Datasets:

thors

/

RRN

like 1

2022

132

Karl Gauti Hjaltason fyrrverandi alþingismaður ætlar að kæra til ríkissaksóknara niðurfellingu á máli gegn yfirkjörstjórn Norðurlands vestra.

Sem kunnugt er urðu mikil eftirmál vegna meðhöndlunar og frágangs kjörgagna í Borgarnesi eftir alþingiskosningarnar á liðnu hausti. Karl Gauti Hjaltason þingmaður Miðflokksins féll út við endurtalningu atkvæða og kærði hann málið til lögreglustjórans á Vesturlandi sem ákvað að sekta yfirkjörstjórnarfólk fyrir brot á lögum sem kveða á um meðferð kjörgagna, en hefur nú fellt málið niður. Segir Karl Gauti Hjaltason. Þegar hann kærði málið hafi legið fyrir að meðferð kjörgagna hafi ekki verið lögum samkvæmt og lögreglustjórinn hafi verið sammála. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu er ákvörðunin um að fella málið niður meðal annars byggð á því að í nýjum kosningalögum, sem tóku gildi um áramótin, er ekki að finna skýr ákvæði um að það sé refsivert að skilja atkvæði eftir óinnsigluð.

Karl Gauti Hjaltason fyrrverandi alþingismaður ætlar að kæra til ríkissaksóknara, þá ákvörðun lögreglustjórans á Vesturlandi að fella niður mál á hendur yfirkjörstjórn Norðurlands vestra. til ríkissaksóknara. Hann segir traust á kosningum undir og pottur hafi verið margbrotinn.

2022

132

Staðan á hjúkrunarheimilum á Akureyri vegna covid er ágæt, þó talsvert sé um smit bæði meðal heimilismanna og starfsfólks. Framkvæmdastjóra hjúkrunar sýnist að smitum fari fækkandi meðal starfsfólks.

Heilsuvernd hjúkrunarheimili reka heimili fyrir tæplega tvöhundruð íbúa. Covid smit hafa verið mjög mörg síðustu vikur að sögn Þóru Sifjar Sigurðardóttur, framkvæmdastjóra hjúkrunar hjá Heilsuvernd. Staðan hefur verið ágæt en hún er búin að vera krefjandi líka. Það hafa verið mikil smit í starfsmannahópnum og það eru smit líka meðal íbúa hérna hjá okkur. Stærsta áskorunin hefur verið að manna heimilin. Hvernig hafið þið leyst það? Við leysum það með frábæru starfsfólki sem við erum með hérna. Hún segir að það smitin hafi ekki komið niður á öllum heimilum samtímis og því hafi verið hægt að færa til starfsfólk. Jákvæð teikn eru á lofti í starfseminni. Tilfinningin mín er að það sé aðeins farið að hægjast á í starfsmannahópnum sem betur fer. Enn séu takmarkanir á heimsóknum aðstandenda. Og erum svona að doka þangað til að þessi bylgja er gengin yfir og munum aflétta bara eins fljótt og hægt er. Þannig að þið látið bara vel af ykkur? Við látum bara ágætlega af okkur, það þýðir ekkert annað. Við erum farin að sjá vonandi fyrir endann á þessu þannig að við bíðum spennt.

Staðan á hjúkrunarheimilum á Akureyri hefur verið krefjandi en framkvæmdastjóri hjúkrunar segir að farið sé að draga úr smiti meðal starfsfólks. sér fram á bjartari tíma þar sem smitum meðal starfsmanna fækkar.

2022

132

Bræla er á loðnumiðunum og ekki útlit fyrir að hægt verði að veiða aftur fyrr en um næstu helgi. Enn eru óveidd rúm 200 þúsund tonn af loðnu og tæpt að náist að veiða allan kvótann fyrir vertíðarlok.

Loðnuvertíðin það sem af er hefur verið verið erfið. Djúpar lægðir gengið yfir og veðrið verra en mörg undanfarin ár. Þá hefur loðnan verið dreifð og sjaldan á vísan að róa. Engu að síður eru tæplega 480 þúsund tonn af loðnu komin á land á vertíðinni. Segir Stefán Friðriksson, framkvæmdastjóri Ísfélags Vestmannaeyja. Nú er bræla og flotinn í landi og Stefán segir ekki útlit fyrir veiðiveður aftur fyrr en um næstu helgi. Um síðustu helgi var góð veiði við Vestmannaeyjar, en einnig við Snæfellsnes þar sem telja menn að komin sé langþráð vestanganga. Leyfilegur heildarafli íslensku loðnuskipanna er 685 þúsund tonn eftir að heimildir sem Norðmenn nýttu ekki hafa verið færðar yfir á íslenska flotann. Því eru rúm 200 þúsund tonn enn óveidd.

Hæpið er að takist að veiða allan loðnukvótann fyrir vertíðarlok. Tvöhundruð þúsund tonn eru enn óveidd.

2022

132

Mikið álag hefur verið á Skattinum undanfarið vegna framtalsskila. Framteljendur virðast hafa verið duglegir í hlutabréfakaupum á síðasta ári og framtal þeirra vefst fyrir mörgum.

Frestur til að skila inn framtali rann út á miðnætti og er heildarfjöldi framteljenda 316 þúsund. Í lok framtalsfrests voru 221 þúsund búin að skila inn, sjö þúsund færri en á sama tíma í fyrra, en samkvæmt upplýsingum frá Skattinum bendir ekkert til annars en að skilin fari yfir 300 þúsund eða um 95%. Rúmlega fjögur þúsund manns pöntuðu símtal við Skattinn til að fá aðstoð og á annan tug þúsunda tölvupósta barst stofnuninni í framtalsfrestinum og gekk vel að svara. Þegar fresturinn rann út var 900 póstum ósvarað, en þeim verður svarað í dag eða á morgun. Þá bárust rúmlega 19 þúsund símtöl til framtalsaðstoðarhópsins. Stefán Skjaldarson sviðsstjóri álagningarsviðs segir að nýtt símkerfi stofnunarinnar hafi aðeins hökt þegar álagið var mest. Segir Stefán Skjaldarson. Hann segir tiltölulega einfalt að skila þessum upplýsingum ef fólk gefur sér smá tíma til að skoða málin. Hann segir að vel hafi gengið að greiða úr vanda fólks.

2022

132

Bandarískur ferðamaður sem fannst laust fyrir miðnætti í gær, norður af Mýrdalsjökli, eftir umfangsmikla leit, virðist vera reynslumikill. Björgunarsveitarmaður segir það þó litlu skipta þegar kemur að íslenskri veðráttu.

Hann virðist hafa farið víða en það er svolítið þannig að það skiptir litlu máli hvaða reynslu menn hafa þegar þeir mæta íslensku slyddunni. Hún getur verið mjög skæð. Hún er líka hlutur sem að þeir sem hafa verið að fara á Suðurskautið, norðurpólinn , Grænland eða Noreg þekkja ekki. Þetta eru aðstæður sem eru ekki meginlandsloftslag. Björgunarsveitarmennirnir komu að manninum á svokallaðri Snæbýlisheiði. Aðalmálið var að erfitt var að komast að manninum því það þurfti að komast yfir ár sem voru illfærar. Guðbrandur segir að maðurinn hafi verið ágætlega búinn, hann var með tvo neyðarsenda og skíði en lét ekki vita af sér áður en hann lagði af stað. Hann var ekki búinn að veita okkur góðar upplýsingar þannig að því leytinu til var hann illa búinn. Það er mjög algengt að þessir aðilar sem eru að koma hingað og labba þvert yfir landið þar sem flestum kemur helst til hugar að sitja heima hjá sér og drekka heitt kakó. Þá er mjög stór hluti sem sendir inn ferðaáætlanir og undirbýr sig mjög vel. En þarna hefur undirbúningurinn ekki verið nógu góður því við vorum ekki með neinar upplýsingar um manninn. Þá þurfum við að senda meira en seinna gefur tilefni til. En það var fullt tilefni til að senda allt sem við höfðum í gær í ljósi þess að við fengum ekki nákvæma staðsetningu í byrjun.

2022

132

Manchester City varð af mikilvægum stigum í toppbaráttu ensku úrvalsdeildarinnar í fótbolta í gærkvöld. City er á toppi deildarinnar með fjögurra stiga forskot á Liverpool sem á leik til góða.

Manchester City heimsótti Crystal Palace í eina leik gærkvöldsins og lauk leiknum með markalausu jafntefli á Selhurst Park. Þessi úrslit hleyptu spennu í toppbaráttuna en fjórum stigum munar nú á City og Liverpool sem er í öðru sætinu. Liverpool mætir Arsenal á miðvikudag og fari Liverpool með sigur af hólmi munar aðeins einu stigi á liðunum. City hefur nú spilað 29 leiki en Liverpool 28. Framherjinn Christian Eriksen var í dag valinn í danska landsliðið fyrir tvo vináttuleiki gegn Hollandi og Serbíu sem fram undan eru hjá Dönum. Þetta er í fyrsta sinn sem Eriksen er valinn í landsliðshópinn eftir að hann fór í hjartastopp í leik Danmerkur og Finnlands á Evrópumótinu í fótbolta síðasta sumar. Eriksen fékk græddan í sig bjargráð á Ríkisspítalanum í Kaupmannahöfn í fyrra og töldu margir að fótboltaferli hans væri lokið. Bjargráðurinn kom í veg fyrir að hann mætti spila áfram með Inter á Ítalíu vegna reglna þar í landi en hann gekk til liðs við enska úrvalsdeildarliðið Brentford í byrjun árs. Ástralski kylfingurinn Cameron Smith tryggði sér sigurinn á Players-meistaramótinu í golfi sem lauk loks á TPC Sawgrass vellinum í Flórída í gærkvöld. Veðurguðirnir léku mótshaldara grátt alla helgina og því var mótið spilað á fimm dögum í stað fjögurra eins og venjan er. Smith, sem var að vinna sinn fimmta sigur á PGA-mótaröðinni, lék lokahringinn á 66 höggum eða á sex höggum undir pari og vann samanlagt á þrettán höggum undir pari, einu höggi á undan inverska kylfingnum Anirban Lahiri. Verðlaunafé á Players-meistaramótinu er almennt hærra en það sem gengur og gerist á PGA-mótaröðinni en tryggði Smith sér 3,6 milljónir bandaríkjadali með sigrinum. Það nemur um 477 milljónum króna.

2022

132

Tugir Íslendinga tapa himinháum fjárhæðum í netsvindli á hverju ári. Björn Bjarnason, fyrrverandi ráðherra, segist hafa sloppið með skrekkinn þegar hann lenti í klóm netglæpaklíku.

Björn Bjarnason, fyrrverandi ráðherra, var meðal þeirra fyrstu sem létu til sín taka á netinu fyrir síðustu aldamót. Hann stofnaði snemma bloggsíðu og var ötull talsmaður nýrrar tækni. Björn er ekki nýr á netinu eða illa áttaður í stafrænum heimi. Engu að síður hnaut hann um auglýsingu á netinu sem vakti forvitni hans. Það gerði ég á Facebook og var alveg undrandi í raun og veru að sjá hvað það voru margar auglýsingar um gylliboð sem þekktir Íslendingar komu nálægt og fólk sem þekkti var að mæla með að nýta sér þetta tækifæri. Og svona er maður áhrifagjarn að ég ákvað að prófa að sjá hvernig hefur þetta gengið fyrir sig. Óafvitandi var Björn genginn gildru glæpamanna eins og tugir Íslendinga árlega. Hann skráði sig á síðuna og fékk í kjölfarið símtalið frá þjónustufulltrúa, sem vildi skrá nákvæmar upplýsingar og fá send afrit af vegabréfi og fleiri skilríkjum. Birni fannst þetta undarlegt og ákvað að bíða. Eftir að hafa ráðfært sig við lögreglu lokaði hann greiðslukortinu sínu og sleit á öll samskipti við glæpamennina. Björn er heppnari en flestir sem lenda í klóm netglæpamanna. Í þeim tilvikum sem berast lögreglu er meðaltapið sextán milljónir króna. Gísli Jökull Gíslason, rannsóknarlögreglumaður, tekur á móti fjölda fórnarlamba. Sorgin í þessum sögum er mjög stór og fjárhagslegt tjón, hvað er það sem þú þolir? Í flestum þessara dæma er fólk yfirleitt komið yfir það strik sem það þolir. Það getur kannski reddað því á endanum með aðstoð góðra vina eða einhvers konar lánafyrirgreiðslu. En þeir hætta ekki á meðan þeir geta tekið af þér peninga

2022

133

Gular og appelsínugular viðvaranir hafa tekið gildi um stóran hluta landsins og hefur veðrið sett samgöngur úr skorðum. Þegar líður á daginn færist lægðin yfir norðan- og austanvert landið. Anna Þorbjög Jonsdóttir.

Óveðrið hefur mikil áhrif á bæði innanlands- og millilandaflug. Flugi frá Keflavíkurflugvelli hefur verið frestað fram á seinnipart dags eða til kvölds. Innanlandsflugferðum hefur öllum verið aflýst. Strætó hefur einnig aflýst flestum ferðum á landsbyggðinni vegna veðurs. Kristinn Þröstur Jónsson, deildarstjóri hjá Vegagerðinni segir lokanir á vegum vera á Suður- og Vesturlandi og á Vestfjörðum en viðbúið sé að þegar líður á daginn verði vegum lokað á Norðurlandi. Þetta byrjaði svona um 8 leytið með einhverjum árekstri upp á Hellisheiði sem lokaði veginum. Svo hefur með deginum lokað Hellisheiði, Þrengsli svo fóru Mosfellsheiði og Lyngdalsheiðin bara rétt áðan í lokað. Eins er lokað á Krýsuvíkurvegi. Kristinn segir Bröttubrekku lokaða en Holtvörðuheiði sé enn opin. Allt norðanvert Snæfellsnes er lokað og heiðarnar þangað yfir. Fyrri ferð dagsins með ferjunni Baldri var aflýst. Á Vestfjörðum er víða búið að loka vegum og hefur Kleifaheiði og Steingrímsfjarðarheiði verið lokað sem og veginum um Hálfdán. Kristinn segir viðbúið að loka þurfi fleiri leiðum. Af hverju eru þessar lokanir? Það er bara mikill skafrenningur og mjög hvasst. En kannski með hækkandi hitastigi í dag þá breytist það eitthvað. En það á ekki að fara að lægja fyrr en um 4 leytið á Suðvesturhorninu held ég.

2022

133

Sterkar sjálfstæðar konur og mataræði fyrir úlfa eru meðal yrkisefna í Eurovisionlögum Norðurlandanna. Öll löndin fimm hafa nú valið sitt framlag.

Sem kunnugt er verða það systurnar Sigga, Elín og Beta sem stíga á svið í Torínó á Ítalíu í maí fyrir hönd Íslands, með lagi Lovísu Elísabetar Sigrúnardóttur Með hækkandi sól. Svíar völdu sömuleiðis sitt framlag á laugardagskvöld. Flytjandinn heitir Cornelia Jakobs og var áður í stúlknasveitinni Love Generation. Sveitin tók tvisvar þátt í sænsku söngvakeppninni Melodifestivalen. Sólóferillinni var greinilega vænlegri til árangurs hjá Corneliu Jakobs og lagið hennar Hold Me Closer verður framlag Svía í ár. Ein þekktasta rokkhljómsveit Finna fyrr og síðar tekur þátt í keppninni fyrir hönd heimalandsins. Þó samstarf hljómsveitarinnar The Rasmus spanni á þriðja áratug er þetta í fyrsta sinn sem þau taka þátt í keppninni. Lagið þeirra, Jezebel, er helgað sterkum sjálfstæðum konum. Öllu styttra er samstarf dönsku hljómsveitarinnar REDDI, sem einfaldlega var sett saman fyrir söngvakeppnina þar í landi. REDDI eru fjórar og syngja lagið The Show. Og síðast en ekki síst eru það Norðmenn, sem fara heldur ótroðnar slóðir í ár. Grímuklædd hljómsveitin Subwoolfer býður upp á lausnina gegn gráðugum úlfum í ævintýrunum. Lagið heitir Give That Wolf a Banana, gefum úlfinum banana. Grímuklæddu flytjendurnir kalla sig Keith og Jim og vilja með uppástungunni um nýtt matarræði úlfanna bjarga ömmum um allan heim.

Allar Norlandaþjóðirnar hafa nú valið sitt framlag í Eurovision. Sterkar sjálfstæðar konur og frumlegt úlfafóður eru meðal yrkisefna. í lögunum fimm.

2022

133

Næstum þrjár milljónir Úkraínumanna hafa nú flúið heimalandið frá innrás Rússahers. Friðarviðræður Úkraínumanna og Rússa eru á dagskrá í dag og viðsemjendur eru hæfilega bjartsýnir.

Um tvær komma sjö milljónir Úkraínumanna hafa flúið heimalandið undanfarna daga og vikur eða frá því að Rússlandsher réðst inn í landið. Fjöldinn er þvílíkur að við blasir mesti flóttamannavandi Evrópu á öldinni. Flest hafa leitað skjóls í nágrannaríkinu Póllandi. Í næststærstu borg landsins, Krakow, eru bráðabirgðahúsnæði og önnur skýli fyrir flóttamenn yfirfull. Fólk er ekki að flýja að ástæðulausu. Ásókn Rússahers að höfuðborginni Kænugarði herðist enn. Tveir létust og þrjú særðust í sprengjuárás á fjölbýlishús í norðvesturhluta borgarinnar í morgun. Verst þykir ástandið í borginni Mariupol sem er í herkví Rússa. Í dag á enn einu sinni að reyna að koma íbúum borgarinnar á brott en það hefur ekki þótt óhætt vegna stöðugra árása Rússahers. Þetta er kapphlaup við tímann því íbúar borgarinnar eru nánast án matar, drykkjar og rafmagns. Friðarviðræður fulltrúa stjórnvalda Úkraínu og Rússlands halda áfram í dag. Þær hafa enn engu skilað sem máli skiptir fyrir íbúa Úkraínu en eftir fundi helgarinnar sagði ráðgjafi Úkraínuforseta að uppbyggilegur tónn væri kominn í orðræðu Rússa. Það gæfi vonandi góð fyrirheit um að hægt yrði að komast að einhvers konar samkomulagi á næstu dögum, þó viðsemjendur segist báðir hóflega bjartsýnir í þeim efnum.

Friðarviðræður fulltrúa stjórnvalda Úkraínu og Rússlands halda áfram í dag. Um tvær komma sjö milljónir Úkraínumanna hafa flúið heimalandið. Fjöldinn er þvílíkur að við blasir mesti flóttamannavandi Evrópu á öldinni.

2022

133

Fjögur hundruð og fimmtíu manns hafa sótt um alþjóðlega vernd hér á landi frá áramótum. Hundrað sjötíu og níu þeirra eru með tengsl við Úkraínu. Fjöldinn gæti verið meiri því fólk má dvelja hér á landi í allt að þrjá mánuði án þess að gefa sig fram.

Færri komu hingað til lands um helgina en dagana á undan. Undanfarna þrjá daga voru 48 skráðir í kerfi lögreglunnar, 29 þeirra með tengsl við Úkraínu. Mikill fjöldi þeirra sem flúið hafa átökin eru konur og börn. Alls hafa 96 konur og 50 börn komið hingað til lands frá Úkraínu frá innrás Rússa í landið 24. febrúar. Gylfi Þór Þorsteinsson aðgerðarstjóri móttöku úkraínsku flóttamannanna segir að á vefinn Island.is hafi borist um þrjú hundruð íbúðir. Gylfi segir að þetta sé allt frá því að vera herbergi inni á heimilum og upp í íbúðir. Hann segir að skoða verði öll tilboðin og tryggja að húsnæðið sé öruggt. Sú vinna sé að fara í gang en hann hvetur fólk sem getur lánað húsnæði að skrá það á Island.is. Langflestir þeirra sem sótt hafa um alþjóðlega vernd hér á landi á þessu ári koma frá tveimur löndum; 179 frá Úkraínu og 157 frá Venesúela en ríkisföngin eru alls tuttugu og eitt. Útlendingastofnun sér um að útvega fólki, sem óskar eftir alþjóðlegri vernd, húsaskjól. Almenna reglan er sú að fólk fær húsnæði í tvær vikur eftir að jákvæð niðurstaða liggur fyrir, eftir það þarf fólkið að leita sér sjálft að húsnæði. Um það bil helmingur þeirra 179 ríkisborgara Úkraínu sem hefur sótt um vernd hér undanfarnar vikur dvelur í húsnæði á eigin vegum, hjá ættingjum eða vinum. Hinn helmingurinn dvelur í búsetuúrræðum sem Útlendingastofnun rekur. Samtals dvelja um 600 umsækjendur um vernd í búsetuúrræðum stofnunarinnar. Félagsmálaráðuneytið tók við hlutverkinu um áramót en Útlendingastofnun sinnir því tímabundið.

Um sex hundruð umsækjendur um alþjóðlega vernd dvelja í búsetuúrræðum Útlendingastofnunar. Fjögur hundruð og fimmtíu hafa sótt um slíka vernd það sem af er ári.

2022

133

Kjöt, egg, sjávarafurðir, mjólk og fleiri matvörur geta fengið merkinguna Íslenskt staðfest. Þessi nýja upprunamerking matvæla er nokkuð sem lengi hefur verið kallað eftir segir Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra.

Ný upprunamerking matvöru, Íslenskt staðfest, var kynnt í dag. Fiskur, kjöt, mjólk og egg verða að vera að öllu leyti íslensk til að geta fengið merkinguna. Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra segir lengi hafa verið kallað eftir þessu. Kjöt, egg, fiskur og mjólk þarf að vera alveg íslenskt, líka í samsettum vörum til þess að geta fengið merkið Íslenskt staðfest. Önnur innihaldsefni í samsettum matvörum verða að vera sjötíu og fimm prósent íslensk. Þá má setja merkið, Íslenskt staðfest, á plöntur, blóm og matjurtir, sem eru ræktuð á Íslandi. Bjarni Friðrik Jóhannesson forstöðumaður innkaupa og vöruflokkastýringar Krónunnar, fagnar nýju merkingunni.

Kjöt, egg, sjávarafurðir, mjólk og fleiri matvörur geta fengið merkinguna Íslenskt staðfest. Nokkuð sem lengi hefur verið kallað eftir segir Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra.

2022

133

Einn besti leikstjórnandi sögunnar í NFL-deildinni í amerískum fótbolta, Tom Brady, tilkynnti í gærkvöld að hann væri hættur við að hætta. Hann mun því hefja sína 23. leiktíð í NFL-deildinni í haust.

Tom Brady, sem er að flestum talinn besti leikmaður í sögu NFL-deildarinnar, greindi frá því í byrjun febrúar að hann væri hættur eftir 22 ár í deildinni. Hann lék í 20 ár með New England Patriots en síðustu tvö ár hefur hann spilað með Tampa Bay Buccaneers. Brady, sem er 44 ára, er nú hættur við að hætta og greindi frá því á samfélagsmiðlum í gær að hann ætli sér að halda áfram með Tampa þegar leiktíðin hefst í haust. Brady hefur sjö sinnum unnið Ofurskálina og fimm sinnum hefur hann verið valinn besti leikmaðurinn úrslitaleiksins. Vetrarólympíumóti fatlaðra lauk í Beijing í Kína í gær. Úkraína endaði í 2. sæti yfir fjölda verðlauna á mótinu og er þetta besti árangur þjóðarinnar á Vetrarólympíuleikum. Úkraínskir íþróttamenn unnu til 29 verðlauna í Beijing, 11 gullverðlauna, 10 silfurverðlauna og átta bronsverðlauna. Verðlaunin komu öll í skíðagöngu og skíðaskotfimi. Kína endaði langefst yfir fjölda verðlauna á mótinu með 18 gull, 20 silfur og 23 brons, 61 verðlaun talsins, en í þriðja sæti var Kanada með 25 verðlaun. Players meistaramótið í golfi, sem stundum hefur verið kallað fimmta risamótið hjá körlunum, stendur yfir á TPC Sawgrass vellinum í Flórída. Golfmótum á PGA-mótaröðinni lýkur jafnan á sunnudögum þegar fjórði hringurinn er leikinn en nú er kominn mánudagur og enn hefur ekki verið hægt að klára þriðja hring. Veðrið hefur sannarlega sett stórt strik í reikninginn. Úrhellisrigning, stormur og þrumuveður hefur gengið yfir svæðið síðustu daga og því hafa mótshaldarar stöðugt þurft að fresta keppni. Lokadagurinn verður spilaður í dag og er indverski kylfingurinn Anirban Lahiri í forystu á níu höggum undir pari. Lahiri hefur aldrei fagnað sigri á PGA-mótaröðinni en hann er í 322. sæti heimslistans. Bandaríkjamennirnir Harold Varner III og Tom Hoge eru næstir á átta höggum undir pari.

2022

133

Mikið af mjólkursykri rennur enn í Lagarfljót frá starfsstöð MS á Egilsstöðum. Heilbrigðiseftirlit Austurlands hefur í mörg ár beint því til fyrirtækisins að bæta hreinsun á fráveitu.

Hjá MS á Egilsstöðum er framleitt mikið af osti sem aðallega er seldur til pizzugerðar. Aðeins um 10% mjólkurinnar fer í ostinn en hitt rennur frá sem mysa. Lengi vel fór hún lítt hreinsuð í Lagarfljót og enduðu fita, prótín og mjólkursykur í fljótinu. Ekki er langt síðan bæði fita og og mjólkursykur mældust langt yfir starfsleyfismörkum og gerði fyrirtækið úrbætur til að ná fitunni úr frárennslinu en mjólkursykurinn rennur enn út í náttúruna. Lengi hefur staðið til hjá MS að safna saman 54 milljónum lítra af mysu frá starfsstöðvum sínum og framleiða meðal annars úr henni hreinan vínanda á Sauðárkróki. Ekkert hefur enn orðið af þessu og hefur heilbrigðiseftirlit Austurlands enn og aftur krafið fyrirtækið um að ljúka úrbótum. Fyrirtækinu verður gert að taka sýni úr fráveitunni í byrjun sumars. Í samtali við Austurfrétt segir rekstrarstjóri hjá MS að ekki hafi verið hægt að opna verksmiðjuna á Sauðárkróki vegna tafa sem meðal annars megi rekja til Covid. Vonir standi til að starfsemin fari í gang síðla árs.

Mjólkursykur og önnur lífræn efni streyma enn frá starfsstöðvum MS út í náttúruna þrátt fyrir loforð fyrirtækisins um að hreinsa fráveituna betur. Fyrirtækinu hefur enn ekki tekist að opna verksmiðju á Sauðárkróki þar sem til stendur að vinna vínanda úr mjólkursykri.

2022

133

Úkraínskur flóttamaður segir að Rússar hafi truflað mótmæli gegn stríðinu í Úkraínu við rússneska sendiráðið í gær.

