qwen2-72b
stringlengths 52
18.6k
| llama3-8b-it-new
stringlengths 27
2.19k
| arxiv-translator
stringlengths 52
14.6k
| deepl
stringlengths 52
14.4k
| llama3-instrucTrans-enko-8b
stringlengths 50
2.13k
| llama3.1-8b-it-new
stringlengths 51
16k
|
---|---|---|---|---|---|
* Natural Questions (NQ) (Kwiatkowski et al., 2019), Trivia QA (Joshi et al., 2017), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ HotpotQA (Yang et al., 2018)๋ ์ํคํผ๋์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ์ผ๋ฐ ์ง์ (์: ์ํ, ์คํฌ์ธ ๋ฑ)์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* HuggingFace, Torch Hub, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ TensorFlow Hub์ ๊ณ ๋ฆด๋ผ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ APIBench (Patil et al., 2023)์์ ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ ๋ฌธ์์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ, ๊ธฐ๋ฅ์ ์ธ, ์คํ ๊ฐ๋ฅํ API ํธ์ถ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ํฉ๋๋ค.
* PubMed QA (Jin et al., 2019)๋ ์๋ฌผ ์ํ ์ฐ๊ตฌ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ ๋ง์ถคํ๋ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ๋ฐ์ดํฐ์
์
๋๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ฌธ์ ์ธํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ๊ณผ ์๋ฌผํ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. | * ์์ฐ์ด ์ง๋ฌธ(NQ)(Kwiatkowski et al., 2019), ํด์ฆ QA(Joshi et al., 2017), ํซํQA(Yang et al., 2018)๋ ์ฃผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ง์(์: ์ํ, ์คํฌ์ธ ๋ฑ)์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ํคํผ๋์ ๊ธฐ๋ฐ์ ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์
๋๋ค.
* ํ๊น
ํ์ด์ค, ํ ์น ํ๋ธ, ํ
์ํ๋ก์ฐ ํ๋ธ๋ ๊ณ ๋ฆด๋ผ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ APIBench(Patil et al., 2023)์์ ๋์จ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ ๋ฌธ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด๊ณ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ API ํธ์ถ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ํฉ๋๋ค.
* PubMed QA(Jin et al., 2019)๋ ์๋ช
๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ์ง๋ฌธ์๋ง ๋ง์ถฐ์ง ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์
๋๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ฌธ์ ์งํฉ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ ๋ฐ ์๋ฌผํ์ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. | [korean]
* NQ(Natural Questions)(Kwiatkowski et al., 2019), Trivia QA(Joshi et al., 2017) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ HotpotQA(Yang et al., 2018)๋ ์ํคํผ๋์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ๊ฐ๋ฐฉํ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ์ผ๋ฐ ์ง์(์: ์ํ, ์คํฌ์ธ ๋ฑ)์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋ค.
* HuggingFace, Torch Hub ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ TensorFlow Hub์ ๊ณ ๋ฆด๋ผ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ APIBench(Patil et al., 2023)์์ ์ ๋๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ ๋ฌธ์์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ, ๊ธฐ๋ฅ์ ์ธ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ API ํธ์ถ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ํ๋ค.
* PubMed QA (Jin et al., 2019)๋ ์๋ฌผ์ํ ์ฐ๊ตฌ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ ํนํ๋ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ๋ฐ์ดํฐ์
์ด๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ฌธ์ ์ธํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ๊ณผ ์๋ฌผํ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋๋ค.
[reviewd korean] | * ์์ฐ์ด ์ง๋ฌธ(NQ)(Kwiatkowski ์ธ., 2019), Trivia QA(Joshi ์ธ., 2017), HotpotQA(Yang ์ธ., 2018)๋ ์ํคํผ๋์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ์ํ, ์คํฌ์ธ ๋ฑ ์ผ๋ฐ ์ง์์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* HuggingFace, Torch Hub, TensorFlow Hub๋ Gorilla ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ APIBench(Patil ์ธ., 2023)์์ ์ ๋๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ ๋ฌธ์์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ณ ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด๋ฉฐ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ API ํธ์ถ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ํฉ๋๋ค.
* PubMed QA(Jin ์ธ., 2019)๋ ์์ํ ์ฐ๊ตฌ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ ํนํ๋ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ๋ฐ์ดํฐ์
์
๋๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ฌธ์ ์งํฉ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ๊ณผ ์๋ฌผํ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. | * ์์ฐ ์ง๋ฌธ(NQ)(Kwiatkowski et al., 2019), ํด์ฆ QA(Joshi et al., 2017), ํซํQA(Yang et al., 2018)๋ ์ํคํผ๋์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ง์(์: ์ํ, ์คํฌ์ธ ๋ฑ)์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค.
* HuggingFace, Torch Hub, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ TensorFlow Hub์ Gorilla ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ APIBench(Patil et al., 2023)์์ ์ ๊ณตํ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. ์ด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ ๋ฌธ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ, ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด๊ณ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ API ํธ์ถ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ํฉ๋๋ค.
* PubMed QA(Jin et al., 2019)๋ ์๋ฌผ์ํ ์ฐ๊ตฌ ์ง๋ฌธ์๋ง ๋ง์ถคํ๋ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์
๋๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ฌธ์ ์งํฉ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ ๋ฐ ์๋ฌผํ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. | * ์์ฐ์ด ์ง๋ฌธ(NQ)(Kwiatkowski et al., 2019), Trivia QA(Joshi et al., 2017) ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ HotpotQA(Yang et al., 2018)๋ ์ํคํผ๋์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ์ผ๋ฐ ์ง์(์: ์ํ, ์คํฌ์ธ ๋ฑ)์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* HuggingFace, Torch Hub, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ TensorFlow Hub์ Gorilla ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ APIBench(Patil et al., 2023)์์ ์ ๋๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ ๋ฌธ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ณ , ๊ธฐ๋ฅ์ ์ด๋ฉฐ ์คํ ๊ฐ๋ฅํ API ํธ์ถ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ธก์ ํฉ๋๋ค.
* PubMed QA(Jin et al., 2019)๋ ์๋ฌผ์ํ ์ฐ๊ตฌ ์ง๋ฌธ์ ํนํ๋ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ๋ฐ์ดํฐ์
์
๋๋ค. ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ฌธ์ ์งํฉ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ํ๊ณผ ์๋ฌผํ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. |
ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ถ์
์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ PIQA, SIQA, HellaSwag, WinoGrande, ARC Easy ๋ฐ Challenge, OpenBookQA, CommonsenseQA, BoolQ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MMLU๋ฅผ ํฌํจํ๋ค๊ณ ์ ์ํ๋ค. ์ด ๋ถ๋ฅ๋ ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ธ๊ณ ์ง์ ์ดํด, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์์ ์ถ๋ก ์ ํ๊ฐํ๋ค๋ ๊ด์ฐฐ์ ๊ธฐ์ดํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ณผ ๊ด์ฐฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. | ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ถ์ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ์๋ PIQA, SIQA, HellaSwag, WinoGrande, ARC Easy ๋ฐ Challenge, OpenBookQA, CommonsenseQA, BoolQ ๋ฐ MMLU๊ฐ ํฌํจ๋๋ค๊ณ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ถ๋ฅ๋ ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋๋ก ์ค์ ์ง์, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด ๋ฐ ์์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ดํด๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค๋ ๊ด์ฐฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ณผ ๊ด์ฐฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค. | ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ถ์
์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ PIQA, SIQA, HellaSwag, WinoGrande, ARC Easy์ Challenge, OpenBookQA, CommonsenseQA, BoolQ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MMLU๋ฅผ ํฌํจํ๋ค๊ณ ์ ์ํ๋ค. ์ด ๋ถ๋ฅ๋ ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ธ๊ณ ์ง์ ์ดํด, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ์ถ๋ก ์ ํ๊ฐํ๋ค๋ ๊ด์ฐฐ์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ณผ ๊ด์ฐฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. | ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ถ์
์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ PIQA, SIQA, HellaSwag, WinoGrande, ARC Easy์ Challenge, OpenBookQA, CommonsenseQA, BoolQ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MMLU๋ก ์ ์ํ๋ค. ์ด ๋ถ๋ฅ๋ ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ธ๊ณ ์ง์ ์ดํด, ๋
ํด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์์ ์ถ๋ก ์ ํ๊ฐํ๋ค๋ ๊ด์ฐฐ์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ณผ ๊ด์ฐฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. | ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ถ์
์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ PIQA, SIQA, HellaSwag, WinoGrande, ARC Easy ๋ฐ Challenge, OpenBookQA, CommonsenseQA, BoolQ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MMLU๋ฅผ ํฌํจํ๋ค๊ณ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ด ๋ถ๋ฅ๋ ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ธ๊ณ ์ง์, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ์ดํด๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค๋ ๊ด์ฐฐ์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ณผ ๊ด์ฐฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค. | ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ถ์
์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์ค ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ PIQA, SIQA, HellaSwag, WinoGrande, ARC Easy ๋ฐ Challenge, OpenBookQA, CommonsenseQA, BoolQ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MMLU๋ฅผ ํฌํจํ๋ค๊ณ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ด ๋ถ๋ฅ๋ ์ด๋ฌํ ๋ฒค์น๋งํฌ๊ฐ ๋ค์ํ ์ ๋๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ธ๊ณ ์ง์, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ์ถ๋ก ์ดํด๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค๋ ๊ด์ฐฐ์ ๊ธฐ๋ฐํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ณผ ๊ด์ฐฐ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ต๋๋ค. |
**Lemma G.1**.: _\(\mathbb{R}^{h\times h}\)์ ์์ ๋ฐ์ ๋ถํธ์ธ \(\mathbf{A}\)๊ฐ ์กด์ฌํ์ฌ ๋ชจ๋ \(i\)์ ๋ํด \(x_{i}^{\top}\mathbf{A}x_{i}=1\)๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค._ \(\mathbf{A}\)๊ฐ ์์ ๋ฐ์ ๋ถํธ์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ค \(\mathbf{M}\)์ ๋ํด \(\mathbf{A}=\mathbf{M}^{\top}\cdot\mathbf{M}\)๋ก ํํํ ์ ์๋ค. ์ด๊ฒ์ด ํต์ฌ์ ์ธ ๊ด์ฐฐ์ด๋ค: | **๋ ๋ง G.1**.: _๋ชจ๋ \(i\)์ ๋ํด \(x_{i}^{\top}\mathbf{A}x_{i}=1\)์ด ๋๋ ์์ ๋ฐ์ ๋ฐฉํ \(\mathbf{A}\in\mathbb{R}^{h\times h}\)๊ฐ ์กด์ฌํฉ๋๋ค.\(\mathbf{A}\)๋ ์์ ๋ฐ์ ๋ฐฉํ์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ค \(\mathbf{M}\)์ ๋ํด \(\mathbf{A}=\mathbf{M}^{\top}\cdot\mathbf{M}\)๋ฅผ ์ธ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ค์์ ํต์ฌ ๊ด์ฐฐ์
๋๋ค: | **Lemma G.1**.: _๋ชจ๋ \(i\)์ ๋ํด \(x_{i}^{\top}\mathbf{A}x_{i}=1\)์ด ๋๋๋ก ์์ ๋ฐ์ ๋ถํธ \(\mathbf{A}\in\mathbb{R}^{h\times h}\)๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค._ \(\mathbf{A}\)๊ฐ ์์ ๋ฐ์ ๋ถํธ์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ค \(\mathbf{M}\)์ ๋ํด \(\mathbf{A}=\mathbf{M}^{\top}\cdot\mathbf{M}\)๋ก ํํํ ์ ์๋ค. ์ด๊ฒ์ด ํต์ฌ์ ์ธ ๊ด์ฐฐ์ด๋ค. | **์ ๋ฆฌ G.1**.: _๋ชจ๋ \(i\)์ ๋ํด \(x_{i}^{\top}\mathbf{A}x_{i}=1\)์ด ๋๋ ์์ ๋ฐ์ ์ \(\mathbf{A}\in\mathbb{R}^{h\times h}\)๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค._ \(\mathbf{A}\)๊ฐ ์์ ๋ฐ์ ์์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ค \(\mathbf{M}\)์ ๋ํด \(\mathbf{A}=\mathbf{M}^{\top}\cdot\mathbf{M}\)๋ก ํํํ ์ ์๋ค. ์ด๊ฒ์ด ํต์ฌ์ ์ธ ๊ด์ฐฐ์ด๋ค. | **๋ณด์กฐ์ ๋ฆฌ G.1**.: _๋ชจ๋ \(i\)์ ๋ํด \(x_{i}^{\top}\mathbf{A}x_{i}=1\)์ด ๋๋๋ก ์์ ๋ฐ์ ๋ฐฉํ \(\mathbf{A}\in\mathbb{R}^{h\times h}\)๊ฐ ์กด์ฌํฉ๋๋ค._ \(\mathbf{A}\)๊ฐ ์์ ๋ฐ์ ๋ฐฉํ์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ค \(\mathbf{M}\)์ ๋ํด \(\mathbf{A}=\mathbf{M}^{\top}\cdot\mathbf{M}\)์ ์ธ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ํต์ฌ์ ์ธ ๊ด์ฐฐ์ด ์์ต๋๋ค: | **๋ ๋ง G.1**.: _๋ชจ๋ \(i\)์ ๋ํด \(x_{i}^{\top}\mathbf{A}x_{i}=1\)์ด ๋๋๋ก ์์ ๋ฐ์ ์์ธ \(\mathbf{A}\in\mathbb{R}^{h\times h}\)๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค._ \(\mathbf{A}\)๊ฐ ์์ ๋ฐ์ ์์ด๋ฏ๋ก, ์ด๋ค \(\mathbf{M}\)์ ๋ํด \(\mathbf{A}=\mathbf{M}^{\top}\cdot\mathbf{M}\)๋ผ๊ณ ์ธ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ํต์ฌ์ ์ธ ๊ด์ฐฐ์ด ์๋ค: |
* \(N=10K\)์ผ ๋, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป batch size 24๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=20K\)์ผ ๋, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป batch size 48๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=50K\)์ผ ๋, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป batch size 96๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=100K,200K\)์ผ ๋, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), fp16์ ํจ๊ป batch size 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=500K,1M\)์ผ ๋, \(wd=0.01\), \(lr=0.0005/0.001\), fp16์ ํจ๊ป batch size 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=2M\)์ผ ๋, \(wd=0.005\), \(lr=0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป batch size 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=5M\)์ผ ๋, \(wd=0.002\), \(lr=0.0005\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป batch size 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=10M\)์ผ ๋, \(wd=0.001\), \(lr=0.0005\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป batch size 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. | * N=10K์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 24๋ฅผ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=20K์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 48์ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=50K์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 96์ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=100K,200K์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=500K,1M์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.01\), \(lr=0.0005/0.001\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=2M์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.005\), \(lr=0.002\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536์ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=5M์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.002\), \(lr=0.0005\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536์ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* N=10M์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.001\), \(lr=0.0005\), ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536์ fp16์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. | * \(N=10K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 24๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=20K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 48๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=50K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 96๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=100K,200K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 192๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=500K,1M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.01\), \(lr=0.0005/0.001\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 192๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=2M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.005\), \(lr=0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 1536์ผ๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=5M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.002\), \(lr=0.0005\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 1536์ผ๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค;
* \(N=10M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.001\), \(lr=0.0005\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ฅผ 1536์ผ๋ก ์ค์ ํฉ๋๋ค. | * \(N=10K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 24๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=20K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 48๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=50K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 96๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=100K,200K\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\), fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=500K,1M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.01\), \(lr=0.0005/0.001\), fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=2M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.005\), \(lr=0.002\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=5M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.002\), \(lr=0.0005\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=10M\)์ ๊ฒฝ์ฐ, \(wd=0.001\), \(lr=0.0005\), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. | * \(N=10K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 24๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=20K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 48๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=50K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 96๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=100K,200K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=500K,1M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.01\), \(lr=0.0005/0.001\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=2M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.005\), \(lr=0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=5M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.002\), \(lr=0.0005\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=10M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.001\), \(lr=0.0005\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. | * \(N=10K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 24๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=20K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 48๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=50K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 96๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=100K,200K\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.02\), \(lr=0.001/0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=500K,1M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.01\), \(lr=0.0005/0.001\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 192๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=2M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.005\), \(lr=0.002\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=5M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.002\), \(lr=0.0005\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค;
* \(N=10M\)์ผ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(wd=0.001\), \(lr=0.0005\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , fp16์ ํจ๊ป ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 1536๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. |
\(N>2\) ์ค์ - ๋ ๋ง์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ด๊ฐ ์๋ ๋ค์ ์ค์ ๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๊ณ ๋ คํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๋ ๋ง์ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ํจ๊ป ์ด๋ป๊ฒ ํ์ฅ๋๋์ง๋ฅผ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. | N>2**์ค์ ** - ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ์ ํ์ด ๋ ๋ง์ ๋ค์ ์ค์ ๋ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ณ ๋ ค๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ ๋ง์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ์ด๋ป๊ฒ ํ์ฅ๋๋์ง ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค: | \(N>2\) ์ค์ - ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ํ ๋ ๋ง์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ์ ํฌํจํ๋ ๋ค์ ์ค์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๊ณ ๋ คํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๋ ๋ง์ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ํจ๊ป ์ผ๋ง๋ ์ ํ์ฅ๋๋์ง๋ฅผ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. | \(N>2\) ์ค์ - ๋ํ ๋ ๋ง์ dataset ์ ํ์ ํฌํจํ๋ ๋ค์ ์ค์ ๋ค์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๊ณ ๋ คํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๋ ๋ง์ dataset์ ๋ํด ์ผ๋ง๋ ์ ํ์ฅ๋๋์ง๋ฅผ ์กฐ์ฌํ๊ธฐ๋ ํ๋ค: | \(N>2\) ์ค์ - ๋ํ ๋ ๋ง์ dataset ์ ํ์ ํฌํจํ๋ ๋ค์ ์ค์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๊ณ ๋ ค๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๋ ๋ง์ dataset์ผ๋ก ํ์ฅ๋๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. | \(N>2\) ์ค์ - ๋ํ ๋ ๋ง์ dataset ์ ํ์ด ์๋ ๋ค์ ์ค์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ๊ณ ๋ ค๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๋ ๋ง์ dataset์ผ๋ก ํ์ฅ๋๋ ์ ๋๋ฅผ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. |
์์จ ์์ด์ ํธ๋ ์ค๋ซ๋์ ํ๊ณ์ ์ฐ์
๊ณ์์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ ์ด์์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ข
์ข
๊ณ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฒฝ์์ ์ ํ๋ ์ง์์ ๊ฐ์ง ์์ด์ ํธ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ์ต ๊ณผ์ ๊ณผ ํฌ๊ฒ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ด ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ์์ด์ ํธ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ๋ง๋ค์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ์น์์ ๋ฐฉ๋ํ ์์ ์ง์์ ํ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Models, LLMs)์ด ์ธ๊ฐ ์์ค์ ์ง๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉด์ LLM ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ธ์ฆํ์์ต๋๋ค. ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์ LLM ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๋ฆฌ๋ทฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. ๋จผ์ , LLM ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๋ฉฐ, ์ด์ ์ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ ํตํฉ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ ๋ค์์๋ ์ฌํ๊ณผํ, ์์ฐ๊ณผํ, ๊ณตํ์์์ LLM ๊ธฐ๋ฐ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ค์ํ ์์ฉ ์ฌ๋ก์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, LLM ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด ๊น์ด ์๊ฒ ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ด ๋ถ์ผ์์์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋์ ๊ณผ ๋ฏธ๋ ๋ฐฉํฅ๋ ์ ์ํฉ๋๋ค. | ์์จ ์์ด์ ํธ๋ ์ค๋ซ๋์ ํ๊ณ์ ์ฐ์
๊ณ์์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ ์ด ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ข
์ข
๊ณ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ ์ง์์ผ๋ก ์์ด์ ํธ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ์ต ๊ณผ์ ๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด๋ฉฐ ์์ด์ ํธ๊ฐ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ์์ฌ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ๋ง๋ญ๋๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๋ฐฉ๋ํ ์์ ์น ์ง์์ ์ต๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLM)์ด ์ธ๊ฐ ์์ค์ ์ง๋ฅ์ ๋ํ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉด์ LLM ๊ธฐ๋ฐ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ธ์ฆํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ ์ํ์ฌ ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์ LLM ๊ธฐ๋ฐ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๊ฒํ ๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. ๋จผ์ LLM ๊ธฐ๋ฐ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ณ , ์ด์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋๋ถ๋ถ์ ํฌ๊ดํ๋ ํตํฉ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์ฌํ ๊ณผํ, ์์ฐ ๊ณผํ ๋ฐ ๊ณตํ ๋ถ์ผ์์ LLM ๊ธฐ๋ฐ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ค์ํ ์์ฉ ๋ถ์ผ์ ๋ํด ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, LLM ๊ธฐ๋ฐ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด ์์ธํ ์ดํด๋ด
๋๋ค. ๋ํ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ด ๋ถ์ผ์ ๋ช ๊ฐ์ง ๊ณผ์ ์ ํฅํ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | ์์จ ์์ด์ ํธ๋ ์ค๋ซ๋์ ํ๊ณ์ ์ฐ์
๊ณ์์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ ์ด์๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ข
์ข
๊ณ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ ์ง์์ ๊ฐ์ง ์์ด์ ํธ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ์ต ๊ณผ์ ๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด๋ฉฐ, ์์ด์ ํธ๊ฐ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ๋ง๋ ๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๋ฐฉ๋ํ ์์ ์น ์ง์์ ํ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ด ์ธ๊ฐ ์์ค์ ์ง๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ด๋ก ์ธํด LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ธ์ฆํ๊ณ ์๋ค. ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๋ฆฌ๋ทฐ๋ฅผ ์ ๋ฌํ๋ค. ๋จผ์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๋ฉฐ, ์ด์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋๋ถ๋ถ์ ํฌ๊ดํ๋ ํตํฉ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๊ทธ ๋ค์์๋ ์ฌํ ๊ณผํ, ์์ฐ ๊ณผํ, ๊ณตํ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ค์ํ ์์ฉ ์ฌ๋ก์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด ๊น์ด ์๊ฒ ๋
ผ์ํ๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๋ถ์ผ์์์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋์ ๊ณผ ํฅํ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํ๋ค. | ์์จ ์์ด์ ํธ๋ ํ๊ณ์ ์ฐ์
๊ณ์์ ์ค๋ซ๋์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ ์ด ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ข
์ข
๊ณ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ ์ง์์ ๊ฐ์ง ์์ด์ ํธ๋ฅผ ํ๋ จ์ํค๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ์ต ๊ณผ์ ๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด๋ฉฐ ์์ด์ ํธ๊ฐ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ฒ ๋ง๋ญ๋๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๋ฐฉ๋ํ ์์ ์น ์ง์์ ํ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ด ์ธ๊ฐ ์์ค์ ์ง๋ฅ์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉด์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ธ์ฆํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ํฌ๊ด์ ์ผ๋ก ์กฐ์ฌํ์ฌ, ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๋ฆฌ๋ทฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. ๋จผ์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ณ , ์ด์ ์ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ ํตํฉ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์ฌํ๊ณผํ, ์์ฐ๊ณผํ, ๊ณตํ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ค์ํ ์์ฉ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด ๊น์ด ์๊ฒ ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๋ถ์ผ์์์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋์ ๊ณผ ๋ฏธ๋์ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | ์์จ ์์ด์ ํธ๋ ํ๊ณ์ ์ฐ์
์ปค๋ฎค๋ํฐ์์ ์ค๋ซ๋์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ ์ด์์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ข
์ข
๊ณ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ ์ง์์ผ๋ก ์์ด์ ํธ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ์ต ๊ณผ์ ๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด๋ฉฐ ์์ด์ ํธ๊ฐ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ ์ด๋ ต๊ฒ ๋ง๋ญ๋๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๋ฐฉ๋ํ ์์ ์น ์ง์์ ํ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ด ์ธ๊ฐ ์์ค์ ์ง๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ด๋ก ์ธํด LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ธ์ฆํ์์ต๋๋ค. ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๋ฆฌ๋ทฐ๋ฅผ ์ ๋ฌํฉ๋๋ค. ๋จผ์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ณ , ์ด์ ์ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ ํตํฉ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์ฌํ๊ณผํ, ์์ฐ๊ณผํ, ๊ณตํ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ค์ํ ์์ฉ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด ๊น์ด ์๊ฒ ํ๊ตฌํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๋ถ์ผ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋์ ๊ณผ ๋ฏธ๋์ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | ์์จ ์์ด์ ํธ๋ ํ๊ณ์ ์ฐ์
์ปค๋ฎค๋ํฐ์์ ์ค๋ซ๋์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ด์ ์ด์์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ข
์ข
๊ณ ๋ฆฝ๋ ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ ์ง์์ ๊ฐ์ง ์์ด์ ํธ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ์ต ๊ณผ์ ๊ณผ ํฌ๊ฒ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ด ์์ด์ ํธ๊ฐ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๊ฒ์ด ์ด๋ ต๊ฒ ๋ง๋ค์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๋ฐฉ๋ํ ์์ ์น ์ง์์ ํ๋ํจ์ผ๋ก์จ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ด ์ธ๊ฐ ์์ค์ ์ง๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ด๋ก ์ธํด LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ธ์ฆํ์์ต๋๋ค. ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์กฐ์ฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ์ ์ฒด์ ์ธ ๊ด์ ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ๋ฆฌ๋ทฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. ๋จผ์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ ๊ตฌ์ถ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ณ , ์ด์ ์ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํฌ๊ดํ๋ ํตํฉ ํ๋ ์์ํฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์ฌํ๊ณผํ, ์์ฐ๊ณผํ, ๊ณตํ์์ LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ค์ํ ์์ฉ์ ๋ํด ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก LLMs ๊ธฐ๋ฐ์ ์์จ ์์ด์ ํธ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด ๊น์ด ์๊ฒ ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๋ถ์ผ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋์ ๊ณผ ๋ฏธ๋์ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. |
\(f(L)\)์ \(L\)์ ๋จ์กฐ ๊ฐ์ ํจ์์ด๋ฉฐ, \(\eta\)๋ ์๊ณ๊ฐ์ด๊ณ , ๋ฌด์์ ์ถ์ธก์ ์ ๊ทํ๋ ์ฑ๋ฅ์ 0์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(f(L)\)๋ \(L\)์ ๋จ์กฐ๋กญ๊ฒ ๊ฐ์ํ๋ ํจ์์ด๊ณ , \(\eta\)๋ ์๊ณ์น์ด๋ฉฐ, ๋ฌด์์ ์ถ์ธก์ ์ ๊ทํ๋ ์ฑ๋ฅ์ 0์ด๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(f(L)\)๋ \(L\)์ ๋จ์กฐ ๊ฐ์ ํจ์์ด๋ฉฐ, \(\eta\)๋ ์๊ณ๊ฐ์ด๊ณ , ๋ฌด์์ ์ถ์ธก์ ์ ๊ทํ๋ ์ฑ๋ฅ์ 0์ด๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(f(L)\)์ \(L\)์ ๋จ์กฐ ๊ฐ์ ํจ์์ด๋ฉฐ, \(\eta\)๋ ์๊ณ๊ฐ์ด๊ณ , ๋ฌด์์ ์ถ์ธก์ ์ ๊ทํ๋ ์ฑ๋ฅ์ 0์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(f(L)\)๋ \(L\)์ ๋จ์กฐ ๊ฐ์ ํจ์์ด๋ฉฐ, \(\eta\)๋ ์๊ณ๊ฐ์ด๊ณ , ๋ฌด์์ ์ถ์ธก์ ์ ๊ทํ๋ ์ฑ๋ฅ์ 0์
๋๋ค. | \(f(L)\)์ \(L\)์ ๋จ์กฐ ๊ฐ์ ํจ์์ด๋ฉฐ, \(\eta\)๋ ์๊ณ๊ฐ์ด๊ณ , ๋ฌด์์ ์ถ์ธก์ normalized performance๋ 0์ด๋ค. |
**ํ์ธ ํ๋ ์์ด, ๊ฒ์ ์์ด.** ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ ํ ๋ด์ค ๊ฒ์๋ ์์ด, ๊ธฐ๋ณธ GPT-4-1106-Preview ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ต์ ์ ์์คํ
์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ ๊ฑฐ๋ ์์คํ
์ Brier ์ ์ .206์ ๋ฌ์ฑํ์์ต๋๋ค. | **๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐ ๊ฒ์ ์์.** ๋ด์ค ๊ฒ์ ์์ด ๊ธฐ๋ณธ GPT-4-1106-Preview ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ต์ ์ ์์คํ
์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ ์ ๋ ์์คํ
์.206์ Brier ์ ์๋ฅผ ์ป์ต๋๋ค. | **๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐ ๊ฒ์ ์์**. ๋ด์ค ๊ฒ์ ์์ด, ๊ธฐ๋ณธ GPT-4-1106-Preview ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ต์ ์ ์์คํ
์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ ์ ๋ ์์คํ
์ Brier score of .206๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ์์ต๋๋ค. | **ํ์ธ ํ๋ ์์ด, ๊ฒ์ ์์ด.** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ด์ค ๊ฒ์์ ํ์ง ์๊ณ ๊ธฐ๋ณธ GPT-4-1106-Preview ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ต์ ์ ์์คํ
์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ ๊ฑฐ๋ ์์คํ
์ Brier ์ ์ 0.206๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ์์ต๋๋ค. | **๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐ ๊ฒ์ ์์.** ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ ํ ๋ด์ค retrieval ๋ ์์ด, base GPT-4-1106-Preview model์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ต์ ์ ์์คํ
์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ablated ์์คํ
์ .206์ Brier score๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ์์ต๋๋ค. | **๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐ ๊ฒ์ ์์.** ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ ํ ๋ด์ค retrieval ๋ ์์ด, base GPT-4-1106-Preview model์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ optimal system์ ํ๊ฐํ๋ค. ์ ๊ฑฐ๋ system์ .206์ Brier score๋ฅผ ์ป๋๋ค. |
๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก, scaling laws [14]๋ ์ฃผ์ด์ง ๋ชจ๋ธ์ _validation/test_ loss3์ ์์ธกํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋๋ฌ๋
๋๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๋ ดํ๋๋ก ํ๋ จ๋์์ ๋์ ์ต์ข
์์ค์ด ๋ ์๋ ์๊ณ , ํ๋ จ ์ค์ธ ํน์ ๋จ๊ณ์ ์์ค์ด ๋ ์๋ ์์ต๋๋ค. Scaling laws๋ ๋ค์ํ likelihood-based tasks [15]์ ๊ฑธ์ณ ๋๋ฆฌ ์ ํจํจ์ด ์
์ฆ๋์์ต๋๋ค. Scaling laws๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ค์ ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ธฐ ์ ์ ๋ชจ๋ธ ํ๋ผ๋ฏธํฐ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ณํ๊ฐ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํจ๊ณผ์ฑ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง์ ๋ํ ํจํด์ ํ์
ํ ์ ์์ต๋๋ค. | ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น[14]์ ์ฃผ์ด์ง ๋ชจ๋ธ์ _๊ฒ์ฆ/ํ
์คํธ_ ์์ค3์ ์์ธกํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๋ ดํ๋๋ก ํ๋ จ๋ ๋ ์ต์ข
์์ค์ด ๋ ์ ์๊ฑฐ๋ ํ๋ จ ์ค ํน์ ๋จ๊ณ์์์ ์์ค์ผ ์ ์์ต๋๋ค. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ค์ํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๊ธฐ๋ฐ ์์
[15]์ ๊ฑธ์ณ ๋๋ฆฌ ์ ํจํ๋ค๋ ๊ฒ์ด ์
์ฆ๋์์ต๋๋ค. ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ์ค์ํจ์ผ๋ก์จ ์ค์ ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ธฐ ์ ์ ๋ชจ๋ธ ํ๋ผ๋ฏธํฐ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ณํ๊ฐ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํจ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ํ ํจํด์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์ต๋๋ค. | ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก, scaling laws [14]๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๋ ดํ๋๋ก ํ๋ จ๋ ๋์ ์ต์ข
loss ํน์ ํ๋ จ ์ค ํน์ ๋จ๊ณ์์์ loss, ์ฆ ์ฃผ์ด์ง ๋ชจ๋ธ์ _validation/test_ loss3๋ฅผ ์์ธกํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋๋ฌ๋
๋๋ค. Scaling laws๋ ๋ค์ํ likelihood-based tasks์ ๊ฑธ์ณ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ ํจํจ์ด ์
์ฆ๋์์ต๋๋ค [15]. scaling laws๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ค์ ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ธฐ ์ ์ model parameters์ training data์ ๋ณํ๊ฐ large language models์ ์ ์ฒด์ ์ธ ํจ๊ณผ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋์ง์ ํจํด์ ์ฐพ์๋ผ ์ ์์ต๋๋ค. | ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น[14]์ ์ฃผ์ด์ง ๋ชจ๋ธ์ _validation/test_ ์์ค3์ ์์ธกํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๋ ดํ๋๋ก ํ๋ จ๋ ๋์ ์ต์ข
์์ค์ด๊ฑฐ๋, ํ๋ จ ์ค ํน์ ๋จ๊ณ์์์ ์์ค์ผ ์ ์์ต๋๋ค. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ค์ํ likelihood-based ์์
์์ ๋๋ฆฌ ์ ํจํจ์ด ์
์ฆ๋์์ต๋๋ค[15]. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ค์ ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ธฐ ์ ์ ๋ชจ๋ธ ๋งค๊ฐ๋ณ์์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ณํ๊ฐ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ฏธ์น๋ ํจํด์ ํ์
ํ ์ ์์ต๋๋ค. | ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น[14]์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ชจ๋ธ์ _validation/test_ ์์ค3์ ์์ธกํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด ์์ค์ ๋ชจ๋ธ์ด ์๋ ดํ๋๋ก ํ๋ จ๋์์ ๋์ ์ต์ข
์์ค์ด ๋ ์๋ ์๊ณ , ํ๋ จ ์ค ํน์ ๋จ๊ณ์์์ ์์ค์ด ๋ ์๋ ์์ต๋๋ค. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ค์ํ likelihood-based ์์
[15]์์ ๋๋ฆฌ ์ ํจํ๋ค๋ ๊ฒ์ด ์
์ฆ๋์์ต๋๋ค. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ฐ๋ฆ์ผ๋ก์จ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ค์ ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ธฐ ์ ์ ๋ชจ๋ธ ํ๋ผ๋ฏธํฐ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ณํ๊ฐ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํจ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ํจํด์ ๋ฐ๊ฒฌํ ์ ์์ต๋๋ค. | ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น[14]์ ๋ณธ์ง์ ์ผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๋ชจ๋ธ์ _validation/test_ ์์ค3์ ์์ธกํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด ์์ค์ ๋ชจ๋ธ์ด ์๋ ดํ๋๋ก ํ๋ จ๋ ๋์ ์ต์ข
์์ค์ด ๋ ์๋ ์๊ณ , ํ๋ จ ์ค ํน์ ๋จ๊ณ์ ์์ค์ด ๋ ์๋ ์์ต๋๋ค. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ค์ํ likelihood-based ์์
[15]์์ ๋๋ฆฌ ์ ํจํจ์ด ์
์ฆ๋์์ต๋๋ค. ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ์ค์ ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ธฐ ์ ์ ๋ชจ๋ธ ๋งค๊ฐ๋ณ์์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ณํ๊ฐ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ํจ๊ณผ์ ๋ฏธ์น๋ ํจํด์ ํ์
ํ ์ ์์ต๋๋ค. |
์ต๊ทผ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LMs)์ ์ํ์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ๋ฐ์ ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐ๋ก ์ด์ด์ก๋ค. ํ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ๋ฒ์ Minerva(Lewkowycz et al., 2022), Llemina(Azerbayev et al., 2023), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ DeepSeeKMath(Shao et al., 2024)์ ๊ฐ์ ์ํ์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ๋ฅ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋์ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ํ๋ จ ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ธํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด ํฉ์ฑ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, WizardMath(Luo et al., 2023)๋ GPT-3.5๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋์ด๋ ์๋ฆฌ์ฆ์ ์์
์ ํ์ฉํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด์ MetaMath(Yu et al., 2023)๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ค์ํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋ค์ ์์ฑํ์ฌ MATH์ GSM8K์ ์ง๋ฌธ์ ๋ถํธ์คํธ๋ฉํ๋ค. ์ด๋ ์๋ฏธ์ ์ฌ๊ตฌ์ฑ, ์๊ธฐ ๊ฒ์ฆ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ญ๋ฐฉํฅ ์ถ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์ ํฌํจํ๋ค. GAIR-Abel(Chern et al., 2023)์ ํ์ฅ๋ ๋ต๋ณ์ ํ์์ด ์ต์ข
์ฑ๋ฅ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค. ์ง๋ฌธ์ ์ฌ๊ตฌ์ฑ์ ์์์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์ ๊ณตํ๋ ๋ต๋ณ์ด ๋ฐด์ผ๋ผ ํ์์ ๋ต๋ณ๋ณด๋ค ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์๋ค. Xwin-Math(Li et al., 2024)๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 1๋ฐฑ๋ง ๊ฐ์ ์์ ๋ก ํ๋ํ๊ณ , LLaMA-2 7B ๋ชจ๋ธ(Touvron et al., 2023)์ด ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ํ๋์์ ์ด์ต์ ์ป์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค. MMIQC(Liu and Yao, 2024)๋ SFT ์คํ์ผ ๋ฐ์ดํฐ(์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ฌ๊ตฌ์ฑ์ ํตํด ๋๋ MetaMath์์ ์ง์ ๊ฐ์ ธ์จ ๊ฒ)์ OpenWebMath(Paster et al., 2023)์ ๊ฐ์ ๊ณ ํ์ง์ ์ํ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ ์งํฉ์ ๊ฒฐํฉํ ๋ฐ์ดํฐ์
๋ฒ๋ค์ ๊ตฌ์ฑํ๋ค. | ์ํ. ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LM)์ ๋ํ ์ํ์ ์ถ๋ก ์ ์ต๊ทผ ๋ฐ์ ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. ํ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ์ํ์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ(์: Minerva(Lewkowycz et al., 2022), Llemina(Azerbayev et al., 2023), DeepSeeKMath(Shao et al., 2024))๋ฅผ ํ์ตํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ๋ฅ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฉ์ฑ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ์ฌ ๋์ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ํ์ต ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ธํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ฐฉํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, WizardMath(Luo et al., 2023)๋ ์ผ๋ จ์ ์ฐ์ฐ์ ํ์ฉํ์ฌ GPT-3.5๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋์
๋๋ค. MetaMath(Yu et al., 2023)์ ์๋ฏธ ์ฌ๊ตฌ์ฑ, ์๊ธฐ ๊ฒ์ฆ, ์ญ์ถ๋ก ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ค์ ์์ฑํ์ฌ MATH์ GSM8K์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๋ถํธ์คํธ๋ฉํฉ๋๋ค. GAIR-Abel(Chern et al., 2023)์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ต๋ณ์ ํ์์ด ์ต์ข
์ฑ๋ฅ์ ๋งค์ฐ ์ค์ํ๋ฉฐ, ์ง๋ฌธ์ ์์ญํ ๋ค์ ๋จ๊ณ๋ณ ์๋ฃจ์
์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๋ต๋ณ์ ๋ฐ๋๋ผ ํ์์ ๋ต๋ณ๋ณด๋ค ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. Xwin-Math(Li et al., 2024)๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 100๋ง ๊ฐ์ ์์ ๋ก ํ์ฅํ์ฌ LLaMA-2 7B ๋ชจ๋ธ(Touvron et al., 2023)์ด ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ฅ์ ์ด์ ์ ์ป์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. MMIQC(Liu and Yao, 2024)๋ OpenWebMath(Paster et al., 2023)๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณ ํ์ง ์ํ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ ์งํฉ๊ณผ SFT ์คํ์ผ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ฌ๊ตฌ์ฑ ๋๋ MetaMath์์ ์ง์ ๊ฐ์ ธ์จ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ํตํฉํ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๋ฒ๋ค์ ๊ตฌ์ฑํ์ต๋๋ค. | ์ํ. ์ต๊ทผ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LMs)์ ๋ํ ์ํ์ ์ถ๋ก ์ ๋ฐ์ ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์์
์ ๋ํ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐ๋ก ์ด์ด์ก๋ค. ํ๋์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ Minerva(Lewkowycz et al., 2022), Llemina(Azerbayev et al., 2023), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ DeepSeeKMath(Shao et al., 2024)์ ๊ฐ์ ์ํ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ๋ฅ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ชฉํ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ํ๋ จ ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ธํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด ํฉ์ฑ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, WizardMath(Luo et al., 2023)๋ GPT-3.5๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ์ผ๋ จ์ ์ฐ์ฐ์ ํ์ฉํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด์, MetaMath(Yu et al., 2023)๋ MATH์ GSM8K์์ ์ง๋ฌธ์ ์๋ฏธ์ ์ฌ๊ตฌ์ฑ, ์๊ธฐ ๊ฒ์ฆ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ญ๋ฐฉํฅ ์ถ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์์ฑํจ์ผ๋ก์จ ๋ถํธ์คํธ๋ฉํ๋ค. GAIR-Abel (Chern et al., 2023)์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ต๋ณ์ ํ์์ด ์ต์ข
์ฑ๋ฅ์ ์ค์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ง๋ฌธ์ ํจ๋ฌํ๋ ์ด์ง์ผ๋ก ์์ํ๋ ๋ต๋ณ๊ณผ ๋จ๊ณ๋ณ ์๋ฃจ์
์ ์ ๊ณตํ๋ ๋ต๋ณ์ด ๋ฐ๋๋ผ ํ์์ ๋ต๋ณ๋ณด๋ค ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์๋ค. Xwin-Math (Li et al., 2024)๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ฐฑ๋ง ๊ฐ์ ์ฌ๋ก๋ก ํ๋ํ์๊ณ , LLaMA-2 7B ๋ชจ๋ธ (Touvron et al., 2023)์ด ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ฅ์์ ์ด์ต์ ์ป์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. MMIQC(Liu and Yao, 2024)๋ SFT ์คํ์ผ ๋ฐ์ดํฐ(์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ฌ๊ตฌ์ฑ ๋๋ MetaMath์์ ์ง์ ๊ฐ์ ธ์จ ๊ฒ)์ OpenWebMath(Paster et al., 2023)์ ๊ฐ์ ๊ณ ํ์ง ์ํ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ ์งํฉ์ ๊ฒฐํฉํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ฒ๋ค์ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. | ์ํ. ์ต๊ทผ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LM)์ ๋ํ ์ํ์ ์ถ๋ก ์ ๋ฐ์ ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๊ฒ ํ์๋ค. ํ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ๋ฒ์ Minerva(Lewkowycz et al., 2022), Llemina(Azerbayev et al., 2023), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ DeepSeeKMath(Shao et al., 2024)์ ๊ฐ์ ์ํ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ๋ฅ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋์ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ํ๋ จ ํน์ ๊ฒ์ฆ ์ธํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด ํฉ์ฑ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, WizardMath(Luo et al., 2023)๋ GPT-3.5๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋์ด๋ ์ผ๋ จ์ ์ฐ์ฐ์ ํ์ฉํ๋ค. ๋ฐ๋ฉด์, MetaMath(Yu et al., 2023)๋ MATH์ GSM8K์ ์ง๋ฌธ์ ์๋ฏธ์ ์ฌ๊ตฌ๋ฌธ, ์๊ธฐ ๊ฒ์ฆ, ์ญ์ถ๋ก ๋ฑ์ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๋ค์ ์์ฑํ์ฌ ๋ถํธ์คํธ๋ฉํํ๋ค. GAIR-Abel(Chern et al., 2023)์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ต๋ณ์ ํ์์ด ์ต์ข
์ฑ๋ฅ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ฉฐ, ์ง๋ฌธ์ ์์ญ์ ์์์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์ ์ํ๋ ๋ต๋ณ์ด ๋ฐ๋๋ผ ํ์์ ๋ต๋ณ๋ณด๋ค ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. Xwin-Math(Li et al., 2024)๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 1๋ฐฑ๋ง ๊ฐ์ ์์๋ก ํ์ฅํ์๊ณ , LLaMA-2 7B ๋ชจ๋ธ(Touvron et al., 2023)์ด ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ฅ์์ ์ด์ต์ ์ป์ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. MMIQC(Liu and Yao, 2024)๋ SFT ์คํ์ผ์ ๋ฐ์ดํฐ(์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ์ ์ฌ๊ตฌ๋ฌธ ํน์ MetaMath์์ ์ง์ ๊ฐ์ ธ์จ ๊ฒ)์ OpenWebMath(Paster et al., 2023)์ ๊ฐ์ ๊ณ ํ์ง์ ์ํ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ ์งํฉ์ ๊ฒฐํฉํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๋ฒ๋ค์ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. | ์ํ. ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LM)์ ์ํ์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ์ต๊ทผ์ ๋ฐ์ ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. ํ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ Minerva(Lewkowycz et al., 2022), Llemina(Azerbayev et al., 2023), DeepSeeKMath(Shao et al., 2024)์ ๊ฐ์ ์ํ์ ๋์์ผ๋ก ํ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ตํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ๋ฅ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ชฉํ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ํ์ต ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ธํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ฐฉํ๊ธฐ ์ํด ํฉ์ฑ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, WizardMath(Luo et al., 2023)๋ GPT-3.5๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ์ผ๋ จ์ ์ฐ์ฐ์ ํ์ฉํฉ๋๋ค. MetaMath(Yu et al., 2023)๋ ์๋ฏธ ์ฌ๊ตฌ์ฑ, ์๊ธฐ ๊ฒ์ฆ, ์ญ์ถ๋ก ๋ฑ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก MATH์ GSM8K์ ์ง๋ฌธ์ ๋ถํธ์คํธ๋ฉํฉ๋๋ค. GAIR-Abel(Chern et al., 2023)์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ต์ ํ์์ด ์ต์ข
์ฑ๋ฅ์ ์ค์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ์ง๋ฌธ์ ์์ญํ ํ ๋จ๊ณ๋ณ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์ ์ํ๋ ๋ต๋ณ์ด ์ผ๋ฐ ํ์์ ๋ต๋ณ๋ณด๋ค ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์์ต๋๋ค. Xwin-Math(Li et al., 2024)๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 1๋ฐฑ๋ง ๊ฐ์ ์์ ๋ก ํ์ฅํ์ผ๋ฉฐ, LLaMA-2 7B ๋ชจ๋ธ(Touvron et al., 2023)์ด ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ฅ์์ ์ด์ต์ ์ป์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. MMIQC(Liu and Yao, 2024)๋ OpenWebMath(Paster et al., 2023)์ ๊ฐ์ ๊ณ ํ์ง์ ์ํ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ์ ํจ๊ป SFT ์คํ์ผ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํผํฉํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๋ฒ๋ค์ ๊ตฌ์ฑํ์ต๋๋ค. | ์ํ. ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LM)์ ๋ํ ์ํ์ ์ถ๋ก ์ ์ต๊ทผ ๋ฐ์ ์ ์ํ ๊ด๋ จ ์์
์ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. ํ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ Minerva(Lewkowycz et al., 2022), Llemina(Azerbayev et al., 2023), DeepSeeKMath(Shao et al., 2024)์ ๊ฐ์ ์ํ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฃผ๋ฅ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฉ์ฑ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ์ฌ ๋์ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ํ๋ จ ๋๋ ๊ฒ์ฆ ์ธํธ๋ฅผ ๋ชจ๋ฐฉํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, WizardMath(Luo et al., 2023)๋ GPT-3.5๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๋ต๋ณ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋์ด๋ ์ผ๋ จ์ ์ฐ์ฐ์ ํ์ฉํ๋ฉฐ, MetaMath(Yu et al., 2023)๋ ์๋ฏธ ์ฌ๊ตฌ์ฑ, ์๊ธฐ ๊ฒ์ฆ, ์ญ์ถ๋ก ๋ฑ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก MATH์ GSM8K์ ์ง๋ฌธ์ ๋ถํธ์คํธ๋ฉํฉ๋๋ค. GAIR-Abel(Chern et al., 2023)์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ต๋ณ์ ํ์์ด ์ต์ข
์ฑ๋ฅ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ง๋ฌธ์ ์์ญ์ผ๋ก ์์ํ์ฌ ๋จ๊ณ๋ณ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ด ์ด์ด์ง๋ ๋ต๋ณ์ด ๋ฐ๋๋ผ ํ์์ ๋ต๋ณ๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์์ต๋๋ค. Xwin-Math(Li et al., 2024)๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 1๋ฐฑ๋ง ๊ฐ์ ์ฌ๋ก๋ก ํ๋ํ์๊ณ , LLaMA-2 7B ๋ชจ๋ธ(Touvron et al., 2023)์ด ์ฌ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ฅ์์ ์ด์ต์ ์ป์ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์์ต๋๋ค. MMIQC(Liu and Yao, 2024)๋ SFT ์คํ์ผ์ ๋ฐ์ดํฐ(์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ฌ๊ตฌ์ฑ ๋๋ MetaMath์์ ์ง์ ๊ฐ์ ธ์จ ๊ฒ)์ OpenWebMath(Paster et al., 2023)์ ๊ฐ์ ๊ณ ํ์ง ์ํ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๋ฒ๋ค์ ๊ตฌ์ฑํ์์ต๋๋ค. |
Allen-Zhu & Li (2023)์ ๋์ ์งํ ์ค์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๊ด๋ จ๋ ์คํจ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฌ์ ์ธ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์กฐ์ฌํ๋ค. ํฉ์ฑ๋ ์์์ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ์ํ๋ฉด์, ๊ทธ๋ค์ pre-training์ instruction tuning ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๋ ๊ฒ, ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ณ ์ ํ biography ํญ๋ชฉ์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ, biography ๋ฌธ์ฅ์ permutationํ๋ ๊ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋๋ช
์ฌ๋ ๋ถ๋ถ ์ด๋ฆ์ ์์ ํ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง data augmentation ์ ๋ต์ ๊ฒํ ํ๋ค. ๊ทธ๋ค์ pre-training ๋จ๊ณ์์์ augmentation์ด ๋ค์ํ ์์
์ ๊ฑธ์น downstream question answering ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํ์์ ์์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ pre-training ๋ฐ์ดํฐ์์๋ ์ผ๋ถ augmentation์ด ์คํ๋์ง ์์ ์๋ ์๋ค - ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฌธ์ฅ์ permutationํ๋ฉด language model์ ํ์ง์ด ์ ํ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, augmentation ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ค์ ์์ฑํด์ผ ํ ์ง ์ฌ์ ํ ๋ถํ์คํ๋ค. Reverse training์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋
ํนํ ์ธ์ด ์์
(๋ฐ์ ๋ ์ธ์ด)์ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ฉฐ, ์ด๋ left-to-right natural language modeling์ ์ฃผ ์์
์ ๊ฐ์ญ์ ํผํ๊ฒ ๋๋ค. | Allen-Zhu & Li(2023)์ ๋์ ์์
์ ๊ด๋ จ ์คํจ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฌ์ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. ํฉ์ฑ ์ ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ตฌํ๋ฉด์ ์ฌ์ ํ์ต์ ์ง์นจ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๊ณ ์ ํ ์ ๊ธฐ ํญ๋ชฉ์ ์์ฑํ๊ณ , ์ ๊ธฐ ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๊ณ , ๋๋ช
์ฌ ๋๋ ๋ถ๋ถ ์ด๋ฆ์ ์ ์ฒด ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ๋ฐ์ดํฐ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ์ดํด๋ด
๋๋ค. ์ด๋ค์ ์ฌ์ ํ์ต ๋จ๊ณ์์ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ค์ํ ์์
์์ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง๋ฌธ ๋ต๋ณ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํ์์ ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์์๋ ์ผ๋ถ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ฉด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ง์ด ์ ํ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฆ๊ฐ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ค์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ง ๋ถํ์คํฉ๋๋ค. ์ญ๋ฐฉํฅ ํ๋ จ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋ณ๋์ ์ธ์ด ๊ณผ์ (์ญ๋ฐฉํฅ ์ธ์ด)๋ฅผ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ํ๋ฉด ์ผ์ชฝ์์ ์ค๋ฅธ์ชฝ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง์ด๋ผ๋ ๊ธฐ๋ณธ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ์ญ์ ํผํ ์ ์์ต๋๋ค. | Allen-Zhu & Li (2023)์ ๋์ ์งํ ์์
์ ๊ด๋ จ๋ ์คํจ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฌ์ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์กฐ์ฌํ๋ค. ํฉ์ฑ ์ ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ตฌํ๋ฉด์, ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ๋ช
๋ น์ด ์กฐ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๊ฑฐ๋, ์ฌ๋ฌ ๊ณ ์ ํ ์ ๊ธฐ ํญ๋ชฉ์ ์์ฑํ๊ฑฐ๋, ์ ๊ธฐ ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๊ฑฐ๋, ๋๋ช
์ฌ๋ ๋ถ๋ถ ์ด๋ฆ์ ์์ ํ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๋ฑ์ ๋ค์ํ ๋ฐ์ดํฐ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ๊ฒํ ํ๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋จ๊ณ์์์ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ค์ํ ์์
์ ๊ฑธ์ณ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง๋ฌธ ์๋ต ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํ์์ ์์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์์๋ ์ผ๋ถ ์ฆ๊ฐ์ด ์คํ ๊ฐ๋ฅํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ฉด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ง์ด ์ ํ๋ ์ ์๊ณ , ์ฆ๊ฐ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์ ์ฌ์์ฑํด์ผ ํ๋์ง ์ฌ์ ํ ๋ถํ์คํ๋ค. ์ญ ํ๋ จ์ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋๋ฐ, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋
ํนํ ์ธ์ด ์์
(์ญ ์ธ์ด)์ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ข-์ฐ ์์ฐ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ฃผ ์์
์ ๊ฐ์ญ์ ํผํ๋ค. | ์๋ ์ฃผ & ๋ฆฌ(2023)์ ๋์ ์งํ ์์
์ ๊ด๋ จ๋ ์คํจ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฌ์ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์กฐ์ฌํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ํฉ์ฑ๋ ์ ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ตฌํ๋ฉด์, ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ์ง์์ฌํญ ์กฐ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๋ ๊ฒ, ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๋
ํนํ ์ ๊ธฐ ํญ๋ชฉ์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ, ์ ๊ธฐ ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ ๊ฒ, ๋๋ช
์ฌ๋ฅผ ๋๋ ๋ถ๋ถ ์ด๋ฆ์ ์์ ํ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ๋ฐ์ดํฐ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ๊ฒํ ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋จ๊ณ์์์ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ค์ํ ์์
์์์ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง๋ฌธ ๋ต๋ณ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํ์์ ์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์์๋ ์ผ๋ถ ์ฆ๊ฐ์ด ์คํ๋์ง ์์ ์๋ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ฉด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ง์ด ์ ํ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฆ๊ฐ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ค์ ์์ฑํด์ผ ํ๋์ง ์ฌ์ ํ ๋ถํ์คํฉ๋๋ค. ์ญ๋ฐฉํฅ ํ๋ จ์ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋
ํนํ ์ธ์ด ์์
(๋ฐ์ ๋ ์ธ์ด)์ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ผ์ชฝ์์ ์ค๋ฅธ์ชฝ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง์ด๋ผ๋ ์ฃผ์ ์์
์ ๋ฐฉํด๋ฅผ ์ฃผ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์
๋๋ค. | Allen-Zhu & Li(2023)์ ๋์ ์งํ ์์
์ ๊ด๋ จ๋ ์คํจ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฌ์ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. ํฉ์ฑ๋ ์์์ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ตฌํ๋ฉด์, ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ์ง์์ฌํญ ์กฐ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๋ ๊ฒ, ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๊ณ ์ ํ ์์์ ํญ๋ชฉ์ ์์ฑํ๋ ๊ฒ, ์์์ ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ ๊ฒ, ๋๋ช
์ฌ๋ ๋ถ๋ถ ์ด๋ฆ์ ์์ ํ ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ๋ฐ์ดํฐ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋จ๊ณ์์์ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ค์ํ ์์
์์์ ํ๋ฅ ์ง๋ฌธ ๋ต๋ณ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํ์์ ์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์์๋ ์ผ๋ถ ์ฆ๊ฐ์ด ์คํ๋์ง ์์ ์๋ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ฉด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ง์ด ์ ํ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฆ๊ฐ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ค์ ์์ฑํด์ผ ํ๋์ง ์ฌ์ ํ ๋ถํ์คํฉ๋๋ค. Reverse training์ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋๋ฐ, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋
ํนํ ์ธ์ด ์์
(์ญ๋ฐฉํฅ ์ธ์ด)์ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ผ์ชฝ์์ ์ค๋ฅธ์ชฝ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง์ด๋ผ๋ ์ฃผ์ ์์
์ ๋ฐฉํด๋ฅผ ํผํฉ๋๋ค. | Allen-Zhu & Li(2023)์ ๋์ ์งํ ์์
์ ๊ด๋ จ๋ ์คํจ ์ฌ๋ก์ ์ ์ฌ์ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์กฐ์ฌํฉ๋๋ค. ํฉ์ฑ ์ ๊ธฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต๋ณ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ตฌํ๋ฉด์, ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ์ต์ ์ง์ ์กฐ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๊ณ ์ ํ ์ ๊ธฐ ํญ๋ชฉ์ ์์ฑํ๊ณ , ์ ๊ธฐ ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๊ณ , ๋๋ช
์ฌ ๋๋ ๋ถ๋ถ ์ด๋ฆ์ ์ ์ฒด ์ด๋ฆ์ผ๋ก ๋์ฒดํ๋ ๋ฑ์ ์ฌ๋ฌ ๋ฐ์ดํฐ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์ฌ์ ํ์ต ๋จ๊ณ์์์ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ค์ํ ์์
์์ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง๋ฌธ ์๋ต ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํ์์ ์ด๋ผ๋ ์ฌ์ค์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์์๋ ์ผ๋ถ ์ฆ๊ฐ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฌธ์ฅ์ ์์ดํ๋ฉด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ง์ด ์ ํ๋ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ฆ๊ฐ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ค์ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ง ๋ถํ์คํฉ๋๋ค. ์ญ๋ฐฉํฅ ํ๋ จ์ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋๋ฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ญ๋ฐฉํฅ ์ธ์ด๋ผ๋ ๋
ํนํ ์ธ์ด ์์
์ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ผ์ชฝ์์ ์ค๋ฅธ์ชฝ์ผ๋ก์ ์์ฐ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง์ด๋ผ๋ ์ฃผ์ ์์
๊ณผ์ ๊ฐ์ญ์ ํผํฉ๋๋ค. |
LLMs์ ๋ฌดํดํ๊ณ ์ ์ตํ ๋ชฉํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ DPO (Rafailov et al., 2024)๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์๋ต ์์ ์์์์ ์ง์ ์ ์ผ๋ก ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋๋ฅผ ํ์ตํฉ๋๋ค. | LLM์ ๋ฌดํดํ๊ณ ์ ์ตํ ๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ DPO(Rafailov et al., 2024)๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์๋ต ์์ ์์์์ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋๋ฅผ ์ง์ ํ์ตํ๋ค. | LLM์ ๋ฌดํดํ๊ณ ์ ์ฉํ ๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ DPO (Rafailov et al., 2024)๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์๋ต ์์ ์์๋ก๋ถํฐ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋๋ฅผ ์ง์ ํ์ตํ๋ค. | LLM์ ๋ฌดํดํ๊ณ ์ ์ฉํ ๋ชฉํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ DPO (Rafailov et al., 2024)๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์๋ต ์์ ์์์์ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋๋ฅผ ์ง์ ํ์ตํฉ๋๋ค. | LLM์ ๋ฌดํดํ๊ณ ์ ์ฉํ ๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ DPO(Rafailov et al., 2024)๋ฅผ ํ์ฉํด ์๋ต ์์ ์์์์ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋๋ฅผ ์ง์ ํ์ตํ๋ค. | LLM์ ๋ฌดํดํ๊ณ ์ ์ฉํ ๋ชฉ์ ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ DPO(Rafailov et al., 2024)๋ฅผ ํ์ฉํด ์๋ต ์์ ์์์์ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋๋ฅผ ์ง์ ํ์ตํ๋ค. |
๋ชจ๋ธ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐํ๋ ์ง์์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ด ๋๋๋ฉด ๊ณ ์ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ ์ง์ ์ฉ๋๊ณผ ์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ธก๋ฉด์์ ํ๊ณ๋ฅผ ์ด๋ํฉ๋๋ค. ์ธ๋ถ ์ง์์ ๋์
ํ๋ฉด ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ด๋ ์ ๋ ์ํ์ํฌ ์ ์์ง๋ง, ์ฌ์ ํ ์๋ฒฝํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ์๋๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, Lange et al. (2022); Wang et al. (2023)์ continual learning์ ๋ฏธ๋ ์ฐ๊ตฌ ํ๋์ ์ ๋งํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ ์๋๊ณ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ธ์ ๋งค๊ฐ๋ณ์ํ๋ ์ง์์ ์ฌ์ ํ์ต์ด ๋๋๋ฉด ๊ณ ์ ๋๋ฉฐ, ์ด๋ ์ง์ ์ฉ๋๊ณผ ์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ธก๋ฉด์์ ๋จ์ ์ ์ด๋ํฉ๋๋ค. ์ธ๋ถ ์ง์์ ๋์
ํ๋ฉด ์ด๋ฅผ ์ด๋ ์ ๋ ์ํํ ์ ์์ง๋ง, ๋ถ์์ ํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ผ๋ก ๋จ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ์ง์ ํ์ต Lange et al.(2022); Wang et al.(2023)์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ ๋งํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์๋ฆฌ ์ก๊ณ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ธ์ ๋งค๊ฐ๋ณ์ํ๋ ์ง์์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ด ๋๋ ๋ ๊ณ ์ ๋๋ฏ๋ก ์ง์ ์ฉ๋๊ณผ ์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ธก๋ฉด์์ ํ๊ณ๊ฐ ์๋ค. ์ธ๋ถ ์ง์์ ๋์
ํ๋ฉด ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ด๋ ์ ๋ ์ํ์ํฌ ์ ์์ง๋ง, ์ฌ์ ํ ๋ถ์์ ํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ๋ถ๊ณผํ๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, continual learning์ ๋ํ Lange et al. (2022); Wang et al. (2023)์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฏธ๋์ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ ๋งํ๋ค. | ๋ชจ๋ธ์ ๋งค๊ฐ๋ณ์ํ๋ ์ง์์ ์ฌ์ ํ์ต์ด ๋๋ ๋ ๊ณ ์ ๋๋ฏ๋ก, ์ด๋ ์ง์ ์ฉ๋๊ณผ ์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ธก๋ฉด์์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ธ๋ถ ์ง์์ ๋์
ํจ์ผ๋ก์จ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ด๋ ์ ๋ ์ํ์ํฌ ์๋ ์์ง๋ง, ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ด๋ ๋ถ์์ ํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ๋ถ๊ณผํฉ๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด์๋, continual learning (Lange et al., 2022; Wang et al., 2023)์ด ํฅํ ์ฐ๊ตฌ์ ์ ๋งํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ ์๋๊ณ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐํ๋ ์ง์์ ์ฌ์ ํ์ต์ด ๋๋ ๋ ๊ณ ์ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ ์ง์ ์ฉ๋๊ณผ ์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ธก๋ฉด์์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ๊ฒ ๋๋ค. ์ธ๋ถ ์ง์์ ๋์
ํ๋ฉด ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ด๋ ์ ๋ ์ํ์ํฌ ์ ์์ง๋ง, ์ฌ์ ํ ๋ถ์์ ํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ๋ถ๊ณผํ๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ์ง์์ ํ์ต(Lange et al., 2022; Wang et al., 2023)์ ๋ฏธ๋์ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก์ ์ ๋งํ ๋์์ด ๋ ์ ์๋ค. | ๋ชจ๋ธ์ parameterized knowledge๋ pre-training์ด ๋๋๋ฉด ๊ณ ์ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ ์ง์ ์ฉ๋๊ณผ ์ง์ ์
๋ฐ์ดํธ ์ธก๋ฉด์์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ธ๋ถ ์ง์์ ๋์
ํ๋ฉด ์ด๋ ์ ๋ ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ํ์ํฌ ์ ์์ง๋ง, ์ฌ์ ํ ๋ถ์์ ํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ๋ถ๊ณผํฉ๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ทผ๋ณธ์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, continual learning์ ๋ํ Lange et al. (2022); Wang et al. (2023)์ ์ฐ๊ตฌ๋ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ํ๋์ ์ ๋งํ ๋ฐฉํฅ์ฑ์ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. |
**์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง.** LLMs์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ผ๋ก, _์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง_์ ์ด์ ํ ํฐ๋ค์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ๋ค์ ํ ํฐ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ฉฐ [1], ์ด๋ ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ์ด ์ดํด์ ์์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ ํ์ ์ธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์๋ Penn Treebank [538], WikiText-103 [539], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ the Pile [161]์ด ํฌํจ๋๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์๋ _perplexity_๋ผ๋ ์งํ๊ฐ zero-shot ์ค์ ํ์์ ๋ชจ๋ธ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ [93, 55]๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ด์ ์ state-of-the-art ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๋นํด ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๊ฐ์ ธ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ํ
์คํธ ๋ด ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์์กด์ฑ์ ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ ์ ํ
์คํธํ๊ธฐ ์ํด, LAMBADA ๋ฐ์ดํฐ์
[233]์ด ๋์
๋์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์๋ LLMs๊ฐ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด๋ฅผ ๋จ๋ฝ์ ๋งฅ๋ฝ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์์ธกํ๋๋ก ์๊ตฌ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์, ์์ธก๋ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด์ ์ ํ๋์ perplexity๊ฐ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฏ์ด, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก scaling law [30]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ๋ฉด ์ ํ๋๊ฐ ํฅ์๋๊ณ perplexity๊ฐ ๊ฐ์ํจ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. | **์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง.** LLM์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ธ _์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง_์ ์ด์ ํ ํฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ ํ ํฐ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ฉฐ, ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ์ด ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ํ์ ์ธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ก๋ Penn Treebank[538], WikiText-103[539], Pile[161] ๋ฑ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋ก์ท ์ค์ ์์ ๋ชจ๋ธ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด _๋ณต์ก์ฑ_ ์งํ๊ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ[93, 55]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด LLM์ ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ ๊ธฐ์กด์ ์ต์ฒจ๋จ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๊ฐ์ ธ์จ๋ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ํ
์คํธ์ ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ข
์์ฑ์ ๋ ์ ํ
์คํธํ๊ธฐ ์ํด ๋ฌธ๋จ์ ๋ฌธ๋งฅ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด๋ฅผ ์์ธกํด์ผ ํ๋ LAMBADA ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ[233]๊ฐ ๋์
๋์์ผ๋ฉฐ, ์์ธก๋ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด์ ์ ํ๋์ ๋ํด์ฑ์ LLM์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ณผ ์ ์๋ฏ์ด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ณผ์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น[30]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ๋ฉด ์ ํ๋๊ฐ ํฅ์๋๊ณ ๋ํด์ฑ์ด ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. | **์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง.** LLM์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ผ๋ก, _language modeling_์ ์ด์ ํ ํฐ๋ค [1]์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ ํ ํฐ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ์ด ์ดํด์ ์์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ ํ์ ์ธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์๋ Penn Treebank [538], WikiText-103 [539], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ the Pile [161]์ด ํฌํจ๋๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ _perplexity_๋ผ๋ ์งํ๊ฐ ์ ๋ก์ท ์ค์ ์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ [93, 55]๋ LLM์ด ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ด์ ์ ์ต์ฒจ๋จ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋นํด ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ํ
์คํธ์์ ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์์กด์ฑ์ ๋ ์ ํ
์คํธํ๊ธฐ ์ํด, LAMBADA ๋ฐ์ดํฐ์
[233]์ด ๋์
๋์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ LLM์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด๋ฅผ ๋จ๋ฝ์ ๋งฅ๋ฝ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์์ธกํด์ผ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์, ์์ธก๋ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด์ ์ ํ๋์ perplexity๊ฐ LLM์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ณด์ฌ์ง ๊ฒ์ฒ๋ผ, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก scaling law [30]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ๋ฉด ์ ํ๋๊ฐ ํฅ์๋๊ณ perplexity๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. | **์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง.** LLM์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ผ๋ก, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ด์ ํ ํฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ ํ ํฐ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ์ด ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค [1]. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ํ์ ์ธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์๋ Penn Treebank [538], WikiText-103 [539], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ the Pile [161]์ด ํฌํจ๋๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์๋ _perplexity_๋ผ๋ ๋ฉํธ๋ฆญ์ด ์ ๋ก์ท ์ค์ ์์ ๋ชจ๋ธ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ [93, 55]๋ LLM์ด ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ด์ ์ ์ต์ ๊ธฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๊ฐ์ ธ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ํ
์คํธ์ ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ข
์์ฑ์ ๋ ์ ํ
์คํธํ๊ธฐ ์ํด, LAMBADA ๋ฐ์ดํฐ์
[233]์ด ๋์
๋์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์๋ LLM์ด ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด๋ฅผ ๋จ๋ฝ์ ๋ฌธ๋งฅ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์์ธกํ๋๋ก ์๊ตฌ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์, ์์ธก๋ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด์ ์ ํ๋์ perplexity๊ฐ LLM์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฏ์ด, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก scaling law [30]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ๋ฉด ์ ํ๋๊ฐ ํฅ์๋๊ณ perplexity๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. | **์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง.** LLM์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ธ _language modeling_์ ์ด์ ํ ํฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ ํ ํฐ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ฉฐ, ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ์ด ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์๋ Penn Treebank [538], WikiText-103 [539], the Pile [161]์ด ์์ผ๋ฉฐ, _perplexity_ ์งํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ๋ก์ท ์ค์ ์์ ๋ชจ๋ธ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ [93, 55]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด LLM์ ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ๊ธฐ์กด์ ์ต์ฒจ๋จ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๊ฐ์ ธ์จ๋ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ํ
์คํธ์ ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ข
์์ฑ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ ์ ํ
์คํธํ๊ธฐ ์ํด LAMBADA ๋ฐ์ดํฐ์
[233]์ด ๋์
๋์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ LLM์ ๋ฌธ๋จ์ ๋ฌธ๋งฅ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด๋ฅผ ์์ธกํด์ผ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์์ธก๋ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด์ ์ ํ๋์ perplexity๊ฐ LLM์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ๋ณผ ์ ์๋ฏ์ด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก scaling law [30]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ๋ฉด ์ ํ๋๊ฐ ํฅ์๋๊ณ perplexity๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. | **์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง.** LLM์ ๊ฐ์ฅ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ๋ฅ๋ ฅ์ธ _language modeling_์ ์ด์ ํ ํฐ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ ํ ํฐ์ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ฉฐ, ์ฃผ๋ก ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ธ์ด ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์ ์ฌ์ฉํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์๋ Penn Treebank [538], WikiText-103 [539], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ the Pile [161]์ด ํฌํจ๋๋ฉฐ, _perplexity_ ์งํ๋ ์ ๋ก์ท ์ค์ ์์ ๋ชจ๋ธ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ [93, 55]๋ LLM์ด ์ด๋ฌํ ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ด์ ์ ์ต์ฒจ๋จ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๊ฐ์ ธ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ํ
์คํธ์ ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ข
์์ฑ์ ๋ ์ ํ
์คํธํ๊ธฐ ์ํด, LAMBADA ๋ฐ์ดํฐ์
[233]์ด ๋์
๋์์ผ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ LLM์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด๋ฅผ ๋จ๋ฝ์ ๋ฌธ๋งฅ์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ์์ธกํด์ผ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ์์ธก๋ ๋ง์ง๋ง ๋จ์ด์ ์ ํ๋์ perplexity๊ฐ LLM์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก scaling law [30]์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ๋ฉด ์ ํ๋๊ฐ ํฅ์๋๊ณ perplexity๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. |
๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ๋ฌธํ๋ ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์๊น?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ augmentation ์ ๋ต์ ๋ํด The Pile์์์ ํผํ๋ ์ํฐ๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ด 15B ํ ํฐ์ผ๋ก ํ๋ จ๋์๋ค. **WRAP** (Medium + C4)์ ์ ํต์ ์ธ ์ฆ๊ฐ๋ณด๋ค ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 6: **๋์ผํ ์ฆ๊ฐ๊ณผ ๋์ผํ์ง?** ๋ค์ํ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํ Pile์ ๋นํน๊ฐ์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. 350M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ์ด 15B ํ ํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋ฉ๋๋ค. **WRAP**(Medium + C4)์ ๊ธฐ์กด ์ฆ๊ฐ๋ณด๋ค ํจ์ฌ ๋ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐํํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ๋ฌธ์ ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์๊น์?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ augmentation ์ ๋ต์ ๋ํด The Pile์์์ perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ด 15B ํ ํฐ์ผ๋ก ํ๋ จ๋๋ค. **WRAP** (Medium + C4)์ ์ ํต์ ์ธ augmentation๋ค๋ณด๋ค ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ๋ฌธํ๋ ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์๊น?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ augmentation ์ ๋ต์ ๋ํด The Pile์์์ perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M parameter ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ด 15B ํ ํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋์๋ค. **WRAP** (Medium + C4)๋ ์ ํต์ ์ธ augmentations์ ๋นํด ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์๋ค.
