Go sa kgathalesege dikgwetlho tse dintsi tse ba lebanang le tsone, bangwe, jaaka Lazarious Ramolotja ba ile ba fenya dikgwetlho tseno mme ba kgona go itirela dikhampani tsa bone.
Ramolotja ke mongwe wa batho ba ba fetang dimilione tse pedi ba ba sa utlweng mo ditsebeng mo nageng eno.
O bolela gore batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba kgaratlha letsatsi le letsatsi gore ba nne le seabe ka botlalo mo ikonoming.
Rre wa dingwaga tse tharo yo o nang le dingwaga di le 43 o na le kgwebo ya go lomaganya ditshipi.
O re bolelela kgang ya gagwe, a thusiwa ke moranodi yo o nang le bokgoni e bong Sebone Kgethe.
Leina la me ke lazarious Ramolotja.
Ke nna mo motseng o o bidiwang Seweding kwa Mahikeng.
Ke rre wa bana ba le bararo.
Ke ne ka simolola go lomaganya dilo dingwaga di le dintsi tse di fetileng.
Gone jaanong ke na le khampani ya me.
E re ka go bonala sentle gore bokgoni jwa gagwe bo feta bogole jwa gagwe, Ramolotja o ne a bona tsela ya go buisana le bareki ba gagwe.
O bolela gore ga go na sekgoreletsi sepe sa puisano.
Batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba ba mo lefelong leno ga ba itse sepe ka gone.
Ka jalo, ke ne ka akanya gore ke tshwanetse go nna le kgwebo ya me.
Ga go re sepe.
Fa go na le sekgoreletsi sa puisano, go na le pene le pampiri.
Ga go reye gore ke tlhoka moranodi ka dinako tsotlhe.
Batho ba a itse gore ga ke utlwe mo ditsebeng e bile ba kgona go bona gore ga ke utlwe mo ditsebeng e bile ba kgona go bona gore ke motho yo o nang le bokgoni.
A re ke batla go bona batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba na le dikgwebo tsa bone.
Go ya ka Mokgatlho wa Lefatshe Lotlhe wa Boitekanelo, palo e e fetang diperesente di le 5 tsa baagi ba lefatshe e na le bothata jwa go sa utlwe sentle.
Go bona thuto le ditshono tsa go bona tiro e sa ntse e le dikgwetlho tse dikgolo mo bathong ba ba sa utlweng mo ditsebeng.
COVID - 19 gape e ile ya nna sekgoreletsi se segolo mo bathong ba ba sa utlweng mo ditsebeng.
Go phutholola melaetsa ya di - coronavirus e setse e le ntwa e kgolo.
Ramolotja a re o sa ntse a sa tlhaloganye go le gontsi ka baerase eno.
COVID-19, ke ne ka utlwa botlhoko jo bo seng kana ka sepe.
E re ka ke le motho yo o sa utlweng mo ditsebeng, ga ke itse go le gontsi ka bolwetse jono.
Batho ba ba utlwang ba kgona go utlwa ka bobone mme batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng bone ba palelwa ke go utlwa.
O bolela gore re a boga.
Batsadi ba ga Sebone Kgethe ke bosusu.
Gape ke moranodi yo o ithutetseng puo ya diatla.
O dumela gore batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba lebana le mathata a loago le a ikonomi letsatsi le letsatsi.
Batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba rotloetsa puso gore e akofise tiro ya go dira puo ya diatla puo ya semmuso.
Go ntse go tswelela go gasiwa melaetsa ya go akgola setlhogo se se reng, My Octopus Teacher, sa mo Afrika Borwa, se se ileng sa gapa sekgele sa Oscar sa Best Documentary Feature kwa 93th Academy Festival Ceremony kwa Los Angeles.
Bomankge ba tsa madirelo ba ile ba akgola setlhopha seno ka go bo se ile sa bona maduo a a kwa godimo thata mo difiliming tsa boditšhabatšhaba.
Baesekopo eno e ile ya gapa dikgele tse dingwe tse dintsi tsa boditšhabatšhaba mme e ile ya gapa dipelo le megopolo ya batho mo lefatsheng lotlhe.
Motlhami wa difilimi yo o gapileng sekgele e bong Anant Singh, o tlhalosa lebaka la go bo sekgele seno se le segolo mo madirelong.
Ke selo se se itumedisang mo madirelong ka gonne o bone filimi e nnye e e bontshang dikgaisano tsa dibaesekopo tsa maemo a a kwa godimo le tsa maemo a a kwa godimo mo lefatsheng e bile e fentse Oscar e e di gaisang tsotlhe mo setlhopheng sa dibaesekopo tsa maemo a a kwa godimo
O a itse gore badiri ba dibaesekopo ba dira dithulaganyo tsa dibaesekopo tse dinnye mo difounong tsa bone mme seno se ba tlhotlheletsa thata gore ba tswelele pele le go rata go bolela dikgang.
Craig o nnile mmoledi yo o matlhagatlhaga wa dikgang tsa dibidio le motho yo o molemo jalo yo o dirang tiro e kgolo mme re lesego go bo re ile ra dira le ene dingwaga di le 8 kgotsa di le 10 tse di fetileng.
Bidio eno ke tirisanommogo e e dirilweng ke Sea Change Project, e leng NGO e e dirang gore batho ba lemoge bontle le botlhokwa jwa tikologo jwa dikgwa tsa kelp tse di mo Afrika Borwa.
Setlhopha seno se motlotlo ka go bo se amogelwa ke lefatshe lotlhe.
Ke lefelo le legolo thata la tiro e e neng e dirwa mo tirong ya go fetola lewatle e re neng re tlhomile mogopolo mo go yone mo sekgweng se segolo sa lewatle sa Afrika.
Boikaelelo jwa rona ke go tswelela pele re bolela dipolelo kaga tikologo eno e e molemolemo e le gore e kgone go tlhotlheletsa le go dira gore batho ba bangwe ba boife go batla go sireletsa tlhago, go batla go tlwaelana le tlhago le go batla go itsenya mo dilong tsa tlhago seno ke sone se re solofelang gore batho ba tla se gakologelwa gore o naga, gore o tlholego gore polanete eno e ntle ke legae la gago eleruri ke sone seo re neng re leka go se bolela mo baesekopong ya kafa mafelo a naga le diphologolo tsa naga di leng botlhokwa ka gone le gore rotlhe re mo go yone, go bolela jalo Swati Thiyagarajan go tswa mo Lefelong la
Fa a ne a botsolodiwa pelenyana ke sabC News, mogaka wa baesekopo ya Foster o ne a bolela gore Octopus o ne a mo ruta gore tlholego le batho ba logilwe ka letsela le tlhale e le nngwe fela.
Mme mongwe le mongwe wa bone o tlhoka yo mongwe gore a kgone go tshela mo polaneteng eno ya Lefatshe.
Poresidente Cyril Ramaphosa a re filimi eno e dirile gore batho ba kgatlhegele bontle jwa tlhago le mefutafuta ya ditshedi tsa mawatle le tsa mo lewatleng tsa Afrika Borwa.
Ke boa gape ke akgola setlhopha sa go gatisa sa MyOctopusPersacher ka ntlha ya go gapa Best Documentary Feature kwa Oscars.
Tonakgolo ya Kapa Bophirima Alan Winde le ene o ne a akgola setlhopha seno.
Motlhami wa difilimi wa Afrika Borwa e bong Anant Singh, o ile a tlotlomatsa filimi e e gapileng Oscar ya setlhogo se se reng, My Octopus Teacher, a re ke yone e e ratang go sirelediwa ke motlhami wa difilimi e bong Craig Foster.
Filimi ya ga Foster e ne ya gapa Best Documentary kwa moletlong wa bo 93 wa Sekgele sa Academy kwa Los Angeles.
Internet ya ntlhantlha e tlhalosa maitemogelo a gagwe ka octopus e e sa ntseng e le mosha e a e itseng ngwaga otlhe.
Kgabagare bobedi jono bo nna seoposengwe, mme seo se dira gore Foster a kgone go bona diphologolo tse di kafa tlase ga metsi ka matlho a gagwe.
Singh o bolela gore go fenya ga ga Foster go tlhotlheleditse kokomana e ntšha ya batho ba ba dirang difilimi.
Batho ba ba dirang difilimi ba dira dithulaganyo tsa dibaesekopo go tswa mo difiliming tsa bone mme seno se ba tlhotlheletsa thata gore ba tswelele pele le go rata go tlotla ka tsone.
Craig o ile a nna mmoledi yo o matlhagatlhaga wa dibidio le motho yo o molemo jalo yo o dirang tiro e kgolo.
O oketsa ka gore re ne ra nna lesego tota go dira le ene mo baesekopong mo e ka nnang dingwaga di le 8 kgotsa di le 10 tse di fetileng.
Alan Winde wa kwa Kapa Bophirima, o ile a akgola bafenyi ba thulaganyo ya Internet ya Afrika Borwa ka ntlha ya go amogela sekgele.
Winde a re naga e motlotlo ka se e se fitlheletseng.
Eleruri nka rata go buelela puso ya rona kwa Kapa Bophirima, ke akgola mongwe le mongwe yo o nnang le seabe mo go direng baesekopo eno, ke re, Morutisi Wa me Octopus.
O dira gore re ikgogomose.
Eleruri e ne e le phenyo e e gakgamatsang tota ya go gapa Oscar eo.
Craig Foster o bolela gore o tlotliwa thata ka ntlha ya go amogela tlotlo eno.
Pampiri ya ntlhantlha ya 2020 Internet ya ga Pippa Ehrlich le James Reed e tlhalosa ngwaga o motlhami wa difilimi Craig Foster a neng a o fetsa a nna le kamano le octopus ya naga e e tlwaelegileng mo sekgweng sa kelp sa Afrika Borwa kwa False Bay gaufi le Cape Town.
Badiri ba difilimi e bong James Reed le Pippa Ehrlich ba ne ba amogela tlotlo eo.
Ke a itse gore go na le batho ba le bantsi ba Afrika Borwa ba ba thantseng mo gare ga mpa ya bosigo go tla go lebelela moletlo ono mme ka ditsela tse dintsi, seno ke kgang e nnye ya botho e e neng ya tshamekiwa mo sekgweng sa lewatle kwa ntlheng ya Afrika.
Mme lefa go ntse jalo, mo lobopong lotlhe, ke solofela gore seno se ne sa naya lesedinyana ka mefuta e e farologaneng ya dikamano fa gare ga batho le lefatshe la tlholego.
Reed o ne a bitsa phenyo eno a re ke tlotla mme a leboga Academy le lelapa ka ntlha ya kemonokeng ya bone.
Gape o ne a umaka ka tsela e e kgethegileng setlhogo sa baesekopo ya African African Craig Foster, yo o neng a dira kgolagano ya kafa tlase ga metsi le Octopus.
Bidio eno e setse e gapile dikgele di le mmalwa ka 2020 go akaretsa le diphenyo tse pedi kwa Critics’ Choice Documentary award for Best Science / Natature Documentary and Best Movematography.
Gape e ne ya tsaya Grand Teton award kwa Jackson Wild Media Festival koo e neng ya fiwa maina a le 8.
Gape e ne ya gapa Sekgele sa Difilimi sa Dikarolo Tse di Molemolemo kwa moletlong wa difilimi wa EarthX.
Mo bidiong e e fa tlase, Morutabana wa Me Octopus o ne a tlhophelwa go nna le sekgele sa Oscar :
Batshameki ba Hollywood ba ne ba simolola go goroga kwa moletlong wa Sekgele sa Academy ka Sontaga mo go se e ka nnang bosigo jo bo botlhokwa thata jo bo neng bo tletse ka dilo tse di gakgamatsang, e seng fela go dikologa bafenyi mme le tiragalo ka boyone.
Modumo wa metal wa lekgetlho la ntlha o o neng wa bidiwa Paul Raci e ne e le mongwe wa batho ba ntlha go tsamaya mo khapeteng e khibidu e e nang le sekale se se kwa tlase kafa ntle ga Mission Revival -style Union Station kwa Los Angeles, e e dirisiwang la ntlha ka ntlha ya bolwetse jwa coronavirus.
Raci, yo o tshamekang motshameko wa moropa mongwe yo o sa utlweng mo ditsebeng, o ne a dirisa puo ya diatla ka Sontaga fa a ne a bua le babegadikgang a bo a bolela gore o solofela gore baesekopo eno e ne e dirile gore batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba tsewe tsia.
Motshameki wa Mo - Black Bottom wa ga Ma Rainey ebong Colman Domingo o ne a tshameka years a apere sutu e e pinki, fa mokwadi wa dipina ebong Diane Warren ene a ne a tlhopha go tshameka pantshe e tshweu e e nang le sekhukhu se se phatsimang.
Ke fano kwa Oscars, go ne ga bolela jalo Warren.
Go ne go na le di - Oscar tse dingwe tse di neng di le kwa godimo thata mme di ne di sa ntse di le kwa di - Oscar.
Go katogela kgakala le ba bangwe le go thibelwa go tsaya mesepele go ne ga dira gore go akanngwe ka botlalo ka moletlo ono, o go tla bong go na le batho ba le makgolo a sekae fela ba ba bidiwang ka maina le batlhagisi, go akaretsa le Brad Pitt le Harrison Ford, mme ba ne ba o tshwarela kwa ntle le mo matlong kwa Art Deco Union Station kwa Los Angeles.
Maina a mangwe a tla kopanngwa ka satalaete go tswa kwa mafelong a boditšhabatšhaba.
Morago ga go tlhatlhobiwa ka kelotlhoko le melao e e gagametseng, bontsi jwa batho ba ba tumileng ba ne ba sa rwale ditshwantsho tsa sefatlhego mo khapeteng ya ntlha e kgolo e khibidu e e tshelang morago ga dikgwedi di le dintsi tsa dipontsho tsa dikgele tsa Zoom.
Re batla fela gore sengwe le sengwe se se ka tswang se le kwa ntle ga kgoro, se itsise gore se farologane le tse dingwe, Steven Soderbergh, mongwe wa barulaganyi ba bararo, yo o neng a boletse go sa le pele ga thulaganyo ya Sontaga.
Keletso ya Hollywood ya go batla go nna le mefuta e e farologaneng mo dingwageng tse tlhano tse di fetileng e ka dira gore go nne le dikgele tsotlhe tse nnè tse di nang le ditshwantsho, mmogo le mokgele wa motsamaisi yo o di gaisang tsotlhe, o o yang kwa bathong ba mmala e le la ntlha mo hisitoring ya dingwaga tse 93 tsa go nna le maemo a a kwa godimo mo kgwebong ya dibaesekopo.
Fa Zhao wa dingwaga di le 39 a gapa motsamaisi yo mogolo, e tla bo e le ene fela mosadi wa bobedi le mosadi wa ntlha wa kwa Asia yo o tla nnang le Sekgele sa Sekolo mo tirong eo.
Tsheko ya Chicago 7 e e leng kgatlhanong le ditshupetso tsa Ntwa ya Vietnam, e tsewa e le kgwetlho e kgolo go di gaisa tsotlhe mo Nomadland gore e tsewe e le ya maemo a a kwa godimo, baitse ba dikgele ba bolela jalo.
Gongwe e ka tswa e le baesekopo e e tlwaelegileng thata ya Oscar.
Motshwayadiphoso mongwe wa dibaesekopo kwa makasineng wa New York e bong Alison Willmore o ne a bolela gore e na le ditshwantsho tse dintsi tse di kgatlhang le tse di botlhokwa thata mo hisitoring.
Ditshwantsho tse dingwe tse di nang le maina a mantle thata ke diterama tsa Hollywood tsa bo1930 tsa Mank, tse di neng di na le maina a le 10 ; polelo ya go ipusolosetsa ya go Solofetsa Mosadi yo Mmotlana, polelo ya lelapa la Mo - Korea ya batswakwa Minari, polelo ya ditshwanelo tsa botho ya ga Judase le ya ga Mesia yo Montsho, polelo ya go latlhegelwa ke tlhaloganyo The Rara le Sound of metal kaga moropa yo o sa utlweng mo ditsebeng.
Bafenyi ba tlhophiwa mo puong ya sephiri ke maloko a le 9 000 a Academy of Motion Picture Arts and Sciences.
Kgaisano ya go tshameka motshameki wa lloto e bulegile thata, go na le Frances McDormand (Nomadland ) Carey Mulligan ( Mosadi yo Mmotlana yo o Tshamekang ) Viola Davis ( MA Raineys Black Bottom ) Vanessa Kirby ( Basadi ba ba Tshamekang Letsatsi la Basadi ) le Dia ( United States kgatlhanong le Billie holiday ) ba ba gaisanang ka sekgele.
Lobelo lo lo gaisang lwa batshameki lo a kgatlha.
Pete Hammond, yo e leng mokwaladikgang wa Deadline Hollywood, o ne a bolela gore re ne re na le mofenyi yo o farologaneng mo thulaganyong nngwe le nngwe ya thelebishene ya dikgele.
Go bonala fa moswi wa mmampodi wa Black Panther ebong Chadwick Boseman, 43 a ne a tlile go bona Oscar ya gagwe ya ntlha, eo e neng e tla nna karolo ya gagwe ya bofelo ya filimi ya Ma Raineys Black Bottom.
Mme Anthony Hopkins wa kwa Boritane, yo o tshamekang monna yo o lwantshanang le bolwetse jwa go latlhegelwa ke tlhaloganyo mo go The Father, o ne a ka duelwa, fa Riz Ahmeds yo o sa utlweng mo ditsebeng yo o tshamekang meropa ya mmino wa rock mo go Sound of Metal a lejwa e le mofenyi yo o molemo go gaisa wa metshameko.
E ne e le la ntlha fa e sa le leroborobo leno le tlhasela, e seng a le mongwe, go na le moo, e ne ya nna le dibaesekopo tse pedi tse di neng tsa rekisiwa thata kwa ofising ya mabokoso.
Ke sesupo se se phepafetseng le go feta sa gore batho ba lebega ba iketleeleditse go boela kwa dibaesekopong morago ga mo e ka nnang ngwaga ba ntse ba nna mo gae go ya go bogela metsi.
Mortal Kombat, e leng motshameko o o tlhotlheleditsweng thata wa bidio o o tlhotlheleditsweng ke botaki jwa go lwa, o ne wa etelela pele ditšhate tsa diofisi tsa mabole tsa United States, tse di neng di tsaya didolara di le dimilione di le 1952,5 ( diranta di le dimilione di le 4,7 ) go tswa kwa mafelong a le 3 073 a Amerika Bokone.
Baesekopo ya Warner Bros. e setse e le gone go e lebelela kwa gae, mo tirelong ya go tshameka e e bidiwang HBO Max, e leng leano le setediamo seno se le dirisang kgwedi yotlhe go le lebelela.
Le fa gone R -rated Mortal Kombat e ne e le yone e tlang pele motlhofo fela, e ne e na le kgaisano e ntsi go feta kafa go neng go ka lebelelwa ka teng go fitlha ka mafelobeke.
Mo motsotswaneng o o seng kgakala, o o bidiwang Demon Slayer
Mugen Train e ne ya amogela didolara di le dimilione di le 15,9 mo mafelong a le 1 598.
BATHO ba Afrika Borwa ba ba nang le bolwetse jwa COVID - 19 mo lekhubung la boraro ba thubile palo ya ba le 13 000.
Lephata la Boitekanelo le bolela gore go begilwe gore batho ba le 13 246 ba ne ba tshwarwa ka ponyo ya leitlho, e leng se se bontshang gore ba ne ba na le bothata jwa diperesente di le 21,7.
Go ya ka National Institute for Communicable Diseases, eno ke palo e e kwa godimo thata ya batho ba ba tshwerweng ke malwetse letsatsi le letsatsi le selekanyo se batho ba itshwarang ka sone fa e sa le ka January.
Molweladitshwanelo tsa boitekanelo Dr Kgosi Letlape o tsibogela dipalo tse di ntseng di oketsega tsa COVID - 19 : Gone jaanong naga eno e na le batho ba le 1 774 312 ba ba nang le bolwetse jwa coronavirus fa e sa le leroborobo leno le simolola ka March 2020.
Go ne ga begiwa dintsho tse disha di le lekgolo le 36 ka ponyo ya leitlho, mme palogotlhe ya dintsho tsa setšhaba e ne ya nna 58 223.
Mokgatlho wa NICD o rotloetsa batho ba Afrika Borwa gore ba nne ba ntshitse matlho dinameng mme ba latele dikgato tsa go thibela bolwetse jono ka tlhoafalo ka mo ba ka kgonang ka teng go thusa go thibela go anama ga bolwetse jono.
Gape go kopiwa basha ba Afrika Borwa go thusa batsofe ba ba kwadisitsweng go entelwa.
Go fitlha jaanong, batho ba Afrika Borwa ba le 1 965 812 ba ile ba amogela marumo a bone a COVID - 19.
Nigeria e lebeletse go romelwa ga bobedi ga mo e ka nnang dimilione di le 4 tsa mekento ya COVID - 19 mo masimologong a kgwedi ya kgwedi, mme e ikaeletse go tswelela pele ka go ntsha melemo ya ntlha, e e neng e emiseditswe go boloka melemo ya bobedi ya yone.
Go tla go fitlha jaanong setšhaba se se nang le baagi ba bantsi mo Afrika se neetse batho ba ka nna dimilione di le 2 fela mo go ba le dimilione di le 200 selekanyo sa yone sa ntlha.
Nigeria e ntse e lekanyetsa dilekanyo di le dimilione di le 3,92 tse e di amogetseng ka thulaganyo ya lefatshe lotlhe ya go abelana mekento ya COVAX ka March, mme dilwana tsa yone tsa mo isagweng di ne tsa belaelwa ke go bo go ne go thibetswe go romelwa kwa dinageng di sele go tswa kwa India.
Gone jaanong Nigeria e lebeletse gore go romelwe ga bobedi mekento ya AstraZeneca COVID - 19 e le dimilione di le 3,92 kwa bofelong jwa July kgotsa mo masimologong a August.
O ne a bolela gore mafelo a go entela a tla bulelwa bagolo ba ba nang le dingwaga tse di fetang 18 ba ba batlang melemo ya ntlha.
Re ile ra tlala ka dikopo tsa batho ba Nigeria ba ba neng ba re kopa gore re entelwe, go ne ga bolela jalo Shuaib mo lokwalodikgannyeng longwe lo lo neng lo tlhatlhobiwa ka bokhukhuntshwane lo lo neng lo tlhatlhobiwa ka nako ya fa go ne go botsolodiwa ka bokhukhuntshwane kwa Myanmar.
Ga a ka a tlhalosa ka tlhamalalo gore melemo e mesha e ne e tla tswa kae, go na le moo, o ne a tlhalosa gore mo bekeng e e fetileng baeteledipele ba G7 ba ne ba ikemiseditse go isa bobotlana melemo e le dimilione di le sekete ya moento wa coronavirus kwa lefatsheng mo ngwageng o o latelang.
Go okaoka ga moento go go bakwang ke tshedimosetso e e seng yone le gone ke bothata.
Democratic Nursing Organization ya Afrika Borwa ( Denosa ) e bolela gore e utlwisiwa botlhoko ke se Poresidente Cyril Ramaphosa a neng a se bua le setšhaba ka Labobedi malebana le tsela e dipuso di tsibogelang ka yone koketsego ya go tshwaediwa ke ditshika tse dikgolo tsa pelo mo nageng eo.
Denosa e bolela gore e ne e solofetse gore Poresidente o ne a tla itsise melao e e gagametseng ya go thibela go anama ga baerase eno.
Motsamaisimogolo wa ga Denosa e bong Cassim Lekhoathi, a re baoki ba tshwenngwa thata ke tiro e ntsi e e dirwang kwa dikokelong ka ntlha ya go oketsega ga balwetse ba COVID - 19 le gore baoki ba le bantsi ba bolawa ke baerase eno.
Balwetse ba a oketsega mme palo ya badiri e a fokotsega ka gonne ga go na motho ope yo o ka ba emisetsang fa re ntse re e epela, jaaka mo mafelobekeng ano ke tlile go epela baoki ba rona ba bararo, ga ba kitla ba emisediwa ka ba bangwe.
Mme ga ke bue fela ka batho ba ke tlileng go ba fitlha mo mafelobekeng ano, ke bua ka ba ba setseng ba tshwaeditswe ke bolwetse jono, le ba le mmalwa ba ba tshwanetseng go sala kwa diphaposing tsa kgolegelo ba tshwanelwa ke go tswelela ka tiro ya bone.
Badiri ba le bantsi ba tsa boitekanelo ba ile ba fiwa mokento wa ga Johnson le Johnson.
Afrika Borwa e nna e ntshitse matlho dinameng : 3
Palogotlhe ya badiri ba tsa boitekanelo ba le 339 e ne ya swa ka ntlha ya bolwetse jo bo amanang le COVID - 19 mo Afrika Borwa mo magareng a March le November ngogola, mme bontsi jwa dintsho di ne tsa diragala kwa Kapa e e kwa Botlhaba, KwaZulu - Natal le Gauteng
Poresidente Cyril Ramaphosa o bolela gore go sa kgathalesege dikgoreletsi tsa mokento wa COVID - 19 mo nageng eno, mokento ono o ntse o oketsega ka selekanyo sa batho ba ba ka nnang 85 000 ba jaanong ba entilweng letsatsi le letsatsi.
Gape puso e ne ya amogela bosupi jo bo tswang kwa go Johnson le Johnson jwa gore melemo e le dimilione di le 2 e e neng e tshwanetse go senngwa kwa madirelong a Aspens kwa Gqeberhawill e tla emisediwa ka e mengwe kwa bofelong jwa kgwedi.
Ramaphosa e bolela gore dipalopalo tse di nayang tsholofelo ke gore ke badiri ba tsa boitekanelo ba le 64 fela ba ba ileng ba tshwaediwa ke bolwetse jono mo malatsing a le supa a a fetileng fa go bapisiwa le ba le 640 ba ba ileng ba tshwaediwa ke bolwetse jono ka nako e e tshwanang le ya lekhubu la bobedi.
Afrika Borwa e nna e ntshitse matlho dinameng : 3 Kafa letlhakoreng le lengwe, moeteledipele wa DA e bong John Steenhuisen o ile a kgala thulaganyo ya go enta e e dirwang mo nageng eo, a bolela gore dipuso ga di ise di tlhaloganye sentle gore di batla go bolaya batho ba le bantsi mo setšhabeng.
Poresidente o ne a bolela gore fa thulaganyo ya go enta e ntse e oketsega, Afrika Borwa e ne e le kgakala le go fitlhelela selekanyo sa batho ba ba lwantshang malwetse.
Steenhuisen o ile a tsosa dipotso malebana le tsela e dipuso di tlhomang mekento ka yone.
Ke akanya gore puso e na le dilo tse dintsi tse e tshwanetseng go di dira.
Poresidente o kgona go ntsha dipalopalo tse dikgolo mme ga a ke a tlhalosa gore re tlile go fitlha jang koo.
Go phepafetse gore go na le bothata jwa gore dipuso di reke moento ono o o tlogetseng batho ba le bantsi ba Afrika Borwa ba le mo kotsing e kgolo ya go tsenwa ke baerase eno.
Go ka bo go sa nna jalo fa re ka bo re na le thulaganyo ya go enta e e atlegileng.
Batho bangwe ba duelela go palelwa ga dipuso ka matshelo a bone.
Motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo, Dr Sandile Buthelezi, o bolela gore lephata la boitekanelo le ipaakanyeditse sentle go ya go robadiwa kwa bookelong mo karolong ya boraro ya bolwetse jwa coronavirus.
Mo bosigong jwa Labobedi, Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a itsise gore naga eo e ne e setse e wetse kwa tlase thata.
O ile a tshwenyega thata mo diporofensing di le mmalwa tse di begang gore go na le batho ba le bantsi ba ba tshwaeditsweng ke bolwetse jwa COVID - 19 ba ba tshwaeditsweng ke bolwetse jwa Gauteng.
Buthelezi o bolela gore ba tsa boitekanelo ba ithutile go tswa mo lekhubung la ntlha le la bobedi la bolwetse jwa coronavirus malebana le ditsela tsa go alafa balwetse :
Ke akanya gore re ithutile go le gontsi mo lekhubung la ntlha le la bobedi.
Diporofense dingwe di na le mathata a a jaaka Gauteng.
Afrika Borwa e na le batho ba le 8 436new COVID - 19, mme palogotlhe ya batho ba ba tshwaeditsweng ke bolwetse jono e oketsega go nna 1 761 066.
Gape go ne ga begwa dintsho di le makgolo a mabedi le robedi tse di amanang le COVID - 19 mo modikologong wa bofelo wa diura di le 24, tse di neng tsa dira gore palo ya batho ba ba swang mo setšhabeng e nne 58 087.
Poresidente o ne a buisana le setšhaba ka Labobedi maitseboa morago ga go kopana le batho ba ba farologaneng ba ba neng ba na le seabe, go akaretsa le National Coronavirus Command Council.
Lephata la Dithoto Tse Dinnye le Maatla le rometse setlhopha sa babereki kwa kgaolong ya KwaHlathi gaufi le Ladysmith kwa KwaZulu - Natal go ya go tlhatlhoba lefelo le go dumelwang gore maje a teng ke diteemane.
Setlhopha seno se akaretsa bomankge ba tsa jeoloji le diminerale.
Dikgang tsa gore go ne ga fitlhelwa diteemane di aname mo nageng yotlhe ka Labotlhano mme batho ba sa ntse ba thologela mo lefelong leo go ya go epa maje ano.
Go lebeletswe gore setlhopha se se tswang kwa DMRE se bo se le mo lefelong leno go tloga ka Labobedi mme se tla akaretsa le Department Enforcement and Compliance unit go tlhatlhoba lefelo leo.
Setlhopha seno gape se akaretsa bomankge ba ba tswang kwa Lekgotleng la Thekenoloji e Potlana ( Mineral Technology ) le Lekgotla la Saense ya Maje ba ba ka kgonang go ntsha maikutlo a bone malebana le tsela e diminerale tsa mafika di dirilweng ka yone, e bile ba ka kgona go sekaseka mafelo a a ka kgonang go ntsha diminerale mo go one.
Morago ga go tlhatlhobiwa, go tla ntshiwa pego e e tlhomameng ya botegeniki ka nako e e tshwanetseng.
Batho ba ba tlwaelegileng, bommasepala ba lefelo leo le ba kgaolo, ba ile ba kopiwa gore ba dire gore lefelo leo le ritibale gape.
Setšhaba sa kwa KwaHlathi se bolela gore fa e le gore ke madi a mmatota, batho ba Bantsho ba tshwanetse go batla pele mabapi le ditshono tsa itsholelo.
Baagi ba teng ba oketsa ka gore go ribololwa ga matlapa ano go bontsha botlhokwa jwa go ithuta tshimo e e tshwanang le ya Geology.
Ka jalo, ba tshwanetse go simolola gone jaanong gore ba ithute dithuto tseno ( ka sekai ) go bolela jalo leloko la motse ebong Thabani Mbatha.
Moagi yo mongwe, Vuma Makhwasa, o bolela jaana : Go ka direga gore maemo a lefelo leno a fetoge mo loagong le mo go tsa itsholelo fa e le gore ke gouta ya mmatota.
Mme lefa go ntse jalo puso e tshwanetse go tlhomamisa gore batho ba Bantsho ga se bathapiwa fela, mme gape ba na le diabe tse di lekanang, e le tsela ya go nonotsha itsholelo.
Batho ba sela diteemane ka tsela ya mmatota go tswa fa fatshe kwa KZN, kwa Ladysmith, kwa KwaHlathi.
National Institute for Communicable Diseases ( NICD ) e ntshitse tshedimosetso ya bosheng ya coronavirus e e bontshang gore Gauteng ke ene a bakang palo e e fetang peditharong ya malwetse a masha.
Gauteng o kwadile ditiragalo tse disha tsa bolwetse jwa coronavirus di feta 3 700 tsa palo ya batho ba ba fetang 5 500 mo nageng eo.
Afrika Borwa e ne ya tsena mo lekhubung la boraro la bolwetse jono mo e ka nnang beke e e fetileng.
Go phutholola dikgetsi tse di oketsegang tsa COVID - 19 kwa Gauteng le Moperofesa Bruce Mellado :
Modiri wa melemo ya Afrika Borwa e bong Aspen, o bolela gore o tsaya dikgato tsa go fokotsa go latlhegelwa ke mekento ya ga Johnson le Johnson e e bolokilweng kwa lefelong la Gqeberha kwa Kapa Botlhaba.
Motlhami wa yone a re mo malatsing a sekae fela, Johnson le Johnson ba tla naya barutabana ba Afrika Borwa selekanyo sa 300 000 sa moento ono.
Aspen o oketsa ka gore mo bekeng e le nngwe fela e solofetse go ntsha mekento ya ga Johnson le Johnson e e dirilweng ka metswako e e sa amiweng ke go kgotlelwa ga mekento kwa United States.
Khampani eno e bolela gore gape e tshwaregile ka go dira meento e e oketsegileng e e tlileng go nna teng ka July.
Mekento eno e ne e tshwaeditswe ke dilo tse di bakang kgotlelo kwa setheong sa mokento sa United States kwa Baltimore.
Ka Sontaga, puso le South African Health Products regulatory Authority (Sahpra ) di ne tsa tlhomamisetsa batho ba Afrika Borwa gore selekanyo se se tshwaeditsweng seno se ka se ntshiwe mo nageng eo.
Sahpra CEO, Dr Boitumelo Semete - Makokotlela a bua ka mekento e e kgotletsweng ya J &J :
Khampani eno e ne ya fuduga morago ga dipego tsa gore dibata dingwe tse di neng di emetse go tsamaisiwa go tswa kwa semeleng sa Gqeberha Aspen di ne di kgotletswe.
Dikokelo tse pedi tse dikgolo tse di alafang batho ka COVID - 19 kwa Afghanistan di ile tsa tshwanelwa ke go tswala ditswalo tsa balwetse ba basha ka ntlha ya go tlhoka malao, go ne ga bolela jalo modiredimogolo mongwe wa tsa boitekanelo le dingaka ka Mantaga.
Afghanistan e tlhasetswe ke leroborobo la boraro la leroborobo leno, mme go begiwa palo e e kwa godimo ya batho ba ba tshwaeditsweng le ba ba swang mo gare ga thubakanyo e e ntseng e oketsega fa masole a ditšhabatšhaba a a eteletsweng pele ke United States a ntse a ikgogona mme batsuolodi ba Taliban ba tswelela pele ka ntwa.
Ka bobedi jwa dikokelo tsa kwa Afghanistan Japane le tsa kwa Ali Jinnah di ne tsa tshwanelwa ke go tswalwa ka gonne di ne di sa tlhole di na le malao kana didirisiwa, modiredimogolo wa tsa boitekanelo o ne a bolela jalo fa go ne go ka direga gore ba se ka ba itsiwe ka gonne ba ne ba sa letlelelwa go bua phatlalatsa ka kgang eno.
Modiredimogolo yono o ne a bolela gore dikokelo tse pedi, tse ka bobedi jwa tsone di neng di le kwa motsemogolong wa Kabul, di ne di na le tlhaelo e kgolo ya okosejene le didirisiwa tse dingwe tsa kalafi.
Mirwais Alizay, yo e leng motlatsammueledi wa bodiredi jwa boitekanelo, o ne a bolela gore ka dinako tse dingwe dikokelo di ne di tswalwa ka ntlha ya dipalo tse di kwa godimo tsa balwetse
Masi Noori, yo e leng ngaka kwa bookelong jwa Afghanistan kwa Japane, o ne a bolela gore e ne e tswaletswe balwetse ba basha ka malatsi a le mmalwa ka gonne e ne e feletswe ke malao.
Mookamedi wa bookelo jwa Ali Jinnah e bong Eid Wali, o ne a bolela gore bo tshwanetse go tlogela go tsaya balwetse ba basha fa malao a jone a COVID - 19 a tlala.
RE NA le malao a le 50 fela a a dirisediwang go alafa batho ba ba nang le bolwetse jwa COVID, jo e leng jone bothata jo bogolo jwa batho ba ba nang le bolwetse jono, go ne ga bolela jalo Reuters.
Afghanistan e ne ya bega ka Mantaga batho ba le 1 804 ba ba neng ba tshwerwe ke bolwetse jono jwa COVID - 19 le batho ba le 71 ba ba neng ba swa ka ntlha ya bolwetse jono.
Setlhopha sa ditshwanelo tsa botho sa Amnesty International se ne sa bolela gore mo bekeng e e fetileng puso e ne e tlhoka go reka okosejene le meento e e oketsegileng ka bonako.
Palo ya dikgetsi tsa COVID - 19 tsa kwa Afghanistan e ntse e oketsega ka bonya ka bonya, go ne ga bolela Time Sultani, yo e leng mmatlisisi wa ditlhopha tsa kwa Asia Borwa.
Mo bekeng e e fetileng, Afghanistan e ne ya amogela diokobatsi di le 700 000 tsa mokento wa COVID - 19 o o neng wa dirwa ke Chinas Sinopharm.
Bomankge ba tsa boitekanelo ba bolela gore go tlhaela ga mekento e e nowang mo Afrika Borwa ke kgwetlho e kgolo fa go tla mo thulaganyong ya go dira diphetogo.