Hópur fólks gekk frá Hallgrímskirkju í gær að rússneska sendiráðinu þar sem mótmælafundur gegn innrásinni í Úkraínu fór fram. Meðal þátttakenda var Sasha Karisjenkó sem kom til landsins fyrir skömmu eftir að hafa flúið stríðsátökin í heimalandinu. Bíll hafi komið þar að og að minnsta kosti tveir menn stigið út. Sasha segir að mennirnir hafi hrópað Dýrð sé Rússlandi. Þeir hafi af öllu að dæma verið Rússar, bæði hvað útlit og framburð varðar. Hún segir mennina hafa verið ógnandi, en ekki nálgast hópinn og ekki hafi komið til átaka. Hún segir að konur og börn séu fjölmennust í hópi úkraínskra flóttamanna og framkoma mannanna hafi vakið hjá þeim ótta. Sasha segir að eðlilega hafi fólkið orðið óttaslegið, það hafi komið hingað til lands í leit að vernd og það vilji upplifa sig sem fjærst stríðsátökunum, þar sem hús þeirra séu sprengd og landar drepnir. Það hafi því vakið ótta fólksins að heyra Rússa hrópa Dýrð sé Rússlandi.

Úkraínskur flóttamaður segir að Rússar hafi truflað mótmæli gegn stríðinu í Úkraínu við rússneska sendiráðið í gær. Það hafi vakið ótta meðal flóttamannanna.

2022

134

Samkvæmt nýlegum skoðanakönnunum eru um 70 prósent rússnesku þjóðarinnar fylgjandi hernaðaraðgerðunum í Úkraínu.

Árni Þór Sigurðsson, sendiherra Íslands í Rússlandi, segist þó enn verða var við mótmæli á götum Moskvu. Hann telur að fjöldi fólks lýsi ekki skoðun sinni af ótta við viðurlög yfirvalda. Ég verð ekki var við að það dragi neitt sérstaklega úr mótmælum en hinsvegar verðum við vör við aukna löggæslu, það eru lögreglumenn og það eru óeirðarlögregla og fólk hefur verið handtekið Þúsundum saman þannig að auðivtað getur það haft áhrif. Þar að auki hafa verið sett hér lög sem að gera það refsivert að tala um þessa atburði með tilteknum hætti. Það getur verið refsivert upp í 15 ár, 15 ára fangelsi að nota tiltekin orð um það sem á sér stað í Úkraínu. Þannig það eru auðvitað margir sem að veigra sér við að taka þátt í mótmælum sem að jafnvel innst inni eru þeim algerlega ósammála. Það er mjög erfitt að meta hver mótstaðan raunverulega er.

2022

134

Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra segir Íslendinga ekki eiga að velta fyrir sér hvort okkar innviðir standi undir því að taka á móti þúsundum flóttamanna í einu vetfangi. Fordæmi séu fyrir því hér á landi að tekið hafi verið við mörgum þúsundum manna sem fara þurftu af heimilum sínum í skyndi.

Ég held að við eigum ekki að spyrja okkur þeirrar spurningar. Við þurfum bara að gera það sem gera þarf. Við höfum ekki hugmynd um hvað það verður margt fólk. Fyrir tæplega 50 árum tókum við hér uppi á fastalandinu á móti fimm þúsund manns sem þurftu að flýja Vestmannaeyjar á einni nóttu. Þetta er mannúð. Þetta er hryllilegt ástand þarna í Úkraínu og við munum gera það sem gera þarf. Undirbúningur fyrir komu flóttafólksins heyrir undir fjölda ráðuneyta. Í heilbrigðiskerfinu er vinna einnig þegar hafin fyrir komu fólksins. Willum Þór Þórsson er heilbrigðisráðherra. Og heilbrigðisþátturinn er einn þeirra þátta sem við erum að undirbúa. Það er verið að undirbúa það í heilsugæslunni að taka á móti fólki og skima fyrir ýmiss konar sjúkdómum og svo fólkið sem er að lenda í slíkri neyð og orðið fyrir þetta miklu áfalli að taka utan um það fólk.

2022

134

Um 300 ábendingar um húsnæði fyrir flóttafólk hafa borist í gegnum Ísland.is síðstu daga en viðbúið er að margir munu koma vegna innrásarinnar í Úkraínu á næstunni. Tæplega 180 flóttamenn hafa komið frá því átökin hófust, þar af 36 frá því á föstudag.

Af þeim sem sótt hafa um hæli á Íslandi frá áramótum eru flestir frá Úkraínu, næst flestir frá Venúsela, síðan frá Palestínu, Honduras og Yemen. Á fimmtudag höfðu 150 frá Vensúela sótt um hæli og 143 frá Úkraínu. Síðustu tvo daga hafa svo bæst við 36 Úrkaínumenn samkvæmt upplýsingum landamærasviðs lögreglunnar. Vinna stendur yfir vegna aukins fjölda þeirra sem hingað leita skjóls. Gylfi Þór Þorsteinsson er aðgerðarstjóri móttöku flóttafólks. Sem betur fer miðar okkur áfram, það eru komnar um 300 ábendingar um húsnæði inn á vefinn Ísland.is. Það húsnæði er allt frá því að vera herbergi inni hjá fólki og upp úr. Íbúðir, einbýlishús, sumarbústaðir, við erum að fara yfir þessar umsóknir allar saman eða ábendingar. Sumar ganga ekki þannig að við þurfum að vinna þetta hratt. En við biðjum fólk að halda áfram að benda okkur á húsnæði til skamms og lengri tíma inn á vefnum Ísland.is Gylfi segir flesta þá sem hafa komið frá Úkraínu hafa tengingu við Íslands og hafi því geta farið til ættingja og vina. Aðrir hafa farið í búsetuúrræði á vegum Útlendingastofnunar. Húsnæðið sem boðið hefur verið er dreift um landið. Nú er það líka sem við þurfum að gera er að eiga samtal við sveitarfélögin. Samtal sem er hafið og sveitarfélögin hafa burgðist vel við. Eru tilbúin í að taka þennan slag með okkur sem betur fer og það samtal heldur áfram í vikunni til að tryggja þessu fólki sem er að flýja heimili sín skjól og umhyggju.

36 flóttamenn hafa komið til Íslands frá Úkraínu frá því á föstudag og um 180 frá því innrásin hófst.

2022

134

Skíðamaðurinn Hilmar Snær Örvarsson segist ekki geta annað en verið sáttur við árangur sinn á vetrarólympíumótinu í Beijing í Kína í morgun. Hann endaði í 5. sæti svigkeppninnar.

Hilmar Snær var níundi eftir fyrri ferðina og vann sig því upp um fjögur sæti í seinni ferðinni og endaði í fimmta sæti. Það er besti árangur Íslendings frá upphafi á vetrarólympíumóti fatlaðra. Sagði Hilmar Snær Örvarsson eftir keppnina í morgun. Sigurvegari í standandi flokknum var Arthur Bauchet frá Frakklandi. Silfur fór til Kína er Jingyi Liang átti fínar ferðir í brautinni. Adam Hall frá Nýja Sjállandi varð í bronsverðlaunasætinu. Í svigi eru farnar tvær ferðir og gildir samanlagður tími úr ferðunum tveimur. Brautin er lögð upp á nýtt milli ferða, og seinni brautin hentaði Hilmari einkar vel. Ýmislegt hefur gengið á, á einu stærsta golfmóti ársins, Players mótinu í Bandaríkjunum. Ef allt hefði verið á áætlun ætti að leika fjórða og síðasta hring mótsins í kvöld, en hins vegar er nú aðeins einum hring lokið. Veðrið hefur nefnilega sett strik í reikninginn á Sawgrass vellinum Í Flórída. Festa þurfti leik í tvígang á fimmtudag og á föstudaginn var næstum ekkert hægt að spila. Þegar fyrsta hringnum lauk loks í gær voru Englendingurinn Tommy Fleetwood og Tom Hoge frá Bandaríkjunum efstir og jafnir á sex höggum undir pari. Fleetwood náði svo að leika þrjár holur á öðrum hring í gær en Hoge engar brautir. Mótið er því langt á eftir áætlun.

Skíðamaðurinn Hilmar Snær Örvarsson endaði í 5. sæti svigkeppninnar á vetrarólympíumótinu í Beijing í Kína í morgun.

2022

135

Stríðsátök í Úkraínu eru farin að hafa bein áhrif á verðlag hér á landi. Dæmi eru um tuga prósenta hækkanir á einstökum hrávörutegundum. Lilja Alfreðsdóttir Menningar og viðskiptaráðherra segir brýnt að stjórnvöld leggist á eitt með seðlabankanum að ná utan um verðbólguna sem eykst meðal annars vegna vöruhækkana.

Málefni tengd Úkraínu eru eitt af umfangsmestu verkefnum ríkisstjórnarinnar þessi dægrin. Stærsta verkefnið er tengd komu fjölda fólks á flótta hingað til lands. Talið er að allt frá fimmtán hundruð til fjögurra þúsunda manna gætu komið hingað frá Úkraínu. Stríðsátökin eftir innrás Rússa hafa einnig haft veruleg áhrif á verðlag hér á landi sem víðar. Lilja Alfreðsdóttir er menningar og viðskiptaráðherra. Það sem kemur auðvitað beint við okkur er að við erum að sjá miklar hækkanir á hrávöru og ég nefni til að mynda bara verð á korni og áburði og vð sjáum til að mynda að bara verðið á hveiti er búið að hækka um 26 prósent frá áramótum og þetta þýðir auðvitað að það mun verða aukinn verðbólguþrýstingur í kjölfarið þannig að það er mjög brýnt að stjórnvöld stöndum vaktina og munum auðvitað standa með seðlabankanum í því að ná utan um verðbólguna.

Viðskiptaráðherra segir brýnt að stjórnvöld leggist á eitt með seðlabanka að ná utan um verðbólguna. Miklar hækkanir hafa verið á hrávörumörkuðum frá áramótum.

2022

135

Ástandið er grafalvarlegt og sérlega hættulegt ungum börnum í borginni Mariupol í Úkraínu segja samtökin Læknar án landamæra. Úkraínumenn undirbúa sig nú fyrir stórsókn Rússa við höfuðborgina Kænugarð.

Loftvarnaflautur ómuðu um Kænugarð í nótt og í morgun. Íbúi í borginni segir að sprengjudrunurnar núna séu þær mestu frá því innrás Rússa hófst 24. febrúar. Talið er að Rússlandsher stefni að því að umkringja borgina þeir hafa gert stórskotaliðsárásir á flugvöll í nágrenni höfuðborgarinnar í morgun. Úkraínuher hefur haldið aftur af framgangi rússneskra hersveita að Odesa sem er gríðarmikilvæg hafnarborg og þriðja stærsta borg landsins. Borgarbúar undirbúa nú varnir af miklum krafti en sést hefur til rússneskra landgöngupramma úti fyrir ströndinni auk þess sem fjöldi herflugvéla er sagður hafa verið skotinn niður. Rússar hafa dögum saman látið sprengjum rigna yfir borgina Mariupol. Íbúðahverfi hafa verið jöfnuð við jörðu, sjúkrahús eyðilögð og tíðindi hafa borist af því að minnsta kosti ein fjöldagröf hafi verið tekin í borginni. Sergei Orlov varaborgarstjóri segir að fyrir nokkrum dögum hefði heitasta ósk fólks verið að stríðinu ljúki. But today and yesterday, their best wish is to find some food and water. They even do not afraid and scared about continuous bombing and shelling. Í dag, segir Orlov, að fólk geti ekki hugsað um annað en að útvega sér vat og mat, þau hræðist ekki einu sinni linnulaust sprengjuregn. Samtökin Læknar án landamæra segja ástandið í borginni grafalvarlegt, þar stefni í ólýsanlegan harmleik. Hundruð þúsunda komast ekki á brott úr borginni sem er nánast rústir einar. Fjölmargar fjölskyldur hafa hvort vatn, mat né lyf. Ástandið er sérstaklega hættulegt ungum börnum sem eiga í meiri hættu á ofþornun en eldri einstaklingar. Í dag ætla Úkraínsk stjórnvöld að reyna að opna öruggar flóttaleiðir, til þess að forða fólki frá Mariupol og fleiri borgum sem eru umkringdar eða undir árásum og að sama skapi koma vistum til fólks sem verður þar um kyrrt. "I really hope today that the day will be successful, and all planned routes will be open and Russia adheres to its obligations to guarantee the ceasefire. During the day, I will inform you about the results of our humanitarian routes. See you soon. Take care. Glory to Ukraine" Iryna Vereshchuk, varaforsætisráðherra Úkraínu, segist vona að það eigi eftir að ganga vel og Rússar standi við samninga um vopnahlé á öruggum flóttaleiðum en það hefur ekki alltaf gengið sem skyldi síðustu daga.

Úkraínumenn undirbúa sig nú fyrir stórsókn Rússa við höfuðborgina Kænugarð. Læknar án landamæra segja að það stefni í ólýsanlegan harmleik í borginni Mariupol, ástandið þar sé grafalvarlegt og sérlega hættulegt ungum börnum

2022

135

Byggðarráð Norðurþings hefur samþykkt að hefja viðræður við Íslandsþara ehf um uppbyggingu stórþaravinnslu á Húsavík. Gert er ráð fyrir að allt að 85 störf skapist í kringum vinnsluna.

Fyrirtækið stefnir á að afla stórþara úti fyrir Norðurlandi, þurrka hann með jarðvarma og vinna úr honum efni sem notuð eru meðal annars í matvæla- og lyfjaframleiðslu. Formleg beiðni hefur borist byggðarráði Norðurþings og segir Benóný Valur Jakobsson, varaformaður ráðsins, jákvæðni meðal nefndarmanna um verkefnið en slík vinnsla yrði sú fyrsta hér á landi. Þetta er stórþaravinnsla. Þeir fengu rannsóknar- og nýtingarleyfi að taka allt að 40.000 tonn næstu 5 árin, á ári. Til að nýta. Þetta er mjög stórt. Við lönduðum rétt um 3000 tonnum á fiski á síðasta ári þannig að 40.000 tonn af þara, þetta er stórt. Fyrir tæpum tveimur árum hafði fyrirtækið fengið vilyrði fyrir lóð á Húsavík en eftir nánari athugun þótti sú lóð ekki henta starfseminni. Lóðin sem nú er sótt um, er um 10.000 fermetrar og við höfnina. Ef leyfi fæst og starfsemin fer í gang geta allt að 85 störf skapast á 5-6 ára tímabili. Benóný segir ljóst að bæjarbúum þurfi að fjölga talsvert til að manna vinnsluna. Af því að stór hluti af þessum störfum í þaraverksmiðjunni eru sérhæfð störf fyrir líffræðinga og efnafræðinga og svo framvegis. Sem náttúrulega ekki búa á Húsavík og eru atvinnulausir alla vega. Síðustu þrjú ár hefur töluvert verið byggt á Húsavík og eftirspurn eftir lóðum er mikil. Benóný segir að nú sé orðið raunhæft að byggja og selja fasteignir þar sem fasteignaverð hafi hækkað. Já það er bara vonandi að við náum einhverjum samningum um lóðina. Það er svo sem næsta mál, stendur til íbúafundur á næstu vikum. Þannig að allir séu meðvitaðir um hvað er að fara að gerast.

Allt að 85 störf gætu skapast við stórþaravinnslu á Húsavík. Norðurþing hefur til skoðunar beiðni um lóð undir vinnsluna.

2022

135

Landssamtökin Þroskahjálp hafa áhyggjur af því að ekki sé gerð krafa um þekkingu á réttindum fatlaðs fólk í nýjum úrræðum útlendingastofnunar. Fatlaðir umsækjendur um alþjóðlega vernd eigi að njóta aukinna réttinda samkvæmt alþjóðlegum samningum.

Dómsmálaráðuneytið ákvað í síðasta mánuði að segja upp samningum við Rauða krossinn á Íslandi sem sinnt hefur talsmannaþjónustu fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd um árabil. Landsamtökin Þroskahjálp hafa lýst yfir áhyggjum af því að verðmæt þekking á málefnum fatlaðra umsækjenda glatist með breytingunum. Anna Lára Steindal er verkefnastjóri Þroskahjálpar. Segir Anna Lára það liggja fyrir að reynslan sem orðið hafi til hjá Rauða krossinum verði ekki nýtt við endurskipulagningu málaflokksins. Einnig segir hún óviðunandi að ekki sé gerð krafa til þeirra sem sinna hinu nýja talsmannahlutverki um þekkingu á málefnum fatlaðs fólks og samningi Sameinuðu Þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Það er ýmislegt sem þarf að taka til skoðunar þegar að málefni fatlaðs fólks eru til meðferðar hjá stofnun eins og útlendingastofnun. Til dæmis bara varðandi viðeigandi aðlögun sem teljum að sé ekki verið að gera. Það er líka mikilvægt að safna tölfræði um faltað fólk sem er ekki gert. Við höfum kallað eftir tölfræði frá stofnuninni um fatlaða umsækjendur um eðli mála og niðurstöður en þeim er ekki safnað. Þannig að fötlun virðist ekki vera breyta sem er skoðuð í þessu samhengi. Fatlað fólk sé einstaklega berskjaldaður hópur og taka þurfi tillit til þess í meðferð þeirra mála.

Ekki er gerð krafa um þekkingu á réttindum fatlaðs fólks í nýju úrræði útlendingastofnunar. Verkefnastjóri Þroskahjálpar segist óttast að hópurinn týnist í kerfinu.

2022

135

Forsetakosningar standa nú yfir í Mið-Asíuríkinu Túrkmenistan. Níu eru í framboði en mestar líkur þykja á að sonur taki við af föður. Sitjandi forseti tilkynnti í síðasta mánuði að hann hygðist stíga til hliðar eftir að hafa ráðið ríkjum í landinu frá árinu 2006.

Gurbanguly Berdymukhamedov hefur í raun bannað allra stjórnarandstöðu og ræður öllu því sem hann vill ráða í landinu sem telur um sex milljónir íbúa. Hann kvaðst í síðasta mánuði vilja stíga til hliðar til að hleypa yngri mönnum að. Frami fertugs sonar hans, Serdar Berdymukhamedov, hefur verið geysihraður frá því hann steig inn á svið stjórnmálanna fyrir sex árum. Hann hefur síðan meðal annars gegnt embættum byggingamálaráðherra og aðstoðarutanríkisráðherra. Frami hans jókst enn frekar á síðasta ári þegar hann gerðist ríkisendurskoðandi og settist í öryggisráð Túrkmenistan. Berdymukhamedov yngri þykir því hafa mun meiri reynslu en keppinautar hans þótt yngstur sé frambjóðenda og þykir harla öruggt að hann hafi sigur. Kjörstöðum verður lokað klukkan sjö í kvöld að staðartíma en nýr forseti tekur við völdum 19. mars. Gurbanguly Berdymukhamedov er 64 ára og tók við völdum í Túrkmenistan eftir að Turkmenabasi eða Saparmurad Atayevich Niyazov, fyrsti forseti landsins lést árið 2006. Hann ætlar alls ekki að yfirgefa stjórnmálin en hann vill verða forseti efri deildar þings landsins.

2022

135

Tímabært er að setja aðild að Evrópusambandinu aftur á dagskrá. Þetta sagði Logi Einarsson formaður Samfylkingarinnar í ræðu á flokkstjórnarfundi flokksins sem hófst í morgun. Til að ná fram umbótum og jöfnuðu fyrir almenning þurfi félagshyggjufólk að sameinast og hætta að stofna nýja og nýja flokka.

Það er mjög umhugsunarverð staða ef félagshyggjuflokkarnir verða til lengri tíma áfram sitt hvorum megin víglínu íslenskra stjórnmála. Þá verður verður erfiðara að ná fram nauðsynlegum réttlætis og umbótamálum fyrir almenning í landinu. Og afleiðingin í reynd; nær alltaf hægri stjórn áfram í landinu. Sagði Logi Einarsson, formaður Samfylkingarinnar, í ræðu sinni. Hann segir að draga verði þann lærdóm af síðustu kosningum að flokkarnir frá miðju til vinstri verði að koma sér upp nýju leikskipulagi. Þar sem markmiðin séu sameiginleg þurfi að vinna þvert á flokka. Þá segir hann að varast beri bergmálshella samfélagsmiðla og fagna frekar ólíkri sýn fólks. Að þjappa félagshyggjufólki í færri flokka verði aðeins gert með umburðarlyndi sem mögulega hafi skort á. Vegna þess að við munum ekki ná árangri með því að stofna nýja og nýja flokka, oft utan um áhugamál einstakra stjórnmálamanna. Hægt sé að sammælast um mikilvæg málefni eins og réttlátan arð af sjávarauðlindinni og aðgerðir í loftslagsmálum. Þá segir hann ekki nægja að tilheyra NATO og bendir á hlutverk Evrópusambandsins í varnar og öryggismálum. Það verður að endurnýja samfélagslega umræðu um aðild að sambandinu en einnig skerpa málflutning innan okkar eigin raða. Um er að ræða grundvallarhagsmuni þjóðarinnar og það er tími til kominn að setja aðildarumsókn að Evrópusambandi aftur rækilega á dagskrá.

Setja þarf aðild að Evrópusambandinu aftur á dagskrá. Þetta sagði Logi Einarsson, formaður Samfylkingarinnar, í ræðu á flokksstjórnarfundi flokksins í morgun. Hann bendir á hlutverk sambandsins í varnar- og öryggismálum og segir aðild að NATO ekki nægja.

2022

135

Bikarmeistarar verða krýndir í handbolta í dag. Úrslitaleikir karla og kvenna í bikarnum verða leiknir á Ásvöllum í Hafnarfirði.

Alla jafna eru bikarúrslitin í handbolta leikin í Laugardalshöll, en eftir vatnstjón sem varð þar fyrir að verða tveimur árum hefur ekki verið leikfært í Laugardalshöll. Bikarúrslitin í ár, rétt eins og í fyrra eru því spiluð á Ásvöllum í Hafnarfirði. Fram og Valur mætast í bikarúrslitum kvenna klukkan hálftvö. Þetta er sjötta árið í röð sem Framkonur spila til úrslita í keppninni. Í fyrra tapaði Fram fyrir KA/Þór. Fram er það lið sem langoftast hefur orðið bikarmeistari kvenna eða sextán sinnum. Fram og Valur hafa fimm sinnum mæst áður í bikarúrslitum. Fyrst 1985, en svo fjórum sinnum frá 2010. Fram vann í fyrstu þrjú skiptin, en Valur hefur haft betur í síðustu tveimur úrslitaviðureignum liðanna, síðast 2019. Klukkan fjögur mætast svo KA og Valur í bikarúrslitum karla. Liðin hafa aðeins einu sinni mæst áður í bikarúrslitum. Það var árið 1995 og þá vann KA eftir tvíframlengdan úrslitaleik. VAlur hefur hins vegar oftast allra karlaliða orðið bikarmeistari eða ellefu sinnum, síðast í fyrra. KA hefur þrisvar orðið bikarmeistari, síðast árið 2004. Báðir úrslitaleikir verða sýndir á RÚV. Upphitun hefst klukkan eitt. Keflavík vann mikilvægan sigur á KR eftir framlengdan leik í úrvalsdeild karla í körfubolta í gærkvöld. Leiknum lauk 110-106 fyrir Keflavík sem er nú í þriðja sæti með 26 stig, fjórum stigum á eftir toppliði Þórs Þorlákshafnar. Í hinum leik gærkvöldsins vann Breiðablik botnlið Þórs frá Akureyri, 116-109. Blikar fóru með sigrinum upp fyrir KR. Blikar eru nú í áttunda sæti og KR í níunda. Aðeins átta efstu lið deildarinnar komast í úrslitakeppnina. Þegar þrjár umferðir eru eftir af deildarkeppninni þarf stórlið KR því að hafa sig allt við til að komast í úrslitakeppnina. KR á þó leik til góða á liðin í kringum sig.

2022

136

Kisukot, sem hefur starfrækt kattaraðstoð á Akureyri síðastliðinn áratug, mun að óbreyttu skella í lás næstu dögum. Bæjaryfirvöld fóru í lok síðasta árs fram á að starfsemin, sem er í heimahúsi, fengi sérstakt starfsleyfi.

Heilbrigðiseftirlit Norðurlands eystra sendi Ragnheiði Gunnarsdóttur, stofnanda Kisukots bréf á síðasta ári þar sem henni var bent á að sækja um starfsleyfi. Forsenda fyrir leyfinu er að fyrir liggi samþykki skipulagsstjóra og byggingafulltrúa fyrir breyttri húsnotkun en Ragnheiður hefur starfrækt Kisukot heima hjá sér og í sjálfboðavinnu. Hún tilkynnti svo í gær að Kisukoti yrði lokað á næstu dögum þar sem ógjörningur væri að að uppfylla kröfur bæjaryfirvalda í heimahúsi. Ragnheiður sem nú annast sjö villiketti furðar sig á kröfum yfirvalda. Þetta er náttúrlega bara eins margir aðrir gera. Ég er ekki búin að breyta húsinu neitt, þetta er bara mitt heimili og ég tek bara inn og fóstra þessa ketti eins og fólk er að gera víðsvegar um landið. En fyrir einhverja ástæðu þá telja þeir að ég þurfi að vera með þetta skráð. -Ertu ósátt við hvernig bærinn hefur tekið á þessu máli?- Já, því eins og ég segi, það er enginn annar að lenda í þessu, þetta er bara hér. -Hvað verður um þessa ketti sem eru hérna hjá þér?- Þeir verða bara hérna áfram, ég er ekkert að fara að svæfa þessa ketti, ef þeir fá ekki heimili þá verða þeir bara hér og kannski fá heimili seinna.

2022

136

Aldrei hafa jafn margir verið inniliggjandi á Landspítala með COVID-19 og nú. Forstjóri spítalans segir erfitt að spá fyrir um framhaldið vegna tíðari endursýkinga en gert var ráð fyrir.

Áttatíu og átta covid-sjúklingar eru inniliggjandi á spítalanum í dag og þar af tveir á gjörgæslu. Spítalinn hefur verið á neyðarstigi í rúmar tvær vikur og segir Runólfur Pálsson forstjóri Landspítala stöðuna hafa þyngst síðan og hún sé mjög þung. Við það bætist mikil mannekla sem hefur verið viðvarandi og versnað vegna veikinda starfsfólks. Fleiri starfsmenn þurfi til að sinna hverjum covid-smituðum sjúklingi en venja er. Einnig reynist erfitt að hemja smit til viðkvæmra hópa. Þetta er náttúrulega bara svo gríðarleg smitdreifing í samfélaginu. Það er það sem við erum að sjá og því miður hafa smit verið að berast til aldraðra einstaklinga sem eru með fjölþætt heilsufarsvandamál og þola ekki sýkingar. Við erum að sjá talsvert af innlögnum af því tagi. En svo er líka mikið um smit á hjúkrunarheimilum. Þetta er um allt. Hafdís: Þannig að núna eru smit að ná til viðkvæmari einstaklinga en áður? Já, já. Það hefur óhjákvæmilega gerst. Því smitdreifingin er svo mikil í samfélaginu að það er bara ekkert hægt að verjast smiti með fullnægjandi hætti. Segir Runólfur flókið að spá fyrir um framhaldið. Enn gæti biðin eftir hjarðónæmi lengst. Við erum að sjá mun meira af endursmitum en hefur verið gert ráð fyrir. Við erum að rýna í gögn núna um það. En það er mjög áberandi. Hafdís: Breytir það ykkar sýn á framhaldið? Það hefur það náttúrulega ef að hlutfallið er mun hærra en er gert ráð fyrir, að þá eru fleiri sem eiga eftir að smitast, sem lengir þá tímann þar til við fáum þetta hjarðónæmi sem við höfum verið að leitast eftir.