[reviewd korean]
๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ๋ฌธํ๋ ๋ชจ๋ augmentation๊ณผ ๊ฐ์๊น?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ augmentation ์ ๋ต์ ๋ํด The Pile์์์ perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M parameter ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ด 15B ํ ํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋์๋ค. **WRAP** (Medium + C4)๋ ์ ํต์ ์ธ augmentations์ ๋นํด ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ์ฑ(re-phrasing)์ด ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฐ(augmentation)๊ณผ ๊ฐ์๊น?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ์ฆ๊ฐ ์ ๋ต์ ๋ํด Pile์์์ ๋ํด๋(perplexity)๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ์ด 15B ํ ํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋๋ค. **WRAP**(Medium + C4)์ ์ ํต์ ์ธ ์ฆ๊ฐ๋ณด๋ค ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ๋ฌธํ๋ ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์๊น์?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ augmentation ์ ๋ต์ ๋ํด The Pile์์์ perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M parameter ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ด 15B ํ ํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋๋ค. **WRAP** (Medium + C4)์ ์ ํต์ ์ธ augmentations๋ณด๋ค ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค.
[reviewd korean]
๊ทธ๋ฆผ 6: **์ฌ๊ตฌ๋ฌธํ๋ ๋ชจ๋ ์ฆ๊ฐ๊ณผ ๊ฐ์๊น์?** ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ augmentation ์ ๋ต์ ๋ํด The Pile์์์ perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ค. 350M parameter ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ด 15B ํ ํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋๋ค. **WRAP** (Medium + C4)์ ์ ํต์ ์ธ augmentations๋ณด๋ค ํ์ ํ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. |
๊ธฐ์กด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์๊ฐํ ํ, ์ด๋ฒ ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ธฐ์กด์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ๊ฒํ ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ํ ๋ก ์ ๊ตฌ์กฐํํ๊ธฐ ์ํด, LLMs๋ฅผ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค: _base LLMs_ (pre-trained model checkpoints), _fine-tuned LLMs_ (instruction or alignment fine-tuned model checkpoints), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ _specialized LLMs_ (ํน์ ์์
์ด๋ ๋๋ฉ์ธ์ ์ํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ธ ์ฒดํฌํฌ์ธํธ). ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ fine-tuned LLMs์ specialized LLMs ๋ชจ๋๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉฐ, LLMs์ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ : ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์์
ํด๊ฒฐ์ฌ ํน์ ํน์ ์์
ํด๊ฒฐ์ฌ๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํด ๋ค์ํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํด ํ
์คํธํ ์ ์์ต๋๋ค (_e.g._, Section 7.1๊ณผ 7.2์์ ๋
ผ์๋ ๊ธฐ๋ณธ ๋๋ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ์ฃผ์ํ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ค์ benchmark-based approach [364], human-based approach [727], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ model-based approach [729]์
๋๋ค. Table 15๋ LLM ์ ํ, ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ
์คํธ๋ ๋ฅ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ทธ๋ฆผ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ค์์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ์ ํ์ LLMs์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | ๊ธฐ์กด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์๊ฐํ ํ, ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๊ฒํ ํ ๊ฒ์
๋๋ค. ํ ๋ก ์ ์ ๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํด LLM์ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค: _๋ฒ ์ด์ค LLM(์ฌ์ ํ์ต๋ ๋ชจ๋ธ ์ฒดํฌํฌ์ธํธ), _ํ์ธ ํ๋ LLM(์ง์นจ ๋๋ ์ ๋ ฌ ํ์ธ ํ๋ ๋ชจ๋ธ ์ฒดํฌํฌ์ธํธ), _ํน์ํ LLM(์ผ๋ถ ํน์ ์์
๋๋ ๋๋ฉ์ธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ ์ฒดํฌํฌ์ธํธ)์
๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ LLM๊ณผ ํน์ํ๋ LLM์ ๋ชจ๋ ์ ์งํ์ฌ ์ผ๋ฐ ๋๋ ํน์ ์์
์๋ฒ๋ผ๋ LLM์ ๋ค์ํ ๋ชฉ์ ์ ๊ตฌ๋ถํฉ๋๋ค. ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ LLM์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ํ
์คํธํ ์ ์์ต๋๋ค(์: ์น์
7.1 ๋ฐ 7.2์์ ๋
ผ์ํ ๊ธฐ๋ณธ ๋๋ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LLM์ ํ๊ฐํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ฒค์น๋งํฌ ๊ธฐ๋ฐ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์[364], ์ธ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์[727], ๋ชจ๋ธ ๊ธฐ๋ฐ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์[729]์ด ์์ต๋๋ค. ํ 15๋ LLM ์ ํ, ํ๊ฐ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์ ๋ฐ ํ
์คํธ๋ ๋ฅ๋ ฅ ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ค์์์๋ ๋ค์ํ ์ ํ์ LLM์ ๋ํ ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. | ๊ธฐ์กด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์๊ฐํ ํ, ์ด๋ฒ ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์กด์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ๊ฒํ ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. ๋
ผ์๋ฅผ ์ฒด๊ณํํ๊ธฐ ์ํด, LLMs๋ฅผ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค: _base LLMs_ (pre-trained model checkpoints), _fine-tuned LLMs_ (instruction or alignment fine-tuned model checkpoints), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ _specialized LLMs_ (adapted model checkpoints for some specific task or domain). ์ฌ๊ธฐ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ fine-tuned LLMs์ specialized LLMs ๋ชจ๋๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉฐ, LLMs์ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ : ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํน์ ํน์ ํ ์์
ํด๊ฒฐ์ฌ์์ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํด ํ
์คํธํ ์ ์์ต๋๋ค (_์๋ฅผ ๋ค์ด_, ์น์
7.1๊ณผ 7.2์์ ๋
ผ์๋ ๊ธฐ๋ณธ ํน์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLMs์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์์ต๋๋ค, ์ฆ benchmark-based approach [364], human-based approach [727], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ model-based approach [729]. ํ 15๋ LLM type, evaluation approach, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ tested abilities ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ทธ๋ฆผ์
๋๋ค. ๋ค์์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ์ ํ์ LLMs์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | ๊ธฐ์กด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์๊ฐํ ํ, ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์กด์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๊ฒํ ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. ๋
ผ์๋ฅผ ์ฒด๊ณํํ๊ธฐ ์ํด, LLMs๋ฅผ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค: _๊ธฐ๋ณธ LLMs_ (pre-trained model checkpoints), _fine-tuned LLMs_ (instruction or alignment fine-tuned model checkpoints), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ _specialized LLMs_ (ํน์ ์์
์ด๋ ๋๋ฉ์ธ์ ์ํ adapted model checkpoints). ์ฌ๊ธฐ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ fine-tuned LLMs์ specialized LLMs ๋ชจ๋๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉฐ, LLMs์ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ : ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํน์ ํน์ ์์
ํด๊ฒฐ์์์ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ฅ๋ ฅ (_e.g._, Section 7.1๊ณผ 7.2์์ ๋
ผ์๋ ๊ธฐ๋ณธ ํน์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ)๊ณผ ๊ด๋ จ๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํ
์คํธํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLMs์ ํ๊ฐํ๋ ์ฃผ์ํ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ๊ทผ๋ฒ์ด ์์ต๋๋ค. ์ฆ, benchmark-based approach [364], human-based approach [727], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ model-based approach [729]์
๋๋ค. Table 15๋ LLM type, evaluation approach, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ tested abilities ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ทธ๋ฆผ์
๋๋ค. ๋ค์์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ์ ํ์ LLMs์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | ๊ธฐ์กด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์๊ฐํ ํ, ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์กด์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. ํ ๋ก ์ ์ฒด๊ณํํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs๋ฅผ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค: _base LLMs_ (pre-trained model checkpoints), _fine-tuned LLMs_ (instruction or alignment fine-tuned model checkpoints), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ _specialized LLMs_ (adapted model checkpoints for some specific task or domain). ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ fine-tuned LLMs์ specialized LLMs๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ ์งํ๋ฉฐ, LLMs์ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ : ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํน์ ํน์ ํ ์์
ํด๊ฒฐ๊ธฐ์์ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ๋ค์ํ ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ฑ๋ฅ์ ํ
์คํธํ ์ ์์ต๋๋ค (_e.g._, Section 7.1๊ณผ 7.2์์ ๋
ผ์๋ ๊ธฐ๋ณธ ํน์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLMs์ ํ๊ฐํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋๋ฐ, ๊ทธ๊ฒ์ benchmark-based approach [364], human-based approach [727], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ model-based approach [729]์
๋๋ค. Table 15๋ LLM type, evaluation approach, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ tested abilities ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ทธ๋ฆผ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ค์์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ์ ํ์ LLMs์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | ๊ธฐ์กด ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์๊ฐํ ํ, ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์กด์ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒํ ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. ํ ๋ก ์ ์ฒด๊ณํํ๊ธฐ ์ํด, LLMs๋ฅผ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํฉ๋๋ค: _base LLMs_(pre-trained model checkpoints), _fine-tuned LLMs_(instruction or alignment fine-tuned model checkpoints), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ _specialized LLMs_(adapted model checkpoints for some specific task or domain). ์ฌ๊ธฐ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ fine-tuned LLMs์ specialized LLMs๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ ์งํ๋ฉฐ, LLMs์ ๋ค๋ฅธ ๋ชฉ์ : ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํน์ ํน์ ํ ์์
์๋ฒ๋ฅผ ๊ตฌ๋ถํ๊ธฐ ์ํด ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํด ํ
์คํธํ ์ ์์ต๋๋ค(_e.g._, Section 7.1๊ณผ 7.2์์ ๋
ผ์๋ ๊ธฐ๋ณธ ํน์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLMs์ ํ๊ฐํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์์ต๋๋ค: benchmark-based approach [364], human-based approach [727], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ model-based approach [729]. Table 15๋ LLM type, evaluation approach, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ tested abilities ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ทธ๋ฆผ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ค์์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ์ ํ์ LLMs์ ๋ํ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. |
์ ๋ณด ๊ฒ์์์ ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ง์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก Mean Average Precision(MAP), Precision, Reciprocal Rank, Normalized Discounted Cumulative Gain(NDCG)๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ค ์งํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค(Radlinski and Craswell, 2010; Reimers and Gurevych, 2019; Nogueira et al., 2019). ์ด๋ฌํ ์งํ๋ ์ฃผ๋ก ๊ฒ์๋ ๋ฌธ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ์ฃผ์ด์ง ์ฟผ๋ฆฌ์ ๋ํด ํ๊ฐํฉ๋๋ค. | ์ ๋ณด ๊ฒ์์์ ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ง์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ๊ท ํ๊ท ์ ๋ฐ๋(MAP), ์ ๋ฐ๋, ์ํธ ์์, ์ ๊ทํ๋ ํ ์ธ ๋์ ์ด๋(NDCG)(Radlinski ๋ฐ Craswell, 2010; Reimers ๋ฐ Gurevych, 2019; Nogueira ์ธ, 2019)์ ๊ฐ์ ํ์ค ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฃผ๋ก ๊ฒ์๋ ๋ฌธ์์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. | ์ ๋ณด ๊ฒ์์์, ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ง์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก Mean Average Precision(MAP), Precision, Reciprocal Rank, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Normalized Discounted Cumulative Gain(NDCG)๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ค ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋๋ค (Radlinski and Craswell, 2010; Reimers and Gurevych, 2019; Nogueira et al., 2019). ์ด๋ฌํ ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฃผ๋ก ๊ฒ์๋ ๋ฌธ์๊ฐ ์ฃผ์ด์ง ์ฟผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ง๋ ๊ด๋ จ์ด ์๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค. | ์ ๋ณด ๊ฒ์์์ ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ง์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก Mean Average Precision(MAP), Precision, Reciprocal Rank, Normalized Discounted Cumulative Gain(NDCG)๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ค ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค (Radlinski and Craswell, 2010; Reimers and Gurevych, 2019; Nogueira et al., 2019). ์ด๋ฌํ ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฃผ๋ก ๊ฒ์๋ ๋ฌธ์์ ์ฃผ์ด์ง ์ฟผ๋ฆฌ์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. | ์ ๋ณด ๊ฒ์์์ ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ง์ ๋ณดํต Mean Average Precision(MAP), Precision, Reciprocal Rank, Normalized Discounted Cumulative Gain(NDCG) (Radlinski and Craswell, 2010; Reimers and Gurevych, 2019; Nogueira et al., 2019)๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ค ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฃผ๋ก ๊ฒ์๋ ๋ฌธ์๊ฐ ์ฃผ์ด์ง ์ฟผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ง๋ ๊ด๋ จ์ด ์๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. | ์ ๋ณด ๊ฒ์์์ ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ํ์ง์ ๋ณดํต Mean Average Precision(MAP), Precision, Reciprocal Rank, Normalized Discounted Cumulative Gain(NDCG)๊ณผ ๊ฐ์ ํ์ค ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค (Radlinski and Craswell, 2010; Reimers and Gurevych, 2019; Nogueira et al., 2019). ์ด๋ฌํ ๋ฉํธ๋ฆญ์ ์ฃผ๋ก ๊ฒ์๋ ๋ฌธ์๊ฐ ์ฃผ์ด์ง ์ฟผ๋ฆฌ์ ์ผ๋ง๋ ๊ด๋ จ์ด ์๋์ง๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. |
์ฌ์ค์ ๊ธฐ๋ฐํ ์ง๋ฌธ๋ค์ ์งํฉ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ด ์ง๋ฌธ๋ค์ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ด๊ณ ์๋ ์ด๋ค ํ
์คํธ ์ฝํผ์ค๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ง์ ์ฃผ์
์ ํต์ฌ ๊ฐ์ ์ ์ด ์ฝํผ์ค์ ์์ ํ ์ ๊ทผ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด, ๊ทธ๊ฒ์ ๋ณด์กฐ์ ์ธ ์ง์๋ฒ ์ด์ค๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ด ์ง๋ฌธ ์งํฉ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. | ์ฌ์ค์ ์ธ ์ง๋ฌธ ์ธํธ๊ฐ ์ฃผ์ด์ก์ ๋, ์ด๋ฌํ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ํ
์คํธ ์ฝํผ์ค๊ฐ ์กด์ฌํฉ๋๋ค. ์ง์ ์ฃผ์
์ ํต์ฌ ๊ฐ์ ์ด๋ ์ด ์ฝํผ์ค์ ๋ํ ์์ ํ ์ก์ธ์ค๊ฐ ์ฃผ์ด์ง๋ฉด ๋ณด์กฐ ์ง์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ด ์ง๋ฌธ ์ธํธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์
๋๋ค. | ์ผ๋ จ์ ์ฌ์ค์ ์ง๋ฌธ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ด๋ค ์ง๋ฌธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ด๋ค ํ
์คํธ ์ฝํผ์ค๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. Knowledge Injection์ ํต์ฌ ๊ฐ์ ์ ์ด ์ฝํผ์ค์ ์์ ํ ์ ๊ทผ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๋ฉด, ๊ทธ๊ฒ์ ๋ณด์กฐ Knowledge Base๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ด ์ง๋ฌธ ์งํฉ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. | ์ผ๋ จ์ ์ฌ์ค์ ์ง๋ฌธ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ด๋ฌํ ์ง๋ฌธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋ ์ด๋ค ํ
์คํธ ์ฝํผ์ค๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ง์ ์ฃผ์
์ ์ค์ฌ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ด ์ฝํผ์ค์ ๋ํ ์์ ํ ์ ๊ทผ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ๊ทธ๊ฒ์ ๋ณด์กฐ์ ์ธ knowledge base๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ด ์ง๋ฌธ ์งํฉ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. | ์ฌ์ค์ ์ธ ์ง๋ฌธ ์ธํธ๊ฐ ์ฃผ์ด์ก์ ๋, ์ด ์ง๋ฌธ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ํ
์คํธ ์ฝํผ์ค๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ง์ ์ฃผ์
์ ํต์ฌ ๊ฐ์ ์ ์ด ์ฝํผ์ค์ ๋ํ ์์ ํ ์ก์ธ์ค๊ฐ ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ๊ทธ๊ฒ์ ๋ณด์กฐ knowledge base๋ก ์์ฉํ๊ณ ์ด ์ง๋ฌธ ์ธํธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. | ์ฌ์ค์ ๊ธฐ๋ฐํ ์ง๋ฌธ ์ธํธ๊ฐ ์ฃผ์ด์ก์ ๋, ์ด ์ง๋ฌธ๋ค๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋ ํ
์คํธ ์ฝํผ์ค๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค. ์ง์ ์ฃผ์
์ ํต์ฌ ๊ฐ์ ์ ์ด ์ฝํผ์ค์ ๋ํ ์์ ํ ์ก์ธ์ค๊ฐ ์ฃผ์ด์ง๋ฉด ์ด ์ฝํผ์ค๊ฐ ๋ณด์กฐ ์ง์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์์ฉํ์ฌ ์ด ์ง๋ฌธ ์ธํธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. |
"mathematical capability" ๋ถ๋ถ์ด ํ๊ตญ์ด๋ก ์ด๋ป๊ฒ ๋ฒ์ญ๋์ด์ผ ํ ์ง ๋ช
ํํ์ง ์์ผ๋ฏ๋ก, ์๋ฌธ์ ๊ทธ๋๋ก ์ฌ์ฉํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
"Reasoning Framework for Improving Mathematical Capability" Wei et al. (2022)๋ ํน์ ํ๊ฒ ์ค๊ณ๋ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ํตํด LLMs๊ฐ ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ๊ฒฉ๋ คํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. ์ด ์์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, Fu et al. (2022); Zhang et al. (2022); Kojima et al. (2022)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ง์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ ์ํ๋ค. ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ฃผ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ํ์ง ์๊ณ ๋ ๋์ ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ๋๋ ์ถ๋ก ์ ๋ต์ ํตํด ์ฑ๋ฅ์ ์ด๋ป๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋์ง์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ ํ ์ ์๋์ง์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ณด์์ ์ด๋ค. | ์ํ์ ์ญ๋ ํฅ์์ ์ํ ์ถ๋ก ํ๋ ์์ํฌWei ์ธ(2022)๋ ํน์ ์ค๊ณ๋ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ํตํด LLM์ด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์ฅ๋ คํ๊ณ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก Fu ์ธ(2022), Zhang ์ธ(2022), Kojima ์ธ(2022) ๋ฑ ๋ง์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํฅํ ๊ฐ์ ์ฌํญ์ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ํ์ง ์๊ณ ๋ ๋์ ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ๋๋ ์ถ๋ก ์ ๋ต์ ํตํด ์ฑ๋ฅ์ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋ ๋ฐ๋ฉด, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํธ ๋ณด์์ ์
๋๋ค. | ์ํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํฅ์์ ์ํ ์ถ๋ก ํ๋ ์์ํฌ์ธ Chain-of-thoughts Wei et al. (2022)์ LLMs๊ฐ ํน๋ณํ ์ค๊ณ๋ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ํตํด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์ฅ๋ คํ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. ์ด ์์
์ ๋ฐํ์ผ๋ก Fu et al. (2022), Zhang et al. (2022), Kojima et al. (2022) ๋ฑ ๋ง์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ ์ํ์๋ค. ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ฃผ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ํ์ง ์๊ณ ๋ ๋์ ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ๋๋ ์ถ๋ก ์ ๋ต์ ํตํด ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ๋ฒ๋ค์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ณด์์ ์ด๋ค. | ์ํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํฅ์์ ์ํ ์ถ๋ก ํ๋ ์์ํฌ์ธ Chain-of-thoughts Wei et al. (2022)์ LLMs๊ฐ ํน์ ํ๊ฒ ์ค๊ณ๋ prompts๋ฅผ ํตํด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์ฅ๋ คํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, ๋ง์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ ์ํ๊ณ ์๋ค Fu et al. (2022); Zhang et al. (2022); Kojima et al. (2022). ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ฃผ๋ก ๋ชจ๋ธ์ fine-tuningํ์ง ์๊ณ , ๋ ๋์ prompt ๋์์ธ์ด๋ inference strategies๋ฅผ ํตํด ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ ํ๋์ง์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์๋ค์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํธ ๋ณด์์ ์ด๋ค. | ์ํ์ ์ญ๋ ํฅ์์ ์ํ ์ถ๋ก ํ๋ ์์ํฌ์ธ Chain-of-thoughts Wei et al. (2022)๋ LLMs๊ฐ ํน์ ํ๊ฒ ์ค๊ณ๋ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ํตํด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์ฅ๋ คํ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก Fu et al. (2022), Zhang et al. (2022), Kojima et al. (2022) ๋ฑ ๋ง์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํฅ์ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ฃผ๋ก ๋ชจ๋ธ์ fine-tuningํ์ง ์๊ณ , ๋ ๋์ ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ํน์ ์ถ๋ก ์ ๋ต์ ํตํด ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํธ ๋ณด์์ ์
๋๋ค. | ์ํ์ ์ญ๋ ํฅ์์ ์ํ ์ถ๋ก ํ๋ ์์ํฌ์ธ Chain-of-thoughts Wei et al. (2022)์ LLMs๊ฐ ํน์ ํ๊ฒ ์ค๊ณ๋ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ํตํด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์ฅ๋ คํ๋ฉฐ, ์ด๋ฅผ ํตํด ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, Fu et al. (2022); Zhang et al. (2022); Kojima et al. (2022)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ง์ ํ์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ ์ํ์์ต๋๋ค. ์์ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์ฃผ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ํ์ง ์๊ณ ๋ ๋์ ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ๋๋ ์ถ๋ก ์ ๋ต์ ํตํด ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ผ๋ฏ๋ก, ์ด๋ฌํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์๋ค์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํธ ๋ณด์์ ์
๋๋ค. |
- ๋ถํ์ค์ฑ ์์์์ ์ด๋ฌํ ์ฃผ์ํ ์ฌ์์ ๋ํ ๋ฒ ์ด์ค ๋ ์ดํธ๊ฐ ์ ์ ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ์ ์ด๋ ค์์ ๋ํ๊ณ ์๋ค. | - ๋ถํ์ค์ฑ ์์์ ์ด๋ฌํ ์ ๋ช
์ธ์ ์ฌ์์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ์ ์ ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์ ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ ์ด๋ ค์์ด ๊ฐ์ค๋ฉ๋๋ค. | - ์ด๋ฌํ ๊ณ ์์ง ์ฌํด์ ๋ํ ๊ธฐ๋ณธ ๋น์จ์ด ๋ถํ์ค์ฑ ์์์ ์ ์ ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ ์ด๋ ค์์ด ๋ํด์ง๋ค. | - ์ด๋ฌํ ๊ณ ์ ์ธ์ฌ์ ๋ถํ์ค์ฑ ์์์์ ์ฌ์์ ๋ํ Base rate๊ฐ ์ ์ ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ ์ด๋ ค์์ ๋ํ๊ณ ์๋ค. | - ์ด๋ฌํ ๊ณ ์์ง ์ฌ์์ ๋ํ ๊ธฐ๋ณธ ๋น์จ์ด ๋ถํ์ค์ฑ ์์์ ์ ์ ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ ์ด๋ ค์์ด ๋ํด์ง๋๋ค. | - ์ด๋ฌํ ๊ณ ์ ์ธ์ฌ์ ๋ถํ์ค์ฑ ์์์์ ์ฌ์์ ๋ํ ๋ฒ ์ด์ค ๋ ์ดํธ(base rate)๊ฐ ์ ์ ๋ฆฝ๋์ด ์์ง ์์, ์ด ์ฌ๊ฑด์ ์์ธกํ๋ ๋ฐ ์ด๋ ค์์ ๋ํ๊ณ ์๋ค. |
์ด๋ฌํ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด์ ๋ค ๋๋ฌธ์, ์์์ ์ธ๊ธ๋ ํ๋์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ ๋์ ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ CKL์ ์ ํฉํ ๋ฌธํ์์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ๋ค์ ํ์ํ๋ค (Chen et al., 2020; He et al., 2021; Hu et al., 2021; Wang et al., 2021), ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ํ์์ ๋ฐ๋ผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์ ํ๊ณ ์ ์์ํจ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Prabhu et al. (2020)์ ์ํด ์ผ๋ถ ์ ํต์ ์ธ CL ๊ณต์ํ๋ค์ด ์ค์ ์ํฉ์์์ ์ค์ง์ ์ธ ์ค์์ฑ์ด ์ ์ ์ ์๋ค๋ ์ง์ ์ด ์๊ธด ํ์ง๋ง, CKL์ CL์ ์ด๊ธฐ ๋๊ธฐ์ ํจ์ฌ ๊ฐ๊น๋ค. ์ฆ, "์์ฐ ์ง๋ฅ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ํน์ฑ์ ์๋ก์ด ์ง์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ํ์ตํ๋ฉด์ ์ด์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ ๋ฅ๋ ฅ"์ด๋ค (Prabhu et al., 2020). ์ ํต์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ๊ณผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ํด๊ฒฐํ๋์ง๋ ๋ถ๋ก A์ ์ ๊ณต๋๋ค. | ์ด๋ฌํ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ก ์ธํด ์์์ ์ธ๊ธํ ํ๋์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ ๋์ , CKL(Chen ์ธ, 2020; He ์ธ, 2021; Hu ์ธ, 2021; Wang ์ธ, 2021)์ ์ ํฉํ ๋ฌธํ์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํ์ํ๊ณ , CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์์ ๋ฐ ์ ์ฉํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Prabhu ์ธ(2020)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๊ธฐ์กด CL ๊ณต์ ์ค ์ผ๋ถ๋ ์ค์ ์๋๋ฆฌ์ค์์ ์ค์ง์ ์ผ๋ก ์ค์ํ์ง ์์ ์ ์๋ค๊ณ ์ง์ ๋์์ง๋ง, CKL์ "์์ฐ ์ง๋ฅ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ํน์ฑ์ ์ค๋๋ ๊ฒ์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ฉด์ ์๋ก์ด ์ง์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ํ์ตํ๋ ๋ฅ๋ ฅ"์ด๋ผ๋ CL์ ์ด๊ธฐ ๋๊ธฐ์ ํจ์ฌ ๋ ๊ฐ๊น์ต๋๋ค(Prabhu ์ธ, 2020). ๊ธฐ์กด CL ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ด๋ จ ์์
์ ์ธ๋ถ ์ฌํญ๊ณผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ํด๊ฒฐํ๋์ง๋ ๋ถ๋ก A์ ๋์ ์์ต๋๋ค. | ์ด๋ฌํ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด ๋๋ฌธ์, ์์์ ์ธ๊ธํ ํ๋์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ ๋์ ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ CKL์ ์ ํฉํ ๋ฌธํ์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก (Chen et al., 2020; He et al., 2021; Hu et al., 2021; Wang et al., 2021)์ ํ๊ตฌํ๋ฉฐ, ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์์ ํ๊ณ ์ ์์์ผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Prabhu et al. (2020)์ ์ํด ์ผ๋ถ ์ ํต์ ์ธ CL ๊ณต์์ด ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์๋๋ฆฌ์ค์์ ์ค์ง์ ์ธ ์ค์์ฑ์ด ์ ์ ์ ์๋ค๋ ์ง์ ์ด ์์์ง๋ง, CKL์ CL์ ์ด๊ธฐ ๋๊ธฐ์ ํจ์ฌ ๋ ๊ฐ๊น๋ค. ์ฆ, "์์ฐ ์ง๋ฅ์ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ํน์ฑ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ง์์ ๋ฐฐ์ฐ๋ฉด์ ๋์์ ์ค๋๋ ์ง์์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ ๋ฅ๋ ฅ"์ด๋ค(Prabhu et al., 2020). ์ ํต์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ์ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ํด๊ฒฐํ๋์ง์ ๋ํ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ ๋ถ๋ก A์ ์ ๊ณต๋๋ค. | ์ด๋ฌํ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด์ ๋๋ฌธ์, ์์์ ์ธ๊ธํ ํ๋์ CL ๋ฐฉ๋ฒ ๋์ ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฌธํ์์ CKL์ ์ ํฉํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํ์ํ๊ณ (Chen et al., 2020; He et al., 2021; Hu et al., 2021; Wang et al., 2021), ํ์์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ ๋ฐ ์ ์์์ผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Prabhu et al. (2020)์ ์ํด ์ผ๋ถ ์ ํต์ ์ธ CL ๊ณต์์ด ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์๋๋ฆฌ์ค์์ ์ค์ง์ ์ธ ์ค์์ฑ์ด ์ ์ ์ ์๋ค๋ ์ง์ ์ด ์์์ง๋ง, CKL์ "์์ฐ ์ง๋ฅ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ํน์ฑ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ง์์ ํ์ตํ๋ฉด์ ์ค๋๋ ์ง์์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ ๋ฅ๋ ฅ"์ด๋ผ๋ CL์ ์ด๊ธฐ ๋๊ธฐ์ ํจ์ฌ ๋ ๊ฐ๊น์ต๋๋ค(Prabhu et al., 2020). ์ ํต์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ๊ณผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด์ ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ค๋ฃจ๋์ง๋ ๋ถ๋ก A์ ์ ๊ณต๋ฉ๋๋ค. | ์ด๋ฌํ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ก ์ธํด, ์์์ ์ธ๊ธํ ํ๋์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ ๋์ ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ CKL์ ์ ํฉํ ๋ฌธํ์์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํ์ํ๋ค (Chen et al., 2020; He et al., 2021; Hu et al., 2021; Wang et al., 2021), ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ํ์์ ๋ฐ๋ผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์ ํ๊ณ ์ ์์ํจ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Prabhu et al. (2020)์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ผ๋ถ ์ ํต์ ์ธ CL ๊ณต์์ด ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์๋๋ฆฌ์ค์์ ์ค์ง์ ์ธ ์ค์์ฑ์ด ์ ์ ์ ์๋ค๋ ์ ์ด ์ง์ ๋์์ง๋ง, CKL์ CL์ ์ด๊ธฐ ๋๊ธฐ์ ํจ์ฌ ๋ ๊ฐ๊น๋ค. ์ด๋ "์์ฐ ์ง๋ฅ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ํน์ฑ์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ง์์ ํ์ตํ๋ฉด์ ์ค๋๋ ๊ฒ๋ค์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ ๋ฅ๋ ฅ"์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ด๋ค (Prabhu et al., 2020). ์ ํต์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ๊ณผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๋ค๋ฃจ๋์ง๋ ๋ถ๋ก A์ ์ ๊ณต๋๋ค. | ์ด๋ฌํ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ก ์ธํด, ์์์ ์ธ๊ธํ ํ๋์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ ๋์ ์, ์ฐ๋ฆฌ๋ CKL์ ์ ํฉํ ๋ฌธํ์์์ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ํ์ํ๋ค (Chen et al., 2020; He et al., 2021; Hu et al., 2021; Wang et al., 2021), ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ํ์์ ๋ฐ๋ผ ์์ ํ๊ณ ์ ์์์ผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Prabhu et al. (2020)์ ์ํด ์ผ๋ถ ์ ํต์ ์ธ CL ๊ณต์ํ๊ฐ ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์๋๋ฆฌ์ค์์ ์ค์ง์ ์ธ ์ค์์ฑ์ด ์ ์ ์ ์๋ค๋ ์ ์ด ์ง์ ๋์์ง๋ง, CKL์ CL์ ์ด๊ธฐ ๋๊ธฐ์ ํจ์ฌ ๋ ๊ฐ๊น๋ค. ์ด๋ "์์ฐ ์ง๋ฅ์ ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ํน์ง์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ง์์ ํ์ตํ๋ฉด์ ์ค๋๋ ์ง์์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ๋ ๋ฅ๋ ฅ"์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ด๋ค (Prabhu et al., 2020). ์ ํต์ ์ธ CL ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ดํ ๊ด๋ จ ์ฐ๊ตฌ์ ์ธ๋ถ์ฌํญ๊ณผ CKL ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๊ทผ๋ณธ์ ์ธ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด๋ป๊ฒ ๋ค๋ฃจ๋์ง๋ ๋ถ๋ก A์ ์ ๊ณต๋๋ค. |
๋ฐ์ดํฐ. ์ฐ๋ฆฌ๋ 8์กฐ ๊ฐ์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ Nemotron-4 15B๋ฅผ ํ๋ จ์ํต๋๋ค. ๋์ ์์ค์์, ๋ฐ์ดํฐ ํผํฉ์ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋๋ฉ๋๋ค: ์์ด ์์ฐ์ด ๋ฐ์ดํฐ(70%), ๋ค์ธ์ด ์์ฐ์ด ๋ฐ์ดํฐ(15%), ์์ค ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ(15%). | ๋ฐ์ดํฐ. 8์กฐ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ Nemotron-4 15B๋ฅผ ํ๋ จํฉ๋๋ค. ๋์ ์์ค์์ ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ ๋๋ ์์ด ์์ฐ์ด ๋ฐ์ดํฐ(70%), ๋ค๊ตญ์ด ์์ฐ์ด ๋ฐ์ดํฐ(15%), ์์ค ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ(15%)์ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋๋ฉ๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ. ์ฐ๋ฆฌ๋ 8์กฐ ๊ฐ์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ Nemotron-4 15B๋ฅผ ํ๋ จํฉ๋๋ค. ๋์ ์์ค์์, ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ ๋๋ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋ถํ ๋ฉ๋๋ค: English natural language data(70%), multilingual natural language data(15%), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ source-code data(15%). | ๋ฐ์ดํฐ. 8์กฐ ๊ฐ์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ก Nemotron-4 15B๋ฅผ ํ์ต์ํต๋๋ค. ํฌ๊ฒ ๋ณด๋ฉด, ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ ๋๋ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋๋ฉ๋๋ค: English natural language data (70%), multilingual natural language data (15%), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ source-code data (15%)์
๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ. 8์กฐ ๊ฐ์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ Nemotron-4 15B๋ฅผ ํ๋ จํฉ๋๋ค. ๋์ ์์ค์์ ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ ๋๋ ์์ด natural language ๋ฐ์ดํฐ(70%), multilingual natural language ๋ฐ์ดํฐ(15%), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ source-code ๋ฐ์ดํฐ(15%)์ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋๋ฉ๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ. 8์กฐ ๊ฐ์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฌ์ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ Nemotron-4 15B๋ฅผ ํ๋ จํฉ๋๋ค. ๋์ ์์ค์์ ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ ๋๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ ํ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๋๋ฉ๋๋ค: English natural language data(70%), multilingual natural language data(15%), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ source-code data(15%)์
๋๋ค. |
ํ๊ฐ ์ํ. ๋ง์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ๊ฐ๋
ํ์ต ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (SFT)์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฌ์ฉ์์์ ์ํธ์์ฉ์ ํ์ตํ๋๋ฐ ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค (Wang et al., 2022b; Zhang et al., 2023b). ํนํ, ํฉ๋ฆฌ์ ์ถ๋ก ๊ณผ ์ ๋ ฌ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์กด์ฌํ๋ค (Wei et al., 2023a,b). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋นํ์ค์ ์ธ ์์ ํ๊ฐ์ ์ธ ๋ต๋ณ์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ์ด ๋ชจ๋ฅด๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๊ฒ์ ํ์ตํ๋๋ก ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ๋ฐํ์ก๋ค (Zhang et al., 2023c). ์ด๋ฌํ ์ฌ๋ก๋ค์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ ๋ก ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ํ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. | ํ๊ฐ ์ํ.๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉ์์์ ์ํธ ์์ฉ์ ์ ๋ ฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ตํ๊ธฐ ์ํด ์ง๋ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (SFT)์ ํ์ฉํฉ๋๋ค(Wang et al., 2022b; Zhang et al., 2023b). ํนํ ์ถ๋ก ๋ฐ ์ ๋ ฌ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ง์ด ์กด์ฌํฉ๋๋ค(Wei et al., 2023a,b). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ ํ๊ฐ์ด ์๋ ๋ต๋ณ์ด ํฌํจ๋์ด ์๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ต์ ๋ชจ๋ฅด๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋๋ก ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค(Zhang et al., 2023c). ์ด๋ฌํ ์ฌ๋ก๋ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ ๋ก ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. | ํ๊ฐ ์ํ. ๋ง์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ฌ์ฉ์์์ ์ํธ์์ฉ์ ํ์ตํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋
๋ ๋ฏธ์ธ์กฐ์ (SFT)์ ํ์ฉํ๋ค (Wang et al., 2022b; Zhang et al., 2023b). ํนํ, ํฉ๋ฆฌ์ ์ฌ๊ณ ์ ์ ๋ ฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ์ฌ๋ฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์กด์ฌํ๋ค (Wei et al., 2023a,b). ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฌํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋นํ์ค์ ์ธ ์์ ํ๊ฐ์ ์ธ ๋ต๋ณ์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ์ด ๋ชจ๋ฅด๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๊ฒ์ ํ์ตํ๋๋ก ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ๋ฐํ์ก๋ค (Zhang et al., 2023c). ์ด๋ฌํ ์ฌ๋ก๋ค์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ ๋ก ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ํ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. | ํ๊ฐ ์ํ: ๋ง์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ์ฌ์ฉ์์์ ์ํธ์์ฉ์ ํ์ตํ๊ธฐ ์ํด ์ง๋ ํ์ต์ ํตํ ๋ฏธ์ธ์กฐ์ (SFT)์ ํ์ฉํ๊ณ ์์ต๋๋ค (Wang et al., 2022b; Zhang et al., 2023b). ํนํ, ์ถ๋ก ๊ณผ ์ ๋ ฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ์ฌ๋ฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์กด์ฌํฉ๋๋ค (Wei et al., 2023a,b). ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ์ํ์ง ์์ ์์ ํ๊ฐ๋ ๋ต๋ณ์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ง ๋ชปํ๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๊ฒ์ ํ์ตํ๋๋ก ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ๋ฐํ์ก์ต๋๋ค (Zhang et al., 2023c). ์ด๋ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ ๋ก ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ํ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. | ํ๊ฐ ์ํ. ๋ง์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ฌ์ฉ์์์ ์ํธ์์ฉ์ ํ์ตํ๊ธฐ ์ํด ์ง๋ ํ์ต ๊ธฐ๋ฐ ๋ฏธ์ธ์กฐ์ (SFT)์ ํ์ฉํ๊ณ ์์ต๋๋ค (Wang et al., 2022b; Zhang et al., 2023b). ํนํ, ์ถ๋ก ๊ณผ ์ ๋ ฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ด ๋ง์ด ์กด์ฌํฉ๋๋ค (Wei et al., 2023a,b). ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฌํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋นํ์ค์ ์ธ ์์ ํ๊ฐ์ ์ธ ๋ต๋ณ์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ง ๋ชปํ๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๊ฒ์ ํ์ตํ๋๋ก ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ๋ฐํ์ก์ต๋๋ค (Zhang et al., 2023c). ์ด๋ฌํ ์ฌ๋ก๋ค์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ ๋ก ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. | ํ๊ฐ ์ํ. ๋ง์ ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉ์์์ ์ํธ์์ฉ์ ์ ๋ ฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ตํ๊ธฐ ์ํด ์ง๋ ํ์ต์ ํตํ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (SFT)์ ํ์ฉํฉ๋๋ค (Wang et al., 2022b; Zhang et al., 2023b). ํนํ, ์ถ๋ก ๊ณผ ์ ๋ ฌ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ํฉ์ฑ SFT ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ง์ด ์กด์ฌํฉ๋๋ค (Wei et al., 2023a,b). ๊ทธ๋ฌ๋, ์ด๋ฌํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์๋นํ ์์ ํ๊ฐ์ ์ธ ๋ต๋ณ์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ง ๋ชปํ๋ ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ตํ๋๋ก ๊ฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ ๋ฐํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด ๋ฐํ์ก์ต๋๋ค (Zhang et al., 2023c). ์ด๋ฌํ ์ฌ๋ก๋ค์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅด๊ฒ ์ ์ฉ๋์ง ์์ผ๋ฉด ์ค์ ๋ก ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. |
๋ฐฉํฅ์ฑ์ ๋ค์ํ ์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์์ ๊ด์ฐฐ๋ ๋ํ์ ์ธ ํํ ํดํ์ ํํ์
๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ํน์ ๋ ์ด์ด์์์ ํํ ๋ถํฌ์ ๊ฐ๋ ๋ณ์ด์ฑ์ด ์ค์ด๋๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค (Ethayarajh, 2019; Godey et al., 2024)์ ์์ Transformers ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ๋ ์ด์ด๊ฐ ๋ฐฉํฅ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๋ฒกํฐ ํํ์ ์งํฉ \(H\)์์์ ๋ฐฉํฅ์ฑ์ ์ธก์ ํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ท ์ฝ์ฌ์ธ ์ ์ฌ๋์
๋๋ค. | ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ค์ํ ์๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ๊ด์ฐฐ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํํ์ ํํ ํดํ์
๋๋ค. ์ฃผ์ด์ง ๊ณ์ธต์ ํํ ๋ถํฌ์ ๊ฐ๋ ๊ฐ๋ณ์ฑ์ด ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ(Ethayarajh, 2019; Godey ์ธ, 2024)์์๋ ์์ ํธ๋์คํฌ๋จธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ๊ณ์ธต์ด ์ด๋ฐฉ์ฑ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฒกํฐ ํํ์ ์งํฉ \(H\)์์ ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธก์ ๊ฐ์ ํ๊ท ์ฝ์ฌ์ธ ์ ์ฌ์ฑ์
๋๋ค: | ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ค์ํ ์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์์ ๊ด์ฐฐ๋ ๋ํ์ ์ธ ํํ ๋ณํ์ ํํ์ด๋ค. ์ฃผ์ด์ง ๋ ์ด์ด์์ ํํ ๋ถํฌ์ ๊ฐ์๋ ๊ฐ๋ ๋ณ์ด์ฑ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค(Ethayarajh, 2019; Godey et al., 2024)์ ์์ Transformers ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ๋ ์ด์ด๊ฐ ์ด๋ฐฉ์ฑ(anisotropic)์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. ๋ฒกํฐ ํํ์ ์งํฉ \(H\)์์ ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ท cosine-similarity์ด๋ค. | ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ค์ํ ์๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ๊ด์ฐฐ๋๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํํ ํดํ์ ํํ์
๋๋ค. ์ฃผ์ด์ง ๊ณ์ธต์์์ ํํ ๋ถํฌ์ ๊ฐ๋ ๋ณ๋์ฑ์ด ์ค์ด๋๋ ๊ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค(Ethayarajh, 2019; Godey et al., 2024)์ ์์ Transformers ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ๊ณ์ธต์ด ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๋ฒกํฐ ํํ์ ์งํฉ \(H\)์์ ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ์ธก์ ํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ท ์ฝ์ฌ์ธ ์ ์ฌ์ฑ์
๋๋ค. | ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ค์ํ ์๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ๊ด์ฐฐ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํํ ํดํ์ ํํ์
๋๋ค. ์ฃผ์ด์ง ๊ณ์ธต์์ ํํ ๋ถํฌ์ ๊ฐ๋ ๋ณ๋์ฑ์ด ์ค์ด๋๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค(Ethayarajh, 2019; Godey et al., 2024)์ ์๊ท๋ชจ Transformers ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ๊ณ์ธต์ด ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๋ฒกํฐ ํํ์ ์งํฉ \(H\)์์ ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ท ์ฝ์ฌ์ธ ์ ์ฌ๋์
๋๋ค. | ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ๋ค์ํ ์๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์์ ๊ด์ฐฐ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํํ ํดํ์ ํํ์
๋๋ค. ํน์ ๊ณ์ธต์ ํํ ๋ถํฌ์ ๊ฐ๋ ๋ณ์ด์ฑ์ด ์ค์ด๋๋ ๊ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค(Ethayarajh, 2019; Godey et al., 2024)์ ์๊ท๋ชจ Transformers ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๊ฑฐ์ ๋ชจ๋ ๊ณ์ธต์ด ์ด๋ฐฉ์ฑ(anisotropic)์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์์ต๋๋ค. ๋ฒกํฐ ํํ์ ์งํฉ \(H\)์์ ์ด๋ฐฉ์ฑ์ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ธก์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ท cosine-similarity์
๋๋ค. |
- ์ ์น์ ๋ฐ๋ํ๋ก๋ถํฐ์ ์๋ฐ๊ณผ ์ต๊ทผ Speaker ์ง์ ์์ค์ด ์ฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ ์์ ์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ฝํด์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋๋ ๋ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํ๋ค. (Strength: Moderate) | - ์ ์น์ ๋ฐ๋์๋ค์ ์๋ ฅ๊ณผ ์ต๊ทผ ์์ฅ์ง ์์ค์ ํนํ ์์ ์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ฝํ๋๊ณ ์๋ค๊ณ ๋๋ผ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์ต๋๋ค. (๊ฐ๋: ๋ณดํต) | - ์ ์น์ ๋ฐ๋์๋ค๋ก๋ถํฐ์ ์๋ ฅ๊ณผ ์ต๊ทผ Speaker ์ง์์ ์์ค์ ํนํ ๊ทธ๊ฐ ์์ ์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ฝํด์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋๋๋ค๋ฉด ์ฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์๋ค. (Strength: Moderate) | - ์ ์น์ ๋ฐ๋์๋ค๋ก๋ถํฐ์ ์๋ ฅ๊ณผ ์ต๊ทผ์ Speaker ์ง์ ์์ค์ด ์ฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ ์์ ์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ฝํด์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋๋ ๋ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํ๋ค. (Strength: Moderate) | - ์ ์น์ ๋ฐ๋์๋ค๋ก๋ถํฐ์ ์๋ ฅ๊ณผ ์ต๊ทผ์ Speaker ์ง์ ์์ค์ ๊ทธ๊ฐ ์์ ์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ฝํด์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋๋ ๋, ์ฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์๋ค. (Strength: Moderate) | - ์ ์น์ ๋ฐ๋์๋ค๋ก๋ถํฐ์ ์๋ ฅ๊ณผ ์ต๊ทผ์ Speaker ์ง์ ์์ค์ ๊ทธ๊ฐ ์์ ์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ฝํด์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋๋ ๋, ์ฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ธฐ์ฌํ ์ ์์ต๋๋ค. (Strength: Moderate) |
๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธ์๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ป์์ต๋๋ค: 1) SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ปค์ง์๋ก, 256ํ ์๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๊ฐ ์ ์ฒด๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ง๋ง, 1ํ ์๋ต์ ์ฌ์ฉํ ๋๋ ๋์ ๋๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ ์์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๋๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ๋ฐ์ ์์ ์ฑ ํฅ์์ ๊ธฐ์ธํจ์ ์์ฌํฉ๋๋ค. 2) ์ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํ ๋์ ์ ํ๋๋ ๋ค๋ฅธ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์์ ๋ํด chain-of-thought(CoT) ๋จ๊ณ ์์ ๋ฐ๋ฅธ power law๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. ํ์ฅ๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ฌํ๋ณธ ์ถ์ถ์ ํตํด ๋ ๊ธด CoT ๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง ํ๋ จ ์ํ์ ๋น์จ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋์ด๋ฉด ์ด๋ ค์ด ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. 3) ํ์ฅ ๊ณผ์ ์ค ๋ฐ์ํ๋ ์ค๋ฅ ์ ํ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ณ์ฐ ์ค๋ฅ๋ ์ถ๋ก ์ค๋ฅ์ ๋นํด ๋ ์ฝ๊ฒ ์ํ๋ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. | ๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธ์๋, ์ ํฌ๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ์ ๋ํ ์ธ์ฌ์ดํธ๋ ์ป์์ต๋๋ค: 1) SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ 256๋ฒ ์๋ ์ ์ ์ฒด๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ง๋ง, 1๋ฒ ์๋ ์ ํฐ ํญ์ผ๋ก ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ํ์ ์ ์๋นํ ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ฃผ๋ก ์ ๋ต์ ์์ฑํ๋ ์์ ์ฑ์ด ํฅ์๋์ด ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋
๋๋ค. 2) ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ํ๋๋ ๋ค์ํ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์์ ๋ฐ๋ผ ์ฐ์ ์ฌ๊ณ (CoT) ๋จ๊ณ ์์ ๋ํ ๊ฑฐ๋ญ์ ๊ณฑ ๋ฒ์น์ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. ํ์ฅ๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ ๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. ๋ฆฌ์ํ๋ง์ ํตํด CoT ๋จ๊ณ๊ฐ ๊ธด ํ๋ จ ์ํ์ ๋น์จ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋๋ฆฌ๋ฉด ์ด๋ ค์ด ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. 3) ํ์ฅ ํ๋ก์ธ์ค ์ค ์ค๋ฅ ์ ํ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ถ๋ก ์ค๋ฅ์ ๋นํด ๊ณ์ฐ ์ค๋ฅ๊ฐ ๋ ์ฝ๊ฒ ์ํ๋๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. | ๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธ์๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ป์๋ค: 1) SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ปค์ง์๋ก 256๊ฐ์ ์๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๊ฐ ์์ ํ๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ง๋ง, 1๊ฐ์ ์๋ต์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ํ์ ํ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ ์์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๋๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋์ง๋ง, ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ์์ ์ฑ ํฅ์์ ๊ธฐ์ธํจ์ ๋ํ๋ธ๋ค. 2) ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ํ๋๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์์ ๋ํ chain-of-thought (CoT) ๋จ๊ณ ์์ ๋ํ power law๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๋ฉฐ, ํ์ฅ๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ ๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํจ๋ค. ๋ฆฌ์ํ๋ง์ ํตํด ๋ ๊ธด CoT ๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง ํ๋ จ ์ํ์ ๋น์จ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋๋ฆฌ๋ฉด ์ด๋ ค์ด ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. 3) ์ค์ผ์ผ๋ง ํ๋ก์ธ์ค ๋์์ ์ค๋ฅ ์ ํ ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๊ณ์ฐ ์ค๋ฅ๋ ์ถ๋ก ์ค๋ฅ์ ๋นํด ๋ ์ฝ๊ฒ ์ํ๋ ์ ์๋ค. | ๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธ์๋, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ป์์ต๋๋ค: 1) SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ปค์ง์๋ก, 256ํ ์๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๊ฐ ์ ์ฒด๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ง๋ง, 1ํ ์๋ต์ ์ฌ์ฉํ ๋๋ ํ์ ํ ์ฆ๊ฐ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ ์์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๋๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋์ง๋ง, ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ์์ ์ฑ ํฅ์์ ๊ธฐ์ธํจ์ ๋ํ๋
๋๋ค. 2) ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ํ๋๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์์ ๋ฐ๋ฅธ chain-of-thought (CoT) ๋จ๊ณ ์์ ๋ํด power law๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. ํ์ฅ๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ฌํ๋ณธ ์ถ์ถ์ ํตํด CoT ๋จ๊ณ๊ฐ ๊ธด ํ๋ จ ์ํ์ ๋น์จ์ ๋์ฑ ๋์ด๋ฉด ์ด๋ ค์ด ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. 3) ์ค์ผ์ผ๋ง ๊ณผ์ ์์์ ์ค๋ฅ ์ ํ ๋ถ์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ๊ณ์ฐ ์ค๋ฅ๋ ์ถ๋ก ์ค๋ฅ์ ๋นํด ๋ ์ฝ๊ฒ ์ํ๋ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. | ๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธ์๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ป์์ต๋๋ค: 1) SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ปค์ง์๋ก, ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ 256ํ ์๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๋ ์ ์ฒด๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ง๋ง, 1ํ ์๋ต์ ์ฌ์ฉํ ๋๋ ๋์ ๋๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ ์์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๋๊ฐ ์๋นํ ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋์ง๋ง, ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ์์ ์ฑ ํฅ์์ ๊ธฐ์ธํจ์ ๋ํ๋
๋๋ค. 2) ์ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํ ๋์ ์ ํ๋๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ์์ ๋ฐ๋ผ ์ฒด์ธ ์ค๋ธ ์ฌ๊ณ (CoT) ๋จ๊ณ ์์ ๋ํ power law๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. ํ์ฅ๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. ๋ฆฌ์ํ๋ง์ ํตํด ๋ ๊ธด CoT ๋จ๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ง ํ๋ จ ์ํ์ ๋น์จ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋๋ฆฌ๋ฉด ์ด๋ ค์ด ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. 3) ํ์ฅ ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ ๋ฐ์ํ๋ ์ค๋ฅ ์ ํ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ณ์ฐ ์ค๋ฅ๋ ์ถ๋ก ์ค๋ฅ์ ๋นํด ๋ ์ฝ๊ฒ ์ํ๋ ์ ์์์ ์ ์ ์์์ต๋๋ค. | ๊ฐ๋ ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ธ์๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ป์์ต๋๋ค: 1) SFT ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ท๋ชจ๊ฐ ์ปค์ง์๋ก, ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ 256ํ ์๋๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๋ ์ ์ฒด๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ง๋ง, 1ํ ์๋ต์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๋์ ๋๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ ์์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๋๊ฐ ์๋นํ ์ผ์ ํ๊ฒ ์ ์ง๋๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ ์์ ์ฑ ํฅ์์ ๊ธฐ์ธํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋
๋๋ค. 2) ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ํ๋๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ SFT ๋ฐ์ดํฐ ์์ ๋ํด chain-of-thought (CoT) ๋จ๊ณ ์์ ๋ฐ๋ผ power law๋ฅผ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. ํ์ฅ๋ SFT ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ์ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ฌ์ํ๋ง์ ํตํด CoT ๋จ๊ณ๊ฐ ๊ธด ํ๋ จ ์ํ์ ๋น์จ์ ์ถ๊ฐ๋ก ๋๋ฆฌ๋ฉด ์ด๋ ค์ด ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. 3) ํ์ฅ ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ ๋ฐ์ํ๋ ์ค๋ฅ ์ ํ์ ๋ถ์ ๊ฒฐ๊ณผ, ๊ณ์ฐ ์ค๋ฅ๋ ์ถ๋ก ์ค๋ฅ์ ๋นํด ๋ ์ฝ๊ฒ ์ํ๋ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. |
Footnote 24: ๋ชจ๋ธ ๋ณ๋ ฌ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ผ๋ถ ์์
์์ ํ
์ ๋ณ๋ ฌ์ฒ๋ฆฌ(tensor parallelism)๊ณผ ํ์ดํ๋ผ์ธ ๋ณ๋ ฌ์ฒ๋ฆฌ(pipeline parallelism)์ ํฌํจํ๋ ๋ ๋์ ๋ฒ์ฃผ์ ์ฉ์ด์
๋๋ค [75]. | 24: ๋ชจ๋ธ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ผ๋ถ ์์
์์ ํ
์ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐ ํ์ดํ๋ผ์ธ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๋ ๋์ ์ฉ์ด์ด๋ค[75]. | ๊ฐ์ฃผ 24: Model parallelism์ ์ผ๋ถ ์์
์์ tensor parallelism๊ณผ pipeline parallelism์ ํฌํจํ๋ ๋ ๋์ ๊ฐ๋
์
๋๋ค[75].
