text
stringlengths
1
104k
Zı imıjam, aẋırzəmant,
- Sıt şhəḵə, uə ijıri qəs uşımığuazəu ara di zəmanmi Žəbağı dızəriʔəm?
A ćəm qıtenauə 1867 ğəm qışıṩəʒauə ar di nobəm qəsaş.
3-4 iɫu tepşəçḵə ʔənəm trağəuvə.
İṯanə bⱬın upṩəta xaɫhəri, daqiqi 2-3-ḵə yağaⱬə, ləps qıṩağəžam şış ṩaḵə, zəʔaṩəri zə qıtrağəquaɫə.
- Di uⱬ qiẋuənur zərıuḵıžınuş qıjaʔəğaş di adəⱬxəm.
Somımrə Ḵəᵽeyḵəmrə
Sıxəşıpıhu shımi sə, —
7.20 «Qəḵuənur zeyxər».
AR-m i ćıxubə txaḵuə, dramaturg, zəʒəḵaḵuə Eutıx Askər qızəraɫxurə iɫəs 98-rə iroqu.
Xəku zauəšxuəm şığuə zəgurıʔuənığə zraṩıḻəu fašistxəm yapəṩəta qəralişım — SSSR-m, SŠA-m, İnjılızım ya ḻışhəxər — Stalin, Ruzvelt, Çerçill sımə 1943 ğəm şızəxuəza qəral.
Auə şıẋuḵi, faşə pşığrə bzər umıṩəmə, mıhənə ɫəpq iʔəqım.
8.00 «Literaturəm teuxua psaɫəmaq».
7.05 «Sabiiğuəm i duney» (baɫqərıbzəḵə) (12+)
«Məẋəçqalə» (Məẋəçqalə) — «Spartak-Nalšık» (Nalšık) — 1:1 (0:1).
20.00 Ẋıbarıṩəxər (baɫqərıbzəḵə) (16+)
17.45 — «Žarıq umutla» (baɫqərıbzəḵə) (12+)
Qənaşi, qısɫısar guxəṩş,
Di guḟəğuəm nobə guauər ɫəuⱬınšəu dəbzəxınş,
Qərəšey — Çerkesım i Pravitelstvər premyer-ministr Uəz Asɫən i unafəm ṩətu xəpɫaş mıhənə ziʔə socialnə ʔuəxu 17 — m.
Yaşış qudeym qışımınəu, ar yapə itu žısʔəmə, eğəleinığəu qısḟəṩırqım.
Zı bəlıhım sıʔəṩixmə, nəẋ ʔeižım Thəm sıxeʒə,
«Məšıquə-KMV» — «Akademiya»
1966 ğəm žəpuəğuəm i 5 — yapə ćıxubz-kosmonavt Tereškovə Valentinə arşıdandəsxəm yaxuəzaş.
UF-m i Txaḵuəm ya soyuzım i unafəṩım i quəʒə, Adıgə Respublikəm i Txaḵuəxəm ya zəguhənığəm i thəmadə, AR-m, QBR-m, QŠR-m ya ćıxubə txaḵuə, UF-m i Žılağuə palatəm xət, SNG-m xıhə qəralxəm ya Txaḵuəxəm ya duneypso zəguhənığəm i Ğəzəṩaḵuə gupım i unafəṩım i quəʒə, UF-m i Prezidentım i ḻıḵuəu İpşə federalnə ṩınaɫəm şıʔəm eğəṩıḻauə laⱬə Nəẋıⱬxəm ya sovetım xət, Duneypso Adıgə Xasəm i Nəẋıⱬxəm ya sovetım i thəmadə, Ṩənığəxəmḵə Duneypso Adıgə Akademiem, Ṩənığəxəmḵə Abẋaz Akademiem ya akademik, Kubanım ğuazjəmḵə ṩıh ziʔə i ləⱬaḵuə, SSSR-mrə Urısey Federacəmrə ya Qəral sauğətxəm, Šoloxovım, Ostrovskəm ya ćəḵə şıʔə literaturə sauğətxəm ya laureat, «Xəkum i paşhə şiʔə ḟıṩəm papṩə» urısey ordenım i ʔʔ, ʔʔʔ, ʔV nağışəxər, «Ɫəpq zənıbⱬəğuğə» ordenır, «Adıgeym i Ṩıh» medalır, Abẋaz Respublikəm i «Pṩəmrə Ṩıhımrə» ordenır, «Kubanım i zıuⱬınığəm xuiṩa xəɫhənığəm papṩə» medalım i yapə nağışər zıxuağəfəşa Məšbaṩə İshəq i nıbⱬır iɫəs 85-rə zərıriqur xuiğəɫəᵽən muradḵə, Duneypso Adıgə Xasəm qişta unafəm ipq itḵə, 2016 ğər abı i iɫəsu yoḵuəḵ.