88 sjúklingar liggja á Landspítalanum með COVID-19 og hafa aldrei verið fleiri. Forstjóri spítalans segir að staðan sé mjög þung og endursýkingar flæki framtíðarspár.

2022

136

Vísindamenn bandarísku geimferðastofnunarinnar vonast til að sýni, tekin á tunglinu fyrir fimmtíu árum, varpi ljósi á áður óútskýrða þætti í eðli þessa næsta nágranna okkar. Nokkrar vikur tekur að opna tilraunaglas sem inniheldur bergsýni þaðan.

Vísindamenn bandarísku geimferðastofnunarinnar NASA hófu í gær að opna tilraunaglas sem geymir eitt af síðustu órannsökuðu sýnunum úr tunglferðum stofnunarinnar. Alls söfnuðust 2.196 bergsýni í Appollo ferðunum en sýnið sem nú er til skoðunar var tekið í síðustu ferðinni í desember 1972. Sýnið hefur verið varðveitt alla þessa áratugi því vísindamenn NASA voru sannfærðir um að tækninni myndi fleygja nægilega fram til að unnt yrði að svara ýmsum spurningum sem útilokað var að gera fyrir fimmtíu árum. Sýnið þykir einkar áhugavert því það var tekið þar sem skriða hafði fallið. Þar sem ekki rignir á tunglinu vilja vísindamenn komast að hvernig og hvers vegna jarðvegshrun verður þar. Í fyrstu verða ýmis rokgjörn efni í glasinu rannsökuð með litrófsgreiningu en að því búnu tekur við rannsókn á berginu sjálfu. Það er mikið nákvæmnisverk að opna sýnaglasið og tekur nokkrar vikur. Með vorinu stendur svo til að losa bergsýnið og brjóta það upp svo unnt verði að rannsaka það nánar. Nú eru aðeins þrjú sýni frá tunglinu enn innsigluð en vísindamenn NASA telja ólíklegt að beðið verði önnur fimmtíu ár eftir að þau verði rannsökuð. Ætlun Bandaríkjamanna er að senda mannað geimfar til tunglsins árið 2025.

2022

136

Aðgerðahópur stjórnvalda vinnur nú að undirbúningi móttöku flóttafólks hér á landi. Katrín Jakobsdóttir, forsætisráðherra, segir verkefnið krefjandi að undirbúa móttöku flóttafólksins, ekki síst vegna óvissu um fjölda sem komi hingað til lands og hversu lengi átökin muni standa yfir.

Ég ætla ekkert að draga úr því að þetta er stórt verkefni því eins og komið hefur fram er auðvitað mikil óvissa hvað við getum átt von á mörgum til landsins og annað sem er svona breyta í þessu er að við vitum auðvitað ekki hversu lengi þessi átök dragast á langinn. Það auðvitað mun hafa áhrif. Við vitum það að flest þetta fólk sem ætlaði bara að mæta í sína vinnu og sinna sínu lífi fyrir sko minna en þremur vikum, er núna á flótta. Auðvitað vill það helst geta bara aftur snúið til síns lífs eins og við myndum öll vilja. En dragist þessi átök á langinn er engin leið að segja til um það hvernig það getur tekist til þannig að við þurfum í raun að vera bæði með skammtímaaðgerðir og langtímaaðgerðir í þessu.

2022

136

Í gærkvöld varð ljóst að Fram og Valur mætast í bikarúrslitaleik kvenna í handbolta á morgun. Þetta er sjötta árið í röð sem Fram leikur til úrslita.

Fram hefur þó aðeins tvisvar sinnum orðið bikarmeistari á síðustu fimm árum, síðast fyrir tveimur árum. Fram er það lið sem langoftast hefur orðið bikarmeistari kvenna í handbolta eða sextán sinnum. Valur hefur sjö sinnum unnið bikarmeistaratitil kvenna. Úrslitaleikurinn verður leikinn klukkan hálftvö á morgun og verður sýndur í beinni útsendingu RÚV. Rétt eins og bikarúrslitaleikur karla. Þar munu KA og Valur eigast við. Sá leikur hefst klukkan fjögur. Valur er sigursælasta bikarliðið í karlaflokki, ellefufaldur bikarmeistari og jafnframt bikarmeistari frá síðasta ári. KA hefur þrisvar orðið bikarmeistari, síðast árið 2004. Þór Þorlákshöfn náði í gærkvöld fjögurra stiga forystu á toppi úrvalsdeildar karla í körfubolta með öruggum sigri á Val, 88-69. Stjarnan og Tindastóll unnu sigra í sínum leikjum. Þór Þorlákshöfn er með 30 stig á toppnum, fjórum stigum á undan Njarðvík sem er í 2. sæti með 26 stig. Næstu lið eru Keflavík með 24 strig, Valur, Stjarnan og Tindastóll eru öll með 22 stig og KR í áttunda sæti með 16 stig. Vetrarólympíumóti fatlaðra lýkur um helgina og keppni stendur því nú sem hæst. Heimafólk, Kínverjar hafa unnið flest verðlaun það sem af er eða 47 talsins, þar af 14 gullverðlaun. Úkraína kemur svo næst með 25 verðlaun, þar af níu gullverðlaun. Kanada er svo í þriðja sæti yfir flest unnin verðlaun með samtals 20 verðlaun, þar af sjö gullverðlaun. Eini Íslendingurinn, Hilmar Snær Örvarsson keppir í sinni seinni grein aðfaranótt sunnudags. Hann keppir þá í svigi sem er hans sterkari grein. Hilmar sem keppir nú á sínu öðru Ólympíumóti, náði ekki að ljúka keppni í stórsviginu í fyrri nótt.

Fram og Valur mætast í bikarúrslitaleik kvenna í handbolta á morgun. Fram leikur til úrslita sjötta árið í röð.

2022

136

Rússneskt herlið hefur færst nær höfuðborg Úkraínu og í nótt var ráðist á enn fleiri borgir í landinu. Tvær og hálf milljón hafa flúið Úkraínu síðustu tvær vikur og úkraínsk stjórnvöld segja Rússa hafa drepið fleiri almenna borgara en hermenn frá því þeir réðust inn í landið.

Rétt rúmar tvær vikur eru liðnar frá því Rússar réðust inn í Úkraínu. Samkvæmt Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna hafa tvær og hálf milljón flúið land síðan þá og talið er að minnst tvær milljónir til viðbótar séu á flótta í eigin landi. Oleksii Reznikov, varnarmálaráðherra Úkraínu, segir að Rússar hafi drepið fleiri almenna borgara heldur en hermenn í stríðinu. Síðasta sólarhringinn hefur rússneskt herlið sem umkringir höfuðborgina Kænugarð fært sig um fimm kílómetrum nær borginni og í nótt hófu Rússar árásir á fleiri borgir í Úkraínu, og vestar í landinu en áður. Meðal annars borgirnar Dnipro, Lutsk og Ivano-Frankivsk, sem eru ekki ýkja langt frá borginni Lviv þangað sem flestir almennir borgarar hafa flúið frá austurhluta landsins. Volodymyr Zelensky, forseti Úkraínu, segir að um 40 þúsund manns hafi verið bjargað eftir öruggum flóttaleiðum frá nokkrum borgum í gær. En Mariupol og Volnovakha séu enn í herkví og skotið hafi verið á bílalest sem fór þangað með birgðir. Ástandið í Mariupol er orðið skelfilegt eftir margra daga umsátur. Mariupol and Volnovakha remain completely blocked. Although we did everything necessary to make the humanitarian corridor work, Russian troops did not cease fire. Despite this, I decided to send a convoy of trucks to Mariupol anyway. With food, water, medicine. Zelensky segir að þrátt fyrir árásir Rússa hafi hugrakkir bílstjórar farið þangað með mat, vatn og lyf. Vladimír Pútín, forseti Rússlands, átti fund í morgun með öryggisráði Rússlands. Sergey Shoigu varnarmálaráðherra tjáði Pútín að þúsundir málaliða hafi sóst eftir því að veita Rússum liðsinni í stríðinu, flestir frá Mið-Austurlöndum. Og það sem meira væri, þeir færu ekki fram á að fá greitt fyrir. As for gathering mercenaries from all over the world and sending them to Ukraine, we see that they do not hide it - the Western sponsors of Ukraine, the Ukrainian regime - they do not hide it, they do it openly, disregarding all the norms of international law. If you see people who want - on a voluntary basis, especially not for money - to come and help people living in the Donbas - well, you need to cooperate with them and help them move to the war zone. Pútín segir að þeim beri að koma sjálfboðaliðum á stríðsvæðin, sér í lagi þar sem vestrænir stuðningsmenn Úkraínu sendi þangað málaliða án þess að hika. Það skal tekið fram að ekkert vestrænt ríki hefur sent hermenn til Úkraínu en fregnir hafa borist af sjálfboðaliðum sem hafa haldið þangað á eigin vegum til þess að berjast. Friðarviðræður utanríkisráðherra Rússlands og Úkraínu runnu út í sandinn í gær, þær fjórðu frá því stríðið hófst.

Herlið Rússa í Úkraínu hefur fært sig nær höfuðborginni Kænugarði. Gerðar voru árásir á fleiri borgir í nótt.

2022

136

Átján flóttamenn hafa að meðaltali komið hingað til lands á degi hverjum frá því að innrás Rússa í Úkraínu hófst. Síðustu tvo daga hafa landsmenn boðið allt að tvö þúsund eignir til leigu fyrir flóttafólk en óvíst er að þær nýtist allar.

Frá því að innrásin hófst hafa rúmlega 140 með úkraínskt ríkisfang sótt um vernd hér á landi. Í þeim hópi eru 77 konur og 38 börn, að því er segir í stöðuskýrslu landamærasviðs ríkislögreglustjóra. Þrjátíu og fjórir flóttamenn með tengsl við Úkraínu komu til landsins í gær og spáir landamærasvið því að tæplega 400 komi fyrir lok marsmánaðar. Gylfi Þór Þorsteinsson stýrir móttöku flóttafólksins. Heildaryfirsýn er að myndast á verkefnið sem er gríðarlega umfangsmikið og stórt. Fyrir það fyrsta höfum við verið tryggja þessu fólki húsnæði, sem er að koma til landsins. Það er þannig að þau byrja í húsnæði Útlendingastofnunar, mörg hver, þó ekki öll. Svo þurfum við að koma þeim í samstarfi við sveitarfélögin í varanlegra húsnæði, hvort sem það er til lengri eða skemmri tíma. Stór hluti þeirra sem eru þegar komin til landsins hafa fengið húsaskjól hjá vinum og ættingjum. Klukkan átta í morgun höfðu tæplega 240 boðið fram eignir sínar í gegnum sérstakt skráningarform Fjölmenningaseturs. Við erum komin með um 2000 eignir. Þá er það allt frá smáum herbergjum og upp úr. Það er nú ekki víst að allar þessar eignir nýtist í svona verkefni, t.d. eins og herbergi nýtast ekki nema til mjög skamms tíma o.s.frv. Þannig að við eigum eftir að flokka það allt saman, hvað er nýtanlegt í þetta. Þannig að við hvetjum fólk til að halda áfram að fara inn á island.is og skrá inn eignir sem þau geta sett inn í verkefnið. Mikil vinna er framundan við að greina þarfir fólksins sem hingað er komið og finna því hentugt húsnæði. Það er í höndum Fjölmenningarseturs meðal annarra. Nichole Leigh Mosty stýrir því. Ef eitthvað þá opnar þetta dyr sem hingað til hefur verið erfitt í samræmdri móttöku. Nú vitum við hvaða húsnæði stendur til boða til að geta sagt við forsvarsfólks sveitarfélaganna; það eru 40 rými eða annað sem hefur verið boðið fram í ykkar sveitarfélagi. það er flóttafólk á Íslandi núna sem er verið að leita að húsnæði fyrir, sem er ekki frá Úkraínu. Við megum ekki gleyma því að við erum nýbúin að taka inn hóp frá Afganistan. Þessi móttaka núna vegna Úkraínumanna hjálpar okkur að þróa enn betra kerfi í kringum alla sem við höfum tekið á móti.

Landsmenn hafa boðið fram tvö þúsund eignir til handa flóttafólki frá Úkraínu. Móttökustjóri segir ekki víst að þær nýtist allar. Um 140 flóttamenn eru komnir til landsins.

2022

137

OECD stefnir að því að hefja skattlagningu á alþjóðleg stórfyrirtæki á borð við Facebook og fleiri slík á næsta ári að hluta.

Fjármálaráðuneytið hér á landi tekur þátt í þeirri vinnu og svo gæti farið að hluti af skatttekjum frá erlendum stórfyrirtækjum rynni hingað. Þetta kemur fram í skriflegu svari fjármálaráðuneytisins við fyrirspurn fréttastofu. Þar segir að auk þess verði tryggt að fyrirtækin greiði 15% lágmarksskatt í sínu heimaríki. Í svarinu kemur fram að ekki liggi enn fyrir hvernig skattlagningin verður útfærð og því ekki tímabært að segja til um tekjuáhrif hér á landi né hvernig slíkar reglur yrðu innleiddar í íslenskan skattarétt. Íslenskir auglýsendur greiða háar fjárhæðir fyrir auglýsingar í miðlum á borð við Facebook og Google. Fyrir tveimur árum taldi Hagstofa Íslands að samkvæmt varfærnu mati hefðu íslenskir auglýsendur greitt slíkum miðlum fimm milljarða króna árið 2018 fyrir birtingu auglýsinga, sem var yfir 70% þeirrar upphæðar sem þeir vörðu í birtingu vefauglýsinga.

Stefnt er að því að skattleggja auglýsingatekjur Facebook, Google og fleiri alþjóðlegra fyrirtækja á næsta ári, þvert á landamæri. OECD hefur unnið að þessu og fjármálaráðuneytið tekur þátt í þeirri vinnu.

2022

137

Mikilvægt er að koma upp sneiðmyndatæki til bráðagreiningar á Egilsstöðum að mati bæjarfulltrúa og hjúkrunarfræðings. Fólk sem fær blóðtappa getur ekki fengið lyf fyrr en tappinn er greindur og þarf nú að fljúga til Reykjavíkur eða keyra til Norðfjarðar áður en meðferð getur hafist.

Á hverju ári fá um 400 Íslendingar heilablæðingu eða blóðtappa í heila og þá skiptir miklu máli að hefja meðferð sem fyrst áður en mikill skaði verður. Vandamálið er að fyrstu einkenni tappa og blæðingar eru þau sömu en meðferðin gjör ólík. Ef um blóðtappa er að ræða þarf að gefa blóðþynningarlyf sem þeir sem eru með heilablæðingu mega alls ekki fá. Á Austurlandi háttar þannig til að sneiðmyndatæki sem getur greint blóðtappa er aðeins á Umdæmissjúkrahúsinu í Neskaupstað. Það er ekki miðsvæðis og helsti flugvöllur fyrir sjúkraflug er á Egilsstöðum. Þetta þýðir að annað hvort þarf að keyra með fólk til Neskaupstaðar eða senda það með sjúkraflugi áður en meðferð getur hafist. Væri sneiðmyndatækið einnig á Egilsstöðum væri í flestum tilvikum hægt að hefja meðferð mun fyrr. Berglind Harpa Svavarsdóttir, hjúkrunarfræðingur og bæjarfulltrúi, tók nýlega sæti á Alþingi sem varamaður, og lagði fram þingsályktunartillögu um að bráðaþjónusta á heilsugæslunni á Egilsstöðum yrði efld með sneiðmyndatæki. Þegar þú ert með einkenni heilablæðingar þá þarftu að komast í sneiðmyndatæki til að greina hvort þetta sé blæðing eða tappi. Þegar þú ert búinn að greina þetta þá fyrst getur þú gefið lyf til að leysa tappann þannig að það verði ekki meiri skaði. Þetta tæki varðandi líf og heilsu fólks þá er þetta gríðarlega mikilvægt; að það sé staðsett á Egilsstöðum. Sneiðmyndatækið er líka mikilvægt til að greina innvortis blæðingar eftir slys. Berglind segir að fyrir nokkrum árum hafi erlendur ferðamaður lent í bílveltu en borið sig vel. Hann átti pantað far frá landinu með ferjunni Norrænu, fór ekki í sneiðmyndatæki heldur sigldi með skipinu. 17 Hann lést á leiðinni. Með innvortis blæðingar, þær eru hættulegar og við verðum að bregðast við, greina þær og vita hver staðan er. Hér á Egilsstöðum verður að koma með þetta tæki sem og fleiri tæki sem þarf til þess að fá upplýsta ákvörðun svo hægt sé að bregðast rétt við og hvert fólk á að fara.

Þeir sem fá blóðtappa eða heilablæðingu á Austurlandi eiga minni möguleika á bata vegna þess að sneiðmyndatæki sem getur greint þar á milli er ekki til á Egilsstöðum. Meðferð getur ekki hafist fyrr en greining liggur fyrir.

2022

137

Fundi utanríkisráðherra Rússlands og Úkraínu um vopnahlé og lausn á deilunni um Úkraínu lauk í Tyrklandi í morgun án árangurs. Bretar frystu í morgun eignir sjö rússneskra auðmanna í landinu, þar á meðal Romans Abramovich eiganda enska úrvalsdeildarliðsins Chelsea.

Engin niðurstaða fékkst á fundi Dmitro Kuleba utanríkisráðherra Úkraínu og Sergeis Lavrov utanríkisráðherra Rússlands um lausn á deilunni um Úkraínu. Bresk stjórnvöld tilkynntu í morgun um frystingu á eignum Romans Abramovich og sex annarra rússneskra auðmanna. Þegar utanríkisráðherrarnir tveir settust að fundi höfðu borist fregnir af því þrír hefðu fallið í sprengjuárás Rússa á barnaspítala í Mariupol í gær, þar á meðal stúlkubarn. Dmitro Kuleba utanríkisráðherra Úkraínu sagði að enginn árangur hefði orðið af viðræðum um vopnahlé í landinu Rætt hafi verið um sólarhrings vopnahlé og að opin leið yrði tryggð fyrir fólk sem vildi komast burt. Því miður sá Lavrov sér ekki fært að lofa neinu slíku en hann myndi ræða við rétt yfirvöld um málið, sagði Kuleba. Hann sagði líka að Rússar gerðu áfram kröfur um að Úkraína gefist upp, en slíkt komi aldrei til greina. Sergei Lavrov sagði hins vegar eftir fundinn að hann hefði minnt Úkraínumenn á að Rússar hefðu þegar lagt fram tillögu að lausn. Þeirra aðgerðir sneru að því að vernda fólk sem svokallaðar hersveitir væru að nota sem mannlega skildi. Hann sakaði jafnframt vesturveldin um að virða eignarétt Rússa að vettugi og hét því að Rússar yrðu aldrei framar háðir vestrinu með neitt. Báðir ráðherrar lýstu hins vegar yfir vilja til að halda viðræðum áfram, en ekki er ljóst hvenær af því verður. Bresk stjórnvöld tilkynntu í morgun að eignir sjö rússneskra auðmanna í Bretlandi yrðu frystar. Eignir þeirra eru metnar á 15 milljarða punda, eða um tvö þúsund og sex hundruð milljarða íslenskra króna. Meðal auðmannanna er Roman Abramovich, eigandi enska úrvalsdeildarliðsins Chelsea, sem fyrir skömmu tilkynnti að hann ætlaði að selja félagið. Þær áætlanir hafa verið settar til hliðar að sinni. Á sama tíma hefur rússneski herinn færst nær höfuðborginni Kænugarði en sókn þeirra þangað hefur gengið illa undanfarna daga. Skriðdrekar sjást nú aðeins nokkra kílómetra frá borgarmörkunum. Ef fram heldur sem horfir er óttast að borgin verði brátt umkringd.

Fundi utanríkisráðherra Rússlands og Úkraínu lauk í Tyrklandi í morgun án árangurs. Bretar frystu í morgun eignir sjö rússneskra auðmanna í landinu, þar á meðal Romans Abramovich eiganda enska úrvalsdeildarliðsins Chelsea.

2022

137

Hilmari Snæ Örvarssyni lánaðist ekki að ljúka fyrri ferð stórsvigsins á vetrarólympíumóti fatlaðra, Paralympics í Beijing í Kína. Þrjátíu og fjórir af fjörutíu og fjórum keppendum í hans flokki komust í gegnum báðar ferðir.

Finninn Santeri Kiiveri varð Ólympíumeistari. Samanlagður tími hans úr ferðunum tveimur var ein mínúta og 55,40 sekúndur. Thomas Charles Walsh frá Bandaríkjunum hreppti silfrið og Arthur Bauchet frá Frakklandi bronsið Hilmar Snær keppir í svigi aðfaranótt sunnudags. Hann er yfirleitt sterkari í sviginu en í stórsviginu en var að vonum svekktur með niðurstöðuna í nótt Það verða KA og Valur sem munu mætast í bikarúrslitum karla í handbolta á laugardag. KA vann Selfoss eftir framlengdan leik í undanúrslitum í gærkvöld. Arnar Freyr Ársælsson skoraði sigurmark KA þegar ein sekúnda var eftir af framlengingunni. Valur vann FH. Það ræðst svo í dag hvaða lið munu mætast í bikarúrslitum kvenna á laugardag. Fram og KA/Þór mætast í undanúrslitum klukkan sex og Valur og ÍBV klukkan átta. Báðir leikir verða sýndir á RÚV 2. Karim Benzema var hetja Real Madríd í gærkvöld þegar liðið komst í 8-liða úrslit Meistaradeildar Evrópu í fótbolta. Benzema skoraði öll þrjú mörk Real í 3-1 sigri á Paris Saint-Germain í seinni leik liðanna í 16-liða úrslitum. Real vann einvígi liðanna samanlagt 3-2. Manchester City komst einnig áfram í 8-liða úrslitin í gær þrátt fyrir markalaust jafntefli á móti Sporting frá Lissabon. City hafði unnið fyrri leik liðanna 5-0.

2022

137

Tilkoma glæra pokans á endurvinnslustöðum Sorpu hefur dregið úr urðun sorps um 1.200 tonn á ári.

Meira en eitt þúsund tonn af úrgangi hefur ratað í endurvinnslu í stað urðunar síðan átak Sorpu um glæra poka hófst í fyrra. Sumir hafa brugðist illa við þessari breytingu að sögn samskipta- og þróunarstjóra Sorpu. Við sjáum á okkar rannsóknum að helmingur af því sem fer í urðun á heima í einhvers konar endurvinnslu. Allt að fimmtíu prósent af því sem er holað ofan í jörðina á sér framhaldslíf. Frá því að við innleiddum glæru pokana í apríl, þá hefur þetta dregist saman um 1200 tonn. Segir Gunnar Dofri Ólafsson, samskipta- og þróunarstjóri Sorpu. Fólk hefur tekið misvel í breytingarnar en til að fylgja verkefninu eftir var 500 króna gjald sett á úrgang í ógagnsæjum pokum. Gunnar segir að það komi enn flatt upp á fólk að ógagnsæju pokarnir séu farnir út og fólk hafi jafnvel verið ókurteist við starfsfólk Sorpu. Til þess að fylgja þessu eftir þá settum við á gjald. Þeir sem koma á endurvinnslustöð með úrganginn sinn í svörtum poka þurfa að greiða 500 króna gjald fyrir pokann. Það hefur því miður komið fyrir að fólk sýnir af sér hegðun sem okkur þykir allavega ekki sæmandi af fólki gagnvart okkar starfsfólki. Gunnar segir þó að flestir reyni að sýna þessu skilning. Átakið snúist ekki um að Sorpa sé á móti svörtu plasti. Það valdi starfsfólki hins vegar vandræðum að geta ekki leiðbeint fólki hvert eigi að fara með sorpið. Þetta sé einföld aðgerð sem nái miklum árangri. Þetta er rosalega mikilvægt fyrir innleiðingu á hringrásarhagkerfinu og til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda. Úrgangur sem er urðaður losar gróðurhúsalofttegundir en úrgangur og endurvinnsluefni sem fara til endurvinnslu, þau spara gróðurhúsalofttegundir, draga úr losun gróðurhúsalofttegunda.

2022

137

Félag grunnskólakennara og Samband íslenskra sveitarfélaga skrifuðu undir kjarasamning klukkan fimm í morgun. Formaður félagsins segir að þessi samningur sé betri en sá sem felldur var í janúar. Samningurinn gildir til 31. mars á næsta ári.

Kennarar kolfelldu í janúar samning sem skrifað var undir 30. desember. Þrír af hverjum fjórum kennurum felldu þann samning. Stíf fundahöld hafa verið undanfarna daga. Þið skrifuðuð undir samning í morgun, er þessi samningur betri en sá sem þið fellduð á dögunum? Já við vorum í mjög þröngri stöðu og tókum áskorun okkar félagsfólks að gera betur og leggja skýrari samning fram um þessa áhersluþætti sem við höfum verið að vinna að mjög lengi og okkur finnst núna ástæða til að leggja þennan samning fram sem við teljum umtalsvert betri en sá sem felldur var um jólin. Þetta er fortíðin en núna erum við að horfa til framtíðar. Segir Þorgerður Laufey Diðriksdóttir formaður Félags grunnskólakennara. . Þessi samningur er hins vegar veruleg breyting frá því sem við höfum verið að takast á um og teljum okkur þess vegna geta vel við unað og hlökkum til að kynna þetta fyrir félagsfólki. Hvenær verða atkvæði greidd um samninginn. Niðurstaða atkvæðagreiðslu þarf að liggja fyrir 18. mars.

Félag grunnskólakennara og samninganefnd Sambands íslenskra sveitarfélaga skrifuðu í morgun undir nýjan kjarasamning. sem gildir til eins árs. Formaður félagsins segir saminginn umtalsvert. Mun betri en sá sem felldur var um jólin, segir formaður félagsins. betri en þann sem kennarar felldu um jólin.