Porofesa Salim Abdool Karim yo e leng mankge wa malwetse a leroborobo o bolela gore dibetsa tsa ga Johnson le Johnson tse di ntshitsweng mo go tsone ke bothata jo bogolo mo maitekong a naga eno a go oketsa palo ya batho ba ba entang ka letsatsi.
Sahpra CEO Dr Boitumelo Semete - Makokotlela o kopa batho ba Afrika Borwa gore ba se ka ba tshoga ka gonne go na le dithulaganyo tsa maemo a tshoganyetso.
Sahpra o ne a tlhomamisa gore melemo e le 300 000 e e ileng ya letlelelwa ke US Food & Drug Administration e tla gololwa gore e romelwe kwa SA.
Mokento wa ga Johnson & Johnson jaanong o tla bolokiwa ka dikgwedi di le nnè le sephatlo go na le dikgwedi di le tharo ka themperetšha ya didikirii tsa Celsius di le 2,8.
Moithutajeoloji yo o tlogetseng tiro go tswa kwa Durban, Manqoba Msimango, o bolela gore ga a kake a ganetsa boammaaruri jwa seo se bonweng bosheng jaana sa seo bangwe ba dumelang gore ke diteemane mo kgaolong ya KwaHlathi ka kwantle ga Ladysmith kwa KwaZulu - Natal.
Msimang o bolela gore ke setlhopha sa baithutajioloji fela se se ka tlhomamisang gore a ruri tseno ke diteemane.
South African Health Products regulatory Authority (Sahpra ) mmogo le Modiredi wa Boitekanelo Mmamoloko Kubayi - Ngubane ba ile ba tlhomamisetsa batho ba Afrika Borwa gore mekento ya COVID - 19 e e kgotletsweng ga e kitla e ntshiwa mo Afrika Borwa.
Seno se ne sa direga morago ga gore dibata dingwe tse di neng di emetse go anamisiwa go tswa kwa semeleng sa Gqeberha Aspen kwa Kapa Botlhaba di kgotlelwe.
Go ya ka se se ileng sa itsisiwe ke FDA re amilwe ke ditlhobolo tseo tse di neng di le mo lefelong la Gqeberha le se re nang le sone koo ke dimilione di le 2.
Ke akanya gore baagi ba Afrika Borwa ga ba a tshwanela go tshoga mme se re tla se amogelang le se re tla se dirisang se tla amogelwa.
Mokgatlho wa US Food and Drug Authority ( FDA ) o ne wa emisa go ntshiwa ga meento yotlhe ya J &J mo semeleng se se neng se emetse go tlhotlhomisiwa.
Dinaga di tshwanetse go tila go naya batho ba ba fetang 60 mokento wa AstraZeneca coronavirus, baeteledipele ba lekgotla la diokobatsi la EU la COVID - 19 ba ne ba tsopolwa ka Sontaga ba bolela gore, mo gare ga go boifa gore madi a ka nna a gwama ka sewelo le gore go tla nna le mekento e e oketsegileng.
European Medicines Agency (EMA ) e tsaya gore AstraZeneca e bolokesegile mo bathong ba dingwaga tsotlhe.
Puso ya Italy e ne ya bolela gore ka Labotlhano e ne e tla thibela go dirisiwa ga moento wa AstraZeneca mo bathong ba dingwaga tse di fetang 60 morago ga gore mosha mongwe yo o neng a hulwa a swe ka ntlha ya mofuta o o sa tlwaelegang wa go gwama ga madi.
Fela jaaka dinaga di le dintsi tsa Yuropa, Italy e ne ya emisa go tlhatlhobiwa ga AstraZeneca ka lobakanyana ka March ka ntlha ya go tshwenyega ka mathata a a sa tlwaelegang a go gwama ga madi.
Afrika Borwa le India, tseo di engwang nokeng ke merafe e le mentsi e e tlhabologang, di batla gore ditshwanelo tsa IP tseo di leng malebana le mekento le mefuta e mengwe ya kalafi di fokodiwe ka nakwana go letlelela badiri ba mo lefelong leo go dira ditlhobolo.
Poresidente wa United States e bong Joe Biden o boletse gore o na le mokwatla wa nakwana.
Okonjo - lweala o ne a bolela gore kganetsano eno e ne ya tswelela pele ka tumalano ya go simolola dipuisano.
Maloko a WTO a tshwanetse go tlotla ka mofuta wa dipuisano mo bekeng e e tlang ka boikaelelo jwa go tlhagisa pego ka July 21 - 22.
Baeteledipele ba G7, ba ba neng ba tshwere kokoano e kgolo kwa borwa jwa bophirima jwa Engelane, ba ne ba dumalana ka Labotlhano gore ba neele dinaga tse di humanegileng diokobatsi tsa COVID - 19 di le dimilione di le sekete, e leng selo se lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng le ditlhopha tsa matsholo di neng tsa bolela gore se ne se sa tlhole se tlhokega.
Kafa letlhakoreng le lengwe, Okonjo - Iweala o ne a bolela gore o ne a solofetse gore go tla nna le kgatelopele e kgolo mo dipuong tse di malebana le meneelo ya go tshwara ditlhapi ka July tota le fa rona re ka dira tshwetso e e ka kgonegang.
O tlile go tshwara pokano ya dinaga tse e leng maloko a WTO ka July 15 go leka go fokotsa madi a a ntshiwang mo madirelong a go tshwara ditlhapi morago ga dipuisano tsa dingwaga di le 20.
Kgwedi ya June ga se kgwedi fela e e tlwaelegileng mo Afrika Borwa, segolobogolo mo basheng ba yone.
Ke segopotso sa Bagerika le Bagerika ba 1976 ba ba neng ba dira ditiragalo tsa hisitori mo kgweding eno.
Ka letsatsi la bo16 la June 1976 Afrika Borwa e ne ya nna le tlhakatlhakano fa diketekete tsa baithuti kwa Soweto ba ne ba simolola go gwanta kgatlhanong le Thulaganyo ya Thuto ya Bantu, e e neng ya pateletsa baithuti ba bantsho gore ba ithute ka Seburu.
Mo letsatsing le le lapisang la June, baithuti ba ne ba tshwanetse go gwantela ka kagiso kwa Setadiamong sa Orlando e le sesupo sa gore ba kgatlhanong le molao o mosha wa puo.
Le fa go ntse jalo, ditiragalo ga di a ka tsa direga jaaka go ne go solofetswe mme ditiragalo tseno di dirile gore kgwedi ya June e nne se e leng sone mo SA gompieno.
Le mororo e le kgwedi e mo go yone re gopolang bopelokgale le phenyo ya basha ba 1976, basha ba Afrika Borwa ba santse ba lebane le dikgwetlho.
Ke tlotla bosha jwa 1976 ka ntlha ya botlhogoethata jwa bone le kaelo e ba neng ba e tlogelela dikokomana tse dintsi morago ga moo.
Dikgwetlho tse basha ba kwa Afrika Borwa ba lebanang le tsone gompieno di simolola ka dikarolo di le mmalwa tse di amanang le mo gae tse di farologaneng go tloga ka sebetso sa tsietso go fitlha ka basha ba ba sa dumeleng go le kalo mo pusong kana ba ba sa dumeleng gotlhelele mo go yone (Patel ; Graham : 2017 ).
Ka February, mosha wa SA yo o nang le dingwaga di le 15 - 24 o ne a bega gore palo ya batho ba ba sa kgoneng go bona ditiro e kwa godimo ka 63,2 % fa palo ya ba ba nang le dingwaga di le 25 - 34 ba ba sa kgoneng go bona ditiro yone e ne e le 41 % mo palong ya batho ba ba sa kgoneng go bona ditiro ya Q4 2020 go ya ka Dipalopalo tsa Afrika Borwa.
Saulo o bolela gore setlhopha seno se tshwanetse go tswelela se batla go tlosa baeteledipele ba sone ba ba bosula.
O ne a kopa Tona ya Boitekanelo e bong Dr Zweli Mkhize gore a tle go ikisa kwa komisheneng ya bothokgami.
Kgatelelo ya gore Mkhize e tlogele tiro e ntse e oketsega fa a sena go dumela gore lephata la gagwe le ne la naya khampani ya tlhaeletsano e e bidiwang Digital vibes mpho ya dimilione di le 150 e e sa tlwaelegang.
Mkhize o ne a amogela taletso eo ka Laboraro morago ga gore go dirwe dipatlisiso mo mothong yo pele e neng e le mothusi wa gagwe, e bong Tahera Mathera, le yo pele e neng e le mmueledi, Naardhira Mitha.
Tlhwatlhwa eno e ne e le ya ditirelo tse di amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le dipuso tse di tsibogelang bolwetse jwa COVID - 19.
Saulo o bolela gore Mkhize e tshwanetse go tlhaga fa pele ga Komishene e le kgang ya molaomotheo.
Go na le gore re tlhome mogopolo mo go lweng le leroborobo leno, re itewa tsebe ke ditatofatso tsa gore re dirile boferefere mo go rona ba re tshwanetseng go ba etelela pele.
Go na le ditatofatso tse di masisi tsa tsietso kgatlhanong le leloko lengwe la NEC le le bidiwang Zweli Mkhize, yo gone jaanong a dirisiwang jaaka tona ya tsa boitekanelo.
Fa e le gore go na le ditatofatso tse di ntseng jalo, go ya ka dikaelo tse di neng tsa amogelwa ke mokgatlho wa NEC, go lebelelwa gore totatota o tshwanetse go ya kwa Komising ya Bothokgami ya Komisi ya Bothokgami go ya go rarabolola kgang eo le go buelela mokgatlho wa NEC.
Tonakgolo Mkhize o tshwanetse go tsaya kgato morago ga go tlhotlhomisa ka bonolo.
Modulasetulo yo o tlhophilweng sesha kwa Kapa Bokone e bong Zamani Saulo, o bolela gore lekoko leno le tshwanetse go nna setlhogo go fedisa bonweenwee mo go lone.
O ile a bitsa tona ya boitekanelo, ebong Zweli Mkhize, gore a ikise kwa Khomisheneng ya Bothokgami ya agenda mme a tlhalosa ka go latela ditatofatso tsa tsietso.
Mkhize e thuntshiwa ka ntlha ya ditumalano tse di sa tlhomamang tse di tsewang e le tsa boleng jo bo fetang dimilione di le 150 fa di bapisiwa le National Health Insurance ( 2016 ) le COVID - 19 tse di abetsweng ditsala tsa gagwe tse dikgolo.
Go na le gore re tlhome mogopolo mo go lwantsheng leroborobo leno le re itewang tsebe ke ditatofatso tsa tsietso tse di tswang mo go rona ba re tshwanetseng go ba etelela pele.
Go na le ditatofatso tse di masisi tsa tsietso kgatlhanong le leloko lengwe la NEC le le bidiwang Zweli Mkhize yo gone jaanong a dirilweng modiredi wa tsa boitekanelo.
Fa e le gore go na le ditatofatso tse di ntseng jalo go ya ka dikaelo tse di neng tsa amogelwa ke mokgatlho wa NEC, Saulo o bolela gore totatota o tshwanetse go ya kwa Komising ya Bothokgami ya Komisi ya Bothokgami go ya go rarabolola kgang eo le go buelela mokgatlho wa NEC.
Special Investigating unit (SIU ) e sekaseka kgang eno.
Poresidente Ramaphosa o emetse pego ya SIU e e malebana le dipego tse di sa tlwaelegang tsa batho ba ba bonolo tsa Digital vibres.
Gape Saulo o ne a sekaseka tshwetso e e neng e dirilwe ke mokwaledikakaretso wa ANC Ace Magashule ya go isa molekane kwa kgotlatshekelong ka boikaelelo jwa gore go se ka ga tlhola go buiwa ka ene.
Motho yo e leng Moeteledipele wa Babusi ba kwa Bokone Jwa Kapa e e kwa Bokone o ile a tlhalosa gore go fuduga ga ga Magashule go tlhabisa ditlhong.
Saulo o bolela gore Magashule o akanya gore o mo maemong a a kwa godimo ga a bolaodi.
O bolela gore mo hisitoring ya mokgatlho o ba iseng ba ko ba kopane le mokwaledikakaretso yo o sa otlhaiweng jalo
Ga go na phetogo epe e e tla dirwang mo phuthegong e e se nang bokgoni jwa go tsenya kotlhao mo malokong a yone.
Go na le selo se le sengwe fela se re ka se dirang go tlhomamisa gore re tlile go rulaganya dilo sesha.
Kgangkgolo ya Mokwaledimogolo ke gore, ga go na ope wa rona, ga go na ope wa rona yo o itlotlang mo go yo e leng leloko la puso yo o se kitlang a swabisiwa ke Mokwaledimogolo yo o yang kwa kgotlatshekelong, mme ke lemoga gore o dira jalo ka gonne o ne a sa tlhaloganye sentle seabe sa gagwe sa go nna Mokwaledimogolo.
Saulo o ne a bua kafa letlhakoreng la khonferense ya ditlhopho e e neng e tshwaretswe kwa Springbok e e neng e tshwaretswe kwa Democratic Northern Cape
O bolela gore moletlo o tla fola mo dikgwetlhong tsa one tsa jaanong
Zamani o tshwaya Magashule phoso ka go isa moletlo kwa kgotlatshekelong : Cyril Ramaphosa le ene o ne a bua le khonferense eo.
O ne a kopa maloko gore a dire ka natla gore go nne le kutlwano mo teng ga setlhopha se se laolang, mme gape o ne a ba kgothaletsa gore ba se ka ba nna pelotshetlha fa ba direla setšhaba sa bone.
Mo puong ya gagwe e e bidiwang Ramaphosa o ne a bolela gore ga go na sebaka sepe sa gore go nne le maloko a a sa kgoneng go ikgalemela.
Ramaphosa o ne a boeletsa gape gore bao ba fapogang mo ditekanyetsong tsa motheo tsa bothokgami ba tshwanetse go kgalemelwa.
Re ikemiseditse go diragatsa taelo e re e neilweng ke khonferense ya Nasrec ka gonne batlakopanong ba ba neng ba le kwa khonferenseng eo ba ne ba tlhalosa sentle gore maloko otlhe a NEC a boleletse maloko a lekala gore a dire ka natla go kopanya mokgatlho ono o o galalelang wa rona le go o aga sesha.
Fa re bua ka kutlwano, re bua ka kutlwano e e laolwang ke melaometheo mme jaanong lo e dirile ka tsela e ntle kwa Kapa Bokone, e leng kutlwano ya ditshedi.
O ne a bolela gore kutlwano ke yone e tshwanetseng ya nna gone mo motheong wa African National Congress.
Government in KwaZulu - Natal e ile ya bitsa Department of Cooperative Governance and Traditional Affairs gore e tsereganye fa badiri ba tshireletso ba sena go tsena mo Nquthu M Municipalalitys Council Chambers le go tlosa bakhanselara ba EC mo setulong.
Tiragalo eno, e e neng ya tshwarwa mo dibidiong mme ya anamisiwa thata mo metsweding ya go ikgolaganya le batho mo Internet, e ne ya direga pelenyana mo bekeng eno.
Bidio eno e bontsha badisa ba tshireletso ba tshwara mokhanselara yo o sa itsiweng
Bagakolodi ba ka utlwiwa ba goa le go botsa gore Zikode o dirile eng.
Badiredibagolo ba ba apereng diaparo tse di boima tsa tlhabano, ba bonwa ba tshwara bakhanselara ba babedi mme ba leka go ba ntsha mo ntlwaneng
Banasi ba kwa KwaZulu - Natal ba ile ba pega IFP molato wa gore e tlhasela bakhanselara ba yone.
IFP e ne e sa kgone go tlhalosa mabaka a a utlwalang a ba neng ba a tlhalosa.
Ba ne ba swetsa ka gore ba tlise dikebekwa tse ba neng ba di hirile gore ba ntshe bakhanselara ba rona.
Dilo tseno ga se tshireletsego e e dirwang ke mmasepala tseno ke dikebekwa tsa batho ka namana, go bolela bothata jono jo bothata jwa Nhlakanipho Ntombela bo leng mo go jone.
Mme lefa go ntse jalo IFP e ile ya tlhokomologa ditatofatso tseno.
Lekoko leo le bolela gore e ne e le bakhanselara ba Banasi ba ba neng ba sa laole.
Bakhanselara ba EC ba ne ba sa batle go bona pokano eo e tswelela pele.
Tota ba ne ba batla go emisa lekgotla leo.
Ba ne ba sa batle go bona sepe se go neng go tshwanetse ga tlotliwa ka sone malebana le go isiwa ga tirelo.
Nako le nako fa go na le maloko a a kgoreletsang lekgotla o tshwanetse go batla ditsela le ditsela tsa go dira jalo.
Tota le ene yo o neng a go rekota o kgona go bona gore e ne e rulagantswe sentle, e rulagantswe sentle, go bolela jalo IFP Province Chairperson, Thami Ntuli.
Kgotlatshekelo e e Kgatlhanong le Boikeodi e dumela gore ditlhopho tsa lekgotla la IFP la ga jaanong e leng ratoropo Lindokuhle Shabalala di ne di sa letlelelwa kafa molaong.
Setlhopha seno se umaka ntlha ya gore pokano ya lekgotla e Shabalala a neng a tlhophiwa mo go yone e ne ya tshwarwa fa naga e ne e le mo boemong jwa 5 jwa go wela tlase e le lebaka la go bo e ne ya bolela jalo.
Lephata la KwaZulu - Natal la Tirisanommogo ya Puso le Dikgang Tse di Tlwaelegileng la re le itse ka kgang eno mme le tla tlhotlhomisa ka mo go oketsegileng.
Pego ya ga Bongani Gema
Poresidente wa African National Congress (ANC ) e bong Cyril Ramaphosa a re leroborobo la COVID - 19 ke teko ya ntlha ya mmatota ya lekoko le le laolang fa e sa le le le tlhomiwa.
Ramaphosa e bolela gore ANC ga e kgone go supa menwana mme e tshwanetse go tsamaya mo nageng yotlhe go kgabaganya setsuatsue.
O ne a bua mo e batlileng e le kwa khonferenseng e e neng e tshwaretswe kwa Springbok e e neng e tshwaretswe mo porofenseng e go neng go tshwaretswe madi a mantsi kwa go yone kwa Democratic Northern Cape.
Kwantle ga gore COVID - 19 e ama boitekanelo jwa batho, gape e sentse ikonomi le matshelo.
BOLWETSE jwa COVID - 19 bo ne jwa dira gore ikonomi ya Afrika Borwa e tshwenyege le go feta mo maikutlong, mme dimilione tse dingwe tsa batho di ne tsa tlhoka ditiro.
E re ka lekhubu la boraro le ntse le atamela ka bonako, Ramaphosa e bolela gore agen e tshwanetse go nna le seabe mo go thibeleng dipalo tse di ntseng di oketsega, seno se akaretsa go kgothaletsa batho go ikwadisetsa mekento.
O bolela gore dinaga tse di fetang 100 di ile tsa kopanela mo mokgweng ono wa gore dikhampani tse di dirang melemo di ntshe ditshwanelo tsa batho ba ba botlhale tsa go nna le ditshwanelo tsa go nna le mekento ya COVID - 19.
Poresidente ya agency e bong Cyril Ramaphosa o bua le khonferense ya ditlhopho ya kwa Kapa Bokone.
Zamani Saul, yo e leng Moeteledipele wa porofense e bile e le leloko le le tlhoafetseng la mokwaledikakaretso e bong Ace Magashule yo o emiseditsweng tiro, o ne a mmitsa gore o ineetse fela thata.
Kwantle ga COVID - 39 mokgatlho ono gape o lebana le dikgwetlho tsa one tse di jaaka go sa otlhaiwe.
Fa e sa le ka Nasrec re ntse re leka go dira gore go nne le kutlwano.
Bitsa modirimmogo yoo gore a go neye tetla.
Ramaphosa a re seo ke kutlwano.
Gape Ramaphosa e ne e batla gore puso ya mo lefelong leo e nonotshe melao le bathapiwa.
Ka nako ya ditlhopho tsa puso tsa mo lefelong leo ka October, EC e bolela gore e batla phenyo e kgolo mo dipatlisisong tseno.
Zamani Saul, yo e leng Moeteledipele wa NTLHA YA BATHO, o arabela puo ya ga Ramaphosa mo khonferenseng ya kgaolo ya ditlhopho.
Mosekaseki mongwe wa dipolotiki e bong Dr Luvuyo Dondolo o bolela gore African National Congress (ANC ) e tlhoka tharabololo e e tsayang lobaka lo loleele gore e kgone go tsosolosa mokgatlho ono.
O bolela gore govern e ka nna ya boa ya ikanngwa gape morago ga gore e tseye kgato gone jaanong mme fa e ntse e gatela pele, e tla tshwanelwa ke go dira tiro e e oketsegileng.
Seno se ne sa direga morago ga gore Government ya kwa Kapa Botlhaba e itsise ka go dirisa botlhale jwa ba ba neng ba eteletse pele ka go kopanela le yo e kileng ya bo e le poresidente Thabo Mbeki mo pokanong ya malatsi a le mararo ya Komiti ya Botsamaisi ya Porofense e gone jaanong e tshwarelwang kwa Lontone Botlhaba.
Dondolo o bolela gore seno ke leano la nakwana.
Baeteledipele ba e kileng ya bo e le baeteledipele ba ba jaaka Thabo Mbeki, ba go tsewang gore ba na le khampase ya boitsholo e le yone tsela ya go ntšhafadiwa gono ga agenda, ke nako e khutshwane fela.
Dondolo o bolela gore mokgatlho ono o dirisa mokgwa ono go gapa dipelo tsa batlhophi, le fa gone mokgatlho ono o tlhoka tharabololo e e tla nnelang ruri le e e tla tsayang lobaka lo loleele.
Zamani Saulo, yo e leng modulasetulo kwa Bokone jwa Kapa, o bolela gore setlhopha seno se tlhoka go busetsa setshwantsho sa sone se se senyegileng.
O bolela gore ka tharabololo eno e khutshwane, govern e ka nna ya fenya ditlhopho mo metseng mengwe ya bommasepala mme lefa go ntse jalo go na le metshameko mengwe e e rileng e mekgatlho e mengwe ya sepolotiki e tlileng go e lwela thata.
Mbeki o ikemiseditse go nna le seabe mo go tlhomamiseng gangwe le gape gore president ke mokgatlho o o simologileng mo bathong.
ANC PEC Spokesperson, Loyiso Magqashela, o bolela gore pokano eno gape e tla dirisa boswa jwa batho ba ba tlhomileng mokgatlho ono gore kokomana ya gone jaanong e solegelwe molemo.
Go nonotsha kgang ya go ntšhafadiwa ga phuthego le kutlwano e re nang le yone ka nako eo, re tshwanetse go dirisa botlhale jwa ba ba neng ba re eteletse pele gore bobotlana tsela ya rona ya go ntšhafatsa e kaelwe le go kaelwa sentle.
Gompieno o ka bo o ile wa tlhaloganya kafa bothokgami bo gatelelwang ka teng go tswa kafa molemeng le mo bogareng jaanong tiro ya go ntšhafatsa e nnang selo sa konokono ka nako eo mme le rona re batla go gatelela bolaodi le boeteledipele jwa bothokgami mo gare ga setšhaba, go bolela jalo Mag Flexela.
Fa EC e ntse e ragaka pokano ya yone ya malatsi a le 3 ya PEC e e okeditsweng kwa EL ICC, Dr W.B Rubusana region mo mosong ono, go lebeletswe gore e kopanngwe le yo e kileng ya bo e le Poresidente Cde Thabo Mbeki.
Poresidente wa FBI, Cyril Ramaphosa, a re go baya ikonomi mo tseleng ya go ntšhafatsa ke nngwe ya maikarabelo a magolo a lekoko leno monongwaga.
Ramaphosa o ne a bua le maloko a lekoko mo e ka nnang kwa khonferenseng ya ditlhopho kwa Northern Cape kwa Springbok.
O ne a oketsa ka gore maloko a lekoko leno a tshwanetse go tlhopha batho ba ba nang le bokgoni gore ba etelele pele mo pusong ya mo lefelong la bone, le gore ba tile diphoso tse di dirilweng mo nakong e e fetileng tsa go tlhopha badiredibagolo ba ba sa kgoneng go dira tiro ba ba ileng ba phutlhama go ralala naga.
sabC News Ulrich Hendricks o bega ka khonferense ya ditlhopho ya kwa Northern Capes.
Mo boemong jwa Komiti ya Botsamaisi Jwa Setšhaba, re batla go leboga le go anaanela lelapa la Ba - Mlangeni le Ba - Ledwaba go bo ba ile ba gatela pele go tla go dira mmogo le agen mo go ketekeng boswa jwa Ba - Mlangeni mo setlhogong se se reng : Boitsholo jo bo Siameng, melao ya Boitsholo le go ntšhafadiwa.
Totatota go a tshwanela mo nakong eno ya 202 koo re nang le setlhopha sa rona sa bosetšhaba sa kutlwano, go ntšhafadiwa le go agiwa sesha mo ngwageng wa Charlotte Maxeke.
Nomvula Mokonyane yo e leng leloko la NEC o bolela gore selo se se botlhokwa thata ke gore mono go na le motho yo o ileng a se ka a ikakanyetsa a le nosi e bile a sireletsa mokgatlho ono, yo o ileng a tswelela pele a tshwenyegile ka boemo jwa mokgatlho ono, e bile a gakologelwa gore re dumela gore jaaka mokgatlho wa NEC re tshwanetse go o naya batho ba ba tshwanang le ene ka go tlhomamisa gore re kopanya mokgatlho wa NEC le gore re a ikgalemela.
June le Andrew Mlangeni Foundation Chairperson, Porofesa Hlengiwe Mkhize ba bolela gore ba itumetse.
Re ne re ikemiseditse go tsweletsa pele ntwa ya gagwe ya bofelo ya go rarabolola dikgang tse di amanang le boitsholo mme segolobogolo mo phuthegong ya gagwe le mo dikgannyeng tse di amanang le boitsholo mme re ne ra akanya gore, a re boneng rotlhe re le mo go yone gone jaanong, a re bueng phatlalatsa ka dilo tseno le ka dikgang tse di thata.
Mme ka jalo re leboga thata go bo Ntate Mlangeni a ne a bua sengwe.
Mkhize e bolela gore Mlangeni o ne a le kgatlhanong le bonweenwee le kafa bo dirang gore bahumanegi ba latlhegelwe ka teng :
Yunibesithi ya Afrika Borwa e ne ya tshwara Puo ya Segopotso ya Motlhabani wa kgololesego.
E ne ya neelwa ke Tona ya Tirelo ya Tshiamiso le Kgalemelo, Ronald Lamola.
The Economic Freedom Fighters (EFF ) e ile ya bolela fa e kgothatsa ba lelapa le diphuthego tsa ditšhabatšhaba tsa Sinagoge, Church of All Nations (Scoan ) ka nako ya fa go ne go fetisiwa TB moithuti wa thelebishene wa kwa Nigeria e bong Joshua.
Joshua o ne a tlhokafala ka Matlhatso maitseboa kwa bookelong jwa Lagos a na le dingwaga di le 57.
Maatla a gagwe a go fodisa a go ipolelwang gore ke one a dirileng gore batho ba le bantsi ba Afrika Borwa ba ba nang le maemo a a kwa godimo ba kgatlhegele kereke ya gagwe kwa Lagos, go akaretsa le moeteledipele wa EFF e bong Julius Malema, yo pele e neng e le Tona ya Dipuo Peters le moswi yo pele e neng e le motshameki wa Springbook e bong Wium Basson.
EFF e bolela gore go na le dimilione tsa batho mo lefatsheng lotlhe, ba ba tla mo gakologelwang ka ntlha ya go ineela ga gagwe ka bopelotshweu mo Lefokong la Modimo.
Mo bidiong e e fa tlase fano, SabC News Foreign editor Sophie Mokoena o tlhalosa ka thiibi Joshua.
Kgang ya ga Mkhwebane ya Mosireletsi wa Setšhaba e e kgatlhanong le melao ya boferefere ya Palamente e tla sekasekiwa kwa Kgotlatshekelokgolo ya Kapa Bophirima ka Mantaga.
Kgang eno, e go lebeletsweng gore e tla sekasekiwa ke baatlhodi ba le 3, e ile ya rulaganngwa go fitlha ka Labotlhano.
Kgwedi e e fetileng, Poresidente wa Moatlhodi wa Kapa Bophirima e bong John Hlophe o ne a tswa mo kgetsing eno fa Democratic Alliance e sena go mo kopa gore a e busetse morago.
Bosheng jaana Kgotlatshekelo ya Boitshwaro Jwa Boatlhodi e ne ya fitlhela gore Hlophe o na le molato wa go sa itshware sentle gotlhelele.
Ba - DA ba ne ba simolola go gapa Mkhwebane.
Go ntse go le jalo, kwa bofelong jwa kgwedi e e tlang, Khomishene ya Tirelo ya Boatlhodi e tla dira tshwetso ya gore a Hlophe o na le molato wa go dira boitsholo jo bo sa siamang le gore a o tshwanetse go otlhaiwa.
Batho ba ba Lwelang Kgololesego ya Itsholelo e ne e le bangwe ba makoko a a neng a sa tshegetse go tlhomiwa ga komiti eo.
Leloko la Palamente Natasha Ntlangwin yo e neng e le leloko la mokgatlho oo o ne a bolela gore melao eo e ne ya tlhamiwa ka boomo a akantse ka Mosireletsi wa Setšhaba.
Ga re dumalane le dikakantsho tsa setlhopha seno.
Ntlo eno ga e ise e ko e nne le melao ya go tlosa baeteledipele ba Kgaolo 9.
Melao eno e ne ya dirwa go akantswe ka Mosireletsi wa Setšhaba, e leng mokgwa o o dirisiwang go thibela metsi go tlosa Mosireletsi wa Setšhaba e seng motho ope o sele.
Poresidente wa nako e e fetileng Kgalema Motlanthe o tlhalositse mokgabisi wa setshwantsho sa bofelo sa Struggle e bong Andrew Mlangeni e le motho yo o ikanyegang le yo o ikanyegang yo o neng a amogela botlhe ba ba mo gare ga gagwe le mo African National Congress (ANC ).
Government e ntshetsa morwa Mlangeni sehuba kwa moletlong wa go baya wreat kwa lebitleng la gagwe, mmogo le mosadi wa gagwe June kwa Roodepoort cemetery.
Mokete o o neng o dirwa go gopola Mama June Mlangeni le Isithwalandwe / Seaparankwe Ntate Andrew Mlangeni kwa Roodepoort cemetery.
Motlanthe o bolela gore o itumelela go bo a ile a bereka le moswi Mlangeni, ka gonne o ne a ithuta go le gontsi mo lelapeng.
Lelapa la Ba - Mlangeni le ne la nna teng kwa moletlong oo.
Maloko a FBI NEC ebong Lindiwe Sisulu le Nomvula Mokonyane le bone ba ne ba nna teng.
Moletlo wa go bolaya o o neng o tshwaretswe June le Andrew Mlangeni.
Fa a ne a neela puo ya setlhogo, Motlanthe o ne a re : Comrade Andrew Mlangeni e ne e le moeteledipele wa ntwa ya rona yo o neng a na le seabe se segolo mo ntweng eo.
E ne e le mogolwane yo o neng a ka ikanya lekgotla la gagwe.
O ne a bua boammaaruri, a tlhoafetse e bile a ikanyega.
O ne a re naya kitso le bokgoni jwa gagwe ka bopelotshweu.
Democratic Alliance (DA ) e ile ya tlhalosa e le molao o o sa utlwaleng le o o sa utlwaleng o o kgaolang batho ba Afrika Borwa boagi jwa bone.
Seno se tswa mo dingongoregong tsa baagi ba kwa Lontone ba ba neng ba leka go ntšhafatsa boagi jwa bone jwa Afrika Borwa, mme ba lemoga gore ga ba tlhole e le baagi ba Afrika Borwa ka gonne ba batla go nna le boagi jo bo oketsegileng.
Seno ke ka gonne, kafa tlase ga Molao o o leng teng gone jaanong wa Boagi mo Afrika Borwa, o tshwanetse go dira kopo pele mo Lephateng la Dikgang Tsa Legae gore o bone tetla ya go nna moagi yo mongwe.
Le fa go ntse jalo, DA MP Adrian Roos o bolela gore lekoko leno le kgatlhanong le molao ono mme le tla o lwela kwa Kgotlatshekelokgolo mo boemong jwa diketekete tsa batho ba Afrika Borwa ba ba latlhegetsweng ke boagi jwa bone ba sa itse.
DA e gwetlha molao ono kwa kgotlatshekelong.
Ga se molao o o utlwalang segolobogolo fa o lejwa jaaka Department of Home Affairs e ile ya bolela pelenyana gore ga o kgatlhanong le go nna le boagi jo bo gabedi.
Mme fa e le gore ke molao wa gago, ga o a tshwanela go bolela gore o tshegetsa boagi jwa batho ba babedi.
Fa o leba Molaotheo o o nnetseng ruri, o ne o bua ka ntlha ya gore ga go na moagi ope yo o se nang lebaka la go dira jalo, mme seno se ne sa fetolwa mo Molaotheong wa bofelo.
Ba ne ba tlosa mafoko ao kwantle ga lebaka la go bolela gore tshwanelo eno e tshwanetse ya nyelela gore o se ka wa amogiwa boagi jwa gago.
Ka jalo, go ya ka Roos, kakantsho ya DA ke gore fa go na le sengwe, o tshwanetse go itatola boagi jwa gago ka tshwanelo le ka botlhaga pele ga o ka latlhegelwa ke jone.
Fa tlase fano ke puisano e e tletseng le DA MP Adrian Roos.
Poresidente wa boemedi e bong David Mabuza o ile a sekaseka kgang ya matlhabisaditlhong a dimilione di le 150 a a amanngwang le Tona ya Boitekanelo e bong Zweli Mkhize.
O ne a bua le setlhopha sa masole kwa Limpopo ka Matlhatso.
Special Investigative unit (SIU ) e sekaseka ditatofatso tsa gore moruti o ne a solegelwa molemo ke madi a a neng a duelelwa Digital vibres go dira ditirisano tsa setšhaba mo lephateng leno.
Democratic Alliance (DA ) ke nngwe ya batho ba ba biletsang gore Mkhize e tlogelwe.
Mabuza a re batho ba tshwanetse go letela diphelelo tsa patlisiso eo.
Gone ke boammaaruri gore fa go na le ditatofatso di tla nna di kgoreletsa tsela e puso e akanyang ka yone
Mme ke akanya gore re tshwanetse go tsaya kgato go tswa mo go se Poresidente a ileng a se bolela gore seno se a dirwa.
Pelenyana ga foo Special Investigation unit Kaizer Kganyago e bolela gore ba sa ntse ba batlisisa mme ba rulaganyetsa go konela patlisiso eo mo bogautshwaneng.
Moemedi Poresidente David Mabuza o bolela gore mo e ka nnang dimilione di le 6654 tse di diretsweng go thusa masole ga di dirisiwe mo Lephateng la Tshireletso mme ga di dirisiwe ka gonne lephata leno le ntse le sa bereke sentle.
Mabuza o ne a bua le setlhopha sa masole kwa Limpopo ka Matlhatso.
O ile a kgothaletsa ba e kileng ya bo e le masole gore ba dire setlhopha se le sengwe go na le gore ba lwe.
Ebu, madi ao ga a ise a dirisiwe, a mo lephateng ka gonne go na le mathata a le mmalwa, mme lefa go ntse jalo ba e kileng ya bo e le masole ba a ngongorega.
Bothata jo bogolo jo re lebaneng le jone ke thulaganyo ya go tlhomamisa boammaaruri e e sa ameng ditlhotlheletso dipe tse di kafa molaong.
Mabuza a re o solofela gore e re ka jaanong Motsamaisimogolo wa lephata a tlhomilwe, batho ba ba kileng ba nna masole ba tla bona thuso e ba e tlhokang.
O ile a kgothaletsa batho ba e kileng ya bo e le masole go ralala mefuta yotlhe ya dipolotiki gore ba ithulaganye le go dira gore puso e kgone go ba tshegetsa ka mo go lekaneng.
Batho ba e kileng ya bo e le masole gantsi ba ngongorega ka go tlhoka matlo a a siameng, ditirelo tsa boitekanelo le ditiro.
Go sa utlwane ga batho ba e kileng ya bo e le masole.
Mabuza o bolela gore go sa utlwane le go sa utlwane ga batho ba e kileng ya bo e le masole le ba e kileng ya bo e le batlhabani go koafatsa maiteko a puso a go rarabolola dikgwetlho tsa bone.
O bolela gore ba e kileng ya bo e le masole ba mekgatlho ya pele ya kgololesego le bone ba lwantshana le go tlhomamisiwa ga bosupi jwa gore ba kgaratlha.
Lo tshwanetse lwa leka le go ithulaganya, e re ka re sa batle gore go nne le ditlhopha tseno mo gare ga lona ka gonne ga re tlhaloganye gore ke ka ntlha yang fa lo lwa.
Lo setšhaba se se ntseng se nnela maswe go ya pele, lo setšhaba se se tsofalang thata jaana mo e leng gore batho ba ba tsofetseng ba ka lwantshana ba le bosi fela jaaka ECVA, le lekgotla la sesole le lo tshwanetseng go ya kwa go lone go ya go rarabolola dikgang tsa lona ka bonako.