Ṩınaɫəxəm ya finans zəḟəḵır edğəḟəḵuən, abıxəm qapəşıt qalənxər zərağəzəṩən resursxər qaxuzədğəpəşın papṩə də zəxətɫhaş byujetım şış kreditxər zərapšınıžınu ṩıḵəmrə şapšınıžınu ᵽaɫəxəmrə zəzıẋuəḵ prog- rammə.
«Nobi si nəgu ṩətş Ḵərašəm i txığəxəm yapə dıdə nəʔuasə saşıxuəẋua maxuəxər.
Respublikəm qıdəğuəgurıḵuə, di ćıxu min bžığəxəm ya surətxəm daxəu qiş psıutxır federalnə programməm şış ləⱬığəu qağəṩərəṩəžaş, i ẋureyağır yağədəxaş.
Tambov şağəɫağuə
Məxəçqalə pašəu ḵua krasnodardəsxəm bžığər qızəʔuaxami, «Legion-Dinamo»-m pəṩətıfaqım.
QBQU-m şıṩəsa ɫəẋənəm student otryadım xətu ṯəuneyrə ṩıṩəxəm şıʔaş.
1788 — 1790 Urıseymrə Šveciemrə zəzəuaş.
Ɫəbaquə ṯoṩḵə paştıhım, ɫəbaquipṩḵə i quəxəm yapəʔəṩəu -paştıh guaşər eşanə taẋtəm ist, i ṩaləxər tınšu iɫağun xuədəu, i ṯı-sıᵽər i kum xuəğəzauə.
13.25 — 14.00 «Mikrofonır məlaⱬə»
İɫəs 50-m nəsauə Ṩı ẋureym i qəral kuədım şağəɫaᵽə Sabiym i duneypso maxuər.
Žəpuəğuəm i 20, mərem
Finalım ḵuən papṩə Alim nıquəquəğu qıxuəẋuaş məžər (vengr) Ungvari Mikloš.
- Qıṩaʒə!- nəḟəguḟəu žreʔə Butler qıbğurıtu ḵuə nıbⱬəğum.
— Qəbərdey Adıgə Xasəm qıxiɫhauə iğəlaⱬə proektxəm dıtepsəɫıhın şıṩədʒaḵə, adrey i ləⱬığəšxuəxəmi ya guğu qıtxuəṩ, Muhəməd.
Pşı uəliym adəḵə pişəri:
Abıxəm saşışş səri.
ʔMAX 3D formatım it «Stalingrad» filmır traxaş.
- Sportım sıqızərıxəḵıžrə ṩəx-ṩəxıurə zı pṩıhəᵽə soɫağu: «Zəhəzəxuəm dıḵuauə di həɫağır yašəç.
Thəʔuxudxəm ya mışıpəɫağu.
Nəxu qeḵa ᵽastəm i şhəfər trağəžri bzığə mıin dıdəurə yaupṩatə, i ʔuvağır 1 sm ẋuuərə.
Xəkum sıqızərıḵuəžın ʔəmalxər qəzuğueyuərə xəneyrə yauⱬ sihaş a ʔuəxum — qızəẋuḻərtəqım.
Bınxəri ğəsauə, zıxətım xəzağəu qətəjaxəş – ya adə Həbašərə ya anə Faṯimətrə ṩəuḵıtən şhəusığuə zəi irataqım.
