zan vb. örneklerde olduğu gibi tekleşir.","label":1} {"sentence":"Bu sözler; toplum hayatını yansıtmanın yanında hayatın bütün yönlerini de tahlil eder ve olayların oluş sebeplerine de değinirler.","label":1} {"sentence":"Nitekim uyumun daha gelişmiş olduğu Kırgızcada kol-lar sözcüğü kol-dor, orta sözcüğü orto biçimindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil kullanımı, cümlelerin düzgün kurulması ya da noktalama işaretlerinin yerli yerinde kullanılması demek değildir.","label":1} {"sentence":"Bu gibi işlerin gittikçe daha tatmin edici ölçülerde başarılması da yeni keşif ve icatlar sayesinde mümkün olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özetle, konuşmaya başlamadan önce bireyler, dinleyici ile aralarındaki güç ilişkisine karar verirler.","label":1} {"sentence":"Ünlülerin sıfırla nöbetleşmesi hem Türkçe kökenli sözcüklerde hem de alıntı sözcüklerde görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hatırlamada zorluk çekeceği bazı isim, tarih vs. gibi hususlar için elinde küçük not kağıtları bulundurabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin çorak, kurak ya da çok dağlık bölgeler barınma ve beslenme bakımından insan hayatı için elverişsizdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitap okumayı Pınar seviyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlü Genişlemesi Genişleme; ağız boşluğunun durumuna göre, dar ünlülerin geniş ünlü haline gelmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Orhan daha düzgün mü yazar?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilgisayar ve İnternet kullanım oranları 16-74 yaş grubundaki erkeklerde %59 ve %58,1 iken, kadınlarda %38,5 ve %37dir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilbilgisi kitaplarında, Türkçede yalın, ilgi, belirtme, yönelme, bulunma ve ayrılma olmak üzere altı durum olduğu belirtilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kadın pazardan üç kilo elma aldı.","label":1} {"sentence":"Nihalin kıskançlığı, ne yazık ki, bu güzel birlikteliği bitirdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses bilgisi, fonetik olarak da adlandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle görünüşün iyi anlaşılabilmesi için önce kılınışın ne olduğunu anlamak gerekir.","label":1} {"sentence":"İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur: Yeryüzünün tarihi veya modern bütün dilleri gerçek anlamda çok gelişmiş sistemlerdir.","label":1} {"sentence":"Aşağıda basit zarf-fiil eklerinin tamamı, türemiş ve birleşik zarf-fiillerden ise birkaç örnek verilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısa sürede kitle iletişim araçlarında kullanılan dil, toplumun bütün kesimlerini etkilemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yüzden, çekim ekleri, türetim eklerinden işlek olarak anılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Germen dilleri: Bu grubun içinde Almanca, İngilizce, İsveççe, Norveççe, Danca ve İzlanda dili yer alır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim-Fiillerin Özellikleri İsimler gibi belirtme, çıkma, bulunma veya yönelme hal eklerini alabilirler.","label":1} {"sentence":"Yaklaşma Grubu: Yaklaşma hali eki getirilen bir isimle bir başka isim türünden kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edebi metinlerle akademik metinleri birbirinden ayırmak gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tonlama Tonlama konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik perdeleme ve dalgalanmadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğulu bilimin arkasında mevzi almış birkaç kocaman sarıklı görmek halkımız için yeterli değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belli bir morfofonemik çevrede kullanılabilen bir ses başka bir çevrede kullanılmayabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe dip ile İngilizce deep derin sözcüğü arasındaki sesçe ve anlamca benzerlik ise bütünüyle rastlantısaldır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alfabenin düzenlenmesi, 3. Türkçenin Arapça ve Farsçadan temizlenerek bağımsız bir dil durumuna getirilmesi.","label":1} {"sentence":"Konuşma dilinde, bir ünlüden önce ünsüzün ikizleşmediği başka örneklere de rastlanabilir: afedersiniz ~ afedersiniz gibi.","label":1} {"sentence":"Dil bozulduğunda milleti millet yapan bir değer bozulmuş, bir millet zarar görmüş olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çalışmalarımız sırasında öğrenci velilerinin taleplerini eğitimin temel ilkeleri doğrultusunda değerlendirmeye aldık.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşma sürekli bir duygu ve düşünce aktarımıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlardan biri sözcük parçalarının sıralanmalarına ilişkindir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa özellikle üniversiteler araştırmanın, incelemenin, sorgulamanın yoğun bir biçimde yapıldığı bilim kurumlarıdır.","label":1} {"sentence":"Okuyucuda merak uyandıran bu bölüme düğüm bölümü adı verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kavram daha sonra 2000li yıllarda yönlendirmek, isteklendirmek sözleriyle karşılandı.","label":1} {"sentence":"Enklitikler, ek olmadıkları halde, özellikle ünlü uyumları açısından ek gibi davranan, ama vurgulanmayan dil ögeleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vatanımızı içten gelen bir aşkla sevmemiz, bu samimi güzelliklerin bütünü olduğu içindir.","label":1} {"sentence":"Bugün yeryüzünde yalnızca kendi sözlerine dayanan hiçbir kültür ve medeniyet dili yoktur.","label":1} {"sentence":"Bu anlam farklılıklarını bilerek dili kullanmak da o dille sanat eseri ortaya koymanın basamaklarından biridir.","label":1} {"sentence":"Özellikle ünlü uyumları Türkçenin tipik özellikleri arasındadır.","label":1} {"sentence":"Bu tür cümlelerde var olma, olumluluk var ile; var olmama ve olumsuzluk yok ile gösterilir: Param var.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil göstergeleri aynı zamanda soyutturlar; yani dil, nesne ve kavramları genel olarak adlandırır.","label":1} {"sentence":"Türkçe kökenli sözcüklerde ünlü uyumlarının yanı sıra ünsüzlerle ünlüler arasında da uyum vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Üç buçuk yıldır aralarında yaşadığı Amerikalıların 1000 kelime ile konuştuğunu anlatmak istiyor aslında.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Geleneksel dilbilgisi kitaplarında yapım ekleri sınıfında yer alan bazı ekler, modern çalışmalarda çekim eki sınıfına dahil edilir.","label":1} {"sentence":"Dilekçenin sağ alt köşesine de dilekçe yazan açık adresini yazar.","label":1} {"sentence":"Dillerin sınıflandırılmasında kullanılan ikinci önemli yöntem dillerin yapılarından yola çıkar.","label":1} {"sentence":"Eski Oğuz Türkçesi yalnızca Anadoluda değil, Azerbaycan, Irak ve Suriyede de kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağızlarda, yörelere göre değişen çok sayıda ünlü vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Merkezde beni katil sandılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama Osman, işte burada duraklayıveriyor ve gene Ede Balının o sözünü ve o söze gelen ısrarını düşünüyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Padişaha diyor ki: Oğlanı bu gece de bana verin, eğer onu konuşturamazsam gemim de sizin olsun. diyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yükleme sorulan ne? sorusunun cevabı olan Düğünde takılan altınların hepsi tamlaması sözde öznedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin: Şu yüksek binanın üçüncü katında/ annemin teyzesi/ oturuyor. Bu cümle yükleme iki sözcük öbeği ile bağlanıyor.","label":1} {"sentence":"Olumlu etkilerinin başında kişilerin birbirleriyle kolayca içerik ve bilgi paylaşımında bulunabilmeleri gelmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan, dilin tek bir zaman ekini, tek bir kişi ekini değiştiremez, dilin üretim yollarının dışına çıkamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özne birinci kişi bilgisi taşırken eylem -n eki ile ikinci kişi bilgisi taşımaktadır.","label":1} {"sentence":"Gürkan ve/ile Ecem bul-uş-tular. Edilgen çatı, eylemin temel üyelerini azaltan bir ulamdır.","label":1} {"sentence":"Bu edebiyatın diline bazı bilginler Ermeni Kıpçakçası, bazı bilginler ise Ermeni harfi Kıpçak Türkçesi der.","label":1} {"sentence":"Salt fiil ismi yapılmak istendiğinde çok defa -mAk, bu ek çokluk veya hal eki aldığında -mA biçiminde kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Son iki grupta, alfabede tek bir harfe gösterilen ama söyleyişte art ve ön biçimleri bulunan sesler de yer almaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilin sesbilim, sözdizim ve anlambilim birimleri üretici olabilir.","label":1} {"sentence":"Zamanı gelince ülke içinde sağlanan sağlam beraberliğimiz, bütün dünyaya devletimizin de güçlü olduğunu göstermektedir.","label":1} {"sentence":"+gil: Topluluk, akraba topluluğu, aynı aileye veya türe mensup olma bildiren isimler türetir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsimden sıfat yapım ekleri -lX ve sXz, isimden fiil yapım eki -lA gibi bazı yapım ekleri de oldukça işlektir.","label":1} {"sentence":"Yeni sözlükbirimin anlamı ile birleşenlerin anlamları arasındaki ilişki kaybolmuş veya farklı derecede açık olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan çok değişik duygular üretebilen ve bu duyguları yansıtıp karşısında bulunanları da etkilemek isteyen bir varlıktır.","label":1} {"sentence":"Olumsuzluk ifade eden ne... ne bağlacının bulunduğu cümlelerin yüklemleri olumlu olmalıdır.","label":1} {"sentence":"Divan ile hemen hemen aynı tarihte telif olunan diğer bir eser de Kutadgu Biligdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak isim cümlelerinde geçmiş zaman; dolaylılık, şart imek fiili veya ekfiil adı verilen bir fiille yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilin milli ve zengin olması, milli hissin inkişafında (gelişmesinde) başlıca müessirdir (etkendir).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Badem ağaçları aldanmış, çiçeklerini don vurmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşimiz bilgiyi net ve görünür kılmaktır. İsim tamlamasında tamlayan olarak kullanılabilir.","label":1} {"sentence":"Bu nedenle, eksik ifade edilmiş anlam unsurları, zihinde hedeflenen resmi bulanık yansıtır ve iletişim belirsizleşerek eksik kalır.","label":1} {"sentence":"Kardeşiniz burada mı?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu dinlerin etkisiyle dini bir edebiyat gelişti ve Çince, Tibetçe vb. komşu dillerden pek çok eser Uygurcaya tercüme edildi.","label":1} {"sentence":"İ İyelik Eki: Nesne veya kavramların bir başka nesne ya da kavrama ait olduğunu gösteren eklerdir.","label":1} {"sentence":"Metinde tekrardan kaçınmak amacıyla, gerektiğinde ilgili bölümlere göndermeler yapılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söz gelimi Eskişehir deyince belli bir şehir, Türkçe deyince belli bir dil, Ali deyince belli bir kişi akla gelir.","label":1} {"sentence":"Aralarında çok defa siyasi birlik bulunmayan bu Türk toplulukları arasında belli bir kader birliği yoktur.","label":1} {"sentence":"Buna karşılık aynı alfabeyi kullanan dillere ait sözcüklerde iş daha da karışıktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Klasik Öncesi Devir, bu edebiyatın oluşup gelişme devridir ki bu dönemde Lütfi ve Sekkaki gibi önemli şairler yetişmiştir.","label":1} {"sentence":"Osmanlı devletinin son zamanlarında bazı dini müesseselerin bozulduğunu, dinin istismar edildiğini biliyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Artzamanlı bakış açısıyla Türkçenin tek yardımcı ünsüzünün /y/ olduğu, diğerlerinin farklı işlevlerden geliştiği bilinmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen bütün öğretim elemanlarımıza teşekkür ederim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daha büyük bir grup tek heceli sözcükte ise, ünlü uzunluğundan kaynaklanan ötümlüleşme ancak eklenmede ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nitekim; Milli Egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında zincirler erir, taş ve tahtlar yanar, yok olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu satırların yazarı, halen Türkiyedeki işitme engellilerin kullandığı Türk İşaret Dili ile ilgili çalışmalar yapıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa türemiş veya birleşik zarf-fiil yapıları açıklanabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumda araştırmaya konu olan dillerin % 62,1inin 5-9 arasında ünlüye sahip olduğu ortaya çıkmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Görünüş kategorisinin temelini, zamanla ilgili ancak zamanla açıklanamayan dilbilgisel olguların fark edilmesi oluşturur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarihte Türkçe ile ilgili ilk uyarı Bilge Kağandan gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dr. Osman Nedim Tunanın ve Prof. Dr. Oktay Aslanapanın bağış kitapları sayılabilir.","label":1} {"sentence":"Eleştirmen adını verdiğimiz eleştiriyi yapan kişinin eleştirdiği konu hakkında yeterli bilgiye sahip olması zorunluluktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Halil, kömür almağa gelip de pazarlığı anlatmağa başlamış ve daha on beş adım atmamışlardı ki, arkadan Halili çağırdılar.","label":1} {"sentence":"Söyleyiş organlarında seslerin oluşmasında önemli rolü oynayan belli noktalar vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıntı sözcüklerin bir kısmı hem sık sık yanlış yazılmakta hem de yanlış söylenmektedir.","label":1} {"sentence":"Bu durum Türkçeye bir kıvraklık vermekte ve bir cümle içerisine yoğun düşünceleri sığdırma imkanı sağlamaktadır.","label":1} {"sentence":"Bu yüzden eklerde, düz ünlülerden sadece düz geniş ünlüler /a/ ve /e/, dar ünlülerin ise hepsi bulunabilir.","label":1} {"sentence":"Fakat ne yalan söyleyeyim, ben bu dükkanda çok nadir şeylerin daha fevkınde bir lezzet buldum: Satıcının kendisi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcenin yalnız kendisine ait, Latinceden ya da Yunancadan alınmamış sözcüğü var mıdır?","label":1} {"sentence":"Bu nedenle ses düşmesi yerine nöbetleşme terimini kullanmak daha doğru görünmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dilin bir veya birden çok yazılı formu olabileceği gibi sayısız bölgesel ve/veya toplumsal lehçesi vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nesne, ettirgen yapıya aynen taşındığı için etken cümlenin öznesi, yukarıdaki örnekte olduğu gibi nesne pozisyonuna taşınamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çok nadir olarak konunun daha iyi anlaşılması için eski dönemlerdeki durumlara işaret edilecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Grubun ilk kelimesi genellikle iyelik eki alırken bazen yalın halde de bulunabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuzey Türkçesi pek çok eserini Türk dünyasının en güneyinde, Mısır ve Suriye de vermiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak çoğul ekinin fonetik yazımı -lAr biçimindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca kendinden önceki ünsüzün de inceliğini göstermektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses bilgisinde sözcük vurgusu ve cümle vurgusu olmak üzere iki ana vurgu türü vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yarı ünlü y, yanındaki art ünlüyü ön damaksılaştırır ama asla art damaksılaştırmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böyle bir şeyi aklımızdan geçirmeye kalkışır kalkışmaz, bilim adamlarını buluruz karşımızda.","label":1} {"sentence":"Sahte mal sahte sevinçleri, sahte gülüşleri doğurur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Peki ama bu nasıl yapılır?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugüne kadar kültürün yüzlerce tarifi yapılmıştır.","label":1} {"sentence":"Sözcüklerdeki heceler kendi içlerinde seslerin art veya ön sıradan olmaları açısından uyumludur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa İngilizce, Fransızca gibi bazı dillerde gizli özne bulunamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Unvan grubu, sıfat tamlamasında isim unsuru olarak kullanılabilir.","label":1} {"sentence":"Buna göre şo, daha uzakta ama konuşulma sırasında görülen bir varlığa işaret eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Budist Uygurlar işte bu Toharlarca tadil edilmiş yazıyı almışlar, kendileri de bu yazıda bazı değişiklikler yapmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer anlatacağımız fıkra, dinleyenler tarafından bilinmiyorsa ancak o zaman fıkranın tamamını anlatma yolunu seçeriz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir ünsüzün betimlenmesinde dilin konumu, ağız açıklığı ve dudak durumu belirtilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak Türkçenin farklı ağızları aynı zamanda bürünsel özellikler açısından da birbirinden ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diğer Durumlar: Yukarıda verilen düzenli durumlar yanında ünlülerin sıfırla nöbetleştiği başka örnekler de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeterli zaman ayırırsanız bütün bu şeyleri onlara anadillerinde açıklayabilirsiniz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kız sabaha kadar yalvarıyor, ayaklarına kapanıyor kocasının: Ben nerelerden geldim, ne fedakārlıklara katlandım.","label":1} {"sentence":"Bu özellik ile 24 saat içinde silinecek olan fotoğraf ve videolar eklenip paylaşılabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Dil bilimci Chomskyye göre çocuklar doğuştan gelen dil edinim aygıtı ile dilin kurallarını işiterek edinirler.","label":1} {"sentence":"Örneğin kardeş sözcüğünün göstereni olan k-a-r-d-e-ş ses dizilişiyle hiçbir iç bağlantısı yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer biz dilimize özen göstermez ve hatalı kullanımları düzeltmezsek bu yanlışlar yaygınlaşır ve zamanla dilimize yerleşir.","label":1} {"sentence":"Bir alman da es geht mir gut (gidiyor bana -j-iyi) biçiminde bir anlatıma başvurur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim-Fiil Öbeği -mAk, -mA, -Iş eklerinin eyleme eklenmesiyle oluşan sözcük öbeğidir.","label":1} {"sentence":"Öteki öykü tarzı ise, modern hikāye dediğimiz durum hikāyesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yazıyı Orta Asyada ilk kez kullananların Budist Toharlar veya Sakalar 73 olduğu sanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağızların dile ses bilgisi açısından nasıl bir etkide bulunduğu popüler dilciliğin çok sevdiği bir tartışma konusudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Unutulmamalı ki kalıplaştığı haller dışında, isim-fiil ekleri sıfat olarak kullanılamazlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama bu özellikler dillerde bir arada kullanılırken farklı yığılmalar, farklı vurgulama biçimleri ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı şekilde Türkçede ilk sayısı küçük, ikinci sayısı büyük sayı sıfatlarında ise çarpma söz konusudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak diller birbirlerinden çok farklı gibi dursalar da hepsinde bulunan bir çok dil özelliği vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Göstergenin nedensizliği denilen bu durum, dil bilimsel araştırmalarda en önemli ilkelerden biridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Antalya ovalarında adım başı bir harabe görürsünüz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı sözcüğü Bugün yeni bir alk aldım örneğine bakarak ad olarak da sınıflandırabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıdaki örneklerde görüleceği gibi ünlü uzunluğunun yanlış kullanılması anlamı da etkilemektedir.","label":1} {"sentence":"Belgelerle izlenebilen yaklaşık 1350 yıllık süre boyunca Türkçe 13 değişik alfabe ile yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daha yüz yıl önce, Maddrellin doğumuna az kala, 12 bin kişi (ada nüfusunun yaklaşık üçte biri) Man dili konuşmaya devam ediyordu.","label":1} {"sentence":"Temel dil bilimi kitaplarında Türkçe çoğu zaman, sondan eklemeli olması yanında, bu özelliği ile de yer alır.","label":1} {"sentence":"Ses bilgisinin de ses bilimin de parçalar üstü ses bilgisinin de konusu konuşma sesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil ve diyalekt ayrımı noktasında en sık kullanılan ölçüt ise karşılıklı anlaşılabilirliktir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hatta ek +CA ekiyle pekiştirilerek adı batasıca, boyu devrilesice biçiminde de kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuruluşu sıralarında benimsenmiş olduğu bu parolasiyle Fakültemiz ne kadar kıvansa yeridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak XVII. yüzyılın sonlarına doğru yavaş yavaş bir sadeleşmenin başladığı da görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak eklenmeyle ilgili ses değişmelerini çekim ve türetim açısından ayrı değerlendirmek gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Günümüzde de Türkçede çok sayıda çeşitlenme vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik isim grubunun bir unsuru bir cümleden oluşmuş olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fert olarak da, millet olarak da bizi tarih boyunca ayakta tutmuş ve büyük saadetlere götürmüş olan Türk ahlakıdır.","label":1} {"sentence":"Ülke içinde sağlanan milli birlik ve beraberlik gerek içerdeki gerekse dışardaki tehlikeli propagandaları da bertaraf eder.","label":1} {"sentence":"Örneğin yıkandım, görüştük cümlelerinde eyleme konu olan kişiler, bizzat öznelerdir.","label":1} {"sentence":"Sesler hava akımının ağız boşluğunda dil ve alt çenenin hareketleriyle farklı biçimlerde engellenmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başka bir ifadeyle eylem zamanını belirlemede ölçüt alınan asıl nokta şimdi ve burasıdır.","label":1} {"sentence":"M Mutlak Zaman: Eylem zamanı şimdi ve bura ölçüt alınarak bildirildiğinde ifade edilen zamandır.","label":1} {"sentence":"Jilet, Jale ve jandarma sözcüklerinin hangi dillerden Türkçeye geldiğini bir Türkçe sözlükten bakarak öğrenin.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik isim grupları söz varlığının bir parçası olarak genel sözlük unsuru değildir.","label":1} {"sentence":"Ünsüzler ayrıca hava akımının tümüyle engellenmesi açısından sürekliler ve süreksizler olarak doğal bir sınıf oluştururlar.","label":1} {"sentence":"Anadolu Karamanlıları bilindiği gibi Kurtuluş Savaşı sonrası yapılan mübadele sonucu Yunanistana gönderilmişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısa mesajlarda ünlülerin yazılmayışı da dil sorunu; dilin bozulması, yanlış kullanılması olarak algılanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anlatacaklarımdan çoğu aile içi konuşmalardan, birkaçı ise çarpıcılığı ile bir anlık saptamalardan oluşuyor.","label":1} {"sentence":"Ayrıca tekrar gruplarından fiil yapımında türetme yerine daha çok birleştirme tercih edildiği görülmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazım Yanlışları Seslerden oluşan dilin belli kurallarla yazıya geçirilmesi yazım (imla) olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani bu cümlelerin özneleri bir anlamda anlamsal nesne gibidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yirminci yüzyılın, ilim ve teknolojisine rağmen en gelişmiş ülkelerde bile dinin birleştirici rolünü açıkça görmek mümkündür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tüm dillerde bir ya da birden fazla sözcük birleşerek öbekler oluşturur ve öbekler birleşerek tümce oluştururlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çocuklar annelerinden yalvar yakar aldıkları izin sayesinde sonunda bir araya gelip futbol oynayabileceklerdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Resim çekmek, sigara içmek gibi eylemlerin çeşitli dillerdeki karşılıkları, yine aynı farklılıkları gösterir.","label":1} {"sentence":"Ekin başındaki dar ünlü, ünlü uyumlarına bağlı olarak değişirken son hecedeki /o/ ünlüsü tek biçimlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Terim bu nedenle yanlış ve yanıltıcı olmakla birlikte yaygın olarak kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dipnot: Sayfa içinde geçen başkasına ait düşüncenin kaynağının sayfanın altına yazıması.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zamirler, kelime türleri içinde sayıca en az ama işlevce en geniş grubu oluşturur.","label":1} {"sentence":"Ancak sözcük, aynı alfabenin kullanıldığı bir dilden alıntılanmış olduğu için aslına göre yazma eğilimi vardır.","label":1} {"sentence":"Elbette George Orwellin 1984 romanından söz edilmezse, böyle bir falsolar listesi eksik kalır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin, Latin harfleriyle yazılması için çeşitli girişimler başlatılmışsa da bu çabalar, tepkiler yüzünden yarıda kalmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfat-fiil grupları yüklem, özne, nesne, zarf tümleci ve yer tamlayıcısının tamlayıcısı olarak kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun yanında Türkçe kökenli sözcüklerde sonradan ortaya çıkmış çok sayıda uzun ünlü bulunabilir.","label":1} {"sentence":"Sayı açısından bakılınca kişi zamirlerinin tekil ve çoğul biçimleri vardır, ayrıca belli zamirlere lAr eki eklenebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çeşitli kiplerde çekimlenmiş olan var ve yok adlarının yüklem olduğu cümleler de en sık karşılaşılan ad cümlelerindendir.","label":1} {"sentence":"Deyimlerin amacı bir durumu ya da kavramı özel bir kalıp içinde çekici ve etkili bir anlatımla belirtmektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazı dilinin kimi sözcükleri bilim, sanat, spor vb. alanlarda özel anlamlar kazanır ve terim olarak kullanılır krş. jargon.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini biliyor, en ufak bir korku bile göstermiyor, sarsılmak yok.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çeşitli dönemlerde yaşanan etkileşim sonucunda sözcük alışverişi kaçınılmaz bir gerçektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"En nihayet bir sene içinde bütün Türk hey`et-i içtimaiye`si yeni harfleri öğrenecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe yazımda, aralarında boşluk bulunan her ögeyi bağımsız kelime saymak zordur.","label":1} {"sentence":"İsimler, sayılar, zamirler ve fiiller Türkçede çekimlenebilen kelime türleridir; çekim eki alırlar.","label":1} {"sentence":"Bunlardan bazılarının kullanım alanı genişken, bazılarının kullanım alanı daha sınırlıdır.","label":1} {"sentence":"Söz Sonunda Kimi Ünsüzlerin Bulunamayışı Söz sonunda /b/, /c/, /d/, /g/ ünsüzleri bulunmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şuurlu ülke demek müspet ilme, ilmi usullere dayandırılmış bir hedef ve gaye demektir.","label":1} {"sentence":"Diller, köken, yapı, konuşuldukları bölge gibi ölçütler göz önünde bulundurularak çeşitli gruplara ayrılırlar.","label":1} {"sentence":"Belirsizlik zamirleri, 3. tekil şahıs kişilerde iyelik veya çoğul iyelik eklerini alabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede mutlak geçmiş zamanı bildiren biçimbirimler DX ve mXştır.","label":1} {"sentence":"Sıfat fiiller, eylem ve sıfatların özelliklerini birlikte gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe harf kullanmada özensizlik, bazı harfleri hiç yazmama, bazı kelimeleri değiştirme şeklinde olmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dudak uyumu ise, ünsüzlerin belli bir rolü varsa da, sadece ünlülerle; buna karşılık ünsüz uyumları sadece ünsüzlerle ilgilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçimcikler ise sözcükbiçimler gibi somut yapılardır ve köşeli ayraç içinde gösterilirler: [-lar], [-ler] gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uygur yazısını Türklerin İslamiyeti kabüllerinden sonra da kullandıkları bilinmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dildeki değişme konuşma dilinde yazı diline oranla daha hızlı olur.","label":1} {"sentence":"Türkçede bu yönde bir eğilim vardır, ancak istisnasız değildir.","label":1} {"sentence":"Bu esnada da Dünya ilk defa elinde tebeşirle kara tahta başında halka yeni harferi tanıtan ve öğreten bir devlet başkanı görür.","label":1} {"sentence":"Bir sözcük Türkçeye ne kadar erken girmiş ise Türkçenin ses düzenine uyarlanması da o kadar ileridir.","label":1} {"sentence":"Türk Dili Kurultayının açılış günü olan 26 Eylül 1932 tarihinde bugünün dil bayramı olarak kutlanmasına karar verildi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağız Ögeleri Her dilde zaman içerisinde birtakım ses ve biçim farklılıkları oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tür sözcükler yapısına göre türemiş sözcükler olarak da bilinir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunu gören Hoca, hanımına: Hanım, demiş, Bize kurban kesmek şart oldu! Neden? diye sormuş karısı şaşkın şaşkın.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların başında 99 Nurullah Ataç gibi dilin sadeleşmesi yönünde çabalar ortaya koyanlar da vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Client/Server, Dounsizing, Application Systems, vb. Bunlara karşılık bul-mayı düşünüyor musunuz?","label":1} {"sentence":"Yani adların ve eylemlerin sözcük türünü değiştirmeden sözcükler arasında yapı ve anlam ilişkileri kurar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bağlama grubu cümlede özne, nesne, yer tamlayıcısı, zarf tümleci ve yüklem görevinde kullanılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünyanın en önemli edebiyat yapıtları çevrilebilmiş midir Türkçeye?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu aynı zamanda dilin öğrenilen bir beceri mi yoksa doğuştan gelen bir içgüdü mü olduğu yönündeki tartışmalar açısından da önemlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Münzevi kelimesi Behcet Necatigilin ilgisini çekmiş ve yazar bunun için kaçınık kelimesini kullanmış.","label":1} {"sentence":"Gelecekte de Türk ahlakı bizim varlığımızı devam ettirecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk Dilinin bilinmeyen karanlık dönemlerini hariç sayarsak Eski Türkçeden itibaren başlayarak bazı etkiler gözlenmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dilin ömrü ile bir insanın ömrü karşılaştırıldığında soruya verilecek cevap tuhaflaşır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İskemleyi geçiriverdim başına.","label":1} {"sentence":"Ama Azeri Türkçesiyle Türkiye Türkçesi iki bağımsız ülkenin kendi standart biçimleri olan dilleridirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu organların tamamının seslerin oluşumunda çıkak (boğumlanma yeri, mahreç) olarak görevleri vardır.","label":1} {"sentence":"Aynı computare teriminin Fransızcada compter saymak olması gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sesler, ses dizimi adı verilen dizilişte yan yana gelirken bu dizimi etkileyen birçok etken vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anlam içerikleri bakımından taban sözcüklerden ayrılırlar: breakfast kahvaltı + lunch öğle yemeği à brunch sabah-öğle arası yemeği.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü dilini kaybeden, evini de vatanını da, geleceğini de kaybeder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yardımcı seslerin bağlama ünlüleri ve bağlama ünsüzleri olmak üzere iki türü vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir bilimsel toplantıda yaptığımız konuşmayı, lise öğrencilerine yaparsak kimse bir şey anlamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kök ünsüzleri türetilen her sözcükte aynı sırada korunur. Yalınlayan diller: Bu dillerde çekim yoktur.","label":1} {"sentence":"Ödünçleme, birebir kopyalama, ödünçleme çeviri ise kaynak dildeki bir sözcüğün, alıntılayan dile çevrilmesi yoluyla gerçekleşir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Onun için beraberimde götürdüğüm ganimetlerden ziyade, tezgāh başında yaptığımız sohbetleri hatırlıyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumda aradaki gösterge ilişkisi doğaldır, yani insan tarafından belirlenmemiştir.","label":1} {"sentence":"Bu iki örnek özellikle akraba dil/lehçeler arasındaki sınırları çizmenin zorluğunu göstermektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sen bu yürekle bu koca şehirde ne yapabilirsin ki?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Geniş ünlülere sahip ekler sadece önlük-artlık özelliklerine göre değişebilmekte, düzlük-yuvarlaklığa göre değişmemektedir.","label":1} {"sentence":"Ancak öğretimin yabancı dille yapılması, pek çok olumsuzluğu da beraberinde getirmektedir.","label":1} {"sentence":"Günümüz Türkiye Türkçesinde ses bilgisini de ilgilendiren pek çok eğilim veya çeşitlenme gözlenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arap dilciliğinin dolaylı etkisiyle sözcükleri adlar, eylemler ve edatlar şeklinde üçe ayıran görüşler de mevcuttur.","label":1} {"sentence":"İki ünlü iki ayrı hecede de yan yana gelmez ancak birleşik sözcüklerde bu mümkün olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aslında Ermeniler ile Kıpçaklar arasındaki ilişkilerin tarihi 12. - 14. yy. değin uzanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mebuslar, ilk kez olmak üzere Türkçenin bu kadar çeşitli biçimlerde söylendiği görmekle hayret içinde kaldılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arada bir yanıma gelir, onunla sık sık dertleşiriz.","label":1} {"sentence":"Ancak öncelikle Türkçenin söyleyiş özelliği ile ilgili olarak sıkça tekrarlanan bir yanlışa değinmek gerekiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu üç grubun yanında Türkçedeki diğer söz yapım yollarıyla ortaya çıkmış, yapım konusunda ele alacağımız kelimeler de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zarfar, ad soyundan gelen genel anlamlı sözcüklerin anlamlarını daraltır, sınırlar ve yüklemle doğrudan ilişkilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Basında daha önce ve daha sonraları örneği görülmeyen ve görülmeyecek olan tartışmalar başladı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Rusça Birleşmiş Milletler örgütünün resmi dilleridir.","label":1} {"sentence":"Orhon yazıtlarında Türklerin güneyde Tibet yakınlarına kadar sefer ettikleri anlatılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Sınır Sonrası Bakış Halde sınır sonrasılık Geçmişte sınır sonrasılık Kayıp eşyalar bulunmuş.","label":1} {"sentence":"Edirneden İstanbula kadar gelmişsin, Sirkeci kaç adımlık yer?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hiçbir şeyden zevk almayan insanlarla geçinmenin ne denli güç bir iş olduğunu bilmeyen yoktur sanırım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daha sonra diğer Orta Asya Türk dilleri çeşitli dönemlerde Latin harflerini kullanmışlar ve daha sonra kiril alfabesine geçmişlerdir.","label":1} {"sentence":"Ben-im gülüş-üm-ü yanlış anlamışlar. -mAk Mastar olarak da adlandırılan bu ek mak/-mek altbiçimbirimleriyle görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Argo Argo, dilin en hareketli ve yaratıcı alanlarından biridir.","label":1} {"sentence":"Sıfatfiil yan cümleleri isimleri, zarfiil yan cümleleri ise fiilleri ve cümleleri nitelerler.","label":1} {"sentence":"Türkçenin ötümlü ünsüzleri /b/, /c/, /d/, /g/, /ğ/, /j/, /l/, /m/, /n/, /r/, /v/, /y/ ve /z/dir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu konunun ayrıntısına girmeden, iki durumu birbirinden ayırmak gerektiğini vurgulamalıyız: alıntı sözcükler ile yabancı sözcükler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dildeki sesleri karşılayan işaretlerin belirli bir sırada meydana getirdiği harfer topluluğuna ise alfabe denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk seçenek; yalnızca markayı tanıtacak, güncel çalışmaların paylaşıldığı, klasik, alışılmış, sıradan ve resmi bir dildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pekiştirmeli Tekrarlar: Bu yapılar, yalnızca kelimelerden oluşan tekrarlarda görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca devrik yapılarda bir ögenin başa çekilmesi de vurgu amacıyla kullanılabilir: Pınar seviyor kitap okumayı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hikaye ve rivayet anlatımlarında birleşik çekim eki genellikle son cümleye getirilir.","label":1} {"sentence":"Gazetenin arkasında bir sanatçımızın dilini çıkarmış resmini görünce büyük bir şaşkınlık yaşadım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa karıştırıcı hem yapı hem de anlam bakımından birden fazla öğeyi içerdiğinden karmaşık sözcük olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":"Birleşik sözcüklerin hecelenmesinde de heceler esas alınır.","label":1} {"sentence":"Bir biçimbirimin birden çok biçimbirimciği olması tüm dillerde görülen bir özelliktir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eylem çekimlerindeki sıralama çatı, görünüş, zaman, kip, kişi ve sayı şeklinde ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sağlıklı çocuğu olan her aile onların ne kadar yaratıcı olduklarını buna benzer örneklerle kolayca gözlemleyebilir.","label":1} {"sentence":"Bazı dillerde heceler ünsüzle bitemez, Arapçada olduğu gibi bazı dillerde hece yalnızca ünsüzlerle başlayabilir.","label":1} {"sentence":"Tarihi tecrübe özellikle din ile alfabenin birbiriyle çok ilişkili olduğunu gösterir.","label":1} {"sentence":"Bir kök veya gövdeye yapım eki getirilerek türetilen yeni kelimelere, geleneksel dilbilgisi incelemelerinde gövde denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazıları yazıya yansıyan, bazıları da konuşma diliyle sınırlı olan bu nöbetleşme, ad ve eylem tabanlarında farklı gerçekleşir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğadaki sınırsız ses çeşitliliğine karşılık insanın çıkarabileceği sesler sınırlı sayıdadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Seslerin o dildeki işlevlerini, birbirleriyle etkileşimlerini, diziliş ve değişim kurallarını inceler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kalktı, kahve kapısına gitti, durdu. Eve dönsem diye düşündü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sanıyordu /ki/ bir daha hiç mutlu olamayacak. temel cümle yan cümle Örnekteki yan cümle, temel cümlenin nesnesi durumundadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek: Herkes yaşananlardan çok tedirgindi. özne yüklem-tekil 7. Özne topluluk isminden oluşuyorsa, yüklem tekil olur.","label":1} {"sentence":"Ancak sözcük sonunda /p/ sesi, hem soluklu [ph] hem de soluksuz [p] olarak oluşturulur.","label":1} {"sentence":"Ünsüz işaretleri bakımından zengin olan İbrani alfabesinde ünlüleri belirten hiçbir işaret yoktu.","label":1} {"sentence":"Bir akademik yazıda sadelik, akılcılık, neden-sonuç ilişkisi, sözü dolandırmadan ifade etme ve açıklık aranan özelliklerdir.","label":1} {"sentence":"Yani DENİZ sözlükbiriminin deniz, denizi, denizler, denizleri gibi sözcükbiçimleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ek öbeğe geldiği için öbeğin anlamı uzun yola giden, uzun yolda çalışan, uzun yol şoförü gibi bir anlama sahiptir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilindiği üzere bu sözcükler Osmanlıcada farklı yazılmaktaydı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Töre ve kültür bozulursa, adalet yanlış yola sapar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada aşağı yukarı ile tam sözcükleri birbiri ile çelişmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hangi renk ışık yandığında sürücü ve yayaların nasıl davranacağı üzerinde daha önceden anlaşmaya varılmıştır.","label":1} {"sentence":"İşaretlerin çoğu delalet ettikleri nesne ve kavramların basit resimlerinden veya sembollerden ibarettir.","label":1} {"sentence":"Kalıplaşma, çekim ekleri hatta cümlelerin kimi zaman kendi işlevlerinin ve görevlerinin dışında, yeni anlamlar kazanmasıdır.","label":1} {"sentence":"O, en zalim bir rüyayı bile sonuna götürmeden uyanılmasını istemez, fakat en cazibini bile üç defa üst üste görmeye razı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ahmet Mithat Efendi zabıt tutmaya ve söylenenleri yazı diline çevirmeye memur edildi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses Bilimi Ses biliminin, diller üzeri bir yaklaşımla insan dilindeki seslerin fiziksel özelliklerini incelediği belirtilmişti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkinci kelime olan tü aslında tüy kelimesinin arkaik biçimidir.","label":1} {"sentence":"Bilim adamları bu tür Doğu Türkçesi özellikleri barındıran eserleri karışık dilli eserler olarak adlandırmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Latin harfleri tartışması karşısında resmi makamların da kayıtsız kalmadıkları görülmektedir.","label":1} {"sentence":"Örnek olarak Türkçenin yazım kurallarındaki küçük düzenlemeler bile sürekli tartışma konusu olmuştur ve olmaktadır.","label":1} {"sentence":"O konuyla ilgilenen uzmanlar önceden bildiri özetlerini gönderirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun nedeni emir 2. tekil kişi dışında, eylemlerin de ancak bir çekim eki alarak kullanılabilmesidir.","label":1} {"sentence":"İyelik ekleri, nesne veya kavramların bir başka nesne ya da kavrama ait olduğunu gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklerin envanteri bellidir, istendiği zaman yeni ekler türetilemez.","label":1} {"sentence":"Ne var ki, hemen hemen bütün çocuklar tarafından okulda enine boyuna öğrenildiği halde, evlerde pek kullanılmıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazen de tamlanan yani isim kısmında tekrar grubu bulunabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söz denemecilere dayandı mı, yaygın bir inanışla, edebiyata başvurmasını salık verirler okuyuculara.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Güncel Türkçe Sözlükte, misk gibi ve mis gibi deyimlerinin her ikisine de yer verilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneklerde geniş/ şimdiki zaman kipi dışında sadece birinci çoğul kişi kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Ancak sfenks, grup gibi tek heceli olup Türkçenin yapısına uymayan sözcüklerde, eğitimin ilk aşamalarında sorun çıkabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Kaynaklarda, bu farklılığın benzer iki biçimin karışacak olmasıyla açıklandığı da görülmektedir.","label":1} {"sentence":"Tarihin karanlık dönemlerinden bu yana bu etkilenme insanoğlunun dilinde kendisini gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bütün dillerde akciğerlerden başlayan hava akımı ile oluşturulan sesler kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bizim araba, sizin okul vb. b. Belirtme öbeği: İlk ögesi belirtme (yükleme) durum eki taşıyan kısaltma öbeğidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede en yakın akrabadan en uzak akrabaya kadar her birine farklı bir ad verilmiştir.","label":1} {"sentence":"Kaleme aldığım son yazım arkadaşlık üzerine. 4 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla kelime grubu kullanılmamıştır?","label":1} {"sentence":"Worfa göre dillerin arkaplan dilbilim sistemleri (gramerleri) yalnızca düşünceleri dillendiren bir üretim sistemi değildir.","label":1} {"sentence":"Hırsız Hakan D. Sabriye hanım E. dede Korkut 4 Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde unvan grubu cümlede nesne görevindedir?","label":1} {"sentence":"Dolayısıyla konuşma bir bakıma insanı tanımanın da bir aracıdır.","label":1} {"sentence":"Öznenin bir edat grubu içinde verildiği edilgen yapılar da vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkilemede yer alan sözcüklerin ikisi Türkçe, biri Türkçe biri alıntı, ya da her ikisi de alıntı olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil içindeki farklı biçimlerin yaygınlaşmasında televizyon başta olmak üzere medyanın önemli bir yeri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu devlet ise 840 yılında Kırgızlar tarafından ortadan kaldırıldı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vasıta Grubu: Vasıta hali eki getirilen bir isimle bir başka ismin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":"Bu işlem, Motu Dilinde küçültme, Maori dilinde addan eylem türetme, Türkçede de pekiştirme işleviyle kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Akrabası bulunmayan Baskça, dil bilimsel bakımdan da izoledir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Olaya bağlı öykülerde olayın geçtiği yer betimlenerek tanıtılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mesleki hedefiniz ile ilişkilendirebileceğiniz ilgili tecrübelerinizi analiz edin ve tanımlayın.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pedagoji, psikoloji gibi bilim dalları insandaki zihinsel ve ruhsal bozuklukları konuşma üzerinden sürdürür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birdenbire bir gürültü.","label":1} {"sentence":"Sözcük seçimine özen gösterilmelidir. f. Güvenirlik: Bilgilerin doğru ve yetkin kaynaklardan derlenmiş olası gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Seslerin gösterilmesi için 1. Ünite - Temel Kavramlar 11 uluslararası fonetik alfabe geliştirilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcük yapmada olguların varlığının yanı sıra bunların adlandırılabilir olması da gereklidir.","label":1} {"sentence":"Bir ünsüzün betimlenmesinde oluşma noktası, oluşma biçimi ve gırtlak durumu belirtilir.","label":1} {"sentence":"Her ünlü, varsa kendinden önce gelen ünsüzü ve kendinden sonra gelen tek veya iki ünsüzü kurduğu hecenin içine alır.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Türkçede evde, denizde, okulda kurallı iken gitte, gelde, uyuda kuralsızdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü bu sesler oluşurken, tam bir tıkanma olması ve bu tıkanıklığın tamamen açılması gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer yazılan iş mektubu başka bir mektuba cevap niteliği 202 taşıyorsa, bu, metnin başında ilgi bölümünde belirtilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelime içine, başına ve sonuna bazı eklemeler yapmak suretiyle yeni kelimeler türetilmekte veya kelimeler çekimlenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar daha sonraki dönemlerde, bir kısmı yazılı belgelerle takip edilebilen süreçlerden geçerek ekleşmişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fonoloji iki farklı söyleyişin dilde anlam ayırıcı olup olmadığını göstermek için çeşitli karşılaştırmalar yapar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir cümle hangi anlam özelliğine sahip olursa olsun, mutlaka ya olumlu ya da olumsuz bir anlam taşır.","label":1} {"sentence":"Karahanlılardan sonra İslam dinini ilk kabul eden Türk topluluğu Volga Bulgarları olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede e harfi ile temsil edilen ses ile İngilizcede aynı harf ile temsil edilen ses farklıdır; örn.