title
stringlengths 2
84
| link
stringlengths 20
112
| poem_text
stringlengths 47
126k
⌀ | author_name
stringclasses 348
values |
|---|---|---|---|
Chiều Hương Giang | poem.php?poem=chieu_huong_giang__nguyen_khoa_diem | Sau chiều nay, còn buổi chiều khác nữa
Có thể mây cao, có thể nắng vàng
Cơn gió thổi những buổi chiều chưa tới
Tóc bao người bay rợi cả không gian
Nhưng chiều nay con bò gặm cỏ
Bên dòng sông như chưa biết chiều tan
Tôi với nó lặng im bè bạn
Mắt nó nhìn dìu dịu nước Hương Giang
Những buổi chiều, những buổi chiều quê hương
Tôi đã sống và tôi chưa được sống
Nhưng chiều nay vô tình trong nắng muộn
Mắt tôi nhìn trong suốt nước Hương Giang | Nguyễn Khoa Điềm |
Có Một Ngày | poem.php?poem=co_mot_ngay__nguyen_khoa_diem | Có một ngày em không yêu anh
Em đi thật xa
Và mặc chiếc áo
Anh chưa từng thấy bao giờ
Em sẽ có cái cười
Bằng ánh sáng của cái hôn khác
Có nỗi buồn
Bằng màu mưa khác
Những buồn vui anh không có bao giờ
Có một ngày
Em tràn đầy hạnh phúc
Ngày em không yêu anh
Ngày em rời mái nhà xưa cũ ấy
Và chiếc áo sờn vai ấy
Anh từng hôn lên nỗi khó nhọc hàng ngày
Em xoá mình đi
Bằng chiếc khăn màu thơm ngát
Cái ngày đó
Anh sẽ bắt đầu
Với anh
Bằng bước chân ngày đón em
Anh một chàng trai
Với màu tóc khác
Riêng năm tháng cuộc đời
Thì vẫn như xưa. | Nguyễn Khoa Điềm |
Con Chim Thời Gian | poem.php?poem=con_chim_thoi_gian__nguyen_khoa_diem | I
Côộc
Côộc
Côộc
Con gõ kiến đại ngàn
Gõ nhịp thời gian
Từng bước
Từng bước chân
Dẫm lên lối mòn đồng đội
Ôi bàn chân bé tí
Chân nao
Gạo nặng vai
Hơi em ngắn dập dồn chiến dịch
Nhịp con tim
Nhịp lời chim
Thánh thót mồ hôi
Giữa ngàn núi xưa cúi đầu lặng lẽ
Bóng nhỏ gần bên mặt trời
Côộc
Côộc
Côộc
Những người Tà Ôi da màu than rẫy cũ
Truốt vào lòng tay sần sùi da gỗ bứa
Từng hạt vàng ẩm ướt mồ hôi
Từng hạt vàng in sắc máu bàn tay
Từng hạt vàng chiến thắng
Tiếng con chim
Đếm cho ta hạt thóc
Đếm lòng ta hạt ngọc
Và trái tim không biết rụng rơi
Ta chắt chiu nuôi cách mạng nên người
Côộc. Tiếng chim vang vọng
Thành phố sau màu mây
Ôi thương nhớ vẫn hôn lên cùng nắng hồng mỗi sáng
Một thành phố cuối con suối này
Uống nước đục ngầu mỗi chiều đầy bom đạn
Đây, thành phố ta là những sa bàn
Những mái đầu hoa râm đăm đăm nếp trán
Lần bày tay rẽ lối những binh đoàn
Đường phố thân yêu
Ta lại học tên em theo hướng những binh đoàn xuất trận
Ta vuốt ve ngàn mái ngói mênh mang
Tay ta đau với trường thành vỡ rạn
Và con cầu như tiếng nấc nằm ngang
Cho ta làm một trái mù u
Lăn theo chân các anh các chị
Những trận xuống đường, những đêm không ngủ
Cùng nhạc ngựa cha ông, cho ta đi nữa
Về giữa phá Tam Giang.
II
Cánh rừng này mấy trận B.52?
Cây cụt ngọn dựng bia vào trời xanh căm giận
Nương sắn xương gầy mục nấm lân tinh
Những con suối quay nguồn về huyện bom ngàn tấn
Chim vỗ cánh về đây
Khắc lên cây cháy bỉng
Bằng một nốt rê trầm
Ta bỗng nghe
Tiếng nhặt khoan nhịp sênh tiền mẹ hát
Tiếng âm ấm giọt tranh vừa nặng hạt
Tiếng phồng căng con gà đất đầu xuân
Tiếng chìm sâu buổi phóng cọc Bạch Đằng
Tiếng đục vào đất đêm
Tiếng khoan tường xuyên phố
Tiếng đất rang lật dưới chân cha vỡ
Tiếng bào thai mẹ đạp ngốt hầm sâu
Và tiếng em rơi rơi...
Như những mảnh lá đêm, mùa chia tay Hà Nội
Ôi Tổ quốc ta yêu Người vời vợi
Khi Người khổ đau không làm ta sợ hãi
Trong căm hờn ta biết đường ta lên
Như hôm nay trầm tĩnh tiếng chim
Gõ không mỏi vào cửa ngày gian khổ nhất
Vững tin.
Vững tin
Vững tin.
III
Côộc... Côộc... Côộc...
Mũi tên bay thần tốc
Những trận đánh chuyển giông trời lập hạ
Những trận đánh làm lịch sử vặn mình trong nếp đá
Biển tung xao sóng cuộn đằng đông
Lũ phăng phăng thốc xuống đồng bằng
Xáp thành cột, nhận chìm loài giặc nước
Côộc. Côộc. Côộc...
Những trống đồng Ngọc Lũ
Những cồng trận Đam San
Tiếng hô vang anh Trỗi
Cùng ba mươi mốt triệu người nổi lên bão tố
Côộc. Côộc. Côộc...
Nhịp thời gian cấp tập nụ xòe
Đã bén lửa, hỡi mùa hè sáu chín! | Nguyễn Khoa Điềm |
Con Gà Đất, Cây Kèn Và Khẩu Súng | poem.php?poem=con_ga_dat_cay_ken_va_khau_sung__nguyen_khoa_diem | Nhân nghĩ về người thổi kèn trong "Mũi thép" kịch của Nguyễn Vũ
I.
Con gà đất bảy màu
Sống bằng hơi con trẻ
Hùng dũng gọi mùa xuân
Mặt trời vàng long lanh trên chợ Gia lạc
Ngày vui bay trong tiếng gà giòn giã
Buổi sáng, buổi trưa, buỗi chiều, hối hả
Ôi tiếng gà đầu năm
Hạnh phúc tròn trong hơi sữa
Nồng nàn mùi đất sang xuân
Những con gà đất không ăn được
Nó vỡ trên tay, trong giấc ngủ trẻ thơ
Nó vở trên tay, một sự thật, không ngờ
Mẹ ít tiền không đủ mua con khác
Hẹn con mùa xuân sau.
Mùa xuân sau, tuổi thơ đi qua
Con gà đất của anh không còn gáy nữa
Hạnh phúc chuyền môi một thằng bé bên nhà
Cũng tiếng gà, cũng ngày xuân, hối hả...
Lời mẹ hẹn thành xót xa.
II
Thành phố mọc như nấm độc những xnách-ba
Mỹ và đĩ
Lưỡi dao găm và đồng đô la
Xe nhà binh trút vào đây hối hả
Một mùa xuân quay cuồng và tan rã
Một mùa xuân cố trốn một mùa đông
Những con gà ướt trụi trốn mưa giông
Anh đến:
Hai tay nâng một cây kèn
Một con gà sắt tây mẹ chưa hề hứa hẹn
Và anh không mong
Nhưng phải có tiền để không phải mua con gà mà mua sự sống
Phải có tiền để được đứng ngả ba đường
Ôi! tiếng kèn giật tròn như một vòng thòng lọng
Riết lất cổ anh
Treo anh lên giữa tiếng cười nghiêng ngửa
Những tiếng kèn
Nấc lên giữa bốn bức tường địa ngục
Ngoài cửa kia những em giơ tay gầy chầu chực
Cuối đường kia rung đất tiếng bom rơi
Đất nước đau thương giận cho anh điệu nhạc
Chẳng chia buồn, như một kẻ xa xôi
Người thổi kèn thấy đời mình xoay trong ống sắt
Muốn ngắt hơi
Anh bỗng mơ một con gà bảy sắc
Nở như hoa trên môi
Đó là con gà bốn mùa không vở nát
Gáy dưới mặt trời
Bằng nhịp thở cuộc đời
Vang trong xóm mạc
Những con gà giục mùa sinh sôi...
III
Một mùa xuân tiếng đại bác rầm rầm
Bản hành khúc những binh đoàn giải phóng
Vút từng không tiếng gió phất cờ sao
Ôi ngày hội của những người đứng lên đòi được sống
Những âm thanh ngàn sóng đại dương trào...
Người thổi kèn nhận phần mình khẩu súng
Như nhận một chỗ ngồi dưới tay nhạc trưởng
Chợt hiểu rằng, đây khao khát thẳn sâu
Mẹ đã hẹn một lần và anh đợi từ lâu
Anh đã đi từ
Con gà đất cây kèn và khẩu súng
Để nhận lấy tình yêu của thuở ban đầu | Nguyễn Khoa Điềm |
Đất Ngoại Ô | poem.php?poem=dat_ngoai_o__nguyen_khoa_diem | Khu phố ngoại ô
Tầm tã rụng bên dòng sông
những người dân nghèo về đây
như vỏ hến chiều chiều tấp lên các bến
Khu phố ngoại ô
Chân đất, đội áo nối vai
Le te chợ Hôm, chợ Mai
Đầu tắt mặt tối
Khu phố ngoại ô nằm nghe mưa nguồn và sóng vỗ
Đêm thầm tính những chuyến đò về trong giấc ngủ
Trăn trở tôn đi những năm nào
vỗ về một ngày lam lũ
trong tiếng hát nấc dài cuối ngã ba sâu
Tôi lớn lên trên khu phố buồn đau
Không còn gặp cụ Trâu và những lâu đài xưa cũng chìm dần trong lá xanh trùm kín cửa
Vườn thơ xưa không còn gã áo trắng đi về
Ngơ ngẩn đọc thơ buồn trong tiếng guốc cạo râu
Chỉ còn người phu xe cũ
nghiên cốc rượu chiều nhòe những mái tôn
Chỉ có nắng trời làm rát mặt những quán nghèo bám bờ đường nhựa
Chỉ còn mẹ tôi ngồi bán hàng suốt mùa mưa
Nước mắt thương chồng lạnh như hạt mưa đọng qua cửa thùng gương
Ôi những cuộc đời sụt lở dần theo con nước mỗi năm lùa vô Đập Đá
Chỉ có tiếng xe đoàn lê dương lăn lạo xạo trên những đốt sống lưng trần
Chỉ có tiếng còi tàu há mồm những con giòi rúc vào mạch máu
Trước Phu Văn Lâu lá cờ vàng như tài cải úa
trước bến Văn Kâu
Đau biết mấy lần mẹ hát khúc ca dao
Lũ chúng tôi lớn lên
Con gái đi học về còn biết ra sông gánh nước
Con trai còn biết đọc Lục Vân Riên và thơ mụ Đội cho bà
Qua hoàng thành cha ông gọi tên tôi tôi ù ù trong họng súng thần công
Hịch Cần vương tưởng còn vang qua chín cửa
Sắc đẹp nghìn xưa thấm từng trang lịch sử
Đời bà con nghèo đọng giữa đáy truyền đơn
Nước mặn lên lúa héo ở bên cồn
Mẹ vẫn dặn "đổi nước ngọt" chứ đừng "bán nước"
Nắng tháng năm run rẩy những oan hồn
Người còn sống nhớ "Ngày thất thủ"
Ôi mùa phượng hay lòng tôi cháy đỏ
Chúng tôi đi. Từ cửa ngoại ô này
Cái vẫy tay cuối cùng của thành phố thân yêu.
Mười lăm năm đâu phải một ngày xa
Thằng bạn cũ đã thành đồng chí
Đêm đêm khơi từng ngọn lửa
Kể tôinghe chuyện mụ lý, ông cò...
Những tấm lòng bền bỉ
Cứng như hòn đất chai
Thở bằng hơi nghĩa khí
Làm trăm nghề chỉ chừa nghề cho Mỹ
Làm trăm thân cũng dân dã cụ Hồ
Ơi đất phải ra đi và Đất phải trở về
Là gạch ngói đau thương là chiến hào căm giận
Là Trường Sơn dựng lên ngàn bệ phóng
Là kỳ đài xưa ta khắc một câu thề
Giải phóng!
Có bao giờ như buổi sáng Xuân nay
Chúng ta hay, nhìn độ lửa, ta hay
Đất đuổi giặc đất vươn dài bén gót
Mang Cá tan hoang, Phú Bài vỡ mặt
Ngoại ô mở rồi trăm cửa ta băng băng
Trái tim hồng lắp đầu súng chống tăng
Ta đã lớn, ơi mẹ, em, đồng chí
Dưới mái xưa nhìn theo ta ứa lệ
Sức trăm năm nay chuyển xuống lòng đường
Cả ngoại ô làm chiến lũy sông Hương
Bắn tàu giặc như lá trúc vàng héo rụng
Em gái cứu thương, em trai cầm súng
Mẹ may cờ, em nhỏ đón văn công
Cửa ủy ban rực rỡ lá cờ hồng
Người lại, kẻ qua, thợ nề, thự mộc
Cả chị tiểu thương năm nào tuyệt thực
đều ngồi đây điểm mặt những quân thù...
Cảm ơn mẹ sinh con trên thành phố. Ngàn ngày nắng và mưa, mười lăm năm bỡ ngỡ
Nay con lại chào Người dưới một vùng đạn lửa
Người đẹp vô cùng với khẩu súng trong tay
Con lại về thăm ảnh cha xưa
người chiến sĩ đánh Tây
Mười lăm nắm, mới có mặt trên bàn thờ
Bạn con đến thắp nén nhang thơm ngát
Mắt cha vui phấp phới bóng trăm cờ...
Ngoại ô bừng bừng tiếng hát
Ngực căng phồng Người trấn cửa Thuận An.
4-1968 - 4-1969 | Nguyễn Khoa Điềm |
Đất Nước | poem.php?poem=dat_nuoc__nguyen_khoa_diem | Khi ta lớn Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa.." mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc.
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó..
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi "con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc"
Nước là nơi "con cá ngư ông móng nước biển khơi"
Thời gian đằng đẵng
Không gian mênh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đã khuất
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hằng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng ta hài hòa nồng thắm
Khi chúng ra cầm tay mọi người
Đất Nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang Đất Nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời..
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút non Nghiên
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau 4.000 năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta
Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào 4.000 năm Đất Nước
Năm tháng nào cũng người người lớp lớp
Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh
Nhiều người đã trở thành anh hùng
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhỏ
Nhưng em biết không
Có biết bao người con gái, con trai
Trong 4.000 lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Họ chuyển lửa qua mỗi nhà, từ hòn than qua con cúi
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân
Họ đắp đập be bờ cho người sau trồng cây hái trái
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Để Đất Nước là Đất Nước nhân dân
Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại
Dạy anh biết "yêu em từ thở trong nôi"
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù mà không sợ dài lâu
Ôi những dòng sông bắt nước từ đâu
Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát
Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi
Người dạy ta nghèo ăn cháo ăn rau
Biết ăn ớt để đánh lừa cái lưỡi
Cái cuốc, con dao, đánh lừa cái tuổi
Chén rượu đánh lừa con mỏi, cơn đau
Con nộm nag tre đánh lừa cái chết
Đánh lừa cái rét là ăn miếng trầu
Đánh lừa thằng giặc là chuyện Trạng Quỳnh
Nhưng lạ lùng thay, nhân dân thông minh
Không hề lừa ta dù cao dao, cổ tích
Ta lớn lên bằng niềm tin rất thật
Biết bao nhiêu hạnh phúc có trên đời
Dẫu phải cay đắng dập vùi
Rằng cô Tấm cũng về làm hoàng hậu
Cây khế chua có đại bàng đến đậu
Chim ăn rồi trả ngon ngọt cho ta
Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa
Hoa của đất, người trồng cây dựng cửa
Khi ta đến gõ lên từng cánh cửa
Thì tin yêu ngay thẳng đón ta vào
Ta nghẹn ngào, Đất Nước Việt Nam ơí
Em nghe không trái thị đã rơi xuống tay người
Trai không chỉ rơi vì sức hút đất đai
Trái rơi vì tay người ao ước
Khi trái chạm tay người và người ấm ủ
Thì lừng hương và cô Tấm bước ra
Đi trả thù và sống Tự do
Không rơi xuống bùn, ôi trái thị quê ta
Để bùn lấm và thành bùn vạn kiếp
Rơi vào tay người, đó là định luật
Của đấu tranh và nhân nghĩa Việt Nam
Tuổi trẻ ơi trong sương gió tháng năm
Ta đã lớn rồi, chín đầy hy vọng
Hãy ngã xuống tay nhân dân, hỡi sắc vàng của nắng
Hỡi hương thơm của nồng mặn mồ hôi..
Hãy ngã vào tay nhân dân, đừng vãi đừng rơi
Đừng do dự, đừng hoài nghi nữa
Hãy yêu nhân dân và nghe người nhắn nhủ
Hãy tìm sức mạnh trên cơ thể nhân dân
Nhân dân đang đi lên đội ngũ trùng trùng
Thế vô tận của nghìn năm giết giặc
Lửa đã cháy hồng hào mặt đất
Mùa chín tình yêu, mùa chín hận thù
Không bao giờ xương máu phải bơ vơ
Ôi sông núi uy nghi ngàn dặm đất
Có nghe tiếng chúng con: Xin có mặt
Nguyện làm người xung kích của quê hương
Đấy tiếng hát chúng con: tiếng hát xuống đường! | Nguyễn Khoa Điềm |
Đất Nước (trích Đoạn) | poem.php?poem=dat_nuoc_trich_doan__nguyen_khoa_diem | Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó…
Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm[1]
Khăn thương nhớ ai
Khăn rơi xuống đất.
Khăn thương nhớ ai
Khăn vắt lên vai.
Khăn thương nhớ ai
Khăn chùi nước mắt.
Đèn thương nhớ ai
Mà đèn không tắt.
Mắt thương nhớ ai
Mắt ngủ không yên.