[reviewd korean] | ๊ฐ์ฃผ 24: Model parallelism์ ์ผ๋ถ ์์
์์ tensor parallelism๊ณผ pipeline parallelism์ ํฌํจํ๋ ๋ ๋์ ๊ฐ๋
์
๋๋ค[75]. | Footnote 24: ๋ชจ๋ธ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ผ๋ถ ์์
์์ ํ
์ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ์ ํ์ดํ๋ผ์ธ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๋ ๋์ ๊ฐ๋
์
๋๋ค [75]. | Footnote 24: ๋ชจ๋ธ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ผ๋ถ ์์
์์ ํ
์ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฐ ํ์ดํ๋ผ์ธ ๋ณ๋ ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ๋ ๋์ ๊ฐ๋
์ด๋ค [75]. |
Footnote 1: ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์์ค๋ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก [https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM](https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM)์์ ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. | ์ฃผ 1: ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์์ค๋ [https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM](https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM)์์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ ์ ์์ต๋๋ค. | ๊ฐ์ฃผ 1: ๋ชจ๋ ์์์ [https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM](https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM)์์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. | ๊ฐ์ฃผ 1: ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์์ค๋ [https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM](https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM)์์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. | ์ฃผ์ 1: ๋ชจ๋ ์์์ [https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM](https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM)์์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. | ์ฃผ์ 1: ๋ชจ๋ ๋ฆฌ์์ค๋ [https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM](https://github.com/tLabruna/Adapt-LLM)์์ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. |
์ฐ๋ฆฌ๋ 5 epoch ๋์ Llama-7b, Llama-13b, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Llama-30b์ ๋ํด batch sizes๊ฐ 8, 32, 128์ด๊ณ learning rates๊ฐ 1e-06, 2e-06, 1e-05, 2e-05์ธ hyperparameter sweep๋ฅผ ์ํํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ optimizer๋ก Adam์ ์ฌ์ฉํ๊ณ , ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ฑ์ ์ํด DeepSpeed level 3๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ full finetuning์ ์ํํ๊ณ , parameter efficient finetuning techniques๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ batch sizes๋ฅผ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ์ ํํ์ต๋๋ค. learning rates๋ Llama-1 ๋ชจ๋ธ๋ค์ pretraining ๋์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ๋ค์ ๊ฐ๊น๊ฒ ์ ํ๋์์ต๋๋ค (Touvron et al., 2023). Llama-7b์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Figure 10์ ๋ํ๋ฉ๋๋ค. | ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ 8, 32, 128, ํ์ต๋ฅ 1e-06, 2e-06, 1e-05, 2e-05๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ 5๊ฐ ์ํฌํฌ ๋์ Llama-7b, Llama-13b, Llama-30b์ ๋ํ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ ์ค์์ ์ํํฉ๋๋ค. Adam์ ์ต์ ํ ๋๊ตฌ๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ฑ์ ์ํด DeepSpeed ๋ ๋ฒจ 3์ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ์ ์ฒด ํ์ธํ๋์ ์ํํ๋ฉฐ ๋งค๊ฐ๋ณ์ ํจ์จ์ ์ธ ํ์ธํ๋ ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ์ง ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ์ ํํ์ต๋๋ค. ํ์ต ์๋๋ Llama-1 ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ ํ์ต ์ค์ ์ฌ์ฉ๋ ํ์ต ์๋์ ๊ฐ๊น๋๋ก ์ ํํ์ต๋๋ค(Touvron ์ธ, 2023). Llama-7b์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ๋ฆผ 10์ ๋์ ์์ต๋๋ค. | Llama-7b, Llama-13b, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Llama-30b์ ๋ํด 5 epoch ๋์ 8, 32, 128์ batch sizes์ 1e-06, 2e-06, 1e-05, 2e-05์ learning rates๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ hyperparameter sweep๋ฅผ ์ํํ๋ค. ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ฑ์ ์ํด Adam์ optimizer๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ DeepSpeed level 3๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ full finetuning์ ์ํํ๊ณ parameter efficient finetuning techniques๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ batch sizes๋ฅผ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ์ ํํ๋ค. ํ์ต๋ฅ ์ Llama-1 ๋ชจ๋ธ์ pretraining ๋์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๊น๋๋ก ์ ํ๋์๋ค (Touvron et al., 2023). Llama-7b์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Figure 10์ ๋ํ๋ ์๋ค. | Llama-7b, Llama-13b, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Llama-30b์ ๋ํด 5 epoch ๋์ batch sizes๊ฐ 8, 32, 128์ด๊ณ learning rates๊ฐ 1e-06, 2e-06, 1e-05, 2e-05์ผ ๋์ hyperparameter sweep๋ฅผ ์ํํ๋ค. ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ฑ์ ์ํด Adam์ optimizer๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ DeepSpeed level 3๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. full finetuning์ ์ํํ๋ฉฐ, parameter efficient finetuning techniques๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋๋ค. ์ด๋ฌํ batch sizes๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ์ ํ๋์๋ค. learning rates๋ Llama-1 models์ pretraining ๋์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๊น๊ฒ ์ ํ๋์๋ค (Touvron et al., 2023). Llama-7b์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Figure 10์ ๋ํ๋ ์๋ค. | Llama-7b, Llama-13b, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Llama-30b์ ๋ํด 5 epoch ๋์ batch sizes 8, 32, 128๊ณผ learning rates 1e-06, 2e-06, 1e-05, 2e-05๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ hyperparameter sweep๋ฅผ ์ํํ๋ค. Adam์ optimizer๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ , ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ฑ์ ์ํด DeepSpeed level 3์ ์ฌ์ฉํ๋ค. full finetuning์ ์ํํ๋ฉฐ, parameter efficient finetuning ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋๋ค. ์ด๋ฌํ batch sizes๋ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ์ ํ๋์๋ค. learning rates๋ Llama-1 ๋ชจ๋ธ์ pretraining ๋์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ๋ค์ ๊ฐ๊น๋๋ก ์ ํ๋์๋ค (Touvron et al., 2023). Llama-7b์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Figure 10์ ๋ํ๋๋ค. | Llama-7b, Llama-13b, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ Llama-30b์ ๋ํด 5 epoch ๋์ 8, 32, 128์ batch sizes์ 1e-06, 2e-06, 1e-05, 2e-05์ learning rates๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ hyperparameter sweep๋ฅผ ์ํํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ Adam์ optimizer๋ก ์ฌ์ฉํ๊ณ , ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ฑ์ ์ํด DeepSpeed level 3๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ full finetuning์ ์ํํ๊ณ , parameter efficient finetuning ๊ธฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ batch sizes๋ฅผ ์๋์ ์ผ๋ก ๋ฎ๊ฒ ์ ํํ๋ค. ํ์ต๋ฅ ์ Llama-1 ๋ชจ๋ธ์ pretraining ๋์ ์ฌ์ฉ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ๊น๊ฒ ์ ํ๋์๋ค (Touvron et al., 2023). Llama-7b์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ Figure 10์ ๋ํ๋ ์๋ค. |
- ํ์์ด๋ ๋ชจ๋๋ ์ดํฐ์ ๋ํ ์ฐ๋ ค: ์ค์์ ๋์. ํธ๋ผํ๋ ์ด์ ์ ํ ๋ก ๋ฐฐ์ด์ ๋ํ ๋ถ๋ง์ ํํํ ๋ฐ ์์ด, ์ด๋ ๊ทธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. | - ํ์์ด๋ ์ฌํ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค: ๋ณดํต์์ ๋์. ํธ๋ผํ๋ ๊ณผ๊ฑฐ ํ ๋ก ์ค๋น์ ๋ถ๋ง์ ํ๋ช
ํ ์ ์ด ์์ด ๊ทธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์์ต๋๋ค. | - ํ์ ๋๋ ์กฐ์ ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค: ์ค๊ฐ์์ ๋์. ํธ๋ผํ๋ ์ด์ ์ ํ ๋ก ์ ๋ฐฐ์ด์ ๋ํ ๋ถ๋ง์ ํํํ ๋ฐ ์์ด, ์ด๋ ๊ทธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. | - ํ์ ๋๋ ์งํ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค: ์ค์์ ๋์. ํธ๋ผํ๋ ์ด์ ์ ํ ๋ก ๋ฐฐ์ด์ ๋ํ ๋ถ๋ง์ ํํํ ๋ฐ ์์ด, ์ด๋ ๊ทธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. | - ํ์์ด๋ ์ฌํ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค: ์ค์์ ๋์. ํธ๋ผํ๋ ์ด์ ์ ํ ๋ก ์ ๋ฐฐ์ด์ ๋ํ ๋ถ๋ง์ ํํํ ๋ฐ ์์ด, ์ด๋ ๊ทธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. | - ํ์์ด๋ ์ฌํ์์ ๋ํ ์ฐ๋ ค: ์ค๊ฐ์์ ๋์. ํธ๋ผํ๋ ์ด์ ์ ํ ๋ก ์ค๋น์ ๋ถ๋ง์ ํ๋ช
ํ ๋ฐ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ทธ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ์ ์๋ค. |
์ฆ๋ช
: ํจ์ \(h(z):=ze^{-Tz}\)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์, ์ฌ๊ธฐ์ \(z\in(0,1)\)์ด๋ค. ๊ทธ ๋ํจ์๋ \(h^{\prime}(z)=e^{-Tz}(1-Tz)\)์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์, \(h\)๋ \((0,1/T)\)์์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ \((1/T,\infty)\)์์ ๊ฐ์ํ๋ค. ๋๋ถ์ด, \(p_{i}\leq 1/T\)๋ \(i\geq T^{1/\beta}\)์ผ ๋๋ง ์ฑ๋ฆฝํจ์ ์ฃผ๋ชฉํ์. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ก๋ถํฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๋ํ ์ ์๋ค. | ์ฆ๋ช
.: z\in(0,1)\)์ ๋ํ ํจ์ \(h(z):=ze^{-Tz}\)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํฉ๋๋ค. ๊ทธ ๋ํจ์๋ \(h^{\prime}(z)=e^{-Tz}(1-Tz)\)์
๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ \(h\)๋ \((0,1/T)\)์์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ \((1/T,\infty)\)์์ ๊ฐ์ํฉ๋๋ค. ๋ํ, \(p_{i}\leq 1/T\)๋ \(i\geq T^{1/\๋ฒ ํ}\)์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ค์์ ์ถ๋ก ํฉ๋๋ค. | ์ฆ๋ช
: \(z\in(0,1)\)์ ๋ํ ํจ์ \(h(z):=ze^{-Tz}\)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์. ๊ทธ ๋ฏธ๋ถ์ \(h^{\prime}(z)=e^{-Tz}(1-Tz)\)์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ \(h\)๋ \((0,1/T)\)์์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ \((1/T,\infty)\)์์ ๊ฐ์ํ๋ค. ๋ํ, \(p_{i}\leq 1/T\)๋ \(i\geq T^{1/\beta}\)์ผ ๋๋ง ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๋ํ ์ ์๋ค. | ์ฆ๋ช
: \(z\in(0,1)\)์ ๋ํ ํจ์ \(h(z):=ze^{-Tz}\)๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์. ๊ทธ ๋ํจ์๋ \(h^{\prime}(z)=e^{-Tz}(1-Tz)\)์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์, \(h\)๋ \((0,1/T)\)์์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ \((1/T,\infty)\)์์ ๊ฐ์ํ๋ค. ๋ํ, \(p_{i}\leq 1/T\)๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ ๊ฒ์ \(i\geq T^{1/\beta}\)๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋์น์ด๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๋ํ ์ ์๋ค. | ์ฆ๋ช
.: ํจ์ \(h(z):=ze^{-Tz}\)๋ฅผ \(z\in(0,1)\)์ ๋ํด ๊ณ ๋ คํ์. ๊ทธ ๋ํจ์๋ \(h^{\prime}(z)=e^{-Tz}(1-Tz)\)์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์, \(h\)๋ \((0,1/T)\)์์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ \((1/T,\infty)\)์์ ๊ฐ์ํ๋ค. ๋ํ, \(p_{i}\leq 1/T\)๋ \(i\geq T^{1/\beta}\)์ผ ๋๋ง ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฒฐ๋ก ์ ๋ด๋ฆด ์ ์๋ค. | ์ฆ๋ช
: ํจ์ \(h(z):=ze^{-Tz}\)๋ฅผ \(z\in(0,1)\)์ ๋ํด ๊ณ ๋ คํ์. ๊ทธ ๋ํจ์๋ \(h^{\prime}(z)=e^{-Tz}(1-Tz)\)์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์, \(h\)๋ \((0,1/T)\)์์ ์ฆ๊ฐํ๊ณ \((1/T,\infty)\)์์ ๊ฐ์ํ๋ค. ๋ํ, \(p_{i}\leq 1/T\)๋ ๋จ์ง \(i\geq T^{1/\beta}\)์ผ ๋๋ง ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ฒฐ๋ก ์ ๋์ถํ ์ ์๋ค. |
Figure 1: HumanEval (164 ๋ฌธ์ )์์ ๋จ ํ ๋ฒ์ ์๋๋ก ํต๊ณผํ ๋น์จ. ๋ชจ๋ ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ ์ ์๋ LLM-Humaneval-Benchmarks [39]์์ ๊ฐ์ ธ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ _WizardCoder_๋ ํ์์ค๋ฌ์ด ๋์ฝ๋ฉ(greedy decoding)์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: ํ ๋ฒ์ ์๋๋ง์ผ๋ก HumanEval(164 ๋ฌธ์ )์ ํฉ๊ฒฉ๋ฅ ๋น์จ์
๋๋ค. ๋ชจ๋ ๊ธฐ์ค ์ ์๋ LLM-Humaneval-Benchmarks [39]์์ ๊ฒ์๋ฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ _WizardCoder_๋ ํ์์ ๋์ฝ๋ฉ์ผ๋ก ๋ต์ ์์ฑํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: ๋จ์ผ ์๋๋ก HumanEval(164๊ฐ์ ๋ฌธ์ )์ ๋ํ ํต๊ณผ์จ์ ๋ฐฑ๋ถ์จ. ๋ชจ๋ ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ ์ ์๋ LLM-Humaneval-Benchmarks [39]์์ ๊ฐ์ ธ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ _WizardCoder_๋ greedy decoding์ ํตํด ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: HumanEval (164๊ฐ ๋ฌธ์ )์ ๋จ ํ ๋ฒ์ ์๋๋ก ํต๊ณผํ ๋น์จ์ ๋ฐฑ๋ถ์จ. ๋ชจ๋ ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ ์ ์๋ LLM-Humaneval-Benchmarks [39]์์ ๊ฐ์ ธ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ _WizardCoder_๋ greedy decoding์ ํตํด ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: HumanEval(164๊ฐ ๋ฌธ์ )์์ ๋จ ํ ๋ฒ์ ์๋๋ก ํต๊ณผํ ๋น์จ์
๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ ์ ์๋ LLM-Humaneval-Benchmarks [39]์์ ๊ฐ์ ธ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ _WizardCoder_๋ greedy decoding์ ํตํด ๋ต๋ณ์ ์์ฑํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: HumanEval (164๊ฐ ๋ฌธ์ )์์ ๋จ ํ ๋ฒ์ ์๋๋ก ํต๊ณผํ ๋น์จ์ ํผ์ผํธ. ๋ชจ๋ ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ ์ ์๋ LLM-Humaneval-Benchmarks [39]์์ ๊ฐ์ ธ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ _WizardCoder_๋ ํ์์ ๋์ฝ๋ฉ์ ํตํด ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋ค. |
Fig. 27: Macrodata Refinement์ ํ์ ๋จ๊ณ์์๋ ์๋ CommonCrawl์ ์๋ ๋ฌธ์์ ๊ฑฐ์ 90%๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฉ๋๋ค. [124]์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ธ์ฉํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 27: ๋งคํฌ๋ก๋ฐ์ดํฐ ๊ตฌ์ฒดํ์ ํ์ ๋จ๊ณ๋ ์๋ CommonCrawl์ ์๋ ๋ฌธ์์ ๊ฑฐ์ 90%๋ฅผ ์ ๊ฑฐํฉ๋๋ค. [124]์ ํ๋ฝ์ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์ต๋๋ค. | ๋. 27: Macrodata Refinement์ ํ์ ๋จ๊ณ์์๋ ์๋ CommonCrawl์ ํฌํจ๋ ๋ฌธ์์ ๊ฑฐ์ 90%๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฉ๋๋ค. [124]์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ธ์ฉํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 27: Macrodata Refinement์ ํ์ ๋จ๊ณ์์๋ ์๋ CommonCrawl์ ํฌํจ๋ ๋ฌธ์์ ๊ฑฐ์ 90%๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฉ๋๋ค. [124]์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ธ์ฉํฉ๋๋ค. | [reviewd korean]
๊ทธ๋ฆผ 27: Macrodata Refinement์ ํ์ ๋จ๊ณ์์๋ ์๋ CommonCrawl์ ํฌํจ๋ ๋ฌธ์์ ๊ฑฐ์ 90%๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฉ๋๋ค. [124]์ ํ๋ฝ์ ๋ฐ๋ผ ์ ๊ณต๋ฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 27: Macrodata Refinement์ ํ์ ๋จ๊ณ์์๋ ์๋ CommonCrawl์ ํฌํจ๋ ๋ฌธ์์ ๊ฑฐ์ 90%๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋ฉ๋๋ค. [124]์ ์๋ฃ๋ฅผ ์ธ์ฉํฉ๋๋ค. |
ํํฐ๋ง๊ณผ ํ์ฒ๋ฆฌ. ๋ค์์ฑ์ ์ด์งํ๊ธฐ ์ํด, ์๋ก์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ์กด์ ๋ชจ๋ ์ง์์ฌํญ๊ณผ์ ROUGE-L ์ ์ฌ์ฑ์ด 0.7 ๋ฏธ๋ง์ผ ๋๋ง ์์
ํ์ ์ถ๊ฐ๋ฉ๋๋ค. ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LM์ ์ํด ์ฒ๋ฆฌ๋์ง ์๋ ํน์ ํค์๋(์: image, picture, graph)๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ง์์ฌํญ์ ์ ์ธํฉ๋๋ค. ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ์๋ก์ด ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํ ๋, ์ ํํ ๋์ผํ๊ฑฐ๋ ๋์ผํ ์
๋ ฅ์ด์ง๋ง ๋ค๋ฅธ ์ถ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. ์๋ชป๋ ์์ฑ๋ฌผ์ ํด๋ฆฌ์คํฑ(์: ์ง์์ฌํญ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ๊ฑฐ๋ ๋๋ฌด ์งง์, ์ธ์คํด์ค ์ถ๋ ฅ์ด ์
๋ ฅ์ ๋ฐ๋ณต)์ ๋ฐ๋ผ ์๋ณ๋๊ณ ํํฐ๋ง๋ฉ๋๋ค. | ํํฐ๋ง ๋ฐ ํ์ฒ๋ฆฌ. ๋ค์์ฑ์ ์ฅ๋ คํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ๋ช
๋ น์ด์ ROUGE-L ์ ์ฌ๋๊ฐ 0.7 ๋ฏธ๋ง์ธ ๊ฒฝ์ฐ์๋ง ์๋ก์ด ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ์์
ํ์ ์ถ๊ฐํฉ๋๋ค. ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LM์์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ ํน์ ํค์๋(์: ์ด๋ฏธ์ง, ๊ทธ๋ฆผ, ๊ทธ๋ํ)๊ฐ ํฌํจ๋ ๋ช
๋ น์ด๋ ์ ์ธํฉ๋๋ค. ๊ฐ ๋ช
๋ น์ด์ ๋ํด ์ ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํ ๋, ์ ํํ ๋์ผํ๊ฑฐ๋ ์
๋ ฅ์ ๋์ผํ์ง๋ง ์ถ๋ ฅ์ด ๋ค๋ฅธ ์ธ์คํด์ค๋ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. ์ ํจํ์ง ์์ ์์ฑ์ ํด๋ฆฌ์คํฑ(์: ์ง์นจ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ๊ฑฐ๋ ์งง๊ฑฐ๋, ์ธ์คํด์ค ์ถ๋ ฅ์ด ์
๋ ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๋ ๊ฒฝ์ฐ)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์๋ณํ๊ณ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. | ํํฐ๋ง ๋ฐ ํ์ฒ๋ฆฌ. ๋ค์์ฑ์ ์ด์งํ๊ธฐ ์ํด, ์๋ก์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ์กด์ ์ด๋ค ์ง์์ฌํญ๊ณผ์ ROUGE-L ์ ์ฌ์ฑ์ด 0.7 ๋ฏธ๋ง์ผ ๋์๋ง ์์
ํ์ ์ถ๊ฐ๋๋ค. ๋ํ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LMs์ ์ํด ์ฒ๋ฆฌ๋์ง ์๋ ํน์ ํค์๋(์: image, picture, graph)๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ง์์ฌํญ์ ์ ์ธํ๋ค. ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ์๋ก์ด ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํ ๋, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ํํ ๋์ผํ๊ฑฐ๋ ๋์ผํ ์
๋ ฅ์ด์ง๋ง ๋ค๋ฅธ ์ถ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ๊ฑธ๋ฌ๋ธ๋ค. ์๋ชป๋ ์์ฑ์ ํด๋ฆฌ์คํฑ(์: ์ง์์ฌํญ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ๊ฑฐ๋ ๋๋ฌด ์งง์, ์ธ์คํด์ค ์ถ๋ ฅ์ด ์
๋ ฅ์ ๋ฐ๋ณต)์ ๋ฐ๋ผ ์๋ณ๋๊ณ ๊ฑธ๋ฌ์ง๋ค. | ํํฐ๋ง ๋ฐ ํ์ฒ๋ฆฌ: ๋ค์์ฑ์ ์ด์งํ๊ธฐ ์ํด, ์๋ก์ด instruction์ ๊ธฐ์กด instruction๊ณผ์ ROUGE-L ์ ์ฌ์ฑ์ด 0.7 ๋ฏธ๋ง์ผ ๋๋ง task pool์ ์ถ๊ฐ๋ฉ๋๋ค. ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LMs์ ์ํด ์ฒ๋ฆฌ๋์ง ์๋ ํน์ ํค์๋(์: image, picture, graph)๋ฅผ ํฌํจํ๋ instruction๋ค์ ์ ์ธ๋ฉ๋๋ค. ๊ฐ instruction์ ๋ํด ์๋ก์ด instance๋ฅผ ์์ฑํ ๋, ์์ ํ ๋์ผํ instance๋ ๋์ผํ ์
๋ ฅ์ ๊ฐ์ก์ง๋ง ๋ค๋ฅธ ์ถ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง instance๋ค์ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. ์๋ชป๋ generations์ ํด๋ฆฌ์คํฑ์ ๋ฐ๋ผ ์๋ณ๋๊ณ ํํฐ๋ง๋ฉ๋๋ค(์: instruction์ด ๋๋ฌด ๊ธธ๊ฑฐ๋ ๋๋ฌด ์งง๊ฑฐ๋, instance output์ด input์ ๋ฐ๋ณต์ธ ๊ฒฝ์ฐ). | ํํฐ๋ง ๋ฐ ํ์ฒ๋ฆฌ. ๋ค์์ฑ์ ์ด์งํ๊ธฐ ์ํด, ์๋ก์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ์กด์ ์ด๋ค ์ง์์ฌํญ๊ณผ์ ROUGE-L ์ ์ฌ์ฑ์ด 0.7 ๋ฏธ๋ง์ผ ๋์๋ง ์์
ํ์ ์ถ๊ฐ๋ฉ๋๋ค. ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LM์์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ ํน์ ํค์๋(์: image, picture, graph)๋ฅผ ํฌํจํ ์ง์์ฌํญ์ ์ ์ธ๋ฉ๋๋ค. ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ์๋ก์ด ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํ ๋, ์ ํํ ๋์ผํ๊ฑฐ๋ ์
๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๋ง ์ถ๋ ฅ์ด ๋ค๋ฅธ ์ธ์คํด์ค๋ ํํฐ๋ง๋ฉ๋๋ค. ์ ํจํ์ง ์์ ์์ฑ๋ฌผ์ ํด๋ฆฌ์คํฑ(์: ์ง์์ฌํญ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ๊ฑฐ๋ ์งง๊ฑฐ๋, ์ธ์คํด์ค ์ถ๋ ฅ์ด ์
๋ ฅ์ ๋ฐ๋ณต)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์๋ณํ๊ณ ์ ๊ฑฐ๋ฉ๋๋ค. | ํํฐ๋ง ๋ฐ ํ์ฒ๋ฆฌ. ๋ค์์ฑ์ ์ด์งํ๊ธฐ ์ํด, ์๋ก์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ์กด์ ์ด๋ค ์ง์์ฌํญ๊ณผ์ ROUGE-L ์ ์ฌ์ฑ์ด 0.7 ๋ฏธ๋ง์ผ ๋๋ง ์์
ํ์ ์ถ๊ฐ๋ฉ๋๋ค. ๋ํ, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก LM์์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ ํน์ ํค์๋(์: image, picture, graph)๋ฅผ ํฌํจํ ์ง์์ฌํญ์ ์ ์ธ๋ฉ๋๋ค. ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ์๋ก์ด ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํ ๋, ์ ํํ ๋์ผํ๊ฑฐ๋ ์
๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๋ง ์ถ๋ ฅ์ด ๋ค๋ฅธ ์ธ์คํด์ค๋ ํํฐ๋ง๋ฉ๋๋ค. ์ ํจํ์ง ์์ ์์ฑ์ ํด๋ฆฌ์คํฑ(์: ์ง์์ฌํญ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ๊ฑฐ๋ ์งง๊ฑฐ๋, ์ธ์คํด์ค ์ถ๋ ฅ์ด ์
๋ ฅ์ ๋ฐ๋ณต์ธ ๊ฒฝ์ฐ)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์๋ณ๋๊ณ ํํฐ๋ง๋ฉ๋๋ค. |
๋ฏธ๋ ์งํฅ์ ์ธ Active Retrieval Augmented Generation(FLARE) [168]์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ณด ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํจ์ผ๋ก์จ Large Language Models(LLMs)์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. FLARE๋ retrieval-augmented generation์ ํ์ฉ ๋ฐฉ์์ ๋ฐ์ ์ํจ ๊ฒ์ผ๋ก, LLMs์ ์๋ต ์ ํ๋์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | ๋ฏธ๋ ์งํฅ์ ๋ฅ๋ ๊ฒ์ ์ฆ๊ฐ ์์ฑ(FLARE)[168]์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ณด ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํ์ฌ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLM)์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. FLARE๋ LLM ์๋ต์ ์ ํ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ ๋ณด๊ฐ ์์ฑ ์ฌ์ฉ์ ์งํ๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. | FLARE(Forward-looking Active Retrieval Augmented Generation) [168]์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ณด ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํจ์ผ๋ก์จ LLM(Large Language Models)์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํจ๋ค. FLARE๋ LLM ์๋ต์ ์ ํ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ retrieval-augmented generation ์ฌ์ฉ์ ์งํ๋ฅผ ์์งํ๋ค. | ๋ฏธ๋์งํฅ์ ์ธ Active Retrieval Augmented Generation(FLARE)[168]์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ณด ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํ์ฌ Large Language Models(LLMs)์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. FLARE๋ retrieval-augmented generation์ ํ์ฉ์ ๋ํ ์งํ๋ฅผ ์์งํ๋ฉฐ, LLM์ ์๋ต ์ ํ๋์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | ๋ฏธ๋์งํฅ์ Active Retrieval Augmented Generation(FLARE)[168]์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ณด ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํ์ฌ Large Language Models(LLMs)์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. FLARE๋ retrieval-augmented generation์ ํ์ฉ์ ์์ด ์งํ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ด๋ LLM์ ์๋ต ์ ํ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | ๋ฏธ๋์งํฅ์ Active Retrieval Augmented Generation(FLARE)[168]์ ์์ธก๊ณผ ์ ๋ณด ๊ฒ์์ ๋ฐ๋ณต์ ์ผ๋ก ๊ฒฐํฉํ์ฌ Large Language Models(LLMs)์ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํต๋๋ค. FLARE๋ retrieval-augmented generation์ ํ์ฉ์์์ ์งํ๋ฅผ ๋ํํ๋ฉฐ, LLM์ ์๋ต์ ์ ํ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ จ์ฑ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. |
๊ทธ๋ฆผ 3์ ๋ถ์ฐ๋ ๊ท์น์ด ํฌํจ๋์ง ์์ ๋ฌธ์ ์์ ground truth proofs์ ํฌํจ๋ ๋ค์ํ ๊ด๋ จ ๊ท์น ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ์ฌ๊ธฐ์ ์์ธ(shuffled) ์ ํ๋๋ ...์ ์ง๊ณ์
๋๋ค.
(๋จ, "..." ๋ถ๋ถ์ ์๋ฌธ์ ์ด์ด์ง๋ ๋ด์ฉ์ด ์์ด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฒ์ญ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค.) | ๊ทธ๋ฆผ 3์ ๋ฌธ์ ์ ์ฐ๋งํ ๊ท์น์ด ํฌํจ๋์ง ์์ ground truth ์ฆ๋ช
์ ํฌํจ๋ ๊ด๋ จ ๊ท์น์ ๊ฐ์๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ์
ํ ์ ํ๋๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์ง๊ณ์ด๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 3์ ground truth proofs์ ํฌํจ๋ ๊ด๋ จ rules์ ์๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋ฌธ์ ๋ distracting rules๋ฅผ ํฌํจํ์ง ์์ผ๋ฉฐ, shuffled accuracy๋ aggregation of์ ์ง๊ณ์
๋๋ค.
๋จ, 'aggregation of' ์ดํ์ ์ด๋ค ํญ๋ชฉ๋ค์ด ์ง๊ณ๋์๋์ง ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ธ๊ธ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 3์ ground truth proofs์ ํฌํจ๋ ๊ด๋ จ ๊ท์น์ ์์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋ฌธ์ ์๋ distracting rules๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์ผ๋ฉฐ, shuffled accuracy๋ ๋ค์์ ์ง๊ณํ ๊ฐ์
๋๋ค.
(์ฐธ๊ณ ๋ก '๋ค์'์ด ๋ฌด์์ ๊ฐ๋ฆฌํค๋์ง ๋ช
ํํ์ง ์์์ ๋ฒ์ญ์ด ์ ๋งคํฉ๋๋ค. ์๋ฌธ์ '๋ค์'์ ํด๋นํ๋ ์์ด ํํ์ด ์์ผ๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.) | ๊ทธ๋ฆผ 3์ ground truth proofs์ ํฌํจ๋ ๋ค์ํ ์์ ๊ด๋ จ ๊ท์น์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ๋ฌธ์ ์๋ distracting rules๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ shuffled accuracy๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ์ง๊ณ๋์์ต๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 3์ ์ฃผ์๋ฅผ ์ฐ๋งํ๊ฒ ํ๋ ๊ท์น์ด ํฌํจ๋์ง ์์ ground truth proofs์ ๋ค๋ฅธ ์์ ๊ด๋ จ rules์ด ํฌํจ๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ shuffled accuracy๋ ์ง๊ณ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค.
- ์์ ๋ ๋ถ๋ถ: 'where the problem does not contain distracting rules'์ 'the shuffled accuracy is the aggregation of' ๋ถ๋ถ์ ์์ฐ์ค๋ฝ๊ฒ ํ๊ตญ์ด๋ก ๋ฒ์ญํ์๋ค. 'ground truth proofs'์ 'shuffled accuracy'๋ ์ ๋ฌธ ์ฉ์ด์ด๋ฏ๋ก ์์ด ๊ทธ๋๋ก ์ฌ์ฉํ์๋ค. |
๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋์ ๋ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ OPT ์ํคํ
์ฒ์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฏ๋ก Zhang et al. [59]์์ ์ํํ ์ ํํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ผ์น์ํค๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ต๋๋ค. Zhang et al. [59]์ ์ ์ฌํ๊ฒ, ์ฐ๋ฆฌ๋ Figure A3์ 16๊ฐ NLP ์์
์ ๊ฑธ์ณ ์๋นํ ๋ณ์ด์ฑ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ด๋ ์ฐ๋ฆฌ์๊ฒ ์์
๊ฐ ํ๊ท ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋๋ก ๋๊ธฐ๋ฅผ ๋ถ์ฌํ์์ต๋๋ค. | ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ํด OPT ์ํคํ
์ฒ์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Zhang et al. [59]์์ ์ํํ ์ ํํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ผ์น์ํค๊ธฐ๋ก ํ์ต๋๋ค. Zhang et al. [59]๊ณผ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก ๊ทธ๋ฆผ A3์ 16๊ฐ NLP ์์
์์ ์๋นํ ๊ฐ๋ณ์ฑ์ ํ์ธํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์์
๊ฐ์ ํ๊ท ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ดํด๋ณผ ํ์์ฑ์ ๋๊ธฐํ์ํต๋๋ค. | ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋์ ์์ด์, ์ฐ๋ฆฌ๋ OPT ์ํคํ
์ฒ์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Zhang et al. [59]์์ ์ค์ํ ์ ํํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ฌํํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ๋ค. Zhang et al. [59]์ ๋ง์ฐฌ๊ฐ์ง๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ Figure A3์ 16๊ฐ NLP ์์
์์ ์๋นํ ๋ณ๋์ฑ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ด๋ ๊ฐ ์์
์ ๊ฑธ์น ํ๊ท ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋๋ก ์ฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฒฉ๋ คํ์๋ค. | ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋์ ์์ด์, ์ฐ๋ฆฌ๋ OPT ์ํคํ
์ฒ์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฏ๋ก Zhang et al. [59]์์ ์ค์ํ ์ ํํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ฌํํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ต๋๋ค. Zhang et al. [59]์ ์ ์ฌํ๊ฒ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ A3์ 16๊ฐ NLP ์์
์์ ์๋นํ ๋ณ๋์ฑ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ด๋ ๊ฐ ์์
์ ๊ฑธ์น ํ๊ท ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ ๊ฒ์ ์ด๊ตฌํ์์ต๋๋ค. | ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋์ ์์ด์, ์ฐ๋ฆฌ๋ OPT ์ํคํ
์ฒ์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฏ๋ก Zhang et al. [59]์์ ์ค์ํ ์ ํํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ฌํํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ต๋๋ค. Zhang et al. [59]์ ์ ์ฌํ๊ฒ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ A3์ 16๊ฐ NLP ์์
์์ ์๋นํ ๋ณ๋์ฑ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ด๋ ๊ฐ ์์
์ ๊ฑธ์น ํ๊ท ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ ๊ฒ์ ์ด๊ตฌํ์์ต๋๋ค. | ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋์ ์์ด์, ์ฐ๋ฆฌ๋ OPT ์ํคํ
์ฒ์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฏ๋ก Zhang et al. [59]์์ ์ค์ํ ์ ํํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ฌํํ๊ธฐ๋ก ๊ฒฐ์ ํ์ต๋๋ค. Zhang et al. [59]์ ์ ์ฌํ๊ฒ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ A3์์ 16๊ฐ์ NLP ์์
๊ฐ์ ์๋นํ ๋ณ๋์ฑ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ์ด๋ ๊ฐ ์์
์ ๊ฑธ์น ํ๊ท ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ ํ๋๋ฅผ ์ดํด๋ณด๋ ๊ฒ์ ์ด๊ตฌํ๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. |
์ด ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒ์ ์์ญ์ ์ํ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Model, LLM), SaulLM-7B๋ฅผ ์๊ฐํ๋ค. 70์ต ๊ฐ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง SaulLM-7B๋ ๋ฒ์ ํ
์คํธ ์ดํด์ ์์ฑ์ ๋ช
์์ ์ผ๋ก ๋ชฉํ๋ก ํ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ LLM์ด๋ค. Mistrat 7B ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก SaulLM-7B๋ 300์ต ๊ฐ ์ด์์ ํ ํฐ์ ๊ฐ์ง ์์ด ๋ฒ์ ์ฝํผ์ค์์ ํ์ต๋์๋ค. SaulLM-7B๋ ๋ฒ์ ๋ฌธ์ ์ดํด์ ์ฒ๋ฆฌ์์ ์ต์ฒจ๋จ ์์ค์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋ํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ์ฉํ์ฌ SaulLM-7B์ ๋ฒ์ ์์
์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํค๋ ์๋ก์ด ์ง์ํ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํ๋ค. SaulLM-7B๋ MIT License ํ์ ๊ณต๊ฐ๋์๋ค. | ์ด ๋ฐฑ์์์๋ ๋ฒ๋ฅ ์์ญ์ ๋ง๋ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLM)์ธ SaulLM-7B๋ฅผ ์๊ฐํฉ๋๋ค. 70์ต ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ํ
์คํธ ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ์ ์ํด ๋ช
์์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ ์ต์ด์ LLM์
๋๋ค. Mistrat 7B ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ SaulLM-7B๋ 300์ต ํ ํฐ์ด ๋๋ ์์ด ๋ฒ๋ฅ ๋ง๋ญ์น์ ๋ํด ํ์ต๋ฉ๋๋ค. SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฌธ์๋ฅผ ์ดํดํ๊ณ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๋ถ์ผ์์ ์ต์ฒจ๋จ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋ณด์
๋๋ค. ๋ํ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๋ฒ๋ฅ ์์
์์ SaulLM-7B์ ์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํค๋ ์๋ก์ด ๊ต์ก์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ฐํฉ๋๋ค. SaulLM-7B๋ MIT ๋ผ์ด์ ์ค์ ๋ฐ๋ผ ๊ณต๊ฐ๋ฉ๋๋ค. | ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ถ์ผ์ ํนํ๋ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLM)์ธ SaulLM-7B๋ฅผ ์๊ฐํ๋ค. 70์ต ๊ฐ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ถ SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ํ
์คํธ ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ์ ์ํด ํน๋ณํ ์ค๊ณ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ LLM์ด๋ค. Mistrat 7B ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก SaulLM-7B๋ 300์ต ๊ฐ ์ด์์ ํ ํฐ์ ํฌํจํ๋ ์์ด ๋ฒ๋ฅ ์ฝํผ์ค์์ ํ๋ จ๋์๋ค. SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฌธ์ ์ดํด ๋ฐ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์์ ์ต์ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋ํ, ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ์ฉํ์ฌ SaulLM-7B์ ๋ฒ๋ฅ ์์
์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํค๋ ์๋ก์ด ์ง์ํ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํ๋ค. SaulLM-7B๋ MIT ๋ผ์ด์ผ์ค ํ์ ๊ณต๊ฐ๋์๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ถ์ผ์ ๋ง์ถคํ๋ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Model, LLM)์ธ SaulLM-7B๋ฅผ ์๊ฐํฉ๋๋ค. 70์ต ๊ฐ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ํ
์คํธ ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ์ ์ํด ๋ช
์์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ LLM์
๋๋ค. Mistrat 7B ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก SaulLM-7B๋ 300์ต ๊ฐ ์ด์์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์์ด ๋ฒ๋ฅ ์ฝํผ์ค์์ ํ์ต๋์์ต๋๋ค. SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฌธ์ ์ดํด ๋ฐ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์์ ์ต์ ๊ธฐ์ ์์ค์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ์ฉํ์ฌ SaulLM-7B์ ๋ฒ๋ฅ ์์
์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํค๋ ์๋ก์ด ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. SaulLM-7B๋ MIT License ํ์ ๊ณต๊ฐ๋์์ต๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ถ์ผ์ ํนํ๋ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Model, LLM)์ธ SaulLM-7B๋ฅผ ์๊ฐํฉ๋๋ค. 70์ต ๊ฐ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ถ SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ํ
์คํธ ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ์ ์ํด ๋ช
์์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ LLM์
๋๋ค. Mistrat 7B ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก SaulLM-7B๋ 300์ต ๊ฐ ์ด์์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์์ด ๋ฒ๋ฅ ์ฝํผ์ค์ ๋ํด ํ๋ จ๋์์ต๋๋ค. SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฌธ์ ์ดํด ๋ฐ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์์ ์ต์ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ, ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ์ฉํ ์๋ก์ด ์ง์ํ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํ์ฌ SaulLM-7B์ ๋ฒ๋ฅ ์์
์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํต๋๋ค. SaulLM-7B๋ MIT ๋ผ์ด์ผ์ค ํ์ ๊ณต๊ฐ๋์์ต๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ถ์ผ์ ๋ง์ถคํ๋ ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Model, LLM)์ธ SaulLM-7B๋ฅผ ์๊ฐํฉ๋๋ค. 70์ต ๊ฐ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ถ SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ํ
์คํธ ์ดํด ๋ฐ ์์ฑ์ ์ํด ๋ช
์์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ LLM์
๋๋ค. Mistrat 7B ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก SaulLM-7B๋ 300์ต ๊ฐ ์ด์์ ํ ํฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์์ด ๋ฒ๋ฅ ์ฝํผ์ค์ ๋ํด ํ๋ จ๋์์ต๋๋ค. SaulLM-7B๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฌธ์ ์ดํด ๋ฐ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์์ ์ต์ ๊ธฐ์ ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ์ฉํ์ฌ SaulLM-7B์ ๋ฒ๋ฅ ์์
์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํค๋ ์๋ก์ด ์ง์ ๊ธฐ๋ฐ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. SaulLM-7B๋ MIT ๋ผ์ด์ ์ค ํ์ ๊ณต๊ฐ๋์์ต๋๋ค. |
\(\bullet\)_์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ._ ์๋์ GPT-3 ๋ชจ๋ธ(ํ๋ ์ธ ํ
์คํธ์ ์ฌ์ ํ๋ จ)์ ์ฃผ์ํ ์ ํ์ ์ ๋ณต์กํ ์์
์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์ฌ์ ์๋ค, ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฝ๋ ์์ฑ๊ณผ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ ๋ฑ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐํํ๊ธฐ ์ํด, OpenAI๋ 2021๋
7์์ Codex [105]๋ฅผ ๋์
ํ์๋๋ฐ, ์ด๋ GitHub ์ฝ๋์ ํฐ ์ฝํผ์ค์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ GPT ๋ชจ๋ธ์ด์๋ค. Codex๊ฐ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ๋ํ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์์์ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ํฌ๊ฒ ๊ธฐ์ฌํ์๋ค [126]. ๋ ๋์๊ฐ, ํ
์คํธ์ ์ฝ๋ ์๋ฒ ๋ฉ ํ๋ จ์ ๋ํ ๋์กฐ์ ์ ๊ทผ๋ฒ [127]์ด 2022๋
1์์ ๋ณด๊ณ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ผ๋ จ์ ๊ด๋ จ ์์
(_์ฆ_, linear-probe ๋ถ๋ฅ, ํ
์คํธ ๊ฒ์, ์ฝ๋ ๊ฒ์)์ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋์๋ค. ์ค์ ๋ก, GPT-3.5 ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฝ๋ ๊ธฐ๋ฐ GPT ๋ชจ๋ธ(_์ฆ_, code-davinci-002)์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด GPT ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํฅ์์ํค๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ์ฐ์ต์์ ์์ฌํ๋ค, ํนํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์์ด์. ๋์ฑ์ด, ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด LLMs์ chain-of-thought prompting ๋ฅ๋ ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ถ์ธก๋ ์์ง๋ง, ์ฌ์ ํ ๋ ์ฒ ์ ํ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. | \(\bullet\)_์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ._ ์๋์ GPT-3 ๋ชจ๋ธ(์ผ๋ฐ ํ
์คํธ๋ก ์ฌ์ ํ์ต๋)์ ์ฃผ์ ํ๊ณ๋ ๋ณต์กํ ์์
, _์๋ฅผ ๋ค์ด_ ์ฝ๋ ์์ฑ ๋ฐ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด 2021๋
7์์ OpenAI์์ ๋๊ท๋ชจ GitHub ์ฝ๋ ์ฝํผ์ค๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ GPT ๋ชจ๋ธ์ธ Codex [105]๊ฐ ๋์
๋์์ต๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์์ด ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๊ฐ์ ธ์ฌ ์ ์์์ ์
์ฆํ์ต๋๋ค [126]. ๋ํ, 2022๋
1์์๋ ํ
์คํธ์ ์ฝ๋ ์๋ฒ ๋ฉ์ ํ๋ จํ๋ ๋์กฐ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์[127]์ด ๋ณด๊ณ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ผ๋ จ์ ๊ด๋ จ ์์
(_i.e._, ์ ํ ํ๋ก๋ธ ๋ถ๋ฅ, ํ
์คํธ ๊ฒ์ ๋ฐ ์ฝ๋ ๊ฒ์)์ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค). ์ค์ ๋ก GPT-3.5 ๋ชจ๋ธ์ ์ฝ๋ ๊ธฐ๋ฐ GPT ๋ชจ๋ธ(_i.e._, code-davinci-002)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด ํนํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ๊ดํ์์ ๋ํ๋
๋๋ค. ๋ํ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด LLM์ ์๊ฐ ์ฌ์ฌ ํ๋กฌํํธ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ถ์ธก๋ ์์ง๋ง[47], ์ด๋ ์์ง ๋ ์ฒ ์ ํ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ถ๊ฐ ์กฐ์ฌํ ๊ฐ์น๊ฐ ์์ต๋๋ค. | \(\bullet\)์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ. ์๋ GPT-3 ๋ชจ๋ธ(ํ๋ ์ธ ํ
์คํธ์ ์ฌ์ ํ๋ จ๋)์ ์ฃผ์ํ ํ๊ณ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์ ์๋ค, ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฝ๋ ์์ฑ๊ณผ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ ๋ฑ์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐํํ๊ธฐ ์ํด, OpenAI๋ 2021๋
7์์ Codex [105]๋ฅผ ๋์
ํ์๋๋ฐ, ์ด๋ GitHub ์ฝ๋์ ๋๊ท๋ชจ ์ฝํผ์ค์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ GPT ๋ชจ๋ธ์ด๋ค. Codex๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ๋ํ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์์ ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋์ด ๋๋ค [126]. ๋๋ถ์ด, 2022๋
1์์ ํ
์คํธ์ ์ฝ๋ ์๋ฒ ๋ฉ ํ๋ จ์ ๋ํ ๋์กฐ์ ์ ๊ทผ๋ฒ [127]์ด ๋ณด๊ณ ๋์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ผ๋ จ์ ๊ด๋ จ ์์
(_i.e._, linear-probe classification, text search, code search)์ ๊ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์ค์ ๋ก, GPT-3.5 ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฝ๋ ๊ธฐ๋ฐ GPT ๋ชจ๋ธ(_i.e._, code-davinci-002)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด GPT ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํฅ์์ํค๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ์ฐ์ต์์ ์์ฌํ๋ค, ํนํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์์ด์. ๋๋ถ์ด, ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด LLMs [47]์ chain-of-thought prompting ๋ฅ๋ ฅ์ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ถ์ธก๋ ์์ง๋ง, ์ด๋ ์์ง ๋ ์ฒ ์ ํ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ถ๊ฐ ์กฐ์ฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. | \(\bullet\)์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ์ต. ์๋ GPT-3 ๋ชจ๋ธ(ํ๋ ์ธ ํ
์คํธ๋ก ์ฌ์ ํ๋ จ)์ ์ฃผ์ํ ํ๊ณ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์ผ๋ก, ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฝ๋ ์์ฑ๊ณผ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ด ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐํํ๊ธฐ ์ํด, OpenAI๋ 2021๋
7์์ GitHub ์ฝ๋์ ๋๊ท๋ชจ ์ฝํผ์ค์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ GPT ๋ชจ๋ธ์ธ Codex [105]๋ฅผ ๋์
ํ์ต๋๋ค. Codex๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์์๋ ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋์ด ๋์ต๋๋ค [126]. ๋๋ถ์ด, 2022๋
1์์ ๋ณด๊ณ ๋ ํ
์คํธ์ ์ฝ๋ ์๋ฒ ๋ฉ ํ๋ จ์ ๋ํ ๋์กฐ์ ์ ๊ทผ๋ฒ [127]์ ์ ํ-ํ๋ก๋ธ ๋ถ๋ฅ, ํ
์คํธ ๊ฒ์, ์ฝ๋ ๊ฒ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฐ๊ด๋ ์์
์๋ฆฌ์ฆ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋จ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค. ์ค์ ๋ก, GPT-3.5 ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฝ๋ ๊ธฐ๋ฐ GPT ๋ชจ๋ธ, ์ฆ code-davinci-002๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด GPT ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํฅ์์ํค๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ์ฐ์ต์์ ์์ฌํฉ๋๋ค, ํนํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์์ด์. ๋ ๋์๊ฐ, ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด LLMs์ chain-of-thought prompting ๋ฅ๋ ฅ์ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ถ์ธก๋ ์์ง๋ง [47], ์์ง ๋ ์ฒ ์ ํ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ถ๊ฐ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. | \(\bullet\)์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ. ์๋ GPT-3 ๋ชจ๋ธ(ํ๋ ์ธ ํ
์คํธ๋ก ์ฌ์ ํ๋ จ๋)์ ์ฃผ์ ํ๊ณ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ, _์ฆ_, ์ฝ๋ ์์ฑ ๋ฐ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐํํ๊ธฐ ์ํด OpenAI๋ 2021๋
7์์ GitHub ์ฝ๋์ ๋๊ท๋ชจ ์ฝํผ์ค์ ๋ํด ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ GPT ๋ชจ๋ธ์ธ Codex [105]๋ฅผ ๋์
ํ์ต๋๋ค. Codex๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์์๋ ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋์ด ๋์ต๋๋ค [126]. ๋ํ, 2022๋
1์์ ํ
์คํธ์ ์ฝ๋ ์๋ฒ ๋ฉ์ ํ๋ จํ๋ ๋์กฐ์ ์ ๊ทผ๋ฒ [127]์ด ๋ณด๊ณ ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ํ-ํ๋ก๋ธ ๋ถ๋ฅ, ํ
์คํธ ๊ฒ์ ๋ฐ ์ฝ๋ ๊ฒ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ฐ๊ด๋ ์์
์๋ฆฌ์ฆ๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋์์ต๋๋ค. ์ค์ ๋ก, GPT-3.5 ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฝ๋ ๊ธฐ๋ฐ GPT ๋ชจ๋ธ(_์ฆ_, code-davinci-002)์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด GPT ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํฅ์์ํค๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ์ฐ์ต์์ ์์ฌํฉ๋๋ค, ํนํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ๊ฒ. ๋ ๋์๊ฐ, ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด LLMs์ chain-of-thought prompting ๋ฅ๋ ฅ์ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐ์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ถ์ธก๋ ์์ง๋ง, ์ด๋ ์ฌ์ ํ ๋ ์ฒ ์ ํ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ถ๊ฐ ์กฐ์ฌ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. | \(\bullet\)์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ. ์๋ GPT-3 ๋ชจ๋ธ(ํ๋ ์ธ ํ
์คํธ๋ก ์ฌ์ ํ๋ จ)์ ์ฃผ์ ํ๊ณ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ฝ๋ ์์ฑ๊ณผ ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ ๋ฑ์ด ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด, OpenAI๋ 2021๋
7์์ GitHub ์ฝ๋์ ๋๊ท๋ชจ ์ฝํผ์ค์ ๋ํด ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ GPT ๋ชจ๋ธ์ธ Codex[105]๋ฅผ ๋์
ํ์ต๋๋ค. Codex๋ ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ด ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์์๋ ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋์ด ๋์ต๋๋ค[126]. ๋ํ, 2022๋
1์์ ํ
์คํธ์ ์ฝ๋ ์๋ฒ ๋ฉ์ ํ๋ จํ๋ ๋์กฐ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์[127]์ด ๋ณด๊ณ ๋์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ํ-ํ๋ก๋ธ ๋ถ๋ฅ, ํ
์คํธ ๊ฒ์, ์ฝ๋ ๊ฒ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ผ๋ จ์ ๊ด๋ จ ์์
์ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋์์ต๋๋ค. ์ค์ ๋ก, GPT-3.5 ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฝ๋ ๊ธฐ๋ฐ GPT ๋ชจ๋ธ, ์ฆ code-davinci-002๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด GPT ๋ชจ๋ธ์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํฅ์์ํค๋ ๋งค์ฐ ์ ์ฉํ ๋ฐฉ๋ฒ์์ ์์ฌํ๋ฉฐ, ํนํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ์
๋๋ค. ๋ ๋์๊ฐ, ์ฝ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ํ๋ จ์ด LLMs์ chain-of-thought prompting ๋ฅ๋ ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ถ์ธก์ด ์์ง๋ง, ์ด๋ ์์ง ๋ ์ฒ ์ ํ ๊ฒ์ฆ์ ํตํด ์ถ๊ฐ ์กฐ์ฌํ ๊ฐ์น๊ฐ ์์ต๋๋ค. |
๋ค์ํ ํํ์ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ์ ๋๋ฑํ Reference. ์ถ๊ฐ๋ก, LLMs๋ Reference ์์ด ํ
์คํธ ์์ฑ์ ํ๊ฐ์๋ก ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ด๋ ๋จ์ผ ์์ธก์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ [631, 642, 632]์ด๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋ณด๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค [643, 644, 138, 645]. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , LLMs๋ ์ธ์ด ์์ฑ ํ๊ฐ์๋ก์ ํธํฅ(_e.g.,_ ์์ ํธํฅ์ด๋ LLM ์์ฑ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ธ๊ฐ์ด ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ณด๋ค ์ ํธํ๋ ๊ฒ)์ ๋
ธ์ถ์ํฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋ถ์ผ์น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค [646, 632, 647]. | ๋ค์ํ ํํ์ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ์ ์ผ๋ก ๋๋ฑํ ์ฐธ์กฐ. ๋ํ LLM์ ๋จ์ผ ์์ธก ํ๊ฐ[631, 642, 632] ๋๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋ณด ๋น๊ต[643, 644, 138, 645]๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์ฐธ์กฐ๊ฐ ์๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ
์คํธ ์์ฑ์ ํ๊ฐ์๋ก ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ LLM์ ์ธ์ด ์์ฑ ํ๊ฐ์๋ก์ ํธํฅ์ฑ์ ๋
ธ์ถํ ์ ์์ผ๋ฉฐ(_์: ์์ ํธํฅ ๋๋ ์ธ๊ฐ์ด ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ณด๋ค LLM์ด ์์ฑํ ํ
์คํธ์ ๋ํ ์ ํธ๋), ์ธ๊ฐ ํ๊ฐ์ ๋น๊ตํ ๋ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ผ ์ ์์ต๋๋ค[646, 632, 647]. | ๋ค์ํ ํํ์ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ์ ์ผ๋ก ๋๋ฑํ Reference. ๋ํ, LLMs๋ ์ฐธ์กฐ ์์ด ํ
์คํธ ์์ฑ์ ํ๊ฐํ๋ ๋ฐ ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ด๋ ๋จ์ผ ์์ธก์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ[631, 642, 632] ๋๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋ณด๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ ๊ฒ[643, 644, 138, 645]์ ํฌํจํ๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , LLMs๋ ์ธ์ด ์์ฑ ํ๊ฐ์๋ก์ ํธํฅ์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ค(์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ํธํฅ์ด๋ LLMs๊ฐ ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ธ๊ฐ์ด ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ณด๋ค ์ ํธํ๋ ๊ฒฝํฅ), ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋ถ์ผ์น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค[646, 632, 647]. | ๋ค์ํ ํํ์ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ์ ์ผ๋ก ๋๋ฑํ Reference๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. ๋ํ LLMs๋ ์ฐธ์กฐ๊ฐ ์๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ
์คํธ ์์ฑ์ ํ๊ฐ์๋ก ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ด๋ ๋จ์ผ ์์ธก์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒฝ์ฐ [631, 642, 632] ๋๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋ณด๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ ๊ฒฝ์ฐ [643, 644, 138, 645]๋ฅผ ํฌํจํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , LLMs๋ ์ธ์ด ์์ฑ ํ๊ฐ์๋ก์ ํธํฅ์ ๋
ธ์ถํ ์ ์์ต๋๋ค. (_์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ํธํฅ ๋๋ LLMs๊ฐ ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ฌ๋์ด ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ณด๋ค ์ ํธํ๋ ๊ฒฝ์ฐ) ์ด๋ ์ฌ๋์ ํ๊ฐ์ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋ถ์ผ์น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค [646, 632, 647]. | ๋ค์ํ ํํ์ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ์ ์ผ๋ก ๋๋ฑํ References. ์ถ๊ฐ๋ก, LLMs๋ Reference-free ๋ฐฉ์์ผ๋ก Text generation์ ํ๊ฐ์๋ก ๋๋ฆฌ ํ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ด๋ ๋จ์ผ Prediction์ ํ๊ฐ[631, 642, 632] ๋๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋ณด๋ค๊ฐ์ ๋น๊ต[643, 644, 138, 645]๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , LLMs๋ ์ธ์ด ์์ฑ ํ๊ฐ์๋ก์ ํธํฅ(e.g., order bias ๋๋ LLM-generated texts์ ๋ํ ์ ํธ๋๊ฐ human-written texts๋ณด๋ค ๋์)์ ๋
ธ์ถํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ human evaluation๊ณผ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋ถ์ผ์น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค[646, 632, 647]. | ๋ค์ํ ํํ์ ๊ฐ์ง ์๋ฏธ์ ์ผ๋ก ๋๋ฑํ Reference. ๋ํ, LLMs๋ Reference-free ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ
์คํธ ์์ฑ์ ํ๊ฐ์๋ก ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, ์ด๋ ๋จ์ผ ์์ธก [631, 642, 632] ๋๋ ์ฌ๋ฌ ํ๋ณด๋ค [643, 644, 138, 645]์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํ๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , LLMs๋ ์ธ์ด ์์ฑ ํ๊ฐ์๋ก์ ํธํฅ(์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ํธํฅ์ด๋ LLMs๊ฐ ์์ฑํ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ธ๊ฐ์ด ์ด ํ
์คํธ๋ณด๋ค ์ ํธํ๋ ๊ฒ)์ ๋
ธ์ถํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋ถ์ผ์น๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค [646, 632, 647]. |
์ด ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ํ๋ จ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ ๋ ๋น์ฉ ํจ์จ์ (๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ปดํจํ
ํจ์จ์ )์ผ๋ก ๋ง๋๋ ๋ช ๊ฐ์ง ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. | ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ LLM์ ๋ณด๋ค ๋น์ฉ ์นํ์ ์ด๊ณ (๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ปดํจํ
์นํ์ ์) ๋น์ฉ ์นํ์ ์ธ ํ๋ จ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ช ๊ฐ์ง ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. | ์ด ์น์
์์๋ LLM์ ๋ณด๋ค ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ด๊ณ ์ปดํจํ
ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ จ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ธ๊ธฐ ์๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. | ์ด ์น์
์์๋ ๋ณด๋ค ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ด๊ณ ์ปดํจํ
ํจ์จ์ ์ธ LLMs์ ํ๋ จ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์ ์ํ ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์๋ค์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. | ์ด ์น์
์์๋ LLM์ ๋ณด๋ค ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ด๊ณ (๋๋ ์ปดํจํ
ํจ์จ์ ) ํ๋ จ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ช ๊ฐ์ง ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. | ์ด ์น์
์์๋ LLM์ ๋ณด๋ค ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ด๊ณ ์ปดํจํ
ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ จ ๋ฐ ์ฌ์ฉ์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ช ๊ฐ์ง ์ธ๊ธฐ ์๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฒํ ํฉ๋๋ค. |
Brown et al. (2020)์ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ์ฐ์ํ in-context learning (ICL) ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. ICL์ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ฐ์ prompt text์ ํตํฉํ๋ค. ICL์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์ถ๊ฐ์ ์ธ fine-tuning ์์ด๋ ์ํํ๋ LLMs๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด end-to-end ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋ค. | Brown ์ธ(2020)๋ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ๋ฐ์ด๋ ์ธ์ปจํ
์คํธ ํ์ต(ICL) ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๊ณ ๋ฐํ์ต๋๋ค. ICL์ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ ํ
์คํธ์ ํตํฉํฉ๋๋ค. ICL์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์ถ๊ฐ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ด๋ ๋น๊ต ๊ฐ๋ฅํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑํ๋ฉด์ ์ฆ์์์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ LLM์ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ด ์๋ํฌ์๋ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ์ ํ๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค. | Brown et al.(2020)์ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ปจํ
์คํธ ๋ด ํ์ต(In-context Learning, ICL) ๋ฅ๋ ฅ์ด ๋ฐ์ด๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๋ค. ICL์ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ฐ์ ํ๋กฌํํธ ํ
์คํธ์ ํตํฉํ๋ค. ICL์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ด ๊ธฐ์ฑํ Large Language Models(LLMs)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด์ ๊ฐ์ End-to-End ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋ค. | Brown ๋ฑ(2020)์ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ์ฐ์ํ in-context learning (ICL) ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ICL์ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ฐ์ ํ๋กฌํํธ ํ
์คํธ์ ํตํฉํฉ๋๋ค. ICL์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์ถ๊ฐ์ ์ธ fine-tuning ์์ด ๊ธฐ์ฑํ LLMs๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉด์๋ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด์ ๊ฐ์ end-to-end ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค. | Brown ์ธ(2020)๋ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ๋ฐ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ ๋ด ํ์ต(ICL) ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ถ๊ณ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ICL์ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ ํ
์คํธ์ ํตํฉํฉ๋๋ค. ICL์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ด๋ ๊ธฐ์ฑํ LLMs๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉด์๋ ๋น๊ต ๊ฐ๋ฅํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด ์๋ํฌ์๋ ๋ฐฉ์์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค. | Brown et al.(2020)์ ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด ๋ฐ์ด๋ in-context learning (ICL) ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ICL์ input-output demonstrations์ prompt text์ ํตํฉํฉ๋๋ค. ICL์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ์ถ๊ฐ์ ์ธ fine-tuning ์์ด๋ off-the-shelf LLMs๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ , ์ด end-to-end approach๋ ๋ณต์กํ reasoning tasks์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค. |
์ดํ์, ์ฒ ์ ํ ํด๋ฆฌ๋ ํ๋ก์ธ์ค๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์ด ์์ ์๋ธ์น์
์์ ๊นจ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ ์กฐ๊ฐ์ผ๋ก ๋ณํ๋์์ต๋๋ค. ์ด ๋จ๊ณ๋ "wikiextractor" ๋๊ตฌ(Attardi, 2015)๋ฅผ ํตํด ์ํ๋์์ต๋๋ค. ์์, ๊นจ๋ํ (์: HTML, URLs ๋ฑ์ ์ ๊ฑฐ) ์กฐ๊ฐ์ผ๋ก์ ๋ถํ ์ ๋ค์ํ ์ง์ ์์ญ์์ LLMs์ ์ดํด๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ณ , LLMs์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๊ณผ์ ์ ๋์์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํ์์ต๋๋ค. | ๊ทธ ํ, ์๊ฒฉํ ์ ๋ฆฌ ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์์ ํ์ ์น์
์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๋ฆฌ๋ ์ฒญํฌ๋ก ๋ณํํ์ต๋๋ค. ์ด ๋จ๊ณ๋ "wikiextractor" ๋๊ตฌ(Attardi, 2015)๋ก ์ํ๋์์ต๋๋ค. ์์ ํฌ๊ธฐ์ ๊นจ๋ํ ์ฒญํฌ(์: HTML, URL ์ ๊ฑฐ ๋ฑ)๋ก ๋๋๋ ๊ฒ์ ๋ค์ํ ์ง์ ์์ญ์ ๊ฑธ์ณ LLM์ ์ดํด๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ณ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ํ๋ก์ธ์ค์์ LLM์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์ง์ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์์ต๋๋ค. | ๊ทธ ํ, ์ฒ ์ ํ ์ฒญ์ ๊ณผ์ ์ด ์ฌ์ฉ๋์ด ์์ section์์ ๊นจ๋ํ chunk๋ก ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณํํ์๋ค. ์ด ๋จ๊ณ๋ "wikiextractor" ๋๊ตฌ(Attardi, 2015)๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์์, ๊นจ๋ํ chunk(์: HTML, URLs ๋ฑ ์ ๊ฑฐ)๋ก์ ๋ถํ ์ ๋ค์ํ ์ง์ ์์ญ์์ LLMs์ ์ดํด๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ณ , LLMs์ fine-tuning ๊ณผ์ ์ ๋๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์๋ค. | ๊ทธ ํ, ์ฒ ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ์ ํ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ ์์ section์์ clean chunks๋ก ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณํํ์์ต๋๋ค. ์ด ๋จ๊ณ๋ "wikiextractor" ๋๊ตฌ(Attardi, 2015)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์งํ๋์์ต๋๋ค. ์์, clean (์: HTML, URLs ๋ฑ ์ ๊ฑฐ) chunks๋ก ๋ถํ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ค์ํ ์ง์ ์์ญ์ ๊ฑธ์น LLMs์ ์ดํด๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ณ , LLMs์ fine-tuning ๊ณผ์ ์ ๋๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์์ต๋๋ค. | ์ด์ด์ ์ฒ ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ์ ํ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ ์์ ์น์
์์ ์ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ก์ผ๋ก ๋ณํํ์์ต๋๋ค. ์ด ์์
์ "wikiextractor" ๋๊ตฌ(Attardi, 2015)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์งํ๋์์ต๋๋ค. ์์, ๊นจ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ธ๋ก(์: HTML, URL ์ ๊ฑฐ ๋ฑ)์ผ๋ก ๋๋๋ ๊ฒ์ LLMs์ ๋ค์ํ ์ง์ ์์ญ์ ๋ํ ์ดํด๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ณ , LLMs์ fine-tuning ๊ณผ์ ์ ๋๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์์ต๋๋ค. | ๊ทธ ํ, ์ฒ ์ ํ ๋ฐ์ดํฐ ์ ํ ๊ณผ์ ์ ๊ฑฐ์ณ ์์ section์์ ๊นจ๋ํ chunk๋ก ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณํํ์์ต๋๋ค. ์ด ๋จ๊ณ๋ "wikiextractor" ๋๊ตฌ(Attardi, 2015)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์งํ๋์์ต๋๋ค. ์์ ํฌ๊ธฐ์ ๊นจ๋ํ chunk๋ก ๋๋๋ ๊ฒ์ LLMs์ ๋ค์ํ ์ง์ ์์ญ์ ๋ํ ์ดํด๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ณ , LLMs์ fine-tuning ๊ณผ์ ์ ๋๊ธฐ ์ํ ๊ฒ์ด์์ต๋๋ค. |
Koala [64]๋ LLaMA ๊ธฐ๋ฐ์ ์ง์์ฌํญ์ ๋ฐ๋ฅด๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด์ง๋ง, ChatGPT์ ๊ฐ์ ๋์ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ง ๋น๊ณต๊ฐ ์ฑ๋ด ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์์ฑ๋ ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ๊ณผ ์๋ต์ ํฌํจํ๋ ์ํธ์์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน๋ณํ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ํ๋กฌํํธ์ ๊ธฐ๋ฐํ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, Koala-13B ๋ชจ๋ธ์ state-of-the-art ์ฑ๋ด ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ์ํํฉ๋๋ค. | ์ฝ์๋ผ[64]๋ LLaMA๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ช
๋ น์ด ์ถ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด์ง๋ง, ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ๊ณผ ChatGPT์ ๊ฐ์ ๊ณ ๋๋ก ์ ๋ฅํ ํด๋ก์ฆ๋ ์์ค ์ฑ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ฑํ ์๋ต์ด ํฌํจ๋ ์ํธ ์์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ํนํ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ฝ์๋ผ-13B ๋ชจ๋ธ์ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ธ๊ฐ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ต์ฒจ๋จ ์ฑ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ฒฝ์๋ ฅ์ ๋ฐํํฉ๋๋ค. | ์ฝ์๋ผ[64]๋ LLaMA ์์ ๊ตฌ์ถ๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ช
๋ น์ด ์ถ์ข
์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ด์ง๋ง, ChatGPT์ ๊ฐ์ ๊ณ ๋๋ก ๋ฅ๋ ฅ ์๋ ๋น๊ณต๊ฐ ์ฑํ
๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์์ฑ๋ ์๋ต๊ณผ ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ์ ํฌํจํ๋ ์ํธ์์ฉ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน๋ณํ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋ค. ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ฌ์ฉ์ ํ๋กฌํํธ์ ๊ธฐ๋ฐํ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ฝ์๋ผ-13B ๋ชจ๋ธ์ ์ต์ ์ ์ฑํ
๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ์ํํ๋ค. | Koala[64]๋ LLaMA๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ๋ ๋ค๋ฅธ instruction-following language model๋ก, ChatGPT์ ๊ฐ์ ๊ณ ์ฑ๋ฅ closed-source chat model์์ ์์ฑ๋ ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ๊ณผ ์๋ต์ ํฌํจํ๋ interaction data์ ํน๋ณํ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. Koala-13B ๋ชจ๋ธ์ real-world user prompts์ ๊ธฐ๋ฐํ ์ฌ๋์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ state-of-the-art chat model๊ณผ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ์ํ๋ฉ๋๋ค. | ์ฝ์๋ผ[64]๋ LLaMA๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ๋ ๋ค๋ฅธ instruction-following language model๋ก, ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ๊ณผ ChatGPT์ ๊ฐ์ ๊ณ ๋๋ก ๋ฅ๋ ฅ ์๋ closed-source chat models์ด ์์ฑํ ์๋ต์ ํฌํจํ๋ interaction data์ ํน๋ณํ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. Koala-13B ๋ชจ๋ธ์ real-world user prompts๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด state-of-the-art chat models์ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ์ํํฉ๋๋ค. | ์ฝ์๋ผ[64]๋ LLaMA๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ๋ ๋ค๋ฅธ instruction-following language model๋ก, ์ฌ์ฉ์ ์
๋ ฅ๊ณผ ChatGPT์ ๊ฐ์ ๊ณ ๋์ closed-source chat models๊ฐ ์์ฑํ ์๋ต์ด ํฌํจ๋ interaction data์ ํน๋ณํ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. Koala-13B ๋ชจ๋ธ์ real-world user prompts๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ human evaluation์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด state-of-the-art chat models์ ๊ฒฝ์์ ์ผ๋ก ์ํ๋ฉ๋๋ค. |
๊ทธ๋ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ฐ์ฅ ์งง์ ๊ฒฝ๋ก๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)์ ์ํ์ด ๋๋ค. ํ๋น์ฑ์ ์ฆ๋ช
ํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ฅผ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ก ์ค์ ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ฑ์์ ๋ง์กฑํ๋ค๋ ์ฃผ์ฅ์ ํ๋ค. ์ด๋ค ๋ถ๋ฑ์ \(\mathsf{logit}_{i}-\mathsf{logit}_{j}\leq c_{ji}\)์ด ์๋ฐ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ \(G\)์์ \(0\to j\to i\)๋ก ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๊ฐ์ค์น๋ \(\mathsf{logit}_{j}+c_{ji}<\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ ๋๋๋ฐ, ์ด๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ผ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ชจ์๋๋ค. | ๋ฐ๋ผ์ ์ต๋จ ๊ฒฝ๋ก๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)์ ์ํ์
๋๋ค. ์คํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฆ๋ช
ํ๊ธฐ ์ํด \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ฅผ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ก ์ค์ ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ฑ์์ ๋ง์กฑํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค. ์ผ๋ถ ๋ถ๋ฑ์ \(\mathsf{logit}_{i}-\mathsf{logit}_{j}\leq c_{ji}\)๊ฐ ์๋ฐ๋๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด \(0\to j\to i\)์์ ์ด ๊ฐ์ค์น \(\mathsf{logit}_{j}+c_{ji}<\mathsf{logit}_{i}\)๋ก \(G\)๋ก ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ผ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ชจ์๋ฉ๋๋ค. | [korean]
๋ฐ๋ผ์ ์ต๋จ ๊ฒฝ๋ก๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)์ ์ํ์ด ๋๋ค. ์ฆ๋ช
์ ์ํด, \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ฅผ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ก ์ค์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ฑ์์ ๋ง์กฑํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค. ์ด๋ค ๋ถ๋ฑ์ \(\mathsf{logit}_{i}-\mathsf{logit}_{j}\leq c_{ji}\)๊ฐ ์๋ฐ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ \(G\)์์ \(0\)์์ \(j\)๋ก, ๊ทธ ๋ค์ \(i\)๋ก ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๋์ ์ด ๊ฐ์ค์น๋ \(\mathsf{logit}_{j}+c_{ji}<\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ ๋๋ค. ์ด๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ผ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ชจ์๋๋ค. | [korean]
๋ฐ๋ผ์ ์ต๋จ ๊ฒฝ๋ก๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)์ ์ํ์
๋๋ค. ์คํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ์ฆ๋ช
์ ์ํด, \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ฅผ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ก ์ค์ ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ฑ์์ ๋ง์กฑํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค. ์ด๋ค ๋ถ๋ฑ์ \(\mathsf{logit}_{i}-\mathsf{logit}_{j}\leq c_{ji}\)๊ฐ ์๋ฐ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํด ๋ด
์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ \(G\)์์ \(0\)์์ \(j\)๋ก, ๊ทธ ๋ค์ \(i\)๋ก ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๋์ ์ด ๊ฐ์ค์น๋ \(\mathsf{logit}_{j}+c_{ji}\)๊ฐ \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ณด๋ค ์์์ง๋๋ฐ, ์ด๊ฒ์ \(\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ผ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ชจ์๋ฉ๋๋ค. | ๋ฐ๋ผ์ ์ต๋จ ๊ฒฝ๋ก๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)์ ์ํ์ด ๋๋ค. ์คํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ์ฆ๋ช
์ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ฅผ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ก ์ค์ ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ฑ์์ ๋ง์กฑํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค. ์ด๋ค ๋ถ๋ฑ์ \(\mathsf{logit}_{i}-\mathsf{logit}_{j}\leq c_{ji}\)๊ฐ ์๋ฐ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ \(G\)์์ \(0\to j\to i\)๋ก ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๊ฐ์ค์น๋ \(\mathsf{logit}_{j}+c_{ji}<\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ ๋๋ค. ์ด๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ผ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ชจ์๋๋ค. | ๋ฐ๋ผ์ ์ต๋จ ๊ฒฝ๋ก๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)์ ์ํ์ด ๋๋ค. ์คํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ์ฆ๋ช
์ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๋ฅผ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ก ์ค์ ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ฑ์์ ๋ง์กฑํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ค. ์ด๋ค ๋ถ๋ฑ์ \(\mathsf{logit}_{i}-\mathsf{logit}_{j}\leq c_{ji}\)๊ฐ ์๋ฐ๋์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์. ๊ทธ๋ฌ๋ฉด ์ฐ๋ฆฌ๋ \(G\)์์ \(0\to j\to i\)๋ก ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด ๊ฐ์ค์น๋ \(\mathsf{logit}_{j}+c_{ji}<\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ ๋๋ค. ์ด๋ \(\mathsf{logit}_{i}\)๊ฐ \(0\)์์ \(i\)๊น์ง์ ๊ฑฐ๋ฆฌ๋ผ๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ๋ชจ์๋๋ค. |
**LLM-Eval**[13]: LLM-Eval์ ์๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ instruction-following ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. 17๊ฐ์ ์ฃผ์ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์์ 453๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ ์์
์ด ํฌํจ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฌ์ค์ ์ธ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต๋ณ, reading comprehension, frame generation, paragraph rewriting, summarizing, math problem solving, reasoning, poetry generation, programming ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค.