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Önlük-Artlık Uyumu: Ünlülerin tamamı art damak ve ön damak ünlüleri olarak iki büyük gruba ayrılır.","label":1} {"sentence":"Burada kullanılan ek, fiilin anlamını değil ögelerle olan ilişkisini değiştirmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir gün, oğlan kıza diyor ki: Günün birinde kızıp da balıkçı olduğumu başıma kakarsan dilim tutulur, dilsiz olurum.","label":1} {"sentence":"Ayrıca Eski Türk Runik yazısının sağdan sola yazılması da Sami kökenli olduğunu kanıtlayan bir başka kanıt olarak gösterilmektedir.","label":1} {"sentence":"Her İkisi de Anlamsız Olan Ögelerden Oluşan Tekrar Grupları: Bu tekrar gruplarında yapıyı oluşturan iki öge de anlamsızdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mesela kaynatmak sözcüğü, bir şeyi kaynatır gibi, sohbeti koyulaştırmak anlamını kazanmıştır.","label":1} {"sentence":"Gösterge kurmanının da kurucusu olan İsviçreli dilbilimci Saussureün önemle üzerinde durduğu bazı gösterge ilkeleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kelimelerin eril ve dişil biçimleri kaynak dillerden ayrı ayrı alınmıştır yani Türkçede türetilmemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Milliyet davası siyasi bir mücadele konusu olmadan önce şuurlu bir ülke meselesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak Köktürklerdeki geleneğe uygun olarak Ötüken Uygur Kağanlığı Döneminden kalma taşlara yazılmış pek çok yazıt da vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Noktalama işaretleri de büyük oranda konuşma diline özgü bürünsel özellikleri yazıda işaretlemeye yarar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk edebiyatına roman, Tanzimatla birlikte gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gırtlak Ünsüzleri: Soluğun gırtlakta bir tıkanmaya uğramasıyla çıkarılan seslere denir.","label":1} {"sentence":"Geç kalmam, geliveririm.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıntı sözcükler Türkçe kökenli sözcükler gibi Türkçenin yapısal kurallarına bağlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hem hece, hem harf gösteren işaretler taşıyan alfabeler de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bu, her dilde görülen bir gelişmedir ve değişkenliği, popüler dilcilikte olduğu gibi, bozulma olarak adlandırmak yanlıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soluklu [ph] sözcük ve hece başlarında, soluksuz [p] sesi ise arkasından bir ünsüz geldiği zaman oluşturulmaktadır.","label":1} {"sentence":"Eklerin bu açıdan farklı ele alınması, özellikle fiilden fiil yapan eklerini de yakından ilgilendirir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eylemleri kendine taban olarak seçen -k eki, eylem kümesi içinde de bir seçim yapar ve tüm eylemlere eklenmeyebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcede ünlüler, arkalarından gelen sesin niteliğine göre, genizsil olarak oluşturulurlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O sırada bir yıldırım çakar.","label":1} {"sentence":"Her dilin kendine göre bir ses dağarcığı vardır.","label":1} {"sentence":"Oysa öğrencilerin de pek çok kaynağı okuyarak, araştırma yaparak, sorgulayarak bilgiyle donanması gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çağdaş Türkçenin grameri, sözlüğü, imlası ve terimleriyle ilgili çalışmalar da Atatürk tarafından ilgiyle izlenmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağız ünsüzlerinde küçük dil, burun yolunu kapatarak burundan hava çıkışını engeller.","label":1} {"sentence":"Oysa halk için gerekli olan, tam Türk olan ve kolay bir öğrenimdir.12 Böyle bir öğrenim ise tam Türk bir Türk dili ile yapılabilirdi.","label":1} {"sentence":"Yer tamlayıcısı doğrudan eylemle bağlantılı olduğu için eylem cümlelerinde bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı durum Amerikada olsa 50.000 dil, Türkiyede olsa 1000den fazla dil konuşuluyor olacaktı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Adalet yoldan çıkarsa şaşkınlık içine düşen halk, ne yapacağını, işin nereye varacağını bilemez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca belli durumlarda görülen nöbetleşmelerle kalıcı durumlar arasında da fark gözetilmez.","label":1} {"sentence":"Buna göre Türk lehçeleri yakın lehçeler ve uzak lehçeler olmak üzere ikiye ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçimbirim: Yapı ve ses açısından anlamlı veya işlevli daha küçük birimlere ayrılamayan ögelerdir.","label":1} {"sentence":"Söz konusu sözcüklere ünlü ile başlayan bir ek gelmesi durumunda türeme ses düşer.","label":1} {"sentence":"Bu durum, Osmancıkın millet kavramını öğrenmesine ve gelecekle ilgili kaygılar duymasına sebep olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Niteleyicilerin zorunlu öge olarak kullanıldıkları bir başka alan da yüklemcil konumudur.","label":1} {"sentence":"Bu kelimeler yüzyılın başlarında Japon bilginlerinden Shiritori tarafından incelenmiştir.","label":1} {"sentence":"Giriş bölümü, bu bölümde anlatacaklarımızın uzunluğuna göre bir paragrafta olabilir.","label":1} {"sentence":"Sözcükler bu kaynaklardaki yazılışa uygun biçimde söy3. Ünite - Ses Bilgisi 79 lenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin simetrik ünlü yapısını bozan kapalı ė, Türk dil biliminin önemli sorunlarından biridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gösterge, bünyesinde birbirini tamamlayan iki öge bulundurur.","label":1} {"sentence":"Ayın ve hemze hece sonunda düşerken söyleyişte kendisinden sonraki ünlüyü uzatabilir: meʾmur > mēmur, miʿmar > mīmar, teʾmin > tēmin.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlülerle ilgili ses olaylarının çoğu, bu dört özellikten birinin başka bir özelliğe dönüşmesi şeklinde gerçekleşir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıra Sizde 4 Örtbas sözcüğü ört ve bas sözcüklerinin birleşmesi ile türemiş ve yeni bir anlam kazanmış sözcüktür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eylemler, iç zaman yapıları ve evreleri bakımından farklı karakterlere sahip olabilirler.","label":1} {"sentence":"Bu yapıdaki cümleler, özellikle düzyazıda satırlarca sürüp giden ifadelerin anlaşılmasını güçleştirmiştir.","label":1} {"sentence":"İşaret dillerinde de sonsuz sayıda tümce üretilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu anlatım biçiminde düşünce bir olay içerisinde okuyucuya hissettirilmeden verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlara düşme, türeme, göçüşme, ikizleşme, tekleşme gibi daha nadir görülen ses olayları da eklenebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şehitlik, dinimizde çok mühim ve ulaşılması zor bir mertebedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tibet alfabesinde 30 ünsüz işaretinden başka 5 ünlü işareti vardır.","label":1} {"sentence":"Ses bilim bunu 3 ayrı alanda gerçekleştirir: Söyleyiş Ses Bilimi, Titreşim (Akustik) Ses Bilimi ve İşitsel Ses Bilimi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Görülüyor ki, bir SÖZLÜKBİRİM, anadili konuşucusunun zihninde listelenmekte, bir sözcükbiçim ise üretilmiş dilde ortaya çıkmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bütün insan topluluklarının birer dili vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsanlar mektupla bütün düşüncelerini, duygularını içtenlik ve özgür bir şekilde aktarırlar.","label":1} {"sentence":"Eğer akla, mantığa ve gerçeğe uymamış olsaydı, bununla diğer ilahi tabiat kanunları arasında çelişki olması gerekirdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık aynı sözcük üçüncü cümlede ana cümleyi bitirmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıştığım tatlı heceler sekiyor yanımda.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda bu farkları kuralcı ve betimleyici dilbilgisi kavramları ile kısaca açıklayacağız.","label":1} {"sentence":"İnsanoğlunun yaşadığı bu toplumsal etkileşimler ve değişimler sayesinde diller de başka dillerden etkilenmiştir.","label":1} {"sentence":"Yazımda ayrı yazılması önerildiği için bitişik yazıldığı durumları yanlış sayma, standart yazımla ilgilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıntı sözcükler bu kurala uygun iseler, sondaki iki ünsüz arasına dar ünlü getirilmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bildirme çekiminde ise isim soylu kelimeler ortak davrandıkları için hepsi aynı başlık altında değerlendirilecektir.","label":1} {"sentence":"Milli birlik ve beraberlik, milletçe birliği, bir arada yaşamayı ve bütünlüğü anlatır.","label":1} {"sentence":"Serserilerin, külhanbeylerinin kullandığı söz veya deyim sözleriyle sözlüksel bir birim olarak açıklanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ele avuca sığmayan Osmancık, keyfince ve başına buyruk yaşamaktadır.","label":1} {"sentence":"Bunların dışında Nurullah Ataç gibi dilin sadeleşmesi yönünde bireysel çabalar ortaya koyanlar da 88 vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kültürel davranışlar, bir çeşit iç dinamizmle, bu değişmelerden etkilenerek güncellenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşleklik, bir ekin farklı kök ve gövdelere gelebilmesini ve kullanım sıklığını anlatır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şu iki örneği karşılaştıralım: Ayşe geldi. ve Ayşe geliyordu.","label":1} {"sentence":"Burada koşuldu. iii. Burada yarışçılar tarafından koşuldu. (c) i. Burada yarışçılar koştu. ii.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü bunların varlığı, hiç şüphesiz, temelde yatan birtakım zihniyetlerin göstergesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun sonucunda Türkçe öğrenen bilgin ve şairler, Mısır ve Suriyede başta sözlük ve gramerler olmak üzere pek çok Türkçe eser yazar.","label":1} {"sentence":"Ancak Çin kaynaklarından o zamanki edebiyatımıza dair bazı ipuçları elde edilebilmektedir.","label":1} {"sentence":"Bu nedenle eski yazılı belgelerde geçmediğini, ama öyle olması gerektiğini göstermek için kȫk sözcüğünün önüne bir yıldız koyarız.","label":1} {"sentence":"Bu engellerin niteliği, yeri ve derecesi, konuşmada kullanılan iki ana ses sınıfını oluşturur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümle Dışı Ögeler Cümlede yer alan ögelerin her birinin kendine özgü bir işlevi ve görevi vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bazı dillerde gırtlaksıl ve artdamaksıl hava akımı düzeneği ile oluşturulan sesler de bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kimi nesneler belirtme (yükleme) durumu eki almadıkları halde belirli bir varlığı karşılayabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Metnin okunması durumunda, genellikle son hecede olduğu için, vurgu da kelime sonunu işaretleyen bir öge olarak görülebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tahta kapıdan içeri girince ilk onu gördü.","label":1} {"sentence":"Türkçe ünsüz sayısı bakımından dünya ortalamasında yer almaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Telaffuza ve vurguya dikkat etmeliyiz. c. Sesimizi İyi Kullanmak Konuşmamızın başarılı olması için ses tonumuzu iyi ayarlamalıyız.","label":1} {"sentence":"Adam çocuğu güldürdü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıdaki örneklerde sözcüğün genelinde önlük-artlık uyumu yoktur.","label":1} {"sentence":"Bazı dillerde ise kadınların, erkeklerin kullandığı biçimlere oranla daha eski biçimleri kullandığı gözlenmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil sisteminin işleyişi yalnızca kendi yasalarına bağlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uygur alfabesi Sami kökenli Soğd alfabesinden, daha doğrusu bu alfabenin kürsiv, yani işlek türünden çıkmıştır.","label":1} {"sentence":"Sürekli çalışıyor değilim.","label":1} {"sentence":"Karşılaşabileceğimiz türden olayları, kurgulayarak, belirli bir hacim içerisinde anlatan metinlere denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öğrenciler ders çalışıyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Reklamın vermeye çalıştığı mesajın ise son derece yanlış olduğunu hemen belirtelim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıra Sizde 1 Konuşurken, sözcükler arasındaki kavşak dediğimiz kısa soluklanma kaybolur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yukarıda belirtilenlerin tamamı başkaları tarafından da anlaşılabilecek dillerdir.","label":1} {"sentence":"Oturuşu, kalkışı, selamı, yemesi, içmesi tanzim edilmemiş bir toplulukta şaşkınlık ve huzursuzluk vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her iki örnekte de söz konusu olan geçmiş zamandır; yani konuşur, konuşma anından öncesini anlatmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edat grubu E. Birleşik isim grubu 8 Aşağıdaki çeldiricilerden hangisi edat grubu değildir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede sözcük kökleri sabittir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısa mesaj farklı bir iletişim biçimidir ve elektronik ortamın koşulları içinde az harfe çok şey anlatmak hedefenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu düşme sonucunda, Türkçenin yapısal özellikleri arasında yer alan ikiz ünlüden kaçınma kuralı zedelenmiş olur.","label":1} {"sentence":"Genellikle cümle başında olmakla beraber, kimi zaman cümle ortasına ya da sonuna kayabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Benzer bir durum geniş zaman ve sıfatfiil eki olarak kullanılan -r/-Ar/-Xr için de geçerlidir.","label":1} {"sentence":"İsim soylu bir kelime, Efe öğrenci örneğinde de görüldüğü üzere, herhangi bir bildirme eki almadan cümlede yüklem olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Megiserin gramerinden 60 yıl sonra 1672de Almanyada bir Macar diplomat tarafından Türkçe Latince Konuşma Kitabı yayımlanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biraz önce yenilen adam, bir oyun daha kaybedince, sabrı tükendi: -Hafız, dedi, valla geldin, zarımı kırdın.","label":1} {"sentence":"Tümce, en yalın biçimiyle bir konu ve bu konuya ilişkin bir yorum olarak tanımlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Önce eklerin ortak yönleri ele alınacak, daha sonra özel durumları açıklanacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bu tür tercihler, konuşurun standart biçimi her durumda kullanacağı anlamına gelmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca geleceğin mimarı olacak olan siz gençlerimize de sağlık, mutluluk ve üstün başarılar dilerim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böylece tümce AdÖ+EylÖ-nin birleşmesi ile oluşur.","label":1} {"sentence":"Ağızlarda dokuzan, sekizen gibi biçimleri de kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Dudakların açılmasıyla hava aniden dışarı çıkar ve çıkarken patlamaya benzeyen bir ses duyulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğu Türkistanda IX. yüzyıl ortalarında devlet kuran Uygurlardan kalma elyazmalarının çoğu Uygur Alfabesi ile yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilgisayar ve internet kullanımının giderek artması özünden kopmuş ve değişmiş kelimeler yığınının ortaya çıkmasında etkili olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kaynaklarda yarı ünlü denen /y/ sesi bile hece kurabilmek için mutlaka bir ünlüye ihtiyaç duyar.","label":1} {"sentence":"Türk dili üzerinde araştırmalar yapmak, yaptırmak, 2. Türk dilinin güncel sorunlarıyla ilgilenerek çözüm yolları bulmak.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"AB ülkelerinde Avrupadaki göçmen Türk azınlıklarının konuştuğu Türkçenin hiçbir resmi statüsü yoktur.","label":1} {"sentence":"Ses tellerinin titreşimi ile oluşturulan sesler ötümlü seslerdir. [ʒ] ötümlü bir ünsüzdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sürekli ünsüzler akıcı ve sızıcı olmak üzere ikiye ayrılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kaynakların önde gelenlerinden biri de o yazı dilinin sınırları içerisinde bulunan bölge ağızlarıdır.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Batı Avrupadaki diller arasında, yok oluş eşiğinde olmak bakımından, Man dili tek başına değildir.","label":1} {"sentence":"Oğluna güzel bir balıkçı tablası yaptırmış, bir de süslü, sırmalı elbise diktirmiş.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilin damağa yakın olduğu konuma üst, ağız boşluğunun altında olduğu konuma alt bölge denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hatta kimi ünsüz düşmesi örnekleri sadece konuşma dilinde görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümledeki yargı sayısı, cümlenin yapısını belirler.","label":1} {"sentence":"Dil gelişimi zihinsel gelişim ile yakından ilgili olduğu için 0-3 yaş dilimi dil gelişimi açısından çok önemlidir.","label":1} {"sentence":"Kelime kök ve gövdeleri: Anlamları veya söz dizimsel işlevleri olan, tek başlarına kullanılabilen bağımsız biçimbirimlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu fiilden türemiş olan yazık kelimesi günümüzde kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Ünlülerin söyleniş sürelerinin normal ünlünün iki katı olması durumunda uzun ünlüler meydana gelir.","label":1} {"sentence":"Ali Şir Nevayi, hiç şüphesiz bütün Türk edebiyatı için son derece önemli bir şahsiyettir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağız boşluğundaki açıklık-kapalılık, dilin ağız içinde yayvan olarak bulunması veya kabararak hava yolunu daraltmasıyla ilgilidir.","label":1} {"sentence":"Bu diller içinde Latin alfabesi ile yazılan ilk dil Yakutçadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buradaki doğruluk ve yanlışlıklar için ölçüt standart dil ve bu dili kodlayan Türk Dil Kurumunun Yazım Kılavuzudur.","label":1} {"sentence":"Bazı dillerde görülen ek sınırlarını bulanıklaştıracak kaynaşmalar Türkçede alışılmış değildir.","label":1} {"sentence":"Uzaklaşma Grubu: Uzaklaşma hali eki getirilen bir isimle bir başka isim türünden kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":"Belirtme sıfatları ise varlıkları soru, belli belirsizlik, işaret ve sayı bakımından belirten sıfatlardır.","label":1} {"sentence":"Kişisel yorumlar değil, araştırmalarla, deneylerle doğruluğu kanıtlanmış bilgilere yer verilir.","label":1} {"sentence":"Edat öbekleri cümlede zarf tümleci işleviyle kullanıldıklarında yüklemin anlamını zaman, durum, neden yönünden tamamlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu vurgulama biçimi, Birleşik kelimelerde vurgu ilk kelimenin son hecesinde olur. kuralıyla örtüşmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O halde propagandalarda müspet usullere müracaat etmek şarttır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ortasında çizgi bulunan l harfi, kal, dal, bal vb. örneklerdeki gibi art avurt lsini (kalın l sesi) gösteririr.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil kullanımının dikkat edilmesi gereken bir diğer boyutu da mecazlı anlatımlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kurumlar aracılığıyla Anadolunun çeşitli bölgelerine gönderilen uzmanlar tarafından tarama ve derleme faaliyetleri başlatılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki yazı dilinin tek biçimliliği düşüncesi temelsizdir.","label":1} {"sentence":"Cümle başı bağlaçları (ancak, fakat, hatta, lakin, yalnız vd.) aralarında bulunduğu cümleleri birbirine bağlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Budist muhitinde meydana getirilmiş olan eserler daha çok Çince, Sanskritçe, Toharca ve Soğdcadan yapılmış çevirilerdir.","label":1} {"sentence":"Kuruluşunda bağımsız olarak tek yargı bulunan ve tek yükleme sahip olan cümlelere basit cümle denir.","label":1} {"sentence":"Bunu; soru eki, soru enklitiği, soru edatı, soru parçacığı gibi terimlerle adlandırılan bir mu izlemektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede kökler, ad veya eylem kökü olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çamur İhsanı da ben öldürdüm.","label":1} {"sentence":"Bu farklılıklarına rağmen, kapalı kümeler, bütün dillerde görülen bir sözcük sınıftır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak karşılaştırmalı sesbilgisi çalışmaları sonucunda, bu döneme ait bazı sesbilgisi özellikleri kurgulanabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türklerin kendi dillerini bu alfabeyle yazmalarına ise XX. yüzyıl başlarından itibaren rastlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu Türkiye Türkçesinin önemli ses olaylarından biri de düzlük-yuvarlaklık uyumudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sizin ile öbeğindeki ile edatı, düz dar i ünlüsünün düşmesiyle bu niteliğini yitirerek ekleşmiştir.","label":1} {"sentence":"Bilimde, teknolojide, uygarlıkta üretken olan toplumlar verici dil olarak başka dillerin söz varlığına sözcükler aktarır.","label":1} {"sentence":"Sıfatların pekiştirmesi yapılabilir, isimlerin yapılamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcük bir bağlamda ünlüsünü korurken başka bir bağlamda ünlüsü olmadan kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Mebuslar, geldikleri bölgelerde konuşulan Türkçe ile konuşuyorlardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil bir köprüdür, inanç bir köprüdür, tarih bir köprüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"ÜNLÜ UZUNLUĞUNUN ANLAM FARKI YARATTIĞI DURUMLAR Ünlü uzunluğunun yanlış kullanılması anlamı da etkilemektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Benzer bir durum mavi-msi ile mor-u-msu örneklerinde de görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İyelik ve ilgi ekinden önce ne sözcüğünde de benzer bir durum vardır: ne-y-im, ne-y-in, ne-y-i gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcük öbeklerinde, cümle ögelerinde yanlış yerlerde durgu veya durak yapıldığında anlaşılma güçleşebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çin metinlerinin yazımında her biri birer kelime işareti olarak kullanılan Çin logogramları kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir konuşma zincirinde hece, sözcük kökleri ve eklerle sözcükleri kapsayan ton ve değişmelerin tümü ezgiyi oluşturur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümlede konuşanın yerini, mesafesini, duruşunu, duygusunu gösterir.","label":1} {"sentence":"Ancak her şeye karşın sözcük üretimini sınırlayan dilin iç sistemine ait etkenler de vardır.","label":1} {"sentence":"Türkçede akrabalık, renkler ve kimi kavram alanlarında olağanüstü bir zenginlik görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Betimleyici anlatıma, sözcüklerle resim çizme de denilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yıl kardeşim ikinci sınıfa, ben beşinci sınıfa geçtim.","label":1} {"sentence":"Karagöz, kukla oyunları, ortaoyunu, köy seyirlik oyunları geleneksel Türk tiyatrosunun ürünleridir.","label":1} {"sentence":"Ancak yalnızca sözcüklerin değil sözcük parçaları ve sözcük öbeklerinin de anlamlı olabileceği unutulmamalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tekerleme kavramına kaynaklarda Masallara başlarken söylenilen yarı anlamlı yarı anlamsız sözler; Saçma sapan mukaddime.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcükler yapılırken zaman zaman sözcük yapımı ile ilgili ilkelerin, kuralların dışına çıkıldığı da bir gerçektir.","label":1} {"sentence":"Uluslararası yayınlarda kullanılan fonetik ve fonoloji terimleri Türkçede de kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zengin, D. (2008). Türkçe ve Almancada Sıfatlar Sıfatlara Yabancı Dil Öğretimi Yönünden Bir Yaklaşım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu bakımdan cümlenin şöyle olması gerekir: Bu yıl kardeşim ikinci sınıfa geçti; ben beşinci sınıfa geçtim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıra Sizde Yanıt Anahtarı Sıra Sizde 1 Her dil tabiattaki kavramı kendine göre adlandırır.","label":1} {"sentence":"Bu toplantıda alınan Latin asıllı alfabe kabul edilmesi tavsiyesine uyulmuş ve 1 Kasım 1928de Türkiye bu alfabeyi benimsemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Toplumlara bütünlük, süreklilik ve dayanıklılık veren amiller tarih şuuru, din, içtimai heyecan, sanat gibi kuvvetlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cumhuriyet devrimleri eğitim, hukuk, yaşam, dil vb. kültür hayatımızı ilgilendiren pek çok alanda gerçekleştirilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dipnot kaynak eserse, yazarın adı, eserin adı, sayfa numarası, basım tarihi ve basım yeri yazılır.","label":1} {"sentence":"Kısaltmalar, söz dizimi ve biçim bilgisi bakımından diğer kelimelerden farklı davranmazlar.","label":1} {"sentence":"Arada geçişler mümkün olduğu gibi her alıntı sözcük söyleyişe göre yazılmayabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kimi deyimler belirli dillere özgü olsa da bunların benzerleri başka dillerde de görülebilir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, ünlülerin sözcüğün hecelerindeki sıralanışı artlık-önlük uyumu, dudak uyumu gibi belirli kurallara bağlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumun dönem başında öğretim elemanı tarafından öğrencilere açıkça anlatılması gerekmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her bilim dalının kendine özgü tanım, kavram ve terimleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böyle olduğunda da konuşucu önermeyi Doğrudan duymadım ama bir başka tanıktan duyduğumu aktarıyorum düşüncesiyle donatırdı.","label":1} {"sentence":"üksek ve inkılapçı bir kültür seviyesine varmak için, önümüzdeki yıllarda daha çok emek vereceğiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizce konuşanların pek azı bundan haberdar olsa da, İS yaklaşık 1000e değin İrlanda dili savaşkanca yaygınlaşan bir dildi.","label":1} {"sentence":"Göz aydınlığı dilenen kişi de karşısındakine aydınlık içinde kalasın diye çok daha güzel bir dilekle karşılık verir.","label":1} {"sentence":"İnsanlığın yeryüzünde görünüşünün ise en az bir milyon yıl öncesine uzandığı varsayılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böylelikle kitabımız, sadece öğrencilik döneminde değil; mezuniyet sonrasında da faydalanılacak bir eser özelliği kazanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bizim örneğimizde -dır, -i ve dim söz sonunda bulunan eklerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların dışında da komşu olduğumuz veya iç içe yaşadığımız pek çok halkın dilinden Türkçeye az da olsa sözcükler girmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik Eylem Öbeği Bir ad ve bir yardımcı eylemle ya da iki eylemin birleşmesinden oluşan sözcük öbeğidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Halkın doğrudan doğruya etkilendiği alan olan hukuktaki terimler ise çok zor anlaşılmaktaydı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümleler düzgün olmalı, yanlış anlaşılmalara yol açabilecek ifadelerden kaçınılmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir ek, örnek olarak -cAk eki, oyuncak kelimesinde olduğu gibi kelimenin türünü değiştirmeden de görev yapabilir.","label":1} {"sentence":"Ancak bir dilin içerisinde bölgelere ve sosyal sınıfara özgü bürün farkları olabilir.","label":1} {"sentence":"Bunlara yardımcı ses denmesinin nedeni, eklenme sırasında yardımcı bir öge olarak görev yapmalarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diş Eti-Damak Ünsüzleri: Dil ucunun diş etine değmesi ile oluşan seslerdir: /c/, /ç/, /j/, /ş/ sesleri bu gruptaki seslerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların arasında Akhunlar, Atilla devri Hunları, Hazarlar örnek olarak sayılmaya değer.","label":1} {"sentence":"Pınar kitap okumayı çok seviyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin düşmanın geldiğini belirtmek için yakılan bir ateş tek yönlü bir iletişim bildirir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeryüzünde yaşanan felaketler sonucunda Türkçenin söz varlığına girmiş yabancı kökenli bir sözcük anımsıyor musunuz?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses bilgisi içinde yer alan parçalar üstü ses bilgisi ise dilin vurgu ve tonlama dizgelerini ele alır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mastar: Fiilin -mak / -mek veya -ma / -me ekleri alan ve ad gibi kullanılan biçimi, eylemlik: al-mak, üşü-mek, gör-me, bul-ma vb.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Resim 4te Türk İşaret Dilindeki bazı işaretler görülmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her iki durum da dil kullanımınını, özellikle de hitap sözcüklerinin seçimini etkilemektedir.","label":1} {"sentence":"Yine Atatürkün talimatıyla 12 Temmuz 1932de Türk Dili Tetkik Cemiyeti (Türk Dil Kurumu) kurulmuş ve çalışmalara başlamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin 12 çeşit alfabeyle yazılmış olması onun tarih süreci içerisindeki geniş etki alanını ortaya koymaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soru ekinin yüklem içindeki yeri kesin değildir; kip ya da kişi ekinden sonra gelebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilindiği gibi milletlerin tarihi sicilleri, kültürel değerlerinde saklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümle çözümlemelerinde yükleme sorulan neye, nede, neden, nereye, nereden, kime, kimde, kimden soruları yer tamlayıcısını buldurur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Selçuklulardan sonra Anadoluda kurulan beyliklerin idarecileri genelde tek dilliydiler.","label":1} {"sentence":"Bunun yerine tümce parçaları arasında ilişkiler kurarak bazı dilbilgisel görevleri yerine getirirler.","label":1} {"sentence":"Entegrasyona bütünleştirme diye karşılık gösterirken öğrencilerin daha kolay anlamaları için entegre et tesisleri örneğini verdim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Artık bu kelimelerin telafuzunda bile aslına uyulma eğilimi var.","label":1} {"sentence":"Flower-seller çiçek satıcısı çiçek satar ama street-seller sokak satıcısı sokak satmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu dil eski Uygurcaya çok yakındır ancak söz varlığı Arapça ve Farsça etkisi altına girmiştir.","label":1} {"sentence":"Ermeni Alfabesi Ermeni harfi Kıpçak Türkçesi metinleri, özellikle Kafaslarda ve Karadenizin kuzeyinde karşımıza çıkar.","label":1} {"sentence":"Türk yurdu daha çok büyüktü, yakın ve uzak zamanlar düşünülürse Türke yurtluk etmemiş bir kıta yoktur.","label":1} {"sentence":"Ancak aynı renk, başka başka dillerde değişik biçimde, farklı kavramlara dayanılarak anlatılır.","label":1} {"sentence":"Türk halkları içinde dillerini İbrani alfabesi ile yazanlar Musevi Karayimler ve Karaylar olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tüm gece boyunca uyumuştu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eserin bize kadar ulaşan üç nüshasından ikisi bilindiği üzere Arap harfleri ile yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede /y/ sesi ünlü düşüren bir sestir ve bu sesin olduğu seslemlerdeki ünlü sesletilmez.","label":1} {"sentence":"Biçimbirimler kullanımda, altbiçimbirimler olarak ortaya çıkarlar.","label":1} {"sentence":"Burada nöbetleşme olarak alınan ses olayları, kaynaklarda başka isimlerle de anılmaktadır.","label":1} {"sentence":"İlkokul çağına gelmiş bir çocuğun sınırlı sayıda malzeme ile üretebileceği alternatif cümle sayısını ölçebilecek bir araç yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Son zamanlarda adeta bir moda akımına dönüşen Selfie kelimesinin Türkçesinin ne olduğu sorusuna TDK cevap verdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkoloji çalışmalarında biçim bilgisi çok önemli bir yer tutar ve tam bir biçim bilgisi kitabının yazımı yıllar sürer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu, konuşma dilinde, özellikle ağızlarla ilgili araştırmalarda sıkça rastlanan bir durumdur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Toroslar Akdenize doğru bir kucak gibi açılmıştır.","label":1} {"sentence":"Sosyal medya kavramına son yirmi yılda basılan Türkçe sözlüklerde henüz yer verilmemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sürekli değişim geçirerek kılıktan kılığa girme, bu dilin canlı bir yapı olduğuna işaret eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözlükler bu açıdan gözden geçirildiğinde, yansıma sözcüklerin sözlüğe düzenli alınmadığı da görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik isim grubu: Birleşik isim grubu, iki veya daha fazla ismin yan yana gelerek bir varlığa/nesneye özel bir ad olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Simdi Eskişehirde olacak kipsel She will be in Eskişehir next week.","label":1} {"sentence":"XIX. yüzyıl sonlarına doğru okullarda Türkçeye Arapça, Farsça ve Fransızcadan sonra yer verilmeye başlanmıştı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vakit nisan ortasında bir akşamdı. 1.5. İle Bağlacının Yazımı Edat olan ile kelimesi ve anlamını karşıladığı durumlarda bağlaç olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yapım morfolojisi, çoğu zaman sözlüklerde tanımlanması gereken yeni kelimeler türetir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil, zamanın ve koşulların değişmesine kolaylıkla uyum sağlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sonuç olarak yukarda sıralan köken teorileri Runik alfabenin kökenini tam olarak aydınlatamamaktadır.","label":1} {"sentence":"Özellikle Türk dili bu açıdan değerlendirildiğinde geçmişte Türkçenin yazımı için pek çok abece kullanıldığı görülür.","label":1} {"sentence":"Çoğunlukla tek bir birleşimde yer alır, ağızlarda, eskimiş veya yanlış çözümlenmiş örneklerde görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki istifenmiş çam tomruklarını biçtireceğine, bahçenin güzellik sembolü çam ağaçlarını kestirmiş.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ölçünlü Türkçenin harf olarak gösterilen ünsüzlerinin sayısı 21dir.","label":1} {"sentence":"Örnek: Düğünde takılan altınların hepsi ertesi gün satıldı. yüklem Cümlenin yüklemi satıldı eylemidir.","label":1} {"sentence":"Bu konuyla ilgili olarak iki durumu birbirinden ayırmak gerekir: alıntı sözcükler ile yabancı sözcükler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Herhangi bir ögenin vurgulanmadığı Türkçe bir cümlede öge dizilişi öznenesne-yüklem biçimindedir.","label":1} {"sentence":"Edat olmakla birlikte, söz dizimi bakımından eş değer cümle ögelerini birbirine bağlayan ile bunun istisnasını oluşturur.","label":1} {"sentence":"Hiçbir yazılı belge bırakmayan daha birçok halk hakkındaysa hiçbir şey bilmiyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genellikle dil varlığının birkaç özelliğine dokunmadıkça bu soruyu aydınlatabileceğimizi ummuyorum.","label":1} {"sentence":"Bence bilgi işlemek diye bir eylem, bir eylem adı vardır Türkçede. Bilgi işlemek i yeni bir eylem adı olarak düşünün.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uygur alfabesi, Fatih ve II. Bayezit devirlerinde Osmanlı sarayında bilinen ve kullanılan bir yazı sistemidir.","label":1} {"sentence":"Meclisin kapatılması, İstibdat devrinin başlaması üzerine çeşitli konular üzerinde fikir hayatı durdu veya durakladı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcüklerin bu şekilde işlemlenmesi çekimsel biçimbilim ve sözlüksel biçimbilim başlıkları altında ele alınır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkiyede pek çok kimse Türkçenin Latin harfleri ile 1 Kasım 1928 tarihinde yazılmaya başladığını sanmaktadır.","label":1} {"sentence":"Ekler, bir kök veya gövdeye eklenmeden bağımsız biçimbirimler olarak kullanılamaz ve anlam ifade edemez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin sol notasının sonundaki /l/ ön damak sesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlüler Oluşumları sırasında belirli bir engele takılmadan, zorluğa uğramadan çıkan seslere ünlü adı verilir.","label":1} {"sentence":"Elektronik iletişimdeki sınırsız özgürlük, dilde çok özel çeşitlenmelere neden olmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneklerde görüldüğü gibi durağın hangi sözcükler arasında ve ne kadar uzunlukta olacağı anlamı doğrudan etkilemektedir.","label":1} {"sentence":"Yapım ekleri, isim ve fiillerin kök ve gövdelerine eklenerek yeni isimler ve fiiller türetir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özkan, M., Esin, O., Tören, H. (2001). Yüksek Öğretimde Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım.","label":1} {"sentence":"Doğu Türkistanda, merkezi Kaşgar olan Karahanlı devletinde, 11. yüzyılda ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün cami sözcüğünde camii ve cami-si şeklinde ikili biçim vardır.","label":1} {"sentence":"Yazıtları, olsa olsa, dil ve kültürleri çoktandır ölü, kendileri de çoğunlukla unutulmuş halkların belli belirsiz izleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelime denince, akla ilk olarak, bir metinde aralarına boşluk konarak yazılan dil ögelerinden her biri gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözlüklerimize de geçen bu sözcükler artık Türkçenin malı olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anlam ayırıcı olan ve Türkçede vurgu olarak anlaşılan parçalarüstü öge yeri değişebilen tondur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edebali şerbet bardağını ağzından hızla çekti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ede Balının, Dursun Fakının ve öteki baba yoldaşlarının o kılıca bambaşka bir anlam verdiklerini hatırlamaktadır.","label":1} {"sentence":"Özellikle sözlükçülük noktasındaki çalışmaları dikkate değerdir.","label":1} {"sentence":"Bunun nedeni, ilk iyelik ekinin kökle kalıplaşması ve işlevinin unutulmuş olmasıdır.","label":1} {"sentence":"Ünlüler, önlük-artlık, düzlük-yuvarlaklık, darlıkgenişlik olmak üzere üç farklı temel nitelik açısından birbirlerinden ayrılırlar.","label":1} {"sentence":"Beni buna eriştiren Balıkesirin dindar ve kahraman insanlarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Standart Türkiye Türkçesinde ise bu açıdan tutarlılık yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin; Doktor Seçil, Öğretmen Serpil, Albay Rauf vb. Birleşik adlarda vurgu sonda, unvan öbeklerinin vurgusu ise başta bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sansür, dil konularına uzatılmadığı için aydınlar dil konuları üzerine çalışmaları yoğunlaştırdılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bükünlü dillerin en karakteristiği Arapçadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Haberi efendiye yetiştirenler, -Uşak çamları deviriyor, bahçe elden gidiyor, demişler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aslında dillerin zengin veya yoksul, gelişmiş veya az gelişmiş diye nitelendirilmesi, bilimsel bir yaklaşım değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısaltma grupları iki isim unsurundan oluşup ikinci unsur, genelde bir nitelik ismidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim kök ve gövdelerinin durum eki almamış veya bazı çalışmalarda dile getirildiği biçimiyle sıfır ek almış biçimi, yalın durumdur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede ad ve sıfat arasında kesin bir ayrım yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yalnız, daha önce de değinildiği gibi, dilde yeni kökler yaratmak, az rastlanan bir eğilimdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zarf fiiller zarf ve eylem özelliklerini birlikte gösterebilir.","label":1} {"sentence":"Tahmin edilebileceği gibi bu tür düzenli değişimler; bir nesneye sahip olan yapılar, yani geçişli fiiller için geçerlidir.","label":1} {"sentence":"Geçirimsiz sözcüklerde ise böyle bir ilişkilendirme bulunamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sonbahar yaklaşmaktaydı.","label":1} {"sentence":"Türkçede birleşik kelime oluşturmanın farklı teknikleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlülerde ve Ünsüzlerde Büzülme: Çoğunlukla ünlü-ünsüz-ünlü yapısındaki bir ses öbeğinin kısa veya uzun bir ünlüye dönüşmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşmada ağızdan çıkan sözü, yazılı anlatımda olduğu gibi silmek, düzeltmek imkanı yoktur.","label":1} {"sentence":"Yapısal olarak en fazla çeşit gösteren zarfiil türlerinden biri zaman işlevli olanlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diğer zamirlerin çoğulu da yine lAr ekiyle yapılmaktadır: bunlar, kimler, neler Ancak belirsizlik zamirinin çoğulu lArI ile yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkler de bilimde, teknikte, uygarlıkta üretken; dünya siyasetinde egemen oldukları dönemlerde başka dillere sözcükler vermişlerdir.","label":1} {"sentence":"Bu durum bu yazı sisteminin oldukça uzun bir süre ve çok geniş bir coğrafyada kullanılmış olduğunun kanıtıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ahmet ve Fatma Vatan yahut Silistre 5 ila 15 Bu grupta sıralanan unsurlardan biri eksik olsa da grubun yapısında bozulma olmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Adla yapılan birleşik eylemlerde ad ögesi bir sıfat-fiil olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fakat biz dalgıçlar, o musibetin fennen keşfinden önce onun olduğunu birçoklarımızın canı bahasına öğrenmiştik.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsimlerle kurulan birleşik fiillerde esas anlamı isim unsuru taşımakta, fiillerin anlama bir etkisi bulunmamaktadır.","label":1} {"sentence":"Osmanlıca veya Türkiye Türkçesinin Grek alfabesiyle yazılmış en eski örnekleri 16. yüzyıla aittir.","label":1} {"sentence":"Anlatıcılarına meddah denir. Aşık Garip, Kerem ile Aslı, Arzu ile Kamber en çok bilinen halk hikayeleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O tamlamalar yerine, gerektiğinde ünlü harfi ile ünsüz harfi terimleri kullanılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gerçekten de bu ek, cümlede -XnCA, -DXğXndA, -DXğX takdirde gibi değişik zarf-fiil ekleriyle aynı işlevde kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bir kişinin hazırladığı rapora kişisel rapor; bir komisyon tarafından hazırlanan rapora da ortak rapor denir.","label":1} {"sentence":"Bu karışıklık ve çeşitlilik o coğrafyada pek çok halkın, kültürün, inancın birlikte yaşadığını gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşur, yemeği ağzına götürünce sıcak olduğunu fark etmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazı dilinde, cümlede ilk kelimenin ve özel isimlerin büyük harfe yazımı da kelime sınırlarının başlangıcına işaret eder.","label":1} {"sentence":"Kutadgu Biligin Arap harfli nüshalarında benimsenen imla sistemi tamamen Kaşgarlının imla sisteminden farklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vitrinde gördüğü elmas yüzükle geçmişe daldı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ettirgen durumları ifade etmek için Türkçede bir kısmı oldukça işlek olan birçok ek vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil kullanımı üzerinde her hangi müdahale ve yargı bildirmek bilimsel bir yaklaşım değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"En küçük ikilide iki ses birbirinin yerine geçme ilişkisi içinde değilse aralarındaki dağılım bütüncül dağılımdır.","label":1} {"sentence":"Halbuki aynı şey ingilizcede söylenmek istenirse, yalın durumdaki bir adıl kullanmak gerekecektir (to ask someone something).