title
stringlengths 2
84
| link
stringlengths 20
112
| poem_text
stringlengths 47
126k
⌀ | author_name
stringclasses 348
values |
|---|---|---|---|
Vọng Âm | poem.php?poem=vong_am__do_trung_quan | Gã bạn thân đi xa
Người bạn gái ở nhà đau ốm
Lũ bạn quen ồn ào như quạ
Vắng bặt áo cơm
Còn ta nằm không
Đưa võng ngó trời
Đôi khi không buồn không vui
Không nhớ ai, không giận ai
Chỉ thấy sống là khó
Sống tử tế
Càng khó
Thì làm một việc gì đó
Sơn lại chiếc ghế cũ
Phủ màu lên kiêu hãnh xưa
Trèo lên mái nhà sửa ngói
Và cởi truồng tắm mưa
Thấy mình hết trẻ – chưa già
Chưa khoái chim hoa lá kiểng
Còn thấy mình vọng âm tiếng biển
Đôi khi sóng tràn cơn mơ
Sáng ra muốn khóc
Mà đôi mắt ráo khô
Gã bạn thân đi xa chưa về
Người bạn gái đã qua cơn đau ốm
Chiếc ghế đã sơn xong
Mái nhà đã sửa
Thì làm một việc gì đó
Thì làm một việc gì nữa
Ta tự dặn ta
Đời chưa nguôi củi lửa | Đỗ Trung Quân |
Vọng Các | poem.php?poem=vong_cac__do_trung_quan | I.
Hũ mắm theo ta xuất ngoại
Vượt đường cao tốc trao đúng người
Cơm chiều gạo trắng con tép đỏ
Khi không mà Vọng Các mưa rơi
II.
Thôi ta chẳng cần đi xa nữa
Hồn đã sâu cội rễ vườn nhà
Dăm bữa rong chơi mà hốt hoảng
Ngỡ mình hoài cố xứ - phương xa
Vọng Các 1998 | Đỗ Trung Quân |
Xin Lại | poem.php?poem=xin_lai__do_trung_quan | Xin lại mùa xuân biếc
Tuổi lên năm lên mười
Vàng hoa ngoài đầu ngõ
Vàng nắng trong nụ cười
Hoa cúc màu bươm bướm
Áo đỏ như môi tươi
Guốc xinh ngoài hiên vắng
Tóc gió thả giữa trời
Xin lại mùa xuân biếc
Chẳng gặp ai ăn mày
Ai cũng nhiều áo mới
Phong bao đỏ cầm tay
Xin lại mùa xuân biếc
Ðêm thơm từ ngọn cau
Ngày thơm từ mái rạ
Hoa lá rũ ngang đầu
Xin lại mùa xuân biếc
Cho em và cho ta
Ðầu năm theo áo Mẹ
Ði lễ Chùa – nhặt hoa | Đỗ Trung Quân |
Bên Bờ Kinh | poem.php?poem=ben_bo_kinh__be_kien_quoc | Trôi qua cả một dòng kinh
Một chiều hai đứa chúng mình bên nhau.
Có gì, nào có gì đâu
Mà chùm sao trên mái đầu lung liêng
Chiếc xuồng ai buộc chung chiêng
Sóng xô bên ấy lại nghiêng bên này…
Riết rồi đến lúc chia tay
Lấy đâu thương nhớ lấp đầy xa xôi?
Lời em đã nói chi rồi
Sớm nay sao lục bình trôi quá nhiều…
Long Hưng, ngày 5-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Bóc Lịch | poem.php?poem=boc_lich__be_kien_quoc | Em cầm tờ lịch cũ
Ngày hôm qua đâu rồi
Ra ngoài sân hỏi bố
Xoa đầu em bố cười
Ngày hôm qua ở lại
Trong hạt lúa mẹ trồng
Cánh đồng chờ gặt hái
Chín vàng màu ước mong
Ngày hôm qua ở lại
Trên cành hoa trong vườn
Nụ hồng lớn thêm mãi
Đợi đến ngày tỏa hương
Ngày hôm qua ở lại
Trong vở hồng của con
Con học hành chăm chỉ
Là ngày qua vẫn còn. | Bế Kiến Quốc |
Chiếc Vòng Đá Nhỏ | poem.php?poem=chiec_vong_da_nho__be_kien_quoc | Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay ai
Chẳng biết đầu tiên ai đẽo mài
Rồi ai mua tặng, ai âu yếm
Trao vòng đá nhỏ cổ tay ai…
Xui khiến chiều nay anh lặng im
Giấu điều muốn nói tận trong tim
Gặp gỡ muộn màng thương biếc biếc
Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay em.
Long Hưng, ngày 4-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Coi Tướng Tay | poem.php?poem=coi_tuong_tay__be_kien_quoc | Coi dăm ba bàn tay
Nói tầm bậy tầm bạ…
Mà em mắc lừa ngay
- Nè coi tay em thử!
Chao! Bàn tay xinh quá!
Những ngón nhỏ thanh dài…
“Thầy” giả vờ ngẫm nghĩ
Cốt được cầm ngắm hoài…
Anh là thầy tướng vụng
Tìm khắp bàn tay xinh
Mãi không ra biểu tượng
Nói rằng em thương anh…
Bình Thành, ngày 5-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Cuối Rễ Đầu Cành | poem.php?poem=cuoi_re_va_dau_canh__be_kien_quoc | Vươn mãi vào bề sâu
Cái rễ non tìm đường cho cây
Qua sỏi đá có khi tướp máu
Hướng mãi lên chiều cao
Cái cành non vượt mưa đông nắng hạ
Nảy chiếc lá như người sinh nở
Ai đang ngồi hát trước mùa xuân
Cuộc đời như thể tự nhiên xanh
Chỉ có đất yêu cây thì đất biết
Những nơi đau nơi cuối rễ đầu cành... | Bế Kiến Quốc |
Đất Hứa | poem.php?poem=dat_hua__be_kien_quoc | 1. Lời nguyện cầu ngày xưa
Xin hãy chỉ cho tôi con đường ra khỏi bản thân mình -cánh đồng vắng mông mênh không có người lại qua
Xin treo cao một tình yêu thật thà để tôi biết đường về khi trời chiều trở rét - đừng để tôi đi lạc khỏi đoàn chiên của tôi.
Xin cho tôi dòng suối tin vui để không khát trên lối đời nắng dãi, để xứ tôi xanh cây và ngọt trái
Xin hãy ban cho tôi thời gian dài qua nhiều thời đại - đừng để tôi dừng lại cuối đời tôi.
2. Đồng vắng
Lửa đốt trong cổ họng và đất dưới bàn chân, tôi đã vấp bao lần, lại bao lần đứng dậy
Đêm tôi ngủ giữa những làn cỏ dại - nhiều bóng hình ma quái đánh lừa tôi
Tôi đã quỳ trước bao nhiêu Chúa trời mà chưa tìm được Chúa. Tôi không biết có một miền Đất - Hứa dành sẵn chờ đợi tôi...
3. Moise là người nữ
Bỗng lửa trăng bừng cháy trên lùm cây...
Một người nữ cầm tay hỏi tôi: "Anh có tin Tình yêu?"
Tôi lặng lẽ cúi hôn bàn tay người, rồi trả lời: "Anh tin".
Từ đôi mắt mầu đen, tôi đọc thấy vô vàn lời mật khải. Tôi không còn sợ hãi, tôi thấy lòng vững chãi, tôi nhìn thẳng vào mắt người tiên tri
Người tiên tri của tôi - một người nữ ngây thơ và yếu đuối, như dòng suối, cành hoa, lời ca, như ngọn lửa
Em không trao cho tôi những pho sách cổ, những pho sách chép muôn vàn điều đau khổ của loài người, những pho sách chép đầy kinh nghiệm cũ.
Em không trao cho tôi những hòm luật lệ, những cái hòm bằng vàng bằng đá, những hòm ghi luật lệ ngàn năm hằng vây tỏa con người.
Em không phán xét tôi theo lề thói người đời, không bắt tôi xưng tội và sám hối về những gì mà tôi đã làm trong đồng vắng mênh mông.
Em chỉ trao cho tôi Tình Yêu trên cặp môi cháy nồng và Niềm Tin trong ngón tay siết chặt.
Tôi nhìn vào đôi mắt, đôi mắt đen của em...
Và tôi đọc:
"Gươm sẽ rèn lưỡi cày và giáo rèn lưỡi liềm... Trời đầy chim, còn đất sẽ đầy hoa và lúa mạch... Người sẽ nở khắp nơi trên trái đất như những cây tốt lành... Bởi vì em yêu anh".
Trên vòm cây lấp lánh lửa trắng xanh
Đất - Hứa dành cho mình, tôi đã có người tiên tri báo trước. Tôi vội vàng rảo bước khi mặt trời chói lọi trên đầu tôi.
4. Đất - Hứa
Những trái trắng ngon tươi Chúa Trời không cấm nữa. Ở nơi đó niềm vui sinh nở, như dòng suối, cành hoa, lời ca, như ngọn lửa... Sự sống không hề vơi, đời lại tiếp cho đời.
5. Lời ngợi ca ngày nay
Ngợi ca cát bụi làm nên thân xác ta và mặt trời làm nên tinh thần ta
Và ngợi ca hương nhụy ngàn thứ hoa đúc nên tình yêu ta
Ngợi ca sự diệu kỳ chia thành nam và nữ - cho con người lại sinh ra con người để con người bất tử, chuyền tay nhau giữ gìn hương nhụy của tình yêu.
Ngợi ca sự có em. Và ngợi ca buổi chiều anh nhận ra điều đó - khi ánh trăng bừng lửa trên một vòm cây xanh - anh bắt đầu ra khỏi bản thân mình, bắt đầu có một tình yêu thật thà, bắt đầu có một tin vui dòng suối, bắt đầu có thời gian vượt qua nhiều thời đại, để không còn dừng lại cuối đời anh.
Để mãi mãi nói lên những lời nói tốt lành về những miền Đất - Hứa: "Ở nơi đó, niềm vui sinh nở, như dòng suối, cành hoa, lời ca, như ngọn lửa... Sự sống không hề vơi, đời lại tiếp cho đời...". | Bế Kiến Quốc |
Dưới Núi Huỳnh Mai Nghĩ Về Đào Tấn | poem.php?poem=duoi_nui_huynh_mai_nghi_ve_dao_tan__be_kien_quoc | Trong một thời quá ít tình thương yêu
Đã thương yêu hết lòng
Giữa một đời quá nhiều điều phải nghĩ
Đã nghĩ suy tới cùng
(Dù khi đúng khi sai)
Mộ một người như thế ở trên núi Huỳnh Mai
Nhà từ khúc, nhà thơ, nhà viết kịch
Người đã sống một thời khó khăn cùng đất nước
Lòng vương mang gánh nghĩa gánh tình… (*)
Phải luôn luôn biết sợ thời gian
Những lỗi lầm trong đời có thể vì thời gian quá ít
Những thời gian qua đi, đem tới sự công bằng
Khi nhìn lại những lỗi lầm thuở trước.
Dẫu khi đúng khi sai, nhưng gắng giữ tâm hồn trong sạch
Chưa biết cách giúp dân, nhưng lòng đã thương dân
Cứu nước chưa thấy đường, nhưng xót xa với nước
Anh hùng chưa làm theo, nhưng khác lũ gian thần…
Ở trên núi Huỳnh Mai mộ một người như thế
Người đã ngóng phương trời gửi lại gánh non sông (*)
Non sông ấy chuyền vai thế hệ
Nay vàng đóa mai xuân. Đào Tấn hẳn vui lòng?
(*) Những câu thơ trong tuồng Đào Tấn | Bế Kiến Quốc |
Giản Dị | poem.php?poem=gian_di__be_kien_quoc | Anh đã đến cùng em - chân thành và giản dị
Như tình yêu. Anh chẳng nói chi nhiều
Mình đoán được lời nhau ngay từ trong ý nghĩ
Anh nhìn em và em hiểu: Anh yêu.
Người ta đã tặng em biết bao lời ca ngợi
Những hoa giấy lắm mầu, những trận mưa pháo hoa...
Anh chỉ đến tặng em hai bàn tay rắn rỏi
Để sống và để yêu - không phải để chơi đùa!
Người ta hát quanh em những điệu buồn cũ kỹ
Trong cô đơn em lá héo trên cành...
Anh chỉ đến làm một điều giản dị
Nắm tay em và tuyên bố rõ rành:
- Em thuộc về ánh sáng, thuộc về anh! | Bế Kiến Quốc |
Hoa Huệ | poem.php?poem=hoa_hue__be_kien_quoc | Hoa huệ trắng. Và bức tường cũng trắng.
Sao bóng hoa trên tường lại đen?
Em đừng nhìn đi đâu nữa em
Anh không biết vì sao anh có lỗi
Nhưng mãi mãi vẫn còn câu hỏi:
Sao bóng hoa trên tường lại đen… | Bế Kiến Quốc |
Hoa Tầm Xuân | poem.php?poem=hoa_tam_xuan__be_kien_quoc | Tầm xuân hoa nở bên rào
Mưa phơn phớt ngõ, gió xao xuyến chiều
Ngày đang khuất, mắt trông theo
Cánh chim bé tẻo tèo teo cuối trời
Ngây ngây chút nhớ xa vời
Giơ bàn tay, vói ra ngoài không gian
Chạm vào một nhánh tầm xuân
Vẫn xanh biếc nụ, dẫu ngần ấy quên
Lích cha lích chích vành khuyên
Mổ từng hạt nắng đọng nguyên sắc vàng
Thấy thương con nhện lang thang
Giăng tơ
Cứ tưởng thời gian mắc vào...
Tháng chạp 1989 | Bế Kiến Quốc |
Khoảng Cách | poem.php?poem=khoang_cach__be_kien_quoc | Những nàng công chúa trong truyền thuyết
Bao giờ cũng đáng yêu
Và người thiếu nữ chưa hề gặp
Bao giờ cũng đẹp?
Và những gì chỉ đến trong mơ
Mãi mãi đáng tôn thờ?
Anh giã từ những ảo vọng ngây thơ
Với cuộc đời anh muốn nhìn thẳng mặt
Anh không sợ thấy những điều vụn vặt
Chỉ lo cuộc đời không có gì đáng yêu!
Anh trải qua tất cả mọi điều:
Có dung tục, có dối lừa bội bạc,
Có đê tiện, có đớn hèn, có oán thù, độc ác...
Cái xấu trong đời này anh có lạ gì đâu!
Nhưng những gì chỉ gặp giữa chiêm bao
Là vô ích! Những mẫu người thần tượng
Cũng vô ích! - Không phải là người sống,
Trong đời này họ chẳng ở cùng ta!
Anh muốn yêu một vẻ đẹp hài hoà
Trong đời thực. Anh muốn yêu khuôn mặt
Ngay trước mình không có gì ngăn cách
Vì cuối cùng, đời vẫn đẹp hơn mơ! | Bế Kiến Quốc |
Không Đề 04 | poem.php?poem=khong_de_04__be_kien_quoc | Đã bắt đầu nếm náp vị chia xa
Hai chữ biệt ly ngó chỗ nào cũng gặp.
Em ngồi đó – anh gắng dời ánh mắt
Anh tập nhìn không-gian-không-có-em…
Phải làm quen với ban ngày ban đêm
Với thời-gian-không-em sắp trải dài vợi vợi…
Lòng choáng rợn nữa rồi sao chịu nổi!
Nỗi buồn lên. Trăng lặn. Hết đêm rồi.
Chân đã dợm bước vào ranh giới của xa xôi
Và ký ức vội cuống cuồng thâu nhận
Hình với tiếng… để biến thành kỷ niệm
Đang ở gần đã nhớ lúc gần nhau…
Đang ở gần đã nói “một ngày sau…”
Ba tiếng “một ngày sau…” nhói đau mà chẳng biết…
Như đang nghe đoạn cuối cùng khúc hát
Vừa khẽ ngân vừa lặng tắt xa dần…
Định yên, 10-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Không Đề 05 | poem.php?poem=khong_de_05__be_kien_quoc | Cây một vòm xanh trên mái đầu
Trăng một vầng cao, đêm một sâu
Và mắt một đôi thăm thẳm ngó
Buổi tối cuối cùng được thấy nhau…
Rồi một mình anh trở lại đây
Cũng đến ngồi y một chỗ này
Buồn một nỗi buồn không thể vợi
Với một vầng trăng một bóng cây…
Sa-Đéc, 11-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Không Đề 06 | poem.php?poem=khong_de_06__be_kien_quoc | Không hy vọng có em về
Ra ngồi quán uống cà phê một mình.
Trời ơi Sa Đéc buồn tênh
Nhớ mong là sóng – ta bềnh bồng trôi.
Nhìn bao má phấn son môi
Biết không còn gặp lại rồi mắt em…
Người ta dọn quán – Ồ đêm!
Ngẩn ngơ đứng mãi ngoài thềm – Đi đâu?!
Một mình ở dưới trời sâu
Buồn như cái thuở ban đầu biết yêu.
Sa Đéc 11-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Lục Bát Số 25 | poem.php?poem=luc_bat_so_25__be_kien_quoc | Hôm qua thao thức một đêm
Hôm nay hồi hộp chờ em một ngày
Thắm vàng nắng dát vườn cây
Giữa thu dào dạt nắng đầy nâng niu
Lâng lâng sáng chuyển sang chiều
Mây dờn man mác trong veo đất trời
Trên bàn hoa đợi kém tươi
Đường xa chưa đến. Hoa ơi chớ tàn!
Bâng khuâng ngồi gõ phím đàn
Nghe rơi từng miếng không gian óng buồn | Bế Kiến Quốc |
Lý Qua Cầu | poem.php?poem=ly_qua_cau__be_kien_quoc | Bằng lòng đi em…
Nhưng má anh đã mất
Mịt mù xa Nam – Bắc khó đưa dâu.
Bằng lòng đi em…
Nữa mai rồi cách mặt
Chuyên tâm tình muốn nói dễ chi đâu.
Bằng lòng đi em…
Dẫu chỉ nhờ câu hát
Có chiếc xuồng ba lá của riêng nhau.
Bằng lòng đi em…
Mỗi khi buồn muốn khóc
Một mình anh ca điệu lý qua cầu… | Bế Kiến Quốc |
Mãi Mãi Ngày Đầu Tiên | poem.php?poem=mai_mai_ngay_dau_tien__be_kien_quoc | Cần những nhành hoa mới
Nở cho anh và em
Cần những tuần trăng mới
Đưa ta vào trời đêm...
Tình yêu không dừng lại
Không sa vào thói quen
Tình yêu luôn luôn mới
Như những ngày đầu tiên
Cần có những hờn dỗi
Để nhớ và để quên
Cần có những gặng hỏi
Để nghi ngờ hờn ghen!
Cần những bài ca mới
Để hát về niềm tin,
Cần những chiều ngóng đợi
Cả con đường chờ em...
Tình yêu không dừng lại
Không sa vào thói quen
Ngày qua rồi ngày tới
Tốt thêm và đẹp thêm
Tình yêu luôn luôn mới
Mãi mãi ngày đầu tiên... | Bế Kiến Quốc |
Ngày Kỷ Niệm | poem.php?poem=ngay_ky_niem__be_kien_quoc | Trong thời gian một đóa ngày đã nở
Ngày yêu nhau ngày ấy sẽ không tàn
Trên trời cao nguyên vẹn một trăng vàng
Giữa cây cành nguyên vẹn nhịp thu sang
Ngày anh hứa tặng em những ngày sau nguyên vẹn
Ngày yêu nhau ngày ấy sẽ không tàn
Và mỗi năm lại một lần hiện lên
Ngày kỷ niệm ngày đầu tiên, ngày ấy
Cứ trở về (bất chấp mọi nguôi quên)
Và cứ nở cho đôi mình cùng hái
Lời yêu mến với em anh nhắc lại
Cho trời cao nhắc lại một trăng vàng
Cho cây cành nhịp thu sang nhắc lại
Ngày yêu nhau ngày ấy sẽ không tàn
Một đóa ngày thắm nở giữa thời gian.
15-10-1975 | Bế Kiến Quốc |
Nghe Chèo Đêm Xa Quê | poem.php?poem=nghe_cheo_dem_xa_que__be_kien_quoc | Đừng hát nữa, anh xao xuyến quá
Điệu cười kia cùng ánh mắt kia
Biểu đi xiến mỗi chèo mới có
Giọng sử rầu ruột cả canh khuya
Ngỡ quên mất tình ngang trái cũ
Chèo là chi, tiếng gọi quê nhà
Ngõ khuất mất riêng tư quá khứ
Bỗng nghẹn mình nghe chèo đêm xa
Một vùng đất vượt qua lũ quật
Gió lửa về bỏng táp vòm cây
Rừng trụi đốt khói xông ngột ngạt
Đâu ngờ chèo đọng ngọt nơi đây
Gặp một thoáng Thị Mầu ghẹo tiểu
Thị Kính than oan ức góc chùa
Mẹ Đốp rao hóm từng nhịp gõ
Đàn bầu rung non nỉ đẩy đưa
Ai mải miết rắc dâu mặt vải
Ai nọng tằm ủ kén tay em
Kìa sóng sánh con thuyền mắt đợi
Con thuyền kia bến nước còn quen?
Tình ngõ cũ chèo không biết cũ
Em gái chèo ơi bay dạt đâu
Làn điệu nói lời chưa đủ
Này vu quy này sắp qua cầu...
Đừng hát nữa, lòng nao nuyến quá
Giã hẹn rồi đêm chèo trôi nhanh
Em dõi sáng Châu Long mấy thuở
Em mãi đằm Vân Dại đời anh... | Bế Kiến Quốc |
Những Dòng Sông | poem.php?poem=nhung_dong_song__be_kien_quoc | Sinh ra ở đâu, mà ai cũng anh hùng?
Tất cả trả lời: Sinh bên một dòng sông…
Chẳng phải sông Đà, sông Mã, sông Hồng đôi bờ cát mênh mông,
Thì cũng sông Trà, sông Hương, sông Cửu Long uốn chín đầu rồng
Chẳng phải rộng xa một tầm cò vỗ cánh,
Cũng xinh xinh vài sải chèo quẫy mạnh
Quê hương Việt Nam mườn mượt những cánh đồng
Mỗi con người gắn bó một dòng sông
Khi ta bé dòng sông nào cũng rộng
Chiếc thuyền giấy gửi tuổi thơ theo sóng
Một cánh cò vỗ lả xuống lòng ta…
Từ nguồn nào, sông cũng nặng phù sa
Đời ông cha từng cuốc đất, dựng nhà.
Khơi tưởng tượng, những chuyện xưa mẹ kể
Tuổi thơ ngây ngỡ dòng sông nhỏ bé
Cửa quê mình Trần Quốc Toản từng qua…
Rồi biết nghe chuyện anh, chuyện cha
Biết tự hào: Sông đã từng đánh Pháp
Nước lấp mặt những ca nô tan xác
Bãi lau già chuyển cán bộ qua sông…
Những dòng sông ngàn năm ôm cánh đồng
Khi ta vào đời, Đời đã cấy cày chung
Xanh sắc lúa xoá bờ gầy đói khổ
Mặt cánh đồng nhờ mặt người soi hộ
Trên dòng sông – là một tấm gương trong…
Em ta yêu có gì như lòng sông
Một nền xanh tràn xuống chảy theo dòng
Là ruộng đất, anh hiền lành, khoẻ khoắn
Có mía ngọt và bãi hoa mơ mộng…
Đã bao đời gắn bó giữa hai ta,
Sông chia mình thành ngàn nhánh phù sa
Đến bè bạn cùng từng gốc lúa
Trắng lấp lánh là quẫy tung đuôi cá
Xanh mát êm là xoan dọc bờ vùng
Yêu nhau rồi, ta có những vui chung…
Uống bát nước chè bên nòng súng, trưa nắng cháy
Nghe màu xanh bờ bãi mát trong lòng!
Bình tĩnh ngồi bên những trái bom
Đâu trong gió mái chèo xa vọng lại:
Đêm mưa không đèn vững vàng tay lái
Đường dẫn đi như dòng nước tới mênh mông…
Sinh ra ở đâu mà ai cũng anh hùng?
Tất cả trả lời: Sinh bên một dòng sông… | Bế Kiến Quốc |
Ðợi Thu Về | poem.php?poem=oi_thu_ve__be_kien_quoc | Hôm nay anh đợi thu về
Gió heo may
Lá xào xạc giữa ngàn cây
Chiều êm ái một màu mây dịu lành
Ðất trời hồi hộp cùng anh
Có em về nữa là thành mùa thu...
Bế Kiến Quốc
24/9/1976 | Bế Kiến Quốc |
Thất Huyền Cầm | poem.php?poem=that_huyen_cam__be_kien_quoc | Không ai yêu mình đến trọn đời
Dây thứ hai
Nỗi đau thứ hai:
Không ai cho mình yêu trọn đời…
Có nỗi đau chẳng thốt nên lời
Nuốt vào trong ngực
Chôn sâu đáy mắt
Miệng cười đắng cay…
Tích tịch tình tang đàn bảy dây
Bao nỗi buồn thương trên cõi đất
Đỉnh núi vắng trắng vĩnh hằng tuyết buốt
Gió rít hoang lang bạt thảo nguyên
Có nỗi đau chính mình chẳng biết
Ngấm vào máu – rồi đàn nấc lên…
An-ma A-ta chiều mắt huyền
Thiếu nữ phương Đông đẹp xuất thần
Dừng em, dừng tay trên phím đàn!
Tôi sợ buồn thu thánh thót vang…
An-ma A-ta 1988 (Hà Nội 1992) | Bế Kiến Quốc |
Thế Giới Đẹp | poem.php?poem=the_gioi_dep__be_kien_quoc | Tôi đã tin có một thế giới đẹp
Và tôi đưa tất cả mọi người khác
vào thế giới đẹp mà tôi tin
Những bông hoa đẹp - mấy ai nhìn!
Những loài chim đẹp - ai bảo vệ!
Chỉ vì tôi không ngờ lại thế
Thế giới đẹp, lẽ ra tôi phải giữ
Cho riêng mình. lẽ ra tôi đừng nên
đưa tất cả mọi người vào sống cùng trong đó
Vì một lẽ giản đơn: thế giới đẹp của tôi còn chưa có
nhưng tôi tin, và tôi mong đợi nó
Tôi không thể chỉ sống một mình
Trong cái thế giới đẹp mà tôi tin. | Bế Kiến Quốc |
Tình Yêu Rót Trời Xanh Vào Mắt Tôi | poem.php?poem=tinh_yeu_rot_troi_xanh_vao_mat_toi__be_kien_quoc | Tình yêu rót trời xanh vào mắt tôi
Và đánh thức trong tôi những suối nguồn trong mát
Bàn chân tôi cảm ơn mặt đất
Trên con đường tình yêu đưa tôi đi.
