Datasets:

WikiQuality

/

unique_words_lo

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

21396

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%93%E1%89%B5%20%E1%88%9E%E1%89%B5%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%88%98%E1%89%80%E1%88%98%E1%8C%AB%20%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%8B%B0%E1%88%AD%20%E1%8B%AD%E1%89%86%E1%88%A8%E1%89%81%E1%88%AB%E1%88%8D

የናት ሞትና የድንጋይ መቀመጫ እያደር ይቆረቁራል

የናት ሞትና የድንጋይ መቀመጫ እያደር ይቆረቁራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የናት ሞትና የድንጋይ መቀመጫ እያደር ይቆረቁራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

18311

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%8D%E1%88%BB%E1%88%8D

ውሻል

ውሻል ከቦታ ቦታ ይዘውት ሊዞሩ የሚችል ተዳፋት ነው። ዋና ጥቅሙም ሁለት እቃወችን ለመለየት ወይም አንድን እቃ ለመሰንጠቅ፣ ወይም እንደ ታኮ በማገልገል ነገሮች እንዳይንቀሳቀሱ ይረዳል። ለምሳሌ መጥረቢያ የውሻል አይነት ነው፣ ለእንጨት መሰንጠቂያ የሚያገለግሉ ሌሎች እጀታ የሌላቸው ውሻሎች አሉ። ምስማርና ሹካ ማንኪያም እንዲሁ የውሻል ማሽን አይነቶች ናቸው። አንድ ውሻል ቁመቱ አጭርና ውፍረቱ ከፍተኛ ከሆነ፣ አንድን ተግባር በፍጥነት ለመስራት ይረዳል። ሆኖም ግን ብዙ ጉልበት ይጠይቃል። ውሻሉ ቁመቱ ረዘም ብሎ ውፍረቱ ሳሳ ያለ ከሆነ፣ አንድን ተግባ ለመፈጸም ብዙ ጊዜ ሲወስድ፣ ነገር ግን አንስትኛ ጉልበት ይጠይቃል። የውሻል ጥቅመ-እንቅስቃሴ እንዲህ ይሰላል፡ ፡ እንግዲህ የውሻሉ ገጽታ ርዝመት ሲሆን ፡ ደግሞ የውሻሉ ወፍራም ክፍል ስፋት ነው።

16948

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%89%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%88%B2%E1%8C%A5%E1%88%89%20%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8B%88%E1%8C%A3%20%E1%8A%A8%E1%8B%B1%E1%88%A9

ፈርተው ድንጋይ ሲጥሉ ጅብ ወጣ ከዱሩ

ፈርተው ድንጋይ ሲጥሉ ጅብ ወጣ ከዱሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ :ተረትና ምሳሌ

16463

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%88%E1%89%A0%E1%8B%AB

ገበያ

ገበያ ማንኛውንም ገዥ ወይም ሸማች ከሻጭ ወይንም አገልግሎት ሰጭ ጋር የተለያዩ ሸቀጦችን፣ አገልግሎቶችን እንዲሁም ልዩ ልዩ መረጃዎችን እንዲለዋወጡ የሚፈቅድ መዋቅር ነው። ማህበራዊ ግብይት

21997

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%8D%8B%E1%88%AD%20%E1%8B%88%E1%8C%A5%20%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%83%E1%88%8D

ደፋር ወጥ ያውቃል

ደፋር ወጥ ያውቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ደፋር ወጥ ያውቃል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21703

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%8C%A3%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%B4%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%AE%E1%88%B3%E1%88%B4

ያመጣል አንበሴ ይበላል ኮሳሴ

ያመጣል አንበሴ ይበላል ኮሳሴ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያመጣል አንበሴ ይበላል ኮሳሴ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

50229

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8B%B0%20%E1%88%AE%E1%88%9B%E1%8B%8D%E1%8B%AB%E1%8A%95%20%E1%8D%B2%E1%8D%AC

ወደ ሮማውያን ፲፬

ወደ ሮማውያን በአዲስ ኪዳን የመጀመሪያው መልዕክት ሲሆን ቅዱስ ጳውሎስ በቆሮንጦስ እያለ በ፶ ዎቹ ዓ.ም. የጻፈው መልዕክት ነው ። ይህ ምዕራፍ ፲፬ ሲሆን በ፳፫ ንዑስ ክፍሎች ይከፈላል ። ጳውሎስ በዚህ መልዕክቱ "አትፍረድ ይፈረድብሃል፡" በሚለው የእግዚአብሔር ትዛዝ ላይ የሚያተኩር ነው ። ቅዱስ ጳውሎስ ለሮማውያን መልዕክቱን የጻፈበት ምክኒያት አይሁዳውያንና ሮማውያን በሰላም አንድላይ በሮም ለብዙ ዘመን ሲኖሩ ቆይተው ክርስትና በተመሠረተበት ወቅት ፣ አይሁዳውያን ክርስቶስ እኛን ነው የመረጠን ለመንግሥቱ እናንተን አይደለም... ሲሊ ሮማውያን ደግሞ እናንተ ሰቀላችሁት እንጂ ምን አረጋቹህለት... እየተባባሉ እርስበርሳቸው ጥል ስለፈጠሩ እነሱን ለማስታረቅ ጻፈው ። የጳውሎስ መልዕክት ወደ ሮማውያን ምዕራፍ ፲፬ ቁጥር ፩ - ፲ ቁጥር ፲፩ - ፳ ቁጥር ፳ - ፳፫

15286

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8B%E1%88%8B%E1%8B%A8%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%B3%E1%89%A6%20%E1%8D%8D%E1%88%AA%E1%8B%B3%E1%8B%8D

ላላየ ልጅ ዳቦ ፍሪዳው

ላላየ ልጅ ዳቦ ፍሪዳው የአማርኛ ምሳሌ ነው። አባይን ያላየ ምንጭ ያመሰግናል መደብ : ተረትና ምሳሌ

40139

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%8B%E1%8A%A9%20%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%B0

መላኩ ወረደ

መላኩ ወረደ ኢትዮጵያ በዓለም ላይ ከኣሉ ስምንት የተለያዩ የእጽዋት ክምችቶች ከኣሉበት ኣገሮች ኣንዷ ናት። ኢትዮጵያ ላይ በተደጋጋሚ በደረሰው ድርቅና ጠኔ የተነሳ የኣገርዋ የሰብል ዘሬች እንዳይጠፉ በመሰብሰብና እንዳስፈላጊነቱም መልሶ ለገበሬዎች በመስጠት ዶ/ር መላኩ ወረደ የሚደነቅ ሥራ ኣከናውነዋል። የሥራቸውም ውጤት ከኣፍሪቃ ተርፎ በዓለም ከኣሉት ኣስተማማኝ ክምችቶች ኣንዱ ሆኗል። ዶ/ር መላኩ በእርሻ ማልማት ላይ የብዙኅ ሕይወትን ለመጠበቅና ለማብዛት እንደሚቻል ያሳወቁ፣ ያረጋገጡ ፈር ቀዳጅ ተመራማሪ ስለመሆናቸውም ዓለም አቀፍ ዘገባዎች ይመሰክራሉ። ዶ/ር መላኩ ወረደ ይህ የእጽዋት ክምችት እንዳይጠፋ በኣለፉት ኣያሌ ዓመታት ትልቅ ኣስተዋጽዖ ኣድርገዋል። ለእዚህም ሥራቸው “ራይት ላይቭሊሁድ ኣዋርድ” ወይም “” የሚባል ሽልማት በ፲፱፻፹፩ ዓ.ም. ተሰጥቷቸዋል። ዋቢ ምንጮች 1989 “ራይት ላይቭሊሁድ ኣዋርድ” ኣበራ ሞላ፣ ስመ እጽዋት «ትልቁ ችግራችን በእጃችን ላይ ያለውን ሀብት በትክክል አናውቀውም» ዶ/ር መላኩ ወረደ የኢትዮጵያ ሰዎች ራይት ላይቭሊሁድ ኣዋርድ

22387

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8A%9D%E1%8B%8B%E1%8A%AD

አኝዋክ

ሕዝብ ቁጥር መልክዓ ምድር ታዋቂ ሰዎች አኝዋክ የኢትዮጵያ ብሔር ነው። የኢትዮጵያ ብሔሮች

14894

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%89%80%E1%8C%A0%E1%88%AE%20%E1%88%88%E1%88%B4%E1%89%B5%20%E1%8B%88%E1%8B%AD%E1%8B%98%E1%88%AE

ለቀን ቀጠሮ ለሴት ወይዘሮ

ለቀን ቀጠሮ ለሴት ወይዘሮ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

17226

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%8F%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8C%8E%E1%8B%B3%E1%8B%8D%20%E1%89%A5%E1%88%8B%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%89%B3%20%E1%88%8D%E1%8C%85%20%E1%8B%88%E1%88%88%E1%8B%B0%E1%89%BD

ባሏን እጎዳው ብላ መንታ ልጅ ወለደች

ሌላን እጎዳለሁ ተብሎ በራስ ላይ ጉዳት መጋበዝን የሚገልጽ መደብ :ተረትና ምሳሌ

36185

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%89%A3%E1%88%B5%E1%89%B2%E1%8B%AB%E1%8A%95%20%E1%8D%88%E1%88%AD%E1%8A%93%E1%8A%95%E1%8B%B4%E1%8B%9D

ሰባስቲያን ፈርናንዴዝ

ሰባስቲያን ብሩኖ ፈርናንዴዝ ሚግሊየሪና (, ግንቦት ፲፭ ቀን ፲፱፻፸፯ ዓ.ም. ተወለደ) ኡራጓያዊ እግር ኳስ ተጫዋች ነው። ለራዮ ቫዬካኖ ክለብ የሚጫወት ሲሆን የኡራጓይ ብሔራዊ እግር ኳስ ቡድን አባል ነው። ኡራጓያዊ እግር ኳስ ተጫዋቾች

53225

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%8A%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8B%9B%20FC

አሊያንዛ FC

አሊያንዛ ፉትቦል ክለብ ()፣ በቀላሉ አሊያንዛ () በመባልም የሚታወቅ፣ በሳን ሳልቫዶር፣ ኤል ሳልቫዶር ውስጥ የተመሰረተ የፕሮፌሽናል እግር ኳስ ክለብ ነው። እ.ኤ.አ. በ 1958 የተመሰረተው አሊያንዛ በ 1966 እና 1967 የሳልቫዶራን ወቅቶች የመጀመሪያውን ሻምፒዮናውን በማሸነፍ ወዲያውኑ ስኬታማ ነበር ። በይበልጥ ጉልህ በሆነ መልኩ፣ አሊያንዛ በ1967 የኮንካካፍ ሻምፒዮንሺፕ ዋንጫን ያሸነፈ የመጀመሪያው የመካከለኛው አሜሪካ እና የሳልቫዶራን ክለብ ሲሆን በአሁኑ ጊዜ ይህንን ካደረጉት የሶስቱ የሳልቫዶራውያን ቡድኖች አንዱ ነው።

45112

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A1%E1%89%A5%20%E1%8A%A6%E1%88%A4%E1%89%B5%E1%8B%AB-%E1%8A%A0%E1%88%8B%E1%8A%92%E1%8B%AB

ደቡብ ኦሤትያ-አላኒያ

ደቡብ ኦሤትያ-አላኒያ (ኢሮንኛ፦ /ኹሣር ኢርስቶን-አሎንስቶን/) በከፊል ተቀባይነት ያገኘ አገር ነው። ነጻነቱን በ1983 ዓ.ም. ያዋጀ ምንም ቢሆን፣ ጂዮርጂያ ግን ይግባኝ አለው። ከተባበሩት መንግሥታት የሚከተሉት አገራት ደቡብ ኦሤትያን ተቀባይነት ሰጥተዋል፦ ሩስያ፣ ኒካራጓ (በ2000 ዓ.ም.) ፤ ቬኔዝዌላ (2001 ዓ.ም.)፣ ናውሩ (2002 ዓ.ም.)፣ ሶርያ (2010 ዓ.ም.) በከፊል ተቀባይነት ካገኙት ሌሎች አገሮች፣ አብካዝያ፣ ትራንስኒስትሪያ እና አርጻኽ (የቀድሞው ናጎርኖ-ካራባቅ) ደቡብ ኦሤትያን እርስ በርስ ይቀበላሉ። ምዕራባዊ ሣህራ ደግሞ ደቡብ ኦሠትያን ተቀብሏል። በተጨማሪ ቱቫሉ ከ2003 እስከ 2006 ዓ.ም. ድረስ ይቀበለው ነበር። የተረፉት መንግሥታት የጂዮርጂያ ግዛት እንዲሆን የጂዮርጂያን ይግባኝ ተቀባዮች ናቸው። በመጋቢት 2009 ዓም ከተደረገው ሕዝቡ ውሳኔ ቀጥሎ የሀገሩ ስም በይፋ ከ «ደቡብ-ኦሤትያ» ወደ «ደቡብ-ኦሤትያ-አላኒያ» ተቀየረ። የአገሩ ሕዝብ ከታሪካዊ አላኖች ብሔር እንደ ተወለደ ይታመናል፤ ታሪካዊውም አላኒያ ከ890-1230 ዓም ያሕል በአካባቢው የቆየ መንግሥት ነበረ። በከፊል ተቀባይነት ያገኙ አገራት

10090

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%88%B5%E1%8D%8B%20%E1%8C%8E%E1%88%85%20%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB

ተስፋ ጎህ ኢትዮጵያ

ተስፋ ጎህ ኢትዮጵያ () የኤች·አይ·ቪ በሽታን ለመከላከል እና ባለበት ደረጃ ለመግታት «ትዉልድ ይዳን በእኛ ይብቃ» በሚል ክቡር አላማ ተነሳስተው ዘውዱ ጌታቸው እና አሥር ከኤችአይቪ ቫይረስ ጋር የሚኖሩ ወገኖቻችን ሰኔ 1990 ዓ.ም የመሰረቱት ማህበር ነው። ይህ ማህበር ለትርፍ ያልቆመ፣ ከማንኛውም የፖለቲካና የሀይማኖት ወገንተኝነት ነፃ የሆነ ማህበር ነው። ተስፋ ጎህ ኢትዮጵያ በአሁኑ ወቅት ከ10 ሺህ በላይ ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ጋር የሚኖሩ አባላት ሲኖሩት በመላው ኢትዮጵያም 12 ቅርንጫፎች አሉት፦ ሐረር፣ ሁመራ፣ ሻሸመኔ፣ ባህርዳር፣ ናዝሬት፣ አዲስ አበባ፣ አዋሳ፣ ደብረዘይት፣ ደብረብርሃን እና ዲላ ናቸው። የተስፋ ጎሀ ማህበር ራዕይ ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ነፃ የሆነ ትውልድን ማየት ነው። ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ጋር የሚኖሩ ወገኖችና ወላጅ አልባ ሕፃናት እንክብካቤ እንዲያገኙ መርዳት፣ ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ጋር የሚኖሩ ወገኖችና ወላጅ አልባ ሕፃናት መብት እንዲከበር መታገል፣ ኤች·አይ·ቪ/ኤድስን ለመከላከልና ለመቆጣጠር በሚደረገው ትግል በግንባር ቀደምትነት መሰለፍ። በትምሕርት፣ በድጋፍና ክብካቤ ፕሮግራሞች አማካኝነት የአባላቱ ጥያቄዎች የሚሟሉበትን መንገድ ለማፈላለግና የአባላቱን መብት ለማስጠበቅ የተቋቋመ ነው። ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ጋር የሚኖሩ ወገኖቻችን ላይ በማንኛውም መልክ የሚከሰተውን መድሎና መገለልን መታገል፣ ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ጋር የሚኖሩ ወገኖቻችን የኤች·አይ·ቪ/ኤድስን በተመለከተ በሚቋቋሙ ምክር ቤቶችና መድረኮች ሁሉ በውሳኔ ሰጪነት ደረጃ ተሳትፎና ውክልና እንዲኖራቸው ማድረግ፣ የአባላትን አቅም በመገንባት በማህበሩ እንቅስቃሴዎች ሁሉ እንዲሳተፍ ማድረግ፣ መገናኛ ብዙሀንን በመጠቀም ኤች·አይ·ቪ/ኤድስን ለመከላከሉ ዘመቻ ሕብረተሰቡን ስለበሽታው በስፋት ማስተማር፣ ማህበሩ ለወደፊቱ በራሱ ገቢ የሚተዳደርበትን ሁኔታ ማመቻቸትና አባላቱም አምራች ዜጋ የሚሆኑባቸውን ስልቶች መቀየስ፣ አባላቱ በማናቸውም ብሔራዊና አለም አቀፋዊ እንቅስቃሴዎች ውስጥ የጎላ ተሳትፎ እንዲኖራቸው ማድረግ ናቸው። ማስተማር እና መቀስቀስ የምክር አገልግሎት መስጠት፦ የቅድመ ምርመራ፣ ድህረ ምርመራና ቀጣይ የምክር አገልግሎት መስጠት ከኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ጋር ተስማምቶ ለመኖር መከተል ስላለባቸው መመሪያዎች ማስተማር ህብረተሰቡ ስለ ኤች·አይ·ቪ/ኤድስ ያለውን ግንዛቤ አሳድጎ ራሱን እንዲጠብቅና በዚህም የወረርሽኙን ተዛማጅነት ለመቀነስ በአባላት አማካኝነት በተለያዩ መድረኮች ትምህርት መስጠት። ክብካቤና ድጋፍ በኤች·አይ·ቪ ቫይረስ ምክንያት ለሚከሰቱ በሽታዎች ማስታገሻ የመድሃኒት ግዢ ድጋፍ መስጠት፣ በኤድስ ሳቢያ ወላጆቻቸውን ላጡ ሕፃናት የሚገባውን ድጋፍ መስጠት፣ በኤድስ ሳቢያ ታመው አልጋ ላይ ለዋሉ አባላት ሁለገብ ድጋፍ መስጠት ሰብአዊ መብት ማስጠበቅ ከኤች·አይ·ቪ/ኤድስ ጋር የሚኖሩ ወገኖች መገለልና መድልዎ እንዳይደርስባቸው መከላከልና በዚህ ረገድ የሚከሰቱ አጋጣሚዎችን ለሕግ አካላት ማቅረብነ የመብት ማስጠበቅ ስራ መስራት የማሀበሩ የገንዘብ ድጋፍ ምንጮች አገር አቀፍ የኤች·አይ·ቪ/ኤድስ መከላከያና መቆጣጠሪያ ጵ/ቤት ( ከተለያዩ በጎ አድራጊ ግለሰቦች የኢትዮጵያ ድርጅቶች

