Proverb
stringlengths 4
244
|
---|
ለልጅ ጥርስህን፤ ለዝንብ ቁስልህን (አታሳይ)። |
ለመሀን እምዬ፤ ለአገልጋይ እትዬ ብርቋ ነው። (ለአገልጋይ ~ ለባሪያ) ለመኼድና ለመላወስ፥ አዚዥ ራስ። |
ለመማር ክፍል መግባት፤ ለመኮረጅ ካሮት መብላት። (ለመኮረጅ ~ ለማለፍ) ለመስማት የፈጠንህ፤ ለመናገር የገየህ ዅን። |
ለመሪህ አሣ ምሰል። |
ለመራመድ ያቃታት እግር፥ ለእርግጫ ተነሣች። |
ለመስማት የፈጠንህ፤ ለመናገርና ለቁጣ የገየህ ኹን። ለመሥራት የሚያፍር፥ መብላት አይደፍር(ም)። ለመሥራት ያፈረ፤ ለመብላት ደፈረ። |
ለመስጠት አለመቸኮል፥ ከሰጡም ወዱያ አለመጸጸት። ለመስጠት አትቸኩል፤ ሰጥተህም አትጸጸት። |
ለመብላት የጠፋ ቅቤ፥ ስሞት በአፍንጫዬ ይፈስሳል አለ ድሮ። (ይፈስሳል~ይፈሳል) |
ለመታማት መፍራት። |
ለመነኰሴ፥ መልካም ለሴ። (:_ ሙቀት ያለው ጢቢኛ፥ ለከት፥ ሙልሙል) ለመነኰሴ፥ መልካም ልላ። |
ለመከራ የጣፈው፥ ቢነግድ አይተርፈው። |
ለመከራ ያለው መነኰሴ፥ ዳዊቱን ሸጦ አህያ ይገዚል። ለመጪው ትውልድ፥ አይለጉት ሀኬት። |
ለመሆኑ ሳይሆን፥ እንዳት ይሆናል? ቢሆን። (ለመሆኑ ~ ለመሆን) |
ለሙት የለው መብት። |
ለሚመለከት ለሚያየው፥ ሞት ቅርብ ነው። ለሚስት ያጎርሧል፤ ለተመታ ይክሷል። ለማረም፥ ማን ብልት? ሲሠራው ግን፥ ግድፈት። ለማን ይፈርደ? ለወደደ አይደለም ለወለደ። |
ለማን ይፈርደ? ለወደደ፥ አይደለም ለወደደ፥ ለወለደ። |
ለማን ይፈርደ? አይደለም ለወደደ ለወለደ። ለማኝ ቢያብድ፥ ስልቻውን አይጥልም። ለማኝ አያማርጥም፤ ማር አይኮመጥጥም። ለማዕበል ወደብ፤ ለነፋስ ገደብ የለውም። ለማየት የፈለገ፥ አይኑን ይገልጣል። ለማያቅህ ታጠን ብልሀል ሀሰን። ለማያውቁሽ ታጥበሽ ቅረቢ። |
ለማያውቅ ፎገራ ደሩ ነው። ለማያውቅሽ ታጠኝ። ለማይሞት መድኀኒት አለው። |
ለማይሥቅ ውሻ ነጭ ጥርስ፤ ለማይገላምጥ ድሮ ቀይ አይን ይሰጠዋል። ለማይችለው አይሰጥ። |
ለማይሰጥ ሰው፥ ሲቸግረው ስጡኝን ማን አስተማረው? ለማይሰጥ ሰው፥ ስጡኝ ማለትን ማን አስተማረው? ለማይሰጥ ሰው፥ ስጡኝን ማን አስተማረው። |
ለምላጭ የሰጡት ገላ አያምም። |
ለምሽት መብራት፤ ለመከራ ጊዛ ብልኀት። ለምሽት መብራት፤ ለሥራ ብልኀት። |
ለምን ላለው፥ ፈጣሪ አለው፤ ጠጅ ለላለው፥ ውሃ አለው። ለምን ሰርግ ይኼዳል? ሰርግ አለ፥ በቤቱ። |
