text
stringlengths 24
70.4k
|
|---|
Bronisław Maria Komorowski (rodz. 4 czyrwca 1952 we Ślōnskich Ôbornikach) – polski polityker. Noleży do Ôbywatelskij Platformy. Ze wyksztołcynio historyk. Bōł Marszołkem Sejma RP, a ôd 10 kwietnia 2010 skirz tygo, co Lech Kaczyński zginōł we lotniczyj katasztrofie, połnił bez niydugi czas ôbowiōnzki gowy państwa polskiego. Podug połnych wynikōw prezydynckigo absztimōngu, ôstoł po nich prezydyntym-elektym. Ôd 6 siyrpnia 2010 do 5 siyrpnia 2015 sprawowoł urzōnd Prezydynta RP. |
Wapyn Ślōnska – wapyn, kery przedstawia czŏrnego ôrła we złotym polu ze strzybrnym pasym na krzidłach, czynsto z biołym krziżym na strzodku. Reprezyntuje cołki Ślōnsk jak tyż Dolny Ślōnsk. Wyglōnd. Symbolika Ślōnska wywodzi sie ze familijnych wapynōw ślōnskich Piastōw. Po rŏz piyrszy ôbraz ôrła użōł na swojim sztymplu princ Kazimiyrz I ôpolski we 1222 roku. Na ziymiach Dolnego Ślōnska używano wapyna dolnoślōnskich Piastōw, kery mioł czŏrnego ôrła we złotym polu ze strzybrnõ piskōm na krzidłach, ekstra ze strzybrnym krziżym postrzodku (ôsobliwie ôd czasōw kontrreformacyje). Adaptacyjŏ. We tradycyji przijōnło sie, iże wapyn a farby dolnoślōnske używane sōm we tym samym czasie za symbole Ślōnska we cołkości. fana Ślōnska wapyn Gōrnego Ślōnska |
Gabardyna – miano ciynkigo wołnianego sztofu ô szagim plocie. Gabardyna je używano we produkcyji mantlōw, kostimōw i inkszych. |
Glaskugla to je nojbarzi wszechuobecno garnitura na Gody. Je to pisano kugla, sprowiōno ze szkła, fajansu abo plastiku, ze powrōzkym do ôbwieszynio na kristbaumie eli na ôknie. |
Tindiskŏ gŏdka – nachŏ-dagestańskŏ gŏdka s tajli awarskŏ-andyjskich gŏdek ze skupiny andyjskich gŏdek użiwanŏ bez Tindisōw. Użiwanŏ je we Dagestōniy we Rusyje. We ynglickej gŏdce: Tindiskŏ gŏdka na Ethnologue |
Myjter (tyż: meter) to podstawowo jednostka dugości we układach: SI, MKS, MKSA, MTS, ôznoczyniy m. Podug definicyje zatwierdzōnyj ôd XVII Gyneralnyj Kōnferyncyje Miarōw a Wog we 1983 je to ôdlygłość, jako przeżynie światło we prōżni we czasie 1/299 792 458 s. Ôkryślo dugość, szyrzka, ôdlygłość, drōga abo rubość. |
One-T to je francuski projekt muzyczny, znony s ôryginalnych teledyskōw ze animowanymi postaćōma, kere sōm przedstawiyniym muzykōw. Jejich muzyka to miszung stylōw muzyki elektronicznyj, hip-hopu a house. Projekt zadebiutowoł we 2001 roku. The One-T ODC (LP, 2003) The One-Ts ABC (LP, 2006) Music Is The One-T ODC (2001) Bein a Star (2002) The Magic Key (2003) Starsky & Hutch (2004) Kamasutra (2004) Hamburguesa (2005) Tomorrows War (2006) One-T na MySpace |
Godka a-pucikwar – godka s grupy andamańskij indopacyficznych godek. Merritt Ruhlen - ""A Guide to the Worlds Languages, Vol. 1: Classification", 1987, z. 301-378" |
.at je to internetowŏ dōmyna, kerŏ je zrobiōnŏ dlŏ internetowych zajtōw ze Austryje. |
Krutynia (pol. "Krutynia") – rzyka na Mazurskim Pojezierzu, 99 kilomyjtrōw dugo. Wiyrch jeji dorzyczo mo 638 km². Je znōmo skiż tygo, co je jednōm ze nojpopularnijszych cestōw na kajakowe spływy we Polsce. |
Uodesa (ukr. "Одеса", "Odesa", rus. "Одесса", "Odjessa") – miasto na połedniu Ukrajiny, nad Czornym Morzym, stolica ôd ôdeskigo ôbwodu ("одеська область"). We starożytności grecko kōlōnijo Olbia (grecko kōlōnijo grecko). Ôd XIV stolecio warownia we Krymskim Chanacie, niyskorzi zdobyto bez Ôsmańske Imperyjōm, a we 1789 bez Rusyjo. We 1794 ôficyjalniy lokowano sam miasto. Ôd 1991 we niypodległyj Ukrajinie. |
Unijo Ojropejsko - zwiōnzek dwadzieścia siedmiu dymokratycznych krejōw Ojropy Ô (dwuznok) - dwuznok wystympujōncy we bezma wszyjskich ślōnskich alfabetach |
Spodnioki to je elymynt spodniygo ôbleczynio (prodła), kery wkłodo sie pod galoty pod czas srogigo mrozu coby chrōnić szłapy ôd zimno. Nojczyńści sōm uōne uszyte ze baumwole a majōm ôd przodku rozporek coby niy trza bōło jejich seblykać kej je potrzeba ôddanio moczu. |
Rudzke Jōnkowice (pol. "Jankowice", miym. "Jankowitz Rauden") – wieś na Gōrnym Ślōnsku, we połedniowo-zachodnij Polsce, we ślōnskim wojewōdztwie, we raciborskim krysie, we gminie Raciborskŏ Kuźnia. We 2011 roku wieś miała 441 miyszkańcōw. |
Lite-On (chiń. 光寶科技) – tajwańskŏ fyrma elektrōnicznŏ, zajmujōncŏ sie produkcyjōm maszin optoelektrōnicznych i zasilaczy. Jego portfolio ôbyjmuje m.in. diody LED, zasilacze i fototranzystory. Je tyż producyntym nagrywŏrek DVD. Fyrma ôstała założōnŏ we 1975 roku. |
Lakeside - census-designated place we USA, we sztacie Kalifornijo, we hrabstwie San Diego. Na 2010 rok pōmiyszkiwało sam 20 648 ludzi. |
Biełōnek (łacina: "Pieris brassicae") – szmaterlok ze familije biełōnkowatych (łać. "Zygaenidae"). Je u tygo gatōnku łatwy do ôboczynio dymorfizm płeciowy: dwa czorne fleki na gōrnyj porze krzideł mo ino samica. |
Wolfgang Amadeus Mozart, poune miano: Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart (rodz. 27 styčnia 1756 we Salzburgu, um. 5 grudnia 1791 we Wiedniu) – austryjocki kōmpozytor a muzyk, ôroz s Haydnym a Beethovynym zaličany do klasykōw wiedyńskich, jedyn s nojwybitnijšych we gešychcie. Kōmponowou guōwniy ôpery (20), krōm nich tyž utwory religijne (19 mšy), symfōnije (68), kōncerty fortepianowe a na inkše inštrumynty (27). Cuzamyn stwořyu wiyncyj kej 600 roztōmajtych kōmpozycyji. "Die Schuldigkeit des ersten Gebotes" "Apollo et Hyacinthus" "Bastien und Bastienne" "La finta semplice" "Mitridate, re di Ponto" "Ascanio in Alba" "Il sogno di Scipione" "Lucio Silla" "La finta giardiniera" "Il re pastore" "Zaide" "Thamos König in Ägypten" "Idomeneo" "Die Entführung aus dem Serail" "Loca del Cairo" "Lo sposo deluso" "Der Schauspieldirektor" "Le nozze di Figaro" "Don Giovanni" "Così fan tutte" "Die Zauberflöte" "La clemenza di Tito" |
Fana Krakowa mo ksztołt prostokōnta, kery je potajlowany poźōmo na dwie tajle. Na wiyrchu je bioło, a na spodku modro. Farba bioło ôznoczo czystość, a modro - rzyka Wisła. |
Chemillé-en-Anjou - gmin we Francyji, we regijōnie Krej Loary, we departamyńcie Maine-et-Loire. Mo 323,98 km² wiyrchu a podug danych ze 2018 roku pōmiyszkiwało sam 20 985 ludzi. Gmin utworzōno 15 grudnia 2015 bez skuplowanie 12 gminōw: Chanzeaux, La Chapelle-Rousselin, Chemillé-Melay, Cossé-dAnjou, La Jumellière, Neuvy-en-Mauges, Sainte-Christine, Saint-Georges-des-Gardes, Saint-Lézin, La Salle-de-Vihiers, La Tourlandry a Valanjou. |
Carl Menger von Wolfensgrün (nar. 23 lutego 1840 we Nowym Sōnczu, um. 27 lutego 1921 we Wiedźniu) – austryjŏcki ekōnōmik ze austryjŏckij szuli a jeji tworzyciel. Szrajbnōł ôn wydany we 1871 roku buch ô titlu "Grundsätze der Volkswirtschaftslehre" (po ślōnsku "Prawidła ekōnōmije"), kerego to wydanie je mniymane za anfang austryjŏckij szuli we ekōnōmiji. Jego buch wkludziōł do ekōnōmije nowe teoryje - ô geldzie, cynie a wertowności. |