๋จ, 'reading comprehension', 'frame generation', 'paragraph rewriting' ๋ฑ์ section ๋ฐ ์์ฐ์ด์ฒ๋ฆฌ ๊ด๋ จ ์ ๋ฌธ ์ฉ์ด๋ ํ๊ตญ์ด๋ก ๋ฒ์ญํ์ง ์์์ต๋๋ค. | **LLM-Eval**[13]: LLM-Eval์ ๋ช
๋ น์ด ์ถ์ข
ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. ์ฌ์ค์ ์ง๋ฌธ ๋ต๋ณ, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด, ํ๋ ์ ์์ฑ, ๋จ๋ฝ ์ฌ์์ฑ, ์์ฝ, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ, ์ถ๋ก , ์ ์์ฑ, ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฑ 17๊ฐ์ ์ฃผ์ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์์ 453๊ฐ์ ๋ช
๋ น์ด ์์
์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. | **LLM-Eval**[13]: LLM-Eval์ ๋ช
๋ น์ด ๋ฐ๋ฅด๊ธฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. ์ด์๋ ์ฌ์ค์ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต๋ณ, ๋
ํด, frame generation, paragraph rewriting, summarizing, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ, reasoning, ์ ์์ฑ, programming ๋ฑ 17๊ฐ์ ์ฃผ์ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์ ์ํ๋ 453๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ ์์
์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. | **LLM-Eval**[13]: LLM-Eval์ ์ง์์ฌํญ ๋ฐ๋ฅด๊ธฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด ์๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. ์ฌ์ค์ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต๋ณ, ๋
ํด, frame generation, paragraph rewriting, summarizing, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ, reasoning, ์ ์์ฑ, programming ๋ฑ 17๊ฐ์ ์ฃผ์ ๋ฒ์ฃผ์ ์ํ๋ 453๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ ์์
์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. | **LLM-Eval**[13]: LLM-Eval์ ๋ช
๋ น์ด ์ถ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. ์ฌ์ค์ ์ง๋ฌธ ๋ต๋ณ, ์ฝ๊ธฐ ์ดํด, ํ๋ ์ ์์ฑ, ๋ฌธ๋จ ์ฌ์์ฑ, ์์ฝ, ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ, ์ถ๋ก , ์ ์์ฑ, ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ฑ 17๊ฐ์ ์ฃผ์ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์์ 453๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ ์์
์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. | **LLM-Eval**[13]: LLM-Eval์ ๋ช
๋ น์ด ์ถ์ข
ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ์๋์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์
๋๋ค. ์ด ๋ฒค์น๋งํฌ์๋ ์ฌ์ค ์ง๋ฌธ ๋ต๋ณ(factual question answering), ์ฝ๊ธฐ ์ดํด(reading comprehension), ํ๋ ์ ์์ฑ(frame generation), ๋จ๋ฝ ์ฌ์์ฑ(paragraph rewriting), ์์ฝ(summarizing), ์ํ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ(math problem solving), ์ถ๋ก (reasoning), ์ ์์ฑ(poetry generation), ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ(programming) ๋ฑ 17๊ฐ์ ์ฃผ์ ์นดํ
๊ณ ๋ฆฌ์ ์ํ๋ 453๊ฐ์ ์ง์นจ ์์
(instruction tasks)์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. |
์ด์ ์ฒด์ (Operating Systems, OS)์ ๋ฐ์ ์ ์ ์ง์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์งํ๋์ด, ์ด๋ณด์ ์ธ ์์คํ
์์ ์ค๋๋ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํธ์์ฉ์ ์ธ OS๋ก ์งํํด ์๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ ์ด์ ์ฒด์ ๊ฐ ์ฌ์ฉ์ ์์ค์ ์์
๊ณผ ์ปดํจํฐ ํ๋์จ์ด์ ์ด์ง ๊ธฐ๋ฅ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ ์์ ๊ฒ์ดํธ ์กฐ์ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๊ทน์ ๋ฉ์ฐ๋ ์ญํ ์ ํ์๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์งํ๋ ๋จ์ํ ๋ฐฐ์น ์์
์ฒ๋ฆฌ [23]์์ ์๊ฐ ๊ณต์ (time-sharing) [24]์ ๋ค์ค ์์
์ฒ๋ฆฌ(multi-task processing) [25, 26]์ ๊ฐ์ ๋ ๊ณ ๊ธ์ ํ๋ก์ธ์ค ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ๋ก์ ์ ํ์ ๋ณด์๊ณ , ์ด๋ ์ ์ ๋ณต์กํด์ง๋ ์์
์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ์๋ค. ๋ฐ์ ์ OS ๋ด์์ ๋ชจ๋ํ๋ก ์ด๋ํ์๊ณ , ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ผ์ค๋ง [27, 28], ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌ [29, 30], ํ์ผ ์์คํ
๊ด๋ฆฌ [31, 32]์ ๊ฐ์ ํน์ ์ฑ
์์ ๊ตฌ๋ถํจ์ผ๋ก์จ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์ฌ์ฉ์ ์ธํฐํ์ด์ค(Graphical User Interfaces, GUIs)์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋์
, ์๋ฅผ ๋ค์ด Macintosh1, Windows2, GNOME3๋ ์ด์ ์ฒด์ ๋ฅผ ๋์ฑ ์ํธ์์ฉ์ ์ด๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋ง๋ค์ด ์ฃผ์๋ค. ํํธ, ์ด์ ์ฒด์ ์ํ๊ณ๋ ๋ํ ํ์ฅ๋์ด, ๊ฐ๋ฐ์ ๋๊ตฌ(OS SDKs)์ ๋ฐํ์ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ์ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ธํธ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ๋ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ์๊ฐ OS ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ค๊ณ, ๊ตฌํ, ์คํํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ์๋ค [33]. ์ด์ ์ฒด์ ์ํ๊ณ์ ์ฃผ์ ์์๋ก๋ Android Studio4, XCode5, Cloud SDK6๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๊ณ์์ OS๋ ์ํํธ์จ์ด ๊ฐ๋ฐ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์์์ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ํํธ์จ์ด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ํธ์คํ
ํ๋ ํ๋ซํผ์ผ๋ก์ ์ญํ ์ ํ์ฌ, ๋ฒ์ฑํ๋ OS-์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ํ๊ณ๋ฅผ ์ด๋์ด๋๋ค. ํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๋ฅํ ์ด์ ์ฒด์ ์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ณด๋ ๋ณํ์ ์ธ ๋จ๊ณ์ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Models, LLMs)์ ํตํฉ์ ํตํด ์ด๋ฌํ ๊ณ ๊ธ ์์คํ
์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ ์ฌ์ด์ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๊ฐ๊ทน์ ๋์ฑ ์ขํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ฌ์ฉ์-์ปดํจํฐ ์ํธ์์ฉ์ ์๋ก์ด ์๋๋ฅผ ์๋น๊ธธ ๊ฒ์ด๋ค. | ์ด์ ์ฒด์ (OS)์ ์งํ๋ ์ด๋ณด์ ์ธ ์์คํ
์์ ์ค๋๋ ์ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํธ ์์ฉ์ ์ธ OS๋ก ์งํํ๋ ์ ์ง์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ ๊ฐ๋์์ต๋๋ค. ์ฒ์์ ์ด์ ์ฒด์ ๋ ์ ์ ๋ฐ ๊ฒ์ดํธ ์กฐ์๊ณผ ๊ฐ์ ์ปดํจํฐ ํ๋์จ์ด์ ์ด์ง ๊ธฐ๋ฅ๊ณผ ์ฌ์ฉ์ ์์ค ์์
๊ฐ์ ๊ฐ๊ทน์ ๋ฉ์ฐ๋ ์ญํ ์ ํ์ต๋๋ค. ์ด์ ์ฒด์ ์ ์งํ๋ ๋จ์ํ ์ผ๊ด ์์
์ฒ๋ฆฌ์์ ์๊ฐ ๊ณต์ [24] ๋ฐ ๋ฉํฐํ์คํน[25, 26]๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ธ ํ๋ก์ธ์ค ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ๋ก ์ ํ๋์ด ์ ์ ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์์ ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ผ์ค๋ง[27, 28], ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌ[29, 30], ํ์ผ ์์คํ
๊ด๋ฆฌ[31, 32]์ ๊ฐ์ ํน์ ์ฑ
์์ ๋ฌป๋ OS ๋ด ๋ชจ๋ํ๋ก ๋์๊ฐ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์ฌ์ฉ์ ์ธํฐํ์ด์ค(GUI), ์๋ฅผ ๋ค์ด Macintosh1, Windows2 ๋ฐ GNOME3์ ์ถํ์ผ๋ก ์ด์ ์ฒด์ ๋ ๋์ฑ ๋ํํ์ด ๋๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ์ด ๋์์ต๋๋ค. ํํธ, ์ด์ ์ฒด์ ์ํ๊ณ๋ ํ์ฅ๋์ด ๊ฐ๋ฐ์์ฉ ๋๊ตฌ(OS SDK) ๋ฐ ๋ฐํ์ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ์ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ ํ๊ตฐ์ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ์๋ OS ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ, ๊ตฌํ ๋ฐ ์คํํ ์ ์์ต๋๋ค[33]. OS ์ํ๊ณ์ ๋ํ์ ์ธ ์๋ก๋ Android Studio4, XCode5 ๋ฐ Cloud SDK6๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๊ณ์์ OS๋ ์ํํธ์จ์ด ๊ฐ๋ฐ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๋ ์๋ง์ ๋ฆฌ์์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ํํธ์จ์ด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ํธ์คํ
ํ๊ธฐ ์ํ ํ๋ซํผ ์ญํ ์ ํ์ฌ ๋ฒ์ฑํ๋ OS ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ํ๊ณ๋ก ์ด์ด์ง๋๋ค. ์ค๋๋ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๋ฅํ ์ด์ ์ฒด์ ์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ํ์ธํ ์ ์๋ ํ์ ์ ์ธ ๋จ๊ณ์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLM)์ด ํตํฉ๋๋ฉด์ ์ด๋ฌํ ์ฒจ๋จ ์์คํ
์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ ๊ฐ์ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๊ฒฉ์ฐจ๋ฅผ ๋์ฑ ์ขํ๊ณ ์๋ก์ด ์ฌ์ฉ์-์ปดํจํฐ ์ํธ ์์ฉ์ ์๋๋ฅผ ์ด์ด์ค ๊ฒ์
๋๋ค. | ์ด์ ์ฒด์ (OS)์ ๋ฐ์ ์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์งํ๋์ด, ์ด๋ณด์ ์ธ ์์คํ
์์ ์ค๋๋ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํธ์์ฉ์ ์ธ OS๋ก ์งํํ์๋ค. ์ด๊ธฐ์๋, OS๋ ์ฌ์ฉ์ ๋ ๋ฒจ ์์
๊ณผ ์ปดํจํฐ ํ๋์จ์ด์ ์ด์ง ๊ธฐ๋ฅ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ ์์ ๊ฒ์ดํธ ์กฐ์ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๊ทน์ ๋ฉ์ฐ๋ ์ญํ ์ ํ์๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๋ฐ์ ์ ๋จ์ํ ๋ฐฐ์น ์์
์ฒ๋ฆฌ[23]์์ ์๊ฐ ๊ณต์ [24]์ ๋ค์ค ์์
์ฒ๋ฆฌ[25, 26]์ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ธ ํ๋ก์ธ์ค ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ์ ํ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ์ ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ์๋ค. ๋ฐ์ ์ OS ๋ด์์์ ๋ชจ๋ํ๋ก ์ด๋ํ์๊ณ , ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ผ์ค๋ง[27, 28], ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌ[29, 30], ํ์ผ์์คํ
๊ด๋ฆฌ[31, 32]์ ๊ฐ์ ํน์ ์ฑ
์์ ๊ตฌ๋ถํจ์ผ๋ก์จ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์ฌ์ฉ์ ์ธํฐํ์ด์ค(GUI)์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋์
, ์๋ฅผ ๋ค์ด Macintosh1, Windows2, GNOME3์ OS๋ฅผ ๋์ฑ ์ํธ์์ฉ์ ์ด๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ์ ์ผ๋ก ๋ง๋ค์๋ค. ํํธ, OS ์ํ๊ณ๋ ํ์ฅ๋์ด ๊ฐ๋ฐ ๋๊ตฌ(OS SDKs)์ ๋ฐํ์ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ์ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ ํ๊ตฐ์ ์ ๊ณตํ๊ฒ ๋์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ๋ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ์๊ฐ OS ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ค๊ณ, ๊ตฌํ, ์คํํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ์๋ค[33]. OS ์ํ๊ณ์ ์ฃผ์ ์ฌ๋ก๋ก๋ Android Studio4, XCode5, Cloud SDK6์ด ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๊ณ์์ OS๋ ์ํํธ์จ์ด ๊ฐ๋ฐ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ๋ฆฌ์์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ํํธ์จ์ด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ํธ์คํ
ํ๋ ํ๋ซํผ ์ญํ ์ ํ์ฌ ๋ฒ์ฑํ๋ OS-์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ํ๊ณ๋ฅผ ๋ง๋ค์ด๋๋ค. ํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๋ฅํ OS์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ณด๋ ๋ณํ์ ๋จ๊ณ์ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ ํตํฉ์ผ๋ก, ์ด๋ฌํ ๊ณ ๊ธ ์์คํ
์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ ์ฌ์ด์ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๊ฐ๊ทน์ ๋์ฑ ์ขํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ฌ์ฉ์-์ปดํจํฐ ์ํธ์์ฉ์ ์๋ก์ด ์๋๋ฅผ ์ด ๊ฒ์ด๋ค. | ์ด์ ์ฒด์ (OS)์ ๋ฐ์ ์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์งํ๋์ด, ์ด๋ณด์ ์ธ ์์คํ
์์ ์ค๋๋ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํธ์์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ OS๋ก ์งํํ์์ต๋๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ ์ด์ ์ฒด์ ๊ฐ ์ฌ์ฉ์ ์์ค์ ์์
๊ณผ ์ปดํจํฐ ํ๋์จ์ด์ ์ด์ง ๊ธฐ๋ฅ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ ์์ ๊ฒ์ดํธ ์กฐ์ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๊ทน์ ๋ฉ์ฐ๋ ์ญํ ์ ํ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๋ฐ์ ์ ๋จ์ํ ๋ฐฐ์น ์์
์ฒ๋ฆฌ[23]์์ ์๊ฐ ๊ณต์ [24]์ ๋ค์ค ์์
์ฒ๋ฆฌ[25, 26]์ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ธ ํ๋ก์ธ์ค ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ์ ํ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ์ ๋ ๋ณต์กํ ์์
์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋์์ต๋๋ค. ๋ฐ์ ์ OS ๋ด์์์ ๋ชจ๋ํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ์ด๋ํ์๊ณ , ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ผ์ค๋ง[27, 28], ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌ[29, 30], ํ์ผ ์์คํ
๊ด๋ฆฌ[31, 32]์ ๊ฐ์ ํน์ ์ฑ
์์ ๊ตฌ๋ถํจ์ผ๋ก์จ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์ฌ์ฉ์ ์ธํฐํ์ด์ค(GUI)์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋์
, ์๋ฅผ ๋ค์ด Macintosh1, Windows2, GNOME3๋ ์ด์ ์ฒด์ ๋ฅผ ๋์ฑ ์ํธ์์ฉ์ ์ด๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ์ ์ผ๋ก ๋ง๋ค์์ต๋๋ค. ํํธ, ์ด์ ์ฒด์ ์ํ๊ณ๋ ํ์ฅ๋์ด ๊ฐ๋ฐ์ ๋๊ตฌ(OS SDKs)์ ๋ฐํ์ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ์ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ธํธ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ๋ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ์๊ฐ OS ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ, ๊ตฌํ, ์คํํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ์์ต๋๋ค[33]. OS ์ํ๊ณ์ ์ฃผ์ ์๋ก๋ Android Studio4, XCode5, Cloud SDK6 ๋ฑ์ด ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๊ณ์์ OS๋ ์ํํธ์จ์ด ๊ฐ๋ฐ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๋ ๋ค์ํ ๋ฆฌ์์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ํํธ์จ์ด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ํธ์คํ
ํ๋ ํ๋ซํผ ์ญํ ์ ํ์ฌ ๋ฒ์ฑํ๋ OS-์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ํ๊ณ๋ฅผ ํ์ฑํ์์ต๋๋ค. ์ค๋๋ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๋ฅํ ์ด์ ์ฒด์ ์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๋ณํ์ ์์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ ํตํฉ์ ํตํด ์ด๋ฌํ ๊ณ ๊ธ ์์คํ
์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ ๊ฐ์ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๊ฐ๊ทน์ ๋์ฑ ์ขํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์๋ก์ด ์ฌ์ฉ์-์ปดํจํฐ ์ํธ์์ฉ์ ์๋๋ฅผ ์๋น๊ธธ ๊ฒ์
๋๋ค. | ์ด์ ์ฒด์ (OS)์ ๋ฐ์ ์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์งํ๋์ด, ์ด์ฐฝ๊ธฐ์ ๋จ์ํ ์์คํ
์์ ์ค๋๋ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํธ์์ฉ์ ์ธ OS๋ก ์งํํ์์ต๋๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ ์ด์ ์ฒด์ ๊ฐ ์ฌ์ฉ์์ ์์
๊ณผ ์ปดํจํฐ ํ๋์จ์ด์ ์ด์ง ๊ธฐ๋ฅ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ ์์ ๊ฒ์ดํธ ์กฐ์ ์ฌ์ด์ ์ฐ๊ฒฐ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๋งก์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๋ฐ์ ์ ๋จ์ํ ์ผ๊ด ์์
์ฒ๋ฆฌ[23]์์ ์๊ฐ ๊ณต์ [24]์ ๋ฉํฐํ์คํฌ ์ฒ๋ฆฌ[25, 26]์ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ธ ํ๋ก์ธ์ค ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก์ ์ ํ์ ๋ณด์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ์ ๋ณต์กํด์ง๋ ์์
์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ์์ต๋๋ค. ๋ฐ์ ์ OS ๋ด์์์ ๋ชจ๋ํ๋ก ์ด์ด์ ธ, ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ผ์ค๋ง[27, 28], ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌ[29, 30], ํ์ผ์์คํ
๊ด๋ฆฌ[31, 32]์ ๊ฐ์ ํน์ ์ฑ
์์ ๊ตฌ๋ถํจ์ผ๋ก์จ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์ฌ์ฉ์ ์ธํฐํ์ด์ค(GUI)์ ๋ฑ์ฅ, ์๋ฅผ ๋ค์ด Macintosh1, Windows2, GNOME3๋ ์ด์ ์ฒด์ ๋ฅผ ๋์ฑ ์ํธ์์ฉ์ ์ด๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋ง๋ค์์ต๋๋ค. ํํธ, ์ด์ ์ฒด์ ์ ์ํ๊ณ๋ ํ์ฅ๋์ด, ๊ฐ๋ฐ์ ๋๊ตฌ(OS SDKs)์ ๋ฐํ์ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ๋ฅผ ํฌํจํ ํฌ๊ด์ ์ธ ํดํท์ ์ ๊ณตํ๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ๋ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ์๊ฐ OS ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ, ๊ตฌํ, ์คํํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ์์ต๋๋ค[33]. ์ฃผ๋ชฉํ ๋งํ OS ์ํ๊ณ์ ์๋ก๋ Android Studio4, XCode5, Cloud SDK6๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๊ณ์์ OS๋ ์ํํธ์จ์ด ๊ฐ๋ฐ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๋ ๋ค์ํ ๋ฆฌ์์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ํํธ์จ์ด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ํธ์คํ
ํ๋ ํ๋ซํผ ์ญํ ์ ํ์ฌ, ๋ฒ์ฑํ๋ OS-์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ํ๊ณ๋ฅผ ๋ง๋ค์ด๋์ต๋๋ค. ํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๋ฅํ ์ด์ ์ฒด์ ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๋ณํ์ ์์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ ๋์
์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ๊ณ ๊ธ ์์คํ
์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ ๊ฐ์ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๊ฒฉ์ฐจ๋ฅผ ๋์ฑ ์ขํ๊ณ , ์๋ก์ด ์ฌ์ฉ์-์ปดํจํฐ ์ํธ์์ฉ์ ์๋๋ฅผ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์
๋๋ค. | ์ด์ ์ฒด์ (OS)์ ๋ฐ์ ์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์งํ๋์ด, ์ด๋ณด์ ์ธ ์์คํ
์์ ์ค๋๋ ๋ณต์กํ๊ณ ์ํธ์์ฉ์ ์ธ OS๋ก ์งํํด ์์ต๋๋ค. ์ด๊ธฐ์๋ OS๊ฐ ์ฌ์ฉ์ ์์ค์ ์์
๊ณผ ์ปดํจํฐ ํ๋์จ์ด์ ์ด์ง ๊ธฐ๋ฅ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ ์์ ๊ฒ์ดํธ ์กฐ์ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๊ทน์ ๋ฉ์ฐ๋ ์ญํ ์ ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๋ฐ์ ์ ๋จ์ํ ์ผ๊ด ์์
์ฒ๋ฆฌ[23]์์ ์๊ฐ ๊ณต์ [24]์ ๋ฉํฐํ์คํฌ ์ฒ๋ฆฌ[25, 26]์ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ธ ํ๋ก์ธ์ค ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฒ์ผ๋ก ์ ํ๋๋ฉด์ ์ ์ ๋ณต์กํ ์์
์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋์์ต๋๋ค. ๋ฐ์ ์ OS ๋ด์์์ ๋ชจ๋ํ๋ก ์ด๋ํ์ฌ, ํ๋ก์ธ์ค ์ค์ผ์ค๋ง[27, 28], ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ๊ด๋ฆฌ[29, 30], ํ์ผ์์คํ
๊ด๋ฆฌ[31, 32]์ ๊ฐ์ ํน์ ์ฑ
์์ ๊ตฌ๋ถํจ์ผ๋ก์จ ํจ์จ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฆฌ์ฑ์ ํฅ์์์ผฐ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ํฝ ์ฌ์ฉ์ ์ธํฐํ์ด์ค(GUI)์ ์ถ๊ฐ๋ก, ์๋ฅผ ๋ค์ด Macintosh1, Windows2, GNOME3์ ๊ฐ์ OS๊ฐ ๋์ฑ ์ํธ์์ฉ์ ์ด๊ณ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ์ด ๋์์ต๋๋ค. ํํธ, OS ์ํ๊ณ๋ ํ์ฅ๋์ด ์ข
ํฉ์ ์ธ ๊ฐ๋ฐ์ ๋๊ตฌ(OS SDKs)์ ๋ฐํ์ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ๋ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
๊ฐ๋ฐ์๊ฐ OS ํ๊ฒฝ ๋ด์์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ค๊ณ, ๊ตฌํ, ์คํํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ์์ต๋๋ค[33]. OS ์ํ๊ณ์ ์ฃผ์ ์ฌ๋ก๋ก๋ Android Studio4, XCode5, Cloud SDK6๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ํ๊ณ์์ OS๋ ์ํํธ์จ์ด ๊ฐ๋ฐ์ ์ฉ์ดํ๊ฒ ํ๋ ๋ค์ํ ๋ฆฌ์์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ํํธ์จ์ด ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ฐฐํฌํ๊ณ ํธ์คํ
ํ๋ ํ๋ซํผ ์ญํ ์ ํ์ฌ ๋ฒ์ฑํ๋ OS-์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ํ๊ณ๋ฅผ ๋ง๋ค์ด ๋์ต๋๋ค. ํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ง๋ฅํ OS์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๋ณํ์ ์ธ ์๊ธฐ์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(LLMs)์ ๋์
์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ๊ณ ๊ธ ์์คํ
์ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ ๊ฐ์ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์
๊ฐ๊ทน์ ๋์ฑ ์ขํ๊ณ , ์๋ก์ด ์ฌ์ฉ์-์ปดํจํฐ ์ํธ์์ฉ ์๋๋ฅผ ์ด์ด๊ฐ ๊ฒ์
๋๋ค. |
Figure 2: **์ผ์ชฝ.** ์์ ๋ณด์๊ณผ Reference ์ ์ฑ
์ ๋ํ KL ๊ฐ์ ์ต์ ์ . ๋ชจ๋ KL ๊ฐ์ ๋ํด DPO๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋์ ์์ ๋ณด์์ ์ ๊ณตํ์ฌ ์ต์ ํ์ ํ์ง์ ์
์ฆํ๋ค. **์ค๋ฅธ์ชฝ.** TL;DR ์์ฝ ์น๋ฅ ๋๋น ์ธ๊ฐ์ด ์์ฑํ ์์ฝ, GPT-4๋ฅผ ํ๊ฐ์๋ก ์ฌ์ฉ. DPO๋ ์์ฝ์ ๋ํ PPO์ ์ต์์ ์ฑ๋ฅ์ ์ด๊ณผํ๋ฉด์ ์ํ๋ง ์จ๋์ ๋ณํ์ ๋ ๊ฒฌ๊ณ ํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2: **์ผ์ชฝ.** ๊ธฐ์ค ์ ์ฑ
์ ๋ํ ์์ ๋ณด์๊ณผ KL์ ์ต์ฒจ๋จ. DPO๋ ๋ชจ๋ KL ๊ฐ์ ๋ํด ๊ฐ์ฅ ๋์ ์์ ๋ณด์์ ์ ๊ณตํ์ฌ ์ต์ ํ์ ํ์ง์ ์
์ฆํฉ๋๋ค. ์ค๋ฅธ์ชฝ.** TL;DR ์์ฝ๋ณธ์ ์น๋ฅ ๊ณผ ์ฌ๋์ ์์ฝ๋ณธ์ ํ๊ฐ์๋ก GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์์ฝ๋ณธ. DPO๋ ์์ฝ์ ๋ํ PPO์ ์ต๊ณ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฅ๊ฐํ๋ ๋ฐ๋ฉด, ์ํ๋ง ์จ๋ ๋ณํ์ ๋ํ ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ์ ๋์
๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2: **์ผ์ชฝ.** ์ฐธ์กฐ policy์ ๋ํ ์์ reward์ KL์ frontier. DPO๋ ๋ชจ๋ KL ๊ฐ์ ๋ํด ๊ฐ์ฅ ๋์ ์์ reward๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ด๋ optimization์ ํ์ง์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. **์ค๋ฅธ์ชฝ.** TL;DR summarization win rates์ human-written summaries์ ๋น๊ต, GPT-4๋ฅผ evaluator๋ก ์ฌ์ฉ. DPO๋ summarization์์ PPO์ best-case performance๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ฉฐ, sampling temperature์ ๋ณํ์ ๋ robustํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2: **์ผ์ชฝ.** ๋ ํผ๋ฐ์ค policy์ ๋ํ expected reward์ KL์ frontier. DPO๋ ๋ชจ๋ KL ๊ฐ์ ๋ํด ๊ฐ์ฅ ๋์ expected reward๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ด๋ optimization์ ํ์ง์ ์
์ฆํ๋ค. **์ค๋ฅธ์ชฝ.** TL;DR summarization์ win rates์ human-written summaries์ ๋ํ ๋น๊ต, GPT-4๋ฅผ evaluator๋ก ์ฌ์ฉ. DPO๋ summarization์์ PPO์ best-case performance๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ฉฐ, sampling temperature์ ๋ณํ์ ๋ robustํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2: **์ผ์ชฝ.** ์์ ๋ณด์๊ณผ Reference policy์ ๋ํ KL์ ์ ์ . DPO๋ ๋ชจ๋ KL ๊ฐ์ ๋ํด ๊ฐ์ฅ ๋์ ์์ ๋ณด์์ ์ ๊ณตํ์ฌ optimization์ ํ์ง์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. **์ค๋ฅธ์ชฝ.** TL;DR summarization win rates์ human-written summaries๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ฉฐ, GPT-4๋ฅผ evaluator๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. DPO๋ summarization์์ PPO์ best-case performance๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ฉฐ, sampling temperature์ ๋ณํ์ ๋ robustํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2: **์ผ์ชฝ.** ์ฐธ์กฐ policy์ ๋ํ ๊ธฐ๋ reward์ KL์ frontier. DPO๋ ๋ชจ๋ KL ๊ฐ์ ๋ํด ๊ฐ์ฅ ๋์ ๊ธฐ๋ reward๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์ด๋ optimization์ ํ์ง์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. **์ค๋ฅธ์ชฝ.** TL;DR summarization win rates์ human-written summaries์ ๋น๊ต, GPT-4๋ฅผ evaluator๋ก ์ฌ์ฉ. DPO๋ summarization์์ PPO์ best-case performance๋ฅผ ์ด๊ณผํ๋ฉฐ, sampling temperature์ ๋ณํ์ ๋ robustํ๋ค.
[reviewd korean] |
3. ์คํ ๋ฆฌ์ ํ๋กฏ์ Oath ๋์์ ์ ๋ฌธ์ฌ Oath Gazette์์ ๊ทผ๋ฌดํ๋ Iris Winnow์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋ค. | 3. ์ด ์ด์ผ๊ธฐ์ ์ค๊ฑฐ๋ฆฌ๋ ๋์ Oath์ Oath Gazette ์ ๋ฌธ์ฌ ์ง์ Iris Winnow๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ ๊ฐ๋ฉ๋๋ค. | 3. ์คํ ๋ฆฌ์ ํ๋กฏ์ Oath ๋์์ ์๋ Oath Gazette ์ ๋ฌธ์ฌ์ ์ง์์ธ Iris Winnow์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์๋ค. | 3. ์คํ ๋ฆฌ์ ํ๋กฏ์ Oath ์์ Oath Gazette ์ ๋ฌธ์ฌ ์ง์์ธ Iris Winnow์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ต๋๋ค. | 3. ์ด์ผ๊ธฐ์ ์ค๊ฑฐ๋ฆฌ๋ Oath ๋์์ Oath Gazette ์ ๋ฌธ์ฌ ์ง์์ธ Iris Winnow์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. | 3. ์ด์ผ๊ธฐ์ ํ๋กฏ์ Oath Gazette ์ ๋ฌธ์ฌ์ ์ง์์ธ Iris Winnow์ ์ง์ค๋๋ฉฐ, ์ด ์ ๋ฌธ์ฌ๋ Oath๋ผ๋ ๋์์ ์์นํด ์์ต๋๋ค. |
**C-Eval**[13]: C-Eval์ 52๊ฐ์ ๊ณผ๋ชฉ๊ณผ ์คํ๊ต์์ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์ํ์ ์ด๋ฅด๋ 4๊ฐ์ ๋์ด๋ ์์ค์ ๊ฑธ์น 13,948๊ฐ์ ์ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ค๊ตญ ํ๊ฐ ๋ชจ์์
๋๋ค. ์ด์๋ STEM, ์ธ๋ฌธํ, ์ฌํ๊ณผํ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ฃผ์ ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. C-Eval HARD๋ ๊ณ ๊ธ ์ถ๋ก ์ด ์๊ตฌ๋๋ 8๊ฐ์ ์ด๋ ค์ด ์ํ ๋ฐ ๊ณผํ ๊ณผ๋ชฉ์ ํฌํจํ๋ ํ์ ์งํฉ์
๋๋ค. | **C-Eval**[13]: C-Eval์ ์คํ๊ต๋ถํฐ ์ ๋ฌธ ์ํ๊น์ง 52๊ฐ ๊ณผ๋ชฉ, 4๋จ๊ณ ๋์ด๋์ ๊ฑธ์ณ 13948๊ฐ์ ์ํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ์ค๊ตญ ํ๊ฐ ๋๊ตฌ์
๋๋ค. STEM, ์ธ๋ฌธํ, ์ฌํ ๊ณผํ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ฃผ์ ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. C-Eval HARD๋ ๊ณ ๊ธ ์ถ๋ก ์ด ํ์ํ 8๊ฐ์ ๋์ ์ ์ธ ์ํ ๋ฐ ๊ณผํ ๊ณผ๋ชฉ์ ํ์ ์งํฉ์
๋๋ค. | **C-Eval**[13]: C-Eval์ 52๊ฐ ๊ณผ๋ชฉ์ ๊ฑธ์ณ 13,948๊ฐ์ ์ํ ๋ฌธ์ ์ ์คํ๊ต๋ถํฐ ์ ๋ฌธ ์ํ๊น์ง 4๊ฐ์ ๋์ด๋๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ค๊ตญ์ด ํ๊ฐ ์ ํ๊ตฐ์
๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ STEM, humanities, social science ๋ฐ ๊ธฐํ ์ฃผ์ ๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. C-Eval HARD๋ ๊ณ ๊ธ ์ถ๋ก ์ด ํ์ํ 8๊ฐ์ ๋์ ์ ์ธ ์ํ๊ณผ ๊ณผํ ๊ณผ๋ชฉ์ ํ์ ์งํฉ์
๋๋ค.
์ฐธ๊ณ ๋ก, humanities์ social science๋ ํ๊ตญ์ด๋ก ๋ฒ์ญํ์ง ์๊ณ ์์ด๋ก ๋จ๊ฒจ๋ก๋๋ค. | **C-Eval**[13]: C-Eval์ ์คํ๊ต๋ถํฐ ์ ๋ฌธ ์ํ๊น์ง 52๊ฐ ๊ณผ๋ชฉ๊ณผ 4๊ฐ์ ๋์ด๋ ์์ค์ ๊ฑธ์ณ 13,948๊ฐ์ ์ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ค๊ตญ์ด ํ๊ฐ ์ ํ๊ตฐ์
๋๋ค. ์ด ์ ํ๊ตฐ์๋ STEM, ์ธ๋ฌธํ, ์ฌํ๊ณผํ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ฃผ์ ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. C-Eval HARD๋ ๊ณ ๊ธ ์ถ๋ก ์ด ์๊ตฌ๋๋ 8๊ฐ์ ์ด๋ ค์ด ์ํ๊ณผ ๊ณผํ ๊ณผ๋ชฉ์ ํฌํจํ๋ ํ์ ์ธํธ์
๋๋ค. | **C-Eval**[13]: C-Eval์ ์คํ๊ต๋ถํฐ ์ ๋ฌธ ์ํ์ ์ด๋ฅด๋ 52๊ฐ ๊ณผ๋ชฉ๊ณผ 4๊ฐ์ ๋์ด๋ ์์ค์ ๊ฑธ์ณ 13,948๊ฐ์ ์ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ค๊ตญ์ด ํ๊ฐ ํคํธ์
๋๋ค. ์ด์๋ STEM, ์ธ๋ฌธํ, ์ฌํ๊ณผํ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ฃผ์ ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. C-Eval HARD๋ ๊ณ ๊ธ ์ถ๋ก ์ด ์๊ตฌ๋๋ 8๊ฐ์ ์ด๋ ค์ด ์ํ๊ณผ ๊ณผํ ๊ณผ๋ชฉ์ ํฌํจํ๋ ํ์ ์งํฉ์
๋๋ค. | **C-Eval**[13]: C-Eval์ ์คํ๊ต๋ถํฐ ์ ๋ฌธ ์ํ์ ์ด๋ฅด๋ 52๊ฐ ๊ณผ๋ชฉ๊ณผ 4๊ฐ์ ๋์ด๋ ์์ค์ ๊ฑธ์ณ 13,948๊ฐ์ ์ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํฌํจํ๋ ์ค๊ตญ์ ํ๊ฐ ํคํธ์
๋๋ค. ์ด์๋ STEM, ์ธ๋ฌธํ, ์ฌํ๊ณผํ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ฃผ์ ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. C-Eval HARD๋ ๊ณ ๊ธ ์ถ๋ก ์ด ์๊ตฌ๋๋ 8๊ฐ์ ์ด๋ ค์ด ์ํ๊ณผ ๊ณผํ ๊ณผ๋ชฉ์ ํฌํจํ๋ ํ์ ์งํฉ์
๋๋ค. |
์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ํ๋ จ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํ์ค ๋ฐ์งํ ํธ๋์คํฌ๋จธ ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๋๊ท๋ชจ ์ฌ์ ํ๋ จ ์ฝํผ์ค์ ์ง์ค์ ์ผ๋ก ์์ง๋์ด๋งํ์ฌ ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๋ง์ ์์ ์ถฉ๋ถํ ๋์ ํ์ง์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ํ๋ จํ๋ฉด ํ์ค ์ํคํ
์ฒ๊ฐ ๊ณ ๊ธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐํํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฆ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ง์ ์ํคํ
์ฒ ์์ ์ด ํ์ํ์ง ์์ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฌ์ ์ํคํ
์ฒ ์คํ์ ์งํํ์๋ค. ๋ค์์ ํ์ ์น์
์์๋ ๋จผ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ง๋์ด๋ง ํ์ดํ๋ผ์ธ์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ๋ชจ๋ธ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํด ๊ฐ๋ตํ ๋
ผ์ํ๋ค. | ์ฌ์ ํ์ต์ ๋ํ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๊ณ ๋๋ก ์์ง๋์ด๋ง๋ ๋๊ท๋ชจ ์ฌ์ ํ์ต ๋ง๋ญ์น์ ๋ํด ํ์ค ์กฐ๋ฐํ ํธ๋์คํฌ๋จธ ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก, ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๋์ ํ์ง์ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ์ตํ๋ฉด ํ์ค ์ํคํ
์ฒ๊ฐ ๊ณ ๊ธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐํํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฆ, ๋ง์ ์ํคํ
์ฒ ์คํ์ ์ํํ์ง๋ง ๋ง์ ์ํคํ
์ฒ ์์ ์ด ํ์ํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ค์ ํ์ ์น์
์์๋ ๋จผ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ง๋์ด๋ง ํ์ดํ๋ผ์ธ์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ ๋ค์ ๋ชจ๋ธ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํด ๊ฐ๋ตํ๊ฒ ์ค๋ช
ํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ํ๋ จ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋๊ท๋ชจ ์ฌ์ ํ๋ จ ์ฝํผ๋ผ์์ ํ์ค dense transformer architecture๋ฅผ ํ๋ จ์ํค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๋์ ํ์ง์ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๋ จ๋ ๋, ํ์ค architecture๊ฐ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ผ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ฆ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ค์ ๋ก ๊ด๋ฒ์ํ ์๋น architecture ์คํ์ ์งํํ์ง๋ง ๋ง์ architecture ์์ ์ด ํ์ํ์ง ์์ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ค์ section์์๋ ๋จผ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ์ดํฐ engineering pipeline์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์๋ ๊ฐ๋ตํ๊ฒ model architecture์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ํ๋ จ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋๊ท๋ชจ๋ก ์์ง๋์ด๋ง ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ ์ฝํผ์ค์ ๋ํด ํ์ค dense transformer architecture๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ฒ์ํ๊ณ ์ถฉ๋ถํ ๋์ ํ์ง์ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ํ๋ จ๋ ๋, ํ์ค ์ํคํ
์ฒ๊ฐ ๊ณ ๊ธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฆ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ง์ ์ํคํ
์ฒ ์์ ์ด ํ์ํ์ง ์์ ์๋ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ๋ก ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ด๋ฒ์ํ ์ด๊ธฐ ์ํคํ
์ฒ ์คํ์ ์งํํ์ต๋๋ค. ๋ค์ section์์๋ ๋จผ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ง๋์ด๋ง ํ์ดํ๋ผ์ธ์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์๋ ๋ชจ๋ธ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํด ๊ฐ๋ตํ ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ํ์ต ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ํ์ค ๋ฐ๋ transformer ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ๋๊ท๋ชจ๋ก ์์ง๋์ด๋ง๋ ์ฌ์ ํ์ต corpora์ ๋ํด ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ฒ์ํ๊ณ ๋์ ํ์ง์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๋ จํ๋ฉด ํ์ค ์ํคํ
์ฒ๊ฐ ๊ณ ๊ธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐํํ๋ค๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฆ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ง์ ์ํคํ
์ฒ ์์ ์ด ํ์ํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ค์ ๋ก๋ ๊ด๋ฒ์ํ ์๋น ์ํคํ
์ฒ ์คํ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ก์ต๋๋ค. ๋ค์์ ํ์ ์น์
์์๋ ๋จผ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ง๋์ด๋ง ํ์ดํ๋ผ์ธ์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์๋ ๋ชจ๋ธ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํด ๊ฐ๋ตํ ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฌ์ ํ์ต ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋๊ท๋ชจ ์ฌ์ ํ์ต ์ฝํผ๋ผ์ ํ์ค ๋ฐ๋ ํธ๋์คํฌ๋จธ ์ํคํ
์ฒ๋ฅผ ํ๋ จํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ฐ์ ์ ์ถฉ๋ถํ ๊ด๋ฒ์ํ๊ณ ๋์ ํ์ง์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํด ํ๋ จํ๋ฉด ํ์ค ์ํคํ
์ฒ๊ฐ ๊ณ ๊ธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๋ฐํํ๋ค๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ฆ, ๋ง์ ์ํคํ
์ฒ ์์ ์ด ํ์ํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฌ์ค, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฌ์ ์ํคํ
์ฒ ์คํ์ ์งํํ์ต๋๋ค. ๋ค์์ ํ์ ์น์
์์๋ ๋จผ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ์ดํฐ ์์ง๋์ด๋ง ํ์ดํ๋ผ์ธ์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์๋ ๋ชจ๋ธ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํด ๊ฐ๋ตํ ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. |
\end{table}
Table 7: **TIES์ ๊ฒฐํฉ๋ ๋ชจ๋ธ๊ณผ Continual Pre-training ๊ฐ์ German LM ํ๊ฐ ์ฑ๋ฅ. HellaSwag์ ๋ํด์๋ ์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๊ฐ, NaturalQuestions์ TriviaQA์ ๋ํด์๋ ์ ํํ ์ผ์น(exact match, EM)๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ ์ ๊ทํ๋์ง ์์ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. MMLU์ TriviaQA๋ 5-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ฉฐ, ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ zero-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค.** | \end{table}
ํ 7: **TIES์ ๋ณํฉ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋
์ผ์ด LM ํ๊ฐ ์ฑ๋ฅ ๋ ์ง์์ ์ธ ์ฌ์ ํ๋ จ. HellaSwag์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๊ฐ, NaturalQuestions ๋ฐ TriviaQA์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํ๋(EM)๊ฐ ์ ํํ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ณผ์ ๋ ์ ๊ทํ๋์ง ์์ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. MMLU์ TriviaQA๋ 5์ท์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๊ณ , ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ณผ์ ๋ ์ ๋ก์ท์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค.** | \end{table}
ํ 7: **TIES์ ๋ณํฉ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋
์ผ LM ํ๊ฐ ์ฑ๋ฅ ๋๋น. ์ฐ์ ์ฌ์ ํ๋ จ**. HellaSwag์ ๋ํด ์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋๊ณ , NaturalQuestions์ TriviaQA์ ๋ํด Exact Match(EM)๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ ๋น์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. MMLU์ TriviaQA๋ 5-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ฉฐ, ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ zero-shot์
๋๋ค. | \end{table}
ํ 7: **TIES์ ๋ณํฉ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋
์ผ์ด LM ํ๊ฐ ์ฑ๋ฅ ๋ ์ง์์ ์ธ ์ฌ์ ํ์ต. HellaSwag์ ๋ํด์๋ ์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๊ฐ, NaturalQuestions์ TriviaQA์ ๋ํด์๋ ์ ํํ ์ผ์น(EM)๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ ์ ๊ทํ๋์ง ์์ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. MMLU์ TriviaQA๋ 5-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๋ฉฐ, ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ zero-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค.** | \end{table}
ํ 7: **TIES์ ๋ณํฉ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋
์ผ์ด LM ํ๊ฐ ์ฑ๋ฅ ๋๋น ์ง์์ ์ธ ์ฌ์ ํ๋ จ. HellaSwag์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๊ฐ, NaturalQuestions ๋ฐ TriviaQA์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํ๋(Exact Match, EM)๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ ์ ๊ทํ๋์ง ์์ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. MMLU ๋ฐ TriviaQA๋ 5-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๊ณ , ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ zero-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค.** | \end{table}
ํ 7: **TIES์ ๋ณํฉ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋
์ผ LM ํ๊ฐ ์ฑ๋ฅ ๋ ์ง์์ ์ธ ์ฌ์ ํ์ต. HellaSwag์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๊ทํ๋ ์ ํ๋๊ฐ, NaturalQuestions ๋ฐ TriviaQA์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ํ๋(exact match, EM)๊ฐ ๋ณด๊ณ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ ์ ๊ทํ๋์ง ์์ ์ ํ๋๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. MMLU์ TriviaQA๋ 5-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋๊ณ , ๊ทธ ์ธ์ ๋ชจ๋ ์์
์ zero-shot์ผ๋ก ํ๊ฐ๋ฉ๋๋ค.** |
๊ธฐ์ค์น. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ์์ ์ง์ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ญ์ ํ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ฏ๋ก, ๋น๊ตํ ์ด์ ์ ๊ธฐ์ค์น๊ฐ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ธฐ์ค์น๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์์ต๋๋ค: | ๊ธฐ์ค์ .์ธ์ด ๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ์์ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ง์ ๋ฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ ๊ณ ๋ คํ ์ต์ด์ ์์
์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋น๊ตํ ์ ์๋ ์ด์ ๊ธฐ์ค์ ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ช ๊ฐ์ง ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ฐ๋ฐํฉ๋๋ค: | ๊ธฐ์ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ์์ ์ง์ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ญ์ผ๋ก ๋ณํํ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ฏ๋ก, ๋น๊ตํ ์ ์๋ ์ด์ ์ ๊ธฐ์ค์ด ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋ฐํ์์ต๋๋ค. | ๊ธฐ์ค์ : ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ์์ ์ง์ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ญ์ผ๋ก ๋ณํํ๋ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ฏ๋ก, ๋น๊ตํ ์ด์ ์ ๊ธฐ์ค์ ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์์ต๋๋ค.
``` | ๊ธฐ์ค์ . ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ์์ ์ง์ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ญ์ผ๋ก ๋ณํํ๋ ์ต์ด์ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ฏ๋ก, ๋น๊ตํ ์ด์ ์ ๊ธฐ์ค์ ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์์ต๋๋ค. | ๊ธฐ์ค์ . ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ ํ๋ฅ ์์ ์ง์ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ญ์ผ๋ก ๋ณํํ๋ ์ต์ด์ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ฏ๋ก, ๋น๊ตํ ์ด์ ์ ๊ธฐ์ค์ ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ๊ธฐ์ค์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์์ต๋๋ค.
[reviewd korean] |
์ด์ง์ ์ธ ์กฐํฉ ์คํ์์, GPT-3.5-Turbo๋ \(K=8\)๋ก ์ค๊ฐ ๋ต๋ณ์ ์์ฑํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ GPT-4๊ฐ \(K=32\)๋ก ์ต์ข
๋ต๋ณ์ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์์ต๋๋ค. Figure 7 (right)์์, GPT-4์ \(K=32\) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ ๋, ๊ณ์ธต์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑ๋ฅ์ \(35\%\)์์ \(47\%\)๋ก ํฅ์์์ผ, ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์์ํ๋ ์์ค์์ ๋ค๋ฅธ LLMs๋ฅผ ๋ฐฐ์นํ๋ ๊ฒ์ด ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ์์ฌํฉ๋๋ค. | ์ด์ข
์กฐํฉ ์คํ์์ GPT-3.5-Turbo๋ \(K=8\)๋ก ์ค๊ฐ ๋ต์ ์์ฑํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ฉฐ, GPT-4๋ \(K=32\)๋ก ์ต์ข
๋ต์ ํธ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 7(์ค๋ฅธ์ชฝ)์์ GPT-4์ \(K=32\)์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ๋ฉด ๊ณ์ธต์ ๋ฐฉ๋ฒ์ \(35\%\)์์ \(47\%\)๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋๋ฉฐ, ์ด๋ ํด๋น ์์ค์ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ๋ค๋ฅธ LLM์ ๋ฐฐํฌํ๋ฉด ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ์์ฌํฉ๋๋ค. | ์ด์ข
ํฉ์ฑ ์คํ์์, GPT-3.5-Turbo๋ \(K=8\)๋ก ์ค๊ฐ ๋ต์์ ์์ฑํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ GPT-4๋ \(K=32\)๋ก ์ต์ข
๋ต์์ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์์ต๋๋ค. Figure 7 (์ค๋ฅธ์ชฝ)์์, GPT-4์ \(K=32\) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ ๋, ๊ณ์ธต์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑ๋ฅ์ \(35\%\)์์ \(47\%\)๋ก ํฅ์์์ผ, ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ์ ํ ์์ค์์ ๋ค๋ฅธ LLMs๋ฅผ ๋ฐฐ์นํ๋ ๊ฒ์ด ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ์์ฌํฉ๋๋ค. | ์ด๊ธฐ์ข
์กฐํฉ ์คํ์์๋ GPT-3.5-Turbo๊ฐ \(K=8\)๋ก ์ค๊ฐ ํด๋ฅผ ์์ฑํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ GPT-4๊ฐ \(K=32\)๋ก ์ต์ข
ํด๋ฅผ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 7(์ค๋ฅธ์ชฝ)์์, GPT-4์ \(K=32\) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ ๋ ๊ณ์ธต์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑ๋ฅ์ \(35\%\)์์ \(47\%\)๋ก ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ์ ํ ์์ค์์ ๋ค์ํ LLMs๋ฅผ ๋ฐฐ์นํ๋ฉด ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ์์ฌํฉ๋๋ค. | ์ด๊ธฐ์ข
์กฐํฉ ์คํ์์, GPT-3.5-Turbo๋ \(K=8\)๋ก ์ค๊ฐ ๋ต์์ ์์ฑํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ GPT-4๋ \(K=32\)๋ก ์ต์ข
๋ต์์ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. Figure 7 (right)์์, GPT-4์ \(K=32\) ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ ๋, ๊ณ์ธต์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑ๋ฅ์ \(35\%\)์์ \(47\%\)๋ก ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ์ ํ ์์ค์์ ๋ค๋ฅธ LLMs๋ฅผ ๋ฐฐ์นํ๋ฉด ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ์์ฌํฉ๋๋ค. | ์ด๊ธฐ์ข
์กฐํฉ ์คํ์์, GPT-3.5-Turbo๋ \(K=8\)๋ก ์ค๊ฐ ๋ต์์ ์์ฑํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ GPT-4๋ \(K=32\)๋ก ์ต์ข
๋ต์์ ๊ตฌํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋์์ต๋๋ค. Figure 7 (right)์์, GPT-4์ \(K=32\)์ธ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋น๊ตํ์ ๋, ๊ณ์ธต์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฑ๋ฅ์ \(35\%\)์์ \(47\%\)๋ก ํฅ์์์ผฐ์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ ์ ํ ์์ค์์ ๋ค๋ฅธ LLMs๋ฅผ ๋ฐฐ์นํ๋ฉด ๋น์ฉ ํจ์จ์ ์ธ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์์ ์์ฌํฉ๋๋ค. |
Chain-of-Thought (CoT) prompting [502, 33]์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ฐ์ ์ถ๋ก [503], ์์์ ์ถ๋ก [504], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ง์ ์ถ๋ก [33]์์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ๋ prompting ์ ๋ต์
๋๋ค. ICL์ฒ๋ผ ๋จ์ํ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ผ๋ก prompt๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, CoT prompting์ ์ถ๊ฐ๋ก ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํฌํจ์์ผ ์
๋ ฅ๊ณผ ์ถ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๋ค๋ฆฌ๋ฅผ ์ญํ ํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. Figure 14๋ CoT์ ๋ํ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ค์ ๋ถ๋ถ์์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ CoT prompting ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๊ทธ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , CoT prompting์ด ์ธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | ์๊ฐ์ ์ฌ์ฌ(CoT) ํ๋กฌํํธ[502, 33]๋ ์ฐ์ ์ถ๋ก [503], ์์ ์ถ๋ก [504], ๊ธฐํธ ์ถ๋ก [33]๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์์ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ๋ ํ๋กฌํํธ ์ ๋ต์
๋๋ค. ๋จ์ํ ICL๊ณผ ๊ฐ์ด ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ผ๋ก ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋์ , CoT ํ๋กฌํํธ๋ ์
๋ ฅ๊ณผ ์ถ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๊ฐ๊ต ์ญํ ์ ํ๋ ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ์ถ๊ฐ๋ก ํตํฉํฉ๋๋ค. ๋ค์์ CoT์ ์์์
๋๋ค. ๋ค์ ๋ถ๋ถ์์๋ ๋จผ์ ๊ธฐ๋ณธ CoT ํ๋กฌํํธ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ ์ ๋ต์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ ๋ค์, ์ธ์ , ์ CoT ํ๋กฌํํธ๊ฐ ์๋ํ๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. | CoT(Chain-of-Thought) prompting [502, 33]์ ์ฐ์ ์ถ๋ก [503], ์์ ์ถ๋ก [504], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐํธ ์ถ๋ก [33]๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ reasoning ์์
์์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ๋ prompting ์ ๋ต์ด๋ค. ICL์ฒ๋ผ ๋จ์ํ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ผ๋ก prompts๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, CoT prompting์ ์
๋ ฅ๊ณผ ์ถ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๋ค๋ฆฌ ์ญํ ์ ํ๋ ์ค๊ฐ reasoning ๋จ๊ณ๋ฅผ ์ถ๊ฐ๋ก ํฌํจํ๋ค. Figure 14๋ CoT์ ์ค๋ช
์ ์ ์ํ๋ค. ๋ค์ ๋ถ๋ถ์์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ CoT prompting ์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๊ทธ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ๋ํด ๋จผ์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ CoT prompting์ด ์ธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์๋ํ๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๋ค. | ์ฐ์์ ์ฌ๊ณ (CoT) ํ๋กฌํํ
[502, 33]์ ์ฐ์ ์ ์ถ๋ก [503], ์์์ ์ถ๋ก [504], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ง์ ์ถ๋ก [33]๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ๋ ํ๋กฌํํ
์ ๋ต์
๋๋ค. ICL๊ณผ ๊ฐ์ด ๋จ์ํ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ผ๋ก ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, CoT ํ๋กฌํํ
์ ์
๋ ฅ๊ณผ ์ถ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๋ค๋ฆฌ ์ญํ ์ ํ๋ ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ์ถ๊ฐ๋ก ํตํฉํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 14๋ CoT์ ์ค๋ช
์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ค์ ๋ถ๋ถ์์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ CoT ํ๋กฌํํ
์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๊ทธ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ๋ํด ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , CoT ํ๋กฌํํ
์ด ์ธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | ์๊ฐ์ ์ฌ์ฌ(CoT) ํ๋กฌํํ
[502, 33]์ ์ฐ์ ์ถ๋ก [503], ์์ ์ถ๋ก [504], ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ธฐํธ ์ถ๋ก [33]๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ๋ ํ๋กฌํํ
์ ๋ต์
๋๋ค. ICL๊ณผ ๊ฐ์ด ๋จ์ํ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ผ๋ก ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, CoT ํ๋กฌํํ
์ ์
๋ ฅ๊ณผ ์ถ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๋ค๋ฆฌ ์ญํ ์ ํ๋ ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ์ถ๊ฐ๋ก ํฌํจํฉ๋๋ค. Figure 14๋ CoT์ ๋ํ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ค์ ๋ถ๋ถ์์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ CoT ํ๋กฌํํ
์ ๊ทผ๋ฒ๊ณผ ๊ทธ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ๋ํด ๋จผ์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ์ธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ CoT ํ๋กฌํํ
์ด ํจ๊ณผ์ ์ธ์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
| ์๊ฐ์ ์ฌ์ฌ(CoT) ํ๋กฌํํ
[502, 33]์ ์ฐ์ ์ถ๋ก [503], ์์ ์ถ๋ก [504], ๊ธฐํธ ์ถ๋ก [33]๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ์์
์์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ ๋ ํ๋กฌํํ
์ ๋ต์
๋๋ค. ICL๊ณผ ๊ฐ์ด ๋จ์ํ ์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์์ผ๋ก ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, CoT ํ๋กฌํํ
์ ์
๋ ฅ๊ณผ ์ถ๋ ฅ ์ฌ์ด์ ๋ค๋ฆฌ ์ญํ ์ ํ๋ ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ์ถ๊ฐ๋ก ํตํฉํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 14๋ CoT์ ์ค๋ช
์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๋ค์ ๋ถ๋ถ์์๋ ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ CoT ํ๋กฌํํ
์ ๊ทผ ๋ฐฉ์๊ณผ ๊ทธ ๊ฐ์ ์ ๋ต์ ๋ํด ๋จผ์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ์ธ์ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ CoT ํ๋กฌํํ
์ด ํจ๊ณผ์ ์ธ์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํ๊ฒ ์ต๋๋ค. |
**์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ.** ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฟผ๋ฆฌ๋ก 4๊ฐ์ logits ๊ฐ(5๋ฒ์งธ๋ Reference point๋ก ์ฌ์ฉ๋จ)์ ๋ฐํ๋ด๋๋ฐ, ์ด๋ ๊ฐ logit๋น \(1/4\) ์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ์ ํ์๋ก ํฉ๋๋ค. | **์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ.** ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฟผ๋ฆฌ์์ 4๊ฐ์ ๋ก์ง ๊ฐ์ ๋
ธ์ถํ๋ฉฐ(๋ค์ฏ ๋ฒ์งธ๋ ๊ธฐ์ค์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ), ๋ก์ง๋น \(1/4\) ์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ์ด ๋ญ๋๋ค. | **Query cost.** ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฟผ๋ฆฌ์์ 4๊ฐ์ ๋ก์ง ๊ฐ์ด ๋ํ๋๋ฉฐ(๋ค์ฏ ๋ฒ์งธ๋ reference point๋ก ์ฌ์ฉ๋จ), ๋ก์ง๋น \(1/4\) ์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. | **Query cost.** ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฟผ๋ฆฌ์์ 4๊ฐ์ logits์ ๊ฐ์ ๋๋ฌ๋ด๋ฉฐ(๋ค์ฏ ๋ฒ์งธ๋ reference point๋ก ์ฌ์ฉ๋จ), ๋ก์ง๋น \(1/4\) ์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ์ด ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. | **์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ.** ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฟผ๋ฆฌ์ 4๊ฐ์ ๋ก์ง ๊ฐ(๋ค์ฏ ๋ฒ์งธ๋ Reference point๋ก ์ฌ์ฉ๋จ)์ ๋
ธ์ถ์ํค๋ฉฐ, ๋ก์ง๋น ์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ์ \(1/4\) ์ฟผ๋ฆฌ์
๋๋ค. | **์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ.** ์ด ๊ณต๊ฒฉ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ๊ฐ ์ฟผ๋ฆฌ๋ง๋ค 4๊ฐ์ ๋ก์ง ๊ฐ์ ๋
ธ์ถ์ํต๋๋ค(๋ค์ฏ ๋ฒ์งธ ๋ก์ง์ Reference๋ก ์ฌ์ฉ), ๋ก์ง๋น ์ฟผ๋ฆฌ ๋น์ฉ์ \(1/4\) ์
๋๋ค. |
Figure 7: **์ธ๊ณต ์ฌ๊ตฌ์ฑ ์คํ์ผ์ ์ํฅ:** The Pile์ ๋ชจ๋ ๋๋ฉ์ธ์์์ Perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ๋ฉฐ, ์๋ก ๋ค๋ฅธ ์คํ์ผ์ ์ธ๊ณต ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ 3B ํ ํฐ์ ์ํด 128M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์์ผฐ์ต๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 7: **ํฉ์ฑ ๋ฆฌํ๋ ์ด์ฆ ์คํ์ผ์ ์ํฅ:** ๋ค์ํ ์คํ์ผ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋น๊ตํ Pile์ ๋ชจ๋ ๋๋ฉ์ธ์ ๋ํ ๋ํด์ฑ. 3B ํ ํฐ์ ๋ํด 128M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 7: **ํฉ์ฑ rephrases ์คํ์ผ์ ์ํฅ:** The Pile์ ๋ชจ๋ ๋๋ฉ์ธ์์์ Perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ ๋ค๋ฅธ ์คํ์ผ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ 3B ํ ํฐ์ ๋ํด 128M parameter ๋ชจ๋ธ์ ํ์ต์์ผฐ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 7: **ํฉ์ฑ rephrases์ ์คํ์ผ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ํฅ:** The Pile์ ๋ชจ๋ ๋๋ฉ์ธ์์์ Perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ, ๋ค์ํ ์คํ์ผ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ. ์ฐ๋ฆฌ๋ 3B ํ ํฐ์ ๋ํด 128M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์์ผฐ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 7: **ํฉ์ฑ ์ฌ๊ตฌ๋ฌธ ์คํ์ผ์ ์ํฅ:** ๋ค์ํ ์คํ์ผ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋น๊ตํ Pile์ ๋ชจ๋ ๋๋ฉ์ธ์ ๋ํ Perplexity. 3B ํ ํฐ์ ๋ํด 128M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 7: **ํฉ์ฑ ์ฌ๊ตฌ์ฑ ์คํ์ผ์ ์ํฅ:** The Pile์ ๋ชจ๋ ๋๋ฉ์ธ์์์ Perplexity๋ฅผ ๋น๊ตํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ค์ํ ์คํ์ผ. 3B ํ ํฐ์ ๋ํด 128M ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํฉ๋๋ค.