Tôi yêu, tôi không còn hoài nghi
Không cô đơn không buồn không chán nản
Tôi yêu, và tôi mang tình yêu trên vầng trán
Trên bàn tay trên ánh mắt trên môi
Tình yêu tràn ngập trong mình tôi
Như nhựa xuân trong cành như lửa hồng trong bếp
Tôi xóa hết mùa đông bằng muôn ngàn lộc biếc
Và tôi đốt những lá vàng của tôi
Tôi yêu em, tôi tốt với cuộc đời
Tình yêu đã đưa tôi vào những ngày sáng thế
Tôi đã hiểu những gì là có thể
Trong không gian và trong thời gian... | Bế Kiến Quốc |
Tự Nguyện | poem.php?poem=tu_nguyen__be_kien_quoc | Chiếc xuồng ba lá dập dềnh bơi…
Nhịp sống bao đời nay vẫn vậy
Mà anh thì gấp, bởi từ lâu
Đã mong tới gặp dòng sông ấy
Sông của niềm vui, của nỗi đau…
Chen chúc xe đò, anh cũng chen
Xe lam ba bánh đường gập ghềnh
Có khi tắc ráng luồn kinh rạch
Anh muốn đi sao được khắp miền.
Hòa tiếng cười vang nghiêng mặt sóng
Xuồng cắt lúa đụng xuồng rước dâu…
Để rơi nước mắt trong im lặng
Nghe kể Long Hưng một thuở nào…
Thao thức canh khuya nhhững khóm bần
Mái dầm đâu khẽ dưới vầng trăng
Đèn ai trong lá xanh không ngủ
Có nỗi niềm chi chưa nói năng…
Cao Bắc phà sang sông lộng gió
Tiền Giang dào dạt nắng đôi bờ
Phù sa dư dật nuôi đồng lúa
Nuôi những anh hùng dám ước mơ.
Cảm nhận đầy tràn mọi giác quan
Lòng anh mê mải với miền Nam
Những loài cây mới, tên hoa mới
Giọng nói quê hương quá dịu dàng.
Những khúc dân ca tình láy luyến
Ướt mềm câu hát, ý sâu xa
Mù u xin hãy vì anh chín
Điệu lý qua cầu anh được qua.
Cách mạng bao nhiêu chuyện nhiệm mầu
Nhân dân – ấm nóng nắng trời cao
Má ơi, xin được làm con má
Giữ vẹn lòng ta có trước sau…
Mối tình thứ nhất cùng Nam Bộ
Yêu hết mình luôn, sống hết mình
Bông sen đang hẹn mùa sen nở
Ôi xứ quê này – xứ của anh!…
Sa Đéc, 18-7. Sài Gòn 19-7-1984 | Bế Kiến Quốc |
Vô Ý | poem.php?poem=vo_y__be_kien_quoc | Đã tháng bảy đã qua mùa phượng cháy
Sót vài hoa rơi lả tả bên đường
Tôi vô ý đi qua không nhận thấy
Tôi dẫm lên tôi không hề tiếc thương.
Có một người nâng niu từng cánh phượng
Trên bàn tay buồn nhớ những ngày vui
Bàn tay ấy chân tôi vô ý dẫm
Thắm mầu hoa như máu trừng phạt tôi.
Trong đời tôi chuyện như thế nhiều rồi
Hoa tôi yêu bao bàn chân đã dẫm
Ngón tay tôi đã bao lần đau đớn
Trái tim tôi đã bao người dẫm lên
Sự tàn ác có thể thành thói quen
Tôi sẽ ngủ không yên nếu chính tôi tàn ác
Nếu chính bản thân tôi dẫm lên tim người khác
Bông phượng đáng thương ơi đừng tha thứ cho tôi
Đừng khoan hồng tôi đáng bị trừng phạt
Bởi vì sự tàn ác
Có thể thành thói quen | Bế Kiến Quốc |
Anh Đừng Khen Em | poem.php?poem=anh_dung_khen_em__lam_thi_my_da | Lần đầu khi mới làm quen
Anh khen cái nhìn em đẹp
Trời mưa òa cơn nắng đến
Anh khen đôi má em hồng
Gặp người tàn tật em khóc
Anh khen em nhạy cảm thông
Thấy em sợ sét né giông
Anh khen sao mà hiền thế
Thấy em nâng niu con trẻ
Anh khen em thật dịu dàng
Khi hôn lên câu thơ hay
Ấp trang sách vào mái ngực
Em nghe tim mình thổn thức
Thương người làm thơ đã mất
Trái tim giờ ở nơi đâu
Khi đọc một cuộc đời buồn
Lòng em xót xa ấm ức
Anh khen em cảm xúc
Và bao điều nữa… anh khen
Em sợ lời khen của anh
Như sợ đêm về trời tối
Nhiều khi ngồi buồn một mình
Trách anh sao mà nông nổi
Hãy chỉ cho em cái kém
Ðể em nên người tốt lành
Hãy chỉ nơi anh cái xấu
Ðể em chăm chút đời anh
Anh ơi anh có biết không
Vì anh em buồn biết mấy
Tình yêu khắt khe thế đấy
Anh ơi anh đừng khen em. | Lâm Thị Mỹ Dạ |
Chuyện Cổ Nước Mình | poem.php?poem=chuyen_co_nuoc_minh__lam_thi_my_da | Tôi yêu chuyện cổ nước tôi
Vừa nhân hậu lại tuyệt vời sâu xa
Thương người rồi mới thương ta
Yêu nhau dù mấy cách xa cũng tìm
Ở hiền thì lại gặp hiền
Người ngay thì gặp người tiên độ trì
Mang theo chuyện cổ tôi đi
Nghe trong cuộc sống thầm thì tiếng xưa
Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa
Con sông chảy có rặng dừa nghiêng soi
Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa
Chỉ còn chuyện cổ thiết tha
Cho tôi nhận mặt ông cha của mình
Rất công bằng, rất thông minh
Vừa độ lượng lại đa tình, đa mang.
Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà
Đẽo cày theo ý người ta
Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì
Tôi nghe chuyện cổ thầm thì
Lời cha ông dạy cũng vì đời sau.
Đậm đà cái tích trầu cau
Miếng trầu đỏ thắm nặng sâu tình người
Sẽ đi qua cuộc đời tôi
Bấy nhiêu thời nữa chuyển dời xa xôi
Nhưng bao chuyện cổ trên đời
Vẫn luôn mới mẻ rạng ngời lương tâm. | Lâm Thị Mỹ Dạ |
Khoảng Trời – Hố Bom | poem.php?poem=khoang_troi__ho_bom__lam_thi_my_da | Chuyện kể rằng: Em, cô gái mở đường
Ðể cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Ðánh lạc hướng thù, hứng lấy luồng bom…
Ðơn vị tôi hành quân qua con đường mòn
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái
Một nấm mồ, nắng ngời bao sắc đá,
Tình yêu thương bồi đắp cao lên…
Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Ðất nước mình nhân hậu
Có nước trời xoa dịu vết thương đau.
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Ðêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh.
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Ðã hóa thành những làn mây trắng
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Ði qua khoảng trời em
Vầng dương thao thức
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài?
Tên con đường là tên em gửi lại
Cái chết em xanh khoảng trời con gái
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em
Gương mặt em, bạn bè tôi không biết
Nên mỗi người có gương mặt em riêng.
(1972) | Lâm Thị Mỹ Dạ |
Ngày Hôm Qua – Ngày Hôm Nay | poem.php?poem=ngay_hom_qua__ngay_hom_nay__lam_thi_my_da | Ngày hôm qua như ngày hôm nay
Mặt trời mọc phía Đông
Lặn ở phía Tây
Tôi ngồi giặt đống chăn màn năm cũ
Khe khẽ hát bài ca
Giai điệu của riêng mình
Bóng nắng đi qua tôi
Cánh chuồn đi qua tôi
Qua tôi, qua tôi
Mặt trời và bóng tối
Ngày hôm qua đâu rồi?
Nhịp điệu đều đều
Chiếc đồng hồ tíc tắc
Ta tự sát bằng thời gian
Không màu, không vị, không đớn đau!
Ngày hôm qua đâu giống ngày hôm nay
Sao từng ngày chẳng có gì thay đổi
Ta vượt lên ta
Như mặt trời vượt qua bóng tối
Số phận cay nghiệt ơi
Cuộc sống dịu dàng ơi
Thời gian một đời người không lặp lại
Một ngày đi qua
Một ngày ta dần mất ta
Từng chút, từng chút một… | Lâm Thị Mỹ Dạ |
Anh Chẳng Còn Gì Nữa | poem.php?poem=anh_chang_con_gi_nua__luu_quang_vu | Anh chẳng còn gì nữa để yêu em
Chẳng còn gì nữa
Những con chim ngờ nghệch tuổi thơ
Trong chiếc bẫy thời gian đã chết
Hàng rào mát với quả chuông sùng tín
Đã tan thành cát bụi dưới lòng sông
Bây giờ anh trong suốt như không khí
Như gió hoang không hình không giới hạn
Không nhà không chốn nghỉ không tên
Không gương mặt nụ cười để hiện ra trước em
Chỉ có gió
Em làm sao thấy được
Tay xinh nhỏ mắt nhìn nghiêm khắc
Em có nhận ra không?
Em đi nhanh cho kịp chuyến tàu đông
Và anh đứng âm thầm trong bóng tối | Lưu Quang Vũ |
Anh Đã Mất Chi Anh Đã Được Gì | poem.php?poem=anh_da_mat_chi_anh_da_duoc_gi__luu_quang_vu | Phải chăng anh đã mất giấc mơ
Mất tiếng ve và những mùa dưa chín
Anh đã mất cả mây qua lòng giếng
Cả tiếng gà hẻm núi cả cơn mưa
Mất những tiếng rung mơ hồ mà biết gọi người đi
Mất niềm tin vào chiếc thuyền buồm trắng
Mất đom đóm đầm sâu mất nụ cười phố vắng
Mất bài thơ trao tay nhỏ em cầm
Giờ lạnh tanh anh không còn xao động nữa
Không nỗi buồn không cay đắng không niềm vui
Khổ đau hôm nay không như khổ cũ
Nỗi lo âu cũng khác hẳn xưa rồi
Anh đã cho nhiều anh đã phải lãng quên
Người ta chê anh nhiều lưu luyến quá
Anh gắng gượng nghe theo anh vứt bỏ
Bao diệu kì chân thực thuộc về anh
Mất hạnh phúc rồi ư nhưng anh cần chi hạnh phúc
Hai tiếng xa vời hiểu rõ nghĩa từ lâu
Ừ thì ngẩn ngơ anh đành nhận thế
Giọt lệ trong không tủi hổ gì đâu
Anh chẳng mang cho đời những tiệc vui ảo ảnh
Nỗi buồn chân thành đời chẳng nhận hay sao
Cái bay thợ nề sinh ra để dựng xây
Anh sinh giữa ngày lo âu bề bộn
Bàn tay phải trồng đôi vai phải gánh
Anh có ngại chi anh đã hiểu rồi
Anh vẫn còn nguyên cái tính chất của đời
Anh đã được vầng trán cao được cái nhìn trí tuệ
Được rèn đi như luống đất được cày
Anh đã khổ đau khổ đau dài hơn số tuổi
Vẫn trong lành khi em đến cầm tay
Dẫu chẳng lấy về tất cả cho anh
Em vẫn như sông rộng tốt lành
Em mà ngọn gió chiều nức nở
Em mà ngày xưa run rẩy cả lòng anh
Em đã tới giữa mưa dầm nắng lửa
Dẫu anh mất nhà ga êm đẹp đó
Vẫn còn con tàu chuyển bánh đi xa
Anh đã mất ngôi sao trên mái nhà
Anh vẫn còn ngôi sao ngoài cửa sổ
Và nếu mất em rồi anh vẫn còn đôi mắt của em | Lưu Quang Vũ |
Bài Hát Ấy Vẫn Còn Là Dang Dở | poem.php?poem=bai_hat_ay_van_con_la_dang_do__luu_quang_vu | Nắng đã tắt dần trên lá im
Chiều đã xẫm màu xanh trong mắt tối
Đường đã hết trước biển cao vời vợi
Tay đã buông khi vừa dứt cung đàn
Gió đã dừng nơi cuối chót không gian
Mưa đã tạnh ở trong lòng đất thẳm
Người đã sống hết tận cùng năm tháng
Sau vô biên sẽ chỉ có vô biên
Anh vẫn chưa nói được cùng em
Bài hát ấy vẫn còn là dang dở
Chưa hiểu được mùi thơm của lá
Chưa nghe xong tiếng hót của chim rừng
Yêu thương hoài vẫn chưa đủ yêu thương
Ôi nếu phải tan thành bụi cát
Thành hư vô, không khí trời, không ánh sáng
Chỉ rỗng không, câm lặng, vô hình
Sẽ ở đâu, bài hát ấy của anh
Gương mặt của hôm nay ơi, em của những ngày đang sống?
Không thể ôm cả bầu trời lồng lộng
Nhưng có thể cầm một chùm quả trên tay
Có thể trồng thêm một bóng mát cho ngày
Không tới được một vì sao xa lắc
Nhưng có thể đến trong mùa cấy gặt
Làm thuyền trên sông, làm lúa trên đồng
Làm ngọn lửa hồng, làm tấm gương trong
Và nhận hết niềm vui trên cõi sống
Mũi kim nhỏ mà chiều mau tắt nắng
Có sao đâu: áo đẹp đã xong rồi
Phút cuối cùng tay vẫn ở trong tay
Ta đã có những ngày vui sướng nhất
Đã uống cả men nồng và rượu chát
Đã đi qua cùng tận của con đường
Sau vô biên dẫu chỉ có vô biên:
Buồm đã tới và lúa đồng đã gặt. | Lưu Quang Vũ |
Bài Hát Trong Một Cuốn Phim Cũ | poem.php?poem=bai_hat_trong_mot_cuon_phim_cu__luu_quang_vu | Bài hát trong một cuốn phim cũ
Thức dậy giữa đêm dài
Thằng người bé nhỏ
Đứng trước mịt mùng sóng vỗ
“Ta là ai
Ta đến làm gì?”
Đội mũ phớt rộng vành
Áo vét-tông kiểu đầu thế kỷ
Anh hề xiếc đã già
Không làm ai cười nữa
Lũ trẻ ngồi xem
Lầm lì cau có.
“Ta đến làm gì ta sẽ đi tới đâu?”
Các sinh viên cãi nhau
Về ý nghĩa của tồn tại
Em ngồi im lặng
Cô đơn với chính mình.
Tập an-bom em bỏ quên
Hê Minh Uây đeo súng săn
Chân dung Bô Voa ngày trẻ
Cuốn sách viết từ thế chiến thứ hai
Mọi chuyện quẩn quanh vẫn thế
Điều chủ yếu chưa tìm ra
Anh là gì của em
Con người là gì đối với nhau?
Bài hát trong một cuốn phim cũ
Khi dãy phố lên đèn
Làm cô thợ khâu buồn phát khóc
Ước chi mọi việc giản đơn
Như bó tầm xuân vừa mới hái
Vị thần lo âu vị thần khắc khoải
Đứng bên linh cữu Phao Stơ
Từ thuở con người trong hang động bước ra
Mặc nhân sư nói gì
Chưa cách nào hiểu được.
Sóng khổ đau đã tạc hình em
Anh yêu ngọn lửa đó
Bài hát trong một cuốn phim cũ
Như những con đom đóm
Thức dậy giữa đêm dài. | Lưu Quang Vũ |
Bầy Ong Trong Đêm Sâu | poem.php?poem=bay_ong_trong_dem_sau__luu_quang_vu | Tâm hồn anh dằn vặt cuộc đời anh
Thắp một ngọn đèn hồng như ánh lửa
Ðêm sâu quá đêm nào biết ngủ
Chỉ con người đến ngủ giữa đêm thôi
Mà có ngủ đâu, người ta đợi mặt trời
Ðợi lâu quá nên để cơn mơ chờ đợi vậy
Trong cơn mơ là cuộc đời thức dậy
Con ong vàng bé nhỏ đến tìm em
Con ong xanh có đôi mắt đen
Con ong trắng bơ vơ trong tổ vắng
Con ong đỏ là con ong trong thơ thẩn
Bay đi tìm hương nhuỵ mất từ lâu
Ðã chết rồi ơi chú ong nâu
Ðể hoa rụng mùa thu thương nhớ bạn
Anh là con ong bay giữa trời lận đận
Trời đêm dài chẳng có một ngôi sao
Em ở đâu, em ngủ ở phương nào
Môi em thở những điều gì khe khẽ?
Em, em gần hay em xa thế nhỉ
Ðến bất ngờ loá nắng giữa lòng đau
Anh có hẹn đâu, anh chả nói câu nào
Anh chỉ buồn thôi, em chỉ buồn thôi, ai biết?
Tóc em dài như một ngày mỏi mệt
Em đợi chi anh, em cần chi anh?
Anh đợi chờ em, không đợi sao đành?
Ðêm như biển không bờ bóng tối rất thẳm sâu
Ðời cũng giống như biển kia anh lại giống con tàu
Tàu anh đi đi hoài trên biển vắng
Mong tìm được một bóng hình bè bạn
Ðến bây giờ anh gặp được tàu em
Anh mở gió tâm hồn cho buồm thắm kéo lên
Ai ngờ tàu em lại là tàu cướp biển
Em cướp hết cuộc đời anh, em lấy hết
Trói anh vào cột buồm của tình yêu
Bão táp nổi lên, chớp giật, tàu xiêu
Em đứng đó hãi hùng ngơ ngác
Anh cũng thương em suốt đời trên sóng nước
Cướp được tàu anh tưởng có ngọc vàng
Ngờ đâu chỉ là ván nát sàn hoang,
Còn trơ lại hồn thơ tai ác quá.
Nhưng thôi em ơi đấy chỉ là lời ru trong giấc ngủ
Anh thương em đây anh lại êm đềm
Làm con ong vàng đến ngủ giữa tóc em
Con ong xanh có đôi mắt đen
Con ong trắng là con ong thương nhớ
Con ong đỏ chính niềm tin ấp ủ
Còn hạnh phúc cuối cùng là khúc hát chú ong nâu. | Lưu Quang Vũ |
Cầu Nguyện | poem.php?poem=cau_nguyen__luu_quang_vu | Lá cơm nguội rơi vàng rãnh nước
Mưa ướt đầm trên gạch vỡ tan hoang
Đêm Nô-en
Trời vòi vọi màu hoa huệ trắng
Mưa rửa sạch máu tươi trên đá lạnh
Những bé em nằm ngủ trong mồ
Trên hoang tàn tăm tối các cửa ô
Người kéo về dự lễ
Tóc xoã âm u
Khăn tang trắng xoá
Áo dài lễ chập chờn
Những cô gái gầy thơm
Như nến trắng đi trong đêm tối
Vòm nhà thờ cao nghi ngút khói
Tiếng đàn oóc vang trầm
Dàn đồng ca khóc than
Hoa hồng rụng trên bàn như máu úa
Tôi không tin
Lỗ đinh trong tay tượng Chúa
Chúa của tôi ngồi ở bên đường
Ngủ gục trên nắp hầm trú ẩn
Chúa của tôi bom thiêu cháy xém
Chúa của tôi hát xẩm trên tàu điện
Chúa của tôi bới gạch vụn tìm con
Chúa của tôi đêm nay lang thang
Không cửa không nhà vật vờ đói rét
Tôi lớn lên giữa thời bạo ngược
Biết trông đợi gì biết tin tưởng vào đâu.
Giê-su
Tình thương không thể ngăn tội ác
Đêm nay kẻ giết người
Ngồi quanh bàn ăn mừng Chúa ra đời
Đêm nay những vĩ nhân nâng cốc
Cò kè mặc cả với nhau.
Nói cho các người biết:
Tôi không quên gì đâu
Tôi nhớ hết và tôi không tha thứ
Phố nghèo hút gió
Dưới vòm cây run rẩy tối đen
Tôi thì thầm lời cầu nguyện của mình
Sao cho máu đừng chảy nữa
Sao cho người lính trở về
Lũ trẻ ngủ ngon
Cái chết không cắt ngang giấc ngủ
Nguyện cho phố tôi
Không ai phải quanh năm túng đói
Không còn ai bị mỏi mòn sỉ nhục
Nguyện cho kẻ ốm mau lành
Nguyện cho người tôi thương không phải khóc
Nguyện cho lòng tôi đừng sợ hãi
Nguyện cho lòng tôi đừng nguội lạnh tình yêu.
Người ơi tôi gục xuống tay người
Quỳ dưới chân người
Hãy tha thứ cho tôi
Đã bất lực đã yếu nghèo mệt mỏi
Chỉ xin người thức tỉnh
Đừng bị dối lừa đừng rời rã tan hoang.
Đêm Nô-en
Thành phố rú còi báo động
Những dòng người tán loạn
Những giọt mưa trên mặt tôi lạnh buốt
Bầu trời cứ dâng lên cao tít
Và gió thổi bùng lời nguyện ước của tôi. | Lưu Quang Vũ |
Chia Tay | poem.php?poem=chia_tay__luu_quang_vu | Cho anh hái một nhành mi xanh biếc
Trong giây phút hai ta tiễn biệt
Nắng rụng vào khoé mắt thoảng bóng mây
Tơ buông tơ hay gió se qua tay
Theo khắp chốn đường anh xa tắp
Một nhành mi thôi làm sao mà gặp
Ở chân trời đang gọi không phân vân
Cây đâm chồi khúc nhạc mùa xuân
Bàn tay vẫy trong nắng nhoà xin chớ tiếc
Đời rất rộng không lo lẻ chiếc
Thôi đưa nhau đừng nhìn theo anh
Nước mắt đừng ướt buổi chiều xanh
Nỗi buồn ấy ai nào biết được
Đối với anh chỉ con đường phía trước
Buồn không cùng nhưng mà phải đi thôi
Cánh chim bay và tàu đã nổi còi… | Lưu Quang Vũ |
Chiều Chuyển Gió | poem.php?poem=chieu_chuyen_gio__luu_quang_vu | Chân bước vội em về từ phố rộng
Mang mùa hè xanh biếc trên vai
Chiều mênh mông gió lớn thổi từ trời
Em bỏ nón tóc lòa xòa trên má.
Ngày thường ngày chẳng có gì lạ cả
Sao suốt chiều anh cứ đợi mong em
Anh hồi hộp vào ra, anh xếp sách dọn bàn…
Và gió cứ đập hoài ngoài cửa sổ
Chỉ gió chuyển chứ có gì khác lạ
Hè sắp qua, thu sắp trắng bên trời
Sống bên em thấm thoắt mấy năm trôi
Lòng sao vẫn ngỡ ngàng như mới gặp?
Anh nghe tiếng những vòm cây gió động
Lá chập chờn muôn ánh nắng lung linh
Nắng tan ra như hơi thở vô tình
Hơi thở lớn ào ào trên phố xá …
Những mái nhà chập chùng như biển cả
Sự diệu kì của trời đất mênh mông
Sự diệu kì của tia nắng mong manh,
Sự diệu kì của cuộc đời mạnh mẽ
Vừa bí ẩn vừa rõ ràng đến thế
Không cho ai được sống nửa vời
Có em anh hiểu lại cuộc đời
Có em anh bắt đầu tất cả
Bắt đầu con đường, bắt đầu nhịp thở
Mùa hạ đầu tiên, ngọn gió đầu tiên
Muốn trao em gương mặt đến tâm hồn
Đều trong trắng, tràn đầy thuần khiết nhất
Niềm vui sống như dòng sông mãnh liệt
Một sáng mai, một cảng mới để lên đường
Đất đai thành xứ lạ lúc trăng lên…
Còn bao chân trời mình chưa tới kịp
Bao đau đớn, yêu thương, nụ cười, nước mắt
Mỗi con đường lại có những ngã ba
Dẫn đến vô biên bao chuyện bất ngờ
Bao bài hát mình chưa nghe kịp
Trang giấy rộng ngòi but đưa gấp gấp
Cuốn sách hay cuống quýt lật trên tay
Chưa đọc hết trang kia sợ bỏ sót trang này
Anh là kẻ suốt đời tất bật
Suốt đời vội đi, suốt đời nóng ruột
E đến nơi mùa đã gặt xong rồi
Nhưng cốc rượu đầy uống mãi chẳng hề vơi
Sau mùa hạ đến mùa thu lá đỏ
Sau mùa cúc lại mùa hoa vạn thọ
Sau cửa gương là đôi mắt thương yêu
Ôi vai em mềm ấm biết bao nhiêu
Em ngoảnh lai nhìn buổi chiều lộng gió
Tim anh đập như quả chuông bé nhỏ
Dưới hồi chuông vô tận của trời xanh | Lưu Quang Vũ |
Cơn Bão | poem.php?poem=con_bao__luu_quang_vu | Những năm nhà nào cũng thiếu người
Làng mạc ruộng vườn vắng bặt con trai
Chúng tôi đi
Cơn bão dữ thổi hai đầu đất nước
Tuổi trẻ, ước mong, những gì quý nhất
Đều trôi qua trong bụi xám chiến hào
Triệu con người lên sống rừng sâu
Khoét núi làm đường, chặt cây nhóm lửa
Võng bạt, lán tranh, đất bùn nhầy nhụa
Những đường dây, binh trạm, những sư đoàn
Những sinh viên đi lái xe tăng
Những dân chài trở thành pháo thủ
Kế toán, thợ nề, nông trường viên, thợ mỏ
Thành lính gỡ mìn và xung kích đâm lê
Chúng tôi đào hào bám giữ đảo xa
Gánh lên núi ngàn cân pháo nặng
Chúng tôi lao máy bay mình vào máy bay của giặc
Chúng tôi bắc cầu trong chớp lửa bom bi
Những đội quân hốc hác lầm lì
Xông lên đồi cao, lăn, toài, ném, bắn
Nấp đỡ, gào la, mặt mày cháy xém
Những vết thương rách nát máu bầm đen…
Sự tàn khốc tận cùng
Sức dẻo dai kỳ lạ
Cơn bão lớn mười mấy năm chưa dứt
Bao lớp người vẫn nườm nượp ra đi
Từ đâu từ bao giờ
Năm 60 năm 54?
Từ Hướng Điền từ Phú Lợi?
Hay từ lúc ngăn đôi dòng Bến Hải
Viên tướng Mỹ đầu tiên xách cặp tới Đông dương?
Hay từ lâu hơn, những thế kỷ xa xăm
Những đạo quân Nam Hán, Nguyên Mông
Những ranh giới phân tranh Trịnh, Nguyễn?
