context
stringlengths 217
1.95k
| question
stringlengths 12
148
| answer
stringlengths 3
799
| wiki_id
int64 200
4.45M
|
---|---|---|---|
Crkva Svetog arhanđela Mihaila, stara škola i staro groblje u Šetonju, mestu u opštini Petrovac na Mlavi, kao celina predstavljaju nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture. Crkva posvećena Svetom arhangelu Mihailu u Šetonju podignuta je 1829. godine, s tim što je priprata sa zvonikom nešto kasnije dozidana. Kao njen majstor-neimar navodi se Milutin Gođevac. Zajedno sa zgradom stare škole i grobljem locirana je nedaleko od centra sela na putu ka Velikom Laolu. Izvedena je u klasicističkom duhu, kao jednobrodna građevina sa oltarskom apsidom na istoku, manjim bočnim pevničkim apsidama i zvonikom na zapadu. Prostorno je podeljena na jednodelni oltarski prostor, naos sa plitkim, polukružnim pevničkim prostorima i pripratu sa galerijom i zvonikom. Fasadna dekoracija je izuzetno skromna i svedena uglavnom na obradu zapadnog pročelja sa naglašenim ulaznim portalom, arhitektonskim elementima u vidu pilastara, monofora, okulusa i masivnim zvonikom u završnici. Dekoraciju ostalih fasada karakterišu samo prozorski otvori u vidu monofora. Ikone na oltarskoj pregradi i živopis su novijeg datuma. Crkva poseduje vredne primere ikona, bogoslužbenih knjiga i sasuda. Zgrada stare škole sa dva odeljenja i tremom, podignuta je 1859. godine. Nalazi se u porti, severno od crkve. Danas je renovirana, a neko vreme je služila i kao parohijski dom. Jugoistočno od crkve formirano je tokom 18. i 19. veka staro groblje. S obziroma na to da su nadgrobni spomenici klesani od izuzetno poroznog zrnastog peščara vremenom je došlo do njihove devastacije. Na njima nije sačuvan ni jedan natpis, a tek na ponekom se može uočiti geometrijski ornament, najčešće u obliku krsta. | Kako je prostorno podeljena crkva u Šetonju? | Crkva u Šetonju je prostorno podeljena na jednodelni oltarski prostor, naos sa plitkim, polukružnim pevničkim prostorima i pripratu sa galerijom i zvonikom. | 1,261,867 |
Takmičenje u troskoku u muškoj konkurenciji na Evropskom prvenstvu u atletici u dvorani 2013. u Geteborgu je održano 1. i 2. marta, u sportskoj dvorani Skandinavijum. Deset najboljih evropskih troskokaša u dvorani 2013. godine do početka prvenstva (1. marta 2013), imale su sledeći plasman na evropskoj i svetskoj rang listi. (SRL) Kvalifikaciona norma za finale iznosila je 16,90 metara.(KV). Normu su preskočio samo jedan takmičar, a sedmorica su se kvalifikovale na osnovu rezultata (kv). | Koje mesto je zauzimao najbolji evropski troskokaš na rang listi pre početka prvenstva? | Najbolji evropski troskokaš je zauzimao prvo mesto na rang listi pre početka prvenstva. | 712,815 |
Amino kiselina Fenilalanin može se naći u dva enatiomerna oblika, D- i L-. Ime dobija od hemijske strukture koja ima fenil grupu umesto atoma vodonika u bočnom lancu alanina. Zbog fenil grupe, fenilalanin je aromatično jedinjenje. Na sobnoj temperaturi fenilalanin je beli prah. L-Fenilalanin je elektro-neutralna amino kiselina, i jedna od dvadeset amino kiselina koji se koriste u biohemiji pri formiranju proteina. Njegov enantiomer D-fenilalanin se može sintetisati, u laboratoriji. L-fenilalanin se jedna od osnovnih (esencijalnih) amino kiselina. L-Fenilalanin se može pretvoriti u L-tirozin, koji je takođe jedna od dvadeset esencijalnih amino kiselina. L-tirozin se može pretvoriti u L-DOPA, odnosno norepinefrin i epinefrin. D-fenilalanin se može pretvoriti samo u feniletilamin. Genetički poremećaj Fenilketonurija je nemogućnost organizma usled nedostatka enzima da metabolizuje fenilalanin. Fenilalanin je jedan od sastojaka aspartama, zaslađivač koji se često koristi u ishrani i prehrambrenoj industriji (naročito je jedan od glavnih sastojaka gaziranih napitaka kao i glavni sastojak žvakaće gume). Usled fenilketonurije, proizvodi koji sadrže aspartam, u SAD moraju da imaju nalepnicu upozorenja kojim se potrošač obaveštava o prisustvu fenilalanina. Fenilalanin koristi kanale aktivnog transporta kao i amino kiselina triptofan pri prelasku iz krvotoka u mozak, i u velikim količinama ima efekat na produkciju serotonina. Prevelika količina fenilalanina pretvara amino kiselinu u neurotoksin i kao takav može da dovede neurone do probuđenoh stanja, koji kao takvi mogu voditi do ćelijske smrti. Poremećaji u ponašanju kao i emotivni poremećaji mogu biti takođe uzrok akumulacije fenilalanina. | Kako prevelika količina fenilalanina može uticati na produkciju serotonina u mozgu? | Prevelika količina fenilalanina može blokirati kanale aktivnog transporta i sprečiti prelazak amino kiseline triptofana u mozak, što može smanjiti produkciju serotonina. | 40,353 |
U svet tenisa je ušla sa 6 godina, kada su je roditelji odveli u lokalni teniski klub. Majka Terezija Dasko, bila joj je prvi učitelj i trener. Današnji treneri su joj Jožef Bolskaj () i Zoltan Kuharski. Profesionalno je počela da igra 2004. u 15. godini. Najbolji plasman na VTA listi joj je 13. mesto (14. april 2008. u pojedinačnoj konkurenciji i 20. mesto 24. septembra 2007. u konkurenciji parova. Kako je na kraju 2006. bila 207. igračica sveta, skok na 19. mesto na kraju 2007. dovoljno govori o uspešnoj karijeri koja stoji pred njom. Veliki uspeh postigla je na Kina openu u Pekingu 23. septembra 2007. kada je u finalu savladala 3. igračicu sveta u tom trenutku Jelenu Janković iz Srbije. | Kako se zvali njeni treneri Jožef i Zoltan? | Njeni treneri su Jožef Bolskaj i Zoltan Kuharski. | 201,814 |
Branka Parlić (Tetovo, 23. jun 1955) akademska je muzičarka i pijanistkinja iz Novog Sada. Spada u vodeće pijaniste posvećene izvođenju klasične muzike 20. i 21. veka u jugoistočnoj i istočnoj Evropi. Branka Parlić je rođena 1955. u Tetovu. Diplomirala je 1979. na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu u klasi Olge Mihailović. Svojim izvođenjima značajno je doprinela popularnosti kompozitora klasične muzike 20. i 21. veka poput Erika Satija, Filipa Glasa i Majkla Najmana u zemljama zapadnog Balkana. | Kojim kompozitorima je Branka Parlić doprinela popularnosti? | Erik Satiju, Filipu Glasu i Majklu Najmanu. | 632,274 |
Kosmos-742 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-742 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR, 3. juna 1975. Raketa-nosač R-7 Semjorka () (8K71, NATO oznaka -{SS-6 Sapwood}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. Masa satelita pri lansiranju je iznosila 4000 kilograma. Kosmos-742 je bio osmatrački satelit. | Kada je lansiran satelit Kosmos-742? | Satelit Kosmos-742 je lansiran 3. juna 1975. | 321,808 |
Bulevar oslobođenja se nalazi u Beogradu, glavnom gradu Srbije, u gradskim opštinama Vračar, Savski venac i Voždovac. Kroz bulevar redovne su linije autobusa Gradskog saobraćajnog preduzeća Beograd broj 18, 31, 33, 39, 42, 47, 48, 59, 78 i E7. Na pojedinim deonicama ulice saobraćaju tramvajske linije 9, 10 i 14. U ovoj ulici se nalazi jedna od značajnih saobraćajnih petlji u Beogradu — Autokomanda. Među značajnim urbanim objektima na bulevaru se nalaze: Banjička šuma (Bajfordova šuma), Meteorološka opservatorija, Veterinarski fakultet i Fakultet organizacionih nauka Univerziteta u Beogradu, Anatomski muzej, Hotel M, hotel Vila Bulevar, Crkva Svetog Vasilija Ostroškog, Ambasada Švajcarske, mnoge banke i prodavnice. | Koje tramvajske linije saobraćaju na pojedinim deonicama ulice? | Na pojedinim deonicama ulice saobraćaju tramvajske linije 9, 10 i 14. | 4,313,454 |
Banjalučki okrug () je bio administrativna jedinica nižeg nivoa u Austrougarskoj, Državi Slovenaca, Hrvata i Srba i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Osnovan je nakon austrougarske okupacije Bosanskog vilajeta 1878. na teritoriji dotadašnjeg Banjalučkog sandžaka, a ukinut 1923. godine, kada je osnovana Vrbaska oblast. Broj stanovnika Banjalučkog okruga se povećavao u sva četiri međupopisna perioda od 1879. do 1921. godine. Prema svim popisima većinu stanovništva činili su pripadnici pravoslavne vjeroispovijesti. | Kako se mijenjao broj stanovnika Banjalučkog okruga od 1879. do 1921. godine? | Broj stanovnika Banjalučkog okruga se povećavao u sva četiri međupopisna perioda od 1879. do 1921. godine. | 834,370 |
Praonica je televizijska serija koja se emitovala na ATV televiziji 2005. godine. Serija je snimana u Banjoj Luci. Radnja serije dešava se u podrumu jednog banjalučkog solitera i prati porodicu kojoj su jedini prihodi novac dobijen od perionice koju imaju, i u koju dolaze komšije da operu odjeću i popričaju... | Kada je emitovana serija Praonica? | Serija Praonica je emitovana 2005. godine. | 299,603 |
Dragica Palaversa Mijač (rođena 1953. u Stanišiću kod Sombora, preminula 31. jula 2014. u Splitu) bila je jugoslovenska rukometašica i najbolja rukometašica Splita. Rukometom se počela baviti u svom rodnom Stanišiću 1966. godine. Igrala je za RK Nadu iz Splita koji je promenio ime u (RK Dalmanada, pa u ORK Dalma Split). Najbolji je strelac Nade svih vremena sa 2037 pogodaka. U toku karijere je igrala za rukometnu reprezentaciju Jugoslavije u kojoj je nastupala 145 puta i postigla 650 golova. Sa reprezentacijom Jugoslavije je četiri puta nastupala na Svetskom prvenstvu u rukometu za žene. Prvi put 1971. na prvenstvu u Holandiji kada osvaja srebrnu medalju, zatim 1973. u SFRJ kada osvaja zlato, potom 1975. u SSSR-u kada Jugoslavija zauzima peto mesto i 1978. u Čehoslovačkoj kada Jugoslavija ponovo zauzima peto mesto. Sa reprezentacijom Jugoslavije učestvovala je na VIII Mediteranskim igrama 1979. godine kada je osvojena zlatna medalja. U klupskoj karijeri je najveći uspeh postigla osvojivši Kup pobednika kupova sa ORK Dalma 1984. godine. Posle prestanka igranja više godina je radila kao trener u Dalmi. Najveći uspeh je postigla u sezoni 2003−2004 kada je sa Dalmom osvojila drugo mesto u Hrvatskom prvenstvu. | Koji je najveći uspeh Dragice Palaversa Mijač u klupskoj karijeri? | Najveći uspeh Dragice Palaversa Mijač u klupskoj karijeri je osvajanje Kupa pobednika kupova sa ORK Dalma 1984. godine. | 612,631 |
Kosmos-2420 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-2420 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, Rusija, 3. maja 2006. Raketa-nosač Sojuz je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. | Koliko je sovjetskih vještačkih satelita lansirano u okviru programa Kosmos? | Preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita je lansirano u okviru programa Kosmos. | 323,963 |
Turistička organizacija grada Zaječara je jedna od javnih ustanova grada Zaječara, osnovana kao nosilac razvoja, promocije i unapređenja turizma grada Zaječara na domaćem i inostranom tržištu. Ciljevi kojima teži su povećanje turističkog prometa kao i unapređenje uslova za dalji razvoj domaćeg turizma kroz: održavanje dobrih odnosa sa TOS-om, resornim ministarstvom i drugim turističkim organizacijama u zemlji i inostranstvu. Turističko informativni centar smešten je u sklopu Turističke organizacije grada Zaječara. U prostorijama info centra posetioci mogu dobiti informacije o smeštajnim kapacitetima, manifestacijama u našem gradu, aktuelnim dešavanjima i ugostiteljskim objektima za smeštaj i ishranu. Takođe posetioci mogu dobiti informacije vezane za turističku ponudu grada Zaječara. | Šta je smešteno u sklopu Turističke organizacije grada Zaječara? | Turističko informativni centar. | 4,361,724 |
Drakulin horor () je britanski horor film iz 1958. godine, režisera Terensa Fišera, zasnovan na romanu Drakula, Brema Stokera i predstavlja prvi u serijalu devet filmova produkcijske kuće Hamer. U glavnim ulogama su Kristofer Li kao grof Drakula i Piter Kušing kao njegov zakleti neprijatelj profesor Abraham van Helsing. Film je ostvario ogroman uspeh i u pogledu zarade i u pogledu kritika. Smatra se jednim od najuspešnijih horora tog vremena, kao i najuspešnijim filmom produkcijske kuće Hamer, zbog čega je iznedrio čak 8 nastavaka. U anketi magazina Time Out 2017. godine u kojoj je učestvovalo 150 glumaca, reditelja, scenarista i producenata, Drakulin horor je postavljen na 65. mesto najboljih britanskih filmova u istoriji. Osim toga, filmski časopis Empajer je Lijevog Drakulu postavio na 7. mesto na listi najboljih likova iz horor filmova. Godine 1885. Džonatan Harker stiže na dvorac grofa Drakule u Kluž-Napoki (Transilvanija). U svom dnevniku Harker zapisuje da zna kako je Drakula vampir, koji decenijama teroriše stanovnike Transilvanije, i otkriva svoj pravi cilj dolaska na njegov dvorac, a to je da ga ubije. Drakula ubrzo shvata Harkerove namere i napada ga, međutim izlazak Sunca ga primora da se povuče u svoj mrtvački sanduk. Harker provodi ceo dan u potrazi za Drakulnim kovčegom i na kraju uspeva da pronađe skrivenu odaju u zamku. Ipak, Harker se odlučuje da prvo ubije Drakulinu nevestu, čiji vrisak probudi Drakulu, koji potom ubija Harkera. Nekoliko dana kasnije u Transilvaniju stiže profesor Abraham van Helsing u potrazi za Harkerom. Pronalazi ga u Drakulinom kovčegu pretvorenog u vampira, dok u međuvremenu Drakula stiže u Karlštat da proširi svoju osvetu i na Harkerovu porodicu. | Ko je otkrio pravi cilj dolaska na dvorac grofa Drakule? | Džonatan Harker je otkrio pravi cilj dolaska na dvorac grofa Drakule. | 4,108,206 |
