Datasets:

thors

/

RRN

like 1

2022

174

Blendnar tilfinningar eru meðal stjórnenda í grunnskólum, leikskólum, frístundaheimilum og skólahljómsveitum í Reykjavík að sögn Helga Grímssonar, forstöðumanns skóla- og frístundasviðs. Um leið og þeir hafa áhyggjur af veikindum barna og starfsmanna, sé það mikið fagnaðarefni að rakningarstarf heyri sögunni til í skóla- og frístundastarfi. Helgi segir gott fyrir börn og starfsmenn í sóttkví að vera komin í eðlilegri fasa og betri takt í námi og starfi.

Þetta var Sigurbjörg Róbertsdóttir. Róbert Jóhannsson tók saman. Áhrifin af breyttum reglum varðandi sóttkví eru mjög misjöfn á milli starfsstöðva. Helgi segist ekki hafa fengið mikið af tölvupóstum frá stjórnendum í morgun, sem þýðir þá að líkindum að þeir hafi yfrið nóg að gera. séu með hendur sínar fullar við að leysa úr öðrum verkefnum. Nú þegar stjórnendur losna við rakningar, taki önnur verkefni við, til að mynda endurskipulagning skólastarfsins. Helgi segir nýju reglurnar þýða miklar breytingar fyrir starfsemina og eðlilegt að starfsfólk sé óöruggt í fyrstu skrefum. Búið sé að vinna í tvö ár eftir ströngum fyrirmælum og nú þurfi að læra allt upp á nýtt. Það taki sinn tíma fyrir alla, börn og foreldra, stjórnendur og allt samfélagið. Sigurbjörg Róbertsdóttir, skólastjóri Akurskóla í Reykjanesbæ, segir starfsmenn þar tilbúna til að takast á við þetta verkefni, en skilur að margir séu kvíðnir fyrir framhaldinu.

2022

174

Íslandsbanki gerir ráð fyrir að hagvöxtur verði fjögur komma sjö prósent á þessu ári, um núll komma sex prósentum meiri en í fyrra, samkvæmt nýrri þjóðhagsspá sem birt var í morgun. Aðalhagfræðingur bankans segir aukinn útflutning ráða þar mestu og að von sé á ríflega milljón ferðamönnum til landsins.

Jón Bjarki Bentsson, aðalhagfræðingur Íslandsbanka, segir góðar horfur á vexti fyrir árið sem þýði að hagkerfið sé í raun búið að jafna sig á kórónuveirufaraldrinum. "Vöxturinn verður líka í mun meiri mæli drifinn af útflutningi. Eftirspurnin tók hressilega við sér í fyrra, bæði einkaneyslan og sér í lagi fjárfestingin, sem er auðvitað jákvætt en hitt verður að fylgja í kjölfarið til að við fáum gjaldeyri inn í landið til að standa straum af okkar umsvifum hér innanlands. Það er það sem við sjáum í kortunum að gerist þetta árið." segir Jón Bjarki. Ferðamenn verði á bilinu 1,1 til 1,2 milljónir eða um 70 prósentum fleiri en í fyrra. Þá segir hann útlit fyrir áframhaldandi hækkanir á húsnæðismarkaði á árinu. Tveir kraftar muni þó væntanlega hægja á hækkuninni og koma á betra jafnvægi. Annars vegar sýnist okkur vera þegar farið að fjölga talsvert íbúðum sem eru á fyrri byggingarstigum, sem er þá framboð sem ætti að koma inn á markaðinn í meiri mæli seinna á þessu ári. segir Jón Bjarki. Aðgerðir Seðlabankans muni einnig hafa áhrif.

2022

174

Prófessor í stjórnmálafræði segir að álag og óvægin umræða á samfélagsmiðlum dragi úr áhuga fólks á þátttöku í sveitarstjórnum. Kannanir benda til þess að meira en annar hver sveitarstjórnarmaður hætti þegar kosið verður í vor.

Nú eru tæplega fjórir mánuðir í að kosið verði til sveitarstjórna. Könnun sem Eva Marín Hlynsdóttir, prófessor í stjórnmálafræði við Háskóla Íslands, lagði fyrir sveitarstjórnarmenn síðasta vetur benda til þess að allt að 65 prósent þeirra hætti eftir kosningar í vor. Grétar Þór Eyþórsson, prófessor í stjórnmálafræði við Háskólann á Akureyri, segir að nokkrar ástæður geti legið þarna að baki. Þetta er að verða umfangsmeira og umfangsmeira starf að vera sveitarstjórnarmaður og þetta hefur eiginlega bara alltaf aukist. Langflestir sem eru kjörnir sveitarstjórnarmenn, þeir eru nú 500 í dag, þeir eru að vinna þetta liggur við í sjálfboðavinnu eða í hlutastarfi. Fólk lýist og verður lúið á því að hafa svona ástand mjög lengi. Hann segir að óvægin umræða um starfið hafi mikil áhrif. Það þarf þykkan skráp bara til að sitja undir sumum óhróðri sem er að finna á þessum blessuðu samfélagsmiðlum okkar. Þetta er ekki skemmtileg staða að vera í og þá er kannski bara einfaldast að segja bless.

2022

174

Sóttvarnalæknir á von á því að hjarðónæmi náist í mars og það styttist í að faraldrinum fari að slota. Smitum eigi líklega eftir að fjölga á næstunni, og stjórnvöld verði að bregðast hratt við þeim breytingum sem geti orðið á faraldrinum.

Íslensk erfðagreining hefur síðan í desember kannað mótefnastöðu landsmanna gegn kórónuveirunni, en áætlun stjórnvalda byggir að miklu leyti á niðurstöðum hennar. Bráðabirgðaniðurstöður sýna að um 20 prósent undir fertugu hafi smitast af Covid-19. Á sama tíma höfðu tæplega níu prósent greinst með veiruna með PCR-prófi. Ef þessar forsendur eru notaðar og reiknað með að um 80 prósent landsmanna þurfi að smitast til að ná hjarðónæmi þá má búast við að það geti tekið enn um einn og hálfan mánuð og upp í tvo mánuði að ná því marki ef fjöldi smita verður eins og verið hefur. Vissulega verður að taka þessum útreikningum með fyrirvara en þessi hugarleikfimi sýnir þó að líklega er ekki langt í land þar til faraldrinum fari að slota. Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, segir þetta gefa mynd af stöðunni eins og hún var um síðustu áramót og erfitt sé að yfirfæra hana á stöðu dagsins í dag þegar omíkron hafi tekið yfir. Seinni mæling eftir þrjár vikur gefi betri mynd, en ljóst sé að það styttist mjög í hjarðónæmi. Áætlarnir sóttvarnalæknis og stjórnvalda miðast við það. Gert er ráð fyrir að afléttingaáætlun stjórnvalda verði kynnt að loknum ríkisstjórnarfundi á föstudaginn, og þá kemur í ljós hversu hratt verður farið. Þórólfur segir ný afbrigði geta breytt áætlunum stjórnvalda og þá þurfit að bregðast hratt við. Ég tel mikilvægt að ekki verði farið of hratt í afléttingar og þær verði gerðar í nokkrum skrefum, annars er hætt við að það komi bakslag í faraldurinn. 1.539 greindust með veiruna innanlands í gær en eftir breytingar á sóttkví í gær er ekki ljóst hversu margir eru í sóttkví eða einangrun. Síðustu daga hafa um sjö prósent þjóðarinnar verið ýmist í sóttkví eða einangrun. Nú þurfa margir í smitgát í staðinn, og Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn sagði rétt að stjórnendur fyrirtækja gerðu ráð fyrir því.

2022

174

Yfirlæknir á Vogi segir enga þöggun í gangi hjá SÁÁ og ofbeldi verði ekki liðið. Lykilatriði sé að sjúklingar séu öruggir. Starfsmaður SÁÁ hefur viðurkennt að hafa brotið á fyrrverandi skjólstæðingi samtakanna, en það var áður en hann varð starfsmaður.

Jódís Skúladóttir þingmaður VG hefur greint frá misnotkun sem hún varð fyrir þegar hún var sautján ára, gerandinn á þeim tíma þrítugur. Þremur árum eftir þetta fór hún í meðferð og þá tók viðkomandi á móti henni sem starfsmaður SÁÁ. Valgerður Rúnarsdóttir yfirlæknir á Vogi hafði samband við Jódísi vegna málsins. Já, ég hafði strax samband við Jódísið þegar ég heyrði af þessu til þess að vita hvort starfsmaðurinn væri hjá mér og við höfum farið ofan í saumana á því og heyrt af þessu atviki eða þessum samskiptum og þessu sem gekk á fyrir tuttugu og eitthvað árum síðan og talað saman um það og við tökum öllu svona mjög alvarlega. Er hann starfsmaður hjá ykkur ennþá? Já, hann hefur verið hér í yfir tuttugu ár, þetta er nokkuð sem gerist einhverjum árum áður en hann hefur störf hér. Segir Valgerður Rúnarsdóttir. Hún segir að hjá SÁÁ sé 100% tekin afstaða með þolendum og áhersla sé lögð á að sjúklingar séu öruggir hjá þeim sem og að þeir upplifi sig örugga. Hart sé tekið á hvers kyns ofbeldi og þöggun ekki liðin. Aðspurð hvort að viðkomandi verði áfram í starfi segir Valgerður: Við þurfum að fara yfir málavöxtu hann hefur verið hér í tuttugu og eitthvað ár og þetta gerist nokkrum árum áður en hann byrjar að vinna hér. Við förum vel yfir það hvaða afleiðingar það hefur, en það eru nú þegar auðvitað afleiðingar og skiptir máli að fólk gangist við því sem það hefur brotið af sér. Það er aldrei réttlætanlegt að beita ofbeldi. Hefur þessi starfsmaður gengist við því? Valgerður segir að málið verði rannsakað enda skipti öryggi sjúklinga gríðarlegu máli. Niðurstaða liggur ekki fyrir, en aðspurð um hvort eigi að skoða að maðurinn verði áfram í starfi segir Valgerður:

Yfirlæknir á Vogi segir að starfsmaður SÁÁ sem sakaður hefur verið um að brjóta á þáverandi skjólstæðingi hafi gengist við brotinu. Mál hans er til skoðunar en niðurstaða liggur ekki fyrir.

2022

174

Talsmaður Rússlandsstjórnar segir að það eigi eftir að hafa þveröfug áhrif ef vesturveldin beita Vladimír Pútín forseta refsiaðgerðum vegna Úkraínudeilunnar.

Joe Biden Bandaríkjaforseti segir að til greina komi að beita Vladimír Pútín, forseta Rússlands, refsiaðgerðum ef rússneski herinn ræðst inn í Úkraínu. Talsmaður Pútíns segir að slíkt eigi eftir að hafa þveröfug áhrif og magna Úkraínudeiluna enn frekar. Joe Biden var inntur eftir því, þegar hann ræddi við fréttamenn í gær, hvort til greina kæmi að beita Pútín forseta refsiaðgerðum ef rússneski herinn réðist inn í Úkraínu. Hann kvað já við því og bætti við að innrás ætti eftir að hafa alvarlegar afleiðingar fyrir Rússa, ekki aðeins efnahagslegar og pólitískar. Áhrifanna ætti eftir að gæta um allan heim. Þetta yrði stærsta innrás sem gerð hefði verið frá því í síðari heimsstyrjöldinni. Dmitry Peskov, talsmaður rússnesku stjórnarinnar, sagði í dag að refsiaðgerðir gegn Pútín yrðu ekki sársaukafullar pólitískt séð, þær yrðu eyðileggjandi. Áhrifin yrðu þau að Úkraínudeilan magnaðist enn frekar. Peskov bætti því við að bandarískir stjórnmálamenn virtust ekki vera vel inni í staðreyndum þegar þeir ræddu um að beita hátt setta rússneska embættismenn efnahagsþvingunum. Það væri einfaldlega ekki hægt þar sem þeim væri bannað að eiga eignir erlendis. Til stendur að hátt settir embættismenn frá Þýskalandi, Rússlandi, Úkraínu og Frakklandi hittist í París í dag og ræði Úkraínudeiluna. Peskov sagðist vona að fundarmenn ræddu vandamálið á opinskáan hátt og að viðræðurnar ættu eftir að skila árangri.

Talsmaður Rússlandsstjórnar segir að það eigi eftir að hafa þveröfug áhrif ef vesturveldin beita Vladimír Pútín forseta refsiaðgerðum vegna Úkraínudeilunnar.

2022

175

Lögreglan í Vestmannaeyjum hefur hafið rannsókn á máli skipstjórans sem sigldi Herjólfi um jólin eftir að réttindi hans runnu út. Þótt stjórn Herjólfs telji málið grafalvarlegt fær skipstjórinn annað tækifæri, til að bæta fyrir misgjörðir sínar segir framkvæmdastjóri.

Tryggvi Ólafsson lögreglufulltrúi hjá embætti lögreglustjórans í Vestmannaeyjum staðfestir að þar sé hafin rannsókn á málinu. Hann segir að í málum sem þessum hefði kæra átt að koma frá Landhelgisgæslu en það stöðvi lögregluna ekki við að rannsaka málið. Tryggvi segir að lögreglan hafi beðið um skipsbók Herjólfs og fengið upplýsingar frá Landhelgisgæslunni um lögskráningu sjómanna á skipinu. Hann segir að rannsóknin eigi ekki að taka langan tíma og að málið verði síðan sent ákærusviði embættisins. Atvinnuréttindi skipstjórans runnu út í desember og Samgöngustofa lét hann vita með tölvupósti að svo væri. Hann var því án löggildra réttinda þegar hann sigldi Herjólfi 10 síðustu daga desembermánaðar. Hjá Samgöngustofu fengust þær upplýsingar að það sé skipstjórans sjálfs að endurnýja réttindin og fylgjast með hvort þau séu í gildi. Þar á bæ hafa menn gefið svigrúm vegna faraldursins til að afla allra gagna m.a. læknisvottorða. Sá tími er þó venjulega mjög knappur. Hörður Orri Grettisson framkvæmdastjóri Herjólfs ohf. segir málið grafalvarlegt. Stjórn fyrirtækisins hafi gefið sér góðan tíma til að fara yfir það og meðal annars leitað álits lögfræðinga fyrirtækisins ásamt því að ráðfæra sig við félag skipstjórnarmanna. Hörður segir að málið hafi strax verið tilkynnt til Vegagerðarinnar, sem er eigandi skipsins, þótt annað hafi komið fram. Hann segir að skipstjórinn, sem sjálfur tilkynnti brot sín þar til bærum yfirvöldum, hafi starfið hjá fyrirtækinu, á Herjólfi, í 20 ár. Hann hafi fengið áminningu og verið lækkaður í tign. Þrátt fyrir það dómgreindarleysi og þann trúnaðarbrest sem átti sér stað, að hafa gerst sekur um þessa alvarlegu hluti finnst okkur að hann eigi að fá annað tækifæri og bæta fyrir misgjörðir sínar, segir Hörður Orri framkvæmdastjóri Herjólfs ohf.

Lögreglan í Vestmannaeyjum rannsakar mál skipstjórans sem sigldi Herjólfi án atvinnuréttinda í síðasta mánuði. Framkvæmdastjóri fyrirtækisins segir að hann fái annað tækifæri til að bæta fyrir dómgreindarleysi og trúnaðarbrest.

2022

175

Sóttvarnalæknir ætlar að gera tillögur um tilslakanir í vikunni en ekki er von á að þær taki gildi fyrr en í næstu viku. Búast má við að fyrstu afléttingar snúi að sóttkví og sýnatöku.

Ýmsir eru farnir að tala sterkt fyrir afléttingum sóttvarnaðgerða. Þar á meðal heilbrigðisráðherra Willum Þór Þórsson og Guðlaug Rakel Guðjónsdóttir, settur forstjóri Landspítala, sem skrifuðu grein á Vísi. Nærri 1300 smit greindust samanlagt innanlands og á landamærum í gær. Þórólfur Guðnason, tekur undir að forsendur séu að breytast en núverandi aðgerðir hafi gert það að verkum að fjöldi smita hafi haldist svipaður undanfarið. Þessar aðgerðir sem hafa verið í gangi eru að halda smitunum í horfinu og ef við hefðum ekki verið með þessar aðgerðir í gangi að þá værum við að sjá miklu fleiri smit. Hann segir upplýsingar frá Landspítalanum um fækkun innlagna, sérstaklega hjá bólusettum gefa ástæðu til endurskoðunar en einhverja daga eða vikur muni taka að ná tökum á þessu. Það sem ég held að sé mikilvægt núna er að losa aðeins um sóttkví og sýnatökur innanlands. Reyna aðeins að slaka á því, síðan held ég að það sé mjög mikilvægt að við förum í það með stjórnvöldum að búa til lengra plan um afléttingar, samkomutakmarkanir og því um líkt, sem við höfum verið með í gangi og ég held að við þurfum að hugsa þetta í skrefum og fara ekkert of hratt í þetta eins og aðrar þjóðir eru raunar að gera. Það væri mjög vont að fara of hratt og fá þetta í bakið aftur. Hann segir allar forsendur fyrir því núna að fara að slaka á en almenningur þurfi að passa sig og fara að öllum ráðum sem sóttvarnayfirvöld gefa. Það mun örugglega gerast þegar við förum að slaka meira á. Hvort sem það veður á sóttkví eða sýnatökum, að við fáum meiri útbreiðslu í samfélagið og það getur gerst að við fáum þá meiri veikindi inni í fyrirtæki og stofnanir og við þurfum að vera viðbúin því að það geti gerst. Þó að langflestir fái væg einkenni að þá fái margir einkenni, sem þýðir að þeir geti ekki mætt í vinnu. Þannig að við verðum aðeins að spyrna við fótum þannig að við fáum þetta ekki allt of hratt yfir okkur í einum vetfangi en við getum klárlega slakað meira á en nú er.

Búast má við að sóttvarnarlæknir leggi til afléttingar sem snúa að sóttkví og sýnatöku. Hann segir forsendur fyrir því að slaka á aðgerðum en það þurfi þó að gera í skerfum.

2022

175

Þingmaður Vinstri grænna í Norðvesturkjördæmi segist ætla að beita sér fyrir að fimmtán prósenta niðurskurður á þorskveiðiheimildum til strandveiða verði leiðréttur. Sú ákvörðun sjávarútvegsráðherra hefur sætt mikilli gagnrýni.

Þorskveiðiheimildir til strandveiða verða skertar um eittþúsund og fimmhundruð tonn í ár samkvæmt breytingum á reglugerð sem Svandís Svavarsdóttir, sjávarútvegsráðherra, undirritaði í desember. Flokkssystkini ráðherrans, í félagi Vinstri grænna í Skagafirði, sendu frá sér ályktun eftir fund nýlega og hvetja þingmenn og ráðherra til að standa vörð um strandveiðar og festa þær enn frekar í sessi. Bjarni Jónsson, þingmaður VG tekur undir þetta. Já ég geri það. Enda hefur þetta verið baráttumál Vinstri grænna og eins og við munum þá voru það Vinstri græn sem komu strandveiðunum á á sínum tíma og við höfum fylgt þessu vel eftir síðan og staðið með strandveiðunum og viljað auka hlut þeirra. En nú hefur Svandís Svavarsdóttir, ráðherra, boðað niðurskurð á þorskveiðiheimildum til strandveiða. Þannig að það er kannski ekki samkvæmt þessari stefnu. Ja þar er sjálfsagt verið að fara eftir forsendum og verið að horfa til margra þátta og þá þarf að horfa á líka hvað er verið að setja inn í önnur kerfi og hvernig þetta allt talar saman. En ég treysti því að það séu leiðir til þess að leiðrétta það og bæta í. Hann muni beita sér fyrir að þessi niðurskurður verði dreginn til baka. Það geri ég að sjálfsögðu og ég á von á því að svo verði.

2022

175

Hafin er utankjörfundaratkvæðagreiðsla um sameiningu fyrir íbúa í sex sveitarfélögum á landinu. Úr því gætu mögulega komið þrjú ný sveitarfélög, tvö á Norðurlandi og eitt á Vesturlandi.

Á Norðurlandi er kosið um sameiningu Húnavatnshrepps og Blönduósbæjar og um sameiningu Sveitarfélagsins Skagafjarðar og Akrahrepps. Á Vesturlandi er kosið um sameiningu, Eyja- og Miklaholtshrepps og Snæfellsbæjar. Kosningarnar verða 19. febrúar. Utankjörfundaratkvæðagreiðsla hófst 25. desember. Þeir sem hafa kosningarétt í þessum kosningum og eiga þess ekki kost að mæta á kjörstað geta greitt atkvæði sitt hjá sýslumönnum um allt land og í sendiráðum fram að kjördegi. Kosningarétt eiga allir íslenskir ríkisborgarar sem skráðir eru með lögheimili í viðkomandi sveitarfélagi þremur vikum fyrir kjördag. Ríkisborgarar annars staðar af Norðurlöndum eiga einnig kosningarétt hafi þeir átt lögheimili á Íslandi samfellt í þrjú ár fyrir kjördag. Ríkisborgarar annarra landa þurfa að hafa átt hér heimili í fimm ár til að geta kosið í sveitarstjórnarkosningum.

2022

175

Herlið nokkurra Atlantshafsbandalagsríkja er í viðbragðsstöðu vegna ástandsins á landamærum Úkraínu. Nokkur ríki hafa sent herskip og orrustuþotur til Austur-Evrópuríkja til að styrkja varnir þeirra.

Jens Stoltenberg, framkvæmdastjóri NATO segir í yfirlýsingu, sem hann sendi frá sér í dag, að bandalagið hyggist grípa til allra nauðsynlegra ráðstafana til að tryggja öryggi aðildarríkjanna, meðal annars með því að styrkja varnir ríkja í Austur-Evrópu. Ávallt verði brugðist við hvers konar öfugþróun í öryggismálum á svæðinu. Danir tilkynntu í síðustu viku að þeir ætluðu að senda freigátu og nokkrar orrustuþotur til Eystrasaltsríkja til að styrkja landamæraeftirlit þeirra. Hollendingar og Spánverjar áforma að senda flugflota til Búlgaríu og þá eru spænsk herskip í viðbragðsstöðu. Bandaríkjaforseti er sagður íhuga að senda skip og flugvélar til Evrópu ásamt nokkur þúsund hermönnum ef Rússar láta af því verða að ráðast inn í Úkraínu. Bandaríkjamenn hafa beðið fjölskyldur starfsmanna sendiráðsins í Kænugarði að forða sér frá Úkraínu vegna hugsanlegrar innrásar. Bretar ætla að fækka um helming í sendiráði sínu. Í höfuðstöðvum Evrópusambandsins í Kænugarði verður allt með óbreyttum hætti að sinni. Josep Borrell utanríkismálastjóri sagði í dag að ekki væri ástæða til að gera of mikið úr aðstæðum með því að flytja starfsliðið á brott.

Nokkur Atlantshafsbandalagsríki ætla að senda herskip og orrustuþotur til ríkja í Austur-Evrópu til að styrkja varnir þeirra vegna ástandsins á landamærum Rússlands og Úkraínu. Helmingur starfsliðs í sendiráði Bretlands í Kænugarði verður sendur heim í öryggisskyni.

2022

175

Blaðakonan Lourdes Maldonado Lopez var myrt í landamæraborginni Tijuana í Mexíkó í gær, sunnudag. Embætti saksóknara í borginni greindi frá þessu. Lopez er annar blaðamaðurinn sem myrtur er í borginni á innan við viku, og þriðji mexíkóski blaðamaðurinn sem myrtur er á þessu ári.

Lopez var skotin til bana þar sem hún sat inni í bíl sínum, segir í tilkynningu saksóknaraembættis Baja California-ríkis, sem liggur að Bandaríkjunum. Alfonso Margarito Martínez Esquivel, blaðamaður og ljósmyndari, sem sérhæfði sig í fréttum af glæpum og glæpagengjum, var skotinn til bana utan við heimili sitt í Tijuana hinn 17. janúar síðastliðinn, í þann mund sem hann var að stíga upp í bíl sinn til að aka á vettvang annars morðs sem hann hugðist fjalla um. Viku fyrr, 10. janúar, fannst José Luis Gamboa Arenas, sjálfstætt starfandi rannsóknarblaðamaður og dálkahöfundur, látinn nærri heimili sínu í Veracruz-borg, stærstu borginni í samnefndu ríki í Mexíkó suðvestanverðu. Hann hafði verið stunginn fjölmörgum stungum með lagvopni. Allt árið í fyrra voru sjö blaða- og fréttamenn myrtir í Mexíkó, samkvæmt gögnum samtakanna Blaðamenn án landamæra, fleiri en í nokkru landi öðru. Flest eða öll morðin eru talin tengjast umfjöllun blaðamannanna um glæpagengin sem vaða uppi í landinu.Þessi þrjú morð sem framin hafa verið áður en janúar er á enda runninn benda ekki til þess að þetta ár verði betra, nema síður sé.

2022

175

Bandaríska stórfyrirtækið Universal hefur keypt Öldu Music, sem á réttinn að stórum hluta þeirrar tónlistar sem gefin hefur verið út á Íslandi. Formaður Félags íslenskra hljómlistarmanna telur að með þessu fái íslenskir tónlistarmenn stærri hátalara til að koma sér á framfæri erlendis.