Świyntym Rokiym Jakubowym 17 siyrpnia - trzynsiyniy ziymie ô sile 7,4 stopńōw we Turcyje. Umrziło 17 tyś. perzōnōw 12 października - wedle ONZ liczba ludzi na ziymii przekroczōła 6 miljardōw 31 grudnia - Borys Jelcyn niy chcioł być dużyj prezydyntym Rosyje, a niyskorzi ôstoł nim Wladimir Putin 15 czyrwca - Said Belqola, fusbalowy arbiter ze Maroka Tusty Sztwortek: 11 lutygo Wielgi Sztwortek: 1 marca Wielgi Piōntek: 2 marca Wielgo Sobota: 3 marca Wielkanoc: 4 kwietnia Pyńdziołek Wielkanocny: 5 kwietnia Boże Cioło: 3 czyrwca |
Jerzy Gorzelik (rodz. 1971 we Zobrzu) – ślōnski historyk kōnsztu a regijonalny polityker, szef Ruchu Autōnōmije Ślōnska. Pō samorzōndowym wotōngu we Polsce we 2010 roku wlozł do Sejmiku Ślōnskigo Wojewōdztwa, a niyskorzi do zarzōndu uōnygo wojewōdztwa. |
Vancouver (IPA: /væːnkʰuv̥ɚ/) je przibrzegowy sztad na połedniowym zachodzie Kanady. Je uōna we prowincyji Brytyjsko Kolōmbijo. Jigo miano pochodzi ôde Georgea Vancouvera - ynglickigo kapitana a ôdkrywce, kery podszukowoł ôkolice Vancouver. Vancouver je nojwiynkszōm metropolijōm we zachodnij Kanadzie a trzecie we cołkim państwie. Je uōno jedno ze sztadōw, kere tworzōm Regijōnalny Krys Metro Vancouver - "Regional District Metro Vancouver", a tyż jydno ze miast ôbwodu Lower Mainland. We sztadzie pōmiyszkuje 611 000 ludzi na placu 114,67 km². We cołkij metropoliji je to 2,2 miljonōw na 2 878,52 km² Vancouver je fest rōżnorake etniczniy. 52% ludzi ze miasta a 43% ze metropolije niy mo za swoja ôjczysto godka godki ynglickij. Miasto sie fest gibko rozwijo a sōm przwidywanio, aże wielość ludzi we roku 2021 bydzie wiynkszo kej 3miljōny. Pode wzglyndym wielości ludzi Vancouver mo sztworty plac we Pōłnocnyj Americe, po Nowym Jorku, San Francisco a Mexico City, przi czim we 2021 moge to być 2. plac. Miasto leży pōmiyndzy Cieśninōm Georgia, a gōrōma. Miasto bōło założōne we 60. rokach XIX stolecio, kedy przijechało sam kupa ludzi, kerych ôgarnył Fiber Złota. Gibko Vancouver rozwinyło sie s małyj ôsady we srogo metropolijo. Hawyna we Vancouver, po skōńczyniu budowy Panamskigo Kanału stała sie nojwiynkszōm hawynōm we Pōłnocnyj Americe. Ekōnōmijo sztadu ôpiyro sie na tradycyjnych sektorach Brytyjskij Kolōmbije: Bergmaństwie, Rolnictwie, Łōwie a Leśnictwie. Corozki barzij geltujōm sektor usugōw a Turistika. Miasto je tyż znōme kej trzecie nojwiynksze cyntrōm prodykcyje filmōw a seryjalōw we Pōłnocnyj Americe, po Hollywoodzie a Nowym Jorku. Roz na kedy na Vancouver godo sie "Hollywood Pōłnocy". We Vancouver rozrasto sie tyż industryjo High-Tec a produkcyjo szpilōw kōmputrowych. Vancouver bōł kupa razy poważany za jydno s trzech miast s nojlepszymi warōnkōma do żywobycio. We 2007 roku ôstało uznane do kupy ze Wiedniym za trzecie nojlepsze miasto, jeli łazi ô poźōm żywobycio, po Zurichu a Genewie. Podug cajtōnga Forbes Vancouver mioł we 2007 roku szōsto nojbarzi rozwiniynto industryjo niyruchōmośćōw na świecie, a drugo we Pōłnocnyj Americe, po Los Angeles s USA. We 2007 roku Vancouver bōło po Toronto drugym nojdrogszym do żywobycio miastym we Kanadzie, a 86 na świecie. We uōnym sōndażu bōły tyż Zurich a Genewa, kere zajōnły ôdpednio śōdmy a dziywiōnty plac. We 2007 roku Vancouver ôgoszōno tyż kej dzieśōnty nojbarzi snożny sztad na świecie. We 2010 roku we Vancouver a Whistler, co uōne je rozlygowane 125 km na pōłnoc, bōły Ziimowe Ôlimpijske Igrziska. Gyszichta. Podug archeolōgicznych wykopaliskōw ôsiedlaniy sam piyrszych ludzi napoczōnło sie miyndzy 2500, a 7000r. przed Kristusym. Sztad tyn je rozlygowany tam, kaj kedyś miyszkały plymia Squamish, Musqueam a Tsleil-Waututh ze skupiny przibrzygowych Salis. Mieli uōni swoje ôsady we dzisiyjszym Vancouver we takich placah, kej Stanley Park a zatoka False Creek, a tyż podług fiorda Burrard Inlet. Niykere ze uōnych ôsadōw dalij sōm we North Vancouver, West Vancouver a Point Gray. Te teryny kej piyrszy zbadoł we 1791 szpanielski ôdkywca José María Narváez, ze kerym rok niyskorzi poszoł George Vancouver . Simon Fraser - bōł piyrszym ojropejczykym, kery stanył tam, kaj dzisio je Vancouver. We 1808 spłynył rzykōm Fraser aż do West Point Grey, wele placu, kaj terozki je Universiti of British Columbia . Sobi Fiber Złota , kery prziszoł sam we 1861 przinies ze sobōm przez 25 000 ludzi, ze czygo nojwiyncyj ze Kalifornije do ujścio rzyki Fraser. Dziynki tymu napoczyło sie stałe ôsiedlaniy sie sam ludzi, kere napoczōno sie na farmie McLeary wele rzeki na wschōd ôde indjańskij ôsady Musqueam, tam, kaj terozki je dziylnica Marpole. Piyła, kero postawili we Moodyville (teroźne North Vancouver) dōł sam anfang lo drzewiannyj industryje, kero gibko sam sie rozwinyła danke zuōnaczyniu inkszych bretmilōw przi połedniowym brzygu zatoki, kere przinoleżała kapitanowi Edwardowi Stampowi. Stamp, kery zaczōn wycyckować strōm wele sztadu Port Alberni postawiył piyła we Brockton Pointe tam, kaj terozki je morsko latarnio, nale bez morske prōndy musioł uōn przenieś sie na hulica Gore. Niyskorzi ta piyła stoł sie znōmy kej Hastings Mill. Zyjgywerk stoł sie cyntrōm sztadu, zkerygo zuōnaczōło sie teroźne Vancouver. Do kupy ze napoczyńciym dziołanio transsyberyjskij bany znoczyniy piyły słabnyło, a we kōńcu ja zawarli we rokach dwadziestych 20. stolecio . Vancouver je jedyn ze nojmodszych miastōw Brytyjskij Kolōmbije . Nostympno ze ôsadōw, zołożone trocha po Vancouver, to je Gastown, sie gibko rozwinyła we 1867, nauobkoło karczmy, kero postawiył John Deighton, mianowany "Gassy Jack". We 1870 regiyrōnek prowincyje Brytyjsko Kolōmbijo zrobiył tam sztad, a zmianowoł go Granville, na cześć brytyjskij ministra Granvilla Levesona-Gowera. Niyskorzi to miasto wybrali, kej stacyjo kolyje transkanadyjskij. Sztad, przemianowany ze Granville na Vancouver bōł ôficyjalniy wpisany do rejestra, jako gmina 6 kwietnia 1886 roku, to je we tym samym, kedy do miasta przilozła Kolyj Transknadyjsko, keryj ôstateczno trasa doł Henry John Cambil. Miano lo sztadu wybroł William Cornelius Van Horne. 13 czyrwca 1886 miasto sie hajcoło a zrobiył sie ś nigo brantflek, nale gibko je ôdbudowali a we tym sōmym roku zuōnaczyli sam piyrwszo fojerwera. Miato co miało wele 1 000 miyszkańcōw gibko sie rozwijało a juzaś przi kōńcu XIX stolecio 20 000 ludzi, a we 1911 aże 100 000. Wczas fibera złota we Klondike we Vancouver handlyrze przedowali poszukiwaczōm roztōmajte towary. Jedyn ze handlyrzōw, Charles Woodward ôdymknył we 1892 piyrszy towarowy dōm Woodwards na winklu hulicōw, kere dzisiej mianujōm sie Georgia Street a Main Street. Do kupy ze Spencers a Hudson Bays Company bez cołke dziesiyńciolecie bōli to lidery we datalicznym przedaju. Za piyrwa mode miasto bōło uzoleżńōne ôd epnych korporacyjōw, kej North West Company a Canadian Pacific Railway, kere miały możebność do gibkigo rozwiniyńcio Vancouver a jigo ôkolicōw. We czasie po Wielgij Wojnie, wczas Srogigo Krizisa bōły we Vancouver haje a protesty ôd Kōmōnistycznyj Partyje. |