Reference: Figure 7: **Impact of style of synthetic rephrases:** Perplexity across all domains of the Pile comparing different styles of synthetic data. We train 128M parameter models for 3B tokens. |
์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, RAG๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ฑฐ๋ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋ LLaMA-7B ๋ชจ๋ธ์ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ด ground truth์ ์ผ์นํ์ง ์์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ ํน์ ์กฐ์ ์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์ ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ํ์ตํ๊ณ ์ฑํํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ฉ์ธ ํนํ์ ์ผ๋ก ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋(DSF) ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ๋์
ํ๋ ๊ฒ์ด ํญ์ ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค์ง๋ ์์ต๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ปจํ
์คํธ ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ๋ฐ ๋ํ ํ๋ จ์ด ๋ถ์กฑํจ์ ๋ํ๋ผ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ, RAFT๋ฅผ ํตํฉํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๋จ์ง ์๊ตฌ๋๋ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ๊ณผ ์ผ์น์ํค๋ ๋ฐ๋ง ํ๋ จ์ํค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ํ๋ ๋ฐ๋ ํ๋ จ์ํต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฐ์ํฉ๋๋ค. | ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก RAG๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋ LLaMA-7B ๋ชจ๋ธ์ ๊ทธ๋ผ์ด๋ ํธ๋ฃจ์ค์ ์ผ์นํ์ง ์๋ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ๋ก ์ธํด ์ฑ๋ฅ์ด ์ ์กฐํฉ๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ๋ณ ํ๋์ ์ ์ฉํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ์ด ํฌ๊ฒ ํฅ์๋ฉ๋๋ค. ์ด ํ๋ก์ธ์ค๋ฅผ ํตํด ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์ ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ํ์ตํ๊ณ ์ฑํํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ฉ์ธ๋ณ๋ก ์ธ๋ถ ์กฐ์ ๋(DSF) ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ๋์
ํ๋ ๊ฒ์ด ํญ์ ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ฒ์ ์๋๋๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ฌธ๋งฅ ์ฒ๋ฆฌ์ ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ํ๋ จ์ด ๋ถ์กฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋ผ ์ ์์ต๋๋ค. RAFT๋ผ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํฉํจ์ผ๋ก์จ ๋ชจ๋ธ์ด ํ์ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ๊ณผ ์ผ์นํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ ํ๋๋ก ํ๋ จํฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ด ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๋ฐฉ์์ ๋ฅ๊ฐํฉ๋๋ค. | ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, RAG๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ์๋ LLaMA-7B ๋ชจ๋ธ์ ๊ทธ ์๋ต ์คํ์ผ์ด ground truth์ ์ผ์นํ์ง ์์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋ค. ๋๋ฉ์ธ ํน์ ์กฐ์ ์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์์ผฐ๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์ ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ํ์ตํ๊ณ ์ฑํํ๊ฒ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ฉ์ธ ํนํ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (DSF)๋ ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ๋์
ํ๋ ๊ฒ์ ํญ์ ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค์ง๋ ์๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ปจํ
์คํธ ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ๋ฐ ํ์ํ ํ๋ จ์ด ๋ถ์กฑํจ์ ์์ฌํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ธ RAFT๋ฅผ ํตํฉํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ํ์ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ๋ง์ถ๋ ๊ฒ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋๋ก ํ๋ จํ๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฐ์ํ๋ค. | ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, RAG๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ง๋ LLaMA-7B ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ทธ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ด ground truth์ ์ผ์นํ์ง ์์ ๋จ์ด์ง๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ ํนํ ์กฐ์ ์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์ ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ํ์ตํ๊ณ ์ฑํํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ฉ์ธ ํนํ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (DSF)๋ ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ๋์
ํ๋ค๊ณ ํด์ ํญ์ ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ฒ์ ์๋๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด context ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ๋ฐ ํ์ํ ํ๋ จ์ด ๋ถ์กฑํจ์ ์์ฌํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ธ RAFT๋ฅผ ํตํฉํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ๋ง์ถ๋๋ก ํ๋ จ์ํค๋ ๋์์ ๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์
๋๋ค. | ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLaMA-7B ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ง๋ ๊ทธ๋ผ์ด๋ ํธ๋ฃจ์ค์ ์ผ์นํ์ง ์๋ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ๋ก ์ธํด ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ ํนํ์ ํ๋์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์ ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ํ์ตํ๊ณ ์ฑํํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ฉ์ธ ํนํ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (DSF)๋ ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ๋์
ํ๋ ๊ฒ์ ํญ์ ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ฒ์ ์๋๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ปจํ
์คํธ ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ๋ฐ ํ์ํ ํ๋ จ์ด ๋ถ์กฑํจ์ ์์ฌํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ, RAFT๋ฅผ ํตํฉํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ๋ง์ถ๋ ๋ฐ๋ง ๊ทธ์น์ง ์๊ณ ๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๋๋ก ํ๋ จํฉ๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ชจ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฐ์ํฉ๋๋ค. | ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, LLaMA-7B ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ง๋ ๊ทธ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ด ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ์นํ์ง ์์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋จ์ด์ง๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ ํนํ์ ํ๋์ ์ ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํต๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ์ ํ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ํ์ตํ๊ณ ์ฑํํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ฉ์ธ ํนํ์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ (DSF)๋ ๋ชจ๋ธ์ RAG๋ฅผ ๋์
ํ๋ค๊ณ ํด์ ํญ์ ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ธ์ค๋ ๊ฒ์ ์๋๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ปจํ
์คํธ ์ฒ๋ฆฌ์ ๊ทธ๋ก๋ถํฐ ์ ์ฉํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ ๋ฐ ๋ํ ํ๋ จ์ด ๋ถ์กฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ฌํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ธ RAFT๋ฅผ ํตํฉํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์๊ตฌ๋๋ ๋ต๋ณ ์คํ์ผ์ ๋ง์ถ๋ ๋ฐ๋ง ๊ทธ์น์ง ์๊ณ ๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ํ๋๋ก ํ๋ จ์ํต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฐ์ํฉ๋๋ค. |
**์ง์ ์ถ๋ก (Knowledge Reasoning).** ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ๋
ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ ์ฆ๊ฑฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๋๋ฐ ์์กดํฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์ ํ์ ์ง์์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค, ์๋ฅผ ๋ค์ด, CSQA [504]/StrategyQA [185]๋ ์์ ์ง์ ์ถ๋ก ์, ScienceQA [565]๋ ๊ณผํ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํ์ฑ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ [565]๋ ์์ฑ๋ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ์ ํ์ง๋ ์๋ ๋ฉํธ๋ฆญ(์: BLEU)์ด๋ ์ธ๊ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์์
์ LLMs๊ฐ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ถ๋ก ์ ์ํํ๊ณ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต์ ๋๋ฌํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ๋ํ๊ธฐ ์ํด, chain-of-thought(CoT) ํ๋กฌํํธ ์ ๋ต [33]์ด ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด ์ ์๋์์ต๋๋ค. 6.3 ์น์
์์ ๋
ผ์ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, CoT๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [33] ๋๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [674] ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ์ ํฌํจํ์ฌ LLMs๊ฐ ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์๋ดํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ LLMs์ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํค๋ฉฐ, ์ฌ๋ฌ ๋ณต์กํ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์์ ์๋ก์ด ์ต์ฒจ๋จ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์ต๋๋ค [33, 56, 526]. ๋ ๋์๊ฐ, ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฝ๋ ์์ฑ ์์
์ผ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ํ, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋์ฑ ํฅ์๋ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค [211], ํนํ ์ฝ๋์ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LLMs์์ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ๋ณต์ก์ฑ ๋๋ฌธ์, ํ์ฌ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ ์ถ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ์์
์์ ์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ค์ณ์ ธ ์์ต๋๋ค [675, 56, 33]. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๋ฅ ์ ํ์ผ๋ก, LLMs๋ ๋ถ์ ํํ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ด ์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ์๋ชป๋ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ฒด ์ถ๋ก ์ฒด์ธ์ ์ ํ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ํน๋ณํ ๋์ฝ๋ฉ ๋๋ ์์๋ธ ์ ๋ต์ ์ ์ํ์ต๋๋ค [436, 437]. | **์ง์ ์ถ๋ก .** ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ ๋
ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ์์กดํฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์ ํ์ ์ง์ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ, ์๋ฅผ ๋ค์ด ์์ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๊ฒฝ์ฐ CSQA[504]/StrategyQA[185], ๊ณผํ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๊ฒฝ์ฐ ScienceQA[565]๊ฐ ์์ต๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ[565]์์๋ ์์ธก๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํ์ฑ ์ธ์๋ ์๋ ๋ฉํธ๋ฆญ(์: BLEU) ๋๋ ์ฌ๋ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ์์ฑ๋ ์ถ๋ก ํ๋ก์ธ์ค์ ํ์ง์ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์์
์๋ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต์ ๋๋ฌํ ๋๊น์ง ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํด์ผ ํ๋ LLM์ด ํ์ํฉ๋๋ค. ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์ด๋์ด๋ด๊ธฐ ์ํด ์ฒด์ธ ์ค๋ธ ์ฝํฌ(CoT) ํ๋กฌํํธ ์ ๋ต[33]์ LLM์ ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํด ์ ์๋์์ต๋๋ค. ์น์
6.3์์ ์ค๋ช
ํ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, CoT๋ ํ๋กฌํํธ์ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ[33]ํ๊ฑฐ๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ[674]ํ ์ ์๋ ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ LLM์ด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์๋ดํ๋ ๊ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ LLM์ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์์ผ ์ฌ๋ฌ ๋ณต์กํ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
[33, 56, 526]์์ ์๋ก์ด ์ต์ฒจ๋จ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์ด์ด์ง๋๋ค. ๋ํ ์ง์ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ๋ฅผ ์ฝ๋ ์์ฑ ๊ณผ์ ๋ก ๊ฐ์ ํ ํ ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ ํนํ ์ฝ๋์ ๋ํด ์ฌ์ ํ์ต๋ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ๋์ฑ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ์ ๋ณต์ก์ฑ์ผ๋ก ์ธํด ํ์ฌ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ ์ถ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ๊ณผ์ ์์ ์ธ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋นํด ์ฌ์ ํ ๋ค์ฒ์ ธ ์์ต๋๋ค[675, 56, 33]. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ ํ์ ์ค์๋ก๋ LLM์ด ๋ถ์ ํํ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์๋ชป ์ ๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ์ฒด ์ถ๋ก ์ฒด์ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํน๋ณํ ๋์ฝ๋ฉ ๋๋ ์์๋ธ ์ ๋ต์ ์ ์ํ์ต๋๋ค[436, 437]. | **์ง์ ์ถ๋ก .** ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ ๋
ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ์์กดํฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์ ํ์ ์ง์์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ CSQA [504]/StrategyQA [185]์ ๊ณผํ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ScienceQA [565]๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํ์ฑ ์ธ์๋, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ [565]๋ ์์ฑ๋ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ์ ํ์ง์ ์๋ ๋ฉํธ๋ฆญ (์: BLEU) ๋๋ ์ธ๊ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์์
์ LLMs๊ฐ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ถ๋ก ์ ์ํํ๊ณ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต์ ๋๋ฌํ ๊ฒ์ ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ๋ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ chain-of-thought (CoT) ํ๋กฌํํธ ์ ๋ต [33]์ด ์ ์๋์์ต๋๋ค. ์น์
6.3์์ ๋
ผ์๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, CoT๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [33] ๋๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [674] ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ์ ํฌํจํ์ฌ LLMs๊ฐ ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์๋ดํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ LLMs์ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํค๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ณต์กํ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์์ ์๋ก์ด ์ต์ฒจ๋จ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์ต๋๋ค [33, 56, 526]. ๋ ๋์๊ฐ, ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฝ๋ ์์ฑ ์์
์ผ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ํ, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋์ฑ ํฅ์๋ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค [211], ํนํ ์ฝ๋์ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LLMs์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ฑ ๊ทธ๋ ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ๋ณต์ก์ฑ ๋๋ฌธ์, ํ์ฌ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ ์ถ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ์์
์์ ์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ๋ค์ฒ์ ธ ์์ต๋๋ค [675, 56, 33]. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๋ฅ ์ ํ์ผ๋ก, LLMs๋ ๋ถ์ ํํ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์๋ชป๋ ์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ฒด ์ถ๋ก ์ฒด์ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ํน๋ณํ ๋์ฝ๋ฉ ๋๋ ์์๋ธ ์ ๋ต์ ์ ์ํ์ต๋๋ค [436, 437]. | **์ง์ ์ถ๋ก .** ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ ๋
ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ์์กดํฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์ ํ์ ์ง์์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ, ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ CSQA [504]/StrategyQA [185]์ ๊ณผํ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ScienceQA [565]๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํ์ฑ ์ธ์๋, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ [565]๋ ์์ฑ๋ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ์ ํ์ง์ ์๋ ์งํ (์: BLEU) ๋๋ ์ธ๊ฐ์ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์์
์ LLMs๊ฐ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ถ๋ก ์ ์ํํ๊ณ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต์ ๋๋ฌํ ๋๊น์ง ์งํํด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ๋ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ 'chain-of-thought (CoT)' ํ๋กฌํํ
์ ๋ต [33]์ด ์ ์๋์์ต๋๋ค. 6.3 ์น์
์์ ๋
ผ์๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, CoT๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [33] ๋๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [674] ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ์ ํฌํจํ์ฌ LLMs๊ฐ ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์๋ดํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ LLMs์ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํค๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ณต์กํ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์์ ์๋ก์ด ์ต์ฒจ๋จ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ๊ฒ ํฉ๋๋ค [33, 56, 526]. ๋ ๋์๊ฐ, ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฝ๋ ์์ฑ ์์
์ผ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ํ, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋์ฑ ํฅ์๋ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค [211], ํนํ ์ฝ๋์ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LLMs์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ๋ณต์ก์ฑ ๋๋ฌธ์, ํ์ฌ LLMs์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ ์ถ๋ก ๊ณผ ๊ฐ์ ์์
์์ ์ฌ์ ํ ์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ๋ค๋จ์ด์ง๋๋ค [675, 56, 33]. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๋ฅ ์ ํ์ผ๋ก, LLMs๋ ๋ถ์ ํํ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์๋ชป๋ ์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ฒด ์ถ๋ก ์ฒด์ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ํน์ ๋์ฝ๋ฉ ๋๋ ์์๋ธ ์ ๋ต์ ์ ์ํ์ต๋๋ค [436, 437]. | **์ง์ ์ถ๋ก .** ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ ๋
ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ฆ๊ฑฐ์ ์์กดํฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์ ํ์ ์ง์์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ, ์๋ฅผ ๋ค์ด, CSQA [504]/StrategyQA [185]๋ ์์ ์ง์ ์ถ๋ก ์, ScienceQA [565]๋ ๊ณผํ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋ฉ๋๋ค. ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํ์ฑ ์ธ์๋, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ [565]๋ ์์ฑ๋ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ์ ํ์ง์ ์๋ ๋ฉํธ๋ฆญ (์: BLEU) ๋๋ ์ธ๊ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์์
์ LLM์ด ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ถ๋ก ์ ์ํํ๊ณ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต์ ๋๋ฌํ๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ๋ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ์ฒด์ธ ์ค๋ธ ์ฌ๊ณ (CoT) ํ๋กฌํํธ ์ ๋ต [33]์ด ์ ์๋์์ต๋๋ค. 6.3 ์น์
์์ ๋
ผ์๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, CoT๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [33] ๋๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [674] ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ์ ํฌํจํ์ฌ LLM์ด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์๋ดํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ LLM์ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํค๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ณต์กํ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
[33, 56, 526]์์ ์๋ก์ด ์ต์ฒจ๋จ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋์ด ๋์ต๋๋ค. ๋ ๋์๊ฐ, ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฝ๋ ์์ฑ ์์
์ผ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ํ, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋์ฑ ํฅ์๋ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค [211], ํนํ ์ฝ๋์ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LLM์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ๋ณต์ก์ฑ ๋๋ฌธ์, ํ์ฌ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ ์ถ๋ก [675, 56, 33]๊ณผ ๊ฐ์ ์์
์์ ์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ณด๋ค ๋ค์ณ์ ธ ์์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๋ฅ ์ ํ ์ค ํ๋๋ LLM์ด ๋ถ์ ํํ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์๋ชป๋ ์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ฒด ์ถ๋ก ์ฒด์ธ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ํน์ ๋์ฝ๋ฉ ๋๋ ์์๋ธ ์ ๋ต์ ์ ์ํ์ต๋๋ค [436, 437]. | **์ง์ ์ถ๋ก .** ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ตํ๊ธฐ ์ํด ๋
ผ๋ฆฌ์ ๊ด๊ณ์ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ ์ฆ๊ฑฐ์ ์์กดํฉ๋๋ค. ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฃผ๋ก ํน์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๋น ์ ํ์ ์ง์์ ๋ํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์์ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ CSQA [504]/StrategyQA [185]์ ๊ณผํ ์ง์ ์ถ๋ก ์ ๋ํ ScienceQA [565]๊ฐ ์์ต๋๋ค. ์์ธก ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ ํ์ฑ ์ธ์๋, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ [565]๋ ์์ฑ๋ ์ถ๋ก ๊ณผ์ ์ ํ์ง์ ์๋ ๋ฉํธ๋ฆญ (์: BLEU) ๋๋ ์ธ๊ฐ ํ๊ฐ๋ฅผ ํตํด ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์์
์ LLM์ด ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จ๊ณ๋ณ๋ก ์ถ๋ก ์ ์ํํ๊ณ ์ฃผ์ด์ง ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋ต์ ๋๋ฌํ๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ๋จ๊ณ๋ณ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ์ ๋ํ๊ธฐ ์ํด, ๋ณต์กํ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ์ฒด์ธ ์ค๋ธ ์ฌ๊ณ (CoT) ํ๋กฌํํธ ์ ๋ต [33]์ด ์ ์๋์์ต๋๋ค. ์น์
6.3์์ ๋
ผ์๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ, CoT๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [33] ๋๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ [674] ์ค๊ฐ ์ถ๋ก ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ์ ํฌํจํ์ฌ LLM์ด ๋ค๋จ๊ณ ์ถ๋ก ์ ์ํํ๋๋ก ์๋ดํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ LLM์ ์ถ๋ก ์ฑ๋ฅ์ ํฌ๊ฒ ํฅ์์ํค๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ณต์กํ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
[33, 56, 526]์์ ์๋ก์ด ์ต๊ณ ์์ค์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋์ด ๋์ต๋๋ค. ๋ ๋์๊ฐ, ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ์ฝ๋ ์์ฑ ์์
์ผ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ํ, ์ฐ๊ตฌ์๋ค์ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ด ๋์ฑ ํฅ์๋ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค [211], ํนํ ์ฝ๋์ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LLM์ ๊ฒฝ์ฐ ๋์ฑ ๊ทธ๋ ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ง์ ์ถ๋ก ์์
์ ๋ณต์ก์ฑ ๋๋ฌธ์, ํ์ฌ LLM์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ ์ถ๋ก [675, 56, 33]๊ณผ ๊ฐ์ ์์
์์ ์ธ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋นํด ๋ค์ณ์ ธ ์์ต๋๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๋ฅ ์ ํ์ผ๋ก, LLM์ ๋ถ์ ํํ ์ค๊ฐ ๋จ๊ณ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ์๋ชป๋ ์ต์ข
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด, ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ฒด ์ถ๋ก ์ฒด์ธ์ ์ ํ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ํน์ ๋์ฝ๋ฉ ๋๋ ์์๋ธ ์ ๋ต์ ์ ์ํ์ต๋๋ค [436, 437]. |
์ฐ๋ฆฌ๋ PG19 (Rae et al., 2019)์ Arxiv-math (Wu et al., 2022) ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์์ Infini-Transformer ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ณ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ค์ ์ Memorizing Transformers (Wu et al., 2022)์ ๊ทธ๊ฒ๊ณผ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๊ฐ 128 ์ฐจ์์ 12๊ฐ ๋ ์ด์ด์ 8๊ฐ์ attention heads, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ hidden layer 4096์ FFNs๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. | PG19(Rae et al., 2019) ๋ฐ Arxiv-math(Wu et al., 2022) ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์๊ท๋ชจ ์ธํผ๋ํธ๋์คํฌ๋จธ ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ ๋ฐ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ค์ ์ ๋ฉ๋ชจ๋ผ์ด์ง ํธ๋์คํฌ๋จธ(Wu et al., 2022)์ ์ค์ ๊ณผ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๊ฐ 128์ฐจ์์ 12๊ฐ ๋ ์ด์ด์ 8๊ฐ์ ์ฃผ์๋ ฅ ํค๋์ 4096๊ฐ์ ์จ๊ฒจ์ง ๋ ์ด์ด๋ฅผ ๊ฐ์ง FFN์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ PG19(Rae et al., 2019) ๋ฐ Arxiv-math(Wu et al., 2022) ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์์ Infini-Transformer ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ณ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ค์ ์ Memorizing Transformers(Wu et al., 2022)์ ์ค์ ๊ณผ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์๋ 12๊ฐ์ ๋ ์ด์ด์ ๊ฐ๊ฐ 128์ฐจ์์ 8๊ฐ์ attention heads, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ hidden layer 4096์ด ์๋ FFNs๊ฐ ์์ต๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ PG19(Rae et al., 2019) ๋ฐ Arxiv-math(Wu et al., 2022) ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์ํ Infini-Transformer ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ณ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ค์ ์ Memorizing Transformers(Wu et al., 2022)์ ์ค์ ๊ณผ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์๋ 12๊ฐ์ ๋ ์ด์ด์ ๊ฐ๊ฐ 128 ํฌ๊ธฐ์ 8๊ฐ์ attention heads, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ hidden layer 4096์ FFNs๊ฐ ์์ต๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ PG19(Rae et al., 2019) ๋ฐ Arxiv-math(Wu et al., 2022) ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์๊ท๋ชจ Infini-Transformer ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ณ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ค์ ์ Memorizing Transformers(Wu et al., 2022)์ ์ค์ ๊ณผ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๊ฐ 128์ฐจ์์ 12๊ฐ ๋ ์ด์ด์ 8๊ฐ์ attention heads, hidden layer 4096์ FFNs๋ฅผ ๊ฐ์ต๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ PG19(Rae et al., 2019) ๋ฐ Arxiv-math(Wu et al., 2022) ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์์ Infini-Transformer ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๊ณ ํ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ค์ ์ Memorizing Transformers(Wu et al., 2022)์ ๊ทธ๊ฒ๊ณผ ๋งค์ฐ ์ ์ฌํฉ๋๋ค. ์ฆ, ๋ชจ๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๊ฐ๊ฐ 128 ์ฐจ์์ 12๊ฐ์ ๋ ์ด์ด์ 8๊ฐ์ attention heads, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ hidden layer 4096์ FFNs๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. |
ํ์ฌ ๋ฐ๋ณต์์ \(q\)๋ ์์ํ ์์น๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, \(F\)๋ ์์ง ์์ํ๋์ง ์์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. \(H_{F}\)๋ objective function์ hessian matrix์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(q\)๋ ํ์ฌ ๋ฐ๋ณต์์ ์์ํ ์์น์ด๊ณ \(F\)๋ ์์ํ๋์ง ์์ ๋๋จธ์ง ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. H_{F}\)๋ ๋ชฉ์ ํจ์์ ํค์์ ํ๋ ฌ์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(q\)๋ ํ์ฌ ๋ฐ๋ณต์์์ ์์ํ ์์น์ด๋ฉฐ, \(F\)๋ ์์ง ์์ํ๋์ง ์์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. \(H_{F}\)๋ ๋ชฉ์ ํจ์์ Hessian matrix์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(q\)๋ ํ์ฌ iteration์ quantization position์ด๋ฉฐ, \(F\)๋ remaining non-quantized weights๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. \(H_{F}\)๋ objective function์ hessian matrix์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(q\)๋ ํ์ฌ ๋ฐ๋ณต์์์ ์์ํ ์์น์ด๋ฉฐ, \(F\)๋ ์์ง ์์ํ๋์ง ์์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. \(H_{F}\)๋ ๋ชฉ์ ํจ์์ Hessian ํ๋ ฌ์
๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ \(q\)๋ ํ์ฌ ๋ฐ๋ณต์์์ ์์ํ ์์น์ด๋ฉฐ, \(F\)๋ ์์ง ์์ํ๋์ง ์์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ํ๋
๋๋ค. \(H_{F}\)๋ ๋ชฉ์ ํจ์์ Hessian ํ๋ ฌ์
๋๋ค. |
์ค์ ๋ต๋ณ \(y_{k+1}\)์ LLM์ด ์์ธกํด์ผ ํ ๋น์นธ์ผ๋ก ๋จ๊ฒจ์ ธ ์์ต๋๋ค. ICL์ ์ฑ๋ฅ์ด ์์ฐ(demonstrations)์ ํฌ๊ฒ ์์กดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํ๋กฌํํธ์์ ์ด๋ฅผ ์ ์ ํ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๋ฐฉ์ ์ (12)์ ๊ตฌ์ถ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ํ๋กฌํํธ์์ ์์ฐ์ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ํ ์ธก๋ฉด์ ์ง์คํฉ๋๋ค. ์ด๋ ์์ฐ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ํจ์ \(f(\cdot)\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ์์๋ฅผ ํ๋กฌํํธ์ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ฐ์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ก ๋ฐฐ์ดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. | ์ฌ๊ธฐ์ ์ค์ ๋ต \(y_{k+1}\)์ LLM์ด ์์ธกํ ๋น์นธ์ผ๋ก ๋จ๊ฒจ์ ธ ์์ต๋๋ค. ICL์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐ๋ชจ์ ํฌ๊ฒ ์์กดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ์ ์ ํ๊ฒ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๋ฐฉ์ ์ (12)์ ๊ตฌ์ฑ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์ ๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ฐ ์์ ๋ฅผ ํจ์ \(f(\cdot)\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๋กฌํํธ๋ก ํฌ๋งทํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ก ๋ฐฐ์ดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ ๋ฑ ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฌ๋งทํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ธก๋ฉด์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค. | ์ค์ ๋ต \(y_{k+1}\)์ LLM์ ์ํด ์์ธก๋ ๊ณต๋ฐฑ์ผ๋ก ๋จ๊ฒจ์ง๋ค. ICL์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ฐ์ ํฌ๊ฒ ์์กดํ๋ฏ๋ก, ํ๋กฌํํธ์์ ์ด๋ฅผ ์ ์ ํ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. ์ (12)์ ๊ตฌ์ถ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๋กฌํํธ์์ ์์ฐ์ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ธก๋ฉด์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๋ค. ์ด๋ ์์ฐ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์ ๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ฐ ์์ ๋ฅผ ํจ์ \(f(\cdot)\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํด ํ๋กฌํํธ์ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ฐ์ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ก ๋ฐฐ์นํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํ๋ค. | ์ค์ ๋ต์ธ \(y_{k+1}\)์ LLM์ด ์์ธกํ ์ ์๋๋ก ๊ณต๋ฐฑ์ผ๋ก ๋จ๊ฒจ๋ก๋๋ค. ICL์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐ๋ชจ์ ํฌ๊ฒ ์์กดํ๋ฏ๋ก, ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ์ ์ ํ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๋ฐฉ์ ์ (12)์ ๊ตฌ์ถ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ธก๋ฉด์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์ด๋ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ฐ ์์๋ฅผ ํจ์ \(f(\cdot)\)๋ฅผ ์ฌ์ฉํด ํ๋กฌํํธ์ ํฌ๋งทํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ก ๋ฐฐ์ดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. | ์ค์ ๋ต๋ณ \(y_{k+1}\)์ LLM์ด ์์ธกํด์ผ ํ ๋น์นธ์ผ๋ก ๋จ๊ฒจ์ ธ ์์ต๋๋ค. ICL์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐ๋ชจ์ ํฌ๊ฒ ์์กดํ๋ฏ๋ก, ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ์ ์ ํ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๋ฐฉ์ ์ (12)์ ๊ตฌ์ถ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ธก๋ฉด์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์ด๋ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ฐ ์์๋ฅผ ํจ์ \(f(\cdot)\)๋ฅผ ํตํด ํ๋กฌํํธ์ ํฌ๋งทํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ก ๋ฐฐ์ดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. | ์ค์ ๋ต์ธ \(y_{k+1}\)์ LLM์ ์ํด ์์ธก๋ ๋น์นธ์ผ๋ก ๋จ๊ฒจ์ ธ ์์ต๋๋ค. ICL์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐ๋ชจ์ ํฌ๊ฒ ์์กดํ๋ฏ๋ก, ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ์ ์ ํ ์ค๊ณํ๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํฉ๋๋ค. ๋ฐฉ์ ์ (12)์ ๊ตฌ์ถ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๋กฌํํธ์์ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฌ๋งทํ
ํ๋ ์ธ ๊ฐ์ง ์ฃผ์ ์ธก๋ฉด์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์ด๋ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ฐ ์์๋ฅผ ํจ์ \(f(\cdot)\)๋ฅผ ํตํด ํ๋กฌํํธ์ ํฌ๋งทํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฐ๋ชจ๋ฅผ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์์๋ก ๋ฐฐ์ดํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. |
* Evol-Instruct (Xu et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ ์คํ์์ค ํ๋ก์ ํธ, ํ๋ซํผ, ํฌ๋ผ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์์ ๊ฐ์ ธ์จ 218๊ฐ์ ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ธ๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค.
* Vicuna (Chiang et al., 2023)๋ prompt engineering์ ํตํด GPT-4์ ์ํด ์์ฑ๋ 80๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ง์์ฌํญ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค.
* Self-Instruct (Wang et al., 2022)๋ ์ฌ์ฉ์ ์งํฅ์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ํด ๋๊ธฐ ๋ถ์ฌ๋ 252๊ฐ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์์ฑํ ์ง์์ฌํญ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค.
* Koala (Geng et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ์ ๊ฒ์๋ 180๊ฐ์ ๋ํํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์์ฌํญ์ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค. | * Evol-Instruct(Xu ์ธ, 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ ์คํ ์์ค ํ๋ก์ ํธ, ํ๋ซํผ, ํฌ๋ผ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์ 218๊ฐ์ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์นจ์ ํฌํจํฉ๋๋ค.* Vicuna(Chiang ์ธ, 2023)๋ ํ๋กฌํํธ ์์ง๋์ด๋ง์ ํตํด ์์ฑ๋ 80๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ง์นจ์ ํฌํจํฉ๋๋ค.* Self-Instruct(Wang ์ธ, 2022)๋ ์ฌ์ฉ์ ์ค์ฌ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์์ ์๊ฐ์ ๋ฐ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ ์์ฑ ์ง์นจ 252๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํฉ๋๋ค.* Koala(Geng ์ธ, 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ์ ๊ฒ์๋ 180๊ฐ์ ๋ํ ์คํ์ผ์ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์นจ์ ํฌํจํฉ๋๋ค. | * Evol-Instruct(Xu et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ open-source ํ๋ก์ ํธ, ํ๋ซํผ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฌ๋ผ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์์ ์จ ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ธ๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ 218๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค.
* Vicuna(Chiang et al., 2023)๋ prompt engineering์ ํตํด GPT-4์ ์ํด ์์ฑ๋ ๋ค์ํ ์ง์์ฌํญ 80๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค.
* Self-Instruct(Wang et al., 2022)๋ ์ฌ์ฉ์ ์งํฅ์ ์ธ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ํด ๋๊ธฐํ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์์ฑํ ์ง์์ฌํญ 252๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค.
* Koala(Geng et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ์ ๊ฒ์๋ ๋ํ ์คํ์ผ์ ์ค์ ์ฌ์ฉ์์ ์ง์์ฌํญ 180๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค. | * Evol-Instruct (Xu et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ ์คํ์์ค ํ๋ก์ ํธ, ํ๋ซํผ, ํฌ๋ผ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์์ ๊ฐ์ ธ์จ ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ธ๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ 218๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Vicuna (Chiang et al., 2023)๋ ํ๋กฌํํธ ์์ง๋์ด๋ง์ ํตํด GPT-4์ ์ํด ์์ฑ๋ ๋ค์ํ ์ง์์ฌํญ 80๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Self-Instruct (Wang et al., 2022)๋ ์ฌ์ฉ์ ์งํฅ์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ํด ๋๊ธฐ ๋ถ์ฌ๋ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์์ฑํ ์ง์์ฌํญ 252๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Koala (Geng et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ์ ๊ฒ์๋ ๋ํํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์์ฌํญ 180๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
[reviewd korean] | * Evol-Instruct(Xu et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ open-source ํ๋ก์ ํธ, ํ๋ซํผ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํฌ๋ผ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์์ ์จ ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ธ๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ 218๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Vicuna(Chiang et al., 2023)๋ prompt engineering์ ํตํด GPT-4์ ์ํด ์์ฑ๋ ๋ค์ํ ์ง์์ฌํญ 80๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Self-Instruct(Wang et al., 2022)๋ ์ฌ์ฉ์ ์งํฅ์ ์ธ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ํด ๋๊ธฐ๋ถ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์์ฑํ ์ง์์ฌํญ 252๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Koala(Geng et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ์ ๊ฒ์๋ ๋ํ ์คํ์ผ์ ์ค์ ์ฌ์ฉ์์ ์ง์์ฌํญ 180๊ฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | * Evol-Instruct(Xu et al., 2023)๋ ์จ๋ผ์ธ open-source projects, platforms, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ forums์ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์์ ๊ฐ์ ธ์จ 218๊ฐ์ ์ค์ ์ธ๊ฐ์ ์ง์๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Vicuna(Chiang et al., 2023)๋ prompt engineering์ ํตํด GPT-4์ ์ํด ์์ฑ๋ 80๊ฐ์ ๋ค์ํ ์ง์๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Self-Instruct(Wang et al., 2022)๋ user-oriented applications์ ์ํด ๋๊ธฐ๋ถ์ฌ๋ฅผ ๋ฐ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ๊ฐ ์์ฑํ 252๊ฐ์ ์ง์๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
* Koala(Geng et al., 2023)๋ online์ ๊ฒ์๋ 180๊ฐ์ conversation-style์ ์ค์ ์ฌ์ฉ์์ ์ง์๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค. |
Data Optimal Regime. ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ "compute optimal regime" [HBM\({}^{+}\)22] ๋๋ "over-train regime"์์ ํ๋ จ์ํค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์ฃผ์ด์ง scale์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ง์ ์ฃผ๋ก ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ํนํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ๋ํด "data optimal" regime์ ๋ ๊ฐ๊น๊ฒ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํํฐ๋งํ์ฌ "knowledge"์ ์ ์ ํ ์์ค์ ์ ์งํ๊ณ ๋ชจ๋ธ์ "reasoning ability"๋ฅผ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ์ ์ฌ๋ ฅ์ด ์๋ ์น ํ์ด์ง๋ฅผ ๋ ๋ง์ด ๋ณด์กดํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ง์ ํ๋ฆฌ๋ฏธ์ด ๋ฆฌ๊ทธ ๊ฒฝ๊ธฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ frontier ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ข์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ ์ ์์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ์ฌ "reasoning"์ ๋ ๋ง์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ๋จ๊ฒจ์ผ ํฉ๋๋ค. mini size ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด ๋งํ์๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ Figure 2์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ Llama-2์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ ์ต์ ์ฒด์ ."๊ณ์ฐ ์ต์ ์ฒด์ "[HBM\({}^{+}\)22] ๋๋ "๊ณผ๋ํ ํ๋ จ ์ฒด์ "์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๋ ์ ํ ์์
๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃผ๋ก ์ฃผ์ด์ง ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ง์ ์ค์ ์ ๋ก๋๋ค.2 ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃผ๋ก ์์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ "๋ฐ์ดํฐ ์ต์ " ์ฒด์ ์ ๋ ๊ฐ๊น๋๋ก ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ํนํ, ์น ๋ฐ์ดํฐ์ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์์ค์ "์ง์"์ด ํฌํจ๋๋๋ก ํํฐ๋งํ๊ณ ๋ชจ๋ธ์ "์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ"์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ์น ํ์ด์ง๋ฅผ ๋ ๋ง์ด ๋ณด๊ดํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ง์ ํ๋ฆฌ๋ฏธ์ด ๋ฆฌ๊ทธ์์ ํ ๊ฒฝ๊ธฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํ๋ก ํฐ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ข์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ ์ ์์ง๋ง, ๋ฏธ๋ ํฌ๊ธฐ ๋ชจ๋ธ์ "์ถ๋ก "์ ์ํด ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ๋ ๋ง์ด ํ๋ณดํ๋ ค๋ฉด ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ด ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๊ทธ๋ฆผ 2์์ Llama-2์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ ์ต์ ์ฒด์ (Data Optimal Regime). ์ด์ ์ฐ๊ตฌ๋ค๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, "compute optimal regime" [HBM\({}^{+}\)22] ๋๋ "over-train regime"์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃผ์ด์ง ๊ท๋ชจ(_given scale_)์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ง์ ์ฃผ๋ก ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ํนํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด 'data optimal' ์ฒด์ ์ ๋ ๊ฐ๊น๋๋ก ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํํฐ๋งํ์ฌ '์ง์'์ ์ ์ ํ ์์ค์ ํฌํจํ๊ณ , ๋ชจ๋ธ์ 'reasoning ability'๋ฅผ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ๋ ๋ง์ ์น ํ์ด์ง๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ ํ๋ฆฌ๋ฏธ์ด ๋ฆฌ๊ทธ ๊ฒฝ๊ธฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ต์ฒจ๋จ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ข์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ผ ์ ์์ง๋ง, ๋ฏธ๋ ์ฌ์ด์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ 'reasoning'์ ์ํด ๋ ๋ง์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ๋จ๊ธฐ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ 2์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ๋ฒ์ Llama-2์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค.
| ๋ฐ์ดํฐ ์ต์ ์ฒด์ : ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ๋ค๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, "compute optimal regime"[HBM\({}^{+}\)22] ๋๋ "over-train regime"์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃผ์ด์ง ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ง์ ์ฃผ๋ ฅํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ํนํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด 'data optimal' regime์ ๋ ๊ฐ๊น๋๋ก ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ค๊ณ ๋
ธ๋ ฅํฉ๋๋ค. ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํํฐ๋งํ์ฌ 'knowledge'์ ์ ์ ํ ์์ค์ ์ ์งํ๊ณ , ๋ชจ๋ธ์ 'reasoning ability'๋ฅผ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ์ ์ฌ๋ ฅ์ด ์๋ ์น ํ์ด์ง๋ฅผ ๋ ๋ง์ด ๋ณด์กดํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ง์ ํ๋ฆฌ๋ฏธ์ด ๋ฆฌ๊ทธ ๊ฒฝ๊ธฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ frontier ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ข์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ ์ ์์ง๋ง, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ์ฌ 'reasoning'์ ์ํด mini size ๋ชจ๋ธ์ ๋ ๋ง์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ๋จ๊ฒจ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 2์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ Llama-2์ ๋น๊ตํด ๋ณด๊ฒ ์ต๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ ์ต์ ์ฒด์ . "๊ณ์ฐ ์ต์ ์ฒด์ "[HBM\({}^{+}\)22] ๋๋ "๊ณผ๋ ํ๋ จ ์ฒด์ "์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฌ๋ฆฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃผ์ด์ง ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ง์ ์ฃผ๋ก ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ํนํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด "๋ฐ์ดํฐ ์ต์ " ์ฒด์ ์ ๊ฐ๊น๋๋ก ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ณด์ ํ๋ ค๊ณ ๋
ธ๋ ฅํฉ๋๋ค. ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ "์ง์"์ ์ ์ ํ ์์ค์ ํฌํจํ๋๋ก ํํฐ๋งํ๊ณ , ๋ชจ๋ธ์ "์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ"์ ์ ์ฌ์ ์ผ๋ก ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ์น ํ์ด์ง๋ฅผ ๋ ๋ง์ด ์ ์งํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ง์ ํ๋ฆฌ๋ฏธ์ด ๋ฆฌ๊ทธ ๊ฒฝ๊ธฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ต์ฒจ๋จ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ข์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ ์ ์์ง๋ง, ๋ฏธ๋ ์ฌ์ด์ฆ ๋ชจ๋ธ์ "์ถ๋ก "์ ์ํด ๋ ๋ง์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ 2์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ Llama-2์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. | ๋ฐ์ดํฐ ์ต์ ๋ ์ง. "๊ณ์ฐ ์ต์ ๋ ์ง"[HBM\({}^{+}\)22] ๋๋ "๊ณผํ๋ จ ๋ ์ง"์์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฌ๋ฆฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฃผ์ด์ง ๊ท๋ชจ์ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ์ ํ์ง์ ์ฃผ๋ก ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ํนํ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํด "๋ฐ์ดํฐ ์ต์ " ๋ ์ง์ ๊ฐ๊น๊ฒ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํํฐ๋งํ์ฌ "์ง์"์ ์ ์ ํ ์์ค์ ํฌํจํ๋๋ก ํ๋ฉฐ, ๋ชจ๋ธ์ "์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ"์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ์น ํ์ด์ง๋ฅผ ๋ ๋ง์ด ์ ์งํฉ๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ํน์ ๋ ์ง์ ํ๋ฆฌ๋ฏธ์ด ๋ฆฌ๊ทธ ๊ฒฝ๊ธฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ต์ฒจ๋จ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ข์ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ ์ ์์ง๋ง, ๋ฏธ๋ ์ฌ์ด์ฆ ๋ชจ๋ธ์ "์ถ๋ก "์ ์ํด ๋ ๋ง์ ๋ชจ๋ธ ์ฉ๋์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฌํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ 2์์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ Llama-2์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. |
์ฐ๋ฆฌ๋ Huggingface์ Wikipedia ๋ฐ์ดํฐ์
(20220301.en, (Foundation))์์ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ 1,000๊ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋ก ์์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ํ๋(๋ ์ง, ์ด๋ฆ, ๋์)์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ฌธ์ ์์ฑํ๊ณ , ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ํํ๊ฒ ์ผ์นํ์ง ์๋ ์๋ต์ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. groundtruth ๋ต๋ณ๊ณผ ์ผ์น์ํค๋ ๋ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ๋ชจํธ์ฑ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ต๋ณ์ด ํน์ ํ์์ ๋ง๋๋ก ์ ํํฉ๋๋ค. ๋ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ต๋ณ์ด 4์๋ฆฌ ์ฐ๋(YYYY) ํ์์ ๋ฐ๋ฅด๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฑ๊ณผ ์ด๋ฆ์ด ํฌํจ๋ ๋ต๋ณ์ ์๊ตฌํฉ๋๋ค(์: George Washington). ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค๋ฅธ ์๋ณ์๋ฅผ ์ ๊ฑฐํฉ๋๋ค(์: Seattle, Seattle, WA๊ฐ ์๋). ๊ฐ ๋๋ฉ์ธ์์ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉํ๋ ๋จ์ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ ์ค์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๊ฐ ์ธํธ๋ฅผ ์ํด ๋ฌด์์๋ก 200๊ฐ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. | ๋จผ์ , ํ๊น
ํ์ด์ค์ ์ํคํผ๋์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ(20220301.en, (์ฌ๋จ))์์ ๋ฌด์์๋ก 1000๊ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๋ถ์ผ(๋ ์ง, ์ด๋ฆ, ๋์)์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ฌธ์ ์์ฑํ๊ณ ๋ฐ์ท๋ฌธ์ด ๋ฌธ๋งฅ์์ ์ ํํ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์๋ ์๋ต์ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. ์ ๋ต๊ณผ ์ผ์นํ ๋ ๋ชจํธ์ฑ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด ์ ๋ต์ ํน์ ํ์์ ๋ง๋๋ก ์ ํํฉ๋๋ค. ๋ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ 4์ ์ฐ๋(YYYY)๋ฅผ ์ค์ํด์ผ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฆ๊ณผ ์ฑ(์: ์กฐ์ง ์์ฑํด)์ด ํ์ํฉ๋๋ค. ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค๋ฅธ ์ ์(์: ์์ ํ, WA๊ฐ ์๋ ์์ ํ)์ ์ ๊ฑฐํฉ๋๋ค. ๊ฐ ๋๋ฉ์ธ์์ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ ๋๋จธ์ง ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ ์ค์์ ๋ฌด์์๋ก 200๊ฐ๋ฅผ ํ๊ฐ ์ธํธ๋ก ์ํ๋งํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ Huggingface์ Wikipedia dataset(20220301.en, (Foundation))์์ ๋ฌด์์๋ก 1000๊ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ํ๋งํ๋ค. GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๋ถ์ผ(date, name, city)์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ฌธ์ ์์ฑํ๊ณ , ๋ฐ์ท๋ฌธ์ด context์ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์๋ ์๋ต์ ๊ฑธ๋ฌ๋ธ๋ค. groundtruth answers์ ์ผ์น์ํฌ ๋์ ๋ชจํธ์ฑ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด, ํน์ ํ์์ ๋ง๊ฒ answers๋ฅผ ์ ํํ๋ค. date์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ต๋ณ์ด 4์๋ฆฌ ์ฐ๋(YYYY)๋ฅผ ๋ฐ๋ฅด๋๋ก ์๊ตฌํ๋ค. name์ ๊ฒฝ์ฐ, first name๊ณผ last name(์: George Washington)์ ์๊ตฌํ๋ค. city์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค๋ฅธ identities(์: Seattle์ด ์๋ Seattle, WA)๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ๋ค. ๊ฐ domain์ ๋ํด, ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ ์ค์์ ๋ฌด์์๋ก 200๊ฐ๋ฅผ ์ํ๋งํ๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ Huggingface์ Wikipedia ๋ฐ์ดํฐ์
(20220301.en, (Foundation))์์ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ 1000๊ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋ก ์์ํฉ๋๋ค. GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ํ๋(๋ ์ง, ์ด๋ฆ, ๋์)์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ฌธ์ ์์ฑํ๊ณ , ๋ฌธ๋งฅ์์ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์๋ ๋ฐ์ท๋ฌธ์ ๋ํ ์๋ต์ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. groundtruth ๋ต๋ณ๊ณผ ์ผ์นํ ๋์ ๋ชจํธ์ฑ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด, ๋ต๋ณ์ ํน์ ํ์์ ๋ง์ถ๋๋ก ์ ํํฉ๋๋ค. ๋ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ต๋ณ์ด 4์๋ฆฌ ์ฐ๋(YYYY)๋ฅผ ์ค์ํ๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฒซ๋ฒ์งธ ์ด๋ฆ๊ณผ ๋ง์ง๋ง ์ด๋ฆ(์: George Washington)์ ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค๋ฅธ ์ ๋ถ์ ๋ชจ๋ ์ ๊ฑฐํฉ๋๋ค(์: Seattle, WA๊ฐ ์๋ Seattle). ๊ฐ ๋๋ฉ์ธ์์ ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉํ๋ ๋จ์ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ ์ค์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๊ฐ ์ธํธ์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ๋ฌด์์๋ก 200๊ฐ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋จผ์ Huggingface์ Wikipedia dataset(20220301.en, (Foundation))์์ ๋ฌด์์๋ก 1000๊ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ํ๋(๋ ์ง, ์ด๋ฆ, ๋์)์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ฌธ์ ์์ฑํ๊ณ , ๋ฐ์ท๋ฌธ์ด ๋ฌธ๋งฅ์์ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์๋ ์๋ต์ ํํฐ๋งํฉ๋๋ค. groundtruth answers์ ์ผ์น์ํฌ ๋์ ๋ชจํธ์ฑ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด, ๋ต๋ณ์ ํน์ ํ์์ ๋ง์ถ๋๋ก ์ ํํฉ๋๋ค. ๋ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ต๋ณ์ด 4์๋ฆฌ ์ฐ๋(YYYY) ํ์์ ๋ฐ๋ฅด๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ฆ๊ณผ ์ฑ์ด ํฌํจ๋๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค(์: George Washington). ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค๋ฅธ ์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํฉ๋๋ค(์: Seattle, WA๊ฐ ์๋ Seattle). ๊ฐ ๋๋ฉ์ธ์์, ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉํ๋ ๋จ์ ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ ์ค์์, ํ๊ฐ ์ธํธ๋ฅผ ์ํด ๋ฌด์์๋ก 200๊ฐ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. | ๋จผ์ , Huggingface์ Wikipedia ๋ฐ์ดํฐ์
(20220301.en, (Foundation))์์ ๋ฌด์์๋ก 1000๊ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. GPT-4๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ํ๋(๋ ์ง, ์ด๋ฆ, ๋์)์ ๊ด๋ จ๋ ์ง๋ฌธ์ ์์ฑํ๊ณ , ๋ฐ์ท๋ฌธ์ด ๋ฌธ๋งฅ์์ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ๊ฒฌ๋์ง ์๋ ์๋ต์ ๊ฑธ๋ฌ๋
๋๋ค. ๊ทธ๋ผ์ด๋ ํธ๋ฃจ์ค ๋ต๋ณ๊ณผ ์ผ์น์ํค๋ ๋ฐ ์์ด ๋ชจํธ์ฑ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด, ๋ต์ ํน์ ํ์์ ๋ง์ถ๋๋ก ์ ํํฉ๋๋ค. ๋ ์ง์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ต์ด 4์๋ฆฌ ์ฐ๋(YYYY) ํ์์ ๋ฐ๋ฅด๋๋ก ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ์ด๋ฆ์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด๋ฆ๊ณผ ์ฑ(์: George Washington)์ ์๊ตฌํฉ๋๋ค. ๋์์ ๊ฒฝ์ฐ, ๋ค๋ฅธ ์ ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ฑฐํฉ๋๋ค(์: Seattle, WA๊ฐ ์๋ Seattle). ๊ฐ ๋๋ฉ์ธ์์, ์ด๋ฌํ ๊ธฐ์ค์ ๋ถํฉํ๋ ๋๋จธ์ง ์ง๋ฌธ-๋ต๋ณ ์ ์ค์์, ํ๊ฐ ์ธํธ๋ฅผ ์ํด ๋ฌด์์๋ก 200๊ฐ๋ฅผ ์ํ๋งํฉ๋๋ค. |
์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ค Touvron et al. (2023); Taylor et al. (2022); Zhang et al. (2022); Gu and Dao (2023); Almazrouei et al. (2023); Zhang et al. (2024); Faysse et al. (2024)์ ํ๋ จ ์ค์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ ๋
ธ์ถ์ ๋ฐ์ง๋ง, ๋ณดํต ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ์ ์์๋ถ๊ธฐ๋ง์ ์ฐจ์งํฉ๋๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ถ๊ฐ ํ๋ จ์ ์ํํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํนํ decoder ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ Chen et al. (2023); Ji et al. (2023), ๋ฒ์ญ Xu et al. (2023); Wu et al. (2024), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฝ๋ฉ Roziere et al. (2023)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์์ต๋๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ด์ ์ ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋
๋ฆฝ์ฑ์
๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ ์์
์ ํตํด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฌธํํ๋ ค๊ณ ์๋ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ๋ค์ ์ข
์ข
์๊ท๋ชจ ์ ๊ทผ๋ฒ Niklaus and Giofre (2023)์ ์์กดํ๊ฑฐ๋, ๊ณ์ฐ์ ์ผ๋ก ๋น์ธ Vu et al. (2020); Lu et al. (2023)ํ๊ฑฐ๋, ํ์ฅ์ฑ์ ๊ฒฐ์ฌ๋์ด Cheng et al. (2023); Cui et al. (2023); Nishida et al. (2019)์์ต๋๋ค. | ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ Touvron et al. (2023); Taylor et al. (2022); Zhang et al. (2022); Gu and Dao (2023); Almazrouei et al. (2023); Zhang et al. (2024); Faysse et al. (2024)์ ํ๋ จ ์ค์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋
ธ์ถ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์์ง๋ง, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ์ ๋ถ๊ณผํฉ๋๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ถ๊ฐ ํ๋ จ์ ์ํํ๋ ๊ฒ์
๋๋ค. ์ด ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ๋์ฝ๋ ๋ชจ๋ธ์ ํนํ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ํ Chen et al. (2023); Ji et al. (2023), ๋ฒ์ญ Xu et al. (2023); Wu et al. (2024), ์ฝ๋ฉ Roziere et al. (2023) ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ์ฃผ์ ์ฅ์ ์ ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋
๋ฆฝ์ฑ์
๋๋ค. ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ๋ฌธ ๊ณผ์ ๋ฅผ ํตํด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฌธํํ๋ ค๊ณ ์๋ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ข
์ข
์๊ท๋ชจ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์ Niklaus ๋ฐ Giofre (2023)์ ์์กดํ๊ฑฐ๋, ๊ณ์ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋ Vu ์ธ (2020); Lu ์ธ (2023), ๋๋ ํ์ฅ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํฉ๋๋ค. Cheng ์ธ (2023); Cui ์ธ (2023); Nishida ์ธ (2019). | ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ค Touvron et al. (2023); Taylor et al. (2022); Zhang et al. (2022); Gu and Dao (2023); Almazrouei et al. (2023); Zhang et al. (2024); Faysse et al. (2024)์ ํ๋ จ ๊ณผ์ ์์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ ๋
ธ์ถ์ ์ป์ง๋ง, ์ด๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ์ ์์ ๋ถ๋ถ์ ์ฐจ์งํ๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์์
์ ๋ํ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ถ๊ฐ ํ๋ จ์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํนํ ๋์ฝ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ Chen et al. (2023); Ji et al. (2023), ๋ฒ์ญ Xu et al. (2023); Wu et al. (2024), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฝ๋ฉ Roziere et al. (2023)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ฅ์ ์ ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋
๋ฆฝ์ฑ์ด๋ค. ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฌ์ ์์
์ ํตํด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฌธํํ๋ ค๋ ์๋๊ฐ ์์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ๋ค์ ์ข
์ข
์์ ๊ท๋ชจ์ ์ ๊ทผ๋ฒ Niklaus and Giofre (2023), ๊ณ์ฐ์ ์ผ๋ก ๋น์ธ๋ค Vu et al. (2020); Lu et al. (2023), ๋๋ ํ์ฅ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ๋ค Cheng et al. (2023); Cui et al. (2023); Nishida et al. (2019). | ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ค์ธ Touvron et al. (2023); Taylor et al. (2022); Zhang et al. (2022); Gu and Dao (2023); Almazrouei et al. (2023); Zhang et al. (2024); Faysse et al. (2024)์ ํ๋ จ ๊ณผ์ ์์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ ๋
ธ์ถ๋์ง๋ง, ์ด๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ ๋ถ๊ณผํ๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์์
์ ๋ํ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ถ๊ฐ ํ๋ จ์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํนํ ๋์ฝ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ Chen et al. (2023); Ji et al. (2023), ๋ฒ์ญ Xu et al. (2023); Wu et al. (2024), ์ฝ๋ฉ Roziere et al. (2023) ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ฅ์ ์ ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋
๋ฆฝ์ฑ์ด๋ค. ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฌธํ์ํค๊ธฐ ์ํด ๊ตฌ์ค ์์
(pretext tasks)์ ์ฌ์ฉํ๋ ค๊ณ ์๋ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ๋ค์ ์ข
์ข
์๊ท๋ชจ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์์ ์์กดํ๊ฑฐ๋, Niklaus and Giofre (2023), ๊ณ์ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋ค๊ฑฐ๋ Vu et al. (2020); Lu et al. (2023), ๋๋ ํ์ฅ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ๊ฑฐ๋ Cheng et al. (2023); Cui et al. (2023); Nishida et al. (2019)์ด๋ค. | ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ค์ธ Touvron et al. (2023); Taylor et al. (2022); Zhang et al. (2022); Gu and Dao (2023); Almazrouei et al. (2023); Zhang et al. (2024); Faysse et al. (2024)์ ํ๋ จ ๊ณผ์ ์์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ ๋
ธ์ถ์ ๋ฐ์ง๋ง, ์ด๋ ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ ๋ถ๊ณผํ๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์์
์ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ถ๊ฐ ํ๋ จ์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํนํ ๋์ฝ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์ด, ์ํ Chen et al. (2023); Ji et al. (2023), ๋ฒ์ญ Xu et al. (2023); Wu et al. (2024), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฝ๋ฉ Roziere et al. (2023)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์ด ์ ๊ทผ๋ฒ์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ฅ์ ์ ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํน์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋
๋ฆฝ์ฑ์ด๋ค. ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ ์ ์์
์ ํตํด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฌธํํ๋ ค๋ ์๋๋ฅผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ๋ค์ ์ข
์ข
์๊ท๋ชจ ์ ๊ทผ๋ฒ Niklaus and Giofre (2023), ๊ณ์ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋๋ Vu et al. (2020); Lu et al. (2023), ๋๋ ํ์ฅ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ Cheng et al. (2023); Cui et al. (2023); Nishida et al. (2019)์ ์์กดํ๋ค. | ์ผ๋ฐ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ค Touvron et al. (2023); Taylor et al. (2022); Zhang et al. (2022); Gu and Dao (2023); Almazrouei et al. (2023); Zhang et al. (2024); Faysse et al. (2024)์ ํ์ต ์ค์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ ๋
ธ์ถ์ ์ป์ง๋ง, ์ด๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฒด ๋ฐ์ดํฐ์ ์ผ๋ถ๋ถ์ ๋ถ๊ณผํ๋ค. ๋ฒ๋ฅ ์์
์ ๋ํ ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํค๋ ๊ฐ๋จํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฒ๋ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ์ถ๊ฐ ํ์ต์ ์ํํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์, ํนํ ๋์ฝ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ ๊ฒ์, ์ํ Chen et al. (2023); Ji et al. (2023), ๋ฒ์ญ Xu et al. (2023); Wu et al. (2024), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฝ๋ฉ Roziere et al. (2023)๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋์๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ฅ์ ์ ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ํน์ ํน์ฑ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๋
๋ฆฝ์ฑ์ด๋ค. ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ๋ํ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๋ ํ
์คํธ ์์
์ ํตํด ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์ ๋ฌธํํ๋ ค๋ ์๋๋ฅผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋
ธ๋ ฅ๋ค์ ์ข
์ข
์๊ท๋ชจ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์ Niklaus and Giofre (2023), ๊ณ์ฐ ๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋๋ Vu et al. (2020); Lu et al. (2023), ๋๋ ํ์ฅ์ฑ์ด ๋ถ์กฑํ Cheng et al. (2023); Cui et al. (2023); Nishida et al. (2019)์ ์์กดํ๋ค. |
์ด ์ ์ ์ผ๋์ ๋๊ณ , AI Safety Benchmark์ ํฅํ ๋ฒ์ ์ด ์์ ํ ๊ณต๊ฐ๋์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค. ๋ฒค์น๋งํฌ์ ์ ํ์ฑ์ ๋ณดํธํ๋ฉด์๋ ๊ฐ๋ฅํ ํ ํฌ๋ช
ํ๊ฒ ์ด์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ณ ๋ ค ์ค์ธ ์ต์
์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ฌด์์ ๋ถ๋ถ์ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํน์ ์ ํ์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํ๋กฌํํธ์ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ(์: 6๊ฐ์) ์ฐ๊ธฐํ๊ฑฐ๋, ๋ฒค์น๋งํฌ์ ์ ํ์ฑ์ด ์์ฌ์ค๋ฌ์์ง๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ์
ํ๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๊ฒ๋ค์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, v0.5๋ถํฐ ์ฐ๋ฆฌ๋ AI Safety Benchmark๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ์ค์ํด์ผ ํ ์๊ตฌ ์ฌํญ ์ธํธ๋ฅผ ์ค์ ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | ์ด๋ฅผ ์ผ๋์ ๋๊ณ ํฅํ AI ์์ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ชจ๋ ๋ฒ์ ์ด ์์ ํ ๊ณต๊ฐ๋์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค. ๊ฐ๋ฅํ ํ ํฌ๋ช
ํ๋ฉด์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํด ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ณ ๋ ค ์ค์ธ ์ต์
์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ฌด์์ ๋ถ๋ถ ๋ณด๋ฅ, ํน์ ์ ํ์ ํ๋กฌํํธ ๋ณด๋ฅ, ํ๋กฌํํธ์ ๊ณต๊ฐ ์ถ์ ์ง์ฐ(์: 6๊ฐ์), ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ด ์์ฌ์ค๋ฌ์์ง๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ์ฌ์ฉ ๊ธฐํ ์ค์ ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, v0.5๋ถํฐ๋ AI ์์ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ์ค์ํด์ผ ํ๋ ์ผ๋ จ์ ์๊ตฌ ์ฌํญ์ ์ค์ ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | ์ด๋ฅผ ์ผ๋์ ๋๋ฉด, ํฅํ AI Safety Benchmark์ ๋ฒ์ ์ด ์์ ํ ๊ณต๊ฐ๋์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ๋ณดํธํ๋ฉด์๋ ๊ฐ๋ฅํ ํ ํฌ๋ช
ํ๊ฒ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด ์ถ์ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ํ ๋ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์๋ค. ๊ณ ๋ ค ์ค์ธ ์ต์
์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ฌด์์ ๋ถ๋ถ์ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํน์ ์ ํ์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํ๋กฌํํธ์ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ(์: 6๊ฐ์) ์ฐ๊ธฐํ๊ฑฐ๋, ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ด ์์ฌ์ค๋ฌ์์ง๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๊ฒ์ด ํฌํจ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, v0.5๋ถํฐ ์ฐ๋ฆฌ๋ AI Safety Benchmark๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ์ค์ํด์ผ ํ๋ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ธํธ๋ฅผ ์ค์ ํ๊ณ ์๋ค. | [korean]
์ด ์ ์ ์ผ๋์ ๋๊ณ , AI Safety Benchmark์ ๋ฏธ๋ ๋ฒ์ ์ด ์์ ํ ๊ณต๊ฐ๋์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ๋ณดํธํ๋ฉด์ ๊ฐ๋ฅํ ํ ํฌ๋ช
ํ๊ฒ ๊ทธ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ๋ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ณ ๋ ค ์ค์ธ ์ต์
์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ฌด์์ ๋ถ๋ถ์ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํน์ ์ ํ์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํ๋กฌํํธ์ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ(์: 6๊ฐ์) ์ฐ๊ธฐํ๊ฑฐ๋, ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ด ์์ฌ์ค๋ฌ์์ง๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๊ฒ๋ค์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, v0.5๋ถํฐ ์ฐ๋ฆฌ๋ AI Safety Benchmark๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ์ค์ํด์ผ ํ๋ ์๊ตฌ ์ฌํญ ์ธํธ๋ฅผ ์ค์ ํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
[reviewd korean] | ์ด๋ฅผ ์ผ๋์ ๋๊ณ , ํฅํ AI Safety Benchmark์ ๋ฒ์ ๋ค์ ์์ ํ ๊ณต๊ฐ๋์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ๋ณดํธํ๋ฉด์๋ ๊ฐ๋ฅํ ํ ํฌ๋ช
ํ๊ฒ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ณ ๋ ค ์ค์ธ ์ต์
์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ฌด์์ ๋ถ๋ถ์ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํน์ ์ ํ์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํ๋กฌํํธ์ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ(์: 6๊ฐ์) ์ฐ๊ธฐํ๊ฑฐ๋, ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ด ์์ฌ์ค๋ฌ์์ง๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๊ฒ ๋ฑ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, v0.5๋ถํฐ ์ฐ๋ฆฌ๋ AI Safety Benchmark๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ์ค์ํด์ผ ํ๋ ์๊ตฌ์ฌํญ ์ธํธ๋ฅผ ์๋ฆฝํ๊ณ ์์ต๋๋ค. | ์ด๋ฅผ ์ผ๋์ ๋๊ณ , ํฅํ AI Safety Benchmark์ ๋ฒ์ ๋ค์ด ์์ ํ ๊ณต๊ฐ๋์ง ์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ๋ณดํธํ๋ฉด์๋ ๊ฐ๋ฅํ ํ ํฌ๋ช
ํ๊ฒ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๋ ๋ค์ํ ์ ๋ต์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ๊ณ ๋ ค ์ค์ธ ์ต์
์๋ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ฌด์์ ๋ถ๋ถ์ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํน์ ์ ํ์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๋ณด๋ฅํ๊ฑฐ๋, ํ๋กฌํํธ์ ๊ณต๊ฐ๋ฅผ ์ผ์ ๊ธฐ๊ฐ(์: 6๊ฐ์) ๋์ ์ง์ฐํ๊ฑฐ๋, ๋ฒค์น๋งํฌ์ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ด ์์ฌ์ค๋ฌ์์ง๋ฉด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ํ๊ธฐ ์กฐ๊ฑด์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๊ฒ ๋ฑ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, v0.5๋ถํฐ ์ฐ๋ฆฌ๋ AI Safety Benchmark๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ชจ๋ ์ฌ๋์ด ์ค์ํด์ผ ํ๋ ์๊ตฌ ์ฌํญ ์งํฉ์ ์ค์ ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. |
๊ทธ๋ฆผ 1์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฏ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ Infini-attention์ ๋ก์ปฌ๊ณผ ๊ธ๋ก๋ฒ ์ปจํ
์คํธ ์ํ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ถ๋ ฅ์ ์ํด ๊ฒฐํฉํฉ๋๋ค. multi-head attention (MHA)์ ์ ์ฌํ๊ฒ, dot-product attention ์ด์ธ์ ๊ฐ attention layer๋น \(H\) ๊ฐ์ ๋ณ๋ ฌ ์์ถ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค. (\(H\)๋ attention heads์ ์์
๋๋ค.) | ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ ์ธํผ๋-์ดํ
์
์ ๋ก์ปฌ๊ณผ ๊ธ๋ก๋ฒ ์ปจํ
์คํธ ์ํ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํฉ๋๋ค. ๋ฉํฐ ํค๋ ์ดํ
์
(MHA)๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ, ๋ํธ-ํ๋ก๋ํธ ์ดํ
์
์ ๋ํ์ฌ ์ดํ
์
๋ ์ด์ด๋น ๋ณ๋ ฌ ์์ถ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ์ \(H\)๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค(\(H\)๋ ์ดํ
์
ํค๋ ์). | ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ Infini-attention์ ๋ก์ปฌ ๋ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ context states๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํฉ๋๋ค. Multi-head attention (MHA)๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ, Infini-attention์ dot-product attention ์ธ์๋ ๊ฐ attention layer๋น \(H\)๊ฐ์ ๋ณ๋ ฌ compressive memory๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค (\(H\)๋ attention heads์ ์๋ฅผ ์๋ฏธํฉ๋๋ค). | ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ Infini-attention์ ๋ก์ปฌ๊ณผ ๊ธ๋ก๋ฒ ์ปจํ
์คํธ ์ํ๋ฅผ ๋ชจ๋ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์ถ๋ ฅํฉ๋๋ค. Multi-head attention (MHA)๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ, dot-product attention์ ๋ํด ๊ฐ attention layer๋น \(H\) ๊ฐ์ ๋ณ๋ ฌ compressive memory๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค. (\(H\)๋ attention heads์ ์์
๋๋ค.)
[reviewd korean]
``` | ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ Infini-attention์ ๋ก์ปฌ๊ณผ ๊ธ๋ก๋ฒ context states๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ์ฌ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํฉ๋๋ค. multi-head attention (MHA)๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ, dot-product attention ์ธ์๋ ์ดํ
์
๋ ์ด์ด๋น \(H\) ๊ฐ์ ๋ณ๋ ฌ compressive memory๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค (\(H\)๋ attention heads์ ์์
๋๋ค). | ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ Infini-attention์ ๋ก์ปฌ ๋ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ context states๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ถ๋ ฅ์ ๊ฒฐํฉํฉ๋๋ค. multi-head attention (MHA)๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ, dot-product attention์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ attention layer๋น \(H\) ๊ฐ์ ๋ณ๋ ฌ compressive memory๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค (\(H\)๋ attention heads์ ์์
๋๋ค).