Đêm qua em những lo phiền
Lo vì một nỗi không yên mọi bề.">[1]
Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”[2]
Thời gian đằng đẵng
Không gian mệnh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đã khuát
Những ai bây giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau
Hàng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ
Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài hòa nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…
o O o
Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu[3]
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái[4]
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại[5]
Chín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng Vương[6]
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm[7]
Người học trò nghèo giúp cho Đất Nước mình núi Bút non Nghiên.[8]
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh[9]
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm[10]
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…
Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào bốn ngàn năm Đất Nước
Năm tháng nào cũng người người lớp lớp
Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh
Nhiều người đã trở thành anh hùng
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ
Những em biết không
Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Họ truyền lửa cho mỗi nhà, từ hòn than qua con cúi
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân
Họ đắp đập be bờ cho người sau trông cây hái trái
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân
Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại
Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi”[11]
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội[12]
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù mà không sợ dài lâu
Ôi những dòng sông bắt nước từ đâu
Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát
Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi… | Nguyễn Khoa Điềm |
Giặc Mỹ | poem.php?poem=giac_my__nguyen_khoa_diem | Khi tên lính Pháp cuối cùng đi đến trước dòng sông
Vươn qua thành cầu soi mặt mình dưới nước
Nó bỗng nhổ nước bọt vào nơi nó vừa ngắm được
Khuôn mặt chủ nghĩa thực dân cũ tan rồi trên sông nước quê ta
Tên lính Pháp quay đi
Tên lính Mỹ vào ngay..
Không ở đâu bằng đất nước Việt Nam này
Nơi nhân loại thêm một lần nhìn thấy
Những tội ác con người đã đi qua bỗng hồi sinh trở lại
Như những tầng diệp thạch vỡ làm đôi
Và những con bò sát khổng lồ ùa ra múa vuốt liếm môi
Rồi những Khan Tác-Ta bỗng bước ra từ bão cát
Rồi những cuộc Thập tự chinh với đầu người trên mũi mác
Rùng rùng đi tàn phá nước non này
Những bọn chúa tự hào lối đánh bánh xe quay?
Giờ đã có trực thăng treo người vào không khí
Xưa giết người bằng hóa chất, điện tử, prô-tông
Xưa quan lại đánh ta bằng đầu gậy bịt đồng
Nay chúng quật ta bằng cao su đột sắt
Quật chết người vẫn không hề tái mặt
Vì giết người máu chẳng dính tay chán
Xưa chúng âm u mở tòa án giảo hình
Bắt trí tuệ đến đây quỳ gối xuống
Nay "Sám hối" vẫn tràn đầy ánh sáng
Điện một nghìn oát xoay chiều vào cốt lõi thần kinh
Chuồng cọp của lãnh chúa xưa đáng gọi hôi tanh
Nay miệng những thằng ác ôn đã thanh ngòm gan với máu
Xưa "Luật cọ vế" và vinh hoa sáng tạo
Nay thú tính, dâm ô thành lý thuyết tôn thờ
Xưa một người chỉ đâm chết một người
Nay một cái bấm nút, một cái đạp càn bom Mỹ giết ta hàng chục hàng trăm ngọt xớt
Xưa đinh đóng bằng tay, nay đinh đóng bằng bom rốc-két
Mặt thằng giặc lái giết người vẫn có dáng ngắm trăng sao
Xưa khủng bố dân, chúng đem ta ra giữa chợ chặt đầu
Nay hiện đại, vô tuyến truyền hình sẽ đưa vào bữa cơm chiều nhân loại
Để loài người vừa ăn vừa xem máu vãi
Dần dà quen các chết tựa cơm ăn
Quen lối giết người, quen mặt xâm lăng
Quen kinh sợ, quen vục đầu trong vật chất!
Không ở đâu trí tuệ bị gọi nhầm tên kỳ quặc
Bằng những mưu đồ của Giôn Xơn, Ních Xơn
Mượn những công trình của máy tính, vi phân
Chúng phân tích máu xương ta thành tỷ lệ
Uốn công lý quăn quen làm thước kẻ
Rồi viết lên những định luật Việt Nam
Làm tiền đề cho sự tàn bạo thế gian
Chúng công bố:
Để phá 5 tấn thóc Việt cộng phải phá 50 tấn thóc của dân chúng
Ngược lại: Phải giết 500 dân Mỹ Lai để đừng sót một tên Việt cộng
Để khuất phục một dân tộc trong 10 năm "thời kỳ Việt Nam" phải dám đẩy lùi dân tộc ấy về đồ đá ngàn năm
Vì một cuộc hành quân phải hủy diệt hàng vạn mẫu tây rừng
Vì một đòn pháo kích ở Plây-cu phải trả đũa xuống sông Hồng Hà Nội
Vì một thành phố Mỹ Tho cần cứu nguy phải hạ sát ngay thành phố ấy
Vì sự tồn vong của học thuyết màu da, phải đầu cơ, hàng vạn xác da vàng
Vì một một tên bù nhìn, nửa triệu lính Mỹ phải đem sang
Vì lợi ích của 400 ông vua, 200 triệu người Mỹ phải góp tiền, góp máu
Vì tinh thần một tên lính Mỹ phải nói có 2.000 Việt cộng bị giết mỗi tuần trên mặt báo
(Thiếu chừng nào thì moi cốt, giết vào dân!)
Vì quyền giết người Việt Nam phải giết 4 sinh viên Mỹ ở Ken
Vì tổng thống, phải xích tay hàng vạn người biểu tình nổi loạn
Vì và phải.. cái tương quan độc đoán
Cái mệnh đề, cái lô-gích cuồng điên
Các tỷ lệ ném ra bất chấp cán cân
Chỉ cần sự bảo chứng của đô la và súng máy
Cùng cái đầu tối tăm của Giôn xơn, Ních Xơn đặt vào trên đấy!
Không ở đâu con người trước con người
Thành "chó dại", "Trâu điện" và "Đĩa đói"
Điều kinh tởm, chúng vẫn mượn tiếng người để nói
(Vẫn phải "nói" với ta vì ta vẫn là người)
Thú tính gầm lên trong chữ nghĩa, câu lời:
"Tao đánh mày cho tuyệt đường sinh nở!"
Tao moi gan mày thử xem to nhỏ!"
Tao đập vỡ óc mày xem tư tưởng Việt Cộng ra sao?
"Tao phá tiết trinh của mày để mày đừng mơ với mộng!
"Tao giết con mày để xem mày thương con hay Việt cộng!"
"Tao vặt râu thằng già này vì nó dám bằng tuổi cha tao!"
Chúng đánh để ta không tìm được chiều cao
Của thân thể, của ước mơ, hạnh phúc
Chúng đánh ta bật rễ ngoài mặt đất
Hết cầm cày, cầm búa, dắt trẻ, yêu thương
Chúng đánh ta tê liệt những phản ứng bình thường
Vui cới con người, buồn khi nắng xuống
Chúng đánh ta trụy hết những bào thai truyền thống
Từng đẻ ra nhân nghĩa, anh hùng, Nguyễn Trãi, Nguyễn Du..
Chúng đánh cho ta khắc nghiệt trước cái hôn Juliet-Romeo
Không bén mảng những cánh rừng của Ăng Đéc Xen, những bãi biển Ta Go nhìn đầy non trẻ
Chúng đánh cho cả dân tộc ta biến hình thành sứa
Trôi bập bềnh theo cuồng lưu của chủ nghĩa thực dân
Và trên nền đau của thế kỷ bị xâm lăng
Chúng biểu diễn cuộc đời ta thành véc-tơ, đồ thị
Bằng chính máu chúng ta nhằm chứng minh hiệu năng vũ khí?
Tên Mỹ kia! Mày bị căm ghét đời đời
Mày không giết nổi ta, cũng như không giết nổi sự kinh miệt của loài người
Không giết nổi sự dày vò sẽ di truyền trong huyết hệ
Của chính mày. Vào những năm 60, 70 thế kỷ
Mày đến Việt Nam. Và đánh mất ở đây tất cả những giá trị cao quý con người
Đánh mất Linh Côn, Giép Phốc Xơn, Hê Minh Uê..trong những bãi B.52
Mất tất cả để trở thành số không khủng khiếp
(Cái mày muống giáng cho ta, thì chính mày lãnh hết)
Không tự do, không sức mạnh, không hài hòa
Không quan vinh, không trí tuệ, không thơ ca
Không là không dẫu nhân với triệu lần Ních Xơn toan tính
Để chỉ là hư vô tiếng chuông, mịt mùng số lính
Cứ ngày đêm đồng vọng giữa Oa Sinh Tơn
Trong khi các người trả món nợ oán hờn
Ngã gục chết trên mũi giày tội ác
Ngã gục chết trong cô đơn đậm đặc
Với vết giày răng chó gặm vào tim.. | Nguyễn Khoa Điềm |
Gửi Anh Tường | poem.php?poem=gui_anh_tuong__nguyen_khoa_diem | Về những gì tôi muối nói cùng anh
Là buổi cách xa mà mùa xuân đẹp quá
Hoa riềng trắng bên hiên nhà yên ả
Và lũ ve rừng kêu khi trăng lên
Bom vẫn rền xé nát cả trời đêm
Truyền đơn giặc bên đường như xác lá
Nhưng tất cả không thể nào đe dọa
Một giọt nắng lành chầm chậm chuyển trên vai
Cùng những điều tôi muốn nói chiều nay
... Trong chiến tranh này ai nói dùm ta
Những kỳ diệu như một mùa nước lớn
Mà trí tuệ riêng quá chừng bé bỏng
Trong cuộc đấu tranh xoáy sóng bốn bề
Ôi những điều cần phải hát say mê
Là bài hát vô cùng Tổ quốc
Những năm tháng trường chinh đánh giặc
Không phút nghỉ ngơi, không thoáng chần chừ
Lối đường làng ta chọc chú ve xưa
Nay là lối em ta đào hầm đặt bẫy
Những trận giả trẻ con ta từng chơi, buổi ấy
Em ta nay là máu, lửa căm thù
Không kịp nghe Thạch Sanh và tròn tiếng mẹ ru
Đứa xuống hầm nôi đưa lòng đất
Giấc ngủ nào cũng mơ mặt trời lên
Trang sử nhà trường chỗ ta nhớ ta quên
Bỗng sáng rực trong đầu giừ xuất trận
Và trong sáng như bầu trời chiến thắng
Bốn ngàn năm dựng nước chúng ta thề
Theo tiếng Bác Hồ trên Đất tổ của trăm quê...
Thành phố tuổi thơ tôi chưa từng đi hết
Anh biết chăng tôi lại học tên Người
Trên những hướng các binh đoàn xuất trận
Trên những hướng đi về phía mặt trời
Và Ưu Điềm nơi mẹ đẻ ra tôi
Chao thương nhớ là tiếng bìm bịp nước
Ngày ba bữa nghẹn khoai và rau luộc
Hai mươi năm vẫn thắc thỏm một ngày về
Sống lại những gì làm nên thịt da se
Tôi lại gặp đồng chí bí thư chỉ còn bàn tay mặt
(Anh vấn thuốc như ta cầm búp ngọc lan thơm mát)
Chỉ một bàn tay nắm chặt mấy vùng thôn
Tự đậy hầm và bắn lũ ác ôn
Ngày đen tối giữ tròn tình đồng chí
Ôi có cách nào tôi trao cho anh bàn tay tôi nhỏ bé
Anh dễ dàng giữ mãi đất lòng tôi...
Và thế đó những gì ta nhận được
Trên giác quan mở rộng đến nghìn ngày
Từ một buông làng khuất dưới bóng Chư Lây
Hay một sóc Bom Bo bỗng ngân thành tiếng hát
Đều cho nhớ cho thương, cho nước mắt
Tưởng như ta từ nơi ấy sinh ra
Đã ngắt ngọn rau rừng và vung nhịp chày ba...
Ôi Hà Nội có bao giò thương nhớ thế
Một đóa hoa rừng đủ nhó một công viên
Một quãng dốc nhớ thang lầu đại học
Đêm Hà Nội bắn rớt máy bay thù, bỗng vang giọng Bích Liên
Tưởng như chính "Ta đi trên đường Hà Nội..."
Tưởng kiêu hãnh như sắc hồng lửa chói
Tưởng ngoại ô nhường chỗ chuyến tàu chen
Đêm cuối tuần ai cũng thấy thân quen
Nhưng không phải nhớ nhung chính nơi này tôi lại thấy
Tất cả ai cũng đi từ Hà Nội
Từ một nụ cười sắc áo dáng đi
Từ một chiến công hay nét chữ phong bì
Trong kỷ niệm và trong nhiều mơ mộng
Hà Nội đó bắt đầu sự sống
Mỗi đời riêng và đất nước hôm nay...
Chúng ta đi, ngày tháng đường dài
Lòng ấm áo muôn vàn tình cảm lớn
Biết xếp gọn những gì còn lướng vướng
Biết nhìn ra nước mắt bạn bè
Biết quý trọng quãng đường ta đã từng đi
Ta đi tiếp để trở về cùng có mặt
Tận buổi cờ hoa tung vẫy chúng ta về...
Anh nhớ đêm nào nghe nhạc Bét Tô Ven
Mưa thấm qua hầm dĩ nhờn trên mặt
Bom tọa độ vung xòe năm ngón sắc
Muốn bới tung chỗ kiêu hãnh chúng ta nằm
Trong chương cuối cùng bản giáo hưởng thứ năm
Đó là lúc trái đất vừa tỏa nắng
Ta reo lên cho nhạc sĩ nghe cùng:
- Thiên tài ơi, trận đánh. Anh cũng tấn công!
Anh nghĩ gì hỡi bạn mến thương ơi
Khi tiếng gà rừng vui như đường phố sớm mai
Khi sao hôm xanh như ngọn đèn trước ngõ
Lạc đêm rừng nhớ trăm bạn bè một thuở
Chở võng giữa mùa đông võng bạn cũng lay cùng
Lội trăm suối rừng xuôi nhớ một dòng sông
Có phải ta bỗng yêu đời ta kỳ lạ
Yêu mặt trời thêm một ngày hối hả
Yêu Việt Nam ta yêu Huế của lòng ta
Yêu Bác Hồ mặc chiếc áo vải đà
Để tất cả choàng trăm hoa chiến thắng
Yêu hạt muối đã giàu thêm vị mặn
Của mồ hôi xương máu đường dài
Yêu nụ cười và từng cái bắt tay
Ngày bè bạn đi vào vùng hậu địch...
Anh Tường ơi sao những gì muốn nói
Là buổi chiều rạo rực những hàng cây
Đứng giăng hàng cành với là chen xây.
Mà nỗi nhớ như trời xanh bất chợt
Bỗng sáng hiện trong cành sâu kín nhất
Là nỗi lòng người bạn đã đi xa
Sau cuộc hành quân, ngồi lại hát thầm thì...
4-1970 | Nguyễn Khoa Điềm |
Hình Dung Về Chê Ghêvara | poem.php?poem=hinh_dung_ve_che_ghevara__nguyen_khoa_diem | Tôi hình dung Chê đi trong rừng
Với khẩu A.K
Những viên đạn cài trong băng
Như hàm răng nghiến chặt
Tôi hình dung Chê đi trông đêm
Đầu hơi cúi để nhận hướng từ mặt đất
Những đống lửa rừng và ngôi sao không tên
Đều cháy lên từ tình yêu Tổ quốc
Tôi hình dung Chê cuộn mình trong cơn sốt rừng
Thèm một bàn tay vuốt lên vầng trán
Ôi khi bàn tay người yêu ta bị mười cái đinh nhọn cắm
Kẻ thù! Nhăn buốt trán Chê vùng đi!
Tôi hình dung mắt Chê lấp lánh điều chi
Chê rủ đất sau trận bom rải thảm
Ôi đôi mắt có tận cùng ánh sáng
Của tình yêu và trang sách Mác xanh tươi
Tôi hình dung Chê đứng trước cuộc đời
Mười họng súng kẻ thù gương tận ngực
Tỳ tay lên cái chết làm diễn đàn
"Hãy nhớ lấy lời tôi"-Chê kêu gọi
"Nhân loại cần nhiều ViệtNam cho nhân loại!"
Tôi đi hoài với những hình dung
Về Chê Ghêvara, người nghĩa quân
Như mang một chiếc Tây-ban-cầm trước ngực...
Từ mặt đất và trong lòng đất
Nơi in sâu những dấu chân du kích
Quê hương tôi, Việt Nam
Tôi bỗng nhận ra trong những dấu chân
Trọn vẹn trang nhật ký đời Chê
Đã được viết lên
Trên mỗi thước đất của loài người đi tới...
11-12-1972 | Nguyễn Khoa Điềm |
Hồi Kết Cuộc | poem.php?poem=hoi_ket_cuoc__nguyen_khoa_diem | Chúng nó đã đi rồi
Những tên đã đến 100 năm
Những tên vừa đến 20 năm
Chúng nó đã lội ra biển Đông
Chúng nó đã bay về trời Tây
Lũ cá sấu và ó diều
Những tên xâm lược!
Vào một ngày mai
Xin mời bạn đến đây
(Cả những kẻ hôm nay mới cúi đầu rời bước)
Các bạn sẽ được bình an trên mặt đất
Không biết dưới chân mình là một hố bom
Nhưng ngày ấy chúng tôi không cần nói ra điều đó nữa.
Không nói đến những cái hố
Mà đáy của nó
Lại nằm trong đáy mắt mẹ tôi
Những hố đen xa vời
Mẹ từng nhìn trong trăm năm đời mẹ.
Và có thể con cái chúng tôi
Sẽ rủ bạn đến một hố bom đã thành ao cá
Cháu sẽ ném vào đấy một sợi chỉ câu
Một sợi chỉ không gây nên sóng nước
Và cháu sẽ giật ra từ màu xanh yên tĩnh
Những con cá bạc
Những con cá mà lũ cá sấu và ó diều không thể tha đi
1973 | Nguyễn Khoa Điềm |
Khoảng Trời Yêu Dấu | poem.php?poem=khoang_troi_yeu_dau__nguyen_khoa_diem | Khi nhà em ở phía đông
Mỗi ban mai, mặt trời hồng chỗ em
Tưởng như em đó, bên thềm
Hồng hào chải mái tóc mềm xuống vai
Lòng anh bát ngát ngày dài
Mênh mông hoa lá mang hoài nắng em
Hỡi người con gái dịu hiền
Hóa thân làm mặt trời bên cuộc đời
Yêu em, yêu cả khoảng trời
Sương giăng buổi sớm, nắng dời chiều hôm
Tháng tư giông chuyển bồn chồn
Hạt mưa vây ấm, nỗi buồn cách xa...
Phía em, phía của quê nhà
Trắng là tóc mẹ, xanh là áo em
Anh đi kháng chiến trăm miền
Hướng dương thương nhớ vẫn nghiên phía này.
6-1970 | Nguyễn Khoa Điềm |
Khúc Hát Ru Những Em Bé Lớn Trên Lưng Mẹ | poem.php?poem=khuc_hat_ru_nhung_em_be_lon_tren_lung_me__nguyen_khoa_diem | Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
Lưng đưa nôi và tim hát thành lời:
Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoai a Kay hỡi
Mẹ thương a Kay, mẹ thương bộ đội
Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần
Mai sau con lớn vung chày lún sân...
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka Lưi
Em ngủ ngoan em đừng làm mẹ mỏi
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng
Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi
Mẹ thương a Kay, mẹ thương làng đói
Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều
Mai sau con lớn phát mười Ka Lưi...
Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng
Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suối
Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông
Mẹ địu em đi để đánh trận cuối
Từ trên lưng mẹ, em đến chiến trường
Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn
Ngủ ngoan a Kay ơi, ngủ ngoan a Kay hỡi
Mẹ thương a Kay mẹ thương đất nước
Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ
Mai sau con lớn làm người Tự do... | Nguyễn Khoa Điềm |
Lau | poem.php?poem=lau__nguyen_khoa_diem | Xe đi trong rừng lau
Lau làm mây, lau làm bàn tay
Vuốt nhẹ vào buồng lái
Buồng lái ta có giàn tre làm mái
Thêm lau che đường, buồng lái hóa nhà ta
Kỷ niệm tuổi thơ phơ phất bóng lau qua
Lớp trẻ đi những triền đồi bãi sóng
Trên vai bạn cờ lau tập trận
Lịch sử ngàn xưa là ước mơ nay
Xe đi trong rừng lau gió lay..
Những hòm đạn ba-mươi-cân nén chặt thùng xe
Những tải gạo năm-mươi-cân căng tròn nóng hực
Truyền thuyết xưa và thần thoại nay
Lấp lánh khung trời cánh hoa lau bay
Thung lũng A Xo một bầu cộng hưởng
Bê-năm-hai và pháo địch rú gào
Nhưng năm năm trời xe ta đi là thế
Dìu dắt cửa ngoàn vẫn tiếng lau xao
Yêu những đồi lau ra trận đêm nao
Lau thắp sáng hai bờ vực thẳm
Qua trọng điểm gạt mồ hôi thấp nhám
Những bông lau vướng vít tự bao giờ
Một màu hoa sáng loáng cả mùa khô
Màu tốc độ trên tuến đường vận chuyển.
15.3.1971 | Nguyễn Khoa Điềm |
Lời Chào | poem.php?poem=loi_chao__nguyen_khoa_diem | Ta đi qua những năm tháng không ngờ
Vô tư quá để bây giờ xao xuyến
Bỡo lục bình mênh mang màu lục tím
Nét chữ thiếu thời trôi nhanh như dòng sông
Ta lớn lên bối rối một sắc hồng
Phượng cứ nở hoài hoài như đến tuổi
Nhưng chiều nay, một buổi chiều dữ dội
Ta nhận ra mình đang lớn khôn.
Biết ơn những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồng
Rút những cọng rơm vàng về kết tổ
Đã dạy ta với cánh diều thơ nhỏ
Biết kéo về cả một sắc trời xanh
Biết ơn mẹ vẫn tính cho con thêm một tuổi sinh thành
"Tuổi của mụ" con nằm tròn bụng mẹ
Để con quý yêu tháng ngày tuổi trẻ
Buổi mở mắt chào đời, phút nhắm mắt ra đi
Biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly
"chuyền chuyền một.." miệng, tay buông bắt
Ngôn ngữ lung linh, quả chuyền thoặn thoắt
Nên một đời tiếng Việt mãi ngân nga..
Biết ơn dấu chân bấm mặt đường xa
Những dấu chân trần, bùn nặng vết
Ta đi học quen dẫm vào, không biết
Dáng cuộc đời in mãi dáng ta đi
Biết ơn dòng sông dựng dáng kiếm uy nghi
Trong tâm trí một nhà thơ khởi nghĩa
Cao Bá Quát ngã mình trên chiến địa
Trăm năm rồi sông vẫn sáng màu gươm
Trăm năm rồi ra đến trước sông Hương
Vẫn soi thấy niềm đau và nỗi giận
Khuôn mặt trẻ bỗng già trên lớp sóng
Ngẩng đầu lên, ta thấy mặt quân thù! | Nguyễn Khoa Điềm |
Màu Xanh Lên Đường | poem.php?poem=mau_xanh_len_duong__nguyen_khoa_diem | Trong trẻo suốt một đời
Những hàng mưa dưới lá
Rừng gọi tên tôi thế đó
Những hạt mưa rừng trong trẻo rơi..
Những hạt mưa rừng ơi
Rung vang trên mặt lá
Những hạt mưa rừng ơi
Treo sáng quanh vành mũ
Mưa không trôi màu xanh mặt lá
Mưa không trôi màu xanh bầu trời
Tôi đi qua mùa mưa
Thấy áo xanh màu khói lá
Thấy ngón tay bồi hồi như mỗi chồi non
Chào cả mùa xuân đến sớm
Sáng nay tôi lên đường
Đi cùng ta lá nhé
Những ngọn măng rừng thân thiết nuôi nhau
Những bông tàu bay sáng bừng ngọn gió
Che cho nhau rừng lim, rừng dẻ
Sưởi ấm nhau rừng gội, rừng chè
Ai nhớ không U Rằng, A Rí
Phong lan thơm suốt một triền cao
Đi cùng ta lá nhé
Những năm lớp lớp chiến hào
Lá che ngàn ngày đánh giặc
Dộu khi héo vì chất độc
Lá lại xanh vào đời ta..
Ta đi bao năm gian khổ
Vỗ tay hát dưới cội rừng
Ngước lên nước mắt rưng rưng
Nghe thấy từ trên ngọn biếc
Tâm hồn trong sáng yêu thương..
Lá ơi
Cùng ta đi nhé
Màu xanh cuộc đời ta mang hai vai
Tội ác quân thù ta ghi trên lá
ở đây còn máu đổ
ở đây còn đường dài
Ta còn đi mãi
Ta đi giải phóng quê hương
Ta đi từ bài hát cũ
"Lá còn xanh như anh đang còn trẻ"
Ta đi với súng với người
Đây những ngày đi đông đủ
Lao xao tiếng chân bạn bè
Bỗng nhớ khoảng rừng em ngủ
Mùa về thiêng liêng đất nâu
Thương em lòng ta thắm đỏ
Ôi màu áo người bạn cũ
Xuân này thấp thoáng triền cao...
Giờ ta đi lên đỉnh núi
Bẻ nhành lá sáng quê hương
Vẫy chào một ngày chiến đấu
Mùa xuân-xanh trời tiền phương...
12-1978 | Nguyễn Khoa Điềm |
Mẹ Và Quả | poem.php?poem=me_va_qua__nguyen_khoa_diem | Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả mọc rồi lại lặn
Như mặt trời khi như mặt trăng
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ vẫn chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn là một thứ quả non xanh. | Nguyễn Khoa Điềm |
Miền Quê | poem.php?poem=mien_que__nguyen_khoa_diem | Lại về mảnh trăng đầu tháng
Mông lung mặt đồng bóng chiều
Tiếng ếch vùi trong cỏ ấm
Lúa mềm như vai thân yêu
Mùa xuân, là mùa xuân đấy
Thả chim, cỏ nội, hương đồng
Đàn trâu bụng tròn qua ngõ
Gõ sừng lên mảnh trăng cong
Có gì xôn xao đằm thắm
Bao nhiêu trông đợi chóng chầy
Đàn em tóc dài mười tám
Thương người ra lính hôm mai
Để rồi bao nhiêu gió thổi
Bên giếng làng, ngoài bến sông
Có tiếng hát như con gái
Cao cao như vầng trăng trong… | Nguyễn Khoa Điềm |
Mùa Xuân Ở A Đời | poem.php?poem=mua_xuan_o_a_doi__nguyen_khoa_diem | Em lại về A Đời
Mùa xuân theo em đó
Những cánh rừng hoa lau mênh mông...
Ơi A Đời thôn nhỏ
Chưa từng qua mà sao nhớ mong
Bạn anh vẫn bảo
ở đó có sao Hôm
Gần ta hơn bất cứ nơi nào mặt đất
Gần ta như ngọn lửa cơm nhiều của mẹ
Ngày ta đi xa về...
Bạn anh vẫn bảo
ở đó có dòng sông
Nuôi những con thằn lằn trong hốc đá
Và những mái nhà
đẹp như ngày xưa...
Nhưng đồng bào còn đói
Người già còn đau
Rựa chưa lên rẫy
Trẻ chưa học bài
Em còn về đó
Gùi gạo trên lưng
Xắc thuốc bên vai
Anh thấy dáng em mảnh khảnh
Qua dốc Ngàn Tám, chiều nay
Giữa hai lần đi
Em để lại cho anh
Ngày kết nạp Đảng
và nụ cười cô nữ sinh thành phố thương yêu...
Có bao giờ như chiều nay
Đàn ve rừng gọi rối cả lòng anh
Mong em ở lại
Kể cho anh nghe
Một vì sao Hôm
Đẹp như mắt nhỏ
Chảy một dòng sông
Đá ghềnh ấp ủ
Và những bản làng
xôn xao tiếng trẻ
xanh rờn mái rẫy
Đẹp như ngày xưa
Đẹp hơn ngày xưa
Đạp ngày em xa...
3-1970 | Nguyễn Khoa Điềm |
Ngày Vui | poem.php?poem=ngay_vui__nguyen_khoa_diem | Tôi qua dòng sông yên tĩnh
Con cầu như tiếng ngân vui
Tiếng ve ấm bừng trí nhớ
Sen lên thơm bốn mặt thành
Ngày vui của đời ta đó
Gió thổi đường dài bâng khuâng
Đất nước ba mươi năm
Trên vai sắt thép
Đi suốt cuộc trường chinh
Đi qua tuổi trẻ
Đi qua những cuộc tiễn đưa lặng lẽ, không hoa
Và bây giờ đất nước nở hoa
Gần trong hai mươi mốt phát đại bác rung trời
Chào chiến thắng!
Đất nước của tôi
Tôi muốn quỳ trước chân Người
Đặt môi mình trên cát mặn
Im mặt mình lên trên nguồn thẳm
Tung tăng hoài dưới mỗi gốc lúa làng quê
Hát khúc đồng dao về độc lập, tự do,
Mẹ ơi, con trở lại nhà
Sau lưng con cánh cửa chiều khép nhẹ
Mẹ lại ngồi trước bếp lửa chiều lặng lẽ
Nấu cơm cho chúng con ăn
Ôi những hạt gạo nổi chìm ba mươi năm
Đời mẹ tảo tần cay đắng
Từng nuôi chúng con làm nên chiến thắng
Bây giờ chưa đủ chúng con no
Nhưng căn nhà mình lộng gió tự do
Lộng ánh sáng trước ngày sắp đến
Mẹ thân yêu, với tấm lòng trọn vẹn
Mẹ vẫn khơi bếp lửa hồng như cổ tích ca dao
Và những gì nồng thắm của mai sau...
1975 | Nguyễn Khoa Điềm |
Nghĩ Về Một Nhãn Hiệu | poem.php?poem=nghi_ve_mot_nhan_hieu__nguyen_khoa_diem | Đinh không phải là để đóng cầu
Để đóng ghế, treo tranh, để gắn liền sự vật
Đinh để đóng vào thịt, vào xương, vào mạch đập
Để cắt rời cỏ cây khỏi sông núi xanh tươi
Để nhựa chảy thành dòng, máu rơi xuống đất
Để tượng Giê su một lần đinh nhọn hoắt
Cối đinh... rốc két đinh... đinh, đinh... những mũi nhọn giết người
Những cái đinh của thế kỷ hai mươi
Đóng xuống Việt Nam
Làm tại Mỹ
Bi không phải để lăn tròn trên mặt đất
Trong tay trẻ con hay thí nghiệm Galilê
Bi không quay bánh xe, không chuyền cỗ máy
Để mồ hôi con người bớt chảy
Để chạm nhau cho tiếng trẻ con cười
Bo để khoét tế bào, đốt hồng cầu khét cháy
Giết trẻ con hàng loạt giữa sân chơi.
Bom bi, pháo bi, lựu đạn bi tung ra hình miệng
Rót máu người vào tòa Nhà trắng tanh hôi
Làm tại Mỹ
Màu da cam không phải của mùa cam
Làm nên sắc xanh trời thu, dịu dàng giọng nói
Màu da cam thành màu phản bội
Thiêu cháy trăm tầng là biếc quê hương
Cướp vỏ quế mẹ già, chùm mơ em gái
Thui chột những mầm thai chín tháng mười ngày mong đợi.
Đốt những lâu đài trong triệu thớ gỗ mát Trường Sơn
Hóa học Mỹ, màu da cam chúng đấy
Mười năm trời rải ở Việt Nam
Làm tại Mỹ
Làm tại Mỹ
Những côca - côla những Plây Bôi
Những "quốc gia" và những giống lai
Những nguyên thủ làm hề, những nông dân mất đất
Tên chửi Truyện kiều và thằng ăn gan uống mật
Làm tại Mỹ
Những quốc kỳ vằn vện, những chiến phục rằn ri
Những AR.15, những Thần tượng, những Uyt-xky
Những yêng hùng của Công Bơ Ring, Mỹ Lai, Thụy Dân, Quỳnh Lập
Làm tại Mỹ
Những khu dồn dân, những rào chiến lược
Cả công thức thay màu da xác chết
Và những siêu hình, Thực dụng, Cơ cấu... cũng từ nước Mỹ ra đi
Làm tại Mỹ
Những siêu âm và phản lực
Những chữ "khổng lồ" những chữ "tối tân"
Chúng bay có thể nặn thêm trái đất
Để quay tròn trong quỹ đạo kiêu căng của Lỗu Ngũ Giáo
Nhưng không bao giờ
Không thể có bao giờ
Bay có thể khuất phục một Việt Nam
Làm ra một Việt Nam
Rồi đóng lên một nhãn hiệu trơ mòn:
Làm tại Mỹ
Một đất nước
Từ buổi đầu tiên
Mang dấu hiệu cặp cánh tự do của bầy chim Lạc
Qua suốt bốn ngàn năm
Đến đôi dép Bác Hồ
Đạp lên đầu ba tên đế quốc
Là đất nước không bao giờ chịu nhục
Chịu gói mình thành món hàng của chủ nghĩa tư bản cuồng điên
Là đất nước dám cầm vũ khí, dụng cụ, tài năng sức lực
Xây dựng trên mặt đất này những giá trị to lớn, quang vinh
13.3.1971 - Viết sau ngày diệt một trung đoàn ngụy ở 723 đường 9, trước ngày Toàn quốc chống Mỹ | Nguyễn Khoa Điềm |
Người Con Gái Chằm Nón Bài Thơ | poem.php?poem=nguoi_con_gai_cham_non_bai_tho__nguyen_khoa_diem | Tặng O Thanh
Tôi chưa về con sông quê em
Ngắm em chằm nón buổi đầu tiên
Bàn tay xây lá, tay xuyên chỉ
Mười sáu vàng, mười sáu trăng lên
Ôi cả đôi tay rất đẹp lành
Làm nên êm mát những trưa hanh
Bài thơ nho nhỏ in màu nắng
Dọi xuống hồn ai những khoảng xanh
Ôi nón bài thơ của xứ nhà
Có bàn tay nhỏ nở như hoa
Có thành phố cổ giàu mưa nắng
Bóng nón đi về thêm thiết tha
Nhưng giặc kia, đạp gẫy vành
Nón in màu máu nhữn dân lành
Em đi... Cùng với bao bè bạn
Bảo vệ quê nhà với chú, anh
Có những đêm dài em vót chông
Như ngày từng chuốt những vành cong
Trên quê hương đó - giờ tan nát
Mà mạnh đường dao, cháy bỏng lòng!
Có những tháng ròng dưới đất sâu
Thèm từng giọt nắng chuyển trên đầu
Chập chờn bóng giặc qua ô nhỏ
Súng nổ? - Trang ơi mi chết sao?
Trang gọi em lên! Thù quyết trẻ!
Nửa đêm, xác giặc đổ chất chồng
Lót lòng chuối chát ăn vài quả
Lại nối đường dây, lại vượt đồng
Cứ thế giặc chà xát mấy mươi
Hàng cây sém lửa vẫn xanh tươi
Cũng như em vậy, thêm từng trải
Đất bụi bò lên: miệng lại cười...
Chống giặc dồn dân, đuổi giặc càn
Từng đêm, Đảng ủy họp vừa tan
Một mình một súng, đi từng ngõ
Gọi chú, dì đi tính chuyện làng
O phó bí thư mười bảy tuổi
"Ăn chưa no, lo chưa tới" mẹ ơi
Mà nay hạt gạo trên sáng đó
Tay xếp, tay đan những chuyện đời
Chiếc nón ngày nào che nắng mưa
Quê hương xanh mát... Đến bây giờ
Vẫn đi đón cả ngày giông bão
Dựng dậy phong trào, soi ước mơ
Như buổi mai nào, mẹ đến thăm
(Từ trong rào ấp giặc giam cầm)
Mẹ thương con gái đầu sương ướt:
- "biết đến bao lâu nónlại chằm?"
Em vẫn cười vui: "Mẹ cứ lo
Con đi đánh giặc, rồi con vô
Bao giờ hết giặc, trên khuôn mứi
Vành vạch trăng tròn, xây nón xưa..."
Cảm ơn người con gái quê ta
Cho tôi yêu quý nón bài thơ
Và trong cả những ngày gian khổ
Cả cuộc đời em, điệp tiếng thơ.
Đầu Xuân 1970 | Nguyễn Khoa Điềm |
Nơi Bác Từng Qua | poem.php?poem=noi_bac_tung_qua__nguyen_khoa_diem | Nơi mẹ sinh ra con, nơi Bác từng qua
Năm tháng ấy bây giờ con chưa rõ
Tóc mẹ bạc rồi, những năm đói khổ
Kinh đô đau buồn - nơi Bác từng qua
Lớp học nào Người đã đến ngồi đây
Những mùa thu im lìm lá đổ
Như vùi sâu cả bầu trời xứ sở
Xuống lòng sông nức nở khúc Nam ai?
Góc chợ Xép, nơi nào Người đến ở
Hàng phượng nào còn nhớ một mùa hoa
Từng trải đỏ tâm hồn Người buổi đó
Một sắc cờ vẫy gọi buổi Người xa?
Ôi trái mù u động dưới chân Người
Còn muốn theo người ra cản giặc
Người cu ly nào hai càng xe khóa chặt
Sẽ cầm cờ đi trong tương lai?
Kinh đô mất, nhưng lòng Người không rắt
Từ đau thương, chân lý đến nơi này
Tổ quốc lớn lao là Tổ quốc Người chân đất
Hát dân ca và cầm búa cầm cày
Từ buổi ấy...
Người đi không trở lại
Những thành phố vẫn đi trên những bước chân Người
Thành phố vẫn khoác hai màu trời thu nhớ mãi
Năm Bốn mươi lăm ngày Bác mất, Bác Hồ ơi!
Thành phố Bác qua đã thành nơi đòi giải phóng
Đuổi Nhật, Tây và hất đổ ngai vàng
Giặc Mỹ kéo vào. Mỗi tiếng Người vang động
"Vì độc lập tự do..." - Thành phố lại lên đường
Thành phố ấp ủ những dấu chân hy vọng
Người trồng cây đến hái trái cây về
Nên, hôm nay trước trận cuối cùng đánh thắng
Bước Người về cả thành phố lắng nghe...
