text
stringlengths 0
889
|
|---|
[अ] |
श्रोतव्यं सुप्रयत्नेन सम्यक् श्रेयोभिकाङ्क्षिभिः ॥ |
युष्माकम अस्तु तविषी तना युजा रुद्रासो नू चिद आध्र्षे| |
ततः स माम उवाचेदं परपतन्तं कृपान्वितः |
अध्रुवे जीवलॊके च सथाने वाशाश्वते सति |
वज्रं जनं च कौन्तेयः पालयञ् शनकैर्ययौ ॥ |
पश्रयावनतो राजा पप्रच्छ ऋषिसंसदि ॥ |
ततः शुक्लाम्बर धरः शुक्लयज्ञॊपवीतवान |
देवदुन्दुभयो नेदुर्गन्धर्वाप्सरसो जगुः |
राजानॊ ये च तत्रासन सवयंवरदिदृक्षवः |
कुन्तीसुतम इह पराप्तं पश्यन्तु तरिदशालयाः |
यॊगम आस्थाय धर्मात्मा वायुभक्षॊ जितेन्द्रियः |
इति श्रीगारुडे महापुराणे पूर्वखण्डे प्रथमांशाख्ये आचारकाण्डे |
यत्र पूर्वं परसूता वै दाक्षायण्यः परजाः सत्रियः |
विलोक्य नेत्रभृङ्गाभ्यां पपौ तन्मुखपङ्कजम् ॥ |
नाराचैर निशितैर भल्लैः शरैश चक्रैः परश्वधैः |
स तीव्रं कॊपम आस्थाय रथे समरदुर्मदः |
अस्मान उत्सृज्य राज्यं च सनुषां चेमां यशस्विनीम |
यूपकेतॊ समीक्ष्य तवं न मां गर्हितुम अर्हसि |
पेष वा सीदायाचदोपः कमस्य प्रतिपचष्पः पएएयवंस्थ सम्वायो वा |
ततस्ते भविता पुत्रस्त्रैलोक्यैश्वर्यभाजनम् ॥ |
रामं शर्मॊपलप्स्यामि धनं लब्ध्वेव निर्धनः |
वित्तक्षये हीनसुखॊ ऽतिवेलं; दुःखं शेते कामवेगप्रणुन्नः |
यज्ञसंभव [ |
[षुक] |
सलि तथा चमे ॐ कारीगसो से सूताय मिता रदे तथा उनसे सन शरी बलु रौर री |
सुधर्माख्यां सभां सर्वैर्वृष्णिभिः परिवारितः |
शारीरं हैरएयं बा दएडं मेत ॥ ७२ ॥ न चाद्यः ॥ ७४ ॥ |
शरीमान महात्मा धर्मात्मा मुञ्ज केतुर विवर्धनः |
तम उवाच महाप्राज्ञॊ जरत्कारुर महातपाः |
धनुर्वेदविदां शरेष्ठॊ लॊके ऽतिरथसंमतः |
यद्गार्हस्थ्यं तु संवीक्ष्य सप्तद्वीपवतीपतिः |
इत्य एवम उक्त्वा हनुमाञ शलक्ष्णं मधुरया गिरा |
अक्षिणी नासिके कर्णौ मुखं शिश्नगुदाविति |
मा नः पथः पित्र्यान मानवादधि दूरं नैष्ट परावतः| |
तेषां सवविहितं कर्म तद्भयान नानुतिष्ठताम |
हेतुनानेन दैत्येन्द्रौ न वां कामं करॊम्य अहम |
यं नैकैकश इति यं विशेषं प्रत्येकसंयुज्यमानानि द्रव्याणि नारभन्त इत्यर्थः ॥ |
इति ष्रदगुएये सप्तमे ऽधिके संधिकमसंधिमोचः सप्तदशो ऽध्यायः ॥१५७॥ |
यः कृते हन्यते भर्तुः स पुमान सवर्गम ऋच्छति |
चक्रेण रथिनां शरेष्ठ किं नु तात युयुत्ससे |
विध्वस्ता हि रणे पार्थ सेनेयं भीमविक्रमात |
पितॄन तपस्वतोयम तांश्चिदेवापि गछतात| |
परतिभा तव अस्ति मे का चित तां बरूयाम अनुमानतः |
वध्राः करीषकाश चापि कुलिन्दॊपत्यकास तथा |
आराधयन्तॊ राजानं यद अकुर्वन्त तच छृणु |
मौसले वृष्णिवीराणां विनाशॊ बरह्मशापजः |