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aslında burun ünsüzü gibi bir terim daha uygun olabilecekken geniz ünsüzü terimi yaygınlaşmıştır.","label":1} {"sentence":"Sayı grupları, bazı kelime gruplarında görevli olarak yer alabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çağlamak suların çok kez taşlara çarpa çarpa çıkardığı sestir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk millleti tarihinle öğün, çünkü senin ecdadın medeniyetler kuran, devletler, imparatorluklar yaratan bir mevcudiyettir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"TÜRKÇEDEKİ SESLER Konuşma seslerini çok genel olarak ünlüler ve ünsüzler olmak üzere ikiye ayırabiliriz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tıkırtı sesleri öteki sözsüz seslerden, usta dil hareketleri ve havanın ağzın içine doğru hareketiyle ayrılıyor.","label":1} {"sentence":"Edebi metinlerde söz sanatlarına, mecazlara, teşbihlere, süslü, duygu yüklü anlatımlara yer verilebilinir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Seslerin ve Eklerin Yazımı Eklerdeki çeşitlenmenin nedeni ünlü ve ünsüz uyumlarıdır.","label":1} {"sentence":"Kelimeyi onun inceliğine uysun diye bir inceltişi, bir dali söyleşi, sanırsınız, bundandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"TELGRAF İvedi durumlarda bildirilmesi gereken istek, olay ve haberleri kısa ve öz olarak aktaran bir yazı türüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tür ses olaylarının nasıl anlaşılacağına dair daha önceki bölümlerde ayrıntılı bilgi verilmişti.","label":1} {"sentence":"Bir ekin solundaki çizgi, o ekin soluna başka bir biçimbirim gelmesi gerektiğini gösterir; yani, ek sonektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özellikle iletişim araçlarında ağız kullanımı, dilde bozulma ve dil yanlışı olarak algılanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü sözcük, herkesin ağzından başka türlü çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki deyimlerin büyük bir kısmı mastarla biter.","label":1} {"sentence":"Göstergeler kendiliğinden oluşabileceği gibi üzerinde anlaşmaya varılarak da oluşturulabilir.","label":1} {"sentence":"Kaç çocuğu olduğu sorusuna soran kişi yaşça büyükse ellerinizden öper sözleriyle başlanarak cevap verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Canlılar arasında en gelişmiş iletişim modeli insana özgüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özel adlardan kurulan ikileme sayısı fazla değildir: Çinden Maçine, Hanyayı Konyayı gibi birkaç örneği görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uyum Dışı Durumlar Çeşitli nedenlerle önlük-artlık uyumunun dışında kalan Türkçe kökenli sözcükler de vardır.","label":1} {"sentence":"Bulunma grubu, cümle ve kelime gruplarında isim, sıfat ve zarf görevinde kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bürünsel özelliklerden söz etmeye son vermeden, kitabın amacına uygun olarak ezgi konusuna da kısaca değinmek gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Paneldeki konuşmacıların, o konunun uzmanları olması gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünya dillerinde özne ve nesne belirleme biçimlerinden en yaygın olanları yalın-belirtme ve özegeçişli-yalın sistemleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Adlar, sıfatlar, zamirler, zarfar ve ünlemler, bağlaçlar, edatlar ad soylu sözcüklerdir, ad çekim ekleri alabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yemek sıcakmış.","label":1} {"sentence":"Böylece Türk milletinin karakterine, çalışkanlığına ve zekasına güvenen Atatürk, Her milletin kendisine has gelenekleri vardır.","label":1} {"sentence":"Dilbilimde ve dil edinimi alanlarında da bu iki felsefi görüşten etkilenmiş olan ve tartışmalarını sürdüren araştırmacılar vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yazının kökeni hakkında çeşitli teoriler ileri sürülmektedir.","label":1} {"sentence":"Ancak Çin kaynaklarından öğrenildiğine göre buradaki Tibet varlığı ve Tibet kültürü uzun süre devam etmiştir.","label":1} {"sentence":"Özne-Yüklem Uyumu Bir cümlede özne ile yüklemin tekillik çoğulluk yönünden uyumlu olması gerekir.","label":1} {"sentence":"Türkçenin seslerini yazıya geçirmek bakımından çok yetersiz olan bu yazının Türkler tarafından kullanılmasının nedeni ticaridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fatih Sultan Mehmeti anarken onun eğitimi ile ilgili bilgileri de hatırlamalıyız.","label":1} {"sentence":"Buyrun (Hoş geldiniz.) Buyrun (Ne istiyorsunuz?) Soru cümlelerinin, koşul cümlelerinin ve bildirim cümlelerinin tonları farklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca kuram tam tersi yönde de işleyebilmekte, yani düşünce de dil üzerinde belirleyici ve yönlendirici rol oynayabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Bu, Türkler arasında milli birliği tesis ettiği için göz önünde bulundurulması gereken ciddi bir husustur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yardımcı seslerin bağlama ünlüleri ve bağlama ünsüzleri olmak üzere iki türü vardır.","label":1} {"sentence":"Kelimelerin ilk harferinin veya belli hecelerinin seçilmesi sonucu yeni kelimeler oluşturulmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık örneğin Kıbrısta konuşulan Türkçe, Türkiye Türkçesinin bir ağzı olarak görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlgili sözcükler yalın halde veya ünsüzle başlayan bir ek aldıklarında ünlüleri kısa söylenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin yazımında dünyanın çeşitli ülkelerinde bugün de kullanılan alfabelerden biri de Arap alfabesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hava akımı bu noktadan hiç bir zorlama ve sürtünme olmadan dışarı çıkar. [j] bir yarı ünlüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçim Bilgisi Biçim birim: Daha küçük birimlere ayrılamayan ses ve yapı yönünden anlamlı en küçük ögelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin yazımında son derece yetersiz olan bu alfabe 22 harfen oluşur ve sağdan sola yazılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan önce sözlü dili edinir; yazı dili daha sonra eğitimle kazanılan bir beceridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun yanında, Türkçe kökenli sözcüklerde sonradan ortaya çıkmış çok sayıda uzun ünlü bulunabilir.","label":1} {"sentence":"Kuzey kolunda Abazaca, Çerkezce, Çeçence, Kabaryaca vb. diller, güney kolunda ise Gürcüce, Lazca, Migrelce bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dua denildiğinde akla ibadethane gelmekle birlikte esasen dua etmek için özel bir mekana gerek yoktur.","label":1} {"sentence":"Çıkarım bildirebilirler: Ali okula devam etmediğine göre bölümünü sevmiyor demek ki.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Engelleri tıbbi olarak giderilemeyen işitme engelli çocuklar, işaret dili ile iletişim kurarlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama Osman, gözüpek Osman, ne kadar istese de onun üzerine at sürüşünü hatırlamadan yapamıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Atatürkün Türkçeye verdiği önemi bir kez daha burada hatırlamak mecburiyetindeyiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Verilen bilgiler öznel değil, nesneldir yani doğruluğu bilimsel olarak kanıtlanmış bilgilerdir.","label":1} {"sentence":"Sesler (ünlüler ve ünsüzler), kısaca, iki sözcüğü ayırt eden en küçük birim; yazı (harfer) ise yazım sistemindeki en küçük birimdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gösterilen, zihnimizde, deneyimlerimizle kavradığımız sözün içeriği, zihnimizde oluşan genel kavramdır.","label":1} {"sentence":"Vurgu konusunu karmaşık kılan nedir, sorusuna verilebilecek birden fazla cevap vardır.","label":1} {"sentence":"Genelgeçer görüşe göre, birtakım istisnaları olmakla birlikte, vurgu Türkçe kökenli sözcüklerde son hecede bulunur.","label":1} {"sentence":"Bazı cümleler şekilce olumsuz olduğu halde anlamca olumludur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnternette basit bir taramada da görüleceği gibi yazılı metinlerde standart ve standart dışı biçimlere rastlanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ideoloji, vatanı parçalanmaktan kurtarmış ve milletimize bağımsızlığı kazandırmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Halil sordu: -Hangi Şükrü? dedi. -Kavafın Şükrü. -Bir yere mi gideceksiniz? -Yooo, öyle gidelim dedi idi de...","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her şeyi bilmesine rağmen hiç sesini çıkarmadı.","label":1} {"sentence":"Türklerin tarih boyunca kullandıkları alfabelerle Türkçenin yazımında kullanılan alfabe sayısı aynı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Takısız Ad Tamlaması: Tamlayan ve tamlananın ek almadan bir araya gelerek oluşturduğu tamlamalardır.","label":1} {"sentence":"Söz konusu ayrım, fiil çekiminde de sonradan ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":"Kaynaklarda genellikle yazı dili, konuşma dili ve ağızlara özgü ses olayları arasında yeterince ayrım yapılmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıntılı olarak ve yüzeysel bir biçimde anlam bakımından cümledeki yargıyı çelişkili kılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ankaranın Kızılcahamam ilçesinde rastlanan sekizen, dokuzan biçimleri buna örnek verilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Trax bu çalışmada sözcükleri ad, zamir, eylem, zarf, bağlaç vb. sekize ayırmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak doğal dillerde, başka dillerden alıntılanan sözcükler genellikle verici dildeki biçimleriyle kullanılmazlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her ne olursa olsun yansıma sözcükler de ait oldukları dillerin ses yasalarına uyar1. Ünite - Temel Kavramlar 9 lar.","label":1} {"sentence":"Biri vatanın hayatını kurtaran asker ordusu; diğeri milletin istikbalini yoğuran kültür ordusu...","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilhassa bizim gibi siyasi düşmanları çok olan milletler için, en büyük dayanak vatani ahlak olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak anlam olarak hiçbir önerme ifade etmedikleri için dinleyici bu tümcelerin ne anlama geldiğini anlayamayacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Odun sözcüğünün od ateş bağımsız biçim biriminden türediğini seziyoruz ancak, sondaki n bağımlı biçim birimini tanımıyoruz.","label":1} {"sentence":"Eğer dil göstergeleri soyut olmasaydı tek tek her elma için ayrı bir ad verilmesi gerekirdi.","label":1} {"sentence":"Türkçeyi iyi konuşamıyorlardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buradan hareketle aynı ünitede dilin kültürle ilişkisine değindik.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak insanların geliştirdikleri ilk iletişim 27 düzeneklerinde genellikle tek yönlü bir iletişim söz konusuydu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Titreşimli sınıfa ait olan sesler, hava akımının daha düşük düzeyde engellenmesi ile oluşturulmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yabancı dillerin etkisi altında, Türkçe ses bilgisinde ortaya çıkan bu gibi değişmeler 7. ünitede ayrıntılı olarak incelenmiştir.","label":1} {"sentence":"Maniye göre kurtuluş hayrın serbest kalmasıyla ve tekrar eski yerini almasıyla gerçekleşecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"YouTube görselleri günümüzde sadece sosyal medyayı değil, geleneksel medyayı da etkilemiştir.","label":1} {"sentence":"Genelleşme, başlangıçta kişi adı, marka adı vb. özel ad olan sözcükler genelleşerek belirli bir türün genel adı haline gelebilir.","label":1} {"sentence":"Bitişik ve ayrı yazım, çoğu durumda işlevsel açıdan önemsizdir.","label":1} {"sentence":"Bu inkılapla, Arap alfabesi terk edilmiş ve Batı medeniyetine açılımı sağlayan Latin harfleri kullanılmaya başlanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak soru enklitiği mX, bir yazım geleneği olarak ayrı yazıldığı için çizgiyle gösterilmemektedir.","label":1} {"sentence":"Eğer Türkiyeli konuşur mesela Erzurumlu veya Karslı ise anlaşma oranı neredeyse yüzde yüze yaklaşır.","label":1} {"sentence":"Birleşik kelimeler, dile ait söz dizimi ve biçim bilgisi kurallarından yararlanılarak oluşturulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle ünlü düşmesi aynı zamanda hece düşmesi sonucunu doğurur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazılarında ise kaynak dilden ayrılmanın tarihi çok daha gerilere, elde yazılı belgelerin bulunmadığı dönemlere gidebilir.","label":1} {"sentence":"Runik yazılı metinler içinde en uzun ve Türk dili ve tarihi için önemli olanları Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kagan yazıtlarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu güç de ancak Soğutların kontrolündeki kervan yollarından yani İpek yolundan gelebilirdi.","label":1} {"sentence":"Türklerde, hükümdar ile Teba arasında ahlak a dayanan karşılıklı bir duyarlılık vardır.","label":1} {"sentence":"Türkçenin, İngilizcenin, Japoncanın dilbilgisi kitapları bu dillerin yapısal özelliklerini içerir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"CV, yani bir ünsüz ile bir ünlüden oluşan açık hece dünya dilleri arasında en yaygın hece türüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kırkgözden itibaren iki tarafınızda susuzluktan çatlayan, adeta kabuk tutan topraktan bir su damarı geçiriniz: Nüfus ekin gibi ürer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uygurların farklı bir dini kabul etmeleriyle Eski Türkçenin yeni bir dönemi başlamıştır.","label":1} {"sentence":"Fakat bazı sosyal grupların kendilerine has argoları da vardır.","label":1} {"sentence":"Ancak dil ilişkileri sonucunda bir dilin ses varlığının da değişebileceği bir gerçektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vurgu en kısa biçimiyle, sözcükte bir hecenin diğerlerine göre daha belirgin söylenmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ekler bölümünde de gördüğümüz üzere, Türkçede aynı tür iki çekim eki yan yana gelemez.","label":1} {"sentence":"Bir de günü gününe, bir insanın yaşadıkları not alması vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Okuru tereddüte düşüren, onun zihninde soru işareti oluşturacak anlatımlardan kaçınılmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle bunlar ayrı bir tümleç olarak değil, cümledeki işlevlerine göre değerlendirilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çinçede aynı sesbirimlerinden oluşan sözcükler arasında anlam farkı ton ile ifade edilir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Ali bu havada okula gitmemiştir. (Olasılık) 5. Ünite - Cümle Bilgisi 147 olmayabilir.","label":1} {"sentence":"Oysa benzer karmaşıklıkta olan bir geometri problemini, bilişsel yetkinlik kazanmayan ve gerekli eğitim almayan bir çocuk çözemez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bundan 3-4 yıl önceydi.","label":1} {"sentence":"Bir dildeki yapılar hakkında değer yargılı ifade kullanan dilbilgisi kitapları kuralcı bir yaklaşım içinde yazılmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ettirgen yapıda özne, her durumda kendisi için uygun olan pozisyona taşınmak zorundadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe günümüzde yeryüzünde yaşayan diller içerisindeki yazı diline sahip en eski dillerden biridir.","label":1} {"sentence":"Kargış yani beddua, alkışın yani duanın tam zıddı bir kavramdır.","label":1} {"sentence":"Bu sayılanlara göre kısaca devlet ve toplum hayatı Türkçeyle yürümektedir denilebilir.","label":1} {"sentence":"Ton yükselebilir, düşebilir, sabit kalabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun yanı sıra Türk alfabesindeki harflerin okunuşları Batı dillerindeki harflerin okunuşlarından farklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak Ahmet, kişi ismi olarak hiçbir biçim değişikliğine uğramadan her seferinde farklı bir kişinin ismi olabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğru konuşmamanın olumsuz sonuçları olabileceğinin düşünüldüğü resmi ortamlarda kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Penbe > pembe gerileyici benzeşme örneğidir, örnek aynı zamanda oluşum noktası bakımından benzeşmedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yakın Anlamlı Ögelerden Oluşan Tekrar Grupları: Bu yapılarda grubu oluşturan ögelerde anlam yakınlığı vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yukarıda verilen örneklerde göçüşme yan yana bulunan ünsüzler arasında gerçekleşmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kavramlara verilen önem, ilişki sözlerine de yansımıştır ve bu sözler çok ince bir duygu dünyasını gözler önüne sermektedir.","label":1} {"sentence":"Benzer süreçler, bir kök veya gövdeden, eklenmeyle veya birleşme sonucu yeni sözcüklerin türetilmesi sırasında da görülebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Halk ağızlarındaki buba, Azeri Türkçesindeki ov av sözcüklerindeki yuvarlaklaşmaların sebebi dudak ünsüzleridir.","label":1} {"sentence":"Ayrıca sayılara; başka isimlere gelemeyen, sıralama ve 2. Ünite - Kelime Türleri 31 üleştirme gösteren ekler gelebilmektedir.","label":1} {"sentence":"Bu yer değiştirme genellikle belli sözcüklerde görülmektedir.","label":1} {"sentence":"Son olarak şunu da belirtelim Uygur yazısı Türklerden Moğollara da geçmiş ve Klasik Moğolca yüzyıllarca bu alfabe ile yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kavunları, ne diye bir isim söylemeden bal kutuları diye satarlar?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"En ilgi çekici hüküm ise Türkiyeye davet edilen yabancı uyruklu öğretim üyeleri ile ilgilidir.","label":1} {"sentence":"Son birkaç yılda ortaya çıkan bilgisayar teknolojisiyle ilgili kelimeler konuya örnek olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleştirmelerin ayrı ya da bitişik yazılması, Türk yazımının 1928den, Harf Devriminden bu yana çözemediği önemli bir sorundur.","label":1} {"sentence":"Etken cümlenin ettirgen yapıya dönüştürülmesi kadar ettirgen yapının etken yapıya dönüştürülmesi de önemlidir.","label":1} {"sentence":"Kitap, alanda yaygın olarak kullanılan özel işaretlerin açıklandığı ön bilgilerle başlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe'de sebze isimleri havuç, şalğam, patlıcan, ıspanak, pırasa, hatta lahana ve karnabahar, pek de güzel adlar değildir.","label":1} {"sentence":"Resim 2.2 Kültigin Yazıtı Irg Bitig, Eski Türkçe dil özellikleri gösteren, falla ilgili yazma eserdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yazının kökeni kesin olarak bilinmiyorsa da Sami alfabesinin uzak sürgünlerinden biri olduğu söylenebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu cümlede ücretsiz sözcüğü üniversite sınavına tamlamasından sonra kullanılmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada yanıtlayarak sözcüğünden sonra gençleri nesnesi getirilirse anlatım bozukluğu giderilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda biçimbirimlerin önce zaman bildirme, sonra da görünüş bildirme karakterleri üzerinde durulacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumlar şöyle sıralanabilir: Yansıma (onomatope) denilen sözcüklerde bir nedenlilik ilişkisinden söz edilebilir.","label":1} {"sentence":"Zaman eklerinin idi, imiş ve iseyi almasıyla birlikte birleşik çekimler olarak adlandırılan daha karmaşık yapılar oluşturulabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Onu arayıp bulmaya çıkacağım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Taşınma hazırlıklarıyla haşır neşir oldular. -Vasıta grubu zarf tümleci olarak görev yapar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar da binlerce yıllık bir gelenek meydana getiriyor ve bütünlüğümüzü sağlıyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, İngilizcede -ish ad ve eylemlerden sıfat türetir: child çocuk childish çocukça, tickle gıdıklamak ticklish gıdık alır.","label":1} {"sentence":"Örneğin, bazı kuralcılara göre Türkçede devrik tümce kullanmak güzel Türkçe değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağız boşluğunda ağız sesleri, geniz boşluğunda geniz sesleri oluşur. /m/ ve /n/ geniz sesleri, diğer seslerin tamamı ağız sesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O uyudu. okuma bayramında sunuculuk yapan pembe elbiseli çocuk o çocuk Alinin İstanbuldan Ankaraya arabayla geldiğini biliyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu teoriler içinde bugün bilim düyasında en çok taraftar bulan Thomsennin Sami köken teorisidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sözcükler dağılım özellikleri bakımından bir tanımlık ve addan önce gelen sıfatlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe sözcük yapısının en belirgin özelliklerinden biri ünlüler arasında nitelik açısından benzeşmedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada her ekin yalnızca kök sözcüğü değil tabanın bütününü kapsamına aldığına dikkat edilmelidir.","label":1} {"sentence":"Tümceleri niteleyen belirteçler (maalesef, iyi ki, belki, açıkçası), genellikle konuşucunun olay hakkında tutumunu yansıtır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bizim, bu dostumuz, komşumuzun idaresinde dil bir, inanç bir, öz bir kardeşlerimiz vardır, onlara sahip çıkmaya hazır olmalıyız.","label":1} {"sentence":"Ben onu konuştururum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zamanı toplu geçirmek demek; hayatın içerisinde olan her türlü güzelliği ve sıkıntıyı birlikte karşılamak ve yaşamak demektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doktorasını yaptı.","label":1} {"sentence":"Dönüşümlü Eylem: Doğal bir dönüşüm evresine sahip olan eylemlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeni kavramlar için her dil kendine özgü söz yapımı araçlarına ve tekniklerine sahiptir.","label":1} {"sentence":"Gürkan kardeşine araba almaya söz verdi gibi bir tümcede de almak eyleminin öznesinin Gürkan olduğunu her anadili konuşucusu bilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öğrenci herhangi bir konuda lüzumlu ile lüzumsuzu seçebilmeli, fikrini bir sıraya koymasını öğrenmelidir.","label":1} {"sentence":"Aynı işlevdeki -mAk gerek ve -mAk lazım kalıbıyla kurulan cümlelerde de özne bulunmaz.","label":1} {"sentence":"Başka dillerde, örnek olarak Almancada, sıfatlar çekimlenebilir.","label":1} {"sentence":"Sayı sıfatlarından sonra gelen adlar çoğul ek almaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir adam ki nasihat dinlemez, hiçbir vakit felah bulmaz. = Nasihat dinlemeyen adam hiçbir vakit felah bulmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak hanımeli, sütlaç gibi birleşik sözcüklerde hanım, el, süt ve aş sözcükleri nedensizdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yalnızca sistemli ve tutarlı bir sıralama içinde kullanılırlarsa anlam kazanabilirler ve sözcükler oluşturabilirler.","label":1} {"sentence":"Gövdenin üstüne yeni bir yapım eki gelirse doğal olarak ortaya yeni bir gövde çıkar.","label":1} {"sentence":"Kelime türleri arasındaki farkları karşılaştırmak Sıfatların yapı açısından isimlerden ayrılan yönleri yoktur.","label":1} {"sentence":"Örnekseme Örnekseme, özellikle ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tür yapılarda nesne konumundan özne konumuna geçen unsura sözde özne denmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Peki, bütün dillerin biçimbilimsel yapısı aynı mı?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski dönemlerden bu yana kullanılan ve kullanım sıklığı yüksek olan sözcüklerde kısalma daha sık görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkiyenin bütün sıkıntıları kaynağında eğitimin kalitesizliği en önemli yeri tutmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe kökenli sözcüklerde uzunluk, /ğ/ sesinin bulunduğu durumlar başta olmak üzere ikincil olarak gerçekleşir (bk. Uzunluk).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçesinin perişanlığına sinirlenen grup üyeleri üniversiteli arkadaşlarını kınayan yanıtlar yazmışlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuzular melemekte, kuşlar cıvıldamakta, taylar kişnemektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"XX. yüzyılda ise kültür kavramı, daha geniş kapsamlı ve bilimsel olarak ele alınır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Elektronik iletişimdeki sınırsız özgürlük, dilde çok özel çeşitlenmelere neden olmaktadır.","label":1} {"sentence":"Papua Yeni Gine Fransa büyüklüğünde bir yerdir. %80i orman olan bölgede 4 milyon insan yaşamakta ve 860 dil konuşulmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede yapım ekleriyle çekim ekleri, çoğu durumda kesin çizgilerle birbirinden ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir başka şeydir o. Osman, kendisini, bunu anlamaya, bunu kavramaya mecbur sayıyor.","label":1} {"sentence":"Yazıda bilgisayar kullanmak yerleşmiş bir kuraldır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak Türkçenin yazımında dilin temel işlevi olan iletişimi etkileyen önemli sorunlar olduğu söylenemez.","label":1} {"sentence":"Sesletimsel ölçüt, konuşmada kullanılan duraklamalara bakarak sözcük sınırlarını belirler.","label":1} {"sentence":"Adından da anlaşılacağı gibi bu ekler, Eski Türkçe döneminde zaman ve kip eklerinden sonra gelerek özneye işaret eden zamirlerdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses; üretim, iletim, algılama ve değerlendirmeden ibaret dört ana aşamalı bir sürecin ürünüdür.","label":1} {"sentence":"Ölçünlü dil, bir bakımdan aynı dilin çatısı altındaki değişkelerin ortak dili, lingua francasıdır.","label":1} {"sentence":"Belirtisiz ad tamlamalarında tamlayan ve tamlanan arasında süreklilik/belirtisizlik vardır.","label":1} {"sentence":"Dini yıkan ve onun yerine ideolojik bir takım müesseseler koymaya çalışan milletlerin sonu da pek iç açıcı olmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların bir bölümü alfabede yer alan çeşitli harferle gösterilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çiçek-ler-i-m-den mi?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlke olarak ana cümle yüklemi durumundaki bir fiilin aldığı bütün cümle ögelerini alabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu çerçevede bugün toplanan TDK Bilim Kurulu, 5 karşılıktan en fazla önerilen özçekimi selfieye karşılık olarak kabul etti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede vurgu, birincil ve zayıf vurgu olmak üzere iki vurgu düzeyinde gerçekleşir.","label":1} {"sentence":"Bu yıldız, ilgili dil ögesinin kaynaklarda belgelenmediğini, tasarlanmış olduğunu gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"BİRLEŞİK İSİM GRUBUNUN YAPISI VE İŞLEVLERİ Bir nesneye ad vermek için bazen tek kelime yeterli olmaz.","label":1} {"sentence":"Kazak makinede yıkanırken tenis topları dönen kazan içerisinde bir o yana bir bu yana gidip tüylerin toplaşmasını önlüyormuş.","label":1} {"sentence":"Bu yüzden sözlükler, bir sözcüğün birden fazla anlamını sıralarlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çince ve bazı Afrika dilleri başta olmak üzere bazı dillerde önemli olan ton, Türkçede anlam ayırıcı bir ögedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Giyimimize özen göstermeliyiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle adadaki Türkçe, Türkiye Türkçesi dediğimiz varyantlar yığınının içinde bir yerde bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":"İki heceli eklerden bir kısmında ise vurgu ek üzerindedir, ancak son hecede değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca isimler, isim cümlelerinde yüklem olarak kullanıldıklarında ekfiil alabilir: Bu, ağaçtır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Horul horul uyudunuz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Harfer söylenirken ünsüzler kendilerinden sonra gelen bir /e/ ünlüsü ile seslendirilir: be, ce, de gibi.","label":1} {"sentence":"Diş Eti-Damak Ünsüzleri Dil ucunun diş etine değmesi ile oluşan seslerdir: /c/, /ç/, /j/, /ş/ sesleri bu gruptaki seslerdir.","label":1} {"sentence":"Seslerin ve Eklerin Yazımı Değişken sesleri göstermenin bilimsel çalışmalarda iki yolu vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatların bir alt derecesi ise eşitlik durumu eki -CA ile yapılır.","label":1} {"sentence":"Bir dilin konuşulduğu coğrafyada bir istikametten başka bir istikamete doğru gidilince konuşmada farklılaşmaTablo 8.8???","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin hangi dillerle akraba olabileceği meselesi bilim adamlarını uzun zamandır meşgul etmektedir.","label":1} {"sentence":"Ama birilerine ait özel tanım, kavram ve terim kullanıldığı zaman bunlar için kaynak göstermek zorunludur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belirli bir varlığı karşılayan ve yükleme durum eki alan nesneler belirtili nesne olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik isim Grubu ve Unvan Grubu 122 neler öğrendik? 9 Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde unvan grubu cümlede yüklem görevindedir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ölçüt için Türkçe kaynaklarda, damakların durumunu esas almak daha alışılmıştır.","label":1} {"sentence":"Yukarıki kat viran bir sofa, bir de yüksek pencerelerinin tahta kepenkleri sımsıkı kapalı bir kocaman odadan ibaretti.","label":1} {"sentence":"Bağlama grubu ikiden fazla isimden meydana gelebilir. 3 Aşağıdaki çeldiricilerden hangisi bağlama grubu değildir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir anda ortaya çıkmamış, yılların verdiği ihtiyaç ve birikimlerin sonucu olarak tezahür etmiş ve sistemleşmiştir.","label":1} {"sentence":"Şimdi gelin, bir dilin konuşucuları, sözcükleri nasıl tanır ve kullanır bir gözden geçirelim.","label":1} {"sentence":"Enstitü 1948 yılında Beyazıt Hamamı arkasındaki Seyyid Hasan Paşa Medresesine geçmiştir.","label":1} {"sentence":"Tüm gece boyunca uyudu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilbilgisel biçimbirimler de sözcük parçaları olarak görülebilirler (bkz. Çekim ekleri).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fiile getirilen çatı ekleri (bazı fiilden fiil yapım ekleri) özneyi veya nesneyi doğrudan etkiler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun temel esası hepimizce bilinmektedir ki, yüce Kurandaki anlamı açık olan ayetlerdir.","label":1} {"sentence":"Bütün varlık açık veya gizli bir nizama dayanır. Güneş manzumesi, yıldızlar cümlesi deyimleri bir gerçeğe tekabül eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arap alfabesi Türkler arasında İslamiyetin kabul edilmesinden XIX. yüzyıla kadar geleneksel şekliyle kullanılagelmiştir.","label":1} {"sentence":"İnsanların bu cüretkārlığı Tanrının hiç hoşuna gitmez ve onları cezalandırmaya karar verir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü konuşma sırasında sesler gerçekte birbirinden ayrı söylenmezler, aralarında herhangi bir doğal kesinti yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Okulu seneye bitireceğim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ali, arkadaşı Mustafayı hem çok seviyor hem de kimi davranışlarından dolayı kızıyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik kelimeler yeni anlamları ifade etmek için kullanılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil göstergesi bir kavramla, bu kavramı temsil eden bir ses dizisinin veya göstermenin birleşerek zihinde oluşturduğu izdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu örneklerin gösterdiği üzere parçalarüstü ögeler, iletişim açısından çok önemlidir.","label":1} {"sentence":"Bu çalışma kapsayıcı bir inceleme olmadığından, amaca uygun bir sınıfandırma ve bilgiyle yetinilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Duyarlık kazanmış olduğum bir konuda hizmet vermek gerektiğini düşündüm, o yorgunluğu göze aldım.","label":1} {"sentence":"Sözcüğün farklı eklerden oluşması bu durumda önemli değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aldığı ile, eline geçecek ile ne yapacağını, nasıl kullanacağını, elde edilenin neye yarayacağını bilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil ile birlikte yaşam tarzları, ticari hayat, beslenme alışkanlıkları da etkilenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki bu basit resimler zamanla karmaşık çizgilerden oluşan soyut şekiller haline gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alaşım biçim birden fazla biçimbirime karşılık gelen tek biçimdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Romanları konuları bakımından macera, tarihsel, töre, psikolojik, ideolojik gibi 107 alt başlıklara ayırmak da mümkündür.","label":1} {"sentence":"Türkiyat Enstitüsü Türkiye Cumhuriyeti`nde Bakanlar Kurulu kararı ile kurulan ilk ve tek ilmi enstitüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Okun açık tarafı eski biçimi, yeni olana kaynaklık edeni; uç kısmı ise gelişme sonucu ortaya çıkan daha yeni biçimi gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada da virgülden sonra birbirlerine nesnesi getirilirse anlatım bozukluğu ortadan kalkar.","label":1} {"sentence":"Thing sözcüğü Türkçenin ses dağılımı kurallarına aykırıdır.","label":1} {"sentence":"Bunu nasıl başlattınız?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklerin kelimedeki yeri, işlevleriyle doğrudan ilişkilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ötümlülük-ötümsüzlük konusunda yaygın görüş, Türkçe sözcüklerde söz sonunda ötümlü ünsüz bulunmadığı biçimindedir.","label":1} {"sentence":"Türkçede anlam ayırıcı sesbirimler olarak kullanılan dudak ünsüzleri /b/, /p/ ve /m/dir.","label":1} {"sentence":"Bir dilde deyim ve atasözlerinin oluşabilmesi için yüzlerce yılın geçmesi gerekmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her şeyden önce Türkçe gibi eklemeli dillerde kelimeler cümle boyutunda olabilmektedir: Ankaralılaştıramadıklarımızdan mısınız?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"YÖNTEM Aşağıda, standart Türkçe açısından önemli olduğu düşünülen ses olayları belli bir düzen içinde verilmeye çalışılmıştır.","label":1} {"sentence":"Türkçe sözcüklerde dar ünlülerin sıfırla nöbetleşmesi, dar bir ünlüden önce daha alışılmıştır.","label":1} {"sentence":"Türkçe kökenli sözcüklerde heceler ünlü ve ünsüz sayısı ile bunların dizilişleri açısından altı türlü olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeni harflerin kullanımıyla ilgili yasa 3 Kasım 1928de yürürlüğe girmiş, böylece Türkçe, Latin harfleriyle yazılmaya başlanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu bilgin ayrıca eski Türk runik yazısındaki bazı işaretlerin ideografik kökenli olabileceğini de ileri sürmüşlerdir.","label":1} {"sentence":"Kök hecedeki ünlü Ana Türkçede kısa ise ünsüz aynı kalmaktadır.","label":1} {"sentence":"Öteki Türk lehçelerinden kelime almamak. 6. Bu kurallardan hareket ederek milli bir dil ve milli bir edebiyat meydana getirmek.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hiçbir alfabe bir dilde kullanılan seslerin tümünü içermez ve söyleyişi mükemmel olarak yansıtmaz.","label":1} {"sentence":"Bunlar içerisinde Türkiye Türkçesi, güncel birtakım sorunlarına karşılık kültür, sanat, edebiyat ve bilim dilidir.","label":1} {"sentence":"Üçüncü gün ön ayaklarını karnına doğru çekti. ","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tek biçimli az sayıda örnek dışında ekler ünlü ve ünsüz uyumlarına göre çeşitlenirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazım reformlarının önemli gerekçelerinden biri durağan yazı diliyle değişken konuşma dili arasındaki açığı giderme çabasıdır.","label":1} {"sentence":"Kıpçakça; Ermeni Kıpçakçası, Karaimce hatta Urumca gibi küçük yazı dilleri ile de temsil edilmiştir.","label":1} {"sentence":"Ünlüleri sınıfandırırken kullanılabilecek kimi ölçütler vardır.","label":1} {"sentence":"Sınavınız iyi geçti mi?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazıtlarla ilgili Osmanlıda ilk yapılan yayın Pek Eski Türk Yazısı adıyla Necip Asıma aittir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bizim kahverengi adını verdiğimiz, kahveden yararlanarak anlattığımız renk, kimi dilde dilde esmerle bir tutulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cumhuriyetin bunu nasıl yapmaya başladığını size anlatacağım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcede soru sözcüğü how nasıl başa getirilmekte ve are koşacı özneden önceki bir konuma getirilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sözlük, Türkçenin çok değerli bir hazinesidir ve yazı dili ihtiyaç duyduğu pek çok sözcüğü buradan alabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edatlar, tek başlarına cümlede öge olamazlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İki hanım, belli ki uzakça bir yere gitmiş ve geç kalmışlardı, hızlı hızlı eve dönüyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yüzyılların birikimiyle oluşan bu kalıplaşmış sözler, Türk Dilinin etkili anlatımının temel unsurlarından biridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Esas fiildeki oluş veya kılışın az kalsın, neredeyse gerçekleşeceği anlamı katılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu alfabe, Türkçenin yazılmasında çeşitli coğrafyalarda XIV. yüzyıldan beri kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Herhangi bir şekilde seçilmiş ve en azından yazılı gerçekleşmesiyle ilgili kurallar belirlenmiştir.","label":1} {"sentence":"Yine günümüz Türkçesinde aynı yapıdaki ahır ve havuç sözcüklerinde de sıfırla nöbetleşme olmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öyleyse, çekim ekleri de işlevsel biçimbirimler gibi sözlükbirimler arasındaki görevsel bağları gösterirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bizde ise, ilk olarak Şinasinin Şair Evlenmesi (1860) adlı oyununun bazı yerlerinde noktalama işaretlerini kullandığını görüyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Adların, eylemlerin ve zamirlerin dışındaki sözcük türlerinin sınıfandırılması Türk dil bilgisinin önemli sorunlarından biridir.","label":1} {"sentence":"Vurgunun genellikle kulağa dayanılarak çalışılmış olması da beklenti yanlışlarının veya yanlış algılamaların nedenleri arasındadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kafkas dillerinin en belirgin özelliği, ünsüzlerin fazla, ünlerin ise oldukça sınırlı sayıda olmasıdır.","label":1} {"sentence":"Bu topluluk içinde Oğuzlardan başka Kalaç, Çiğil, Kanglı, Karluk uyruklarının bulunduğu da bilinmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Esasen bu denemeler, bazı devlet adamlarının birkaç konuşmasıyla, bazı gazete yazılarıyla ve birkaç küçük kitapla sınırlı kalmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkincisinin ötümlüleşmesi sonucunda ilk ünsüz de patlamalı olmaktan çıkmış, sızıcılaşmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yapay dillerin, başlangıçtaki beklentilerin göz önüne alınması durumunda, başarılı olduğu söylenemez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Farklı kaynaklarda edatlar, son çekim edatları, son takılar gibi terimlerle de gösterilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çorum sözcüğünün, çoğu Rumdan, İstanbulun İslam ve bol sözcüklerinden geldiği açıklaması birer yerlileştirme etimolojisi örneğidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Değil de aslı Şeft-alü: Semiz erik demek olan bu sözü, manadan ziyade güzel bir ses olarak kullanmak mı hoşlarına gidiyor?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün alfabede bağımsız bir işareti de bulunan /j/ sesi Türkçeye diğer dillerle olan ilişkileri sonucunda girmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söz ya da hece sonunda bulunan ünsüz çiflerinin tamamında ilk ünsüz akıcı /l, n, r/ ünsüzlerinden biri veya /s/dir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu değişiklikler hem yazılı edebiyatın hem de eser konularının çeşitlenmesinde görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün de bekledik, dün de.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu aralıklar sözcük sınırlarını, öbek sınırlarını, ögeleri veya cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır.","label":1} {"sentence":"Bugün yeryüzündeki dillerin sayısıyla ilgili olarak verilen rakamlar üç bin ile altı bin yedi yüz arasında değişmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her dilin kendine özgü yapısı ve kuralları vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan zihninin herhangi bir dilin programını öğrenmeye elverişli bir ön donanımla dünyaya geldiğini ileri sürüyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özellikle ana sayfalarının açık erişme açılmasıyla herkesin kolaylıkla ulaşabileceği bir kaynak olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Çin kaynaklarında kullanılan ikinci grup Türkçe kelimeler Tabgaç kelimeleri olarak bilinmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çekim eklerinin kalıcı isimler yapması, yapım eklerinin çekim ekine dönüşmesine göre daha alışılmış bir durumdur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Baştaki çif ünsüzü Türkçenin ses sistemine uyarlamak için iki farklı yol tercih edilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar, Arap harfleri 8 Tansel, Fevziye Abdullah: Namık Kemalin Mektupları C. II. 190 ve 237.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçimbilgisi kapsamında çekim ve türetim kavramlarını araştırınız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gramer bakımından basit ya da karmaşık bütün diller, bugün itibarıyla her türlü ileri teknoloji araçlarından çok daha gelişmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hangi çözümlemenin doğru sıralamayı verdiğine karar verebilmek için yine eklerin taban seçimine ilişkin kurallara erişim gereklidir.","label":1} {"sentence":"Bu durum ise sözlükte sıralanan sözcüklere yeni anlam ve işlevler yüklemeyi gerektirmektedir.","label":1} {"sentence":"Şu ana kadar 800e yakın kişi önerisini iletti ve beş yüze yakın farklı öneri birikti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu çağrılıştan, bozulan pazarlığın düzeleceğini anlayan Halil döndü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü Islamiyet, Türk milletine yeni bir ruh vermiş, onu zaferden zafere koşturmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki uzun ünlülü sözcükler başta Arapça ve Farsça olmak üzere Fransızca, İngilizce vd. dillerden kopyalanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bahtıgül Çamdibi Vasıf Baharyeli Yazgülü Mutlu Birleşik isim grubunun bir unsuru herhangi bir kelime grubundan oluşmuş olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ses olayı /b/, /c/, /d/, /t/, /k/, /l/, /m/, /n/, /s/, /z/ ünsüzleriyle biten sözcüklerde ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":"İnsanlar sözcüklerin söylenişi esnasında mümkün olduğunca az enerji harcama eğilimindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleştirme, türetme vb. herhangi bir biçim bilgisel ögeden ve/veya kuraldan yararlanmaksızın, yeni bir sözcüğün oluşturulmasıdır.","label":1} {"sentence":"Yunanca bilmeyen Karamanlılar dini ve din dışı konulardaki kitaplarını Grek alfabesiyle ve yayımlamışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Üçüncü gece oluyor, kız Padişaha gene: Oğlanı bu gece de bana verin.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Seslerin gerçek değerini göstermek üzere kullanılan, özel işaretler taşıyan alfabeye çeviri yazı (transkripsiyon) alfabesi denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların gerçekten Peygamber sözleri olduğunu kesinlikle ispatlamak kolay değildir.","label":1} {"sentence":"Egeli bir Türk ile Karadenizli bir Türk aynı kentte yaşamalarına karşın farklı biçimlerde konuşabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu boş arsacıkta, yan yatırılmış bir bayram salıncağı duruyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zuluda ise bir kadın kayınpederinin adını söylemeye izinli değildir.","label":1} {"sentence":"Ancak insan doğuştan bir dil donanımıyla gelse de bu donanımın belli bir dile dönüşmesi için bir sosyal çevreye ihtiyaç vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun nedeni ünsüzlerin tek başlarına hece oluşturamamalarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama bu sözcük, söyleyişe göre bir emir cümlesi olabileceği gibi bir ad da olabilir: YAPma!, yapMA (eylemin adı).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlkeler her dilde olan aynılıklardır ve bunlar insan dilinin tüm ortak özellikleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ölçünlü dilde, Batı dillerinden kopyalanan elektrik, film, nötr, titr vb. sözcüklerde ünlü türemesi görülmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu da eleştirel ve yaratıcı düşüncenin gelişmesini, bireylerin farklı bakış açıları oluşturmalarını engelliyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sesler teorik olarak sonsuz sayıda olmakla birlikte anlam ayıran sesler, yani sesbirimlerin sayısı sınırlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak cümledeki hem ben zamiri hem kendim dönüşlülük zamirinin kullanımıyla özne pekiştirilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumda [-en] değişkesinin kullanımını gerektiren eylemler kural dışı bir azınlık olarak listelenmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Büyük Türk tarihine Türk dilinin kaynaklarına, zengin lehçelerine, eski Türk eserlerine önem veriyoruz.","label":1} {"sentence":"En 209 başta da belirtildiği gibi bu dünyanın hızına yetişmek ve onun hakkında kesin yargılarda bulunmak biraz zordur.","label":1} {"sentence":"Hava sıcakmış.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün de Kiril yazısını kullanan Türk soylu halklar bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, türetim ekleri çekim eklerinden önce, sayı ekleri durum eklerinden önce konumlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnekteki sıralı cümlenin öznesi (bir öğrenci) ortak olduğu için bağımlı sıralı cümledir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hatta, dil bilgisi konularını monoton bir ifadeyle ezberci öğretimden uzaklaştırmak için edebi örnek cümlelere çokça yer verilmiştir.","label":1} {"sentence":"İkilemeler asıl olarak anlamla ilgili durumlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kırmızı güller ve ağaçlar burada insana yaşama sevinci veriyor.","label":1} {"sentence":"Dünya dillerinin ünsüz dökümleri 6 ile 122 arasında değişmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani zihindeki dil yetisi ancak belli bir dille (programla) desteklendiği zaman işlerlik kazanıyordu.","label":1} {"sentence":"Bireylerin konuşmalarının, onların ait olduğu sosyal ağlarla ilişkili olması şaşırtıcı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çoğu durumda, bu ünsüzlerden birisini taşıyor olması bir sözcüğün Türkçe kökenli olmadığının işaretidir.","label":1} {"sentence":"Çalış-makta-y-ım. Türkçede yapım ekleri ile çekim ekleri birbirinden kesin olarak ayrılabilir mi, araştırın.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğu Türkistanın Turfan şehri çevresinde araştırma yapan bilim adamları, bu bölgede pek çok Nasturi kilisesine rastlamışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir cümle içinde birden fazla kelime grubu yer alabilir ve bu kelime grupları iç içe geçen bir özellik de gösterebilir.","label":1} {"sentence":"Ses düşmesi, sözcük türüne göre, tek ünlünün düşmesi veya bir veya birden çok seslemin düşmesi olarak uygulanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcüklerin seslerini, doğrudan ya da mecazi anlamlarını, çağrışımlarını iyi bilmemiz gerekir.","label":1} {"sentence":"Bu cümleden olarak, 19 Mayıs 1919 Türk Milletinin yeniden dirilişi ve Türk Tarihinin önemli bir dönüm noktası olmuştur.","label":1} {"sentence":"Bir konuşurun veya yazarın edilgen yapıyı seçmesinin edimbilimsel nedenleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soru Eki: Soru eki, eklendiği sözcük, sözcük öbeğine ya da cümleye soru anlamı veren mI/mU biçim birimidir.","label":1} {"sentence":"Şapur uzun iktidarı boyunca Maninin dinini istediği gibi yaymasına müsaade etmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarihi metinlerde uzun ünlüler gösterilmediği için, uzun ünlülü biçimler Ana Türkçeye gönderilmiştir.","label":1} {"sentence":"Çalışkan fakat hırslı bir kişiliği vardı.","label":1} {"sentence":"Söz sonundaki ötümlülük/ötümsüzlükle ilgili ilginç bir belirleme de tek heceli eylem köklerinin çekiminde ötümlüleşme olmamasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcüksel Koşullanma Bir biçimbirimin değişkeleri bazen de tabanın özellikleri ya da özelliksizliği tarafından belirlenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil bir bakış, görmede bir tutum, belli bir algılama biçimidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Akşamları kitap okurdu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarık Buğra Osmancık, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1983, s.25-29 112 BİR ÖRNEK HİKAYE HAYAT NE TATLI Temmuz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gükyüzü süt mavisi, çamlar nefti üzerlerine çiğ yağmış çayırlar zümrüt yeşili; ışıl ışıl.