22186

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B6%E1%88%AE%20%E1%8A%A8%E1%8C%AE%E1%8A%B8%20%E1%88%8C%E1%88%8A%E1%89%B5%20%E1%8A%A8%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%89%B3%E1%89%A6%E1%88%AD%20%E1%8B%88%E1%8B%B2%E1%8B%AB%20%E1%8A%AD%E1%88%A8%E1%88%9D%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%88%9D

ዶሮ ከጮኸ ሌሊት ከደብረ ታቦር ወዲያ ክረምት የለም

ዶሮ ከጮኸ ሌሊት ከደብረ ታቦር ወዲያ ክረምት የለም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዶሮ ከጮኸ ሌሊት ከደብረ ታቦር ወዲያ ክረምት የለም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

15976

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%88%9D%E1%88%85%20%E1%88%9B%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%88%8B%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%89%BD%20%E1%88%9B%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%88%8D%E1%88%85%20%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%89%A4%E1%89%B6%E1%89%BD

ስምህ ማነው ላገር አይመች ማን አወጣልህ ጎረቤቶች

ስምህ ማነው ላገር አይመች ማን አወጣልህ ጎረቤቶች የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

3528

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%88%8D%E1%8B%B0%E1%8B%AB

ወልደያ

ወልደያ ወይንም ወልዲያ ከደሴ ሰሜን 120 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ የሚገኝ ከላሊበላ ደግሞ በደቡብ ምስራቅ ያለ በኢትዮጵያ የአማራ ክልል ከተማ ሲሆን በሰሜን ወሎና በወልዲያ ወረዳ ይገኛል። ከኢኮኖሚ አንጻር ለሕንጻ ስራ የሚያገለግል የኖራ ምርት በአካባቢው በትንሹ መካሄዱ በታሪክ ይጠቀሳል። ወልድያ ከተማ በ1770ዎቹ በታላቁ ራስ ዓሊ የንግሥና ዘመን የተመሰረተች፤ 4 ዋና ዋና የአውራ ጎዳና መንገዶች የሚገናኙባት ለአብዛሃኛው የሰሜን ምስራቅ ኢትዮጵያ ክፍሎች መገናኛ ከተማ ነች፡፡ ወልድያ ከተማ በ1770ዎቹ በታላቁ ራስ ዓሊ የንግሥና ዘመን የተመሰረተች፤ 4 ዋና ዋና የአውራ ጎዳና መንገዶች የሚገናኙባት ለአብዛሃኛው የሰሜን ምስራቅ ኢትዮጵያ ክፍሎች መገናኛ ከተማ ነች፡፡ መገኛነቷን ስንቃኝም ከአዲስ አበባ 520 ኪ.ሜ፣ ከባህር ዳር 360 ኪ.ሜ፣ ከላልይበላ 168 ኪ.ሜ፣ ከመቀሌ 260 ኪ.ሜ፣ ከጅቡቲ ወደብ (በአፋር በኩል) 553 ኪ.ሜ እርቀት የተነሱ ሁሉ የሚገናኙባት ናት፡፡ በተጨማሪም በአሁኑ ወቅት የራስ ወሌ ብጡል ቤተ-መንግሥት በነበረበት በመርጦ አቅጣጫ እዜት በርን አቋርጦ በመገንባት ላይ ያለው የደላንታ መንገድም ከተማዋን በማማከል 5ኛ ሀገር አቋራጭ መንገድ መሃል ከተማዋን ያቋርጣል፡፡ ከተማው በታሪካዊ ቦታወች የተከበበ ሲሆን በ1834ዓ.ም. ወልደያን ጎብኝቶ የነበረው ሚስዮኑ ጆዓን ሉዊግ ክራፍ ደጅአዝማች ፋሪስ አሊጋዝ እና ወንድሙ እና ካሊድ ብሩ አሊጋዝ መምሪያቸውን በዚሁ ቦታ አድርገው እንደነበር ዘግቦት ይግኛል። ሁለቱ ወንድማማቾች በዚያን ወቅት ወረ ይመኑን ለመውጋት ተንቀሳቅሰው እንደነበር ይገልጻል፡፡። በ1880ዎቹ ወልደያ ለዝሆን አደን ተስማሚ ስለነበር በታሪክ ተጠቃሽነት አለው። ከ1880ዎቹ እስከ 1950ዎቹ ወልደያ የየጁ አውራጃ ማዕከል ነበር። በዚህ ወቅት፣ የወልደያ ሆስፒታል በ1929 ዓ.ም በኮንተራክተሩ ተገነባ። ሆስፒታሉ ሰፊ ቦታ የያዘና ለሰራተኞች ዘመናዊ መኖሪያ ቤት ያለውም ነው፡፡ በአሁኑ ጊዜ ሆሰፒታሉ ለከተማው ነዋሪና ለተጎራባች ከተሞች (ላሊበላ፣ አላማጣ፡አፋር፣ ጎንደር) ከፍተኛ አገልግሎት በመስጠት ላይ ይገኛል፡፡ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ከተማዋ ከፍተኛ የመሰረተ ልማት ግንባታ የሚታይባት ስትሆን በሶስት አቅጣጫ የሚነሱት አውራ መንገዶቹዋም በአስፓልት ኮንክሪት የተሰሩ ናቸው፡፡ የ ፪፬ ሰዓት የ ሀይድሮ ኤሌክትሪክ ፓዎር የምታገኝ ሲሆን በቅርቡ ደግሞ አንድ ዘመናዊ ስታዲዮም ለመስራት የመሰረት ድንጋይ ተቀምጧል፡፡ በከተማዋ ውስጥ ባጃጅ ታክሲዎች በአሁኑ ጊዜ ዋነኞቹ የህዝብ ትራንስፖርት መንገዶች ናቸው፡፡ መልክዓ-ምድር እና የሥነ-ህዝብ ምጣኔ የከተማዋ መልክዓ-ምድር አቀማመጥ ወጣ ገባና በተፈጥሮ በተራራ የተከበበች፣ ጥቁር ውሃ እና አላውሃ በዙሪያዋ የሚፈሱባት ስትሆን አጠቃላይ የቆዳ ስፋቷ ምጣኔም12,213.56 ሄክታር ሲሆን ከዚህ ውስጥ 6,445 በአሁኑ ማስተር ፕላን የፕላን ምድብ የተካተተ ነው፡፡ ከምድረ ወገብ በ11,050 ሰሜን ኬክሮስና ከ39,046 ምስራቅ ኬንትሮስ መካከል ስትገኝ ከባህር ጠለል በላይ 2,112 ሜትር ከፍታ አላት፡፡ የዓየር ንብረቷም 1% ደጋማ፣ 5% ቆላማ፣ 94% ወይና ደጋ ነው:: በ ከመሬት መቀማት ጋር በተነሳ የቀዳማዊ ወያኒ አመጽ ተብሎ በሚታወቀው የ1940 አመጽ ከተማው ላይ በየጁወች ጥቃት ሲደረስ፣ እስር ቤቱ ተከፍቶ እሰረኞች ተለቀቁ። ሆኖም አመጹ የተሳካ አልነበረም አለም አቀፍ ሃብታም በመሆኑ የሚታወቀው መሀመድ አላሙዲ በ1950ወቹ ለ10 አመት በወልደያ እንዳደገ ይጠቀሳል። ጥቅምት 8-9፣ 1980 ከተማዋ በደርግ አውሮፕላን ብትደበደብም የሞተ ሰው ግን አልተዘገበም። ከዚህ በተረፈ ወልደያ ላይ የሚገኙት አኖማ ማርያም (በዛፎች ተሸሽጎ ዋሻ ውስጥ የተደበቀ ቤ/ክርስቲያን) እና ወልደያ ገብርኤል ለአካባቢው ታዋቂነትን ይሰጣሉ። ገነተ ማርያምም ከወልደያ ብዙ ሳይርቅ ይገኛል። የሕዝብ ስብጥር በ 2007 በተደረገው አጠቃላይ የህዝብ ቆጠራ፣ የከተማዋ የህዝብ ብዛት 46,139 ሲሆን ከነዚህም ውስጥ 23,000 ወንዶችና 23,139 ሴቶች ናቸው። የኢትዮጵያ ከተሞች

23246

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B0%E1%8A%94%20%E1%8D%B2%E1%8D%B1

ሰኔ ፲፱

ሰኔ ፲፱ ቀን በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፪፻፹፱ኛው ቀን ሲሆን የፀደይ (በልግ)ወቅት ፹፬ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በ ዘመነ ሉቃስ ፸፯ ቀናት፣ በዘመነ ዮሐንስ፤ በ ዘመነ ማቴዎስ፤ እና በ ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፸፮ ቀናት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፴፯ ዓ/ም - በአሜሪካ የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት መላክተኛ ብላታ ኤፍሬም ተወልደ መድኅን በሳን ፍራንሲስኮ ከተማ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የምሥረታ ሥነ ሥርዓት ላይ አገራቸውን በመወከል የቃል ኪዳኑን ሰነድ ፈረሙ። ፲፱፻፶፪ ዓ/ም - ማዳጋስካር ከፈረንሳይ ነፃነቷን ተቀዳጀች። ፊልበርት ጺራናና የመጀመሪያው የአገሪቱ ፕሬዚደንት ሆኑ። ፲፱፻፶፪ ዓ/ም - በእንግሊዝ ጥገኝነት ሥር የነበረችው ዬንግሊዝ ሶማሊያ በዚህ ዕለት ነፃነቷን ተቀዳጀች። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

14916

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%A5%E1%88%8D%E1%88%85%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8A%90%E1%8C%8D%E1%88%A9%20%E1%88%88%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%8A%AD%E1%88%A9

ለብልህ አይነግሩ ለንጉስ አይመክሩ

ለብልህ አይነግሩ ለንጉስ አይመክሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁለቱም አላስፈላጊ ናቸው ይመስላል። ንጉስ አይመከርም የሚለው የቆየ ብሂል ይመሳላል። ይህ አባባል ለሹመት ሳይመክሩ ለጥርስ ሳይነክሩ ከሚለው ጋር ይጋጫል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

13027

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A8%E1%8C%A8%E1%89%A5%E1%88%B3

ጨጨብሳ

ኢትዮጵያ ውስጥ የሚሰራ የምግብ አይነት ሲሆን፣ የሚሰራውም ከቂጣ ና አብዛኛውን ጊዜ ከንጥር ቅቤ በበርበሬ ነው። ሊተረጎም የሚገባ የኢትዮጵያ ዳቦ አይነቶች

20714

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%88%AB%E1%8C%85%20%E1%8B%8D%E1%88%80%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8B%8D%E1%88%B0%E1%8B%B5%E1%88%85%20%E1%88%9F%E1%89%BD%20%E1%88%BD%E1%88%9B%E1%8C%8D%E1%88%8C%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%AD%E1%8C%88%E1%88%9D%E1%88%85

ወራጅ ውሀ አይውሰድህ ሟች ሽማግሌ አይርገምህ

ወራጅ ውሀ አይውሰድህ ሟች ሽማግሌ አይርገምህ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ወራጅ ውሀ አይውሰድህ ሟች ሽማግሌ አይርገምህ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

12212

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%85%E1%8D%88%E1%8B%B5

ማህፈድ

ሳተርን፡ (ምልክት፦) መሬት በምትገኝበት ማለትም ሚልክ ዌይ ተብሎ በሚጠራው ረጨት ወይም የከዋክብት ስብስብ ውስጥ የሚገኝ ፕላኔት ነው። ይህ ፕላኔት ከፀሐይ ባለው ርቀት 6ኛ ( ስድስተኛ ) ነው። ከበፊቱ ሜርኩሪ፣ ቬነስ፣ መሬት፣ ማርስ እና ጁፒተር የተባሉ ፕላኔቶች ይገኛሉ። ኸበስተኋላው ደግሞ ኡራኑስ፣ ነፕቲዩን እና ፕሉቶ የተባሉት ይገኛሉ። ይህ ፕላኔት በዚህ ረጨት ውስጥ ከሚገኙ ፕላኔቶች በግዝፈቱ የሁለተኛነትን ደረጃ ይይዛል። ግዙፍ የ ጋዝ ክምችት እንደሆነ ይታመናል። በ ረጨቱ ውስጥ የጋዝ ክምችት የሆኑት ፕላኔቶች ጁፒተር፣ ኡራኑስ፣ ነፕቲዩን እና ራሱ ሳተርን ናቸው። በዚህም የተነሳ ጆቪያን ወይም ጁፒተርን መሳይ እየተባለ ይጠራል። በአብዛሃኛው ሃይድሮጅን ከተባለ ጋዝ እና በ ጥቂት መጠን ሂሊየም ከተባለ ንጥረነገር የተሰራ ነው። ፕላኔቱ በተለይም ዙሪያውን በሚገኙ በቀለበቶቹ ይታወቃል። እነዚህ ቀለበቶች ከሳተርን ወገብ ከ6630 ኪ.ሜ. እስከ 120700 ኪ.ሜ. ርቀት ድረስ ይገኛሉ። በአማካይ እያንዳንዳቸው እስከ 20 ሜ. ድረስ ወፍረት ያላቸው ቀለበቶች ናቸው። የተሰሩት በአብዛሃኛው ከውሃ፣ ከበረዶ እና ከሌሎች ንጥረ ነገሮች ነው። ሥነ ፈለክ

20343

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%B3%E1%8A%95%E1%88%B5%20%E1%8B%98%E1%8A%95%E1%89%A6%E1%89%A5%E1%88%BD%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B2%E1%8B%A8%E1%8B%8D%E1%88%9D%20%E1%8C%A4%E1%8B%9B%20%E1%8A%90%E1%88%BD

እንኳንስ ዘንቦብሽ እንዲየውም ጤዛ ነሽ

እንኳንስ ዘንቦብሽ እንዲየውም ጤዛ ነሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

21640

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%88%B3%E1%88%89%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%8B%E1%8C%AD%20%E1%8B%AB%E1%88%8B%E1%8B%A9%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%86%E1%8C%AD

ያልሳሉት አይላጭ ያላዩት አይቆጭ

ያልሳሉት አይላጭ ያላዩት አይቆጭ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልሳሉት አይላጭ ያላዩት አይቆጭ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

50348

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8B%E1%8C%8D%E1%89%B3%20%E1%88%88%E1%8A%AE%E1%88%9B

ፋግታ ለኮማ

ፋግታ ለኮማ በአማራ ክልል የሚገኝ ወረዳ ነው። በፋግታ ለኮማ ወረዳ ወደ 26 ቀበሌዎች አሉት። የቀበሌው ስም 1. ኮሪጎሃና 2. ገዘሃራ አዊዲ 3. አግታ አያጀስታ 4. አንኩሪ 5. ችጎሊ ማርያም 6. አይካልታ 7. አደረጅታ 8. ነቸላ ዱቻ 9. ደጊ አቮላ 10. ድማማ መንጉዳ 11. ደለከስ 12. አዝማች 13. ሻንጋና 14. አፍራ 15. አሸዋ 16. አመሻ ሽንኩሪ 17. ጋፈራ 18. እንዳሃ 19. ሻራታ 20. ዘንበላ (ስግላ) 21. ደብረ ዘይት (በሰና) 22. ፊንዚት 23. ፋግታ 24. ዋዝ 25. ድማማ 26. ፉሪ ጀጎላ 27. ጉላ ጊዩርጊስ ህዝብ ቆጠራ

