text
stringlengths 0
889
|
|---|
बाधन्ते नित्यम अबले सर्वं दुःखम अतॊ वनम |
प्रवर्तयन्नगमत् |
कस तत कुर्याज जतु कर्म परजानन; पराजयॊ यत्र समॊ जयश च |
भीमसेनार्जुनौ चॊभौ यमाव अपि न बिभ्यतः |
विव्याध गात्रेषु हयांश च सर्वान; विराट पुत्रं च शरैर निजघ्ने |
बभौ परतीतः सुमनाः परिपूर्णेन्दु दर्शनः |
तम ऊहुः सारथेर वश्याः सैन्धवाः साधु वाहिनः |
[कपिल] |
ममाभिगमनं पराप्तॊ वाच्यश च वचनं तवया |
श्रीगरुडमहापुराणम्- |
न रामः कर्कशस तात नाविद्वान नाजितेन्द्रियः |
यॊ बरह्मण्यॊ दवितीयॊ ऽसति तरिषु लॊकेषु वीर्यवान |
पालयस्व मुनिश्रेष्ठ यावद् आप्स्यति यौवनम् । |
वज्रेणावहतः शयाम् ॥२॥ |
हरियमाणा तु सा राजन सूतपुत्रैर अनिन्दिता |
नेमौ मॊक्षयितुं शक्याव एतस्माद इषुबन्धनात |
यथा तथानुमन्तव्यं देशकालक्रियाश्रयम् |
रथनागाश्वकलिलं शङ्खदुन्दुभिनादितम |
प्रदेशिनीगता रेखा कनिष्ठामूलगामिनी ॥ |
तस्याङ्गबलहीनस्य पुत्रान भरातॄन अपश्यतः |
कालॊ न परिहार्यश च न चास्यास्ति वयतिक्रमः |
परम अव्यक्तरूपस्य परं मुक्त्वा सवकर्मभिः |
पुत्रस्य नॊ जीव दानाज जिवितं दातुम अर्हसि |
वाग दन्द कर्म मनसां तरयाणां च निवर्तकः |
न चैनं कलेदयन्त्य आपॊ न शॊषयति मारुतः |
सूतपुत्रस्य संग्रामे कार्यस तेजॊवधस तवया |
शर्मकान वर्मकांश चैव सान्त्वेनैवाजयत परभुः |
एतद वरतं समाश्रित्य सुखम एधन्ति ते जनाः |
ब्रह्मा भवश्च तत्रैत्य मुनिभिर्नारदादिभिः |
शिशुर अङ्के समारूढॊ न तत पराप निदर्शनम |
मनॊ बुद्ध्या निगृह्णीयाद विषयान मनसात्मनः |
निर्विचेष्टं जगच चापि बभूवातिभृशं तदा |
न भराजते यथा पूर्वं निषादानाम इवालयः |
स्नेहाद् वातं घृतं तुल्यं योग-संस्कारतः कफम् । |
वृकॊदरस तद आलॊक्य नेत्रे उत्फाल्य लॊहिते |
तयॊर अथ महान कालॊ वयतीयाद युध्यमानयॊः |
पपात रुधिरॊद्गारि पुरा राहुशिरॊ यथा |
कीर्त्योर्ध्वगीतया पुम्भिस्त्रैलोक्ये तत्र तत्र ह |
न घृतं बहु-दोषाय देयं यन् न विरेचनम् । |
कष्वेडाः किल किलाः शङ्खाः करकचा गॊविषाणिकान |
आदित्य इव दुष्प्रेक्ष्यः समरेष्व अपि चाभवत |
अनुतिष्ठ परतिज्ञां तां सत्यवाग भव तैः सह |
उच्यमानॊ महाराज बन्धुभिर हितकाङ्क्षिभिः |
हेमदण्डॊच्छ्रितच छत्रे बहु शस्त परिच्छदे |
पार्थानाम अकरॊद भीष्मः सततं समितिक्षयम |
अथ यॊ गुणसंपन्नान हृदयस्याप्रियान अपि |
अब्रवीत किल दाशार्ह वैराटीम आर्जुनिः पुरा |
इति कर्तव्यम इत्य एव कृत्वा निश्चयम आत्मनः |
हृद्गतं तस्य राजर्षेर विज्ञाय हरसंनिधौ |
नि्ित हप से फलादि की ऽपत्ति सम्भव दै । दो प्रर की स्थल भूमि मे मौ निस में |