Futbolım, basketbolım, voleybolım, atletikə psınṩəm zıxuağəsən papṩə zıxueinu psori yaʔənuş.
Adıgə şənxabzəmrə ğuazjəmrə gu qabzərə psə hələlḵə zəman ḵıhḵə xuələⱬa Bequl Leonid qızəraɫxurə iɫəs 80 iroqu.
Xəkum i bınxəu a ğuəguanər zəpızıçar kuəd məẋu, axər qıṩedbžəḵıni şıʔəqım, auə di nıbⱬəğu Rašad xuədəu abıxəmi yaxuzəḟəḵar, zıxəta ğaṩə mıtınšır qızəranəḵıfu eẋuḻənığə hələmətxər zərı-zıʔərağəhar umığəṩəğuən pɫəḵırqım.
(Uepɫ ẋunuş «Şəhih al-Buẋariy»).
— paştıhım i pẋum eẋuəpsaş inıⱬır, paştıhım dež seğaḵuə.
Zı ğəṩəğuən vžesʔənş.
17.00 «İpşə utıku-100» festivalım şağəɫəğua spektaklxər.
Axər di respublikəm qişınəmıṩauə, Moskva, Kislovodsk, Məẋəçqalə, nəğuəṩ ṩıᵽə zıbžanəm şıʔuaş.
Olimp jəguxəm ya 13-nə maxuəu şıta šışhəʔum i 4-m sport gimnastikəmḵə zəhəzəxuəxər zəxuaṩıžaş.
ŞOQUİY Ahməd
Ar ʔuəxu şhəpəş, di ɫəpqəğuxəm ya bzər nəẋ šərıuə ẋunımḵə, xəkurısxəmrə xəxəsxəmrə nəẋ zəpəğunəğu zəxuəẋužınımḵə.
Şaɫxua ɫaxəm zışauⱬınu ʔəmal şamıʔəu xamə ṩıᵽəxəm ya ćəḵə zıqəzığəɫəğua di ɫəpqəğu kuədım sportım ɫəuⱬ daxə qışağənaş.
17.15 «Kavkazım xuəusa».
Pşım i zeḵuənır qışıhəu, ṩaləxəri eⱬən xuey şıẋum, Çərim, yapə işri, i guxəɫır Danəxu thəʔuxudım xuiʔuətaş, arıxxəui, zeḵuə qızəriḵıžu, zərıšənu zəgurıʔuaxəş.
21.10 «Həṩəm papṩə šəntⱬey».
Biyr qısxuiɫmə pud siṩınu, ar si jatəm eğəguʔə,
Pẋəşhəmışhəxər, xadəxəḵxər ćıḵu-ćıḵuu zəxəupṩətauə irat.
Qarməhəblə quažəm Şənxabzəmḵə i unər (adıgəbzəḵə) (12+)
Abıxəm yaşışu 108-m zışıpsəun iratınuş mı ğəm.
Ćıxu guqeuər, gupsısər, gurıḟığuər, ẋuəpsaᵽər ʔəzəu qiğəɫəğuən xuzəḟoḵ abı.
Quažə ğaṩəm, unağuəm, ɫəpqım, ćıxu zəxətıḵəm, txıdəm, dətxənə ćıxumi duneym tetıxu zəriğəzaxuə gupsısəxəm yateuxuaş Təğulanım i ʔuətəžxər.
… Douəri, Adıgeym ʔuərıʔuatəşıpə dıḵuənu doⱬə «RAF» daxə ćıḵum disu.
A zəman ḵəṩım qriubıdəu xət qəralım i gup nəẋışhəm xəzəğəfın komandə qızəzığəpəşıfınur?
Guapağəm nəẋrə nəẋ qaru ɫəş şıʔəqım.
— Zərıpṩəşi, Šətəndu amıreyxəm qaxəḵaş, dızəɫəpqəğuş.
Jədur žıxapẋəm eᵽəstẋmə, həṩə qəḵuənuş.