Forsvarsmenn tónlistarrisans Universal/InGrooves segjast ætla að fjárfesta í aukinni útgáfu íslenskra listamanna innanlands og utan, eftir að fyrirtækið keypti Öldu Music. Tónlistarfyrirtækið Alda Music varð til fyrir sex árum og tók yfir útgáfuréttindi sem Sena hafði á sínum snærum, svo sem Ellýjar Vilhjálms og flestra risa íslenskrar tónlistarsögu. Í dag var tilkynnt um kaup InGrooves, dótturfélags Universal, á Öldu Music. Þar segir að fjárfesta eigi í aukinni útgáfu íslenskra listamanna innanlands og utan. Dagleg starfsemi verði óbreytt og Sölvi Blöndal stýri henni áfram. Einnig eigi að styðja við grasrótina. Gunnar Hrafnsson, formaður Félags íslenskra hljómlistarmanna, telur mikil tækifæri fólgin í þessu. Universal geri væntanlega það sama og Alda Music hefur stundað, að auka verðmæti í eldri tónlist með því að koma henni í spilun víðar. Ég held að það sé bara kominn stærri hátalari. Það er meira fjármagn á bak við þetta og öflugra fyrirtæki. Gunnar telur að kaupin geti hjálpað fleiri íslenskum tónlistarmönnum að ná langt í útlöndum. Ég er ekki í vafa. Björk og Monsters og Kalli og allt þetta fólk sem er búið að ryðja brautina. Það er svo mikið af talent hérna til viðbótar, fólki sem er að gera mjög áhugaverða hluti sem maður veit að ættu áreiðanlega góða möguleika og erindi úti í heimi. Gunnar telur ekkert að óttast þó svo stór hluti íslenskrar tónlistar sé kominn í eigu erlends fyrirtækis. Þetta er arfurinn okkar, þessi íslenska tónlist. Hún er í hugum okkar og heilabúum. Ég get ekki séð annað en að hún verði það áfram. Hún verður alltaf í boði til hugsunar. Þetta er ekki alveg sambærilegt við handritin hans Árna. Við þurfum ekki alveg leðrið og skinnin. Okkur dugar það sem fer inn í eyrun.

Bandaríska stórfyrirtækið Universal hefur keypt Öldu Music sem á réttinn að stórum hluta þeirrar tónlistar sem gefin hefur verið út á Íslandi. Formaður Félags íslenskra hljómlistarmanna telur að með þessu fái íslenskir tónlistarmenn stærri hátalara til að koma sér á framfæri erlendis.

2022

175

Stefnt er að því að nýja stólalyftan í Hlíðarfjalli, verði tekin í notkun um miðjan næsta mánuð. Sagt hefur verið frá væntanlegri opnun oftar en einu sinni á síðustu árum en nú segir formaður stjórnar Hlíðarfjalls að komið sé að þessu.

Sumarið 2017 gerðu Akureyrarbær og Vinir Hlíðarfjalls samning um kaup á nýrri stólalyftu í fjallið. Upphaflega átti lyftan að vera tilbúin í desember 2018 og oft hefur verið sagt frá væntanlegri opnun í fjölmiðlum. En nú virðist loksins komið að því. Halla Björk Reynisdóttir er formaður stjórnar Hlíðarfjalls. Já nú stendur mikið til, við ætlum loksins að opna þessa nýju lyftu og stefnum á góðviðrisdag í febrúar, upp úr miðjum. -Loksins sagðirðu, það átti að opna hana 2018, hvað hefur tafið þetta?- Það hefur svona eitt og annað komið upp, framkvæmdirnar, eitthvað var hjá verktökunum. Svo komu upp vandamál með lyftuna, nú á það allt saman að vera leyst og við getum bara horft bjartsýn fram til vetrarins. - Þannig að nú er bara verið að leita að góðum degi til að opna kampavínið og ýta á play?- Ég veit nú ekki með kampavínið en já við viljum endilega fá sem flesta upp í fjall og gera þetta að svolítið svona skemmtilegum degi og gera þetta með bravör.

2022

176

Sendinefnd Talíbana kom til Oslóar í gærkvöldi í boði norsku ríkisstjórnarinnar til þess að funda með vestrænum erindrekum. Þeir funda með kvenréttindabaráttufólki og fulltrúum mannréttindahreyfinga í dag.

Frá því Talíbanar tóku völdin í Afganistan á síðasta ári hafa þeir lokað stúlknaskólum og neitað konum um leyfi til þess að vinna, svo fátt eitt sé nefnt. Þeir eru andvígir lýðræðislegum kosningum og ýmsu öðru sem mannréttindasamtök berjast fyrir, segir í frétt norska ríkisútvarpsins í dag. Því má segja að þeir verji deginum nú með sínum hörðustu gagnrýnendum. Á dagskránni eru fundir með kvenréttindabaráttufólki, fulltrúum mannréttindasamtaka og afgönsku fréttafólki sem hefur flúið land. Þetta verður i fyrsta sinn sem þessir hópar ræðast við í öruggu umhverfi. Fundirnir í dag eru sagðir ráða úrslitum um það með hverjum Talíbanar munu funda síðar í þessari fyrstu heimsókn sinni til Vesturlanda eftir valdatöku síðasta árs. Fyrir liggur að þeir munu ekki funda með utanríkisráðherra Noregs. Amir Khan Muttaqi, utanríkisráðherra stjórnar Talíbana, fer fyrir sendinefndinni en hann hefur sagst bjartsýnn fyrir viðræðurnar og vongóður um að þær stuðli að því að bæta tengslin við umheiminn. Búist er við því að sendinefndin fundi með evrópskum og bandarískum erindrekum á morgun. Kai Eide, Norðmaður sem var áður erindreki Sameinuðu þjóðanna í Afganistan, sagði við norska ríkisútvarpið ólíklegt að fundirnir leiði til nokkurra raunverulegra breytinga. Það sé hins vegar jákvætt að Talíbanar eigi yfir höfuð í viðræðum.

2022

176

Rússar ætla að bola forseta Úkraínu frá völdum og koma á leppstjórn sinni, þetta segir í yfirlýsingu sem utanríkisráðherra Bretlands sendi frá sér seint í gær. Rússneska utanríkisráðuneytið segir þetta enn eina vísbendingu þess að NATO-ríkin reyni að magna upp spennu í kringum Úkraínu.

Spennan milli Rússa og Atlandshafsbandalagsins fer ekki minnkandi. Svo virðist sem enn sé langt í lausn á Úkraínudeilunni svokölluðu. Liz Truss, utanríkisráðherra Bretlands, sendi frá sér yfirlýsingu seint í gær. Þar segir að Rússar séu að leggja á ráðin um að bola Volodymyr Zelensky, forseta Úkraínu, frá völdum og hyggist setja Rússlandsvin á forsetastólinn í hans stað. Í yfirlýsingunni er einnig fullyrt að úkraínskir stjórnmálamenn taki þátt í þessu. Við þessu brást rússneska utanríkisráðuneytið á Twitter. Falsaðar upplýsingar sem settar eru dreifingu er af utanríkisráðuneyti Bretlands eru enn ein vísbendingin um að það séu NATO-ríki sem eru að magna upp spennuna í kringum Úkraínu - segir í yfirlýsingunni. Þá er Bretar hvattir til þess að hætt að deila þvættingi. Seint í gær tilkynnti svo varnarmálaráðuneyti Þýskalands að æðsti yfirmaður þýska flotans hafi verið látinn taka pokann sinni vegna ummæla sem hann lét falla á dögunum. Hann var á viðburði í Nýju-Delí á Indlandi og lýsti þar sínum persónulegu skoðunum á Úkraínudeilunni. Hann sagði að Úkraínumenn yrðu að sætta sig við að Krímskaginn væri ekki lengur þeirra og kvaðst ekki hafa nokkra trú á að Rússar ætluðu að ráðast inn í Úkraínu, heldur vildi Pútín einfaldlega að Vesturveldin sýndu honum og Rússlandi tilhlýðilega - og að hans mati líkast til verðskuldaða virðingu. Þessi orð eru í beinni andstöðu við stefnu Þýskalands í þessum málum. Joe Biden Bandaríkjaforseti hefur látið að því liggja innrás Rússlands í Úkraínu sé yfirvofandi. Um 100 þúsund rússneskir hermenn hafa verið sendir að landamærum Úkraínu en rússnesk stjórnvöld segjast ekki vera að skipuleggja innrás.

Utanríkisráðherra Bretlands segir Rússa hafa í hyggju að koma á leppstjórn í Úkraínu. Rússneska utanríkisráðuneytið segir þetta þvætting og enn eina vísbendingu þess að NATO-ríkin reyni að magna upp spennu.

2022

176

Tugir hafa fallið í bardögum öryggissveita Kúrda við hryðjuverkasamtökin sem kenna sig við íslamskt ríki í Sýrlandi síðustu daga. Áhlaup samtökin sem gerðu á fangelsi er ein veigamesta árás sem þau hafa framkvæmt í áraraðir.

Í gær var þriðji dagurinn í röð þar sem kom til blóðugra í bænum al-Hakah í norðausturhluta Sýrlands. Kúrdar fara með yfirráð á svæðinu og hafa öryggissveitir þeirra átt fullu í fangi með að verjast árásum frá hinu svokallaða íslamska ríki sem hefur sótt í sig veðrið. Á fimmtudag gerðu samtökin áhlaup á fangelsi í borginni. Sú árás er ein sú veigamesta sem samtökin hafa gert frá því þau stofnuðu Kalífadæmi í Sýrlandi og Írak árið 2014. Í fangelsinu héldu Kúrdar um 3.500 mönnum sem grunaðir um að eiga aðild að hryðjuverkasamtökunum. Al Jazeera greinir frá því að hluti fanganna hafi náði að flýja og margir gangi enn lausir. En Kúrdar náðu fangelsinu aftur á sitt vald með aðstoð bandarískra orrustuþotna. Minnst 89 hafa týnt lífinu í þessum átökum, samkvæmt heimildum Sýrlensku mannréttindavaktarinnar. Forstöðumaður hennar, Rabi Abdel Rahman, segir 28 kúrdíska bardagamenn, fimm almenna borgara og 56 vígamenn Íslamska ríkisins hafa fallið í átökunum.

Áhlaup hryðjuverkasamtakanna ISIS á fangelsi í Sýrlandi er ein veigamesta árás sem samtökin hafa gert í áraraðir. Tugir hafa látist í bardögum milli samtakanna og öryggissveita Kúrda síðustu daga.

2022

176

Forsvarsmenn Herjólfs ohf. stefna að því að halda fund með áhöfnum Herjólfs í dag um að réttindalaus skipstjóri hafa siglt skipinu í um tíu daga í lok desember. Þetta mun vera fyrsti fundurinn sem forsvarsmenn Herjólfs fara yfir málið með starfsfólki. Vestmannaeyjabær á Herjólf ohf. Oddviti sjálfstæðismanna sem eru í minnihluta í bæjarstjórn er óánægður með að málið hafi ekki verið rætt formlega.

Skipstjórinn, sem var áminntur og lækkaður í tign þegar upp komst skráði aðra sem skipstjóra í þeim ferðum sem hann sigldi réttindalaus. Framkvæmdastjóri aðgerðasviðs Landhelgisgæslunnar sem ásamt Samgöngustofu hefur eftirlit með því að einungis lögskráðir sjómenn séu í áhöfn sagði í fréttum í gær að röng skráning og réttindaleysi væri brot á lögum. Forstjóri Vegagerðarinnar, sem á Herjólf og er með samning við félag bæjarins, Herjólf ohf., sagði í fréttum í gær að það væri óviðunandi að þetta hefði gerst og ekki í samræmi við samning um rekstur ferjunnar. Hildur Sólveig Sigurðardóttir oddviti sjálfstæðismanna í bæjarstjórn segist hafa brugðið þegar hún frétti af þessu. Málið hafði borist mér til eyrna og ég hef óskað óformlega eftir upplýsingum frá bæjarstjóra en fengið takmarkaða upplýsingagjöf þar í gegn. En við höfum því miður ekki verið, bæjarfulltrúar, ekki verið upplýstir um þetta mál af hálfu hvorki bæjarstjóra sem heldur á eina hlutabréfinu, né öðrum. Munið þið óska eftir því að þetta verði rætt? Já, ég geri fastlega ráð fyrir því að málið verði til umræðu á næsta fundi bæjarráðs. Og ég lít eins og ég segi bara málið alvarlegum augum og geri ráð fyrir að það hljóti að vera forgangsmál að ræða þetta mál. Ég hef líka óskað eftir upplýsingum og verið í sambandi við okkar fulltrúa í stjórn Herjólfs varðandi málið.

Hvorki hefur verið rætt í bæjarstjórn eða bæjarráði Vestmannaeyjabæjar um að skipstjóri á Herjólfi hafi siglt réttindalaus í um tíu daga um jólin. Oddviti sjálfstæðismanna í bæjarstjórn ætlar að óska eftir því og segir eðlilegt að bærinn sem eigi eina hlutabréfið í útgerð Herjólfs taki á því.

2022

176

Rauðu viðbúnaðarstigi hefur verið lýst yfir á Nýja Sjálandi vegna útbreiðslu omíkron-afbrigðis kórónuveirunnar þar í landi. Þetta þýðir ekki að öllu verði skellt í lás, en fjöldatakmarkanir hafa verið innleiddar ásamt kröfu um framvísun bólusetningarvottorðs.

Sóttvarnaaðgerðir verða hertar á Nýja Sjálandi frá og með morgundeginum. Innandyra mega nú mest 100 manns koma saman, og þau ein fá að vera með í gleðskapnum sem geta framvísað bólusetningarvottorði, auk þess sem víða verður grímuskylda. Jacinda Ardern, forsætisráðherra Nýja Sjálands, slegið fyrirhuguðu brúðkaupi sínu og heitmanns síns á frest vegna þessa, þar sem hún gerði ráð fyrir öllu fleiri gestum í þann gleðskap. Ardern sagði á fréttamannafundi í Wellington í morgun, að áætlun stjórnvalda nú væri í stórum dráttum sú sama og gripið var til gegn Delta-afbrigðinu; mikið yrði skimað, smit rakin af krafti og smituð og útsett send í sóttkví og einangrun til að hægja á útbreiðslu veirunnar. Annars staðar þar sem omíkron-afbrigðið er orðið allsráðandi, svo sem á Írlandi og í Suður-Afríku, hafa stjórnvöld ýmist þegar afnumið allar takmarkanir eða boðað afnám þeirra innan skamms, og enn annars staðar hefur takmörkunum ýmist verið haldið tiltölulega óbreyttum eða þær hertar nokkuð, líkt og hér á landi. Um 93 prósent Nýsjálendinga, 12 ára og eldri, eru fullbólusett og rúmur helmingur þeirra hefur fengið örvunarskammt að auki.

2022

176

Íslenska karlalandsliðið í handbolta steig í gær stórt skref í átt að sæti í undanúrslitum á Evrópumótinu með stórsigri á Frökkum. Ísland mætir Króatíu í næsta leik á morgun.

Þrátt fyrir að vera án átta lykilmanna gerðu yngri og óreyndari leikmenn Íslands sér lítið fyrir og unnu Ólympíumeistara Frakklands með átta mörkum 21-29. Þetta var stærsti ósigur Frakklands á Evrópumóti frá upphafi. Sagði Guðmundur Guðmundsson landsliðsþjálfari. Viktor Gísli Hallgrímsson átti stórleik í marki Íslands og varði 15 skot. Hann var valinn maður leiksins, og var vægast sagt sáttur að leik loknum. Íslenska liðið er nú með fjögur stig í öðru sæti riðilsins, líkt og Frakkland í þriðja sæti en Danir eru efstir með sex stig. Endi Ísland og Frakkland jöfn að stigum í riðlinum í öðru og þriðja sæti fer Ísland áfram á innbyrðisstöðu vegna sigursins í gær. Ísland mætir Króatíu, sem er þegar úr leik, í næsta leik á morgun. Ómar Ingi Magnússon, sem var allt í öllu í liði Íslands í gær, hefur fulla trú á íslenska liðinu fyrir verkefnið framundan. Þrír leikir eru á EM í dag í milliriðli tvö. Klukkan hálf þrjú mætast Pólland og Rússland og sá leikur er sýndur beint á RÚV. Klukkan fimm er leikur Þýskalands og Svíþjóð ogklukkan hálf átta mætast Spánn og Noregur, þar sem Spánn getur með sigri tryggt sér sæti í undanúrslitum. Seinni tveir leikirnir eru sýndir beint á RÚV tvö.

2022

177

Á Sjúkrahúsinu á Akureyri liggur enginn covid-sjúklingur inni og hefur ekki gert í tvær vikur. Aðal áskorunin er að manna stöður sjúkrahússins vegna einangrunar og sóttkvíar starfsfólks. Gjörgæsluhjúkrunarfræðingar frá sjúkrahúsinu á Akureyri hafa þó undanfarnar vikur fært sig yfir á Landspítalann til að létta undir þar.

Sigurður E. Sigurðsson, framkvæmdastjóri lækninga á Sjúkrahúsinu á Akureyri segir að á fjórða tug starfsmanna sjúkrahússins geti ekki mætt til vinnu vegna einangrunar eða sóttkvíar og geri megi ráð fyrir að þeim fjölgi. Við höfum því tekið á það ráð að draga eða fresta hluta af valkvæðri starfsemi til að eiga þá starfsfólk til góða til að manna bráðastarfsemina og nauðsynlega starfsemi. Ekki hefur þurft að opna covid-göngudeild Sjúkrahússins á Akureyri í nokkrar vikur. Ef með þarf er þó hægt að setja hana upp með stuttum fyrirvara. Gjörgæsluhjúkrunarfræðingar frá Sjúkrahúsinu á Akureyri hafa farið til vinnu á Landspítala, nú í janúar þegar hann hefur verið á neyðarstigi. Sigurður segir að möguleiki sé á að starfsfólk frá Akureyri verði við vinnu í Reykjavík þegar þörf krefur, enda séu allir að hjálpast að. Smitum í nærsamfélaginu fer sífellt fjölgandi. En Sigurður segir að fólk sé ekki að veikjast í eins miklum mæli. Bæði er þetta í tiltölulega yngri aldurshópum, bæði börn og yngri fullorðnir og síðan virðist fólk ekki eins veikt, sem betur fer. Því ef að við hefðum haft sambærilegar innlagnir hlutfallslega eins og hafa verið í fyrri bylgjum, þá værum við í mjög slæmum málum.

2022

177

Rússar krefjast þess að herlið Atlantshafsbandalagsríkja hverfi frá Rúmeníu og Búlgaríu. Utanríkisráðherrar Rússlands og Bandaríkjanna ræða Úkraínudeiluna á fundi í Genf í dag.

Rússar fara fram á að herlið Atlantshafsbandalagsins hverfi frá nokkrum ríkjum í Evrópu, þar á meðal Búlgaríu og Rúmeníu. Úkraínudeilan var eina málið á dagskrá fundar utanríkisráðherra Rússlands og Bandaríkjanna í Genf í Sviss í dag. Utanríkisráðuneytið í Moskvu krafðist þess í dag að Atlantshafsbandalagið, NATO, færi með herlið sitt frá öllum löndum sem fengu aðild að bandalaginu eftir árið 1997, þar á meðal Búlgaríu og Rúmeníu. Þau lönd fengu aðild árið 2004. Rússar hafa áður birt ýmsar kröfur, þar á meðal að hætt verði við fyrirhugaða stækkun NATO til austurs. Fyrr séu þeir ekki til viðræðu um að draga herlið sitt frá landamærum Úkraínu. Úkraínudeilan er eina umræðuefnið á fundi utanríkisráðherra Rússlands og Bandaríkjanna, þeirra Sergeis Lavrovs og Antonys Blinkens, í Genf í Sviss í dag. Lavrov sagði áður en fundurinn hófst að hann gerði ekki ráð fyrir að fundurinn skilaði neinum árangri. Blinken lýsti því yfir í Berlín í gær að brugðist yrði við frekari yfirgangi Rússa gagnvart Úkraínu af fullri hörku. Órofa samstaða um það væri meðal Atlantshafsbandalagsþjóða. Leyniþjónusta úkraínska hersins sakaði Rússa í dag um að hafa það sem af er þessu ári flutt mikið af vopnum og öðrum hergögnum ásamt sjö þúsund tonnum af eldsneyti til austurhéraðanna í Úkraínu sem lúta yfirráðum aðskilnaðarsinna. Þá hafi málaliðar bæst í hóp tugþúsunda rússneskra hermanna sem þar hafa verið undanfarnar vikur.

Rússar krefjast þess að herlið Atlantshafsbandalagsríkja hverfi frá Rúmeníu og Búlgaríu. Utanríkisráðherrar Rússlands og Bandaríkjanna ræða Úkraínudeiluna á fundi í Genf í dag.

2022

177

Landsnet hefur nú kynnt nýja leið fyrir Blöndulínu þrjú, frá Blönduvirkjun til Akureyrar. Þar er meðal annars fallið frá línulögn um Vatnsskarð og umdeilda leið um Efribyggð í Skagafirði sem mjög var gagnrýnd af landeigendum.

Landsnet hélt í gærkvöld rafrænan kynningarfund með landeigendum og verkefnaráði, þar sem kynntur var nýr aðalvalkostur fyrir lagningu Blöndulínu þrjú. Kynningin á því hvaða umhverfisþættr, samfélagsþættr og öryggisþættr við skoðuðum til að komast að niðurstöðu um aðalvalkosti. Segir Hlín Benediktsdóttir, yfirmaður undirbúnings framkvæmda hjá Landsneti. Vorið 2017 tók Landsnet Blöndulínu 3 af þriggja ára framkvæmdaáætlun. Þá hófst um leið nýtt mat á umhverfisáhrifum þar sem fleiri línuleiðir voru teknar inn í myndina. Núna er fallið frá því að fara frá Blöndustöð um Vatnsskarð og þaðan inn eftir Efribyggð í Skagafirði. Þess í stað er farið um Kiðaskarð, talsvert sunnar en um Vatnsskarð, niður í Mælifellsdal í Skagafirði og þaðan þvert yfir í mynni Norðurárdals. Í stað þess að fara um Hörgárdal er nú lagt til að farið verði yfir Öxnadalsheiði og Öxnadal til Akureyrar, að mestu samhliða núverandi loftlínu. Þessi leið er átta kílómetrum styttri en sú í gömlu tillögunni. Og munurinn er sá að við erum þá búin að meta þessa leið til jafnts og getum þá tekið upplýsta ákvörðun um hvaða þættir það eru sem við höfum áhrif á. Mikil andstaða var hjá landeigendum við fyrri hugmyndir um nýja Blöndulínu. Hlín segir að frá upphafi þeirrar vinnu, sem liggur að baki þessarar tillögu, hafi verið náið samráð við landeigendur og þeir verið upplýstir með reglubundnum hætti. Hluti af þessum leiðum, sem við erum að velja núna eru leiðir sem við erum að taka inn vegna þess að við höfum fengið ábendingar frá landeigendum.

2022

177

Kennarar fá ekki greitt fyrir að taka þátt í smitrakningu fyrir grunnskóla utan vinnutíma. Þetta er álit Sambands íslenskra sveitarfélaga. Grunnskólakennarar eru óánægðir og ætla ekki að sætta sig við þær málalyktir.

Kjarasvið Samband íslenskra sveitarfélaga segir í yfirlýsingu í gær að Félag grunnskólakennara haldi því fram að samkvæmt ákvæðum kjarasamnings um útkall eigi kennari sem fær upphringingu frá skólastjóra um kvöld eða helgi, þar sem kennarinn er beðinn um aðstoð við smitrakningu, rétt á greiðslum. Þá krefjist félagið þess að kennarar, sem beðnir eru af skólastjóra um að fara í hraðpróf, fái útkallsgreiðslur. Kjarasviðið segir að ekki þurfi að greiða kennurum útkall vegna símtala, óháð því hvort neyðarstig almannavarna standi yfir. Skólastjórnendur séu að sinna verkefni sem sóttvarnayfirvöld hafa falið þeim og sem dæmi teljist smitrakning á hendi sóttvarnayfirvalda en ekki vinnuveitanda. Þá vísar kjarasviðið í yfirlýsingu sinni til góðrar samvinnu í baráttu við covid og að nauðsynlegt sé að sú samstaða sem verið hefur, haldi áfram. Árið 2003 féll dómur í Félagsdómi um útkall og þar segir að samkvæmt kjarasamningi eigi útkall aðeins við um vinnu sem feli í sér að starfsmaður þurfi að fara á vinnustað. Í þessum dómi er mjög sérstök niðurstaða um það að þú sért ekki í vinnunni nema að þú sért á einhverjum tilteknum vinnustað. Þetta er úrelt og þá sérstaklega á covid tímum. Segir Þorgerður Laufey Diðriksdóttir formaður Félags íslenskra grunnskólakennara. Félagsdómur er nú með til meðferðar tvö mál frá félaginu. Annað er um yfirvinnu kennara á neyðarstigi frá því á síðasta ári og hins vegar um fjarkennsluálag. Félagið segir að samkvæmt kjarasamningi eigi kennarar rétt á 50% álagi í fjarkennslu. Þorgerður vonar að í þessu máli náist niðurstaða án aðkomu dómstóla. Ef ekki er hægt að ná niðurstöðu um það eins og mér sýnist á bréfinu sem þeir sendu á alla launagreiðendur í gær um það að þeir höfnuðu því að kennarar fengju greitt fyrir þá vinnu sem þeir eru sannanlega búnir að leggja af mörkum nú þá er ekkert annað að gera heldur en að ganga erinda með það má í félagsdóm.