-{PC Press}- je časopis o računarstvu. Nastao je kao prvi privatni računarski časopis u Jugoslaviji, početkom aprila 1995. godine, kada se u prodaji pojavio pilot broj. Časopis izlazi mesečno, uz letnji dvobroj jul-avgust. U prodaji se pojavljuje prvog u mesecu. Osnovni blokovi časopisa bave se aktuelnostima, tržištem, hardverom, softverom, komunikacijama, programiranjem i praktičnim iskustvima u korišćenju računara i programa. Kroz tekstove sa naglašenom autorskom crtom, časopis pretenduje da čitaocima, osim vrednih informacija, pruži i štivo zanimljivo za čitanje. U časopisu veliki broj tekstova pišu i stalni saradnici, koji imaju iskustva u oblasti računarstva. Osim toga, PC Press je stalno otvoren za prijem novih saradnika. -{PC Press}- se štampa u punom koloru. Časopis trenutno sadrži 72 strane. Dostupan je na kioscima, kao i u digitalnom obliku. | Kako se štampa časopis PC Press? | Časopis PC Press se štampa u punom koloru. | 289,273 |
OŠ „Đeneral Marko Đ. Katanić” Bresnica, naseljenom mestu na teritoriji grada Čačka, osnovana je 1846. godine.Današnje ime škola nosi od 1. septembra 2003. godine, po Marku Kataniću, srpskom generalu i dobrotvoru. Prva škola koja je radila od 1846. godine, zbog lošeg stanja zgrade, morala se zamenuti novom građevinom, tako da je Marko Katanić pri poseti 1900. godine, obećao da će pomoći izgradnju nove škole. Tada je počela gradnja, gde su meštani obezbedili plac i građevinski materijal a Marko je finansirao gradnju i opremu za školu. Od nastajanja škola je bila dvorazredna, trorazredna i četvorazredna. Nekoliko puta je menjala ime, tako da se zvanično zvala Osnovna bresnička škola, Narodna osnovna škola, Državna narodna škola, Osmogodišnja škola i Osnovna škola „Milutin Jovičić”. | Kako se zvala škola pre nego što je dobila današnje ime? | Škola se zvala Osnovna škola „Milutin Jovičić”. | 4,010,920 |
Spasoje Antonijević (Kragujevac, 4. septembar 1927 — Banja Luka, 28. jun 1981) bio je jugoslovenski i srpski filmski, televizijski i pozorišni glumac. Bio je član pozorišta u Kragujevcu, Prištini, Leskovcu, Čačku, Zaječaru, Zenici, a od 1964. u Banjoj Luci, gdje je ostvario više od 60 uloga. Neke od predstava u kojima je glumio su: San ljetne noći, Ukroćena zloća, Hasanaginica, Prljave ruke, Gospođa ministarka, Mizantrop, Sumnjivo lice, Pop Ćira u pop Spira i Anikina vremena. Glumio je u filmovima Sreća u torbi, Doktor Mladen i Sjeverno od sunca. Glumio je i u TV seriji Tale (Vojislav Đerović). | Kada je Spasoje Antonijević rođen? | Spasoje Antonijević je rođen 4. septembra 1927. | 4,060,667 |
Kosmos-82 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-82 je lansiran sa kosmodroma Tjuratam, Bajkonur, SSSR, 3. septembra 1965. Raketa-nosač R-14 Čusovaja () (8K65, NATO oznaka -{SS-5 Skean}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. | Koliko je stepeni imala raketa-nosač R-14 Čusovaja? | Raketa-nosač R-14 Čusovaja je imala dodatni stepen. | 320,957 |
Svemirski pirat kapetan Harlok je japanski animirani film iz 2013. godine, snimljen u produkciji Toei Animation. Čovečanstvo se raširilo po celom svemiru, ali nakon dugo vremena shvata se da ljudi mogu da opstanu samo, i jedino, na svojoj rodnoj planeti Zemlji. Ljudi masovno kreću da se vraćaju na Zemlju koja je trenutno previše mala i ne može da primi sve one koji žele da je nasele. Zbog toga izbijaju ratovi i propisuje se zabrana prilaska planeti. Osniva se Gea Koalicija koja smatra Zemlju svetim mestom kome niko nema pravo pristupa. Međutim, jedan čovek se bori za promenu, čovek star preko stotinu godina koga juri Koalicija, čovek poznat pod šifrom S 00999- Svemirski pirat Kapetan Harlok. | Gde se čovečanstvo raširilo po celom svemiru? | Čovečanstvo se raširilo po celom svemiru. | 1,490,588 |
Polifonija (grč. πολυ više, i φονη glas) Iako doslovan prevod grčkih reči znači višeglasje, termin polifonija u muzici se gotovo isključivo koristi da označi način komponovanja pri kome dve ili više samostalnih melodijskih linija teku nezavisno jedna od druge, a u isto vreme zvuče i harmonski dobro. Polifonija se prvobitno razvila u višeglasnom horskom pevanju kasnog Srednjeg veka. Dela komponovana polifonom tehnikom dominirala su u evropskoj muzici od -{XII}- veka do sredine -{XVIII}- veka, doživljavajući vrhunac tokom Renesanse. S polifonijom je blisko povezan pojam imitacije - kompozicionog postupka u kojoj jedna deonica s vremenskim zakašnjenjem manje ili više doslovno ponavlja melodijski sadržaj deonice koja je prethodno nastupila. Najočigledniji primeri imitacije prisutni su u kanonu i fugi. Pojam suprotan polifoniji je monodija, jednoglasje, ili homofonija (jedna melodijska linija s harmonskom pratnjom u podređenoj ulozi). U nekim situacijama teško je razdvojiti polifoniju od harmonije; ovo je obično slučaj kada su deonice melodijski dovoljno razrađene, ali su istovremeno u velikoj meri podređene opštem harmonskom toku. Kao sinonim za polifoniju često se koristi kontrapunkt (lat. -{punctum contra punctum}- – tačka protiv tačke, to jest nota protiv note), ali reč „kontrapunkt“ može označavati i melodiju dodatu osnovnoj, kompozicioni postupak (na primer „obrtajni kontrapunkt“), ili pedagošku disciplinu čiji je cilj usvajanje veštine polifonog komponovanja. Polifono pevanje je tehnika pevanja koja omogućuje pevaču da kontroliše dva različita glasa, iskusni pevači su u mogućnosti da kontrolišu dve skale u istom trenutku. | Kada se polifonija prvobitno razvila? | Polifonija se prvobitno razvila u višeglasnom horskom pevanju kasnog Srednjeg veka. | 283,975 |
Drugi šleski rat je trajao tokom 1744. godine. Fridrih Veliki je napao Austriju i zahtjevao je Češku. U svojim namjerama nije uspeo ali zahvaljujući pritisku pruskog saveznika Francuske na austrijskog saveznika Veliku Britaniju, došlo je do kompromisa, kojim je mir obnovljen, a Pruskoj ostavljena većina Šleske. Velika seoba Srba imala je za posledicu da se veliki broj Srba našao na teritoriji Austrije, pošto su bili poznati kao hrabri ratnici, i prekaljeni borci kraljica Marija Terezija je odlučila da ih iskoristi za rat protiv Pruske. Uprkos iskazanoj hrabrosti i ratnim podvizima nakon rata su srpske zasluge zaboravljene, a srpski zahtjevi izigrani. | Ko je napao Austriju tokom Drugog šleskog rata? | Fridrih Veliki. | 1,265,809 |
Hortenzija de Boarne (fr. Hortense de Beauharnais; 10. april 1783 — 5. oktobar 1837) bila je drugo dete Aleksandrea de Boarnea i carice Žozefine, druge supruge francuskog cara Napoleona I. Udala se 1802, za Luja Bonapartu, mlađeg brata francuskog imperatora Napoleona I, koji je postao njen očuh, nakon smaknuća Hortenzijinog biološkog oca Aleksandrea. Nosila je titulu francuske princeze i kraljice Holandije od 1806 do 1810. | Kada se Hortenzija udala i za koga? | Hortenzija se udala 1802. godine za Luja Bonapartu. | 745,137 |
Takmičenje u trci na 200 metara u muškoj konkurenciji na Evropskom prvenstvu u atletici 2016. u Amsterdamu održano je 7. i 8. jula na Olimpijskom stadionu. Deset najboljih evropskih trkača na 200 metara 2016. godine do početka prvenstva (7. jula 2016), imali su sledeći plasman na evropskoj i svetskoj rang listi. (SRL) U kvalifikacijama su učestvovala 24 takmičara podeljenih u 3 grupe. U polufinale su se kvalifikovala prva 3. takmičara iz svake grupe (KV) i još 5 na osnovu postignutog rezultata (kv)., Prema propozicija ako među prvih 12 na rang listi bude više takmičara iz jedne zemlje, mogu učestvovati samo trojica. | Koje su bile propozicije za učešće više takmičara iz iste zemlje na Evropskom prvenstvu? | Ako među prvih 12 na rang listi bude više takmičara iz jedne zemlje, mogu učestvovati samo trojica. | 1,406,710 |
Ponikao je u beogradskom Partizanu, sa kojim je osvojio kup Srbije, Evro Interligu i LEN Ligu šampiona. Prešao je u kragujevački klub Radnički u leto 2014. godine. U februaru 2015. potpisao je ugovor sa malteškim klubom Slijema. Nakon toga je potpisao ugovor sa riječkim Primorjem. Od 2016. godine nastupa za nemački Špandau 04. Član je vaterpolo reprezentacije Srbije. Uvršten je na spisak za Olimpijske igre 2020 (održavaju se 2021) u Tokiju. Osvojio je na Olimpijskim igrama u Tokiju 2020. godine zlatnu medalju sa reprezentacijom Srbije, koja je u finalu pobedila Grčku sa 13:10. | Koji su trofeji koje je Nikola Dedović osvojio sa beogradskim Partizanom? | Nikola Dedović je osvojio kup Srbije, Evro Interligu i LEN Ligu šampiona sa beogradskim Partizanom. | 4,253,686 |
Kosmos-261 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-261 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR, 20. decembra 1968. Raketa-nosač R-12 Dvina (8K63, NATO oznaka -{SS-4 Sandal}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. | Koja raketa-nosač je postavila satelit u orbitu? | Raketa-nosač R-12 Dvina. | 321,145 |
Rođena je 24. jula 1972. godine u Beogradu u umetničkoj porodici. Radila je kao novinar i prevodilac u Dugi, Praktičnoj ženi i Profilu. Bila urednica časopisa Dečja zona. Poslednjih deset godina radi kao književna prevoditeljka. Napisala je zbirku priča Robovi žudnje, u izdanju Lagune, 2015. godine, koju će sredinom 2019. godine objaviti i izdavačka kuća -{Sinful Press}- za englesko tržište. U slobodnovreme izmišlja recepte, planinari, obrađuje baštu i uči nove veštine. Nikad ne govori o obrazovanju iz principa: „Sve dok je obrazovanje svedeno na parolu ’Završi bilo šta samo da dobiješ papir’ umesto na ljubav prema sticanju znanja i usavršavanju posle diplomiranja bespredmetno je govoriti o tome.“ | Gde je Eli Gilić radila kao novinar i prevodilac? | Eli Gilić je radila kao novinar i prevodilac u časopisima Duga, Praktična žena i Profil. | 3,936,795 |
Takmičenje štafeta 4 h 2 kruga u ženskoj konkurenciji na 5. Evropskom prvenstvu u atletici u dvorani 1975. održano je 9. marta 1975. godine u Sportsko-zabavnoj dvorani Spodek u Katovicama, (Poljska). Pošto je kružna staza u Katovicama iznosila 160 metara, nije se moglo održati takmičenje štafeta 4 h 400 metara jer su dva kruga umesto 400 metara iznosila 320 metra, tako da je bilo nemoguće izmene štafeta izvršiti na mestima koje ta trka po pravilima IAAF predviđa, pa je naziv ove discipline bio štafeta 4 h 2 kruga. Pobednicama se računaju medalje, a postignuti rezultati ne, jer su postignuti u disciplini koja zvanično ne postoji. | Koje se rezultate ne računaju u ovoj disciplini? | Postignuti rezultati se ne računaju u ovoj disciplini. | 4,037,061 |
Međunarodna astronomska unija — MAU (, ) je organizacija koja ujedinjuje nacionalne astronomske organizacije iz svih delova sveta. MAU je u svetskoj naučnoj zajednici priznata kao ustanova odgovorna za imenovanje zvezda, planeta, asteroida i drugih nebeskih tela i pojava. U radne grupe spada, između ostalih, i Radna grupa za imenovanje u planetarnom sistemu (), koja je odgovorna za imenovanje asteroida i planeta. MAU je odgovorna i za izdavanje Astronomskih telegrama, iako ih ona sama ne vodi. , središte za sva neplanetna i nesatelitska tela u Sunčevom sistemu, takođe deluje pod okriljem MAU-a. MAU je osnovana 1919, spajanjem različitih međunarodnih projekata, među kojima su „Nebeska karta“ (), „Sunčeva unija“ () i Međunarodni biro za vreme (). Prvi predsednik je bio Benžamen Belo. MAU danas povezuje 12.664 pojedinačnih članova — profesionalnih astronoma, uglavnom doktora nauka, te 79 nacionalnih organizacija koje sarađuju s MAU-om. Među njima je i Društvo astronoma Srbije. | Koliko pojedinačnih članova povezuje MAU danas? | MAU danas povezuje 12.664 pojedinačnih članova. | 286,350 |
Irac () američki je epski kriminalistički drama film iz 2019. godine u režiji Martina Skorsezea. Scenario potpisuje Stiven Zejlijan na osnovu dela narativne publicistike Čuo sam da farbaš kuće autora Čarlsa Brandta iz 2004. godine, dok su producenti filma Skorseze, Robert de Niro, Džejn Rozental, Gaston Pavlovič, Rendal Emet, Ema Tilindžer Koskof, Džerald Čejmes i Ervin Vinkler. Muziku je komponovao Robi Robertson. U filmu je predstavljena ansamblska podela uloga koje tumače de Niro kao Frenk "Irac" Širan, Al Pačino kao Džimi Hofa i Džo Peši kao Rasel Bafalino, dok su u ostalim ulogama Rej Romano, Bobi Kanavale, Ana Pakvin, Stiven Grejam i Harvi Kajtel. Svetska premijera filma je održana 1. novembra 2019. godine u Sjedinjenim Američkim Državama i imao je ograničena bioskopska prikazivanja. Film je na Netfliks platformi izašao 27. novembra 2019. Film je dobio pet nominacija za nagradu Zlatni globus uključujući nominacije za najbolji film (drama), najboljeg reditelja i najboljeg sporednog glumca u igranom filmu. Takođe, dobio je i deset nominacija za nagradu BAFTA uključujući nominacije za najbolji film, najbolju režiju i najboljeg glumca u sporednoj ulozi. 13. januara 2019. godine film je dobio nominacije za deset Oskara uključujući nominacije za najbolji film (Skorseze, de Niro, Rozental, Koskof, Vinkler, Čejmes, Pavlovič i Emet), najbolju režiju (Skorseze) i najboljeg glumca u sporednoj ulozi (Pačino i Peši). Biće pričan iz pogleda Frenka "Irca" Širana (Robert de Niro), plaćenog ubice koji tvrdi da je odgovoran za nestanak Hofe. Irac prikazuje događaje koji su doveli do zloglasnog slučaja i njegovog trajnog uticaja. Džo Peši tumači lik krimi šefa Rasela Bafalina, dok će Harvi Kajtel imati ulogu drugog krimi šefa Anđela Bruna. | Ko je komponovao muziku za film? | Robi Robertson. | 3,888,341 |