XXXTentacion, akuratnie Jahseh Dwayne Ricardo Onfroy (ur. 23 stycznia 1998 w Plantation, zm. 18 czyrwnia 2018 w Deerfield Beach ) – amerykōński raper, śpiywŏk i autōr tekstōw. Swōj debiutancki album „17” wydoł 25 siyrpnia 2017 roku. Drugi album, „?”, ukŏzoł sie 16 marca 2018 roku i zdobōł piyrsze plac w rankingu Billboard 200. |
Sonic the Hedgehog to je seryjŏ kōmputrowych szpilōw ze Sonicym za bazowego bohatyra, produkowanŏ ôd Sonic Team – ôddzioł fyrmy Sega. |
Ikarus – madziarsko marka autobusōw, jeji głōwno siedziba je we Budapeszcie. 260T 280T 280E 411T 412T 415T 417T 435T |
Macedōńskŏ gŏdka je godkōm połedniowosłowiańskōm. Do zŏpisu używŏ cyrylicy. Nŏjbliższŏ jij gŏdka, to gŏdka bułgarskŏ (podug niykerych greckich a bułgarskich gŏdkoznawcōw macedōński je dialyktym bułgarskiygo). |
Dina Hayek (arab.: دينا حايك), rodzōno jako Collet Bou Gergis 10 czyrwnia 1982 to je libańsko śpiywoczka pop. Jeji ôjciec pochodzi ze Libanu a matka ze Syryje. Jeji kariera miała anfang we 1999 roku, popularność dała ji plata "Katabtillak" wydano we 2005. "Sehir Al Gharam" (2003) "Katabtillak" (2005) "Taala Albi" (2006) Profil we arab-celebs.com (we angelskij a arabskij godce) |
Krziż (łać.: "Crux") – znok, forma abo rzecz we postaci dwōch lyniji, kere sie przecinajōm nojczyńści pod prostōm ekōm. Je jydnym ze nojstarszych symboli ludzkości widzanym we starożytnych religijach. Bezma we kożdyj tajli Ziymie znojdowano klamoty s tym znakym. Zauobycz bōł kojarzōny s jakōmś formōm kultu siłōw przirody (fojer, klara, żywobycie) abo kultym fallicznym. |
Pusto mynga to elemyntarny bygrif matymatyki, a genau tyjoryji myngōw. Pusto mynga to matymatyczno mynga ftoro niy zawiero żodnygo elemyntu. We matymatyce znok lo pustyj myngi to formula_1 abo formula_2. Bygrif pustyj myngi mo centralno rola we definicyji naturalnych nōmerōw. |
Sir Lewis Carl Davidson Hamilton, MBE (ur. 7 stycznia 1985 r. we Stevynage, hrabstwo Hertfordshire) – brytyjski kerowca wyścigowy, majster świata Formōuy 1 we rokach 2008, 2014, 2015, 2017, 2018, 2019 a 2020 a wicemajster we 2007 a 2016. |
Lok - wieś a gmin (obec) na Słowacyji, we nitrzańskim kreju, we krysie Levice. Mo 17,2 km² wiyrchu a podug danych ze 2019 roku pōmiyszkiwało sam 951 ludzi. |
Jamna - pōtok kery mŏ swoje źrōdōa we połedniōwyj tajle Mikōłowa na stoku Wiyrzyszka (Gōry Świyntygo Jana). Je na 10 km dugi a wpodo do Kłodnicy po jei lewyj zajcie. |
Welōnek prezidyncki we Biołorusi we 2020 to bōł welōnek na sztela prezidynta Republiki Biołorusi, co ôdbōł sie 9 siyrpnia 2020 roku. Ôficyjalnie, welōnek ôstoł wygrany ôd reskyrujōncego tedy prezidynta Alaksandara Łukaszenki, co dostoł 80,1% głosōw. Rezultat tyn bōł wszeôbecnie uznany za fałeszny. Po ônego ôgłoszyniu, we Biołorusi napoczły sie masowe protesty. Je szacowane, iże kelaset abo kelatysiyncy ôsob bōło heresztowanych i rannych, a sztyry ôsoby straciyły życie. |
Szopiynice (pol. "Szopienice", miym. "Schoppinitz") – tajla administracyjnyj dzielnicy Katowicōw Szopiynice-Burowiec, kero ôbejmuje downe Szopiynice a Roździyń. Je rozlygowano miyndzy Zowodziym a Myslowicōma, nad rzykōm Rawōm. We lotach 1947-1959 bōło to samostatne miasto, niyskorzi włōnczōne do Katowicōw. Je sam srogo industryjo, m.in. Hōta Niyżeloznych Metalōw "Szopiynice" a zakłody Unilever Polska S.A, kaj je produkowano margarina a kistowany tyj. Internecowy portal ô Szopiynicach |
Seevetal – gmin we Miymcach, we landzie Dolno Saksōnijo, we krysie Harburg. Utworzōno we 1972 roku bes skuplowanie 19 gminōw, kere terozki sō uōnyj dzielnicōma. Mo 105,19 km² wiyrchu a podug danych ze 2013 roku pōmiyszkiwało sam 40 159 ludzi. Neczajta Seevetal |
Jablonové - wieś a gmin (obec) we Słowacyji, we bratysławskim kreju, we krysie Malacky. Mo 13,18 km² wiyrchu a podug danych ze 2020 roku pōmiyszkiwało sam 1349 ludzi. |
Ãã – drugŏ buchsztaba we ślabikŏrzowym abecadle ôd ślōnskij gŏdki, używanŏ tyż we inkszych abecadłach świata (cum bajszpil we abecadle ôd kaszubskij gŏdki). We ślabikŏrzowym abecadle "ã" je pandialektalnõ buchsztabōm, kerŏ we dolnoślōnskim dialekcie a na pōłnocno-zachodnim Gōrnym Ślōnsku je ôdczytywanŏ jako klang [e], we strzodkowo-zachodnim Gōrnym Ślōnsku jako dugi klang [ã], wele Raciborza jako [am], na weschodzie Gōrnego Ślōnska jako klang [a], na połedniowo-weschodnim Gōrnym Ślōnsku jako [ym] a na Laszskij Ziymi jako klang [u] abo klang [a]. Buchsztaba "ã" je ino na szlusach wortōw, cum bajszpil "bierã". We Steuerowym abecadle a ślōnskim abecadle fōnetycznym ta buchsztaba je szrajbowanŏ jako "a". |
Panthera onca centralis to zwiyrzã ze typu chordata, ze rzyndu carnivora, ze grōmady cycaczy ze familije felidae, co je ôpisoł Mearns we 1901 roku. Historyjŏ taksōnōmije. Je to jedyn ze zapropōnowanych podgatōnkōw panthera onca: taksōnōmicznŏ nazwa "Panthera onca goldmani" byłŏ zaproponowanŏ, iże zamiyszkuje ôd Jukatanu we Meksyku na pōłnocy, do Belize i Hōndurasu na połedniu. "Panthera onca hernandesii" byłŏ zapropōnowanŏ za włŏściwŏ Meksykowi i USA. "Panthera onca veraecruscis" była zapropōnowanŏ za włŏściwõ rejōnōm ôd Tabasco we Meksyku do Teksasu we USA. "Panthera onca arizonensis" miała zamiyszkować rejōn ôd Sōnory we Meksyku do połedniowo-wschodnich USA przed 1939. "Panthera onca centralis" was proposed for Central America. W 1939 Reginald Innes Pocock niy znŏd żŏdnych dowodōw na morfologicznõ rozmajtość miyndzy "P. o. hernandesii", "P. o. centralis" i "P. o. arizonensis", i uznoł je za jedyn podgatōnek. Niydŏwne testy niy poradziyły wykŏzać dowodōw na rozmajte podgatōnki tego jaguara. |
Football Club des Girondins de Bordeaux, (abrewiacyjŏ Girodins Bordeaux) francuski klub fusbalowy, kery grŏ w Bordeaux, w Ligue 1. Jedyn z nojbarzi utituowanych fusbalklubōw we Francyji. Majster Francyji (6): 1950, 1984, 1985, 1987, 1999, 2009 Puhar Francyji (3): 1941, 1986, 1987 Puhar Ligi Francuskej (3): 2002, 2007, 2009 Superpuchar Francji (2):1986, 2008 Puhar Intertoto UEFA (1): 1995 Finał Puharu UEFA (1): 1996 |
Szlangi (łać. "Serpentes") to je podraja gadōw s raje łuskonośnych. Majōm uōne duge cioło bes szłapōw a szczynkowy aparat kery dozwalo jeim fest a fest szyroko rozwiyrać szczynki, bez cōż poradzōm uōne połykać ôfiara we całości. Niy majōm strzodkowygo ucha ani bymbynkowyj błōny. Liczba kryngōw poradzi dolyźć u nich do 400. Do terozki porachowano bezma 3000 gatōnkōw szlangōw. Niykere ś nich sōm jadowite (10-25% wszyjstkich gatōnkōw) a wszyjstke sōm miynsożerne a połykajōm ôfiary we całości. Dzioł zoologiji kery zajmuje sie szlangōma je mianowany ôfiologijo. |
Mycka – ôbleczynie kere zakłodo sie na gowa, bajstlowane sōm bezma zowdy s roztomajtych miynkich matyriołōw (czasym mo jakeś twarde tajle lb. kapa). Mycki dowajōm zicher przed trudnymi atmosfyrycznymi warunkōma: zimno, hyca, słōneczne promiynie a inksze. Kłobuk |
Mazelōnka to bōła jaka noszōno zauobycz ôd babōw. Mazelōnka stanowiōła elymynt ôd ślōnskigo ôbleczynio. Terozki je już wcale niyuobecno, ani Reinhold Olesch we swojim Słowniku Gwary Polskij spod Świyntyj Anny wspōmino, ize je uōna już downo niy znōmo pojstrzōd modych Ślōnzoczek. |