[reviewd korean]
๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด, ์ฐ๋ฆฌ์ Infini-attention์ ๋ก์ปฌ ๋ฐ ๊ธ๋ก๋ฒ context states๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ถ๋ ฅ์ ๊ฒฐํฉํฉ๋๋ค. multi-head attention (MHA)๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ, dot-product attention์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ attention layer๋น \(H\) ๊ฐ์ ๋ณ๋ ฌ compressive memory๋ฅผ ์ ์งํฉ๋๋ค (\(H\)๋ attention heads์ ์์
๋๋ค). |
**๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ ์ฑ๋ฅ.** Table 2์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, \(M^{L}\) (FLAN-T5 XXL์ ํด๋น)์ ์๋์ CoT prompting์์ ์ด์ต์ ์ป์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฉฐ, standard prompting์ ๋นํด ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๋ชจ๋์์ EM ๋ฐ F1 ์ ์๊ฐ ํ๋ฝํ์์ต๋๋ค(๋จ, HotpotQA์ answer inclusion ์ ์๋ ์ ์ธ). ์ด๋ 50B ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ฏธ๋ง์ ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ ํ๋ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ํ, 2WikiMultihopQA์์์ ์ฑ๋ฅ ํ๋ฝ ํญ์ด HotpotQA์ ๋นํด ๋์ฑ ํฌ๋ค๋ ๊ฒ์(EM ๋ฐ F1์์ ๊ฑฐ์ 10%) ๊ด์ฐฐํ์์ต๋๋ค. ์๋ชป๋ ์์ธก์ ๋ํ ์์์
๊ฒํ ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, \(M^{L}\)์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์๊ณ , ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ์ต์ข
๋ต๋ณ์ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ด๋ ค์์ ๊ฒช๋๋ค๋ ๋จ์๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **๊ธฐ๋ณธ ์ฑ๋ฅ.** ํ 2์ ๊ฐ์ด, ํ์ค ํ๋กฌํํธ์ ๋น๊ตํ์ ๋ ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๋ชจ๋์์ \(M^{L}\)(FLAN-T5 XXL์ ํด๋น)์ EM ๋ฐ F1 ์ ์๊ฐ ๋จ์ด์ก์ผ๋ฉฐ(ํซํQA์ ๋ต ํฌํจ ์ ์๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ ), ์๋ CoT ํ๋กฌํํธ์ ์ด์ ์ด ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์ด๋ 50B ๋ฏธ๋ง์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ชจ๋ธ์ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ ํ์ ์ด๋ผ๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ํ ์ฑ๋ฅ ํ๋ฝ์ด HotpotQA๋ณด๋ค 2WikiMultihopQA์์ ๋ ํฐ ํญ์ผ๋ก ๊ด์ฐฐ๋์์ต๋๋ค(EM๊ณผ F1์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฑฐ์ 10%). ์๋ชป๋ ์์ธก์ ์๋์ผ๋ก ๊ฒ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ, \(M^{L}\)์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๊ณ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ์ต์ข
๋ต์ ์ ์ํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฌธ์ ์ ์ง๋ฉดํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ํฉ๋๋ค. | **๊ธฐ์ค ์ฑ๋ฅ.** ํ 2์์ ๋ณผ ์ ์๋ฏ์ด, \(M^{L}\) (FLAN-T5 XXL๊ณผ ๋์ผ)์ ์๋์ CoT prompting์์ ์ด์ต์ ์ป์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ EM๊ณผ F1 ์ ์๊ฐ ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๋ชจ๋์์(๋จ, HotpotQA์ ๋ต๋ณ ํฌํจ ์ ์๋ ์ ์ธ) ํ์ค prompting์ ๋นํด ํ๋ฝํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ 50B ๋ฏธ๋ง์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ ํ๋ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ํ, ์ฑ๋ฅ ์ ํ๊ฐ HotpotQA๋ณด๋ค 2WikiMultihopQA์์(EM๊ณผ F1์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฑฐ์ 10%์ ๋ฌํจ) ๋์ฑ ์ฌ๊ฐํ์์์ๆไปฌไน ๋ฐ๊ฒฌํ์์ต๋๋ค. ์๋ชป๋ ์์ธก์ ์๋์ผ๋ก ๊ฒ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ, \(M^{L}\)์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ผ๋ฉฐ, ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ์ต์ข
๋ต๋ณ์ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ๋ชจ๋ธ๋ค์ด ์ด๋ ค์์ ๊ฒช๊ฒ ๋๋ค๋ ํํธ๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **๊ธฐ์ค ์ฑ๋ฅ.** ํ 2์์ ๋ณผ ์ ์๋ฏ์ด, \(M^{L}\) (FLAN-T5 XXL์ ํด๋น)์ ์๋์ CoT prompting์์ ์ด์ต์ ์ป์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค prompting์ ๋นํด ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๋ชจ๋์์ EM๊ณผ F1 ์ ์๊ฐ ํ๋ฝํ์์ต๋๋ค(ํซํQA์ ๋ต๋ณ ํฌํจ ์ ์๋ ์ ์ธ). ์ด๋ ๋งค๊ฐ๋ณ์๊ฐ 50B ๋ฏธ๋ง์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ ํ๋ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ํ ์ฑ๋ฅ ํ๋ฝ์ ํซํQA๋ณด๋ค 2WikiMultihopQA์์ ๋์ฑ ํฌ๊ฒ ๊ด์ฐฐ๋์์ต๋๋ค(EM๊ณผ F1์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฑฐ์ 10%์ ๋ฌํจ). ์๋ชป๋ ์์ธก์ ์๋์ผ๋ก ๊ฒ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ, \(M^{L}\)์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๊ณ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ์ต์ข
๋ต๋ณ์ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ๋ฌธ์ ์ ์ง๋ฉดํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ฌํฉ๋๋ค. | **๊ธฐ์ค ์ฑ๋ฅ.** ํ 2์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, \(M^{L}\) (FLAN-T5 XXL๊ณผ ๋์ผ)์ ์๋์ CoT ํ๋กฌํํ
์์ ์ด์ต์ ์ป์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค ํ๋กฌํํ
์ ๋นํด ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๋ชจ๋์์ EM ๋ฐ F1 ์ ์๊ฐ ํ๋ฝํ์์ต๋๋ค(ํซํQA์ ๋ต ํฌํจ ์ ์๋ ์ ์ธ). ์ด๋ 50B ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ฏธ๋ง์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ํ๋ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ํ ์ฑ๋ฅ ํ๋ฝ์ ํซํQA๋ณด๋ค 2WikiMultihopQA์์(EM ๋ฐ F1์ ๋ํด ๊ฑฐ์ 10%) ๋์ฑ ๋๋๋ฌ์ก์ต๋๋ค. ์๋ชป๋ ์์ธก์ ์๋์ผ๋ก ํ์ธํ ๊ฒฐ๊ณผ, \(M^{L}\)์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๊ณ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ์ต์ข
๋ต์ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ์ด๋ ค์์ ๊ฒช๋๋ค๋ ํํธ๋ฅผ ์ค๋๋ค. | **๊ธฐ์ค ์ฑ๋ฅ.** ํ 2์ ๋ํ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด, \(M^{L}\) (FLAN-T5 XXL๊ณผ ๋์ผ)์ ์๋์ CoT ํ๋กฌํํ
์์ ์ด์ต์ ์ป์ง ๋ชปํ์์ผ๋ฉฐ, ํ์ค ํ๋กฌํํ
์ ๋นํด ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๋ชจ๋์์ EM ๋ฐ F1 ์ ์๊ฐ ํ๋ฝํ์์ต๋๋ค (HotpotQA์ ๋ต ํฌํจ ์ ์๋ ์ ์ธ). ์ด๋ 50B ํ๋ผ๋ฏธํฐ ๋ฏธ๋ง์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ ํ๋ ์ถ๋ก ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ์ด์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. ๋ํ ์ฑ๋ฅ ํ๋ฝ์ HotpotQA๋ณด๋ค 2WikiMultihopQA์์ (EM ๋ฐ F1์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฑฐ์ 10%) ๋์ฑ ๋๋๋ฌ์ก์ต๋๋ค. ์๋ชป๋ ์์ธก์ ์๋์ผ๋ก ๊ฒ์ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ, \(M^{L}\)์ ๋ฌธ๋งฅ์์ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฐ๋ณตํ๊ณ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ์ต์ข
๋ต์ ์ ๊ณตํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ฌธ๋งฅ์ด ๋๋ฌด ๊ธธ์ด์ง๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ์ง๋ฉดํ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์์ฌํฉ๋๋ค. |
์ฆ์ ์ํ์ ์ด๋ฏธ ์กด์ฌํ๋ ์ต์ฒจ๋จ ๋ฐ ์์ฐ ์ค๋น ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์ ์๋๋ ํผํด์ ์์ธ์
๋๋ค. ์ด์๋ ์ฌ๊ธฐ์ ๋ถ์ ํ์๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ๊ฒ [86], ํ
๋ฌ ํ๋ [87, 88], ํ์ ์ ๋ณด ์บ ํ์ธ [89, 90, 91], ์๋ ์ฑ์ ํ๋ ์๋ฃ์ ์ ์ [92], ์์ด ๋ฐ ์๊ธฐ ํด๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๋ ๊ฒ [93], ์ฌ์ด๋ฒ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐ ์
์ฑ ์ํํธ์จ์ด [94, 95] ๋ฑ์ด ํฌํจ๋๋ฉฐ, ๊ทธ ์ธ์๋ ๋ง์ ๊ฒ๋ค์ด ์์ต๋๋ค [96]. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ ค ์ฌํญ์ ์ฌ์ค ์ค๋ฅ์ "hallucinations"์
๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ด ํ๋ จ ์ข
๋ฃ์ผ ์ดํ์ ๋ฐ์ํ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ๊ฒ ๋๋ฉด, ์ต์ ์ ๋ณด์ ์ธ๋ถ ์ถ์ฒ์ ์ ๊ทผํ ์ ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์ด๋ ์๋นํ ์ํ์
๋๋ค [6, 97, 98]. ์์ฑํ AI๋ ์กฐ์ง์ ๋ฐ ๋ฌผ์ง์ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ค์ฌ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ท๋ชจ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํจ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฏธ๋์ด๋ ๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ํ
์คํธ-์์ฑ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ค์ ์ํ ์ค์บ์ ์คํํ๊ณ , ๋๋ ์ ํ๋ฅผ ๊ฑธ์ด ๊ทธ๋ค์ ์น์ฒ ์ค ํ ๋ช
์ธ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๊ฐ์ฅํ๋ฉฐ ์ฆ์ ๊ธ์ต ์ง์์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ๋ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ณด๋ํ์ต๋๋ค [99]. AI ๋ชจ๋ธ์ ํธํฅ, ๋ถ๊ณต์ ์ฑ, ์ฐจ๋ณ์ ๋ํ ์ํ์ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ค๋ซ๋์ ์ฐ๋ ค๋์ด ์์ต๋๋ค [100, 101, 44, 102]. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ์ค์์ ๋ฐ๋ก ๋์จ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ์กฐ์ ๋์ด ๋
์ฑ, ํ์ค, ๋ชจ์์ ์ด๋ฉฐ ์ฌํ๊ฒ ํธํฅ๋ ๋ด์ฉ์ ์ฝ๊ฒ ์์ฑํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค [103, 104, 68]. ๋ํ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ์์ฐํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋ [105], ์์ ํํฐ๋ฅผ '์๊ฒ' ํ๊ฑฐ๋ [106], ์ค๊ณ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ๋๋ฌ๋ด๊ฒ ํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์์ต๋๋ค [107]. | ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํ์ ๊ธฐ์กด์ ํ๋ก ํฐ์ด ๋ฐ ์์ฐ ์ค๋น ์๋ฃ ๋ชจ๋ธ์ด ์ด๋ฏธ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ์ํ ์์์
๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ ์ฌ๊ธฐ ๋ฐ ์ฌ๊ธฐ[86], ํ
๋ฌ ํ๋[87, 88], ํ์ ์ ๋ณด ์บ ํ์ธ[89, 90, 91], ์๋ ์ฑ์ ํ๋ ์๋ฃ ์์ฑ[92], ์์ด ๋ฐ ์ํด ์ฅ๋ ค[93], ์ฌ์ด๋ฒ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐ ๋ฉ์จ์ด[94, 95] ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค[96]. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ ค๋ ์ฌ์ค ์ค๋ฅ ๋ฐ "ํ๊ฐ"์
๋๋ค. ์ด๋ ์ต์ ์ ๋ณด์ ๋ํ ์ธ๋ถ ์ถ์ฒ์ ์ก์ธ์คํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ต์ก ๋ง๊ฐ์ผ ์ดํ์ ๋ฐ์ํ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ ๋ ์๋นํ ์ํ์ด ๋ฐ์ํฉ๋๋ค[6, 97, 98]. ์์ฑํ AI๋ ์กฐ์ง ๋ฐ ๋ฌผ์ง์ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ค์ฌ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ท๋ชจ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ํ
์คํธ ์์ฑ ๋ณํ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ๋๋ ๋ฐ์ ํ์ฌ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ๊ธ์ ์ ์ง์์ด ํ์ํ ์น์ฒ ์ค ํ ๋ช
์ธ ์ฒํ๋ ์ฌ์ค์ ์ธ ์ํ ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ์ด์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ๋ก ์ ๋ณด๋๋์์ต๋๋ค[99]. AI ๋ชจ๋ธ์ ํธํฅ์ฑ, ๋ถ๊ณต์ ์ฑ, ์ฐจ๋ณ ์ํ์ ์ค๋ ์ฐ๋ ค๋ก, ๋ฐฉ๋ํ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ํด ๋ท๋ฐ์นจ๋๊ณ ์์ต๋๋ค[100, 101, 44, 102]. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด, ์์-๋-๋ฐ์ค ๋ชจ๋ธ์ ์๊ท๋ชจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ์กฐ์ ํ์ฌ ๋
์ฑ, ํ์ค, ๋ชจ์์ ์ด๊ณ ํธํฅ์ ์ธ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค[103, 104, 68]. ๋ํ ์๋นํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ค์ ๋งํ๋๋ก[105], ์์ ํํฐ๋ฅผ '์์ด๋ฒ๋ฆฌ๊ฒ' ํ๊ฑฐ๋[106] ์ค๊ณ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ๋๋ฌ๋ด๋๋ก ํ๋ ์ฌ๋๊ณผ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ง์ค๋์ด ์์ต๋๋ค[107]. | ์ฆ๊ฐ์ ์ํ์ ์ด๋ฏธ ์กด์ฌํ๋ ํ๋ฐํฐ์ด์ ์์ฐ ์ค๋น ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์ ์๋๊ณ ์๋ ํผํด์ ์์ธ์ด๋ค. ์ด๋ ์ฌ๊ธฐ์ ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ๊ฒ[86], ํ
๋ฌ ํ๋[87, 88], ํ์ ์ ๋ณด ์บ ํ์ธ[89, 90, 91], ์๋ ์ฑ ํ๋ ์๋ฃ ์์ฑ[92], ์์ด๊ณผ ์ํด๋ฅผ ์กฐ์ฅํ๋ ๊ฒ[93], ์ฌ์ด๋ฒ ๊ณต๊ฒฉ๊ณผ ์
์ฑ ํ๋ก๊ทธ๋จ[94, 95] ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ํ์ ํฌํจํ๋ค[96]. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ ค๋ ์ฌ์ค์์ ์ค๋ฅ์ "hallucinations"์ด๋ค. ๋ชจ๋ธ์ด ํ๋ จ ์ข
๋ฃ ๋ ์ง ์ดํ์ ๋ฐ์ํ ์ด๋ฒคํธ์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ ๋, ์ต์ ์ ๋ณด์ ์ธ๋ถ ์์ค์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ์๋นํ ์ํ์ด ๋๋ค[6, 97, 98]. ์์ฑ AI๋ ์กฐ์ง์ ๋ฐ ๋ฌผ์ง์ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ค์ฌ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ท๋ชจ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ธ๋ก ์ ๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ํ
์คํธ-์์ฑ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํด ํ์ค์ ์ธ ์ํ ์ค์บ์ ์คํํ๊ณ , ๋๋์ผ๋ก ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ์ ํ๋ฅผ ๊ฑธ์ด ๊ธํ ์ฌ์ ์ง์์ด ํ์ํ ์น์ฒ์ธ ์ฒํ๋ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋ณด๋ํ๋ค[99]. AI ๋ชจ๋ธ์์์ ํธํฅ, ๋ถ๊ณต์ ์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐจ๋ณ์ ์ํ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์์ ์ฐ๋ ค์ฌํญ์ผ๋ก, ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ[100, 101, 44, 102]์ ์ํด ์ง์ง๋ฐ๊ณ ์๋ค. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ์ค ๋ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ fine-tuning ์์ฐ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ์กฐ์ ๋์ด ๋
์ฑ, ํ์ค, ๋ถ์พํ๊ณ ์ฌํ๊ฒ ํธํฅ๋ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์์ฑํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค[103, 104, 68]. ๋ํ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ์ํ๋๋ก ํ๋ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์๋ค[105], 'safety filters'๋ฅผ '์์ด๋ฒ๋ฆฌ๋๋ก'[106] ๋๋ ์ค๊ณ์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ๋๋ฌ๋ด๋๋ก ํ๋[107]. | ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํ์ ์ด๋ฏธ ์กด์ฌํ๋ ํ๋ก ํฐ์ด์ ์์ฐ ์ค๋น ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์ ์๋๊ณ ์๋ ํด๋ฅผ ์ด๋ํ๋ ์์ธ์
๋๋ค. ์ด์๋ ์ฌ๊ธฐ์ ์ฌ๊ธฐ ํ์๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ๊ฒ[86], ํ
๋ฌ ํ๋[87, 88], ํ์ ์ ๋ณด ์บ ํ์ธ[89, 90, 91], ์๋ ์ฑ์ ํ๋ ์๋ฃ ์ ์[92], ์์ด๊ณผ ์ํด๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๋ ๊ฒ[93], ์ฌ์ด๋ฒ ๊ณต๊ฒฉ๊ณผ ๋ฉ์จ์ด[94, 95] ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค[96]. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ ค ์ฌํญ์ ์ฌ์ค ์ค๋ฅ์ "hallucinations"์
๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ด ํ๋ จ ์ข
๋ฃ์ผ ์ดํ์ ๋ฐ์ํ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ๊ฒ ๋ ๋, ์ต์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์ธ๋ถ ์์ค์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ์๋นํ ์ํ์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค[6, 97, 98]. ์์ฑํ AI๋ ์กฐ์ง์ ๊ณผ ๋ฌผ์ง์ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ค์์ผ๋ก์จ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ท๋ชจ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ํ
์คํธ-์์ฑ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ค์ ์ํ ์ค์บ์ ์คํํ๊ณ ๋๋์ผ๋ก ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ์ ํ๋ฅผ ๊ฑธ์ด ๊ทธ๋ค์ด ๊ธํ ์ฌ์ ์ ์ง์์ด ํ์ํ ์น์ฒ์ธ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๊ฐ์ฅํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ๋ก ์ด ๋ณด๋ํ์ต๋๋ค[99]. AI ๋ชจ๋ธ์ ํธํฅ, ๋ถ๊ณต์ ์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐจ๋ณ์ ์ํ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฑธ์ณ ์ฐ๋ ค๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ๊ณ ์์ต๋๋ค[100, 101, 44, 102]. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ์ค์์ ๋ฐ๋ก ๋์จ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ์กฐ์ ๋์ด ๋
์ฑ, ํ์ค, ๋ถ์พํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌํ๊ฒ ํธํฅ๋ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์์ฑํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค[103, 104, 68]. ๋ํ ์๋นํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ๋ฐฐ์ถํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋[105], 'safety filters'๋ฅผ ์๊ฒ ํ๊ฑฐ๋[106], ์ค๊ณ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ๋๋ฌ๋ด๋ ์ฌ๋๊ณผ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ง์ค๋์ด ์์ต๋๋ค[107]. | ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํ์ ์ด๋ฏธ ์กด์ฌํ๋ ํ๋ก ํฐ์ด์ ์์ฐ ์ค๋น๊ฐ ๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์ ์๋๊ณ ์๋ ํด๋ก์์ ์์ฒ์
๋๋ค. ์ด์๋ ์ฌ๊ธฐ์ ์ฌ๊ธฐ ํ์[86], ํ
๋ฌ ํ๋[87, 88], ํ์ ์ ๋ณด ์บ ํ์ธ[89, 90, 91], ์๋ ์ฑ์ ํ๋ ์๋ฃ์ ์์ฑ[92], ์์ด๊ณผ ์ํด๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๋ ๊ฒ[93], ์ฌ์ด๋ฒ ๊ณต๊ฒฉ๊ณผ ๋ฉ์จ์ด[94, 95] ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค[96]. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ ค ์ฌํญ์ ์ฌ์ค ์ค๋ฅ์ "hallucinations"์
๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ด ํ๋ จ ์ข
๋ฃ์ผ ์ดํ์ ๋ฐ์ํ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ๊ฒ ๋ ๋, ์ต์ ์ ๋ณด์ ์ธ๋ถ ์ถ์ฒ์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ์๋นํ ์ํ์ด ๋ ์ ์์ต๋๋ค[6, 97, 98]. ์์ฑํ AI๋ ์กฐ์ง์ ์ด๊ณ ๋ฌผ์ง์ ์ธ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ค์ฌ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ท๋ชจ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํค๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ํ
์คํธ-ํฌ-์คํผ์น ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํด ์ฌ์ค์ ์ธ ์ํ ์ฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋ฒ์๋ค๋ ๋ณด๋๊ฐ ์์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๋๋์ผ๋ก ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ์ ํ๋ฅผ ๊ฑธ์ด ๊ทธ๋ค์ ์น์ฒ ์ค ํ ๋ช
์ด ๊ธํ ์ฌ์ ์ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ๊ฐ์ฅํ์ต๋๋ค[99]. AI ๋ชจ๋ธ์ ํธํฅ, ๋ถ๊ณต์ ์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐจ๋ณ์ ์ํ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฐ๋ ค๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ๊ณ ์์ต๋๋ค[100, 101, 44, 102]. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ์ค์์ ๋ฐ๋ก ๋์จ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ๋
์ฑ, ํ์ค, ๋ถ์พํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌํ๊ฒ ํธํฅ๋ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค[103, 104, 68]. ๋ํ ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ์์ฐํ๊ฒ ํ๊ฑฐ๋[105], 'safety filters'๋ฅผ ์๊ฒ ํ๊ฑฐ๋[106], ๋๋ ์ค๊ณ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ๋๋ฌ๋ด๊ฒ ํ๋ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์์ต๋๋ค[107]. | ์ฆ์ ์ํ์ ์ด๋ฏธ ์กด์ฌํ๋ ํ๋ก ํฐ์ด์ ์์ฐ ์ค๋น ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์ ์๋๊ณ ์๋ ํด๋ฅผ ์ด๋ํ๋ ์์ธ์
๋๋ค. ์ด์๋ ์ฌ๊ธฐ์ ์ฌ๊ธฐ ํ์[86], ํ
๋ฌ ํ๋[87, 88], ํ์ ์ ๋ณด ์บ ํ์ธ[89, 90, 91], ์๋ ์ฑ ํ๋ ์๋ฃ ์ ์[92], ์์ด๊ณผ ์ํด๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๋ ๊ฒ[93], ์ฌ์ด๋ฒ ๊ณต๊ฒฉ๊ณผ ๋ฉ์จ์ด[94, 95] ๋ฑ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค[96]. ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๋ ค ์ฌํญ์ ์ฌ์ค ์ค๋ฅ์ "hallucinations"์
๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ด ํ๋ จ ์ข
๋ฃ์ผ ์ดํ์ ๋ฐ์ํ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ์ง๋ฌธ์ ์ง๋ฉดํ๊ฒ ๋ ๋, ์ต์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ ์ธ๋ถ ์์ค์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ ์๋นํ ์ํ์ด ๋ฉ๋๋ค[6, 97, 98]. ์์ฑ AI๋ ์กฐ์ง์ ์ด๊ณ ๋ฌผ์ง์ ์ธ ์ฅ๋ฒฝ์ ์ค์์ผ๋ก์จ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๊ท๋ชจ์ ์ฌ๊ฐ์ฑ์ ์ฆ๊ฐ์ํจ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ์ธ๋ก ์ ๋ฒ์ฃ์๋ค์ด ํ
์คํธ-์์ฑ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฌ์ค์ ์ธ ๋ฑ
ํน ์ค์บ์ ์คํํ๊ณ ๋๋์ผ๋ก ์ฌ๋๋ค์๊ฒ ์ ํ๋ฅผ ๊ฑธ์ด ๊ทธ๋ค์ด ๊ธํ ์ฌ์ ์ง์์ด ํ์ํ ์น์ฒ์ธ ์ฒํ๋ ๊ฒ์ ๋ณด๋ํ์ต๋๋ค[99]. AI ๋ชจ๋ธ์ ํธํฅ์ฑ, ๋ถ๊ณต์ ์ฑ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฐจ๋ณ์ ๋ํ ์ํ์ ์ค๋ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฐ๋ ค๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ๊ณ ์์ต๋๋ค[100, 101, 44, 102]. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐ์ค์์ ๋ฐ๋ก ๋์จ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ์ฝ๊ฒ ์กฐ์ ๋์ด ์ ๋
์ฑ, ํ์ค, ๋ชจ์์ ์ด๋ฉฐ ์ฌํ๊ฒ ํธํฅ๋ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์์ฑํ ์ ์์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค[103, 104, 68]. ๋ํ ์๋นํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฐ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฌ์ํ๋๋ก[105], 'safety filters'๋ฅผ ์์ด๋ฒ๋ฆฌ๋๋ก[106] ๋๋ ์ค๊ณ์ ์ทจ์ฝ์ ์ ๋๋ฌ๋ด๋๋ก ํ๋ ์ธ๊ฐ๊ณผ ๊ธฐ๊ณ๊ฐ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ณต๊ฒฉ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ฐ๋ฐํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์์ต๋๋ค[107]. |
ใใคใใฉใคใณใฎใในใฆใฎๆฎต้ใใใฎใขใผใใฃใใกใฏใใๅ
ฑๆใใใใจใซใใใใใใใใฏใชใผใใณใช็ ็ฉถใๅฅจๅฑใใๅญฆ่ก็ ็ฉถ่
ใๅฎๅๅฎถใซใใ้่คใใใใฐใใฐ้ซไพกใชๅชๅใๅๆธใใใใจใ็ฎๆใใฆใใพใใไปฅไธใใชใชใผในใใพใ:
[reviewed korean]
๋ชจ๋ pipeline stage์์์ ์ํฐํฉํธ๋ฅผ ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ open research๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๊ณ ํ๊ณ์ ์ค๋ฌด์๋ค์ ์ํ ์ค๋ณต๋, ์ข
์ข
๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋๋ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ค์ด๋ ค๋ ๋ชฉํ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ค์์ ๊ณต๊ฐํฉ๋๋ค: | ๋ชจ๋ ํ์ดํ๋ผ์ธ ๋จ๊ณ์ ์ํฐํฉํธ๋ฅผ ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ ํ๊ณ์ ์ค๋ฌด์๋ค์ด ์ค๋ณต๋๊ณ ๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋๋ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ค์ด๊ณ ๊ฐ๋ฐฉํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ฅ๋ คํ ์ ์๋๋ก ํ๋ ๊ฒ์ ๋ชฉํ๋ก ํฉ๋๋ค. ๋ค์์ ๊ณต๊ฐํฉ๋๋ค: | ๋ชจ๋ ํ์ดํ๋ผ์ธ stage์ artifacts๋ฅผ ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ open research๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๊ณ , academics์ practitioners์ ์ํ duplicatedํ๊ณ , ์ข
์ข
costlyํ efforts๋ฅผ ์ค์ด๊ธฐ๋ฅผ ๋ชฉํ๋ก ํ๋ค. ๋ค์์ releaseํ๋ค: | ๋ชจ๋ ํ์ดํ๋ผ์ธ stage์ artifacts๋ฅผ ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ open research๋ฅผ ์ฅ๋ คํ๊ณ , academics์ practitioners์ ์ํ duplicatedํ๊ณ , ์ข
์ข
costlyํ efforts๋ฅผ ์ค์ด๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๋ค์์ releaseํฉ๋๋ค: | ๋ชจ๋ ํ์ดํ๋ผ์ธ stage์ artifacts๋ฅผ ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๊ณ์ ์ค๋ฌด์๋ค์ ์ํ ๋ฐ๋ณต๋๋, ์ข
์ข
๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋๋ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ค์ด๊ณ , open research๋ฅผ ์ด์งํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๋ค์์ releaseํฉ๋๋ค: | ๋ชจ๋ ํ์ดํ๋ผ์ธ stage์ artifacts๋ฅผ ๊ณต์ ํจ์ผ๋ก์จ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๊ณ์ ์ค๋ฌด์๋ค์ ์ํ ๋ฐ๋ณต๋๋, ์ข
์ข
๋น์ฉ์ด ๋ง์ด ๋๋ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ค์ด๊ณ , open research๋ฅผ ์ด์งํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ๋ค์์ releaseํฉ๋๋ค: |
* ์ ํดํ๊ณ ์์ธก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ฝํ
์ธ : ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋น์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ง์๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ์ ์์ง๋ง, ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฌ์ ํ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋์ ๊ฐ์น์ ์ผ์นํ์ง ์๋ ํด๋ก์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํธํฅ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ํน์ ์ปจํ
์คํธ์์ ์ ์ ํ ์ถ๋ ฅ์ ํ๋ณํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ํ๋ จ: ์ปดํจํ
ํ์์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๊ทผ์ฑ์ ์ ์ฝ์ผ๋ก ์ธํด, ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ด ์ต์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ค๊ตญ์ด ์ดํด ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ง ๋จ์ ์์ต๋๋ค.
* ๊ฐ๊ฑด์ฑ ๋ถ์กฑ: ๋ชจ๋ธ๋ค์ ํน์ ์ํฉ์์ ๋ถ์์ง๊ธฐ ์ฌ์ด ํน์ฑ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋์ ์ธ ์
๋ ฅ์ด๋ ๋๋ฌธ ์ธ์ด ํ์์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ผ๊ด์ฑ ์๋ ํน์ ๋ฌด์๋ฏธํ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ํฌ๊ด์ ์ธ ํ๊ฐ: ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฌ ์๋์ ์ค์ํ ์ฃผ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ๋ํ ๋ง์ ํ๊ฐ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๋ณด์์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ํฌ๊ด์ฑ๊ณผ LLMs์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ ๋ค์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ LLM ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ LLM ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ํฐ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฒ์
๋๋ค.
* ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ: ์ฐ๋ฆฌ๋ LoRA์ ์์ํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ๋ ๋์ ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ๋ง๋ค์์ง๋ง, ์๋์ LLaMA์ ๊ฒฐํฉํ์ ๋ ๋ชจ๋ธ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐฐํฌ์ ์ด๋ ค์์ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ํนํ ๊ณ์ฐ ์์์ด ์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์๋ค์๊ฒ๋ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ค์ํ ์์ฉ ๋ถ์ผ์์์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๋๋ฆฌ ํผ์ ธ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ต๋๋ค. | * ์ ํดํ๊ณ ์์ธกํ ์ ์๋ ์ฝํ
์ธ : ๋ชจ๋ธ์ ๋น์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ฟผ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ์ ์์ง๋ง, ์ ํดํ๊ฑฐ๋ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ๋ ๋ฐ ๊ฐ์น์ ๋ถํฉํ์ง ์๋ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํธํฅ์ฑ์ด๋ ํน์ ์ํฉ์์ ์ ์ ํ ์ถ๋ ฅ์ ์๋ณํ ์ ์๋ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ๋ฅ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ๋ถ์ถฉ๋ถํ ํ๋ จ: ์ปดํจํ
์ฑ๋ฅ๊ณผ ๋ฐ์ดํฐ ๊ฐ์ฉ์ฑ์ ์ ์ฝ์ผ๋ก ์ธํด ๋ชจ๋ธ ํ๋ จ์ด ์ต์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐํํ๊ธฐ์ ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ธ์ ์ค๊ตญ์ด ์ดํด ๋ฅ๋ ฅ์ ์ฌ์ ํ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ต๋๋ค.
* ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ ๋ถ์กฑ: ๋ชจ๋ธ์ ์ผ๋ถ ์ํฉ์์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋์ ์ธ ์
๋ ฅ์ด๋ ๋๋ฌธ ์ธ์ด ํ์์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ผ๊ด์ฑ ์์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ฌด์๋ฏธํ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ข
ํฉ์ ์ธ ํ๊ฐ: ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํ์ฌ ์๋์ ์ค์ํ ์ฃผ์ ์
๋๋ค. LLM์ ๋ํ ๋ง์ ํ๊ฐ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๋ณด์์ง๋ง, LLM์ ๋ํ ํฌ๊ด์ฑ๊ณผ ์ ์ ์ฑ์ ์ ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ณด๋ค ๋ค์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ LLM ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ LLM ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ํฐ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฒ์
๋๋ค.
* ํ์ฅ์ฑ ๋ฐ ํจ์จ์ฑ: ๋ ๋์ ์ปค๋ฎค๋ํฐ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ ๋ ์ฝ๊ฒ ์ ๊ทผํ ์ ์๋๋ก LoRA์ ์์ํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ง๋ง, ์๋ LLaMA์ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ํฌ๊ณ ๋ณต์กํ์ฌ ํนํ ๊ณ์ฐ ๋ฆฌ์์ค๊ฐ ์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ๋ฐฐํฌ์ ์ด๋ ค์์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ๋ค์ํ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฑํ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ต๋๋ค. | * ์ ํดํ๊ณ ์์ธก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ฝํ
์ธ : ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋น์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ฟผ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ์ ์์ง๋ง, ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฌ์ ํ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ์ ๊ฐ์น์ ๋ง์ง ์๊ฑฐ๋ ํด๋ก์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํธํฅ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ํน์ ์ปจํ
์คํธ์์ ์ ์ ํ ์ถ๋ ฅ์ ํ๋จํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ํ๋ จ: ์ปดํจํ
ํ์์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๊ทผ์ฑ์ ์ ํ์ผ๋ก ์ธํด, ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ด ์ต์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ค๊ตญ์ด ์ดํด ๋ฅ๋ ฅ์ ์ฌ์ ํ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ต๋๋ค.
* ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ ๋ถ์ฌ: ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ผ๋ถ ์ํฉ์์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋์ ์ธ ์
๋ ฅ์ด๋ ๋๋ฌธ ์ธ์ด ํ์์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ผ๊ด๋์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ฌด์๋ฏธํ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ข
ํฉ์ ์ธ ํ๊ฐ: ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ ํ ์๋์ ์ค์ํ ์ฃผ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ๋ํ ๋ง์ ํ๊ฐ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๋ณด์์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ํฌ๊ด์ฑ๊ณผ LLM์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ ๋ค์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ LLM ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ LLM ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ํฐ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฒ์
๋๋ค.
* ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ: ์ฐ๋ฆฌ๋ LoRA์ ์์ํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ๋ ๋์ ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ์์ง๋ง, ์๋์ LLaMA์ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ํนํ ๊ณ์ฐ ๋ฆฌ์์ค๊ฐ ์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ๋ฐฐํฌ์ ์ด๋ ค์์ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ๋ค์ํ ์์ฉ ๋ถ์ผ์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๋๋ฆฌ ์ฑํ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ต๋๋ค. | * ์ ํดํ๊ณ ์์ธก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ฝํ
์ธ : ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋น์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ฟผ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ์ ์์ง๋ง, ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฌ์ ํ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ์ ๊ฐ์น์ ์ผ์นํ์ง ์๋, ํน์ ์ ํดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํธํฅ์ฑ ํน์ ๋ชจ๋ธ์ด ํน์ ์ปจํ
์คํธ์์ ์ ์ ํ ์ถ๋ ฅ์ ํ๋จํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฌด๋ฅ๋ ฅ์์ ๋น๋กฏ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ํ๋ จ: ์ปดํจํ
ํ์์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๊ทผ์ฑ์ ์ ์ฝ์ผ๋ก ์ธํด, ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ด ์ต์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ค๊ตญ์ด ์ดํด ๋ฅ๋ ฅ์ ์ฌ์ ํ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ต๋๋ค.
* ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ ๋ถ์ฌ: ๋ชจ๋ธ๋ค์ ํน์ ์ํฉ์์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋์ ์ธ ์
๋ ฅ์ด๋ ๋๋ฌธ ์ธ์ด ํ์์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ผ๊ด๋์ง ์๊ฑฐ๋ ๋ฌด์๋ฏธํ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ข
ํฉ์ ์ธ ํ๊ฐ: ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ๋ ํ ์๋์ ์ค์ํ ์ฃผ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ๋ํ ๋ง์ ํ๊ฐ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๋ณด์์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ํฌ๊ด์ฑ๊ณผ LLM์ ๋ํ ์ ํฉ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ ๋ค์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ LLM ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ LLM ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ํฐ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฒ์
๋๋ค.
* ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ: ์ฐ๋ฆฌ๋ LoRA์ ์์ํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ๋ ๋์ ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์ฝ๊ฒ ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋์ LLaMA์ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด, ๋ชจ๋ธ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ํนํ ๊ณ์ฐ ๋ฆฌ์์ค๊ฐ ์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ๋ฐฐํฌ์ ์ด๋ ค์์ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ๋ค์ํ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฑํ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ต๋๋ค. | * ์ ํดํ๊ณ ์์ธกํ ์ ์๋ ์ฝํ
์ธ : ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋น์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ฟผ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ์ ์์ง๋ง, ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฌ์ ํ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ์ ๊ฐ์น์ ์ผ์นํ์ง ์๋, ํน์ ์ ํดํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ํ๋ จ ๋ฐ์ดํฐ์ ํธํฅ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ํน์ ์ปจํ
์คํธ์์ ์ ์ ํ ์ถ๋ ฅ์ ํ๋จํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์์ ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ๋ถ์ถฉ๋ถํ ํ๋ จ: ์ปดํจํ
ํ์์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๊ทผ์ฑ์ ์ ์ฝ์ผ๋ก ์ธํด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ด ์ต์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ค๊ตญ์ด ์ดํด ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ง ๋จ์ ์์ต๋๋ค.
* ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ ๋ถ์กฑ: ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ผ๋ถ ์ํฉ์์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋์ ์ธ ์
๋ ฅ์ด๋ ๋๋ฌธ ์ธ์ด ํ์์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ผ๊ด์ฑ ์๊ฑฐ๋ ๋ฌด์๋ฏธํ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ข
ํฉ์ ์ธ ํ๊ฐ: ๋๊ท๋ชจ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ(Large Language Models, LLMs)์ ํ๊ฐ๋ ํ์ฌ ์๋์ ์ค์ํ ์ฃผ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ๋ํ ๋ง์ ํ๊ฐ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๋ณด์์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ํฌ๊ด์ฑ๊ณผ LLM์ ๋ํ ์ ์ ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ณด๋ค ๋ค์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ LLM ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ LLM ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ํฐ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฒ์
๋๋ค.
* ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ: ์ฐ๋ฆฌ๋ LoRA์ ์์ํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ ๋ ๋์ ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋์ LLaMA์ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ๋ฐฐํฌ์ ์ด๋ ค์์ ์ด๋ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ ๊ณ์ฐ ๋ฆฌ์์ค๊ฐ ์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ๋ค์ํ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฑํ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ต๋๋ค. | * ์ ํดํ๊ณ ์์ธก ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ์ฝํ
์ธ : ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋น์ค๋ฆฌ์ ์ธ ์ฟผ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ถํ ์ ์์ง๋ง, ์ด๋ฌํ ๋ชจ๋ธ๋ค์ ์ฌ์ ํ ์ธ๊ฐ์ ์ ํธ์ ๊ฐ์น์ ์ผ์นํ์ง ์๋, ํน์ ์ ํดํ ์ฝํ
์ธ ๋ฅผ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ํ์ต ๋ฐ์ดํฐ์ ํธํฅ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ํน์ ์ปจํ
์คํธ์์ ์ ์ ํ ์ถ๋ ฅ์ ํ๋จํ์ง ๋ชปํ๋ ๋ฅ๋ ฅ ๋ถ์กฑ์์ ๋น๋กฏ๋ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ํ์ต: ์ปดํจํ
ํ์์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ๊ทผ์ฑ์ ์ ์ฝ์ผ๋ก ์ธํด ๋ชจ๋ธ์ ํ์ต์ด ์ต์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ํด ์ถฉ๋ถํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ชจ๋ธ์ ์ค๊ตญ์ด ์ดํด ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ง๊ฐ ์์ง ๋จ์ ์์ต๋๋ค.
* ๊ฒฌ๊ณ ์ฑ ๋ถ์ฌ: ๋ชจ๋ธ๋ค์ ํน์ ์ํฉ์์ ์ทจ์ฝ์ฑ์ ๋ณด์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ ๋์ ์ธ ์
๋ ฅ์ด๋ ๋๋ฌธ ์ธ์ด ํ์์ ์ง๋ฉดํ์ ๋ ์ผ๊ด์ฑ ์๋ ํน์ ๋ฌด์๋ฏธํ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ ์ ์์ต๋๋ค.
* ์ข
ํฉ์ ์ธ ํ๊ฐ: ๋ํ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐ๋ ํ ์๋์ ์ค์ํ ์ฃผ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ๋ํ ๋ง์ ํ๊ฐ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๋ณด์์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ํฌ๊ด์ฑ๊ณผ LLM์ ๋ํ ์ ํฉ์ฑ์ ์ถฉ๋ถํ ์ฐ๊ตฌ๋๊ณ ๊ฒํ ๋์ด์ผ ํฉ๋๋ค. ๋ ๋ค์ํ๊ณ ํฌ๊ด์ ์ธ LLM ํ๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ LLM ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฏธ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๋ ๋ฐ ํฐ ๊ธ์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น ๊ฒ์
๋๋ค.
* ํ์ฅ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ: ์ฐ๋ฆฌ๋ LoRA์ ์์ํ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ ๋์ ์ปค๋ฎค๋ํฐ์ ์ ๊ทผํ ์ ์๋๋ก ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋์ LLaMA์ ๊ฒฐํฉํ๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ํนํ ๊ณ์ฐ ๋ฆฌ์์ค๊ฐ ์ ํ๋ ์ฌ์ฉ์์๊ฒ ๋ฐฐํฌ์ ์ด๋ ค์์ ์ด๋ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฌธ์ ๋ ๋ค์ํ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ๊ทผ์ฑ๊ณผ ๋๋ฆฌ ์ฑํ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐฉํดํ ์ ์์ต๋๋ค. |
A: ๋ ๊ทธ๊ฒ์ด ํ๋ฃจ์ ํ ๋ฒ, 3+4๊ฐ ๋จน๋๋ค๊ฑฐ๋ ๋๊ฐ ๋ง๋ ๋ค๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ฐ ๊ฒ๋ค์ด ์๋ค๊ณ ์ดํดํ๊ณ ์์ด. ํ์ง๋ง ์ด ๋ฌธ์ฅ์ ๋ฌธ๋ฒ์ด๋ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๋งค์ฐ ํผ๋์ค๋ฌ์์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ํ์
ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๋ค. ์๋ฌธ์ ์๋๋ฅผ ๋ช
ํํ ์ดํดํ๊ธฐ ์ํด์๋ ์๋ฌธ์ ๋ฌธ๋งฅ์ด ํ์ํ๋ค. | A: 1์ผ 3+4๋ฅผ ๋จน๋ ์์ผ๋ก ๊ณ์๋๋ ์์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์ดํดํฉ๋๋ค. | A: ์ดํดํ์ต๋๋ค. ์ฒซ์งธ ๋ , ์
์งธ ๋ , ๋ท์งธ ๋ , ๋ค์ฏ์งธ ๋ ๋ฑ๋ฑ์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
[reviewd korean]
A: ์ดํดํ์ต๋๋ค. ์ฒซ์งธ ๋ , ์
์งธ ๋ , ๋ท์งธ ๋ , ๋ค์ฏ์งธ ๋ ๋ฑ๋ฑ์ด ์๋ค๋ ๊ฒ์.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. "3 plus 4 eats who makes" ๋ถ๋ถ์ ์ดํดํ ์ ์๋ ๊ตฌ๋ฌธ์ผ๋ก ๋ณด์
๋๋ค. ์๋ฌธ์ ๋ค์ ํ์ธํด ์ฃผ์๊ฑฐ๋, ๋ ๋ช
ํํ ๋ฌธ๋งฅ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๋ฐ | A: ๋ ์ง ์ค ํ๋์ธ 3+4๊ฐ ๋จน๋ ๋ ์ด ์๋ค๊ณ ์ดํดํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
(๋ฌธ๋งฅ์ ๋ฐ๋ผ ์ด ๋ฌธ์ฅ์ ๋ค์ ์ด์ํ๊ฒ ๋ค๋ฆด ์ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
A: ๋ ์ง ์ค ํ๋์ธ 3+4๊ฐ ๋จน๋ ๋ ์ด ์๋ค๊ณ ์ดํดํ๊ณ ์์ต๋๋ค. (์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
์์ ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์ ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํดํ๋๋ฐ ๋์์ด ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์.)
(์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ | ์ฃ์กํฉ๋๋ค, ์ฃผ์ด์ง ์์ด ๋ฌธ์ฅ์ด ์๋ฏธ๋ฅผ ์ด๋ฃจ์ง ์์์ ์ ํํ ํ๊ตญ์ด ๋ฒ์ญ์ด ์ด๋ ต์ต๋๋ค. ๋ฌธ์ฅ์ ๋งฅ๋ฝ์ด๋ ๋ ๋ง์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๋์์ด ๋ ๊ฒ ๊ฐ์ต๋๋ค. | A: ๋ ์ง์ ๋ฐ๋ผ 3+4๋ช
์ด ๋จน๋ ๊ฒ ๋ฑ๋ฑ์ด ๋ง๋ค์ด์ง๋ค๋ ๊ฒ์ ์ดํดํฉ๋๋ค.
์ด ๋ฌธ์ฅ์ ์๋ฌธ์ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ์ ๋ฌํ์ง ๋ชปํ๊ณ ์์ต๋๋ค. 'ones day one 3 plus 4 eats who makes and so on and so on.' ์ด๋ผ๋ ๋ฌธ์ฅ์ ๋ช
ํํ ์๋ฏธ๋ฅผ ๊ฐ์ง ๋ฌธ์ฅ์ด ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ ํํ ๋ฒ์ญ์ด ์ด๋ ต์ต๋๋ค. ์๋ฌธ์ ์๋๋ฅผ ๋ช
ํํ ํ์
ํ ํ์ ๋ค์ ๋ฒ์ญํด ์ฃผ์๊ธฐ ๋ฐ๋๋๋ค. |
์ง๋ฌธ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ค๋ช
์ ์นํ์ด์ง ๋งํฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ํด๋น ๋งํฌ๋ค์ ์คํฌ๋ ์ดํํ๊ณ , ๊นจ๋ํ ํ
์คํธ๋ฅผ ํ์ฑํ์ฌ ์ถ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์์ฝ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ์ถ๋์ง ์๋๋ก ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์๊ฐ ์คํฌํ๊ฐ ์๋ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๋ ๋ด์ค ์น์ฌ์ดํธ์ ํฐ์ ๋ชฉ๋ก(whitelist)์ ์ ์งํ๊ณ , ์ค์ง ๊ทธ ๋ชฉ๋ก์์๋ง ๊ฒ์ํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ฐํ ๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ๋ ์ง๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ๊ฒฝ์ฐ ํด๋น ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ๊ธฐํฉ๋๋ค. | ์ง๋ฌธ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ค๋ช
์ ์นํ์ด์ง์ ๋ํ ๋งํฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์์คํ
์ ์ด๋ฅผ ์คํฌ๋ฉํ์ฌ ์ ๋ฆฌ๋ ํ
์คํธ๋ฅผ ๊ตฌ๋ฌธ ๋ถ์ํ ํ ์์ฝ๋ณธ์ ์ถ๋ก ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ด ๊ธฐ๋ฅ์ด ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ ์ถํ์ง ์๋๋ก ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํฉ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ํ์์คํฌํ๊ฐ ์๋ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๋ ๋ด์ค ์น์ฌ์ดํธ์ ํ์ดํธ๋ฆฌ์คํธ๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ ํ์ดํธ๋ฆฌ์คํธ์์๋ง ๊ฒ์ํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ์์คํ
์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๊ฒ์ ๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๊ฑฐ๋ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ญ์ ํฉ๋๋ค. | ์ง๋ฌธ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ค๋ช
์ ์นํ์ด์ง๋ก์ ๋งํฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ์ด๋ฅผ ์คํฌ๋ํํ๊ณ , ๊นจ๋ํ ํ
์คํธ๋ฅผ ํ์ฑํ๊ณ , ์์ฝ์ reasoning model์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋๋ ์ ๋ณด๊ฐ ๋์ถ๋์ง ์๋๋ก ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํฉ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ์์คํฌํ๊ฐ ์๋ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๋ ๋ด์ค ์น์ฌ์ดํธ์ ํ์ดํธ๋ฆฌ์คํธ๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ , ์ค์ง ํ์ดํธ๋ฆฌ์คํธ์์๋ง ๊ฒ์ํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ฐํ์ผ์๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ๋ ์ง๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ๊ธฐํฉ๋๋ค. | ๋ฌธ์ ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ค๋ช
์ ์นํ์ด์ง ๋งํฌ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ์ด๋ฅผ ์คํฌ๋ํํ๊ณ , ๊นจ๋ํ ํ
์คํธ๋ฅผ ํ์ฑํ์ฌ, reasoning model์ ์์ฝ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ์ ๋ณด๊ฐ ๋์ถ๋์ง ์๋๋ก ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํฉ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ํ์์คํฌํ๊ฐ ์ฐํ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๋ ๋ด์ค ์น์ฌ์ดํธ์ whitelist๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ , ์ค์ง whitelist์์๋ง ๊ฒ์ํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ฐํ ๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ๋ ์ง๊ฐ ์๊ฑฐ๋ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ๊ธฐํฉ๋๋ค. | ์ง๋ฌธ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ค๋ช
์ ์นํ์ด์ง์ ๋ํ ๋งํฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ์ด๋ฅผ ์คํฌ๋ํํ๊ณ , ๊นจ๋ํ ํ
์คํธ๋ฅผ ํ์ฑํ์ฌ, reasoning model์ ์์ฝ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ณผ์ ์์ ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ์ ๋ณด๊ฐ ๋์ถ๋์ง ์๋๋ก ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํฉ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ํ์์คํฌํ๊ฐ ์๋ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๋ ๋ด์ค ์น์ฌ์ดํธ์ whitelist๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ , ์ค์ง whitelist์์๋ง ๊ฒ์ํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์์คํ
์ ๊ฐ ๊ธฐ์ฌ์ ๋ฐํ ๋ ์ง๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ๋ ์ง๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฑฐ๋, ๊ฒ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๋ฒ์ด๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ๊ธฐํฉ๋๋ค. | ์ง๋ฌธ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ์ค๋ช
์ ์น ํ์ด์ง ๋งํฌ๊ฐ ํฌํจ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ system์ ์ด๋ฅผ ์คํฌ๋ํํ๊ณ , clean texts๋ฅผ parsingํ ํ, reasoning model์ summaries๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ณผ์ ์์ retrieval range๋ฅผ ๋ฒ์ด๋๋ ์ ๋ณด๊ฐ ๋์ถ๋์ง ์๋๋ก ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํฉ๋๋ค. ์ฒซ์งธ, ์ฐ๋ฆฌ๋ timestamped articles๋ฅผ publishํ๋ news websites์ whitelist๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ , ์ค์ง whitelist์์๋ง retrieveํฉ๋๋ค. ๋์งธ, ์ฐ๋ฆฌ์ system์ ๊ฐ article์ publish date๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ , ๋ ์ง๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๊ฑฐ๋ retrieval range๋ฅผ ๋ฒ์ด๋๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ด๋ฅผ discardํฉ๋๋ค. |
์ ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 10์ ์์ฝ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ณด๊ณ ํ forward task์ ์ ํ๋๊ฐ Allen-Zhu & Li (2023a)์์ ๋ณด๊ณ ํ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ฃผ๋ชฉํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ํฅ์์ ๋ ํฐ batch size, ๋ ์์ weight decay ์ฌ์ฉ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ ๋ฒ์ ์คํ ์ค ์ต๊ณ ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์ธํด ์ด๋ฃจ์ด์ก์ต๋๋ค. | ์ ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํ 10์ ์์ฝ๋์ด ์์ต๋๋ค. ๋ณด๊ณ ๋ ์๋ฐฉํฅ ์์
์ ํ๋๊ฐ Allen-Zhu & Li(2023a)์ ๋ณด๊ณ ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฐ์ ์ ๋ ํฐ ๋ฐฐ์น ํฌ๊ธฐ, ๋ ์์ ๊ฐ์ค์น ๊ฐ์ , ์ธ ๋ฒ์ ์คํ ์ค ๊ฐ์ฅ ์ข์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์
๋๋ค. | ์ ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 10์ ์์ฝ๋์ด ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ณด๊ณ ํ forward task์ ์ ํ๋๊ฐ Allen-Zhu & Li (2023a)์์ ๋ณด๊ณ ํ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์ ๋ ํฐ batch size, ๋ ์์ weight decay, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ ๋ฒ์ ์คํ ์ค ์ต์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ํ ์ ์๋ค. | ์ ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 10์ ์์ฝ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋ณด๊ณ ํ forward task์ ์ ํ๋๊ฐ Allen-Zhu & Li (2023a)์์ ๋ณด๊ณ ํ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ฃผ๋ชฉํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ๊ฐ์ ์ ๋ ํฐ batch size, ๋ ์์ weight decay, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ ๋ฒ์ ์คํ ์ค ๊ฐ์ฅ ์ข์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์
๋๋ค. | ์ ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 10์ ์์ฝ๋์ด ์์ต๋๋ค. ๋ณด๊ณ ๋ forward task์ ์ ํ๋๊ฐ Allen-Zhu & Li (2023a)์ ๋ณด๊ณ ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ํฅ์์ ๋ ํฐ batch size, ๋ ์์ weight decay, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ ๋ฒ์ ์คํ ์ค ๊ฐ์ฅ ์ข์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์
๋๋ค. | ์ ์ฒด ๊ฒฐ๊ณผ๋ Table 10์ ์์ฝ๋์ด ์์ต๋๋ค. ๋ณด๊ณ ๋ forward task์ ์ ํ๋๊ฐ Allen-Zhu & Li (2023a)์ ๋ณด๊ณ ๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฝ๊ฐ ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ํฅ์์ ๋ ํฐ batch size, ๋ ์์ weight decay, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ธ ๋ฒ์ ์คํ ์ค ๊ฐ์ฅ ์ข์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์
๋๋ค. |
์ด ๋ถ๋ถ์์๋ CoT prompting๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ง๋ฌธ์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ์ฆ, "LLMs์ ๋ํด CoT prompting์ด ์ธ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ๊ฐ?"์ "LLMs๊ฐ CoT reasoning์ ์ํํ ์ ์๋ ์ด์ ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ?"์ ๋ํ ๊ฒ์ด๋ค. | ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ CoT ํ๋กฌํํธ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ณธ ์ง๋ฌธ, ์ฆ _"์ธ์ CoT ํ๋กฌํํธ๊ฐ LLM์ ์๋ํ๋๊ฐ"์ _"LLM์ด CoT ์ถ๋ก ์ ์ํํ ์ ์๋ ์ด์ ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ"์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. | ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ CoT prompting๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ง๋ฌธ, ์ฆ, "LLMs์ ๋ํด CoT prompting์ด ์ธ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ๊ฐ?" ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ "LLMs๊ฐ CoT reasoning์ ์ด๋ป๊ฒ ์ํํ ์ ์๋๊ฐ?"์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. | ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ CoT prompting๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ง๋ฌธ, ์ฆ "LLMs์ ๋ํด CoT prompting์ด ์ธ์ ํจ๊ณผ์ ์ธ๊ฐ"์ "LLMs๊ฐ CoT reasoning์ ์ํํ ์ ์๋ ์ด์ ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ"์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. | ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ CoT prompting๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ง๋ฌธ, ์ฆ "์ธ์ CoT prompting์ด LLMs์ ๋ํด ํจ๊ณผ์ ์ธ๊ฐ"์ "LLMs์ด CoT reasoning์ ์ํํ ์ ์๋ ์ด์ ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ"์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. | ์ด ๋ถ๋ถ์์๋ CoT prompting๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ณธ์ ์ธ ์ง๋ฌธ, ์ฆ "์ธ์ CoT prompting์ด LLMs์ ๋ํด ํจ๊ณผ์ ์ธ๊ฐ"์ "LLMs์ด CoT reasoning์ ์ํํ ์ ์๋ ์ด์ ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ"์ ๋ํ ๋
ผ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. |
์๋ ดํ๋๋ฐ ํ์ํ ๋จ๊ณ๊ฐ ์ ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ๋์ ์๋ ด ๊ฐ์ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋จ๊ณ๋ฅผ ํ์๋ก ํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ง์คํน์ ํตํ ํ์์ ๊ธฐ์ธํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ๊ฒ ํด์ค๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, SFT์ ํ๋ จ epoch์ ์ฐ์ฅํ๋ฉด ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ด ๋ณ๋์ฑ์ ๋์
ํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ตฌํ ์ธ๋ถ์ฌํญ์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ MFT๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ด์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ epoch ์๋งํผ ํ๋ จํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํ์๊ณ , ์ด๋ Tab. 8์ ์์ธํ ๋์ ์์ต๋๋ค. | ์๋ ดํ๋ ๋จ๊ณ๊ฐ ๋ ์ ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ๋์ ์๋ ด๊ฐ์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ ๋จ๊ณ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ง์คํน์ ํตํ ํ์์ด ์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๊ฒ ํด์ฃผ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, SFT์ ํ๋ จ ์ํฌํฌ๋ฅผ ํ์ฅํ๋ฉด ๋ ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ง ๋ชปํ ์ฑ ๋ณ๋์ฑ์ด ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. ๊ตฌํ ์ธ๋ถ ์ฌํญ์์๋ Tab. 8์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ ๋๋ก ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ด์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด MFT๊ฐ ํ์ฅ๋ ์์ ์ํฌํฌ ๋์ ํ๋ จ๋๋๋ก ํ์ฉํฉ๋๋ค. | ์๋ ด์ ํ์ํ ๋จ๊ณ๊ฐ ์ ๋ค. ๋ฐ๋ฉด์, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ๋์ ์๋ ด ๊ฐ์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋จ๊ณ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ง์คํน์ ํตํ ํ์์ผ๋ก ์ธํด ์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋๋ก, SFT์ ๋ํ ํ๋ จ epoch์ ์ฐ์ฅํ๋ฉด ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ด ๋ณ๋์ฑ์ ๋์
ํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ตฌํ ์ธ๋ถ ์ฌํญ์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ MFT๊ฐ Tab. 8์ ์์ธํ ๊ธฐ์ ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ด์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ epoch์ ๋ํด ํ๋ จํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํ๋ค. | ์๋ ดํ๋ ๋จ๊ณ๊ฐ ๋ ์ ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ๋์ ์๋ ด ๊ฐ์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋จ๊ณ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ง์คํน์ ํตํ ํ์์ผ๋ก ์ธํด ์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ๊ณ์ํด์ ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, SFT์ ํ๋ จ epochs๋ฅผ ์ฐ์ฅํ๋ฉด ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ด ๋ณ๋์ฑ์ด ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ตฌํ ์ธ๋ถ์ฌํญ์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ด์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด MFT๊ฐ ๋ ๋ง์ epochs์ ๊ฑธ์ณ ํ๋ จํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํ๋ฉฐ, ์ด๋ Tab. 8์ ์์ธํ ๋์ ์์ต๋๋ค. | ์๋ ดํ๋ ๋จ๊ณ๊ฐ ๋ ์ ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ๋์ ์๋ ด๊ฐ์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋จ๊ณ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ง์คํน์ ํตํ ํ์์ผ๋ก ์ธํด ์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, SFT์ ํ๋ จ epochs๋ฅผ ์ฐ์ฅํ๋ฉด ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ด ๋ณ๋์ฑ์ด ๋์
๋ฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ตฌํ ์ธ๋ถ์ฌํญ์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ Tab. 8์ ์์ธํ ๊ธฐ์ ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด MFT๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ด์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ epochs ์๋ก ํ๋ จํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํฉ๋๋ค. | ์๋ ดํ๋ ๋จ๊ณ๊ฐ ๋ ์ ์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ ๋์ ์๋ ด๊ฐ์ ๋๋ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๋จ๊ณ๊ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ง์คํน์ ํตํ ํ์์ผ๋ก ์ธํด ์ ํ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์๋ก์ด ์ ๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ผ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋๋ก, SFT์ ํ๋ จ epochs๋ฅผ ํ์ฅํ๋ฉด ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์์ด ๋ณ๋์ฑ์ ๋์
ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๊ตฌํ ์ธ๋ถ์ฌํญ์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ MFT๊ฐ Tab. 8์ ์์ธํ ๊ธฐ์ ๋ ๋ฐ์ ๊ฐ์ด ๊ฒฐ๊ณผ์ ์๋ ด์ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ์ถ๊ฐ์ ์ธ epochs ๋์ ํ๋ จํ ์ ์๋๋ก ํ์ฉํฉ๋๋ค. |
_๋น๊ณ 3.5_ ("random data" ์ด์ ).: ๊ณ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
\(\mathcal{Z}\)์ ๋ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค -- ๋ชจ๋ธ์ด ํ์ต ๊ฐ๋ฅํ ๋งค๊ฐ๋ณ์ ์์ด๋ \(\mathcal{Z}\)๋ฅผ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ์ ํ๋ ์ฝ๋ฉ ํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ _distribution_์ ๋ฐ๋ฅธ ํํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. | _์ฐธ๊ณ 3.5_(์ "๋ฌด์์ ๋ฐ์ดํฐ").: ๊ณ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ \(\mathcal{Z}\)์ ๋ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ ํ์ต ๊ฐ๋ฅํ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์์ด๋ \(\mathcal{Z}\)๋ฅผ ์ํคํ
์ฒ์ ํ๋์ฝ๋ฉํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ํ _๋ถํฌ_์ ๋ํ ํํ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํฉ๋๋ค. | _Remark 3.5_ (์ "๋๋ค ๋ฐ์ดํฐ").: ๊ณ ์ ๋ dataset \(\mathcal{Z}\)์ ๋ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค -- ๋ชจ๋ธ์ ํ์ต ๊ฐ๋ฅํ parameter๊ฐ ์๋๋ผ๋ \(\mathcal{Z}\)๋ฅผ ๊ทธ architecture์ hard-code ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, dataset์ ๋ํ _distribution_์ ๋ํด lower bound๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. | _๋น๊ณ 3.5_ (์ "random data"์ธ๊ฐ). ๊ณ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
\(\mathcal{Z}\)์ ๋ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค -- ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ ๊ฐ๋ฅํ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์์ด๋ \(\mathcal{Z}\)๋ฅผ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ์ ํ๋์ฝ๋ฉํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ _distribution_์ ๋ํ ํํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. | _๋น๊ณ 3.5_ (์ "random data"์ธ๊ฐ). ๊ณ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
\(\mathcal{Z}\)์ ๋ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค -- ๋ชจ๋ธ์ ํ์ต ๊ฐ๋ฅํ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์์ด๋ \(\mathcal{Z}\)๋ฅผ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ์ ํ๋์ฝ๋ฉํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ _distribution_์ ๋ํ ํํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. | _๋น๊ณ 3.5_ (์ "๋๋ค ๋ฐ์ดํฐ"์ธ๊ฐ). ๊ณ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ์
\(\mathcal{Z}\)์ ๋ํ ํํ์ ์ฐ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ๋ค -- ๋ชจ๋ธ์ด ํ์ต ๊ฐ๋ฅํ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ์์ด๋ \(\mathcal{Z}\)๋ฅผ ๊ทธ ๊ตฌ์กฐ์ ํ๋์ฝ๋ฉํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ _distribution_์ ๋ํ ํํ์ ๊ณ ๋ คํ๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค. |
**Weaviate**[242]๋ ์คํ์์ค์ด๋ฉฐ, GraphQL ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒกํฐ ๊ฒ์ ์์ง์ผ๋ก ๊ณ ์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ์ ์ฌ๋ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ์คํ์์ค์ด๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ์์ฉ ๋ฒ์ ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ, ์ง์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ฆฌ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **Weaviate**[242]๋ ๊ณ ์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ์ ์ฌ๋ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ์คํ ์์ค GraphQL ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒกํฐ ๊ฒ์ ์์ง์
๋๋ค. ์คํ ์์ค์ด๊ธด ํ์ง๋ง ์์ฉ ๋ฒ์ ์์๋ ์ถ๊ฐ ๊ธฐ๋ฅ, ์ง์ ๋ฐ ๊ด๋ฆฌํ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **Weaviate**[242]๋ ์คํ์์ค์ด๋ฉฐ, GraphQL ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ฒกํฐ ๊ฒ์ ์์ง์ผ๋ก ๊ณ ์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ์ ์ฌ์ฑ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ์ด๋ ์คํ์์ค์ด์ง๋ง, ์์ฉ ๋ฒ์ ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ, ์ง์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ฆฌ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **Weaviate**[242]๋ ๊ณ ์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ์์ ์ ์ฌ์ฑ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ์คํ ์์ค GraphQL ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒกํฐ ๊ฒ์ ์์ง์
๋๋ค. ์คํ ์์ค์ด์ง๋ง ์์ฉ ๋ฒ์ ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ, ์ง์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ฆฌ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **Weaviate**[242]๋ ์คํ์์ค์ด๋ฉฐ, GraphQL ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ฒกํฐ ๊ฒ์ ์์ง์ผ๋ก ๊ณ ์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ์ ์ฌ์ฑ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ์คํ์์ค์ด๊ธฐ๋ ํ์ง๋ง, ์์ฉ ๋ฒ์ ์์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ, ์ง์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ฆฌ ์๋น์ค๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | **Weaviate**[242]๋ ๊ณ ์ฐจ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ๋ํ ์ ์ฌ์ฑ ๊ฒ์์ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํ๋ ์คํ ์์ค, GraphQL ๊ธฐ๋ฐ ๋ฒกํฐ ๊ฒ์ ์์ง์
๋๋ค. ์ด๋ ์คํ ์์ค์ด์ง๋ง, ์์ฉ ๋ฒ์ ์์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ๊ธฐ๋ฅ, ์ง์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ด๋ฆฌ ์๋น์ค๊ฐ ์ ๊ณต๋ฉ๋๋ค. |
์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ํธ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ ๋ฒ์๊ฐ ์๋๋ผ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ sDPO๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ H4 ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก sDPO๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด DPO๋ณด๋ค ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ฑ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๊ท \(\gamma_{\pi_{ref}}\)์ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ sDPO๊ฐ ๋ ์ ๋ ฌ๋ reference ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ํธ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ ๋ฒ์ ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉํ๋ ๋์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ sDPO๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. sDPO๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด H4 ์ ์์ DPO๋ณด๋ค ๋ ์ฑ๋ฅ์ด ๋ฐ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ ํ๊ท \(\gamma_{\pi_{ref}}\)๋ฅผ ๋น๊ตํ์ฌ sDPO๊ฐ ๋ ์ ์ผ์นํ๋ ์ฐธ์กฐ ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ ์ผ๋ก ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ํธ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ๊บผ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ sDPO๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. sDPO๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด H4 ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก DPO๋ณด๋ค ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ฑ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์๋ค. ๋ํ, ํ๊ท \(\gamma_{\pi_{ref}}\)์ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ sDPO๊ฐ ๋ ์ ๋ ฌ๋ Reference ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ์๋ค. | ์ ์ํ๋ sDPO๋ ์ ํธ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ๊บผ๋ฒ์๊ฐ ์๋๋ผ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. sDPO๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด H4 ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก DPO๋ณด๋ค ์ฑ๋ฅ์ด ๋ฐ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ฑ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ ํ๊ท \(\gamma_{\pi_{ref}}\)์ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ sDPO๊ฐ ๋ ์ ๊ตํ reference ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํฉ๋๋ค. | ์ ์ํ๋ sDPO๋ ์ ํธ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ๊บผ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์
๋๋ค. sDPO๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด H4 ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก DPO๋ณด๋ค ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ฑ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ ํ๊ท \(\gamma_{\pi_{ref}}\)์ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ sDPO๊ฐ ๋ ์ ๊ตํ reference ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ ํธ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ ๋ฒ์ ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉํ๋ ๋์ ๋จ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ sDPO๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. sDPO๋ฅผ ์ ์ฉํ๋ฉด H4 ์ ์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก DPO๋ณด๋ค ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ ๋ชจ๋ธ์ด ์์ฑ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋ํ ํ๊ท \(\gamma_{\pi_{ref}}\)์ ๋น๊ตํจ์ผ๋ก์จ sDPO๊ฐ ๋ ์ ๋ ฌ๋ Reference ๋ชจ๋ธ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๊ฒฝํ์ ์ผ๋ก ์
์ฆํ๋ค. |
**๊ณ ๊ธ ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๊ณผ์ ๋น๊ต** ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ, ALMA-13B-R์ ๊ฐ์ฅ ์ ์ง์ ์ธ ํ๋ ๋ชจ๋ธ๋ค๊ณผ ๋น๊ต ํ๊ฐ๋์์ผ๋ฉฐ, GPT-4์ WMT ์น์๋ค๊ณผ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ธ์ ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ์ Google Translate์ ๊ฐ์ ์ ๋ ์ฃผ์ ์์ฉ ๋ฒ์ญ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋ฅ๊ฐํ๋ฉฐ, NLLB, MADLAD-10B, GPT-3.5์ ๊ฐ์ ์ต๊ณ ์ ๋ค์ธ์ด ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ์ ์์ญ๋๋ค. | **๊ณ ๊ธ ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋น๊ต** ALMA-13B-R ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฌ ๊ฐ์ฅ ์ง๋ณด๋ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋ฒค์น๋งํน๋์ด GPT-4 ๋ฐ WMT ์ฐ์น์์ ๋น์ทํ ์์ค์ ์ฑ๋ฅ์ ์
์ฆํฉ๋๋ค. ๋ง์ ๊ฒฝ์ฐ Google ๋ฒ์ญ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๋์ ์ธ ์์ฉ ๋ฒ์ญ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋ฅ๊ฐํ๋ฉฐ NLLB, MADLAD-10B ๋ฐ GPT-3.5์ ๊ฐ์ ์ต๊ณ ์ ๋ค๊ตญ์ด ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฅ๊ฐํฉ๋๋ค. | **๊ณ ๊ธ ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๊ณผ์ ๋น๊ต** ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ, ALMA-13B-R์ ๊ฐ์ฅ ์ง๋ณด๋ ํ๋ ๋ชจ๋ธ๋ค๊ณผ ๋น๊ต ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์ธ์ฐ๋ฉฐ, GPT-4์ WMT ์น์๋ค๊ณผ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด๋ ๊ตฌ๊ธ ๋ฒ์ญ๊ณผ ๊ฐ์ ์ฃผ์ ์์ฉ ๋ฒ์ญ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์๋ฉฐ, NLLB, MADLAD-10B, GPT-3.5์ ๊ฐ์ ์ต์์ ๋ค๊ตญ์ด ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฅ๊ฐํฉ๋๋ค. | **๊ณ ๊ธ ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๊ณผ์ ๋น๊ต**