Kipar je učestvovao na 9. Evropskom prvenstvu za mlađe seniore 2013. održanom u Tampereu, Finska, od 10. do 14. jula. Reprezentaciju Kipra na njegovom devetom učešću na evropskim prvenstvima za mlađe seniore predstavljalo je 8 sportista (6 muškaraca i 2 žene), koji su se takmičili u 8 disciplina (6 muške i 2 ženske). U tabeli uspešnosti (prema broju i plasmanu takmičara koji su učestvovali u finalnim takmičenjima (prvih 8 takmičara) Kipar je sa 3 učesnika u finalu zauzeo 36 mesto sa 3 boda.. | Koliko je žena bilo u reprezentaciji Kipra na takmičenju? | Dve žene su bile u reprezentaciji Kipra na takmičenju. | 1,992,611 |
Veronika Mars () američki je film iz 2014. godine u režiji Roba Tomasa. Nastavak je istoimene televizijske serije koju je takođe stvorio Tomas. Naslovnog lika tumači Kristen Bel. Smešten devet godina nakon događaja u finalu serije, radnja prati Veroniku Mars koja se vraća u svoj rodni grad kako bi istražila smrt bivše drugarice iz razreda koju je navodno ubio njen bivši dečko, Logan Ekols. Premijerno je prikazan 8. marta 2014. godine na festivalu -{South by Southwest}-, dok je 14. marta pušten u bioskope u Sjedinjenim Američkim Državama. Dobio je pozitivne recenzije kritičara i publike, koji su posebno pohvalili nastup Belove. Zaradio je 3,5 miliona dolara u odnosu na budžet od 6 miliona. Uspeh filma je uticao na odluku o nastavku serije koju je prikazivao -{Hulu}-. Nešto pre diplomiranja na pravnom fakultetu, Veronika Mars je ostavila gradić Neptun i svoje amaterske detektivske dane u prošlosti. Za vreme intervjua za posao u prestižnoj pravnoj kompaniji, Veroniku pozove bivši dečko Logan, koji je optužen za ubistvo. Ona se vraća u Neptun kako bi mu pomogla u pronalasku adekvatnog advokata, ali kada joj se učini da Loganov slučaj nije dobro shvaćen ni vođen, Veronika se opet vrati životu koji je mislila da je ostavila za sobom. | Koliko je film zaradio u odnosu na budžet? | Film Veronika Mars je zaradio 3,5 miliona dolara u odnosu na budžet od 6 miliona. | 4,358,751 |
Četrdeset treća sezona Svetskog kupa u alpskom skijanju počela je krajem oktobra u Zeldenu u Austriji a završena je sredinom marta u Oreu u Švedskoj. Norvežanin Aksel Lund Svindal osvojio je titulu kao ukupni pobednik sa prednošću od samo 2 boda u odnosu na Benjamin Rajha iz Austrije. Svindal je takođe osvojio i mali kristalni globus u superveleslalomu. Amerikanka Lindsi Von ponovila je rezulat iz prethodne sezone i po drugi osvojila veliki kristalni globus, pobedivši sa prednošću od 384 boda u odnosu na Mariju Riš iz Nemačke. Vonova je takođe ponovo osvojila kristalni globus u spustu, a po prvi put je bila najbolja i u superveleslalomu. S obzirom na to da je bila neparna godina, organizovano je i Svetsko prvenstvo, održano u Val d'Izeru u Francuskoj. | Ko je osvojio veliki kristalni globus u alpskom skijanju za sezonu 2008/09? | Lindsi Von. | 516,876 |
Ahej ili Ahaj (antgrč. -{Ἀχαιός [Akhaiós]}-), je bio helenski književnik iz Eretrije. Rođen je negde između 484. i 481. p. n. e. Aristofan u svojoj komediji Žabe kao godinu Ahejeve smrti navodi 405. p. n. e. Eretrija se i u političkom i u umetničkom životu ugledala na Atinu, o čemu svedoče iskopani ostaci pozorišta čiji najstariji delovi potiču iz 5. veka p. n. e. Shodno tome i Ahej je svoje drame stvarao po ugledu na drame atinskih pisaca. Tačan broj Ahejevih drama nije siguran, a Suida pretpostavlja da ih je bilo 44, 30 ili 24. Jednom je pobedio na takmičenju za najboljeg tragičara i to na prvom nastupu, 447. p. n. e. Poznato je devetnaest njegovih tragedija po naslovu. Zanimljivo je da je radnju za dve tragedije Ahej preuzeo iz mitološkog materijala koji je samo on obradio. Radnja tragedije Azani uzeta je iz arkadskog mita, dok se u tragediji Ergin govori o minijskom kralju Erginu koga ubija Herakle. Bio je poznat i po satirskim dramama u kojima je prikazivao boga Dionisa u različitim situacijama. Njegov zemljak, mislilac Menedem, određivao je Ahejevim satirskim dramama drugo mesto, odmah iza Eshilovih. Pripadnici aleksandrijske škole takođe su visoko cenili njegovo stvaralaštvo i zato su ga svrstali u svoj dramatičarski kanon. | Koje su dve tragedije Ahej preuzeo iz mitološkog materijala? | Dve tragedije koje je Ahej preuzeo iz mitološkog materijala su Azani i Ergin. | 572,748 |
Sympetrum meridionale (Selys, 1841) je vrsta iz familije Libellulilade. Srpski naziv ove vrste je Obični poljski konjic. Trbuh mužjaka je narandžast, dok su grudi svetlije, skoro žute. Na grudima postoje dve tanke, crne linije između kojih se nalazi crna tačka. Kod slične vrste Sympetrum vulgatum na ovom mestu se nalazi kraća linija. Trbuh ženke je oker do žut sa istim rasporedom crnih linija na grudima kao kod mužjaka. Oči oba pola su braon, a crna linija između očiju i lica je tanka i kratka tako da ne liči na brkove kao kod S. vulgatum. Noge oba pola su žute sa crnom, uzdužnom linijom. Krila su providna sa krupnom, narandžastom pterostigmom. Naseljava razne tipove plitkih, dobro obraslih, stajaćih voda (vodenom i obalnom vegetacijom). Prisutna je i na staništima koja sezonski presušuju Parenje ove vrste se odvija u letu. Ženke polažu jaja u stajaću vodu i iz njih se izležu larve koje se razvijaju dve do tri godine. Nakon potpunog razvića larvi one izlaze iz vode i izležu se odrsle jedinke. Egzuvije ostavljaju na obalnim biljkama. | Koje boje je trbuh mužjaka ove vrste? | Narandžast. | 4,249,823 |
Branislav Bane Vukašinović (Skoplje, 9. decembar 1933 — Beograd, 23. april 2011) bio je srpski novinar i jedan od najpoznatijih televizijskih voditelja RTS-a. Branislav Vukašinović je rođen 1933. godine u Skoplju. Karijeru je započeo 1956. godine na Radio Beogradu. Na Televiziju Beograd je prešao 1969. godine. Bio je dugogodišnji urednik i voditelj „Beogradske hronike“ i subotnjeg „Jutarnjeg programa“, jedan od najpoznatijih voditelja RTS-a i legenda srpske televizije uopšte. „Ostaće upamćen kao izuzetan profesionalac koji je na novinarski put izveo mnoge voditelje koji su danas uspešni na različitim funkcijama i na drugim televizijama“, navedeno je na sajtu RTS-a povodom njegove smrti. Tokom dugogodišnje karijere bio je mentor mnogim kasnije poznatim novinarima kao što su Vesna Dedić-Milojević, Lea Kiš-Jokić, Slađana Tomašević i Živorad Žika Nikolić. Jednom prilikom je mlađoj koleginici rekao: Napisao je roman Bele odaje 1982. godine. Dobitnik je nagrade za životno delo „Svetozar Marković“ 1990. godine. Vukašinović se nekoliko godina pred smrt povukao iz javnog života zbog teške bolesti. Do operacije je penzionerske dane provodio živeći sa suprugom Zorkom u kući u selu Vranić kod Beograda. Nakon operacije se preselio u stan na Zvezdari. gde je živeo sve do smrti 23. aprila 2011 Sahranjen je 27. aprila 2011. na beogradskom Novom groblju. Šestakov: Bane Vukašinović je bio gospodar malih ekrana, Međunarodni radio Srbija od 26. aprila 2011. godine, Pristupljeno 28. aprila 2011. | Kada je Branislav Vukašinović započeo karijeru na Radio Beogradu? | Branislav Vukašinović je započeo karijeru na Radio Beogradu 1956. godine. | 529,941 |
Druga i poslednja sezona serije Kolbijevi premijerno je emitovana u Sjedinjenim Američkim Državama na kanalu ABC od 24. septembra 1986. godine do 26. marta 1987. godine. Radnja serije koju su stvorili Ričard i Ester Šapiro i Robert i Ajlin Polok, a producirao Aron Speling, vrti se oko porodice Kolbi, bogate porodice iz Los Anđelesa u Kaliforniji. Glavne uloge u drugoj sezoni tumače: Čarlton Heston kao naftni tajkun i milioner Džejson Kolbi, Džon Džejms kao ženskaroš Džef Kolbi, Ketrin Ros kao Džefova majka Frančeska, Ema Sams kao Blejkova tvrdoglava ćerka Falon, Maksvel Kolfild kao Džejsonov sin Majls, Trejsi Skodžins kao Džejsonova starija ćerka Monika, Kler Jarlet kao Džejsonova mlađa ćerka Blis, Majkl Parks kao Džejsonov brat Filip, Stefani Bičam kao Džejsonova supruga Sabel, Rikardo Montalban kao tajkun Zek Pauers i Ken Hauard kao zastupnik porodice Kolbi Garet Bojdston. Serija je obnovljena ta drugu sezonu. Ispostavilo se da je ta sezona bila i poslednja jer je imala slabu gledanost što je dovelo do ukidanja serije. U drugoj sezoni, Džejson je uspeo da se razvede od Sabel i počeo je da razmišlja kako da se oženi Frančeskom, ali Filip se pojavio za koga se pretopstavljalo da je mrtav. Nekada u romantičnoj vezi sa Zekovim sestrićom i bivšim posinkom, Blis se sada zaljubila u ruskog baletana koga nadgleda KGB. sin koga je Monika dala na usvajanje se ponovo pojavio u njenom životu, a Konstanc i Henri su izginuli u vazduhoplovnoj nesreći u Indiji. Na kraju serije, Majlsa je supruga Džening nazvala i rekla da će pobaciti, Sabel je otela Monikinog sina, Frančeska je navodno poginula u nesreći sa Filipom, a Falon su samu u pustinji navodno oteli vanzemaljci. Ispostavilo se da je neizvesna sudbina bila i poslednja jer je serija kasnije otkazana. | Ko je otela Monikinog sina? | Sabel je otela Monikinog sina. | 4,182,494 |
Olimpijske igre mladih (OIM) su skup međunarodnih sportskih takmičenja u različitim disciplinama koje su podeljene na letnje i zimske, na kojima učestvuju takmičari od 14 do 18 godina. I zimske i letnje igre održavaju se svake četiri godine, kao i klasične Olimpijske igre. Ideja za nastanak ovog takmičenja je nastala 1998. godine, kada su održane jedine Svetske igre madih u Moskvi, a Međunarodni olimpijski komitet je na 119. zasedanju u Gvatemali izglasao odluku o održavanju Olimpijskih igara mladih. Prvo je održano letnje izdanje avgusta 2010. godine u Singapuru. | Kada je održano prvo letnje izdanje Olimpijskih igara mladih? | Prvo letnje izdanje Olimpijskih igara mladih održano je u avgustu 2010. godine u Singapuru. | 545,494 |
Spomenik Ćirilu i Metodiju je spomenik u Beogradu. Nalazi se u opštini Zvezdara u Parku Ćirila i Metodija, okružen Ruzveltovom, Ulicom kraljice Marije i Bulevarom kralja Aleksandra. Spomenik je postavljen 2. juna 2006. godine, a izradio ga je makedonski vajar Tome Serafimovski. Izrađen je u bronzi u Umetničkoj livnici „Voždovac”, a sa postamentom je visok 5 metara. Spomenik su otkrili tadašnji predsednici Makedonske i Srpske akademija nauka i umetnosti Nikola Hajdin i Cvetan Grozdanov, a svečanosti je prisustvovao i tadašnji gradonačelnik Beograda Nenad Bogdanović. Ideja za izradu spomenika nastala je 2002. godine u Ohridu, kada su se susrele delegacije SANU i Makedonske akademije nauka i umetnosti. Kada je tadašnji predsednik SANU, Dejan Medaković video skulpturu Ćirila i Metodija, zamolio je umetnika, koji je inače bio član obe pomenute akademije, da uradi spomenik slovenskim prosvetiteljima i u Beogradu. | Gde se nalazi spomenik Ćirilu i Metodiju u Beogradu? | Spomenik Ćirilu i Metodiju se nalazi u opštini Zvezdara u Parku Ćirila i Metodija u Beogradu. | 4,120,614 |
Hrvatska rapsodija je pesma Magazina, hrvatske pop grupe. Pesma je objavljena 2000. godine za izdavačku kuću Croatia Records. Pesma Hrvatska rapsodija je autorsko delo, čiji je tekst napisala hrvatska muzičarka Vjekoslava Huljić. | Koji je naziv izdavačke kuće koja je objavila pesmu? | Croatia Records. | 4,019,057 |