Chưa bao giờ đất tan hoang đến thế
Những chuyến tàu chở đầy lính Mỹ
Quần áo mới tinh, súng đạn đầy người
Bom lân tinh và thuốc giang mai
Cánh trực thăng ầm ầm quạt gió
Ụ cát ngổn ngang, rào gai tua tủa
Dải đất hẹp, mùa hè gió lửa
Giành giật nhau từng viên gạch chân tường
Một bên là con trai Thanh Hóa, Thái Bình
Một bên là con những bà mẹ Thừa Thiên, Phan Thiết
Những sinh viên Sài Gòn
Những sĩ quan Đà Lạt
Những đội quân mang tên dã thú
Những tiểu đoàn không còn sót một ai
Những mô đất con đổi bằng mạng trăm người
Bằng pháo kích, lưỡi lê, bằng chân tay vật lộn
Chúng tôi nằm dưới đường hào ngập nước
Xa mọi người, xa mẹ, xa quê hương
Ai bảo chúng tôi là tuổi trẻ tươi xanh
Với mũi lê, với phát đạn đầu tiên
Chúng tôi đã không còn trẻ nữa
Từ bao giờ và còn bao giờ nữa
Những quy luật tàn khốc của loài người
Lý lẽ của súng đạn
Những mục đích tốt đẹp
Những mưu đồ xấu xa
Những ý tưởng quá đà
Những ngẫu nhiên tai ác
Cơn bão lớn, lấp vết thương của đất
Chúng tôi là triệu viên đá trên đê
Mai đây bão táp lùi xa
Những lớp người sau bình tâm nhìn lại
Gọi chúng tôi là những người vĩ đại
Hay chỉ là những thế hệ đáng thương?
Sẽ xuýt xoa thán phục biết ơn
Hay kinh hãi trước bạo tàn bắn giết?
Tất cả chẳng có gì nói được
Chẳng có gì gần gũi với chúng tôi
Bằng một chiếc thìa gọt bởi cành cây
Một chiếc ca thô sơ bằng vỏ đạn
Chúng tôi làm dưới chiến hào bụi bậm
Một dòng thư viết vội gửi mẹ già
Một giấc mơ chợp ngủ thấy quê nhà
Một tình yêu chúng tôi chưa được sống
Một khu vườn chúng tôi chẳng kịp qua…
Bao tháng năm vô tận sẽ phai nhòa
Đất đổi khác, mọi người rồi cũng khác
Hãy quên chúng tôi đi
Như quên quá khứ nặng nề
Hãy quên chúng tôi đi
Để chúng tôi được yên lặng trở về
Để chúng tôi được hóa thành bụi đất
Thành mưa rào trên xứ sở yêu thương. | Lưu Quang Vũ |
Có Những Lúc | poem.php?poem=co_nhung_luc__luu_quang_vu | Có những lúc tâm hồn tôi rách nát
Như một chiếc lá khô như một chồng gạch vụn
Một tấm gương chẳng biết soi gì
Một đáy giếng cạn không một hốc mắt đen sì
Trời chật chội như chiếc lồng trống rỗng
Thành phố đầy bụi bặm
Những mặt người lì nhẵn chen nhau.
Tôi biết làm gì tôi biết đi đâu
Tôi chẳng còn điếu thuốc nào
Đốt lên cho đỡ sợ
Yếu đuối đến cộc cằn thô lỗ
Tôi xấu xí mù loà như đứa trẻ mồ côi
Tình yêu trong lòng tôi chẳng ích lợi cho ai
Những gì mọi người cần, tôi chẳng thiết
Tôi khao khát yêu người
Mà không sao yêu được
Cuộc đời như một mụ già dâm đãng
Một núi giây thừng bẩn thỉu rối ren
Tôi chán cả bạn bè
Mấy năm rồi họ chẳng nói được câu gì mới
Tôi bỏ ra đi, họ ngồi ở lại
Tôi đi một mình trong phố vắng ban đêm
Tôi chẳng dám về gian phòng nhỏ của em
Tấm áo đẹp của em và chiếc đồng hồ em xinh xắn
Mặt tôi âm u như khu rừng rậm
Nghe em cười giữa bè bạn đông vui.
Những bức tường dựng đứng quanh tôi
Có những lúc tôi xuôi tay đuối sức
Nhưng từ đáy nỗi buồn tôi thăm thẳm
Một cái gì như nhựa thắm trong cây
Một cái gì trắng xoá tựa mây bay
Là hoa gạo của lòng tôi chẳng tắt
Tôi đập tay lên bức tường lạnh ngắt
Dù tiếng tôi chỉ một người nghe
Tôi phải đốt lên một cái gì
Cho sáng rực giữa chênh vênh vực thẳm
Dẫu bao lần người làm tôi thất vọng
Tôi vẫn yêu người lắm lắm người ơi
Tình yêu tôi như một tiếng chuông dài
Làm run rẩy hoa hồng trên ngực nắng. | Lưu Quang Vũ |
Cuốn Sách Xếp Lầm Trang | poem.php?poem=cuon_sach_xep_lam_trang__luu_quang_vu | Cuốn sách tôi nhặt được trên đường
Xếp bằng những trang của nhiều cuốn sách
Mở đầu là một chuyện tình
Đôi trai gái dưới vầng trăng tiễn biệt
Tiếp ngay sang đoạn kết om sòm
Vụ tranh gia tài quanh một hiệu buôn
Chương hồi kí chiến tranh
Của vị tướng già ở phòng tuyến Cuốc
Chen vào mấy trang dạy nghề nấu bếp
Đoạn chạy trốn của tên gián điệp
Ai giết bà già chưa kịp biết
Sách đã kể về sa mạc Gô-bi
Phu nhân đa tình đang độc thoại lâm li
Bỗng chằng chịt vài chương số học
Đoạn lý thuyết cao siêu của nhà triết học
Bỗng ngu si lời gã lái bò
Tôi đọc hoài không thể đoán ra
Nghĩa lí sao, tại đâu lại thế
Do ở thợ in cẩu thả
Hay anh đóng sách điên rồ
Chuyện hai người cách xa
Chắc rồi sau gặp gỡ
Em có đọc, em ơi đừng buồn sợ
Thật ra sách trên đời
Có phải trái đầu đuôi
Tất cả rối bời
Là do người ta lầm lẫn. | Lưu Quang Vũ |
Đáng Lẽ | poem.php?poem=dang_le__luu_quang_vu | Trang sách ước năm xưa
Đã đến ngủ bao nàng tiên tuổi nhỏ
Chiếc ghế gỗ chơ vơ bên cửa sổ
Bao giấc mộng đến ngồi rồi lại ra đi
Một trận mưa bất ngờ, một khung cửa thoáng qua
Một gương mặt chập chờn rồi vụt biến
Bao con tàu về ga bao con thuyền cập bến
Mà riêng em chẳng đến cùng tôi
Em qua bao con đường, em gặp bao con người
Em cười nói giữa bao bè bạn
Em đặt chân lên bao thành phố khác
Mắt em từng in bao tấp nập hoàng hôn
Có thể em đã trú mưa cùng anh ở một ngã ba đường
Em đi qua cầu thang vô tư có khi còn hát
Có lúc em ốm đau mà anh chẳng biết
Em sống dưới mái nhà cùng thành phố với anh
Mà chẳng gặp nhau dù chỉ một lần
Em hay đâu anh khổ anh buồn
Anh chờ anh đợi
Nghĩ lại còn giận em lắm đấy
Em biết không những tháng năm dài
Anh như người con giai
Ở trong bài hát cũ
Đi tìm em phiêu bạt những dòng sông
“một tin trông
Hai tin đợi
Ba bốn tin chờ
Sao chẳng thấy em”
Bây giờ chúng mình đã có nhau
Khoảng thời gian còn lại
Thương biết mấy vẫn còn chưa đủ
Lẽ nào anh lại trách em
Nhưng phải nói cho mà biết
Đáng lẽ chúng mình yêu nhau từ lâu.
(Di cảo) | Lưu Quang Vũ |
Đất Nước Đàn Bầu | poem.php?poem=dat_nuoc_dan_bau__luu_quang_vu | Những đống lửa còn tro tàn sót lại.
Đi tìm lại thời gian đã mất
Thuở biển cả điên cuồng gầm thét
Những con chim lạc mỏ dài
Bay qua vầng trăng lớn
Cánh sừng sững tắm hoàng hôn đỏ rực
Cất tiếng kêu hoang dại dưới đêm nồng.
Đi tìm lại những bông hoa xanh biếc
Những rễ cây quằn quại
Những ngà voi nhọn hoắt
Những tiếng hú dài ào ạt mưa rơi
Tôi đi tìm dòng máu của tôi
Hơi thở đầu sôi sục của tôi
Trong cuồn cuộn những ngực trần đen bóng
Những bộ lạc mình vẽ đầy rồng rắn
Quần hôn trên bờ bãi sông Hồng
Những mái tóc dài bay gió biển Đông
Những mái lá có bùi nhùi giữ lửa
Những người đàn bà tết cỏ cây che vú
Đã ngọt ngào dòng sữa
Điệu ru con đầu tiên
Bức tranh đầu tiên khắc mặt người lên đá
Điệu múa đầu tiên theo nhịp thuyền.
Buổi sáng tôi ra vườn
Hoa móng rồng thơm ngát
Lá xương xông mọc quanh vại nước
Dây trầu không quấn quít hàng cau
Đất rụng vàng hoa ngâu
Nước mưa rơi tí tách
Tôi lắng nghe như chú dế mèn con
Đi ra đồng cỏ ban đêm
Quạ đen đậu ngôi mộ cổ
Những con bướm đêm đập cánh thầm thì
Tôi trở về ngồi trong lòng bà
Bà kể chuyện thời con gái
Trốn nhà theo anh trai phường vải
Gánh hát chèo tỉnh Đông
Điệu hát con gà rừng
Cô Xuý Vân giả dại
Cô Xuý Vân không chịu sống yên
Điệu hát chập chờn
Con gà rừng mê sảng
Cô Xuý Vân nổi loạn
Đốt cháy tâm hồn tôi.
Anh con trai phường vải không về
Sông Cầu xa thăm thẳm
Vạt áo tứ thân lau nước mắt
Bà hát tôi nghe những điệu buồn
Đưa tôi về làng quan họ
Nhịp cầu ván ghép rung rình
Chẻ tre đan nón ba tầm
Đội lên quán dốc
Ngồi gốc cây đa
Thấy cô bán rượu
Ống quần cỏ may
Đồng đất thì dài
Đêm hội làng ngắn quá
Từ giã bạn ra về
Mưa bay mù mịt cả
Lòng nửa thương bên nọ
Nửa sầu bên kia
Nỗi cay cực ngàn xưa
Tôi mang suốt đời không nguôi được
Dân tộc tôi bốn ngàn năm áo rách
Những người chết đặc trong lòng đất
Những mặt vàng sốt rét
Những bộ xương đói khát vật vờ đi
Vó ngựa lao dồn dập
Giặc phương Bắc kéo về
Vung gươm dài đẫm máu
Bao đền đài bị đốt thành than
Bao cuốn sách bị quăng vào lửa
Bao đầu người bêu trên cọc gỗ
Con trai chinh chiến liên miên
Con gái mong chồng, hoá đá
Mỵ Châu chết không sao hiểu được
Vì đâu Trọng Thuỷ hoá quân thù?
Gió mùa thu
Tiếng đàn bầu nức nở
Chiều chiều ra ngõ
Sông dài cá lội biệt tăm
Thương cha nhớ mẹ
Mênh mông chớp bể mưa nguồn
Cái nỗi buồn dân tộc
Cái nỗi buồn bị đoạ đày lăng nhục
Của người quét đường, xẩm chợ, đò ngang
Của mom sông đánh dặm, đỉnh rừng đốt than
Đập đá sườn non, đi phu đi ở
Mà mỗi tháng giêng, hoa gạo nở
Vẫn sênh tiền gõ nhịp
Giải yếm sau lưng cũng tím hoa cà
Cháu lên Kẻ Chợ cùng bà
Nón quai thao, áo màu bay rực rỡ
Những lò rèn phập phù bễ lửa
Phường chạm bạc, phường đúc đồng
Phố hàng Hài thêu những chiếc hài cong.
Những cô gái dệt the và phất quạt
Những hàng Điếu hàng Buồm hàng Bát
Rùa trao gươm, chim lạ đến Tây Hồ
Lụa làng Trúc, rượu Kẻ Mơ
Phố Tràng Thi ngựa hí
Phố Tràng Thi những thầy khóa trẻ
Giấy hồng điều phấp phới bút hoa
Bao gương mặt ngày xưa
Bây giờ ai nhớ nữa?
Trên tranh khắc trên ngàn pho tượng cổ
Còn nóng rực tay người trong gỗ đá
Lung linh chim múa hoa cười.
Vọng quanh thành tiếng trống thúc xa xôi
Muôn cờ xí trập trùng đuốc lửa
Những đề đốc, những tướng quân áo đỏ
Những Đông bộ đầu, Chương Dương độ, Hàm tử quan
Thanh gươm cũ với câu thơ giữ nước
“Ngựa đá bao phen phải lấm bùn”
Cháu đi ra cửa bể Vân Đồn
Mùa thu biển lạnh
Những chú lính thú đời Trần đã chết
Bãi lầy sú vẹt mênh mông
Đảo chênh vênh dưới mù mịt mưa phùn
Hang đá ào ào gió hú
Cửa Vạn Tài, đảo Tràn Bàn sóng dữ
Thương nỗi mình lận đận vợ chồng sam.
Đêm bão gầm cồn cát chạy lang thang
Bà kể chuyện những bờ biển lạ
Cửa Thuận, cửa Hàn, những tháp Chàm sụp đổ
Những đoàn người xoã tóc hú tìm nhau.
Phương Nam xa mây trắng xoá một màu
Xác khiên mộc của bao đời chiến trận
Những người đi mở nước
Lưỡi cuốc mòn cha gửi lại cho con
Bốn bể Cà Mâu, mũi đất Hà Tiên
Với Kinh Bắc, Tràng An chung ruột thịt
Tiếng đàn bầu réo rắt
Lý ngựa ô, Lý ngựa ô
Như gió cuộn trên bình nguyên cháy khô
Ngựa ô chạy ướt đầm thân mảnh dẻ
Thương con ngựa ô xa mẹ
Bây giờ ăn cỏ nơi đâu?
Màu áo đen của đêm, màu của đất áo nâu
Luôn đánh vật với tai ương nước mắt
Đất chỉ sinh những bàn tay làm lụng
Không có những nhà ảo mộng đăm chiêu
Đất tả tơi trong định mệnh đói nghèo
Trong độc ác dối lừa, trong sỉ nhục
Người nô lệ da vàng bất khuất
Vươn giữa trời thơm ngát tấm lòng son
Tóc phơ phơ bạc trắng sợi đau buồn
Sao bà hát những lời da diết
Cháu nghe mãi vẫn lạ lùng tiếng Việt
Chữ “thương” liền với chữ “yêu”
Chữ “thương” đi cùng chữ “nhớ”
Dân tộc trải xót xa nhiều nỗi khổ
Phải thương nhau mới sống được trên đời
Những hoàng hôn chạng vạng cánh dơi
Tôi ra sông nằm xoài trong bãi sú
Phù sa ướt lấm lem gò má
Tôi về ngồi dưới lá úa cành xoan
Tuổi thơ buồn như một mảnh vườn hoang
Nơi ấp ủ con dế mèn cô độc
Trái sung non thì chát
Quả dọc già thì chua
Em đến cùng tôi như chùm vải đầu mùa
Tóc hoang dại loà xoà trên ngực nắng
Ngực em sáng như mặt trời sắp lặn
Tôi đầm đìa sương lạnh của bờ đê
Tôi thấm đầy nước mắt của trời khuya
Trăng đã hiện, đêm ca dao vằng vặc
Những cô Tấm thử hài trong tiếng nhạc
Những nàng Kiều hồi hộp bấm dây tơ
Đêm sử thi náo động tiếng quân hò
Sôi trong máu những bầy voi nguyên thuỷ
Sáng trong mắt những rừng gươm chớp loé
Những nỗi buồn tê dại ngón tay rung
Chim Lạc bay, cánh rợp cả sườn non
Rùa đẻ trứng nồng nàn trên cát bể
Rừng gầm thét, thác nguồn sao trắng thế
Đất mênh mông tràn ngập ánh mặt trời
Gió thổi lồng những đốm lửa không nguôi
Tôi nhận hết, tôi là người tiếp nối
Là dĩ vãng nhưng chẳng là bóng tối
Nước mắt tôi ướt đẫm những dây đàn
Quả bầu khô là tâm sự của vườn
Mặt đàn gỗ là của rừng xanh thẳm
Điệu bát ngát là của đồng của đất
Lời vụng về là tha thiết lòng tôi.
Đêm hội vui, tiếng trống giục liên hồi
Bà sống dậy, bà đừng buồn nữa nhé
Bà lại trẻ như ngày xưa hát ví
Người náu mình trong quả thị bước ra
Người hứng dừa từ giấy điệp bước ra
Người đã khuất cũng về đông đủ cả
Những tượng đá bỗng chập chờn nhẩy múa
Những cụ già say rượu hát nghêu ngao
Ngực em tròn anh chẳng dám nhìn lâu
Lời em nói có măng rừng muối bể
Hồn dân tộc dậy ta làm thi sĩ
Quá khứ nhiều mà ta chẳng già nua
Mọi tai ương khủng khiếp đã qua
Gà đã gáy xôn xao chào buổi sớm
Mai gắn lại những vết thương xé thịt
Dân tộc mình mở tới một trang vui
Hoa gạo hồng lại nở, bà ơi
Cháu đã đi từ lòng bà ấm áp
Để sống hết những vui buồn dân tộc
Những hoa bìm hoa súng nở trên ao
Những ban mai xanh biếc tiếng đàn bầu
Bà hiền hậu têm trầu bên chõng nước
Em đi gặt trên cánh đồng cổ tích
Lúa bàng hoàng chín rực những triền sông…
Trắng mây bay, ngợp gió những khu rừng
Cháu đã đi những tháng năm lửa cháy
Với trùng điệp bạn bè cùng tuổi
Áo quân trang xanh cây lá vườn bà
Đất chiến hào vẫn đồng đất quê ta
Máu đồng đội đã thấm vào đất ấy
Những đêm thức nghẹn ngào nghe đất gọi
Vây quanh mình bao gương mặt thân quen
Mặt người xưa hoà lẫn mặt anh em
Câu hát cũ lẫn vào câu hát mới
Dòng sông hét, biển gầm lên dữ dội
Những chân trời vụt mở bao la
Những chân trời chưa hề biết hôm qua
Tiếng đàn bầu, tiếng đàn bầu mong nhớ
Trong gió lộng, dưới mặt trời xứ sở
Vẫn cồn cào những cơn khát khôn nguôi
Đất phù sa vô tận dấu chân người
Những đoàn quân lại ra đi từ đất
Bà đứng đó miệng trầu cay thơm ngát
Vầng yêu thương soi sáng suốt cuộc đời
Khắp triền sông vang tiếng trẻ con cười
Đất nước đàn bầu
Đất nước ban mai…
(1972-1983) | Lưu Quang Vũ |
Đêm Đông Chí Uống Rượu Với Bác Lâm Và Bác Khánh Nói Về Những Cuộc Chia Tay Thời Loạn | poem.php?poem=dem_dong_chi_uong_ruou_voi_bac_lam_va_bac_khanh_noi_ve_nhung_cuoc_chia_tay_thoi_loan__luu_quang_vu | Nhang tàn lả tả rơi lưng cốc
Nhà lạnh trần cao ngọn nến gầy
Chăn rách chiếu manh quần áo lạ
Chuyện dài đêm vắng rượu buồn say
Gió hú ầm ào qua gạch vỡ
Người chết vùi thân dưới hố bom
Kẻ sống vật vờ không chốn ở
Lang thang trẻ ốm ngủ bên đường
Cơ sự làm sao đến nỗi này
Mông lung không đoán được ngày mai
Máu chảy thành sông thây chất núi
Bè bạn tan hoang mình rã rời
Thơ Khánh buồn như lòng đất nước
Thơ hay đời loạn chẳng đâu dùng
Vườn cũ cây tàn chim chết cả
Người chơi đàn nguyệt có còn không
Mọi chuyện thiêng liêng thành nhảm nhí
Khắp nơi trí trá lọc lừa nhau
Tốt đẹp, cao sang đầu miệng lưỡi
Nước Pháp khôn ngoan nước Nhật giàu
Nước Mỹ lắm bom mà cực ác
Nước Nga hiềm khích với nước Tàu
Nước Việt đói nghèo thân cơ cực
Đất hẹp trụi trần vạn khổ đau
Tối đen thành phố đêm lưu lạc
Máy bay giặc rít ở trên đầu
Ba đứa da vàng ngồi uống rượu
Mặt buồn như sỏi dưới hang sâu
Chúng mình không có bom nguyên tử
Chỉ có thuốc lào hút với nhau
Thương nhà thương nước thương cho bạn
Không khóc mà sao cổ nghẹn ngào
Thôi nhé mai này tiễn Khánh đi
Đường xa bom phá tàu không về
Lênh đênh ai hát ngoài song cửa
Bài ca thanh bình đêm cũ
“Hoa lá quên giờ tàn
Mây trắng bay tìm đàn”
Ngày xưa yên ấm quá
Trẻ hát đồng dao trên phố
Con trai xách điếu đi cày
Con gái quang liềm gặt lúa
Bao giờ hết loạn người ơi
Cạn cùng nhau chén nữa
Tàn canh là xa xôi
Lòng như vầng trăng nhọn
Chém giữa trời không nguôi[1]. | Lưu Quang Vũ |
Dù Cỏ Lãng Quên | poem.php?poem=du_co_lang_quen__luu_quang_vu | Những toa tàu đạp vào nhau dồn dập
Dây xích nặng rên lên rền rẫm
Hơi nước bỏng mù bay
Em đã đi rồi
Anh làm sao sống như xưa được nữa?
Nơi anh ngỡ chân trời
Nơi mỏng manh đứt rời như sợi chỉ
Nơi bóng mát êm đềm anh đến nghỉ
Nay gió lồng suốt đêm
Em phá tung khung cửa khép nghiêng
Hết bình tĩnh anh chỉ còn náo động
Mắt chán hết mọi sắc màu thường gặp
Ngực quay cuồng bao khát vọng đầu tiên
Những ngôi sao là nước mắt của đêm
Anh chẳng muốn ngồi mơ trong sương xám
Cuối con đường lầy lội ngã ba mưa
Em bây giờ lấp lánh nơi xa
Để lại triền sông phù sa ướt đẫm
Sau nước lũ tới màu gieo hạt
Những lưỡi cày thao thức thâu đêm
Mai trong em anh thành cỏ lãng quên
Em chẳng nhớ chân trời anh khát vọng
Em chẳng nhớ lòng anh cơn gió nóng
Suốt cuộc đời cỏ đắng cỏ lãng quên
Mảnh trăng cao vẫn gọi nước triều lên
Anh chẳng sống như xưa được nữa | Lưu Quang Vũ |
Em (ii) | poem.php?poem=em_ii__luu_quang_vu | Em không bước ra từ một tấm gương câm
Không đến từ một con tàu trong trí nhớ
Không phải từ một giấc mơ một dòng sông hay lùm cây rực rỡ
Em đến giữa một ngày trong những ngày sống thực của anh
Một sớm mai có tiếng chổi quét đường
Vỉa hè lấm bụi than, cửa hàng bán trái cây, những xe nước đá
Những người lính ngồi đợi tàu, những ngôi nhà gạch vỡ
Em treo áo mưa lên chiếc đinh ở trên tường
Em bước qua bậc cửa, em ngồi ở bên bàn
Bóng em lung linh, đêm không còn lạnh giá
Em mua rau ở chợ về, em chụm diêm nhóm lửa
Chúng ta nhận ra nhau giữa triệu con người
Anh thấy trán em lo âu, anh nghe tiếng em cười
Một thực tại rất gần, một thực tại có thể đưa tay là nắm được
Em ngẩng đầu, mái tóc đen cắt ngắn
Đôi mắt to vừa dịu lành vừa gay gắt
Nhìn thấy đời anh nỗi khổ niềm vui
Biến niếm tin lẻ loi thành niềm tin của hai người
Những ngày của riêng anh những ngày của riêng em bây giờ chung một
Chung nhau chân trời chung nhau trang sách
Chung nhau một ngọn đèn và khung cửa mưa rơi
Thời ki bịch thảm thương của những nàng Juyliét đã qua rồi
Chúng ta có hai bàn tay để gìn giữ vun trồng làm việc
Đường xa lắm mà đời người thật ngắn
Phải có sức lực và lương ăn cho mỗi chuyến đi
Phải hiểu thấu mọi điều để thắng nỗi hoài nghi
Để sống với đời thường và sống cùng giấc mơ phía trước
Dù sao cuộc đời đã dành em lại cho anh
Điều mong ước đầu tiên điều ở lại sau cùng
Chúng ta đi bên nhau trên mặt đất
Dẫu chỉ riêng điều đó là có thật
Đủ cho anh mãi mãi biết ơn đời.
(1974) | Lưu Quang Vũ |
Em (i) | poem.php?poem=em_i__luu_quang_vu | I
Choàng tấm khăn lên vai
Giao lại anh chiếc chìa khóa cửa
Em đi
Ngoài kia
Thành phố tiếng la tiếng khóc
Người lũ lượt bồng bế nhau chạy giặc
Tiếng đạn bay và tiếng bom gầm
Em xếp lại trên bàn những chiếc cốc thủy tinh
Những giá trị mong manh dễ vỡ
Cầu thang gẫy tiếng búa ai bịt cửa
Đêm chia tay rách xé những hồi còi
Thời bạo tàn lửa cháy khắp nơi
Những thây người gục ngã
Những nhịp cầu sụp đổ
Những toa tàu rỗng không
Em đứng ở góc phòng
Tóc lòa xòa trên má
Anh ôm chặt thân em bé nhỏ
Biết nói gì; lát nữa đã xa xôi
Thù hận mênh mông mặt đất bùn lầy
Em chập chờn đi trên đổ nát
Thành phố bờ đá dựng
Những bánh xe lăn vỡ
Những hầm hố những nhành hoang huyệt mả
Những người lính ngồi hút thuốc
Mũ sắt mưa rào
Những người lính mặt đen má hóp
Hát gì nghêu ngao
Anh lại nhớ về em
Cái chấm nhỏ lạ lùng
Trên cánh đồng trơ trụi
Đôi mắt bàng hoàng như hỏi
“giết chóc thế còn chưa đủ
Các người điên cả hay sao?”
Khi người ta mặc cả máu người
Thay tình nghĩa như thay áo lót
Khi chung quanh ngổn ngang xác chết
Khi chẳng có gì ăn
Nói tình yêu e chừng lạc lõng
Anh muốn ác mà không sao ác được
Cứ yêu thương chờ đợi ích gì không?
Ích gì không
Chiếc cốc thủy tinh giữa trận ném bom
Trong veo màn nước
Buổi trưa nào môi em đã uống
Đêm nay lung linh một vầng ánh sáng
Tóc đen thẳm bay về như gió ốm
Thổi nồng nàn trên những dãy phố khuya
II
Sân ga bụi rậm
Những toa xe lửa ghế dài
Những mặt người mệt nhọc
Tôi đi tìm em
Bờ biển bão
Những cô gái ướt đầm đìa như cá
Những đôi mắt trập trùng biển lạ
Quán ăn nghèo phố mỏ
Vách tường ám khói
Tiếng ghi-ta buồn
Cô bé mù ăn xin
Bến phà mưa buốt
Cuộc chiến dài hun hút
Tôi không đủ sức nghĩ về em
Những đứa trẻ con bị giết
Nằm kín hàng hiên
Những khu rừng muỗi độc
Tôi đi tìm em hầm hố chật
Bom nổ tung bụi đất
Cô điện thoại viên kêu lạc giọng:
“xe tăng địch tiến lên đồi
Trung đội không còn ai sống sót!”