2022

177

Bandaríski söngvarinn Meat Loaf er látinn, 74 ára að aldri. Hann sendi frá sér eina mest seldu plötu allra tíma.

Michael Lee Aday sló í gegn undir gælunafni sínu Meat Loaf með plötunni Bat out of hell árið 1977. Honum og Jim Steinman, samstarfsmanni hans, hafði gengið brösuglega að finna plötuútgefanda og ítrekað verið sagt að tónlistin félli ekki undir neinn ákveðinn tónlistarstíl og væri ekki líkleg til vinsælda. Þegar upp var staðið reyndist hún ein söluhæsta plata allra tíma, seldist í fjörutíu og fjórum milljónum eintaka. Hvert lagið á fætur öðru sló í gegn. Two out of three ain't bad Meat Loaf hafði áður vakið athygli í söngleikjum, svo sem Hárinu og Rocky Horror Picture Show. Frægð hans reis hæst á áttunda og níunda áratug síðustu aldar en seinni plötur hans náðu aldrei jafn miklum vinsældum og þær þrjár sem kenndar voru við leðurblökuna sem flaug úr víti. Samanlagt seldust þó um 100 milljón plötur með tónlist hans. Meat Loaf tilkynnti í nóvember í fyrra að hann myndi hefja upptökur á nýjum lögum nú í janúar.

2022

177

Engin sýktur fiskur var í eldiskví Laxa í Reyðarfirði þar sem gat fannst í gær. Gatið var lítið en net voru strax lögð út til að fanga strokufiska ef einhverjir væru.

Fulltrúar Fiskistofu vitja nú í hádeginu neta sem lögð voru út í Reyðarfirði eftir að gat fannst á eldiskví Laxa í gær. Sjúkdómurinn blóðþorri hafði greinst í eldi fyrirtækisins en ekki á eldisstöðinni þar sem gatið kom á kvína. Samkvæmt upplýsingum frá Löxum er eldisstöðin í 12 kílómetra fjarlægð frá kvíum þar sem sjúkdómurinn greindist og var öllum fiski þar slátrað þegar hann kom upp fyrir áramót. Engin sýktur fiskur var því í kvínni sem rofnaði. Gatið var á um 7 metra dýpi, hálfs metra langt og 15 sentimetra breitt. Það uppgötvaðist við reglubundið eftirlit en kafari skoðar kvíaveggina einu sinni í mánuði. Jens Garðar Helgason, framkvæmdastjóri Laxa, segir að þess utan séu kvíarnar skoðaðar oftar í gegnum myndavél á þvottadróna sem sér um að hreinsa gróður af kvíanótinni. Líklegt sé að gatið hafi komið vegna óeðlilegs álags á kvína. Því hafi verið rumpað saman klukkutíma eftir að það uppgötvaðist í gær og net lögð út samkvæmt áætlun um föngun strokufisks. Fyrirtækið útiloki ekki að fiskur hafi sloppið en þyki það ólíklegt vegna þess hve gatið var lítið og á 7 metra dýpi. Reynslan sýni að þegar fiskur sleppur hangi hann við kvíarnar þar sem hann er vanur að fá að éta.

Enginn sýktur fiskur var í eldiskví Laxa í Reyðarfirði þar sem gat fannst í gær. Net voru strax lögð út til að fanga strokufiska ef einhverjir væru.

2022

177

Ísland tapaði sínum fyrsta leik á Evrópumótinu í handknattleik í gærkvöld þegar liðið laut í lægra haldi fyrir Heimsmeisturum Dana, 28-24, í fyrsta leik liðsins í milliriðli. Eftir þau smit sem greindust í hópnum í gær og fyrradag, hafa enn sem komið er engar fregnir borist af frekari smitum í dag.

Ísland var án sex lykil leikmanna í leiknum í gær en Aron Pálmarsson, Bjarki Már Elísson, Björgvin Páll Gústavsson, Elvar Örn Jónsson, Gísli Þorgeir Kristjánsson og Ólafur Guðmundsson greindust allir með covid og eru nú í einangrun. En maður kemur í manns stað og ungir og óreyndari leikmenn tóku við keflinu. Orri Freyr Þorkelsson, hornamaður, spilaði sinn fyrsta leik á stórmóti í gær. Tveir leikmenn Vals héldu til móts við íslenska liðið í dag, þeir Magnús Óli Magnússon og Vignir Stefánsson, og ættu þeir báðir að vera klárir í slaginn gegn Frökkum á morgun. Orri Freyr segir ekkert vera gefið eftir í þeim leik. Sagði Orri Freyr Þorkelsson, landsliðsmaður í handbolta. Leikið verður í milliriðli 2 á Evrópumótinu í dag. Klukkan 14:30 mætast Spánn og Rússland í beinni útsendingu á RÚV. Klukkan 17 verður sýnt beint frá leik Póllands og Svíþjóðar á RÚV 2 og klukkan 19:30 mætir Alfreð Gíslason og þýska landsliðið Norðmönnum. Leikur Íslands gegn Frakklandi verður í beinni útsendingu á RÚV klukkan 17 á morgun. Í öðrum íþróttafréttum er það svo helst að Liverpool tryggði sig áfram í úrslit enska deildarbikarsins í gær með 2-0 sigri á Arsenal. Diogo Jota skoraði bæði mörk Liverpool sem mætir Chelsea í úrslitunum 27. febrúar. Þá fór einn leikur fram í úrvalsdeild karla í körfubolta í gærkvöld þegar Njarðvík vann Þór Akureyri nokkuð örugglega 97-62. Njarðvík er nú með 18 stig í öðru sæti deildarinnar en Þór enn á botninum með tvö stig.

2022

177

Tilboðsfyrirkomulag í hlut ríkisins í Íslandsbanka ætti að tryggja hæsta verð að mati Bankasýslu ríkisins, en það þýðir að ekki sé gert ráð fyrir beinni þátttöku almennra fjárfesta.

Bankasýsla ríkisins lagði í gær fram tillögu til fjármála- og efnahagsráðherra um að stofnunin fengi heimild til að selja allan eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka. Bankasýslan leggur til fjórar leiðir við söluna. Í fyrsta lagi tilboðsfyrirkomulag sem sé lang algengasta aðferðin á evrópskum hlutabréfamarkaði sem ráðandi hluthafar nýta sér við sölu á hlutum í skráðum félögum. Sala með slíku fyrirkomulagi færi fram á einum til tveimur dögum og ákveðnum fjölda fjárfesta gefinn kostur á að bjóða í, en almenningi ekki með beinum hætti. Þetta fyrirkomulag ætti að tryggja hæsta verð og telur Bankasýslan þessa leið besta til að uppfylla forgangsmarkmið sölumeðferðar um hagkvæmni. Önnur leið væri fullmarkaðssett útboð sem væri opið útboð til almennra og hæfra fjárfesta og tæki nokkra daga. Þessi aðferð sé ekki algeng í Evrópu, en vinsæl í Bandaríkjunum. Kostir slíkrar leiðar sé opnara og gegnsærra ferli en tilboðsleiðin. Síðan er nefnd miðlunaráætlun þar sem verðbréfafyrirtæki fái fyrirmæli um sölu ákveðins fjölda hluta og þess gætt að ofgera ekki markaðnum og þá reynt að vera sem næst markaðsverði. Fjórða leiðin væri svo útgáfa skiptanlegra skuldabréfa. Sem fyrr segir telur Bankasýslan, og það sé einnig samdóma álit allra ráðgjafa, að tilboðsfyrirkomulagið ætti að tryggja hæsta verð sem ríkið fengi fyrir bankann. Málið er nú hjá fjármálaráðherra sem skilar greinargerð til Alþingis.

2022

178

Á Sjúkrahúsinu á Akureyri liggur enginn covid-sjúklingur inni og hefur ekki gert í tvær vikur. Aðal áskorunin er að manna stöður sjúkrahússins vegna einangrunar og sóttkvíar starfsfólks. Gjörgæsluhjúkrunarfræðingar frá sjúkrahúsinu á Akureyri hafa þó undanfarnar vikur fært sig yfir á Landspítalann til að létta undir þar.

Sigurður E. Sigurðsson, framkvæmdastjóri lækninga á Sjúkrahúsinu á Akureyri segir að á fjórða tug starfsmanna sjúkrahússins geti ekki mætt til vinnu vegna einangrunar eða sóttkvíar og geri megi ráð fyrir að þeim fjölgi. Við höfum því tekið á það ráð að draga eða fresta hluta af valkvæðri starfsemi til að eiga þá starfsfólk til góða til að manna bráðastarfsemina og nauðsynlega starfsemi. Ekki hefur þurft að opna covid-göngudeild Sjúkrahússins á Akureyri í nokkrar vikur. Ef með þarf er þó hægt að setja hana upp með stuttum fyrirvara. Gjörgæsluhjúkrunarfræðingar frá Sjúkrahúsinu á Akureyri hafa farið til vinnu á Landspítala, nú í janúar þegar hann hefur verið á neyðarstigi. Sigurður segir að möguleiki sé á að starfsfólk frá Akureyri verði við vinnu í Reykjavík þegar þörf krefur, enda séu allir að hjálpast að. Smitum í nærsamfélaginu fer sífellt fjölgandi. En Sigurður segir að fólk sé ekki að veikjast í eins miklum mæli. Bæði er þetta í tiltölulega yngri aldurshópum, bæði börn og yngri fullorðnir og síðan virðist fólk ekki eins veikt, sem betur fer. Því ef að við hefðum haft sambærilegar innlagnir hlutfallslega eins og hafa verið í fyrri bylgjum, þá værum við í mjög slæmum málum.

2022

178

Rússar krefjast þess að herlið Atlantshafsbandalagsríkja hverfi frá Rúmeníu og Búlgaríu. Utanríkisráðherrar Rússlands og Bandaríkjanna ræða Úkraínudeiluna á fundi í Genf í dag.

Rússar fara fram á að herlið Atlantshafsbandalagsins hverfi frá nokkrum ríkjum í Evrópu, þar á meðal Búlgaríu og Rúmeníu. Úkraínudeilan var eina málið á dagskrá fundar utanríkisráðherra Rússlands og Bandaríkjanna í Genf í Sviss í dag. Utanríkisráðuneytið í Moskvu krafðist þess í dag að Atlantshafsbandalagið, NATO, færi með herlið sitt frá öllum löndum sem fengu aðild að bandalaginu eftir árið 1997, þar á meðal Búlgaríu og Rúmeníu. Þau lönd fengu aðild árið 2004. Rússar hafa áður birt ýmsar kröfur, þar á meðal að hætt verði við fyrirhugaða stækkun NATO til austurs. Fyrr séu þeir ekki til viðræðu um að draga herlið sitt frá landamærum Úkraínu. Úkraínudeilan er eina umræðuefnið á fundi utanríkisráðherra Rússlands og Bandaríkjanna, þeirra Sergeis Lavrovs og Antonys Blinkens, í Genf í Sviss í dag. Lavrov sagði áður en fundurinn hófst að hann gerði ekki ráð fyrir að fundurinn skilaði neinum árangri. Blinken lýsti því yfir í Berlín í gær að brugðist yrði við frekari yfirgangi Rússa gagnvart Úkraínu af fullri hörku. Órofa samstaða um það væri meðal Atlantshafsbandalagsþjóða. Leyniþjónusta úkraínska hersins sakaði Rússa í dag um að hafa það sem af er þessu ári flutt mikið af vopnum og öðrum hergögnum ásamt sjö þúsund tonnum af eldsneyti til austurhéraðanna í Úkraínu sem lúta yfirráðum aðskilnaðarsinna. Þá hafi málaliðar bæst í hóp tugþúsunda rússneskra hermanna sem þar hafa verið undanfarnar vikur.

Rússar krefjast þess að herlið Atlantshafsbandalagsríkja hverfi frá Rúmeníu og Búlgaríu. Utanríkisráðherrar Rússlands og Bandaríkjanna ræða Úkraínudeiluna á fundi í Genf í dag.

2022

178

Landsnet hefur nú kynnt nýja leið fyrir Blöndulínu þrjú, frá Blönduvirkjun til Akureyrar. Þar er meðal annars fallið frá línulögn um Vatnsskarð og umdeilda leið um Efribyggð í Skagafirði sem mjög var gagnrýnd af landeigendum.

Landsnet hélt í gærkvöld rafrænan kynningarfund með landeigendum og verkefnaráði, þar sem kynntur var nýr aðalvalkostur fyrir lagningu Blöndulínu þrjú. Kynningin á því hvaða umhverfisþættr, samfélagsþættr og öryggisþættr við skoðuðum til að komast að niðurstöðu um aðalvalkosti. Segir Hlín Benediktsdóttir, yfirmaður undirbúnings framkvæmda hjá Landsneti. Vorið 2017 tók Landsnet Blöndulínu 3 af þriggja ára framkvæmdaáætlun. Þá hófst um leið nýtt mat á umhverfisáhrifum þar sem fleiri línuleiðir voru teknar inn í myndina. Núna er fallið frá því að fara frá Blöndustöð um Vatnsskarð og þaðan inn eftir Efribyggð í Skagafirði. Þess í stað er farið um Kiðaskarð, talsvert sunnar en um Vatnsskarð, niður í Mælifellsdal í Skagafirði og þaðan þvert yfir í mynni Norðurárdals. Í stað þess að fara um Hörgárdal er nú lagt til að farið verði yfir Öxnadalsheiði og Öxnadal til Akureyrar, að mestu samhliða núverandi loftlínu. Þessi leið er átta kílómetrum styttri en sú í gömlu tillögunni. Og munurinn er sá að við erum þá búin að meta þessa leið til jafnts og getum þá tekið upplýsta ákvörðun um hvaða þættir það eru sem við höfum áhrif á. Mikil andstaða var hjá landeigendum við fyrri hugmyndir um nýja Blöndulínu. Hlín segir að frá upphafi þeirrar vinnu, sem liggur að baki þessarar tillögu, hafi verið náið samráð við landeigendur og þeir verið upplýstir með reglubundnum hætti. Hluti af þessum leiðum, sem við erum að velja núna eru leiðir sem við erum að taka inn vegna þess að við höfum fengið ábendingar frá landeigendum.

2022

178

Kennarar fá ekki greitt fyrir að taka þátt í smitrakningu fyrir grunnskóla utan vinnutíma. Þetta er álit Sambands íslenskra sveitarfélaga. Grunnskólakennarar eru óánægðir og ætla ekki að sætta sig við þær málalyktir.

Kjarasvið Samband íslenskra sveitarfélaga segir í yfirlýsingu í gær að Félag grunnskólakennara haldi því fram að samkvæmt ákvæðum kjarasamnings um útkall eigi kennari sem fær upphringingu frá skólastjóra um kvöld eða helgi, þar sem kennarinn er beðinn um aðstoð við smitrakningu, rétt á greiðslum. Þá krefjist félagið þess að kennarar, sem beðnir eru af skólastjóra um að fara í hraðpróf, fái útkallsgreiðslur. Kjarasviðið segir að ekki þurfi að greiða kennurum útkall vegna símtala, óháð því hvort neyðarstig almannavarna standi yfir. Skólastjórnendur séu að sinna verkefni sem sóttvarnayfirvöld hafa falið þeim og sem dæmi teljist smitrakning á hendi sóttvarnayfirvalda en ekki vinnuveitanda. Þá vísar kjarasviðið í yfirlýsingu sinni til góðrar samvinnu í baráttu við covid og að nauðsynlegt sé að sú samstaða sem verið hefur, haldi áfram. Árið 2003 féll dómur í Félagsdómi um útkall og þar segir að samkvæmt kjarasamningi eigi útkall aðeins við um vinnu sem feli í sér að starfsmaður þurfi að fara á vinnustað. Í þessum dómi er mjög sérstök niðurstaða um það að þú sért ekki í vinnunni nema að þú sért á einhverjum tilteknum vinnustað. Þetta er úrelt og þá sérstaklega á covid tímum. Segir Þorgerður Laufey Diðriksdóttir formaður Félags íslenskra grunnskólakennara. Félagsdómur er nú með til meðferðar tvö mál frá félaginu. Annað er um yfirvinnu kennara á neyðarstigi frá því á síðasta ári og hins vegar um fjarkennsluálag. Félagið segir að samkvæmt kjarasamningi eigi kennarar rétt á 50% álagi í fjarkennslu. Þorgerður vonar að í þessu máli náist niðurstaða án aðkomu dómstóla. Ef ekki er hægt að ná niðurstöðu um það eins og mér sýnist á bréfinu sem þeir sendu á alla launagreiðendur í gær um það að þeir höfnuðu því að kennarar fengju greitt fyrir þá vinnu sem þeir eru sannanlega búnir að leggja af mörkum nú þá er ekkert annað að gera heldur en að ganga erinda með það má í félagsdóm.

2022

178

Bandaríski söngvarinn Meat Loaf er látinn, 74 ára að aldri. Hann sendi frá sér eina mest seldu plötu allra tíma.

Michael Lee Aday sló í gegn undir gælunafni sínu Meat Loaf með plötunni Bat out of hell árið 1977. Honum og Jim Steinman, samstarfsmanni hans, hafði gengið brösuglega að finna plötuútgefanda og ítrekað verið sagt að tónlistin félli ekki undir neinn ákveðinn tónlistarstíl og væri ekki líkleg til vinsælda. Þegar upp var staðið reyndist hún ein söluhæsta plata allra tíma, seldist í fjörutíu og fjórum milljónum eintaka. Hvert lagið á fætur öðru sló í gegn. Two out of three ain't bad Meat Loaf hafði áður vakið athygli í söngleikjum, svo sem Hárinu og Rocky Horror Picture Show. Frægð hans reis hæst á áttunda og níunda áratug síðustu aldar en seinni plötur hans náðu aldrei jafn miklum vinsældum og þær þrjár sem kenndar voru við leðurblökuna sem flaug úr víti. Samanlagt seldust þó um 100 milljón plötur með tónlist hans. Meat Loaf tilkynnti í nóvember í fyrra að hann myndi hefja upptökur á nýjum lögum nú í janúar.

2022

178

Engin sýktur fiskur var í eldiskví Laxa í Reyðarfirði þar sem gat fannst í gær. Gatið var lítið en net voru strax lögð út til að fanga strokufiska ef einhverjir væru.

Fulltrúar Fiskistofu vitja nú í hádeginu neta sem lögð voru út í Reyðarfirði eftir að gat fannst á eldiskví Laxa í gær. Sjúkdómurinn blóðþorri hafði greinst í eldi fyrirtækisins en ekki á eldisstöðinni þar sem gatið kom á kvína. Samkvæmt upplýsingum frá Löxum er eldisstöðin í 12 kílómetra fjarlægð frá kvíum þar sem sjúkdómurinn greindist og var öllum fiski þar slátrað þegar hann kom upp fyrir áramót. Engin sýktur fiskur var því í kvínni sem rofnaði. Gatið var á um 7 metra dýpi, hálfs metra langt og 15 sentimetra breitt. Það uppgötvaðist við reglubundið eftirlit en kafari skoðar kvíaveggina einu sinni í mánuði. Jens Garðar Helgason, framkvæmdastjóri Laxa, segir að þess utan séu kvíarnar skoðaðar oftar í gegnum myndavél á þvottadróna sem sér um að hreinsa gróður af kvíanótinni. Líklegt sé að gatið hafi komið vegna óeðlilegs álags á kvína. Því hafi verið rumpað saman klukkutíma eftir að það uppgötvaðist í gær og net lögð út samkvæmt áætlun um föngun strokufisks. Fyrirtækið útiloki ekki að fiskur hafi sloppið en þyki það ólíklegt vegna þess hve gatið var lítið og á 7 metra dýpi. Reynslan sýni að þegar fiskur sleppur hangi hann við kvíarnar þar sem hann er vanur að fá að éta.

Enginn sýktur fiskur var í eldiskví Laxa í Reyðarfirði þar sem gat fannst í gær. Net voru strax lögð út til að fanga strokufiska ef einhverjir væru.

2022

178

Ísland tapaði sínum fyrsta leik á Evrópumótinu í handknattleik í gærkvöld þegar liðið laut í lægra haldi fyrir Heimsmeisturum Dana, 28-24, í fyrsta leik liðsins í milliriðli. Eftir þau smit sem greindust í hópnum í gær og fyrradag, hafa enn sem komið er engar fregnir borist af frekari smitum í dag.

Ísland var án sex lykil leikmanna í leiknum í gær en Aron Pálmarsson, Bjarki Már Elísson, Björgvin Páll Gústavsson, Elvar Örn Jónsson, Gísli Þorgeir Kristjánsson og Ólafur Guðmundsson greindust allir með covid og eru nú í einangrun. En maður kemur í manns stað og ungir og óreyndari leikmenn tóku við keflinu. Orri Freyr Þorkelsson, hornamaður, spilaði sinn fyrsta leik á stórmóti í gær. Tveir leikmenn Vals héldu til móts við íslenska liðið í dag, þeir Magnús Óli Magnússon og Vignir Stefánsson, og ættu þeir báðir að vera klárir í slaginn gegn Frökkum á morgun. Orri Freyr segir ekkert vera gefið eftir í þeim leik. Sagði Orri Freyr Þorkelsson, landsliðsmaður í handbolta. Leikið verður í milliriðli 2 á Evrópumótinu í dag. Klukkan 14:30 mætast Spánn og Rússland í beinni útsendingu á RÚV. Klukkan 17 verður sýnt beint frá leik Póllands og Svíþjóðar á RÚV 2 og klukkan 19:30 mætir Alfreð Gíslason og þýska landsliðið Norðmönnum. Leikur Íslands gegn Frakklandi verður í beinni útsendingu á RÚV klukkan 17 á morgun. Í öðrum íþróttafréttum er það svo helst að Liverpool tryggði sig áfram í úrslit enska deildarbikarsins í gær með 2-0 sigri á Arsenal. Diogo Jota skoraði bæði mörk Liverpool sem mætir Chelsea í úrslitunum 27. febrúar. Þá fór einn leikur fram í úrvalsdeild karla í körfubolta í gærkvöld þegar Njarðvík vann Þór Akureyri nokkuð örugglega 97-62. Njarðvík er nú með 18 stig í öðru sæti deildarinnar en Þór enn á botninum með tvö stig.

2022

178

Tilboðsfyrirkomulag í hlut ríkisins í Íslandsbanka ætti að tryggja hæsta verð að mati Bankasýslu ríkisins, en það þýðir að ekki sé gert ráð fyrir beinni þátttöku almennra fjárfesta.

Bankasýsla ríkisins lagði í gær fram tillögu til fjármála- og efnahagsráðherra um að stofnunin fengi heimild til að selja allan eignarhlut ríkisins í Íslandsbanka. Bankasýslan leggur til fjórar leiðir við söluna. Í fyrsta lagi tilboðsfyrirkomulag sem sé lang algengasta aðferðin á evrópskum hlutabréfamarkaði sem ráðandi hluthafar nýta sér við sölu á hlutum í skráðum félögum. Sala með slíku fyrirkomulagi færi fram á einum til tveimur dögum og ákveðnum fjölda fjárfesta gefinn kostur á að bjóða í, en almenningi ekki með beinum hætti. Þetta fyrirkomulag ætti að tryggja hæsta verð og telur Bankasýslan þessa leið besta til að uppfylla forgangsmarkmið sölumeðferðar um hagkvæmni. Önnur leið væri fullmarkaðssett útboð sem væri opið útboð til almennra og hæfra fjárfesta og tæki nokkra daga. Þessi aðferð sé ekki algeng í Evrópu, en vinsæl í Bandaríkjunum. Kostir slíkrar leiðar sé opnara og gegnsærra ferli en tilboðsleiðin. Síðan er nefnd miðlunaráætlun þar sem verðbréfafyrirtæki fái fyrirmæli um sölu ákveðins fjölda hluta og þess gætt að ofgera ekki markaðnum og þá reynt að vera sem næst markaðsverði. Fjórða leiðin væri svo útgáfa skiptanlegra skuldabréfa. Sem fyrr segir telur Bankasýslan, og það sé einnig samdóma álit allra ráðgjafa, að tilboðsfyrirkomulagið ætti að tryggja hæsta verð sem ríkið fengi fyrir bankann. Málið er nú hjá fjármálaráðherra sem skilar greinargerð til Alþingis.

2022

179

Hvergi í Evrópu hefur húsnæðisverð hækkað jafn mikið og á Íslandi undanfarinn áratug. Leiguverð hefur ekki hækkað jafn ört en er þó með því hæsta sem gerist í álfunni.