2022

137

Á um sólarhring hafa hátt í 150 manns boðið fram húsnæði hér á landi fyrir flóttafólk frá Úkraínu, allt frá Vesturbænum á Svalbarðsströnd. Forstöðumaður fjölmenningarseturs segir að þörfina þurfi að kortleggja næsta árið með tilliti til þarfa fólksins

Yfir hundrað manns eru komin til Íslands með tengsl við Úkraínu. Yfirlögregluþjónn landamærasviðs segir í samtali við fréttastofu að erfitt sé að áætla fjöldann sem kemur þaðan næstu daga en unnið sé að því. Í gær var opnað skráningarform þar sem fólk getur skráð húsnæði til leigu fyrir flóttafólk sem hingað kemur frá Úkraínu á vefsíðu fjölmenningarseturs Íslands. Þar sem Nichole Leigh Mosty er forstöðumaður. Í gær afgreiddi ég 100 eyðublöð eða boð af ýmsu togi, sem samsvarar herbergi, hótelum, gistiheimilum eða annað jafnvel 7-800 rými. Og ég sit núna með 44 beiðnir sem ég á eftir að ganga frá. Eruði komin með nóg húsnæði þá? Það er ekki hægt að segja. svo eru sumir að bjóða fram tímabundna lausn, í nokkra vikur eða mánuði, sumir eru að bjóða fram húsnæði kannski í september. en við megum ekki gleyma að þetta ástand mun ekki klárast á næstu vikum. Við þurfum að kortleggja þetta yfir árið. Þrátt fyrir að margir hafi tekið við sér og boðið fram húsnæði hvetur Nicole fólk til þess að gera það áfram, því þörfina á eftir að kortleggja og þarfirnar eru mismunandi. Síðdegis í gær sendi félagsmálaráðuneytið sveitarfélögum bréf þar sem óskað er eftir aðstoð þeirra við móttöku flóttafólks frá Úkraínu, til að mynda með húsnæðisaðstoð. Segir í bréfinu að þátttakan geti verið sniðin að stærð og getu hvers sveitarfélags. Ráðuneytið stefnir á að halda upplýsingafund með áhugasömum sveitarfélögum. Nicole segir að nokkur sveitarfélög hafi tekið við sér. húsnæðið er út um allt, eins langt og Svalbarðsströnd, og líka vestur í bæ. Það er mjög mikilvægt að við kortleggjum í samræmi við þá þjónustu sem fólk þarf aðgang að, eins og skóla og annað.

Forstöðumaður fjölmenningarseturs segir að kortleggja þurfi húsnæðisþörfina fyrir flóttafólk frá Úkraínu næsta árið. Um 150 hafa boðið fram húsnæði undanfarinn sólarhring um allt land.

2022

138

Framkvæmdastjóri Markaðsstofu Norðurlands segir það óásættanlegt að vegir á vinsæla ferðamannastaði séu lokaðir stóran hluta árs. Kallað er eftir því að vegamál ferðaþjónustunnar verði tekin til gagngerrar endurskoðunar.

Millilandaflug um aðra flugvelli en Keflavíkurflugvöll hefur aukist og ferðamenn því í meira mæli að heimsækja staði til dæmis á Norður- og Austurlandi. Arnheiður Jóhannsdóttir, framkvæmdastjóri Markaðsstofu Norðurlands segir vegamál gera ferðaþjónustufyrirtækjum erfitt fyrir. Við erum alltaf að vinna að því að kynna ákveðna segla, stóra segla eða mesta aðdráttaraflið okkar sem eru m.a. Dettifoss og Demantshringurinn og Hvítserkur og það er bara ófært stóran hluta ársins að þessum stöðum og það er óásættanlegt, algjörlega. Arnheiður segir það einnig ákveðið öryggismál að það sé hægt að treysta á mokstur. Hún segir þó jafnframt að vegum sé stundum lokað þó ekki beri nauðsyn til. Þetta hefur svolítið verið þannig núna að það er lokað nægilega snemma til að enginn lendi í vandræðum og þá er vegurinn lokaður þó hann sé kannski bara fullfær. Menn eru að lenda í því að selja kannski súperjeppaferð á veg sem er bara í fínu lagi og það keyrir fram hjá þeim einhver smábíll sem er bara auðvitað mjög óþægileg staða fyrir ferðaskrifstofuna að vera í. Lélegir malarvegir hefti einnig umferð þeirra ferðamanna sem vilja ferðast utan hringvegarins. Með auknu millilandaflugi um Akureyrarflugvöll muni fleiri vilja fara á þessa staði. Þannig að það þarf í rauninni bara að fara í fulla endurskoðun á þessum innviðum okkar og ég vona bara að t.d. að flug Niceair, ef vel gengur, að það ýti á þetta. Vegna þess að þegar fjöldinn er orðinn meiri þá verður að koma þessum þáttum í lag.

2022

138

Vísindamenn hafa fundið flak skipsins sem heimskautafarinn Ernest Shackleton fór á til Suðurskautsins. Skipið sökk fyrir hundrað og sex árum en enginn fórst.

Flakið af skipi heimskautafarans Ernest Shackleton, sem sökk á Suðurskautinu árið nítján hundruð og fimmtán, er fundið. Skipið þykir ótrúlega heillegt. Ernest Shackleton lagði af stað í desember nítján hundruð og fjórtán á skipi sínu Endurance, eða þrautseigju, í átt að norðvestanverðu Suðurskautinu. Takmark hans var að vera fyrstur til að fara fótgangandi þvert yfir Suðurskautslandið. Í janúar nítján hundruð og fimmtán festist skipið í ís og sat fast í tíu mánuði. Þá höfðu ísjakarnir sett gat á skipsskrokkinn og því flúðu skipverjarnir skipið sem svo á endanum sökk. Við tók svo nokkurra mánaða svaðilför sem endaði með því að þeim var bjargað í ágúst nítján hundruð og sextán. Shackleton gerði aðra tilraun til að ná þessu markmiði sínu árið nítján hundruð tuttugu og eitt, en lést á leið sinni á áfangastað. Nokkrar tilraunir hafa verið gerðar til að finna skipið, en það var fyrst nú um helgina sem það tókst. Leiðangur vísindamanna hjá Falkands Maritime Heritage Trust á Falklandseyjum, fór af stað nú í febrúar með ísbrjót og neðansjávardróna að vopni. Og um síðustu helgi fannst skipið á þriggja kílómetra dýpi í Weddel hafi, í ótrúlega heillegu ástandi. Mensund Bound, sjávarfornleifafræðingur, segir að þar sem engir sýklar sem éta timbur séu til staðar neðan sjávar sé skipið nánast í sama ástandi og þegar það sökk. Þó að brot sjáist í viðnum hefur það haldist vel saman, stendur upprétt og jafnvel nafnið á því sést afar greinilega á myndum. Fundurinn þykir marka mikil tímamót. Ekki aðeins vegna sögunnar sem það hefur að geyma um þessa tveggja ára veru Shackletons og félaga í og við Suðurskautið, heldur einnig vegna þess að tekist hafi að finna skipið á þessu ísi lagða hafsvæði.

Vísindamenn hafa fundið flak skipsins sem heimskautafarinn Ernest Shackleton fór á til Suðurskautsins. Skipið sökk fyrir hundrað og sex árum en allir björguðust.

2022

138

Sjö þúsund óbreyttir borgarar hafa flúið borginna Sumy í Úkraínu. Flóttaleiðir eru enn opnar þar og í fjórum öðrum borgum. Talsmaður rússneskra stjórnvalda segir að Bandaríkjamenn séu að heyja efnahagslegt stríð við Rússa með efnahagsþvingunum sínum.

Flóttaleiðir hafa verið settar upp í fimm borgum í Úkraínu - Kænugarði, Kharkiv, Cherniv og Sumy í norðri og Mariupol í suðri. Rússar hafa ítrekað ráðist á þessar flóttaleiðir. Í gær komust sjö þúsund manns frá Sumy. Samið var um nýtt vopnahlé í morgun sem á að gera það að verkum að fólk geti áfram komist frá þeirri borg, en þar hafa verið harðir bardagar undanfarna daga. Bardagar hafa haldið áfram fyrir norðan og norðvestan Kænugarð. Bandaríkjamenn tilkynntu í gær um innflutningsbann á jarðefnaeldsneyti frá Rússlandi. Dmitry Peskov talsmaður rússneskra stjórnvalda sagði í morgun að Bandaríkjamenn væru með aðgerðum sínum að lýsa yfir efnahagslegu stríði gagnvart Rússum og að þeir væru í raun að heyja þetta stríð sjálfir. Á sama tíma ítrekaði Volodymyr Zelenskij forseti Úkraínu kröfu sína um að fá sendar til sín orrustuþotur. Einu þoturnar innan NATO-ríkja sem úrkaínskir flugmenn geta flogið án aukaþjálfunar eru í Póllandi. Pólverjar hafa boðist til að senda slíkar þotur í gegnum bandaríska herstöð í Þýskalandi, en Bandaríkjamenn höfnuðu því.

2022

138

Frakklandsstjórn hefur lýst yfir áhyggjum af því að innrás Rússa í Úkraínu verði til þess að hindra eða tefja endurlífgun kjarnorkusamnings við Íran. Rússar eru aðilar að samningaviðræðunum ásamt Bretum, Kínverjum, Þjóðverjum og Frökkum.

Viðræður um framtíð og framkvæmd kjarnorkusamningsins frá árinu 2015 hafa staðið yfir í Vín frá því í nóvember á síðasta ári. Bandaríkjamenn koma óbeint að viðræðunum en þeir sögðu sig frá samningnum á forsetatíð Donalds Trump árið 2018. Talsmaður franska utanríkisráðuneytisins segir skammt í að samkomulag náist en að allar tafir gætu dregið verulega úr því. Sergei Lavrov utanríkisráðherra Rússland hefur krafist skriflegs loforðs úr hendi Bandaríkjamanna um að viðskiptaþvinganir vesturveldanna hindri ekki efnahagslega og hernaðarlega samvinnu Rússa og Írana. Hann segir að öll ríki samningsins skuli hafa sömu réttindi en Antony Blinken utanríkisráðherra Bandaríkjanna segir að refsiaðgerðir vegna innrásarinnar hafi ekkert með kjarnorkusamninginn að gera. Bandaríkjamenn hafa þó ekki fallist á að veita Rússum nokkrar þær skriflegu tryggingar sem þeir krefjast. Ekki stendur heldur til að hætta viðræðum við Írani í Vín vegna innrásarinnar í Úkraínu. Victoria Nuland aðstoðarutanríkisráðherra Bandaríkjanna segir heiminn síst af öllu þurfa á því að halda að Íran væðist kjarnavopnum ofan á innrás Pútíns. Ali Bagheri helsti samningamaður Írana er væntanlegur til Vínar í dag.

2022

138

Tuttugu og átta úkraínskir flóttamenn komu til landsins síðasta sólarhring. Þetta er mesti fjöldi sem hingað hefur komið á einum degi frá innrás Rússa í Úkraínu. Sviðsstjóri landamærasviðs segir ekki gott að fá marga svona daga í röð, það geti lagt kerfið á hliðina.

Frá því að Rússar réðust inn í Úkraínu hafa 104 flóttamenn þaðan komið til landsins. Í þessum hópi eru 50 konur og 30 börn. Móttökukerfi flóttamanna á landamærum var fært af óvissustigi á hættustig í gær. Jón Pétur Jónsson er sviðsstjóri landamærasviðs ríkislögreglustjóra. Undirbúningur er á fullu hjá okkur sem komum að þessari viðbragðsáætlun og það eru fjölmargir aðilar sem koma að því. Við erum að stilla saman strengi. Fjöldinn sem kom hingað í gær er þetta ekki mesti fjöldi sem komið hefur hingað frá Úkraínu eftir innrás Rússa? Jú heildarfjöldi þeirra sem óskaði eftir vernd í gær var 33 en af þeim voru 28 sem voru með tengsl við Úkraínu. Það sem af er degi hafa 8 einstaklingar óskað eftir vernd. Jón Pétur segir að helmingur þeirra, eða fjórir, séu frá Úkraínu. Hann segir erfitt að spá fyrir um hver fjöldinn verður næstu daga. Þó við fáum einn svona dag, jú það er vísbending um að þeim fari að fjölga á næstu dögum. Við þurfum bara að vera undirbúin að takast á við það. Kerfið hjá ykkur þess megnugt að ráða við þetta? Já við erum að grípa til ráðstafana til þess að það verði það. Eins og ég hef sagt að þá erum við á þolmörkum og það er ekki gott að fá marga svona daga í röð, það væntanlega leggur okkur á hliðina. Þess vegna erum við að bregðast við með þessum hætti. Segir Jón Pétur. Klukkan 16 í dag ætla Átak, félag fólks með þroskahömlun, Tabú sem er feminísk fötlunarhreyfing, Þroskahjálp og Öryrkjabandalagið að afhenda utanríkisráðherra áskorun um að íslensk stjórnvöld grípi tafarlaust til aðgerða til að tryggja öryggi fatlaðra borgara í stríðinu í Úkraínu.

Tuttugu og átta úkraínskir flóttamenn komu til landsins síðasta sólarhring, sem er mesti fjöldi á einum degi. Þeir eru nú orðnir 104 frá innrás Rússa í Úkraínu, þar af 50 konur og 30 börn.

2022

138

Guðrún Aspelund, yfirlæknir á sóttvarnasviði hjá embætti landlæknis segir að staðan í kórónuveirufaraldrinum sé frekar alvarleg og ræða þurfi hvort grípa verði inn í. Áttatíu og einn liggur á sjúkrahúsi með veiruna.

staðan er í rauninni ekki góð. Það er mjög mikið um smit, hefur ekkert hægt á svo að segja, við erum að greina tvö til þrjú þúsund tilfelli á dag. Það hefur líka verið einhver aukning í innlögnum á sjúkrahúsið, ég held að ástandið sé nokkuð alvarlegt. Guðrún segir að þetta skýrist af því að fólk viðhafi ekki einangrun og sóttkví, eins og þegar það var skylda, sem var við búið. En er þá tilefni til að taka aftur upp reglur um einangrun og herða sóttvarnaaðgerðir á ný? Það er erfitt að segja, ég ætla ekki að segja núna að það eigi að grípa til harðra aðgerða. KLIPP LAGA Við vitum, miðað við hvaða aðgerðir voru í gangi, að það þyrftu að vera mjög strangar aðgerðir til að hefta útbreiðsluna. Við vorum í vandræðum út af því, þess vegna var gripið til þess að aflétta. Það er ekki einfalt mál. En það þarf að ræða alvarlega hvort það þurfi að grípa inn í, hvort við séum að sjá raunverulega aukningu á innlögnum og veikindum, þá hugsanlega með alvarlegum afleiðingum. Sérstaklega þegar viðkvæmir hópar eiga í hlut sem eru með undirliggjandi vandamál. 69 sjúklingar liggja á Landspítalanum með COVID-19. Samkvæmt upplýsingum þaðan hafa ekki legið fleiri inni samtímis síðan í fyrstu bylgju faraldursins. Fjórir eru á gjörgæslu. Að auki eru tólf á sjúkrahúsinu á Akureyri. Guðrún segir til skoðunar að gefa þeim allra viðkvæmustu fjórðu sprautuna. Það hefur ekki þótt ástæða til að gera það enn, það hafa ákveðnir hópar fengið fjórðu sprautu, þeir sem eru ónæmisbældir, það hefur ekki verið tekin ákvörðun um almennt að gera það og það hafa ekki verið gögn sem okkur hafa þótt styðja það eins og komið er.

Yfir 80 sjúklingar liggja nú á sjúkrahúsi með covid og hafa ekki verið fleiri síðan í fyrstu bylgju faraldursins. Yfirlæknir hjá embætti landlæknis segir að ræða þurfi alvarlega hvort grípa þurfi inn í með takmörkunum.

2022

138

Hilmar Snær Örvarsson keppir í fyrri grein sinni, stórsvigi, á Vetrarólympíumótinu í Beijing í Kína í nótt. Honum líst vel á aðstæður og stefnir á að vera meðal fimmtán efstu.

Hilmar Snær er á sínu öðru Vetrarólympíumóti en hann var einnig eini fulltrúi Íslands í Peyongchang fyrir fjórum árum. Hilmar keppir í svigi og stórsvigi og byrjar á stórsviginu í nótt. sagði Hilmar Snær eftir æfingu í dag. Veðrið á keppnissvæðinu hefur farið hlýnandi síðustu daga og er nú farið að hafa áhrif á keppnisdagskrána. Stórsviginu var því flýtt og hefst útsending frá fyrri ferð klukkan 25 mínútur yfir tólf og seinni ferð klukkan 25 mínútur yfir fjögur. Þá hafa mótshaldarar einnig þurft að seinka svigkeppninni um sólarhring vegna aðstæðna og því keppir Hilmar Snær í svigi aðfaranótt sunnudags í stað laugardags. Liverpool og Bayern Munchen komust í gær í 8-liða úrslit Meistaradeildar Evrópu. Liverpool mætti Inter í seinni leik liðanna og þrátt fyrir 1-0 tap á Anfield komst Liverpool áfram þar sem útileikurinn vannst 2-0 og samanlögð úrslit því 2-1. Bayern Munchen mætti Salzburg frá Austurríki. Þar hafði fyrri leiknum lokið með 1-1 jafntefli en Bayern fór illa með lið Salzburg í gær og vann 7-1 sigur. 16-liða úrslitin halda áfram í kvöld. Manchester City tekur á móti Sporting og Real Madrid og Paris Saint Germain mætast á Spáni. City vann fyrri leikinn gegn Sporting 5-0 og þá hafði PSG betur gegn Madrídingum 1-0. Úrslitavika bikarkeppninnar í handbolta hefst í kvöld þegar undanúrslitin í karlaflokki verða spiluð. Undanúrslit kvenna verða svo á dagskrá á morgun. Klukkan sex í kvöld mætast FH og Valur í fyrri undanúrslitarimmunni og klukkan korter yfir átta eigast við KA og Selfoss. Báðir leikirnir verða sýndir beint á RÚV 2.

Hilmar Snær Örvarsson keppir í sinni fyrri grein af tveimur á Vetrarólympíumóti fatlaðra í Beijing í nótt. Hlýnandi veður hefur haft áhrif á keppnisdagskrá.

2022

138

Framkvæmdastjóri eins stærsta kjúklingaframleiðanda landsins segir íslenskan landbúnað og matvælaframleiðslu standa frammi fyrir alvarlegri stöðu vegna gríðarlegra hækkana á fóðri og áburði. Hveiti hefur hækkað um 30 prósent á einni viku og maís um 20 prósent.

Úkraína gegnir gríðarlega mikilvægu hlutverki í ræktun hveiti og maís og hefur stundum verið nefnd matarkista Evrópu. Matvælaráðuneytið hefur kallað eftir upplýsingum um fóðurstöðu í landinu. Guðmundur Svavarsson er framkvæmdastjóri Reykjagarðs. Talað um að 55 prósent af maís sem er fluttur inn til Evrópusambandsins komi frá Úkraínu og mig minnir að 25 % af því hveiti sem notað er í Evrópu komi þaðan líka. Guðmundur segir Reykjagarð eiga fóður fyrir næstu mánuði. Samkvæmt upplýsingum frá mínum byrgja munu þeir geta staðið við samninga en mér skilst að það sé búið að stöðva viðskipti með kornvörur allavega í bili á þeim markaði sem hann er að vinna á. Guðmundur segir að þó að samningar hafi verið undirritaðir að þá sé hægt að rifta þeim þegar verða náttúruhamfarir eða þegar stríð geisa. Þetta er bara gríðarlega alvarleg staða sem íslensku landbúnaður og íslenskir bændur standa frammi fyrir því að áburður er að hækka margfalt í verði og mér skilst að það hafi tekist að ná aðföngum vestur fyrir járntjald sem dugar þá fyrir vorið miðað við óbreytta notkun. Hann segir mikilvægt að stjórnvöld bregðist við til að auka sjálfbærni og mataröryggi þjóðarinnar. Hér á landi þurfi að nýta betur náttúrlegan áburð sem fellur frá dýrum og einfalda regluverk í kringum það. Eins þurfi að auka ræktun, á til dæmis byggi og korni til að minnka þörf á innfluttu fóðri en því þurfi líka að fylgja innviðir eins kornþurrkunarverksmiðjur og geymslur.

2022

138

Mikið vatnsveður er á Austfjörðum og djúpir pollar eru á veginum um Fagradal en á Fjarðarheiði snjóaði og er vegurinn lokaður vegna óveðurs.

Vegagerðin varar þá sem þurfa að aka yfir Fagradal, á milli Egilsstaða og Reyðarfjarðar, við miklum vatnselg sem er á veginum á köflum. Á Fjarðarheiði til Seyðisfjarðar snjóaði hins vegar í nótt og þar hefur verið óveður í morgun með hviður upp undir 40 metra á sekúndu. Veginum var lokað, sem kemur sér illa því að Norræna er í höfn á Seyðisfirði og á að sigla í kvöld með talsverðan farm af ferskum fiski. Agnar Sverrisson, svæðisstjóri Smyrli line á Austurlandi, segist þurfa að koma um 20 trukkum yfir heiðina með vörur í ferjuna. Þetta er ferskur fiskur frá Norðurlandi, Fáskrúðsfirði og úr eldisslátrun á Djúpavogi. Samkvæmt upplýsingum frá Vegagerðinni hefur verið stungið í gegn í morgun en breikka þarf til að hægt sé að opna. Snjórinn er blautur og þungur og því þarf að nota blásara, sem er seinlegt, og gæti tekið einhverja klukkutíma að opna heiðina eftir að veðrið gengur niður eftir hádegi. Spáð er mikilli rigningu á Austfjörðum á morgun og líka á föstudag og ekki styttir upp fyrr en á laugardag samkvæmt spá. Búist er við vatnavöxtum og samkvæmt upplýsingum frá ofanflóðavakt Veðurstofunnar er fylgst náið með hlíðum fyrir ofan Seyðisfjörð. Þar er ekki mikill snjór til að bráðna og hafa ofanflóðasérfræðingar ekki miklar áhyggjur af vatnsveðrinu. Hreyfingar í hlíðunum fyrir ofan Seyðisfjörð eru vaktaðar með speglum og radar og fylgst er með vatnshæð í borholum sem segir til um hve mikið af regni og snjóbráð nær niður í jarðveginn.

2022

139

Margeir Pétursson sem býr í Lviv í vesturhluta Úkraínu segir seðlabanka landsins sterkan. Hann á von á að bankastarfsemi haldist í landinu.

Þú ert með banka með fjölda útibúa í landinu hvernig gengur bankastarfsemi fyrir sig í landinu á stríðstímum eins og þessum? Við erum svo lánsamir að við erum með höfuðstöðvarnar í Lviv og nánast alla okkar starfsemi í vestur Úkraínu sem hefur ekki orðið fyrir barðinu á þessum átökum ennþá en við erum með útibú í Kænugarði og við höfum þurft að hafa það lokað frá 24. febrúar. Margeir segir það brjálæði sem innrás Rússa í Úkraínu sé, hafa komið gífurlega á óvart. Seðlabanki landsins hafi brugðist við þegar í stað þegar af innrásinni varð. Það voru strax 24. febrúar þá setti seðlabanki landsins strangar takmarkanir á úttektir og fólk getur tekið jafnvirði 400 þúsund króna íslenskra á dag út af sínum reikningum. Gjaldeyrisreikningar eru frosnir þótt það sé eitthvað búið að þíða það og við megum ekki selja dollara það er bannað. Og hvaða skýring er gefin á því? Menn vilja bara halda gjaldeyrisforðanum í lagi. Þetta er sama og var gert 2014 og 15.

Margeir Pétursson sem rekur Bank Lviv í samnefndri borg og víðar um Úkraínu segir seðlabanka landsins sterkan. Loka þurfti útibúi Bank Lviv í Kænugarði þegar innrás Rússa hófst.

2022

139

Íbúar í borginni Zhaporozhy í austurhluta í Úkraínu búa sig nú undir að taka á móti flóttafólki frá hafnarborginni Maríópól. Áætlað er að um 200 þúsund flóttamenn séu væntanlegir til Zhaporozhy. Íslendingur sem býr í borginni hefur tekið þátt í undirbúningnum.

Það er allavega talað að um 200 þúsund manns þurfi að koma sér í burtu vestan úr Maríópól. Segir Karl Þormóðsson sem býr í Zhaparozhy ásamt úkraínskri eiginkonu sinni. Þegar innrás Rússa í Úkraínu hófst tóku hjónin ákvörðun um að fara ekki úr landi. Hann segir einna öruggast í Zarparozhy. Þau hjónin hafi getað verið öðrum til hjálpar og tekið þátt í að undirbúa komu flóttamanna til borgarinnar. Það hefur fyrst og fremst beinst að því að gera húsnæði tilbúið til að taka á móti öllu þessu fólki og því sem til þarf í sambandi við það. Koma upp bráðabirgðaaðstöðu, dýnum og öllu þessu sem fylgir þessu. Hann segir fáa hafa yfirgefið borgina. Það taki langan tíma að komast yfir til Póllands og fólk vilji frekar vera um kyrrt heima í stað þess að fara út í óvissuna. Hafa margir yfirgefið borgina? Ekki svo að ég viti til. Það eru um 1200 km til Póllands til dæmis. Eins og staðan er núna þá er þetta öruggasti staðurinn fyrir fólk hér að vera. Að vera bara heima við.

Búist er við að um 200 þúsund flóttamenn frá úkraínsku hafnarborginni Maríópól muni leita skjóls í borginni Zhaporozhy. Íbúar þar búa sig undir að taka á móti þeim, meðal þeirra er Karl Þormóðsson.

2022

139

Töluvert hefur rignt í höfuðborginni í dag og snjórinn og klakinn sem hefur gert mörgum lífið leitt hefur bráðnað í stórum stíl. Margir fagna eflaust rigningunni í Reykjavík - langþreyttir á slæmri ferð og snjósköflunum sem hafa skreytt borgina. Víða er allt á floti og fráveitan hefur ekki undan.

ef vatnið kemst ekki sýna leið þá sjatnar það ekkert af sjálfu sér - það hlýnar ekki það mikið og það er ekki eins og það verði einhver uppgufun. þannig að þar sem er farið að flæða og bráðna mikið þarf eiginlega að koma til einhverjar aðgerðir við að koma því vatni frá til þess að það losni um það. Slökkviliðið á höfuðborgarsvæðinu hefur sinnt um tíu útköllum vegna vatnsleka það sem af er degi. Varðstjóri segir að fráveitan hafi ekki undan. Ástandið hefur verið sérlega slæmt á Reykjavíkurvegi í Hafnarfirði þar sem flæddi upp úr niðurföllum og þá flæddi inn í kjallara í Vogahverfi. Stór pollur hefur myndast undir brúnni frá Miklubraut að Sæbraut og eru vegfarendur beðnir að sýna aðgát. Einnig hefur safnast mikið vatn á Reykjanesbraut. Yfirlæknir á bráðamóttöku Landspítalans segir að ekki hafi verið mikið um hálkuslys í dag, fáeinir hafi þurft aðhlynningu en svo virðist sem bleytuslabbið hafi dregið úr hálkunni. En nægir rigningin til að losa borgarbúa við snjóinn? Nei þetta nægir nú ekki til þess að taka þetta allt saman upp. Þetta vinnur aðeins á en það verða skaflar og klaki eftir þessa rigningu en svo er nú útlit fyrir áframhaldandi hlýindi þannig að næsta vika og einhverjir dagar þar á eftir vinna á þessu jafnt og þétt.

2022

139

Bæjarfulltrúi Akureyrarbæjar var vanhæfur við afgreiðslu bæjarráðs varðandi uppbyggingu á félagssvæði KA, samkvæmt áliti lögmanns. Fulltrúinn er giftur þáverandi formanni félagsins en vék ekki sæti við afgreiðsluna.