15794

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%88%8D%E1%8C%A3%E1%8A%94%E1%8A%93%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%AD%E1%8C%89%E1%88%AE%E1%8B%8D

ሥልጣኔና እንጉርጉሮው

ሥልጣኔና እንጉርጉሮው በስነ-ልቡና ተመራማሪው ሲግመንድ ፍሮይድ በ1929 እ.ኤ.አ. የተጻፈ እንዲሁም በ1930 እ.ኤ.አ. በጀርመንኛ የታተመ መጽሃፍ ነው። በጀርመንኛ አርእስቱ /ዳስ ኡንበሃግን ኢን ደር ኩልቱር/ ወይም «በባህሉ ያለው አለመመቸት» ተሰየመ። ከፍሮይድ ስራዎች ዋና ከሚባሉት ወገን ሲሆን በምዕራቡ አለም ከፍተኛ ተነባቢነት ያለው መጽሃፍ ነው።. ግለሰቦች በሥልጣኔ ላይ ያንጎራጉራሉ፡ የዚህ ምክንያቱ በአንድ ግለሰብና በስልጣኔ መካከል የማያባራ ቅራኔ በመኖሩ መሆኑን ፍሮይድ አሰፈረ። የዚህ ቅራኔ መሰረታዊ መንስኤ ግለሰቦች በደመነፍስ ነጻነትን ሲፈልጉ ስልጣኔ ግን ከያንዳንዱ ግለሰብ መታዘዝንና እራስን መግዛት ይጠይቃል። የሰው ልጅ በራሱ አረመኒያዊ የሆኑ የደመነፍስ ፍላጎቶች አሉት (ለምሳሌ የመግደል፣ የማያልቅ የፍትወተ ስጋ ፍላጎት ወዘተ...) ። ነገር ግን እኒህ ደመነፍስ ፍላጎቶች በማህበራዊ ኑሮ ላይ ከፍተኛ ጉዳት ያደርሳሉ። ስለሆነም በማናችውም የታሪክ ዘመናት የተፈጠሩ ስልጣኔዎች የሰውን ልጅ ደመነፍስ ፍላጎት ለማቀብ ህግ አውጥተዋል። አትግደል፣ አትድፈር፣ አታመንዝር፣ የሌላ ሰውን ሃብት አትውሰድ ወዘተ... የሚሉ ህጎች ወጥተው ህጎቹን የተላለፈ ከፍተኛ ቅጣት በዘመናትና በስልጣኔያት ሁሉ ሲቀበል ይታያል። ይህ እንግዲህ፣ በፍሮይድ አስተሳሰብ፣ በስልጣኔ ውስጥ የሚንሸራሽሩ ዜጎች በስልጣኔ ላይ የማያባራ ቅሬታ እንዲያበጁ አድርጓል። ከላይ የተጻፈው የፍሮይድ መላምት መሰረቱ የሰው ልጅ አንድ አንድ በተፈጥሮ ያሉት ምንጊዜም የማይቀየሩ የደመነፍስ ባህርዮች ናቸው። ከነዚህ የሰው ልጅ መሰረታዊ ባህርዮች ፍሮይድ ዋና ያላቸው፦ ፍትወተ ስጋ የመፈለግ ባህርይና አንድ ግለሰብ ይህን ፍላጎት እንዳያሟላ ከላይ ሆነው የሚከለክሉትን የበላዮች (ባለ ስልጣናት፣ አለቆች፣ አዛዦች..ወዘተ..)ና በፍትወት ስጋ ተፎካካሪወች ላይ ጥል ለመፍጠር ያለ የደመነፍስ ባህርይ ናቸው። መጽሃፉ ባጭሩ ፍሮይድ መጽሃፉን የሚጀመረው የሃይማኖታዊነት ስሜት መነሻ ሊሆን ይችላል ያለውን የውቅያኖሳዊነት ስሜትን በመመርመር ነው። ውቅያኖሳዊነት ስሜት የሚለው ጽንሰ ሃሳብ አንድ ግለስብ በአንድ ወቅት ምሉዕነት፣ ወሰን አልባነትና ዘላለማዊነትን በጥልቅ ሲሰማው የሚመጣ ልዩ ስሜት ነው። ፍሮይድ ይህን "በአለም ውስጥ እንደጨው የመሟሟት" ስሜት በግሉ ሊሰማው ባይችልም ሌሎች ግለሰቦች በጤናማ እና በታወከ አዕምሮ ሊሰማቸው እንደሚችል አስተውሏል። ለምሳሌ ሰዎች ፍቅር ሲይዛቸው በእኔነትና በሚወደደው ውጫዊ ነገር መካከል ያለው ድንበር ወይ ይደበዝዛል ወይም ደግሞ ሟሙቶ ይጠፋል። ስለዚህም ለፍሮይድ የውቅያኖሳዊ ስሜት የሚመነጨው ቀደምት የሰዎች ንቃተ ህሊና እኔነቱን ከከባቢው አለም ሳይለይ በፊት ሁሉ በሁሉ በተደባለቀበት ኩነት ውስጥ ሟምቶ ሲጠፋ ነው። ይህም ከፍሮይድ አጠቃላይ እምነት ጋር የተያያዘ ነው፦ ማለት ፍሮይድ ከዚህ መጽሃፍ በፊት እንዳስረዳ የሃይማኖታዊነት ስሜት የሚመነጨው ጨቅላዎች ከሚሰማቸው ደካማነትና እራስን አለመቻል የተነሳ "የአባታቸውን እርዳታ ከመፈለግ" የሚመጣ ነው ፤ ስለሆነም በፍሮይድ አስተያየት "የውቅያኖሳዊ ስሜት በኋላ ከሃይማኖት ጋር የተያያዘ" በጨቅላነት የእኔነት መሟሟት የሚመነጭ ነው። በሌላ አባባል እውነተኛ የሃይማኖት ስሜት ሳይሆን ነገር ግን ይህን ሁኔታ የተሰማቸው ሰዎች እንደ እውነተኛ የሃይማኖት ስሜት የሚረዱት ስሜት ነው። መደብ :ስነ ልቡና ሥነ ጽሁፍ

32586

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8A%A9%E1%88%AD%E1%8C%8B%E1%88%8D

አኩርጋል

አኩርጋል የላጋሽ ንጉሥ ኡር-ናንሼ ልጅና ተከታይ ነበረ። ዘመኑ ከ2284 እስከ 2254 ዓክልበ. ግድም ሲሆን የኡማ ንጉሥ ኡሽ ትንሽ መሬት ከላጋሽ በግፍ ያዘ። የአኩርጋል ልጅ ኤአናቱም ተከተለው። የሱመር ነገሥታት

11851

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%85%E1%8B%B3%E1%88%AD%20%E1%8D%AF

ኅዳር ፯

ኅዳር ፯ ቀን በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፷፯ተኛው እና የመፀው ወቅት ፵፪ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በ ዘመነ ሉቃስ ፪፻፺፱ ቀናት በ ዘመነ ዮሐንስ፤ በ ዘመነ ማቴዎስ፤ እና በ ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፪፻፺፰ ቀናት ይቀራሉ። ዓቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፫፻፸፯ ዓ/ም - ንግሥት ጃድዊጋ በፖሎኝ ንጉሥ ተብላ በወንድ ስም ዘውድ ጫነች። ከሞተችም በኋላ የሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ቅድስት ሄድዊግ ብሏታል። ፲፰፻፷፰ ዓ/ም - ከግብጽ ሠራዊቶች ጋር ጉንደት በተባለ ሥፍራ ላይ የዓፄ ዮሐንስ አራተኛ ኢትዮጵያ ሠራዊት ጦርነት ገጥመው ወገኖቻችን በግብጾች ላይ ድል ተቀዳጁ። ፲፱፻፴፰ዓ/ም - በየተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የትምሕርት፤ ሰገላዊ እና ባህላዊ ድርጅት () ተመሠረተ። የድርጅቱ ዋና መሥሪያ ቤት ፓሪስ ከተማ ላይ ነው። ፲፱፻ ዓ/ም - በአሜሪካ የምትገኘው ኦክላሆማ የሕብረቱ አርባ ስድስተኛ አባል ሆነች። ፲፱፻፷፪ዓ/ም - በደጃዝማች ታከለ ወልደ ኃዋርያት መሪነት የተደራጀ የመኮንኖች ቡድን ንጉሠ ነገሥቱን ለመግደል ያደረገው ሙከራ በደኅንነትና ጸጥታ አባላት ተደርሶበት ከሸፈ። ደጃዝማች ታከለም እጃቸውን ላለመስጠት ቆርጠው እራሳቸውን ገደሉ። ፲፱፻፷፯ ዓ/ም - የቃሊቲ የምግብ ማሸጊያ ፋብሪካ በቀድሞው ንጉሠ ነገሥት ሕገ ወጥ በሆነ የተያዘ ነው በሚል የኢትዮጵያ ግዜያዊ ወታደራዊ መንግሥት (ደርግ) በመንግሥት ስም ወረሰው። ፲፱፻፹፩ ዓ/ም - የኢስቶንያ ምክር ቤት አገሪቱን ሉዐላዊ ሪፑብሊክ አድርጎ ደነገገ። ዕለተ ሞት ፲፱፻፷፪ ዓ/ም - ደጃዝማች ታከለ ወልደ ኃዋርያት ዋቢ ምንጮች

21282

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9E%E1%8A%9D%E1%8A%95%20%E1%8C%A5%E1%88%AD%E1%88%B5%20%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%8B%B5%20%E1%8D%88%E1%8C%80%E1%8B%8D

የሞኝን ጥርስ ብርድ ፈጀው

የሞኝን ጥርስ ብርድ ፈጀው የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሞኝን ጥርስ ብርድ ፈጀው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

38610

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%88%8B%20%28%E1%8B%88%E1%88%A8%E1%8B%B3%29

አባላ (ወረዳ)

በአፋር ክልል የሚገኝ ወረዳ ሲሆን ከኢትዮጵያ ተራሮች ስር በስተምስራቅ ትገኛለች። አባላ ወረዳ ውስጥ ታላቁ ከተማ አባላ ነው። ህዝብ ቆጠራ አፋር ክልል

20239

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%B5%20%E1%8B%A8%E1%89%86%E1%88%A8%E1%8C%A0%E1%8B%8D%20%E1%8A%A5%E1%8C%85%20%E1%8A%AB%E1%88%88%20%E1%8B%AD%E1%89%86%E1%8C%A0%E1%88%AB%E1%88%8D

ንጉስ የቆረጠው እጅ ካለ ይቆጠራል

ንጉስ የቆረጠው እጅ ካለ ይቆጠራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

10040

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%80%E1%88%A8-%E1%8A%A4%E1%89%BD%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%AA%20%E1%88%98%E1%8B%B3%E1%8A%92%E1%89%B6%E1%89%BD

ፀረ-ኤችአይቪ መዳኒቶች

ፀረ-ኤችአይቪ መድኃኒቶች ወይም የኤችአይቪ ቫይረስ በሰውንት ውስጥ እንዳይባዛ የሚከላከል መድኃኒት ነው። ኤችአይቪ እንዳለበት አንድ ሰው ካረጋገጠ በጥሩ ጤንነት ለመኖር መድኃኒቶቹን በትክክል እየወሰደ እና የተመጣጠነ ምግብ እየተመገበ እራሱን በመጠበቅ መኖር ይቻለል። ተመርምሮ እራስን ማወቅ ብዙ ጠቀሜታ አለው። የኤችአይቪ መድኃኒት ቶሎ መጀመሩና ቆይቶ መጀመሩ እራሱ ለጤና ትልቅ ልዩነት ስላለው አውቆ ተገቢውን እርምጃ መውሰዱ በጣም ትልቅ አዋቂነት ነው። አንድ ሰው የፀረ-ኤችአይቪ መድኃኒቶች ለመጀመር በቂ የሚያደርጉት ዋነኛ እርምጃዎች 2008)የሲዲፎር ሴል ቁጥር 350 3 ወይም በታች ሲሆን ኤችአይቪ መድኃኒት መጀመር ይገባል። አላለቀም ይቀጥላል። የውጭ መያያዣዎች ትርጉም በአበሻ ኬር (

22943

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B4%E1%8D%96%20%E1%88%9B%E1%88%B2%E1%88%8C%E1%88%8B

ሴፖ ማሲሌላ

ፒተር ሴፖ ማሲሌላ (ሚያዝያ ፳፯ ቀን ፲፱፻፸፯ ዓ.ም. ተወለደ) ደቡብ አፍሪካዊ እግር ኳስ ተጫዋች ነው። በአሁኑ ጊዜ ለማካቢ ሃይፋ እና የደቡብ አፍሪካ ብሔራዊ እግር ኳስ ቡድን በተከላካይነት ይጫወታል። የደቡብ አፍሪካ እግር ኳስ ተጫዋቾች

21172

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9B%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%81%E1%89%B5%20%E1%88%9D%E1%8A%95%20%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%89%85

የማያውቁት ምን ያውቅ

የማያውቁት ምን ያውቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የማያውቁት ምን ያውቅ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

14033

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AD%E1%88%AB%E1%88%AD

ክራር

ክራር ባለ አምስት ወይም ስድስት ክር (ጅማት) የሙዚቃ መሳሪያ ነው። ታሪክ የበገና ዓይነት የዜማ ዕቃ ነው ። የዘመናችን ክራር አምስት ወይም ስድስት የጅማት አውታሮች አሉት ። ክራርን በበገና ዓይን ካላየነው በቀር በክራር ሲዘመር እንደ ነበር ክራር የመዝሙር መሣሪያ እንደ ሆነ መጽሐፍ ቅዱስ በመዝሙር መሳሪያነት ጠቅሶት አናገኝም ። በስም ግን ጠርቶት ይገኛል ። ናቡከደነጾር ጣዖቱን ካሳጀበባቸው መሣሪያዎች አንዱ ክራር እንደ እንደ ነበረ በትንቢተ ዳንኤል ተጠቅሶ እናነባለን ። 3 ፥ 5-7 ። ቅዱስ ጳውሎስ ስለ ልሳን ሲናገር ሕይወት የሌላቸው መሣሪያዎች ሲቃኙ እንደ ቅኝታቸው ስሜት የሚሰጥ ድምጽ ይሰጣሉ ። እንዴት እናንተ በልሳን እንናገራለን እያላችሁ ትርጉም የለሽ ነገር ትናገራላችሁ ብሎ የቆሮንቶስን ቤተ ክርስቲያን ግብዞች ባስተማረበት ክፍል ለምሳሌ ከጠቀሳቸው መሣሪያዎች ክራርና ዋሽንት ይገኙበታል ። 1ቆሮ 10 ፥7 ። በተጨማሪም ክራር በብሉይ ኪዳንም ሆነ በአዲስ ኪዳን /የአሁኑን ዘመን አይጨምርም/ የጐላ የመዝሙር ቦታ ተሰጥቶት አልተነበበም ። ይሁን እንጂ በክራር መዘመሩ በደል አይደለም ። ቤተ ክርስቲያን ግን ባትለየውም እውቅና አልሰጠችውም ። በአሜሪካ ያሉት አባቶች ጉባኤ ቅዱስ ሲኖዶስም ሆነ በኢትዮጵያ ያሉት አባቶች ጉባኤ ቅዱስ ሲኖዶስ በውሳኔው ውስጥ በተራ ቍጥር አልጠቀሰውም ሙዚቃዊ ባህር ክራር ከአንድ ሜጀር እስኬል ወደሌላ ሜጀር እስኬል ለመቃኘት በቀላሉ በአንድ ክር መሻገር ይቻላል ምሳሌ 1፦ ይህ ማለት ዲያቶኒክ እስኬል ሲሆን 4 እና 7ን በማስወጣት ፔንታቶኒክ እስኬልን በመገንባት ሁለቱም ቋንቋ ነዉ የሚለያቸዉ ማለት በእንግሊዘኛ ሲሆን ማለት በጣሊያንኛ ነዉ ስለዚህ ክራርን ስንቃኝ ከ ትዝታ ወደ ትዝታ ሜጀር ለመሻገር 1 ክር ከ ወደ 2 ክር ከ ወደ 3 ክር ከ ወደ 4 ክር ከ ወደ 5 ክር ይህ ማለት በቀላሉ 12 ሜጀር እስኬሎች አሉ እነዚህ እስኬሎች አንድ አንድ ክር ፈርስቱን በግማሽ በማዉረድ ይህ ማለት መነሻችን ከሆነ ወደ ለመሄድ ን በግማሽ ድምፅ በማዉረድ ን ፈርስት ማድረግ እንችላለን ማለት ነዉ በዚህ መሰረት ን እናገኛለን ማለት ነዉ ወደነበርንበት ለመመለስ ሶስተኛዉን ድምፅ በግማሽ በማዉጣት ከ ወደ ለመቃኘት የን ሶስተኛዉን ን በግማሽ በማዉጣት ወደ እንሻገራለን ማለት ነዉ።