ለምን ተክዤ? አምላክን ይዤ። |
ለምን ያለው ስልቻውን፤ ጫን ያለው ኮርቻውን። (ያለው ~ ላለው) ለምን ያለው ስልቻውን፤ ጫን ያለው ኮርቻውን አያጣም። |
ለምን ጊዛው ነቀዝሽ። |
ለምኖ ለማኝ፥ ቆቤን ቀማኝ። ለምክንያት ምክንያት አለው። ለምክንያት ድመት ሞተች። |
ለሞተ አህያ ሰርድ ቢሰጡት፤ ምን ይጠቅማል? ለሞት የለውም መድኀኒት። |
ለሞኝ ንገረው፥ ምን ይሰማ ብዬ? ለብልኅ ንገረው ምን ይሳተው ብዬ? ለሞኝ፥ እሳትና ውሃ ቀለብ አይመስለውም። |
ለሞኝ ከሣቁለት፤ ለቅን ከሮጡለት። (ለቅን ~ ለውሻ) ለሞኝ ጉድድ አያሳዩትም፥ ቤት ነው፥ ብል ይገባበታል። ለሞፈር ቆራጭ፥ ዕርፍ አይታየውም በግላጭ። |
ለሞኝ፥ ሠኔ በጋው፥ መስከረም ክረምቱ። |
ለሥልጣን ቢመነኰስ፥ ተያ ሲደንስ። |
ለሥሡ ፍትፍት አሳይቶ፥ እበት ማጉረሡ። (ማጉረሡ ~ ያጎርሧል) ለሥራ አልደረሱ፤ ከመብሉ አልታገሡ። |
ለሥራ ወንድ፤ ለሴት ሆድ። |
ለረጅም መንገድ አትሩጥበት፤ ለረጅም ነገር አትቸኩልበት። ለረጅም ሰው፥ ልብ እና ልብስ ያጥረዋል። |
ለራሱ ሲቆርስ አያሳንስ። (አያሳንስ ~ አያሳንሱ) ለራሱ አብድ ይሮጣል፥ አትርሳኝ ብል ተከትልታል። ለራሱ አያውቅ ነዳይ፥ ቅቤ ለመነ ለአዋይ። |
ለራሱ አያውቅ ጠንቋይ፥ መድኀኒቱ ለአዋይ። |
ለራሱ የማይረባ፥ ለላላም አይረባ። (ለላላም ~ ለሰውም) ለራሱ ጥላ፤ ለእግሩ ከለላ። |
ለራስ ምታት ጩህበት፤ ለሆድ ቁርጠት ብላበት። ለራስ ሲቆርሱ፥ አያሳንሱ። |
ለራስ ቢያወሩ፥ ለቅንቅን (ይሩ)። ለራስ ከበጁ፥ አይታጡ ደጁ። |
ለራስ ያሉት ማር፤ ለባዕድ ያሉት ሽንኩርት። |
ለራስ ያሉት ገንፎ አይቀጥን፥ ለላላ ያሉት ገንፎ አይወፍርም። ለራበው ሰው ቆል፤ ለቁልቁለት በቅል። |
ለራበው ባድ መሶብ ማቅረብ። ለራት የማይተርፍ ዳረጎት። ለርስት ሴቶች ስን ይሞቱበታል። ለሮጠ አይደለም፥ ለቀደመ እንጂ። ለሸማኔ ማገጃ፤ ስለት ማረጃ። |
ለሰለባ የመጣ፥ ልብስ ቢጥሉለት አይመለስ(ም)። ለሰማይ ምሰሶ፤ የለው ለባዕድ ሥር የለው። ለሰበበኛ ቂጥ፥ መረቅ አታብዚበት። |
ለሰባቂ ጆሮ(ህን) አትስጠው። |
ለሰው ልጅ ሲያበሉ፥ ለውሻ ልጅ ያብሉ። (ሲያበሉ ~ ሳያበሉ) ለሰው ልጅ ከሚያበሉ፥ ለውሻ ልጅ ያብሉ። |
ለሰው ልጅ ከማብላት፥ ለውሻ ልጅ ማብላት። ለሰው ሞት አነሰው። |