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu onların hiç hoşlarına gitmedi! Aslında tanımlıkları, edatları vb. anlıyorlar ve bekliyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Farsça nispet isinin (hukuki, ahlaki, mantıki vb.) yerini tutmak üzere kullanılmaya başlamış ve giderek yaygınlaşmıştır.","label":1} {"sentence":"Özgürlük ve vatan şairi, bilindiği gibi edebiyatçı kişiliği yanında siyasal bir kişiliği de sahipti.","label":1} {"sentence":"Diğer bir deyişle, bir tümcenin içinde başka bir tümce bulunabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Almancada soyut adlar türeten -igkeit eki bu işlevi yerine getirdiğinden, yukarıdaki sözcük başka türetim eki alamayacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak yazılı dönemlerin adlandırılması hemen bütün bilim adamlarınca benzer biçimde ve benzer ölçütler dikkate alınarak yapılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani, her iki durumda da un-, lock ve -able kullanılarak birer sıfat türetilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak hesābı kitābı deyimi içinde hesābı söyleyiTablo 6.17 Alıntı Sözcüklerde Uzunluk-Kısalık Nöbetleşmesi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yener, Mustafa Levent (2007). Türk Dilinde Kelime Türlerinin Tasnifi Sorunu Üzerine.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşaret Sıfatları Günümüz Türkçesinde bu, şu, o ve bazı metin türlerinde işbu; işaret sıfatı olarak kullanılır.","label":1} {"sentence":"Dr. Abdurrahman Güzel, Türk halk Edebiyatı El Kitabı, 10. Baskı, Ankara 2017, s.319-320. 6 Bay: Zengin, varlıklı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Baş döndürücü bir geçiş.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sahanın çok önemli adlarının vurgunun yeri, türü ve işlevleri konusunda çelişen tespitleri, bunu açıkça göstermektedir.","label":1} {"sentence":"Uygun durumda hemen akla gelip tekrarlanmaları bu sözlerin yaşama alanlarını genişlettiği gibi, yaşama sürelerini de uzatır.","label":1} {"sentence":"Örneğin: Kös dinlemiş olur olmaz şeylere aldırış etmeyecek denli görmüş geçirmiş olan.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kız her uğradığı limanda oğlanı sorarmış: Buradan böyle böyle, güzel ud çalan dilsiz bir genç geçti mi? diye.","label":1} {"sentence":"Kişilerin söz varlığının sınırlı hatta kısır olması da Türkçenin bir eksikliği gibi görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yabancı dil öğretimi ile yabancı dille öğretim ayrı uygulamalardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Batılılaştıramadıklarımızdan mı?","label":1} {"sentence":"Sekizinci ünitede ise Türkçenin karşı karşıya bulunduğu güncel sorunlara ve çözüm önerilerine değindik.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk halk dilinde yazılı kavak, yalnız bu incirin değil, aynı zamanda, bu şiirin ve bu resmin adıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O gece de sabaha kadar yalvarıyor oğlana, gene konuşturamıyor.","label":1} {"sentence":"Dördüncü ünitede ise ses uyumları, hece, Türkçenin ses özellikleri, yardımcı sesler gibi konular ele alınmıştır.","label":1} {"sentence":"Her dil tarih içinde geriye doğru gittikçe bir ağacın dalları gibi başka dillerle birleşir.","label":1} {"sentence":"Bu söyleyiş sesbilgisel çevriyazı ile şöyle gösterilir: [batl].","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Göktürkçe, Türk Tengri inancındaki Türklerin, bozkırda meydana getirdikleri Runik yazılı metinlerden ibarettir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun yanında Türkçede, sözcüklerin oluşması ve eklenme sırasında ünlüler ve ünsüzlerle ilgili belirli kurallar ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak su sözcüğünden farklı olarak ne sözcüğünün ne-m, ne-n, ne-si biçimleri de kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bu durum daha çok şiir ve konuşma dilinde karşımıza çıkmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kişisel kullanım daha sonra genelleşerek dilin ortak malı olarak herkes tarafından kullanılmaya başlanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses tellerinin titremesi sonucu oluşan seslere ötümlü sesler denir.","label":1} {"sentence":"Bu kitabın hazırlanmasının değişik aşamalarına bazı meslektaşlarımızın ve asistanlarımızın katkısı olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Baskça ve Katalanca ise konuşuldukları özerk bölgelerde İspanyolcanın ardından ikinci resmi dillerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Toplantının başlayıp başlamadığını kesinlikle bilmiyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bütün dünya bilmelidir ki Türk milleti hakkını, hasiyetini, şerefini tanıtmaya kadirdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kültürün bu anlamı, insanın kendisi ile neredeyse eş güdümlüdür.","label":1} {"sentence":"Yazı Dili - Konuşma Dili Arasındaki Farklar Yazılı biçimleri olan doğal dillerde, yazı dili ile konuşma dili farklı hızda değişir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sonra bu yargı cümleleri anlam bağlaçlarıyla birbirine bağlanarak yepyeni bir metin oluşturulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunları gelişigüzel bir şekilde bir araya getirirseniz, sadece gürültü çıkarmış olursunuz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dirseklerini dizlerine dayadı, şemsiyesinin sapını ağzına aldı, tavla seyretmeğe başladı.","label":1} {"sentence":"Belki de bu, kökü binlerce yıl gerilere giden bir davranış biçiminin günümüzde de devam etmesinin göstergesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa yarın daha yaşanmamıştır, olgusal değildir ve birinci grupla karşıtlık ilişkisi içindedir.","label":1} {"sentence":"Okuduğunuz bir roman veya hikayede edat grubu olarak kullanılan kelime gruplarının altını çizin.","label":1} {"sentence":"Emir çekiminde dikkat edilirse emri gösteren ayrı bir ek yoktur, ekler; kişiyi, sayıyı ve emri aynı anda gösterir.","label":1} {"sentence":"Sözü kaybetti.","label":1} {"sentence":"Hiç bir millet aynen diğer bir milletin taklitçisi olmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pek çok dünya dilini etkilemiş ve sayısız sözcükler vermiş olan Türkçe, yalnızca Arapça ve İngilizce karşısında gerilemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eserinden bahsetmiyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bitişken dillerde sözcüğün kökünde bir değişiklik olmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anadili farklı olan bebekler benzer bir anadili edinimi sürecinden geçerler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zamanla yazı dili ile konuşma dili arasında bir uçurum oluşur ve yazı dilinde reform yapma ihtiyacı ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"GBb grubunda Gagauzca, Türkiye Türkçesi ve Azerice; GBd grubunda ise Türkmence yer alır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuralcı dilbilgisi yaklaşımına göre Dilbilim kitaplarını karıştırırken eriştim bu bilgiye gibi bir tümce iyi bir kullanım değildir.","label":1} {"sentence":"Bunlar, anlam ayırıcıdır ve metnin doğru anlaşılması için önemlidir: Hırsız kadına saldırdı-Hırsız / kadına saldırdı.","label":1} {"sentence":"Revirde bulduğum bir makası kavradığım gibi koğuşa uçmuşum uy anam.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşte sözleri: Arapça güzel lisandır, keşke eskiden resmi dil Arapça kabul olunsa idi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anketlerin amacı, belirlenen konu üzerinde olayların ve durumların neden ve sonuçlarını ortaya koymaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil en büyük yardımcımızdır bizim. 4 Aşağıdaki hangi seçenekte isim-fiil bir sıfat tamlamasının tamlananı durumundadır?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak Türkçede durum ekleri bu türden eklerdir; özne ancak yalın durumda, nesne ise belirtme durumunda olabilir.","label":1} {"sentence":"Birleştirmelerde anlam, bileşenlere özellikle asıl ögeye bağlıdır, yani iç merkezlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlardan biri Güneydoğu Anadolu ağızlarında, alim gibi sözcüklerde rastlanan Arapçadan kopyalanmış ayın sesidir.","label":1} {"sentence":"Buna göre, her bir sesi, sesleri oluşturan özellikler verilen değerler çerçevesinde bir sesbilgisel özellik kümesi oluştururlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belirtili ad tamlamasının tamlayanı veya tamlananı başka bir ad tamlaması veya kelime grubundan oluşabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ünsüzlerden birisini taşıyor olması çoğu durumda bir sözcüğün Türkçe kökenli olmadığının da işaretidir.","label":1} {"sentence":"Söz konusu kitapta da görüleceği üzere eş zamanlı değişmeler, daha doğrusu nöbetleşmeler, eklenme sırasında ortaya çıkmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşaret dillerinde her istenilen ifade edilemez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Manihey alfabesi Türkçenin yazımı için Orhon alfabesinden daha az elverişli, Uygur alfabesinden daha çok elverişlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümle içinde tek ögeyi karşılayan ve kelime grupları içinde tek kelimeye denk olan bu dil birimi yargı bildirmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ziya Paşa, Ali Suavi ve Namık Kemal, Abdülaziz devrinde bu noktada ilgililerin dikkatini çekmişlerdi.","label":1} {"sentence":"Ahıska Türkleri, Sovyetler Birliği döneminde pasaportlarında Türk yazan tek Türk topluluğuydu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelimeler arasındaki ilişki, kelimelerin cümle içerisindeki yerleriyle ifade edilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkincisi; diplomatik sahada milletlerarası bir meselenin tartışılması ve incelenmesi amacıyla meydna getirilen toplantıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcede de, Türkçede olduğu gibi, çoğul ekinin biçimbirimciklerinin dağılımı kurallıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dillerin sınıflandırılmasında en fazla kullanılan ölçüt kökenleriyle ilgili, yani genetik sınıflandırmadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk roman örneği olarak Şemsettin Saminin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat (1872) adlı eseri kabul edilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böyle olunca kendi soydaşlarının hürriyet ve bağımsızlıklarına kayıtsız davranması elbette uygun görülemez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öyleki ünsüzlerin bir bölümü Türkçe kökenli sözcüklerde hiçbir pozisyonda, bir bölümü ise söz başında veya sonunda bulunamazlar.","label":1} {"sentence":"Etken-Ettirgen Ettirgen çatı diğer çatı ulamlarından farklı olarak eylemin temel üye sayısını artıran bir süreçtir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cumhuriyet devrimlerinin ilk şehidi olan asker öğretmen Mustafa Fehmi Kubilayın şapkası da burada yer almaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne iyi şey, demek yaprakları bile siyah görünen bu karanlık ve can sıkıntısı memleketin asıl baharı kış aylarında başlıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Klasik sonrası devirde de başta dini ve edebi olmak üzere pek çok eser yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türklerin nasıl kendilerine has bir dilleri ve edebiyatları varsa müzikleri, resimleri ve mimarileri de vardır.","label":1} {"sentence":"Sıfır İşareti: ø Ortası eğik çizgili sıfır işareti düşmüş veya artık kullanılmayan ses ve biçimleri göstermek için kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşma dilini yazı diline yaklaştırmak ise, bu yöndeki yaygın beklentilere rağmen, alışılmış bir durum değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fiil, yüklem olma gücünü kaybetmediği için bu ekler, çekim eklerine benzer özellikler de taşırlar.","label":1} {"sentence":"Dil bilimsel açıdan diller yapıları, cümle tipleri vb. ölçütlerle sınıfandırılabilir.","label":1} {"sentence":"Diller ihtiyaç halinde yeni ses, biçim, sözdizimi kalıpları da geliştirebilmektedirler.","label":1} {"sentence":"Geçişsiz fiillere edilgenlik eki getirildiğinde cümlede yalın durumda bir öge bulunamaz.","label":1} {"sentence":"Ancak kelimenin ne olduğunu akademik olarak tanımlamak, ilk bakışta göründüğünden daha zordur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her ünsüz, anlam ayırıcı sesbirim olarak, en azından bir özelliğiyle diğerlerinden ayrılır.","label":1} {"sentence":"Dilin ağız boşluğunda yatay bir düzeyde bulunduğu noktaya göre ağız boşluğu ön, orta ve arka olmak üzere üç ayrı bölgeye ayrılır.","label":1} {"sentence":"Bilim insanları, İrlanda dilinin uzak geleceğinin bugün altmış yıl öncesine göre daha güvenli olmadığı kanısında.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bunlarda bile sözlü dile ait pek çok özelliği yazıda vermek mümkün değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sosyal medyada Türkçeyi doğru ve etkili kullanmak konusunda bilgilendirici yayınlar ve kamu spotları oluşturulabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe Kökenli Sözcüklerde Bulunmayan Ünsüzler Türkçe, ünsüzler açısından kendine özgü bazı özelliklere sahiptir.","label":1} {"sentence":"Okuyucuların önerilerini, öğrencilerimizin sorularını bizimle paylaşmalarından mutlu oluruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gerçi bu gönül rahatlığıyla başvurulacak bir tedbir değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Benzer veya ortak niteliğe sahip nesneleri birbirinden ayırmak, ayırıcı özelliklerine göre isim vermek ve onu ayrı kılmak gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnternette ve özellikle sosyal medyada Türkçenin öğe dizilişi ve ses uyumu kurallarına dikkat edilmemektedir.","label":1} {"sentence":"Böylece hem olay gerçek olarak algılanacak hem de konuşucu bu gerçekliğin onayı konusunda sorumluluk alacaktı.","label":1} {"sentence":"Sosyal medya; hızına, değişimine ve gelişimine yetişilmesi oldukça güç, evrensel bir dünyadır.","label":1} {"sentence":"Sıfat ögesi olarak birden fazla sıfat kullanılıyorsa araya virgül konur; en son gelen sıfat ögesi ile isim arasına virgül konmaz.","label":1} {"sentence":"Bu kullanım sınırlılığı, seçilen sözcük türünü temsil eden üyeler kümesi için de geçerlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu dil merkezleri, herkesin beyninde aynı bölgelerde oluşmuştu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim ve fiil kökleri, morfolojik açıdan alabildikleri çekim ekleri yardımıyla birbirlerinden kesin olarak ayrılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklenme, sözcüğün yapım eki veya çekim eki almasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hazırlanmak lazımdır.","label":1} {"sentence":"Bu cümlede hem kesinlik, hem de olasılık bildiren sözcükler bir arada kullanıldığı için anlatım bozulmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsimleşmiş olan kelime, biçimce gelecek zaman ekiyle aynı olmakla birlikte nesne alamaz duruma gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her saniye yeni içerik ve kullanım alanı /şekli üretilen bir konuda son sözü söylemeye çalışmak anlamsız bir çaba olacaktır.","label":1} {"sentence":"Ancak, biri diğerini nitelediği veya belirttiği için sıfat özelliğini kazanmaktadır.","label":1} {"sentence":"Ankara: TDK. Kaynakça Biçimbilim-III: Çekimsel Biçimbilim 156 Kornfilt, J. (1997). Turkish.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Anadolu Türkçesiyle çoğu manzum birçok eser vücuda getirmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dolapları, bohçaları, şurayı burayı (Sevinç Çokum, Gülyüzlüm, s. 67) Kavak yeli kanı kaynatır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşaret zamirleri, işaret sıfatı olarak da kullanılan ögelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede kaydedilmiş bazı dil sürçmeleri şöyledir: Saba çarfetmiyorum Gazla kaş arası Çat taslasın...","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kitap, dillerin nasıl ve neden yok olduğunun öyküsünü anlatıyor.","label":1} {"sentence":"Çünkü yazım dışında kalan alanlarda kural koymak güçtür.","label":1} {"sentence":"Bunlar genellikle, isim-fiil, sıfat-fiil veya zarf fiil gruplarından kısalarak kalıplaşmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, Ecem eve git-ti tümcesi iki farklı şekilde ele alınabilir.","label":1} {"sentence":"Alçalan ezgi [\\\\], yükselen ezgi ise [/] işaretleri ile gösterilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kök, Gövde, Taban Ekler kullanılarak yeni biçimler ortaya çıktıkça, bunlar yeni adlar alırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak, Knight, araştırmalarının en az kesinlik içeren bölümünün tarihlendirme olduğu uyarısını yapıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dilin dilbilgisi dört ana bileşenden oluşur: sesbilim, biçimbilim, sözdizim, anlambilim.","label":1} {"sentence":"Bu çabalara karşın yabancı kaynaklı sözlerin dilimize girişi her geçen gün biraz daha artmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu cümlenin düzeltilmiş hali şöyle olmalıdır: Hiçbiri bana inanmamış, hepsi beni yalancılıkla suçlamıştı.","label":1} {"sentence":"Türkçenin ses bilgisi açısından en önemli özelliklerinin başında ses uyumları gelir.","label":1} {"sentence":"Hece düşmesi eklenme veya birleşme sırasında gerçekleşebilir.","label":1} {"sentence":"Çocuklar kitabı yalnızca okudular.","label":1} {"sentence":"Sosyal medya platformlarının insanlar üzerinde olumlu ve olumsuz farklı etkileri olabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Aynı şekilde yazısı olmayan bir dil de dilbilimsel anlamda sahip olduğu potansiyel açısından İngilizceden daha fakir değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitabın bütününde gözetilen amaç, öğrencinin her gün kullandığı ve işittiği dili kavramasına yardımcı olmaktır.","label":1} {"sentence":"Her dilin kendine özgü bir yapı ve işleyişi vardır.","label":1} {"sentence":"İkincil uzun ünlü ise kısa ünlünün büzülme vb. çeşitli ses olaylarıyla sonradan uzun ünlü haline gelmesidir.","label":1} {"sentence":"Diyelim ki, aşağıdaki gibi bir ürün tasarlandı ve sizden de buna bir ad vermeniz istendi.","label":1} {"sentence":"Anadili konuşucuları, konuştukları dilde bir yapının dilbilgisel olup olmadığına dair dilbilgisellik değerlendirmeleri yapabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu millet, istiklali uğrunda canı pahasına da olsa tarihinin sorumluluğu içinde; -Ya İstiklal ya ölüm! demesini bilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe yazılı metinlere baktığımızda bu tür yapıların çoklukla tasvire dayalı türlerde kullanıldığı görülmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tekrar grubunu oluşturan ögelerin arasına mX, dA, ama gibi edat ve bağlaçlar getirilerek pekiştirilebilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Toplumun benimsediği bir söz, artık dilin malı olmuş demektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek: Duydukları karşısında sokağın ortasında öylece kalakaldı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilbilimi, geleneksel filolojik dil çalışmalarından ayıran da bu bilimsel yöntemdir.","label":1} {"sentence":"Türkçenin Yapısı ve İşletme Biçimi Yukarıda açıklandığı üzere Türkçe, eklemeli diller grubunun en tipik üyesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil ile gerçekleşen iletişimde çift yönlü bir bilgi akışı vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Masanın üstündeki kitaplar kimin? b. Bağlaç olan ki, cümle içerisinde devamlı bağımsız bir kelime olarak ayrı yazılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu algı birbiriyle hiç ilgisi olmayan bağımsız iki olgunun (din ve yazının) birbirine karıştırılmasının da sebebi olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak yüklem olan ısındık eylemindeki -k kişi ekinden eylemi gerçekleştirenin biz olduğu anlaşılıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak yararlı olacağı düşünülen durumlarda, daha öğretici olacağı düşüncesiyle tekrar yoluna gidilmiştir.","label":1} {"sentence":"Söyleyiş Sesbilgisi Konuşurken çıkardığımız sesler bir hava akımının solunum sistemimiz içinde yer değiştirmesi sonucu oluşmaktadır.","label":1} {"sentence":"Aynı meyve dilin'nde mesela şeftalinin adı neden değiştirilemez?","label":1} {"sentence":"Belirtisiz ad tamlamalarında tamlayan yardımcı öge, iyelik ekinin olduğu tamlanan ise temel (asıl, ana) ögedir.","label":1} {"sentence":"Türkçeden en fazla sözcüğün geçtiği dil Sırpçadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Modern Kıpçak dillerinin ses, biçim özelliklerinin birçoğu Codex Cumanicusta görülmektedir.","label":1} {"sentence":"Çalışmanın bu düzeye gelmeden bir liste olarak düzenlenmesinde ve ilgili kimselerin eleştirisine sunulmasında yarar gördük.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"1908e kadar Antalya, imparatorluğun Fizan gibi bir sürgün yeri idi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çocuğun uyuma eylemi, uyanması, ovuşturması, düzeltmesi ve şaşkın olmasından önce, bunlar da konuşma zamanından önce gerçekleşmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlgi Grubu: İlgi hali eki getirilen bir isimle iyelik eki düşmüş diğer bir ismin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeni kavramlar için her dil, kendine özgü söz yapımı araçlarına ve tekniklerine sahiptir.","label":1} {"sentence":"Bu çok anlamlılık, sözcüğün kullanım süresiyle ilgili olarak sonradan oluşmuş bir durumdur.","label":1} {"sentence":"Dilbilgisinin farklı bölümleri arasına kesin sınırlar koymak, her zaman mümkün değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özetlenerek alınmış bölümün sonuna dipnot numarası konulur ve kaynak sayfanın altında belirtilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu bölümde hangi tekrar tipi bulunmaktadır? Bu satırları yazarken masallarımı süslemedim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitabın düzenleme ve düzeltmelerinde bize büyük destek veren Açıköğretim Fakültesi Dizgi Birimine çok teşekkür ederiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sade olan gerekçeleri şu noktalar üzerinde toplanıyordu: Arap harflerinin yazılıp okunması güçlük göstermektedir.","label":1} {"sentence":"Bir paragrafta verilen temel düşünceyi kendi sözcüklerimizle kurduğumuz 153 yargı cümleleriyle ifade etmeliyiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna göre, bir ses dizilimi ancak anlamlıysa sözcük olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yöntemle, nobranlaşır sözcüğünün nobranlaştı ve nobranlaşmış gibi başka biçimlerinin olabileceğini tahmin edebildik.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tıpkı insanların sınırlı sayıda kelime kullanarak konuştuğu görüşlerinin savunulabilecek bir temeli olmaması gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çoğu büzülme örneğinde iki hece tek bir heceye dönüştüğü için bu ses olayı hece kaynaşması olarak da adlandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kansu Uygurları 866 ile 872 yılları arasında Tibet egemenliğine son verdiler ve burada küçük bir devlet kurdular.","label":1} {"sentence":"O sıralarda kabilenin ancak dört beş yaşlısı Ubıhça birkaç söz hatırlıyordu, akıcı konuşabilense yalnızca Esençti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tanımlanan asıl konular doğrultusunda hazırlanan bu kitapta, dilin bir kültür meselesi olduğu fikrinden yola çıkılmıştır.","label":1} {"sentence":"Ayrıca tamlayan, tamlanan örneklerinde görüldüğü gibi terim türetmede daha işlektir.","label":1} {"sentence":"Buna karşılık özel isimler doğrudan ismi oldukları varlıkları göstermeleriyle diğer isimlerden ayrılır.","label":1} {"sentence":"Zeka, hayal, duygu da işlenmek suretiyle insanı saadete, insanlığı refaha ulaştırır.","label":1} {"sentence":"Münazara şeklindeki tartışmalar daha çok orta öğretim öğrencileri arasında düzenlenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümlede tek başına kullanılabilen, başka bir ögeye ihtiyaç duymayan biçimbirimlere bağımsız biçimbirimler denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu da bazı adlar için sayı çekiminin sözlüksel olarak belirlendiğini göstermektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yumuşak g (ğ) ünsüzü Türkçeye özgü bir ses olmasına karşın asla söz başında bulunamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses bilimi: Ses bilimi, diller üzeri bir yaklaşımla insan dilindeki seslerin fiziksel özelliklerini inceler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses telleri hava akımının geçişine hava akımını titreştirerek müdahale ederse üretilecek ses ünlü veya ötümlü ünsüzdür.","label":1} {"sentence":"Görüldüğü gibi söz dizilişindeki oynaklık da kurallara bağlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir sözcüğün bu ünsüzlerden birisiyle başlaması, kökeninin Türkçe olmadığını gösterir.","label":1} {"sentence":"Türkçede birbirlerinden vurgu farkı ile ayrılan 5 çift sözcük bulun.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çoklukla bu ekler her iki ögeye, nadiren de olsa yalnızca birinci veya yalnızca ikinci ögeye getirilerek kullanılır.","label":1} {"sentence":"Ona veriniz...","label":1} {"sentence":"Türkçede iki ünlü yan yana gelmez.","label":1} {"sentence":"Birleşen ögeler arasında yalnızca yapı bakımından değil vurgu, süre vb. bakımlardan da ilişkiler vardır.","label":1} {"sentence":"Standart dil ile ağızları veya farklı ağız gruplarını kesin sınırlarla birbirinden ayıracak dil bilim ölçütü yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mümkün olduğunca konuyu sınırlandırmalıyız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Olumsuzluk mA eki, eşitlik eki cA, araç durumu eki lA vb. gibi bir dizi ek vurguyu üzerlerine almaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil bir köprüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk dili, her ne kadar uzun tarihi boyunca komşu dillerden etkilenmiş ve ihmal edilmişse de pek çok bilim eseri ortaya koymuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklemeli bir dil olan Türkçe de köklerden ekler aracılığıyla sonsuz sayıda sözcük türetebilecek niteliktedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öyle ki bütün bu yazışmalar halk için değil katiplerle onların üst makamları için birer şifreden ibaretti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu eklerden sonra, her zaman, yan cümlenin öznesini gösteren bir iyelik eki gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlülerin Sınıfandırılması Ünlüleri sınıfandırırken kullanılabilecek kimi ölçütler vardır.","label":1} {"sentence":"Bunun nedeni ünlülerinin Ana Türkçe döneminde uzun olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklemeli Türetme Eklemeli türetme, basit sözcüklere türetim ekleri ilave edilerek karmaşık sözcükler oluşturma sürecidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki, çaresizdirler ve Bilecik tekfürü ile aralarında önemli bir sürtüşme olmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Akşam bize gel, evde yalnız annemle babam var. (edat).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yine Arapça -iyet ekiyle biten söcüklerin sonundaki /t/ sesi eklenmede ötümlüleşmez.","label":1} {"sentence":"Hatta bir Azeriyle bir Erzurumlu arasındaki anlaşılabilirlik oranı Erzurumluyla mesela Denizlili arasındakinden yüksek de olabilir.","label":1} {"sentence":"Ünsüzleri ilgilendiren değişmeler sırasında bu ortak özelliklerden birini kazanma veya onlardan uzaklaşma önemli bir yer tutar.","label":1} {"sentence":"Söz Sonunda Kimi Ünsüzlerin Bulunamayışı: Söz sonunda /b/, /c/, /d/, /g/ ünsüzleri bulunmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birçok dil, geçişsiz fiillerin edilgen yapılmasına izin vermez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öne çıkarmada diller vurgu, ton, süre gibi özellikleri kullanırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sınır, ön-dönüşümlü ve dönüşümsüz eylemlerde eylemin başlangıcında; son-dönüşümlü eylemlerde ise bitişinde bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sınırlı sayıda insan ve dar bir alanda kullanılmış olmasına rağmen Grek alfabesiyle çok sayıda eser verilmiştir.","label":1} {"sentence":"Bu ünsüzlerin söylenişi sırasında hava, önce dudakların kapanmasıyla engellenir, daha sonra ağızdan ve burundan serbest bırakılır.","label":1} {"sentence":"Ancak ana vurguyu almış olan hece veya sözcük diğerlerinden daha belirgin söylenir.","label":1} {"sentence":"Karışık dilli bu ara dönem Behçetül Hadaik, Kıssa-i Yusuf, Kuduri Tercümesi gibi eserlerle temsil edilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitabın hazırlanışında ve konuların işlenişinde öğretici ve eğitici bir yaklaşım sergilenmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Güven, M. (2008). Görünüş terimlerinin Türkçeleştirilmesi üzerine bazı gözlem ve öneriler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Johanson 2007). Bu uyarlama sırasında alıcı dil sözcüğün seslerinde de kendi yapısal eğilimlerine uygun değişikliklere gider.","label":1} {"sentence":"Fakat insan, kafasının içinde bir nizam tesis edemezse, dışarıda onu nasıl kurabilir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şiddet veya nefret dili kullanımına prim vermeden, dikkatli ve özenli bir Türkçeyle iletişim sağlanmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuran bile ilkin kufi yazı ile yazılmışken, o yazının sonradan değiştirilmesinde dince bir sakınca görülmemişti.","label":1} {"sentence":"Fiil çatısı; biçimbilgisi ve sözdizimi arasındaki bağlantıyı, etkileşimi çok iyi gösteren bir alandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazı diline yansıyamayan, konuşma dilinde kalan deyimler ise hem daha kısa ömürlü, hem de daha değişken olurlar.","label":1} {"sentence":"Türkiyat Enstitüsünün ilk binası İstanbul Üniversitesi merkez binası girişinde halen Profesörler Evi olarak kullanılan binadır.","label":1} {"sentence":"Bazı dillerin çekim sistemlerinde ise gramatikal zamanı gösteren biçimbirimler bulunmaz.","label":1} {"sentence":"Türkçe fiil şekilleri bakımından oldukça zengin bir dildir.","label":1} {"sentence":"Tüketici İngilizce bilmediğinden kılavuzdaki bu uyarıyı anlayamamış, doğrudan çamaşır makinesine attığı kazak zarar görmüş.","label":1} {"sentence":"Dilbilgisi kitaplarında genellikle ettirgen ve oldurgan ayrımıyla verilen yapılar oldukça önemlidir.","label":1} {"sentence":"Örnek olarak fonetik çalışmalarında veya ağız araştırmalarında söyleneni daha ayrıntılı biçimde yazıya yansıtma çabası vardır.","label":1} {"sentence":"Kültür demek, başkasından aldığımız bilgileri, düşünceleri papağan gibi tekrarlamak değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ötümlü Ötümsüz yol-da ağaç-ta söz-cü iş-çi öz-ge baş-ka Dilimizde, bunların dışında çok sayıda ses olayı vardır.","label":1} {"sentence":"Uzunluk, vurgu, ezgi, ton gibi ögeler, parçalarüstü sesbirimlerdir.","label":1} {"sentence":"Mülayim ve barışsever bir halk olan ve daha çok ticaretle uğraşan Soğdluların eski Türklerle ilişkileri daima dostça olmuştur.","label":1} {"sentence":"Avrupada en dikkat çekici kültürel değişmeler sanayi devriminden sonra gerçekleşmiştir.","label":1} {"sentence":"Konuşma sesleri, ses yolu adı verilen akciğerlerden başlayıp burunda ve dudaklarda sona eren bir düzenek tarafından üretilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkinci ünitede araştırmaların ışığında Türk dilinin gelişimi ve tarihsel dönemlerini ele aldık.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Etken cümlenin öznesi, vasıtasıyla / aracılığıyla edatlarından birine eklenerek ettirgen cümlede yer alır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçim bilgisi açısından sayıların ayrı bir kelime türü olarak görülmelerini gerektirecek birtakım özellikleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil toplumu içerisinde güzel ve doğru konuşmak isteyenlerce ulaşılması gereken varyanttır.","label":1} {"sentence":"Bu alfabeyi XII. yüzyılda Uygurlardan alan Moğollar XX. yüzyıla kadar dillerini bu alfabe ile yazmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yüzden de, her iki dilde de küçük harflerle yazılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Dil insan türüne özgü bir olgudur.","label":1} {"sentence":"Yerleşik hayatta bunun en belirgin yansıması mahalle kavramıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İstanbul: Doğu Kütüphanesi Banguoğlu, T. (2004). Türkçenin Grameri.","label":1} {"sentence":"Nuri Efendi yürüdü.","label":1} {"sentence":"Bu dönem kendi içinde Doğu Orta Türkçesi, Batı Orta Türkçesi ve Kuzey Orta Türkçesi olarak üçe ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dağılımsal ölçüt, sözcükleri öbek ve tümce içinde konumlanabilecekleri yarlere göre sınıflandırır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak kaynaklarda daha çok bir sözcüğün farklı biçimlerde söylenmesi ton olarak anlaşılır.","label":1} {"sentence":"Çocuklar yalnızca kitabı okudular.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kazan e. Bakü 2. Ünite - Türk Dilininin Gelişimi ve Tarihsel Dönemleri 59 Türk Dünyası için Ortak Bir Dil Mümkün mü?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık birleşik sözcüklerin ortaya çıkışında bir neden olduğu söylenebilir.","label":1} {"sentence":"Bir cümlede aynı anda birden fazla soru enklitiği kullanılmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin tipik bir özelliği olarak sayı sıfatlarıyla kurulan tamlamalarda nitelenen isim çoğul eki almaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözgelimi, gelişme bölümü, bir paragraf değil de belki de beş paragraftan oluşacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özellikle üniversiteye yeni başlayan öğrencilerde görülen yaygın bir yanlış ifadeye göre Türkçede iki ünsüz yan yana gelmez.","label":1} {"sentence":"Bu durumda ünlü komşuluğundaki titreşimsiz bir ünsüzü söylemek, titreşimli bir ünsüzü söylemekten daha zordur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünya dillerindeki dil grupları farklı dil ailelerine ayrılmıştır.","label":1} {"sentence":"O zamanlar sen daha çocuktun.","label":1} {"sentence":"Tabii bütün bu faaliyetlerin emir ve komuta merkezi beyindir.","label":1} {"sentence":"Büyük bir sessizlik oldu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünyanın en geniş profesyonel ağlarından birini oluşturan Linkedin, 2002 yılında kurulmuş, 2003 yılında kullanıma açılmıştır.","label":1} {"sentence":"Böylece standart varyant, asıl ağız bölgesi dışında da kullanılan ve kabul gören bölgeler üstü bir iletişim aracına dönüşür.","label":1} {"sentence":"İnsanın ses aygıtı aslında herhangi bir doğal dilde bulunandan çok daha fazla sesi çıkarabilecek niteliktedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kırgızlar Moğolistandaki Uygur egemenliğine son verince Uygurlar güneye, Koço ve Kansu bölgelerine göç ettiler.","label":1} {"sentence":"Ne var ki yazı dilinin tek biçimliliği düşüncesi, önceki bölümlerde dile getirildiği gibi, temelsizdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin veya Türkçe kelimelerin yazımında kullanılan ilk alfabelerden birisi de Grek Alfabesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edatlar, kaynaklarda son takılar ve ilgeçler olarak da geçer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sevim gülüyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin Latin harfleri ile yazımı Filippo Argenti tarafından 1533te gerçekleştirilmiştir.","label":1} {"sentence":"Osman buna kesinlikle inanıyor ve Söğüte niçin geldiğini; Söğütte ne aradığını, ne yapması gerektiğini bilmek istiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların büyük bir bölümü ikinci hecedeki dar ünlüyle ilgilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Önünde bütün, / Çoluk çocuk birer onluk verip de girmek için / Nöbetle bekleşiyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Divan-ı Lugatit - Türk ise Türkçeden Arapçaya, Arap sözlükçülük geleneğine göre hazırlanmış bir sözlüktür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sağlıklı, biyolojik bir engeli olmayan her çocuğun bir gün yürümesi ve konuşması kadar doğal bir şey yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şiirin uygarlıklardan süzül-üş-ü-ne hep hayranlık duymuştu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mesleki hedefiniz özgeçmişinizi yazarken hangi bilgi ve becerilerinizi vurgulayacağınızı belirleyecektir.","label":1} {"sentence":"Birleşik isim grubunu oluşturan unsurların tamamı özel isimdir.","label":1} {"sentence":"Birleşik sözcüklerle ilgili farklı yaklaşımlar kullanıcının işini de zorlaştırmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Geldiği yolu tutturup gene tek başına mahallelerinin kahvesinin kapısı önüne kadar geldi.","label":1} {"sentence":"Çocuklar kar topu oynuyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belirtisiz ad tamlamaları kalplaşmaya elverişli tamlamalardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bizimkisi sigortadan emekli ya ilaçlara daha az para alırlardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öylesinin evine gidilir mi?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümlenin doğru kuruluşu şöyle olmalıydı: Hiç kimse beni dinlemiyordu; herkes kendi işiyle uğraşıyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mangalda pişen yemeğin kokusu bütün evi bürümüştü.","label":1} {"sentence":"Diğer İsimden İsim Yapım Ekleri +Ak: İşlek olmayan bir isimden isim yapım ekidir, genellikle tek heceli isimlere eklenir.","label":1} {"sentence":"Bütün bu özellikler, Türk dilinin tarihinin çok daha öncelere, tarihin karanlık dönemlerine kadar uzandığını gösteren kanıtlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünyadaki tüm bebekler ilk aylarda benzer sesleri çıkarırlar ve teorik olarak çıkarabilecekleri farklı ses sayısı sonsuzdur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir kültür dairesine giren toplumlar da o kültürle ilgili sözcükleri, deyimleri alırlar.","label":1} {"sentence":"Bir yönüyle tarihe benzeyen anının, tarihten ayrıldığı nokta, yazarının kendi dünyasını dile getirmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilimsel yazılarda o bilim dalının kavram ve terimlerinin kullanılmasına özen gösterilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfat tamlaması genellikle ana sayıları karşılarken, sayı grubu ara sayılar içindir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu cümlede de, anlatım bozukluğunun ortadan kalkması için virgülden sonra o sorunu nesnesinin kullanılması gerekiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa mXş, bilginin dolaylı kaynağını geçmiş zamanı da bildirerek gösterir: Eve dönmüş., Çok yorulmuş. gibi.","label":1} {"sentence":"Yine de eşzamanlı bakış açısıyla, bu sesler, sadece çekimde ortaya çıktıkları için yardımcı ses gibi davrandıkları kabul edilebilir.","label":1} {"sentence":"Bağımlı biçimbirimler, yani ekler, eklendikleri konuma göre önek, içek ve sonek olarak adlandırılırlar.","label":1} {"sentence":"Buna rağmen söyleyişle yazım arasında, bir kısmını ilerleyen bölümlerde ele alacağımız önemli farklar ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Farsça'da çiçek demek olan gul, hem bir gül inceliğini hem de bir güllü isimler sanatı'nı Anadolu'ya taşımıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Milli birliği kuvvetlendirmek için de vatani, medeni, mesleki ahlakların kuvvetlendirilmesi lazımdır.","label":1} {"sentence":"Sağda, körfezi çeviren büyük dağ yığını 3000 metre ve bulutlar üstünden engin Akdenize bakıyor.","label":1} {"sentence":"Atasözlerinin bir başka özelliği de sürekli tekrarlanmalarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fiillerde ise ekler sırasıyla kılınış, çatı, olumsuzluk, görünüş/kip, zaman, kişi eki şeklindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıtma mücadelesi henüz başlamamış olan bir köyde, birkaç sene evvel, salgın 90 kişiyi birden öldürmüştür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı zamanda Altın Ordu döneminde merkez Kırım Saray olmak üzere, Türk dili tarihinde çok önemli bir işlevi olan dönemin adıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu, karşılaştırmalı dil incelemelerinin gelişmesiyle uygulanmaya başlanan bir sınıflandırma türüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede birden fazla eylem soylu sözcük olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa isim cümlelerinin geniş zamanda, 3. tekil kişide hiçbir ek almaya ihtiyaçları yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kılınış: Eylemin zamansal iç yapısıyla ilgilidir; eylemin iç zaman yapısını ve evrelerini konu alan bir kategoridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öbek çözümlemesi yaparsak önce bir sıfat tamlaması vardır: çakar çakmaz çakan / çakmak.","label":1} {"sentence":"Günün birinde kız oğlana: Ben seninle evleneceğim. diyor.","label":1} {"sentence":"Çünkü, dilbilim, genetik ve arkeoloji alanlarında toplanan verilerin bir arada ele alınmasıyla çok fazla yol alınabilir.","label":1} {"sentence":"Bunları yapabilmek için ise belli birtakım bilgi ve tecrübelere sahip olması gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aksan 2004: 265, Tekin 2005: 499-504). Standart İstanbul ağzında sesbirim olarak kapalı /e/ yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ve o bir gelip bir giden dervişler kılıca bir başka anlam mı verip veya anlamının değişmesini mi isterler?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kenarda bir otomobil lastiğinin etrafında kümelenmiş karıncalar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşurlar eş zamanlı olarak bir dilden diğer dile veya bir dil değişkesinden diğer dil değişkesine geçebilir.","label":1} {"sentence":"Örneklerin ilkinde Ali, kapıyı açan iken ikincisinde kapının açılmasına neden olan, kapının açılmasını sağlayandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kaşgarlı Mahmuda göre vatan; töre ve milli kültürdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vurgu Vurgu, sözcük ve sözdizimsel yapılarda sözcük, öbek ve tümce vurgusu olarak üç düzeyde incelenir.","label":1} {"sentence":"Ünlü uzaması gibi ünlü kısalması da Türkçe ve alıntı sözcüklerde ayrı ayrı ele alınmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumda etken yapının öznesi EDEN/ALGILAYAN, edilgen yapının öznesi ise ETKİLENEN rolüne bürünür.","label":1} {"sentence":"Aşırı duygu ifadelerini örneğin korkunç, enfes, harika, muhteşem gibi sözcükleri kullanmamalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Badem'in göz güzelliğinden, gülüş güzelliğine kadar, meyve ve çiçeklerin bütün lezzeti biraz da adlarındadır.","label":1} {"sentence":"Sözcükler tek bir anlamlı birim olabileceği gibi birden fazla anlamlı birimden de oluşabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biraz yürüdüm.","label":1} {"sentence":"Ancak sıfat tamlamalarında kalıplaşarak artık isim-fiil işlevini yitirmiş kelimeler dışında yalnızca tamlanan olabilirler.","label":1} {"sentence":"Türkçede az sayıda ekin başında patlamalı bir ünsüz /c/ ~ /ç/, /d/ ~ /t/, /g/ ~ /k/ bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Heceler anlam taşımakla yükümlü yapılar değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu, batı Osmanlıcası standart dilinin temeli, eğitimli kesimin konuştuğu İstanbul Türkçesi idi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak geçişli bir fiil olan iç-, edilgen yapıldığında geçişli fiilin nesnesi, edilgen fiilde sözde özne olur.","label":1} {"sentence":"Ek-eylemin şimdiki zaman, görülen geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman ve şart olmak üzere dört ayrı çekimi vardır.","label":1} {"sentence":"Sıfat tamlamasını oluşturan tamlayan veya tamlanan, bazen de her ikisi birden bir kelime grubu olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kaynaklarda tamamlanmış olan ses olaylarıyla eklenme sırasında ortaya çıkanlar karışık olarak verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu çoğu dilde karşılaşılan bir değişimdir, ancak bazı dillerde neden gerçekleşmediği bilinmiyor.","label":1} {"sentence":"Yıldız İşareti: Sözcüklerin başına konan yıldız işaretinin iki temel işlevi vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu iddialar kimi durumlarda kulağa hoş gelse de, dilbilimin temel bulgularına ters düşer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede kelimeler, isim ve fiil olmak üzere iki gruba ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar bağımsız sözler olabilecekleri gibi bir cümlenin içinde de olabilirler, fakat cümle kuruluşuna katılamazlar.","label":1} {"sentence":"Bu, özelikle söz dizimi açısından sözcük gibi işlem gören kısaltmalar için de geçerlidir: TDK te-de-ke, SGK se-ge-ke gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayşe elmayı yiyecek.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu şiirde hemen dikkat çeken bir özellik dört dizenin de aynı seslerle başlamasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Toplantılarda önceden belirlenmiş ve ilgililere duyurulmuş gündem maddeleri sırasıyla tartışılır ve o konuyla ilgili karar verilir.","label":1} {"sentence":"İsim fiiler; -mA (bilme, görme, yıkama), -mAk (bilmek, görmek, yıkamak), -Iş (biliş, görüş, yıkayış) ekleriyle yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin insan, sulardan etkili biçimde yararlanmak için su bentleri ve kanallar yapar.","label":1} {"sentence":"Genel geçer tanım, kavram ve terimleri kullanırken kaynak göstermeye gerek duyulmaz.","label":1} {"sentence":"Ne var ki alıntı sözcükler ile yabancı sözcükler arasındaki sınır sanıldığı kadar keskin değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğrusunu isterseniz, bu dükkan on seneden beri açıktır ve oldukça geniş bir müşteri kafilesine nadir emtiasını dağıtıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bundan dolayı Türk Dili dersi sunumlarında bilgisayar, yansıtıcı gibi teknolojik araç ve gereçler kullanılmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Klasik İslami çevre eserlerinde olduğu gibi tanrıya, peygambere, dört halifeye övgü ile başlar ve bahar tasviri ile devam eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil türlerini açıklayabilmek Dil dendiği zaman insanın ilk aklına gelen, konuşma ve yazma eylemleridir.","label":1} {"sentence":"Dilin öz kaynaklarıyla karşılanamayan bu tür bilgi alıntıları, dillerin kazancı ve zenginliği olarak görülmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses telleri gırtlağın kenarında olduğu için dalgalanma hareketi olmaz; dolayısıyla gırtlakta titreşim olmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fonetik insan dilindeki tanımlanabilen gerçek sesleri inceler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil, insanoğlunun sahip olduğu en önemli yetilerden biridir ve kendi ana dilinize hakim olamamanın hiçbir özrü yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sen hayatında fil gör-dü-n mü?