Staro groblje u Borču, naseljenom mestu na teritoriji opštine Knić, zajedno sa srednjovekovnim gradom Borač i Crkvom Svetih Arhanđela predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja, rešenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac br. 105/1 od 2. marta 1971. godine. Staro groblje u Borču nalazi se na obroncima Boračkog krša, a smešteno je gotovo između seoskih kuća i porte Boračke crkve. To je logičan nastavak srednjovekovnog groblja na čije se ostatke nailazi na padini južno od crkve. Zahvata prostor od oko pola hektara na kome se uzdiže više stotina nadgrobnih spomenika, različitog oblika i veličine. Iako su na prvi pogled različiti, svi nose u sebi zajedničku karakteristiku koja se ogleda u ornamentici i obliku spomenika, kao i materijalu od koga su građeni. Kamen za njihovu izradu nabavljan je iz majdana sa obližnjeg Boračkog krša, a delo su veštih majstora kamenorezaca iz Borča i okolnih sela. Iako imaju neke svoje specifičnosti koje se ogledaju u načinu obrade i izgledu, nadgrobni spomenici u boračkom groblju su po tipu slični spomenicima koji se podižu širom Gruže tokom 19. veka. Kvadratne osnove, uzani i izduženi, uglavnom sa kapom koja natkriva spomenik. Bogato su ornamentisani iako je materijal od koga su građeni tvrd. Posebna karakteristika ovog groblja je i to što u ovom starom ambijentu imamo sačuvan presek izvanrednih primeraka od prve polovine 19. veka pa do tridesetih godina 20. veka koji nije narušen novim mermernim spomenicima. Staro groblje u Borču je lokacija na kojoj su snimljene scene na seoskom groblju u popularnoj seriji Crna svadba. | Koje su godine snimane scene na starom groblju u Borču za seriju Crna svadba? | Scene na starom groblju u Borču za seriju Crna svadba su snimane. | 4,003,904 |
Mrtva priroda je vrsta slikarskog motiva gde se slučajno ili stilizovano nagomilavaju predmeti koji stvaraju temu slike. Slikar stilizuje svoje predloške i stvara kompoziciju slike. Najstarije mrtve prirode potiču iz zidnih slika iz Pompeje i Herkulaneuma a kasnije se pojavljuju na mozaicima u starom Rimu. U doba srednjega veka ovi motivi se ne pojavljuju i takoreći su ugasnuli i pojavljuju se ponovo u 15. veku u doba renesanse i to najpre kod holandskih slikara Jan van Ajka, Rohir van der Vejdena, Konrad Vica i drugih. Prvobitno je ovaj motiv bio upotrebljavan kao sporedni motiv. Mrtva poriroda kao poseban motiv počela se koristiti u drugoj polovini 16. veka od strane Jana Brojgela Starijeg i svoj vrhunac je doživela u 17. veku u doba barokne umetnosti kada je postalo omiljeno ne samo kod holandskih slikara već u celoj Evropi (između ostalih i kod Jan Brojgela Mlađeg). U 18. veku se ovim motivima posvetio Žan- Baptist Oudri a kasnije u 19. veku i 20. veku slikarski motiv mrtve prirode raširio se u sve slikarske oblasti a najpoznatiji slikar mrtve prirode toga doba je Pol Sezan, Žorž Brak, Đorđio Morandi i drugi. U sadašnjosti je mrtva priroda (fotografija) najraširenija u fotografskoj umetnosti mnogo više nego u slikarstvu. | Koje holandske slikare možemo povezati sa motivom mrtve prirode? | Holandske slikare koje možemo povezati sa motivom mrtve prirode su Jan van Ajk, Rohir van der Vejden, Konrad Vica, Jan Brojgel Stariji i Jan Brojgel Mlađi. | 411,552 |
Higin je navodi kao jednu od nisejskih nimfi, čije ime doslovno znači „dama od Nise“. Bila joj je poverena uloga, kao i drugim nimfama, da čuva malog Dionisa. Pominje se i kao dodonska nimfa, koja je imala istu ulogu. Rimski i grčki grad Nisa je nazvan po njoj. Bila je poistovećena sa nimfom Makridom. Na novčićima pronađenim u Makedoniji, u koji su se koristili u antičkom gradu Kasandreji u doba Filipa -{I}- (244-249), prikazana je i ova nimfa kako u ruci drži malog Dionisa. | Kako se zvao grad koji je nazvan po nisejskoj nimfi? | Grad koji je nazvan po nisejskoj nimfi je Nisa. | 460,889 |
Frane Matošić (Split, 25. novembar 1918. — Split. 29. oktobar 2007) je bio jugoslovenski fudbalski reprezentativac i fudbalski trener. Za Hajduk je igrao nepunih 17 sezona. Prvi put je zaigrao za Hajduk 1935. godine, sa nepunih 17 godina. Prvi nastup je obeležio het-trikom. Igrao je na poziciji navalnog igrača i bio je Hajdukov golgeter svih vremena. U odigranih 739 utakmica postigao je 729 golova. Sa Hajdukom je osvojio 4 državna prvenstva 1941, 1950, 1952. i 1955. U periodu 1939/40, dok je služio obvezni vojni rok u Beogradu, igrao je za beogradski BSK U toku Drugog svetskog rata jednu sezonu igrao je za italijansku Bolonju. Igrao je za Fudbalsku reprezentaciju Jugoslavije 16 puta i postigao je 6 golova. Sa reprezentacijom je igrao na Olimpijskim igrama u Londonu 1948. i tada je reprezentacija osvojila bronzanu medalju. Posledlji nastup imao je 1953, a svoju igru je obeležio pogotkom. Posle prestanka aktivnog igranja posvetio se trenerskom poslu. Bio je Hajdukov trener dva sezone 1955/57. i 1956/57. Kao trener radio je i u Tunisu. | Za koje godine je Frane Matošić osvojio državna prvenstva sa Hajdukom? | Frane Matošić je osvojio državna prvenstva sa Hajdukom u 1941, 1950, 1952. i 1955. godini. | 195,820 |
Amonićani, Amonci, Amoniti () biblijski su narod koji je živeo na istočnoj obali reke Jordana do granica Arabije (u Jordanu). Vode poreklo od Lotovog sina Amona. Vodili su česte i žestoke borbe s Jevrejima. Njihovo carstvo trajalo je od 10. veka p. n. e. do 332. p. n. e. Glavni grad je bio Rabat-Amon (sada Aman). Bili su idolopoklonici. Glavno božanstvo bio im je Moloh, kome su polagali i ljudske žrtve. Prema Bibliji, Amonci su potomci Amona (Postanak 19: 30-38). Vladali su zemljama preko Jordana osamnaest godina, i zatim su prešli i preko Jordana. Sa Jevrejima su bili u neprijateljstvu i stalnim sukobima. Pomogli su Asircima u uništenju Izrailjskog carstva (720. p. n. e.), Haldejaca, u rušenju Judeje (598. p. n. e.) (Car 24:. 2). Dalje, Amonci su među neprijateljskim narodima, koji su se protivili obnovi Jerusalima (585. p. n. e.) po povratku Jevreja iz Vavilona (Neh 4:. 7). Borili su se sa Jevrejima i u vreme braće Makaveja (1Mak 1:. 6). Pominju se i u 2. veku p. n. e. više puta u Mišni i spisima Justina Mučenika 272. p. n. e. Nakon toga ime Amonaca nestaje iz istorije. | Koji je bio glavni grad Amonićana? | Glavni grad Amonićana bio je Rabat-Amon (sada Aman). | 1,312,706 |
Električni orgazam je prvi studijski album istoimene grupe iz Beograda. Album sadrži 11 pesma od kojih su hitovi Nebo, Krokodili dolaze, Konobar, Vi... Album je objavljen 1981. godine od strane diskografske kuće Jugoton. Ovaj album je izašao 3 meseca nakon Paket aranžmana. Snimljen je tokom 1981. godine. Praćen je spotovima za pesme Krokodili dolaze, Vi... | Kada je snimljen ovaj album? | Album je snimljen tokom 1981. godine. | 4,301,077 |
Džube je deo ženske građanske nošnje, haljetak orijentalnog tipa, skupocene zanatske izrade sa vezom od zlatne i srebrne niti. Pripada centralnobalkanskom tipu nošnje za koji su karakteristične elegantne izdužene forme. Oblačile su ga žene svih etničkih zajednica. Osnovna razlika između seoskih i građanskih nošnji Balkana leži u tome što su žene na selu do početka XX veka ručno izrađivale odeću, dok su u gradu postojale zanatlije specijalizovane za izradu različitih odevnih predmeta. Po varošima džube je rađeno od raznobojne čoje, srmom ili zlatnom žicom vezeno, a po selima od sukna sa malo veza. Nosi se oko Timoka, u Pirotu, Peći, Skadru, Prizrenu i Skopskoj Crnoj Gori. Kao odevni predmet, džube se prvobitno pojavio u odevanju muškaraca, ali je u drugačijem kroju stekao popularnost u ženskom građanskom kostimu iz XIX veka. U istraživanjima se opisuje način nošenja džubeta u okviru različitih konfesionalnih grupa (pravoslavci, katolici i muslimani), ukazuje na promene kroja i ukrasa, a ukazuje se i na proces akulturacije u odevanju. Menković, Mirjana (2009): Skadarsko džube: priča o jednom predmetu i tri kulture, Etnografski muzej, Beograd. Stanojević, Stanoje (1928): Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka. IV knjiga, S – Š, Bibliografski zavod D. D. Zagreb | Koje su promene u kroju i ukrasima džubeta primećene u istraživanjima? | U istraživanjima su primećene promene u kroju i ukrasima džubeta u okviru različitih konfesionalnih grupa, kao i proces akulturacije u odevanju. | 4,061,681 |
Igrao je na poziciji odbrambenog igrača. Fudbalsku karijeru započeo je 1989. godine u Spartaku iz Moskve. Bio je jedan od glavnih igrača Spartaka i zabeležio je skoro 200 utakmica za „crveno-bele”. Od 2000. godine prelazi u turski Bešiktaš. Već 2002. godine vratio se u Spartak, ali nije bio standardan u prvom timu. Krajem 2008. godine Hlestov je završio profesionalnu karijeru, ali je nastavio da igra fudbal na amaterskom nivou za nižerazredne klubove. Nastupao je tri puta za olimpijsku selekciju SSSR, a tri puta je igrao za ujedinjenu reprezentaciju ZND koja je nastala nakon raspada Sovjetskog Saveza. Bio je član slekcije Rusije na završnom turniru Svetskog prvenstva 1994. u SAD. Zbog povrede nije išao na Evropsko prvenstvo 1996. Ukupno je odigrao 49 utakmica za ruski nacionalni tim. | Koliko utakmica je odigrao za ruski nacionalni tim? | Odigrao je 49 utakmica za ruski nacionalni tim. | 4,159,217 |
Epitafi Petrovićima na groblju Rajkovača u Rtarima predstavljaju značajna epigrafska i familijarna svedočanstva prepisana sa starih nadgrobnih spomenika u donjodragačevskom selu Rtari, Opština Lučani. Rodonačelnik familije Petrović je Teofilo (Teovilo) od Petrovića iz Dljina koji se u Rtare doselio 1835. godine. Naselio se u kuću svog šuraka Đoka Stankovića (Vranića), a kako Đoko sa suprugom Stanom nije imao dece, nasledio je njegovu imovinu. Teofilo Petrović sa suprugom Vasilijom imao sinove Sava, Pavla, Iliju, sve ugledne rtarske žitelje, kao ćerku Anu (upisanu u rodoslovno stablo Petrovića) i sina Timotija koji je preminuo u 17 godini. U Državnom popisu imovine i stanovništva Kneževine Srbije iz 1862/63. godine, kao nosilac zadruge navodi se najstariji Teofilov sin Sava, a popisana imovina je znatna: domaćinstvo je po imanju spadalo u IV, a po prihodu u VI klasu, što je bilo znatno iznad imovinskog proseka za to vreme. Teofilov sin Savo je sa suprugom Marijom-Mandom imao devetoro dece, ali su svi potomci izumrli. U njihovu kuću i na imanje nastanili su se klisurski Tomovići, čiji se starešina ovde prizetio. Drugi Teofilov sin Pavle je za suprugu imao Rosu. Njihov sin Vladimir, a kasnije i unuk Avram, u više navrata birani su za predsednike Opštine dučalovačke, kojoj su Rtari tada pripadali. Ilija, treći sin Teofilov je sa suprugom Julijanom imao sedmoro dece, a njihovi sinovi Ljubomir i Vasilije po jedanaestoro dece, čime se ova familija veoma razgranala. Stari rtarski Petrovići su kao ekonomski jako domaćinstvo uživali veliki ugled u selu. Potomci ove familije žive u Rtarima, Čačku, Beogradu i Splitu. Slave jesenji Jovanjdan. | Kada se Teofilo Petrović doselio u Rtare? | Teofilo Petrović se doselio u Rtare 1835. godine. | 4,268,661 |
Nacionalsocijalistički pokret „Slovenski savez“ (), ili jednostavno Slovenski savez, bila je ruska neonacistička organizacija koju je 1999. osnovao Dmitrij Demuškin. Godine 2010. zabranio ga je Gradski sud u Moskvi. Moskovski gradski sud zabranio je Slovensku uniju 27. aprila 2010. godine nakon optužbi tužilaca da ta grupa promoviše nacionalsocijalizam „idejama sličnim ideologiji nacističke Nemačke“. Odgovarajući na zabranu 27. aprila, Demuškin je primetio da je Slovenski savez„zabranjen u celoj Rusiji“ i naznačio da će višem zakonskom organu „definitivno“ biti upućena žalba. Od tada, grupa je ostala aktivna, ali ispod radara. U septembru 2010. godine pojavila se informacija da je organizacija navodno otvorila kancelarije u Norveškoj. Ovo je objavljeno kada se Vjačeslav Dacik pojavio kod norveških imigracionih vlasti tražeći politički azil. Dacik je neposredno pre toga pobegao iz mentalne ustanove u blizini Sankt Peterburga i veruje se da je stigao u Norvešku na brodu za trgovinu oružjem. Njega je zajedno sa još dve osobe uhapsila norveška policija pod sumnjom da je povezan sa organizovanim kriminalom. Semjon Čarni, „Rasizam, ksenofobija, etnička diskriminacija i antisemitizam u Rusiji (januar-jun 2005.)“, Rezime. Moskovski biro za ljudska prava. | Ko je tražio politički azil u Norveškoj i zašto je uhapšen od strane norveške policije? | Vjačeslav Dacik je tražio politički azil u Norveškoj i uhapšen je od strane norveške policije pod sumnjom da je povezan sa organizovanim kriminalom. | 4,327,015 |
Jakob Hajtman (; Pineberg, 6. novembar 1994) nemački je plivač čija uža specijalnost su trke slobodnim i mešovitom stilom na 200 i 400 metara. Bio je član nemačkog olimpijskog tima na LOI 2016. u Riju. Hajtman je debitovao na međunarodnoj plivačkoj sceni kao plivač maratonskih trka na otvorenim vodama, a prvo značajnije takmičenje na kome je nastupio je bilo Evropsko juniorsko prvenstvo na otvorenim vodama 2011. u španskoj Naviji, gde je zauzeo 15. mesto u trci na 5 kilometara. Ubrzo nakon tog takmičenja se preorjentisao na trke u bazenima, i već na Evropskom juniorskom prvenstvu u Antverpenu osvojio je srebrnu medalju u trci štafeta na 4×200 slobodno. U konkurenciji seniora je debitovao na Evropskom prvenstvu u malim bazenima u Herningu 2013, gde je zauzeo 11. mesto u trci na 1.500 metara slobodnim stilom. Prvi zapaženiji uspeh je postigao na Evropskom prvenstvu u Berlinu 2014, gde je osvojio visoko šesto mesto u finalu trke na 400 metara mešovitim stilom. Na svetskim prvenstvima u velikim bazenima je debitovao u Kazanju 2015, gde je plivao u finalima trka na 4×200 slobodno i 400 mešovito (zauzeo dva peta mesta). Plivao je i na prvenstvima u Budimpešti 2017. i Kvangdžuu 2019. (8. mesto na Najveći supeh u karijeri je postigao na Evropskom prvenstvu u Glazgovu 2018, gde je osvojio zlatnu medalju u trci miks štafeta na 4×200 slobodno, zajedno sa Milajtnerom, Fosovom i Brunovom. | Na kojem takmičenju je osvojio srebrnu medalju u trci štafeta na 4×200 slobodno? | Na Evropskom juniorskom prvenstvu u Antverpenu. | 4,203,009 |
