Datasets:

haohaa

/

shan-news-shannews_org

like 0

2024-03-21T17:29:52

https://shannews.org/archives/50954

ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ တီႉဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသွင်ၵေႃႉ ႁဵတ်းတူဝ်ယိူဝ်ႇ

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သွင်ၵေႃႉ ၽွင်းတိုၵ်ႉလဵၼ်ႈတၢင်းၼႃႈႁိူၼ်းယူႇၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ တီႉၺွပ်းဢဝ် ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ (ပြန်ပေးဆွဲ) သေ ႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇထုတ်ႇတူဝ် ယွၼ်း ငိုၼ်းၶႄႇ 1 သႅၼ်ယႂၼ်ႊ။ ဝၼ်းတီႈ 19/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သွင်ၵေႃႉ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇပၢႆလႄႈတင်း 13 ပီ ၽွင်းတိုၵ်ႉလဵၼ်ႈၵေႃႉၵၼ် တီႈၼႃႈႁိူၼ်း ပွၵ်ႉႁူဝ်မူၼ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇသေ ထုၵ်ႇၸုမ်း ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ဢဵၼ်ႁႅင်း 5 ၵေႃႉ တီႉၺွပ်းဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ မႃးတီႉဢဝ်ၵႂႃႇ တီႈၼႃႈႁိူၼ်း မိူဝ်ႈၽွင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တိုၵ်ႉလဵၼ်ႈၵေႃႉၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇ ဝႆႉ တၢင်းလင်ႁိူၼ်း။ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ် တိုၵ်ႉမႃးတီႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁွင်ႉသႅၼ်ႇသဵင်လင်သေ ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၼႅတ်ႈလႅၼ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃးၸွႆႈ ဢမ်ႇတၼ်းၶိုတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ဢၼ်တီႉၺွပ်း ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶီႇၵႃးမႃးၸွမ်းၵၼ်လမ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵႃးသီၶၢဝ် ပဵၼ်ၽူႈ ၸၢႆး ဢဵၼ်ႁႅင်းတေမီး 5 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၼၼ်ႉ ၵပ်းၾူၼ်းၸူးပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေ ႁႂ်ႈဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 1 သႅၼ်ယႂၼ်ႊ ဢမ်ႇၼၼ် ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 200 သႅၼ်ပျႃး ၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ “ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၶၢႆၵႆႇၵူၺ်း ဢၼ်ၵူၼ်းႁၢႆႉ ယွၼ်းငိုၼ်းမႃး ၼမ်တၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႂႃႇႁႃတီႈလႂ်မႃးပၼ်ၶဝ်။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇပၼ်လႆႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပဵၼ်ၵႂႃႇသေၸိူဝ်ႉသေမဵဝ်း။ ၵပ်းၾူၼ်းၸူးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ”- ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းပွၵ်ႉႁူဝ်မူၼ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 40 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢမ်ႇ ႁူႉၾၢႆႇတီႉ ၺွပ်း ဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပွႆႇတူဝ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉပိူင်မႃႇသျႄႇလေႃးယူႇသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း တႄႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင် ၵႆႉၺႃးၸူၼ်၊ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်း လႅၵ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ – မၢၼ်ႈ တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢၢင်းဝႃႈ ပဵၼ် PDF သေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈ ထိုင်တီႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းပေႃးလႆႈပၢႆႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-03-21T16:54:56

https://shannews.org/archives/50943

ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းတူၼ် ပၢႆႈပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း

ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၼမ် ယွၼ်ႉပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်း ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းယေး ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ဢမ်ႇဢုပ်ႇ လၢတ်ႈ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇသင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းသေ လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ်တႃႇၵႂႃႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ ထိုင်တီႈဢၢၼ်းႁူမ်ႈငိုၼ်းၵၼ် ၵႂႃႇၸၢင်ႈၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းဢၼ်မႃးတွႆႇ မၢၵ်ႇႁိၼ်ႁဵတ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢင်တႅၼ်း ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢမ်ႇၵိုတ်းၽႂ်ယဝ်ႉ ၵိုတ်းၵူၼ်း ထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၶဝ် ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸႂ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂႃႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵမ်း သိုဝ်ႈ တႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ပေႃးယဵၼ်သီႇသီႇ ဢမ်ႇ မီးၵူၼ်းယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵႂႃႇလႄႇႁႃၸၢင်ႈမၢၼ်ႈၸိူဝ်း မႃးၵိၼ်ၸၢင်ႈထုပ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်သိူဝ်ႇတၢင်းၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ သမ်ႉဝႃႈ ပေႃးပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇဢဝ်ၼႆဝႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ မၢင်ဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈ ပွႆႇလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းပၼ်။ ၵႃႈၸၢင်ႈ ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႂ် လႆႈၸၢင်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 30 သႅၼ်ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၽွင်းဢဝ်ၽၵ်းမီႇၼႂ်းသူၼ်လႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈထူၺ်ႈၽၵ်းမီႇၶၢႆ ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢမ်ႇတၼ်းဢဝ်ၽၵ်းမီႇၼႂ်းသူၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ၼႅတ်ႈပၢႆႈ၊ တင်းႁိူၼ်းၵိုတ်းၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵူၼ်း ၵႄႇ ၵႃႈလႆႈဢဝ်ၶၢႆထုၵ်ႇၶၢႆပေႃး၊ ဢမ်ႇလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 ပီယဝ်ႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၶၼ်ၽၵ်းမီႇပေႃးၼႃႇ ပီၼႆႉ ၼိုင်ႈလူဝ်ႊ 8 ဝၢတ်ႇၵူၺ်း ။ ယွၼ်ႉမိူင်းသုၵ်ႉႁဵတ်းၼႆသေ ၵူၼ်းၸိူဝ်း မီးလုၵ်ႈလၢင်းပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆပေႃးပေႃးသေ ပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ၶၼ်ၽၵ်းမီႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလီလႄႈ တႃႇတေလႆႈတိုၼ်းလၢင်းၶိုၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီး သုမ်းဝႃႈသုမ်းယဝ်ႉ။ မၢင်ႁိူၼ်းသမ်ႉ ပၢႆၶၢႆပႃး ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်ၶဝ်မူတ်းသေ ပၢႆႈတင်းႁိူၼ်းဢေႃႈ”- ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၽၵ်းမီႇ လႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် တေႃႇဝၼ်း လႆႈပၼ် 12,000 (ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ သွင်ႁဵင်) ပျႃး၊ တႃႇသွမ်ႈၽၵ်းမီႇၵေႃႈ လႆႈပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈ ၼိုင်ႈပေႇလႂ် 1,500 (ႁဵင်ႁႃႈပၢၵ်ႇ) ပျႃး ။ ၸိူဝ်ႉ ၽၵ်းမီႇသမ်ႉ ၼိုင်ႈပေႇလႂ် 50 ဝၢတ်ႇ(ငိုၼ်းထႆး)။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶၼ်ၽၵ်းမီႇသမ်ႉ ၼိုင်ႈၵီႊလူဝ်ႊလႂ် 8 ဝၢတ်ႇၵူၺ်းလႄႈ တႃႇႁူမ်ႇတူမ်း လႆႈတိုၼ်းလၢင်းၶိုၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၊ မိူင်းၼၢႆး ၊ ထုင်ႉၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ႁူပ်ႉပၼ်ႁႃၸိူင်ႉၼႆ မိူၼ်ၵၼ်ၵူႈတီႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၶၢင်းပွင်ႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေ ဢဝ်မိူင်းႁၢမ်းတႄႉယဝ်ႉ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-21T16:19:22

https://shannews.org/archives/50939

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းတႆး ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၺႃးပလိၵ်ႈၶႄႇ ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းၼမ်

ၵူၼ်းမိူင်းၾင်ႇ မိူင်းတႆး ဢၼ်ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သေ ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပလိၵ်ႈၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ယွၼ်းတူၺ်း QR ၶူတ်ႉ ဢၼ်မီးဝႂ်ဢၼ်ၶဝ်မၵ်းမၼ်ႈ ဝႆႉၼၼ်ႉ။ ၼႂ်း QR ၶူတ်ႉၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉ ဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်မီးဢႃႇယု 7 ဝၼ်း၊ ဝႂ်ၵမ်ႉထႅမ်ပၢႆးယူႇလီ၊ ဝႂ်ၵမ်ႉဢၼ်တီႈၸုမ်းႁႃပၼ်ၵၢၼ်ဢွၵ်ႇပၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ သင်ဢမ်ႇၼႄလႆႈQR ၶူတ်ႉ ၼၼ်ႉလႄႈသင် ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉသင်ဝႃႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉ 7 ဝၼ်း ၼၼ်ႉ မူတ်းဢႃႇယု ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တီႉၺွပ်း သူင်ႇတူဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်း။ တီႉလႆႈတီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်တၢင်ႇၵႃးတီႈၼၼ်ႈ။ ဢမ်ႇပၼ်မိူဝ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လမ်ႇလွင်ႈသင်ၶိုၼ်းတီႈႁွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း။ ၸိူဝ်းမီးပေႃႈလဵင်ႉ မႄႈလဵင်ႉလီ ၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉၸွမ်းၵမ်ႉထႅမ်ထုတ်ႇတူဝ်ဢဝ်ၶိုၼ်းယူႇ။ ၸိူဝ်းမီး QR ၶူတ်ႉယဝ်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ႁႃၵၢၼ်ငၢႆႈယူႇသေတႃႉ ၸိူဝ်းပႆႇမီးတႄႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႃႇတေႁဵတ်း QR ၶူတ်ႉပဵၼ် ဢၼ်ယၢပ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်ၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ယိင်ႈၶႅၼ်းမိပ်ႇငႅၼ်းတဵၵ်းတဵင် ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၾင်ႇမိူင်းတႆး ၼိုင်ႈဝၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 200 ၵေႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပပ်ႉလႅင် ဢႃယု 7 ဝၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်းလဵဝ် ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းမူႇၸေႊယဝ်ႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပၼ်ပႃးၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်း ၼမ်ႉၶမ်း ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉလူးၵွၼ်ႇ၊ ပေႃးယိပ်းပပ်ႉဢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈလၢတ်ႈၼႄပႃးတီႈတေလိုဝ်ႈ ၸင်ႇတေလႆႈၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵႃႈႁႅင်းၵေႃႈလူတ်းယွမ်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း – ပေႃးပဵၼ်ငိုၼ်းလိူၼ် ယွမ်းလူင်းပဵၼ်ၶိုင်ႈသေ ပေႃးပဵၼ်လၢႆးဝၼ်းယိင်ႈၶႅၼ်းထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၾင်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်ႈထႅဝ်ပႂ်ႇႁဵတ်းဝတ်းၶၢမ်ႈမိူင်းတီႈလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ၵူႈဝၼ်း။ ၵႃႈႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵေႃႈ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ လႆႈပၼ် ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 2,000 ပျႃးၵူၺ်းသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ လႆႈပၼ် ငိုၼ်းၶႄႇ 200 ယႂၼ်ႊလႄႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 8 မိုၼ်ႇပျႃး သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ထၢမ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသေဢွၵ်ႇဝႆႉ – ဝႃႈ ၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၶႄႇၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၶဝ်မႃးမိူင်းႁဝ်းတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၵူဝ်ၵိၼ်ၽႂ်။ ဢမ်ႇမီးဝႂ်သင်ၵေႃႈ ၵႂႃႇထိုင်ၵူႈဝဵင်း။ ၵမ်ႈၼမ်ၵႂႃႇတင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ဢၼ်လိူဝ်ၸႂ်ၵေႃႈယၢမ်းလဵဝ်ပဵၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ။ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇတႄႉ ၺႃးတဵၵ်းတဵင်တီႉၺွပ်း ဢမ်ႇပၼ်ႁႃၵိၼ်လီလီ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၾင်ႇမိူင်းမူႇၸေႊ ဢၼ်တေၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ လႆႈၶၢမ်ႈလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်တီႈၽၵ်းတူႁေႃၶမ်း၊ ၽၵ်းတူ ၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ။ တီႈၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်းတႄႉပၼ်ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇၶၢမ်ႈ။ တီႈၽၵ်းတူ 3 ဢၼ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းၵူၼ်းၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃး မီးၼႂ်းၵႄႈ 500 တေႃႇထိုင် 1000။ ပၢင်တိုၵ်း 1027 ၼႆႉၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၼမ်ႉၶမ်း ယူႇသေတႃႉ ဝဵင်းမူႇၸေႊတႄႉ မီးတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၽွင်းငမ်း ၵူၺ်း။ ၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉ တႄႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းဝႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉတႄႉ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။

['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-21T14:10:44

https://shannews.org/archives/50934

သင်ၶၸဝ်ႈ ၼမ်ႉလၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢမ်ႇၸတ်းပွႆးလိူၼ်သီႇ

သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ တႅတ်းတတ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ ပွႆးလိူၼ်သီႇပီၼႆႉ တေဢမ်ႇၸတ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 16/3/2024 ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်ပွႆးၽြႃးလိူၼ်သီႇ ၼမ်ႉလၼ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 118 ၼႆႉသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ ပီၼႆႉ ဢမ်ႇၸတ်းပွႆးလိူၼ်သီႇယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈထူပ်းၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း သိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈတူင်ႇဝဵင်း ပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈပၢႆႈၽူင်ႉမၢၵ်ႇမိူဝ်၊ ပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၶူဝ်းၶွင် တင်းၼမ်တင်းလၢႆ လႆႈပၢႆႈသေႃႉ တႃႇလွတ်ႈ ၽေး တူဝ်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶူဝ်ၵွႆတၢင်းလူႉ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ ယဵၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႂႃႇယၢပ်ႇ ပႆ ၵိၼ်းဢမ်ႇၵႃး ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆၵူႈၸိူဝ်းၵူႈလွင်ႈလႄႈ ၶွၼ်ႇၵူႈ ပိူင်ပိူင်ၵေႃႈ ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်သုင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇသႃႇ ဢမ်ႇလူမ်ၸႂ် ႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈပွၵ်ႉလႄႈ ႁူဝ်ၵၢင်ႉႁၢင်ၵႄႇၶဝ် လႆႈတိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈၵူဝ်ႁေ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သၢႆငၢႆငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းၵမ်ၶဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ယၢမ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႃႈဝၢၼ်ႈၼႃႈပွၵ်ႉ ၼႃႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ပွႆးလၢမ်းမႃးၼၼ်ႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လႆႈလဵၵ်ႉၵေႇဢေႇမၢင် ယူပ်ႈယွမ်းၵႂႃႇတင်းၼမ် ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပွႆးၽြႃးလိူၼ်သီႇ ၼမ်ႉလၼ်ႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈၸတ်းႁဵတ်းမႃးယူႇၵူႈပီၼႆႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ်သီႇ လွင်ႈပႅတ်ႇၶမ်ႈ တေႃႇထိုင် သိပ်းၶမ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 118 ၼႆႉ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ တေၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ဝႃႈ ၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈထၢတ်ႈမေႃႇၵိူဝ် ဝဵင်းသီႇပေႃႈတႄႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပွႆးလိူၼ်သီႇ ဝၼ်းတီႈ 22-24/3/2024 ၼႂ်းပွႆးလိူၼ်သီႇၼႆႉ တေမီးပၢင်လွတ်ႈႁေႃးပထၢၼ်း၊ လွင်းသွမ်းသၢၼ်၊ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ လူႇ တၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇ မိူင်းၵိုင်းတႄႉ ပီၼႆႉ တေဢမ်ႇၸတ်းယႂ်ႇ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမိူၼ်ၵူႈပီ တေမီးပွႆးတၢင်ႇထီး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/3/2024 ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပွႆးတၢင်ႇထီး ထၢတ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇ မိူင်းၵိုင် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင် ပီၼႆႉ ဢမ်ႇၸတ်းယႂ်ႇၵိုၼ်း ၶွၼ်ႈ မိူၼ် ၵူႈပီယဝ်ႉ သုမ်းတၢင်းၶၢႆတႄႉ မီးဢိတ်းဢွတ်းႁႂ်ႈပေႃးတဵမ် မိူၼ်ၵူႈပီတႄႉ ဢမ်ႇမီးၶႃႈ။ ယၢမ်း လဵဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းယဵၼ်မူတ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင်ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပွႆးယႂ်ႇမႃး မီးၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီယဝ်ႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊ ဝိတ်ႉ 19 ထိုင်မႃးပီ 2023 ၼႆႉ ၸင်ႇၸတ်းယႂ်ႇၶိုၼ်းသေ ထိုင်ပီ 2024 ၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ လႆႈပဵၼ် ၸတ်းယႂ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း']

2024-03-21T09:00:00

https://shannews.org/archives/50929

ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တူင်ႉၼိုင်ၸွႆႈထႅမ် ၸုမ်းသၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ

ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၸွႆႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ပၼ်ၸုမ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတၢႆ မိူၼ်ၺႃး ဝၢင်းယႃႈမိူဝ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်တေႃႉ သူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ပၼ် ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတၢႆၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈသမုတ်ႇသႃၶွၼ်း မိူင်းထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႆႉ။ မၼ်းၸၢႆး ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ – ၵူဝ်ႇၵျေႃႇတူႇထုၼ်း (ၸေႃးတႃး) ။ တီႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးမိူၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၺႃးယႃႈမိူဝ်ႇဝႆႉလႄႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇဢိၵ်ႇ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၾၢႆႇပလိၵ်ႈၽႃႇ ဢူၵ်းၵူတ်ႇ ထတ်းပၼ် ဝႃႈၼႆ။ မတူႇၸႃႇမူဝ်း ၽူႈတူင်ႉၼိုင်တႃႇၽႃႇဢူၵ်းၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတၢႆ ၵူဝ်ႇၵျေႃႇတူႇထုၼ်း လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇ VOA ဝႃႈ – “တုၵ်းယွၼ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးၶဝ် ၽႃႇတတ်းၵူတ်ႇထတ်းပၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႆႉ။ တိုၵ်ႉသူင်ႇၵူတ်ႇထတ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းယူႇ။ တေလႆႈပႂ်ႉၶေႃႈတွပ်ႇတႃႇ 45 ဝၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၸေႃးတႃးၼႆႉ ဢႃယုမီး 38 ပီ ပဵၼ်ၸၢဝ်းယၢင်း၊ ယူႇမိူင်းထႆးသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တင်ႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူဝ်ႇတႃး ၾွင်ႊတေႊသျိၼ်ႊ ၼႆသေၸွႆႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဵပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ် လႄႈ ၺႃးၽေးဢုပၢတ်ႈသေတၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ပႃး တႃႇၵူၼ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ယူႇၼႂ်း မိူင်းယၢင်း ၽိူၵ်ႇ၊ ယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈႁပ်ႉၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ လွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈတၢင်ႇၸိူဝ်ႉ တၢင်ႇပိူင်။ မေးၼၢင်းမၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵွၼ်ႇၼႃႈမၼ်း တေတၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇသူင်ႇ တၢင်းၵိၼ်တၢင်းၾင်ႇ မိူင်း မၢၼ်ႈသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးၾင်ႇမိူင်းထႆး။ မႃးၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈ ဢၢပ်ႇၼမ်ႉသေၼွၼ်း။ ၽိူဝ်ႇတိုၼ်ႇမႃးယၢမ်းၵၢင် ၶိုၼ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်မၼ်းၸၢႆး ယဵဝ်ႈလၼ် ၊ ႁၢၵ်ႈလူၼ်ႉပၢၵ်ႇဝႆႉသေ ၸွမ်းႁူးတႃ ႁူးၶူႈလင်ၵေႃႈ ပဵၼ်လိူတ်ႈပဵၼ်ယၢင်ဢွၵ်ႇမႃးပႃး ၾၢင်ႁၢင်ႈမိူၼ် ၺႃးယႃႈမိူဝ်ႇဝႆႉ – ဝႃႈၼႆလႄႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၸင်ႇတုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈပလိၵ်ႈထႆး ၽႃႇဢူၵ်းၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း ႁႂ်ႈလႆႈႁူႉလွင်ႈတၢင်းလီလီ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-21T08:00:00

https://shannews.org/archives/50925

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ

ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၵူၼ်းဢၼ်တေလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း။ တၢင်းမိူင်းတႆးတႄႉ ၾၢၵ်ႇလၢတ်ႈမႃးတီႈၵၢင်ႉၵႄႇ ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇမႃးၸတ်းၵၢၼ်ၼႆသေတႃႉ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းတႄႉ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵႂႃႇတီႈလုမ်းၵွၼ်းပွၵ်ႉသေ ၸႂ်ႉထႅမ်ၾွမ်ႊ လွင်ႈ ပိုၼ်းတူဝ်လႄႈ ၸႂ်ႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ယိၼ်းလီယွမ်းႁပ်ႉ လွင်ႈတေၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵူၼ်းတႃႈၵုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ -“ ပေႃးၶဝ်လႆႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ မွၵ်ႈ 5 ပွၵ်ႉ ၼိုင်ႈၸုပ်ႈ ၶဝ်တေသူင်ႇ သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸူး ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၼေႇပျီႇတေႃႇသေ ၾၢႆႇငဝ်ႈငုၼ်း တေႁွင်ႉမႃး ၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈ တႃႇ 5,000 ၵေႃႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် ႁႅင်းၵူၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ႁွင်ႉမႃးသေ ၵူၼ်းဢၼ်ပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၸူၵ်း မႄး။ ၽႂ်ၺႃးၶႅပ်းမႄး တေလႆႈၵႂႃႇ ၾိုၵ်းသိုၵ်း။ ၵူၼ်းဢမ်ႇၺႃးၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်သမ်ႉ တေလႆႈၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်းတွင်း ပၼ်ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ”- ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊတေမႃးၼႆႉ တေတႄႇႁွင်ႉသေ ဝၢႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼႆႉတႄႉ တေလႆႈၵႂႃႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ် သိုၵ်းယဝ်ႉ။ တေလႆႈၵႂႃႇတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ငိၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆသေတႃႉ ပႆႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈ။ သင်ဝႃႈ ပႃး သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈယဝ်ႉသေ ဢမ်ႇၵႂႃႇၸိုင် တေၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 3 ပီထိုင် 5 ပီ ၸွမ်းၼင်ႇ ပႃးဝႆႉၼႂ်းပိူင် ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼႆ ၸွမ်သိုၵ်းၸေႃႇမိၼ်းထုၼ်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-21T07:00:00

https://shannews.org/archives/50921

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယႃႉတီႈယူႇၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA သင်ႇယႃႉထႅဝ်ၵူၼ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၵၢင်ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ တႄႇယႃႉယူႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ယႃႉယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ႁွင်ႈထႅဝ် ၾၢႆႇတၢင်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈငူပ်ႉငီႉ ပၼ် ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းသင် ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈ ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းၶဝ်ဢဝ်ၸၢၵ်ႈၵႃးမႃးၵူၼ်ႇယႃႉထႅဝ်ႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၸိူၵ်ႈမႆၶၢတ်ႈႁႄႉဝႆႉ ႁူဝ်တၢင်းႁၢင် တၢင်းႁူဝ်သေ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈၸမ်။ ၸဝ်ႈၶွင်ႁွင်ႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလၢတ်ႈၶၢဝ်ႇ BBC ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁွင်ႈထႅဝ်မၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၵၢင်ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉဝႃႈ – ပိူဝ်ႈတႃႇတေၶႂၢၵ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇႁဵတ်းလွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်း မႂ်ႇသုင်ဝၢၼ်ႈဝဵင်းဝႃႈ ၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢမ်ႇလွတ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးပၢင် တိုၵ်းၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈ ဢၼ်တေၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းလိၼ် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈမီးၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵမ်ႉထႅမ်ႁပ်ႉႁွင်းၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေလႆႈ ဢၼုယၢတ်ႈ မႃးယူႇသဝ်း မၢႆ မီႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-20T17:52:01

https://shannews.org/archives/50918

ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် သႄႉသွမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း

ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သႄႉသွမ်းၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉ တႃႇၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တေဢွၼ်ၼမ်း ၸတ်းႁဵတ်းၼႆႉ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/3/2024 တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၽိုၼ်ႈၼိုင်ႈ မီး 6 ၶေႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉလွင်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ယႃႉၶူဝ်ယႃႉတၢင်း ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႆသေ ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်ဢွၵ်ႇပႃးသင်။ ဢူးၶိၼ်ႇယီႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉတီႈၼႃႈ Facebook မၼ်းၸၢႆးဝႃႈ – ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်း ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ယႃႉဝၢၼ်ႈယႃႉမိူင်း လူႉၵွႆၵူၼ်ႇပင်း လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီသၢၼ်ၶတ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းပၢႆလၢတ်ႈပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ယႃႇၵႂႃႇပၵ်းပၢင်သဝ်းၼႂ်းဢွင်ႈ တီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ၊ ယႃႇယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇ ယႃႇယႃႉၶူဝ်ယႃႉတၢင်း ၼႆဝႆႉလူးၵွၼ်ႇ ။ ဢူးဢေးလုၼ်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇ UNP ဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉတႄႉ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈဝႃႈ – ႁဝ်းၶႃႈ သၢၼ်ၶတ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈသေ ႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈၸုမ်း ပႃးၸဵမ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ – ဝႃႈ ၼႆသေ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈၶေႃႈၼိုင်ႈဝႃႈ – သၢၼ်ၶတ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူႈ မူႇၵူႈၸုမ်း ဢၼ်ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးဝႃႈ မီးလွင်ႈလႅၼ်ၶႅပ်းမႄးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼႆသေ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈပီ 2021။ ၶိုၼ်းမႄးၸႂ်ႉပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း တၢင်ႇမၢႆၾၢင်မႂ်ႇ တႃႇၶဝ်ႈၶေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်တေ ဢွၼ် ၼမ်းၸတ်းႁဵတ်း ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး လႆႈထိုင် 3 ပီယဝ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပၼ်။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ယုမ်ႇယမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၵႂႃႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉဝႃႈ တေၶၢဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းႁဵတ်းၼႆၼၼ်ႉ မီး 24 ပႃႇတီႇ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-03-20T16:44:29

https://shannews.org/archives/50909

ထႆး တေဢမ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉၵႂၼ်းၾႆး ဢုၺ်ၶဝ်ႈမိူင်းၶဝ်

တႃႇတေလူတ်းယွမ်းလွင်ႈၵႂၼ်းၾႆးဢုၺ် မိူင်းမူဝ်းၼႆႉသေ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး သဵတ်ႇထႃ ထဝီးသိၼ် လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2025 တေမႃးၼႆႉ တေဢမ်ႇသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင် သဵတ်ႇထႃ ထဝီးသိၼ် ႁွတ်ႈထိုင်ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇသေ သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ – ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မိူင်းထႆးထူပ်းပၼ်ႁႃ မွၵ်ႇၵႂၼ်းမိူင်းမူဝ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ပဵၼ်ယွၼ်ႉ မိူင်းႁိမ်း ႁွမ်း ၸုတ်ႇၽဝ်ႁႆႈၼႃးပႃႇထိူၼ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵႂၼ်းၾႆးၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းမူဝ်း ယွၼ်ႉၵႂၼ်းၾႆး ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵႂၼ်းၾႆးတေယွမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ မိူင်းထႆးဢမ်ႇသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼႆ ၸဝ်ႈသူၼ် ၸဝ်ႈႁႆႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းလႅၼ်လိၼ် တေလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ပေႃးလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႆ ၵၢၼ် ၽဝ်ႁႆႈၽဝ်သူၼ် တေလူတ်းယွမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ မိူင်းထႆး တေဢမ်ႇႁပ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး။ ယူႇတီႈ ၽူႈၼမ်းမိူင်းထႆးသေ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈ ၽူႈၼမ်း မိူင်းၵမ်ႇပေႃး တီးယႃး ယဝ်ႉလီငၢမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-03-20T16:17:12

https://shannews.org/archives/50894

သိုၵ်း TNLA ႁၢမ်ႈၵႃးတၢင်ႇဢွႆႈၼမ်ႉၶမ်း ၶၢမ်ႈၸူးမိူင်းၶႄႇ

ယၢမ်းလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇသေတႃႉ သိုၵ်း TNLA ၵိုင်ႉၵၢင်ႉသင်ႇပိၵ်ႉ ၵၢၼ်တေႃႉဢွႆႈ ၶၢမ်ႈတီႈတႃႈႁိူဝ်း မၢၼ်ႈႁွင်း – ၼွင်တဝ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11/3/2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ ထိုင်ၸဝ်ႈသူၼ် တေႃႉဢွႆႈ ၶၢမ်ႈတႃႈႁိူဝ်း တီႈမၢၼ်ႈႁွင်း – ၼွင်တဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ယွၼ်ႉဢွႆႈဢၼ်တႅပ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇပႅတ်ႈလၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵႃးတၢင်ႇဢွႆႈ ၾင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ႁၢမ်ႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈၵိၼ်းၸႂ်ၼႃႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈတႅပ်းဢွႆႈဝႆႉတႃႇသူင်ႇၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇၼမ်ဝႃႈၼမ်။ ဢၼ်တႅပ်းသေၵွင်ဝႆႉ ၼႂ်းသူၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးတႅပ်းယဝ်ႉသေ ဢမ်ႇလႆႈသူင်ႇၵမ်းလဵဝ်ၸိုင် ဢွႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၵႃႈမီးၶၼ် သင်ယဝ်ႉ ၼမ်ႉၼၵ်းမၼ်း တေယွမ်း၊ ႁၢင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၢင်ႈလီယဝ်ႉ။ ပေႃးမိူၼ်ၼၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢမ်ႇဢဝ်။ ပေႃး ဢဝ်ၵေႃႈ ၵႃႈမၼ်းဢမ်ႇလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်း TNLA ႁၢမ်ႈၵႃး တေႃႉဢွႆႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၵေႃႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉတွပ်ႇသင်။ ၸဝ်ႈသူၼ်ဝႃႈ – ထၢမ်တူၺ်း သိုၵ်းတဢၢင်း ဢၼ်ပႂ်ႉတီႈတႃႈႁိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းလူင်ၶဝ် ၸႂ်ႉဢိုတ်း လႄႈ ဢိုတ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇႁူႉသင်ၸွမ်း- ဝႃႈၼႆ။ ဢွႆႈဢၼ်ၵွင်ဝႆႉ တီႈၾင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉ သင်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈလႄႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉသင်ႇႁၢမ်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇဢွႆႈ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်သၢႆး၊ မၢၼ်ႈၶမ်း၊ ၼွင်မူၼ်းလႄႈ ၼွင်ၶူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ပေႃးလႆႈၶၢႆဢွႆႈ ၸင်ႇတေမီးငိုၼ်း ဢဝ်မႃးၸႂ်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း၊ တႅၼ်းၼီႈ၊ ၵႃႈလိၼ်ပုၺ် (မျေႇဢေႃးၸႃႇ) လႄႈ တႃႇႁဵတ်း တိုၼ်းလၢင်းထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ “ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ဢွႆႈပူၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ဢဝ်ႁႅင်ႈပႅတ်ႈလၢႆလၢႆၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ် တႃႇပီၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ် ဢွႆႈႁဝ်း တေဢမ်ႇလႆႈၶၢႆဢွႆႈ တေဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ၵမ်ႈၼမ် ၵူႈယိမ်ငိုၼ်း ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်သေ လူင်း တိုၼ်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉၵေႃႈမီးလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၶၢႆဢွႆႈ တႃႇတႅၼ်းၶိုၼ်းတႄႉ ယၢပ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးမိူၼ်ၼႆ တႃႇၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၼႂ်း ၼႃႈႁိူၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ မီးတၢင်းယၢပ်ႇယဝ်ႉ။ ၵႃႈလိၼ်ပုၺ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉလူဝ်ႇပၼ်”- ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၽၵ်းတူ တီႈၼွင်တဝ်း ၵွၼ်ႇၼႃႈ သိုၵ်း TNLA ပႆႇႁၢမ်ႈတေႃႉဢွႆႈ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ ၵႃးၶွမ်ႊပၼီႊၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ မႃးထိုင်ၼႂ်းၼမ်ႉၶမ်းသေ တေႃႉတၢင်ႇဢွႆႈ ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် ၼမ်ႉၼၵ်း 30 – 35 တၼ်ႊ။ ၼိုင်ႈတၼ်ႊလႂ် ၶွမ်ႊမၼီႊၸၢႆႇပၼ် ၵႃႈၶၼ်ဢွႆႈ 309 ယႂၼ်ႊ။ ဢမ်ႇပႆႇမီး ၼမ်ႉတွၼ်းပဵင်းၵူႈပီပူၼ်ႉမႃးသေတႃႉ ယင်းလႆႈၶၢႆယူႇလႄႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈၵိၼ်းႁႅင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ မွင်းႁႂ်ႈတႃႈႁိူဝ်းမၢၼ်ႈႁွင်း – ၼွင်တဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၸဵဝ်းပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ တၢင်းထုင်ႉမၢဝ်း ထူပ်းပၼ်ႁႃဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ဢဝ်ဢွႆႈၼႂ်းသူၼ် သူင်ႇၶၢႆပၼ် ယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃႈလဵင်ႉတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇဢူၼ်းငိုၼ်းၵႃႈဢွႆႈ ပၼ်ၸဝ်ႈသူၼ် တၢင်းထုင်ႉလွႆ ႁူဝ်သိူဝ်၊ ၸႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃးယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ဝၢႆးလင် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းသင်သေဢိတ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-20T16:38:17

https://shannews.org/archives/50885

ၾႆးမႆႈႁွင်ႈၶၢတ်ႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵျွၵ်ႉမႄး လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်

ၾႆးမႆႈ ႁွင်ႈၶၢတ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းလႄႈ ႁၢၼ်ႉမႄးရူတ်ႉၶိူင်ႈ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ သႅၼ်ပျႃး လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇမီး။ ဝၼ်းတီႈ 19/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းပၢႆ ၾႆးတႄႇမႆႈ ႁိူၼ်းသွင်ၸၼ်ႉလင်ၼိုင်ႈ ပဵၼ်ႁွင်ႈၶၢတ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းမၢၼ်ႈၼႃး သဵၼ်ႈတၢင်းသီႇရိမင်ႇၵလႃႇ ပွၵ်ႉ 3 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ သိုပ်ႇလၢမ်းမႆႈ ပႃး ႁွင်ႈၶၢတ်ႈယၢဝ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းလႄႈ ႁၢၼ်ႉမႄးရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင် ၾႆးလၢမ်းမႆႈမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Thaungpaw Tharlay/ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ ၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၾႆးတႄႇမႆႈတီႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇသဝ်းဝႆႉ ဢၼ်မီး ပႃးပေႃႈလုၵ်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယုတိုၵ့်မီး ၶူပ်ႇပၢႆ၊ ယွၼ့်သင်လႄႈ ၾႆးတႄႇမႆႈၼႆတႄ့ ဢမ်ႇလႆႈႁူ့တႅတ်ႈတေႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈၵႂႃႇၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉ ယွၼ်ႉတႆႈဝႆႉၾႆးတဵၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းပရႁိတ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉႁုင်ၶဝ်ႈ ႁုင်ၽၵ်းသေ ၾႆးသျွတ်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ ဝႃႈတႄႉဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢဝ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈတႄႉၵေႃႈဝႃႈ တႆႈတဵၼ်းၼႆ။ ဢၼ်ၾႆးမႆႈၵႂႃႇၼႆႉ တေမီးမွၵ်ႈ 2 မူင်းပၢႆ (ဝၢႆးဝၼ်း)”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆ့ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်း၊ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ့်မႃးၼႆ့ ၾႆးမႆႈ ဝတ့်ၸလၢႆးၶုမ်ႇ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 ပူၼ့်မႃးၼႆ့သမ့် ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် မီးၵူၼ်းလူ့တၢႆၵိုၵ်းၾႆး။ မိူၼ်ၼႆ ၾႆးပႃႇထိူၼ်ႇ လၢမ်းမႆႈ ၼႂ်းထုင့်မိူင်းပၢႆး – ၾၢႆၶုၼ် ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လူႉသုမ်းၵႂႃႇ ၼပ့်ႁူဝ်သိပ်းလင်။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆ့ ၽူႈတူင့်ၼိုင်တူင်ႇဝူင်း ပရႁိတပၼ်ၾၢင်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈယဝ့်လႄႈ ၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီၾၢင့် ၽေးၽိုၼ်းၽေးၾႆး၊ ထုၵ်ႇလီထတ်းသၢႆၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၵဝ်ႇဢၼ်ယွၵ်း၊ ပေႃးတေဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈၸိုင် ထုၵ်ႇလီပိၵ့်ၼဵၼ်ၾႆး (မဵင်းၾႆး) လႄႈ ထုၵ်ႇလီၾၢင့်ဝႆ့ပႃး ၶိူင်ႈၶႄၾႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-20T12:30:20

https://shannews.org/archives/50882

သဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လင်ႁႅင်းထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ

သဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လင်ႁႅင်းထႅင်ႈ တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 19/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းၶိုင်ႈ သဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လင်ႁႅင်း ၵမ်းၼိုင်ႈ တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း တီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 515 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ် ၵၼ်တူၵ်းၸႂ် မၢင်ၸိူဝ်းထၢင်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ဢၼ်တပ်ႉၶဝ် ႁၢင်ႈၵၢင်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၶႃႈဢေႃႈ။ တူဝ်သတ်းၵႂႃႇၽႃႇၺႃးႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵိင်ႇမႆႉတူၵ်းသႂ်ႇလႄႈ တႅၵ်ႇႁိုဝ်ၼႆတႄႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ပႆႇႁူႉ တႅတ်ႈတေႃးၶႃႈ။ မၢၵ်ႇတႄႉ တႅၵ်ႇၵမ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း။ ႁဝ်းထၢင်ႇဝႃႈ ပိူၼ်ႈယိုဝ်းၵၼ်ယူဝ်ႉ ၼႆၵွၼ်ႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 515 ၼႆႉ မီးဝႆႉ တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 1 လၵ်း ဝႃႈၼႆ။ “တႅၵ်ႇလင်ႁႅင်းဢေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ တႅၵ်ႇတီႈလႂ်တႄႉတႄႉ ဢၼ်လႆႈငိၼ်းသဵင်တႅၵ်ႇမႃးတႄႉ တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်းၼၼ်ႉ ဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃးၼႆႉ တီႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼႆႉ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်သဵင်မွင်းႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသတိထွမ်ႇလီလီၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/2/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 7 မူင်း သဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လင်ႁႅင်း တၢင်းၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် တူၵ်းၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼႆႉ မီးဝႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ မၢၼ်ႈပၢင်ႇ (758) ၊ သိုၵ်း SSPP လႄႈ သိုၵ်း RCSS ၸိူဝ်းၼႆႉ တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-20T11:08:18

https://shannews.org/archives/50880

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိၼ်းပျႃး တၢႆ 20 ပၢႆ မၢတ်ႇ 30 ပၢႆ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၵျႅၵ်ႊၾၢႆႊတႃႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိၼ်းပျႃး ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 20 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း 30 ပၢႆ လင်ႁိူၼ်းလူႉၵွႆၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 18/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ့် 1 မူင်းၶိုင်ႈ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ့် ၶိူင်ႈ မိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၵၢင်ဝၢၼ်ႈတႃႇတႃႇ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းရူဝ်ႇႁိၼ်ႇၵျႃႇ ၸႄႈဝဵင်းမိၼ်းပျႃး ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆထင်တီႈ 23 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 33 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ့်ပႃး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈတႃႇတႃႇၼႆႉ ယၢၼ်ဝဵင်းမိၼ်းပျႃး မွၵ်ႈ 3 လၵ်း၊ မီးလင်ႁိူၼ်း 300 ပၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်း 2,000 ပၢႆ၊ ယွၼ့်မၢၵ်ႇ လူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ဢၼ်လႆႈမႆႈၸႂ်ႁႅင်း မီးထႅင်းတင်းၼမ်။ ၼႂ်းၵူၼ်းလူ့တၢႆၼၼ့် ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ဝႆ့ၵူၼ်းမိူင်း ၸၢဝ်းရူဝ်ႇႁိၼ်ႇၵျႃႇ ႁဵတ်းပဝ့်မၢႆ ယိုဝ်းတိုၵ်းသႂ်ႇသေ ပဵၼ်လွင်ႈၶႃႈတၢႆ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းမူၺ်ႉႁၢႆၼႆ – ၵူဝ်ႇၼေႇသၢၼ်းလုၼ်ႇ (ကိုနေဆန်းလွင်) တွပ်ႇဝႆ့တီႈသိုဝ်ႇ RFA ၼင်ႇၼႆ။ တႄႇႁၢင်ပီ 2023 ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ့ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉ တၢႆ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း 200 ပၢႆလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 500 ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-20T10:34:01

https://shannews.org/archives/50875

သၢႆၵၢၼ်မိၼ် လႃႈသဵဝ်ႈ – တႃႈၵုင်ႈ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ် ၶိုၼ်းယဝ်ႉ

သၢႆၵၢၼ်မိၼ် လႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်လႆႈၵိုတ်ႉယင်ႉမႃး ယွၼ့်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ် 5 လိူၼ်ၼႆ့ ၶိုၼ်းတႄႇၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ထူၼ်ႈသၢမ် ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/3/2024 ပူၼ့်မႃးၼႆ့ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ပၼ်ၶႂၢင့်ၶိုၼ်းသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉ တႄႇၶပ်ႉမၢႆသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ သၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၼႂ်း မိူင်း Mingalar Airline ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ ၼိူဝ်ၼႃႈလိၵ်ႈသိုဝ်ႇဝႃႈ သၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၶၢဝ်းတၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ – တႃႈ ၵုင်ႈတႄႉ တႄႇၵႂႃႇမႃးမိၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် တေတူၵ်းမႅၼ်ႈ 3 သႅၼ်ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဢမ်ႇႁိုင်ၼႆ့ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊတၢင်ႇဢၼ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ် မိူၼ်ၵဝ်ႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။ မိူဝ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ပႆႇပဵၼ်ၼၼ့် သၢႆၵၢၼ်မိၼ်လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇမႃးတေႃႉသူင်ႇတင်း ဝဵင်းတႃႈ ၵုင်ႈ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ႁၢႆးႁူဝ်းလႄႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆ့။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယဵၼ်လူင်းၵႂႃႇသေတႃႉၶူဝ်လမ်ႇလွင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈသဵၼ်ႈ တၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူဝ်ၼမ့်သိမ်ႇလႄႈ ၶူဝ်ၸႄႈဢႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆ့ တိုၵ့်ၵွႆဝႆ့လႄႈ ၵူၼ်း မိူင်းပႆႇၸၢင်ႈ တေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇမႃး၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵေႃႈ ပႆႇမိူၼ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-20T09:00:00

https://shannews.org/archives/50867

ၸုမ်းၵိုတ်းတိုၵ်း 7 ၸုမ်း ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 EAO Alliance

ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း 7 ၸုမ်း ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ့်ၸိုင်ႈမိူင်း NCA ၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်သေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 EAO Alliance ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 17 ၼႆႉမႃး EAO 7 ၸုမ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – NCA – S EAO/ ပၢင်ၵုမ် EAO 7 ၸုမ်း တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 EAO Alliance ၸုမ်းၼႆႉသေ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း RCSS ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼၢႆႇဢွင်ႇမိၼ်း ပႃႇတီႇမိူင်းမွၼ်းမႂ်ႇ NMSP ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ၼႃႈ၊ လိူဝ်ၼၼ့် တႃႇၽေႃႇ ၼမ့်ၼႄတူဝ်လႆႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆ့ၼၼ့် ၼိုင်ႈၸုမ်းလႂ်ၼိုင်ႈၵေႃႉ ၶဝ်ႈ ပႃး ၼႂ်းၸုမ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႇဝႆ့ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 7 ၸုမ်း 7 EAO Alliance ၼႆ့ တေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႂႃႇ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်လႅၵ်ႈ လၢႆႈယူႇ ၶၢၼ်ၽႂ်းၼႆ့သေ တေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵၢၼ်မိူင်း တေလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးလႄႈ တေလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆ့ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ယွင်ႁူၺ်ႈ ၽူႈၵမ့်ၸွႆႈ ၾၢႆႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – NCA ၼႆ့ လူႉ ၵွႆၵႂႃႇယဝ့် ၸႂ်ႉၶိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈယဝ့် – ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-20T08:00:00

https://shannews.org/archives/50861

ၵူၼ်းဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸၢင်ႈၵူၼ်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႃႇၵေႃႉ ဢမ်ႇယွမ်း 50 သႅၼ်

ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် လႆႈပၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 50 သႅၼ်ပျႃး။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉ/ ဢိူင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈ တီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵဵပ်းငိုၼ်းၵၼ် ႁႃၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈလႂ် ၼိုင်ႈၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် တီႈလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ တႄႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းၵၼ်သေ ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းတၢင်တႅၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႆႈပၼ် 50 သႅၼ်ပျႃး ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵေႃႈ တေပဵၼ်ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၼမ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၶဝ်တေ ၵဵပ်းၸုပ်ႈထီႉ ၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ။ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈလႂ် ၼိုင်ႈၵေႃႉၶႃႈဢေႃႈ ၵူၼ်းတေလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ပွၵ်ႉဝႃႈၸိုင် တေမီး 8 ပွၵ်ႉ 13 ဢိူင်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း တင်းမူတ်းမီး 126,567 ၵေႃႉ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ၸၢႆး 64,961 ၵေႃႉလႄႈ ယိင်း 61,606 ၵေႃႉ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ၵဵပ်းငိုၼ်းၵၼ်ယဝ်ႉ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ပေႃးဝၢၼ်ႈလဵၵ်ႉၸိုင် တေတူၵ်း ၼိုင်ႈႁိူၼ်း မိုၼ်ႇပၢႆ။ ပေႃးဝၢၼ်ႈယႂ်ႇသမ်ႉ ဢမ်ႇထိုင်မိုၼ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် ဝၢၼ်ႈလဵၵ်ႉဝၢၼ်ႈယႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵဵပ်း ငိုၼ်းၼႆႉ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ၵဵပ်းယဝ်ႉ။ မၢင်ဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ပႆႇၵဵပ်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႂ် ပိုၼ်ႉ တီႈၼၼ်ႈ ႁွင်ႉၵၢင်ႉၵႄႇဢုပ်ႇလၢတ်ႈ လွင်ႈပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉသေ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵၢင်ႉၵႄႇ ၵဵပ်းပၼ်သဵၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇၽႂ်မၼ်းပၼ်ၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်း၊ မိူင်းပၼ်ႇလႄႈ မွၵ်ႇမႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မိူင်းပေႃးယဵၼ် ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈႁဵတ်း သိုၵ်းၼႂ်း RCSS ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်းပၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၵႂႃႇႁဵတ်းတၢင် တႅၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႆႈၸၢင်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 50 သႅၼ်ပျႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈ ၵၢင်ႉၵႄႇ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇသဵင် လဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႆယဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/2/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင် ၸီႉ သင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမႃး။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင် ဢၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆး မၢၵ်ႇမီး၊ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းတေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼင်ႇဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူင်ႉ လႅၼ်ႇ ဝႆႉၼၼ်ႉ။ တႃႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇသမ်ႉ တတ်းမၵ်းဢႃယုဝႆႉ ၵူၼ်းၸၢႆး 18 ထိုင် 35 ပီလႄႈ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 18 ထိုင် 27 ပီ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇသေဢၼ်ဢၼ်ၸိုင် တေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 18 ထိုင် 45 ပီ။ ၽူႈယိင်းသမ်ႉ ဢႃယု 18 ထိုင် 35 ပီ။ တေလႆႈႁၢပ်ႇၼႃႈၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇငဝ်းလၢႆး ပၼ်မႃး 2 ပီ ထိုင် 5 ပီ ။ ပေႃးသၢၼ်ၶတ်းၶိုၼ်း တၵ်းတေၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 5 ပီ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-19T17:29:25

https://shannews.org/archives/50855

ၵၢင်ႉၵႄႇ မိူင်းယႆ တေဢမ်ႇယွမ်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ

ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ဢွၵ်ႇသဵင်လဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 17/3/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁႂ်ႈၵၢင်ႉၵႄႇ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သူင်ႇပၼ်ၶဝ်ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵၢင်ႉၵႄႇ ဢွၵ်ႇသဵင်လဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ တေ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶဝ်လၢတ်ႈလႄႈ တေဢမ်ႇသူင်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈပၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ၵၢင်ႉၵႄႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼိုင်ႈဢိူင်ႇလႂ် 1 ၵေႃႉ တိုၼ်းတေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆဢေႃႈ။ ႁဝ်းတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵဵပ်းပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ။ ၾၢႆႇၶဝ်တႄႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈပၼ်ယူႇၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း မီးလၢႆ ၵေႃႉၵေႃႈ ယူႇၼႂ်းၶဝ်မူတ်းယဝ်ႉၼႆဢေႃႈ။ ပေႃးမႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉႁဝ်း ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈၸီႉသင်ႇၶဝ်တႄႉ ၽူႈ ၵွၼ်းပွၵ်ႉၶဝ် တေယွၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ပႅတ်ႈၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆၼႆႉ မီး 28 ဢိူင်ႇ ၼိုင်ႈဢိူင်ႇလႂ် မီး 5 ပွၵ်ႉ ထိုင် 7 ပွၵ်ႉ သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်း မိူင်းယႆ ဢၼ်မီးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ (ၸရၢင်း) ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ တင်းသဵင်ႈမီး 2,200 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်မူဝ် မီး 61 ၵေႃႉ ၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ 81 ၵေႃႉလႄႈ ဢိူင်ႇၵွင်းမွင် 60 ၵေႃႉ။ ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းယႆ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်းလႄႈ တႃႇတေႁဵတ်းၸွမ်း ဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇမႃးတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉတႄႉ ပႆႇမီး သေတႃႉၵေႃႈ ၵၢင်ႉၵႄႇၵူႈၵေႃႉတႄႉ ၺႃးသင်ႇဝႆႉ ႁႂ်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇပၼ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ တႃႇတေၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး တေဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၸူး သိုၵ်းတႆး။ ပေႃႈမႄႈ ၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်း 2-3 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵႂႃႇဢၢပ်ႈပၼ်သိုၵ်းတႆး ဝႆႉ ထႃႈၵေႃႈမီးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူင်းယႆၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ – “သဵၼ်ႈမၢႆဢၼ်ၶဝ်မီးဝႆႉ ၼႂ်း 28 ဢိူင်ႇၼႆႉတႄႉ မီး 2,200 ၵေႃႉ။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းတႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် တေ ၶဝ်ႈၸူးသိုၵ်းတႆးၵူၺ်း။ ပေႃႈမႄႈၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈၸၢႆး 2-3 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉတႄႉ ၵႂႃႇဢၢပ်ႈသိုၵ်းတႆးဝႆႉထႃႈ ၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ တၢင်းမိူင်းယႆႁဝ်းတႄႉ တေလႆႈဝႃႈ မီးတၢင်းလိူၵ်ႈယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ၼိုင်ႈဢိူင်ႇလႂ် တေလႆႈပၼ်သဵၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈဝႆႉၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ပႆႇၵႂႃႇ ပၼ်။ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ပႆႇၶိုၼ်းဝႃႈႁိုဝ်မႃး”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/3/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တင်းၵၢင်ႉၵႄႇ တင်းသဵင်ႈသေ သပ်းလႅင်းၼႄလွင်ႈ ပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်း မႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ဢႃယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇၵၼ်သေ ႁႃလွၵ်း လၢႆးငိူင်ႉဝႄႈၽႂ်မၼ်း ၵူဝ်လႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ မၢင်ၸႄႈဝဵင်း ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၶဝ် မၢင်ႇလႆႈ ၵိၼ်ငိုၼ်းတီႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႅၼ်းတၢင်လုၵ်ႈလၢင်းၵေႃႈမီး။ ပေႃႈမႄႈမၢင်ၸိူဝ်း ၵူဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လႄႇႁႃၸၢင်ႈ ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈလႄႈ ၵူၼ်းႁၢမ်းတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၸိူဝ်း ၼႆႉၵႂႃႇၵေႃႈမီး ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၊ ပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ့် မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈၸူးတပ်ႉသိုၵ်းတႆး ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁႃတၢင်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း တႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တၢင်းမိူင်းထႆး၊ မိူင်းၶႄႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇၺႃးတီႉၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း ၵေႃႈမီး။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-19T16:42:26

https://shannews.org/archives/50852

ယုၵ်းယၢၵ်းပလတ်ႊသတိၵ်ႊ – ထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶႄလ်ႊ ဢွၵ်ႇၼမ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ

ၶွင်ႇသီႇလွင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ မိူင်းၼေႃႊဝေႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မီးယုၵ်းယၢၵ်းဢွၵ်ႇမႃး ၼိုင်ႈပီ ဢမ်ႇယွမ်း 400 လၢၼ်ႉတၼ်ႊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးယုၵ်းယၢၵ်းပလတ်ႊသတိၵ်ႊလႄႈ ထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶႄလ်ႊ ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေး တေႃႇပၢႆးယူႇလီၵူၼ်း ၵမ်ႈၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ပလတ်ႊသတိၵ်ႊၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁေႃႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ၊ တၢင်းလဵၼ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႄႇၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင် ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆ ၊ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီလႄႈ တီႈႁူင်းယႃ။ ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းပလတ်ႊသတိၵ်ႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႃးထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶႄလ်ႊ ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း – တႃႇ 3,000 သႅၼ်း။ ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ မၢင်ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈ ထိုင် 16,000 သႅၼ်း ၼႆလူး ၵွၼ်ႇ။ ထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီးၶႄလ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းလႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉ လွမ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ တိုၵ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ႁႃတၢင်းၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃယုၵ်းယၢၵ်း လႄႈ ပလတ်ႊသတိၵ်ႊယူႇ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ် Dr. Jane Muncke​ ပဵၼ် Managing Director တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတၢင်းၵိၼ်ယႅမ့် ဢၼ်ပၵ်းမိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ (Switzerland) ၸီႉၸမ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ယုၵ်းယၢၵ်းၵူၺ်းဢမ်ႇပႆႇပေႃး – ထၢတ်ႈၶႅမ်ႊမီႊၶႄလ်ႊ ဢၼ်ပႃးၼႂ်းယုၵ်း ယၢၵ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈၸိုမ်းၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ ဢၼ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽႄႈၸိူဝ်ႉၵူၼ်း၊ ပၢႆးယူႇလီႁူဝ်ၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉလွင်ႈယုၵ်းယၢၵ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပႃးထႅင်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၼိုင်ႈပီႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၸႂ်ႉပလတ်ႊသတိၵ်ႊ 6 လၢၼ်ႉတၼ်ႊသေ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉပႃးဝႃႈ ပေႃးပီ 2027 မႃး ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ပ လတ်ႊသတိၵ်ႊ တေမီးတေႃႇထိုင် 17 လၢၼ်ႉတၼ်ႊ လူးၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တီႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတႄႉ ၽွင်းပီ 2020 ၼၼ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလၢႆႇ ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ ယုၵ်းယၢၵ်းဢွၵ်ႇ 2 မိုၼ်ႇတၼ်ႊ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပလတ်ႊသတိၵ်ႊ ပႃး 11 % ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB, RFA

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-19T15:38:52

https://shannews.org/archives/50848

ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မိူင်းပေႃးယဵၼ်

ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉလၢင်းၶိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၸူးၼႂ်းသိုၵ်းတႆး – မိူင်းထႆး မိူင်းပေႃးယဵၼ်သီႇ ယွၼ်ႉၵူဝ်လႆႈ ႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းၼၢႆး၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ မွၵ်ႇမႆႇလႄႈ ၵဵင်းတွင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမိူင်းပေႃးယဵၼ် ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈၸူးၼႂ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢႆႈ မိူင်းပေႃးယဵၼ် ဢမ်ႇမီးသေၵေႃႉယဝ်ႉၶႃႈ။ 90% ၼႆႉ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတႆး တီႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇမိူင်းထႆး။ ဢွင်ႈတီႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈၾိုၵ်း မီး 2,000 ပၢႆ ယွၼ်ႉၼမ်ႁႅင်းလႄႈ လႆႈသူင်ႇၵႂႃႇၾိုၵ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီးၼမ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႆႉ ၵိုၼ်းပေႇၸႂ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵိုတ်းဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢႃယု 35 ပီ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၵူၺ်း တႄႇဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 18 ပီထိုင် 35 ပီတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽိူဝ်ႇတႃႉၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႉႁဵတ်းသိုၵ်းတႆးဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးႁဵတ်းသိုၵ်းတႆးၼႆ လႆႈမႃးယူႇႁိူၼ်းၶိုၼ်း ပေႃးၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉ တေတၢႆႁိုဝ်လိပ်းႁိုဝ်။ ႁဝ်းၶႃႈ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်လုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်း လႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်သူင်ႇလုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်း ၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢႆႉဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မိူင်းပေႃးယဵၼ် ၵမ်ႈၼမ် တေပၢႆႈၵႂႃႇမိူင်းထႆး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ ပၢႆႈၵႂႃႇမိူင်းထႆးဢေႃႈ။ ဢၼ်ပၢႆႈတႄႉ တႄႇလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ။ ပေႃႈ မႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် လၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၼႆလႄႈ ၸႂ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၶဝ်ပၢႆႈၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈမိူင်းထႆး တႃႉလႆႈငိုၼ်းၸွႆႈၼႂ်းႁိူၼ်းယေး”- ဝႃႈ ၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ၸွမ်းၵၢတ်ႇ ၸွမ်းပွႆးသၢင်ႇလွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၶဝ်ႈၸွႆႈ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတွင်းၵေႃႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းပၢႆႈၼမ် ဢမ်ႇဝႃႈၼုမ်ႇထဝ်ႈ ယွၼ်ႉၵူဝ်လႆႈႁဵတ်းသိုၵ်းတႆး – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢႆႉၶဝ်ႈဝဵင်းၵဵင်းတွင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်း ထဝ်ႈ သွင်ႉၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၼမ် ၵိုတ်းၵူၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ် မိူၼ်ႁဝ်း ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႆႉ ၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းတႆး ၵေႃႈပႆႇမီးတိူဝ်ႈ။ ၵႂႃႇၶဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပႆႇမီးတိူဝ်ႈ လႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈ တေမီးၵၢၼ်ၵဵပ်းသိုၵ်းတႆး – သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၵူၺ်း ပေႃးဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဝႆႉထႃႈ ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၵဵင်းတွင်းၼႆႉ မိူင်းပေႃးယဵၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢႆႉၶဝ်ႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တႄႇဢဝ် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 19/3/2024 ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းသိုၵ်း တီႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ထႅင်ႈတင်းၼမ်။ ယွၼ်ႉၵူဝ်လႆႈႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-19T13:19:04

https://shannews.org/archives/50844

ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ လမ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းမူႇၸေႊ လူၺ်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇဢမ်ႇလႆႈ

ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ လမ်းယိုဝ်း – ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ယေးၵူၼ်းမိူင်းမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 3-4 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇဢမ်ႇလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 17/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈယိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း ႁိမ်းႁူင်းႁႅမ်းသတႃး (စတား ဟိုတယ်) ပွၵ်ႉၵွင်းမူးတူင်ႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၶဝ်ႈယိုဝ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်း မိူင်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်း ဢမ်ႇသႂ်ႇၶွၼ်ႇပၼ်ၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၼၼ်ႉ ၶီႇၵေႃး Alphard မႃး လမ်းၼိုင်ႈသေ လူင်းၵႃးမႃး ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းၵူႈၵေႃႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းတေမီးမွၵ်ႈ 5-6 ၵေႃႉၼႆႉ မႃးၺွပ်းဢဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉဢမ်ႇပၼ်ၶွၼ်ႇၶဝ်ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ်မႃးတီႉၼၼ်ႉ လမ်းယိုဝ်းၵွင်ႈထႅင်ႈ တိူဝ်ႉ ၵႂႃႇလၢႆၵေႃႉတႄႉ ပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၵုမ်းတူဝ်ၵႂႃႇလၢႆၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႆႇႁူႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီၵူဝ်ႁႅင်းတႄႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 -10 လႄႈ 13 ၼႆႉၵေႃႈ မီးၸုမ်း ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ဢၢင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်း MSPDF သေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၵူၼ်းလႅၵ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ – မၢၼ်ႈ တီႈၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းလႆႈပၢႆႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၼႆႉ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသႂ်ႇႁၢင်ႈမၢၵ်ႇပွမ်း လွၵ်ႇငိုတ်ႈ သူင်ႇၸူး ၼႂ်း Viber ၸဝ်ႈၶွင် ႁိူၼ်း ၼႆႉ ယွၼ်းငိုၼ်း 500 သႅၼ်ပျႃး ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးလွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းလႅၵ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ – မၢၼ်ႈ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇလူင်၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶိူင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း၊ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉၺႃး ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသႂ်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈမၢၵ်ႇပွမ်း သူင်ႇၸူး တင်း Viber ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ၶိူဝ်းယႂ်း။ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းတိတ်းၸပ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ဝဵင်းၼိုင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႇ မီးၵေႃႈၸႂ်ႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် မႃးယူႇသဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼမ် ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼမ်။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃးၼႆႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းမီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတိူဝ်းမႃးၼမ် ဝႃႈၼႆ။ “ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းႁၢႆႉ ၵူၼ်းလိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ။ ပေႃးမီးငိုၼ်းသိုဝ်ႉ ၵွင်ႈၵေႃႈ တင်ႈၸုမ်းသေ ဢႅဝ်ႇႁႃၸူၼ်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်ႉမႃး ၸူၼ်ႁိူၼ်းပွၵ်ႉၼႆႉ ပွၵ်ႉၼၼ်ႉဝႃႇ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ပွၵ်ႉၼႆႉပွၵ်ႉၼၼ်ႉဝႃႈ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်မႃးၶိူဝ်းယႂ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇ လူမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်လႆႈ သင်ဝႃႈ တိူဝ်ႉမႅၼ်ႈၵူၼ်းၶဝ် ၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ ၶဝ်ၸွမ်းတီႉၺွပ်း ဢဝ်တူဝ်ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵေႃႈၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ – သိုၵ်း TNLA ၊ သိုၵ်း KIA လႄႈ SSPP ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်းယူႇၵူႈပီၵူၺ်း တႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵူၼ်း မိူင်းတႄႉ ဢမ်ႇမီး – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-03-21T09:30:00

https://shannews.org/archives/50840

ဢူငဝ်းယႂ်ႇ Casino ၼႂ်း Mafia လႄႈ Gang Call Center

တူင်ႇဝူင်းၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်တႃႉတၢႆးတေႃႇလူၵ်ႈ ၶီႇၼိူဝ်ၸိၵ်းၸွမ်ႁူဝ်ပိူၼ်ႈတင်းၼမ် ယၢမ်းလဵဝ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ပႅတ်ႉလွၵ်ႇလႅၼ်ၽူႈၵူၼ်းတူဝ်ႈလူၵ်ႈ လူႉသုမ်းသေႁၢႆငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇလၢၼ်ႉ ၸူဝ်ႈၽႅပ်ႉတႃ ဢၢႆႈၸွပ်ႇၸၢင်ႉပႅတ်ႉပေႃးႁွင်ႉပူႇ။ ၵႅင်ႉ(ၸုမ်း)လွၵ်ႇလႅၼ်ပႅတ်ႉၵိၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ လူၺ်ႈၵၢၼ်တၵ်ႉတၢႆးယွၼ်းပဵၼ်ၵေႃႉပဵၼ်သႄႊ ႁႃလၢႆးႁူႉမၢႆ ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် မၢႆပပ်ႉယေးငိုၼ်း သူၼ်းတုမ်ၼၢဝ်ႉၼွင်ႇယွၵ်ႇလႅၼ်လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆလၢႆး ႁူမ်ႈတင်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် တေလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၼမ် မၢၵ်ႈမီးဝႆး ဢမ်ႇဝႃႈၵဵဝ်ႇတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်း ၵၢၼ်လွင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵၢၼ်လႆႈႁပ်ႉရၢင်းဝလ်းဝႃႈမီးၸူၶ်ႈလၢၽ်ႈ ၵူႈပိူင်ၵူႈလၢႆးလႄႈၸၵ်ႉၸုင်ဢွၼ်ၼမ်းၼၢဝ်ႉၼွင်ႇ ပၢႆးဝူၼ်ႉသေ ထုၵ်ႇပဵၼ်ယိူဝ်ႇၵႂႃႇတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ပဵၼ်ၼမ်ႉႁႆႈၼမ်ႉႁွင်ႉ ယွၼ်ႉထုၵ်ႇလွၵ်ႇလႅၼ်လူၺ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉတူဝ် ဢမ်ႇၾၢင်ႉသတိဢမ်ႇမီးဝိရိယ ယုမ်ႇငၢႆႈ လိုမ်းတူဝ်လိုမ်းၶိင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵႅင်ႉၶေႃႊလ်သဵၼ်ႊတိူဝ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၶႄႇတေၶဝ်ႈမႃးပၵ်းႁၢၵ်ႈပၵ်းထၢၼ် ပၢင်တေႃႇလွင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး ထႆး လၢဝ်း ၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ လွၵ်ႈလႅၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ် လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉမီးတင်းၵူၼ်းၼႃႈၽိူၵ်ႇလၢႆၸၢတ်ႈမႃးႁူမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ပႃးတင်းၵူၼ်းထႆးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ပၼ်ငိုၼ်း ၵႃႈႁႅင်းၼမ်သေတႃႉ ၵွႆးၵႃႈတေထုၵ်ႇၵုမ်းၶင် ဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လႄႈထုၵ်ႇၶီႇၼဵၵ်း တဵၵ်းတဵင် ၸႂ်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ပဵၼ်လၵ်း ယွၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ပေႃးၵၢၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ မိူဝ်ႈပၢႆပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းလဝ်ႉၵႆႇ တိၺွပ်းလႆႈၽူႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မီးဢူငဝ်းယိင်ႈယႂ်ႇ ၼိူဝ် ပၢင်လွင်းၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ Casino လႄႈ Call Center ၶေႃႊလ်သဵၼ်ႊတိူဝ်ႊ 4 ၵေႃႉ ၸၢႆးယိင်း ဢၼ်ဢႅဝ်ႇႁႃယိူဝ်ႇပႅတ်ႈၵိၼ်ၵူၼ်းတင်း ၼမ်တင်းလၢႆၼၼ်ႉသူင်ႇပၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပလိၵ်ႈ ၶႄႇပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းႁူင်။ ႁၢင်ႈ – ၿီၿီသီႊ တီႉလႆႈၸုမ်း call center သေသူင်ႇပၼ်ၶႄႇၶိုၼ်းၼႃႈလိၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၼၼ်ႉၵွႆး ၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးဢမ်ႇႁိုင် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ ၼႆႉၵွႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူင်းသိုၵ်း 3 ၸဵင်ႇၵဵင်းတုင်ႁူမ်ႈတင်းတမ်ႇရူၸ်ႇတႃႈၶီလဵၵ်း ၵႅတ်ႇလွမ်ႉ ၶဝ်ႈတိၺွပ်းၼႂ်း 3 ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်တင်ႈယူႇ လင် ႁူင်းႁႅမ်း 1G1 တီႈၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ် ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းတိတ်းၸပ်းမႄႈၼမ်ႉသၢႆ ဢိူင်ႇမႄႈသၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းႁၢႆး တိလႆႈပႃးၵူၼ်းထႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ် 148 ၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 540 ၵေႃႉ ဢိၵ်ႇတင်းၶႄႇ 1 ၵေႃႉ တင်းမူတ်း ႁူမ်ႈ 689 ၵေႃႉ ယင်းတိုၵ်ႉထုၵ်ႇၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉယူႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈတိတ်းတေႃႇတင်း ပီႈၼွင်ႉ ၶဝ်လႆႈၽွင်ႈ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ တေယွၼ်းဢၼုၺၢတ်ႈၶဝ်ႈမႃးယဵမ်ႈၸႂ်းလႆႈ ၵွမ်ႉၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း မၢၼ်ႈၵွႆး သူၼ်ႇၸိူဝ်းၵူၼ်းထႆးလႄႈၶႄႇၼၼ်ႉယင်းပႆႇပၼ်ဢၼုၺၢတ်ႈ လႄႈတေမီးၵၢၼ်သွပ်ႇပၢၵ်ႇ သွပ်ႇၵႂၢမ်း ထႅင်ႈ ဢိၵ်ႇတင်းၵူတ်ႇၸွပ်ႇလၢႆလွင်ႈ ထႅင်ႈမွၵ်ႈ 3 ဝူင်ႈ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉယဝ်ႉ တေသူင်ႇ ယိုၼ်ႈလိူင်ႈ တေႃႇသၢလ်(လုမ်းတြႃး) ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ပိူဝ်ႈတတ်းသိၼ်ၵဵဝ်ႇလိူင်ႈၶၻီး(ဢမု) လိူင်ႈၵၢၼ် လၵ်ႉၶဝ်ႈမိူင်းလႄႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်းၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးတူတ်ႈမႂ်ငိုၼ်းၼႆၵေႃႈ တၵ်းတေ ထုၵ်ႇတူတ်ႈ(တၢမ်) ၶင်ၶွၵ်ႈ 6 လိူၼ်။ ၸၢဝ်းၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵိၸ်ႇၵၢၼ်ပၢင်လွင်းၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၸွမ်း ၼွၵ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ၵႂၢတ်ႇၽဵဝ်ႈတိၺွပ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 ၼႆႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ တိၺွပ်းၼႂ်းဢွင်ႈတီႈယၢၼ်ႇဢွင်ႇ ႁိမ်းပိုၼ်ႉတီႈသႃသၼႃး တီႈၼိုင်ႈၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းထႅင်ႈ 200 ၵေႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 26 လိူၼ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၵုမ်းၶင်ၵူတ်ႇသွပ်ႇၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးဝႂ်ၵပ်းတူဝ်လႄႈဝႂ်ႁဵတ်း ၵၢၼ် ၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ ရူထ်ႉသီႇလေႃႉ ရူထ်ႉၶိူင်ႈ လၢႆလၢႆလွင်ႈယူႇ။ ႁၢင်ႈ – Tachileik News Agency လူၺ်ႈၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢၼ်ႁႃၵိၼ်ၼွၵ်ႈၵူတ်းမၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉယူႊဢႅၼ်ႊ ပိုတ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လၢမ်းၼၢႆဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလၢႆသႅၼ်ၵေႃႉ တူဝ်ႈလူၵ်ႈ ထုၵ်ႇပဵၼ်ယိူဝ်ႇၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်း တဵၵ်းငႅၼ်းႁႂ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၶိူဝ်းၶၢႆႇ ၼွၵ်ႈၵူတ်းမၢႆ တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းပွတ်းၵုၼ်ဢေႊသျိူဝ်ႊၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ယူႊဢႅၼ်ႊ ၼပ်ႉသွၼ်ႇႁူဝ်ၵူၼ်း ၽူႈတူၵ်း ပဵၼ်ယိူဝ်ႇ တီႈဢေႇသုတ်း ဢမ်ႇတႅမ်ႇသႅၼ်ၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းငႅၼ်း ၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇပႅတ်ႉလႅၼ် တၢင်း ဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊၼဵတ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းထႆးတိတ်းသူပ်းတိတ်းပၢၵ်ႇၶၢၼ်ဝႃႈ ဢတ်ႉၶျယႃႊၵမ်ႊ ၽူႈယူႇ ၼွၵ်ႈၵူတ်းမၢႆ “ၵႅင်ႉၶေႃႊလ်သဵၼ်ႊတိူဝ်ႊ”။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ယိူဝ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆးဢၼ်ယူႇၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈၵုၼ်ဢေႊသျိူဝ်ႊ မီးတင်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈ ဢႅပ်းၾရီႊၵႃႊလႄႈလႃႊတိၼ်ႊဢမေႊရိၵႃႊ ႁူမ်ႈဝႃႈၽူႈယူႇၼွၵ်ႈၵူတ်းမၢႆ ဢွၼ်ႊလၢႆး ပဵၼ်ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈမႃးႁိုင်လၢႆပီယဝ်ႉၵေႃႈ ႁၢႆးငၢၼ်းၽိုၼ်လႃႈသုတ်းၶွင်ယူႊဢႅၼ်ႊ ပဵၼ်ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ၶူပ်ႈၵုမ်း ၵမ်းႁႅၵ်ႈလႄႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉၵမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဝူင်ႇဝွၵ်ႇထိုင် တၢင်းၼမ်ၶွင်ယိူဝ်ႇဢၼ်ထုၵ်ႇတဵၵ်းငႅၼ်း ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၶိူဝ်းၶၢႆႇ ၽူႈယူႇၼွၵ်ႈၵူတ်းမၢႆ ဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ။ ႁၢႆးငၢၼ်းၶွင်ယူႊဢႅၼ်ႊၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်သျတ်ႊတၢဝ်ႊၼ်(Shutdown) ႁိုဝ် ပိတ်းႁပ်းမိူင်း လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ရူၶ်ႈၶူဝ်ႊဝိၻ်ႉ-19 ဢၼ်ဝိပ်ႇႁႂ်ႈၽူႈၵူၼ်းလၢႆလၢၼ်ႉၵေႃႉတၵ်းလႆႈၵဵပ်းၵၵ်းၶင်တူဝ်ၵဝ်ႇယူႇၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼမ်တိူဝ်းၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တူၵ်းပဵၼ်ပဝ်ႈမၢႆ ၶွင်ၽူႈယူႇ ၼွၵ်ႈၵူတ်းမၢႆ ဝၢင်းၽႅၼ်ဝူင်ႇၸေႃႉသွတ်ႇၶဝ်ႈမႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ပႅတ်ႉၵိၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ မွၼ်းၶိူဝ်း

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-20T09:39:00

https://shannews.org/archives/50838

ယွၼ်ႉႁွႆးၵၢၼ် သိုပ်ႇဢမ်းၼၢတ်ႈ

မိူဝ်ႈ 4 ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ လူၺ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၽူႈၵွၼ်းငမ်း ၵွင်တပ်ႉသုင်သုတ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈ သၼ်ယႃးဝႃႈ တၵ်းတေယွမ်းႁပ်ႉၽူလ်ၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီ 2020 ဝၢႆးသေတူဝ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵႂႃႇတွတ်ႈယွၼ်ႇဝႂ်ၵၢင်ၸႂ်လူင်းၼႂ်းႁိပ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ ဢွၼ်ၼႃႈ မၼ်းတေၶႅင်ႁၢဝ်ႈတေႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပႃႊတီႈ NLD လႄႈ တင်ႈၵႂၢမ်းထၢမ်ဝႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ လီယုမ်ႇ ယမ်ယူႇႁႃႉ? ၼႆသေ လၢႆၾၢႆႇၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႃႈတေၸၢင်ႈထုၵ်ႇသိုၵ်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ။ လူၺ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတူဝ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၸွမ်သိုၵ်းလူင် သုင်သုတ်းၶွင်မၢၼ်ႈ လႆႈတွပ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းထၢမ်ၶွင်သိုဝ်ႇ ဝၢႆးသေဢွၵ်ႇမႃးၼွၵ်ႈသုမ်ႉလိူၵ်ႈတင်ႈ မိူၼ်လႅပ်ႈယွမ်း ႁပ်ႉၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်တေဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ – “ၵဝ်ၶႃႈတၵ်းယွမ်းႁပ်ႉၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၽွၼ်းၵၢၼ် လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးလႄႈတၵ်းတေဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ထဵင်တွပ်ႇသင်” – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽွၼ်းၵၢၼ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢွၵ်ႇမႃး ဝၢႆးၼပ်ႉၵၼႅၼ်းသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၢၼ်ႉယွႆႉယပ်းသေ NLD ပႃႊတီႊၾၢႆႇၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇပေႉတူဝ်ႈၸွတ်ႇၵူႈပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်း။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 1 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊ ရီႊ 2021 ၵေႃႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၸင်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃး ၵၢၼ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၶႂမ်ႈၶတ်း ၵွႆႈယူႇၵွႆႈယႂ်ႇတိူဝ်းၼမ်ႁႅင်းၶိုၼ်ႈၶိူဝ်းယႂ်ႈၸွတ်ႈတူဝ်ႈႁူဝ်မိူင်း။ ၵုမ်းၵမ်ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်း ၵၢၼ်ယူႇလူၺ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈ မိူဝ်ႈ 1962 ၵူၼ်ႇယႃႉသိၵ်ႇပႅတ်ႈပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 1947 သေတိၺွပ်းၶႃႈႁႅမ် ဢဝ်တၢႆ ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉမူၺ်ႉမွတ်ႇၽူႈၼမ်းတႆးလႄႈဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတေႃႇမႃးထိုင် 1988 ၵေႃႈႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈသေၶိၼ်ၽွင်းငမ်းမႃးလူၺ်ႈၵၢၼ်ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင် ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆပူၼ်ႉ ပႅၼ်သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၵူႈလွင်ႈၵူႈပိူင်ၸွမ်းလၢႆးႁဵတ်းၸဝ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈမိူၼ်ၵဝ်ႇ။ ဝၢႆးၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း 2008 ယဝ်ႉ ထိုင်မႃး 2010 ၸင်ႇမႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢဝ်ၸွမ်သိုၵ်းၸဵင်ႇဝိၼ်း ထွတ်ႇလွၼ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းဝႆႉသေပိၼ်ႇမႃးးၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်မီးပႃႊတီႊ သၢင်ႇသီႈ USDP ၵမ်ႉႁွင်းသေလင် သေပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ဢၼ်လိုဝ်းၶၢၼ်ဝႃႈ ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးဝွၵ်း ၵူင်း လႅၼ် တင်း ၸႂ်ႉဢမ်းၼၢၸ်ႈတဵၵ်းတဵင်သေ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၽွင်းငမ်းတင်ႈတႄႇ 2010 – 2015 ၸွမ်းၼင်ႇၸုပ်ႈၵၢၼ် ဢႃယုလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ 5 ပီ။ ဝၢႆးသေမူတ်းသဵင်ႈဢႃယုၸုပ်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉထိုင်မႃး 2015 – 2020 ပႃႊတီႊ NLD ပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လႄႈပႃႊတီႊ NLD ဢၼ်ဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၼၼ်ႉ လႆႈၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈ မိူင်း။ ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈယင်းမီးငဝ်းသိုၵ်းသုမ်ႇငမ်းၵုမ်းယွတ်ႈၶီႇႁူဝ် ၶႅင်ႁၢဝ်ႈပၵ်းတႃ ပႂ်ႉတူၺ်းယူႇၵူႈမိူဝ်ႈၵူႈၶၢဝ်း မၢင်လိူင်ႈမၢင်ဢၼ် ပေႃးၾၢႆႇသိုၵ်းဢမ်ႇပၼ်ဢၼုၺၢတ်ႈၵေႃႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၶိုင်ၵၢၼ် သင်ဢမ်ႇလႆႈ လၢႆလၢႆၾၢႆႇယင်းဢမ်ဢွင်းၾင်ၸႂ် ပဵၼ်လွႆၾႆးလုၵ်ႈလူင်ယူႇၼႂ်းၸႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေၶိုၼ်းႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈထႅင်ႈ ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႈၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ။ ပိူင်လူင်မၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်း တိုတ်ႉၼွင်ႇၸၼ်ၸိူၵ်ႈယိုတ်ႈယွၼ်ႇၶဵင်ႈယၢၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆလၢႆ ၸုမ်း တူတ်းႁႂ်ႈမႃၸႂ်လီ ဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇၶၢၼ်လၢတ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၵိုတ်းတိုၵ်း” ၼၼ်ႉ ၼဵပ်းၼႅၼ်ႈၾင်ပၵ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႂ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆၸုမ်း မုင်ႈမွင်း ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႃႉၶၢႆ လူင်းတိုၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလူၺ်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ။ ထိုင်မႃး 2020 သဵင်ႈသုတ်းၸုပ်ႈဢႃယုၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပႃႊတီႊ NLD ယဝ်ႉၵေႃႈသိုပ်ႇမီးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တူဝ်ႈ ပတ်ႉပိုၼ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃႊတီႊ NLD ၵႂၢတ်ႇလႆႈတီႈၼင်ႈ ၼႂ်းသၽႃးတင်းမူတ်း 920 တီႈၼင်ႈလႄႈၼမ်သုတ်းၼႂ်းသၽႃး ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၸတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ UEC မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 ။ ၼႂ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈတူဝ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်မၢၼ်ႈ မီးၽူႈၶဝ်ႈၶႅင်ႇလိူၵ်ႈ 5,639 ၵေႃႉ တင်းမူတ်း 1,117 တီႈၼင်ႈ ၼႂ်းသၽႃး။ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈတူဝ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပႃႊတီႊ NLD ပေႉလိူၵ်ႈတင်ႈၼမ်မၢၵ်ႈလူၼ်ႉလိူဝ်လႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ်လိူတ်ႇႁွၼ်ႉမႆႈဢူၵ်းႁွၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ႁဵတ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တႅပ်းတတ်း ယိုတ်းဢမ်းၼၢတ်ႈ ၸဵမ်ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈမိူင်းပႆႇလႅင်းၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 2021 ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆဝၼ်းႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈတႂ်ႈၼမ်ႉမိုဝ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ လူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေပဵၼ်ႁဵတ်ႇၵၢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်းမေႃးယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃးတေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးလူမ်ႉလၢင်ႉပဵတ်ႈၽွၼ်းၵၢၼ် ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၽူႈတႅၼ်းၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၶႂမ်ႈၶတ်း ယိင်ႈယူႇယိင်ႈ မၢၵ်ႈၼမ်တိူဝ်းၶိုၼ်ႈ။ လိူဝ်သေဢမ်ႇယွမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸီႉၸႅင်ႈသပ်းလႅင်း ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၢႆၶႃႈႁႅမ်ယိုဝ်းသႂ်ႇၾုင်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶႂမ်ႈၶတ်းၼၼ်ႉ လူမ်ႉတၢႆထႅင်ႈလူးၵၼ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ယူင်းတူဝ်းသ ထႅမ်ႁႅင်းသူၼ်းၾႆးၾုင်ၵူၼ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၶႂမ်ႈၶတ်းၶဝ်သေ ယိင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လၢႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၸႂ်ႉတိုဝ်း ယိင်းၵူၼ်းမိူင်းဢွၵ်ႇမႃးၶွၼ်ႈတုမ်မၢၵ်ႈၼမ်တူဝ်ႈၸွတ်ႇၵူႈႁူဝ်မိူင်း လိုၼ်း သုတ်းၵေႃႈဢမ်ႇပူၼ်ႉၵၢၼ်တွပ်ႇၶႅၼ်ႉ တႅၼ်းၶိုၼ်းလၢႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႈမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းသေ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၢင်မိူင်းယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃး။ တင်းလွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇၶဝ်ႈမႃးပၵ်းထၢၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်သေ လွၵ်ႇလႅၼ်ပႅတ်ႉၵိၼ် ၵၢၼ်တေႃႇလွင်း ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ လႄႈ ဝွၵ်း ၵူင်း ပႅတ်ႉလႅၼ်ထွၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းၼႂ်းယေးပိူၼ်ႈတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၶေႃႊလ်ႊသဵၼ်ႊတိူဝ်ႊ ၵူႈလွင်ႈၵူႈလၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ၽႄႈမၢၵ်ႈတိူဝ်းလိုဝ်းလင်တူဝ်ႈလူၵ်ႈ ၸိူဝ်းတူၵ်းပဵၼ်ယိူဝ်ႇ မူတ်းတူဝ်မူတ်းၶိင်း ပဵၼ် ၼမ်ႉႁႆႈၼမ်ႉႁွင်ႉ ယွၼ်းၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇၸိူဝ်းၼႆႉသေပဵၼ်ၵၢၼ်ယူင်းယႂ်းၸိုဝ်ႈသဵင် မိူင်းၶႄလႆႈလူႉၼဝ်ႈယွၼ်ႉ မၼ်း။ ၼႂ်းၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႉၵၢင်ႉ တဢၢင်း ဢႃႊရၵၼ်ႊ ၶဝ်လႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းၵၢၼ်ထႅမ်ႁႅင်းလႄႈ ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆ 1027။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢမ်ႇႁူႉငိူၼ်ႈငဝ်ႈလွင်ႈတၢင်းသင်သေလႆႈပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈႁွင်းႁပ်ႉပၢင်တိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈ ဝၢတ်ႇၸဵပ်းလူမ်ႉတၢႆ သေႁႃ(လူႉသုမ်း) ၶူဝ်းႁေႃၶူဝ်းႁိူၼ်းၽိူၼ်ဝၢၼ်ႇလႄႈႁေႃႁိူၼ်းၸိူၼ်းတၢင်ႇ ယဵၼ်းပဵၼ် ၽဝ်ႇတဝ်ႈလွၼ်မူၼ်ႇ ဢိုပ်းၶဝ်ႈဢိုပ်းၼမ်ႉ လႆႈဢွၵ်ႇပၢႆႈၽေးၼီၽႆးမူၵ်းထိူၼ်ႇမူၵ်းၶိူဝ်း မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈပၢႆႈၵႂႃႇ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ပဵၼ်တီႈသေႃႉမုင်းသုၵ်ႉႁူဝ်ႁူမ်ႈတႂ်ႈၽူၺ်းယဵၼ်။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၵၢၼ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇႁႅင်းၵိုမ်းတႃႇသိုပ်ႇဢမ်းၼၢၸ်ႈၵႂႃႇလႆႈယိုၼ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈၸုမ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်းၸုမ်းလႂ် မိူဝ်ႈပၢၵ်ႈတႃႈမႄႇၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈလႆႈၵေႃႈၵဵပ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ မႃးပဵၼ် ၶႃႈသိုၵ်းမႃးပဵၼ်သိုၵ်း ၶဝ်ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းသင် မၢပ်ႇငႅၼ်းတဵၵ်းတဵင်ၶိၼ်ၸႂ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်။ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇယွမ်းၶူၺ်ႈၵၢၼ်ႉၼွမ်းယွမ်းထႃႈ မိူဝ်းႁႅင်းဢူၼ်ႈယွမ်းလူင်းမၼ်းၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ထႅမ်ၶွၼ်ႈႁႅင်းမႂ်ႇ ဢွၵ်ႇၵူတ်းမၢႆပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းဢမ်ႇဝႆႉၸၢႆးဝႆႉယိင်း မိူဝ်ႈဢႃယုထိုင် 18 ပီ တၵ်းတေ လႆႈႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်းတႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၵူႈၵေႃႉ 1 ၵေႃႉဢမ်ႇတႅမ်ႇ 2 ပီ ၵမ်းၼႆႉဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵွႆး ၵူၼ်း မၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇႁႃတၢင်းပၢႆႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅဝ်ႁဵတ်းပၢသ်ႉပွတ်ႇ ဝႂ်တႃႇဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းပေႃးယဵပ်ႇၵၼ်တၢႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈပႆတၢင်းလၵ်ႉၶဝ်ႈမိူင်းထႆးတၢင်းလႅၼ်လိၼ် ၼိုင်ႈဝၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 8-9 ပၢၵ်ႇၵေႃႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးႁူဝ်ၶႆႈ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃလူင်ၶွင်မိူင်းထႆးထိုင်တီႈပေႃးလႆႈ ဢဝ်လိူင်ႈၶဝ်ႈဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၼႂ်းသၽႃး ၵူၼ်းမိူင်းယၢမ်းလဵဝ်။ မွၼ်းၶိူဝ်း (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-19T08:00:00

https://shannews.org/archives/50832

ပူႊတိၼ်ႊ မိူင်းရတ်ႉသျႃး ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈ

ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊ မိူင်းရတ်ႉသျႃး ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈ ပဵၼ်ႁွပ်ႈထီႉ 4 ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃးၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 မတ်ႊၶျ်ၼႆႉသေ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊ လႆႈၶႅပ်းမႄးၵမ်ႉထႅမ် 88% သေ ဢွင်ႇပေႉၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၼႆႉ တႄႇႁဵတ်းမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းသုၵ်း ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း။ ၸုမ်း ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃးၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ထတ်းသၢင်ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းသင်။ ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇ ၵူႈၶႅင်ႇၵၼ်တင်း ပူႊတိၼ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶင်ၶွၵ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇပူတ်းဢမ်ႇပွႆႇ သေပွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃး ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈပူႊတိၼ်ႊၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ ၼႂ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇ ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇမိူင်းဝႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၵမ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵႃႈလႆႈၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈပူႊတိၼ်ႊ ဢၼ် ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 24 ပီၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈသိုပ်ႇႁပ်ႉပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီ ။ Alexey Navalny ဢၼ်ပဵၼ်ၵူႈၶဵင်ႇတႃႉၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိုင်ႈပူႊတိၼ်ႊၼၼ်ႉတႄႉ ၺႃးတၢမ်ႇၶင်ၶွၵ်ႈ တၢင်းလႅၼ်မိူင်းၾၢႆႇႁွင်ႇ ဢၼ်တီႈမီးၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၵတ်းမူၺ်ႈၼမ်ႉၶႅင်ပုၼ်ႉသေ ၸင်ႇႁႃတၢႆၵႂႃႇမိူဝ်ႈ လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၵူၺ်း။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ ပူႊတိၼ်ႊ ဢႃယု 71 ပီ လႆႈၶႅပ်းမႄးၼမ်သုတ်း၊ ၼေႃႇၸွမ်ၸိုင်ႈ ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ၼီႊၵူဝ်ႊလၢႆႊ ၵႃႊရီႊထူဝ်ႊၼွပ်ႊၾ်သမ်ႉ လႆႈၶႅပ်းမႄးၵမ်ႉထႅမ် 4 ပိူဝ်ႊ သႅၼ်ႊသေ ၼမ်သုတ်းတီႈသွင်။ ၵူၼ်းမႂ်ႇထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် ဝလႃႊၻီႊလွပ်ႊၾ် ၻႃႊပၼ်ႊၵွပ်ႊ ၾ်သမ်ႉ လႆႈတီႈၼမ်သုတ်းတီႈသၢမ်လႄႈ လီႊယူဝ်ႊၼိတ်ႊသလတ်ႊသ်ၵီႊသမ်ႉ လႆႈၶႅပ်းမႄးဢေႇသုတ်း ပဵၼ်တီႈ 4 – ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-19T07:00:00

https://shannews.org/archives/50826

မေႃယႃ ၸိူဝ်းႁဵတ်း CDM တီႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ တႄႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်ၶိုၼ်း တီႈႁူင်းယႃ

သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မေႃယႃ CDM ၶဝ် တႄႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉတူႈယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉမႃး တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶိုၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်း CDM မႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း တီႈ ႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၼမ်ႉတူႈၼႆႉ မီးမေႃယႃ CDM ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၶိုၼ်ႈ မႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ၶိုၼ်းလီငၢမ်းယဝ်ႉ TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇ ၼႆသေ ယင်းယိုၼ်ႈမိုဝ်းမွၵ်ႇႁွင်ႉဝႆႉပႃး မေႃယႃလၢႆတီႈလၢႆဝဵင်းၸိူဝ်းႁဵတ်း CDM ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမႃးၸွႆႈ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၸွမ်းၵၼ် – ဝႃႈၼႆ။ လၢႆဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းသိုၵ်း TNLA လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ လုမ်း ၸႆး ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈသေ မၵ်းမၼ်ႈၼႃႈလိၼ် ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၾၢႆႇပၢႆး ယူႇလီ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း CDM သၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမူတ်း။ ဝၢႆးလင် ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်း ႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ပိုတ်းယိုဝ်းပေႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၼႂ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉသေ ယူႇတီႈ သိုၵ်း TNLA ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈယဝ်ႉၼႆ ၸိူဝ်းႁဵတ်း CDM ၸင်ႇၶဝ်ႈမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးသိုၵ်းတဢၢင်း ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/12/2023 မႃးၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႄႇ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃမႃးယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸၢဝ်းတဢၢင်းဝႃႈ – ပေႃးငဝ်းလၢႆး ယဵၼ်မႃး ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းတေပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃႇယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC

['ပၢႆးယူႇလီ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-18T18:34:19

https://shannews.org/archives/50819

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းပၢင်သဝ်း ၼႂ်းဝၢင်းၸၼ်ႉၸွမ်ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ မၢၼ်ႈမေႃႇ

တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 15 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးပၵ်းပၢင်သဝ်း ၼႂ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ဢိၵ်ႇ မေႃသွၼ် ၸိူဝ်းလိုဝ်ႈတီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႈၼႃႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉမႃးလိုဝ်ႈတီႈၸၼ်ႉၸွမ် ၶၢဝ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ႁိုင်ႁိုင်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၵူၺ်းသေတႃႉ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းၶၢင်လႄႈ PDF ယိုတ်းလႆႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းၶဝ် တီႈမိူင်းမွၵ်ႇယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပၵ်းပၢင် သဝ်းယူႇဝႆႉ တင်းပိုၵ်း – လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် လၢတ်ႈဝႆႉတီႈၶၢဝ်ႇ DVB ၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၸၼ်ႉၸွမ်မၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉ တေမီးပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇမႃး ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ။ ယူႇႁိူၼ်းသေ ဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈဝႆႉႁင်းၽႂ်မၼ်း။ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉတီႈႁူင်းသဝ်း ဢၼ်မီး ၼႂ်းဝၢင်းၸၼ်ႉၸွမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်တႄႉ တေပဵၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းၶလယ 437 ပိုတ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တီႈမိူင်းမွၵ်ႇ မၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင် တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းၽြႃးၶရိတ်ႉယၼ်ႇ တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-18T18:23:15

https://shannews.org/archives/50816

ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း ၵူပ်ႉၵူႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်

ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း ၵူပ်ႉၵူႈတင်း ၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်း ၼၢင်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼၢင်းပႅၼ်ႊၼီႊဝွင်ႊ Penny Wong ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ဢၼ်ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇတူဝ်ၵဝ်ႇဝႆႉဝႃႈပဵၼ် ယိင်းႁၵ်ႉယိင်းၼၼ်ႉ ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်တင်းၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်းၼၢင်း ၼၢင်း Sophie Allouache မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ LGBT ဝႆႉတဵမ်ထူၼ်ႈသေ ယိင်းတေႃႇ ယိင်း၊ ၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ပႃးဝႆႉ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ဝႆႉ။ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ လႆႈႁၵ်ႉၵၼ်ၸမ်ၸႂ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီယဝ်ႉသေ ၸင်ႇမႃးၵူပ်ႉၵူႈ ၸတ်းပၢင်ၶႅၵ်ႇၵၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တီႈသူၼ်မၢၵ်ႇဢိတ်ႇ တီႈဝဵင်းလူင်ဢႅတ်ႊတလေႊ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း မၼ်းၼၢင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႈဢိၼ်ႊသတႃႊၵရႅမ်ႊမၼ်ႊၼၢင်း မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 17 မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼၢင်းပႅၼ်ႊၼီႊဝွင်ႊၼႆႉ ၸႃႇတိတီႈၵိူတ်ႇ ပဵၼ်မိူင်းမလေႊသျႃႊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁပ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်း မိူင်းဢေႃႊသ တြေႊလီႊယိူဝ်ႊဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇၵိူတ်ႇ။ မၼ်းၼၢင်း မီးဢႃယု 55 ပီယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း ပဵၼ်ၽွင်းတႅၼ်းပႃႇ တီႇၵၢၼ်မိူင်းလေႊပႃႊ ပႃႇတီႇ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊသေ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈ ပီ 2022။ မေးၼၢင်းမၼ်း Sophie Allouache ၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊ ယိူဝ်ႊ။ သွင်ၶႃ ဢဝ်ၶႆႇၸိူဝ်ႉၽၼ်းၶႃသႂ်ႇၼႂ်းမူၵ်ႇၵႅဝ်ႈသေ လဵင်ႉလုၵ်ႈဝႆႉ 2 ၵေႃႉ။ ၵေႃႉထီႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈ Alexandra ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 2011 ။ ၵေႃႉထီႉ Hannah 2 ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 2015 ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း တင်းသွင်။ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊၼႆႉ ၸင်ႇႁႃပၼ်ၶႂၢင်ႉ ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆးၶဝ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵူပ်ႉၵူႈ တႄႇၼႃႈ ႁိူၼ်းၵၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် မိူဝ်ႈပီ 2017 ၼႆႉၵူၺ်း။ တေႃႇထိုင်ပီ 1997 ၼၼ်ႉတႄႉ မိူင်း ဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၼႆႉ တိုၵ်ႉမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈၽိတ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-18T17:58:34

https://shannews.org/archives/50812

EAO 7 ၸုမ်း ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈၵဵင်းမႂ်ႇ

ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ EAO 7 ၸုမ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉယုမ်ႇယမ် NCA ၼၼ်ႉ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။ ၼႂ်းၶေႃႈၵႂၢမ်းမၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ -“ ယၢမ်းလဵဝ် ၶွပ်ႇပိူင်ၵၢၼ်မိူင်းၵႅပ်ႈသေယဝ်ႉ ၶွပ်ႇပိူင်သိုၵ်းၼႂ်း မိူင်းၵႂၢင်ႈဝႆႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပိူင်းၼႄဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ တိုၼ်းပႆႇၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်း။ ၸုမ်းႁဝ်း 7 ၸုမ်းတႄႉ တေသိုပ်ႇယိပ်းၵမ် မူႇပိူင်ၾႅတ်ႊၻရႄႊသေ တေတႄႇပိူင်ၽွင်းငမ်း ၾႅတ်ႊၻရႄႊၵႂႃႇ ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵမ်းၸၼ်ႉၸၼ်ႉ။ တေ ႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း၊ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၾၢႆႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီလႄႈ လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇ” – ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 17-19/3/2024 ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းဝႆႉ 7 ၸုမ်း ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၼ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးသေ ယူႇတီႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS ႁဵတ်းၽူႈၼင်ႈ ၸိုင်ႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းပိုတ်ႇပၢင်ၵႂႃႇဝႃႈ – ၸုမ်းၵိုတ်းတိုၵ်း 7 ၸုမ်းၼႆႉ တေတႄႇပိူင်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ တေတႅပ်းတတ်းၵႂႃႇလွင်ႈၶေႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်း ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆပႃး။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ မီးၽူႈတႅၼ်းၸိၵ်းၸွမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS ၊ ပႃႇတီႇမိူင်းမွၼ်း မႂ်ႇ MNSP ၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ALP ၊ သိုၵ်းလႃးႁူႇ LDU ၊ သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈတီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇ DKBA ၊ သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNLA – PC လႄႈ သိုၵ်းပဢူဝ်း PNLO ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-18T17:40:08

https://shannews.org/archives/50809

ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း တေၸၢင်ႈၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ

ယၢမ်းလဵဝ် ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ဢမ်ႇၶၢမ်ႇပၼ် လုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်း ၵႂႃႇ ႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၵႂႃႇတၢင်တႅၼ်း 1 ၵေႃႉလႂ် လႆႈပၼ် 50 သႅၼ်ပျႃး။ တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းႁူမ်ႈတင်း ၵၢင်ႉၵႄႉ ႁူပ်ႉ ဢုပ်ႇၵၼ် တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ဢုပ်ႇလွင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပႃးသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇတေၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈဝဵင်းပၢင်မၢၵ်ႇၼႃႉ (ပျိၼ်း မၼႃး) ႁိုင် 3 လိူၼ် 6 လိူၼ်ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် မႆႈၸႂ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ် လုၵ်ႈလၢင်းၵႂႃႇ ၵူဝ်လႆႈၵႂႃႇတၢႆတၢင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼႂ်းပွၵ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ၸူၵ်းဝႂ်မႄးသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ တၵ်းတေလႆႈၵႂႃႇၼႆဢေႃႈ။ ႁဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသူ လႆႈ။ ၶဝ်သမ်ႉဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈ ၵႂႃႇၵေႃႈ ႁႃတူဝ်တႅၼ်းပၼ်လႆႈယူႇ ပေႃးဢႃယုမၼ်းၶဝ်ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆလႆႈ ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းတေလႆႈပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း မၢႆၾၢင်မၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း။ ဢဝ် ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈမႃးတႅၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ႁႃလႆႈမႃးၶီႈယႃႈၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ပေႃးၶီႈယႃႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၸႅတ်ႈ ပၢႆးယူႇလီ မၼ်းမႃးယဝ်ႉတႄႉ တေလႆႈၸၢင်ႈမၼ်း 50 သႅၼ်ပျႃးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ႁိူၼ်းလႂ် ၽႂ်ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တမ်းမႃးၼႆႉၸိုင် တၵ်းတေဢဝ်လိူင်ႈ သေဢမ်ႇၵႃး တေမႃးလၢၵ်ႈၸၼ်ထိုင်တီႈႁိူၼ်း။ တီႈမိူင်းယွင်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ယွၼ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆးလႄႈ သင်ႁဵတ်းသိုၵ်းၵေႃႈ တေပၼ်ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႂ်းသိုၵ်းတႆးၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇ ၼိမ်သဝ်းလႄႈ တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူၼ်တၢင်းၵႂႃႇတၢႆတၢင်ၶဝ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ “ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ၶဝ်လၢတ်ႈ တေဢဝ်လိူင်ႈ၊ တေမႃးတဵၵ်းတဵင်ဢဝ်ၼႆဝႃႇ။ ႁဝ်းဝႃႈ မႃးဢဝ် လႄႈ ပေႃးသူမႃးႁဝ်းတေၸႂ်ႉလုၵ်ႈႁဝ်းပၢႆႈ။ ၶႃႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ပဵၼ်ငၢၼ်းသင် ၵုမ်ႇပႂ်ႉလၢတ်ႈၶႄ ပၼ် လုၵ်ႈလၢင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၶဝ်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်တီႈဝဵင်းႁဝ်းသေ ၶိုၼ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ် ပၼ်ၶိုၼ်းတီႈႁဝ်းတႄႉ လီဢိူဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ တေသူင်ႇၵႂႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ ၽႂ်တေၽွမ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇတႃႉ ၵႂႃႇ ႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႉၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းတႆးဢေႃႈ လုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်း ပဵၼ်တႆးလူး။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉသၵ်ႉ တၢၼ်ႇၼႆႉ မိူၼ်တၢင်း သူင်ႇလုၵ်ႈႁဝ်း ၵႂႃႇတၢႆတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ”- ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈ တေၸႅတ်ႈပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းတေၵိၼ် ၸၢင်ႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း တႅၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၼႄၼႃႈတိူဝ်ႈမၼ်းၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်း မီးတိၼ်မီးမိုဝ်းတဵမ်ထူၼ်ႈယူႇတႄႉ တိုၼ်းဢဝ်ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လႆႈၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ – ၵူၼ်း ၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပူၼ်ႉမႃး 20 ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈပဵၼ်ၼႆမႃးယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈ ၸႂ်ႉပူႇၵၢင်ႉပူႇၵႄႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ၵဵပ်းထိုင်ႁိူၼ်း။ ပေႃးၽႂ်ဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈၵေႃႈ လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းသေ ၸၢင်ႈ တူဝ်တႅၼ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႃးတူၵ်းလွၵ်းၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ဢႃယု 18 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇၵၼ်သေ ႁႃလွၵ်း လၢႆးငိူင်ႉဝႄႈၽႂ်မၼ်း ၵူဝ်လႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ့် မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈၸူးတပ်ႉသိုၵ်းတႆး ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁႃတၢင်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းတႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တၢင်းမိူင်းထႆး ၊ မိူင်းၶႄႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈ ၵႂႃႇၺႃးတီႉၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈမီး။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းၼႆႉ ထိုင်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းသူႈ၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ပၢင်လူင်၊ လွႆလႅမ်၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ ၵုၼ်ႁဵင်၊ ၵႃလီႉ၊ ၶူဝ်လမ်၊ လၢင်းၶိူဝ်း ပႃးထိုင် မိူင်းၼၢႆး မွၵ်ႇမႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ မိူင်းလဵၼ်း၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မိူင်း ၶၢၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်း၊ မိူင်းယွင်း၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢႆ ၸႄႈဝဵင်းၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵိၼ်းၸႂ် ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီ ၶိုင်ၵၢၼ်ဢွၵ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်း ၵဵပ်းၶွၼ်ႇဢၼ် ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-18T16:03:12

https://shannews.org/archives/50802

ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် လူၺ်ႈၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈႁႅင်း

ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် ယွၼ်ႉၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ပုင်ႈ ၶိုၼ်ႈႁႅင်း ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈလႄႈ ၶႆႇၵႆႇ 1 ၵၢပ်ႈ (30) လုၵ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 10,000 ပျႃးယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈ ယဵၼ်လူင်းယဝ်ႉသေတႃႉ သဵၼ်ႈတႃႇသၢႆတၢင်းတႄႉ ပႆႇပိုတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း မွၵ်ႈ 10 ပုၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၽၵ်းမီႇလႅင်/ ၽိူၵ်ႇ ၵူႈပွၵ်ႈ 1 ၸွႆႉ 1,000 ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် 1 ၸွႆႉ 6,000 – 7,000 ပျႃး။ ၶႆႇၵႆႇ 1 ၵၢပ်ႈ ၵူႈပွၵ်ႈ 6,000 ပျႃး ယၢမ်းလဵဝ် 11,000 ပျႃး။ မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ႁႅင်းၼၼ်ႉ 20,000 ပျႃးၵေႃႈ ထိုင်ဢေႃႈ။ ပၼ်ႁႃ လွင်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈၼႆႉ တေမီး 3 တွၼ်ႈ။ တွၼ်ႈၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉလႆႈသႂ်းၶွၼ်ႇ ၸူးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်၊ တွၼ်ႈသွင် ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၵႃး ၵႃႈ။ တွၼ်ႈသၢမ်တႄႉ ယွၼ်ႉလႆႈၵႂႃႇတၢင်းလတ်း သဵၼ်ႈတၢင်းလိၼ်/ ႁိၼ်ၼမ်လႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်သႂ်ႇလႅင်းၵႃး လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇမႃး ၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် 1 ထူင် 70,000 ပျႃး ၵူႈပွၵ်ႈ 1 ထူင်ႈ 10,000 ပျႃး ဝႃႈၼႆ။ တေဝႃႈ ၸႂ်ယႂ်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ တေႃႉၶဝ်ႈမႃးၼႆၵေႃႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းၶၼ်ၵႃႈ ယွၼ်ႉလႆႈသႂၢင်း ၶွၼ်ႇပၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼမ်။ ၸဝ်ႈၵႃး ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ ယိုင်ႈ ၶႅၼ်းၵႃႈ ၵႃးလူင် 1 လမ်းၼႆႉ 10 သႅၼ်ပျႃး တေႃႇထိုင် 50 သႅၼ်ပျႃး လႆႈသႂၢင်းၶွၼ်ႇပၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇၶဝ် ပႆႇပႃးၵႃႈၸရိတ်ႉတၢင်းသင်ၶႃႈ။ ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇထိုင်ၵႃႈၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉလႆႈသႂၢင်းၶွၼ်ႇၼမ် လႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ် တုၵ်းယွၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ႁႂ်ႈယွမ်းပၼ်ၵႃႈၶွၼ်ႇပၼ်ၽွင်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈလႅင်းၵႃး ၼမ်ႉၶမ်း – ဝဵင်းလူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ယၢမ်းလဵဝ် 1 ၵေႃႉ 350,000 ပျႃး။ ၼမ်ႉၶမ်း – လႃႈသဵဝ်ႈသမ်ႉ 250,000 ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ သဵၼ်ႈတၢင်းထိူၼ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ “ၵူႈပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶမ်း – လႃႈသဵဝ်ႈ 1 ၵေႃႉ 35,000 – 40,000 ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် 250,000 ပျႃ။ ၼမ်ႉၶမ်း – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၵူႈပွၵ်ႈ 1 ၵေႃႉ 120,000 ပျႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် 350,000 ပျႃး။ မိူဝ်ႈပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်းႁႅင်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶမ်း – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ 1 ၵေႃႉ 500,000 ပျႃးဢေႃႈ”- ၸဝ်ႈၵႃး ၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၵႃႈလႅင်းၵႃး ၶိုၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မူႇၸေႊ ပႆႇ ပိုတ်ႇ တိုၵ်ႉလႆႈၵႂႃႇၸွမ်း တၢင်းလတ်း/ တၢင်းထိူၼ်ႇ တၢင်းၵူတ်ႉၸၼ်းငွၵ်းၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉလႆႈ သႂၢင်းၶွၼ်ႇပၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၵႂႃႇမႃး မူႇၸေႊ – လႃႈသဵဝ်ႈ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼႆႉသမ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၵႂႃႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ မူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်း – ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ – ၵူတ်ႉၶၢႆ – သႅၼ်ဝီ – ၵျႃႇယၢင် – မိူင်းယေႃ – လႃႈသဵဝ်ႈ – ၵျွၵ်ႉမႄး – ၼွင်ၶဵဝ် – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼႆႉသဵၼ်ႈ ၼိုင်ႈ။ Photo by – ၸဝ်ႈၵႃး/ တၢင်းလတ်း ၼႂ်းၵႄႈသႅၼ်ဝီ – လႃႈသဵဝ်ႈ ထႅင်ႈသဵၼ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ မူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်း – မိူင်းဝီး – ၼမ်ႉတူႈ – ၼမ်ႉသၼ်ႇ – မိူင်း ငေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄး- ၼွင်ၶဵဝ် – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼႆႉသဵၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈသဵၼ်ႈၼိုင်ႈ မူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်း – မိူင်းဝီး – မၢၼ်ႈတူင်ႈ – ၼမ်ႉသၼ်ႇ – မိူင်းငေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄး – ၼွင်ၶဵဝ် – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼႆႉသဵၼ်ႈၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “ယွၼ်ႉၸဝ်ႈၵႃးၶဝ် လႆႈပၼ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းၵႆ ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵႃႈၵႃးၼႆႉ လႆႈပၼ်ၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁိမ်း မိူင်းဝီးၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းပႂ်ႉလၢၵ်ႈၸၼ်ပၼ်ၵႃး ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႈ တၢင်းယၢပ်ႇၸၼ်းႁႅင်းလႄႈ ၸၼ်ၵႃးၼိုင်ႈၵမ်းလႂ် လႆႈပၼ် 35,000 ပျႃး၊ ၵႃးလူင် 50,000 ပျႃး ဢၼ်ၶဝ်ၸၼ် တၢင်းၵႆမၼ်း တေမီး 5 ဝႃး – 10 ဝႃး ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈႁိမ်းၵျႃႇယၢင် မိူင်းယေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပၼ်မိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၼ်းဢၼ် ပႂ်ႉလၢၵ်ႈၸၼ်ပၼ်ၵႃးၼႆႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇ ၶဝ်သႂၢင်းၶွၼ်ႇတီႈသိုၵ်းလွႆသေ ႁဵတ်းၶႃႈဢေႃႈ” – ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူႈပွၵ်ႈ ပေႃးလုၵ်ႉမူႇၸေႊမႃး လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တေၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5 – 6 ၸူဝ်ႈမူင်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈၸႂ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1 ဝၼ်း။ ပေႃးၽႅဝ် ဝဵင်းလိူဝ်ႇသမ်ႉ တေၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 2 ဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-18T16:02:06

https://shannews.org/archives/50801

ပိုၼ်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႆးလႄႈၵၢၼ်လုတ်ႈတိုဝ်ႉလုတ်ႈတႃႈထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်

ၽွင်းယၢမ်းပၢႆးသိုၵ်းလွၼ်ႉလိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႃႈ ပၢႆးမိူင်းႁႅင်ႈႁိူတ်ႇတူၵ်းလႃႈယူႇ ၼင်ႇၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇၵႃး ပႃးတင်းတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ဢွၼ်ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးသွင်ၸုမ်း ဢၼ်ပဵၼ် SSPP / SSA လႄႈ RCSS / SSA ၼႆႉ ပေႃးတေသိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇမိူၼ်ၼႆ တေၸၢင်ႈလုတ်ႈတိုဝ်ႉ ႁၢမ်းသုၼ်ႇ ပႅတ်ႈ တႃႇၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း လၢႆးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းယဝ်ႉၼႆယူႇ။ မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈတၢင်ႇၸုမ်းၸၢဝ်းႁွမ်ႁႅင်းယူႇ ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်သမ်ႉပိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်၊ ၽိူဝ်ႇပိူၼ်ႈၶိုင်တိုၵ်းၶဵၼ် ၽုင်ႇ ႁဝ်းသမ်ႉႁိူဝ်ႉၸွပ်ႈႁႅင်းဢူၼ်ႈသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈပႃးၸွမ်း။ တေဝႃႈ တႃႈမုင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈႁွႆႈလဵဝ်၊ ၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇပႆတၢင်းလဵဝ်၊ ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇတမ်းပဵၼ်ပၵ်းလဵဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸင်ႇတေဢူးလိင်းပႃးလိင်းၵၼ် ထူႇထူတ်ႉထိုင်မႃး ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီၼပ်ႉသၢင်ႈထတ်းသၢင်တူၺ်းယူႇ။ တီႈတေႉမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1996 လိူၼ်September 13 ဝၼ်း သိုၵ်းတႆးသၢမ်ၸုမ်း ပေႃးၽွတ်ႈပဵၼ် တပ်ႉလဵဝ်ၸုမ်းလဵဝ် ၵၼ်မႃးယဝ်ႉ SSPC မုၵ်ႉၸုမ်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး SSA တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လႄႈ SSNA တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်တင်း SURA တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉ ႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈတႆးယဝ်ႉ ႁူမ်ႈတင်ႈပဵၼ် SSNO မုၵ်ႉၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး လႄႈ SSA တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်သေ တႅမ်ႈမၢႆပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ” ဢိင်ၼိူဝ် ၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းႁဝ်းၶႃႈမီးဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈ တေၵွတ်ႇၶေႃးသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ်၊ ၸႃႉႁူမ်ႈၶီ လီႁူမ်ႈၸၢမ်ႇသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ” ၼႆယူႇ။ တၢင်တူဝ်SSA ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် ၸွမ်ႁၢၼ်ၸၢႆးၼွင်ႉ၊ တၢင်တူဝ်SSNA ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ၊ တၢင်တူဝ် SURA ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိၼ် ၵႅၼ်ႇၵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ ၽွင်းယၢမ်းၼင်ႇၼၼ် ၼႂ်းSSPC မုၵ်ႉၸုမ်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆး ( ဢၼ်ဝၢႆးမႃးၶိုၼ်းလႅၵ်ႈပဵၼ် မုၵ်ႉၸုမ်းငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆး ) ၼႆႉ ပေႃးမီးဝႆႉ Grand Strategy ပၢႆးတိုၵ်းလူင် ၶၢဝ်းယၢဝ်း၊ ၶၢဝ်းၵၢင်၊ ၶၢဝ်းပွတ်း ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ တီႈၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းသုင်သုတ်း လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ( Equality ) ၊ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းပိူင်လူင်သမ်ႉပဵၼ် သုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းႁင်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး (Self – determination of Shan State) ၼႆယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းသၢမ်ၸုမ်း ႁူမ်ႈတင်ႈပဵၼ်ၸုမ်းလဵဝ်၊ တပ်ႉလဵဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈယႃႇ တီႈလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တေႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၸႂ်မႃး။ ပိူင်လူင်တႄႉ ၽိူဝ်ႇဢဝ်ပိူင်သၢမ်မူႇသၢမ်ၸုမ်း ၶွၼ်ႈပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢင်ႇၼေတီႈ ၼဝတ(နဝတ) လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႃးလႃး၊ ယင်းပၢႆပိၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ လႆႈၶိုၼ်းဝူၼ်ႉၼပ်ႉဝႃႈ ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆသေ ၽႅၼ်ၵၢၼ်လူင် ဢၼ်ဢၢၼ်းတင်ႈပဵၼ် မုၵ်ႉလဵဝ် တပ်ႉလဵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇပေႃး ပႆႇၸၢင်ႈၶွၼ်ႈပဵၼ်လႆႈၶီးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2004 လိူၼ်မၢတ်ႉ 14 ဝၼ်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈ သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်၊ ၶွပ်ႈတဵမ်ၵႂႃႇ 20 ပီယဝ်ႉသေတႃႉ ၼင်ႇမၼ်းၸဝ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၽွတ်ႈတင်ႈမႃး ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်မုၵ်ႉလဵဝ် တပ်ႉလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ပႆႇပဵၼ်လႆႈဢမ်ႇၵႃး ပၢႆလႆႈတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသင်၊ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ လီလႆႈ ၼပ်ႉသၢင်ႈထတ်းသၢင် ဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် တႃႇမိူဝ်းၼႃႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2013 ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၽွတ်ႈတင်ႈပဵၼ်မႃး CSSU ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၼႆသေ တမ်းဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်လူင် တႃႇၶိူဝ်းတႆး၊ တႃႇမိူင်းတႆး၊ တႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႆမႃးထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇ။ ပီ 2019 ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင် CSSU ဢၼ်ႁူဝ်ၼႃႈသုင်သုတ်းၵူႈမူႇၸုမ်းၶဝ်ႈပႃးၼၼ်ႉသေ ႁူမ်ႈတႅပ်းတတ်းတမ်းဝၢင်း တႃႈမုင်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လႄႈ ၶေႃႈဢဵၼ်းဢၢၼ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၶေႃႈၸုၵ်းမၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းမႃး ။ တၢမ်ၼင်ႇတႃႈမုင်ႈ လႄႈ ၶေႃႈဢဵၼ်းဢၢၼ်းမီးၼၼ်ႉ ပီ 2022 ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾိင်ႈႁူမ်ႈသဝ်းၵတ်းယဵၼ် ( Peaceful Coexistence ) သေ ၶိုင်ဢၢင်ႈပဵၼ် တူဝ်ယၢင်ႇလီ တႃႇၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃးသေတႃႉ ပႆႇလႆႈတႄႇပေႃးတၼ်းယင်ႉၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈလႆႈဢႃးလႃးမႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးယင်းပႆႇဢၢၼ်းဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်သေ ၵုမ်ႇတေတင်ႈထႅင်ႈၸုမ်းမႂ်ႇ၊ တမ်းထႅင်ႈလၢႆးမႂ်ႇတၢင်းမႂ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမေႃသႂ်ႇၸႂ် ၶူၼ်ႉမူၼ်းမႄးၶိုၼ်း ပိုၼ်းၵဝ်ႇၼၼ်ႉၼႆတႄႉ လွင်ႈလီၼၵ်းၸႂ် ၼင်ႇဢ ၼ်ပိူၼ်ႈႁၼ်ဝႃႈ ႁဝ်းႁႃးလုတ်ႈတိုဝ်ႉလွတ်ႈတႃႈၼၼ်ႉ ၶေးၸၢင်ႈပဵၼ်တေႉယူႇႁိုဝ်ၼႆ လီလႆႈၶႆႈၸႂ်လိုၵ်ႉယူႇ ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆဢေႃႈ။ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း 16/3/2024

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-03-18T13:26:21

https://shannews.org/archives/50794

RCSS ဢွၵ်ႇၶေႃႈႁၢမ်ႈ ၸုတ်ႇၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ်

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 18/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ယူႇတီႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢွၵ်ႇၶေႃႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ၸုတ်ႇၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၵူႈၼႃႈတီႈၶွင် RCSS လႄႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၾၢင်ႉ ၽေးၾႆးၵၼ် ၵူႈၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Tai Freedom/ ၶေႃႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ၸုတ်ႈၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ ၼႂ်းၶေႃႈႁႄႉႁၢမ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉၾႆးမႆႈပႃႇ၊ ၾႆးလၢမ်းပႃႇလႄႈ မီးမွၵ်ႇၵႂၼ်းၾႆး တဵမ်တူဝ်ႈမိူင်းသေ မွၵ်ႇ ၵႂၼ်းၾႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၼႂ်းလွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ်၊ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် တႃ သႅပ်ႇတႃၸဵပ်းလႄႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉမွၵ်ႇၵႂၼ်းၾႆးၵူႈၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသိုၵ်း ဢုမ်ႈၶိူဝ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူၼ်ၼင်ႇ ပႃးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ မီးၵႂၢမ်းႁူႉႁၼ်ထိုင်လွင်ႈပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းႁဝ်းလႄႈ လွင်ႈသၽႃႇဝ ၾိင်ႈၾႃႉ မိူင်းႁဝ်း ႁႂ်ႈပေႃးၶႅမ်ႉလီၵႂႃႇ မိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၸွမ်းပိူင် ၶေႃႈႁၢမ်ႈမီးၼၼ်ႉ ႁင်း ၽႂ်မၼ်းသေၵမ်း”- ဝႃႈၼႆ။ တႃႇႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးမွၵ်ႇၵႂၼ်းၾႆးလႄႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းပဵၼ် ယွၼ်ႉမွၵ်ႇၵႂၼ်းၾႆး၊ တႃႇႁႂ်ႈၾႆးဢမ်ႇမႆႈၺႃးၶူဝ်းၶွင် ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉၼႆသေ ၼႂ်းၼႃႈတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၵူႈတီႈတီႈ ဢိၵ်ႇပႃး ငဝ်ႈၸိုင်ႈ လွႆတႆးလႅင်း၊ ပၢင်သဝ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽူႈလႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈၸုတ်ႇၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ တေ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းႁႆႈလိုမ်းလႃးလႃး – ၼႂ်းၶေႃႈႁႄႉႁၢမ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်းတီႈ 15 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းပၢႆ ၾႆးမႆႈပႃႇ လၢမ်းထိုင်ႁိမ်းဝတ်ႉၸေႃးတိၵရူင်ႇ ၼႂ်းၵႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်း ၵဵင်းတုင် – တူၼ်ႈတီး ၼႂ်းဢိူင်ႇယၢင်းလေႃး ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၶႄ ၾႆးၶဝ် တၼ်းမႃးၶႄၾႆးမွတ်ႇၶိုတ်းသေ ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈမႆႈဝတ်ႉ – သိုပ်ႇၶၢဝ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းတုင် ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ Photo by – ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့ပိုင်း ဒေသ သတင်းများ/ ၾႆးမႆႈပႃႇ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 15 ၼၼ်ႉၵူၺ်း ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၸိုၵ်ႉ ဢိူင်ႇႁူဝ်ၼႃး တၢင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း မိူင်းၵိုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ မႆႈပႃႈၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တၢႆၵိုၵ်းႁိူၼ်းတင်းသွင် ယွၼ်ႉသင်လႄႈမႆႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈတေႃး – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းပၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးသႅင်လႅတ်ႇ (Solar) သျွတ်ႉသေ မႆႈဝတ်ႉဝိႁၢရ် ၸလၢႆးၶုမ်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈထီႇ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ မႆႈပႃးရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ ၶမ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ၊ ၶူဝ်းၵၢၼ်ႇၶူဝ်း ၵျွင်း ၽၼ်ႇတႃႇ ပရိ ၽေႃးၵ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းဝတ်ႉတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-03-17T08:00:00

https://shannews.org/archives/50790

လွင်ႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈယွမ်းလူင်း – ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၼႂ်းမိူင်းထႆး

ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလႄႈလွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင်ၵူၼ်းမိူင်းထႆး လၢတ်ႈဝႃႈ မိူင်းထႆးၼႆႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢမ်ႇၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၵၼ်၊ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမႂ်ႇယွမ်းလူင်းသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈၵႂႃႇ တီႈပၢင်ၵုမ်လူင်လွင်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းထႆး ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈလူတ်းယွၼ်ႇမႃးႁႅင်းလႄႈ တၵ်းလႆႈၶိုၼ်းတမ်းပိူင် လွင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ပၢႆးပိူင်ၵူၼ်း ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင် ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈၼမ်မႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းထႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ပေႃးႁႅင်းၵၢၼ်လူတ်းယွမ်း ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵေႃႈတေတူၵ်းတႅမ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင်ပႃးပၢႆးယူႇလီတူဝ်လႄႈတင်းၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းထႆးတႄႉတႄႉ – ၽွင်းလူင်လၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႆႉၸိုင် ပေႃးထႅင်ႈ 10 ပီမိူဝ်းၼႃႈၼႆ ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းမိူင်းထႆးၸၢင်ႈလူတ်းယွမ်းလူင်းထိုင် 14 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊသေ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈသမ်ႉ တေၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇမွၵ်ႈ 30 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ။ ပေႃးထႅင်ႈမွၵ်ႈ 60 ပီၼႆႉ ႁူဝ်ၼမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းထႆး တေလူတ်းယွမ်းလူင်းထိုင် 32 လၢၼ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ ၽွင်းလူင်ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇတၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေတိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၼမ်ၼမ် ၼႆသေတႃႉ ပေႃးဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ငဝ်းလၢႆးပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ လွင်ႈၵိၼ်းၽၢၼ်ၶၢၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇထိုင်တီႈဢွင်ႇမၢၼ်လႆႈ – ၵူၼ်းမိူင်းထႆးတႄႉ ထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႃႇတေၶၢမ်ႈပူၼ်ႉလႆႈလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ – ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသုင်၊ လွင်ႈႁႃၵၢၼ်ယၢပ်ႇ ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ – လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းတၵ်းလႆႈၽိူမ်ႉထႅမ်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ လွၵ်းလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ တၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃ ၊ တၵ်းလႆႈတမ်းဝၢင်းပေႃႇလသီႇၾၢႆႇၼႆႉသေ ဝႆႉၼၵ်းၼႃႁဵတ်းၸွမ်း တႃႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ – ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-17T07:00:00

https://shannews.org/archives/50784

UNDP ၸီႉၸမ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၽၢၼ်ၵိၼ်း

UNDP ၾၢႆႇပူၵ်းပွင်လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၼၼ်ႉ တႄႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃးၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵိုတ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင် တႃႇၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉတူၵ်းလႃႈတူၵ်းလိုၼ်းဝႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးတင်း မိူင်းဢႃႇၾၵၼ်ႊၼိတ်ႉသ်ထၢၼ်ႇ မိူင်းသူႇၻၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ယွၼ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ယွၼ်ႉၵၢၼ်ငိုၼ်းဢမ်ႇမုၼ်ႇပၼ်ႇလႆႈတူဝ်ႈထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း လွင်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉလႆႈၶတ်းၸႂ်ၸိုၼ်ႇတေႃႇသူႈႁင်းၵူၺ်း UNDP ၸီႉၸမ်ႈဝႆႈၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ Achim Steiner ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်း UNDP ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႄးဝႆႉဝႃႈ – ၾၢႆတၢင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ပူၵ်းပွင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသင်သေမဵဝ်း ၵွပ်ႈၼႆလႄႈၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတုၵ်ႉၶၵိၼ်းၸႂ် – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း UNDP ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးလင် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉယဝ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၽၢၼ်လႄႈ ဢၼ်မီးၵေႃႈ ပိူင်ႈႁၢင်ႇၵၼ်ႁႅင်း။ မိူင်းဢၼ်မၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ်သုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ၵိၼ်းၽၢၼ်ၶၢၼ်ၸႂ်မႃး။ မိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမၢၵ်ႇမီးၵေႃႈ ၵူၼ်းဢိုပ်းလႄႈၵူၼ်းၽၢၼ် ယိင်ႈၶႅၼ်းၼမ်မႃး။ ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းလိူင်ႇၼမ်မႃး ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းထူပ်းၽေး သိုၵ်းၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလုမ်ႈၾႃႉတူၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်း ပီ 2021 လႄႈ 2022 တႃႇသွင်ပီ သင်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸွႆႈၵၼ်တႄႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်း တေၸဵဝ်းၶိုၼ်းႁုၼ်ႈပူင်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဝႆးယူႇ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-16T11:13:40

https://shannews.org/archives/50779

ပၢင်တိုၵ်း တီႈၼမ်ႉၶမ်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ

ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လူႉၵွႆ ယွၼ်ႉၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ 20 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ႁၢင်လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၶၢဝ်း တၢင်းၸမ် 2 လိူၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ လင် ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ယွၵ်းယွႆ (လႅဝ်ၽႅဝ်ႉ) ဢမ်ႇယွမ်း 10 လင်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးသေလင်ယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈဝႃႈ တိူဝ်ႉမူတ်းဢေႃႈ ၼမ်လႄႈ ဢေႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁဝ်း ၶႃႈ ယိုၼ်းထိုင်လႆႈတႄႉ ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်လူႉၵွႆယွၵ်းယွႆသမ်ႉ မီး 10 လင်ပၢႆ ၼႆႉ တႄႉ ဢမ်ႇယူႇလႆႈလႃးလႃးယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်လႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း 1027 ၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပွၵ်ႉႁူဝ် ၵၢတ်ႇ၊ ပွၵ်ႉၼိူဝ်၊ ပွၵ်ႉၼွင်မူဝ်၊ ပွၵ်ႉလူင်၊ ပွၵ်ႉဢွင်ႇမႅတ်ႉတႃႇ၊ ပွၵ်ႉတႂ်ႈ၊ ပွၵ်ႉမူဝ်ၶမ်းလႄႈ ပွၵ်ႉတႃႇယႃႇၵူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးတူၺ်း ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်လႆႈလူႉၵွႆၼႆႉသမ်ႉ တေမီး 3 သႅၼ်း။ သႅၼ်းထီႉၼိုင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လင်ၶႃး ႁိူၼ်း၊ ၽႃႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉၵွႆ ၼႆႉတႄႉ မႄးၵုမ်းသေယူႇလႆႈ သႅၼ်းမဵဝ်းၼႆ တေလူႉၵွႆၼမ် ပေႃး ဢဝ်လင်ႁိူၼ်းဝႃႈ ၸိုင် ဢမ်ႇယွမ်း 200 လင်။ သႅၼ်းထီႉသွင်သမ်ႉ လူႉၵွႆၵႂႃႇပဵၼ်ၽၢၵ်ႇ ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇယူႇ လႆႈယဝ်ႉ တေလႆႈယႃႉလူင်းသေ သၢင်ႈမႂ်ႇၶိုၼ်း။ သႅၼ်းထီႉသၢမ်တႄႉ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇသေ ယွၵ်း ယွႆပႅတ်ႈတင်းလင် မဵဝ်းၼႆသမ်ႉ တေမီးလင်ႁိူၼ်း 10 ပၢႆ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႉဢၼ်ၵွႆၼမ်တီႈသုတ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႉတႃႇယႃႇၵူင်း၊ ဝၢၼ်ႈလွႆသႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉယူႇ ၸမ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ပွၵ်ႉဢၼ်ယူႇၼိူဝ်ဝဵင်းသေ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆသမ်ႉ တေပဵၼ်ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇသႂ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တုၵ်ႉၶႁႅင်းဢေႃႈ။ လႆႈပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း ၵူၺ်းဢမ်ႇ ၵႃး ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်း ႁိူၼ်းယေး ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ လူႉၵွႆယွၵ်းယွႆ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇ။ မၢင် ၸိူဝ်း ပွၵ်ႈမႃး ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတႃႇတေတင်ႈတူဝ် မႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းသုမ်ႉသွင်း ယူႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းသွၼ်ႈယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇၸွမ်း ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်း ထိုင်တီႈလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း သမ်ႉ မီး 20 ပၢႆ။ “ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ – မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း တေမီး 20 ပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈ တေပႃး။ လွင်ႈလူႉ တၢႆၼႆႉ တေမီး 3 သႅၼ်း။ သႅၼ်းၼိုင်ႈ ပၢႆႈမႅပ်ႉၼႂ်းလုၵ်းပဵမ်ႇသေ ထုၵ်ႇလိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇ၊ သႅၼ်းသွင် သမ်ႉ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် တူၵ်းသႂ်ႇ၊ သႅၼ်းသၢမ်သမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းထဝ်ႈ ပဵၼ်လူမ်းလိူတ်ႈၶိုၼ်ႈ (တိူဝ်ႉ ပၢႆးၸႂ်) သေ လူႉတၢႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၶေႃႈမုလ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈ ယိုၼ်ႈထိုင်ၵူၺ်း ဢၼ်ဢမ်ႇ ယိုၼ်ႈ ထိုင်ၵေႃႈ တေမီးထႅင်ႈၼမ်ယူႇ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းၸုမ်းလႂ် မႃးတူၺ်း လူလွမ်ၸွႆႈထႅမ် သၢႆႈတႅၼ်းသင်ပၼ်။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 19/12/2023 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်းတီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ယဵၼ် လူင်းယဝ်ႉလႄႈ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တမ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်းၶဝ်သေ လူင်းၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃး ၼႆယဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ သိုၵ်းတႆး SSPP လႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-16T18:00:00

https://shannews.org/archives/50775

ၵူၼ်းၼုမ်ႇထုင်ႉလၢင်းၶိူဝ်း ပၢႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး

ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းၼၢႆး-လၢင်းၶိူဝ်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇယွၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ် ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ99 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ဢဝ်ၼမ်ႉၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇလူင်းတီႈၵၢင်ႉၵႄႇၵွၼ်းဢိူင်ႇ ပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁႂ်ႈသူင်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉပၼ်ၶဝ် ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ ဢိမ်ႇမိူဝ်ႇဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႆသေ လႅၼ်ႈၶဝ်ႈႁႃ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၸိူဝ်းမီးပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ၾၢႆႇဢုပ်ႇပိူင်ႇၽႂ်မၼ်း။ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽိူဝ်ႇတေၶဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႉၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၵႂႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈတဵမ်ၸႂ်သူင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်းၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတီႈတပ်ႉသိုၵ်းတႆးႁဝ်း ဢေႃႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၵႂႃႇသူင်ႇ ၵႂႃႇၾၢၵ်ႇ တီႈပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼႂ်းၼႃႈတီႈဢုပ်ႇပိူင်ႇသိုၵ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈဢၼ်မီးႁိမ်းၸမ်ၽႂ်မၼ်း မိူင်းပေႃးယဵၼ်ဢေႃႈ။ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼၼ်ႉ ၾုၼ်ႇမုၵ်ႉပေႃးဢမ်ႇၸၢင်လႆႈယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းၼၢႆး လၢင်းၶိူဝ်း မိူင်းပၼ်ႇ ၵဵင်းတွင်း မူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇ ႁႃၵူၼ်းပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢုပ်ႇၵုမ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႃႈ ႁူမ်ႈငိုၼ်းၵၼ်သေ တေၵႂႃႇႁႃၸၢင်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၸိူဝ်းမႃးၵိၼ်ၸၢင်ႈပေႃႉမၢၵ်ႇႁိၼ်သိူဝ်ႇတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁိုဝ်ၼႆယူႇ။ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – “လူဝ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း ။ လႆႈႁူမ်ႈငိုၼ်းၵၼ်ႁိူၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၽွမ်ႉယဝ်ႉယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈၵူၼ်းမိူင်းယင်းၵဵပ်းငိုၼ်းၵၼ်ထႅင်ႈၵေႃႉဢိတ်းဢွတ်းသေ သူင်ႇၵမ်ႉၸွႆႈပႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်ၸွမ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ လၵ်ႉလွမ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈ – RCSS/SSA ပဵၼ်ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်း NCA ဝႆႉလႄႈ ဝၢႆးလင်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ ၸွင်ႇတေထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁိုဝ်ၼႆယူႇ။ ၼုမ်ႇၸၢႆးၵူၼ်းပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈလွႆ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇတေမႃးၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်း တပ်ႉသိုၵ်းတႆးႁဝ်း။ ဢၼ်မႆႈၸႂ်တႄႉ သင်ဝႃႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်း RCSS ယဝ်ႉ မိူဝ်းၼႃႈထႃႈပၢႆမႃး ၸွင်ႇတေထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁိုဝ် -ၼႆၼၼ်ႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ – ပေႃးၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်း သိုၵ်းတႆးယဝ်ႉ ၸွင်ႇတေလွတ်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉမႃးၼၼ်ႉႁိုဝ်ၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းတႅပ်းတတ်းတႃႇၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတီႈ RCSS သေ တိုၵ်ႉမိုင်ၵႂင်ဝႆႉယူႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ဢၢၼ်းပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႂႃႇမိူင်းထႆး ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈၵႂႃႇၺႃးတီႉၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၼုင်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း ငိူင်ႉဝႄႈဝႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ၶမ်းၸၢမ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ပေႃးၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းတီႈ RCSS – လွတ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶၢၼ်းမႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးပွႆႇပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးသေ ဢၢၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈ၊ ပေႃးထၢမ်ၶၢႆသူၼ်ႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈတႄႉ တေထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ တေထုၵ်ႇယိုတ်းဢဝ်သူၼ်ႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉပဵၼ်ၶွင်ၵၢင်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပႅတ်ႈ”- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထုင်ႉဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇဝႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵူၼ်းဝႆႉပၼ် 50 ၵေႃႉ တွၼ်ႈတႃႇၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈတေဢမ်ႇႁွင်ႉၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်ၵမ်းလဵဝ်တင်းမူတ်း။ တေႁႂ်ႈၸူၵ်းဝႂ်ၶႅပ်းမႄးဢဝ်။ တေႁွင်ႉၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၵမ်း 6 – 7 ၵေႃႉ ၵမ်းၸုပ်ႈၸုပ်ႈ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပီၼႆႉ ပေႃးယဝ်ႉ 50 ၵေႃႉယဝ်ႉ ၸင်ႇတေလႆႈႁႃဝႆႉပၼ်ထႅင်ႈတႃႇပီတေမႃး 50 ၵေႃႉ- ၼႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉမီး 11 ပွၵ်ႉ 14 ဢိူင်ႇ 94 ဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး ႁိမ်းၸမ် 5 မိုၼ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသႅၼ်းပၢၼ်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်/ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းလႆႈၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉမီးယူႇမွၵ်ႈ 40-50 ၵေႃႉ။ ၽွင်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်လီတူၵ်းၸႂ်မႆႈၸႂ်ယူႇမႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လူင်းၵူတ်ႇထတ်းသဵၼ်ႈမၢႆၶႅၵ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉတႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်တေလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉပဵၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယု 18 ထိုင် 36 ပီ။ ၼၢင်းယိင်းသမ်ႉ ဢႃယု 18 ထိုင် 27 ပီ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းမီးတၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃပၺ်ႇၺႃႇ – ဢမ်ႇၼၼ်မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်း သေလွင်ႈလွင်ႈၼႆ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး တေႃႇထိုင်ဢႃယု 45 ပီ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းတေႃႇထိုင်ဢႃယု 35 ပီ တေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-16T09:00:00

https://shannews.org/archives/50769

IOC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းၶေႉၶဵင်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃး ႁွင်ႉၽဵင်း – ပူၵ်းတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ

ၶွမ်ႇမတီႇ ဢူဝ်ႊလႅမ်ႊပိၵ်ႊလုမ်ႈၾႃႉ IOC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁၢမ်ႇၵူၼ်းၶေႉၶဵင်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃး ပူၵ်း တုင်းၸိုင်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ႁွင်ႉၽဵင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼႂ်းပၢင်ၶေႉၶဵင်ႇဢူဝ်ႊလႅမ်ႊပိၵ်ႊ ဢၼ်တေၸတ်း တီႈမိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26 ၵျူႊလၢႆႊထိုင် 11 ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2024 ဝႃႈၼႆ။ IOC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ – ၵူၼ်းလဵၼ်ႈႁႅင်းမိူင်းရတ်ႉသျႃး ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်း ၸွမ်းၼႂ်းပၢင် ဢူဝ်ႊလႅမ်ႊပိၵ်ႊ ဢၼ်တေၸတ်း တီႈမိူင်းပႄႊရိတ်ႊသ်ၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။ ယူႇတီႈ သုၼ်ႇတူဝ်သေလဵၼ်ႈလႆႈ လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈပူၵ်းတုင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃး တေဢမ်ႇလႆႈႁွင်ႉၽဵင်းၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ဝႃၼႆ။ ဢၼ် IOC ႁၢမ်ႈတႄႉပဵၼ် ႁၢမ်ႈၵူၼ်းလဵၼ်ႈႁႅင်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႃႈဢွၵ်ႇတႃ ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်း ယူႇၾၢႆႇမိူင်း ယူႊၶရဵၼ်ႊ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းတင်းရတ်ႉသျႃး။ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းလဵၼ်ႈႁႅင်း ဢၼ်ပဵၼ်သိုၵ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ- တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈမႃးလဵၼ်ႈႁႅင်း တီႈဢူဝ်ႊလႅမ်ႊပိၵ်ႊ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၽွင်းလူင်မိူင်းပႄႊရိတ်ႊသ် ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၸတ်းပွႆးဢူဝ်ႊလႅမ်ႊပိၵ်ႊ ပီၼႆႉတႄႉ လၢတ်ႈတီႈ သိုဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ -“ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃးလႄႈ ပႄႊလႃႊရုတ်ႊသ် မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၼ်ႁႅင်း တူၺ်းပွႆး တီႈမိူင်းပႄႊရိတ်ႊသ် -” ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈႁၢမ်ႈႁႄႉ ပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်း ဢူဝ်ႊလႅမ်ႊပိၵ်ႊၼႆႉ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊတႄႉ သၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႇမတီႇ လဵၼ်ႈႁႅင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃးတႄႉ ဢမ်ႇတွပ်ႇထဵင်ဢမ်ႇသၢၼ်ၶတ်း ၶေႃႈႁၢမ်ႈ IOC ၼႆႉသင် ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-16T08:00:00

https://shannews.org/archives/50763

NLD တင်း NUCC တိုၵ်းသူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းသိုၵ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ သၢင်ႉလူင်းၸူးၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈသူင်ႇၵူၼ်းပၼ်ၶဝ်လႄႈ ယၢမ်း လဵဝ် ယူႇတီႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း NLD လႄႈ ၶွင်ႇသီႇၵိူဝ်းၵုမ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUCC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သၢၼ်ၶၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ တိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း လဵၼ်ႈဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊဝႃႈ – ႁႂ်ႈၶဝ်ႈပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်း ၸွမ်းတီႈဝႅပ်ႊသၢႆႊ https://www.change.org/antiforcedconscription ၼႆႉသေၵမ်း ဝႃႈၼႆ။ လၢႆးမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ တေသူင်ႇၸူးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း၊ သူင်ႇၸူး ဢႃႇသီႇယၼ်ႊ၊ ၶွင်ႇသီႇႁူမ်ႇ လူမ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ၊ ၶွင်ႇသီႇသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ၊ ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ၊ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ – ႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းသေ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပၼ်ႁႅင်းဢီး တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈ ၵိုတ်းလွင်ႈ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းမႃးႁဵတ်းသိုၵ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – မၢႆမီႈၵဵပ်းသိုၵ်း ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်း။ ပဵၼ် ၽွၼ်းလီ တႃႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသုၼ်ႇတူဝ် ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း။ တေဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇတၢႆ တၢင်ၶဝ်ၼႃႈသိုၵ်းၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉ လီဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းသေ ၵိုတ်းယိုတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆးဝႆး – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၽိူဝ်ႇၵႂႃႇတၢႆတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်း တႃႉတေမီးၽွၼ်းလီ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼႆယူႇ- ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-16T07:00:00

https://shannews.org/archives/50751

ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ 18 လၢၼ်ႉပၢႆ ဢိုပ်းယၢၵ်ႈ

UNICEF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 မၢတ်ႊၶျ်ဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 18 လၢၼ်ႉပၢႆၼႆႉ ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇယူႇၵိၼ်သေ ထိုင်ၸၼ်ႉဢိုပ်းယၢၵ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈမၢႆ 18 လၢၼ်ႉပၢႆၼႆႉ ၵဵပ်းဝႆႉတႄႇဢဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 2021 ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ UNICEF ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢိုပ်းယၢၵ်ႈၼမ်လိူဝ် မိူဝ်ႈသိုၵ်း ပႆႇယိုတ်းဢႃႇ ၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵူၼ်းမိူင်းဢိုပ်းယၢၵ်ႈ ၶၢၼ်ၸႂ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ ယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း တီႈဢၼ်မီးပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ဢၼ်မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၼမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ပီႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉမႃး ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၼႂ်းပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 207 ၵေႃႉ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 16 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း မီး 292 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇထႅင်ႈ 36 ၵေႃႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်လႄႈ မၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ တီႈယူႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႆႉ မီး 2 လၢၼ်ႉၶိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သေ ပၢႆႈၶဝ်ႈသွၼ်ႈယူႇဝႆႉၼႂ်းမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 6 မိုၼ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ UNICEF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးထႅင်ႈဝႃႈ – လႆႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ တႃႇငိုၼ်း ဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ 208 လၢၼ်ႉတေႃႊလႃႊ။ တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊသဵင်ႈၼႆႉ ၵိုတ်းယူႇငိုၼ်း 17 လၢၼ်ႉ တေႃႊလႃႊၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-15T18:07:47

https://shannews.org/archives/50743

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မူၼ်ႉမႄးၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ် ၼႂ်းမၢႆၾၢင်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႅၵ်ႈၸိုဝ်ႈလႄႈ မူၼ်ႉမႄးၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ် ၼႂ်းမၢႆၾၢင် သင်ဝႃႈ လွင်ႈယႂ်ႇ လူဝ်ႇမူၼ်ႉမႄးၸိုင် တၵ်းတေလႆႈယိုၼ်ႈလိၵ်ႈ ထိုင်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈၸီႉသင်ႇၸူး ၵူႈၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း လိူၼ်သွင်လိူၼ် ၼႆႉ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႅၵ်ႈၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ် သင်ဝႃႈပဵၼ် လွင်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇလႅၵ်ႈဢမ်ႇလႆႈၸိုင် ႁႂ်ႈတၢင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ထိုင်ၸၼ်ႉၼေႇပျီႇတေႃႇၵွၼ်ႇ တေထတ်းသၢင်ပၼ်ၶႂၢင်ႉယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈလၢႆႈၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ်လႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တေလႆႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႃးလႅၵ်ႈၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ် လႅၼ်ဢႃႇယု ပီၵိူတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးလႅၵ်ႈၸိုဝ်ႈပေႃႈ/ မႄႈ ၵူၺ်းတႄႉ တေလူတ်းယွၼ်ႇ လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းမိပ်ႇငႅၼ်းယူႇၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆပႃး။ ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၾၢႆႇတၢင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယွၼ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမႃး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၼင်ႇၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်ပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈလဵၵ်ႉ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉတူၵ်း 2 ၵေႃႉ ပေႃးပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈယႂ်ႇ 3 ၵေႃႉထိုင် 5 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသႅၼ်းပၢၼ် တေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃ တၢင်းပၢႆႈ မၢင်ဝဵင်း သမ်ႉပေႃးယဵၼ်။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉတႄႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်တေလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢႃယု 18 ထိုင် 36 ပီ။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 18 ထိုင် 27 ပီ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းမီးတၢင်းႁူႉမေႃပၺ်ႇၺႃႇ ဢမ်ႇၼၼ် မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်းသေ လွင်ႈလွင်ႈၼႆ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး တေႃႇထိုင်ဢႃယု 45 ပီ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း တေႃႇထိုင်ဢႃယု 35 ပီ တေလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-15T17:27:27

https://shannews.org/archives/50732

ၸုမ်းႁၵ်ႉမႄႈၼမ်ႉ မိပ်ႇဢီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ – ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵိုတ်းယႃႉမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး

မၢႆတွင်း ဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း International River Day ၼႆသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းႁၵ်ႉမႄႈၼမ်ႉ မိပ်ႇဢီး ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵိုတ်းၵၢၼ်ယႃႉမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး တင်းမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 14/3/2024 ၼႆႉ မႅၼ်ႈဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း International River Day လႄႈ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတႆးလႄႈ ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆမူႇ လၢႆၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်းႁၼ်လီမႄႈၼမ်ႉသေ ၼႄပႃးငဝ်းတူင်ႉ၊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ လွင်ႈတူင်ႉ ၼိုင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈယႃႉၵဝ်းမႄႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပၢင်ၶုၵ်းထူပ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ မၢႆတွင်း ဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 200 ၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၵေႃႈ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈ ၾင်ႇၼမ်ႉမ ယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်း လႆလွတ်ႈလွတ်ႈ လႅဝ်းလႅဝ်းၵိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉသေၵမ်း”၊ “ႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး လႆလွတ်ႈလႅဝ်း သေၵမ်း”၊ “ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်း လွတ်ႈလႅဝ်းသေၵမ်း” ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် ၼပ်ႉႁူဝ် ပၢၵ်ႇ တီႈၾင်ႇၶူင်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင် တႃႇဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈသၢင်ႈၾၢႆလႄႈ လွင်ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း ၸွမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉ တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၵေႃႈ မီး မႃး ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ယိုင်ႈၶႅၼ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၸတ်းပွင်မႄႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊတႄႉ လႆႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်းသေတႃႉ ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်း ယူႇၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ လႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းယွၼ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး ဝႃႈၼႆ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ မၢႆတွင်း ဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ၵၢၼ်ၵူႈၸိူဝ်ႉ ၵူႈလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းလူင်းသေ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး ၵမ်ႈၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် တင်းၶဝ်သေ ၸင်ႇလႆႈပဵၼ်ၵၢၼ်မႃး။ ၵၢၼ်တႅပ်းတတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းလွင်ႈသင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ လႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းယွၼ်ႈမၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး”- ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ မႃးၼႆႉ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ မႃးသၢင်ႈၾၢႆႇၼမ်ႉတူႈ/ တႃႈတေႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 210 မႄႊၵႃႊဝတ်ႊ ဢၼ်ယူႇတၢင်းတွၼ်ႈၼိူဝ်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝဵင်း 13 လၵ်း တီႈဢိူင်ႇတႃႈတေႈ ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈႁူဝ်ၼမ်ႉႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၶွမ်ႊပၼီႊသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်း ထႅင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢမ်ႇတူၺ်းထိုင် ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသေ တူၺ်း ႁၼ်ပုၼ်ႈလီသုၼ်ႇတူဝ် ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းလမ်ႇမၢၵ်ႈၶုတ်းယႃႉ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယူႇတီႈ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵူႈပႃႈၵူႈၾၢႆႇ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸုမ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇႁၼ်ထိုင် ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ ႁႃလွၵ်းလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၵေႃႈၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ၶႂ်ႈမီးသုၼ်ႇလႆႈ ၸတ်းပွင် သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉဢွင်ႈ တီႈတူဝ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၵူၺ်း။ ၼင်ႇႁိုဝ် လုမ်ႉၾႃႉပေႃးတေႁူႉဝႃႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾိင်ႈသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးယႃႉလူႉလႅဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်လႄႈသင် ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၶဝ်လႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် လူဝ်ႇၸုၵ်းမၼ်ႈၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းသေ တိုၵ်းတေႃး ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇၶဝ်ၵႂႃႇ ယူႇ တႃႇမီးလွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁေႉၵင်ႈပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 တႄႇမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ မီး လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉတူႈ ၶိူဝ်းယႂ်း၊ တႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆယႂ်ႇလူင်ၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉတူႈတႄႉ ဢမ်ႇတူၵ်ႇ လၢတ်ႈၸီႉသင်ႇ။ ၸုမ်းသၢင်ႈၾၢႆၵေႃႈ သိုပ်ႇသၢင်ႈလူၺ်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵူဝ်လွင်ႈႁႄ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ် တီႈဝၢၼ်ႈတိၼ်လွႆ(တွင်ႇၶျေႇ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈ ၾၢႆႇၼမ်ႉတူႈ တီႈဝၢၼ်ႈတႃႈတေႈ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-15T14:31:37

https://shannews.org/archives/50726

ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း 4 ၵေႃႉ ဢၼ်ႁၢႆၵႂႃႇတီႈလၢဝ်ႇၵၢႆးၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ် ၶိုၼ်းယဝ်ႉ

ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း 4 ၵေႃႉ ဢၼ်ဢႅဝ်ႇႁႃသိုဝ်ႉလဵၵ်းၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးသေ ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပွၵ်ႈၽႅဝ်ႁိူၼ်းယေး ၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း လီငၢမ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 8/3/2024 ၼၢင်းၶမ်းလိုၼ်း ၊ ၸၢႆးဢၢႆႈၵွၼ်ႉ (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးတၢၼ်းၵျေႃႇ ၊ ၸၢႆးတၢၼ်းထုၼ်း လႄႈ ၸၢႆးဢၢႆႈဝုၼ်း (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးလႃႉဝုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢင် ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်ပီ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး မိူဝ်ႈၽွင်းဢႅဝ်ႇႁႃသိုဝ်ႉလဵၵ်းၵဝ်ႇၼၼ်ႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် ပူၼ်ႉလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၽႅဝ်ႁိူၼ်းၵၼ် ၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းတင်းမိူင်း တင်းဝၢၼ်ႈ ပီႈၼွင်ႉၶဝ် ထၢင်ႇ ဝႃႈ ပေႃးတၢႆမူတ်းယဝ်ႉဢေႃႈၼႆႉ။ ဢၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၽူႈၸွပ်ႇ (ထောက်လှမ်းရေး) မၢၼ်ႈ ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၶဝ်ထုၵ်ႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၵႂႃႇဝႆႉတီႈတပ်ႉၶဝ် ၼႂ်း ထိူၼ်ႇတီႈၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈၽွင်းတီႉဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈယူႇလီၵိၼ်လီယူႇ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်မႃး ၸႂ်ႉၵႂႃႇၵၼ်ႉပၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမီး”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/5/2023 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း 4 ၵေႃႉ ဢၼ်ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်းဢႅဝ်ႇသိုဝ်ႉလဵၵ်းၵဝ်ႇ တီႈဢိူင်ႉၵုင်း ၸၢင်ႉ (ကုန်းကြမ်း) ဢၼ်မီးၾၢႆႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းၶမ်းလိုၼ်း ဢႃယု 45 ပီ ၊ ၸၢႆးဢၢႆႈ ၵွၼ်ႉ (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးတၢၼ်းၵျေႃႇ ဢႃယု 41 ပီ ၊ ၸၢႆးတၢၼ်းထုၼ်း ဢႃယု 35 ပီလႄႈ ၸၢႆးဢၢႆႈဝုၼ်း (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးလႃႉဝုၼ်း ဢႃယု 45 ပီ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “မိူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေပွႆႇတူဝ်ၶဝ်မႃးၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢဝ်မႃးဝႆႉတီႈလၢဝ်ႇၵၢႆး – ၶျိၼ်းသူၺ်ႇ ႁေႃႇသေ ယဝ်ႉၵေႃႈ သူင်ႇဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းမေႃႇထၢႆႉ ၶီႇလႅင်းၵႃး မႃးတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃးဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 ၼႆႉ ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း 4 ၵေႃႉ ဢၼ်ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ၸုမ်းတူင်ႉဝူင်း ၵူၼ်းလႄႈ သင် ၶၸဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် တိူင်ႇထိုင် တီႈတပ်ႉသိုၵ်း TNLA တင်း သိုၵ်း SSPP ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၶေႃႈတွပ်ႇမႃး လၢတ်ႈဝႃႈ တေထတ်းတူၺ်းပၼ် ဝႃႈၼႆၵူၺ်း – ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်းလၢတ်ႈ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-15T14:14:15

https://shannews.org/archives/50722

ၽႅၼ်ႇလိၼ်တီႈယူႇၶိုၵ်ႉတွၼ်း တူင်ႉၶဝ်ႇၶွၼ်းယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း တေၵိုတ်းတႃႇႁဝ်းမွၵ်ႈႁိုဝ်

ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႉသ်ၼႆႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ လႄႈ ၸၵၸ(စကစ) သိုပ်ႇဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ တီႈမိူင်းၶႄႇသေ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလၢၵ်ႇလၢႆၶိုၵ်ႉတွၼ်း ႁူၵ်းၸဵတ်းၶေႃႈ ၼႆ ႁူင်ၵၼ်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈ ပေႃးပၼ်းၸင်ႇၸင်ႇ ။ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ဝႆႉၼႂ်းပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်း 2008 ၵမ်ႈၽွင်ႈမႆႈၸႂ်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢႃးလႃး၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈပွင်ႉၶၢင်းလႃႇလင်လႃႉလိူင်း၊ ၸိူဝ်းႁဵတ်းႁၢင်ႈလူၼ်ႉသေ ၵိူဝ်ႉလဵၼ်ႈၵေႃႈယင်းမီး။ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ၼႆသေ ထတ်းသၢင်ၼပ်ႉသၢင်ႈ ပိူင်းၼေလၢႆးၵၢၼ် မႅၼ်ႈလွၵ်းၸွမ်းပိူင်ၼၼ်ႉတႄႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇပေႃးမီး။ ပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇၶႆႈၸႂ်ဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ၊ ပွႆႇႁႂ်ႈငိၼ်းႁၼ်ၶၢဝ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆၵေႃႈ ၼႅတ်ႈသျႄး ၼႅတ်ႈသူင်ႇ ၼႅတ်ႈပိုၼ် ၼႅတ်ႈပွင်ႉၼႆႉ မိူၼ်ပဵၼ်ၾိင်ႈယၢမ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶိူဝ်းႁဝ်း ၼႂ်းပၢၼ်မႂ်ႇဝႆႉၵေႃႈမီးမီးယဝ်ႉ။ ပိူင်ပဵၼ်တေႉတႄႉ တၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈတူၼ်ႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ ၽႂ်ယင်းဢမ်ႇပၢၵ်ႇလၢတ်ႈၵွၼ်ႇ။ ၽွင်းယၢမ်း ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလၢႆလၢႆၶိူဝ်း ပိုတ်းယိုဝ်းႁုပ်ႈသိမ်း တပ်ႉၸၵၸ(စကစ) ယူႇ ပေႃးၸမ်ၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းၼႆႉ သိုၵ်းတႆးသွင်ၸုမ်း တိုၵ်ႉလႆႈၵၼ်ႉၵူၵ်ႉၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ယူႇ ပွၵ်ႈထီႉ 5 ဝႃႈၼႆလႄႈ ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ ယိၼ်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ပေႃးၸႂ်လႆႈၼႆၵေႃႈ တေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၼေးၽိတ်းလူင် လၢင်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ ၽဝ်ႇလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇၵၢင်လၢႆႁူဝ်ႈမႃးဝႃႈ ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တေလႆႈသုၼ်ႇၵုမ်းၵမ်ၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉသေ ႁပ်ႉပဵၼ်ၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢွၼ်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉၼႆ ယိုင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵႂၢမ်းပွင်ႉၵႂၢမ်းၶင်း လင်ယွၼ်ႈပၼ်းပူင်း ၼင်ႇဝႃႈမႃးယဝ်ႉ။ MNDAA ၼႆႉ တႄႇမိူဝ်ႈပီႊ 2015 ၼၼ်ႉ ၶတ်းၸႂ်မႃးတႃႇႁႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉသေ ၽိူဝ်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆ ႁုပ်ႈလႆႈၶိုၼ်း ၸေႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး လႄႈ ၵွင်းၸၢင်ႉ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈပွႆႇၽႃႈမႃးမိူဝ်ႈ ပီ 2009 ၼၼ်ႉၵွၺ်းဢမ်ႇၵႃး ႁုပ်ႈလႆႈပႃး မိူင်းၵူဝ်းၽွင်းသႅင် ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈပွႆႇၽႃႈ မႃး မိူဝ်ႈပီ 1995 ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ လိူဝ်ၼႆႉ ပၢႆယိုတ်းလႆႈပႃး ၸေႈဝဵင်းၵုၼ်လူင်တင်းပိုၵ်း၊ ဝဵင်းၵိဝ်ႇၵူတ်ႉပၢင်ႇသၢႆး ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ဝဵင်းတႃႇမူဝ်းၺႄး(တႃႈမိူင်းငႅၼ်း) ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ လႄႈ ၸေႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ယဝ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႃႈတီႈဢၼ်ၶဝ်ယိုတ်းလႆႈၼၼ်ႉ တေမၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆၼိုင်ႈ (အထူးဒေသ – ၁) သေ တေၸတ်းပွင်ၽွင်းငမ်းလူၺ်ႈ ပၵ်းပိူင်ႁင်းၶေႃၶဝ် ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းၼႆႉ တႄႇမီးမႃး ၼႂ်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုမ်းသိုၵ်း ၼဝတ (နဝတ) ဢၼ်ယိုတ်းမိူင်း မိူဝ်ႈ1988 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽဝ်ႇဝႃႈ ၼဝတ(နဝတ) ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ယဝ်ႉၼႆ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸူဝ်ႈၸႃႈပႆႇမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈဢုပ်ႇၵၢ ၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ် တေသိုပ်ႇၸုၵ်းၸင်ႈၵႂႃႇလႆႈၼႆသေ ၸင်ႇမၵ်းတတ်းပၼ် ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း ဢၼ်ၸုမ်း ၼဝတ (နဝတ) မၵ်းတတ်းပၼ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ဢမ်ႇမီးလႅၼ်ၶႅၼ်ႈတႅတ်ႈတေႃး၊ ဢိင်ၼိူဝ်ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ပၵ်းသဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼၼ်ႉသေ မၵ်းတတ်းပၼ်ၵွႆး။ ပိူဝ်ႈတႃႇၼႃႈတီႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်း ဝႃႈၼႆသေ ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၼႆႉ မီးသုၼ်ႇပွင်သၢင်ႈ လိူင်ႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း၊ လိူင်ႈတတ်းသိၼ်၊ လိူင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတႄႇႁူဝ်တီးႁူဝ်လၢင်းၼႆ ၸုမ်းၼဝတ (နဝတ) ၼႆႉ ပၢႆၸွႆႈပႃး ငိုၼ်းတွင်း၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်တၢင်ႇမဵဝ်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼင်ႇၼၼ် ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း မီးထိုင် 12 တီႈ ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး 7 တီႈ၊ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် 3 တီႈ လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင် 2 တီႈ။ ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆၼိုင်ႈ ( အထူးဒေသ – ၁ ) ဢၼ်မၵ်းတတ်းပၼ်မႃး မိူဝ်ႈပီ 1989 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးၸေႈဝဵင်းၵုင်းၸၢင်ႉ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး လႄႈ မိူင်းၵူဝ်း ဢၼ်မီးၼႂ်းပွတ်းဢွၵ်ႇမူႇၸေႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 1992 တေႃႇ 1995 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼင်ႇၵၼ်သေ ၸုမ်းမုင်ႇသႃႇလ ၽႄဢွၵ်ႇတင်ႈပဵၼ် တပ်ႉၵႅတ်ႇၶေမိူင်းၵူဝ်း ( MDA ) သေၵေႃႈ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႃးမိူင်းၵူဝ်းယဝ်ႉ။ ၼႃႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် မၵ်းတတ်းပၼ်မႃး ၼႂ်းပၢၼ်ၼဝတ (နဝတ) ၼၼ်ႉၼႆႉ ၽိူဝ်ႇၵၢပ်ႈမၢၼ်ႈပၢၼ်မိူင်း လႅၵ်ႈလၢႆႈၵေႃႈ ဢဝ်ႁၢင်ႇၸၢင်ၵႂႃႇပႅတ်ႈသေ ၵမ်းလိုၼ်းၶိုၼ်းၽုတ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇၵွႆး။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇမီးမႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇပူၼ်ႉလႆႈ တႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ၽၢႆႇသိုၵ်း ။ ၸူဝ်ႈၵႃႈ တိုၵ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 2008 ယူႇတႄႉ တိုၼ်းတေသိုပ်ႇပဵၼ်ၼႆယူႇ ပၼ်ႇတူင်ႇဢူင်ႇဢူၺ်ႈဝႆႉၵွႆးၼႆ ဢမ်ႇၶႆႈထႅင်ႈၵေႃႈ တေႁၼ်ၸႅင်ႈၵၼ်ယူႇ ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉဢုပ်ႇၵၢၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼႆႉ ၾၢႆႇၸၵၸ(စကစ) ၶိုင်ယဵပ်ႇၶိုၼ်း ႁွႆးတိၼ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႇ ၶွင်ၼဝတ(နဝတ) ၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၾၢင်ႉၺႃး တေမီးယူႇ။ ၼႂ်းလိူၼ် January ဝၼ်းထိ 29 မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉဝႃႈ “ၼၸၵ(နစက) ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵၢၼ်မိူင်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် ၼႂ်းပၢၼ်ၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈၵိူတ်ႇမီးၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈလႆႈလွင်ႈပၼ် ၼႂ်းပၢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၽွင်းၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ် တိုၵ်ႉယိပ်းငမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉၵူၺ်း ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်မီးယူႇယၢမ်းလဵဝ် လႄႈ သၢႆငၢႆမိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်တေၸၢင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ တေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸူမ်းၸႂ်ၸွမ်းၵေႃႈ ၶေးၸၢင်ႈပိူင်ႈ၊ တေၼႅတ်ႈၶီငဝ်ၸႂ်တူၵ်းၸွမ်းၵေႃႈ ၶေးၸၢင်ႈလီ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈဝူၼ်ႉၼပ်ႉမုင်ႈၵႆသေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽႅၼ်ၸတ်းၸင်ႇ တေထုၵ်ႇလွင်ႈမႅၼ်ႈတၢင်းယဝ်ႉဢေႃႈ။ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-03-15T09:00:00

https://shannews.org/archives/50717

ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၵေးသီးတေႃႉထိုင်ၼွင်ၶဵဝ် တေႃႇဝၼ်း ၵႃးလူင် ဢမ်ႇယွမ်း 20 လမ်း