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani, anadili konuşucuları hiç duymadıkları sözcükleri yalnızca algılamak için değil üretmek için de bir takım çözümlemeler yaparlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk Dili dersi kapsamında yaptırılan unumlar diğer derslerin sunumlarından farklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fiiller biçim bilgisel açıdan isim soylu kelimelerden, her şeyden önce türetmede alabildikleri eklerle ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Almancada anne sözcüğünün çoğulu, ilk ünlünün [+ART] özelliği [-ART] özelliğine dönüşerek gerçekleşir: Mutter anne / Mütter anneler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fakat bunlardan hiçbirisi insan dili kadar, örneğin soyut kavramlar geliştirecek biçimde, karmaşık bir yapıya sahip değildir.","label":1} {"sentence":"Eski Türk yazısının ne zaman düzenlendiği ve hangi tarihten itibaren kullanılmaya başlandığı bilinmemektedir.","label":1} {"sentence":"Dilin karşılaştığı yeni kavram ve durumları karşılamak üzere başvurulacak birkaç yol vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Onun asıl adını, sokaklarda 'hıyar!' diye bağıra bağıra söylemediği, satıcı elbette güzel bulmaz.","label":1} {"sentence":"Onun için, jest ve mimiklerimizi el-kol hareketlerimizi yerinde ve iyi kullanmalıyız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşmada ve yazıda çelişkili sözcükler kullanmak anlatımı bozar.","label":1} {"sentence":"Fiilin anlamını değiştirmeden ögelerle ilişkisini değiştiren eklere çatı ekleri denmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü bu kelimenin delalet ettiği manayı, zihniyeti, herkes kendine göre anlamaya çok meyillidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe yazıldığı gibi konuşulur, konuşulduğu gibi yazılır. şeklinde oldukça yaygın bir görüş vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kimse bilmiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçemize hizmet etmek, ülkemize hizmet etmektir.","label":1} {"sentence":"Gizli özne dilbilimde gelenek olduğu üzere (7b) ve (7c)de olduğu gibi adıl olarak gösterilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türklerin kendi yazdıkları belgelerle ilgili olarak sürekli yeni bilgiler ortaya çıkmakta ve yayınlar yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun yanında ab, hac, had gibi yalın durumda ötümsüzleşmeyen az sayıda örnek de vardır.","label":1} {"sentence":"Türkçede özne genellikle tümcenin başında bulunur.","label":1} {"sentence":"Bunu Türkçeden hareketle şöyle örneklendirmek mümkündür: Azerice ile Türkiye Türkçesi, bilinen zamanlarda birbirinden ayrılmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümle içinde nesne, yer tamlayıcısı ve zarf tümleci, cümlenin tamamlayıcı ögeleri olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":"Çin alfabesiyle yazılmış Türkçe kelimelere son olarak Uygurlara ait dil malzemelerinde rastlanmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bu sebeple bu alandaki kimi çalışmalarda sıfat-fiil ekleri içinde değerlendirilmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı gibi ünsüzler çıkarıldıkları noktalara göre belli gruplarda toplanabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilge Kağan, kardeşi Köl Tigin için dikilen yazıtın bir yerinde Türk begler Türk atın ıtı.","label":1} {"sentence":"Benzer bir durum mavi-msi ile morumsu örneklerinde de görülür.","label":1} {"sentence":"Gençlerin deneyimsizlikten, bilgi eksikliğinden kaynaklanan sorunlarını yanıtlayarak yönlendirirdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dolayısıyla, ülkenin batı kıyısında varlığını sürdüren birkaç cepteki köylülerin dili olarak gitgide yok oluyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biyografisi yazılan kişinin ünlü olması, topluma hizmetleri olan bir kişi olması tercih edilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ecemin gitmesinin sonucu, olay yerinde bulunmaması ve görüşmenin bu yüzden olamayacağıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bitişik veya ayrı yazım, bu yönde belirleyici bir rol oynamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birini yolcu ederken yolun açık olsun, güle güle git gel, uğurlar olsun gibi daha pek çok kalıp söz dilimize gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öğrenci-y-im. Türkoloji çalışmalarında sadece /y/ bağlama ünsüzü olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Almanyada yaşayan Türklerin o toplumla sosyal ve kültürel açıdan entegrasyonu örneğine de bütünleşme uygun düşmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diyalektler köken ve tarihsel gelişim bakımından en az ölçünlü diyalektler kadar eski olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dillerin zenginliğinin başta gelen ölçüsü çeşitli duygu, düşünce ve kavramları anlatabilme gücüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu bilginin bir boyutu, bir sesin anadilinde olup olmadığıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edat grubu E. Birleşik isim grubu 7 Aşağıdakilerden hangisi cümlenin bir ögesi değildir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dillerin sınıfandırılma ölçütleri tarihsel gelişimlerini veya dilleri arasındaki ilişkilere dayalıdır.","label":1} {"sentence":"Kuralcı dil bilgisi, dilin kurallarının tanımına göre dilin kullanılmasını savunan yaklaşımdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durum, kaynak dillerde tek heceli, Türkçede ise iki heceli olan Arapça ve Farsça alıntılar için de geçerlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu boşluktan üstte olan burun boşluğu, altta olan ağız boşluğudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin [i] ön, [u] arka ünlüdür. (ii) Ağız açıklığı: Ağız açıklığı dilin ağız içinde dikey düzeyde bulunduğu noktayı belirtir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bağımlı biçimbirimler işlevlerine göre türetimsel ve çekimsel biçimbirim olarak ikiye ayrılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada sözcüğün aslında hangi dile ait olduğu ve hangi alfabeyle yazıldığı önemlidir.","label":1} {"sentence":"Yine aynı bağlamda hal-hatır sormalar, karşılıklı duygu paylaşımları da günlük hayatımızda sıkça yaptığımız konuşmalardır.","label":1} {"sentence":"Eski Türk runik yazısı ünlü işaretleri bakımından yetersiz, fakat ünsüz ve hece işaretleri bakımından zengin bir alfabedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk Türkçe, bütün Türk dillerinin anasıdır.","label":1} {"sentence":"Dil ilişkileri çerçevesinde alt katman ve üst katman etkenlerinden de söz etmek gerekir.","label":1} {"sentence":"Gırtlak Ünsüzleri Soluğun gırtlakta bir tıkanmaya uğramasıyla çıkarılan seslere denir.","label":1} {"sentence":"Ekler kendilerinden daha küçük anlamlı parçalara bölünemez.","label":1} {"sentence":"Eski Türkçe ile günümüzdeki durum karşılaştırılırsa söz başında bulunan bazı seslerin büyük oranda ötümlüleştiği görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazdığı konu ile ilgili kendi düşüncelerini, görüşlerini, duygularını rahatlıkla anlatabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatların başına getirilen /m, p, r, s/ ögeleriyle masmavi, apak, kapkara, sapasağlam vb. pekiştirmeli sıfatlar yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Evrensel Dilbilgisinde İlke ve Değiştirgenler EDde iki önemli kavram vardır: İlkeler ve Değiştirgenler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü bazı fiiller zorunlu öge olarak araç eki almış bir öge ister.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bütün bu olumsuzluklar, adeta Türkçenin direnç gücünü artırmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Evliya Çelebi birleşik isim grubundan Çelebi ismini çıkarırsanız Evliya kelimesi artık Evliya Çelebiyi işaret etmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir gün ağıla kuzuyu sevmeye gittiklerinde şahit olduğum bir manzara çok dikkat çekiciydi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öyle ki Yeni Ginede ortalama her 35 kilometreden sonra bir başka dilin başladığı belirlenmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazı dillerde kökün veya gövdenin içine eklenen iç ekler de vardır.","label":1} {"sentence":"Türk toplumunun, dil malzemesi bulunmayan dönemlerine ait kültürel verilerse, genellikle çıkarımlara ve tahminlere dayanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki şapka sorunu da harf ve ses ilişkisinden kaynaklanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna göre, bir anlam bütünlüğü gösteren her ses dizilimi sözcük olarak sınıflandırılabilir.","label":1} {"sentence":"Bugün dünya üzerindeki dillerin önemli bir kısmı, ortak bir ana dilden gelişmişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlüler seslemsel seslerdir; ancak bazı dillerde bazı ünsüzler de seslemsel ses özelliği sergilerler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çocuk dil dışında bu kadar karmaşık bir dizgeyi, örneğin matematiği, bu kadar kısa sürede öğrenemez.","label":1} {"sentence":"Sizce bu ayrım geçerli mi?","label":1} {"sentence":"Etken cümlenin öznesi, nesne ve dolaylı nesne pozisyonu dolu olduğu için bunların dışında, uygun olan bir pozisyona taşınmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gençsiniz; yorulmadan pazara gidip geliverirsiniz...","label":1} {"sentence":"Türkiyede İngilizce ile öğretime başlandığı 1950lerden itibaren Anglo-Sakson kültürünün yoğun etkisi de kendisini hissettiriyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ötümsüz ünsüzleri ise /ç/, /f/, /h/, /k/, /s/, /ş/, /p/, /t/dir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sayı isimlerinin sayı sıfatı olarak kullanılmasıyla oluşurlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Esasen bizim dili mi kullandığımız yoksa dilin bizi mi kullandığı çelişkili bir sorudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kip, eylemlerin zaman, kişi ve anlam özelliklerine göre eklerle biçimlenen dil bilgisi kategorisidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk alfabesinde yer alan harferin her biri genel olarak tek ses değerini gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk kuşakta bu sistem daha çok pantomim özelliklerini taşıyordu ve konuşan insanların jestlerine benziyordu.","label":1} {"sentence":"Sesler, bu çıkış biçimlerine göre çeşitli benzerlik veya farklılıkları göz önünde bulundurularak sınıfandırılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklerin bir kısmı eklenme sırasında vurguyu üzerlerine çekerken bir kısmı vurgulanamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Miğfer başa geçirilir ve vidaların deliklerine iple geçirilerek dalgıcın koltuk altına bağlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şüphesiz konu burada ele alındığından çok daha karmaşıktır.","label":1} {"sentence":"Bu ihtiyacını, suyu kendisi taşıyarak yahut da hayvanlara taşıtarak sınırlı ölçüde karşılayabilir.","label":1} {"sentence":"Aynı dili konuşan insanlar, millet denilen sosyal varlığın temelini teşkil ederler.","label":1} {"sentence":"Balıkçı tablası değil o, Sultan kellesi. Cellat ipi geçirince Sultanın altın gibi saçları dökülmüş Herkes bu işlere şaşıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yukarıda, bireylerin dil kullanımını etkileyen toplumsal faktörlerin birkaçı özetlenmiştir.","label":1} {"sentence":"Günlük dediğimiz bu türde, olayın geçtiği zamana ait duygular ve düşünceler söz konusudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Roman dış dünyadan alınan bir olay çevresinde kurulur.","label":1} {"sentence":"Türkçede kullanılan örtbas, BAĞKUR, arge, bayan, ahtapot sözcüklerinin yapımlarını araştırınız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk alfabesi, ses-yazı karşılıklığı ilkesini esas alır.","label":1} {"sentence":"Köylü Yunus, bugün dünyanın saygı duyduğu büyük mistik terbiyeye ulaşmak için, şeyhinin dergahına kırk yıl odun taşımıştı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fakat günlük hayatta gitgide o emojinin yerini tutan bir cümle kuramaz hale geliyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dilin sesleri arasındaki karşıtsal dağılım ilişkisini tanımlayabilme 1 3 Dillerde sesbilimsel ve biçimbilimsel sunumlar tektir.","label":1} {"sentence":"Aşağıdaki örnekte kullanılan tüyü tüsü kelimesi aslında aynen tekrar grubuna girer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genel olarak yazı dili, edebi dil vb. şekilde adlandırılan bu üst dile ölçünlü dil adı verilir.","label":1} {"sentence":"Bu tür sözlü anlatımların en yaygınları şunlardır: 2. 1. Açık Oturum: Herhangi bir konunun çeşitli yönleriyle ortaya konulmasıdır.","label":1} {"sentence":"Kitapçı yerine kitap satılan yer veya kitabevi de denebilir (Erdem, 2011). Kitapçıdan bir kitap aldım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu üniteyi tamamladıktan sonra; Standart dil-ağız ilişkisini ve standart dili etkileyen gelişmeleri açıklayabileceksiniz.","label":1} {"sentence":"Bağlama Grubunun Kelime Grupları İçindeki Yeri Bağlama grubunun ilk isim ögesi unvan grubu olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dağılımsal ölçüt ise, sözcükleri öbek ve tümce içindeki dağılımlarını gözeterek sınıflandırır.","label":1} {"sentence":"Yalnız kalmak istiyordum.","label":1} {"sentence":"Yazılı belgeleri olmayan dillerin ana dilden ne zaman ayrıldığını belirlemek imkansız olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eksiltili cümle çoğu kez bitmiş bir cümleden sonra bu cümledeki bir öge zihinde tamamlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatlar herhangi bir sözcüğü nitelemedikleri zaman ad durum eklerini alabilirler, yani ad olurlar.","label":1} {"sentence":"Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.5 Milli his ile dil arasındaki bağ, çok kuvvetlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pek çok ülkede yabancı dil olarak öğretilmesi Türkçeye yeni bir boyut kazandırmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daha çok gecikmeyiniz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Musiki çeşitli sesler arasında güzel bir düzen kurmaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Varlıkları için başka yapılara ihtiyaç duymayan bu tür biçimbirimlere bağımsız biçimbirim diyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soru cümleleri mI soru eki ile soru sıfatları, soru zamirleri ve soru edatları ile kurulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak özellikle Batı dillerinin etkisiyle diğer yollarla da sözcükler yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fakat milliyet davası şuursuz ve ölçüsüz bir dava şeklinde mütalaa ve müdafaa edilmemelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kınama ve tepkinin ilk örneğini XIV. yüzyılın önemli şairlerinden biri olan Kırşehirli Aşık Paşada görürüz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı hece yapısına sahip şu ve bu zamirlerinde ise biraz daha farklı bir kullanım görülür.","label":1} {"sentence":"Eklenme Ses olaylarının önemli bir bölümü bir sözcüğe ek getirilmesi sırasında ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arkadaşlar daha önce de belirttiğim gibi ben alım satım işlerinden hiç ama hiç anlamam, beni oraya göndererek hata yapıyorsunuz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların her dilin anlatım yeteneğinde önemli yerleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"NASAnın gönderdiği Mavenın ardından Hindistanın yolladığı uydu da Kızıl Gezegenin yörüngesine başarıyla yerleşti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sultan, halayıklarına emrediyor: Balıkları alın, oğlanın tablasına bir avuç altın koyun. Halayıklar Sultanın dediğini yapıyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle ünlü ile biten bir sözcük ünlü ile başlayan bir ek alınca araya yardımcı ses girer: oda-y-a vb. (bk. Heceleme).","label":1} {"sentence":"Kök, türetme eki almamış sözcüğü, gövde ise bir türetme eki ile türetilmiş olan sözcüğü göstermek için kullanılacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Durum, bir adın tümce içinde bağımlı olduğu baş işlevini üstlenmiş öğe ile ilişkisini gösteren bir çekimsel süreçtir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fonolojinin konusu gerçek sesler değil, soyut seslerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil, bir alışkanlıktır.","label":1} {"sentence":"Hecelerden birinin vurgulu söylenmesiyle birbirinden ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zaman, çok çeşitli ekler ve edatlar yardımıyla ifade edilebilir: Zil çalar çalmaz öğrenciler bahçeye akın ettiler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birbirleri arasında anlam farkı yalnızca bir ses tarafından oluşturulan sözcüklere en küçük çiftler denir.","label":1} {"sentence":"Biçim Bilgisi kitabımızın bölümleri, dört öğretim üyesinin Türkiye, Çin ve Kazakistanda yaptıkları görevler sırasında yazıldı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Altbiçimler biçimbirimlerden farklı olarak karşıtsal değil bütünleyici dağılımdadırlar.","label":1} {"sentence":"Sorun, yalnızca birkaç sözcüğün yitip gitmesi değil söz varlığımızdaki zenginliklerin, kültür değerlerinin de yok olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böyle böyle diyorum: Üç gün mühlet vermişim, gece bana pusu kurmuş.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Demek ki Türkçede iki ünsüz söz sonunda birincisi akıcı veya sızıcı, ikincisi patlamalı bir ünsüz ise bulunabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Bu durumda, Türkçe sözcük ya da hecelerin sonunda, potansiyel olarak, 420 ünsüz çifi bulunabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani bir kelime isimken üzerine gelen bir ekle türetilmiş bir isim olmaya devam edebilir.","label":1} {"sentence":"Bu yazı dilinin bir başka kolu da çok farklı bir coğrafyada, 13. yüzyılda Mısır ve Suriyede ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":"Gürkan İstanbula gitsin. (Üçüncü tekil kişi buyurum ile koşut.) İstek Let me go to İstanbul.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deyimler, anlam ögesi olarak incelendiğinde, içerisindeki sözcükler ayrı ayrı değil hepsi bir bütün olarak değerlendirilmelidir.","label":1} {"sentence":"Oysa karaağaç biçimi de aynı baş (ağaç) ve niteleyenden (kara) oluşmasına rağmen öbek değil sözcük olarak sınıflandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Makaleler, sanat, edebiyat, bilim, siyaset ve toplumu ilgilendiren her konuda yazılabilir.","label":1} {"sentence":"Çünkü Onun bıraktığı Cumhuriyet Ülküsü sayesinde Türk Milleti dünden bu güne ve geleceğe güvenle bakıyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İdarecilerin dili özenilen dil durumuna yükselir ve bu dille konuşmak ve yazmak moda haline gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer dudaklarda bir yuvarlaklaşma olur ise bu durumda yuvarlak ünlüler oluşur: /o/, /u/, /ö/, /ü/ ünlüleri de yuvarlak ünlülerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kesin nüfus sayımı sonuçlarına dayanmasa da Türk dilinin çeşitli kollarını konuşan 200 milyonu aşkın insan bulunduğu sanılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Birleşik isim grubunda asıl unsur ve yardımcı unsur yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Farklı alfabelerle yazılmış olan bu dine ait metinler, daha çok bu kiliselerde bulunmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tam tersine çoğun yükümüzü hafifletiriz dille; insanca yaşayışımızı sağlarız konuşmayla.","label":1} {"sentence":"Bu cümlede telgrafla sözcüğü bildirmiştim yükleminden önceye alınırsa anlam düzelir.","label":1} {"sentence":"Bir dilin kendi ağız ve lehçelerinden yaptığı böyle alıntılara iç alıntılar denir.","label":1} {"sentence":"Bu dil hem Orta Asya Türklerinin hem de Altın Ordu içindeki Kıpçak halklarının ortak yazı diliydi.","label":1} {"sentence":"Bu nedenle söz konusu eklere, bu işlevlerinde sözdizimsel isimleştirici denmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazı dili standardı bir kere belirlendikten sonra, eğitimlerini bu standart biçimle almış konuşurlar değişmelerden hoşlanmazlar.","label":1} {"sentence":"Yerel ağızlarla standart dil arasında, ötümlüleşme açısından önemli farklar vardır.","label":1} {"sentence":"Çünkü tarih, bir milletin hemen hemen bütün varlığına eşittir.","label":1} {"sentence":"Kız bir gemi yaptırıyor; yelkenleri atlastan, direkleri altından.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık Anadolu ağızlarında kök hecedeki kapalı /e/ sesbirim olarak kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sonuna geldikleri fiilin istemini değiştirmez; ancak türünü isim, sıfat ve zarf olarak değiştirirler.","label":1} {"sentence":"Özellikle eğitimcilerin, siyasetçilerin, avukatların, doktorların iyi konuşan insanlar olması mesleki başarılarının da bir ölçütüdür.","label":1} {"sentence":"Bu nedenle pek çok dil herhangi bir aileye dāhil edilememektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Okuyan insan kültürünü geliştirirken aynı zamanda sözcük dağarcığını da zenginleştirir.","label":1} {"sentence":"Bazı tümceler tümüyle kurallı iken bazıları tamamen dilbilgisidışı, bazıları ise aralarda bir yerlerde yer alabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelime türleri hakkındaki Türkçe yayınlarda, dilbilimin bu alanları birbirinden ayrılmaz.","label":1} {"sentence":"Böylece konuşma anına göre gelecekte, hafaya bugüne (referans zamanına) göre ise geçmişte konumlanan bir eylemden söz edilmiş olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı biçimde th olarak yazılan ses Türkçede yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki bazı deyimler de yine toplumun ihtiyaçlarıyla ilgili olmak üzere zamanla yerlerini yenilerine bırakmışlardır.","label":1} {"sentence":"Derviş kılıklı, inmeli adam, kolunun birini önüne doğru sallayarak, ayağının birini sürükleyerek geçti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ergenç, İclal (2002). Konuşma Dili ve Türkçenin Söyleyiş Sözlüğü, İstanbul: Multilingual.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir sözcük en az bir kök biçim birimden oluşur, bu tür sözcüklere yapısına göre basit sözcük veya basit gövde adı verilir.","label":1} {"sentence":"Batı dillerinde yaygın olan ve Türkçe kaynaklarda da görülen morfem de aynı anlamdadır.","label":1} {"sentence":"Dökümantasyon: Belge bilimi, bir konu hakkında bilgilerin toplanması, saklanması ve duyurulması.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başta bilgisayar sözcüğü olmak üzere birkaç terim de Türk Dili Dergisinde kamuya duyurulmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazılı ilk olgunlaşmış Türkçe belgelerin bulunduğu Göktürk ve Uygur dönemlerine de Eski Türkçe Dönemi adı verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede heceyi ünlü kurduğu için sözcüğün sadece ilk hecesi ünlüyle başlayabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan ana dili kullanırken ataları da tarihi ve edebiyatı kısacası kültürü de konuşmuş olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Durak Konuşma esnasında cümleler veya sözcükler arasında verilen kısa aralıklardır.","label":1} {"sentence":"Osmanlılarda Uygurca yazan katiplere bahşı adı verilmekteydi.","label":1} {"sentence":"Bazı sözlükler, en azından tarihi kişilerin isimleri, yer isimleri gibi özel isimlere yer vermektedir.","label":1} {"sentence":"Buna göre çoğul biçimbiriminin -lar ve -ler olmak üzere iki altbiçimbirimi vardır.","label":1} {"sentence":"Genel dilbilim çalışmalarında eklemelilikten söz edilirken genellikle Türkçe örnek verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Latin Alfabesi: Türklerin uzun süre kullandıkları Arap harferi, 1928 yılında yerini Latin harferine bıraktı.","label":1} {"sentence":"Bu, yakında bulunanı; şu, görece daha uzakta olanı ve o ise görece en uzakta olan veya konuşmaya konu olan nesneyi gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak üzerinde anlaşmaya varılmış işaretlerle söyleyiş hakkında genel bir fikir verir.","label":1} {"sentence":"Ancak diğer yapım eklerinden farklı olarak bir fiil, bu eklerden birini aldığı zaman fiillere özgü yüklem olma gücünü kaybetmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki bu girişimden umulan sonuç elde edilememiş, okullarda Türkçe derslerinin arttırılması ile yetinilmişti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek: En sevdiğim pastalar burada var. özne-çoğul yüklem-tekil 11. Özne çoğul ve bütün bireyleri karşılıyorsa yüklem çoğul olur.","label":1} {"sentence":"Şimdi dünya dillerinden örneklerle adsıl çekimlere bir göz atalım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ögelerdeki değişiklikler sözcüğün, cümlenin anlamını veya yine sözcüğün sözlük türünü değiştirebilir.","label":1} {"sentence":"Kılınışlar, bakış açısı lenslerinin üzerinde çalıştığı nesnelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin dudak ünsüzleri /b/ sesi ile /m/ sesi arasındaki tek fark, birincinin ağız sesi, ikincinin geniz sesi olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin en eski şiirleri arasında bilgiyi öven iki dörtlük zamanımıza kadar gelmiş bulunuyor.","label":1} {"sentence":"Ancak alıntı sözcüklerde, art ünlüler yanında da ön damaksıl (ince) ünsüzler bulunabilir.","label":1} {"sentence":"Bu alfabenin yetersizliğini kabul eden bazı aydınlar da yazı reformundan bahsetmişler ancak bir sonuç alınamamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir sesin, aralarında ortak özellik bulunmayan bir sese dönüşmesi, ancak ara biçimlerden geçmesi sonucu mümkündür.","label":1} {"sentence":"Demircan, Ö. (1979). Türkiye Türkçesinin Ses Düzeni Türkiye Türkçesinde Sesler, Der Yayınları, İstanbul.","label":1} {"sentence":"Örneğin bir Fransız Je vais bien derken (sözcük sözcük çevrilirse: ben gidiyorum +iyi) gitmek kavramından yararlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zamanla ilgili İngilizce kaynaklarda bu ayrım, sırasıyla time ve tense kavramlarıyla anlatılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mikrofilmle taşınan belgeler bir kütüphanede toplandı. 4 Aşağıdaki çeldiricilerden hangisi bir ünlem grubu değildir?","label":1} {"sentence":"Buradan dil göstergelerinin, gösterilenle gösteren arasındaki ilişkinin nedensiz olduğu da ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":"Tablo 4.1 Ad Durum Ekleri Tablo 4.2 İyelik Ekleri Saygı, nezaket için çoğul eki, tekil kişilere ya da eylemlere de getirilebilir.","label":1} {"sentence":"Hafız Nuri Efendi buna kızar gibi oldu. -Benim sana ne ziyanım var? diyecekti, demedi.","label":1} {"sentence":"Aynı hecede üç ünlünün bulunmasına ise üçüz ünlü adı verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca eğitimli kesimde Batı dillerinden alınan bu tür sözcükleri aslına göre söyleme eğilimi de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklerin bir bölümü çok az sayıda sözcükte bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu da ilgili sözcüklerde tekleşmenin geçiş döneminde olduğunun bir işareti olarak görülebilir.","label":1} {"sentence":"Eğitim almış bir Türkiyeli ile Azerbaycanlı arasındaki karşılıklı anlaşılabilirlik oranı oldukça yüksektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı şekilde, ilgili bölümde göreceğimiz üzere daha çok sıfat veya zarf türeten ekler de vardır.","label":1} {"sentence":"Biçim bilgisi açısından bakınca aldıkları çekim ekleri açısından diğer kelime türlerinden ayrılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkilemelerde ses güzelliği ve yinelemekten doğan anlam gücü birlikte kullanılarak amaçlanan etkili anlatım sağlanmış olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede yalın, yükleme, ilgi, yaklaşma, bulunma ve uzaklaşma olmak üzere altı durum ekinin bulunduğu kabul edilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türklerin yazı tarihinden yukarıda bahsedildiği için burada yalnızca 1928de yapılan alfabe değişikliğinden söz edilecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarihte ve günümüzde Türk nereye gitse vatanını unutmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil nedir sorusuna dilin toplum, iletişim, bilişim, yapı vb. özellikleri öne çıkararak verilebilecek birçok cevap vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıntı sözcüklerdeki ses değişmeleri verici dildeki biçimle Türkçedeki biçim karşılaştırılmak suretiyle verilir.","label":1} {"sentence":"Bugün yaklaşık on iki milyon kilometrelik bir alanda Türk yazı dilleri, lehçeleri ve ağızları varlığını sürdürmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her dilde olduğu gibi Türkçede de yazılışla söyleyiş arasında ayrılıklar, değişiklikler bulunabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, Farsçadan kopyalanan dü 2, gül, köhne sözcükleri, bu dilde sırasıyla do, gol ve kohne biçimindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe kökenli bağlama edatları ise isim/fiil kökenli kelimelerin donuklaşarak edatlaşması sonucu ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilekçenin metin bölümünde, dilekçe yazılmasını gerektiren istek, şikayet ya da durum kısa, açık cümlelerle verilmelidir.","label":1} {"sentence":"Bilimsel terimlerin ne zaman kullanılmaya başlandığını belirlemek de mümkün olabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, Türkçedeki -ucu biçimi bir eyleme eklendiğinde onu ad haline getiren bir türetim ekidir.","label":1} {"sentence":"Söz gelimi, Koreli bebekler fiilleri, özellikle adları kullanan İngiliz bebeklerden daha çok kullanırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yalın Durum Yalın durumu gösteren herhangi bir ek veya öge yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yüklem E. Belirtili nesne 2 Aşağıdaki çeldiricilerde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tutanağı rapordan ayıran en önemli fark, tutanakta olayların görüş belirtilmeden olduğu gibi yazıya geçirilmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Chomskyci yaklaşımnda sözdizim, anlambilimden bağımsız özerk bir bileşen oluşturur.","label":1} {"sentence":"Ne var ki, bu tür örtüşmeler, cins sınıflandırmasının nedensizlik ilkesi temelinde gerçekleşen çekimlerini de yok sayamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe genel olarak vurgusu sonda bulunan bir dildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu konağı Hacıvahit dede yaptırmıştır B. Bu binayı yaptıran dedemin dedesi Hacıvahit dededir.","label":1} {"sentence":"Gün daha doğmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrı veya bitişik yazılma, dilin özünden çok dil planlamasında verilecek kararlarla ilgilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada, virgülden sonra başlayan kısımda tümleç eksikliği vardır.","label":1} {"sentence":"Çekim ekleri eklendikleri sözcüklere herhangi bir yeni anlam katmaz, yalnızca onlara işleklik kazandırır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Budizm ile birlikte Orta Asyaya gelmiş ve her şeyden önce Sanskritçe dini metinlerin yazımı için kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Ancak sözcük veya heceler Türk, alt, ölç, üst vb. belirli ünsüz çifleri ile sona erebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki bu konuda kesin bir karara varmak için her şeyden önce harflerin Müslümanlaştırılması gerekti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe, bugünkü bilgilerimizle ilk yazılı metinler olarak adlandırdığımız Orhun Yazıtlarında çok yüksek bir anlatım gücüne sahiptir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daracık gibi az sayıda örnekte geniş ünlüler de kullanılabilir.","label":1} {"sentence":"Ayrıca düzlük-yuvarlaklık uyumu bazı sözcüklerde gerçekleşmemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda uzunluğun yanlış olarak kullanıldığı yaygın sözcüklerden küçük bir liste verilmiştir.","label":1} {"sentence":"Burada herhangi bir bağlama veya yardımcı olma söz konusu değildir.","label":1} {"sentence":"Bilgisel gereklilik, yükümlü zorunluluk ulamıyla; bilgisel olasılık yükümlü izin ulamıyla benzerlik gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İhsan ölürken bana bir şey söylemek istedi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hele bilim açısından baktıkta, saydığım beş tür hiç de nesnel olmayan, üstelik pek kabataslak bir sınıflamadan elde edilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böyle olunca o bölgenin besin gibi birtakım ihtiyaçlarını başka bölgelerden tedarik etmek zorunluluğu baş gösterir.","label":1} {"sentence":"Fonoloji ise zihinsel dil bilgisindeki kurallarla ilgilenir, seslerin bir dilin ses sistemi içindeki işlevlerine odaklanır.","label":1} {"sentence":"Ama buna rağmen çocuklarının konuşmayı yavaş yavaş sökmeleri aileler için her zaman olağan üstü bir şeydir.","label":1} {"sentence":"Bu toplulukların başka siyasi gruplar oluşturmaları tarihin bir hadisesinin sonucudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Güzel havaları, yeşil yaprakları ve mavi denizleri severim.","label":1} {"sentence":"Eğer bir ad cümlesinde nesne varsa o nesne, temel cümlenin değil söz konusu ad cümlesinin ögelerinden birinin nesnesidir.","label":1} {"sentence":"Diğer durum ekleriyle donatılmış olanlar, edilgen yapıda herhangi bir değişime uğramaz (b ve c örneğindeki gibi).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkinci kelimede, ilk kelimedeki ünlü yerine dar-yuvarlak yani /u/ veya /ü/ kullanılmasıyla meydana getirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yüklem olduklarında da cümlede çok defa özne, nesne, zaman zarfı, yer tamlayıcısı görevinde yer alırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir işaretin adan başka bir ünlüyü göstermesi isteniyorsa, o takdirde işarete küçük bir ilave yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yetki yasayla verilmiş olabileceği gibi zaman içinde ortaya çıkmış kabullerle de olabilir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, yerine koyma işlemi nobran sözcüğü içindeki nobr yerine bac kullanılıp bacan sözcüğünün oluşturulmasını sağlayabilir.","label":1} {"sentence":"Türkçede yeterlik eylemlerinin olumlu ve olumsuz biçimleri ayrı biçim birimlerle yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşlemleme (1) Zeynep : Babaanne, testimi nereye koydun? Babaanne : Ne testisi? Zeynep : Türkçe testimi.","label":1} {"sentence":"Efendi, giderken köşkü bekleyecek uşağa şöyle tenbihte bulunmuş: -Önümüzdeki mevsim hizmetçiler için buraya bir ilave bina yapacağız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak, anlamsal özellikleri bakımından sınıflandırmanın ortaya çıkardığı belirsizlik, adlar gibi, eylemler için de geçerlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İyelik eki bu sözcüğe ünsüzlerden sonraki biçimiyle eklenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcede meet buluşmak ile meat et sözcüklerindeki ünlü aynıdır ama yazılış biçimleri görüldüğü gibi farklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski alıntıları söylendiği gibi yazma eğilimi, yazı devriminden sonra da devam etmiştir.","label":1} {"sentence":"Bu söz varlığı, Türkçenin anlatım gücünü olumlu yönde etkilemiş, daha da geliştirmiştir.","label":1} {"sentence":"Aşağıda bu terimlerden sık sık karşımıza çıkanlar ele alınmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin söz varlığının anlatım gücünü betimleyebilmek Söz varlığının gücü Türk dilinin önemli bir zenginlik alanıdır.","label":1} {"sentence":"Bu sınırlı söz dağarcığı bazen genel olarak insanımıza ama çoğu zaman da gençlere atfedilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan dili, konuşurlarının bütün ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir yapıya sahiptir.","label":1} {"sentence":"Atasözü ise, bir gözlem ve tecrübenin sonucunda ortaya çıkmış ve zamanla herkesçe benimsenmiş bir yargıyı dile getirir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kişilerin konuşmalarının, onların ait olduğu toplumsal ağlarla ilişkisi olması hiç şaşırtıcı değildir.","label":1} {"sentence":"Bin bir gece masal okumuş. - Sayı grubu, sıfat tamlamasında tamlayan yani sıfat unsuru olarak görev yapar.","label":1} {"sentence":"İletişimin bu yönü Sperber ve Wilsonun bağıntı (relevance) kuramı çerçevesinde detaylı olarak incelenmiştir.","label":1} {"sentence":"Sizden önce onu gördüm.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oğlan ninenin testisine küçük bir taş atmış ve testiyi kırmış.","label":1} {"sentence":"Sıfat tamlamalarında sıfat/sıfat grubu tamlayan, isim/isim grubu da tamlanan durumundadır.","label":1} {"sentence":"Bu alfabenin Rus topraklarına girmesi 9. yüzyıl ortalarında başlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soru eki olarak da bilinen mX, bağlaç olan dA edatı gibi ögeler enklitikler olarak geçer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deyimler bazen manzum özellik gösterirler ve uyaklı yapılardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşleri gereği standart dili kullanmak durumunda olanlar da bağlama, muhataba, yere göre ağız konuşabilir.","label":1} {"sentence":"Doğadaki sesleri yansıtan bu yansıma sözcükler de uzlaşımsaldır, göndergeleri her dilde aynı seslerle ifade edilmez.","label":1} {"sentence":"İthal ürünlerin satışında karşılaşılan sorun ise kullanım kılavuzlarında Türkçeye yer verilmemesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dili kullanmanın iki yolu vardır: konuşma/ işaretleme ve yazma.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İki kişi sohbet ederken üçüncü bir kişinin iyiliğinden söz edeceksek sizden iyi olmasın diyerek söze başlarız.","label":1} {"sentence":"Cumartesi kullanım sıklığı yüksek bir sözcük olduğundan, birleşik sözcük işlemi görmemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Macit Paşa, bu gerekçeden sonra bir aralık Ermeni harflerinin alınmasından bile yana çıkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Akademik metinlerde yazar, kişisel ifadelerden, senli benli anlatımlardan uzak durmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneklerde de görüldüğü gibi gitti, anlamı kuvvetlendiren bir öge olarak kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede, isimden bağımsız bir kelime türü olarak sıfatın bulunmadığı şeklinde yaygın bir görüş varsa da bu doğru değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Almancada Gemüt adından türemiş olup çok geniş bir kullanım alanı bulunan gemütlich sıfatının başka dillerde tam karşılığı yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Teknolojinin gelişmesiyle önemi her geçen gün azalan bir anlatım türü haline dönüşmüştür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dille ilgili yapılan çalışmalarda dilin yapı taşlarını oluşturan sözcükler, en çok üzerinde durulan konulardan biri olmuştur.","label":1} {"sentence":"Örneğin, İngilizcedeki to cage kafesle- sözcüğünün anlamını açıklamak için kafes sözcüğüne ihtiyaç vardır: kafese koymak.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mangalyaanın yörüngeye girişi, ülkenin güneyindeki Bangalore kentinde bulunan kontrol merkezinde heyecan yarattı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer başkasına ait bir eserden özetleme yapılarak bir bölüm alınıyorsa bunu tırnak içine almak gerekmez.","label":1} {"sentence":"Brahmi yazısı adından da anlaşılacağı gibi Hint kökenli bir yazıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bu I. sülale zamanında Türklerin resmi yazışma dili olarak sadece Soğdcayı kullanmış oldukları anlamına gelmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Atasözlerinde gereksiz görülecek bir sözcüğe rastlanmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağzın ön kısmına ön, arka kısmına arka ve ön ile arka arasındaki kısma da arka kısım denir.","label":1} {"sentence":"Bu durum, yazı dilinin söz varlığını zenginleştirmekte başvurduğu yollardan biridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani, bir biçimbirimin tüm değişkelerinin toplamı o biçimbirimin kendisini oluşturur.","label":1} {"sentence":"Yazım kurallarını standart dille ilgili düzenlemeleri yapma yetkisi olan kurumlar belirler.","label":1} {"sentence":"Bununla ilgili olan komşuluk kavramı da yine son derece önemlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer onlar arasında bir bağ kuramazsak, yazılan veya konuşulan şeyler, başkalarına saçma gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diğer söyleyişte ise, [l] akıcısından önce [] ünlüsü oluşturmaz, [l] akıcısı seslemsel bir ses olarak gerçekleştirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Büyükleriyle gri sözcüğünün pekiştirmesinin gıpgri mi doğru gısgri mi olduğu konusunda çok ciddi iddialara girebilirler.","label":1} {"sentence":"Eğer şöyle evinizin önünde iki tane ağaç varsa sabahları cıvıl cıvıl kuş sesleriyle uyanabilirsiniz.","label":1} {"sentence":"Dilbilim incelemeleri, yetişkinlerin dilbilgisinin kurallarını betimlemeyi ve açıklamayı amaçlamaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin saat sözcüğünün kol saati, su saati vb. bağlamlardaki anlamı somut, ancak vakit, zaman vd. anlamları soyuttur.","label":1} {"sentence":"Sözcükler, ilk ortaya çıktıklarında somut bir durum ya da kavramı karşılayan tek anlama sahip olurlar.","label":1} {"sentence":"Bu karşılık bulmada Türkçe, ekleme ve birleştirme diye adlandırabileceğimiz iki temel yol kullanır.","label":1} {"sentence":"Günümüzde geçerli Yazım Kılavuzuna göre uzunluk ancak karışma olacağı düşünülen örneklerde gösterilmektedir.","label":1} {"sentence":"Karısı: - Efendi, demiş, sanırım korkudan öksürdün, deyince: - Sana göre bir şey yok, demiş.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki yabancı kökenli sözcüklerde ünlü uzunluklarının farklılığı anlamca da farklılık yaratabilir.","label":1} {"sentence":"Kopyalama (ödünçleme, alıntı): A dilinin, B diline ait sözcük, anlam vb. dil ögelerini kendi sistemine dahil etmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Olaylar ve durumlar okurun kafasındaki merakı gidermeye yönelik bir biçimde sonçlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tibet Yazısı Türklerle Tibetliler arasında çok eskilere giden bir ilişki olduğu Köktürk yazıtlarından anlaşılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Popüler dil tartışmalarının sevilen konularından birisi kaç kelimeyle konuşulduğudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe kökenli sözcüklerde, söz başında /ğ/, /l/, /m/, /n/, /r/, /ş, /z/ ünsüzleri bulunmaz.","label":1} {"sentence":"Edat grubunu oluşturan zamirler ek aldıkları gibi bazen eksiz de kullanılabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeryüzünde dillerin oluşumundan bu yana diller arasında bir etkileşim söz konusudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kaynak dildeki söz sonu ötümlü ünsüz Türkçede ötümsüzleşmişken, eklenmede, bir ünlüden önce yeniden ötümlüleşebilir.","label":1} {"sentence":"En tipik örnekleri, işlevsel sözcük olarak da sınıflandırılan adıl, ilgeç, bağlaç ve belirleyicilerdir.","label":1} {"sentence":"Birinci çözümleme, önekin bir ada eklenmesiyle dilbilgisidışı bir yapı olan unsuccess sözcüğünü türettiği için elenmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söylenenleri şöyle özetleyebiliriz: Çoğul ekini gösteren biçimbirim lArdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hemen belirtelim ki oldukça yaygın olan bu tür görüşlerin gerçek durumla hiçbir ilgisi yoktur.","label":1} {"sentence":"Ancak, Saussureün de belirttiği gibi kimi göstergelerde görece nedenlilikten de bahsedilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Semiçeriye (Yedisu) bölgesinde yaşamış Türklere ait olan bu kitabeler geçen yüzyıl sonlarında yayınlanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitabın ilgili ünitesinde ayrıntılı olarak görüleceği üzere bunlar, sözdizimsel kelimeler yapar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Düzenli olarak bize kitabı hatırlatarak kitabın sonuçlandırılmasına en önemli katkıyı o sağladı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşteş Yapılar İşteş bir yapı, işteşlik zamiriyle (birbiri) veya işteşlik ekinin fiile eklenmesiyle yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Doğal dillerde var olan sesler her dilde o dile özgü kurallar çerçevesinde bir araya gelerek anlamlı sözcükler oluşturabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Argonun tercih ettiği dil yapısı son derece karmaşık olmakla birlikte birtakım genel ilkeler belirlenmiştir.","label":1} {"sentence":"Bir cümlenin içindeki kelimelerin ne anlama geldiği ile değil konuşurun onunla neyi kastettiğiyle ilgilenir.","label":1} {"sentence":"Birleştirmelerin çoğunda asıl öge, sondaki veya sağdaki sözcüktür.","label":1} {"sentence":"Bu duruma kendi bünyesinden önlemler geliştiremeyen ve karşı koyamayan diller, yok olmakla karşı karşıya kalmaktadırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birçok Avrupalı bilim adamının katılması ile toplanan son Dil Kurultayının aydınlık sonuçlarını görmekle çok mutluyum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ergenç 1989: 40 vd, 2002: 26 vd, Demircan 2009: 165 vd.). Tonun bazı dillerde anlam ayırıcı öge olarak farklı biçimleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şimdi sırasıyla ünsüzler ve ünlülerin nasıl oluştuğuna ve seslerin nasıl betimlendiğine bakalım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Araştırmanın sonunda, Hadzabelerle Sanların birbirleriyle akraba olmadıkları ortaya çıktı.","label":1} {"sentence":"Sonuç Konuşmacı konuşurken sözcük seçiminde dikkatli olmalıdır.","label":1} {"sentence":"Belirtili ve belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan olarak kullanılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşmacılar bildiriler sunarlar. 