Í lok síðasta árs undirrituðu KA og Akureyrarbær samning um mikla uppbyggingu á KA-svæðinu á næstu þremur árum. Þáverandi formaður KA, Ingvar Gíslason, undirritaði samninginn fyrir hönd félagsins, en hann er giftur oddvita Samfylkingarinnar í bæjarstjórn, Hildu Jönu Gísladóttur. Fyrir hálfum mánuði tilkynnti Ingvar að hann væri hættur formennsku í KA vegna hagsmunatengsla. Halla Björk Reynisdóttir, forseti bæjarstjórnar, segir að á sínum tíma hafi það verið metið sem svo að Hilda Jana væri ekki vanhæf í málinu og hún hafi lítið komið að undirbúningi þess og uppbyggingin hafi verið samþykkt einróma á sínum tíma. Ef af hverju ákváðuð þið að fá álit annars lögmanns? Við fengum fyrirspurnir frá öðrum aðilum og ákváðum þá bara að fá álit frá einum og tveimur lögfræðingum til að hafa þetta alveg gulltryggt. Niðurstaðan er sú að hún hefði átt að víkja og við bara brugðumst við því. Halla Björk hefur fyrir hönd bæjarstjórnar beðist afsökunar á þessum mistökum. Hún segir að samkvæmt lögfræðingum sé þó ekki ástæða til að taka málið upp aftur. En óháð einhverju lögfræðiáliti var þá ekki frekar augljóst að Hilda Jana væri vanhæf í málefnum KA? Ja það er bara einhver lærdómur sem þarf að draga af því og það er auðvitað alltaf hvers og eins að meta sitt hæfi og vanhæfi og við þurfum auðvitað að gera það í öllum málum.

2022

139

Tindastóll vann mikilvægan sigur á KR í úrvalsdeild karla í körfubolta í gærkvöld. Tveir leikir fóru fram í deildinni og Vestri heldur enn í vonina um að bjarga sér frá falli.

Vestri sótti Þór Akureyri heim í gærkvöldi, en Þórsarar eru límdir við botn deildarinnar og þegar fallnir í 1. deild. Vestri vann öruggan sigur með 117 stigum gegn 73. Vestri er eftir sigurinn með 8 stig í næstneðsta sæti og er 6 stigum á eftir Breiðabliki og ÍR, sem eru í öruggum sætum sem stendur. Fjórar umferðir eru eftir af deildarkeppninni og því enn 8 stig í pottinum. Tindastóll tók svo á móti KR í hinum leik gærkvöldsins og vann með 89 stigum gegn 80. Tindastóll er í 7. sæti með 29 stig eins og Grindavík og Stjarnan en KR er í 8. sætinu með 16 stig en á leik til góða. Átta efstu liðin fara í úrslitakeppnina. Svíinn Armand Duplantis bætti í gærkvöldi eigið heimsmet í stangarstökki karla á móti í Belgrad í Serbíu. Duplantis sveif þá yfir 6,19 metra og bætti eigið heimsmet um einn sentimetra. Hann tvíbætti heimsmet Sergei Bubka árið 2020 en hafði beðið lengi eftir því að ná yfir 6,19 metra. Duplantis verður meðal keppenda á heimsmeistaramótinu innanhúss sem hefst eftir 10 daga, en mótið er einmitt haldið í Belgrad. Tottenham rúllaði yfir Everton í eina leik gærkvöldsins í ensku úrvalsdeildinni í fótbolta, 5-0. Tottenham nældi sér í þrjú dýrmæt stig í baráttunni um Evrópusæti. Tottenham er í 7. sæti með 45 stig, jafnmörg og West Ham og tveimur færri en Manchester United, en Tottenham á tvo leiki til góða á þau lið. Everton sígur áfram niður töfluna og er í 17. sæti, stigi frá fallsæti. Alþjóða knattspyrnusambandið hefur frestað umspilsleik Skotlands og Úkraínu um sæti á heimsmeistaramóti karla, sem fer fram í Katar í lok árs. Liðin áttu að mætast í Skotlandi þann 24. þessa mánaðar, en úkraínska knattspyrnusambandið óskaði eftir frestun í kjölfar innrásar Rússa í Úkraínu. Óvíst er hvenær leikurinn getur farið fram en 15 af 23 leikmönnum úkraínska liðsins í síðasta landsliðsglugga leika með félagsliðum í Úkraínu. Úkraínskt íþróttafólk gerir það annars áfram gott á Vetrarólympíumóti fatlaðra í Beijing, og þá sérstaklega í skíðaskotfiminni. Keppt var í 10 kílómetra skiðaskotfimi í nótt og af 18 verðlaunapeningum sem í boði voru, vann úkraínskt íþróttafólk helminginn. Úkraína er með næstflest verðlaun allra á mótinu á eftir Kína.

2022

139

Tugir þúsunda Sydneybúa fengu í morgun fyrirmæli um að yfirgefa heimili sín vegna mikillar flóðahættu. Stormur, stólparigning og skyndiflóð hafa dunið á þessari fjölmennustu borg Ástralíu í dag og veðurstofa Nýja Suður-Wales varar borgarbúa við tveimur erfiðum sólarhringum framundan.

Um 60.000 borgarbúar hafa fengið fyrirmæli um að forða sér í öruggt skjól vegna flóðanna, segir í frétt AFP. Afar óviðrasamt hefur verið á austurströnd Ástralíu síðustu daga þar sem hvert lægðakerfið af öðru hefur tekið land og fært með sér hávaðarok og feiknarmikla úrkomu sem valdið hefur flóðum sem yfirvöld segja fordæmalaus. Átján hafa farist á hamfarasvæðunum, sem teygja sig norður fyrir Brisbane í Queenslandríki og suður fyrir Sydney í Nýja Suður-Wales og tveggja er saknað. Phil Campbell, talsmaður almannavarna í Nýja Suður-Wales, segir að helst megi líkja ástandinu við einhvers konar vatnsútgáfu af gróðureldum Svarta sumarsins svokallaða. Hann segir náttúruspjöll og tjón á mannvirkjum af völdum vatnsveðurs og flóða síðustu daga á sama skala og í gróðureldunum miklu á þessu sama svæði síðla árs 2019 og í ársbyrjun 2020. Hundruð bygginga hafa eyðilagst í flóðunum, sem hafa hrifsað með sér fjölda bifreiða, rofið vegi og rifið tré upp með rótum. Fleiri hundruð manns neyddust til að forða sér upp á þak húsa sinna þar sem flóðin voru mest, og var þeim ýmist bjargað þaðan með þyrlum eða bátum. Yfir 200.000 manns þurftu að yfirgefa heimili sín í Sydney þegar verst lét.

2022

139

Fljótsdalshreppur og danskur innviða- og orkuskiptasjóður hafa skrifað undir viljayfirlýsingu um uppbyggingu og rekstur á mögulegum vindorkugarði í hreppnum. Danski sjóðurinn ætlar einnig að fjármagna verksmiðju sem framleiða mun rafeldsneyti svo sem vetni á Reyðarfirði.

Danski fjárfestingasjóðurinn ætlar að stofna dótturfélag undir heitinu Orkugarður Austurlands og fjármagna svokallaðan grænan orkugarð á Reyðarfirði en þar yrði raforka notuð til að framleiða vetni og annað rafeldsneyti svo sem ammóníak og metanól. Slíkt eldsneyti er umhverfisvænt og talið mikilvægt í orkuskiptum enda getur það komið í stað olíu við að knýja stór farartæki. Helgi Gíslason, sveitarstjóri í Fljótsdalshreppi, segir að nýting vindorku til að framleiða rafeldsneyti myndi falla vel að umhverfisstefnu sveitarfélagsins. Breyta þyrfti skipulagi og taka þar tillit til sjónarmiða um sjónmengun. Ekki liggi enn neitt fyrir um stærð vindorkugarðsins en það ráðist af því hvað Landsvirkjun gæti útvegað mikla orku til framleiðslu rafeldsneytis á Reyðarfirði. Þá eru viðræður við landeigendur um mögulega staðsetningu ekki hafnar. Ég held að það sé allt nokkuð opið ennþá. Auðvitað eru menn að velta fyrir sér svæðum uppi á hálendi, ekki niðri í byggð. Þar er vindasamast. Samhliða þessu verkefni fer í gang þróun á atvinnumöguleikum sem tengjast beint eða óbeint þessari starfsemi. Samstarf við þessa öflugu aðila um að þróa samfélagið í Fljótsdal þannig að það geti tekst betur á við verkefni eins og þetta. Ef af verður þá verði fólk hér í dalnum sérþjálfað í að reka og hugsa um starfsemi eins og þessa.

Fljótsdalshreppur hefur skrifað undir viljayfirlýsingu við danskan fjárfestingasjóð um mögulega uppbyggingu á vindorkuveri til að knýa vetnisframleiðslu á Reyðarfirði.

2022

139

Skipatæknifræðingur sem unnið hefur að hönnun á nýju og umhverfisvænu hafrannsóknaskipi segir orkuskipti í sjávarútvegi mikla áskorun. Langt sé í að raunveruleg lausn finnist fyrir skip sem sigla langt og eru lengi á sjó.

Hönnun á nýjum Bjarna Sæmundssyni fyrir Hafrannsóknastofnun hefur staðið í tvö ár. Hann á verða umhverfisvænn og þar sem orkuskipti fyrir slík skip eru skammt á veg komin hefur þurft að leita allra leiða til að gera skipið eins umhverfisvænt og hægt er. Sævar Birgisson, skipatæknifræðingur hjá Skipasýn, hefur unnið að hönnun skipsins. Skrokkurinn á skipinu er alveg sérhannaður með tilliti til að hafa eins litla mótstöðu og hugsast getur. Því til viðbótar eru í skipinu rafhlöður sem hjálpa til við að knýja dísilvélar skipsins. Sævar segir að það sé ekki einfalt að skipta díesilolíu út fyrir annan orkugjafa. Þetta er mjög mikil áskorun, miklu meiri áskorun en fólk vill vera láta. Við erum búin að leita í tvö ár logandi ljósi og smíðanefnd þessa skips hefur hamrað á okkur sem höfum verið að vinna þetta verk að fylgjast vel með og það er engin lausn komin í þessum málum, það er langt frá því, því miður sko. Umhverfisvænast væri að knýja skipið með vetni en það þurfi að geyma við alkul eða undir miklum þrýstingi sem sé erfitt. Helst hafi verið horft til metanóls. Og vélar skipsins, dísilvélarnar eru keyptar með það í huga að hægt sé að brenna á þeim metanóli ef það verður ofan á sem orkugjafi. Metanól tekur helmingi meira pláss en dísilolía. Það megi þó leysa því tankplássið í skipinu sé mikið. Vandinn sé hins vegar sá að það þurfi díselolíu með. Það verður alltaf að brenna á svona venjulegum hefðbundnum sprengjuvélum verður að brenna með dísilolíu líka, 10 til 20 prósent olíu.

Orkuskipti í skipum sem sigla langt og eru lengi úti á sjó eru mikil áskorun og langt frá því að lausn sé komin. Þetta segir skipatæknifræðingur sem unnið hefur að hönnun á umhverfisvænu hafrannsóknarskipi í tvö ár

2022

140

Flóttafólki frá Úkraínu fjölgar hratt. Í morgun höfðu fimmtíu og sex komið hingað til lands frá því að Rússar réðust inn í Úkraínu. Eitt stærsta vandamálið sem við blasir er skortur á húsnæði. ASÍ hvetur aðildarfélög sín til að hlaupa undir bagga og stjórnvöld eru að hefja viðræður við Samband íslenskra sveitarfélaga.

Stíf fundahöld voru í félagsmálaráðuneytinu um helgina við undirbúning komu flóttamanna frá Úkraínu. Enginn veit hve margir þeir verða. Þrjú sveitarfélög eru með samninga við ríkið um móttöku flóttamanna. Stefán Vagn Stefánsson formaður flóttamannanefndar sagði í fréttum í gær að fleiri sveitarfélög þyrftu að koma að verkefninu. Aldís Hafsteinsdóttir er formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga. Já þær viðræður eru að hefjast. Ég á von á því að okkar fólk muni funda með ráðuneytismönnum í dag eða á morgun til að fara af stað í þetta ferli. Ljóst er að mótttaka flóttamanna kemur til með að kosta sveitarfélögin töluverðar fjárhæðir. Ég held að allir geri sér grein fyrir því að stærstur hluti þess fjármagns sem ríkið setur í þennan málaflokk muni renna til sveitarfélaganna til þess að veita þessu fólki þá þjónustu sem við viljum gefa þeim. Á fundi miðstjórnar ASÍ í síðustu viku hvatti sambandið aðildarfélög sín til að leggja til húsnæði hafi þau tök á. Alþýðusambandið sjálft er ekki með neitt húsnæði en aðildarfélögin eiga mikið af orlofshúsnæði. Þar á meðal eru heilu byggðirnar sem félög eiga í sameiningu og hafa byggt upp. Það er nóg til af húsnæði í landinu þannig séð en það er í höndum félaganna sjálfra hvað þau geta lagt fram og hvort þau geti lagt eitthvað fram. Félags- og vinnumálaráðherra hefur skipað sérstakt aðgerðarteymi sem ætlað er að skipuleggja móttöku flóttafólks. Þar verða fulltrúa margra ráðuneyta. Gylfi Þór Þorsteinsson sem gegnt hefur starfi forstöðumanns farsóttarhúsa fer fyrir hópnum.

Það sem af er ári hafa rúmlega 300 manns sótt um hæli hér á landi þar af 56 frá Úkraínu. Stjórnvöld ræða við Samband íslenskra sveitarfélaga um móttöku á flóttafólki.

2022

140

Runólfur Pálsson, forstjóri Landspítalans, áformar að uppræta kynferðislega áreitni og mismunun á spítalanum. Könnun meðal almennra lækna sýndi að 17 prósent höfðu orðið fyrir kynferðislegri áreitni. Forstjórinn segir ekki þol fyrir óviðeigandi samskiptum.

Runólfur Pálsson, nýráðinn forstjóri Landspítalans, segir í viðtali við Læknablaðið, að skýra þurfi verkferla og fara í fyrirbyggjandi aðgerðir. Könnunin sýndi líka að 19 prósent hefðu orðið fyrir kynbundinni mismunun. Segir hann að þessar niðurstöður séu í takt við erlendar rannsóknir. Könnunin var gerð meðal almennra lækna, sem eru ungu læknarnir á spítalanum. Það hefur skapast mikil umræða í tengslum við #metoo, bæði hér sem annars staðar, og þá hefur nú verið áberandi að þessi menning innan spítalans eða hluti af henni hefur verið háttsemi sem er ekki æskileg og jafnvel óviðeigandi. Þetta er ekki bara kynbundin mismunun eða áreitni, þetta eru líka óviðeigandi samskipti. Verið að hunsa fólk jafnvel í faglegri umræðu og skamma í staðinn fyrir að styðja og svo framvegis. Það er eitthvað sem við þurfum að lagfæra því við höfum ekki þol gagnvart þessu. Runólfur bendir á að fáir þolendur hafi sótt sér aðstoð eða stuðning. Þetta hafi þrifist vegna þöggunarmenningar og valdaójafnvægis. Læknar sem eru að hefja sinn feril eru háðir sínum leiðbeinendum og eldri kollegum þannig að þetta er eitthvað sem því miður hefur tíðkast innan sjúkrahúsa og við verðum að uppræta það. Landspítalinn á að vera góður vinnustaður. Fólki á að líða vel og þetta er liður í því að tryggja það.

Könnun meðal almennra lækna á Landspítalnum sýnir að 17 prósent þeirra hafi orðið fyrir kynferðislegri áreitni. Nýr forstjóri segir ekki þol fyrir slíkri hegðun.

2022

140

Stjórnvöld í Úkraínu höfnuðu tillögu Rússa um mannúðargáttir frá borgunum Karkív, Kænugarði, Maríupol og Súmí. Rússneski herinn sækir hart að borgunum og lagði til í morgun að almennum borgurum yrði leyft að flýja í átt að Rússlandi eða Hvíta-Rússlandi.

Rússar stungu upp á alls sex mögulegum flóttaleiðum frá borgunum fjórum. Einu leiðirnar frá Kænugarði og Karkív, stærstu borgum Úkraínu, lágu til Rússlands eða Hvíta-Rússlands. Leiðirnar frá Súmí og Maríupol lágu til annarra borga í Úkraínu og svo til Rússlands. Rússneski miðillinn RIA birti flóttaleiðirnar og yfirlýsingu rússneska hersins, þar sem fram kom að hermenn myndu meðal annars nýta dróna til þess að halda fullri stjórn á aðstæðunum og tryggja örugga flutninga almennra borgara. Upplýsingafulltrúi Volodomírs Selenskí Úkraínuforseta sagði tillöguna afar siðlausa og sakaði Rússa um að nýta sér þjáningu fólks í áróðursskyni. Þá sagði Írína Veresjúk, aðstoðarforsætisráðherra landsins, óásættanlegt að beina flóttafólki til Rússlands. Fyrirhugaðir brottflutningar almennra borgara frá Maríupol, sem Rússar hafa umkringt, gengu afar illa um helgina. Vopnahlé átti að taka gildi á laugardagsmorgun svo fólk gæti komið sér á brott. Úkraínumenn sögðu Rússa hins vegar hafa haldið árásum sínum áfram og virt vopnahléið að vettugi. Önnur tilraun var gerð á sunnudag með sama árangri. Enginn fulltrúi Rússa var mættur þegar Alþjóðadómstóllinn í Haag tók fyrir mál Úkraínu gegn Rússlandi vegna meints undirbúnings þjóðarmorðs á Úkraínumönnum og rangra sakargifta vegna ásakana um þjóðarmorð Úkraínumanna á rússneskumælandi fólki í Donbas.

Úkraínustjórn hefur hafnað tillögu rússneska hersins um mannúðargáttir fyrir almenna borgara í borgum sem Rússar sækja að. Rússar leggja til flóttaleiðir sem liggja að Hvíta-Rússlandi og Rússlandi. Samninganefndir Úkraínumanna og Rússa funda þriðja sinni í dag.

2022

140

Sex ljónum og sex tígrisdýrum var forðað frá Úkraínu í liðinni viku en fjöldi annarra dýra í úkraínskum dýragörðum er þar enn og í bráðri hættu, rétt eins og mannfólkið. Fjöldi fólks er sagður leggja sig fram um að reyna að koma þeim í öruggt skjól.

Kattardýrin tólf voru í athvarfi fyrir vanræktar skepnur í útjaðri Kænugarðs. Þeim hefur nú verið komið í öruggt skjól í dýragarðinum í Posnan í Póllandi. Trukkurinn sem flutti þennan óvenjulega og verðmæta farm þurfti að taka á sig marga og langa króka til að forðast stríðsátökin í landinu að sögn talskonu dýragarðsins, en auk stórkattanna tólf voru tvær eyðimerkurgaupur og einn afrískur villihundur með í för. Lagt var upp í þessa svaðilför frá Kænugarði á þriðjudag en bílstjórinn mun hafa neyðst til að gera hlé á henni þegar hann mætti rússneskum brynvögnum og hertrukkum. Hann komst þó að lokum að pólsku landamærunum, þar sem skepnurnar voru fluttar yfir í pólskan flutningabíl sem ók þeim til Posnan. Í frétt NRK af þessum farsælu dýraflutningum segir að úkraínskir dýragarðar geymi enn um 4.000 dýr af um það bil 200 tegundum, þar á meðal fíla, kameldýr og einu górilluna í Úkraínu. Og það eru ekki bara stór og framandi dýr í dýragörðum sem líða fyrir stríðsátökin, segir í frétt NRK, því samtök sem huga að velferð heimilislausra hunda og katta í Úkraínu eiga að vonum afar erfitt með að sinna sínum skjólstæðingum þessa dagana.

2022

140

Miðstjórn ASÍ hefur hafnað erindi Sólveigar Önnu Jónsdóttur um að setja á fót úrskurðarnefnd til að skera úr um hvenær hún tekur við á ný sem formaður Eflingar. Miklar deilur hafa verið innan félagsins um þessi mál. Að óbreyttu tekur hún við á aðalfundi 8. apríl.

Sólveig Anna var kjörin formaður Eflingar á ný um miðjan febrúar. Með nýjum formanni kemur helmingur stjórnarmanna nýr inn í stjórn félagsins. Ágreiningur hefur verið um hvenær aðalfundur félagsins verður haldinn, þar sem nýr formaður tekur við. Hann á að vera 8. apríl en Sólveig Anna og félagar hennar í Baráttulistanum vilja að honum verði flýtt. Við því hefur fráfarandi formaður ekki orðið og samkvæmt upplýsingum fréttastofu vísað meðal annars til þess að ekki sé hægt að boða aðalfund fyrr en búið er að uppfylla skilyrði um að almennir félagsmenn geti komið með tillögur að lagabreytingum. Deilunum um formannsskiptin lauk ekki þar. Fyrir helgi var haldinn aukafundur í miðstjórn ASÍ þar sem tekið var fyrir erindi Sólveigar Önnu og Baráttulistans um að sett yrði á laggirnar úrskurðarnefnd sem myndi skila áliti um þessa deilu. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu var erindinu hafnað, þó með eins atkvæðis mun, meðal annars á þeim forsendum að það væri inngrip í málefni Eflingar og brot á lögum um sjálfstæði félagsins. Sólveig Anna segist ekki hafa tekið ákvörðun um næstu skref en hún lítur svo á að með þessu sé fráfarandi formaður að fara gegn ályktun trúnaðarráðs Eflingar frá því í nóvember um kosningum skydli flýtt og aðalfundi einnig. Sæki hún og félagar í Baráttulistanum það áfram að flýta aðalfundi gætu þau efnt til undirskriftasöfnunar meðal félagsmanna Eflingar um að boðað verði til svokallaðs almenns félagsfundar. Til þess þyrfti 300 undirskriftir.

Miðstjórn ASÍ hafnaði fyrir helgi erindi Sólveigar Önnu Jónsdóttur um að stofnuð yrði úrskurðarnefnd vegna deilu um hvenær aðalfundur Eflingar eigi að fara fram þar sem ný stjórn á að taka við.

2022

140

Verð á hlutabréfum allra fyrirtækja sem eru skráð í Kauphöllinni hefur lækkað í morgun. Icelandair hefur lækkað um rúm tíu prósent í morgun og um hátt í 20 prósent frá upphafi innrásarinnar í Úkraínu.

Hlutabréfaverð hefur lækkað mikið í Kauphöllinni í morgun í nokkuð miklum viðskiptum. Mest í Icelandair um þrettán prósent í morgun. Brynjólfur Þór Guðmundsson hefur fylgst með þróuninni í morgun og er hingað kominn. Hvað veldur? Stutta svarið er kannski stríðið í Úkraínu. Óvissunni sem hefur skapast og afleiðingum efnahagsþvingana. Við sjáum sömu þróun á mörkuðum hér og í Evrópu, þar lækkaði hlutabréfaverð mikið strax við opnun markaða í morgun. Og það skýrist að hluta af mikilli verðhækkun á orku. Gasverð í Evrópu er sögulega hátt og mörg ár síðan olía hefur kostað jafn mikið og núna. Það má svo aftur að hluta rekja til þess að Anthony Blinken, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, sagði í gær að þarlend stjórnvöld og bandalagsþjóðir þeirra ræddu möguleika á því að banna innflutning á olíu frá Rússlandi. Kínversk yfirvöld gera ráð fyrir minni hagvexti en áður. Ráðamenn tilkynntu í gær að gert væri ráð fyrir 5,5 prósenta hagvexti, þeim minnsta í áratugi. Spáin var að hluta skýrð með óhagstæðum ytri aðstæðum. Fatið af norðursjávarolíu hefur hækkað úr 94 dollurum í 124 dollara frá því Rússar réðust inn í Úkraínu. Viðbúið er að eldsneytisverð hérlendis hækki. Bensínsverðið er nú á bilinu 256 upp í 293 krónur á höfuðborgarsvæðinu og dísillinn á 252 til 284 krónur. Ég ræddi við Jón Bjarka Bentsson, aðalhagfræðing Íslandsbanka, nú rétt fyrir fréttir, um áhrifin hér. Hann sagði athyglisvert að það eru ekki bara fyrirtæki með bein tengsl við útlönd og olíu- og hrávöruverð sem lækka í verði hérlendis. Sem er kannski til marks um að hérlendir fjárfestar horfa mun ákveðnar til markaðsþróunar í Evrópu á óvissutímum eins og núna en í venjulegu árferði. Þetta var Jón Bjarki Bentsson. Brynjólfur Þór Guðmundsson talaði við hann.

Verð á hlutabréfum allra fyrirtækja sem eru skráð í Kauphöllinni hefur lækkað í morgun. Icelandair hefur lækkað um rúm tíu prósent það sem af er degi og um hátt í 20 prósent frá upphafi innrásarinnar í Úkraínu.

2022

140

Söfnun fyrir hjálparstarf í Úkraínu hefur gengið vel. Fjölmörg samtök hafa staðið fyrir söfnuninni, þar á meðal Rauði kross Íslands, UNICEF og Hjálparstarf kirkjunnar.

Rúmar sextíu milljónir hafa safnast alls hjá þessum þremur samtökum. Þar af hafa rúmar þrjátíu milljónir króna safnast í neyðarsöfnun fyrir Úkraínu hjá Rauða krossi Íslands. Rúmar þrjátíu milljónir hjá UNICEF - Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna á Íslandi og ein komma fjórar milljónir hafa safnast hjá Hjálparstarfi kirkjunnar. Fjöldi fyrirtækja hefur einnig tekið þátt, bæði með beinu framlagi og með mótframlagi við viðskiptavini. Björg Kjartansdóttir er sviðsstjóri fjáröflunar hjá Rauða krossi Íslands Hún hefur gengið mjög vel. Í dag eru búnar að safnast 30 milljónir króna og það er alveg augljóst að almenningur á Íslandi og fyrirtæki vilja leggja íbúum Úkraínu lið til að takast á við þessi átök sem þau þurfa að glíma við. Ákvörðun verður tekin með Alþjóða Rauða krossinum um hlutfall fjár sem fer inn í Úkraínu annars vegar og hins vegar til fólks sem þegar er á flótta þaðan. Og við erum að fara að gera það núna bara seinni partinn í dag eða í síðasta lagi á morgun . Þá sendum við fjármunina til Úkraínu og væntanlega mun hluti fjármagnsins fara líka til þeirra sem eru búnir að þurfa að leggja af stað hafa þegar lagt á flótta en það sem er kannski mikilvægast fyrir fólk að vita er að þá er það alveg skýrt að það fer alveg beint og óskert til fólksins sem hefur þurft að takast á við þessi og er að takast á við þessi átök.

2022

140

Mikil spenna er á toppi úrvalsdeildar kvenna í körfubolta, þegar fimm umferðir eru eftir af deildarkeppninni. Tvö stig skilja að efsta sæti og það fjórða.