Þetta kemur fram í samantekt Hagstofu Evrópusambandsins, Eurostat, sem tekur saman hækkun húsnæðisverðs frá árinu 2010 og fram á þriðja ársfjórðung 2021. Samantektin sýnir að húsnæðisverð í ríkjum Evrópusambandsins hefur hækkað um tæplega 40 prósent á tímabilinu. Raunar lækkaði húsnæðisverð þar á árunum 2011 til 2015 en síðan þá hefur hækkunin verið skörp. Ísland ber höfuð og herðar yfir önnur ríki í samanburði milli einstakra landa. Hér hefur húsnæðisverð hækkað um ríflega 150 prósent, langt umfram meðaltal ESB. Næst Íslandi kemur Eistland með hækkun upp á 140 prósent. Í fjórum öðrum ríkjum hefur húsnæðisverð tvöfaldast, í Ungverjalandi, Lúxemborg, Lettlandi og Austurríki. Hækkunin á Norðurlöndum er á bilinu 30 til 85 prósent, mest í Svíþjóð og Noregi en minnst í Finnlandi. Eistland toppar listann þegar litið er til hækkunar leiguverðs. Þar hefur leiguverð hækkað um rúmlega 160 prósent. Á Íslandi mælist hækkunin 70 prósent og er fjórða mesta hækkun í Evrópu. Meðalhækkun í ríkjum ESB er um það bil 15 prósent.

Húsnæðisverð á Íslandi hefur hækkað um 150 prósent undanfarinn áratug. Það er mesta hækkun í allri Evrópu samkvæmt samantekt Hagstofu Evrópu.

2022

179

Þingmenn stjórnarandstöðu gagnrýndu harðlega fjarveru ráðherra í óundirbúnum fyrirspurnatíma á Alþingi í morgun, tveir af tólf ráðherrum voru til svara. Fyrrverandi fjármálaráðherra spurði hvort núverandi fjármálaráðherra væri fluttur til útlanda.

Þingfundur hófst á Alþingi klukkan hálfellefu í morgun á því að þingmenn stjórnarandstöðu hver á fætur öðrum fóru í ræðustól til að gagnrýna fjarveru ráðherra ríkisstjórnarinnar. Jóhanna Vigdís Hjaltadóttir er á Alþingi, þingmönnum var heitt í hamsi? sú staða að hér skuli aðeins vera tveir af tólf ráðherrum til svara hér í þinginu á þeim tímum sem við lifum nú er algjörlega óásættanlegt og þetta verður hæstvirtur forseti að standa með þinginu og sjá til þess að þetta gerist ekki aftur og hvar er hæstvirtur fjármála og efnahagsráðherra er hann fluttur til útlanda

Þingmenn stjórnarandstöðu gagnrýndu fjarveru ráðherra frá óundirbúnum fyrirspurnatíma á Alþingi í morgun, tveir af tólf ráðherrum voru til svara. Fyrrverandi fjármálaráðherra spurði hvort núverandi fjármálaráðherra væri fluttur til útlanda.

2022

179

Yfir 80 prósent styrkja úr styrktarsjóði Sonju de Zorilla hafa runnið til Bandaríkjanna. Annar sjóðstjóra segir Sonju ekki hafa verið jafn auðuga og haldið hefur verið fram.

Þetta kemur fram í umfjöllun Viðskiptablaðsins sem hefur ársreikninga og samþykktir sjóðsins undir höndum. Þeir Guðmundur A. Birgisson, kenndur við Núpa, og bandaríski lögmaðurinn John Ferguson voru skipaðir sjóðstjórar yfir styrktarsjóðnum. Hingað til hafa litlar sem engar upplýsingar fengist um sjóð Sonju, umfang hans og styrkveitingar úr honum. Samkvæmt ársreikningum runnu 3,5 milljónir bandaríkjadala, jafnvirði um hálfs milljarðs króna, úr dánarbúi Sonju í sjóðinn á árunum 2003 til 2007. Á Íslandi hafa um 86 milljónir króna runnið í styrki til fyrirtækja, stofnana og einstaklinga. Háskóli Íslands hefur fengið stærstan hluta þeirra, um 15 milljónir. Landakotsskóli, þar sem Sonja gekk í skóla, hlaut samanlagt rúmar 13 milljónir til ársins 2010. Auk þess hafa til að mynda Listaskóli Rögnvaldar Ólafssonar, Hjálparstarf kirkjunnar, sérkennsludeild Fjölbrautaskóla Suðurlands, vinir Grensásdeildar og íþróttafélagið Hamar í Hveragerði notið góðs af sjóðnum. Viðskiptablaðið segir styrkina í Bandaríkjunum hafa runnið til fjölda háskóla, sjúkrahúsa, góðgerðasamtaka ætluðum bágstöddum börnum og heilbrigðismála. Mörg samtakanna eru kaþólsk, en þeir Ferguson og Guðmundur eru báðir með tengsl við kaþólsku kirkjuna.

2022

179

Eins og við fórum yfir hér í upphafi fréttatímans eru fimm leikmenn íslenska karlalandsliðsins í handbolta komnir í einangrun með kórónuveirusmit. Aron Pálmarsson og Bjarki Már Elísson bættust á smitlistann í dag. Áður höfðu Björgvin Páll Gústavsson, Ólafur Andrés Guðmundsson og Elvar Örn Jónsson greinst með veiruna í gærkvöld. Það eru því talsverð forföll hjá Íslandi þegar liðið mætir Danmörku í kvöld. Þorkell Gunnar Sigurbjörnsson ræddi við Einar Örn Jónsson íþróttafréttamann sem er í Ungverjalandi um hvernig íslenska liðið getur stillt upp liðinu í kvöld.

2022

179

Bólusetningavottorð Evrópusambandsins gilda áfram varðandi bóluefni Janssen á landamærunum. Útgáfu bólusetningavottorða fyrir bóluefnið verður hætt hér á landi um mánaðamótin.

Útgáfu bólusetningavottorða eftir einn skammt af bóluefni Janssen við kórónuveirunni verður hætt um mánaðamótin. Bólusetningavottorð Evrópusambandsins gildi þó áfram á landamærunum. Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir segir að fljótlega hafi orðið ljóst að full bólusetningi náðist ekki með einum skammti af Janssen. Nýleg tilskipun bindur Evrópusambandsríki til að taka á móti vottorðum eftir eina Janssen bólusetningu í 270 daga. Þórólfur segist telja að Íslandi sé heimilt að setja eigin reglur sem byggi á faglegum rökum og mat en að vottorð Evrópusambandsins varðandi Janssen gildi á landamærunum. Þegar við erum að tala um hvatningu til fólks að verða sér úti um bestu vörn erum við að tala um þrjár bólusetningar. Það er svona samhljóða því sem er að gerast í löndum þar sem Janssen hefur verið notað. Það eru mörg ríki sem ákváðu að nota ekki Janssen bóluefnið, til löndin á Norðurlöndum gerðu það ekki. Þeir sem eeru með tengls hér innanlands, hvort sem þeir eru bólusettir eða ekki eru beðnir að fara í eina sýnatöku. Aðrir sem eru fullbólusettir þurfa ekki að fara í sýnatöku. Allir sem eru óbóluettir þurfa að fara í sýnatöku og sóttkví og svo aftur eftir fimm daga í aðra sýnatöku. Litið er á bólusetningu með Jansen er tekin sem fullgild bólusetning á landamærunum. Þórólfur segir fagleg rök þurfa að vera fyrir því að beita mismunun vegna bólusetningarstöðu fólks en önnur rök, pólítiísk, siðferðileg og lögfræðileg geti verið fyrir upptöku bólusetningarpassa innanlands.

Bólusetningavottorð Evrópusambandsins gilda enn varðandi bóluefni Janssen á landamærunum. Útgáfu bólusetningavottorða fyrir bóluefnið verður hætt hér á landi um mánaðamótin.

2022

179

Rannsókn lögreglunnar á Vesturlandi á eldsvoða sem kom upp í smíðastofu í Brekkubæjarskóla á Akranesi í síðustu viku er á lokastigi. Kveikt var í stofunni. Málið telst upplýst og er nú unnið í samvinnu við barnavernd. Arnbjörg Stefánsdóttir skólastjóri segir atvikið þungbært en engin starfsemi er í skólanum vegna reykmengunar.

Við byrjuðum á mánudaginn og héldum að við gætum verið inni en það var ekki hægt. Við vonumst til að komast inn á mánudag en það verður að koma í ljós. Við allavega bjóðum nemendum og starfsfólki ekki upp á að vera þarna ef loftgæðin eru þannig að það sé ekki hægt. En hvernig er skólastarfinu þá háttað? Við fengum strax inni, það vill til að samfélagið á Akranesi stendur þétt saman þegar á reynir. Við fengum inni húsnæði fyrir fyrsta til fjórða bekk þannig þau gátu mætt í staðskóla í morgun. en fimmti til tíundi bekkur er í heimaskóla og það er misjöfn útfærsla á því.

2022

179

Prófessor í líftölfræði segir það hafa komið á óvart hversu mörg smit greindust í byrjun vikunnar. Aukningin geti ekki talist sem eðlilegt frávik. Hann segir að faraldurinn nú sé að vissu leyti faraldur barnanna.

Spáin var áfram á svipuðum nótum, þetta 1.100 plús/mínus, þannig að þetta er í hærri kantinum og eiginlega alveg marktækt frávik, þannig að það er augljóslega aukinn kraftur í smitum meðal barna og einhverjar aðrar skýringar. Það þyrfti kannski að leggjast í það að skoða betur þennan sem mætti bara kalla sérstaka faraldur meðal barna. Segir Thor Aspelund, líftölfræðingur. Tæplega 1.400 greindust með covid í gær, 1.302 innanlands og 88 á landamærunum. 8.815 sjúklingar eru skráðir á COVID göngudeild Landspítalans, þar af 3.150 börn, en undanfarna daga hefur allt að helmingur smita í samfélaginu verið meðal barna. Thor segir ekki tímabært að segja til um hvort faraldurinn sé í veldisvexti. Það tekur alveg nokkra daga að fá staðfestingu á svoleiðis breytingu. -Kemur kannski í ljós á næstu dögum? -Já, í lok vikunnar, þá getur maður sagt hvort það sé komið merki um nýjan vöxt, nýja bylgju ofan í bylgjuna.

2022

179

Bandaríkjaforseti lofar að innrás Rússa í Úkraínu yrði svarað af fullum krafti af aðildarríkjum Atlantshafsbandalagsins. Rússar segja yfirlýsingar hans til þess fallnar að breiða yfir hernaðaruppbyggingu bandalagsins í Austur-Evrópu.

Mikil spenna hefur ríkt síðustu vikur vegna liðssöfnunar rússneska hersins við landamærin að Úkraínu. Stjórnvöld í Kænugarði óttast innrás Rússa og Joe Biden Bandaríkjaforseti tók undir það á fréttamannafundi í gærkvöld. Hann sagði líklegt að kollegi sinn Vladimír Pútín myndi láta til skarar skríða, án þess þó að vilja efna til stríðs. My guess is he will move in. I think he still does not want any full blown war. Úkraína á ekki aðild að Atlantshafsbandalaginu, en Rússar gagnrýna að bandalagið sé þó farið að teygja anga sína of langt til austurs. Biden ítrekaði þá afstöðu sína að innrás Rússa í Úkraínu yrði svarað af fullum krafti. But if they actually do what they're capable of doing with the force amassed on the border, it is going to be a disaster for Russia and that our allies and partners are ready to impose severe cost and significant harm on Russia and the Russian economy. Biden sagði að ríki Atlantshafsbandalagsins myndu bregðast við með hörðum aðgerðum sem hefðu skaðleg áhrif á Rússa og efnahag landsins. Maria Zhakarova, talskona rússneska utanríkisráðuneytisins, svaraði ummælum Bandaríkjaforseta í morgun. Byrja nokkrar sek og feida svo undir loka döbbi AYV Þar sagði hún að yfirlýsingar vestrænna leiðtoga um hernaðaríhlutun Rússa væru aðeins til þess fallnar að hylma yfir þeirra eigin hernaðarumsvif á svæðinu. Slíkt, sagði Zhakarova, gæti haft alvarlegar afleiðingar fyrir öryggismál í Evrópu.

2022

180

Raunir Boris Johnsons jukust er þingmaður Íhaldsflokks hans yfirgaf flokkinn og gekk í Verkamannaflokkinn í þann mund er fyrirspurnatíminn hófst. Keir Starmer, leiðtogi Verkamannaflokksins, hefur hæðst að forsætisráðherra fyrir að reyna að telja fólki trú um að garðveisla hafi verið vinnufundur. Fyrsta spurningin sem Johnson þurfti að svara kom frá Wendy Chamberlain þingmanni Frjálslyndra demókrata, sem spurði hvort forsætisráðherra ætlaði að segja af sér því hann hefði haft bresku þjóðina að fífli.

2022

180

Fyrirspurnatími forsætisráðherra stendur nú í breska þinginu þar sem hart hefur verið sótt að Boris Johnson. Þingforseti hefur margoft þurft að grípa inn í og þagga niður í þingmönnum.

Verulegrar óánægju gætir meðal margra þingmanna breska Íhaldsflokksins með forsætisráðherrann. Boris Johnson hefur þurft að biðjast afsökunar tvisvar á stuttum tíma í neðri málstofu breska þingsins á veisluhöldum í embættisbústað hans, Downingstræti 10. Í fyrirspurnatíma í þinginu fyrir viku sagði Johnson að hann teldi að garðveisla 20. maí 2020 hefði verið vinnufundur. Rúmlega 100 manns var boðið með tölvupósti þar sem fólk var hvatt til að mæta með eigið áfengi. 30-40 mættu. Samkvæmt könnun trúa 80 af hundraði Breta ekki skýringum Johnsons á veisluhöldunum í Downingstræti. Viðtal sem var við Johnson á Sky News í gær varð síst til þess að minnka efasemdir þingmanna. Þetta var í fyrsta sinn frá því í síðustu viku að Johnson kom fram og hann þótti fjarri sínu besta. Hann neitaði að hafa verið varaður við að garðveislan stríddi gegn þeim lögum og reglum sem þá giltu. Dominic Cummings, sem var nánasti ráðgjafi forsætisráðherra, fullyrðir að hann hafi varað Johnson við. David Gauke, fyrrverandi dómsmálaráðherra, sagði eftir viðtalið að sívaxandi óánægju gætti meðal þingmanna Íhaldsflokksins og allmargir þeirra hefðu skrifað bréf til að fara fram á leiðtogakjör. Samkvæmt reglum Íhaldsflokksins þarf leiðtogakjör fari 54 þingmenn skriflega fram á það. Ekki er vitað hversu margir þingmenn hafa skrifað slíkt bréf. Vitað er að um 20 Íhaldsþingmenn sem kjörnir voru á þing í fyrsta sinn í síðustu kosningum fyrir rúmum tveimur árum hittust í gærkvöld til að ræða stöðu forsætisráðherra.

Fyrirspurnatími forsætisráðherra er nú í breska þinginu og hart hefur verði sótt að Boris Johnson vegna veisluhalda í embættisbústað hans, Downingstræti 10 á meðan samkomur voru bannaðar. Raunir Johnsons jukust er einn þingmanna Íhaldsflokks hans yfirgaf flokkinn og gekk í Verkamannaflokkinn rétt í þessu.

2022

180

Hlutafjárútboð líftæknifyrirtækisins Alvotech var stækkað um 2,6 milljarða króna vegna mikils áhuga íslenskra fjárfesta. Forsvarsmenn fyrirtækisins stefna á margfalda tekjuaukningu á næstu árum.

Farið var í hlutafjáraukningu í tengslum við fyrirhugaðan samruna Alvotech og bandaríska fyrirtækisins Oaktree Acquistion. Ákveðið var að stækka útboðið vegna umframeftirspurnar íslenskra fjárfesta og er heildarvirði hlutafjárútboðsins nú alls 175 milljónir dollara, eða sem nemur 22 og hálfum milljarði króna. Áætlað heildarvirði sameinaðs fyrirtækis verður tæplega 330 milljarðar króna. Hlutafjáraukningin skiptir sköpum fyrir Alvotech sem fram til þessa hefur enn ekki skilað hagnaði. Tap áranna 2019 og 2020 nam samtals 230 milljónum dollara en samkvæmt fjárfestakynningu sem birt var fyrir útboðið gera stjórnendur Alvotech ráð fyrir miklum viðsnúningi á næstu árum. Fyrsta lyf Alvotech er væntanlegt á markað fljótlega. Það heitir AVT02 og er samheitalyf frumlyfsins Humira sem meðal annars er notað við gigt og bólgusjúkdómum. Lyfið hefur verið skráð í Evrópu og Kanada en málaferli við lyfjafyrirtækið Abbvie hafa tafið skráningu lyfsins í Bandaríkjunum. Áætlaðar tekjur Alvotech í fyrra voru 30 til 60 milljónir dollara en fyrirtækið áætlar að árið 2025 verði þær tekjurnar orðnar 800 milljónir dollara, rúmir hundrað milljarðar króna. Þá verði komin fimm lyf á markað í yfir 60 löndum. Til stendur að skrá Alvotech á NASDAQ hlutabréfamarkaðinn í Bandaríkjunum á þessu ári auk þess sem hugað er að skráningu á First North markað íslensku kauphallarinnar. 750 manns starfa hjá Alvotech og eru höfuðstöðvar og verksmiðja fyrirtækisins í Vatnsmýri. Önnur verksmiðja er í byggingu í Kína.

Hlutfjárúboð Alvotech var stækkað vegna mikils áhuga íslenskra fjárfesta. Heildarvirði útboðsins nemur 22 og hálfum milljarði króna.

2022

180

Antony Blinken og Sergei Lavrov, utanríkisráðherrar Bandaríkjanna og Rússlands, munu hittast á fundi í Genf í Sviss á föstudag til að ræða Úkraínudeiluna. Greint var frá þessu aðeins nokkrum klukkustundum eftir að Sergei Lavrov, utanríkisráðherra Rússa, hafnaði frekari viðræðum.

Ónefndur embættismaður í bandaríska utanríkisráðuneytinu greindi fréttamönnum frá þessu í gær, aðeins nokkrum klukkustundum eftir að Lavrov hafnaði frekari viðræðum við vesturveldin fyrr en NATO yrði við kröfum þeirra um tryggingu fyrir því að bandalagið hygði hvorki á frekari útþenslu til austurs né aukin umsvif í þeim Austur-Evrópulöndum þar sem það er þegar með herstöðvar. Embættismaðurinn ónefndi sagði markmið Blinkens með fundinum fyrst og síðast að finna diplómatíska, friðsamlega lausn á Úkraínudeilunni. Á fundinum gefist Bandaríkjamönnum tækifæri til að deila helstu áhyggjuefnum sínum [í tengslum við stöðu mála í Úkraínu] með Rússum og kanna hvar þjóðirnar geta helst fundið sameiginlegan flöt á málinu. Blinken lenti í Kænugarði í morgun, þar sem hann á fund við Volodymyr Zelensky, Úkraínuforseta. Þaðan heldur hann til Berlínar til að ræða við utanríkisráðherra Bretlands, Frakklands og Þýskalands á morgun, áður en hann fer til fundar við Lavrov í Genf á föstudag.

2022

180

Á Akureyri er eina farsóttarhúsið á landinu utan höfuðborgarinnar. Fyrir um þremur mánuðum þurfti að skipta um húsnæði til að anna eftirspurninni þar. Ásóknin er þó hlutfallslega minni en á höfuðborgarsvæðinu.

Fyrir um þremur mánuðum flutti farsóttarhúsið á Akureyri sig um set í bænum, þar sem þáverandi húsnæði var orðið of lítið. Gylfi Þór Þorsteinsson, forstöðumaður farsóttarhúsanna, segir að nú séu 19 herbergi til umráða fyrir smitaða á hótelinu á Akureyri. Við erum með 11 gesti þar akkúrat núna. Við erum þar líka svo sem eins og hérna í bænum, þá eigum við hauk í horni og getum opnað annað hús með mjög stuttum fyrirvara. Við vorum með lítið gistiheimili á Akureyri sem við vorum farin að sprengja utan af okkur. Þannig að við færðum okkur um set, í stærra hótel. Gylfi segir að farsóttarhúsið á Akureyri hafi verið nýtt talsvert, þó hlutfallslega minna en húsin í Reykjavík. Fleiri ferðamenn á suðvesturhorninu gætu skýrt muninn. Það er hérna kannski aðeins stærra hlutfall Íslendinga, sem eru á Akureyri og hafa verið á Akureyri hjá okkur heldur en hérna í bænum. Eins og staðan er núna erum við með meirihluta Íslendinga í öllum húsum. Ekki hefur þótt ástæða til að opna farsóttarhús annars staðar á landinu í þessari bylgju, þrátt fyrir mikinn fjölda smita um allt land. Við höfum verið með opið á Egilsstöðum, það var í sumar á meðan Norræna gekk. Eftir það hefur ekki komið upp sú staða að við höfum þurft að opna hús til lengri tíma á stöðum. Við höfum leiðbeint svona með skammtímalausnir úti á landi, en hingað til höfum við ekki þurft að opna farsóttarhús til lengri tíma annars staðar en á Akureyri.

2022

180

Sóttvarnalæknir hefur til skoðunar að stytta einangrun vegna covid í fimm daga, í stað sjö eins og nú er. Hann hefur lagt til að sýnatöku fyrir fólk í smitgát verði hætt. Hlutfallslega mun færri leggjast inn á spítala vegna sjúkdómsins nú en í fyrri bylgjum faraldursins.

Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir segir að enn sé ekki farinn að sjást árangur af hertum aðgerðum í síðustu viku. Hann gerir ekki ráð fyrir að samkomutakmörkunum verði aflétt fyrir mánaðamót. Áfram megi búast við um 1.100 smitum á dag. Mesta útbreiðslan í smitum á samfélaginu er nú hjá börnum á grunnskólaaldri, allt að helmingur smita. Alvarleg veikindi eru sjaldgæfari hjá börnum en fullorðnum en þó koma fjögur til sex börn daglega á Barnaspítala Hringsins til eftirlits. Um átta þúsund börn voru fjarverandi í skólastarfi í síðustu viku vegna faraldursins, 70 prósent þeirra búa á höfuðborgarsvæðinu. Víðir Reynisson yfirlögregluþjónn almannavarna segir að reynt sé að takmarka sóttkví meðal grunnskólabarna eins og mögulegt er. Hlutfallslega færri leggjast inn á spítala vegna sjúkdómsins en þegar delta var allsráðandi. Nú eru 0,2 til 0,3 prósent smitaðra sem þurfa innlögn, en voru um tvö prósent. Þá virðist fjölgun á gjörgæslu ætla að verða minni en á almennum legudeildum. Þórólfur segir að til greina komi að stytta einangrun úr sjö dögum í fimm.

Sóttvarnalæknir metur nú hvort stytta eigi einangrun vegna covid í fimm daga, í stað sjö eins og nú er. Hann hefur lagt til að sýnatöku fyrir fólk í smitgát verði hætt. Nærri fimmtán hundruð greindust með covid í gær, og hafa aðeins einu sinni verið fleiri. Sjúklingum á Landspítala með covid fækkar hratt. Þórólfur gerir ekki ráð fyrir að slakað verði á samkomutakmörkunum fyrir mánaðamót.

2022

180

Áætlað er að gjaldtaka hefjist í mars á bílastæðum á Akureyri. Tekjur bæjarsjóðs gætu orðið allt að sjötíu milljónir króna sem formaður skipulagsráðs segir geti leitt til betri þjónustu.

Nú eru smám saman að hverfa öll merki um ókeypis bílastæði á Akureyri. Tekin hafa verið niður öll klukkuskilti og starfsmenn bæjarins eru að setja upp ný merki fyrir gjaldskyld stæði. Segir Þórhallur Jónsson, formaður skipulagsráðs Akureyrarbæjar. Tvö ný gjaldsvæði verða í miðbænum - annars vegar stæði með 100 krónu gjaldi á klukkustund og hins vegar stæði með 200 króna gjaldi. Áfram verða gjaldfrjáls stæði á vissum svæðum, íbúar geta keypt rafræn bílastæðakort og fleiri útfærslur verða til staðar. Og Þórhallur segir áætlaðar tekjur bílastæðasjóðs af gjaldtökunni geta orðið á bilinu 40 til 70 milljónir króna á ári.

Áætlaðar tekjur Akureyrarbæjar af innheimtu bílastæðagjalda eru allt að sjötíu milljónir króna á ári. Reiknað er með að gjaldtaka hefjist í mars.

2022

181

Hundaránum hefur fjölgað mjög í Bandaríkjunum og gildir þá nánast einu hvert litið er í landinu. Svo virðist vera sem ræningjar ásælist helst franska bolabíta sem eru smávaxnir og vinalegir.

Franskir bolabítar eru tiltölulega sjaldgæfir og hafa sömuleiðis fengið viðurnefnið hundar stjarnanna. Því beita óprúttnir ræningjar bolabrögðum til að krækja í slíka hunda sem seljast fyrir þúsundir Bandaríkjadala á svörtum markaði vestra. Fjöldi nafngreindra bandarískra kvikmynda- og tónlistarmanna eiga franska bolabíta og stæra sig oft af hundunum sínum á samfélagsmiðlum. Önnur mál af svipuðum toga hafa komið inn á borð lögreglu í Bandaríkjunum og eiga öll það sameiginlegt að miklu ofbeldi er beitt við ránin. Iðulega beina ræningjar skotvopnum að fórnarlömbum sínum. Enginn hefur enn dáið í slíku ráni en þess eru dæmi að fólk hafi slasast illa. Robert Marinelli er einn þeirra en hann var yfirbugaður og hundi hans stolið í Hollywood. Ekki vildi betur til en að skyrtulaf hans festist í hurðafalsi flóttabílsins sem dró hann nokkra vegalengd eftir götunni. Frægasta fórnarlamb hundaræningja hingað til er tónlistarkonan Lady Gaga en hún hét háum fundarlaunum fyrir hunda sem rænt var af henni. Fimm voru handteknir vegna þess máls. Eigendur franskra bolabíta eru því eindregið hvattir til að standast freistinguna að birta myndir af þeim á samfélagsmiðlum en það gæti lokkað hundaræningja að.