ለሰው ልጅ ዕውቀት፤ ለጦጣ ብልጠት። |
ለሰው ሞት አነሰው፥ ውሻውንስ ፈሴ መለሰው አለች ቀበሮ። ለሰው ሰው ነው፥ ልብሱ። |
ለሰው ቢነግሩት ለሰው። |
ለሰው ቢናገሩ፥ መልሶ ለሰው፥ ጫር ጫር አድርጌ አፈር ላልብሰው። ለሰው ብል መሞት አምላክነት ያሻል። |
ለሰው ብል ሲያማ፥ ለእኔ ብለህ ስማ። |
ለሰው ብትል ትጠፋለህ፤ ለእግዛር ብትል ትለማለህ። ለሰው እንግዳ፤ ለአገሩ ባዳ። |
ለሰው ከበሬታው ሰው፤ ለወጥ ማጣፈጫው ጨው። ለሰው የማይል ሰው፥ ሞት(ም) ሲያንሰው። |
ለሰው ያስታውቅ፤ ለራሱ አያውቅ። ለሰው ጠላቱ፤ ይወጣል ከቤቱ። ለሰይጣን፥ አትስጠው ሥልጣን። ለሰይጣን እንን ወዳጅ አለው። |
ለሰጭም አያንሰው፤ ለበዪም አይደርሰው። |
ለሴት ልጅ እስከ አርባ ቀን ሞቷን፥ ከዙያ ወዱያ ሀብቷን። |
ለሴት ምሥጢር መንገር፤ በወንፊት ውሃ መቅዳት። (መንገር ~ ማውራት) ለሴት ምክር አይገባትም። |
ለሴት ምክር አይገባትም፥ መከራ አያስተምራትም። ለሴት ብርቱ፤ ወንድ መድኀኒቱ። |
ለሴት ደላ፤ ለአህያ ዳውላ። |
ለሴት ጠላ፤ ለፈረስ ቆላ (አይረባውም)። ለሴትና ለአህያ፥ አይነፍጉም ደላ። ለሴትና ለጉም አይነጉም። |
ለስሟ መጠሪያ፥ ቁና ሰፋች። (መጠሪያ ~ መጥሪያ) |
ለሹመት ካልመከሩለት፤ ለጥርስ ካልነከሩለት። (ካልነከሩለት ~ ካልከደኑለት) ለሹመት ያደለው፥ የለማኝ አለቃ ይሆናል። |
ለሺ ወፍ፥ አንድ ጉሉንጉፍ። ለሺ ፍልጥ፥ ማሰሪያው ልጥ። |
ለሽማግላ የሚያስተምር በውሃ ላይ ይጽፋል፥ ለሕፃን የሚያስተምር በድንጋይ ላይ ይጽፋል። |
ለቀለብላባ አማት፥ ሢሶ በትር አላት። |
ለቀላል (ሰው) ምሥጢር፤ መንገር በቀዳዳ አቁማዳ ጤፍ መቋጠር። ለቀማኛ የለውም እጅ፤ ለበቅል የለውም ልጅ። |
ለቀበጠች አማት፥ ሢሶ በትር አላት። ለቀባሪው አረዳት። |
ለቀን ቀጠሮ፤ ለሴት ወይዘሮ። |
ለቀንዳም በሬ ቤት አትከልክለው፥ ቀንደ ይከለክለዋል። (ይከለክለዋል ~ ይከልክለው) |
ለቀጣፊ ይደልዎ ጥፊ፤ ለቀልቃላ ይደልዎ ደላ፤ ለመናጢ ይደልዎ ቡጢ። ለቁንጫ፥ ለምድ ያወጣል። |
ለቀጣፊ፥ ሬት ሸንኮሩ ነው። ለቀጣፊ ሬት አይመረው። ለቀጣፊ አደራ ስጠው። |
ለቁንጫ መላላጫ። |
ለቂጡ ጨርቅ የለው፥ ቆንጆ ያባብላል። ለቅልብልብ አማት፥ ሢሶ በትር አላት። ለቅሶ ሳለ ከቤት፥ ለቅሶ ይኼዳል ጎረቤት። ለቅሶ ሳለ ከቤት፥ ይኼዳል ጎረቤት። ለቅናት፥ የለውም ጥናት። |