Con lớn lên Mùa Thu thành kỷ niệm
Của đời riêng trong sắc biếc Người cho
Khi thành phố còn một giờ giặc chiếm
Con xót xa nơi Bác từng qua
Ôi nơi mẹ sinh con là nơi Bác từng qua
Vệt ánh sáng rải đường con chiến đấu
Con xin nguyện, dù trăm lần đổ máu
Chọn đất này - nơi Bác từng qua?
4-1970 | Nguyễn Khoa Điềm |
Nỗi Nhớ | poem.php?poem=noi_nho__nguyen_khoa_diem | - Con là đứa hay quên
Con lớn qua bao nhiêu lần áo
Con nằm biết mấy ngày đau
Con quên...
- Con chỉ nhó dài thầy dạy
Con nhớ lối đi học về
Tiếng con hát dòn ngõ vắng
Đọng vào tháng năm...
- Con là đứa hay quên
Mà mẹ thì hay nhớ
Cái áo là từ con gà mái quạ
Đẻ trứng liền hai năm
Mùa con đau là mùa chạy giặc
Em gái con mờ hai mắt
Chữa hai con là thuốc dấu, thuốc thầm...
- Mẹ ơi, mẹ thì hay nhớ
Chuyện này nối qua chuyện kia
Nỗi nhớ nhân thành nỗi nhớ
Buồn đau bạn với buồn đau
Nên mẹ nhớ nguồn nhớ cội
Riêng nỗi nhớ ba con
Có bao giờ mẹ nói
Mà tay con sâu vợi
Chạm vào trên sợi tóc hoa...
Con là đứa hay quân
Mười lăm năm xa mẹ
Sáu năm nằm chiến trường
Chỉ vì con hiểu mẹ
Chỉ vì con nhớ mẹ
Nên bây giờ ít quên? | Nguyễn Khoa Điềm |
Tháng Chạp Ở Hồng Trường | poem.php?poem=thang_chap_o_hong_truong__nguyen_khoa_diem | Những viên đá đứng theo chiều nhân loại
Và tuyết bay như năm tháng bay qua
Tháng chạp, ở Hồng Trường, tôi trở lại
Nghe ngân chuông trên tháp Xpat-xkai-a...
Chào ngọn tháp mới lần đầu gặp mặt
Mà tiếng chuống đã vang biết bao lần
Trong tâm tư, những ngày trăn trở nhất
ở miền Nam bùn máu dưới bàn chân
"Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian"
Lời chuông nhắc-lời Lênin kêu gọi
Ôi có phải khi miền Nam thắng lợi
Chinh chúng ta đang đi suốt bài ca
Ba phần tư thế kỷ sắp đi qua
Những bão táp và ngọn trào cách mạng
Chiếc đồng hồ vàng như vành hào quang tỏa sáng
Cho những ai biết sống ngẩng cao đầu
Mắt rưng rưng tôi nhớ hết từng câu
Tôi đã hát trong buổi mình kết nạp
Tôi nhớ bạn bè phút giây sống chết
Nhớ quê hương cuộc sống mới bắt đầu
Nghe chuông ngân trên tháp Xpat-xkai-a
Tháng chạp, ở Hồng Trường, tôi trở lại
Những viên đá đứng theo chiều nhân loại
Và tuyết bay như năm tháng bay qua...
Maxcơca, 12-1975 | Nguyễn Khoa Điềm |
Thưa Mẹ Con Đi | poem.php?poem=thua_me_con_di__nguyen_khoa_diem | I.
Giữa mùa chiến đấu
Chúng con lên đường
Con gái con trai đều đội mũ tai bèo
Con gái con trai đầu đi dép lốp
Quân phục xanh là tổ quốc may
Tiếng cười là đồng đội dạy
Chúng con gọi phía sau là kỷ niệm
Quyển nhật ký trắng ngần
- Nhật kỳ hành quân
Chúng con dành cho phía trước
- Thưa mẹ, con đi...
Nghẹn ngào muốn mẹ nói:
- Ừ thì con đi đi...
Cuối nẻo đường muôn ngàn tay mẹ vẫy
Chúng con đi trong gió những bàn tay...
II.
Đất nước thân yêu thành cao điểm diệt thù
Chúng con lớn nới từng quai súng mới
Bỗng chiều nào bâng khuâng con hỏi:
- Mẹ ơi sao mẹ nói
"ừ, thì con đi đi..."?
- Có phải là, thưa mẹ
Cho con buổi lên đường
Giao con làm chiến sĩ
Mẹ chỉ giữ chữ "thì"
Nối căn phòng mẹ ở
Với chân trời con đi?
Con đi xa thương mãi
Một chữ "thì" chia ly...
III.
... Mười bảy năm
Con nhớ mùa hè ấy
Hoàng hôn vào thành phố
Theo con tàu đón con
Mắt mẹ hay sao hôm
Mà long lanh ngấn lệ
Con cúi đầu nói khẽ:
- Thưa mẹ, con lên đường
Mẹ thầm thì: con đi đi
Như cha con ngày đó...
Và nước mắt lặng lẽ
Mẹ đón vào áo dài
Không một hạt bùi ngùi
Thấm chân con bước tới...
IV.
Những năm xa...
Con đi bên đồng chí
Quen khẩu lệnh của ngày diệt Mỹ
Giục giã tâm hồn con
- "Tất cả xung phong!"
Con nhảy lên, với anh em, xông về phía giặc
Mặt đất quê hương làm tấm gương sáng rực
Soi bóng chúng con trong sông núi tự hào
Con biết phía sau, mẹ nhìn thấy từ lâu
Mẹ lại tiễn con bằng cái nhìn ao ước.
- ừ, thì con đi đi
Mẽ sẽ chờ con từ phía trước!
- Con nhớ thằng lính ngụy
Quát: "Hầm đâu khai ra!"
Con nhìn hai mắt nó
Với họng súng là ba
Rồi con nhìn rất rõ
dáng của mẹ hôm nào
Vuốt tóc con mẹ bảo:
"- Rằng cho kịp anh em"
Vâng, con sẽ lặng im
Để nhìn vào tiếng nổ
ở cuối đường con đi
V.
Nhưng con không chết đâu
Không thể nào chết được
trong tiếng mẹ thầm thì
Giục con đi tới trước
Khi đường về hẹn ước
Mẹ lát dưới chân con
Khi ngàn đêm cămhờn
Mẹ tiễn con ra trận
Khi tình yêu bất tận
Mẹ nối một chữ "thì"
Ngày đất nước gian nguy
Lại sẵn sàng tất cả!
Mẹ ơi lòng con đó
Bao năm vẫn trở về
Để "Thưa mẹ, con đi"
Trước chặng đường mới mẻ
Bởi vì con hiểu mẹ
Lại sẵn sàng tiễn con
Bởi vì con hiểu hơn
Con là con hiếu thảo
Không quay đầu phản bội
Con đường mẹ tiễn đi...
Theo kháng chiến thần kỳ
Con bay lên bằng cánh
Của bàn tay thô nặng
Mẹ vẫy vẫy chào con
Trao con với nước non
Đưa con vào đội ngũ?
4-4-1971 | Nguyễn Khoa Điềm |
Tiễn Bạn Cuối Mùa Đông | poem.php?poem=tien_ban_cuoi_mua_dong__nguyen_khoa_diem | Gửi theo T.V.Th.X
Tiễn bạn về vùng sâu
Mùa xuân vừa kịp đến
Rừng sâu hoa đẹp hiếm
Xin vui trong tiếng chào
Cầm tay nhau bịn rịn
Gió xuân lùa trước sau...
Hẳn người còn thương nhớ
Một chóp núi biên thùy
Nhiều mưa và ít nắng
Bom rung tàn lửa khuya
Những trang đời, trang viết
Nặng nghĩa đời sau, xưa
Hẳn người đang nhìn thấy
Qua ngàn núi ngàn mây
Quê hương mình lớn dậy
Mùa xuân nở thêm ngày
Ôi quê hương ta đấy
Gọi ta về sáng nay
Ôi thành phố yêu thương
Ta xa người thế nớ
Những đêm dài trăn trở
Ai gọi ta lên đường?
Vết bùn tràn dặm cỏ
Ai đang ra chiến trường?
Không được đi một lần
Tôi xin cùng non nước
Những suối nào theo chân
Qua A nhâm, A Đợt
Cho lòng tôi đến trước
Làm bông hoa trắng ngần
Là mùa xuân ở đó
Là tình yêu văn chương
Là lộ tiêu chiến đấu
Là dấu về quê hương...
Tiễn bạn ngày cuối đông
Tôi về trong nắng chói
Trên vai ngàn đồng đội
Mang mùa xuân đi cùng
Mang ngày về thắng lợi
Hóa trời xanh mênh mông...
Cuối đông Kỷ Dậu | Nguyễn Khoa Điềm |
Tình Ca | poem.php?poem=tinh_ca__nguyen_khoa_diem | Đừng yêu ai, em nhé
Chỉ yêu mình anh thôi
Dẫu tất cả con trai
Bên em đều tốt đẹp
Đừng thương ai, em nhé
Chỉ thương về anh thôi
Dộu anh không còn trẻ
Không có chỉ hơn người
Đừng nhớ ai, em nghe
Ngoài anh, người bạn cũ
Dộu ngàn ngày quyến rũ
Là ngàn ngày chưa qua
Chỉ một lần thiết tha
Chỉ một điều mơ mộng
Như chỉ một bài ca
Hãy vì anh đồng vọng
Yêu anh từ nước mắt
Rơi trong ngày biết yêu
Yêu anh từ tiếng hát
Khi sao xanh những chiều
Yêu anh không lỗi hẹn
Một bông hoa đợi chờ
Nở trong lòng thầm kín
Mặc tháng ngày vụt qua
Yêu anh từ rất xa
Chiến trường anh gối ngủ
Tóc em cùng suối đổ
Trong giấc mơ nhớ thương
Yêu hơn mọi yêu thương
Mà cuộc đời đã có
Nhớ trước mọi nẻo đường
Đã thổi từng trận gió
Từ tháng ngày chiến đấu
Ta chọn tình yêu ta
Em ơi em-đồng chí
Ngọn cờ và tình ca
Những gì ta đã có
Là em hay cánh đồng
Là mây trên thành phố
Hay trăng treo cuối rừng
Đều cũng là lửa máu
Của đồng đội, đồng bào
Những gì ta phải đổi
Đến tận cùng gian lao..
Nên vì sao em ơi
Môi anh đau điếng gọi
Anh muốn nói một lời
Yêu anh luôn em ơi
Vì không ai có được
Như anh, một tầm lòng
Càng đi vào mặt trận
Càng sáng bừng thủy chung
Càng lao lên lửa bỏng
Càng yêu em tận lòng
Trên ngọn nguồn sông núi
Biết yêu thành mênh mông...
1973 | Nguyễn Khoa Điềm |
Tôi Lại Đi Đường Này | poem.php?poem=toi_lai_di_duong_nay__nguyen_khoa_diem | Tôi lại đi đường này
Để đi cho đến cuối
Khi cái điều mong đợi
Đang vang ở chân trời...
Tôi lại đi đường này
Dù lần đầu mới gặp
Đường cha tôi đánh giặc
Đường bạn tôi giao liên
Đường em tôi chạy giặc
Bà tôi ra bưng biền
Đường đỏ cờ độc lập
Mẹ tôi mơ ngày đêm.
Con đường rừng mới cắt
Sên, muỗi nhiều như gai
Con đường qua đồn địch
Mũi súng đi trước người
Con đường sông Hai Nhánh
Vừa chạy gằn vừa bơi
Con đường qua núi Chuối
Chân cọp trộn chân người
Con đường qua A Lưới
Dép tám quai còn hai
Và con đường hậu địch
Bụng làm chân, không lùi!
Nhà của tôi trên đường
Cái ba lô tôi đó
Có khe là có ở
Treo võng rồi che tăng
Nắng chiều thường hối hả
Nhật kỳ ghi vài dòng
Nờu cơm vừa hong áo
Hỏi đường mai hành quân
Thư quê nhà thường vắng
Được thư qua miệng người
Địa chỉ chồng địa chỉ
Đến tay thường bì rơi
Không hề gì bạn ơi
Ta vào ngày đánh Mỹ
Chung cái buồn miền vui
Đọc thư mà nhớ hết
Cả con đường thư đi
Tôi lại đi đường này
Con đường đi cứu nước
Hôm qua men một lối
Hôm nay nhiều ngã tư
Hôm qua phải xóa dấu
hôm nay gỗ nát nền
Hôm qua súng trường Mát
Hôm nay dàn đại liên
Hôm qua là mũ vải
Hôm nay sáng mũ đồng
Binh chủng chào binh chủng
Cười reo ran mặt đường
Tôi lại đi đường này
Không bao giờ sợ lạc
bạn bè cho nhành cây
là con đường sáng rực
Tâm hồn theo chân tay
Tôi yêu người đi trước
Tôi yêu người đi sau
Làm hướng ta rộng mở
Làm đường ta phẳng phiu
Trường Sơn đường trăm cửa
Tự do tung cánh chào...
Nếu tôi phải ngã xuống
Xin đặt tôi bên đường
Cho tôi vành sao nhỏ
Gác đường Hồ Chí Minh
Người qua đây sẽ nhớ
Hãy dồn nhanh bước chân
Nối mạch đường tôi ở
Với tinh cầu hành quân...
18.3.1971 | Nguyễn Khoa Điềm |
Trên Núi Sông | poem.php?poem=tren_nui_song__nguyen_khoa_diem | Anh hái cho em một đóa hoa trên cánh rừng này
Rồi anh gửi lại hoa vào một cánh rừng khác
Anh nhặt cho em một vỏ hàu giữa truông cát vùng sâu
Rồi anh đặt hàu trên bờ sông thượng nguồn xanh thẳm
Anh không lơ đãng đâu em, ngày anh đi kháng chiến
Anh gửi trên núi sông cả mối tình anh thầm kín
Có bao nhiêu mặt đất với độ cao khác nhau anh đã từng nằm
Có bây nhiêu nỗi nhớ của anh trải xuống rất đằm
Chắc những đứa con của Âu Cơ từng lên rừng và xuống bể
Cũng không nhớ thương nhau nhiều như ta nhỉ?
Anh nhớ em làm mỗi ngọn lửa cũng nhớ em
Lửa cháy trong Trường Sơn bao đêm
Nhưng anh biết chúng ra rồi ra hạnh phúc
Bởi chúng ra yêu nhau trong mỗi ngày đất nước
Ôi mỗi sợi tóc mai trên mai trên má em cũng thương anh hoài như rứa sao
Những năm anh lấy tuổi trẻ mình dâng cho xứ sở dài lâu
Cám ơn em và cám ơn cuộc đời
Cho anh một trái tim nhạy cảm đường chân trời...
23.6.1973 | Nguyễn Khoa Điềm |
Từ Những Gì Các Anh Trao? | poem.php?poem=tu_nhung_gi_cac_anh_trao__nguyen_khoa_diem | Buổi sáng ấy ra tù
Tôi xin vào bộ đội
Tôi không thấy ai chú ý đến tôi nhiều
Tất cả nhìn về hướng đánh
Và tôi, độc cái quần lót ngắn
Tôi cũng không chú ý đến tôi...
Anh em đưa tôi một khẩu A.K
Báng gỗ xước vì mảnh đạn
Cũng mảnh ấy làm đồng chí mình ngã xuống
Khi đưa súng tì vai
Tôi thấy má mình tì má người đã khuất...
Sau một trận đánh phản kích
Trước chùa Bảo Quốc
Tôi nhận về một đôi dép lốp cao su
Quai xém thuốc bom, gót đọng máu thù
Anh ấy ngã trên lòng đường xuất kích.
Đôi dép ngắn hơn chân tôi một ít
Tôi bỗng thấy mình đi bằng chân anh...
Buổi chiều sau về hậu cứ tiểu đoàn
Tôi được nhận bộ tô châu
Có mùi hôi đồng chí nào không trở lại
Đêm ấy tôi nằm trăn trở vải
Nhớ anh tận làn da...
Cứ như thế
Hai mươi năm ngày làm chủ
Người lính mới trong tôi
Đã là người lính cũ
Mang hình đội ngũ
Từ những gì các anh trao
Cả những dân thành phố gặp tôi chào
- Đồng chí quân giải phóng! | Nguyễn Khoa Điềm |
Tuổi Trẻ Không Yên | poem.php?poem=tuoi_tre_khong_yen__nguyen_khoa_diem | Chúng ta lớn lên những năm không bình yên
Dẫu em vẫn màu áo trắng yêu tin
Đi trên đường "Mười Tám tuổi"
Dẫu anh đi quen
Con đường kẽm gai quằn quại
Dẫu thành phố hoàng hôn
Chuông thu không hai mươi ngôi chùa thong thả
Dẫu bầu trời ta ở
Nóc nhà thờ Cứu thế như một lời xin
Lòng ta không bình yên
Lòng ta vẫn đầy khắc khỏi
Bố ta nuôi dạy khung trời ngang trái
Mẹ đưa ta vào đời
Thành phố đã đầy bóng giặc
Thành phố đầy dáng người ngửa tay
Ôi những con cò "tỵ nạn" khô gầy
Đêm đêm lại về hàng cây thành phố.
Lao xao tìm chốn ngủ
Những bờ bãi nào không dành cho cò nữa
Những lũy tre nào bom đã khai hoang?
Ôi những hàng cây từng in bóng huy hoàng
Trên đại lộ những năm đời mới lớn
Giờ đổi lá trầm ngâm màu tóc trắng
Của bụi đường và khói hơi cay..
Thành phố bên sông bè bạn rất đầy
Chợt trở lại, hoang vu bày quán xá
Khói thuốc lá của những người xa lạ
Vẽ những ngày không ai gọi tên..
Bao nỗi buồn đã được gọi lên
Trong sổ điểm danh, giọng thầy giáo cũ
Người vắng mặt: những dấu không như miệng hố
Người còn đây: những chấm không bình yên
Xe bắt lính ngoài đường
Rào kẽm gại ngoài đường
Mẹ cha chạy gạo ngoài đường
Xe Mỹ chẹt người ngoài đường
Hồi trống trường không khép ta vào yên tĩnh nữa
Nhìn màu bảng đen nhớ màu mặt đường
Thầy giáo đến rồi. Chúng con đứng lên
Chúng con chào thầy như hối lỗi
Thầy đừng trách chúng con là "bầy khói nói"
Chúng con là "loài cúp lang thang".
Có gì đây chúng con nhìn lên bản đồ Việt Nam
Sao Tổ quốc mà chỉ còn nửa nước
Dẫu địa lý chúng con thường ít thuộc
Nhưng nỗi đau này chúng con nhớ hơn
Có gì đâu, chúng con muốn yêu thương
Sao thầy giảng chỉ những lời cay đắng
Máu thì đỏ mà phấn thầy thì trắng
Có vẽ nổi tâm hồn con không?
Thầy đừng buồn cái giấy gọi Quang Trung
Còn đồng nghĩa với mười năm đi học
Chúng con đến đây cho những thằng CIA điểm mặt
Thầy có gì đuổi chúng giúp con không?