22886

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8D%E1%8A%95%E1%89%A6%E1%89%B5%20%E1%8D%B3%E1%8D%AB

ግንቦት ፳፫

ግንቦት ፳፫ ቀን፣ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፪፻፷፫ኛው ዕለት ሲሆን፤ የፀደይ (በልግ)ወቅት ፶፰ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ በዘመነ ሉቃስ ፻፫ ዕለታት ሲቀሩ በዘመነ ዮሐንስ፣ ዘመነ ማቴዎስ እና ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፻፪ ቀናት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፯ ዓ/ም - ልጅ ኢያሱ አባታቸውን ራስ ሚካኤልን ደሴ ላይ ንጉሠ ወሎ ወ ትግሬ ብለው አነገሧቸው። ፲፱፻፳፯ ዓ/ም - በዛሬይቷ ፓኪስታን፣ ኬታ በሚባል ሥፍራ የተከሰተ ትልቅ የመሬት እንቅጥቅጥ የ ፵ ሺ ሰዎችን ሕይወት አጠፋ። ፲፱፻፷፪ ዓ/ም - በፔሩ ሰሜናዊ ግዛት የተከሰተው የመሬት እንቅጥቅጥ ያስከተለው የጭቃ ናዳ ዩንጌ የምትባለዋን ከተማ ሲያጥለቀልቅ ፵፯ ሺ ሰዎች ሞተዋል። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች መርስዔ ኀዘን ወልደ ቂርቆስ፣ ዕለታዊ የታሪክ ድርጊት - የኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን የመጀመሪያው ፓትረያርክ (፲፱፻፶፩ ዓ/ም)

18138

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%88%B3%E1%89%B5%20%E1%8B%88%E1%8B%AD%E1%88%B5%20%E1%8A%A0%E1%89%A0%E1%89%A3

እሳት ወይስ አበባ

እሳት ወይስ አበባ ፡ በ ጸጋዬ ገብረ መድህን ተዘጋጅቶ በ1973 ዓ.ም. እና እንደገና በ1999 ዓ.ም የታተመ የግጥም መጽሃፍ ነው ። 20ኛ ክፍለ ዘመን አማርኛ ሥነ ጽሑፍ

50556

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%93%E1%88%8B%E1%88%8D%E1%8A%AE%E1%88%89

ፓላልኮሉ

ፓልልኮል ወይም ፓላልኮልም በመጀመሪያ ሻሺራም ፣ ኪሺ ፣ ወይም በመባል ይታወቅ ነበር። በ 1613 ደች ለመጀመሪያ ጊዜ የሕንድ ፋብሪካቸውን በፓላሎሉ ውስጥ ለጊዜው ተተው (እ.ኤ.አ.) በ 1730 ተገንብተዋል ፡፡ የደች ኮምሞልኤል ክፍል ለጨርቃጨርቅ ፣ ለብርሃን ዘይት ፣ ለእንጨት ፣ ለጣሪያ ንጣፎች እና ለጡብ የሚሆን የንግድ ልውውጥ ነበር ፡፡ በፓሪስ በ 1783 ስምምነት ፣ እንግሊዝ እውቅና ተሰጥቷት ነበር ፣ ዳች ግን እስከ 1804 ድረስ ኪራይ መግዛታቸውን ቀጠሉ ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 1818 ቀድሞውኑ ወደ ደች እንደገና ተመልሷል ወደ ብሪታንያ እንደገና በ 1824 እንደገና ተመልሷል ፡፡ ፓልካሎሉ ደግሞ በሶስት ሊንሳዎች (ሲሪሳላም ፣ እና ) የተሳሰረችው ትሪልያ ዴም በመባልም ይታወቃል። በጣም ዝነኛው ሻሸራራ ከአምስቱ የፓናማርራ ኬሻራት አንዱ ሲሆን በፓላኩሉ ውስጥ ይገኛል። ጌታ ሺቫ በአካባቢው በመባል ይታወቃል። ሲቪፊሊያ የተቋቋመው በጌታ ቪሽኑ ነው። ዝነኛው ሲሪ ላሽሺ ጋናፓቲ ናቫጋራ ሱራሃራያ አላያማ ፣ በፓልኮሉ ውስጥ በብሮድፓታ 2 ኛ ሌይን የሚገኘው ቤተመቅደስ። መሪው ጌታ ናናጋራጁ እና ንዑማራራማ ስዋሚ አማልክት በመለኮታዊው በመለኮታዊ ቅርፅ ጌታ ጋናፓቲ ነው ፡፡ የሕንድ ከተሞች

48587

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%88%AA%E1%8A%93%20%E1%8A%A0%E1%88%8C%E1%8C%8D%E1%88%AE%E1%8B%8B

ኢሪና አሌግሮዋ

ኢሪና አሌግሮዋ (መስኮብኛ፦ ) (1952 እ.ኤ.አ.፣ ሮስቶው፣ ሶቪዬት_ሕብረት) የሩሲያ ዘፋኝ ነች።

23189

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%89%A4%E1%88%A9%E1%88%B5

ኢቤሩስ

ኢቤሩስ ወይም ኢቤር፣ ኢቤሮ በእስፓንያ አፈ ታሪክ ዘንድ ከቶቤል በኋላ ለ37 አመት (ምናልባት 2265-2228 ዓክልበ.) የእስፓንያ 2ኛው ንጉሥ ነበረ። ከኢቤሩስ ስም የእስፓንያ ጥንታዊ መጠሪያ «ኢቤሪያ» () እንዳገኘው ይባላል፤ እንዲሁም ኢቤራውያን ሕዝብ ስለርሱ እንደ ተሰየሙ ተብሏል። በተጨማሪ በሮማይስጥ «ኢቤሩስ» ማለት በእስፓንያ የሚፈስሰው አሁን ኤብሮ ወንዝ የሚባለው ወንዝ ሲሆን፣ ይህ ወንዝ ስሙን ከቶቤል ልጅ ኢቤሩስ እንደተቀበለው ይታመናል። እንዲሁም ይህ ንጉሥ ኢቤሩስ በደቡብ እስፓንያ ግራናዳ ከተማ በጥንታዊ ስሙ «ኢሊቤሪስ» እንደ መሠረተው የሚል ልማድ አለ። የእስፓንያ አፈታሪካዊ ነገሥታት

16537

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%8A%93%20%E1%89%A2%E1%89%B3%E1%8C%A3%20%E1%8B%AD%E1%88%98%E1%88%88%E1%88%98%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%8C%8E%E1%89%A3%E1%8C%A3

ቀና ቢታጣ ይመለመላል ጎባጣ

ቀና ቢታጣ ይመለመላል ጎባጣ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የጨነቀው እርጉዝ ያገባል መደብ : ተረትና ምሳሌ

42089

https://am.wikipedia.org/wiki/9%E1%8A%9B%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%8B%95%E1%89%B0%20%E1%8B%93%E1%88%98%E1%89%B5

9ኛው ምዕተ ዓመት

9ኛው ምዕጤ ዓመት ከ801 እስከ 900 ዓም ድረስ የነበረው ክፍለ ዘመን ነበረ። ክፍለ ዘመናት

19438

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%BB%E1%89%A6%E1%8A%9B

ሻቦኛ

ሻቦኛ በኢትዮጵያ የሚነገር ናይሎ ሳህራዊ ተብሎ በሚታወቀው የቋንቋ መደብ ነው። ናይሎ ሳህራዊ ቋንቋዎች

9587

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%88%A8%E1%89%B5%20%E1%88%98

ተረት መ

መሄድ በጋ ነው መቀመጥ ክረምት ነው መሄጃ የሌለው መውጫውን ያበስራል መልከ ጥፉ በስም ይደግፉ መልከ ጥፏ ቆንጆዋን አስናቀች መልካም ባል መጥፎ ሴት ይገራል መልካም ሴት ለባሏ ዘውድ ናት መልካም ስም ከመቃብር በላይ ይውላል መልካም ስም ከመቃብር በላይ ይቆማል መልካም አባት ለልጆቹ እጁን ኪሱ ይከታል መልካም ባል መጥፎ ሴት ይገራል መልኳ ባያምር አመሏ ይመር መልክ ታጥቦ አይጠጣ ወይ አይበላ መልክ ስጠኝ እንጂ ሙያ ከጎረቤቴ እማራለሁ መመራመር ያገባል ከባህር መሞት የፈለገ ግልገል ቀበሮ ቤት ሄዶ ይጨፍራል መራጭ ይወድቃል ከምራጭ መቀመጥ በአልጋ ታላቅ ደጋ መቅረቧን ሳታውቅ እጇን ታጠበች መብላቷን ሳታውቅ እጇን ታጠበች መተው ነገሬን ከተተው መቼ መጣሽ ሙሽራ መቸ ቆረጠምሽ ሽንብራ መካር የሌለው ንጉስ አለ አንድ አመት አይነግስ መንገድ ካገር ልጅ ምክር ከጨዋ ልጅ መወለድ ቋንቋ ነው ሚስቱ ክፉ ባቄላ እራቱ ብሳና እንጨቱ ሀዘን ነው እቤቱ ሚስቱ ደግ ስንዴ እራቱ ወይራ እንጨቱ ደስታ ነው እቤቱ ሚስቱን ጠልቶ ካማቱ ልጁን ከሶ ካባቱ ሚስቱን ገድሎ አማቱ ቤት ተሽሽገ ሚስት ባታብል ባሏን ትወልዳለች ሚስት ከፈቷት ባዳ ማሽላ ከተቆረጠ አገዳ ሚስትህ አመዳም ጎራዴህ ጎመዳም ሚስትህ አረገዘች ወይ ቢለው ማንን ወንድ ብላ አለው ሚስትህን ስደድ በሬህን እረድ ይላል የባለጌ ዘመድ ሚስትና ዳዊት ከብብት ሚስት ፈትቶ ካማት መቀለብ በእንፉቅቅ መሄድ ሙቅ ውሀና የሰው ገንዘብ አይጠቅምም ሚስጥርህን ለባእድ ለምን አዋየኸው ወንፊት ወሀ ይዞ የት ሲደርስ አየኸው ማሞ ሌላ መታወቂያው ሌላ ማር በበላሁበት በጣፈጠው አፌ ጎመን ጎረስኩበት አይ አለማረፌ ማሽላ ሲያር ይስቃል ማሽላ እየፈካ ያራል ማቅ ይሞቃል ጋቢ ይደምቃል ገቢውን ባለቤት ያውቃል ማን ሙሽራ ቢልሽ ትኳያለሽ ማን ያውራ የነበረ ማን ያርዳ የቀበረ ማን ያውራ የነበረ ማን ይጨፍር የሰከረ ማእድ ጠፋና አንድ ላይ በላን ማግባቱ ቀርቶብኝ በታጨሁ ማጣት ከሰማይ ይርቃል ምላጭ ቢያብጥ በምን ይበጡ ውሀ ቢያንቅ በምን ይውጡ ምን ያመጣ ድሀ ምን ያገሳ ውሀ ምን ቢያርሱ እንደጎመን አይጎርሱ ምንም ቢጠም መንገድ ምንም ቢከፋ ዘመድ ምን ቢፋቀሩ አብረው አይቀበሩ ምከረው ምከረው እንቢ ካለህ መከራ ይምከረው ሞት በጥር በነሀሴ መቃብር ሞት ቢዘገይ ሲኦል ስለሞላ ነው ሞት ቢዘገይ ነው የምሄደው ሞት ቢዘገይ የቀረ ይመስላል ሞት የሰጠው ቀባሪ አያሳጣውም ሞኝ ሲስቁበት የሳቁለት ይመስለዋል ሞኝ እከኩን እያየች ስትስቅበት ወደደችኝ ብሎ ይፈነድቃል ሞኝና ወረቀት ሊደራደሩ ነው ሞኝና ወረቅት ኢንተርኔትን ናቁ ሞኝና ወረቅት የያዘውን አይለቅም ሞኝ ውሀ ሲወስደው ይስቃል ሞኝ ዘመድ ከልጅህ እኩል አድርገኝ ይላል

15971

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B4%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%88%8B%E1%8A%A8%E1%8B%8D%20%E1%8C%85%E1%89%A5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8D%88%E1%88%AB%E1%88%9D

ሴት የላከው ጅብ አይፈራም

ሴት የላከው ጅብ አይፈራም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሴት የላከው ወንድ ብዙ ከባድ ስራወችን መፈጸም እንዲችል የሚያስገነዝብ አባባል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

47567

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%8A%E1%8B%B3%E1%88%B3

ካሊዳሳ

ካሊዳሳ በ400 ዓም አካባቢ የኖረ በሳንስክሪት የጻፈ ዝነኛ የሕንድ ጸሐፊና ባለቅኔ ነበር። የህንዱ እምነት

48558

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%88%AD%E1%8A%BE%E1%8A%95%20%E1%8C%BD%E1%88%91%E1%8D%8E%E1%89%BD

የኦርኾን ጽሑፎች

የኦርኾን ጽሑፎች በ724 ዓም በአሁኑ ሞንጎሊያ በኦርኾን ወንዝ ሸለቆ በጥንታዊ ቱርክኛና በቻይንኛ በጎክቱርክ መንግሥት አለቆች የተቀረጹ ሐውልቶች ናቸው። ያስቀረጹዋቸው መሪዎች ቢልጌ ቃጋንና ወንድሙ ኩል ቲጊን ነበሩ። ጥንታዊ ቱርክኛ እና ቅድመ-ቱርክኛ ከዘመናዊ ቱርክኛ በጣም አይለዩም። እነዚህ ጽሑፎች በማንኛውም የቱርኪክ ቋንቋዎች ቤተሠብ ከሁሉ ቅድመኛ የታወቁት ናሙናዎች ናቸው። የተጻፈበት የኦርኾን ጽሕፈት በተባለው ጥንታዊ ቱርክኛ አልፋቤት ነበረ። ጽሕፈቶቹ የቱርኮች ታሪክ ይናገራሉ፤ የተንግሪስም እምነት ተከታዮች መሆናቸውን ይገልጻሉ። ጥንታዊ ቱርኮች ዘላኖችና ወራሪዎች ሲሆኑ፣ ቅዱስ ዋና ከተማቸው «ኦቱከን» በኦርኾን ወንዝ ሸለቆ (በአሁኑ ሞንጎሊያ) እንደ ተገኘ ይገልጻሉ። «ኦቱከን ከእርሱ አገራት ሊገዙ የሚቻልበት ቦታ ነው... ሁልጊዜ ከኦቱክን ብትገዙ ከዚያም ቅፍለቶችን ብትልኩ ምንም ችግር አይኖርህም...» በጽሑፎቹም ደግሞ መሪያቸው (ቃጋናቸው) ቢልጌ እንደሚተርከው፣ ቅድም-አያቶቹ ወደ አራት አቅጣጮቹ ዘምተው ጎረቤቶቻቸውን ሁሉ ይገዙ ነበር፤ ነገር ግን ከዚያ በኋላ ቱርኮች ወደ ቻይና ቀርበው፣ ቻይናዎች በወርቅ፣ ብር፣ ማሽላ (አረቄ) እና በተለይ በሐር ሀብታሞች ስለ ነበሩ ቱርኮቹን አታለሏቸው፣ መጥፎ ሐር ለሚርቁ፣ ጥሩ ሐር ለሚቀርቡ ሕዝቦች እንሰጣለን በማለት እንዲቀርቡ አታለሏቸውና በየጥቂቱ ተገዥ አደረጓቸው፣ ቱርኮችም ለሀምሳ አመታት ለቻይናውያን ተገዥ ሆኑ። ሆኖም የቢልጌ አባት በአመጽ ቱርኮቹን አስነስቶ ከቻይና አምልጠው ወደ ኦርኾን ተመለሱና እንደገና አሸናፊዎች ሆኑ ይላል። ትርጉሙ በሙሉ (በእንግሊዝኛ፣ '' ይጫኑ) የእስያ ታሪክ ቱርኪክ ቋንቋዎች ሥነ ቅርስ

17746

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%89%86%E1%88%8E%20%E1%88%98%E1%8C%A5%E1%89%A0%E1%88%BB

በቆሎ መጥበሻ

በቆሎ መጥበሻ ህጻናት በቆሎ በቀላሉና በቶሎ ለመጥበስ የሚጠቀሙበት ከቆርቆሮ፣ ሽቦና ገመድ የሚሰራ መሳሪያ ነው። ከስሩ የተቀደደው ቆርቆሮ ውስጥ የከሰል ፍም ክተቀመጠ በኋላ፣ በገመዱ በአየር ላይ ሲዞር ፍሙ በመጋል በቆሎውን በጥቂት ደቂቃ ውስጥ ይጠብሰዋል። ዕደ ጥበብ የኢትዮጵያ ባልትና የቤት ዕቃ

45262

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%8B%E1%8B%AD%E1%88%8D%20%E1%8D%90%E1%88%AD%E1%88%9A%E1%88%BD%E1%8A%96%E1%89%BD