Montreux je sztad we Szwajcaryji. Je uōn rozlygowane nade Genewskim Jeziorym, przi jigo wschodnim brzygu. Miyszko tam 23 010, co dowo Montreux trzeci plac podug wielość ludzi postrzōd sztadōw kantōnu Vaud (za Lausanne a Yverdon-les-Bains). Kożdygo roku sōm sam dwa znōme na cołkim świecie festiwale: jazzowy festival de Jazz de Montreux (piyrszy bōł we 1967) a telewizyjny The Golden Rose Festival (uod 1961). Krōm tego sztad je znōmy skirz dynkmala Freddiego Mercuryego, kery stoji na strzodku rynku. |
Chișinău - nojsrogsze miasto a stolica Mołdawije. Ôstrzodek industryje a nauki. |
Heksa – we niykerych wierzyniach ludowych: baba zajmujōnco sie czornōm magiōm, ciepiōnco prziroki, kojarzōno s siłōma niyczystymi - czynsto s szatanym. Mynskym ôdpowiydnikym je czarownik. We folklorze pojawiajōm sie tyż "dobre" heksy, kere zajmujōm sie tam czystōm i dobrōm magiōm. Postacie heksōw mogymy trefić m. in. we ojropejskij mitolōgii ludowyj, jydnokże tam fōnguje raczyj pod mianym wiydźmy i mo trocha myni pejoratywne znaczyniy. W 1484 papiyż Innocynty VIII wydoł bullym "Summis desiderates" bydōmcōm podsōmowaniym wcześnijszych uchwoł potympiajōncych czary i zezwolyniym karanio śmierćōm heksōw a czarownikōw. Innocynty VIII powołoł sie we nij na słowa Bibliji "Niy pozwolisz żyć heksie. " (Wi.,22,17.) Motyw heksy je ôbecny tyż we kulturze ojropejskij rōżnych epok, m.in. we "Makbecie" W. Szekspira. Poymat symfōniczny Antonína Dvořáka s 1896 mo titel Heksa połednia. |
13 miejscowości we Polsce: Mostki – wieś we kujawsko-pōmorskim wojewōdztwie, we włocławskim krysie, we gminie Włocławek Mostki – wieś we lubuskim wojewōdztwie, we świybodzińskim krysie, we gminie Lubrza Mostki – wieś we łōdzkim wojewōdztwie, w zduńskowolskim krysie, we gminie Zduńsko Wola Mostki – wieś we małopolskim wojewōdztwie, we nowosōndeckim kryse, w gminie Stary Sōncz Mostki – wieś we mazowieckim wojewōdztwie, we zwolyńskim krysie, we gminie Zwolyń Mostki – wieś we ôpolskim wojewōdztwie, we uoleskim krysie, we gminie Rudniki Mostki – wieś we podkarpackim wojewōdztwie, we niżańskim krysie, we gminie Jarocin Mostki – leśno ôsada we ślōnskim wojewōdztwie, we czynstochowskim krysie, we gminie Kłomnicy Mostki – wieś we świyntokrziskim wojewōdztwie, we skarżyskim krysie, we gminie Suchedńōw Mostki – wieś we świyntokrziskim wojewōdztwie, we staszowskim krysie, we gminie Staszōw Mostki – wieś we wielgopolskim wojewōdztwie, we kōnińskim krysie, we gminie Sōmpolno Mostki – wieś we wielgopolskim wojewōdztwie, we ôstrzeszowskim krysie, we gminie Kobylo Gōra Mostki – ôsada we wielgopolskim wojewōdztwie, we wōngrowieckim krysie, we gminie Gołańcz 1 miejscowość na Ukrajinie: Mostki - wieś na Ukrajinie, we lymberskim ôbwodzie, we pustomyckim rejōnie |
Kōmory, Zwiōnzek Kōmorōw (fr. Union des Comores, arab. جمهورية القمر المتحدة, Jumhūriyyat al-Qumur al-Muttaḥidah) – państwo we wschodnij Africe, na tajli archipelagu Kōmory, miyndzy Madagaskarym a Mozambikem. Ôd 1886 do 1975 pode władzōm Francyji. Po uzyskaniu niypodległości we 1975 pode władzōm Francyji pozostała Majotta - downij tajla Kōmorōw. Dōminujōnco religijo sam je islam. Gospodarka je ôparto na bauerstwie. |
Mahōmet Muhammad ibn Abd Allah ibn Abd al-Muttalib (ar. ; - urodzōny nojprawdopodobnij 20 kwietnia 571, zmar 8 čerwca 632) – prorok islamu, twōrca islamu a zołożyciel piyrwszej wspōlnoty muzōłmanōw, kera przeobraziła sie we teokratyczne państwo religijne. Wyznawcy islamu wierzōm, aże je nojwiynkszym i ôstatnim prorokym jydynygo Bōga, Allaha, a świynto ksiynga islamu, Koran, zostoła mu przekazano bez Bōga we serii obiawiyń. |
Indjanery to je miano nojsrogšyj grupy rdzynnyj ludności Ameriki (uobok Inujitōw a Aleutōw), kero ôbejmuje mynga roztōmajtych plymiōn a grup ô roztōmajtym poźōmie rozwoju, charaktyře a kultuře. Zaličo sie jeich we antropolōgije do rasy žōutyj. Jeich miano je po prowdzie felerne, a wziyno sie skiž tygo co Křištof Kolōmb myślou, co dopuynyu do Indji. Terozki užywane sōm tyž inkše miana, jako "Aboriginal Peoples" (ludy pierwotne), "Native Americans" (rdzynne Amerikōny) abo Amerindjanery. Podug nojšyřyj přijyntyj we nauce teoryje, Indjanery přykludziuy sie do Ameriki s Azyje we čos ôstatnij epoki lodowcowyj (20-35 tyś. lot nazod) bez Ciyśnina Beringa. We ôkresie kolōnizacyje ojropejskij we Americe bōuy ōune fest tympione a siuōm nawrocane na chřeścijaństwo. Niykere jeich fest rozwiniynte kultury coukim upoduy (Inki, Azteki, Tolteki a inkše). We USA a Kanadzie wiynkšość ś nich pozawiyrano we rezerwatach. Terozki majōm we kōnstytucyjach a inkšych aktach prawnych państw Ameriki zagwarantowane rōwne prawa a swoboda, we tym tyž swoboda religijno. Skiž tygo powstou a rozwijo sie ruch panindjanerski, kery odwouōje sie do kulturowyj a etničnyj wspōlnoty Indjanerōw. Krojcoki Indjanerōw s biouymi mianuje sie Metysōma, a s Negrōma - Zambo. |
Meieiskŏ gŏdka - ôficyjnŏ gŏdka stōnu Maniypur we Indyjach. |
Lontov – wieś a gmin (obec) na Słowacyji, nitrzańskim kreju, we krysie Levice. Mo 15,06 km² wiyrchu a podug danych ze 2013 roku pōmiyszkiwało sam 684 ludzi. |
Jerozolima (hebr. ירושלים, arab. القدس, اورشليم , łać. Hierosolyma, Aelia Capitolina) – nojsrogsze miasto we Izraelu a uōnygo stolica (podug prowa izraelskigo), podug Palestyńczykōw stolica jeich państwa. Jerozolima niy ma uznanio kej stolica Izraela ôd ÔNZ a wiynkszości państwōw. Świynte miasto lo krześcijaństwa a islamu. Założōno we IV millynijōm p.n.e. Plac wydarzyńōw znōmych ze Bibliji. |
Dohtor Miód, prowdziwe miano Marcin Witas (ur. 21 kwietnia 1976 roku we Piekorach Ślōnskich) – ślōnski wykōnawca hip-hopowy a raper. 1991 "Votan B." 1992 "Znojdź sie synek dziołcha" 1993 "Wyliz Mi" 1993 "Wór" 1999 "Minyło kilka lat..." 2005 "Bioło Nysa" 2006 "Mikrofon i siykyra" 2007 "Votan B. – SuperKnut" 2008 "Knur" Ôficjalno neczajta skupiny |
Violetta Villas (rodz. 10 czyrwca 1938 we Liège um. 5 grudziynia 2011) – polsko śpiywoczka, kero śpiywo pop. 1962 - "Rendez-vous z Violettą Villas" 1966 - "Violetta Villas" 1967 - "Violetta Villas" 1967 - "Dla ciebie miły" 1968 - "O miłości" 1977 - "Nie ma miłości bez zazdrości" 1980 - "Dawne przeboje" 1986 - "Violetta Villas" 1992 - "Najpiękniejsze kolędy" 1992 - "Dla ciebie miły" 1994 - "Laleczka" 1996 - "Złote przeboje" 1997 - "Jestem taka, a nie inna" 1997 - "Kolędy" 1999 - "Platynowa kolekcja" 1999 - "Najpiękniejsze kolędy" 2000 - "Pocałunek ognia" 2001 - "Violetta Villas" 2001 - "Dla ciebie miły " 2001 - "Nie ma miłości bez zazdrości" 2001 - "Gdy się Chrystus rodzi" 2003 - "Do ciebie mamo" 2003 - "Walentynkowe hity" 2004 - "Kolędy serca" 2006 - "Ja już taka jestem" 2008 - "Na pocieszenie serca i uniesienie ducha" 2009 - "Z archiwum Polskiego Radia vol. 11" 2009 - "Gdy się Chrystus rodzi 2" Neczajta Violetty Villas |
Île Royale to je nojsrogszo wyspa we archipelagu Îles du Salut, kery noleży do Francuskij Gujany. Mo uōna 28 hektarōw wiyrchu a nojwyższy jeji pōnkt je wysoki na 66 m n.p.m. Na Île Royale je hotel a muzyjōm. |