ለቅን እግር አንሥተውለት፤ ለውሻ ሮጠውለት። (ሮጠውለት ~ ሸሽተውለት) ለቆመ፥ ሰማይ ቅርቡ ነው። |
ለቅን እግር አንሥተውለት። |
ለቆማጣ፥ አንድ ጣት ብርቁ ናት። ለበራ ወለባ፤ ለውሻ ገለባ። |
ለበሬ መንጃ፤ ለማሩ መውጊያ፤ ለሸማው መከንጃ። ለበጋ ጥጃ ውስ አነሰው ወይ። |
ለበግ ደጋ፤ ለምቾት አልጋ። |
ለቡናሽ ቁርስ የለሽ፤ ለነገርሽ ለዚ የለሽ። ለባለጋራህ፥ ብልኅ ኹንበት። |
ለባለጌ፥ ገድሉ ውርደቱ። |
ለባዕድ የሰጡት ኮሶ፥ ይወጣል ደም ጎርሦ። ለቤቱ ነጭ ሽንኩርት፤ ለውጭ ግን ቀይ ሽንኩርት። ለቤት ሳማ፤ ለውጭ ቄጤማ። (ቀጤማ ~ ቄጤማ) ለቤት ሳንቃ፤ ለነገር ጠበቃ። |
ለቤት ሳንቃ፤ ለሰው አለቃ፤ ለነገር ጠበቃ ያስፈልገዋል። ለቤት ባላ፤ ለችግር ነጠላ (ያስፈልገዋል)። |
ለቤት ሳንቃ፤ ለሰው አለቃ። |
ለብልኅ ንገረው ምን ይስተው ብዬ፤ ለሞኝ ንገረው ምን ይገባው ብዬ። ለብልኅ አይነግሩ፤ ለድመት አያበሩ። |
ለብልኅ አይነግሩ፥ ካልጠየቀ በስተቀር። |
ለብልኅ አይነግሩ(ም)፤ ለንጉሥ አይመክሩ(ም)። ለብቻው የሮጠ፥ የሚቀድመው የለም። |
ለብልኅ አይነግሩ(ም)፤ ለአንበሳ አይመትሩ(ም)። |
ለብዙ ጸልት ማሰሪያው አቡነ በሰማያት። ለቦና ጥጃ ውስ አያንሰውም። |
ለተማሪ ቆል፤ ለወታደር በቅል። ለተሟጋች መኛ፤ የዳኛ ትእግስተኛ። ለተረታው ያበደረ፥ እሳት ጨመረ። ለተራበ ቂጣ፤ ለተጠማ ዋንጫ። ለተራበ በርገር፤ ላፈቀረ ጠበል። |
ለተራበ በግብር፤ ለተበደለ በነገር (ተገኘ)። ለተራበ ግብር፤ ለተበደለ ነገር። |
ለተሸሸገ ምግብ፥ የተሸሸገ ሆድ አይጠፋለትም። |
ለተሾመ ይመሰክሩለታል፤ ለተሻረ ይመሰክሩበታል። (ይመሰክሩለታል ~ ይሟገቱለታል) |
ለተሾመው ይመሰክሩለታል፤ ለተሻረው ይመሰክሩበታል። ለተቀማጭ፥ ሰማይ ቅርቡ ነው። |
ለተባባሰው፥ ማጭድ አታውሰው። ለተቸገረ የማያዝን፥ ዕንብርት የለውም። |
ለተንኮለኛ ሲሉ ይሰበስባሉ፤ ለቅን ይፈርዳሉ። |
ለትኋን ልም ማጉረሥ፤ ለአፈኛ ሰው መመለስ (አይቻልም)። ለቸኮለ ሰው፥ ዋንጫ አስጨብጠው። |
ለቸኮለ፥ ዋንጫ አስጨብጠው። |
ለችግር የጣፈው፥ ቢነግድ አይተርፈው። (የጣፈው ~ የፈጠረው) ለነገ የማይልን ሰው፥ ጅብ በላው። |
ለኀምሳ ጋን፥ አንድ አልል (ይበቃል)። ለሀብት አባት እንጂ፥ አጎት የለውም። |