የፋይል ፐርሚሽኖች

ለምሳሌ ዩኒክስ/ሊነክስን በመጠቀም በሕብረት ማንበብና መፃፍ ለመፍቀድ፦ 664 የፋይል/የአቃፊ_ስም ስለአፈቃቀድ የበለጠ ለመረዳት ደግሞ፦

19308

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%BB%E1%8B%AD%E1%8A%93%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A5%E1%89%B3%E1%89%B5%20%E1%8B%9D%E1%88%AD%E1%8B%9D%E1%88%AD

የቻይና ነገሥታት ዝርዝር

ማስታወሻ፦ በቻይና ታሪክ ከ849 ዓመት ከክርስቶስ ልደት በፊት አስቀድሞ የሆኑት አመት ቁጥሮች ሁሉ አጠያያቂ ናቸው። ከ849 ዓክልበ. በኋላ ግን አመቶቹ በብዛት ሊወሰኑ ይቻላል። ከሥነ ቅርስ መጀመርያው የተረጋገጠው ንጉሥ ዉ ዲንግ ነው። ከ1200 ዓክልበ. የሆኑት ንግርተኛ አጥንቶች ጽሑፎች በኤሊ ቅርፊት ወይም በበሬ ትከሻ ላይ የጨረቃ ግርዶሽ ጊዜዎች ስለ ዘገቡ፣ የቻይና አጥኒዎች የዉ ዲንግን ዘመን ልክ ከ1258-1199 ዓክልበ. ወስነውታል። አፈ ታሪካዊ ዘመን ኒዋ - የፉሢ ሚስት፣ ከማየ አይኅ አመለጠች ዮውቻው - ቤትን ማገንባት ያገኘ ስዊረን - የእሳት ጥቅም ያገኘ ፉሢ - ከሚስቱ ከኒዋ ጋራ ከማየ አይኅ አመለጠ። ከዚያ 115 ወይም 116 ዓመት እንደ ነገሠ ይባላል። «የነበልባል ነገሥታት» ፦ ሸንኖንግ (38 አመት)፣ ሊንኲ፣ ቸንግ፣ ሚንግ፣ ዥዕ፣ ከ፣ አይ፣ ዩዋንግ - 500 ዓመታት ያህል በጠቅላላ ይባላል የኋሥያ ነገሥታት (አፈታሪካዊ፣ 2389-2010 ዓክልበ. ግድም) ኋንግ ዲ (ጎንግሱን ሽወንዩወን) - የዮሾንግ መሪ፣ ያንዲ ዩዋንግን በባንጯን ውግያ አሸንፎ ዮሾንግንና ሸንኖንግን በኋሥያ አዋሀደ። 99 ዓመት ነግሠ። ሻውሃው - 84 አመት ነገሠ? (በቀርከሃ ዜና መዋዕል ዘንድ ምናልባት 7 ዓመት ብቻ ነገሠ) ዧንሡ - 78 አመት ነገሠ። የኅብረተሠብ ማሻሻሎች ሠራ ዲ ኩ - 60 ወይም 70 አመት ነገሠ (63 በቀርከሃ ዜና መዋዕል)፤ ትምህርት ቤቶች ሠራ ዲ ዥዕ - 9 ዓመት ያው - 99 አመት ነገሠ (በ73ኛው አመት ዙፋኑን ለተከታዩ ሹን መልቀቁን በቀርከሃ ዜና መዋዕል ይዘገባል) ሹን - 50 ዓመት፤ ሕግ አወጣ የሥያ ሥርወ መንግሥት (2010-1611 ዓክልበ. ግድም) የሻንግ ሥርወ መንግሥት (1611-1054 ዓክልበ ግድም) የዦው ሥርወ መንግሥት (1054-229 ዓክልበ. የጪን ሥርወ መንግሥት (229-214 ዓክልበ.) የሃን ሥርወ መንግሥት (214 ዓክልበ. - 212 ዓ.ም.) የእስያ ታሪክ የነገሥታት ዝርዝሮች

31229

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A9%E1%8B%B5%E1%88%AB%E1%8B%AD%E1%8C%8D

ሩድራይግ

ሩድራይግ ማክ ዴላ (ወይም ሩግራይድ፣ ሩግሩዊድ) በአየርላንድ ልማዳዊ አፈ ታሪክ ዘንድ ከፊር ቦልግ የአየርላንድ ፪ኛ ከፍተኛ ንጉሥ ነበር። ሩድራይግ የዴላ ልጅና የስላንጋ ወንድም ነበር። ሚስቱ ሊበር ተባለች። 5000 ፊር ቦልግ አይርላንድን በ1130 መርከቦች በወረሩበት ጊዜ (1538 ዓክልበ. ግድም) ሩድራይግ ከዴላ ሌላ ልጆች ጋር ሻለቃ ነበረ። ሩድራይግና ወንድሙ ጌናን ከንዑስ-ወገናቸው ፊር ዶምናይን ጋር ደሴቱን በእንበር ዶምናይን (አሁን ደንድረም ወሽመጥ) ገቡ። የሩድራይግ ክፍል ኡልስተር የሚባል ክፍላገር ሆነ (በአሁኑ ስሜን አይርላንድ)። ደግሞ ወንድሙ ስላንጋ ከ1 ወይም 2 አመት በኋላ ዓርፎ ሩድራይግ ከፍተኛ ንጉሥ ሆኖ ተከተለው። ነገር ግን ከሁለት አመት በኋላ ሩድራይግ ዓረፈ። ዜና መዋዕሎቹ እንደሚሉ፣ «በብሩ ነ ቦነ ወደቀ» ሲሉ መውደቁ በውግያ እንደ ነበር ወይም በአደጋ እንደ ሞተ ግልጽ አይደለም። ወንድሞቹ ጋንና ጌናን ተከተሉት። ፊር ቦልግ

21707

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%9D%E1%88%A9%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8B%AD%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%8F%E1%88%8D

ያምሩዋል ይታደሏል

ያምሩዋል ይታደሏል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያምሩዋል ይታደሏል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

41427

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9C%E1%8C%8B%E1%88%AB

ሜጋራ

ሜጋራ (ግሪክኛ፦ ) እስካሁን የሚገኝ ጥንታዊ የግሪክ ከተማ ነው። የግሪክ ከተሞች

48527

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%99%E1%8D%8D%E1%89%B2%20%E1%8B%B3%E1%8B%8D%E1%8B%B5%20%E1%8B%A8%E1%88%85%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%89%B5%20%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AD

የሙፍቲ ዳውድ የህይወት ታሪክ

አል-ጀበርት የአርጎብኛ ቋንቋ ማበልፀጊያ ትምህርት ቤት/ ሙፍቲ ዳውድ ሀበሾችን’ና ኢማም አል-ሻፊዒይን ያስተሳሰረ ▂▂▂▂▂{ውዱ ታሪካችንን ያንብቡት}▂▂▂▂▂ ታሪካችን በታላላቅ ኢስላማዊ ስብእናዎች ያሸበረቀ፤ በጠካራዎቹ ሙእሚኖች አስደናቂ ገድል የተሞላ ነዉ፡፡ ከነዚህ ልብን ከሚነኩ’ና ስለ ማንነታችን ቆም ብለን እንድናስብ ከሚጋብዙን ነገር ግን በእጅጉ ከተረሱ ታኮቻችን ዉስጥ አንዱን አነሆ!! ከ300 ኪታብ በላይ በእጃቸዉ የፃፉ የአርጎባ ዓሊም፤ለዚህም ገና የመን ዘቢድ ትምህርት ላይ እያሉ የሐበሻ ሙፍቲ ሸምሰል ሀበሻ ባሕሩ ራሕመቲ ኢማሙ አዕዞም ፊል ሀቂቀት ተብሎ የተመሰከረላቸዉን ታዋቂዉ ዓሊምና ምሁር የሐጂ ሙፍቲ ዳዉድን የሂይወት ታሪክ እንዲህ ልንተርከዉ ነዉ አብራችሁኝ ሁኑ፡፡ወቢላሂ ስማቸዉ ሙፍቲ # ዳዉድ_ቢን_አቡበክር አል-ጀበርቲ ይባላል፡፡ሙፍቲ ዳዉድ የተወለዱት በአሁኑ አከላለል በአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስት በኦሮሞ ብሔረሰብ ዞን ደዋ ጨፋ ወረዳ ከዞኗ ርዕሰ መዲና ከሚሴ ከተማ 37 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በምትገኘዉ ልዩ ቦታዋ ገዶ በምትባል መንደር ሲሆን የተወለዱትም እንደ ሒጅራ አቆጣጠር በ1134 ወይም እንደ ኢትዮጵያዊያን አቆጣጠር በ1735 ዓመተ ልደት ነበር፡፡ ገዶ ከሙፍቲ ዳዉድ በተጨማሪ እንደ ሐጂ ከቢር አሕመድ አልሙቅሪዕ የመሳሰሉትን ታላላቅ ዑለሞችንም ሙፍቲ ዳዉድ በየመናዊያን ተማሪዎቻቸዉ'ና ደረሶቻቸዉ ዘንድ ሶስት የተለያዩ መጠሪያ ስም የነበራቸዉ ሲሆን ሙፍቲ ዳዉድ ሙፍተል ሀበሽ(የሀበሻዉ ሙፍቲ) ሙፍተል ዓናም (ፈትዋው ሰዎችን የሚጠቅም ሙፍቲ) በመባል ይታወቃሉ፡፡ በትዉልድ ሀገራቸዉ ላይ የተለያዩ መሰረታዊ የሚባሉትን ኢስላማዊ እዉቀቶች በመማር የልጅነት ጊዚያቸዉን አሳለፉ፡፡ ሆኖም ግን በዘመኑ የነበረዉ የትምህርት አሰጣጥ የሙፍቲን ጣሪያ የነካ የዒልም ፍላጎት የሚያረካ አልነበረም ፡፡ስለሆነም ሙፍቲ የእዉቀት ጥማቸዉን ሊያስታግስላቸዉ ወደሚችል የትምህርት ተቋም ለመሄድ ወሰኑ፡፡እሱም የመን ሀገር የሚገኘዉና በጊዜዉ አለማችን ላይ አለ የሚባል እዉቅና ገናና የነበረዉ ዘቢድ ኢስላማዊ ዩኒቨርሲቲ ነበር፡፡ በዘቢድ ሸለቆ ስም የተሰየመችዉ ዘቢድ ከተማ በባህላዊ የቤቶች አአሰራር ፤ በጠባብ መንገዶቿና በጡብ ባጌጡ ህንፃዎቿም ትታወቃለች ፡፡ከ13ኛዉ እስከ 15ኛዉ ክፍለ ዘመን ድረስ የየመን ዋና ከተማ በመሆንም አገልግላለች፡፡ ከዚህ በተጨማሪ የዘቢድ ከተማ እጅግ በጣም ብዙ ከፍተኛ የሆነ የመስጂድ ማእከላት የነበሯት ሲሆን ቁጥራቸዉም 86 ይደርስ ነበር፡፡በከተማዋ ምእራባዊ አቅጣጫ የተገነባዉ’ና የመጀመሪያዉ መስጂድ ተብሎ የተመዘገበዉ አል-ኣሻ’ዒር መስጂድ ደግሞ ግዙፉና ለከተማዋም ድምቀትን ፈጥሮላት የኖረ መስጂድ ነዉ፡፡ አል-አሻ’ዒር መስጂድ የተገነባዉ የነቢዩ ሙሀመድ ሱሀባ በነበሩት አቡ ሙሳ አሻ’ዓሪ(ረ ዐ) ሲሆን የተገነባዉም እ.እ.አ በ628 ነበር፡፡አል-አሻ’ዒር መስጂድ በኢስላም ታሪክ ዉስጥ ከተገነቡት መስጂዶች ዉስጥ አምስተኛዉ መስጂድ ተደርጎ ተመዝግቧል:: ከተማዋ ግዙፉንና ዝነኛዉን የዘቢድ ዩኒቨርሲቲን አቅፋ በመያዟና የተለያዩ ኢሰላማዊ ትምህርቶችም በስፋት ይጎርፍባት ስለነበር ከተማዋን ዐረቦች’ና የአለም ሙስሊሞች ዋና ማእከላቸዉ(መናገሻቸዉ) አድርገዋት ነበር። ስለ ዘቢድ እንዲህ ሲል አስፍሮታል፡፡’’ እናም ሙፍቲ ዳዉድ ይህንን ታላቅ ማእከል ገና በለጋ እድሚያቸዉ ተቀላቀሉት፡፡ በዩኒቨርሲቲዉ ዉስጥም ለአስራ ስድስት አመታት ያክል ትምህርታቸዉን ሲከታተሉ ከቆዩ ቡኃላ እዚያዉ ዘቢድ ዉስጥ ለሁለት አመትና ከዛ በላይ በሌክቸርነት (በአስተማሪነት) ሙያ አግልግለዋል፡፡ ሙፍቲ ዳዉድ የሙፍቲነት ማእረግን የተጎናፀፉት እዚያዉ ዘቢድ ዉስጥ ሲሆን በሀበሻ ምድር ላይ የመጀመሪያዉ_ሙፍቲ ለመሆንም በቅተዋል፡፡ ኢትዮጵያዊዉ የመጀመሪያ ፈትዋ ሰጪ በመሆን ከሸይኾቻቸዉ ኢጃዛ(ፍቃድ) የተሰጣቸዉና በይ’ዓህ የገቡ ናቸዉ፡፡(ራህመቱላሒ ዓለይህ!!!) ሙፍቲ ዳዉድ የሙፍቲነትን ማእረግ ያገኙባቸዉን ታላላቅ ታሪኮችና የእዉቀት ማእዶች አሏቸዉ፡፡ከታሪኮቻቸዉ ዉስጥ አንዱን ላጫዉታቹህ፡- የመን ዉስጥ አንድ አሳዳሪ(ጌታ) እና ሰራተኛዋ……… ... ግን ለምን ነገ አንቀጥለዉም?? ቀጣዩ ክፍል እጅግ መሳጭ ሰለሆነ በናፍቆት ይጠብቁን! ▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂▂ || ይቀጥላል...||

45422

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%8C%A3

ሞጣ

ሞጣ ከተማ የምትገኘው በአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት በምስራቅ ጎጃም ዞን፣ በ ሁለት እጁ እነሴ ወረዳ ከአዲስ አበባ በ371 ኪሜ ከክልሉ መንግስት መቀመጫ ከሆነችው ባህርዳር ከተማ ደግሞ 120 ኪሜ ርቀት ላይ ከዞኑ መቀመጫ ከሆነችው ከደብረማርቆስ ደግሞ 192 ኪሎሜትር ርቀት ላይ ነው። አስትሮኖሚያዊ መገኛ ቦታዋ ደግሞ 11 04’ ምስራቅ ላቲቲዩድ እና በ37 52’ ሰሜን ሎንጊትዩድ ነው። ሞጣ ከተማ የተቆረቆረችው በ 1747 ዓም ነው። የሞጣ ከተማ ስያሜን ስንመለከት ሁለት አይነት አመለካከቶች ይነሳሉ፡፡ የመጀመሪያው አመለካከት “አባ ሞፃ” ከሚባል መነኩሴ ስም የተወሰደ ነው የሚል ሲሆን ይኸውም መነኩሴ የሞጣ ደብረ ገነት ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተክርስቲያን ከመደበሩ በፊት የነበረና በቤተክርስቲያኑ የተቀበረ የመጀመሪያው ሰው ነው የሚል ነው፡፡ በብዛት ተቀባይነት ያለው አመለካከት ደግሞ የሞጣ ደብረ ገነት ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተክርስቲያን አሰሪ ከሆነችው ከንግስት ምንትዋብ ልጅ ከልዕልት ወለተ እስራኤል ታሪክ ጋር የተያያዘ ነው፡፡ ልዕልቲቱ ቤተክርስቲያን ማሰራት ትወድ ስለነበር አባቶች እሷ ከሞተች ማካካሻ ይሆናል ተብሎ የተሰጣት በመሆኑ ከዚያ የመጣ ስያሜ ነው ይላሉ፡፡ ልዕልት ወለተ እስራኤል የሞጣ ደብረ ገነት ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተክርስቲያንን ከደበርሽ ከተማዋ ታድጋለች ያንች ህይወት ግን ያልፋል ነገር ግን መድሃኒያለም ቤተክርስቲያንን ከደበርሽ እድሜሽ ይረዝማል ከተማዋ ግን አታድግም የሚል ራዕይ አይታ ስለነበር ከተማዋ ብታድግና የእኔ ህይወት ቢያልፍ ይመረጣል በማለት የሞጣ ደብረ ገነት ቅዱስ ጊዮርጊስ ቤተክርስቲያንን ደበረች ከዚያም በኋላ ህይወቷ እንዳለፈና ከተማዋም ለእርሷ ማካካሻ እንዲሆን ተብሎ ከ1747 ዓ.ም ጀምሮ ስያሜዋን ያገኘች መሆኑን መረጃዎች ያመለክታሉ፡፡ ሞጣ ጊዮርጊስ የህዝብ ብዛት በ2005 ዓ.ም በማዕከላዊ የስታቲስቲክስ ባለስልጣን በተካሄደው የህዝብ ትንበያ መሰረት የከተማዋ ነዋሪ ህዝብ ብዛት 33,500 ነበር። ከዚህም ውስጥ 17060 ወንዶችና 16440 ሴቶች ናቸው፡፡ የኢትዮጵያ ከተሞች ስዩም ይዘንጋው ድንቁ () 14:24, 23 ጁላይ 2019 (