์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ธ ALMA-13B-R์ ๊ฐ์ฅ ์ต์ ์ ๊ณ ๊ธ ๋ชจ๋ธ๋ค๊ณผ ๋น๊ต ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ์๊ณ , GPT-4์ WMT ์ฐ์น์๋ค๊ณผ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค. ์ด๋ Google Translate์ ๊ฐ์ ์ ๋ ์์ฉ ๋ฒ์ญ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์๋ฉฐ, NLLB, MADLAD-10B, GPT-3.5์ ๊ฐ์ ์ต์์ ๋ค๊ตญ์ด ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฅ๊ฐํ์์ต๋๋ค. | **๊ณ ๊ธ ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๊ณผ์ ๋น๊ต** ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ, ALMA-13B-R์ ๊ฐ์ฅ ์ต์ ์ ๊ณ ๊ธ ๋ชจ๋ธ๋ค๊ณผ ๋น๊ต ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ์ค์ ํ๋ฉฐ, GPT-4์ WMT ์น์๋ค๊ณผ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด๋ Google Translate์ ๊ฐ์ ์ฃผ์ ์์ฉ ๋ฒ์ญ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์์๋ฉฐ, NLLB, MADLAD-10B, GPT-3.5์ ๊ฐ์ ์ต์์ ๋ค๊ตญ์ด ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฅ๊ฐํฉ๋๋ค. | **๊ณ ๊ธ ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๊ณผ์ ๋น๊ต** ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ, ALMA-13B-R์ ๊ฐ์ฅ ์ต์ ์ ๊ณ ๊ธ ๋ชจ๋ธ๋ค๊ณผ ๋น๊ต ํ๊ฐ๋ฅผ ์งํํ์์ผ๋ฉฐ, GPT-4์ WMT ์ฐ์น์๋ค๊ณผ ๋น์ทํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค. ์ด๋ Google Translate์ ๊ฐ์ ์ฃผ์ ์์ฉ ๋ฒ์ญ ๋๊ตฌ๋ฅผ ๋ฅ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, NLLB, MADLAD-10B, GPT-3.5์ ๊ฐ์ ์ต์์ ๋ค๊ตญ์ด ๋ฒ์ญ ๋ชจ๋ธ๋ค๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ณด์์ต๋๋ค. |
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋๋จธ์ง ๋ถ๋ถ์์๋ Section II๊ฐ LLMs์ ์ต์ ๋ํฅ์ ๊ฐ์์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๋ฉฐ, GPT, LLaMA, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ PaLM์ ์ธ๊ฐ์ง LLM ๊ฐ์กฑ๋ค๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ํ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. Section III๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋๋์ง ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. Section IV๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ์ค์ ์์ฉ ๋ถ์ผ์ ์ด๋ป๊ฒ ๋ณด๊ฐ๋๋์ง ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. Sections V์ VI๋ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๊ธฐ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ณ , ๋ณด๊ณ ๋ LLM ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Section VII๋ ๋์ ๊ณผ์ ์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ์์ฝํจ์ผ๋ก์จ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ฒฐ๋ก ์ง์ต๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋๋จธ์ง ๋ถ๋ถ์์๋ ์น์
II์์ ์ธ ๊ฐ์ง LLM ๊ณ์ด(GPT, LLaMA ๋ฐ PaLM)๊ณผ ๊ธฐํ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฐ LLM์ ์ต์ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์น์
III์์๋ LLM์ด ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋๋์ง ์ค๋ช
ํฉ๋๋ค. ์น์
IV์์๋ LLM์ด ์ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ์ฆ๊ฐ๋๋์ง ์ค๋ช
ํฉ๋๋ค. ์น์
V์ VI์์๋ LLM์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๊ธฐ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ณ ๋ณด๊ณ ๋ LLM ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์น์
VII์์๋ ๋์ ๊ณผ์ ์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ์์ฝํ์ฌ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ง๋ฌด๋ฆฌํฉ๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋๋จธ์ง ๋ถ๋ถ์์๋, ์น์
II๊ฐ LLMs์ ์ต์ ๋ํฅ์ ๊ฐ์์ ์ผ๋ก ์ ์ํ๋ฉฐ, ํนํ GPT, LLaMA, PaLM์ ์ธ ๊ฐ์ง LLM ํจ๋ฐ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๋ํ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์น์
III๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋๋์ง ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์น์
IV๋ LLMs์ ์ฌ์ฉ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์ค์ ์์ฉ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ํ ํ์ฅ์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์น์
V์ VI๋ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๊ธฐ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๋ฉฐ, ๋ณด๊ณ ๋ LLM ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, ์น์
VII๋ ๊ณผ์ ์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ์์ฝํ์ฌ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ฒฐ๋ก ์ง์ต๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋๋จธ์ง ๋ถ๋ถ์์๋ LLMs์ ์ต์ ๋ํฅ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ํนํ GPT, LLaMA, PaLM์ ์ธ ๊ฐ์ง LLMs ๊ฐ์กฑ๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ํ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. Section III์์๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋๋์ง ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. Section IV์์๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ์ค์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ํด ๊ฐํ๋๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. Sections V์ VI์์๋ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๊ธฐ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๊ณ , ๋ณด๊ณ ๋ LLMs ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, Section VII์์๋ ๊ณผ์ ์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ์์ฝํ์ฌ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ฒฐ๋ก ์ง์ต๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋๋จธ์ง ๋ถ๋ถ์์๋ ์น์
II์์ LLMs์ ์ต์ ๋ํฅ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ ๊ฐ์ง LLMs ๊ณ์ด(GPT, LLaMA, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ PaLM)๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ํ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์น์
III์์๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์น์
IV์์๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ์ํด ์ด๋ป๊ฒ ์ฆ๊ฐ๋๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์น์
V์ VI์์๋ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๊ธฐ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๋ฉฐ, ๋ณด๊ณ ๋ LLMs์ ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, ์น์
VII์์๋ ๋์ ๊ณผ์ ์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ์์ฝํ์ฌ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ฒฐ๋ก ์ง์ต๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๋๋จธ์ง ๋ถ๋ถ์์๋ ์น์
II์์ LLMs์ ์ต์ ๋ํฅ์ ๋ํ ๊ฐ์๋ฅผ ์ ์ํ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ธ ๊ฐ์ง LLMs ์ ํ๊ตฐ(GPT, LLaMA, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ PaLM)๊ณผ ๋ค๋ฅธ ๋ํ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถฅ๋๋ค. ์น์
III์์๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌ์ถ๋๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์น์
IV์์๋ LLMs๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌ์ฉ๋๊ณ , ์ค์ ์ธ๊ณ์ ์ ํ๋ฆฌ์ผ์ด์
์ ๋ง๊ฒ ์ฆ๊ฐ๋๋์ง์ ๋ํด ๋
ผ์ํฉ๋๋ค. ์น์
V์ VI์์๋ LLMs๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธ๊ธฐ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
๊ณผ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ฅผ ๊ฒํ ํ๋ฉฐ, ๋ณด๊ณ ๋ LLMs ํ๊ฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก, ์น์
VII์์๋ ๊ณผ์ ์ ํฅํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ์์ฝํ์ฌ ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ฒฐ๋ก ์ง์ต๋๋ค. |
Figure 1: **์ฐ๋ฆฌ์ retrieval๊ณผ reasoning ์์คํ
๊ฐ์**. ์ฐ๋ฆฌ์ retrieval system์ ์์ฝ๋ ์๋ก์ด ๊ธฐ์ฌ๋ค์ ์ฐพ์ reasoning system์ ์ ๋ฌํ๋๋ฐ, ์ด๋ LMs์๊ฒ reasoning๊ณผ prediction์ ์์ฒญํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ์ต์ข
forecast๋ก ์ง๊ณํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: ๊ฒ์ ๋ฐ ์ถ๋ก ์์คํ
๊ฐ์**. ๊ฒ์ ์์คํ
์ ์์ฝ๋ ์ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ์ฌ ์ถ๋ก ์์คํ
์ผ๋ก ๋ณด๋ด๊ณ , ์ถ๋ก ์์คํ
์ ์ถ๋ก ์ ์ํด LMs์ ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ต์ข
์์ธก์ผ๋ก ์ง๊ณํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: **์ฐ๋ฆฌ์ retrieval and reasoning systems ๊ฐ์**. ์ฐ๋ฆฌ์ retrieval system์ ์์ฝ๋ ์๋ก์ด articles๋ฅผ ๊ฒ์ํ๊ณ ์ด๋ฅผ reasoning system์ ์ ๋ฌํ์ฌ, LMs๋ก๋ถํฐ์ reasonings์ predictions์ด ์ต์ข
forecast๋ก ์ง๊ณ๋๋๋ก ์ ๋ํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: **์ฐ๋ฆฌ์ retrieval ๋ฐ reasoning systems ๊ฐ์**. ์ฐ๋ฆฌ์ retrieval system์ ์์ฝ๋ ์๋ก์ด ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๊ณ reasoning system์ ์ ๋ฌํ๋ฉฐ, ์ด๋ LMs์๊ฒ reasonings ๋ฐ predictions๋ฅผ ์์ฒญํ์ฌ ์ต์ข
forecast๋ก ์ง๊ณํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: **์ฐ๋ฆฌ์ retrieval ๋ฐ reasoning systems ๊ฐ์**. ์ฐ๋ฆฌ์ retrieval system์ ์์ฝ๋ ์๋ก์ด ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๊ณ reasoning system์ ์ ๋ฌํ๋ฉฐ, ์ด๋ LMs์๊ฒ reasoning๊ณผ prediction์ ์์ฒญํ์ฌ ์ต์ข
forecast๋ก ์ง๊ณํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: **์ฐ๋ฆฌ์ retrieval ๋ฐ reasoning systems ๊ฐ์**. ์ฐ๋ฆฌ์ retrieval system์ ์์ฝ๋ ์๋ก์ด ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๊ฒ์ํ๊ณ reasoning system์ ์ ๋ฌํ๋ฉฐ, ์ด๋ LMs์๊ฒ reasonings ๋ฐ predictions์ ์์ฒญํ์ฌ ์ต์ข
forecast๋ก ์ง๊ณํฉ๋๋ค. |
์ฑ๋ฅ์ด ์ฌ์ ํ๋ฅ ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๋ฎ์ ํ๋ฅ ์ ์์
์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๋์ ํ๋ฅ ์ ํ์ ์์
์ผ๋ก ๋ถํดํ๊ณ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ํ, ๋ค์ํ ์ฌ์ ํ๋ฅ ์ ๊ฐ์ง ํ์ ์์
์ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ค. ๋๋ถ์ด, ๊ฐ๋จํ๊ณ ๋น์ฉ์ด ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ ์ฌ์ด, ๋์ ํ๋ฅ ์ ํ์ ์์
์ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๋น์ฉ ์ ๊ฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. | ์ฑ๋ฅ์ ์ฌ์ ํ๋ฅ ๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก, ๋ฎ์ ํ๋ฅ ์ ์์
์ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ ๋์ ํ๋ฅ ์ ํ์ ์์
์ผ๋ก ๋ถํดํ์ฌ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ํด๊ฒฐํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ ์ฌ์ ํ๋ฅ ์ด ๋ค๋ฅธ ํ์ ์์
์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํด๊ฒฐํ ์ ์์ต๋๋ค. ๋ํ, ๋ ์ฌ์ฐ๊ณ ํ๋ฅ ์ด ๋์ ํ์ ์์
์๋ ๋ ๊ฐ๋จํ๊ณ ๋น์ฉ์ด ์ ๊ฒ ๋๋ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ๋ฉด ๋น์ฉ์ ์ ๊ฐํ ์ ์์ต๋๋ค. | ์ฑ๋ฅ์ prior probability์ ๊ด๋ จ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, low-probability tasks๋ฅผ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ high-probability subtasks๋ก ๋ถํดํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์๋ค. ๋ํ, varying prior probabilities๋ฅผ ๊ฐ์ง subtasks๋ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ ์๋ค. ๋๋ถ์ด, ๊ฐ๋จํ๊ณ , ๋น์ฉ์ด ์ ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ easier, higher-probability subtasks๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํจ์ผ๋ก์จ ๋น์ฉ ์ ๊ฐ์ ์ด๋ฃฐ ์ ์๋ค. | ์ฑ๋ฅ์ prior probability์ ๊ด๋ จ์ด ์์ด, low-probability tasks๋ฅผ ์ฌ๋ฌ high-probability subtasks๋ก ๋ถํดํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ํ, varying prior probabilities๋ฅผ ๊ฐ์ง subtasks๋ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ค. ๋๋ถ์ด, ๋ ๊ฐ๋จํ๊ณ ๋ ๋น์ผ ๋ชจ๋ธ์ easier, higher-probability subtasks์ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ cost savings๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค. | ์ฑ๋ฅ์ prior probability์ ๊ด๋ จ์ด ์์ด, low-probability tasks๋ฅผ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ high-probability subtasks๋ก ๋ถํดํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ํ, varying prior probabilities๋ฅผ ๊ฐ์ง subtasks๋ ๋ค๋ฅธ ๋ชจ๋ธ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ค. ์ถ๊ฐ๋ก, ๋ ๊ฐ๋จํ๊ณ ๋ ๋น์ผ ๋ชจ๋ธ์ easier, higher-probability subtasks์ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ cost savings๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค. | ์ฑ๋ฅ์ prior probability์ ๊ด๋ จ์ด ์์ด, low-probability tasks๋ฅผ ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ high-probability subtasks๋ก ๋ถํดํ๊ณ ์ด๋ฅผ ๊ณ์ธต์ ์ผ๋ก ์ฒ๋ฆฌํ๋ฉด ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ํ, varying prior probabilities๋ฅผ ๊ฐ์ง subtasks๋ ์๋ก ๋ค๋ฅธ models๋ก ์ฒ๋ฆฌ๋ ์ ์๋ค. ๋๋ถ์ด, cost savings๋ ๋ ๊ฐ๋จํ๊ณ ๋ ๋น์ผ models๋ฅผ easier์ด๊ณ higher-probability์ธ subtasks์ ์ฌ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋ค. |
- ๊ทธ์ ์์ ๋ณด๋ค ๋ ์ค์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ํ๋ ํ๋ณด์๋ค๊ณผ ๊ฐ์ ๋ฌด๋์ ์๋ ๊ฒ์ ์ํ์ง ์์ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ๊ทธ์ ๋ธ๋๋๋ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํฌ์์ํฌ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์
๋๋ค. | - ๊ทธ๋ ์์ ์ ๋ธ๋๋๋ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํฌ์์ํฌ ์ ์๋ ํ๋ณด์ ๋ฌด๋ ๊ณต์ ๋ฅผ ์ํ์ง ์์ ์ ์์ต๋๋ค. | - ๊ทธ๋ ์์ ์ด ๋ ์ค์ํ๋ค๊ณ ์ฌ๊ธฐ๋ ํ๋ณด๋ค๊ณผ ๋ฌด๋๋ฅผ ๊ณต์ ํ๊ณ ์ถ์ดํ์ง ์์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ทธ์ ๋ธ๋๋๋ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํฌ์์ํฌ ์ ์๋ค. | - ๊ทธ๋ ์์ ์ด ๋ ์ค์ํ๋ค๊ณ ์ฌ๊ธฐ๋ ํ๋ณด์ ๋ฌด๋๋ฅผ ๊ณต์ ํ๋ ๊ฒ์ ์ํ์ง ์์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ทธ์ ๋ธ๋๋๋ ๋ฉ์์ง๊ฐ ํฌ์๋ ์ ์๋ค๋ ์ ์์ ๊ทธ๋ ์ต๋๋ค. | - ๊ทธ๋ ์์ ๋ณด๋ค ๋ ์ค์ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ํ๋ ํ๋ณด๋ค๊ณผ ๋ฌด๋๋ฅผ ๊ณต์ ํ๋ ๊ฒ์ ์์น ์์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ทธ์ ๋ธ๋๋๋ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํฌ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. | - ๊ทธ๋ ์์ ์ด ๋ ์ค์ํ๋ค๊ณ ์ฌ๊ธฐ๋ ํ๋ณด๋ค๊ณผ ๋ฌด๋๋ฅผ ๊ณต์ ํ๊ณ ์ถ์ดํ์ง ์์ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ทธ์ ๋ธ๋๋๋ ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํฌ์์ํฌ ์ ์์ต๋๋ค. |
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ด์ ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฌธ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ํผํด๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ๊ฒ์ ์ด์ ์ ๋ง์ท์ง๋ง (Bender and Friedman, 2018; Gebru et al., 2020), Dodge et al. (2021)์ด C4์ ๋ํด ํ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ค์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ฑ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ์ผ์ ๋ ์ด๋ฃจ์ด์ก์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋ณต์ด๋ผ๋ ํน์ ์ถ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | ์ด ๋ฐฑ์์ ์ด์ ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ง์ถฐ์ ธ ์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ์๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ํด์
์ ๋ฌธ์ํํ๋ ๋ฐ ์ค์ ์ ๋๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์งํ๋์์ง๋ง(Dodge et al., 2021), ์ค์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ์์ฑ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ ์ํ๋์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋ณต์ด๋ผ๋ ํ ๊ฐ์ง ํน์ ์ถ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ด์ ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จํ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์๋ค. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ์ผํฌ ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ํผํด๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ท์ง๋ง (Bender and Friedman, 2018; Gebru et al., 2020), ์ค์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ฑ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ์์
์ Dodge et al. (2021)์ด C4์ ๋ํด ์ํํ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋ณต์ด๋ผ๋ ํ ๊ฐ์ง ํน์ ์ถ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ ๊ณตํ๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ด์ ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ํผํด๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ท์ง๋ง(Bender and Friedman, 2018; Gebru et al., 2020), ์ค์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ฑ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ์์
์ Dodge et al. (2021)์ด C4์ ๋ํด ์ํํ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ก์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋ณต์ด๋ผ๋ ํ ๊ฐ์ง ํน์ ์ถ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ด์ ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ํผํด๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ท์ง๋ง(Bender and Friedman, 2018; Gebru et al., 2020), ์ค์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ฑ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ์์
์ Dodge et al. (2021)์ด C4์ ๋ํด ์ํํ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ ์ด๋ฃจ์ด์ก์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋ณต์ด๋ผ๋ ํ ๊ฐ์ง ํน์ ์ถ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. | ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ์ด์ ์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ํ๋ จ์ํค๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ต๋๋ค. ์ต๊ทผ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ๊ธฐํ ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ํผํด๋ฅผ ๊ธฐ๋กํ๋ ๋ฐ ์ด์ ์ ๋ง์ท์ง๋ง(Bender and Friedman, 2018; Gebru et al., 2020), ์ค์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์์ฑ์ ์ ๋์ ์ผ๋ก ๋ถ์ํ๋ ์ผ์ Dodge et al. (2021)์ด C4์ ๋ํด ์ํํ ๊ฒ์ฒ๋ผ ์ ๊ฒ ์ด๋ฃจ์ด์ก์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋ณต์ด๋ผ๋ ํ ๊ฐ์ง ํน์ ์ถ์ ๋ํ ๋ถ์์ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค. |
์์คํ
์ ์ฌ๋ฌ๋ถ๊ป ์กฐ์์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๊ธธ ๋ฐ๋๋๋ค. ์์ ์ง๋ฌธ๊ณผ ํ์ค ๋ต๋ณ์ ๋ํด ์กฐ์๋ฅผ ์ ์ฉ์ฑ, ๊ด๋ จ์ฑ, ์ ํ์ฑ, ์ธ๋ถ ์์ค, {target language} ์ฌ์ฉ์ ๋ํด ํ๊ฐํด ์ฃผ์ญ์์ค. ์กฐ์๋ 1์์ 10๊น์ง์ ์ ์๋ก ์ ์ฒด ์ ์๋ฅผ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ๋ ๋์ ์ ์๋ ๋ ๋์ ์ ์ฒด ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ๋
๋๋ค. ๋จผ์ ์กฐ์์ ์ ์๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฐ๋ง ํฌํจํ๋ ๋จ์ผ ์ค์ ์ถ๋ ฅํ์ญ์์ค. ๋ค์ ์ค์์๋ ์ด๋ ํ ์ ์ฌ์ ํธํฅ๋ ํผํ๊ณ ๋ต๋ณ์ ์์๊ฐ ํ๋จ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ์๋๋ก ํ์ฌ ํ๊ฐ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ค๋ช
์ ์ ๊ณตํ์ญ์์ค. | [์์คํ
] ์์ ์ง๋ฌธ๊ณผ ํ์ค ๋ต๋ณ์ ๋ํ ์ด์์คํดํธ์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๊ธฐ ๋ฐ๋๋๋ค. ๋์์ด ๋๋์ง, ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์๋์ง, ์ ํ์ฑ, ์ธ๋ถ ์์ค, {๋์ ์ธ์ด} ์ฌ์ฉ์ ๋ํด ์ด์์คํดํธ๋ฅผ ํ๊ฐํด ์ฃผ์ธ์. ์ด์์คํดํธ๋ 1์์ 10๊น์ง์ ์ฒ๋๋ก ์ ์ฒด ์ ์๋ฅผ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ, ์ ์๊ฐ ๋์์๋ก ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ๋จผ์ ์ด์์คํดํธ์ ์ ์๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฐ๋ง ํฌํจ๋ ํ ์ค์ ์ถ๋ ฅํฉ๋๋ค. ๋ค์ ์ค์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ํธ๊ฒฌ์ ํผํ๊ณ ๋ต์ ์์๊ฐ ํ๋จ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ์๋๋ก ํ์ฌ ํ๊ฐ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ค๋ช
์ ์ ๊ณตํ์ธ์. | ์ฃ์กํฉ๋๋ค, ์ ๊ฐ ๋ฒ์ญ์ ์์ฒญ๋ฐ์ ํ
์คํธ๊ฐ ์์์ ์์์ต๋๋ค. ๋ฒ์ญ์ ์ํ๋ ํ
์คํธ๋ฅผ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๋ฉด ๊ฐ์ฌํ๊ฒ ์ต๋๋ค. | [์์คํ
] ์์ ์ง๋ฌธ๊ณผ ํ์ค ๋ต๋ณ์ ๋ํ ์ด์์คํดํธ์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๊ธฐ ๋ฐ๋๋๋ค. ์ด์์คํดํธ์ ์ ์ฉ์ฑ, ๊ด๋ จ์ฑ, ์ ํ์ฑ, ์ธ๋ถ ์์ค ๋ฐ {target language} ์ฌ์ฉ ์ฌ๋ถ์ ๋ํด ํ๊ฐํด ์ฃผ์ธ์. ์ด์์คํดํธ๋ 1~10์ ์ฒ๋๋ก ์ ์ฒด ์ ์๋ฅผ ๋ฐ๊ฒ ๋๋ฉฐ, ์ ์๊ฐ ๋์์๋ก ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ์ด ์ฐ์ํจ์ ๋ํ๋
๋๋ค. ๋จผ์ ์ด์์คํดํธ์ ์ ์๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฐ๋ง ํ ์ค๋ก ์ถ๋ ฅํ์ธ์. ๊ทธ ๋ค์ ์ค์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ํธ๊ฒฌ์ ํผํ๊ณ ๋ต๋ณ ์์๊ฐ ํ๋จ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ์๋๋ก ํ๊ฐ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ค๋ช
์ ์ ๊ณตํ์ธ์. | [์์คํ
] ์ ์ง๋ฌธ๊ณผ ํ์ค ๋ต๋ณ์ ๋ํ ์ด์์คํดํธ์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ ํผ๋๋ฐฑ์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์๊ธฐ ๋ฐ๋๋๋ค. ๋์์ด ๋๋ ์ ๋, ๊ด๋ จ์ฑ, ์ ํ์ฑ, ์ธ๋ถ ์์ค, {target language} ์ฌ์ฉ์ ๋ํด ์ด์์คํดํธ๋ฅผ ํ๊ฐํด ์ฃผ์ธ์. ์ด์์คํดํธ๋ 1์์ 10๊น์ง์ ์ ์๋ก ์ ์ฒด ์ ์๋ฅผ ๋ฐ์ผ๋ฉฐ, ์ ์๊ฐ ๋์์๋ก ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ์ด ๋ ์ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ๋จผ์ ์ด์์คํดํธ์ ์ ์๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ๊ฐ๋ง ํฌํจ๋ ํ ์ค์ ์ถ๋ ฅํด ์ฃผ์ธ์. ๊ทธ ๋ค์ ์ค์์๋ ์ ์ฌ์ ์ธ ํธ๊ฒฌ์ ํผํ๊ณ ๋ต์ ์์๊ฐ ํ๋จ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น์ง ์๋๋ก ํ์ฌ ํ๊ฐ์ ๋ํ ํฌ๊ด์ ์ธ ์ค๋ช
์ ์ ๊ณตํด ์ฃผ์ธ์. | ์ฃ์กํฉ๋๋ค, ํ์ง๋ง ์ ๊ณต๋ ์์ด ๋ฌธ์ฅ์ด ํ๊ตญ์ด๋ก ๋ฒ์ญ๋ ๋ฌธ์ฅ๊ณผ ๋์ผํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ฒ์ํ ๋ด์ฉ์ด ์์ต๋๋ค. ๋ฒ์ญ๋ ๋ฌธ์ฅ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด ๊ทธ๋ ๊ฒ์๋ฅผ ์งํํ๊ฒ ์ต๋๋ค. |
์์ฑ๋ ๋ช
๋ น์ด์ ์ ํ๊ณผ ๊ทธ ๋ค์์ฑ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ฑ๋ ๋ช
๋ น์ด์์ ๋์ฌ-๋ช
์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ณํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ Berkeley Neural Parser7Kitaev์ Klein (2018); Kitaev ๋ฑ (2019)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์์ ๋ฃจํธ์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๊น์ด ๋์ฌ์ ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๊ฐ์ฒด๋ฅผ ์ถ์ถํฉ๋๋ค. 52,445๊ฐ์ ๋ช
๋ น์ด ์ค 26,559๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ต๋๋ค; ๋ค๋ฅธ ๋ช
๋ น์ด๋ ๋ณดํต ๋ ๋ณต์กํ ์ (์: "์ด ํธ์์ด ์ ์น์ ๋ด์ฉ์ ํฌํจํ๋์ง ๋ถ๋ฅํ์ธ์.") ๋๋ ์ง๋ฌธ ํ์์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ต๋๋ค (์: "์ด๋ฌํ ์ง์ ์ค ์ด๋ ๊ฒ์ด ์ฐธ์ธ๊ฐ์?"). ์ฐ๋ฆฌ๋ Figure 3์ ๊ฐ์ฅ ํํ 20๊ฐ์ ๋ฃจํธ ๋์ฌ์ ๊ทธ ์์ 4๊ฐ์ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๊ฐ์ฒด๋ฅผ ๊ทธ๋ฆฝ๋๋ค. ์ด๋ ์ ์ฒด ์ธํธ์ 14%๋ฅผ ์ฐจ์งํฉ๋๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ์ด๋ฌํ ๋ช
๋ น์ด์์ ์๋นํ ๋ค์ํ ์๋์ ํ
์คํธ ํ์์ ๋ณผ ์ ์์ต๋๋ค. | ์ด๋ค ์ ํ์ ์ง์นจ์ด ์์ฑ๋๊ณ ์ผ๋ง๋ ๋ค์ํ์ง ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด ์์ฑ๋ ์ง์นจ์์ ๋์ฌ-๋ช
์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ณํฉ๋๋ค. ๋ฒํด๋ฆฌ ์ ๊ฒฝ ํ์7Kitaev ๋ฐ Klein (2018); Kitaev et al. (2019)์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง์นจ์ ๊ตฌ๋ฌธ ๋ถ์ํ ๋ค์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๊น์ด ๋์ฌ์ ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๋ชฉ์ ์ด๋ฅผ ์ถ์ถํฉ๋๋ค. 52,445๊ฐ์ ์ง์นจ ์ค 26,559๊ฐ์ ํด๋น ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ฅธ ์ง์นจ์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ ๋ณต์กํ ์ (์: "์ด ํธ์์ ์ ์น์ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ถ๋ฅํ์ธ์.")์ด ํฌํจ๋๊ฑฐ๋ ์ง๋ฌธ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ต๋๋ค(์: "๋ค์ ์ค ์ฌ์ค์ธ ๊ฒ์ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์?"). ์ ์ฒด ์ธํธ์ 14%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ์์ 20๊ฐ์ ๋ฃจํธ ๋์ฌ์ ์์ 4๊ฐ์ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๋ชฉ์ ์ด๋ฅผ ๊ทธ๋ฆผ 3์ ํ์ํฉ๋๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด๋ฌํ ์ง์นจ์๋ ์๋นํ ๋ค์ํ ์๋์ ํ
์คํธ ํ์์ด ์์์ ์ ์ ์์ต๋๋ค. | ์์ฑ๋ ์ง์์ฌํญ์ ์ ํ๊ณผ ๋ค์์ฑ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์์ฑ๋ ์ง์์ฌํญ์์ ๋์ฌ-๋ช
์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ณํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ Berkeley Neural Parser7Kitaev and Klein (2018); Kitaev et al. (2019)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง์์ฌํญ์ ํ์ฑํ๊ณ , ๋ฃจํธ์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๊น์ด ๋์ฌ์ ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๊ฐ์ฒด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ค. 52,445๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ ์ค 26,559๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์๋ค; ๋ค๋ฅธ ์ง์์ฌํญ์ ๋ณดํต ๋ ๋ณต์กํ ์ (์: "์ด ํธ์์ด ์ ์น์ ๋ด์ฉ์ ํฌํจํ๋์ง ๋ถ๋ฅํ๋ผ.")์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ์ง๋ฌธ ํํ(์: "์ด๋ฌํ ์ง์ ์ค ์ด๋ ๊ฒ์ด ์ฐธ์ธ๊ฐ?")๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ 3์ ๊ฐ์ฅ ํํ ๋ฃจํธ ๋์ฌ 20๊ฐ์ ๊ทธ๋ค์ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๊ฐ์ฒด 4๊ฐ๋ฅผ ๊ทธ๋ ค ๋์๊ณ , ์ด๋ ์ ์ฒด ์งํฉ์ 14%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ์ด๋ฌํ ์ง์์ฌํญ์์ ์๋นํ ๋ค์ํ ์๋์ ํ
์คํธ ํ์์ ๋ณผ ์ ์๋ค. | ์์ฑ๋ ๋ช
๋ น์ด์ ์ ํ๊ณผ ๋ค์์ฑ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์์ฑ๋ ๋ช
๋ น์ด์์ ๋์ฌ-๋ช
์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ณํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ Berkeley Neural Parser7Kitaev์ Klein (2018); Kitaev ๋ฑ (2019)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ํ์ฑํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ์ด๊ทผ์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๊น์ด ๋์ฌ์ ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๋ชฉ์ ์ด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ค. 52,445๊ฐ์ ๋ช
๋ น์ด ์ค 26,559๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ฅธ ๋ช
๋ น์ด๋ ๋ณดํต ๋ ๋ณต์กํ ์ (์: "์ด ํธ์์ ์ ์น์ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋์ง ๋ถ๋ฅํ์ธ์.") ๋๋ ์ง๋ฌธ(์: "์ด๋ฌํ ์ง์ ์ค ์ด๋ ๊ฒ์ด ์ฐธ์ธ๊ฐ?")์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ 3์ ๊ฐ์ฅ ํํ ์์ 20๊ฐ์ ์ด๊ทผ ๋์ฌ์ ๊ทธ ์์ 4๊ฐ์ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๋ชฉ์ ์ด๋ฅผ ๊ทธ๋ฆฐ๋ค. ์ด๋ ์ ์ฒด ์งํฉ์ 14%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ ๋ช
๋ น์ด์์ ์๋นํ ๋ค์ํ ์๋์ ํ
์คํธ ํ์์ ๋ณผ ์ ์๋ค. | ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ์ ํ๊ณผ ๋ค์์ฑ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ฑ๋ ์ง์นจ์์ verb-noun ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ณํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ Berkeley Neural Parser7Kitaev and Klein (2018); Kitaev et al. (2019)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง์นจ์ ํ์ฑํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์ ๋ฃจํธ์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๊น์ด ๋์ฌ์ ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๋ชฉ์ ์ด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ค. 52,445๊ฐ์ ์ง์นจ ์ค 26,559๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌํจํ๋ค; ๋ค๋ฅธ ์ง์นจ์ ๋ณดํต ๋ ๋ณต์กํ ์ ์ ํฌํจํ๊ฑฐ๋ ์ง๋ฌธ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค (์: "์ด ํธ์์ ์ ์น์ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ถ๋ฅํ์ธ์." ๋๋ "์ด๋ฌํ ์ง์ ์ค ์ด๋ ๊ฒ์ด ์ฌ์ค์ธ๊ฐ์?"). ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ์ฅ ์ผ๋ฐ์ ์ธ 20๊ฐ์ ๋ฃจํธ ๋์ฌ์ ๊ทธ 4๊ฐ์ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๋ชฉ์ ์ด๋ฅผ Figure 3์ ํ์ํ๋ค, ์ด๋ ์ ์ฒด ์ธํธ์ 14%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ง์นจ์์ ์๋นํ ๋ค์ํ ์๋์ ํ
์คํธ ํ์์ ๋ณผ ์ ์๋ค. | ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ์ ํ๊ณผ ๋ค์์ฑ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ฑ๋ ์ง์นจ์์ ๋์ฌ-๋ช
์ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ณํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ Berkeley Neural Parser7Kitaev์ Klein (2018); Kitaev et al. (2019)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง์นจ์ ํ์ฑํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์์ ๋ฃจํธ์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๊น์ด ๋์ฌ์ ๊ทธ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๊ฐ์ฒด๋ฅผ ์ถ์ถํ๋ค. 52,445๊ฐ์ ์ง์นจ ์ค 26,559๊ฐ๊ฐ ์ด๋ฌํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ํฌํจํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๋ค๋ฅธ ์ง์นจ์ ๋ณดํต ๋ ๋ณต์กํ ์ (์: "์ด ํธ์์ ์ ์น์ ๋ด์ฉ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋์ง ๋ถ๋ฅํ์ธ์.") ๋๋ ์ง๋ฌธ ํ์(์: "์ด๋ฌํ ์ง์ ์ค ์ด๋ ๊ฒ์ด ์ฌ์ค์ธ๊ฐ์?")์ ํฌํจํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ทธ๋ฆผ 3์ ๊ฐ์ฅ ํํ 20๊ฐ์ ๋ฃจํธ ๋์ฌ์ ๊ทธ๋ค์ ์์ 4๊ฐ์ ์ง์ ๋ช
์ฌ ๊ฐ์ฒด๋ฅผ ๊ทธ๋ฆฐ๋ค, ์ด๋ ์ ์ฒด ์ธํธ์ 14%๋ฅผ ์ฐจ์งํ๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ง์นจ์์ ์๋นํ ๋ค์ํ ์๋์ ํ
์คํธ ํ์์ ๋ณผ ์ ์๋ค. |
**LLaMA ๊ธฐ๋ฐ Target LLMs์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ.** Table 1์ instruction tuning์ ์ํ 2,000๊ฐ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ CodecLM๊ณผ ๋น๊ต ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ target LLM์ผ๋ก LLaMA-7B ๋๋ -13B์์ ํ์ต๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ฅํ LLM์ธ Gemini-Pro์ ๋น๊ต๋์์ต๋๋ค. CodecLM์ ๋ ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ๋ค๋ฅธ target LLMs์ ๋ํด ๋ชจ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ๋น๊ต ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฅ๊ฐํฉ๋๋ค. CodecLM์ ์ผ๊ด๋ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ํ๋ฅ instruction ๋ถํฌ์ target LLMs์ ๋ํ ๊ทธ์ ์ผ๋ฐํ ๋ฅ๋ ฅ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. Tree-Instruct์ WizardLM์ ๋ณํ ๋ชจ๋ instruction ๋ณต์ก์ฑ์ ์ค์์ฑ์ ๊ฐ์กฐํ์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ์ฑ๋ฅ์ ํนํ ํฐ target LLM์์ ๊ฐ๋จํ instruction์ ์ฌ์ฉํ๋ Alpagasus๋ณด๋ค ํญ์ ์ฐ์ํ์ง ์์ต๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ด instruction ๋ณต์ก์ฑ๋ง์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ฌํ๋ฉฐ, Self-Rubrics์ Contrastive Filtering์ ์ค๊ณ ๋๊ธฐ๋ฅผ ํ์ธํฉ๋๋ค. ๋ํ, WizardLM+๊ฐ WizardLM์ ์ด๊ธฐ๋ ๊ฒ์ instruction ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ instruction ๋ถํฌ ์ผ์น์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํฉ๋๋ค. target LLM์ LLaMA-7B์์ -13B๋ก ์ด๋ํ ๋, ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ค์ํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ป๋๋ฐ, ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ํ์ฅ์ ๋ํ ์ด์ ๋ฐ๊ฒฌ Wei et al. (2021)๊ณผ ์ผ์นํฉ๋๋ค. | **LLaMA ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฒ LLM์ ๊ฒฐ๊ณผ.** ํ 1์ ์ง์นจ ํ๋์ ์ํด 2000๊ฐ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ฝ๋ฑLM๊ณผ ๋น๊ต ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ฝํ ๊ฒ์
๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ๊ฒ LLM์ผ๋ก์ LLaMA-7B ๋๋ -13B์์ ํ๋ จ๋๋ฉฐ, ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ฅํ LLM์ธ ์ ๋ฏธ๋-ํ๋ก์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. ์ฝ๋์ฝ๋ฑ์ ๋ ๊ฐ์ง ํฌ๊ธฐ์ ํ๊ฒ LLM์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ๋น๊ต ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐํํฉ๋๋ค. ์ฝ๋์ฝ๋ฑ์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง์นจ ๋ถํฌ์ ํ๊ฒ LLM์ ๋ํ ์ผ๋ฐํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. ํธ๋ฆฌ ์ธ์คํธ๋ญํธ์ ์์๋LM์ ๋ณํ์ ๋ชจ๋ ์ง์นจ์ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ค์์ฑ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ง๋ง, ํนํ ๋์ LLM์ด ํด์๋ก ๋จ์ํ ์ง์นจ์ ๊ฐ์ง ์ํ๊ฐ์๋ณด๋ค ํญ์ ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ฐํํ์ง๋ ๋ชปํฉ๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ง์นจ์ ๋ณต์ก์ฑ๋ง์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ์ ์์์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ์
ํ ๋ฃจ๋ธ๋ฆญ๊ณผ ๋์กฐ ํํฐ๋ง ์ค๊ณ์ ๋๊ธฐ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํฉ๋๋ค. ๋ํ ์์๋LM+๊ฐ ์์๋LM๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ์ง์นจ ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ ์ง์นจ ๋ถํฌ ์ผ์น์ ํจ์จ์ฑ์ ํ์ธ์์ผ ์ค๋๋ค. ๋์ LLM์ LLaMA-7B์์ -13B๋ก ๋ณ๊ฒฝํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ป์๋๋ฐ, ์ด๋ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ํ๋์ ๋ํ ์ ํ ์ฐ๊ตฌ Wei et al. (2021)์ ์ผ์นํฉ๋๋ค. | **LLaMA ๊ธฐ๋ฐ Target LLMs์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ.** ํ 1์ CodecLM๊ณผ ๋น๊ต ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ์ ์ฑ๋ฅ์ 2000๊ฐ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ๋ช
๋ น ์กฐ์ ์ ๋ํด ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ LLaMA-7B ๋๋ -13B๋ฅผ Target LLM์ผ๋ก ํ๋ จํ๊ณ , ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ฅํ LLM์ธ Gemini-Pro์ ๋น๊ต๋์์ต๋๋ค. CodecLM์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ ๊ฐ์ Target LLM์ ๋ํด ๋ชจ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ๋น๊ต ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฅ๊ฐํ์ต๋๋ค. CodecLM์ ์ผ๊ด๋ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ๋ช
๋ น ๋ถํฌ์ Target LLM์ ๋ํ ์ผ๋ฐํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. Tree-Instruct์ WizardLM์ ๋ณํ์ ๋ชจ๋ ๋ช
๋ น ๋ณต์ก์ฑ์ ์ค์์ฑ์ ๊ฐ์กฐํ์ง๋ง, ๊ทธ๋ค์ ์ฑ๋ฅ์ ํญ์ ๊ฐ๋จํ ๋ช
๋ น์ ๊ฐ์ง Alpagasus๋ณด๋ค ์ฐ์ํ์ง ์์ผ๋ฉฐ ํนํ ํฐ Target LLM์์๋ ๋์ฑ ๊ทธ๋ฌํฉ๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ช
๋ น ๋ณต์ก์ฑ์ ์ํด ๋จ๋
์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋์ง ์์์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, Self-Rubrics์ Contrastive Filtering ์ค๊ณ์ ๋๊ธฐ๋ฅผ ํ์ธํฉ๋๋ค. ๋ํ, WizardLM+๊ฐ WizardLM์ ์ด๊ธฐ๋ ๊ฒ์ ๋ช
๋ น ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ ๋ช
๋ น ๋ถํฌ ๋งค์นญ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํฉ๋๋ค. Target LLM์ LLaMA-7B์์ -13B๋ก ์ด๋ํ ๋, ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค์ํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ฉฐ, ์ด๋ ์ฌ์ ๋ฐ๊ฒฌ๋ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ํ์ฅ์ ๋ํ Wei et al. (2021)๊ณผ ์ผ์นํฉ๋๋ค. | **LLaMA ๊ธฐ๋ฐ ํ๊ฒ LLM์ ์ฌ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ.** ํ 1์ CodecLM๊ณผ ๋น๊ต ๊ธฐ์ค์ ์ ์ฑ๋ฅ์ ์์ฝํ๋ฉฐ, 2000๊ฐ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ๊ดํ ๊ฒ์
๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ LLaMA-7B ๋๋ -13B๋ฅผ ํ๊ฒ LLM์ผ๋ก ํ๋ จ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ฅํ LLM์ธ Gemini-Pro์ ๋น๊ต๋์์ต๋๋ค. CodecLM์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ ๊ฐ์ ํ๊ฒ LLM์ ์ฌ์ฉํ ๋ชจ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ๋น๊ต ๋ฉ์๋๋ณด๋ค ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์์ต๋๋ค. CodecLM์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ๋ช
๋ น์ด ๋ถํฌ์ ํ๊ฒ LLM์ ๋ํ ์ผ๋ฐํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. Tree-Instruct์ WizardLM์ ๋ณํ์ ๋ชจ๋ ๋ช
๋ น์ด ๋ณต์ก์ฑ์ ์ค์์ฑ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ๊ณ ์์ง๋ง, ํนํ ํฐ ํ๊ฒ LLM์ ์ฌ์ฉํ ๋ ๋จ์ํ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ Alpagasus๋ณด๋ค ํญ์ ๋ ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ด์ง๋ ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ด ๋ช
๋ น์ด ๋ณต์ก์ฑ๋ง์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ๋ ์ ์์์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, Self-Rubrics์ Contrastive Filtering์ ์ค๊ณ ๋๊ธฐ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํฉ๋๋ค. ๋ํ, WizardLM+๊ฐ WizardLM์ ์ด๊ธฐ๋ ๊ฒ์ ๋ช
๋ น์ด ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ ๋ช
๋ น์ด ๋ถํฌ ๋งค์นญ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ์ธํฉ๋๋ค. ํ๊ฒ LLM์ LLaMA-7B์์ -13B๋ก ๋ณ๊ฒฝํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์์ ์ฑ๋ฅ์ด ํฌ๊ฒ ํฅ์๋๋ฉฐ, ์ด๋ ์ด์ ์ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ํ์ฅ์ ๋ํ ๋ฐ๊ฒฌ(Wei et al., 2021)๊ณผ ์ผ์นํฉ๋๋ค. | **LLaMA ๊ธฐ๋ฐ Target LLMs์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ.** ํ 1์ CodecLM๊ณผ ๋น๊ต ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ์ ์ฑ๋ฅ์ 2000๊ฐ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ง์์ฌํญ ํ๋์ ๋ํด ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ LLaMA-7B ๋๋ -13B๋ฅผ Target LLM์ผ๋ก ํ์ตํ๊ณ , ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ฅํ LLM์ธ Gemini-Pro์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. CodecLM์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ๋ค๋ฅธ ๋ Target LLM์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ๋น๊ต ๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์
๋๋ค. CodecLM์ ์ผ๊ด๋ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง์์ฌํญ ๋ถํฌ์ Target LLM์ ๋ํ ์ผ๋ฐํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. Tree-Instruct์ WizardLM์ ๋ณํ์ ๋ชจ๋ ์ง์์ฌํญ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ค์์ฑ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์ง๋ง, ํนํ ํฐ Target LLM์ ์ฌ์ฉํ ๋ ๊ฐ๋จํ ์ง์์ฌํญ์ ๊ฐ์ง Alpagasus๋ณด๋ค ํญ์ ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ด์ง๋ ์์ต๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ง์์ฌํญ ๋ณต์ก์ฑ๋ง์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ์ ์์์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, Self-Rubrics์ Contrastive Filtering์ ์ค๊ณ ๋๊ธฐ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํฉ๋๋ค. ๋ํ WizardLM+๊ฐ WizardLM์ ์ด๊ธด ๊ฒ์ ์ง์์ฌํญ ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ ์ง์์ฌํญ ๋ถํฌ ์ผ์น์ ํจ๋ฅ์ ํ์ธํฉ๋๋ค. Target LLM์ LLaMA-7B์์ -13B๋ก ๋ณ๊ฒฝํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๋ณด์ฌ, ์ด๋ ์ด์ ์ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ํ๋์ ๋ํ ๋ฐ๊ฒฌ(Wei et al. (2021))๊ณผ ์ผ์นํฉ๋๋ค. | **LLaMA ๊ธฐ๋ฐ Target LLMs์ ๋ํ ๊ฒฐ๊ณผ.** ํ 1์ CodecLM๊ณผ ๋น๊ต ๋ฒ ์ด์ค๋ผ์ธ์ ์ฑ๋ฅ์ 2000๊ฐ์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ง์์ฌํญ ํ๋์ ๋ํด ์์ฝํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ LLaMA-7B ๋๋ -13B๋ฅผ Target LLM์ผ๋ก ํ์ตํ๊ณ , ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋ ๊ฐ๋ ฅํ LLM์ธ Gemini-Pro์ ๋น๊ตํฉ๋๋ค. CodecLM์ ๋ ๊ฐ์ง ํฌ๊ธฐ์ Target LLM์ ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ ๋ฒค์น๋งํฌ์์ ๋น๊ต ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ๋ฅ๊ฐํฉ๋๋ค. CodecLM์ ์ผ๊ด๋๊ฒ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ค์ํ ๋ค์ด์คํธ๋ฆผ ์ง์์ฌํญ ๋ถํฌ์ Target LLM์ ๋ํ ์ผ๋ฐํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. Tree-Instruct์ WizardLM์ ๋ณํ์ ์ง์์ฌํญ ๋ณต์ก์ฑ์ ์ค์์ฑ์ ์ด์ ์ ๋ง์ถ์ง๋ง, ํนํ ํฐ Target LLM์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋จํ ์ง์์ฌํญ์ ์ฌ์ฉํ๋ Alpagasus๋ณด๋ค ํญ์ ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ด์ง๋ ์์ต๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐ์ดํฐ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ง์์ฌํญ ๋ณต์ก์ฑ๋ง์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ํ ์ ์์์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, Self-Rubrics์ Contrastive Filtering์ ์ค๊ณ ๋๊ธฐ๋ฅผ ๊ฒ์ฆํฉ๋๋ค. ๋ํ WizardLM+๊ฐ WizardLM๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ๊ฒ์ ์ง์์ฌํญ ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ ์ง์์ฌํญ ๋ถํฌ ์ผ์น์ ํจ์จ์ฑ์ ํ์ธํฉ๋๋ค. Target LLM์ LLaMA-7B์์ -13B๋ก ์ด๋ํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์๋นํ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋๋ฐ, ์ด๋ ์ด์ ์ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ํ๋์ ๋ํ ๋ฐ๊ฒฌ(Wei et al., 2021)๊ณผ ์ผ์นํฉ๋๋ค. |
์ด ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ด์ ์ง๋ฆฌ์ ์ฐ๋ถ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ์๊ณ ์์ผ๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ ๊ฐ์ง ์ ํ์ง์ ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๊ฐ์ ๋ถ์ฌํ ์ ์๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ์ ๊ฑฐ ๊ณผ์ ์ ๋จ์ ์ ํ์ง๋ค ์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ ํ๋ฅ ์ ๋์ธ๋ค(์ธ ๋ฒ์งธ ์ ํ์ง๊ฐ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ๋ต์ด๋ค). | ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ด์ ์ง๋ฆฌ์ ์ฐ๋ถ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ์๋ ๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ฒ์ ๋ ๊ฐ์ง ์ต์
์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ฎ๊ฒ ํ๊ฐํ ์ ์๊ฒ ํด์ค๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๊ฑฐ ๊ณผ์ ์ ๋๋จธ์ง ์ต์
์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ ํ๋ฅ ์ ๋์ฌ์ค๋๋ค(์ธ ๋ฒ์งธ ์ต์
์ด ์ ๋ต์
๋๋ค). | ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ด์ ์ง๋ฆฌ์ ์ฐ๋ถ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ์๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ์ฒซ ๋ ๊ฐ์ง ์ต์
์ ๋ํด ๋ ๋ฎ์ ํ๋ฅ ์ ๋ถ์ฌํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ์ ๊ฑฐ ๊ณผ์ ์ ๋จ์ ์ ํ์ง๋ค ์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ ํ๋ฅ ์ ๋์ฌ์ค๋ค(์ธ ๋ฒ์งธ ์ต์
์ด ์ ๋ต์ด๋ค). | ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ด์ ์ง๋ฆฌ์ ์ฐ๋ถ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ์๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ด ์ฒซ ๋ ๊ฐ์ง ์ต์
์ ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์น๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ด ์ ๊ฑฐ ๊ณผ์ ์ ๋จ์ ์ต์
๋ค ์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ ํ๋ฅ ์ ๋์
๋๋ค(์ธ ๋ฒ์งธ ์ต์
์ด ์ ๋ต์
๋๋ค). | ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ด์ ์ง๋ฆฌ์ ์ฐ๋ถ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ์๋ ๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ฒซ ๋ ๊ฐ์ง ์ต์
์ ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์น๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ์ด ์ ๊ฑฐ ๊ณผ์ ์ ๋จ์ ์ต์
๋ค ์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ๋ ํ๋ฅ ์ ๋์ฌ์ฃผ๋ฉฐ(์ธ ๋ฒ์งธ ์ต์
์ด ์ ๋ต์
๋๋ค). | ์ด ๊ฒฝ์ฐ, ํ์์ด์ ์ง๋ฆฌ์ ์ฐ๋ถ์ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ์ํฅ์ ์๋ฉด ๋ชจ๋ธ์ ์ฒซ ๋ ๊ฐ์ง ์ต์
์ ๋ํด ๋ ๋ฎ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ ๊ฐ์ ๋ถ์ฌํ๊ฒ ๋ฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๊ฑฐ ๊ณผ์ ์ ๋จ์ ์ต์
๋ค ์ค ํ๋๋ฅผ ์ ํํ๋ ํ๋ฅ ์ ๋์ด๋ฉฐ(์ธ ๋ฒ์งธ ์ต์
์ด ์ ๋ต์
๋๋ค). |
๊ธ์ต ์
๋ฌด์ ๋ํด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋๋ฉ์ธ ์ ์ ์ง์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด _FLARE_ ํ๋ ์์ํฌ [33]๋ฅผ ์ฑํํฉ๋๋ค. FLARE๋ ๋ค์ํ ๊ธ์ต ์
๋ฌด๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ LLM ํ๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ _lm-evaluation-harmess3_๋ฅผ ํ์ฅํฉ๋๋ค. ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ๊ทธ๋ค์ ์ง์ ํ๋กฌํํธ, ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. [31; 33]์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค์์ 4๊ฐ์ง ์
๋ฌด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํฉ๋๋ค: (1) **Financial Phrase Bank**. FPB๋ ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ๋ํ ๊ฐ์ฑ ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [19]์
๋๋ค. ๊ฐ์ฑ์ ๋ด์ค๊ฐ ํฌ์์์ ์ํด ๊ธ์ /์ค๋ฆฝ/๋ถ์ ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋์ง๋ฅผ ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. (2) **FiQA SA.** ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ํค๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ์ธก๋ฉด ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์ฑ ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [18]์
๋๋ค. (3) **Headline.** ๊ธ์ต ์ํฐํฐ์ ๋ํ ํค๋๋ผ์ธ์ด ํน์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํฌํจํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๋ ์ด์ง ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [25]์
๋๋ค. ๊ฐ ๋ด์ค ๊ธฐ์ฌ๋ "๊ฐ๊ฒฉ ๋๋ ์๋", "๊ฐ๊ฒฉ ์์น", "๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ", "๊ฐ๊ฒฉ ์์ ", "๊ณผ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ", ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ "์์ฐ"๊ณผ ๊ฐ์ 9๊ฐ์ ํ๊ทธ์ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์์ต๋๋ค. (4) **NER.** ๊ธ์ต ๋ช
๋ช
์ํฐํฐ ์ถ์ถ ์
๋ฌด๋ SEC ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ฉ ์ํ ํ๊ฐ ์น์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฉ๋๋ค. ์ด ์
๋ฌด์ ๋จ์ด๋ PER, LOC, ORG, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MISC๋ก ์ฃผ์์ด ๋ฌ๋ ค ์์ต๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌด ์
๋ฌด์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ์ฌ ๋๋ฉ์ธ ์ ์ ์ง์์ ์ฌ์ ํ์ต์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด _FLARE_ ํ๋ ์์ํฌ [33]๋ฅผ ์ฑํํฉ๋๋ค. FLARE๋ ๋ค์ํ ์ฌ๋ฌด ๊ณผ์ ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ LLM ํ๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ _lm-evaluation-harmess3_๋ฅผ ํ์ฅํฉ๋๋ค. ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ์ง์นจ ํ๋กฌํํธ, ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํ ๋ฐ ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. [31; 33]์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค์ 4๊ฐ์ง ๊ณผ์ ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํฉ๋๋ค: (1) **๊ธ์ต ๋ฌธ๊ตฌ ์ํ**. FPB๋ ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ๋ํ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ ๊ณผ์ [19]์
๋๋ค. ๊ฐ์ ์ ํฌ์์๊ฐ ๋ด์ค๋ฅผ ๊ธ์ /์ค๋ฆฝ/๋ถ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผํ๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. (2) **FiQA SA.** ๊ธ์ต ๋ด์ค ๋ฐ ํค๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ธก๋ฉด ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ ๊ณผ์ [18]. (3) **ํค๋๋ผ์ธ.** ๊ธ์ต ์ฃผ์ฒด์ ๋ํ ํค๋๋ผ์ธ์ ํน์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋์ง์ ๋ํ ์ด์ง ๋ถ๋ฅ ๊ณผ์ [25]. ๊ฐ ๋ด์ค ๊ธฐ์ฌ์๋ "๊ฐ๊ฒฉ ๋๋ ์์", "๊ฐ๊ฒฉ ์์น", "๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ", "๊ฐ๊ฒฉ ์์ ", "๊ณผ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ", "์์ฐ" ๋ฑ 9๊ฐ์ ํ๊ทธ๊ฐ ์ฐ๊ฒฐ๋ฉ๋๋ค. (4) **NER.** ์ฌ๋ฌด ๋ช
๋ช
๋ ์ํฐํฐ ์ถ์ถ ๊ณผ์ ๋ SEC ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ฉ ์ํ ํ๊ฐ ์น์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฉ๋๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋จ์ด๋ PER, LOC, ORG ๋ฐ MISC๋ก ์ฃผ์์ด ๋ฌ๋ ค ์์ต๋๋ค. | [korean]
์ฐ๋ฆฌ ๋ชจ๋ธ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ ๊ณผ์ ์ ๋ํด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ฐ๋ฆฌ ์์ญ ์ ์ํ ์ง์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ค. _FLARE_ ํ๋ ์์ํฌ [33]๋ฅผ ์ฑํํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๋ค. FLARE๋ ๋ค์ํ ์ฌ์ ๊ณผ์ ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ LLM ํ๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ _lm-evaluation-harness3_๋ฅผ ํ์ฅํ๋ค. ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ๊ทธ๋ค์ ์ง์ ํ๋กฌํํธ, ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ๋ฅด๋ ๊ฒ์ด ์ค์ํ๋ค. [31; 33]์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค์์ 4๊ฐ์ง ๊ณผ์ ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ค: (1) **Financial Phrase Bank**. FPB๋ ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ๋ํ ๊ฐ์ฑ ๋ถ๋ฅ ๊ณผ์ ์ด๋ค [19]. ๊ฐ์ฑ์ ๋ด์ค๊ฐ ํฌ์์๋ค์๊ฒ ๊ธ์ ์ /์ค๋ฆฝ์ /๋ถ์ ์ ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋์ง๋ฅผ ๋ฐ์ํ๋ค. (2) **FiQA SA.** ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ํค๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ์ธก๋ฉด ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์ฑ ๋ถ๋ฅ ๊ณผ์ ์ด๋ค [18]. (3) **Headline.** ์ฌ์ ์ํฐํฐ์ ๋ํ ํค๋๋ผ์ธ์ ํน์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ๋จํ๋ ์ด์ง ๋ถ๋ฅ ๊ณผ์ ์ด๋ค [25]. ๊ฐ ๋ด์ค ๊ธฐ์ฌ๋ "๊ฐ๊ฒฉ์ธ์ง ์ฌ๋ถ", "๊ฐ๊ฒฉ ์์น", "๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ", "๊ฐ๊ฒฉ ์์ ", "๊ณผ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ", "์์ฐ"๊ณผ ๊ฐ์ 9๊ฐ์ ํ๊ทธ์ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์๋ค. (4) **NER.** ์ฌ๋ฌด ์ด๋ฆ ์ํฐํฐ ์ถ์ถ ๊ณผ์ ๋ SEC ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ฉ ์ํ ํ๊ฐ ์น์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๋จ์ด๋ PER, LOC, ORG, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MISC๋ก ์ฃผ์์ด ๋ฌ๋ ค ์๋ค.
[reviewd korean] | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌด ์
๋ฌด์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋๋ฉ์ธ ์ ์ํ ์ง์์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ _FLARE_ ํ๋ ์์ํฌ [33]๋ฅผ ์ฑํํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. FLARE๋ ๋ค์ํ ์ฌ๋ฌด ์
๋ฌด๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ LLM ํ๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ _lm-evaluation-harmess3_๋ฅผ ํ์ฅํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ๊ทธ๋ค์ ์ง์ ํ๋กฌํํธ, ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. ๋ค์์ 4๊ฐ์ง ์
๋ฌด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํฉ๋๋ค. [31; 33]์์ ์ฌ์ฉ๋: (1) **Financial Phrase Bank**. FPB๋ ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ๋ํ ๊ฐ์ฑ ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด์
๋๋ค [19]. ๊ฐ์ฑ์ ๋ด์ค๊ฐ ํฌ์์๋ค์๊ฒ ๊ธ์ ์ /์ค๋ฆฝ/๋ถ์ ์ ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋์ง ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. (2) **FiQA SA.** ๊ธ์ต ๋ด์ค์ ํค๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ธก๋ฉด ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์ฑ ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [18]. (3) **Headline.** ๊ธ์ต ์ํฐํฐ์ ๋ํ ํค๋๋ผ์ธ์ ํน์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋์ง์ ๋ํ ์ด์ง ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [25]. ๊ฐ ๋ด์ค ๊ธฐ์ฌ๋ '๊ฐ๊ฒฉ ์ฌ๋ถ', '๊ฐ๊ฒฉ ์์น', '๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ', '๊ฐ๊ฒฉ ์์ ', '๊ณผ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ', ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ '์์ฐ'๊ณผ ๊ฐ์ 9๊ฐ์ ํ๊ทธ์ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์์ต๋๋ค. (4) **NER.** ๊ธ์ต ๋ช
๋ช
์ํฐํฐ ์ถ์ถ ์
๋ฌด๋ SEC ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ฉ ์ํ ํ๊ฐ ์น์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฉ๋๋ค. ์ด ์
๋ฌด์ ๋จ์ด๋ PER, LOC, ORG, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MISC๋ก ์ฃผ์ ์ฒ๋ฆฌ๋ฉ๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌด ์
๋ฌด์ ๋ํด ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋๋ฉ์ธ ์ ์์ ์ง์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด _FLARE_ ํ๋ ์์ํฌ [33]๋ฅผ ์ฑํํฉ๋๋ค. FLARE๋ ๋ค์ํ ์ฌ๋ฌด ์
๋ฌด๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ LLM ํ๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ _lm-evaluation-harmess3_๋ฅผ ํ์ฅํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ๊ทธ๋ค์ ์ง์ ํ๋กฌํํธ, ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. [31; 33]์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค์์ 4๊ฐ์ง ์
๋ฌด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํฉ๋๋ค: (1) **Financial Phrase Bank**. FPB๋ ์ฌ๋ฌด ๋ด์ค์ ๋ํ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [19]์
๋๋ค. ๊ฐ์ ์ ๋ด์ค๊ฐ ํฌ์์์ ์ํด ๊ธ์ /์ค๋ฆฝ/๋ถ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. (2) **FiQA SA.** ์ฌ๋ฌด ๋ด์ค์ ํค๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ธก๋ฉด ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [18]. (3) **Headline.** ์ฌ๋ฌด ์ํฐํฐ์ ๋ํ ํค๋๋ผ์ธ์ ํน์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋์ง์ ๋ํ ์ด์ง ๋ถ๋ฅ ์
๋ฌด [25]. ๊ฐ ๋ด์ค ๊ธฐ์ฌ๋ "๊ฐ๊ฒฉ ๋๋ ์์", "๊ฐ๊ฒฉ ์์น", "๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ", "๊ฐ๊ฒฉ ์์ ", "๊ณผ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ", ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ "์์ฐ"๊ณผ ๊ฐ์ 9๊ฐ์ ํ๊ทธ์ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์์ต๋๋ค. (4) **NER.** ์ฌ๋ฌด ๋ช
๋ช
๋ ์ํฐํฐ ์ถ์ถ ์
๋ฌด๋ SEC ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ฉ ์ํ ํ๊ฐ ์น์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฉ๋๋ค. ์ด ์
๋ฌด์ ๋จ์ด๋ PER, LOC, ORG, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MISC๋ก ์ฃผ์ ์ฒ๋ฆฌ๋์ด ์์ต๋๋ค. | ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ๋ฌด ์์
์์ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋๋ฉ์ธ ์ ์ํ ์ง์์ ์ฌ์ ํ๋ จ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ _FLARE_ ํ๋ ์์ํฌ [33]๋ฅผ ์ฑํํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ชจ๋ธ์ ํ๊ฐํฉ๋๋ค. FLARE๋ ๋ค์ํ ์ฌ๋ฌด ์์
์ ํฌํจํ์ฌ LLM ํ๊ฐ ํ๋ ์์ํฌ _lm-evaluation-harmess3_๋ฅผ ํ์ฅํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋น๊ต๋ฅผ ์ํด ๊ทธ๋ค์ ์ง์ ํ๋กฌํํธ, ๋ฐ์ดํฐ ๋ถํ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ฉํธ๋ฆญ ๊ณ์ฐ์ ๋ฐ๋ฆ
๋๋ค. [31; 33]์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ค์์ 4๊ฐ์ง ์์
์ ๊ณ ๋ คํฉ๋๋ค: (1) **Financial Phrase Bank**. FPB๋ ์ฌ๋ฌด ๋ด์ค์ ๋ํ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ ์์
์
๋๋ค [19]. ๊ฐ์ ์ ๋ด์ค๊ฐ ํฌ์์์ ์ํด ๊ธ์ /์ค๋ฆฝ/๋ถ์ ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๋ฐ์ํฉ๋๋ค. (2) **FiQA SA.** ์ฌ๋ฌด ๋ด์ค์ ํค๋๋ผ์ธ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ธก๋ฉด ๊ธฐ๋ฐ ๊ฐ์ ๋ถ๋ฅ ์์
[18]. (3) **Headline.** ์ฌ๋ฌด ์ฃผ์ฒด์ ๋ํ ํค๋๋ผ์ธ์ ํน์ ์ ๋ณด๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋์ง์ ๋ํ ์ด์ง ๋ถ๋ฅ ์์
[25]. ๊ฐ ๋ด์ค ๊ธฐ์ฌ๋ "๊ฐ๊ฒฉ ๋๋ ์์", "๊ฐ๊ฒฉ ์์น", "๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ", "๊ฐ๊ฒฉ ์์ ", "๊ณผ๊ฑฐ ๊ฐ๊ฒฉ", ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ "์์ฐ"๊ณผ ๊ฐ์ 9๊ฐ์ ํ๊ทธ์ ์ฐ๊ฒฐ๋ฉ๋๋ค. (4) **NER.** ์ฌ๋ฌด ๋ช
๋ช
๋ ์ํฐํฐ ์ถ์ถ ์์
์ SEC ๋ณด๊ณ ์์ ์ ์ฉ ์ํ ํ๊ฐ ์น์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฉ๋๋ค. ์ด ์์
์ ๋จ์ด๋ PER, LOC, ORG, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ MISC๋ก ์ฃผ์์ด ๋ฌ๋ ค ์์ต๋๋ค. |
์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์๋ฌธ ์ธ๋ถ ์กฐ์ ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์ ์ํฉ๋๋ค. OpenAI๋ ๋ง์ ์ฃผ์์ฌ๋ค์ ๊ณ ์ฉํ๊ณ , ๊ทธ์ ์์ํ๋ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์๋ต์ ๊ฐ์ง ๋ง์ ์ง์๋ฌธ๋ค์ ์์ฑํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธ๊ฐ์ด ๋ง๋ ์ง์๋ฌธ๋ค์ ๋ค์ํ ํํ์ ํ๋ถํ ์์
์ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, OpenAI๋ GPT-3 [1]์ InstructGPT [2]๋ก ํ๋ จ์์ผฐ๊ณ , ์ด๋ ๋ค์ํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์๋ฌธ์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๊ฒ ํ์์ผ๋ฉฐ ChatGPT์ ์ฑ๊ณต์ผ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. OpenAI์ ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ด๋ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ์คํ์์คํ๋์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, Alpaca [31]์ Vicuna [22]๋ ์ดํ์ ์คํ์์ค LLM์ธ LLaMA [4]๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์๋ฌธ ์ธ๋ถ ์กฐ์ ์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ๊ตฌํ์์ต๋๋ค. Alpaca๋ ์ ํ๋ (์: 175๊ฐ ์ํ) ์์์
์ง์๋ฌธ ์จ์ ์ธํธ์์ ์์ฑ๋ 50k ์ง์๋ฌธ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์์ต๋๋ค. Vicuna๋ ShareGPT.com์์ ์์งํ ChatGPT์์ 70k ์ฌ์ฉ์ ๊ณต์ ๋ํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ InstructGPT์ Vicuna์ ๋ค๋ฅด๊ฒ AI ์์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ง์๋ฌธ ์ธ๋ถ ์กฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ์ ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ต๋๋ค. Alpaca์ self-instruct [32] ์์ฑ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, _Evol-Instruct_๋ ์์ฑ๋ ์ง์๋ฌธ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ์ ์ดํ ์ ์์ต๋๋ค. | ๊ฐ๋ฐฉํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ด ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์ ์ํฉ๋๋ค. OpenAI๋ ๋ง์ ์ฃผ์์ ๋ฌ๊ณ ํด๋น ์ ๋ต๊ณผ ํจ๊ป ๋ง์ ์ง์นจ์ ์์ฑํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธ๊ฐ์ด ๋ง๋ ์ง์นจ์ ๋ค์ํ ํํ์ ํ๋ถํ ์์
์ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก OpenAI๋ ๋ค์ํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์นจ์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ InstructGPT [2]๋ก GPT-3 [1]์ ํ๋ จํ๊ณ ChatGPT์ ์ฑ๊ณต์ผ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. OpenAI์ ๋ฐ์ด๋ ์์
์ด ์คํ ์์คํ๋์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ Alpaca [31]์ Vicuna [22]๋ ์ดํ ์คํ ์์ค LLM LLaMA [4]๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐฉํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ๊ตฌํ์ต๋๋ค. Alpaca๋ ์์์
์ผ๋ก ์์ฑ๋ ์ ํ๋(์: 175๊ฐ ์ํ) ์๋ ์ธํธ์์ ์์ฑ๋ 50๋ง ๊ฐ์ ์ง์นจ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. Vicuna๋ ShareGPT.com์์ ์์งํ ChatGPT์ ์ฌ์ฉ์ ๊ณต์ ๋ํ 70๋ง ๊ฑด์ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ํด AI๊ฐ ์์ฑํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ์ ์์ InstructGPT ๋ฐ Vicuna์ ๋ค๋ฆ
๋๋ค. Alpaca์ ์์ฒด ์ง์นจ [32] ์์ฑ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ _Evol-Instruct_๋ ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ์ ์ดํ ์ ์์ต๋๋ค. | ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ fine-tune์ ์ด ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์ ์ํ๋ค. OpenAI๋ ๋ง์ ์ฃผ์์๋ฅผ ๊ณ ์ฉํ๊ณ ๊ทธ์ ์์ํ๋ ์ฌ๋ฐ๋ฅธ ์๋ต์ ๊ฐ์ง ๋ง์ ์ง์นจ์ ์์ฑํ๋ค. ์ธ๊ฐ์ด ๋ง๋ ์ด๋ฌํ ์ง์นจ์ ๋ค์ํ ํํ์ ํ๋ถํ ์์
์ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, OpenAI๋ GPT-3 [1]์ InstructGPT [2]๋ก ํ๋ จ์์ผฐ๋ค. ์ด๋ ๋ค์ํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์์๊ณ , ChatGPT์ ์ฑ๊ณต์ผ๋ก ์ด์ด์ก๋ค. OpenAI์ ์ด๋ฌํ ํ์ํ ์์
์ด ์คํ ์์คํ๋์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, Alpaca [31]์ Vicuna [22]๋ ๊ทธ ํ์ ์คํ ์์ค LLM์ธ LLaMA [4]๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ fine-tune์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ๊ตฌํ๋ค. Alpaca๋ ํ์ ๋(์๋ฅผ ๋ค์ด, 175๊ฐ์ ์ํ) ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ์๋ ์ธํธ์์ ์์ฑ๋ 50k๊ฐ์ ์ง์นจ์ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ๋ค. Vicuna๋ ShareGPT.com์์ ์์งํ ChatGPT์์ 70k ์ฌ์ฉ์ ๊ณต์ ๋ํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์์
์ InstructGPT์ Vicuna์ ๋ค๋ฅด๊ฒ AI ์์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ง์นจ fine-tune์ ์ํํ๋ค๋ ์ ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. Alpaca์ self-instruct [32] ์์ฑ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, _Evol-Instruct_๋ ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก๋ ์์ค์ ์ ์ดํ ์ ์๋ค. | ์คํ ๋๋ฉ์ธ ๋ช
๋ น์ด ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์ ์ํฉ๋๋ค. OpenAI๋ ๋ง์ ์ด๋
ธํ
์ดํฐ๋ฅผ ๊ณ ์ฉํ๊ณ , ๊ทธ์ ๋ง๋ ์ ํํ ์๋ต์ ๊ฐ์ง ๋ค์ํ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ์์ฑํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธ๊ฐ์ด ๋ง๋ ๋ช
๋ น์ด๋ ๋ค์ํ ํํ์ ํ๋ถํ ์์
์ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, OpenAI๋ GPT-3[1]์ ๋ค์ํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ InstructGPT[2]๋ก ํ๋ จ์์ผฐ๊ณ , ์ด๋ ChatGPT์ ์ฑ๊ณต์ผ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. OpenAI์ ์ด๋ฌํ ํ์ํ ์ฐ๊ตฌ๋ ์คํ์์ค๊ฐ ์๋์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, Alpaca[31]์ Vicuna[22]๋ ์ดํ์ ์คํ์์ค LLM์ธ LLaMA[4]๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์คํ ๋๋ฉ์ธ ๋ช
๋ น์ด ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ๊ตฌํ์ต๋๋ค. Alpaca๋ ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ ๋ช
๋ น์ด์ ์ ํ๋(์: 175๊ฐ์ ์ํ) ์๋ ์ธํธ์์ ์์ฑ๋ 5๋ง ๊ฐ์ ๋ช
๋ น์ด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. Vicuna๋ ShareGPT.com์์ ์์งํ 7๋ง ๊ฐ์ ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๊ณต์ ํ ChatGPT ๋ํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์์
์ InstructGPT์ Vicuna์ ๋ฌ๋ฆฌ AI ์์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ช
๋ น์ด ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ํํ๋ค๋ ์ ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ต๋๋ค. Alpaca์ self-instruct[32] ์์ฑ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, _Evol-Instruct_๋ ์์ฑ๋ ๋ช
๋ น์ด์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ์ ์ดํ ์ ์์ต๋๋ค. | ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์ ์ํฉ๋๋ค. OpenAI๋ ๋ง์ ์ฃผ์์๋ค์ ๊ณ ์ฉํ๊ณ , ๊ทธ์ ๋ง๋ ์ ํํ ์๋ต์ด ์๋ ๋ค์ํ ์ง์นจ๋ค์ ์์ฑํ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธ๊ฐ์ด ๋ง๋ ์ง์นจ๋ค์ ๋ค์ํ ํํ์ ํ๋ถํ ์์
์ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, OpenAI๋ GPT-3 [1]์ InstructGPT [2]๋ก ํ๋ จ์์ผฐ๊ณ , ์ด๋ ๋ค์ํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์นจ์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๊ฒ ํ์์ผ๋ฉฐ, ChatGPT์ ์ฑ๊ณต์ผ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. OpenAI์ ์ด๋ฌํ ํ์ํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ์คํ ์์คํ๋์ง ์์์ผ๋ฏ๋ก, Alpaca [31]์ Vicuna [22]๋ ๊ทธ ํ์ ์คํ ์์ค LLM์ธ LLaMA [4]๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์คํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ๊ตฌํ์์ต๋๋ค. Alpaca๋ ์์์
์ผ๋ก ์์ฑ๋ ์ ํ๋(์: 175๊ฐ์ ์ํ) ์๋ ์ธํธ์์ ์์ฑ๋ 50,000๊ฐ์ ์ง์นจ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์์ต๋๋ค. Vicuna๋ ShareGPT.com์์ ์์งํ ChatGPT์์ 70,000๊ฐ์ ์ฌ์ฉ์ ๊ณต์ ๋ํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ InstructGPT์ Vicuna์ ๋ค๋ฅด๊ฒ AI๊ฐ ์์ฑํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ์ ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ต๋๋ค. Alpaca์ self-instruct [32] ์์ฑ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, _Evol-Instruct_๋ ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ์ ์ดํ ์ ์์ต๋๋ค. | ๊ฐ๋ฐฉํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ์กฐ์ ์ ๊ดํ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ด ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์ ์ํฉ๋๋ค. OpenAI๋ ๋ง์ ์ฃผ์๊ฐ๋ค์ ๊ณ ์ฉํ๊ณ , ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ํํ ์๋ต์ด ์๋ ๋ค์ํ ์ง์นจ์ ์์ฑํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธ๊ฐ์ด ๋ง๋ ์ง์นจ๋ค์ ๋ค์ํ ํํ์ ํ๋ถํ ์์
์ ํ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ด ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก, OpenAI๋ GPT-3 [1]์ ๋ค์ํ ์ค์ ์ฌ์ฉ์ ์ง์นจ์ ์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ InstructGPT [2]๋ก ํ๋ จ์์ผฐ๊ณ , ์ด๋ ChatGPT์ ์ฑ๊ณต์ผ๋ก ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. OpenAI์ ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ด๋ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์คํ์์คํ๋์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, Alpaca [31]์ Vicuna [22]๋ ๊ทธ ํ์ ์คํ์์ค LLM์ธ LLaMA [4]๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฐ๋ฐฉํ ๋๋ฉ์ธ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ์กฐ์ ์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ๊ตฌํ์ต๋๋ค. Alpaca๋ ์ ํ๋(์: 175๊ฐ์ ์ํ) ์๋์ผ๋ก ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ์๋ ์ธํธ์์ ์์ฑ๋ 50k ์ง์นจ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. Vicuna๋ ShareGPT.com์์ ์์งํ ChatGPT์์ ์ฌ์ฉ์ ๊ณต์ ๋ํ 70k๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ InstructGPT์ Vicuna์ ๋ฌ๋ฆฌ AI ์์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ง์นจ ๋ฏธ์ธ์กฐ์ ์ ์ฌ์ฉํ๋ค๋ ์ ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ต๋๋ค. Alpaca์ self-instruct [32] ์์ฑ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ๋ ๋ฌ๋ฆฌ, _Evol-Instruct_๋ ์์ฑ๋ ์ง์นจ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ์ ์ดํ ์ ์์ต๋๋ค. |
* 2023๋
3์ 31์ผ ์ต์ด ์ถ์: ์ด๊ธฐ ๋ฒ์ .