Tìm em những chiến hào máu đẫm
Tôi gào la bắn vào mặt quân thù
Tìm em buổi sớm mùa thu
Nước bên đường trong vắt
Tìm em cô gái mười sáu tuổi
Hiền như một trái mơ xanh
Em đợi tôi nghi ngút nắng rừng
Ở bản Tà-lề ở ngã ba Đồng Hới
Em đợi tôi thành phố cũ
Dưới bóng y-lăng hoa đỏ
Em đợi tôi áo trắng
Tuổi học trò gió bay
Môi dại nói cười
Phập phồng ngực thở
Gác nhà em cao quá
Mái tóc dài lơi lả buổi trưa thơm
Tìm em thị trấn không tên
Cũng có quầy bán báo và những áp phích cũ
Mặt trận ầm ĩ bên kia núi đá
Người ta khiêng về
Những thương binh giập nát
Mùa thu lạnh cơn mưa dầm dai dẳng
Em có còn mặc chiếc áo mưa đen
Lũ trẻ chạy nhảy râm ran
Trên bãi cát ngoại ô thành phố
Em hôm đó nghiêm trang
Như một người đàn bà từng trải
Khi nhà thờ rung chuông
Mạng nhện rơi trên những khung ảnh thánh
Bầy ruồi chết ngạt trong tủ kính
Những mặt nạ khóc ròng trong rạp xiếc
Chúng ta mua vé xem một bộ phim màu
Về những người da đỏ
Đi ngang qua vườn hoa Pát-stơ
Em thì thầm: trong Viện giải phẫu
Xác người chết ngâm đầy bể nước
Anh cười đưa em về nhà
Chợ Hôm bán nhiều su hào cải bắp
Ta mua những trái cam vàng
Mặt em sáng trong gương tròn lấp lánh
Giữa vật vã thương vong và thắng trận
Chập chờn sau khói đen
Những hình ảnh không đầu không cuối
Những ngày tháng những đồ dùng em chạm tới
Anh lặng lẽ đi tìm
Những mảnh vỡ của tấm gương
Dưới đáy hào ướt sũng. | Lưu Quang Vũ |
Em Sang Bên Kia Sông | poem.php?poem=em_sang_ben_kia_song__luu_quang_vu | Em sang bên kia sông
Những ngày mưa dằng dặc
Hạt cốm xanh như ngọc
Se dần trong lá sen.
Có muộn lắm không em
Ngày qua không trở lại
Bên kia vùng Thạch Bàn
Trong mưa và trong khói
Những ngả đường lầy lội
Em đi em nghĩ gì?
Đã qua cả mùa hè
Chờ em, em chẳng tới
Hết mùa thu ngắn ngủi
Bây giờ đông đã sang.
Trách chi lòng em quên
Điều anh chưa nói được
Một tình yêu vô vọng
Có giúp gì em không?
Sớm nay em sang sông
Guốc mòn trên vũng lội
Em bao giờ cũng vội
Mưa đầy trời thế kia.
Gió bấc đã tràn về
Em có mang áo ấm
Mưa loang tờ giấy mỏng
Có nhắc gì đến anh?
Em đi xuống Bát Tràng
Nhìn lò nung lửa thắm
Lòng anh như men rạn
Vỡ trên bình gốm nâu
Đường trơn em hay vấp.
Đừng trách anh nhắc nhiều…
Nếu thấy chẳng cần nhau
Lời anh, đừng nhớ lại
Nhưng nếu lòng thương yêu
Đừng quên anh vẫn đợi.
Vừa mong vừa sợ hãi
Gặp nhau, rồi ra sao?
Lá sấu rụng rào rào
Nước dâng đồng bãi ngập
Cầu đông, chiều tối lạnh
Biết em về kịp không? | Lưu Quang Vũ |
Em – Tình Yêu Những Năm Đau Xót Và Hi Vọng | poem.php?poem=em__tinh_yeu_nhung_nam_dau_xot_va_hi_vong__luu_quang_vu | Em đi, phố ngày mưa
Suốt cả đường dài không nói
Cánh cửa chiều khép lại
Hoa đầm đìa mưa ướt chói trên cao
Ga ngổn ngang gạch đổ, những toa tàu
Như năm tháng nặng buồn em có nhớ
Ta đi giữa cỏ hoang và gỗ đá
Giữ trong lòng ngọn thác trắng trào sôi
Một tình yêu không biết nói cùng ai
Đến điên dại, đến nghẹn ngào đau đớn
Mặt anh vỡ trong tấm gương thất vọng
Em ơi ngày ấy em đâu?
Hoa cúc xanh tuổi nhỏ chết từ lâu
Những hòm xiểng chất đầy khu phố chật
Những bãi rác những thùng xe hỏng
Những bạn bè thơ trẻ đã già nua
Đêm chiến tranh thành phố tối âm u
Không đèn sáng lời ru không bếp lửa
Ghế công viên hoá bầy dã thú
Nằm im lìm dưới mặt trăng đen
Xác người trôi trên sóng biển xô tan
Huyệt bom tối ầm ào cơn gió hú
Ta đi suốt một đời đau khổ
Chân lỡ lầm bao ảo ảnh chờ mong
Anh vẫn nhen một ngọn lửa âm thầm
Hình bóng em chập chờn trong lửa ấy
(ai trong đời chưa một lần mơ thấy
Không có quyền phán xét những câu thơ)
Sóng khát khao đập cửa đêm ngày
Nên chói chang đời anh, em tới
Mắt em mở với chân trời xa vợi
Nhưng hơi ấm anh cầm là ấm của bàn tay
Em bằng xương bằng thịt đây rồi
Anh đợi mãi, cuối cùng em đã đến
Hơi thở em từ lâu anh đã thuộc
Tóc em đây, lời nói em đây
Nhặt anh lên trong cỏ sắc đường dài
Như bóc một lá thư chưa kẻ nhận
Và thương mến có nghĩa là hy vọng
Anh tin đời theo nghĩa lứa đôi…
Con tàu nào mang gió ra khơi
Chẳng hề có một ngày cập bến
Đích của nó luôn luôn là phía trước
Là chân trời mãi mãi ở trong em… | Lưu Quang Vũ |
Em Vắng | poem.php?poem=em_vang__luu_quang_vu | Cốc nước trên bàn
Quyển sách gập giữa trang
Tấm gương soi vào khoảng trống
Ngọn đèn soi gian phòng vắng
Tấm áo em trên thành nghế im lìm
Chiếc thìa con, lát chanh mỏng úa vàng
Vài sợi tóc đen
Vương trên chiếc lược…
Những đồ vật lung linh dấu vết
Của dịu hiền thân thuộc ngón tay em.
Chuyến xe ca lầm lũi bánh đầy bùn
Một người đàn bà lên xe, ba-lô cũ bạc
Tình yêu của anh ở sau cửa kính
Tình yêu của anh đi với mùa hè
Anh về nhà, không có ai chờ
Chiếc chìa khóa quay trong ổ khóa
Chiều đã tắt thành đêm
Người đã xa thành nhớ
Vùng núi mây bao lá trắng xóa
Mưa dài cỏ rậm thảo nguyên cao
Con đường về nơi ấy biết đâu
Bây giờ thành khoảng cách
Chợt thức dậy biết em không ở cạnh
Anh ra đường, thành phố không em
Kẻ lẻ loi còn được lặng yên
Anh như đứng trên gai, đi trên lửa
Không đủ sức sướng vui hay buồn khổ
Chỉ còn lại bậc cửa đợi chờ em.
Gió bồn chồn nhắc gọi bước chân quen
Em như thời khắc của anh
Như dáng hình như trí nhớ
Phải xa em anh chẳng còn gì nữa
Chẳng còn gì, kể cả nỗi cô đơn. | Lưu Quang Vũ |
Gửi Hiền Mùa Đông | poem.php?poem=gui_hien_mua_dong__luu_quang_vu | Có lẽ bởi lòng nhiều tan vỡ quá
Gặp em rồi tôi vẫn chẳng dám tin
Sớm mùa đông tôi ra phố tìm em
Vẫn không hiểu vì sao em đã đến
Tôi mong em từ ngày thơ xa lắc
Tôi tìm em trong bao trang sách đọc
Tôi đợi em trên mọi ngã ba đường
Tôi gọi em khản giọng những đêm sương
Tôi lầm lạc ngỡ em không có thực
Em thuở ấy nơi nào, em có biết
Sao ngày xưa ta chẳng đến cùng nhau
Phút bàng hoàng nhớ hết mọi buồn đau
Tôi khóc trên tay em lặng lẽ
Tôi sợ lắm, mùa đông sương buốt thế
Em có là mãi mãi để tôi yêu
***
Như hai kẻ lạc loài nay nhận ra nhau
Em chẳng kể về những ngày xa cách
Anh nhìn em đoán thầm trong đáy mắt
Thấy nghẹn ngào khát vọng của đời anh
Giờ khắp nơi những tấm gương trong
Đã vỡ vụn sau dập vùi bom đạn
Người con giai yêu em
Đã chết ngoài mặt trận
Thành phố nghèo mùa đông
Ai cũng bàn về chiến tranh chấm dứt
Điều cần nói cùng em chưa nói được
Lòng anh buồn như một đóa ca dao
Những tượng thần trên vách đổ lao đao
Đêm khuya lắm, chắc rằng em đã ngủ. | Lưu Quang Vũ |
Gửi Một Người Bạn Gái | poem.php?poem=gui_mot_nguoi_ban_gai__luu_quang_vu | Ta lớn lên cửa sổ thay màu
Nghe tiếng chim không thấy mùa nắng nữa
Con thuyền giấy nát nhàu sau trận gió
Thành phố nghèo hơn và cũng buồn hơn.
Mưa không mơ hồ mà tàn nhẫn từng cơn
Quyển sách cũ bài thơ nhoè nét chữ
Em đã tin trời xanh ngoài cửa sổ
Trời đen sầm cửa sập nát vai em.
Tưởng hoa hồng là hương của đêm
Hoa đã rụng và em không khóc được
Những câu hỏi ban đầu đơn giản nhất
Ngỡ giải đáp rồi nay vẫn xé lòng em.
Trang sách tình yêu có ngôi sao lên
Không giống với cuộc đời thô bạo
Vì ta lầm đường hay vì trời nổi bão
Thương bạn bè ngơ ngác ngóng tin nhau.
Ngày xưa anh có hẹn hò đâu
Thư em viết anh chẳng hề đáp lại
Em nông nổi như một dòng suối chảy
Tin bình minh nhưng chỉ gặp sương chiều.
Giữa chiến tranh hiểu đời thực hơn nhiều
Rách tan cả những làn sương đẹp phủ
Chỉ còn lại nỗi nhớ buồn trơ núi đá
Điều em tin là nhảm nhí mà thôi.
Nơi xa xôi lầy lội mưa dài
Ngôi trường nhỏ một ngọn đèn khuya khuắt
Em có nghĩ về ngôi sao đã mất
Khi mùa hè vẫn trời thẳm như xưa.
Đường về em lận đận chuyến tàu trưa
Ga vắng vẻ chỉ có mùi đá khét
Chiếc cốc rơi, mọi điều tan vỡ hết
Em có còn mong ước nữa không em? | Lưu Quang Vũ |
Hải Phòng Mùa Đông | poem.php?poem=hai_phong_mua_dong__luu_quang_vu | Nửa đêm, những con tàu
Thả neo ngoài cảng
Ngôi nhà cũ đã tan
Vì một thói quen
Tôi vẫn khoá cửa cất chìa khoá vào túi
Bậc đá lấm bùn
Lòng tôi như sỏi hoang
Trên cầu Hạ Lý.
Tấm áp phích cũ đã bong
Vở kịch cũ đã quên
Không ai nhớ tên các diễn viên
Khắp nơi vào màn cuối cùng
Tấm kịch chiến tranh khủng khiếp.
Em không về và anh ta đã chết
Xác con tàu trúng thuỷ lôi
Dạt về cửa sông.
Hải Phòng mùa đông người đưa thư già
Ngồi vấn thuốc đầu ngõ Kỳ Đồng
Anh một mình vào nhà hát lớn
Âm thầm giữa ghế xếp mênh mông
Tấm màn nhung kéo lên
Những tên hiệp sĩ trung cổ bước ra
Những lão thầy tu đeo mặt nạ
Đã giết chết Kiều Nguyệt Nga
Đétzđêmôna, Đun xinê Ôphêlia
Đã giết chết người chơi xen-lô
Đã giết chết người thổi ô-boa trong dàn nhạc
Giết chết người chỉ huy ánh sáng
Anh chàng điều khiển chương trình
Bỏ chạy khỏi rạp hát
Chính lão soát vé dẫn lũ cướp vào
Những tên I-a-gô khốn nạn
Đã giết chết tuổi thơ của chúng ta.
Tấm màn hạ xuống
Như không có gì xảy ra.
Hải Phòng mùa đông quán nước cũ
Những bình hoa đã vỡ
Hoa bằng lăng sót lại
Ướt đẫm trước hiên nhà
Gã thuỷ thủ tóc dài
Huýt sáo điệu nhảy Tây Ban Nha
Bản nhạc ấy ngày xưa em hát mãi
Anh không tìm thấy tấm áo nào của em
Mảnh gương nào của em
Trong căn phòng đổ nát
Bầy chim di đói khát
Không tìm thấy gì ăn
Trên con tàu đắm
Trên phố phường gạch vụn
Năm tháng hoang liêu
Bạn bè lưu lạc
Xác kẻ giết người và người bị giết
Đều đã tan thành bùn đất.
Và tấm màn đóng xuống
Như không có gì xảy ra.
(1972) | Lưu Quang Vũ |
Hoa Cẩm Chướng Trong Mưa | poem.php?poem=hoa_cam_chuong_trong_mua__luu_quang_vu | (Viết cho Năm Thế giới Hoà bình)
Người hát rong mù loà
Đi trên đường nắng gắt
Hoa cẩm chướng xanh
Rơi trên bậc đá bến tàu
Biển mù sương
Ngọn đèn đêm nhấp nháy
Đôi mắt màu mưa
Luôn giã từ và gặp gỡ
Giọng hát nào nức nở:
“Bao giờ cẩm chướng nở hoa
Người tôi mong chờ
Trở về cùng tôi mãi”
Đó là bài hát của cô gái nghèo ở bến tàu
Cô hát từ lâu lắm
Từ cái ngày những con tàu còn chạy bằng buồm
Theo ngọn gió hồn nhiên
Những nhà máy chưa gầm thét
Thành phố còn nhỏ hẹp
Cô gái ngồi trong giấc mộng xa xôi
Nếu tôi tìm được tới nơi
Chắc cô sẽ hát cho tôi
Và sẽ yêu tôi
Từ bé
Tôi đã có những giấc mơ như thế
Tôi biết thế giới rộng vô cùng
Bao nhiêu chân trời cửa bể
Mênh mông cánh chim trắng xoá
Bao dòng sông như sông Mã sông Hồng
***
Tôi theo bầy chim nhiệt đới tối đen
Đêm đêm lang thang
Cùng người hát rong mù loà
Dưới vầng trăng đỏ thắm
Những tượng cổ trong đêm sừng sững
Tiếng trỗng gõ rập rình
Đoàn thuyền lao vùn vụt mũi tên
Con đường dài như chiếc ngà voi trắng
Trái đất tôi rộng lắm
Trở thành quen thuộc cùng tôi
Trái đất tròn như quả bóng các em chơi
Sự ngăn cách chỉ là trò bịa đặt
Mặc người lính đứng nghiêm bên cột sắt
Đứa trẻ chạy ùa qua
Các đồng cỏ đang mùa hoa
Mùa gieo hạt mùa ấp trứng
Đâu cũng có những vườn cây, giếng nước
Những người đàn bà đẹp
Vai phì nhiêu sáng chói mặt trời
Bánh thơm ngon và rượu nồng say
Cô gái tôi yêu
Múa trong tiếng đàn điên dại
Áo khăn bay như đám mây bốc cháy
Những chiếc vòng tay vung vãi
Những chiếc vòng tay chứ không phải xích xiềng
Gã đàn ông quầng mắt tối đen
Trong cuốn sách buồn
Nói với tôi lời buồn bã:
Con người chỉ là ống sậy cô đơn
Trái đất giữa không trung
Như một giọt nước mắt
Như cái đầu bị chặt
Bay trong uất hận ngàn năm
Con người sinh ra để chém giết lẫn nhau
Mới là quả bom, cũ là lưỡi dao
Những bông hoa thơ ngây đã chết
Theo làm chi người hát rong mù loà
Đi vô vọng trên đường nắng gắt
Vực sâu sau lưng, vực sâu trước mặt
Người hát rong đi tìm gì
Nhà tiên tri râu bạc trắng
Nhà tư tưởng, vị tướng, nhà thơ
Chúng ta làm gì bây giờ?
Hãy quên đi, hơi đâu lo nghĩ
Cô gái nơi xa bảo thế
Hãy uống rượu say
Và hãy hôn em
Nhưng nếu bông hoa của tôi đã chết
Tôi làm sao sống được
Trước đầm lầy mù mịt khói bay
Cuốn sách tuổi thơ những hình vẽ rợn người
Hàng đoàn người lê đi trong hoang mạc
Đấm ngực khóc và vặn mình la hét
Bóp cổ nhau bằng những ngón tay gầy
Các ông vua lông lá khắp người
Các vị quan toà mỉm cười
Những pho sử bê bết máu
Những năm tháng bồng bế nhau ảo não
Chọn rồi lại bỏ, mất rồi lại tìm
Thỉnh thoảng một đám người kêu lên:
“Ông này đã tìm ra chân lý!”
Không thoát khỏi những xích xiềng rên rỉ
Trong ngục tối âm thầm
Thầy phủ thuỷ lưỡi đỏ lòm
Người đàn bà quằn quại trong đống lửa
Tiếng chuông chùa thức ngủ
Các nhà thơ xanh tái u buồn
***
Người ta tác đá tạc tượng thần
Dâng cho tượng những đồ ăn quý nhất
Dâng cả máu trẻ con tinh sạch
Sau một đêm mưa, thần vỡ tan tành
Ngơ ngác nhìn lại tay mình
Anh không giết kẻ thù, nó sẽ giết anh
Nhưng máu đổ ra vẫn máu người đặc quánh
Chưa ai nghĩ ra cách khác
Cho đất thôi sôi sục máu người
Bài hát khác xưa rồi
Em vẫn ngồi mong đợi
Thành phố đã lên đèn
Những con tàu sừng sững màu đen
Điệu nhạc mới ồn ào trong quán rượu
Tôi vẫn muốn tìm em
Tin rằng em có thật
Đi nhiều nơi, nơi nào tôi cũng gặp
Những xóm làng đường phố rừng cây
Trái đất mình rộng quá
Ở đâu cũng có con người
Sao chưa tìm được cách nào
Sống với nhau cho ổn thoả?
***
Luthơkinh, Agienđê, Panmơ… những người cự tuyệt dùng súng
Đều đã chết vì súng
Nền văn minh lầm lạc
Tôn sùng đồ vật và bạo lực
Thế giới xấu xa, thế giới đê hèn
Đã tới giờ cùng tận của đêm
Cái giờ kinh khủng nhất
Tất cả đều khác trước
Nhà cửa cứ phình ra
Đồ sộ những nhịp cầu sắt thép
Những chiếc xe lao đi như thú vật
Những cẳng tay bị cưa đứt
Những cái miệng đen ngòm
Những tất chân nhàu nát
Những bức tường đầy nước bọt
Ai lao xuống từ tầng gác hai mươi
Hay những con lôi long cổ đại đã sống dậy
Đi kiếm thịt người
Tiếng nổ của những tiếng súng hơi
Trên vòng quay ngựa gỗ
Hay tiếng cười những cô đào nguyên tử
Khoả thân trên vô tuyến truyền hình
Con người nhai của cải của mình
Mửa lên tiện nghi của mình
Đàn ông và đàn bà lừa dối nhau
Các “mốt” quần áo đều lạc hậu
Hãy mặc vỏ cây đi ra đường
Đã tới giờ quyết định
Những mỏ quặng đã khai thác hết
Đã tận cùng hoan lạc
Đã tận cùng tội ác
Đêm nay những đứa trẻ đi đâu
Tóc chúng dài như những cụ già
Mắt chúng gườm gườm hằn học
Nhà bác học kêu lên hốt hoảng:
Con người ngồi trên những máy điều khiển học
Tiếp tục nhổ vào mặt nhau
Chẳng cứu vãn được đâu
Tất cả đều vô nghĩa
Như một đồng xèng han rỉ
Trong khi chiến hạm cứ bắn súng chào
Các vị tổng thống ôm hôn nhau
Các nhà ngoại giao đập bàn đứng dậy
Các võ sĩ quyền Anh đấm nhau hộc máu
Các dòng sông bẩn thỉu
Các thành phố bị ô nhiễm hoàn toàn
Những người điên hò hét om sòm
Lũ đồng tính luyến ái kêu rên
Bọn cướp trẻ măng đốt phá các bảo tàng
Chúng không tin các nhà duy tâm
Chúng không theo các nhà duy vật
Đã tới cái giờ kinh khủng nhất
Cái giờ quyết định
Những bước chân chạy ầm ầm
Biển sôi như vạc dầu nóng bỏng
Bây giờ em ở đâu
Cô gái nghèo của bến tàu
Đôi mắt màu mưa ướt đẫm
Tôi yêu trái đất này sao được
Người ta ném bom xuống làng xóm chúng tôi
Những máy bay nhanh hơn tiếng động
Những người con trai của một thành phố khác
Cày nát đất tôi rồi
Bao đứa trẻ con đã chết
Dưới mặt trời ô nhục
Trái đất mình đẹp lắm phải không em?
***
Ngực tôi như khu rừng nhiệt đới tối đen
Đom đóm nửa đêm thức dậy
Nếu tôi gặp em thuở ấy
Chắc em sẽ hát cho tôi
Và sẽ yêu tôi.
Nhưng những cây gai đã lớn vụt giữa trời
Những cây gai giận dữ
Những con kiến lửa
Những bụi xương rồng trần trụi âm u
Móng tay tôi nhọn hoắt căm thù
Nụ cười tôi rách nát
Đêm tôi rền tiếng trống từ thưở trước
Nỗi buồn của ngọn giáo cổ sơ
Của những con người đầu tiên bị con người giết
Món nợ truyền đời cay nghiệt
Tôi còn phải trả đến hôm nay
Nhưng may sao trái đất không chỉ trong tay những kẻ điên rồ
Còn bao người thông minh người tốt bụng
Người làm vườn người xây nhà người dạy học
Ở đâu tôi cũng gặp
Họ đông vô cùng và mạnh vô cùng
Họ đã chán đau thương và thù hận
“Thế giới không phải món hàng
Của các ngài tổng thống
Con người không phải đồ thí nghiệm
Con người là mục đích không phải là phương tiện
Kẻ nào thích giết người
Muốn huỷ diệt trái đất này
Lên mặt trăng mà ở”
Những người thông minh nói thế
Triệu triệu người, triệu bàn tay mạnh mẽ
Vây quanh tôi như sóng biển muôn trùng…
Đêm nay từ sông Mã sông Hồng
Tôi lại là đứa trẻ lang thang
Đi tới bao miền xa lạ
Tìm em và bài hát ngày xưa
“Bao giờ cẩm chướng nở hoa
Quả dâu da chín ngọt”
Những bông hoa mở ra như ánh sáng
Nước mưa tràn trên vại đất thô sơ
Mưa mênh mông trên các ngôi nhà
Những đền đài kỳ lạ
Những tháp cao như ngực người thiếu nữ
Mọi binh khí nằm han rỉ
Cào cào bay trên cổng rào xanh
Hải cảng đèn rung rinh
Những người lính cứu hoả đã về đi ngủ hết
Bờ đá khuya vắng ngắt
Cô gái vẫn ngồi
Dẫu muộn mằn bao năm tháng đã qua rồi
Mắt em đã gần mờ đục
Tôi đã già nua vàng vọt
Em có nhận tôi không?
Nơi tận cùng mọi con đường
Hoa cẩm chướng mọc xuyên kẽ đá
Những gì anh mong, rồi anh sẽ có
Người đi đường mệt mỏi hãy kiên gan
Cánh cửa sẽ mở toang
Tiếng trống của những người thổ dân sống dậy
Chiếc vòng tay gãy
Trên tay người liền lại nỗi bơ vơ
Sẽ về đây người hát rong mù loà
Tóc bạc trắng nỗi buồn trên mặt đất…
Chỉ là ống sáo mong manh yếu ớt
Con người cần được thương yêu
Không phải cần ít đâu, cần nhiều, rất nhiều
Như tôi cần hướng về em
Cần được em mong đợi
Cần tin vào một sớm mai
Con người mang gương mặt mới
Biết trả lời mọi câu hỏi
Biết gieo những hạt giống khổng lồ
Hài cốt ngàn đời lạnh ngắt than tro
Sẽ tái sinh mùa màng ấm áp
Các chiến binh xưa và nay vứt đao khiên trụ giáp
Trở về làm những con người
Hãy đánh lên tiếng cồng thơ dại tuổi sơ khai
Uống rượu trong những bình gốm ché đồng đẹp nhất
Nỗi cô đơn tuyệt vọng
Cháy theo giấc mộng kinh hoàng
Chuyện hai ta chỉ là kỷ niệm buồn
Về một cô gái nghèo ở bến tàu
Đợi chờ hoa cẩm chướng. | Lưu Quang Vũ |
Hoa Tigôn | poem.php?poem=hoa_tigon__luu_quang_vu | Nhà văn xưa tôi yêu mến mê say
Nay già lão được chính quyền sủng ái
Lưng còng xuống quên cả lời mình nói
Phản bội những điều trong cuốn sách thiêng liêng
Bác tôi chỉ huy trinh sát trung đoàn
Người anh hùng tuổi thơ tôi thán phục
Nay thủ trưởng một văn phòng lớn
Suốt ngày lau xe đạp chữa đèn pin
Cô bé tôi yêu giờ đã lấy chồng
Béo tốt càu nhàu tẻ nhạt
Thằng bạn nhỏ cùng vui đùa thuở trước
Cụt hai chân từ mặt trận lê về
Chỉ lũ chim xưa vẫn đập cánh bên hè
Hoa tigôn đẫm nước
Hoa tigôn của T.T.K.H.
Bài thơ thời đi học nhớ không em
Bài thơ đắng cay tuy điệu mà buồn
Nay đọc lại chẳng còn rơi nước mắt
Hoa tigôn như trái tim vỡ nát
Chết âm thầm dưới những bước chân quen. | Lưu Quang Vũ |
Hoa Vàng Ở Lại | poem.php?poem=hoa_vang_o_lai__luu_quang_vu | Chùm nắng lạ tươi vàng trên cỏ dại
Trăng ngả xuống cho hoa mềm thức dậy
Những bức tường lẩy bẩy bóng hoa lên.