Takmičenje u skoku uvis za žene na Svetskom prvenstvu u atletici 2003. u Parizu održano je na stadionu „Francuska“, 29. i 31. avgusta. Takmičarke su bile podeljene u dve grupe po 15. Kvalifikacionu normu za plasman u finale od 1,93 preskočilo je pet takmičarki (KV), a sedam su plasman izborile prema rezultatu (kv'''). | Koliko grupa takmičarki je bilo na Svetskom prvenstvu? | Na Svetskom prvenstvu je bilo dve grupe takmičarki. | 593,012 |
Glava je obično napravljena od metala, dok je drška obično od drveta, fiberglasa ili metala. Glava je klin koji je na vrhu zašiljen i blago zakrivljen, a često na drugom kraju tog klina ima teret koji služi da bi se lakše baratalo njime. Što je jači klin, bolje će alat probiti površinu. Udaranjem klinom o površinu, dovodi do lomljenja tj. kopanja. Danas se za teret na drugom kraju stavlja drugi klin, koji je na vrhu spljošten i koristi se kao poluga. Zašiljeni kraj se najčešće koristi za razbijanje kamenih površina i drugih čvrstih površina, kao što su beton ili čvrsta suva zemlja. Veliki impuls teškog pijuka na maloj površini kontakta je naročito efikasan za ovu svrhu. Pljosnati kraj se često koristi radi sečenja korenja. Mandril (za vrstu majmuna videti Mandril) je rudarski mali pijuk koji se koristi u skučenom prostoru. Prvobitno je bio zemljoradnički alat čiji se koreni mogu videti još u praistorijiskim kulturama, pijuci su se takođe koristili i u tradicionalnom rudarstvu i ratovanju. Dizajn je takođe evolvulirao u motiku i plug. U praistoriji, rogovi jelena odgovarajućih vrsta (npr. crveni jelen) su se često sekli do kraja i koristili su se kao jednostrani pijuk. U srednjem veku se pijuk koristio u ratovanju. | Koji je kraj pijuka najčešće korišćen za razbijanje kamenih površina? | Zašiljeni kraj. | 814,948 |
Prvo Evropsko prvenstvo u atletici u dvorani održano je u Beču 1970. godine. Evropski komitet IAAF od 1966. do 1969. organizovao je 4 evropska takmičenja u atletici pod nazivom "Evropske igre u dvorani“. Ta takmičenja se ne računaju u evropska prvenstva. Rekorderka Evropskih igara u dvorani na 60 metara za žene bila je Margit Marko—Nemešhazi iz Mađarske rezultatom 7,2 sekude, postnutim na 1. Evropskim igrama u dvorani 1966. održanoim u Dortmundu 27. marta 1988. Rekordi evropskih prvenstava u dvorani vode se od 1. Evropskog prvenstva u dvorani održanom u Beču 1970. Na dva prvenstva (1972. i 1981.) zbog manjih dimenzija dvorane, umesto trke na 60 metara održana je trka na 50 metara, Aktuelni rekorderka evropskih prvenstva je Neli Kuman iz Holandije sa rekordom od 7,00 sekunda postignutim u Madridu na Evropskom prvenstvu u dvorani 1986, koji je u trentku postizanja bio i svetski rekord. Od 3. Evropskog prvenstva u dvorani 1973. uvedeno je merenje rezultata elektronskim putam EAA za ove disciline priznaje samo rezultate merene elektronski i prikazanom vremenu na stotinke sekunde. Ovo je pregled rekorda evropskih prvenstava u dvorani u trci na 60 metara za žene. Rezultati su dati u sekundama. | Kada je postignut rekord od 7,2 sekunde na 1. Evropskim igrama u dvorani? | Rekord od 7,2 sekunde postignut je na 1. Evropskim igrama u dvorani 1966. godine. | 4,030,033 |
-{Chegi}- (stilizuje se kao -{CHEGI}-) je muzički sastav iz Srbije koji je postao poznat sa acapella klipom Evolucija ExYu muzike, gde je u nešto više od 4 minuta kroz 22 pesme predstavljen razvoj muzike od 1960-ih do danas. Učestvovali su na izboru Pesme za Evroviziju 2 puta. Grupa -{Chegi}- je osnovana 2014. u Beogradu. Grupu čine članovi iste porodice i to Željko Čeganjac, Stefan Čeganjac i Dušan Čeganjac. Naziv grupe potiče od nadimka koju sva trojica članova nose, a to je „Čegi”. Željko Čeganjac je diplomirani inženjer elektrotehnike i ekskluzivac PGP-RTS-a. Stefan Čeganjac je doktorant kompozicije na Fakultetu muzičke umetnosti u Beogradu. Dušan Čeganjac je diplomirani muzički izvođač na harmonici. Ujedno i pobednik Svetskog trofeja u Portugalu 2016. godine u Masters kategoriji. Od 2014. godine -{Chegi}- nastupa zajedno sa Braća Bluz Bend-om i predstavljaju se kao orkestar za privatne i korporativne proslave.. | Kada je osnovana grupa -{Chegi}-? | Grupa -{Chegi}- je osnovana 2014. godine. | 4,178,654 |
Vidikovac Sokolarica se nalazi na Sokolini i Ravnoj Tari, udaljen je 11 km od Kaluđerskih Bara u pravcu Mitrovca, na planini Tari, u okviru NP Tara. Sokolarica je veoma uzan i stenovit lokalitet, na 993 m.n.v., lociran naspram vidikovca Crnjeskovo. Vidikovac nije uređen i nema zaštitnu ogradu. Sa Sokolarice se vide Lađevac, Krstasta stijena, Klisura Rače, Kaluđerske Bare, Račanska šljivovica. | Da li Vidikovac Sokolarica ima zaštitnu ogradu? | Ne, Vidikovac Sokolarica nema zaštitnu ogradu. | 1,496,444 |
Postoja dva različita značenje termina državna zastava u veksilologiji, prvi je zastava vlade suverene države dok je drugi zastava pojedinačne podnacionalne države. Državna zastava je varijanta nacionalne zastave (ili povremeno drugačijeg dizajna) posebno određena ili ograničena zakonom ili običajem (teoretski ili stvarno) na vladino korišćenje ili njenih službi. Zbog toga se ponekad nazivaju i vladinim zastavama. U mnogim zemljama državana i narodna zastava (ističe je opšta javnost) su iste, ali u nekim zemljama, naročito u onima u Južnoj Americi, srednjoj Evropi i Skandinaviji, državna zastava je složenija verzija nacionalne zastave, često sa dodatnim grbom ili nekim drugim amblemom kao dio dizajna. Skandinavske zemlje koriste državne zastave sa lastinim repom, kako bi se razlikovale od narodnih zastava. Neke država imaju i posebne državne zastave, koje se koristi za neborbene vladine brodove kao što su plovila obalske straže. Na primjer, na vladinim brodovim u Ujedinjenom Kraljevstvu se ističe Blu ensin. Državne zastave ne treba miješati sa nacionalnim zastavama koje koriste vojne organizacije; one se nazivaju ratnim i pomorskim zastavama. U Australiji, Brazilu, Sjedinjenim Državama i nekim drugim federalnim zemljama, termin državna zastava može imati drugačiju upotrebu, jer se često odnosi na zvaničnu zastavu bilo koje države ili teritorije koja je podjedinica koja čini naciju. | Kako se razlikuju državne zastave od nacionalnih zastava u Skandinaviji? | Državne zastave u Skandinaviji su složenija verzija nacionalnih zastava, često sa dodatnim grbom ili nekim drugim amblemom kao dio dizajna, dok narodne zastave nemaju te dodatke. | 77,889 |
Studentska unija Srbije ili SUS je nacionalna studentska organizacija Srbije osnovana u novembru 1998. godine. Trenutno okuplja oko 60 studentskih unija u Srbiji sa državnih i privatnih fakulteta. Ovo je jedina organizacija te vrste u Srbiji i jedina međunarodno priznata organizacija studenata iz Srbije. Prva studentska unija u Srbiji nastala je 1992. godine na Pravnom fakultetu u Beogradu i tada se rađaju prve želje za osnivanjem prave nezavisne studentske organizacije. Od 1992. godine godine broj studentskih unija je naglo rastao. Postojala je želja i velika potreba da se one povežu radi zajedničke saradnje, koordinacije i jačanja studentskih organizacija u Srbiji. Kao rezultat, novembra 1998. godine, nastala je Studentska unija Srbije kao „kišobran“ koji obejdinjuje sve studentske unije u Srbiji. Studentska unija se bavi zaštitom prava i zastupanjem interesa studenata, ali i drugim akcijama od šireg društvenog značaja, promocijom tolerantnosti, demokratskih vrednosti i podrškom reformama u svim društvenim oblastima. Ovo obuhvata čitav niz aktivnosti usmerenih na: viši kvalitet i reformu koncepta nastave i ispita, bolje uslove studiranja, posebne popuste za studente. SUS je članica Evropske studentske unije - ESU, kao i jedna od osnivača Studentske mreže jugoistočne Evrope - SEI. Uniju, između dve skupštine, vodi izvršno odbor, a regularnost rada prati i obezbeđuje nadzorni odbor. Skupština unije, kao najviši organ, čine delegati svih unija članica koje, u zavisnosti od toga da li je unija pridružna ili punopravna članica, mogu imati od 1 do 3 delegata u skupštini Studentske unije Srbije. Skupština dvotrećinskom većinom bira članove izvršnog i nadzornog odbora na redovnim godišnjim ili vanrednim zasedanjima. Rad ove organizacije regulisan je statutom. | Kako se bira izvršni odbor Studentske unije Srbije? | Izvršni odbor Studentske unije Srbije bira se dvotrećinskom većinom na redovnim godišnjim ili vanrednim zasedanjima Skupštine unije. | 222,693 |
Klebš-Gordanovi koeficijenti sa oznakom ili koriste se u matematici i fizici da bi se za Lijeve grupe dekomponovao tenzorski proizvod dve ireducibilne reprezentacije. Koriste se i prilikom sabiranja ugaonih momenata. Imenovani su u čast nemačkih matematičara Alfreda Klebša i Paula Alberta Gordana. Neka Lijeva grupa ima dve ireducibilne reprezentacije i . Vektori baze u dve reprezentacije pretpostavimo da su i . Ireducibilni tenzorski operator predstavlja tenzorske komponente , koje se transformišu po ireducibilnim reprezentacijama grupe, tj. ako zadovoljavaju uslov: Vektori , gde obrazuju bazu reprezentacije od . U opštem slučaju taj prikaz je reducibilan, pa se dade prikazati pomoću linearnih kombinacija baze ireducibilih reprezentacija. Dobija se: Kada dva ermitska operatora komutiraju tada postoji zajednički skup svojstvenih funkcija. Odaberu li se i onda nalazimo svojstvena stanja koristeći komutacione relacije: Ukoliko na obe strane gornjega izraza primenimo operator onda možemo da vidimo da su koeficijenti različiti od nule samo ako je | Za šta se koriste Klebš-Gordanovi koeficijenti? | Klebš-Gordanovi koeficijenti se koriste za dekomponovanje tenzorskog proizvoda ireducibilnih reprezentacija Lijeve grupe, kao i prilikom sabiranja ugaonih momenata. | 639,618 |
Kosmos-981 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-981 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR, 10. januara 1978. Raketa-nosač R-14 Čusovaja () (8K65, NATO oznaka -{SS-5 Skean}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. Masa satelita pri lansiranju je iznosila 40 kilograma. Kosmos-981 je bio komunikacioni satelit. | Koji je bio dodatni stepen rakete-nosača R-14 Čusovaja? | Dodatni stepen rakete-nosača R-14 Čusovaja bio je Fregat. | 322,052 |
Viša klasa je izraz koji označava pojedince i društvene grupe koji se nalaze na vrhu društvene hijerarhije, odnosno koji su po materijalnom bogatstvu i/li političkom uticaju superiorni ostatku društva. Viša klasa se može pronaći u gotovo klasnim, odnosno civilizovanim društvima, a u pravilu predstavlja njegov brojčano najmanji deo. Vrlo često se za nju koristi sinonim vladajuća klasa ili elita. Viša klasa se kroz istoriju počela profilisati od pojedinaca iz prvobitne zajednice koji su od ostalih članova tih zajednica isticali fizičkom snagom, životnim iskustvom ili intelektualnim sposobnostima koji su im davali autoritet, a s vremenom i vlast. Uz vlast su s vremenom počele dolaziti i razne privilegije, a proces podele rada i nužnost za trajnom hijerarhijom doveo do raznih mehanizama, uključujući nasledni položaj poglavara, a nakon toga i drugih političkih funkcija. U civilizovanim društvima sve do pre nekoliko vekova je viša klasa imala institucionalno povlašten položaj, bilo kroz običaje, bilo kroz zakone, a on se održavao kroz društveno-politička uređenja kao što su aristokratija, oligarhija, monarhija i sl. Najbolji primer takve više klase je feudalno plemstvo. U savremenim društvima, koja su kao svoje vrednosti uvele načelo građanske jednakosti, viša klasa se više ne definiše po poreklu i institucionalnim privilegijama, nego uglavnom po materijalnom bogatstvu i članstvu nekih eksluzivnih organizacija (više sveštenstvo ili najviši organi Partije u komunističkim državama) iz koga tek posredno proističe politički uticaj. | Kako se viša klasa profilisala kroz istoriju? | Viša klasa se kroz istoriju počela profilisati od pojedinaca iz prvobitne zajednice koji su isticali fizičkom snagom, životnim iskustvom ili intelektualnim sposobnostima koji su im davali autoritet, a s vremenom i vlast. | 279,765 |
Crkva Svete Petke se nalazi u Gojbulji, naseljenom mestu na teritoriji opštine Vučitrn, na Kosovu i Metohiji. Pripada Eparhiji raško-prizrenske Srpske pravoslavne crkve. Crkva posvećena Svetoj Petki se nalazila u podnožju Kopaonika, tri kilometra severoistočno od Vučitrna, na seoskom groblju iz prve polovine 18. veka. Crkva je bila nadzidana avgusta 1986. godine, na starim ostacima hrama, sa zidovovima visine 1-2 metra i očuvanim starim lukom iznad zapadnog portala i sačuvanim tragovima fresko-maltera. Crkva je bila pravougaone osnove sa polukružnom apsidom i malom pripratom. Nakon dolaska francuskih snaga KFOR-a crkva je demolirana, opljačkana, oskrnavljena i zapaljena, a Parohijski dom opljačkan, od strane Albanskih ekstremista u junu 1999. godine. | Kako je crkva bila demolirana? | Crkva je bila demolirana od strane Albanskih ekstremista u junu 1999. godine. | 1,376,171 |