Ga go a siamela setšhaba seno.
Mabuza o dirisana le batho ba e kileng ya bo e le masole a Sesole sa Tshireletso sa Afrika Borwa, Markhonto we Sizwe, Asanian People’s Liberation Army, le Venda Defence Force kwa Polokwane, kwa Limpopo.
Motlhankedi wa Poresidente David Mabuza o ne a nna le seabe le masole a sesole a a tswang kwa Sesoleng sa Tshireletso sa Afrika Borwa, Markhonto we Sizwe, Sesoleng sa Kgololesego ya Batho ba Ba - Azanian le Sesole sa Tshireletso sa Venda.
Le mororo ba sa ntse ba swabile, batho ba ba kileng ba bo ba tshela ba dumela gore jaanong go na le tsholofelo e ntsi.
Ke tswa kwa Azania MVA, ke solofela gore mathata a rona a tla rarabololwa fela fa re ka simolola go dirisana mmogo le puso ya setšhaba.
Makgotla a National Councils Emmanuel Maake a re, Re nnile le mathata a mefuta yotlhe a a akaretsang botsogo, bonno, dipenshene le dituelo tsa bana tsa sekolo, tota re kgaratlha tota.
Batho bangwe ba e kileng ya bo e le masole ba ne ba sa itumelela go bo ba ne ba sa letlelelwa go tsena mo lefelong le Mabuza a neng a bua le bone mo go lone.
Ba ne ba se mo lenaaneng la batho ba go neng go lebeletswe gore ba tsene mo setediamong sa rugby.
Inkatha Freedom Party (IFP ) e e eteletsweng pele ke Mmasepala wa Nquthu kwa bokone jwa KwaZulu - Natal e isa Lephata la Puso la Tirisanommogo ya porofense kwa kgotlatshekelong ka ntlha ya go le baya kafa tlase ga tsamaiso.
Tshwetso eo e ne ya itsisiwe ke COGTA MEC, Sipho Hlomuka ka Labone.
O ne a umaka se se neng sa dirwa bosheng jaana fa a ne a tlhatlhobiwa mme kgotlatshekelokgolo e ne ya ntsha katlholo ya gore go tlhomiwa ga balaodi bangwe ba bagolo go ne go sa tlwaelega.
Lekgotla la Nquthu le ile la bolela gore MEC ga e na motheo wa go baya mmasepala mo pusong.
Tshwetso ya go ganetsa kgato e Hlomuka a e tsereng e ne ya dirwa mo pokanong ya lekgotla ka Labone, letsatsi morago ga gore Lephata la Puso la Tirisanommogo la porofense le itsise gore le tlhoma mmasepala mo pusong.
Ka February, puso ya kgaolo e ne ya tlhoma mmasepala mo pusong.
Le fa go ntse jalo, tshwetso eo e ne ya fetolwa ke Tona ya Bosetšhaba ya Mmusi yo o Dirisanang Mmogo e bong Dr. Nkosazana Dlamini - Zuma.
O ne a bolela gore go ne go sena lebaka lepe le le utlwalang la go baya mmasepala mo pusong.
Ke akanya gore go tsenelela gono ga se selo sa mmatota, mme ke leano la sepolotiki le le dirilweng ke MEC ka gonne ka March Dr. Nkosazana Dlamini Zimbabwe o ne a gana tshwetso e e neng e dirilwe pelenyana ke COGTA mo porofenseng eo ya go tlhoma mmasepala kafa tlase ga tsamaiso.
Go na le moo, Dlamini - Bush o ne a akantsha gore puso ya porofense e tseye kgato ka go dirisa Karolo 139 1A mo go rayang gore ba ka nna ba tlhokomela, ba kaela le go thusa mmasepala.
Le fa go ntse jalo, Cogta wa kwa KZN ga a ka a dira jalo.
Ee, re ne ra fitlhelela ditlamorago tsa go tlhatlhobiwa ga baeteledipele ba bagolo ba nako e e fetileng, mme mabaka a gone ke gore fa ba ne ba tsamaya ba ne ba tsaya tshedimosetso e e botlhokwa e e neng e tlhokega go tlhatlhobiwa, go rialo Ratoropo Lindokuhle Shabalala.
Mmasepala wa Nquthu o tshosetsa ka gore o tla isa COGTA kwa kgotlatshekelo
IFP ya kwa KwaZulu - Natal e ile ya latofatsa Hlomuka ka gore e thusa African National Congress (ANC ) go tsamaisa mmasepala ka kgoro e e kwa morago ka go o baya kafa tlase ga tsamaiso.
Modulasetulo wa mokgatlho wa porofense e bong Thamsanqa Ntuli o bolela gore president e ne e le molebedi wa dihele fa e ntse e eteletse pele Mmasepala wa Nquthu le mororo ba ne ba latlhegelwa ke ditlhopho mo lefelong leo.
Rotlhe re itse sentle gore IFP le Democratic di bereka sentle mo Motseng wa Johannesburg mme mono ke kgang e e farologaneng gotlhelele.
Ke gone ka moo o bonang thulaganyo e e kgatlhanong le mmasepala otlhe wa rona mo kgaolong ya KZN.
Re tshwenyegile thata ka boitshwaro jwa COGTA le MEC mo go COGTA bao totatota ba letlelelang mokgatlho o mosesane wa bakhanselara ba security kwa Nquthu gore o kaele ditiro tsa COGTA, ga go a itumedisa go le kalo.
IFP le yone ga e a itumela fa e sena go bitsa nngwe ya dikago tsa yone tsa kgaolo e e kwa bokone jo bo kgakala jwa porofense eno ka leina la motlhabani wa yone wa kgololesego e bong Nobleman Mzala Nxumalo.
Gape e bolela gore go fuduga gono go ne go tla dira gore go nne le dipuo tsa tetlano fa gare ga ditlhopha tse pedi tse di eteletsweng pele ke baeteledipele ba matlhakore oomabedi mo setšhabeng.
Poresidente wa masole e bong David Mabuza o ne a tlhomamisetsa masole gore puso ga e na madi a a lekaneng go a naya masole mme e na le madi a go ba tlamela ka dilo tse ba di tlhokang mo setšhabeng le mo botsogong.
O bolela gore bothata e ne e le jwa Lephata la Tshireletso le Batlhatlheledi ba Bosole ba ba neng ba sena kaelo e e ka ba thusang go rarabolola bothata jono.
Fa Mabuza a bua le setlhopha sa batho ba e kileng ya bo e le masole, a re dilo di tla simolola go tsamaya sentle ka gonne go tlhomilwe mokaedimogolo wa lefapha leo.
Re ne ra tswelela ka go dirisana mmogo le masole a Kgaolo.
Gompieno re kwa Limpopo kwa Polokwane rugby Stadium mme re amogetswe ka lorato ke Tonakgolo Stanley Mathabatha.
Gape o ne a kgothaletsa batho ba e kileng ya bo e le masole gore ba dire ditlhopha tse di farologaneng go na le gore ba lwe.
Re sa ntse re tlile go baakanya Lephata la Batlhatlheledi ba Bosole.
Nka go bolelela gore go tlhomilwe Motsamaisimogolo wa lefapha leo.
O tlile go simolola go bereka ka letsatsi la bo7 la June.
Ka jalo dilo di tla simolola go kopana.
Sa bobedi, Moeteledipele o ne a kopa diofisi tsa Basimolodi gore di dirisane mmogo mo tirong eno, go rialo Mabuza.
Moemedi Poresidente o bua le metswedi ya tshedimosetso ka dipuisano tse di neng di tshwarwa le masole a a kileng a bo a le mo bosoleng.
Poresidente wa motlhanogi e bong David Mabuza o ile a kgothaletsa masole a a kileng a nna le seabe mo dikgaoganong tsa sepolotiki gore a ithulaganye mo setlhopheng se le sengwe gore puso e ba tshegetse ka tsela e e lekaneng.
Batho ba e kileng ya bo e le masole gantsi ba ngongorega ka gore ga ba bone matlo, ditirelo tsa boitekanelo le dilo tse dingwe tse di tswang kwa pusong ka go lekana.
Mo bidiong e e fa tlase sabC e bua le leloko lengwe la Venda Defence Force ka nako eo :
A bua le setlhopha sa masole a e kileng ya bo e le masole kwa Limpopo a a tswang kwa Setlhopheng sa bogologolo sa South African Defence Force ( SADF ) Venda Defence Force ( VDF ).
Mabuza a re puso e tshwenyegile ka gore masole a lwantshana.
O bolela gore batho ba e kileng ya bo e le masole ba ba tswang kwa mekgatlhong ya kgololesego ba sa ntse ba lwantshana le ditlhatlhobo tsa go tlhatlhoba gore ke mang yo o neng a le mo meseleng fa boemo jwa ba bangwe ba ba tswang kwa SADF le VDF bo le botoka.
Lo setšhaba se se ntseng se nnela maswe kwa pele.
Lo setšhaba se se tsofalang.
Ka jalo ke ka ntlha yang fa batho ba ba tsofetseng ba ne ba lwa?
O tshwanetse go ya kwa khampaning ya masole le go rarabolola dikgang tsa gago ka bonako.
Mabuza o oketsa ka gore ga go a siamela setšhaba seno.
SabC e bua le Mokwaledi wa Mo - Limpopo e bong X2067 e bong X2067 e bong X2067 e bong X2067.
Lephata la KwaZulu - Natal la Tirisanommogo mo Pusong le mo Dikgannyeng Tse di Tlwaelegileng (COGTA ) le ile la laela sebui sa Moaposetoloi wa Mo lefelong leo go sekaseka ditatofatso tsa gore go tlhasetswe mokhanselara mongwe.
Go bolelwa gore mokhanselara mongwe wa IFP o ne a tlhasela bakhanselara bangwe ba babedi ba basadi bao ba neng ba thibela bothata jono.
Senzo Mzila, yo e leng sebueledi sa puo ya dipatlisiso mo dikgannyeng tseno, a re buka ya The KwaZulu - Natal Cooperative Governance and Traditional Affairs MEC Sipho Hlomuka e ne ya tlhalosa kafa e tshwenyegileng ka teng ka tatofatso e e neng ya tlhagelela kwa Mmasepaleng wa Lefelo la Batho ba ba Neng ba Busiwa ke Moya o o Boitshepo.
Go bolelwa gore mongwe wa bakhanselara o ne a tlhaselwa ke mokhanselara yo mongwe.
MEC Hlomuka o ne a kopa Mmueledi wa mmasepala gore a tlhotlhomise maemo a a amanang le tiragalo eno le gore a mo neye pego e e feletseng ka kgang eno, go oketsa jaana Mzila.
Moemedi Poresidente David Mabuza yo e leng modulasetulo wa Presidental Task Team on Military veterans go lebeletswe gore a dirisane le masole a e kileng ya bo e le masole kwa Polokwane kwa Limpopo.
O tshwanetse go sekaseka kgatelopele e e fitlheletsweng ke puso ya porofense mo go rarabololeng dikgwetlho tse batho ba ba kileng ba nna masole ba lebanang le tsone.
Ka dingwaga di le dintsi, masole a pele e neng e le makoko a dipolotiki a kgololesego le a pele e neng e le Transkei, Bophuthatswana, Venda le Ciskei ( TBVC states ) a ntse a ngongorega ka gore puso ga e dire mo go lekaneng go tlhokomela matshelo a bone.
Gareng ga dilo tse dingwe tse setlhopha sa babereki se se neng se eteletswe pele ke Moemedi Poresidente Mabuza se neng sa di tlhalosa ke botlhokwa jwa go namola batho ba ba tshwenyegileng thata mo maikutlong, go ba naya thuso ya thuto, go ba naya matlo a a siameng le naga e e siametseng masole.
Poresidente e ne ya bolela gore Setlhopha sa Task se sa ntse se amogela dipego tse di malebana le kgatelopele e e fitlheletsweng ke maphata a a farologaneng, gore go tlhomiwe melao e e tla thusang batho ba ba kileng ba nna le seabe mo bosoleng.
Batho ba le bantsi ba akanya gore Poresidente Cyril Ramaphosa o batla Tona e ntšha ya Boitekanelo mo gare ga dipego tsa gore Zweli Mkhize e ka tswa e ipaakanyetsa go tlogela tiro.
Mkhize o ne a latofadiwa ka gore ga a kgatlhegele basha ba le dimilione di le 150 ba lephata la gagwe le neng la ba abela khampani ya ditlhaeletsano e leng Digital vibes.
Special Investigating unit (SIU ) e sekaseka tender e e sa tlhomamang e e neng e tshwanetse go dirwa e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance (NHI ) le tsela e dipuso di tsibogelang leroborobo la bolwetse jwa coronavirus ka yone.
Mkhize o ne a palelwa ke go ya kwa Komiting ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano a latela kgakololo ya semolao.
Mookamedimogolo wa Komiti Dr Sibong modern Dhlomo a re, ke ne ka tlotla ka mogala le Dr Mkhize maabane bosigo.
Ke ne ka utlwa gore o ne a filwe tshwetso ya semolao.
Gone jaanong ga go botlhale gore a nne leloko la Komiti ya Portfolio ka ntlha ya ditatofatso tse di dirileng gore leina la gagwe le tlhalosiwe.
Ka jalo he go a utlwala kafa molaong gore a se ka a tla go tlhalosa.
Mkhize a sa tlhage fa pele ga Komiti e baya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe
Fa go ntse go le jalo, mosekaseki mongwe wa dipolotiki e bong Dr Dale McKinley o bolela gore fa Mkhize a sa tlhole a le fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio o ne a tsenya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe le gore batho ba le bantsi ba tlile go botsa dipotso malebana le seabe se a nnileng le sone mo kgatisong ya Digital vibres tender.
McKinley o bolela gore govern e tshwanetse ya kgothaletsa Mkhize gore a tlogele tiro jaaka molaomotheo.
Dr Dale McKinely o bua ka Mkhize a sa tle fa pele ga Komiti.
Lephata la Boitekanelo la Gauteng le bolela gore ditatofatso tsa tsietso kgatlhanong le Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize di ama thata ntwa ya naga kgatlhanong le leroborobo la bolwetse jwa coronavirus.
Ditatofatso tseno di ne di amana le mafapha a gagwe a a neng a naya khampani ya tlhaeletsano e e bidiwang Digital vibes konteraka ya dimilione di le 150.
Batho ba pele e neng e le bathusi ba ga Mkhize ba laola khampani e e neng ya dira tumalano ya go dira tiro e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le dipuso tse di tsibogelang leroborobo leno.
Setlhopha se se Kgethegileng sa Ditlhotlhomiso se sekaseka kgang eno.
Kgwedi e e fetileng Mkhize o ne a dumela gore kgolagano eo e ne e sa tlhomama mme a bolela gore go ne go tla tsewa kgato ya go otlhaya ba ba ikarabelelang.
Fa re batla go nna le Tona ya Boitekanelo yo o re eteletseng pele ka ntlha ya leroborobo la rona, re tshwanetse go nna le mongwe yo lefoko la gagwe le sa dumelweng, yo o sa kgoneng go nna le seabe mo metsweding ya tshedimosetso, yo o tshwanelwang ke go tsaya matsapa le go itlhokomolosa maikarabelo a gagwe.
Re na le Tona ya Boitekanelo e e arabang dipotso tsa motheo kaga sengwe se se diragalang mo lephateng la gagwe, go bolela jalo Motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo la Gauteng, Meisie Lerutle.
Mkhize a sa tlhage fa pele ga Komiti ya Boitekanelo a baya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe :
Kafa letlhakoreng le lengwe, Dr Dale McKinley yo e leng Mosekaseki wa dipolotiki o bolela gore Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize yo o sa tlhagelelang fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio o tsenya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe mme batho ba le bantsi ba tlile go botsa dipotso malebana le seabe se a nnileng le sone mo mokgweng ono wa Digital vibres.
Mosekaseki o bolela gore, makoko a a ganetsang a tlile go fedisa seno mme ka kakaretso a tlile go gatelelwa le go feta.
A re bonang, go phepafetse gore go na le sengwe se se phoso fano.
Ke na le kgang e ke tshwanetseng go e araba.
Ke tlile go tlogela tiro ya me gone jaanong.
Batho ba ne ba tla tlotla seo mme ke akanya gore govern e tshwanetse go letlelela seo le go kgothaletsa seo gore se diragale.
E seng fela ka Mkhize, mme le ka ditlhopha tsotlhe tsa maloko a bone tse di dirisanang le ditatofatso tse di masisi ka gonne tsela e le yosi fela e ba tlileng go phepafatsa leina la mokgatlho oo ka yone le e ba tlileng go boa ba ikanngwa gape ke baagi, ke fa ba ka bonwa gore ba tseye kgato.
E seng fela fa o pegwa molato le fa o pegwa molato, mme lefa go ntse jalo fa go na le bosupi jo bo phepafetseng jwa gore o dirile phoso.
Mme ke akanya gore seno se botlhokwa thata gore Poresidente a se akanyetse.
Dr Dale McKinely on Mkhize’s a sa tle fa pele ga Komiti.
Dr Dale McKinley yo e leng Mosekaseki wa Dipolotiki o bolela gore Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize yo o sa tlhagelelang fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio o baya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe mme batho ba le bantsi ba tlile go botsa dipotso malebana le seabe se a nnileng le sone mo mokgweng wa Digital vibres.
Mkhize o ne a latofadiwa ka ntwa ya kgatlhego mo gare ga ditatofatso tsa gore o solegetswe molemo ke tender e le dimilione di le 150 eo lephata la gagwe le neng le e abetse khampani ya ditlhaeletsano.
Special Investigating unit e sekaseka tender e e sa tlhomamang e e neng e diretswe tiro e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le tsela e dipuso di tsibogelang leroborobo la bolwetse jwa coronavirus ka yone.
Mkhize o ne a palelwa ke go ya kwa Komiting ya Boitekanelo ya Palamente ka ntlha ya kgakololo ya babueledi ba gagwe.
Dr Zweli Mkhize o ne a gakolola gore a se ka a tlhagelela fa pele ga Komiti ya Palamente ya Boitekanelo.
Modulasetulo wa komiti, Sibongiseni Dhlomo, o bolela gore go siame kafa molaong gore Mkhize a se ka a tlhagelela fa pele ga komiti
Ke ne ka nna le motlotlo wa mogala le Dr Mkhize maabane bosigo.
Batho ba ba ganetsang ba ba leng mo Komiting ya Boitekanelo ya Portfolio ba ile ba bolela gore ga ba kgotsofalele kgang ya gore Ba - Mkhize ga ba tlhage.
Dr Sibongiseni Dhlomo on Health Minister Mkhize a sa tlhagelele fa pele ga Komiti ya Palamente :
Diphathi tse di ganetsang ga di kgotsofalele Mkhize.
Gape ba ne ba sa dumalane le boikutlo jo bo neng bo le gone mo pusong jwa gore kgang eno ga e a siama fa DA e sena go bula kgetsi kgatlhanong le Mkhize le Motsamaisimogolo wa yone e bong Sandile Buthelezi kwa Cape Town Police Station.
DA o latofatsa Dr Zweli Mkhize ka bokebekwa.
Baemedi ba EEF, Dr Suzan Thembekwayo le Naledi Chirwa ba bolela gore boemo jwa bagolwane mo kgannyeng eno bo supa gore komiti ga e kitla e kgona go dira gore moruti a ikarabelele.
Thembekwayo o bolela gore seno e ne e le sesupo se se phepafetseng sa gore rona jaaka komiti ga re kake ra kgona go bua ka lentswe le le lengwe fela go atlhola lephata la setšhaba le moruti.
Ka jalo ga re kgone go bua ka kgang eno ka gonne go ile ga bulwa kgetsi kgatlhanong le moruti, go diragala eng fa NPA e isa kgang eno kwa kgotlatshekelong?
A re tlile go tshwarwa mo thekololong re bo re leta go fitlha e fela?
ANC stalwart, Mama Ivy Gcina, o beetswe go ikhutsa kwa Gqeberha kwa Kapa Botlhaba.
Tirelo ya gagwe ya phitlho e ne e tshwaretswe kwa Feather Market Hall.
Mosha yono wa dingwaga tse 84 o ne a tlhokafala ka Labone mo bekeng e e fetileng morago ga go lwala lobaka lo loleele.
Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a mo naya setlhopha sa diphitlho tse pedi tse di kgethegileng tsa modiredimogolo wa porofense.
Gone jaanong go dirwa phitlho kwa Lefelong la Babapatsi la Feather Market Centre kwa Gqeberha.
Gcina yo o nang le dingwaga di le 84 o ne a tlhokafala ka Labone mo bekeng e e fetileng morago ga go lwala lobaka lo loleele.
E ne e le leloko la MPho go tloga ka 1994 go fitlha ka 2004
Gcina e ne e le leloko la Palamente go tloga ka 1994 go fitlha a tlogela tiro ka 2004
Gape o ne a direla mo dikagong tse di farologaneng tsa mekgatlho e e farologaneng ya basadi ka nako ya tlhaolele.
O ne a direla mo Komiting ya Basadi ya Port Elizabeth Black Civic Organization mme gape e ne e le modulasetulo wa ntlha wa Port Elizabeth Womens Organization.
Gape e ne e le moeteledipele wa United Democratic Front mo kgaolong eo.
Ka nako ya fa a ne a ganediwa, o ne a tshwarwa le go tlhokofadiwa ka makgetlo a le mantsi.
Ba lelapa la gaabo ba ne ba mo gopola e le mosadi yo o botlhale le yo o pelokgale.
Setlogolwana sa gagwe, e bong Lerato Gcina, a re ba ithutile go le gontsi mo go ene.
Tota go utlwisa botlhoko go bo re sa kgone go fetsa nako e ntsi le wena ka dinako tsa fa o le bokoa.
Re tla go tlhologelelwa makhulu, moya wa gago le nonofo ya gago di tswelela di tshela mo go mongwe le mongwe wa rona le mo matshelong a o a amileng ka lorato lwa gago, botlhale, nonofo le bontle jwa moya wa gago.
Sinuthanda makhulu, eleruri o ne o le mosadi yo o kgethegileng.
Re lo lebogela ditlhabelo tsa lona le sengwe le sengwe se lo se re diretseng.
Mama Gcina o ne a swelwa ke barwa ba gagwe ba bararo mo ntweng eno fa ba ne ba direla e le masole a mmusimogolo, mme morwadie ene o ne a swa ka ntlha ya dilo tsa tlholego.
Front Stalwart e ne e le setshwantsho se se takilweng sa Ivy Gcina yo o neng a lwa kgatlhanong le tsamaiso ya tlhaolele e le moeteledipele wa PEWO, o ne a emela batho ba rona fa a ne a tlhokofadiwa, a itewa, a hupeditswe, a tshwerwe ke Lekala la Polokesego.
O ne a swelwa ke bana ba gagwe mo ntweng ya rona ya go lwela kgololesego.
Go utlwisa botlhoko tota.
Pego e e neng ya begiwa ke Andile Lihirererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererererere
O ne a bitsa maloko a kgotlatshekelo a gompieno go etsa mekgwa eno ya boitsholo.
Re lebile motho yo tota a leng pelonomi e bile e le leloko le re batlang go le bona kwa African National Congress.
Motho yo o bolokang bothokgami, motho yo o otlhayang, leloko le le ineetseng thata, leloko le le ineetseng thata la African National Congress.
Rotlhe re tshwanetse go etsa kokomana eno, ke kokomana e e itseng sentle gore ga e amane ka bone, mme e amana le isagwe ya naga eno.
Tona ya Defense and Military veterans Nosiviwe Mapisa - Nqakula o ne a akgola Mama Gcina ka go bo e ne e le mogaka yo o sa kgotlelwang e bile e le motlhotlheletsi wa ntwa ya kgololesego.
A re go na le dipelo tse dintsi tse di utlwisang botlhoko tse di gomotsang mongwe yo o ntshitseng botshelo jotlhe jwa gagwe setlhabelo ka ntlha ya ntwa eno.
O ne a le kwa pele ka bosakhutleng fa a ne a lwa kgatlhanong le molao o o setlhogo wa lekoko la setšhaba wa tlhaolele.
Le ka motlha ga a ise a ko a kgobiwe marapo ke bosetlhogo jwa masole a tshireletso a puso ya tlhaolele.
Le ka motlha ga a ka a ineela, tota le fa puso e ne e tlhomile melao e e gagametseng ya pabalesego mo malatsing a a sa itumediseng a tlhaolele.
Mama Gcina o tlogela bomonnawe ba babedi le ditlogolwana tsa gagwe tse thataro.
Democratic Alliance (DA ) e ile ya latofatsa Tona ya Boitekanelo ebong Zweli Mkhize le Motsamaisimogolo wa lephata leo (DG ) Sandile Buthelezi ka gore ba nyatsa seabe sa palamente.
Go ne go lebeletswe gore Tona eno e tlhagelele fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio ka Labotlhano.
Tona eno e ne ya bolelela Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio gore e ne ya gakololwa semolao gore e se ka ya tla fa pele ga Komiti go tlotla ka go newa ga konteraka ya digital vibres ya dimilione di le 150, fa DG ya gagwe yone e ne ya bolela gore e ne ya gakololwa gore e se ka ya akgela ka tumalano eo.
Seno se diragetse morago ga gore DA Leloko la Palamente, ebong Siviwe Gwarube, a simolole kgetsi kgatlhanong le bobedi jono kwa Cape Town Police Station.
Modirimmogo le Gwarube ebong Evelyn Wilson, o ne a gana boikutlo jwa African National Congress (ANC ) jwa gore kgang eno ke ya go tlhaola batho ka lotso, e batla dikarabo tse di gwetlhang.
Ga e kake ya tlhaolwa, ebile ga e kake ya isiwa kwa kgotlatshekelong.
Kgang eno ga e reediwe kwa kgotlatshekelong mme DG e ne ya dumela go tla pokanong eno.
Re tshwanetse go gakologelwa selo se le sengwe fano, ga re ikarabelele mo go Tona kana mo DG ya gagwe, re ikarabelela mo go bone, go bolela jalo Wilson.
Digital vibres contract : DA e latofatsa Dr Zweli Mkhize ka bokebekwa.
Siviwe Gwarube o bolela gore ANC e sireletsa Mkhize.
Government e ile ya latofatsa DA ka gore o ne a tlola tlhobolo ka go simolola kgetsi kgatlhanong le Mkhize le Buthelezi malebana le go newa ga Digital vibes tender.
Modiredi wa FBI e bong Kenneth Jacobs o pega Gwarube molato wa gore komiti eo e ne ya palelwa ke go rarabolola kgang eno ka boomo.
Jacobs a re, ke batla go boeletsa gore leloko leno le ile la tlola tlhobolo gore le ye go latofadiwa ka ditatofatso tsa bokebekwa, ka jalo, DG le Tona ba na le tshwanelo ya go dira se ba se dirang go tlhomamisa gore ga ba kgoreletse ditshwanelo tsa bone go ya ka Molaotheo.
Tsietso : Tumalano e e sa letlelelwang kafa molaong e e fa gare ga lephata la boitekanelo & Digital vibres
Motho yo o tlhokafaletsweng ke molekane wa moswi wa Ivy Gcina o ile a bakiwa ka go bo e le mogaka yo o sa tlhotlhelediweng ke sepe e bile e le mosimolodi wa ntwa ya kgololesego.
Tona ya Defence and Military veterans, Nosiviwe Mapisa - Nazakula, o ne a bua kwa phitlhong ya mokgatlho wa kgololesego o o neng o lwela kgololesego o o bidiwang stalwart, e bong Ivy Cikizwa Gcina, kwa motseng wa gagabo wa Gqeberha, kwa Kapa Botlhaba, ka Labotlhano.
Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a naya Gcina Setlhopha sa Bobedi sa Phitlho se se Kgethegileng sa Semmuso sa Kgaolo.
Bidio : Tirelo ya phitlho ya political struggle e e bidiwang stalwart Ivy Cikizwa Gcina
Mapisa - Nokakula o bolela gore go na le dipelo tse dintsi tse di botlhoko tseo di laelang mongwe yo o neng a intsha setlhabelo botshelo jwa gagwe jotlhe mo ntweng eno.
O ne a le kwa pele ka bosakhutleng fa a ne a lwa kgatlhanong le molao o o setlhogo wa lekoko la setšhaba wa tlhaolele.
Gcina, 84, o ne a direla mo dikagong di le dintsi ka nako ya fa a ne a lwantsha puso ya tlhaolele go akaretsa le Port Elizabeth Black Civic Organiz ( PEBCO ).
Gape e ne e le Modulasetulo wa ntlha wa Port Elizabeth Women’s Organization ( PEWO ).
O ne a nna leloko la African National Congress Youth League (ANCYL ) ka bo1950 mme a direla mo palamenteng jaaka leloko la African National Congress la Palamente go tloga ka 1994 go fitlha ka 2004 fa a ne a tlogela tiro.
Phitlho ya kgogakgogano ya kgololesego e e bidiwang stalwart, e e diretsweng go tshwarwa kwa motseng o a tsaletsweng kwa go one wa Gqeberha, kwa Kapa Botlhaba, ka Labotlhano mo mosong.
Poresidente Cyril Ramaphosa o ntshitse Setlhopha sa Bobedi sa Phitlho se se Kgethegileng sa Molaodi wa Kgaolo.
Mosekaseki mongwe wa dipolotiki e bong Ivor Sarakinsky o bolela gore Poresidente Cyril Ramaphosa o tshwanetse a bo a ile a dira tshwetso ya makgaolakgang kgatlhanong le Tona ya Boitekanelo e bong Dr Zweli Mkhize fa a ntse a lebane le ditatofatso tse di masisi tsa tsietso.
Sarakinsky o bolela gore poresidente ga a rarabolole kgang ka tsela e e tshwanetseng.
Go ile ga lemogiwa gore Mkhize ka boene o ne a solegelwa molemo ke dikhampani tsa tlhaeletsano di le dimilione di le 150.
Sarakinsky a re Ramaphosa o iphitlhela a le mo boemong jo bo thata ka gonne Mkhize ke ngaka e e itseng gore ke eng se se tshwanetseng go dirwa malebana le bolwetse jwa COVID - 19.
Tona Mkhize o ne a dira gore go nne thata mo go Poresidente Ramaphosa ka gonne mo dipusong tse dingwe tse dintsi tsa temokeratiki matlhabisaditlhong a a tshwanang le ano a ne a tla felela ka gore moruti a tlogele go wa ka tšhaka ya gagwe mme ka tsela eo a sireletse poresidente gore a se ka a tshwanelwa ke go tsaya kgato ya go otlhaya.
Ka jalo go tshwanetse ga dirwa jalo.
Mme lefa go ntse jalo kwa SA fa e le gore go ne go ntse jalo re ne re tla nna le diphetogo tse di tswelelang pele mo bobolokelong ka matlhabisaditlhong otlhe a a tlhagelelang ka dipatlisiso tsa metswedi ya dikgang le ka Zondo Commission.
Ramaphosa o bua ka ditatofatso.
Ka Laboraro, Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a bolela gore o lebane le ditatofatso tse di amanang le Mkhize le tumalano e e sa letlelelwang ya R 150 million Digital vibres.
Go ile ga nna le kgatelelo e e ntseng e oketsega go tswa mo Ba - DA le mo matlhakoreng a mangwe a Ba - Mkhize gore ba fologe kana ba ntshiwe ke Ramaphosa.
Poresidente o ne a bolela gore ditatofatso tseno di masisi mme di tlhoka go sekasekiwa ka botlalo ke baemedi ba ba tlhomamisang gore molao o a diragadiwa le gore go tla latelwa thulaganyo e e tshwanetseng fa ditlhotlhomiso di setse di fedile.
Mkhize go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano
Kafa letlhakoreng le lengwe, Mkhize o tla bo a tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano mo mosong go tla go arabela ditatofatso tsa gagwe tsa gore o na le seabe mo tumalanong e e sa letlelelwang ya Digital vibres.
Komiti ya Ntlo ya Dikopano Tsa Setšhaba ya Modulasetulo le Modulasetulo wa Komiti ya Badulasetulo e bong Cedrick Frolick ba tlhomamiseditse lekgotla la SabC gore Mkhize e tla tlhaga fa pele ga komiti.
Frolick o bolela gore o dumetse kopo ya komiti ya gore Mkhize e tlhagelele fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ka Labotlhano mo mosong.
Frolick o bolela gore go tla nna le pokano e e batlileng e tshwarwa le Mkhize le Komiti ya Palamente ya Boitekanelo ka ura ya borobedi ka Labotlhano mo mosong.
Democratic Alliance (DA ) moriti Minister of Health, Siviwe Gwarube, o latofaditse Mkhize ka ditatofatso tsa bokebekwa kwa Cape Town Central Police Station.
Gape o ne a latofatsa motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo e bong Dr Sandile Buthelezi ka gore o tlodile Public finance Management Act.
DA o latofatsa Dr Zweli Mkhize ka bokebekwa.
African National Congress (ANC ) Interim Province Committee in the Free State e ile ya tlhagisa gore e tla tsaya kgato kgatlhanong le maloko a a latofadiwang ka ditatofatso tsa bokebekwa le gore a se ka a fapoga.
Komiti eno e ne ya tshwara pego ya metswedi ya dikgang kwa Bloemfontein malebana le diphelelo tsa pokano ya yone ya ntlha e e neng ya tshwarwa kwa tshimologong ya beke eno.
Motlakopanong ebong Paseka Nompondo o bolela gore go na le maloko a le mararo a a amilweng ke seno.
Gone jaanong, nka bolela gore ba ba amegang ke ba le bararo mme go tswa foo re setse re kile ra ikgolaganya le bone mo mosong ono, Re dirisana le badiredibagolo ba puso ba ba ileng ba tlhagelela kwa kgotlatshekelong mo mosong ono, mme puso e tshwanetse ya tsaya kgato go ya ka molao.
Mme mo letlhakoreng la rona, batho ba ba emeng mo maemong a rona ba tla fapoga gompieno, ba palelwa ke go tsaya kgato e e tshwanetseng mo pusong.
Mongwe wa batlakopanong ba porofense e bong Mxolisi Dukwana, o bolela gore maloko a a sa lateleng melao ya lekoko ga a kitla a tlhola a amogelwa mo phathing.
Re ka rata go fiwa sebaka sa go tlhomamisa gore re bereka le maloko a FBI.
Re ne ra bontsha gore ga go na ope yo o tshegetsang moeteledipele ope ; maloko a agen ga se a motho ope, ga go na ope yo o tshegetsang moeteledipele ope.
Bano ke maloko a Government mme re tshwanetse go tlhomamisa gore batho ba ba ntseng jalo ba a tlhalosiwa le gore maloko a Government a tla nna a latela mokgatlho oo mme a se ka a latela batho ka bongwe.
Mxolisi Dukwana yo o tlhomilweng go nna moemedi wa General Free State Interim Province Committee :
Tona ya boitekanelo ebong Dr Zweli Mkhize o tla bo a tlile fa pele ga Palamente ya Komiti ya Boitekanelo ka Labotlhano mo mosong go tla go arabela ditatofatso tsa gagwe tsa gore o na le seabe mo tumalanong e e sa letlelelwang ya Digital vibres.
Setlhogo sa Komiti ya Ntlo ya Dikopano tsa Setšhaba le Setlhogo sa Komiti ya Borakgwebo e bong Cedrick Frolick se tlhomamiseditse sabC gore Mkhize e tla tlhaga fa pele ga komiti eo.
Kgatelelo e ntse e oketsega ya gore Poresidente Cyril Ramaphosa a tseye kgato kgatlhanong le Mkhize morago ga gore a dumele bosheng jaana gore go abelwa khampani ya tlhaeletsano ya dimilione di le 150 e bong Digital vibes e ne e sa tlwaelega.
Tlhwatlhwa eno e ne e le ya ditirelo tse di amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le dipuso tse di tsibogelang bolwetse jwa COVID - 19.
DA o latofatsa Mkhize ka bokebekwa
Kafa letlhakoreng le lengwe, mokgatlho wa Democratic Alliance (DA )shadow Minister of Health, Siviwe Gwarube, o ile wa latofatsa Mkhize ka ditatofatso tsa bokebekwa kwa Cape Town Central Police Station.
Gape o ne a latofatsa ka gore o tlodile Public finance Management Act kgatlhanong le Motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo e bong Ngaka Sandile Buthelezi.
Seno se diragetse morago ga ditshenolo tse lelapa la ga Mkhize le ka tswang le ile la solegelwa molemo ke madi a a bonweng ke barongwa ba le dimilione di le 150 ba lephata la gagwe le neng la ba abela khampani ya tlhaeletsano ya Digital vibes.
Khampani eno e ne ya hira Mkhize yo e kileng ya bo e le mmueledi mme ya bolela gore e ne e le tsala ya lelapa e bong Tahera Mather, le gore Badiredi e kile ya bo e le mothusi wa bone e bong Naadhira Mitha.
DA o latofatsa Dr Zweli Mkhize jaana :
Ramaphosa o bua ka ditatofatso
Ka Laboraro, Poresidente Cyri lRamaphosa o ne a bolela gore o lebane le ditatofatso tse di amanang le Zweli Mkhize le tumalano e e sa letlelelwang ya R 150 million Digital vibres.