2. 5. Münazara: Jüri önünde herhangi bir tez veya konu hakkında iki ayrı grubun tartışmasıdır.","label":1} {"sentence":"Ayrıca Türk-Tibet ilişkileri eski Tibet kaynaklarına da yansımıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Edat Öbeği Bir ad/ad soylu sözcük ve onu izleyen çekim edatının bir araya gelmesi ile oluşan sözcük öbeğidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda verilmiş olan Türkçe tümcelerin hepsi dilbilgiseldir ve içeyerleştirilmiş yantümcelerin sayısı sonsuza dek artırılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anlamsal açıdan bakıldığında ettirgen yapılar, doğrudan yapılma veya dolaylı yapılma ifade eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Geliyor musun örneğinde ise fiil kökünden hemen sonra en eski biçimi A yorı-r olan bir zaman eki vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak, böyle bir varsayımı doğrulayacak açık, deneysel ve bilimsel yeterli kanıt yoktur.","label":1} {"sentence":"Hatta bazı dillerde sıfatlar sayıca sınırlı kapalı küme sözcükleri olarak sınıflandırılırlar.","label":1} {"sentence":"Dillerin alfabelerinde bir harfin temsil ettiği sesin niteliği dilden dile fark etmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gırtlaksıl sesler artdamaksıl sesler gibi emmeli de olabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genellikle belli bir öznenin hareket veya durumunu gösterir ve bu özne, genellikle iyelik ekinin eklenmesiyle gösterilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Titreşim Ses Bilimi ise seslerin süre, titreşim, sıklık, yükseklik gibi ölçülebilen fiziksel değerleriyle ilgilenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların ön damak veya art damak ünsüzü olmaları, Türkçe kökenli sözcüklerde anlam ayırıcı değere sahip değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Metnin yapısı mantıksal bir bütünlükte olmalıdır.","label":1} {"sentence":"Ayrıca nesnenin varlığı, ancak geçişli bir fiile bağlıdır; çünkü nesneyi geçişli fiiller ister.","label":1} {"sentence":"Türkçe, yeni sözcükler türetmekte kullanılan yapım ekleri bakımından son derece zengin bir dildir.","label":1} {"sentence":"Görülen geçmiş zaman, birinci çoğul eki almıştır.","label":1} {"sentence":"Alıntı sözcükler Türkçenin sözvarlığının bir parçasıdır ve Türkçe kökenli sözcükler gibi Türkçenin yapısal kurallarına bağlıdır.","label":1} {"sentence":"Türkçenin ekleri genellikle tek hecelidir.","label":1} {"sentence":"Eski Türklerde Il, Gök Tanrının yeryüzündeki gölgesiydi. Il in oturduğu memlekete Yurt veya Ülke denirdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Benzer biçimde eldiven, karanlık, gündüz sözcüklerinde de bu türden ekler bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna göre beniz sözcüğünün asli biçimi benz olduğu için eklenmede benzi biçimi ortaya çıkmaktadır.","label":1} {"sentence":"Ad tamlamalarında iki öge bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Böyle olduğunda kim, kimden neyi, ne zaman öğrenmiş bilgisi elde edilebilir hale gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek: Gündelik sıkıntılarını -kocasıyla ufak tefek tartışmaları, küsmeleri-herkese anlatırdı.","label":1} {"sentence":"Ayrıca zamirler, cümlede belirtisiz isimlerin yerine kullanılamaz: Kedi süt içti. -Kedi o içti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümlenin temel ögelerini ve özelliklerini belirleyebilmek Cümle, değişik işlevlerdeki parçalardan oluşan bir bütündür.","label":1} {"sentence":"Bu ölçütleri kullandığımızda cümledeki kelimelerin sınırlarının açık olduğu görülür: Yıllardır o Aydın Beyi görmedim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Standart dilden hareket edecek olursak ötümlüleşme, tarihi süreçte gerçekleşmiş bir ses olayıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Geniş ünlülerde dil her seferinde, dar karşılığına göre ağız içinde daha yayvan biçimde bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öyleyse kültür nedir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcük tanımada kullanılan bir başka sözdizimsel yöntem de yerine koyma işlemidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yukarda da belirtildiği gibi bazı alfabeler yalnız onu kullanan topluluk ya da devletlerce Türkçenin yazımında kullanılmışlardır.","label":1} {"sentence":"Kuralcı Dilbilgisi Kuralcı dilbigisi dile kuralcı bir yaklaşım içeren dilbilgisidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkiyede Türkçenin yazımı için Latin alfabesinin kabulü fikri bilindiği gibi ilk kez II. Meşrutiyet döneminde ileri sürülmüştür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söz sonundaki ötümlülükötümsüzlükle ilgili ilginç bir belirleme de tek heceli eylem köklerinin çekiminde ötümlüleşme olmamasıdır.","label":1} {"sentence":"Yapısal olarak virgül ile birbirlerine bağlanan iki cümle de bağımsız yargı bildirmektedir.","label":1} {"sentence":"Türetme Eklemeli ve eklemesiz olmak üzere iki grupta incelenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gerioluşum, tabanı türevden büyük olan sözcük yapma sürecidir.","label":1} {"sentence":"Çünkü konuyla ilgili elde bulunan bilimsel veriler, kesin bir yaş belirlemek için yeterli görülmemektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak coğrafya, fotoğraf ve topoğraf sözcüklerinde /g/ > /ğ/ değişimi gerçekleşmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her şeyden önce, yukarıda sözü edilen konuşma diline özgü parçalarüstü sesbirimler yazıda gösterilmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkiye Cumhuriyetinde herkes Allaha, istediği gibi ibadet eder.","label":1} {"sentence":"Böyle anlayışlar, ya milletin kendisinde yahut yetiştirdiği hakiki büyüklerin ruhunda ve iz'anında bulunur.","label":1} {"sentence":"Uzunluk çağ-daş Türkçede hem Türkçe sözcükler için hem de alıntı sözcükler için anlam ayırıcıdır, yani bir sesbirimdir.","label":1} {"sentence":"Süleyman Çelebinin Mevlidinde %26 dolayındaki yabancı ögelerin oranı Bakinin şiirlerinde %65e, Nefide %60a, Nabide %54e yükselir.","label":1} {"sentence":"Sayıca diğer yapım eklerinden daha az olan bu eklerin dilbilgisindeki işlevleri birbirlerinden farklılaşır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatlar niteleyici konumundayken baş adın taşıdığı durum, cins, sayı bilgisiyle uyuma girerler.","label":1} {"sentence":"Paragraflar doğru açılmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu üniversitede elliden fazla 152 öğretmen ve öğretim üyesi var.","label":1} {"sentence":"Örneğin dokuz ve beş adları nedensizdir ama doksan beş nedenlidir.","label":1} {"sentence":"Sesbirim: Çağdaş dil incelemelerinde seslerin anlam ayrıcı olup olmaması önemlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öğrenci hazırladığı metni öğretim elemanına verir, kendisi de sınıfın huzurunda hazırladığı konuyu kendi cümleleriyle anlatır.","label":1} {"sentence":"Bu fiil ile kurulan birleşiklerin hepsi sözlüklerde tanımlanmaz.","label":1} {"sentence":"Ancak kaynaklarda daha çok bir sözcüğün farklı biçimlerde söylenmesi olarak anlaşılır.","label":1} {"sentence":"Bunların dışında kalanlar için Osmanlı dili ile Türkçe ve Türkçe ile Osmanlıca aynı şeydi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anlamı ise bir alfabe ile yazılmış bir metni yorum yapmadan başka bir alfabe ile göstermektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Açıklama, bu ara sık geçen marjinal gruplar sözüne dayanıyordu.","label":1} {"sentence":"Ancak sfenks, grup gibi tek heceli, Türkçenin yapısına uymayan sözcüklerde eğitimin ilk aşamalarında sorun çıkabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil ile bireysel ve toplumsal kimliğimiz arasında doğrudan organik bir bağ vardır.","label":1} {"sentence":"Fiziksel seslerin çıkarılış özelliğinden ötürü gösterenler ancak art arda sıralanabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tutanağı yazan kişi, toplantıda söz alanların düşüncelerini (veya beyanlarını) açık ve öz olarak aynen yazar.","label":1} {"sentence":"Bazı sözcüklerde uzunluk-kısalık anlam ayırıcı olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yalnız, onun bütün varlıklarını aramak, bulmak, toplamak, onlar üzerinde işlemek lazımdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle cümle içindeki sözcük öbekleri bulunmalı ve öbeklerin birbirleriyle ilişkileri incelenmelidir.","label":1} {"sentence":"Velhasıl, oğlan bu gemide oradan oraya uğraya uğraya, diyar diyar gezmeye başlıyor.","label":1} {"sentence":"Bunların iki hece olarak yazılması az rastlanan bir durum değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ölüm döşeğindeki Osman Beyin son arzusu, Bursanın fetih müjdesini alabilmektir.","label":1} {"sentence":"Aslında bu mecaz, olmuş bir incirin kabuğunun çatlamasıyla meydana gelen çizgi çizgi güzellikten doğuyor.","label":1} {"sentence":"Kütük, işletim sistemi, yazılım, donanım, bilişim, işletmen...","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelimeler üzerindeki ekleri incelemek Ekler, işlevleri açısından yapım ekleri ve çekim ekleri olmak üzere iki gruba ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil ve kültür arasındaki ilişki, bu ilişkinin yönü ve gerçekleme biçimi her dönemde araştırmacıların dikkatini çekmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Betimleyici anlatım daha çok roman, öykü, gezi yazısı gibi öyküleyici anlatımında kullanıldığı yazı türlerinde görülür.","label":1} {"sentence":"Hoca, yerdeki mintanı göstererek: Mazallah, demiş, ya şunun içinde ben olsaydım!2 Susuz musun, Uykusuz mu?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tanım, sözcüğün tek başına cümle kurabilen ve en az bir bağımsız biçim birimden oluşan bir birim olduğunu ifade eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlülerin gösterilmesi bakımından Soğd yazısı ile Uygur yazısı arasında bir fark vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Baktım: Konuşurken daha bir kerre güzeldin, İstanbulu duydum daha bir kerre sesinde.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşmada ve Yazıda Kısır Söz Varlığı Bir dilin işlenmişliğini ortaya koyan en önemli gösterge söz varlığıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Düşünce aktarımı dil dışında başka araçlarla da gerçekleşir: resim, müzik, heykel, davranış vb.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede yükleme gelen eklerdeki genel sıralama şu şekildedir: Eylem kök veya gövdesi + kip eki + tarz eki + kişi eki.","label":1} {"sentence":"Çalışmalarımızda Okulumuza faydalı olmayı ana ilke edinerek sizlerin desteği ile bugünlere geldik.","label":1} {"sentence":"Örneğin yaygın olarak fiilimsi adıyla bilinen ekler, geleneksel yaklaşımda türetim veya çekim eki olarak değerlendirilebiliyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yukarıda da söz edildiği üzere Türkçenin bir başka yapısal özelliği de söz başında çif ünsüz bulundurmamasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk dil ve lehçelerinin yazımı için uygun bir alfabe olmamasına karşılık uzun süre kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Bu uyarılar tarihin farklı dönemlerinde başka bazı aydın ve devlet adamları tarafından da yapılmıştır.","label":1} {"sentence":"Ayrıca ev-i-n-de, iki-şer, anne-si örneklerindeki /n/, /ş/ ve /s/ seslerini de bağlama ünsüzleri olarak görenler vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak Arapçadan müdir-müdire, Fransızcadan şantöz-şantör gibi erillik-dişillik ayrımı bulunan sözcükler kopyalanmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede genellikle orta hece, vurgusu en zayıf olan hecedir.","label":1} {"sentence":"Mani alfabesiyle yazılmış Türkçe metinler, genellikle dini içeriklidir ve fazla da değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ana dili, insanların doğuştan itibaren yakın çevresinden öğrendiği ve geliştirdiği dildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fakat bunlardan hiçbiri insan dili gibi, örneğin soyut kavramlar geliştirecek biçimde, karmaşık bir yapıya sahip değildir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Ali her zaman çok saygılı davranır tümcesindeki çok saygılı niteleyici olmasına rağmen tümleçtir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Son hecede art damak sesleri varsa, ek art damak ünlülerini, ön damak sesleri varsa ek ön damak ünlülerini barındırabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şu anda konuşucusu yok olan Türk lehçeleri olduğu gibi, konuşanı çok az sayıda kalan lehçelerimiz de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dinin kutsal metinlerinin dili o dine inanan diğer halkların dillerini etkilemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ağaç kavramını temsil etmek için kullandığımız a-ğ-a-ç ses öbeği ise bu 28 kavramın gösterenidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Din hürriyetine büyük bir değer veren Atatürk, bu hususta şunları söyler: 13 Atatürkçülük, Birinci Kitap, s.465-467.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anlam ve yapı bakımından kendi içlerinde bir bütünlük taşırlar.","label":1} {"sentence":"Sayı grubu, söz diziminde, isim ve sıfat görevinde kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yardımcı seslerin yardımcı ünlüler ve yardımcı ünsüzler olmak üzere iki türü vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Taş üzerine yazılan yazı türü olan çivi yazısı, sesleri temsil eder.","label":1} {"sentence":"Türk Dili-I 48 Osmanlı devleti içerisindeki topluluklardan Latin harferini ilk kullananlar Arnavutlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Babam şehirden çıkalı beri somurtmuştu.","label":1} {"sentence":"Konuşmanın gerçekleşmesi için en az iki kişiye ihtiyaç vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sorulara verdiğim cevaplar nedeniyle daha iyi bir not almam gerektiğine inanıyorum.","label":1} {"sentence":"Bunu açıklamak için aşağıdaki örneklere bakalım. 2. a. Ayşe [Ali geldi] düşündü. b. Ayşe [Alinin geldiğini] düşündü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların arasında, adlar ve eylemler bütün dillerde birincil (major) sözlüksel sınıflardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe Kökenli Sözcüklerde Bulunmayan Ünsüzler Türkçe ünsüzler yönünden kendine özgü özellikleri olan bir dildir.","label":1} {"sentence":"Yukarıdaki cümle de bağlacıyla birbirine bağlanmış bağlı cümledir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani Köl Tigin, ağabeyi Bilge Kağan için sıradan bir kardeş olmanın çok ötesinde, onun hem gören gözü hem de bilen aklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Atatürk, ölümünden kısa bir süre önce yazdığı vasiyetname ile mal varlığını Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih Kurumuna bırakmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"BEN onu gördüm (Sen değil, ben gördüm) cümlesinde vurgulanmak istenen sözcük, yani ben daha baskılı söylenmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O diyar senin, bu diyar benim, gemi her yere uğraya uğraya gidiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Vatani ahlak milli mefkurelerden, milli vazifelerden mürekkep olan bir ahlak demektir.","label":1} {"sentence":"Bu üniteyi tamamladıktan sonra; Uzunluk, vurgu, ton, durak, ezgi konularını açıklayabileceksiniz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Betimleyici yaklaşım ise doğruyu veya yanlışı bulmaya değil, dilin kendisine özgü nitelikleri anlamaya odaklıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuşaktan kuşağa aktarılan bu emanete karşı, paha biçilmez, kutsal ve dokunulmaz şeylere karşı duyulan saygı gösterilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ona bir kız elbisesi diktiriyor, iğreti saç taktırıyor. Yeni cariye aldım. diye evdekileri aldatıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfat tamlamaları, cümlede farklı görevlerde olabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hikāyeye göre insanlar Babilde oldukça yüksek, Tanrının katına ulaşabilecek bir kule inşa etmeye başlarlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Burada bir kez daha sözdizimle bağlantılı olması nedeniyle dilbilgisi terimi üzerinde duracağız.","label":1} {"sentence":"Telafuz organlarında seslerin oluşmasında önemli rolü oynayan belli noktalar vardır.","label":1} {"sentence":"Çekim eki; sözcüğün anlamını, biçimini, türünü değiştirmez; cümledeki görevini belirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfat ve Zarfarda Pekiştirme ve Derecelendirme Yapabilenler +CA: Oldukça işlek bir yapım ekidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, bölme sözcüğünde vurgu ilk hecedeyken (BÖLme!) olumsuz emir, ikinci hecedeyken (bölME) matematik terimi karşılığındadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aslında bu biçim, siz-in ile örneğindeki gibi, adlara ilgi durumu eki ile bağlanan son çekim edatıyla oluşturulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yanlışlar kitle iletişim araçlarında yapılınca tekil kullanımlar ne yazık ki toplumda hızla yayılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Buraya kadar sözü edilen ünsüzlerin çıkarılmasında havanın söyleyiş organlarında tamamıyla engellenmesi söz konusu değildir.","label":1} {"sentence":"Yalnızca çocuklar kitabı okudular. tümceleri aynı sözcüklerden oluşmalarına karşın anlamları aynı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cümle çözümlemelerinde sıralanan cümlelerin ögeleri ayrı ayrı bulunarak gösterilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazıyla izlenemeyen dönemlerin adlandırılmasında Altay Çağı, En Eski Türkçe Çağı, İlk Türkçe Çağı gibi terimler kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Dilbilimin farklı alt alanları ve farklı kuramları edinç ya da edimi incelemeyi amaçlamaktadır.","label":1} {"sentence":"Beşevler, Kırk Haramiler, Yedi Cüceler, Yedi Uyurlar vb. yer adları, efsaneler, masallar gibi istisnalar vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zaman ekleri, bu bakış açısınının hangi zamanda olduğunu belirler.","label":1} {"sentence":"Ses Uyumlarının Varlığı: Önlük-artlık uyumu çok az istisnayla gelişmiştir, düzlük-yuvarlaklık uyumu ise daha sınırlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede sözcük başında iki ünsüz ardarda gelmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uluslararası yayınlarda kullanılan fonetik ve fonoloji terimleri Türkçede de alışılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünyanın bir çok yerinde hala dilleri yazıya dökülmemiş toplumlar bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatlar, tek başlarına isim olup isim çekim ekleri getirilmek suretiyle çekimlenebilir.","label":1} {"sentence":"Son zamanlarda ikinci görüş, yani bu metinlerin Hristiyan Kıpçaklara ait olduğu görüşü ağırlık kazanmaktadır.","label":1} {"sentence":"Akademik yazılarda düşüncelerin hangi kavram ve terimlerle ifade edileceği önceden belirlenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yükleme Grubu: Yükleme hali eki getirilen bir isimle diğer bir ismin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tanzimat devrinde sadeleşme ihtiyacı çok hissedilmiş ve bunda gazete ve dergilerin katkısı büyük olmuştur.","label":1} {"sentence":"Bu durum çoğu zaman önemsizdir; ancak bazen farklı anlamların ortaya çıkmasına neden olabilir.","label":1} {"sentence":"Mehmed Akifle son görüşmemizde, 1913te, yani Balkan Harbinin faciaları üstüne, buluşup dertleşmeye karar vermiştik.","label":1} {"sentence":"Eski Anadolu Türkçesinde ışk olarak görülen sözcük bugün aşktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu konuda: Vatandaşlar, yeni Türk harflerini çabuk öğreniniz...","label":1} {"sentence":"Oysa kelimenin alındığı dilde bir şey eksilmemekte, alıcı dile orijinalle her açıdan örtüşen bir söz girmemektedir.","label":1} {"sentence":"Sıra Sizde Yanıt Anahtarı Sıra Sizde 1 Çekim işlevi: Bu işlevleriyle fiillerden yüklem kurarlar.","label":1} {"sentence":"Bulunma Grubu: Bulunma hali eki getirilen bir isimle bir başka isim türünden kelimenin bir araya gelmesiyle oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Liseyi bitirdiğim yıl (1936 -1937) üstümden büyük bir yük gitmiş gibi hafifledim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı parçalanabilen ögelerden oluşan, yazılışları aynı olan bu iki sözcüğü doğal bir konuşur, metin içinde karıştırmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Artık dünya global bir köye dönüşmüştür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısaltma Gruplarının Cümlede Özne Olarak Kullanılması Ali Dayının kız evlenmiş. - İlgi grubu özne olarak görev yapar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Standart Türkçenin bölgeler üstü bir geçerlilik kazanması, sanıldığının aksine, oldukça yenidir.","label":1} {"sentence":"Kelime türleri bölümünde de göreceğimiz gibi isimler ve fiiller, farklı çekim eklerini alırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başlangıç evresinde, dil palası, diş yuvası ile damak arasındaki noktaya değerek bu noktada hava akımını engeller.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Herkes gördüğü bu güzellik karşısında büyülenmişti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biz burada bir tanım yerine dilin öne çıkan özelliklerini ve işlevlerini vermeye çalışacağız.","label":1} {"sentence":"İlerleyen konularda göreceğimiz gibi Türkçedeki ses olaylarının önemli nedenlerinden biri ses uyumlarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçimbirimler, biçim bilgisinin araştırma konusunu oluşturur.","label":1} {"sentence":"Bürünsel Sesbilim 4 Söyleyişte belirli ezgi ve vurgu yapılarıyla oluşan sesletimsel özelliklere bürünsel özellikler denir.","label":1} {"sentence":"Aralarında sadece, yapıları bakımından bir fark bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":"Dilbilim insan dili denilen olgunun özelliklerini araştırır ve onun niteliğini ortaya çıkarmayı amaçlar.","label":1} {"sentence":"Türkçe bir eklemeli dil olduğundan ad ve eylemlerin çekimi, ekler aracılığıyla gerçekleştirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öğrencilerin çoğu, diğer derslerdeki sunumlarla Türk Dili dersindeki sunumları aynı görmektedir.","label":1} {"sentence":"Basit ve türemiş fiiller gibi birleşik fiiller de dilimize, zengin bir ifade ve anlatım imkanı sağlamaktadırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Günümüz Türkçesindeki gelişmelerin tamamını bu kitap çerçevesinde ele almak imkansızdır.","label":1} {"sentence":"İşitsel Ses Bilimi işitme organları üzerinde yoğunlaşır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca dillerdeki değişme ve gelişmeler de dili konuşan topluluğun az veya çok oranda katılmasıyla gerçekleşebilir.","label":1} {"sentence":"Daha çok sıfat tamlaması özelliği taşıyan yapıların zamanla birleşik isim halini almış şekilleridir.","label":1} {"sentence":"Taş yazıtlar üzerinde yazılmış olan yazı türleri ise çivi yazısıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oğlan gidince ayılıyor, bayılıyor, hasta oluyor, yataklara düşüyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunu biliyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anadolu ağızlarında ve konuşma dilinde çok farklı biçimlerine rastlanan bu ekin standart dilde sadece ilk ünlüsü değişir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bununla birlikte dilin yapı ve işleyiş sistemini tanıtmak üzere kuralcı yöntemden de kısmen yararlanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk Dil Kurumunun kuruluşuyla birlikte çağdaş Türkçede çok hızlı bir arılaştırma akımı da başlamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Duygularımızı da seçtiğimiz sözcüklerle, sözcüklere ve cümlelere kattığımız vurgu, tonlama gibi ögelerle belirtiriz.","label":1} {"sentence":"Konuşma dilini araştırmanın farklı amaçları ve yolları vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe Sözcüklerde Genel kural olarak Türkçede, söz sonunda ötümlü ünsüz bulunmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama Türkçe temel alınarak Osmanlı devlet teşekkülünü destekleyecek bir standart dil yaratma ihtiyacı ortaya çıkınca yetersiz kaldı.","label":1} {"sentence":"Başka bir deyişle dünyayı anlamaya yarayacak bir tek doğru sistem olabilirdi, yani kendi anadili.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aradan geçen bin yıllık süre içerisinde Türkçenin öğretim dili olarak kullanılmadığı dönemler de olmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu biçimler havanın pompalamayı andıran hareketi ile dışarı itilmesi ya da emmeyi andıran hareket ile içeri çekilmesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soğdcayı ve Soğd yazısını öğrenen Uygurlar bu yazının işlek türünden kendileri için yeni bir alfabe geliştirmişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu süreçlerde Anadolu Üniversitesi Uzaktan Öğretim Tasarım Birimi yıllardır edindikleri tecrübeyle bize destek oldu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede üç karşılığı varken motive etmek bugün dillerden düşmüyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Son yıllarda bu yöndeki açığı gidermek için yine de önemli çalışmalar yapılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçimbirimler yüzey yapıda neden farklı biçimlerde ortaya çıkarlar?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü babasına inanın Osman.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kendileri Türkçe konusunda çok titizdirler ya, hemen benimsediler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sürecin tamamlandığı örneklerde ünsüzün düşmüş olduğu ancak eski metinlerin yardımıyla fark edilebilir.","label":1} {"sentence":"Gökdayı, Hürriyet ve Turgay Sebzecioğlu (2006). Geçiş Aşamasında Olan +cA Ekinin Türü.","label":1} {"sentence":"Kıbrıs Türkçesinde ise ezgi ile soru sorma daha yaygındır: örneğin Gidiyor musun? yerine Gidiyorsun?/ biçimi yaygındır.","label":1} {"sentence":"Adamcağız: O da benim gibi balıkçı olacak, okumayacak! demiş.","label":1} {"sentence":"Duvarları boyadı etken çatı, duvarlar boyandı cümlesi ise edilgen çatı örnekleridir.","label":1} {"sentence":"Değişik coğrafyalarda çeşitli devletler kuran Türk soylu halklar, dillerini de bu coğrafyalarda yaygın hale getirmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak sanılanın tersine Osmanlı döneminde Türkçe sadece alıcı dil durumunda değildi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yönüyle deyimler, tıpkı sözcükler gibi bir dilin sözlüğünün içerisinde madde başı olarak yer almalıdırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ek kullanılmadığı için iki nesne arasındaki ilişki zayıflamış ve nesneler arasında bir belirsizlik meydana gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kuralcı Dilbilgisi Dil öğretmenleri ve öğrenciler için dilbilgisi nasıl konuşmamız gerektiği konusunda bize yol gösteren kurallardır.","label":1} {"sentence":"Türk kültürünün ve Türkçenin çekim merkezi olduğu çeşitli dönemlerde Türkçe sözcükler başka dillere geçmiştir.","label":1} {"sentence":"Sonra bir zaman Eminle sıkı fıkı oldu. (Sait Faik Abasıyanık, Kumpanya, s. 62) Elimizle gelin etmiştik seni.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söyleyeceklerini toparlayamaz, nefes alması zorlaşır, eli ayağı birbirine dolaşır, ağzı kurur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Osmanlı halkı çoğunlukla Türkçe konuşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tiyatro, göze ve kulağa aynı anda hitap eden bir kompozisyon türü olduğu için toplum üzerinde büyük etki meydana getirir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk Mebuslar Meclisi toplandığı vakit, Türkçenin o vakte kadar üzerinde pek durulmayan yeni bir hastalığı çıktı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Urumca Kıpçakça özellikler taşıyan bir varyanttır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak alfabede /a/ işareti, gerçek bir sesi değil farklı biçimlerde çıkarılan ses grubunu gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Efendiler, camiler birbirimizin yüzüne bakmaksızın yatıp kalkmak için yapılmamıştır.","label":1} {"sentence":"Bu tür kitaplar genellikle dilbilgisi yapıları değişik düzeylere uygun olarak verir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir diğer önemli ayrım da nöbetleşmeler ve kalıcı değişmeler arasında yapılmıştır.","label":1} {"sentence":"Anlamı ise umut verici küçük bir belirti ile doyurucu sonuca ulaşılmaz biçimindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anadolu Türkünün Kader Birliği, Türklük genelinde 6-7 asırlık Osmanlı Devleti döneminde de devam etmiştir.","label":1} {"sentence":"Ölçü bildiren zarflar ise yüklemin hemen önündedir.","label":1} {"sentence":"Örnek olarak Kutadgu Biligin üç nüshasından biri olan Viyana Nüshası Uygur alfabesi ile yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu da ortaya bir alfabe sorunu çıkarmıştı.4 Alfabe veya kullanılan harflerin ıslahı, hiç de kolay değildi.","label":1} {"sentence":"Cinsiyete, yaş gruplarına, mesleklere ve toplumsal katmanlara bağlı olarak dil de değişir, farklılaşır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun nedeni, hece sonunda -lm ünsüz çifinin bulunamamasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık söyleyişte, korunma ve düşme biçiminde ikili durumlar işitilir: meşale ~ meşale suni ~ suni vaka ~ vaka.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genel olarak Kuzey Kafkas dilleri ve Güney Kafkas dilleri olmak üzere ikiye ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı şekilde belirli diller belirli ırklara ya da etnitelere mutlak biçimde bağlı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yan anlam (ikincil anlam): Sözcüğün, temel anlamla ilişkili edindiği bir başka anlam, yansıttığı yeni bir kavramdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nitekim bir Hun Türküsünün metni bu kaynaklardan tesbit edilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Anadolu Türkçesi metinleri aynı zamanda eski Azerice metinler olarak değerlendirilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Geleneksel ölçütler çerçevesinde bu ünitede cümle türleri aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün Türkçenin yazımında kullanılan alfabe her sese bir harf denkliğine büyük oranda uyulan bir sesçil alfabedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlardan yaralanmadan ya da bunları kullanmadan bilimsel bir metin ortaya koymak imkānsızdır.","label":1} {"sentence":"Öz Kaynaklı Süreçler 3 Dilin öz kaynakları kullanılarak sözcük yapılırken sözlüksel biçimbilim süreçleri işletilir.","label":1} {"sentence":"Romanda olayın gelişimi ve akışı çatışmanın ya da romanın konu edindiği problemin büyüklüğüne göre belirlenir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tür birleşiklerde; ilk öge isim soylu bir kelime, ikincisi ise bir yardımcı fiildir.","label":1} {"sentence":"Dil yalnızca bölgeden bölgeye değil, etnik ve sosyoekonomik nedenlerle de farklılaşır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Moğol dilleri esas olarak Moğolistanda, Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyetinin Moğolistana sınırdaş coğrafyalarında konuşulur.","label":1} {"sentence":"Yedinci üniteyi Türkçenin diğer dillerle etkileşimine ayırdık.","label":1} {"sentence":"Bu cümlede referans bir fikrin doğruluğunu ortaya koyabilen, yol, yöntem anlamındadır.","label":1} {"sentence":"Negatif nezaket stratejilerinin iletişim ortamına çıkışı daha dolaylı ifadelerle gerçekleşir: Pencereyi açabilir misiniz?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Emir Amca, Düzcedeki çiftliğinden uzun müddet ayrılmadı. g. Saygı ve meslek unvanları büyük harfle başlar.","label":1} {"sentence":"İkinci kelimede ilk kelimedeki ünlü yerine dar-yuvarlak yani /u/ veya /ü/ kullanılmasıyla meydana getirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İşte, Humboldtun dilbilime getirdiği dilin içyapısı kavramı, diller arasındaki bu türden başkalıklara ilgiyi çekiyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çuvaş Türkçesinin ilk gramerini hazırlayan ve Kiril alfabesini Çuvaşçaya ilk uygulayan kişi bir papazdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlgi çekici yeni ekler arasında -syon ve -matik örneklerini de sayabiliriz.","label":1} {"sentence":"Belirtilen bu çeşitliliğin unsurlarından biri de Süryani alfabesinin bir kolu olan Estrangelo yazısıdır.","label":1} {"sentence":"İyelik eki, isim çekim ekleri arasında yer alır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Evrensel olarak en yaygın sıfatfiil, özneyi niteleyen sıfatfiildir.","label":1} {"sentence":"Soru ayrıca parçalarüstü ögelerle de yapılabilir: Biraz daha çorba?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sesler Türkçede bağlama ünlüsü, yardımcı ses gibi adlarla anılır (bk. Yardımcı Sesler).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna göre [p] ötümsüz çiftdudaksıl patlamalı [b] ötümlü çiftdudaksıl patlamalı ünsüzü olarak betimlenir.","label":1} {"sentence":"Konuşurlar, içinde bulundukları psikolojik duruma, resmi ya da gayriresmi ortamlara göre dili farklı biçimlerde kullanabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kendi kültürünü tanıyan, ona sahip çıkan insanlardan oluşan bir topluluk elbetteki birlik ve beraberlik içerisinde bulunacaktır.","label":1} {"sentence":"Zamirleri isim olmadıkları halde isimlerin yerini tutan kelimeler olarak tanımlamak alışılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklenmede, ötümsüz ünsüzle biten hece, ünlüyle başlayan bir ekten önce ötümlüleşir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Anadolu Türkçesi yazı geleneğinin temelinde, norm olabilecek durumda ağızlar üstü standart bir varyant bulunmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sözcükte /a/nın üzerine konan işaret /k/ sesinin ön damak ünsüzü olduğunu göstermek içindir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fince, Macarca, Japonca hatta Afrikada konuşulan Swahili dili yüksek derece eklemeli dillerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dr. Cem Keskine ilk üç bölümü okuduğu ve önerilerde bulunduğu için teşekkür ederiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kelimelerin sınırı vardır, ama kelimelerle hangi anlamlara gelen ne tür cümleler kurabileceğimizin sınırı yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Evlerden birinin kamburlaşmış belini üç uzun direkle desteklemişler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk edebiyatında ilk hikaye örneklerini Samipaşazade Sezai ve Halit Ziya Uşaklıgil vermişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sanırım içimizde ne yapacağını bilen, gerçekçi bir arkadaştı! Sonradan Nazillide memleketiydi ticarette çok ün kazandı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genel olarak bağlama ünlüleri denince akla dar ünlüler, yani /ı/, /i/, /u/, /ü/ sesleri gelir.","label":1} {"sentence":"Bağımlı biçimbirimler çekimsel ya da türetimsel önek, içek ve sonek; bağımsız biçimbirimler ise sözcük olarak ortaya çıkarlar.","label":1} {"sentence":"Bu ögeler genellikle cümlelerin başlarında, sonlarında ve cümleler arasında bulunurlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Denizler ve deniz arasındaki seçimi belirleyen dilbilgisel gereklilikler olduğundan bu biçimler farklı kavramları çağrıştırmaz.","label":1} {"sentence":"Cumartesi: Sözcük, cuma ve ertesi ögelerinden oluşan bir belirtisiz ad tamlamasıdır.","label":1} {"sentence":"Bu sorunun üzerine enine boyuna düşünmeyi, anlamak için çaba harcamayı öğrenmemişler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buralardan bir karış toprağın verilmesi düşünülemez ve buna hiç kimsenin gücü de yetmez.","label":1} {"sentence":"Teknisyenler getirip yan tarafa bir elma bir de armut ağacı korlar.","label":1} {"sentence":"Şartlı birleşik cümle, temel cümleye şart ifadesine dayalı bir yan cümle ile bağlanmış cümlelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deve tellal iken, pire pehlivan iken, eşek hamamcı iken, hamamcının tası yok, oduncunun baltası yok.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Milli birliğin kuvvetlendirilmesi, sosyal düzenin ve ilerlemenin, milli hürriyet ve istiklalin temelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazım Kılavuzuna göre bütün ünsüzler kendilerinden sonra gelen /e/ sesi ile seslendirilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilimizin söz varlığında karşılığı bulunsa da yabancı kaynaklı sözleri kullanmak bir özenti halini aldı.","label":1} {"sentence":"Bugün kullanmakta olduğumuz alfabe her sesi ayrı bir sembol ile temsil eden yazı türüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilimizdeki alıntı sözcüklerle ilgili bir önemli husus da özellikle söyleyişte ünlü uzunluğunun yanlış kullanılmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daha ayrıntılı bir tanımla, eylemler cümle içinde sayı, görünüm, kişi, kip, çatı kavramlarını taşıyabilen sözcüklerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pinterest, ilgi alanlarına uygun görsellerin panolara iğnelenmesi fikriyle ortaya çıkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öğrenci hazırladığı konuyu kendi cümleleriyle, beden dilini de kullanarak on-on beş dakikalık bir süre içinde anlatır.","label":1} {"sentence":"Genelde edebiyatın özelde ise nesrin gelişmesiyle şu veya bu ölçüde etkili olan bu hususların bilinmesi oldukça etkili olacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Güzel çiçek. Yalının en güzel odası bizimdi. 2. İyi, hoş Güzel şey canım, milletvekili olmak!.","label":1} {"sentence":"Türk dili alanında yapılan genel çalışmalarda esasen -Xp, -X, -A, -AlI, -ArAk, -XncA, -mAdAn ve -ken ekleri ele alınmaktadır.","label":1} {"sentence":"Böyle bir karşıtlık ilişkisi içinde olmaları bu yapıları biçimbirim kılmaya yeterli değildir, çünkü bunlar anlamlı değildir.","label":1} {"sentence":"Kişi zamirleri, iyelik eki alamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Küresel dünyanın dili İngilizce olarak sunulmuş ve bu durum insanlar tarafından kabul edilmiştir.","label":1} {"sentence":"Son çalışmalar, Khoisan dil ailesindeki dilleri coğrafi ve dilbilimsel özelliklerine göre en azından üç farklı sınıfa ayırıyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yine artık sözcüğü hem bundan sonra hem de artan, fazlalık anlamlarına gelebilmektedir.","label":1} {"sentence":"Bir dilin 6. Ünite - Türkçenin Söz Varlığı 185 anlatma gücünü oluşturan önde gelen hususlardan biri de o dilin deyim zenginliğidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birden fazla öğesi olan sözcüklerde vurgu hangi birimin üzerinde oluştuğunu araştırın.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çok heceli sözcüklerin sonunda eklenmede gerçekleşen ötümlüleşme, kaynaklarda ad ve eylem ayrımı yapılmadan genelleştirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zaman geçtikçe artan bu değişiklikler, kolların başka başka dillerle ilişki içinde olmasıyla daha da artar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Olumsuzluk ögelerinin biçimi ve kapsamı diller arası ve dil içi değişiklikler gösterir.","label":1} {"sentence":"Bozkırda ayakta durabilmek, siyasi düzeni koruyabilmek için iktisadi bakımdan güçlü olmak gerekiyordu.","label":1} {"sentence":"Ama işin doğrusu, dilsel görelilikte yanlış olan ne varsa hepsini güzelce özetleyen bir cümledir bu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O vakitlerin binaları ahşaptan yapılır ve çam, gürgen, meşe, ceviz vs. ağacın hemen her çeşidi kullanılırmış.","label":1} {"sentence":"Bir sözcük sınıfı, (sözlüksel ulam veya sözcük türü de denir), kendisinin ayırt edici özelliklerini paylaşan sözcüklerden oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özet: Bilimsel yazıların özet bölümünde, asıl metnin temel düşünceleri bir araya getirilir.","label":1} {"sentence":"Bir başka ifade ile kendisi özne olmadığı halde özneyi temsil eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deyimlerden çok büyük bir kısmı dilin konuşucularının ürünü, çok azı ise başka dillerden çeviri yoluyla oluşturulurlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin; Akdeniz, karaciğer vb. Sıfat tamlamasında tamlayan ile tamlananın yeri değişmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfat tamlamaları cümlede herhangi bir öge olarak yer alabilir.","label":1} {"sentence":"Geniz ünlüleri, gırtlak ünsüzleri, ayın ve hemze Türkçe için tipik olmayan seslerdir.","label":1} {"sentence":"Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati topluluklarının Tanzimatçılardan da ağır olan dilleri, Osmanlı Türkçesinin son örnekleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe, Türk kültürünün bütün zenginliklerini yüzyıllardır yazıyla taşıyıp aktarmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünsüzler, oluşumları sırasında bir engele takılarak sedalarını sürtünme ya da çarpmadan alan seslerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu, dilbilim araştırmalarının inceleyebileceğinden çok daha eski bir zaman dilimi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bilimde, teknolojide, uygarlıkta tüketici olan toplumların başka dillere katkıları da sınırlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sensiz gidecek.","label":1} {"sentence":"Üstelik onun ırk ve kökene dayalı bir milliyetçilik peşinde olmadığını da bilhassa belirtelim.","label":1} {"sentence":"Bu tür yapılarda, ayrıştırma sırasında, ek türünde bir değişiklik olmadığı için ek türü olarak iyelik eklerinden söz edilebilir.","label":1} {"sentence":"Aşağıda Sadinin Gülistanından bir bölüm verilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilin her alanında farklı biçimler rekabet halindedirler ve birbirlerini etkilemektedirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Süreklilik-Süreksizlik: Bir patlama sonucu değil de daha uzun bir sürede çıkarılan ünsüzlere sürekli ünsüz denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlardan Soğd, Mani, Brahmi, Süryani, Grek, Ermeni, İbrani alfabeleri belirli tarihi dönemlerde ve çevrelerde kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Yükümlülük kipi, yaptırım gücü olan bir kaynaktan çıkışlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünsüzlerin titreşimli olup olmadıgını anlamak için ellerinizle kulaklarınızı tıkayarak sesleri söyleyin.","label":1} {"sentence":"Zehra Hanımın çıkmazı, belki de Chomskyden haberi olmamasıydı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu, dönem şiirlerinde sık görülen ve mısra başı uyağı denilen bir sanat özelliğidir, buna Altay aliterasyonu da denir.","label":1} {"sentence":"Bu tür bilgiyi içeren dilbilgisine betimlemeli dilbilgisi denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki ötümsüz patlamalı sesler olan /p/, /t/, /k/nın soluklanmasını özellik deşiştirma kuralına örnek olarak verebiliriz.","label":1} {"sentence":"Dar bir alanda din dolayısıyla ve kısa bir zaman diliminde kullanılan alfabelerdendir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Peki, dünyanın öbür ucundaki yabancı bir ülkede o genç kızı kendi diline bile güven duyamaz durumda bırakmak acı değil mi?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Okul kapısı, apartman girişi, kapı kolu, masa gözü, çocuk kabanı örneklerinde ise ilgi eki kullanılmamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses bilim bunu üç ayrı alanda gerçekleştirir: Söyleyiş Ses Bilimi, Titreşim (Akustik) Ses Bilimi ve İşitsel Ses Bilimi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir metni özetleyebilmemiz için o metni iyi kavramamız gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her insan bir duygu, düşünce ve intiba deposudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çoğul ekleri, diğer ad çekim eklerinden önce gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu cevabın ardından sosyal medyadan ise Selfienin Türkçesi için öneriler gelmeye başladı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deyimlerden çok büyük bir kısmı dilin konuşucularının ürünüdür.","label":1} {"sentence":"Memluk Kıpçakçası bir süre sonra Eski Anadolu Türkçesinin etkisinde kalarak Oğuzcalaşmıştır.","label":1} {"sentence":"Doğrudan yaptırım gücü olmasa da okullarda anadili eğitimi Türk Dil Kurumunun belirlediği yazım kurallarına göre yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tam tersi olarak bir tek sıfat birden fazla ismi de niteleyebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil-düşünce ilişkisine gelince, her şeyden önce düşünce dille dışa vurabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Burada dikkat edilirse, eylem, yönelme ya da çıkma durumlarından birindeki bir tümleç almıştır.","label":1} {"sentence":"Arap ve Fars Kültürleri zaman zaman idarecilere bile tesir etmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle önlük-artlık uyumu kaynaklarda çoğu zaman sadece ünlüleri ilgilendiren bir özellik olarak yer alır.","label":1} {"sentence":"Söz dizimi açısından ise kelimeler, kelime grupları, cümlecikler ve cümleler arasında çeşitli ilişkileri gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hemen fırlayıp tatlıyı getirmiş. Şunu bitirelim de öyle yatalım.","label":1} {"sentence":"Konuşma Dilinde: Konuşma dilinde yazı diline göre çok daha fazla ünsüz düşmesi örneği vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çizgi her iki yanında ise de buralarda başka biçimlerin olması gerektiğini gösterir; ek içektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"On beş bin altı yüz sayı grubu, öncelikle on beş bin + altı yüz gibi iki ögeden oluşur.","label":1} {"sentence":"Her taş bir planın içinde yerli yerine konulunca bina göklere yükselir ve saadetin şarkısını söyler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu tür kısaltmalar, metin içinde kullanılırken diğer kelimelerden farklı davranmazlar.","label":1} {"sentence":"Anck /j/ ünsüzünden farklı olarak alfabede farklı bir harfe gösterilmezler (bk. Sesbirim).