Phượng vẫn rơi từng cánh tươi hồng
Đau như máu những tâm hồn son trẻ
Sao con học để làm bầy nô lệ
Súng Mỹ hôm nay thành giáo cụ học đường?
Sông Hương ơi sông Hương
Người còn nguồn với bể
Để đi và để đến
Còn ta 25 tuổi
Trôi cạn trên mặt đường
Ta lớn như mùa lũ
Ào ào thành phố tuổi thơ
Rồi ngày mai mỗi kiệt phố chơ vơ
Những vết bùn chúng ta để lại..
25 năm qua chưa một đời trai trẻ?
Ta soi gương, tái mặt
Này tóc, này râu, nấu cơm, bồng trẻ
Để mẹ làm thuê tối mặt tối mày
Để em đi trường cho Mỹ vuốt má
Để cha đi làm, ho trong hai tay
Chúng ra chưa qua một đời trai trẻ
Ra đường bị bắt lính ngay
Nên phải ở những nơi dán ở
Nên đeo gương cho cận thị suốt đời
Nên ngốn đi-a-mốc cho một đêm khô hai lít nước
Nên nhịn đói, thức đêm đốt cháy con người
Nên ăn tỏi cho tim rung, hút thuốc nhiều cho phổi nám
Uống nhị thiên đường cho thắt ruột té xe
Hủy hoại hết từng đường gân thớ thiệt
Từ màu mắt trong đến nụ cười hồng
Hủy hoại hết những gì mẹ cha trao xương gửi thịt
Để vật vờ như cỏ lác đầu sông
Đất nước mai sau có tha thứ ta không?
Chúng ta không thể cầm bay, nâng búa nữa
Ôi ta đã đốt cháy hôm nay để không cầm vũ khí
Có ngờ đâu ta thiêu cháy cả tương lai.
Có ngờ đâu không muốn cầm súng giết người
Ta lại giết chính ta
Ta để trôi sông những ngà những ngọc
Trước quân giặc ta không vươn vai dài vóc
Lại hãm mình thành đứa trẻ lên ba
Ta đã đau thương, phủ phục, mù lòa
Nhận bị trị khi lằn roi vừa giáng xuống
Ta căm giận ngàn đời chúng mày, giặc Mỹ!
Ta đau buồn, đất nước hiểu ta không? | Nguyễn Khoa Điềm |
Vỗ Hờn | poem.php?poem=vo_hon__nguyen_khoa_diem | Vỗ nói làng xưa bên sông A Mong
Ngày võ xa, còn lũ bò rừng
Gương sừng đi trong rừng lau sắc
Những hố bom in đầy dấu chân
Lên rẫy cao vỗ gieo hạt bắtp
Lên núi cao, nghe Đảng mà đi
Vỗ nói nhiều đêm mắt không nhắm được
Nghe A Mong dưới ấy rầm rì
Rồi con cái đi, người già ở lại
Chông phải vót đêm, lúa phải trĩa ngày
Quen với lửa bàn tay thành sắt
Quen nắng mưa bàn tay thành cây
Vỗ sống những năm trọn ngày gió nắng
Vỗ sống những mùa trọn mình đất đai
Vỗ trĩa vào hố bom nồng thuốc súng
Mồ hôi mình với lúa và khoai
Vỗ ngả từng cây đại thụ ngút ngàn
Lại chăm chỉ truốt từng hạt lúa
Nuôi cách mạng với bàn tay đó
Vỗ trao ta cả sức Trường Sơn
Thương lắm đàn con những chiều ghé bản
Vỗ cười cười cái tẩu đất rung rung
Cái mẫu đất A Mong trên miệng vỗ
Nở khói xanh như màu dòng sông
Vỗ nói mong ngày địch thua ta thắng
Vỗ lại về A Mong quê ta
Rồi nhả khói, vỗ ngồi im lặng
Tự bao giờ như một trường ca...
1973 | Nguyễn Khoa Điềm |
Xanh Xanh Bóng Núi | poem.php?poem=xanh_xanh_bong_nui__nguyen_khoa_diem | Rồi ngày em hiểu anh hơn
Những câu thơ với nỗi buồn của anh
Yêu em, chưa được ngọn ngành
Nói em hết nỗi yêu mình đã yêu
Mai sau công việc bận nhiều
Chắc anh chẳng nói những điều hôm nay
Những ngày đi, nối những ngày
Thủy chung với nước, vơi đầy với em
Chỉ còn sâu thẳm êm đềm
Rừng xưa vây kín nỗi niềm đôi ta
Những chiều em ngước mắt xa
Xanh xanh bóng núi, đó là lòng anh...
1974 | Nguyễn Khoa Điềm |
Xuống Đường | poem.php?poem=xuong_duong__nguyen_khoa_diem | Hãy xuống đường để nhìn thấy khuôn mặt anh chị em ta
Ôi khuôn mặt được đúc bằng chân lý
Từ Việt Nam từ con đường đánh Mỹ
Hôm nay rạng rỡ tự hào!
Hãy xuống đường để nhìn thấy khuôn mặt anh chị em ta!
Những ánh mắt sau đêm dài, nhìn thấy
Kẻ thù kia và đây đồng đội
Tàn bạo kia, đánh chính nghĩa là mình
Cái đích một đời, cái nghĩa hy sinh
Lẽ sống lớn lao, tình yêu cháy bỏng
Phút này đây chúng ta đều tiếp cận
Phút này đây đồng nghĩa cuộc đời mình
Ta vụt lớn lên trong nhịp bước tuần hành
Ngực trải rộng chứa cả tầm biểu ngữ
Trường thành cổ, ta làm trường thành trẻ
Sông lặng im, ta đổ sóng mặt đường
Ta không còn là ta của đau thương
Ta là quê hương, ta là sức mạnh
áo ta trắng và hồn ta đầy ánh sas1ng
Ta vững vàng thế trước mặt sau lưng
Thành phố hồi sinh trên khắp mặt đường
Người xô cửa nhập với người, tiến bước
Những người thợ một đời cầm gang sắt
Những mẹ nghèo buôn thúng bán bưng
Những nông dân bị cướp ruộng, mất làng
Những trí thức đau một thời chữ nghĩa
Em bé đánh giày, bậc tu hành cứu khổ
Để xuống đường chung một mạch tâm tư
Cỏ cây ơi, cây cao lớn bất ngờ
Vươn cành lá đón từng băng biểu ngữ
Và đá nữa, cậy lên từ mặt nhựa
Đi với người, đá sẽ nặng hờn căm.
Đả đảo Bân Cơ, bè lũ Thiệu Hương!
Tên cướp nước và bầy bán nước
Đả đảo chiến tranh thực dân chém giết!
Đập tan ngay trò quân sự hóa học đường!
Ta quỳ xuống mặt đường
Ta vỗ xuống quê hương
Nào anh chị em, ta hát:
"Không bao giờ nô lệ một ngày
Không bao giờ nô lệ một giờ
Không bao giờ nô lệ một giây..."
Ôi ta hát chào phố phường đứng dậy
Đời màu xanh trả lại cho rừng
Đòi nụ cười cho những lứa yêu thương
Đòi cơm ăn trả về em nhỏ
Đòi chủ quyền trả về xứ sở
Đòi đời ta rả về quê hương
Đả đảo sưu cao, thuế nặng, tham nhũng, gian thương!
Tẩy chay văn hóa ngu dân, văn chương xác thịt!
Đánh đổ cường quyền hành hung phát xít
Trả bạn bè ta, phải trả ngay!
Ta quỳ xuống đất đai
Ta hát với đất dày
Nào anh chị em ơi, ta hát
Ta là bồ câu trắng
Ta là đóa hướng dương
Ta là vừng mây ấm
Ta là người biết chết quê hương
Lựu đạn cay không xóa được sắc màu
Màu ta đỏ con đường ta trước mắt
Dùi cui bay không làm ta cúi gục
Mắt hận thù quen mở giữa thương đau
Nào thép gai, ta xé thép gia!
Nào xe Mỹ, ta đốt bùng xe Mỹ!
Hồ sơ quân sự bọc học đường thì ta quăng vào lửa!
ảnh Thiệu, Ních Xơn ta vạch mặt, bôi vôi!
Anh em cảnh binh hãy đứng về phía chúng tôi
Không đứng lẫn bọn ác ôn thú dữ
Chúng muốn lửa, chúng ta có lửa
Bom xăng ta ném cháy mặt từng thằng!
Bắt tên Mỹ giết người phải quỳ trước nhân dân!
Ai dạy cho mày đến đây làm ác
Mày xem mạng người Việt Nam như cỏ rác
Máu oan khiên còn dính chặt bàn chân!
Ta xông lên chiếm hết mặt đường
Ta chiếm bục công an. Cả đô thành mở hướng
Người người đi.. Đi lên như nước cuốn
Trật tự này trật tự của nhân dân
Ôi những bước tự do chuyển động phố phường
Đại lộ nghiên đi làm thác đổ
Đội ngũ tiến lên! Tiến lên là đội ngũ!
Mặt đường là mặt người, mặt đường là thanh niên..
Chúng sợ rồi, dây thép cũng run lên!
Thằng ty trưởng công an ôm máu đầu chạy trốn
Những thằng Mỹ rúc đầu như chuột cống
Hết một thời ra ngõ ngông nghênh!
Trên mái nhà trực thăng rít cuồng điên
Như bầy quạ đen gào mất tổ
Phi tiễn, lựu đạn cay và tiếng nổ
Lòng phố thành chiến hào sạm đen
Máu đổ rồi! Máu học sinh sinh viên
Máu đỏ rực trên nền áo trắng
Máu càng thắm, Tự do càng chói sáng
Máu Việt Nam, máu yêu nước tươi hồng!
Máu thấm sâu xuống mỗi mặt đường
Trần Hưng Đạo, Phan Bội Châu, Lê Lợi
Trên trăm lối những anh hùng để lại
Máu cháu con hòa với máu cha ông
Hãy nâng máu ta lên làm ngọn cờ hồng
Trên cao điểm gian truân mùa giữa nước!
Ôi tuổi trẻ có gì cao quí nhất
Bằng hôm nay ta hiến máu xương mình!
Bằng hôm nay cho Tổ quốc quyết sinh
Ta cảm tử và xông lên quyết chiến
Những đường phố theo ta vào kháng chiến
Dòng sông xưa gươm sáng mặt kinh thành
Bạn ở đâu giữa thành phố xuống đường
Phút hân hoan tôi gọi thầm tên bạn
Ôi thành phố nửa phần là gió nắng
Mà nửa phần là khuôn mặt yêu thương
Cho tôi hôn tay bạn trăm lần
Những tay súng và tay cầm biểu ngữ
Cho tôi chào tiếng cao sang này: - Đồng chí!
Cho tôi chào "đồng chí" ơi em!
Tôi mê đi trong tiếng bước chân
Tôi, giọt máu và tôi là giọt lệ
Tôi xin gửi vào cuộc tuần hoàn này sức trẻ
Cuộc đời tôi, ôi Tổ quốc mến thân!
Xin trút một đời vào sức nặng bàn chân
Góp với đô thành, đô thành nổi dậy
Nếu trái đất là trái tim vĩ đại
Tim sẽ đập vì bước chân Việt Nam
Bạn thấy không cả nước đã lên đường
Tôi yêu quá những ngã đường gặp gỡ
Những đội ngũ. Những đường lên cửa mở
Những giá trị định hình trong sức gió ta đi
"Mở đường mà tiến, đánh địch mà đi!"
Mở sông núi những bước dài vạn dặm
Mở thế trận với muôn trùng thế trận
Khép vòng vây, dội lửa xuống đô thành!
Đạp lên đầu thù! Hành quân, hành quân...
Sông núi cài lá ngụy trang xanh
Bán đảo uốn mình thành trận lốc
Ta lên cao điểm, tràn cao ốc
Ta gọi tên bằng hiệu lệnh tiến công
Ta chào nhau bằng tiếng súng hiệp đồng
Ta đan lửa những vùng trời cao rộng
Ta đan dấu những mặt đường cháy nóng!
Đất Nước muôn năm1
Những ngựa đá lại xuống đường
Những rồng đá phải bay lên mà đuổi giặc
Những bà mẹ đo chân vào thần tích
Để hoài thai triệu triệu những anh hùng
Những anh hùng Việt Nam chống Mỹ
Đang xuống đường như nắng xuống quê hương...
Tháng 12-1971 | Nguyễn Khoa Điềm |
Thư Cho Bé Sơ Sinh | poem.php?poem=thu_cho_be_so_sinh__do_hong_ngoc | Nói là để ngừa đau mắt
Ngay lúc đó em đã không nhìn đời qua mắt thực
Nhớ đừng hỏi vì sao đời tối đen.
Khi anh cắt rún cho em
Anh đã xin lỗi chân thành rồi đó nhé
Vì từ nay em đã phải cô đơn
Em đã phải xa địa đàng lòng mẹ.
Em là gái là trai anh chẳng quan tâm
Nhưng khi em biết thẹn thùng
Sẽ biết thế nào là nước mắt trong đêm
Khi tình yêu tìm đến!
Anh đã không quên buộc étiquette vào tay em
Em được dán nhãn hiệu từ giây phút ấy
Nhớ đừng tự hỏi tôi là ai khi lớn khôn
Cũng đừng ngạc nhiên sao đời nhiều nhãn hiệu!
Khi em mở mắt ngỡ ngàng nhìn anh
Anh cũng ngỡ ngàng nhìn qua khung kính cửa
Một ngày đã thức giấc với vội vàng với hoang mang
Với những danh từ đao to búa lớn
Để bịp lừa để đổ máu đó em…
Thôi trân trọng chào em
Mời em nhập cuộc
Chúng mình cùng chung
Số phận…
Con người… | Đỗ Hồng Ngọc |
Dang Dở | poem.php?poem=dang_do__tham_tam | Khi biết lòng anh như đã chết,
Mây thôi hồng mà lá cũng thôi xanh.
Màu hoa tươi cũng héo ở trên cành.
Và vũ trụ thãy một màu đen tối
Anh cố giữ lòng anh không bối rối,
Để mơ màng tưởng nhớ phút giây xưạ
Em cùng anh sánh gót dưới bóng dừa,
Một đêm trăng sáng trên đường đá đỏ.
Em nói những gì? Anh còn nhớ rõ,
Nhưng làm sao? Ai hiểu tại làm sao?
Chim muốn bay, cũng giữ chẳng được nào,
Tình đã chết, có mong gì sống lại!
Anh không trách chi em điều ngang trái,
Anh không buồn số kiếp quá mong manh!
Có gì đâu bướm muốn xa cành,
Anh cứ tiếc cái gì xưa đã chết.
Nhưng anh biết cái gì xưa đã chết,
Anh càng buồn càng muốn kết thành thơ,
Mộng đang xanh, mộng hóa bơ phờ,
Đây bài thơ chót kính dâng tặng bạn.
Và thành chúc đời em luôn tươi sáng,
Như mộng Kiều đầm ấm tuổi xuân xanh,
Như hương trinh bát ngát ý dịu lành,
Hòa nhạc mới chiều dâng tơ hạnh phúc.
Cuộc ly biệt ngờ đâu vừa đúng lúc,
Lòng bâng khuâng, bối rối trước khúc quanh,
Đi không đành, mà ở cũng không đành,
Muôn chim Việt hãy về thành Nam cũ.
Chiều nay lạnh, có nhiều sương rơi quá,
Nhưng lòng anh đã bình thản lại rồi
Hết đau buồn và cảm thấy sục sôi
Niềm uất hận của một thời lạc lối.
Lấy nghệ thuật làm trò hề múa rối,
Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền.
Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên;
Nàng Kiều nữ chốn lầu hoa thầm kín.
Trong khi đó, thanh niên không bịn rịn.
Giã gia đình, trường học để ra đi
Họa xâm lăng đe dọa ở biên thùy,
Kêu gọi lính giục lòng trai cứu quốc.
Thôi em nhé! Từ đây anh cất bước,
Em yên lòng vui hưởng cuộc đời vuị
Đừng buồn thương, nhớ, tiếc, hoặc ngậm ngùi,
Muôn việc thảy đều do nơi số kiếp. | Thâm Tâm |
Tống Biệt Hành | poem.php?poem=tong_biet_hanh__tham_tam | Đưa người ta không đưa qua sông
Sao nghe tiếng sóng ở trong lòng?
Bóng chiều không thẫm không vàng vọt
Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong?
Đưa người ta chỉ đưa người ấy
Môt giã gia đình, môt dửng dưng.
Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ
Chí lớn không về, bàn tay không
Thì không bao giờ nói trở lại
Ba năm mẹ già cũng đừng mong.
Ta biết người buồn chiều hôm trước
Bây giờ muà hạ sen nở nốt
Môt chị, hai chị cũng như sen
Khuyên nốt em trai giòng lệ sót
Ta biết người buồn sáng hôm nay
Trời chưa vào thu tươi lắm thay
Em nhỏ thơ ngây đôi mắt ướt
Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tay..
Người đi? Ừ nhỉ, người đi thât
Mẹ! thà coi như chiếc lá bay
Chị! thà coi như là hạt bụi
Em! ừ xem như hơi rượu cay | Thâm Tâm |
Bên Bờ Sông Xanh | poem.php?poem=ben_bo_song_xanh__bach_loan | Tôi về nhìn nước sông buồn
Trôi theo mây trắng mấy cồn đìu hiu
Dòng sông hoang phế tiêu đìều
Đò ngang tách bến, mây chiều ngẩn ngơ
Tôi về tìm lại ước mơ
Và bao kỷ niệm bên bờ sông xanh
Còn đâu một giấc mộng lành
Còn đâu hai mái đầu xanh dại khờ
Còn đâu đợi, còn đâu chờ
Còn đâu hờn dỗi ngu ngơ thuở nào
Tôi về trong giấc chiêm bao
Giựt mình thức giấc mà đau đớn lòng
Thẫn thờ mở cửa ra trông
Tuyết rơi trắng cả một dòng sông xa! | Bạch Loan |
Bến Cỏ | poem.php?poem=ben_co__bach_loan | Chiều qua bến cỏ
Dòng sông tuổi thơ
Đường xưa lối cũ
Một thời mộng mơ
Lâu rồi một thuở
Đi học sang đò
Lục bình nở rộ
Tím dòng sông mơ
Chiều qua bến cỏ
Nhớ mấy cho vừa
Em, tôi còn nhỏ
Đội nắng dầm mưa
Dòng sông còn đó
Vắng bóng đò xưa
Thiếu làn tóc xỏa
Người về ngẩn ngơ
Chiều qua bến cỏ
Sóng nhấp nhô bờ
Nắng mang nổi nhớ
Mây chiều bơ vơ
Lục bình vẫn nở
Tím cả đôi bờ
Xa xa dáng nhỏ
Ngỡ người năm xưa! | Bạch Loan |
Bến Xưa | poem.php?poem=ben_xua__bach_loan | Em về ghé bến sông xưa
Bờ hoang bãi quạnh gió mưa bời bời
Mùa thu xỏa tóc bên trời
Con thuyền năm cũ ra khơi chẵng về
Cồn hoang mây nước hẹn thề
Cây mơ bóng biếc nảo nề giọt thu
Trường giang khói sóng mịt mù
Thuyền anh lơ đãng phiêu du bến nào?