Einn leikur var í deildinni í gærkvöldi. Grindavík tók á móti Haukum og unnu Haukar með 93 stigum gegn 78. Þetta var fjórði sigur Hauka í deildinni í röð og lyfti liðið sér í þriðja sæti deildarinnar. Lygileg spenna er í efri hluta deildarinnar. Fjölnir situr á toppnum með 28 stig en Valur, Haukar og Njarðvík eru öll með 26 stig. Valur á leik til góða og getur jafnað við Fjölni á toppnum. Fimm umferðir eru eftir af deildarkeppninni og að henni lokinni fara þessi fjögur efstu lið í úrslitakeppnina um Íslandsmeistaratitilinn, sem má reikna með að verða álíka jöfn og spennandi. Úrslit réðust í fjórum greinum í snjóbrettaati á Vetrarólympíumótinu í Beijing í nótt. Í flokki LL2 kvenna sigraði Cecilie Hernandez frá Frakklandi og í sama flokki karla sigraði Matti Suur-Hamari frá Finnlandi. Í LL1-flokki karla vann Tyler Turner frá Kanada og í UL-flokki vann Ji Lijia frá Kína, en ekki er keppt í kvennaflokki í þessum flokkum. Eftir tvo keppnisdaga er Kína með flest verðlaun, og raunar langflest. Kína hefur unnið sjö gull, átta silfur og tíu brons, alls 25 verðlaun. Lið Úkraínu kemur næst og Kanada þar rétt á eftir. Keppni heldur áfram í Beijing í nótt og verður sýnd beint frá skíðaskotfimi karla og kvenna á RÚV frá klukkan 2 í nótt. Bikarmót Frjálsíþróttasambands Íslands innanhúss fór fram um helgina og var lið FH sigursælt. FH vann bæði í karla- og kvennaflokki og sigraði því líka í heildarstigakeppninni. FH-ingar fengu 84 stig, ÍR varð í öðru sæti með 75 stig og Breiðablik fékk 51 stig. Fram undan er heimsmeistaramótið í frjálsum innanhúss, sem fer fram í Belgrad í Serbíu 18.-20. mars. Baldvin Þór Magnússon, millivegalengdahlaupari, er eini Íslendingurinn með lágmark á mótið, en reikna má með tveimur keppendum frá Íslandi. RÚV sýnir beint frá mótinu alla keppnisdagana.

2022

140

Eldisfyrirtæki mega ala næstum 145 þúsund tonn af fiski í ellefu fjörðum samkvæmt burðarþols- og áhættumati sem nú hefur verið staðfest. Engar breytingar voru gerðar þrátt fyrir athugasemdir umhverfissamtaka.

Stjórnvöld hafa staðfest burðarþol fiskeldis og gera engar breytingar þrátt fyrir harðorðar athugasemdir frá umhverfissamtökum. Samtals má því ala tæp 145 þúsund tonn í ellefu fjörðum. Hafrannsóknastofnun vann bæði burðarþolsmat og áhættumat vegna erfðablöndunar til að skera úr um það hvað firðir þola mikið eldi án þess að spilla lífríki og valda erfðamengun í íslenskum laxastofnum. Þetta mat, ásamt umhverfismati, var kynnt í samráðsgátt og bárust sjö umsagnir, meðal annars frá Íslenska Náttúruverndarsjóðnum. Þar segir að með því að heimila sjókvíaeldi með erfðabreyttum laxi sé brotið á tilverurétti villtra laxastofna í náttúru Íslands. Viðmið HAFRÓ um að fjögurra prósenta erfðablöndun sé ásættanleg samræmist ekki lögum og alþjóðasamningum. Sjóðurinn vildi að áhættumatið væri þannig að engin erfðablöndun væri ásættanleg. Þrátt fyrir athugasemdirnar voru ekki gerðar breytingar á burðarþoli og áhættumati og hefur leyfilegt eldismagn því verið staðfest. Í Önundarfirði má ala 2.500 tonn og á Stöðvarfirði 7 þúsund tonn. 10 þúsund tonn má ala í Seyðisfirði og jafn mikið bæði í Berufirði og Dýrafirði. Og 15 þúsund tonn í Fáskrúðsfirði. Í Reyðarfirði má ala 20 þúsund tonn og annað eins í Arnarfirði. Einnig 20 þúsund tonn samanlagt í Patreksfirði og Tálknafirði. Mest, eða 30 þúsund tonn, má ala í Ísafjarðardjúpi. Fram kemur að burðarþolið sé þó ekki endanlegt og leyfilegt eldismagn kunni að dragast saman eða jafnvel aukast ef vöktun á ástandi fjarða og öðru gefur tilefni til.

Eldisfyrirtæki mega ala næstum 145 þúsund tonn af fiski í ellefu fjörðum. Engar breytingar voru gerðar á nýju mati þrátt fyrir athugasemdir umhverfissamtaka.

2022

141

Fjarðabyggð segir í umsögn að fara ætti varlega í að banna olíuleit á Drekasvæðinu, líkt og lagt er til í stjórnarfrumvarpi. Í umsögn sveitarfélagsins segir að slíkt bann sé jafnvel ótímabært. Bæjarstjórinn í Fjarðabyggð segir hins vegar að sveitarfélagið styðji í raun bannið en huga verði að frekari orkuöflun fyrir orkuskipti.

Í stjórnarsáttmála ríkistjórnarinnar er kveðið á um að engin leyfi verði gefin út til olíuleitar í efnahagslögsögu Íslands. Markmið Íslands er að verða kolefnishlutlaust árið 2040, eftir 18 ár, og óháð jarðefnaeldsneyti. Í Fjarðabyggð voru talsverðar vonir bundnar við atvinnusköpun í kringum olíuleit. Í umsögn sveitarfélagsins um stjórnarfurmvarp sem bannar olíuleit segir að gert hafi verið ráð fyrir að hafnir í Reyðarfirði yrðu nýttar og olíubirgðastöð hafi verið fyrirhuguð í firðinum. Olíuleit hafi verið mikilvægt uppbyggingarverkefni með jákvæðri byggðaþróun, fjárfestingum og fjölbreytni starfa. Leitarbann sé jafnvel ótímabært á meðan ekki sé tryggt nægt rafmagn og fiskimjölsverksmiðjur þurfi að brenna olíu vegna orkuskorts. Athygli vekur að Fjarðabyggð hefur á sama tíma talað mjög fyrir orkuskiptum og virðist þessi umsögn stinga í stúf við núverandi fyrirætlanir sveitarfélagsins. Unnið er að uppbyggingu á grænum orkugarði á Reyðarfirði þar sem framleitt yrði rafeldsneyti svo sem vetni, ammóníak og metanól sem eru helsta vonin í orkuskiptum fyrir stór farartæki. Jón Björn Hákonarson, bæjarstjóri í Fjarðabyggð, segir að sveitarfélagið styðji í raun bann við olíuleit. Við viljum leggja á það áherslu um leið og þetta er gert, sem er þá bara eðlilegt og skynsamlegt, að það séu þá tryggðir kostir á Íslandi til að við getum þá farið í orkuskipti. Þannig að við eigum nægt rafmagn til að framleiða rafeldsneyti og annað sem þarf til að leysa olíuna af hólmi. Við teljum að það sé mjög mikilvægt að menn hugsi um það um leið og menn fara í þetta bann. (En þið virðist leggjast gegn þessum tillögum; þið teljið að bann við olíuleit sé ótímabært?) Ég held að það hafi nú kannski ekki verið rétt framsetning hjá okkur. Auðvitað er það ekki ótímabært núna. Það liggur fyrir að við erum að hverfa frá jarðefnaeldsneyti í framtíðinni.

Bæjarstjórinn í Fjarðabyggð viðurkennir að framsetning í umsögn sveitarfélagsins um fyrirhugað bann við olíuleit hafi verið röng. Sveitarfélagið styðji bannið en samhliða verði að auka orkuöflun svo framleiða megi rafeldsneyti fyrir orkuskipti.

2022

141

Náttúran lætur víðar að sér kveða því Sex manns fórust þegar ógnarmiklir skýstrókar gengu yfir Madisonsýslu í Iowa í Bandaríkjunum í gær, að sögn almannavarna í ríkinu. Fjögur fullorðin og tvö börn létu lífið í hamförunum, sem líka ollu feiknarmiklum skemmdum á jafnt íbúðarhúsum sem öðrum mannvirkjum að sögn Diogenes Ayala, yfirmanns almannavarna. Hann segir hvirfilbylinn hafa skilið eftir sig slóð eyðileggingar, margir séu heimilislausir þar sem um 25 til 30 hús hafi eyðilagst.

2022

141

Guðni Th. Jóhannesson forseti Íslands og fyrrverandi prófessor í sagnfræði segir ástandið í Úkraínu skelfilegt. Hann segir að hernaðaráætlun Pútins hafi ekki gengið eftir. Hetjuleg mótspyrna Úkraínumanna hefur verið meiri en valdhafar í Moskvu óraði fyrir.

Hernaðaráætlunin hefur ekki gengið eins og valdhafar í Moskvu með hann í fararbroddi hlutu að hafa séð fyrir. Hetjuleg mótspyrna Úkraínumanna hefur verið meiri en valdhafar í Moskvu óraði fyrir sýnist mér. Að sama skapi hefur samstaða íbúa á Vesturlöndum verið meiri en rússneskir ráðamenn sáu fyrir. Það er vel, við getum ekki gert margt hér á Íslandi við erum herlaus og vopnlaus þjóð en við eigum þó í samstarfi við aðrar þjóðir á Vesturlöndum bæði í Nató og á vettvangi álfunnar. Við getum lagt okkar af mörkum og það fyllir mann vissri bjartsýni í þessum hörmungum öllum að íslensk þjóð er einróma sem aldrei fyrr í fordæmingu á þessari innrás og árás á óbreytta borgara. Til lengri tíma litið getur það ekki verið okkar hagur að herveldi komist upp með það að ráðast með ofbeldi og ofsalegu offorswi á annað ríki og við hugsum sem svo að við verðum að láta það yfir okkur ganga. Það er ekki það sem við viljum standa fyrir

Guðni Th. Jóhannesson forseti Íslands segir að hernaðaráætlun Pútins hafi ekki gengið eftir. Hetjuleg mótspyrna Úkraínumanna hefur verið meiri en valdhafa í Moskvu óraði fyrir.

2022

141

Til stendur að loka pósthúsinu á Hvolsvelli og Hellu í vor. Sveitarstjóri Rangárþings eystra segir það afleita ákvörðun.

Ekkert pósthús verður í innan við 50 kílómetra fjarlægð frá Hvolsvelli frá og með fyrsta maí næstkomandi því þá mun pósthúsið þar loka. (( Þetta er alveg afleit ákvörðun að okkar mati þetta er mjög vont fyrir okkur hér í Rangárþingi eystra. Við erum gríðarlega vaxandi samfélag. Og við teljum þetta vera þjónustuskerðingu þrátt fyrir að þeir bjóði upp á aðra þjónustu í staðinn þá er afgreiðslan að loka. )) Hörður Jónsson framkvæmdastjóri rekstrarsviðs Póstsins segir lokunina vera svar við breyttu rekstrarumhverfi. Sjötíu og fimm prósenta fall hafi orðið á póstsendingu bréfa síðan 2010 og aukning á pakkadreifingu sem henti vel að sinna með póstboxum og póstbílum. [Hörður Jónsson, framkvæmdastjóri rekstrarsviðs Póstsins ] (( þetta er bara eðlileg þróun. Við þurfum að draga saman seglin vegna minnkandi umsvifa. Mörg fyrirtæki myndu kalla þetta verulegan aflabrest að missa 75 af helsta tekjustreyminu sínu svo þetta er bara viðbrögð við því. Hafdís: Hvað eruð þið að spara á þessari lokun? Við svosem upplýsum það ekki. En það eru verulegar fjárhæðir og þær mælast yfir 20% af heildarkostnaði á svæðinu öllu Hafdís: Finnst þér nógu góð þjónusta að það séu 50 kílómetrar í næsta pósthús? Nei, nú er verkefnið svolítið hjá okkur að tryggja það að það þurfi enginn íbúi að fara á Selfoss að sækja pakka. )) Segir Hörður það gert með aukinni áherslu á heimsendingar og póstbox. Lilja segir erfitt að sjá eftir stöðugildunum sem tapast frá svæðinu við lokunina. [Lilja Einarsdóttir, sveitarstjóri Rangárþings eystra ] (( Ef við gerum ráð fyrir því að það fækki um tvö stöðugildi er það mjög mikið fyrir tvö þúsund manna samfélag. Ef þú setur það í samhengi við tuttugu þúsund manna samfélag eru það 20 stöðugildi og tvö hundruð þúsund að þá eru það tvö hundruð stöðugildi svo þetta þarf að setja í samhengi þegar horft er til byggðasjónarmiða.))

2022

141

Forseti Úkraínu sagðist í ávarpi í morgun þess fullviss að her Rússa sé að undirbúa árás á hafnarborgina Odessa. Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna segir fólksflóttan frá Úkraínu undanfarna daga þann mesta í Evrópu frá síðari heimsstyrjöld.

Samkvæmt upplýsingum Flóttamannastofnunarinnar hafa um ein komma fjórar milljónir flúið Úkraínu eftir að Rússar réðust inn í landið á fimmtudagsmorgun í síðustu viku. Ein þeirra er Maria, sem býr í Lviv en er nýkomin yfir til Póllands. "It's kind of horrible because I had certain plans for my life in the upcoming months and all of them are kind of shaking at the moment because I was planning to be present in Ukraine and Kiev, in a lot of other cities Maria segist hafa verið með ýmis áform fyrir komandi mánuði í Kyiv og öðrum borgum Úkraínu, þau plön séu nú farin í vaskinn og hún föst í Póllandi. Sérfræðingar flóttamannastofnunarinnar gera ráð fyrir að yfir ein og hálf milljón Úkraínumanna hafi flúið landið áður en helgin er á enda. Hafnarborgin Mariupol er enn í herkví Rússlandshers. Annan daginn í röð er búið að semja um tímabundið vopnahlé til að koma íbúum út úr borginni. Það gekk ekki sem skyldi í gær því borgaryfirvöld segja herlið Rússa hafa haldið áfram árásum þrátt fyrir boðað vopnahlé. Starfsfólk hjálparsamtakanna Læknar án landamæra segja ástandið í borginni skelfilegt, verslanir séu farnar að tæmast og skortur á mati, vatni og lækningavörum sé farinn að segja til sín. Volodomir Zelensky, forseti Úkraínu, ávarpar þjóð sína kvölds og morgna og er þess á milli að óska eftir hjálp vesturlanda. Hann ræddi við Joe Biden, forseta Bandaríkjanna í nótt í kjölfar þess að hann ávarpaði Bandaríkjaþing í gær. Þar óskaði hann eftir auknum stuðningi Bandaríkjanna, bæði efnahagslegum stuðningi og einnig auknum þrýstingi á stjórnvöld í Rússlandi. Þá hefur Zelensky einnig óskað eftir því að ríki NATO setj á flugbann yfir Úkraínu til að koma í veg fyrir loft- og eldflaugaárásir. Þeirri bón hafa aðildarríki Atlandshafsbandalagsins hafnað. Sífellt bætist þó á lista fyrirtækja sem segja skilið við viðskipti við Rússland. Greiðslukortafyrirtækin Visa og MasterCard tilkynntu í gær að þau ætli að hætta allri starfsemi í Rússlandi. Kort sem gefin eru út af rússneskum bönkum virka þó enn innanlands en Rússar geta ekki notað kort sín utan landsteinanna. Shell, Microsoft, Apple, Ikea, H&M, Chanel og Nike eru meðal þeirra fjölmörgu verslana og vörumerkja sem hætta sölu og starfsemi í Rússlandi í mótmælaskyni við innrásina í Úkraínu. Í morgunávarpi Úkraínuforseta í morgun fullyrti Zelensky að rússneskar hersveitir væru nú í startholunum að gera árás á hafnarborgina Odessa. Hún hefur að mestu sloppið við árásir hingað til en borgin, sem tilheyrir Úkraínu, var ein mikilvægasta hafnarborg Sovétríkjanna á sínum tíma. Borgin á sér langa sögu og einn þekktasti minnisvarði borgarinnar eru Potemkin tröppurnar Tröppurnar liggja niður að höfninni og eru líklega þekktastar úr kvikmynd Sergei Einsteins frá árinu 1925, Beitiskipinu Pótemkín.

2022

141

Kvennalandslið Íslands í handbolta mætir Tyrklandi í undankeppni EM 2022 í dag. Ísland ætlar sér sigur og vonast eftir góðum stuðningi áhorfenda á Ásvöllum. Frítt er á leikinn.

Ísland mætti Tyrklandi ytra á fimmtudaginn í síðustu viku. Þar var íslenska liðið yfir nær allan leikinn en Tyrkjum tókst að síga fram úr á lokaandartökum leiksins og tryggja sér eins marks sigur, 30-29. Íslenska liðið þarf á sigri að halda í dag, ætli liðið að halda sér í baráttunni um að komast á EM. Svíþjóð vann Serbíu í riðli Íslands í gær en Serbar unnu Svía nokkuð óvænt í fyrri leik liðanna á fimmtudag. Eftir leikinn í gær eru Svíar á toppi riðilsins með sex stig, Serbía er með fjögur stig og Ísland og Tyrkland koma svo þar á eftir með tvö stig hvort. sagði landsliðskonan Thea Imani Sturludóttir en áður heyrðum við í Arnari Péturssyni landsliðsþjálfara. Leikur Íslands og Tyrklands hefst klukkan fjögur í dag og verður hann sýndur beint á RÚV. Upphitun í EM stofunni hefst klukkan 15:40. Leikurinn fer fram á Ásvöllum í Hafnarfirði og þar verður frítt inn. Tveir leikir verða spilaðir í ensku úrvalsdeildinni í fótbolta í dag. Klukkan tvö tekur Watford á móti Arsenal og klukkan hálf fimm mætast erkifjendurnir frá Manchester, City og United. Manchester City situr sem fyrr á toppi deildarinnar með 66 stig, þremur stigum ofar en Liverpool sem er í 2. sæti. Chelsea styrkti stöðu sína í þriðja sætinu með sigri á Burnley í gær, Chelsea nú með 53 stig, en Manchester United er svo í því fjórða með 47.

Kvennalandslið Íslands í handbolta mætir Tyrklandi í undankeppni Evrópumótsins í dag.

2022

142

Niðurstöður í prófkjörum og forvali nokkurra flokka fyrir sveitarstjórnarkosningarnar í vor skýrast í dag í fáeinum kjördæmum.

Borgar- og sveitarstjórnarkosingar fara fram 14. maí og eru framboðslistar stjórnmálaflokkanna óðum að taka á sig mynd og línur að skýrast. Prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Hafnarfirði lýkur klukkan 18, þar sækist bæjarstjórinn Rósa Guðbjartsdóttir eftir að leiða listann. og hjá flokknum í Garðabæ lýkur því klukkan 19. Þar lætur oddvitinn Gunnar Einarsson af störfum og því ljóst að nýr oddviti verður kjörinn. Forval Vinstri grænna í Reykjavík og á Akureyri fer fram í dag. Í Reykjavík sækist oddvitinn Líf Magneudóttir eftir endurkjöri, en Elín Oddný Sigurðardóttir varaborgarfulltrúi og Elín Björk Jónasdóttir veðurfræðingur skora hana á hólm. Og á Akureyri sækjast þær Ásrún Ýr Gestsdóttir og Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir báðar eftir að leiða listann. Þá lýkur prófkjöri Viðreisnar í Reykjavík kl. 16. Þar fær oddvitinn Þórdís Lóa Þórhallsdóttir borgarfulltrúi keppni frá nöfnu sinni Þórdísi Jónu Sigurðardóttur. Þetta er í fyrsta sinn sem Viðreisn efnir til prófkjörs, en hingað til hefur flokkurinn stillt upp á lista. Við greinum frá niðurstöðum þessara kosninga þegar þær liggja fyrir.

Niðurstöður í prófkjörum í Reykjavík, Garðabæ, á Akureyri og í Hafnarfirði liggja fyrir í dag.

2022

142

Stjórnvöld í Úkraínu settu á herlög í landinu þegar Rússar réðust þar inn fyrir rúmri viku síðan. Karlmönnum á aldrinum 18 til 60 ára er ekki heimilt að yfirgefa landið. Þeim er skylt að grípa til vopna og verjast innrásarher Rússa. Rússar hafa yfir að ráða einum stærsta her í heimi, en það er ýmislegt sem vinnur með úkraínska hernum í varnarbaráttunni. Brynja Huld Óskarsdóttir er öryggis- og varnarmálafræðingur.

Almennt í öryggis- og varnarmálafræðunum er hægt að reikna út styrkleika hers. Þumalputtareglan er að það þarf þrjá úr innrásarher fyrir hvern einn úr heimaher, ef við notum þá lélegu þýðingu, þegar um er að ræða vel skipulagðan varnarher. Það er hins vegar tvennt sem er rosalega mikilvægt að taka inn í myndina. Það er í fyrsta lagi það sem ég kalla oft veraldlegt bolmagn hersins, eða á ensku resources. Þá er það magn hermanna, gæði og fjölbreytileiki hergagna. Rússneski herinn hefur úr miklu meiru að moða heldur en sá úkraínski. En svo er það þetta sem kallast andlegt bolmagn eða það sem nefnist baráttuvilji og það er þessi óbilandi og óhrekjandi trú á málstaðnum sem þú ert að berjast fyrir og stuðningur frá félögum þínum í hernum, ríkisstjórninni, leiðtogum og öðrum og þar hefur Zelensky heldur betur sýnt að hann er sannur leiðtogi.

Þó Rússar ráði yfir einum stærsta her í heimi er ýmislegt sem vinnur með úkraínska hernum í varnarbaráttunni, segir öryggis- og varnarmálafræðingur. Úkraínskum karlmönnum á aldrinum 18 til 60 er óheimilt að yfirgefa landið því þeir verða að gegna herskyldu.

2022

142

Ritstjóri vefmiðilsins 24.is viðurkenndi í gærkvöld að hafa brotist inn á ritstjórnarskrifstofur Mannlífs, stolið þar tveimur tölvum og eytt öllum gögnum, fréttum og öðru ritstjórnarefni af þeim og vef Mannlífs. Hann neitaði því að innbrotið hefði verið að undirlagi forstjóra Alvogens.

Innbrotið á ritstjórnarskrifstofu Mannlífs vakti nokkra athygli. Reynir Traustason, ritstjóri Mannlífs, sagði í samtali við fréttastofu á sínum tíma að augljóst væri að þeir sem þarna hefðu verið að verki hefðu vitað hvað þeir voru að gera. Hann kallaði þetta mesta óþverraskap sem hann hefði kynnst í starfi sínu sem fjölmiðlamaður. Kristjón Kormákur Guðjónsson, ritstjóri vefmiðilsins 24.is, viðurkenndi síðan í gærkvöld að vera maðurinn á bakvið innbrotið. Í viðtali sem birtist á vef Mannlífs baðst Kristjón afsökunar á gjörðum sínum og sagði innbrotið hafa verið misráðna hefnaraðgerð sem hann hefði gripið til þegar hann var á vondum stað í tilverunni. Kristjón sagðist hafa kynnst Róbert Wessmann, forstjóra Alvogens, sem hefði gert honum kleift að stofna fjölmiðli og styrkt hann til þess með mánaðarlegu fjárframlagi. Mannlíf og Róbert hafa síðustu mánuði eldað grátt silfur vegna nokkurra frétta á vef Mannlífs og eftir innbrotið sendi Róbert frá sér yfirlýsingu þar sem hann sagði fráleitt að hann hefði eitthvað haft með það að gera.. Kristjón sagðist í viðtalinu hafa brotist inn á ritstjórnarskrifstofur Mannlífs þar sem honum hefði þótt fréttaflutningurinn af Róberti vera ósanngjarn og meiðandi. Honum hefði auk þess fundist að Mannlíf hefði dreift ómaklegar sögusagnir af honum sjálfum. Hann hafnaði því hins vegar að innbrotið hefði verið að undirlagi Róberts.

Ritstjóri vefmiðilsins 24.is játaði óvænt á sig innbrot á ritstjórnarskrifstofur Mannlífs í janúar.

2022

142

Dorgveiði, hundasleðakeppni og reiðtúrar á ís eru meðal viðburða á Vetrarhátið við Mývatn sem nú er haldin í þriðja sinn. Skipuleggjandi segir að hátíðin sé komin til að vera.

Lengi vel var keppt í hinum ýmsu vetraríþróttum í Mývatnssveit eins og sleðahundakeppni, hestamótinu Mývatn Open og Mývatnssleðanum. Fyrir tveimur árum voru þær allar settar undir einn hatt og úr varð Vetrarhátíð við Mývatn, fyrsta bæjarhátíðin í Mývatnssveit. Hátíðub stendur í rúma viku og þar kennir ýmissa grasa. Ásdís Erla Jóhannesdóttir er einn af skipuleggjendunum. Vetrarhátíð við Mývatn er bara svona skemmtileg viðburðahátíð. Þetta er búið að teygja sig, þetta eru 10 dagar núna, nær yfir tvær helgar og viku þarna á milli. Bara með ýmsum skemmtilegum viðburðum og það er bara endalaus dagskrá. Það er vetrargaman hérna fyrir yngstu kynslóðina á morgun. Aðra helgina er Íslandsmót Sleðahundaklúbbs Íslands og Íslandsmeistaramót í Snjókrossi uppi í Kröflu. -Þannig að það nóg um að vera?- Já já heldur betur, það er bara endalaus gleði. -Nú er þetta ný hátíð, heldurðu að hún sé komin til að vera?- Klárlega, þetta er í þriðja sinn sem hátíðin er haldin. -Og allir velkomnir í Mývatnssveit um helgina?- Heldur betur, allir hjartanlega velkomnir, gjörðu svo vel.

2022

142

Meiri erill var hjá lögreglu í nótt en hefur verið undanfarnar helgar. Lögreglan segir mikið hafa verið um ölvun og slagsmál.

Rúmlega hundrað mál voru skráð í dagbók lögreglu höfuðborgarsvæðisins í nótt. Sökum anna segir lögreglan að ekki hafi náðst að bóka afgreiðslu allra mála tímanlega. Nú er rúm vika síðan öllum sóttvarnatakmörkunum var aflétt og segir Jóhann Karl Þórisson aðstoðaryfirlögregluþjónn gærkvöldið hafa borið þess merki. Sex líkamsárásarmál komu á borð lögreglu í nótt og þar af þrjú í miðborginni. Jóhann segir mikið hafa verið um ölvun og slagsmál í nótt, um tugur ölvunar- og lyfjaaksturstilfella og ofan á það hafi bæst nokkur hálkuslys. Fimm gistu fangaklefa í nótt. Jóhann á von á að helgin verði áfram erilsöm. "Það er nú oft á tíðum aðeins fjörugra á laugardagskvöldum þannig að það gæti orðið eitthvað meira um að vera en við erum klárir."

Mikið var um ölvun og óspektir í miðborginni í nótt. Lögreglan segir skemmtanahald komið á sama stað og fyrir faraldur.

2022

142

Fyrirhugaðir brottfluttningar íbúar Úkraínsku borgarinnar Mariupol hafa frestast vegna brota rússneskra hermanna á boðuðu vopnahléi. Þetta segja borgaryfirvöld í Mariupol. Her rússneskra stjórnvalda hefur umkringt borgina.