Go na le ditatofatso tse di masisi tse di tlhokang go sekasekiwa ke SIU le badiredibagolo bape fela ba ba tshwanelang mme di bo di fedisiwa kwantle ga go diega.
Poresidente Cyril Ramaphosa o bolela gore o okaoka go lebana le ditatofatso tse di kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize :
Democratic Alliance (DA ) e batla gore go emisiwe ka bonako Tona ya Boitekanelo e bong Dr Zweli Mkhize yo o tlhasetsweng.
Tona ya DA moriting ya Boitekanelo ya Siviwe Gwarube e ne ya latofatsa Mkhize ka Labone kwa seteisheneng sa mapodise sa Cape Town kafa tlase ga thibelo ya Bonweenwee.
Go ile ga nna le ditatofatso tse di malebana le Mkhize le palo e e kwa tlase ya dimilione di le 150 tsa dikhampani tsa tlhaeletsano tsa Digital vibes.
Gape DA e ile ya latofatsa Motsamaisimogolo wa lefapha leno e bong Dr Sandile Buthelezi ka ntlha ya go nyatsa Molao wa Public finance Management.
Gwarube a re, Fano re latofatsa Moruti Mkhize ka ditatofatso tse di ntseng di oketsega mo dibekeng di le mmalwa tse di fetileng tse di bontshang gore moruti a ka tswa a saenile tumalano ya go dirisa Digital vibes, e leng khampani e e laolwang ke ditsala tse di gaufi thata le yone tse di ka nnang dimilione di le 150.
Re ganetsana ka gore seno e ka nna go thibela go lwantshiwa le go thibelwa ga ditiro tse di seng kafa molaong.
Special Investigation unit (SIU ) e tlhotlhomisa kgang eno, e bolelela Scopa gore ba solofela go phutha ditlhotlhomiso kwa bofelong jwa kgwedi.
Poresidente Cyril Ramamaphosa o ne a itsise gore gape o bua ka kgang eno, a bolela gore Mkhize o dira mmogo ka botlalo.
Lefa go ntse jalo, Gwarube e bolela gore Mkhize o ne a tshwanetse a bo a sa bolo go emisiwa, Re lebeletse gore Maabane Poresidente o ne a palelwa ke go tsaya mofuta ope fela wa boeteledipele ka go emisa Dr Mkhize, a emetse tshwetso ya patlisiso ya SIU.
Re akanya gore seno ga se a tshwanela, re akanya gore tota se ka tswa se bakilwe ke tlhotlheletso e e sa tshwanelang fa e le gore moruti ke ene a dirang tiro ya gagwe fa a ntse a okaoka go tlhotlhomisiwa.
Go bolelwa gore Mkhize o ne a saena tumalano e go tweng batsamaisi ba yone ke ditsala tsa gagwe, Tahera Mather le Naadira Mitha, ya ditirelo tsa puso tsa ditlhaeletsano.
Mme go bolelwa gore madi ao a ne a felela a solegela Mkhize molemo, lelapa la gagwe le malapa a batsamaisi ba babedi bao.
Mo kgannyeng e nngwe, Public Protector e bolela gore e ne ya bula kgetsi ya go nyatsa mapodise a Brooklyn.
Seno se diragetse morago ga gore Mkhize a palelwe ka makgetlho a le mararo go tlotlomatsa dithaba tsa gagwe.
Dikago tseno di ne tsa romelwa fa gare ga February le letsatsi la ntlha la kgwedi eno.
Poresidente Cyril Ramaphosa o nna le seabe mo dikgannyeng tse di farologaneng tsa metswedi ya tshedimosetso, morago ga karabo ya gagwe mo kganetsanong e e neng e le malebana le Tshwetso ya Poresidente ya 2002 2002.
Ofisi ya Batho ba ba Sireletsang Setšhaba e bolela gore e tla simolola dithulaganyo tse di sa siamang kgatlhanong le Tona ya Boitekanelo Zweli Mkhize, morago ga gore a palelwe ke go tlotlomatsa setlhopha se se thusang go ntsha bosupi le go ntsha makwalo.
Seno se malebana le go sekaseka ditatofatso tsa gore lephata la gagwe le diegile go sa tlhokege le gore le paletswe ke go diragatsa dikakantsho tsa Report of the Clinical Associate National Task Team ka 2017.
Mo polelong nngwe, ofisi ya Public Protectors e bolela gore Mkhize o paletswe ke go tlotla dipoena tseno ka makgetlho a le mararo.
E bolela gore go tla bulwa kgetsi kgatlhanong le ene kwa seteisheneng sa mapodise kwa Brooklyn kwa Hatfield, Pretoria mo bekeng eno.
Ofisi ya Basireletsi ba Setšhaba e ne ya simolola go nyatsa Dr Zweli Mkhize.
Kafa letlhakoreng le lengwe, Democratic Alliance (DA ) ya moriti ya Tona ya Boitekanelo, Siviwe Gwarube, e ile ya latofatsa Mkhize ka ditatofatso tsa bokebekwa kwa Cape Town Central Police Station.
Seno morago ga ditshenolo tse Mkhizes a di senolang ; lelapa le ka tswa le ile la solegelwa molemo ke madi a a bonweng ke barongwa ba le dimilione di le 150 ba lephata la gagwe le neng la ba abela khampani ya tlhaeletsano ya Digital vibes.
Tumelano eno e ne e le ya go dira tiro e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le dipuso tse di tsibogelang bolwetse jwa leroborobo la coronavirus.
Ka Laboraro, Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a bolela gore o okaoka go dirisana le ditatofatso tse di amanang le Zweli Mkhize le tumalano ya R 150 million Digital vibres e e sa letlelelwang.
Go ile ga nna le kgatelelo e e ntseng e oketsega go tswa mo Ba - DA le mo matlhakoreng a mangwe a Ba - Mkhize gore ba fologe kana ba ntshiwe ke Ramaphosa.
Poresidente Cyril Ramaphosa o araba kganetsano e e malebana le ditlhopho tsa tekanyetsomadi tsa 2002 ka Labone thapama.
Seno se latela fa a sena go tlhalosa kafa a abetsweng madi ka teng ka Laboraro.
National Assembly e ne ya naya Komiti ya Ad Hoc e e neng e fetola Karolo 25 ya Molaotheo kakantsho ya malatsi a le 30 go wetsa tiro ya yone.
Komiti e e neng e na le boikarabelo jwa go tla ka molao o o neng o tla dira gore go nne le diphetogo tse di tla letlang gore naga e ntshiwe, e ne ya kopa gore e ntshiwe mo tshimologong ya beke eno.
Botshelo jwa yone bo ne jwa fela bosigogare ka Mantaga.
Chairpersons in the National Assembly, Cedrick Frolick, e bolela gore seno ga se fetole taelo ya Dikomiti.
Taelo ya Komiti e tla nna e ntse e tshwana.
Komiti e tla tlhomiwa sesha mme e bo e kopiwa go bega morago kwa bofelong jwa August lemororo ba ne ba kopa go okediwa ka malatsi a le 30, re gakologelwa gore Ntlo e tsena mo boemong jwa itsholelo le eleng lefa ba ka e wetsa mo malatsing a le 30, pego eo e tla bo e le teng mme e re emetse fa re boela kwa go yone ka August.
Palamente e ne ya tshwara tsheko phatlalatsa ka kakantsho ya go fetola Karolo 25 ya Molaotheo.
Seno se latela kopo ya Democratic Alliance (DA ) ya gore go letlelelwe gore go dirwe diphetogo ka molomo mo molaotheong o o akantshitsweng.
Komiti ya Ad Hoc e e dirisanang le kgang eno e ile ya amogela ditaelo tse di kwadilweng tse di fetang 200 000.
Gone jaanong e diragatsa kakantsho ya go fetola Molaotheo wa go dira gore naga e se ka ya duelelwa ditshenyegelo tsa yone.
Gone jaanong go na le kganetsano e kgolo malebana le kafa go ka kgonegang ka teng gore go fetolwe dilo.
Lefa go ntse jalo, mokgatlho wa lekgotla la babereki wa Cosatu o bolela gore o tshegetsa Molaotlhomo wa Amendment and Expropriation Bill.
Molao o o kwa godimo go gaisa mo nageng eo
Molaotheo wa Repaboliki ya Afrika Borwa ke Molao
No 108 ya Palamente ya 1996
Ke molao o o kwa godimo thata mo nageng eo.
Mme ka gone molao ope fela o o sa dumalaneng le Molaotheo o nna le mosola kwantle ga fa o ka tlhomiwa le go fitlha o baakanngwa gore o fetole melao ya molaotheo.
Molaotlhomo wa Ditshwanelo mo go Kgaolo 2 e sa ntse e le motheo wa puso ya temokeratiki jaaka go tlhalositswe mo Molaotheong.
Ke kgaolo e e dirang thulaganyo ya go sireletsa seriti sa motho, tshwanelo ya go tshela, kgololesego ya go bua, go lekalekana, kgololesego ya bodumedi, kgololesego ya go dumela le ya go akanya.
Dikgololesego tse dingwe di akaretsa ditshwanelo tsa bopolotiki, kgololesego ya kgwebo, tiro le tiro.
Le fa go ntse jalo, ditshwanelo tseno tsotlhe di a lekanyediwa.
Go fetola bontsi jwa Molaotlhomo wa Ditshwanelo go tlhoka peditharong ya ditlhopho.
Sekai sengwe se se tlhokang gore peditharong ya bone e ntshe ditlhopho ke kgaolo ya dithoto e e kafa tlase ga Karolo 25 ya Molaotheo.
Ke kafa tlase ga Karolo 25 e mo go yone go ntshiwang setsha le setsha.
Le fa go ntse jalo, gone jaanong molawana ono o fetotswe ke Ad Hoc Committee go ya go Amend Karolo 25 ya Molaotheo ono gore e letlelele go Ntshiwa ga Naga Kwantle ga go Duedisiwa.
Karolo 25 e ntse e baakanngwa ka molawana wa bo18 wa Molaotheo wa Mametlelelo.
Seno se raya gore ke lekgetlo la bo18 fa Molaotheo wa Afrika Borwa o fetolwa.
Pego e e oketsegileng ya ga Mercedes Besent
Mokgatlho wa African National Congress o o neng o sa tswa go tlhophiwa bosheng jaana (ANC ) Free State Interim Province Committee ( IPC )is o ne o lebeletse gore o tla tlhalosa thulaganyo ya one ya go tsaya kgato ka Labone.
Kago eno, e e neng ya tlhophiwa ka May, e diretswe gore e kwalelwe metswedi ya tshedimosetso moragonyana ka Labone mo mosong.
Diphathi Tshidiso Nkgwedi e bolela gore go tla felela ka gore go tshwarwe pokano ya ntlha ya IPC bosheng jaana.
Mokgatlho ono o o neng wa bonala o emiseditswe ke Mokwaledikakaretso e bong Ace Magashules yo o neng a le kgatlhanong le se pele e neng e le Economic Development MEC, Mxolisi dukwana, o tlhomiwa go nna Mogakolodi le Tonakgolo ya Sisi Ntombela, mme go tlhomilwe gore porofense eno e tshwarelwe mo khonferenseng ya ditlhopho.
Kago eno e ne ya tlhomiwa morago ga gore maloko a a neng a itlhobogile a lekoko leno a fenye Kgotlatshekelo ya Boikuelo e e neng ya bona gore Komiti ya Botsamaisi ya Porofense ga e kafa molaong e bile ga e kafa molaong.
Maloko a Puso ya Puso ya Kgololesego a a gateletsweng a amogela katlholo ya SCA.
Makala a le mmalwa a Basupi ba ga Jehofa kwa Mahikeng a ikana gore a tla ema Magashule nokeng.
Maloko a EU a a tswang kwa makaleng a le 35 a kgaolo ya Mahikeng kwa Bokone Bophirima a ile a kgala go emisiwa ga Mokwaledikakaretso wa lekoko leo ka nakwana.
Go busediwa ga gagwe kwa morago go ne ga nna le matswela go tloga ka 3 May.
Gone jaanong makasine wa Magashule o kwadilwe ka beile o o latofadiwang ka ditiro tse di seng kafa molaong, boferefere le go tlhatswiwa ga madi a a amanang le lekwalo la Puso e e Gololesegileng le le neng la ntshiwa ka nako ya fa e ne e le tonakgolo ya diporofense.
Maloko a EU a kgaolo ya Mahikeng a ne a phuthega morago fela ga go utlwa gore Magashule e ne e sa tlhole e le teng.
Maloko a setlhopha seno a ikana gore a tla ema Magashule nokeng le fa a ka tswa a le thata kgotsa a le mosesane.
Moeteledipele mongwe wa lekgotla la basha la kgolagano kwa kgaolong ya Ngaka Modiri Molema, Koketso Moiloa, o ne a latofatsa Poresidente wa ANC ka gore ke ene a dirileng gore Magashules a se ka a tlhola a tshwarwa.
Herman Mashabas political party, ActionSA e ile ya latofatsa Commission ya electoral ya Afrika Borwa ( IEC ) ka gore e kopa meneelo ya makoko a sepolotiki ka Letlole la Puso ya Batho ba le Bantsi.
Letlole la Fund le ne la tlhomiwa go ya ka Molao wa go Tshegetsa Lekoko la Dipolotiki, o o neng wa simolola go dira ka April monongwaga.
Boikaelelo jwa yone e ne e le go kokoanya le go abela makoko a sepolotiki meneelo.
Dikgwedi di le pedi fela morago ga gore e tlhongwe, Letlole la Puso ya Batho ba le Bantsi le a sekasekwa.
ActionSA e bolela gore IEC ga e dumalane le maikarabelo a yone a Molaotheo malebana le letlole.
E latofatsa thomo ya go kokoanya madi ka tlhagafalo mo makokong a le lesome le bonè a sepolotiki a a neng a le gone mo Kokoanong ya Bosetšhaba e bile e kgaphela kwa thoko makoko a sepolotiki a a tshwanang le ActionSA, ao a ka emelwang fela morago ga ditlhopho tsa bosetšhaba tsa 2024.
ActionSA e ile ya kwalela IEC CEO Sy Mamabolo le Deputy CEO Masego Sheburi gore e laele gore IECs e se ka ya tlhola e ntsha madi a go duelela letlole la ditlhopha tse dintsi tsa puso ya batho ka batho.
IEC e ne ya ipolela ka tsela e e gakgamatsang gore e ntse e kopa madi a makoko a le 14 a sepolotiki a a emelwang ke Kokoano ya Bosetšhaba, a a setseng a amogetse dimilione di le diketekete tsa dimilione tsa madi a a tshegediwang ke setšhaba ngwaga le ngwaga ke batho ba ba duelang lekgetho.
Go a utlwala go bo ditiro tsa IEC di rotloetsa maemo a a kwa godimo mo dipolotiking segolobogolo fa batho ba Afrika Borwa ba palelwa thata jaana, go bolela jalo mmueledi wa ActionSA e bong Lerato Ngobeni.
Herman Mashabas ActionSA e latofatsa IEC ka gore e kopa meneelo ya makoko a sepolotiki
Pelenyana mo ngwageng ono, IEC e ne ya bontsha gore e ne e tsaya dikgato tsa go ema Letlole nokeng.
Letlole la Fund le botlhokwa thata mo go lwantsheng bonweenwee, ka go batla gore makoko a sepolotiki le batho ba ba abang madi ba se ka ba bonala.
Puso ya temokeratiki e ja madi a mantsi mme madi a dipampiri tsa madi ka boone fela ga a kgone go tshegetsa makoko a sepolotiki ka madi a a feletseng segolobogolo ka ntlha ya mathata a a masisi a ikonomi a a leng teng gone jaanong.
Go tlhomamisa gore re tswelela pele re itumelela puso ya temokeratiki e e tlhagafetseng, e e golang sentle le e e nonofileng ya dikarolo tse di farologaneng re solofela gore Letlole leno le tla dira gore go nne motlhofo gore mekgatlho ya dikgwebo le mekgatlho e mengwe e kgone go ntshetsa mekgatlho meneelo ya madi kwantle ga gore e nne le seabe ka tlhamalalo mo go yone kana e sa tlhoke go bolela gore mekgatlho eno e kgaogantswe le batho ba bangwe, go rialo motlatsamodulasetulo wa IEC e bong Janet Love.
Fa e sa le go tloga ka nako eo, setlhopha seno se ile sa kwalela baemedi ba puso le Deputy CEO, se batla gore letlole le se ka la tlhola le ntshiwa ka bonako le gore madi a a beilweng a busediwe batho ba ba abang madi ao.
ActionSA e ile ya naya IEC go fitlha ka Labotlhano ono gore e arabe dikopo tsa bone kana e seng jalo ba tla isa kgang eno kwa kgotlatshekelong.
Kafa letlhakoreng le lengwe, komishene eno ke mmè mo kgannyeng eno mme e bolela gore e tla akgela mo kgatong ya moragonyana.
Poresidente Cyril Ramaphosa o bolela gore o okaoka go bua ka ditatofatso tse di amanang le Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize le tumalano ya R 150 million Digital vibres e e sa letlelelwang.
Poresidente Ramaphosa o ne a ntsha ditlhopho tsa tekanyetsomadi kwa Palamenteng :
O bolela gore ditatofatso tseno di masisi mme di tlhoka gore di sekasekiwe ka botlalo ke baemedi ba ba tlhomamisang gore molao o a diragadiwa.
Poresidente Ramaphosa o bolela gore go tla latelwa thulaganyo e e tshwanetseng fa ditlhotlhomiso di sena go wediwa.
Dipolelo tsa go sa tlwaelega ga bana kwa Lephateng la Boitekanelo di tlhatlhobiwa ka tsela e e masisi go lwantsha bonweenwee
Mokwaledimogolo wa Lekgotla la Kgatelopele ya Molaotheo wa Afrika Borwa e bong Lawson Naidoo o bolela gore maiphako a gore go na le go sa dire dilo ka tsela e e tshwanang mo Lephapeng la Boitekanelo ke teko e e masisi ya gore dinaga di ikemiseditse go lwantsha bonweenwee.
Naidoo o bolela gore kgang eno ke letshwao le le nonofileng thata mo bathong ba Afrika Borwa.
Seno ke sesupo se se nonofileng tota mo bathong ba Afrika Borwa sa gore seno ke kgang e e masisi.
Kgang ya bothokgami jwa puso, e bontsha kafa ba leng masisi ka teng go lwantsha tlolomolao.
Mo sebakeng sa dikgwedi di le tharo re tlile go amogela pego e e tswang kwa Deputy Chief Justice e e tlhalosang kafa re tshwanetseng go lebana ka teng le go gapiwa ke puso.
Mme re lebana fela le dikgang fa di re lebile ka tsela eno.
A go na le tsholofelo epe ya gore dikakantsho tsa Khomishene ya Zondo tota di tla bo di le fa pele ga kgotlatshekelo ya molao?
Kgatelelo go Tswa go DA
Kgatelelo e e tswang kwa Democratic Alliance (DA ) le tse dingwe tsa Ba - Mkhize e ntse e oketsega ya gore ba fenye kana ba tlosiwe ke Poresidente Ramaphosa.
Mkhize o ne a bolela gore fa lephata la gagwe le ne le batlisisa ka ditatofatso tse di malebana le ditumalano tse di sa tlhomamang tse di dirwang ke batho ba le dimilione di le dintsi, le ne la fitlhela gore ditirisano tsa lone le dikhampani tsa tlhaeletsano, e leng Digital vibres, di ne di sa tlhomama.
Mkhize o itatola seabe sepe
Mkhize o ganne go nna le seabe ka tsela epe mo go abeng tumalano e e sa tlhomamang ya dimilionemilione tsa diranta e e dirwang ke lephata la gagwe.
Seno se ne sa dirwa morago ga gore patlisiso nngwe e e kgethegileng ya Special Investigating unit e lemoge gore ditirisano tsa Lephata la Boitekanelo le khampani ya ditlhaeletsano e leng Digital vibres, di ne di sa tlhomama.
E latela dipego tsa makwalodikgang tse di bontshang gore Lephata leno le ne la duelela ditirelo tse di amanang le National Health Insurance le dipuso malebana le leroborobo la bolwetse jwa COVID - 19 madi a mantsi.
Mkhizes briefing on Digital vibres issue :
Mkhize o bolela gore madi a a neng a duelwa didirisiwa tsa Digital vibres a ne a fitlhelwa a se na mosola e bile a senya.
Go lebeletswe gore kgetsi e e sa bolong go letelwa ya balaodi ba ba emiseditsweng go tlhatlosiwa maemo ke Mokwaledikakaretso e bong Ace Magashule e tla sekasekiwa pele ga bofelo jwa June.
Go lebeletswe gore banka e e feletseng ya Kgotlatshekelokgolo e utlwe kgang eno.
Magashule o ne a emisiwa morago ga gore a gane go fapoga go dumalana le maitlamo a lekoko la gagwe.
Fa re ntse re tlotla le mokwaledi - mogenerale yoo a neng a sa tlhole a le mo boemong jo bo tshwanang le joo a neng a le mo boemong jo bo tshwanang le joo a neng a le mo boemong jo bo tshwanang le joo a neng a le mo boemong joo a neng a le mo boemong jwa jone :
Komiti ya Boeteledipele ya Setšhaba e ne ya mo laela gore a kope maitshwarelo phatlalatsa mo makaleng a Government fa a sena go kwalela Poresidente wa lekoko leo e bong Cyril Ramaphosa lekwalo la go mo thibela, mme o ne a gana mme go na le moo a isa kgang eo kwa kgotlatshekelong.
Komiti ya Boditšhabatšhaba ya go Dira e e neng e tlile go buisana le ene e ne ya emisa go nna kgatlhanong le Ace Magashule.
Magashule o ile a batla go thusiwa ke Mogokgo wa Lekgotla, Mmueledi Dali Mpofu.
O batla gore go belaela ga gagwe go se ka ga tlhola go diragala.
Boitshwaro jwa Magashule jo bo iseng bo ko bo nne teng pele
Mo bekeng e e fetileng, Ramaphosa o ne a tlhalosa boitshwaro jwa ga Magashule e le jo bo tshosang le jo bo iseng bo ko bo nne teng pele.
Pule Mabe, yo e neng e le mmueledi wa FBI, o ne a bolela gore molaotheo wa lekoko leno o lekilwe.
Ruri mokgatlho ono ga o mo mathateng.
Se se utlwisang botlhoko ke gore, molaotheo o o neng o dirisiwa mo governing o ne wa sekisiwa.
Setlhopha seno se setse se ntshitse mafoko a a bontshang gore se tla bo se le kgatlhanong le kopo ya Mokwaledikakaretso.
Mme fa dikgotlatshekelo di atamelwa ka tsela e di atametsweng ka yone, govern e tshwanetse go tsaya kgato go sireletsa le go femela molaotheo wa yone le go sireletsa le go femela ditshwetso tsa yone.
Pule Mabe o bua ka dikgetsi tsa kgotlatshekelo ya kwa Magashules le boitshwaro jwa maloko mangwe a a kwa godimo a Banasi kwa tshekong ya gagwe :
Mpofu o na le tshwanelo ya go dira ditiro tsa gagwe tsa porofeshenale
Kafa letlhakoreng le lengwe, bangwe ba ile ba belaela tshwetso ya ga Mpofus ya go emela Magashule mmogo le Poresidente wa pele e bong Jacob Zuma mo kgetsing ya gagwe ya bonweenwee.
Moeteledipele wa EFF e bong Julius Malema a re Mpofu o na le tshwanelo ya go dira ditiro tsa gagwe tsa porofeshenale, a sa boife sepe e bile phathi ga e kitla e kgoreletsa maikarabelo a gagwe a botho.
Ngaka nngwe le nngwe ya EFF e ka kgona go alafa Jacob Zuma fa a okaoka ; ba dirile maikano a bomankge mme re tshwanetse go a letla.
Re ne ra raya ngaka re re, fa Zuma a lwala, o tla mo alafa ; ba tla bo ba sa diragatse maikano a bone a semolao.
Go ntse jalo le ka kgakololo ya semolao.
Re tshwanetse go ba letla gore ba dire tiro ya bone kwantle ga gore ba itshunye nko mo dipolotiking ; re tshwanetse go tlotla maikarabelo a bone a tiro.
Re utlwa gore akhaontente nngwe ya EFF Cant e sekaseka dibuka tse di mo kgatisong eno ; e leng se se neng se tla dira gore di nne mo lefelong la bone la botho le la porofeshenale.
Re tlile go feleletsa re bolelela batho gore ke mang yo re tshwanetseng go intsha le ene le gore ke mang yo re sa tshwanelang go intsha le ene.
Dira gore batho ba dire ditiro tsa bone tsa boitshediso.
Malebana le dipolotiki, Dali o dira tiro ya gagwe a sa boife sepe ; malebana le tiro ya gagwe, o ne a bua le rona.
EFF e bolela gore ga e bue sepe mo go yo o gakololang.
Dali Mpofu ke moemedi wa kgotlatshekelo.
Gone jaanong Moporesidente Cyril Ramaphosa o ntsha lekgetho le a le abetsweng tiro ya gagwe.
Go tlhophiwa ga gagwe tekanyetsomadi go dirwa le mororo a gatelelwa thata gore a ye go thuntsha Tona ya Boitekanelo Zweli Mkhize fa go ntse go tlhaga ditatofatso tse di oketsegileng malebana le bolwetse jwa Digital vibes.
Ka Labobedi, mekgatlho mengwe ya dipolotiki e e neng e ganetsa e ne ya latofatsa African National Congress (ANC ) mo Palamenteng ya re e botsa motsamaisimogolo dipotso tse di motlhofo mme gape e ne ya tsosa matshwenyego ka Molao wa go Laola Dikotsi Tsa Masetlapelo.
Ba bolela gore Palamente ga e bue sepe ka melao e e gagametseng.
Ba bangwe ba ne ba belaela seabe se Palamente e nang le sone mo go direng gore Mkhize e nne yone e dirang gore go nne thata go dirisa didirisiwa tsa ileketeroniki.
Makoko a sepolotiki a tla ganetsana ka ditlhopho tsa tekanyetsomadi mme o tla tsaya kgato ka Labone.
Poresidente Cyril Ramaphosa o ntsha tekanyetsomadi ya diofisi tsa gagwe kwa Kopanong ya Setšhaba.
Tona ya boitekanelo ebong Zweli Mkhize o ganne go nna le seabe ka tsela epe mo go abeng tumalano e e seng kafa molaong ya dimilione tse di oketsegileng ya lephata la gagwe.
Seno se ne sa dirwa morago ga patlisiso nngwe e e kgethegileng ya Special Investigating unit e e neng ya fitlhela gore ditirisano tsa Lephata la Boitekanelo le khampani ya ditlhaeletsano, e leng Dikhuduego, di ne di sa tlhomama.
E latela dipego tsa makwalodikgang tse di bontshang gore lephata leno le ne la duelela ditirelo tse di amanang le National Health Insuranceand madi a a kana ka dimilione di le 150 a a neng a duelela dipuso malebana le leroborobo la bolwetse jwa COVID - 19.
Poresidente Ramaphosa o emetse pego ya SIU e e malebana le dipolelo tse di sa tlwaelegang tsa bonolo tsa Digital vibres
Mo thapameng eno, Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a ntsha lekwalotetla la go abela maemo a gagwe kwa Palamenteng.
Fa tlase fano go na le dithulaganyo tsa Palamente.
Democratic Alliance (DA ) e ne ya belaela seabe sa Palamente mo go direng gore Tona ya Boitekanelo e bong Dr Zweli Mkhize a ikarabelele ka ntlha ya ditatofatso tsa gore ka metlha o neela khampani ya tlhaeletsano e e bidiwang Digital vibes tumalano.
Makoko a a ganetsang a ile a latofatsa African National Congress (ANC ) maloko a Palamente ka gore a sireletsa mookamedi, seno se ne sa senolwa mo kganetsanong e e neng e le malebana le go bouta ga Palamente ka madi.
Ditlhopha tse di ganetsang di bolela gore baemedi ba ba tlhophilweng ba puso ba botsa badiredi le baemedi ba bone dipotso tse di motlhofo, fa bangwe ba bone ba araba dipotso tse di kwadilweng.
Gape ba ile ba tshwenyega ka Molao wa go Laola Dikotsi Tsa Masetlapelo o o reng Palamente ga e bue sepe ka melao e e gagametseng.
DA MP Jacques Julius o bolela gore, Fa e le gore ke maloko a part part a le one fela a ka dirang seabe sa one mo go ikarabeleng ka mookamedi.
Re ka dira tiro ya rona ka tekanyetsomadi eno e le tshimologo e e molemo ya go ba botsa dipotso tse di seng monate e ka tswa e le tse di kwadilweng kana tse di buiwang ka molomo mme ba bo ba tlogela go botsa dipotso tse di monate.
Alleged irregular contract between the health department & Digital vibes :
Kafa letlhakoreng le lengwe, Poresidente Cyril Ramaphosa o gatelelwa thata gore a fise Mkhize, e re ka go nna le ditatofatso tse di oketsegileng kgatlhanong le moruti.
Khampani e e bidiwang Digital vibres, e leng khampani e e neng ya newa konteraka ya go dira tiro e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance (NHI ) le dipuso tse di tsibogelang bolwetse jwa COVID - 19, go begwa gore bo ne jwa duelelwa go tlhokomela setsha se lelapa la ga Mkhizes le nang le Trust mo go sone.
Gape go bolelwa gore khampani eno e ile ya romela R300 000 kwa All Out trading, e leng mokgatlho o Mkhizes morwa e leng motsamaisi wa one.
Di - SIU di dira dipatlisiso ka kgolagano fa gare ga Digital vibres le Lephata la Boitekanelo.
Mmueledi wa National Assembly e bong Thandi Modise o ne a boeletsa gore Palamente ya Pan African, e e kwa Midrand, kwa Gauteng, ke karolo ya Mokgatlho wa Kgolagano ya Afrika mme ka gone melao ya mokgatlho ono e tshwanetse go dirisiwa.
Palamente ya Pan African e ile ya emisiwa morago ga gore baemedi ba puso ba thabuetse ntlo gape mo letsatsing la boraro le le latelanang la tlhakatlhakano.
Maloko a yone a ne a ganetsana ka tsamaiso ya ditlhopho le Caucus Borwa ba batla gore go fetolwe boeteledipele jo bo fetofetogang jo bo tshwanang le thulaganyo ya African Union, fa ditlhopho tsa dinaga tsa Botlhaba le tsa Bophirima tsone di le kgatlhanong le yone.
Go na le tlhakatlhakano kwa PAP gompieno.
Modise o ne a neela ditlhopho tsa tekanyetsomadi tsa Kokoano ya Setšhaba.
O bolela gore Afrika Borwa e lebeletse gore PAP e latele melao e e fetofetogang.
Re amogela PAP jaaka naga eo maloko a rona a abetsweng go ya kwa go yone jaaka maloko a ntlo eo re e dirang mme ebile re tlhoka go nna le kgatlhego e e tshwanetseng mo go direng ga PAP, segolobogolo sengwe le sengwe se se phoso mo boalong jwa PAP.
GO SA kgathalesege gore a re na le boikarabelo kana nnyaa, mme boammaaruri ke gore ga re a dira seabe sa rona sentle jaaka baeng mme re baakanya seo.
CD e kgala tlhakatlhakano.
Mmusi wa FBI, Bhekiz Province Radebe o ne a kgala tlhakatlhakano le dikgoreletsi tseo
Afrika Borwa e na le PAP e bile e na le baemedi ba e leng maloko a Palamente ya yone.
Radebe o bolela gore ditshwantsho tsa kwa Midrand di ka nna tsa felela ka gore kontinente eno e se ka ya tsewa masisi.
Se se diragetseng koo mo go PAP se ne se ferosa sebete tota mme go tshwanetse ga ganwa gore boitshwaro jo bo ntseng jalo jo bo nyatsegang bo ka bontshiwa mo lefatsheng lotlhe.
Dikarolo tse dingwe tsa lefatshe di tlile go re tsaya masisi jang fa re kgona go direlana dilo tseno?
Malema e batla gore AU e tseye kgato.
Moeteledipele wa tsa ikonomi e bong Julius Malema a re African Union e tshwanetse go tsereganya mo dikgannyeng tsa bosheng tse di neng tsa tsosiwa ke Palamente ya Pan African kwa Midrand kwa Johannesburg.
Malema, yo o neng a le teng mo thulaganyong eno, o tlhalosa ditiragalo tsa tlhakatlhakano e le tse di swabisang.
Kganetsano eno e nonofile.
Batho ba na le dikgopolo tse di farologaneng.
Re ile ra emisa ntlo gore re ye go buisana mo go oketsegileng ka dikgang tseno.
Re solofela gore go tla nna le tharabololo mme tharabololo e re e akantshang ke gore re letle mongwe go tswa kwa Au go tla go tsaya kgato le go dira gore ditlhopho di nne motlhofo.
Go na le makwalo a mabedi a a tswang kwa AU a badirimmogo le rona ba ganang go a latela mme go na le kgotlhang malebana le makwalo ao a a tswang kwa AU.
Ka jalo, rotlhe re ka kgona go ikobela taelo eo fa mongwe yo o tswang kwa Au a ka tla go re kaela.
African National Congress Womens League (ANCWL ) e bolela gore e tshosiwa ke tiragalo ya thubakanyo e e bakilweng ke bong, e e diragetseng kwa Palamenteng ya Pan - Africa ( PAP ) ka Mantaga.
Ka nako ya dikgogakgogano, go ne ga tshwarwa Djibril War of Senegal mo khamereng nngwe e e neng e tle e reketlise Politiki, moemedi yo mogolo wa masole, e bong Majodina.
Mo polelong nngwe e e neng ya tlhagelela e go tweng controlWL e bolela gore Cde Pemmy, e ne ya bolela pego e e feletseng ya tiragalo eno phatlalatsa le gore o ne a tsereganya go emisa ntwa e e neng ya runya fa gare ga baeteledipele ba banna ba babedi, mme a iphitlhela a tlhasetswe le go nyenyefadiwa ga seriti sa gagwe phatlalatsa.
Re kgala thata ditiro tsa ga Djibrils e re ka re le baeteledipele ba ba nang le maemo a a kwa godimo mo setšhabeng mme re swabisitswe thata ke gore moeteledipele wa maemo a gagwe mo setšhabeng a ka gobolola mosadi fela thata.
BAKERESETE ba ba ntseng jalo ba tla bo ba tlhasela Majodinas ba le kwa ntle ga Palamente ya Pan - Africa.
Ba ikuela gore PAP e emise Ntwa.
Kwa tshimologong Majodina o ne a ikaeletse go simolola kgetsi kgatlhanong le moemedi wa Senegal.
Le fa go ntse jalo, o ne a fetoga fa Ntwa e sena go mo kopa maitshwarelo.
LELOKO lengwe la PAP la kwa Senegal le kopa maitshwarelo mo go Majodina.
Democratic Alliance (DA ) e bolela gore go tla go fitlha jaanong batho ba ka nna 50 000 ba saenile kopo ya bone kgatlhanong le molaotlhomo o o akantshitsweng wa go Laola Ditlhobolo.
Molao o ne o tla thibela go ntshiwa ga dilaesense tsa ditlhobolo gore motho a itshireletse.
Gape go ne go tla lekanyetsa palo ya ditlhobolo tse batho ba ka nnang le tsone fa ba tshameka le fa ba tsoma.
DA e bolela gore e kgatlhanong thata le Bill mme e kopile batho ba ba oketsegileng gore ba saene kopo ya yone.
DA Spokesperson on Police, Andrew Whitfield, o bolela gore tlhobolo ya semolao ke yone tsela ya bofelo ya go sireletsa dimilione tsa batho ba Afrika Borwa.
DA e dumela gore melao e e laolang go baakanngwa ga ditlhobolo ke nngwe ya melao e e gagametseng thata e e kileng ya bonwa mo nakong e telele thata.
Mokoloto ono o ikaeletse segolobogolo go tlosa go itshireletsa e le lebaka la go nna le tlhobolo.
DA e dumela gore mo setšhabeng se se tletseng thubakanyo jaaka mo Afrika Borwa, seno ga se utlwale gotlhelele e bile ga se utlwale.
Whitfield o tlhalosa gore DA gape e tshwenyegile ka ditlamorago tse di nnang teng mo go thuntsheng botsalano jwa metshameko mmogo le pabalesego ya batho ka namana le ditlhaelo tsa sekoloto tse di tla nnang teng mo go bone.
Congress of the People ( CopE ) le yone e kgatlhanong le Molaotlhomo mme e bolela gore e tla tlhotlheletsa matlhakore a mangwe a a leng kgatlhanong le one.
Mmueledi wa Lekoko, Dennis Bloem, o bolela gore batho botlhe ba Afrika Borwa ba na le tshwanelo ya go itshireletsa.
Phetogo eno e tlhabisa ditlhong e bile ke botsenwa gotlhelele.
Molao ono ga o utlwale go bolela gore go ka nna ga se ka ga ntshiwa lekwalo la go itshireletsa ka ditlhobolo.
Go phepafetse sentle gore puso eno ga e tseye matshelo a baagi ba yone masisi.
Bloem o tlhalosa gore dikebekwa tse di tshotseng ditlhobolo tse di seng kafa molaong di tla tlhasela baagi ba ba ikobelang molao go feta le fa e le leng pele.