Il-276 je novi višenamenski transportni avion na mlazni pogon, nosivosti do 20 tona. Razvijen je u saradnji sa HAL, a proizvodi ga Ujedinjena avio-proizvodna korporacija, sa planom da konkuriše pre svega ukrainskom Antonov An-178 i brazilskom Embraer KC-390. Trebalo bi u Ruskom vazduhoplovstvu da zameni avione tipa Antonov An-12, An-72, a u Indijskom RV i An-32. Projektovan je sa najviše mogućih sličnosti sa Iljušin Il-76, kako bi se smanjili rashodi održavanja, a avioni upotpunjavali jedan drugog u misijama. Indija i Rusija su započele razradu višenamenskog srednjeg transportnog aviona MTA (MTS), u čijoj je osnovi ruski projekat Il-276. Memorandum o razumevanju potpisan je još 2001. godine. Tada je avion sa indeksom Il-276 bilo planirano podići u vazduh krajem 2000-ih godina, a u državnom programu naoružanja je bila predviđena kupovina prvih pet serijskih aviona u periodu 2006-2015. godine. Danas je očigledno da se do 2015. taj avion neće pojaviti – rok prvog leta je odložen za 2017, a predaja prve serijske mašine 2019. godine. Ugovor na prvu etapu razrade MTA (MTS) je potpisan 12. oktobra 2012. godine. Naručilac je zajednička rusko-indijska kompanija MTAL, a vršilac radova – ruska kompanija „Ujedinjena avioindustrijska korporacija – Transportni avioni“ A. D. i indijska Hindustan Aeronautics Ltd. | Ko je proizvođač aviona Il-276? | Ujedinjena avio-proizvodna korporacija. | 1,255,891 |
Pezovo je smešteno u severnom delu Severne Makedonije. Od najbližeg grada, Kumanova, selo je udaljeno 25 km jugoistočno. Naselje Pezovo se nalazi u istorijskoj oblasti Sredorek. Selo je smešteno na severozapadnim padinama planine Mangovice, na približno 620 metara nadmorske visine. Zapadno od naselja pruža se polje. | U kojoj istorijskoj oblasti se nalazi naselje Pezovo? | Naselje Pezovo se nalazi u istorijskoj oblasti Sredorek. | 716,838 |
Okrug Tvrdošin () okrug je u Žilinskom kraju, u Slovačkoj Republici. Administrativno središte okruga je grad Tvrdošin. Prema podacima o broju stanovnika iz 2011. godine okrug je imao 35.908 stanovnika. Slovaci čine 97% stanovništva. | Ko čini većinu stanovništva u okrugu? | Slovaci čine većinu stanovništva u okrugu. | 746,399 |
Trenko (Trene) Jovanov Rujanović, poznat kao Krapljanin, je srpski četnički vojvoda iz vremena Borbi za Makedoniju. Rođen je oko 1870. u selu Krapi, u Poreču. Godine 1895. ulazi u organizaciju VMRO-a i četuje u kičevskom rejonu. Nastoji 1899/1900. kod srpskih konzula na osnivanju srpske organizacije i srpskih četa. Godine 1904. napušta VMRO i prilazi srpskoj četničkoj organizaciji osnivajući jednu od prvih srpskih četa. Učestvovao je u borbi sa Stevanom Dimitrovim kod sela Orešja aprila 1905. kada su srpske čete pobedile četu VMRO-a. Učestvovao je i u borbi kod Kurtovog Kamena 1907. Nakon Hurijeta 1908. napušta četovanje da bi nakon pritiska Mladoturaka ponovo poveo četu 1910. godine. | Gde je rođen Trenko Rujanović? | Trenko Rujanović je rođen u selu Krapi, u Poreču. | 713,394 |
OŠ „Radojka Lakić” jedna je od osnovnih škola u Beogradu. Nalazi se u ulici Dr Aleksandra Kostića 1-7, u opštini Savski venac, a osnovana je 1960. godine. Škola se nalazi na Savskom vencu u neposrednoj blizini nekadašnje glavne železničke stanice Beograd, kod Savskog trga. U neposrednoj blizni škole nalazi se i Železnički muzej Srbije, kao i Park Gavrila Principa. Škola je osnovana 1960. godine, kada je napravljena i zgrada u kojoj se nalazi, a renovirana 2004. godine. Nalazi se u mirnoj ulici Dr Aleksandra Kostića (nekadašnja Teslina), iako se u njenoj blizini nalaze tri prometne saobraćajnice (Sarajevska ulica, Nemanjina ulica i Savska ulica). Zbog lokacije škole u centru grada, omogućena je velika kulturna ponuda i ponuda istorijskih znamenitosti đacima u ustanovama kao što su DD „Đuro Salaj”, Akademija 28, „Veselin Masleša”; pozorišta: Boško Buha, Duško Radović, Puž; biblioteke: „Đuka Dinić”, „Bora Stanković”, Gradska biblioteka; Kalemegdan, Železnički muzej, Pedagoški muzej, Narodni muzej, Etnografski muzej i druge. Škola nosi ime po Radojki Lakić, učesnici Narodnooslobodilačke borbe i narodnom heroju Jugoslavije. Škola raspolaže sa 12 kabineta i 8 učionica, a nastava se odvija u prepodnevnoj smeni, dok za učenike nižih razreda postoji mogućnost produženog boravka. U okviru škole postoje dramska, ekološka, istorijska, košarkaška, likovna, recitatorska, odbojkaška, ritmička sekcija i hor. | Koje ustanove i znamenitosti se nalaze u blizini škole? | U blizini škole se nalaze Železnički muzej Srbije, Park Gavrila Principa, DD „Đuro Salaj”, Akademija 28, pozorišta Boško Buha, Duško Radović, Puž, biblioteke „Đuka Dinić”, „Bora Stanković”, Gradska biblioteka, Kalemegdan, Pedagoški muzej, Narodni muzej, Etnografski muzej. | 4,172,764 |
Grenadiri (, od granata) su prvobitno bili specijalizovani vojnici, prvi put uspostaljeni kao posebna uloga sredinom ili krajem 17. veka, za bacanje granata i ponekad za juriše. U prvo vreme su grenadiri birani među najjačim i najkrupnijim vojnicima. Do 18. veka bacanje granata više nije bilo od značaja, ali su grenadiri i daje birani među najjačim vojnicima i vodili su juriše na bojištu. Grenadiri su često predvodili u jurišu kroz rupe u utvrđenjima u opsadnom ratovanju, mada su ovaj zadatak uglavnom vršile jedinice dobrovoljace nazivani beznadežni (jer su šanse za ogromne gubitke bile velike), a takođe su mogli da ga izvršavaju saperi ili inženjerci. Neke države kao što su Francuska i Argentina su osnovali jedinice konjičkih grenadira. Kao i njihovi pešadijski ekvivalenti, ovi teški konjanici su birani zbog svoje veličine i snage. | Za šta su prvobitno bili specijalizovani grenadiri? | Prvobitno su grenadiri bili specijalizovani za bacanje granata. | 920,029 |
Sebastijan Kurc (; Beč, 27. avgust 1986) austrijski je političar, bivši kancelar Austrije, predsednik Austrijske narodne stranke i bivši ministar za Evropu, integracije i spoljne poslove u drugoj koalicionoj vladi (Austrijska narodna partija i Socijaldemokratska partija Austrije) Vernera Fajmana. Na mesto kancelara Austrije izabran je 18. decembra 2017. godine, nakon koalicione vlade Austrijske narodne stranke i Slobodarske partije. Postao je najmlađi kancelar u istoriji Austrije. Svoju drugu ostavku na mesto kancelara je podneo 9. oktobra 2021. Tužilaštvo tereti njega i još devet osoba iz njegovog kruga da su 2016. godine zloupotrebili državne fondove, kako bi naručili istraživanja javnog mnenja koja bi povoljno uticala na izborne rezultate Narodne stranke (ÖVP). Takođe se tereti i da je 2016. novcem iz Ministarstva finansija podmićivao medije da bi izveštavali protiv Rajnholda Miterlenera, tadašnjeg vicekancelara i lidera Narodne stranke, i time pomogli Kurcu da dođe na njegovo mesto. Nakon ostavke će ostati šef poslaničke grupe svoje stranke, a koalicioni partner u vladi, Zelena stranka, je podržala predlog Narodne stranke Aleksandera Šalenberga kao novog kancelara. | Kako će Kurc nastaviti svoju političku karijeru nakon ostavke? | Kurc će ostati šef poslaničke grupe svoje stranke. | 1,375,004 |
Pizotifen (pizotilin, sandomigran) je benzocikloheptenski lek koji se prvenstveno koristi za umanjenje učestalosti pojave migrenskih glavobolja. Glavna medicinska upotreba pizotifena je u sprečavanju vaskularnih glavobolja. Pizotifen je deo veće grupe lekova sa tom namenom, koja isto tako obuhvata propranolol, topiramat, valproinsku kiselinu i amitriptilin. Dok je pizotifen umereno efektivan, njegova upotreba je ograničena nuspojavama, prvenstveno pospanošću i povećanjem telesne težine, te on obično nije preferirani lek. | Kako se pizotifen može opisati u pogledu efikasnosti? | Pizotifen je umereno efektivan lek. | 637,141 |
Karinsko more je gotovo zatvoreni morski zaliv površine 5,7 -{km²}- koji je uskim kanalom spojen s Novigradskim morem. Nalazi se oko 30 -{km}- istočno od Zadra i 16 severno od Benkovca. Prosečna dubina vode u zalivu je 12 metara. U Karinsko more se ulivaju manji slatkovodni vodotoci (najveći je Karišnica) koji mešanjem sa slanom vodom uzrokuju nastanak lekovitog blata. Područje Karinskog mora kao ogranak Jadranskog mora zavučen duboko u kopno je naseljeno još od najstarijeg doba. Tu se nalazilo antičko naselje -{Corinium}-, a kasnije Karin koji je imao važnu odbrambenu ulogu u srednjem veku. Naselja koja izlaze na Karinsko more su Donji i Gornji Karin, Kruševo i Pridraga. Danas se tu razvija turizam (auto - kamp, veliko turističko naselje u Gornjem Karinu). | Kako se naziva antičko naselje koje se nekada nalazilo na području Karinskog mora? | Antičko naselje koje se nekada nalazilo na području Karinskog mora se naziva Corinium. | 395,491 |
Takmičenje u trci na 100 metara u ženskoj konkurenciji na Evropskom prvenstvu u atletici 1938. održano je 17. septembra na stadionu Prater u Beču. Ovo je bilo prvo Evropsko prvenstvo na kojem su učestvovale žene. Takmičarke su bile podeljene u 6 nejednakih kvalifikacionih grupa (od 2 do 5 takmičarki). U polufinale su se plasirale po dve prvoplasirane iz svake grupe (KV). Takmičarke su bile podeljene u 2 polufinalne grupe po 6 takmičarki. U finale su se plasirale po tri prvoplasirane iz svake grupe (KV). | Gde je održano takmičenje u trci na 100 metara za žene? | Takmičenje je održano na stadionu Prater u Beču. | 1,533,243 |
Sjene je srpski kratkometražni film iz 2014. godine. Film je producirao Miloš Ljubomirović, koji je ujedno i pisao scenario za film, zajedno sa Srđanom Banovićem i Muharemom Bazduljom. Film je master rad Miloša Ljubomirovića na Fakultetu dramskih umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu, urađen na osnovu stenografskih beleški doktora Martina Papenhajma, koje je vodio tokom razgovora sa Gavrilom Principom.Premijera filma održana je u Domu omladine Beograda 25. novembra 2014. godine Glavni lik u filmu je František Lebl, austrijski čuvar češke nacionalnosti. Radnja se odvija u jednoj neprospavanoj noći posle Velikog rata, kada se čuvar priseća mučenja u kojima je učestvovovao u Terezinu nad Mladobosancima u periodu od skoro četiri godine njihovog boravka u tamnici. Priseća se i razgovora Garila Principa sa psihijatorom Papanhajmom, a osećaj krivice ga odvlači u stanje gde teško razgraničava stvarnost od fikcije. | Ko je producirao film "Sjene"? | Film "Sjene" je producirao Miloš Ljubomirović. | 3,624,407 |
Herkogamija (od =ograda =brak) označava značajno prostorno razdvajanje ekspresije pola (polnih funkcija) kod hermafroditnih organizama. Pojam herkogamija prvi je upotrebio Aksel (-{Axell}-, 1896). Često je prisutna kod cvetova skrivenosemenica u vidu različite dužine prašnika i tučka. herkogamija prilaza, kada je žig tučka iznad nivoa prašnika i oprašivač koji prilazi cvetu je najpre u kontaktu sa žigom; reverzna herkogamija, kada je oprašivač najpre u kontaktu sa prašnicima — pretpostavlja se da ovaj oblik herkogamije olakšava da se veća količina polena iznese iz cveta; heterostilija, koja podrazumeva postojanje različite „arhitekture" cvetova na biljkama iste vrste, tj. i cvetova sa dužim prašnicima od tučka, i cvetova sa kraćim prašnicima od tučka (distilija). | Šta podrazumeva heterostilija? | Heterostilija podrazumeva postojanje različite „arhitekture" cvetova na biljkama iste vrste, tj. i cvetova sa dužim prašnicima od tučka, i cvetova sa kraćim prašnicima od tučka. | 199,021 |
Okrug Hempton () je okrug u američkoj saveznoj državi Južna Karolina. Po popisu iz 2010. godine broj stanovnika je 21.090. Prema popisu stanovništva iz 2010. u okrugu je živelo 21.090 stanovnika, što je 296 (1,4%) stanovnika manje nego 2000. godine. | Kada je bio poslednji popis stanovništva u okrugu Hempton? | Poslednji popis stanovništva u okrugu Hempton bio je 2010. godine. | 659,619 |
Takmičenje u skoku uvis u ženskoj konkurenciji na 6. Svetskom prvenstvu u atletici u dvorani 1997. u Parizu, (Francuska) je održano 7. i 8. marta u Palata sportova Pariz–Bersi. Deset najboljih atletičarki godine u skoku uvis u dvorani pre početka prvenstva (7. marta 1997), imale su sledeći plasman. Takmičenje je održano 7. marta 1997. godine. Kvalifikaciona norma za ulazak u finale iznosila je 1,95 m, koju je preskočila 1 takmičarka (KV) a 12 se plasirale sa najboljim postignutim rezultatima {kv}., , | Koja atletičarka je preskočila kvalifikacionu normu za ulazak u finale? | Jedna takmičarka (KV) preskočila je kvalifikacionu normu za ulazak u finale. | 4,043,059 |