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"IBMin bazı sistem yazılımlarını Türkçeleştirme kararı almasından hemen sonra, benden yardım istendi.","label":1} {"sentence":"İrlanda dili, İskoçya Gaelcesi, Galce, Bretonca gibi birkaç çağdaş Kelt dili de büyük tehlike altında.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uygur alfabesinin Soğd kökenli olması Uygurların uzun süreler Soğdlarla kültürel, ticari ve siyasi ilişkileriyle açıklanabilir.","label":1} {"sentence":"X. yüzyıldan başladığı kabul edilen bu dönem de kendi içerisinde Karahanlı ve Harezm Türkçesi olmak üzere ikiye ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Katalanca gibi diller Latinceden zaman içinde farklılaşarak ayrışmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bölgesel ve sözlü dilin bir tür karşıtı olan yazı dili, genellikle aynı zamanda ölçünlü dildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eleştiri eserin ya da kişinin iyi, kötü, eksik, mükemmel yönlerini tarafsız bir şekilde ortaya koymalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her aşık gibi onun yüreğinde de sonsuz bir vecd, bir heyecan, bir galeyan yeteneği vardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin konumuz roman dedik.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bütün gözlerin üzerine çevrildiğini gören kişi ister istemez bir korku ve heyecan duyar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede ünlü olmadan hece olamaz.","label":1} {"sentence":"Hatta uzun cümlelerin kısaltılmasını, gereksiz edat ve deyimlerin bırakılmasını emretmişti. 3 Atıf, Hüsnü: Defter.","label":1} {"sentence":"Çoklukla bu ekler her iki ögeye, nadiren de olsa yalnızca birinci veya yalnızca ikinci ögeye hal eki getirilerek kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çekimsel Biçimbilim Bir sözlükbirim kendisini oluşturan tüm sözcükbiçimleri içinde barındırır.","label":1} {"sentence":"Bugün dünyanın hemen hemen her bölgesinde gerek soğuk, gerekse sıcak savaşların varlığı hepimizin malumudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bağımlı sıralı cümlelerde cümlenin her ögesinde ortaklık olabilir.","label":1} {"sentence":"İnsanlar da dile, kendi yasalarının izin ve imkan verdiği ölçüde müdahale edebilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Üç büyük dinin açıklamalarının bir bakıma tek köken kuramına yakın olduğu söylenebilir.","label":1} {"sentence":"Whorfa göre her toplum, kendi düzeninin koşullarına göre gerekli sözcükleri yapar ve kullanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün kullanılan Arap harfleri de Hicretten üç buçuk yüzyıl sonra meydana getirilmişti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık sayılar, zamirler, ünlemler, bağlaçlar ve edatlar kapalı bir grup oluşturur.","label":1} {"sentence":"Dil Oğuzca izleri taşır, ama kısmen karışmış Doğu Türkçesi ögeleriyle ileri derecede çeşitlilik gösterir.","label":1} {"sentence":"Azeri Türkçesinde bu iki ses anlam ayırıcıdır, sesbirimdir ve alfabede iki ayrı harfe gösterilir.","label":1} {"sentence":"Türkçede banka [baηka] sözcüğünde olduğu gibi n harfi ile gösterilen ses aslında artdamakta oluşturulan [η] sesidir.","label":1} {"sentence":"Adsıl Çekim Adsıl çekim, ad ve ad soylu sözcüklerin taşıdığı, durum, sayı, cins bilgisini kodlayan bir dilbilgisel ulamdır.","label":1} {"sentence":"Bu durum, ekonomik ve teknik gelişmelerin, kültürel değişmeleri motive ettiğinin tipik bir örneğidir.","label":1} {"sentence":"Ölçünlü Türkçede yad yabancı, yarın gibi bir iki sözcüğün dışında, birincil uzun ünlü bulunan sözcüklerin tamamı yabancı kökenlidir.","label":1} {"sentence":"Kırımda özellikle 13. ve 14. yüzyıllarda birçok Ermeni kolonilerinin belli başlı merkezleri Kefe, Salgat ve Sudak şehirleri idi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"E-v-l-e-r seslerinden olu-şan evler sözcüğü iki ayrı anlamlı birim olan ev ve çoğul eki -ler biçimbirimlerin-den oluşmuştur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öznesiz nesne olmaz.","label":1} {"sentence":"Bunlardan biri klasik öykü dediğimiz olay öyküsü: kişi yer, zaman ve hareket unsurlarından oluşur.","label":1} {"sentence":"Yönelme yan cümlesi 2. Dolap kapaklarının metal tutacaklarına, yatağın yanına atılmış bluzuma baktı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pek yorgun görünüyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zarf-fiillerde, XncAyA, -XncAyA kadar, -AlIdAn, -Alı beri gibi birkaç istisna dışında böyle bir kullanım görülmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ama kelime türleri konusu, biçim bilgisi içinde ele alınırken diğer alanlara ait ölçütler de kullanılır.","label":1} {"sentence":"Bu gerçekler Atatürkte şu sözlerle ifadesini bulmuştur: Türkiye Cumhuriyetini kuran Türk halkı, Türk milletidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şimdilik söyleyebileceğimiz yalnızca bu çalışma oluşturulduğu süreye kadar mevcut olan medya uygulamalarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Daha önce sözcüklerin sözlüksel (içerik) ve dilbilgisel (işlevsel) olmak üzere iki gruba ayrıldığından söz etmiştik.","label":1} {"sentence":"Örneğin yavaş konuşma için fısır fısır, gürültü için gümbür gümbür, tavuk sesi için gıtgıdak, inek sesi için möö göstergeleri gibi.","label":1} {"sentence":"Döneminin (15. - 17. yy.) bir tür karma dili olan Ermeni Kıpçakçası, Ermeni harfleri ile yazıya geçirilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün eve gelmelisin.","label":1} {"sentence":"Örnek: Büyük sınava hazırlanan öğrencileri gördükçe üzülürüm.","label":1} {"sentence":"Mevcut pek çok eserde genel olarak Türkçenin Ural - Altay dillerinin Altay koluna mensup olduğu dile getirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca uruk ip, urgan sözcüğü İlk Türkçeden Macarcaya hurok ilmik, düğüm, tuzak biçiminde geçmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dil Bilim.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zarfiillerle kurulan bağımlı cümleler, zarf yan cümlesi veya belirteç yan cümlesi olarak da adlandırılır.","label":1} {"sentence":"Gürkan konuşmasını bitirdi ve alkışlandı. b. Gürkan konuşmasını bitirdi ve herkes onu alkışladı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir milletin Dil ve Edebiyat ında o milletin yaşama ve uzun ömürlü olma sırrı vardır.","label":1} {"sentence":"Sözcüklerin ses yapılarında meydana gelen değişiklikler ses olayları olarak adlandırılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Büyük Türk milliyetçilerinin hemen hepsi düşünce sistemlerinde dine ön planda yer vermişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tamlananı özel isim olan sıfat tamlamaları, birleşik isim grubu olarak kalıplaştığında vurgu son unsur üstüne geçer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün standart dilde uyuma girmemesinin nedeni, Farsça kökenli bağlaç olan kiyi örneksemesi olmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Beylikler Dönemi (14. yüzyıl) 3. Osmanlılar Dönemi (15. yüzyıl ortalarına kadar), olmak üzere üç döneme ayrılabilir.","label":1} {"sentence":"Sapirin üzerinde durduğu üçüncü kültür tanımı sözü edilen bu iki tanımın kesiştiği bir anlama denk gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dünyada Guy de Maupassant ve Çehov kendi isimleriyle özdeşleşen iki hikaye tarzı oluşturmuşlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe sözcüklerde birincil uzun ünlüler yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mesela öğrenci argosu, balıkçı argosu vb. Argo, bir dil içerisinde sonradan türemiş bir anlatım biçimidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arapça murād sözcüğü Türkçede tür adı olarak murat erkek adı olarak, Murat biçimine gelişmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yazıda deyimlere kaynaklık eden çok sayıda fıkrayı gözler önüne getirmeye çalışacağız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kimi ülkelerin aynı dilleri bildirmesi nedeniyle resmi dil sayısı toplam üye ülke sayısından azdır.","label":1} {"sentence":"Çeşitli dilbilgisi kitaplarında dilin özellikleri sıralanırken, sıkça dilin canlı bir varlık olduğuna işaret edilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Rapor konusu çok çeşitli ve birbirinden ayrı özellikler gösterdiği için her alana uyacak ortak bir rapor formu yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gençler başta olmak üzere insanın kaç kelimeye konuştuğu sorusuna tekrar dönebiliriz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yetki yasayla verilmiş olabileceği gibi zaman içinde ortaya çıkmış kabullerden de kaynaklanabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü bu millet efradı da umum Türk camiası gibi aynı müşterek maziye, tarihe, ahlaka, hukuka sahip bulunuyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin CC, CV, CVC, V heceleri her dilde yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu bölümde, tekrar grupları kapsamında önce türemiş ve birleşik isimler, ardından türemiş ve birleşik fiiller ele alınacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zarf işleviyle kullanılırken de tıpkı sıfat olarak kullanılışında olduğu gibi bir çekim eki alamıyor.","label":1} {"sentence":"İnsan dediğimiz yaratık; hep iki eli, bir karaciğeri, bir midesi (Örnekleri uzatabilirsiniz.) olan bir varlık.","label":1} {"sentence":"Kültürün millet denilen varlığın oluşmasında mühim bir rolü vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dönüşlülük ve edilgenlik için kullanılan bu çiflerin bütün fiillere uygulanamadığını da belirtmek gerekir.","label":1} {"sentence":"Bu durumda -se/-sa ekini taşıyıp cümlede de şart, zaman ve neden işlevinde olan ögeler zarf tümleci olarak değerlendirilmelidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birkaç ev ötede, bir tavuk gıdaklıyor, bir horoz da ona yardım ediyor, adeta dem tutuyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı parçalanabilen ögelerden oluşan, yazılışları aynı olan sözcükleri, doğal bir konuşur metin içerisinde karıştırmaz.","label":1} {"sentence":"Dil kullanıldığı ortamlara ve konuşucuların niteliğine bağlı olarak değişkeler gösterir mi?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek türetimde sırasıyla dönüşlülük, işteşlik, ettirgenlik ve edilgenlik eki fiil köküne getirilmiştir.","label":1} {"sentence":"Ülkemizde yazım kurallarını belirleme ve yazım kılavuzu hazırlama görevi yasa ile Türk Dil Kurumuna verilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sürekli tartışılan yazım sorunlarının başında da bu işaretin kullanımı gelmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deyimler zaman zaman atasözleriyle karışabilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tıpkı kipsel anlamlarda olduğu gibi, gelecek de henüz gerçekleşmemiş durum ve olayları ele alır.","label":1} {"sentence":"Ferdi ahlaktan vatani ahlaka kadar bütün Türk ahlak kaidelerini tespit edip halka mal etmek gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çiçek, kelebek, kuş, balık, hatta bazı madenlerdeki renk ve şekil ahengi hayret vericidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazı bilenler anlamına gelen bu kelimedeki im eki çokluk ekidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özellikle ünlü uyumu Türkçenin tipik özellikleri arasında yer alır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnekler dikkatlice incelendiğinde öznenin uygun pozisyona taşınması, gramatikal bir hiyerarşiyle ilişkilidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belki onlar seviyorlar da ben farkına varmıyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Karşıtlık ilişkisi kurabilirler: Sorumluluklarını yerine getirmediği halde takdir edilmeyi bekliyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunu, standart dilde bir bozulma olarak algılayanlar da vardır.","label":1} {"sentence":"Türkçenin bilinen ilk metinleri bugün ancak belli bir eğitim sonucu anlaşılabilecek durumdadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ses olayı; ünlünün düştüğü yere göre, söz başında, söz içinde ya da söz sonunda görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Akşamları kitap okur.","label":1} {"sentence":"Türkçede Arapça asıllı amma velakin, ancak yalnız gibi birkaç kalıplaşmış yapıda görülür.","label":1} {"sentence":"Zayıf ı Ünlüsünün Ön Damaksıllaşması: Türkçede ünlüler içinde kapladığı süre, yani uzunluk ve vurgu bakımından en zayıf ünlü ıdır.","label":1} {"sentence":"Ali Şir Nevayinin okul arkadaşı ve yakın dostu olan Hüseyin Baykara; hem bir hükümdar, hem de divan sahibi bir şairdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısaltma ile konuşan ve zamana karşı yarışan gençler uzun metin okuma ve analiz etmede problemler yaşayabiliyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sarı bir sıfat, birleştirmenin asıl ögesi ve sözcük türünü belirleyen kız ise addır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar, halkın kavrayamadığı incelmiş ve anlaşılmaz bir dil ile söz konusu ilimleri öğreniyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil ulusal ve uluslararası siyasette de çok önemli bir kurumdur, bu nedenle dilin ülke içinde ve dışındaki statüsü önemlidir.","label":1} {"sentence":"İşte bu yüzden, öngörülebilirlikleri daha düşük olan sözcüklerin sözlükte listelenme olasılığı daha yüksektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Görüldüğü üzere, Türkçedeki isimler için sayı ve durum bilgisi veren on iki sözcükbiçim mevcuttur.","label":1} {"sentence":"Dolaysıyla tip, bir toplumdaki insanların ortak özelliklerini şahsında toplamış kişidir.","label":1} {"sentence":"Çocuklar dövüştüler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yani bu fikir ve uyanışın temelinde insanlığın asırlardan beri işlediği insan ve demokrasi anlayışının yüksek değerleri mevcuttur.","label":1} {"sentence":"Bu hayırlara vesile olacak duygu ise, insanda Vatan Ahlakı dır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe, Anadoluda yazı dili olduktan sonra da zaman zaman ihmal edilmiş ve aydınların ilgisizliğine maruz kalmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkiye Türkçesi Türkiyenin yanı sıra, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde resmi dildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözlükbirimler, sözlükçede bilgi olarak listelenen girdileri temsil eden, dilde üretilmemiş, soyut zihin sözcükleridir.","label":1} {"sentence":"Bunlardan kimileri Türkçe karşılıklarıyla kullanım alanına çıkmıştır: Deli dana, kuş gribi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Talas vadisinde bulunan kitabelerin en ilginci bir ağaç çubuk üzerine yazılmış olanıdır.","label":1} {"sentence":"Ürünlerin Türkiyede üretilmesine ve çoğunun da iç piyasada tüketilmesine karşılık adlarının yabancı olması düşündürücüdür.","label":1} {"sentence":"Yine mi aynı hatayı yaptınız. b. mi den sonra gelen ekler bitişik yazılır: Bu yıl Karadeniz gezisi düzenleyecek miyiz?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses Uyumlarının Varlığı Önlük-artlık uyumu çok az istisnayla gelişmiştir, düzlük-yuvarlaklık uyumu ise daha sınırlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Halil: -Bırak canım, dedi, Şükrünün ipi ile kuyuya inilir mi?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcede ise yemek eylemi tek bir fiille (eat) karşılanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Evet, hayır, yok, he vb. onaylama edatlarının tekrar grupları oluşturdukları görülür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birleşik isim grubunun bir unsuru kalıplaşmış bir sıfat tamlamasından oluşmuş olabilir.","label":1} {"sentence":"Aynı grupta yer alan ünlüler arasındaki açıklık da aynı değildir ama ana hatlarıyla ünlüler böyle bir sistem içerisinde görülürler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin; Durup dururken neden gitti anlamadım. cümlesinde soru edatı, cümleye soru anlamı değil, yadırgama ve sitem anlamı katmıştır.","label":1} {"sentence":"Sempozyum hazırlama komitesi bu özetleri değerlendirerek uzmanları sempozyuma davet eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazılış ve dikiliş tarihi bilinen büyük yazıtlar Moğolistanda Orhon Irmağı kenarında bulunan Köktürk Yazıtlarıdır.","label":1} {"sentence":"Oysa her alanın sunduğu ölçütler ve bu ölçütlere göre kelime türlerinin belirlenmesi de farklılık göstermektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sebeple ünlem grubu cümlenin dışında olmakla birlikte anlamın içinde bulunan dil birimidir.","label":1} {"sentence":"Dil, bir yandan üreticilik, öte yandan yaratıcılık niteliklerine sahip bir sistemdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zaten İngilizcede olduğu gibi bazı dillerde de bu anlamlar ettirgen çatıda sözlüksel olarak kodlanmaktadır.","label":1} {"sentence":"Söz Başında Bulunmayan Ünsüzler: Türkçe kökenli sözcüklerde, söz başında /ğ/, /l/, /m/, /n/, /r/, /ş/, /z/ ünsüzleri bulunmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda, Osmancıkın keyfince yaşamayı bir yana bırakıp büyük idealler uğruna değişmeye başlaması anlatılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Kültür kavramı ile ilgili olarak ileri sürdüğü düşünce ve görüşler bugün bile canlı bir şekilde geçerliliğini korumaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Temizlik, saflık, yükseklik, insanlık vb. Bunların hepsi insanlık niteliklerindendir.","label":1} {"sentence":"Zamanla kendi dillerini, dinlerini muhafaza etmekle beraber tamamen Kıpçak dilini benimsemişlerdir.","label":1} {"sentence":"Konuşma ortamına ve iletişime katılanların durumuna göre tercih edilen bu konuşma stillerinin her birine durumsal dil türü denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Cansız varlık adları da eril ve dişil olarak sınıflandırılır: sırasıyla der Tisch masa ve die Tür kapı örneklerinde olduğu gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hangi kategoriye dahil olacağı ise söz dizimi açısından bulunduğu pozisyona bağlıdır.","label":1} {"sentence":"Ama bu onun sınırlı sayıda bir söz varlığına sahip olduğu ve gerçekten kullandıkları dışında kelime bilmediğini göstermez.","label":1} {"sentence":"Burada vermekte olduğumuz malumatın ilgi çekmeyen kuru şeyler olduğunun farkındayım.","label":1} {"sentence":"Örneğin, İngilizcede sıfatlardan belirteç yapan -ly eki, -ly ile biten sıfatlarla kullanılmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mükemmel bir millete, milli ahlakiyet icapları, o millet efradı tarafından adeta bişuurane, vicdani, hissi bir saikle yapılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Onun gibi sevilmiş, benimsenmiş bir lider yoktur bu coğrafyada.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu zamanlar öğrenilen geçmiş zaman, görülen geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman ve geniş zamandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazı zamirler, isimlere gelen her çekim ekini alamaz; bazıları çekim eklerini alırken isimlerde olmayan özellikler gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ezgi dillerinde ezgi, sözcükler arasında değil, sözdizimsel yapılar arasında anlam farkı belirtmede kullanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pek çok dünya dilini etkilemiş ve onlara sayısız sözcükler vermiş olan Türkçe, yalnızca Arapça ve İngilizce karşısında gerilemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Denemede, makalede olduğu gibi savunulan düşünceyi ispatlamak gibi zorunluluk yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nasır Zeytinoğlu, ulan önce şu liseyi kazasız belasız bitirelim de ötesini sonra düşünürüz.. Derdi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Verilen kimi rakamlara karşın yeryüzündeki dillerin kesin olarak belirlenmesi imkansızdır.","label":1} {"sentence":"Bu farklı özellikleri, geçmiş zamanı anlatma karakterlerine de ayırt edici bir özellik olarak yansır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede eylem, cümlede temel olarak zaman ile tarz, görünüş, çatı ve kip kategorilerine göre çekime girer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak sayısız varyant, işlevsel önemli tiplere (değişmezlere) indirilmeli ve sinyallerin işlevleri ve birleşmeleri açıklanmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunun yerine, bütün sözlüklerde çekirdek yapıya indirgenmiş biçimi olan nobran sözcüğünü bulacaksınız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunda sözcüğün başında da darlaştırıcı etkisi olan /y/ ünsüzünün bulunması etkili olabilir.","label":1} {"sentence":"Bunlardan çoğunun bilhassa kız çocuklarına isim olması da bundandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yeni sözcüklerin yapımında çok kullanılan veya çok sayıda sözcükte bulunan eklere işlek ekler denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede dört tarz vardır: Bildirme, öykü, rivayet, şart.","label":1} {"sentence":"Bilinen dünya dillerinin yaklaşık yarısı, son beş yüz yıl içinde ortadan kalkmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yüzden sorumlu davranılmalı, sosyal medya okuryazarlığının yayılması sağlanmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yapılırken akrabalık adları kullanılır; ama bu adlar kelime anlamlarıyla alınmamalıdır.","label":1} {"sentence":"Edilgen, dönüşlü, işteş ve ettirgen çatıların daima etken çatıyla ilişkilendirilerek ele alındığı unutulmamalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sözcüğü sol (yön adı) sözcüğünden ayıran tek özellik /l/ ünsüzünün ön damak ünsüzü olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu eğilimler sadece alan uzmanlarının değil dil meraklılarının da çok ilgisini çeken konuları kapsar.","label":1} {"sentence":"Ancak şehirleşme, iletişim ve ulaşım imkanlarındaki gelişmeler sonucunda bu durum değişmiştir.","label":1} {"sentence":"Türk lehçe ve yazı dillerinin sınıfandırılmasında Türkiye Türkçesi, Güneybatı ya da Batı Türkçesi olarak adlandırılan gruba girer.","label":1} {"sentence":"Alt oluşturucu olan dil ucu, üst oluşturucu diş yuvasına yaklaşır, ancak ona değmez.","label":1} {"sentence":"Dilin anlattığı gerçek de ancak, insanların zihninin süzgecinden geçmiş gerçektir.","label":1} {"sentence":"Tekrar Gruplarının Tamlamalarda Kullanılması: İsim ve sıfat tamlamalarında tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilir.","label":1} {"sentence":"Bir kısım araştırmacılar bu alfabenin Likya ve Karya kökenli olduğunu ileri sürerler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dilin söz varlığının çeşitlenmesinde ve anlatım gücünün artmasındaki en başta gelen unsur o dilin mecaz dünyasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başka bir deyişle isim 4. Ünite - İsim Çekimi 91 cümlelerinde şimdiki zaman ve geniş zaman arasında ayrım yoktur.","label":1} {"sentence":"Osmanlıca döneminde sadece Arapça ve Farsçadan değil, başta İtalyanca, Rumca olmak üzere başka dillerden de kelime alınmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örnek olarak el-miz biçimi eklenme açısından prensipte al-mış örneğinden farksızdır.","label":1} {"sentence":"Uzun vadede bu stratejiler, ekonomik, politik ve teknolojik değişmelerde karşılık bulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Önce konuyu belirlememiz lazım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsan biçimbirimi ele alındığında Kendi başına durabiliyor mu? sorusuna EVET yanıtı gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alanda tekrar öbeği, bağlam öbeği, ikilemeli ad, yinelemeli ad, ikiz kelime, kelime koşması gibi farklı terimlerle anılırlar.","label":1} {"sentence":"Cümlenin temel ögeleri yüklem ve öznedir.","label":1} {"sentence":"Konuşma insanın toplum içindeki yerini belirlemede ve mesleki başarısında önemli bir yere sahiptir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Suyu içeceğini biliyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ifade tarzında yuvarlanma için farklı bir işaret, aşağı inme için ikinci bir işaret kullandılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu eki alan öge; cümlede yer tamlayıcısı, bazı kaynaklardaki ismiyle dolaylı tümleç işlevindedir: Eve gitti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı gelişmeyi yeni biçimden hareketle de göstermek mümkündür.","label":1} {"sentence":"Aynı zamanda bu yapılar pekiştirme işlevleri dışında yeni anlam kazanmalarıyla birleşik kelimeler de meydana getirir.","label":1} {"sentence":"Özellikle dizilerde ve yerel yayın yapan kanallarda standart söyleyişe uymayan pek çok özellik görülmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarihi süreçlerdeki değişikliklere odaklanan yönteme art zamanlı; Yalnızca belirli bir döneme odaklanan yönteme ise eş zamanlı denir.","label":1} {"sentence":"Kendi kültürüne saygı duymayanlar, başkalarından saygı bekleme haklarını kaybetmiş olur.","label":1} {"sentence":"Yine bilindiği üzere Atabetül Hakayık isimli eserin en iyi nüshası Uygur yazısı ile yazılmıştır.","label":1} {"sentence":"Deyimler derin anlama sahip yapılar iken, birleşik sözcüklerin böyle bir özelliği yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tüm bunlar akla yakın gelse de, tıkırtıların ilk dil olduğu kuramı, hiçbir biçimde kanıtlanmış değil.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Herhangi bir topluluktan bir kişi dili tek başına dönüştüremez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fakat bunların düşünümü, yani tefekkürü öven ve öğütleyen ayetlerle bağdaşma durumunda olduğuna işaret etmek yerinde olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birinci siperdekiler hiçbiri kurtulmamacasına tamamen şehit oluyor, ikinci siperdekiler onların yerine gidiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık bir kelimenin zarf olabilmesi için mutlaka bir fiile, sıfata veya zarfa bağlı olması gerekir.","label":1} {"sentence":"Bu, fiillerin bağımsız olarak kullanılabilmesi için başka bir ögeye ihtiyaç duyduğunu gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hatta kimi dilcilerce -ArAktAn (< -ArAk+tAn) gibi kullanımlar yanlış kabul edilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sona gelen edatlar da (bile, da, dahi, ise, ya) aynı şekilde sözcükleri, sözcük öbeklerini ve cümleleri birbirine bağlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe kökenli sözcüklerde uzunluk ancak /ğ/ sesinin bulunduğu durumlarda ikincil olarak gerçekleşir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ana Türkçenin İlk Türkçeden ayrılan en belirleyici özelliği Çuvaşçanın Ana Türkçe birliği içinde bulunmayışıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir görevli yanıma gelerek vapurda şehit babaları olduğunu ve beni görmek istediklerini söyledi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dr. Aydın Köksal türetmiştir (2010). En yeni kelimelerden biri selfie veya özçekimdir.","label":1} {"sentence":"Eleştiriye ağırlık verilir. e. Müzikli Tiyatro: Müzikle oyunun iç içe bulunduğu oyun türüdür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kıpçakça, Arap ve Fars dillerinin yoğun biçimde etkilediği Harezmceden gelişen iki yazı dilinden biridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Anadolu Türkçesi varyantlar yığını bazı edebi, dini ve didaktik işlevleri yerine getirebilmekteydi.","label":1} {"sentence":"Bundan dolayı geçerken sürtünme sesine benzer bir ses oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diğer tarafan fiile eklenen işteşlik eki sayesinde özne en az iki katılımcıdan meydana gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Emir; doğası gereği bir buyurucu, bir de eyleyicinin bulunduğu en az iki kişili iletişim ortamlarında üretilir.","label":1} {"sentence":"Öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen ve geçişli eylemi tamlayan sözcüklere nesne denir.","label":1} {"sentence":"Sonra belki bu sistemin bazı silik kopyaları oluşturulabilirdi, örneğin Fransızca gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak belli ses bilgisel incelemeler sonucu soyut sesler yani dilin ayrılabilen parçaları ortaya çıkarılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dün ödevini bitirdi. cümlesinde eylem zamanı şimdi ve buraya göre geçmişte, Yarın ödevini bitirecek. cümlesinde gelecektedir.","label":1} {"sentence":"Atatürk, Enstitünün kurulmasıyla ilgili M. Fuat Köprülüye şu talimatı verir: Fuat Bey, cumhuriyeti kurduk.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yalnızca kişiler için değil markalar ve kurumlar için de büyük önem taşıyan sosyal medya aynı zamanda ciddi bir pazarlama alanıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkler bu dönemlerinde başka ülkelerle olan yazışmalarında kendi dillerini ve kendi alfabelerini de kullanmış olabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Deyimlerimizin büyük bir çoğunluğunda ikilemelere rastlanır ki bu durum, deyimlerin uzun anlatımlardan daha etkili olmalarını sağlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler ancak yine de anlamlı bir bütünlük gösterirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu bölümde yazım ve söyleyiş açısından sorun yaratan bazı özellikler üzerinde durulacaktır.","label":1} {"sentence":"Biraz git, ötede otur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklerdeki değişkenliğe, eklerle ilgili ünitede yeniden değineceğiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başka bir deyişle, çoğul ekinin biçimbirimciklerinin dağılımı sesbilimsel kurallarla belirlenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk İslami eserler denilen Divanü Lügatit-Türk, Kutadgu Bilig vb. eserler de bu dönemde üzerinde durulan eserlerdir.","label":1} {"sentence":"Dil değişkendir; bütün doğal diller çeşitli nedenlere bağlı olarak sürekli bir değişim içindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Görünüş, eylemin kılınışına ait veya kılınışıyla ilgili bir kesiti görünür hale getiren dilbilimsel bir kategoridir.","label":1} {"sentence":"Kaşgarlı Mahmutta Oğuzca ve Kıpçakça aynı karakterde gösterilmekte ve genellikle birlikte anılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bu çalışmada böyle bir ayrım yapılmamış, bütün ekler önlerine konan bir tire ile gösterilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatlar, ad ve eylemlere göre daha sınırlı sayıda çekime girerler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilbiliminde türetime giren kelimeler anlamlı, girmeyen kelimeler görevli kelimeler olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çene başında dururken, bıyığımı bururken Ali oğlu geldi dedi ki müjde deden geliyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözgelimi sesli harf, sessiz harf, süreksiz yumuşak harfler, sert harfler, sesliler, sessizler,... gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nesne sözcüğünü daha eski ne erse ne biçimine götürecek olursak bu sözcükte de benzer bir gelişme düşünülebilir.","label":1} {"sentence":"Bazı ağızlarda söz başındaki ötümsüz sızıcı /s-/ ünsüzü, ötümlü sızıcı /z-/ ünsüzüne dönüşmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Temel öğretimde yardımcı ünsüzler yaşasın sözcüğüyle kısaltılmış olarak öğretilmektedir.","label":1} {"sentence":"Alfabe Kanununa göre ünsüzler kendilerinden sonra gelen bir /e/ ünlüsü ile seslendirilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu anlamlı sözcükler ancak o dile özgü kurallara bağlı olarak doğru cümleler ortaya çıkarabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türemiş sözcük tek başına tabandan bağımsız olarak kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu dil ailelerini kısaca tanıyalım: a. Hint-Avrupa dil ailesi: Hint-Avrupa dillerinin konuşulduğu alan oldukça geniştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu cümleleri Türkiye Türkçesine Türk beyleri (aydınları) Türkçe olan adlarını (bir başka deyişle ana dillerini) bıraktılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Günümüzde kullanılan dillerin kaynak dillerinden ne zaman ayrıldıklarını kimi durumlarda belgelerle takip edebiliyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kültür, insan yığınlarını millet haline getirir.","label":1} {"sentence":"Eklenme Eklenme, sözcüğün yapım eki veya çekim eki almasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kendilerini oluşturan biçimbirimlerin sırasındaki değişmezlik, sözcüklerin kurala bağlı içyapısı olduğunun da bir göstergesidir.","label":1} {"sentence":"Bu kollar zaman geçtikçe kendi şartlarında gelişir ve ayrıldığı kaynak dilden farklılaşmaya ve kendisi de kollar doğurmaya başlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Gönlüme göre bir yaşama sevinciyle genişliyorum boş zamanlarda.","label":1} {"sentence":"Türkçe kelimelerde vurgu, genelde son hecededir.","label":1} {"sentence":"Bu sözcüklerin orijinal biçimlerinde zaten uzun ünlü bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe'de akıcı [r], vurmalı [ř] ve ötümsüz [r] sesleri bütünleyici dağılım içindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede bir hecede sadece bir ünlü bulunabilir.","label":1} {"sentence":"Gidiyorum; ama yine geleceğim. ila Arapça kökenli bir kelimedir; sık sık Türkçe ile bağlacıyla karıştırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tasnif yolları neler olabilir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özellikle bazı yer adları, kurum ve kuruluş adlarında bu tür yapılara sıkça rastlamak olasıdır.","label":1} {"sentence":"Bunlar sözcüklerin dizilimi gözetilerek uygulandığı için sözdizimsel kurallar olarak anılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Atatürk de imparatorluğun çöküş döneminde yaşamış ve gelişmelere şahit olmuş bir şahsiyettir.","label":1} {"sentence":"Hatta bazı sözdizim kuramları dilbilgisi adıyla anılır; Üretici Dilbilgisi, Evrensel Dilbilgisi, yapılandırmacı dilbilgisi, gibi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıntı sözcükler, milletlerin hangi halklarla nasıl ilişkiler yaşadığını gösteren belge niteliği de taşırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öz geçmişinizi yazarken aşağıdaki noktalara dikkat etmeniz yararlı olur: Ne tür bir iş aradığınızı açıkça belirleyiniz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Durum Ekleri ve Cümle Ögeleri Arasındaki İlişki İsimler, aldıkları durum eklerine göre farklı cümle ögeleri olarak kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsimlerin sınıfandırılmasında kullanılan anlamsal ayrımlardan biri, gösterilenlerinin somut veya soyut olmasıyla ilgilidir.","label":1} {"sentence":"Şehrin yıllar önce gördüğüm güzelliği kaybolmuştu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Şüphesiz dil sorunlarımızın da ana kaynağı kalitesiz eğitimdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çif Dudak Ünsüzleri: Havanın dudakların kapanması sonucu engellenmesiyle oluşan ünsüzlerdir.","label":1} {"sentence":"En başta gelen fark ise argo bir gizli ve sanatlı dildir; sövgü ise son derece açık ve kaba bir anlatım biçimidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözde özne, cümlede işi yapan öge değil yapılan işten etkilenendir.","label":1} {"sentence":"Bu lehçenin Osmanlı Türkçesiyle başka bir benzerliği de büyük bir edebiyat, bilim ve diplomasi dili olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biçimbirimsel çözümlemede, sözcüklerdeki biçimcikler sayılır, biçimbirimsel çözümlemelerde ise sözcükler biçimbirinlerine ayrılır.","label":1} {"sentence":"Dillerin bir normal sözlükleri, bir de deyim sözlükleri olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alıntı sözcüklerin Türkçede genel bir öndamaksıllaşma eğilimi olduğu bilinmektedir.","label":1} {"sentence":"Hatice Teyzenin Aliyi gördüm. -İlgi grubu nesne olarak görev yapar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, Türkçe konuşucuları, alkıyor gibi uydurma bir sözcüğü rahatlıkla eylem olarak sınıflandırabilirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Arap yazısı aslında bütün Sami alfabelerinde olduğu gibi, sadece ünsüzleri gösteren harflerden oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneklendirmedeki amaç bir konuyla ilgili bütün örnekleri listelemek değil, ele alınan konunun anlaşılır olmasına katkı sağlamaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Alfabe: Alfabe, bir dildeki ses ya da sesbirimleri gösteren harferden oluşan bir dizgedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu kurallar bir biçimbirimin değişkelerinin belli sesbilimsel ortamlarda nasıl seslendirileceğini belirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tonla baskının aynı hece üzerinde bulunması durumunda ilk hece daha belirgin biçimde vurgulanmış olur.","label":1} {"sentence":"Kulenin inşasında çalışan işçilerin dilini karıştırır ve kimse birbirini anlayamaz olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yapılar ünitenin ilerleyen bölümlerinde diğer zarf-fiil grupları altında ele alınacaktır.","label":1} {"sentence":"Murat iş yerinden ayrılır ayrılmaz kardeşini aradı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Karar verme, sözleşme işlevinde bulunabilirler: Ertesi gün aynı saatte buluşmak üzere ayrıldılar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna göre de sıfatlar, yapıları bakımından; basit sıfatlar ve türemiş sıfatlar olarak adlandırılır.","label":1} {"sentence":"Her şeyden önce dil kültürün taşıyıcısı ve tanığıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneklere bakacak olursak ilenin daha sınırlı bir kullanımı olduğu, her örnekte ve ile değiştirilemediği görülmektedir.","label":1} {"sentence":"Bütün bu gibi süreçlerin iki yönünü veya boyutunu birbirlerinden açık seçik biçimde ayırdetmek icabeder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söz Sonundaki Ünsüzlerin Durumu Aşağıda ünsüzlerin söz sonundaki durumu çeşitli yönleriyle incelenecektir.","label":1} {"sentence":"Öte yandan, İstanbul halkı İstanbullu olmayan mebusların, onlar da İstanbul halkının Türkçesi ile alay eder oldular.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunların bir bölümü aslında konuşurlarının yaşadığı sorunlardır.","label":1} {"sentence":"Bu nedenle eklenme sırasında Türkçenin ses yapısıyla çelişen durumlar ortaya çıkabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcüğe ek gelmesi durumunda, ekin ön ünlülü mü yoksa art ünlülü mü olacağı sözcüğün son hecesinin niteliğine bağlıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sistemlerde bugün ve dün aynı belirticiyle, yarın ise farklı bir belirticiyle gösterilir.","label":1} {"sentence":"Bağımlı biçim birimler görevlerini yerine getirebilmeleri için bağımsız biçim birimlerine ihtiyaç duyarlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Manihey yazısını Estrangelo yazısının biraz değişik bir türü olduğunu sayanlar da vardır.","label":1} {"sentence":"Ezgi Diller ezgi değişimlerini yapılar arasında anlam farkını ifade etmede kullanır.","label":1} {"sentence":"Seminerler, daima bir üst yetkililere ve ilgili meslektaşlara sözlü veya yazılı olarak verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede vurgu konusuyla ilgili, bir bölümü önemli gözlemler içeren yayınlardaki bilgiler oldukça karmaşıktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçenin Güncel Sorunları Söz varlığı, bir dildeki, bir eserdeki sözcüklerin, deyim ve atasözlerinin bütünü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ben yalnız kendi düşüncemi söylemek istemiyorum.","label":1} {"sentence":"Bu hece sözcük niteliğinde olduğu zaman söz sonunda bulunabilen ünsüz çifleri ortaya çıkmış olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nadiren de olsa karın, karın, karın vd. eşsesli kelimeleri birbirlerinden ayırmak üzere de kullanılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Milletler duygu ve düşüncelerini yazıya geçirince daha sağlam bir birlik meydana geliyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin Türkçe vücut anlamına gelen etüz kelimesi Tibetçe metinlerde eddus şeklinde yazılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Buna karşılık eylem sözcüklerinin (oynamak, atlamak, dans etmek) kullanımı İsveç bebeklerde ağır basar.","label":1} {"sentence":"Başta /h/ sesini söylemeyenlerin işitmede bu sese karşı duyarlılıkları daha azdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazı dillerde temel söyleyişteki sapmalar sadece söyleyiş bozukluğu olarak algılanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Niteleme Sıfatları Niteleme sıfatları isimlerin bir özelliğini, bir niteliğini gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Adlar tür, anlam, yapı, sayı vb. bakımlardan farklı biçimlerde sınıfandırılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Amaç tam olarak metinde yer aldıktan sonra metnin sağ alt köşesine ad, soyad yazılır ve imza atılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belirtili ad tamlamasında temel öge olan tamlanan, yardımcı öge olan tamlayandan sonra gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zarf-fiil yapıları ikilemeler türetmede kullanılır.","label":1} {"sentence":"Bunun üzerine Ertuğrul, güven kazanmak için daha fazlasını yapıyor ve halkının eşyasını yaşlı kadınlarla gönderiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkler, İslamiyetten sonra Türkçe sözcükleri Arap dil bilgisi okulunun sınıfandırma sistemine uyarlamışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"TÜRKÇE SÖZ VARLIĞI Deyimler Deyimler anlatıma açıklık kazandıran ve renk katan söz varlığı ögeleridir.","label":1} {"sentence":"Bir kimsenin sözünü değiştirmeden aktardığımızda kullanılır: Cenap Şehabettin: Köpeğe gem vurma kendini at zanneder. diyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kılınış, eylemin zamansal iç yapısıyla ilgili bir kategoridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsanımız, başı dik olmuştur tarih boyunca. - İsnat grubu, birleşik fiilin isim ögesidir.","label":1} {"sentence":"Betimleyici dilbilgisinde yargılama ve doğru ya da yanlış tümce anlayışı söz konusu olmadığını belirtmiştik.","label":1} {"sentence":"Örneklerde de görüldüğü gibi birleşik sözcüğü oluşturan sözcükler, bağımsızken taşıdıkları ana vurgularını kaybederler.","label":1} {"sentence":"Altıncı ünitede ayrıntılı bir biçimde Türkçenin anlatım gücü ve söz varlığı üzerinde durduk.","label":1} {"sentence":"Vaktiyle Kuzeybatı Kafaslarda konuşulan Ubıhçanın bilinen son konuşucusu olduğu kabul ediliyordu.","label":1} {"sentence":"Bizim çam devirmek deyimi de buradan dilimize yadigar kalmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bakanlığınızca açılan Öğretmenlik Kadrosuna atanmak istiyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tamirci arabayı tamir etti.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıra Sizde 2 Reddetmek, fark etmek, terk etmek, var olmak, hasta olmak, ana dili, kuşburnu Sıra Sizde 3 LCV: Lütfen cevap veriniz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil incelemelerinde dilin en küçük birimi olarak sesler görülür.","label":1} {"sentence":"Sonbahar yaklaşmakta.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, Türkçedeki durumu ele alalım: (22) (a) i. Tavuklar burada gıdakladı ii. Burada gıdaklandı. iii.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar resim kökenliler, sayılar, birleşik ideogramlar, fonetik ödünçlemeler ve fonetik birleşiklerden oluşmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bu kurama göre dil, düşünceyi, toplumsal davranışları ve toplumsal davranış örüntülerini belirleyen bir kalıptır.","label":1} {"sentence":"Yalnız, sıfat görevi yüklenmiş olan adın tıpkı öteki sıfatlarda olduğu gibi, eklendiği ada özgü bir niteliği belirtmesi gerekir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aynı şekilde bir ve tek kelimeleri benzer kullanımlara sahiptir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pınar seviyor kitap okumayı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yetişme sırasında bireyler sadece cinsiyete bağlı davranış biçimlerini değil, cinsiyete bağlı dil davranışlarını da öğrenirler","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sen dönüp gelinceye kadar gözüme uyku girmiyor işte! 4 Aşağıdaki hangi seçenekte türemiş zarf-fiil grubu bulunmaktadır?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede sıfatlar, zarfar, bağlaçlar, edatlar ve ünlemler çekim eki almaz; bu yüzden de çekimlenemeyen kelime türlerini oluştururlar.","label":1} {"sentence":"Eğer diller arasında belli paralellikler varsa bunlar daha eski dönemlerde ortak bir kökenden türemiş olabilirlerdi.","label":1} {"sentence":"Güncel Türkçe Sözlük her iki biçime de yer vermekte ancak Yazım Kılavuzunda sadece üç heceli biçimler bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu sistem kendi başına düşünceleri de şekillendirir, bireyin zihinsel aktivitelerde kullandığı bir program ve rehber işlevi görür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bundan dolayı birinci eylemin aldığı onlara tümlecini son üç eyleme de bağlamak yanlıştır.","label":1} {"sentence":"Örneğin zamirlerin türetime girmiş biçimleri (bencil, senli benli gibi biçimler) oldukça sınırlıdır.","label":1} {"sentence":"Ad ve eylem ayrımı için sözcüğün sonuna -mAk eki getirilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu denemelerde diller sistemli olarak karşılaştırılmaya ve aralarındaki benzerlikler ortaya çıkarılmaya çalışılıyordu.","label":1} {"sentence":"Yeryüzünde konuşulan bütün dillerin kendilerine özgü yapı özellikleri ve mantıkları vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Toplulukların İzini Sürmek Tıkırtılı konuşanlarla ilgili genetik veriler toplayan araştırmacılar da var.","label":1} {"sentence":"Bugün Türk Cumhuriyetlerinin hepsinde Latin Alfabesine geçme çalışmaları yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu çalışmada daha az yanlış anlaşılmalara yol açacağı düşünülen ötümlü terimi kullanılmıştır.","label":1} {"sentence":"Burada toplumumuza, özellikle aydın kesime, sanatçılara, yazarlara düşen görevler vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Akrabalık ve unvan belirten kelimelerin kişi ismiyle birlikte kullanılması sonucu unvan grubu oluşur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sümerce ile Türkçenin ilişkisi, bu konuda yeni fikirlere ve tartışmalara yol açabilecek niteliktedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öznenin, 1. çoğul kişiye ait olan evin içinde olduğunu gösteren bir de eki onu takip etmektedir.","label":1} {"sentence":"Yapılan çalışmalar sadece başka dillerden Türkçeye değil Türkçeden de diğer dillere çok canlı bir akış olduğunu göstermektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tibet alfabesindeki her ünsüz işareti ayrıca belirtilmemişse o ünsüzle başlayıp /a/ ile biten bir heceyi gösterir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe ünsüzler yönünden kendine özgü özellikleri olan bir dildir.","label":1} {"sentence":"Buna daha çok Batı kökenli sözcüklerde, söz başında rastlanır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski tarihler, hiçbir istilanın bu dağların tepesinden Türk hürriyetini indiremediğini yazarlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bazen /y/ yanında ev-i-n-de, iki-şer, anne-si örneklerindeki /n/, /ş/ ve /s/ seslerini de bağlama ünsüzleri olarak görenler vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Belirtme eki belirtili nesne durumunda zorunludur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim Cümlesi: Yüklemi isim soylu bir kelime olan cümledir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilek: -sA Gürkan İstanbula gel-se. Dilek I wish he were here.