Em về góp gió, nhặt sao
Giữ làm kỷ vật thuở nào yêu anh! | Bạch Loan |
Biệt Ly | poem.php?poem=biet_ly__bach_loan | Thảng thốt mắt nai chiều tiễn biệt
Con thuyền ly xứ lạc trùng khơi
Bến xa bờ lạ buồn da diết
Người đợi chân mây kẻ cuối trời
Ngàn lau xao xác thuyền xa khuất
Biển động trùng trùng khói sóng bay
Nước biếc mênh mông, sầu chất ngất
Hương tình ngày cũ tan như mây
Cánh mỏi đường xa chim lẻ bạn
Nhớ cành liễu cũ, nhánh sông xưa
Bốn phương lồng lộng, mây phiêu lãng
Cố quận, trời ơi, khói buị mờ! | Bạch Loan |
Bóng Chiều Sa | poem.php?poem=bong_chieu_sa__bach_loan | Chiều nay sầu rụng mãi trong tôi
Tuyết trắng thôi giăng, nắng ngập đồi
Gió lặng trời yên, chim một bóng
Chân mây ngàn dặm cố hương ơi!
Hiu hắt hoàng hôn ánh nhật tà
Thẫn thờ lặng lẽ bóng chiều sa
Ngày qua vội quá, tôi ngồi lặng
Ngắm áng mây trời bay thật xa... | Bạch Loan |
Bóng Đêm | poem.php?poem=bong_dem__bach_loan | Bóng Đêm
Đêm xuống chập chờn chiếc bóng lay
Hiên khuya lặng lẽ dáng ai gầy
Bên thềm lốm đốm hoa trăng rụng
Trước ngõ thì thào ngọn gió bay
Sáo trúc não nùng trên sóng nước
Nguyệt cầm réo rắt giữa ngàn cây
Vẳng xa tiếng hát nghe buồn lạ
Ấp ủ hồn côi nhung nhớ đầy | Bạch Loan |
Buồn | poem.php?poem=buon__bach_loan | Chợt thấy đời qua như tuyết rơi
Người đi ngày ấy đã lâu rồi
Buồn tôi bỗng nhớ mùa hạ cũ
Mây trắng đi hoang lạc cuối trời
Chợt thấy buồn xưa trong tiết đông
Tuyết về nhè nhẹ trắng bên sông
Buồn tôi bỗng nhớ mùa thu trước
Chiếc lá vàng trôi lạc mấy dòng?
Chợt thấy sa mù trên núi cao
Ngờ như áo trắng của năm nào
Buồn tôi bỗng nhớ mùa đông ấy
Lối cũ đi về không có nhau!
Chợt thấy người đi bước thẩn thơ
Bên kia phố nhỏ có ai chờ?
Buồn tôi bỗng nhớ muà xuân đó
Kỷ niệm phai tàn với tuổi thơ! | Bạch Loan |
Buồn Chiều | poem.php?poem=buon_chieu__bach_loan | Thẩn thơ dạo bước buổi chiều tà
Cây cỏ bơ phờ biếng trổ hoa
Khói trắng lang thang vờn vách núi
Chiều lam bàng bạc tỏa sân nhà
Ngậm ngùi nhung nhớ trời cô quận
Khắc khoải sầu thương vận quốc gia
Thản thốt chim kêu bên xóm vắng
Buồn chiều thơ thẩn một mình ta | Bạch Loan |
Buồn Như Lệ | poem.php?poem=buon_nhu_le__bach_loan | Lâu lắm tình tôi đã ngủ say
Em đến trao chi giấc mộng này?
Tình bỗng bâng khuâng ngày hạ cũ
Của thời áo trắng, tóc mây bay
Em đến tình cờ tựa giấc mơ
Lời em nửa thật nửa trăng thơ
Êm như gió mới về trong nắng
Trên lối đi xưa thuở học trò
Ta đã hẹn nhau tự thuở nào?
Đôi lòng phơi phới lúc bên nhau
Nụ xuân vừa chớm trên cành biếc
Ta dìu nhau đến cõi chiêm bao!
Mỗi tối em về trong ý thơ
Tôi ngồi ngơ ngẩn giữa đêm khuya
Bài thơ dang dở buồn như lệ
Tôi sợ tình kia sớm nhạt nhoà | Bạch Loan |
Chia Ly | poem.php?poem=chia_ly__bach_loan | Mắt ướt tay buông lặng lẽ
Nẻo về nhịp bước chân hoang
Hững hờ cây nghiêng bóng ngả
Chiều rơi phố cổ hoang tàn
Võ vàng lối xưa một bóng
Đêm về vỗ giấc cô miên
Song thưa trăng gầy gió lộng
Chiếu chăn lạnh lẽo muộn phiền
Trở trăn đếm hờ kỷ niệm
Ngày xanh héo úa vội vàng
Vói tay nâng cành hoa muộn
Sắc hương thoáng đã phai tàn
Ai đi nghìn trùng vạn lý
Ai ngồi mơ bóng xuân phai
Hoa cau rơi đầy lối nhớ
Ráng chiều rực đỏ chân mây | Bạch Loan |
Chiều | poem.php?poem=chieu__bach_loan | Sương khói chiều lên phủ núi đồi
Hoàng hôn lặng lẽ áng mây trôi
Song thưa gió thoảng, lòng ray rứt
Hiên vắng vàng rơi , dạ rối bời
Nợ nước bạc đầu còn mãi nặng
Tình nhà mỏi gối vẫn chưa phôi
Tha phương chạnh nhớ trời quê mẹ
Ngơ ngẩn nhìn theo chiếc lá rơi! | Bạch Loan |
Chiều Tím Bên Sông | poem.php?poem=chieu_tim_ben_song__bach_loan | Sáo trúc êm đềm dệt tiếng tơ
Sông xanh dào dạt nhấp nhô bờ
Đò trôi lờ lững, đò không hẹn
Khách dạo lang thang, khách chẳng chờ
Tâm sự lao xao vờn sóng nước
Hương tình bát ngát đượm vần thơ
Chiều lên quạnh quẽ lòng hiu hắt
Tim tím hoàng hôn, tím mộng mơ | Bạch Loan |
Chỉ Một Mình Em | poem.php?poem=chi_mot_minh_em__bach_loan | Em chợt đến như cuộc tình mười sáu
Mắt thu buồn tóc ngắn nhớ thương ai
Mối ưu tư còn đọng nét mi dài
Nỗi hoài vọng bơ vơ trên vầng trán
Em đến đây như nắng chiều bảng lảng
Mang thơ buồn trải khắp lối ta đi
Những đêm khuya lặng lẽ bước chân về
Cùng sánh bước phiêu du vùng tuổi mộng
Em về đây cho trùng khơi dậy sóng
Nửa đời buồn ta ngỡ tuổi mười lăm
Những chiều về mắt dõi bóng xa xăm
Cánh nhạn lẻ chập chờn bên núi biếc
Em về đây gọi cuộc tình tha thiết
Em lặng nhìn cho vỡ ngọc lưu ly
Em bước đi, ôi vóc liễu kiêu kỳ!
Em cất tiếng cho thơ buồn vọng lại!
Em mỉm cười cho lòng ta mê dại
Em thẫn thờ trăng gió ngẩn ngơ đi
Em bâng khuâng cho hạ thắm quay về
Em mơ mộng cho hoa lòng rực nở
Em từ đâu? Hỡi người tình muôn thuở
Khung trời xưa hay dĩ vãng nào buồn?
Sao tóc em hờn giận buổi hoàng hôn,
Để vọng lại những lời kinh sám hối!
Em xa xôi... xa cả tầm tay với
Em về đây nhưng cách trở muôn trùng!
Cuộc tình buồn như ảo ảnh mông lung
Mà hiện thực vẫn còn đây rất đẹp
Em với ta lạc loài trong số kiếp
Nên gặp nhau trăng gió ngẩn ngơ sầu
Xin thời gian đừng vội vã qua mau
Để ta thấy xuân tình trong mắt biếc
Nếu nghìn sau còn gặp trong số kiếp
Sẽ dặn lòng thương chỉ một mình em! | Bạch Loan |
Chốn Xưa | poem.php?poem=chon_xua__bach_loan | Tôi đã về đây với cảnh xưa
Đường quen phảng phất vị hương thừa
Vườn đào lặng lẻ hương ngang ngát
Rặng liễu thì thào nhánh đong đưa
Vẫn tường đường khuya người đứng đợi
Đâu ngờ lối vắng gió sang đùa
Ngỡ ngàng trở gót lòng se thắt
Tự hỏi lòng nầy đã thấu chưa! | Bạch Loan |
Cõi Thương Đau | poem.php?poem=coi_thuong_dau__bach_loan | Ta trở lại quê hương chiều gió cát
Vùng điạ linh nhân kiệt một thuở nào
Ta dõi mắt tìm đồng xanh núi biếc
Chỉ thấy đời ôm hận đứng xanh xao!
Ta đứng lặng với nổi sầu tuyệt diệt
Đời nhìn nhau qua ánh mắt nghẹn ngào
Trên lối cũ sâu vết hằn oan nghiệt
Đời nhọc nhằn trong cõi sống thương đau!
Trong tiếng gió giọng ai buồn da diết
Lời uất hờn từ phế phủ tiêu hao
Ta cúi xuống xót thương đời khánh kiệt
Người hỡi người, hờn tủi đã dâng cao! | Bạch Loan |
Công Viên Ngày Tháng Cũ | poem.php?poem=cong_vien_ngay_thang_cu__bach_loan | Anh trở lại công viên ngày tháng cũ.
Tượng đá gầy còn đó đứng ngẩn ngơ;
Cội thông già nay vắng bóng ai chờ.
Bờ liễu rũ tương tư buồn cúi mặt;
Khung trời thẳm, mây bay về giăng mắc.
Con phố buồn, ái ngại bóng hoàng hôn.
Em đi rồi, con phố thấy buồn hơn!
Sỏi đá lạnh xót xa đời vô định!
Dòng sông trắng, con đò xưa bịn rịn
Chở ân tình xa bến buổi chiều mưa.
Nơi bến cũ âm thầm bước chân thưa,
Con chim sẻ lạc bầy chao cánh mỏng.
Em ở đâu? Hỡi người yêu bé bỏng!
Chốn xa kia có nhớ mảnh trăng thề?
Trăng hao gầy từ dạo đó em đi,
Mây thôi chở ái ân về bản phố.
Chiều công viên giờ mây giăng lá đổ.
Xác thu vàng hoài vọng tiết xuân xưa:
Gió ân cần ru khóm liễu đong đưa,
Làn tóc xõa, thơ bay ngàn sắc bướm.
Ôi đẹp thay, buổi ân tình mới chớm!
Bước em đi xao động cả mây trời.
Hoa ân tình rực nở ở bờ môi,
Trong đáy mắt, long lanh ngàn tinh tú.
Tay đam mê, anh ôm tròn vũ trụ,
Nghe thơ reo hoan khúc tạ ơn đời.
Khối tình nồng muôn kiếp nguyện không phai;
Lời thệ ước vang truyền bên tượng đá.
Rồi một hôm, em đi không từ giã!
Thương tượng gầy từ đó đứng ngẩn ngơ.
Thơ anh buồn chất ngất đỉnh bơ vơ.
Bờ liễu đứng tủi hờn buông tóc rũ;
Những cột đèn trắng đêm dài không ngủ,
Đợi người về thao thức suốt canh thâu.
Em về đâu? Em hỡi! đã về đâu?
Có hoài vọng công viên ngày tháng cũ?
Hàng me buồn choàng vai nhau lá rũ.
Vắng em rồi, vũ trụ cũng tiêu hao!
Ôi còn đâu! Ngày tháng cũ còn đâu! | Bạch Loan |
Đêm Đã Khuya | poem.php?poem=dem_da_khuya__bach_loan | Nửa đoạn đường trần tôi gặp em
Trời đang mưa chớp bỗng êm đềm
Đời nghe rạo rực ngàn xao động
Vũ trụ tưng bừng hoa nở đêm
Em đến từ đâu những cảnh xưa?
Tâm tình sâu thẳm suốt trang thơ
Mùa thu em gởi vào trang chử
Tôi bỗng lạc loài trong cõi mơ
Dòng chữ long lanh ánh nguyệt buồn
Lời thơ dào dạt nỗi niềm thương
Em đi tóc ngắn tôi ngồi lặng
Dĩ vãng hiện về cõi viễn phương
Buổi tối thẫn thờ với gió, trăng
Tên em tôi gọi rất âm thầm
Nụ cười che kín đôi dòng lệ
Em hỡi, đêm về lạnh gối chăn.
Nửa đời sương điểm mái đầu xanh
Dâu bể vùi sâu giấc mộng lành
Em đến êm như làn nắng mới
Xuân tình chớm nụ rất mong manh
Rồi đây trong những giấc hoa niên
Ta dẫn nhau đi bỏ xứ phiền
Trang điểm ân tình hồng cõi mộng
Đôi lòng phơi phới giấc mơ tiên
Năm ngón bàn tay toả dạ hương
Gặp em một tối thật hoang đường
Dìu nhau trên nẻo đường năm cũ
Tuổi mộng quay về. Em cũng thương!
Ánh mắt lặng buồn nét ca dao
Trăng tàn u uẩn giữa nghìn sao
Em đi nếp áo gầy như liễu
Tôi đứng vời trông, bỗng nghẹn ngào
Tôi sẽ đi về với cảnh xưa
Buồn như tuổi dại thuở hoang sơ
Phương xa tóc ngắn sầu cô quạnh
Em nhớ gì không? -- Đêm đã khuya! | Bạch Loan |
Đêm Sầu | poem.php?poem=dem_sau__bach_loan | Lồng lộng đêm sa, trăng rụng trắng
Hiên khuya lốm đốm mảnh trăng tan
Bóng ai phơ phất gầy như liễu
Mắt ướt tay nâng chén nguyệt tàn
Hồ ðêm lóng lánh ngàn sao rụng
Sáo trúc thuyền trăng thánh thót vang
Ngàn lau xao xác triền hoang lạnh
Gió ðộng ngàn dâu, sầu chứa chan! | Bạch Loan |
Điêu Tàn | poem.php?poem=dieu_tan__bach_loan | Em tóc xõa bay bay chiều gió cát
Buổi tàn xuân bấn loạn bước chân hoang
Đời vạn nẻo, đường em xa hun hút
Một lần đi để lại cả hoang tàn
Rồi biền biệt tháng năm dài phố lạ
Nẻo đi, về lối quạnh bước lang thang
Làn tóc cũ vẫn bay chiều gió lộng
Nghe trong hồn rơi rụng hạt sương tan
Buồn quay quắt tôi miệt mài phố cũ
Dạo con đường thuở ấy những chiều mưa
Rồi thao thức với cơn sầu thiên cổ
Nghe đêm về ray rứt giọt mưa thưa!
Bóng em khuất chân trời xa viễn xứ
Trên con đường phố lạ trắng mù sương
Ôi là nhớ những huy hoàng năm cũ
Đã điêu tàn trên ngọn sóng trùng dương! | Bạch Loan |
Đông Buồn | poem.php?poem=dong_buon__bach_loan | Lả chả dòng châu, nghẹn cả lời
Trời Ðông lạnh lẽo lắm Ðông ơi
Một lần giã biệt không về nữa
Mấy nẻo phiêu lưu đã lạc rồi
Sáng sớm tuyết rơi sầu chẳng dứt
Chiều tà gió lộng buốt không thôi
Bâng khuâng dõi mắt trời quê mẹ
Thương nhớ dâng đầy, lệ khó vơi | Bạch Loan |
Dòng Thư Cho Bạn | poem.php?poem=dong_thu_cho_ban__bach_loan | Bấy lâu ta dạo vườn thơ bạn
Dập dìu, nhộn nhịp bóng thi nhân
Hồn nghe ngây ngất ngàn hương thắm
Ngỡ rằng tri ngộ phút vô ngần
Kỷ niệm chia nhau thời tuổi dại
Nào hay âm hưởng đã chia phân
Ai mơ một khoảng trời sao đỏ
Ta còn yêu lắm mảnh trăng vàng
Nghiêng ngã lạc vào giữa trận thơ
Ta yêu trăng lắm để ai ngờ
Hận còn đậm nét dòng thơ lạc
Như chừng sôi sục đến thiên thu!
Thương ai mơ bến bờ không tưởng
Quên hẳn màu trời cũ tang thương
Ngơ ngác trong đêm vô định hướng
Hay đã say mèm mộng đế vương?
Ta về ôn lại dòng kinh sử
Mài kiếm đêm trăng quyết đợi chờ
Đêm nay ta đốt dòng thơ đỏ
Ơi hỡi, hồn thiêng chứng giám cho! | Bạch Loan |
Dưới Hiên Mưa Chiều | poem.php?poem=duoi_hien_mua_chieu__bach_loan | Từ anh áo ướt mưa chiều
Đường trần đôi ngã hắt hiu lối sầu
Tha hương đã mấy mùa Ngâu
Đời như con nước chân cầu lặng trôi
Chiều nay mưa ướt áo tôi
Chợt nghe nhớ quá một thời bình yên
Lâu rồi cứ mãi đi tìm
Tình tôi để lại dưới hiên mưa chiều | Bạch Loan |
Đường Thu | poem.php?poem=duong_thu__bach_loan | Đường chiều quạnh quẻ nắng vàng hanh
Gió thổi hiu hiu, lá bỏ cành
Lất phất vàng rơi, cây héo hắt
La đà liễu rũ, cảnh buồn tanh
Bên thôn nhấp nhánh dòng sông biếc
Cuối nẻo chập chùng dãy núi xanh
Mắt ngắm xa xăm trời cố lý
Lam chiều lặng lẽ tỏa mong manh | Bạch Loan |
Em Về | poem.php?poem=em_ve__bach_loan | Em về xa xôi cố xứ
Chiều thu trời biếc mênh mông
Mỏi mòn chân hoang lữ thứ
Bóng xưa xa tắp dặm hồng
Em về dậu hoa biếng nở
Hững hờ sóng nước trường giang
Bơ vơ nỗi lòng quan ải
Dừng chân tỉnh giấc mộng vàng
Em về cây nghiêng lá đổ
Nắng vàng thổn thức hiên xưa
Ngỡ ngàng lần theo lối nhớ
Đàn ai phím lạc âm thừa
Em về từ miền viễn xứ
Cố quận gió cát mịt mù
Lối xưa liễu gầy tư lự
Âm thầm dõi bóng thiên thu! | Bạch Loan |
Giọt Lệ Cay | poem.php?poem=giot_le_cay__bach_loan | Ngôi nhà cũ chiều nay con trở lại
Lối ra vào vẫn hàng gạch Cha xây
Tổ chim sẻ còn nguyên trên mái ngói
Cứ tưởng chừng Cha vẫn ở đâu đây!