Almaški kraj je deo Novog Sada. Smešten je između Almaške i Saborne crkve i obuhvata delove gradskih četvrti Podbare, Salajke i Stari grad. Almaški kraj je naseljen srpskim porodicama iz sela Almaš 1718. godine, otuda i ime. Almaška crkva je sagrađena 1797. i ona je najveća pravoslavna crkva u Novom Sadu. U ovom delu Novog Sada je smeštena i nova zgrada Matice srpske. | Kada je sagrađena Almaška crkva? | Almaška crkva je sagrađena 1797. godine. | 456,266 |
Kosmos-1746 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-1746 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR, 28. maja 1986. Raketa-nosač R-7 Semjorka () (8K71, NATO oznaka -{SS-6 Sapwood}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. Masa satelita pri lansiranju je iznosila 6000 kilograma. Kosmos-1746 je bio osmatrački satelit. | Koliko je satelita lansirano u okviru programa Kosmos? | Preko 2400 satelita je lansirano u okviru programa Kosmos. | 323,019 |
Kup Srbije u fudbalu za žene je nacionalni fudbalski kup Srbije za žene koji se održava u organizaciji Fudbalskog saveza Srbije. Takmičenje Kup Srbije u fudbalu za žene formirano je 2006., godine nakon raspada Državne zajednice Srbija i Crna Gora, 5. juna 2006. godine, od kada Republika Srbija deluje kao nezavisna i suverena država. Kup Srbije je pravni naslednik Kupa Srbije i Crne Gore. | Koji je pravni naslednik Kupa Srbije i Crne Gore? | Pravni naslednik Kupa Srbije i Crne Gore je Kup Srbije. | 497,929 |
Zastava Tunisa je prvi put usvojena 1831. u vreme bega Hasana I. Nakon toga je došlo do manjih izmena. Ova zastava nije korišćena tokom kolonijalizacije Francuske, a posle sticanja nezavisnosti opet je usvojena 1. juna 1959, 1999. su promenjene dimenzije zastave. Sastoji se od crvene podloge na kojoj se u sredini nalazi beli krug sa crvenim polumesecom i zvezdom. Ovo je simbol povezanosti sa Osmanskim carstvom kojega su bili deo, ali i tradiocionalni simbol islama. Smatra se da ovaj simbol donosi sreću. | Kada je ponovo usvojena zastava Tunisa nakon sticanja nezavisnosti? | Zastava Tunisa je ponovo usvojena 1. juna 1959. godine. | 167,332 |
Orlan-10 je ruska izviđačka bespilotna letelica, razvijena od strane Centra za savremene tehnologije iz Sankt Peterburga za potrebe Oružanih snaga Ruske federacije i za izvoz. Jedan kompleks uključuje do pet bespilotnih letelica. Orlan-10 je taktička izviđačka bespilotna letelica, koja se lansira iz katapulta. Maksimalna poletna masa iznosi nekih 18 kilograma, a može nositi oko 4 kilograma korisnog tereta. Pogonjena je klipno-elisnim motorom, koji joj omogućava maksimalnu brzinu od nekih 150 km/h, daljinu krstarenja od oko 500 kilometara, visinu leta do nekih 5000 metara. Može da ostane u vazduhu desetak sati. Visoko je pouzdana, lako upravljiva i laka za održavanje, prema komentaru ruskog oficira. Drugi izvori navode da je maksimalna brzina 180 km/h, visina leta do nekih 6000 metara i da može da ostane u vazduhu 15 sati. | Koja je maksimalna poletna masa Orlan-10? | Maksimalna poletna masa Orlan-10 je nekih 18 kilograma. | 4,260,375 |
San Žulija de Lorija je jedna od parohija Andore, na krajnjem jugu te zemlje. To je takođe ime glavnog grada parohije, koji je sa 908 m nadmorske visine najniže naselje u Andori. Grad se razvio i širi se oko reke Valire. Najveću atrakciju predstavlja sedište opštinske vlasti, romanička crkva posvećena San Žulija de Loriji i Sen Žermenu. | Kako se zove reka oko koje se grad širi? | Grad se širi oko reke Valire. | 490,186 |
Arhitektura secesije je pravac koji se javlja oko 1880.godine u Engleskoj. Uticao je na ranu modernu, delo Bauhausa (saradnja umetnosti i industrije) i pripremio je tlo za funkcionalizam. Od 1914. godine se ugasila i neki arhitekti su prešli i izgradili se u primeni moderne. Ciljevi su bili stvarati novi stil u umetnosti i arhitekturi koji bi delovao organski i bio oslobođen od doba istoricizma i eklekticizma. Ovaj stil je poslednji stil koji se projavljivao i delovao na sve pravce u umetnosti u slikarstvu vajarstvu, muzici i arhitekturi. Secesija se razvijala i njeni centri su bili: Škotska, Belgija, Francuska Pariz i Nant, Nemačka Minhen i Darmštat, Austrija Beč, Italija, Španija, Njujork, Rusija, Poljska, Holandija, Skandinavija, Češka republika... Često graditelji secesije nisu bili arhitekti već slikari pa ipak se secesija odlikuje novim shvatanjima o prostoru u kojima se negiraju i odbijaju elemente eklektične arhitekture, istorizujućih stilova i upravljaju se zakonima konstrukcije i upotrebljavaju nove građevinske konstrukcije čelika, gvožđa, betona i stakla. Za glavne znakove secesije smatra se ornamentika i primenjuju se neobične boje te se estetski koriste različiti materijali. Secesni ornament izjašnjava poseban kvalitet secesnog osećanja. Secesna linija je valovito razvijana krivulja koja izaziva osećenje pokreta u površini u kojoj je monotonija sprečena upotrebom boja. Ona traži neobične boje i slaže ih po principima harmonije i kontrasta. Secesija se okreće ravno ka prirodnim formama u ornamentu kao što su list, cvet i životinjski motivi. | Koje su zemlje bile centri razvoja secesije? | Centri razvoja secesije su bile Škotska, Belgija, Francuska, Nemačka, Austrija, Italija, Španija, Njujork, Rusija, Poljska, Holandija, Skandinavija, Češka republika. | 249,370 |
Sergej Aleksandrovič Petuhov (; SSSR, 22. decembar 1983) je ruski atletičar, čija je specijalnost disciplina trčanje na 400 metara. Član je AK Dinamo iz Sent Peterburga. U početku karijere pored trke na 400 metara, takmičio se i u troskoku, gde je 2005. postigao isti rezultat 15,53 u dvorani i na otvorenom. U 2010, postao je deo ruske štafete 4 h 400 metara, za koju je trčao u kvalifikacijama Evropskog prvenstva 2010. u Barseloni, a u finalnu bez Petuhova štafeta je osvojila prvo mesto. Godinu dana kasnije prvo je pobedio na nacionalnom prvenstvu u dvorani, a sa štafetom je zauzeo četvrto mesto na Evropskom prvenstvu u dvorani u Parizu. Isti plasman štafeta je postigla i 2012. na Svetskom prvenstvu u dvorani u Istanbulu. Postizanje ličnog rekorda 24. jula 2013. u Moskvi, od 45,97 sek. omogućilo mu je da bude član ruske štafete 4 h 400 m na Svetskom prvenstvu 2013. u istom gradu. Štafeta je trčala u sastavu: Maksim Dildin, Lav Mosin, Sergej Petuhov i Vladimir Krasnov i osvojila bronzanu medalju sa 2:59,90 iza štafeta SAD i Jamajke. | Kako se zvao atletičar koji je pobedio na nacionalnom prvenstvu u dvorani? | Atletičar koji je pobedio na nacionalnom prvenstvu u dvorani se zvao Sergej Aleksandrovič Petuhov. | 829,867 |
Okrug Leče () je okrug u okviru pokrajine Apulija u istočnoj Italiji. Sedište okruga pokrajine i najveće gradsko naselje je istoimeni grad Leče. Okrug Leče čini krajnje južni deo istorijske oblasti Apulije i predstavlja „štiklu“ na „italijanskoj čizmi“. On se nalazi u istočnom delu države, sa izlaskom na Jadransko more na istoku i Jonsko more na jugu i zapadu okruga. Na jugoistoku okruga se nalaze Otrantska vrata, moreuz između dva pomenuta mora. Tlo u okrugu je mahom ravničarsko, veoma plodno uz stalno navodnjavanje (žita, voće). Najviša tačka u okrugu doseže 200 metara nadmorske visine. Po poslednjem popisu iz 2010. godine u okrugu Leče živi preko 810.000 stanovnika. Gustina naseljenosti je veoma velika, blizu 300 st/km². Kako je ceo okrug ravničarski, to je ceo njegov prostor dobro naseljen. Pored pretežnog italijanskog stanovništva u okrugu žive i izvestan broj doseljenika iz svih delova sveta. Pored toga, u nekoliko naselja okruga žive i Grci, potomci prebeglica s Balkana iz vremena osmanske vladavine. Najvažnije gradsko naselje i sedište okruga je grad Leče (96.000 st.) u severnom delu okruga. Drugi po veličini je grad Martina Franka (32.000 st.) u zapadnom delu okruga. | Koja je najviša tačka u okrugu Leče? | Najviša tačka u okrugu Leče doseže 200 metara nadmorske visine. | 603,477 |
Turneja Britanskih i Irskih Lavova po Novom Zelandu 2017. (službeni naziv: 2017 British Lions tour to New Zealand) je bila turneja ostrvskog ragbi drim tima po Novom Zelandu 2017.Lavovi su na ovoj turneji ukupno odigrali 10 mečeva, zabeležili 5 pobeda, 3 poraza i 2 remija. Igrali su protiv Novozelandskih predstavnika u najjačoj ligi na Svetu, protiv reprezentacije Novog Zelanda, protiv Barberijansa i protiv Maori Ol bleksa (selekcije sastavljene od igrača koji moraju da imaju u svojoj krvi gene domorodaca Novog Zelanda). Serija je završena bez pobednika, pošto su u prvoj utakimici pobedili Ol bleksi, u drugoj Lavovi, a treći test meč je završen nerešenim rezultatom. Po prvi put u profesionalnoj eri ragbija, serija je završena nerešeno, zadnji put serija je završena nerešeno 1955. kada su Lavovi bili na turneji po Južnoafričkoj Uniji. Tada je ragbi junion još uvek bio amaterski sport. 41 ragbista dobio je čast da bude deo ovog elitnog tima, 16 iz Engleske, 12 iz Velsa, 11 iz Irske i samo 2 iz Škotske. Ovo je izazvalo javnu polemiku, da se Škotlanđanima uvek nanosi nepravda prilikom selektiranja igrača za | Koja je bila tema javne polemike u vezi sa selektiranjem igrača za turneju? | Tema javne polemike bila je nepravda prema Škotlanđanima prilikom selektiranja igrača za turneju. | 1,613,672 |
Ujiže (), jedna je od 18 pokrajina u Republici Angola. Pokrajina se nalazi na severozapadnom delu zemlje, bez izlaza na Atlantski okean i graniči se sa Demokratskom Republikom Kongo. Pokrajina Ujiže pokriva ukupnu površinu od 58.698 -{km²}- i ima 1.426.354 stanovnika (podaci iz 2014. godine). Najveći grad i administrativni centar pokrajine je istoimeni grad Ujiže. | Kolika je površina pokrajine Ujiže? | Površina pokrajine Ujiže je 58.698 km². | 1,270,080 |
Fudbalska reprezentacija Gibraltara predstavlja Gibraltar na međunarodnim fudbalskim takmičenjima i pod kontrolom je Fudbalskog saveza Gibraltara. Fudbalski savez Gibraltara je osnovan 1895. godine. Punopravnom članicom UEFA-e je postao 2013. godine dok još nije primljen u članstvo FIFA-e ali će učestvovati u kvalifikacijama za Svetsko prvenstvo u fudbalu 2018.. Gibraltar učestvuje u kvalifikacijama za Evropsko prvenstvo u fudbalu 2016. gdje se nalazi u grupi D. Prilikom izvlačenja grupa za Kvalifikacije za Evropsko prvenstvo u fudbalu 2016. Fudbalska reprezentacija Gibraltara zbog političke situacije nije se mogla naći u istoj kvalifikacionoj grupi sa Španijom. | Ko predstavlja Gibraltar na međunarodnim fudbalskim takmičenjima? | Fudbalska reprezentacija Gibraltara. | 957,867 |
Lejla Hatami (; rođena 30. septembra 1972. u Teheranu) je iranska glumica, kćerka reditelja Alija Hatamija i glumice Zahre Koškam, a supruga glumca Alija Mosafa. Nakon završene srednje škole, odlazi u Lozanu na studije elektrotehnike. Posle dve godine, prelazi na studije francuske književnosti, nakon čega se vraća u Iran. Leja Hatami je imala nekoliko kratkih pojavljivanja u filmovima svog oca. Prva glavna uloga joj je bila u filmu Lejla iz 1996. godine koji je režirao Driuš Mehrdžui. Dobila je počasnu diplomu za najbolju glumicu na 15. filmskom festivalu Fajr u Teheranu. Njena uloga u filmu Napuštena stanica 2002. godine joj je donela nagradu za najbolju glumicu na 26. filmskom festivalu u Montrealu. Lejla se pojavljuje u prvom filmu koji je režirao njen suprug Ali Mosafa 2005. godine Portret daleke žene. U filmu Razvod - Nader i Simin Ašgara Farhadija, tumači ulogu Simin za koju dobija Srebrnog medveda na festivalu u Berlinu 2011. godine. Na festivalu Kustendorf 2012. godine je član žirija. | Gde je Lejla Hatami studirala elektrotehniku? | Lejla Hatami je studirala elektrotehniku u Lozanu. | 577,480 |
Bioskop Zvezda, nezvanično Novi bioskop Zvezda, je skvot klub u Beogradu. Izgrađen je 1911. godine i najstariji je bioskop u gradu. Nakon perioda zapuštenosti, 2014. godine ga je zauzeo Pokret za okupaciju bioskopa. Skvoteri su dobili međunarodnu podršku i 2018. je objavljen dokumentarac o okupaciji. Nalazi se na adresi Terazije 40 u opštini Stari grad. Bioskop je otvoren sa fasadom u stilu secesije. Izgrađen je 1911. godine i najstariji je u Beogradu. Za vreme FNRJ bioskop je nazvan Zvezda. Bioskop je bio u vlasništvu državne kompanije Beograd film, ali je ona prodata trgovcu derivatima Nikoli Đivanoviću 2007. godine On ju je dao investitoru kapitala, kompaniji Lantern i bioskop je zatvoren. Iako su uslovi ugovora precizirali da bioskop treba da ostane otvoren, ova klauzula je zanemarena. Godine 2012. Đivanović je osuđen na dve godine zatvora po raznim optužbama. Posle višegodišnjeg zapuštanja, bioskop je 2014. skvotiralo 200 ljudi pod zastavom Pokreta za okupaciju bioskopa. Preimenovan je u Novi bioskop Zvezda, a okupacije je brzo dobila medijsku pažnju. Otvaranje bioskopa podržao je francuski režiser, scenarista i producent Mišel Gondri koji je snimio film posvećen projektu i grčki premijer Aleksis Cipras, koji je posetio prostor kada je bio u Beogradu. Otvaranje bioskopa podržaki su takođe Srećko Horvat i Alen Badiu. Prvi pušten film u bioskopu nakon otvaranja bio je Nevinost bez zaštite, Dušana Makavejeva. Godine 2018. Senka Domanović objavila je dokumentarni film Okupirani bioskop, koji govori o okupaciji Novog bioskopa Zvezda. Film je premijerno pušten na Filmskom festivalu jugoistočne Evrope. | Koji je prvi film pušten u Bioskopu Zvezda nakon otvaranja? | Prvi film pušten u Bioskopu Zvezda nakon otvaranja bio je Nevinost bez zaštite, Dušana Makavejeva. | 4,281,858 |