Em trở về, đêm lạnh, áo em đen
Gian phòng nhỏ một bình hoa ướt sũng
Em đã ngủ, anh ngồi im lặng
Cái màu hoa ám ảnh suốt đêm dài
Ở ngoài kia thành phố mưa bay
Bùn lầy lội những ngả đường khuya khoắt
Mưa và gió ầm ào trên mặt đất
Hai chúng mình bên cạnh một loài hoa…
Sắc hoa vàng những miền đất ta qua
Biển và cát của một thời trẻ dại
Những làng vắng, màu hoa trên cát cháy
Con sóng đêm vàng chói cánh tay nâu
“Quả chuông vàng rung ở cuối rừng sâu…”
Bài hát ấy bây giờ ai hát lại?
Khói nghi ngút suốt mùa hè bom dội
Một chùm hoa bên suối báo mùa thu
Một chùm hoa hái vội đặt trên mồ
Thằng bạn cũ nơi đỉnh đèo nằm lại
Đêm gọi tìm nhau trong đất tối
Mắt to vàng nóng bỏng giữa đài hoa.
Đã đi qua thời say đắm, mong chờ
Vẫn còn đó một màu hoa gay gắt
Cái màu hoa cô độc
Nở âm thầm trong giá buốt heo may.
Em của năm nào, em của hôm nay
Em đang thở hay hoa vàng đang thở
Gương mặt của tình yêu và nỗi khổ
Phương xa nào đến ở cùng tôi?
Cái người trai đêm vắng lặng im ngồi
Cốc rượu đắng cùng hoa chuốc lửa
Tưới rượu xuống hoa vàng lả tả
Thấy chập chờn sao mọc, nắng dâng lên.
Cháy bên mình không một phút nguôi yên
Tình đã hẹn, đời không thể khác
Chỉ e nữa lòng em rồi cũng nhạt
Quên hoa vàng ở lại những đêm mưa… | Lưu Quang Vũ |
Khâm Thiên | poem.php?poem=kham_thien__luu_quang_vu | Những người chết trong đêm thân gãy nát
Óc chảy ròng trên gạch
Những các vùi đẫm máu dưới cầu thang
Tay chân vặn vẹo thịt xương
Lòng ruột mắc trên dây điện
Phố Khâm Thiên sụp đổ
Tiếng người la khủng khiếp xé đêm dài
Mặt trời lên trên bãi thây người
Mặt giập vỡ ngực trần thủng hoác
Những đống tóc gân đầu mình lẫn lộn
Những xác tím bầm lạnh buốt sương đêm
Bốn phía tiếng gào tiếng khóc tiếng rên
Tiếng xẻng cuốc bới người trong gạch vụn
Phố đông đúc thành bãi bằng đổ nát
Không nhận ra những vỉa hè quen
Xác người nằm ngồn ngang
Báo đậy mặt, ruồi đậu bàn chân xám
Bé ngẩng đầu ngơ ngác
Bên xác anh xác chị xác mẹ cha
Tôi đi như mù loà
Đỡ em gái đập đầu ngã ngất
Bà cụ phát điên vật mình ôm mặt
Người mất tích đang tìm, người chết chẳng kịp chôn
Xe nối xe sừng sững chở quan tài
Đóng vội bằng mặt bàn, cánh cửa
Phấn run rẩy ghi tên người xấu xố
Lên nắp quan tài xộc xệch chẳng bào sơn
Quan tài trẻ thơ như những chiếc hòm con
Những bát đĩa tủ giường tan vỡ
Quần áo nát, gạo dầu ngùn ngụt lửa
Sách vở dép giày vùi dưới hố sâu
Tấm màn trắng xoá
Xé chia nhau chít vội lên đầu
Cả khu phố già đi hàng chục tuổi
Những bó hương bên đường nghi ngút khói
Những bó hương châm nát cả bầu trời
Người trồng rau, chữa khoá, vá may
Người nhặt củi, quét đường lam lũ
Từ nay chung buổi giỗ
Bạch Mai Yên Viên Vọng Láng An Dương
Phố đầy khăn tang
Đêm không đèn tối mịt
Chúng tôi ngồi bên nhau chờ cái chết
Người gác ô lên nằm ngủ vườn hoa
Gió cuối mùa xót xa
Thổi xoã tóc đoàn người chạy giặc
Những dòng người kéo đi xé ruột
Đội chiếu, ôm chăn, đeo làn, vác bọc
Chút gia tài nghèo cực địu trên lưng
Bao gia đình dắt díu chị bồng em
Những quần áo khói bom lấm rách
Những cụ già vịn nhau dò dẫm
Máu ròng ròng trên những chiếc cáng thương
Năm 72! Có thể thế được chăng
Hãy mở mắt ra trông
Vụ thảm sát xưa nay chưa từng có
Năm trái đất phóng bao tầu vũ trụ
Không nơi nào không nói đến tình thương
Ghéc-ni-ca cũng chẳng thê thảm bằng
Vô nghĩa hết, Thánh kinh và máy tính
Những pho sách, những dàn giao hưởng
Ích gì đâu, khi bể máu dâng đầy
Ôi xấu xa, đê nhục lắm con người
Hãy đứng ra đây
Các bà mẹ Mỹ
Những dòng sữa nào đã nuôi bầy đồ tể
Lời ru nào đã dạy chúng lớn khôn
Những Kít-xinh-giơ và những Ních-sơn
Ta nguyền rủa chúng mày cho đến chết
Những kẻ nào đã gây ra tội ác
Những kẻ nào để tội ác gây ra
Những chính khách, những nhà thơ
Những bộ óc chế súng bom huỷ diệt
Các tư tưởng cầm quyền các nước
Lãnh tụ tối cao của mọi đảng trên đời
Các ông kêu: vì hạnh phúc con người
Nay con người chết đi
Cái phúc ấy ai dùng được nữa!
Chục chiếc B-52
Không đổi được một trẻ nghèo Ngõ Chợ
Không thể nhân danh bất-cứ-cái-gì
Bắt máu vạn dân lành phải đổ
Không thể chắp bình minh
Bằng xương thịt những mặt người vỡ nát
Ai tự xưng môi kề răng lạnh
Ai khoác tặng chúng tôi vinh dự đẹp
Các anh đón đưa nâng cốc chúc hoà bình
Các anh quyên thuốc men các anh đi biểu tình
Rồi thanh thản trồng hoa và câu cá
Và tìm thấy lương tâm mình yên ả
Trong nỗi đau quằn quại của chúng tôi
Ta oán giận các người, đồ dối trá
Loài người chung vai nhận tội ác này
Anh và tôi, vâng, tôi nữa, cả tôi
Chúng ta đã ngu dốt đến nỗi
Không che chở được mẹ già em dại
Khỏi quả bom tàn bạo tự trời cao
Muốn kết thúc thơ mình
Bằng những lời tốt đẹp
Nhưng lòng tôi làm sao tươi sáng được
Khi máu bầm khắp nơi
Dưới bát cơm trên trời trong cốc nước
Đêm qua tôi đã chết
Vơớ hàng ngàn mạng người
Từ than bụi tôi hiện hình trở lại
Mang đau thương đến trọn cuộc đời
Tôi sẽ xông vào mọi cuộc vui
Mọi buổi lễ uy nghiêm
Mọi bài ca lừa dối
Mọi quên lãng mọi nụ cười dễ dãi
Để nói về những xác chết cháy đen
Để nói về
Những xác chết cháy đen
Kẻ làm chứng trung thành
Trước phiên toà lịch sử
Giữa tuột cùng đau khổ
Đâu dám ngồi trau chuốt mỗi câu thơ
Nhân danh cuộc sống, nói về cái chết
Nhân danh niềm vui, nói về nước mắt
Nhân danh tình yêu, tôi mãi mãi căm thù | Lưu Quang Vũ |
Không Đề 03 | poem.php?poem=khong_de_03__luu_quang_vu | Con bò gầy đói cỏ
Đi trên đồng mê man
Những pho tượng gỗ chùa Phùng
Thiêm thiếp dưới tầng lá mục
Còm cõi bà già chợ huyện
Khóc thời con gái thuốc lào say
Ông tiến sĩ giấy ngồi chắp tay
Ham rượu nên vua bỏ
Hia rách áo hồng ủ rũ
Em mua về cho anh
Khuôn tượng dân gian
Anh treo trên tường
Nhìn em mà thương
Đốt một tuần nhang
Lau bức sơn dầu lấm bụi
Cô Kiều đàn nguyệt tặng chàng Kim
Người hoạ sĩ nay giả điên
Mắt buồn ngơ ngác
Mặc áo mưa đi lang thang
Giấy vụn lông chim dính đầy tóc bạc
Tranh đẹp chẳng ai mua
Gác xép gió lùa
Hoạ sĩ già nằm dưới pho tượng cổ
Nghe trong đầu sóng vỗ
Tiếng trẻ con thì thào
Bàng hoàng thức dậy
Ôm phích nước hát nghêu ngao
“Người đẹp trong tranh chẳng có đâu
Mong gì kì ngộ…”
Em đừng thương anh nữa
Anh đi lủi thủi trên đường
Đánh mất lòng tin
Tìm về bếp lửa
Xem trẻ mục đồng
Múa trong tượng gỗ
Những đôi vợ chồng
Cởi áo cho nhau
Bài thơ không đề
Chép trên giấy bản
Em cần gì giếng lạnh
Tâm hồn anh cô quạnh dưới lòng sâu
Ngẩng lên biền biệt mây cao
Cuộc đời thăm thẳm
Tình anh như cỏ lau
Tìm nhau trên đất vắng
Nơi ấy em về mưa sẽ tạnh
Hoa cúc vàng nở trên cánh tay | Lưu Quang Vũ |
Không Đề 04 | poem.php?poem=khong_de_04__luu_quang_vu | Phố Hàng Buồm không còn một cánh buồm
Phố Hàng Lược chẳng còn ai bán lược
Phố Hàng Bạc những người thợ bạc
Đã chết cùng đêm hội ngày xưa
Chợ Mơ không còn mơ
Cửa Hà Khẩu đã thành phố xá
Qua Ngõ Trạm chẳng còn ai đổi ngựa
Đường Cựu Lâu lầu cũ cháy lâu rồi
Người ta uống bia hơi
Dưới tấm dù xanh đỏ
Phố Hàng Bài bán giầy da dép nhựa
Đông Bộ Đầu thành bến ô tô…
Trên thềm rêu điện cũ những triều vua
Lũ trẻ lấm lem đùa nghịch
Bao quyền uy chót vót
Nay đã thành đất bụi lãng quên
Tiếng nấc Nguyễn Du, giọt lệ Xuân Hương
Những câu thơ buồn khổ yêu thương
Ngày ấy chẳng ai cần
Bây giờ ta nhớ mãi
Ngọn gió của ngàn đời
Chiều nay ùa trở lại.
Nơi xa
Một con tàu xuyên bóng tối
Đi về miền núi đá vôi
Một vùng nước trắng xa xôi
Một nhà ga cô quạnh
Một người đàn bà ướt lạnh
Đứng chờ anh. | Lưu Quang Vũ |
Không | poem.php?poem=khong__luu_quang_vu | Không có làng quê nào để từ bỏ
Không có thành phố nào để đi đến
Không có vật quý nào để mất
Không thư ai để chờ
Không hòn đảo nào để phát hiện
Không thành quách nào để tin
Không quỷ ma nào để sợ
Không thuộc bài hát nào để tự hát lên
Không có góc tối nào để một mình giấu mặt
Không người con gái nào để thương yêu
Không có người đàn ông nào để trọng
Không có kẻ thù nào để ác
Không có tội lỗi nào để phạm
Không có cả một nỗi buồn để khóc
Cũng chẳng có chiến lũy nào để chết
Chúng ta làm gì cho hết buổi chiều nay? | Lưu Quang Vũ |
Khúc Hát | poem.php?poem=khuc_hat__luu_quang_vu | Châu chấu nằm trên cỏ
Tôi có gian nhà nhỏ
Nở vàng hoa mướp leo.
Tôi mê cô đào chèo
Tôi bỏ cả làm ăn
Khoác bị lang thang
Dọc bờ sông trắng xoá.
Chị hai không yêu
Lòng tôi cứ nhớ
Chị hai có dạ nào
Qua lối vẫn làm ngơ.
Tôi bỏ ruộng bỏ nhà
Bỏ làng tìm lên phố
Tôi đứng ngoài cổng chợ
Chẳng thấy chị hai về.
Mưa đổ cành tre
Áo quần tôi rách rưới
Những cô buôn nâu bán vải
Những bà đi chợ cười tôi
Những người lính gác đánh tôi vào mặt
Tôi đợi bạn tình chẳng gặp
Dao đâm muối xát
Tôi trở thành điên dại bạn tình ơi
Tôi lạy bạn đừng cười
Lòng tôi không giăng gió
Nhưng gặp người gió giăng
Tôi bắt ông trăng rằm
Bỏ vào trong áo
Tôi thương con sáo sậu
Chết rũ giữa lồng nan
Các em bé ngoan
Đừng theo tôi vứt bùn lên áo
Đừng ném gạch xuống đầu tôi chảy máu
Hãy nghe tôi hát đôi lời
Tình dậu tình ôi
Ngực đau, trống vỡ
Điều tôi tin cõi đời này chẳng có
Cô đào chèo xa lạ
Sao tôi còn nhớ mong
Bẻ gậy làm đàn
Tôi gảy tịch tình tang
Trăng lặn, canh tàn
Giọng tôi khản đặc
Tôi ngồi ôm mặt khóc
Chị hai nào có nghe.
(Ngày rét 1972) | Lưu Quang Vũ |
Khu Nhà Vắng Trẻ Con | poem.php?poem=khu_nha_vang_tre_con__luu_quang_vu | Các em đã đi rồi
Khu tập thể đông người sơ tán hết
Sân gác hành lang vắng ngắt
Cầu thang bậc cửa trống không
Đâu rồi những bước chân
Tiếng reo cười lũ trẻ
Như bầy chim sẻ
Ầm ĩ khắp nhà
Hay làm ồn luôn bị rầy la
Trên ô cửa mắt nhìn lay láy
Đêm ấy bom rơi chúng choàng thức dậy
Đứa theo mẹ dắt em đứa ôm chặt tay bà
Đứa ôm làn xách bọc chạy sau xe
Lật đật vừa đi vừa gục đầu ngủ gật
Bây giờ các em đâu?
Khu nhà đầy tiếng gió
Hòn bi xanh đỏ
Còn nằm lăn ở góc sân
Nét phấn thơ ngây nguệch ngoạc khắp tường
Vòng mặt trời, những con chim vỗ cánh…
Ngoài kia tiếng gầm xe xích
Tiếng còi báo động rền la
Tôi như khu nhà
Bỗng già nua hoang vắng
Nhớ tiếng nói nhớ từng gương mặt
Như mình có lỗi với bầy em
Như tại ngày thường
Mình hay đe hay mắng
Chúng nó giận rủ nhau đi mất
Bốn phía bây giờ tẻ lạnh
Tưởng như trên mặt đất
Bỗng không còn trẻ thơ
Như thế giới này quá độc ác xấu xa
Các em đã bỏ đi hết cả
Nỗi đau nhịp cầu gẫy đổ
Nỗi đau nhà tan gạch vỡ
Nhưng da diết nhất nỗi buồn
Mọi khu nhà đều vắng bặt trẻ con
Chỉ còn người lớn tinh khôn
Chỉ còn tiếng gầm tiếng nổ
Mái nhà ta trẻ không dám ở
Các em ơi, hãy tha thứ cho anh
Những con quay, những hòn bi bé nhỏ
Hãy tha thứ, anh xin làm tất cả
Để các em trở về
Để cuộc sống như bức tường tin cậy chở che
Các em vẽ những vòng tròn rực rỡ. | Lưu Quang Vũ |
Lá Thu | poem.php?poem=la_thu__luu_quang_vu | Quán cà phê dưới gầm cầu xe lửa
Hạt mưa đen rơi trên ô kính vỡ
Ngón tay dài trong bóng tối run run
Lá đầu thu xao xác bên đường
Trời chuyển gió sắp quay cuồng bão lớn
Điều tôi nói phải chăng là quá muộn
Em u buồn em có nhận hay không?
Em gầy như huệ trắng xanh
Ngọn lửa nhỏ giữa hai vực thẳm
Em tê dại em âm thầm kiêu hãnh
Em cô đơn như biển lạ lùng ơi
Đi tìm nhau suốt đời
Sao bây giờ mới gặp
Khi mặt đất mênh mông đầy biến loạn
Khi bước chân lầm lạc
Khi con người giết nhau
Những lá thư không biết gửi về đâu
Những hải cảng không có tàu cập bến
Quen thất vọng tôi hồ nghi mọi chuyện
Tìm trong mắt em náo động những chân trời
Ngõ phố dài hôm ấy mưa rơi
Đã xa vắng trên đường ướt lạnh
Tóc em rối và mắt em đỏ thắm
Những bức tranh nổi gió ở trên tường
Hoa cúc vàng – nỗi nhớ của hoàng hôn
Những dãy phố những con thuyền phiêu bạt
Những người con gái con trai im lặng
Mắt mở to trong nắng thẳm mong chờ
Thế giới xanh xao những sự thực gầy gò
Em đã đập vỡ ra từng mảnh
Giấu sôi sục trong những đường nét lạnh
Em đi tìm thế giới của riêng em
Tình yêu và nỗi khổ của riêng em
Niềm tin lớn giữa cuộc đời vô lí
Nghĩ về em bao buổi chiều lặng lẽ
Tìm trong em bao khát vọng không ngờ
Môi tôi run những lời nói dại khờ
Em ẩn hiện sao còn xa lạ thế
Tôi ảo tưởng quá nhiều ư? có lẽ
Em cần gì gió lốc của đời tôi
Mai em đi mùa hạ cũng qua rồi
Tôi ở lại một mình trên phố vắng
Hoa cúc rối chiều xuân nào tôi đến
Chẳng gặp em chỉ màu hoa vàng rực
Đêm nay về đốt lửa giữa hồn tôi
Đêm phòng không tiếng nổ vỡ khắp trời
Thời đau khổ chung quanh đều đổ nát
Nỗi cô độc đen ngòm như miệng vực
Tôi muốn đi tới đích cùng em
Tôi phải đi tới đích cùng em
Lòng tôi như buổi sớm vẫn nguyên lành
Em nhận lấy, em đừng e ngại mãi
Tôi tan nát tôi kinh hoàng sợ hãi
Em cô đơn rồ dại của tôi ơi | Lưu Quang Vũ |
Lời Cuối | poem.php?poem=loi_cuoi__luu_quang_vu | “Từ cát bụi sẽ lại về cát bụi”
Màu cỏ xanh ngàn năm
Tia nắng chiều trước biển mênh mông
Anh nắm bàn tay bé nhỏ
Đi cùng nhau trên thành phố
Rồi mai tàn cơn mưa
Ta sẽ trở về
Nơi mình đã sinh ra
Bóng tối trùm lên đất thẳm
Xanh trên đời chốc lát
Mà tình cờ gặp nhau
Vừa ngắn ngủi vừa dài lâu
Lúc tan xuống, lại mỗi người mỗi ngả
Dù sướng vui, dù buồn khổ
Hãy yêu anh
Như hôm nay là ngày cuối cùng
Mỗi hơi thở đều không lặp lại
Mỗi khoảnh khắc trong mắt ta chói lọi
Một đồng hoa
Cả cuộc đời là ở sân ga
Trước chuyến đi vô tận
Cuộc lên đường tối tăm đơn độc
Người ta chết có một mình
Đó là điều buồn nhất
Ở bên nhau, trước khi tàu đến
Ở bên nhau, tấm vé đã nằm trong túi
Ngày đẹp quá, gió trên ghềnh dưới bãi
Muôn lá xanh run rẩy trên cành
Như những cây đàn nhỏ lung linh
Ở bên anh, trọn vẹn bên anh
Để mai tình yêu là hành lý lên đường
Để nếu có linh hồn
Cũng sẽ không giá lạnh
Và nếu chết là mọi điều đều hết
Hơi thở của em
Như ngọn lửa phập phồng
Như sắc cỏ không ngừng xanh trở lại
Nối phút giây ngắn ngủi với vô cùng.
(1975) | Lưu Quang Vũ |
Lý Thương Nhau | poem.php?poem=ly_thuong_nhau__luu_quang_vu | Nắng chiều kẽ lá
Ngón tay gầy nhánh mạ
Anh không còn nắm nữa
Bây giờ đâu?
Lý thương nhau
Câu hát chiều dông trước
Gà con cỏ ướt
Chân vàng run run.
Đã trót thương em
Làm sao xa được
Thôi em đừng khóc
Đường dài nắng chang.
Muốn bỏ đi tất cả
Mặc trống đánh ngũ liên
Mặc quan sai xuống thuyền
Vứt bao vàng bẻ giáo
Anh ở lại cùng em.
Nếu đường đừng xa thế
Nếu em chẳng mạ xanh lá bé
Nếu anh không giếng thẳm rơi gầu.
Ích chi đâu
Đành ngoảnh mặt cúi đầu
Thôi đừng thương mến nữa
Thôi tiếng hát chớ nghẹn ngào trong gió
Lý thương nhau… | Lưu Quang Vũ |
Mắt Một Mí | poem.php?poem=mat_mot_mi__luu_quang_vu | Soi mảnh gương tròn trong nón
Đồi rậm trồng khoai giếng sâu nuôi bống
Miếng ngọt bùi dâng mẹ nhường em.
Mắt một mí ngày nắng đêm sương
Đường dài gánh nặng
Áo nâu non bùn lấm
Mồ hôi đầm tóc mai.
Mắt một mí bỏ nhà theo trai
Dì mắng thầy la chẳng sợ
Gửi áo thay lời thương nhớ
Qua cầu ai nỡ đánh rơi.
Mắt một mí tiễn chồng ra trận
Vai vác gươm, tay xách nón
Áo lông ngỗng, đá vọng phu
Ru con gió mùa thu
Năm canh chầy thức trắng.
Mắt một mí, người ơi người ở đừng về
Hun hút bờ đê
Đứng ngồi đống lửa
Thương em cháy lòng cháy dạ
Đất nghèo thân bống long đong
Biết nhau từ thuở buông thừng
Từ khi mót lúa
Sao em còn dặn chi hoài
Xa em nào nỡ
Đứng ngồi với ai? | Lưu Quang Vũ |
Mấy Đoạn Thơ | poem.php?poem=may_doan_tho__luu_quang_vu | Mùa vải thiều đã hết
Mùa nhãn còn chưa sang
Tôi đi những vùng nắng hạn chang chang
Những ngả đường nhiều mưa tháng bảy
Bùn lầy
Bóng tối
Đêm nay
Thị xã ướt đầm cỏ lạ
Những trái dâu da bên thềm không ai nhặt
Như những trẻ con bị bỏ rơi lăn lóc
Đêm nay, tôi chẳng biết lối về
Phía nào cũng hàng rào trước mặt
Thế giới có bao nhiêu tường vách
Ngăn cản con người đến với nhau
Sao tôi lại muốn em tin
Khi chính tôi cũng chẳng tin ai cả
Tôi là đứa con cô đơn ngay khi ngồi cạnh mẹ
Thằng bé lẻ loi giữa lớp học ồn ào
Bàn chân hồ nghi giữa đường phố xôn xao
Giữa sự thông minh của đông vui bè bạn
Vứt sách xuống gầm bàn đi ra mặt trận
Tôi là người lính cô đơn ở giữa trung đoàn
Bao lâu rồi vẫn chỉ có thế thôi
Nỗi cô đơn hoàn toàn nỗi cô đơn khủng khiếp
Trước và sau trong và nngoài cuộc đời và trang sách...
Tôi gục xuống tay em
Trong cái đêm lặng lẽ này
Giữa run rẩy những hàng cây
Giữa bóng tối và gập ghềnh bãi đá
Em mang gì cho tôi?
Một bao thuốc lá
Một bài thơ về nước Ả Rập bại trận
Một bức tranh cổ xưa trong viện bảo tàng
Nếu bây giờ đang mùa hè
Tôi sẽ vào rừng đan cho em chiếc mũ mềm bằng cói
Nếu quên mình không còn ít tuổi
Tôi sẽ hái cho em chùm hoa xoan tây
Nhưng em ơi đây chỉ có cỏ may
Lòng tôi trắng mà mùa thu gió độc
Em sập cửa lại rồi
Tôi đã nhận bao cái tát
Của đời của bạn thân
Em sập cửa lại rồi
Tôi còn gì mà đau khổ nữa
Chỉ biết tự mỉm cười:
"Chuyện như trong tiểu thuyết"
Nhưng giờ đây, một mình
NHư kẻ yếu hèn, tôi bỗng khóc
Ngoài kia sông Hồng mênh mông nước xiết
Những cánh đồng nằm trong lũ lụt
NHững xóm làng tan hoang
Những người chết đuối
Những đê cao tưởng không gì phá nổi
Bây giờ tan vỡ trong đêm.
Tôi còn gì mà đau khổ nữa em? | Lưu Quang Vũ |
Mây Trắng Của Đời Tôi | poem.php?poem=may_trang_cua_doi_toi__luu_quang_vu | Đưa tôi tới những bến bờ chưa tới được
Vượt khỏi mình, tôi nhập với trăm phương
Nói lời riêng mà thấu triệu tâm hồn
Sau đêm tối, một ban mai mới mẻ
Dẫu ngắn ngủi dẫu từng tia chớp lóe
Dủ cho anh nhìn thấy mặt em rồi
Trên mái nhà, cao vút rừng cây
Trên rừng cây, những đám mây xô dạt
Trên ngày tháng, trên cả niềm cay đắng
Thơ tôi là mây trắng của đời tôi
Những dòng thơ thao thức khôn nguôi
Những dòng thơ người viết cho người
Trên bãi bể thời gian, tôi viết tiếp
Những dòng thơ như móng tay day dứt
Trên vỏ dưa xanh thắm của mùa hè
Cho kẻ xa nhà mái lá chở che
Cho ngưng lại nhịp đồng hồ quên lãng
Sợi dây mỏng nối liền ta với bạn
Và ban mai trong mắt những con gà… | Lưu Quang Vũ |
Một Bài Thơ | poem.php?poem=mot_bai_tho__luu_quang_vu | Lửa tí tách trên bếp đèn dầu hỏa
Khói xanh bay ngoằn ngoèo
- Chúng ta đã có nhau
Chúng ta sẽ bắt đầu tất cả
Tại sao em lại yêu anh
Gã con trai viển vông và thất bại
Người ta bảo: có lẽ hắn cũng có chút tài
Mà lầm lẫn mà buồn mà trơ trọi
Thật ra chẳng nên đặt quá nhiều câu hỏi
Chúng ta đang sống trong tổ quốc của mình
Mọi người đều anh dũng đều thông minh
Mọi ý định đều có ghi trong sách
Nếu bữa cơm hôm nay còn cực
Đã sẵn cho anh ngôi nhà đẹp ngày mai
Chúng ta những kẻ thiển cận và yếu đuối
Không biết chờ đến ngày mai
Chúng ta muốn hôm nay ngay ở nơi này
Cuộc đời chân thực
Đáng lẽ không nên nói hết
Những suy nghĩ của mình
Nhưng lẽ nào yêu em
Lại là điều giấu giếm
Bạn bè cũ dần dà xa vắng
Những bài thơ mình biết viết cho mình
Chỉ còn lại riêng em
Dịu dàng quả quyết
Những tảng đá trong đêm xanh biếc
Trời cao rộng trên mái nhà bụi xám
Nay ta nhìn bằng đôi mắt của ta
Đi bên nhau chẳng ngại đường xa
Ít ra, đó cũng là điều anh tin tưởng
Trong cuộc đời cay nghiệt
Cho ta uống toàn một thứ nước suông
Trong khi anh chẳng phải thánh thần
Có thể khổ suốt đời mà vẫn chưa tới đích
Có thể rồi em sẽ mệt
Có thể rồi em sẽ chán
Ở bên nhau mà sẽ lại xa xôi
Dẫu vậy sáng nay bên cửa sổ em cười
Nói chuyện những ngày mai sẽ tới
Cái bếp nhỏ rung rinh ngọn khói
Anh tặng em thay áo cưới
Một bài thơ.