Wōngel kamiynny – skoła ôsadowo pochodzynio roślinnygo, kero powstoua we palyjozoliku (a dokładnij we karbōnie) s szczōntkōw roślinnych, kere uwyngliły sie we warunkach bestlynowych. Mo czorno farba a je matowy, zawartość we nim wōngla je ôd 75% do 97%. Wōngel kamiynny używo sie ajnfachowo kej paliwo. Mo uōn wartość opołowo ôd 16,7 do 29,3 MJ/kg (zależniy ôd zawartości zaniyczyszczyń a wilguości). Wartość opołowo czystygo chymiczniy wōngla je ōng. 33,2 MJ/kg. Nojwiynksze zuoża wōngla kamiynnygo sōm we Chinach, USA, Indjach, RPA, Australije a Ukrajinie. Wōngel kamiynny idzie dobywać dwōma knifami: ôdkrywkowo abo głymbinowo. Ôba knify majōm wady a zalyty - przi dobywaniu ôdkrywkowym zajmowano a niszczōno je kupa placu, nale je to tańsze skiż tygo co je moue zatrudniynie a niy trza używać drogich zabyzpiyczyńōw. Przi knifie głymbinowym niy trza srogigo placu, nale za to trza srogigo zatrudniynio, kosztownych zabezpieczyń a tajla złoża trza kajnikaj ôstawić a jeij niy dobywać, coby niy bōło szkodōw bergmańskich we teryniy ô gynstyj abo zabytkowyj zabudowie. |
Amsterdam () – nojsrogsze miasto we Niiderlandach rozlygowane nad rzykōma Amstel i Ij a ōng. 160 kanałōma. Konstytucyjno stolica tygo państwa, nale wszyjske insztytucyje rzōndowe a zgromadzynia ôbcych państw sōm we Hadze. We Amsterdamie je drugi (po Rotterdamie) nojsrogszy port handlowy we Niiderlandach. Je tyż mocka muzyjōw (m.in. Rijksmuseum, Muzyjōm Vincenta van Gogha, Rembrandthuis, Muzyjōm Tropiku). Miasto je tyż znōme ze nojbarzi utitlowanygo we Niiderlandach fusbalferajnu Ajax Amsterdam. |
Dicmo - gmin we Chorwacyji, we splicko-dalmatyńskij żupańji. Mo 68,44 km² wiyrchu a podug danych ze 2001 roku pōmiyszkiwało sam 3289 ludzi. We gminie sōm rozlygowane wsie: Ercegovci, Krušvar, Osoje, Prisoje, Sičane, Sušci. |
Swobodne Ôprōgramowaniy (ang. "free software") – ôprōgramowaniy, kere je mogebne być załōnczone, sprowiane, rozpowszechnione swobodniy. Swobodne Ôprōgramowaniy daje swobody: swoboda 0: załōnczoniy ôprōgramowania, zawdy swobodniy. swoboda 1: sprowianiy ôprōgramowania lo sie. swoboda 2: rozpwszechnianie ôprōgramowania. swoboda 3: sprowianiy ôprōgramowania a swoboda rozpowszechniania ajnzacu, coby korzistało cołka ferajno. Je to definiycjo ôd Free Software Foundation. Coby mogebne bōło korzistać ze swobōd 1 a 3 potrzebny je kod zdrzōdłowy. Nojbarzi znōmo licyncyjo swobodnygo ôprōgramowanio to licyncyjo GNU GPL. Lo bajszpila swobodne ôprōgramowaniy to Linux, Android, LibreOffice. Czym je Swobodne Ôprōgramowaniy? (pol.) Filozofyjo GNU (pol.) |
Niikisz (Niikiszowiec, , ) – tajla miasta Katowicy, pobudowano z poczōntku XX storoczo z inicjatywy kōncernu Georg von Giesches Erben, ôsiedle dlo hajerōw ze gruby Giesche (terozki Wieczorek). Niikisz bōł zaprojektowany ôd architektōw Emila a Georga Zillmanōw ze Charlottenburga, autorōw tyż sōmsiedniego Giszowca. |
Solice-Zdrōj(pol. "Szczawno-Zdrój", miym. "Bad Salzbrunn", śl-niem. "Salzburn") – miasto we dolnoślōnskim wojewōdztwie, we wałbrziskim krysie. Podug danych ze 2007 roka, miyszkało sam 5 586 ludzi. Gerhart Hauptmann - laureat nagrody Nobla ze 1912 Neczajta miasta |
Mistrzostwa Ojropy we Fusbalu 2020 - fusbalowy turniej prowadzōny bez UEFA ô majstra Ojropy wygrany bez reprezentacyjo Italiji. Bōły to szesnoste we historyji take mistrzostwa. Cuzamyn skłodały sie ze 51 szpilōw. Termin szibniynto na rok 2021 skiż pandymije COVID-19. Titel brōńōła reprezyntacyjo Portugalije, kero wygroła tyn turniej sztyry lata tymu. Grupowo faza. Bierōm sam udzioł 24 reprezyntacyje rozlosowane na 6 grupōw. Ze kożdyj niyskorzi awansujōm dwa nojlepsze manszafty plus nojlepsze sztyry ze trzecich placōw we grupach. Piyrszy szpil przipado na 11 czyrwca 2021. Puharowo faza. Sam gro nojsamprzōd 16 manszaftōw. Majstrym ôstanie drużyna kero wygro swoje wszyjske 4 szpile. Majster Ojropy 2020: Italijo Drugi titel we gyszichcie Cristiano Ronaldo Patrik Schick Karim Benzema Emil Forsberg Romelu Lukaku Harry Kane Robert Lewandowski Georgino Wijnaldum Haris Seferović Xherdan Shaqiri Raheem Sterling Kasper Dolberg Alvaro Morata |
Hawyna lotniczo Cam Ranh (ang. Cam Ranh International Airport) je miyndzynarodowo hawyna we Wietnamie, mo ōng. 1 milijōna pasażyrōw na rok. Cam Ranh Airport |
Margaret Thatcher (rodz. 13 października 1925 we Grantham, um. 8 kwietnia 2013 we Lōndynie) – brytyjsko politykerka, ze fachu chymik a prawnik. Skirz jeji stanowczości we tłumiyniu strajkōw hajerōw we Wielgij Brytanije mianowano ja Żylozno Dama, a cołko liberalno polityka jeji rzōndu "Tchatcheryzm". Ôd 4 maja 1979 do 28 listopada 1990 bōła prymierym Wielgij Brytaniji - nojdużyj ze wszyjskich prymierōw tygo kreju. Bōła znōmo ze ojrosceptycyzmu. Margaret Thatcher Chronology World History Database |
Xavier Dolan, "Xavier Dolan-Tadros" (* 20. marca 1989 we Montrealu) − reżyser, szauszpiler, scynarzista, producynt filmōw i dabingowiec ze Québecu. Je synym rechtōrki Geneviève Dolan i Manuela Tadrosa, śpiywoka i szauszpilera, kery sie narodziōł we Egipcie a gościnnie wystōmpił we porã Dolanowych filmach ("Jai tué ma mère", "Laurence Anyways", "Tom à la ferme"). Swoje piyrsze wystōmpiyni choby szauszpiler Dolan mioł, kej bōł sztyry roki stary, we seryji spotōw reklamowych do jednyj siyci aptek. Porã rokōw niyskorzi wystōmpił we seryjalach "Miséricorde", "Omertà II" a "LOr". Groł tyż we krōtko- i dugometrażowych filmach: "Jen suis!" (1997), "Le marchand de sable" (1999), "La Forteresse suspendue" (2001), "Miroirs dÉté" (2006), "Martyrs" (2008) a "Good Neighbours" (2010). We "Miraculum" (2014) ôd reżysera Daniela Groua mioł piyrszy rŏz gōwnã rolã we filmie, kery sōm niyreżyserowoł. Tyż we roku 2014 wystōmpił wele Brucea Greenwooda, Catherine Keener und Carrie-Anne Moss we filmie "Elephant Song" reżyserowany ôd Charlesa Binaméa, adaptacyji szpilu ôd Nicolasa Billona s takim samym mianym. Dolan robi tyż dabing, bez tyn przikłŏd bōł gosym Rona Weasleya we québecko-francuskij wersyji filmōw ô Harrym Potterze a Jacoba Blacka we seryji "Twilight". Piyrszym filmem reżyserowanym ôd Dolana było "Jai tué ma mère" we roku 2009. Mioł premierã 18. maja 2009 na festiwalu we Cannes we tajli lo modych twōrcōw "Quinzaine des réalisateurs (Piytnŏstka reżyserōw)" a bōł sprzedōny do wincyj jak 20 sztatōw. Je to napoły autobijograficzne dzieło, kere powstało na gruncie gyszichty ze postrzedni szkoły, a Dolan sōm wystōmpił we gōwnyj roli. Ôd niygo drugi film "Les amours imaginaires" bōł piyrszy rŏz pokŏzany 16. maja 2010 w Cannes we sekcyji "Un Certain Regard (Iste wejrzyni)", Dolan grŏ tukej jednōm ze trzech gōwnych postaci. Aji trzeci film, "Laurence Anyways", mioł premierã we tyj samyj tajli festiwalu we Cannes 18. maja 2012, yny że tukej autor pojawiŏ sie yny we epizodzie. We roku 2013 Dolan nagroł widyjoklip do piosynki College Boy ôd francuskigo New-Waveowygo