Puso e bolela gore molao o o akantshitsweng o tla thusa go fokotsa bokebekwa.
Poresidente wa pele wa African National Congress (ANC ), Thabo Mbeki, o bolela gore lekoko leno le tshwanetse go itisa kgatlhanong le maloko a a kopanelang le lekoko leno go tsweletsa pele dikgatlhego tsa bone tsa bopelotshetlha.
O ne a ntse a bua kwa pokanong nngwe e e neng e tshwaretswe kwa Central Government Government Management Council ( PEC ) kwa Kapa Botlhaba.
Pokano ya malatsi a le mararo e e neng e tshwaretswe PEC e ne e bua thata ka go ntšhafadiwa ga phathi.
Mbeki o bolela gore go nna le tiro ya maemo a a kwa godimo go ile ga senyaitoropo mme ga e amanya le boikarabelo jwa yone jwa konokono jwa go tokafatsa tsela e batho ba ba humanegileng ba itshedisang ka yone.
E re ka re sa tlotla ka kgang eno e e neng ya tsosiwa ke [ poresidente wa pele ] ] ] Nelson Mandela ka 1997 e e malebana le motho yo o batlang tiro, re paletswe ke go rarabolola kgang eno.
Mbeki o tlhalosa gore fa re bua ka go ntšhafadiwa, o ka kgona go ntšhafadiwa gape le batho bao ba ba ithutetseng tiro eo mme karabo e ne e le gore go tla bo go utlwala.
Motho yo pele e neng e le Poresidente Cde Thabo Mbeki o ne a goroga pelenyana kwa pokanong ya PEC e e neng e tshwarwa ka lobaka lo loleele ka malatsi a le 3 e e simolotseng gompieno.
Motho yo pele e neng e le Tona ya Dikgwebo Tsa Phatlalatsa e bong Malusi Gigaba, o ganne kwa Commission of Inquiry into State Capture gore o ne a amogela dikgetsi tsa madi go tswa mo lelapeng la Ba - Gupta.
Nkoko o ne a tswelela a ntsha bosupi fa a sena go latofadiwa ke basupi ba le mmalwa, go akaretsa le mosadi wa gagwe yo a neng a kgaogane le ene e bong Nomachule, gore o ne a le gaufi le lelapa le go neng go ganetsanwa ka lone.
O bolela gore mosadi wa gagwe yo o kgaoganeng le ene o leka go mmontsha gore o dirile phoso fa ba kgaogane.
Fa e le gore o ne a le teng mme a mpona ke newa madi, go ne go sa letlelelwa e bile go dira gore a dire sengwe se se seng kafa molaong.
Ka jalo, fa a ne a thapisiwa ka tiro ya gagwe ya boferefere, go ne go ka bolelwa gore o bone kgetsi kana madi ano a a neng a a neilwe, o ne o a bona fela mo botong mme o ka bolela fela gore a ne a tswa kwa Guptas, go bolela jalo Tonakgolo ya pele.
Ke ne nka se kgone go bolelela modulasetulo ka tlhamalalo maitlhomo a gagwe.
Lebaka la go bo a ise a ko a bone madi a ke neng ke a neilwe kana a nkisa kwa koloing a bo a leka go kopa batho ba ba ntshireletsang ke ka gonne go ne go sena madi a a ntseng jalo, go tlhalosa jalo Gigaba.
Khomishene e utlwa bosupi jo bo amanang le Gupta
Nkoko o sa ntse a ganetsa ditatofatso tsotlhe tse di neng di buiwa kgatlhanong le ene ke mosadi wa gagwe yo a neng a kgaogane le ene.
Tonakgolo ya pele le yone e ne ya gana se Nomachules a neng a se bolela kwa komisheneng e e neng e le malebana le ka nako eo South African Airways ( SAA ) Chairperson, Dudu Myeni, a mo naya ditaelo tse di tswang kwa go yo e kileng ya bo e le Poresidente Jacob Zuma.
Gape Gaio o ne a gana bosupi jwa basadi ba gagwe ba ba neng ba kgaogane le ene jwa gore Myeni o ne a tshosetsa ka nako nngwe gore o ne a tla busediwa gape kwa go nneng Tona ya Merero ya Legae, yo o neng a se na maemo a a kwa godimo thata, fa a ne a sa latele ditaelo.
Ditsheko di tla tswelela ka Labobedi.
E tla utlwa bosupi jo bo amanang le Prasa go tswa mo bathong ba babedi ba ba berekang mo lephateng la seporo, go akaretsa le Tlhogo ya Lephata la Kgaogano ya Melao, Martha Ngoye.
Gary Pita, yo e kileng ya bo e le Modiredimogolo wa Tsa Madi wa Transnet, le ene o tla tsaya kgato ya go ntsha bosupi jo bo amanang le khampani eo.
Dithulaganyo di tla simolola ka 3pm.
Monna yo e kileng ya bo e le Tona ya Dikgwebo tsa Phatlalatsa e bong Malusi Gigaba o sa ntse a ganetsa ditatofatso tsotlhe tse di neng tsa buiwa kgatlhanong le ene kwa State Capture Commission kwa Gauteng ke mosadi wa gagwe yo o neng a kgaogane le ene e bong Nomoro.
Gaio gape o ne a gana maiphako a gagwe kwa komisheneng e e malebana le nako eo modulasetulo wa SAA ebong Dudu Myeni a neng a mo naya ditaelo tse di tswang go Poresidente wa Pele ebong Jacob Zuma.
E ne e tla bo e le boeleele go mpolelela gore ke ne ke sa tlhaloganye lebaka la go bo Mmè Myeni a ne a tlhomiwa ka gonne ke ne ke le Modiredi fa a ne a tlhomiwa.
Re ne ra kopa Cabinet gore e tlhome lekgotla le lesha mme e dumelele gore a tlhomiwe go nna mongwe wa batho ba ba neng ba direla mo lekgotleng le le fetileng le le tlhomilweng ke Tonakgolo Hogan.
Mo bekeng e e fetileng, Gigaba o ne a ganetsana le ditatofatso tsa mosadi wa gagwe yo a neng a kgaogane le ene tsa gore o ne a dirisana ka kgwebo le bakaulengwe ba Ba - Gupta.
Nkoko o ne a gakologelwa a ya makgetlo a le mmalwa kwa diofising tsa Dikhomputara tsa Sahara tse Gupta e leng mong wa tsone kwa Gauteng go ya go tsaya ditaletso.
O ne a gatelela gore o ne a dirisana fela le Ba - Gupetas le setso sa bone e seng le ditirisano tsa bone tsa kgwebo.
Gigaba o ne a bolelela Moatlhodimogolo wa Depory e bong Raymond Zondo gore o ne a tswelela a dirisana le Ba - Guptas tota le fa a sena go tlhomiwa go nna moruti.
Go nna le dikamano tse di nonofileng le makoko a dipolotiki, metswedi ya tshedimosetso le batho ba bangwe ba ba nang le seabe mo go seno ke dilo tse di dirang gore Khomishene ya Independent electoral Commission ( IEC ) e atlege kwa Kapa Bophirima.
Go ya ka Reverend Courtney Sampson yo o neng a direla jaaka modulasetulo wa kgaolo wa IEC ka dingwaga di le 22.
Sampson o ne a tlogela tiro kwa tshimologong ya kgwedi eno.
O ne a tlhopha la ntlha a na le dingwaga di le 38,
Dingwaga di le tlhano moragonyana, o ne a tlhomiwa go nna Modulasetulo wa setheo se se okametseng ditlhopho mo nageng eo.
Fa go ntse go le jalo, go lebeletswe gore Thabo Mbeki, yo e kileng ya bo e le Poresidente, a bue ka kutlwano le go ntšhafadiwa ga lekoko leno.
O tla nna le seabe mo go tlhomamiseng gangwe le gape gore century ke mokgatlho o o simologileng mo bathong.
Mmueledi wa FBI PEC, Loyiso Magqashela, o bolela gore pokano eno gape e tla dirisa boswa jwa batho ba ba tlhomileng mokgatlho ono gore kokomana ya gone jaanong e solegelwe molemo.
Go nonotsha kgang ya go ntšhafadiwa ga phuthego le kutlwano, re tshwanetse go dirisa botlhale jwa ba ba neng ba re eteletse pele gore bobotlana tsela ya rona ya go ntšhafatsa e kaelwe le go kaelwa sentle.
Gompieno o tshwanetse wa bo o tlhalogantse kafa Banasi ba gatelelwang ka teng go tswa kafa molemeng, kafa mojeng le kafa gare
Jaanong tiro ya go ntšhafatsa e setse e le yone ya konokono.
Re batla go gatelela taolo le boeteledipele jwa Government mo gare ga setšhaba, go bolela jalo Magqashela.
Mag lupela o bolela gore ka Mmantaga mokgatlho ono o tla kopanya batho ba ba farologaneng ba ba dirang mo setšhabeng gore ba reetse dilo tse ba tshwenyegileng ka tsone.
Mosekaseki mongwe wa dipolotiki e bong Dr Luvuyo Dondolo o bolela gore pressure e tlhoka tharabololo ya lobaka lo loleele gore e kgone go tsosolosa mokgatlho ono.
O bolela gore setlhopha seno se ka nna sa boa sa ikanngwa gape morago ga gore se tseye kgato gone jaanong mme lefa go ntse jalo fa se gatela pele, se tla tshwanelwa ke gore se dire tiro e e oketsegileng
Seno se ne sa direga morago ga gore puso e e neng e busa kwa Kapa Botlhaba e itsise ka go dirisa botlhale jwa ba ba neng ba eteletse Mbeki pele ka go nna le seabe mo pokanong ya yone ya malatsi a le mararo ya Komiti ya Botsamaisi ya Porofense e gone jaanong e ntseng e tsweletse kwa Lontone Botlhaba.
Lebaka la go bo baeteledipele ba e kileng ya bo e le baeteledipele ba ba jaaka Poresidente Thabo Mbeki, ba ba akanyang gore ba na le maemo a a kwa godimo a boitsholo jaaka tsela ya go ntšhafatsa lobaka lo lokhutshwane jaana lo lo tswang mo agencereng ke leano le agencer e le dirisang go gapa dipelo tsa batlhophi lemororo agencer e tlhoka tharabololo e e tla nnelang ruri le e e tla nnelang ruri ka lone, ka tharabololo eno e khutshwane e ka nna ya ba thusa go fenya ditlhopho mo metseng mengwe ya bommasepala mme lefa go ntse jalo go na le metshameko e e rileng koo ba tla ganediwang thata ke mekgatlho
African National Congress (ANC ) e ile ya tshwara pokano ya malatsi a le mararo e e atolositsweng ya Komiti ya Botsamaisi ya Porofense ( PEC ) kwa Botlhaba jwa Lontone jwa Ditšhabatšhaba kwa Kapa Botlhaba.
Go lebeletswe gore Thabo Mbeki, yo e kileng ya bo e le Poresidente, a bue ka kutlwano le go ntšhafadiwa ga lekoko leno.
Re tla bo re tlisa badiri bao botlhe kafa tlase ga ntlo e le nngwe fela ka gonne se se botlhokwa mo go rona ke gore re bue fano ke batho, se se ba tshwenyang fa pele ga baeteledipele e le gore bobotlana fa ba tlhaga, Poresidente wa pele a nne le tshono ya go bua le batho bao le go leka go tsibogela le go tsibogela dikgang dipe fela tse ba ka di tsosang.
African National Congress (ANC ) Deputy Secretary - General Jessie Duarte, o bolela gore go farologana le dikgopolo tse di seng boammaaruri, boikaelelo jwa maitlamo a a dirwang kwa thoko ga se go itebaganya le motho a le mongwe fela.
Mafoko a gagwe a tla morago ga gore Mokwaledikakaretso yo o emiseditsweng go diragatsa maikarabelo a gagwe, e bong Ace Magashule, a ye kwa Kgotlatshekelokgolo ya kwa Gauteng go ya go kopa gore e bolele gore tshwetso eo ga e dumalane le molaotheo mme e beele kwa thoko tshwetso e a e dirileng.
O ne a emisiwa fa a sena go gana go tsaya kgato.
Magashule o latofadiwa ka ditatofatso di le mmalwa tsa tsietso, boferefere le go tlhatswiwa ga madi tse di amanang le se go tweng ke go abelwa dimilione tse di fetang 250 ka tsela e e sa tshwanelang mo tumalanong ya go tlhatlhoba as Bestos ya Puso e e Gololesegileng.
Magashule o ne a newa diura di le 48 gore a kope maitshwarelo phatlalatsa mo makaleng a political fa a sena go kwalela Poresidente wa lekoko leo e bong Cyril Ramaphosa lekwalo le le neng le mo thibela go dira jalo.
Fa Duarte a ne a bua kwa khonferenseng ya borobongwe kwa Bokone jwa Capes kwa Namakwa, o ne a bolela gore maitlamo ano a ne a lebisitswe mo bathong ba ba neng ba latofadiwa ka bokebekwa jo bo masisi.
John Block yo o neng a tsamaya le ene fa a ne a latofadiwa, ga a ka a okaoka go fapoga.
Nna ke tswelela pele le motlatsi wa ga Marius Fransman ; lenaane leno le leleele thata.
Tsala ya gagwe Pallo Jordan e ne ya ema fa thoko.
Tsala ya gagwe Mdu Manana e ne ya fapoga.
Kgang fano ga se ya motho ka namana mme ke mo kgang eno e dirwang gone
Kgang fano e malebana le maitlamo a progress.
Mokwaledikakaretso e bong Ace Magashule yo o buseditsweng kwa kgotlatshekelong :
Moeteledipele wa African National Congress (ANC ) kwa Kapa Bokone, Dr Zamani Saul, yo go lebeletsweng gore a nne a ntse a le teng, o ile a kgoba maloko a Komiti ya Botsamaisi Jwa Setšhaba ( NEC ) marapo a a palelwang ke go tsaya ditshwetso tsa bone masisi le go dira ditiro tsa bone ka bothokgami.
Mo dibekeng tsa bosheng jaana, maloko mangwe a agen NEC a ile a tlogelela metswedi ya tshedimosetso le setšhaba direkoto tsa dipokano tsa bone, tse Saulo a di tsayang e le tsa maaka.
Fa a ne a bua ka nako ya khonferense ya borobongwe ya ditlhopho kwa Namakwa, Saulo o ne a bolela gore Democratic NEC e na le boikarabelo jwa go etelela pele dikago tsotlhe tsa Democratic le setšhaba.
Ga re batle go bona go na le dikgogakgogano le dintwa mo lekgotleng la NEC ; ga re batle go nna mo go lone ka ntlha ya go phutlhama ga dipolotiki.
Re na le maloko a NEC a a dirileng gore dipokano tsa NEC le NWC e nne motshameko o mosha wa go itlosa bodutu o o rekotang motlotlo wa NEC mme o bo o dira gore batho le metswedi ya tshedimosetso ba o rate.
Batho bano, balekane, ke dipolotiki tse di setlhogo mme ka boikanyegi di tshwanetse go emisiwa.
Zamani Saulo o bolela gore agenda e tlhoka go busetsa setshwantsho sa yone se se senyegileng : go utswa maloko a lekala
Setlhopha sengwe se se neng se le kgatlhanong le Saulo kwa kgaolong ya John Taolo Gaetsewe, se ne sa latofatsa stem ka gore se utswa maloko a lekala.
Kokoano e e neng e tshwaretswe mo mafelong a a farologaneng mo bosigong jwa Labotlhano e ne ya busediwa morago.
E ne e tla nna khonferense ya bofelo ya kgaolo pele ga khonferense ya porofense e tla mo bekeng e e tlang.
Saulo, yo le ene e leng Northern Cape Prime, o bolela gore Komiti ya Botsamaisi ya Kgaolo e tla kopana ka Matlhatso go tlotla ka tsela e e yang kwa pele.
Makala otlhe ga a ise a kwadisiwe semolao ka gonne go na le dikago tse di tshwanang tse di neng tsa isiwa ka tlhamalalo kwa mokwaleding wa porofense mme e seng ka mokwaledi wa kgaolo.
Ka jalo, ba batla go utswa makala le batlakopanong, go bolela jalo leloko la Lekoko leno ebong Olebogeng Leserwane.
Pego e e oketsegileng ya ga Reginald Witbooi.
Morago ga loso lwa Kongerese ya Setšhaba ya Afrika (ANC ) e e nang le dingwaga di le 84, e e bidiwang stalwart, e bong Ivy quin Gcina, go nna le dipitlagano tse di seng kana ka sepe.
Banasi ba kwa kgaolong ya Nelson Mandela Bay ba ile ba tlhalosa gore go feta ga gagwe e ne e le selo se se botlhoko thata mo phathing eno, mo setšhabeng sotlhe.
Gcina o ne a ikwadisa mo mokgatlhong wa Government Youth League ka bo1950 mme o ne a le matlhagatlhaga mo ditirong tsa basimane tse di neng di dirwa mo beseng e bile a le kgatlhanong le thuto ya kwa Bantu.
O ne a etelela pele komiti ya basadi morago ga go tlhomiwa ga Port Elizabeth Black Civic Organiz ( PEBCO ) mme gape o ne a tlhophiwa go nna modulasetulo wa ntlha wa Port Elizabeth Womens Organiz ( PEWO ).
Batho ba ba hutsafetseng ba ne ba etela kwa legaeng la Gcina go ya go leboga motho yono yo o kileng a kgaratlha.
Ba akaretsa batho ba ba kileng ba bo ba tsena mo ntweng ba ba jaaka Benson Fihla, Nceba Faku le Litho Suka.
Mama Gcina le ene o ne a swelwa ke barwa ba gagwe ba le bararo mo ntweng, ba le babedi mo ntweng mme wa boraro mo botshwarong.
Bomorwawe botlhe e ne e le maloko a Umkhonto we Sizwe.
Banasi ba mo kgaolong eo ba re boswa jwa gagwe ga bo kitla bo lebalwa le ka motlha.
Leloko lengwe la kgaolo Nceba Faku le ANCWL Leloko la NEC e bong Nancy Sihlwayi ba bua ka seabe se a nnileng le sone mo ntweng ya go lwela kgololesego.
Faku a re bana ba gagwe botlhe ba ne ba swela kwa botshwarwa mme ba ne ba le botlhokwa thata mo go lweng kgatlhanong le kgatelelo eo, go latlhegelwa ga yone ka tsela e e utlwisang botlhoko mme o ne a na le dingwaga di le masome a robedi, botlhale jwa gagwe bo ka se ka jwa lebalwa.
O rata batho thata, o ne a batla go fetola matshelo a batho le a basadi ba ba neng ba gololesegile mo kgololesegong, o ne a rata Democratic le Democratic, e leng tatlhegelo e e utlwisang botlhoko mo mokgatlhong wa rona, go bolela jalo Sihlwayi.
Gcina o tlogela kgaitsadie, kgaitsadie le ditlogolwana tsa gagwe.
Mmueledi wa lelapa lengwe e bong Andile Hashe o bolela gore o ne a nna mo boemong jwa Banasi.
Selo se le sengwe fela se a neng a se itse le se a neng a se tshelela e ne e lehanka yo a neng a rata mongwe le mongwe wa rona, e kete moya wa gagwe o ka nna ka kagiso.
Gcina e ne e le leloko la Palamente morago ga ditlhopho tsa 1994 mme o ne a tlogela tiro ka 2004
O tla robadiwa beke e e tlang ka Matlhatso.
Pego ya ga Lwando Nomoyi
Palamente e ile ya keteka segopotso sa bo25 sa Molaotheo.
Molaotheo wa bofelo o ne wa amogelwa ka December 1996 mme wa simolola go dira ka February 1997
Palamente e ne ya nna mmogo gompieno, go tlhatlhanya ka melao le melaometheo ya yone.
Ka ntlha ya go galalediwa jaaka Molaotheo o o di gaisang tsotlhe mo lefatsheng ebile o tseetswe kwa godimo mo ditshwanelong tsa botho le mo seriting morago ga masomesome a dingwaga a bokolone le tlhaolele, mekwalo ya apex ya Afrika Borwa e dira gore batho ba arabele ka ditsela tse di farologaneng.
Dingwaga di le 25 fa e sa le Molaotheo wa Afrika Borwa o amogelwa, batlhomamolao ba dinaga ba sa ntse ba dumalana ka botlhokwa jwa one.
Le mororo bontsi jwa makoko a sepolotiki a ile a e tlhalosa e le selo se se itumedisang se se fitlheletsweng, ba bangwe ba ile ba e tshwantsha le sedirisiwa se se gatelelang le se se laolang maikutlo.
Matlo a mabedi a Palamente a ne a tshwara kganetsano ya go nna mmogo go tshwaya dingwaga di le 25 tsa fa Molaotheo o sena go amogelwa
Ka 1996 Palamente ya Afrika Borwa e ne ya nna mmogo mo tiragalong ya go amogela molaotheo wa yone o mosha.
Poresidente wa naga yo ka nako eo e neng e le leloko la setlhopha sa babusi o ne a ya kwa seraleng go ya go neela puo e e tlhomologileng e e ileng ya nna ya setshwantsho fela jaaka setlankana ka bosone.
Mo masomeng a mabedi le halofo a dingwaga a a ntseng a latela, batho ba le bantsi ba Afrika Borwa ba sa ntse ba gakgamadiwa ke lekwalo leno le ba le bitsang sesupo se se tshelang sa dilo tse ba di solofetseng le tse ba di eletsang.
Sedirisiwa sa kgololesego
Fa go ne go simololwa kganetsano eno, Lekgotla la Ditšhabatšhaba le Tona ya Tirisanommogo e bong Naledi pandor, ba ne ba akgola ba ba neng ba nna le seabe mo go tlhomiweng ga Molaotheo wa metseselegae.
O ile a akgola baeteledipele ba African National Congress (ANC ) ba ba jaaka moswi Zola Skweyiya le Kader Asmal ka ntlha ya seabe sa botlhokwa se ba nnileng le sone.
pandor o bolela gore baeteledipele ba mekgatlho ya kganetso ba ba jaaka Kgosi Mangosuthu Buthelezi, James Selfe wa Democratic Alliance (DA ) Kenneth Meshoe wa African Christian Democratic Party (ACDP ) le bone ba ne ba nna le seabe se segolo.
pandor, yo o neng a nna le seabe mo kganetsanong e e kopanetsweng fa fatshe, o bolela gore lekwalo leno le dira gore batho ba naga eo ba nne seoposengwe ka tsela e go se nang lekwalo lepe la semolao le le dirang jalo.
Palo ya batho ba ba bopileng Molaotheo wa rona e dimilione.
E seng fela ba ba neng ba le mo kopanong ya molaotheo.
Ga se wa ba le mmalwa
Ke sedirisiwa sa rona sa kgololesego se se tlotlomatsang Kwame Nkrumah, Patrice Lumumba, Sekou Toure.
Rona mo palamenteng le mo pusong re na le seabe se se botlhokwa thata mo go boleleng gore re tlotla banna le basadi bano le dimilione tse dingwe.
pandor a re ka metlha re tshwanetse go tlhomamisa gore dikeletso tsa go direla batho di a tlotlwa e bile di a diragadiwa.
“ Go akanya ka dingwaga di le 25 tsa Molaotheo wa Afrika Borwa makoko a sepolotiki a sekaseka ”
Bangwe ba batho ba ba di gogang kwa pele mo go tlhomeng molao mo nageng eno ba ne ba le bosi mo bosheng jwa bone fa molaotheo ono o ne o amogelwa.
Le fa go ntse jalo, le bone ba e tsaya e le botlhokwa
Mongwe wa bone, ebong DA Chief Whip Natasha Mazzone o bitsa bao ba batlang go nyatsa setlankana seno gore ba tilwe.
O bolela gore ke tiro ya botlhe ba Palamente ba ba neng ba ikana gore ba tla tshegetsa Molaotheo, ba tshwanetse go dira jalo.
Ka jalo go botlhokwa gore fa setlankana seno se nyadiwa re se tseele kwa godimo ka ntlha ya se e leng letlotlo.
Tota ga re kake ra dira gore boradipolotiki ba maemo a a kwa godimo ba bolele gore Molaotheo o tshwanetse go tlhokomologiwa kana gore ga o kitla o sekasekwa kana le eleng go tshwenyega thata, gore o se ka wa ama tsela eo ba dirang dilo ka yone.
Makasine wa Mazzone wa re, rotlhe re tshwanetse go galefela mafoko a a ntseng jalo mme re nne le matute a re a tsayang re bo re a baya fa a leng teng mo kgolegelong.
Le mororo Buthelezi a ile a neela baeteledipele ba basha ba Setlhopha sa Kgololesego sa Inkatha boeteledipele, bontsi jwa baemedi mmogo le ene ba tswelela pele ba mo tsaya e le mogolwane wa puso yo kgakololo ya gagwe e leng botlhokwa thata.
O bolela gore le mororo a ne a sa itumedisiwe ke dithulaganyo dingwe tsa Molaotheo, o itumelela seabe se lekoko la gagwe le nnileng le sone mo go o tlhotlheletseng.
EFF e nyatsa Molaotheo
The Economic Freedom Fighters (EFF ) e bolela gore molaotheo wa Afrika Borwa ga o a dira sepe go fedisa kgatelelo ya batho ba bantsho.
Tota e bile, mokgatlho ono o ile wa tlosa batho ba ba neng ba solegelwa molemo ke kgatelelo fa dimilione tsa batho ba bantsho di sa ntse di tshelela mo lehumeng le legolo.
Modiredimogolo wa Setšhaba wa EFF e bong Ntombovuyo Mente o bolela gore setlhopha seno ga se kitla se ikhutsa go fitlha molaotheo o fetolwa go letla gore naga e ntshiwe kwantle ga tuelo.
E dira gore go nne le tekatekano mo boitsholong fa gare ga dilo tse batho ba le bantsi ba di tlhokang le tse ba le mmalwa ba ba di tlhokang.
E akanya ka lefatshe le mo go lone babogisi ba tshelang ka kagiso le babogisi ba bone ba sa baakanngwe e bile ba sa lemogiwe diphoso tsa nako e e fetileng.
Mente a re e bolela gore e lemoga go tlhoka tshiamiso ga rona mo nakong e e fetileng fa ka nako e e tshwanang e ntse e le lefika mo bathong ba ba neng ba dira ditiro tseno tsa go tlhoka tshiamiso le ditlogolwana tsa bone.
Puso le batho ba Afrika Borwa ba ile ba tshegetsa jang melao ya Molaotheo?
Komiti ya Palamente e e Kopanetsweng ya Tshireletso ya Portfolio e ile ya bitsa Tona ya Tshireletso nosiviwe Mapisa - Nukula gore a tle fa pele ga yone go tla go tsibogela ditatofatso tsa tsietso.
Go bolelwa gore Mapisa - Nqakula e ne ya amogela dimpho le madi a a kana ka R5 million from a supplier of South African National Defence Force ( SANDF ).
Moeteledipele wa United Democratic Movement (UDM ) ebong Bantu Holomisa o ne a tlhokomedisa komiti ditatofatso tseno, a bolela gore o di neetswe ke molodi.
Mapisa -qakula o ile a kwalela komiti eo a itatola ditatofatso tseo.
Le fa go ntse jalo, modirimmogo wa Komiti e bong Elleck Nchabeleng a re ba tlhoka tshedimosetso e e oketsegileng go tswa go Tona le molodi.
Sa ntlha beeletsaneng mme lo iphe nako ya go beeletsa moruti gore re tle re bone dikarabo tsa gagwe
Mme go tswa foo re ka botsa dipotso.
Re tlhoka tshedimosetso e e tswang mo foromong ya go letsa molodi, e e tshwanang le polelo kgotsa tshedimosetso nngwe, re itse gore go na le mongwe yo o re kwaletseng sengwe.
Re tlhoka sengwe se se bonalang mo mothong yono.
Holomisa o dira gore Tona Mapisa - Nqakula a nne le seabe mo kgannyeng ya matlhabisaditlhong ya dimilione di le 55.
Ka April, Democratic Alliance (DA ) e ne ya bitsa Poresidente Cyril Ramaphosa gore a tlhome dipatlisiso tse di potlakileng malebana le ditatofatso tsa gore Nosiviwe Mapisa - Nokakula o ne a senya dimilione tsa batho ba ba duelang lekgetho ka madi mo maetong a a hirilweng a difofane le mo manobonobong a manobonobo.
Setlhopha seno se bolela gore gape se tshwanetse go emisiwa kwantle ga go duedisiwa go fitlhelela diphelelo tsa patlisiso eo.
DA Shadow Defence Minister Kobus Marais o bolela gore go neetswe setlankana sa bosupi mo Komiting e e Kopanetsweng ya Tshireletso, se se tlhalosang bobotlana makgetlho a le matlhano a mo go one go ka belaelwang ditiro tsa Mapisa - Nqakula.
Kgatelelo e e tswang mo Democratic Alliance (DA ) le mo go ba bangwe ya gore Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize e tseye kgato kana e tlosiwe ke Poresidente Cyril Ramaphosa e a oketsega.
National Health Department e sobokanya metswedi ya tshedimosetso malebana le konteraka e e sa dumalaneng le molao ya Digital vibes : The Special Investigating unit ke go sekaseka ditatofatso tsa gore Lephata la Boitekanelo le duetse Digital vibes R 150 - milione ka ntlha ya ditirelo tse di amanang le mokgatlho wa National Health Insurance (NHI ) le dipuso tse di tsibogelang bolwetse jwa leroborobo la COVID - 19.
Go ne ga dumalanwa ka tumalano e e sa tlhomamang fa gare ga lephata la Boitekanelo le Digital vibres.
Mosekaseki mongwe wa dipolotiki e bong Tessa Dooms o ile a tsosa dipotso malebana le boammaaruri jwa maiphako a a neng a dirwa ke Mkhize fa a sena go gana go nna le seabe mo go abeng ditumalano tsa dimilione tse dintsi tse di sa tlhomamang tse di dirilweng ke Lefapha la gagwe.
Go begwa fa Mkhizes yo e kileng ya bo e le sebueledi sa motho ka namana e bong Tahera Mather, le Naadhira Mitha yo e kileng ya bo e le mothusi wa motho ka namana, e le bone ba laolang khampani e e bidiwang Digital vibres, le mororo bobedi jono bo sa kwalwa e le bakaedi.
Dooms a re go thata go dumela Mkhize fa a ne a ikganetsa mo makwalodikgannyeng.
Go ne go le thata go mo dumela fa a ne a ikganetsa mo makwalodikgannyeng ka boone
O ne a bolela gore o ne a setse a itse go fitlha a lemoga gore o ne a na le seabe fa a ne a simolola dipokano le ene gore a dire tiro e e neng e duelelwa ; ka jalo, go ne go bonala sentle gore nako nngwe o ne a lemoga seo.
Mme gone, go tla bo go sa tlhomama gore tiro e e ntseng jalo e dirwe mo ofising ya gagwe mme a bo a sa itse sepe ka gone.
Pego e nngwe gape e e kwadilweng ke Risha Maduray.
Modulasetulo wa State Capture Commission kwa Johannesburg, Moatlhodi Raymond Zondo o bolela gore Poresidente Cyril Ramaphosa o tla tlhaga gape fa pele ga Khomishene ka letlha le le tla tlang moragonyana ka June.
Ramaphosa e tla nna Poresidente ya naga eo.
Pele o ne a tlhaga e le poresidente ya African National Congress (ANC ).
Go ne go rulagantswe gore Ramaphosa a neele bosupi mo bekeng e e tlang mme o tla bo a sa tlhole a dira jalo.
Zondo e bolela gore o tla itsise letlha le lengwe mo kgweding ya June la gore Poresidente o tla tlhaga leng.
Ramaphosa e tla bo e le ene mosupi wa bofelo go neela bosupi jo bo sa kwalwang mo thomong e e tserweng pele ga go simololwa tiro ya go bega pego ya yone.
Potsolotso ya Puso ya go Tshwarwa : 25 May 202
Kgwedi e e fetileng, Ramaphosa o ne a tlhagelela fa pele ga komishene e le poresidente ya agen.
Gape go lebeletswe gore a bue mafoko a a konelang jaaka Poresidente ya Puso.
Ka Labobedi, Komissions Chairperson, Moemedi yo Mogolo e bong Moatlhodimogolo Raymond Zondo o ne a bolela gore ba ne ba solofetse go fetsa bosupi jo bo sa kwalwang kwa bofelong jwa March, mme ba ne ba bereka nako yotlhe go dira gore seno se kgonege.
O ne a bolela gore o tla dira dipuisano tse di kgethegileng fa go kgonega mme o tla dira kopo ya go ya kwa Kgotlatshekelokgolo ka lobaka lo lo rileng go konela pego ya Dikomiti.
Zondo o ne a bolela gore go botlhokwa gore badiredibagolo ba maemo a a kwa godimo kwa State - Authored Enterprises ( SOEs ) koo go nang le ditatofatso tse di masisi tsa bonweenwee le go gapiwa ke puso ba newe nako ya go wetsa bosupi jwa bone.
Moemedi Moatlhodimogolo Zondo o ne a bolela gore Khomishene e gakologelwa ntlha ya gore go na le dikopo tsa malatsi a boikhutso tsa go ya go tlhatlhobiwa.
O ne a akantsha gore Khomishene e ka dira diphoso mme go sa ntse go ka bidiwa basupi bangwe.
Moitse wa tsa molao ebong Dr Llewellyn Curlewis o bolela gore boikuelo jo bo kgethegileng jwa yo e kileng ya bo e le Poresidente Jacob Bush fa a ne a kopa gore mosekisi wa Puso a tlogelwe, Mmueledi Billy Downer mo tshekong ya gagwe ya boferefere kwa Kgotlatshekelokgolo ya Pietermaritzburg ke thaba e e goletseng kwa godimo.
boom le khampani ya dibetsa ya kwa Fora e leng Thales, ba ile ba dira boikuelo jwa gore ba se ka ba nna le molato wa ditatofatso tsa tsietso le bonweenwee kwa Kgotlatshekelokgolo ya Pietermaritzburg.
Kgang eno e buseditswe morago kwa go July 19 gore e tle go reediwa ke Moatlhodi Piet Koen.
Curlewis o bolela gore mosireletsi o tla tshwanelwa ke go isa mabaka a a kgethegileng kwa kgotlatshekelong gore kopo e e kgethegileng e atlege.
Ka Laboraro mo bekeng eno, setlhopha sa molao sa Zimbabwe se se neng se eteletswe pele ke Mmueledi e bong Dali Mpofu se ne sa isa kgang kwa kgotlatshekelong malebana le boikuelo jo bo kgethegileng jo bo tla sekasekiwang ka July 19.
Boikuelo jono bo tlotla ka karolo 106 - 1 H ya Molao wa Tlolomolao.
Le mororo Puso le yone e tla nna le sebaka sa go isa kgetsi ya yone mo kgannyeng eno, Downer o ne a bolelela kgotlatshekelo gore kgakololo e e farologaneng e ne e baakanyetsa karabo eno ka gonne tota e ne e le ene yo go buiwang thata ka ene mo boikuelong jono jo bo kgethegileng.
Motho yo e kileng ya bo e le Poresidente Zimbabwe o ikuela jaana gore a se ka a nna molato :
Go itaola le go sa nne le tlhaolele
Ka mafoko a a neng a balwa kwa kgotlatshekelong, mmueledi ebong Mpofu o ne a bolelela kgotlatshekelo gore Zuma o dumela gore Mmueledi Downer ga a na boipuso ebile ga a na tlhaolele.
Go na le mabaka le maemo a a dirang gore ke akanye sentle gore Downer o ne a itshwere ka tsela e e se nang boitaolo le go sa nne le tlhaolele e e tlhokegang gore a sekisiwe kafa molaong.
Downer o ne a palelwa ke go tshegetsa molao le kgololesego ya mosekisi e e neng e tlhokega go tlhomamisa gore tsheko ya me e siame le gore e tshwarwe go dumalana le Molaotheo.
Downer o ne a ipolela fa e le mosupi kgatlhanong le nna fa a ne a tsenya lekwalo le le neng le tshegetsa kopo ya Democratic Alliance go sekaseka le go beela kwa thoko tshwetso ya NPA ya go fedisa tsheko ya me
Curlewis o bolela gore Moatlhodi Piet Koen o tla bo a le mo boemong jwa go reetsa boikuelo jo bo kgethegileng jaaka Moatlhodi wa tsheko, a bolela gore bo wela mo dithulaganyong tsa tsheko.
Nnyaa, seo ga se kgonege.
Dilo tse di dirilweng pele ga tiragalo eno di setse di diragetse mo go rayang gore moatlhodi yo gone jaanong a okamelang o tla tlhomamisa gore kgang eo e a fela kwantle ga fa go na le lebaka le lengwe la go bo a ile a e tlogela moragonyana.
Mme seo ga se a lebelelwa
Fa ba ne ba fiwa sebaka sa go arabela mo kgannyeng ya kopo e e kgethegileng ya Thales defense e e neng e eteletswe pele ke Mmueledi Barry Roux, ba ne ba arabela ka tsela e e tshegisang gore e ne e le bapagami fela mo kgannyeng eno.
Le fa go ntse jalo, o bolela gore go na le sengwe se se ka ba thusang go ganetsa kopo eno e e kgethegileng.