2/1974 | Lưu Quang Vũ |
Mưa Dữ Dội Trên Đường Phố Trên Mái Nhà | poem.php?poem=mua_du_doi_tren_duong_pho_tren_mai_nha__luu_quang_vu | Mưa dữ dội trên đường phố trên mái nhà
Như thác trắng vỡ tan như bạc của trời như bước chân của ký ức
Em vuốt nước mưa chảy ròng trên mặt
Ngoảnh đầu nhìn về đâu?
Trong tiệm cà phê, bài hát về một người đàn bà cầm trái táo
Người đàn bà mặc áo xanh đi dưới biển lá vàng
Những người ngồi sau cửa kính nói gì ta chẳng biết
Chỉ thấy họ cười và bình hoa đổ máu run run
Những điếu thuốc những làn khói những vỏ chai rỗng không
Những tờ báo, tấm ảnh cũ, một nửa khuôn mặt trong tấm gương
Một chiếc xe bịt kín đi qua
Năm tháng và tuổi trẻ đi qua
Mắt em buồn hoang vắng
Làm sao anh biết được
Điều ta tìm ẩn hiện nơi đâu
Mỗi con người một vật thể cô đơn
Nhìn rõ nhau qua cửa kính trống trơn
Nhưng không thể nghe nhau không thể nói
Bây giờ anh chỉ còn là một chiếc cốc vỡ, một vết thương
Buổi chiều, những trái cây mùa thu thơm ngát
Em bảo phải cần tìm một lý do để sống
Để gắn bó để lòng mình yên ổn
Thật thế chăng, có thể có không em?
Thuốc người ốm có chữa được người ốm khác?
Bàn tay xanh xao quả táo âm thầm
Con chim sẻ bay vù qua khung cửa vỡ.
Tiếng chuông rung tiếng ngón tay ai gõ
Hãy bình tĩnh, bình tĩnh
Những khuôn mặt những vòng xoáy những đám mây
Sẽ hiểu được sẽ không còn đáng sợ
Chúng ta sẽ chịu được khổ đau sẽ làm việc
Đóng một cái đinh treo một tấm áo
Và yêu nhau dưới một ngọn đèn
Những ngón tay có thật thế chăng em?
Mưa như bước chân những khát vọng vô hình
Trên một biển lá vàng đang nổi gió.
9-1973 | Lưu Quang Vũ |
Mưa | poem.php?poem=mua__luu_quang_vu | Em đứng bên anh nồng nàn mùa hạ
Chưa kịp lời tình tự
Trời đã oà cơn mưa
Vườn run lên trong nước mắt trẻ thơ
Mắt em ướt nhoà sung sướng
Nước rửa sạch bụi đường trên trán
Tóc hoá thành dòng suối màu đen
Những chậu thau đồng lanh canh dưới hiên
Những mái tôn ào ào nước dội
Trẻ hò reo xe bóp còi inh ỏi
Đường thành sông nước xiết trôi băng
Những cánh hoa kim phượng như những chiếc thuyền vàng
Chở niềm vui đơn sơ kỳ lạ
Mưa rộng dài xoá những nỗi lo riêng
- Thôi anh đừng nói với em anh đừng nói với em
Về hạnh phúc khó khăn về đường xa ngái
Đừng dò hỏi tương lai đừng đắn đo e ngại
Đừng thổ lộ yêu thương đừng nhắc chuyện xa xưa
Anh hãy nghe tiếng mưa tiếng mưa tiếng mưa
Trên những cánh đồng đất nâu tơi tả
Ướt đẫm cả tiếng cười ướt đẫm cả lưỡi cày cả hạt ngô mầm mạ
Các tường nhà trong một sắc áo chung
Chùm vải sẽ sai quả mận sẽ hồng
Cửa kính ướt sẽ thành gương trong trẻo
Tất cả sẽ giản đơn chân thành dễ hiểu
Trên đất đai từng đau khổ của ta
Em đưa tay hứng những hàng mưa
Bàn tay như đài hoa như búp lá
- Thôi anh đừng nhìn em đừng nhìn em nữa
Em hiểu điều gì đã gắn bó đôi ta
Em hiểu điều gì… ôi tiếng mưa tiếng mưa | Lưu Quang Vũ |
Nếu Đó Là Tội Lỗi… | poem.php?poem=neu_do_la_toi_loi__luu_quang_vu | Một con người không phải chỉ là một cái tên trong hộ khẩu
Một con tốt trong bàn cờ
Một viên gạch một cái đinh
Để treo biển hàng và đặt ghế
Con người chưa được làm người
Bao lệnh cấm đang đè lên thế giới
Cấm yêu thương cấm khát vọng cấm tự do
Bao con chim bị nhốt ở trong tù
Bao giải băng đen che kín mắt
Khi bè bạn gặp nhau có người theo dõi
Thầm thì không dám nói to
Khi những bài thơ anh viết ra
Chỉ một mình anh đọc
Nhưng trước khi có chữ viết
Đã có thơ ca
Như tình yêu thơ đã sinh ra
Không phải vì tiền nhuận bút
Không sợ ngục tù bạo lực
Dù khổ sở dù phiền hà
Thơ không bao giờ câm lặng
Như nhịp đập của trái tim trung thực
Là nhân chứng của anh
Là ngọn lửa trắng trong
Trên lịch sử tối tăm trên tro bụi
“Và nhân thế sẽ còn yêu ta mãi
Bởi giữa thuở bạo tàn ta đã ca ngợi tự do” *
Ca ngợi tình yêu giữa thế giới hằn thù
Trước đau khổ của nhân dân thơ đã không gian dối
Nếu đó là tội lỗi
Anh hãy nhận về mình, như trách nhiệm, như niềm vui
Và sống chết cùng người, đất nước mến thương ơi.
* Thơ Pushkin | Lưu Quang Vũ |
Ngã Tư Tháng Chạp | poem.php?poem=nga_tu_thang_chap__luu_quang_vu | Ngã tư mưa
Oà lên vài gương mặt đẹp
Nhà cửa như quần áo rách
Xích lô lầm lụi lên cầu.
Bà già bán thông phong bóng đèn
Ca thán về thời buổi khó
Người ta đánh một thằng ăn cắp
Mặt trẻ ranh gian giảo
Máu chảy ròng xuống vai.
Ai nói oang oang
Những tin chiến sự
Ai cười lên ha hả
Giễu một người ngã xe.
Tôi mua hào thuốc lá
Ngồi hút mà buồn thiu
Cuộc đời chẳng ra làm sao
Có đáng cho mình đau đớn?
Em yêu hay không yêu
Quan trọng gì mà phải khổ?
Thôi chẳng chờ mong nữa
Chẳng đua chen với cuộc đời này
Xin chối từ cái bàn tiệc đắng cay
Lòng tốt ai cần đến
Thơ không đâu dùng
Anh như thằng Bờm
Chẳng thiết trâu bò chẳng thiết lim
Chỉ nhận nắm xôi cười ngặt nghẽo.
Muốn lên tàu đi đâu thật xa
Nhưng nhà ga đã sụp
Ngã tư mưa nhớ em
Vừa thương vừa trách giận
Sao chân em giẫm đạp
Lên những gì tôi yêu? | Lưu Quang Vũ |
Người Con Giai Đến Phòng Em Chiều Thu | poem.php?poem=nguoi_con_giai_den_phong_em_chieu_thu__luu_quang_vu | Người con giai đến phòng em chiều thu
Mặc áo mưa lính rách rưới
Hắn buồn và nói huyên thuyên
Người con giai đi tìm em mười năm
Hắn từ mặt trận trở về
Từ quán rượu từ phố đông huyên náo
Từ những câu thơ tuyệt vọng trở về
Bị lừa dối, bị lăng nhục
Rách rưới, bơ phờ, cô độc
Hắn ngồi trước mặt em
Bây giờ sắp hết năm
Đường vào ô lem luốc bụi than
Những mái nhà xám đen
Những người đẩy xe gầy guộc
Tiếng chim trong veo trên đỉnh thông chiều
Anh muốn nói những lời thầm kín
Như men trắng lên màu trong lòng nung
Những đường nét hiện hình
Phút hồi hộp lạ lùng
Chỉ riêng lửa biết
Phút khát vọng thành màu trên khung vải
Phút tình yêu đậu cánh xuống trang thơ
Điều anh không nói ra
Riêng lòng em hiểu biết.
Em bảo cuộc đời này thảm hại lắm xấu xa lắm
Tất cả đều buồn cười vô nghĩa lý
Mà khổ sở mà chết người
Nhưng em ơi đâu đã là tuyệt vọng
Nếu mọi người tốt đều lặng im
Giữ riêng bàn tay sạch
Ai là người dọn đi bùn rác
Ai là người gieo hạt
Cho ban mai tươi lành?
Người con giai nói với em
Hắn không phải là tấm hình trong sách
Hắn chỉ là dãy phố nghèo lấm đất
Không giấu che sự thật của lòng mình
Chỉ là bờ đê nhiều khói và than
Là con thuyền
Luôn luôn kiếm tìm luôn luôn từ bỏ
Với cuộc đời thường em còn bao mối dây gắn bó
Em đi được với hắn không? | Lưu Quang Vũ |
Nhà Chật | poem.php?poem=nha_chat__luu_quang_vu | Nhà chỉ mấy thước vuông, sách vở xếp cạnh nồi
Nếu nằm mơ, em quờ tay là chạm vào thùng gạo
Ô tường nhỏ treo tranh và phơi áo
Ta chỉ có mấy thước vuông cho hạnh phúc của mình.
Nhà chật như khoang thuyền hẹp nhỏ giữa sông
Vừa căng buồm để đi, vừa nấu cơm để sống
Phải bỏ hết những gì không cần thiết
Ta chỉ có mấy thước vuông cho hành lý của mình.
Khoảng không gian của anh và em
Khi buồn bã em không thể quay mặt đi nơi khác
Anh không giấu em một nghĩ lo nào được
Ta chỉ có mấy thước vuông để cùng khổ cùng vui.
Anh ngẩng lên là ở cạnh em rồi
Bạn thuyền ơi, ngoài kia chiều lộng gió
Bên cửa sổ của gian phòng nhỏ
Mắt em xanh thăm thẳm những chân trời. | Lưu Quang Vũ |
Những Bông Hoa Không Chết | poem.php?poem=nhung_bong_hoa_khong_chet__luu_quang_vu | Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Khói xám phủ những toa tàu mù mịt
Tờ báo cũ rơi trên chồng gạch ướt
Người bẻ ghi râu bạc đứng im lìm
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Tiếng ai hát khuất vào nẻo tối
Gió thổi tung những trang sách trên bàn
Cuốn hình học không gian và tập thơ Blốc
17 tuổi lòng ai không hồi hộp
Khi ngồi trong rạp hát đợi màn lên
Tuổi thơ bỏ ta bay mất như chim
Tiếng bom nổ những khu nhà đổ sụp
Chúng ta ra đi chiến tranh mùa đông
Ta kịp biết gì đâu
Vừa hết trẻ con đã là người lính
Cô bạn gái cánh tay trần rám nắng
Ngực phập phồng thở mạnh đến lo âu
Đừng nói với ta những lời hào nhoáng về chiến tranh
Tuổi trẻ ta đã qua bạn bè ta đã chết
Ta đã vượt bao đèo cao chót vót
Bao điều nhà trường chẳng dạy cho ta
Nghĩ lại giễu cười những giấc mộng tuổi thơ
Giờ trong ta vui buồn đều nín lặng
Một thế hệ cứng đi như thỏi sắt
Nhưng xoáy ngầm vẫn cuộn ở lòng sông
Ta sẽ trở về. Thành phố mùa xuân.
Dẫu hàng xóm chẳng nhận ra ta được
Dẫu mẹ già đã trắng phơ tóc bạc
Bước lên thềm ta sẽ gọi: Mẹ ơi!
Qua khổ đau con đã lớn lên rồi
Mẹ hãy nghỉ ngơi, con sẽ làm mọi việc…
Những bạn bè đã chết
Cũng sẽ trở về như những bông hoa
Cắt xuân trước, tháng Giêng sau lại mọc
Những bông hoa không chết bao giờ. | Lưu Quang Vũ |
Những Chiếc Lá Rơi | poem.php?poem=nhung_chiec_la_roi__luu_quang_vu |
Cuộc hẹn hò
Trong niềm mơ ước cũ
Chuông đã rung lên trống đã đổ dồn
Những bức tượng đã gục ngã
Những người mới đã lên đường
Xao xác lá vàng
Những mặt nạ của mùa thu
Đã chết
Con rối trong tủ kính
Con chuột bằng bìa xanh
Những đôi mắt trẻ con
Đã rơi vào quên lãng
Chỉ còn vầng trăng nhọn
Sáng bên trời không nguôi
Nỗi buồn của tôi, tình yêu của tôi
Như những chiếc lá không lời
Rụng xuống
II
Có một cái làng
Em đã đi qua
Cái làng đầy hoa hồng
Cheo leo bên sườn núi
Chìm trong cây trong khói khuất trong mưa
Tôi cũng có một cái làng
Không bao giờ tới được
Khi em mở bàn tay
Những đường chỉ xa xôi
Run run định mệnh
Những đường chỉ mơ hồ lẩn khuất
Dẫn anh về một cái làng xưa
Đã mất
III
- Anh có nhớ Macxen Macsô
Cái ông hề tóc bạc
Có gương mặt rất buồn rất cô đơn?
Anh có nhớ một người đùa bỡn
Với cái mặt nạ cười
Rồi không sao cởi được
Đau đớn mệt nhoài kiệt sức
Tuyệt vọng ôm vai, cái mặt vẫn cười?
Anh có trông con ốc
Suốt đời mang cái vỏ của mình
Nhưng cất đi gánh nặng trên lưng
Nó cũng không sống nữa?
- Em như con chim say nắng gió
Luôn làm bị thương chính đôi cánh của mình
Cuộc hẹn hò
Trong niềm mơ ước cũ
Chuông đã rung lên trống đã đổ dồn
Những bức tượng đã gục ngã
Những người mới đã lên đường
Xao xác lá vàng
Những mặt nạ của mùa thu
Đã chết
Con rối trong tủ kính
Con chuột bằng bìa xanh
Những đôi mắt trẻ con
Đã rơi vào quên lãng
Chỉ còn vầng trăng nhọn
Sáng bên trời không nguôi
Nỗi buồn của tôi, tình yêu của tôi
Như những chiếc lá không lời
Rụng xuống
II
Có một cái làng
Em đã đi qua
Cái làng đầy hoa hồng
Cheo leo bên sườn núi
Chìm trong cây trong khói khuất trong mưa
Tôi cũng có một cái làng
Không bao giờ tới được
Khi em mở bàn tay
Những đường chỉ xa xôi
Run run định mệnh
Những đường chỉ mơ hồ lẩn khuất
Dẫn anh về một cái làng xưa
Đã mất
III
- Anh có nhớ Macxen Macsô
Cái ông hề tóc bạc
Có gương mặt rất buồn rất cô đơn?
Anh có nhớ một người đùa bỡn
Với cái mặt nạ cười
Rồi không sao cởi được
Đau đớn mệt nhoài kiệt sức
Tuyệt vọng ôm vai, cái mặt vẫn cười?
Anh có trông con ốc
Suốt đời mang cái vỏ của mình
Nhưng cất đi gánh nặng trên lưng
Nó cũng không sống nữa?
- Em như con chim say nắng gió
Luôn làm bị thương chính đôi cánh của mình | Lưu Quang Vũ |
Những Đám Mây Ban Sớm | poem.php?poem=nhung_dam_may_ban_som__luu_quang_vu | Mây trắng ào ào bay trên thành phố
Nắng sớm đầm đìa các ngả
Đêm tan tành như khối thuỷ tinh đen
Hầm hố muỗi ùa lên
Những cô gái xoã tóc dài rửa mặt
Những hiên gác tung bay quần áo rách
Những đầu hè lộc ngộc trẻ bơm xe
Vội vã bước người đi
Nghe có gì lạ khác
Huyệt bom tối còn khét mùi chết chóc
Lá đã ngời nước mắt của bình minh
Tôi đã nghe hơi thở của hoà bình
Trên tường xiêu gạch vỡ
Trong tiếng rao báo mới ngoài cổng chợ
Trong mùi khói bánh mì và tiếng bánh xe lăn
Hơi thở của hoà bình
Run rẩy trên gió trên toa tàu bụi bậm
Trên mệt nhọc mặt người trên vỉa hè bùn rác
Trên mũi xám những con chuột chết
Và hương nhài ủ rũ dưới vòm xanh
Hơi thở của hoà bình
Trên thân xác những cô gái tắm
Trên nạng gỗ vẹo xiêu lừ đừ súng đạn
Trên cồn cào nỗi nhớ người thân
Trận mưa rào xám xịt mái tôn cong
Cái thành phố thương tâm
Cùng tôi sống chết
Tôi nhớ hết mấy ngàn đêm dằng dặc
Cả dân tộc cởi trần đứng trên bùn ướt
Đầu đội mưa bom, tay cầm khẩu súng trường
Những lòng người chia cắt đến tan hoang
Những núi rào gai và vỏ đạn
Đồng bãi hoang liêu, phố phường gạch vụn
Bao cỏ ngọt bị giày đinh dẫm đạp
Bao tha ma gò đống ngổn ngang nằm
Chúng ta còn lại gì sau cuộc chiến tranh?
Một tuổi trẻ sớm tàn
Một đôi môi sớm tắt
Không nhớ hết bạn bè đã chết
Xác gục giữa bùn lầy
Thái dương rỉ máu
Không thể phủ huân chương
Lên ngực trần đã rữa
Cũng không thể bồi thường
Bằng những đồng tiền viện trợ
Làm sao có thể trở về
Ngủ yên trên giường cũ
Làm sao yên lành nhìn hoa nở
Làm sao bình tâm ôm một người con gái
Trong tay?
Màu thuốc đạn trong mắt ta nguyền rủa
Những nắm tay trong ngực ta phẫn nộ
Mặt tương lai đẫm máu bơ phờ
Mặt tương lai nặng trĩu âu lo
Mọi thứ gió quay cuồng gầm xoáy
Đã nổi bão trên đất này trơ trụi
Máu đổ ra lênh láng tấm gương hồng
Chúng ta đo bằng xương thịt của mình
Những lầm lạc những bước chân vạch hướng
Đất hai miền đạn hai phe cày nát
Con người ơi xin con người tỉnh thức
Xưa thấp bé trước nhỏ nhoi đích hẹp
Nước Việt thân yêu nước Việt của ta
Sao người phải chịu nhiều đau đớn thế
Thân quằn quại mọi tai ương rách xé
Con nghẹn ngào nhìn mẹ, mẹ yêu ơi
Mẹ hãy nhận, lòng con như ống sáo
Môi con bỏng, ngón tay con rỏ máu
Những vẫn thơ con đặt dưới chân người
Dải đất liền không thể mãi chia đôi
Cần chi đâu cái nỏ thần khốn nạn
Cái móng độc vứt trả cho rùa biển
Trọng Thuỷ về sum họp với Mỵ Châu
Trăm người con Âu Lạc nắm tay nhau
Đập vỡ mọi xích xiềng đê nhục
Cho xoá sạch những niềm vui chém giết
Cho ta về lợp lại mái nhà xưa
Có nước lành có lửa ấm có hoa
Sẽ mọc lên chiếc liềm hái khổng lồ
Sẽ lớn dậy những thiên tài mới mẻ
Những ban mai không tả tơi đạn xé
Không ai phải chôn giấu điều mình nghĩ
Không còn ai đạp lên những mối tình
Không còn hàng rào biên giới nhà giam
Không còn đứa trẻ móc túi nào để mọi người xúm vào đánh đập
Không đứa trẻ nào bị na-pan thiêu đốt
Không đứa trẻ nào không có đồ chơi
Bà mẹ không đẻ ra những kẻ giết người
Không còn những ngày tháng lắt lay
Không ra sống không ra chết
Con người là mục đích không còn là phương tiện
Không còn lời ca thù hận
Dậy oán hờn chia rẽ tự trong nôi
Không còn ai phải xấu hổ bởi con người
Không còn những văn sĩ viết thuê
Không còn lũ đàn em nhố nhăng lũ đàn anh hèn hạ
Những chính khách khua môi, những tượng thần gian trá
Những tên tổng thống và những thằng cố vấn
Những điếm hoang 16 tuổi gầy còm
Những sinh viên chán chường
Những quan tài tuyệt vọng
Cuộc đời có lý do để sống
Có đập lớn cho triệu dòng điện sáng
Có tình yêu cho mỗi trái tim người
Biển bao la sau trận mưa dài
Sắp tới là những ngày khó nhất
Những người tốt không được quyền vô dụng
Không được quyền ngu dốt
Hãy im đi lời bịp bợm dối lừa
Lũ nước ngoài xảo quyệt cút ngay ra
Máu con người không phải thứ bán mua
Cái bánh vẽ không no lòng ai được
Bài học lớn của một thời đau xót
Trên hận thù nóng bỏng tàn tro
Bên vực tối đen ngòm vô lý
Phút sinh nở đau xé lòng bà mẹ
Phút bàng hoàng thấp thoáng bóng tương lai
Một tương lai mơ ước đã ngàn đời
Nơi đoàn tụ mọi con người cách biệt
Nơi quây quần mọi gương mặt khác nhau
Anh không đưa ra một giải đáp nào
Lời giải ấy mọi người sẽ giải
Anh hãy đập vào ngực người giục giã
Hãy nổi gió cho cánh người rộng mở
Và mai sau, sẽ có những nhà thơ
Đứng trên tầng cao ta ao ước bây giờ
Họ sẽ vẫn không ngừng đập cửa
Không ngừng lo âu không ngừng phẫn nộ
Bởi vô biên là khát vọng con người
Tiếng chuông rung vang động khắp bầu trời
Tiếng búa gõ trên dương cầm to rộng
Mây trắng xoá ùa lên từ vực thẳm
Trái bàng tròn trên miệng trẻ thơ ngây
Những người mù nằm ngủ dưới tàn cây
Trên bậc cửa, người đưa thư đã tới
Những đồng bãi đã mọc đầy cỏ mới
Những dòng sông vỗ gọi những con thuyền
Ta ra đường em nhé, ngẩng đầu lên
Trên mặt đất, ta có quyền được sống
Nhiều cay đắng, ta có quyền được khóc
Nhưng sáng nay anh muốn thấy em cười
Những mặt gầy ướt đẫm ánh ban mai
Những người lính trở về từ cát bụi
Những đôi lứa ôm ghì nhau không nói
Nghe trống đồng bát ngát đỉnh rừng cây
Làm lảo đảo cả mặt trời mê dại
Những vua Hùng tóc râu bạc phới
Những bé em la khóc chào đời
Ống điếu dài nghi ngút khói bay
Chân người dậm dập dồn trên mặt trống
Điệu múa lớn của một ngày đang mọc
Ngọn lửa lớn của muôn đời náo động
Tâm hồn ta như sóng chân trời. | Lưu Quang Vũ |
Những Điều Sỉ Nhục Và Căm Giận | poem.php?poem=nhung_dieu_si_nhuc_va_cam_gian__luu_quang_vu | Một đất nước luôn có kẻ dẫn đường
Cho người ngoài kéo đến xâm lăng
Cho những cuộc chiến tranh
Đẩy con em ra trận
Những điều sỉ nhục và căm giận
Một xứ sở
Nhà tù lớn hơn trường học
Một dân tộc có nhiều gái điếm nhất thế giới
Có những cái đinh để đóng vào ngón tay
Có những người Việt Nam
Biết mổ bụng ăn gan người Việt
Một đất nước
Đến bây giờ vẫn đói
Không có nhà để ở
Không đủ áo để mặc
Ốm không có thuốc
Vẫn còn những người run rẩy xin ăn
Nỗi sỉ nhục buốt lòng
Khi thấy mẹ ta bảy mươi tuổi lưng còng
Phải làm việc mệt nhoài dưới nắng
Khi thấy lũ em ngày càng hư hỏng
Khi người mình yêu
Nói vào mặt mình những lời ti tiện
Khi bao điều tưởng thiêng liêng trong sạch
Bỗng trở nên ngu xuẩn đê hèn
Khinh mọi người và tự khinh mình
Như chính tay ta đã gây ra mọi việc
Và tất cả không cách nào cứu vãn
Nỗi sỉ nhục ngập tràn trái đất
Khi lẽ phải luôn thuộc về kẻ mạnh
Những nền văn minh chạy theo dục vọng
Những guồng máy xấu xa chà đạp con người
Đi suốt một ngày
Giữa rác rưởi và chết chóc
Luôn thấy bị ném bùn lên mặt
Nói làm sao được nữa những lời yêu
Nghĩ về cha, con sẽ chẳng tự hào
Nỗi tủi nhục làm cha nghẹn thở
Nỗi tức giận làm mặt cha méo mó
Trong hận thù không thể có niềm vui
Nhưng không thể sống yên, không thể được nữa rồi
Nỗi tủi nhục đen sì mỗi cành cây
Nỗi tủi nhục của đứa trẻ chạy trốn
Nỗi tủi nhục trên mỗi bậc thang lười biếng
Trong cốc nước đưa lên môi lạnh ngắt
Trên mỗi dòng tin mỗi ống quần là phẳng
Mỗi chiếc hôn ướt át thì thầm
Mỗi nấm mồ bị vùi dập lãng quên
Trên bàn tay đưa ra trên mỗi bức tường
Nỗi tủi nhục tội lỗi nỗi tủi nhục kinh hoàng
Trên vệt máu bầm đen trên nụ cười thỏa mãn
Cha chẳng có gì để lại cho con
Ngoài một cửa sổ trống trơn
Ngoài một tấm lòng tủi nhục và căm giận
Ngoài kỷ niệm về những năm tàn khốc
Cho một ngày con được sống thương yêu
Di cảo 1972-1975 | Lưu Quang Vũ |
Những Đứa Trẻ Buồn | poem.php?poem=nhung_dua_tre_buon__luu_quang_vu |
Sau lưng chấp chới nắng hè
Biển ở trên trời sóng mạnh
Lửa như niềm tin có sẵn
Lớn lên ta lại đi tìm
Lòng chỉ muốn yêu thương
Mà cứ phải suốt đời căm giận
Cuộc chiến tranh dằng dặc
Rừng đầy muỗi độc
Chiến hào lở loét khói bom
Những đôi giày thủng đầy bùn
Những tấm vải mưa ướt sũng
Những con vắt đói chui vào lưng
Lá thư nhà đọc mãi đến thuộc lòng
Đêm trắng sương lùa củi tắt
Mộ bạn đá hoang gió lạnh
Chôn bao trìu mến của ta
Những con đường nắng ngày xưa
Những trang sách hẹn bao điều tốt đẹp
Giờ má chạm nòng súng bỏng
Bên kia đồi gianh khét lẹt
Quân thù cháy giữa vòng vây
Mấy gã tù binh ngồi khóc
Run run những cánh tay gầy
Ta đã qua
Bao phố làng đổ sụp
Cổ nghẹn lòng thù hận
Nhìn bao em bé mồ côi
Mà sao chiều nay
Giết xong quân giặc
Chẳng thấy lòng thảnh thơi nhẹ nhõm
Chỉ nỗi buồn trĩu nặng
Dâng lên như đá trên mồ
Đầu mùa bông điệp nở hoa
Bài hát về con sẻ sẻ
Những nhịp cầu ta hẹn sẽ xây
Những cánh đồng ta chẳng về gieo hạt
Ta cứ là viên đạn
Xoáy trong cuộc chiến tranh dài
Lòng đã quên tất cả mọi điều
Để bắn súng ném mìn vào quân giặc
Chỉ xin được nói nỗi buồn có thực
Trong ngực ta đau buốt chiều nay
Xác nguỵ nằm ruồi muỗi bâu đầy
Những đôi mắt bệch màu hoa dại
Những gương mặt trẻ măng xanh tái
Những bàn tay đen đủi chai dầy
Các anh ơi, đừng trách chúng tôi
Các bà mẹ, tha thứ cho chúng tôi
Chúng tôi chẳng thể làm khác được
Quả đồi cháy như một phần quả đất
Bao đời người ta đã giết nhau
Với các anh tôi oán hận gì đâu
Nhưng còn có cách nào khác được
Cuộc chiến tranh này là khoản thuế đò ngang
Con người sang một bờ mới chín vàng
Con người được làm con người trở lại
Nhưng mãi mãi chẳng bao giờ sống dậy
Những tháng năm đã mất
Những nhịp cầu gẫy gục
Những toa tầu sụp đổ tan hoang
Heo may cỏ dại úa vàng
Ngàn lau rụng trắng
Những đứa trẻ buồn ướt lạnh
Đường dài mặt trận nối nhau đi…
Sau lưng chấp chới nắng hè
Biển ở trên trời sóng mạnh
Lửa như niềm tin có sẵn
Lớn lên ta lại đi tìm
Lòng chỉ muốn yêu thương
Mà cứ phải suốt đời căm giận
Cuộc chiến tranh dằng dặc
Rừng đầy muỗi độc
Chiến hào lở loét khói bom
Những đôi giày thủng đầy bùn
Những tấm vải mưa ướt sũng
Những con vắt đói chui vào lưng
Lá thư nhà đọc mãi đến thuộc lòng
Đêm trắng sương lùa củi tắt
Mộ bạn đá hoang gió lạnh
Chôn bao trìu mến của ta
Những con đường nắng ngày xưa
Những trang sách hẹn bao điều tốt đẹp
Giờ má chạm nòng súng bỏng
Bên kia đồi gianh khét lẹt
Quân thù cháy giữa vòng vây
Mấy gã tù binh ngồi khóc
Run run những cánh tay gầy
Ta đã qua
Bao phố làng đổ sụp
Cổ nghẹn lòng thù hận
Nhìn bao em bé mồ côi
Mà sao chiều nay
Giết xong quân giặc
Chẳng thấy lòng thảnh thơi nhẹ nhõm
Chỉ nỗi buồn trĩu nặng
Dâng lên như đá trên mồ
Đầu mùa bông điệp nở hoa
Bài hát về con sẻ sẻ
Những nhịp cầu ta hẹn sẽ xây
Những cánh đồng ta chẳng về gieo hạt
Ta cứ là viên đạn
Xoáy trong cuộc chiến tranh dài
Lòng đã quên tất cả mọi điều
Để bắn súng ném mìn vào quân giặc
Chỉ xin được nói nỗi buồn có thực
Trong ngực ta đau buốt chiều nay
Xác nguỵ nằm ruồi muỗi bâu đầy
Những đôi mắt bệch màu hoa dại
Những gương mặt trẻ măng xanh tái
Những bàn tay đen đủi chai dầy
Các anh ơi, đừng trách chúng tôi
Các bà mẹ, tha thứ cho chúng tôi
Chúng tôi chẳng thể làm khác được
Quả đồi cháy như một phần quả đất
Bao đời người ta đã giết nhau
Với các anh tôi oán hận gì đâu
Nhưng còn có cách nào khác được
Cuộc chiến tranh này là khoản thuế đò ngang
Con người sang một bờ mới chín vàng
Con người được làm con người trở lại
Nhưng mãi mãi chẳng bao giờ sống dậy
Những tháng năm đã mất
Những nhịp cầu gẫy gục
Những toa tầu sụp đổ tan hoang
Heo may cỏ dại úa vàng
Ngàn lau rụng trắng
Những đứa trẻ buồn ướt lạnh
Đường dài mặt trận nối nhau đi… | Lưu Quang Vũ |
Những Ngày Chưa Có Em | poem.php?poem=nhung_ngay_chua_co_em__luu_quang_vu | Những ngày chưa có em
Anh như suối lang thang trong núi
Chưa từng biết trung du chưa có bến có thuyền.