Vườn ruộng cũ bao năm còn ngăn nắp
Hàng dừa kia một thuở Cha vung bồi
Bờ ruộng đó, rặng trâm bầu thẳng tắp
Những trưa nào Cha ướt đẵm mồ hôi
Kìa ruộng lúa còn đâu mùi rạ mới
Khói đốt đồng bảng lảng cuối nương dưa
Thửa ruộng đó Cha một đời vung xới
Nhưng bây giờ vắng chủ phải hoang sơ!
Dòng sông trắng con vui thời tuổi dại
Dề lục bình hoa tím thẫn thờ trôi
Chòm rau mát ven bờ cho ta hỏi
Tàn chiến chinh Cha được mấy ngày vui?
Chiều hôm nay con về, ôi đã muộn!
Nơi Cha nằm lau sậy mọc hoang vu
Giọt lệ cay gởi về Cha chút ấm
Ngày con về và mãi mãi ngàn thu! | Bạch Loan |
Gót Buồn | poem.php?poem=got_buon__bach_loan | Thức giấc sao khuya một đóa
Trăng vàng thơ thẩn song thưa
Gió thoảng hoa rơi trắng ngỏ
Quê hương nhớ mấy cho vừa!
Chiều nao mắt nhìn thảng thốt
Lệ tràn tay vẫy thuyền trôi
Bóng gầy vai rung lặng lẽ
Thuyền đi lạc mấy trùng khơi
Hiên khuya ngắm vầng trăng tỏ
Quê nhà xa mấy sơn khê
Hương xưa còn chăng lối nhỏ,
Hoa cau có trắng đường về?
Giọt buồn chợt rơi vỡ nát
Tóc nhầu ướt mảnh sương tan
Đường trăng gót buồn ngơ ngác
Quê xa mấy độ hoang tàn! | Bạch Loan |
Hiện Thực | poem.php?poem=hien_thuc__bach_loan | Nửa thế kỷ, một cuộc đời phiêu bạt
Ta quay đầu nhìn lịch sử xôn xao
Người ở lại mang đầy sầu trong mắt
Và hận thù chồng chất cả non cao!
Đi lững thững nhìn cảnh đời dị diệt
Ta lang thang như nước chảy chân cầu
Em phương đó đợi ai đi biền biệt
Hiện thực buồn như mây trắng trên cao
Buồn đến thế, những đêm dài mưa chớp!
Đất vô tri mà người cũng vô nhân
Em hãy cố quên đi đời nhơ nhớp
Bạo tàn nào có mãi đất dung thân?!
Rồi một sáng ta quay về bản cảnh
Tạ ơn trời người đã bớt xanh xao
Em lau mắt quên đi đời bất hạnh
Đón tình người trên nếp sống ca dao. | Bạch Loan |
Hoài Hương | poem.php?poem=hoai_huong__bach_loan | Viễn xứ đông về trắng tuyết bay
Ngóng về quê cũ dạ ai hoài
Thương đồng lúa biếc mơn man gió
Nhớ góc trời xanh bảng lảng mây
Mẹ bước lom khom bên lũy trúc
Em về thấp thoáng dưới nương cây
Còn đâu nắng ấm trời quê mẹ
Nhớ quá đi thôi, lệ chảy dài! | Bạch Loan |
Khắc Khoải | poem.php?poem=khac_khoai__bach_loan | Thơ thẩn đường chiều chạnh nhớ ai
Đời tôi: Bèo dạt bãi sông dài
Tha phương vạn dặm mù sương phủ
Cố lý nghìn trùng khói sóng bay
Nợ nước mang mang còn phải trả
Duyên tình lãng đãng chẳng nên vay
Người ơi, đất khách hoàng hôn lạnh
Khắc khoải canh trường ai có hay?! | Bạch Loan |
Kỷ Niệm | poem.php?poem=ky_niem__bach_loan | Thương và nhớ, bỗng giật mình thức dậy!
Một hôm nào em đứng đợi chờ anh
Đôi mắt biếc vương chút hờn dỗi ấy
Anh lạc loài trong giấc mộng ngày xanh!
Em đứng đó dáng hiền như nắng mới
Và hồn anh ngây ngất giữa hương xuân
Chiều hôm ấy bên cầu em đứng đợi
Bóng hình em in mãi trái tim anh.
Anh bước đến với tình yêu của thác
Và yêu em như chẳng có bao giờ
Con đường đó êm đềm ta sánh bước
Nụ hôn đầu say đắm dưới trăng khuya.
Hoa chợt héo theo buổi tàn xuân đó
Tháng Tư về sụp đổ cả trời thơ
Anh luân lạc lang thang ngoài cõi gió
Đợi chờ em từng giấc ngủ bơ vơ
Tháng Tư đến dỗi hờn thôi đã muộn!
Anh nhìn quanh, sỏi đá cũng lặng buồn
Em phương đó khi hoàng hôn buông xuống
Có mơ về vùng kỷ niệm thân thương?
Thương và nhớ, bỗng giật mình thức dậy!
Chợt bên hiên, trăng soi bóng âm thầm
Khung trời thẳm vẫn màu xanh thuở ấy
Mây trôi về, ôi áo trắng ngàn năm! | Bạch Loan |
Lang Thang Phố Lạ | poem.php?poem=lang_thang_pho_la__bach_loan | Chiều lang thang phố lạ
Chợt nhớ về thành đô
Một thuở nào vụng dại
Những buổi chiều thẩn thơ
Chiều lang thang phố lạ
Chợt nhớ con đường xưa
Hàng me dài lá biếc
Đón đưa người trong mưa
Chiều lang thang phố lạ
Nhớ quán nhỏ bên đường
Điệu nhạc nào thân ái
Lòng còn mãi vấn vương
Chiều lang thang phố lạ
Chợt nghe đời bơ vơ
Nhớ những chiều muà ha.
Bên góc phố ai chờ
Chiều lang thang phố lạ
Chuông giáo đường ngân vang
Ru nỗi đời luân lạc
Lời kinh cầu bâng khuâng
Chiều lang thang phố lạ
Nhớ ngày nào đôi mươi
Ngưởng cửa đời bở ngở
Giờ mấy lần đôi mươi!?
Chiều lang thang phố lạ
Chợt cay mắt nhớ nhà
Đường đời chia trăm ngã
Quê nhà xa thật xa! | Bạch Loan |
Làng Tôi | poem.php?poem=lang_toi__bach_loan | Làng tôi nho nhỏ đơn sơ lắm,
Trăm dặm đường xa cách thị thành.
Chỉ có vườn cây quằn trái ngọt
Và những cánh đồng mượt lúa xanh.
Ven làng lóng lánh con sông trắng,
Sóng nước mơ buồn tiếng sáo trưa.
Tôi hay ra ngắm dòng nước cuốn
Bèo giạt mây trôi, lả bóng dừa.
Và mênh mông nước cửa sông Kiên,
Buồm trắng thuyền ai lướt sóng nghiêng.
Bên vàm, ông lái đò đợi khách
Một bóng âm thầm với nỗi riêng.
Tôi xa làng lúc mới lên mười.
Trọ học trường xa, nhớ khôn nguôi.
Đến dạo quê hương bùng lửa đỏ,
Tôi đành phiêu lãng cả đời tôi.
Mỗi lúc trưa về trên xứ xa,
Tìm về dĩ vãng, nhớ quê nhà.
Nhớ đồng lúa mượt, con sông trắng,
Lòng ngẩn ngơ buồn, dạ xót xa!
Tôi đi trong những chiều tà,
Ngẩng nhìn mây trắng sầu xa cuối trời.
Chạnh lòng ngày tháng buông trôi,
Tim tôi trĩu nặng một trời quê hương! | Bạch Loan |
Một Dòng Sông | poem.php?poem=mot_dong_song__bach_loan | Ðời viễn khách quê nhà chưa trở lại
Ngẩng nhìn lên trời rộng vẫn mênh mông
Từng áng mây xa nhà chưa trở lại
Em đâu rồi, có nhớ một dòng sông?
Dòng sông bạc một lần ta lỡ hẹn
Nên ngậm ngùi con nước mãi lang thang
Chòm mây trắng bên trời trôi bẽn lẽn
Và phố xưa hoang phế đến điêu tàn!
Này em hỡi có khi nào nhớ lại
Một chiều xưa bên dòng nước xôn xao
Ðôi mắt ấy âm thầm vương ngấn lệ
Tàu đi rồi chưa kịp nói gì nhau
Lời hẹn ước đã đi vào dĩ vãng
Ðể cơn sầu thiên cổ mãi vương mang
Thời tuổi mộng dần đi vào quên lảng
Dòng sông xưa bến cũ đã hoang tàn | Bạch Loan |
Mưa Tháng Tư | poem.php?poem=mua_thang_tu__bach_loan | Lại thấy Xuân về trên viễn xứ
Lòng ta chao động nửa đây em
Ba mươi năm vẫn còn lử thứ
Nghe gió mưa, đời rét mướt thêm
Kỷ niệm âm thầm như lá đổ
Ngày nao lửa loạn cháy thành đô
Quê hương thương qúa mà ly biệt
Vạn dặm ngàn khơi cõi mịt mờ
Nhớ cuối tháng Tư buồn phố cũ
Gió lùa hiu hắt buổi chiều mưa
Bàn tay nào ấm bên hiên lạnh
Ta mãi thương thầm giọt mưa thưa
Không biết chiều nay mưa có đổ
Người về còn ghé mái hiên xưa?
Áo bay, gió thoảng bờ vai lạnh
Có nhặt dùm ta những hạt mưa?
Sao ta cứ mãi là ly khách
Để gió mưa về vọng cố hương
Mà không là hạt mưa phương đó
Rớt xuống lòng em buổi đọan trường?
Mưa lạnh tháng Tư về nửa đây
Lòng ta xao xác nhớ thương đầy
Mai về ghé lại hiên xưa đó
Ngắm hạt mưa chiều theo gió bay! | Bạch Loan |
Mùa Xuân Đến | poem.php?poem=mua_xuan_den__bach_loan | Mùa xuân đến trải nắng vàng lá biếc
Chim bay về ríu rít đón xuân sang
Ngơ ngẩn nhớ khung trời buồn ly biệt
Đợi ngày về uống cạn chén quan san
Hồn lãng đãng theo mây trời viễn xứ
Ngọn gió đùa trên những giọt sương tan
Bước hờ hững, ôi nỗi đời lữ thứ
Nhớ làm sao cố quận buổi trăng tàn
Mùa xuân đến em lạc loài viễn phố
Nhớ con đường in bóng dáng anh thương
Giờ xa vắng nghe cơn sầu thế hệ
Bóng anh mờ trong khói sóng trùng dương
Đành trở bước theo nỗi đời biền biệt
Đợi anh về trong giấc ngủ bâng khuâng
Ôi đau xót cảnh đời nào dị diệt
Tóc em buồn che ngấn lệ rưng rưng! | Bạch Loan |
Nẻo Về | poem.php?poem=neo_ve__bach_loan | Vó ngựa chân mây một nẻo
Xuân về: Viễn xứ Đông sang
Ngoảnh mặt trông vời cố xứ
Trường giang sóng nước mơ màng
Vẳng nghe tiếng hờn trong gió
Ngậm ngùi mắt lệ đêm đêm
Xuân về chăn đơn gối chiếc
Xanh xao liễu rũ bên thềm
Trăng gầy nẻo xưa hắt bóng
Hoa cau rơi trắng hiên xưa
Nhà ai con thơ khóc thét
Tiếng gà xao xác canh khuya
Bước chân xa dần lối nhớ
Người đi mấy nẻo phong trần
Tóc buông vai gầy chinh phụ
Thẩn thờ đã mấy chừng xuân?
Giao thừa cô lâu bóng lẻ
Ngoảnh nhìn: Gió cát trùng vây
Đông phương lập lòe đóm lửa
Nẻo về sao rụng chân mây | Bạch Loan |
Ta Sẽ Về | poem.php?poem=ta_se_ve__bach_loan | Lượn sóng biển đưa đời ta phiêu lãng
Một phần tư thê’ kỷ vẫn lang thang
Tìm cố quận trong mây trời bãng lãng
Vệt mây buồn như đất mẹ tan thương!
Theo năm tháng ta trải đời viễn xứ
Thương quê hương và nhớ khói lam chiều
Thân phiêu bạt xá chi đời lữ thứ
Chim xa ngàn, rừng núi bỗng cô liêu
Rồi một dạo ta sẽ về cố quận
Tìm quê hương trong hoang phế điêu tàn
Người cố đợi ta về thăm một bận
Mang thâm tình đi khắp nẻo giang san
Ta sẽ sống trong tình yêu tuổi dại
Dắt nhau về vùng dĩ vãng yêu thương
Và phương đó nghe trùng dương trổi dậy
Khúc âu ca tình tự của quê hương! | Bạch Loan |
Bồng Bềnh Cho Tới Mai Sau | poem.php?poem=bong_benh_cho_toi_mai_sau__hoang_phu_ngoc_tuong | Có con thuyền trong sương trắng
Bồng bềnh như một cánh chim
Có em chèo thuyền áo trắng
Xôn xao như trốn, như tìm
Có vầng mặt trời rực sáng
Bồi hồi như một trái tim
Em chèo thuyền về phía hướng đông
Hứng chút phấn mặt trời trên má
Bụi mặt trời vương đầy gót chân
In những dấu hoa hài trên sóng
Anh mãi nghe từ đáy màu sương mỏng
Bài hát tình yêu dậy một phương hồng
Từ thuở nào vũ trụ đã sinh ra
Mà sao mặt trời mỗi ngày vẫn trẻ
Mà sao anh như đã từ vạn kỷ
Bên sông này đứng hát mặt trời lên
Vẫn đi hoài trong cõi vô biên
Mặt trăng là mảnh gương riêng soi trái đất
Trái đất trôi như một cánh bèo dâu
Mặt trời nhiều khi phập phồng hơi thở
Mê man nhớ những tinh cầu
Những hành tinh ngẫm rồi thấy lạ
Bềnh bồng mà vẫn theo nhau
Anh với em, ừ thì cũng lạ
Bềnh bồng cho tới mai sau | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Cỏ Chim Sẻ Và Châu Chấu | poem.php?poem=co_chim_se_va_chau_chau__hoang_phu_ngoc_tuong | 1.
Có nhiều khi tôi quá buồn
Tôi ước mong về ngồi dưới cội cây xưa
Em có nhắn điều gì theo lá rụng
Ký ức nào khẽ động vai tôi
Dáng ai như tôi đi qua cánh đồng
Thu nhặt lại mình trên ngọn gió
Giống như con chim sẻ nọ
Thu về từng cọng vàng khô
2.
Có nhiều khi tôi quá buồn
Tôi ước mong chung quanh chỗ tôi ngồi
Mọc lên thật nhiều cây cỏ
Cây xấu hổ đau gì mà rủ lá
Tôi gập người trên bóng tôi
Không nghe tiếng ai nói cười
Tôi còn ngồi chi đây một mình
Cắn móng tay từng ký ức mong manh
Giống như con châu chấu nọ
Gặm hoài lá cỏ xanh. | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Dạ Khúc | poem.php?poem=da_khuc__hoang_phu_ngoc_tuong | Có một buổi chiều nào như chiều xưa
Anh về trên cát nóng
Đường dài vành môi khát bỏng
Em đến dịu dàng như một cơn mưa
Có buổi chiều nào như chiều qua
Lòng tràn đầy thương mến
Mang cả xuân thì em đến
Thắm nồng như một bông hoa
Có buổi chiều nào người bỏ vui chơi
Cho tôi chiếc hôn nồng cháy
Nỗi đau bắt đầu từ đấy
Ngọt ngào như trái nho tươi.
Có buổi chiều nào mộng mị vây quanh
Nửa vành mi cong hờn dỗi
Em xõa muộn sầu trên gối
Rối bời như mớ tơ xanh
Có buổi chiều nào hình như chưa nguôi
Vầng trăng sáng màu vĩnh viễn
Em có lời thề dâng hiến
Cho anh trọn một đời người
Có buổi nào như chiều nay
Căn phòng anh bóng tối dâng đầy
Anh lặng thầm như là cái bóng
Hoa tàn một mình mà em không hay | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Địa Chỉ Buồn | poem.php?poem=dia_chi_buon__hoang_phu_ngoc_tuong | Nhà tôi ở phố Đạm Tiên
Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu
Có mùi hương cỏ đêm sâu
Có loài hoa biết nuôi sầu tháng năm
Tôi về ngủ dưới vầng trăng
Có em từ chỗ vĩnh hằng nhìn tôi
Tình xa, xa mãi trong đời
Tóc xanh tiên nữ rối bời trên tay
Tôi còn ngọn nến hao gầy
Chảy như nước mắt từ ngày sơ sinh
Tôi xin em chút lòng thành
Cài lên một phiến u tình làm hoa
Những chiều Bến Ngự giăng mưa
Chừng như ai đó mơ hồ gọi tôi
Tôi ra mở cửa đón người
Chỉ nghe tiếng gió thổi ngoài hành lang
Nhà tôi ở phố Đạm Tiên
Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu
Cây sầu đông, cây sầu đau
Thương tôi cây cũng nở màu hoa râm. | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Dù Năm Dù Tháng | poem.php?poem=du_nam_du_thang__hoang_phu_ngoc_tuong | Anh hái cành phù dung trắng
Cho em niềm vui cầm tay
Màu hoa như màu ánh nắng
Buổi chiều chợt tím không hay
Nhìn hoa bâng khuâng anh nói
Mới thôi mà đã một ngày
Ruộng cấy người trông cơn mưa
Ruộng gặt người trông cơn nắng
Chăm lo cánh đồng tình yêu
Anh đếm từng vầng trăng sáng
Thiết tha anh nói cùng trăng
Mới thôi đã tròn một tháng
Mùa xuân lên đồi cỏ thơm
Mùa hạ nhìn trời mây khói
Thu tím chân cầu tím núi
Đông xa ngày trắng mưa dầm
Nhìn trời ngẩn ngơ anh nói
Mới thôi mà đã một năm
Rồi sẽ một ngày trắng tóc
Nhưng lòng anh vẫn không nguôi
Thời gian sao mà xuẩn ngốc
Mới thôi đã một đời người
Dù năm dù tháng em ơi
Tim anh chỉ đập một đời
Nhưng trái tim mang vĩnh cửu
Trong từng hạt máu đỏ tươi. | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Nhớ Một Người | poem.php?poem=nho_mot_nguoi__hoang_phu_ngoc_tuong | Có đôi khi tôi ghé thăm vườn cũ
Hỏi người đi dạo ấy có quay về?
Cỏ bảo rằng: - Nàng về thăm một độ
Đốt khói trầm nghi ngút, lại bay đi
Tôi bồi hồi hỏi sang cây cổ thụ:
- Đường xưa còn vàng nắng áo mơ phai?
Nắng bảo rằng: - Nàng nhớ mùa thu cũ
Tận bên trời vẫn ngóng gió heo may.