Fa boikuelo jo bo kgethegileng bo setse bo tlhomamisitswe, ke gone fela go lebeletsweng gore molatofadiwa a boikuele kafa molaong go ya ka gore motho yo o letlelelwang go dira jalo ke ene a bo bitsang boikuelo jo bo tlwaelegileng jwa gore a o molato kana ga a molato.
Mo lekgetlong leno, o se ka wa nna molato jaaka a dirile.
Go tlwaelegile go tsena mo kopong e e kgethegileng e ba e tsositseng mo karolong ya 106.
Kgang ya 1 H e tshwanetse go tlhalosa ka tlhamalalo gore tota ba batla go tlosa Mosekisi wa Puso mo dithulaganyong tsa bone kae.
Mo lekgetlhong leno mmueledi wa ga Billy Downer, yo jaanong a leng mo maemong a a kwa tlase thata, a kgotlatshekelo ka kakaretso e tla ema nokeng boikuelo jo bo ntseng jalo jo bo kgethegileng?
Le fa go ntse jalo, mabaka a a neng a buelelwa ke Dali Mpofu mo boemong jwa Iraq ke gore Billy Downer ga a kitla a bua boammaaruri e bile ga a kitla a itirela ditshwetso malebana le kgang eno ka gonne mo lekgetlhong lengwe o ne a buelela Democratic Alliance mo kgannyeng e e neng e le fa pele ga kgotlatshekelo e bile e theilwe mo go reng ga a itirele ditshwetso ka boene.
Curlewis o tlhalosa tiragalo e e tla latelang fa Moatlhodi Koen a sena go ntsha katlholo — gongwe e seng ka bonako mo boikuelong jo bo kgethegileng.
Fa e le gore boiphemelo bo siame mo boikuelong jwa bone jo bo kgethegileng le fa e le gore kgotlatshekelo e a bo tshegetsa mme gape ke boeletsa ka bonna seo ke se boneng mo kgannyeng eno ya molao, le mo makwalopakeng a rona a molao le ditlhogo le balaodi mo kgannyeng eno ga ba kitla ba atlega, mme lefa go ntse jalo a re ka ntlha ya kganetsano eo ba atlegileng ka yone he gape ba tla tswelela pele ba tlhaselwa ke kgotlatshekelo e le gore kgang eo e se ka ya diragala ka gonne ba setse ba dirile boikuelo jwa gore ga ba na molato mo ditatofatsong tseo tsotlhe maabane mme fa e le gore o bala karolo
Boikuelo jo bo kgethegileng jwa 1 H jo ke buang ka boikuelo jo bo tlwaelegileng jwa motho yo o molato kana yo o seng molato le kgang eno e e sa bonweng molato ka nako eo kgotlatshekelo e tshwanetse go dira tsheko morago ga gore boikuelo joo bo dirwe ke kgotlatshekelo fela, ka jalo kgang ga e kitla e tswelela morago ga boikuelo joo.
Mo malatsing a sekae a a latelang, National Prosecuting Authority ( NPA ) e tla araba boikobo joo ka June.
Go lebeletswe gore setlhopha sa molao sa Zuma se ntshe ditlhogo tsa dikganetsano tsa sone ka July 5, mme NPA e bo e latela ka July 12.
Tsheko ya kopo e e kgethegileng e tlhomilwe ka July 19.
robot o bua le setlhopha sa batshegetsi fa a sena go tlhagelela kwa kgotlatshekelong ka Laboraro.
Khuduthamaga eno e ile ya bolela fa e tshwenyegile ka koketsego ya bosheng jaana ya palo ya batho ba ba tshwaeditsweng ke COVID - 19 ka ntlha ya go boifa gore naga eno e mo lekhubung la boraro.
Gone jaanong puso e batla ditsela tse di molemo tsa go tsibogela palo e e ntseng e oketsega ya batho ba ba tshwaeditsweng ke Poresidente Cyril Ramaphosa ba go lebeletsweng gore ba buisane le setšhaba seo mo nakong e e sa fediseng pelo.
Ka Laboraro, lefapha la Boitekanelo le ne la bega gore go na le malwetse a a fetang 4 600 a masha a a bolailweng ke bolwetse jwa COVID - 19 a a fetang 56 000.
Palo ya batho ba ba tshwaeditsweng e ile ya oketsega mo malatsing a sekae a a fetileng.
Fa a ne a khutshwafatsa metswedi ya tshedimosetso malebana le diphelelo tsa pokano ya Cabinet e e neng e tshwerwe ka Laboraro, Tona ya Molaodi wa poresidente Khumbudzo Ntshavheni o bolela gore ba santse ba buisana le dipuso malebana le tsela e e molemo ya go tsibogela leroborobo leno.
Gape naga eno e simolotse go dirisa mokento wa Karolo 2 mo bathong ba ba nang le dingwaga tse di fetang 60.
Mme lefa go ntse jalo ka diketekete tsa bone ba ba setseng ba kwadisitswe, Ntshavheni o bolela gore ba tla tshwanelwa ke go leta lobakanyana go fitlha ba goroga.
A re go enta batho ba ba ikwadisitseng go ikaegile ka gore a go na le meento mo diporofensing tsa bone.
Malebana le boferefere jo go tweng bo dirilwe mo tumalanong ya Digital vibes COVID - 19 ya dimilione di le 150 le kgatelelo e e ntseng e oketsega ya gore Tona ya Boitekanelo e bong Dr Zweli Mize a tseye kgato ka bonweenwee, Tonakgolo Ntshavheni o bolela gore kgang eno ga e a ka ya sekasekwa mo boemong jwa Kgotlatshekelo ka gonne ba tsaya kgang epe ya bonweenwee e le masisi.
Gape o bolela gore Cabinet e sa ntse e akanyetsa kgang ya gore go ka direga gore go diragale eng ka di - e - mail tsa Ba - Gauteng tse di neetsweng maikano a tsa madi a a neng a dirwa mo thulaganyong ya go tokafatsa ditsela ya porofense.
Democratic Alliance (DA ) ya kwa Gauteng e ile ya tshwenngwa ke go diega ga go bula gape Charlotte Maxeke Johannesburg Hospital fa e sena go thuntshiwa ke molelo kgwedi e e fetileng.
Molelo o ne wa simolola mo bobolokelong jo bo nang le didirisiwa tsa kalafi mme wa anamela kwa dikarolong tse dingwe tsa kokelo.
Tonakgolo ya Gauteng David Makhura o bua le babegadikgang ba ba kwa ntle ga bookelo.
DA Gauteng Shadow Health MEC Jack Bloom o bolela gore balwetse bangwe ba ba neng ba laetswe gore ba ye go dirisa dikokelo tse di gaufi ga ba ise ba newe tlhokomelo ya kalafi ka ntlha ya go boela morago.
Go ya ka lefapha leno, go na le dikarolo dingwe tsa kokelo tse di bolokesegileng.
Ke akanya gore go botlhokwa thata go itse seo
Le fa go ntse jalo, batsamaisi ba kokelo ba letetse setifikeiti sa pabalesego se se tswang kwa khanseleng ya toropo ya JHB, go bolela jalo Bloom.
Go ntse go le jalo, ke utlwa megala e e botlhoko thata go tswa mo balwetseng, segolobogolo mo balwetseng ba ba tshwerweng ke kankere le mo bathong ba ba tshwerweng ke bolwetse jwa go hema ba ba sa amogelweng.
Batho ba mpolelela gore ba lekeletsa mefuta e e farologaneng ya mmino wa hotline mme ga ba bone thuso.
Ke bothata jo bo diragalang ka gonne re tsena mo lekhubung la boraro.
Bloom o tlhalosa gore bothata jwa go tswalwa ga bookelo jono ke gore balwetse ba isiwa kwa dikokelong tse dingwe tse di tletseng thata mme re tlhoka go itse gore go diragalang ka dikokelo tseno.
Fa tlase fano ke puisano e e tletseng le Jack Bloom
Poresidente wa nako e e fetileng e bong Jacob Zimbabwe o ile a ikuela mo bathong botlhe ba ba nang le taolo mo metseng ya magae ya tshiamiso gore ba ithibe mo go tlhaoleng batho ka ntlha ya mabaka a dipolotiki.
O bolela gore fa baatlhodi ba Afrika Borwa ba batla gore ene le ba lelapa la gagwe ba ba tlotle, ba tla tshwanelwa ke go dira se se siameng fa ba mo sekisa mo tshekong ya tsietso.
robot o ne a bua le batshegetsi ba gagwe ba le mmalwa ba ba neng ba phuthegetse kwa Pietermaritzburg fa a sena go tlhagelela ka ditatofatso tsa tsietso le bonweenwee.
Yo e kileng ya bo e le Poresidente a re o batla gore tsheko e fele ka bonako.
Ke eletsa e kete molao o ka tlogela go tlhaolwa ka gonne e setse e le mokgwa wa gore tsamaiso ya tshiamiso e tseye letlhakore.
A seo se fedisiwe, gore re kgone go tlotla molao.
Fa batho ba ba nang le taolo ba re tlotla, re tlile go ba tlotla jang.
Mario ga a kope molato
Khampani ya dibetsa ya Time le ya Fora ebong Thales di lebagane le ditatofatso tsa tsietso, boferefere, go rekisiwa ga dirukutlhi le go tlhatswiwa ga madi malebana le kgwebo ya dibetsa e e dirilweng ka dibilione di le dintsi ka 1999.
Tsheko e buseditswe morago go fitlha ka July 19
sabC News Political editor Mwandile Mbeje o sekaseka tsheko eo.
African National Congress (ANC ) Interim provincial Committee ( IPC ) e e kwa Bokone Bophirima, e laetse maloko a matlhano a lekoko leno gore a fapoge.
Maloko a motse wa Tsetse ka kwantle ga Mahikeng le ba bangwe ba le 11 ba latofadiwa ka ditatofatso tse di masisi, go akaretsa le go leka go bolaya motho.
Mongwe wa bone ke mokwaledi wa lekala, fa ba bangwe bone e le badiredibagolo ba puso.
Mookamedi wa porofense wa FBI IPC ebong Hlomane Chauke, o bolela gore balatofadiwa ba batlhano ba setse ba neetswe makwalo, a ba itsise ka tshwetso eo.
Chauke a re, Go ya ka maitlamo a khonferense le dikaelo tse re setseng re di buile le balekane ba rona ba batlhano, ba tshwanetse go tlogela ditiro tsa phuthego
Ka jalo re ile ra buisana le bone go ya ka Molao 25,7 gore ba tshwanetse go fapoga fa go tla mo ditirong tse di amanang le kidibatso.
sabC Reporter, Patrick Dintwa o na le mo gontsi mo kgannyeng eno.
Ka Laboraro, lekgotla la South African Communist Party (SACP ) kwa Limpopo le ne la kgothaletsa maloko otlhe a agen a a amilweng ke maitlamo a a neng a tseetswe kgato ka kgato gore a dumalane le seo.
Go ya ka mokgatlho oo, ke a le mongwe fela mo go ba le robedi ba ba amilweng ke seo kwa Limpopo ba ba ileng ba tsaya tsia mokgosi oo ka go rata, fa ba bangwe bone ba ne ba neelwa kitsiso ya gore ba tla busediwa morago.
SACP e bolela gore naga yotlhe e lebeletse gore ba dire jaana :
Mo bekeng e e fetileng, mokwaledikakaretso yo o neng a emiseditswe go tsaya kgato ebile a sa tlhole a bereka ebile e le mokwaledikakaretso ebong Ace Magashule o ne a ntsha dipampiri tsa kgotlatshekelo tseo di neng di gwetlha molaotheo wa tshwetso ya go tsaya kgato e e neng ya felela ka gore a busediwe morago.
Baeteledipele botlhe ba lekoko le le laolang ba ba neng ba latofadiwa ka ditatofatso tse di amanang le tsietso, boferefere le go tlhatswiwa ga madi ba ne ba tshwanetse go tlogela maemo a bone.
Magashule o ne a gana go dira jalo mme EC e ne ya mo emisa.
Go setse go fetile dingwaga di le 15 fa e sa le go tlhaga lekgetlho la ntlha ditatofatso tsa tsietso kgatlhanong le yo e kileng ya bo e le Poresidente Jacob Bush.
Jaanong kgabagare tsheko ya gagwe e ne ya simolola kwa Kgotlatshekelong ya Pietermaritzburg ka Laboraro.
Bobedi jwa bone bo ne jwa dira boikuelo jwa gore bo se ka jwa bonwa molato ka ntlha ya ditatofatso tse ba neng ba lebane le tsone tse di akaretsang go rekisa dibetsa, boferefere, tsietso le go tlhatswiwa ga madi malebana le kgwebo ya dibetsa e go neng go ganetsanwa ka yone ka dingwaga tsa bo1990.
Tsheko e buseditswe morago kwa go ya bo19 ka July gore go nne le kganetsano, mo boikuelong jo bo kgethegileng jo bo neng jwa dirwa ke Zimbabwe kgatlhanong le mogakolodi yo mogolo wa Mosekisi wa Puso ebong Billy Downer.
Tsheko e ne ya emisiwa go fitlha ka 19 July 2021.
Setlhopha se pele e neng e le sa molao sa Baeteledipele se se neng se eteletswe pele ke Mmueledi Dali Mpofu se ne sa dirisa mafoko a a kgethegileng go latofatsa Mmueledi wa Puso e bong Billy Downer ka gore ga a na boipuso e bile ga a na tlhaolele.
Mpofu o bolela gore Zimbabwe e ne e ntse e lela ka ntlha ya letsatsi la gagwe kwa kgotlatshekelong ka mafoko a gagwe mme a tlhalosa ka lobaka lo loleele gore ke ka ntlha yang fa moreki wa gagwe a ne a dumela gore o ne a se kitla a sekisiwa sentle fa fela Mmueledi Downer a ne a eteletse pele kgetsi ya kwa United States.
Go na le mabaka le maemo a a dirang gore ke akanye sentle gore Rre Downer o ne a itshwere ka tsela e e se nang kgololesego le go sa nne le tlhaolele e e tlhokegang gore a sekisiwe kafa molaong.
Rre Downer o ne a palelwa ke go tshegetsa molao le boipuso jwa mosekisi jo bo neng bo tlhokega go tlhomamisa gore tsheko ya me e siame le gore e tshwarwe go dumalana le Molaotheo, Rre Downer o ne a nna mosupi kgatlhanong le nna fa a ne a tsenya lekwalo le le neng le tshegetsa kopo ya Democratic Alliance go sekaseka le go beela tshwetso ya NPA kwa thoko ya go fedisa tsheko ya me.
Le mororo Zumas a ne a dirisa maano a go tweng ke a Stalingrad go dirisa karolo nngwe le nngwe ya molao e a neng a na le yone go emisa go sekisiwa ga gagwe, o ne a palelwa ke go tlhatswa dikgotlatshekelo pelo gore ditatofatso tseo di tshwanetse go tlosiwa ka ntlha ya go tsenelela ga dipolotiki mo kgetsing e e neng e sekwa ke puso.
Thales o latofadiwa ka ditatofatso di le nnè, yo mongwe o latofadiwa ka ditiro tse di seng kafa molaong, yo mongwe o latofadiwa ka ditiro tse di seng kafa molaong e bile yo mongwe o latofadiwa ka go utswa madi.
Puso e latofatsa Zuma le Thales ka gore ba rulaganya le go tsamaisa kgwebo ya go gaisana, tatofatso e e nang le katlholo e kgolo ya go tsenngwa mo kgolegelong ka dingwaga di le 25.
Ditaletšhe tsa puso tse House a neng a di amogela makgolokgolo a dituelo tse di lekanang le dimilionemilione tsa diranta ka mogakolodi wa gagwe wa nako eo wa tsa madi, yo o neng a bonwe molato wa go tsietsa e bong Shabir Shaik, ka nako ya fa go ne go dirisiwa dibetsa, o ne a dira dithulaganyo tsa go reka dibetsa ka bo1990.
Ditlhophanyana tsa puso tse go neng go na le bangwe mo go tsone tse go neng go na le bangwe kwa go tsone tse go neng go na le bangwe kwa go tsone tse go neng go na le bangwe kwa go tsone koo, di ne tsa amogela pipamolomo ya madi a a kana ka R500 000 ka ngwaga go tswa kwa Thales, e e neng e tlhomilwe ke Shaik.
Ditatofatso tse dingwe tse ba latofadiwang ka tsone kgatlhanong le Iraq di akaretsa go kopa lekgetho ka boferefere le go busa, go sa bolelele Palamente ka thuso ya madi le go aketsa setheo malebana le go kopana le baemedi ba badiri ba dibetsa.
Mmueledi Downer o boleletse kgotlatshekelo gore Puso e ne e ise e siamele go tsibogela kopo e e kgethegileng, a bolela gore setlankana seno se se nang le ditsebe tse di fetang 1000 se ne se le segolo thata.
A re e ne e akaretsa nako e telele ya kgotlatshekelo.
Morago ga moo, Morena wa me o ne a sekaseka dipampiri tseno mme re dira ka natla go kwala karabo ya rona mo dipampiring tseno tse re di dirileng re na le boikutlo jwa gore puso e ipaakanyeditse go pega molatofadiwa molatofadiwa molatofadiwa molatofadiwa molatofadiwa molatofadiwa le gore fa gare ga Tsala ya me e e Ithutileng le puso di dumalana gore di tla kwala boikuelo jwa tsone mo kgotlatshekelong ya molatofadiwa ka bobedi jwa tsone mme gape ke tshwanetse go umaka gore re dumalane le kopo ya kgaolo ya 106 I H ka ditsebe tse dintsintsi tse di nang le makwalo a le diketekete tse rotlhe re dum
Morwa yo pele e neng e le Modulasetulo e bong Edward Zimbabwe o isiwa kgotlatshekelong gore a tle go ema rraagwe nokeng.
Fa e tlhalosa boikuelo jwa yone, e ne ya bolela gore, Thales o ne a sa dumele gore o ne a itse tuelo epe e a neng a tshwanetse go e duela Time ka Shaik.
Thales o bolela gore madi a a neng a a duela Ba - Shaeks ruri e ne e le ditumalano tsa kgwebo tse di kafa molaong jaaka fa molekane wa BEE a ne a gwebisana ka dibetsa.
Downer e ne e le ene yo o neng a latofatsa Bush le Thales, ba ba neng ba emetswe ke Pierre - Marie du Randt.
Go Buisana le Kgotlatshekelo, Kgakololo ya Bathales
Prince Philip o ne a tlhokafala mo mosong ono kwa Windsor Castle a na le dingwaga di le 97.
Bosheng jaana kgosana eno e ne ya fetsa kgwedi e le nngwe kwa bookelong go dira karo e e amanang le pelo.
Difolaga di fofa mo bogareng jwa Boritane.
Johnson a re Prince Philip e ne e le mothusi yo o ineetseng wa ga Kgosigadi Elizabeth.
Prince Philip o ne a fetsa dingwaga tse di fetang masome a supa a le kafa letlhakoreng la Queens fa a sena go nyala ka 1947.
Polelo nngwe go tswa go The Royal Family e bolela gore go ne go tla dirwa dikitsiso tse di oketsegileng ka nako e e tshwanetseng.
Fa Molaodimogolo wa Edinburgh a sena go tsewa e le nngwe ya dikgosi tse di berekang ka thata, o ne a tlogela ditiro tsa semolao tsa segosi a engwe nokeng ke Kgosigadi ka 2017.
E re ka ba ne ba dirisa botshelo jotlhe jwa bone ba ema Kgosigadi nokeng, gantsi ba ne ba tsaya kgato e le nngwe kgotsa di le pedi ba le fa morago ga gagwe go boloka molao, ba ne ba keteka segopotso sa bone sa lenyalo la bo 73 ka November ngogola.
O tsholetswe kwa Setlhaketlhakeng sa Gerika sa Corfu ka 1921 go beeletsana ga ga Philip Mountbatten le Mohumagadi Elizabeth, jaaka a ne a ntse ka nako eo, go ne ga itsisiwe ka 1947.
Philip o ne a feditse nako ya Ntwa ya Lefatshe ya Bobedi a le mo Sesoleng sa Lewatle, koo a neng a umakiwa mo dipuong ka ntlha ya bopelokgale jwa gagwe le go akanya ka bonako ka nako ya ntwa e e matlhomahibidu.
Tonakgolo ya nako ya ntwa ebong Winston Churchill o ne a tlhalosa lenyalo la segosi ka November 1947 jaaka phatsimo ya mmala mo nageng e e kgaratlhelang go agiwa sesha morago ga masetlapelo a ntwa.
Mogodimodimo wa gagwe wa Segosi, jaaka a ne a itsiwe go tloga ka nako eo go ya pele, o ne a patelesega go kgaotsa tiro ya gagwe ya bosole jwa lewatle ka ntlha ya botsogo jo bo ntseng bo nnela maswe kwa pele jwa ga rraagwe wa molao, e bong Kgosi George VI.
E ne e le ka nako ya fa Kgosana Philip a ne a le kwa Kenya mo loetong lwa gagwe lwa Commonwealth fa a ne a bolelela mosadi wa gagwe gore Kgosi e ne e tlhokafetse, mme jaanong e ne e le kgosigadi.
Go tloga ka nako ya fa a ne a tlhongwa go nna kgosi ka 1953 go fitlha ka nako ya fa a ne a tlogela ditiro tsa phatlalatsa ka 2017, Prince Philip o ne a se kgakala thata le Queens.
Mme e re ka e ne e le monna yo o nyetseng, e seng Kgosi, o ne a tlogelwa gore a itirele tsela ya gagwe.
Go itlosa bodutu ga gagwe ka bo1950 kwa Lontone go ne ga tsosa dikgang, mme dikakgelo tsa gagwe tse di tlhamaletseng le tse ka dinako tse dingwe di neng di sa bontshe go amega fa a ne a etelwa ke kgosi, e ne e le dikgang mo tsebeng ya ntlha.
Mme go amega ga gagwe ka boitekanelo jwa bana le jwa bagolo ba babotlana go ne ga mo tlhotlheletsa thata mo botshelong jwa gagwe.
Leano le le sa ntseng le bidiwa ka leina la gagwe le ne la dira gore basha ba mefuta yotlhe ba itshepe le go itumela le go nna ditsala.
Ka leano la gagwe la Duke of Edinburgh award, o ne a tlhotlheletsa le go tlhotlheletsa matshelo a basha ba le bantsi mme mo ditiragalong di le dikete di le masomesome, o ne a tlhotlheletsa ditsholofelo tsa bone le go kgothatsa dikeletso tsa bone.
Re gakologelwa mmusi yono ka ntlha ya dilo tseno tsotlhe mme mo godimo ga tsotlhe ka ntlha ya go bo a ne a ema Mohumagadi yono yo Mogolo nokeng ka nitamo, e seng fela ka go bo a ne a mo ema nokeng, a le gaufi le ene letsatsi le letsatsi mo pusong ya gagwe, mme e le ka go bo monna wa gagwe a ne a mo nonotsha le go nna ka dingwaga tse di fetang 70, go bolela jalo Tonakgolo Johnson.
Molaodimogolo wa Edinburgh o ne a etela dinaga di le 143 a le mo maemong a a kafa molaong, gantsi e le ka go eta a le nosi.
E re ka a ne a batla go tlhabolola puso ya bo - monarch, o ne a na le tsebe ya kgosi ya Boritane e e busang ka lobaka lo loleele go gaisa mo metlheng ya dikhuduego.
Mo dingwageng tsa moragonyana seabe sa gagwe sa phatlalatsa se ne sa fokotsega, lemororo batho ba ba neng ba le mo ntlong ya segosi gantsi ba ne ba bolela gore tlhotlheletso ya gagwe ga e a ka ya fokotsega.
Pego e e oketsegileng ya sabC News UK Correspondent, John Bevir.
Prince Philip, monna wa ga Mohumagadi Elizabeth e bile e le motho yo o di gogang kwa pele mo lelapeng la segosi la Boritane ka dingwaga di ka nna masome a supa, o tlhokafetse a na le dingwaga di le 99 Buckingham Palace, go boletse jalo ka Labotlhano.
Molaodimogolo wa Edinburgh, jaaka fa a ne a itsege kafa molaong, o ne a ntse a eme mosadi wa gagwe nokeng mo dingwageng tsotlhe tsa puso ya gagwe tse 69, e le ene yo o nang le lobaka lo loleele go gaisa botlhe mo hisitoring ya Boritane, mme ka nako eo o ne a itsege ka boikutlo jo bo gagametseng, jo bo sa laolesegeng le go rata go dira ditiro tse di sa laolesegeng ka dinako tse dingwe.
E ne e le ka kutlobotlhoko e kgolo go bo Motlotlegi Mohumagadi a itsise loso lwa monna wa gagwe yo o rategang, Motlotlegi wa Gagwe wa Segosi, Kgosana Philip, Molaodimogolo wa Edinburgh, ntlo ya segosi e go builweng ka yone mo polelong nngwe.
Mogodimodimo wa gagwe wa Segosi o ne wa feta ka kagiso mo mosong ono kwa Windsor Castle.
Go tla dirwa dikitsiso tse di oketsegileng ka nako e e tshwanetseng.
Lelapa la Segosi le kopanela le batho mo lefatsheng lotlhe mo go hutsafaleleng tatlhegelo ya gagwe.
Ke tlotla ka maikutlo a a ntseng jalo ka kwa ntle ga Ntlo ya Segosi ya Buckingham morago ga go feta ga Kgosana Philip.
O ne a nyala Elizabeth, yo e neng e le kgosana ya Mogerika ka 1947, yo o neng a na le seabe se segolo mo go tlhabololeng puso ya bo - monarch mo nakong ya morago ga Ntwa ya Lefatshe ya Bobedi, mme kafa morago ga dipota tsa Ntlo ya Segosi ya Buckingham e ne e le ene fela motho wa botlhokwa yo kgosigadi e neng e ka retologela kwa go ene le go mo ikanya.
Elizabeth o ne a bolela mo sehubeng se se sa tlwaelegang se a neng a se ntshetsa Philip mo puong e e neng e tshwaya ngwaga wa bo50 wa lenyalo la bone ka 1997, e le nonofo e ke nnileng le yone e bile ke sa ntse ke tshela dingwaga tseno tsotlhe.
David Alexander yo e leng mookamedi wa Mokgatlho wa go Gatisa Mmino wa Afrika Borwa o bolela gore baopedi ba mo lefelong leo ba kgaratlhela go itlamela e bile ba batla go tsenya letsogo.
Mokgatlho ono o dira ka natla go sireletsa baboledi ba mmino e bile o dira le puso go tlhomamisa gore bataki ba duelwa madi a a lekaneng.
Bataki go ralala naga yotlhe ba ntse ba lwela go nna ba kokobetse mo metsing ka ntlha ya leroborobo le le ntseng le tswelela pele la bolwetse jwa coronavirus.
Alexander a re bataki ba le bantsi ba ne ba ka patelesega go tlogela madirelo a bone.
Ke akanya gore e lebane le mathata ; ke akanya gore go na le bomankge ba le bantsi mo kgwebong ba ba akanyetsang go bona ditiro tse dingwe.
Ba le bantsi ba setse ba dira ditiro tse dingwe, e ka tswa ba kgweetsa kgotsa ba letile ditafole kgotsa ba dira tiro ya go ba thusa.
Ke akanya gore fa bothata jwa COVID - 19 bo tswelela pele ka lobaka lo loleele, batho ba le bantsi ba tla tlogela kgwebo ya go itlhamela dilo ka gonne puso e sa kgone go ema kgwebo eno nokeng.
Pelenyana, go ne ga begwa gore bolwetse jwa COVID - 19 bo ne jwa dira gore madirelo a le mantsi a se ka a kgona go itlhokomela, mme bo ne jwa pateletsa batho ba ba dirang dilo gore ba dire dilo ka tsela e e farologaneng.
Go ne ga feta dikgwedi di le dintsi ditiragalo tsa botshelo le dikokoano tsa boitlosobodutu di emisiwa, mo go neng go raya gore bataki ba ba neng ba ikaegile ka metshameko ya metshameko e e tshamekiwang ba ne ba sa amogele madi a mantsi.
Bontsi jwa bone ka iketlo ba ne ba fudusetsa sekepe sa bone kwa mafelong a a nang le didirisiwa tsa ileketeroniki.
Dikhampani tse dinnye le tse di tlhabologang di ikaegile ka ditiragalo, dikokoano tsa boitlosobodutu le dikhonsata di ne tsa amega thata.
Go phuthega ga ditlhopha tse dikgolo tsa batho go ne go ileditswe boitlosobodutu.
Le fa go ntse jalo, moeteledipele wa Tencent Africa e bong Brett Loubser a re go fudugela mo go tsa tlhaeletsano go ntse go oketsega ka bonya ka bonya.
Kafa COVID - 19 e neng ya ama bataki ka teng.
MOOPEDI wa kwa United States e bong Dionne Warwick, yo o ntseng a busa ka dingwaga tse di fetang masome a marataro e le sefofane, gone jaanong o dirisa lentswe la gagwe e le Kgosigadi ya Facebook, a anamisa boitumelo le go dira metlae e e tshosang mo bareetsing ba basha.
Tlhamane ya pop ya bo80, gangwe le gape e fetola tsela e a akanyang ka yone ka botshelo jwa gagwe, tiro ya gagwe ya botshelo le baopedi ka ene, ka dinako tse dingwe e dira gore go nne le dikarabo tse di dirang gore go nne le dipuisano tse di itumedisang.
Fa e le gore go bonala sentle gore o mmeteledi ke ka ntlha yang fa o ile wa e baya mo leineng la gago la serala?
Warwick o ne a botsa Chance the Rapper ka tweet.
Ga ke kgone go tlogela go akanya ka seno.
Ke tla nna sengwe le sengwe se o batlang go se mpitsa Ms Warwick, Chance e arabile.
Motho yo o neng a gapa sekgele sa Grammy ka makgetlho a le matlhano o ne a gakgamaditswe ke go bo Chance a ne a itse gore ke mang.
Dilo tseno tsotlhe di ne tsa simologa fa Warwick a ne a bona ditlogolo tsa gagwe le ditlogolo tsa gagwe ba ja monate mo Internet mme ba batla go kopanela le ene.
Fa a sena go e kgwagetsa, Warwick o ne a dira tshwetso ya gore o tla dirisa serala sa gagwe se sesha jang.
Ke tlile go dira jalo fa ke na le keletso ya go bua sengwe kgotsa ke akanya gore ke tlhoka go bua sengwe mme /or a bo a mpotsa gore a go na le mongwe yo o tlileng go se araba, o gakologelwa a bolelela setlogolo sa gagwe yo o mmontshitseng megala.
Warwick, yo gantsi a bidiwang Kgosigadi ya Facebook, o itumelela go dira gore metswedi ya go ikgolaganya le batho mo Internet e nne le maatla a a siameng.
Ke sengwe sa dilo tse ke di itumelelang go gaisa sengwe le sengwe mo lefatsheng, gore mongwe le mongwe o a ntshega, jaaka o itse, le gore ke akanya gore ke sengwe se se ntseng se tlhaela, o ne a bolela jalo.
Warwick le yone e tletse ka dikhonsata.
O ne a tshwarwa la ntlha a nna kwa gae ka Sontaga wa Ista.
Ke ne ke tlhobaela go sekae, ka ntlha ya gore ke ne ke ise ke opele mo ngwageng o o feletseng, mme megare ya lentswe ke mesifa le mesifa e e neng e tshwanetse go katisiwa, mme ga ke dire jalo, o ne a bolela jalo.
Ke ne ke batla go buela kwa tlase, o a itse, go ka nna ga bo go na le diphororo di le mmalwa, diphororo di le mmalwa, o ne a bua jalo a tshega.
O tla dira pontsho ya bobedi ka May 9 e e leng Letsatsi la Bommè kwa United States.
Kganetsano e e tsereng sebaka sa dibeke di le tharo e e tsereng lobaka lo loleele e e dirilweng ke bataki kwa ofising ya Northern Cape MEC ya Sports, Arts and Culture e ile ya kganelwa.
Lefapha leno le bataki ba fitlheletse tumalano ya gore go tla dirwa ditiro di le dimilione tse nnè tsa botaki mo porofenseng eno.
Leano leno le akaretsa go tsamaisiwa ka botlalo ga Northern Cape Theatre le go tlhomiwa ga mafelo a botaki le a botaki mo porofenseng eno.
Motaki mongwe e bong Mkhululi Mabija a re ba setse ba siametse go boela tirong.
Kgabagare, ba ne ba kgona go bona le go tsaya bataki masisi mme seo e ne e le bothata.
Ka dinako tse dingwe batho ba akanya gore seno ke go itlosa bodutu fela, mme jaanong ba kgona go bona gore re ne re sule re le batho ba ba masisi.
Seno ke se re tshelang ka sone.
Rotlhe re tshwanetse go kopana mmogo go tlotla ka dilo tse di re tshwenyang.
Go na le thulaganyo e e siametseng ngwaga kwa lefelong la bobogelo.
Ka jalo, Mabija o tlhalosa gore re ka simolola go akaretsa mongwe le mongwe yo o tswang mo dikgaolong mo thulaganyong eno.
Northern Cape Department of Sports, Arts and Culture, Conrad Fortune, e bolela gore go abetswe batho ba le dimilione di le 4.
Morago ga go dira tiro e e tseneletseng ya go busetsa dilo kwa pele le go rulaganya dilo sesha re ile ra kgona go abela batho ba le dimilione di le dikete tsa R4 gore ba thuse go diragatsa diporojeke tseno tse tharo.
Gape re ntse re dira tumalano ya tirelo, e tota e bontshang kafa madi a tla dirisiwang ka teng le kafa a tla dirisiwang ka teng go dumalana le melao yotlhe ya tsa madi le ditiro tsa puso fa go tlhaga ditshenyegelo.
Giorgio Armani a ka nna a akanyetsa go dira kgwebo le khampani e nngwe ya kwa Italy, mothei wa feshene ya kwa Milan o ne a bolelela makasine wa kwa Amerika wa Vogue, gore e nne lekgetlho la ntlha a bulela motho yo a ka nnang molekane wa gagwe wa kgwebo kgoro.
Mo potsolotsong e e neng ya gatisiwa mo website ya vogue.com, Armani wa dingwaga di le 86, o ne a bolela gore maemo a tshoganyetso a COVID - 19 a dirile gore re bule matlho go sekae.
Armani o ne a itlhophela go ya kwa dilong tse dingwe tse dintsi tsa manobonobo tsa kwa Italy, go akaretsa le Gucci, Fendi le Bulgaria, tse di rekilweng ke bagwebi ba bagolo ba madirelo a a farologaneng e bong LVMH le Kering SA, ba bolela gore moreki wa Mofora o ne a se mo dikarateng.
Le fa go ntse jalo, o ne a bolela gore kgopolo e a sa bolong go nna le yone ya gore khampani e tshwanetse go nna e ikemetse ka nosi e ne e sa tlhole e le botlhokwa thata jaana.
Motho o ne a ka akanya ka botsalano le khampani nngwe e e botlhokwa ya kwa Italy, o ne a bolela jalo a sa tlhalose dilo sentle, fa e se fela gore e ne e sa tlhoke go nna khampani ya feshene.
Buka ya Vogue gape e ne ya nopola setlogolo sa ga Armani e bong Roberta Armani, yo o berekang mo khampaning ya lelapa, a bolela gore kgabagare go ka nna molemo thata go nna le kgwebo e e botlhokwa ya feshene e e dirilweng kwa Italy le mororo a ne a oketsa ka gore o ne a sa tlhaloganye dithulaganyo tsa bomalomeagwe.
Facebook Inc ga e a ka ya itsise badirisi ba ba fetang dimilione di le 530 bao tshedimosetso ya bone e ileng ya bonwa ka go sa dirisiwe sentle ga karolo nngwe pele ga 2017 mme bosheng jaana e ile ya itsisiwe phatlalatsa mo Dateng ya Internet, mme ga jaanong go na le dithulaganyo tsa go dira jalo, go ne ga bolela jalo mmueledi wa khampani nngwe ka Laboraro.
Business Insider e ne ya bega mo bekeng e e fetileng gore dinomoro tsa founo le tshedimosetso e nngwe go tswa mo tshedimosetsong ya batho ba ba e dirisang e ne e le mo khomputareng ya batho botlhe.
Facebook e ne ya bolela mo setshwantshong sengwe sa mo Internet ka Labobedi gore batshameki ba ba setlhogo ba ne ba bone tshedimosetso eo pele ga September 1989 ka go phamola tshedimosetso ka go dirisa sedirisiwa se se ka dirisiwang mo seraleng sa go kopanya batho ba ba ikgolaganyang le bone.
Mmueledi wa Facebook o ne a bolela gore khampani ya metswedi ya go ikgolaganya le batho mo Internet e ne e sa tshepe gore e ne e na le tshedimosetso e e feletseng e badirisi ba yone ba neng ba tla tshwanelwa ke go itsisiwe ka yone.
O ne a bolela gape gore go ne go akanyediwa gore badirisi ba ne ba sa kgone go baakanya kgang le gore tshedimosetso eo e ne e bonwa phatlalatsa fa go dirwa tshwetso ya gore ba se ka ba itsise badirisi ba yone.
Facebook e boletse gore e ne ya tsenya khuti fa e sena go lemoga bothata jwa yone ka nako eo.