2022

181

Myndir úr eftirlitsflugvélum frá Kyrrahafsríkinu Tonga sýna að þar er allt þakið ösku eftir gríðarlegt sprengigos á laugardag. Enn er nánast sambandslaust við landið.

Öll hús á einni eyju í eyríkinu Tonga á Kyrrahafi eru ónýt eftir gríðarlegt sprengigos á laugardag. Tvö hús eru uppistandandi á annarri, samkvæmt upplýsingum sem stjórnvöld sendu frá sér í dag. Vitað er um þrjú andlát. Að mestu hefur verið sambandslaust við landið frá því að gosið hófst og upplýsingar um ástandið því litlar enn sem komið er. Flugvélar hafa enn ekki getað lent vegna öskunnar. Óhætt þótti að senda eftirlitsflugvélar frá Ástralíu og Nýja Sjálandi til Tonga í gær til að kanna aðstæður. Myndir úr þeim og frá gervihnöttum sýna að þar er allt þakið ösku. Í gosinu slitnaði sæstrengur milli Fiji og Tonga. Því hafa upplýsingar einungis borist um gervihnattasíma, en sambandið er slitrótt. Unnið er að því að koma á símasambandi milli eyjanna. Talið er að alþjóðaflugvöllur landsins sé óskemmdur. Vonir standa til að hægt verði að senda þangað flugvélar um leið og öskuskýið hverfur. Fregnir hafa borist af því að hópur manna sé að moka af brautunum með skóflum. Stephane Dujarric, talsmaður Sameinuðu þjóðanna, hefur eftir heimildarmönnum sínum á Tongatapu, stærstu eyju landsins að þar hafi orðið miklar skemmdir á innviðum. Að hans sögn beinast aðaláhyggjurnar að afdrifum íbúa á eyjunum Mango og Fonoi, sem liggja rétt yfir sjávarmáli. Fyrstu upplýsingar frá stjórnvöldum á Tonga bárust í dag um algera eyðileggingu á einni eyju og nær algjöra á annarri. Óljóst er um manntjón nema hvað lík tveggja heimamanna hafa fundist. Þá hefur verið tilkynnt að bresk kona hafi dáið þegar flóðbylgja bar hana á haf út. Á Tonga eru 176 eyjar, þar af 36 í byggð. Á þeim búa rúmlega 104 þúsund manns.

Allt er þakið ösku í kyrrahafsríkinu Tonga eftir mikið sprengigos þar um helgina. Enn er nánast sambandslaust við landið og öll hús á einni eyju ónýt.

2022

181

Eldur kviknaði í nýreistu íbúðarhúsi í Borgarnesi í nótt. Slökkvistarf gekk hægt en vel. Ekki er vitað um orsök eldsins.

Um þrjátíu slökkviliðsmenn tókust á við eldinn í nótt. Heiðar Örn Jónsson varaslökkviliðsstjóri segir að eldurinn hafi kraumað í einhvern tíma áður en komið var á vettvang. Við komum hérna um fjögurleytið og þá er eldur í efri hæð hússins og við förum bara strax í að reyna að slökkva það og svo er þetta aðallega í þaki. Þetta gekk hægt, það var svolítið vont veður á okkur hérna en þetta gekk samt mjög vel, en mjög hægt. Mikill reykur var af eldinum og þurfti tólf reykkafara til að kljást við aðstæður. Eftir að tök náðust á aðstæðum innandyra þurfti að rífa þakið af til að komast að eldinum. Húsið sem er mikið skemmt eftir eldinn er tvíreist með fjórum íbúðum og var nýorðið fokhelt. Enginn var í því þegar eldurinn kviknaði. Búið er í næsta húsi, íbúum var gert viðvart en reyndist ekki þörf á að rýma það. Ekki er vitað hvað varð til þess að eldurinn kviknaði. Nú fylgjumst við með þessu allavega fram yfir hádegi og svo tekur lögregla bara við þessu og rannsakar vettvang.

Nýreist íbúðarhús í Borgarnesi er mikið skemmt eftir að eldur kviknaði í því í nótt. Ekki er vitað um orsök eldsins.

2022

181

Eigendur veitinga- og öldurhúsa sem orðið hafa fyrir tekjumissi vegna sóttvarnaaðgerða geta sótt um viðspyrnustyrk að hámarki 10-12 milljónir króna hver. Ríkisstjórnin samþykkti þessar aðgerðir í morgun. Þær kosta að minnsta kosti einn og hálfan milljarð króna.

Veitingastaðir með vínveitingaleyfi fá bættan skaðann vegna sóttvarnaraðgerða frá desember og fram í mars. Það sem hægt er þá að sækja um styrk per stöðugildi 500 þúsund per stöðugildi ef tekjufallið er 20-60 prósent og 600 þúsund ef tekjufallið er meira. Þannig að jafnaði er hámarksstyrkur til rekstraraðila 10-12 milljónir. Þeir sem eru með vínveitingaleyfi og hafa orðið fyrir tekjufalli vegna þess að opnunartíminn hefur verið skertur geta fengið þessar greiðslur. Veistu hvað þessi ráðstöfun kostar. Kostnaðarmatið í frumvarpinu segir að þetta geti verið allt að þrír milljarðar en þó er sagt að það sé algjör hámarksáhrif. Mér skilst að fjármálaráðuneytið sé frekar að miða að þetta verði í kringum einn og hálfur milljarður. Þeim fjölgar þeim röddum sem segja að omikron afbrigðið sé nánast að klára þennan faraldur. Er ekki komin pressa á ykkur að taka mark á þeim röddum. Jú ég tel mig í þeim hópi. Ég tek eftir að ábyrgir aðilar mjög víða sem benda á það að omikron afbrigðið sé allt annars eðlis og að hafa önnur áhrif. Ég leyfi mér að vona það að við séum að fara að koma okkur út úr þessu tímabili sem við höfum verið mjög lengi.

2022

181

Mun færri sjúklingar liggja á Landspítala vegna covid en jafnvel bjartsýnustu spár gerðu ráð fyrir. Óttast var að að allt að níutíu manns yrðu inniliggjandi í dag, en þeir eru einungis þrjátíu og níu. Fyrrverandi yfirlæknir covid-göngudeildarinnar telur ástæðu til að endurskoða viðbrögðin við faraldrinum.

Um eða yfir þúsund smit hafa greinst daglega hér á landi frá áramótum. Í gær greindust hátt í fjórtán hundruð smit innanlands. Þrátt fyrir þann mikla fjölda sem greinst hefur í þessari bylgju faraldursins, hafa mun færri þurft að leggjast inn á spítala vegna sjúkdómsins en óttast var. Að líkindum eru það áhrif omíkron-afbrigðisins. Það er náttúrulega ánægjulegt að sjá að ekki bara fylgjum við bjartsýnustu spá, við erum talsvert fyrir neðan hana. -En hvað skýrir þetta? -Lang líklegasta skýringin er jú sú að omíkron-afbrigðið það er vægara en fyrri afbrigði, og svo verður líka að segja það að covid-göngudeildin sinnir alveg ótrúlega viðamiklum verkefnum, er að sjá allt að 20 sjúklinga á dag, sem kannski í öðrum löndum hefðu ella lagst inn. Segir Ragnar Freyr Ingvarsson, lyflæknir og fyrrverandi yfirlæknir covid-göngudeildarinnar. Samkvæmt svartsýnustu spá Landspítalans þann sjötta janúar var óttast að allt níutíu manns yrðu inniliggjandi vegna covid, og bjartsýnasta spá gerði ráð fyrir hátt í 60 inniliggjandi, innan tveggja vikna. Sá tími er nú liðinn, en í dag eru innan við fjörutíu á Landspítala með covid, og þar af innan við þrjátíu sem voru lagðir inn vegna sjúkdómsins, eða um helmingi færri en jafnvel bjartsýnustu spár gerðu ráð fyrir. Á sama tíma var bjartsýnasta spá sú að í kringum tólf manns væru á gjörgæslu eftir hálfan mánuð en svartsýnasta spá 27. Nú eru þrír á gjörgæslu vegna covid, eða fjórum til níu sinnum færri en spáð var. Ragnar Freyr telur ástæðu til að endurskoða viðbrögðin við faraldrinum. Bæði hvað snertir hvernig við skimum fólk, hvernig við beitum sóttkví, hvernig við nálgumst vandann í heild sinni. Það er það sem ég hef verið að tala fyrir.

Mun færri sjúklingar liggja nú á Landspítala vegna covid en jafnvel bjartsýnustu spár gerðu ráð fyrir. Starfandi fjármálaráðherra vonar að betri staða á spítalanum gefi tilefni til tilslakana á sóttvarnaaðgerðum fljótlega.

2022

181

Nú er mánuður þar til íbúar í Sveitarfélaginu Skagafirði og Akrahreppi kjósa um sameiningu sveitarfélaganna. Formaður sameiningarnefndarinnar á von á góðri þátttöku í kosningunum.

Nítjánda febrúar verður kosið um sameiningu sveitarfélaganna tveggja í Skagafirði. Sveitarfélögin eiga þegar í miklu samstarfi um flesta málaflokka, er mestöll þjónustan er þó hjá Sveitarfélaginu Skagafirði. Þar eru um 4000 íbúar en í Akrahreppi eru íbúarnir um 200. Hrefna Jóhannesdóttir, formaður samstarfsnefndar um sameiningu og oddviti Akrahrepps, segir að kröfurnar til sveitarstjórnarmanna séu sífellt að aukast og verkefnum sveitarfélaga að fjölga. Ég ég held að það sé nú þannig að flestir sveitarstjórnarmenn vilja að sitt sveitarfélag sé besti nemandinn í bekknum, þegar kemur að því að veita góða þjónustu og tryggja góð búsetuskilyrði. Þannig að auðvitað vill maður reyna að uppfylla sem mest af þessum verkefnum sem okkur eru sett fyrir. Þessi staðreynd og það ákvæði í sveitarstjórnarlögum um að stefnt skuli að því að íbúafjöldi sveitarfélags verði ekki undir 250 við næstu sveitarstjórnarkosningar, hafi orðið til þess að viðræður um sameiningu fóru af stað fyrir alvöru. Ég veit að þetta skiptir okkur öll mjög miklu máli, þessar kosningar, og ég efast ekkert um það að kosningaþátttakan í Akrahreppi verður alveg met. Hún segist ekki hitta marga í sínu sveitarfélagi sem séu alfarið á móti sameiningu. Margir segi að auðvitað sameinist sveitarfélögin fyrir rest - það sé hins vegar spurning hvenær. Mín tilfinning er sú að fólk sjái þetta sem annað hvort æskilegt, eða óhjákvæmilega þróun, en eru kannski ekki alveg tilbúnir að stíga þetta skref í dag.

Mánuður er þar til íbúar í Akrahreppi og Sveitarfélaginu Skagafirði kjósa um sameiningu sveitarfélaganna. Formaður sameiningarnefndarinnar á von á góðri mætingu á kjörstað.

2022

181

Sjúkratryggingar Íslands hafa kært SÁÁ til embættis héraðssaksóknara vegna starfshátta samtakanna. Formaður SÁÁ hafnar ásökununum og segist sleginn yfir stöðu mála.

Stundin fjallaði fyrir helgi um alvarlegar athugasemdir sem eftirlitsnefnd Sjúkratrygginga Íslands hefur gert við þúsundir reikninga frá SÁÁ en nefndin krefur samtökin um 174 milljónir króna, meðal annars vegna tilhæfulausra reikninga fyrir ráðgjafaviðtöl. Sjúkratryggingar hafa nú kært málið til embættis héraðssaksóknara. Framkvæmdastjórn SÁÁ hafnar ásökununum og segir málið á misskilningi byggt. Einar Hermannsson, formaður, segist sleginn yfir þeirri stöðu sem upp er komin. ég og framkvæmdastjórinn erum náttúrulega bara í hálfgerðu sjokki eftir að hafa frétt af því að þetta væri komið til héraðssaksóknara Hann trúir því að unnt sé að finna lausn á deilunni utan veggja dómstóla. aðilar þurfa að tala saman til að sjá hvort að þetta sé virkilega þannig að þetta sé einhver stór misskilningur eða þeir telja enn þá að SÁÁ hafi brotið að sér varðandi þessi fjarsímtöl, ég held að þetta snúist nú aðallega um það, þessi fjarsímtöl, án þess að vita nákvæmlega hvað fór til héraðssaksóknara María Heimisdóttir, forstjóri Sjúkratrygginga Íslands, segir að SÁÁ hafi komið á framfæri sínum ábendingum og skýringum. Niðurstaðan hafi þó að lokum verið að senda kæru til saksóknara. Við lítum þetta mjög alvarlegum augum og þess vegna höfum við reynt að fara varlega í þessu máli og vinna þetta vandlega. Þetta er auðvitað mjög mikilvæg þjónusta sem þarna er veitt og þess vegna er mikilvægt að þetta mál klárist fljótt og vel.

Formaður SÁÁ segir framkvæmdastjórn félagsins í hálfgerðu áfalli vegna kæru Sjúkratrygginga Íslands til embættis héraðssaksóknara. Málið sé byggt á misskilningi.

2022

181

Ef hrúturinn Gimsteinn frá Þernunesi reynist góður sæðisgjafi gæti hann skilað af sér allt að 600 öðrum hrútum með mikilvægt gen sem verndar kindur fyrir riðu. Þetta gæti gerst þarnæsta vor ef allt gengur að óskum.

Það er viðbúið að dropinn úr hrútnum Gimsteini frá Þernunesi við Reyðarfjörð verði eftirsóttur til sæðinga á næsta ári. Gimsteinn er sem stendur eini hrútur landsins sem vitað er að ber svokallaða ARR-arfgerð sem er viðurkennd og notuð í Evrópusambandinu sem vörn gegn riðu. Eyþór Einarsson, sauðfjárræktarráðunautur hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins, fagnar mjög þessum tíðindum. fagnar mjög tíðindum gærdagsins þegar tilkynnt var að sex gripir á Þernunesi bæru þetta verðmæta gen. Þetta eru alveg gríðarlega stór tíðindi. Því við vorum eiginlega búin að afskrifa það að vera með þessa arfgerð í stofninum. Eins og flestir landsmenn vita þá hefur riðuveikin skotið upp kollinum annað slagið og erfitt að kveða hana niður. Búinn að vera ansi langur bardagi; yfir hundrað ár. Þannig að vera kominn með þetta gen eða þennan erfðavísi þarna það er algjörlega frábært. Hefði arfgerðin ekki fundist kom til greina að skoða möguleika á að finna það í fé af íslenskum stofni á Grænlandi og flytja til landsins. Gripirnir sex sem fundust á Þernunesi eru aðeins með arfgerðina á öðrum litningi. Það veitir talsverða vörn gegn riðu en þýðir einnig að aðeins helmingur afkomenda þeirra erfir arfgerðina. Ef báðir foreldrar eru með arfgerðina á öðrum litningi eru fjórðungslíkur á að hvert afkvæmi sé með hana á báðum litningum. Hann teldist þá arfhreinn, væri algjörlega varinn gegn riðu og öruggt er að slíkir gripir skili geninu til næstu kynslóðar. Verkefni næstu ára verður því að koma geninu inn í stofninn og fjölga hægt og bítandi arfhreinum gripum. Sem stendur er aðeins vitað um einn hrút með arfgerðina, Gimstein frá Þernunesi, en fleiri gætu fundist í hópi ættingja hans eða á meðal 15-20 þúsund gripa sem greindir verða í stórátaki í vetur. Vonir standa til að undan Gimsteini komi fleiri hrútar í vor sem gæti nýst til undaneldis á næsta ári. Nú liggja menn menn á bæn um að Gimsteini heilsist vel og að hann komist á sæðingastöð næsta haust. Eyþór segir að ætla megi að hann gæti skilað 1200 til 2300 lömbum og að helmingur þeirra fái arfgerðina. Þannig gætu orðið til 300-600 hrútar með arfgerðina og jafn margar ær. En mögulega er komið babb í bátinn. Gimsteinn er læstur inni í varnarhólfi og undanþágu þarf til að flytja hann á sæðingastöð. Það er alveg klárt mál að við finnum einhverjar leiðir til að koma þessu erfðaefni í umferð. Ég er alveg sannfærður um að næsta haust verðum við með að lágmarki einn og alveg mjög líklega fleiri hrúta með þessa arfgerð á sæðingastöðvunum.

2022

182

Fyrrverandi forseti Úkraínu sneri heim úr útlegð í dag. Hann segist ætla að bjarga þjóðinni frá hugsanlegri innrás Rússa.

Petro Poroshenko, fyrrverandi forseti Úkraínu, sneri heim úr útlegð í dag, þrátt fyrir að eiga réttarhöld yfir höfði sér vegna ásakana um landráð. Hann segist ætla að vernda þjóðina fyrir mögulegri innrás rússneska hersins. Mikið öngþveiti varð á flugvellinum í Kænugarði þegar Poroshenko kom heim með flugi frá Póllandi. Hann sagði fréttamönnum að landamæraverðir hefðu reynt að hindra að hann kæmist til landsins. Dómstóll í höfuðborginni úrskurðar síðar í dag hvort hann verði settur í gæsluvarðhald vegna ásakana um föðurlandssvik. Poroshenko var forseti í Úkraínu á árunum 2014 til '19, þegar hann laut í lægra haldi fyrir Volodymyr Zelensky, leikara sem hafði enga reynslu af stjórnmálavafstri. Hann sagðist vera kominn heim til að bjarga landsmönnum frá mögulegri innrás rússneska hersins, þegar hann ávarpaði stuðningsmenn sína sem höfðu safnast saman við flugvöllinn. Hann sagði að Zelensky hefði svikið þjóðina. Tími væri kominn til að sameinast og verjast utanaðkomandi öflum. Engin lát eru á ásökunum á hendur Rússum um að herja á Úkraínumenn. Bandaríkjamenn sökuðu þá um helgina um að hafa komið herþjálfuðum hermdarverkamönnum fyrir innan landamæranna. Þeim sé ætlað að hrinda af stað sýndaraðgerð til að réttlæta innrás. Þá eru Rússar sakaðir um að hafa staðið að umsvifamikilli árás á mörg vefsetur hins opinbera í síðustu viku. Rússar segja þessar ásakanir úr lausu lofti gripnar.

Fyrrverandi forseti Úkraínu sneri heim úr útlegð í dag. Hann segist ætla að bjarga þjóðinni frá hugsanlegri innrás Rússa.

2022

182

Sannkallað gullfé hefur fundist á bænum Þernunesi í Reyðarfirði. Kindurnar eru sex talsins og bera gen sem er viðurkennt í Evrópusambandinu sem vörn gegn riðu. Þetta er í fyrsta sinn sem arfgerðin finnst hér á landi þrátt fyrir mikla leit. Hún er talin geta tryggt sigur í baráttunni gegn riðu.

Straumhvörf hafa orðið í sauðfjárrækt á Íslandi og baráttunni við riðuveiki eftir að viðurkennd arfgerð sem verndar kindur gegn riðu fannst í gripum í Reyðarfirði. Þetta er sama arfgerð og unnið hefur verið með í löndum Evrópusambandsins með góðum árangri. Fundurinn þykir stórmerkur því arfgerðin sem nefnist ARR hefur aldrei áður fundist í sauðfé hérlendis þrátt fyrir víðtæka leit. Nýlega fannst önnur fágæt arfgerð T137 sem ítalskir vísindamenn hafa sýnt fram á að virki verndandi þar í landi. Sú arfgerð er hins vegar ekki enn viðurkennd af Evrópusambandinu. Það eru rúmlega 20 ár síðan ljóst varð að ARR verndaði sauðfé fyrir riðu sem er ólæknandi heilasjúkdómur og þarf að skera niður stofn á bæjum þar sem riða finnst. Í löndum ESB er ekki skylda að skera niður kindur sem bera arfgerðina þó riða greinist í hjörðinni því talið er að slíkar kindur geti hvorki veikst né smitað annað fé. Síðastliðið vor hófst leitin að verndandi arfgerðum aftur í íslenska stofninum. Að henni koma sérfræðingar hjá Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins og Tilraunastöð Háskóla Íslands að Keldum ásamt sauðfjárbóndanum Karólínu Elísabetardóttur auk erlendra vísindamanna. Einnig var leitað í fé af íslenskum uppruna á Grænlandi. Þegar raðgreind höfðu verið rúmlega 4.200 sýni fundust tveir gripir á bænum Þernunesi í Reyðarfirði með þessa dýrmætu arfgerð, sannkallaðar gullkindur. Aftur voru tekin sýni úr gripunum og nákomnum ættingjum þeirra sem staðfestu fyrri niðurstöðu og leiddu í ljós að fjórir gripir til viðbótar báru arfgerðina, sex samtals, fimm ær og einn lambhrútur. Féð eru kollótt og rekur ættir sínar meðal annars í kollótt fé í Reyhólasveit og á Ströndum. Í tilkynningu segir að þetta gefi miklar vonir um að ARR arfgerðin verðmæta gæti fundist víðar á landinu. Nú er að hefjast stórátak í greiningu og verða um 15 þúsund gripir greindir í vetur. Í tilkynningunni segir að það verði áskorun að koma ARR arfgerðinni sem hraðast inn í stofninn án þess að draga um of úr fjölbreytileika hans.

Sannkallað gullfé hefur fundist á bænum Þernunesi í Reyðarfirði. Þetta er í fyrsta sinn sem þessi arfgerð finnst í sauðfé hér á landi. Hún er talin geta tryggt sigur í baráttunni gegn pestinni.

2022

182

Átta leikir eru á Evrópumóti karla í handbolta í dag þegar keppni lýkur í fjórum af sex undanriðlum mótsins. Ísland vann nauman sigur á Portúgal í B-riðli í gærkvöld en þó er allt opið fyrir lokaleik Íslands á morgun.

Það var mikill hraði í fyrri hálfleik en íslenska liðið var að honum loknum með tveggja stiga forystu 15-13. Ísland komst svo fimm mörkum yfir þegar seinni hálfleikur var nýhafinn en þegar tæpar tíu mínútur lifðu leiks höfðu Hollendingar jafnað 24-24. Það var því allt í járnum fram á síðustu mínútu en Íslandi tókst að lokum að tryggja sér eins marks sigur 29-28. Íslenska liðið er því á toppi B-riðils með 4 stig en Holland og Ungverjaland eru með 2 stig hvort og Portúgal án stiga. Riðill Íslands er því galopinn fyrir lokaumferð riðilsins á morgun en tvö lið fara áfram í milliriðil. Til þess að komast áfram þarf Ísland að vinna eða gera jafntefli við Ungverja - og má jafnvel tapa, en þó aðeins með einu marki. Sagði Aron Pálmarsson fyrirliði Íslands. Keppni lýkur í fjórum riðlum af sex í dag og milliriðlarnir fara þá að taka á sig mynd. Tveir leikir verða sýndir á RÚV tvö í dag. Annars vegar leikur Svartfjallalands og Slóveníu í A-riðli klukkan fimm. Og hins vegar leikur Svíþjóðar og Tékklands í E-riðli klukkan hálf átta en þá skýrist hvort liðið fer áfram með Evrópumeisturum Spánar. Hægt er að sjá leiki dagsins og stöðuna í riðlunum á íþróttavef RÚV.

Ísland vann Holland í gærkvöld á EM karla í handbolta og er með fullt hús stiga eftir tvö leiki í riðlinum. Enn getur þó allt gerst og B-riðill Íslands er galopinn fyrir lokaumferðina á morgun.

2022

182

Búið er að opna vegi á norðanverðum Vestfjörðum en þeim var lokað í gærkvöld vegna ofanflóðahættu. Enn er mikil rigning á Vesturlandi, Vestfjörðum og Norðurlandi vestra og best að hafa varann á.