स यज्वा विविधैर्यज्ञैः समाप्तवरदक्षिणैः । |
रुचिरुवाच । |
न समराम्य अनृतं वाक्यं तथेमौ तव पुत्रकौ |
कृष्णे वा देवकीपुत्रे मॊहितॊ देव मायया |
जनं दशन्तु वै सर्वम एवं तरासॊ भविष्यति |
हतेषु मल्लवर्येषु विद्रुतेषु च भोजराट् |
नियम्य कॊपं परतिपाल्यतां शरत; कषमस्व मासांश चतुरॊ मया सह |
उवाच रुदती कुन्ती यानि वाक्यानि तच छृणु |
बिभ्रतीः सोम्यं मध्वनमीवा उपेतन ॥३॥ |
ब्रह्मोवाच । भर्तृवाक्याद् दितिः प्रीता तं नमस्यायतेक्षणा । |
मण्डलानि विचित्राणि यमकानीतराणि च |
सागरेण परिक्षिप्ते गुप्ते वसति जानकी |
सिद्धा देवर्षयश चैव साध्या देवगणास तथा |
अजेयॊ हय अर्जुनः संख्ये पृष्ठगॊपे वृकॊदरे |
अतिवादान मदाच चैव मा धर्मम अतिशङ्किथाः |
विज्ञायाथ च तां कण्वॊ दिव्यज्ञानॊ महातपाः |
शुशुभे सा सभा राजन राजभिस तैः समागतैः |
गोपायनं यः कुरुते जगतः सार्वभौतिकम् ॥ |
ईश्वरः सुमहातेजाः संवर्तक इवानलः |
हित्वा सर्वाणि पापानि निःशॊका हय अजरामराः |
तथाम्राम्रातकमातुलुङ्गनिकुचकरमर्दमोचदन्तशठबदरकोशाम्रभव्यजाम्बवकपित्थतिन्तिडीकपारावताक्षोडपनसनालिकेरदाडिमामलकान्येवंप्रकाराणि चान्यानि द्रव्याणि सर्वं चाम्लं द्रवमद्रवं च पयसा सह विरुद्धम् । |
तत सविता वोअम्र्तत्वामासुवदगोह्यं यच्छ्रवयन्त ऐतन| |
एतानि वै समान्य आहुर दुःखानि तरिदशेश्वराः |
कथम अल्पेन सैन्येन परत्यव्यूहत पाण्डवः |
पद्भ्यामुभाभ्यां स तदा पश्चिमाभ्यां च तं बली । |
भर्तृशॊकपरीताङ्गी शिलातलसमाश्रिता |
शरिये छन्दो न समयते विभाती सुप्रतीका सौमनसायाजीगः| |
तवानुयाने काकुत्ष्ठ मत्ता नर्दन्तु कुञ्जराः |
ताभ्यश चैवाहृतं तॊयं समुद्रेभ्यश च सर्वशः |
अहं स्वर्गं गमिष्यामि उपसंहृत्य वै कुलम् । |
न कुर्याद् यः पिता तस्य नरकान् नास्ति निष्कृतिः ॥ |
श्लेष्माम-मेदो-बाहुल्याद् युक्त्या तत्-क्षपणान्य् अतः ॥ |
यॊनिसंकलुषे जातं नानाचार समाहितम |
ऋषयॊ हय अपि निर्मुक्ताः पश्यन्तॊ लॊकसंग्रहान |
आयुष्मान मे भवेत पुत्रॊ भवतस तपसा मुने |
इह शरमॊ भयं मॊहः कषुधा तीव्रा च जायते |
एकदा द्वारवत्यां तु विप्रपत्न्याः कुमारकः |
शुक्रसोणितयो साम्ये गर्भाः षण्डत्वमाप्नुयुः । |
वाराहं नारसिंहं च वामनं मानुषं तथा |
यद्वा जगज्जगत्याहितं पदं य॒ इत्तद्विदुस्ते अमृतत्वमानुशुः ॥१॥ |
सुव्रतां वस्त्रसंवीताम अग्निलॊके महीयते |
समानय च वैदेहीं राघवेण महात्मना |
तराहि मां पुण्डरीकाक्ष सभर्तृज्ञातिबान्धवाम |
इहाहोरा वचारेण त्रीणि वर्षाणि जीवति । |
आसीत सुतुमुलः शब्दः शरीरेष्व अभिपात्यताम |