Facebook e boletse gore tshedimosetso eo e ne e sa akaretse tshedimosetso ya tsa madi, tshedimosetso ya botsogo kgotsa nomoro ya sephiri.
Le fa go ntse jalo, tshedimosetso eno e e phoso e ka go naya tshedimosetso e e botlhokwa e o ka e dirisang mo diphiring kgotsa mo dilong tse dingwe tse di sa siamang.
Facebook, e e sa bolong go sekasekiwa malebana le kafa e dirisang tshedimosetso ya botho ya batho ba ba e dirisang ka teng, ka 2017 e ne ya fitlhelela tshwetso e e botlhokwa thata e e neng ya dirwa ke Federal Trade Commission malebana le go dira dipatlisiso malebana le gore khampani eno ga e dirise tshedimosetso ya batho ba ba e dirisang ka tsela e e tshwanetseng.
Irelands Data Protection Commission, yo e leng motsamaisi yo mogolo wa Facebook wa Lekgotla la Dinaga Tsa Yuropa, o ne a bolela gore ka Labobedi o ne a ikgolagantse le khampani ka tshedimosetso e e seng yone.
E ne ya bolela gore e ne ya se ka ya amogela puisano epe go tswa go Facebook mme jaanong e ne e setse e ikgolagantse le yone.
Go tlhomamisiwa ga FTC ka July 2016 go tlhoka gore Facebook e bege tshedimosetso e e malebana le go bona tshedimosetso e e sa letlelelwang mo bathong ba le 500 kgotsa go feta mo malatsing a le 30 morago ga go tlhomamisa tiragalo nngwe.
Mmueledi wa Facebook o ne a gana go akgela ka metlotlo e khampani eno e neng e na le yone le baokamedi ba yone mme o ne a bolela gore e ne e ikgolaganya le bone go araba dipotso tsa bone.
Mo holong nngwe kwa London’s Royal Academy of Music, mankge wa piano e bong Yuanfan Yang o opela dipina ke Frederic Chopin, e bong Franz Liszt le Joseph Haydn a na le modirimmogo fela wa khamera.
Mosha yono wa dingwaga di le 24 o nna le seabe mo kgolokweng ya ntlha ya Kgaisano ya Leeds International piano, a solofetse gore o tla fenya setlhopha sa baatlhodi se se tla bonang tiragatso ya gagwe ka bidio.
Mo dingwageng dingwe le dingwe tse tharo, The Leeds e ne ya tshwanelwa ke go fetola mokgwa wa yone ka ntlha ya bolwetse jwa COVID - 19, go se na setlhopha sepe se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi ya ga Yang le batshameki ba bangwe ba piano.
Ke ne ke akanya gore e ka nna kgwetlho kwa tshimologong, mme fa ke sena go simolola go tshameka, ke ne ka lebala sengwe le sengwe se se boletsweng ke Yang yo o tsholetsweng kwa Edinburgh.
E ne e le nna le mmino fela wa mmatota.
E re ka The Leeds e ne e na le dithibelo tsa mosepele, e ne ya laletsa batabogi ba ka nna 60 go tswa mo lefatsheng lotlhe gore ba tle mo karolong ya yone ya ntlha mo bekeng eno, mme seo se ne sa oketsa palo ya ditoropo tse di neng di amogetswe mo go tsone go nna 17 go tloga ka ya boraro ya 2018 gore batshameki ba piano ba ba tlhophilweng ba kgone go nna le seabe gaufi le legae la bone kgotsa lefelo le ba ithutang mo go lone.
Go simolola ka mofenyi a le mongwe kwa Miami go ya go ba le 14 kwa Berlin, botlhe ba ne ba tshameka mmino wa bone wa metsotso e e ka nnang 25 mo maemong a a tshwanang : ba tshameka piano e kgolo ya Steinway Model D ba tshameka ka dikhamera tse di tshwanang.
Re ne ra lemoga ka bonako fela gore re ne re ka se kgone go e dira ka tsela e re neng re ka rata go e dira ka yone mo bareetsing le mo setlhopheng se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi se se tlhatlhobang kgetsi ya Adam Gatehouse, mokaedi wa botaki wa The Leeds, o ne a bolelela Reuters.
Go bonala sentle gore re ne re se kitla re kgona go ya kwa dikgotlatshekelong tse di tlhatlhobang kgetsi ya boatlhodi go tswa kwa Lontone go ya kwa Berlin go ya gongwe le gongwe mo lefatsheng lotlhe ka jalo re tla lebelela dibidio tseno mo Internet le go di atlhola ka tsela eo.
O ne a oketsa ka kgaisano e mo isagweng e neng e tla dira gore go nne le dikarolo dingwe tsa tiragalo ya monongwaga, e leng go fokotsa dikgala tsa mosepele tse di yang kwa bathong ba ba tsamayang le ba ba gaisanang mme lefa go ntse jalo e ne e tla amogela bareetsi ba ba tshelang.
E ne ya tshwarwa la ntlha ka 1967, The Leeds ke kgaisano ya mmino ya maemo a a kwa godimo e mo go yone motho yo o e fentseng a tla nnang le sephuthelwana sa dikgele tse di dirang gore a bone tiro ya gagwe ya botshelo jotlhe : go rekwa ga mmino le go laolwa ga mmino, go rekwa ga mmino kwa Holong ya Wigmore ya kwa Lontone le go etela Yuropa le Asia Botlhaba le go dirwa ga dibouse tse dingwe.
Go fitlhelela ka motsotso wa bofelo ke ne ke akanya gore ( The Leeds ) e ne e tla phimolwa motshameki wa piano wa Montadiana e bong Giulia Contaldo, yo o neng a ikatisetsa go tshameka fa pele ga khamera pele ga kgaisano, go ne ga bolela jalo.
Batho ba le bantsi ba ke berekang le bone ga ba na tshono ya go dira jalo kgotsa ga ba na tshono ya go dira jalo ka nako eo.
Ka jalo go sa kgathalesege gore go diragala eng, ke a leboga.
Le fa gone kgolokwe ya ntlha e ka tswa e le ya mo e ka nnang teng, barulaganyi ba rulaganya go tshwara kgolokwe ya bobedi, e le ya mo e ka nnang sephatlo sa yone mme ya bofelo kwa Leeds ka September, gongwe e le ka bareetsi ba ba tshelang.
Ariel Lanyi yo o neng a gaisana le Baiseraele o ne a bolela gore mmino e ntse e le moletlo wa botsalano mme ka metlha e tla nna moletlo wa botsalano.
Ga e bue fela ka mmino ka boone mme gape e bua le ka batho ba ba nnang mo holong le ba ba nnang mo go yone
Ke kafa go tshwanetseng ga nna ka teng.
Kgosana ya Boritane e bong Harry le mosadi wa gagwe e bong Meghan ba tla gatisa metseletsele ya bone ya ntlha e e buang thata ka baatleletiki ba ba gaisanang mo Metshamekong ya Invictus ya batshameki ba ba gobetseng kwa The Hague ka 2022.
Harry o tla tlhagelela mo khamereng mo motseletseleng wa bidio e e bidiwang Heart of Invictus a bo a direla jaaka motlhagisi yo mogolo a dirisa banyalani ba Archewell Productions, network e e neng ya bolelwa mo polelong nngwe ka Labobedi.
Motseletsele wa ditlhogo tseno o tla tlhagisa dikgang tse di sa lebalegeng tsa baatleletiki le barulaganyi fa ba ntse ba baakanyetsa tiragalo eno, e e ileng ya diega go fitlha ka dikgakologo tse di latelang ka ntlha ya bolwetse jwa leroborobo jwa COVID - 19 jo bo bidiwang Netflix.
Orlando von Einsiedel o tla kaela metseletsele ya ditlhogo tse di farologaneng mme Joanna Natasegara o tla nna motlhagisi wa yone, go bolela jalo Netso.
Ba - duo ba ne ba dira filimi e khutshwane e e gapileng Oscar ya The White Helmets e e buang ka setlhopha sa namolo kwa Siria.
Metshameko ya Invictus ke tiragalo ya metshameko e e farologaneng e e dirilweng ka 2017 ke Kgosana Harry yo e neng e le lesole kwa Afghanistan ka ntlha ya masole a a gobaditsweng.
Banyalani bano ba ba neng ba bolelelwa dikgang morago ga go botsolodiwa ke batho ba ba neng ba tshameka motshameko wa go tshwara motlotlo wa kwa United States o Oprah Winfrey a neng a o tshameka kgwedi e e fetileng, ba ne ba saena tumalano ya go gatisa ya dingwaga tse dintsi ka Internet ka September.
Harry le Meghan jaanong ba nna kwa California Borwa fa ba sena go kgaogana la bofelo le lelapa la segosi la Boritane.
Kgosigadi Elizabeth a re o utlwisitswe botlhoko ke se se diragaletseng Harry le Meghan.
Kim Kardashian o okeditse madi a gagwe a a dimilione di le sekete mo tirong ya gagwe ya botshelo.
Mosadi wa kgwebo ya go intlafatsa le go apara diaparo, yo o neng a simolola tiro ya gagwe ya botshelo jotlhe mo metseletseleng ya thelebishene ya boammaaruri ya Keeping Up with The Kardashians, o ne a tsenngwa ka Labobedi e le lekgetlho la ntlha mo lenaaneng la dimilionemilione tsa baboledi ba lefatshe la makasine wa Forbes.
Forbes e fopholetsa gore cardashian o kopanela le monna wa gagwe wa pele yo o tlogang a nyalwa ebong Kanye West mo setlhopheng sa baboledi ba le dibilione.
Forbes ka Labobedi o ne a fopholetsa gore batho ba kwa Bophirima ba ne ba na le madi a a kana ka diranta di le dimilione di le dikete di le 3,8, a bontsi jwa one a neng a dirwa ka ntlha ya go rekisiwa ga sekipa sa gagwe sa Yeezy le mofuta wa feshene.
cardashian o ne a dira kopo ya go tlhala wa kwa Bophirima, 43 ka February, a umaka dikgotlhang tse di ka se kang tsa rarabololwa.
Le fa go ntse jalo, kgaitsadie ka motsadi a le mongwe e bong Kylie Jenner, o ne a latlhegelwa ke maemo a gagwe a bilione, jaaka Forbes a ne a bolela ka Labobedi.
E ne e tseela bana ba dingwaga tse 23 madi a a seng kana ka sepe mo e ka nnang diranta di le dimilione di le 2400, e umaka ngwaga o o boima wa go rekisiwa ga ditlolontlafatsi ka nako ya leroborobo la bolwetse jwa coronavirus le se e neng e se bolela e ne e le madi a mantsi thata a ba neng ba a amogela go tswa mo dilong tse di dirilweng ka go intlafatsa tse jaanong e leng tsa ga Coty Inc. 5 %
cardashian o ne a simolola childw Beauty ka 2017 ka go rotloetsa le go rekisa dilo tseno mo Internet, mme seo se ne sa thusiwa ke metswedi ya go ikgolaganya le batho mo Internet e e nang le balatedi ba ba ka nnang dimilione di le 213.
O ne a simolola motseletsele wa diaparo tsa mefuta e e farologaneng o o bidiwang Skims ka 2014
cardashian o ne a keteka ka Labobedi ka go baya setshwantsho sa gagwe mo baesekeleng mo lotshitshing lwa lewatle, a kwala mafoko a a reng Bliss a bo a itsise ka go bulwa ga lebenkele la ntlha la Skims kwa mabenkeleng a maemo a a kwa godimo kwa Los Angeles.
Thulaganyo eno e e bidiwang Heart Of Invictus, e dirwa kafa tlase ga setshwantsho se se gatisitsweng sa ga Archewell, se se dirilweng ke motheo o o sa direng poelo wa ga Meghan le Harry e bong Archewell Organization, e leng khampani e e tsamaisang dibidio e e neng ya bolela ka Labobedi.
Online e ne ya bolela gore motseletsele ono wa ditlhogo o tla tlhagisa dikgang tse di sa lebelelwang tsa baatleletiki le barulaganyi fa ba ntse ba baakanyetsa tiragalo eno, e e ileng ya diega go fitlha ka dikgakologo tse di latelang ka ntlha ya bolwetse jwa COVID - 19.
Ba - duo ba itsege ka tiro ya bone ya go gapa Oscar mo bukeng e khutshwane ya The White Helmets.
Metshameko ya Invictus ke tiragalo ya metshameko e e farologaneng e e dirilweng ke Prince Harry ka 2017 e e diretsweng masole a a gobaditsweng.
Banyalani bano ba ba ileng ba utlwa dikgang morago ga go botsolodiwa ka tsela e e matlho mahibidu ke motshameki wa Internet wa kwa United States yo o bidiwang Oprah Winfrey kgwedi e e fetileng, ba ne ba saena tumalano ya go gatisa ya dingwaga tse dintsi ka Internet ka September.
Harry le Meghan jaanong ba nna kwa California Borwa fa ba sena go kgaogana la bofelo le lelapa la segosi.
Ba bereka le Winfrey mo motseletseleng wa ditlhogo tse di buang ka boitekanelo jwa tlhaloganyo tsa thelebishene ya Apple.
Loso lwa mokwadi wa dibuka di le dintsi e bong Dr Kgotso Maphalla, lo ile lwa tlhalosiwa e le tatlhegelo e kgolo mo bokaulengweng jwa bakwadi.
Bontsi jwa dibuka tsa gagwe di abetswe dikolo le ditheo tsa thuto.
Maphalla o ne a gapa sekgele sa gagwe sa ntlha se segolo sa go kwala ka 1980, mo kgaisanong ya maboko e e neng e tshwaretswe mo radiong ya Radio Bantu 1979 Service, e jaanong e itsegeng e le Lesedi FM.
Mokwadi yono wa dingwaga di le 66 o ne a tlhokafala fa a sena go itewa ke setorouko.
Mokwadi yo o gapileng maemo a a farologaneng, yo o neng a itsiwe ka lorato e le KPD, o ne a gatisa dibuka tse di fetang 70 149.
Dr Kgotso Maphalla le ene o ne a kwala diterama di le mmalwa tsa radio.
Motho yono yo o neng a sa ikakanyetse a le esi o ne a ruta bakwadi ba le bantsi ba ba neng ba rata go kwala.
Dibuka di le mmalwa tsa gagwe le tsone di ile tsa sekasekiwa go dira dipatlisiso le go dira dithuto tsa doctoral.
1859 Literature Museum Assistant director, Tseliso Masolane o bolela gore ba tla tswelela pele ba boloka le go tlhabolola XIV ka ntlha ya tlotlo ya gagwe.
Ntate Maphalla e ne e le motho yo o ratang dilo tsotlhe.
Tota le fa o ka leba mekwalo yotlhe ya gagwe, bodumedi bo tla nna bo ntse bo le teng.
O ne a se kitla a kwala mafoko fela kana gongwe a kwala mela e e se nang mosola.
Ka metlha go ne go tla tsosa diphetogo, ka metlha go tlhomamisa gore Basotho ba itse gore ba tswa kae le go tlhomamisa gore ba tsamaisana le seo.
Pan South African Language Board ( Pan PanSALB ) e tlhalositse Maphalla e le motlhokomedi wapy.
PanSALB, Nikiwe Matebula, e bolela gore Maphalla ka metlha e ne e dira tiro ya maemo a a kwa godimo.
Jaaka PanSALB, ka metlha re rata go tsenya boipelafatso mo dipuong tsa mo gae ka gonne eo ke molao wa rona o mogolo, go tlhomamisa gore re buelela dipuo tsotlhe tsa Afrika Borwa.
Ka jalo, seo e ne e le ntlha e e kgatlhang thata mo mekwalong ya gagwe, ya gore o lwela puo eo.
O kwala dibuka tsa maemo a a kwa godimo.
O kwadile dibuka tsa boleng jo bo kwa godimo.
Seo ke sone se se re kgatlhang tota ka tiro ya gagwe.
Morutabana mongwe yo o ithutetseng tiro ya maemo a a kwa godimo e bong Maphallas o ne a simolola tiro ya maemo a a kwa godimo dingwaga di feta 40 tse di fetileng.
Mogatisi e bile e le mokwadi, Pule Lechesa o ne a kwala buka e e buang ka botshelo jwa ga Maphalla e e bidiwang The writings of Dr KDP Maphalla.
Lechesa a re KDP e tla gopolwa ka ntlha ya keletso ya gagwe e e nitameng ya go batla go kwala le go kwala.
Gape o re rutile gore jaaka bakwadi re tshwanetse gore ka metlha re nne seoposengwe jaaka a ne a tle a re bangodi ke metjodi se se rayang gore bakwadi ba tshwana le badisa.
Ba tshwanetse go bereka mmogo ka gonne fa ba diragalelwa ke sengwe, dinku di tla gasama.
O ne a re ruta gore e re ka re le bakwadi, ka metlha re tshwanetse go buelela kutlwano.
Maphalla o ne a newa dikgele di le mmalwa mo botshelong jotlhe jwa gagwe.
Bontsi jwa dikgele tsa gagwe le dikgele tsa gagwe di akaretsa MNET award le Chairpersons award ya South African Literary Conference.
Gape o ne a newa dikirii e e tlotlegang kwa Yunibesithing ya Puso e e Gololesegileng ka 2007
Yunibesithi ya Free States Dr Nyefolo Malete, e bolela gore Maphalla o ne a leka go tshwantsha botshelo jwa motho yo montsho fela yo o neng a gateletswe ke Tlhaolele.
Jaaka molweladiphetogo wa dipolotiki ka go kwala ga gagwe, re ne ra lemoga mo dibukeng tse dintsi mo e leng gore o ne a leka go tlhalosa botshelo jwa motho yo montsho fela yo o neng a gateletswe ke puso e e fetileng.
Mongwe wa losika a re Maphalla e ne e le sefatlhego sa lelapa.
Mmueledi, Lefu Maphalla o bolela gore go feta ga gagwe ke tatlhegelo e kgolo.
E ne e le motho yo o itsegeng thata mo lelapeng la ga Maphalla, tota le ka ntlha ya gagwe, go ne ga direga gore re itsane.
Ka jalo, e ne e le naledi eno e e phatsimang mo gare ga rona mme e seng fela mo go rona, tota le mo motseng o a neng a nna mo go one ka metlha o ne a dikologilwe ke batho ka gonne gape e ne e le moagi wa motse.
Lelapa le sa ntse le tshwanetse go digela dithulaganyo tsa segopotso le tsa phitlho.
Ikhutse a na le taolo Dr. KPD Maphalla, yo o neng a le mmotlana thata a na le dingwaga di le 66.
Ntate Kgotso Maphalla o ne a kwala metshameko e e tlwaelegileng ya thelebishene ya 1979 le ya Seesemane ya metshameko ya radio & poko le porose.
Bontsi jwa direto tsa gagwe ga di ise di kwalwe ; go fitlha jaanong, go na le dibuka di le 47 mo dikgatisong di le 80 ka dipuo di le 2 le mo dilaeboraring di le 616.
Go begwa gore moopedi yono le motshameki yono ba ne ba tshwarwa ke bolwetse jwa go ema pelo ka nako ya fa ba ne ba dirisa diokobatsi ka tsela e e feteletseng ka Labotlhano.
Mmueledi mongwe wa kokelo o ne a gana go golola boemo jwa gagwe kana le eleng go tlhomamisa gore e ne e le molwetsi koo, a umaka melao ya go nna a le nosi.
Mmueledi mongwe wa kokelo o ne a gana go ntsha bolwetse jwa gagwe kana le e leng go tlhomamisetsa Reuters gore DMX 50 yo o neng a tsholwa ke Earl Simmons, e ne e le molwetse koo, a umaka melao ya go nna a le nosi.
Lelapa la gaabo, mo polelong nngwe e e begilweng thata mo metsweding ya tshedimosetso e e tumileng, le ne la bolela gore o ne a potlakisediwa kwa lefelong le le ka nnang dikilometara di le 48 kwa bokone jwa New York City ka Labotlhano April 2 fa a sena go lebana le mathata a a masisi a botsogo.
Go ya ka RollingStone, e re ka balatedi ba gagwe ba ne ba itse leina la gagwe la serala e leng DMX kgotsa Dark Man X, go ne ga begwa gore Ba - Simmons ba ne ba tshegediwa botshelo jwa bone ka Mantaga.
Mo mafelobekeng ao, dikgatiso tse di itsegeng thata tsa TMZ le Billboard di ne tsa bega gore Simmons, yo o kileng a dirisa diokobatsi ka tsela e e sa tshwanelang, o ne a potlakisediwa kwa bookelong morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa go ema pelo kwa legaeng la gagwe mo e ka nnang ka Labotlhano 11 p.m.
Manejara wa gagwe kgotsa mmueledi wa gagwe ga ba a ka ba tsaya kgato ka bonako fa Reuters e ba kopa gore ba akgele ka moopedi yono le ka dipego tseo.
Moopedi yono, yo o sa bolong go tlhoma mogopolo mo mminong fa e sa le ka bo1990, ga a bolo go lwantshana le go dirisiwa ga diokobatsi ka tsela e e seng kafa molaong e bile o ile a bua ka go tsena mo kgolegelong ka 2017 morago ga go nna mo kgolegelong ka ntlha ya go tsiediwa ke lekgetho.
O ne a bonwa molato wa go palelwa ke go duela didolara di le dimilione di le 1,7 ( diranta di le dimilione di le 3,7 ) mo makgethong go tloga ka 2000 go ya go 2005 ka go refosana madi mo diakhaontong tsa balaodi le ditsala.
Gape Simmons o ile a tlhagelela thata mo difiliming tse di jaaka terama ya bokebekwa ya 1998 ya Belly, baesekopo ya ditiragalo ya 2000 ya Romeo Must Die, le baesekopo ya 2003 ya Cradle 2 the Grave.
Motaki mongwe wa kwa Kimberley o tsene mo bekeng ya boraro mo ofising ya Northern Cape MEC ya Sports, Arts and Culture.
Bataki ba batla gore ditshwantsho tseno tsa botaki di tsosolosiwe, ba batla gore bangwe ba bone madi a COVID - 19 a go namola le gore bobogelo jwa Northern Cape bo bereke ka botlalo.
Ba dumela gore go fuduga gono go tla ba thusa gore ba boe ba bone lotseno lo ba lo latlhegetseng ka ntlha ya melao ya COVID - 19.
Mkhululi Mabija, yo e leng motaki, o bolela gore ba dira tiro e e boima thata kwa mafelong a bobogelo.
Re ne re batla gore lefelo leno la bobogelo le bereke, tiro ya diatla le boremelelo jwa mmino le tsone di bereke gore bataki ba rona ba bereke.
Le fa go ntse jalo, re tlhoka kemonokeng ya MEC le porofense gore e re thuse mo maitekong a rona.
Ba ne ba sa re tseye masisi, go ne ga nna le metlotlo mme go sa tswa go nna le metlotlo.
Mabija a re re tshwanetse go tswa mo lefelong leno go fitlha re fitlhelela dilo tse re di tlhokang.
Lefapha la Porofense la Metshameko le Setso le bolela gore go na le dithulaganyo tsa go kopana le bataki mo bogareng jwa yone.
Northern Cape Department of Sports, Arts and Culture Conrad Fortune e bolela gore go abetswe dimilione tsa R4.
Gape re ntse re dira tumalano ya tirelo e e bontshang kafa madi a tla dirisiwang ka teng le kafa a tla dirisiwang ka teng go dumalana le melao yotlhe ya tsa madi le ditiro tsa puso fa go tlhaga ditshenyegelo.
Bataki ba re mafapha a a diegang go baya dilo tse ba di batlang kwa pele a dira gore madi a ba a amogelang a se ka a tlhola a lekana.
Setshwantsho sa terama ya segosi ya kwa Boritane sa The Crown se ne sa gapa sekgele sa maemo a a kwa godimo sa thelebishene sa terama kwa Screen Actors Guild (SAG ) e e neng e tshamekiwa ka Sontaga fa Schitts Creek yone, kgang ya lelapa lengwe le le kileng la bo le humile le le neng la patelesega go fudugela kwa torotswaneng nngwe, e ne ya bidiwa motlae o o monate wa thelebishene.
Gillian Anderson, yo o tshamekang Tonakgolo ya Boritane e bong Margaret Thatcher mo setlhogong sa The Crown, se se neng se remeletse thata mo pakeng ya sone ya bosheng jaana mo lenyalong le le nang le mathata la ga Kgosigadi Charles le Kgosigadi Diana, le ene o ne a amogela sekgele se se molemolemo sa motshameki wa diterama.
Bokete ke tlhogo e e rweleng setlhopha seno se se gakgamatsang sa The Crown Congratulations!
Ka ntlha ya leroborobo la bolwetse jwa coronavirus, moletlo wa SAG wa 2001 o ne wa fokodiwa go tloga ka moletlo wa go ja dijo tsa maitseboa go ya go motshameko o o tsayang ura e le nngwe fela o o neng o tshwarwa kwa mafelong a a kgakala, o bo o tshamekiwa ka metlae e e bontshang kafa batshameki ba neng ba kgona go dirisa nako ya bone ya boikhutso ka teng ka nako ya fa ba ne ba lotleletswe kana ba simolola tiro ya bone ya botshelo jotlhe.
Kafa letlhakoreng la baesekopo, terama ya kgotlatshekelo ya The Trial of the Chicago 7 le filimi ya motlha wa jese ya Ma Rainey’s Black Bottom e ne e le tsone difenyi tse dikgolo kwa go nngwe ya meletlo e megolo ya bofelo pele ga Oscars.
DIKGELE tsa SAG di tlhophiwa ke maloko a mokgatlho o o dirang.
Bontsi jwa batho ba ba fentseng SAG le ba ba neng ba bidiwa ka maina le bone ba ne ba duelwa kwa dikgweng tsa BAFTA tsa Boritane beke e e tlang le kwa Independent Spirit award ya April 22.
Godzilla vs. Kong e ne ya simolola go nna le rekoto ya ofisi ya lekala ya leroborobo la leroborobo la leroborobo la leroborobo la leroborobo la bolwetse jwa leroborobo, mme seno sa naya di - Hollywood le beng ba mafelo a bobogelo tsholofelo e e tshwanang ya gore batho ba ipaakanyeditse go boela kwa dibaesekopong morago ga ngwaga ba ntse ba lebeletse Play kwa gae.
Pale ya tente, e e tswang go Warner Bros. and Legendary Entertainment, e ne ya dira didolara di le dimilione di le 322 ka mafelobeke le didolara di le dimilione di le 488,5 mo malatsing a ntlha a matlhano a go gololwa ga yone.
E setse e le nako ya go tlhopha letlhakore!
Pele ga mafelobeke ano, Wonder Woman1984 e ne ya nna yone e simolotseng malatsi a le mararo ka didolara di le dimilione di le 16,7 mme Tom le Jerry ba ne ba simolola ka didolara di le dimilione di le 14.
Diphelelo tsa baesekopo ya Godzilla vs. Kong di kgatlha thata ka gonne baesekopo eno e ka bonwa ke batho ba ba dirang dipeeletso tsa HBO Max kwantle ga tuelo e e oketsegileng.
Ga e tlhalose sentle gore baesekopo eno e tletse ka batho ba le kae.
David A. Gross, yo o dirang dipatlisiso mo khampaning ya difilimi ya Franchise Entertainment Research, o ne a re dithekete tse di simololang mafelobeke di rekwa thata ka ntlha ya maemo a a sa ntseng a le mantsi.
Mafelo a dibaesekopo a a fetang 50 mo nageng eno a ile a bulwa gape, mme bontsi jwa one, go akaretsa le a kwa New York City le Los Angeles, ga a tlhole a kgona go tsamaisana le melao ya pabalesego ya leroborobo.
O ne a bolela gore le fa gone e ka nna halofo ya maemo a a tlwaelegileng, mafelobeke ke bosupi jo bo phepafetseng le jo bo siameng jwa gore go tsaya baesekopo go na le dinonofo tse motho a tsalwang a na le tsone tse di sa feleng.
Le mororo go rekisiwa ga ditekethe tsa Godzilla kgatlhanong le Kong e le selo se se kgothatsang thata, ofisi ya mabole ya United States e sa ntse e tla tswelela pele ka botlalo morago ga go tswalwa ga yone ngwaga otlhe.
Godzilla vs. Kong e ne e se kgololesego e ntšha fela mo mafelobekeng ano.
Son Son Pictures horror film The Unholy e ne ya goga didolara di le dimilione di le 3,2 ( diranta di le dimilione di le 3,2 ) mo mafelong a le 1 850, e leng tshimologo e e siameng ya baesekopo ya madi a a kwa tlase.
E ne ya itaya setshwantsho se se kgatlhang sa ga Universal se se reng Ga go na ope yo o tsayang maemo a boraro mo ditšhateng tsa diofisi tsa mabole.
Ga go na ope, yo o neng a bolela gore Bob Odenkirk ke motlhokomedi yo o bonolo yo o nang le maitseo, yo o neng a amogela didolara di le dimilione di le dikete di le tharo mo mafelobekeng a gagwe a bobedi, mme seo se ne sa dira gore madi a a amogelwang mo gae a fitlhe go didolara di le dimilione di le 118,8.
Ka lekgetlho la bonè, Dis Disney’s animated adventure Raya le Last Dragon di ne tsa dira didolara di le dimilione di le 2 031 go tswa mo mafelong a le 2 031.
Baesekopo eno, e gape e tshamekiwang mo Internet e duelwa madi a a kwa godimo a a kana ka $30, e fitlheletse madi a a kana ka didolara di le dimilione di le 322 ( diranta di le dimilione di le 3,7 ) kwa ofising ya mabokoso.
Tom le Jerry ba ne ba phutha tse tlhano tse di kwa godimo, ba phutha dimilione di le 1,5 tsa diranta mo mafelobekeng a bone a borataro mo mafelobekeng a bobogelo.
Go tla go fitlha gompieno, baesekopo eno e dirile dimilione di le 339,5 tsa diranta kwa United States.
Gape e gone ka HBO Max.
Modiredimogolo wa Kereke ya Methodist, Bishopo Purity Malinga, o bolela gore go nna gone ga meento e e lwantshang bolwetse jwa coronavirus ke sesupo sa tsholofelo le sengwe sa dikgang tse di molemo go bolela ka Paseka eno.
Bishopo Malinga o ne a neela thero eno mo e ka nnang ka nako ya Tirelo ya Sontaga ya Paseka e e neng e gasiwa mo sabC 2 e e neng e tshwerwe ke South African Council of Churches (SACC ) le dikereke tse e leng maloko a yone.
O ne a gatelela gore go enta ga go a tshwanela go tlhaola.
Bishopo a re go sa kgathalesege lefifi le naga e lebaneng le lone, go na le tsholofelo.
Re bone lefifi la ditiro tse di seng kafa molaong, Thubakanyo e e Bakwang ke Bong, lehuma, tlala ; lenaane leno le tswelela pele.
Jaaka batho ba Paseka, ga re itlhoboge ; ga re felelwe ke tsholofelo.
Go na le moo, re tsholetsa matshwao a tsholofelo jaaka re bona ka gonne Jesu o a tshela.
Re nna pelokgale fa re tlotlomatsa sesupo sepe fela sa tsholofelo se re se bonang.
Ke ka ntlha ya dikgang tse di molemo tsa Ista go bo re tsholetsa mokento jaaka sesupo sa tsholofelo, re batla gore mongwe le mongwe a nne le yone ; a ka tswa a humile kana a humanegile, o bolela jalo.
Motlatsa Poresidente wa South African Council of Churches, Reverend Frank Chikane, o ne a akgola badiri ba tsa boitekanelo ba ba neng ba baya matshelo a bone mo kotsing gore ba boloke matshelo a balwetse ba COVID - 19.
O ne a neela Benediction a bo a neela dikakgelo tse di konelang kwa tirelong.
Badiri ba rona ba ntlha ba ne ba tsenya matshelo a bone letsatsi le letsatsi mo kotsing gore matshelo a rona a babalesege.
Mme go na le sengwe se re tlhomamisegileng ka sone gore Modimo yo re dumelang mo go ene ke Modimo yo ka metlha a nnang a na le rona.
O ne a latlhiwa mo Sefapaanong gore le ka motlha re se ka ra latlhiwa.
Jesu ke Emmanuel — yo e leng Modimo yo o nang le rona.
Gape Modimo wa rona ke Modimo yo o itseng dilo tsotlhe — Modimo yo o itseng dilo tsotlhe.
Modimo o itse se se re diragalelang e bile o itse kafa a ka duelelang tatlhegelo ya rona ka gone.
Modimo o itse kafa a ka re fodisang ka gone mo dikgobatsong tsa botshelo le mo baerong ya coronavirus.
Chikane o ne a re Modimo wa rona o maatla e bile o kgona go re boloka le go nna le rona mo maemong a a thata.
Fa Mokwaledikakaretso wa SACC e bong Bishopo Malusi Mpumlwana a ne a bua gape ka tiragalo eno, o ne a bolela gore ngwaga o o fetileng e ne e le ngwaga o batho ba neng ba sa kgone go itirela sepe ka coronavirus.
Bishopo Mpumlwana a re Paseka e lere tsholofelo go sa kgathalesege dikgwetlho tse naga e lebaneng le tsone ka ntlha ya leroborobo leno.
Bakang Modimo mme lo bake Morena wa rona Jesu Keresete.
Ka kutlwelobotlhoko ya gagwe e kgolo, o re tsetse sesha gore re nne le tsholofelo e e tshelang ka go tsosa Jesu Keresete mo baswing.
Re solofela gore re tla tla mo mosong ono.
Re fetile ngwaga re hutsafetse, re tlhobaela, re boifa e bile re tshwenyegile thata mo maikutlong, ngwaga wa go galefa le go ikutlwa re sa kgone go itirela sepe ka bolwetse jwa COVID - 19.
Ka tumelo ya rona ka Good Friday, re ne ra pega mathata ano mo sefapaanong sa ga Keresete yo o neng a bapotswe.
O ne a bolela gore mo mosong ono re tla go keteka tsogo ya Morena wa rona ka tumelo e e tsosolositsweng le ka tshepo ya maatla a go tshela mo godimo ga loso.
Go tshwenyega ka mokento o o iketlileng
Fa a ne a bua ka nako ya Easter Vigil Service, e e neng e tshwaretswe kwa St Georges Cathedral, kwa Cape Town, Mobishopomogolo wa Anglican e bong Thabo Makgoba o ne a tshwenyegile thata ka dipuso ka thulaganyo e e bonya ya mokento wa COVID - 19, segolobogolo mo bathong ba ba humanegileng le ba ba tlhaolegileng.
Makgoba a re ga a tlhaloganye gore go tla tsaya lobaka lo lo kae go anamisa mekento mo nageng yotlhe.
Re itse sentle gore go na le dikarolo tse dikgolo tsa naga ya rona koo ditiro tse di seng kafa molaong tsa sepolotiki di tshwaeditseng dithulaganyo tsa boitekanelo jwa setšhaba.
Batho ba ba tlogetseng dikokelo le ditleliniki ba tlhabiwa ke ditlhong, ba tlhoka didirisiwa le tshireletso.
Ke badile gore go ya ka thulaganyo ya gone jaanong go tla tsaya dingwaga di le 18 go entela batho botlhe ba re nang le bone gone jaanong!
O ne a oketsa ka gore, ga re ka ke ra letla seo se direga.
Go fitlha jaanong, go setse go entilwe badiri ba tsa kalafi ba le 269 102 mo nageng eno ba ba baakanyeditseng karolo ya bobedi ya thulaganyo eno.
Molepero mongwe o bolela gore ba naya batho ba ba fetang dimilione di le 500 ba ba dirisang Facebook tshedimosetso, go akaretsa dinomoro tsa founo le tshedimosetso e nngwe, e le fela mahala.
Go ya ka Alon Gal, yo e leng mothei wa khampani ya botlhale jwa bokebekwa jwa mo khomputareng ya kwa Iseraele e bong Hudson Rock, go bonala tshedimosetso eo e tshwana le dinomoro tsa difouno tse di golagantsweng le Facebook tse di sa bolong go anamisiwa ke batho ba ba dirang diphoso fa e sa le go tloga ka January.
Ka bonako fela Reuters e ne ya se ka ya kgona go ntsha tshedimosetso e e neng e ntshiwa ka di - euro di le mmalwa mo atereseng e e itsegeng thata ya di - hacking tsa maemo a a kwa tlase, le fa go ntse jalo, ka Matlhatso Gal o ne a bolela gore o tlhomamisitse boammaaruri jwa tshedimosetso eo ka go e bapisa le dinomoro tsa founo tsa batho ba a ba itseng.
Babegadikgang ba bangwe ba bolela gore gape ba ile ba kgona go tshwantsha dinomoro tse di itsegeng tsa founo le dintlha tse di mo thulaganyong eno ya tshedimosetso.
Mo polelong nngwe, Facebook e ne ya bolela gore tshedimosetso eo e ne e le ya bogologolo thata e bile e amana le tokololo e e neng ya e baakanya ka August 201.
Maiteko a Reuters a neng a a dira a go fitlhelela motho yo o neng a dutse mo founong ya Internet a ne a se ka a atlega ka yone nako eo.
Gal o ne a bolelela Reuters gore batho ba ba dirisang Facebook ba tshwanetse go ela tlhoko ditlhaselo tsa boenjeniri jwa loago tse di dirwang ke batho ba ba ka tswang ba bone dinomoro tsa bone tsa founo kgotsa tshedimosetso e nngwe ya sephiri mo dikgweding tse di tlang.