22869

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%89%E1%88%98%E1%88%8B

ጉመላ

ጉመላ ማለት በተፈጥሮ ቀንድ የሌላቸው ከብት ማለት ነው። የሚከተሉ ለማዳ እንስሳት አይነቶች ጉመላ ሊሆኑ ይቻላል፦ ያክ (የቲቤት በሬ) የውሃ ጎሽ ለማዳ እንስሶች የቶራ አስተኔ

48601

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B2%20%E1%8A%A4%E1%8A%95%20%E1%8A%A4%E1%8A%95

ሲ ኤን ኤን

ሲ. ኤን. ኤን. በአሜሪካ ሀገር ከጆርጂያ የሚገኝ ቴሌቪዥን ጣቢያ ነው። በ1972 ዓም ተመሠረተ። በአሜሪካ አገር 96 ሚሊዮን ቤተሠቦች ያህል ሊያዩት ይችላሉ። ሆኖም ተሰምጠው በየጊዜው የሚያዩት ከዚህ ቁጥር በጣም ይቀነሳሉ፣ ምናልባት ጥቂት ሚልዮን ብቻ ናቸው።

16547

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%8A%95%20%E1%89%A0%E1%89%A0%E1%89%85%E1%88%8E%20%E1%88%9B%E1%89%B3%20%E1%89%A0%E1%89%86%E1%88%8E

ቀን በበቅሎ ማታ በቆሎ

ቀን በበቅሎ ማታ በቆሎ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሰው መሳይ በሸንጎ መደብ : ተረትና ምሳሌ

14571

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%B8%E1%88%80%E1%8B%AD%20%E1%89%A5%E1%88%8D%E1%8C%AD%20%E1%8B%88%E1%8D%8D%20%E1%8C%AD%E1%8C%AD%20%E1%88%B2%E1%88%8D

ጸሀይ ብልጭ ወፍ ጭጭ ሲል

ጸሀይ ብልጭ ወፍ ጭጭ ሲል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጸሀይ ብልጭ ወፍ ጭጭ ሲል የአማርኛ ምሳሌ ነው። በጣም ጠዋት ላይ/ ሳያረፍዱ/ በጊዜው መደብ : ተረትና ምሳሌ

19402

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%89%A2%E1%8B%B6%E1%8A%9B

ሊቢዶኛ

ሊቢዶኛ በኢትዮጵያ የሚነገር ኩሺቲክ ተብሎ በሚታወቀው የቋንቋ መደብ የአፍሮ-እስያ ቤተሰብ የሚካለል ቋንቋ ነው። ኩሺቲክ ቋንቋዎች

33729

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8D%E1%89%A5%20%E1%8C%88%E1%8B%9B

ልብ ገዛ

ልብ ገዛ በአማርኛ ፈሊጣዊ አነጋገር የሆነ ዘይቤ ነው። እራስን መቆጣጠር እከሊት ልብ ገዝታለች፣ እንደ ድሮው አትበጠብጥም። መደብ : ፈሊጣዊ አነጋገር

16308

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%8B%AD%20%E1%88%B5%E1%88%85%E1%89%B0%E1%89%B5

ቀይ ስህተት

ቀይ ስህተት በኢትዮጵያዊያን የተሠራ ፊልም ነው። ፊልሙ በሀገሪቱ ሲኒማ ቤቶች ረዥም ጊዜ የቆየ ሲሆን በህዝብ ዘንድ ከፍተኛ ተቀባይነትን አግኝቷል። የኢትዮጵያ ፊልሞች

52799

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%88%8D%20%E1%88%BB%E1%8A%A9%E1%88%AD%20%E1%8A%A2%E1%89%A5%E1%8A%91%20%E1%8B%A9%E1%88%B1%E1%8D%8D

አብድ አል ሻኩር ኢብኑ ዩሱፍ

አብድ አል ሻኩር ኢብኑ ዩሱፍ አብዱልሻኩር ኢብን ዩሱፍ የሐረር አሚር ነበር ። ለአጎራባች ኦሮሞ ስጦታ የሰጠ የመጀመሪያው የሐረር አሚር ነበር። በመጀመሪያዎቹ የንግሥና ዓመታት ወደ አጎራባች ኦሮሞ አካባቢ በሄደበት ጊዜ ለጃርሶ እና ለኖሌ ኦሮሞዎች የሚገለገሉበትን የአንሶላ ንጣፎችን በስጦታ መልክ አቅርቦላቸው ነበር፡፡ ይህን ያደረገው ለጨው እና ለሌሎች ሸቀጦች በግዛታቸው እንዲገቡ መንገድ ለማስለቀቅ ሊሆን እንደሚችል ይታመናል። ሌላው ኦሮሞን "ለማሰልጠን" ያደረገው ጥረት ሲሆን እነደ አንድ ምሳሌ ለመጥቀስ ለባግዳዲው ቅዱስ አብዱልቃድር አል-ጂላኒ በሼህ ሁሴን መቃብር አቅራቢያ በደቡብ በኩል በኦሮሞ ህዝብ ግዛት ውስጥ የሚገኘውን ቤተመቅደስ ገነባ። አሚር አል ሻኩር የሲጂል እና የዲዋን ተቋማትን እንደገና በማስተዋወቅ የሀረርን አስተዳደራዊ ስርዓት ለማሻሻል ያደረገው ሙከራ በ1785/6 ዓ.ም በተጻፈ ሰነድ ላይ ተረጋግጧል።

2489

https://am.wikipedia.org/wiki/1996

1996

1996 አመተ ምኅረት፦ መስከረም 3 ቀን - ስዊድን በምርጫ ለዩሮ እምቢ አለች። ጥር 18 ቀን - አማርኛ ውክፔዲያ ተጀመረ። ቆጵሮስ፣ ቼክ ሪፑብሊክ፣ ኤስቶኒያ፣ ሀንጋሪ፣ ላትቪያ፣ ሊትዋኒያ፣ ማልታ፣ ፖላንድ፣ ስሎቫኪያ፣ ስሎቬኒያ ወደ አውሮፓ ህብረት ተጨመሩ። እንደ አውሮጳውያን አቆጣጠር: እስከ ታኅሣሥ 21 ቀን 1996 ድረስ = 2003 እ.ኤ.አ. ከታኅሣሥ 22 ቀን 1996 ጀምሮ = 2004 እ.ኤ.አ.

48580

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%86%E1%88%AE%20%E1%8C%A0%E1%89%A2%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%9B%E1%88%98%E1%8A%91%E1%89%B5%E1%8A%95%20%E1%8B%88%E1%8B%B3%E1%8C%86%E1%89%BD%20%E1%8B%AB%E1%88%88%E1%8B%AB%E1%8B%AB%E1%88%8D

ጆሮ ጠቢ ሰው የተማመኑትን ወዳጆች ያለያያል

«የጆሮ ጠቢ ሰው የተማመኑትን ወዳጆች ያለያያል » የመጽሐፍ ቅዱስ (የንጉሥ ሠሎሞን) ምሳሌ ነው። (መጽሐፈ ምሳሌ 16:28) «ጠማማ ሰው ጥልን ይዘራል፤ ጆሮ ጠቢ ሰው የተማመኑትን ወዳጆች ይለያያል።» የመጽሐፍ ቅዱስ ምሳሌዎች

17472

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A82010%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.%20%E1%8D%8A%E1%8D%8B%20%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8B%8B%E1%8A%95%E1%8C%AB

የ2010 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ

የ2010 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ ፲፱ኛው የፊፋ የዓለም ዋንጫ የነበረ ሲሆን ከሰኔ ፬ እስከ ሐምሌ ፬ ቀን ፳፻፪ ዓ.ም. በደቡብ አፍሪካ ተካሄዷል። ውድድሩን ለማቅረብ የተካሄደው ዕጣ ውስጥ የአፍሪካ ሀገሮች ብቻ እንዲሳተፉ ነበር የተፈቀደው። ደቡብ አፍሪካ ግብፅና ሞሮኮን በማሸነፍ የመጀመሪያው የዓለም ዋንጫን ያቀረበች አፍሪካዊ ሀገር ሆናለች። የማጣሪያ ዕጣ በኅዳር ፲፭ ቀን ፳፻ ዓ.ም. በደርባን ከተማ ተካሄዷል። ደቡብ አፍሪካ አስተናጋጅ ስለሆነች ያለ ማጣሪያ አልፋለች። ነገር ግን የ2006 እ.ኤ.አ. አሸናፊ ጣሊያን በማጣሪያው መሳተፍ ነበረባት። ማጣሪያ ያለፉት አገራት የሽልማት ገንዘብ ፊፋ ለውድድሩ ያቀረበው ጠቅላላ የሽልማት ገንዘብ $420 ሚሊዮን ነው። ይህም ከ2006 እ.ኤ.አ. ውድድር ሽልማት ገንዘብ የስልሳ ከመቶ ዕድገት አለው። ከዚህ ውስጥ $40 ሚሊዮን የሚሆነው ተጫዋቾቹ ለሚጫወቱበት ክለቦች ተጫዋቾቹ ለሚደርስባቸው ጉዳት መካካሻ እንዲሆን ተሰጥቷል። ከውድድሩ በፊት እያንዳንዱ ቡድን ለዝግጅት ወጪው $1 ሚሊዮን የተረከበ ሲሆን ቀሪው ገንዘብ እንደሚመለከተው ተከፋፍሏል፦ $8 ሚሊዮን - ለያንዳንዱ በምድብ ደረጃ የወደቀ ቡድን (፲፮ ቡድኖች) $9 ሚሊዮን - ለያንዳንዱ በየ፲፮ ዙር የወደቀ ቡድን (፰ ቡድኖች) $14 ሚሊዮን - ለያንዳንዱ በሩብ ፍፃሜ የወደቀ ቡድን (፬ ቡድኖች) $18 ሚሊዮን - በአራተኛ ደረጃ ለጨረሰው ቡድን $20 ሚሊዮን - በሶስተኛ ደረጃ ለጨረሰው ቡድን $24 ሚሊዮን - በሁለተኛ ደረጃ ለጨረሰው ቡድን $30 ሚሊዮን - ለአሸናፊው ቡድን ከተማዎችና ስታዲየሞች ግጥሚያዎቹ በዘጠኝ ከተማዎች ውስጥ በሚገኙ አስር ስታዲየሞች ውስጥ ነው የተካሄዱት። የዋንጫ ጨዋታው በጆሃንስበርግ ከተማ በሚገኘው ሶከር ሲቲ ስታዲየም ነው የተከናወነው። የምድብ ድልድል ዕጣ አወጣጥ የፊፋ አዘጋጅ ኮሚቴ የዕጣ አወጣጥ ሂደቱን በኅዳር ፳፫ ቀን ፳፻፪ ዓ.ም. አጸደቀ። የዘር ቡድኖች () አደረጃጀት አዘጋጅ አገር ደቡብ አፍሪካን ጨምሮ በኦክቶበር 2009 እ.ኤ.አ. በወጣው የፊፋ የአገራት የብቃት ደረጃ ላይ የተመሰረተ ነው። በደረጃ ላይ ከ፩ እስከ ፯ የተቀመጡት ቡድኖች ደቡብ አፍሪካን ጨምሮ በቋት ፩ ተመድበዋል። የመደብ ድልድል ሥነ ስርዓቱ በኬፕ ታውን፣ ደቡብ አፍሪካ በሚገኘው ኬፕ ታውን ዓለም አቀፍ ኮንቬሽን ማዕከል በኅዳር ፳፭ ቀን ፳፻፪ ዓ.ም. ተከናወነ። ሥነ ስርዓቱ የቀረበው በደቡብ አፍሪካዊቷ ተዋናይ ሻርሊዝ ቴሮን እና የፊፋ ዋና ጸሐፊ ዠሮም ቫልክ ነው። የዕጣ ኳሶቹን ያወጡት ዴቪድ ቤክሃም፣ ኃይሌ ገብረ ሥላሴ፣ ጆን ስሚት፣ መካያ ንቲኒ፣ ማቲው ቡዝ እና ሲምፊዌ ድሉድሉ ናቸው። የፊፋ ዳኛዎች ኮሚቴ ፳፱ ዳኛዎችን ለዓለም ዋንጫ መርጧል። እነዚህም ከኤ.ኤፍ.ሲ. አራት፣ ከካፍ አስር፣ ከኮንሜቦል ስድስት፣ ከኮንካካፍ አራት፣ ከኦ.ኤፍ.ሲ. ሁለት እና ከዩኤፋ አስር ዳኛዎችን ያጠቃልላል። እንግሊዛዊው ዳኛ ሀዋርድ ዌብ የዋንጫ ጨዋታውን እንዲዳኝ ተመርጧል። የምድብ ደረጃ ምድብ ኤ ምድብ ቢ ምድብ ሲ ምድብ ዲ ምድብ ኢ ምድብ ኤፍ ምድብ ጂ ምድብ ኤች የጥሎ ማለፍ ደረጃ የዋንጫ ጨዋታ ፊፋ የዓለም ዋንጫ

13488

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%90%E1%88%9D%E1%88%8C%20%E1%8D%B2%E1%8D%AE

ሐምሌ ፲፮

ሐምሌ ፲፮ ቀን በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፫፻፲፮ ኛው ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በ ዘመነ ሉቃስ ፶ ቀናት በ ዘመነ ዮሐንስ፤ በ ዘመነ ማቴዎስ፤ እና በ ዘመነ ማርቆስ ደግሞ ፶፩ ቀናት ይቀራሉ። አቢይ ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፳፩ ዓ/ም የኢጣልያ የፋሽስት መንግሥት የሌላ ቋንቋ ወይም ባዕድ ቃላትን መጠቀምን ህገ ወጥ አድርጎ ደነገገ። (ኢትዮጵያም እንዲህ አይነት ህግ ባወጣች!!!!) ፲፱፻፵፬ ዓ.ም በጋማል አብደል ናስር የተመሠረተው የግብጽ የመኮንኖች እንቅስቃሴ በ ጄነራል ሙሐመድ ናጊብ መሪነት ንጉሥ ፋሩቅን ገለበጠ። ፲፱፻፷፮ ዓ/ም የግሪክ ወታደራዊ መንግሥት ውድቅ ሆኖ የቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስቴር ኮንስታንቲን ካራማንሊስ መንግሥት እንዲመሠርቱ ተጋበዙ። ፲፱፻፺፩ ዓ/ም የሞሮኮው አልጋ ወራሽ ሞሐመድ ቢን አል ሓሳን አባታቸው ሲሞቱ ንጉሥ ሞሐመድ አራተኛ ተብለው የንጉሥነት ዘውድ ጭነው ነገሡ። ፲፰፻፹፬ ዓ/ም የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት ቀዳማዊ፡ኃይለ፡ሥላሴ በሐረርጌ ውስጥ ኤጀርሳ ጎሮ ላይ ተወለዱ። ዕለተ ሞት ፲፱፻፺፩ ዓ/ም የሞሮኮው ንጉሥ ዳግማዊ ሀሰን በተወለዱ በ ሰባ ዓመታቸው አረፉ። ዳግማዊ ሀሰን በ ፲፱፻፶፮ ዓ/ም አዲስ አበባ ላይ የተመሠረተውን የአፍሪቃ አንድነት ድርጅት ከመሠሩት ሠላሳ አምስት መሪዎች አንዱ ነበሩ። ዋቢ ምንጮች

13176

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%82%E1%8B%8E%E1%88%9C%E1%89%B5%E1%88%AA