bandu Indochine, kery skuli ekscesywnygo pokazywaniŏ gwałtu skuplowanygo s użyciym krześcijańskij symboliki bōł fest krytykowany. Sztwortym Dolanowym filmem była adaptacyjŏ szpilu ôd Michela Marca Bouchardsa "Tom à la ferme". Tyn bōł pokŏzany na 70. Miyndzynarodowym Festiwalu Filmōw we Wenecyji 2. września 2013 a dostoł nŏdgrodã FIPRESCI. Aj w tym filmie Dolan grŏ gōwnõ rolã. Piōnty film, "Mommy", bōł nakryncōny na jesiyń 2013 a pokŏzany we Cannes 22. maja 2014 w ramach konkurzu ô Złotõ Palmã. Zyskoł, społym s "Adieu au Langage" ôd Jeana-Luca Godarda Nŏdgrodã Jury. "Mommy" było piōntym filmem, s kerym Dolan szoł do Cannes, nale piyrszym w ramach gōwnygo konkurzu. Choby szōsty film Dolan planuje adaptacyjõ szpilu "Juste La Fin Du Monde" ôd Jeana-Luca Lagarcea s miyndzy inkszymi Marionym Cotillardym, Léōm Seydoux a Vincentym Casselym. Tyn mały ôbrŏz mŏ przekrŏczać wielgõ żanrowõ rōżnicã miyndzy Mommy a siōdmym filmym "The Death and Life of John F. Donovan" a przirychtować Dolana ku dŏlszymu wielgimu projektowi. "The Death and Life of John F. Donovan", kery napisoł społym s Jacobym Tierneyym mŏ być ôd niygo piyrszym filmym we anglijskij gŏdce. Sztart nakryncaniŏ je planowany na jesiyń 2015. Ôkrōm tego we jednym wywiadze lo "Montreal Gazette" padoł, że choby nastympne dzieło planuje modernõ adaptacyjõ Hitchcockowygo Rope, nale nejsamprzōd chce sie dać pauzã a wysztudyrować historyjõ kunstu, bo już je ze swojij ynormnyj produktywności we ôstatnich rokach styrany. Dolan je otewrzicie gejym. Temat hōmoseksualnoty je ôsnowōm filmōw "Jai tué ma mère", "Les amours imaginaires" a "Tom à la ferme", pojawiŏ sie aji we "Elephant Song", a "Laurence Anyways" miyrzy sie s tymatym transseksualnoty. Filmografijŏ. Reżyser a scynarzista: 2009: "Jai tué ma mère (Zabiłech mojõ matkã)" 2010: "Les amours imaginaires (Imaginarne miłowaniy)" 2012: "Laurence Anyways (Dycki Laurence)" 2013: "College Boy" (wideoklip ôd Indochine) 2013: "Tom à la ferme (Tom na farmie)" 2014: "Mommy (Mama)" Producynt: 2009: "Jai tué ma mère (Zabiłech mojõ matkã)" 2010: "Les amours imaginaires (Imaginarne miłowaniy)" 2012: "Laurence Anyways (Dycki Laurence)" 2013: "Tom à la ferme (Tom na farmie)" 2014: "Mommy (Mama)" Szauszpiler: 1994: "Miséricorde (Miłosierdziy)" (seryjal TV) 1997: "Omertà II" (seryjal TV) 1997: "Jen suis! (Idã w to!)" 1999: "Le marchand de sable (Handlŏrz s piaskym)" (krōtkometrażowy) 2001: "La Forteresse suspendue (Tajemny festung)" 2001: "LOr (Złoto)" (seryjal TV) 2005: "Attitudes (Wezdroki)" (krōtkometrażowyy) 2006: "Miroirs dÉté (Zdrzadła lata)" (krōtkometrażowy) 2008: "Martyrs (Martyry)" 2009: "Suzie" 2009: "Jai tué ma mère (Zabiłech mojõ matkã)" 2010: "Les journaux de Lipsett ( Dyjŏrze ôd Lipsetta) 2010: "Les amours imaginaires (Imaginarne miłowaniy)" 2010: "Good Neighbours (Dobre sōmsiady)" 2012: "Laurence Anyways (Dycki Laurence)" 2013: "Tom à la ferme (Tom na farmie)" 2014: "Miraculum (Cud)" 2014: "Elephant Song (Piosynka ôd elyfanta)" Xavier Dolan we bazie IMDB Xavier Dolan: The New Woody Allen, Only Younger, Cuter and Gay – "The Huffington Post" |
Sierra Leone, Republika Sierra Leone – państwo we zachodnij Africe, nad Ôceanym Atlantyckim. Granica mo s Gwinyjōm a Liberyjōm. Miano kraju je nadane bez portōgalskich ôdkrywcōw s 1462 a ôznačo "Gōry Lwie". Bez tři stolecia bōu to teryn kaj chytano niywolnikōw a kwituo piractwo, aže we 1787 Brytyjske Towařistwo Antyniywolniče wykupiuo teryny přibřežne a zouožyou dzisiejšo stolica - Freetown. We 1808 Sierra Leone ôstouo kolōnijōm brytyjskōm. Ôd 1961 niypodlygue. Wybřeže je sam we wiynkšyj tajle bažouowate a rosnōm na niym mangrowce. Pzostauo tajla zajmuje puaskowyž pokryty lasōma, nojwyžšy wiyrch Bintumani mianowany tyž "Loma Mansa" mo 1948 m n.p.m. Gynsty nec řykōw, klimat rōwnikowy, fest wilguy i ze srogimi ôpadōma (3400 mm bez rok). Gospodarka zaležno bezma coukowicie ôd wydobycio djamyntōw. 2/3 ludzi utřimuje sie s prymitywnygo bauerstwa a rybouōwstwa. 68% miyškańcōw žyje pōnižyj granicy ōbōstwa. 60% ludności wyznowo islam, 30% je pōganōma a 10% wyznowo chřesijaństwo. Je sam nojwiynkšo na świecie umiyralność babōw we ćōnžy a babōw i bajtli při porodzie. |
Mazowijŏ (, ) to je historycznŏ krajina we Postrzodkowyj Ojropie, we cyntralnyj Polsce. Historycznōm stolicōm Mazowije je Płock, za to połedniowyj Mazowije – Czersk. Terŏźnie Mazowijŏ je rozlygowanŏ ze wiynksza we mazowieckim wojewōdztwie. |
Ojropa to: Ojropa - tajla świata, kōntynynt Ojropa - postać mitologicznŏ Ojropa - potoczne miano Ojropejskij Unije Ojropa - miesiōnczek Jowisza Ojropa - wyspa na Ôceanie Indyjskim Ojropa - zorta żaglōwki Ojropa - planetoida nr 52 Radio Free Europe "(pl. Radio Wolna Europa, cz. Svobodná Evropa) " - Amerykańskŏ Radiowŏ Stacyjŏ |
6 moja - Zbigniew Wodecki, polski piosynkorz, kōmpozytor, szauszpiler. 9 lipca - Wiktor Janukowycz, ukrajinśki politiker. 30 moja - Feliks Steuer, tworziciel ôrtografije Steuera. Wielganoc: 9 kwietnia Boże Cioło: 8 czyrwca |
Lo krymskotatarskij godki užywano dwa alfabyty — uaciński "(latin elifbesi)" i cyryliczny "(kiril elifbesi)". Â â, atoli je buchštabōm krymskotatarskōm, mo plac poza alfabytym. Cyrylica lo krymskotatarskigo. Cyrylica lo krymskotatarskij godki (kr. "Qırımtatar kiril elifbesi") ôstoła przigotowano we 1938 bez władze sowiecke, bowiym taka bōła polityka, co trza przistosować cyrylica do kożdyj godki we kraju. Ôficyjolniy ôstoła znieśōno we 1992 po tym, kej wprowadzōno łacinka, atoli je uōna dali używana powszechniy. Skłodo sie s 37 buchsztab. Poza alfabytym znajdujōm sie tyż гъ, къ, нъ ve дж, klasyfikowone kej dwuznoki. |
Żydówka ze cytrynami (śl. "Żydōwka ze citrōnōma") – yjlowy ôbroz polskigo malyrza Aleksandra Gierymskigo ze 1881 roku. Ôbroz powstoł we czasie bycio Gierymskigo we Warszawie, we rokach 1879–1888. Artysta zwiōnzoł sie ze skupinōm modych literatōw a krytykōw, kerzi gromadzili sie nauobkoło pozytywistycznygo cajtōngu "Wędrowiec" ("Wandrus") a podjōn wespōłproca ze Stanisławym Witkiewiczym a Antonim Sygietyńskim. Efektym tygo bōł cykl realistycznych rodzajowych scynōw, prezyntujōncych żywobycie żydowskich miyszkańcōw Powiślo a inkszych biyndych zidlōngōw Warszawy. |
Wapyn Sztokholmu przedstowio we modrym wapynowym blocie złoto gowa we korōnie. Je to wyuobrożyniy krōla Erika IX, kery je patrōnym miasto. Bōł uōn wybrany krōlym Szwecyje we 1150 roku. Podug powiarki, ze placu, kaj ôstoł pogracany (pode pōłnocnōm ścianōm katedry we Uppsali) cudownym knifym wytrysnyło zdrzōdło, kere bije do terozki a je powożane, co woda ś niygo nabrano moge kuryrować niymoce. Skiż uznanio tygo za cud, a tyż skuli tygo, co kej krōl bōł uōn powożany za prowygo krześcijana a dobrygo władce, miesczany ôbrali go za patrōna, kery mo chrōnić miasto. Niigdy niy bōł ôguoszōny świyntym ôd Kościoła, nale we Szwecyji je pora kościołōw pode jygo wezwaniym. Wyuobrożyniy na wapynie je gynau take samo kej na strzedniowiecznyj miejskij pieczyńci. Wapyn na ôficjalnyj neczajcie Sztokholmu |