Vel gekk hjá Vegagerðinni að opna vegina um Eyrarhlíð og Súðavíkurhlíð nú fyrir hádegi en þeim var báðum lokað í gærkvöld vegna snjóflóðahættu. Vegagerðin segir einhver flóð hafa fallið í Súðavíkurhlíð en ekki sé vitað hve mörg. Tuttugu og fimm manns urðu strand og þurftu að gista í Súðavík í gær. Bragi Þór Thoroddsen sveitarstjóri segir ástandið í Súðavíkurhlíð ólíðandi. þetta er algjörlega óviðunandi ástand að það sé hægt alltaf hægt að búast við því að með einhverjum klukkutímafyrirvara að hlíðinni sé lokað. Það hefur margoft verið tvísýnt og ég veit það ekki, það er tímaspursmál hvenær það fer einhver með þessu flóði. Það er ekki eitthvað sem við viljum bíða eftir. Meðal strandaglópa var Steingrímur Rúnar Guðmundsson ásamt konu sinni og tveimur börnum. Þau voru á leið heim til Ísafjarðar frá Reykjavík. Vorum komin hingað til Súðavíkur um níu, slaginu níu. Svo vorum við komin inn á Súðavíkurhlíðina og þá var hringt í okkur og sagt að snúa við. Þá höfðu verið að falla fleiri flóð frá því fyrr um daginn. Þegar við vorum komin aftur til baka í þorpið var búið að setja lokunarstöngina fyrir veginn. Fjölskyldan er fegin að komast heim. Já það verður fínt að komast heim og mæta í vinnu og sofa í sínu rúmi. Minney Sigurðardóttir ofanflóðasérfræðingur hjá Veðurstofu Íslands segir að enn geti flóð fallið þótt búið sé að opna vegina. Óvissustig er í gildi í Súðavíkurhlíð. Eyrarhlíðin er kannski eitthvað sem myndi endilega skapa hættu á veginum, en Súðavíkurhlíð er á hvað við köllum stig þrjú. Þá geta fallið snjóflóð en Vegagerðin heldur veginum opnum. Öruggast sé að vera ekki á ferðinni að óþörfu. Undir það tekur Elín Björk Jónasdóttir veðurfræðingur. Gular veðurviðvaranir eru í gildi á Breiðafirði, Vestfjörðum, Ströndum og Norðurlandi öllu. spár hafa verið mjög stöðugar og það er áfram gert ráð fyrir suðvestan hvassviðri eða stormi og talsverðri eða jafnvel mikilli rigningu alveg frá Snæfellsnesi og norður eftir öllum Vestfjörðum og síðan dregur úr úrkomunni eftir því sem austar dregur. En þá hvessir mikið og það er mikil hláka til dæmis á Tröllaskaga bara vegna hita, það er svo hlýtt loftið í þessum massa núna. Veður á þó að skána þegar líður á kvöld og morgun og viðvaranir falla úr gildi. Á morgun verði hægari vindur og minni úrkoma. Með kólnandi veðri minnkar líka hætta á vatnavöxtum.

Vegagerðin hefur opnað vegina um Eyrarhlíð og Súðavíkurhlíð á Vestfjörðum, en þeim var lokað í gærkvöld vegna snjóflóðahættu.

2022

182

Stjórnvöld í Ástralíu og á Nýja-Sjálandi hafa sent flugvélar til Tonga til að meta skemmdir af völdum mikillar flóðbylgju sem stórt neðansjávarsprengigos kom af stað. Hópstjóri veðurs og loftslags hjá Veðurstofu Íslands segir langlíklegast að gosið hafi óveruleg áhrif á loftslag.

Tonga er enn algjörlega sambandslaus við umheiminn eftir sprengigosið á laugardag sem kom mikilli flóðbylgju af stað um allt Kyrrahafið. Símasamband liggur niðri og sæstrengur sem sér eyjunum fyrir netsambandi skemmdist. Mikill öskustrókur myndaðist sem hindraði að hægt væri að fljúga þangað en yfirvöld á Nýja-Sjálandi og Ástralíu sendu í morgun vélar þangað til að hægt væri að leggja mat á skemmdirnar, og mögulega koma hjálpargögnum til íbúa ef á þarf að halda. Jacinda Ardern forsætisráðherra Nýja-Sjálands segir þó talið að bylgjan hafi valdið verulegu tjóni. Af þeim takmörkuðu upplýsingum sem fást er 1-2 sentímetra öskulag yfir höfuðborginni Nuku'alofa, sem gæti valdið öndunarerfiðleikum og mengað vatnsból. Í þessu samhengi hefur eldgosið á Pinatupo-fjalli á Filippseyjum verið rifjað upp, en það gos hafði áhrif á veðurfar í tvö ár á eftir. Halldór Björnsson hópstjóri veðurs og loftslags á Veðurstofu Íslands segir þetta gos svipa að mörgu leyti til gosa sem hafa áhrif á loftslag - gosa í hitabelti sem þyrli miklu ryki upp í heiðhvolfið. Og maður myndi halda að aþð ætti þess vegna að hafa alla réttu möguleikana. Fyrstu mælingar bend ahins vegar til þess að það hafi ekki þyrlað jafn miklu upp í heiðhvolfið og við héldum, hugsanlega fór það ekki svo hátt. Og í öðru lagi sýna mælingar núna ekki mjög mikið af brennisteinsvetni. Halldór setur þó þann fyrirvara að enn sé skammur tími liðinn frá því að þetta gerðist. Þetta eru hlutir sem eiga eftir að koma betur í ljós. Það eru komnar 2-3 góðar mælingar á súlfúr, þær eru sammála um að það sé tiltölulega lítill brennisteinn í skýinu. Svo verðum við að sjá hvað gerist en langlíklegast er að þetta muni ekki hafa veruleg áhrif á loftslag.

Sprengigosið við Tonga hefur líklega ekki áhrif á veðurfar og loftslag, segir hópstjóri veðurs og loftslags hjá Veðurstofu Íslands.

2022

182

Ármann Kr. Ólafsson bæjarstjóri í Kópavogi ætlar ekki að gefa kost á sér í sveitarstjórnarkosningum í vor. Ármann hefur setið í bæjarstjórn Kópavogs frá árinu 1998 eða í tæpan aldarfjórðung og verið bæjarstjóri frá árinu 2012. Ármann segist hafa tilkynnt fundi kjörnefndar Sjálfstæðisflokksins ákvörðun sína í gærkvöld og eigi eftir að gefa út yfirlýsingu.

En hún sem sagt gengur út á þetta, það er rétt, að ég ætla að segja þetta gott. Þetta eru 24 ár sem ég er búinn að vera í bæjarstjórn, búinn að vera í bæjarmálum í aldarfjórðung, oddviti flokksins í tólf ár og stærsta hlutann af því, 10 ár, bæjarstjóri. Ég held að þetta sé fínn tími til þess að þakka fyrir sig og segja þetta bara fínt. Ætlarðu að gefa kost á þér í öðru sveitarfélagi eins og Reykjavík? Nei, ég get svarað því. Ég hygg ekki á það. Það er ekkert slíkt sem er að trufla mig. Eins og staðan er núna er ég að hætta sem kjörinn fulltrúi, ég er ekki að fara að bjóða mig fram og hygg ekki á neitt slíkt en ég náttúrlega er alls ekki tilbúinn til þess að gefa út þá yfirlýsingu að ég sé hættur í pólitík um aldur og ævi. Því maður getur nú verið í pólitík þótt maður sé ekki kjörinn fulltrúi. Það er nokkuð ljóst. Þetta er niðurstaðan núna, ég er ekki að fara að bjóða mig fram, ég veit ekki hvað tekur við og ekkert ef og hefði og skyldi. Það er ekki spurningar sem ég ætla að svara núna. Af hverju ætlarðu ekki að gefa kost á þér áfram? Ætlarðu að gefa kost á þér í öðru sveitarfélagi, eins og Reykjavík? Ertu reiðubúinn til að halda áfram sem bæjarstjóri sem er ráðinn ópólitískt, jafnvel í öðru sveitarféalgi

Ármann Kr. Ólafsson bæjarstjóri í Kópavogi gefur ekki kost á sér til endurkjörs í bæjarstjórnarkosningunum í vor.

2022

183

Úrkoma verður meiri hér á landi í framtíðinni og þá frekar í formi rigningu en snjókomu. Þetta eru niðurstöður ítarlegra rannsókna Landsvirkjunar á horfum í vatnabúskap eftir að jöklar hafa bráðnað.

Veður á Íslandi verður vott í framtíðinnni, svipað og á Skotlandi. Þetta leiða rannsóknir vísindamanna Landsvirkjunar í ljós. Hörður Arnarson forstjóri Landsvirkjunar segir að bráðnun jökla hafi áhrif á vatnabúskap og vatnsaflsvirkjanir. Við höfum lagt mikinn metnað í það á síðustu áratugum, alveg frá því fyrir aldamót, sem vísindamenn Landsvirkjunar fóru í umfangsmiklar rannsóknir á því hvers megi vænta. Við tókum þátt í alþjóðlegum rannsóknarverkefnum og höfum birt mikið af ritrýndum rannsóknum um áhrifin. Þannig að við teljum okkur þekkja býsna vel áhrifin. Til skemmri tíma mun þetta hafa þau áhrif, meðan jöklarnir eru að bráðna því miður, við gerum ráð fyrir að það sé bara staðreynd sem við erum að horfa á, þá mun það þýða aukna orkuvinnslu þvi við munum fá meira afrennsli af jöklunum. Það er svona tímabil sem er 50-100 ár sem við munum sjá það gerast miðað við þann hraða sem við erum að spá. Síðan tekur við tímabil þar sem við förum aftur í ástandið sem við vorum með fyrir breytingar, með svipaða orkugetu. En þá mun veðurfarið líklega hafa breyst. Við verum þá líklega með votviðrasamara veðurfar er talið, ekki ósvipað og við sjáum á Skotlandi en jafnvel meiri úrkoma. En hún mun falla meira sem rigning og minna sem snjór. Þannig að það mun verða á suman hátt auðveldara að reka kerfið. - En kannski leiðinlegra að búa hérna? Já, auðvitað eru þetta mjög slæmar breytingar. Þó að við séum að horfast í augu við þær í þessum rannsóknum þá eigum við að gera allt til að koma í veg fyrir þær. En þessar rannsóknir miða fyrst og fremst við þetta ef þetta gerist. En þetta er náttúrulega ekki það sem við viljum og við þurfum að aðlaga okkur að þeim. Og við sem orkufyrirtæki Íslendinga leggjum mikla áherslu á að aðlaga okkur að þessum breytingum og að þær komi okkur ekki á óvart. Þessar rannsóknir okkar vísindamanna hafa vakið mikla athygli erlendis og ég held að það séu fá vatnsorkufyrirtæki í heiminum sem hafa lagt í jafnmiklar rannsóknir og þekkja áhrifin jafnvel og við gerum. Þannig að við erum í þessu eins og öðru að reyna að vanda okkur, gera vel og vinna út frá þeim forsendum sem eru í umhverfinu.

Úrkoma verður meiri hér á landi í framtíðinni og þá frekar í formi rigningar en snjókomu. Þetta eru niðurstöður ítarlegra rannsókna Landsvirkjunar á horfum í vatnabúskap eftir að jöklar bráðna.

2022

183

Ástralskur dómstóll staðfesti í dag ákvörðun þarlendra stjórnvalda um að ógilda vegabréfsáritun serbneska tennisleikarans Novak Djokovic. Hann segist virða niðurstöðuna en hún valdi honum gríðarlegum vonbrigðum.

Niðurstaða dómstólsins er endanleg, þar sem Novak Djokovic hyggst ekki skjóta máli sínu til Hæstaréttar Ástralíu. Ákvörðun stjórnvalda um að ógilda vegabréfsáritun Djokovic er staðfest og honum verður því vísað úr landi. Það þýðir að tennisleikarinn má ekki koma aftur til Ástralíu næstu þrjú árin. Hann hugðist leika á opna ástralska meistaramótinu í tennis sem hefst á morgun og þótti sigurstranglegur, sem fyrr. Nú er ljóst að hann bætir ekki fleiri áströlskum titlum í safn sitt næstu árin. Stuðningsmenn Djokovic söfnuðust saman fyrir utan dómstólinn. i, forseti Serbíu, var allt annað en sáttur við niðurstöðuna. i sagðist telja niðurstöðuna pólitíska frekar en ákvörðun dómsvalds. Djokovic sagði niðurstöðuna vera gríðarleg vonbrigði en að hann virti hana og myndi verða samvinnuþýður við stjórnvöld þegar kæmi að brottvísun hans.

2022

183

Fjórir sluppu heilir á húfi eftir að gíslatökumaður ruddist inn í bænahús gyðinga í borginni Colleywille í Texas í Bandaríkjunum í gærkvöld. Hann hélt fólkinu í ellefu klukkutíma en var skotinn til bana af lögreglu.

Bænum mínum hefur verið svarað, allir gíslanir eru heilir á húfi, skrifaði Greg Abbott ríkisstjóri Texas í færslu á Twitter um tuttugu mínútum eftir að byssuhvelllir heyrðust í bænahúsinu. Athöfninni sem var í gangi þegar gíslatökumaðurinn fór þangað inn var steymt á Facebook og Zoom og því er til upptaka af hluta atburðanna, í það minnsta. Ríkisstjórinn þakkaði fagmennsku lögreglu að ekki fór verr en hún ræddi við gíslatökumanninn. I do not have any information right now that indicates that this is part of any kind of ongoing threat. We obviously are investigating. We obviously are investigating. We'll continue to investigate the hostage taker. We'll continue to investigate his contacts. Our investigation will have global reach. We have been in contact already with multiple FBI legats to include Tel Aviv and London. Ég hef engar upplýsingar um það á þessari stundu hvort þetta sé hluti af stærra máli, sagði Matthew DeSarno, yfirmaður rannsóknarlögreglu í Dallas, við fjölmiðla í morgun. Áfram verði bakgrunnur gíslatökumannsins rannsakaður. Rannsóknin teygi sig víða um heim, meðal annars til Tel Aviv og Lundúna. Ekkert liggur enn fyrir um hver gíslatökumaðurinn er en hann krafðist frelsunar Aafia Siddiqui, Siddíkí fyrrverandi taugavísindamanns af pakistönskum ættum, sem situr í fangelsi í Texas vegna tengsla við hryðjuverkasamtökin Al-Kaída og tilraun til að myrða bandaríska hermenn í Afganistan.

2022

183

Verðandi formaður Kennarasambands Íslands segir að enginn vilji fara í verkfall. Hann treystir því að kjaraviðræður Sambands íslenskra sveitarfélaga og Félags grunnskólakennara haldi áfram og að samningar náist. Kennarar kolfelldu kjarasamning við Samband íslenskra sveitarfélaga sem skrifað var undir um áramótin.

Þrír af hverjum fjórum sem tóku þátt í atkvæðagreiðslunni höfnuðu samningnum. Aldís Hafsteinsdóttir, stjórnarformaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, sagði í viðtali við RÚV á dögunum að niðurstaðan væri mikil vonbrigði. Hún og þeir sem sátu í samninganefndinni fyrir hönd sveitarfélaga hefðu metið það sem svo að þarna væri góður samningur lagður á borðið. Magnús Þór Jónsson, verðandi formaður Kennarasambands Íslands, segir að vissulega séu þetta vonbrigði. Kjarasamningur Félags grunnskólakennara og Sambands íslenskra sveitarfélaga rann út um áramótin. Magnús segir ótímabært að velta fyrir sér hvort kennarar fari í verkfall.

Verðandi formaður Kennarasambands Íslands treystir því að betri samningur verði lagður fyrir grunnskólakennara, sem kolfelldu kjarasamning við Samband íslenskra sveitarfélaga á dögunum. Enginn vilji að komi til verkfalls.

2022

183

Tveir ungir piltar slösuðust af völdum flugelda á höfuðborgarsvæðinu í gærkvöld. Báðir hlutu áverka á andliti og annar á höndum.

Tilkynnt var um slysin með átta mínútna millibili á áttunda tímanum í gærkvöld. Fimmtán ára piltur var fluttur á bráðadeild til aðhlynningar með brunasár í andliti, rétt fyrir hálf átta, eftir að flugeldur sprakk fyrir framan hann nærri Kringlunni í Reykjavík. Átta mínútum síðar var tilkynnt um slys í Hlíðunum. Þar var þrettán ára piltur með áverka á hendi og í andliti eftir að flugeldur sprakk í hendi hans. Hann var einnig fluttur á bráðadeild. Talsvert er enn um að fólk skjóti upp flugeldum þrátt fyrir að janúar sé hálfnaður og tíminn þar sem það er leyfilegt sé liðinn. Auk slysanna í gær má nefna að póstkassi í fjölbýlishúsi skemmdist og rúða brotnaði í skóla í Grafarvogi af völdum einstaklinga að leika sér með flugelda.

2022

183

Þrýstibylgja af völdum sprengigossins í neðansjávareldfjallinu Hunga Tonga-Hunga ha'apai, undan ströndum eyríkisins Tonga í Kyrrahafi í gær, mældist um allan heim. Sprengingar heyrðust vel alla leið norður til Alaska.

Eldgosið varð í um sextíu og fimm kílómetra fjarlægð frá höfuðstað Tonga og sást vel á gerfihnattamyndum. Gosmökkurinn nær tuttugu kílómetra til himins, hefur Jarðfræðistofnun Tonga gefið út. Víða á samfélagsmiðlum má sjá myndskeið sem sýna gríðarlegar sprengingar og eldglæringar, en hljóðið barst um mörg hundruð kílómetra leið. Þetta hljóðbrot náðist á upptöku öryggismyndavélar í Alaska. Sprengingin heyrðist enn betur á eyríkinu Tonga. Þrýstibylgja af völdum sprengigossins mældist um alla jörð og kom meðal annars fram á loftþrýstimælum hér á landi, klukkan hálf sex síðdegis, þrettán og hálfri klukkustund eftir að sprengingin varð. Önnur bylgja mældist í nótt. Á bloggsíðu Trausta Jónsonar veðurfræðings segir að bylgjan hafi hrist veðrahvörfin og heiðhvolfið svo um munaði. Í kjölfar neðansjávareldgossins skall flóðbylgja á Tonga í gærmorgun. Öldurnar sem gengu á land voru um eins metra háar og flæddu inn í hús og ruddu niður girðingum við ströndina. Ekki er vitað til þess að neinn hafi farist.

Þrýstibylgja af völdum sprengigoss í neðansjávareldfjalli undan ströndum eyríkisins Tonga í Kyrrahafi mældist um allan heim, meðal annars hér á landi. Drunur frá eldgosinu heyrðust alla leið til Alaska.

2022

184

Stjórnarandstæðingar á þingi kalla eftir mun stórtækari aðgerðum til að leysa vanda heilbrigðiskerfisins í faraldrinum. Sóttvarna- og efnahagsaðgerðir sem kynntar voru í gær séu tilviljanakenndar og leysi ekki undirliggjandi vanda.

Draumurinn er sá, í það minnsta að þetta taki af mesta kúfinn í smitunum og ná því eitthvað þannig niður að við förum fyrir vind með heilbrigðiskerfið en ég er náttúrlega miklu öfgafyllri en þetta, það verður að segjast eins og er. Segir Inga Sæland, formaður Flokks fólksins, sem hefði viljað sjá stjórnvöld fara hörðustu leiðina sem sóttvarnalæknir lagði til, tíu daga strangar takmarkanir um leið og landamærin væru betur tryggð. Þá segir Inga að með tillögum sínum séu stjórnvöld í raun að viðurkenna að hraðpróf séu ekki að virka sem skyldi en stærri viðburðir með notkun hraðprófa eru ekki lengur í boði. Þessi svokölluðu hraðpróf og heimapróf. Þetta er náttúrlega bara eins og Kári stefánsson, okkar góði maður hefur sagt, þetta er ekki öruggt. Það er nokkuð ljóst. Þetta er langt frá því. Gísli Rafn Ólafsson, þingmaður Pírata, segir aðgerðirnar nokkuð tilviljanakenndar. Ef ég ætlaði að halda afmælisveislu mætti ég bara bjóða tíu manns, eða níu manns. En ef við hittumst öll í sundlauginni þá megum við hálffylla hana. Og vera nokkur hundruð manns. Öllu alvarlegra, segir Gísli, er að stjórnvöld hafi ekki tekið á undirliggjandi vanda heilbrigðiskerfisins. Þar þarf einfaldlega að skoða kjör hjúkrunarfræðinga, lækna og annarra heilbrigðisstétta og taka á því vandamáli að það er flótti úr þeirri stétt. Þess vegna vantar mannskap á Landspítalann. Helga Vala Helgasdóttir, þingflokksformaður Samfylkingarinnar, vonast til að aðgerðirnar skili árangri en er hæfilega bjartsýn. Þetta er greinilega miklu alvarlegra ástand en að þau þora að fara út með. Maður sá það svolítið á tröppunum þarna við ráðherrabústaðinn. Segir Helga Vala að heilbrigðisgeirinn sé lemstraður og þar þurfi að taka mun stórstígari skref, hvort sem það er á bráðadeildum eða í geðheilbrigðismálum þar sem ekki hafi verið farið í neinar aðgerðir. Sömuleiðis þurfi stórar aðgerðir til að koma veitinga- og menningageirunum til bjargar. Það getur verið að það sé betra fyrir þessa aðila að þeim sé gert að loka svo að þau geti sótt um lokunarstyrki.

Aðgerðirnar sem ríkisstjórnin kynnti í gær eru tilviljanakenndar og leysa ekki undirliggjandi vanda heilbrigðiskerfisins að mati stjórnarandstöðunnar.

2022

184

Flestir starfsmenn leik- og grunnskóla voru bólusettir með Janssen, og eru ekki þríbólusettir. Þeir geta því ekki farið í smitgát í stað sóttkvíar. Samkvæmt nýrri reglugerð, sem tók gildi fyrir rúmri viku, þurfa þríbólusettir ekki að fara í sóttkví þó þeir hafi verið útsettir fyrir smiti.

Þeir sem fengu Jansen-bóluefnið þurfa þrjár bólusetningar til að teljast fullbólusettir með örvunarskammt, líkt og þeir sem fengu aðrar tegundir bóluefnis, þrátt fyrir að Jansen hafi verið markaðssett sem eins skammts bóluefni, ólíkt hinum. Samkvæmt svari heilbrigðisráðuneytisins við fyrirspurn umboðsmanns Alþingis, hafi komið í ljós að einn skammtur af Janssen standi alls ekki jafnfætis tveggja skammta bóluefnum til að draga úr smiti eða alvarlegum veikindum af völdum nýrri afbrigða kórónuveirunnar, svo sem delta. Til þess að falla undir nýja reglugerð um rýmkaða sóttkví og smitgát þríbólusettra, þurfa þeir sem fengu upphaflega Jansen-sprautuna að fá örvunarskammt, þó að þeir hafi þegar fengið viðbótarskammt, nema þeir hafi fengið covid í millitíðinni. Flestir starfsmenn leik- og grunnskóla voru bólusettir með Janssen í fyrrasumar og fengu viðbótarskammt í fyrrahaust. Fimm mánuðir þurfa að líða áður en þeir geta fengið örvunarskammt, sem verður því ekki fyrr en í febrúar. Verkunartími bóluefna er um tvær vikur. Þeir geta því ekki farið í smitgát í stað sóttkvíar fyrr en í fyrsta lagi eftir miðjan febrúar. Því er viðbúið að sóttkví starfsmanna hafi áfram töluverð áhrif á skólastarf.

Flestir starfsmenn leik- og grunnskóla hafa ekki fengið örvunarskammt og geta því ekki sloppið við sóttkví líkt og þríbólusettir. Viðbúið er að sóttkví starfsmanna hafi áfram veruleg áhrif á skólastarf.

2022

184

Flóðbylgja skall á eyríkinu Tonga í Kyrrahafi í morgun, í kjölfar neðansjávareldgoss. Margir lögðu á flótta frá ströndinni en ekki hefur verið tilkynnt um að neinn hafi slasast. Ösku rignir yfir höfuðstað eyríkisins.

Höfuðstaður Tonga Nuku´alofa er í um sextíu og fimm kílómetra fjarlægð frá eldfjallinu Hunga Tonga-Hunga ha´apai. Þar hafa verið hræringar síðan á þriðjudag en í gærkvöld að staðartíma færðist gosið í aukana. Yfirvöld sendu út flóðbylgjuviðvörun og hvöttu fólk til að forða sér frá strandlengjunni. Birtar hafa verið myndir á samfélagsmiðlum af sjó flæða yfir kirkjur og heimili. Öldurnar voru um áttatíu sentimetra háar. Þá hafa borist fregnir af því að aska falli á byggð í höfuðstaðnum. Breska ríkisútvarpið, BBC, hefur eftir Mere Taufa, íbúa á Tonga, að ósköpin hafi byrjað á meðan þau voru að undirbúa kvöldmatinn og hún hafi haldið að þetta væri sprengja. Fjölskyldan leitaði skjóls undir borði. Stuttu síðar byrjaði vatn að flæða inn í húsið. Gosmökkurinn nær tuttugu kílómetra til himins, hefur Jarðfræðistofnun Tonga gefið út. Ekki er vitað til þess að neinn hafi slasast. Drunurnar stóðu í átta mínútur í gærkvöld og heyrðust alla leið til Fiji sem er í átta hundruð kílómetra fjarlægð. Þar var fólki einnig ráðlagt að forða sér af láglendi og opnuð voru neyðarskýli. Tonga samanstendur af hundrað sjötíu og tveimur eyjum og þar búa um hundrað og fimm þúsund manns.

Flóðbylgja skall á eyríkinu Tonga í morgun og það flæddi inn í hús. Fólk var hvatt til að forða sér frá strandlengjunni. Ekki hefur verið tilkynnt um að nein slys á fólki.

2022

184

Stjórnvöld í Bandaríkjunum telja Rússa vera búna að koma herþjálfuðum skemmdarverkamönnum fyrir í Úkraínu. Hlutverk þeirra er, að sögn Bandaríkjamanna, að hrinda af stað sýndaraðgerð sem notuð verður til að réttlæta innrás Rússa í landið.