Žıg qizıudxər məzıraş zıṩəsır.
Uə uizğəxužınut si gum, auə
Ṩə kuəd zərıziğəɫa-ğunım xuṩəquu, muzeyuə qiɫıtə Leningrad i dətxənə pḻanəpəmi zışıdiğəpɫıhaş.
— Dənə «Ḻıxuⱬır» qızdipxar?
7.50 «Partitura».
Di bžığər min 64-m nos
Abı ezım nıpım i tepɫər zıxuədənur txıɫımᵽəm şri-tẋat, pɫıfəxər zərızəḵə-ɫıḵuə-nuri ğənəxuauə.
Di ɫəpq gurıxuəm apxuədə şənxabzə şəjaşə zərıbğədəɫar dəzığəɫağuž txığəⱬxəm ya uasər dərḵə mıɫıtəş.
Šıbzıẋuə Maryanə,
Ar ğəxuauə qejaş ezır zışış ḻaquəm i qeḵuəḵıḵam, ćıxu ćərıʔuəu qıxəžanıḵaxəm, nobi ḟıḵə zi ćə qraʔuəxəm yateuxuauə ezım iğəhəzıra i txığəm.
Mıpxuədə bžıği qah OON-m i ʔəṩağəḻxəm - 2019 ğəm ćıxu meluan 690-rə məžəḻaş, Ṩım şıpsəuxəm yaşışu ćıxu melardişım ezıxəm yagu irih, ya uzınšağəm xuəşhəpənu erısqı təməm yağuətaqım.
Arəzı teẋuauə iuxa nəuⱬi şiğəɫş zəmanḵə.
Aɫəsçırır ezır Şomaxuəxə yaşışş, Zeiquə dəs Şomaxuəxəm ya zı qudaməḟır qızıteḵır araş.
19.00 «ʔəpṩəɫapṩə» (baɫqərıbzəḵə) (12+)
Maxuə pşıḵublḵə duney psor zıthəquauə şıta zəhəzəxuəxər vəsəpšıh, guḟəğuə şıtıḵəm itu, «Fışt» stadionım şızəxuaṩıžaş.
Qauxrə ʔənaṯə pərıuvəmə, sə šəç qıteshərqım abıxəm ya nəẋıbəm ya ləⱬığər təməmu zərırahəḵınum.
Axər zədəguəšaş ləⱬığəxər qazərışıẋuam teuxua ya ʔuəxu epɫıḵəxəmḵə.
1986 ğəm ar Urıseym šaxmatxəmḵə i çempion ẋuaş, iɫəsiṯ dəḵri, 1990 ğəm, QBR-m i komandəm xətu şıteḵuaş Urıseym i gup zəpeuəm.
Araş zıxuṩəquar SŠA-m i prezidentım ɫəpq šına ğuənšağəmḵə i dəʔəpıquəğu xəxauə şıtar (ijıri armırauə ᵽərə zərılaⱬər?).
Qıḵəɫıḵuəu Şhəcəm ṯəuneyrə «Gantiadi»-m i «qalər» qiştaş, ball pḻırıpḻ dətxənəmi qıpəḵuəu.
Dəp ⱬəraⱬəu pɫıⱬşi — thəğuş.
— Zi ṩıhır ɫagə, ui dež dıqəḵuən ipə qixuəu, si šınəẋıṩəxəm yažesʔaş Qəbərdeym ehəḻauə di ʔuəxu zıʔutır.
Thərıquə.
Adəⱬ ṩınaɫər zi pɫaᵽəxər
A., Kavkaz İşẋərəm i ʔuəxuxəmḵə ministr Çebotarev S.
1964 ğəm Moskva qışızəʔuaxaş «Həršım nəsıfaxəm papṩə» zıḟaşa fəepɫır.
İʔəpẋuḵxər, məžaḻəmrə uzımrə ya fər irixarə ya ɫər yaxuzəbləmıxıžu, zıqızəraʔətu exuəxıžxəti, zərıpsəuuə hə məžəṩaḻəxəm qaʔərıhət.