Mona – śpiywka szantowŏ Mona – miejscowość we USA, we sztacie Utah Mona – gmin we USA, we sztacie Illinois, we hrabstwie Ford Mona – afa ze familije makakowatych Mona – ciyśnina miyndzy wyspami Haiti a Portoryko Mona – wyspa we ciyśninie Mona Mona Lisa – ôbrŏz ôd Leonarda da Vinci |
Gorko szekulada – napitek powstoły ze mieszonki mlyka, szekulady a cukru, zauobycz pity na gorko. Do Ojropy gorko szekulada ôstoła prziwieźōno ze Nowygo Świata. Czynsto dodatkiym je piana ze mlyka, kere sie spienio gorkom parōm pod ciśnieniym. Nojczynścij we ekspresach ciśnieniowych. |
Rydōutowy (pol: "Rydułtowy") – miasto na Gōrnym Ślōnsku, kere ležy we wojewōdztwie ślōnskym, we powiecie wodzisuawskym. Je to ôštřodek fedrōnku wōnglo. Wzmiankowane je za piyrwa we ksiyndze "arcybiskupa wrocuawskigo", ze 1228 goda. Rydōutowy prawa miejsky erbuy we 1951 godzie. Skiž razultata dwiustopniowygo administracyjowygo tajlowanio, utraciouy je. Piyršygo styčnia 1992 roku ôdzyskouy miejsky recht. Miyškaniec Rydōutōw mianuje sie Rydōutowik. Historyjo. Miano miasta pochodzi ôd "feudaua" ô mianie Rudolf, piyrwej sie nazywauo "Rudolphi villa". Zmiany miana miasta we ćōngu wiekōw: 1228 Rudolphi villa 1355 ze Rudosdorf 1453 ze Rynolticz 1481 von Rynolticz 1531 Rynoltowitze 1581 Rudosdorf 1614 Rudoltowi 1652 Rudoltow, Rudultow 1679 Rydoltow, Rydultow 1687 Rudoltow 1745 Ridultow 1784 Ridultau 1830 Nieder Ridultau, Ober Ridultau, Ridultow 1845 Nieder Ridultau, Dolny Rydultów, Ober Ridultau, Wierzchni Rydułtów 1861 Nieder Ridultau, Ober Ridultau Zmiany nazwy najwiynkšej tajli miasta - Radošōw: 1228 r. Radosevici 1288 r. Radoscow 1300 r. Rastow 1316 r. Raddoscow 1437 r. Radussuow 1531 r. Radoschow 1614 r. Radossow, Radessow 1745 r. Radoschau 1830 r. Nieder Radoschau, Ober Radoschau, Königlich Radoschau, Radoszow 1845 r. Nieder Radoschau, Ober Radoschau, Königlich Radoschau, Radoszów We XX wieku dodano kōńcōwka -owy. Gospodarka. Miasto Rydōutowy je "uostřodkym" fedrowanio wōnglo. Wiynkšość zatrudńōnych we industryji robi na grubie Ryduōutowy-Anna. Tunel lo cugōw (1853-1858 r.) Zespōu Stawiyń Lazarytu Miejskigo (1911 r.) Křiž pokutny (1628 r.) Kościou św. Jeřygo (1896 r.) Stawiyniy wagi gruby "Rydōutowy" (1906 r.) Zabudowa miyškaniowo kolanije Karola Kościou Św. Jacka Banhof / Bana Zabytki. Izby pamiyńci při: Grubie "Rydōutowy" Siedzibie Towařistwa Spouečno-Kulturalnygo Niymcōw wojewōdztwa ślōskigo "Kluka", pismo Towařistwa Miuośnikōw Rydōutōw "Pielgrzym", pismo parafije św. Jeřygo "Spektrum", pismo parafije św. Jacka we Radošowach Cajtōng "Kalwaria", parafije Zmortwychwstonio Pańskigo "Na Ratuszu", darmowo gazetka informacyjno miasta Rydōutowy |
Jottabajt (krōcyj YB) abo jobibajt (krōcyj YiB) – jednotki używane we informatyce miyndzy inkszymi do ôkryślaniŏ miary nojsrogszych spamiyńci masowych, zasobōw zbiorōw i baz danych. Zgodliwie ze sztandardym IEC 60027-2 we systymie przedrostkōw dwōjkowych (binarnych) ôbowiōnzujōm znŏleżności: 1 YiB = 1024 ZiB = 1024 · 1024 EiB = 1024 · 1024 · 1024 PiB = 1024 · 1024 · 1024 · 1024 TiB = 10245 GiB = 10246 MiB = 10247 kiB = 10248 B za to we systymie przedrostkōw dziesiyntnych SI: 1 YB = 1000 ZB = 1000 · 1000 EB = 1000 · 1000 · 1000 PB = 1000 · 1000 · 1000 · 1000 TB = 10005 GB = 10006 MB = 10007 kB = 10008 B http://physics.nist.gov/cuu/Units/binary.html |
Fridrich II. Wielgi, (nar. 24 stycznia 1712 we Berlinie, um. 17 siyrpnia 1786 we Sanssouci) to bōł krōl Prus ôd 1740 do 1786. Pod ônego reskyrowaniym Prusy ôstały jednym ze nojpotynżniyjszych krŏjōw we Ojropie. Fridrich bōł synkym ôd Zofie Doroty Hanowerskij a Fridricha Wilhelma. Po umarciu ônego fatra, 31 mŏja 1740 Fridrich II. korōnowoł sie we Königsbergu, kej przijōn hołd ôd wszyjskich sztandōw. |
Amatl (gŏdka Nahuatl: "āmatl", hiszp. : "amate" abo "papel amate") – zorta papiōru, co była używano we Ameryce Postrzodkowyj we czasach prekolumbijskich. Bōł szykowany ze warzōnyj wewnyntrznyj strōny (tyj ôd pnia) kory niykerych zortōw strōmōw, nojczyńścij ze familije figowcōw. Dostanŏ z warzyniŏ meteryjŏ była niyskorzij przecieranŏ bez kamiynie. Gotowy amatl mioł farbã jasnobrōnzowõ a bōł delikatny. Używany bōł jednako do cylōw religijnych a świyckich. Gotowe dokumynta były trzimane we zwojach. Terŏz amatlu wyrŏbianego ryncznie używajōm niykerzi artyści we Meksyku. |
Neofelis nebulosa abo mglistŏ pantera to zwiyrzã ze typu chordata, ze rzyndu carnivora, ze grōmady cycaczy ze familije felidae, co je ôpisoł Griffith we 1821 roku. Wystympuje we połedniowyj Azyji. |
Llangernyw - wieś we Wielgij Brytaniji, we Waliji, we hrabstwie Conwy. Znōmo skiż cisa ze Llangernyw, kery je poważany za jedyn ze nojstarszych durś żywych ôrganizmōw na Ziymii. Mo uōn 41 stōp ôbwodu (przi ziymii). Na 2011 rok pōmiyszkiwało sam 1079 ludzi, ze kerych przez 67% godo we walijskij godce. Je sam kośćōł pw. św. Digaina, postowiōny we downiyjszym kamiynnym kryngu, kerygo niy zbulōno, ino na jednym ze kamiyńōw wyryto krziż. Simon Jenkins, "Wales. Churches, houses, castles". Penguin Books, London 2011 ISBN 978-0-141-02412-7, s. 84 |
GNU General Public License – to jedna s licyncyji Swobodnygo Ôprōgramowania, kero ôstoła naszkryflano ôd Richarda Stallmana a Ebena Moglena. We roku 1992 ôpublikowano wersyje 2, zaś we roku 2007 wersyjo 3. |
Golf – szport, we kery gro sie na ôdymkniyntych trowiastych terynach a spolygo uōn na wciepowaniu mołygo Bala do niywielgich dziurōw we ziymii (dołkōw), bez piźniyńcia go ekstra knebulcōma. Cwekym grocza je wciepniyńcie bala do dołka, kej nojmyńszōm wielośćōm knebulcowych piźniyńć. Szport tyn pochodzi ze Szkocyje. |
2 Girls 1 Cup (śl. "Dwie dziołszki, jedna szolka") to je niyuoficjolne miano lo trailera ze pornograficznygo filma "Hungry Bitches", kery wyprodukowoła brazylijsko wytwōrnia MFX Media we 2007 roku. Idzie we niym ôbejrzeć dwie dziołchy kere ôddowajōm sie erotycznyj zabowie, jedna ś nich wyprōżnio sie do szolki, a niyskorzi ôbiedwie lizajōm fekalija ze uōnyj szolki, trocha jeich żerōm a dowajōm sie kusiki ze ôbmazanymi gymbami, dali zaś wywołujōm u siebie rziganiy a rzigajōm jedna drugij do gymby. We trailerze słychać śpiywka "Lovers Theme" keryj autorym je Hervé Roy a bōła uōna ôryginalnie napisano lo filma Delusions of Grandeur. Uōn trailer, kery mo ōng. 1 minuta, ôstoł internecowym memym, a na myndze neczajtōw zaczło sie dodowanie knipśniyńć a filmōw ze ludziami kere ôglōndnyli uōn trailer piyrszy roz. Idzie uōne zobejzdrzeć tyż i dzisiej, n t.p. na YouTube. Mioł uōn tyż roztomajte parodyje, jako "2 Guys 1 Cup", "2 Girls, 1 Cup: The Show" abo "1 guy 1 lunchable". |
Wientian (laot. ວຽງຈັນ, fr. "Vientiane") – stolica Laosu a prefektury Wientian. |
Zachodnio Wirginijo je sztat na pōłnocnym wschodzie Zjednoczōnych Sztatōw. Granica mo na pōłnocy ze stanym Pynsylwanijo a Maryland, na wschodzie ze Wirginijōm, na połedniu ze Wirginijōm a Kentucky, a na zachodzie ze Ohio. Nojsrogsze miasta: Charleston Huntington Parkersburg Morgantown Stolica - Charleston. Wielość ludzi - 1.812.035 Ôficjalno neczajta Zachodnij Wirginije (we angelskij godce) |