Stirt er milli Úkraínu og Rússlands og viðræður í vikunni báru ekki árangur. Rússar innlimuðu Krímskaga í Úkraínu árið 2014 og áhyggjur eru af því að allt að hundrað þúsund rússneskir hermenn séu við landamæri ríkjanna. Jen Psaki, talskona Hvíta hússins í Bandaríkjunum, sagði á blaðamannafundi í gær að áhyggjur væru af því að Rússar væru að undirbúa innrás í Úkraínu. We have information that indicates Russia has already pre-positioned a group of operatives to conduct a false flag operation in eastern Ukraine. The operatives are trained in urban warfare and in using explosives to carry out acts of sabotage against Russia's own proxy forces. Við höfum upplýsingar um að Rússar hafi komið hermdarverkamönnum fyrir í Úkraínu sem eiga að gera árásir í austur Úkraínu. Þeir hafa hlotið herþjálfun og nota sprengiefni til að gera árásir á vopnaðar sveitir sem njóta stuðnings Rússa, sagði Psaki í gær. Hún benti á að árið 2014, í aðdraganda þess þegar Rússar innlimuðu Krímskaga, hafi stjórnvöld í Úkraínu verið sökuð um að skipuleggja árás í austurhluta landsins. AFP fréttaveitan hefur eftir Francois Heisbourg, sérfræðingi í alþjóðamálum hjá rannsóknarstofnun öryggismála í París, Foundation for Strategic Research, að staðan sé mjög viðkvæm og að hætta sé á stríði. Það geti einnig farið þannig að innrás myndi ekki miðast að yfirráðum yfir allri Úkraínu, heldur að því að tryggja yfirráð yfir Donbass í austri og ná yfirráðum að Krímskaga. Í Donbass hefur verið stríðsástand síðan árið 2014 þar sem uppreisnarmenn, studdir af Rússum, berjast við her Úkraínu. Talsmaður Rússlandsforseta, Dmitri Peskov, vísar þessum ásökunum Bandaríkjamanna á bug og segir engan fót fyrir þeim.

Stjórnvöld í Bandaríkjunum telja Rússa þegar hafa komið herþjálfuðum skemmdarverkarmönnum fyrir í Úkraínu. Þeir eigi að hrinda af stað atburðarás sem réttlætir innrás rússneska

2022

184

Kanadískur læknir tók á móti barni í 35 þúsund feta hæð yfir ánni Níl í byrjun desember. Hún var farþegi í þotu á leiðinni heim til Toronto í Kanada frá Sádí-Arabíu þegar tilkynning barst um kallkerfið að læknisaðstoðar væri óskað.

Læknirinn Aisha Khatib hafði verið lengi á ferðalagi en ferðin frá Doha í Katar til Entebbe í Úganda var þriðji hluti langrar heimferðar þann 5. desember síðastliðinn. Annir hennar við liðveislu Covid-sjúklinga heima fyrir urðu til þess að sagan var ekki sögð fyrr en nú. Þegar kallið barst datt lækninum fyrst í hug að farþegi væri að fá hjartaáfall en í ljós kom að fyrsta barn úganskrar farandverkakonu var um það bil að koma í heiminn. Khatib lét ekki ferðaþreytuna hafa áhrif á sig heldur tók á móti barninu sem fæddist heilbrigt og hraust og var þegar í stað gefið nafnið Miracle Aisha, að hluta til í höfuðið á lækninum. Hún fékk aðstoð frá hjúkrunarfræðingi sérhæfðum í krabbameinslækningum og barnalækni sem starfar fyrir samtökin Læknar án landamæra. Hann skoðaði stúlkuna sem hágrét og staðfesti að allt væri í himnalagi. Þegar Khatib óskaði móðurinn til hamingju með að hafa fætt heilbrigt stúlkubarn í heiminn brutust út mikil fagnaðarlæti meðal annarra farþega. Móður og barni var boðið að koma sér fyrir í viðskiptafarrými þotunnar eftir fæðinguna og Khatib læknir færði barninu hálsmen sem hún bar með nafninu sínu rituðu arabísku letri.

2022

184

Leikmenn og þjálfari karlalandsliðsins í handbolta voru almennt mjög ánægðir með heildstæða liðsframmistöðu í sigrinum á Portúgal í fyrsta leik Evrópumótsins í gærkvöldi. Framundan er ekki síður snúinn leikur gegn Hollandi annað kvöld.

Ísland lagði Portúgal með 28 mörkum gegn 24, og hafði undirtökin í leiknum frá því snemma leiks. Íslenska liðið sýndi fá, ef nokkra, veikleika gegn snúnum andstæðingi. Sagði Aron Pálmarsson, fyrirliði íslenska liðsins. Undir þetta tók Ómar Ingi Magnússon sem viðurkenndi um leið að ekki hafi allt verið fullkomið í leik íslenska liðsins. Guðmundur Guðmundsson, landsliðsþjálfari, sagði gott að hafa byrjað mótið svona vel. Það hafi verið pressa á íslenska liðinu og ennþá smá óvissa um hversu vel þeir gætu spilað. Næsti leikur íslenska liðsins er annað kvöld og þá gegn ekki síður snúnum andstæðingi. Ísland mætir Hollandi, en þar heldur Erlingur Richardsson um stjórnartaumana. Holland kom mörgum á óvart með því að leggja heimamenn Ungverja að velli í fyrsta leik sínum. Leikur Íslands og Hollands er annað kvöld klukkan 19:30 og er sýndur beint á RÚV og lýst beint á Rás 2.

2022

184

Stjórnendur veitingastaða mega fresta tveimur skattgreiðslum á fyrri hluta árs, samkvæmt ákvörðun stjórnvalda til að bregðast við erfiðum rekstri á tíma lokana og skerts opnunartíma. Veitingamaður kallar eftir því að hlutabótaleiðin verði endurvakin.

Veitingamaður með þrjá veitingastaði vill að stjórnvöld endurveki hlutabótaleiðina sem farin var í upphafi faraldurs. Stjórnvöld gefa veitingamönnum færi á að fresta tveimur gjalddögum opinberra gjalda til að bregðast við ástandinu. Frumvarp um aðstoð stjórnvalda við veitingastaði vegna skerts opnunartíma og lokana í faraldrinum birtist á vef Alþingis í gærkvöld. Samkvæmt því mega veitingastaðir fresta tveimur gjalddögum opinberra gjalda og tryggingagjalds á fyrri hluta árs fram yfir á seinni hluta árs og greiða þá á fjórum gjalddögum. Jafnframt fá veitingamenn framlengdan frest til að sækja um viðspyrnustyrki vegna nóvembermánaðar. Bragi Skaftason kemur að rekstri þriggja veitingastaða í Reykjavík. Hann segir að frestun á tveimur gjalddögum hjálpi en sé afskaplega lítill hluti af heildinni. Hann segir að eftir tvö ár af takmörkunum séu launin að sliga veitingahúsin. Bragi vísar til þess sem gert var í upphafi faraldurs. Þá kom fram mjög góð leið sem ég vil bara sjá ríkið endurtaka. Það var hlutabótaleið fyrir fyrirtæki sem lenda svona hrikalega í því. Ég er með fullt af starfsfólki sem er á fullum launum hjá mér og hefur ekkert að gera. Einn þeirra staða sem Bragi rekur er opinn fjóra tíma á dag í stað átta eða tíu við eðlilegar aðstæður. Tekjurnar eru einn þriðji þess sem vænta mætti. Bragi segir að það gangi ekki að eilífu. Stað sem hann seldi á síðasta ári var lokað um áramót. Ég hef ekki þurft að segja upp starfsfólki ennþá. Þegar ég segi ekki þurft, ég hef bara þrást við. Ég stend með mínu fólki, ég horfi á þetta sem samvinnufólk sem er sérfræðingar í sinni grein. En ef ástandið heldur áfram að vera jafn slæmt og það er núna og ríkið ætlar ekki að koma til móts við okkur meira en boðað er, ef launaliðurinn verður ekki dekkaður að einhverju leyti, þá þurfum við aðeins að fara að skoða ástandið. Ég ætla ekki að far

Stjórnendur veitingastaða mega fresta tveimur skattgreiðslum á fyrri hluta árs, samkvæmt ákvörðun stjórnvalda til að bregðast við erfiðum rekstri á tíma lokana og skerts opnunartíma. Veitingamaður kallar eftir því að hlutabótaleiðin verði endurvakin.

2022

185

Danir fagna því dag að fimmtíu ár eru liðin frá upphafi valdatíðar Margrétar Þórhildar drottningar. Hún tók við völdum 14. janúar 1972 þegar faðir hennar, Friðrik IX Danakonungur lést. Hún var þá rétt yfir þrítugu.

Árið 1972 voru 45 af hundraði Dana fylgjandi því að konungdæminu yrði viðhaldið en nú eru tveir þriðju þeirrar skoðunar. Margrét hefur á fimmtíu ára valdatíð fært embættið til mjög til nútímaáttar þannig að konungsfjölskyldan er almennt mjög vinsæl í landinu. Hún er fyrsta drottning Dana og sá þjóðhöfðingi sem næst lengst hefur setið í þessu elsta konungdæmi Evrópu. Margrét fyrsta réði ríkjum í Danmörku á árunum 1375 til 1412 en var aldrei formlega krýnd drottning. Núverandi drottning valdi nafnið henni til heiðurs en hún segist ákveðin í að sinna störfum sínum þar til yfir lýkur. Það er enda ekki hefð fyrir öðru í Danmörku. Miklar vinsældir Margrétar má meðal annars þakka hve hún lætur dægurþras stjórnmálanna lönd og leið. Drottninging þykir alþýðleg, skemmtileg, listræn og vinnusöm. Hinrik prins eiginmaður Margrétar lést árið 2018 en synir þeirra eru ríkisarfinn Friðrik og Jóakim prins. Margrét tekur þátt í athöfn í þinghúsinu og leggur blómsveig að leiði foreldra sinna í Hróarskeldu. Fjölmennum samkomum til að minnast hálfrar aldar valdatíðar Margrétar II Þórhildar drottningar hefur verið frestað fram í september vegna stöðu kórónuveirufaraldursins í Danmörku.

2022

185

Umfangsmikil tölvuárás var gerð í nótt á vefsetur margra ríkisstofnana og ráðuneyta í Úkraínu. Enn hefur ekki verið upplýst hver stóð að henni.

Netglæpamenn réðust í nótt á vefsetur margra ríkisstofnana og ráðuneyta í Úkraínu. Ekki er talið að þeir hafi komist yfir neinar viðkvæmar upplýsingar. Ekki liggur fyrir hver stóð fyrir árásunum. Nokkru fyrir árásirnar birtu netglæpamennirnir viðvörun á vefsetrunum þar sem sagði að Úkraínumenn skyldu búa sig undir hið versta. Síðan slokknaði á þeim einu af öðru, þar á meðal vefjum utanríkisráðuneytisins og menntamálaráðuneytisins og sendiráðum Úkraínu í Bretlandi, Bandaríkjunum og Svíþjóð. Að sögn öryggislögreglunnar SBU var ráðist á á annan tug vefsetra hins opinbera. Eftir nokkrar klukkustundir hafði tekist að ræsa nokkur á ný. Glæpagenginu tókst ekki að komast yfir neinar viðkvæmar persónulegar upplýsingar samkvæmt frumrannsókn á árásunum. Enn hefur ekki verið greint frá því hver eða hverjir voru að verki. Haft er eftir talsmanni stjórnvalda að Rússar hafi staðið að mörgum tölvuárásum að undanförnu. Öryggislögreglan segist hafa komið í veg fyrir tólf hundruð slíkar á fyrstu níu mánuðum síðasta árs. Josep Borrell, utanríkismálastjóri Evrópusambandsins, hét Úkraínumönnum í dag allri þeirri aðstoð sem stofnanir sambandsins gætu veitt við að upplýsa málið og koma vefsetrunum í gang á ný. Þá sagði Ann Linde, utanríkisráðherra Svíþjóðar, að árásirnar í nótt hefðu verið nákvæmlega af því tagi sem gera hafi mátt ráð fyrir.

Umfangsmikil tölvuárás var gerð í nótt á vefsetur margra ríkisstofnana og ráðuneyta í Úkraínu. Enn hefur ekki verið upplýst hver stóð að henni.

2022

185

Umboðsmanni Alþingis hefur borist erindi um pakkagjaldskrá Íslandspósts frá Félagi íslenskra atvinnurekenda. Félagið krefst rannsóknar á stjórnsýslu eftirlitsstofnana vegna gjaldskrárinnar, sem þau telja ólögmæta, þar sem hún hafi verið gróflega undirverðlögð.

Félag íslenskra atvinnurekenda segir að gjaldskráin, sem var í gildi frá ársbyrjun 2020 til 1. nóvember síðastliðins, hafi grafið undan samkeppnisstöðu annarra póst- og vörudreifingarfyrirtækja með undirverðlagningu. Með henni hafi verið brotin ákvæði póstlaga um að miða skuli við raunkostnað að viðbættum hæfilegum hagnaði. Verðlækkun þessi kom til í kjölfarið á lögum um að verðlag póstsendinga skyldi verið hið sama á landsvísu. Íslandspóstur lækkaði þá verð á landsbyggðinni. Félagið bendir einnig á að Póst- og fjarskiptastofnun hafi úrskurðað að Íslandspóstur fengi á annað hundrað milljóna króna í styrk vegna verðlagningarinnar og hafi stofnunin haldið því fram að lagaákvæði um raunkostnað væri ekki að fullu virkt. Félag íslenskra atvinnurekenda segir að stjórnsýslustofnanir séu ekki þess umkomnar að lýsa lög óvirk. Yfirlýsingar um slíkt séu ósvífnar og grafi undan grundvallarreglu stjórnskipunarréttar um þrískiptingu ríkisvaldsins.

2022

185

Smábátasjómenn telja að Fiskistofa hafi nánast gefið tveimur stórútgerðum allan byggðakvóta loðnu. Aðeins fengust rúm þúsund tonn af þorski fyrir alla byggðaloðnuna á skiptimarkaði.

Smábátasjómenn eru æfir vegna þess hve lélegum tilboðum var tekið í 35 þúsund tonn af byggðaloðnu á skiptimarkaði. Aðeins fengust rúm þúsund tonn af þorski fyrir loðnuna. Þeir telja að þetta sé ástæða þess að skerða þurfi strandveiðar og byggðakvóta. Mikill loðnukvóti var gefinn út og eins og með aðrar tegundir fara 5,3% aflheimilda í byggðapotta, svo sem byggðakvóta og strandveiði. Smábátar veiða ekki loðnu og því er byggðaloðnan boðin út og skipt á henni fyrir þorsk. Skiptimarkaður fór fram í desember og þar fékk Eskja um 30 þúsund tonn af loðnu og Síldarvinnslan um 5 þúsund tonn. Í staðinn létu fyrirtækin samtals 1078 tonn af þorski. Þarna telja smábátasjómenn að illa hafi verið farið með byggðaloðnuna. Örn Pálsson, framkvæmdastjóri Landssambands smábátaeigenda, segir að miðað við þorskígildisstuðla hefðu átt að fást 12.600 tonn af þorski fyrir loðnuna. Hann telur að á uppboðsmarkaðnum hefði verið sanngjarnt að fá 6-7000 tonn. Þarna munar alla vega 5000 þúsund tonnum af þorski sem smábátaasjómenn missa. Til samanburðar er allur strandveiðikvóti næsta sumars 8500 tonn. Örn er mjög óánægður með hvernig Fiskistofa hélt á málum. Þessi viðskipti eru algjörlega út í hött. Það að láta þarna 35 þúsund tonn af loðnu inn í kerfið þegar loðnuveiðar eru varla hafnar. Ganga mjög illa, allt er veitt í gúanó og verðið lélegt. Þá má búast við því að niðurstaðan verði eins og hún var. Þarna hefði átt að bíða og sjá hvernig vertíðin fer af stað. Og þegar er komin bullandi veiði að þá kannski að láta þetta inn. En síðan þyrfti að vera einhver lágmarksstuðull til að tryggja að nægjanlega mikið fengist inn í pottinn. Hann telur að ef sanngjarnt magn af þorski hefði fengist fyrir loðnuna hefði ekki þurft að skerða strandveiðar um 1500 tonn. Þá hefði verið hægt að uppfylla ósk strandveiðiflotans um 48 daga á veiðum. Til á bæta gráu ofan á svart sé loðnan á þessari vertíð án veiðigjalda. Það er vegna þess að það veiddist lítið, nánast ekkert 2019 og 2020. En síðan þegar skiptin koma þá kemur veiðigjald á þorskinn. Þetta er svona dálítið misvísandi allt saman í þessu.

Smábátasjómenn telja að Fiskistofa hafi nánast gefið tveimur stórútgerðum allan byggðakvóta loðnu. Aðeins fengust rúm þúsund tonn af þorski fyrir alla byggðaloðnuna á skiptimarkaði.

2022

185

Sú skoðun ríkir víða um land að óeðlilegt sé að neyðarstig gildi á þeim svæðum landsins þar sem smit eru fá og því fáir í einangrun eða sóttkví. Forstjóri Sjúkrahússins á Akureyri segist líta á heilbrigðiskerfið sem eina heild og þar sé nauðsynlegt að sama viðbúnaðarstig gildi alls staðar.

Það er mikill munur á fjölda smita á landinu og reginmunur á höfuðborgarsvæðinu og stærstum hluta landsbyggðarinnar. Og þó þau svæði séu fá, þar sem engin smit er að finna og enginn í einangrun, þá eru þau til. Sú skoðun er þannig víða ríkjandi að óeðlilegt sé að neyðarstig eigi að gilda um allt landið. Undanskilja eigi þau landsvæði þar sem smitin eru hvað fæst. Já, já, ég hef að sjálfsögðu heyrt af þessu og verið töluverð umræða hjá okkur líka. Vegna þess að við erum, þannig lagað, á allt öðrum stað en höfuðborgarsvæðið. Segir Hildigunnur Svavarsdóttir, forstjóri Sjúkrahússins á Akureyri. Hins vegar líti hún svo á að neyðarstig almannavarna, og þá sérstaklega neyðarstig á Landspítalanum, hafi mikil áhrif á heilbrigðiskerfið á landinu öllu. Vegna þess að ég lít á kerfið sem eina heild og þess vegna er mjög mikilvægt að við vinnum saman. Auk þess þurfi ekki að grípa til harðari aðgerða á stofnun eins og Sjúkrahúsinu á Akureyri þótt í gildi sé neyðarstig. Viðbúnaðurinn sé það mikill fyrir. Og við þurfum ekki að gera meira þó svo að almannavarnakerfið sé á neyðarstigi. En hvort þetta sé rétt eða rangt ætla ég ekki endilega að dæma um hér. En við höldum bara áfram okkar ferli og höfum upplýst ráðamenn um hvað við erum að gera og það er alveg sátt um það hjá okkur

Þótt mikill munur sé á fjölda smita á landsbyggðinni og höfuðborgarsvæðinu, telur forstjóri Sjúkrahússins á Akureyri að neyðarstig skuli gilda um allt land. Sú skoðun er víða ríkjandi að ekki skuli setja á neyðarstig þar sem smitin eru fæst.

2022

185

Alþjóðaheilbrigðisstofnunin hefur gefið leyfi fyrir tveimur meðferðum við COVID-19. Með þeim á að draga verulega úr hættu á alvarlegum veikindum eða andlátum af völdum sjúkdómsins.

Fjallað er um málið í breska læknablaðinu BMJ. Sérfræðingar stofnunarinnar segja að sé gigtarlyfið Baricitinib gefið alvarlega veikum sjúklingum ásamt sterum minnki þörf á notkun öndunarvéla og lífslikur aukist. Einnig er mælt með notkun einstofna mótefnislyfsins Sotrovimab til að koma í veg fyrir mikil veikindi og sjúkrahúsinnlögn hjá eldra fólki, fólki með ónæmisbrest eða langvinna sjúkdóma á borð við sykursýki. Sérfræðingar segja gagnsemi lyfsins óverulega fyrir fólk sem ekki er í hættu á að þurfa að leggjast inn á sjúkrahús auk þess sem virkni þess gegn nýjum afbrigðum á borð við omíkron sé enn óljós. Alþjóðaheilbrigðisstofnunin hefur þrisvar áður veitt leyfi til notkunar lyfjameðferðar við COVID-19. Ráðleggingar um meðferð eru uppfærðar reglulega í ljósi niðurstaðna klínískra rannsókna. Omíkron afbrigðið fer mikinn um allan heim og óttast sérfræðingar heilbrigðisstofnunarinnar að helmingur allra Evrópubúa eigi eftir að sýkjast af völdum þess á næstu tveimur til þremur mánuðum.

2022

186

Aðalmeðferð hófst í morgun í Héraðsdómi Reykjaness í máli Jóhannesar Tryggva Sveinbjörnssonar sem er ákærður fyrir kynferðisbrot gegn konu á nuddstofu sinni fyrir áratug. Hann nýtti rétt sinn til að tjá sig ekki um sakargiftir í skýrslutöku sinni fyrir dómi og lýsti því yfir að hann hefði ekki komið við brjóst eða kynfæri konunnar á óviðeigandi hátt.

Réttarhaldið í morgun var opið og er það í fyrsta skipti á þessari öld sem slíkt er gert í kynferðisbrotamáli. Réttarhöld eru alla jafnan lokuð í málum sem þessum. Jóhannes var í nóvember dæmdur í sex ára fangelsi fyrir kynferðisbrot gegn fjórum konum og er þetta því annað dómsmálið sem er rekið á hendur honum. Konan í málinu er ein af ellefu sem kærði Jóhannes til lögreglunnar fyrir fjórum árum en héraðssaksóknari ákvað að gefa ekki út ákæru á sínum tíma. Hún kærði þá ákvörðun til ríkissaksóknara sem lagði fyrir lögreglu að rannsaka málið að nýju og ákæra var gefin út í maí á síðasta ári Jóhannes Tryggvi neitar sök. Hann gaf skýrslu fyrir dómi í morgun í gegnum fjarfundabúnað þar sem hann er í sóttkví. Þar nýtti hann rétt sinn til að tjá sig ekki um sakargiftir, umfram það sem hefði komið fram í skýrslutöku yfir honum hjá lögreglu. Hann kvaðst ekki hafa komið við brjóst eða kynfæri konunnar á óviðeigandi hátt. Skýrslutakan tók því ekki meira en nokkra mínútur. Jóhannes fékk síðan að fylgjast með skýrslutöku konunnar í gegnum fjarfundabúnaðinn í tölvu sem var stillt upp við hlið verjanda hans.

Aðalmeðferð hófst í morgun í máli manns sem er ákærður fyrir kynferðisbrot gegn konu á nuddstofu sinni fyrir um áratug. Þinghaldið var opið og er þetta í fyrsta skipti á þessari öld sem þinghald í kynferðisbrotamáli er opið almenningi.

2022

186

Tryggingafélagið VÍS telur óþarft að hafa áhyggjur af skaðlegum áhrifum sements á klæðningu og þök húsa á Akranesi. Sementsverksmiðjan hefur gert endurbætur til að koma í veg fyrir að slys sem varð fyrir ári endurtaki sig.

Fyrir ári gaus sementsryk upp úr yfirfullum tanki Sementsverksmiðjunnar á Akranesi og dreifðist yfir hús og bíla í nágrenni hans. Þeir Skagamenn sem lentu í að eignir þeirra voru þaktar sementsryki hafa lýst áhyggjum af að langtímatjón væri vanmetið af hálfu VÍS sem sá um tjónauppgjör fyrir Sementsverksmiðjuna. Í svari VÍS til fréttastofu segir að Verkfræðistofan Verkís hafi verið fengin sem hlutlaus aðili til að meta tjón á eignum og hvort rykið hefði varanleg áhrif á bárujárnsklæðningar og gler. Í niðurstöðum segi að hvorki séu sjáanleg ummerki um tjón né gefi prófanir til kynna að sementið hafi haft eða muni hafa áhrif á gæði og endingu bárujárnsklæðninga, því séu áhyggjur af langtímatjóni óþarfar. Samkvæmt Sementsverksmiðjunni gaus grátt Portlandsement upp úr tankinum sem yfirfylltist fyrir ári en það flokkast sem hraðsement. Sé það fljótt hreinsað af eigi að vera hægt að koma í veg fyrir alvarlegt tjón. Fyrirtækið hefur gripið til aðgerða til þess að koma í veg fyrir að slysið, sem varð vegna mannlegra mistaka, endurtaki sig. Meðal annars hefur eftirlit verið bætt með myndavélum og lokinn á toppi tanksins sem opnaðist í slysinu verið festur niður.

2022

186

Utanríkismálastjóri Evrópusambandsins vill engar viðræður við Rússa um málefni Úkraínu meðan tugþúsundir rússneskra hermanna eru við landamærin. Utanríkis- og varnarmálaráðherrar ESB-ríkjanna ræða Úkraínudeiluna á óformlegum fundi í dag.

Josep Borrell, utanríkismálastjóri Evrópusambandsins, segir að engar viðræður eigi að fara fram við Rússa um málefni Úkraínu meðan tugþúsundir rússneskra hermanna eru við úkraínsku landamærin. Með því séu Rússar að skapa óviðunandi þrýsting sem vesturveldin eigi ekki að beygja sig undir. Josep Borrell lét þessi orð falla við fréttamenn fyrir óformlegan fund utanríkis- og varnarmálaráðherra Evrópusambandsins í Brest í Frakklandi í dag. Málefni Úkraínu og ótti vesturveldanna um yfirvofandi innrás Rússa í landið er þar til umræðu. Utanríkismálastjórinn sagði að engar ákvarðanir yrðu teknar á fundinum enda væri hann óformlegur. Hins vegar kann yfirlýsing að verða gefin út í lok hans. Sendinefndir Bandaríkjanna og Rússlands ræddu málefni Úkraínu og varnar- og öryggismál í Evrópu á fundi í Genf í Sviss á mánudag. Margir undruðust að Evrópuþjóðir ættu ekki fulltrúa á fundinum. Josep Borrel sagði í dag að það hefði engu máli skipt. Samskipti Evrópusambandsins og Bandaríkjastjórnar væru framúrskarandi, betri en nokkru sinni fyrr. Einnig bæru hann og framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins iðulega saman bækur sínar. Rússar ræddu í gær við Atlantshafsbandalagið um öryggis- og varnarmál í Evrópu og Úkraínudeiluna. Sá fundur skilaði engum árangri frekar en viðræðurnar við sendinefnd Bandaríkjastjórnar á mánudag.