ጂዎሜትሪ

ጂዎሜትሪ የሚለው ቃል ከግሪክ የመጣ ሲሆን ከሁለት ቃላቶች የተመሰረተ ነው፤ እነሱም «ጌኦ» ማለት መሬት እና «ሜትሪያ» ማለት መለካት ናቸው። ቃል በቃል ሲተረጎም እንግዲህ «መሬትን መለካት» ማለት ነው። ጂኦሜትሪ ባሁኒ ገዜ የሚያጠናው ቅርጽን፣ መጠንን፣ የቅርጾች አንጻራዊ አቀማመጥን የኅዋን ባህርያት ነው። ጂዎሜትሪ ከጥንት ጀምሮ የነበር የዕውቀት ዘርፍ ይሆን እንጂ የግሪኩ ዩክሊድ ተወዳዳሪ ባልተገኘለት ኢለመንት በተሰኘ ምርጥ መጽሃፉ ከዛሬ 5ሺ አመት በፊት መሰረቱን ጥሏል። ይህ መጽሃፍ እንደሚያትተው የጂኦሜትሪ ጥናት ጥርጥር ውስጥ ሊወድቁ ከማይችሉ አምስት ንጥረ ሓሳቦች ተነስቶ እስካሁን ድረስ እውነትነቱ የማይካድ የዕውቀት ዘርፍ በመፅሃፉ ሊያቀርብ ችሏል። የዩክሊድ አስተሳሰብ ዘዴ አሁን ድረስ የሚደነቅ ሲሆን ታዋቂ ተማሪወች፣ ለምሳሌ አይንስታይን የምርምር ርዕዮታቸውን በዚሁ ዘዴ ሲሰሩበት ይገኛሉ። እርግጥ ነው ባሁኑ ዘመን ይህ ጥናት ከመራቀቁ የተነሳ ከጥንት ጀምሮ ሲሰራበት የነበረው የኅዋ እሳቤ እራሱ ጥያቄ ውስጥ ወድቆአል። በዚህ ምክንያት፣ ድሮ በደፈናው ኅዋ ይባል የነበረው አሁን ምናባዊ ኅዋ እና የውኑ ኅዋ ተብለው ይከፈላሉ። የዚህ ክፍፍል መሰረቱ የምንኖርበት የውኑ አለም በአይን የማይታይ ኅዋ ውስጥ ስላለ፣ ይህ ኅዋ ቀጥ ብሎ ለጥ ያለ ላይሆን ይችላል። ይህ አቃፊ ኅዋ የተንጋደደ ከሆነ በቀላሉ ማወቅ አንችልም ምክንያቱም እኛም እራሳችን በዚህ የተንጋደደ አለም ውስጥ ተንጋደን መኖር ግድ ስለሚለን። በዚህ ምክንያት በተለምዶ ስለ ኅዋ የምናስበው ሁሉ ስህተት ሊሆን ይችላል። ለምሳሌ በተለምዶና በዩክሊድ ጅዎሜትሪ ዘንድ የሚታመነው በሁለት ነጥቦች መካከል ያለው አንስተኛ መንገድ ቀጥ ያለ መሰመር ነው። ይሄ ግን እውነት የሚሆነው እኒህ ነገሮች ያሉበት ኅዋ ቀጥ-ለጥ ያለ ሲሆን ነው። ከተንጋደደ በርግጥም ቀጥ ያለ መስመር ሳይሆን የተንጋደደ መስመር ይሆናል ማለት ነው።

49024

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%B0%E1%89%A1%E1%89%A5-%E1%88%9D%E1%88%A5%E1%88%AB%E1%89%85%20%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%8B%AB%20%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%AB%E1%89%B5%20%E1%88%9B%E1%8A%85%E1%89%A0%E1%88%AD

የደቡብ-ምሥራቅ እስያ አገራት ማኅበር

የደቡብ-ምሥራቅ እስያ አገራት ማኅበር (እንግሊዝኛ፦ ወይም ) የደቡብ-ምሥራቅ እስያ አገራት ስምምነት ድርጅት ሲሆን 10 አባላት አገራት አሉት። በ1959 ዓም የተመሠረተ የኢንተርናሽናል መንግሥታት ጸጥታና ምጣኔ ሀብት ስምምነት ውል ወይም ጓደኝነት ነው።

34903

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%88%AD%E1%8A%93%E1%8B%AB%E1%8B%8D%E1%8B%AB%E1%8A%95

ባስተርናያውያን

ባስተርናያውያን በጥንታዊ አውሮጳ ቢያንስ ከ200 ዓክልበ. በፊት በዛሬው ሞልዶቫና ደቡብ-ምዕራብ ዩክሬን የኖረ ጀርመናዊ ብሔር ነበሩ። የአውሮፓ ታሪክ

22876

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%8A%95%E1%89%B8%E1%88%8D

ጥንቸል

ጥንቸል የአጥቢ እንስሳ አይነት ነው። በኢትዮጵያ፣ መንትሌ የምትባል ፍጡር የጥንቸል አስትኔ ውስጥ ነው። ጥንቸልና መንትሌ በጣም ስለሚመሳሰሉ፣ በኢትዮጵያም ውስጥ መንትሌ የምትባል አይነት ብቻ ስለሚገኝ፣ በተራ አነጋገር እነዚህ ስሞች ተለዋውጠው ሁላቸው «መንትሌ» ወይንም «ጥንቸል» ሊባሉ ይችላሉ። በሥነ ሕይወት ረገድ ግን፣ በጥንቸልና መንትሌ መሃል ልዩነት አለ። ይህም ልዩነት በደንብ «ጥንቸሎች» የሚባሉት በምድር ውስጥ ሲኖሩ ያለ ጽጉርና ዕውር ይወለዳሉ። «መንትሌዎች» ግን ከምድር በላይ ሲኖሩ ባለ ጽጉርና በጥራት አይተው ይወለዳሉ። በዚህ አከፋፈል ዕውነተኛ «ጥንቸል» የምትባል በኢትዮጵያ ውስጥ አትገኝም። (አንዳንድ ዝርያ ዕውነተኛ ጥንቸል በደቡባዊ አፍሪካ አለ)። አንዱ የጥንቸል ዝርያ እሱም የአውሮፓ ጥንቸል በሰው ልጆች ለማዳ ጥንቸል ተደርጓል። የእንስሳው ሳይንሳዊ ጸባይ በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር እና ብዛቱ የእንስሳው ጥቅም አጥቢ እንስሳት የዱር አራዊት

13765

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%89%83%20%E1%8A%A0%E1%88%88%20%E1%8B%95%E1%89%83

አለቃ አለ ዕቃ

አለቃ አለ ዕቃ አንዴ አለቃ ገብረ ሀና መንደራቸው ካለ ግድግዳ ተጠግተው ሽንታቸውን እየሸኑ ሳለ ,አንድ ጎረቤታቸው አይቷቸው ሰላምታ ሊሰጥ «አለቃ» ቢላቸው እሳቸው «ቆሜ ስሸና እያየህ እንዴት አለቃ (= አለ እቃ ) ትለኛለህ» አሉት ይባላል። የኢትዮጵያ ቀልዶች

21699

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%88%98%E1%8A%90%E1%89%B3%20%E1%89%B0%E1%88%98%E1%89%B3

ያመነታ ተመታ

ያመነታ ተመታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያመነታ ተመታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

41330

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A9%E1%8C%8D%E1%89%A3%E1%8B%8D

ኩግባው

ኩግባው በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ዘንድ ኪሽ በሱመር ላዕላይነቱን በያዘበት ጊዜ የኪሽ ንግሥት ነበረች። በነገስታት ዝርዝሩ ሁሉ፣ ከርሷ ብቻ በቀር ሌላ ንግሥት አትጠቀስም። ዝርዝሩ «የኪሽ መሠረቶችን ያጸናችው ባለ ቡናቤትዮዋ» ሲላት ለመቶ ዓመታት ሱመርን እንደ ገዛች ይለናል። ይህ ቁጥር ግን ታማኝ አይሆንም። በአንዳንዱ ቅጂ ቀደም-ተከተል አክሻክ ከተሸነፈ በኋላ የሱመር ላዕላይነት ወደርሷ ተዛወረ፣ ከእርሷም ቀጥሎ ልጇ ፑዙር-ሲን ተከተላት። በሌላ ቅጂ ግን ይህ ትንሽ እንደ ተዛባ መስሏል፣ ከማሪ ንጉሥ ሻሩም-ኢተር ቀጥላ እና ከአክሻክ ላዕላይነት አስቀድማ ያደርጓታል። ሌላ የሚጠቅሳት ሰነድ የባቢሎን መቅደስ ዜና መዋዕል (ወይም «የቫይድነር ዜና መዋዕል» ) የተባለው ጽላት ነው። ዜና መዋዕሉም «ኩባባ» ሲላት እንዲህ ይተርካል፦ ( <...> ጽሕፈቱ የጠፋበት ሕዋእ ለማመልከት ነው። ጽላቱ እራሱ ቅጂ ሆኖ «[ጠፍቷል]» የሚለው ማመልከቻ ቃል በጽላቱ ላይ ይታያል።) በአክሻክ ንጉሥ ፑዙር-ኒራሕ ዘመን፣ የመቅደሱ አሣ አጥማጆች ለጣኦቱ ለማርዶክ መሥዊያ አሣን እያጠመዱ ነበር። የንጉሡ መኳንንት ዐሣዎቹን ይቃሙ ነበር። <...> ሣምንቱም ካለፈ በኋላ ዐሣ አጥማጆቹ አሣን እያጠመዱ ነበር። <...> ባለ ቡናቤት ወደ ሆነችው ወደ ኩባባ (ኩግባው) መኖርያ አመጡት። <...> ለመቅደሱም ቅርብ ሆነው ወደዚያ አመጡት። ያንጊዜ [ጠፍቷል] እንደገና ለመቅደሱ <...> ኩባባ ለአሣ አጥማጆቹ ዳቦ ሰጠች፣ ውሃም ሰጠች፣ <...> ዐሣውንም ለመቅደሱ ቶሎ አቀረበ። ጣኦቱ ማርዶክ ደስ ብሎት 'ይሁን' አለ። ለባለ ቡናቤትዮዋ፣ ለኩባባ፣ የዓለሙን ሁሉ ገዥነት ሰጣት። ከዚህ እንደሚታይ፣ የአክሻክ ንጉሥ ፑዙር-ኒራሕ የአሣ መሥዊያን ለመከልከል እንዳሰበ፣ የአጥማጆቹ ወገን ግን በኩግባው እርዳታ እንደ ተቋቋሙት፣ በኒፑርም የተገኙት የቄሳውንት ወገን ድጋፋቸውን ከፑዙር-ኒራሕ አዛውረው ሽረውት የተወደደችውን የኪሽ ባለ ቡናቤት (ባለ ጠጅቤት) ኩግባውን የመላ ሱመር ንግሥት ሆና እንዳሾሙአት መገመት እንችላለን። በነገሥታት ዝርዝሩ ዘንድ ከኩግባው በኋላ በኪሽ የገዙት 7 ወይም 8 የሱመር ነገሥታት ይዘረዝራሉ። ከነዚህ አንዱ ብቻ የኩግባው ልጅ ልጅና የፑዙር-ሲን ልጅ ኡር-ዛባባ ከሌላ ሰነድ ታውቋል። ሌሎቹ ሁሉ ምንም ቅርስ ስላላስቀሩልን፣ በሱመር እንደ ገዙ አጠራጣሪ ነው። በዚህ ዘመን ሁሉ (ከኩግባው በፊትና እስከ ታላቁ ሳርጎን ድረስ) ሉጋል-ዛገ-ሢ የኡሩክ ንጉሥ መሆኑ ይታወቃል፣ ስለዚህ የኪሽ ላዕላይነት በሙሉ ለበጣም ረጅም ዘመን አልነበረም። በኋለኖቹ ዘመናት በአረመኔዎች በኩል «ኩባባ» እንደ ሴት አምላክ ተቆጠረች። እርሷን ለማስታወስ የተሠሩት መቅደሶች በሱመር ብቻ ሳይሆን አምልኮቷ ወደ ስሜን መስጴጦምያ እና ወደ ኬጥያውያን መንግሥት ተስፋፋ። በተለይ በከርከሚሽ የከተማቸው ጣኦት አደረጓት። ለብዙ ምዕተ ዓመታት እስከ ግሪኮችም ዘመን ድረስ በፍርግያውያን እምነት «ኩቤቤ» ወይም «ኩቤሌ» በተባለች ሴት ጣኦት እንዳመኑባት ታውቋል። የሱመር ነገሥታት

44142

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B4%E1%88%8A

ዴሊ

ደሊ () በይፋ «የዴሊ ብሄራዊ ዋና ከተማ ግዛት» የሕንድ ከተማ ነው። በሕዝብ ብዛት የዓለም ሁለተኛ ነው፤ በደሊ ውስጥ ግን ሌሎች ንዑስ ከተሞች አሉ። የሕንድ ዋና ከተማ ኒው ዴሊ በደሊ ግዛት ውስጥ ይገኛል። የሕንድ ከተሞች የሕንድ ክፍላገራት

12937

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%95%E1%8B%9D%E1%89%A3%E1%8B%8A%20%E1%8C%89%E1%8B%B3%E1%8B%AE%E1%89%BD

ሕዝባዊ ጉዳዮች

ሕዝባዊ ጉዳዮች የሚገልፁት ሕዝባዊ ፖሊሲዎች እና የሕዝብ አስተዳደርን ሲሆን ሁለቱም ጉዳዮች በፖለቲካዊ ጥናትም ሆነ በምጣኔ ሀብት ዘርፍ በከፍተኛ ደረጃ የተቆራኙ ናቸው። የፖለቲካ ጥናት

16984

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8D%E1%8B%A8%E1%88%8D%20%E1%88%B2%E1%89%80%E1%8A%93%E1%8C%A3%20%E1%8A%A5%E1%8A%93%E1%89%B1%E1%8A%95%20%E1%8B%AD%E1%88%B0%E1%88%AB%E1%88%8D

ፍየል ሲቀናጣ እናቱን ይሰራል

ፍየል ሲቀናጣ እናቱን ይሰራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ :ተረትና ምሳሌ

43548

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B2%E1%88%99%E1%88%A9%E1%88%9D

ሲሙሩም

ሲሙሩም ወይም ሺሙሩም የስሜን መስጴጦምያ ከተማ-አገር ነበር። ስፍራው አሁኑ ግን በእርግጥ አይታወቅም። ምናልባት በቃብራ፣ ኪርኩክ ወይም ኤሽኑና አካባቢ ይገኝ ነበር። ታላቁ ሳርጎን (2065 ዓክልበ. ግድም) ወደ አካድ መንግሥት ጨመረው፣ እንዲሁም በ2035 ዓክልበ. ግድም ከልጁ ልጅ ከናራም-ሲን ከአመጹት ከተሞች መካከል ሲሙሩም ይቆጠራል። በ18ኛው ክፍለ ዘመን ዓክልበ. ግድም በተቀረጹት በማሪ ጽላቶች ዘንድ፣ የቱሩኩ ንጉሥ ሳሲያ የሲሙሩምን ንጉሥ ወደ ጉታውያን እንዳስረከበው ይገልጻል።( ዋቢ ምንጭ የቀድሞ ከተሞች የመስጴጦምያ ታሪክ

33781

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%90%E1%88%A8%E1%8C%8D%20%E1%88%98%E1%88%9D%E1%8B%98%E1%8B%9D

ሐረግ መምዘዝ

ሐረግ መምዘዝ በአማርኛ ፈሊጣዊ አነጋገር የሆነ ዘይቤ ነው። ዘር መቁጠር አቶ እግሌ ሐረግ መዘው መሬት ከፈሉ። ፈሊጣዊ አነጋገር

17192

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9C%E1%88%8D%E1%8A%95%E1%8B%B3%E1%88%8D

ሜልንዳል

ሜልንዳል (ስዊድንኛ፦) የቨስትራ ዬታላንድ፣ ስዊድን ከተማ ነው። 40,000 ሰዎች ገደማ ይኖሩበታል። ከተማው በስካገራክ ወሽመጥ ዳር ይገኛል። የስዊድን ከተሞች

22783

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%8C%8D%E1%8C%A3

ድግጣ

ድግጣ ወይም ዝግጣ () ኢትዮጵያ ውስጥ የሚገኝ ተክል ነው። የተክሉ ሳይንሳዊ ጸባይ በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር የተክሉ ጥቅም ዘሩ በማር ለጥፍ ለተስቦ መጠቀሙ በደብረ ሊባኖስ ዙሪያ ተዘገበ። እንዲህ ያለ ለጥፍ ከክትክታ ዘር ጭምር ለተስቦ ሊሰጥ ይችላል። አንድ ሌላ ዝግጅት ለሆድ ትል፣ ለብርቱ ተቅማጥ ወይም ለአንገት ነቀርሳ ይሰጣል፦ የድግጣ እና የክትክታ ቅጠል፣ የምድር እምቧይና የሉት ሥር፣ የቁልቋልና የቅንጭብ ላፒስ፣ ተደቅቀው በውሃ ይጠጣል። በፍቼ ወረዳ እንደ ተዘገበ፣ ቅጠል፣ ፍሬውና ዘሩ በምግብ ውስጥ ለውሾች ውሻ በሽታ ለማከም ይሰጣል። የድግጣ ቅጠል ተደቅቆ በውሃ ለልክፈት ወይም ለቁስል ይለጠፋል። ፍሬውም ተደቅቆ ለሆድ ቁርጠት ይበላል። በዘጌ እንደ ተዘገበ፣ የፍሬው ወይም የቅጠል ዱቄት በማር ወይም በውሃ ለቁርባ ለማከም ይጠጣል። የኢትዮጵያ እጽዋት