ယၢမ်းလဵဝ် ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဝဵင်းၵေးသီးၼႆႉ တေႃႉဢွၵ်ႇၸူး တၢင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၵႃးလူင် 22 လေႃႉ ဢမ်ႇယွမ်း 20 လမ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ယၢမ်းၵၢင်ႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ လႆႈတေႃႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်း သီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄး – ၼွင်ၶဵဝ် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်း တၢင်းႁူဝ်ပူင်း – မိူင်းပွၼ် ပႆႇၼိမ်ယဵၼ်လႄႈ လႆႈပဵၼ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ဝဵင်းၵေးသီး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵေးသီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈမိူင်းၵၢဝ်ၼႆႉ ပေႃးယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆ ၶဝ်ၶုတ်းတၢင်ႇၵႃးလူင် 22 လေႃႉဝႆႉ။ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်း တႄႇဢွၵ်ႇတီႈၵေးသီး ၵႂႃႇတၢင်း ပၢင်ႇၵေႇတု – တူင်ႇလၢဝ်း – ၼမ်ႉလၼ်ႈ – သီႇပေႃႉ ထိုင် ၼမ်ႉသိမ်ႇ။ ၵမ်းၼႆႉ ၵႃးလူင် တၢင်းၾၢႆႇ ပုၼ်ႉၼမ်ႉသိမ်ႇ မႃးပႂ်ႉႁပ်ႉဢဝ် ၵႃးထၢၼ်ႇႁိၼ်တၢင်းၾၢႆႇၼႆႉ ယွၼ်ႉၶူဝ်ၼမ်ႉသိမ်ႇၵွႆဝႆႉလႄႈ ၶဝ်ဢဝ် လွတ်ႇလူမ်းလူင် ၸုပ်ႇဢဝ် ထၢၼ်ႇႁိၼ်တၢင်းၾင်ႇၼႆႉ သႂ်ႇၼႂ်းၵႃးတၢင်းၾင်ႇပုၼ်ႉ ႁဵတ်းၼၼ်ဢေႃႈ။ ပေႃးယဝ်ႉ ၵႃးထၢၼ်ႇႁိၼ်ၾင်ႇပုၼ်ႉ ႁေႃႈလူင်းၵႂႃႇတၢင်းၵျွၵ်ႉမႄး – ၼွင်ၶဵဝ် ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် တုၵ်ႉၶ လႆႈသုတ်ႇ ဢၢႆၵႂၼ်းမဵၼ် ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉမႃးၵူႈဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ “ယွၼ်ႉဢၢႆၵႂၼ်းမဵၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉသေ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ယူႇတီႈ ၵွၼ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ် ၽူႈယႂ်ႇၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်းလိၵ်ႈသေ တၢင်ႇထိုင်ၸူး ငဝ်ႈငုၼ်း SSPP ဝႆႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉသေ မၼ်းမဵၼ်ၼႃႇ ဢႃးလႃးလႄႈ ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ။ တေႃႇၼင်ႇ ႁဝ်းၶႃႈ ႁေႃႈၵႃး လတ်းၵႂႃႇမႃး ၵေးသီး – မိူင်းၼွင်ၼႆႉ သင်ဢမ်ႇပိၵ်ႉမၢၼ်ႇၸိုင် မဵၼ်ဢၢႆၶႂၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ပေႃးၶႆႈၶႃႈဢေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းတေမဵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵွၼ်ႇ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵေးသီး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈဢိူင်ႇမိူင်းၵၢဝ်ၼႆႉ တႄႇၶုတ်းမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုႊလၢႆႊ 2023 ၼၼ်ႉမႃးႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၵိုတ်း မီးၶၢဝ်းတၢင်း 9 လိူၼ်ယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ၶုတ်းဝႆႉသမ်ႉ တင်းမူတ်း မီး 4 ဢၼ်။ တပ်ႉသိုၵ်း ဢၼ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၶလယ 286 ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမီးမႃး လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6/11/2018 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေးသီး တင်း ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾၢႆႇၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၵေး သီး၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတႅၵ်ႈၼႃႈလိၼ်၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပႃႇမႆႉ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ လႄႈ ၶွမ်ႊမတီႊၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်လူင် မိူင်းၵၢဝ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်းယွၼ်း ဢဝ်ၶိုၼ်းတီႈလိၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢွင်ႈတီႈလိၼ် ဢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်တီႈလိၼ်ၶွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈ ၼႃး၊ လိၼ်သႃသၼႃလႄႈ လိၼ်သူၼ်ပႅၵ်ႇ ၶွင်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ မိူဝ်ႈပီ 1996 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 131 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉ တီႈၵေးသီးၼႆႉ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်သေ ထိုင်မႃး ပီ 2009 ပၼ် ၶႂၢင်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်။ ပီ 2017 တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉသင်ထႅင်ႈသေ ယိုၼ်ႈမွပ်ႈပၼ် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဝႆႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ လွင်ႈတီႈလိၼ်ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇပၢႆးၸၢၵ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈမွပ်ႈပၼ် ႁူင်းႁုင် လဵၵ်းမၢႆ 2 တီႈပၢင်ပႅၵ်ႇ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼၼ်ႉသေ ႁႂ်ႈၶုတ်းဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-15T08:00:00

https://shannews.org/archives/50711

ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉပီၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸတ်းယႂ်ႇ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉလိူၼ်ႁႃႈ ပီၼႆႉ တေၸတ်းယႂ်ႇသေ ၸႂ်ႉႁဵတ်းၶဵင်ႇလဵၼ်ႈၼမ်ႉ ပႃးထႅင်ႈ။ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေသင်ႇႁဵတ်းၶဵင်ႇလဵၼ်ႈၼမ်ႉ ၼိုင်ႈၸႄႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈဢၼ် သေဢမ်ႇၵႃး တေႁဵတ်းပႃးၶဵင်ႇလဵၼ်ႈၼမ်ႉ မဵဝ်ႉတေႃႇဝုၼ်ႇမၼ်းတၢတ်ႉ ယႂ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ မိူၼ်ၵူႈပီ – ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်ႇၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတိူင်းတႃႈၵုင်ႈသေ ၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ၵွၼ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ မီး 4 ၸႄႈတွၼ်ႈၵူၺ်း။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇယဝ်ႉ ၶႂၢၵ်ႈဢွၵ်ႇထႅင်ႈ 10 ၸႄႈတွၼ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၵႂႃႇ 14 ၸႄႈတွၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉတႄႉ ပႆႇငိၼ်းဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇႁႂ်ႈၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ် ႁဵတ်းၶဵင်ႇလဵၼ်ႈၼမ်ႉ။ ပီၵၢႆၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇႁဵတ်းၶဵင်ႇလဵၼ်ႈၼမ်ႉ ၼမ်ၼမ်သေ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇလဵၼ်ႈၼမ်ႉလႄႈ ထိုင်တီႈလႆႈ ၶၢၼ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၽႂ်မၼ်း မႃးလဵၼ်ႈၼမ်ႉလူးၵွၼ်ႇ – ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၵုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-15T07:00:00

https://shannews.org/archives/50705

ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 4,600 ပၢႆ

ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ AAPP ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး 3 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆ မီး 4,680 ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၺႃးတီႉၺွပ်းဝႆႉ တင်းမူတ်း မီး 2 မိုၼ်ႇပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇတႅပ်းတတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၵႂႃႇ မီး 8,800 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇတႅပ်းတတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆသေတႃႉ တိုၵ်ႉၺႃးၶင်ဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်ႁူပ်ႉ မီးဝႆႉ 123 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆလူၺ်ႈလပ်ႉလပ်ႉသမ်ႉ မီး 43 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသင်ႇသေ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆပႅတ်ႈ မီး 119 ၵေႃႉ – တႅမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵႃႈ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉသေ ထုၵ်ႇပွႆႇတူဝ် ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း မီး 6,131 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 1 ထိုင် 13 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 13 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 43 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၽူႈယိင်း 16 ၵေႃႉ၊ ၽူႈၸၢႆး 27 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဢႃယုပႃႈတႂ်ႈ 18 မီး 6 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းတိူင်း ၸႄႈၵႅင်းၼမ်သုတ်း။ ဢၼ်လႆႈတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတၢႆ မီး 21 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 13 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ 12 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး 10 ၵေႃႉလႄႈ ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ – AAPP တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင်ၶေႃႈမုလ်း – DVB

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-14T21:03:53

https://shannews.org/archives/50700

ပူႊတိၼ်ႊဝႃႈ သင်ၽႂ်ယႃႉဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ တေဢဝ်ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ဢွၵ်ႇၸႂ်ႉ

ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊဝႃႈ ပေႃးတိူဝ်ႉဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊမႃး တေဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇလူင်ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊဢွၵ်ႇၸႂ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 13/3/2024 ၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊ တွပ်ႇလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဢိၼ်ႊတႃႊပိဝ်ႊ ၼႂ်းႁူင်းပွႆႇသဵင် ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊဝႃႈ – ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်း ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသေ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ မႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင် ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊၸိုင် ၵႃႈတေလႆႈဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ ဢွၵ်ႇၸႂ်ႉယဝ်ႉ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉ တူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ – ၼႆယဝ်ႉ။ ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – သင်ၸိူဝ်ႉ ၼေႊတူဝ်ႊ ၶဝ်ႈပႃးယူႇၾၢႆႇ ယူႊၶရဵၼ်ႊႁႅင်း၊ သင်ၸိူဝ်ႉ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း တႃႇၶဝ်ႈမႃးၸွႆႈမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ တႃႇပိုတ်းယိုဝ်း ရတ်ႉသျႃႊၸိုင် တေၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းပိူင်တိုဝ်းၵမ်တပ်ႉသိုၵ်းၵေႃႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပႃးဝႆႉၸဵမ်ပိုင်း – ဝႃႈၼႆဝႆႉ တႅၵ်ႇလႅင်း။ ၾၢႆႇတၢင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတႄႉ တွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၸွႆႈယူႊၶရဵၼ်ႊ ၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၶွင်ႇသီႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၼၢင်းဢႅၼ်ႊတရိၼ်ႊ ဝတ်ႉသၼ် တႄႉတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈရတ်ႉသျႃႊ ဢမ်ႇမီးသတိ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉလီလီသေ လႃႈလီႈလၢတ်ႈလွင်ႈၼိဝ်ႊၶလီႊယႃႊမႃးတႃႇသေႇ။ ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ပိုတ်းယိုဝ်း ယႃႉဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ယူႊၶရဵၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ရတ်ႉသျႃႊ ၵေႃႉတႄႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၾၢႆႇတၢင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေသိုပ်ႇယူႇၾၢႆႇမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊသေ တေၵမ်ႉထႅမ်တႃႇယူႊၶရဵၼ်ႊတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၊ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈဢႃႇၼႃႇပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးပူၼ်ႉပႅၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ဝလႃႊတီႊမီႊယႃႊ ပူႊတိၼ်ႊၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢႃယုမီး 71 ပီ။ ပဵၼ်ၼၵ်းၵၢၼ်မိူင်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ။ တႄႇႁဵတ်းၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းရတ်ႉသျႃႊမႃး မိူဝ်ႈပီ 1999 ၊ တႄႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ မိူဝ်ႈပီ 2000 တဵမ်တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ မၼ်းၸၢႆး လႆႈလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်သေ ဢွင်ႇပေႉဝႆႉလႄႈ တေလႆႈသိုပ်ႇပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈ 6 ပီ။ ယူႇတီႈရတ်ႉသျႃႊသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်ပိုတ်းယိုဝ်း မိူင်ႊယူႇၶရဵၼ်ႊမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2022 တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်းယင်း ပႆႇယဵၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်သိုၵ်းရတ်ႉသျႃႊ လမ်းၼိုင်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉတူၵ်း – ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ ၵူၼ်းပႃးၸွမ်းၼႂ်းၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ မီး 15 ၵေႃႉ တၢႆမူတ်း။ ပဵၼ်ၵႂႃႇတီႈ ဢၢႆႊဝိၼ်ႊၼူဝ်ႊဝူဝ်ႊ မီးၾၢႆႇၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်း ဢွၵ်ႇ ဝဵင်းလူင်မွတ်ႊသၵူဝ်ႊ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼႆႉ လႆႈတူၵ်းၼႆ ၾၢႆႇတၢင်းၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃး ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ ဢၢင်ႈဢိင်ၶေႃႈမုလ်း – VOA

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-14T17:45:22

https://shannews.org/archives/50695

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၵေးသီး ႁွင်ႉဢုပ်ႇၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ

တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 131 ႁွင်ႉဢုပ်ႇၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းၵေးသီး တင်းမူတ်း လွင်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 13/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ယူႇတီႈ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ဢႃႇၵႃႇၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ၶလယ 131 ႁွင်ႉႁူပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ၊ ပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈၵၢင်၊ ပွၵ်ႉၵၢင်ပၢင်ႇ၊ ပွၵ်ႉ ၵုင်းႁေႃ၊ ပွၵ်ႉလူင်ပူႉလႄႈ ပွၵ်ႉႁူဝ်ၶူဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၵေးသီး ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁွင်ႉၵႂႃႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တီႈၼႂ်းတပ်ႉၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵေးသီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်ႁွင်ႉၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၵႂႃႇ တင်း 6 ပွၵ်ႉ။ ႁွင်ႉဢုပ်ႇလွင်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈယိင်း ဢႃယု 18 – 27 ပီ။ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 18 – 35 ပီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆပၼ်ၶဝ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် မီးၵူၼ်းလႂ်ၵေႃႉ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉလူး ၶဝ်ၵႂႃႇလႂ် ဢွၵ်ႇတၢင်းဝႆႉႁႃႉ ၵႂႃႇမိူင်းထႆးႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈတႅမ်ႈသႂ်ႇပၼ်မူတ်းမူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၵေးသီးတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈမူတ်း မၢင်ၸိူဝ်းႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းၶိုင်ပၢႆႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းတႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ “ၶဝ်ဝႃႈ ပေႃးဝၢႆးလိူၼ်ႁႃႈၼႆႉ တေၵဵပ်းယဝ်ႉၼႆၶႃႈယူဝ်ႉ သင်ဝႃႈ ၶဝ်ၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတႄႉၸိုင် ၶဝ်တေဢဝ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းသိုၵ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းသိုၵ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီ။ ငိၼ်းဝႃႈ ပေႃးၵႂႃႇၾိုၵ်းမႃးယဝ်ႉ တေလႆႈပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းတီႈဝဵင်းၽႂ်မၼ်း ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ သုၵ်ႉဝႆႉမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ တီႈၵေးသီးၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵေးသီး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၵေးသီးၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇမိပ်ႇဢီး ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်း လၢႆၾၢႆႇလႄႈ ၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈၸၢႆး 2 – 3 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈတင်းႁိူၼ်းတင်းယေးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တီႈၵေးသီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵဵပ်းၸရၢင်းပၼ်ၶဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်း ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်း SSPP တႄႉ တိုၼ်းဝႃႈ ၵဵပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၼႆႉ တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇ ၶၢမ်ႇဢဝ်သင် ပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေး ပၢႆႈၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ယဝ်ႉ တီႈပွၵ်ႉၶႃႈၶဝ်ယူႇၼႆႉ ဢၼ်ပွႆႇႁိူၼ်းယေး သေ ပၢႆႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 10 ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဝၢႆးလိူၼ်ႁႃႈမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၵဵပ်းထႅင်ႈတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ်ႉ တေပၢႆႈမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ ဝူၼ်ႉဝႃႈ တႃႉႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းတႆးဢိူဝ်ႈ ၼႆၵေႃႈမီး မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇပၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီးၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၶလယ 131 ၊ ၸၵၶ 2 မိူင်းၼွင်၊ ၶလယ 286 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-14T16:06:39

https://shannews.org/archives/50687

သိုၵ်း TNLA ပိၵ်ႉတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈသီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄး

ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်း TNLA ၸီႉသင်ႇပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈသီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇမႃး ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 13/3/2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈၸီႉသင်ႇ ႁၢမ်ႈၵူၼ်း မိူင်းတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းၵႄႈၵျွၵ်ႉမႄး – သီႇပေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယွၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မႃး ၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမီးၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ လူဝ်ႇၵႂႃႇႁူင်းယႃ ၊ လူဝ်ႇတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၸွမ်း။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ သိုၵ်း TNLA ပိၵ်ႉတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈသီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ – “ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းတူင်ႉ ၼိုင်မႃးၼမ်သေ ၵူႈပွၵ်ႈ။ ၸူဝ်ႈသဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄးၶဝ် ၵႆႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ မႃးယူႇသေတႃႉလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးမီးၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလူဝ်ႇ ၵႂႃႇမႃးတႄႉ ယၢပ်ႇၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်း SSPP တင်း သိုၵ်း TNLA ၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းထႅင်ႈ တင်းၼမ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပၢႆၶုတ်း လုၵ်းထႅၼ်ႉဝႆႉ ဝၢႆးပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ယဝ်ႉတႄႉ လႅပ်ႈပၢင်တိုၵ်းတေၸၢင်ႈၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈထႅင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ “သိုၵ်း TNLA လႄႈ သိုၵ်း SSPP ၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶုတ်းလုၵ်းထႅၼ်ႉၵၼ်ဝႆႉ ၸွမ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃးၵျွၵ်ႉမႄး – သီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ် ၵႆႉပၼ်ႇလဵပ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆ တၢင်းၼႆႉလႄႈ ၸႅၵ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ်ဝႆႉလၢႆလၢႆတီႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵႄႈ သီႇပေႃႉ- ၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ လုၵ်ႉမေႃႇၵိူဝ် ထိုင်ၶူဝ်ၼမ်ႉသိမ်ႇ တေႃႇထိုင် လွႆၶေႃ၊ ၼႃးၶေႃ၊ ဝၢၼ်ႈ ပူးၶႃး ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ မီးသိုၵ်းတဢၢင်းပႂ်ႉဝႆႉ။ တႄႇဢဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး – ၼွင်ပိင် ႁူဝ် ၵိုတ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ မီး SSPP လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ထႅဝ်ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆသေ မုင်ႈၸူးတၢင်း သီႇပေႃႉ ဢမ်ႇယွမ်း 20 လမ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယွၼ်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လၢႆၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် ယူႇသဝ်းၸွမ်း ၼႂ်းၵႄႈသီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄးသေဢမ်ႇၵႃး သမ်ႉမီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယိုင်ႈၶႅၼ်းလႆႈယူႇၵပ်ႉၵိၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 13 ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းတဢၢင်း ဢၼ်ပႂ်ႉဝႆႉ တီႈတၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူးၼွႆႉ ဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈႁၢႆး ၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈဝၢႆႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းတၢင်းၵဝ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ထေႃႈ၊ ၵႃးတၢင်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸွမ်းပွတ်းတၢင်းၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ တီႈသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉသေ သိုၵ်း TNLA တႄႉ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ၵူတ်ႇ ထတ်းတႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်း TNLA ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း လုၵ်ႉဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မုင်ႈၸူးတၢင်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ဢမ်ႇ ယွမ်း 3 တပ်ႉၵွင်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-14T15:04:22

https://shannews.org/archives/50682

ၶွင်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းထႆး တုၵ်းယွၼ်းလုမ်းတြႃး ႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊ

ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလၢႆႊ (Move Forward Party) ထုၵ်ႇၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းထႆး တုၵ်းယွၼ်းတီႈလုမ်းတြႃး ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈယႃႉပႅတ်ႈပႃႇတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ႁူဝ်ၼႃႈပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊ ဢၼ်ပဵၼ်ထိမ်ႊၽိထႃႊၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇပူတ်းပွႆႇတူတ်ႈတၢမ်ႇၸႂ်ႉလိုဝ်ႈၵၢၼ်သေ ၸင်ႇႁႃ ၶဝ်ႈမႃးႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းပႆႇပေႃးႁိုင် – ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၾၢႆႇတၢင်းၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းထႆး တၢင်ႇလိၵ်ႈတီႈလုမ်းတြႃးပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း လၢတ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈပႃႇတီႇ ၵၢဝ်ႉၵလႆႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၶွမ်းမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႉတႄႉ ၼႄးဝႃႈ – ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ – တေလႅၵ်ႈလၢႆႈ ယႃႉပႅတ်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ဢၼ်ႁူမ်ႇတူမ်းပၼ်ႁေႃၶမ်းလူင်။ ၶေႃႈမၢႆမီႈဢၼ်ဝႃႈ – ၽႂ်သႄႉသွမ်း ဢမ်ႇၼၼ် ထတ်းသၢင် လွင်ႈႁေႃၶမ်းလူင်မိူင်းထႆးၸိုင် တၵ်းထုၵ်ႇဢဝ်ၽိတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ – ၼႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈၶႂ်ႈယႃႉ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆးပႅတ်ႈ – ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၽႂ်ၽူႈလႂ် ထတ်းသၢင်/ သႄႉသွမ်းႁေႃၶမ်းၸိုင် တၵ်းလႆႈၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 15 ပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းထႆးပၼ်ႁႅင်း တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပၼ်ၼမ်လႄႈ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ၼႆသေတႃႉ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ထိုင်တီႈလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် တင်းတၢင်ႇပႃႇတီႇသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဝႆႉ။ ဝၢႆးလင် ႁူဝ်ၼႃႈပႃႇတီႇ ၺႃးသင်ႇၵိုတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၽူႈတႅၼ်းပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊတႄႉ တိုၵ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်ဝႆႉယူႇ ၼႂ်းသ ၽႃး။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-14T13:31:03

https://shannews.org/archives/50666

ၶၢဝ်းပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသုင် ပီၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၾႆး ၾႃႉမၢၼ်ႇ

ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢင်း လွင်ႈၾႆးၾႃႉ ဢမ်ႇမႃးမၢၼ်ႇ ၽွင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူဝ်ႇတွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသုင် (ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၶဝ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်) ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11 ထိုင် 19 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸတ်းပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾႆးၾႃႉဢမ်ႇမႃးမၢၼ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်လွင်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉၸႂ် ပွင်ႉၶၢင်း တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူဝ်ႇတူၺ်းလိၵ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း။ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်း လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဝႃႈ – “မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2023 ၼၼ်ႉ ၽွင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတွပ်ႇလိၵ်ႈၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ – ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉၶဝ် ၶတ်းၸႂ်ၸႅၵ်ႇပၼ်ၾႆးၾႃႉမႃး ဢမ်ႇပၼ်ၶၢတ်ႇ။ ပီၼႆႉတႄႉ ၾႆးၾႃႉလူဝ်ႇၸႂ်ႉတူၺ်းလိၵ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇမႃးသေ သမ်ႉၸႅၵ်ႇပၼ် ၾႆးၸႂ်ႉယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼမ်လႄႈ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီတေႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၽွင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် တွပ်ႇလိၵ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၽွင်းပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈႁူင်းၸၢၵ်ႈႁူင်းၵၢၼ် ၵိုတ်းလိုဝ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း။ လူဝ်ႇဢဝ်ၾႆးၾႃႉ မႃးၸႂ်ႉပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလိၵ်ႈ။ ပီၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇတူၺ်းထိုင်လုၵ်ႈႁဵၼ်းသေဢိတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း လႆႈသိုဝ်ႉမၢၵ်ႇၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉသႅင်လႅတ်ႇ သူဝ်ႊလႃႊၼၼ်ႉ မႃးၸႂ်ႉၵူၺ်းဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ']

2024-03-14T08:29:39

https://shannews.org/archives/50658

ၶူဝ်ၼမ်ႉတဵင်း သိုပ်ႇၵေႃႇၵၢႆႇထႅင်ႈ ဢၢၼ်းသၢင်ႈယဝ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ

ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢၼ်တႄႇႁဵတ်းမႃး ၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉသေ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ထိုင်မႃးပီၼႆႉ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၵေႃႇၵၢႆႇထႅင်ႈ တေဢၢၼ်းသၢင်ႈႁႂ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တႄႇ ၵေႃႇသၢင်ႈၵၢႆႇလဵၵ်ႉမႃးယဝ်ႉ ဢၢၼ်းဝႆႉႁႂ်ႈယဝ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈပီ 2022 ၼၼ်ႉ လႆႈၵေႃႇသဝ်ဝႆႉ မူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉၵႂႃႇ 80 % ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႃးၵေႃႇသဝ်မၼ်းဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ပီ 2024 ၼႆႉ ၶဝ် တေၵၢႆႇလဵၵ်းသၢင်ႈႁႂ်ႈယဝ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇၼႆႉ ၵၢႆႇၸူးဝႆႉ တႃႇၵူၼ်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇတဵင်းလႄႈ ၾၢႆႇတူၵ်းတဵင်း ပေႃးတေ ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးငၢႆး။ “သင်ဝႃႈ ၶူဝ်ၼႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႇၸိုင် လွင်ႈၶူဝ်းၼႂ်းသူၼ် တႃႇတေႃႉၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ် မိူၼ် ၵူႈပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၶူဝ်သူၼ် ဢၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇတဵင်း တေတေႃႇမႃးတၢင်းၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ငႃး၊ ထူဝ်ႇ၊ ဢွႆႈ ၊ မွၵ်ႇ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းမီးသၽႃး လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်ႇယွၼ်း တႃႇႁႂ်ႈ ၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃးၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ငၢႆႈလီလူမ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈသၢင်ႈပၼ်ၶူဝ်ၶၢမ်ႈတဵင်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ထိုင်မႃး ပီ 2022 ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸင်ႇသူင်ႇပၼ်ငိုၼ်း 2,260 သႅၼ်ပျႃး တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၶူဝ်လူင်ၼမ်ႉတဵင်းၼႆႉမႃးသေ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁပ်ႉမဝ်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ မႃးႁဵတ်းသဝ်ၶူဝ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶူဝ်လူင် ၼမ်ႉတဵင်းၼႆႉ သၢင်ႈဝႆႉတီႈ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇတဵင်း ဢၼ် တေၶၢမ်ႈ ၵႂႃႇမႃး ၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈၶူဝ်ၼႆႉသမ်ႉ တေပဵၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈႁူဝ်တိုဝ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈႁိူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ သၢင်ႈဝႆႉ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်းၼႆႉ တင်းမူတ်း မီး 5 တီႈယဝ်ႉ တေပဵၼ်ၶူဝ်လူင် 3 တီႈလႄႈ ၶူဝ်မႆႉ 2 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူဝ်တႃႈ၊ ၶူဝ်ၵၢင်ဝဵင်း (ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ) ၼႆႉ၊ ၶူဝ်မႆႉဢုၼ်လဝ်း။ ၶူဝ်မႆႉသမ်ႉ ၶူဝ်ႁူၺ်ႈႁိူဝ်းလႄႈ ၶူဝ်ဝၢၼ်ႈ ၵုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-14T08:06:41

https://shannews.org/archives/50651

ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼွၼ်းတၢႆဝႆႉ ႁိုင်မွၵ်ႈ 10 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇႁၼ်

ထူပ်းႁၼ် ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼွၼ်းတၢႆဝႆႉ တီႈႁိမ်းၵဵၵ်ႉဢေႊသျိူဝ်ႊဝေႃႊ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 13/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 11 မူင်း ယူႇတီႈ ၸုမ်းၼမ်ႉၶူမ်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လႆႈၵႂႃႇဢဝ်မႃး ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼွၼ်းတၢႆဝႆႉ တီႈတႂ်ႈလၵ်းသဝ်ၾႆး ၶွင်ၾူၼ်း MPT ႁိမ်းၵဵၵ်ႉဢေႊသျိူဝ်ႊဝေႃႊ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႇတႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ လႆႈ ၵႂႃႇႁပ်ႉတူဝ်တၢႆမႃး ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ဢႃယုတေမီးမွၵ်ႈႁိုဝ် ၸိုဝ်ႈဝႃႈႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ် မိူင်းလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ၵႂႃႇဢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၶၢပ်ႈတူဝ်မၼ်း ၸၢႆးပေႃးလမ်မူတ်းယဝ်ႉ လႅပ်ႈတေတၢႆမႃးမွၵ်ႈ 10 ဝၼ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ တၢႆတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး/ ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸၢႆးၽူႈ ဢၼ်ၼွၼ်းတၢႆဝႆႉ တႂ်ႈလၵ်းသဝ်ၾႆး ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လႆႈသူင်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ႁူမ်ႈယဵၼ် (အေးချမ်းသာသုသာန်) ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 7 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတုမ် ပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉလူမ်ႉသေ ၽူႈၸၢႆးသွင်ၵေႃႈ သွၼ်ႉမႃးၸွမ်းၵၼ် ၼၼ် တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လူႉတၢႆထင်တီႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတွင်ႇလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 13/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်းပၢႆ ၼႆႉၵေႃႈ ၵႃးတင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈၽႃႇၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈပၢင်လူင် – လၢႆးၶႃႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ႇၸၢႆးၼုမ်ႇ 2 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ လူႉတၢႆ ထင်တီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶႃႁၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-14T08:06:24

https://shannews.org/archives/50642

ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ

ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယူႇၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ၶိုၵ်ႉယႂ်ႇ တီႈၵၢင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ မီးၵူၼ်းတေႃႇလွင်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၵူႈၶၢဝ်း။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼႆႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပဵၼ်ၸဝ်ႈ တႅင်ႇလူင်သေ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး တီႈပၢင်ႇလိူၼ်သီႇ ၵၢင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်တေႃႇလွင်း တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵမ်းလဵဝ် ၶႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈတႅင်ႇလူင်မၼ်းသေ ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃးၼႆႉ။ ပၢင်တေႃႇလွင်း တီႈသႅၼ်ဝီၼႆႉ ၶဝ်တႄႇ ပိုတ်ႇမႃး တင်ႈတႄႇပီမႂ်ႇၶႄႇၼၼ်ႉသေ ၼိုင်ႈတီႈလႂ် ၶဝ်ပိုတ်ႇၼိုင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈဢွတ်း ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်သေ ထိုင်မႃးႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းၶၢႆႉမႃးၶွၼ်ႈတီႈလဵဝ် တီႈပၢင်ႇလိူၼ်သီႇၼႆႉသေ မႃးၸတ်း ႁဵတ်းယႂ်ႇလူင် တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႆႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈၼႂ်းပၢင်တေႃႇလွင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၽၢႆႉၵိဝ်း၊ မၢၵ်ႇၵိင်ႈလွႆ၊ လေးၵွင်ႇၵိၼ်ႇလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆလၢႆဢၼ် ဝႃႈၼႆ။ “ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵႂႃႇတေႃႇၵႂႃႇလွင်းၵေႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈၵိုၼ်းၵူႈဝၼ်းၵူႈၶိုၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶဝ်မႃး ပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇၶႅမ်ႉၶႃႈ ပေႃးပဵၼ်လႆႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပၢင်တေႃႇလွင်း တေဢဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၼုမ်ႇႁဝ်းလူႉၵူၺ်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းတေႃႇထိုင် လိူၼ်ႁႃႈ (သွၼ်းၼမ်ႉ) ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ ႁိူၼ်းယေးဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ လူႉၵွႆယွၵ်းယွႆ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈ မွၵ်ႈ 600 လင် ၵူၼ်း မိူင်းလူႉတၢႆ ၵိုၵ်းႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-03-13T18:08:36

https://shannews.org/archives/50632

လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ပိုတ်ႇၶိုၼ်း 2 တီႈ

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုတ်ႇလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ 2 ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈလႄႈ မူႇၸေႊ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11/3/2024 ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုတ်ႇၶိုၼ်း လၢၼ်ႇလႅၼ် လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) ဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ်တၢင်း မိူင်းတိင် (ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ) တီႈၼိုင်ႈလႄႈ တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ်တၢင်း ဝၼ်းတဵင်ႈ (ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ) တီႈၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ လီႊၵျႃႊဝိၼ်ႊ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ် ပိုတ်ႇၵဵၵ်ႉၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆႉ လႆႈႁူႉၸွမ်းယူႇ။ ပေႃးႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းယဝ်ႉတႄႉ ၵႂႃႇမႃးလႆႈ ယဝ်ႉ။ ဢၼ်လႆႈႁူႉတႄႉ ၸႂ်ႉ ၶိုၼ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း (ပပ်ႉလႅင်) ဢၼ်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ တိုၵ်ႉႁႃမႃး ၽုၺ်ႇၵူၺ်းလႄႈ ပႆႇႁူႉၸွမ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽၵ်းတူ ပၢင်ႇသၢႆး – ဝၼ်းတဵင်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ မႅၼ်ႈ ဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶွပ်ႈတဵမ် 35 ပီလႄႈ ၸင်ႇပိုတ်ႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ ဝႃႈ ၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ပိုတ်ႇတႄႉ ပိုတ်ႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁဝ်းၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇပႆႇလႆႈ။ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးမိူင်းႁဝ်းသမ်ႉ လႆႈယူႇ။ လွၵ်ႈလၢႆး ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတႄႉ မိူၼ်ၵဝ်ႇၵူၺ်း။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းဢၼ် ပႂ်ႉၵဵၵ်ႉၼၼ်ႉ မီးပႃးၸုမ်းလ ဝၵ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၶဝ် မႃးပႂ်ႉမိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီး လွင်ႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် ၸႅၵ်ႇမႅင်ႇၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉဢမ်ႇႁူႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 29/2/2024 ထိုင် ဝၼ်းတီႈ 1/3/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈ ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် ႁူဝ်ယွႆႈလႄႈ လွင်ႈၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႃႇၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊၵျႃးၽႅၼ်ႉ၊ တႃႇႁႂ်ႈလႆႈလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် ၼႂ်းဝဵင်း ဢၼ်မီး ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းတီႈ 4 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း တူၵ်း လူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉဝႃႈ ၶွၼ်ႇဢၼ်ၵဵပ်းလႆႈ တီႈၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းသေ မီးသုၼ်ႇလႆႈ 70 % ၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီး သုၼ်ႇလႆႈ 30 % ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇႁၼ်ၾၢႆႇလႂ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-13T17:24:13

https://shannews.org/archives/50628

ၾႆးမႆႈဝတ်ႉၸလၢႆးၶုမ်ႇ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 13/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းပၢႆ ၾႆးမႆႈဝတ်ႉၸလၢႆးၶုမ်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈထီႇ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယွၼ်ႉၾႆးသႅင်လႅတ်ႇ (သူဝ်ႊလႃႊပျႃႊ) သျွတ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၾႆးမႆႈဝတ်ႉၸလၢႆးၶုမ်ႇ ယွၼ်ႉၾႆးသႅင်လႅတ်ႇသျွတ်ႉသေ မေႃႈပီႇထီႇ တႅၵ်ႇၼႆၶႃႈဝႃႇ။ တႄႇမႆႈဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းပၢႆၼႆႉ ထိုင်ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်း ၾႆးၸင်ႇတေမွတ်ႇ။ ဢၼ်မႆႈၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝိႁၢရ်လူင်ၵမ်းလဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းဝတ်ႉတႄႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၾႆးမႆႈၼႆႉသေ လႆႈလူႉသုမ်းၼႂ်းၾႆးၼၼ်ႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ရူတ်ႉၶိူင်ႈ 3 လမ်း၊ ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ 120 ထူင်၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 2 ၸေႃး ၊ ၶမ်း 1 ၵျၢပ်ႈလႄႈ ၶူဝ်းၵၢၼ်ႇၶူဝ်းၵျွင်းၽၼ်ႇတႃႇ ပရိၽေႃးၵ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းတင်းၼမ်။ ဝတ်ႉၸလၢႆးၶုမ်ႇၼႆႉ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈထီႇ ယၢၼ်ဝဵင်း 10 လၵ်း မီးၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ သင်ၶၸဝ်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈ။ ဝတ်ႉၼႆႉ ပူၵ်းတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2003 ။ ယၢမ်းလဵဝ် သင်ၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈဝတ်ႉၼႆႉ မီး 15 တူၼ် ၽူႈၵွၼ်းဝတ်ႉပဵၼ် ၸဝ်ႈသြႃႇ သုၽေႃးထ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-13T16:43:51

https://shannews.org/archives/50619

ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း မီးလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇ 150 ပၢႆ

ပီၼႆႉ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇ 69 ၵေႃႉ ပေႃးဢဝ်ပႃႊ သႅၼ်ႊဝႃႈၸိုင် မီး 89.6 % ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11-19/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းထိုင် 12 မူင်းၵၢင်ဝၼ်း ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်း တီႈႁူင်း ႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တင်းမူတ်းမီးလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၶဝ်ႈ တွပ်ႇ 69 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၸၢႆး ၶဝ်ႈတွပ်ႇမီး 27 ၵေႃႈ၊ ယိင်း 42 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ပီၼႆႉ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ တီႈလဵဝ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉသိပ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈတွပ်ႇၵၼ်ၵူႈၵေႃႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသိပ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢၼ်ပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း မီး 77 ၵေႃႉ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမႃးတွပ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ယိင်း 4 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇသမ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈမီး 47 ၵေႃႉ၊ မိူင်းပၼ်ႇသမ်ႉ 43 ၵေႃႉလႄႈ လၢင်းၶိူဝ်း 69 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 159 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသိပ်း တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိူဝ်းပၼ်သဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ တေမႃးတွပ်ႇလိၵ်ႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်မၢႆ 2 ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ တင်းမူတ်း 391 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆး 128 ၵေႃႉ ယိင်း 263 ၵေႃႉ။ ဢၼ်မႃးတွပ်ႇလိၵ်ႈသမ်ႉ တင်းမူတ်း 264 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆး 91 ၵေႃႉ ယိင်း 173 ၵေႃႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်း မီးဢေႇလိူဝ်ပီၵၢႆ 3 မိုၼ်ႇပၢႆ။ ၼႂ်းၸေႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ မျၢၼ်ႇမႃႉ ဢလိၼ်း ၶွင်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉဝႃႈ – ပီၼႆႉ ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ် မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်း 128,801 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ပီၼႆႉ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇတွပ်ႇလိၵ်ႈ ယွမ်းလိူဝ်ပီၵၢႆ 3 မိုၼ်ႇပၢႆ။ ဢၼ်လူတ်းယွမ်းၼမ် သမ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ယူႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ႁႅင်းလိူဝ်မိူင်းရၶႅင်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း လၢမ်းၽႄႈတူဝ်ႈၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်။ ၵွပ်ႈၼႆ လႄႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်းသေတီႈ ၼႂ်းၸေႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ မျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉ10 ၶဝ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၼမ်သုတ်း ပဵၼ်တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ မီးမိုၼ်ႇၵဝ်ႈပၢႆ၊ တိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ်သမ်ႉ မိုၼ်ႇပႅတ်ႇပၢႆၵဝ်ႈပၢၵ်ႇၵေႃႉလႄႈ တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ မိုၼ်ႇပႅတ်ႇႁဵင်ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်းပီၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတႃႇ 9 ဝၼ်း တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11-19/3/2024 ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးဝၼ်းလိုဝ်ႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင်သေဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA တႄႉ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းသေ ဢမ်ႇၵႂႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈတီႈၸၼ်ႉၸွမ်။ ပေႃးမႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်း ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉၸိုင် – ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် လူတ်းယွမ်းလူင်း 90 ပႃႊသႅၼ်ႊ (%) လူးၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-13T14:18:33

https://shannews.org/archives/50609

ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်း တႃႇမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း

ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ တႃႇလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 600 လင် ၸိူဝ်းၺႃးတၢမ်ႇပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်း ၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်း တႃႇမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်း လီ 3 ၸုမ်း ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၼမ်လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တႃႇမႄး ၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်းမွၵ်ႈ 600 လင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵျွင်းၶမ်း၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူးတဝ်ႇ၊ ပၢင်ၸူင်၊ ၵွင်းႁေႃ၊ ၼွင် ဢူၼ်၊ ႁူဝ်တႃႈ၊ ၶူးဝဵင်း၊ ၵွင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ ဢူးယဵၼ်ႇမူး၊ သူၼ်ၶၢႆး၊ ၼွင်သႅင်လႄႈ ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်လူႉၵွႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တႃႇတေၵေႃႇၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁဵတ်း သၢင်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ပၢင်တိုၵ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 လိူၼ်ယဝ်ႉ လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်သင်သေ ငိုၼ်းတႃႇမႄးၵုမ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ယႃႇဝႃႈတေမႄးၵုမ်းလႃႈ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉတႄႉ ပေႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တႃႇလင်ႁိူၼ်း မွၵ်ႈ 600 လင်ၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းသုမ်ႉသွင်း ဢဝ်ၽႃႈယၢင် (မူဝ်းၵႃႇ) ၵၢင်ႈသေယူႇသဝ်း မၢင်ၸိူဝ်း ဢဝ်ၽႃႈယၢင် ၵၢင်ႈႁဵတ်းၽႃႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းလူႉၵွႆၼၼ်ႉသေ ယူႇသဝ်းမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်လူႉၵွႆ “မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ပွႆႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ် လွင်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈမိူဝ်းတႄႉယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈသၢႆႈတႅၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇ တၵ်းသဵင်သင်။ ယူႇတီႈ ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တေတိုၵ်းတႄႉယူႇၵေႃႈ တိုၵ်းပႅတ်ႈဝႆးဝႆးသေ ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၶၼႃႇ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇတိုၵ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ၸုမ်းလႂ်မီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁႂ်ႈမႃးႁပ်ႉဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ သၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းမူတ်းမူတ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၶဝ်တင်းသွင် ၾၢႆႇၼႆ မၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလူး လွင်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၸိူင်ႉၼႆ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 600 လင် ဢၼ်ထုၵ်ႇလူႉၵွႆယွၵ်းယွႆၾႆးမႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ပၢင်တိုၵ်းလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တူၵ်းသႂ်ႇလူႉၵွႆၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်လူႉၵွႆ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိူဝ်ႁႅင်းထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ လွင်ႈၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈႁႅင်း ပဵၼ်လၢႆ 2-3 ပုၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ၵူႈပွၵ်ႈ 2 ၸွႆႉ 2,500 ပျႃး ယၢမ်းလဵဝ် 1 ၸွႆႉ 3,500 ပျႃး ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ ပႆႇပိုတ်ႇလႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇၶၢႆၸူးၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီတႄႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဵဝ်းပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ ၶိုၼ်းဝႆးဝႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ တီႈၸမ်ၵႆ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈငိုၼ်းတွင်း တႃႇမႄးၵေႃႇၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-13T07:25:22

https://shannews.org/archives/50597

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 700 ပၢႆ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းယေး

ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီတင်း ၵူၼ်းထုင်ႉပဵင်း ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼၼ်ႉသေ ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 700 ပၢႆ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းယေး ယွၼ်ႉဢမ်ႇငိုၼ်းၵႃႈၸရိတ်ႈတၢင်းပွၵ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ပၢႆ ယဝ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ တင်းၵူၼ်းထုင်ႉပဵင်း တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉ တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈသူႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 500 ပၢႆလႄႈ ဝတ်ႉၵၢင်မိူင်း 200 ပၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၸဝ်ႈၶူး သုၶမ်း(မွၵ်ႇသဵဝ်ႈ)/ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈသူႈတႆး ၸဝ်ႈၶူး သုၶမ်း (မွၵ်ႇသဵဝ်ႈ) ဝတ်ႉဝၢၼ်ႈသူႈတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းသႅၼ်ဝီ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ပွႆႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆ ၾႆးမႆႈလႄႈ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇ တၼ်းသဝ်း မၢင်ဝၢၼ်ႈသမ်ႉ ယူႇၼႃႈတပ်ႉသေ ဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၼၼ်ႉသေ ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ ၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵႃႈၸရိတ်ႈတၢင်းပွၵ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း သဵၼ်ႈတၢင်းတေပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၼၼ်ႉ ငဝ်းလၢႆးပႆႇလီလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်းႁိူၼ်းယေး ၼႆႉသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်တႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်း လႄႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်တႃႈ ၸိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈပႆႇပွၵ်ႈၼႆ ယွၼ်ႉႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၼမ်လႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈမိူဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း တေဝူၼ်ႉလႆႈဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တေပႆႇယဝ်ႉၼႆသေ ပႆႇႁတ်းမိူဝ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ပႃးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ မၢင်ၸိူဝ်း ၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း မႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးႁိူၼ်းယေးယူႇသေတႃႉ တႃႇတေပွၵ်ႈမိူဝ်းၼၼ်ႉ လိူဝ်သေမႆႈၸႂ် လွင်ႈပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ ယင်းလႆႈမႆႈၸႂ်ပႃး ငိုၼ်းတွင်း တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-13T07:16:50

https://shannews.org/archives/50586

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းပွၼ် ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတႃႇပႆတၢင်းလႄႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢၼ်ပႂ်ႉတီႈႁူဝ်ဝဵင်း – ႁၢင်ဝဵင်း တီႈဝဵင်း မိူင်းပွၼ် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸဝ်ႈၵႃး လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး တႄႇဢဝ်ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းထိုင် ၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း ယွၼ်ႉၵူဝ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပွၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းၵမ်း လဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ တႄႇၵၢင်ၶမ်ႈ 6 မူင်းထိုင် 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ် တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်း လတ်းၽၢၼ်ႇ ၵႂႃႇမႃးလႃးလႃး။ ပေႃးပူၼ်ႉ 6 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈၵႂႃႇလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇသူၼ်ဢမ်ႇပွၵ်ႈမႃးၶိုတ်းၵေႃႈ လႆႈၼွၼ်း ၼွၵ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈၵေႃႈ ၼႅတ်ႈၵႂႃႇၼႅတ်ႈမႃး ႁႂ်ႈတၼ်းၶိုတ်းၶၢဝ်း ယၢမ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ၼႆႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတႃႈပႆတၢင်း ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။ ၸဝ်ႈၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပွတ်းၸၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးလုၵ်ႉတီႈၵႆသေမႃး ဢမ်ႇႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဝႃႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇၵၢင်ၶမ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ် ၼႆႉၸိုင် ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းပွၼ် ပူၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၼွၼ်း ၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၶဝ်ပိၵ်ႉတၢင်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၶဝ်ၵူဝ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင် ၵႂႃႇမႃးၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ၶဝ်တေတူၺ်းဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ၵႃးၵူၼ်းသိုၵ်းႁႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိၵ်ႉတၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်မႃႇသျႄႇလေႃးၶႃႈ ပိၵ်ႉတၢင်းလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၽွင်းၵၢင်ၶိုၼ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း လွင်ႈတီႉၵူၼ်းမိူင်း ၸႅတ်ႈထၢမ် ၸိူင်ႉၼၼ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 21/2/2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းႁူမ်ႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO တင်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း PNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း – မိူင်း ပွၼ် ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းပွၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 10 ဝၼ်းသေ ၸင်ႇၶိုၼ်းပိုတ်ႇပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးၶိုၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/3/2024 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတႃႈပႆတၢင်းလႄႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး လႆႈလတ်း ၽၢၼ်ႇၵႂႃႇတၢင်း လွႆလႅမ် – ပၢင်လူင် – ၵျွၵ်ႉတၢၼ်း – ႁူဝ်ပူင်းၼၼ်ႉသေ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၵႅပ်ႈ၊ ၵူတ်ႉ၊ ၸၼ်းႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃးပိၼ်ႈၶႂမ်ႈတူၵ်းႁူၺ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 10 ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း လူႉ တၢႆၸွမ်းထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-12T18:11:30

https://shannews.org/archives/50578

ISP Myanmar ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၢင်တိုၵ်း လၢမ်းတူဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယဝ်ႉ

ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉလႄႈ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၵိၼ်း ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းလၢမ်းၽႄႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 330 ၸႄႈဝဵင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်လိူၼ် မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ISP Myanmar ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉလႄႈ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ လႆႈၵဵပ်းဝႆႉ ၼႂ်းပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် 330 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆႉ မီး 228 ၸႄႈဝဵင်းသေ လႆႈဝႃႈပဵၼ် 69 % ၶွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီၼႆႉ မီး 154 ၸႄႈဝဵင်း ထိုင်တီႈလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်း ပဵၼ်ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ဝႃႈၼႆ။ လုမ်း UNOCHA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉ 18 လၢၼ်ႉပၢႆၼႆႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ။ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ တႃႇ 2 လၢၼ်ႉပၢႆ လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇဝႆႉ။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇလႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်း ယေးၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈယူႇ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလွင်ႈၵူဝ်ႁႄ လွင်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လွင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ၾႆးၼႂ်းမိူင်းၼႆႉ လၢမ်းၽႄႈၸွတ်ႈတူဝ်ႈဝႆႉ ၵူႈၸႄႈမိူင်းလႄႈ ၵူႈတိူင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-12T17:38:31

https://shannews.org/archives/50575

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင် ၸႂ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈၵႂႃႇဝႆႈၽြႃး တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ၸူး ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ဝႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵူႈၵေႃႉ တၵ်းတေလႆႈၵႂႃႇဝႆႈ ၽြႃး တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းတေဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈသင် ၸိူဝ်းတေၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပၢင်ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်း ၼႂ်းဝၼ်း တပ်ႉသိုၵ်း ဢၼ်တေထိုင်ၼႆႉလႄႈသင် တၵ်းတေလႆႈၵႂႃႇဝႆႈၽြႃး မႃႇရဝိၸယ ဢၼ်ၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႇသၢင်ႈ လူႇတၢၼ်းဝႆႉ တီႈၸႄႈဝဵင်းတႅၵ်ႉၶိၼႃႉသီႇရိ တိူင်းၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉတိူင်းတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇဝႆႈ ၽြႃး ပေႃးတဵမ်ၵႂႃႇမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဝႃႈ -“တီႈၽြႃးၵေႃႇမႂ်ႇၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမႃးဝႆႈ။ ၵႆႉ ႁၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၶုၼ်ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း ဢၼ်မႃးဝႆႈ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈႁွင်ႉ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸိူဝ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် (ဢငဵင်းၸႃး) ၊ ၵေႃးပၵ ၵူႈၸႄႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်မႃးဝႆႉၽြႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁွင်ႉ ၵူၼ်းမႃးဝႆႈၽြႃးမႃႇရဝိၸယၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လၢႆးတၢင်းလွႆးၶေႃႉ လွႆးၵဵဝ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႇပေႉသိုၵ်းသေ လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ႁႂ်ႈ လူတ်းယွမ်းလူင်းၵူၺ်း – ၵူၼ်းၼႂ်းတပ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်ၼင်ႇ ၼႆ။ ၽြႃးႁိၼ်ၶၢဝ် မႃႇရဝိၸယၼႆႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢွၼ်ၼမ်းလူႇတၢၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2023 ။ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈဢၼ်မီးၼႃႈယုမ်ႉၼႆသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးဝႆႈ။ မီးၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈ မိူင်းၼႂ်းမိူင်းလႄႈ ၶႅၵ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းၵႂႃႇဝႆႈယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဢမ်ႇသူင်ႇၵႂႃႇဝႆႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-12T16:34:10

https://shannews.org/archives/50568

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈလူင်း တီႈဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးမႃး 4-5 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်ယဝ်ႉ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈငိၼ်းသဵင်ၶိူင်ႈမိၼ် ၶိုၼ်ႈလူင်း တီႈဝၢင်းႁိူဝ်း မိၼ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶိုၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႆႈၸႂ်ဝႆႉ ဝၢႆးပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ၸၼ်ႉသိပ်းယဝ်ႉ ၵူဝ်သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ငဝ်းလၢႆး တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးမႃး ၼႆႉ မီး 4-5 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ႁပ်ႉသူင်ႇၵူၼ်းၼႆႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉလူး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉသမ်ႉ သဵင်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးလူင်း မီးၵူႈဝၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် မွၵ်ႈ 2- 3 လမ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸမ် ဝၢင်းႁိူဝ်းမိၼ်ၶဝ် မၢင် ၵေႃႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးလူင်းၼႆဢေႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေႃႉသူင်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မႃးႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေႃႉၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈႁႃႉမႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်းတႅတ်ႈတေႃး”- ဝႃႈ ၼႆ။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း မႃႇသျႄႇလေႃးဝႆႉ တင်ႈတႄႇႁူဝ်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉသေ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇပူတ်း။ “မိူဝ်ႈလဵဝ် မႅၼ်ႈၽွင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသိပ်းၶဝ်တွပ်ႇလိၵ်ႈလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၼပ်ႉသၢင်ႈတူၺ်းတႄႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ် လႅပ်ႈပႂ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသိပ်း တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးဝၢႆး ပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼႆႉ လႅပ်ႈတေၶႂ်ႈၶိုင်သေလၢႆးလၢႆးယူႇ။ တူၺ်းတႄႉ ငဝ်းလၢႆးမၼ်း တေဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႅၵ်ႇသိုၵ်းပႂ်ႉဝႆႉ ပေႃးမၢၵ်ႇပေႃးမိူဝ်။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိူဝ်းၺႃးယိုဝ်းတၢႆ မီးမႃးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပိူင်မႃႇသျႄႇ လေႃးၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈပၵ်းသဝ်းယူႇၸွမ်း လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵုၼ်လူင်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ပၢင်ႇလူင်၊ ပၢင်ႇသၢႆး (ၵိဝ်ႇၵူတ်ႉ) ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးတူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်း ၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းလႆႈၵိၼ်းၸႂ်ယူႇ ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းသိူဝ် ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁဵတ်းႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း တူင်ႉၼိုင် ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ရူတ်ႉၵႃးႁူမ်ႇ လူမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႇလဵပ်ႈၵူႈဝၼ်းၵူႈၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈယႃ (ဆေးခန်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈပိုတ်ႇလီလီ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈ ယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈ ႁိူၼ်းယေး ၶၢဝ်းၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းတၢႆၵေႃႈ မီးမႃးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆႈၽေးထိုင် တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇ ၶူင်း ၵဵင်းတုင်၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင်ပွတ်းၸၢၼ်း တၢင်းၶူဝ်လမ်၊ ၼမ်ႉၸၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ မီးၼမ်လႄႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵၼ် ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-12T11:13:05

https://shannews.org/archives/50548

NUG ယွၼ်းႁႂ်ႈ UN ဢဝ်လိူင်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၸွႆႈထႅမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ

NUG ယွၼ်းႁႂ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တၢမ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈ ငိုၼ်းတွင်းလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ တီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NUG တုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ တီႈပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၶွင်ပၢင်ၵုမ်လူင် ၵျီႊၼီႊဝႃႊ ဝႃႈ ႁႂ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈ မၢၵ်ႇမိုဝ့်ၸိုၼ်းယၢမ်းလႄႈ ငိုၼ်းတွင်း ပၼ်ၸုမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၶွင်ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵျီႊၼီႊဝႃႊၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် တီႈလုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။ ၽွင်းလူင်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NUG လၢတ်ႈၼႄၽွင်းတၢင်ၶဝ် လွင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆ ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း ပိုတ်းယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်းလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ လႆႈတၢႆတင်းၼမ် တင်းလၢႆ။ ၵွပ်ႈၼႆ ထုၵ်ႇလီပိၵ်ႉဢိုတ်းၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈတေႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႃးၼႆ ၽွင်းလူင် NUG လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၸၢႆး လႆႈလၢတ်ႈပႃးထႅင်ႈ ငဝ်းလၢႆးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉၸိူင်ႉ ႁိုဝ်၊ မၼ်းၸၢႆးတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပၼ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် တူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ပၼ်လွင်ႈယူႇၵိၼ်လွင်ႈ ငိုၼ်းတွင်းလႄႈ လွင်ႈလွၵ်းလၢႆး ပၢႆးထႅၵ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁႂ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉပၼ်ႁႅင်း ဢီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈသႂ်ႇၸႂ်ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။ ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မေႃႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်လႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ – လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၼႆႉ လုမ်းတၢင်မိူင်း Luxembourg လႄႈ ၸုမ်း International IDEA ၶဝ်ႁူမ်ႈပၼ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈတႃႇ ၼယႂ်ႇသေ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-12T08:12:49

https://shannews.org/archives/50540

ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၸွမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 100

ၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ပၢႆမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈ တၢႆယွၼ်ႉၼႂ်းၵႄႈ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ PDF ၼႆႉ မီးၵႂႃႇ 170 ပၢႆယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၸုမ်းပရႁိတ လႆႈၵဵပ်းၽဵဝ်ႈမႃး ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယွၼ်ႉၼႂ်းၵႄႈပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်း KIA, PDF ၼႆႉသေ လူႉတၢႆ 170 ပၢႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် လႄႈ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆၾႆးမႆႈ ဢမ်ႇယွမ်းႁဵင် ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလူႉတၢႆၸွမ်း 170 ပၢႆယဝ်ႉၶႃႈ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၵိုတ်းႁၢင်ႈၾၢင်သင်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇ ၸဵပ်းတႄႉ ပႆႇႁူႉသဵၼ်ႈမၢႆမၼ်းၶႃႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ ဢမ်ႇယွမ်း 1,500 လင် ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၼႂ်းဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ပွၵ်ႉႁွင်ႇ၊ ပွၵ်ႉၸၢၼ်း၊ ပွၵ်ႉလႅၵ်ႉၶူၵ်ႉတၢၼ်းလႄႈ ပွၵ်ႉႁေႃၵုင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸွမ်း ဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃႇသၢမ်ႇသမ်ႉ မၢင်ႁိူၼ်း တိူဝ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ၊ ထုၵ်ႇၽွၵ်ႈယႃႉဢဝ်ၶူဝ်း လဵင်း၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်း၊ ၸၢၵ်ႈ၊ ထူဝ်ႈလူင်၊ ၵႃးတၢင်ႇၶဝ်ႈ၊ ၶွမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇ ၸႃႇလီႇသမ်ႉ ၺႃးၾႆးၽဝ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆၸွမ်းထႅင်ႈၼမ်။ ဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈသမ်ႉ လူႉၵွႆၸွမ်းထႅင်ႈ 7 လင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝတ်ႉပုပ်ႉပႃႇရုင်ႇ၊ ဝတ်ႉၶမ်း (ၵျွင်းၶမ်း)၊ ဝတ်ႉ သူၺ်ႇၵူႇ၊ ဝတ်ႉသူၺ်ႇၵျႃႇပိၼ်ႇ၊ ဝတ်ႉဢႃႇသၢမ်ႇ၊ ဝတ်ႉဢုင်းၵျေႃးလူင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ယဵၼ်လူင်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း (မႃႇသျႄႇ လေႃး) တႄႉ ပႆႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် 3 လမ်းမႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈထႅင်ႈ။ “ၸူဝ်ႈၽွင်း ထုၵ်ႇပိူင်မႃႇသျႄႇလေႃးဝႆႉၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၶိင်ႇမီးယၢမ်းမၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် 3 လမ်း မိၼ်ႁူမ်ႈၵၼ် လဵပ်ႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၼႆႉ သဵင်လင်ႁႅင်းတႄႉၶႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်း ဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်း ဢမ်ႇႁတ်းတႆႈၾႆးၼွၵ်ႈႁိူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်း ၵူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 6 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မႃးၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၶူးလူင် ဝတ်ႉသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ ၼမ်း ၼႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 30 ပၢႆသေ ပတ်းၽဵဝ်ႈၸွမ်းၼႂ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်၊ ၼႂ်းၵိဝ်ႇ၊ ၼႂ်းသွႆး၊ ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ၊ ဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ၼႂ်းၵၢတ်ႇ ဢၼ်လႆႈလူႉလႅဝ် ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁပ်ႉ ႁွင်း ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၸိူဝ်းၶႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်း တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈ လူႉလႅဝ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-12T08:12:30

https://shannews.org/archives/50535

မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇဢွၼ်ႇယိင်းတႆး တၢႆ 3 မၢတ်ႇ 2

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် သႂ်ႇၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ဢွၼ်ႇယိင်းတႆး လူႉတၢႆထင်တီႈ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ 2 ၵေႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်း KIA တင်း PDF ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 11/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၢင်းဢီႇ ဢိူင်ႇ ၵုင်းလေႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ 3 လင် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ဢွၼ်ႇယိင်းတႆး ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လူႉတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ယူႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈသေ ယိုဝ်းမႃး ယွၼ်ႉသိုၵ်းၶၢင်တင်း PDF ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၼၼ်ႉ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ 3 လင် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ဢွၼ်ႇယိင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလီ ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼၢင်းဢီႇၼႆႉ လူႉတၢႆၸွမ်းထႅင်ႈ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ 2 ၵေႃႉ။ ဢၼ်လူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ တေမီးဢႃယု 16 ပီ ၊ 18 ပီ လႄႈ 20 ပီ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈၵျွင်းၼမ်ႉတိုင်း တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၶၢင် KIA လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်း မွၵ်ႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ၸွႆႈထႅင်ႈ တင်းၼမ်လႄႈ မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႈႁၵ်ႉ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈယွၵ်းယွႆ 3 လင် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူင်းမွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ဢလူဝ်ႉ – တုၵ်ႉၶတႄႉ တုၵ်ႉၶဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ႁဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႄႉ ပေႃးပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႈ ပေႃးတူမ်ႈႁုင်ၵႂၼ်းၾႆးဢွၵ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇ။ ပေႃးပၢႆႈၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် ယိုဝ်းသႂ်ႇ။ ၵမ်ႉမႃးပၢႆႈၶဝ်ႈ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၵမ်ႉမႃးပၢႆႈၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၶိုၼ်း ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ – တၢင်း ဝၢၼ်ႈၵုင်းလေႃး၊ ဝၢၼ်ႈၸေႈႁၵ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵွၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈတႃႈသၢႆး၊ ၼွင်မၢၼ်ႈ၊ လိုမ်ႈလၢင်း၊ ႁူဝ်သႅင်ႈ၊ လွႆၸႃႇ ၊ ဝၢၼ်ႈၸူင်ႊၽူင်းယၢင်၊ ဝၢၼ်ႈၼၢင်းဢီႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတိုင်း လႄႈ ဝၢၼ်ႈတႃႈလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-11T19:06:56

https://shannews.org/archives/50533

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း တီႈတၢင်းၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

တႄႇႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆ့မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ဢၼ်ပႂ်ႉလၢၼ့်ပႂ်ႉၵဵၵ့် တီႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းရူတ့်ၵႃး ၸိူဝ်းၵႂႃႇမႃးလတ်းၽၢၼ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ မၢင်တီႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းၵေႃႈမီး။ တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈလၢၼ့်ၵူတ်ႇထတ်းၵဵပ်းငိုၼ်းၼႆ့ ပဵၼ်ႁိမ်းတပ့် 503-504 ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း သီႇပေႃႉ – ၼမ့်တူႈ ၊ ႁိမ်းၶူဝ်ၸၢမ်ၽိူၵ်ႇလႄႈ တၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ သဵၼ်ႈတၢင်း သီႇပေႃႉ – ၵျွၵ့်မႄး ။ ဢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးၼႆ့ ပဵၼ်တီႈ ႁိမ်းၶူဝ်ၸၢမ်ၽိူၵ်ႇ တၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ ၸိူဝ်းၼႆ့ၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ့် ဝၢႆးလင် ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း တႄႇႁူဝ်လိူတ်မၢတ်ႊၶျ်မႃးၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းႁႅင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၼမ်၊ ၸတ်းပႃး ပၢင်ၽိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ့် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ့်မႄး ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း တူင့်ၼိုင်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-11T19:01:13

https://shannews.org/archives/50531

TNLA တင်း AA ဝႃႈ ပဝ့်မၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် ပဵၼ် ၵၢၼ်မႃးယဝ့်

ဝၼ်းတီႈ 11/3/2024 ၼႆ့ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် MNDAA ၶွပ်ႈတဵမ် 35 ပီ ၊ ယုၵ့်ယွင်ႈဝၼ်းၼႆ့သေ ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA သူင်ႇလိၵ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးလင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆ့ ၸွမ်းၼင်ႇ ပဝ့်မၢႆၵၢၼ် သိုၵ်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် MNDAA ၽေႃႇၼမ့်ၼႄတူဝ်မႃးလႆႈယဝ့် ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့်ၼႆ့ တႄႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/3/1989 လႆႈလတ်းၽၢၼ်ႇမႃး လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉတင်း ၼမ်၊ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းၼင်ႇတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်းမီးဝႆ့ၼၼ့် တေတဵမ်ထူၼ်ႈမႃးယူႇ၊ လိူဝ်ၼၼ့် ယူႇတီႈၸုမ်းသိုၵ်း TNLA တင်း AA တေသိုပ်ႇၸုၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵႂႃႇ ၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းယူႇၼႆ ၼႂ်းလိၵ်ႈယုၵ့်ယွင်ႈဝၼ်း ၶွပ်ႈတဵမ် MNDAA 35 ပီၼႆ့ ပႃးဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် MNDAA ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ၼႆ့ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2023 ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သေ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၶၢဝ်းတၢင်း ပၢင်တိုၵ်း 3 လိူၼ်ပၢႆၼႆ့ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼပ့်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ၊ ယိုတ်းလႆႈပႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆ့ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်လူင်းဝႆ့သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းတင်းၼမ်သေ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႉၵၼ်ဝႆ့တင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-11T18:35:44

https://shannews.org/archives/50524

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ပွႆႇမၢၵ်ႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈ ယွၼ်း 500 သႅၼ်ပျႃး

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ထုၵ်ႇၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ဢၢင်ႈဝႃႈပဵၼ် PDF သေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း လင်ၼိုင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်းငိုၼ်း 500 သႅၼ်ပျႃး။ ဝၼ်းတီႈ 10/3/2024 ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ လင်ၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇၸုမ်း PDF ပွမ်သေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းထႅင်ႈ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ မၢၵ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇတၼ်းတႅၵ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသင် ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇပွမ်း ဢၼ်မႃးပွႆႇတီႈၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ မိူဝ်ႈဝႃး တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်းၼႆႉ ၶဝ် ဢဝ်မၢၵ်ႇမႃးပွႆႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်း PDF ပွမ်ၼၼ်ႉ သူင်ႇလိၵ်ႈမႃးၼႂ်း Viber ယွၼ်းငိုၼ်း 500 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၼႆ ၶဝ်တေမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈၼႆလႄႈ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၶဝ်ငူပ်ႉငီႉၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈ ယွၼ်ႉငိုၼ်း ၼမ်ၼႃႇလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈႁိူၼ်းတႄႉ လႆႈပၢႆႈဝႆႉ မၢၵ်ႇတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတႅၵ်ႇ။ ႁိူၼ်းလင်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈ ၶွင်မၼ်းပဵၼ်ၸၢႆးသႅင်ၼုမ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇၸုမ်း PDF ပွမ်သေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်မႃးပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 ၼႆႉၵေႃႈ မႃးပွႆႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇ တႅၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ “ၸုမ်း PDF ပွမ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ငိၼ်းႁူႉမႃးတႄႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶိုင်ၵၢၼ်ႁဵတ်းၼႆဝႃႇ။ သင်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႁူႉလွင်ႈႁဝ်းၶႃႈ ဢူၼ်းငိုၼ်းပၼ် ၸုမ်း PDF ဢၼ်တႄႉ တင်း K-pay ၸိုင် ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁူႉ ၶဝ်ဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းႁဝ်းတဵမ်ထူၼ်ႈသေ ၶဝ်ႈမႃးၺွပ်းထိုင်တီႈ ႁိူၼ်းၵွၼ်ႇဢေႃႈ။ ၶႃႈထုၵ်ႇၸုမ်း PDF ပွမ်ၼႆႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ သူင်ႇလိၵ်ႈမႃးတင်း Viber ၼႆႉမီး 2 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵူၼ်းမူႇၸေႊ ထုၵ်ႇၸုမ်း PDF ပွမ်သေ သူင်ႇလိၵ်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈၸူးတင်း Viber ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵူၼ်းလႅၵ်ႈငိုၼ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ၊ ၶိူင်ႈၵႃး၊ ၶိူင်ႈ ၾႆးၾႃႉ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း၊ ႁၢၼ်ႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇလူင် ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-11T14:36:46

https://shannews.org/archives/50520

လုၵ်းပဵမ်ႇ ၵူၼ်ႇတဵင် ထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢႆထင်တီႈ

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်း လုၵ်းပဵမ်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ့်တူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇ ထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢႆထင်တီႈ။ ဝၼ်းၼၼ့် ထဝ်ႈယိင်း သွင်ပူႇဢွၵ်ႇ ၶဝ်ႈတူၺ်းၼႂ်းလုၵ်းပဵမ်ႇ ဢၼ်ၶုတ်းဝႆ့ၸပ်းႁိူၼ်း ၼႂ်းပွၵ့် 10 ဝဵင်းၼမ့်တူႈၼၼ့် လုၵ်းပဵမ်ႇ ၵိုင့်ၵၢင့်ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇတင်းသွင်၊ ဝၢႆးၼၼ့် ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းၼႅတ်ႈမႃးၸွႆႈ တၼ်းၶိုၼ်းသၢႆၸႂ် ၵေႃႉပဵၼ် ထဝ်ႈ ၸၢႆးယူႇသေတႃႉ ထဝ်ႈယိင်း ဢၼ်မီးဢႃယု 51 ပီတႄ့ လူ့တၢႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ႇၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့်၊ သိုၵ်းလွႆ၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ့် တီႈဝဵင်းၼမ့်တူႈၵေႃႈ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈ ၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ငိူင့်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵူႈယွမ်ႇၵူႈတၢင်း၊ မိူဝ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တႃႇလွတ်ႈၽေးမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ့် ၵူၼ်းမိူင်းမၢင်ဝၢၼ်ႈ ၶုတ်းလုၵ်းထင့်လုၵ်းပဵမ်ႇ လႆႈပၢႆႈမႅပ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၼမ့်တူႈ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်လူင်း ၵႂႃႇသေတႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4 ပူၼ့်မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၼမ့်တူႈ ႁူမ်ႈပႃး ဝဵင်းၼမ့်သၼ်ႇလႄႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ့် ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆ့မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈၼိူဝ်ဝဵင်းၼမ့်တူႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်ထူၼ်ႈၼိုင်ႈပူၼ့်မႃးၼႆ့ၵေႃႈ လုၵ်းပဵမ်ႇၵူၼ်ႇတဵင် ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု မွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု မွၵ်ႈ 10 ၶူပ်ႇ 2 ၵေႃႉ လူ့တၢႆ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းယဵၼ် ဝဵင်းၼမ့်တူႈ ၼႆယဝ့်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-10T14:10:03

https://shannews.org/archives/50516

သိုၵ်း AA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းရၶႅင်ႇယဝ်ႉ ၶႃႈတၢႆပႅတ်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပဵၼ်ၸုမ်းၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းရၶႅင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိၼ်းပျႃး – ဝၢႆးလင် ၵၼ်ႉ ၸၼ်ယဝ်ႉ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆပႅတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 205 တႂ်ႈတပ်ႉမ 22 ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 7 ၵေႃႉ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ဢွၼ်ႇၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈငတၢၼ်းပျိၼ်း ၸႄႈဝဵင်းမိၼ်းပျႃး ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း လႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းၸုမ်းၵၼ်ႉ ၸၼ် ၶႃႈႁႅမ်ဢွၼ်ႇယိင်းၼၼ်ႉသေ ထတ်းထၢမ်။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊပူၼ်ႉမႃး။ ဝၢႆးလင်ၵၼ်ႉၸၼ်ယဝ်ႉ လႆႈၶႃႈႁႅမ် တၢႆတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆပႃးၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၼၼ်ႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ – သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပႃးၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-10T13:52:12

https://shannews.org/archives/50512

ၾႆးမႆႈပႃႇ လၢမ်းမႆႈပႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ

ၾႆးမႆႈပႃႇထိူၼ်ႇ ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းလွႆၶေႃ မိူင်းယၢင်းလႅင် လၢမ်းမႆႈပႃးႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃႇလဝ်း မွၵ်ႈ 30 လင် – ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလီႊၾူႊ ယၢင်းလႅင်လၢတ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 3 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်း ၾႆးမႆႈပႃႇထိူၼ်ႇ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပႃႇလဝ်း လၢမ်းမႆႈပႃးပုမ်ႇၶဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၊လၢမ်းမႆႈထဵင်ၼႃး ႁူဝ်ႉႁိူၵ်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃးၵႂႃႇ 29 လင်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ တၼ်းတေႃႉၶဝ်ႈပိူၵ်ႇၶၢႆႉဝႆႉတီႈလွတ်ႈၽေးယူႇသေတႃႉ ၸိူဝ်းဢမ်ႇတၼ်းၶၢႆႉၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၾႆး ပဵၼ်ၽဝ်ႇမူတ်း။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇယၢင်းလႅင်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – မီးၵူၼ်းၽဝ်ပႃႇထိူၼ်ႇသေ ၾႆးလၢမ်းမႆႈပႃးဝၢၼ်ႈ။ ၵတ်ႉၵႃႈ တၼ်းၶႄ ၾႆးလႆႈ။ တင်းတၼ်းမႆႈ 29 လင်။ တီႈဝၢၼ်ႈပႃႇလဝ်းၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းမီး 90 လင်ၵူၺ်း။ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇၼႂ်းသူၼ် မီး 2 ပီယဝ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇႁိူၼ်း။ ႁိုင်ႁိုင်ၸင်ႇမႃးတူၺ်းႁိူၼ်းၼိုင်ႈပွၵ်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈ ၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-03-10T13:44:28

https://shannews.org/archives/50507

မိူင်းသုၺ်ႊၻိၼ်ႊ ၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း ၸိုင်ႈမိူင်းဢူၺ်းလီ NATO

မိူင်းသုၺ်ႊၻိၼ်ႊ ၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း ၸိုင်ႈမိူင်းဢူၺ်းလီ NATO မိူင်းထူၼ်ႈ 32 ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်း ၵၢၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းၽတ်းပူၼ်ႉမႃး။ မိူင်းသုၺ်ႊၻိၼ်ႊၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၢႆးလင် သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈသွင်ယဝ်ႉတူဝ်ႈသေ ယူႇၵႄႈၵၢင်မႃးတႃႇသေႇ ၸင်ႇႁႃမႃးတူၵ်းလူင်းၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း NATO ဝၢႆးလင် သိုၵ်းရတ်ႉသျႃႊ ယိုဝ်းမိူင်းယူႇၶရဵၼ်ႊၼႆႉၵူၺ်း။ တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း မိူင်းသုၺ်ႊၻိၼ်ႊ ၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း NATO ၼႆသေ ၸတ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၶဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸုမ်း တီႈဝဵင်းလူင်ဝေႃႊသျိၼ်ႊတၼ်ႊ ၻီႊသီႊ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်းသုၺ်ႊၻိၼ်ႊ Ulf Kristersson ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းသုၺ်ႊၻိၼ်ႊ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇပၢင်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵျူဝ်ႊပႆႊတဵၼ်ႊ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း။ ၽွင်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ရတ်ႉသျႃႊပူၼ်ႉပႅၼ်ယိုဝ်းယူႇၶရဵၼ်ႊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ NATO ႁႅင်းဢူၼ်ႈၼႆႉ မိူင်း သုၺ်ႊၻိၼ်ႊလႄႈ မိူင်းၾိၼ်ႊလႅၼ်ႊ မိူင်းဢၼ်မီးပၢႆးပိူင်သိုၵ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးသိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈ မႃးပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း ထႅမ် ႁႅင်းထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ NATO ၶွၼ်ႈၵၼ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇပဵၼ်ႁႅင်း မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉတႄႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈပၢႆႊၻႅၼ်ႊ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇ ၼႆ – ၶၢဝ်ႇ VOA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-09T14:19:55

https://shannews.org/archives/50503

ၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းၵြႃး ပိၼ်ႈၶႂမ်ႈ တၢႆ 2 ၵေႃႉ

ၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်းမိူင်းၶျၢင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဢၢင်ႈပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းၵြႃး ပိၼ်ႈၶႂမ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတီႊၻိမ်ႊ ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢႆ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း 3 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလိုဝ်း(ၵလေး) တိူင်းၸႄႈၵႅင်းသေ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၢၼ်းၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇမိူင်းၵြႃး။ ဢၼ်တၢႆၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်သွင်ၵေႃႉၽူဝ်မေး ဢႃယုမီး ၼႂ်းၵႄႈ 46 ပီလႄႈ 48 ပီ ။ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း သမ်ႉပဵၼ် လုၵ်ႈလၢင်း ၶႃသွင်ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉႁေႃႈၵႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် သူင်ႇယူတ်းယႃ တူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်း တီႊၻိမ်ႊ။ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸႄႈဝဵင်းတီႊၻိမ်ႊ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဝႃႈ – ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်တီႈဝဵင်းၵၢတ်ႇ လိုဝ်း။ ၵူၼ်းတၢင်းဝဵင်းၵၢတ်ႇလိုဝ်း ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႈဝႆႉတီႈၸႄႈဝဵင်းတီႊၻိမ်ႊ မီးမိုၼ်ႇပၢႆယဝ်ႉ ဢၼ်သိုပ်ႇပၢႆႈ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းၵြႃး ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းမီႊၹူဝ်ႊရမ်ႊ ၵေႃႈမီးၵူႈဝၼ်း သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၼပ်ႉဢမ်ႇ ဢၢၼ်ႇ လႆႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၶျၢင်း လၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶျၢင်း ဢၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇၼႂ်းၸႄႈမိူင်းမီႊၹူဝ်ႊရမ်ႊလႄႈ ၸႄႈမိူင်းမၼိပူႇရ မိူင်းၵြႃး မီးမွၵ်ႈ 6 မိုၼ်ႇၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-09T14:08:10

https://shannews.org/archives/50497

ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်းမီး 13 ၸႄႈဝဵင်းယဝ်ႉ

ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၢႆမီႈသိုၵ်းၽွင်းငမ်းၼႂ်း 3 ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းၵမ်သေ တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇလီ – ၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇတိုၵ်ႉၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ႁၢႆႇၵႅၼ်ႇ (ဢၼ်တူဝ်တႅၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇလွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024) ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇ၊ တႃႇႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈ လႅၼ်လိၼ် ၼၼ်ႉ -သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ မႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈမၢႆမီႈသိုၵ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်းလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇႁႂ်ႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၼ်ၼၼ်ႉ တေမၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၼႆသေ သွင်ၾၢႆႇလႆႈသိုပ်ႇဢုပ်ႇၵၼ်ထႅင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 29 ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊလႄႈ 1 မၢတ်ႉၶျ် ထႅင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4 မၢတ်ႉၶျ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၢႆမီႈသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ မၢၼ်ႈတူင်ႈ ၼမ်ႉတူႈ 3 ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တႄႇပိူင်ၵၢၼ် ၽွင်းငမ်းႁင်းၶဝ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉတူႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ၽွင်းၵၢၼ်မိူင်းတိုၵ်ႉတႄႇၼိမ်မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူင်ႉၼႆ ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ၶိုၼ်းထႅင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ႁၢႆႇၵႅၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်လႆႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ တႃႇပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆ မိူင်းၶႄႇ – မိူင်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်း၊ တႃႇလွင်ႈလႅၼ်လိၼ် ၼိမ်တဵင်ႈၵတ်းယဵၼ်လႄႈ တႃႇပူၵ်းပွင်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း၊ တႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်း ပႃးဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ – ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း 1027 သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တမ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်းဝႆႉၼႂ်း 8 ၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၵုၼ်လူင်၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊မူႇၸေႊ၊ ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ လႄႈလၢဝ်ႇၵၢႆး ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်း မိတ်ႈလႄႈ မၢၼ်ႈပဵင်း တီႈဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈ PDF။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း မီး 13 ဢၼ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉသမ်ႉ ၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း မီး 60 ၸႄႈဝဵင်းယဝ်ႉ လႆႈႁူႉ ၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-09T12:12:43

https://shannews.org/archives/50490

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မုင်ႈၸူး SSPP တင်းၼမ်

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy တႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉ တၢင်းၾၢႆႇဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ် ၾၢင်ႉထိုင် တပ်ႉသိုၵ်းတႆး SSPP ယႃႇသူင်ႇၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်းၸွႆႈ သိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA တင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF သင်ဢမ်ႇၼၼ် တေၸၢင်ႈထူပ်းၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ၾၢင်ႉထိုင် SSPP တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 7-8/3/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ထႅမ်ႁႅင်း သိုၵ်းမုင်ႈၸူး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA ၵုမ်းၵမ် တၢင်းပွတ်း မိူင်းၼွင် – ၵေးသီး – မိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းတူၼ်ႈတီး မုင်ႈၸူးတၢင်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း – မိူင်းပွၼ် – ၼမ်ႉၸၢင် ၵႃးသိုၵ်း 30 လမ်းပၢႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႉတၢင်းၶူဝ်လမ် မုင်ႈၸူး တၢင်းမိူင်းၼွင် – ၵေးသီး – မိူင်းယႆထႅင်ႈ 16 လမ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပွတ်းၸၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်း သိုၵ်းၸူး တၢင်းႁူဝ်ပူင်း – မိူင်းပွၼ် – ၼမ်ႉၸၢင် – မိူင်းၼွင် – ၵေးသီး – မိူင်းယႆ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ထၢင်ႇတႄႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 8 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၶိုင်ႈပၢႆ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 16 လမ်း ႁႅင်း ၵူၼ်းတဵမ်ၵူႈလမ်း။ လုၵ်ႉၶူဝ်လမ် ဝၢၼ်ႈၸိင်း ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၼွင် – ၵေးသီး ၼၼ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင် ပၼ်ၾၢင်ႉၸူး SSPP ဢၼ်တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Irrawaddy ဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈသင် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မုင်ႈၸူးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SSPP ဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်တင်း SSPP ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၾၢႆႇ SSPP ၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉယဝ်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 30 လမ်းပၢႆ ဢၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း လူင်းမႃးတၢင်း ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ တႃႇၵႃးသိုၵ်း 22 လမ်း တႄႉ တၢင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းတဵမ်ၵႃး ၵူႈလမ်း၊ တႃႇ 6 လမ်းသမ်ႉ တၢင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ်လႄႈ တႃႇ 6 လမ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၵႃးပဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-09T11:23:55

https://shannews.org/archives/50486

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈမိူင်းၶၢင်

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 9/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၸေႈၼႃး (မိတ်ႉၵျီးၼႃး) ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈမၢၼ်ႈမေႃႇ – ၸေႈၼႃး ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဢမ်ႇယွမ်း 10 လုၵ်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၸေႈၼႃး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇ လုၵ်ႉတီႈလုမ်းၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေး ၼႂ်းဝဵင်းမိတ်ႉၵျီးၼႃးၼႆႉသေ ယိုဝ်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇ ႁႅင်းတႄႉႁႅင်းဝႃႈ လိၼ်ပေႃးသၼ်ႇဢေႃႈ။ ဢၼ် ၶဝ်ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇၼၼ်ႉ တေၵဵပ်ႇၵပ်း ႁူဝ်ၼႃႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉလီႇသူႇ ထုၵ်ႇယိုဝ်းသိုၵ်းၶၢင် ယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉၵႂႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမႂ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၸေႈၼႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉၼႂ်းၵႄႈသဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် မၢၼ်ႈမေႃႇ – ၸေႈၼႃး ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆး၊ လီႇသူႇလႄႈ ၶၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇသဝ်း ဝႃႈၼႆ။ “ဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် ၶဝ်ႈလူမ်ႇယိုဝ်း တပ်ႉသိုၵ်မၢၼ်ႈ ၶမယ 321 တီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းတပ်ႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉလီႇသူႇ ဢူးသူၺ်ႇမိၼ်းၼႆႉ ဝၢႆးသိုၵ်းၶၢင် ၶဝ်ႈလူမ်ႇယိုဝ်းယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးတင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ ၶီႇၵႃးပၢႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းမိတ်ႉၵျီးၼႃးၼၼ်ႉသေ ၺႃးသိုၵ်းၶၢင် ပႂ်ႉမူၵ်းယိုဝ်းၸွမ်းတၢင်းလႄႈ ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ ပႃးတင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ တင်းမူတ်းဢေႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႃးၵေႃႈ ထုၵ်ႇၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈမူတ်း။ သိုၵ်းၶၢင် ဢၼ်မူၵ်းပႂ်ႉယိုဝ်း ၵႃးဢူးသူၺ်ႇမိၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉၵွင် 3 ၼႆၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းမႂ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် ၽႄငႃးသိုၵ်းလၢႆၾၢႆႇသေ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶဝ်ႈလူမ်ႇယိုဝ်း တပ်ႉၶမယ 321 ၵမ်ႈၽွင်ႈပႂ်ႉတတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း။ လွင်ႈဢူးသူၺ်ႇမိၼ်း ႁူဝ်ၼႃႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉလီႇသူႇ ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈႁိမ်း ဝၢၼ်ႈၶႃးသီး ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းၸွႆႈလႄႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸေႈႁၵ်ႉ ဢိူင်ႇၵုင်းလေႃး ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈယွၵ်းယွႆ 3 လင်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆး တင်းၼမ် လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း တၢင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ – မၢၼ်ႈမေႃႇ တင်းၼမ်။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-09T10:10:10

https://shannews.org/archives/50481

ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယုယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ မီး 117 ပီ တီႈမိူင်းသပဵၼ်ႊ