Borgin Mariupol er í suð austurhluta Úkraínu og þar býr um hálf milljón. Þetta er ein mikilvægasta hafnarborg Úkraínu, hún stendur við Azof flóa í Svartahafi. Innrásarher Rússlandsstjórnar hefur sótt hart að borginni úr öllum áttum og í nótt var borgin í herkví. Borgarstjóri Mariupol Vadim Bojtjenko sendi út ákall þar sem hann óskaði eftir því að Rússar hleyptu almennum borgurum út, og hleyptu starfsmönnum hjálparsamtaka inn í borgina. Snemma í morgun bárust þau skilaboð frá rússnenska varnarmálaráðuneytinu að tímabundið hlé yrði gert á hernaðaraðgerðum í hafnarborgunum Mariupol og Volnovakha á meðan íbúar kæmu sér í burt. Hér heyrum við Igor Konashenkov, talsmann rússneska varnarmálaráðuneytisins, lýsa því yfir að vopnahlé verði í gildi á meðan íbúar borganna tveggja komi sér í öruggt skjól. Borgaryfirvöld kvöttu fólk til að fjölmenna í einkabíla og rútur kallaðar til til að koma fólki í öruggt skjól. Önnur tilkynning kom svo frá borgaryfirvöldum nú skömmu fyrir hádegi þess efnis að fyrirhuguðum fólksflutningum hafi verið frestað. Rússar hafi ekki virt boðað vopnahlé og ekki sé hægt að flytja fólk frá borginni sem sprengjum rignir enn yfir. Sífellt bætist á lista stofnana, fyrirtækja og stjórnvalda sem leita nýrra leiða til að mótmæla aðgerðum rússahers í verki. Breska ríkisstjórnin hefur boðað tilraun til lagabreytinga strax eftir helgi til að auðvelda stjórnvöldum að leggja hald á eigur rússneskra ólígarka. Fataverslunin Zara hefur ákveðið að loka ríflega 500 verslunum sínum í Rússlandi, greiðslufyrirtækið Paypal hefur lokað þjónustu sinni í landinu og farsímafyrirtækið Samsung hættir að senda vörur til Rússlands, þrátt fyrir að vera stærsta fyrirækið á farsímamarkaði landsins.

2022

142

Ríkjandi Íslandsmeistarar Þórs Þorlákshafnar tylltu sér á toppinn á úrvalsdeild karla í körfubolta í gærkvöld er þeir unnu nafna sína frá Akureyri. Úrslitin þýða að Þór Akureyri er fallið úr efstu deild. Fjórir leikir voru spilaðir í gærkvöld.

Þórsliðin tvö, Þór frá Þorlákshöfn og Þór frá Akureyri, mættust norðan heiða og þar fóru gestirnir með sigur af hólmi, 95-88. Með sigrinum endurheimtu ríkjandi Íslandsmeistarar toppsætið í deildinni, Þór er nú með 28 stig og er tveimur stigum ofar en Njarðvík sem er í 2. sætinu. Á Sauðárkróki vann Tindastóll 94-88 stigur á Stjörnunni. Stjarnan hafði unnið þrjá leiki í röð fyrir leik gærkvöldsins en þetta var annar sigur Tindastóls í röð. Stjarnan er í sjötta sætinu með 20 stig en Tindastóll er sæti neðar með 18. KR lenti ekki í vandræðum með ÍR en KR-ingar unnu með 13 stiga mun, 93-80, og er KR í áttunda sæti deildarinnar með 16 stig en ÍR með 14 og í því níunda. Grindavík hafði svo betur gegn Vestra, 90-74, og er Grindavík í 4. sætinu en Vestri í 11. og því næst neðsta. Umferðin heldur áfram í dag en Valur og Keflavík mætast á Hlíðarenda klukkan fimm. Vetrarólympíumót fatlaðra hófst í Beijing í nótt og réðust úrslitin í bruni karla og kvenna og í skíðaskotfimi karla og kvenna. Keppt var í sitjandi og standandi flokkum og í flokki sjónskertra og blindra. Úkraínskir íþróttamenn áttu frábæran dag í Beijing. Grygorii Vovchynskyi tryggði sér sigurinn í standandi flokki í skíðaskotfiminni og tryggði Úkraínu þar með fyrstu gullverðlaun leikanna. Í flokki blindra og sjónskertra tylltu þrír Úkraínumenn sér á verðlaunapallinn í 6 kílómetra sprettgöngunni, Vitalii Lukia-nenko vann gullið, Oleksandr Kazik silfur og Dmytro Suiarko brons. Þá tryggði Oksana Shsyskova sér sigurinn í flokki blindra og sjónskertra hjá konunum í skíðaskotfiminni og Liudmyla Liashenko fékk silfur í standandi flokki. Úkraína tyllti sér á toppinn yfir flest verðlaun á þessum fyrsta keppnisdegi Vetrarólympíumótsins með sjö verðlaun alls, þar af þrjú gullverðlaun.

Þór frá Akureyri féll úr úrvalsdeild karla í gærkvöldi. Þór frá Þorlákshöfn er á toppnum.

2022

143

Umboðsmaður Alþingis segir að háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra hafi ekki haft lagaheimild til að setja manneskju tímabundið í embætti ráðuneytisstjóra. Aðrar leiðir hefðu verið færar.

Skúli Magnússon, umboðsmaður Alþingis, birti í dag álit á vef sínum um tímabundna setningu í embætti ráðuneytisstjóra í háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytinu. Hann segir að Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir, ráðherra háskóla, iðnaðar og nýsköpunar, hafi ekki haft lagaheimild til að setja Ásdísi Höllu Bragadóttur tímabundið í embætti ráðuneytisstjóra. Setningin gildir þar til nýr ráðuneytisstjóri verður skipaður og er Ásdís Halla meðal umsækjenda. Umboðsmaður Alþingis hóf frumkvæðisathugun þegar tilkynnt var að Ásdís Halla hefði verið sett í embætti í lok janúar, sama dag og forsetaúrskurður um breytingar á skipan stjórnarráðsins var gefinn út. Þá varð háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðuneytið til. Setning Ásdísar Höllu gildir frá 1. febrúar til loka apríl. Áslaug Arna setti hana í embætti án þess að auglýsa embættið áður. Skúli segir að lög heimili ekki tímabundna setningu sem þessa. Þess í stað hefði ráðherra átt að auglýsa nýtt embætti þegar í desember, þegar ljóst varð að nýtt ráðuneyti yrði til, færa embættismann varanlega til í starfi til að fara með embætti ráðuneytisstjóra eða fela tilteknum starfsmönnum að fara tímabundið með ákveðin verkefni þar til ráðuneytisstjóri hefði verið skipaður. Ráðuneytið svaraði fyrirspurn umboðsmanns á þann veg að óhjákvæmilegt hefði verið að setja ráðuneytisstjóra í þrjá mánuði meðan á skipunarferli stæði. Skúli sagði þetta ekki standast og ekki heldur að styðjast við lög sem kveða á um hvernig bregðast skuli við skyndilegu brotthvarfi embættismanns, svo sem við andlát. Hann sagði að ljóst hefði verið allt frá 10. desember að nýtt ráðuneyti yrði til. Þá þegar hefði Áslaug Arna átt að grípa til ráðstafana til að tryggja starfsemi nýja ráðuneytisins við stofnun þess. Það hefði hún getað gert með því að auglýsa strax ný embætti sem þá yrðu til eða flytja annan starfsmann í embættið eins og lög leyfa. Slíkur tilflutningur yrði hins vegar að vera varanlegur en ekki tímabundinn eins og setning Ásdísar Höllu. Umboðsmaður sagði að ráðherra hefði líka getað falið tilteknum starfsmönnum ráðuneytisins tímabundin verkefni meðan á skipunarferli stæði. Umboðsmaður Alþingis segir að ráðherra hafi ekki verið heimilt að setja nýjan ráðuneytisstjóra tímabundið en tekur fram að dómstólar myndu að líkindum ekki meta setninguna ógilda gagnvart Ásdísi Höllu. Hann beinir því þó til ráðuneytisins að taka í framtíðinni mið af þeim sjónarmiðum sem hann tilgreinir í álitinu. Ásdís Halla hefur meðal annars verið bæjarstjóri í Garðabæ, aðstoðarmaður ráðherra, fengist við skriftir og stjórnað fyrirtækjum á heilbrigðissviði.

Háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra mátti ekki setja Ásdísi Höllu Bragadóttur tímabundið í embætti ráðuneytisstjóra, segir umboðsmaður Alþingis. Ásdís Halla er meðal umsækjenda um embættið.

2022

143

Rússar náðu í morgun á sitt vald Zaporizhzhia-kjarnorkuverinu, stærsta kjarnorkuveri Evrópu. Volodymyr Zelensky forseti Úkraínu fordæmir árásina og Jens Stoltenberg framkvæmdastjóri NATO tekur í sama streng. Alþjóðakjarnorkustofnunin segir að kjarnorkuverið hafi ekki skemmst og engin merki um að geislavirk efni hafi komist út í andrúmsloftið.

"Rússar skjóta á kjarnorkuverið úr öllum áttum", sagði utanríkisráðherra Úkraínu á Twitter snemma í morgun. Eldur kviknaði í húsum við kjarnorkuverið en ekki í verinu sjálfu, samkvæmt upplýsingum frá kjarnorkueftirliti Úkraínu. Slökkviliðsmenn börðust við eldinn í tæpar fjórar klukkustundir. Ekki er talið að geislavirk efni hafi lekið út í andrúmsloftið. Kjarnorkuverið er í sunnanverðri Úkraínu og framleiðir um einn fimmta af raforku landsins. Þarna eru sex af 15 kjarnaofnum landsins. Zelensky sakar Rússa um hryðjuverk með því að varpa sprengjum á kjarnorkuverið. "Rússneskir skriðdrekar búnir hitamyndavélum skjóta á kjarnorkuverið og þeir vita á hvað þeir eru að skjóta", sagði Zelensky. Sigurður M. Magnússon, Það eina sem við höfum áhyggjur af er ef að þar yrði eitthvert slys eða eitthvað gerðist sem leiddi til þess að geislavirk efni færu út i umhverfið en það er ekkert sem bendir til þess að svo sé. Þetta er í fyrsta sinn frá seinni heimsstyrjöldinni sem hernaðaraðgerðir og stríðsátök eru nálægt kjarnorkuveri. Þjóðarleiðtogar víða um heim fara hörðum orðum um árás Rússa á kjarnorkuverið. Verð á hlutabréfamörkuðum í Evrópu lækkaði um rúm þrjú prósent þegar viðskipti hófust í morgun. Það er alveg ljóst að það hafa allir áhyggjur af því sem er að gerast í Úkraínu og síðan koma áhyggjurnar af hugsanlegu kjarnorkuslysi þar til viðbótar. Það muna allir eftir því hvað gerðist í Tjernobil á sínum tíma. Sigurður segir að Íslendingar þurfi ekki að óttast geislavirkni, svo mikil sé fjarlægðin frá Íslandi. Þannig að ég sé ekki fyrir mér að það þyrfti að grípa til sérstakra ráðstafana á Íslandi og við það má bæta að við sjáum ekki þörf á því miðað við þær aðstæður sem nú eru að fólk sé að hamstra joðtöflur til að eiga.

Rússar náðu í morgun á sitt vald Zaporizhzhia-kjarnorkuverinu, því stærsta í Evrópu. Vestrænir leiðtogar gagnrýna Rússa harðlega. Alþjóðakjarnorkustofnunin segir að kjarnorkuverið hafi ekki skemmst og engin merki séu um að geislavirk efni hafi komist út í andrúmsloftið.

2022

143

Rússneska knattspyrnusambandið ætlar að áfrýja til gerðardóms íþróttamála ákvörðun Alþjóðaknattspyrnusambandsins og Evrópska knattspyrnusambandsins, um að meina lands- og félagsliðum Rússlands að taka þátt í keppni á vegum sambandanna.

Rússneska knattspyrnusambandið sem á mánudaginn var meinuð þátttáka í leikjum á vegum FIFA og UEFA, alþjóða- og evrópsku knattspyrnusambandanna, Ætlar að áfrýja ákvörðuninni um að lands- og félagslið Rússlands megi ekki taka þátt í keppnum á vegum sambandanna til gerðardóms íþróttamála. Rússar vilja að karlalið sambandsins fái að keppa áfram í undankeppninni fyrir HM í Katar og þá vill sambandið einnig að Rússum verði veittur þátttökuréttur á nýjan leik á EM kvenna í sumar. Og meira af Rússum en Ólympíunefnd fatlaðra þar í landi hefur ákveðið að hætta við áfrýjun við keppnisbanni á Rússana á Ólympíumóti fatlaðra í kjölfar innrásar þjóðarinnar í Úkraínu. Í yfirlýsingu kemur fram að rússneski hópurinn yfirgefi Kína eftir helgi. Þrátt fyrir að falla frá áfrýjun fordæma Rússar harkalega þau vinnubrögð að vísa þeim frá keppni svona stuttu fyrir mót og ætla að taka málið lengra þótt forráðamenn hafi ákveðið að áfrýja ekki. Knattspyrnumaðurinn Andrés Manga Escobar, sem á síðasta tímabili lék með Leikni í úrvalsdeild karla, er í farbanni frá Íslandi eftir að hafa verið dæmdur sekur í Héraðsdómi Reykjavíkur að hafa brotið kynferðislega á konu. Fréttablaðið greindi frá þessu í morgun en Escobar hefur áfrýjað dómnum en Landsréttur tekur málið fyrir á næstunni. Kólumbíumaðurinn er dæmdur fyrir nauðgun á heimili sínu þann 19. september sem er sama dag og hann lék allan leikinn í liði Leiknis sem mætti Keflavík, Escobar hafnar því að nauðgun hafi átt sér stað en segist hafa átt samræði við konuna. Sundmaðurinn Anton Sveinn McKee tekur þátt á mjög sterku móti í Westmont í Bandaríkjunum þessa dagana. Anton synti í undanrásum í gærmorgun 100m bringusund á tímanum 1:02.13 og varð sjötti inn í úrslitin í gærkvöld. Með tímanum í morgun tryggði Anton sér lágmark á Evrópumeistaramótið í 50 metra laug sem fram fer í Róm í sumar. Í gærkvöld synti Anton í úrslitum í 100m bringusundi, hann synti á tímanum 1:01.30 og tryggði sér lágmark á HM í 50 metra laug sem fram fer í Búdapest í júní. Anton Sveinn endaði fimmti í sundinu.

Rússneska knattspyrnusambandið ætlar að áfrýja ákvörðun FIFA og UEFA, um að útiloka lands- og félagslið Rússlands frá keppni á vegum sambandanna, til gerðardóms íþróttamála.

2022

143

Kvenfélagið í Grímsey hefur undanfarnar vikur breytt leikskólanum í plássinu í vinnuaðstöðu fyrir fólk sem vill dvelja í eynni og vinna fjarvinnu. Kvenfélagskona segir tilvalið að kúpla sig út úr daglegu stressi og vinna frá Grímsey.

Kvenfélagið Baugur fékk á dögunum eina og hálfa milljón króna í styrk frá byggðaþróunarverkefninu Glæðum Grímsey. Féð hafa kvenfélagskonur nýtt til að setja upp vinnuaðstöðu fyrir fólk sem vill dvelja tímabundið í Grímsey og vinna í fjarvinnu. Félagsheimilið Múli, sem áður hýsti leikskóla, verður nýtt í verkefnið. Ekkert skólahald hefur verið í Grímsey frá 2019. Karen Nótt Halldórsdóttir er formaður hverfisráðs Grímseyjar og kvenfélagskona. Núna er verið að mála og parketleggja og svo þurfum við að kaupa húsgögn og koma upp skrifborðum og svona. -Hvernig sjáið þið fyrir ykkur að geta nýtt þetta?- Það eru alla vega komnar tvær pantanir strax. Ég held að hugmyndin sé bara að hvort sem þú ert í einhvers konar fjarvinnu eða ert án staðsetningar í einhvern tíma, eða mögulega ert listamaður sem ert að skrifa bók eða eitthvað svoleiðis, ég hugsa að það sé hægt að nýta þetta í alls konar. -Þannig að það eru allir velkomnir út í Grímsey sem vilja aðeins kúpla sig út og vinna þaðan?- Já, ég held einmitt að þetta sé geggjað fyrir fólk sem er í stressinu alla daga, fólk sem hefur tök á að fara út í eyju og kúpla sig aðeins út.

Gamla leikskólanum í Grímsey verður breytt í skrifstofu fyrir fólk sem vill koma í eyna og vinna tímabundið í fjarvinnu. Formaður hverfisráðs segir hvergi betra að kúpla sig út úr dagsins amstri.

2022

143

Umsækjendur um alþjóðlega vernd hér á landi í febrúar voru fleiri en verið hafa síðan í nóvember 2016. Álag á lögreglu og móttökukerfið í heild er orðið slíkt að ríkislögreglustjóri er að meta hvort setja eigi viðbragðsáætlun á hættustig.

Embætti ríkislögreglustjóra gaf í vikunni út stöðuskýrslu verkefnahóps um yfirálag á landamærum og mögulega virkjun viðbragðsáætlunar á hættustig. Þar kemur fram að 182 einstaklingar í 96 málum hafi sótt um alþjóðlega vernd á Íslandi í febrúar. Langfjölmennasti hópurinn kemur frá Venesúela eða 107. Tuttugu eru frá Palestínu en alls kemur fólkið frá fimmtán löndum. Ekki hafa fleiri sótt um alþjóðlega vernd hér á landi síðan í nóvember árið 2016. Af þessum 182 eru 132 með það sem kallað er no hit í Eurodac-kerfinu, sem er vísbending um að Ísland sé lokaákvörðunarstaður fólksins. Vegna fjölda umsókna hefur ekki tekist að taka fingraför eða ljósmyndir af öllum umsækjendum. Í 25 af þessum málum eru börn, ýmist í fylgd fjölskyldu, annarra eða fylgdarlaus. Fram kemur í stöðuskýrslunni að róðurinn hjá lögreglu og móttökukerfinu sé orðinn nokkuð þungur og nefnt að síðustu daga liðins mánaðar hafi fólk beðið klukkustundum saman í anddyrinu að Bæjarhrauni 18, en þar er móttökustöð lögreglu og Útlendingastofnunar. Búið er að óska eftir auknum búnaði svo hægt sé að taka myndir og fingraför á tveimur vinnustöðvum. Sá búnaður bætist við á næstu dögum. Þá hefur Útlendingastofnun leigt þrjú hótel á höfuðborgarsvæðinu vegna álags, en líklegt að það rými fullnýtist á næstu dögum og því þurfi að bæta við og ljóst að málshraðinn lengist mikið ef starfsfólki verður ekki fjölgað. Þá segir að ríkislögreglustjóri í samstarfi við hagaðila sé að meta hvort viðbragðsáætlun um yfirálag á landamærum verði virkjuð á hættustig.

Verið er að skoða hvort setja eigi viðbragðsáætlun á landamærunum á hættustig vegna fjölda umsækjenda um alþjóðlega vernd. Fjöldi umsækjenda í síðasta mánuði var sá mesti í nærri sex ár.

2022

143

Klukka sem hangir uppi á vegg í sundlauginni í Neskaupstað og sýnir staðartíma í Moskvu, verður mögulega tekin niður. Bærinn hefur stundum verið kallaður litla Moskva í gríni, þar fóru vinstri menn lengi með völd og voru hallir undir Sovétríkin.

Til greina kemur að taka niður klukku sem sýnir staðartímann í Moskvu í sundlauginni í Neskaupstað. Bærinn hefur stundum verið kallaður Litla-Moskva og í stiklu fyrir svokallað kommablót í bænum sjást menn í sovéskum eða rússneskum herbúningum. Bæjarstjórinn vonar að nefndin varist að særa fólk með gríninu. Í Neskaupstað var samfeldur hreinn meirihluti vinstrimanna í hálfa öld og í byrjun þess tíma sáu vinstrimenn þar eins og á fleiri stöðum Sovétríkin sem fyrirheitna landið. Í dag gera heimamenn gjarnan grín að þessari fortíð. Bærinn hefur verið kallaður Litla-Moskva, fundarhús við Egilsbraut er kallað Kreml og í sundlauginni hangir klukka með staðartímanum í Moskvu. Frá innrás Rússa í Úkraínu hafa vaknað spurningar um hvort rétt sé að hampa þessu. Jón Björn Hákonarson bæjarstjóri segir að þarna sé gert góðlátlegt grín að fortíðinni. Þannig að ég held að menn séu nú bara eins og allir slegnir yfir þessum hörmungum sem eru að gerast í Úkraínu. (En gæti ekki verið vont fyrir fólk sem býr í Fjarðabyggð og er frá Úkraínu eða á fjölskyldu þar að þurfa að ganga undir klukku með staðartíma í Moskvu og upplifa einhvers konar Rússlandsdýrkun?) Við verðum að muna að það eru yfirvöld í Rússlandi sem réðust inn í Úkraínu. En rússneska þjóðin, við getum ekki sett hana und Í Neskaupstað var samfeldur hreinn meirihluti vinstrimanna í hálfa öld og í byrjun þess tíma sáu vinstrimenn þar eins og á fleiri stöðum Sovétríkin sem fyrirheitna landið. Í dag gera heimamenn gjarnan grín að þessari fortíð. Bærinn hefur verið kallaður Litla-Moskva, fundarhús við Egilsbraut er kallað Kreml og í sundlauginni hangir klukka með staðartímanum í Moskvu. Frá innrás Rússa í Úkraínu hafa vaknað spurningar um hvort rétt sé að hampa þessu. Jón Björn Hákonarson bæjarstjóri segir að þarna sé gert góðlátlegt grín að fortíðinni. Þannig að ég held að menn séu nú bara eins og allir slegnir yfir þessum hörmungum sem eru að gerast í Úkraínu. (En gæti ekki verið vont fyrir fólk sem býr í Fjarðabyggð og er frá Úkraínu eða á fjölskyldu þar að þurfa að ganga undir klukku með staðartíma í Moskvu og upplifa einhvers konar Rússlandsdýrkun?) Við verðum að muna að það eru yfirvöld í Rússlandi sem réðust inn í Úkraínu. En rússneska þjóðin, við getum ekki sett hana undir þann hatt og vonandi að úr þessu leysist. En jú, það getur verið, og sérstaklega á þessum erfiðu tímum núna, að menn þurfi að hugsa til þess og þá tökum við það bara niður. En þessi klukka sem þarna er í sundlauginni hún snýr að þessari gömlu nafngift sem varð til hér í íslenskri umræðu en það er eðlilegt að við horfum á það núna og við viljum einmitt sýna fólki af úkraínskum uppruna mikla hluttekningu. Til stendur að streyma svokölluðu kommablóti síðar í mánuðinum. Blótið á rætur að rekja til ársins 1965 þegar Sósíalistaflokkurinn í Neskaupstað hóf skemmtanahald fyrir flokksfélaga og gesti þeirra. Í auglýsingum nú er fáni Sovíetríkjanna á lofti og í stiklu, sem gerð var áður en innrásin hófst, sjást menn í herforingjadressum og gamla netagerðin er í sprengd í loft upp. Jón Björn vonar að þorrablótsnefndin gæti sín. Sveitarfélagið fer ekki með ritstjórnarvald hjá þeim og menn þurfa í allri framsetningu á gríni að hafa það í huga hvað er við hæfi og hvað ekki. Ég teysti því að þær hafi það til hliðsjónar núna á þessum tímum. ir þann hatt og vonandi að úr þessu leysist. En jú, það getur verið, og sérstaklega á þessum erfiðu tímum núna, að menn þurfi að hugsa til þess og þá tökum við það bara niður. En þessi klukka sem þarna er í sundlauginni hún snýr að þessari gömlu nafngift sem varð til hér í íslenskri umræðu en það er eðlilegt að við horfum á það núna og við viljum einmitt sýna fólki af úkraínskum uppruna mikla hluttekningu. Til stendur að streyma svokölluðu kommablóti síðar í mánuðinum. Blótið á rætur að rekja til ársins 1965 þegar Sósíalistaflokkurinn í Neskaupstað hóf skemmtanahald fyrir flokksfélaga og gesti þeirra. Í auglýsingum nú er fáni Sovíetríkjanna á lofti og í stiklu, sem gerð var áður en innrásin hófst, sjást menn í herforingjadressum og gamla netagerðin er í sprengd í loft upp. Jón Björn vonar að þorrablótsnefndin gæti sín. Sveitarfélagið fer ekki með ritstjórnarvald hjá þeim og menn þurfa í allri framsetningu á gríni að hafa það í huga hvað er við hæfi og hvað ekki. Ég teysti því að þær hafi það til hliðsjónar núna á þessum tímum.

Klukka sem hangir uppi í sundlauginni í Neskaupstað og sýnir staðartíma í Moskvu, verður mögulega tekin niður. Bærinn hefur stundum verið kallaður litla Moskva í gríni en þar fóru vinstri menn lengi með völd og voru hallir undir Sovétríkin.

2022

144

Komið hefur fyrir að barefli hafi verið beitt gegn eftirlitsmanni Matvælastofnunar við störf. Stofnunin kærði nýlega til lögreglu atvik þar sem veist var að eftirlitsmanni.

Matvælastofnun hefur óskað eftir lögreglurannsókn á atviki þar sem veist var að starfsmanni stofnunarinnar við eftirlit. Þetta er í þriðja sinn á jafn mörgum árum sem stofnunin kærir mál til lögreglu. Eftirlitsmenn Matvælastofnunar sinna margvíslegu eftirliti með bæði fyrirtækjum og einstaklingum í matvælaframleiðslu; svo sem bændum, sláturhúsum, kjötvinnslum, mjólkurbúum og eggjaframleiðslu. Matvælastofnun óskaði nýlega lögreglurannsóknar eftir að veist var að starfsmanni við eftirlit. Hrönn Ólína Jörundsdóttir, forstjóri Matvælastofnunar, segir að atvik sem þessi séu ekki algeng. Þá sé þó brugðist við með ákveðnum hætti. Þetta eru þau tól sem við höfum. Í okkar verklagi er skýrt að ef starfsmanni finnst honum vera ógnað að einhverju leyti eða upplifir sig óöruggan er eftirlitsþeganum tilkynnt um að við víkjum úr aðstöðunni og munum þá koma aftur seinna í eftirlit. Það hafi aukakostnað í för með sér fyrir þann sem sætir eftirliti því rukkað er fyrir hverja heimsókn. Einstaka sinnum eru mál þó alvarlegri. Ef eitthvað gerist þar sem eftirlitsþegi grípur í starfsmanninn eða við höfum lent í tilvikum þar sem barefli hefur verið beitt. Til þess að tryggja öryggi okkar starfsmanna og að þeir geti sinnt sínu starfi á góðan hátt eru öll svona tilvik tekin mjög alvarlega og þetta er alltaf kært til lögreglu. Það hefur nú verið gert þrisvar síðastliðin þrjú ár.

Komið hefur fyrir að barefli hafi verið beitt á eftirlitsmann Matvælastofnunar við störf. Stofnunin kærði nýlega til lögreglu atvik þar sem veist var að starfsmanni.

2022

144

Íslendingur í borginni Zhaporozhye í austurhluta Úkraínu hefur í allan morgun farið um borgina og safnað mat, lyfjum og öðrum nauðsynjum fyrir vini og kunningja sem ekki geta verið á ferli. Hann segir það forréttindi að geta orðið fólki að liði.