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dilekçe sahibinin, ilgili devlet dairesinden kayıt numarasını alması ve dilekçesini bu kayıt numarasıyla takip etmesi uygun olanıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eklenmede ünsüzler, ötümlülükötümsüzlük açısından benzeşirler.","label":1} {"sentence":"Dillerdeki sözcüklerin büyük bir oranı bir süreç sonucu oluşmuştur.","label":1} {"sentence":"Dört Halife zamanından bu yana Arap bilginleri yüzyıllarca harflerin ıslahı üzerinde durmuşlardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genellikle açıklayıcı ve tartışmacı anlatım biçimi kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünsüzler düşerken bu düşmeyi telafi etmek üzere kendilerinden önceki ünlünün süresini uzatabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birkaç yıl önce, dilbilimciler Tevfik Esençin sesini almak üzere Türk köyü Hacı Osmana akın ediyordu.","label":1} {"sentence":"Bu değişme zamanla o kadar ileri gider ki yazılı biçimle konuşulan biçim arasında ciddi uçurumlar oluşabilir.","label":1} {"sentence":"Bu yaklaşıma göre bütün insanlar, faklı yollarla ve farklı karmaşıklık derecelerine sahip olmak üzere, kültürlenirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna göre Türkçede cümleler yüklemin türüne göre eylem cümlesi ve ad cümlesi olarak ikiye ayrılır.","label":1} {"sentence":"Örnek olarak Ferah ferah otuz yaşındaydı cümlesindeki ferah ferah ikilemesi bugün pek kullanılmıyor.","label":1} {"sentence":"Güzeldir bugün hava.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu nedenle, Türkçe sözcüklerde bulunabilen hece yapısına sahip olanlarda bir sorun yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her doğal dil çeşitli nedenlerle ortaya çıkmış bir varyantlar yığınından oluşur.","label":1} {"sentence":"Türkçede ise, nasıl soru sözcüğüne kişi eki getirilerek Nasılsın olarak sorulmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu süreçler hem sözcük köklerinin hem de bağımlı biçimbirimlerin ses yapısını etkileyebilmektedir.","label":1} {"sentence":"Sözlükte tanımlanabilecek bir anlama değil dilbilgisel bir anlama sahiptir; anlamları ancak bağlam içinde ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":"Bu sözler, toplum hayatını yansıtmanın yanında hayatın bütün yönlerini de tahlil eder ve olayların oluş sebeplerine de değinirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Onlar bahçededirler.","label":1} {"sentence":"Türkçede altı çeşit hece, bir hecede ise en çok dört ses vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kültürün dil üzerinde yansıma bulduğunu gösteren en tipik örneklerden biri tabular ve örtmece sözlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarih bir köprüdür. ... Köklerimize inmeli ve olayların böldüğü tarihimizin içinde bütünleşmeliyiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çekim ekleri ise ilgili türden her kelimeye; yani fiil çekim ekleri her tür fiile, isim çekim ekleri de her tür isme gelebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kullandığımız dilin nasıl ortaya çıktığı bilim dünyasında uzun süredir tartışılan bir konu.","label":1} {"sentence":"Sorunun etnik, toplumsal, siyasal, tarihsel vd. çok boyutlu karmaşık belirleyicileri de olduğu unutulmamalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İnsanın bilimve teknoloji yardımıyla doğayı kendi ihtiyaçlarına uygun yollarda etkilemesi sürecinin sonu gelmez.","label":1} {"sentence":"Biçimbirimler genellikle içinde bulundukları değişik bağlamlara bağlı olarak değişik söyleniş biçimlerine sahiptir.","label":1} {"sentence":"Bazı insanlar, ara sıra ayaklarını imkānsızın denizinde yıkadıkları içindir ki, zaman zaman başları bulutlarla çarpışır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bilindiği gibi kimi edatlar isimlere bağlanırken isimler belirli hal eklerini alırlar.","label":1} {"sentence":"Vurgunun yeri konusunda, ayrıntılarına inmemek kaydıyla şu belirlemelerde bulunabiliriz: Tablo 3.4 Vurgu ve Ton.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sözcükte her seferinde önce gelen sesin niteliği, sonra gelenin niteliğini belirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mutfakta annesinin takunyalarla dolaştığı duyuluyor... Hayat ne tatlı şey diye düşündü.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fabllerde kahramanların konuşturulması ve insan davranışlarını göstermesi dikkati çeker.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Romen Diyojenin ordusu içinde savaşan Türkler soydaşlarıyla karşılaşınca Alparslanın safına geçerler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fatihin Uzun Hasana yazdığı iki mektup bu alfabeyle yazılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yemek soğuksa ısıtalım.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkinci cümlenin yüklemi Kurtuluş savaşına katılmış bir gaziydi. sıfat tamlaması olan bir sözcük öbeğidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünsüzlerin Sınıfandırılması Aşağıda ünsüzler çeşitli özellikleriyle ele alınacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil Planlaması Dil planlaması çerçevesinde belirlenen kuralları uygulama isteği de seslerin değişmesinde etkili olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Osmanlıca, uzun süren ilişkiler nedeniyle, etkileşileşim içinde bulunduğu dillerden, dilin hemen hemen her alanında etkilenmiştir.","label":1} {"sentence":"Ayrıca yād el deyimi içinde kullandığımız yad sözcüğünde de birincil uzun ünlü vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Günümüzde en geçerli ve yaygın yabancı dil niteliğini kazanmış olan İngilizce, pek çok dili etkilemektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Elbette bunlar sosyal medyanın değil; onu bilinçsiz kullanan kişilerin yarattığı sonuçlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu çalışmada da kök terimi; daha genel bir anlamda türemiş, çekim eki almamış kelimeleri de kapsayacak biçimde kullanılacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kullanım sıklığı ve yaygınlığı, sözcüğün Türkçeleşmesinde, Türkçe ses özelliklerine uyum sağlamasında en önemli etkendir.","label":1} {"sentence":"Bunların tümünü sıralamak mümkün değilse de belli başlı işlevlerine şu şekilde işaret edebiliriz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özne Cümlede yüklemle birlikte temel ögeler grubunda değerlendirilen diğer önemli öge de öznedir.","label":1} {"sentence":"Aynı işlev işteşlik adıllarıyla da yerine getirilebilir. (24) Mary and John saw each other.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bağımlı biçimbirimlerden farklı olarak fiiller, emir kipinin tekil 2. kişisinde hiçbir ek almadan kullanılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kurum adının sağ altına kurumun bulunduğu şehir adı yazılır. Daha sonra konunun belirlendiği metin bölümüne geçilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Esas fiille yardımcı fiilin oluşturduğu birleşik fiillerde araya zarf-fiil ekleri getirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu dönemde dinle ilgili olmayan metinlerde yabancı sözcük oranı son derece düşüktür.","label":1} {"sentence":"Biçimbirimler de sözlükbirimler gibi soyut zihinsel simgelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıdaki örnekte sözcüğün/cümlenin alçalan tonda söylenmesi ile yükselen tonda söylenmesi anlamı bütünüyle değiştirmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türemiş ve 86 Biçimbilim-I: Sözcük Sözlükbirimler sözlüksel biçimbilimin, sözcükbiçimler ise çekimsel biçimbilimin çıktılarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Türklerde vatan yani il Gök Tanrının yeryüzündeki gölgesi idi.","label":1} {"sentence":"Aslında her dilde alıntı sözler bulunur ancak dil bilgisi ögeleri, kuralları kolay kolay bir dilden bir başka dile geçmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Standart dilde ötümlü olan bir ses ağızlarda ötümsüz olabileceği gibi tersi de mümkündür: gölge ~ kölge taş ~ daş gibi.","label":1} {"sentence":"Bazıları ise sadece söyleyişte yer alırlar ve parçalarüstü sesbirimler olarak adlandırılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil bilmenin bir boyutu, söyleneni anlamlı birimlere ayırabilmektir.","label":1} {"sentence":"Mecaz: Bir sözcüğü veya kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanma, metafor.","label":1} {"sentence":"Birleşik fiiller, birinci kelimenin isim veya fiil olmasına, getirilen yardımcı fiillere göre türlere ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Göz temasımızı dinleyiciler üzerinde sürdürmeliyiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca bunların sayıca birden fazla olduğunu göstermeye yarayan biz, siz, onlar şeklinde çoğul biçimleri de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çatı ekleriyle türetilmiş bazı fiil gövdeleri sözlüklerde yer alırken bazı gövdeler sözlüklere dahil edilmemiştir.","label":1} {"sentence":"Söz Başında Akıcı Ünsüzlerin Bulunmayışı Söz başında akıcı ünsüzler bulunmaz, sızıcı ünsüzler de az sayıda bulunabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yazı aslen Arap oldukları halde Arami dilini veya Arami dilinin Nabati lehçesini konuşan Nabatilerin yazılarından gelişmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başka dillerin egemenliği altına girdiği; edebiyat, bilim ve devlet dili olamadığı dönemleri de yaşamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca her bir üslup biçiminin kendine özgü işlevleri vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durum, zaman zaman sanki be diye bir ünsüz varmış gibi yanlış anlaşılmalara yol açmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Maniheist muhitte yazılan eserler arasında öyküler, dini metinler, Mani manastırı yönetmeliği, dualar ve ilahiler sıralanabilir.","label":1} {"sentence":"Örneğin; Benim hakkım, sus ey bülbül, senin hakkın değil matem (Mehmet Akif Ersoy).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eski Türkçe Dönemi, kendi içinde Köktürk ve Uygur dönemleri olmak üzere ikiye ayrılır.","label":1} {"sentence":"Bu yüzden burada hangi fiile hangi şartlarda ettirgenlik ekinin geleceği, çok genel kurallarıyla verilecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu süreçler önek, içek ve sonekler kullanılarak önekleme, içekleme ve sonekleme şeklinde gerçekleştirilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede, kelime tanımında ve kelime sınırlarının belirlenmesinde kullanılabilecek bazı ölçütler bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":"Biçimbirimlerin altbiçimbirimleri (allomorph) de vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eşyanın Bilecik tekfürüne emanet bırakılması için karar alınırken, gözlerini kılıçtan ayıramayışını hatırlamaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkinci biçimbirim ise Eski Türkçede +gar/+ger şeklinde olup zamanla ek başındaki ünsüzün düşmesiyle +Ar halini almıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bireylerin günlük yaşam içerisinde öğrendikleri, neyin nasıl yapılacağına dair ortak edinimlerdir.","label":1} {"sentence":"Bazı kaynaklarda edatlar üst başlığı altında da toplanabilen bağlaçlar, edatlar ve ünlemler; çekim eki almaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Meydancı Yedi Beya Sakıp, sen aramızda iken haddime mi diye meydancılığı bana kamanço ediyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hālbuki kırmızı ağaçlar tanımlamasından sonra yeşil ağaçlar tanımlaması getirilmeliydi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu göç esnasında gittikleri yerlere medeniyetlerini götürmüşler ve oralardaki toplumlara öğretmişlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Unuttum gitti örneğinde olduğu gibi önceki fiil ile arasında kişi ve sayı açısından bir uyum yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Addan eylem yapan ekler için de avlamak ve aralamak sözcüklerindeki -la eki gösterilebilir.","label":1} {"sentence":"Bu anlatış ile toplumdaki insanların, yani bir arada yaşayan fertleri sımsıkı birbirine bağlar.","label":1} {"sentence":"Çiçekli bir bitki için çiçek açmak, çocuk için dil öğrenmek doğuştan, doğasından gelen bir özelliktir.","label":1} {"sentence":"Bir sözcükbiçimin çekim ekleri çıktıktan sonra kalan kısmıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dillerin akrabalığı ile kastedilen, iki farklı dilin aynı dilin daha eski bir döneminden gelişmiş olmasıdır.","label":1} {"sentence":"Aşağıdaki örneklerde fiilin gösterdiği hareket, öznelerin üzerinde gerçekleşmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe sözcüklerde düzlük yuvarlaklık açısından da bir uyum (küçük ünlü uyumu) bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":"Türetme Yukarıda türetme ile ilgili ayrıntılı bilgi verildiği için burada kısaca değinilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kendi kılıcına ve öteki kılıçlara hiç mi hiç benzememektedir.","label":1} {"sentence":"İçeyerleştirme İlkesi de her insan dilinde var olan bir özelliktir.","label":1} {"sentence":"Keyfe keder davranmak işi zora sokar. - Yaklaşma grubu, isim-fiil gurubunun zarf ögesidir.","label":1} {"sentence":"Atatürk ahlak ile ilgili düşüncelerini; Dikkat edilirse Türklerin aşağı yukarı hep ahlakları birbirine benzer.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bülbül oldum gülistanda şakırım Gül dalında biten gül neme yetmez (Kul Budaladan akt.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ergin, M. (1993). Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul:.","label":1} {"sentence":"Bu tür yapılarda dilin söz dağarcığında sayıca bir genişleme olmamakta ancak kelimelerin anlamında bir genişleme görülmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda kipler, bilgi kipliği ve eylem kipliği olmak üzere iki ayrı başlık altında değerlendirilecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kullanım kılavuzlarında Türkçeye yer verilmemesi durumunda uygulanacak ceza mevzuatımızda yer almaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mustafa Kemal Atatürk, çok okuyan, okuduklarını yorumlayıp değerlendiren bir fikir ve devlet adamı idi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu direnmenin nedeni de yine ana dilinin insan mantığını kendi yapısına göre kurgulamış olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Uzunluk-Kısalık Nöbetleşmesi Türkçe sözcüklerde bulunan birincil uzun ünlüler Türkiye Türkçesinde kısalmıştır.","label":1} {"sentence":"Söz dizilimi değiştirgeni: Her dilde tümceler belli bir sıralanışa göre oluşturulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısalmış biçim ayrıca mis sabunu, mis üzümü örneklerinde olduğu gibi birleşik sözcük de yapmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazıyla birlikte her topluluk, kültürünü kalıcı kılmak için yazılı anlatıma yönelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Temel cümlenin yargısını değişik yönlerden tamamlayan cümlelere yan cümle/ler denir.","label":1} {"sentence":"Sadece Arapça ve Farsça ögeler için imla, söyleyiş, dilbilgisi ve söz varlığıyla ilgili belli kurallar vardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Günümüzde dilimize giren İngilizce kelimeler de toplumsal ve kültürel değişmelerin neticesidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kim insanları, ne insan dışındaki varlıkları gösteren isimlerin yerine kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aşağıda taban terimi, ad ve eylemlerde kök veya gövde ayrımı yapılmadan kullanılacaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin şirket adının tescil edilmesi uygulaması iş yeri ve ürün adlandırını da kapsayacak biçimde genişletilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunların her ikisinde de birbirleriyle akrabalıkları şüpheli birçok dil konuşulmaktadır.","label":1} {"sentence":"Bu dönemde Atatürkün talimatıyla Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu kurulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nefes alma suretiyle beslenmemiz bedava ve yorgunluksuzdur. (Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ben Deli miyim, s.96).","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çinçe gibi ton dillerinde aynı sesbirimleri içeren sözcükler birbirlerinden tonlama farkı ile ayırdedilir.","label":1} {"sentence":"Ancak dil ve toplum arasındaki ilişki her zaman bu derece belirgin ve sistemli olmamakta; sıkça çok yönlü ve değişken olabilmektedir.","label":1} {"sentence":"Bir sözcük Türkçeye ne kadar erken girmiş ise Türkçenin ses sistemine uyarlanması da o kadar ileridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tren sesi işitince arkasını dönüp bekliyor, sonra gene yola düzelip, şemsiyesini sallayarak yürüyor.","label":1} {"sentence":"Başka bir deyişle bütün birleşik isim grupları da kişi ismidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe, yazımda ve söyleyişte veya çoğu zaman yalnızca söyleyişte sözcüklerle birlikte bu türden birçok yeni hece türü kopyalamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Standart İstanbul ağzında sesbirim olarak kapalı /e/ yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pars hemen hemen bütün Türk dillerinde bars biçimiyle bulunmasına karşın sözcüğün kökeni belirsizdir.","label":1} {"sentence":"Onun için Türkiye Cumhuriyetinde ortaya atılan nifakların bizi parçalaması mümkün değildir.","label":1} {"sentence":"Örneğin, Türkçede tüm eylemler istisnasız zaman, kişi, sayı, çatı ve kip bilgisini; tüm adlar da, sayı ve durum bilgisini taşırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin ben, sen, o zamirleri yaklaşma durumu eki aldıklarında bana, sana, ona biçimlerine gelişmektedir.","label":1} {"sentence":"Zehra Hanım haksız mıydı?","label":1} {"sentence":"Tüm eylem tabanlarına gelebilen eylem çekim ekleri şunlardır: Kip ekleri, kişi ekleri, olumsuzluk eki, ek eylem.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yöntemler sınırlı olsa da bu yöntemlerle sınırsız sayıda sözcük, terim türetilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Nesnenin ek almadığı durumlarda nesne ile fiil yan yana bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kısaltma, sözcüklerin ilk harferinin tamamının veya bir bölümünün bir araya getirilmesi ile oluşturulur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Havanın ağızdan veya burundan çıkması da önemli bir ölçüttür.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kafkaslardan Kırıma ve Doğu Avrupaya göç eden bazı Ermeni gruplar Kıpçakça konuşmaya başlamıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yazar, olayın geçtiği tarihi (bazen saati) belirtir, o ana ait duygularını ve düşüncelerini ortaya koyar.","label":1} {"sentence":"Türkçeyi Arap harfleri ile ilk kez yazanların 10. yüzyıl ortalarında İslam dinini kabul eden Karahanlılar olduğu şüphesizdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Mbabaram, annesinin yirmi küsur yıl önce ölmesinden beri Bennettin de kullanmadığı bir dildi.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Atatürk de bunu çok iyi bildiği için halkla bütünleşebilmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu durumda, sınıflandırmalarda bir sınıfın alt ulamlarını belirlemek için birden fazla sınıflandırma ölçütü kullanmak gerekebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin Karayiplerde, erkeklerin kullandığı kelimeler, kadınlar tarafından da kullanırsa bunun uğursuzluk getireceği düşünülür.","label":1} {"sentence":"Benzer şekilde gidiyor, geliyor, uyuyor kurallı iken eviyor, deniziyor, okuluyor kuralsızdır.","label":1} {"sentence":"Ama büyük dil aileleri göz önüne getirilince dünyada yapı bakımından Türkçeye benzeyen dil sayısı oldukça azdır.","label":1} {"sentence":"Tıkırtılı diller konuşan topluluklar, ortak tıkırtı seslerine sahip; ancak dilleri birbirinden çok farklı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir yanında bakkal, bir yanında tekkenin mezarlık duvarı, karşısında iki evin arasında bir boş arsadan demiryolu görünüyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ilişkiler yakınlık/kaynaşma biçiminde ise bu yoğun ve çok yönlü bir toplumsal ağa işaret eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir köke yapım eki eklenmesiyle ortaya çıkmış olan kelimeler, türemiş kelimelerdir.","label":1} {"sentence":"Ortak bir çalışma ürünü olan bu kitabın öğrencilerimize ve Türk diline gönül verenlere yararlı olmasını diliyoruz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bağlama grubunda vurgu bu grubu oluşturan unsurlar üzerindedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bağlama edatlarıyla (bağlaç) birbirine bağlanmış ve aralarında anlamca ilişki bulunan sıralı cümlelere bağlı cümle denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çeşitli tiyatro türleri vardır: a. Trajedi: Önemli ya da soylu kişilerin başlarına gelen kötü durumları konu alan oyunlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğundan eklenme, son eklenme şeklinde gerçekleşir.","label":1} {"sentence":"Şöyle ki: Dil kusurlu olursa, sözcükler düşünceyi iyi anlatamaz.","label":1} {"sentence":"Anadolu Üniversitesinde Okt. Nurdan Söker üniteler arasında dil ve anlatım birliğini sağladı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dolayısıyla kendisi dünyayı hangi dilde öğrenmişse dünya da o dilde gerçeklik kazanıyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca bakla-giller, turunç-giller, kedi-giller vb. bitki ya da hayvan familyası bildiren terimler türetir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar zorunlu olan, cümlenin eksiksiz olması için bağlamdan çıkarılması veya cümlede açıkça verilmeleri gereken ögelerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"ix Önsöz Kitabın bitirilmesi için bizi dolaylı yoldan da olsa düzenli olarak uyaran Prof. Dr. Muhsin Macite de teşekkür ederiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fatih Sultan Mehmetin İstanbulu fethi yeni bir çağ açmıştır. 2 Aşağıdaki seçeneklerde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıfatlara çeşitli yapım ve bazen de çekim ekleri getirilmek suretiyle yeni sıfatlar türetilebilir.","label":1} {"sentence":"Bilimsel anlamda köklü, zengin, güzel dil olmadığı gibi fakir, köksüz, çirkin dil diye bir şey de yoktur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede anlam inceliği sağlamak, kavramı pekiştirmek için hemen hemen her tür sözcükten ikileme kurulabilir.","label":1} {"sentence":"Romanlar temalarına göre aşk romanları, polisiye romanlar, tarihi romanlar gibi sınıflandırılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Crawhall, bu dillerin birkaçının bilinen hiçbir dil ailesine uymadığını da belirtiyor.","label":1} {"sentence":"Bu uyarlama, Türkçe açısından önemli olan ses özelliklerinin eklenmesi, önemsiz olanların atılması şeklinde ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Görülen geçmiş zaman ve şart kipinin çekiminde iyelik kökenli kişi ekleri kullanılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tarihi bakımdan, Türkçenin ünlü dökümü ile ilgili Türkçe kökenli sözlerde simetrik 8 temel kısa ünlü varlığı kabul edilir.","label":1} {"sentence":"Örnek olarak etken bir cümlenin nesnesi, cümle edilgen yapıldığında özne olur: Kapıyı açtı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Soru sıfatı bir isimle birlikte, soru zamiri ise ismin yerine kullanılır: Hangi (devir) (sıfat)?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bir dilde sesbirimler, yani anlam ayırıcı sesler, en az bir özellikleriyle diğerlerinden ayrılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her şeyden önce Arapça ve Farsçadan alınan sözcüklerde ünlülerin kaynak dillerdeki söylenişleri Türkçeden farklıdır.","label":1} {"sentence":"Biz, milliyet fikirlerini tatbikte çok gecikmiş ve çok ilgisizlik göstermiş bir milletiz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Saygılar biçiminde saygı, saydı biçiminde say, karaağaçlar biçiminde karaağaç gövdedir.","label":1} {"sentence":"Yine birleşik kelimelerin nasıl yazılacağı, Türkçe yazımın en tartışmalı konularındandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çocuklar çalışmasını bilmiyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu böyle olunca kültür, yukarıda işaret ettiğimiz insanlık niteliğinde bir insan olabilmek için, esas unsurdur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak bu tip ünsüzler sadece alıntı sözcüklerde bulundukları için alfabede ayrı bir harf belirlenmemiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bahçesinde her çeşit ağaç yanında özellikle çam fidanlarıyla dikkat çeker ve parmakla gösterilirmiş.","label":1} {"sentence":"Zamirler, edatlarla birleşme açısından da isimlerden ayrılır.","label":1} {"sentence":"Kültür ilişkileri sonucunda Türkçenin söz varlığı değişerek gelişmiş, zenginleşmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kitaplığında aşağı yukarı tam bin cilt kitap vardı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bağlaçlar Bağlaçlar sözcükleri veya cümle ögelerini birbirine bağlayan çekimsiz sözcüklerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tekir kedi, minderin üstüne uzanmış, dört ayağını germiş, uyuyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ünlülere vokal veya popüler yayınlarda sesli denildiği de olur.","label":1} {"sentence":"Kurulan cemiyet bu amacını Türk dilini tetkik ve elde edilen neticeleri neşir ve tamim ederek gerçekleştirecektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oysa günümüzde Türkler için varlığın hayvan bölgesi daha çok hayvan, böcek, kuş, balık diye dört çeşittir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıralı ve bağlı cümleler arasındaki temel ayrım, bağlama edatlarının kullanımıyla ilgilidir.","label":1} {"sentence":"Çocuklar doğdukları andan itibaren etraflarında konuşulan dilin özelliklerini herhangi bir eğitim görmeden içselleştirirler.","label":1} {"sentence":"Üretkenlik sanıldığı gibi sadece sözcüklerle sınırlı değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu yapılırken ekin sahip olduğu ünlü ve ünsüzlere göre farklı alternatifer ortaya çıkar.","label":1} {"sentence":"Sarı tenekeden bir tramvay arabası titreyerek, sarsılarak geçti.","label":1} {"sentence":"Fransızca-Almanca : En eski belgeleri, 843 yılında iki kardeş arasında bir antlaşmadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ses uyumlarının güçlü oluşu, Türkçenin bir başka özelliğidir.","label":1} {"sentence":"Demek ki var olan malzeme insan dilinin oluşabilmesi için belli bir düzene göre bir araya gelmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Fransızca culture kelimesinden gelen kültür kavramının algılanışı, dönemlere göre de farklılıklar göstermiştir.","label":1} {"sentence":"Zarfarda da sıfatlarda olduğu gibi eşitlik, üstünlük, en üstünlük derecelerinden söz edilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kurallı (Düz) Cümle Türkçenin söz dizimi kurallarına uygun olarak yüklemin sonda olduğu cümlelere kurallı cümle denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkinci söyleyiş daha çok eğitimli kesimde, özellikle Arapçaya aşina olanlarda daha baskındır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ancak diller arasında hangi alanın daha karmaşık olabileceğine dair kimi farklar olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bütün Türklere yol gösteren temel görüş, vicdani hükümlerinde iyi ile kötüyü birbirinden ayıran Türk ahlakıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ayrıca, sıfır türetim sürecinden geçip zarflaşarak eylemleri de niteleyebilirler: [hızlı] konuştu, [çabuk] yürüdü.","label":1} {"sentence":"Yani klima, tren vb. gibi iki ünsüzle başlayan alıntılar Türkçenin ses yapısına aykırıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İki evin arasındaki dar aralıktan vagonların geçtiği görülüyor.","label":1} {"sentence":"Aşağıda ünlem cümlesinden oluşmuş bir tekrar grubu örneği yer almaktadır: Adamları öldü sandık.","label":1} {"sentence":"Birincisinde tamlayan ögeyi pekiştirme söz konusuyken ikincisinde aitlik ilişkisi bulunur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Birçok yerde aynı bilgiyle karşılaşan insanlar farkında olmadan bu kelimelerin doğrusunu öğrenebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkler Maniheizm dinini neden kabul etmişlerdir?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kültür denilince sadece bunlar değil, aile ve hukuk sistemleriyle, çalışma tarzı, üretim, tüketim, ulaşım şekilleri de kasdolunuyor.","label":1} {"sentence":"Ses olaylarını, bu olaylara katılan seslerin özelliklerine göre sınıfandırabiliriz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sabahtan beri uğraşıyor.","label":1} {"sentence":"Bu tümcelerin çeviri metinlerinden de anlaşılacağı üzere, Türkçe de buna izin veren diller arasındadır.","label":1} {"sentence":"Eklerle ilgili bir başka özellik de işlek olup olmamalarıdır.","label":1} {"sentence":"Eylem tabanlarında kaymalar, asıl işlevin yitimi gibi işlev ve anlam değişmeleri olabilir.","label":1} {"sentence":"Bağımsız ögelerin bağımlı hale gelmesi, başka dillerin etkisi, örnekseme veya başka nedenlerle yeni ekler gelişebilir.","label":1} {"sentence":"Başka bir açıklama yapılmamışsa transliterasyonda harfer, transkripsiyonla karışmamaları için büyük harfe yazılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Oğlana okuma, yazma öğretiyor, ud dersi verdiriyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Somut olmayan pek çok kültür mirası, yüzyıllar boyunca yalnız dil aracılığıyla sonraki nesillere aktarılabilmiştir.","label":1} {"sentence":"Türkçede sözcükler geleneksel olarak ad, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç, ünlem ve eylem olmak üzere sekiz türde toplanmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Yükleme sorulan kim, kimler, kimi, kimleri, neyi, neleri sorularına cevap alınmaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Anadili konuşucularının sözcük bilgisi, yalnızca bağımsız sözlüksel biçimbirimler ve bağımlı türetim eklerinden ibaret değildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Başlangıçta 22 ünsüzden oluşan alfabeye Arapçanın ihtiyaçlarını karşılamak üzere, sonradan 6 harf daha eklenmiştir.","label":1} {"sentence":"Türkçe sözcüklerde görülen uzun ünlülerden kaçınma Arapça ve Farsçadan alınmış sözcüklerde de görülür.","label":1} {"sentence":"Çocuklar gülüştüler.","label":1} {"sentence":"Ertesi gün bir de baktım ben geçerken bütün o azılı mahpuslar açılıp bana yol veriyor, siftiniyor, sırtımı okşuyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Öyleyse, dış dünya ile sözcük sınıfları arasında her zaman birebir bir eşleşme aramak yersizdir.","label":1} {"sentence":"Ancak yıldız işaretli sözcüklerde olduğu gibi bu söyleyişlerin önemli bir bölümü yazımda gösterilmez.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Diller, geriye doğru gidildikçe çeşitli özellikleri açısından ortak bir kökene ulaşıyorlarsa bunlara akraba diller denir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe kökenli sözcüklerde hece kuracak ünlüler ve ünsüzler ancak belirli koşullarda bir araya gelebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Her sözcük sınıfının ayırıcı özelliklerinin tümünü taşıyan üyesi, o sınıfı temsil etme niteliği yüksek olan merkez üyedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Resmi Dil Resmi dil, bir ülkenin tamamında veya bir bölgesinde yönetim dili olarak kullanılan ve yasal statüsü bulunan dildir.","label":1} {"sentence":"Diğer pek çok dilde olmayan bir özelliğe göre, bir sözcük köküne ekler ekleyerek, tek sözcüklü tümce oluşturulabilir.","label":1} {"sentence":"Gövde sadece çekim ekleri bağlamında ele alınan bir terimdir.","label":1} {"sentence":"Günümüz Türkçesindeki ses olaylarının dil bilgisi kitaplarında ele alınışında iki farklı yaklaşım olduğu söylenebilir.","label":1} {"sentence":"Bu ögelerden biri eksik olduğu zaman cümle eksik olacaktır: Ali kitabı Ahmete verdi. Ali kitabı verdi.","label":1} {"sentence":"Yalnız, çok eski zamanlara, tarihin bilinmeyen devrelerine kadar uzandığı kabul edilmektedir.","label":1} {"sentence":"Hint yazısında böylece harfler baş aşağı gelmiş ve çamaşır ipi görünümünü kazanmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Işte Atatürk, bütün bunları çok iyi bildiği için zafere ulaşmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Temel anlam: Bir sözcüğün başlangıçta yansıttığı, ilk ve asıl kavrama temel anlam adı verilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki eklerin bir başka önemli ortak özelliği, çoğunun önceden kestirilebilir olmasıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"O mutlu günde genç kızlar halay, delikanlılar türkü söylüyordu.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlara düşme, türeme, göçüşme, ikizleşme, tekleşme gibi daha nadir görülen ses olayları da eklenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Temel fiilin gösterdiği hareket veya aktiviteye karşı öznenin tavır ve duruşunu anlatır: Kitap okumak istiyorum.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Söylenenlerden anlaşılacağı üzere, insan dili de bir göstergedir; ancak doğal değil üzerinde anlaşmaya varılmış bir dizgedir.","label":1} {"sentence":"Buna örnek olarak Azerice Türkmence Türkiye Türkçesi ve İtalyanca İspanyolca ayrışması verilebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ali bir sigara yakar.","label":1} {"sentence":"Örneğin Türkçe altmış ve yetmiş sözcüklerindeki -mIş yeni türetim yapamaz, yani başka sözcüklerde kullanılamaz.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil, Tanrı tarafından yaratılmış, Hazret-i Ademe varlıkların adları öğretilmiş, ona konuşma becerisi verilmiştir.","label":1} {"sentence":"Böylece yazılı, sesli, görüntülü yeni bir iletişim ortamı giderek yayılmakta, etki alanını genişletmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlke olarak sözcükleri farklı biçimlerde yazmak, söyleyişteki ayrıntıları çeşitli derecelerde göstermek mümkündür.","label":1} {"sentence":"Fakat gümbürtünün koptuğu yerden beş yüz metre ötede herifler dipdiri olarak çıkmasınlar mı?","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe dil bilgisi çalışmalarının genelinde karşılaşılan terim sorunu ses bilgisi alanı için de geçerlidir.","label":1} {"sentence":"Ayırıcı işaretler: Temel harferin üstüne, altına veya yanına konulan yardımcı işaret ya da simge.","label":1} {"sentence":"Bu üç edat türünden son çekim edatları isim unsuru ile bir araya gelerek edat grubunu oluşturur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konsensüs (İng. Concensus) sözcüğü fikir birliği, uzlaşma, mutabakat anlamlarına gelir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Taban ise türüne bakılmaksızın herhangi bir ek almış yapıdır.","label":1} {"sentence":"Tümce başındaki ad özne, eylemden sonra gelen ad ise nesnedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe aynı zamanda esnek bir kullanım özelliği olan bir dildir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İngilizcede aynı ses değişik harflerle yazılabildiği gibi ayni harf değişik sesleri temsil ediyor olabilir.","label":1} {"sentence":"Ancak, zamir olarak kullanıldıklarında bir ismi belirtmeyip ismin yerine kullanılırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tüm yazılı metinlerde olduğu gibi sözcük tasarrufu akademik yazılar için de geçerlidir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede temelde bulunmayan bağlama edatlarının büyük çoğunluğu dilimize yabancı dillerden geçmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkler tarih içinde Runik alfabe, Uygur alfabesi, Arap alfabesi gibi başka alfabeleri de kullanmışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Milli birliği kuvvetlendirmek için vatani ahlaka, medeni ahlaktan daha fazla öncelik vermek lazımdır.","label":1} {"sentence":"Bunun zararlarını fazla faaliyetle telafiye çalışmalıyız.","label":1} {"sentence":"Bu işlemden sonra, gerçekte taban olan sculptor sözcüğü ise türev haline gelmiştir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Pek küçük boyda olan bu el yazması parçaları yüzyıllarca toprak altında kalmış olduklarından iyice tahribata uğramışlardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Özne birinci ve üçüncü tekil kişi olduğundan yüklem birinci çoğul kişi kalmıştık olmalıydı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Kimi araştırmacılar, tıkırtılı dillerin birbirlerinden, İngilizcenin Japoncadan farklı olması kadar farklı olduğunu öne sürüyorlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Konuşur bilgiyi i. başkasından duymuş olabilir, örneğin Okullar tatil edilmiş. ii.","label":1} {"sentence":"Soluklanma Türkçede ötümsüz patlamalı sesler olan /p/, /t/, /k/ sözcük ve seslem başında olduklarında soluklu olarak söylenmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçe sözlüklerde ise ilgi çekici bir ayrım yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil bilimsel açıdan nazik olmak, kişilerle aramızdaki toplumsal ilişkinin gereklerine uygun biçimde konuşmaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dil, millet denilen sosyal varlığı birleştiriyor.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Hiç kimse yabancı dil öğrenilmesine karşı değildir, hatta birkaç yabancı dil öğrenilmesi tarafarıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu özellik kişiden kişiye değişebildiği için, belli bir sesin kime ait olduğu belirlenebilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Zaman ilerledikçe ve insanlar tarafından kullanıldıkça sözcüklerde anlam genişlemeleri olur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ona göre milli kültür cumhuriyetin vazgeçilmez bir unsurudur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ezgi kişi, bağlam, konuşurun sosyal sınıfı, eğitimi gibi nedenlere bağlı olarak değişebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Buna karşılık /vr/, /vz/, /v/ ünsüzleri söz sonunda bulunamamakta, bu nedenle de aralarına dar ünlü almaktadırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlerleyen bölümlerde açıklanacağı üzere, Türkçe bütün doğal diller gibi sürekli biçimde değişmekte, gelişmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Aralarında din birliği de bulunmayan teşkilatsız Türk toplulukları Hristiyanların tesir altında eriyip gitmişlerdir.","label":1} {"sentence":"Haber, yine bilgi anlamında bir ad, Zeynep ve Ecem yine birer özel ad; öğren yine bilgi edinmek anlamında bir eylemdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İsim soylu kelimeler de kendi içinde çekim sırasında gösterdikleri farklar nedeniyle farklı gruplara ayrılır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin; -dIkçA sıfat fiil eki dIk ile eşitlik durumu eki cAnın birleşmesiyle oluşmuştur.","label":1} {"sentence":"Böyle bir işlemde dikkat edilmesi gereken nokta, yukarıda anlatılanların geriye dönük yapılmasıdır.","label":1} {"sentence":"Bu, Türk askerlerindeki ruh kuvvetini gösteren, hayran olunacak ve tebrik edilecek bir örnektir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çoklukla sözcüklerden daha büyük dil parçaları olan öbekler arasında duraklayanlar olabileceği gibi, ö / bek diyenler de olabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Padişahın huzurunda oğlan meseleyi anlatıyor: Ben, ölesiye konuşmam demiştim diyor.","label":1} {"sentence":"Türkçenin heceleme kuralları eklenmeyi de etkiler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede temel unsurun sonda yer alması dolayısıyla, tamlamada asıl anlatılmak istenen isim kısmıdır yani tamlanandır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Ne var ki mevcut Osmanlı yazı dili bunun tam tersi durumdaydı.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bugün sesli yerine ünlü, sessiz yerine ünsüz terimleri kullanılıyor.","label":1} {"sentence":"Dil dışı: Doğrudan dille ilgili olmayan ancak dili etkileyen siyasal, kültürel vb. gelişme ve değişmeler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Biliyorum ki öğrencinin ilgisini çekecek bir örnekle kelime açıklanmazsa gösterilen karşılık bir süre sonra unutulup gidiyor.","label":1} {"sentence":"Bu bütünün parçaları da işlevlerine göre özne, yüklem, nesne, yer tamlayıcısı, zarf tamlayıcısı olarak adlandırılan cümle ögeleridir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bundan dolayı da kağıttan okuma, yansıtıcı kullanma gibi durumlara izin verilmemesini yadırgamaktadırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İlk kuşaktan çocuklar hem yuvarlanma hem de caddeden inmeyi tek bir el hareketiyle ifade ettiler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Harezm-Altınordu Türkçesi olarak da adlandırılan Harezm Türkçesinden günümüze çoğu dini ve edebi olmak üzere pek çok eser kalmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bunlar, çekimsiz durumda görünmedikleri için aynı zamanda sıfırla nöbetleşme örneğidirler.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Çünkü Gündüzdür adabı, erkanı, konuşmasını, dinlemesini, ortak kararlara varmasını bilen.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bununla ilgili olarak Türk Dil Kurumu tarafından çeşitli etkinlikler yapılmaktadır.","label":1} {"sentence":"Zilha bitirdiği elmanın ortasını yere atar, duvarın üzerinden ağaca uzanır, yeni bir elma koparır.) iki tabanca ile ateş eder.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçede yabancı kelimelere karşılık aranırken sıkça başvurulan yollardan biri budur.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Toplumların kültürel etkileşimleri sonucu, dilin ilk ve en hızlı etkilenen, en kolay değişen unsuru, söz varlığıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Varlıkları işaret, sayı, soru ve belgisizlik yönünden belirten sözcükler belirtme sıfatlarıdır.","label":1} {"sentence":"Ancak ondan sonra işin gerekleri ile kendi niteliklerinizi karşılaştırabilirsiniz ve 193 işe uygunluğunuzu belirtebilirsiniz.","label":1} {"sentence":"Türk dilinin diğer dillerden etkilenmesinin yanı sıra pek çok dili etkilediği de bilinmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Değişken sesleri göstermenin bilimsel çalışmalarda iki yolu vardır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Genel dilin sözcüklerine bazı özel anlamlar vermek ve özel birtakım sözcükler katmakla oluşan argo, bir çeşit özel dil sayılabilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Dokuzuncu yüzyılda Museviliğin Karay mezhebine giren Hazar Türklerinin bilhassa kağan sülalesince kullanılmış olmalıdır.","label":1} {"sentence":"Özne türlerine ilişkin farklı sınıflandırmalar bulunmaktadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Evrensellikleri açık küme sınıflarına göre daha tartışmalıdır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Örneğin, erkek ses tellerinin saniyedeki titreşim sayısı 65-262 arasında iken bu sayı kadınlarda 128-523 arasındadır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Bu ünitede bütün bu sorular ele alınmakta ve Türkçenin karşılaştığı güncel sorunlara değinilmektedir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Tabanlar, eklerin, yani bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcükler, yani bağımsız biçim birimlerdir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Eğer sözcük bir özel ad ise, genel eğilimin aslına göre yazmak yönünde olduğu söylenebilir.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türk Dil Kurumunun yapısıyla ilgili ilk önemli değişiklik 1951 yılındaki olağanüstü kurultayda yapılmıştır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"İkilemede yer alan sözcüklerin ikisi de Türkçe, biri Türkçe biri alıntı, ya da her ikisi de alıntı olabilir.","label":1} {"sentence":"Kompozisyon yazın dendiğinde birinci paragraf giriş, ikinci paragraf gelişme, üçüncü paragraf da sonuç şeklinde yazmamalılar.","label":1} {"sentence":"Giriş bölümünde nelerden söz edeceğimizi belirleyip, çarpıcı bir cümleyle giriş yapmalıyız.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Sıra Sizde Yanıt Anahtarı Sıra Sizde 1 İki ünsüzle başlayan batı kökenli sözcüklerde bu ünsüz çifti korunur.","label":1} {"sentence":"Yabancı uyruklu öğretim üyeleri Türkiyede çalışmaya devam edeceklerse üç yıl içerisinde Türkçeyi öğrenmek zorundadırlar.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":"Türkçedeki ilgi çekici söz yapım yollarından biri de görsel araçlarla farklı kavramları karşılayan kelimeler ortaya çıkarmaktır.","label":1} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0} {"sentence":null,"label":0}