Makasine wa Business Insider o ne wa simolola go bega ka dikgang tsa go dutla ga dikgang tsa bosheng fano.
Mo mosepeleng o mogolo go ne go na le ditopo di le 22 tsa segosi tsa bogologolo tsa Baegepeto tse di neng di le mo dikapetleng tse di kgethegileng go kgabaganya motsemogolo wa Cairo ka Matlhatso go ya kwa legaeng le lesha la musiamo koo di ka bewang bontle jo bogolo gone.
Mokoloko ono o ne wa rwala dikgosi di le 18 le dikgosigadi di le nnè, bontsi jwa tsone di tswa kwa New Kingdom, go tswa kwa Egyptian Museum kwa bogare jwa Cairos Tahrir Square go ya kwa National Museum of Egyptian Civilization kwa Fustat, mo e ka nnang dikilometara di le 3 go ya kwa borwabotlhaba.
Balaodi ba ne ba tswala ditsela go bapa le noka ya Nile go dira moletlo o mogolo oo, o o neng o diretswe go dira gore Baegepeto ba kgatlhegele dilo tse dintsi tsa bogologolo tse ba neng ba di kokoantse fa bojanala bo ne bo batla bo kgorelediwa gotlhelele ka ntlha ya dithibelo tse di amanang le COVID - 19.
Fa masole a segosi a fitlha kwa musiamong, o o neng wa kgakolwa semolao ka Matlhatso, dikanono di ne tsa dumedisa ka ditlhobolo di le 21.
Poresidente Abdel Fattah al - Sisi o ne a ema fa pele ga setopo seno fa se ntse se feta mo dikoloing tse di neng di apesitswe ka ditshwantsho tsa mmala wa gouta tsa bofaro.
Baeteledipele ba mokgatlho wa setso wa lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng wa UNESCO le World Tourism Organization le bone ba ne ba le teng mo moletlong oo.
Moithutamarope wa kwa Egepeto e bong Zahi Hawass o ne a bolela gore setopo sengwe le sengwe se ne se tsentswe mo kaleng e e kgethegileng e e tletseng naeterojene go tlhomamisa gore se sireletsegile.
Di ne di tsamaisiwa ka dikoloi tse di diretsweng go di sila le go di tlhomamisa.
Re ne ra tlhopha Musiamo wa Tlhabologo ka gonne re batla, e le la ntlha, go bontsha ditopo ka mokgwa o o tlhabologileng, ka tsela e e rutegileng, e seng go ijesa monate fela jaaka di ne di ntse kwa Musiamong wa Egepeto, e bong Hawass o ne a bolela
Go ya ka dikgatiso tse di itsegeng thata tsa TMZ le Billboard, Earl Simmons, yo e neng e le mmetli yo o tumileng le motshameki yo o tumileng yo o bidiwang Earl Simmons, yo o neng a itsiwe ke balatedi ba gagwe ka serala se se bidiwang DMX kgotsa Dark Man X, o ne a le mo seemong se se maswe thata ka Matlhatso kwa bookelong jwa New York fa a sena go tlhaselwa ke bolwetse jwa go ema pelo ka ntlha ya go dirisa seokobatsi go feta selekanyo.
Dikgatiso tseno di ne tsa bega gore Simmons, 50 yo o kileng a dirisa diokobatsi ka tsela e e sa tshwanelang, o ne a potlakisediwa kwa bookelong jwa White Plains, kwa New York, morago ga gore a tlhaselwe ke bolwetse jwa go ema pelo kwa legaeng la gagwe mo e ka nnang ka Labotlhano 11 p.m.
Mmegadikgang wa gagwe ga a ka a tsaya kgato ka bonako mo go Reuters fa a ne a akgela ka moopedi yono, yo o ntseng a tlhoma mogopolo mo mminong fa e sa le ka bo1990.
Reuters ga e a tlhomamisa dipego tsa dikgang ka boyone.
Moopedi yono o ile a bua a sa fitlhe sepe ka dikgogakgogano tsa gagwe tsa go dirisa diokobatsi tse di seng kafa molaong mme o ile a bua ka go tsena mo kgolegelong ka 2017 morago ga go fetsa nako kwa kgolegelong ya puso ka ntlha ya go tsiediwa ke lekgetho.
Kgotlatshekelo ya puso ya kwa Manhattan e ne ya fitlhela gore e paletswe ke go duela didolara di le dimilione di le 1,7 ( diranta di le dimilione di le 3,7 ) mo makgethong go tloga ka 2000 go ya go 2005 ka go refosana madi mo diakhaontong tsa batsamaisi le ditsala.
Alebamo ya gagwe ya ntlha ka 1998 ya Its Dark and Hell is Hot, e ne ya bewa mo lenaaneng la maemo a a kwa godimo mo tšhateng ya Billboard 200 kwa United States mme ya rekisa dikhopi di feta dimilione di le 5.
Mo godimo ga tiro ya gagwe ya mmino wa repe, Simmons o ile a tlhagelela mo difiliming tse di tshwanang le terama ya bokebekwa ya 1998 Belly, difilimi tsa ditiragalo tsa 2000 Romeo Must Die, le difilimi tsa 2003 tsa Cradle 2 the Grave.
Batho ba ba tsenang kereke kwa tirelong ya Good Friday kwa St Georges Cathedral kwa Cape Town, kwa Western Cape, ba bolela gore ba lebogela go bo ba kgonne go nna teng ka 2021.
Ka 2020, ditirelo tsa Ista go ralala Afrika Borwa di ne tsa emisiwa fa setšhaba se ne se bewa mo lefelong le le kwa tlase thata la bo 5 morago ga gore leroborobo la bolwetse jwa COVID - 19 le tlhasele naga eo.
Go ya ka dithibelo tsa gone jaanong tse di tokafaditsweng tsa Selekanyo sa 1, go letlelelwa batho ba le 250 go nna teng kwa dikokoanong tsa mo ntlong mme go letlelelwa batho ba le 500 go nna teng kwa dikokoanong tse di kwa ntle.
Diphuthego tsa kereke di phuthega ka dipalo tse dinnye tse di laolwang kwa mafelong a kobamelo kwa Cape Town. Mo e ka nnang batho ba le 50 ba ne ba nna gone mo tirelong ya mo mosong kwa St Georges Cathedral.
Ba ne ba ikutlwa jaaka bone.
Le ne le utlwala le le botshe thata.
E ne e le selo se se sa tlwaelegang mo ngwageng ono otlhe mme mo e ka nnang mo ngwageng o o fetileng, ga re ise re kgone go ya kerekeng
Mme ka jalo go kgona go nna teng gompieno ke selo se se masisi le se se kgethegileng tota, go bolela jalo mo phuthegong nngwe.
Leno ke letsatsi le le monate la boikhutso mo go rona jaaka Bakeresete mme ke ne ke le tlhoafalela.
Ke na le tshiamelo e kgolo ya go nna mongwe wa baitshepi mme ke gakologelwa dingwaga tse di fetang 2 000 tse di fetileng gore monna mongwe, yo e neng e le motho fela yo o tlwaelegileng, o ne a ntshetsa lefatshe lotlhe botshelo jwa gagwe mme Im e le nngwe ya tsone.
Ka jalo mo mosong ono ke ne ka dira boiteko jwa go tsoga le go tla mo ntlong ya Morena, go bolela jalo morongwa yo mongwe.
Dean of St Georges Cathedral, Reverend Michael Weeder, o bolela gore kereke e tla nna kelotlhoko thata fa e dira ditirelo, e le gore e dumalane le melao e e gagametseng ya COVID - 19 go thibela go anama ga baerase eno.
Reverend Weeder a re diphuthego le tsone di kgothalediwa go obamela kwa gae.
Boikutlo jwa go dira dilo o sa akanye ke go nna kwa gae fa e le gore o na le mathata ; Modimo o gongwe le gongwe.
Re ne ra bolela gore re kgothatsa batho ba rona ka go tlhaloganya gore Modimo o obamelwa gongwe le gongwe kwa re hemang teng, gongwe le gongwe kwa re nnang teng, gongwe le gongwe kwa re ratang le go amega ka gone ; mme seo ke selo se se botlhokwa thata mo tumelong.
Ga o tlhoke kago e ntle.
O oketsa ka gore popo ke kereke e kgolo e Modimo a re neileng yone.
Diphuthego di phuthegela kwa St Georges Cathedral go keteka Ista.
Go lebeletswe gore ditirelo tsa kwa dikerekeng tse di farologaneng mo lefatsheng lotlhe di tswelele pele ka mafelobeke fa Bakeresete ba keteka Ista.
Mo moletlong o mogolo go tla bo go na le ditopo di le 22 tsa bogologolo tsa segosi tsa kwa Egepeto tse di dirilweng ka tsela e e kgethegileng go kgabaganya motsemogolo wa Cairo ka Matlhatso di isiwa kwa legaeng le lesha la musiamo koo di ka bewang bontle jo bogolo gone.
Mokoloko ono o tla tsamaya ka dikgosi di le 18 le dikgosigadi di le nnè, bontsi jwa tsone di tswa kwa New Kingdom, go tswa kwa Egyptian Museum kwa bogare jwa Cairos Tahrir Square go ya kwa National Museum of Egyptian Civilization kwa Fustat, mo e ka nnang dikilometara di le 3 go ya kwa borwabotlhaba.
Balaodi ba tswala ditsela go bapa le noka ya Nile go dira moletlo o mogolo ono, o o diretsweng go dira gore Baegepeto ba kgatlhegele dilo tse dintsi tsa bogologolo fa bajanala ba sa tlhole ba kgona go tsamaya gotlhelele ka ntlha ya dithibelo tse di amanang le COVID - 19.
Setopo sengwe le sengwe se tla tsenngwa mo karolong e e kgethegileng e e tletseng naeterojene go tlhomamisa gore se sireletsegile, mme dikarolwana tseno di tla tsenngwa mo dikolotsaneng tse di diretsweng go di sila le go dira gore di se ka tsa senyega, go ne ga bolela jalo moithutamarope wa kwa Egepeto e bong Zahi Hawass.
Re ne ra tlhopha Musiamo wa Tlhabologo ka gonne re batla gore ka lekgetlho la ntlha, re bontshe ditopo ka mokgwa o o tlhabologileng, ka tsela e e rutegileng, mme e seng ka go ijesa monate fela jaaka di ne di ntse kwa Musiamong wa Egepeto, o a neng a bolela.
Baithutamarope ba ne ba ribolola ditopo tseno ka dibata tse pedi kwa dikagong tsa ditempele tsa mortuary tsa Deir Al Bahari kwa Luxor le kwa Mokgatšheng o o fa gaufi wa Dikgosi go tswa 1871.
Ya bogologolo ke ya ga Seqenenre Tao, kgosi ya bofelo ya Bogosi jwa bo17, yo o neng a busa mo lekgolong la bo16 la dingwaga BC mme go akanngwa gore o bolailwe setlhogo.
Mo moketeng ono gape go tla bo go na le ditopo tsa ga Ramses II, Seti I, le Ahmose - Nefertari.
Fustat e ne e le lefelo le motsemogolo wa Egepeto o neng o le mo go lone kafa tlase ga losika lwa segosi lwa Ba - Umayyad morago ga go gapa Baarabia.
Salima Ikram, yo e leng moithuti wa saense ya Egepeto kwa Yunibesithing ya Amerika kwa Cairo, o ne a bolela gore ka go dira seno ka boitumelo jo bogolo le ka maemo a a kwa godimo, ditopo tseno di newa tshwanelo ya tsone.
Bano ke dikgosi tsa Egepeto, bano ke bofaro.
Ka jalo, ke tsela ya go bontsha tlotlo.
Fa dipopelelo tsa Beke e e Boitshepo di ne di phimolwa ka ntlha ya dithibelo tsa Spain tsa COVID - 19, go boloka ngwao ya Good Friday e le botlhokwa thata mo baaging ba Calanda.
E re ka ba ne ba apere diaparo tse di phepole tse di galolang, ba ne ba tshameka meropa mo mebileng fa pele ga matlo kgotsa mo matlwaneng e le karolo ya mokgatšha wa Rompida de la Horaz.
Meropa eno e ne ya anama go ralala toropo eno e e kwa borwabotlhaba jwa Spain e e nang le baagi ba le 3 700 mme e na le batshameki botlhe ba ba neng ba kgona go bona pharologanyo fa gare ga batho.
Beke e e Boitshepo eno e utlwisa botlhoko thata ka gonne ke rata go nna le ditsala tsa me le go tshameka moropa wa Calanda le bone
Mme lefa go ntse jalo re solofela gore ngwaga o o tlang seno se tla feta mme re bo re kopana mmogo, go ne ga bolela jalo Ivan Rodriguez, yo o nang le dingwaga di le 24 ebile e le moagi wa mo lefelong leo.
Morago ga go boga mo ngwageng o o fetileng, Santiago Villanueva, moagi yo mongwe, o ne a bolela gore baagi ba koo ba ne ba ikutlwa ba tlhoka thata go latela ngwao eo.
O ne a bolela gore re na le nako e e hutsafatsang thata mme moya wa teng o tswelela pele.
Molapisi wa Kereke ya Episcol ya Ethiopia o tlhalositse ngwaga o o fetileng e le bosigogare mo matshelong a batho ba le bantsi.
O ne a tshwantsha bolwetse jwa coronavirus le go fifala ga letsatsi ka tshoganyetso mo nakong ya bofelo e Jesu a neng a le mo sefapaanong ka yone.
Molapisi e ne e le mongwe wa Dibui kwa South African Council of Churches (SACC )
Tirelo ya Labotlhano e e Kgatlhang e e neng ya gasiwa ka sabC.
A re pele Jesu a swa, go ne go na le sengwe se se neng se lebega e kete ke bosigogare jwa semoya, se batho ba le bantsi ba neng ba se leba e le ngwaga o o fetileng.
Pele Jesu a goa a re, Rara ke tsenya moya wa me mo diatleng tsa gago, ela tlhoko kafa Baebele e re bolelelang ka teng gore letsatsi le fifetse.
Go ne go lebega e kete lefatshe lotlhe le apesitswe ke bosigogare jwa semoya.
Mo ngwageng ono wa bofelo mo bathong ba le bantsi, eleruri go ne go ntse jaaka e kete ke bosigogare mo matshelong a bone.
Go latlhegelwa ke ditiro, go swelwa ke baratiwa, diphitlho e ntse e le dilo tse di tlwaelegileng mo letsatsing leno.
Mo mabakeng a le mantsi, go sotliwa le go dirisa dikgoka mo baneng le mo basading go ile ga oketsega thata fa COVID - 19 e ntse e oketsega.
Gone jaanong, ke tla mo legaeng la gago go tla go tlisa mafoko a a kgothatsang a a tswang kwa Moreneng.
Molapisi o bolela gore fa go le lefifi bosigo, go phatsima thata fa letsatsi le lesha le tlhaba.
South African Council of Churches (SACC ) e ile ya tshwantsha botlhoko le go itlhaola mo bathong ba le bantsi ba ba bolailweng ke COVID - 19 le botlhoko le matlhabisaditlhong a Jesu Keresete a neng a a utlwa ka nako ya fa a ne a bapolwa.
SACCs director of Church and Community Engagement, Reverend Mzwandile Molo, o ne a kgothaletsa batho gore ba se ka ba itlhoboga.
Mme le fa Modimo a ka tlontlololwa ka tsela epe fela, o gana go re tlhoboga.
Re ne ra mo utlwa a goa a re ke ka ntlha yang fa o ntatlhile?
Mme mo nakong eo go lela, ke kgakololo mo go bao ba lelang fa ba lebane le loso lwa bone ka ntlha ya bolwetsi jwa COVID - 19, batho ba le 52 000 kana go feta bao ba suleng mo morafeng ono mme ba batlile ba swa ba le bosi.
Mme re batla go lo gakolola jaaka maloko a lelapa, gore ga ba a ka ba diragalelwa ke seno ba le bosi ka gonne Modimo yono o ile a itemogela bodutu jwa loso mme a goa, ke ka ntlha yang fa lo ntatlhile?
Re mo utlwile a goa ke nyorilwe.
Molo o bolela gore ka nako eo, re gakololwa ka kutlwano ya Modimo le botlhe ba ba neng ba lwantshana le mebele ya bone ba bo ba swa mo ICU, mo phefong le mo mafelong otlhe a go lebegang motho a ka swa mo go one.
Mo ngwageng o o fetileng, Bakeresete ba mo Afrika Borwa ba ne ba sa kgone go kopana ka lekgetlho la ntlha go keteka Good Friday ka ntlha ya go simologa ga COVID - 19.
Go na le moo, ditirelo tsotlhe di ne di tshwarwa e le bontlhanngwe jwa maiteko a go fokotsa go anama ga baerase e e neng ya lemogiwa la ntlha mo nageng eo ka March 2020.
Mo ngwageng ono go kokoana gape go ne ga tshwarwa kafa tlase ga melao e e gagametseng ya tshireletso ya COVID - 19.
Le fa dikereke dingwe di ne di ba kgomarela e bile di ba solofetsa gore di tla tswelela di dira jalo ka mafelobeke a Ista, tse dingwe tsone di ne di ba laela gore ba ikhutse.
Moruti mongwe kwa Kingdom of God International Ministries Church kwa Mfuleni gaufi le Khayelitsha kwa Cape Town, Moaposetoloi Sineko Nxesi, ke mongwe wa baeteledipele ba bodumedi ba ba kopang puso gore e oketse palo ya batho ba ba letlelelwang go nna teng kwa dikokoanong tsa bodumedi.
Nxesi o bolela gore dikereke di na le bokgoni jwa go tlhoma melao e e gagametseng ya pabalesego ya COVID - 19.
Re santse re bolela gore dikereke di butswe mo motheong wa 50 lekgolong, ka gonne seo re leng sone fela ke sone seo re leng sone fela.
Re batho ba ba nang le thulaganyo.
Fa e le gore o dira jalo kwa dikolong jaaka ba dira, fa e le gore o ka kgona go dira jalo mo diresetšhurenteng, o ka kgona go dira jalo kwa meepong, ke ka ntlha yang fa o sa dire jalo kwa kerekeng.
Re batho ba ba ineetseng thata, batho ba ba nang le thulaganyo, rona re neilwe maatla a go dira dilo tseo tsotlhe, o bolela jalo.
Mobishopomogolo Makgoba o kgothaletsa Afrika go dira meento ya COVID - 19
Bishopomogolo wa Anglican wa Afrika Borwa e bong Thabo Makgoba o bolela gore go a kgonega gore madirelo a melemo mo Afrika a simolole go dira meento ya COVID - 19 go na le gore a romele e mengwe kwa dinageng tse dingwe.
Makgoba e ne ya neela Thero ya Via Dolorosa ka nako ya Tirelo e e Molemo ya Labotlhano ya Lekgotla la Dikereke la Afrika Borwa.
Tirelo eno e ne ya gasiwa go tlotlomatsa badiri ba tsa boitekanelo ba ba tlhokafaletsweng ke COVID - 19 go tloga mo ngwageng o o fetileng.
Makgoba o a tlhalosa, a re gwetlheng kgwebo ya diokobatsi mo Afrika gore re kgone go dira mekento ka borona.
Ke dumela gore re ka kgona go itirela diokobatsi tse dintsi ka borona go na le go di reka go tswa kwa dinageng tse dingwe.
Gape a re gwetlheng bosetšhaba jo bo lwang le meento.
O ka se ka wa tsenya folaga mme wa solofela gore baerase eno ga e kitla e kgabaganya melelwane.
A re gwetlheng se ke se bitsang moento wa apartheid, o o dirisiwang ke batho ba ba tshamekang Modimo mme re bone gore ke bomang ba ba atlholetsweng go boga le go swa ka ntlha ya bolwetse jwa coronavirus.
Makgoba gape e ne ya gwetlha Baafrika ba Borwa gore ba bue kgatlhanong le bosetlhogo jo bo dirilweng kwa porofenseng ya Tigray kwa Ethiopia le kwa Cabo Delgado kwa Mozambique.
A re tsosoloseng maikemisetso a rona a gore re tla bua le go buelela batho ba kwa Cabo Delgado kwa Mozambique le ba kwa Tigray kwa Ethiopia.
A re bueng ka mathata a tlelaemete ya lefatshe, ka gonne mathata a tlelaemete a ama thata batho ba ba sa nneng le seabe sepe mo diphetogong tseno.
Ramaphosa o nna gone mo tirelong ya Good Friday
Pelenyana ka Labotlhano, Poresidente Cyril Ramaphosa o ne a akgola dikereke ka ntlha ya seabe se di nnileng le sone mo go bolokeng matshelo ka nako ya leroborobo leno.
O ne a bua mo boemong jwa gagwe e le Poresidente kwa Kerekeng ya Methodist ya kwa Meadowlands kwa Soweto e le mongwe wa baeteledipele ba sesole ba ba neng ba lebogela ntwa ya bofelo e e neng e kgaratlha Winnie Madikizela - Manche,
Ramaphosa o ne a bolela gore dikereke di nnile le seabe se segolo mo go lwantsheng leroborobo leno.
Go oketsa ka seo Ramaphosa a neng a se bolela ka Labotlhano mo bidiong e e fa tlase.
Moopedi yo o tumileng wa setlhopha sa di - maskandi e bong Khuzani Idlamlenze Mpungose yo o tswang kwa Nkandla kwa KwaZulu - Natal o ntse a tseelwa kwa godimo thata.
Motaki yo pina ya gagwe ya setlhogo se se reng Ijele e neng ya gapa maemo a a kwa godimo mo kgaisanong ya Pina ya Ngwaga e e itsegeng thata ya Ukhozi FMs ngogola, bosheng jaana o ne a galalediwa ke motse wa gagabo.
Setlhopha sa mmino wa maskandi yo o nang le dingwaga di le 31 e bong Khuzani, jaaka a itsiwe thata, o ne a simolola ka boikokobetso mme a tuma.
O godile a rua dikgomo fela jaaka basimane ba bangwe botlhe mo motseselegaeng ono.
Khuzani o ne a simolola tiro ya gagwe ya mmino dingwaga di le 10 tse di fetileng mme a dira ka ditlhamane tsa mofuta wa mmino wa setshwantsho sa maskandi.
Gareng ga maina a magolo, ao a neng a thusa go bopa talenta ya gagwe, go ne go na le ba ba neng ba swafaditswe bao e neng e le Mgqumeni, ebong Shwi Nomtekhala le Mtshengiseni Indidane Gcwensa.
Alebamo ya gagwe ya ntlha e e neng e na le setlhogo se le sengwe fela, Bahluleke Bonke, e ne ya gololwa ka 2011 mme o ne a gatisa dialebamo di le 10 fa e sa le ka nako eo.
Hes o ne a gapa madi a mantsi kwa South African Traditional Music Festival (SATMA ) le kwa South African Music Festival (SAMA ).
Fa a ne a amogela segopotso sa gagwe le katara e e kgethegileng e e neng e ntshitswe moneelo ke Mokgatlho wa Mmasepala wa Nkandla, Mpungose o bolela gore o ikutlwa a tlotlega.
Nka rata go lo leboga mmasepala gore lo ntlotle ka tsela eno.
Go bontsha gore ke a ntlotla fa ke sa ntse ke le monnye.
Go a nkgothatsa go dira ka natla gore ke thuse batho ba ba lekang go fitlhelela se ke setseng ke se fitlheletse.
Setshwantsho seno sa sefatlhego se simologile mo go rona ka gonne re opela ka puo ya rona.
Nkandla Mayor, Thamsanqa Ntuli, o ne a akgola Mpungose ka ntlha ya mmino wa gagwe o o tlhotlheletsang le ka go bo a ile a dira gore toropo ya kwa magaeng ya Nkandla e nne mo mmapeng.
Tshwetso e e dirilweng ke mmasepala ya go tlotlomatsa Idlamlenze, Khuzani Mpungose e theilwe mo ntlheng ya gore ga e sa tlhole e le motaki yo o nang le bokgoni jwa go taka.
O itsege mo nageng yotlhe le kwa dinageng di sele.
Ratoropo Ntuli a re ke sekao se se molemo mo bontsing jwa bataki ba ba tlhagang.
Gape mmasepala o ne a dirisa tiragalo eno go abela baithuti ba le 150 dibasari tsa thuto.
Kgaisano ya ntwa ya kapotene ya kwa Portugal e e neng ya latlhelwa fa fatshe e go neng go galefile thata mo go yone e neng ya latlhelwa fa fatshe morago ga gore mokgele wa gagwe o phimolwe ka tsela e e sa tshwanelang mo motshamekong wa kgwele ya dinao wa Sejana sa Lefatshe kgatlhanong le Serbia ka mafelobeke, e ne ya tsewa ke Djordje Vukicevic, yo e neng e le motlhabani wa ditimamolelo.
Lobota lo lo pududu lo lo nang le tlhaka e tshweu ya C lo ne lwa tlhomiwa gore e nne fantisi ya dimpho e e neng e rekisiwa ke Wolficevic le badiri ka ene go tswa kwa setlhopheng sa batimamolelo sa Belgrades go phutha madi a go alafa Gavrilo Djurdjevic wa dikgwedi di le thataro go tswa kwa Serbia yo o tshwerweng ke bolwetse jwa go koafala mesifa ya mokwatla.
Ronaldo o ne a galefa ( e bile ) o ne a latlhela tlhobolo eo fa thoko ga me, accordingicevic o ne a bolelela Reuters ka Labone.
Ka Matlhatso, Ronaldo yo o nang le dingwaga di le 36, yo o tshamekang kgwele ya dinao ya setlhopha sa gagwe mo dikgaisanong tsa bommampodi ba Italy ebong Justin, o ne a tswa mo setlhaketlhakeng seo mme a latlhela kapotene fa fatshe fa a ne a ganwa gore ke mofenyi wa nako ya boikhutso mo motshamekong wa bobedi le bobedi kwa Serbia.
Ba - Serbia ba le bantsi ba dirisa mekgatlho ya go kokoanya madi le ya fantisi go phutha madi a go reka kalafi kwa dinageng di sele fa ba sa kgone go bona kalafi e e lekaneng kwa gae.
Gangicevic o ne a bolela gore o ne a iketleeleditse go rekisa dilo dipe fela tse a ka di gakologelwang mo batshameking gore a thuse batsadi ba ga Gavrilos go tsaya di - euro di le dimilione di le 2,5 ( didolara di le dimilione di le 2,94 ) gore ba mo tshware, mme lefa go ntse jalo o ne a bona maduo a a kwa godimo.
Setlhopha sotlhe se ne sa dumela gore setlhopha seno ( sa ditlhobolo ) se tla ya kwa Gavrilo yo monnye, o ne a bolela jalo.
Mmaagwe Gavrilos Nevena o ne a bolela gore kwa motsaneng wa Cumic, kafa ntle fela ga toropo ya Kragujevac kwa bogare jwa Serbia, o ne a re lelapa leno le amogetse meneelo ya di - euro di ka nna 500 000 go tla go fitlha jaanong.
O ne a oketsa ka gore madi a a bonweng ke Ronaldos armband a ne a tla nna le seabe se segolo.
O ne a re, re ne re sa dumele gore batho bangwe ba ba sa re itseng ba ne ba tla tsaya tlhobolo eo ba bo ba e rekisa ba bo ba thusa ngwana wa rona.
Go tla go fitlha jaanong, batho ba ba kopang ba ile ba ntsha di - dinar di ka nna dimilione di le thataro ( $60 04 2,0 ) ka nako ya fa go ne go rekisiwa mo fantising kwa Serbias Limundo e - trade platform.
Kapotene eno e e bidiwang armband, e e ileng ya ngoka kgatlhego e kgolo ya metswedi ya tshedimosetso mo metsweding yotlhe ya tshedimosetso, e ka nna ya gago fa o ka tsena mo fantising eno e e abang dimpho mme wa reka, jaaka phasalatso e bolela.
Dingwaga di le 20 tse di fetileng, banyalani ba Ba - Dutch e bong Gert Kasteel le Dolf Pasker ba ne ba kwala hisitori fa ba ne ba golaganya lefuto la ntlha mo lefatsheng le le neng la letlelelwa semolao la lenyalo la batho ba bong jo bo tshwanang kwa Netherlands.
Ba ne ba le gareng ga banyalani ba le banè ba basodoma ba le bararo ba banna le mosadi a le mongwe ba ba neng ba tla nyalana ka bonako fela morago ga bosigogare ke ratoropo wa Amsterdam ka April 1 2001
Ka Labone, ba ne ba keteka segopotso sa bone sa bo20 ka ditlhopha tse dinnye kana kwa gae ka ntlha ya melao ya COVID - 19 e e neng e thibela dikokoano tse dikgolo.
Go ne go le monate go bolelela batho ba bangwe gore monna wa me o okaoka, go ne ga bolela jalo Dolf, a ntse fa thoko ga Gert fa ba ntse ba fofa mo alebamong ya ditshwantsho le mo dikgatisong tsa dipampiri tsa dikgang tsa lenyalo, tseo e neng e le ditlhogo tsa dikgang mo lefatsheng lotlhe.
Go nthusitse gore ke itlhaloganye.
Manyalo otlhe a manè a batho ba bong jo bo tshwanang a fetile lobaka lo loleele thata.
Mongwe wa banna bano e bong Frank Wittebrood, o ne a tlhokafala ka ntlha ya bolwetse jwa go ema pelo ka 2011 a le 55.
Ba ba neng ba nna le seabe ba ne ba ikgogomosa ka go bo ba ile ba kwala hisitori ya semolao.
Batho ba ne ba mpolelela gore Netherlands e ne e tla nna naga ya ntlha le ya bofelo ( go fedisa manyalo a batho ba bong jo bo tshwanang ) dinaga tse dingwe tsotlhe di go setse morago, go ne ga bolela jalo Henk Krol, yo e leng modiri wa molao yo o neng a tshegetsa molao oo fa o ne o tlisa palamente ya Se - Dutch ka 2000.
O ne a bolela gore mo e ka nnang dinaga di le 30 mo lefatsheng di ne tsa latela sekao sa Se - Dutch.
Bontsi jwa dinaga tsa Dinaga Tse di Kopaneng Tsa Yuropa, Boritane, United States, Australia, Mexico le Afrika Borwa ke dingwe tsa dinaga di le 29 tse di ileng tsa kwadisa manyalo a batho ba bong jo bo tshwanang semolao fa e sa le ka 2001
Gert, yo pele ga a wetsa se a se kwadileng, a neng a dira gore Dolf a tlolele mo go sone a bo a se fetsa : gore re kgone go tshameka karolo e nnye ya sone.
Re ne re na le hisitori.
Tebego e e tshwanang le ya ga Daniel Craig e na le motshameko o mosha wa dibaesekopo fa a sena go wetsa seabe sa gagwe sa go nna James Bond.
Craig o tla tlhoma mogopolo mo ditlhogong tse pedi tse di latelanang tsa kgwebo ya 1989 Knives Out ya bokebekwa e e tla tlogang e gatisiwa mo Netong ka kgwebo ya diranta di le dimilionemilione.
Ka Labone Internet e ne ya bolela gore e rekile ditshwanelo tsa go nna le difilimi tse pedi tse di latelang tse di tla kopanyang Craig gape le mokaedi Rian Johnson.
Variety and Deadline Hollywood e ne ya bolela gore streaming e duetse madi a a fa gare ga dimilione tsa didolara di le 400 le dimilione tsa didolara di le 450 ( diranta di le dimilione di le 440 ) go duelela ditshwanelo tsa metseletsele eno e mebedi, e leng selo se se neng se tla dira gore e nne nngwe ya ditumalano tse dikgolo go gaisa tsotlhe tse di kileng tsa rekisiwa mo dibaesekopong.
Facebook e ne ya gana go akgela ka tshedimosetso ya madi e e malebana le kgwebo eo mme e ne ya bolela gore dipego dingwe di ne di se boammaaruri.
Knives Out, e leng masaitseweng a polao ya mofuta wa ga Agatha Christie, o ne a tlhagisa Craig jaaka leteketifi la mo sephiring e bong Benoit Blanc mmogo le mmino wa dinaledi o o neng o akaretsa Jamie Lee Curtis, Chris Evans, Don Johnson, Ana de Armas le Christopher Plummer.
Filime ya Lionsgate e ne e na le tekanyetso e e kwa tlase ya didolara di le dimilione di le 40 ( diranta di le dimilione di le diketekete ) mme e ne ya gatisiwa go dira didolara di le dimilione di le 311 ( diranta di le dimilione di le diketekete ) kwa ofising ya mabokoso ya lefatshe lotlhe.
Craig wa dingwaga di le 53 o tla tsaya loeto lwa bofelo mo go a le matlhano e le modiragatsimogolo wa sephiri wa Boritane e bong Bond in No Time To Die, yo o rulaganyeditsweng go goroga kwa mafelong a dibaesekopo ka October.
E ne e le mmoledi yo o setswerere thata.
E tlhomeletswe ka taolo e e phatsimang thata e e kwadilweng kafa ntle, melao ya yone ya boitsholo, dingwao le setso.
Mo bosigong jwa Labobedi, babogedi ba le dimilionemilione ba kgothadiwa thata ke Noxolo Greatboom.
Tiragalo eo e ne e gakgamatsa tota mo e leng gore Poresidente o ne a diega go bua le setšhaba go letla tlhamane eno gore e tswe ka tsela e e tlhomologileng.
Groboom ke mongwe wa bathapiwa ba ba fetang 600 ba ba tlogelang mogasi wa phatlalatsa.
Mo dingwageng tse 37 tse a di feditseng a le mogasi, o ne a leka ka natla go boloka puo ya ga mmaagwe.
Ke boikarabelo jwa gago go tlhomamisa gore tiro e re e dirileng ga e senyege, go ikaegile ka wena gore o motlotlo go le kana kang, o motho yo o ntseng jang, o motlotlo go le kana kang go bua Venda, Seesemane, Sepedi, presenta, isi website, Siswati, isiN Debele, sotlhe se mo go wena jaanong, ke mo go wena, o na le kgololesego yotlhe ya go tlhomamisa gore dipuo tseno di nyelela.
Mo go ene, e ne e le fela gore ke Moafrika yo o ntseng jang.
Tona ya Mmusimogolo wa Kgwebo e bong Nkosazana Dlamini - Zuma o ne a rotloetsa boradipolotiki ba kwa Kapa Botlhaba gore ba etse sekao sa ga Winnie Madikizela - Michel ka go dira gore batho ba ba humanegileng thata mo metseselegaeng e nne bone ba tlang pele.
O ne a bua kwa moletlong wa go ipitsa ka leina la Motse wa Mbizana o o neng o bidiwa go tlotla Kongerese ya Setšhaba ya Seafrika (ANC ) stalwart, Winnie Madikizela - Mongwe.
Re tshwanetse go agela lefelo leno le naga ya rona isagwe e e itiretsweng sesha jaaka re ne re e bitsa mmasepala ono ka leina la gagwe.
Tlala, lehuma, go tlhoka tiro, le go sa lekalekane e tshwanetse ya bo e le sengwe seo re se lwang le megopolo ya rona yotlhe mme jaaka fa re tlogela leina Mbizana Local Municipality, re tshwanetse gape ra tlhomamisa gore re dira ka natla go tlogela dilo tsotlhe tseo di ntseng di imetsa batho ba rona kwa morago.
Tona ya Tirisanommogo mo Pusong le mo Dikgannyeng Tse di Tlwaelegileng (COGTA ) Dr Nkosazana Dlamini Zuma yo o neng a le teng fa go ne go bidiwa ka leina la semolao kwa Winnie Madikizela Mandela Local Municipality.
Ratoropo wa Winnie Madikizela - Monna wa Daniswa Mafumbatha, o bolela gore go na le dithulaganyo tse di rulagantsweng go tlhomamisa gore batho ba lefelo leo ba solegelwa molemo ke leina la ditshwantsho tse di sokameng.
Mafumbatha o dumela gore go bitsa mmasepala leina go tla ngoka babeeletsi ba ba oketsegileng.
Winnie Madikizela Mandela e ne e le setshwantsho se se takilweng sa boditšhabatšhaba mo e leng gore fa a sena go bua ka mmasepala o tlile go tswelela pele ka bonako mme gape re bua ka boswa jwa ga Mama Winnie.
Batho ba tla tla go bona sefikantswe seno mme ebile go na le dithulaganyo.
Dr David Stead, yo e leng Moitse wa Malwetse a a Tshelanwang kwa Kokelong ya Frere kwa Kapa Botlhaba, o ne a bolela gore o tshwenngwa ke gore go tswelela o nwa bojalwa mo lefelong le o nnang mo go lone mo mafelobekeng a maleele a Ista go ka dira gore malwetse a ditshika tse dikgolo tsa pelo a oketsege mo dibekeng tse di tlang.
Poresidente Cyril Ramaphosa mo bosigong jwa bofelo o ne a itsise gore go rekisiwa ga bojalwa jo bo rekisiwang kwa ntle ga lefelo go thibetswe go tloga ka Labotlhano ono go fitlha ka Mantaga o o latelang mme bojalwa bo sa ntse bo tla rekisiwa go rekisiwa kwa diresetšhurenteng, kwa dibareng le kwa mafelong a go rekisiwang bojalwa kwa go one.