Trka na 200 metara u klasama 46 i 47 za žene, bila je jedna od 29 disciplina atletskog programa na Letnjim paraolimpijskim igrama 2016. u Rio de Žaneiru, Brazil. Takmičenje je održano 15. i 16. septembra na Olimpijskom stadionu Žoao Avelanž. Kvalifikacije su održane 15.9.2016. godinu u 18:33 i 18:39. Takmičarke su bile podeljene u dve grupe. U finale su se plasirale prve tri takmičarke iz svake grupe i 2 na osnovu rezultata.,, | Koliko disciplina je bilo u atletskom programu Letnjih paraolimpijskih igara 2016? | U atletskom programu Letnjih paraolimpijskih igara 2016. bilo je 29 disciplina. | 1,491,062 |
Evropska služba za suzbijanje prevara - OLAF (, ) je uspostavljena 1999. godine od strane Evropske komisije sa zadatkom suzbijanja prevara, korupcije i drugih nezakonitosti, među ostalom i u institucijama EU, sprovođenjem nezavisnih istražnih postupaka. Njen osnovni zadatak je da zaštiti finansijske interese Evropske unije, onemogući zloupotrebe u njenim institucijama i narušavanje njenog budžeta. OLAF je formiran 1999. godine nakon snažnog pritiska Evropskog parlamenta. Prethodna služba UCLAF () koja je funkcionisala kao komisija pri Evropskoj komisiji nije uspela da se izbori sa neregularnostima vezanim za rad evropslih institucija. Nakon žučne rasprave u Evropskom parlamentu zbog pronevera i kolektivne ostavke članova Santerove komisije formirana je nova institucija sa većim ovlašćenjima i mogućnostima. | Kako se zvala prethodna služba pre formiranja OLAF-a? | Prethodna služba se zvala UCLAF. | 315,929 |
Pogubljenje po kratkom postupku je pogubljenje u kojem je osoba optužena za zločin i odmah ubijena bez potpunog i pravičnog suđenja. Pogubljenja kao rezultat sprovođenja pravde po kratkom postupku (kao što je vojno-poljski sud) ponekad su uključena, ali se izraz uopšteno odnosi na hapšenje, optužbu i pogubljenje, a sve to sprovedeno u vrlo kratkom vremenskom periodu i bez ikakvog suđenja. Prema međunarodnom pravu, odbijanje da se prihvati zakonita predaja u borbi i umjesto toga ubije osoba koja se predaje takođe se kategoriše kao pogubljenje po kratkom postupku (kao i ubistvo). Policijske, vojne i paravojne organizacije praktikovale su pogubljenja po kratkom postupku i često su povezana sa gerilskim i protivgerilskim ratovanjem, terorizmom i bilo kojom drugim situacijom koja uključuje kršenje uobičajenih procedura za postupanje sa optuženim zatvorenicima, civilnim ili vojnim. | Kako se definiše pogubljenje po kratkom postupku prema međunarodnom pravu? | Pogubljenje po kratkom postupku prema međunarodnom pravu je ubijanje osobe optužene za zločin bez potpunog i pravičnog suđenja, obično sprovedeno u vrlo kratkom vremenskom periodu i bez ikakvog suđenja. | 4,331,801 |
4,7-Dihidroizoindol u heterocikličnoj hemiji je redukovana forma izoindola. 4,7-Dihidroizoindol je korisni gradivni blok za produžene porfirine koji su relevantni kao materijali za optičke primene. Rani pokušaj da se proizvede 4,7-dihidroizoindol — najbliži srodnik termodinamički nestabilnog izoindola je izveden 1985. To je bilo bazirano na klasičnoj Pal-Knorovoj sintezi pod uslovima koji su verovatno oštećivali elektronski bogati pirolni prsten. Uočena nestabilnost 4,7-dihidroizoindola je dovela istraživače do zaključka da to nije koristan intermedijer u porfirinskoj hemiji. Ispostavilo se da promena reakcionih uslova omogućava izolaciju 4,7-dihidroizoindola. Trostepna sinteza počevši od tosilacetilena koja obuhvata Diels-Alderovu reakciju, Barton-Zardovu sintezu i toplotnu dekarboksilaciju he objavljena. Mada je očekivano da će pod kiselim ili baznim uslovima doći do migracije dvostruke veze u 4,7-dihidroizoindolu, do toga ne dolazi kad se koriste bilo jaka baza (kalijum tert-butoksid, kalijum hidroksid) ili kiselina (trifluorosirćetna kiselina, p-toluensulfonska kiselina). Mogući razlog takve stabilnosti je da je pirolni ostatak kiseliji (kao NH-kiselina) kao i nukleofilniji nego respektivni reakcioni centeri koji učestvuju u očekivanoj migraciji dvostruke veze; stoga pirolni prste može da služi kao zaštita dvostruke veze od inicijacije karbokatjonskih i karbanjonskih pomeranja. 4,7-Dihidroizoindol je univerzalni sinton produženih porfirina, pošto njegova izolovana dvostruka veza u cikloheksenskom prstenu omogućava modifikaciju reakcijama adicije ili cikloadicije. Reakcije adicije mogu da proizvedu nove intermedijere za benzosupstituisane tetrabenzoporfirine, dok upotreba reakcija cikloadicije dovodi do novih tetranaftoporfirina. | Kako je moguće izolovati 4,7-dihidroizoindol? | Izolacija 4,7-dihidroizoindola je moguća promenom reakcionih uslova, kao što su korišćenje jake baze (kalijum tert-butoksid, kalijum hidroksid) ili kiseline (trifluorosirćetna kiselina, p-toluensulfonska kiselina). | 1,438,341 |
Malta je učestvovala na Svetskom prvenstvu u atletici na otvorenom 2011. održanom u Tegu od 27. avgusta do 4. septembra trinaesti put, odnosno učestvovala je na svim prvenstvima do danas. Reprezentaciju Malte predstavljalo je dvoje takmičara (1 muškarac i 1 žene) u dve discipline. Na ovom prvenstvu Malta nije osvojila nijednu medalju. Nije bilo novih nacionalnih i ličnih rekorda i rekorda sezone. | Da li su oboreni neki rekordi na Svetskom prvenstvu u atletici na otvorenom 2011. godine? | Ne, na Svetskom prvenstvu u atletici na otvorenom 2011. godine nisu oboreni nikakvi rekordi. | 554,158 |
Masakr u Vitezu je ratni zločin koji su počinile bošnjačko-muslimanske snage nad hrvatskom decom tokom napada na Vitez i gradove Srednje Bosne. Počinile su ga 10. juna 1993. godine. Pripadnici Armije Bosne i Hercegovine ispalili su granatu na dečije igralište u Vitezu, pri čemu je poginulo je 8 dece starosti od 9 do 15 godina dok je šestoro teško ranjeno. U Vitezu, 10. juna 1993. oko 20 sati i 45 minuta, doletela je granata s položaja Armije BiH, kalibra 120 mm, i pala dva metra od 14-ero dece u igri na dečijem igralištu. Na licu mesta je poginulo petero, a u bolnici od posledica ranjavanja troje dece u dobi od 9 do 15 godina. Ostalih šestero dece je bilo teško ranjeno. Razorna moć granate videla se po tome što su roditelji svoju decu prepoznavali po odeći i obući. Video snimak tog stravičnog događaja, zbog brutalnosti, nije htela objaviti nijedna strana TV mreža. Za počinjeni zločin još niko nije procesuiran. Kontroverzna je činjenica da su se poginula deca inače svakodnevno igrala s muslimanskom decom, koja se na dan masakra nisu došla igrati. Stoga se sumnja, da su bila upozorena na verovatno isplanirani napad. | Kako su roditelji prepoznavali svoju decu nakon napada? | Roditelji su prepoznavali svoju decu nakon napada po odeći i obući. | 3,885,509 |
Glazura je slatka, često kremasta, napravljena od šećera sa tečnošću, poput vode ili mleka, koja je često obogaćena sastojcima kao što su puter, belanca ili kremni sir. Koristi se za ukrašavanje pekarskih proizvoda, poput kolača ili keksa. Glazura može imati različiti oblik (npr. cveća, lišća) i često se koristi kao ukras za rođendanske i svadbene torte. Najjednostavnija je zaleđena glazura, koja sadrži šećer u prahu (takođe poznat kao šećer za glazuru ili slatkiše) i vodu. Ona se može obojiti, na primer, upotrebom limunovog soka, umesto vode. Neke glazure mogu se napraviti mešavinom šećera i krem sira ili kisele pavlake, ili upotrebom mlevenih badema (kao u marcipanu). Način nanošenja u velikoj meri zavisi od vrste glazure koja se koristi. Obično se nanosi nožem. Takođe, može se koristiti između slojeva u torti kao punjenje, ili se može koristiti za potpuno ili delimično prekrivanje spoljašnje strane torte ili drugog pečenog proizvoda. Prekrivanje kolača šećerom u prahu ili drugim materijalima uvedeno je u 17. veku. Čini se da je najranija upotreba glagola premazati oko 1600. godine, a imenica glazura iz 1683. Prvi put je korišćena 1750. godine. | Kada je prvi put upotrebljena imenica glazura? | Imenica glazura je prvi put upotrebljena 1683. godine. | 4,166,559 |
Rođen je 1957. godine u Prilepu. Diplomirao je u klasi Petra Hadži Boškova (1988), a magistrirao u klasi Dragana Popovskog (1998) na Fakultetu likovnih umetnosti u Skoplju. Od 1979. do 1982. boravio je na usavršavanju u Londonu. Nakon završetka studija, postao je predavač na Fakultetu likovnih umetnosti u Skoplju. Član Društva likovnih umetnika Makedonije je od 1988. godine. Do sada je imao ukupno sedam samostalnih izložbi: Prilep (1984. i 1993), Bitolj (1993) i Skoplje (1994, 1997, 1998. i 2004). Učestvovao je i na nekoliko grupnih izložbi u inostranstvu (SAD, Turska, Srbija). Neka njegova dela se nalaze i u privatnim kolekcijama u zemlji i inostranstvu. | Gde je diplomirao Žarko Bašeski? | Žarko Bašeski je diplomirao na Fakultetu likovnih umetnosti u Skoplju. | 938,843 |
Film opisuje osmoro srednjoškolaca koji odlaze na kratak izlet u dolinu zvanu „Pakao“, za to vreme u njihovom gradu odvija se rat. Osmoro srednjoškolaca odlazi na kratak izlet u zabačenu dolinu zvanu „Pakao“, savršeno skriveno mesto koje možete pronaći samo ako tačno znate put. Po povratku u grad, očekuje ih šok - sve je napušteno! Nešto stravično se dogodilo za vreme dok su bili u „Paklu“. Brzo spoznaju da se njihova zemlja nalazi u ratu, i ne znaju šta da rade. Da li da se vrate u „Pakao“ i ostanu da se skrivaju tamo, gde ih okupatori verovatno nikad neće pronaći? Ili da čekaju da ih spase njihova vojska? Ili da se odvaže i pokušaju da spasu svoje porodice? Vremena za razmišljanje je malo - moraju napraviti svoj sledeći potez pre nego što bude kasno. | Kako se zove dolina u koju su otišli srednjoškolci? | Dolina se zove "Pakao". | 935,563 |
Verovatno je iz Štipa. Pretpostavlja se da nije bio monah već mirjanin. Radio je za vreme srpske država kraljeva Stefana Dečanskog i Stefana Dušana. Stvarao je u manastiru Lesnovo. On je najznačajniji predstavnik književnog centra uspostavljenog u manastiru Lesnovu, gde je radio barem dvanaest godina. Bugarski autori ga navode kao bugarskog pisca a Makedonci Lesnovskog smatraju za jednog od svojih najvažnijih pisaca. Minej (Oliverov minej, 1342) s himnografskom službom Gavrila Lesnovskoga, za koji je izradio i ornamentiku | Ko je bio Stanislav Lesnovski? | Stanislav Lesnovski je bio književnik i pisac koji je radio u manastiru Lesnovo za vreme srpskih kraljeva Stefana Dečanskog i Stefana Dušana. | 4,291,616 |
Igo je najstariji sin Barisana od Ibelina. Verovatno je bio oko deset godina stariji od svog najmlađeg brata Balijana od Ibelina. Otac mu je umro 1150. godine, pa mu se majka oženila za Manasasa, ličnog savetnika kraljice Melisende Jerusalimske. Kada je Melisanda izgubila u borbi za presto od svog sina Balduina ІІІ, Manasas je prognan, a Igo je Ramlu nasledio od majke. Učestvovao je u opsadi Askalona 1153. godine, a 1157. godine je zarobljen u bici kod Banijasa. Iz zarobljeništva je pušten verovatno sledeće godine. Godine 1159. je posetio vizantijskog cara Manojla Komnina koji je boravio u kneževini Antiohiji. Godine 1163. oženio je Agnesu od Kurtenea, bivšu ženu kralja Amalrika І Jerusalimski, majku Balduina ІV. Učestvovao je u Amalrikovoj ekspediciji na Egipat 1167. godine. Izgradio je most preko Nila. Krstaši su sklopili savez sa sultanom protiv Širkua, generala Nur ad Dina koji je u isto vreme pokrenuo pohod na Egipat. Igo je poslat da štiti Kairo. U opsadi Bilbejsa spasao ga je Filip de Miji nakon što je pao sa konja i slomio nogu. Umro je 1169. godine tokom hodočašća u Santjago de Kompostelu. Nasledio ga je brat Balduin. | Ko je bio najstariji sin Barisana od Ibelina? | Najstariji sin Barisana od Ibelina bio je Igo. | 938,969 |
Multipraktik je višenamjenski kuhinjski aparat sličan blenderu. Od blendera se razlikuje po zamjenjivim dodacima koji se koriste po potrebi, oblikom činije koja je šira i kraća i podesnija za rad sa čvrstim ili polučvrstim namirnicama. Takođe, za razliku od blendera, za rad multipraktika nije potrebna dodatna tečnost. Pojavom ove mašine je omogućena brža obrada različitih vrsta namirnica. Tako se njime mogu mijesiti, miješati, cijediti, sjeckati, mljeti, gnječiti, ribati, strugati i na drugi način obrađivati razne vrste namirnice: voće i povrće, meso, mliječne prerađevine, pudinzi, čokolade i slično. Zbog toga se njime mogu pripremati razne vrste jela i napitaka. Izumljen je u Njemačkoj 1919. godine i radio je na ručni pogon, dok se prvi električni pojavio 1946. Već oko 1930. bio je neizostavan u kuhinjama u kućama imućnijih osoba, dok je u široku upotrebu ušao 1950. | Kada je izumljen prvi električni multipraktik? | Prvi električni multipraktik je izumljen 1946. godine. | 812,737 |