ထဝ်ႈယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းသပဵၼ်ႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပီၼႆႉ ဢႃယုၶွပ်ႈတဵမ် 117 ပီ လုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၼၢင်း ယိင်းဢႃယုယႂ်ႇသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ မႄႈထဝ်ႈဢႃယုယၢဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မႃႊရီႊယႃႊ ပရၼ်ႊယႅပ်ႉသ် မူဝ်ႊရီႊယႃႊ ။ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1907 ၼီႈ ၵိူတ်ႇတီႈမိူင်းသၼ်ႊၾရၼ်ႊသိတ်ႉသ်ၵူဝ်ႊ ၸႄႈမိူင်းၵႄႊလီႊၾူဝ်ႊၼီႊယႃႊ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ ပေႃႈ မႄႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသပဵၼ်ႊ။ မႄႈထဝ်ႈမႃႊရိယႃႊၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဢႃယုယႂ်ႇသုတ်းတေႃႇထိုင်ပီ 2023 ၼီႈၼႆႉ။ ၾၢႆႇတႅမ်ႈမၢႆ ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵႅၼ်ႊၼိတ်ႉသ်လုမ်ႈၾႃႉ မၢႆဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းၵုၼ်ယူႊရူပ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းသႅၼ်းဢၼ်ၵိူတ်ႇၼႂ်းပီ 1900 မႃး ၾၢႆႇၼႆႉ ၵိုတ်းမႄႈထဝ်ႈမႃႊရီႊယႃႊၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မႄႈထဝ်ႈမႃႊရိယႃႊၼႆႉ ဝၢႆးလင်ၵိူတ်ႇလႆႈ 7 ပီယဝ်ႉ ၶိုၼ်းလႆႈပွၵ်ႈယူႇမိူင်းသပဵၼ်ႊၸွမ်းပေႃႈမႄႈၶိုၼ်း လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်း တိုၵ်ႉယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ႁူင်းတူၺ်းလူၵူၼ်းထဝ်ႈ တီႈဝဵင်းၵျရူဝ်ႊၼႃႊ မိူင်း သပဵၼ်ႊဝႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-08T20:18:47

https://shannews.org/archives/50479

ၽႂ်ပဵၼ်တူဝ်ယုင်ႈ ၽႂ်ပဵၼ်ၽူႈသၢင်ႈပၼ်ႁႃ

လုၵ်ႈၸုမ်း The Elders ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ” ႁဝ်းႁႃး လီယႅၵ်ႈႁၼ်ဝႃႈ မဢလ လႄႈ တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉတွၼ်ႈၽႂ်တွၼ်ႈမၼ်းၼႆၸင်ႇ တေၵေႈၶႆလႆႈ လိူင်ႈပၼ် ႁႃၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢိူဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မဢလသေ တပ်ႉသိုၵ်းလႆႈပဵၼ်ၶွၼ်ႉတဝ်ႉယူႉၼၼ်ႉ လီတူၺ်း ႁၼ်ပွင်ႇၸႂ်ယူႇ”ၼႆယဝ်ႉ။ The Elders ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်း ႁူဝ်ၼႃႈၵဝ်ႉၵႄႇၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢၼ် Nelson Mandela ဢွၼ်တင်ႈမႃး မိူဝ်ႈ 2007 ၊ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း တႃႇႁူမ်ႈပွင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ လွင်ႈတဵင်ႈထမ်း လႄႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တၢင်တူဝ် The Elders သေ ပင်ႊၵီႊမုၼ်ႊ တိုၵ်ႉမႃးၶဝ်ႈႁႃ မဢလ ၼႂ်းလိူၼ် April ပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆ တိုၵ်ႉတေတွင်းၵၼ်ယူႇ ။ ပၢႆးႁၼ်ဢၼ်ဝႃႈ လီယႅၵ်ႈႁႂ်ႈႁၼ် မဢလ လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်တွၼ်ႈၽႂ်တွၼ်ႈမၼ်းၼႆႉ ၶႂ်ႈငၢႆးၵၼ် တင်း ​​ၶေႃႈႁၼ်ထိုင်ဢၼ်ဝႃႈ ​​ပေႃးဢမ်ႇမီး မဢလ ​​ၵေႃႈ ​​တေ​​ၵေႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃ ၊ ​​တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၼိမ်တဵင်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢႆးႁၼ်ဢၼ်ၼႆႈ ယၢမ်ႈမီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃႈမိူင်းၶႄႇၶဝ် ဝူၼ်ႉၶႆႈဢွၵ်ႇ မႃးၼႆ​​သေ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ လႅပ်ႈၸိုမ်းၽႅဝ်ထိုင်တီႈ ၸိုင်ႈမိူင်းလုၵ်ႈၸုမ်း Asean ၵမ်ႈၽွင်ႈၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၼင်ႇ ၶဝ်ဝူၼ်ႉႁၼ်ၸိုင် ” ၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇတင်း လိူင်ႈၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ​​တေလႆႈယွၼ်ႇယၢၼ်းၶဝ်ႈႁႃ ​​ၵၼ်သေ ၸႅၵ်ႇမႅင်ႇ ဢႃႇၼႃႇၵႂႃႇ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တင်းၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၵုမ်ႇ​​တေၶိုင်ထူၺ်ႈႁၢၵ်ႈထွၼ်ငႃးၵၼ်ယူႇတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ လၢႆး​​တေ ပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ၸိူင်ႉၸိူဝ်ႈႁိုင်ၼၢၼ်း​​သေ ​​တေပႃးၵၼ်ၵွႆမူတ်းၵွႆး ။ ငူပ်ႉငိၶဝ်ႈႁႃၵၼ်၊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းယွၼ်ႇယၢၼ်း​​တေႃႇၵၼ်ၸင်ႇ ​​တေၸဵဝ်းသၢင်ႈလႆႈ လွင်ႈၼိမ်မၼ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း..”ၼႆယဝ်ႉ။ လၢႆးၵၢၼ်တႄႉ ပူတ်းပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ မဢလ လႄႈ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်မၼ်းၸိူဝ်းႁူဝ်ၶႅင်ၼၼ်ႉ​​သေ ပၼ်ႁူးဢွၵ်ႇၶဝ် ႁႂ်ႈလႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇ မိူင်းၼွၵ်ႈ​​သေတီႈတီႈ၊ တႅၼ်းတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ႁႃပူဝ်ႇသိုၵ်းၸိူဝ်းမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈပိၼ်ႇပႅင်ႈ ၼၼ်ႉၶဝ်ႈပုတ်ႈ​​သေ ၸင်ႇပွႆႇလွတ်ႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႈယဝ်ႉ ႁႂ်ႈႁူမ်ႈၶိုင်ႁွင်ႉၶိုၼ်း ပၢင်ၵုမ်တႅၼ်းၽွင်း တႃႇပႆယၢင်ႈၶိုၼ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၵဝ်ႇၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပၢႆးဝူၼ်ႉႁၼ် ဢၼ်ဝႃႈမႃးၼႆႉ တေပဵၼ်လႆႈတေႉယူႇႁႃႉ၊ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈလေႃႇ။ ပေႃးတေဝႃႈၼႆ ၵေႃႉၶိုင်ၵၢ ၼ်သမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းၶႄႇ၊ တေႃႈၼင်ႇ ပၢင်တိုၵ်း1027 မၼ်းယင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းလႆႈ၊ NUG, PDF, EAO ဢမ်ႇမီး ၸုမ်းလႂ် ဢၼ်ႁတ်းတိူဝ်ႉ သၢႆၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမၼ်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ပေႃႈလဵင်ႉလူင် ၶွင်ၸၵၸ (စကစ) လူၺ်ႈလၢႆးဢွမ်ႈၼႆ ႁူႉၵၼ်မူတ်း။ ၸင်ႇၼၼ် ပေႃးမၼ်းတိုဝ်ႁဵတ်းပႄႇ ၶေးၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းၶႄႇ လူင်းမိုဝ်းႁဵတ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈတႄႉ US လႄႈ ၸုမ်းတၢင်းတူၵ်း ၸွင်ႇတေၽွမ်ႉႁိုဝ်၊ တေဢမ်ႇၽွမ်ႉလႆႈသႄႈ။ ပိူဝ်ႈၼႆ ၶႄႇၸၢင်ႈသုပ်းၼႃႈၵၢၵ်ႇ Asean သေ ၶဝ်ႈၶိုင်ယူႇ။ ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ဢၼ်မၼ်းတေလႆႈတေႃႇသူႈၼႆႉ ၼမ်ၼႃႇၼႅၼ်ႇ။ လွင်ႈတေလႆႈတေႃႇသူႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၸမ်း မဢလ ၸွင်ႇတေယွမ်းပူတ်းငၢႆႈငႅမ်ႈႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇငၢႆႈလႆႈ ၼင်ႇလၢမ်းထၢင်ႇသႄႈ။ သုတ်းတီႈမၼ်းယွင်ႇဢႃႇၼႃႇ၊ မၼ်းၵိူဝ်းပဵၼ် ၸွမ်ပွင်ၸိုင်ႈ လႄႈ ၸင်ႇယိုတ်းၸူၼ်ဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉယိုင်။ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ဢၼ်လႃႈလီႈလူတ်းလၢတ်းပႅတ်ႈ ၽၼ်ယွင်ႇ ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသူႈမီး၊ မူတၢႆမႃမၢတ်ႇ တိုၼ်းဝၵ်ႉငမ်ၵမ်မၼ်ႈသေ ပႃးတၢႆၵႂႃႇၵွႆး။ လမ်ႇလွင်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵွမ်ႉၵႃႈပူတ်းပႅတ်ႈလႆႈ မဢလ သေ လွၵ်းပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ တေၸၢႆႇႁၢႆၵႂႃႇၼႆ ၽႂ်တေႁပ်ႉပၢၵ်ႇလႆႈ?။ ၵေႃႉၶိုၼ်ႈမႃးပုတ်ႈတႅၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵေႃႉမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈပိၼ်ႇပႅင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ လွၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း တေႉတေႇလႄႈ တေၶိုင်သၢင်ႈ လိူင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ တေမွၵ်ႇႁွင်ႉ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း၊ တေႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်း ႁူဝ်ၼႃႈၵဝ်ႇၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆၵွၼ်ႇ။ ပိူဝ်ႈတႃႇ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႉလႂ် တေႁပ်ႉပၢၵ်ႇႁဵတ်းပၼ်။ ၶေႃႈမုင်ႈမွင်းဢၼ်ဝႃႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ် ဢဝ်ၸဵမ်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး တေႃႇထိုင် လိူင်ႈ ၵၼ်ၵူၼ်း ၼႆၼၼ်ႉ တေၸႂ်ယႂ်ႇၵေႃႉလႂ်ၸုမ်းလႂ် ပွႆႇႁႂ်ႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် လိုမ်းၸႂ်ယုမ်ႇယမ်။ မႃႉပိတ်ႉ ဢမ်ႇလိုမ်းတိၼ်ၼႆၼႃႇ၊ တွၼ်ႈသွၼ်ဢၼ်လႆႈမႃး ၼႂ်းၵႄႈ 2016 တေႃႇ 2020 ၽွင်းတပ်ႉမတေႃႇ လႄႈ ပႃႇတီႇ NLD ႁႃလီၵၼ်ၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉၵိုတ်းပဵၼ် ႁွႆးဢၢတ်းလူင်ၵိုၵ်း ၸပ်းၼႃႈလိၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇ။ ပိူဝ်ႈတႃႇဢၼ်ၼႆႈ ၸွင်ႇမိူင်းၶႄႇလူင် မီးဝႆႉယႃႈၵေႈမၼ်းယူႇႁိုဝ်ၼႆ တေလႆႈၸႅင်ႈလႅင်းဝႆႉ လူင်ႈၼႃႈ ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပၼ်ႁႃထူၼ်ႈသွင် ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်လိပ်းၵၢၼ်တၢႆ တႃႇၾၢႆႇသိုၵ်း ၾၢႆႇမိူင်းၼႂ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေလႆႈ ၵေႈလိတ်ႈၸမ်း ၸွင်ႇတေယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ ပိူင်ၵၢၼ်မိူင်းၾႅတ်ႊတရႄႊ ဢၼ်ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇတင်း လၵ်းမိူင်း2008 ၼၼ်ႉတေႉယူႇႁိုဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ တပ်ႉသိုၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈၵဵဝ်ႇၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ တေလႆႈမႄးၽွတ်ႈပဵၼ် တပ်ႉသိုၵ်း ၾႅတ်ႊတရႄႊ ဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်ၵုမ်းၵမ်။ ပႃႇတီႇလဵဝ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇသေ ၶဝ်ႈႁိမ် ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၸေႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ တေလႆႈဝႆႉႁူဝ်မႃႇပဵင်းၵၼ်သေ ႁူမ်ႈပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼႆၼၼ်ႉ ၸွင်ႇတေႁပ်ႉႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈတေႉႁိုဝ်။ ယႃႇၽူမ်ႈဝႃႈ NLD တေႃႈၼင်ႇ NUG ယင်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ တႃႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸေႈမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၵွၼ်ႇပႆႇလႆႈ ယုၵ်ႉပၼ်ဢႃႇၼႃႇ တီႈၸေႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း သမ်ႉပေႃးလွမ်ၶိုင်ၽွတ်ႈ ယူႊၼိတ်ႉၸေႈၵႅင်း၊ ယူႊၼိတ်ႉ မၵူၺ်းယူႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၽႅၼ်သွၼ်ႉၽႅၼ် ဢၢၼ်းလဵၼ်ႈလၢႆး 14 ယူႊၼိတ်ႉသေ ႁိဝ်ႈၸင်ႈၵၢၼ်မိူင်း တေႃႇ မိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆ ၽႂ်တေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွ ၼ်းၵေႈၶႆ ႁႂ်ႈတူၵ်းထုၵ်ႇၸွမ်းထမ်းတြႃးၵၢၼ်မိူင်း။ ၶေႃႈလိုၼ်းသုတ်းတႄႉ ဢဝ်ၸဵမ် ၽႅၼ်တိုၵ်း 1027 လႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင် ဢၼ်တႄႇၽုတ်းပဵၼ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 2021 ၼၼ်ႉသေ ၽဝမၢၵ်ႈမုၼ်းၵၼ်ၵူၼ်း၊ ၼမ်ႉလိၼ်ၵိုၵ်းၵပ်း ပိုၼ်း ပဵၼ်၊ ဢိၵ်ႇပႃး ၶိူင်ႈၶွင်ၶူဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇၵႃႈယႂ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႈ လႆႈလူႉလႅဝ် ၶၢႆႉလႅၵ်ႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈႁိူင်ႈႁၢင်ႇၵႂႃႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ယႃတႅၼ်း မႄးလီၵၼ်ၶိုၼ်း။ တၢမ်တူဝ် မိူင်းၶႄႇလူင် ဢၼ်ဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ် ၶိၼ်ပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၵ်ႈမီးထီႈၼိုင်ႈ ႁူမ်ႇလူၵ်ႈၼၼ်ႉ တေ ၸုၼ်ႉ ပွႆႇလႆႈၽွၼ်းပၢင်ႈသုၼ်ႇမိူင်းမၼ်းၵႃႈႁိုဝ်သေ ၶဝ်ႈၵေႈၸွႆႈ ပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ထႃႈဝႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉၸႂ် ယိုၼ်းယၢဝ်း တူၺ်းၽဵင်ႇတႃႇလၢႆၼႃႈတီႈ၊ လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ၸူးဢဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵွတ်ႇလူၵ်ႈမၼ်း ၸဵဝ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ပိူင်လဵဝ်ၵွႆးတႄႉ တၢမ်တူဝ်မၼ်း ၸၢင်ႈတေပဵၼ် ၽူႈယႃႉလူႉၶိုၼ်းလွင်ႈၼိမ်မၼ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈ မိူင်းတူင်ႇတၢင်ႇၵွၼ်ႇယဝ်ႉဢေႃႈ။ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-03-08T17:06:56

https://shannews.org/archives/50475

သင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလုမ်ႈၾႃႉၼိမ် လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းယိင်း – ၸၢႆး တေၼိမ်မၼ်ႈၵိုမ်း

ဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2024 ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ – တႃႇလႆႈလွင်ႈၸၢႆး – ယိင်း ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးႁွတ်ႈထိုင်တၢင်းၶွႆႈတၢင်းယႅၵ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မၢႆတွင်းဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ ပီၼႆႉ မီးၶေႃႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – There is no limit to what we, as women, can accomplish – ဢမ်ႇမီးသင်ၶဵင်ႇတႃႉ ႁႅင်းၸႂ်ၼၢင်းယိင်းၵတ်ႉၵျႃႉ သၢင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ႁႂ်ႈၵတ်း ယဵၼ်လႄႈ မိူၼ်ပဵၼ်ႁႅင်း ဢီးႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉသႂ်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း တႃႇႁဵတ်းလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် ယူႇလွတ်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သင်ၸိူဝ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလုမ်ႈၾႃႉၼိမ်ၸိုင် လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းယိင်းၸၢႆး တေၸဵဝ်းလႆႈသေ တေ ယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼိမ်တဵင်ႈ – ၼႆ Jemimah Njuki ၽူႈၼမ်းၾၢႆႇၼၢင်းယိင်းသၢင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ တၵ်ႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Jemimah Njuki မၼ်းၼၢင်းယင်းတၵ်ႉလၢတ်ႈပႃးထႅင်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းလုမ်ႉၾႃႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်း တႃႇ သုၼ်ႇလႆႈၼၢင်းယိင်း ဝႃႈၼႆယူႇသေတႃႉ ၼၢင်းယိင်းယင်းပႆႇမီးသုၼ်ႇလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈသင်။ ဝၢၼ်ႈ မိူင်းဢၼ်ဝႃႈ ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႁူဝ်ပွင်သၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇဢိူဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်း တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈႁၢမ်ႈလႄႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႁူဝ်ယူႇ- ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၼၢင်းယိင်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းဝႆႉတႄႉ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း 1 ၵေႃႉ ၼႂ်း 10 ၵေႃႉ တိုၵ်ႉၽၢၼ်ၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ယူႇ။ ပေႃးတူၺ်းႁူဝ်ၼပ်ႉဢၼ်ၼႆႉၼႆ -တေႃႇထိုင်ၼႂ်းပီ 2030 ၼႆႉတႄႉ ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ႁူဝ်ၼပ်ႉ 340 ၵေႃႉ တိုၵ်ႉတေပႆႇ ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွင်ႈတုၵ်ႉၶ ယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်လႆႈ – လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၸီႉၸမ်ႈဝႆႉပႃးဝႃႈ – ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ လူတ်းယွၼ်ႇလွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈၼၢင်းယိင်းၼမ် လူတ်းယွမ်းလိူဝ်တၢင်ႇပီ – ၶၢဝ်ႇ VOA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-08T14:31:33

https://shannews.org/archives/50468

ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉမႄႈသၢႆ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၸၢင်ႈပဵၼ်လူၺ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း

SHRF ပိူင်းၼႄၶႅပ်းႁၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃး လွင်ႈၼမ်ႉမႄႈသၢႆ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၵၢၼ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်း တၢင်းၸဵင်ႇဢွၵ်ႇ မိူင်းသၢတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 8/3/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး SHRF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃး ၶႅပ်းႁၢင်ႈ (Infographic) ၼၼ်ႉဝႃႈ တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2024 မႃး ၵူၼ်းမိူင်းမႄႈသၢႆ ဢၼ်ယူႇမိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – တႆး လႆႈၾၢင်ႉႁၼ်မႅၼ်ႈၼမ်ႉမႄႈသၢႆ ဢၼ်လႆလေႃႉလဵင်ႉပၼ်ၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၶုၼ်ႇပဵၼ်သီၶၢဝ်မႃး – ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇသေၼၼ်ႉ – ၽႅၼ်ႇတီႈတႄႉ ၼႄဝႃႈ ၼႆႉၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶမ်း တၢင်းၸဵင်ႇဢွၵ်ႇမိူင်း သၢတ်ႇ ဢၼ်ယူႇတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်မႄႈသၢႆ ႁၢင်ႇၵႆၵၼ် 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ လွင်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီပႂ်ႉထတ်း ထွင်တူၺ်းၼမ်ႉဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵွင်ႉၶိုတ်းၶိုတ်းၸမ်ၸမ်ယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SHRF လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“လွင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈၶဝ် ၸွႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉဢေႃႈ။ မိူၼ်ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉလႄႈ သိုၵ်းဝႃႇ UWSA ၶဝ် ၸိူဝ်း ၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်။ ၽွင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပဵၼ်ၽိုၼ်းပဵၼ်ၾႆး မၢင်ၸိူဝ်း မၢင်ၸုမ်းသမ်ႉ ငုမ်းပႃမိူဝ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇ ဝၵ်ႉဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း ႁဵတ်းပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်သုၼ်ႇၸုမ်း ယႃႉထိူၼ်ႇ ၶိူဝ်း၊ မႄႈၼမ်ႉ ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ မိူင်းတႆးယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉယႃႉသၽႃဝ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃသေ ဢဝ်ၵွင်ႉသၢၼ် ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးတေႃႇသတ်း တေႃႇၵူၼ်းၼၼ်ႉမႃးၸႂ်ႉၸွမ်းလႄႈ ၼမ်ႉၵွင်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆလူင်းၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉသေ ၸဵမ်ၵူၼ်းၸဵမ်သတ်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းတႂ်ႈမၼ်း ၼႆႉ တိုၼ်းတေၺႃးၽေးယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ၶဝ်ၶုတ်းၶမ်းယႃႉထိူၼ်ႇလွႆ သၽႃဝၼၼ်ႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉသၢႆ ဢၼ်ယူႇၼႂ်း မိူင်းတႆး၊ ၼမ်ႉ ၵွင်ႉသၢၼ် လႆလူင်းၸူးတၢင်းတႂ်ႈ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉသၢႆ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိုတ်းၽႂ်းၽႂ်း – ၸၢႆးႁေႃသႅင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-08T15:27:33

https://shannews.org/archives/50457

ပီၼႆႉ ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၼႃ မိူင်းမူဝ်းလိူဝ်ႁႅင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထႆး တူၺ်းလူပၢႆးယူႇလီ

ပီၼႆႉ ၶၢဝ်းလိူၼ်သီႇ မိူင်းမူဝ်းၼႃႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ပဵၼ်ဢႆ ၊ ၶေႃးၸဵပ်း ၊ ၶူႈလင်တႅၵ်ႇလိူတ်ႈ ၊ ႁူဝ်ၶႆႈ ႁူဝ်မဝ်း ၊ ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉသေ လႆႈၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ မီး 1 လၢၼ်ႉပၢႆယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းမူဝ်း ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီမိူင်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – “ပေႃးတႅၵ်ႈၵၼ်တင်းပီၵၢႆၸိုင် ပီၼႆႉ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉၵူၺ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢမ်ႇယူႇလီ ယွၼ်ႉၾုၼ်ႇၵႂၼ်းမိူင်းမူဝ်း ၼမ်လိူဝ်ႁႅင်း မီးလၢၼ်ႉပၢႆယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ၶၢဝ်း ၾူၼ်တူၵ်း ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းႁၢႆတႄႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈတေမီး 10 လၢၼ်ႉပၢႆယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၾူၼ်ဢမ်ႇလိူင်ႇ ၼမ်ႉႁႅင်ႈ ၽဝ်ပႃႇထိူၼ်ႇ ၽဝ်ယုၵ်းယၢၵ်းလႄႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈသေ ၾုၼ်ႇၵႂၼ်း PM 2.5 ၸင်ႇၼႃမႃး ၵူႈပီ။ ၾုၼ်ႇၵႂၼ်း PM 2.5 ၼႆႉ ပေႃးမႃးထတ်းတူၺ်းၸိုင် လႆႈႁၼ်ၽွင်မဵတ်ႉမၼ်းလဵၵ်ႉႁႅင်း မီး 2 ၸုတ်း 5 မၢႆႇ ၶရူဝ်ႇမီႇတႃႇၵူၺ်းလႄႈ ပေႃးသုတ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပွတ်ႇၸိုင် မၼ်းၸၢင်ႈၸိုမ်းၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းမဵတ်ႉလိူတ်ႈ။ ၵွပ်ႈ ၼႆလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇသႂ်ႇၽႃႈပူၵ်ႉပၢၵ်ႇ (Mask) ၊ ပေႃးသုတ်ႇမႅၼ်ႈၼမ်ၸိုင် တေမီးၾၢင်ႁၢင်ႈ ၶေႃးသႅပ်ႇ တႃ သႅပ်ႇ ႁူဝ်မဝ်း ထူၺ်ႈၸႂ်ၵပ်ႉ။ ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်ၵိုၵ်းတူဝ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်း။ ပီၼႆႉ ၸင်ႇႁႃၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ဝူင်ႈထီႉၼိုင်ႈၵူၺ်း လူမ်းဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ် ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၼႃလိူဝ်ႁႅင်း ထိုင်တီႈ ၾၢႆႇပႂ်ႉထတ်းထၢတ်ႈလူမ်း IQAir ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ၊ ၵဵင်းႁၢႆးလႄႈ လမ်းပၢင်း – ထိုင်ၸၼ်ႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ Photo by – Chiang Mai News တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈတႄႉ ႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊပူၼ်ႉမႃး ၾုၼ်ႇၵႂၼ်းၼႂ်းလူမ်းၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ထိုင်တီႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇႁိူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်။ ယႃႇဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ – ၼႆလူး ၵွၼ်ႇ။ လူမ်းဢမ်ႇသႅၼ်ႈသႂ်ၼႆႉ တေၼႃထိုင်ၶၢဝ်းလိူၼ် 6 ၾူၼ်တူၵ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၸၢင်ႁၢႆ။ ၽွင်းပၢၼ်ၶုၼ် ႁေႃၶမ်းတူၼ် ထူၼ်ႈ 9 ယင်းလိပ်းၶီးတႄႉ မၼ်းၸဝ်ႈမီးၶူင်းၵၢၼ် ၶိူင်ႈမိၼ်ႁဵတ်းၾူၼ်ပွမ်။ ပေႃးၾိင်ႈၾႃႉ ႁႅင်ႈလႅင်ႉမႃး မၼ်းၸဝ်ႈႁဵတ်းၾူၼ်ပွမ်ပၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ မႃး 3-4 ပီၼႆႉ လွင်ႈႁဵတ်းၾူၼ်ပွမ် ဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ်။ ပီၼႆႉတႄႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး သဵတ်ႇထႃး ထဝီးသိၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – တႃႇႁႂ်ႈၾုၼ်ႇၵႂၼ်း တေလူတ်းယွမ်းၼၼ်ႉ ၶိုင်ဝႆႉပၼ်ၶိူင်ႈမိၼ် ႁဵတ်းၾူၼ်ပွမ် 30 လမ်း တႃႇပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉမိူင်းထႆး ယင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပႃးဝႃႈ – ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ၼႆႉၵူၺ်း ႁႅင်းလူမ်းမႆႈ ၸၢင်ႈသုင်ထိုင် 35 – 40 တီႊၵရီႊ သႄးလ်သီးယႅတ်ႉသ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇ သဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၾၢင်ႉသေယူႇသဝ်း။ ႁႂ်ႈလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီၵၼ် ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ႁႂ်ႈသႂ်ႇၽႃႈပူၵ်ႉပၢၵ်ႇသေ ၸင်ႇဢွၵ်ႇ ႁိူၼ်း။ ႁႂ်ႈသိုဝ်ႉၶိူင်ႈထတ်းထွင်လူမ်းမႃးဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းယေး။ ပေႃးလႅတ်ႇ မႆႈႁႅင်းၼႃႇ ယႃႇဢွၵ်ႇႁိူၼ်း။ ယႃႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉၶႅင်ၼမ်ႉၵတ်း။ လုၵ်ႉတီႈမႆႈမႃး ယႃႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉသုၵ်ႉ လၢင်ႉတိၼ်မိုဝ်း – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-08T07:06:17

https://shannews.org/archives/50450

ၵႃးပိၼ်ႈၶႂမ်ႈတူၵ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ် တၢႆ 9 မၢတ်ႇ 6

ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ ၵႃးပိၼ်ႈၶႂမ်ႈတူၵ်းတၢင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူႉတၢႆ 9 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 6 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 6/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 7 မူင်း ၵႃးတၢင်ႇမူ လမ်းၼိုင်း ပိၼ်ႈၶႂမ်ႈတူၵ်းတၢင်း တီႈႁိမ်းၵဵၵ်ႉ 4 လၵ်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တူၼ်ႈတီး – ႁူဝ်ပူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယွၼ်ႉပရိတ်ႈၵႃးပွင်ႇသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆၸွမ်း 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း 5 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်း ၵႃး Probox လမ်းၼိုင်ႈ ပိၼ်ႈတူၵ်းတၢင်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ယႂႃႇငၢၼ်ႇ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းယိင်း 4 ၵေႃႉ လူႉတၢႆထင်တီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ပရႁိတ ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵႃးၼၼ်ႉ ပိၼ်ႈတူၵ်းတၢင်းၵႂႃႇ တၢင်းလိုၵ်းမွၵ်ႈ 80 ထတ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၵႃးၼၼ်ႉ မႃးၸွမ်းၵၼ် 7 ၵေႃႉ လူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵူၺ်း ဢၼ်လွတ်ႈမႃး”- ဝႃႈၼႆ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းပရႁိတ ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ လႆႈသူင်ႇဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉသႄႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-08T07:06:29

https://shannews.org/archives/50443

ပၢင်တိုၵ်း တီႈမိူင်းၶၢင် တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸၢဝ်းတႆး ပၢႆႈၽေးၼမ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်း KIA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸွမ်းၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈတႆး ၸႄႈမိူင်းၶၢင် တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးတင်းၼမ်လႄႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈ 3 လင်။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဢွင်ႈတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 7/3/2024 တႄႇဢဝ် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA ပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇ မၢၵ်ႇလူင်ၸွႆႈထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းမွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆတီႈဢေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၶၢင်ၼႆႉ ၶဝ်ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်မႃးမီးလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ သဵင်ၵွင်ႈၶဝ်ၸင်ႇမႃးတႅၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ၶဝ်ပဵၼ်ၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈတႆးလၢႆလၢႆၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ပဵၼ် ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ တီႈၼႂ်းဝဵင်းၸေႈၼႃး (မိတ်ႉၵျီး ၼႃး) ထႅင်ႈ 3 လုၵ်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ၸွႆႈလႄႈ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸေႈႁၵ်ႉ ၼႂ်းဢိူင်ႇၵုင်းလေႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇၼႆႉ ၺႃးၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ 3 လင် ၼႆယဝ်ႉ။ “ပဵၼ်မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇၶႃႈဢေႃႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်း လုင်းမၢဝ်းလႅင်း၊ ၵူဝ်ႇသိၵ်ႉဢူးလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈလင်ၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈယွၵ်းယွႆမူတ်း တင်း 3 လင်ၶႃႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇတၼ်းပဵၼ် သင်။ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းမွၵ်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းလေႃး၊ ဝၢၼ်ႈၸေႈႁၵ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵွၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈတႃႈသၢႆး၊ ၼွင်မၢၼ်ႈ၊ လိုမ်ႈလၢင်း၊ ႁူဝ်သႅင်ႈ၊ လွႆၸႃႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၸူင်ႊၽူင်းယၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း တၢင်းဝၢၼ်ႈၼၢင်းဢီႇ၊ ဝၢၼ်ႈဝၢင်ႈလၢင်းလႄႈ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းၼမ်။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-07T18:13:39

https://shannews.org/archives/50433

Joe Biden တင်း Donald Trump တေၶႅင်ႇၵၼ် တီႈၼင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈထႅင်ႈ

မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶေႉၵၼ်တႃႇလိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸုပ်ႈမႂ်ႇ Joe Biden လႄႈ Donald Trump လႆႈၶႅပ်း မႄးၼမ် တေလႆႈၶႅင်ႇၵၼ်ၶိုၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 5/3/2024 ၼႆႉ တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶေႉၵၼ်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တႃႇလိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈၸုပ်ႈမႂ်ႇ ၼႂ်းၽူႈၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ Joe Biden လႄႈ Donald Trump လႆႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼမ် သုတ်းလႄႈ ၶႃတေလႆႈၶေႉၶဵင်ႇၵၼ်ၶိုၼ်းထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ တေႃႊၼႄလ်ႊ ထရမ်ႉတႄႉ လၢတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 ၵၢင်ၶမ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ႁဝ်း လႆႈလွင်ႈဢွင်ႇပေႉ ၼမ်သုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းဢမေႊရီၵၼ်ႊ။ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်တေလႅၵ်ႈလၢႆႈပိုၼ်းမိူင်းဢ မေႊရိၵၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်ၶေႉၶဵင်ႇၵမ်းၼႆႉ – Donald Trump လႆႈၶႅပ်းမႄးၵမ်ႉထႅမ်ဝႆႉ ၼႂ်း 14 ၸႄႈမိူင်းသေ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ Joe Biden သမ်ႉ ဢွင်ႇပေႉလႆႈၶႅပ်းမႄးဝႆႉ ၼႂ်း 15 ၸႄႈမိူင်း။ Joe Biden တႄႉလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ်ဝႃႈ – ပေႃး Donald Trump လႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၶိုၼ်းတႄႉ ၸိုင်ႈမိူင်းၸၢင်ႈလူမ်ႉၸူမ်ၼႂ်းလပ်းသိင်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်လိူၵ်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈတႄႉ တေၸတ်းၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တေမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-03-07T17:59:18

https://shannews.org/archives/50429

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းတီႉဝႆႉ သူင်ႇတီႈဝဵင်းယမႄးတိၼ်း တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA လၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 -3 ပီမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဝႆႉၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇမီးဝႆႉတီႈ ပၢင်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 ဢၼ်မီးတီႈၸႄႈ ဝဵင်းယမႄးတိၼ်း တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တႃႇၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းယမႄးတိၼ်း လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဝႃႈ -“ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်သႅၼ်းပၢၼ်ဢႃယု ၼႂ်းၵႄႈ 20 လႄႈ 30 ပီ။ ၸိူဝ်းၶဝ်ထုၵ်ႇၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းပလိၵ်ႈၼၼ်ႉ။ ဢမ်ႇ ပၼ်ဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉၼႃႈႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ၼႅၼ်ႈၼႃ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူတ်ႇထတ်း ထဵတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼႃႈႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၶၢဝ်ႇၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ဢွၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 ၼၼ်ႉဝႃႈ ၶၢဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ်ၵူၺ်း ယႃႇပေယုမ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးမီးတီႈႁူင်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပလိၵ်ႈ တီႈဝဵင်းယမႄးတိၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း လၢၵ်ႈၸၼ်ဢဝ်မႃး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇတၢင်ႇဢၼ် တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင် ဝၼ်းတီႈ 10 ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၵ်းပိူင် ၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း မႃးၵေႃႈ ၸဵမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၵႆႉႁၢႆလႄႈ ၼႂ်းၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ပႃးၸဵမ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵႆႉလႆႈႁၼ်ပေႃႈ မႄႈပီႈၼွင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႃၵူၼ်းႁၢႆမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-07T17:20:21

https://shannews.org/archives/50414

ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈဝႆႈသႃ ထၢတ်ႈတေႃႇၽြႃး တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်းထႆးလႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဝႆႈသႃ ထၢတ်ႈတေႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈဝႆႈသႃ ဢမ်ႇယွမ်း 2 သႅၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁေႃၶမ်းလူင် တီႈဝႆႉထၢတ်ႈတေႃႇၽြႃး တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 5 – 8/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်းထိုင် 9 မူင်း ၵၢင်ၶမ်ႈ ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပၢင်း ဢဝ်ထၢတ်ႈ တေႃႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ၊ ထၢတ်ႈတေႃႇ ၸဝ်ႈသႃႇရိပုတ်ႉတြႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈမႁႃႇမွၵ်ႇၵလၢၼ်ႇ ပိၵ်ႉသၢႆႉၶႂႃ မိုဝ်းၽြႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈ တီႈမိူင်းၵြႃးဢိၼ်ႊတီႊယႃႊၼၼ်ႉမႃး ဝႆႉတီႈႁေႃၶမ်းလူင် ၼႂ်းသူၼ်မွၵ်ႇရၢတ်ႉၶျၽရိုၵ်း ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးတေလႆႈ ဝႆႈသႃလူႇတၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ဢွၵ်ႇဝႆႉတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈဝႆႈသႃ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 5 တင်းမူတ်း 31,988 ၵေႃႉ၊ ဝၼ်းတီႈ 6 သမ်ႉ 88,692 ၵေႃႉလႄႈ ဝၼ်းတီႈ 7 တႄႇဢဝ် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်းထိုင် 2 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း ၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈဝႆႈသႃ 94,236 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – CM 108/ ၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဝႆႈသႃ ထၢတ်ႈတေႃႇၽြႃး တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တႆးႁွတ်ႈ ၵဵင်းမႂ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၵႂႃႇဝႆႈတႄႉ ၼမ်တႄႉၼမ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ သတ်ႉ ၼႅၼ်ႈလူင်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထၢတ်ႈတေႃႇၽြႃးတႄႉ ပိူၼ်ႈတေဢဝ်ဝႆႉ ၼႂ်းႁူင်းႁေႃၶမ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈ ၶိုၼ်ႈၶူႈလႆၵႂႃႇ ၽႅဝ်တီႈၽၵ်းတူႁေႃၶမ်းလူင်ၼၼ်ႉသေဝႆႈ ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈဝႆႈၸမ်ၸမ်ၶႃႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၵႂႃႇဝႆႈၼႆႉ တေပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉထႆး – တႆး ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ တႆးႁွတ်ႈမိူင်းထႆးယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းလႄႈ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇဝႆႈသႃၼမ်။ ၵမ်ႈၼမ် တေႁဵတ်းဝႂ် 7 ဝၼ်း တီႈဝဵင်းမႄႈသၢႆၼၼ်ႉသေၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-07T15:23:55

https://shannews.org/archives/50410

TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈ မၢႆမီႈႁၢမ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း

ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ 7 ဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉသေ ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းဝႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈမၢႆမီႈယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 6/3/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႉဢွၵ်ႇမႃး လွင်ႈယုၵ်ႉလိူၵ်ႈမၢႆမီႈ ႁၢမ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယေး ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ/ ၶိုၼ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ မိူင်းလူင်လႄႈ မိူင်းငေႃႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – “ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဢၼ်ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်း TNLA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ 7 ဝဵင်းၼၼ်ႉသေ ၸႂ်ႉမၢႆမီႈ ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၽွင်းငမ်းမႃး လွင်ႈႁၢမ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ယၢမ်းၵၢင် ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇပိူင်မၢႆမီႈၽွင်းငမ်းသိုၵ်းမႃးယူႇလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈ လွင်ႈမၢႆမီႈၼႆႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းမၢႆမီႈႁၢမ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယေး ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ/ ၵၢင်ၶိုၼ်း ဢၼ်ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၵ်ႇဝႆႉ 7 ဝဵင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်းထိုင် 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 10 မူင်း ထိုင် 4 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4/3/2024 ၼၼ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပိူင်မႃႇသျႄႇလေႃး ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈလႄႈ ၼမ်ႉတူႈ ။ ၼႂ်း 3 ၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-07T12:21:48

https://shannews.org/archives/50404

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးၽႅၼ်တေပုတ်ႈၶၢႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း

ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တေမီးၽႅၼ်ပုတ်ႈၶၢႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းလႆႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/12/2023 ၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉ တၢင်းမူႇၸေႊၼမ် သင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွပ်ႈဢၢပ်ႈပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ်လႄႈ ဢမ်ႇပုတ်ႈၶၢႆႉႁဵတ်းၸွမ်းၸိုင် တေဢမ်ႇလႆႈ ႁပ်ႉငိုၼ်းလိူၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉတီႈမူႇၸေႊ ၵမ်ႈၼမ်ဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းလိူၼ်ၵၼ်ယူႇၶႃႈ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၼမ်ႉၶမ်းသေ ပိုတ်ႇဝႆႉ တီႈမူႇၸေႊၼၼ်ႉ တေမီးၾၢႆႇလဝၵၵူၺ်း တႃႇပိုတ်ႇႁဵတ်းပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢႃယုတဵမ် 10 ၶူပ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇၼမ်ႉၶမ်းတႄႉ ၵိုတ်းဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵပ်းၵၢႆႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉသေ လႆႈၵိုတ်းဝႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ပၢႆးယူႇလီ၊ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆႁွင်ႈၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “လႆႈႁူႉမႃးတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူင်းႁဵၼ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇယဝ်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေၸႂ်ႉမေႃသွၼ်ၶဝ်ၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း တီႈဢၼ်ပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းလႆႈၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ မေႃသွၼ်ၶဝ် ဢမ်ႇၵႂႃႇၸိုင် တေထုၵ်ႇပူတ်းပႅတ်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းလိူၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပၢႆးယူႇလီ၊ ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်ဢမ်ႇၶၢႆႉၸိုင် တေထုၵ်ႇပူတ်းပႅတ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈငိုၼ်းလိူၼ် မိူၼ်ၵၼ်”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်မႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆလိူၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းယဝ်ႉသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း။ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ၽူႈယိင်း ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ၵႂင်ၸႂ်မႆႈၸႂ် ၵၼ်ၶႃႈ ဢေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ် သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း။ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်လူင်းယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၶႃႈ ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ဢၼ်မႆႈၸႂ်ႁႅင်းတႄႉ ၸိူဝ်းလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၸၼ်ႉ 7-8-9 ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၶဝ် ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ၶႂ်ႈၶၢၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ တႃႇတေသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈတႄႉ လႅပ်ႈတေယၢပ်ႇယဝ်ႉ။ မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၶႃႈ ႁႅင်းတႄႉဢေႃႈ။ မႆႈၸႂ်တႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းမိူဝ်ႈၼႃးၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်း TNLA, MNDAA လႄႈ AA ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ် လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းမႃး တင်းၼမ်လၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵုၼ်လူင်၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵူတ်ႇၶၢႆလႄႈ ၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ၊ မၢၼ်ႈပဵင်းထႅင်ႈ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-06T20:37:15

https://shannews.org/archives/50397

မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈယႃႉလုၵ်ႈ

သၽႃး မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ဢုပ်ႇၵၼ်တႃႇဢဝ်ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းမႄႈမၢၼ်း မီးသုၼ်ႇလႆႈ ယႃႉလုၵ်ႈ တူၵ်းၼၼ်ႉ သႂ်ႇပႃးၼႂ်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 4/3/2024 ၼႆႉ သွင်သၽႃး မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ပၼ်ၶႅပ်းဝႂ်ၵၢင်ၸႂ် တႃႇဢဝ်ၶေႃႈမၢႆဢၼ်ဝႃႈ ယႃႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတူၵ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းၼႆၼၼ်ႉ သႂ်ႇၼႂ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶဝ် – ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး သႂ်ႇၶႅပ်း ဝႂ်ၵမ်ႉထႅမ် မီး 780 ၶႅပ်းသေ ၶႅပ်းသၢၼ်ၶတ်း မီး 72 ၶႅပ်း လႆႈဝႃႈ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး 5 ပုၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႈၼႆႉ ၵမ်ႉ ထႅမ်လႄႈ လႆႈၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သၽႃး ဢွင်ႇမၢၼ်ၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ယႃႉလုၵ်ႈ လူၺ်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း။ ဝၢႆးတႅပ်းတတ်း မၵ်းမၼ်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ယဝ်ႉ မီးပၢင်ၼႄၾႆးႁၢင်ႈလီ တီႈႁေႃ သုင် ဢီႊၾႄႊ မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ဝႃႈ – My body my choice တူဝ်ၵဝ် ၵဝ်လိူၵ်ႈ – ၼႆဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8 တေထိုင်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၼၢင်းယိင်းလုမ်ႈၾႃႉ (International Women’s Day) လႄႈ တႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းၼႆသေ ယူႇတီႈ မိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ တေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၵႂႃႇၼႆ ယူႇတီႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ဢီႊမၼ်ႊၼိဝ်ႊယႄလ်ႊ မႅၵ်ႉၶွၼ်းလၢတ်ႈ – ၶၢဝ်ႇပီႇပီႇသီႇ ဢိင်ဢဝ် ၶၢဝ်ႇရၢႆႇထိူဝ်ႇသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈမႄႈမၢၼ်း မီးသုၼ်ႇလႆႈယႃႉလုၵ်ႈတူၵ်းၼႆႉ တီႈမိူင်းၾရင်ႇသဵတ်ႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1975 သေ တႃႉ ၸင်ႇႁႃတေမႃးသႂ်ႇ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၶဝ် ယၢမ်းလဵဝ်။ လွင်ႈယႃႉလုၵ်ႈတူၵ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈတတ်းမၵ်းဝႆႉဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးၼႂ်းတွင်ႉ 4 လိူၼ်လူင်းတႂ်ႈၵူၺ်း။ ပေႃး မၼ်းယႂ်ႇလိူဝ် 4 လိူၼ်ယဝ်ႉတႄႉ တၵ်းတေလႆႈတူၺ်းပႃးလွင်ႈတၢင်းၵွၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ၾၢႆႇတၢင်းမေႃယႃ လူင် မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ မီးလွင်ႈတၢင်းၸမ်ပဵၼ် ဢမ်ႇယႃႉဢမ်ႇလႆႈၼႆၸိုင် ၸင်ႇတေလႆႈယႃႉ – မၢႆမီႈမိူင်းၾ ရင်ႇသဵတ်ႈ မီးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-06T19:46:30

https://shannews.org/archives/50395

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵူၼ်းမူႇၸေႊ တၢႆ 2 ၵေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပိုၼ့်တီႈၼႆသေ ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ 2 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 9 မူင်း ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ သွၼ့်ရူတ့်ၶိူင်ႈမႃးၼႂ်းၵိဝ်ႇတၢင်းမၢႆ 2 ၊ ၼႂ်းပွၵ့်ၵွင်းမူးတူင်ႈ (၄၅ ကုန်း) ဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁူပ့်ၺႃး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းယိုဝ်းတၢႆထင်တီႈ၊ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢင်ႇၵႃးၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆၼၼ့် ပဵၼ်ၽႂ် ၊ ယူႇတီႈလႂ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ်။ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း (မႃႇသျႄႇလေႃး) ဝႆ့ ၊ ဝၢႆးလင် ၵၢင် ၶမ်ႈ 8 မူင်း တေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်းယေး ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပူၼ့်မႃးၼႆႉ ၸၢဝ်းၶႄႇ 2 ၵေႃႉ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇယိုဝ်း တၢႆၵေႃႉ ၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ တီႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ လႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တင်းၼမ် တူင့်ၼိုင်ၵႂႃႇမႃးသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၺႃးၸုမ်း ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၸူၼ်ႁိမ် ၶႃႈတၢႆၵူၼ်းမိူင်း မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း မႃႇသျႄႇ လေႃး တီႈဝဵင်းၵူတ့်ၶၢႆ ၊ ၵုၼ်လူင် ၊ ၼမ့်ၶမ်း ၊ မူႇၸေႊ ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ ၊ သႅၼ်ဝီ ၊ ၵုင်းၵျၢမ်း လႄႈ ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး။ လိူဝ်ၼၼ့် ၼႂ်းဝၼ်းဢႃးတိတ့် ဝၼ်းတီႈ 3 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ ပိူင်ၽွင်းငမ်းသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၼမ့်တူႈ ၊ ၼမ့်သၼ်ႇလႄႈ မၢၼ်ႈတူင်ႈ – ဢွင်ႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းၵုမ်းဝႆ့။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-06T19:21:12

https://shannews.org/archives/50391

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇမီးဝႂ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းပၢႆမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တီႉလႆႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်သိမ်းဢဝ်လၢႆၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ တေပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ။ 1 ဝၼ်းၼႆႉ ၶဝ်သိမ်းလႆႈၵႃး ဢမ်ႇမီးဝႂ် 40 – 50 လမ်းၼႆႉ။ ၶဝ်လိူၵ်ႈ သိမ်းဢဝ်ၵႃးဢၼ်ၶႅမ်ႉလၢႆလၢႆၶႃႈယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵႃးဢၼ်ၶဝ်သိမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 500 လမ်းယဝ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇႁဝ်းၶႃႈႁူႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်း ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈသၢႆ ဢဝ်ငိုၼ်းမွၼ်သေ ထုတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ “တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးၶႅမ်ႉ ဢမ်ႇမီးဝႂ် 1 လမ်း ၶၼ်မၼ်းတေမီး 700 – 800 သႅၼ်ပျႃး မၢင်လမ်း မီးၶၼ် 1,000 သႅၼ်ပျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးဢေႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်ၵႃး ဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်း ၼႆႉ တေပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢၼ်ၸွႆႈပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ 1 လမ်း ၶဝ်ၵႂႃႇထုတ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃး လႆႈပၼ် 200 – 300 သႅၼ်ပျႃးၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵႃးၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ယူႇလင်တႄႉ ထုၵ်ႇသုမ်းလၢႆၵူၺ်းၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (ယမၶ) မီးလွင်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵၼ် ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၵေႃႉမႂ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးဝိၼ်းတိၼ်ႇ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ယၢမ်ႈပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉသေ မႃးပုတ်ႈလၢႆႈ တီႈယူႇ ဢူးၼၢႆႇၼၢႆႇဢူး ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸူဝ်ႈၶိင်းတၢႆးမူးၵေႃႉမႂ်ႇမႃးၼႆႉ မၼ်း သင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးၵႃး/ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇပၼ်သဵၼ်ႈမၢႆ တီႈလုမ်းပူႇႁဵင် ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ/ ဢိူင်ႇဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵႃးသီသင်၊ ပဵၼ်ၵႃးသႅၼ်းလႄႈ ဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ရူတ်ႉသီသင်၊ သႅၼ်းသင်၊ ပဵၼ်ရူတ်ႉဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းမိူင်းၶႄႇႁႃႉ၊ မိူင်းထႆးႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်း ၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇပၼ် သဵၼ်ႈမၢႆရူတ်ႉ တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ/ ဢိူင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပေႃးယဝ်ႉ ယူႇတီႈ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ/ ဢိူင်ႇသမ်ႉ ဢွၵ်ႇပၼ်ပၢႆႉရူတ်ႉ (နံပါတ်ပြား) ယဝ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်းငိုၼ်းပႃးထႅင်ႈ 20,000 – 30,000 ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ “ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ သႂ်ႇသဵၼ်ႈမၢႆရူတ်ႉ ပၼ်တီႈလုမ်းပူႇႁဵင်ယဝ်ႉ ယူႇတီႈၶဝ်သေ ႁဵတ်းပၢႆႉရူတ်ႉပၼ်ႁဝ်းၶိုၼ်း ပေႃးပဵၼ်ၵႃး ၶဝ်တေၵဵပ်း 30,000 ပျႃး၊ ပေႃးရူတ်ႉၶိူင်ႈသမ်ႉ 20,000 ပျႃး။ လွင်ႈၶဝ်ၵဵပ်းငိုၼ်းၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႉ ၵေႃႈၵဵပ်းယဝ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၵဵပ်း။ သင်ဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ သႂ်ႇပၢႆႉရူတ်ႉၼႆႉသေ ၵႂႃႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈ လၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းလူး ၸွင်ႇၶဝ်တေသိမ်းရူတ်ႉၵႃးႁဝ်းႁိုဝ် ဢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈႁူႉၶေႃႈမုလ်းၸႅင်ႈလႅင်း ဢေႃႈ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉဢဝ်လၢႆ ရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇၼႆႉသေ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၽူႈၵွၼ်း တိူင်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉ ၶႂ်ႈၼႄၽူၼ်ငၢၼ်းၵူၺ်း – ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလၢတ်ႈ။ “ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ထတ်းသၢင်တူၺ်းတႄႉ တေမီး 2 လွင်ႈ – လွင်ႈထီႉ 1 ၼႆႉ ယွၼ်ႉမၼ်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်း သိုၵ်းမႂ်ႇလႄႈ ၶႂ်ႈၼႄၽူၼ်ငၢၼ်း။ ၵူႈပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ၶွၼ်ႇတီႈၵဵၵ်ႉ ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ၊ တီႈ 105 လၵ်း တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းမူတ်း တေၶဝ်ႈတီႈတိူင်းသိုၵ်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း 1027 ၼႆႉသေ ၶွၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ ထီႉ 2 သမ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ဢၼ်ထွႆမႃး ယူႇဝႆႉ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈၼမ် ၵႃးၸိူဝ်းၶဝ်သိမ်းၼႆႉ တေတေႃႉတၢင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်၊ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်း ယၢမ်း ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မုင်ႈၸူးတၢင်းဢွင်ႈတီႈၶဝ် ဢၼ်သုမ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ တေၸၢင်ႈပိုတ်ႇပၢင် တိုၵ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇမီးဝႂ်ၶွၼ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈ ၼမ် မႆႈၸႂ်ဝႆႉ ၵူဝ်မိူၼ်မိူဝ်ႈပီ 2005 – 2006 -2007 ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉဢဝ်လၢႆ ရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်ၸွမ်းႁိူၼ်းယေးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸဵမ်ရူတ်ႉၵႃး ၸႂ်ႉၼႂ်းဝတ်ႉဝႃး မုၼ်ၸဝ်ႈ ၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႆႉ ဢဝ်မူတ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်မႃး ၼႂ်းမႃးၼႂ်းမိူင်းတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-06T16:19:34

https://shannews.org/archives/50387

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈ

ဝၢႆးလင်ပၢင်တိုၵ်းတီႈမိူင်းမိတ်ႈ ယဵၼ်လူင်းယဝ်ႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵူၼ်ႇပင်းလူႉလႅဝ်ၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် – သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈတဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းသေ ၵႂႃႇၶၢႆၵိၼ်ထႅင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ လူႉၵွႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင် ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶၢင်ၵုမ်းလႆႈဢမ်ႇႁိုင် 3 ဝၼ်း ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 27 ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 27 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယိုတ်းလႆႈၶိုၼ်းတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈယူႇႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းပဵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 276 ။ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်းႁိမ်းႁွမ်းမိူင်းမိတ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 276 ၶႃႈဢေႃႈ ။ ၶဝ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းပိူၼ်ႈၼႂ်းၵၢတ်ႇၼႂ်းသႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းႁိူၼ်းပိူၼ်ႈဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇလူင်သေၵွႆဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်မီးၵႃႈၶၼ်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢဝ်ဢၼ်လဵၵ်ႉဢၼ်ဢဝ်ငၢႆႈမၼ်းၵူၺ်းၼႃ။ ဢဝ်ၶူဝ်းဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်၊ တၢင်ႇၵႃးသိုၵ်းၶဝ်ၵႂႃႇ၊ ပႃးတင်းရူတ်ႉၶိူင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ ။ ၸဵမ်ဢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၼႆႉ။ ၶဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၵႅင်းပုၼ်ႉၶႃႈၼေႈ ”- ဝႃႈၼႆ။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၶၢႆ ပေႃးပဵၼ်လမ်းၵဝ်ႇၼႆ ၵႃႈၶၼ် မွၵ်ႈ 6 သႅၼ် ပေႃးပဵၼ်ဢၼ်မႂ်ႇၼႆ မွၵ်ႈ 10 သႅၼ်ပျႃး၊ ၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ဢၼ်မႂ်ႇဢၼ်ၵဝ်ႇသေ တမ်းၶၢႆၶိုၼ်းၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃး၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်ႇဢဝ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈမႂ်ႇတီႈလၢၼ်ႉၶၢႆရူတ်ႉၶိူင်ႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၼၼ်ႉသေ ၵႂႃႇၶၢႆၶိုၼ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈ ၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃး ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း။ၵူၺ်းၵႃႈ ႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းဢမ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းမိူဝ်းပတ်းမိူဝ်းၽဵဝ်ႈၶိုၼ်းယူႇၽွင်ႈယဝ်ႉ ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁိူၼ်းလႅဝ်ၽႅဝ်ႉ ပဵၼ်ၽဝ်ႇမူတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်မိူဝ်းပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း။ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ – ႁူင်းႁဵၼ်း ဝႃႇၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈလႅၼ်ၶႅၼ်ႈမိူင်းတႆးလႄႈတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ။ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်လုၵ်ႈမိူင်းၵုတ်ႈ- မိူင်းမိတ်ႈ-မၢၼ်ႈပဵင်း-မၢၼ်ႈမေႃႈ ပွင်ႇထိုင် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ပျီႇထွင်ႇၸူႉ၊ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇသိုၵ်း PDF တူင်ႈပဵင်းၶဝ်လတ်းၵႂႃႇမႃးတူင်ႉၼိုင်- တေႃႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇယွမ်းထွႆထွၼ်သေ သႂ်ႇႁႅင်းပၵ်းတႃပႂ်ႉၽဵဝ်ႈယိုဝ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်းၶဝ်တေႃႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းယိုတ်းလႆႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ သူင်ႇၸူးတိူင်းၸႄႈၵႅင်း။ တႄႇဢဝ်လိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၶၢင် KIA+PDF ယိုဝ်းၵၼ်တီႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပိုတ်းယိုဝ်းတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 500 လင်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-03-06T12:30:38

https://shannews.org/archives/50384

ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင် ပီၼႆႉ တေဢမ်ႇၸတ်းယဝ်ႉ

ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းသေ ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင် ပီၼႆႉ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်း ယဝ်ႉ – ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၵေႃႇမတီႇ ဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇလၢတ်ႈ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ တီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တေ ဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းပွႆးလိူၼ်သီႇမူၼ်း ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ မိူၼ်ၵူႈပီယဝ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇၼိမ် သဝ်းလႄႈ မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၵေႃႇမတီႇ ဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပွႆးလိူၼ်သီႇ ပီၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇ ပဵၼ်ယဝ်ႉ ပေႃးပိူၼ်ႈမႃးလူႇမႃးဝႆႈတႄႉ ႁပ်ႉတွၼ်ႈယူႇၶႃႈ။ မိူင်းၵိုင်ႁဝ်းၼႆႉ တူၵ်းယူႇၼႂ်းၵၢင် ပိူၼ်ႈဝႆႉ လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၾၢႆႇလႂ်မႃးၵေႃႈ မၼ်းငၢႆႈ ပေႃးၵူၼ်းမႃးပွႆး ပဵၼ်ၵႂႃႇသေၸိူဝ်ႉသေပိူင်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပၼ်ပိူၼ်ႈလႆႈလႄႈ ၸႂ်ႁဝ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇၵျေႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတေၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈ တေလႆႈယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈလုင်းႁဵင်ယဝ်ႉ ၸင်ႇတေၵႂႃႇမႃး ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈမိူင်းၵိုင်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းၶႃႈ ဢေႃႈ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ တေၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈလုင်းႁဵင်ယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ပေႃးယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇလႂ်ယဝ်ႉ ၵူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူႈပီ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းပွႆးလိူၼ်သီႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵိုင်လႄႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃး ႁဵတ်းသုမ်ႉႁဵတ်းသွင်းသေ ၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၵၼ် ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးပွႆးလႄႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈငိုၼ်းၸူၵ်းငိုၼ်းၸၢႆႇတႄႉ ပဵၼ်ဝႆႉလွင်ႈယၢပ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းပွႆးလိူၼ်သီႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မိူင်းသုၵ်ႉၸိူင်ႉၼႆ သေ တၢင်းၶၢႆၵေႃႈပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈၵူႈပီတႄႉ ပေႃးဝႃႈ ၸမ်လိူၼ်သီႇမႃးၼႆ ႁဝ်းတေႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇဝႆႉ တႃႇတေၵႂႃႇၶၢႆၼႂ်းပွႆး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပီၼႆႉတႄႉ လွင်ႈႁႃၵိၼ်ယႅမ်ႉၼႆႉ မၼ်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ႁဝ်းၶဝ်တႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ ပွႆးလိူၼ်သီႇ မိူင်းၵိုင်ယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပွႆးလိူၼ်သီႇ ပေႃႇၵျူဝ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇ ၸတ်းႁဵတ်းယႂ်ႇလူင် မိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပီယဝ်ႉ တေမီးပၢင်လူႇတၢၼ်းၵၢပ်ႈသွမ်းလႄႈ တဵၵ်းၶမ်းၽြႃး ၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-05T17:53:01

https://shannews.org/archives/50378

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း တီႈၶူဝ်လူင်မိူင်းပွၼ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 5/3/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇ ၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈပဢူဝ်း PNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းလႄႈ မိူင်းပွၼ် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်းသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း တီႈၶူဝ်လူင်မိူင်းပွၼ်ဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပွၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ်ၶဝ်ယိုဝ်းၵၼ်ထႅင်ႈဢေႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၶဝ်ယိုဝ်းၵၼ်လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းပႅတ်ႈၵမ်ႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႆႉ တေမီးမွၵ်ႈၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း ပေႃးယဝ်ႉ ပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း မိူၼ်ၵဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ သဵင် ၵွင်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၵွင်ႈလူင်လႄႈ မၢၵ်ႇလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢွင်ႈတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသမ်ႉ တၢင်းပွတ်းတွၼ်ႈၵွင်းသပေႇ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵူဝ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမႃးထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ “ဢၼ်မႆႈၸႂ်တႄႉ ၵူဝ်မၼ်းသုၵ်ႉမႃးထႅင်ႈၵူၺ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉၸင်ႇႁႃပိုတ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်း လႄႈ ပေႃးဝႃႈၶဝ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းၶိုၼ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆတႄႉ တင်းၵိၼ်တင်းယႅမ်ႉၵေႃႈ တေၵႃႈၶိုၼ်ႈ၊ ပေႃး ပိၵ်ႉတၢင်းၼႆ မၼ်းယၢပ်ႇၼႃႇ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မႆႈၸႂ်ဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပွၼ် သိုပ်ႇ လၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၶူဝ်မိူင်းပွၼ်ၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး ၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/2/2024 ၼၼ်ႉသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 1/3/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇပိုတ်ႇၶိုၼ်ႈ တၼ်းလႆႈ 4 ဝၼ်း ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 5 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-03-05T16:46:33

https://shannews.org/archives/50371

ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်လူင် မူႇလမိၼ်းၵုၼ်း ပွၵ်ႈၵမ်း 58

ပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 58 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 8-12/3/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ – တၵ်ႉၵႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ တေဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃးသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ မူႇလမိၼ်းၵုၼ်း တီႈတိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်းမႆႉၼိဝ်ႉ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 58 တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸဝ်ႈၶူး ဢႃႇၸိင်ႇၼ ၸဝ်ႈၼႄတြႃး ဝတ်ႉၵမ်မထၢၼ်းမႆႉၼိဝ်ႉ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ – “ပၢင်ပွႆးမႁႃႇသတိပထၢၼ်ႇ ထူၼ်ႈၵမ်း (58) ပွၵ်ႈလႄႈ ပီၵွၼ်းသႅင် (75) ပီတဵမ် မႆႉၼိဝ်ႉ ၵမ်မ ထၢၼ်း မိူင်းပၼ်ႇသေ တေၸတ်းႁဵတ်း 5 ဝၼ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်သၢမ်လွင်ႈ 13 ၶမ်ႈ သင်ၶၸဝ်ႈၶွၼ်ႈတုမ်၊ လိူၼ်သၢမ်လပ်း ဝၼ်းတႄႇပၢင်ၵုမ် တေႃႇထိုင် လိူၼ်သီႇမႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ပဵၼ်ဝၼ်းလူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉ။ ဢၢၼ်းဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတေမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ မွၵ်ႈ 4 ႁဵင်ၼႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းယုင်ႈယၢင်ႈလႄႈ တေဢမ်ႇ ၵိုၼ်း မိူၼ်ပီၵၢႆ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇတင်း ပွတ်းၸၢၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်းလႄႈ မိူင်း ပွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ဝႆႉ ယင်းပႆႇယဵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တွၼ်ႈတႃႇ ပၢင်ပွႆးတႄႉ 3 ပုၼ်ႈ တေၵိုၼ်း 1 ပုၼ်ႈၵူၺ်း ဢၼ်ၵူၼ်းတေမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈတႄႉ တေပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်းၵျွင်းၵမ်မထၢၼ်းၽႂ်မၼ်းၵူၺ်းၶႃႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းယင်းပႆႇၼိမ်သဝ်း”-ဝႃႈၼႆ။ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း မႆႉၼိဝ်ႉ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ တင်းမူတ်း မီးၵျွင်းတိုဝ်းၵမ် 40 လင် တွၼ်ႈတႃႇ ပၢင်ၵုမ် လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်း 58 ၼႆႉသမ်ႉ တေမႃးဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇလႄႈ ၵၢၼ်ၼႄတြႃးၵမ်မထၢၼ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸတ်းႁဵတ်းပႃး ပၢင်မူၼ်သိူဝ်းလႄႈ ပၢင်တေႃႇလွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ သင်ၶၸဝ်ႈ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပွၵ်ႈၵမ်း 57 ၼၼ်ႉ တႅပ်းတတ်းဝႃႈ ၺီႇ လႃႇၶၢမ်ႇ မူႇလမိၼ်းၵုၼ်း ပွၵ်ႈၵမ်း 58 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 59 သမ်ႉ တေ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းၸေႊလၢၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ သုၼ်တိုဝ်းၵမ် ၵမ်မထၢၼ်း မူႇလမိၼ်းၵုၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ မီး 36 ဢွင်ႈတီႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပဵၼ်တိူၵ်ႈငဝ်ႈ၊ တီႈတႄႇပၢင်တိုဝ်းၵမ် ၵမ်မထၢၼ်းပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တင်ႈတႄႇ ပီၶရိတ်ႉ 1947 (ပီၵေႃးၸႃႇ 1309 ၼီႈ) မႃးတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-05T15:32:54

https://shannews.org/archives/50364

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ၸွႆႈၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ သူင်ႇပၼ်ၶိုၼ်းမိူင်းၶႄႇ

မိူဝ်ႈဝႃးဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး လၢတ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ – လႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသေ ၸွႆႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 900 ၵေႃႉဢၼ်ၶမ်ဝႆႉတီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး-မၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉသူင်ႇပၼ်ၶိုၼ်းမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ၶမ်ဝႆႉတီႈလႅၼ်လိၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း၊ ၾၢႆႇထႆးၸင်ႇၸွႆႈတႃႇဢဝ်သူင်ႇၶိုၼ်းမိူင်း၊ လႆႈဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်းပဵၼ်ဝူင်ႈ ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းသဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ၸိူဝ်းၶဝ် လုၵ်ႈမျႃႉဝတီႇ ၶဝ်ႈမိူင်းမႄႈသွတ်ႇသေ တၢင်ႇၶိူင်ႈမိၼ်ၶႄႇ တီႈဝဵင်းမႄႈသွတ်ႇ သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆး ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶႄႇ-မၢၼ်ႈ-ထႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၸိူဝ်းၶဝ်။ ဢမ်ႇလႆႈတဵၵ်းငႅၼ်းဝၢင်းၶပ်းၸိူဝ်းၶဝ်တႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ ႁဵတ်းၵႂႃႇလူၺ်ႈမီးၼမ်ႉၸႂ် ဢီးလူၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၵူၺ်းဝႃႈၼႆပႃး။ ၵူၼ်း 900 ၵေႃႉၼႆႉ လႆႈတေႃႉသူင်ႇမိူင်းၶႄႇတၢင်းၶိူင်ႈမိၼ် 15 ၵမ်း VOA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပီ သွင်ပီမႃးၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၽႄႈလၢမ်းၸွမ်းမိူင်းၸိူဝ်းပႆႇမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇမီးမၢႆမီႈသုမ်ႇငမ်းပၼ်ၼၼ်ႉ -ၼမ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၸဝ်ႈၶွင်ပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၵူၼ်းမိူင်းႁိမ်းႁွမ်း ၸိူဝ်းႁႃၵၢၼ်ယၢပ်ႇသမ်ႉတူၵ်းပဵၼ်ယိူဝ်ႇႁွင်ႉၸႂ်ႉသေ တဵၵ်းတဵင်ၵုမ်းၶင်ဝႆႉပႃးထႅင်ႈ။ တႄႇဢဝ်ၵၢင်ပီ 2023 မႃး မိူင်းၶႄႇၸင်ႇသႂ်ႇၸႂ်လွင်ႈၼႆႉသေ တႄႇၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း။ တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈယဵၼ်းပဵၼ်ၽဝ်ႇ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။

['ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-05T15:00:52

https://shannews.org/archives/50360

မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းလႃး လူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ

ၵူၼ်းႁႃပႃ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းလႃး ၶိုင်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇပႃသေ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ မၼ်းၸၢႆး လႆႈလူႉ တၢႆထင်တီႈ။ ဝၼ်းတီႈ 4/3/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၵူၼ်းႁႃပႃ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶိုင်ပွႆႇမၢၵ်သႂ်ႇပႃ တီႈမႄႈၼမ်ႉၼမ်း ၼႂ်း ၼႃႈလိၼ် ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 ဝဵင်းမိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသေ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇမၼ်းၸၢႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းလႃး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ မၼ်းၸၢႆး ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇပွႆႇပႃ တႅၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇသေ လႆႈလူႉတၢႆထင်တီႈဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ထၢင်ႇတႄႉ မၼ်းၸၢႆး တေဢဝ်မၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ပွႆႇသႂ်ႇၼႂ်း မႄႈၼမ်ႉၼမ်း ဢၼ်တၼ်း ၶိုတ်းလႄႈ ထုၵ်ႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇမၼ်းၸၢႆး ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း” – ဝႃႈ ၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းလႃး ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းပႂ်ႉသူၼ်ယၢင် ပေႃႈထဝ်ႈ တိပ်ႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းလႃးလၢတ်ႈ။ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းလႃးၼႆ့ ယူႇႁၢင်ႇၵႆ ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 65 လၵ်း မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် သဵၼ်ႈတၢင်းမိူင်းလႃး – ၵဵင်း တုင်ၼႆ့ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃ့ၶၢႆ သဵၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းလႃးၼႆ့ ပဵၼ်ဝဵင်း တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ် ၶႄႇ ဝဵင်းၼိုင်ႈ ၼႆယဝ့်။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-05T12:05:15

https://shannews.org/archives/50353

ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း

ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁေႃႈရူတ်ႉဝႆးသေ ဢဝ်ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈ ႁိမ်းၶၢင်ႈတၢင်း ထိုင်တီႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းသေ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃဝၢၼ်ႈႁႆး။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လူမ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈႁႆး – ဝၢၼ်ႈတိုင်းလဵင်း ဝၼ်းတီႈ 3/3/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ မဝ်းလဝ်ႈသေ ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈဝႆး ဢဝ် ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈ ႁိမ်းၵဵၵ်ႉဝၢၼ်ႈၵၢင် ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈႁႆး – ဝၢၼ်ႈတိုင်းလဵင်း ၸႄႈဝဵင်းၵေး သီး ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းလူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ႁဵတ်းတၢင်း (သဵၼ်ႈတၢင်း) မၼ်းၸၢႆးမဝ်းလဝ်ႈသေ ႁေႃႈရူတ်ႉဝႆး ဢဝ်ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လူမ်ႉရူတ်ႉၵႂႃႇ ႁိမ်းၶၢင်းသေ ဢဝ်တီႈသီႇသူပ်းၾၢႆႇတႂ်ႈ ၸဵင်ႇၾၢႆႇၶႂႃသိၵ်ႇသေ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ သူပ်းလူၺ်ႈ ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် ဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၸၢႆး ဢၼ်လူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႈႁႆးသေ တေဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈတိုင်းလဵင်း ဝၢႆးလူမ်ႉ ရူတ်ႉၶိူင်ႈယဝ်ႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃၵူၼ်းမိူင်း ၶွင် SSPP တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-03-04T17:09:00

https://shannews.org/archives/50350

တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းႁူပ်ႉၵၼ်တီႈမိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 3

ဝၼ်းတီႈ 1 ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 3 မၢတ်ႉၶျ်ၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈ ၶုၼ်ႊမိင်ႊ မိူင်းၶႄႇ ။ ပဵၼ်ဢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ် ၵမ်းထူၼ်ႈ 3 ဢၼ်သိုပ်ႇတေႃႇၵၼ်မႃးပၢင်ၵုမ် လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး။ ၶၢဝ်ႇ VOA ႁၢႆး ငၢၼ်းဝႃႈ – ၶၢဝ်ႇပႆႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈတႄႉ ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ႁူဝ်ယွႆႈ၊ ဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၊ တႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵျႃႊၽျႅၼ်ႉ၊ တႃႇႁႂ်ႈ လႆႈ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းဢၼ်မီးၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ဢုပ်ႇၵၼ်ပႃး လွင်ႈၸႅၵ်ႇမႅင်ႇၼႃႈတီႈၵၼ်၊ တႃႇၸႅၵ်ႇၵၼ်ဢဝ်ၶွၼ်ႇ ၼႆၸိူဝ်း ၼၼ်ႉတႄႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ – ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းပၢင်ၵုမ်ဝႃႈတေဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ပၢင်ၵုမ်ၸူး တၢင်းၼွၵ်ႈၼႆလႄႈ ႁူဝ်ယွႆႈတႅတ်ႈတေႃးတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼေ -ၼႆ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းသိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းရၶၢႆႇ AA လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈမိူင်းၶႄႇ ၵေႃႈ ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးသင်။ ဝၢႆးလင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ႁိုင်ၼၢၼ်း 2 လိူၼ် ဝၼ်းတီႈ 11 လိူၼ်ၵျၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၵႄႈၸွႆႈထႅမ်သေ သွင်ၾၢႆႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇမၢင်ၸႄႈဝဵင်း ပၢင်တိုၵ်းယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းမိူင်းရၶၢႆႇၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းရၶၢႆႇ AA သိုပ်ႇယိုဝ်းၵၼ် တေႃႇ ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ၼႆႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း 1027 သေ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵိုတ်းၵႂႃႇ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇ ၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း။ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ၽူႈတႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇလႄႈ ၽူႈမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယုၼ်ႊၼၢၼ်ႊ ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငိၵၼ် တင်းၾၢႆႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ သေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဵဝ်းပၼ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-03-04T14:06:25

https://shannews.org/archives/50342

လၵ်းၼမ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ၶွင်ထႆးတေႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ

ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း 9 ပီ ပၢႆးတႂ်ႈၵၢၼ်ၼမ်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်ပရႃႊယုထ်ႉ ၸၼ်ႊဢူဝ်ႊၶျႃႊ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈလၵ်းၼမ်း တၢင်း ၵၢၼ်လွင်ႈၵိူဝ်းလီ ဝူင်ႈၵၢင်ၵၢၼ်ၶပ်းၶိုင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄလွင်ႈၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ်တၢင်းၽွင်းၶဵဝ်ၶွင်ထႆး ထုၵ်ႇပၵ်းတႃလႄႈ ထုၵ်ႇထတ်းသၢင်ယူႇၶိူဝ်းယႂ်း ဢမ်ႇဝႃႈလွင်ႈႁိပ်ႇႁႅတ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵၢၼ်ဝႆႉဝၢင်းတူဝ်ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၵၢၼ်ၶႄႉၶႅင်ႇ ၶွင် ပိုၼ်ႉတီႈၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (geopolitical rivalry) ဝူင်ႈၵၢင် ဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႄႈ ၶႄႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇသိုၵ်းၼႂ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ႁူမ်ႈထိုင်လၵ်းၵၢၼ်ထႆးဢၼ်မီးတေႃႇဢႃႊသျဵၼ်ႊ (ASEAN) ။ သီႁသၵ်ႇ ၽူင်ႊၵဵတ်ႇၵႅဝ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ၶွင်ထႆး လႅပ်ႈမိူၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၼ်လၵ်းၵၢၼ်ထႆးၸႅင်ႈ လႅင်းသုတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈ “မိူင်းထႆးႁၢႆၼႃႈႁၢႆတႃ ၼႂ်းၵႄႈၽွင်းၶဵဝ်ဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈ မိူင်းယဝ်ႉၼႆ သီႁသၵ်ႇ လၢတ်ႈတွပ်ႇသိုဝ်ႇ PBS ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလၵ်းၼမ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶွင်ထႆး တႂ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ပရႃႊယုထ်း မီးပၢႆးႁၼ်ဢၼ်ၵွင်ႉၵဵဝ်ႇတင်းၶေႃႈၶွင်ႈၸႂ် ၶွင်ၽွင်းၶဵဝ် လႄႈၽူႈထတ်း သၢင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းႁူမ်ႈတင်းၼၵ်ႉၵၢၼ်မိူင်းသူၼ်ႇယႂ်ႇ ႁၼ်ဝႃႈလၵ်းၼမ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈ ၽွင်းၶဵဝ်ၶွင်ထႆး ၼႂ်းၸူဝ်ႈလၢႆပီၽၢၼ်ႇမႃးၼႆႉ ငမ်းငဝ်းထိူင်းထိုင်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇႁၢႆလႄႈထုၵ်ႇထတ်းသၢင်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူၺ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းၼႅဝ်းတၢင်းၵၢၼ်ၽွင်းၶဵဝ်ၶွင်ထႆး ဢၼ်မီးတေႃႇလွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈ ဢူၼ် မေႃးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈထုၵ်ႇမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ၽူႈထတ်းသၢင်ႈၶဝ်ဢိၵ်ႇပႃး ၸုမ်းသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၶဝ် ႁၼ်ဝႃႈ ႁိူင်ၵိူင်း ၶဝ်ႈၶၢင်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ဢူၵ်းဢဝ်ၸႂ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယိုတ်း ဢမ်းၼၢၸ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးမိူဝ်ႈ 2021။ တင်းတီႈႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈဢူၼ်မေႃးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်လႆႈ ႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီသုတ်း ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် 5 ၶေႃႈၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ (ASEAN’s five-point consensus) ဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ၸွမ်းၼင်ႇၵၢၼ်ဝၢၼ်ႇလွမ်ႉႁႂ်ႈၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူတ်းယွမ်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ၽွၼ်ႇၶၢႆးလူင်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းယုတ်းလွင်ႈၶတ်းၶႂၢင်လၢႆးၵတ်းယဵၼ်။ ၵွႆးၵႃႈၼႅဝ်းတၢင်းၶွင်ထႆး ထုၵ်ႇၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ၵၢၼ် ႁၼ်ၸႂ်ၾၢႆႇၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼမ်လိူဝ်ၵၢၼ်ၶဝ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ – ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၶွင်ထႆး ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေၸၢင်ႈၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ယွၼ်ႇယၢၼ်းလူင်း ႁူမ်ႈပႃးၸဵမ်လွင်ႈၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်ႁႃၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်းၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ် ထႆး-မၢၼ်ႈ လၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ထုၵ်ႇပၵ်းတႃတူၺ်းဝႃႈ ပၢႆးတႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ထႆး တေမီးၼမ်ႉၼၵ်း တေဝၢင်း လၵ်းၵၢၼ်ပဵၼ်တီႈယွမ်းႁပ်ႉၵၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႂ်းဢႃႊသျဵၼ်ႊၵႃႈႁိုဝ် ၼႆယူႇ။ ၵၢၼ်ၵႄႈပၼ်ႁႃလူၺ်ႈၵၢၼ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း တႅၵ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်သိၵ်ႈပဵၼ်ၸဵင်ႇလႄႈပဵၼ်ၵၼ်ႁဵၼ်းလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးဢမ်ႇႁူႉလၢႆလၢႆၸူဝ်ႈၵူၼ်းယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းတီႈယူႇ တၼ်းသဝ်းလႄႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းလူမ်ႉတၢႆ ပၢႆႈၼီ ယွၼ်ႉၼမ်ႉမိုဝ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်ဝီပ်ႇငႅၼ်းတိၺွပ်းႁၢပ်ႇၶူဝ်း(ၶျေႃး) တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်းဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး လႄႈ မီးၵူၼ်းလင်ႇလႆလၵ်ႉပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၽိတ်းၵူတ်းမၢႆၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼမ်တိူဝ်းၶိုၼ်ႈၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းလႄႈ တုမ်ႉ တိူဝ်ႉတေႃႇ MOU ။ ထႆးၵိုင်ႇလီမီးလၵ်းၵၢၼ် ၼမ်းဢဝ်လွင်ႈၼႆႉသၢင်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလူၺ်ႈလၢႆးၵတ်းယဵၼ် ပဵၼ်ထမ်းလႄႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်လွင်ႈသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 2024 ၼႆႉ ဢိရႃႇဝၻီႇယင်းႁၢႆးငၢၼ်းၼႄဝႃႈ ၵႅမ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊ ဢၼုသွရ်(သွၼ်) ထမ်းၸႆႊ ၽူႈၼမ်းၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် institution ပရီၻီ ၽၼူမ်ႊယူင်ႊ လႄႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ၵႅၼ်ႇၸိုင်ႈ ပရီၻီ ၽၼူမ်ႊယူင်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်မေႃး ပဵၼ်သိုၵ်းၵၢင်မိူင်း မႃး ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ 2021 ၽူႈၼမ်းၵွင်တပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၵၢၼ် လိူၵ်ႈတင်ႈ လူၺ်ႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸင်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၼမ်းၸူးသူႇၵၢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼွင်းလိူတ်ႈ လူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းတူဝ်ႈ ပတ်းပိုတ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵၢႆယဵၼ်းပဵၼ်ၽူႈၼီၽႆး(ပၢႆႈၽေး)လႄႈယူၵ်ႉယၢႆႉၶၢႆႉထိၼ်ႇဢမ်ႇတႅမ်ႇလၢၼ်ႉၵေႃႉ ဝၢတ်ႇ ၸဵပ်းလူမ်ႉတၢႆ ၵႃႈငိုၼ်းတူၵ်း ငိုၼ်းၼမ်ၶၼ်ထုၵ်ႇ ၵွတ်းယၢၵ်ႈၽၢၼ်ၵိၼ်း ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလူမ်ႉလႅဝ် ပိူင်ၵၢၼ်မိူင်းလူမ်ႉၸူမ်ဝွတ်ႈဝၢႆး။ ၵၢၼ်ဢၼ်ထႆးလႄႈၸၢဝ်းၸၢတ်ႈဢႃႊသျဵၼ်း ယၢမ်ႈမီးၶေႃႈၸုၵ်းယိုၼ်းလွင်ႈၵိူဝ်းလီ ဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ယိုတ်းလၵ်းၵၢၼ် “ဢမ်ႇၸွမ်ႇၸိမ်ယုင်ႈၵဵဝ်ႇၵိၸ်ႇၵၢၼ်ပၢႆးၼႂ်း” ႁဵတ်းႁႂ်ႈ သူၼ်ႇလႆႈၵၢၼ်ပဵၼ်ထမ်းၶွင်မၼုသ်း ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၼႂ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၵိူဝ်းလီ ဝူင်ႈၵၢင်ထႆးလႄႈဢႃႊသျဵၼ်ႊ တင်း မၢၼ်ႈ ၻွၵ်ႉတိူဝ်းသုရိၼ်ႊ ၽိသ်ႉသုဝၼ်း ၽူႈၼမ်းၼႂ်းဢႃးသျဵၼ်းၵေႃႉၵဝ်ႇ ၽွင်းပဵၼ်ၽွင်းလူင်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶွင်ထႆး လႆႈၼမ်းလဝ်ႈယိုၼ်ႈ ၼႂ်းၼႅဝ်းတၢင်းၵၢၼ်ၽွင်းၶဵဝ် ၵဵဝ်ႇယုင်ႈၸွမ်းလႆႈ “ၵဵဝ်ႇၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈလီ” (Constructive Engagement) ၵွႆးၵႃႈ လုၵ်ႈၸုမ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသျဵၼ်ႊယင်းပႆႇႁၼ်ၸွမ်း ၸင်ႇလႆႈပိၼ်ႇမႃးၸႂ်ႉၼႅဝ်းတၢင်း လၵ်းၼမ်း လွင်ႈၵိူဝ်း လီ လၢႆးယိုတ်ႈယွၼ်ႇ(Flexible Engagement) တႅၼ်းလႄႈ ၶွပ်ႇပိူင်ၼႅဝ်းတၢင်းၼႆႉ ဢႃႊသျဵၼ်ႊ ဢဝ်ၸႂ်ႉမႃးထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵွႆးၵေႃႈတူၺ်းမိူၼ်ၽွင်းၶဵဝ်ၶွင်ထႆး ၼႂ်းၸုပ်ႈပၢၼ် ၶေႃႊသေႃၶျေႃႊ ဢမ်ႇပေႃးယိုတ်ႈယွၼ်ႇၼႅဝ်းတၢင်းၼႆႉၵႃႈႁိုဝ် ၸင်ႇယွၼ်းႁဵၵ်ႈႁွင်ႉႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုပ်ႈၼႆႉ ဢၼ်မီး ၽိူဝ်ႉထႆး(ပိူဝ်ႈထႆး)ပဵၼ်ၵႅၼ်ၼမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈ လၵ်းၼမ်း ဝႆႉၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတေႃႇလွင်ႈလိူတ်ႇမႆႈႁွၼ်ႉလႄႈၵႂၢမ်းတုၶ်ႉယၢၵ်ႈၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းဢူၺ်းလီ ၼမ်တိူဝ်း လိူဝ်မႃး။ ၵၢၼ်ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸုပ်ႈၼႆႉ တေႁဵတ်းသၢင်ႈႁႂ်ႈမီးပိုၼ်ႉထၢၼ်ၾၢႆႇလွင်ႈသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ႁႂ်ႈဝၢင်း လၵ်းပိုၼ်ႉထၢၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈတီႈၸိုင်ႈမိူင်းထႆးလႄႈဢႃႊသျဵၼ်ႊ ၵိုင်ႇလီမီးလၵ်းၵၢၼ်ၼမ်း လွင်ႈဢုပ်ႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵၼ် ၵိုတ်းယိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်း ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈၵိူတ်ႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၼမ်းၸူးသူႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းမွပ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၽၢၼ်ႇၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်မီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းတဵင်ႈထမ်း။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵိုင်ႇလႆႈဝၢင်းလၵ်းၵၢၼ်ၽႅၼ်ပၢႆးတိုၵ်း ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလူၺ်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈလၵ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ထႆးတေထုၵ်ႇယူၵ်ႉယွင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၸွႆႈႁၵ်ႉသႃၸီးဝိတ်ႉ ၶွင်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၽူႈမီးၸႂ်ၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ်လႄႈမႅတ်ႇပႅင်းပႂ်ႉပႃးႁၵ်ႉသႃလွင်ႈမၼ်ႈၼိမ်ယဵၼ် ဢၼ်တေႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇၽွၼ်းလီတေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းသွင်ၾင်ႇ ၼိူဝ်ၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်။ ၵၢၼ်ၵိုတ်းယုတ်းပၢင်တိုၵ်းၵၢင်မိူင်းလႄႈ ၼမ်းၸူးသူႇၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း “ၻီႊမွၵ်ႉၶ ရေႊသီႊ” မိူင်းမၢၼ်ႈ တေပဵၼ်ၽူလ်ၽွၼ်းပုၼ်ႈပၢင်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈတေႃႇၵၢၼ်မုင်ႈမၼ်ႈလႄႈပဵၼ်ၽူလ်ၽွၼ်းလႆႈ တေႃႇ ၵူၼ်းလၢႆၵုမ်ႇ လၢႆၸုမ်း တင်းလၢႆ ပၢႆးၼႂ်းမိူင်း။ ၵွႆးၵႃႈ ၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႅင် ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်တဵင်ႈထမ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တၵ်းတေလႆႈႁပ်ႉၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ် ႁႅင်းဢီးဢႃႊသျဵၼ်ႊ ထႆး လႄႈ လၢႆၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတင်းလူၵ်ႈ “ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ” UN ။ မွၼ်းၶိူဝ်း (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']