Có một lần qua sông tôi hỏi gió:
Rằng tháng năm như nước chảy qua cầu
Gió mách rằng: - Nàng chờ người bạn cũ
Dẫu thời gian theo nước chảy về đâu.
Có nhiều ngày tôi nhớ em tha thiết
Nhớ bừng bừng như ngọn lửa trong tim
Đời lãng tử có một lần li biệt
Để buông nhau. Để quay quắt đi tìm
Có nhiều đêm tôi trở về gặp tôi
- Người là ai? Là đóm lửa ven đời
Ôi đóm lửa vẩn từng đêm hiu hắt
Nhớ một người. Và mãi mãi khôn nguôi. | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Về Chơi Với Cỏ | poem.php?poem=ve_choi_voi_co__hoang_phu_ngoc_tuong | Thưa rằng người đã quên tôi
Tôi về chơi với ngọn đồi cỏ may
Một đường hang một dấu giày
Một người ngồi một tháng ngày bóng nghiêng
Cảm ơn người trái đào tiên
Tôi về lãng đãng nơi miền cỏ gai
Cỏ gai hoa thắm mặt người
Trinh nữ ơi trinh nữ ơi - tôi buồn
Thôi người ở lại soi gương
Tôi đi về phía con đường cỏ lau
Nợ người một khối u sầu
Tìm người tôi trả ngày sau luân hồi
Mai kia rồi cũng xa người
Tôi về ngủ dưới khung trời cỏ hoa
Có nàng xõa tóc tiên nga
Quỳ hôn cát bụi, khóc òa trong mưa. | Hoàng Phủ Ngọc Tường |
Anh Thợ Gốm | poem.php?poem=anh_tho_gom__huy_can | Tặng Nguyễn Văn Y, chuyên gia gốm
Nắng lên hồng ban mai
Anh thợ gốm ngồi xoay
Đất mịn nhào với nắng
Hình đẹp nở trong tay.
Gió xuân man mác thổi
Cỏ non rờn ngoài đê
Mùa xuân đang tạo lại
Cây lá trên đồng quê.
Anh ngồi xoay ung dung
Ánh sáng rọi theo cùng
Ngực anh màu nắng đượm
Đẹp hồng như đất nung.
Bình đẹp nghìn xưa cũ
Tay ông cha giao về
Đang sống lại tươi tắn
Trong bàn tay vuốt ve....
Bình cao dáng trẻ thon
Lọ nhớn thân đẫy tròn
Đẹp phúc đầy của mẹ
Đẹp duyên hiền của con.
Xoay xoay bàn gỗ ơi,
Nước mát nhào đất tơi
Anh làm thêm cái đẹp
Chưa có ở trong đời....
1962 | Huy Cận |
Anh Viết Bài Thơ | poem.php?poem=anh_viet_bai_tho__huy_can | Anh viết bài thơ giữa ánh khuya
Cỏ cây yên ngủ. Gió xa về
Anh nhìn em ngủ hồn hiu nhẹ
Như bóng vườn trưa xanh tiếng ve
Biển lặng em nằm trong gió êm
Anh là bóng thức của hồn em
Ngoài kia sao cũng từng đôi sáng
Từng cặp nhân vàng trong trái đêm
Bát ngát lòng anh giữa trái đời
Hai ta đôi hạt giữa nghìn đôi
Gió khuya nào biết xuân hè nữa?
Em mộng điều chi, miệng thoả cười | Huy Cận |
Anh Xa Em Một Nửa | poem.php?poem=anh_xa_em_mot_nua__huy_can | Em ở đâu? Anh xa em một nửa.
Một nửa hồn anh lẩn quất theo em,
Vào giấc ngủ nửa hồn anh bợ ngợ
Gió khuya hay em bước động bên thềm ?
Tình đôi ta là trăm nghìn ràng rịt
Của tâm hồn, của cả máu xương
Ai dám bảo hồn không là da thịt
Sắc hoa hồng không tách biệt làn hương.
Anh ở nơi em cùng trời cuối đất
Em ở nơi anh cõi thực cõi mơ
Em ở đâu mà hồn anh lẩn quất
Nhớ thương em lòng ngẩn tự bao giờ. | Huy Cận |
Áo Trắng | poem.php?poem=ao_trang__huy_can | Áo trắng đơn sơ, mộng trắng trong,
Hôm xưa em đến, mắt như lòng.
Nở bừng ánh sáng. Em đi đến,
Gót ngọc dồn hương, bước tỏa hồng.
Em đẹp bàn tay ngón ngón thon,
Em duyên đôi má nắng hoe tròn.
Em lùa gió biếc vào trong tóc
Thổi lại phòng anh cả núi non.
Em nói, anh nghe tiếng lẫn lời,
Hồn em anh thở ở trong hơi.
Nắng thơ dệt sáng trên tà áo,
Lá nhỏ mừng vui phất cửa ngoài.
Đôi lứa thần tiên suốt cả ngày,
Em ban hạnh phúc chứa đầy tay.
Dịu dàng áo trắng trong như suối
Tỏa phất đôi hồn cánh mộng bay. | Huy Cận |
Áo Xuân | poem.php?poem=ao_xuan__huy_can | Sớm nay khoác áo màu vô định
Ra gặp mùa xuân đến giữa đàng
Lá biếc đưa thoi xuyên vĩnh viễn
Gió là sợi thắm của thời gian.
Ta vận tấm xuân đi hớn hở
Tâm tư ngào ngạt hiến dâng đời
Thân cũng hát lừng cao nhịp lửa
Hoa thiên thu hẹn nở cùng môi.
Lòng chim gieo sáng vệt vân sa
Trên bước đường xuân trở lại nhà.
Mở sách chép rằng: Vui một sáng
Nghìn năm còn mãi tấm lòng ta. | Huy Cận |
Buổi Sáng Hôm Nay | poem.php?poem=buoi_sang_hom_nay__huy_can | Anh tặng em buổi sáng hôm nay
Có hoa sen nở hồ Tây trắng hồng
Tặng em trời mát như sông
Trong veo chảy giữa hai dòng cây xanh
Anh tặng em buổi sáng lòng anh
Có mây có nước có cành có hoa
Có mình và lại có ta
Trong hương sen ngát nở xoà lòng sen
Anh tặng em cả những ưu phiền
Trong câu hát cũ nghe bên chợ cầu
Còn hằn trong chữ trong câu
Nỗi đau ngày trước cày sâu mặt người
Anh tặng em buổi sáng mai đời
Bước chân quen thuộc, tiếng người lại qua
Mây phồng buồm bạc xa xa
Ngày lên gió mới, lòng ta tặng mình. | Huy Cận |
Buồn Đêm Mưa | poem.php?poem=buon_dem_mua__huy_can | Tặng Khái Hưng
Đêm mưa làm nhớ không gian,
Lòng run thêm lạnh nỗi hàn bao la...
Tai nương nước giọt mái nhà
Nghe trời nặng nặng, nghe ta buồn buồn.
Nghe đi rời rạc trong hồn
Những chân xa vắng dặm mòn lẻ loi...
Rơi rơi... dìu dịu rơi rơi...
Trăm muôn giọt nhẹ nối lời vu vơ..
Tương tư hướng lạc, phương mờ...
Trở nghiêng gối mộng, hững hờ nằm nghe.
Gió về, lòng rộng không che,
Hơi may hiu hắt bốn bề tâm tư... | Huy Cận |
Buồn | poem.php?poem=buon__huy_can | Đã chảy về đâu những suối xưa?
Đâu cơn yêu mến đến không chờ?
Tháng ngày vùn vụt phai màu áo
Của những nàng tiên mộng trẻ thơ.
Rụng những chùm tên mấy độ bông;
Phai hàng nhật ký chép song song;
Chàng trai gối mộng trên trang sách
Tỉnh thức, mùa xuân rụng hết hồng.
Đời mất về đâu, hỡi tháng, năm?
Xuân không mọc nữa với trăng rằm!
Chẳng bao lâu ngủ sầu trong đất,
Vĩnh viễn mùa đông lạnh chỗ nằm.
Nay hẵng còn đây ấm mặt trời,
Mà sao lòng lạnh tuyết băng rơi?
- U sầu chắc hẳn đang nhanh bước,
Lưng khọm nghìn năm đến cửa tôi. | Huy Cận |
Các Vị La Hán Chùa Tây Phương | poem.php?poem=cac_vi_la_han_chua_tay_phuong__huy_can | Các vị La Hán chùa Tây Phương
Tôi đến thăm về lòng vấn vương.
Há chẳng phải đây là xứ Phật,
Mà sao ai nấy mặt đau thương?
Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay.
Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.
Có vị chân tay co xếp lại
Tròn xoe từa thể chiếc thai non
Nhưng đôi tai rộng dài ngang gối
Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn….
Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nổ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen.
Mỗi người một vẻ, mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
Cuộc họp lạ lùng trăm vật vã
Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi.
Mặt cúi nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn. Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau.
Có thực trên đường tu đến Phật
Trần gian tìm cởi áo trầm luân
Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân?
Nào đâu, bác thợ cả xưa đâu?
Sống lại cho tôi hỏi một câu:
Bác tạc bấy nhiêu hình khô hạnh
Thật chăng chuyện Phật kể cho nhau?
Hay bấy nhiêu hồn trong gió bão
Bấy nhiêu tâm sự, bấy nhiêu đời
Là cha ông đó bằng xương máu
Đã khổ, không yên cả đứng ngồi.
Cha ông năm tháng đè lưng nặng
Những bạn đương thời của Nguyễn Du
Nung nấu tâm can vò võ trán
Đau đời có cứu được đời đâu.
Đứt ruột cha ông trong cái thuở
Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ
Bao nhiêu hi vọng thúc bên sườn
Héo tựa mầm non thiếu ánh dương.
Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la
Sờ soạng, cha ông tìm lối ra
Có phải thế mà trên mặt tượng
Nửa như khói ám, nửa sương tà.
Các vị La Hán chùa Tây Phương!
Hôm nay xã hội đã lên đường
Tôi nhìn mặt tượng dường tươi lại
Xua bóng hoàng hôn, tản khói sương.
Cha ông yêu mến thời xưa cũ
Trần trụi đau thương bỗng hoá gần!
Những bước mất đi trong thớ gỗ
Về đây, tươi vạn dặm đường xuân.
27-12-1960 | Huy Cận |
Chiều Xưa | poem.php?poem=chieu_xua__huy_can | Buồn gieo theo gió veo hồ,
Đèo cao quán chật, bến đò lau thưa.
Đồn xa quằn quại bóng cờ,
Phất phơ buồn tự thuở xưa thổi về.
Ngàn năm sực tỉnh lê thê
Trên thành son nhạt - Chiều tê cuối đầu...
Bờ tre rung động trống chầu,
Tưởng chừng còn vọng trên lầu ải quan,
Đêm mơ lay ánh trăng tàn,
Hồn xưa gởi tiếng thời gian, trống dồn. | Huy Cận |
Đàn Tơ-rưng | poem.php?poem=dan_torung__huy_can | Nứa anh đem phơi nắng
Chính ửng mặt trời hồng
Nứa anh đem hong bếp
óng ánh màu mật ong.
Anh bắc qua năm tháng
Chiếc cầu phao âm thanh
Đời hai đầu mưa nắng
Đàn mắc võng tâm tình
Mỗi câu em đậm đà
Mỗi tiếng lòng anh dội
Câu trầm bổng thiết tha
Võng ru lời rừng suối
Em cùng anh ta nối
Qua trăm núi nghìn đèo
Tiếng quê hương vời vợi
Như dậy rừng nứa reo
Tiếng đá lồng tiếng nứa(*)
Cung bậc hồn cha ông
Bậc cao như đỉnh núi
Bậc trầm hơn đáy sông
Đàn nói lòng Đam San
Đàn nói tình Xinh Nhã
Nói ân tình đôi ta
Tựa lửa bền trong đá.
14-10-1974
(*) Tiếng đá lồng tiếng nứa
Chiếc đàn đá của Tây Nguyên, tiền thân của đàn tơ-rưng, đã có cách đây mấy nghìn năm, là một trong những nhạc cụ cổ nhất của nhân loại. | Huy Cận |
Đảo | poem.php?poem=dao__huy_can | Những đảo mù khơi ai viếng thăm!
Chim con mòn mỏi cánh giam cầm
Rêu vàng nở gượng đôi hoa gió,
Không hạt phương xa đến gởi mầm
Chỉ có nghìn năm triều sóng động
Mai chiều trải lại nếp vô biên
Mây phiêu lưu cũng không ngừng bóng,
Cát nổi đòi cơn trận tủi phiền.
Tôi nhớ bân quơ những chiếc hồn
Muôn trùng biển rộng, đảo con con.
Thuyền không giao nối đây qua đó,
Vạn thuở chờ mong một cánh buồm.
1940 | Huy Cận |
Đêm Trăng Mưa | poem.php?poem=dem_trang_mua__huy_can | I
Có trăng mà lại có mưa
Như trên lụa bạch thêu thùa kim sa.
Hoàng lan trước ngõ la đà
Cành đưa nét đậm, lá nhòa mực phai.
Những e phí đẹp của trời
Ta nằm không ngủ trông vời mưa trăng.
II
Có mưa mà lại có trăng
Thời gian rất nhẹ đan bằng sợi trong.
Có trăng mưa khỏi lạnh lùng
Có mưa trăng thấm tận cùng cỏ cây
Thiên nhiên ngàn vạn đổi thay
Vẫn nguyên ý đẹp giãi bày cùng ta.
Đêm 5-7-1972 | Huy Cận |
Đến Tây Hồ Nhớ Bạch Cư Dị | poem.php?poem=den_tay_ho_nho_bach_cu_di__huy_can | Nay cuối thu rồi tôi đến đây,
Se se dáng liễu, nước hồ đầy...
Tầm Dương không phải khuya đưa khách
Mà tương tì bà gió chạm dây...
Tôi đi trên đường Bạch Cư Dị,
Người đã khuất mười hai thế kỉ
Nhưng phải chăng người còn bước đâu đây,
Trán còn gợn sóng Tây Hồ suy nghĩ.
Nhớ những khi đất trích người bị đuổi
Thổi véo von tâm sự bến Tầm Dương.
Tôi đọc lại những câu thơ nghìn tuổi
Trẻ như xưa. Cúc lại đón bên đường.
Những người bình dị người hay tả
Đã khổ nghìn năm trong thiên hạ,
Nghìn năm đói rách chỉ may còn
An ủi trong thơ người êm ả.
Ngày nay sự thế đã thay rồi
Những bạn khổ nghèo xưa của người
Đã từng vùng lên nắm vận mệnh,
Cơm no áo ấm với hoa cười.
Hàng Châu thêm đẹp, hồ thêm đẹp,
Đường thủa người đi bóng liễu che,
Có phải bóng người còn lẩn giữa
Nhân dân hôm sớm lúc đi về.
Tây Hồ (Hàng Châu), 24-11-1957 | Huy Cận |
Đẹp Xưa | poem.php?poem=dep_xua__huy_can | Tặng Tô Ngọc Vân
Ngập ngừng mép núi quanh co
Lưng đèo quán dựng, mưa lò mái ngang...
Vi vu gió hút nẻo vàng.
Một trời thu rộng mấy hàng mây nao.
Dừng cương nghỉ ngựa non cao
Dặm xa lữ thứ kẻ nào héo hon...
Đi rồi, khuất ngựa sau non;
Nhỏ thưa tràng đạc, tiếng còn tịch liêu...
Trơ vơ buồn lọt quán chiều
Mái nghiêng nghiêng gửi buồn theo hút người
Chú giải: "Trơ vơ" là dạng chính tả ít dùng, cùng nghĩ với "chơ vơ", được giữ nguyên văn theo tác giả. | Huy Cận |
Đi Giữa Đường Thơm | poem.php?poem=di_giua_duong_thom__huy_can | Tặng Thạch Lam
Đường trong làng: hoa dại với mùi rơm...
Người cùng tôi đi dạo giữa đường thơm,
Lòng giắt sẵn ít hương hoa tưởng tượng.
Đất thêu nắng, bóng tre rồi bóng phượng
Lần lượt buông màn nhẹ vướng chân lâu:
Lên bề cao hay đi xuống bề sâu?
Không biết nữa - Có chút gì làm ngợp
Trong không khí... hương với màu hoà hợp...
Một buổi trưa không biết ở thời nào,
Như buổi trưa nhè nhẹ trong ca dao,
Có cu gáy, có bướm vàng nữa chứ,
Mà đôi lứa đứng bên vườn tình tự.
Buổi trưa này xưa kia ta đã đi,
Phải cùng chăng? Lòng nhớ rõ làm chi!
Chân bên chân, hồn bên hồn, yên lặng,
Người cùng tôi đi giữa đường rải nắng,
Trí vô tư cho da thở hương tình,
Người khẽ nắm tay, tôi khẽ nghiêng mình
Như sắp nói, nhưng mà không; - khóm trúc
Vừa động lá, ta nhận vào một lúc
Cả không gian hồn hậu rất thơm tho;
Gió hương đưa mùi, dìu dịu phất phơ...
Trong cảnh lặng, vẫn đưa mùi gió thoảng...
Trí bâng quơ nghĩ thoáng nhưng buồn nhiều:
"Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu".
Chân đang bước bỗng e dè đứng lại
- Ở giữa đường làng, mùi rơm, hoa dại... | Huy Cận |
Đời Hỏi Gì Ta | poem.php?poem=doi_hoi_gi_ta__huy_can | Đời hỏi gì ta trên đảo vắng?
Mắt xanh hiu hắt gió thời gian
Đời hỏi gì ta trên biển nắng?
Hồn xanh cuồn cuộn suối khơi ngàn.
Đời hỏi gì ta? Hồn ta đây!
Nhìn đêm mắt rụng hay sao bay?
Ta đến đây đất trời hưng thịnh
Đời hỏi gì ta trong ánh ngày?
Ánh sáng thầm vang, ta lắng nghe
Âm binh rên khóc giữa trưa hè
Quay tròn giọt lệ ba nghìn hướng
Đời hỏi gì ta sau bánh xe?
Đời hỏi gì ta trong gió mạnh?
Đời hỏi gì ta trên biển đầy?
Mắt Đời nhìn hỏi nhiều khi lạnh
Thế cuộc vang lừng hạt máu say.
Hè 1941 | Huy Cận |
Em Bé Và Mặt Trăng | poem.php?poem=em_be_va_mat_trang__huy_can | Mẹ ơi, cho con mặt trăng!
Bé nhìn mặt mẹ , tay dang hái trời
Hoa trăng nở sáng ngời ngời
Trăng theo bóng mẹ , trăng ngồi bên con.
Mẹ là trăng, con bá cổ hôn,
Con là trăng nở, mẹ ôm vào lòng.
Mẹ đùa con dưới trăng trong
Trăng cao con với , mẹ bồng lên cao
Bé đà hái được trăng nào
Mà nghe lòng mẹ rào rào cánh trăng | Huy Cận |