Những ngày chưa có em
Anh như một toa tàu bỏ vắng
Rất nhiều gió thổi qua cửa lạnh
Nhưng thiếu lửa thiếu tiếng còi không biết lối về ga.
Cậu bé con đôi mắt ngây thơ
Đã đánh mất kho vàng và tiếng hát
Anh bỏ hồ trong, bỏ vườn cây mát
Đi tìm chân trời nhưng chỉ thấy cô đơn
Mưa trên đường xa, mưa trên cửa sổ tâm hồn.
Ôi tuổi thanh xuân trôi qua bằng những đêm trăn trở
Sách vở và cha anh không giải được cho mình
Anh trở thành đứa trẻ hư thân
Không chịu vâng lời không chịu ngủ
Chẳng lời ru nào làm anh yên lòng cả
Anh nghi ngờ cả đến giọt sương rơi.
Bỗng một ngày em tới em ơi
Anh như gặp biển khơi gặp nhà ga bóng mát
Anh thấy chân trời tuổi thơ bát ngát
Em dậy anh nhìn cái thật của đời
Hiểu bao điều lòng anh vẫn non tươi
Chẳng còn là đám mây rách rưới
Từ nay có nhau từ nay không còn bóng tối.
Em trả lại cho anh hơi thở, dáng hình
Mang niềm tin thầm lặng, của bình minh
Em giải thoát cho anh khỏi nỗi cô đơn lầm lỗi
Anh trẻ lại, đời chẳng còn rắc rối
Trước câu trả lời đơn giản: hãy yêu thương.
Em dậy anh biết mơ ước biết tin
Bạn bè trẻ con đất đai mùa gặt
Gạt khổ đau bàn tay em gieo hạt
Xoá lo âu hy vọng lại căng buồm.
Trước tình em đáng lẽ phải lặng yên
Nhưng hạnh phúc làm anh không nén được
Như biển cả vỡ bên mình Tổ quốc
Mái tóc em là xứ sở của anh
Mái tóc đen như một nỗi kinh hoàng
Phủ xuống hồn anh hoang dại mà ấm áp
Em đã tới diệu kì như âm nhạc
Đất mênh mông chuyển gió tới chân trời.
Trăng mọc rồi, đêm rộng quá, em ơi. | Lưu Quang Vũ |
Những Tuổi Thơ | poem.php?poem=nhung_tuoi_tho__luu_quang_vu | Những tuổi thơ không có tuổi thơ
Những đôi mắt tráo trơ mà tội nghiệp
Chúng ăn cắp, đánh nhau, chửi tục
Lang thang hè đường, tàu điện, quán bia.
Những bông hoa chưa nở đã tàn đi
Những cành cây chưa xanh đã cỗi
Em gái mười lăm, đã không còn thiếu nữ
Dưới mái tóc quăn trơ trụi vai gầy.
Em đi đâu đêm nay
Để lòng tôi se lại
Em lăn lóc trong bùn lội
Mà tôi chẳng biết làm gì
Lặng đứng nhìn em đi
Cổ tôi chừng nghẹn đắng.
Con chim non trong trắng
Người ta đã đánh em
Trong toa tàu chật chội
Người ta làm nhục em
Dưới bẩn thỉu những lùm cây cối
Em sẽ nằm trong những dãy nhà giam đầy muỗi
Con chim non trong trắng của tôi ơi!
Đôi môi em không trong vắt nụ cười
Em chẳng biết yêu đương mà mơ ước
Không được đọc những trang sách đẹp
Không biết tin vào những bài ca
Sớm độc ác, sớm xấu xa
Bao đứa trẻ như em tàn lụi
Sao mọi người có thể dửng dưng
Nhìn em đi trên đường tối?
Mọi người đều có tội
Trước tuổi thơ đã chết của em.
Muốn nắm bàn tay em
Nói cùng em những điều âu yếm nhất
Mà tôi vẫn không biết làm gì được
Cứ để đêm nay em chẳng về nhà
Đôi vai gầy đi lủi thủi trong mưa. | Lưu Quang Vũ |
Nơi Ấy | poem.php?poem=noi_ay__luu_quang_vu | Ở nơi ấy có một đồi mua tím
Có con đường đất mịn mát chân đi
Ở nơi ấy có một rừng bưởi chín
Có người em bé nhỏ ngóng ta về.
Tia nắng hạ sáng bừng trên lá cọ
Chim chào mào ăn hạt dẻ mùa thu
Rơm khô ủ những quả hồng chín đỏ
Ngọn gió chiều, hoa sở trắng như mưa.
Ở nơi ấy, suối thành sông mùa lũ
Xuyên qua rừng, ngập ướt cả bờ lau
Đèn nhựa trám tinh mơ em nhóm lửa
Sương mịt mù trước cửa, thấy em đâu.
Gương mặt ấy, nụ cười bên lửa thắm
Quả doi rừng trong nón để phần nhau
Ở nơi ấy vị măng vầu chẳng đắng
Củ sắn lùi ống nứa vẫn thơm lâu.
Hoa chẳng sớm và trái không quá muộn
Xuân không nhanh và đông chẳng kéo dài
Mỗi khóm lá một hương rừng bí mật
Nắng dong vàng thung lũng tiếng ong bay.
Tôi đã đi bao đường xa tít tắp
Bao mùa đông mùa hạ đã trôi qua
Bao cửa bể, xóm thôn, thành phố rộng
Một vùng quê nơi ấy ngỡ phai nhoà.
Nếu em biết những gì tôi đã sống
Những buồn vui tôi đã có trong đời
Nếu em biết bây giờ tôi khác lắm
Buổi cùng em kiếm củi ven đồi?
Người ta bảo: cả em giờ cũng khác
Đã con bồng, con dắt, nhớ chi tôi…
Có sao đâu: trái mùa thu vẫn thắm
Mây mùa thu vẫn trắng những chân trời.
Nếu em biết rằng tôi, tôi vẫn nhớ
Vẫn là con suối lũ của rừng xưa
Con tu hú dưới lùm hoa chuối đỏ
Ngọn lửa hồng em ủ giữa chiều mưa?
Vẫn nguyên vẹn những hoa rừng thơ dại
Đã dạy tôi biết chia ngọt sẻ bùi
Vầng trăng lớn mọc lên từ phía ấy
Ngọn gió rừng vẫn thổi giữa hồn tôi.
(1980) | Lưu Quang Vũ |
Nói Với Con Cuối Năm | poem.php?poem=noi_voi_con_cuoi_nam__luu_quang_vu | Sông chiều ngút khói
Gió rạp mình cả dại
Sau lưng Hà Nội sương mờ
Thành phố vừa trải qua
Những trận bom hủy diệt
Lòng cha giờ dập nát
Những xác người máu loang
Biết nói gì với con
Đôi mắt trẻ đen tròn ngơ ngác thế
Cuộc chiến đã mấy chục năm trời
Con mới gần ba tuổi
Tia nắng sớm mong manh chùm lá mới
Đêm của đời gió bão đã dài lâu
Con bi bô với bàn ghế cỏ cây
Tập gọi tên các sự vật trên đời
Tập tin lời người lớn
Cha làm sao nói được
Những khổ đau lầm lạc trên đường
Các ác đen xì trong mỗi quả bom
Mang mặt đẹp nói cười khôn khéo
Con hát ngọng nghịu
“vịt dắt tay gà đi chơi”
Áp trán vào gò má thơ ngây
Cha bỗng thấy chẳng còn gì đáng sợ
Cha dạy con mến thương tất cả
Rồi tự con sẽ biết căm thù
Cha dạy con tin yêu từ ngọn cỏ
Rồi mai sau con sẽ nghi ngờ
Con sẽ trả lời những câu hỏi đời cha
Con cũng sẽ đặt nhiều câu hỏi mới
Lòng cha dẫu héo khô cành mận dại
Nhựa âm thầm buốt trắng những chùm hoa
Con ơi con hãy tha thứ cho cha
Cha chẳng thể nào sống cùng mẹ được
Đời cha nắng gắt
Mẹ con cần mật ngọt của đồng vui
Con khôn lớn trên đời
Hãy yêu thương mẹ
Và hãy hiểu cho cha
Tết hòa bình đầu tiên
Đất nước nghèo xơ xác
Cha cũng chẳng đủ tiền
Mua cho con áo đẹp
Chiều bên sông gió rét
Con lặng nhìn tít tắp bãi ngô xa
- Bên kia sông là gì hở cha?
- Bên kia sông có đường đất đỏ
Có ruộng mía trổ cờ trắng xoá
Những vườn đầy quả ngọt những đồng hoa.
- Có bươm bướm không cha?
- Có, có rất nhiều bươm bướm
Con thì thầm trong hơi thở mạnh
- Sông rộng thế làm sao sang được?
Cha ôm con vào lòng, con bé bỏng của cha
- Bên kia sông có nhiều bướm nhiều hoa
Rồi cha con ta sẽ tìm được con đò
Đi sang bên ấy. | Lưu Quang Vũ |
Nói Với Mình Và Các Bạn | poem.php?poem=noi_voi_minh_va_cac_ban__luu_quang_vu | 1
Chúng ta tụm năm tụm ba
Họp hành, giễu nhau, uống trà, đọc thơ, đi thực tế
Ta viết những suy tư ngây ngô vờ là trí tuệ
Những câu nhạt phèo chiếu lệ
Những lời nhàm tai ai cũng quen rồi
Mọi người quanh ta mang nỗi khổ oằn vai
Ngực đất nước tai ương xé rách
Ta viết mãi những điều vô ích
Vô duyên sao ta cứ nhoẻn miệng cười
Như phường bát âm thánh thót
Mong cuộc đời xuôi tai.
Tôi không muốn viết những lời như thế
Tôi không thể viết những lời như thế
Chẳng muốn ai vui lòng khi đọc thơ tôi
Tôi viết những bài thơ chống lại chính tôi
Chống lại bóng đen trì trệ của đời
Chống lại những bài thơ tôi đã viết cùng những ai ưa thích nó
Làm sao đọc thơ tôi anh giận dữ băn khoăn xấu hổ
Cãi lại tôi hay ghét tôi đi nữa
Nhưng anh thôi hờ hững sống bình yên
Tôi xé đi vòng hoa giấy bức màn sương
Những niềm vui dại khờ những nỗi buồn yếu đuối
Cuộc sống còn dở dang
Cần đóng góp không cần ngồi ca ngợi.
2
Thơ không phải là chứng minh
Không phải hào quang phản chiếu của tấm gương
Thơ là bó đuốc đốt thiêu là bàn tay thắp lửa
Thơ sinh sự với cuộc đời không cho ai dừng bước cả
Càng thương yêu càng không vừa ý với mọi điều
Đã qua cái thời nhà thơ nhìn đời bằng con mắt trong veo
Con mắt xanh non ngỡ ngàng như mắt trẻ
Hát cái lá mùa xuân ca lời chim son sẻ
Thơ tươi mát cuộc đời và an ủi lòng ta
Nhưng đến nay tất cả đã vỡ ra
Giữa tàn bạo hư vô giữa đấu tranh khốc liệt
Thơ phải dạy ta nhìn bằng con mắt thật
Đập vào ngực ta không cho ta cúi mặt
Không cho ta lảng tránh
Đập cửa mọi nhà
Đứng ở mọi ngã ba
Không hát ta say mà lay ta thức
Dù ngày mai đời có trăm lần đẹp
Thơ vẫn gọi mọi người vươn đến tương lai.
3
Ta đã làm gì? như lũ viết thuê
Chạy theo những biển hàng ngắn ngủi
Những khuôn phép những trang in những hư danh một buổi
Ta nịnh người để người lại khinh ta
Sớm già cỗi, cố quên đi phẩm cách
Muốn yên thân ta trở thành hèn nhát
Nhân dân có cần thơ của ta đâu?
Các bạn tôi hiền lành trong sạch
Là bạn nhau thôi chắc là bạn tốt
Nhưng bạn ơi ta là những nhà thơ
Lòng tốt ở đây chẳng đáng một xu
Càng có tài lộc lọc lừa càng nặng
Để yên ổn lương tâm ta tìm đến nhau thở than bực dọc
Rồi lại về cần cù ngồi viết nhảm
Ta an ủi mình đang thời buổi khó khăn
Nhưng nào có thời buổi nào không khó
Và nếu dễ, cần gì thơ ta nữa?
Nhân dân quá hiền, nhân dân chưa xé bỏ
Những ngọt ngào hoa cỏ của ta
Những nụ cười ngộ nghĩnh của ta
Những trầm tư về thế kỷ của ta
Lắm kiểu nói mà giống nhau đến thế
Nịnh đời dễ, chửi đời cũng dễ
Chỉ dựng xây đời là khó khăn thôi.
Đừng hiểu sai lòng tôi
Làm việc cô đơn thật là quá sức
Sau những lúc bông phèn bên các bạn
Tôi càng thêm buồn chán đến rùng mình
Đã quá nhiều người làm tôi thất vọng
Tôi chỉ còn các bạn nữa thôi.
Hạnh phúc của tôi là được các bạn mến yêu
Là được mến yêu và tin các bạn
Thế hệ mình cần những người dũng cảm
Dũng cảm yêu thương dũng cảm căm thù
Ta đã hẹn cũng nhau đi tới đích
Nay rất buồn nếu phải chia xa.
Nước lũ qua sẽ còn lại phù sa
Những tình yêu những ước vọng thiết tha
Dẫu bay đi không một lời đáp lại
Dẫu trơ trọi trong lạnh lùng bóng tối
Dẫu đường dài xa ngái
Đừng phút nào mệt mỏi, thơ ta ơi.
(1970) | Lưu Quang Vũ |
Nửa Đêm Tới Thành Phố Lạ Gặp Mưa | poem.php?poem=nua_dem_toi_thanh_pho_la_gap_mua__luu_quang_vu | Nửa đêm tới thành phố lạ gặp mưa
Những vòm cây cao và tối.
Chúng ta đã gặp nhau chúng ta đã tới đây
Tất cả chuyện này có vẻ gì không thực
Đến bây giờ anh vẫn còn kinh ngạc
Em
Con tàu về cảng mưa đêm
Ngã tư ngô đồng rụng lá
Con sông mờ, thân cầu đổ
Dãy nhà hoang ống khói âm thầm
Một người lính mặc áo rộng lùng thùng
Đẩy chiếc xe chở đạn
Số tiền ít ỏi cuối cùng mua giấy mực
Góc doanh trại bậc xi măng lạnh cứng
Những bài thơ đầu tiên
Những bài thơ ngày chưa có em
Ngày đó em đâu? Mùa đông ấy mưa phùn
“Hắn không có vẻ gì là thuỷ thủ nhưng hắn gợi cho người ta nhớ đến biển”
Câu văn trong một cuốn sách cũ
Quán rượu “Đô Đốc Bin-Bôn”
Vị chúa tàu ngồi cô đơn trong tuổi nhỏ
Thành phố những giấc mơ vời vợi
Chim yến bay về bãi sú hoang
Thành phố thời anh mười bảy tuổi
Viển vông cay đắng u buồn.
Đêm nay đi cùng em
Những nén hương thắp dọc bờ Tam Bạc
Đã bao mùa nước trôi bao người chết
Thời gian như bà điên ngoài chợ Sắt
Tóc trắng ôm hoa te tái mỉm cười
Đám người bán máu xanh gầy
Co ro chờ ngoài bệnh viện
Những sự thật buồn cười mà khủng khiếp.
Em tới làm gì, có phải đúng em không?
Cảng đã rộng thêm những tàu mới những manh buồm.
Con còng gió đã về với biển
Hàng dương xanh loá mắt
Chiếc dù mở đến mênh mông
Màu da nâu lấp loáng không trung
Vầng trán bàng hoàng xa thẳm
Bỏ phường phố bỏ dòng sông anh tìm đến biển
Dù muộn mằn dù tê dại bàn chân
Trước mắt ta là khoảng vô cùng
Mặt trời như cốc rượu nhớ mong
Ta gửi lại muôn đời trên mỏm đá.
Có lẽ nào em lìa anh lần nữa?
Tàu chạy ngược chiều đêm, em thiếp ngủ
Bánh sắt ầm ầm bão lốc lao đi
Tàu lửa bay vụt sáng cánh đồng khuya
Đất quằn quại, đá nghiến răng vỡ nát
Đường ray bỏng rung lên đau đớn
Nhưng con tàu đang chạy tới một vầng trăng. | Lưu Quang Vũ |
Phố Ta | poem.php?poem=pho_ta__luu_quang_vu | Phố của ta
Những cây táo nở hoa
Mùa thu đấy
Thân cây đang tróc vỏ
Con đường lát đá
Nghiêng nghiêng trong sương chiều
Năm nay cà chua chín sớm
Trên quầy hàng đỏ hồng
Chị thợ may đi lấy chồng
Chị thợ may goá bụa
Năm nay tôi mặc đồ đen.
Bác đưa thư, có thư ai đấy?
Bác đưa thư kéo chuông
Ti-gôn hoa nhỏ
Rụng đầy trước hiên.
Riêng bác thợ mộc già buồn bã
Thở khói thuốc lên trời
Anh thợ điện trên mái nhà mắc dây
Bà giáo về hưu ngồi dịch sách
Dạy cậu con tiếng Pháp
Suốt ngày chào: bông-dua
Phố của ta
Phố nghèo của ta
Những giọt nước sa
Trên cành thánh thót
Lũ trẻ lên gác thượng
Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng.
Em chờ anh trước cổng
Con chim sẻ của anh
Con chim sẻ tóc xù
Con chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi… | Lưu Quang Vũ |
Sông Hồng – Hồi Ức Của Một Nghĩa Binh Già | poem.php?poem=song_hong__hoi_uc_cua_mot_nghia_binh_gia__luu_quang_vu | Chiếc tàu đen xuất hiện phía chân trời
Thân cá mập lừ lừ tối sẫm
Lá cờ lạ chập chờn khói sóng
Miệng súng tròn hung dữ ngước lên
Những bóng người cao lớn lênh khênh
Găng tay trắng, ống nhòm dài lấp loáng
Những mặt đỏ mũi khoằm râu rậm
Gườm gườm trên tàu sắt
Ầm ầm xả khói ven sông
Bầy le le náo động bay tung
Người đánh cá ngừng tay kéo vó
Trẻ bắt cua quẳng giỏ
Dân làng kinh ngạc nhìn ra
Chưa ai hay cột khói đen kia
Sẽ mang đến nước Nam
Tám mươi năm nô lệ
Chúng ta nhớ gì ngày ấy? nước Nam
Trong tay lũ vua quan dốt nát
Con rồng cũ ngoằn ngoèo trên áo thụng
Những hoàng cung ẩm mốc mùi rêu
Những ông quan võng lọng vẹo xiêu
Ham chọi già và giỏi làm câu đối!
Những đồng bãi bốn mùa nghèo đói
Những chiếu chỉ chữ Nôm
(do hai chữ Tàu ghép lại)
Lệnh bế quan toả cảng
Lệnh cấm đạo Gia – tô
Lệnh bắt giáo dân cho ngựa xé hổ vồ
Lệnh chu di ba đời
Ai dòng dõi Tây Sơn
Ai chép thơ Chu – Thần
Ai phạm huý
Ngọn đèn con leo lắt đêm đông
Soi gương mặt một người thức trắng:
Nguyễn Trường Tộ cô đơn đôi mắt sáng
Viết tờ trần dâng vua
“muốn trị thuỷ Hồng Hà
Không thể dùng đê quai tạm bợ
Phải đào hồ to, khai thông đường xá
Đến lúc cần trọng toán lý hơn văn
Khai mỏ, đóng tàu, công nghệ mở mang
Cho dân được muôn nhà no ấm
Phải tỉnh táo nhìn xa nghĩ rộng
Lái con thuyền khỏi vực vong nô…”
Không lời nào lọt được tai vua
Cả triều thần mải mê “lễ nhạc”
Mặt khinh nhờn, dạ kinh hãi “Tây di”
Giặc với những Gác-ni-ê và Giăng-đuy-pi
Những óc lái buôn lọc lõi khôn ngoan
Của công ty Đông Ấn Độ
Những kẻ tìm vàng những tên vỡ nợ
Những thiếu uý tóc mai cong
Mơ làm Bô-na-pác
Giặc Tây với súng đồng thuốc đạn
Với vải hoa ngũ sắc
Với tượng chúa với những lời đường mật
Móng tay dài thèm khát
Vươn lên châu thổ sông Hồng
Nhâm Ngọ tám trăm tám hai
Hà thành thất thủ
Án sát, khâm sai khiếp sợ
Nhưng thợ khảm Hàng Khay thợ dệt làng Chèm
Những môn sinh của cụ cử Kim
Cùng đội cận vệ quân
Của đốc bộ quan Hoàng Diệu
Xông ra “giao chiến ngang tàng”[1]
Cờ ba sắc trên chòi canh đã cắm
Lang Hạc Thọ Xương phản trắc
Lén đưa quân giặc vào thành
Tôi là người lính hoả công
Của tham tán quân Tôn Thất Thuyết
Tôi là người lính già tóc bạc
Đi theo vua Hàm Nghi
Trong ngàn sân Quảng Trị xanh rì
Nhìn nhà vua trẻ măng
Ngồi ôm đầu im lặng
Tôi quặn lòng nghẹn khóc
Nước mất rồi chúng ta đi đâu?