एपकारव्यवहास्रतिपेधाश्च तृतीयोऽध्यायः ॥३॥ |
स करोत्यक्षयां तृप्तिं पितॄणां नात्र संशयः ॥ |
अन्तवत्त्वाच्छरीरस्य फलस्येव वनस्पतेः |
ततः पाञ्चाल मुख्यस्य धृष्टद्युम्नस्य संयुगे |
पतिः प्रजानां भिक्षूणां गृह्यज्ञानां बुधः सुहृत् |
अविध्यत शरैस तत्र सवर भनुः सॊमभास्करौ |
तच छरुत्वा मन्दपालस तु तेषां वाक्यं दिवौकसाम |
अभिपेतुर महात्मानॊ ये परधानाः पलवंगमाः |
अपत्यरहितश्चैव स्थूललिङ्गो घनोज्झितः ॥ |
हृदयान्तर्गतक्रॊधॊ वयाहर्तुम उपचक्रमे |
वरेण छन्दयाम आस तं नृपं सविष्टकृत्तमः |
अन्येनोत्थाप्यते ऽन्येन तथा संवेश्यते जरी । |
क्षिप्रं विनेशुर्विदुर क्लेशा ज्ञानोदये यथा |
सर्वथा तन महद भूतं महाबलपरिग्रहम |
शीतोष्ण-स्निग्ध-रूक्षैर् हि न व्याधिर् उपशाम्यति ॥ |
उतथ्य पुत्रं गर्भस्थं निर्भर्त्स्य भगवान ऋषिः |
सिंहशार्दूलवाञ शैलः संचचालाचलद्रुमः |
हते तु नरके भूमिर्गृहीत्वादितिकुण्डले । |
घाते अदिं पु्रणशाता के छायं कर्ता; रपे वञ्ध; हाय शरोर गह्य स्यते फी |
पराप्ते परजा विसर्गे वै सप्तमे पद्मसंभवे |
शरपातम अपक्रम्य ततः परेक्षकवत सथिते |
एवं क्षिप्तोऽपि भगवान्प्राविशद्गिरिकन्दरम् |
परजापतिर विराट सम्राट कषत्रियॊ भूपतिर नृपः |
विश्राव्य नाम निहता बहवः शूर संमताः |
निर्याणं पर्व च ततः कुरुपाण्डवसेनयॊः |
हस्त्यश्वरथसंबाधं यच चानीकं विलॊक्यते |
घातकः खादकॊ वापि तथा यश चानुमन्यते |
तं विक्षॊभयमाणं तु सरॊ बहु झषाकुलम |
यस्मादन्नरसाः सर्वे नोत्कटा लवणं विना ॥ |
द्यावापृथिव्यौ न च भुक्तिमुक्ती । |
मैत्रेय उवाच |
भूवान्दिभ्यस्तिङो लः स्याल्लकारा दश वै स्मृताः । |
कान्तः प्रजानां सिद्धार्थश् चन्द्रादित्यसमद्युतिः । |
उग्रसेनः कृतॊ राजा भॊजराजन्यवर्धनः |
अमॊघम इदम अद्यास्तु तवया सह समागतम |
तयोश्च सारसर्वस्वमाहरिष्यामि पावनम् । |
उद्धरेद आत्मनात्मानं नात्मानम अवसादयेत |
ॐ कारोऽथ शिवः सोमो ह्यग्निर्ब्रह्या फणी रविः ॥ |
पृष्टश चागमने हेतुम उवाच विनतासुतः |
एवं बहुविधं तस्य चिन्तयानस्य पार्थिव |
तपस तेपे परमकं येनातुष्यत पितामहः |
[य] |
किं नव इमे मानवाः सर्वे दह्यन्ते कृष्णवर्त्मना |
सिद्धि, सी से केवल दण्ड नीति विद्या है एसा माना दै ।४-७॥ |
एवमुक्तस्तु हर्षेण गौतमः प्राह शङ्करम् ॥ |
वार्ष्णेयं समरे करुद्धॊ नाराचेन समर्दयत |
सोमः सुतः स इन्द्र तेअस्ति सवधापते मदः| |
उल्कामुखम असङ्गं च हुताशन सुताव उभौ |
ते यान्ति परमाँल लॊकान विशुध्यन्तॊ यथाबलम |
कल्पयित्वा यथाशास्त्रम आदाय वरतसंयतः |
न तेषां वचनाद राजा सत्कुर्याद यातयेत वा |