Utanríkismálastjóri Evrópusambandsins vill engar viðræður við Rússa um málefni Úkraínu meðan tugþúsundir rússneskra hermanna eru við landamærin. Utanríkis- og varnarmálaráðherrar ESB ríkjanna ræða Úkraínudeiluna á óformlegum fundi í dag.

2022

186

Ný skoðanakönnun sem birtist í Lundúnablaðinu The Times í dag bendir til þess að Verkamannaflokkurinn njóti stuðnings umtalsvert fleiri kjósenda en Íhaldsflokkurinn ef kosið yrði til breska þingsins nú. Bogi Ágústsson tók saman.

Skoðanakönnunin sem Times birtir í dag og gerð er af Yougov bendir til að fylgi Íhaldsflokksins hafi minnkað um fimm af hundraði frá könnun í síðustu viku. 28 prósent kjósenda sögðust í nýju könnuninni ætla að kjósa Íhaldsflokkinn. 38 prósent ætla að kjósa Verkamannaflokkinn og hann bætir aðeins einu prósentustigi við fylgi sitt. Yougov spurði áður en Boris Johnson, forsætisráðherra, viðurkenndi í þinginu í gær að hafa verið í garðveislu í Downingstræti 10 í maí 2020 þegar allar samkomur voru bannaðar vegna farsóttarinnar. Yougov spurði hvort Johnson ætti að segja af sér og reyndust 60 prósent þeirrar skoðunar, þar af nærri 40 prósent þeirra sem kusu Íhaldsflokkinn í síðustu kosningum. Þá segja nærri 80 prósent að forsætisráðherra hafi ekki svarað sannleikanum samkvæmt um veisluhöld í embættisbústað hans. Könnun Sky fréttastofunnar í gær bendir einnig til víðtækrar óánægju með forsætisráðherra. Fréttaskýrendur hafa bent á að Íhaldsflokkurinn geti huggað sig við að þrátt fyrir fylgistap flokksins hafi höfuðandstæðingurinn, Verkamamannaflokkurinn, ekki bætt við sig fylgi sem neinu nemi. Það breytir því þó ekki að mikil óánægja er með Boris Johnson og aðstandendur þeirra sem hafa látist í kórónuveirufaraldrinum eru forsætisráðherra margir ævareiðir. Þeirra á meðal er Lindsay Jackson, sem er talsmaður samtaka aðstandenda. Hún segist vilja forsætisráðherra á brott, hún vilji geta borið virðingu fyrir stjórnmálamönnum, Johnson njóti engrar virðingar, hvorki hennar né yfirgnæfandi meirihluta þjóðarinnar sem hafi fylgt sóttvarnareglum. I want him (Boris Johnson) gone. I want, I want politicians I can respect. And he doesn't have any respect, not from me and not from the vast majority of people in this country who followed the rules.

2022

186

Oddviti sjálfstæðismanna í Reykjanesbæ segist ekki vilja kísilverksmiðjuna í Helguvík og þykir leitt að hún hafi ekki verið seld úr landi eins og til stóð um tíma.

Hjördís Rut Sigurjónsdóttir tók saman og talaði við Margréti Sanders. Margrét segir reynsluna af kísilverinu á Bakka ekki sannfærandi og henni þyki miður að Arion banki hafi ekki selt verksmiðjuna úr landi. Hún vonar að ekki verði af enduropnun kísilversins. Við teljum að undirstaða alls hjá sveitarfélögum er öflug atvinnulíf. Það eru tekjur sem sveitarfélagið verður að fá en það er ekkert bara no matter what, það verður að vera í lagi og þetta hefur gengið brösuglega á Bakka og við getum þess vegna ekki farið að samþykkja einhverja tilraunastarfsemi í Helguvík, það er bara þannig. Hún segir að þrátt fyrir tímabundið atvinnuleysi séu önnur tækifæri og ekki síst á Reykjanesi þar sem er flugvöllur og góðar hafnir.

2022

186

Nú þegar menn sanka að sér súrum pungum, magálum, bringukollum og sviðakjömmum stefnir allt í að mörg þorrablót verði blásin af. Veirufaraldurinn hefur sett þessar samkomur í uppnám. Örlög Kópavogsblótsins ráðast á fundi í dag. Tvö þúsund og fjögur hundruð miðar voru í boði og þeir seldust upp á svipstundu. Veiran kom í veg fyrir blótið í fyrra. Íþróttafélögin Breiðablik, HK og Gerpla standa sameiginlega að þorrablótinu sem er á dagskrá á bóndadaginn, annan föstudag í Kórnum í Kópavogi. Olga Bjarnadóttir framkvæmdastjóri Gerplu er ekki bjartsýn á að af blótinu verði. Erfitt geti reynst að fresta því vegna þess að íþróttahúsin eru umsetin.

Þorrablót eru í uppnámi. Ákvörðun verður tekin í dag hvort Kópavogsþorrablótið stóra verður slegið af. Tvö þúsund og fjögur hundruð miðar voru í boði og seldust þeir á svipstundu.

2022

186

Atkvæðagreiðslu um kjarasamning félags grunnskólakennara við Samband íslenskra sveitarfélaga lauk á hádegi. Niðurstöðu er að vænta fljótlega. Lífskjarasamningurinn svokallaði, við heildarsamtök launafólks, var undirritaður í apríl 2019 en grunnskólakennarar sömdu í byrjun september 2020. Sá samningur var til sextán mánaða og náði til 5,400 kennara. Ekki náðist samkomulag um útfærslu á styttingu vinnutímans og álagsgreiðslur m.a. vegna kórónuveirufaraldursins. Kjaradeilunni var því vísað til sáttasemjara 11. desember og samningur undirritaður 30. desember. Samþykki kennarar samninginn, gildir hann til 31. mars 2023 líkt og aðrir kjarasamningar opinberra starfsmanna.

Atkvæðagreiðslu um kjarasamning grunnskólakennara við Samband íslenskra sveitarfélaga lauk á hádegi. Niðurstöðu er að vænta í dag.

2022

186

Stjórn Festar hyggst endurskoða starfsreglur stjórnar félagsins vegna máls Vítalíu Lazarevu. Þórður Már Jóhannesson, stjórnarformaður, sagði af sér eftir að málið varð opinbert en stjórnin gat ekkert aðhafst þegar henni bárust fyrst fregnir af málinu.

Í tilkynningu frá stjórn Festar til Kauphallarinnar segir að skýr skilaboð hafi komið frá samfélaginu um að fyrirtæki sem tengist kynferðisbrotamálum bregðist fyrr við og taki á málum með skýrari og ákveðnari hætti. Umrætt mál hafi verið litið mjög alvarlegum augum af stjórninni en hún hafi haft lítið rými til að bregðast við í samræmi við lög, samþykktir og reglur sem henni beri að starfa eftir. Þegar málið hafi svo orðið opinbert með afgerandi hætti, með viðtali Vítalíu í Eigin konum, hafi Þórður Már sagt af sér. Að fenginni þessari reynslu sé það mat stjórnar Festar að þörf sé á að endurskoða starfsreglur stjórnarinnar með það að markmiði að bæta reglur og gera vinnulag skýrara ef fram koma upplýsingar sem benda til mögulegs vanhæfis stjórnarmanna. Niðurstaða þeirrar endurskoðunar á að liggja fyrir og verður kynnt á aðalfundi félagsins 22. mars.

2022

187

268 tilkynningar vegna gruns um alvarlega aukaverkun hafa borist Lyfjastofnun frá því að bólusetningar við covid hófust. 34 tilkynningar hafa borist vegna bólusetninga í aldurshópnum 12-15 ára. Gögn sem Lyfjastofnun Evrópu hefur yfirfarið staðfesta gagnsemi bólusetninga þrátt fyrir að virknin gegn omíkron sé minni.

Nýlegar rannsóknir sýna að virkni bóluefna gegn covid er minni gegn omíkron en öðrum afbrigðum veirunnar. Þetta kemur fram á vef Lyfjastofnunar, sem vitnar í upplýsingar frá Lyfjastofnun Evrópu. Eins kemur fram að virkni bóluefna dvíni með tímanum og því hættara við að fleiri bólusettir veikist. Rannsóknirnar staðfesta einnig að tíðni sjúkrahúsinnlagna í kjölfar sýkingar af omíkron séu lægri en vegna fyrri afbrigða veirunnar. Þá veiti bólusetning vörn gegn alvarlegum sjúkdómi og því þurfi hlutfallslega færri en áður á sjúkrahús. Gögn frá Suður- Afríku sýna að tvíbólusettir eru 70 prósent ólíklegri til að þurfa á sjúkrahúsinnlögn að halda og í Bretlandi hefur sýnt sig að þrátt fyrir að virkni bóluefnanna dvíni með tímanum að þá þá eykst vörnin með örvunarskammti og þeir sem hann hafa fengið eru 90 prósent ólíklegri til að leggjast inn á sjúkrahús. Er þetta í samræmi við margt sem áður hefur komið fram. Rúna Hauksdóttir Hvannberg er forstjóri Lyfjastofnunar. Að því leiti er þetta nýtt, að það er staðfesting á þeim vísbendingum sem voru uppi. 268 tilkynningar vegna gruns um alvarlega aukaverkun hafa borist Lyfjastofnun frá því að bólusetningar hófust. Um tilkynningar er að ræða og orsakasamband við bóluefnin hafa ekki verið staðfest. Flestar tilkynningarnar, samtals 131 varða bóluefni Pfizer sem langflestir hafa verið bólusettir með eða rúmlega 156 þúsund manns. Tilkynningarnar varða 0,08 prósent tilfella. 37 tilkynningar bárust vegna Moderna, 82 vegna Astra Zenica og 18 vegna Jansen. Tilkynntar aukaverkanir vegna þessara bóluefna eru á bilinu 0,03 til 0,18 prósenta sé horft til þess fjölda sem þegið hafa bóluefnin. Samtal varða 35 tilkynninganna varða andlát. 24 varða aldraða einstaklinga og af þeim voru 17 með staðfesta undirliggjandi sjúkdóma.171 tilkynning barst vegna sjúkrahúsvistar, af þeim vörðuðu 38 lífhættulegt ástand. 34 tilkynningar hafa borist vegna bólusetninga í aldurshópnum 12-15 ára, fjórar þeirra teljast alvarlegar. 80 prósent 12 til 15 ára barna á Íslandi hafa verið bólusett að minnsta kosti einu sinni og langflest tvisvar sinnum. Rúna segir mikilvægt að tilkynna aukaverkanir því það ýti undir að rannsóknir séu gerðar þegar ástæða þyki til eins og með áhrif á tíðahring kvenna. Það virðist vera áhrif á, möguleg áhrif á tíðahringinn en ekki áhrif á frjósemi og mikil áhersla lögð á það, það eru komnar nýjar niðurstöður að það sé mikilvægt fyrir ófrískar konur að láta bólusetja sig og þetta hafi ekki áhrif á ófrískar konur.

2022

187

Heimastjórn á Borgarfirði eystra vill að stjórnvöld endurskoði hvernig almennum byggðakvóta er úthlutað. Miða ætti við að slíkur kvóti nýtist brothættum byggðum sérstaklega. Borgarfjörður eystri hefur tekið þátt í Brothættum byggðum en fær þó aðeins lágmarkskvóta.

Heimastjórn Borgarfjarðar eystri mótmælir harðlega skerðingu á aflaheimildum strandveiða milli ára. Þá undrast heimastjórn að byggðakvóti sé ekki nýttur markvisst í þágu brothættra byggða. Borgarfjörður fær 15 tonn á meðan Þorlákshöfn fær 70. Kvóti til strandveiða var minnkaður með reglugerð ráðherra 21. desember. Í fyrra máttu bátar veiða 10 þúsund tonn á strandveiðum en í ár er þetta skorið niður um 1500 tonn. Verður smábátum því aðeins leyft að veiða 8500 tonn á strandveiðum á þessu ári. Í bókun heimastjórnar á Borgarfirði eystra segir að á undanförnum árum hafi ungir menn haslað sér völl í útgerð á staðnum með strandveiðibátum. Þá sé afli strandveiðibáta stór hluti landaðs afla yfir sumartímann. Því muni skerðingin koma niður á íbúum á Borgarfirði. Þá séu það gríðarlega vonbrigði að ekki séu tryggðir 48 dagar til strandveiða ár hvert. Borgarfjörður eystri hefur líka fengið úthlutað byggðakvóta en hún veldur vonbrigðum enn og aftur. Borgarfjörður fær áfram aðeins lágmarkskvóta eða 15 tonn. Alls fá 50 byggðarlög slíkan kvóta og 16 þeirra fá lágmarksúthlutun. Djúpivogur, Flateyri og Tálknafjörður frá hámarksúthlutun eða 300 tonn. Byggðakvótinn dregst mest saman í Þorlákshöfn eða um meira en helming, og fer niður í 70 tonn. Gagnrýnt hefur verið að úthlutun almenns byggðakvóta sé ómarkviss og dreifist víða. Stærri hluti hans ætti að fara í svokallaða sértæka úthlutun á þeim stöðum þar sem markvisst er unnið að uppbyggingu í tengslum við nýtingu byggðakvótans. Heimastjórn á Borgarfirði eystra ætlar að sækja um slíkan sértækan byggðakvóta en vill einnig að fyrirkomulag almenna byggðakvótans verði endurskoðuð. Stefna ætti að því að sá hluti kvótans nýtist sérstaklega byggðarlögum sem skilgreind eru sem brothætt byggð. Af því verkefni berast líka vondar fréttir, því fram kemur í fundargerð heimastjórnar að Byggðastofnun hafi hafnað því að framlengja um eitt ár verkefni í tengslum við brothættar byggðir á Borgarfirðir eystra, sem ber yfirskriftina Betri Borgarfjörður. Heimastjórn óskar eftir því við sveitarfélagið Múlaþing að það taki við verkefninu og leggur til að ráðinn verði starfskraftur sem gegni sambærilegu hlutverki og verkefnastjóri Brothættra byggða.

Heimastjórn á Borgarfirði eystra vill að stjórnvöld endurskoði hvernig almennum byggðakvóta er úthlutað. Miða ætti við að slíkur kvóti nýtist brothættum byggðum sérstaklega. Borgarfjörður eystri hefur tekið þátt í brothættum byggðum en fær þó aðeins lágmarkskvóta.

2022

187

Um 600 starfsmenn skóla- og frístundasviðs Reykjavíkurborgar eru ýmist í einangrun eða í sóttkví. Staðan hefur versnað mikið á skömmum tíma.

Staðan hefur verið að þyngjast í skólakerfinu með fjölgun smita vegna kórónuveirunnar. Starfsmönnum sem þurfa í sóttkví hefur fjölgað hratt síðustu daga. Forföll vegna Covid eru um 10 prósent sem þýðir að það eru nálega um 600 starfsmenn hjá okkur í einangrun eða í sóttkví. Svo bætist til viðbótar forföll útaf öðrum veikindum og aðstæðum þannig að það er víða erfitt um vik að halda úti fullri þjónustu. Róðurinn hefur verið að þyngjast mikið á síðustu vikum. Í byrjun árs voru forföllin um sjö prósent vegna Covid en eru 10% núna og við fylgjumst mjög vel með og það er töluvert að bætast við af smitum. Það er ívið meira hjá börnum en hjá starfsfólki. Þið hljótið að hafa áhyggjur af stöðunni því þetta virðist breytast hratt þessa dagana. Já við höfum áhyggjur af stöðunni og okkar leiðbeiningar til stjórnenda er að sýna meiri varúð og skoða hópinn mjög vel uppá hvaða upplýsingar þeir gera til rakningateymisins varðandi mögulega smitgát eða sóttkví.

Um sex hundruð starfsmenn á skóla- og frístundasviði Reykjavíkur eru ýmist í sóttkví eða einangrun vegna kórónuveirusmits. Sviðsstjóri segir sífellt erfiðara að halda uppi skólastarfi.

2022

187

Stjórnarandstæðingar á breska þinginu sækja hart að Boris Johnson forsætisráðherra fyrir að hafa brotið sóttvarnarreglur og sagt þinginu ósatt um garðveislu sem haldin var í Downingstræti 10 vorið 2020. Hann hefur til þessa hvorki neitað því né játað að hafa verið í veislunni.

Fyrirspurnatími er hafinn í neðri málstofu breska þingsins þar sem stjórnarandstæðingar krefja Johnson svara, um hvort hann og eiginkona hans hafi tekið þátt í garðveislu á sama tíma og strangar reglur um sóttvarnir og samkomuhald voru í gildi vegna farsóttarinnar. Hann hefur til þessa engu viljað svara um málið. Fyrirspurnartíminn hófst á yfirlýsingu frá Boris Johnson, sem stjórnmálaskýrendur sögðu að kynni að vera sú mikilvægasta á stjórnmálaferli hans til þessa: Hann byrjaði á að biðja forseta þingsins afsökunar. Hann bætti því síðan við að hann hefði fengið nægar upplýsingar til þess að hann áttaði sig á að mistök hefðu verið gerð og að hann axlaði ábyrgð á þeim. Það var ITV sjónvarpsstöðin sem greindi í vikunni frá tölvupósti frá því í maí 2020 þar sem starfsfólki í Downingstræti 10 var boðið að taka þátt í garðveislu. Fjörutíu eru sagðir hafa tekið þátt í hinni. Fleiri upplýsingar hafa borist um veislugleði í höfuðstöðvum bresku ríkisstjórnarinnar, sem jafnframt er bústaður forsætisráðherrans, eftir að faraldurinn braust út með ströngum samkomutakmörkunum. Boris Johnson hefur legið undir ámæli stjórnarandstöðunnar vegna þessa og nú virðist þolinmæði æ fleiri samherja hans vera á þrotum. Einn þeirra orðaði það svo í dag að tími væri kominn til að endurræsa vélina í númer tíu og byrja að byggja að nýju upp traust kjósenda á Íhaldsflokknum.

Boris Johnson, forsætisráðherra Bretlands, biðst afsökunar og kveðst axla ábyrgð, vegna garðveislu sem var haldin í híbýlum hans vorið 2020 þegar strangar sóttvarnarreglur og samkomutakmarkanir voru í gildi.

2022

187

Þórólfur Guðnason sóttvarnarlæknir leggur líklega til hertar aðgerðir til stjórnvalda fyrir helgi vegna þungrar stöðu faraldursins. Takmarkið sé að ná daglegum fjölda smit niður 500 og flest bendi til að núgildandi reglugerð dugi ekki til að ná því marki.

1.135 kórónuveirusmit greindust innanlands í gær, sem er svipaður fjöldi og í fyrradag. Þar af voru 60 smit greind á landamærunum. Spálíkön gera ráð fyrir að smitfjöldi verði um og yfir þúsund næstu daga. Fjölgar um sex á Landspítala milli daga. 45 sjúklingar liggja nú á Landspítala með COVID-19. Sjö eru á gjörgæslu, fjórir þeirra í öndunarvél. Neyðarstig Almannavarna var virkjað í gær, vegna álags á innviði, þá sér í lagi á Landspítala. Þetta er í fjórða skipti sem neyðarstigi Almannavarna er lýst yfir í faraldrinum. Þórólfur hefur ekki lagt til hertar aðgerðir, en segir það líklegt að hann leggi slíkt til við heilbrigðisráðherra fyrir helgi. Hann segist binda vonir við að góð þátttaka í örvunarbólusetningum og hertar aðgerðir gætu náð smitunum undir 500 á dag. Hann hvetur fullorðna til þess að láta bólusetja sig og börn sín. Hann ítrekar að veikindi vegna bólusetningar séu margfalt ólíklegri en veikindi af völdum kórónuveiru smits.

2022

187

Það eru tóm leiðindi í veðrinu í dag og fram á morgundaginn um allt vestan og norðvestanvert landið. Hvasst og éljahraglandi. En þetta er dálítið kaflaskipt? Birta Líf Kristinsdóttir veðurfræðingur.

Útlit er fyrir hvassviðri og ofankomu í dag með tilheyrandi truflunum á vegasamgöngum, um allt vestan og norðvestanvert landið.

2022

187

Forstöðumaður farsóttarhúsa segir starfsemina nærri þolmörkum og að meira sé farið að bera á veikindum en í upphafi bylgjunnar. Rauði kross Íslands biðlar til þeirra sem mögulega eiga annan kost en að óska eftir vist á farsóttarhúsi að leita annað.

Gríðarlegt álag er á starfsfólki og sjálfboðaliðum Rauða krossins og unnið er að því að ráða fleiri til starfa en til stendur að opna sjötta farsóttarhúsið á höfuðborgarsvæðinu. Gylfi Þór Þorsteinsson sem er forstöðumaður farsóttarhúsa segir að þó herbergjum hafi verið fjölgað mikið að undanförnu bætist stöðugt á biðlistann vegna fjölda smita dag hvern. Þannig að við erum í kapphlaupi við tímann, að elta skottið á okkur, að koma fólki inn og erum að reyna að flýta því eins og hægt er að opna annað hótel sem verður vonandi á næstu dögum. Þrátt fyrir að einangrun sé orðin styttri en áður segir Gylfi þarfir þeirra sem hjá þeim séu vera æði misjafnar og því geti fylgt mikil vinna áður en fólk geti farið. Þar á meðal eru erlendir ferðamenn sem þurfi að útvega vottorð og hjálpa að finna flug þegar kemur að heimferð. En svo eru það líka hinir sem eru að sýna einkenni og jafnvel að veikjast og þá eru þeir hjá okkur lengur og það er aðeins farið að bera á því aftur að og er svona aðeins veikara en var í upphafi þessa ferils. Vegna álags á covid-göngudeild þarf starfsfólk farsóttarhúsa að vera vel vakandi fyrir einkennum þeirra sem þar dvelja. Meðal annars erlendra ferðamanna sem er oft síður kunnugt um eftirlit göngudeildarinnar með þeim sem eru veikir. Við þurfum að fylgjast með því líka og þá sjáum við að það eru einkenni, jafnvel hjá fólki sem að sem ekki hefður náðst að hafa samband við og þá er það í okkar verkahring að láta vita af því svo það sé hægt að fylgjast betur með þeim.

2022

187

Mannekla hjá lögreglunni veldur því að lögreglumenn í dreifbýli þurfa oft að leita til almennra borgara við löggæslustörf og reiða sig á aðstoð í samfélaginu. Félagsfræðingur við Háskólann á Akureyri segir nauðsynlegt að fjölga hér lögreglunemum. Ísland sé með næstfæsta lögreglumenn í Evrópu miðað við höfðatölu.

Nýlega birtist grein þriggja fræðimanna við Háskólann á Akureyri í norrænu fagtímariti, um rannsókn þeirra á högum lögreglumanna í dreifbýli hér á landi. Tekin voru viðtöl við tuttugu og þrjá lögreglumenn, með starfsreynslu í dreifbýli, um þeirra upplifun og reynslu í starfi. Megin þemað var semsagt mannekla og ofurálag. Mannekla er ekki bundin við lögregluna utan höfuðborgarsvæðisins, íslenska lögreglan á bara við manneklu að stríða í alþjóðlegum samanburði. Ef við berum okkur saman við önnur lönd í Evrópu, þá er Ísland með næst fæsta lögreglumenn miðað við höfðatölu. Segir Guðmundur Oddsson, dósent í félagsfræði við Háskólann á Akureyri og einn höfunda rannsóknarinnar. Mannekla og álag krefjist þess að lögreglumenn við þessar aðstæður séu fjölhæfir, góðir í mannlegum samskiptum og geti nýtt sér ýmsar bjargir í samfélaginu. Oft sé langt í aðstoð og færri lögreglumenn fari jafnan í mál í dreifbýli en þéttbýli. Þá þurfi oft að leita til almennra borgara við löggæslustörf. Til dæmis að biðja viðstadda um að hjálpa við að stjórna umferð við umferðarslys. Og síðan nefndu aðrir dæmi um á sveitaböllum, að það þyrfti að fá aðstoð einhverra sem voru í björgunarsveitinni. Þetta sýni vel þörfina fyrir fjölgun lögreglumanna. Á því sé skilningur innan lögreglunnar og hjá stjórnvöldum og í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar komi fram að fjölga þurfi lögreglunemum. Og það er þá vegna þess að fólk áttar sig á því, bæði innan lögreglunnar og utan, að það er alltaf hægt að gera betur.

Mannnekla í lögreglunni hér á landi veldur því að lögreglumenn í dreifbýli þurfa gjarnan að leita til almennra borgara við löggæslu. Á Íslandi eru næstfæstir lögreglumenn í Evrópu miðað við höfðatölu. og mikil þörf talin á því að fjölga lögreglunemum.