Tôi là người lính trận
Sinh bên bờ sông Hồng
Giặc Lang Sa trong thành cũ Thăng Long
Nghênh ngang cướp bóc
Lũ bồi Tây lũ chó săn xúm xít
Tiệc rượu say mềm điện Kính Thiên
Trong hoàng hôn một thế kỷ đang tàn
Sao bốc cháy trên bầu trời hung dữ
Tôi theo tướng Cờ đen
Phục bên đường Giảng Võ
Vung lá cờ móc câu tua tủa
Ụp lên đầu Ngạc-nhe
Tiếng hò reo trăm thuyền nhỏ lao đi
Tôi ngang dọc khắp đầm lầy Bãi Sậy
Giặc vây thuyền đốt bãi
Tôi bắn trả giữa mịt mùng lửa khói
Nghiến răng thà chết không hàng
Xác tôi hoá thành than
Thành lửa đóm lập loè đỉnh bãi
Vượt đồn binh sông Cái
Qua Yên Thế Nhã Nam
Lên đồi dẻ rừng lim
Tôi thổi ống xì đồng
Trong nghĩa quân Đề Thám
Quân vỡ, nhà tan, nước tận
Xác cụ Phan Pháp nhồi cùng thuốc đạn
Bắn xuống sông sâu, dân đấm ngực khóc gào
Giặc băm nát thân tôi châm lửa tưới dầu
Nhưng tôi nào chịu khuất
Hồn tôi nơi rừng thẳm
Canh khuya vang tiếng hổ gầm
Cùng Đội Cấn Đội Cung quay súng cướp đồn
Tôi trộn cà độc dược vào cơm
Xé gan giặc trong “Hà thành đầu độc”
Chúng đặt tôi lên lưỡi cày nung bỏng
“cũng thành nhân…” tôi ngẩng nhìn máy chém
Đầu rơi mắt vẫn mở trừng
Tôi lang thang khắp đồng bãi sông Hồng
Ngày vùi gươm dưới cát
Đêm trăng lạnh sương lạnh
Tôi mài trên đá tảng lưỡi gươm xanh
Đợi dịp vào thành
Lấy lại nhà lại nước
Nhìn đoàn tàu giặc
Như rắn đen đi hút máu dân mình
Ngực tôi ngàn vết thương
Mặt tôi ngàn vết nhục
Tôi là người lính già tóc bạc
Tôi là tám mươi năm uất ức
Tôi là con của sông Hồng sôi sục
Đêm đêm trên cát
Mài gươm. | Lưu Quang Vũ |
Sông Hồng – Lời Từ Giã Của Trung Đoàn Thủ Đô | poem.php?poem=song_hong__loi_tu_gia_cua_trung_doan_thu_do__luu_quang_vu | Mũ sắt mưa bay lất phất
Trung đoàn lặng lẽ ra đi
Bãi Long Biên gió buốt
Dòng sông đen rì rầm
Ngoảnh nhìn Hà Nội rưng rưng
Liên khu Một bập bùng lửa cháy
Phất Lộc Nguyễn Siêu Hàng Chiếu
Ô Quan Chưởng Cột đồng hồ
Mái nhà cao thấp nhấp nhô
Bao giờ trở lại?
Hà Nội ơi Hà Nội
Những tên người tên phố thân yêu
Những chiến lũy cao
Chồng chất tủ giường bàn ghế
Có chiếc hòm nâu của mẹ
Người mẹ nghèo đầu ô
Chiếc xe nôi trẻ thơ
Lỗ chỗ đầy vết đạn
Chiếc dương cầm nhà ai
Tiếng dây đứt trong đêm chờ giặc
Ta có thằng bạn học
Hy sinh chôn dưới nền nhà
Đêm nay đơn vị rút ra
Các cậu nằm ở lại
Chân bước lòng đau nhói
Đâu những mặt hồ sương muối
Những sân trường lá rụng áo bay
Những đường xưa héo hắt mặt gầy
Cách mạng tình đầu nắng chói
Nước Cộng hòa một tuổi
Chiến xa quân thù
Như bóng đêm gầm gừ trở lại
Tháng Chạp bốn bề lửa khói
Quyết tử quân ra đời
Những công nhân máy đèn
Thợ sắp chữ nhà in
Vai áo dầu lem luốc
Anh giáo tư rút rát
Đưa bàn tay trắng trẻo nhận thanh gươm
Anh sinh viên trường thuốc ngang tàng
Mang đến con dao giải phẫu
Anh kéo đàn tiệm rượu
Bác phở rong mũ dạ
Ông thợ già bẻ ghi
Những lưng áo suốt đời vá rách
Những bài tay suốt đời im lặng
Linh hồn của Hà Nội thủ đô
Những người phiêu bạt không nhà
Bốc vác bến sông, gầm cầu nằm ngủ
Gái nhảy, vú em, anh xe, chú tiểu
Có kẻ lần đầu tiên được sống
Có người ngỡ đời mình đã hết
Trong khói thuốc chán chường
Hôm nay ném bút bước ra đường
Đứng vào chiến lũy
Đã quá nhiều đêm nô lệ
Nước Việt thân yêu giờ phút mất còn
Già dặn hay tơ măng
Chân đấy hay cà – vạt
Người theo đạo Tin lành
Người đọc mòn sách Khổng
Và anh, người Cộng Sản
Hôm xưa vượt ngục Hỏa Lò
Dân phố chỉ biết tên
Qua tấm hình truy nã
Hôm nay ôm bom ba càng
Đi hàng đầu dẫn tất cả xông lên
Đục tường nhà nối lại mọi đời riêng
Sáu mươi ngày quyết liệt
Từng thềm gạch từng tấc đất
Tiếng xung phong tiếng thét rung trời
Địch từ Đồn Thuỷ kéo lên
Từ Cửa Bắc xông ra
Pháo đào Láng quân ta bắn xuống
Cầu Gỗ Hàng Đường Cửa Nam Hàng Bột
Ô Cầu Dền, nhà thương Vọng, Hãng dầu Sen
Giặc máy bay xe tăng
Ta súng trường chai cháy
Giặc chiếm nhà ngoài, ta xông ra chiếm lại
Giặc lên gác hai ta gỡ mái nhào vào
Định ở Bắc Bộ phủ
Thực ở Giảng Võ
Và bao người đã ngã không tên
Bác hàng rong chợ Đồng Xuân
Vung đòn gánh đuổi thù quanh phản thịt
Anh bán vé chết trong toa xe điện
Bác đưa thư già tóc bạc
Trên thềm nhà bưu điện hy sinh
Túi thư chưa kịp gửi khoác bên mình
Tiểu đội nữ cứu thương
Ngã xuống miệng còn ca hát
Những cô gái Ngọc Hà Lãng Bạc
Những mẹ già Lai Xá Thụy Khuê…
Đêm nay ra đi
Nhớ từng gương mặt
Nhớ thằng em liên lạc
Nhớ rạp hát Tố Như
Nhớ đường phố cùng ta ngăn bước giặc
Cho khắp nơi cuộc kháng chiến bắt đầu
Nhớ khóm rau xanh bên những cành đào
Trên chiến lũy, mưa phùn ướt đẫm
Đêm giao thừa khói trầm nghi ngút
Đọc dòng thư, tất cả rưng rưng
“các em quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”
Đôi mắt già Hồ thăm thẳm
Sớm mai thành phố vào tay giặc
Chúng nó đừng hòng khuất phục
Hà Nội là của ta
Một cột điện một mái nhà
Một thằng bạn một thằng em
Một sớm mai yên tĩnh
Ai hát bài “Suối mơ”[1]
Tiếng xe chạy tiếng rao quà
Hà Nội lầm than Hà Nội phù hoa
Hà Nội đêm nay nhắc gọi
Ra đi hôm nay để mãi mãi trở về
Mưa bay lồng lộng bờ đê
Hà Nội nhòe trong nước mắt
Tam Đảo sau lưng sừng sững
Việt Bắc chiến khu bát ngát
Hồng Hà cuồn cuộn réo sôi
Chỉ xuống dòng sông đỏ rực
Chúng ta thề sẽ trở về.
1. Một bài hát của nhạc sĩ Văn Cao, phổ từ “ Bài thơ bên suối“. | Lưu Quang Vũ |
Sông Hồng | poem.php?poem=song_hong__luu_quang_vu | Một con sông chảy qua thời gian
Chảy qua lịch sử
Chảy qua triệu triệu cuộc đời
Chảy qua mỗi trái tim người
Khi êm đềm khi hung dữ
Một con sông rì rầm sóng vỗ
Trong muôn vàn trang thơ
Làm nên xóm thôn, hoa trái, những ngôi nhà
Tạo sắc áo, màu cây và tiếng Việt
Một giống nòi sinh tự một dòng sông
Trăm đứa con xuống biển lên rừng
Ở lại Phong Châu, người con thứ nhất
Vua Hùng Vương thứ nhất nước Văn Lang
Sóng và phù sa – khái niệm đầu tiên
Nước và đất để nay thành Đất Nước
Một con sông dịu dàng như lục bát
Một con sông phập phồng muôn bắp thịt
Một con sông đỏ rực
Nhuộm hồng nâu da người.
Ôi Sông Hồng, mẹ của ta ơi
Người chứa chất trong lòng
Bao điều bí mật
Bao kho vàng cổ tích
Bao tiếng rên nhọc nhằn
Bao xoáy nước réo sôi trong ngực rộng của người
Bao doi cát ngầm trong lòng người phiêu bạt
Người quằn quại dưới mưa dầm nắng gắt
Cho ban mai chim nhạn báo tin xuân
Cho đơn sơ hạt gạo trắng ngần
Cả nhành dâu bé xanh
Người cũng cho nhựa ấm
Một dòng sông với những thuyền những bến
Những thân đê uốn lượn lưng rồng
Hoa gạo đỏ bờ sông những đền miếu phố phường
Mái rạ bờ tre hoàng hôn khói bếp
Một dòng sông như dòng đời mãnh liệt
Nhấn chìm bao thuyền giặc
Và xoá nhoà dấu vết các triều vua…
Sóng rập rờn quanh bè gỗ tuổi thơ
Nước sông chảy trên vai em lấp loáng
Ta đi qua những bến phà tan nát
Một ngàn ngày xa cách
Một ngàn đêm sông Hồng
Trên chùm sao bánh lái
Trong câu hò đồng đội
Trong ráng mây cuồn cuộn căng buồm…
Máu ta mang sắc đỏ sông Hồng
Nỗi khổ và niềm vui bất tận
Luôn luôn mới đến, luôn luôn ra đi
Luôn già nhất và luôn trẻ nhất
Sông để lại trước khi về với biển
Không phải máu đen độc ác của quân thù
Không phải gươm đao ngàn năm chiến trận
Không phải nghẹn ngào tiếng nấc
Sau sụp lở hưng vong sau thù hận sóng trào
Là bãi mới của sông xanh ngát
Là đất đai lấn dần ra biển
Là tâm hồn đằm thắm phù sa
Dâng yêu thương đỏ rực đôi bờ. | Lưu Quang Vũ |
Sông Hồng – Năm Mẹ Sinh Em | poem.php?poem=song_hong__nam_me_sinh_em__luu_quang_vu | Như cơn mê cơn sốt
Mắt đói mở trừng
Trán gầy đen lõm
Ăn hết củ rào lộc sung nõn chuối
Ăn cả thằn lằn chuột bọ
Cái đói dày vò cắn xé
Nhục nhã kinh hoàng điên dại
Giành nhau mẩu bánh giữa chợ
Nuốt vội nghẹn ngào máu ứa
Đi lên thành phố
Gục chết nằm đầy các cửa ô
Mùi xác chết u ám cả bầu trời
Sớm mai lạnh buốt vỉa hè
Những bàn tay quờ quạng
Những bàn tay thò ra khỏi chiếu
Sọ người va nhau trên những cỗ xe bò
Những bà điên những thầy bói mù lòa
Hát rợn người những lời sấm tiên tri
Tiếng chuông nhà thờ
Báo hiệu giờ tận thế cái năm kinh khủng
Cả nhân loại qua một cơn chém giết
Cả dân tộc sau chuỗi ngày tàn khốc
Bóng đen nhà tù Pháp
Ngựa Nhật và gươm Nhật
Máy bay đồng minh trút cái chết lên đầu
Các nhà thơ trong Tự lực văn đoàn
Làm thơ về trăng và các tiểu thư sầu mộng
Tổ quốc tưởng như bị bỏ quên
Giải đất tối tăm giải đất nghèo hèn
Chỉ còn những cơn gió lang thang
Chỉ còn cái đói
Mẹ sinh em năm ấy
Lán nhỏ ven bờ đê
Tiếng nước sông ầm ầm dữ dội
Tiếng chân những người đi cướp thóc
Rầm rập chạy ngang vườn
Đàn ông đàn bà dao gậy câu liêm
Thúng mủng nón mê lũ lượt
Lá cờ đỏ bập bùng phía trước
Những huyện đường bốc cháy trong đêm
Mẹ sinh em
Ngực gầy thở dốc
Áo rách đẫm máu
Phản lạnh nhà xiêu không hớp cháo
Những bàn tay đói
Đỡ em ra đời
Ngoài kia những người sống sót
Những người bị cướp đoạt bị chà đạp tần cùng những người bị đuổi bắt
Đứng lên giành hạt gạo để sống
Giành đất nâu và khí trời
Ngoài kia sông Hồng rên xiết gào kêu
Quằn quại ánh sao xanh biếc
Gió thổi bãi hoang xao xác
Mẹ cắn môi sùi bọt đau rên
Tiếng khóc em trong tiếng trống thình thình
Vú mẹ cằn khô không giọt sữa
Em sinh ra từ cơn đói xé lòng
Suốt đời em mang
Nỗi đói và nỗi khát
Ánh lửa đầu tiên em thấy
Là ánh đuốc những người nổi dậy
Em sinh ra khi ngày hửng đêm tàn
Lúc con chim đạp gẫy cửa lồng
Nếu suốt đời em khát vọng trời xanh
Nếu suốt đời em đòi hỏi trời xanh
Sao anh lại ngạc nhiên và trách móc?
Suốt đời em mang trong ngực
Tiếng sông ào ạt réo sôi những tàn lửa quanh mình gió xoáy
Và bờ đê rầm rập bước chân người… | Lưu Quang Vũ |
Thơ Gửi Người Tình Cuối Cùng | poem.php?poem=tho_gui_nguoi_tinh_cuoi_cung__luu_quang_vu | Mấy đoạn thơ
Tặng Q.
Mùa vải thiều đã hết
Mùa nhãn còn chưa sang
Tôi đi những vùng nắng hạn chang chang
Những ngả đường nhiều mưa tháng Bảy
Bùn lầy
Bóng tối
Đêm nay
Thị xã ướt đầm cỏ lạ
Những trái dâu da trên thềm không ai nhặt
Như những trẻ con bị bỏ rơi lăn lóc
Đêm nay tôi chẳng biết lối về
Phía nào cũng hàng rào trước mặt
Thế giới có bao nhiêu tường vách
Ngăn cản con người đến với nhau
Sao tôi lại muốn em tin
Khi chính tôi cũng chẳng tin ai cả
Tôi là đứa con cô đơn ngay khi ngồi cạnh mẹ
Thằng bé lẻ loi giữa lớp học ồn ào
Bàn chân hồ nghi giữa đường phố xôn xao
Giữa sự thông minh của đông vui bè bạn
Vứt sách xuống gầm bàn đi ra mặt trận
Tôi là người lính cô đơn ở giữa trung đoàn
Bao lâu rồi vẫn chỉ có thế thôi
Nỗi cô đơn hoàn toàn nỗi cô đơn khủng khiếp
Trước và sau trong và ngoài cuộc đời và trang sách
Tôi gục xuống tay em
Trong cái đêm lặng lẽ này
Giữa run rẩy những hàng cây
Giữa bóng tối và gập ghềnh bãi đá
Em mang gì cho tôi
Một bao thuốc lá
Một bài thơ về nước Arập bại trận
Một bức tranh cổ xưa trong viện bảo tàng
Nếu bây giờ đang mùa hè
Tôi sẽ vào rừng đan cho em chiếc mũ mềm bằng cói
Nếu quên mình không còn ít tuổi
Tôi sẽ hái cho em chùm hoa xoan tây
Nhưng em ơi đây chỉ có gió may
Lòng tôi trắng mà mùa thu gió độc
Em sập cửa lại rồi
Tôi đã nhận bao cái tát
Của đời của bạn thân
Em sập cửa lại rồi
Tôi còn gì mà đau khổ nữa
Chỉ biết tự mỉm cười
“Chuyện như trong tiểu thuyết”
Nhưng giờ đây một mình
Như kẻ yếu hèn tôi bỗng khóc
Ngoài kia sông Hồng mênh mông nước xiết
Những cánh đồng nằm trong lũ lụt
Những xóm làng tan hoang
Những người chết đuối
Những đê cao tưởng không gì phá nổi
Bây giờ tan vỡ trong đêm
Tôi còn gì mà đau khổ nữa em
1971 | Lưu Quang Vũ |
Thôn Chu Hưng | poem.php?poem=thon_chu_hung__luu_quang_vu | Thôn Chu Hưng trăng sao rơi đầy giếng
Nằm giữa bốn bề rừng rậm nứa lao xao
Đường ven suối quả vả vàng chín rụng
Cọ xanh rờn lấp loáng nước sông Thao.
Nhà chon von khuất sau vườn ngô sắn
Thôn nhỏ nặng tình kháng chiến mười năm
Cơm thiếu muối rau giền ăn với trám
Sương trắng đồi, áo mỏng rét căm căm.
Ơi Chu Hưng sắn vùi trong bếp lửa đỏ
Ấm những ngày gian khổ khó quên nhau.
Mẹ sinh con vào cuối mùa hoa gạo
Loa chuyển rừng tin thắng trận sông Lô
Bố gửi con mảnh vải dù may áo
Súng nổ dòn đuổi giặc suốt mùa mưa.
Vỡ đồi hoang mẹ trồng sắn trồng ngô
Con lớn trong nỗi nhọc nhằn của mẹ
Trong cánh tay xóm làng bồng bế
Trong tiếng hò tha thiết vọng trên nương.
Tuổi lên năm đi nhặt củi ven rừng
Con tập đánh vần bằng bảng tin thắng trận
Ăn đọt măng vầu, uống ngụm nước trong
Con chưa thấy những chân trời cao rộng.
Mùa thu hòa bình rời xa Việt Bắc
Bè về xuôi gió thổi nước sông reo
Rừng vẫy lá đưa ta đi lưu luyến
Bạn nhỏ trên đồi đứng mãi nhìn theo…
Xa Chu Hưng đã chín mùa cá lũ
Sắn bên đồi sắn có xanh tươi?
Mái nhà cũ đêm đêm ai nhóm lửa
Máng tre có còn hứng nước mưa rơi?
Thôn ta mở thêm mấy trường học mới
Hợp tác nhà nay chắc đã lên cao
Tháng mấy buổi có phim về chiếu
Đến bao giờ có điện để thay sao?
Con suối nhỏ xuyên rừng nơi ấy
Là ngọn nguồn sông biển yêu thương
Ra biển ra sông còn nhớ mãi
Trăng hoa rừng…ơi Chu Hưng, Chu Hưng!
Hà Nội, 1964. | Lưu Quang Vũ |
Thơ Ru Em Ngủ | poem.php?poem=tho_ru_em_ngu__luu_quang_vu | Ngủ đi em ơi, trời xanh sau lá thưa
Trưa đã sẫm rồi, cửa ngỏ sương sa
Em nằm nghiêng, tóc cụp xuống như lông thỏ
Như con sóc hiền, như chùm dẻ mùa đông.
Ngủ đi em ơi gian phòng nhỏ như thuyền
Giấc ngủ trôi về như dải sông đen
Có rong dại và ngút ngàn lau trắng
Một thành phố xa xôi có nhịp cầu đá xám
Con quay nâu quay trên hè phố vắng
Con sẻ gầy trên gió hát ngu ngơ.
Ngủ đi em ơi, sân thượng áo phơi
Những tấm chăn hoa những thảm màu sặc sỡ
Rãnh nước chung quanh khu nhà nhỏ
Khói mịt mù mắt trẻ con cay.
Ngủ đi em ơi, trên tường mảnh chai
Không ngăn nổi những đám mây xô giạt
Những quả đồi cao những thung lũng hẹp
Tiếng tù và vang dội lòng khe.
Ngủ đi em ơi, những người gặt lúa về
Đang múa trên bờ ruộng
Tiếng tay vỗ nhịp nhàng như sóng
Tiếng hát chập chờn lúc hiện lúc tan.
Ngủ đi em ơi, làng biển nắng chang
Không có chiếc thuyền nào bão lật
Trong rừng thẳm không ai lên cơn sốt
Người lính bị thương vết bỏng đỡ đau rồi
Em hãy yên lòng một lát thảnh thơi
Ước chi lo mọi nỗi em lo, buồn mọi nỗi em buồn
Cho phút này em được ngủ ngon
Ta sẽ cùng qua bao làng mạc ruộng vườn,
Bao giếng nước, ngày vui, bao mùa cấy gặt
Người đi đường mệt mỏi ơi, ngủ đi cho lại sức
Như chưa hề khổ nhọc
Như chưa hề đắng cay
Anh ở cạnh em đây
Đừng sợ xa nhau nữa
Nắng chiều trên ngọn lá
Gió cồn bụi trắng bay
Nẻo dài còn đợi đấy
Ngủ đi, bạn đường ơi! | Lưu Quang Vũ |
Thơ Tình Viết Về Một Người Đàn Bà Không Có Tên (i) | poem.php?poem=tho_tinh_viet_ve_mot_nguoi_dan_ba_khong_co_ten_i__luu_quang_vu | Lá cơm nguội rụng vàng mặt phố
Mùa đông sắp tới rồi
Mùa đông này ta sẽ phải chia tay
Một chuyện chia tay, có gì đâu em nhỉ
Một chuyện tình tan vỡ, có gì đâu
Kết thúc một năm bao giờ chả thế
Sau mọi điều, lại chỉ có mùa đông
Có gì đâu mà tiếc mà buồn
Em biết đấy, anh chẳng tin định mệnh
Nhưng trên đời này chỉ ước mơ là có thật
Hai ta hãy là giấc mộng của nhau thôi
Em là tia nắng soi anh đến trọn cuộc đời
Chẳng có ai yêu em như thế được
Em ở đâu, dù cùng trời cuối đất
Dù năm tháng dài lâu
Dù sướng vui hay cùng cực khổ đau
Anh vẫn ở bên em mãi mãi
Là bậc cửa dưới chân em qua lại
Là cốc nước trên môi em run rẩy
Chiếc lá trên tay em
Giọt mưa trên áo em
Như hạt bụi trên mặt bàn em quét
Có gì đâu mà khóc
Hạnh phúc chỉ là điều bịa đặt
Nên tình yêu là chuyện viển vông thôi
Sương mùa đông lặng lẽ đã giăng đầy
Bao kỷ niệm, quên đi đừng nhớ nữa.
Lá sẽ rơi trên cỏ mòn lối cũ
Thân cây xưa sẽ gục đổ bên thềm
Lời anh nói vang lên
Như những lời vĩnh biệt
“Cuộc sống chia rẽ chúng ta
Chỉ cái chết là nối gần nhau lại”
Sau này chết đi, ở bên nhau mãi
Chấm dứt mọi đắng cay buồn tủi
Mọi nhọc nhằn ngang trái
E chúng mình không nhận được ra nhau. | Lưu Quang Vũ |
Thư Viết Cho Quỳnh Trên Máy Bay | poem.php?poem=thu_viet_cho_quynh_tren_may_bay__luu_quang_vu | Có phải vì mười lăm năm yêu anh
Trái tim em đã mệt?
Cô gái bướng bỉnh
Cô gái hay cười ngày xưa
Mẹ của các con anh
Một tháng nay nằm viện.
Chiếc giường trắng, vách tường cũng trắng
Một mình em với giấc ngủ chập chờn
Thương trái tim nhiều vất vả lo buồn
Trái tim lỡ yêu người trai phiêu bạt
Luôn mắc nợ những chuyến đi, những giấc mơ điên rồ, những ngọn lửa không có thật
Vẫn là gã trai nông nổi của em
Người chồng đoảng của em
15 mùa hè chói lọi, 15 mùa đông dài
Người yêu ơi
Có nhịp tim nào buồn khổ vì anh?
Thôi đừng buồn nữa, đừng lo phiền
Rồi em sẽ khoẻ lên
Em phải khoẻ lên
Bởi ta còn rất nhiều dặm đường phải đi
Nhiều việc phải làm nhiều biển xa phải tới
Mùa hè náo động dưới kia
Tiếng ve trong vườn nắng
Và sau đê sông Hồng nước lớn
Đỏ phập phồng như một trái tim đau
Từ nơi xa anh vội về với em
Chiếc máy bay bay dọc sông Hồng
Hà Nội sau những đám mây
Anh dõi tìm: đâu, giữa chấm xanh nào
Có căn phòng bệnh viện nơi em ở?
Trái tim anh trong ngực em rồi đó
Hãy giữ gìn cho anh
Đêm hãy mơ những giấc mơ lành
Ngày yên tĩnh như anh luôn ở cạnh
Ta chỉ mới bắt đầu những ngày đẹp nhất
Vở kịch lớn, bài thơ hay nhất
Dành cho em, chưa kịp viết tặng em
Tấm màn nhung đỏ thắm
Mới bắt đầu kéo lên
Những ngọn nến lung linh quanh giá nhạc
Bao nỗi khổ niềm yêu thành tiếng hát
Trái tim hãy vì anh mà khoẻ mạnh
Trái tim của mùa hè, tổ ấm chở che anh… | Lưu Quang Vũ |
Tiễn Bạn | poem.php?poem=tien_ban__luu_quang_vu | Ngày mai mày đi xa
Bỏ lại gian phòng, những bức tranh
Cái máy hát cũ
Tập Apollinaire[2] dịch dở
Quảng Trị mùa gió Lào
Cuộc chiến còn dai dẳng
Hai bên chĩa súng vào nhau
Tuổi trẻ buồn, những chuyến đi, bao câu hỏi không lời giải
Đất nước mênh mông nắng cháy
Mai Nguyễn mặc áo lính, khoác ba-lô
Khánh xuôi về Phòng, mình ở lại
Người ra đi không biết đi làm gì
Người ở lại không biết ở lại làm gì
Đêm mưa thức với nhau trong quán cà phê
Đốm thuốc cháy môi không nói.
Tinh mơ một thằng con giai râu rậm lên xe
Không cô gái nào vẫy theo
Ra tiễn chỉ có hai anh trông có vẻ dở người
Ngồi uống một ấm trà ở ngã tư chợ Hôm
Hẹn nhau viết thư rồi im lặng
Xe chạy Khánh[3] bỗng vội vàng căn dặn:
“Đi đường cẩn thận
Gặp nơi ẩu đả phải tránh cho xa
Kẻo mang vạ vào thân”.
Chiếc xe khuất phố
Mây xám bay đầy trời. | Lưu Quang Vũ |