Karl Þormóðsson ákvað í síðustu viku þegar, stríðið í Úkraínu braust út, að halda kyrru fyrir í borginni. Hann segir að enginn ávinningur sé að því að flýja borgina. Eldsneyti sé af skornum skammti og mörg hundruð kílómetrar til næstu landamæra. Hann hefur því birgt sig vel upp af nauðsynjum og haldið sig heima. Í morgun fór hann út að safna vistum fyrir vini og vandamenn. Það gekk bara ótrúlega vel, ég held það hafi nú verið fyllt á verslanir, bæði í fyrrinótt og svo aftur í nótt. Þannig að vöruúrval var tiltölulega gott, svona á þessum helstu nauðsynjum. Og lyf, það gekk líka bara mjög vel að ná í þessi lyf sem við náum í fyrir vini og ættingja hérna. En allt tekur þetta helmingi lengri tíma en á normal degi. -Þið ákváðuð að verða eftir og birgja ykkur upp, þú sérð ekki eftir því?- Nei það geri ég ekki, hérna getur maður all vega orðið að einhverju smá liði. Ég myndi segja að það væru forréttindi fyrir mig að fá að vera hérna á þessum tíma og geta lagt smá lið, þessum sem eru svona undir í þessu.

Íslendingur í Austur-Úkraínu sem kaus að vera áfram í landinu þegar stríðið braust út segist ekki sjá eftir því. Það séu forréttindi að geta orðið að liði og hjálpað þeim sem minna mega sín.

2022

144

Sóttvarnalæknir segir mögulegt að kórónuveirufaraldurinn sé í hámarki. Ekki sé þó hægt að segja nákvæmlega til um það fyrr en að nokkrum tíma liðnum. Smitfjöldi er nokkuð stöðugur og alvarleg veikindi hafa ekki aukist.

Ein vika er frá því að öllum takmörkunum vegna faraldursins var aflétt. Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir segist sáttur við hvernig þróun faraldursins hefur verið síðan. Á hverjum degi hafa tvö þúsund til tvö þúsund og fimm hundruð greinst. Eins verði að taka inn í myndina að fyrirkomulagi sýnatöku hafi verið breytt. Við höfum ekki séð miklar breytingar á farandrinum þessa viku frá því að öllu var aflétt, það er ekki hægt að segja það og við erum að sjá svipaða útbreiðslu og áður. Við erum allavega ekki að fara mikið upp á við. Við erum með þennan sama fjölda sem er að greinast á hverjum degi og kannski heldur lækkandi. Þannig að maður getur bundið vonir við að við séum kannski búin að ná þessum toppi en það verður bara að koma í ljós á næstunni. Nú eru um 65 á sjúkrahúsi og fjórir á gjörgæslu. Ekki er að merkja að alvarleg veikindi hafi aukist. Þórólfur segir að þjóðin sé að nálgast hjarðónæmi en erfitt sé að segja nákvæmlega til um hversu langt er í að það náist. Þá erum við komin upp í rúmlega 70 prósent landsmanna sem hafa smitast og ef við miðum við 80 prósent að þá erum við komin langt í það en forsendurnar eru óvissar og það getur verið skekkja í því Þórólfur segir enn óljóst hvort farið verið í fjórðu bólusetningu, það ráðist á næstu mánuðum. Það gæti komið til í sumar eða haust, hugsanlega en við þurfum aðeins að sjá hvað rannsóknir sýna.

2022

144

Einn hefur verið handtekinn, grunaður um íkveikju, eftir að eldur kviknaði í tveggja hæða húsi við Auðbrekku í nótt. Eldurinn var allmikill og tók slökkvistarf um þrjár klukkustundir.

Fyrsta tilkynning barst Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins á fjórða tímanum í nótt. Menn og bílar frá öllum stöðvum voru sendir á staðinn. Mikinn reyk lagði frá húsinu þegar slökkvilið kom að og teygðu eldtungur sig út um glugga. Í húsinu voru áður skrifstofur en þeim hefur verið breytt í leiguíbúðir. Fjórtán voru í húsinu þegar eldurinn kviknaði. Engum þeirra varð meint af. Gunnar Hilmarsson, aðalvarðstjóri hjá lögreglunni, segir að grunur um íkveikju hafi vaknað fljótlega eftir að rannsókn á vettvangi hófst. Einn hafi verið handtekinn og er verið að yfirheyra hann. Jón Viðar Matthíasson, slökkviliðsstjóri á höfuðborgarsvæðinu, segir að eldvarnir í húsinu virðist hafa verið í lagi en rannsókn á vettvangi standi enn. Svo þegar við komum á staðinn og menn eru búnir að skanna svæðið, sem er gert alltaf strax í upphafi til að átta sig á því hvort sé einhver inni, kemur í ljós að eldurinn er afmarkaður aðallega við eitt herbergi. Þetta er svona búseta í atvinnuhúsnæði eins og blasir við okkur núna en á eftir að skoða aðeins betur hvort hafi orðið einhver afgreiðsla í Kópavogi upp á síðkastið hvað varðar þessa byggingu. Voru einhverjar vísbendingar um að brunavarnir hefðu verið í ólagi þarna eða einhver mikil hætta í þessu húsnæði? Fyrsta tilfinning er að eldvarnir hafi verið að hjálpa mikið til í raun og veru.

Einn er í haldi lögreglu, grunaður um að hafa kveikt í húsi við Auðbrekku í Kópavogi í nótt. Fjórtán voru í húsinu en engan sakaði.

2022

144

Rússar hafa náð úkraínsku hafnarborginni Kherson við Svartahaf á sitt vald. Borgarráð Mariupol segir að þar sé umsátursástand, Rússar hafi sprengt alla helstu innviði og íbúar séu án rafmagns, hita og vatns.

Ekkert lát var á sprengjum rússneska hersins á borgir í Úkraínu í nótt og í morgun, þar af voru fjórar sprengdar í höfuðborginni Kænugarði í morgun. Rússar hafa náð yfirráðum í hafnarborginni Kherson við Svartahaf og er það fyrsta stóra borgin sem þeir ná á sitt vald. Þar búa um þrjú hundruð þúsund manns og þar er mikill skipasmíðaiðnaður. Breska ríkisútvarpið ræddi við borgarstjórann, sem er innlyksa þar með eiginkonu og þriggja ára dóttur. Hann kveðst framan af innrásinni hafa verið vongóður en sú von hafi slokknað. We had some hope, like maybe the situation will get back to normal but it is almost in their control now, almost 99 per cent. I don´t have much hope actually. Ég var vongóður um að staðan yrði eðlileg á ný en nú er borgin nær alveg á valdi Rússa, um 99 prósent. Ég er ekki vongóður, sagði Igor Kolykhaiev (Igar Kalík-hæjev) borgarstjóri Kherson í viðtali við Breska ríkisútvarpið. Rússlandsher heldur áfram að sprengja í borginni Mariupol í suðaustri. Í yfirlýsingu borgarráðsins segir að sprengjum hafi verið varpað á alla helstu innviði og að borgarbúar séu án vatns, hita og rafmagns. Þá sé farið að skorta mat og fólki meinað að flýja. Það sé í raun umsátur.

Ekkert lát var á sprengjárásum rússneska hersins á borgir í Úkraínu í nótt. Herinn situr um nokkrar borgir, þar á meðal Mariupol. Borgaryfirvöld segja að íbúar séu án rafmagns, vatns og hita.

2022

144

Skemmtiferðaskip hafa verið sjaldgæf sjón á Akranesi en það gæti verið breytast. Skagamenn búa sig undir að taka á móti ferðamönnum af skipunum.

Það er ávallt mikið líf í höfninni á Akranesi, sem hefur þó fremur einkennst af fiskveiðum en ferðamennsku. Í fyrra lögðust skemmtiferðaskip sjö sinnum að bryggju á Akranesi. Margrét Björk Björnsdóttir, sviðsstjóri markaðssviðs samtaka sveitarfélaga á Vesturlandi, segir að það gæti breyst. Aukinn áhugi sé á því að skemmtiferðaskip komi við á Akranesi. Þá er gott að vera tilbúinn þegar það er bankað upp á en ekki að við séum að vinna vinnuna eftir á þegar fullt af fólki er komið og við vitum ekkert hvernig á að taka á móti því. Því sé verið að þróa leiðarvísi um móttöku skemmtiferðaskipa í samstarfi við Akraneskaupstað og Faxaflóahafnir sem hluta af samnorrænu verkefni. Litið er til smærri skipa, enda ekki pláss fyrir stór skemmtiferðaskip í Akraneshöfn. Aðalatriðið sé að stýra ferðafólkinu svo það fái sem besta upplifun og heimamenn verði ekki fyrir ónæði. Við höfum lent í því þar sem eru til dæmis gömul og falleg hús uppgerð í bæjunum að fólk bara leggist á gluggana og jafnvel labbi inn í húsin og haldi að þetta sé eitthvað safn. Gerir sér ekki alveg grein fyrir hvað er í landi þar sem það er að koma í land. Þá verði litið til þess hvernig megi halda ferðamönnum á Akranesi og missa þá ekki í burtu í þann stutta tíma sem þeir staldra við. Fólki er keyrt eitthvert út úr bænum eins og heimamenn segja að þeir sitji oft bara eftir í púströrsreyknum þegar það koma skemmtiferðaskip en ekkert verði eftir á heimaslóð.

2022

144

Alþjóðanefnd fatlaðs íþróttafólks, IPC, hefur snúist hugur í málefnum rússnesks og hvít-rússnesks íþróttafólks á Vetrarólympíumótinu sem hefst í Beijing í Kína á morgun. Íþróttafólki beggja landa hefur nú verið meinuð þátttaka í mótinu.

IPC ákvað í gær að íþróttafólk frá Rússlandi og Hvíta-Rússlendi fengi að keppa á Vetrarólympíumótinu, en aðeins undir hlutlausum fána og án þjóðsöngs. Sú ákvörðun mætti mikilli mótstöðu annarra keppnisþjóða mótsins og ákvað IPC því í morgun að skipta um kúrs. Íþróttafólk frá Rússlandi og Hvíta-Rússland fær því ekki að keppa á mótinu. Andrew Parsons, forseti IPC, sagði í yfirlýsingu sambandsins í morgun að honum þætti leitt fyrir íþróttafólkið að ákvarðanir ríkisstjórna þeirra hefðu þessi áhrif á þeirra líf. Ákvörðunin væri tekin með heilindi og öryggi mótsins og keppninnar að leiðarljósi. Vetrarólympíumótið verður sett á hádegi á morgun og er setningarathöfnin sýnd beint á RÚV. Keppni stendur í 9 daga og verða beinar útsendingar alla keppnisdaga á RÚV og RÚV 2 og Ólympíukvöld á virkum dögum á RÚV. FH varð í gærkvöldi síðasta liðið til að tryggja sér sæti í undanúrslitum bikarkeppni karla í handbolta. FH lagði Þór á Akureyri, 33-22, og mætir Val í undanúrslitum. Undanúrslit og úrslit karla og kvenna eru í næstu viku, allt á Ásvöllum í Hafnarfirði. Undanúrslit karla eru á miðvikudag, undanúrslit kvenna á fimmtudag og úrslitaleikirnir laugardaginn 12. mars. Mikil spenna er í úrvalsdeild kvenna í körfubolta eftir leiki gærkvöldsins. Fjölnir vann uppgjör toppliðanna þegar liðið lagði Njarðvík með 80 stigum gegn 76. Fjölnir situr eitt á toppnum með 28 stig, tveimur meira en Njarðvík og Valur. Haukar, sem unnu Keflavík 76-58 í gærkvöldi, eru svo í fjórða sæti með 24 stig og eiga leik til góða. Kvennalandslið Íslands í handbolta er í baráttuhug eftir naumt tap gegn Tyrklandi í undankeppni EM í Tyrklandi í gær, 29-28. Lovísa Thompson, sem var markahæst í íslenska liðinu með 7 mörk og hún vill fá góðan stuðning á sunnudag og segir ekkert nema sigur koma til greina. Leikur Íslands og Tyrklands er klukkan fjögur á sunnudag og er frítt á leikinn. Hann verður líka sýndur beint á RÚV.

Alþjóðanefnd fatlaðs íþróttafólks ákvað í morgun að Rússar og Hvít-Rússar fái ekki að kepppa á Vetrarólympíumótinu sem hefst á morgun. Áður hafði nefndin ákveðið að leyfa þeim að keppa.

2022

144

Á annað hundrað manns sungu að rammgirtum gluggum rússneska sendiráðsins í morgun. Hópurinn vildi með söngnum sýna Úkraínsku þjóðinni stuðning.

Á annað hundrað manns sungu fyrir utan sendiherrabústað Rússa við Túngötu í Reykjavík í morgun og gengu svo fylktu liði að rússneska sendiráðinu við Garðastræti og sungu á ný. Með þessu vildi hópurinn sýna Úkraínumönnum stuðning vegna innrásarinnar. Ekkert sást til starfsfólks sendiráðsins en lögregla hafði girt húsin tvö af með lögregluborða. Fjöldi fólks söng fyrir utan sendiherrabústað Rússa við Túngötu í Reykjavík á tíunda tímanum í morgun söng og gekk svo rússnesksa sendiráðinu í Garðastræti og söng aftur, til að sýna Úkraínumönnum stuðning vegna innrásarinnar. Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir söngkona skipulagði mótmælin. Við erum bara í sjokki yfir þessari innrás og sumir tengjast fólki frá báðum löndum. Maður hefur t.d. verið á þessum svæðum að syngja, eða í Rússlandi. En við fundum fyrir því að fólk langaði að koma saman og gera eitthvað eitthvað saman. Þessi samhljómur tónlistarinnar sem er í rauninni hið alþjóðlega tungumál þar sem allir geta komið saman hvort sem þeir skilja orðin eða ekki. En við sungum íslensk lög um frið en líka úkraínskt þjóðlag. Hallveig Rúnarsdóttir óperusöngkona segir að það hafi verið sérstakt að syngja fyrir utan sendiráð Rússlands. Mér fannst það í raun og veru bara dálítið súrrelískt. Hér eru bara rimlar fyrir öllum gluggum og dregið fyrir allt saman. En auðvitað vitum við að það eru einhverjir þarna fyrir innan og auðvitað heyra þau í okkur og vonandi taka til sín. Gunnari Guðbjörnssyni óperusöngvara fannst einnig sérstakt að syngja í morgun. Það eru blendnar tilfinningar. Nú hefur maður sjálfur farið til Rússlands og verið þar gestur. Maður á marga rússneska vini í gegnum starfið í gegnum árin. Ég veit að margir þeirra eru líka slegnir og eiga svolítið bágt með þetta allt saman.

Á annað hundrað manns sungu við rammgirta glugga rússneska sendiráðsins í morgun. Hópurinn vildi með söngnum sýna úkraínsku þjóðinni stuðning.

2022

145

Rússnesk stjórnvöld segjast hafa náð á sitt vald hafnarborginni Kherson við Svartahaf í sunnanverðri Úkraínu. Í Kænugarði býr fólk sig undir innrás rússneska hersins í höfuðborgina. Rússar vonast eftir friðarviðræðum í dag.

Það var nær enginn á ferli í Kænugarði í morgun. Almannavarnaflautur glumdu við á meðan þungvopnaðar sveitir rússneska hersins nálguðust borgina, á sjöunda degi innrásarinnar í landið. Talið er að rússneski herinn ætli að umkringja borgina. Borgarstjórinn í Kænugarði, Vitali Klitschko, hvetur fólk til að halda sig í skjóli. Herinn búi sig undir að verja borgina. Kænugarður stendur og mun standa, sagði borgarstjórinn í ávarpi á samfélagsmiðlum í morgun. Rússnesk stjórnvöld segjast hafa náð á sitt vald hafnarborginni Kherson í suðri. Þar búa um þrjú hundruð þúsund manns. Borgarstjórinn segir að rússneski herinn hafi umkringt borgina en hún sé ekki á þeirra valdi. Við erum enn Úkraína, segir hann í færslu á Facebook. Innanríkisráðuneyti Úkraínu segir að sprengju hafi verið varpað á íbúðahverfi í borginni Zhitomir í nótt. Borgin er um 140 kílómetra frá Kænugarði. Þar létust tveir, hið minnsta. Sprengingar héldu áfram í borginni Kharkiv í nótt. Sprengju var varpað á lögreglustöð og skemmdust næstu byggingar. Reuters hefur eftir borgarstjóra Kharkiv, Oleg Kynegubov, að tuttugu og einn, hið minnsta, hafi farist og hundrað og tólf særst í borginni síðasta sólarhring. Nú rétt fyrir fréttir lýsti her Úkraínu því yfir að rússneskir hermenn hefðu verið fluttir þangað loftleiðina og að spítali hafi skemmst í sprengingu. Bardagar standa enn, segir í tilkynningu hersins á Telegram. Forseti Úkraínu, Volodymyr Zelensky, sagði í ávarpi í morgun að á þeim sjö dögum sem liðnir eru frá innrás Rússa hafi samstaða landsmanna verið meiri en nokkurn tíma á þeim þrjátíu árum sem liðin eru síðan landið hlaut sjálfstæði. During this time, we have had more unity than for the last 30 years. Rússnesk stjórnvöld segjast reiðubúin til viðræðna við Úkraínumenn og búast við að þær geti orðið seinni partinn í dag. Ekki hafa borist fregnir af því hvort Úkraínumenn hyggis mæta til viðræðna, né hvar þær verði Fyrrverandi utanríkisráðherra Rússlands,Andrei Kozyrev (kosiriv), sem gegndi embættinu frá 1990 til 1996, hvetur rússneska diplómata til að segja af sér í mótmælaskyni við stríðið í Úkraínu. Í færslu á Twitter segir hann: Kæru rússnesku stjórnarerindrekar, þið eruð fagfólk en ekki áróðursmenn. Ég var stoltur af samstarfsfólki mínu þegar ég vann í utanríkisráðuneytinu. Það er ekki hægt að styðja blóðugt stríð gegn bræðrum okkar í Úkraínu.

Rússnesk stjórnvöld segjast hafa náð á sitt vald borginni Kherson í suðurhluta Úkraínu. Barist er í Kharkiv í austri og spítali þar varð fyrir sprengjuregni. Rússar segjast reiðubúnir til friðarviðræðna í dag.

2022

145

Fyrirtækið Naust Marine, sem hefur verið með ellefu stór verkefni í Rússlandi, situr upp með vörur sem er ekki hægt að afhenda og fær ekki greiðslur frá rússneskum viðskiptavinum. Allt er stopp vegna innrásar Rússa í Úkraínu og efnahagsþvingana henni samfara.

Fyrirtækið Naust marine hannar, smíðar og selur veiðarfærabúnað fyrir fiskveiðiskip. Það er með stærri verkefni í nýsmíði í Rússlandi en nokkru sinni frá því að það hóf starfsemi árið 1993. Eftir að efnahagsþvinganir og mótaðgerðir Rússa hófust, í kjölfarið á innlimum Krímskaga árið 2014, lögðu Rússar kapp á að verða sjálfbærir í sjávarútvegi sem öðru - sleppa?. Liður í því var að allir sem smíðuðu ný skip í Rússlandi fengju kvóta í staðinn. Þónokkur íslensk fyrirtæki hafa verið í samstarfi um nýsmíði skipa í Rússlandi. Bjarni Þór Gunnlaugsson, framkvæmdastjóri Naust Marine, segir að fyrirtækið hafi samið um búnað í tíu skip hjá einni skipasmíðastöð auk búnaðar fyrir eitt mjög stórt skip. Þessi tíu skip plús þetta eina er eiginlega meira í nýsmíði heldur en öll hin árin sem við höfum verið að starfa. Við erum allt í einu með samninga upp á fjóra milljarða, bara fyrir okkar samninga, þannig að þetta eru miklar upphæðir og það er mikið undir að sjálfsögðu en við erum líka búnir að afhenda sex af þessum tíu skipum og hluta af þessu eina skipi. Þannig að það er kannski innan við helmingur af þessu sem er eftir? Já við eigum svona helming eftir. Hvorki er hægt að afhenda búnað til Rússlands né fá greitt. Ekki er heldur hægt að þjónusta viðskiptavinina. Tveir gámar frá Naust Marine sem voru á leið til Rússlands voru stoppaðir í Póllandi og sendir til baka. Fyrirtækið situr uppi með þann búnað og annan varning sem nota átti í smíðina. Já við erum með hérna niðri á gólfi örugglega með verðmæti upp á 300 milljónir sem við komum ekki út. Þetta hefur aldrei verið svona mikið. Þetta er ekkert sem er venjulegt. Bjarni segir að þótt þetta sé mikið áfall fyrir fyrirtækið og viðskiptavini þess sé staðan auðvitað verst fyrir fólkið sem þarf að þola hernaðarinnrás. Þetta er bara skelfilegt ástand og vonandi tekur þetta af sem fyrst fyrir alla.

2022

145

Framkvæmdarstjóri Orkuseturs segir að mikil gæði felist í hröðum orkuskiptum á átaka- og óvissutímum. Tæplega fjögur hundruð rafbílar voru skráðir hér á landi í síðasta mánuði. Það er með því allra mesta sem verið hefur í einum mánuði.

Stjórnvöld hafa sett sér markmið um að Ísland verði með 40 prósenta hlutdeild endurnýjanlegra orkugjafa árið 2030 og alfarið óháðir jarðefnaeldsneyti árið 2050. Hröð þróun er í orkuskiptum því að í síðasta mánuði voru skráðir 378 rafbílar en 186 bensín- og dísilbílar. Sigurður Ingi Friðleifsson, framkvæmdarstjóri Orkuseturs, fagnar þróuninni. Á þessu ári er nýskráningarhlutfall bíla með innstungu, sem er þá bæði hreinir rafbílar og tengiltvinnbílar sjötíu prósent. Þetta er náttúrlega fáheyrt í sögulegu ljósi og jákvætt. Og þróunin er mikil í sögulegu samhengi. Í hverri einustu viku núna á þessu ári er framleitt meira af rafbílum en allt árið 2012. Sigurður segir að átökin í Evrópu sýni mikilvægi þess að draga úr notkun jarðefnaeldsneytis. Það er bara þannig með jarðefnaeldsneyti að því er ekki jafnt skipt og við höfum bara fundið það á síðustu dögum og margoft áður að þetta veldur titringi á alþjóðavísu. Þannig að það eru rosaleg gæði í því að hafa farið í þessi orkuskipti til að vera ekki háð olíu og ég vona bara að við séum að fara hratt í þessi seinni orkuskipti til þess að við séum tiltölulega óháð eða eins óháð og mögulegt er í svona krísum.

Fimmtán Íslendingar af þeim átján sem voru í Úkraínu þegar átökin hófust, hafa flúið land. Úkraínumaður sem hefur búið hér í rúma tvo áratugi segir að það hafi reynt mjög á að fylgjast með raunum ættingja sinna og fjölskyldu síðustu daga.

2022

145

Það er asahláka suðvestanlands og spáð frekari hlýindum í dag. Hvasst verður fram yfir hádegi og slær jafnvel í storm suðvestanlands. Gular veðurviðvaranir falla úr gildi klukkan þrjú eftir hádegi. Víða á höfuðborgarsvæðinu, og suðvesturhorninu, er flughált. Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu varar við hálkunni, sérstaklega á bílastæðum, göngustígum og þar sem götur eru illa ruddar. Nokkrir hafa leitað á bráðamóttöku Landspítalans í morgun eftir hálkuslys. Það er asahláka suðvestanlands og spáð frekari hlýindum í dag. Hvasst verður fram yfir hádegi og slær jafnvel í storm suðvestanlands. Gular veðurviðvaranir falla úr gildi klukkan þrjú eftir hádegi. Víða á höfuðborgarsvæðinu, og suðvesturhorninu, er flughált. Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu varar við hálkunni, sérstaklega á bílastæðum, göngustígum og þar sem götur eru illa ruddar. Nokkrir hafa leitað á bráðamóttöku Landspítalans í morgun eftir hálkuslys.

Flughált er víða á höfuðborgarsvæðinu, og suðvesturhorninu. Nokkrir hafa leitað á bráðamóttöku Landspítalans í morgun eftir hálkuslys.

2022

145

Vestmannaeyingurinn Nataliya Ginzhul frá Úkraínu segir erfitt að vita af móður sinni og systrum í stríðshrjáðu landi. Líf þeirra snúist núna um að aðstoða úkraínska herinn og koma fólki frá borginni Poltava, í norðausturhluta landsins, í myrkvuðum lestum. Nataliya hefur búið í Vestmannaeyjum frá 2001 þegar hún kom þangað til að spila fótbolta með ÍBV.

2022

145

Hagvaxtarauki lífskjarasamninganna hefur virkjast samkvæmt tilkynningu frá ASÍ. Í því felst að grunnlaun hækka á bilinu átta þúsund upp í tíu þúsund og fimm hundruð krónur á mánuði.

Hagvöxtur á síðasta ári mældist 4,3% eftir sjö komma eins prósents 7,1% samdrátt árið 2020. Í lífskjarasamningunum sem undirritaðir voru 2019 var ákvæði um launaauka á grundvelli þróunar vergrar landsframleiðslu á hvern íbúa. Þetta er kallað hagvaxtarauki. Samkvæmt vísitölu Hagstofunnar um verga landsframleiðslu á mann hækkaði hún um 2,53% á milli ára. Miðað við það hækka taxtalaun samkvæmt lífskjarasamningunum um 10.500 krónur á mánuði en almenn launahækkun er 7.875 krónur á mánuði. Drífa Snædal er forseti ASÍ. Það er mjög niðurneglt í kjarasamningunum hvaða forsendur þurfa að vera til staðar til að hann virkist. Það sem gerist svo er að launanefnd sem er samansett af fulltrúum frá Alþýðusambandinu og SA, staðfestir þetta. Það er í raun bara staðfesting á því sem er skrifað inn í kjarasamningana, það er að segja að mæling Hagstofunnar á landsframleiðslu verði til grundvallar launahækkunum 1. maí. Er skynsamlegt að hækka laun á sama tíma og við reynum að halda aftur af verðbólgunni? Já, það er mjög skynsamlegt, eins og allir vita hefur launafólk verið að taka á sig auknar byrðar í formi hækkunar verðlags og húsnæðis og vaxtahækkunar og fleira. Þannig að launafólk þarf að njóta þess að, og komast nær því, að viðhalda kaupmætti kjarasamninganna.

Taxtalaun, sem samið var um í lífskjarasamningunum, hækka um rúmar tíu þúsund krónur á mánuði, samkvæmt hagvaxtarauka sem nú virkjast.

2022

145

Hlutabréf hafa lækkað töluvert í verði í kauphöllinni hér á landi eins og annars staðar vegna átakanna. Magnús Harðarson, forstjóri kauphallarinnar, segir ljóst að ef þau dragast á langinn sé hætta á enn frekari lækkun.

Hlutabréf í Kauphöllinni hafa lækkað töluvert í verði á síðustu dögum. Forstjóri kauphallarinnar segir ljóst að ef átökin dragast á langinn sé hætta á enn frekari lækkun