Vichai Srivaddhanaprabha (taj. วิชัย ศรีวัฒนประภา), rodz. kej Vichai Raksriaksorn (taj.: วิชัย รักศรีอักษร, rodz. 4 kwietnia 1957 we Bangkoku, um. 27 października 2018 we Leicester) - tajski miljorder, właściciel neca bezcłowych sklepōw King Power. Ôd 2010 do swojigo umrzynio właściciel a prezes Leicester City F.C., kery to manszaft zdobōł majstra Ynglandu we sezōnie 2015/2016. Lo szpasu groł we polo. Zginōł we katasztrofie we keryj helikopter roztrzasł sie wele King Power Stadium we Leicester. |
Wielge wejście Katolickego Kośćōła we III tyśōnclecie na czele s Jōnym Paulym II (mimo aże III tyśōnclecie ôzpoczōło sie richtich 1 stycznia 2001) Wydarzynio:. Bōł to ôstatni rok XX stolecia a II tyśōnclecio. Liczba ludzi na Ziymii ôśōngnyła 6 070 581 000: Azyjo – 3 679 737 tys. (60,62% wszyjskich ludzi) Afrika – 795 671 tys. (13,11%) Ojropa – 727 986 tys. (11,99%) Połedniowo Amerika – 520 229 tys. (8,57%) Pōłnocno Amerika – 315 915 tys. (5,20%) Uoceanijo – 31 043 tys. (0,51%) 24 moja - Real Madryt wygroł Liga Majstrōw we fusbalu we finale s CF Valencia 3:0 2 lipca - Reprezentacyjo Francji we fusbalu chopōw wygroła Euro 2000 we finale ze Italijōm 2:1 15 września - ôzpoczyła sie Letnia Ôlimpiada we Sydney Tusty Czwortek: 2 marca Ôstatki: 7 marca Popielec: 8 marca Wielganoc: 23 kwietnia Zesłaniy Ducha Świyntygo: 11 czyrwca Boże Cioło: 22 czyrwca |
Hymn "Хальмг Таңһчин частр" je ôficjalnym hymnym Republiki Kałmucyje. Słowa napisała W. Szurgajewa, muzyka skōmpōnowoł A. Mandżijew. Słowa. Сарул сәәхн Хальмг Таңһч Сансн тоотан күцәнә, Авта җирһлин бат җолаг Алдр һартан атхна. Давтвр: Улан залата хальмг улс, Улата теегән кеерүлий! Төрскн нутгтан күчән нерәдәд, Толһа менд җирһий! Олн келн-әмтнлә хамдан Уралан Таңһчин зүткнә Иньгллтин залин өндр герлд Иргч мана батрна. Давтвр: Баатр-чиирг үрдәр туурад, Буурл теемг өснә. Сурһуль-номдан килмҗән өдәг, Сул нерән дуудулна. Давтвр. Hymn we portalu YouTube |
Kernel Linux – nojwożnijsza tajla systym familiji Linux. Ôstoł zbajstlowany we 1991 roku bez Linusa Torvaldsa. Terozki je rychtowany ôd ôchotnikōw ze cołkigo welta, na licencyji GNU GPL. Kernel.org - ôficjalno zajta kernela Linux (ang.). |
Bysztek to sōm wszyjske zachy kere dopomagajōm we jedzyniu: łezki, noże, widołki a.t.p. Piyrsze byszteki bōły robiōne ze drzewa, niyskorzi ze roztomojtych metalōw. Terozki idzie tyż trefić bysztek ze sztucznych tworziw. Ôd keryj strōny talyrzōw dować bysztek przinoleży do zasadōw Savoir-vivre. |
Gmin Łukōw - wiejski gmin we Polsce, we lubelskim wojewōdztwie, we łukowskim krysie. Siedziba mo we mieście Łukōw, kere niy wlazuje w jego skłod. Mo 308,32 km² wiyrchu a podug danych ze 2017 roku pōmiyszkiwało sam18 041 ludzi. We skłod gminy wlazujōm 54 miejscowości: Aleksandrōw, Biardy, Czerśl, Dminin, Dolne Szczigły, Dōmbie, Dōmbrōwka, Gołaszyn, Gołōmbki, Grynzōwka, Grynzōwka-Kolōnijo, Gōrne Szczigły, Jadwisin, Jata, Jata Drugo, Jata Piyrwszo, Jeziory, Kantor, Karwacz, Klimki (leśno ôsada), Klimki, Kownatki, Krynka, Krziwobōr, Lasek, Ławki, Łazy, Łukowski Zarzecz, Malcanōw, Nowinki, Podgaj, Podgłymbinie, Podlipie, Role, Ryżki, Rzimy-Las, Rzimy-Rzimki, Siyńciaszka Drugo, Siyńciaszka Piyrwszo, Siyńciaszka Trzecio, Strziżew, Suchocin, Suleje, Świdry, Świōntkowo Wōlka, Topōr, Turze Rogi, Wagram, Widok, Zabrodzie, Zalesie, Ziimno Woda, Żdżary (leśno ôsada), Żdżary. Neczajata gminu Łukōw |
Mrągowo (hist. "Ządzbork", "Ządźbork", "Żądzbork", miym. "Sensburg", prus. "Sēinits") – miasto we Polsce, we warmińsko-mazurskim wojewōdztwie, siedziba mrōngowskigo krysu a wiejskigo gminu Mrągowo. We latach 1975-1998 miasto administracyjniy noleżoło do ôlsztyńskigo wojewōdztwa. |
Gajewniki-Kolōnijo (pol.: "Gajewniki-Kolonia") to je wieś we strzodkowyj Polsce, położōno we wojewōdztwie łōdzkim, we krysie zdōńskowolskim, we gminie Zdōńsko Wola. Leży ōngyfer 4 kilomyjtry na wschōd ôde Zdōńskij Woli a 38 kilomyjtrōw na połedniowy-zachōd ôde stolice regijōna - Łodzi. Je fest blisko ôde wsi Gajewniki. Populacyjo wsi wynosi ōngyfer 160 miyszkańcōw. Ôd 1975 do 1998 roku Gajewniki-Kolōnijo właziły we skłod siyradzkigo wojewōdztwa. |
Mikołowski krys (pol. "Powiat mikołowski") – ziymski krys we Gōrnym Ślōnsku, we ślōnskim wojewōdztwie. Utworzono go we 1999. Stolicōm krysu je Mikołōw. We skłod krysu włażōm: miasta: Mikołōw, Gōrne Łaziska, Ôrzesze gminy wiejske Ôrnōntowice Wyry. Krys mo plac 231,53 km², miyszko we nim 90 802 ludzi (we 2005). |
Fryderyk Franciszek Chopin (; nar. 22 lutego abo 1 marca 1810 we Żelazowej Woli, um. 17 października 1849 we Paryżu) – polski kōmpozytōr i muzyk, jedyn ze nojznŏczniyjszych we gyszichcie. Nazywany był "petōm klawiyru". Czyrpoł ze polskij muzyki chopskij. We 1831 zamiyszkoł we Francyje. |
Animal Liberation Front (ALF, dosł. "Frōnt Wyzwolyniŏ Zwiyrzōw") – miyndzynŏrodowŏ ôrganizacyjŏ walczōncŏ ô prawa zwiyrzōw, pasujōncŏ bezpostrzedniõ akcyjõ we rōmach niykerowanego ôporu. Uznŏwanŏ je bez regyrōnek USA za terrorystycznõ. Animal Liberation Front je powstōnym we 1976 roku ôgōlnoświatowym ruchym radykalnych ôbrōńcōw zwiyrzōw. Jego aktywisty kludzōm zakōnspirowane akcyje bezpostrzednie na rzecz zwiyrzōw. Akcyje te majōm na cweku abo uwolniynie zwiyrzōw z placōw, we kerych, zdaniym ALF, dzieje im sie krziwda, abo radykalne fungowanie na szkodã instytucyje powodujōncych, zdaniym ALF, tã ciynżobã. Stōnd sōm akcyje uwŏlnianiŏ zwiyrzōw z ferm pelcu i hodowlanych (podle ALF niy dochodzi sam do raubōw, pōniywŏż uwŏżŏ sie zwiyrzy za swobodne istoty) jak tyż niszczenie statku wiwisekcyjnych laboratorium, masarnie itp. (chytanego bez ALF za akcyjõ dowiydziōnyj samoôbrōny spōłôdczuwajōncych). Podle Departamyntu Krajowego Bezpiyczyństwa USA ôrganizacyjŏ ALF je uwŏżnŏ za 39% atakōw ekoterrorystycznych we Zjednoczōnych Sztatach. Ôficjalnŏ zajta ALF |
Ōrōn to je siudmo podug ôdlyguości ôd Słōńca planeta we Ōkuodzie Suonecznym. Tak kej Jowisz, Saturn a Neptōn je to planeta gazowo, sztworto podug masy a trzecio podug wielgości s planet Ōkuodu Suonecznygo. Miano planety je ôd greckiego boga Uranosa. Ino Ōrōn ze planet Ukuodu Suonecznygo mo miano ôd mitolōgije greckej, a niy rzimskej. Miano Ōrōn nadou Johann Elert Bode nale William Herschel chciou coukym inkszego. Terozki znōmy 27 ksiynżycōw Ōrōna. Jego Pole magnetyczne je trzi razy silniejsze ôd pola Ziymie. |
Islamske Państwo, Islamskie Państwo we Iraku i Lewancie, IPIL (arab. الدولة الاسلامية في العراق والشام , ad-Daula al-Islamijja fi al-Irak wa-asz-Szam; akrōnimy: arab. داعش , Daisz[a]; ang. IS, ISIS, ISIL, Daesh) – salaficko terrorystyczno ôrganizacyjo a samozwōńczy kalifat ôgłoszōny we 2014 roku na tajli terytoryjōw Iraku a Syryji. Je sam systyma mianowano hierokracyjo (władza duchownych) a islamske prowo szariatu. |