3838

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%8C%89%E1%88%AD%E1%8A%9B

ሊጉርኛ

ሊጉርኛ () የሮማንስ ቋንቋዎች ቤተሠብ አባል ሲሆን በተለይ በስሜን-ምዕራብ ኢጣልያ የሚገኝ ቀበሌኛ ነው። 500,000 የሚያሕሉ ተናጋሪዎች አሉት። ከጣልያ ውጭ ደግሞ ተመሳሳይ ቀበሌኞች በጎረቤት ክፍሎች ከፈረንሣይና ከሞናኮ እንዲሁም በኮርሲካ ደሴትና ሳርዲኒያ ደሴት ይገኛሉ። በላቲን ፊደላት ይጻፋል። 6 አናባቢዎች: 18 ተናባቢዎች: - መደበኛ አጻጻፍ) ኡ መይ: ቱፋሕ (አፕል / ፖም) ኡ ሰትሩን: ብርቱካን ኡ ፊጉ: በለስ ኡ ፔርሰጉ: ኮክ ኡ ሪበስ: ዘቢብ ኡ መሉ: እንጆሪ ሉውጋ: ወይን አርቪ: መክፈት ሰራ: መዝጋት ኡ ቼው: ብርሃን አ ካ: ቤት ሎውቩ: ዕንቁላል ሎጅዩ: ዓይን አ ቡካ: አፍ አ ቴስታ: ራስ አ ስኬና: ጀርባ ኡ ብራሱ: እጅ አ ጋምባ: እግር ኡ ኮው: ልብ የውጭ መያያዣ ሮማንስ ቋንቋዎች

17368

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B0%E1%88%B8%E1%8D%8B%E1%8D%8D%E1%8A%96%20%E1%89%A2%E1%89%B0%E1%8A%99%20%E1%8C%88%E1%88%8D%E1%8C%A6%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%AB%E1%8B%AD%20%E1%8A%A0%E1%88%9D%E1%88%8B%E1%8A%AD%20%E1%8A%A0%E1%88%88

ተሸፋፍኖ ቢተኙ ገልጦ የሚያይ አምላክ አለ

ተሸፋፍኖ ቢተኙ ገልጦ የሚወጋ ጌታ አለ ተረትና ምሳሌ

45921

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%88%88%E1%8A%95%20%E1%89%A5%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%8B%B6

ማርለን ብራንዶ

ማርለን ብራንዶ እጅግ ተወዳጅና ዝነኛ የአሜሪካ ፊልም ተዋናይ ነበረ። የአሜሪካ የፊልም ተዋናዮች

47614

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%83%E1%88%8D%20%E1%8A%AD%E1%8D%8D%E1%88%8E%E1%89%BD

የቃል ክፍሎች

የአማርኛ የቃል ክፍሎች አምስት ናቸው። ተውሳከ ግስ መስተዋድድ ናቸው።

3306

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%88%AA%E1%88%B8%E1%88%B5

ሞሪሸስ

ሞሪሸስ በሕንድ ውቅያኖስ ውስጥ በማዳጋስካር አጠገብ የተገኘው ደሴት አገር ነው። ከ፩ ሚሊዮን ኗሪዎች በላይ አሉበት። በ1960 ዓም ነፃነት ከዩናይትድ ኪንግደም አገኘ። እስከ 1673 ዓም ድረስ ሕልውና የነበረው የታላቅ ወፍ ዝርያ ዶዶ በሞሪሸስ ብቻ ይገኝ ነበር፤ በዚያውም ወቅት መጨረሻው የዶዶ ወፍ አለቀ። የሰው ልጆች ግን እስከ 1500 ዓም ያህል ድረስ አልኖሩበትም። ከዚያ የኔዘርላንድና የፈረንሳይ ሰዎች ይሠፈሩበት ነበር። ሸንኮራ ኣገዳ የሞሪሸስ ዋነኛ ምርት ነው፤ ከዚህም አረቄ ይሠራል። ኗሪዎቹ አሁን በብዛት ከሕንድ ስለ ሆኑ፣ ከግማሽ በላይ የሂንዱ ሃይማኖት ተከታዮች ናቸው። የተወደዱት እስፖርቶች እግር ኳስና ራግቢ ናቸው። ምሥራቅ አፍሪቃ

36258

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%90%E1%88%9E%E1%88%AD

እነሞር

እነሞር ጉራጌ ዞን ውስጥ ከሚገኙት ወረዳዎች አንዱና ዋነኛው ሢሆን በውስጡም 66 ቀበሌዎች አሉ። በወረዳው የተለያዩ የግብርና ምርቶች የሚመረቱ ሲሆን ከእነዚህም መካከል እንሰት፣ ቡና፣ ጫት ጤፍ እንዲሁም ፍራፍሬዎችም ይመረታሉ። ወረዳዋ ሦስት አይነት የአየር ፀባይ ያላት ሲሆን እነርሱም ቆላ፣ ደጋ፣ ወይናደጋ ናቸው። የወረዳው ዋና ከተማ ጉንችሬ ናት። የኢትዮጵያ ወረዳዎች

31080

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%B9%E1%88%AD-%E1%88%A8%E1%8B%95%E1%88%9D-%E1%8A%92%E1%88%B8%E1%88%B9

አሹር-ረዕም-ኒሸሹ

አሹር-ረዕም-ኒሸሹ ከ1409 እስከ 1402 ዓክልበ. ድረስ ያሕል የአሦር ገዥ (ኤንሲ) ነበረ። ለ7 አመታት እንደ ገዛ በአሦር ነገሥታት ዝርዝር ላይ ተመዘገበ። የአሦር ነገሥታት

44428

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AE%E1%88%90%E1%8A%95%20%E1%89%AE%E1%88%8D%E1%8D%8D%E1%8C%8B%E1%8A%95%E1%8C%8D%20%E1%89%AE%E1%8A%95%20%E1%8C%8D%E1%8B%8D%E1%89%B0

ዮሐን ቮልፍጋንግ ቮን ግውተ

ዮሐን ቮልፍጋንግ ቮን ግውተ (፣ ኦገስት 28, 1749 - ማርች 22, 1832 እ.ኤ.አ.) ጀርመናዊ ጻህፊና ፈላስፋ ነበር። የጀርመን ሰዎች

22286

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%8D%E1%8D%88%E1%88%8B%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%8A%90%E1%8D%8D%E1%88%8D%20%E1%8A%AB%E1%88%8D%E1%89%B0%E1%8C%A3%E1%8B%B0%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%B5%E1%88%8D

ካልፈላ አይገነፍል ካልተጣደ አይበስል

ካልፈላ አይገነፍል ካልተጣደ አይበስል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ካልፈላ አይገነፍል ካልተጣደ አይበስል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

41333

https://am.wikipedia.org/wiki/24%20December

24 December

በጎርጎርያን ካሌንዳር የቀን ስም በእንግሊዝኛ ሲሆን ይህ ቀን በኢትዮጵያ አቆጣጠር (ከ1892 ዓ.ም. ጀምሮ እስከ 2091 ዓ.ም. ድረስ) በዘመነ ማቴዎስ፣ በዘመነ ማርቆስና በዘመነ ሉቃስ ታኅሣሥ 15 ቀን ማለት ነው። በዘመነ ዮሐንስ ግን (ዘመነ ሉቃስ የሥግር ዓመት በመሆኑ) ቀን ላይ ነው። ከ1892 ዓ.ም. አስቀድሞ ወይም ከ2091 ዓ.ም. በኋላ ለሆኑት ዓመታት ግን በሌላ ቀን ላይ መሆኑን ይገንዘቡ። ለእነዚያ ዓመቶች ይህ የቀን መለወጫ መሣርያ ይረዳል። የፈረንጅ ቀኖች

16020

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B9%E1%88%98%E1%89%B5%20%E1%88%B2%E1%8C%88%E1%8A%9D%20%E1%8B%98%E1%88%98%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%8B%B5%E1%88%9D

ሹመት ሲገኝ ዘመድ አይገድም

ሹመት ሲገኝ ዘመድ አይገድም የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

19826

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%89%8B%E1%88%8B

ዝቋላ

ዝቋላ ተራራ ወይም ዝቋላ አቦ በሸዋውስጥ የሚገኝ ታዋቂ ተራራና የቤ/ክርስቲያን ስም ነው። በታሪክ እንደሚጠቀስ በዚህ ቦታ በሚገኘው ሐይቅ ውስጥ የመጀመሪያውን ገዳም ያሰሩት ገብረ መንፈስ ቅዱስ ወይም በተለምዶ አቦ የሚባሉት ቅዱስ ናቸው። መደብ :የኢትዮጵያ ተራሮች አብያተ ክርስቲያናት

3720

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9C%E1%8A%AD%E1%88%B2%E1%8A%AE%20%E1%8A%A8%E1%89%B0%E1%88%9B

ሜክሲኮ ከተማ

ሜክሲኮ ከተማ (እስፓንኛ፦ /ሲዩዳድ ዴ ሜሒኮ/) የሜክሲኮ ዋና ከተማ ነው። ከተማው ቴኖችቲትላን ተብሎ የተመሠረተው በመጋቢት 14 ቀን 1317 ዓ.ም. በአዝቴክ (መሺካ) ኗሪዎች ነበር። የሚኖርበት የህዝብ ቁጥር የአካባቢውን ኗሪ ሲጨምር 19,231,829 ሆኖ ሲገመት የራሱ የከተማው ኗሪ ቁጥር ደግሞ 8,720,916 ሆኖ ይገመታል። ከተማው ላይ ተቀምጦ ይገኛል። ዋና ከተሞች የሜክሲኮ ከተሞች

31789

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%88%B5%E1%8A%AD%E1%8A%95%E1%8B%B5%E1%88%AD%E1%8B%AB

እስክንድርያ

እስክንድርያ ወይንም አሌክስዳንድርያ በ331 ዓክልበ. በታላቁ እስክንድር የንግድ ማዕከል ለመሆን የተመሰረተች የጥንቱ ዘመን ታላቅ ከተማ ነበረች። በግብጽ አገር በግሪኮች የተመሰረተችው ይች የባህር ጠረፍ ከተማ በዘመኑ በምድር ላይ ከነበሩት ሁሉ ታላቅ የነበረውን የእስክንድርያ ቤተ መጻሕፍት በመያዝ ትታወቃለች። ስለሆነም ብዙ ስማቸው እስካሁን የሚጠሩ የግሪክ ተመራማሪዎች በዚች ከተማ ኖረዋል። ታዋቂው የጂዎሜትሪ ተማሪ ዩክሊድ በዚች ከተማ ይኖር እንደነበር ይጠቀሳል። በሌላ ጎን የጥንቱ ዘመን አለም አቀፍ አሰድናቂ የሚባለው የባህር ፋኖስ በዚሁ ከተማ ይኖር ነበር። እስክንድርያ፣ ከተቆረቆረ ጀምሮ ለሚቀጥሉት 1000 ዓመታት የግብፅ ዋና ከተማ በመሆን አገልግሏል። በኋላ ግብጽ በመስሊሞች ስትወረር ዋና ከተማው ወደ ፉስታት ካይሮ ተዛወረ። የግብፅ ከተሞች

13631

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%90%E1%88%9D%E1%88%8C%20%E1%8D%B2%E1%8D%B0

ሐምሌ ፲፰

ሐምሌ ፲፰ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፫፻፲፰ኛው እና የክረምት ፳፫ኛው ዕለት ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ዮሐንስ ፵፰ ዕለታት ሲቀሩ፤ በዘመነ ማቴዎስ፤ ማርቆስ እና ሉቃስ ደግሞ ፵፯ ዕለታት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፱፻፶፭ ዓ/ም - በልዑል ራስ አስራተ ካሳ የሚመራ የኢትዮጵያ የፓርላማ ቡድን ከዩናይተድ ስቴትስ ፕረዚደንት ጆን ኤፍ ኬኔዲ ጋር በ ዋይት ሃውስ ተገናኝቶ ስለ ኢትዮጵያ ልማት፤ የኢትዮጵያና የሶማልያ ግጭት እንዲሁም በአፍሪቃ የፖርቱጋል ቅኝ ግዛቶችና ስለ ደቡብ አፍሪቃ ሁኔታ ተወያየ። ፲፱፻፸ ዓ/ም - የመጀመሪያዋ የቤተ-ሙከራ-ጠርሙስ ጽንስ፣ ሉዊዝ ብራውን በዚህ ዕለት ተወለደች። ፲፱፻፺፪ ዓ/ም - ከፓሪስ ሻርል ደጎል ጥያራ ጣቢያ ለበረራ የተነሳው የፈረንሳይ 'ኮንኮርድ' ጥያራ (በረራ ቁጥር ፵፭፻፺) ከጥቂት የበረራ ጊዜ በኋላ ሲከሰከስ ተሣፋሪዎቹን በሙሉ እና አራት መሬት ላይ የነበሩ ሰዎችን፤ በጠቅላላው የ፻፲፫ ሰዎችን ሕይወት አጠፋ። ፲፱፻፺፱ ዓ/ም - ፕራቲባ ፓቲል() የመጀመሪያዋ የህንድ ሴት ፕረዚደንት በመኾን የቃለ-መሐላ ሥርዓት ፈጸሙ። ዕለተ ሞት ዋቢ ምንጮች

14171

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%80%E1%88%9C%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8B%AB%E1%8D%8D%E1%88%AB%E1%88%8D%20%E1%88%80%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8B%AD%E1%88%A8%E1%89%B3%E1%88%8D

ሀሜተኛ ያፍራል ሀስተኛ ይረታል

ሀሜተኛ ያፍራል ሀስተኛ ይረታል' የአማርኛ ምሳሌ ነው። - ሀሜቱ ዞሮ ስለሚመጣ ሃፍረት ውስጥ ይገባል....ውሸታምም ውሸቱ ስለሚወጣ በነገር ይረታል። መደብ : ተረትና ምሳሌ

50112

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8D%8C%E1%89%B5

ያፌት

ያፌት (ዕብራይስጥ፦ /ዬፌት/) በብሉይ ኪዳንና በአይሁድ፣ ክርስቲያንና እስላም ሥነ ጽሑፍ ዘንድ በኖኅ መርከብ ላይ ከማየ አይኅ ካመለጡት ከኖኅ ሦስት ወንድ ልጆች መሃል አንዱ ነው። ወንድሞቹ ካምና ሴም ነበሩ፤ ልጆቹም ጋሜር፣ ማጎግ፣ ማዴ፣ ያዋን፣ ቶቤል፣ ሞሳሕና ቲራስ ናቸው። በመጽሐፈ ኩፋሌ ዘንድ ያፌት በ1212 ዓ.ዓ. ተወለደ፤ በዚህ አቆጣጠር በ1308 ዓ.ዓ. ማየ አይኅ ወይም የጥፋት ውኃ በደረሰበት ዓመት የያፌት ዕድሜ 96 ዓመት ያህል ነበር። ሚስቱም አዳታኔሲስ ተብላ በመርከቡ ላይ ደግሞ አመለጠች። በስምምነት ያፌት የተቀበለው የምድር ርስት ዕጣ በአውሮፓ ከጢና ወንዝ (ዶን ወንዝ)ና ከገዲር (ካዲዝ) መካከል ተገኘ፤ ጠረፉም ከገዲር ወደ ምዕራብ ተቀጠለ። (ስለ ያፌት ሚስት ስም በሌሎች ልማዶች ውስጥ፣ ሚስቶች በኖህ መርከብ ላይ ይዩ።) በጸሐፊው ፍላቪዩስ ዮሴፉስ (1ኛው ክፍለ ዘመን ዓም) ዘንድ ልጆቹ የመሠረቱ ብሔሮች በርሱ ዘመን ገላትያ፣ እስኩቴስ፣ ሜዶን፣ ግሪክ፣ ኢቤሪያ፣ ቀጴዶቅያና ጥራክያ ነበሩ። በበርካታ አውሮፓ አገራት ጥንታዊ ልማዶች ደግሞ ከያፌት ልጆች ተወለዱ። በተለይ ማተሚያ ከተፈጠረ በኋላ ከ1500 ዓም ያህል ጀምሮ የአውሮፓ መኖኩሳት ያሳተሙት መዝገቦች ከያፌት ልጆች ተነሥተው ታረኩ። በጥንታዊ ግሪክ አፈታሪክ ደግሞ «ያፔቶስ» የተባለው ከኡራኖስ ልጆች (ቲታኖች) መካከልና የክሮኖስ ወንድም ሲሆን፣ መታወቂያው ከያፌት ጋር ግንኙነት እንዳለው ታስቧል። ወንድሙም ሌላው ቲታን ክሮኖስ በተረቶቹ ውስጥ ከካም ጋር ተመሳሳይነቶች አሉት። በአጠቃላይ የያፌት ልጆች በተለይ ሕንዳዊ-አውሮፓዊ ቋንቋዎችን የተናገሩትን ብሔሮች እንደ መሠረቱ በሰፊ ታስቧል። የኖህ ልጆች