* 2023๋
4์ 9์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์์ ์ ๋ณด ์ถ๊ฐ, Figure 3๊ณผ Table 1 ์์ , LLMs์ ๋ํ ๋์ ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋ช
ํํ, ๊ธ์ฐ๊ธฐ ํฅ์, ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 11์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฆฌ์์ค์ ๋ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 12์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: Figure 3๊ณผ Table 1 ์์ , LLMs์ ์ถ์์ผ ๋ช
ํํ.
* 2023๋
4์ 16์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: GPT ์๋ฆฌ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ์ ์งํ์ ๋ํ ์๋ก์ด Section 2.2 ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 24์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: scaling laws์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ, emergent abilities์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ (Section 2.1); ๋ค์ํ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ฃผ์ ํจํด์ ์ํ ์ค๋ช
์ ์ธ ๊ทธ๋ฆผ Figure 9์ ์ถ๊ฐ, ์์ธํ ๊ณต์ Table 6์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 25์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ์ผ๋ถ ๋ณต์ฌ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 27์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: Section 5.3์ ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 28์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: Section 5.3 ์์ .
* 2023๋
5์ 7์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: Table 1, Table 2 ์์ ๋ฐ ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ๋ถ๋ถ ์์ .
* 2023๋
6์ 29์ผ ์
๋ฐ์ดํธ (๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* Section 1: arXiv์์ ์ถํ๋ LLM ๋
ผ๋ฌธ์ ์ถ์ธ๋ฅผ ์ํ Figure 1 ์ถ๊ฐ;
* Section 2: GPT์ ์งํ ๋ฐ ๋์ ํ ๋ก ์ ์ํ Figure 4 ์ถ๊ฐ;
* Section 3: LLMA ๊ฐ์กฑ ๋ฐ ๋์ ํ ๋ก ์ ์ํ Figure 5 ์ถ๊ฐ;
* Section 5: instruction tuning์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ ํ์์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , instruction tuning์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์, parameter-efficient model adaptation, memory-efficient adaptation ์ถ๊ฐ;
* Section 6: LCL 6.2.3์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์ปค๋์ฆ, ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ;
* Section 7: LLMs์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ํ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ํ Table 14 ์
๋ฐ์ดํธ, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ ์ถ๊ฐ;
* Section 6.1.1: prompt design ์ถ๊ฐ;
* Section 8: ๊ธ์ต ๋ฐ ๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์์์ LLMs์ ์์ฉ์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
9์ 10์ผ ์
๋ฐ์ดํธ (๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ์ ์๊ถ์ ์ฃผ์ฅ.
* Section 3, Section 4, Section 5, Section 6, Section 7์ ์ต์ LLMs, ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ;
* Section 4: decoding strategy์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ;
* Section 5: instruction tuning์ ๋ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ํธ๋ฆญ, LLMA (13B)์ ๋ํ instruction tuning์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์, RLHF์ ๋ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์ ๋ต, RLHF ์์ด์ ์ ๋ ฌ, SFT์ RLHF์ ๋ํ ์ฃผ์ ์ถ๊ฐ;
* Section 6: ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ๋ํ ๊ณํ์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ;
* Section 7: ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํ ํ ๋ก , ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์์
์ ๋ฒ์ฃผ๋ฅผ ์ํ Table 15, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ ๋ฐ Table 16์ ๊ฒฐ๊ณผ ์
๋ฐ์ดํธ;
* Section 6.1.1: Table 12์ ์๋ก์ด prompt ์์ ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
11์ 23์ผ ์
๋ฐ์ดํธ (ํ์ฌ ๋ฒ์ ):
* Section 1: ๋ค ์ธ๋์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์งํ ๊ณผ์ ์ ์ํ Figure 2 ์ถ๊ฐ;
* Section 2: scaling laws์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ, emergent abilities์ scaling laws์ ๊ด๊ณ์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ;
* Section 3: Figure 3๊ณผ Table 1์ ์ต์ LLMs ์ถ๊ฐ, Section 3.1์ ์ต์ APIs ์ถ๊ฐ, instruction tuning ๋ฐ alignment tuning์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
Section 3.3์ ์ถ๊ฐ, Section 3.4์ ๋ช ๊ฐ์ง ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ์ถ๊ฐ;
* Section 4: data scheduling์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , data mixtures ๋ฐ data curriculum ํฌํจ, data preparation ์์ฝ ์ถ๊ฐ, long context ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ, decoding efficiency ์ด์์ ๋ํ ํ ๋ก ๋ฐ ์ต์ decoding strategies ์ถ๊ฐ;
* Section 5: instance construction ๋ฐ tuning strategies์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , process-supervised RLHF์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , Section 5.4.3์ quantized LLaMA models (7B ๋ฐ 13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ ์ถ๊ฐ;
* Section 6: prompt optimization์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , chain-of-thought prompting์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ;
* Section 8: Section 8.1์ LLM์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ;
* Section 9: ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ธก๋ฉด์์ ๋ด์ฉ ์์ . | * 2023๋
3์ 31์ผ ์ต์ด ๋ฆด๋ฆฌ์ค: ์ด๊ธฐ ๋ฒ์ .
* 2023๋
4์ 9์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์์ ์ ๋ณด ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM์ ๋ํ ํด๋น ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋ช
ํํ, ๊ธ์ฐ๊ธฐ ๊ฐ์ , ๋ช ๊ฐ์ง ์ฌ์ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 11์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฆฌ์์ค์ ๋ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 12์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM์ ์ถ์์ผ ๋ช
ํํ.
* 2023๋
4์ 16์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: GPT ์๋ฆฌ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ์ ์งํ์ ๋ํ ์๋ก์ด ์น์
2.2 ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 24์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ ๋ฐ ์๋ก์ด ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ(์น์
2.1), ๊ทธ๋ฆผ 9์ ๋ค์ํ ์ํคํ
์ฒ์ ์ฃผ์๋ ฅ ํจํด์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ทธ๋ฆผ ์ถ๊ฐ, ํ 6์ ์์ธํ ์์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 25์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ์ฌ๋ณธ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 27์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3์ ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 28์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3 ์์ .
* 2023๋
5์ 7์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ํ 1, ํ 2 ๋ฐ ๋ช ๊ฐ์ง ์ฌ์ํ ์ฌํญ ์์ .
* 2023๋
6์ 29์ผ(์ฃผ์ ์์ ) ์
๋ฐ์ดํธ:
* ์น์
1: arXiv์ ๊ฒ์๋ LLM ๋
ผ๋ฌธ ๋ํฅ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 1 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
2: GPT์ ์งํ์ ํด๋น ๋
ผ์์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
3: LLMA ๊ณ์ด์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 5์ ํด๋น ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์น์
5.1.1์ ์ง์นจ ํ๋์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ ํฌ๋งท์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์, ์น์
5.1.4์ ์ง์นจ ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์, ์น์
5.3์ ๋งค๊ฐ๋ณ์ ํจ์จ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ ์ ์, ์น์
5.4์ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ ์ธ ์ ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ์น์
6.2.3์ LCL์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์, ์น์
6.4์ ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
7: ์น์
7.4์ ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ์ ๋ํ LLM์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํ ๋ํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ํ ํ 14 ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
6.1.1: ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
8: ๊ธ์ต ๋ฐ ๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ์์ญ์์ LLM์ ์์ฉ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
9์ 10์ผ(์ฃผ์ ์์ ) ์
๋ฐ์ดํธ:
* ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ์ ์๊ถ์ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค.
* ์น์
3, ์น์
4, ์น์
5, ์น์
6 ๋ฐ ์น์
7์ ์ต์ LLM, ๊ธฐ์ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ;
* ์น์
4: ์น์
4.2.5์ ๋ํ ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์น์
5.1.2์ ์ง์นจ ํ๋์ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์๋ น, ์น์
5.1.4์ ์ง์นจ ํ๋์ ์ํ LLMA(13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์, ์น์
5.2.3์ RLHF๋ฅผ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์ ๋ต, ์น์
5.2.4์ RLHF ์์ด์ ์ ๋ ฌ, ์น์
5.2.5์ SFT ๋ฐ RLHF์ ๋ํ ์ฃผ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ์น์
6.4์ ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
7: ์น์
7.3.2์ ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํ ๋
ผ์, ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์์
์ ๋ฒ์ฃผ์ ๋ํ ํ 15, ์น์
7.4์ ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ ๋ฐ ํ 16์ ๊ฒฐ๊ณผ ์
๋ฐ์ดํธ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6.1.1: ํ 12์ ์๋ก์ด ํ๋กฌํํธ ์์ ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
11์ 23์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(์ด ๋ฒ์ ):
* ์น์
1: 4์ธ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ทธ๋ฆผ 2์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
2: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น๊ณผ ์๋ก์ด ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น๊ณผ ์ด๋ป๊ฒ ๊ด๋ จ๋๋์ง์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
3: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1์ ์ต์ LLM, ์น์
3.1์ ์ต์ API, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ
์ง์นจ ํ๋ ๋ฐ ์ ๋ ฌ ํ๋์ ๋ํ ์น์
3.3, ์น์
3.4์ ์ฌ๋ฌ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
4: ์น์
4.1.3์ ๋ฐ์ดํฐ ํผํฉ ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํฌํจํ ๋ฐ์ดํฐ ์ค์ผ์ค๋ง์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ, ์น์
4.1.4์ ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋น ์์ฝ ์ถ๊ฐ, ์น์
4.2.4์ ๊ธด ์ปจํ
์คํธ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ, ์น์
4.2.5์ ๋์ฝ๋ฉ ํจ์จ์ฑ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ ๋ฐ ์ต์ ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์น์
5.1์ ์ธ์คํด์ค ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ํ๋ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ, ์น์
5.2.3์ ํ๋ก์ธ์ค ๊ฐ๋
RLHF์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์, ์น์
5.4.3์ ์์ํ๋ LLaMA ๋ชจ๋ธ(7B ๋ฐ 13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ์น์
6.1.2์ ํ๋กฌํํธ ์ต์ ํ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ, ์น์
6.3์ ์ฌ๊ณ ์ฌ์ฌ ํ๋กฌํํธ์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
8: ์น์
8.1์ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ LLM์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
9: ์ฌ๋ฌ ์ธก๋ฉด์์ ๋ด์ฉ ์์ . | ์ฃ์กํฉ๋๋ค, ํ์ง๋ง ์ฃผ์ด์ง ์๋ฌธ ํ
์คํธ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ๋ฒ์ญ์ด ์์ ํ ์ ๊ณต๋์ง ์์์ต๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ฃผ์ด์ง ์๋ฌธ ํ
์คํธ์ ์ ์ฒด์ ์ธ ๋ฒ์ญ์ ๊ฒํ ํ๊ณ ์์ ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ฒ ์ต๋๋ค.
[korean]
* 2023๋
3์ 31์ผ ์ฒซ ์ถ์: ์ด๊ธฐ ๋ฒ์ .
* 2023๋
4์ 9์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์์ ์ ๋ณด ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLMs์ ๋ํ ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋ช
ํํ, ๊ธ์ฐ๊ธฐ ๊ฐ์ , ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 11์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฆฌ์์ค์ ๋ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 12์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLMs ์ถ์์ผ ๋ช
ํํ.
* 2023๋
4์ 16์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: GPT ์๋ฆฌ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ์งํ์ ๋ํ ์๋ก์ด ์น์
2.2 ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 24์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ, ์ฐฝ๋ฐ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ(์น์
2.1); ๊ทธ๋ฆผ 9์ ๋ค์ํ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํ ์ฃผ์ ํจํด์ ์ค๋ช
ํ๋ ๊ทธ๋ฆผ ์ถ๊ฐ, ํ 6์ ์์ธํ ๊ณต์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 25์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ ๋ฐ ํ์ ์ผ๋ถ ๋ณต์ฌ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 27์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3์ ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 28์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3 ์์ .
* 2023๋
5์ 7์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ํ 1, ํ 2, ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ๋ถ๋ถ ์์ .
* 2023๋
6์ 29์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* ์น์
1: arXiv์์ ์ถํ๋ LLM ๋
ผ๋ฌธ์ ๋ํฅ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 1 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
2: GPT์ ์งํ ๋ฐ ๊ด๋ จ ํ ๋ก ์ ์ํ ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
3: LLMA ํจ๋ฐ๋ฆฌ ๋ฐ ๊ด๋ จ ํ ๋ก ์ ์ํ ๊ทธ๋ฆผ 5 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
5: ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ ํฌ๋งทํ
์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.1.1), ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), ํ๋ผ๋ฏธํฐ ํจ์จ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ ์ ์(์น์
5.3), ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ ์ธ ์ ์(์น์
5.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6: LCL 6.2.3์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
7: LLMs์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ํ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ํ ํ 14 ์
๋ฐ์ดํธ, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6.1.1: ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ์ถ๊ฐ.
* ์น์
8: ์ฌ๋ฌด ๋ฐ ๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์์ LLM์ ์์ฉ์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
9์ 10์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ ๋ฐ ํ์ ์ ์๊ถ ์ฒญ๊ตฌ.
* ์น์
3, ์น์
4, ์น์
5, ์น์
6, ์น์
7์ ์ต์ LLMs, ๊ธฐ์ , ์ค๋ช
์ถ๊ฐ.
* ์น์
4: ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
5: ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์๋ น(์น์
5.1.2), ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ๋ํ LLMA(13B)์ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), RLHF์ ๋ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์ ๋ต(์น์
5.2.3), RLHF ์์ด ์ ๋ ฌ(์น์
5.2.4), SFT ๋ฐ RLHF์ ๋ํ ๋น๊ณ (์น์
5.2.5) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6: ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ์
๋ฐ์ดํธ.
* ์น์
7: ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํ ํ ๋ก (์น์
7.3.2), ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์์
์ ๋ฒ์ฃผ์ ๋ํ ํ 15, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ๋ฐ ํ 16์ ๊ฒฐ๊ณผ ์
๋ฐ์ดํธ.
* ์น์
6.1.1: ํ 12์ ์๋ก์ด ํ๋กฌํํธ ์์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
11์ 23์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(ํ์ฌ ๋ฒ์ ):
* ์น์
1: 4์ธ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 2 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
2: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น ๋ฐ ์ฐฝ๋ฐ ๋ฅ๋ ฅ๊ณผ ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๊ด๋ จ์ฑ์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ํ ๋ก .
* ์น์
3: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1์ ์ต์ LLMs ์ถ๊ฐ, ์น์
3.1์ ์ต์ API ์ถ๊ฐ, ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ(์น์
3.3), ๋ช
๋ น์ด ํ๋ ๋ฐ ์ ๋ ฌ ํ๋์ ๋ํ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ(์น์
3.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
4: ๋ฐ์ดํฐ ํผํฉ๋ฌผ ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํฌํจํ๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ค์ผ์ค๋ง์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
4.1.3) ์ถ๊ฐ, ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋น ์์ฝ(์น์
4.1.4) ์ถ๊ฐ, ๊ธด ์ปจํ
์คํธ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ํ ํ ๋ก (์น์
4.2.4) ์ถ๊ฐ, ๋์ฝ๋ฉ ํจ์จ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ํ ๋ก ๋ฐ ์ต์ ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต(์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
5: ์ธ์คํด์ค ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ํ๋ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.1) ์ถ๊ฐ, ํ๋ก์ธ์ค ๊ฐ๋
RLHF์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.2.3) ์ถ๊ฐ, ์์ํ๋ LLaMA ๋ชจ๋ธ(7B ๋ฐ 13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ(์น์
5.4.3) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6: ํ๋กฌํํธ ์ต์ ํ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
6.1.2) ์ถ๊ฐ, ์ฐ์์ ์ฌ๊ณ ํ๋กฌํํธ์ ๋ํ ์ฝํ
์ธ ์
๋ฐ์ดํธ(์น์
6.3).
* ์น์
8: ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ LLM์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
8.1) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
9: ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ธก๋ฉด์์ ๋ด์ฉ ์์ .
[reviewd korean] | [korean]
* 2023๋
3์ 31์ผ ์ฒซ ์ถ์: ์ด๊ธฐ ๋ฒ์ .
* 2023๋
4์ 9์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์์ ์ ๋ณด ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM์ ๋ํ ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋ช
ํํ, ๊ธ์ฐ๊ธฐ ๊ฐ์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 11์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฆฌ์์ค์ ๋ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 12์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM ์ถ์์ผ ๋ช
ํํ.
* 2023๋
4์ 16์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: GPT ์๋ฆฌ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ์ ์งํ์ ๋ํ ์๋ก์ด ์น์
2.2 ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 24์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ, ๊ธด๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ(์น์
2.1); ๊ทธ๋ฆผ 9์ ๋ค์ํ ์ํคํ
์ฒ์ ์ฃผ์ ํจํด์ ๋ํ ์ค๋ช
๊ทธ๋ฆผ ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ํ 6์ ์์ธํ ๊ณต์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 25์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ์ผ๋ถ ๋ณต์ฌ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 27์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3์ ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 28์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3 ์์ .
* 2023๋
5์ 7์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ํ 1, ํ 2, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ๋ถ๋ถ ์์ .
* 2023๋
6์ 29์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* ์น์
1: arXiv์์ ๊ฒ์๋ LLM ๋
ผ๋ฌธ์ ์ถ์ธ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 1 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
2: GPT์ ์งํ์ ๊ด๋ จ ํ ๋ก ์ ์ํ ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
3: LLMA ๊ฐ์กฑ๊ณผ ๊ด๋ จ ํ ๋ก ์ ์ํ ๊ทธ๋ฆผ 5 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ ํ์์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.1.1), ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), ์น์
5.3์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ ํจ์จ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ ์ ์, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์น์
5.4์ ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ ์ธ ์ ์ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: LCL 6.2.3์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก , ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
7: LLM์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ํ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ํ ํ 14 ์
๋ฐ์ดํธ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
6.1.1: ํ๋กฌํํธ ๋์์ธ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
8: ๊ธ์ต ๋ฐ ๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์์์ LLM ์์ฉ์ ๋ํ ํ ๋ก ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
9์ 10์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ๋ํ ์ ์๊ถ ์ฃผ์ฅ.
* ์น์
3, ์น์
4, ์น์
5, ์น์
6, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์น์
7์ ์ต์ LLM, ๊ธฐ์ , ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ทธ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ;
* ์น์
4: ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ํธ๋ฆญ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.1.2), LLMA(13B)์ ๋ํ ๋ช
๋ น์ด ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), RLHF๋ฅผ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์ ๋ต(์น์
5.2.3), RLHF ์์ด ์ ๋ ฌ(์น์
5.2.4), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ SFT์ RLHF์ ๋ํ ์ฃผ์(์น์
5.2.5) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4)์ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
7: ํ๊ฐ ์ ๊ทผ๋ฒ์ ๋ํ ํ ๋ก (์น์
7.3.2), ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์์
์ ๋ฒ์ฃผ๋ฅผ ์ํ ํ 15, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4)์ ํ 16์ ๊ฒฐ๊ณผ ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
6.1.1: ์๋ก์ด ํ๋กฌํํธ ์์๋ฅผ ์ํ ํ 12 ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
11์ 23์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(ํ์ฌ ๋ฒ์ ):
* ์น์
1: ๋ค ์ธ๋์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์งํ ๊ณผ์ ์ ์ํ ๊ทธ๋ฆผ 2 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
2: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น๊ณผ ๊ธด๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ด๋ป๊ฒ ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น๊ณผ ๊ด๋ จ๋๋์ง์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ํ ๋ก ;
* ์น์
3: ๊ทธ๋ฆผ 3๊ณผ ํ 1์ ์ต์ LLM, ์น์
3.1์ ์ต์ API, ๋ช
๋ น์ด ํ๋๊ณผ ์ ๋ ฌ ํ๋์ ์ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
(์น์
3.3), ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ฌ๋ฌ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ(์น์
3.4) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
4: ๋ฐ์ดํฐ ํผํฉ๊ณผ ๋ฐ์ดํฐ ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํฌํจํ ๋ฐ์ดํฐ ์ค์ผ์ค๋ง์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
4.1.3) ์ถ๊ฐ, ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋น ์์ฝ(์น์
4.1.4) ์ถ๊ฐ, ๊ธด ์ปจํ
์คํธ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ํ ํ ๋ก (์น์
4.2.4) ์ถ๊ฐ, ๋์ฝ๋ฉ ํจ์จ์ฑ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ํ ๋ก ๊ณผ ์ต์ ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต(์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์ธ์คํด์ค ๊ตฌ์ฑ๊ณผ ํ๋ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.1) ์ถ๊ฐ, ํ๋ก์ธ์ค ๊ฐ๋
RLHF์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
5.2.3) ์ถ๊ฐ, ์์ํ๋ LLaMA ๋ชจ๋ธ(7B ๋ฐ 13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ(์น์
5.4.3) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ํ๋กฌํํธ ์ต์ ํ์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
6.1.2) ์ถ๊ฐ, ์ฐ์ ์ฌ๊ณ ํ๋กฌํํธ์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ(์น์
6.3);
* ์น์
8: ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ LLM์ ๋ํ ์ต์ ํ ๋ก (์น์
8.1) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
9: ์ฌ๋ฌ ๊ฐ์ง ์ธก๋ฉด์์ ๋ด์ฉ ์์ .
[reviewd korean] | [korean]
* 2023๋
3์ 31์ผ ์ฒซ ์ถ์: ์ด๊ธฐ ๋ฒ์ .
* 2023๋
4์ 9์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์์ ์ ๋ณด ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM์ ๋ํ ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋ช
ํํ, ๊ธ์ฐ๊ธฐ ํฅ์, ์ฌ์ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 11์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฆฌ์์ค ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 12์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM ์ถ์์ผ ๋ช
ํํ.
* 2023๋
4์ 16์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: GPT ์๋ฆฌ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ์ ์งํ์ ๋ํ ์๋ก์ด ์น์
2.2 ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 24์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ํ ๋
ผ์, ์๋ก์ด ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ค๋ช
(์น์
2.1) ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 9์ ๋ค์ํ ์ํคํ
์ฒ์ ์ฃผ์ ํจํด์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ ์ถ๊ฐ, ํ 6์ ์์ธํ ์์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 25์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ๋ณต์ฌ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 27์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3์ ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 28์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3 ์์ .
* 2023๋
5์ 7์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ํ 1, ํ 2, ์ฌ์ํ ๋ถ๋ถ ์์ .
* 2023๋
6์ 29์ผ(๋๊ท๋ชจ ์์ ) ์
๋ฐ์ดํธ:
* ์น์
1: arXiv์ ๊ฒ์๋ LLM ๋
ผ๋ฌธ์ ์ถ์ธ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 1 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
2: GPT์ ์งํ์ ๊ด๋ จ ๋
ผ์์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
3: LLMA ๊ณ์ด๊ณผ ๊ด๋ จ ๋
ผ์์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 5 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
5: ์ง์ ํ๋์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ ํ์์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.1.1), ์ง์ ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), ๋งค๊ฐ๋ณ์ ํจ์จ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ ์ ์(์น์
5.3), ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ ์ธ ์ ์(์น์
5.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6: LCL 6.2.3์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์, ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
7: LLM์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ํ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ๋ํ ํ 14 ์
๋ฐ์ดํธ, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6.1.1: ํ๋กฌํํธ ๋์์ธ ์ถ๊ฐ.
* ์น์
8: ๊ธ์ต ๋ฐ ๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์์์ LLM ์์ฉ์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
9์ 10์ผ(๋๊ท๋ชจ ์์ ) ์
๋ฐ์ดํธ:
* ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ๋ํ ์ ์๊ถ ์ฃผ์ฅ.
* ์น์
3, ์น์
4, ์น์
5, ์น์
6, ์น์
7์ ์ต์ LLM, ๊ธฐ์ , ์ค๋ช
์ถ๊ฐ.
* ์น์
4: ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
5: ์ง์ ํ๋์ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.1.2), LLMA(13B)์ ๋ํ ์ง์ ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), RLHF๋ฅผ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์ ๋ต(์น์
5.2.3), RLHF ์์ด ์ ๋ ฌ(์น์
5.2.4), SFT ๋ฐ RLHF์ ๋ํ ์ฃผ์(์น์
5.2.5) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6: ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ.
* ์น์
7: ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ๋
ผ์(์น์
7.3.2), ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์์
์ ๋ฒ์ฃผ์ ๋ํ ํ 15, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ๋ฐ ํ 16์ ๊ฒฐ๊ณผ ์
๋ฐ์ดํธ.
* ์น์
6.1.1: ์๋ก์ด ํ๋กฌํํธ ์์ (ํ 12) ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
11์ 23์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(ํ์ฌ ๋ฒ์ ):
* ์น์
1: 4์ธ๋ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 2 ์ถ๊ฐ.
* ์น์
2: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น๊ณผ ์๋ก์ด ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๊ด๋ จ๋๋์ง์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ๋
ผ์.
* ์น์
3: ์ต์ LLM(๊ทธ๋ฆผ 3, ํ 1), ์ต์ API(์น์
3.1), ์ง์ ํ๋ ๋ฐ ์ ๋ ฌ ํ๋์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ์
(์น์
3.3), ์ฌ๋ฌ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ(์น์
3.4) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
4: ๋ฐ์ดํฐ ํผํฉ ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํฌํจํ ๋ฐ์ดํฐ ์ค์ผ์ค๋ง์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
4.1.3), ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋น ์์ฝ(์น์
4.1.4), ๊ธด ์ปจํ
์คํธ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ํ ๋
ผ์(์น์
4.2.4), ๋์ฝ๋ฉ ํจ์จ์ฑ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ๋
ผ์ ๋ฐ ์ต์ ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต(์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
5: ์ธ์คํด์ค ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ํ๋ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.1), ํ๋ก์ธ์ค ๊ฐ๋
RLHF์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.2.3), ์์ํ๋ LLaMA ๋ชจ๋ธ(7B ๋ฐ 13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ(์น์
5.4.3) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
6: ํ๋กฌํํธ ์ต์ ํ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
6.1.2), ์ฌ๊ณ ์ ์ฌ์ฌ ํ๋กฌํํธ์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ(์น์
6.3).
* ์น์
8: ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ LLM์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
8.1) ์ถ๊ฐ.
* ์น์
9: ์ฌ๋ฌ ์ธก๋ฉด์์ ๋ด์ฉ ์์ . | [korean]
* 2023๋
3์ 31์ผ ์ฒซ ์ถ์: ์ด๊ธฐ ๋ฒ์ .
* 2023๋
4์ 9์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์์ ์ ๋ณด ์ถ๊ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM์ ๋ํ ์ ํ ๊ธฐ์ค ๋ช
ํํ, ๊ธ์ฐ๊ธฐ ํฅ์, ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 11์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ๋ฆฌ์์ค์ ๋ํ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 12์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1 ์์ , LLM ์ถ์์ผ ๋ช
ํํ.
* 2023๋
4์ 16์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: GPT ์๋ฆฌ์ฆ ๋ชจ๋ธ์ ๊ธฐ์ ์ ์งํ์ ๋ํ ์๋ก์ด ์น์
2.2 ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 24์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ, ์นํธ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ ํฌ๊ธฐ์ ๋ํ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ(์น์
2.1); ๊ทธ๋ฆผ 9์ ๋ค์ํ ์ํคํ
์ฒ์ ๋ํ ์ฃผ์ ํจํด์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ ์ถ๊ฐ, ํ 6์ ์์ธํ ์์ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 25์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ๋ณต์ฌ ์ค๋ฅ ์์ .
* 2023๋
4์ 27์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3์ ํจ์จ์ ์ธ ํ๋ ์ถ๊ฐ.
* 2023๋
4์ 28์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ์น์
5.3 ์์ .
* 2023๋
5์ 7์ผ ์
๋ฐ์ดํธ: ํ 1, ํ 2 ๋ฐ ์ผ๋ถ ์ฌ์ํ ๋ถ๋ถ ์์ .
* 2023๋
6์ 29์ผ(๋๊ท๋ชจ ์์ ) ์
๋ฐ์ดํธ:
* ์น์
1: arXiv์ ๊ฒ์๋ LLM ๋
ผ๋ฌธ์ ์ถ์ธ์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 1 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
2: GPT์ ์งํ์ ๊ด๋ จ๋ ๋
ผ์์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 4 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
3: LLMA ๊ฐ์กฑ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋
ผ์์ ๋ํ ๊ทธ๋ฆผ 5 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์ง์๋ฌธ ํ๋์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ ํ์์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.1.1), ์ง์๋ฌธ ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), ๋งค๊ฐ๋ณ์ ํจ์จ์ ์ธ ๋ชจ๋ธ ์ ์(์น์
5.3), ๋ฉ๋ชจ๋ฆฌ ํจ์จ์ ์ธ ์ ์(์น์
5.4) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: LCL 6.2.3์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉ์ปค๋์ฆ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์, ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
7: LLM์ ๊ณ ๊ธ ๋ฅ๋ ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ๋ํ์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ ํ 14, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6.1.1: ํ๋กฌํํธ ์ค๊ณ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
8: ๊ธ์ต ๋ฐ ๊ณผํ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ผ์์ LLM์ ์์ฉ์ ๋ํ ๋
ผ์ ์ถ๊ฐ;
* 2023๋
9์ 10์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(๋๊ท๋ชจ ์์ ):
* ์ด ๋
ผ๋ฌธ์ ๊ทธ๋ฆผ๊ณผ ํ์ ์ ์๊ถ ์ฃผ์ฅ.
* ์น์
3, ์น์
4, ์น์
5, ์น์
6 ๋ฐ ์น์
7์ ์ต์ LLM, ๊ธฐ์ ๋ฐ ์ค๋ช
์ถ๊ฐ;
* ์น์
4: ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์ง์๋ฌธ ํ๋์ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.1.2), LLMA(13B)์ ๋ํ ์ง์๋ฌธ ํ๋์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ๋ถ์(์น์
5.1.4), RLHF๋ฅผ ์ํ ์ค์ฉ์ ์ธ ์ ๋ต(์น์
5.2.3), RLHF ์์ด ์ ๋ ฌ(์น์
5.2.4), SFT ๋ฐ RLHF์ ๋ํ ์ฃผ์(์น์
5.2.5) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ๋ณต์กํ ์์
ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๊ณํ(์น์
6.4) ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ;
* ์น์
7: ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ๋
ผ์(์น์
7.3.2), ๊ธฐ์กด ํ๊ฐ ์์
์ ๋ฒ์ฃผ๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ ํ 15, ๊ฒฝํ์ ๋ฅ๋ ฅ ํ๊ฐ(์น์
7.4) ๋ฐ ํ 16์ ๊ฒฐ๊ณผ ์
๋ฐ์ดํธ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6.1.1: ์๋ก์ด ํ๋กฌํํธ ์์ ๋ฅผ ์ถ๊ฐํ ํ 12;
* 2023๋
11์ 23์ผ ์
๋ฐ์ดํธ(ํ์ฌ ๋ฒ์ ):
* ์น์
1: ๋ค ์ธ๋์ ์ธ์ด ๋ชจ๋ธ์ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๋ ๊ทธ๋ฆผ 2 ์ถ๊ฐ;
* ์น์
2: ์ค์ผ์ผ๋ง ๋ฒ์น๊ณผ ์นํธ๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด ์ด๋ป๊ฒ ๊ด๋ จ๋๋์ง์ ๋ํ ์ถ๊ฐ ๋
ผ์;
* ์น์
3: ๊ทธ๋ฆผ 3 ๋ฐ ํ 1์ ์ต์ LLM, ์น์
3.1์ ์ต์ API, ์น์
3.3์ ์ง์๋ฌธ ํ๋ ๋ฐ ์ ๋ ฌ ํ๋์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ, ์น์
3.4์ ์ฌ๋ฌ ๋ผ์ด๋ธ๋ฌ๋ฆฌ ์ถ๊ฐ;
* ์น์
4: ๋ฐ์ดํฐ ํผํฉ ๋ฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ปค๋ฆฌํ๋ผ์ ํฌํจํ ๋ฐ์ดํฐ ์ค์ผ์ค๋ง์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
4.1.3) ์ถ๊ฐ, ๋ฐ์ดํฐ ์ค๋น ์์ฝ(์น์
4.1.4) ์ถ๊ฐ, ์ฅ๋ฌธ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ํ ๋
ผ์(์น์
4.2.4) ์ถ๊ฐ, ๋์ฝ๋ฉ ํจ์จ์ฑ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ๋
ผ์ ๋ฐ ์ต์ ๋์ฝ๋ฉ ์ ๋ต(์น์
4.2.5) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
5: ์ธ์คํด์ค ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ํ๋ ์ ๋ต์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.1) ์ถ๊ฐ, ํ๋ก์ธ์ค ๊ฐ๋
RLHF์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
5.2.3), ์์ํ๋ LLaMA ๋ชจ๋ธ(7B ๋ฐ 13B)์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฐ๊ตฌ(์น์
5.4.3) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
6: ํ๋กฌํํธ ์ต์ ํ์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
6.1.2) ์ถ๊ฐ, ์ฌ๊ณ ์ฒด์ธ ํ๋กฌํํธ์ ๋ํ ๋ด์ฉ ์
๋ฐ์ดํธ(์น์
6.3);
* ์น์
8: ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ LLM์ ๋ํ ์ต์ ๋
ผ์(์น์
8.1) ์ถ๊ฐ;
* ์น์
9: ์ฌ๋ฌ ์ธก๋ฉด์์ ๋ด์ฉ ์์ .
[reviewd korean] |
Figure 2๋ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ์์ ๋ํ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ๋ ablation study๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 38k ๊ฐ์ ์ํ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 58k๊ฐ, ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 78k๊ฐ, ๋ค ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 98k๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์๋ค. ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ 200 ๋จ๊ณ์ fine-tuning์ ๊ฑฐ์น๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ humaneval์์ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ํ์ ๊ฐ์ฅ ๋์ pass@1 ์ ์๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋ ๋์ ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ต์ข
๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก ์ ํํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2๋ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ์์ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ๋ ์ ์ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์งํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ผ์ด๋์๋ 38k ์ํ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 58k๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 78k๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ค ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 98k๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ 200๋จ๊ณ๋ก ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ๋ฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ํด๋จผ๋ฐธ์์ ๊ฐ์ฅ ๋์ pass@1 ์ ์๋ฅผ ์ป์ ๊ฒ์ ์ธ ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ํ์
๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์์ ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ถ๊ทน์ ์ธ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ก ์ ํํฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2๋ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ์์ ๋ํ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ๋ ablation study๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ์งํ๋ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 38k๊ฐ์ ์ํ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 58k๊ฐ, ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 78k๊ฐ, ๋ค ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 98k๊ฐ์ ์ํ์ด ํฌํจ๋์ด ์๋ค. ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ 200 steps์ fine-tuning์ ๊ฑฐ์น๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ humanEval์์ ๊ฐ์ฅ ๋์ pass@1 score๊ฐ ์ธ ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ํ์ ๋ฌ์ฑ๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๋ฐํ์ผ๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋ ๋์ ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ต์ข
dataset์ผ๋ก ์ ํํ๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2๋ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ์์ ๋ํ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ๋ ์ ๊ฑฐ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์งํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ผ์ด๋์๋ 38k ๊ฐ์ ์ํ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 58k ๊ฐ๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 78k ๊ฐ๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ค ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 98k ๊ฐ๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ 200 ๋จ๊ณ์ fine-tuning์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ humaneval์์ ๊ฐ์ฅ ๋์ pass@1 ์ ์๊ฐ ์ธ ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ํ์ ๋ฌ์ฑ๋๋ ๊ฒ์ ๋๋ฌ๋
๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋ ๋์ ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ต์ข
๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก ์ ํํ์์ต๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2๋ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ์์ ๋ํ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ๋ ablation study๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์งํ ๋ฐ์ดํฐ์๋ 38k ์ํ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 58k๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 78k๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ๋ค ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 98k๊ฐ ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ 200 steps์ fine-tuning์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ humaneval์์ ๊ฐ์ฅ ๋์ pass@1 score๊ฐ ์ธ ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ํ์ ๋ฌ์ฑ๋์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ฌ๋
๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋ ๋์ ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ต์ข
๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก ์ ํํ์ต๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 2๋ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ์์ ๋ํ ์ํฅ์ ์กฐ์ฌํ๋ ablation study๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์งํ ๋ฐ์ดํฐ ๋ผ์ด๋์๋ 38k ์ํ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. ๋ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 58k๊ฐ, ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 78k๊ฐ, ๋ค ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์๋ 98k๊ฐ ํฌํจ๋์ด ์์ต๋๋ค. ์ผ๊ด์ฑ์ ์ํด ๋ชจ๋ ๋ชจ๋ธ์ 200 steps์ fine-tuning์ ๊ฑฐ์นฉ๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ๋ humaneval์์ ๊ฐ์ฅ ๋์ pass@1 ์ ์๊ฐ ์ธ ๋ฒ์ ๋ฐ์ดํฐ ์งํ ๋ผ์ด๋ ํ์ ๋ฌ์ฑ๋์์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ์ด ๊ด์ฐฐ์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ธ ๋ฒ์งธ ๋ผ์ด๋์์ ์งํํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ต์ข
๋ฐ์ดํฐ์
์ผ๋ก ์ ํํ์์ต๋๋ค. |
๋ชจ๋ ์คํ์ ๋ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ C4-NearDup์์ ํ๋ จ๋ 50K ํ ํฐ์ ์์ฐ์ ๊ฐ์ง Byte Pair Encoding(BPE) ์ฌ์ ์ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ์ด๋ GPT-2์ ์ฌ์ ๊ณผ ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ต๋ ์ํ์ค ๊ธธ์ด 512 ํ ํฐ์ผ๋ก ํ๋ จํ์๊ณ (๋ ๊ธด ๋ฌธ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ธธ์ด์ ์๋ธ์ํ์ค๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์์ต๋๋ค.) ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ๋ จ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ Appendix C์์ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ ์คํ์ C4-NearDup์์ 50K ํ ํฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ํ์ต๋ BPE(๋ฐ์ดํธ ์ ์ธ์ฝ๋ฉ) ์ดํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ GPT-2์ ๋์ผํ ํฌ๊ธฐ์ ์ดํ๊ฐ ์์ฑ๋์์ต๋๋ค. ์ต๋ ์ํ์ค ๊ธธ์ด๊ฐ 512 ํ ํฐ์ธ ์ํ์์ ํ๋ จํ์ต๋๋ค(๋ ๊ธด ๋ฌธ์์ ๊ฒฝ์ฐ ์ด ๊ธธ์ด์ ํ์ ์ํ์ค๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์ต๋๋ค). ์ถ๊ฐ ํ๋ จ ์ธ๋ถ ์ฌํญ์ ๋ถ๋ก C์์ ํ์ธํ ์ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ ์คํ์์, ์ฐ๋ฆฌ๋ 50K ํ ํฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก C4-NearDup์์ ํ๋ จ๋ Byte Pair Encoding(BPE) ์ดํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ GPT-2์ ์ดํ์ ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ์ ์ดํ๊ฐ ์์ฑ๋์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ 512 ํ ํฐ์ ์ต๋ ์ํ์ค ๊ธธ์ด๋ก ํ๋ จํ์๊ณ (๋ ๊ธด ๋ฌธ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด ๊ธธ์ด์ ์๋ธ์ํ์ค๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์์ต๋๋ค). ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ๋ จ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ Appendix C์์ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ ์คํ์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ C4-NearDup์์ 50K ํ ํฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ํ๋ จ๋ Byte Pair Encoding(BPE) ์ดํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ์ด๋ GPT-2์ ์ดํ์ ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ต๋ ์ํ์ค ๊ธธ์ด๊ฐ 512 ํ ํฐ์ธ ์ํ์์ ํ๋ จํ์๊ณ (๋ ๊ธด ๋ฌธ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ธธ์ด์ ์๋ธ์ํ์ค๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์์ต๋๋ค.) ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ๋ จ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ Appendix C์์ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ ์คํ์ ๋ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ C4-NearDup์์ 50K ํ ํฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก ํ๋ จ๋ Byte Pair Encoding (BPE) ์ดํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ GPT-2์ ์ดํ์ ๊ฐ์ ํฌ๊ธฐ์ ์ดํ๊ฐ ์์ฑ๋์์ต๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ต๋ ์ํ์ค ๊ธธ์ด 512 ํ ํฐ์ผ๋ก ํ๋ จํ์๊ณ (๋ ๊ธด ๋ฌธ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ด ๊ธธ์ด์ ํ์ ์ํ์ค๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์์ต๋๋ค.) ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ๋ จ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ Appendix C์์ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค. | ๋ชจ๋ ์คํ์์ ์ฐ๋ฆฌ๋ 50K ํ ํฐ์ ์์ฐ์ผ๋ก C4-NearDup์์ ํ๋ จ๋ Byte Pair Encoding (BPE) ์ดํ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ GPT-2์ ๋์ผํ ํฌ๊ธฐ์ ์ดํ๊ฐ ์์ฑ๋์์ต๋๋ค. ์ต๋ ์ํ์ค ๊ธธ์ด๋ 512 ํ ํฐ์ผ๋ก ํ๋ จํ์์ผ๋ฉฐ(๋ ๊ธด ๋ฌธ์์ ๊ฒฝ์ฐ, ์ด ๊ธธ์ด์ ํ์ ์ํ์ค๋ฅผ ๋ฌด์์๋ก ์ถ์ถํ์์ต๋๋ค), ์ถ๊ฐ์ ์ธ ํ๋ จ ์ธ๋ถ์ฌํญ์ Appendix C์์ ์ฐพ์ ์ ์์ต๋๋ค. |
๊ทธ๋ฆผ 1: AI Safety Benchmark v0.5 ๋ด์์์ ๋ค์ํ ์ํ ๋ฒ์ฃผ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์คํ
-under-ํ
์คํธ(SUTs)์ ์ ์์
๋๋ค. ๋งจ ์๋ ํ์ ์ ์ฒด ๋ฒค์น๋งํฌ ์ฑ๋ฅ(์ฆ, ์ํ ๋ฒ์ฃผ๋ณ ์ต์ ๋ฑ๊ธ)์ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. ์ ์๋ฅผ ๋งค๊ธฐ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ Reference ๋ชจ๋ธ์ (\(*\))๋ก ํ์๋ฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: AI ์์ ๋ฒค์น๋งํฌ v0.5 ๋ด์ ๋ค์ํ ์ํ ๋ฒ์ฃผ์ ๊ฑธ์น ํ
์คํธ ๋์ ์์คํ
(SUT)์ ์ ์์
๋๋ค. ๋ง์ง๋ง ํ์ ์ ์ฒด ๋ฒค์น๋งํฌ ์ฑ๋ฅ(์ฆ, ์ํ ๋ฒ์ฃผ๋ณ๋ก ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ๋ฑ๊ธ)์ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. ์ฑ์ ์ ์ํ ๊ธฐ์ค ๋ชจ๋ธ์ (\(*\))๋ก ํ์๋ฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: AI Safety Benchmark v0.5 ๋ด์์ ๋ค์ํ hazard categories์ ๊ฑธ์ณ Systems Under Test(SUTs)์ ์ ์์
๋๋ค. ๊ฐ์ฅ ์๋ ํ์ ์ ์ฒด ๋ฒค์น๋งํฌ ์ฑ๋ฅ(์ฆ, hazard categories์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ๋ฑ๊ธ)์ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. ์ ์๋ฅผ ๋งค๊ธฐ๋ ๋ฐ ์ฌ์ฉ๋๋ Reference models์ a(\(*\))๋ก ํ์๋์ด ์์ต๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: AI Safety Benchmark v0.5 ๋ด์์ ๋ค์ํ hazard categories์ ๊ฑธ์ณ Systems Under Test(SUTs)์ ์ ์์
๋๋ค. ๋งจ ์๋ ํ์ ์ ์ฒด ๋ฒค์น๋งํฌ ์ฑ๋ฅ(์ฆ, hazard categories์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ๋ฑ๊ธ)์ ๋ณด๊ณ ํฉ๋๋ค. ์ฑ์ ์ ๋ํ Reference models์ (\(*\))๋ก ํ์๋ฉ๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: AI Safety Benchmark v0.5 ๋ด์์์ ๋ค์ํ hazard categories์ ๋ฐ๋ฅธ ์์คํ
under test (SUTs)์ ์ ์์
๋๋ค. ๋งจ ์๋ ํ์ ์ ์ฒด benchmark performance (์ฆ, hazard categories์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ์ ์)๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๊ณ ์์ต๋๋ค. ์ฑ์ ์ ์ฌ์ฉ๋ reference models๋ (\(*\))๋ก ํ์๋์ด ์์ต๋๋ค. | ๊ทธ๋ฆผ 1: AI Safety Benchmark v0.5 ๋ด์์ ๋ค์ํ hazard categories์ ๊ฑธ์น systems under test (SUTs)์ ์ ์์
๋๋ค. ๋งจ ์๋ ํ์ ์ ์ฒด benchmark performance๋ฅผ ๋ณด๊ณ ํ๋ฉฐ, ์ด๋ hazard categories ๋ด์์ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ์ ์๋ฅผ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. Reference models for scoring์ (\(*\))๋ก ํ์๋ฉ๋๋ค. |
**(RQ1)** RAG ๋ฐ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ fine-tuning์ด ์ ์ฃผํ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ QA์์์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ฌด์์ธ๊ฐ? | **(RQ1)** ์ ๋น๋ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ QA์ ๋ํ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ก RAG์ ๋ฏธ์ธ ์กฐ์ ์ ํจ๊ณผ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์? | **(RQ1)** RAG ๋ฐ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ fine-tuning์ด ์ ๋น๋ ์ฌ์ค ์ง์์ ๋ํ QA์ ๋ฏธ์น๋ ํจ๊ณผ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ? | **(RQ1)** RAG์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ fine-tuning์ด ์ ๋น๋์ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ QA์ ๋ฏธ์น๋ ํจ๊ณผ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์? | **(RQ1)** RAG์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ fine-tuning์ด ์ ๋น๋ ์ฌ์ค์ ์ง์์ ๋ํ QA์ ๋ฏธ์น๋ ํจ๊ณผ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์? | **(RQ1)** RAG์ ํฉ์ฑ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ fine-tuning์ด ์ ๋น๋ ์ฌ์ค ์ง์์ ๋ํ QA์ ๋ฏธ์น๋ ํจ๊ณผ๋ ๋ฌด์์ธ๊ฐ? |
**์ธ๊ฐ์ ์ง์์ฌํญ์ ๊น์ด ์๊ฒ ์ด์ํ๋ค.** ์ง์์ฌํญ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊น์ด๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ChatGPT๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ํ๋จํ๋ ๋ฐ ๋์์ ๋ฐ์๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ํ๋กฌํํธ๋ Appendix E๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ๋ผ. Figure 6(a)์ 6(b)๋ _Evol-Instruct_๊ฐ ShareGPT์์ ์ธ๊ฐ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ด ๋ง๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ ์ง์์ฌํญ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ๋์ฑ์ด, ์ง์์ฌํญ์ ๊น์ด๋ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋ง๋ค ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ๋ค. | **์ธ๊ฐ์ ์ง์๋ฅผ ๋ฐ์ด๋๋ ์ฌ์ธต ์ฐ๊ตฌ.** ์ง์์ด ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊น์ด๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด ChatGPT๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ์ง์์ด์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ํ๋จํฉ๋๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ํ๋กฌํํธ๋ ๋ถ๋ก E๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ธ์. ๊ทธ๋ฆผ 6(a)์ 6(b)๋ _Evol-Instruct_๊ฐ ShareGPT์์ ์ธ๊ฐ ์ฐธ๊ฐ์๊ฐ ๋ง๋ ์ง์์ด๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ ์ง์์ด๋ฅผ ์์ฑํ์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋ํ ์ง์์ด์ ๊น์ด๋ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต์ ๋ฐ๋ผ ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. | **์ธ๊ฐ์ ์ด์ํ ๋ช
๋ น์ ๊น์ด ํ๊ตฌ.** ๋ช
๋ น์ด ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊น์ด๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ChatGPT๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ๋ช
๋ น์ด์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก๋ ์์ค์ ํ๋จํ๋ ๋ฐ ๋์์ ๋ฐ์์ต๋๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ํ๋กฌํํธ๋ Appendix E๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค. Figure 6(a)์ 6(b)๋ _Evol-Instruct_๊ฐ ShareGPT์์ ์ธ๊ฐ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ด ๋ง๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋์ฑ์ด, ๋ช
๋ น์ด์ ๊น์ด๋ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋ง๋ค ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํ์์ต๋๋ค. | **์ฌ์ธต์ ์ธ ์ธ๊ฐ์ ์ง์๋ฅผ ์ด์ํ๋ค.** ์ง์์ฌํญ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊น์ด๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ํ๋จํ๋ ๋ฐ ChatGPT๋ฅผ ํ์ฉํฉ๋๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ํ๋กฌํํธ๋ Appendix E๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค. Figure 6(a)์ 6(b)๋ _Evol-Instruct_๊ฐ ShareGPT์์ ์ธ๊ฐ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ด ๋ง๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ ์ง์์ฌํญ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋๋ถ์ด, ์ง์์ฌํญ์ ๊น์ด๋ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋ง๋ค ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. | **์ฌ์ธต์ ์ธ ์ธ๊ฐ ์ง์์ฌํญ ์ด์.** ์ง์์ฌํญ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊น์ด๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ChatGPT๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ํ๋จํฉ๋๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ํ๋กฌํํธ๋ Appendix E๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค. Figure 6(a)์ 6(b)๋ _Evol-Instruct_๊ฐ ShareGPT์์ ์ธ๊ฐ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ด ๋ง๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ณต์กํ ์ง์์ฌํญ์ ์์ฑํ์์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋๋ถ์ด, ์ง์์ฌํญ์ ๊น์ด๋ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋ง๋ค ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. | **์ฌ์ธต์ ์ธ ์ธ๊ฐ์ ์ง์๋ฅผ ๋ฅ๊ฐํ๋ค.** ์ง์์ฌํญ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊น์ด๋ฅผ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ChatGPT๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋์ด๋์ ๋ณต์ก์ฑ ์์ค์ ํ๋จํฉ๋๋ค. ์ฌ์ฉ๋ ํ๋กฌํํธ๋ Appendix E๋ฅผ ์ฐธ์กฐํ์ญ์์ค. Figure 6(a)์ 6(b)๋ _Evol-Instruct_๊ฐ ShareGPT์์ ์ธ๊ฐ ์ฐธ๊ฐ์๋ค์ด ๋ง๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ๋ณต์กํ ์ง์์ฌํญ์ ์์ฑํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ค๋๋ค. ๋๋ถ์ด, ์ง์์ฌํญ์ ๊น์ด๋ ์งํ ๊ณผ์ ์ ๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋ง๋ค ํฌ๊ฒ ์ฆ๊ฐํฉ๋๋ค. |
* ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ์ํด ์์ฑ๋ ์์ ์์ด์ ํธ์ ํ์ฅ์ฑ ์์ฑ์ ๋ํ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ฐ์ฅ ๋จ์ํ ์ํ๋ง๊ณผ ํฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ด์ ํธ์ ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํจ์ ๋ฐ๋ผ ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋จ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์๊ทนํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ณต์กํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค๊ณผ์ ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํธํ์ฑ์ ํ์ํ๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ฐํํ์ฌ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋ฃฐ ์ ์์์ ๋ฐํ๋์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ๋์ด๋์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์ ์๋ ์์ฑ์ ์ถ์ถํ ํ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๊ฒฌ์ ์ด์งํ ์ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | * LLM์ ์ํด ์ธ์คํด์คํ๋ ์์ ์์ด์ ํธ์ ์ค์ผ์ผ๋ง ์์ฑ์ ๋ํ ์ต์ด์ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ฐ๋จํ ์ํ๋ง๊ณผ ํฌํ ๋ฐฉ์์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ด์ ํธ์ ์ฆ๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ์ฑ๋ฅ์ด ์ค์ผ์ผ๋ง๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค.* LLM์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์๊ทนํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ณต์กํ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํธํ์ฑ์ ํ๊ตฌํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํฅ์์์ผ ๋ ๋์ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์์์ ๋ฐํ๋๋ค.* ๋ค์ํ ๋์ด๋์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ์์ด ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ ๋ค์, ๊ทธ ์ด๋ฉด์ ์จ๊ฒจ์ง ์์ฑ์ ์ถ์ถํ์ฌ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๊ฒฌ์ด ์ผ์ด๋ ์ ์๋๋ก ํ๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | * ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ํด ์ธ์คํด์คํ๋ ์์ ์์ด์ ํธ์ ์ค์ผ์ผ๋ง ์์ฑ์ ๋ํ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํ๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์์ด์ ํธ์ ์๊ฐ ๋์ด๋ ์๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์๊ณ , ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋จํ ์ํ๋ง๊ณผ ํฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์๊ทนํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ณต์กํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค๊ณผ์ ํธํ์ฑ์ ํ์ํ์๊ณ , ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ํฅ์์์ผ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์์์ ๋ฐํ๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ๋์ด๋์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์ ์๋ ์์ฑ์ ์ถ์ถํ์๋ค. ์ด์ ๊ธฐ๋ฐํ์ฌ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๊ฒฌ์ ์ด์งํ ์ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํ๋ค.
[reviewd korean] | * ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs๋ก ์ธ์คํด์คํ๋ ์์ ์์ด์ ํธ์ ํ์ฅ ํน์ฑ์ ๋ํ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋จํ ์ํ๋ง๊ณผ ํฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ด์ ํธ์ ์๊ฐ ๋์ด๋ ์๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ LLMs์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์๊ทนํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ณต์กํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค๊ณผ ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํธํ์ฑ์ ํ์ํ๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ฐํํ์ฌ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋ฃฐ ์ ์์์ ๋ฐํ๋์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ๋์ด๋์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์ ์จ๊ฒจ์ง ์์ฑ์ ์ถ์ถํ ํ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ ๋ฐ๊ฒฌ์ ๋ฐ์์ ์ด์งํ ์ ์๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | * ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ํด ์ธ์คํด์คํ๋ ์์ ์์ด์ ํธ์ ์ค์ผ์ผ๋ง ์์ฑ์ ๋ํ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋จํ ์ํ๋ง๊ณผ ํฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ด์ ํธ์ ์๊ฐ ๋์ด๋ ์๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋จ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์๊ทนํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ณต์กํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค๊ณผ์ ํธํ์ฑ์ ํ์ํ๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ฐํํ์ฌ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋ฃฐ ์ ์์์ ๋ฐํ๋์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ๋์ด๋์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํจ๊ณผ์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์ ์จ๊ฒจ์ง ์์ฑ์ ์ถ์ถํ ํ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๊ฒฌ์ ์ด์งํ๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. | * ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ํด ์ธ์คํด์คํ๋ ์์ ์์ด์ ํธ์ ์ค์ผ์ผ๋ง ์์ฑ์ ๋ํ ์ฒซ ๋ฒ์งธ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ ์ํฉ๋๋ค. ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋จํ ์ํ๋ง๊ณผ ํฌํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ด์ ํธ์ ์๊ฐ ๋์ด๋ ์๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ LLM์ ์ ์ฌ๋ ฅ์ ์๊ทนํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๋ณต์กํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค๊ณผ์ ํธํ์ฑ์ ํ์ํ๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ๋ฒ๋ค์ ๊ฐํํ์ฌ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ด๋ฃฐ ์ ์์์ ๋ฐํ๋์ต๋๋ค.
* ์ฐ๋ฆฌ๋ ๋ค์ํ ๋์ด๋์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ๊ทธ ๋ค์ ์จ๊ฒจ์ง ์์ฑ์ ์ถ์ถํ ํ, ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์ฐ๋ฆฌ์ ๋ฐ๊ฒฌ์ ์ด์งํ๋ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ํฉ๋๋ค. |
์ธ์คํด์ค ์์ฑ. ์ง์์ฌํญ๊ณผ ๊ทธ๋ค์ ์์
์ ํ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชฉํ ์์
์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์ดํดํ๊ณ , ์ด๋ค ์ถ๊ฐ ์
๋ ฅ ํ๋๊ฐ ํ์ํ์ง ์์๋ด๊ณ ์์ฑํด์ผ ํ๋ฉฐ, ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ์ฌ ์์
์ ์๋ฃํด์ผ ํ๋ฏ๋ก ๋์ ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ํ๋ฆฌํธ๋ ์ด๋๋ LMs์ด ๋ค๋ฅธ ์์
๋ค๋ก๋ถํฐ์ instruction-input-output in-context ์์๋ฅผ ์ฃผ์ด์ง ๋ ์ด ์์
์ ๋๋ถ๋ถ ๋ฌ์ฑํ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ **Input-first Approach**๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ LM์๊ฒ ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จผ์ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์๊ฐํด๋ด๊ฒ ํ๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ํด๋นํ๋ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ๊ฒ ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์์ฑ ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์์ฌํญ๊ณผ ์
๋ ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ์ ์ฌํ์ง๋ง, ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์
๋ค๋ก๋ถํฐ์ in-context ์์๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. prompting ํ
ํ๋ฆฟ์ Table 7์ ํ์๋์ด ์์ต๋๋ค. | ์ธ์คํด์ค ์์ฑ.์ง์นจ๊ณผ ํด๋น ์์
์ ํ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด ๊ฐ ์ง์นจ์ ๋ํด ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์นจ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋์ ์์
์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์ดํดํ๊ณ , ํ์ํ ์ถ๊ฐ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ํ์
ํ์ฌ ์์ฑํ ๋ค์, ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ์ฌ ์์
์ ์๋ฃํด์ผ ํ๋ฏ๋ก ์ด๋ ต์ต๋๋ค. ์ฌ์ ํ์ต๋ LM์ ๋ค๋ฅธ ์์
์ ์ง์นจ-์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ ์ธ ์ปจํ
์คํธ ์์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์ด๋ฅผ ์๋นํ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์์์ต๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ **์
๋ ฅ ์ฐ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ์**์ผ๋ก, ์ง์นจ์ ๋ฐ๋ผ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ๋จผ์ ์๊ฐํด๋ธ ๋ค์ ํด๋น ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ๋๋ก LM์ ์์ฒญํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์์ฑ ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์นจ๊ณผ ์
๋ ฅ์ ์๋ตํ๋๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ์ ์ฌํ์ง๋ง, ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์
์ ์ธ ์ปจํ
์คํธ ์์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ํ๋กฌํํธ ํ
ํ๋ฆฟ์ ํ 7์ ๋์ ์์ต๋๋ค. | ์ธ์คํด์ค ์์ฑ. ๋ช
๋ น์ด์ ๊ทธ ํ์คํฌ ์ ํ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ ๋ช
๋ น์ด์ ๋ํด ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํ๋ค. ์ด๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชฉํ ํ์คํฌ๊ฐ ๋ฌด์์ธ์ง ์ดํดํ๊ณ , ํ์ํ ์ถ๊ฐ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์์๋ด์ด ์์ฑํ๊ณ , ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ์ฌ ํ์คํฌ๋ฅผ ์๋ฃํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๋ ค์ด ์์
์ด๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LMs๊ฐ ๋ค๋ฅธ ํ์คํฌ์ instruction-input-output ์ปจํ
์คํธ ์์ ๋ก ํ๋กฌํํธ๋ ๋ ์ด ์์
์ ๋๋ถ๋ถ ์ํํ ์ ์์์ ๋ฐ๊ฒฌํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ **Input-first Approach**๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ LM์๊ฒ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จผ์ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์๊ฐํด๋ด๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ํด๋นํ๋ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ๋๋ก ํ ์ ์๋ค. ์ด ์์ฑ ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ช
๋ น์ด์ ์
๋ ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋น์ทํ์ง๋ง, ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ํ์คํฌ์ ์ปจํ
์คํธ ๋ด ์์ ๋ค์ ์ฌ์ฉํ๋ค. ํ๋กฌํํธ ํ
ํ๋ฆฟ์ Table 7์ ๋ํ๋ ์๋ค. | ์ธ์คํด์ค ์์ฑ: ๋ช
๋ น์ด์ ๊ทธ๋ค์ ์์
์ ํ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ ๋ช
๋ น์ด์ ๋ํด ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชฉํ ์์
์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์ดํดํ๊ณ , ์ถ๊ฐ๋ก ํ์ํ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์์๋ด๊ณ ์์ฑํ๊ณ , ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ์ฌ ์์
์ ์๋ฃํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋์ ์ ์ธ ์์
์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LMs๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์์
์ instruction-input-output in-context ์์ ๋ฅผ ์ ์๋ฐ์์ ๋ ์ด ์์
์ ์๋น ๋ถ๋ถ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ **Input-first Approach**๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ LM์๊ฒ ๋ช
๋ น์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋จผ์ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์๊ฐํด๋ด๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ํด๋นํ๋ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ๋๋ก ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์์ฑ ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ๋ช
๋ น์ด์ ์
๋ ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋น์ทํ์ง๋ง, ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์
์ in-context ์์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. prompting template์ Table 7์ ๋์ ์์ต๋๋ค. | ์ธ์คํด์ค ์์ฑ. ์ง์์ฌํญ๊ณผ ๊ทธ๋ค์ ์์
์ ํ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชฉํ ์์
์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์ดํดํ๊ณ , ์ด๋ค ์ถ๊ฐ ์
๋ ฅ ํ๋๊ฐ ํ์ํ์ง ์์๋ด๊ณ ์ด๋ฅผ ์์ฑํ๊ณ , ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ์ฌ ์์
์ ์๋ฃํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋์ ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LMs๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์์
์ ์ง์์ฌํญ-์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ in-context ์์ ๋ฅผ ํ๋กฌํํธ๋ก ์ ๊ณต๋ฐ์์ ๋ ์ด ์์
์ ์๋น ๋ถ๋ถ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ **Input-first Approach**๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ LM์๊ฒ ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จผ์ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์๊ฐํด๋ด๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ํด๋นํ๋ ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ๋๋ก ์์ฒญํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์์ฑ ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์์ฌํญ๊ณผ ์
๋ ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋น์ทํ์ง๋ง, ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์
์ in-context ์์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ํ๋กฌํํธ ํ
ํ๋ฆฟ์ Table 7์ ๋์ ์์ต๋๋ค. | ์ธ์คํด์ค ์์ฑ. ์ง์์ฌํญ๊ณผ ๊ทธ๋ค์ ์์
์ ํ์ด ์ฃผ์ด์ง๋ฉด, ์ฐ๋ฆฌ๋ ๊ฐ ์ง์์ฌํญ์ ๋ํด ๋
๋ฆฝ์ ์ผ๋ก ์ธ์คํด์ค๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ชฉํ ์์
์ด ๋ฌด์์ธ์ง ์ดํดํ๊ณ , ์ด๋ค ์ถ๊ฐ ์
๋ ฅ ํ๋๊ฐ ํ์ํ์ง ์์๋ด๊ณ ์ด๋ฅผ ์์ฑํ๊ณ , ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ์ฌ ์์
์ ์๋ฃํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋์ ์ ์
๋๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฌ์ ํ๋ จ๋ LMs๊ฐ ๋ค๋ฅธ ์์
์ ์ง์์ฌํญ-์
๋ ฅ-์ถ๋ ฅ in-context ์์ ์ ํจ๊ป ํ๋กฌํํธ๋ฅผ ๋ฐ์์ ๋ ์ด ์์
์ ์๋น ๋ถ๋ถ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ ์์ฐ์ค๋ฌ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ **Input-first Approach**๋ก, ์ฐ๋ฆฌ๋ LM์๊ฒ ์ง์์ฌํญ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋จผ์ ์
๋ ฅ ํ๋๋ฅผ ์๊ฐํด๋ด๊ณ , ๊ทธ ๋ค์์ ํด๋น ์ถ๋ ฅ์ ์์ฑํ๋๋ก ํ ์ ์์ต๋๋ค. ์ด ์์ฑ ์์๋ ๋ชจ๋ธ์ด ์ง์์ฌํญ๊ณผ ์
๋ ฅ์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋น์ทํ์ง๋ง, ์ฌ๊ธฐ์๋ ๋ค๋ฅธ ์์
์ in-context ์์ ๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ํ๋กฌํํธ ํ
ํ๋ฆฟ์ Table 7์ ๋์ ์์ต๋๋ค. |